Λατινικά  

Ενότητα 16

Η τελευταία μάχη του Καίσαρα στη Γαλατία

Μετάφραση σε αντιστοίχιση

Nostri, Οι δικοί μας,

postquam miserunt pila in hostes, αφού έριξαν τα ακόντια στους εχθρούς,
gerunt rem gladiis. μάχονται με τα ξίφη.
Repente post tergum cernitur equitatus; Ξαφνικά στα νώτα τους διακρίνεται το ιππικό·
cohortes appropinquant; οι κοόρτεις πλησιάζουν·
hostes vertunt terga οι εχθροί στρέφουν τα νώτα (τους)
ac fugiunt; και φεύγουν·
eis occurrunt equites. τους επιτίθενται οι ιππείς.
Fit magna caedes. Γίνεται μεγάλη σφαγή.
Sedulius, dux Ο Σεδούλιος, ο στρατηγός
et princeps Lemovicum, occiditur; και ηγεμόνας των Λεμοβίκων, σκοτώνεται·
dux Arvernorum ο στρατηγός των Αρβέρνων
comprehenditur vivus συλλαμβάνεται ζωντανός
in fuga; κατά τη διάρκεια της φυγής·
septuaginta quattuor (LXXIIII) εβδομήντα τέσσερις
militaria signa στρατιωτικές σημαίες
referuntur ad Caesarem; παραδίδονται στον Καίσαρα·
magnus numerus hostium μεγάλος αριθμός εχθρών
capitur atque interficitur; συλλαμβάνεται και εκτελείται·
reliqui ex fuga οι υπόλοιποι μετά από τη φυγή
discedunt in civitates. διασκορπίζονται στις πολιτείες.
Postero die Την επόμενη ημέρα
mittuntur legati ad Caesarem. στέλνονται πρεσβευτές στον Καίσαρα.
Caesar iubet tradi arma Ο Καίσαρας διατάζει να παραδοθούν τα όπλα
ac produci principes. και να οδηγηθούν μπροστά του οι ηγεμόνες.
Ipse consedit pro castris; Ο ίδιος παίρνει θέση μπροστά από το στρατόπεδο·
eo duces producuntur. εκεί οι αρχηγοί οδηγούνται μπροστά του.
Vercingetorix deditur, Ο Βερκιγγετόριγας παραδίδεται,
arma proiciuntur. τα όπλα κατατίθενται.

ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ XVI

1. Fit: Το ρήμα fio, factus sum, fieri ανήκει στα ανώμαλα ρήματα, του οποίου οι τύποι, που χρησιμοποιούν το
θέμα του ενεστώτα (fi-), σχηματίζονται σύμφωνα με την δ´ συζυγία, εκτός από την υποτακτική του
παρατατικού και το απαρέμφατο του ενεστώτα που σχηματίζονται σύμφωνα με την γ´ συζυγία. Σύμφωνα
με τη σχολική γραμματική της Λατινικής (§97) αντί του facior χρησιμοποιείται το fiο ως παθητικό του facio.
Όταν όμως το facio είναι σύνθετο, τότε σχηματίζει κανονικά την παθητική φωνή του (interficio>interficior).
2. Sedulius: πρόκειται για υπερδισύλλαβο ουσιαστικό σε -ius, κύριο όνομα της β΄ κλίσης. Τα κύρια ονόματα σε
-ius, γνήσια Λατινικά, όπως το Sedulius, σχηματίζουν την κλητική του ενικού σε -i αντί -ie (με συναίρεση του
-ie σε -i): Seduli. Στη γενική ενικού το ουσιαστικό Sedulius συναιρεί την κατάληξη -ii σε -i, όπως όλα τα
υπερδισύλλαβα δευτερόκλιτα ονόματα σε -ius (και -ium).
3. occurro: (<ob + curro = τρέχω). Το ρήμα occurro, occurri (και occucurri), occursum, occurrĕre, 3 + δοτ. (λόγω
της πρόθεσης ob) =επιτίθεμαι.
4. magnus: Το επίθετο magnus, magna, magnum σχηματίζει ανώμαλα παραθετικά. Συγκεκριμένα ο
συγκριτικός βαθμός είναι maior, maior, maius και ο υπερθετικός maximus, maxima, maximum.
5. cernitur: ως μετοχή παρακειμένου της μέσης φωνής του ρήματος cerno χρησιμοποιείται η μετοχή
conspectus, -a, -um του συνωνύμου (με το cerno) ρήματος conspicio.
6. eo: εδώ είναι επίρρημα και σημαίνει εκεί.
7. interficitur: πρόκειται για το ρήμα facio σύνθετο με πρόθεση. Τα σύνθετα ρήματα του facio στο β΄ ενικό
προστακτικής ενεστώτα ενεργητικής φωνής λήγουν κανονικά σε –e = interfice.
 8. referuntur: fero, tuli, latum, ferre σύνθετο με πρόθεση. Οι τύποι του ρήματος, που σχηματίζονται από το
θέμα του ενεστώτα (fer-), συγκόπτουν α) το συνδετικό φωνήεν i μπροστά από το s και t των καταλήξεων και
β) το συνδετικό φωνήεν ĕ, όταν το ακολουθεί r. (σχολική γραμματική §96).
9. Postero: Το επίθετο στον υπερθετικό βαθμό ανήκει στα abundantia (πβ. § 42, 2) δηλ. έχει δύο
τύπους: postremus, postrema, postremum & postumus, postuma, postumum. Ο συγκριτικός
βαθμός: posterior, posterior, posterius.

Γλωσσικά – Γραμματικά σχόλια

nostri: ονομαστική πληθ., αρσ. γένους, της κτητικής αντων. του α΄ προσ. για πολλούς
κτήτορες noster,  nostra,  nostrum = ο δικός μας, η δική μας, το δικό μας.
postquam: χρονικός σύνδεσμος = αφού (+ οριστική). [Δηλώνει το προτερόχρονο.]
pila: αιτιατική πληθ. του ουσ. pilum,  pili (ουδ. β΄ κλ.) = το ακόντιο.
in: πρόθεση (+ αιτιατική) = σε· εδώ έχει έννοια εχθρικής κατεύθυνσης (= εναντίον).
hostes: αιτιατική πληθ. του ουσ. hostis,  hostis (αρσ. γ΄ κλ.) = ο εχθρός. [Γεν. πληθ.: hostium.]
miserunt: γ΄ πληθ. οριστικής παρακειμένου ενεργ. φων. του ρήμ. mitto,  misi,  missum,  mittere (3) = στέλνω· εδώ:
ρίχνω.
gladiis: αφαιρετική πληθ. του ουσ. gladius,  gladii  /  gladi (αρσ. β΄ κλ.) = το ξίφος.
rem: αιτιατική ενικ. του ουσ. res,  rei (θηλ. ε΄ κλ.) = το πράγμα· εδώ: rem gero = μάχομαι.
gerunt: γ΄ πληθ. οριστικής ενεστώτα ενεργ. φων. του ρήμ. gero,  gessi,  gestum,  gerere (3) = κάνω, διεξάγω.
repente: τροπικό επίρρ. = ξαφνικά. [Προέρχεται από το επίθ. της γ΄ κλ. repens,  repens,  repens (γενική: repentis) =
απροσδόκητος, αιφνίδιος.]
post: πρόθεση (+ αιτιατική) = πίσω από.
tergum: αιτιατική ενικ. του ουσ. tergum,  tergi (ουδ. β΄ κλ.) = η πλάτη, τα νώτα.
equitatus: ονομαστική ενικ. του ουσ. equitatus,  equitatus (αρσ. δ΄ κλ.) = το ιππικό.
cernitur: γ΄ ενικ. οριστικής ενεστώτα παθητ. φων. του ρήμ.  cerno,  crevi,  cretum,  cernere (3) = διακρίνω. [Μτχ.
παθητ. παρακειμένου: conspectus, –a, –um,  από το ρήμ. conspicio,  conspexi,  conspectum,  conspicere (3, 15 σε -io) =
καθορώ, παρατηρώ.]
cohortes: ονομαστική πληθ. του ουσ. cohors, cohortis  (θηλ. γ΄ κλ.) = η κοόρτη. [Γεν. πληθ.: cohortium.]
appropinquant: γ΄ πληθ. οριστικής ενεστώτα ενεργ. φων. του ρήμ. appropinquo, appropinquavi, appropinquatum,
appropinquare  (1) = πλησιάζω.
hostes: ονομαστική πληθ. του ουσ. hostis,  hostis (αρσ. γ΄ κλ.) = ο εχθρός. [Γεν. πληθ.: hostium.]
terga: αιτιατική πληθ. του ουσ. tergum,  tergi (ουδ. β΄ κλ.) = η πλάτη, τα νώτα.
vertunt: γ΄ πληθ. οριστικής ενεστώτα ενεργ. φων. του ρήμ.  verto,  verti,  versum,  vertere (3) = στρέφω.
ac: συμπλεκτικός (παρατακτικός) σύνδεσμος = και.
fugiunt: γ΄ πληθ. οριστικής ενεστώτα ενεργ. φων. του ρήμ.  fugio,  fugi,  fugitum,  fugere (3, 15 σε -io) = φεύγω,
τρέπομαι σε φυγή.
eis: δοτική πληθ., αρσ. γένους, της δεικτικής (ως επαναληπτικής) αντων. is,  ea,  id = αυτός, αυτή, αυτό.
equites: ονομαστική πληθ. του ουσ. eques,  equitis (αρσ. γ΄ κλ.) = ο ιππέας.
occurrunt: γ΄ πληθ. οριστικής ενεστώτα ενεργ. φων. του ρήμ.  occurro,  occurri & occucurri,  occursum,  occurrere (3)
(+ δοτική) = επιτίθεμαι.
fit: γ΄ ενικ. οριστικής ενεστώτα του ανώμ. ρήμ. fio,  factus sum,  fieri = γίνομαι.
magna: ονομαστική ενικ., θηλ. γένους, του επιθ. της β΄ κλ. magnus, –a, –um = μεγάλος. [ΣΥΓΚΡ.: maior, maior,
maius.  ΥΠΕΡΘ.: maximus, -a, -um.]
caedes: ονομαστική ενικ. του ουσ. caedes, caedis  (θηλ. γ΄ κλ.) = η σφαγή. [Γεν. πληθ.: caedium.]
Sedulius: ονομαστική ενικ. του ουσ. Sedulius, Sedulii / Seduli  (αρσ. β΄ κλ.) = ο Σεδούλιος. [Κλητική ενικ.: Seduli.]
dux: ονομαστική ενικ. του ουσ. dux,  ducis (αρσ. γ΄ κλ.) = ο αρχηγός, ο στρατηγός.
et: συμπλεκτικός (παρατακτικός) σύνδεσμος = και.
princeps: ονομαστική ενικ. του ουσ. princeps,  principis (αρσ. γ΄ κλ.) = ο ηγεμόνας.
Lemovicum: γενική πληθ. του ουσ. Lemovices,  Lemovicum (αρσ. γ΄ κλ.) = οι Λεμόβικες. [Δεν έχει ενικ. αριθμό.]
occiditur: γ΄ ενικ. οριστικής ενεστώτα παθητ. φων. του ρήμ.  occido,  occidi,  occisum,  occidere (3) = σκοτώνω.
dux: ονομαστική ενικ. του ουσ. dux,  ducis (αρσ. γ΄ κλ.) = ο αρχηγός, ο στρατηγός.
Arvernorum: γενική πληθ. του ουσ. Arverni, Arvernorum  (αρσ. β΄ κλ.) = οι Αρβέρνοι. [Δεν έχει ενικ. αριθμό.]
vivus: ονομαστική ενικ., αρσ. γένους, του επιθ. της β΄ κλ. vivus, –a, –um = ζωντανός.
in: πρόθεση (+ αφαιρετική) = σε.
fuga: αφαιρετική ενικ. του ουσ. fuga,  fugae (θηλ. α΄ κλ.) = η φυγή.
comprehenditur: γ΄ ενικ. οριστικής ενεστώτα παθητ. φων. του ρήμ.  Comprehendo  & comprendo, comprehendi,
comprehensum, comprehendere  (3) = συλλαμβάνω.
signa: ονομαστική πληθ. του ουσ. signum,  signi (ουδ. β΄ κλ.) = το λάβαρο, η σημαία.
militaria: ονομαστική πληθ., ουδ. γένους, του επιθ. της γ΄ κλ. militaris, –is, –e = στρατιωτικός.
LXXllll (septuaginta quattuor): ονομαστική πληθ. του (άκλιτου) απόλυτου αριθμητικού επιθ. septuaginta quattuor =
εβδομήντα τέσσερα (74).
ad: πρόθεση (+ αιτιατική) = σε, προς.
Caesarem: αιτιατική ενικ. του ουσ. Caesar, Caesaris  (αρσ. γ΄ κλ.) = ο Καίσαρας.
referuntur: γ΄ πληθ. οριστικής ενεστώτα παθητ. φων. του ρήμ. refero, ret(t)uli, relatum, referre  (3) = παραδίδω.
magnus: ονομαστική ενικ., αρσ. γένους, του επιθ. της β΄ κλ. magnus, –a, –um = μεγάλος. [Βλ. παραπάνω.]
numerus: ονομαστική ενικ. του ουσ. numerus,  numeri (αρσ. β΄ κλ.) = ο αριθμός.
hostium: γενική πληθ. του ουσ. hostis,  hostis (αρσ. γ΄ κλ.) = ο εχθρός. [Γεν. πληθ.: hostium.]
capitur: γ΄ ενικ. οριστικής ενεστώτα παθητ. φων. του ρήμ.  capio,  cepi,  captum,  capere (3, 15 σε -io) = πιάνω· εδώ:
αιχμαλωτίζω.
atque: συμπλεκτικός (παρατακτικός) σύνδεσμος = και.
interficitur: γ΄ ενικ. οριστικής ενεστώτα παθητ. φων. του ρήμ.  interficio,  interfeci,  interfectum,  interficere (3, 15 σε -
io) = σκοτώνω.
reliqui: ονομαστική πληθ., αρσ. γένους, του επιθ. της β΄ κλ. reliquus, –a, –um = υπόλοιπος.
ex: πρόθεση (+ αφαιρετική) = μετά από.
fuga: αφαιρετική ενικ. του ουσ. fuga,  fugae (θηλ. α΄ κλ.) = η φυγή.
in: πρόθεση (+ αιτιατική) = σε, προς.
civitates: αιτιατική πληθ. του ουσ. civitas, civitatis  (θηλ. γ΄ κλ.) = η πολιτεία· εδώ: η επικράτεια. [Γενική
πληθ.: civitatum  & civitatium.]
discedunt: γ΄ πληθ. οριστικής ενεστώτα ενεργ. φων. του ρήμ. discedo, discessi, discessum, discedere  (3) = αποχωρώ·
εδώ: διασκορπίζομαι.
postero: αφαιρετική ενικ., αρσ. γένους, του επιθ. της β΄ κλ. posterus, –a, –um = επόμενος. [ΣΥΓΚΡ.: posterior,
posterior, posterius.  ΥΠΕΡΘ.: postremus, -a, -um  & postumus, -a, -um.]
die: αφαιρετική ενικ. του ουσ. dies, diei  (αρσ. ε΄ κλ.) = η ημέρα.
ad: πρόθεση (+ αιτιατική) = σε, προς.
Caesarem: αιτιατική ενικ. του ουσ. Caesar, Caesaris  (αρσ. γ΄ κλ.) = ο Καίσαρας.
legati: ονομαστική πληθ. του ουσ. legatus,  legati (αρσ. β΄ κλ.) = ο πρεσβευτής, ο απεσταλμένος.
mittuntur: γ΄ πληθ. οριστικής ενεστώτα παθητ. φων. του ρήμ.  mitto,  misi,  missum,  mittere (3) = στέλνω.
Caesar: ονομαστική ενικ. του ουσ. Caesar, Caesaris  (αρσ. γ΄ κλ.) = ο Καίσαρας.
iubet: γ΄ ενικ. οριστικής ενεστώτα ενεργ. φων. του ρήμ. iubeo, iussi, iussum, iubere  (2) = διατάζω.
arma: αιτιατική πληθ. του ουσ. arma, armorum  (ουδ. β΄ κλ.) = τα όπλα. [Δεν έχει ενικ. αριθμό.]
tradi: απαρέμφατο ενεστώτα παθητ. φων. του ρήμ. trado,  tradidi,  traditum,  tradere (3) = παραδίδω.
ac: συμπλεκτικός (παρατακτικός) σύνδεσμος = και
principes: αιτιατική πληθ. του ουσ. princeps,  principis (αρσ. γ΄ κλ.) = ο ηγεμόνας.
produci: απαρέμφατο ενεστώτα παθητ. φων. του ρήμ. produco,  produxi,  productum,  producere (3) = οδηγώ
μπροστά. [β΄ πρόσ. ενικ. προστακτικής ενεστώτα ενεργ. φων.: produc.]
ipse: ονομαστική ενικ., αρσ. γένους, της δεικτικής (ως οριστικής) αντων. ipse,  ipsa,  ipsum = ο ίδιος, η ίδια, το ίδιο.
pro: πρόθεση (+ αφαιρετική) = μπροστά σε.
castris: αφαιρετική πληθ. του ουσ. castra,  castrorum (ουδ. β΄ κλ.) = το στρατόπεδο. [Στον ενικ.
αριθμό: castrum,  castri = το φρούριο (ετερόσημο).]
consedit: γ΄ ενικ. οριστικής παρακειμένου ενεργ. φων. του ρήμ. consido,  consedi,  consessum,  considere (3) =
παίρνω θέση.
eo: τοπικό επίρρ. = (προς τα) εκεί.
duces: ονομαστική πληθ. του ουσ. dux,  ducis (αρσ. γ΄ κλ.) = ο αρχηγός, ο στρατηγός.
producuntur: γ΄ πληθ. οριστικής ενεστώτα παθητ. φων. του ρήμ.  produco,  produxi productum,  producere (3) =
οδηγώ μπροστά. [β΄ πρόσ. ενικ. προστακτικής ενεστώτα ενεργ. φων.: produc.]
Vercingetorix: ονομαστική ενικ. του ουσ. Vercingetorix, Vercingetorigis  (αρσ. γ΄ κλ.) = ο Βερκιγγετόριγας.
deditur: γ΄ ενικ. οριστικής ενεστώτα παθητ. φων. του ρήμ.  dedo,  dedidi,  deditum,  dedere (3) = παραδίδω.
arma: ονομαστική πληθ. του ουσ. arma,  armorum (ουδ. β΄ κλ.) = τα όπλα. [Δεν έχει ενικ. αριθμό.]
proiciuntur: γ΄ πληθ. οριστικής ενεστώτα παθητ. φων. του ρήμ. proicio,  proieci,  proiectum,  proiecere (3, 15 σε -io) =
ρίχνω, πετάω κάτω· εδώ: καταθέτω.

Συγκεντρωτική Παρουσίαση Γραμματικών Τύπων

Ουσιαστικά  
A΄ κλίση
Θηλυκά
fuga, -ae
Β΄ κλίση
Αρσενικά Ουδέτερα
Arverni, –orum (δεν έχει arma, -orum  (δεν έχει ενικό)
ενικό) castra- orum  (ετερόσημο)
gladius, -ii pilum, -i
legatus, -i signum, -i
numerus, -i tergum,- i
Sedulius, -ii, -i (δεν έχει
πληθυντικό)
Γ΄κλίση
Αρσενικά Θηλυκά
Caesar, Caesaris (δεν έχει caedes, -is
πληθυντικό) cohors, cohortis
dux– duces civitas, civitatis
eques, equitis
hostis, -is
Lemovices, Lemovicum (δεν
έχει ενικό)
princeps, principis
Vercingetorix, Vercingetorigis
(δεν έχει πληθυντικό)

Δ΄κλίση
Αρσενικά
equitatus, -us
Ε΄κλίση
Αρσενικά Θηλυκά
dies, diei res, rei

Παραθετικά Επιθέτων 

Β΄Κλίση
Θετικός  Συγκριτικός Υπερθετικός
magnus, -a, -um maior, -ior, – ius maximus, -a, -um
posterus, -a, -um posterior, -ior, -ius postremus, -a, -um/ postumus, -a, -um
reliquus, -a, -um ——– ——–
septuaginta quattuor ——– ——–
vivus, -a, -um (vivior, -ior, -ius) (vivissimus, -a,-um)
Γ΄Κλίση
militaris, -is, -e
 Αντωνυμίες

noster, nostra, nostrum

is, ea, id

ipse, ipsa, ipsum

κτητική

δεικτική

δεικτική (ως οριστική)

Αρχικοί Χρόνοι Ρημάτων

Ενεστώτας Πρκ. Σουπίνο Απαρέμφατο Παρατηρήσεις
Α΄ ΣΥΖΥΓΙΑ
αppropinquo appropinquavi appropinquatum appropinquatum
Β΄ ΣΥΖΥΓΙΑ
iubeo iussi Iussum iubere
Γ΄ ΣΥΖΥΓΙΑ
capio cepi captum capere 15 se -io
cerno crevi cretum cernere Conspectus (μτχ.
Παρακ.)
comprehendο/comprendo comprehendi comprehensum comprehendere
consido consedi consessum considere

dedo dedidi deditum dedere

discedo discessi discessum discedere
fio factus sum fieri
fugio fugi fugitum fugere 15 se io
gero gessi gessum gerere
interficio inerfeci interfectum interficiere 15 se io
mitto misi missum mittere
occido occidi occisum occidere
occurro occu(cu)rri occursum occurerre
produco produxi productum producere
proicio proieci proiectum proicere 15 se io
referro retuli relatum referre
trado tradidi traditum tradere
verto verti versum vertere

Συντακτική Ανάλυση
1. Nostri gladiis rem gerunt. Κύρια πρόταση
gerunt: ρήμα, Nostri: υποκείμενο, rem: αντικείμενο, gladiis: αφαιρετική του οργάνου στο rem gerunt.
2. postquam pila in hostes miserunt. Δευτερεύουσα επιρρηματική χρονική πρόταση, ως επιρρηματικός
προσδιορισμός του χρόνου στο rem gerunt της εξάρτησής της. Εισάγεται με το χρονικό
σύνδεσμο postquam και εκφέρεται με οριστική, γιατί δηλώνει κάτι το πραγματικό.
miserunt: ρήμα, nostri: (ενν.) υποκείμενο, pila: αντικείμενο, in hostes: εμπρόθετος επιρρηματικός προσδιορισμός
της εναντίωσης στο miserunt.
3. Repente post tergum equitatus cernitur. Κύρια πρόταση
cernitur: ρήμα, equitatus: υποκείμενο, post tergum: εμπρόθετος επιρρηματικός προσδιορισμός του τόπου
στο cernitur, Repente: επιρρηματικός προσδιορισμός του τρόπου στο cernitur.
4. cohortes appropinquant. Κύρια πρόταση
appropinquant: ρήμα, cohortes: υποκείμενo.
5. hostes terga vertunt. Κύρια πρόταση
vertunt: ρήμα, hostes: υποκείμενο, terga: αντικείμενο.
6. fugiunt. Κύρια πρόταση
fugiunt: ρήμα, hostes: (ενν.) υποκείμενο.
7. eis equites occurrunt. Κύρια πρόταση
occurrunt: ρήμα, equites: υποκείμενο, eis: αντικείμενο.
8. Fit magna caedes. Κύρια πρόταση
        Fit: ρήμα, caedes: υποκείμενο, magna: επιθετικός προσδιορισμός στο caedes.
9. Sedulius, dux et princeps Lemovicum, occiditur. Κύρια πρόταση
occiditur: ρήμα, Sedulius: υποκείμενο, dux, princeps: παραθέσεις στο Sedulius, Lemovicum: γενική αντικειμενική
στα dux, princeps.
10. dux Arvernorum vivus in fuga comprehenditur. Κύρια πρόταση
comprehenditur: ρήμα, dux: υποκείμενο, Arvernorum: γενική αντικειμενική στo dux,  vivus: επιρρηματικό
κατηγορούμενο του τρόπου στο dux μέσω του comprehenditur, in fuga: εμπρόθετος επιρρηματικός προσδιορισμός
του χρόνου στο comprehenditur.
11. signa militaria septuaginta quattuor ad Caesarem referuntur. Κύρια πρόταση
referuntur: ρήμα, signa: υποκείμενο, septuaginta quattuor: επιθετικός προσδιορισμός στο signa, ad
Caesarem: εμπρόθετος επιρρηματικός προσδιορισμός του τόπου που δηλώνει κατεύθυνση σε πρόσωπο
στο referuntur.
12. magnus numerus hostium capitur. Κύρια πρόταση
capitur: ρήμα, numerus: υποκείμενο, hostium: γενική διαιρετική στo numerus,  magnus: επιθετικός προσδιορισμός
στο numerus.
13. Κύρια πρόταση
interficitur: ρήμα, numerus: (ενν.) υποκείμενο, hostium: (ενν.) γενική διαιρετική στo numerus,  magnus: (ενν.)
επιθετικός προσδιορισμός στο numerus.
14. reliqui ex fuga in civitates discedunt. Κύρια πρόταση
discedunt: ρήμα, reliqui: υποκείμενο, in civitates: εμπρόθετος επιρρηματικός προσδιορισμός του τόπου που
δηλώνει κατεύθυνση στο discedunt, ex fuga: εμπρόθετος επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου στο discedunt.
15. Postero die ad Caesarem legati mittuntur. Κύρια πρόταση
mittuntur: ρήμα, legati: υποκείμενο, ad Caesarem: εμπρόθετος επιρρηματικός προσδιορισμός του τόπου που
δηλώνει κατεύθυνση σε πρόσωπο στο mittuntur, die: αφαιρετική του χρόνου στο mittuntur,  Postero: επιθετικός
προσδιορισμός στο die.
16. Caesar iubet arma tradi ac principes produci. Κύρια πρόταση
iubet: ρήμα, Caesar: υποκείμενο, tradi: αντικείμενο, τελικό απαρέμφατο, με
υποκείμενο arma (ετεροπροσωπία), produci: αντικείμενο, τελικό απαρέμφατο, με
υποκείμενο principes (ετεροπροσωπία).
17. Ipse pro castris consedit. Κύρια πρόταση
consedit: ρήμα, Caesar: (ενν.) υποκείμενο, Ipse: κατηγορηματικός προσδιορισμός στο
(ενν.) Caesar,  pro castris: εμπρόθετος επιρρηματικός προσδιορισμός του τόπου στο consedit.
18. eo duces producuntur. Κύρια πρόταση
producuntur: ρήμα, duces: υποκείμενο, eo: επιρρηματικός προσδιορισμός του τόπου που δηλώνει κατεύθυνση
στο producuntur.
19. Vercingetorix deditur. Κύρια πρόταση
deditur: ρήμα, Vercingetorix: υποκείμενο.
20. arma proiciuntur. Κύρια πρόταση
proiciuntur: ρήμα, arma: υποκείμενο.