Źródła danych i

informacji
Metodyka pracy naukowej

Tomasz Poskrobko
Źródło pochodzenia danych

Dane

Pierwotne Wtórne
Rodzaje publikacji
Publikacje Monografie naukowe
recenzowane

Artykuły naukowe

Podręczniki, skrypty

Dysertacje

Publikacje Kompendia i Encyklopedie

nierecenzowane
Almanachy i roczniki statystyczne
Raporty i ekspertyzy
Szara literatura
Literatura popularnonaukowa
Artykuły w periodykach i portalach
Rodzaje publikacji
Publikacje Monografie naukowe
recenzowane

Artykuły naukowe

Podręczniki, skrypty

Dysertacje

Publikacje Kompendia i Encyklopedie

nierecenzowane
Almanachy i roczniki statystyczne
Raporty i ekspertyzy
Szara literatura
Literatura popularnonaukowa
Artykuły w periodykach i portalach
Monografia naukowa
• omawia jakieś zagadnienie w sposób wyczerpujący.
Zebranie i omówienie wszystkich dostępnych
informacji dotyczących bezpośrednio danego
zagadnienia.
• spełnia określone kryteria naukowości:
• recenzowana
• określone metody naukowe
• prawidłowe udokumentowanie tekstu
• wyczerpanie tematu
Rodzaje publikacji
Publikacje Monografie naukowe
recenzowane

Artykuły naukowe

Podręczniki, skrypty

Dysertacje

Publikacje Kompendia i Encyklopedie

nierecenzowane
Almanachy i roczniki statystyczne
Raporty i ekspertyzy
Szara literatura
Literatura popularnonaukowa
Artykuły w periodykach i portalach
Artykuły naukowe
• Artykuł monograficzny
• Artykuł przeglądowy (metaanaliza)
• Artykuł polemiczny
• Studium przypadku
• Wytyczne lub zalecenia
Artykuł monograficzny
• przedstawia w udokumentowany i wyczerpujący
sposób jedno opisywane zagadnienie.
• omawia i ocenia krytycznie dany problem naukowy,
za pomocą wszystkich dostępnych informacji
dotyczących go bezpośrednio.
• musi być zgodny z najaktualniejszymi wynikami
badań innych naukowców.
• zawiera wyniki, wnioski i podsumowania badań
własnych piszącego naukowca, a także jego
hipotezy.
Artykuł monograficzny
• składa się zazwyczaj z następujących, stałych działów:
• Tytułu, nazwisk autorów i ich adresów służbowych
• Abstrakt i słowa kluczowe
• Wstęp – omówienie obecnego stanu wiedzy, powody
podjęcia badań (lubki naukowej lub badawczej) oraz cel pracy
• Opis przeprowadzonych badań (intersubiektywna
komunikowalność)
• Wyniki badań
• Dyskusja wyników - obszerny opis przyjętej metodologii
badań, syntezę otrzymanych wyników i wniosków
wynikających z tych wyników
• Podsumowanie
• Bibliografia
Artykuł przeglądowy
• zbiera i konfrontuje z sobą wnioski z wielu
publikacji źródłowych w celu usystematyzowania
pewnego obszaru badań
• nie zawiera opisu badań i dyskusji wyników
• w zamian zawiera syntezę wyników innych badaczy
i wnioski z tych wyników i własne przemyślenia
wynikające z zebranego materiału
Artykuł polemiczny
• odnoszą się do wcześniejszych publikacji,
kwestionując część zawartych w nich wniosków, lub
wiarygodność opisu zawartych w nich badaniach
własnych
Studium przypadku
• analiza danego przypadku (najczęściej
rzeczywistego) dająca możliwość wyciągnięcia
wniosków odnośnie przyczyn i rezultatów
opisanego w nim zdarzenia.
Wytyczne i zalecenia
• publikacja o charakterze przeglądowym będąca
opisem zaleceń i rekomendacji dotyczących
postępowania w określonych przypadkach,
Rodzaje publikacji
Publikacje Monografie naukowe
recenzowane

Artykuły naukowe

Podręczniki, skrypty

Dysertacje

Publikacje Kompendia i Encyklopedie

nierecenzowane
Almanachy i roczniki statystyczne
Raporty i ekspertyzy
Szara literatura
Literatura popularnonaukowa
Artykuły w periodykach i portalach
Podręcznik akademicki
• zawiera możliwie aktualną synteza wiedzy z danej
dziedziny nauki, potrzebna i użyteczna zarówno ze
względu na pracę naukową jak i na pracę
dydaktyczną (jednak mniej aktualną niż artykuły
naukowe).
• podręczniki naukowe mogą mieć wiele wydań
• język naukowy może być zastąpiony językiem
popularnonaukowym
Skrypt naukowy
• tymczasowa naukowa synteza z prowadzonego
wykładu lub uzupełnienia danych wykładów
(ćwiczeń), na bieżąco aktualizowane zgodnie z
wiedzą empiryczną w danym przedmiocie
Rodzaje publikacji
Publikacje Monografie naukowe
recenzowane

Artykuły naukowe

Podręczniki, skrypty

Dysertacje

Publikacje Kompendia i Encyklopedie

nierecenzowane
Almanachy i roczniki statystyczne
Raporty i ekspertyzy
Szara literatura
Literatura popularnonaukowa
Artykuły w periodykach i portalach
Dysertacja
• pisemna praca naukowa (praca dyplomowa) pisana
w celu uzyskania stopnia naukowego, zazwyczaj w
formie rozprawy.
• w pełni omawia jedno konkretne zagadnienie
naukowe ze spójnego i określonego punktu
widzenia,
• prezentuje obszerny materiał dowodowy oraz
rozwiniętą argumentację a także obszerne
konkluzje i wnioski
Rodzaje publikacji
Publikacje Monografie naukowe
recenzowane

Artykuły naukowe

Podręczniki, skrypty

Dysertacje

Publikacje Kompendia i Encyklopedie

nierecenzowane
Almanachy i roczniki statystyczne
Raporty i ekspertyzy
Szara literatura
Literatura popularnonaukowa
Artykuły w periodykach i portalach
Encyklopedie i kompendia
• w miarę pełny, ale zwykle podany w sposób
skrótowy zasób wiedzy na jakiś konkretny temat,
zawierający "esencję" tej wiedzy.
• encyklopedia stanowi kompendium wszystkich
kompendiów, stara się zgromadzić wiedzę z
wszystkich dziedzin poznania
Rodzaje publikacji
Publikacje Monografie naukowe
recenzowane

Artykuły naukowe

Podręczniki, skrypty

Dysertacje

Publikacje Kompendia i Encyklopedie

nierecenzowane
Almanachy i roczniki statystyczne
Raporty i ekspertyzy
Szara literatura
Literatura popularnonaukowa
Artykuły w periodykach i portalach
Almanachy
• Publikacja periodyczna (najczęściej rocznik) lub
jednorazowa, zawierająca zebrane artykuły i
informacje dotyczące wielu lub jednej dziedziny
życia, nauki, sztuki, np. dane kalendarzowe, fakty
historyczne, porady, artykuły z określonej dziedziny
nauki lub sztuki, informacje ekonomiczne i
polityczne.
Roczniki statystyczne
• periodyczne wydawnictwo zawierające
najważniejsze informacje (najczęściej w postaci
danych ilościowych) o zjawiskach społeczno-
gospodarczy
Rodzaje publikacji
Publikacje Monografie naukowe
recenzowane

Artykuły naukowe

Podręczniki, skrypty

Dysertacje

Publikacje Kompendia i Encyklopedie

nierecenzowane
Almanachy i roczniki statystyczne
Raporty i ekspertyzy
Szara literatura
Literatura popularnonaukowa
Artykuły w periodykach i portalach
Raporty i ekspertyzy
• dokument opisujący postęp lub rezultaty badań
naukowych lub technicznych albo przegląd badań
naukowych lub technicznych.
• często są przygotowane dla sponsora badań
naukowych lub technicznych
Rodzaje publikacji
Publikacje Monografie naukowe
recenzowane

Artykuły naukowe

Podręczniki, skrypty

Dysertacje

Publikacje Kompendia i Encyklopedie

nierecenzowane
Almanachy i roczniki statystyczne
Raporty i ekspertyzy
Szara literatura
Literatura popularnonaukowa
Artykuły w periodykach i portalach
Szara literatura
• Preprint – wstępna wersja publikacji naukowej
(zazwyczaj artykułu), która została przyjęta do
wydawnictwa naukowego, ale nie została jeszcze
opublikowana
• Materiały robocze (working papers) – wstępna
wersja publikacji naukowej która została zgłoszona
do wydawnictwa naukowego
• Materiały konferencyjne – opublikowane
wystąpienia badaczy na konferencjach naukowych,
w których prezentują swoje wyniki badań
(prezentacje i komunikaty)
Rodzaje publikacji
Publikacje Monografie naukowe
recenzowane

Artykuły naukowe

Podręczniki, skrypty

Dysertacje

Publikacje Kompendia i Encyklopedie

nierecenzowane
Almanachy i roczniki statystyczne
Raporty i ekspertyzy
Szara literatura
Literatura popularnonaukowa
Artykuły w periodykach i portalach
Literatura popularnonoukowa
• książki i artykuły wyjaśniające zagadnienia
naukowe, napisane nietechnicznym językiem i
mające na celu popularyzację nauki
• literatura taka nie jest recenzowana
Rodzaje publikacji
Publikacje Monografie naukowe
recenzowane

Artykuły naukowe

Podręczniki, skrypty

Dysertacje

Publikacje Kompendia i Encyklopedie

nierecenzowane
Almanachy i roczniki statystyczne
Raporty i ekspertyzy
Szara literatura
Literatura popularnonaukowa
Artykuły w periodykach i portalach
Źródła danych i informacji

instytucje
państwowe

przedsię- instytucje
biorstwa UE

Dosta-
wcy

organizacje
organizacje
między-
krajowe
narodowe
Źródła danych i informacji

księgarnie

tradycyjny biblioteki i książnice

Dostęp

czytelnie

płatny bazy danych

on-line
open access repozytoria

serwisy internetowe