jet lat ston say el amet —) rf hk aes Gots [rf dh tn aca Pag datnanowan ana Aa opr © by Wylewnicns Nashowe PUN SA vaio Naowe PUN SA seve sy i289 288 mal pra@pencom pepe wae Spis tresci Woromadeeie 1 Mion dn nad rods ex ata 2. Ses rods 2 Pepe 21, Romulo scoops Joke rads sober resem 31. Rade nese semen eadapge to 53. Rade nt ae arene 3 pcan ren 34 Keyed ecu Inert euyenen ea dict 2 ere maths re Ieee cowie pnts ewe dries x anremem sible 52. Jak wide presto dc 5:3. nk mat pray ryan oolh dec 54 Ge Say we i56 Com es una woe 52, Janie ae ae! Rote specaits 1 rote digo an aj da aps Inde nazwsk Wprowadzenie dana naukowe nad zaburzelam ze spekrum ausyzna pronadzone sinteneywnic od lkudiesigciu la. choca} znacanie wabogaly one Wiedee © uarunkowaniach problamw doswiadesanych pez oy dkotalge gyn! zabucreninn, nauk nadal nie janie soliton neh sjawik oxwojowyeh wich sie autyzmem nie umoila =pobieganin charkteryetyeznym da neg tradnodcom ate psn ich nbweowenia, [ieeypowy pee eewaje ond = saburzeiam maletgy do suyystyeanego Spekirm trdno sare w jednoznacnymn opi, ‘bers teh saburzen jet bowiem bardzo mGénicowany. Skagit nego wel elementow, tee genie wplywaja na rozwe) cxlowik, Dorjheas nie kro pryeayh auyani ani le reapeznane ree nlzmow edgeywajaceh wedge og Jogo patogenene. Weis wa spor waldl cannon proceso lesaeyeh upodiog edmiennego Pashiogs ronnoja. Cea pojawienia sip ymptomny stop nsienia trudnotcposiadane zasoby (hocesby w znaczeni nape ox lech procesdw i funk), weesece dyamiharozwoju oeaz wap Termin aren cea sm w patna) ble we 5 OSI-¥ (or ensoxy Popes) ma tape Fed sis ‘inci icone ure est ob tree et (Pts wl pch alec eto ny ese do Sponesonh surah staan hwy ptewtepuitce x autyzmem problomy #4 zéénicowane # wore W kal ‘ym praypadka siepowtarzaloy, wnikatomy had salednodl, tia ‘cai waptne dla wseysekich os attyzmem peableny, une. wane 2u wyzncanili Spey tego saben, Nie moda eink sprowadeié do was sakrjenych defcyein Niewiele wrosi take Dossukivanie pjdmcayeh yoznak”autyzm, waktesacych na Jego becrot u dans) osoby. Za lowmg chreterysyée tego sabutzenia ‘moina uznaé niezdonodé do bedowsnia tla nerpersonalnych cay ‘ek deiyywhomunic spofecne, Delia taka ni dae jak pen stopiaHlolanoti tego awe ie wigs watpliwod, Ze zaburenia 2 auysyeznego spektum stanowigemaceqey problem ne tylko dla datkneyeh nimi ost ale fakde dich rosin, Dl odsicbnepuidowes!w rome dice ka anim ogromnego obigeniaemocjonalngo, a ext take firyeznego,sviqzanego = koniecnoslgspostania wilacbowigzkom ‘lesan opleusnom die rozwijjajch ig peidlono,Obok ls aych codzlennjch trudnos! redsice doswiadaiy nice poesia ray ossmocnenia | gks 6 dicho oss jogo pryecose. Wicks 2 nlchpraypisuje sobe wing 2a san poo ma tanose 2 zuko ‘owraniem jeg inno pezystosowaniem i doograniczone spre node deca. Brak srozumienaprzexotozenle spoczne stag Aco porguje odeuwane prs nich cident ‘Sytuacja roscoe dee! = sotyzmem jest pod wiclom wigan secaxpta. Zygon w dyn mapgcs| egtedotvadsja poszuia ‘agubienin oraz beradonéei w zvizka = nieypomytn zachowani Aeeca,braklem Klrownyeh inoemaci na tem payee jee pro Demon, a take abe maj wspaciem, Podobne ak sam aye ak i funkcjonowanierodsco dies nim detknigych mle de eps spornych,wywotjgeeh more, W cg ostatnich kus It ‘rzeprowadzono wielebadah nad % grapq ob, Dosey one main Drseyé swigranyeh = opieka nad dsieckem, ates rodziclslego Seg honsekwencj a cade cadzeniasobe 2 bciazcriami I zasobow pyaaeych na preableg oraz efhy proce apt. Badan ob imowalyrowriet osobowedciowg charakeretly todsia, pracieg sol odo dleko | spots penn olde a rake Inlednnych gadne, waznjeh da posnania roots odennego reertowana kata jest prob ukazania akwalneg stan wieday ym obsearee Zstan Wal) praedsaloneraiezy iy badala ronedone ped 20 lated oan! del x watyemem pros vwsezespél= Wydsah Psycologi Unwesjetu Wrszawsbiego,cbec- sypiny w Zaladrie Psychol Rehabiltayje). Pace zstaly ie miglasodct opublikowanew eesopemach naukowye&w te) gee bpd preyponnine w clu donna ayeny wepl-zesnego lo wie. Spetyajge sig oat = role a take = profsona litt prcajpeynt = rosinamdoiec dekniiych eaburzeniamy 2° yekrum autyzmo,czsto mam ohazj sq preknaat, jk bardzo wie- lea ees pottzebna, Zbeane lformac na tema ode w ede Isigce mate pomde w lepseym sozumienis syoac rch ods 'W prowadzoych pre ms Bcc ucesiayo wil Ros Pag im gorge odsighoma af, mimo prstywanych Wud no wielkegoproscieniaaechcel poswigce sd can pode i 2 nam sei doswiaczeiaml Serdccanie dihae take svoin UWspalprsaouniiom, Doktorntom slgistantors, try aces w prods teh dat ch nit wile any be i reeahy sa karsach nije) lg. Secnpsne wyaaywgcrnottebadam ocenzentm, prot Marne Zalewski ret Tadeusz Gallows ‘nu, tej wee ual wplynely na estaaczy stale pray a We Iblenle waprce mabe mnie do aauowych postin.Historia badan nad rodzicami dzieci z autyzmem' Jnfonase na temaerodscbw delecl 2 auyzmem pow sp jut ewsayeh pracch tert eg sabutzeia, Leo Kanner, Kory ko Jets eps atyem dic (Kanne, 19439, sllaal, 2 abu Freie c jost wrodzone, a ego prayesy aig crater Boog. Jodnakie charakteryzjge odscow dziee, Kree lee ya ach leak shH6d emoconaly" (emotional gig), -mechanizacia Nich” (shana of oe), cx 8 nlm alow bak emeco nego cel ae ttl bec of omc marl). Zire cake Ing made uyesalene, amos oraz saodowe hey rd deh yl psychi, rawicy, navel kode Iienesmeniineynirowie Rwaieé 9 spotrd 1] opsanyeh pazz ale ovnaek lao vist wykartaleei, a wbd dia i inych Bl ich krewaych bo wel okay, naukowebw | aryst. Westie te erase tworyly wade Se suyar ema sew s2czegbing tuple rdsin: oss uyAssalconych,supionyeh na wasn roewe)a wodowym, a w dod bydacych prascetnricelaminiektéryeh 2+woo, Jescze wile lt pie fseono astm z ysokin satsean sorjokonomiesnn rosin. “Zainresowanie odzicam wisalo sig poczgtkowo 2 dorsi wanlem si pesyenyn autyama w seprawilowsachW rah mat lardieck ub nlewlsciwyeh postawach wychowaiexych Lit a nikow psyholesayeh, kre ano po! unage, bya dose dug “aburznia osebowirdsici,ehiid math, enorjonlne deuce Bl detec auma we wesesnyn okresie yin (sob preeglad praca ten tema: Schopler | Mesibor, 1984). Powstlskoncepjelodwat) mati Gofigrtar mater theory), opiauaca te oxy ako alewraline a ponrey daca, nieumijqe spent mu posi Bepieze staan swore nim cele wie. Zataucna in niesdolnse do ‘lazjania weg shrajy Lnuowertya, dante koncentacg Da Tiere awodowe I waktowanie deka jak reyenia, tre do pre idlowegofunkejononania parece pewnych mabieg, le odo viedo obsluginane powinno dat bez tara, Uwadane (avi, Beaten, 1967; Fran} Rustenberg 1971; Opdon |i, 1963), 36 mati te ne praia normalne sig Komunikowse, wychoujg swe elec w epoeodsymbioweany, aadopetcay | utrdigy 120 leh eg, sq inowertyine or obsesyiieprfkconssyeane. Okami “koe plant by jako ncaa, sale prey’ do wa ‘yes poyowana 2 ope tad deen lowe -Xdominowan procs mth. “Tak sposd charakoryzowaniamdsicow die! x autyzmem dotl- roa wltach 0.1 60. poprediege stuleca,Skrsjoym prayktadem ‘pace Bruna Betcheima, a zlasaca jeg slosnaklgta pos! on ‘enya yetem The np forts (sta ete, 1967, Bruno Bete heim, kisry by wigziem obacow koacentreynych, a po uae: nu vyemigrowa de Stanéw Zjednoesonych, poco ako frepeuta = tiegm|2zburzenamemocjonalnymi tinny pesblema lee ke we wlany Sat odzolonanie sg od orasenia w puss artes” traktoval [ako wyeofanie spowodowane fylem w sisi trunych warualach PorSunyorl doled paychorycane ~ do Heh w tameym ‘casi zalizane deel = autyzmers- 2 wipénim!oborow koncentae 2 heheh zachowanie urns nen, cot ebtemale, itn deSadernie pce ogomnepe satel Zden ink poeulbesicstss lye epic zest mat vn fo Elkem ego fozaowani a propane pt \umathateg dael peor ites aes FO ‘manage fam Belin se mis valiBac pychotrpes- ‘home an ening w kee pychomaicy 2a Seeron, Aue "tows 2508) le epee Ea Sonia {kan Ortapens Seno pry Universe w Ceo, erg ett pee we rowel Radsie i ic oe lac fp Bec rl evo opin oat polo urams pub bardao ecpoared a eran - ak ted Sade Sel wee tay ik pole Bre Leman (1997) i pea nats apg oval comelay bid jee deck, ope Vt SP jl bla So Wart sama Se peel ricowal ld itn maletowary, date wort ‘Sng ab snedyyany pac ode: Wiase ofindeena owe (aun Evga 2 uvigeeniom w cbsach Sone In er ele = en toon ne pe hoe pracmylin ne ema eg chara sts imo ew frowan} pres ig place rcs yo oth Incubus. Jeg tacetyeane le early Few ese cr daty wpm posspante sagem, choca aly ai oly imokowsperwrdzone ocr. Belin posed poy bene wns rane za presale, postawonewirgednge vane aio ane pte wasn ja element stoi Mona wie ae py vine prewutane hei pacy sew pte potcrbe eye rows orepoebnepe gs rsbremateh ez Peep ivr bie elton rood nwyrae ee “Suey say tare dong one alo Srna web mach acl eerfonle pty al {sc w poser suyzma ue! Gyn kyo 27 fine dnyeee schol ei 4 de eh era eszostangpreyteczonew dalssyeh roisiatach). W badanach tych nie Znalesiono podstaw do prypispranin matkom lub cjeom odpowie sishndc 2a zaburaena oxwoja deck, Cot trang w to wey pogldy bazujce na wspomanianych hisrcyezych each Wea go. ‘one poe niekdryh spells pracy 2 den 2 auryemer {ch odsinami, wywirageaskody wplyw ih postgpowane. Réveieéopniasptacena ne jest wolna od tendenji do ebinianta rodsictw o tno rozwojowe ich dec Jano wskasut a oy it hadana Susan U. Neel-Bares, Heather R. Halli Ruth. Roberts 2011). Zebraly one wypowieds! ods, dokument), Ze wet dare iim dswadcza oceiajpeyeh nepayanyeh posta = trony bey a naretelonkw dae} roy. Nal jena doa, ‘ewighsol oder ma rnd posyyne dogwiadeenia2wizane = rethjamlinnyeh ost na uno! deca fz orev od nich wopariem Praspowadzone pres nas badeie cymayeh zawodowo mavcay= eli wyeazal 409% oss pracjgych w saklach masowych 128% Ww scholachspecjlnyeh uate 2 pryeayng autre ert bak lot cepa e strony rsicow (Pia i Ron, 1988). Powtdrzenie ‘ego badaia po ponad 10 laach (Dain, 2011) pokazilo, Ze - 093 nie rete borg -poslom wiedsy naveycell na teat actyzm jest een nico wy, zwlaaceaw alee do nformag} na teat sympromév, Naveycielepotai tet wakza wile cynmi, Kre 1 Siiede bad naukowych sq prypuszeaniewnigane 2 etiloga tego zaburzena, Nadal edna bardo daa gra (w ytowane pracy ponad plows spestéd 6 badayeh ob) et sna edo jeg pry ‘yn male xy spoleanepychoogicne~ a8 M oscby whale nil jako jeden ey sible mt ‘Weig ara sig rove, spelt sj prstonanl, i wacun Kiem sulcess w cerapi alec jest pdigie lnczenla jeg rodziny ‘kaze wo a pllng perce edakowaniapofesjaalsow. Jest ona lstotna swlaszcza w kontekicie duego warosts lesky sth 2 dagno- 24 maburzoh = autystyznepospeksum (ab. Baron-Cahe in, 2008 (Centers or DiseazeContol and Prevention, 2007), ‘Niue watplinotl, today xslt aurymem mj wile wcblemé | wighszo = nich potaebaje profesional} pomecy na "nye etspach Sy. est to jednaksupenie inne zagadlene, tee ema ne wspslneg lewaniem prey atyema deca Suk ‘jonomania deed koe ch ole, ‘Konekwenca posi zaladaaech psychogenne warurkow in atyzme yy Bonfey odsiow = profesjnalsam), 2danie od Tolny aby peda ig trap, a mer procesy’ soe © 0, Kto fonwnien podenawse dese dsycacedaroyeh os = niepelno- eawnoiig W iy ty czas, w kaérym ukazla sp -Pasta fo toe", saegly posviaé sip opay doiiadezeh rodeo Awiqanych ek ad dheckiem, Jedna = perwszye ake pac by High ‘lary Clore Pak (1967) The Sige yt bardzo serelony pis vss | dosadezo8 mati, pokacuac ej zmagania = codsiennyn problema, rude Konaky ze spejalstams, take dicen lofe docks wielkgdetrminacew wale o wlsnedziecko ot, ‘ey nn Tose — wt proesjonaliel~Jemocure, "W lah 60. XX w Tacolymasgpows stone any w was via peayezy auyemn, do e2ag w enacyeyn sti preys ie sighs ema Rimlanda (1964) pt fant ais: The sro and is inpliaton for wel hoy of Bbair(Autyzm weresodsiececy. ‘esp ego implikae dla neuronalne ter zachowani), Korg no rin po ym, jek v ego sym, Mata adiagpozowano autyan, Rimland rascwstai ig hipoese mawigc| opapehogenns tito atyzmu "poseulomat Kaniecznode ds nad dtl megpwymi te wap ses dostregaew nlc payee zabarz2 ic oz PO twee spostretene Leo Kanner (194) dosjcece wysklego st tus sccoekonomicznego ty rds, ale jdnocaenie poked, be ‘ard w ponstarninausyamo wicks moss roxpatyeaé ‘yacaiew ategvachzascenia ayo generjcanych. Presto ‘ra prascivkoobwinianis ich © epomedowante sabutze8 Ww roswoje ga ssn cpboen wjji sin 008 po ye tanlca, saznacrajie, i ea tala ie zosalapotwirtzona naukowo {je ropegowanse ee ney Wart poswigcie choca! lika sw inp rodsicom dee ae ‘yemem, kry wloyl wee wysiha w posckivanieedpowieds na rani, = czego wy to vaburzele | tal sip zany kare \w deen auyzru-Niewtplie nly wit nih wymienic Neo. laws Tinbergeng, ybitnegebslgs 1993. nagrodzonego Nagrod, Nobin za odlzyiaw dsiedine eal, Tinbergen by praekonany, fe ego oiggnigein na tym pola mogg sta wykorzytanew eld fp ‘rego zmzumienia ay wyadnenia mechaniin powseerania Biksérych niesyouych zchowh datnigych nim ox. Opublke wal = spn ze swojg ana ~ Ask na ten tema, rayulowana ary childhod auton ~ a elo aprach Tinbergen | Tabergen 1972), Jogo poglay na temsaentyamn spay sp 2 rth, 2 bee nie maja gléwnleznacenie hstceycne, cho wile spotaciedbylo Dado intereauscyh. Do wybieyeh dace ay aly rowalet psjhiatra x WielkiejBytnl ~ Loma Wing, prywatie mat osoby 2 autyamem, w wypowiedsach na temat tego saburzenie wetkro. rie nawiaujaca do swoich rodsiciskiek dogwiadcze. To wlanic ‘Wing avsigezamy peypornicnie teksty Hansa Aspegera x 19441 (Gab. tet Wing 2005) i sapocetiowanie pac, kre doprsradsly do waglienia zespolu Aspergeraw eytemach Klagytacyajch, ‘rzeprowadsil ona take wiee aah ad autyzmem | jest autor nakomtyeh,cieszacyeh sie dug popularodcia pra. Whtose wilad Ww okreleieautystyang) tidy aja, x tkde prayezynila sig do owntania koncepo autystyeanego spektrum zabursed, Wybitnyeh ba ‘czy autyzma, majgcych sie rodzine powigania csobu = tr saburzenie, jest nactle wigs. Nic pos wymienié tu wey, 2 pewnotcly natomas nalesy pods, Ze cdcrali on! way le Ww roswoja wiedzy w sm obsrare W diel wspélezesmych Informa autyam to saburzenie new roswojwe, w tego elo zaadnicea ole dry mechani ‘eurobologicane ob. Malin i Rabenstein, 2006) Aktuslae tore Aalto odbiegly wige od hipotey lodomate) atk ak edna 2 won Lara Sehresban (2008), koncepce méwiace © psychogennyn tlle satyama ponontaly po bie pen podervose bak “reajemnego seni kl Ww elagach migdy rodzieam a profes lista otwieraeniem tj opin x wyalkl Badan w key Br text Av, Christine Grifin i Se Brough (2000) waa odie Iona pofesjonli ula preed nim nice informace, take cei | omtoljg, Redace 4 proskonan, te alple) maja wlasne die choi prayenalaspejlstom prawo do dey lout 0 ym, aki winlmose i ak poss im prackar, 10 5 Irestrowan proeblegem komuniag. Zinyeh pac wyika, 2 bre tine se pred stygtatyaacgtuananiem ich a odpowiedsanych 22 rablemy romnejoe detec, rode alebiagwiedze meyezg | od- Wola st do nig wn peaecvoragy cla Koncept detest Syoh paychogennych uwarankowad auyzmu (Fatt, 2003) Doe inreujgego thu powercimy w rods. 5, analizunc wypowieds nae of a tema aneyzm0, “avianors poglglw na temat prayer suysme towazeysey- Iy praemiany w sposbie anallzowani suas omavianyeh ron, 1W centrum saineresownia zac! ig wpjw obecoé irae tn autyam decks na inch on odin. W doncepiach by ‘payne etojonane pace adic jako reac na satp oe wanepesérowrego potmka (ob. Siege, 1997). Jeden = model rego ocesuprzedstila Martha W,Bltor (1988), yoann w aim elt fa. W plese} = nich rods pracy saok rwizany = w2- alent Informa tabureniach rou daecka, Pocetkowo wi ‘rudnotl z pel zozumeniem, co waives sao. Doswadcza pocrciazaguiens case pani tSrym towateyzy zl sop ‘ci ern, a ake obintani i W drug) fase sezyna pode Iowa proby procnyeienia stray stosuac de strteierdzenia ‘obi. dna nich plegn na prbiewrsynania doxyehezsowegn sa tna ees (op. porate odraveanie roxpoxnania,poszulswanie nego atzeniedaych spre} apace ub sor onan, 2 mmo tudo decks sya aden mie ropa na eystarsowanla si od cbieku amarea (op. ograniczani sie do ceyoselopekicaych), Nesp, fi letreecil Poa i Slademode say roc tay posclvae informac tore pomolyby mu oceni, jake konserencje la die x, redn la nego samego bpse mt autyzm. W fai te} mote Imstgpowaé emosjnaine lab fayane wyczetpnie, zaniedbywanie lasnego zlrowi oraz wyglady, a ake obsjgenote wobec oxen, nyilaenz ncenta na lane sya, oswladeani pocraca ‘osumoaienla. Kaley etap, fina cawarts, to dopelene ~ oderawe i osametaieianesaeeia poles, al rozpocryna sig te pro es ojenia sg” ran, prowadzacy do sepnions akept eczy Stoll. Proces ten kon ynuowany et w pate ale, naan fg == wigeania | przeformulowania. Redsi ponownie eaceyn lteresomae sip oxoczenim, bards) opymitcane tay w pez i nabira ania do swaich motlivofc.Onggnigtarownaga jes edoak bar dao eudha~ lage mage nasa ution po wplywem roaych Wy dare np, wok zone, awigeyeh sg dsc. W sume jada neguywne uzuca ofan sip nacenie radi ld w fac wee Ssissych,Oscatietap faa sabsta, to poonane sty, lye ble- ke jut ona eewaju rodzica, kb dostzegs malo pokonanla ‘mule ies sip yiem were pola opie nad deecle, ‘W opisanym vg pres przesywaiaZaloby ma wy adap ‘jin: shut preepracowanlspoczucia ray, winy nega emg _wigzanyeh zaburenian rom sick, Matha W Brstor rae 4a, fe floba mose mice arpek rong. Pasa ma pene rorpo. zane suas oeninle wie! Laniecznyeh rman | dae cet aa wypracomanie sposobow radznia sbie = wywaniaml, W kowym cfekce rodzie mote zmobilizownd sig do praeprowadzens poxyty ych nian w swoim Se, ewrglgdisgeych noe kolexn, ‘Zeracan jadnak wage (Siegel, 197), e proces pracipmenia a toby mote bye w przypadk rose doe = utyzmem secegile ‘komplikowany,poniewa ch syuaj wen sp od poten osc sic = nny odzajamnlepelnospawnoe, Wyma eo ma = dae nerownomlerneslrozwoj deca reeniaObok ssh solnasl obra ronwinigyh (case wrecz wyblnjch)t gpboko uposidso yea take psinegoufiadanaia ue eudok roejonch ‘Macks ture pce ngncorani os ltoweni d- “Rowpeetym step ajo pl spree “tntaey reeves lng orc esa = wb “ny tlm poe ha wel si uaa mde yy oie sc depp rts, otra btwn any, was pchounge = adap, kre doeyy ‘purca Nikrey bus pokes nies romae oan {igo mael ob Gn, 1998 ogtnne nove ea po ele sn tudo rome deca oe a doe Toplowy zc coat adi doen sce ts, suarglne rin ni pl whom mods ssa Suc deem en cts aa ei poly w tah 5B Xx ld oan Gage Meno Maran Deer (7), inne pompeda prac na cyan ohn we stem Sul op feb roe ch chal il wc 2 ‘itor tincesowana mh pk Sie cenizegs rent roc. Zapato or Wi boat eeqrotazoych w prdysnic ones radia obi b,c Mt olnn, 380) Peyeuty on wan ini maemat oc doce poems oe eicanjehonlne- {Sepang earns pzetegs seroma do wean sinc = open Td ket a {Cagp do soto pnt oe stem Zagat sort satan) amowaonew rond. 2. W mm gic ‘igen na eet, webb ie ese me (een nam raja sno pony oso me {Toman vt kine, 2009, 2s oi, arate eject econ» anya chee see" Gy, 202, wis cach ws, grap th do- ‘Shanon wary ren ow prow ela sade romano ely pwn ap. Sth, oer nee 1s201; aad in, 2007 co wy do cvs take poe ‘ani roca i yaar oan fle dry min rls del aesptem Done nea krchege cream Xi cig neler tg (i, Abbe | ns 200: BikerEnen raiment se e205 Drona Pal 2010 Pa 200% Sanden hoon 1997 Scien 207 Ws 208 ican es Hin, 2009 en Lene posivahsowecal see hee acini ma ema rads ie peso ve seman carey ana etch aca a etsy cn war, Ijchpocs datas yoga sugameh sso ee (20b, roxdz, 3), a meee “ “i it 81 pot ay a a at + eae zayznem, rates do nemonegerssoean ay Wen = pier pa ego ne Mae Basel 6) ‘phlei sano eared yeas Palsaercak ‘ro bela wen tse Koloy aoe Match Rody Oona aewice ano ea st Nanoha. 197 Roce det aatenees fsa ‘at, eisyva swoje rny jo madmienie ap we nie 2 oping Ocona poe alone ffs anes eee wise tenders do lon ig Wri ala og nal ‘se vp je No late wpa papa een we roe ia = splemAspres ply alae te sn ing w obs rag mi Jy comtanr ye) ode ekspresywna ons era her eg oe aia redinneo pl woe onias homed Gang oy 2008) W ee mtn ana dy ee ly nd ‘lem spec retin sons teas ecnkeae 401 rin x ions prions Rane ane Diy taomiskw apes rdsce ee x sglen Apo ‘xc float dh od ne pe wetodng mpm ea ‘al Pat deal ota nije waren pee {cuksenzoval sole iy jlo bela ageless 2» oven jako rasa adapac do probleméue w zachoweanis (vk zespolem Atpergera. Jak jednaksauwada Anna Zmjeska (001K, nie wide, ey ys organiza ela odzinego jest of uid pees a pecyeny rose) deka, coy ej rayezyny 1 fukjonomania todscoe Pteie take fev sasade w kone ‘cde dareagych posnaneag| orobowoscowe charters nck ioe, take genetyeanyeh uarunkonns asm. Zag om ym psig wg) ual rz 6 ‘le ulga wpe, eaalizaFakejonowanla systerm rod. veya dleckiem cleriqgym na ayam cy zespol Aspergera mote ect bardzo acreage rexulaty, znacaqeowabogaelace wie "os teat cee phywaaeye na toewe) deck. Prace te dost sy cost bard wanyeh informal, macy due anacenie da rok Klinien} I ak na preylad Adin B. Kall, Michelle S. Gar ett, Tany Asvood i Candida Peterson (208) wyaza, fe Kontry ne gd waz px msleniem problem w schowsn dle erp Aspuger, Jako proxy tego irk autorayro2w sy zagoterie occa berplecveistwa daieck,atakie doswadce aes nie sires besposrenio wyaiajgcey 2 pracbleg kolku ‘abutznla ry, nigraewidyralnch wydaraeh oraz awersynych Jasldedw sensorycanych top. Kayka poccsns Moti. Co intresuee, ouorzeniezachowanis deck wystpowalo jw stun clase hnnlego ntgznia kent w rods, Informa ake moe ye Fands0 palate do zrosumienia sy sjeh rdsin | wypSoW ania frm skuscenego waperani eh. Wied nformac na temat {cpt bad male maton w pracgladowe} pracy Anny Ze ke) 2010). W vjecls systemowym provadzone 59 takie badana sd rodseitwem dle! #autyzmem | Lnnyin! clonkam) ie rosin (np. iadkam, ale ich omen wykrtra poe amy tsk ‘ute grupa bades doxyery precbiegu imrabjtrodele~dicko autyamem. Anliay take sano pocetkowe prbe wera ‘expo isk wralliote matk na sygnalyplygce ol dsiecka i pose snl Kr pea pevedeajcyh asadnose tay 0 psychopennych eoenich autyzme (20, roe 4) Stopniowojedak 2czetoprzede a\wazysckm poszukiwat informac na teat sigh migdey zachowe- ia rodsiw a ronwojam asec, swiasza w tktaiesdoloel do komunihowrania ig (np, Siler | Sigman, 2002), Poscukivani po vadzone w tym nurcle maj na cela posnanie cyano, aigzanyh 2 Sreoiskem rodsinnym warunkjeych protieg ecw deck, | takte wypracowanie takich metod wapleraia rodeo Hed ogy lm poméc w osignicinefekrywne i satysikcjonujes dl cha spekrum. Jest ono ewigzane z jade} stony 2 postzepniom mad Jako soby odgrpralac)sczeglna role w rorwoju deck, = die 1262 fatem, eojcwie niche bor dil w badanach, Teo fc) organacyne ierzadkopezeaqdzalgo motivo! prowadiena ad jechie ited mate, = ory znaene lati} nawlqat honk (ap. w sole ey ofr terapeuyesnym, tae uyska ich eae a dei w bad, rm te fon b= wayne scale ea och ja ato gh tiny etna “Hee vet ny x seh ane fs oe 2 ‘Weigh nee jst tte Bada podludoyeh, w kaSeych aalizo- Ww rodzinie w cag dluszego ces wane yyy zany aachodzgce wrod ice tg pe mala do wae | mimo, $e nie #4 wolne od wad anise metodologianyeh (wyalalajch 2 obckynych tran who prem br eres | warcone ima, Do co wth nid pon dala cl pracy (ab. eed. Praedstaony tym rode rks opis ston! hada ad o am i= ate # pot ie mez eo ema W koljnyeh ondsiaach mot ds nae acing eke -sygnalzovanych te wh.Stres rodzicielski* raaprowadzao ut wee bada mad sees w rodscbw del 22 sareniaml rozwoja, weiss jak bre jgo pomzechnie aco. ‘owane defini 2 tase jane Koneeptualza. W lenychpracach ako ramyteretjcenewykorystanotansdcypy model ses adze ‘ia sable (Lazarus | Feman, 1984), sgodale «Atm sues sano) speeyany rode) ela mid jednostk a eedowirem, oeriane} aes tenon ako bein lub pracracjacs jo 2asoby 123. rata dobrostnow ‘Ses doswiadezany pate roicb deel x zaburzeniamlrozwo- Ju Jest swiazany x wisloma nieypowym, obecny prac: dul czas "azoeyml dla neh wyzvanis, wyniajayn = jedego = naj nics za, je ctowick podojmuje we Spe ~ macersyerwa luis okostws Ieatnynelementem wyrnijgeym f0 2jisko spo- Las innych seresjgeych doswiadcoch jes obsar, ktoregn oyna vwymagnia(pleka nad Wasnyn dzlckie, a take anacrenle, okie Ink wywinyaie sl x ellos la totsmotc | poemcla wasn ware jednostk, Rodzice 59 odpowiedsai za ce, dro wei dobrosan zaleznego cd nich deca, anaichpolsenie zaczaco ‘eplyeazanngxéowanie emecjoalnew race lm. Do zynniow ‘wyotnljcjh ses rodeldelsh alta egos, nvensyonose | dug rid patwioy wm Rake nna como saesntonany vere Pin G9. 2s«as uwasia wymagat,polyzone = wilaleinim kumulowanim sig ‘bce i ograiczonym modlwodcami smiany wlasne aytuagh ene iemeznol sprawowania nad ni pln kanal Intehaywas ope, x nad doleckem, swiqzana 2 bak jgosamodilnoich, ewer ‘specyfcene okolicznosi spezecaneznaturlayn eye pie eoeiny (godnie = kadey daicko sopniowo uniesaleiia sg od opi 1 onc ste sig clkonicesamedsene), «take wymagtece ow seen eeminc end be pit eto la xy choeby wore, W dale} cops ronda praedstawiony zotanie pag ada ‘nd rym aspektami serv doswindczango pave roic let auryzmem, Bsc on uporegdhowany wokdl ech glownyeh pad let: payee sresu ego prof grt ona ranch) u mek | ojcow oraz konsckwenejidosvindezinia stesu rodsiiliklege aki kind tee naigenje do model ses predywanegow rina 5 etn = zburzeniami oxwoju (ery, 2004), w Kteym wyrbsony ‘rary glowne cba: stesory zany wipari fey. 2.1, Prayezyny stresu Ab preedtan sac rodsicow ec zaburzelant males co auysyeanegospekum, nalesyrompocsa kaki) charley serk ch zaburze eh glow cach 3 due tod dang imi os08 w saktesiespoteczne}kammunlag Tradnoil te ehece ie ogranicajg, a ceasem wer calowicie uniemodtvijg wfc ‘bi sygnatow spolecznych oraz sdotnas sworenia reac nny im la, Zebra one rosws jp | mowy, a akie modinese ozpoznavania em rozumlenia, co dee sl = Iya zal ej wiedey we wlan cachowanty tadowania rel ssn wm pn ays mean rt SS Seman een ny ea i ae sn, E. Poul (20100). = 26 i inerpersonlayeh. Deel autyemem ale pote wykoryeryene Ichowaanieworalnyeh (ap. pateznia w oxy, mall, posta lla + gestklag) do reglowanin kontakt poleceayeh, Nie del si ‘nj mt soi sineresowaniam | veut. Rona ch schowanle w rlaych sytuacach est aleypowe, a zarazem schema tycone, Onby 2 autyzmem reagan na bode sensoryezne iacz) nit wilaeog si (amp. naraline aa ailte diel lub doy uhseyowane pewnymi bodseami warokomas alo te nie mos ses oaelonych zapachw cy smako). Naskomplikowany obs shared sada sp take probleny w rxweju emaconanyn, po rvrzy | ntorysny, as wild ood 2 aburzelam ae speKttm suiyame epoteystpajy inne prblemy rozaojwe [ub adeowesne lop nlepenosprawmodeintlekeanna cxy problem gastroenteroo ne), Wymienioneniepravidiowos prayer » pszesgSlych ‘sdb odnkowany carake, ade maa rny tpiednasileia, We ‘essmkich prypadlachpreyeyiala sl one ednak do powstawania powsznyeh problems = nawiasywanien | podereynyaniem intra "ileplecenych w spo spony = oczekivaniam nye al oraz ‘otatna, aczesto pomijane w opisch tj grupy ox umclwiajacy spolsinie wlanych potrab, W istoeny spas wpa ztem a ewok! cay 2 autyzten 2 intl laden, w ym nly — redial i edseften ‘Wie stor opraconao fy nasinijnych stresordw doswad ‘eanyeh prez rodaiebw deel auryzmem. W jeder pierwszych Publik ma ten tema (Donenberg | Bake, 1993) Ita obsjowala Fnbursenia edad do kornukowana sig ore ieprawiowotct ‘w rorwoju uezucionym deca, ego ntrdny” temperament (chara teryujcy sig main. yeokim posiomem aktymodc ijn reklam usta, opaniczone wrce2achowani (tym zachowania ‘ostjmulacyne | agesywne) oraz dodatkowe wyenagania wynikalgce + oie na dsiecken uddcan w tno}, Z Kole Christopher Fe Shapley, Vick isk ill emis (1997) Jako nade sue sige nymienl natin ceyik:niprzem ney charakter sab rac ich wply na pryslos dick oraz resin, bak rozumienia aAa zachowa deca | negarywne postayotacenia (w ym clon alae) rodziy) «take brakepowiedlego waparcia spolecznegs. Lee ML. Marcus, Linda J. Kune Ee Seopler (2008) wid Srl stresa uz nicharmon nS! rewa deck,zaburzeiaw kor runitagjspteczne), erypowe i trade dla taxicow zachowena oraz reaksjeotoczenla nate sachowanin tae probly Dvgzane 2 agnor teen Rozwazania na 2wigekem mipsyfunkjonowaniem deech Za- ‘yzmem a sresem rdielskim wart rospoegé od pytania orl ‘gd ssleniem poszcegsinyeh sympeoméus ausjzm assem rodica. Zgodnez aktalaie cbowinzgeymtkyteriam’ diagnoses nym autyzm charakeryzyje sip zaburzealani w sabres tlnod budowania reac spolecenych fkamurilewania sig ora: wspshvyst- pujaonml 2 nimi ograniczonyma wearer rachowsnl,zsinteresoah | form aktywnoi (American Psjehinric Astociton, 2000, Weld Health Organization, 1992). Nie leg watpliwoil, Ze poblemy peje ioe si w2wiqka = saburzeniami wkaddyn zh obszat6w ogy stunowi stone fro stresu rods Jednaerebrane duycheras lnfomnace ie 9 jednozmacze, Niktzybadacre stint tig. ‘ek migdy masleniem sympomw asymm dzeca stresem ego rodicow (nui, Hstings ‘Johnson, 2001; Hoffa in, 2008). Ne wsayscy jednak porwr ego isninle (np. Tobing | Glenwck, 2002), «nike wig wskazl,enasileie symp ety dic est strunkowo slabym predyktorem sea rsicielsiego (onsearaeat i Papagcori, 2005) RSzice w wyaikach badat 52 sponodowane pecygqynlrozwiqzaniam metodlegienymis dose tym min. kryceriw dobor banych, wil grup ich wewnere. nego 21Gincowaaia oraz rstosnanych nacegd pomiare, Weg resi le wiadomo, jak rol w owstawaniy ses roiilskiega ‘dgeyvajgposeceratine prablemy wystgpujgce w rei tzachowa niu dziecka, Niwas 2a nase espe da autyzma mot tznae bardzo reslele dairy wfankjonowania spoleetno-emoco. any oraz w komunikowanin se. Ujawnisa sig one seczgdie \wyratnie w ograiczonych 2danoilach doiniconania oraz pdt2y- yan incerakj (Volkmar in, 2008, Taneja jo wap nano, maga pryblera zClcowan posta | mle eétne nasi, se awetnalepe unksonujgeosaby doswindezalganacnych pro ‘ver reach oterpersnalyel, Z baa rdsicw diel 2a nin ueyzm zaburzeniami rezwoju wok, 2 nisi poriom umie~ tos prospotecnych deiecka pozostje w aig = nateniem ees odziceskogo (Richman | in, 2008) Ne ulega waplivess fe funkcJonowanle die = autyzmem ow ym zareseszzeglni 24+ zone co made ancora ser powatne cltene, ore tly to Nom O. Davis Alice S, Carer (2008), bade odie tat {salagnosomania ich dsc sabureeh x autyescznegy sperm "wykazlge. 2 deity w zakresespolezne)naprzemienede oraz Taalowands rea pres nich dbierane ako dude crudnodéw oiece ‘nud doeckiem. Podobue dane uzykaly Connie Kas Maran Sigman (0987) bre stwerdsilyzwiqaek miqdzyposiomem sresu rodzio 1 doin sick do wehotenin intra = nna ob ich lnuaniu~ hsperymentatorem) Inay obsar,w key rozw) dec zauyzmem istoenleodbega ‘a ypoego, eo delnoié do emasjontlne}wasjemotl | worzenia Tiki lac. Zenni x occekiwanian yk baa wshazua, 2 snigkszos¢ matl yeh date eps oznak ich prywiazania ako sa te nleystneajqze oraz ni nid math diel x nny aburzenia ‘ni ecenia ch uczciong weajrnno(Abbeduto | n, 2008 Hoppes Haris, 1990) Do sagadnienia postzegana przez rods psy ‘wigeia ich sic pone w ronda 5, tym mjc wart fd hie aanscye echoes t mati pragnaotaymynae od dacs wig} ‘sygalow prayrqznia to ten aspek jeg Funkonowania ma rela ‘ywnle maly dsl w powstavanls stesu rodzlelskiego. Charles 1. Hotinan, Dwight P Sweeney | Danelle Hodge (2009) ne sti dei rbd migdny tla dei x astyzmem 4 atta diet roswjajgjeh si pravidlowo w pedskall dowyezqce)praywizania \wjedym = arzedi nacre ubjranychw badanich nad seresem rodsilskim (Aueting Sts dex, PSD. Mati diel» autyzmem eklarowaly w gym badanie sok poslom stesu we ussjstlich 2»ozostalych salach PSI (2ardwno dotyczacych deka jk proble ‘me rosea), a subshalach swiqzanych 2 dsieckem ich Sree ‘yi osagly nawet pociom 98. cenyla (isk malayoanems potiomowi srest), W ocenicabigie eosjonainychwynajgec. = relat zdoiechiem ich wy bly aatomastpobe do sel {uw matek dle oxneh si prado, Bardzo wary aspekiem fulejonowaniadecka = atyzmem, ‘ory prayezynia sg do wyskieg posi stesurodkicn, my og iczone sdlnotc do komurilowana sig (ap. GolaKochel | Myra 2005). Deteny mystepuace w tym sakes dnjeca wie aspelecny orozumcwania si aro werbalnych,jakinewectalayc ye wykorsystrmania gest6w w kemunilaci, Inonac, tel, toma \ypowieds!,ekpresii mimican| i posty cata (Rept fimy 2007 \Walensic,Tager-Fusberg jUiman, 2005). Problemy pelea a og nczenisumijetmos! wykorzystania yh kw Kotonowant si do regulagi Ronaktow spoteczych, ‘Wydalesiorsyste, te tile swqek migyslabo-wsosunk o normy rozwojowe~ rowing umisgtoicyporozumicwsnia ty Azieck a dobrostaner dzca. Badia potwieréaa ten pun wide ia, wokaujs, de posiom scresuu mak jes yc. urna) omunikoania sg ich die nishie (Konetnatecs i Papagorga, 2006) Tae Stacey Tomsk, Gerald. Haris | Jcqullne Hekins (2004) wykazali ie poco suesu x mel diet w wicks 2-7 lt byt -wiqeany = wmlgjgnoia deck w sukrescinigwaniantrsh 4 porozumienani ig. Wart eénied dad, ie zaburzeniaroxwoja ‘mowy 9 zarwyeza beapotrdaim: powodem roxpoergcia pees re tr dsc! utyzmem poszliwani profejonalae)pomicy(charman ‘Bain, 2002). Do tego zagatnieniapownéciny wr 7, ‘Wepomnianetrudnoiw rlarjach spolecmych | komnikowaie sigs sigue x saburzenlasipoznawezymi. Defeyyvjnlj sip ‘sosunkowo werenie, man. wzaktesie rozpoznaweni tary tr umieninebspresi mimicne oraz tworzenia wepincgo pe wag (Dawson in, 2008). W niece poénijxyn okresie dyes zl nosel tala w uy, cy prapisywani ludso oktelonyh send 20 yea na podstawi ich achowania chaps imine) (np. Baron ‘Cher, 1997). Dsie x auyzmem nie rosomie, ma xy poles lag schsaey-mmigy le porta rrgunnowe informa a ‘oss, by byly one 2rozumiale ineresujace dl partner. Povlom funkjonowania inelektusinegn deeca ne procs Jednak 0 wlelkosl ates rodsicim. Mdm bycby ig spodsiowsé, we rodsie die w noemie intelektualng wai ma wpe do ln fanksonowanie yeh dei, bey prea nisl poziom sesu Wire tym oczekiwaniom wypik wil badah wskarla na poy ony petom napgcia W te) ruplossb (ruin. Epa | in, 2008; Mort in, 2008; Rao 1 Beil, 200; svberg. 2002). Sewierdsa sg leh eae wae stati eka & depres it w rods dies rosie penlown (Lem 2009) Jak wig abs Pia A. Rao Deborah C, Bee (2008), wysy poziom roawoj dle! le Fompensue odzcom wszytkleh trudge. Badack we yaa te ils steu bylaw te) arepieosdbbexpecedni svizara = zakre co zaburze wroxwoj diel Takis inne bane preeprowadsone ‘lane we gre mate dic xzespolem Asporgerewskzalo na ‘nen zie mipdsynasilenim problemow oxwojowyeh diel ® ponlemam sues math (Epstein, 2008). Zvigeek te dnyesyt woblemew senaorcanyeh ora saburzehrocju nk wykona- ‘yeh, cli ke ndegouneh warunkajgeeh samokontrolg decks obejrujeyh min zoos planowaia data, inicjoaniaich oraz [oneolowania prebegu, uwage i elassjezne dosiosowywante aya ‘nol dozmian Ww Srodowis (2b, Corbett |, 2009). ‘Doistoayeh prey padyszonego poiom sea urodsicne het = espolem Aspergera~ zaburzeniem naleéaeym do spektum suse, carateryjgem sig reiayie malym nasieniem proble ‘now ~ alg tadnods deca w Komunikowaaiy sig, jeg nskle tumijemoispolecane, probly w elajach = kanya ludim oraz NeharmonjpoSérozwojs{ tudnosel w uezenia sig. Diet te do- ‘sada gromnyeh radnoel kala, térych prayer 59 o- one obj le elie poecane x wef, take problem charakterzepoanawzyim. Da rodzia syd. w kde) poten respotemAgperpera jet Swisdomyeh wasnych ogcanicze i preci sling feuseagg walk = riemoe rnodciazaspojenia wlanaych potash (i tym Ww zakesie rela nym tudém), 2 to provade! do obione sacoceny, probleméw praytosowanczych depres (Butzer Konstantarea, 2003. Niels ez tych ost dogwiadezsj dogotralego praynetienla | sma, ‘sczepbniew obese dorastania. Jeg = prayesy Ba poze y. élaodezucanym, a tase niespetnionepragiene posadania prac # worzenia stich zwiqzkow (Locke, Ihjima | Kase, 2010). Nie ‘leg watpliwodi, ie tala sytuaca dick stan soi steau da ego esc, Jedlnae sczeglayn obiaienem sy dla tej gry rosin pro bem w eachowania diel polgczane x brake semetenyeh oz ‘aburet I mieszngq sew ganeach normy aging nega) Mec in, 2008). Pniewe? ani wy ani w wea syracjach acho: wane deka nie wstazyy od raza na pone tudo roxio. we, oczekwaniaformulowane wobec algo snacmiepatkaczaj jogo ‘acczyistematliwok. Dall es postregane pres otoconia -supciniezdrowe", x cxmennodé ich zachowan bye tcktovana jako eek sep wychowania cry trade do wyéneni viwacewo {Pakenhar, Sais ottoaof, 2005; ortesy i Johnson, 2008). Ro lle mass wige rads scbie = wieloma wyzwaniam, ae znakuj Jednoceesniezrosuminia | wsparcia w ctoereni, Do zgadnieni eB owciny jeszcze we dlss cape ron, Problemy w zachowaniu diecka mle do majinicneych tet siresu u rodsicow dic + saboraeiam 2 auysyeanego spekeum Gistop jing 2007; Estes | In, 2008; Herring tin, 2006, Osborne ‘Reed, 2003; Pakenhim, Sams | Solo, 2005, Toman, Haris | awkins, 2004, Wikszo rossi dear, doit dh yh trade w swiahu x zachowaniem deecka (ska | Shapley 1008). U dict eh wystepue ele tego eypu problemé, Ww Gm ‘jars ebelgaace,zartno dle nich ary, jak leh tocar: esa stmousshadzanie (Le |, 2008; Matson + Rive, 2008). "ae ine desrkyne sachoania (np ikzezere pezedmiotsn) tanowig 26 soxumialich weledournasinsjze peyton sex todecieskego (Richman | In, 2008). Tak awane tune zachowanla ‘ick (Singing behaves) mopycagrata bezpleczesstwy jeg lab toyed! abe powodowal powasnesiszzena Powstawanie strese mote townie? spy opr wobec zmian ‘oraz zachowaria steretypowe | antostymulcye,ktée nierzadko cg odierane jak ,ivacsno" (Photasaan | Sadr Miles, 209). Wplyw yeh sachowah na rodziebw Jest dodatkowe shompllowany ze ak, 2 za leone doswiadeaniem napinowaia oact ‘polecne} (Worcester in, 2008). Brak wiedoyna temas ware ‘a stradrjeh”zachowah prawn, 2 prowokun one toczenie do ‘eyyczych uwag oa teat doeck lub do wykewania go, a ake do eypkowania roi. Chey rego ula ago sezygoula onl = ueresticenia w roamaiqych wydarseniach spoeczaych. Ponadto ijt cra sg besa’ wobeezachowaniadriecka, pone ‘was podejmowane pres rch pry sspokojeniagoizmniciereia jogo iepokojo iyi nicoczskiane reakje: .Najbardse pezeraat ‘mal ego plc obilam werysto, aby do placzu ne dopusc. Gay fn plaka, staalam sg heradna, bo mie moglam go payaie| wyeae load aiezosil tego (Grodzk, 1995 s.217). W mia uplyr cae ss adsice wea sj posgpowe w akch sytacac, ale cla wiela ich weg one bari tude, Luc Lecaalie, 5. Leone 1. Wie (2006) ykoezystal do pomiar probleme w zachowaniu iwentare ioe Child Bhi Rang Form (NCBRE; Armin, 1996) tS tym wyedebnlono nascgpujgce podeale: podporsadhomjacysit/ ‘pokojy, pejtosownjaey ie spolecaniony,praraly probly srsachowani lepine, nadaksyny samosskade¢ysg/ Deegjawalcy zachowanla stereonypowe, lolly sle/prza{7 ognaiczone wzorce zachowanla(ytaly | naimirne wraliy. Seviondzonofstine korelace(dodatnie fb ujerne) wynikow wasyoe ‘ech podstalinwentarea zpactomem ste resco, resale obcatajge okaraly sig prblemy w zachowania oraz bak sachowet prospotecznych deta, ‘Mary M. Konstanarasi Vaya Papageorgiou (2006) peeprowaly bdanie grup maek sic! w wick od 2 do 26 at Jako preiyony streau rodsicieskiego uvagledity tmperamentoscky = suyzme, 4 tale maine zaburzet je ronwju,pociom umijtnotl wal _aych oraz ogsnypoziom fafa Nawighy ply a ses 1 meek mil temperament diel, a masienlesympomév satya to relatywnieslabym preykcoren ses. Podsumovuje ten wak rorwatuh ley sewer, fe wphyw such” eachowafdsick a tres toils jet slodony, awazoy idl (Capp in, 1993). Cee) 53 one take niespokojne,2de- herwovrane #epéi|preanins Ip. Wykazano, 2 stl 2vlezck tipsy tai charset die! wwe 2-7 lt jak pole ne wycoini, sklonnodé do ira, hiperakyenoi ak wll 2 posiomem steesu u mak (omanik, Haris | Hawkins, 2000), We ‘espomnianyn jug badanis Mary M Konstantareas Vaya Papageorgiou (2006) najwigny ply asec sess u mate yea sok cogtny poziom atymod deca, joo isk elaneyern08 try Jae slp peze wighsaoteceasu sly rast), Zigzek midzy temper ‘mente diekaa stesem odsca wydae sig dst oct), ewisacea jelt wetmiemy pod uvage, 2 temperament jest predykorem wisko- 5 nieprayetosowania deca x autyemem (De Pauw, Mervilde | Van Lecuwer, 2012) “iodlem problem6w dogwiadcanych prez roisicow sy cakbe swspomniane wezenl)zabarzenia ryunu ckolodobewego w daiecka ‘Wick dee! autymer na rdnodl x asypiani, sl dt, wile yw ny bu ip ma problemy = porsniyn westsvaniem pen ”Wa Sennoséw eg di (in, oodin-Jones | in, 2008) Jet ec. ise fe powodyeto meen, «czaem nave! wyczepanie tds. ‘iw (Hofman, Sweeney i Lopez Wagner, 2008), [Nesroumiae dia rdsicow prae t edne moe byé nich take nietypowe zachowanla duce zwlgzane » problem senso. yey, min. fseynaca pew obektami, unikanie nekeeych bodcwparadoksalne reaje a synulacy oraz odcrurnie sn, tp diskomfor w warunkach, ke nie Wyo slego samopocny ‘in wighzodct lds (26, Ben-Sason |, 2007; Tomek Dun, 2007) Jeti rode nie male wiedzyna tema spy praetvarsaia bodécw sensoryezych uost = autyamem, ozachowani tlle mops oly w chek. Ograicaj oe take moBliwodéuczesticae 1a delek irony w remainch suasachspolecench (a. Icon ‘ch sles okiem Ib alas) ia rdw irda jest rune niepsewijwanoté rachowania elec, zwiqzanaz dua niesbmmomlemoiig jogo rato w dnych seach: od wpe prawidlowego, popace2iaynani lub ees, do dutych opézniehrozwojowych (por Abbedut in, 2004 Marcos, Kunee | Scholes 2005). Susan J. Moreno Arte M. Domelien (1991) ‘opisaly dsiewcaynk, Kea mse 7 lt ele defini takich seu, jk Perygcum” cy apogeum’, ale nie umiataKomunikowaé swlch co: ‘eanych pozeh Opisane problemy stash przed rods! ecreglne wyzwania. es rofesjonalneg wspacia povadeni obs nm nies nodlive 1k se jedoak okazje rewnletrelaje 2 pofesjonalisam’ mega ye ‘la rodeo barn obcitaice.Zagalene tonsa sere om \wione w read. 7. W tym migjscu skoncentrujemy si na postwach i reach spolocnyeh wobec dala x aryzimem. Nie uleghbowiem ‘waplivose Se odsice muse sole radix problema wynikjgya ie ko bepotnadio = zabuzzearoswoju deck, ale thie hee ‘waych red orocena,swizanyeh sede ingen = mala wledsy ‘Wepomins jut klkakroieniespojnose migdeybraklem oznak sipelnospravmotl w wyglsie a zachowanie dies spostereg 38 ‘ym pee otaceni jako ohwaeene",prowads do bardzo leper lemnychsyua Gray, 20028 Porta Jonson, 2005). Zachowanie heh bya interpretowane ako wk blew roiclskich: ested 1 mati. On sachowaje slew tak spb, pnicwad nie dycyp jas go Gy to rob, nie malas problema [.)" (Faun 10 1018). Neskeeptowane splecziezachowanie dacs moze wwedowatdoswindcemie prs rodscow war poezueta api Prowans aakieprowadse do ich wyklucenia wie form ako il spotezna Tike! wipornlano, jdnyn 2 eynnw warunkajcye postaey | sachowanin spolecane wobec ondb = zaburzenimi = auysyezneso ‘pkarum jest mala wide na teat rychzaburzeh, Sone wei le ge sets) grup luda pewne informacje mach teat posing wale clonkowe eden, kdeych problem aucymu iste, oraz rofsjnaliie (Hues Jones, 2010) ropagowanie yh informach jst Sige bardzo potzebe, pola ak praca nad zmiana nekarsystyeh rowenta bosom, 0 sakes pos prakazyani noe Si stoenie pena stopiet akceptagistosunek tocenia do ost tym zaburznial (ots, Nabors | Reseraweig 2003). Stvientzono, Se szzagloeenacenlew proces adapta mek sisi = sutyzmem ma nilormalne wsparce spolecane, podhodzace ‘of xl rosin, prac! anaemic (Boye, 2002). Ten rode ‘parla bya jednaktakée trudno dostepny. Problemy w fankejono- ania dia praycynis sip do tego, 2 rosie byway osamotnien: ‘eopclowan lg lm | cpsto ale moga zy nawet a pm ni Tisch krewnyeh. Na ddatek w zug 2 opekg nad dalecklem lane lea ih rele 2 anak rpc saz) acznie sie zmnieiza (ug, 2008). Nalety jena doa, te nie wszystkie dana wskazuj na dwidezanie paz grup 0s bar ‘wars polecnego,W buds populscyjaym, beimojgeym br zo duta grup ron, Guillermo Montes lS. Halterman 2007) nie sel wgaks mipzypoiadanem deca x autyzmen a ba ‘lm spacia kok ej] pracy wai weparie wymienia Jako Jaden 2 zasobe,kerym djsponuq rodzny, Wyse sg ate, 2»4 kvesti wsparca otzymywanego pres te rodsiny wymaa jescee tlebszego shania argbnyn zapahienlem jest wipornina jut klakronie ni vystarezajgcapomoe 2e stony profesor (ap Sakaguchi | Bep- ‘be, 2007; Wachtel i Carte, 2008). Waco py ym sannacy Se _anjeza) dolar oni posyywme pastawy wee os 2 auyemem (nin. Wel, granan i nglehart, 2011). W jez prac (Horrocks, ‘White Roberts, 2008) py prstdonych pibicznych ski w Pen sylwani w USA ich poglad na tema modivodi umiszeeni ie kx autyamom w Ketowane prze ich placdce Badan! dlarowal ‘tart gocowoté pryjectaakego wean W inj bani pa no osby peeygotomace sl do pracy w roma amodach 2s nych picky rowenng soja oo, jk ostrzga pace x osoham| = auryzmem,Bya ona ceniana jako tra, wymagajea rustle, ale ake grace, wana stwarzalaca oka do roswojuonobise: ‘0 ora zaedowego (Werner, 2011). ak sig atom wy, adeno Drak wsparca nie jest wyalklem aiewativych posta profesjonal st lec ace ~w wil yeuagach~Braa ich wtarzajgjeh Kom een oraz roewiaah organizeyych, kore sapewnalby sedzinie ostgp do nexhednyeh ust Pedsumowujpe informacje a teat prayeyn ten dswides ego prot rodzchy, moina ster, cet stresero wymieno yeh w ym rouse jest spay a rods die autyamern (np. speyfcane obigzeniamiqzae x talnosiami deca W tc sia spolcenye cay wr Komunikowanis si), peas gly pasos te doteny eae rdicw dele = innynitrudoican w rorwaj (op. problemy wyniajge = zabureh schowania deck elbo ne ‘ymych posta spleezyeh wobec lego | jeo blskich. Oplsane \weednij stresry me wyezerpujq sty wssytkich bce, jac do fwviadcay rove. eminigeo wiele wstayeh esl, nieaeanyeh ‘mylene = atyzmem. Nady do nich chat poe winy rosin cy te gk oprascose deka ~ praeypja erdie died» roy. ‘twos w rozwoj (zo. Pisul, 2007; Reaowst, 2006). “Takse w tym sakes meta jak dosrsc pewienseezepny rs uae eds doiee = autyzmem. Payplsywanl sble pce ach ‘npowidziainose 2 uty u delcka mate mio®swoje karen we ‘espamanych w ond. pychogensych kancepjac ayem ko Ja gk © pense gr la crt able sereqaineg charaktens \w dontekicenskich mimo! spolecznych ost autem ch ‘riot w budowarlu blskch rele. Osoby esq naatonemasamoe- obra wesparcisw znacanie wytsym stop nz = inn burnin, Jk wspomniano wezeéi, ten ape fanksjonowania ick sae sg ars cota wanes W mag uphywu cas, (Odzwiesclajn to sown matt 14-enegochlopes: Zasze obecny jest powien roa lek [.}. Poczulenigpewnodes, cbs, martie- ese pryssot,satroskanie ym, jak on bpdsie sob radi, exp whoa sade aie prays, ey prestani bye aot cy roses besie secxul sxagslny kody w pryeos [1° (isla ‘Mazur 2007, 68. Na podstavie prcistawonago w tym roadie pragads baa wb szeeptinie wade pee tesa mona wymieni i, ps ng diagnose | prblemy swnsane = je wsskanier lesypomy (= rumnomiery roswj iecks,problemy wsachowani, a zviscesa tow: tude sachowanie W migscach publizajeh Saal rosie znaczco utrudna bak s)stem odpowlednich lug a tae niexoss Inne ch poblemew pres etoczeneiewieds spelen Na 10 says naldada sp fk, ob aunamem poral ozo wsparca pret wile la swoego yeaa terapa le 2220 przyns! fcky na miargocekiwa Wymenloneproblemy ms w poszezeyl- ah rolnach erénicowane natgéenie, w zwiakt x cy dota ‘2enlaposceedlayeh rodziciw moga bye taksebardo reine, Jak at wspomnian, ses rssh ie est shee jedno rodym. Isneje wile coyaniké, ktre moss pata jego eo IL nasleni, a take Konsekwencje da dobrostn rei, diecka | fankjonowanlarodsiny- Badia mad wwarenowsiam ster 0 {cow del + auyzmer sy promadzone od pond 30 nt W Folens) eek condi zapresentowany aostanieprsgid ada nad niet ‘mich warn2.2. Stres w matek i ojcow Problemy zwizane = tradnokciami Ww rw deeck 5 lacs) od bere praz matt i ojo. Wikszodé baa promadzoayeh w oy "kes w odniesienis do rodzin die x atjzmem dnyesya mack Sprawdzano w nich, cy ltl stay specycany dst) grpy osdb profil bie, Ten Klerunekpeszukiwnh zoel zapocythowany wl "ach 70.XX w (Holroyd i McArthur, 1978) poréwraniem mate dees ‘ausyamem zmathami dei 2 zesplem Downs. Stvienean, Ee os by obu grup sarily signa sw tan aro, a take dtvidcrly epesymego nacre poceucaprecgzenia, Bly pesymisyezni ne. stained przyzital uaa Se obeonodé dee radnoa roswojowyml opanica disc ods. Mati doe 2 autyemern preeiywaly ponadio wigessy ates Evizany 2 zbieraniems dzicka mica publczne, x ego dia zletnoki ox ope | brakiem spe Galayjeznyeh ute, Rivnict w pédnljayehpracach wyhazano, de atk ici 2a ‘yemem sy bade obelgzone opeka nad dieciem nit ma dees = sespotem Dowaa (Abbedio In, 2064; Dabromka | isla, 2010, Psa, 20072). W jay = yeh bad (Psa 2007) math diet ‘tyamem przejvaty wyseyposiom stresu ni mati diets 2p Jem Dovenaw zakesie 7215 sal Kwestonsisza Stes i Zac (QRS: Quesionaie on Renesas for Raith Chol lor ancepe Memb, Holoyd, 1987). Naja nice mig gre ‘pam dost ale oti deka od opie jgo tua acho, Fodobny rezukat ouzynall Emly Dal, Andrew Jao Fiona Knot (2005), stiri 2e maki dec x auyzmer bari it math sie = zespolem Downs zaniepokoonezaleznoiiy soi die! ‘pik innjeh oso. Jak auutajy Leonard Abbeduto ze wspélprcownilam 2004), rdnlce w posiomie stresu u mek dec x autyzmem i zespolem Dovsna moga bye avigzane migdy nny zpelomem wiedty prof ‘Sonalistéw na tamar oly saburzeh | jboiigspecjalist}enyeh tshg. Redice dele! zzesplem Downa bardzo weedne oyu Josue ora yeni preven probleméw deca (w anacrenia Iuoema © anamali cheomoseraing), ois ego tana adrowia | — owen takse wekadvid dosengcedaleego postepowania. Oc ‘wise mt chron co ih elkowile pred presywaniem problem ‘yng > nepelnoapranoseldeleckaweym pred eke ojepo Jroylot ale proves adaptac te} apie os paebeen 2 reguly Ij toelenr ie 3 icy traodcam w oawoju. AUy2m \ygozomany est pai warunkah plskich weit bardzo rao rned ukosczniem pects deecko 3-4 Ia), chocndrodsce na hago raed zyskaniem dagnonysacryoay doswzega rao w roswo hh deleca (2b. rode. 7). W dodadadagoozsepor signa bard ui paetankach: je) pode jest stwletdzene Behawia- hjeh wshatikéw aaburzen, x nie nleprawidlowods! genetycanych, \W awigekn > ym rzpoananie byw Kwesonowane pass ric troy pace igi cas nie sa pewnl, cy daieckoraezyieie ma a yum, Taka syuajaracanie radia proses ich adapac. Rownict fos) eudeotel wpeepujgch w ronwoj dod = auyzmem wigse sig = wise nit w peeypadku die x zespolem Downa nepewmoscig radii eo do pryistot! (Sle ny 2001) Does = auryzmem prasiwna ponado wige|peobiemSw w zachowani (Slze 1 in 2001), ask wiadomo,problemy bie tanowi Wainy predytor sre tu toecbw. Opec doe > tespolem Downs, rodsie wyminilg ticle posyiynych cech awlgzanych 2 finkejonowaniem spoleczay (Ghoctajgee" ez”, eaycelskie) a takie cee, 2 peat- [Rwiaa one malo zachowa niepystosowaerjch (Ric! | Hodsp, 2003). Charakeryst ta jest race bade poayywoa nz Ww Py pk diez ausyemem dabee recut, weksujce na yxy posiom stresu w mak Akccxuysmen, pesynoso rales perownanie ch mata die 2 zabureniam nny nit zespol Doxa Ruth Bourn § Robert Sehwelter (1990) sever, math deed atyzmem czuly sg bri) lak dec» zaburseniam e=oje ycaneg ociqaone robes wyniajqgyml 2 prasbiga rowoju pozmawezepo deecka, oniecanoei iaglgo nadztrowaala og chown or = perspekatt eect art te 1 diet = auysmem op Raben 1 owe wilco io eet at een cetera ee seston gen intetartec Sera coer en me maleacge canoe orem tion isbn pete Somer aremmtene orca mean Serco shove ein, Zac omni op na sede oxy arch home rile sat ale sraitiaentenagtedtaaeer ates oa conten eee cn Soccer je cctiacanie sacar “ Iolo or ~ tk jak w badaninJaesa Rodeguea | wees: koi (1992) ~ doszeganla ograniczonyeh matliwotl rong. Ibo w tym oxttnim psy tes oon diel = autem byl vlan ni tes cow 2e wrth badaych grup, co mote wsk ae nage pewna speci. Oj deblarowal wighse obci- “ninz poo zmijaznych mele! else procs poaczgi Inch elonkow rainy wlasoych poze edukayinych,zawodowysh ‘mou esbistego & ypocsyaka, a take wspolne) akaywmose cae) sting (w= dor rosmaiych wpeaych zag). Sytacarodin ‘cen sutyamem jet em zkzesl obektyne la > powod \spomnianye oz kllkrotne problem w zachowania deca ce tho na nie Ze stony oteezen, te sana rodlcbw do ezygnach e wapnego © dickies uczesticania w sytacjach spolecenych Foatkouynceynikim jes ts bak odpowiedniego systems usta, ‘Opie zee bor, porswnanie vynikow Badan kwesioari- seowyeh oj | mak dls atyzmem wazuje ma, 2 cowie “katregalg mn srs spew opiek nad dike. W ojo- ‘vaya wean (isa, 19985) 12 spotéd 15 sa vest Paria QRS come tych se! prejaviah dobry posiom test inn bani, w tn ocr die ezaceh se prawiowo. Mkt ‘hits aunyzmer pez wighzy sees nt math dee! x 2espolem ‘Donna 72 15 ala pordnanis mata ie roniaych se prawidlowo w 1 lac (sua, 19980), ‘Opriczenia yeh ca (pret wszystkie mala wilt bads- yc grap ~ zwlsaca ow ch nererezentarywnod) ni po- alga frmulowanie dalek ieychwnlaké. Mog one jednak srskagyna, fe php nepetngprevnaés deca na dobrostan oka Jes mlesy iz w preypadke tac ~W kay race a ye na le Imoga tous dane vertionaraszowe, w key ban deka feenmany przez slebie ste. ak bowem sauwaia Hanna Olchno ‘rice (1995), yn tego ypu bad w raya ocow moe bye = [eszowane pres ch endeje do praneevenia ako ose 0a yeh te nie ov i ad I rang sole = wy2vaniem ‘Ojo mg w ten spond maskowad sol wrelwose nierzadko “"espe my red danych(pochodsacych yw) natemat ‘ojcskich doswiadezen aviqznyeh = opi nad diekiem z ey smem, wabogaajcynasklcowany w tym misc obra ich spac estan preedtawiony w rs 5 nijzyeh inoemacidotyzqeyh wielinki oraz profil sre 1 mec oobi dostarczajg hada, w keSrych grupy te bly 2e sob besporednio pctomywane Bada tkich preepreadzono docjeess iwi. Wyn = ich e mati dear dovwiadcani wigsaepo stresu nit oferta take prj wie smprom Hela w na les, maja ns samoocenp(zwlaszezaw sree onlin sce jako rosie) oraz porzcie slabego wyigeyania ig 2e soe tcl gic) rownit cierpig > powodu depres, Douglas Mocs i wopsl pracowniy (1982) wykaal Se mati prkwaly wyisy ald comic oslo stresu w czterechobszarach: poblernyredicOm, sony. starclnoéi dale, zachowaniadalecka orm jeg rozwoju je ego Z nnych baa wont, fe ses mate jst zwizany poco ‘mem umn spotecanych diel 3 auyemers, au ocowtakepo ge nie twirdzono (BskénErczen,Beookiman-Paze | Sthmet, 2005). Ricard Hastings 2008} waza, Ze posiom sesu match Wit sig x problem w zachowants deck, a ike ze srowiem prychicenym ofc, podeas gd ses ojcw nie byt swizany ai = problema’ w Zachowanl deka, an ze zdrwiem peychiczaym ‘mac Roynicé Christina Knassen} Patil Sloper (1992) tay Se at dofiadcaa wikazeo nit oot sre 2wigchu = probe ‘mani w sachowania deca, ego ealeznoiig of opleldinayh osc ‘oraz malym zdblogciami w zakese omunikowna si. Dla cow sinijeym sxbdtem stresu sy wydarenianiewigrane bezpotredsio 2 dileckiem (np. preclegkaiery saw lub yeuca naraow rodein) 2 ses rodeclei wynia gliwnie = probleme 2 porn. ‘aiewaniem sl dsieckiem iz Jego saburronego tezwojs fyecncee. Spravnos ruchowa poco wae sig mice tnacnie wigkove ent «tenia ojc6w ida mak Jl chs! o problem w tachowans, to da eb stresujce prove west zachowaiaekstenaie, cine (op. agresyre), pdcas gay u match ze steers w whey si wn ie probly diel w ake moc (Dai 2,20. Ren apelin yeh arch jena fe cnt oe sponta chow nye ae ree kak panne (ay, 202) Was ste sone iia jest wave meen aoa yeh on Sow ic eee rte ut mow © ogni, ele most wae tats donning ote do exe speech wee Sen | divans ia) praca W re "ris ey patent, Ne otk woo Se owe “kg mara sex been whee yom dca doin ihe sea w= ‘ee lyse Dla atch pita nad deem, ean = ls (tore nelle ot em pose wh wa (Sabrent toward bye rac le eaonee jo ‘Wks be nln inepranis acorsyse Po zespoer Asperger by nse nz stan aerowla eb tye ic. sla ergs mig ane sowa rath a problema w zachowanly deck i ego hi wsskaynosea ‘Wylazano tke, estes res wpa ra rele mali, ake take aspekt ich rodinnes, ak wspelnespezani east va modlinolé spontaiczneo i elastyeanego planowsnia aktyvno- ii ftton | Caron, 2005). Obnia on rvale# eftyvmof€ wezese] ineswengj podejmowane) wobec dite zaburzenm ze spekerum sum (Osborne! in, 2008). ‘Rodilce diet autyzmem « s2czegblnie marten na wysapenie «spots wyaleni, powsta4cego wefiiedoswladerania segs i (Galhowsk, 1985, 1995, Pll, 1994). Zespl ten asta charac "ystwanyprees Rath Ch, Sullsan (1973), ara xefiniowas go jako rag psyeicenych | Bayceych zac il w wen przcieens “ugtrwalgwyczespucy opie nad dleckiem atyzmem, Rose caja sie prsclgdent wylgeeng odpowiedslalnotig 2 os deca 5 skjoie praemeczeni, sesygnowani, wyeerpanl oraz sfrustowan ontatem 2 rofesjoalstams. seas bak kompeteng i besad- nes. W tlich okolicenocach kate koje zane, czasem nawet ‘ermagalerelatywniemalego vs, mote spowsowatzalamanic Tnotiwoderzenia soe w konekwenc peti, rayangbienle, po {uci besadsijnod,neadonos planowsna, obiizaj i ee ‘ego donna. Rodzce sar sl na rakcasu dale, probleny 2 rem, poczucie emocjonaineg woczepani,nimodnot® wypoczci, ‘ake prblemy ze alowiem. Doce i spolecara ilar {bak oneal evarsykih ‘Nic wlge waplvodc, de satosowanie w barack mad su cj roi dls = styamem paradygmata srs I raza sole ‘raion wile waznyeh iformac,pryeaymijgyeh slp do Tepsce fp recumienia polosenia omawiae) grupy os. Wynik sch Bada i pomocne pray opracowywania met wplerania odin. Rexulaty ital edna cost erp, a fia prsyezynroabieznoe tanovi kee metoolgene Weg lilies aan prac wna adkwayeh arpa do por ses rdleiege ot ‘aie sb. orient pace wate m nese ‘os tome crc Letom op. Za end 2smbo 2010), W singe rons scbrarowieinrmaina tema ci _vizanyeh pet ha ace © aye Nelly eat ps Joe, eats donrcpj ate pose speey rejege ts Gi. Cowie w lary py eas evans process ape do wyeea wyagych = tut oswojoyeh da, eh des stan lea pope. Do lic wns rade i bra Bar GR), ey doe w spe 0 be Napatrylemt signa te inne cre, w sch ofc 8 s2zele te ego autyzm jen ak ea stabs 1. Gatyon yak te inne, eo yoy bardzo tle. A tao dae sl wera” ‘isco wwagh malady posie satel) prcformulowania et mln dostastnla posytywnych stron stu (op. weecko ‘xy ni ela lepeyni), gc) ma ten verat moina nade w dak 22} coil ronal, potions ponyywne) percep) dotwadcseh ‘avizanych = rodzclelswem, Odmienna Jest strateva polegjaa na 5sreaygnai = podejmowania ys w cela aman eye i oacen trowania signa sprzetrwanis”. Wynenlanle pez rocco tliego sposobu radznia ble = wymaganial stung dobile Sviadery skal przesywanyeh proce nich nuda Stosunkowo malo wiadomo na teat radznia sabe ze sresem prez rdslobw dobrz nko) intel dee! abun aml x utytyeznegospelrum 2 ieicenych prac wynia. ich ep ‘seem praysosonania spray statelepolegaice na poytyvaym przformulowani {poscukwanlu Wsparlsspleczego (Pla, Samos Sfronof, 205). Wykazano rowmiet, e mati radsy sole ze sues inact 0 ‘owe, Opie ras bia, wykorystuy une wc) sate Is ba si pratkonane o ich praydatnodc a ake tori statgle ate ‘xapracyne (Lee, 2008). Cesc tate srs ig po wep la slebie dziecha do clonkw rodiny, prac spesistw ora Wy fej ocelajyonrzymywang pomoe (Aire i von Kage, 2009), Seale nies wspacia dchostego ose bari) opynstyeenie my Ae 0 pyslol. Cape peeve antydepres} i usp 6 (ite, 2002). Zs pomocne wana rowniet aki sposoby aden Sobie, jak poscakivani infomaci (np. .czytanie opeblemach,Ksre mnie dose"), poszerzuniewiedey (przez Uczesniczeie w shoe ach, warsstatach onfrenjach) {kontakt = profeonalisa Ma eka ade, de pomaga im pslpzowani w ble preckonana = rob la dock majlepse, co w dane sytch mona za a take docenanie ego osignie oraz adsl, se w payee bye mu Tepe nl oben. ‘Sposoby radzenla sob wyswanisml stl sg waz © upy wer cast, W zalebnodet ol fny adapta rodsigy a tle w malay starzenia ie rdeia§dorastaniadaeca. Ching-Rong Lin, Yun Rong “Tea | Haueh-Ling Chang 2008) stwierdi, fw oktesie nastepy ‘ym bezpoirenio po agnosie, jeszee w tke aera mofo ils pomoc, rose stosowal try eypy statgiallzomanic sinian, jake zai w ich syuag pow, possukivanie modlwodc lobia pemocy terapeuyeae| la diac ora poszuliwanie wpa sia spoleceneg. Ine dane dotyxqce rodeo malych sie waka (eoyoni zany goto de waldo ypsczni decks sklonni posporekowat temo clo! wsysthle soe plan rae prcenacye I jego reaiacg wazelkezasoby (ob. Sifska | Gals, 2002). Fema wige wile dala kj wzesricca w tera re Fifi nawet organiza potacbne ual ene 9 one dost he Wier #0, fe diol ble moglo nkcjonowsé ynemani” [septic tradnoc zostang pokonane Takiema poziomovs adel ray bra idoezych nieprawidlowodc w wpa lcs, a take 1 euo zazwyesy)apotraegany jlo prwilowy - wexesty rorm6 te (eho moze o wyavat sg pradatsle) nerOwnomiernok 0m oj w ky nlktre fase relatynie dobre, censem wee ao dobece scene, W mary opty at obiqzenia sig urn laf wile podstawowyech tradhel mie ania (Coca ocrpwiie wgkaode dei cyni posgp i pokonsje eet ograice. Pays inst do narastania sczenia | 2rezygnowaniardicbw. Ponto ‘gram obeitenie stanowiaperspeliyw cig zaletnose deca tn pie iadonnde alin ste moment, w ktérym rosie nie tau w tani ej oplce poole etd w 2wieku ym =n {ee infrmace, dena wypalani sigs eezygnac = podemowania ‘yi one depres araznt spree wseyscim rode starseyh mela doresiyeh (op. Duarte orn iY 2005), Prayoezo- he om. 2 ya poszaych baa Daria E, Graya (2002), dowo- dace peryjyeh aman w tamopoczcl rodsicow i ocenie was} ‘yu po 10 atch od pervszego porns, pokzja jena, wile tab efeynie restos si do wymagah syuaejnyeh | za} Jeskrecen sposobyradzenia sob nimi Wighzoiebaduh ad radzenum soble 2 stresem perez rods Akl autyemem Koncenrye sg na stosowanych prez nich trate tach Zoacani mie) widomo oa temat slew radzenia obi, or Irianych jako dysponyj odnoegca sg do relator staleposposobu Finkejonowanl jdnosdls w syuagach strewomyeh (Endler 5 Parker, 1990), Baden prowszone w inajehgrupach oss waka, 9 razeha sbieskoncenomsny na emodach (obejujgey np. sno- a‘brinianie) jest dodo shorelowany 2 wytepomsem problem _sdrowotnych dopa abarze gkowych i sommageanyh, il hone entrowany na prose jst x nimi socelowany ernie (min. Co han, Jang Sei, 2006; Ener Prkt, 1290) ‘Analizujge syle redenia sole re stresem rodsiw die = 28- burreiam 2 spekarum autyzmu, ley wig pox uvage dane do tyezacecharkcerssy ich funkejonowania. W svete nektych ba cpl yh soc pejawa trudnoélw relat spatecenyeh (cbejmujace np. wyeafpvani le Kanak, nieéminlosogranceo- ‘ng zdolnoséorzenia2wigzhéw opty na auf, doswindczenla ‘lewdanyh pyjni cay tt fob spotecang np. Murphy. 2000 Piven, 1998). Osiagaa on! rnie® wae w salah ner eh cake cechy asobowate, jak rend do wycofaia i sywnoe, 1 takbe maa trudnott jzykowe (Hurley {in 2007). U nikedeych = nlc wystpaja te ine cechyfunkeanowania poznawczege, po- be do cech funkjonowana ih die. Zagacnient ezostaly 2 rar opisane w road. 6s misjsce mastanwnny gk xy sersty Fenowyp autyzms mote wplywa na adc rade sie _teudnfciami wynikajpeyi > problems roxwojomych deca oraz ‘a stosowane w ym proceiesuategie W jednym :badah (Dgbrow- sai Pisa, 2010) sewerdaliyiny, 2 rodsice dict x ausyemnem, ‘rads nlf odace delet = zespolem Downa idee osacych Sig prawidlowo,peejaaia styl razenia sblepolgsacy ma ui ya lll exer biog, Jed Jogo poste, umianiepopreez angaiowanie sig w kontakt towarzykle. Podaby remltt, dot: ‘zey nine w sylachsadzeaia sole 2 stresem ty matek dic a ‘yzmem i matek dele! zespolem Downs, otrymalymy w jdm ostatnch naazjch baa (Pisula | Myzi-Lase, w praygotwani). ‘Wij sg 2 informacj ra dobrzeprystaje do danyeh wskaral «yeh na fenorypowe pedoblessovo osdb = astyzmem | ih Blkich brewnych w zakresle dnote w relagjach epolecenych. Ne mod ate edoak wyklucaye ine} interpreta. Wychowywranie driecka 2 autyemem mote wigzaé si = wnkaniem rowarsytna cbeych le {el = powodu braku ich 2rozumlenia dla nitypowego sichoorania lack, Nezletie of watnode ty terres speci dae vee sobe oe atcsem polegajes = jd} seony na dzenia do ot veda spar, Grup) strony na urns Kontakte rowaray- ich sasuguje ma ua al. 3.2, Radzenie sobie ze stresem a adaptacja rodzicow Laon say stoaeane wmienych tag zi oe ae mit wane lone rns dard, Tuned ye ent nosy Nie rnc oes 2 1 etnies ab gar. Co i {Takuan wm nes pe ona pod wade oy ‘Eyota "ie aan see pot wa rode ra ste sean kre posts dodge nich oi ieee Jon, 00) ety Jona way ema oe mc raise dase acceso ee a ee say dtd pomane Wee) lv eee eicanyh em gal Axons 2 wpe IOS?) antzoval wp aul yond aus on Siweeh pts na be SSRI Nhatnoso peor sue Bylo alee | top SI TERRES ysl desk, Ni up nati SEE rans sen seem ake dys le 2 (Sinan ioscan oie nc toy wk “USShrerane aces Z psy Nala Sluice 2000) aise ermepe shy oben mpc enorlago 98 ce weseccrtenny spy inant ek el yh oun nye ane Dero Ps- {Sot acrid rele my ase ‘faiecranege ma ensech 2 pose ens rode BONES cua evel in bare Don | ny 200; ST een ytcan somone sae ee 9|gcch na unkanis mode bye zwlazane 2 wyEseym poslomem stresu ‘depres obnizeniem mast rodiebw (Dun I in, 200%; Fetdman 4, 2007; Potties Ingram, 2008). Richa P Hastings ze wspslpracownitan 2005), bases ‘ie adzenia cob 2estresemw zodccbw dsiec x autyzmen w wick praedskolaym saklnjm, wyodegbnil tery glowne wymisry rade dla sob: akiyune uniani, oswigeywanie problemi, poryywne radznie sobie | religine/saprecujgce radzaie sabi. Werad el wymiaréw aktywne unikanie bylo tviqane = wyrokim pooner seresu i problemam! ze zdrowiem psyhiezayn zardwno u ate, jak Tu je. ‘4 ted dane wskarwace, de wytsy ponlom stesu rosin qc se ze stoswaniom srateitrwigzanyeh 2 rls Tarakesat | Pu ment, 2001). Zl, jak jut wexeie wspomniane, nary posers ‘res wige si ae stonowaniem trate polegagcyehnapeztorm- towania oraz poezukivanianiformalnego waparcia (Hastings John fn, 2001), na radzenis sable skoncentowanym ns problemi (Li sti, 2002), a take naradzenu sbie poprzesintegrowanie relay | rozwiani wspotdsalania je) clonkew Gone i Passe, 2005) Wy. kazano rémiei, e peeycosowania matek diel zesty spy Jal wzotce akeywnego razeniasobie, pcs gy smoubwiniane “anlepelnespamnoie dock zvizane est 2 slascgadaptag (Bl ‘to, 1987) Tnmeresjace wiki na comatanigrkiwe migdsyeadzniem sobie ze sresem a ceca sytemu sodsinego vzyatal Mathew). lire Flv von Kluge (200). Wykazai on, Ze w preeclvitsie do ‘czekivaf ~ rdsice sosjgey basi) posyyene step adrenit ‘sb coicejocnil system ran Jako san, podcas ey radrgey sobe mai) adapacyjaechrakeryzowal wojerdziny jako bari) spine. Tudo oceni,ceysplaany typ sytem rodzinnegs rode byt hard) aptacyay w pry ron zdeieckiem 2 a= tyzmem, wiadome yk, erownie# inn autorzy podotnie charter up rodziny (op, Malliwice-ovsowsa,Seumbarka | Nanslon- 1997, «0 3.3. Radzenie sobie ze stresem a poczucie Koherenc}irodzicéw Wicd wicks Koreas satel radeninsobie estes wymenié nnn pcre koherenc se four ~ SOC). Js on definio- ‘ae ja loalna orienta cele, wyrajfsstopied,w aki ‘lowe ten ma domingjace tale, cho¢ dyamcne poezcie p= tox 1) bode nape gga Sea rodowiska weogt2> tego #zewaetranego maa charaeerustrukturowany,przewidywaly F"eytmacsalny 2) dosgpne 39 2soby, kre poswoly mu sprestaé ‘wyagiom stnwiaym pats e bodice 3) wyagania te dane tov wyewaaiem warty wy i zaangatowania” (Antonovsky, 1998, 31. Wymlenone apektyporsia kaberene zstaly aware pro ‘Antonorstysgo pocruclem srozumislot, poczciem zaradnol |p “eucem rensownode. “Wykaano, 2 SOG jest Sie zwlqzane emirowiem jena oraz iy darostanem psychic, 4 tlie zadzeniem sobie ze sresen (Asonorsly, 198; Olsson fin, 200). Niele bait yey je tk dad poceica ore odsicow des = auyzmem. Z prac ‘yeh wy, e maton poczcekoheren bere nis edsie diel ‘oawijlcych sg prawidlowo i redeice deci 2innymi zaburzenam\ oewoju (Olson | Hwang, 2002; where, 2002). Podobne reclaty ‘eyealyny = Zuzanng Kosstkowskg (Pisa | Kossalowsh, 2010), ‘Sovientje 2 ode dee prodasoinyeh = autyzmem dearwa rise posom sronustotl sensownotei nid rodsie deel row eye i praeidtowo, mceesuace sq wy bana Wine W.S. Mak, Anny HY. Ho 1 Ry We Law 007), w ktGrym analizwano awiqek midzy SOC ‘a sresem rodiiiikin u matek. Autor te waza, e mat 2 si- higjsrym poczucem kabezenl pray ney posiom aes, ni “alee od tego, ak ie byl rudaas ozone ch dae ‘Wirt ztnacaé, Ze rwerea Koncept pocrucia korg Aaron Antonowky (1987), uweal poesicle seazownosel 20 najvatniizy exndni tego honsteuktu. Pezuce to dno sig do posiadaneo procsnoe cnn emir pt ca tay enim mony do wrest psn ‘chi we prota magain Porc arena je imine pclonnion foal jin eon apn, ‘Ssharedowymngatynsyych leg wapivol i sy tosis pons ony died semen + ce eps It toni nag any ‘we napomnlayn jr halon bdals (la Kowtkon= si, 210 te sewn nator new post oer Shc ore yo nea ecelivnin, olaryo neta bowen take ie, wy oie de = a> ton pj lee ll mul poodle fees epi ov ankonin 1982, Ockien Ruan, 2000), Wy eh prac sie spencer waz no wre potion rete mc Jens w ann Eds sie miele tic sew ake poo sre rodeo Pee Juin en esa ea nay gins 2 bane mak eon geht = yeh sage rn (ano pry ae ‘Foil ig ot nat dct wl pratt), obj eye oly profexan ey am ow "ne! sangre op a cle or wn rp yen, Mog to pean pace ate se w mgs 38 ree ito stogeigic w ech aac, Ul tai eet few pe wats. Wars doa oie, $e vnc zi migsapldonych w onsen do presi hoe ‘ech stay dosent, ah tory oe ie Stet ieh stenl op. Kepp in, 207 Reta, 208), note ayes sig posiikberenl wei dle cis anamem Ne lp lio, opi ay dee Sroem doin, re ile ii wy esicbe Nt ‘ay was = Sy ogni (hay w ake ‘odo vealzac wach pln xy poze, Zmniat ote Sern pod pntngan via nyc dl ye wok "osname poescs dict nb same (in a sn, Rode moses mir ie = suum, kc ces nie re pay ona pad xtc neyponych zechoeah aaa ee Parc ex sD. Dobson pre ich aaa ere seese mote wot negywnie mah poe ee on proce ata. Tk inert BET ob oe eee Lars eure eth i yer > neh moutwosc, Ni je pure, 4 xobowoinea i cre (nb. oe 6) take xv ch pO- eng. Dey take ys enon kc a ey Bo sneer etn, pete ese i eck pena co sera pastowan aa ier hrpeyn ey mewratines na RYNEI=D tr ee Maryn, 200; Pen, 199). Carers (ie enews dwn soley sont Seer emote edgy ly Kualowas sg poczca ‘heen oto ne pezerowntzon dacs Ya peda po 1 cee er, jn pcre Kerns rds lane cn bree ko Kast a) 2) cd elem rautamen, ne edna eds oi are jr eevee dm catbioneg SOC. War n> atm yee nskwence dl fenkjonowania oe tense pce kberne. By mai whys ono a satel eel cole ae resem xz —w Brey st oe sraaey sata do wees ene. kote wa sees eng arpsym kr spy MapHOEME deni abies Wyz4ala ‘ve pomaanym bade (isla i Kosakowsta, 2030) anaisie postin ae lovee miedzypocrcesboerens oreo rane yay armani per ich enc sraepiradzeiasble = ern W pric rodeo dae orjaeych sip prawiiowo 2 Jeno opine poczue kere, ak jogo ty akiadwe Koeows {yuna exert poeswani wspazcia poeceg, a tke + easel U roscoe doc» aueynem wytlenione tate