f,

� ( XfSy+1) Jı f (2xt 10:J +'.J) Jtj ;:0

Xt5 � 1
2 X t 10� /.),,ıLu � ,.,_,,," ..
1(ıt+Sj)::: 2x+10:,; ='> /,,iıuµ, �
x-t5 :1 =-i /dwık. � t �-
� �(.2, �) � JJ, �.
Jxt 5 J'j = J-l -") .>�: f {J!-J\J.)
0-+1)Jx +(2-ı-+1-); (Jf-J){)
(5-1:tS)Jx+(2.-l-t1){JI-J,c) � .:>

(S!-tS -ıf:-�) J)( ,-(t-lt-?)Jt �o

(li-ı) J� t (2-l-f))J{;;O

J ). f .2 ! t )- J i :::O
J!-ı

� e,J.ıu,,,,
1 4
 2 -!- -t t 1 l� - 2.
�
2-i: +-1 = �
1 ➔ ısı�
-26- _ı/_ı J
1-l-l 1t-2
2S/J

X -t � t- + Z; -f f.,. (1. t - �) ,:: C

X-f SJ:'"t ht.; Xt- � {x-f�!j ) -t ': e-, (l {,t s�) -2) =C � �
II

-�----�'� t:-�ıı ,. (t-+�� Jel' -tıtiı �.

X-t-'J:=f �­

�
:J .:: f (Qr-tbj -t'-
1

:1'::: i' -1 (:.iii c.o.s,ı lc.:t : 1-t �s 2. kt

I!, '-1 =- l- c:.11 L-t 2
.sı'n tıd:· = 1- us l.t
'Z

Jx= _J_�--= �r t ı, Jt
1 t--f o,. 'l..-1.

1 5
 ALIŞTIRMA 21
Aşağıdaki homojen lineer diferansiyel denklemlerin genel çözümlerini bulunuz.

a. y   2 y   y  0. b. y   2 y   y   0. c. y   y   0.

d. y ( IV )  16 y  0. e. y ( IV )  2 y   y  0. f. y   9 y   0.
g. y   3 y   3 y   y  0. h. y   2 y   5 y   6 y  0. i. y   y   4 y   4 y  0.

j. y (V )  4 y ( IV )  6 y   4 y   y   0. k. y   2 y   37 y  0.

l. y ( IV )  4 y   2 y   12 y   9 y  0. m. y (VI )  8 y ( IV )  16 y   0.
n. y   2 y   10 y  0. o. 3 y   5 y   2 y   0.

p. y   y  0. r. y (V )  36 y   0.

s. y   y   5 y   3 y  0. t. y (V )  y ( IV )  y   y   0.

u. y ( IV )  2 y   y  0. v. y ( IV )  2 y   2 y   2 y   y  0.

y. y   3 y   17 y   50 y  0. z. 6 y ( IV )  7 y   3 y   0.

ALIŞTIRMA 22
Aşağıdaki sabit katsayılı sağ(ikinci, karşı) taraflı lineer diferansiyel denklemlerin;
sadece, homojen kısımlarının çözümlerini ( y h ) bulunuz.

a. y   4 y  3 Sec ( 2 x ) . b. y   5 y   7 y   3 y  2 e x  5 e  3 x  7 .

c. y   10 y   41y  5 e 2 x Cos ( 4 x )  5 x  1 . d. y   4 y   13 y  Arc tan ( 3 x) .

e. y (V )  y   4 x 3 Sin ( 2 x )  8 x  1 . f. 3 y   5 y   2 y  Ln ( 5 x ) .

g. y   y   3 x  7 . h. y   6 y   9 y   4 x 2 e 3 x  5 x  9 .

i. 3 y   y   2 y  4 x 3 e 2 x Cos ( x ) . j. 2 y   y   8 y   4 y  3 e 2x .

k. y   6 y   34 y  4 x Sin ( 3 x )  1 . l. 36 y   24 y   13 y  5e  x Cos (3 x ) .

m. y ( IV )  5 y   4 y  3 x 2 e 3 x  5 x . n. 3 y   4 y   5 y   2 y  8 e 2 x Cos ( 3 x) .

o. y   3 y   4 y  2 e x  3 e 2 x  5 x 3e  4 x  8 x 2  x  7 .

p. y   6 y   12 y   8 y  5 e  x Cos ( 2 x)  9 x 2 e x Sin ( 3 x )  2 x 3 .

r. y ( IV )  2 y   2 y   y   4 e x  x 2  2 x  1 .

- 283 -
 s. 4 y   17 y   15 y  3 Arc sin ( 4 x )  1 .

t. 2 y   y   2 y   y  9 e  x  3 Sin ( x )  4 x  5 .

u. 6 y   y   12 y  5 e x  8 x 2 e 3 x  4 .

v. y   2 y   5 y   26 y  8 e x  9 x 2 e  3 x  4 x 3 .

y. y (V )  4 y ( IV )  6 y   4 y   y   8 e x  4 x e  x  5 x Sin ( x ) .

z. 4 y   4 y   101y  4 x 3  7 x 2  8 x  3 .
Bu kez, karakteristik denklemlerini çözmeden; karakteristik denklemlerinin kökleri
bize hazır olarak verilmiş olan yüksek mertebeden sabit katsayılı lineer diferansiyel
denklemlerin homojen kısımlarının çözümünü bulma ile ilgili örnekler yapalım. Standart
olması açısından; tüm örneklerimizde, altıncı mertebeden bir sabit katsayılı lineer
diferansiyel denklemin karakteristik denkleminin köklerinin verilmiş olması durumuyla
ilgilenelim.

a. r1 = r2 = 1 , r3 = 3 , r4 = r5 = - 3 , r6 = 4 .
x x 3x 3 x 3 x 4x
y h  C1 e  C 2 x e  C 3 e  C 4 e  C 5 x e  C 6 e .

b. r1 = r2 = r3 = 2 , r4 = r5 = r6 = - 4 .
y h  C1 e  C 2 x e  C 3 x e  C 4 e 4 x  C 5 x e 4 x  C 6 x 2 e 4 x .
2x 2x 2 2x

3 3
c. r1 = 3 i , r2 = - 3 i , r3 = 5 , r4 = , r5 = r6 = - .
2 2
3 3 3
x  x  x
y h  C1 Cos (3 x)  C 2 Sin(3 x)  C 3 e 5 x  C 4 e 2
 C5 e 2
 C6 x e 2
.

3 1 3 1
d. r1 = r2 = r3 = r4 = 0 , r5 =  , r6 =  .
2 2 2 2
3 1 3 1
(  )x (  )x
y h  C1  C 2 x  C 3 x 2  C 4 x 3  C 5 e 2 2
 C6 e 2 2
.

e. r1 = 2 , r2 = - 2 , r3 = 2 i , r4 = - 2 i , r5 = 3 i , r6 = - 3 i .
2x 2 x
y h  C1 e  C 2 e  C 3 Cos (2 x)  C 4 Sin(2 x)  C 5 Cos (3 x)  C 6 Sin(3 x) .

3 3
f. r1 = r2 = i , r3 = r4 = -i , r5 = 4 i , r6 = - 4 i.
2 2
3 3 3 3
y h  C1Cos ( x)  C 2 Sin( x)  C3 xCos ( x)  C 4 xSin( x)  C5Cos (4 x)  C6 Sin(4 x).
2 2 2 2

g. r1 = 7 - 3 i , r2 = 7 + 3 i , r3 = r4 = - 7 – 3 i , r5 = r6 = - 7 + 3 i .
y h  C1e Cos (3 x)  C 2 e Sin(3 x)  C3 e Cos (3 x)  C 4 e 7 x Sin(3 x) 
7x 7x 7 x

 C5 xe 7 x Cos (3 x)  C6 xe 7 x Sin(3 x).

- 284 -
 1 1
h. r1 = 2 i , r2 = – 2 i , r3 = 2 
i , r4 = 2  i , r5 = r6 = 3 .
2 2
1 1
y h  C1 Cos (2 x)  C 2 Sin(2 x)  C 3 e 2 x Cos ( x)  C 4 e 2 x Sin( x)  C 5 e 3 x  C 6 x e 3 x .
2 2

i. r1 = r2 = r3 = 2 + 4 i , r4 = r5 = r6 = 2 – 4 i .

y h  C1 e 2 x Cos (4 x)  C 2 e 2 x Sin(4 x)  C 3 x e 2 x Cos (4 x)  C 4 x e 2 x Sin(4 x) 

 C 5 x 2 e 2 x Cos (4 x)  C 6 x 2 e 2 x Sin(4 x) .

 2   36
j. r1,2 = , r3,4 =   2 i , r5,6 = - 2 .
2
y h  C1e  x Cos (3 x)  C 2 e  x Sin(3 x)  C 3 Cos ( 2 x)  C 4 Sin( 2 x)  C 5 e  2 x  C 6 xe  2x
.

k. r1 = i , r2 = - i , r3 = r4 = 2 , r5 = r6 = - 2 .
y h  C1 Cos ( x )  C 2 Sin ( x )  C 3 e  C 4 x e  C 5 e 2 x  C 6 x e 2 x .
2x 2x

l. r1= 2 , r2=  2 , r3= 2 i , r4 =  2 i , r5= 2  2 i , r6 = 2  2 i .

2x 2x
y h  C1 e  C2 e   C 3 Cos ( 2 x )  C 4 Sin ( 2 x) 
2x 2x
 C5 e Cos ( 2 x )  C 6 e Sin ( 2 x ) .

m. r1 = r2 = r3 = r4 = r5 = r6 = 1 .
y h  C1 e x  C 2 x.e x  C3 x 2 .e x  C 4 x 3 .e x  C5 x 4 .e x  C6 x 5 .e x .

n. r1 = i , r2 = - i , r3 = 2 i , r4 = - 2 i , r5 = 3 i , r6 = - 3 i .
y h  C1Cos x  C 2 Sin x  C3Cos (2 x)  C 4 Sin(2 x)  C5Cos (3 x)  C6 Sin(3 x).

o. r1 = 1 , r2 = - 1 , r3 = r4 = 2 i , r5 = r6 = - 2 i .
x x
y h  C1e  C 2 e  C3Cos (2 x)  C 4 Sin(2 x)  C5 x Cos (2 x)  C6 x Sin(2 x).

p. r1 = r2 = r3 = 7 i , r4 = r5 = r6 = - 7 i .
y h  C1Cos (7 x)  C 2 Sin(7 x)  C3 xCos (7 x)  C 4 xSin(7 x)  C5 x 2 Cos (7 x)  C6 x 2 Sin(7 x).

1 3
r. r1 = 2 – 3 i , r3 = 2 + 3 i , r3 = 0 , r4 =  , r5 = 3 i , r6 = - 3i .
2 2
1 3
(  )x
y h  C1e 2 x Cos (3 x)  C 2 e 2 x Sin(3 x)  C 3  C 4 e 2 2
 C 5 Cos (3 x)  C 6 Sin(3 x) .

- 285 -
 s. r1 = 2  3 i , r2 = 2  3 i , r3 = r4 = 2 , r5 =  3 i , r6 =  3 i .
2x 2x 2x 2x
y h  C1 e Cos (3 x)  C 2 e Sin (3 x)  C 3 e  C 4 x e  C 5 Cos (3 x)  C 6 Sin (3 x) .

2 2
t. r1= 1 3 i , r2= 1 3 i , r3= 5  4i , r4= 5  4i , r5=  3i , r6=  3i .
2 2
y h  C1 e  x Cos ( 3 x)  C 2 e  x Sin( 3 x)  C 3 e 5 x Cos (4 x)  C 4 e 5 x Sin(4 x) 
2 2
x x
 C5 e 2
Cos (3 x)  C 6 e 2
Sin (3 x) .

u. r1 = 2 , r2 =  2 , r3 =  2 i , r4 =  2 i , r5 = 2  3 i , r6 = 2  3 i .
2x 2x
y h  C1 e  C2 e  C 3 Cos (2 x)  C 4 Sin(2 x)  C 5 e 2 x Cos (3 x)  C 6 e 2 x Sin(3 x) .

v. r1 = 2 i , r2 =  2 i , r3 = 3 i , r4 =  3 i , r5 = i , r6 =  i .
y h  C1 Cos (2 x)  C 2 Sin(2 x)  C 3 Cos (3 x)  C 4 Sin(3 x)  C 5 Cos ( x)  C 6 Sin ( x) .

y. r1 = r2 = 2  3 i , r3 = r4 = 2 + 3i , r5 = 3 + 2 i , r6 = 3  2 i .
y h  C1 e 2 x Cos (3 x)  C 2 e 2 x Sin(3 x)  C 3 x e 2 x Cos (3 x )  C 4 x e 2 x Sin (3 x ) 
 C 5 e 3 x Cos ( 2 x )  C 6 e 3 x Sin ( 2 x ) .

z. r1 = r2 = 2 , r3 = 2 i , r4 = - 2 i , r5 = 3 + 2 i , r6 = 3  2 i .

y h  C1 e 2 x  C 2 x e 2 x  C 3 Cos (2 x )  C 4 Sin (2 x )  C 5 e 2 x Cos ( 2 x )  C 6 e 2 x Sin ( 2 x ) .

ADI-SOYADI : 20.05.2014.Salı
YAKA NO :
2013 – 2014 EĞİTİM – ÖĞRETİM YILI
2 NCİ SINIF , 2 NCİ YARIYIL
DİFERANSİYEL DENKLEMLER DERSİ
ÜÇÜNCÜ KÜÇÜK SINAVI
Açıklamalar:
1. Sınav süresi 30 ( Otuz ) dakikadır.
2. Toplam 2 (İki) soru olup; ilk soru 60 puan, ikinci soru 40 puan değerindedir.
3. SORULARIN CEVAPLARI SORULARIN ALTLARINDA BIRAKILMIŞ OLAN
BOŞLUKLARA YAPILACAKTIR.
4. Bu sınav kağıdı toplam 2 (İki) sayfadır.
SORULAR
1. Aşağıda karakteristik denklemlerinin kökleri verilen sabit katsayılı lineer diferansiyel denklemlerin homojen
kısımlarının çözümlerini ( yh ) yazınız.
2 2 3 3
a. r1 = r2 = 0 , r3 = , r4 =  , r5 = 1  , r6 = 1  .
3 3 2 2
yh 
b. r1 = r2 =  1 , r3 = 1 , r4 =  i , r5 =  i , r6 = 0 .

yh 
c. r1 = r2 =  2 i , r3 = r4 =  2 i , r5 =  3 i , r6 =  3 i .

yh 
2 2 2 1 3 1 3
d. r1 = r2 = , r3 =  i , r4 =  i , r5 =  i , r6 =  i .
3 5 5 2 4 2 4

yh 
e. r1 = 3 i , r2 =  3 i , r3 = 5 i , r4 =  5 i , r5 =  4 i , r6 = 4 i .

yh 
f. r1 = 3  i , r2 = 3 + i , r3 = 4  2 i , r4 = 4 + 2 i , r5 =  2 + 5 i , r6 =  2  5 i .

yh 

g. r1 = 5 , r2 =  5 , r3 =  6 + 3i , r4 =  6  3i , r5 = 3 i , r6 =  3 i.

yh 

h. r1 = r2 = 3 i , r3 = r4 =  3 i , r5 = 2  i , r6 = 2 + i .

yh 

i. r1 = r2 = r3 =  4 + 3 i , r4 = r5 = r6 =  4  3 i .

yh 

j. r1 = r2 = 2 , r3 = r4 =  2 , r5 =  2 i , r6 = 2 i .

yh 
1
2. Aşağıda verilen sabit katsayılı lineer diferansiyel denklemlerin, sağ taraflarında yer alan sıfırdan farklı
Q( x)  0 fonksiyonlarından dolayı bulunacak yp çözümleri için Belirsiz Katsayılar Metoduna göre
gelmesi gereken belirsiz katsayılı çözüm fonksiyonlarını belirtiniz. Yani, homojen kısmının çözümüyle
rezonans (çakışma) yapıp, yapmadığına dikkat ederek sağ tarafta yer alan her bir fonksiyondan dolayı
getirilen belirsiz katsayılı modeli sadece yazınız. Belirsiz katsayılarını bulmak üzere işlem yapmayınız.

a. y   4 y   4 y   16 y  5 e 4 x  6 Sin ( 2 x)  4 x e 4 x .
y p1 

y p2 

y p3 

b. y   2 y   y   7 ex  2 x e x Cos ( x )  3 x 2 .
y p1 

y p2 

y p3 

c. y (V )  4 y   5 e 3 x Cos ( 2 x )  8 Sin (2 x )  7 .

y p1 

y p2 

y p3 

d. y   3 y   3 y   y  9 e  x  3 x Cos (3x)  12 e  x Sin ( 3x ) .

y p1 

y p2 

y p3 

e. y   2 y   5 y   6 e 2 x Cos ( 5 x )  4 e x Sin (2 x)  8 x 3 .

y p1 

y p2 

y p3 

2
 2013 – 2014 EĞİTİM – ÖĞRETİM YILI
2 NCİ SINIF , 2 NCİ YARIYIL
DİFERANSİYEL DENKLEMLER DERSİ
ÜÇÜNCÜ KÜÇÜK SINAVI
SORULARIN ÇÖZÜMLERİ :
1. Aşağıda karakteristik denklemlerinin kökleri verilen sabit katsayılı lineer diferansiyel denklemlerin
homojen kısımlarının çözümlerini ( yh ) yazınız.
2 2 3 3
a. r1 = r2 = 0 , r3 = , r4 =  , r5 = 1  , r6 = 1  .
3 3 2 2
2 2 3 3
x  x (1 )x (1 )x
y h  C1  C2 x  C3 e 3
 C4 e 3
 C5 e 2
 C6 e 2
.

b. r1 = r2 =  1 , r3 = 1 , r4 =  i , r5 =  i , r6 = 0 .
x x
y h  C1 e  C 2 x e  C3 e  C 4 Cos ( x )  C5 Sin ( x )  C6 .
x

c. r1 = r2 =  2 i , r3 = r4 =  2 i , r5 =  3 i , r6 =  3 i .
y h  C1 Cos (2 x)  C2 Sin(2 x)  C3 x Cos(2 x)  C4 x Sin(2 x)  C5 Cos(3x)  C6 Sin(3x).

2 2 2 1 3 1 3
d. r1 = r2 = , r3 =  i , r4 =  i , r5 =  i , r6 =  i .
3 5 5 2 4 2 4
2 2 x x
x x 2x 2x 3 3
y h  C1 e 3
 C2 x e 3
 C3 Cos( )  C4 Sin( )  C5 e 2 Cos ( x)  C6 e 2 Sin ( x) .
5 5 4 4

e. r1 = 3 i , r2 =  3 i , r3 = 5 i , r4 =  5 i , r5 =  4 i , r6 = 4 i .
y h  C1Cos(3x)  C2 Sin (3x)  C3Cos (5x)  C4 Sin(5x)  C5Cos(4 x)  C6 Sin(4 x).

f. r1 = 3  i , r2 = 3 + i , r3 = 4  2 i , r4 = 4 + 2 i , r5 =  2 + 5 i , r6 =  2  5 i .
y h  C1 e 3 x Cos( x)  C 2 e 3 x Sin ( x)  C3 e 4 x Cos (2 x)  C 4 e 4 x Sin (2 x)  C5 e 2 x Cos(5 x)  C6 e 2 x Sin(5 x) .

g. r1 = 5 , r2 =  5 , r3 =  6 + 3i , r4 =  6  3i , r5 = 3 i , r6 =  3 i.

y h  C1e 5 x  C 2 e 5 x  C 3 e 6 x Cos (3 x)  C 4 e 6 x Sin (3 x)  C 5 Cos ( 3 x)  C 6 Sin ( 3 x) .

h. r1 = r2 = 3 i , r3 = r4 =  3 i , r5 = 2  i , r6 = 2 + i .
y h  C1 Cos (3 x)  C 2 Sin(3 x)  C 3 x Cos (3 x)  C 4 x Sin (3 x)  C 5 e Cos ( x)  C 6 e 2 x Sin ( x) .
2x

i. r1 = r2 = r3 =  4 + 3 i , r4 = r5 = r6 =  4  3 i .

y h  C1 e 4 x Cos (3x)  C 2 e 4 x Sin (3 x)  C3 x e 4 x Cos(3x)  C 4 x e 4 x Sin(3 x)  C 5 x 2 e 4 x Cos (3 x) 

 C 6 x 2 e  4 x Sin (3 x) .

j. r1 = r2 = 2 , r3 = r4 =  2 , r5 =  2 i , r6 = 2 i .

yh  C1 e 2 x
 C2 x e 2 x
 C3 e  2 x
 C4 x e  2 x
 C5 Cos ( 2 x)  C6 Sin ( 2 x ) .

3
 2013 – 2014 EĞİTİM – ÖĞRETİM YILI
2 NCİ SINIF , 2 NCİ YARIYIL
DİFERANSİYEL DENKLEMLER DERSİ ÜÇÜNCÜ KÜÇÜK SINAVI
SORULARIN ÇÖZÜMLERİ :
2. Aşağıda verilen sabit katsayılı lineer diferansiyel denklemlerin, sağ taraflarında yer alan sıfırdan farklı
Q( x)  0 fonksiyonlarından dolayı bulunacak yp çözümleri için Belirsiz Katsayılar Metoduna göre
gelmesi gereken belirsiz katsayılı çözüm fonksiyonlarını belirtiniz. Yani, homojen kısmının çözümüyle
rezonans (çakışma) yapıp, yapmadığına dikkat ederek sağ tarafta yer alan her bir fonksiyondan dolayı
getirilen belirsiz katsayılı modeli sadece yazınız. Belirsiz katsayılarını bulmak üzere işlem yapmayınız.

a. y   4 y   4 y   16 y  5 e 4 x  6 Sin ( 2 x)  4 x e 4 x .
r 3  4r 2  4r  16  0.
y p1  A e 4 x .
r (r  4)  4(r  4)  0.
2

y p2   A Cos (2 x)  B Sin (2 x)  . x : Re zonans .

(r 2  4)(r  4)  0.
4 x y p3  ( A x  B ) e  4 x . x : Re zonans .
y h  C1 e  C 2 Cos (2 x)  C 3 Sin(2 x).

b. y   2 y   y   7 ex  2 x e x Cos ( x )  3 x 2 .
r 3  2r 2  r  0. y p1  A e x . x 2 : Re zonans .
r ( r  1) 2  0. y p2  ( Ax  B) e x Cos ( x )  (Cx  D) e x Sin ( x ) .
y h  C1  C 2 e x  C3 x e x . y p3  ( A x 2  B x  C ) . x : Re zonans .

c. y (V )  4 y   5 e 3 x Cos ( 2 x )  8 Sin (2 x )  7 .

r  4r  0 .
5 3

r 3 (r 2  4)  0 . y p1  A e 3 x Cos ( 2 x )  B e 3 x Sin ( 2 x ) .
r1  r2  r3  0 , r4  2i , r5  2i. y p2   A Cos ( 2 x )  B Sin (2 x )  . x : Re zonans .
y h  C1  C 2 x  C3 x  C 4 Cos(2 x)
2
y p3  A . x 3 : Re zonans .
 C5 Sin(2 x) .

d. y   3 y   3 y   y  9 e  x  3 x Cos (3x)  12 e  x Sin ( 3x ) .

r 3  3r 2  3 r  1  0 . y p1  A e  x . x 3 : Re zonans.
( r  1 ) 3  0. y p2  ( A x  B ) Cos ( 3x )  ( C x  D ) Sin (3 x ) .
y h  C1e  x  C 2 x e  x  C3 x 2 e  x . y p  A e  x Cos ( 3 x )  B e  x Sin ( 3 x ) .
3

e. y   4 y   13 y   6 Cos ( 3 x )  3 e 2 x Sin (3x)  8 x 3 .

r 3  4r 2  13r  0.
y p1  A Cos ( 3 x )  B Sin ( 3 x ) .
r (r 2  4r  13)  0.
r1  0. r2  2  3i .r3  2  3i.
 
y p2  A e 2 x Cos(3x)  B e 2 x Sin (3x) .x : Re zonans.
y p3  ( A x 3  B x 2  Cx  D ) . x : Re zonans.
y h  C1  C 2 e Cos(3x)  C3 e Sin(3x).
2x 2x