Univerzitet umetnosti u Beogradu

Fakultet dramskih umetnosti

POP/ROCK
VIDEO SPOT
U SRBIJI
(1991-2001)
Magistarska teza

Kandidat: Mentor:
Branislav Radovanović Prof. dr Miroslav Savković

Beograd, 2010.
 Univerzitet umetnosti u Beogradu
Fakultet dramskih umetnosti

SIMULAKRUMI I
SIMULACIJA
Kritički osvrt na odabrane Bodrijarove stavove
u kontekstu muzičke industrije:
interpretacije sa stanovišta fenomenologije video spota

Završni ispit iz predmeta

Teorija medija

Kandidat: Mentor:
Branislav Radovanović Prof. dr Milena Dragićević Šešić
Simulakrum nije nikad
ono što prikriva istinu,
nego istina prikriva da je nema.
Simulakrum je istinit.
Eklezijast
 Žan Bodrijar
SIMULAKRUMI I SIMULACIJA
prevod sa francuskog Frida Filipović
Svetovi, Novi Sad, 1991.
(katalogizovano: Filozofija kulture)

Jean Baudrillard
SIMULACRES ET SIMULATION
©Galilée, Paris, 1985.
(philosophy)

Jean Baudrillard (July 29, 1929  – March 6, 2007) a French cultural theorist,
sociologist, philosopher, political commentator, and photographer. His work is
frequently associated with postmodernism and post-structuralism.

School/tradition Post-Structuralism · Marxism · Post-Marxism

Main interests Postmodernity · Mass Media
Notable ideas Hyperreality · Simulacra · Sign-value

Simulacra and Simulation is most known for its discussion of images, signs, and
how they relate to the present day.

Baudrillard claims that modern society has replaced all reality and meaning
with symbols and signs, and that the human experience is of a simulation of
reality rather than reality itself.

The simulacra that Baudrillard refers to are signs of culture and media that
create the perceived reality; Baudrillard believed that society has become so
reliant on simulacra that it has lost contact with the real world on which the
simulacra are based.

Simulacra and Simulation identifies three types of simulacra and identifies

each with a historical period:

1. First order, associated with the pre-modern period, where the image is
clearly an artificial placemarker for the real item.
2. Second order, associated with the industrial Revolution, where
distinctions between image and reality breaks down due to the
proliferation of mass-produced copies. The items' ability to imitate
reality threaten to replace the original version.
3. Third order, associated with the postmodern age, where the simulacrum
precedes the original and the distinction between reality and
representation break down. There is only the simulacrum.
Baudrillard theorizes the lack of distinctions between reality and simulacra
originates in several phenomenon:

1. Contemporary media including television, film, print and the Internet,

which are responsible for blurring the line between goods that are
needed and goods for which a need is created by commercial images.
2. Exchange value, in which the value of goods is based on money rather
than usefulness.
3. Multinational capitalism, which separates produced goods from the
plants, minerals and other original materials and the process used to
create them.
4. Urbanization, which separates humans from the natural world.
5. Language and ideology, in which language is used to obscure rather than
reveal reality when used by dominant, politically powerful groups.

A specific analogy that Baudrillard uses is a fable derived from On Exactitude in

Science by Jorge Luis Borges. In it, a great Empire created a map that was so
detailed it was as large as the Empire itself. The actual map grew and decayed
as the Empire itself conquered or lost territory. When the Empire crumbled, all
that was left was the map. In Baudrillard's rendition, it is the map that people
live in, the simulation of reality, and it is reality that is crumbling away from
disuse.

Henceforth, it is the map that precedes the territory - precession of

simulacra - it is the map that engenders the territory and if we were to
revive the fable today, it would be the territory whose shreds are
slowly rotting across the map.

Trivia (but, in this context, very important!!!)

The Matrix1

The Matrix makes many connections to Simulacra and Simulation. In an early

scene, the original French Simulacres et Simulation is the book in which Neo
hides his illicit software. In the film, the chapter 'On Nihilism' is in the middle,
rather than the end of the book.

Morpheus also refers to the real world outside of the Matrix as the "desert of
the real", which was directly referenced in the Slavoj Žižek work, Welcome to
the Desert of the Real. In the original script, Morpheus referenced Baudrillard's
book specifically.

Keanu Reeves was asked by the directors to read the book, as well as Out of
Control and Evolution Psychology, before being cast as Neo.

In an interview, Baudrillard claimed that The Matrix misunderstands and

distorts his work.
1
http://www.imdb.com/title/tt0133093/
S a d r ž a j

- Precesija simulakruma
- Istorija kao retroscenario
- Holokaust
- Kineski sindrom
- Apokalypse Now

- Fenomen Bobur
- Supermarket i superroba
- Implozija smisla u medijima
- Apsolutna reklama – nikakva reklama

- Clone story
- Hologrami
- Crash
- Simulacija i naučna fantastika
- Životinje, teritorija i metamorfoza
- Ostatak
- Spiralni leš
- Poslednji tango vrednosti
- O nihilizmu
- Napomene

T u m a č e nj a 2

video spotovi su simulakrumi muzike

kojoj je nametnuta uloga proizvoda

1. “Ne radi se više o imitaciji, ni o dupliranju, pa čak ni o parodiji. Radi se o

zamenjivanju stvarnog njegovim znacima, tj. o jednoj operaciji odvraćanja
od svakog stvarnog procesa njegovim operatornim dvojnikom.”

Primer (BR):
Video spot EKV za “DUM DUM” (1991)3
Vizionarski, krcat simbolima...
Nadrealnost kao dominatni okvir vizuelnog izraza!
(http://www.youtube.com/watch?v=kTxWcz8i7zI)
2
Ovde je učinjen pokušaj tumačenja simulakruma i simulacije na konkretnim primerima iz
muzičke industrije, a u skladu sa predmetom i postavljenim ciljevima magistarskog rada. Redni
brojevi pred citatima – izdvojenim mestima Bodrijarove studije, ključnima s aspekta
promišljanja pop-rock video spota – ne upućuju na redosled odeljaka u prevodu izvornog déla.
Napomena: ŽB – Žan Bodrijar (originalne ilustracije); BR – Branislav Radovanović (autentični
primeri).
3
Videti Prilog 1: Tumačenja značenja simbola u video spotu EKV za „DUM DUM“.
2. “Skrivati i pretvarati se da nemamo ono što imamo. Simulirati i pretvarati
se da imamo ono što nemamo. Ono prvo upućuje na neko prisustvo, ono
drugo na neko odsustvo. Ali stvar je složenija, jer simulirati ne znači
pretvarati se...”

Primer (ŽB):
Onaj koji simulira neku bolest izaziva u sebi neke njene simptome
Pretvaranje ili prikrivanje ostavljaju netaknut princip stvarnosti:
razlika je uvek jasna, ona je samo maskirana. Simulacija, međutim,
postavlja pitanje razlike između “istinitog” i “lažnog”, “stvarnog” i
“imaginarnog”.

Primer (BR):
Danas, prevashodno zahvaljujući Internetu, ljubitelji savremenog
muziciranja imaju mogućnost da zaobiđu diktat muzičke industrije i
posvete se realnosti koja tavori na marginama interesovanja masa.
Traganje i jeste ono što odvaja masu od jedinke, aktivnog ljubitelja od
pukog potrošača. Individua sama sebi sprema jelo, masa jede sve šta joj
se servira. Možda ovo zvuči elitistički, ali elita sama po sebi nije tragična
kategorija. Tragedija je kada se nešto predstavlja kao elitno iako to
nije, što je posao kojim se muzička industrija poslednjih decenija bavi sa
izrazitim uspehom.

3. “Takva je simulacija, u tome što se suprotstavlja predstavi. Predstava,

reprezentacija, polazi od principa ekvivalentnosti znaka i stvarnog (čak i
ako je ta ekvivalentnost utopijska, to je fundamentalno pravilo). Simulacija
polazi, nasuprot tome, od utopije principa ekvivalentnosti, polazi od
radikalne negacije znaka kao vrednosti.”

Primer (ŽB):
Pod izgovorom spasavanja izvornog, zabranjuju se posete Laskou
(samo 500m dalje izgrađena je njihova tačna kopija, da bi svi mogli da ih
vide – u autentičnu špilju posetilac baci oko kroz malo zastakljeno okno,
a onda sledi zajednička poseta rekonstruisanom objektu)
Moguće je da će se i samo sećanje na originalne špilje izbrisati u duhu
budućih generacija, ali već sada nema razlike: njihova kopija je bila
dovoljna da ih sve zajedno smesti u nešto veštačko.

Primer (BR):
Ukrštanje simbola u video spotu „DUM DUM“ (EKV)
Uvek iznova insistira na iščitavanju poruka koje su pre 20 godina imale
svoj život u ondašnjem mirnodopskom političko-ekonomskom okolišu;
danas, toliko godina kasnije, Mladenovićeve poruke o "spaljenim selima",
"krvavoj vodi", "čistoj vatri" i tvrdnji da je "kocka bačena", izgledaju kao
neprijatno proročanstvo glede svega onoga što nam se poslednjih sezona
dešavalo; povrh svega - muzika s ove ploče, s razlogom histerična, na
trenutke besprekorno aritmična i anti-pop usmerena (Siguran, Idemo,
Zabranjujem), sva u sanjivim, (pred)ratnim zastrašujućim akordima i
 hermetičkim refrenima, naravno da se nije mogla dopasti potrošačima
koji su 1991. poslednji put imali priliku da osete ukus Pravog Života.

4. “Diznilend je savršen model svih vrsta isprepletenih simulakruma. To je pre

svega jedna igra iluzija i fantazama: tu su gusari, Granica, Budući svet, itd.
Taj imaginarni svet je navodno uzrok poslovnog uspeha. Ali masu sveta, bez
sumnje, mnogo više privlači društveni mikrokosmos, religiozno,
minijaturizovano uživanje Amerike, njenih ograničenja i njenih radosti.”

Primer (ŽB):
Diznilend svojim postojanjem prikriva činjenicu da je “stvarna” zemlja,
“stvarna” Amerika, u stvari, Diznilend (pomalo kao što zatvori svojim
postojanjem prikrivaju da je, zapravo, celokupno društvo u svojoj
banalnoj sveprisutnosti zatvorsko).
Diznilend je postavljen kao imaginaran kako bi podržao verovanje da
je sve ostalo stvarno!

Primer (BR):
Najveće muzičke kuće (etikete) samo su deo mnogo većih poslovnih
imperija sastavljenih od velikih filmskih studija, kablovskih televizija,
štampanih medija, koncertnih agencija i brojnih drugih kompanija koje
često nemaju nikakvih dodirnih tačaka sa šou biznisom. Shodno
progresivističkom poimanju sveta, advokati statusa kvo ne propuštaju
priliku da istaknu kako živimo u eri nezapamćenih sloboda. U praksi,
stvari ne izgledaju ni izbliza tako ružičasto i svi su jedanki pred zakonom
samo u ustavu – na svetu ima najviše deset prostorija za sastanke na
kojima se odlučuje čije će postere tinejdžeri u npr. Južnoj Koreji kačiti
na svoje zidove. Kada se odluka jednom donese, odmah se počinje sa
njenim ostvarivanjem. Primeri „uspeha“ pop zvezda dovoljno su
reprezentativni.

5. “Ono što je u Diznilendu imaginarno nije ni istinito ni lažno, to je neka

mašinerija razuveravanja podešena da u suprotnom polju regeneriše fikciju
stvarnog. Otuda slabost tog imaginarnog, njegova infantilna
degenerisanost.”

Primer (ŽB):
Diznilend: prostor za regeneraciju imaginarnog, kao što su drugde, pa i
ovde, fabrike za obradu otpada. Svugde danas treba reciklirati
otpatke, a snovi, fantazmi, istorijska, bajkovita, legendarna
imaginacija dece i odraslih takođe su otpadak, prvo veliko toksičko
izbacivanje jedne nadstvarne civilizacije. Diznilend je prototip te nove
funkcije na mentalnom planu.

Primer (BR):
Živimo proces u kome iluzija postaje stvarnija od same stvarnosti. U
ovako postavljenoj hiperrealnosti čovek postaje odrođen od svoje
izvornosti, postajući znakovima kontrolisani potrošač. Produkcija pop-
 rock video spota 90-ih dokaz je par excellence da je Srbija u to vreme
doslovno počela da živi simulakrume, više uopšte ne razlikujući realnost
od njene simulacije!

6. “Iste su prirode instituti za seksualno, psihičko, somatsko obnavljanje kojih

je Kalifornija prepuna. Ljudi se više ne gledaju, ali za to postoje instituti.
Više se ne dodiruju, ali postoji kontaktoterapija. Više ne hodaju, ali se bave
trčanjem, ‘džogingom’, itd. Svugde se prerađuju, obnavljaju izgubljene
funkcije, ili izgubljeno telo, ili izgubljenu društvenost, ili izgubljen ukus za
jelo.”

Primer (ŽB):
Ponovo se izmišlja oskudica, askeza, nestala divlja prirodnost
(natural food, health food, yoga, ...)

Primer (BR):
Sa pojavom električnih instrumenata i uređaja za reprodukovanje
muzičkih sadržaja (gramofon, kasetofon, CD plejer, mp3 plejer), nakon
Drugog svetskog rata stvorili su se uslovi za postavljanje obrisa muzičke
industrije kakvu danas poznajemo. Pojavom rokenrola u drugoj polovini
pedesetih stvara se „propusni“ ventil za mase željne slave i uspeha čiji
je idol Elvis Presli (kod nas pogrešno transkribovan kao Prisli). Situacija
se dodatno pojačava tokom šezdesetih – usled pojave „bitlmanije“ 4,
muzička industrija kanališe pojavu kolektivnih histerija paradigmatičnih
za masovnu kulturu u pravcu povećavanja potrošnje. Istina, krajem
šezdesetih i tokom sedamdesetih godina prošlog veka, činilo se da su se
sa „decom cveća“ (hipicima) čiji su glasnogovornici bili Džim Morison i
grupa „Dors“, Džimi Hendriks, Dženis Džoplin i „Rolingstonsi“ u kojoj je
gitaru svirao Brajan Džons, stvari pomalo otele kontroli, u duhu
protivljenja američkim ratnim avanturama čija je kulminacija bila
festival u Vudstoku.

7. “Votergejt. Isti scenario kao i u Diznilendu (imaginarni efekat koji prikriva

da ne postoji više stvarnosti izvan nego unutar granica veštačkog okvira): u
tom slučaju to je efekat skandala koji krije da ne postoji nikakva razlika
između činjenica i njihovog razotkrivanja.”

Dokaz (ŽB):
Identične metode ljudi iz CIA-e i novinara Washington Posta
(ista operacija, koja nastoji da putem skandala oživi jedan moralni i
politički princip, putem imaginarnog – jedan princip stvarnosti koji tone)
Otkrivanje skandala je uvek priznanje koje se odaje zakonu.
A Votergejt je naročito uspeo da nametne ideju da on jeste skandal – u
tom smislu on je bio operacija čudesne intoksikacije. Dobra doza
ponovnog uvođenja političkog morala u svetskim razmerama.

4
Videti Prilog 3.
 Votergejt nije neki skandal!!! Nekad se nastojalo da se skandal prikrije
– danas se nastoji prikriti da to i nije skandal.

Primeri (BR):
 Brojni autohtoni muzički (pod)pravci su usled razgranavanja muzičkog
biznisa zadobili sve odlike svog idealnog tipa. U genezi svakog
relevantnog muzičkog žanra, bilo da je to jamajčanski rege i dab,
američka alternativna gitarska, treš metal ili hip hop scena, evropska
elektro scena, britanski i američki pank pokret ili, pak, pop-rock u
Srbiji, uvek se na početku primećuje postojanje kreativnog
potencijala, zatim zenit oličen u njegovom ispoljavanju, problemi sa
establišmentom, pa opadanje i na kraju misteriozni nestanak (po
pravilu praćen ubistvima ili tzv. prirodnom smrću glavnih zvezda).
 Još jedna od važnih odlika savremene kulture je multimedijalnost, i
ni u tom slučaju muzika nije izuzetak. Sa totalnim uspehom, dolazi i
do prodavanja znaka uspešnosti i na druge poslovne segmente – kao
što su, posebno omiljene, robne marke i alkoholna pića ali i unosni
ugovori sa moćnim konglomeratima čime se krug potrošnje zatvara i
postaje totalan. Na ovom mestu bilo bi uputno u nekoliko poteza
izraditi šturu skicu strukture muzičke industrije, koju baš kao i njene
najveće zvezde, krasi multimedijalnost.

8. “Uvek se radi o dokazivanju stvarnog putem imaginarnog, dokazivanju istine

putem skandala, dokazivanju zakona pomoću prekršaja, dokazivanju rada
putem štrajka, dokazivanju sistema putem krize i dokazivanju kapitala
putem revolucije...”

Primeri (ŽB):
dokazivanje teatra antiteatrom
dokazivanje umetnosti antiumetnošću
dokazivanje pedagogije antipedagogijom
dokazivanje psihijatrije antipsihijatrijom
Sve se menja u svoj obrnuti termin da bi preživelo u svom
pročišćenom obliku.

Primer (BR):
Uprkos slobodarskoj energiji savremene muzičke scene, njena struktura
kao takva samo je još jedan simulatorni model kontrole i pospešivanja
potrošnje.

9. “Iluzija više nije moguća zato što više nije moguće stvarno.”

Primeri (ŽB):
Bilo bi zanimljivo videti da li agresivni aparat ne bi žešće reagovao na
neku simuliranu nego na stvarnu oružanu pljačku
(ova druga samo remeti red stvari, pravo na svojinu; dok prva ugrožava
sam princip stvarnosti – simulacija je beskrajno ozbiljnija jer uvek
 omogućava pretpostavku, nezavisno od svog objekta, da bi sam poredak
i zakon mogli zaista da budu samo simulacija)
Neka simulacija prestupa, bude li dokazana, biće ili lakše kažnjena (jer
nema “posledica”) ili kažnjena kao povreda javnog reda (ako je “ni za
šta” izazvana neka policijska operacija) – ali nikad neće biti kažnjena
kao simulacija, jer se upravo kao takva ne može izjednačiti sa
stvarnošću, pa, prema tome, nije za nju moguća ni bilo kakva represija.
Kako kazniti simulaciju vrline?
Ona je ozbiljna isto koliko i simulacija zločina.
U tome je najteži zločin, budući da poništava razliku na kojoj se temelji
zakon. Po tome, dakle, treba overiti poredak, po nedostatku stvarnog.

Primer (BR):
Rokenrol je uz seks i drogu dobio svoje mesto u čuvenoj krilatici koja je
simbolizovala doba 60-ih i 70-ih godina prošlog veka, a svi slavni
muzičari mesto na groblju, usled, kako je zvanično objašnjeno
„prekomerne upotrebe droge“. Iako decenijama nakon ovih događaja i
dalje kolaju teorije zavere i brojni znakovi pitanja vezanih za tu muzičku
eru i njene glavne vinovnike, može se reći da je, iz perspektive
savremene muzičke scene, ovo bilo doba autentičnosti koje je kasnije
poslužilo kao simulatorni obrazac.

10.“Era smrti je prošla. Sada je nastala era ubistva putem simulacije, uopštene
estetike simulacije, ubistva-alibija – alegoričnog uskrsnuća smrti, koja je još
tu samo da bi sankcionisala instituciju vlasti, koja bez toga više nema ni
neku suštinu, ni autonomnu stvarnost.”

Primer (ŽB):
Džejms Din, Merilin Monro i Kenedijevi su stvarno umirali jer su imali
mitsku dimenziju koja podrazumeva i smrt (ne iz romantizma, nego
usled osnovnog principa reverzije, razmene)

Primeri (BR):
Zahvaljujući tehnologiji, muzička industrija gaji posebnu naklonost
prema „nekrofiliji“ – čineći da putem besomučne promocije brojni
muzičari na čije stvaralaštvo imaju autorska prava, postanu još
popularniji u smrti nego što su to bili za vreme svog života. Brojni su
mehanizmi kojima muzička industrija ubire berićet iz ovog izvora: brojne
„best of“ kompilacije, objavljivanje raritetnih snimaka, ponovno
izdavanje „važnih“ albuma u deluks pakovanju, obrade pesama
značajnog autora u novom žanrovskom ključu uz učešće aktuelnih
muzičkih zvezda.
Za života Milan Mladenović nije imao ništa, a nakon smrti dobio je i
svoju ulicu i hiljade i hiljade poklonika...

11.“Američki eksperiment ‘TV-istine’, koji je 1971. pokušan s porodicom Laud

(Loud): sedam meseci neprekidnog rada, tri stotine sati direktnog snimanja,
 bez skripta i scenarija, odiseja jedne porodice, njene drame, njene radosti,
njene peripetije, non-stop... Stvar se komplikuje činjenicom da se ta
porodica za vreme snimanja raspala: izbila je kriza, Laudovi su se rastali,
itd. Otuda i nerešiva kontroverza: je li odgovorna TV? Šta bi bilo da nije TV
bila prisutna? Nije tu reč ni o tajni, ni o perverziji u doživljaju “istine”,
nego o nekoj vrsti jeze izazvane stvarnim, ili o jednoj estetici nadstvarnog,
jezi od omamljujuće i trikom postignute tačnosti, jezi od istovremenog
distanciranja i uvećavanja, iskrivljavanja merila, krajnje prozirnosti...
Beznačajno je egzaltirano snimkom. U njemu se vidi ono što stvarno nikad
nije bilo (ali ‘kao da ste vi tamo bili’), bez rastojanja koje čini perspektivni
prostor i našu dubinsku viziju (ali ‘istinitije od prirode’).”

Primer (ŽB):
TV-istina: je li reč o istini te porodice ili o istini televizije?
Prisustvujemo samom ukidanju spektakularnog.
O medijima treba razmišljati kao da su, u spoljnoj orbiti, neka vrsta
genetskog kôda koji upravlja mutacijom stvarnog u nadstvarno, isto kao
što drugi kôd, mikromolekularni, upravlja prelazom iz jedne,
reprezentativne sfere smisla u genetsku sferu programiranog znaka.

Primeri (BR):
 Prof. dr Divna Vuksanović u studiji „Filozofija medija“ – u kontekstu
primene Bodrijarovog pojma „simulakruma“ na polju muzičke
industrije – navodi da je Bodrijar bio inspirisan Deborom i njegovom
teorijom „Totalnog spektakla“ (objašnjenja kontrolisane nad-
stvarnosti koja se izdaje za stvarnost iako to nije).
 Prof. dr Toma Đorđević u svojim komunikološkim studijama navodi da
je fenomen “spektakla” generička odrednica direktnog TV prenosa
(i/ili obrnuto!)

12.“O čemu drugom sanjaju mediji nego o tome da izazovu događaj samim
svojim prisustvom? Takva je logika simulakruma. Upravo zato događaji više
nemaju smisla: ne zato što su sami po sebi beznačajni, nego što im je
prethodio model s kojim njihovo odvijanje samo koincidira.”

Primer (BR):
TV kontakt-program i direktan TV prenos (sličnosti i razlike)
Muzička industrija obiluje ovakvim primerima – muzički video spot je
najčešće samo povod, a događaj oko njega formulišu i realizuju mediji.
Da nije medija, video spot bi bio apsolutno obesmišljen! U tom
kontekstu, imamo meta-simulakrum: video spot je simulakrum muzike, a
medijske prezentacije i praćenja jesu simulakrumi muzičkog spota

13.“Ljudi dolaze u supermarket da bi našli i odabrali predmete-odgovore na

sva pitanja koja mogu sebi da postavljaju; ili, bolje rečeno, tu dolaze oni
sami kao odgovor na funkcionalno i usmereno pitanje koje sačinjavaju
predmeti. Predmeti više nisu roba: čak nisu baš ni znaci čiji bi smisao i
poruku ljudi usvajali, nego su testovi, jer upravo oni nas ispituju, mi smo
 pozvani da im odgovaramo, a odgovor je sadržan u pitanju. Tako slično
funkcionišu sve poruke medija: nije to ni informacija, ni komunikacija, nego
referendum, neprekidni test, cirkularni odgovor, proveravanje kôda.
Ti vas panoi zapravo vrebaju i isto tako dobro ili isto tako malo nadziru kao
što to čini “policijska” televizija. Ona vas gleda, vi sebe u njoj gledate,
pomešani s drugima, to je ono providno ogledalo potrošačke aktivnosti, igra
razdvajanja i udvajanja, koja taj svet čini zatvorenim u sebe.“

Primer (BR):
Video spotovi su simulakrumi muzike kojoj je nametnuta uloga
proizvoda. A danas se većina proizvoda ne prodaje, već se kupuje! Veliki
supermarketi, robne kuće i prodavnice više nemaju prodavca koji će vam
prići, ponuditi, prodati. Vi kao potrošač sami ste i direktno suočeni sa
proizvodima (brandovima, bendovima) i odluka o kupovini je na vama.
Popularna muzika je često startovala iz podzemlja i garaža direktno sa
dna do neslućenog vrha, a danas je underground muzičkim etiketama
(tačnije rečeno, nezavisnoj muzičkoj sceni) jedina svrha da postane
mainstream proizvod na policama supermarketa.

14.“Las Vegas: fascinacija. Kada vidimo kako ceo Las Vegas u sumrak niče iz
pustinje, blistajući i zračeći svojim reklamnim panoima, i kako se u zoru
vraća u pustinju, onda vidimo da reklama nije ono što zidove čini veselijim
ili ih ukrašava, ona je ono što briše zidove, briše ulice, fasade i svu
arhitekturu, briše svaki oslonac i svaku dubinu, i da nas upravo ta
likvidacija, ta resorpcija svega u površinu (znaci koji po njoj kruže su
nevažni) čini da zapadamo u tu zapanjenu, nadstvarnu euforiju, koju ne
bismo zamenili za bilo šta drugo, a koja je prazan i neodoljiv oblik
zavođenja.”

Primeri (BR):
Komercijalni uspesi gangsterskog repa ili pop panka, koji se iz prethodne
decenije prelivaju u novi milenijum, ili „bum“ bendova sa jasnim
garažnim/novotalasnim usmerenjem kojima je sa svojim uzorima jedino
zajedničko to što su počeli u garaži, jasan su primer simulacije.
Odvajkada je jasno da najjači pišu zakone kako bi zaštitili prevashodno
svoje interese, i muzička industrija, kao subjekat iza kojeg stoji krupni
kapital u tom smislu nije nikakav izuzetak. No, čini se da je bitka koja se
trenutno vodi na internetu oko, sa stanovišta industrije, „piraterije“ ili
pak „deljenja fajlova“ kako to nazivaju korisnici globalne mreže,
unapred izgubljena. Usled sve većeg gubitka nekada enormnih profita
koji su ostvarivani putem prodaje nosača zvuka ili drugih predmeta sa
logom grupe ili izvođača, muzička industrija se sve više okreće drugom
izvoru sopstvenog finansiranja – festivalima. Festivali, koji po svetu niču
kao pečurke posle kiše, predstavljaju totalni simulakrum, i kako se u
ovom trenutku čini, definitivni stadijum poslovne strategije muzičkog
biznisa. Naoko muzičke, ove manifestacije po svojoj prirodi liče na
vašarske, na kojima muzička industrija zajedno sa moćnim
multinacionalnim sponzorima, koristi ljubav muzičkih fanova prema
određenim izvođačima kako bi stimulisala potrošnju na svim nivoima i
 predstavila svoje nove štićenike. Festivalski model se pokazao kao
posebno efikasan u predstavljanju novih muzičkih aktova.

15. “HOLOGRAMI. To je fantazam da se stvarnost uhvati u živo, koji traje –

otkako se Narcis nagnuo nad svojim izvorom. Iznenaditi stvarno da se
zaustavilo, ukinuti stvarno u trenutku kad se pojavi njegov dvojnik. Naginjete
se nad hologramom kao bog nad svojim stvorom: samo bog ima tu moć da
prolazi kroz zidove, kroz bića, i da se opet nađe nematerijalno s one strane.

Televizijski studio vas preobražava u holografske ličnosti: imate utisak da

ste materijalizovani u prostoru svetlošću reflektora, kao prozirne ličnosti
kroz koje prolazi masa (milioni televizijskih gledalaca), upravo kao što vaša
stvarna ruka prolazi kroz nestvarni hologram bez otpora – ali ne bez
posledica: to što je prešla u hologram, učinilo je i nju nestvarnom.
Nikada ne treba preći na stranu stvarnog, na stranu tačne sličnosti sveta sa
njim samim, subjekta sa njim samim. Jer onda nestaje slika. Ne treba
nikada preći na stranu dvojnika, jer onda nestaje dvojni odnos, a sa njim i
svaka zavodljivost. Međutim, kod holograma, kao i kod kloniranja, iskušenje
je suprotno, suprotna je i opčinjenost krajem iluzije, scene, tajne,
posredstvom materijalizovane projekcije svake raspoložive informacije o
predmetu, putem materijalizovane prozirnosti.“

Primeri (BR):
 Peca Popović – KO DA VERUJE U PRIČU KOJA NIJE BAJKA? 5

 THE RUBBER SOUL PROJECT 6

17. „O NIHILIZMU. Nema više scene, čak više ni minimalne iluzije potrebne
da bi događaji mogli dobiti snagu stvarnosti – nema više scene ni mentalne ili
političke solidarnosti: šta nas se tiču Čile, Bijafra, ljudi iz čamaca, Bolonja ili
Poljska? Sve se to rasplinjava na ekranu televizije. Nalazimo se u eri
događaja bez posledica (i teorije bez posledica).
Za smisao više nema nade. I zacelo je dobro što je tako: smisao je smrtan.
Ali ono čemu je nametnuo svoju prolaznu vladavinu, ono što je nameravao
da likvidira da bi nametnuo vladavinu prosvetiteljstva – prividi, oni su
besmrtni, neranjivi, čak i za sam nihilizam smisla ili nesmisla.
A tu počinje zavođenje.“

Primer (BR):
Video spotovi Kontrabande7:
“MAĐIONIČAR”
(http://www.youtube.com/watch?v=ZuwFhhoArSc)
“HEROJI SU NA PRODAJU”
(http://www.youtube.com/watch?v=wu5zg_LfRuk&feature=related)

5
Videti Prilog 2.
6
Videti Prilog 4.
7
Videti Prilog 5.
 “100 KRUGOVA”
(http://www.youtube.com/watch?v=U5S-D258fr0&feature=related)

Prilog 1:
Tumačenja značenja simbola u video spotu EKV za „DUM DUM“:

DUM DUM 3.35 (http://www.youtube.com/watch?v=kTxWcz8i7zI)

dugo se pitam vredi li truda

ali sigurno da mi se sviđa
zato želim da sačekam malo
u odluci ovoj
ne bih hteo da stradam

neću da kopam po đubrištu sreće

neću da zaprljam ruke
moć
počiva negde iza debelih vrata
ja bih
hteo da vladam

zaboraviću
potrebe
i
unutrašnje glasove
samo
jedan je put koji vodi do trona
mi
čekamo tvoj znak
mi
čekamo tvoj znak
samo
jedan je put koji dotiče nebo
ja bih
hteo da vladam

mogu
poslati bolji trenutak
mogu
birati pogodno vreme
mogu čekati
momenat sreće
ne
želim da stradam

ja ću
mrzeti ledeno hladno
srcem
sa sedam kora
ja ću
pucati pravo u leđa
ja sam
rođen da vladam
Slika 1. slepi egipatski pisar ispisuje u glini simbole, na početku spota ucrtava Ank
egipatski znak za život.

wikipedija/☥= ankh/ Анк (лат. crux ansata, крст са дршком) је египатски хијероглиф који
има значење „вечни живот“. Египатски богови су често приказивани како носе предмет
овог облика, или га држе у рукама прекрштеним на грудима. Анк је још познат под
именима „кључ живота“, „кључ Нила“ и „коптски крст“. Анк се често појављује у
египатским гробницама и на другим предметима. Често су приказани на врховима прстију
божанстава која дарују вечни живот мумији преминулог. Приказују се близу носа јер тако
симболизују везу даха и живота. Могуће је да је анк и симбол зачећа. Стари Египћани су
често носили анк као амајлију, некад заједно са симболима снаге (ђед) и здравља (вас).
Анк је био симбол Сунца и стога је готово увек израђиван од злата, или од углачаног
бакра. Огледала су често прављена у овој форми. У уметности из периода Амарне анк је
приказиван на крајевима Сунчевих зрака, односно као симболично преношење живота од
Сунца на Земљу.
Simbol je miliona godina budućeg života. Njegov je krug savršena slika onoga što nema ni
početka ni kraja; predočuje dušu koja je večna…(CHAM, 22) (Rječnik simbola J. Chevalier i
A.Gheerbrant)

Slika 2. Na šivaćoj mašini Margita Stefanović (Magi) kroji i šije crno bele
fotografije koje
simbolizuju revoluciju. Na šivaćem stolu su fotografije 9.marta.

Slika... Semitska žena, udovica koja jede cveće (tumači je Tanja Jovičević) taj
naziv simbolički označava masonstvo, čiji se članovi nazivaju decom Udovice.

Slika 3. Tekst pesme „dugo se pitam vredi li truda ali sigurno da mi se sviđa
zato želim da sačekam malo u odluci ovoj ne bih hteo da stradam“ prati slika
Milana Mladenovića koji viskom traži odgovor.
Visak/važan element masonskog simbolizma obešen o vrh malog luka tako da
dodiruje tlo,
očigledno predočuje kosmičku osu, pravac nebeskog delovanja.

Slika 4. Milan Mladenović sedi kao faraon na tronu, u pozadini je crveni

baldahin i posipaju
mu pesak preko ruku. (šake peska što se bacaju za ceremoniji simbolizuju
obilje). “Neću da kopam po đubrištu sreće neću da zaprljam ruke…“ Ovo je
scena koja predstavlja obred inicijacije, u tekstu pesme pojavljuje se br. 7 a u
ovom kadru imamo 7 podanika i njega na tronu (kod Egipćana sedam je bio broj
večnog života, ali isto tako sedam je i broj Sotone
koja nastoji oponašati Boga).

Slika 5. ... iza debelih vrata, ja bi hteo da vladam... o moćnicima

Slika 6. Ljuljaške u Sinagogi i dva anđela (Margita i Tanja) koja se ljuljaju –

slika, ispod ide zvuk mi čekamo tvoj znak...

Slika 7. “Samo jedan je put koji dotiče nebo“ u pozadini se vidi Tera - u
astrološkom
tumačenju simbol zemlje - taj simbol predstavlja i bakreni oksid.
Slika 8. Milan peva bešćutne stihove ribi u facu - njihov se glas ne čuje.

Slika 9. ja ću mrzeti ledeno hladno srcem sa sedam kora - dva matorca u

invalidskim kolicima... najbolji opis svih zala koje postoje u ljudima, a za
vreme rata su isplivala na površinu među narodima bivše države... Hendikep,
kolica, bogalji...

Slika 10. samo jedan je put koji vodi do trona... i Milan udara ribom u zid

Slika 11. mi čekamo tvoj znak, mi čekamo tvoj znak... na 1.53 je simbol Sotone
(Demon, Đavo). Sotona sa jarećom glavom. Bafomet/Demon, a simbolika može
da ima različita značenja u
zavisnosti iz koje je religije. Najbolji opis svih zala koje postoje u ljudima, a za
vreme
rata su isplivala na površinu među narodima bivše države... Nečastivi drži
jagnje,a jagnje je žrtveno obeležje... “Sotona napastvuje čoveka ne bi li ga
naterao u greh“ Dve trudnice u svakodnevnom prinošenju stoje sa strane.

Slika 12. Milanov krik ribi u usta

Slika 13. Milan svira gitaru na "tronu", a oko njega po njihovoj muzici sloveni
igraju kolo izranjavani od ratova, bosonogi u zavojima, sa štakama...
Prilog 2:

Petar Popović
Ko da veruje u priču
koja nije bajka?8

Bio, jeste i ostaće jedan grad. Šarena prestonica slike i zvuka čija je dužnost
da sve tokom ovog veka najtačnije dovede na pravu meru.
Jednom tako njih četvoro, pošto su osvojili ceo svet i ostali bez svog velikog
sna, odlučilo da se igra. Kako im je umro veliki Predvodnik, reše da se odmore i
od velikog Korektora. Tajno, da - vrlo malo, čak i bliskih, zna - uzmu novu
Laboratoriju u samom srcu grada. U gužvi je najlakše biti sam.
I pod lažnim imenom počnu Alhemiju.
Slavni i bogati, pokušali su da otkriju sreću. Uzgred i sebe premere.
Posle velike Igre zovnu prijatelje da premijerno prika`u svoju Tajnu.
Pozvani se skupe. Džabe. Dela bukvalno nema.
Tu prestaje bajka, a počinje drama. Dobro čuvanu Tajnu bacila čistačica.
Slučaj je naredio: bačeno da nadju dva studenta koji čekaju ispred telefonske
govornice da roditeljima jave kako se vraćaju kući. Uzeli su i poneli kutiju
pored koje su te večeri mnogi prošli. Unutra traka. Nikakvih oznaka, samo tri
slova H.A.S.
Nekoliko dana kasnije u studentskoj razglasnoj stanici preslušali su traku iz
kutije i shvatili da se čuje nešto što - tako je - liči na zvuk njihovih idola.
Kontaktirali su posrednike, reda radi.
O čemu je reč?
Sutradan saznaju: hitno da se ponovo jave sa svojim preciznim uslovima.
Ne, oni nisu ucenjivači. Oni su samo tu kutiju našli pored telefonske govornice.
Oni tu traku nikom ne nude...
Ali... drama ima svoju prirodu.
Znači: dve povratne karte do mesta na susednom kontinentu, malo para da
lakše zaborave celu zbrku i pravo da na kasetu presnime sve sa trake. Za
uspomenu. Važi? Potvrđeno!
U aerodromskom toaletu ljudi sa naočarima za sunce menjaju pakete, zapravo
- kese. Delo za dolare.
Tako se sve završava. Ničega da i ovako nema.
Vreme će pokazati da i pre toga ničega nije bilo.

Tu je čvorište gde bajka može da postane medijska mora.

8
Popović, Petar u: Bezdanov Gostimir, Svetlana (1998) BAJKA U ZEMLJI MEDIJA, Institut za
film/Agena, Beograd, str. 171-173.
Ko da veruje u priču koja nije bajka? Ja znam da je sve istina.

Grad je London. Godina je 1969. Oni su The Beatles9. Predvodnik je Brajen

Epstajn (Brian Epstein). Korektor je Džordž Martin (George Martin).
Laboratorija nije Abbey Road, već Trident Studio. Gužva je srce Sohoa.
Alhemija je album Hot As Sun. Studenti su Francuzi, devetnaestogodišnjaci.
Grad primopredaje je Tanger.

Šta je to zbunjujuće u svemu? Šta bajku ostavlja bez bajke?

Na aerodromskoj kontroli primitivni antiteroristički uredjaj je izbrisao traku.
Ostala je samo tišina. Pijani Francuzi su iste večeri pokradeni u Parizu. Ispred
bistroa je sutradan nadjena zgažena kaseta.
The Beatles su nekoliko meseci kasnije objavili Abbey Road.

Odakle meni ova bajka? Svake druge večeri sam dolazio do govornice u
sokačetu St. Annie’s Court da bih u devet sačekao poziv od svojih.
Čekajući, slušao sam jednu pijanu žensku jadikovku.
I kako je bacila traku sa inicijalima H.A.S. i kako je zbog toga izbačena sa
posla. Redovno je dolazila do ulaza u studio. Po oproštaj. Unutra nije bilo
razumevanja, ispred niko nije ozbiljno shvatao priču sa toliko obrta.
Osim autostopera iz nekog dalekog Beograda.

Prošle godine sam opet bio na istom mestu. Crvena govornica je tu.
Oblepljena je telefonima novih kurvi. Tu sada retko ko čeka pozive. Odzvanjaju
mobilni. Trident studio više ne stanuje ovde. Zgrada se rekonstruiše.

Ta bajka se ne priča pred spavanje. Previše je neverovatna.

Živi u zemlji medijskih čudesa. Do sada je bila privatno vlasništvo.

Zatamnjenje.

9
Videti: http://en.wikipedia.org/wiki/The_Beatles
Prilog 3:

Beatlemania and touring years (1963–1966)

UK popularity, Please Please Me and With The Beatles
http://en.wikipedia.org/wiki/The_Beatles

McCartney, Harrison, Swedish pop singer Lill-Babs and Lennon on the set of the
Swedish television show Drop-In, 30 October 1963.
In the wake of the moderate success of "Love Me Do", "Please Please Me" met
with a more emphatic reception, reaching number two in the UK singles chart
after its January 1963 release. Martin originally intended to record the band's
debut LP live at The Cavern Club. Finding it had "the acoustic ambience of an
oil tank", he elected to create a "live" album in one session at Abbey Road
Studios. Ten songs were recorded for Please Please Me, accompanied on the
album by the four tracks already released on the two singles. Recalling how the
band "rushed to deliver a debut album, bashing out Please Please Me in a day",
an Allmusic reviewer comments, "Decades after its release, the album still
sounds fresh, precisely because of its intense origins." Lennon said little
thought went into composition at the time; he and McCartney were "just
writing songs à la Everly Brothers, à la Buddy Holly, pop songs with no more
thought of them than that—to create a sound. And the words were almost
irrelevant."
Released in March 1963, the album reached number one on the British chart.
This began a run during which eleven of The Beatles' twelve studio albums
released in the United Kingdom through 1970 hit number one. The band's third
single, "From Me to You", came out in April and was also a chart-topping hit. It
began an almost unbroken run of seventeen British number one singles for the
band, including all but one of those released over the next six years. On its
release in August, the band's fourth single, "She Loves You", achieved the
fastest sales of any record in the UK up to that time, selling three-quarters of a
million copies in under four weeks. It became their first single to sell a million
copies, and remained the biggest-selling record in the UK until 1978 when it
was topped by "Mull of Kintyre", performed by McCartney and his post-Beatles
band Wings. The popularity of the Beatles' music brought with it increasing
press attention. They responded with a cheeky, irreverent attitude that defied
what was expected of pop musicians and inspired even more interest.
The Beatles' drop-T logo
The Beatles' iconic "drop-T" logo, based on an impromptu sketch by instrument
retailer and designer Ivor Arbiter, also made its debut in 1963. The logo was
first used on the front of Starr's bass drum, which Epstein and Starr purchased
from Arbiter's London shop. The band toured the UK three times in the first
half of the year: a four-week tour that began in February preceded three-week
tours in March and May–June. As their popularity spread, a frenzied adulation
of the group took hold, dubbed "Beatlemania". Although not billed as tour
leaders, they overshadowed other acts including Tommy Roe, Chris Montez and
Roy Orbison, US artists who had established great popularity in the UK.
Performances everywhere, both on tour and at many one-off shows across the
UK, were greeted with riotous enthusiasm by screaming fans. Police found it
necessary to use high-pressure water hoses to control the crowds, and there
were debates in Parliament concerning the thousands of police officers putting
themselves at risk to protect the group. In late October, a five-day tour of
Sweden saw the band venture abroad for the first time since the Hamburg
chapter. Returning to the UK, they were greeted at Heathrow Airport in heavy
rain by thousands of fans in "a scene similar to a shark-feeding frenzy",
attended by fifty journalists and photographers and a BBC Television camera
crew. The next day, The Beatles began yet another UK tour, scheduled for six
weeks. By now, they were indisputably the headliners.
Please Please Me was still topping the album chart. It maintained the position
for thirty weeks, only to be displaced by With The Beatles which itself held the
top spot for twenty-one weeks. Making much greater use of studio production
techniques than its "live" predecessor, the album was recorded between July
and October. With The Beatles is described by Allmusic as "a sequel of the
highest order—one that betters the original by developing its own tone and
adding depth." In a reversal of what had until then been standard practice, the
album was released in late November ahead of the impending single "I Want to
Hold Your Hand", with the song excluded in order to maximize the single's
sales. With The Beatles caught the attention of Times music critic William
Mann, who went as far as to suggest that Lennon and McCartney were "the
outstanding English composers of 1963". The newspaper published a series of
articles in which Mann offered detailed analyses of The Beatles' music, lending
it respectability. With The Beatles became the second album in UK chart
history to sell a million copies, a figure previously reached only by the 1958
South Pacific soundtrack.
Prilog 4:

Rubber Soul10 Project

http://en.wikipedia.org/wiki/Rubber_Soul_Project

The Rubber Soul Project

Background information
Also known as RSP
Origin Belgrade, Serbia
Genres Rock
Labels PGP RTS
Website Rastko Ćirić official website
Members
Rastko Ćirić
Nebojša Ignjatović
Miroslav Cvetković
Čedomir Mačura
10
Rubber Soul is the sixth studio album by the English rock band The Beatles, released in
December 1965. Produced by George Martin, Rubber Soul had been recorded in just over four
weeks to make the Christmas market. Unlike the five albums that preceded it, Rubber Soul was
the first Beatle album recorded during a specific period without being interrupted by tour
dates (though the group's debut album Please Please Me was technically recorded in a single
day, four of the tracks were recorded several months before). All of the Beatle albums after
Rubber Soul (except Magical Mystery Tour) followed this process. The album was described as a
major artistic achievement, attaining widespread critical and commercial success, with
reviewers taking note of The Beatles' developing musical vision.
The original UK release shows the "soul" influence of the album's title. Track list changes to the
US release, including two acoustic songs held over from the previous album, Help!, gave the US
version a folk rock feel that critics attributed to The Byrds and Bob Dylan.
Rubber Soul is often cited as one of the greatest albums in pop music history. In 1998, Q
magazine readers voted it the 40th greatest album of all time, while in 2000 the same
publication placed it at number 21 in its list of the 100 Greatest British Albums Ever. In 2001,
VH1 placed it at number 6. In 2003, the album was ranked number 5 on Rolling Stone
magazine's list of the 500 greatest albums of all time. In 2006, the album was chosen by Time
magazine as one of the 100 best albums of all time.
Videti detaljnije: http://en.wikipedia.org/wiki/Rubber_Soul
The Rubber Soul Project or short RSP is a band which recorded only one album
called The Rubber Soul Project in 1996. The band got the name from the
famous Beatles record Rubber Soul released in 1965. The band recorded an
imaginary Beatles album by writing music and lyrics to the songs for which they
have heard only the titles. Some of the tracks were available on bootlegs
which, at the time, were not to be found in Serbia, so the members, having
read about the songs, decided to record their own versions inspired by the
titles.

History
The band was formed by two artists from Belgrade, Rastko Ćirić and Goran
Skrobonja, two enormous Beatles fans, decided to record an album with
reinvented versions of the songs The Beatles did not release. The two knew
only the titles of the songs, some of which were available on bootleg recordings
but not in Serbia, and with that knowledge only, the two started working on
lyrics and music writing. It was the year 1995, the 30th anniversary of the
Rubber Soul album, and so the band got the name The Rubber Soul Project.
The lyrics were written by Skrobonja, one of the best Horror/SF stories in
Yugoslavia, and the music was written by Ćirić, professor of Illustration at the
School of Applied Arts, University of Arts in Belgrade. Then Ćirić was joined by
Nebojša Ignjatović, professor of double-bass at the University of Arts in
Belgrade and Miroslav Cvetković, bass player of the famous Yugoslav band
Bajaga & Instruktori. The "Ringo" of the band was Čedormir Mačura, the
drummer of Bajaga & Instruktori, who also did lead vocals on the track "When I
Come To Town", an imaginary track with Ringo on vocals.
The producers of the album were Ignjatović and Cvetković, the latter was also
the recording engineer and the equipment used during the recording process
was the same one used in the 1960s to produce the same ambient found on
Beatles records. Miroslav Cvetković played the Höfner "violin bass", the same
type Paul McCartney used and still uses, to produce the authentic Beatles
round sound and melodic bass-lines, and the drum set Ludwig, the type Ringo
played on all Beatles records.
The album included a sitar George Harrison style track with called "Indian Rope
Trick", rock 'n' roll songs "Home", "When I Come To Town", and "Bound By Love",
psychedelic "Colliding Circles", "Watching Rainbows", and "Rubber Soul". In
Belgrade, a compact cassette was published in March 1996 by PGP-RTS records,
and it provoked good critics and, surprisingly, emotive reactions both from
music critics and the audience of all ages. An article about the project was
published in Billboard magazine (April 6, 1996). In the documentary about the
project, it was said that a copy of the album was sent to Paul McCartney who
said he enjoyed listening to it. The release also included a novella called
"[Rubber Soul]", which was written by Ćirić.
After the success of the debut album, Rastko began working on new track and
recorded a demo with fourteen completely new songs, this time without using
Beatles titles. In the RSP documentary Rastko was talking about new songs and
the dilemma about the style of the songs, either using old techniques The
Beatles used or new, modern technology. The recording and the release of the
album is still on hiatus.
In 2004, a documentary called The Rubber Soul Project was recorded,
describing the circumstances among which the whole idea of recording the
album came, the recording process, interviews with the band members and
some of the associates of the band members. It was directed by Dinko
Tucaković and written by Srdjan Koljević. The movie appeared on festivals in
Montpellier, Rotterdam, Reykjavik and other. In Belgrade it appeared on the
author films festival and in cinemas all over the country.
The album was rereleased by the Loud Folk record label on April 2008.

Live appearances
The band who joined Rastko Ćirić to perform the Rubber Soul Project songs live
was not the same one from the CD. At concerts were the musicians from the
'Fathers & Sons' group: Boiždar Skipić (lead guitar, vocal), Branimir Kosar
(keyboards), Nedeljko Kusić (bass guitar), Nikola Đokić (drums), and guest star
Maja Klisinski (percussion). Together, they started their Belgrade Tour '99
which was stopped by the NATO bombing of Belgrade, but the band held
concerts at the British Council Cultural Centre (March 16), the Center for
Cultural Decontamination (on March 19), Hemingway Club in Zemun (on March
21), and the Museum of Yugoslav Kinotheque (on March 23).
On April 21st, 2001 in The Museum of Applied Arts in Belgrade the original
lineup plus Branko Kosar and Maja Klisinski performed songs from the album.
The band also performed live in England.

Discography
The Rubber Soul Project (1996)

Videography
Rubber Soul Project (Documentary by Dinko Tucaković, 2004)

External links and references

www.rastkociric.com
Colliding Circles video on Google Videos - Music video for the song from "The
Rubber Soul Project" album by Rastko Ciric and Goran Skrobonja. It is collection
of "reinvented" unknown Beatles songs, composed in their style and performed
with the old instruments and equipments in order to get the sound of Sixties.
The Rubber Soul Project (album)
http://en.wikipedia.org/wiki/The_Rubber_Soul_Project_(album)

The Rubber Soul Project

Studio album by The Rubber Soul Project

Released March, 1996
Genre Rock
Length 45:01
Label PGP-RTS
Nebojša Ignjatović
Producer
Miroslav Cvetković

Track listing
All songs written by Rastko Ćirić and Goran Skrobonja.
 "All Together On The Wireless Machine" (2:33)
 "Home" (2:23)
 "Little Eddie" (2:40)
 "I Should Like To Live Up Tree" (3:46)
 "Shirley's Wild Accordion" (2:45)
 "Colliding Circles" (3:05)
 "What's The New Mary Jane" (2:28)
 "Heather" (2:10)
 "When I Come To Town" (2:45)
 "Bound By Love" (3:05)
 "Indian Rope Trick" (4:28)
 "Four Nights in Moscow" (2:20)
 "Thinking Of Linking" (2:30)
 "Watching Rainbows" (3:40)
 "Rubber Soul (3:12)
Personnel
Rastko Ćirić (lead, harmony and backing vocals, acoustic guitar on tracks 6, 8,
9, 11, 12, 14 piano on tracks 1, 2, 5, 6, 11, 13, 14, 15, block-flute on track 14,
tambourine on track 15, maracas on tracks 5 and 15, whistling and laughter on
track 1, Kazoos, Jingle Bells and Opera Voice on track 9, Xylophone on track 6,
Knees on track 5)
Nebojša Ignjatović - (lead and rhythm guitar, 12-strings guitar on tracks 6 and
15, acoustic guitar on tracks 4 and 7, piano on track 12, harmony vocals on
tracks 5 and 9, 'Tibetan' voice on track 11, laughter on track 1, tambourine on
track 12, cabassa on track 1, synthesizer on tracks 1, 5, 15, flute on track 1)
Miroslav Cvetković ('Hoefner' violin-bass, tambourine on tracks 2, 9, guitar on
tracks 7 and 15, piano bass on track 11, maracas on track 7, slide guitar on
track 7, backing vocals on track 9)
Čedomir Mačura ('Ludwig' drums, percussion on tracks 1, 14, 15, triangle on
track 8, lead vocals on 9, cow bell on track 10)

Additional personnel
Aleksandar Lokner (piano on track 7)
Boban Novaković (piano on track 9)
Dejan Mitrović (cello on tracks 8 and 14)
Dragan Petrović Čupa (clarinet on track 1)
Goran Skrobonja (reading on track 1, kicking the piano on track 9)
Đorđe Petrović (keyboards on tracks 3, 4, 5, 7)
Nenad Petrović (saxophone on track 3)
Predrag Necić (trumpet on track 3)
Kumari Pradhan (sitar on tracks 11 and 15)
Narmani Pradhan (tabla, fadeout vocals, counting on track 11)
Jelena Isailović (lead esaraj on track 11)
Mahodari Takač (tanpura, mantra vocals on track 11)
Darpada Milosavljević (shwar-mandal on track 11)
Gordana Matijević Nedeljković (Violin on tracks 8 and 14)
Biljana Kitanović (violin on track 14)
Rastko Roknić (viola on tracks 8 and 14)
Zoran Božinović (lead guitar on tracks 4 and 14)

Promotional videos
There are two promotional videos for this album. One of them is for "Colliding
Circles", created on Silicon Graphics platform in Softimage 3.0 by Srdjan
Marković and Jelena Obradović, and for "Rubber Soul" by Aleksandara Dević on
PC platform by using software such as 3D Studio 4, Adobe Premier i Ulead
Media Studio.
The video for "Colliding Circles" got the Belgrade Golden Plaquette for the best
mini-film at the 45th Festival of Yugoslav Documentary and Short Films in
Belgrade 1998. And the "Rubber Soul" video got the YU-ASIFA Diploma for the
best debutante's film at the 45th Festival of Yugoslav Documentary and Short
Films in Belgrade 1998.

Original Beatles recordings

All tracks were original compositions based around the titles of bootlegged or
rumored Beatles songs. While bearing no resemblance to the tracks on this
album, the original recordings were as follows:
 "All Together On The Wireless Machine" - A brief, comedic ditty by Paul
McCartney and Kenny Everett, with one section resembling the melody
of "Hello, Goodbye."
 "Home" - No Beatles song by this title is known to exist, though this may
have been an early, incorrect title given on a bootleg to the as-yet-
unreleased "Two Of Us."
 "Little Eddie" - Also known as 'There You Are, Little Eddie', this was a
McCartney improvisation from January 1969.
 "I Should Like To Live Up A Tree" - No Beatles song by this title is known
to exist; however, it is believed that this title stemmed from a late-
1960's bootlegger's mishearing of lyrics belonging to the as-yet-
unreleased "Octopus's Garden."
 "Shirley's Wild Accordion" - An unreleased song by this title was recorded
during the Magical Mystery Tour sessions, featuring Shirley Evans on
accordion. However, this song has never been bootlegged.
 "Colliding Circles" - This title was a complete fabrication, included as a
joke by Beatles historian Martin Lewis in a New Musical Express article
detailing the Beatles' unreleased recordings.
 "What's The New Mary Jane" - An avant-garde track recorded during the
White Album sessions, which was eventually released on The Beatles
Anthology 3.
 "Heather" - An improvisation by Paul McCartney and Donovan Leitch,
recorded during the sessions for Mary Hopkin's "Postcard" album.
 "When I Come To Town" - A working title (or incorrect title given on a
bootleg) for Ringo Starr's autobiographical song "Early 1970."
 "Bound By Love" - Also known as "The Honeymoon Song," this was
performed by the Beatles during their BBC sessions.
 "Indian Rope Trick" - Also known as "Spiritual Regeneration," this Beach
Boys-flavored tune was recorded (with accompaniment by the Beach
Boys' Mike Love) during the Beatles' 1968 trip to India.
 "Four Nights In Moscow" - Another alleged working title for Ringo's "Early
1970."
 "Thinking Of Linking" - One of the Lennon/McCartney duo's first
compositions, this song was performed by the Beatles during the filming
of the Beatles Anthology video series. The performance was
commercially released on the DVD edition of the Anthology.
 "Watching Rainbows" - An outtake from the Let It Be sessions, improvised
around a variation of the melody of "I've Got A Feeling."
 "Rubber Soul" - A working title for the 1965 instrumental widely known
as "12 Bar Original." (A heavily edited version of that instrumental
appeared on The Beatles Anthology 2.)
Prilog 5:

Video spotovi Kontrabande za “MAĐIONIČARA”11,

“HEROJI SU NA PRODAJU”12 i “100 KRUGOVA”13

MAĐIONIČAR
Kontrabanda (go-go records, 1997)

u našem gradu živi

mađioničar
on hipnotiše ljude
noću kad nisi jak
publika misli stvarno
publika veruje
gomila zuri u prazno
sanja ne diše

probudi se on
nama ništa ne može
probudi se i bežimo
odavde što pre
probudi se on
nama ništa ne može
ne može da nas
hipnotiše

on uvek traži heroje

iz prvih redova
s njegove leve strane
sisata devojka
samo za vaše oči
on će joj prerezati vrat

publika misli stvarno

publika veruje
gomila zuri u prazno
sanja ne diše

11
http://www.youtube.com/watch?v=ZuwFhhoArSc
12
http://www.youtube.com/watch?v=wu5zg_LfRuk&feature=related
13
http://www.youtube.com/watch?v=U5S-D258fr0&feature=related
HEROJI SU NA PRODAJU
Kontrabanda (tom tom music, 1999)

uznemirena u snu
na javnom mestu
paničan strah
trenutak je ozbiljan

imamo dovoljno vremena

pošalji još jednu crveno žutu
refleksom hladnog agenta

na vratima se obrati deci

šapatom mesnate misli
cirkus odlazi

toliko toliko toliko

gubiš centar
toliko toliko toliko
miluješ vetar
ne mogu da se naviknem…

bol kao da
nema prošlost
ti gubiš centar
heroji su na prodaju
miluješ vetar
100 KRUGOVA
Kontrabanda (pgp rts, 2005)

njuške u pokretu
žderu šta stignu
kristal blista
pribor za jelo
po meni pada sneg
sav sam beo
usporavam pokret
brišem čelo
da li sam video
što nisam smeo
osećao
što nisam hteo
od progutanih slova
rekao lažne reči
odigrao suprotnu priču

postoji dan jak

jači od sile
ako ga osetiš
ako ga uhvatiš

apsolutnih sto u centar srca

a tvoje srce sve jače kuca
apsolutnih sto u centar srca
a tvoje srce sve brže kuca