ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΦΥΣ235

ΕΙΔΙΚΗ ΣΧΕΤΙΚΟΤΗΤΑ

Σχετική Κίνηση στην Κλασική Φυσική

1. Να αποδείξετε ότι η εξίσωση του Νεύτωνα F=mγ παραμένει αναλλοίωτη κάτω

από τους ακόλουθους μετασχηματισμούς :

(α) Μετάθεση στο χώρο: (Χ’=Χ+L)

(β) Περιστροφή στο χώρο: (Χ’=Χcosθ-Υsinθ, Υ’=Χsinθ+Υcosθ)
a. (γ) Αντιστροφή χρόνου: (t→t’= -t)
(δ) Αναστροφή χώρου: (Χ→Χ’=-X, Υ→Υ’=-Y, Ζ→Ζ’=-Z)

2. Έστω ένας τροχός ακτίνας R και ένα σημείο Α επί της περιφέρειάς του. Όταν το αυτοκίνητο
(στο οποίο ανήκει ο τροχός) προχωρά με σταθερή ταχύτητα v0 η τροχιά που διαγράφεται
από το σημείο Α έχει κυκλοειδή μορφή. Να βρεθούν οι εξισώσεις που περιγράφουν αυτή τη
μορφή κίνησης του σημείου Α.

3. Ένα σώμα μάζας m έχει αρχική ταχύτητα v καθώς γλιστρά πάνω σε μια επιφάνεια όπου
υπάρχει τριβή. Δείξετε ότι η διεργασία αυτή δεν είναι αναλλοίωτη κάτω από χρονική
αντιστροφή.

4. Ένας πύραυλος κινείται στον κενό χώρο (χωρίς βαρύτητα) με ταχύτητα 1500 m/sec,
επιβραδυνόμενος κατά 5 m/s. Μια σφαίρα πυροδοτείται προς τα μπρος από το πίσω μέρος
του πυραύλου με σχετική ταχύτητα 200 m/s προς τον πύραυλο. Πόσος χρόνος θα περάσει
μέχρις ότου η σφαίρα ξανασυναντήσει τον πύραυλο;

5. Ένας ποταμός με πλάτος 2km παρουσιάζει ρεύμα ταχύτητας ενός κόμβου (1810m/h) κατά
τη διεύθυνση της ροής του. Ένας κολυμβητής κολυμπά με σταθερή ταχύτητα 2.5 κόμβων.
α) σε ποιά διεύθυνση θα πρέπει να κολυμπά ο κολυμβητής για να διασχίσει τον
ποταμό στο μικρότερο δυνατό χρονικό διάστημα ;
β) πόσο είναι το χρονικό αυτό διάστημα ;
γ) πόση απόσταση θα έχει διανύσει ο κολυμβητής κατά μήκος της όχθης ;

6. Ένας άνθρωπος που ζυγίζει 160 Kg στέκεται πάνω σε μια ζυγαριά μέσα σε ένα
ανελκυστήρα. Τί ένδειξη δείχνει η κλίμακα της ζυγαριάς

(α) αν ο ανελκυστήρας επιταχύνεται προς τα πάνω με ρυθμό 2 μέτρα ανά

τετραγωνικό δευτερόλεπτο;
(β) αν η ανοδική πορεία του ανελκυστήρα επιβραδύνεται κατά 1.5 μέτρο το
τετραγωνικό δευτερόλεπτο;
(γ) αν ο ανελκυστήρας κινείται προς τα κάτω με σταθερό ρυθμό 5 μέτρα το
δευτερόλεπτο;

Μετασχηματισμοί Lorentz-Συστολή Μήκους-Διαστολή Χρόνου

7. Δείξετε ότι η μορφή x2-(ct)2 είναι αναλλοίωτη κάτω από ένα μετασχηματισμό Lorentz
ταχύτητας v κατά τη διεύθυνση του άξονα Χ.

8. Δείξετε ότι ένας μετασχηματισμός Lorentz με ταχύτητα v1 στην X κατεύθυνση,

ακολουθούμενος από ένα μετασχηματισμό Lorentz με ταχύτητα v2 στην κατεύθυνση Y δεν
ισοδυναμεί με τους ίδιους μετασχηματισμούς εφαρμοσμένους με αντίστροφη σειρά.

9. Το μιόνιο είναι ένα ασταθές σωματίδιο το οποίο διασπάται αυθόρμητα σε ένα ηλεκτρόνιο
και δύο νετρίνο σύμφωνα με την αντίδραση:   e + e +  .
− −

Αν ο αριθμός των μιονίων κατά τη χρονική στιγμή t=0 είναι N0, ο αριθμός σε χρόνο t είναι :
N (t ) = N 0 e − t /  , όπου τ είναι η μέση ζωή του μιονίου (= 2.2μsec) . Υποθέστε ότι τα μιόνια
κινούνται με ταχύτητα 0.95c και ότι ο αρχικός αριθμός τους είναι 5x104.

(α) Πόση είναι η παρατηρούμενη ζωή των μιονίων ;

(β) Πόσα μιόνια απομένουν μετά από μία διαδρομή απόστασης ίσης με 3Km ;

10. Μια ράβδος μήκους L0 κινείται με ταχύτητα v κατά μήκος της οριζόντιας κατεύθυνσης. Η
ράβδος σχηματίζει γωνία θ0 ως προς τον άξονα Χ’.

 2 
(α) Αποδείξετε ότι L = L0 1 − 2 cos 2  0  1 / 2 είναι το μήκος της ράβδου όπως
 c 
μετριέται από ένα ακίνητο παρατηρητή.

(β) Αποδείξετε ότι η γωνία που σχηματίζει η ράβδος με τον άξονα Χ δίνεται από την
σχέση: tanθ = γ tanθ0 .

Αυτά τα αποτελέσματα δείχνουν ότι η ράβδος και συστέλλεται και περιστρέφεται. Για
ευκολία θεωρούμε ότι το κάτω άκρο της ράβδου συμπίπτει με την αρχή του τονισμένου
συστήματος συντεταγμένων.

11. Ένας αστροναύτης ταξιδεύει με το διαστημόπλοιό του με ταχύτητα 0.5c ως προς τη Γη. Ο
αστροναύτης αυτός και ένας παρατηρητής που βρίσκεται πάνω στη Γή συγκρίνουν το
μήκος του Προτύπου Μέτρου που ο καθένας διαθέτει στο ακίνητο ως προς αυτόν σύστημα
αναφοράς. Οι μετρήσεις γίνονται παράλληλα προς τη σχετική ταχύτητα u των δύο
συστημάτων αναφοράς. Πόσο δηλώνει ο καθένας ότι το Πρότυπο Μέτρο του άλλου είναι
μικρότερο;

12. Ένα πρωτόνιο επιταχύνεται σε ένα επιταχυντή αποκτώντας τελική ενέργεια 500MeV. Πόση
είναι η μάζα του εκπεφρασμένη ως πολλαπλάσιο της μάζας ηρεμίας του ; Τι ταχύτητα
διαθέτει το πρωτόνιο αυτό εκπεφρασμένη ως κλάσμα της ταχύτητας του φωτός c ;