2/24/2023

Chương 1 1. Phong trào cách mạng 1930-1931 và khôi phục

phong trào 1932-1935

II. Lãnh đạo quá trình đấu tranh giành chính quyền a/ Phong trào cách mạng năm 1930-1931
(1930 – 1945)

1 Khủng hoảng kinh tế 1929-1933

2
Khởi nghĩa Yên Bái (2/1930)

3
Đảng CSVN ra đời, lãnh đạo CM

Nguyên nhân

a/ Phong trào cách mạng năm 1930-1931 a/ Phong trào cách mạng năm 1930-1931

Diễn biến Diễn biến

- C.quyền đế quốc, tay sai Chính quyền Xô Viết:

tan rã, các Xô Viết được
thành lập Ban bố rộng rãi quyền tự do dân chủ

- 12/9, nông dân Hưng Xóa nợ, giảm tô, thuế…

- Điển hình là KCN Nguyên biểu tình, MB Pháp Mở mang giáo dục, phát triển văn hóa…
- Ph.trào nông dân ở Vinh – Bến Thủy ném bom chết 171 người
Hà Nam, Thái Bình, Bản đồ Xô Viết Nghệ Tĩnh
Nghệ An, Hà Tĩnh… - Hàng trăm cuộc - Nông dân Nghệ An,
Hà Tĩnh nổi dậy
đấu tranh của công Pháp tập trung lực lượng đàn áp khốc liệt
- Ph.trào công nhân ở nhân và nông dân
Sài Gòn,Hải Phòng, Tháng 9/1930  Hàng nghìn chiến sĩ CS và người yêu nước bị giết hại, tù đày
Nam Định, Bến Thủy…
Tháng 5-8/1930
 BCH TW Đảng bị bắt không còn lại một ủy viên nào
Tháng 1-4/1930

1
 2/24/2023

b/ Luận cương chính trị

a/ Phong trào cách mạng năm 1930-1931 của ĐCS Đông Dương, tháng 10/1930

Ý nghĩa
Đổi tên thành ĐCS Đông Dương

HN
Cho thấy Rèn luyện Để lại nhiều lần thứ
vai trò, cho cán bộ, bài học nhất BCH Bầu BCH TW do Trần Phú làm TBT
năng lực đảng viên, kinh nghiệm TW
lãnh đạo quần chúng quý báu
của Đảng 10/1930

Thông qua luận cương chính trị TBT Trần Phú

(1930 – 1931)

b/ Luận cương chính trị b/ Luận cương chính trị

của ĐCS Đông Dương, tháng 10/1930 của ĐCS Đông Dương, tháng 10/1930

Mâu thuẫn giai cấp

Phương hướng
chiến lược

Thợ thuyền
Dân cày
Các phần tử lao khổ

Địa chủ, Phong kiến

Tư bản
Đế quốc chủ nghĩa

2
 2/24/2023

b/ Luận cương chính trị b/ Luận cương chính trị

của ĐCS Đông Dương, tháng 10/1930 của ĐCS Đông Dương, tháng 10/1930

Nhiệm vụ

Vô sản
Đánh đổ các Đánh đổ
di tích PK… đế quốc CN
thực hành Pháp, làm cho Động lực
cách mạng Đông Dương
ruộng đất hoàn toàn CM *
triệt để độc lập
Nông
dân
“Vấn đề thổ địa là cái CỐT của cách mạng tư sản dân quyền”

b/ Luận cương chính trị b/ Luận cương chính trị

của ĐCS Đông Dương, tháng 10/1930 của ĐCS Đông Dương, tháng 10/1930

Đảng Cộng sản:

có đường lối chính trị đúng, Đã xác định được nhiều
Lãnh đạo có kỷ luật tập trung, vấn đề cơ bản về chiến lược CM
cách mạng
ĐÁNH GIÁ

mật thiết liên lạc với quần chúng,

từng trải đấu tranh mà trưởng thành
Không nêu rõ mâu thuẫn XH, nặng về
đấu tranh giai cấp
Ph.pháp “Võ trang bạo động”
cách mạng  Phải tuân theo khuôn phép nhà binh
Không có chiến lược
liên minh dân tộc và đoàn kết rộng rãi
CM Đông Dương là một bộ phận của CMTG
Đoàn kết  Đoàn kết giai cấp vô sản TG, vô sản Pháp
quốc tế Ngày 18/11/1930, Đảng ra Chỉ thị
 Liên hệ với CM ở thuộc địa và nửa thuộc địa
Về vấn đề thành lập “Hội phản đế Đồng Minh”--

3
 2/24/2023

c/ Cuộc đấu tranh khôi phục tổ chức c/ Cuộc đấu tranh khôi phục tổ chức
và phong trào cách mạng và phong trào cách mạng

Sau Xô Viết Nghệ Tĩnh, Pháp điên cuồng đàn áp, Nhà tù đế quốc – địa ngục trần gian
“khủng bố trắng” đã khiến cho CMVM tổn thất nặng nề

 BCH TW bị bắt không còn một ủy viên nào

 Tổ chức đảng bị triệt phá nặng nề

 18/4/1931, TBT Trần Phú bị bắt tại Sài Gòn

Khôi phục tổ chức và phong trào cách mạng?

Nhà tù Hỏa Lò Nhà tù Côn Đảo

Khám lớn Sài Gòn

c/ Cuộc đấu tranh khôi phục tổ chức c/ Cuộc đấu tranh khôi phục tổ chức
và phong trào cách mạng và phong trào cách mạng

Hoạt động CM
trong lòng nhà tù thực dân
Trần Phú (1904-1931)

“Hãy giữ vững trí khí chiến đấu”

Dịch sách, Xb báo
Kết nạp đảng viên
Tuyên truyền
Huấn luyện
Lý Tự Trọng (1914-1931)
Hô khẩu hiệu
Tuyệt thực “Con đường của thanh niên
chỉ có thể là con đường cách mạng”

4
 2/24/2023

c/ Cuộc đấu tranh khôi phục tổ chức c/ Cuộc đấu tranh khôi phục tổ chức
và phong trào cách mạng và phong trào cách mạng

Năm 1932: Đảng công bố Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ nhất (3/1935)

Chương trình hành động của ĐCS Đông Dương

 Khôi phục hệ thống tổ chức Đảng và phong trào cách mạng
Theo chỉ đạo của Quốc tế Cộng sản
Đề ra 3 nhiệm vụ:
1. Củng cố và phát triển Đảng
2. Đẩy mạnh cuộc vận động tập hợp quần chúng
3. Mở rộng tuyên truyền chống đế quốc, chống chiến tranh, ủng hộ

Ban chỉ huy ở ngoài của Liên Xô và ủng hộ CM Trung Quốc…

ĐCS Đông Dương được thành lập (1934)
Bầu BCH TW: đ/c Lê Hồng Phong làm Tổng bí thư,
Lê Hồng Phong
Nguyễn Ái Quốc được cử làm đại biểu của Đảng ở Quốc tế Cộng sản
 Đầu năm 1935, tổ chức Đảng được phục hồi

c/ Cuộc đấu tranh khôi phục tổ chức 2. Phong trào dân chủ 1936-1939
và phong trào cách mạng
a/ Điều kiện lịch sử và chủ trương của Đảng
Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ nhất (3/1935)

Đại hội chủ trương: “người ta không làm CM phản đế, Khủng hoảng Chủ nghĩa
kinh tế Phát xít
sau đó mới làm CM điền địa. CM sẽ chỉ thắng lợi nếu hai cuộc CM ấy
1929-1933 xuất hiện
gắn bó chặt chẽ với nhau và cùng đi với nhau”

 Chính sách của Đại hội chưa phù hợp với CMVN

 Đại hội đã đánh dấu sự phục hồi hệ thống tổ chức của Đảng
và phong trào cách mạng quần chúng *

Hittle – Đức Trục Berlin – Roma - Tokyo Mussolini - Ý

5
 2/24/2023

2. Phong trào dân chủ 1936-1939 2. Phong trào dân chủ 1936-1939

a/ Điều kiện lịch sử và chủ trương của Đảng a/ Điều kiện lịch sử và chủ trương của Đảng

Nước Pháp
ĐẠI HỘI LẦN THỨ VII
QUỐC TẾ CỘNG SẢN (7-1935) Mặt trận nhân dân
Pháp ra đời
(5/1935)

Kẻ thù: Nhiệm vụ: Thành lập Chính phủ Mặt

chống Ph.xít, mặt trận trận nhân dân
Chủ nghĩa Pháp (1936)
Phát xít b.vệ hòa bình nhân dân

Lê Hồng Phong Nới lỏng

các quyền tự do,
dân chủ

2. Phong trào dân chủ 1936-1939 2. Phong trào dân chủ 1936-1939

a/ Điều kiện lịch sử và chủ trương của Đảng a/ Điều kiện lịch sử và chủ trương của Đảng

Hội nghị TW2 Hội nghị TW3-4

Đông Dương (7/1936) (1937)
Sự
ngột ngạt
của khủng Nhiệm vụ: chống phát xít, chống chiến tranh đế quốc,
Mọi tầng lớp nhân dân hoảng chống phản động thuộc địa và tay sai, đòi tự do,
kinh tế dân chủ, cơm áo và hòa bình
mong muốn có những cải cách dân chủ
C. sách
hà khắc “Lập Mặt trận nhân dân phản đế rộng rãi” nhằm tập hợp
của lực lượng, đấu tranh đòi những quyền dân chủ đơn sơ
khủng bố
trắng
Hình thức đấu tranh: chuyển từ bí mật không hợp pháp
sang công khai nửa công khai, hợp pháp nửa hợp pháp

6
 2/24/2023

2. Phong trào dân chủ 1936-1939 2. Phong trào dân chủ 1936-1939

a/ Điều kiện lịch sử và chủ trương của Đảng b/ Phong trào đấu tranh đòi tự do, dân chủ, cơm áo, hòa bình

VĂN KIỆN CHUNG QUANH VẤN ĐỀ Các hình thức đấu tranh
CHIẾN SÁCH MỚI CỦA ĐẢNG (10/1936)

 Thu thập nguyện vọng của quần chúng, đưa đơn “dân nguyện”
“Nếu phát triển “Nhận thức mới
“Cuộc dân tộc của đ.tranh chia đã khắc phục  Xuất bản báo chí, sách chính trị
giải phóng đất mà ngăn trở hạn chế của
không nhất thiết cuộc đ.tranh phản Luận cương  Thành lập Hội truyền bá chữ quốc ngữ (1938)
phải kết chặt với đế thì phải lựa (10/1930), phù
cuộc cách mạng chọn vấn đề nào hợp với tinh
q.trọng hơn mà thần Cương lĩnh  HNTW 3/1938, Qđ thành lập Mặt trận Dân chủ Đông Dương.
điền địa”
giải quyết trước” (2/1930)” Bầu đ/c Nguyễn Văn Cừ làm Tổng Bí thư (Tự chỉ trích – 1939)

2. Phong trào dân chủ 1936-1939 3. Phong trào giải phóng dân tộc 1939-1945

b/ Phong trào đấu tranh đòi tự do, dân chủ, cơm áo, hòa bình a/ Bối cảnh lịch sử

Kết quả Thế giới Ngày 1-9-1939, Phát xít Đức tấn công Ba Lan

Chiến tranh thế giới thứ II bùng nổ

Chiến tranh Pháp Cuộc vận
thế giới II đàn áp động dân
bùng nổ cách mạng chủ kết thúc

Ý nghĩa:
- Đội quân chính trị của quần chúng được tập hợp, giác ngộ và rèn luyện
- Uy tín của Đảng được mở rộng; tổ chức được củng cố, phát triển
- Đảng tích lũy được những kinh nghiệm lãnh đạo cách mạng Máy bay của Đức tấn công Ba Lan Thủ đô Ba Lan

7
 2/24/2023

3. Phong trào giải phóng dân tộc 1939-1945 3. Phong trào giải phóng dân tộc 1939-1945

a/ Bối cảnh lịch sử a/ Bối cảnh lịch sử

Thế giới Trong nước Chiến tranh đã tác động mạnh mẽ đến Việt Nam

 Cấm tuyên truyền cộng sản, đặt ĐCS Đông Dương

28-9-1939, Toàn
ra ngoài vòng pháp luật
quyền Đ.Dương
ra nghị định  Giải tán các hội, nghiệp đoàn, đóng cửa các tờ báo,
các nhà xuất bản, cấm hội họp và tụ tập đông người

 Đàn áp phong trào CM của nhân dân,

6-1940 Đức tấn công Pháp
Chính sách đánh vào ĐCS Đông Dương
phản động
6-1941 Đức tấn công Liên Xô  Ban bố lệnh tổng động viên, vơ vét sức người,
thời chiến
sức của phục vụ cho chiến tranh

3. Phong trào giải phóng dân tộc 1939-1945 3. Phong trào giải phóng dân tộc 1939-1945

a/ Bối cảnh lịch sử b/ Chủ trương chiến lược mới của Đảng

Trong nước 22-9-1940, Nhật đánh vào Đông Dương

Dân ta chịu cảnh một cổ

hai tròng áp bức, bóc lột của
Pháp – Nhật *

Quân Nhật kéo vào Lạng Sơn

8
 2/24/2023

3. Phong trào giải phóng dân tộc 1939-1945 3. Phong trào giải phóng dân tộc 1939-1945

b /Chủ trương chiến lược mới của Đảng b/ Chủ trương chiến lược mới của Đảng

Hội nghị BCH TW 6 (11/1939)

Hội nghị BCH TW 7 (11/1940)

“Bước đường
sinh tồn của “Đứng trên lập trường
các dân tộc giải phóng dân tộc, “Cách mạng phản đế và cách mạng thổ địa
lấy quyền lợi dân tộc làm
Đông Dương
tối cao, tất cả mọi vấn đề
phải đồng thời tiến,
không có con đường
nào khác hơn của cuộc cách mệnh, không thể cái làm trước, cái làm sau”
là con đường cả vấn đề điền địa cũng
đánh đổ đế phải nhằm vào cái mục
quốc Pháp…” đích ấy mà giải quyết”

Hội nghị chủ trương thành lập

Mặt trận dân tộc thống nhất phản đế Đông Dương

3. Phong trào giải phóng dân tộc 1939-1945 3. Phong trào giải phóng dân tộc 1939-1945

b/ Chủ trương chiến lược mới của Đảng b/ Chủ trương chiến lược mới của Đảng

Hội nghị BCH TW 8 (5/1941)

Hội nghị BCH TW 8 (5/1941)
Mâu thuẫn chủ yếu: dân tộc Tập hợp rộng rãi mọi lực
Thực hiện
VN với Pháp – Nhật lượng dân tộc (Việt Minh)
K.hiệu “tịch
“Trong lúc này nếu không
giải quyết được thu vấn ruộng
đề dân tộc giải
đất của ĐQ
phóng, không đòi được
Gác lại và Việt gian
Đặt nhiệm vụ giải phóng Thành
độc lậplập
tự nhà
do chonước
toànVN
chia cho
thể
khẩu hiệu
dân
dân tộc lên hàng đầu
“đánh đổ
dântộc,
chủthìcộng
chẳng những
hòa
dân cày
toàn
địa chủ
thể quốc gianghèo
dân tộc
” còn chịu
chia ruộng mãi kiếp ngựa trâu,
mà
đất cho quyền lợi của bộ phận,
Giải quyết vấn đề dân tộc ở giaiChuẩn
dân
bị vạn
cấp” đến
cày
khởinămnghĩa
cũngvũkhông
mỗi nước Đông Dương trang là nhiệm vụ trung
đòi lại được ” tâm
Nguyễn Ái Quốc: 5/6/1911  28/1/1941

9
 2/24/2023

3. Phong trào giải phóng dân tộc 1939-1945 3. Phong trào giải phóng dân tộc 1939-1945

c/ Phong trào chống Pháp – Nhật, đẩy mạnh c/ Phong trào chống Pháp – Nhật, đẩy mạnh
chuẩn bị lực lượng cho cuộc khởi nghĩa vũ trang chuẩn bị lực lượng cho cuộc khởi nghĩa vũ trang

Lê Hồng Phong
Hi sinh ở
Côn Đảo
(1942)
Nguyễn Văn Cừ Hà Huy Tập

Pháp tử hình những

Hồ Chí Minh
KN Bắc Sơn (9/1940) KN Nam Kỳ (11/1940) Binh biến Đô Lương (1/1941) cộng sản yêu nước bị bắt ở
Trung Quốc
(28/8/1941) (8/1942-9/1943)
 Những tiếng súng báo hiệu cho cuộc khởi nghĩa toàn quốc Nguyễn Thị Minh Khai

3. Phong trào giải phóng dân tộc 1939-1945 3. Phong trào giải phóng dân tộc 1939-1945

c/ Phong trào chống Pháp – Nhật, đẩy mạnh d/ Cao trào kháng Nhật cứu nước
chuẩn bị lực lượng cho cuộc khởi nghĩa vũ trang
- Năm 1945, chiến tranh thế giới thứ II đi vào hồi kết

Mặt trận Việt Minh (25/10/1941) “Cả hai quân thù Nhật-Pháp đều đang sửa soạn
Tập hợp lực lượng, đại đoàn kết dân tộc tiến tới chỗ tao sống mày chết, quyết liệt cùng nhau”

Đề cương Văn hóa VN (1943)

Nguyên tắc: dân tộc, khoa học, đại chúng
1944, Hội Văn hóa cứu quốc ra đời

Đảng dân chủ Việt Nam (6/1944)

Thực hiện đoàn kết, tham gia MTVM 9/3/1945, Nhật đảo chính Pháp Chính phủ Trần Trọng Kim

10
 2/24/2023

3. Phong trào giải phóng dân tộc 1939-1945 3. Phong trào giải phóng dân tộc 1939-1945

d/ Cao trào kháng Nhật cứu nước d/ Cao trào kháng Nhật cứu nước

- Hội nghị quân sự CM Bắc Kỳ (15-4-1945)

- Xác định kẻ thù là phát xít Nhật

Chỉ thị  Thống nhất các lực lượng vũ trang thành
Nhật – Pháp Việt Nam Giải phóng quân
bắn nhau và Cứu quốc quân
- Khẩu hiệu: “đánh đuổi phát xít Nhật”
hành động Xây dựng các chiến khu phát triển hơn nữa
của chúng ta lực lượng vũ trang và nửa vũ trang
(12/3/1945)
- Phát động cao trào kháng Nhật cứu nước
VNTT giải phóng quân
- Ngày 16/4/1945, Tổng bộ Việt Minh
ra chỉ thị tổ chức Ủy ban giải phóng Việt Nam

3. Phong trào giải phóng dân tộc 1939-1945 3. Phong trào giải phóng dân tộc 1939-1945
d/ Cao trào kháng Nhật cứu nước e/ Tổng khởi nghĩa giành chính quyền

- Các cuộc KN từng phần nổ ra ở thượng du và trung du Bắc bộ

Chiến tranh thế giới II kết thúc
Phát xít Đức đầu hàng Liên Xô (9-5-1945)
Nhật Bản thất bại liên tiếp trên các chiến trường!
 Khu giải phóng được thành lập

 Các chiến khu ra đời ở cả ba miền

(Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Hoàng Hoa
Thám, Quang Trung….)

 Phong trào Phá kho thóc của Nhật

đã lôi cuốn hàng triệu quần chúng
tham gia
Nổ bom nguyên tử ở Nhật Nhật đầu hàng quân Đồng minh

11
 2/24/2023

3. Phong trào giải phóng dân tộc 1939-1945 3. Phong trào giải phóng dân tộc 1939-1945

e/ Tổng khởi nghĩa giành chính quyền e/ Tổng khởi nghĩa giành chính quyền

Hội nghị toàn quốc của Đảng (13-15/8/1945)

Đầu tháng quyết định phát động toàn dân Tổng khởi nghĩa
9/1945

Ngày 13-8-1945, UB khởi nghĩa toàn quốc

Quân ĐM
được thành lâp, ra lệnh Tổng khởi nghĩa
vào VN

15/8/1945
16-8-1945, Đại hội Quốc dân Tân Trào
Nhật tán thành quyết định Tổng khởi nghĩa
đầu hàng
Đồng minh

3. Phong trào giải phóng dân tộc 1939-1945 3. Phong trào giải phóng dân tộc 1939-1945

e/ Tổng khởi nghĩa giành chính quyền e/ Tổng khởi nghĩa giành chính quyền

“Giờ quyết định cho vận

mệnh Dân tộc ta đã đến.
Toàn thể đồng bào
hãy đứng dậy đem sức ta
Mà giải phóng cho ta… Nhân dân Sài Gòn
Chúng ta không thể chậm nổi dậy (25-8)
trễ. Tiến lên!Tiến lên!”
(Hồ Chí Minh) Nhân dân Huế
khởi nghĩa (23-8)

Hồ Chí Minh được bầu

làm chủ tịch Uỷ ban DTGP VN
Nhân dân Hà Nội giành
chính quyền (19-8)

12
 2/24/2023

3. Phong trào giải phóng dân tộc 1939-1945 3. Phong trào giải phóng dân tộc 1939-1945
e/ Tổng khởi nghĩa giành chính quyền e/ Tổng khởi nghĩa giành chính quyền

30-8-1945, vua Bảo Đại thoái vị

Ba Đình, ngày 2-9-1945

“từ nay… lấy làm vui được làm dân tự do của một nước độc lập”

4. Tính chất, ý nghĩa và kinh nghiệm của cách mạng

tháng Tám năm 1945

CÂU HỎI

1. Nêu những tính chất của CM tháng Tám năm 1945

2. Cách mạng tháng Tám có ý nghĩa như thế nào đối với CMVN
3. Những bài học kinh nghiệm được rút ra từ CM tháng Tám năm 1945

13