Professional Documents
Culture Documents
Tai Lieu Thuc Hanh Mo Phong
Tai Lieu Thuc Hanh Mo Phong
Hà Nội, 7/2014
Bài Số 1: Xác Định Các Thông Số Dòng Vật Chất
& Phương Trình Trạng Thái
Mục đích : Làm quen với môi trường mô phỏng bởi phần mềm Unisim/ Hysys. Xác
định các thông số dòng vật chất
So sánh kết quả khi thay các hệ nhiệt động khác nhau.
Cơ sở lí thuyết
Các thông số dòng vật chất còn lại sẽ được tính theo các thông số trên.
Khi tính toán các phương trình các trạng thái cho phép xác định được thể tích của
hỗn hợp khí tại điều kiện nhiệt độ và áp suất xác định. Nếu không sử dụng các phương
trình trạng thái thì hầu như không thể thiết kế được các nhà máy h oá chất. Bởi vì từ việc
xác định thể tích này có thể tính toán được kích thước và hơn nữa là giá thành của các
nhà máy đó.
HYSYS có các phương trình trạng thái như Peng-Robinson (PR) và Soave- Redlich-
Kwong (SRK). Trong đó, phương trình Peng-Robinson được sử dụng trong khoảng biến
đổi rộng nhất của các thông số công nghệ và với các hệ đa dạng nhất. Từ các phương
trình Peng-Robinson (PR) và Soave-Redlich-Kwong (SRK) trực tiếp tính toán ra tất cả
các tính chất cân bằng và các tính chất nhiệt động của hệ. Các phương trình PR và SRK
có chứa các hệ số tương tác bậc hai cho tất cả các cặp hydrocacbon-hydrocacbon (tập hợp
các tham số tương tác tạo liên kết và không tạo liên kết) và hầu hết các cặp bậc hai
hydrocacbon - phi hydrocacbon.
Nội dung thí nghiệm
1. Thiết lập một dòng vật liệu chỉ có H2O với các điều kiện sau:
• Pressure : 1 bar
• Temprature : 50oC
2. Thiết lập một dòng vật liệu chỉ có H2O với các điều kiện sau:
• Pressure : 100 Kp
3. Làm lại bài toán trên, thay áp suất bằng nhiệt độ là: 150°C
5. Tạo một dòng mới chỉ có H2O với các điều kiện sau:
• Pressure : 2 atm
6. Với cùng điều kiện trên nhưng tăng áp suất lên 5 atm
8. Tìm Molar Volume của khí amoniac ở 56 atm và 450 K sử dụng phương trình
trạng thái Soave-Redlich-Kwong (SRK), lưu lượng 100kmol/h.
9. Tìm Molar Volume của khí metanol tại áp suất 100 atm; 300ºC; 100kgmole/h sử dụng
phương trình trạng thái Peng-Robinson (PR). So sánh Molar Volume của khí metanol
khi sử dụng phương trình trạng thái Soave-Redlich-Kwong (SRK).
10. Cho một hỗn hợp khí đi vào thiết bị chuyển hoá khí bằng hơi nước (WGS)
để sản xuất hydro: 630 kmol/h CO, 1130 kmol/h H 2O, 189 kmol/h CO2, 63 kmol/h
H2. Áp suất hỗn hợp khí là 1 atm và nhiệt độ là 500K. Sử dụng phương trình trạng
thái Soave-Redlich-Kwong (SRK) tính thể tích riêng của hỗn hợp khí.
11. Cho một hỗn hợp khí gồm 25% amoniac và phần còn lại là nitro và
hydro với tỉ lệ là 1:3 , tại 270 atm và 550 K. S ử dụng phương trình trạng thái
PengRobinson (PR) để tính thể tích riêng của hỗn hợp khí.
12. Cho hỗn hợp khí ra khỏi thiết bị phản ứng tổng hợp metanol có thành
phần như sau: 100 kmol/h CO; 200 kmol/h H 2; 100 kmol/h metanol. Hỗn hợp khí ở áp
suất 100 atm và nhiệt độ 300ºC. Tính toán thể tích riêng của hỗn hợp s ử dụng phương
trình trạng thái Soave-Redlich-Kwong (SRK) và so sánh với kết quả tính toán khi sử
dụng phương trình trạng thái Peng-Robinson (PR).
Bài 2 Các Thiết Bị Phụ Trợ: Bơm
Máy Nén & Tuocbin Giãn Nở Khí
Mục đích:
- Tính nhiệt độ dòng ra khi biết công suất của bơm hoặc ngược lại .
- Xác định được nhiệt độ của dòng sau thiết bị máy nén và Tuocbin giãn nở
khí
- Biết cách tạo cấu tử giả
Cơ sở thí nghiệm
Muốn chất lỏng chuyển động từ thấp lên cao hoặc chảy dọc theo ống, mương
máng nằm ngang, người ta phải dung bơm để cung cấp năng lượng tạo nền sự chênh
lệch áp lực dể đây chất lỏng thành dòng chuyên trong dó.
Khi tính toán, đánh giá chất lượng bơm ta thường dựa vào các thông số đặc trung
chính gồm: Năng suất, áp suất toàn phần, công suất và hiệu .suất.
Bơm được sử dụng để tăng áp suất của dòng lỏng vào. Tùy thuộc vào các tham số
được khai báo ban đầu, sẽ tính toán nhiệt độ, hoặc áp suất chưa biết hoặc công suất của
bơm.
Máy nén được sử dụng để tăng áp suất cho một dòng khí, tùy thuộc vào thông tin
được cung cấp, Compressor sẽ tính toán các tính chất của dòng (nhiệt độ hoặc áp suất)
hay công suất của máy nén.
Expander được sử dụng làm giảm áp suất của dòng khí vào có áp suất cao và tạo
dòng khí sản phẩm ra có áp suất thấp và tốc độ cao. Quá trình giãn nở là quá trình chuyển
đổi nội năng của khí thành động năng và sinh công. Expander sẽ tính toán hoặc là tính
chất của dòng hoặc là công suất giãn nở.
1. Bơm được dùng để vận chuyển chất lỏng. Bơm làm tăng áp suất của chất lỏng.
Nước vào bơm có nhiệt độ 120°C và áp suất 5 bar được đưa vào bơm hoạt động với hiệu
suất 50% định mức. Lưu lượng của dòng nước là 100 kmol/h và áp suất dòng ra khỏi
bơm là 80 bar. Sử dụng phương trình trạng thái Peng-Robinson (PR), hãy xác định nhiệt
độ của dòng nước ra khỏi bơm.
2. Khi nhiệt độ đầu ra của bơm là 200°C thì công suất của bơm là bao nhiêu?
3. Máy nén dùng để vận chuyển khí và làm tăng áp suất của dòng khí. Có một
hỗn khí tự nhiên (gồm Cl, C2, C3, n-C4, i-C4, i-C5, n-C5, n-C6, C7+ ) ở áp suất 1 bar
và nhiệt độ 80°C được đưa vào máy nén làm việc với hiệu suất 30%. Lưu lượng
dòng khí là 100 kmol/h. Áp suất ra khỏi máy nén là 5 bar. Sử dụng phương trình
PR. Xác định nhiệt độ của dòng khí ra khỏi máy nén.
Thay hiệu suất định mức lên 60%, bạn có nhận xét gì về sự thay đổi?
Nếu nhiệt độ dòng ra là 400oC thì công suất máy nén là bao nhiêu?
4. Expander dùng để giảm áp suất của một dòng khí vào cao áp và tạo dòng
khí sản phẩm ra có áp suất thấp và vận tốc lớn. Hỗn hợp khí gồm metan, etan, và
propan ở nhiệt độ 25°C, áp suất 20 bar, được đưa vào expander với hiệu suất 40%
định mức. Lưu lượng dòng khí là 100 kgmol/h, áp suất ra khỏi expander là 3 bar.
Sử dụng phương trình Peng-Robinson, xác định nhiệt độ đầu ra của hỗn hợp khí.
Nếu tang công suất định mức lên 70% thì có sự thay đổi gì không? Công suất của
Expander là bao nhiêu khi nhiệt độ đầu ra là -30oC
Bài 3 Thiết Bị Trao Đổi Nhiệt & Tháp Tách Pha
Mục đích : Làm quen với các mô hình thiết bị trao đổi nhiệt
Giúp sinh viên hiểu được nguyên tắc khi phân tách 2 pha
Cơ sở lí thuyết: Các thiết bị trao đổi nhiệt được ứng dụng rất rộng rãi trong công
nghiệp hóa học. Các thiết bị đun nóng, làm lạnh và trao đổi nhiệt trực tiếp, mỗi thiết bị có
cách hoạt động khác nhau.
Trong mô phỏng tĩnh, Separator phân chia hỗn hợp hai pha trong tháp thành pha lỏng
và pha hơi. Hai pha lỏng và hơi được phân tách trong tháp sau khi đã đạt trạng thái cân
bằng
Flash Separator thực hiện tính toán xác định các tham số sản phẩm và thành phần
pha. Áp suất của quá trình tách là áp suất thấp nhất của nguyên liệu trừ đi độ giảm áp qua
tháp tách. Entanpy bao gồm entanpy của dòng nguyên liệu và dòng năng lượng (giá trị
mang dấu cộng nếu được đun nóng, mang dấu trừ nếu được làm lạnh).
Separator có khả năng tính toán kết quả ngược lại. Ngoài việc áp dụng tính toán theo
tiêu chuẩn (dòng nguyên liệu vào tháp đã khai báo thông tin đầy đủ, được tách tại áp suất
và entanpy của tháp tách), Separator còn có thể sử dụng thành phần đã biết của một dòng
sản phẩm để tính toán thành phần của dòng sản phẩm còn lại và dựa trên cân bằng vật
chất của dòng nguyên liệu vào.
1. Xác định công suất của thiết bị đun nóng khi đun nước ở 25 oC, 1atm lên
90 C. Độ giảm áp 10Kp
o
Dòng sau khi được đun nóng được đưa qua thiết bị làm lạnh. Xác định công
suất của thiết bị làm lạnh khi làm lạnh về 5oC. Độ giảm áp 10Kp
2. Nước nóng ở 250oC và 1000 psi được sử dụng để gia nhiệt dòng nước lạnh
trong thiết bị trao đổi nhiệt Heat Exchanger. Dòng vào có nhiệt độ 25 oC và áp suất
là 130 psi. Nhiệt độ dòng lạnh và dòng nóng ra khỏi thiết bị lần lượt là 150 oC và
190oC. Nếu lưu lượng dòng nóng là 100 kg/h, tính lưu lượng dòng lạnh đi qua thiết
bị trao đổi nhiệt. Nếu lưu lượng dòng lạnh là 100 kg/h, xác định lưu lượng dòng
nóng. Nhiệt lượng trao đổi giữa hai dòng là bao nhiêu?
3. Dòng vật chất bao gồm 15% etan, 20% propan, 60% i-butan, 5% n-butan ở
50 F và áp suất khí quyển, lưu lượng 100 lbmol/h. Nén dòng đến 50 psi sau đó
o
làm lạnh đến 32oF, độ giảm áp của thiết bị là 10Kp. Sản phẩm là dòng hơi và dòng
lỏng được tách ra. Tính lưu lượng và thành phần của hai dòng sản phẩm này.
Nếu nhiệt độ dòng Cool Gas là 10oF, thì lưu lượng và thành phần của hai dòng
là bao nhiêu?
Bài 4: Chu trình lạnh C2 - C3
Mục đích:
Cơ sở lí thuyết :
Chu trình lạnh được sử dụng phổ biến trong công nghệ dầu khí, hóa dầu, công nghệ
hóa học, làm lạnh để nhận sản phẩm lỏng, xây dựng chu trình lạnh với tác nhân lạnh hỗn
hợp C2 và C3
Quá trình bay hơi là quá trình thu nhiệt. Môi chất là chất trao đổi nhiệt khi nó tuần
hoàn. Nó nhận nhiệt khi bay hơi và giải phóng nhiệt khi nó hoá lỏng.
Các tính chất cần thiết đối với một môi chất
+ An toàn
Cơ sở lí thuyết:
Loại phản ứng chuyển hoá không yêu cầu các kiến thức về nhiệt động học. Việc phải
làm là nhập hệ số tỷ lượng phản ứng và độ chuyển hoá của chất phản ứng cơ bản (trong
trường hợp này là metan). Độ chuyển h oá luôn luôn dưới 100%. Phản ứng tiến hành cho
đến khi đạt giới hạn hoặc hết chất phản ứng.
Việc nhóm các phản ứng khác loại với nhau là không thể thực hiện, tuy nhiên, có thể
nhóm các phản ứng Conversion lại thành một nhóm và phân loại các phản ứng (phản ứng
nối tiếp hay song song). Phản ứng có bậc thấp nhất sẽ xảy ra đầu tiên (có thể bắt đầu hoặc
là 0 hoặc 1). Cũng như các phản ứng đơn lẻ, tổng độ chuyển hoá cấu tử cơ bản trong
nhóm các phản ứng không được quá 100%.
Các phản ứng Conversion không được sử dụng trong các thiết bị phản ứng đẩy lý
tưởng (PFR) hoặc khuấy lý tưởng (CSTR). Nói chung, các phản ứng Conversion chỉ
được thực hiện trong thiết bị phản ứng Conversion Reactor.
Equilibrium Reactor là thiết bị mô phỏng trong đó thực hiện các phản ứng cân bằng
(equilibrium reaction). Dòng ra khỏi thiết bị đạt trạng thái cân bằng hoá học và vật lý.
Reaction Set được gắn cho Equilibrium Reactor bao gồm không giới hạn các phản ứng
cân bằng, được diễn ra song song hoặc nối tiếp. Không có các cấu tử và quá trình lý
tưởng, Unisim/Hysys có thể tính toán hoạt tính hoá học của mỗi cấu tử trong hỗn hợp
phản ứng dựa trên fugat của các cấu tử đơn chất và hỗn hợp.
Có thể kiểm tra độ chuyển hoá thực tế, thành phần cấu tử cơ bản, hằng số cân bằng
và bậc phản ứng đối với từng phản ứng được cài đặt trong Reaction Set. Độ chuyển hoá,
hằng số cân bằng và các thông số tính toán khác, tất cả được tính toán dựa trên những
thông tin được cung cấp khi thiết lập Reaction Set.
1. Công nghệ sản xuất khí hydro từ hydrocacbon đã có những bước phát triển
đáng kể trong thập kỷ qua. Hiệu quả của công nghệ sản xuất hydro có liên quan
trực tiếp đến các thiết bị chuyển hoá năng lượng như pin nhiên liệu fuel cell). Sự
chuyển hoá nhiên liệu thành hydro được thực hiện bằng quá trình oxi hoá không
hoàn toàn. Phương pháp này dựa vào phản ứng của nhiên liệu ví dụ như metan với
không khí để tạo ra oxit cacbon và hydro.
CH4 + 1/2 O2 →CO + 2H2 C% = 40%
CH4 + O2→ CO2+2H2 C% =60%
Phát triển mô hình đại diện cho quá trình oxi hoá không hoàn toàn metan để
sản xuất hydro.
Thiết lập dòng vật chất thứ nhất với các thông tin cho trong bảng sau.
Trong ô.. Nhập thông tin ...
Name Methane
Temperature 25oC
Pressure 2 bar
Molar Flow 100 kgmole/h
Component Mole Fraction
C1 1.000
k=A* exp ( )
Nội dung thí nghiệm
Thiết lập quy trình tạo ra propylene glycol
Phản ứng giữa nước và propylene oxide tạo thành propylene glycol:
H2O + C3H6O→C3H8O2
Nhập dòng nguyên liệu thứ nhất với các giá trị như trong bảng sau:
Name Prop Oxide
Temperature 75oF
Pressure 1.1 atm
Molar Flow 150 lbmole/h
Component Mole Fraction
12C3Oxide 1.000
Nhập thêm dòng nguyên liệu thứ hai
r = k.[C3H6O]
k=A exp ( )
A = 1.7e13
E = 3.24e4 (btu/lbmole)
Thiết bị phản ứng CSTR có thể tích là 280ft3 và độ điền đầy là 85%. Thiết bị phản
ứng được giả thiết làm việc trong điều kiện đẳng nhiệt. Xác định độ chuyển hóa của thiết
bị?
Bài 7 : Tháp Hấp Thụ
Mục đích : Giúp sinh viên hiểu thêm về cách thức hoạt động của tháp hấp thụ, cách
chuyển từ tháp đĩa sang tháp đệm và tính các thông số của tháp
Cơ sở lý thuyết
Các bạn sinh viên đã làm quen với các thiết bị hấp thụ trong môn Quá trình và thiết
bị trong CNHH: truyền khối, trong bài thí nghiệm này, sinh viên sẽ hiểu hơn về thiết bị
này và mô phỏng quá trình hấp thụ khí liên tục trong tháp đệm. Thiết bị hấp thụ mặc định
trong Unisim/Hysys là loại tháp đĩa (Tray Section), có dòng sản phẩm hơi từ đỉnh tháp,
và dòng sản phẩm lỏng từ đáy tháp. Không có sẵn các thông số cho tháp hấp thụ, mà dựa
trên cấu hình chung của tháp. Điều kiện và thành phần của dòng nguyên liệu, cũng như
áp suất làm việc sẽ xác định sự hội tụ của tháp. Khi tính toán tháp hội tụ, kết quả nhận
được bao gồm điều kiện và thành phần của các dòng sản phẩm hơi và sản phẩm lỏng.
Propylen carbonat hấp thụ CO2 trong tháp đệm. Dòng khí nguyên liệu có 20% mol
CO2 và 80% mol metan. Lưu lượng dòng l à 2 m3/s và điều kiện làm việc của tháp là 60 oC
và 60,1 atm. Lưu lượng dòng dung môi là 2000 kmol/h. Sử dụng Unisim để xác định hàm
lượng CO2 (% mol) trong dòng khí ra, chiều cao tháp (m) và đường kính tháp (m).
Name Solvent In
Temperature 60oC
Pressure 60.1 atm
Molar Flow 2000 kgmole/h
Component Mole Fraction
CO2 0.000
Methane 0.000
C3=Carbonate 1.000
Name Gases In
Temperature 60oC
Pressure 60.1 atm
CO2 0.200
Methane 0.800
C3 = Carbonate 0.000
CO2 composition:…………………………..
Tăng lưu lượng dòng dung môi Solvent In từ 2000 kmol/h lên 2500 kmol/h,
3000kmol/h. ghi lại kết quả
CO2 composition:…………………………..
Bài 8 : Tháp Chưng
Mục đích: giúp sinh viên mô hình hóa cách hoạt động và tính toán thiết kế tháp
chưng.
Cơ sở lý thuyết
Chưng cất là phương pháp tách các cấu tử dựa theo độ bay hơi (nhiệt độ sôi) của các
cấu tử ấy. Cấu tử nào có nhiệt dộ sôi cao thì nằm ở đáy tháp chưng và ngược lại. Các kiến
thức về chưng luyện, sinh viên cần tìm hiểu lại trong Quá trình và thiết bị trong CNHH:
truyền khối.
Sinh viên sử dụng công cụ để tính toán tháp chưng: Short cut Distillation và thiết bị
Distillation để mô phỏng tháp chưng tách 2 cấu tử
Một dòng vật chất có thành phần Benzen : 60%, Toluen 40%. ở 250 oC, 2500Kp. Lưu
lượng 100kmol/h. Áp suất đỉnh và đáy là 2450Kp và 2590Kp.
Xác định các thông số tháp chưng để độ tinh khiết ở đáy và đỉnh là 99.9%