Professional Documents
Culture Documents
by
12 – HUMSS A
Group 1
Guevara, Eric Manuel
Olan, John Paulo
Casalme, Alexa Liz
Edurise, Duanne Luke Amria
Montenegro, Anna Marie
Nastor, Irish
Sandoval, Loraine Gabrielle
1
CHARACTERS
She is the eldest child and the one that tells the
story through her point of view. She believes in
LUALHATI FLORES justice and fairness, she is also a strong, family-
oriented woman.
MARIETA FLORES
The motherly figure of the poor family. She is
seen as an apologetic, timid, and selfless woman
all throughout the story.
JUDGE
The one that is in charge of the trial between the
rich father and the poor father.
CHESKA GUITERREZ The rich father’s partner and a mother to the rich
children. Her and the rich father have similar
characteristics, both are arrogant and selfish.
2
DENISE AND DANIEL Two children of the rich couple. Both are
introverted and always stays in their house. They
do not interact with other children.
She was the one that showed the poor father what
TOWN CLERK
crime he was charged for.
3
SETTING
In Tondo, Manila, wherein the poor and the rich family reside, both relatively close to each other while still
having a noticeable class difference in terms of houses, surrounding area, and architecture.
TIME
Flashback where the poor family lost their farm; a few years prior to the present. Present, 2015 during the time
of ruling of Joseph Estrada in Tondo, Manila.
4
SCENE 1
The middle of the afternoon, at the poor family’s farm. You can hear the children running around the field
having fun.
LUALHATI
Nung ako’y bata pa lamang, sinasamahan ko at ng mga kapatid ko ang aking tatay habang siya ay nagtatrabaho
sa aming munting sakahan. Simple lang ang buhay noon, nakatira kami sa maliit na bahay kasama ni Inay at
Itay; ngunit, biglang may nangyari na ‘di naming inaasahan.
(You can hear ERNESTO, their dad, rummaging through HIS farming supplies)
ERNESTO
Anak! Pausap nga ako ng aking salakot doon, mukhang marami na naman akong aanihin neto. Ang bait talaga
ng panginoon sa akin.
LUALHATI
Masusunod po, Itay!
(There is a radio announcement saying: May nagbabadya pong malakas na bagyo ang dadating dito sa
may Luzon. Maaari pong tayo`y maging handa. Maraming Salamat po.)
ERNESTO
Paano na ito ngayon. Mahal ko! Mga anak ko! Pumunta muna kayo dito at nang matulungan nyo akong mag-
ani ng mga ito, malakas na bagyo raw ang dadaan dito, kailangan na nating maghanda.
MARIETA
Naku! Huwag kang mag-isip ng ganiyan, maaaring isa pa ulit itong pagsubok na ibinigay sa ating ng
Panginoon. Kaya natin ito!
ERNESTO
Pero Mahal ko, maganda nang maging handa kaysa sa huli pa tayo magsisisi. Tara na.
(After ERNESTO harvested the crops, the sky suddenly became dark.)
ERNESTO
Naku, mukhang ito na ata ang bagyong sinasabi, Mga anak, magmadali kayo at nagdidilim na ang langit!
ADING
Opo, Itay!
(Suddenly, the family can feel the strong wind, there are trees swaying aggressively, random plants falling
down, and then the raging storm arrived with heavy rain and even stronger winds)
5
ADING
Itay! Ang ating likod po ay nababasa, yung mga inani po natin kanina, nagsisimula na pong magkalat sa
putikan!
ERNESTO
Hala! Anak, tulungan mo ako dito. Bunso, doon ka sa kabilang dulo, kaya natin ito! Mahal ko! Yung mga
baka natin, ayos paba sila? Patingin-tingin naman ako!
MARIETA
Mahal ko! Asan ang mga baka? Bakit wala sila dito?!
ADING
ADING
ADING
Yung palayan natin itay, patuloy na sinisira ng malakas nab aha at hangin!
(THEIR small house started shaking from the wind; the ADING started screaming because of the violent
winds. Because of the constant stress, ERNESTO fell unconscious.The storm settled down after a few hours,
ERNESTO coincidentally woke up the same time as it stopped)
ADING
MARIETA
ERNESTO
Hayaan mo mga anak, aking mahal. Luluwas tayo ng Maynila, ipapangako kong makakahanp agad ako doon
ng trabaho, pasensya na kayo ha…
MARIETA
Ano ka ba naman, mahal. Makakyanan ulit nating bumangong muli, tiwala lang.
LUALHATI
Oo nga po, Itay, kaya huwag po kayong hihingi ng tawad, magkakasama po tayo dito.
6
ADING
ERNESTO
LUALHATI
Pagkatapos ng pangyayari na ito, lumuwas kami pa-Manila, lupain ng ag-asa at oportunidad, ika nga
nila.Napadpad kami sa Tondo. Tumuloy kami sa aming maliit na bahay. Lumabas ang mga kapatid ko habang
ako, si Itay, at si Inay ay naiwan sa loob, nag aayos ng gamit.
ADING
Oo e, sinalanta kasi ng bagyo ang bahay namin sa probinsya nitong nakaraang araw lamang!
Naku! Nakakaawa naman kayo. Gusto mo bang sumama sa aming maglaro? Tara, may alam akong lugar
kung saan tayo maglalaro.
ADING
Sige, sige!
(BOTH OF THE CHILDREN walked from the tiny street of Tondo to a very beautiful big house with
a big front lawn and a big fence and a gate enclosing the whole area in.)
ADING
ADING
7
RANDOM KID FROM TONDO
Halika dito. Ang bango no? Iyan yung kinakain nila araw-araw dito.
ADING
Ahhh, dito nakatira yung lalaking mayaman na inglesero, hindi ko alam pero ang sabi ni Tatay, yung nakatira
daw dito ay yung isang politiko na lalaki pero masama ang ugali.
ADING
ADING
SERVANT
Tara na!
ADING
SCENE 2
LUALHATI
8
ALING ROSING
(ALING ROSING screamed while pounding the door of THE POOR FAMILY’s house)
MARIETA
ALING ROSING
Anong pasensya?! Pasensya na naman? Nako, Marieta, tigilan mo na ako sa mga ganyan mo, sawang-sawa na
ako sa araw-araw mong palusot na yan. Ilang buwan na, ilang buwan na… Aba wala ka pa ring pera?
MARIETA
Wala pa po talaga akong maibibigay, Aling Rosing. Kulang pa rin po ang sweldo ni Ernesto para saming
mag-anak. Naghahanap pa rin po ako ng trabaho hanggang ngayon. Pasensya na po kayo.
ALING ROSING
Pasensya ka na rin, Marieta, pero wala na rin akong pera. Hihintayin ko ang renta mo hanggang bukas ng
umaga. Kung wala, pasensyahan tayo pero sa daan kayo pupulutin ng mga anak mo.
MARIETA
Ang daming problema. Hindi ko na alam kung anong gagawin ko. Subukan ko kaya kina sir Vincent, baka
mapagbibigyan kami ng pamilya ko. Para san pa at magkapitbahay kami, diba?
(MARIETA rushed to the rich family’s house, she walked quickly and shook the gate lightly and yelled
VINCENT's name)
MARIETA
VINCENT
Napakaingay! Why is it so noisy?! Yaya, go outside at tingnan mo kung sino yung istorbo na yon.
9
SERVANT
(The servant rushed outside; you can hear her quick stepping on the tiles as she quickly checked who
was making all the noise outside.)
SERVANT
MARIETA
(The servant paused, you can hear the worry and hesitation in her voice)
SERVANT
MARIETA
(The servant opened the gate and both of them walked in the rich family’s house. The servant walked
towards VINCENT’s office and knocked consciously on the door)
SERVANT
MARIETA
VINCENT
Sino ka ba? Yaya, do you know this woman? Hindi ba sinabi ko sayo, strangers are not allowed in my house!
SERVANT
VINCENT
MARIETA
Hindi na po ako magpapaligoy-ligoy pa. Kahiya-hiya man po sa inyo, baka po maaari akong makahingi ng
pinansiyal na tulong. Papaalisin na po kasi kami ni Aling Rosing bukas kapag hindi po kami nakabayad ng
renta.
10
VINCENT
Eh, ano naming pakealam ko? Anong pumasok sa isip mo para lapitan ako? Are you that sure na I’m going to
help you? Eh hindi nga kita kilala. Maybe you’re a scammer at tamad ka lang.
MARIETA
Pasensya na po, ser. Nag-babaka sakali lang po ako, kahit kaunting halaga lang po.
VINCENT
Wag ka dito, tigilan mo nga ako, get out of here! At ikaw, Magtrabaho ka para may pambayad ka, hindi yung
namamalimos ka.
MARIETA
Sige na po, ser. Babayaran ko rin po agad, pangako. Wala na lang po talaga akong ibang malalapitan.
VINCENT
Ang kulit mo riin, ano? Get out now! Kung ayaw mong ipakaladkad kita sa guards dito. Guard! Guard!
(MARIETA got on her knees while holding VINCENT’s feet and pleaded while crying)
MARIETA
Sige na po, maawa po kayo sakin. Maawa po kayo sa pamilya ko. Nagmamakaawa po ako sa inyo.
VINCENT
(Audience can hear CHESKA’s distant footsteps, after a few seconds of VINCENT yelling at MARIETA to get
off, CHESKA angrily swung the door open)
CHESKA
Why is there so much noise? Kanino bang palahaw yun? My gosh! I’m doing my makeup pa naman! I can’t
focus.
(MARIETA crawled over to the CHESKA and held her feet pleading)
MARIETA
Ma’am Cheska, tulungan niyo po ako. Kumbinsihin niyo po ang asawa niyo na pautangin ako, parang awa
niyo na po.
CHESKA
Oh my god, what are you doing?! Get off! Sino ka ba ha? I feel so dirty, ew!
(MARIETA distanced herself away from CHESKA and SHE faced the RICH COUPLE)
11
MARIETA
Nagmamakaawa po ako sa inyo, Ma’am Cheska, Sir Vincent. Kahit tatlo o dalawang libo, o kahit anong
halagang kaya niyong ibigay. Magbabayad po ako, hindi ko po kayo tatakbuhan. Gagawin ko po ang lahat para
sa inyo, pangako po. Wala po kaming matutuluyan ng pamilya ko, tatlo pa po ang anak ko. Hindi ko po alam
kung saan ako pupulot ng perang pambayad. Maawa po kayo sa akin, sa pamilya ko, sa mga anak ko. Parang
awa niyo na po. Gagawin ko po ang lahat.
VINCENT
Lahat?
MARIETA
Po? Opo, opo lahat ng gusto niyo gagawin ko, basta paluwagan niyo lang po ako ngayon.
CHESKA
VINCENT
Ikaw ang nagsabi niyan, Marieta. Bring your whole family tomorrow. From now on, kayo na ang maglilinis
ng buong bahay at mag-aasikaso ng lahat ng kakailanganin namin. Wala kayong sweldo at pagkain dahil
babayaran niyo ang utang niyo sa paglilingkod samin.
(MARIETA stutters)
MARIETA
VINCENT
And promise me na hindi makakalabas ang nangyaring ito sa iba mong kapitbahay, dahil sa oras na malaman
kong you talked about this, papaalisin ko kayo ng pamilya mo sa bahay nay an. You know, that will be easy
for me, dahil marami akong pera. Wala kang ibang sasabihin kundi magagandang salita tungkol sa pamilya
ko, naiintindihan mo?
MARIETA
Masusunod po.
VINCENT
12
MARIETA
Maraming maraming salamat po, Sir Vincent, Ma’am Cheska. Hindi ko po makakalimutan ang pabor na ito,
apangako pong pagsisilbihan namin kayo ng buong puso.
CHESKA
You always have something to say, no? Tumahimik ka nga and get out of our sight.
MARIETA
Pasensya na po.
VINCENT
I can now feel my victory to be a mayor here in Tondo. Konting salita lang niyang si Marieta, magugustuhan
agad ako ng mga tao.
SCENE 3
LUALHATI
Matagal ko nang pinapangarap na magkaroon ng maginhawa at magandang buhay. Sa sobrang laki ng bahay
ng pamilyang Gutierrez, minsan nakakaramdam ako ng inggit. Dalawang palapag na bahay, magagarang sofa,
malaking tv-set. Mayroon din silang maganda at banayad na karpet. Iyon ang naiisip ko habang nagpupunas
ako ng mga photo frame ng pamilya nila. Kumpleto ang pamilya nila pero mukhang hindi masaya. Buti pa
sila, may kakayahang bumili ng mamahaling laruan at kagamitan.
ADING
Ate, nagugutom na ako kanina ko pa naamoy ang ulam na niluluto ni Ate Liza, baka pwede tayo humingi kahit
konti?
LUALHATI
Nako, hindi pwede eh. Alam mo namang kaya tayo nandito para magtrabaho sa mga Gutierrez kasi wala tayong
pambayad ng bahay, ‘di ba?
ADING
LUALHATI
Ading, ‘wag ka nang makulit. Hindi talaga pwede kasi magagalit ang mga Gutierrez sa’tin lalo na kay Itay
kapag ipinilit mo ang gusto mo. Ay oo ng apala, may binigay na empanada si Nanay saakin kanina,yan muna
kainin mo.
13
ADING
LUALHATI
‘Wag na Ading, busog pa si ate. Sa’yo na lang ‘yan. Bilisan mo na lang kumain d’yan para matulungan mo pa
ako maglinis dito.
ADING
LUALHATI
MARIETA
LUALHATI
Sige po, ‘Nay! Sakto katatapos ko lang po magpunas. Magpapahinga lang po ako nang mabilis.
MARIETA
Pasensiya ka na anak ha, ako lang dapat ang magsisilbi dito sa pamilyang gutierrez para makabayad ng renta.
Nadamay pa kayong mga anak ko.
LUALHATI
Ano ka ba, nay! Wala lang ‘to. Para sa’tin din naman ‘tong ginagawa ko eh tsaka isang linggo lang naman tayo
rito.
MARIETA
Imbis na naglalaro kayo ni Ading sa labas, nandito kayo, nagtatrabaho.
LUALHATI
Hay nako, nay. Ayos lang po. Ang mahalaga ay sama-sama tayo dito nina tatay.
LUALHATI
Ayan na pala si tatay! Mukhang napagod po kayo sa paghahardin. Pahinga po muna kayo.
ERNESTO
Ayos lang ako anak. Di kasi sapat ang kinikita ko sa construction eh kaya kailangan natin to para makabayad
ng renta.
14
LUALHATI
Natapos na ang aming trabaho sa pamilyang Gutierrez. Mahigit isang linggo rin namin tiniis ang gutom dahil
sa mababango at masasarap nilang ulam. Nakabayad na rin kami sa bahay na inuupahan namin.
ERNESTO
Hay sa wakas, natapos rin ang trabaho natin kina Mr. Gutierrez at nakabayad pa tayo ng renta.
MARIETA
Oo nga, buti na lang tinulungan nila tayo kahit medyo labag sa loob nila.
ERNESTO
Oo nga, buti na lang tinulungan nila tayo kahit medyo labag sa loob nila.
ERNESTO
Nandito pala yung magkapatid. Anong ginagawa niyo dyan at nakasilip kayo sa bintana?
LUALHATI
Mula rito sa bintana ng kwarto namin, amoy na amoy pa rin ang mga ulam na niluluto sa bahay nina Mr.
Gutierrez. Wala lang tay, tinitingnan lang namin ni ading kung anong meron sa kabilang bahay. Kanina pa kasi
nagkakalampagan ang mga kawali at kubyertos.
ERNESTO
ADING
LUALHATI
Mamaya na, magpapahinga muna ako. Isang linggo rin kaya tayo nagsilbi sa mga Gutierrez. Saan mo pa
nakukuha energy mong bata ka?
ADING
LUALHATI
Ikaw talagang bata ka! Maglaro ka na ‘don sa labas. Kanina ka pa tinatawag ng mga kalaro mo.
15
ADING
LUALHATI
Oo na, tatayo na nga eh.
LUALHATI
Niyaya ako lumabas para maglaro ni Ading pero nakatayo lang kami sa harap ng gate ng mga Gutierrez. Oh,
kala ko ba maglalaro tayo?
(ADING laughed)
ADING
Biro lang, sisilipin lang muna natin yung niluluto sa kabilang bahay
LUALHATI
Lokong bata ‘to. Sari-sari ka na ha. Pag tayo nahuli na sumisilip, baka magalit si Mr. Gutierrez. Mainitin pa
naman ulo no’n
ADING
Hindi yan. Palagi ngang nakasarado bintana nila eh. Imposibleng makikita nila tayo rito. Tingnan mo ate, dali!
Ang laki ng manok! Mukhang masarap ‘yon ah.
LUALHATI
Oo nga. Bigla akong natigil dahil may naramdaman akong pagtapik sa braso ko. di ko na namalayan na naka-
nga nga na pala ako habang nakatingin sa lechong manok.
ADING
Ate! Ate, baka may pumasok na langaw d’yan sa bibig mo. kanina ka pa naka-nga nga d’yan.
LUALHATI
Hay nako, maglaro na nga tayo. Sino ba kasing may sabing sumilip tayo sa bahay ng pamilya Gutierrez?
ADING
Pakipot ka pa, gustong gusto mo na ngang lamunin nang buo yung manok kanina eh!
16
LUALHATI
LUALHATI
Habang pinapanood kong tumakbo palayo si Ading, parang may nararamdaman ako na may nakatingin
sa’kin. Dahil sa kakaibang pakiramdam na ‘yon, bigla na lang akong napatingin sa pangalawang palapag ng
bahay ng mga Gutierrez. Hindi nga ako nagkamali. Galit na galit na nakatingin sa’kin si Mr. Gutierrez na
parang may nais ipahiwatig.
(You can hear VINCENT open the sliding window. He yells out to the kids)
VINCENT
Get out of here! Ang ingay-ingay ninyo. Wala na ba talaga kayong magawa sa buhay?
LUALHATI
Pasensiya na ho.
VINCENT
What will your sorry do, huh?! Uminit na naman ulo ko, nakakaubos ka ng pasensiya! Get out of here!
Nakakagalit ang mga squatter na ‘to. Yaya! Isarado mo nga ang mga bintana at kurtina! Kanina ko pa
napapansin tong mga bata sa labas ng bahay. Get the food ready too! Faster!
SERVANT
Sige po sir.
DENISE
Dad, my head hurts. Kanina pa ako nahihilo. Hindi na rin ako makahinga nang maayos tapos pinapasara niyo
pa yung mga bintana. Maybe we can go outside the yard to get some fresh air?
VINCENT
No! Dito lang kayo sa loob. Ang daming squatter sa labas oh. Baka mahawa pa kayo sa sakit ng mga yan!
DANIEL
Pero dad-
VINCENT
I said no! Ano bang mahirap intindihin don? Dito lang kayo. Now lets go to the table, wag kayo makulit.
17
CHESKA
Ano ba yan, yaya! Bat ang tagal ng pagkain? What’s taking so long?
VINCENT
Are you making us wait? Who do you think you are?! Isa ka lang katulong dito! Kayang kaya kitang tagtagan
ng trabaho, tandaan mo yan. Kaya umayos ka!
SERVANT
Pasensiya na po sir, maam. May mga bata po kasi sa labas na sumisilip dito sa bahay niyo. Kanina ko pa
pinapaalis pero ayaw nila.
VINCENT
Sino na naman ang mga to?! Andito na naman ang mga squatter!
VINCENT
KAYO NA NAMAN?! Kayong mga bata kayo! Nung isang araw ko pa kayo napapansin sa harap ng bahay
namin! Kaya siguro nagkakasakit ang mga anak nang dahil sa inyo! Simula nung nagtrabaho kayo samin, di na
gumaling ang mga anak ko!
LUALHATI
Wala naman po kaming nakakahawang sakit sir. Tsaka nandito lang naman po kami para amoyin yung
masasarap niyong pagkain kasi wala naman po kaming pambili ng mga ganon.
VINCENT
Edi umamin ka rin! Kaya pala ang lulusog at ang kikintab ng balat niyo because you’ve been stealing the wealth
of my food!
CHESKA
What’s all this? Oh, this poor people. Yaya, can you get my perfume and my alcohol? Baka mahawa pa ako sa
pagiging poor niyo. Ang baho niyo na nga, ang dumi-dumi niyo pa.
LUALHATI
Mawalang galang na ho pero hindi naman ho yata tamang pagsabihan kami ng masasakit na salita. Wala naman
po kaming ginagawang masama.
VINCENT
Walang ginagawang masama? Kayo? Kakakita ko nga lang na sumisilip kayo sa bahay namin eh! Kaya ko
kayong idemanda ng pamilya mo! Kaya kung ako sa inyo, lumayas na kayo!
18
VINCENT
Diba sabi ko sayo yaya, isarado mo ang mga bintana! Hindi ka na naman nakakaintindi! Pasalamat ka at
tinanggap pa namin ang isang tulad mo!
LUALHATI
Lumipas ang mga araw, iniiwasan na namin mapadaan sa harap ng bahay ng mga Gutierrez dahil natatakot
kami na madamay sina Tatay at Nanay dahil lang sa kamalian na nagawa namin ng kapatid ko. Hays, ano na
naman kaya ang niluluto don? Nakakagutom.
Nagising na lang ako bigla sa sobrang lakas ng ubo na aking naririnig. Sinilip ko kung gising pa si Ading pero
mahimbing pa ito na natutulog. Sinundan ko kung san nanggagaling yung malalakas na pag-ubo at hindi ako
nagkamali. Galing ito sa bahay ng mga Gutierrez. Halos buong pamilya na nila ang nagkakasakit
SCENE 4
Early in the morning, the neighbors are cleaning the backyard and the streets. They are telling some gossips
about the rich family.
KAPITBAHAY 1
Eyyy! Nakita ko ba yung mga nakatira dun sa malaking bahay. Mayaman yun tas politiko pa yun ha.
KAPITBAHAY 2
Oo nakita, pero bat ganon ang itsura ng pamilyang yun, parang walang makain pero ang yaman naman. May
malalang sakit ata mga yun . HAHAHAHHA
KAPITBAHAY 1
Alam nyo ba nakita ko yung mga anak yung mayamang politiko mukang mga malnourish, para bang
pinabayayaan na.
KAPITBAHAY 2
Oyyy anong pinabayaan tingnan mo nga ang istado ng buhay nila kay ayos ayos at ginhawa tiyak na
masasarap ang kinakain ng mga yun.
KAPITBAHAY 1
Hayyy buhay! Tingnan mo nga yung kapit bahay nila . Wala yung makain at walang masyadong sustansya
ang pumapasok sa katawan pero tingnan mo mas malulusog at magaganda pa ang mga anak…
KAPITBAHAY 2
19
(The poor father passed by the neighbors and asked what they are talking about)
ERNESTO
Magandang Umaga. Bat kayo nagtatawanan? Masaya ata kayo ngayon ah…
KAPITBAHAY 1
Ayyy wala naman, nag kukwentohan lang kami tungkol dun sa kapitbahay nyong mayaman.
ERNESTO
KAPITBAHAY 2
KAPITBAHAY 1
Hindi kasi napansin lang namin na kay yaman-yaman ng pamilyang yun pero bat ganon ang pangangatawan
nila, daig pa nating mahihirap HAHAHHA
ERNESTO
Kay aga-aga yan nagchichismisan na kayo jan. Yung winawalis nyo di na natapos ga.
KAPITBAHAY 1 and 2
ERNESTO
Oo nakikita ko, pero wala tayong karapatang husgahan sila at lalo na yung tatay nila di nyo alam kung ano
ang pinagdadaanan nila at anong meron sa pamilya nila. Baka may sakit yung mga anak nya, sa halip na
tulungan at ipagdasal natin sila upang gumanda ang kanilang kalusugan, kayo nama’y chismisan jang
magaling.
KAPITBAHAY 1 and 2
(The poor father walked away and passed by the huge house of the rich family. He saw the servant
and the rich father looking from the big windows; the rich father looks annoyed, looking angrily at
the poor father.)
VINCENT
How dare he is! He made his self a good person, pretending to defend me to the cheap people. And this cheap
people making fun of me and my family. Let see in the end. How long will he pretend?
(The rich family continuously cough after one another, they became weaker and skinnier.)
SERVANT
Sir! Excuse me po baka gusto nyong itry pumunta sa mga manghihilot o mga albolaryo? May kilala po ako,
baka makatulong po ito sa inyong sakit.
RICH FATHER
NO WAY! We have our private doctors. What manghihilot at albularyo? Para lang yun sa mga mahihirap na
katulad nila. May connection at pera ako, kaya kong ipagamot ang aking pamilya. No, thanks!
SERVANT
(After several days and weeks they did not recover from their sickness and it is more severe.)
RICH FATHER
I don't understand why my family is the only being a sick while this cheap family is being healthy.
Is it because they are from Tondo? Or they have a virus that affects us, mainly my children.
Tondo? Yes tondo ang lugar na yun ay sobrang dumi at puno ng iba’t ibang tao . It could be the reason why
we are getting more severe in our sickness. Saka I saw his family smelling our food from the window. What
the hell! He and his family stole my wealth and the spirit of our food. That’s why his family is healthier and
has a good figure than my family.
I will sue them! What a criminal family! Thief! Face my lawyer and the law, you poor family. I will not be
easy with your poor father and family. I will make you suffer with us. See you in the court!
21
SCENE 5
At the residence of the poor family, a policewoman came to the house and knocked on the door.
POLICE
Tao po!
ERNESTO
Ano po ‘yun?
(ERNESTO came to the door and answered)
POLICE
You are under arrest for stealing the spirits of the wealth and food of Mr. Gutierrez. You have the right to
remain silent. You have the right to have an attorney. Anything you say can and will be used against you in a
court of law.
ERNESTO
Ano? Ano ang ginawa ko? Wala naman po akong ginagawang masama o itinatago. Nanahimik lang po ako
dito!
(ERNESTO was shocked hearing the words of the POLICE)
LUALHATI
I couldn’t help but feel scared of Father getting incarcerated for something that he didn’t commit. He was an
innocent man and he has nothing to hide. We then went to the town clerk and asked him what it was about.
ERNESTO
Magandang umaga po. Ako po Ernesto Flores. Nagtatanong lang po ako kung bakit ako sinampahan ng kaso.
Hindi ko po alam kung ano ang ginawa kong kasalanan.
TOWN CLERK
Maganda umaga rin po sa inyo. Bigyan mo lang po ako ng ilang minuto para tingnan ang iyong dokumento.
(TOWN CLERK looking for the file and then reads it to tell us that ERNESTO was charged with theft)
TOWN CLERK
22
ERNESTO
Sino ang nagsampa sa akin ng kaso?
TOWN CLERK
Si Mr. Gutierrez po.
ERNESTO
Sa totoo lang, hindi ko ito inaasahan na mangyari. Alam ko na hindi ko talaga ito nagagawa at alam mo na
hindi ko ito gagawin sa iba. Hindi kita pinalaki ng tama kung gagawa ko ng ganoong bagay
LUALHATI
Alam ko ho ‘yon tatay…
(ERNESTO arrived at the court with his family while VINCENT arrived with his lawyer and scoffs after
making an eye contact with him)
JUDGE
Do you have a lawyer with you, Mr. Dela Cruz?
(JUDGE started asking ERNESTO)
ERNESTO
JUDGE
LAWYER
Are you in agreement with the accusation that you have been stealing the spirit of the food and wealth of the
complainant?
(The RICH MAN’S LAWYER jumped into action)
ERNESTO
Hindi ako sumasang-ayon!
(ERNESTO shouted in disagreement)
LAWYER
Are you in agreement that while the complainant’s servants cooked and fried fat legs of lamb or young
chicken breast that you and your family smelled outside his windows?
ERNESTO
Sumasang-ayon ako.
LAWYER
23
Are you in agreement that while the complainant and his children grew sickly and tubercular, you and your
family became strong of limb and fair in complexion?
ERNESTO
Sumasang-ayon ako.
LAWYER
Explain.
ERNESTO
Gusto kong makita ang mga anak ng dumandador.
JUDGE
Bring in the children of the complainant.
(The CHILDREN came inside the court, shyly. They were thin and pale making the spectators shocked)
ERNESTO
…
(ERNESTO was to stunned to speak standing by his chair while looking at the kids)
ERNESTO
Susuriin ko na ang dumandador.
JUDGE
You may.
ERNESTO
Sinasabi mo ba na ninakaw namin ang diwa ng kayamanan ninyo at naging isang katawa-tawang pamilya?
habang malungkot at malumbay ang iyong pamilya?
VINCENT
Yes.
ERNESTO
Sinasabi mo ba na ninakaw namin ang diwa ng pagkain ninyo sa labas ng bintana habang nagluluto ang mga
katulong ninyo?”
VINCENT
Yes.
ERNESTO
Sige,at babayarin na namin kayo.
(ERNESTO went to his family to get a hat and filled it with the remaining centavos they have)
ERNESTO
Pwede ba ako lumakad sa pasilyo at manatili muna doon ng ilang minuto?
JUDGE
You may.
24
ERNESTO
Maraming salamat.
(ERNESTO started walking across the room with the hat full of coins)
ERNESTO
Handa ka na ba?
JUDGE
Proceed.
(ERNESTO found a way to end the scenario by making a sound out of the coins making the spectators turned
their faces with wonder)
ERNESTO
VINCENT
hear what?
(VINCENT gave ERNESTO a questioning look)
ERNESTO
VINCENT
Yes.
ERNESTO
Kung sa ganoon, nabayaraan na kita
(ERNESTO said smirking making the RICH MAN speechless and fell on the floor without a sound)
JUDGE
Case dismissed.
(JUDGE bangs the gavel on the wood block)
SCENE 6
LUALHATI
Nagising ako sa aking panaginip, siyempre, hindi naman yun mangyayari. Ang mga panaginip lang naman ay
isang delusional na pangyayari na gusto nating maging totoo. Ngayon nakaupo ako dito, sa upuan sa loob ng
25
korte habang pinapanood ang pandarayang nangyayari sa aking harapan. Nararamdaman ko ang pagsikip ng
aking dibdib dahil sa kaba, habang iniintay ang anunsyo ng korte.
JUDGE
The court finds the defendant guilty on the grounds of theft with a sentence of a minimum of 5 years in prison
with no chance of parole and a fine of ₱500,000! Court is adjourned.
(Police putting the poor father in cuffs as the poor mother is being hysterical)
MARIETA
Huwag po! Wala hong ginagawang mali ang asawa ko, parang nyo na ho.
(yells in despair)
(Audience can hear the footsteps fading which symbolizes Ernesto getting taken away and out of the
courtroom by the police)
MARIETA
Ma’am
(Trembling voice)
(Audience can hear whispers from the rich family and slight sobbing from the poor children)
POLICE
Ma’am tara na po-
26
(Police gets interrupted by Marieta)
MARIETA
Ma’am nagmamakaawa po ako, wala naming ginawang mali ang asawa ko, alam ninyo naman po iyon.
LUALHATI
At habang pinapanood ko ang aking inang humahagulgol sa sahig ng korte, ang laman lamang ng utak ay
paghihiganti.
(Marieta’s cries slowly fades, this symbolizes the audience being inside Lualhati’s head)
Habang ako’y nakatitig sa mat ani Ginoong Gutierrez, ako ay nag-init sag alit. Nanalo ‘man kayo ngayon, pero
tandan niyong hindi ako titigil hangga’t hindi ko kayo naisasama sa kumuno’y ng kadiliman. Ibabalik ko ng
dobnle ang sakit na pinandanas ninyo sa akin, sa amin.
27
28
29
30