METADAT

A
;title{रभसकोश}
;author{रभसपाल}
;bookFullName{The Rabhasakosa - reconstructed on
the basis of quotations found in the commentarial
literature}
;bookSeriesDetails{}
;editor{Mahadevan R., Kulkarni E. D.}
;editorQualifications{Ph. D.}
;publisher{unpublished Ph. D. thesis}
;pressDetails{}
;publicationYear{1963 A.D.}
;dataEntryBy{Dr. Dhaval Patel}
;dataEntryEmail{drdhaval2785@gmail.com}
;proofReadBy{Dr. Dhaval Patel}
;proofReaderEmail{drdhaval2785@gmail.com}
;annotatedBy{}
;annotatorEmail{}
;version{0.1.0}
;projectDetails{This project is aimed at creating a
database and related software tools to access
Indian koshas, both online and offline. The project
is funded by generous donation of Shree Ramkrishna
Knowledge Fondation, Surat.}
;projectWebPage{http://github.com/sanskrit-kosha/
kosha}
;emailTo{drdhaval2785@gmail.com}
;description{}
;shortCode{RKRP}
;funding{Shree Ramkrishna Knowledge Foundation.}
;licence{GNU GPL v3.0}
;credits{1. SRKKF for funding. 2.
https://shodhganga.inflibnet.ac.in/handle/10603/145
373 for providing us this valuable Ph.D. thesis. 3.
Dr. Dhaval Patel for spending time to type in and
proofread the data.}
;dataFormatDetails{See https://github.com/sanskrit-
kosha/kosha/blob/master/docs/annotation_thoughts.md
for details.}
;editorialChanges{}
;nymic{homo}
;pagenum{true}
;linenum{false}
;chapterArrangements{kanda holds varga.}
;newVerseNumbersAtChangeOf{never}
;newLineNumbersAtChangeOf{never}
;version0.0.1{29 January 2020}
;version0.0.2{01 February 2020}
;version0.0.3{01 February 2020}
;version0.0.4{01 February 2020}
;version0.1.0{01 February 2020}
;version0.2.0{}
;version0.2.1{}
;version0.2.2{}
;version0.3.0{}
;version0.3.1{}
;version0.3.2{}
;version0.3.3{}
;version0.3.4{}
;version0.3.5{}
;version0.3.6{}
;version1.0.0{}
;CONTENT
;p{0032}
;c{रभसकोषः}
;k{कान्ताः}
;v{कपञ्चकम ्}
त्रिलिङ्गोऽनेडमूकः स्याच्छठे वाक्श्रुतिवर्जिते ।
त्रिषूपकर्तर्युपकारिका स्त्री नप
ृ मन्दिरे ॥ १ ॥
अर्क पर्णेऽपि मन्दारे दे वद्रौ पारिभद्रकः ।
मग
ृ ेषु वन्यपशष
ु ु धर्त
ू को मग
ृ धर्त
ू कः ॥ २ ॥
भवेदशोकरोहिण्यां शाकाम्ले रक्तवर्णिका ।
उत्कलिका तु हे लायां तरं गोत्कण्ठयोरपि ॥ ३ ॥
;v{कचतुर्थम ्}
उरुवुकोरुवकव्याघ्रदलाश्च ---- ।
;p{0033}
गाङ्गेरुकि नागबली झषा गोरक्षतण्डुला ॥ ४ ॥
नियामकः पोतवाहे कर्णधारे नियन्तरि ।
पिञ्चोटकं नेत्रमलं दष
ू ी च दषि
ू का मता ॥ ५ ॥
-------- अथ त्वचि वराङ्गकम ् ।
नायं पत्रं त्वचं चोचं -------- ॥ ६ ॥
------ वाट्यां वाट्यालको मतः ।
विशेषको वक्ष
ृ भेदे चित्रके रभसेऽस्त्रियाम ् ॥ ७ ॥
षड्ग्रन्थिका तु कर्बूरः शटी गन्धशती सटिः ।
;p{0034}
;v{कत्रिकम ्}
अंशुकं शुक्लवस्त्रे स्याद्वस्त्रमात्रोत्तरीययोः ॥ ८ ॥
त्रिष्वासन्नेऽन्तिका चल्लि
ु र्नाट्योक्तावग्रजा स्वसा ।
अलीकं तु मष
ृ ार्थे स्याल्ललाटे पंन
ु पंस
ु कम ् ॥ ९ ॥
अशोका कटुरोहिण्यामशोको वञ्जुलद्रम
ु े ।
(आह्निक) ---- ---- भेद्यवत ् पुनः ॥ १० ॥
अहर्निर्वृत्तकादौ स्यात ् क्ली तु नित्यक्रियाशने ।
करञ्जभेदे कटका मर्क ट्यङ्गारवल्लिका ॥ ११ ॥
कनकं परु टे चुल्ले गैरिके नागकेसरे ।
;p{0035}
(करक) द्वयोस्तु पक्षिभेदे स्यात ् ---- ॥ १२ ॥
कविका तु खलीनोऽस्त्री कविकं कर्षणीत्यपि ।
धस
ू रीयोगिनीभेदोमानवाब्दे षु कालिका ॥ १३ ॥
क्रमदे यवस्तम
ु ल्
ू ये कार्ष्ण्ये काक्यां घनेषु च ।
श्लोकैरनेकैस्संबन्धे पटोले च नपुंसकम ् ॥ १४ ॥
कुलश्रेष्ठिनि काकेन्दौ वल्मीके कुलकः पुमान ् ।
खुल्लकस्त्रिषु नीचेऽल्पे गैरिकं धातुरागयोः ॥ १५ ॥
;p{0036}
दै वज्ञे पुंसि यूथ्यां च वेश्यायां गणिका स्त्रियाम ् ।
कलोक्तौ मलिने धूलौ स्नेहपात्रे च गुण्डकः ॥ १६ ॥
नग्ने वन्दिनि गोरङ्कुः -------- ।
जारजे विधवापत्र
ु े गोलको मणिके गल
ु े ॥ १७ ॥
रामठे जतक
ु ं चर्मपत्राजतक
ु ृ तोः स्त्रियाम ् ।
द्रभ
ु ेदे हयभेदे च तिलकस्तिलकालके ॥ १८ ॥
तप्तसौवर्चलक्लोम्नोः क्लीबमस्त्री तु चित्रके ।
अलंकारे यवान्यां च दीपको लोचमस्तके ॥ १९ ॥
;p{0037}
धान्याकं धान्यकं धान्यं कुस्तुम्बुरु धनीयकम ् ।
स्त्री नग्निका कोट्टवी स्यात ् क्षपणी च प्रवह्लिका ॥ २० ॥
नीचीकं तु शीरोदे शे -------- ।
पत्रिकं पत्रिका पत्री पत्रा स्यात्तीक्ष्णपत्रिका ॥ २१ ॥
;c{(पल
ु क)}
कृमिप्रदे गल्वर्क मणिदोषप्रभेदयोः ।
रोमाञ्चे हरिताले च रत्नभेदेऽपि --- ॥ २२ ॥
प्रियङ्गौ प्रियको नीपे पितशले मग
ृ ान्तरे ।
;p{0038}
------- समौ मड्डुकमर्दलौ ॥ २३ ॥
स्यान्मातक
ृ ा कृत्रिमा या धातक
ृ ा कारणे स्वरे ।
यक्
ु तं युगले युक्ते यौतके संशयेऽपि च ॥ २४ ॥
पुंसि सौर्वचले क्लीबं रुचको मातुलुङ्गके ।
विलेपने चन्दने च वर्णकं पंन
ु पंस
ु कम ् ॥ २५ ॥
पक्षिभेदे नरि क्लीबं खरु े ऽप्यश्वस्य वर्तकम ् ।
;p{0039}
वाह्लीकं वाह्लिकं धीरहिङ्गुनोर्नाऽश्वदे शयोः ॥ २६ ॥
कपोतपालिकायां स्याद्विटङ्कः सदनेऽस्त्रियाम ् ।
शम्बूकः शम्बुको ज्ञेयः शम्बूकापि च पण्डितैः ॥ २७ ॥
श्वाविद्द्रभ
ु ेदौ शल्लक्यौ शङ्का त्रासवितर्क योः ।
नालिकेरस्य सस्याभमणौ खड्गे च सस्यकः ॥ २८ ॥
सेवकाः किंकरा भत्ृ याः -------- ।
;p{0040}
;v{कद्विकम ्}
ओकस्त्वाश्रयमात्रे च मन्दिरे च नपुंसकम ् ॥ २९ ॥
त्रिषु पापाशये कल्कोऽस्त्री विट्किट्टे ऽघदम्भयोः ।
किष्कुर्हस्ते वितस्तौ च प्रकोष्ठे पुंनपुंसकम ् ॥ ३० ॥
चेकस्त्रिषु विदग्धेषु गह
ृ ासक्तमग
ृ ाण्डजे ।
त्रिका कूपस्य नेमौ स्त्री पष्ृ ठवंशाधरे त्रिकम ् ॥ ३१ ॥
;p{0041}
शोणितान्त्रे स्त्रियां बुक्का बुक्कं सुरसमद्वयोः ।
मोको वराहे निर्बन्धे बन्धे वारिविहारयोः ॥ ३२ ॥
राका नवरजोनार्यां पर्ण
ू चन्द्रतिथावपि ।
वक
ृ ः स्यात ् कृत्रिमेऽनेकधूपेऽपि सरलद्रवे ॥ ३३ ॥
घट्टादिदे ये शुल्कोऽस्त्री यौतकाख्यधनेऽपि च ।
;p{0042}
श्लक्ष्णे सूक्ष्मे च तीक्ष्णाग्रे शुकोऽनग्र
ु हशुङ्गयोः ॥ ३४ ॥
;v{कैकम ्}
प्रजापत्यात्मवातार्के कः शिरोम्बुसुखेषु कम ् ।
;k{खान्ताः}
;v{खद्विकम ्}
रे खाऽऽलिरावलिर्वीथी श्रेणिपङ्क्तिपरम्पराः ॥ ३५ ॥
गर्भभोगो वासगहृ ं मण्डपोऽस्त्री जनाश्रयः ।
;k{गान्ताः}
;v{गत्रिकम ्}
पूतिकरञ्जधूम्याटदे शभेदे पुमान ् भवेत ् ॥ ३६ ॥
कुटजस्य फले क्लीबं कलिङ्गं स्त्री तु योषिति ।
गोयग ु ं तु गजाश्वादियग्ु मे ------ ॥ ३७ ॥
;p{0043}
गड
ु त्वचि वराङ्गं स्याद्योनिमस्तकहस्तिषु ।
चातके हरिणे पंसि
ु सारङ्गः शबले त्रिषु ॥ ३८ ॥
-------- हं सगो द्रहि
ु णः सनत ् ।
स्याद्ध्रस्वाङ्गो मधरु को मधुरश्चिरजीवकः ॥ ३९ ॥
;v{गद्विकम ्}
भगं स्मरात ् गेहकूपौ शेफो मेहनलिङ्गलः ।
शेफोमेढ्रशिश्नाः कामलतापि च ---- ॥ ४० ॥
भगं श्रीयोनिवीर्येषु ज्ञाने वैराग्यधर्मयोः ।
ऐश्वर्ययत्नमोक्षेच्छामाहात्म्यरविकीर्तिषु ॥ ४१ ॥
;p{0044}
व्याजच्छलनिभे भङ्गिर्वैदर्भी तनम ु ीलिका ।
-------- मद्गःु पानीयकारिका ॥ ४२ ॥
लिङ्गश्शिवे च लिङ्गं तु प्रमाणे चिह्नशेफयोः ।
;p{0045}
प्रभत्ु वे पर्वतस्याङ्गे पशोरवयवेऽपि च ॥ ४३ ॥
क्रीडापानीययन्त्रे च शङ्
ृ गं ना कूर्चशीर्षके ।
मद्गुरस्य प्रियायां स्त्री विषायां ऋषभौषधे ॥ ४४ ॥
;v{गैकम ्}
अर्जुनीनेत्रदिग्बाणभूवाग्वारिषु गौः स्मत
ृ ा ।
;k{घान्ताः}
;v{घद्विकम ्}
मोघा स्त्री पाटलावक्ष
ृ े मोघस्त्रिषु निरर्थके ॥ ४५ ॥
कृष्णागुरुणि शीघ्रे च लघु क्लीबेऽगुरौ त्रिषु ।
निःसारे च मनोज्ञे च पक्
ृ कायां च लघुः स्त्रियाम ् ॥ ४६ ॥
;p{0046}
;k{चान्ताः}
;v{चत्रिकम ्}
कणीचिः पल्लवी प्रोक्ता निनादे ऽपि च दृश्यते ।
मरीचं कोलकं धर्मपत्तनं मरिचं समम ् ॥ ४७ ॥
विरिञ्चो विश्वसक
ृ ् स्रष्टा विरिञ्चिः कमलासनः ।
;v{चद्विकम ्}
शचि
ु ग्रीष्माग्निशङ्
ृ गारे शचि
ु ः ------ ॥ ४८ ॥
-------- सूची सूचा च कथ्यते ।
स्त्रियां स्फिचौ कटिप्रोथौ कटीप्रोटौ च पूलकौ ॥ ४९ ॥
;p{0047}
;k{जान्ताः}
;v{जत्रिकम ्}
अङ्गजं रुधिरे क्लीबं पुमान ् पुत्रमनोजयोः ।
कुटजः शक्रपर्याये -------- ॥ ५० ॥
खड्गधेनद
ु ले फेने परञ्जस्तैलयन्त्रके ।
;v{जद्विकम ्}
द्वयोश्छागे हरब्रह्मविश्वस्मरहरिष्वजः ॥ ५१ ॥
-------- लाजा स्त्री खादिकं स्मत
ृ म् ।
;p{0048}
;k{टान्ताः}
;v{टचतुष्कम ्}
आरकूटोऽस्त्रियां द्रव्यं रीतिस्तु रीतिकोमलम ् ॥ ५२ ॥
कर्क रे टुः करे टुः स्यात ् करटुः कर्क राटुकः ।
पादस्फोटोऽथ त्वक्पष्ु पी किलासं सिध्म सिध्मली ॥ ५३ ॥
लतायष्टिर्हेमपष्ु पी भण्डीरीति च भण्डिरी ।
;p{0049}
क्लीबं शुभेऽशुभे तक्रे सत्ू यगारान्तचिह्नयोः ॥ ५४ ॥
अरिष्टं लशुने काके निम्बफेनिलवक्ष
ृ योः ।
नान्दिश्राद्धे दर्दरूटे करटः कटकाकयोः ॥ ५५ ॥
चिपिटः स्याच्चिपट
ु कः -------- ।
स्याद्वारललनायां च व्रीहिभेदे च बर्बटी ॥ ५६ ॥
;p{0050}
भावाटस्तु त्रिषु ज्ञेयो भावके कामक
ु े ऽपि च ।
ना तु साधनि
ु वेशे स्यात ् -------- ॥ ५७ ॥
---- अथ भ्रकुटिर्भ्रुकुटिर्भ्रूकुटिः स्त्रियाम ् ।
शैलाटस्तु द्वयोः सिंहे किराते च पुमान ् पुनः ॥ ५८ ॥
दे वले शुक्लकाचे च -------- ।
;v{टद्विकम ्}
स्त्री कटुः कटुरोहिण्यां क्लीबेऽकार्ये पुमान ् रसे ॥ ५९ ॥
त्रिषु तद्वत्सग
ु न्ध्योश्च मत्सरे ऽपि खरे ऽपि च ।
खटः श्लेष्मण्यन्धकूपे प्रहारान्तरटङ्कयोः ॥ ६० ॥
घोटसैन्धवगन्धर्वा हयवाजितरु ङ्गमाः ।
;p{0051}
पटोऽस्त्री कर्पटः शाटः सिचयप्रोतलक्तकाः ॥ ६१ ॥
पटः प्रियालवक्ष
ृ े ना सूचेले पुंनपुंसकम ् ।
पट्टी ललाटभूषायां पट्टी लाक्षाप्रसादने ॥ ६२ ॥
यष्टिर्दण्डे हारभेदे -------- ।
;p{0052}
नियमादिफले व्युष्टिः समद्ध ृ ावपि च स्त्रियाम ् ॥ ६३ ॥
;k{ठान्ताः}
;v{ठचतुष्कम ्}
कालकण्ठोऽत्यह
ू ः -------- ।
;k{डान्ताः}
;v{डत्रिकम ्}
अस्त्री प्रकाण्डो विटपे तरुस्कन्धप्रशस्तयोः ॥ ६४ ॥
वरण्डो नाऽन्तरावेदौ समूहमुखरोगयोः ।
शिखण्डौ तु शिखाबर्हौ ------- ॥ ६५ ॥
;p{0053}
;v{डद्विकम ्}
अथ खञ्जके खोडखोरौ -------- ।
गोण्डः पामरजातौ च वद्ध
ृ नाभौ च तद्वति ॥ ६६ ॥
पिण्डो गोले च सान्द्रे च दे हगेहैकदे शयोः ।
दे हमात्रे निवापे च बोलसिह्लकयोरपि ॥ ६७ ॥
भाण्डं भूषणमात्रे स्यात ् -------- ।
;p{0054}
आमलक्यां स्त्रियां मण्ड एरण्डे सारपिच्छयोः ॥ ६८ ॥
व्याडो व्याघ्रे खले सर्पे -------- ।
व्रीडोऽक्लीबे त्रपा लज्जा -------- ॥ ६९ ॥
;k{ढान्ताः}
;v{ढद्विकम ्}
गाढै कान्तनितान्तानि पम ु ानतिशयो भरः ।
;p{0055}
षण्ढो वर्षवरे क्लीबे गोपतौ वन्ध्यपरु
ू षे ॥ ७० ॥
;k{णान्ताः}
;v{णचतुष्कम ्}
भक्ु तोज्झितोन्मूलितयोः स्यादद्ध ु रणमुन्नये ।
;p{0056}
त्रिषु स्यात्तत्परे ऽभीष्टे ऽप्याश्रयेऽपि परायणम ् ॥ ७१ ॥
वातिङ्गणस्तु वार्ताकुर्वार्ताकः शाकबिल्वकः ।
भण्डाकी राजकुष्माण्डी वार्ताकी दष्ु प्रधर्षिणी ॥ ७२ ॥
;v{णत्रिकम ्}
इन्द्राणी करणे स्त्रीणां सिन्दव
ु ारे न्द्रयोषितोः ।
;p{0057}
ईक्षणं दर्शने दृष्टावीरिणं शून्यमूषरम ् ॥ ७३ ॥
क्लीबं स्यान्मण्डने सूत्रे कङ्कणं करभूषणे ।
कफोणिकूर्परौ तुल्यौ कफणिः स्त्री च दृश्यते ॥ ७४ ॥
;p{0058}
पणोदमानदण्डानां तुरीयांशेऽपि काकिणी ।
क्षरणक्षारणाक्रोशाः साभिशपाभिमैथन
ु े ॥ ७५ ॥
बौद्धोक्तमन्त्रभेदे च नाडिकायां च धारणी ।
इयत्ताहे तश
ु ास्त्रेषु प्रमाणं सत्यवादिनि ॥ ७६ ॥
मर्यादानित्ययोरे कतायामेव प्रमातरि ।
मत्कुणस्तु पुमान ् कालेऽप्यजातरदहस्तिनि ॥ ७७ ॥
निःश्मश्रुपुरुषेऽपि -- -------- ।
;p{0059}
रोहिणी कटुरोहिण्यां भभेदे लोहितागवोः ॥ ७८ ॥
ज्योतिष्मत्यां च सारस्यां स्त्री क्लीबे नामचिह्नयोः ।
स्याद्यक्षे लक्ष्मणः पुंसि सौमित्रौ श्रीमति त्रिषु ॥ ७९ ॥
दष्ु यन्तराजपत्न्यां तु लक्ष्मणाऽप्सरयोषिति ।
;p{0060}
आपणे पण्यवीथ्यां च पण्ये च विपणिः स्त्रियाम ् ॥ ८० ॥
स्त्रीपंस
ु योरृक्षभेदे श्रवणं श्रति
ु कर्णयोः ।
;p{0061}
श्रीपर्णी कुम्भिगम्भार्योः क्लीबे पद्मानिमन्थयोः ॥ ८१ ॥
-------- सरणिः श्रेणिवर्त्मनोः ।
हरे णुः स्त्री रे णक
ु ायां स तु पुंसि सतीनके ॥ ८२ ॥
;v{णद्विकम ्}
क्षणो व्यापारशून्यत्वमुहूर्तोत्सवपर्वसु ।
गणो वन्ृ दे सैन्यभेदे प्रमथेषु प्रयज्
ु यते ॥ ८३ ॥
द्रोणः कृपीपतौ कृष्णकाके स्याद् ---- ।
;p{0062}
प्रत्यासारे पम
ु ान ् पार्ष्णिः पादग्रन्थ्यधरे ऽपि च ॥ ८४ ॥
वाणिः स्त्री व्यूतिभारत्योः -------- ।
दे वताडेऽपि वेणी स्यात ् प्रवेण्यामपि योषिति ॥ ८५ ॥
स्वर्णेभसर्पाख्यो नागकेसरः षट्पदप्रियः ।
;p{0063}
;k{तान्ताः}
;v{तपञ्चकम ्}
वराहक्रान्ता लज्जालःु समङ्गा जत(
ु जन) कारिका ॥ ८६ ॥
;v{तचतष्ु कम ्}
हानावपचितिः स्त्री स्यान्निष्कृतावर्चने व्यये ।
अभिनीतं संस्कृते च न्याय्ये चामर्षिणि त्रिषु ॥ ८७ ॥
अभ्यमितोऽपटुरातुरः -------- ।
अवसानं गते ज्ञाते ऋद्धेऽप्यवसितं त्रिषु ॥ ८८ ॥
;p{0064}
उपाहितोऽनलोत्पाते पम
ु ानारोपिते त्रिषु ।
कालवन्ृ ता कामदत
ू ी पाटलिर्मधुदति
ू का ॥ ८९ ॥
छायासत
ु ो नीलवासाः शनिसौरिशनैश्चराः ।
टङ्कपतिर्नैष्किको रजताध्यक्षः ---- ॥ ९० ॥
;p{0065}
पारावतश्च छे द्यश्च कपोतो रक्तलोचनः ।
पारापतः कलरवः पत्री श्येनः शशादनः ॥ ९१ ॥
परु ोहितः पुरोधाः स्याद्द्वाःस्थो वेत्रलताधरः ।
द्वारपो द्वाःस्थितादर्शी अध्यक्षाऽधिकृतौ समौ ॥ ९२ ॥
समाहिते च न्यस्ते च प्राप्ते प्रणिहितं त्रिषु ।
;p{0066}
रमापतिर्विघ्नराजे गोविन्दे राज्ञि मारुते ॥ ९३ ॥
वानस्पत्येतरद्रौ स्याद्द्रम
ु ात्रेऽपि वनस्पतिः ।
वैद्यमाताऽटरूषकः सिंहास्यो वाजिदन्तकः ॥ ९४ ॥
सरिद्विशेषे सरिति गोवाग्दे वतयोः स्त्रियाम ् ।
सरस्वती स्याद्वचसि स्त्रीरत्ने रसिके त्रिषु ॥ ९५ ॥
;v{ततत
ृ ीयकम ्}
तत
ृ ीयाप्रकृतौ लाजेष्वक्षतं त्रिष्वहिंसिते ।
;p{0067}
उमा भूर्दे वमाता च्याप्यदितिः ---- ॥ ९६ ॥
त्रिषु स्यादस्फुटे ऽव्यक्तः क्लीबं तु परमात्मनि ।
-------- आघातं नामघातयोः ॥ ९७ ॥
-------- आवत्ु तो भगिनीपतिः ।
आस्फोता विष्णुक्रान्तायां वनमल्ल्यर्क पर्णयोः ॥ ९८ ॥
मिथ्योक्तौ ताडिते विद्यादाहतं गुणिते तथा ।
एकान्तं निश्चिते शैघ्र्ये प्रसिद्धौ पुंनपुंसकम ् ॥ ९९ ॥
;p{0068}
किरातश्चिरतिक्तश्च भूनिम्बहिमकावपि ।
जीवे जीवनभैषज्ये जीवातुः पुंनपुंसकम ् ॥ १०० ॥
-------- दीक्षान्तावभथ
ृ ौ समौ ।
बिन्दौ पष
ृ न्मग
ृ े क्लीबं पष
ृ तोऽप्यनयोर्नरि ॥ १०१ ॥
त्रिषु श्वेते बिन्दय
ु क्
ु ते (स्रोतः पतनरक्तिते) ।
;p{0069}
विस्तारे प्रततिर्वल्यां -------- ॥ १०२ ॥
प्रख्यातज्ञातहृष्टे षु प्रतीतः सादरे त्रिषु ।
प्रोक्षितं निहते सिक्ते -------- ॥ १०३ ॥
महर्ष्टिव्यासरचिते जम्बूद्वीपे च भारतम ् ।
महती नारदस्य स्यात ् सरस्वत्यास्तु कच्छपी ॥ १०४ ॥
लोहितं रक्तगोशीर्षकुङ्कुमादिकुचन्दने ।
पुमान ् नदान्तरे भौमे वर्णे च त्रिषु तद्वति ॥ १०५ ॥
;p{0070}
-------- वासितं भाविते रुते ।
विविक्तं त्रिषु विजनेऽप्यसम्पक्
ृ तपवित्रयोः ॥ १०६ ॥
सूनत
ृ ं मङ्गलेऽपि स्यात ् प्रियसत्ये वचस्यपि ।
;v{तद्विकम ्}
ऋतिर्गतौ घण
ृ ायां च स्पर्धायां च शुभेऽपि च ॥ १०७ ॥
कीर्तिः ख्यातिः समाज्ञा च -------- ।
पताकायां द्यत ु ौ केतर्ग्र
ु होत्पातारिलक्ष्मसु ॥ १०८ ॥
;p{0071}
स्त्री क्षुत ् क्षुतं क्षवश्छिक्का -------- ।
गातःु पंस्
ु कोकिले भङ्
ृ गे गन्धर्वे दिव्यगायने ॥ १०९ ॥
------- चिन्ताऽऽध्या चिन्तिया स्मति
ृ ः ।
दमिते त्रिषु दान्तः स्यात ् तपःक्लेशसहे ऽपि च ॥ ११० ॥
;p{0072}
पतिर्भर्ता प्रियंकरः धवस्संस्कारशंकरौ ।
पातिः स्वामी रक्षकः स्यात ् सम्पातिः पक्षिराजनि ॥ १११ ॥
-------- पोतो बालवहित्रयोः ।
ज्योतिष्मत्यां च कस्तूर्यां माधवीदर्व
ू योर्लता ॥ ११२ ॥
वस्तयः स्यर्द
ु शसत्र
ू े वस्तिर्नाभेरधो द्वयोः ।
-------- वातिरादित्यसोमयोः ॥ ११३ ॥
वत्ृ तोऽतीतेऽङ्गीकृतेऽपि वर्तुलेऽपि वत
ृ े मत
ृ े ।
दृढे ऽन्यलिङ्गवान ् क्लीबं छन्दश्चरितवत्ति
ृ सु ॥ ११४ ॥
दर्ब
ु ले निशिते स्यातां शीतशाताविमौ त्रिषु ।
;p{0073}
वेतसे बहुवारे ना गणु े शीतं हिमे त्रिषु ॥ ११५ ॥
---- शुक्तं पूताम्लनिष्ठुरे ।
श्रुतिः श्रोत्रे च तत्कर्मण्याम्नायवार्तयोः स्त्रियाम ् ॥ ११६ ॥
शर्क रायां सिता शक्
ु ले बद्धे चावसिते त्रिषु ।
सीता लाङ्गलरे खा स्याद् व्योमगङ्गा च जानकी ॥ ११७ ॥
;k{थान्ताः}
;v{थचतुष्कम ्}
महापथं राजमार्गे धाट्यां च नरकेऽपि च ।
;p{0074}
नज
ृ ातिभेदे कायस्थः कायस्थः परमात्मनि ॥ ११८ ॥
कायस्था तु हरीतक्यामामलक्यां प्रकीर्तिता ।
वयःस्था युवतिर्ज्ञेया वयस्था शाल्मलिद्रम
ु े ॥ ११९ ॥
ब्राह्मीगड
ु ू चीककोलीसक्ष्
ू मेलाऽऽमलकीसु च ।
सत्पथस्तु सप
ु न्थाः स्याद्व्यध्वो विपथकापथौ ॥ १२० ॥
;p{0075}
क्वाथः कषायो निर्यूषे निर्यासे वेष्टकस्तथा ।
तत्ु थं स्यादमत
ृ ासङ्गं कर्परी तुन्नमित्यपि ॥ १२१ ॥
-------- यथ
ू ं वन्ृ दमात्रे स्यात ् ।
;k{दान्ताः}
;v{दषट्कम ्}
कान्ताङ्घ्रिदोहदोऽशोके दाडिमे फलषाडबः ॥ १२२ ॥
दाडिम्बसारपिण्डीरस्वाद्वम्लशुकवल्लभाः ।
;p{0076}
;v{दपञ्चकम ्}
उपनिषत ् स्याद्विजने धर्मवेदान्तयोरपि ॥ १२३ ॥
;v{दचतष्ु कम ्}
विशारदः पण्डिते च धष्ृ टे च ----- ।
शतानन्दो विधाता च ब्रह्मा लोकपितामहः ॥ १२४ ॥
;v{दत्रिकम ्}
स्त्री ककुत ् ककुदोऽप्यस्त्री वष
ृ ाङ्गे राड्ध्वजे वरे ।
सत्कृत्याऽलंकृतां कन्यां कूकुदः कुकुदो ददत ् ॥ १२५ ॥
;p{0077}
क्षणदा स्त्री हरिद्रायां कीलाले तु नपुंसकम ् ।
गोष्पदम ् गोपदश्वभ्रे गवां च गतिगोचरे ॥ १२६ ॥
ननन्दा तु स्वसा पत्यःु ननान्दा नन्दिनी च सा ।
पुलिन्दः कथ्यते म्लेच्छे पुलिन्दे ऽपि निगद्यते ॥ १२७ ॥
शारदः सप्तपर्णाख्यो बह
ृ त्त्वग्ग्रहनाशनः ।
;v{दद्विकम ्}
कन्दोऽस्त्री सरू णे सस्यमल ू े जलधरे पम ु ान ् ॥ १२८ ॥
;p{0078}
कस्तरू ीगर्वरे तस्सु मदो हर्षेभदानयोः ।
स्वैराऽल्पाऽपटुमर्खे
ू षु मन्दोऽभाग्येऽपि च त्रिषु ॥ १२९ ॥
(ब्रह्मसष्ृ टे ) गजे पंसि
ु छायाहृदयनन्दने ।
;k{धान्ताः}
;v{धत्रिकम ्}
अगाधमस्थागमस्थाघमतलस्पर्शी ॥ १३० ॥
उत्सेधमुच्छ्रये न स्त्री क्लीबं संहननेऽपि च ।
समाधिर्ध्याननीवाकनियमेषु समर्थने ॥ १३१ ॥
;v{धद्विकम ्}
एध इन्धनमेधांसि समित ् स्त्री (बन्ध बन्धने) ।
;p{0079}
आमोदलेशयोर्गन्धः स सग
ु न्धः सग ु न्धकः ॥ १३२ ॥
-------- आधिबन्धनयोर्बन्धः ।
मधु पुष्परसे क्षौद्रे मद्ये ना तु मधुद्रम
ु े ॥ १३३ ॥
वसन्ते दै त्यभिच्चैत्रे स्याज्जीवन्त्यां तु योषिति ।
-------- मुग्धः सुन्दरमूढयोः ॥ १३४ ॥
;k{नान्ताः}
;v{नषट्कम ्}
गात्रानल
ु ेपनी वर्तिर्विगन्ध्यथ विलेपनम ् ।
वर्णकं चाथ विच्छित्तिः स्त्री कषायोऽङ्गरागके ॥ १३५ ॥
;p{0080}
प्रतीपदर्शिनी नारी योषिता योषिदित्यपि ।
;v{नचतुष्कम ्}
अधिविन्नाऽध्युपगताऽध्यूढा कृतसपत्निका ॥ १३६ ॥
आच्छादनं संपिधाने वस्त्रेऽप्यावति
ृ मात्रके ।
आराधनं च पचने प्राप्तौ संतोषणेऽपि च ॥ १३७ ॥
आम्रातके शिरीषे च गर्दभाण्डे कपीतनः ।
कुचन्दनं च पत्राङ्गे द्रभ
ु ेदे रक्तचन्दने ॥ १३८ ॥
चल
ु क ं म
ु ी शिश ु ारे ऽस्त्री कुण्डभेदे कुलान्तरे ।
तपस्विनी जटी मांसी जटिला लोमशा मिसी ॥ १३९ ॥
;p{0081}
तत्ु थाञ्जनं क्वाथोद्भवं कर्परीदार्विके स्त्रियौ ।
स्याद्दीर्घकोषिकायां स्त्री दर्ना
ु मा क्लीबमर्शसि ॥ १४० ॥
पत्राञ्जनं मसिर्नाऽपि मसिर्लिपिप्रयोजने ।
प्रतियत्नपरिस्पन्दौ पुमांसौ रचना स्त्रियाम ् ॥ १४१ ॥
-------- मुसली हलतालभत
ृ ्।
ललाम च ललामं च भष
ू ावालधिवाजिषु ॥ १४२ ॥
चिह्नप्रधानपण्
ु ड्रेषु प्रभावे ध्वजशङ्
ृ गयोः ।
;p{0082}
लाङ्गली नारिकेलेऽपि सीरपाणौ च लाङ्गली ॥ १४३ ॥
खातोदको दाक्षिणात्यः सुतङ्गः कूर्चकेसरः ।
मेखलायां सारसनमुरस्त्रे च तनुत्रिणाम ् ॥ १४४ ॥
;v{नत्रिकम ्}
असनं क्षेपणे क्लीबं पुंसि स्याज्जीवकद्रम
ु े ।
पीठे भस्कन्धयोः क्लीबमासनं ना तु जीवके ॥ १४५ ॥
;p{0083}
आस्थानं संसदास्थानी परिषत्पर्षदौ समे ।
-------- उष्मा तापनिदाघयोः ॥ १४६ ॥
पणोदमानदण्डानां तरु ीयांशेऽपि काकिनी ।
कौपीनं स्यादकार्ये च चीरगह्
ु यप्रदे शयोः ॥ १४७ ॥
प्रकाशोत्साहयोर्हिंसा सूचनेऽपि च गन्धनम ् ।
;p{0084}
तलिनं विरले स्तोके त्रिष्वच्छे ऽपि लवेऽपि च ॥ १४८ ॥
अधः स्थानेऽपि तलिनम ् -------- ।
दर्दि
ु नं जलदध्वान्तम ् -------- ॥ १४९ ॥
-------- धन्वा धन्व च कार्मुकम ् ।
दर्शप्रतिपदोः सन्धौ ग्रन्थिप्रस्तावयोरपि ॥ १५० ॥
पर्व क्लीबं महे चैव विषव
ु त्प्रभति
ृ ष्वपि ।
सहस्रदं ष्ट्रसंज्ञे तु पाठीनो द्वे झषान्तरे ॥ १५१ ॥
गुल्गुलौ तु नलि
ृ ङ्गः स्यात ् -------- ।
पिशुनः कपिवक्त्रेऽपि पक्
ृ कायां पिशुना मता ॥ १५२ ॥
प्रधानं स्यान्महामात्रे प्रकृतौ परमात्मनि ।
प्रज्ञायां च प्रधानं स्यादे कत्वे चोत्तमेऽपि च ॥ १५३ ॥
प्रसूनो वाच्यवज्जाते क्लीबं तु फलपुष्पयोः ।
भट्टिनी द्विजभार्यायां नाट्योक्त्यां राजयोषिति ॥ १५४ ॥
;p{0085}
रसनं तु ध्वनौ स्वादे रसज्ञारास्नयोः स्त्रियाम ् ।
प्रभौ भमि
ू पतौ राजा क्षत्रिये रजनीपतौ ॥ १५५ ॥
लपनं वदनं तुण्डमाननं नासिका नसा ।
वमनस्तु पुमान ् वक्ष
ृ े विज्ञेयोऽङ्कोथ(र)संज्ञके ॥ १५६ ॥
छर्दनाऽर्दनयोस्तु स्यात ् क्ली(बे)‌
------ ।
-------- वर्धनं वद्धि
ृ कृत्तयोः ॥ १५७ ॥
प्रमाणदे हयोर्वर्ष्म स्यादाकारे ऽतिसुन्दरे ।
;p{0086}
वजिृ नं कल्मषे क्लीबं केशे ना कुटिले त्रिषु ॥ १५८ ॥
व्यत्ु थानं स्वातन्त्र्यकृत्ये विरोधाचरणेऽपि च ।
संस्थानमाकृतौ मत्ृ यौ संनिवेशे चतष्ु पथे ॥ १५९ ॥
समानं सत्समैकेषु त्रिषु ना नाभिमारुते ।
-------- -- साधनमिन्द्रिये ॥ १६० ॥
स्यन्दनं तु स्रुतौ क्लीबं शताङ्गे तिनिशे नरि ।
;p{0087}
;l{0321A}
अग्निर्वैश्वानरे ऽपि स्याच्चित्रकाख्यौषधौ पुमान ् ॥ १६१ ॥
त्वचि काये तनुः स्त्री स्यात ् त्रिष्वल्पे विरले कृशे ।
द्युम्नं धने बले च - -------- ॥ १६२ ॥
भूम्नि भष्ृ ट्ययवे धानाः स्त्रियामभिनवोद्भिदि ।
क्लीबं स्यात ् कानने नीरे निवासे निलये वनम ् ॥ १६३ ॥
---- स्तनकुचौ धारणोऽग्रेऽस्य चच
ू क
ु म् ।
---- स्योनस्यूतप्रसेवकाः ॥ १६४ ॥
हनुर्हट्टविलासिन्यां कपोलावयवे स्त्रियाम ् ।
;p{0088}
;k{पान्ताः}
;v{पपञ्चकम ्}
आम्रे चामरपुष्पः स्यात ् काशकेतकयोरपि ॥ १६५ ॥
;v{पचतुष्कम ्}
पर्युप्तौ च परीवाप आलवाले परिच्छदे ।
पश्चात्तापोऽनत
ु ापश्च विप्रतिसार इत्यपि ॥ १६६ ॥
कौकृत्यं विप्रतीसारो विहे ठा तु विहे ठनम ् ।
वष
ृ ाकपिः पुमान ् कृष्णे शंकरे जातवेदसी ॥ १६७ ॥
सरिषपः सिते तस्मिन ् रक्षोघ्नो भूतनाशनः ।
साधुपुष्पं स्थलपद्मं दृष्टिकृत ् पुण्डरीयकम ् ॥ १६८ ॥
;v{पत्रिकम ्}
-------- उडुपश्चन्द्रभेलयोः ।
;p{0089}
उलपो ना तण
ृ भिदि गुल्मिन्युलपमित्यपि ॥ १६९ ॥
कलापः संहतौ काञ्च्यां बर्हे भूषणतूनयोः ।
एकोक्त्या कशिपर्भ
ु क्ताऽच्छादने द्वे पथ
ृ क् च ते ॥ १७० ॥
कुतपो मग
ृ रोमोत्थपटे चाऽह्नोऽष्टमें ऽशके ।
कुतपः स्यात ् कुशे वाद्ये तपने छागकम्बले ॥ १७१ ॥
;p{0090}
शाखायां पल्लवे स्तम्बे विस्तारे विटपोऽस्त्रियाम ् ।
विटानामधिपे ना च -------- ॥ १७२ ॥
;v{पद्विकम ्}
कूपः कूपे नितम्बस्थे गर्तेऽन्धग
ु ण
ु वक्ष
ृ योः ।
गोपो गोपालके गोष्ठाध्यक्षे पथ्
ृ वीपतावपि ॥ १७३ ॥
ग्रामस्याधिपतौ पुंसि शारिवाख्यौषधौ स्त्रियाम ् ।
रूपं स्याच्छब्दशुक्लादिसौन्दर्याकारनाणके ॥ १७४ ॥
;p{0091}
;v{पैकम ्}
पकारः पवने प्रोक्तः पास्तु पाने च पातरि ।
(अकारवरणे) सुप्तौ पकारः प्रकटे परे ॥ १७५ ॥
;k{फान्ताः}
;v{फद्विकम ्}
-------- द्वयोर्गुल्फो द्वयोर्घुटिः ।
रवर्णे पुंसि रे फः स्यात ् कुत्सिते वाच्यलिङ्गकः ॥ १७६ ॥
;v{फैककम ्}
झञ्झावाते फकारः स्यात्तथा सूत्रे प्रकीर्तितः ।
फूत्कारे ऽपि च फः प्रोक्तस्तथा निष्फलभाषणे ॥ १७७ ॥
;k{बान्ताः}
;v{बत्रिकम ्}
भज
ू म्बरि
ू ति गोधम
ू े विकङ्कतफलेऽपि च ।
;p{0092}
;v{बद्विकम ्}
भयध्वनौ पप्ु फुसेऽपि डिम्बः प्लीहनि विप्लवे ॥ १७८ ॥
बिम्बं बिम्बफले तुल्ये प्रतिमाप्रतिबिम्बयोः ।
;k{भान्ताः}
;v{भचतुष्कम ्}
लेखर्षभोऽप्यथ शची स्यादिन्द्राणी शतावरी ॥ १७९ ॥
चारुधारा महे न्द्राणी शक्राणी जयवादिनी ।
;p{0093}
;v{भत्रिकम ्}
ऋषभोऽग्र्ये कर्णरन्ध्रे दे वेन्द्रे भरु
ू हे ऽपि च ॥ १८० ॥
दै त्ये ना दन्ु दभि
ु र्भेर्यां स्त्र्यक्षबिन्दत्रि
ु कद्वये ।
शुद्धान्ते वलभीचन्द्रशाले सौधोर्ध्ववेश्मनि ॥ १८१ ॥
विस्रम्भः केलिकलहे विश्वासे प्रणये वधे ।
अष्टापदे च करभे शरभः स्यान्मग ृ ान्तरे ॥ १८२ ॥
;p{0094}
सुरभिः सल्लकीमातभि
ृ न्मुरागोषु तु स्त्रियाम ् ।
चम्पके च वसन्ते च तथा जातीफले पुमान ् ॥ १८३ ॥
स्वर्णे गन्धोत्पले क्लीबं सुगन्धिकान्तयोस्त्रिषु ।
;v{भद्विकम ्}
कामकु े वारनार्याश्च कुम्भः क्लीबं तु गग्ु गल
ु ौ ॥ १८४ ॥
;p{0095}
पश्नि
ृ कायां च कुम्भी स्यात्पाटलौ कट्फलेऽपि च ।
गर्भो भ्रूणेऽर्भके कुक्षौ सन्धौ पनसकण्टके ॥ १८५ ॥
मुख्यराट्क्षत्रयोर्नाभिः पुंसि प्राण्यङ्गके द्वयोः ।
चक्रमध्ये प्रधाने च स्त्रियां कस्तरि
ू कामदे ॥ १८६ ॥
;p{0096}
स्त्रियां सामाजिके गोष्ठ्यां द्यत
ू मन्दिरयोः सभा ।
;k{मान्ताः}
;v{मचतुष्कम ्}
तनक
ु ृ मिस्त्विन्द्रगोपः परोष्णी तैलपायिका ॥ १८७ ॥
तैलाभ्यक्ता खलाधारा हीरा पिप्पलिका स्त्रियाम ् ।
परिभक् ु तोऽज्झिते जीर्णे यातयामस्त्रिलिङ्गकः ॥ १८८ ॥
;p{0097}
वज्रद्रम
ु स्सिहुण्डोऽथ वेल्लं कृमिघ्नतण्डुलौ ।
;v{मत्रिकम ्}
कुङ्कुमं रुधिरं रक्तमसग
ृ ुक्तं च पीतनम ् ॥ १८९ ॥
गोधम
ू स्सम
ु नो म्लेच्छभोजनः पर्वतोऽप्ययम ् ।
यन्त्रणायां प्रतिज्ञायां नियमो निश्चये व्रते ॥ १९० ॥
मध्यदे शे स्वरे मध्ये मध्यमो मध्यजे त्रिषु ।
;p{0098}
;v{मद्विकम ्}
ऊर्मिः स्त्रीपुंसयोर्वीच्यां प्रकाशे वेगभङ्गयोः ॥ १९१ ॥
;l{0381A}
-------- कामः स्मरे च्छयोः पुमान ् ।
;l{0381B}
रे तस्यपि निकामे च काम्येऽपि स्यान्नपुंसकम ् ॥ १९२ ॥
द्रम
ु ामये भवेत ् पुंसि कीटे च कृमिवत ् क्रिमिः ।
-------- क्षौममट्टदक ु ू लयोः ॥ १९३ ॥
;p{0099}
तमा स्मत
ृ ाऽपि रात्रिः स्याद्वासुरा यामिनी तमी ।
अहिंसोपनिषत्पुण्यस्वभावाचारसोमपे ॥ १९४ ॥
उपमान्याययागेषु यमे धर्मो धनष्ु यपि ।
पंलि
ु ङ्गस्तिनिशे नेमिश्चक्रान्ते तु स्त्रियां मतः ॥ १९५ ॥
पद्मं स्यादम्बज
ु व्यह
ू निधिसङ्ख्याऽहिबिन्दष
ु ु ।
भीमं परशिवे शङ्कौ भयंकरवसन्तयोः ॥ १९६ ॥
भौमश्चन्द्रे रमानाथे गोवन्ृ दे विषवैद्ययोः ।
;p{0100}
प्रहरे संयमे यामो यामिः स्वसक ृ ु लस्त्रियोः ॥ १९७ ॥
-------- यग्ु मं यमलयामले ।
श्यामो वटे प्रयागस्य वारिदे वद्ध
ृ दारके ॥ १९८ ॥
पिके च कृष्णहरितोः पुंसि स्यात्तद्वति त्रिषु ।
मरिचे सिन्धुलवणे क्लीबं स्त्री शारिवौषधौ ॥ १९९ ॥
यमुनायां त्रियामायां कृष्णत्रिवति
ृ कौषधौ ।
नीलिकायां च --- -------- ॥ २०० ॥
;p{0101}
अध्यात्मे कतके सक्ष्
ू ममणौ पंस्
ु यल्पके त्रिषु ।
;k{यान्ताः}
;v{यचतष्ु कम ्}
पुमाननुशयो द्वेषे पश्चात्तापानुबन्धयोः ॥ २०१ ॥
तन्तुवायोर्णनाभोर्णनाभयः शलकोऽपि च ।
परिचाय्य उपचाय्यः समूह्यः क्रतुवह्नयः ॥ २०२ ॥
प्रतिश्रयः सभायां स्यादाश्रयेऽपि च मन्दिरे ।
द्रौ बाडवेयौ नासिक्यौ -------- ॥ २०३ ॥
-------- वैरोन्नत्योः समच्
ु छ्रयः ।
;v{यत्रिकम ्}
कृच्छ्रातिक्रमदण्डेष्वत्ययो दोषविनाशयोः ॥ २०४ ॥
;p{0102}
अवद्यमपशब्दे च गर्ह्ये च ----- ।
मन्त्रव्याख्याकृदाचार्य आदे ष्टा त्वध्वरे व्रती ॥ २०५ ॥
यष्टा च यजमानश्च याजको दे वचारकः ।
दीक्षितः सोमपिती च -------- ॥ २०६ ॥
रसभेदेऽङ्गरागे च निर्यासे च विलेपने ।
कषायोऽस्त्री त्रिलिङ्गस्तु सुरभौ लोहितेऽपि च ॥ २०७ ॥
क्षत्रियस्तु विराट्क्षत्रराजन्यद्विजलिङ्गिनः ।
गोसङ्ख्या यादवं क्लीबं गोमहिष्यादिकं तथा ॥ २०८ ॥
पादबन्धनमित्याहुः -------- ।
;p{0103}
----- नादे यं पन
ु ः स्याद्भे द्यलिङ्गकम ् ॥ २०९ ॥
नदीभवादौ स्त्री तु स्यान्नादे यी जलवेतसे ।
कर्क र्यां भूमिजम्ब्वां च महोदर्याख्यमुस्तके ॥ २१० ॥
कङ्गुष्ठे ऽपि च नादे यी -------- ।
निरयो नरकः पंसि
ु निरृतिः कालकण्ठिका ॥ २११ ॥
ऐन्द्र्यलक्ष्म्यौ विष्टिराजर्या
ू तना तीव्रवेदना ।
परिचर्यप्रार्थनयोः प्रणयः परिकीर्तितः ॥ २१२ ॥
प्रत्ययः प्रथितत्वे च सनादिज्ञानयोरपि ।
आचारे शपथे रन्ध्रे विश्वासाधीनहे तुषु ॥ २१३ ॥
बालेयो गर्दभे द्वे स्याद्दैत्ये चाथ खले त्रिषु ।
मदृ ौ बलिहिते च - -------- ॥ २१४ ॥
;p{0104}
वातायर्जि
ु नयोनिश्च विश्वाची चारुलोचनः ।
विषयो ना जनपदे दे शगोचरयोरपि ॥ २१५ ॥
मनि
ु प्रभेदे मालरू े शाण्डिल्यः पावकान्तरे ।
शैलेयं पलितं वद्ध
ृ ं जीर्णं कालानस
ु ार्यकम ् ॥ २१६ ॥
श्वशर्यौ
ु दे वरश्यालौ शयो ना हस्तसर्पयोः ।
संस्थाने संनिवेशे च संस्त्यायो विस्तत
ृ ावपि ॥ २१७ ॥
संनयः समवाये स्यात ् पष्ृ ठस्थायिबलेऽपि च ।
;p{0105}
स्वस्रीयो भागिनेयः स्यान्नप्ता नप्त्री च पौत्रिका ॥ २१८ ॥
;v{यद्विकम ्}
क्लीबं शिलाजतुन्यर्थ्यो बुधे न्याय्येऽभिधेयवत ् ।
स्त्रियां प्रकोष्ठे हर्म्यादे ः काञ्च्यां मध्येभबन्धयोः ॥ २१९ ॥
कक्ष्या बहृ तिकायां च काद्रवेयोऽहिरङ्गयोः ।
वाद्यान्तरे पानपात्रे कांस्यकंसे च तैजसे ॥ २२० ॥
;p{0106}
अष्टद्रोण्यां कीकसे च कुल्यमामिषसर्प ू योः ।
नद्यां पयःप्रणाल्यां स्त्री वाच्यलिङ्गं कुलोद्भवे ॥ २२१ ॥
कृत्यो विद्विषि कार्ये च कृत्या क्रियादिवौकसोः ।
रहस्योपस्थयोर्गुह्यं गुह्यः कमठदम्भयोः ॥ २२२ ॥
नवोढाज्ञातिभत्ृ येषु वत्सले च वरस्य च ।
जनके जननीये ना जन्यं निर्वादयद्ध
ु योः ॥ २२३ ॥
-------- जित्या हलिरुभे स्त्रियाम ् ।
तिष्यो नक्षत्रभेदे स्यात ् कलौ धात्र्यां च योषिति ॥ २२४ ॥
;p{0107}
द्रव्यं स्यात्पित्तले वित्ते पथि
ृ व्यादौ विलेपने ।
क्लीबे च भेषजे भव्ये द्रवि
ु कारे तु वाच्यवत ् ॥ २२५ ॥
प्रायश्चानशने मत्ृ यौ प्रायो बाहुल्यतुल्ययोः ।
न्याय्याऽवल्गनयोर्मध्यमन्तरे चाधमे त्रिषु ॥ २२६ ॥
-------- रूप्यः स्यात ् सुन्दरे त्रिषु ।
आहतस्वर्नरजते क्लीबं -------- ॥ २२७ ॥
प्रधानधातौ सामर्थ्ये वीर्यं तेजःप्रभावयोः ।
शल्यं श्वाविच्छलाका स्याच्छरा मदनशारिका ॥ २२८ ॥
;p{0108}
क्ष्वेडाशङ्कुशरे शल्यं ना श्वाविन्मदनद्रम
ु े ।
सत्यं कृते च शपथे तथ्ये च त्रिषु तद्वति ॥ २२९ ॥
-------- सौम्या मग
ृ शिराः स्त्रियाम ् ।
;k{रान्ताः}
;v{रपञ्चकम ्}
संकोचपत्री लज्जालुः -------- ॥ २३० ॥
;v{रचतुष्कम ्}
औडुम्बरं भवेत्ताम्रे फलादौ यज्ञशाखिनः ।
दरु ोदरं द्यत
ू भेदे द्यत
ू कृत्पणयोः पम
ु ान ् ॥ २३१ ॥
धाराधरो वारिधरः -------- ।
;p{0109}
धत
ृ राष्ट्रः सुराज्ञि स्यात ् पक्षिक्षत्रियभेदयोः ॥ २३२ ॥
नगाधारा रत्नगर्भाऽब्धिद्वीपाऽम्बरमेखला ।
पयोधरः कोशकारे नारिकेले स्तनेऽपि च ॥ २३३ ॥
कशेरुमेघयोः पुंसि -------- ।
भवेत ् परिकरः सङ्घे पर्यङ्कपरिवारयोः ॥ २३४ ॥
प्रगाढत्रिकाबन्धे समारम्भविवेकयोः ।
परिवारः परिजने खड्गकोशे परिच्छदे ॥ २३५ ॥
व्रणशुद्धौ मन्त्रभेदे चमूपष्ृ ठे च कङ्कणे ।
पुंसि प्रतिसरो न स्त्री आरक्षकरसूत्रयोः ॥ २३६ ॥
त्रिलिङ्गस्तु नियोज्येऽपि -------- ।
;p{0110}
भूर्जे तु भर्ज
ू पत्रं स्यान्मद
ृ त्ु वक्पत्रपुष्पकः ॥ २३७ ॥
रे णुसारश्चन्द्रसंज्ञः -------- ।
विद्याधरः कामरूपी खेचरः सत्ययौवनः ॥ २३८ ॥
;v{रत्रिकम ्}
अक्षरः कन्दक
ु े चित्ते चतरु ानननाकयोः ।
-------- अक्षरं ब्रह्मवर्णयोः ॥ २३९ ॥
ं पायां ------- ।
अगुरु क्लीबे शिश
इन्द्रपुर्यां गड
ु ू च्यां च स्थूणायाममराध्वनिः ॥ २४० ॥
असरु ी राजिकायां स्यात ् -------- ।
आधार आलवालाधिकरणाम्बुविधारणः ॥ २४१ ॥
उर्वरा सर्वसस्याढ्यवसुधायां क्षितावपि ।
;p{0111}
औशीरं चामरे दण्डे शयनासनयोर्मतम ् ॥ २४२ ॥
-------- कडारो दासपिङ्गयोः ।
कण्डरा तु महास्नायःु कालेयं कालखण्डकम ् ॥ २४३ ॥
कर्परः स्यात ् कपालेऽपि शस्त्रभेदकटाहयोः ।
कर्मारो लोहकारः स्यात ् -------- ॥ २४४ ॥
दर्ग
ु स्थाने नप
ृ ादीनां कलत्रं श्रोणिभार्ययोः ।
;p{0112}
-------- काश्मरी कालवन्ति
ृ का ॥ २४५ ॥
कुठारः स्त्री च स्वधितिः परशुश्च परश्वधः ।
कुठाटङ्कः पर्शुरथ च्छुरिका कोशशायिका ॥ २४६ ॥
केनारः कुम्भिनरके शिरःकपालसन्धिषु ।
सिंहच्छटासु पंन
ु ागे वकुले नागकेसरे ॥ २४७ ॥
केसरः पंसि
ु किञ्जल्के न स्त्री हिङ्गनि
ु न द्वयोः ।
-------- कोटीरस्तु जटा सटा ॥ २४८ ॥
;p{0113}
कोट्टारो नागरे कूपे पुष्करिण्याश्च पाटके ।
कौबेरं भास्वरं कुष्ठं पारिभाव्यं गदाह्वयम ् ॥ २४९ ॥
क्रकरस्तु करीरद्रौ दीनक्रकचयोश्च ना ।
द्वयोस्तु पक्षिभेदे स्यात ् -------- ॥ २५० ॥
क्लीबं दम्भे गह
ु ायां च निकुञ्जे पुंसि गह्वरः ।
;p{0114}
गायत्री खदिरे स्त्री स्याच्छन्दस्यपि षडक्षरे ॥ २५१ ॥
चामरा चामरं वालव्यजनं रोमगुच्छकम ् ।
झणरी झल्लरी च द्वौ हुडुक्के वालचक्रके ॥ २५२ ॥
मरु लायां दरीभस्त्रानीरजःस्त्रीषु नर्मरा(दा) ।
क्लीबं स्याद्द्रम
ु कर्पूरे ना राजमानवेऽर्जुने ॥ २५३ ॥
;p{0115}
बन्धूरबन्धुरौ रम्ये नम्रे हं से तु बन्धुरः ।
-------- मञ्जीरोऽस्त्री स नूपुरः ॥ २५४ ॥
;c{(मधरु ा)}
दर्वा
ू यां मधुयष्ट्यां च मिश्रेयाशतपुष्पयोः ।
मधक
ु ु क्कुटिकासंज्ञमातुलुङ्गान्तरे तथा ॥ २५५ ॥
मेदायां च ---- क्लीबं तु गरले -- ।
;p{0116}
मयरू ो नीलकण्ठे ऽपि स्यान्मयरू शिखौषधौ ॥ २५६ ॥
वेश्यायां व्रीहिभेदे च मसूरा मसुरा स्त्रियाम ् ।
मसूरमसुरौ पुंसि द्वावेतावपि चैतयोः ॥ २५७ ॥
-------- टे रे वलिरकेकरौ ।
;p{0117}
विशारदे गताऽतङ्के मुमुक्षौ बाडवे वक
ृ े ॥ २५८ ॥
निर्झरे ऽपि विशाले च वागरे वारके पम
ु ान ् ।
वानीरवेतसावभ्रपष्ु पो विदल
ु इत्यपि ॥ २५९ ॥
काकचिञ्चीभवे बीजे वाचि क्रिमिजनीरयोः ।
दक्षिणावर्तशङ्खे च वार्दरं स्यात ् ---- ॥ २६० ॥
विधुरं स्यात ् परविश्लेषे क्लीबे विकरणे त्रिषु ।
विष्टरः कुशमुष्टौ स्यादासनेऽपि महीरुहि ॥ २६१ ॥
शर्क रा खण्डविकृतावुपलेऽपि च दृश्यते ।
;p{0118}
शाक्वरो वाडबेयः स्यात ् ककुद्मानक्षधूर्तिलः ॥ २६२ ॥
-------- भूषणे शेखरोऽस्त्रियाम ् ।
श्वद्रं ष्ट्रो गोक्षुरपट
ु ः श्वदं ष्ट्रा स्वादक
ु ण्टकः ॥ २६३ ॥
स्त्रिलिङ्गा श्वशरु ा ब्राह्म्याम ् -------- ।
क्लीबं तु सम्बरं नीरबौद्धव्रतविशेषयोः ॥ २६४ ॥
विशेषे पुंसि दै त्यस्य मत्स्यस्य हरिणस्य च ।
;p{0119}
सिन्दरू ं रोचनारक्तचूरणधातकिकासु च ॥ २६५ ॥
गर्ते गर्ताऽन्विते वाद्यविशेषे सुषिरं त्रिषु ।
सैरन्ध्री परवेश्मस्थशिल्पकृत्स्ववशस्त्रियाम ् ॥ २६६ ॥
स्रोतोऽञ्जने तु सौवीरं बदरे काञ्जिकेऽपि च ।
;p{0120}
;v{रद्विकम ्}
अश्रु स्यादस्रु नेत्राम्बु -------- ॥ २६७ ॥
स्याच्चापायध
ु योरस्त्रम ् -------- ।
करो वर्षोपले रश्मौ पाणौ प्रत्यायशुण्डयोः ॥ २६८ ॥
क्रूरस्तु कठिने घोरे नश
ृ ंसेऽप्यभिधेयवत ् ।
क्षेत्रं शरीरे केदारे सिद्धस्थानकलत्रयोः ॥ २६९ ॥
दे वताडे खरा तीक्ष्णे त्रिषु स्याद्गर्दभे पम
ु ान ् ।
;p{0121}
द्वौ पर्व
ू पश्चाज्जङ्घादिदे शौ गात्रावरे न ना ॥ २७० ॥
नग्नकन्योमयोर्गौरी रजन्यां सरिदन्तरे ।
प्रियङ्गौ वसध
ु ायां च रोचन्यां वरुणस्त्रियाम ् ॥ २७१ ॥
पुंसीन्दौ विशदे श्वेतसर्षपे पद्मकेसरे ।
नपुंसकं त्रिषु श्वेते विशुद्धेऽरुणपीतयोः ॥ २७२ ॥
चक्रः कोके व्रजे पुंसि क्लीबं सैन्यरथाङ्गयोः ।
राष्ट्रे दम्भान्तरे कुम्भकारोपकरणास्त्रयोः ॥ २७३ ॥
;p{0122}
चन्द्रः कर्पूरकाम्पिल्लसुधांशुस्वर्णवारिषु ।
अलेख्याश्चर्ययोः क्लीबं चित्रं स्यात्तिलकेऽपि च ॥ २७४ ॥
स्रवन्त्यां भे सभ
ु द्रायां चित्रा स्त्री कर्बुरे त्रिषु ।
आतपत्रं मतं छत्रं छत्रा मधरि
ु का मता ॥ २७५ ॥
अतिच्छत्रोऽपि च्छत्रा स्याच्छत्रा धान्यकमप्यथ ।
सुगन्धाख्यं च कटुकं छत्रातिछत्रकं तथा ॥ २७६ ॥
-------- तरं वज्रविघातयोः ।
;p{0123}
हस्तिमस्तकदन्ते च दं ष्ट्रा शुनवराहयोः ॥ २७७ ॥
-------- गर्ते भीतौ दरोऽस्त्रियाम ् ।
धात्री जनन्यामलकीवसुमत्युपमातष
ृ ु ॥ २७८ ॥
धारा वाजिगतिः प्रोक्ता धारा आसार इत्यपि ।
पःू स्त्री नपंसि
ु नगरी खपरु ं तर्ध्व
ू गं परु म ् ॥ २७९ ॥
हरिश्चन्द्रपरु ं शौभं पत्तनं पट
ु भेदनम ् ।
परु ं नपुंसकं गेहे दे हपाटलिपुत्रयोः ॥ २८० ॥
पुष्पादीनां दलावत्ृ तौ गुग्गुलौ ना न ना परि
ु ।
पोत्रं वस्त्रे मुखाग्रे च सक
ू रस्य हलस्य च ॥ २८१ ॥
विशाले नकुले विष्णौ बभ्रुर्ना पिङ्गले त्रिषु ।
;p{0124}
-------- भीरुरार्ते जने स्त्रियाम ् ॥ २८२ ॥
वेदभेदे गप्ति
ु वादे मन्त्रो दै वादिसाधने ।
मरं त्वसत्ये छिन्ने च प्रीतिवैचित्र्ययोरपि ॥ २८३ ॥
-------- अथ मारिर्मसरि
ू का ।
मारी भवानी वाराही कुटिलाक्षी पथ
ृ श्रि
ु या ॥ २८४ ॥
रमा कालन्त्तिका वेणी पूलाका विजयाऽपि च ।
वज्रोऽशनिर्गिरीकण्टः पविर्दम्भोलिरम्बुजम ् ॥ २८५ ॥
वरो जामातरि वत
ृ ौ दे वताडेरभीप्सिते ।
कुङ्कुमो च मनागिष्टे क्लीबं श्रेष्ठे च वाच्यवत ् ॥ २८६ ॥
वारी स्त्री गजबन्धिन्यां वारि क्लीबे जलेऽपि च ।
;p{0125}
शक्रस्सदु र्शने दे वे दे वेन्द्रे भाग्यवज्जने ॥ २८७ ॥
गन्
ु द्रे ष्वोर्ना शरं नीरे -------- ।
-------- शारः शबलवातयोः ॥ २८८ ॥
पुंलिङ्गः शाकमात्रे स्याच्छिग्रुः शोभाञ्जनेऽपि च ।
;p{0126}
शिरो ना पिप्पलीमूले स्याद्धमन्यां तु योषिति ॥ २८९ ॥
शुभ्रं स्यादभ्रके क्लीबं उद्दीप्तशुक्लयोस्त्रिषु ।
सत्त्रं यज्ञे सदादानाऽऽच्छादनाऽरण्यकैतवे ॥ २९० ॥
हलतिग्मकरौ सीरौ -------- ।
;p{0127}
हारा मुक्तावली हारः -------- ॥ २९१ ॥
;v{रै कम ्}
श्रीर्वेषरचनाशोभाभारतीसरलद्रवे ।
ह्रीर्लज्जाऽपत्रपा व्रीडा मन्दाक्षं तत्त्रपाऽपि च ॥ २९२ ॥
;k{लान्ताः}
;v{लपञ्चकम ्}
मद
ृ च्
ू चतल
ू ो गर्भोली चातरु ोऽपि मचल
ू कः ।
असिगण्डकोलगण्डौ चाबक
ु ी गल्लचातरु ी ॥ २९३ ॥
;v{लचतष्ु कम ्}
उदख
ू ले गुग्गुलौ च क्लीबमुक्तमुलूखलम ् ।
;p{0128}
करवालमण्डलाग्रकालेयकासिरिष्टयः ॥ २९४ ॥
ऋष्टिः खड्गस्तरवारिकौक्षेयकौ च नन्दकः ।
जातिफलं जातिसस्यं जातिर्जातीफलेऽपि च ॥ २९५ ॥
संहतलः प्रतयलक
ु ् प्रसत
ृ ावञ्जलिः पुमान ् ।
;v{लत्रिकम ्}
-------- अरालः सर्जवक्रयोः ॥ २९६ ॥
;p{0129}
अर्गलं त्रिषु कक्कोले दण्डे चान्तःकवाटयोः ।
इङ्गालो दृश्यते क्वापि -------- ॥ २९७ ॥
इन्दीवरे मांसशून्ये उत्पलं कुष्ठभूरुहे ।
प्रावारे ऽप्युत्तरासङ्गे सास्नायामपि कम्बलः ॥ २९८ ॥
नागराजविशेषे ना सलिले स्यान्नपुंसकम ् ।
कीलालं रुधिरे तोये मनोज्ञे मत्सरे ऽपि च ॥ २९९ ॥
----- अथ त्रिः कुटिलं कुञ्चिते भवेत ् ।
तगरे तु क्ली तगरपादिकायां स्त्रियाम ् ---- ॥ ३०० ॥
;p{0130}
-------- कुलाली च कुलत्थिका ।
-------- कोसलः कोशलः समः ॥ ३०१ ॥
-------- कुब्जे गडुलगण्डुलौ ।
भद्राशट्योस्तु गन्धाली -------- ॥ ३०२ ॥
ग्रन्थिलस्तु पुमाञ्ज्ञेयः करीरद्रौ विकङ्कते ।
भेद्यवद्ग्रन्थिसहिते -------- ॥ ३०३ ॥
सौदामन्यां तु पद्मायां चपला ना नभस्वति ।
मदनद्रौ पिष्टमद्ये जगलो धर्त
ू मेदके ॥ ३०४ ॥
;p{0131}
जम्बालः शैवले पङ्के जालं वन्ृ दगवाक्षयोः ।
क्षारकानायदम्भेषु नीपे ना स्त्री तु घोषके ॥ ३०५ ॥
जाली स्त्रियाम ् ---- -------- ।
तमालो वरुणे खड्गे तापिञ्छे तिलकेऽपि च ॥ ३०६ ॥
-------- निचुलेज्जलहिज्जलाः ।
;p{0132}
निचुलो हिज्जलतरौ निचुलस्तु निचोलके ॥ ३०७ ॥
-------- निचोलं तु नपुंसकम ् ।
निचोलः स्यान्निचुलकः -------- ॥ ३०८ ॥
आशुव्रीहौ पाटलो ना श्वेतरक्तस्तु पाटलः ।
द्वयोः प्रणाली कल्हारं हल्लकं रक्तसन्ध्यकम ् ॥ ३०९ ॥
वीणादण्डे प्रवालोऽस्त्री विद्रम
ु े नवपल्लवे ।
कृत्तिकासु स्त्रियां भूम्नि बहुला बहुला गवि ॥ ३१० ॥
एलायां पुमानग्नौ कृष्णपक्षे शितौ त्रिषु ।
;p{0133}
महिलायां महीला स्यान्महे लाऽपि महीलिका ॥ ३११ ॥
मातलिर्माकलिश्शक्रसारथिस्तु हयंकषः ।
मुसली स्त्री ज्येष्ठिकायामयोऽग्रे मुसलोऽस्त्रियाम ् ॥ ३१२ ॥
लोहलस्तु त्रिरव्यक्तभाषिणि स्यात ् पुमान ् पुनः ।
शङ्
ृ खलाधार्ये --- -------- ॥ ३१३ ॥
शकलं वल्कले खण्डे क्लीबं स्याच्छकलं त्वचि ।
;p{0134}
शग
ृ ालो वञ्चके दै त्यविशेषे डमरे स्त्रियाम ् ॥ ३१४ ॥
स्त्री कटीवस्त्रबन्धे च निगडे शङ्
ृ खला त्रिषु ।
बोधिद्रौ राजबदरे श्यामलः कथ्यते बध
ु ैः ॥ ३१५ ॥
;v{लद्विकम ्}
अमलाः धात्रीफलाऽम्लीकामातल
ु ङ्काऽम्लवेतसम ् ।
;p{0135}
-------- भङ् ृ गवश्चि
ृ कयोरलिः ॥ ३१६ ॥
-------- पंस्
ु यालिर्विशदाशये ।
त्रिषु स्त्रियां वयस्यायां सतौ पङ्क्तौ च कीर्तिता ॥ ३१७ ॥
आलर्ग
ु लन्तिकायां स्त्री क्लीबं मूले च भेलके ।
-------- कालो मेघकृतान्तयोः ॥ ३१८ ॥
चपेटे खड्गमुष्टौ च तलस्तालद्रम
ु ेऽपि च ।
तूलः पिचुः पिचुतूलस्तर्क टी सूत्रतर्कि का ॥ ३१९ ॥
-------- नप
ृ भेदे नडे नलः ।
कमलेऽपि च नट्यां च क्रमेण क्लीबयोषितोः ॥ ३२० ॥
;p{0136}
-------- पलं च क्रव्यमावटम ् ।
उद्घसं तरसं माषं कव्यं रसं तु तद्रसः ॥ ३२१ ॥
-------- फेलापिण्डोलिफेलयः ।
बलं गन्धरसे रूपे स्थामनि स्थौल्यसैन्ययोः ॥ ३२२ ॥
किरीटे मौलिरक्लीबे चूडासंयतकेशयोः ।
रालः सर्जरसोऽरालो धूपको वह्निवल्लभः ॥ ३२३ ॥
जिह्वा लक्ष्मीश्च लोला स्यात ् -------- ।
;p{0137}
पादपस्कन्धशाखायां गह ृ ागारै कदे शयोः ॥ ३२४ ॥
स्त्रियां शाला पुमान ् शालो नप
ृ मत्स्यप्रभेदयोः ।
शिल उञ्छे स्त्रियां ग्रावद्वाराधःस्थितदारुणोः ॥ ३२५ ॥
पंसि
ु भरु
ू हमात्रेऽपि सालो वरणसर्जयोः ।
;p{0138}
;k{वान्ताः}
;v{वपञ्चकम ्}
सरलद्रवः श्रीपिष्टो दधिक्षीरघत
ृ ाह्वयः ॥ ३२६ ॥
;v{वचतष्ु कम ्}
किकिदिविः स्वर्णचल
ू श्चाषो राजविहङ्गमः ।
मधर्यां
ु ना शीतशिवः क्लीबं शैलेयसैन्धवे ॥ ३२७ ॥
;v{वत्रिकम ्}
अपि गन्धर्वगान्धर्वदिव्यगायनगातवः ।
;p{0139}
गन्धर्वः पशुभेदेऽपि गायने खेचराश्वयोः ॥ ३२८ ॥
अन्तराभवसत्वे स्यात ् -------- ।
अविश्वासेऽपलापेऽपि निकृतावपि निह्नवः ॥ ३२९ ॥
बडवा कुम्भदास्यश्वा स्त्रीविशेषो द्विजाङ्गना ।
माधवः पष्ु पदन्ते स्याद्विष्णौ गोपालदे वयोः ॥ ३३० ॥
;p{0140}
स्यान्मार्क वो भङ्
ृ गराजो भङ्ृ गराजस्सरु ाजकः ।
सचिवः सहायोऽमात्यः -------- ॥ ३३१ ॥
;v{वद्विकम ्}
ग्रीवाबन्धनरज्जौ तु ग्रैवं ग्रैवेयमित्यपि ।
वसुयोगभिदोः शङ्कौ ध्रुव उत्तानपादजे ॥ ३३२ ॥
शश्वन्निश्चिततर्के षु क्लीबं त्रिषु च शाश्वते ।
वटवक्ष
ृ े शरारौ ना गातिस्रुग्भेदयोर्ध्रुवा ॥ ३३३ ॥
लट्वा तु तूलिका ख्याता लट्वा द्यूतेऽपि दृश्यते ।
;p{0141}
करञ्जभित्फले लट्वाऽवद्यपक्षिप्रभेदयोः ॥ ३३४ ॥
-------- शिवा झटामलौषधौ ।
अभयाऽऽमलकीगौरीफेरुसक्तफ
ु लासु च ॥ ३३५ ॥
शिवं भद्रे शिवश्शम्भौ -------- ।
;v{वैकम ्}
स्वो ज्ञातावात्मनि क्लीबे -------- ॥ ३३६ ॥
;k{शान्ताः}
;v{शचतष्ु कम ्}
पतने स्यादपभ्रंशो भाषाभेदापशब्दयोः ।
दरू दृक् कोविदस्सरि
ू ः -------- ॥ ३३७ ॥
;p{0142}
वेष्टने परिवेशः स्याद्भानोः सविधमण्डले ।
;v{शत्रिकम ्}
खड्गे साहसिकक्रूरदृढामसण
ृ निर्दये ॥ ३३८ ॥
त्रिषु कर्क श इक्षौ ना कम्पिल्लकाशमर्दयोः ।
सर्वोत्तमे चोत्तमाङ्गे कुम्भे च कलशध्वनिः ॥ ३३९ ॥
पत्रे पलाशं ना रक्षश्शाटीहरितकिंशुके ।
;p{0143}
स्यादातपे प्रकाशो ना स्फुटताहास्ययोरपि ॥ ३४० ॥
;v{शद्विकम ्}
-------- आशःु स्याच्छालिशीघ्रयोः ।
प्रभुशंकरयोरीशः स्त्रियां लाङ्गलदण्डके ॥ ३४१ ॥
वाराणस्यां भवेत ् काशी क्षवथौ न तण
ृ ेऽस्त्रियाम ् ।
;p{0144}
दर्शोऽमाऽमावसी च स्यात ् -------- ॥ ३४२ ॥
दशा वर्ताववस्थायां वस्त्रान्ते भूम्नि पुंस्त्रियोः ।
;p{0145}
पशुर्मृगादौ छगले प्रमथे च पुमानयम ् ॥ ३४३ ॥
नेपथ्ये गहृ मात्रे च वेशो वेश्यागह
ृ े ऽपि च ।
रुजायां स्पर्शके स्पर्शो दानस्पर्शनयोरपि ॥ ३४४ ॥
स्पश
ृ ी प्रचोदनी राष्ट्रा कण्टकारी निदिग्धिका ।
;p{0146}
;k{षान्ताः}
;v{षचतुष्कम ्}
पलंकषा गोक्षुरके स्त्रियां रास्नापलाशयोः ॥ ३४५ ॥
;v{षत्रिकम ्}
उत्कोचे पलले ना स्त्री आमीषं भोग्यवस्तनि
ु ।
स्यान्नपंस
ु कमष्ु णीषं शिरोवेष्टकिरीटयोः ॥ ३४६ ॥
कटाक्षकाक्षौ --- -------- ।
कल्माषः कर्बुरे कृष्णे -------- ॥ ३४७ ॥
;p{0147}
कुल्माषो यावके पुंसि काञ्जिके तु नपुंसकम ् ।
मारिषः शाकभिद्यार्ये नाट्योक्तौ पुंसि भाषितः ॥ ३४८ ॥
कत्तण
ृ े रौहिषं क्लीबं पुंलिङ्गो हरिणान्तरे ।
नटे बिल्वे च शैलूषः -------- ॥ ३४९ ॥
;p{0148}
;v{षद्विकम ्}
अक्षो विभीतके नेत्रे शकटव्यवहारयोः ।
रथस्यावयवे क्षेत्रे पाशकेऽप्यक्षमिन्द्रिये ॥ ३५० ॥
उषा स्याद्रजनीशेषे उष इत्यपि दृश्यते ।
कक्षा स्यादन्तरीयस्य पश्चदञ्चलपल्लवे ॥ ३५१ ॥
स्पर्धापदे ना दोर्मूले कच्छवीरुत्तण
ृ े षु च ।
करीषाग्नौ पुमान ् कर्षुः कुल्यायामपि च स्त्रियाम ् ॥ ३५२ ॥
;p{0149}
कोशोऽस्त्री कुट्मले खड्गपिधानेऽर्थौघदिव्ययोः ।
पेश्यां पात्रे जातिकोषे -------- ॥ ३५३ ॥
झषा नागबलायां स्याज्झषो मत्स्ये झषं खिले ।
धान्यत्वचि तुषः पुंसि विभीतकतरावपि ॥ ३५४ ॥
कान्तौ वाचि रचौ त्विट् स्त्री -------- ।
;p{0150}
पक्षो मासार्धके पार्ष्णिग्रहे साध्यविरोधयोः ॥ ३५५ ॥
चुल्लिरन्ध्रे पतत्त्रे च राजकुञ्जरपार्श्वयोः ।
प्रार्थनाभति
ृ सेवासु भिक्षा भिक्षितवस्तुनि ॥ ३५६ ॥
लाक्षायां रक्षणे रक्षा -------- ।
सङ्ख्यायां च न ना लक्षं क्लीबं व्याजशरव्ययोः ॥ ३५७ ॥
पंन
ु पंस
ु कयोर्वर्षं जम्बद्
ु वीपे च वत्सरे ।
वष्ृ टौ च वर्षाकालेषु वर्षा भौमनि योषिति ॥ ३५८ ॥
;p{0151}
विड्व्यापने च विष्ठायां शषि ु ः स्त्री बिलशोषयोः ।
कपिकच्छ्वां वष
ृ ः पुंसि शङ्
ृ गीमूषिकवासके ॥ ३५९ ॥
धर्मशक्र
ु लयोः सौरभेये पुंराशिभेदयोः ।
श्रेष्ठे स्यादत्ु तर्स्थश्च व्रतिनामासनं वष
ृ ी ॥ ३६० ॥
;p{0152}
शोषो यक्ष्मा राजयक्ष्मा प्रतिश्यायस्तु पीनसः ।
आपीनसः प्रतिश्या स्यात ् -------- ॥ ३६१ ॥
;k{सान्ताः}
;v{सचतष्ु कम ्}
अट्टहासो महाहासस्सोत्प्रास इति कीर्तितः ।
खरणः स्यात ् खरणसो विग्रो विखुर्विनासिकः ॥ ३६२ ॥
पुंलिङ्गः स्याद्घनरसः सान्द्रनिर्यासनीरयोः ।
चन्द्रहासर्ष्टिनिस्त्रिंशाः -------- ॥ ३६३ ॥
;p{0153}
विभावसुः सुराचार्ये धनंजयवसन्तयोः ।
वाद्यभाण्डान्तरे सर्वरसः सर्जरसेऽपि च ॥ ३६४ ॥
;v{सत्रिकम ्}
अनः क्लीबं जले शोके मातस्
ृ यन्दनयोरपि ।
अभ्यासस्तु समीपे स्यात ् पम
ु ानभ्यसनेऽपि च ॥ ३६५ ॥
बलावष्टम्भयोरोजः क्लीबं दीप्तिप्रकाशयोः ।
-------- तपो लोकान्तरे ऽपि च ॥ ३६६ ॥
चान्द्रायणादौ धर्मे च न स्त्री शिशिरमाघयोः ।
;p{0154}
तमः क्लीबं गुणे शोके सैंहिकेयान्धकारयोः ॥ ३६७ ॥
श्रावणे च बिसोर्णायां वर्षासु च पतद्ग्रहे ।
नभो व्योम्नि नभा नासा घोणा द्वारोर्ध्वदारु च ॥ ३६८ ॥
श्रीवासे परमान्ने च पायसः पंसि
ु संमतः ।
ब्रह्मासर्वि
ु श्वकेतःु स्यात ् -------- ॥ ३६९ ॥
भ्रकंु सश्च भ्रक
ु ंु सश्च भ्रक
ू ंु सश्च भक
ृ ंु सकः ।
-------- रजः स्यादार्तवे गुणे ॥ ३७० ॥
रजः परागे रे णौ च रजवत ् परिकीर्तितम ् ।
;p{0155}
रहो निधुवनेऽपि स्याद्रहो गह्
ु ये नपुंसकम ् ॥ ३७१ ॥
तष्ृ णातिरे के याच्ञायामौत्सुक्ये लालसा द्वयोः ।
वरासिः स्यात्खड्गवरे वरासिः स्थूलशाटके ॥ ३७२ ॥
वर्चांसि रूपविड्भासः -------- ।
हे मन्ते मार्गशीर्षे च सहः क्लीबं बलेऽपि च ॥ ३७३ ॥
;v{सद्विकम ्}
स्तबके हारभेदे च गुत्सः स्तम्बेऽपि कीर्तितः ।
;p{0156}
इक्षुपक्षिभिदोश्चाषः -------- ॥ ३७४ ॥
कैवर्तभत्ृ ययोर्दासो दासी बाणा च चेटिका ।
भासो ना भासि गध्र
ृ े च गोष्ठ्यकुक्कुटकेऽपि च ॥ ३७५ ॥
स्यान्मांस्यां शतपुष्पायां मधुरायां मिसिः स्त्रियाम ् ।
दे हधातुप्रभेदे च पारदस्वादयो रसः ॥ ३७६ ॥
गन्धरसे स्त्रियां जिह्वासल्लकीकङ्गुभूमिषु ।
;p{0157}
दे वभेदाग्निभायोक्त्रबकराजसु ना वसु ॥ ३७७ ॥
क्लीबे वद्ध
ृ ौषधश्यामरै रत्ने मधरु े त्रिषु ।
वासुर्मनुजगोविन्दशम्भुवीचिप्रभादिके ॥ ३७८ ॥
;k{हान्ताः}
;v{हचतुष्कम ्}
गन्धवाहो गन्धवहः पवने नासिका स्त्रियाम ् ।
परिग्रहः परिजने पत्न्यां स्वीकारमल
ू योः ॥ ३७९ ॥
प्रतिग्रहः स्वीकरणे सैन्यपष्ृ ठे पतद्ग्रहे ।
;v{हत्रिकम ्}
आरोहणेऽपि चाऽरोहो दीर्घत्वे च समुच्चये ॥ ३८० ॥
;p{0158}
निर्यूहश्शेखरे द्वारे निर्यासे नागदन्तके ।
;v{हद्विकम ्}
-------- सर्पे वत्र
ृ ासुरेप्यहिः ॥ ३८१ ॥
वाहा भुजे पुमानश्वे माने वष
ृ कुरङ्गयोः ।
व्यह
ू ो ना बलविन्यासे निर्माणे वन्ृ दतर्क योः ॥ ३८२ ॥
दण्डोत्पलामद्
ु गपर्णीकुमारीनखभेषजे ।
;k{अव्ययानि}
;c{अथाव्ययानि}
आः स्मरणेऽपकरणे कोपसंतापयोरपि ॥ ३८३ ॥
;p{0159}
;v{कैकम ्}
कु पापे चेषदर्थे च कुत्सायां च निवारणे ।
;v{तद्विकम ्}
उतापी द्वौ बाढार्थौ -------- ॥ ३८४ ॥
;v{नद्विकम ्}
ननु प्रश्नेऽप्यनन
ु येऽनज्ञ
ु ानेऽप्यवधारणे ।
आमन्त्रणे च ---- -------- ॥ ३८५ ॥
;v{मत्रिकम ्}
जोषं सुखे प्रशंसायां तुष्णींलङ्घनयोरपि ।
;v{मद्विकम ्}
-------- सामि निन्दार्धयोर्मतम ् ॥ ३८६ ॥
;v{लद्विकम ्}
संभाव्ये किल वार्तायाम ् -------- ।
;k{स्त्रीपंस
ु प्रकरणम ्}
मठ-पीठ-तवु र-पल
ु क-ग्रामणि च पंन
ु पंस
ु कयोः ॥ ३८७ ॥
;p{0160}
तिथि-मणि-घणिृ -केली-शाल्मलि-स्वाति-वस्तीर्-
अशनि-मुनि-गभस्ति-राशि-योन्य ्-ऊर्मि-पार्ष्णिः ।
अरणि-मणि-मरीची-श्रेण्य ्-अणी-मुष्टि-यष्टी
कुटिम ्-इषुधि-मरीचिं? पाटलिं पुंसि चाहुः ॥ ३८८ ॥
गण्डूष-गर्ज-भुज-जागर-हार-कील-
ज्वाला-जटा-रभस-वर्तक-गर्ध-शङ्
ृ गाः ।
व्रीडादयश्च वरटश्च वराटकश्च
उत्कण्ठ-बाण-करकाश्च समाऽऽमयाश्च ॥ ३८९ ॥
;p{0161}
;k{भरत-रभस}
हित्वा लज्जभये धष्ृ टा मदनेन मदे न च ।
अभिसारयते कान्तं सा भवेदभिसारिका ॥ ३९० ॥
अधिक्षेपावमानादे ः प्रयक्
ु तस्य परे ण यत ् ।
प्राणात्ययेऽप्यसहनं तत ् तेजस ् समुदाहृतम ् ॥ ३९१ ॥
आशीर्वचनमप्युक्ता स्तुतिर्यस्मात्प्रवर्तते ।
दे वद्विजनप
ृ ादीनां तस्मान्नान्दीति संज्ञिता ॥ ३९२ ॥
भिन्दिर्द्वादश तालं तु दशकुन्तोऽभिधीयते ।
शङ्
ृ गारवीरौ बीभत्सरौद्रहास्यभयानकाः ॥ ३९३ ॥
;p{0162}
करुणाद्भत
ु शान्ताश्च ---ञ्च? रसा दे श ।
भारती सात्वती चैव कैशिक्यारभटी तथा ॥ ३९४ ॥
चतस्रो वत्ृ तयश्चैता यासु नाट्यं प्रतिष्ठितम ् ।
वैष्णवं समपादं च वैशाखं मण्डलं तथा ॥ ३९५ ॥
प्रत्यालीढमथालीढं स्थानान्येतानि षड् नण
ृ ाम ् ।
;k{अस्फुटपङ्क्तयः}
;c{Undecipherable lines}
ईमत
ू ः कन्दक
ु े रम्ये कंसे पशपि
ु चण्डयोः ॥ ३९६ ॥
कपित्थः पिप्पलः सिन्धःु कुम्भजः कुम्भिलः कुणिः ।
गोणं निद्राशक्तिदै न्यमौर्ख्यादिषु समीरितः ॥ ३९७ ॥
धन्याको नाम्निके च - -------- ।
-------- धौरितं कमनीयपि ॥ ३९८ ॥
पारिरात्रौ सर्वतश्च क्रतुमात्रवीवारयोः ।
पुण्डश्शरावे गोशीर्षे गजवारिदशम्भुषु ॥ ३९९ ॥
कोविरुद्धे संन्नाहे भीषणे हिंसने तत्परे ।
पो(पी?)तकी तु मदघ्नी स्याल्लता वञ्चप
ु ादिका ॥ ४०० ॥
बिदं करीरे गोपादे वज्रे वह्नौ शिवादिके ।
यागे प्रभावे श्रीकण्ठे तपोविघ्ने तळिधरे ॥ ४०१ ॥
मत्स्याण्डी पुष्पलतागर्भा वर्त्तुलं फाणितम ् ।
वारुतो महिषे पुण्ये जले कोकिलेखिले ॥ ४०२ ॥
विषु माश्चे तथाधिक्ये -------- ।
शुक्लापाङ्गश्चन्द्रकी स्यात ् प्रचलो लोकिचे कलौ ॥ ४०३ ॥
हे मन्तं प्रसरोदिराप्र; शेषस्तु शिशिरोऽस्त्रियाम ् ।