Grupa A Klasa .................... Liczba punktów ......

/ 66
Imię i nazwisko ...................................

Drgania i fale - sprawdzian

1 Oceń zdania. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F jeśli jest fałszywe (.../4 pkt)

1. Źródłem fali jest drgające ciało. P F

2. Fala mechaniczna może się rozchodzić w próżni. P F
3. Ośrodek sprężysty to ośrodek, w którym fala nie może się rozchodzić. P F
4. Fala akustyczna może się rozchodzić w próżni. P F
2 Oceń zdania. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F, jeśli jest fałszywe. (.../7 pkt)

1. jest promieniowanie podczerwone. P F

2. jest fala dźwiękowa. P F
3. jest fala na wodzie. P F
Falą
elektromagnetyczną 4. jest promieniowanie rentgenowskie. P F
5. jest światło widzialne. P F
6. są infradźwięki. P F
7. jest promieniowanie γ. P F

3 Przelicz jednostki. (.../2 pkt)

a) 0,5 MHz = _________________ Hz b) 75 Hz = _________________ kHz

4 (.../2 pkt)
Kula wisząca na nici wychyla się na przemian
w lewo i w prawo. Wykres ilustruje zależność
położenia tej kuli od czasu.
Wychylenie w prawo oznaczono znakiem +,
a wychylenie w lewo znakiem –.
Na podstawie wykresu uzupełnij zdania.

1. Amplituda drgań kuli wynosi ______ .

2. Okres drgań kuli wynosi ______ .

5 Przyporządkuj zakresy częstotliwości oznaczone cyframi (1–3) odpowiadającym im (.../3 pkt)

rodzajom dźwięku oznaczonym literami (A–C).
A. dźwięki słyszalne B. ultradźwięki C. infradźwięki
1. f < 16 Hz 2. 16 Hz < f < 20 000 Hz 3. f > 20 kHz

6 Uzupełnij zdanie. Wybierz odpowiedź 1 lub 2. (.../1 pkt)

Wrażenie głośności dźwięku zależy od 1 / 2 drgań ośrodka.

1. amplitudy 2. częstotliwości

7 Odległość między kolejnymi grzbietami fal na morzu wynosi 10 m. Fale uderzają o brzeg (.../2 pkt)
w odstępach 4-sekundowych. Oblicz prędkość rozchodzenia się fali.

8 Serce Kasi bije 60 razy na minutę. Oblicz częstotliwość bicia jej serca. Wynik podaj (.../2 pkt)
w hercach.

Grupa A | strona 1 z 3
9 Oceń zdania. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F, jeśli jest fałszywe. (.../5 pkt)

1. W bębnie źródłem dźwięku jest drgająca membrana. P F

2. Źródłem dźwięku wydawanego przez flet jest drgający słup powietrza. P F
Głośność dźwięku organów zależy od wysokości słupa powietrza
3. P F
drgającego w piszczałce.
4. W gitarze podstawowym elementem drgającym jest struna. P F
Wysokość dźwięku zależy od siły, z jaką zostanie szarpnięta struna
5. P F
gitary.

10 Przyporządkuj falom elektromagnetycznym oznaczonym cyframi (1–4) odpowiadające (.../4 pkt)

im właściwości lub zastosowanie oznaczone literami (A–D).
1. Mikrofale 3. Promieniowanie γ
2. Promieniowanie podczerwone 4. Promieniowanie X

A. wykorzystuje się w medycynie do prześwietleń.

B. można zobaczyć dzięki komorze termowizyjnej; wykorzystuje się je w noktowizji.
C. wykorzystuje się w radarach i telefonii komórkowej.
D. stosuje się w medycynie do sterylizacji narzędzi chirurgicznych i w radioterapii.

11 Pszczoła macha skrzydłami z częstotliwością 170 Hz. Wiedząc, że prędkość dźwięku (.../2 pkt)
w powietrzu ma wartość 340 m/s, oblicz długość fali, której źródłem są drgające skrzydła
pszczoły.

12 Na wycieczce w górach Rafał głośno krzyknął „hop”. Dźwięk wrócił do niego po 2 s. (.../3 pkt)
Wiedząc, że prędkość dźwięku w powietrzu ma wartość 340 m/s, oblicz odległość,
w jakiej znajdowała się przeszkoda.

13 Bawiące się dzieci wytworzyły w gumowym wężu falę o długości 0,5 m. Oblicz długość (.../3 pkt)
fali, jeżeli częstotliwość drgań węża zmaleje dwukrotnie.

14 Rysunek przedstawia wykresy dwóch dźwięków. Uzupełnij zdania. (.../2 pkt)

1. Większą głośność ma
dźwięk A/ B.

2. Dźwięk I ma C/ D/ E
dźwięk II.

A. I B. II

C. większą wysokość niż D. mniejszą wysokość niż E. taką samą wysokość jak

15 Wysokie dźwięki to drgania o A/ B częstotliwości. Dźwięki o bardzo małej częstotliwości (.../3 pkt)
to C/ D. Im mniejsza jest amplituda drgań, tym dźwięk jest E/ F.
A. dużej C. infradźwięki E. niższy
B. małej D. ultradźwięki F. cichszy

Grupa A | strona 2 z 3
16 Zaznacz właściwe dokończenia zdań. (.../3 pkt)
a) Amplitudą drgań nazywamy
A. wielkość maksymalnego wychylenia ciała z położenia równowagi.
B. wielkość dowolnego wychylenia ciała z położenia równowagi.
b) Częstotliwość określa
A. liczbę pełnych drgań w ciągu sekundy.
B. czas, w jakim drgania zostały wykonane.
c) Jednostką okresu jest A. metr B. sekunda

17 (.../4 pkt)
Ciężarek zawieszony na sprężynie porusza
się ruchem drgającym. Wykres przedstawia
zależność jego położenia od czasu.
Na podstawie wykresu określ:
a) położenie ciężarka w chwili t = 15 s.
b) amplitudę drgań ciężarka.
c) okres i częstotliwość drgań ciężarka.
18 Zaznacz właściwe dokończenia zdań. (.../3 pkt)
a) Drgający kamerton wywołuje wokół siebie
A. przemieszczanie porcji powietrza.
B. zagęszczenia i rozrzedzenia powietrza.
b) Rozchodzenie się dźwięku w powietrzu polega na
A. przemieszczaniu się cząsteczek powietrza wraz z falą.
B. rozchodzeniu się zagęszczeń i rozrzedzeń powietrza.
c) Jeśli drgający kamerton umieścimy w próżni, to
A. nie usłyszymy dźwięku, ponieważ fala dźwiękowa może się rozchodzić tylko w jakimś
ośrodku.
B. usłyszymy dźwięk, ponieważ do rozchodzenia się fali dźwiękowej ośrodek nie jest
potrzebny.

19 Uzupełnij zdania, wybierając odpowiedź spośród podanych. (.../3 pkt)

Człowiek słyszy dźwięki o częstotliwości A/ B/ C.
Dźwięki o częstotliwości A/ B/ C nazywamy infradźwiękami, a dźwięki o częstotliwości
A/ B/ C – ultradźwiękami.
A. niższej od 20 Hz B. od 20 Hz do 16 kHz C. wyższej od 16 kHz

20 Uporządkuj fale elektromagnetyczne od najkrótszych do najdłuższych. Wpisz w puste (.../3 pkt)

miejsca odpowiednie cyfry (1, 2 lub 3).

mikrofale ____ fale radiowe ____ promieniowanie rentgenowskie ____

21 Uzupełnij zdania właściwymi wyrażeniami. Przyjmij, że wahadło znajduje się na pewnej (.../5 pkt)
wysokości nad podłożem.
a) Przy maksymalnym wychyleniu prędkość i energia kinetyczna ciężarka na sprężynie
mają wartość A/ B/ C, a w położeniu równowagi – wartość A/ B/ C.
b) W najwyższym położeniu ciężarka na sprężynie energia potencjalna ciężkości ma
wartość A/ B/ C, a w położeniu najniższym – wartość A/ B/ C.
c) Gdy sprężyna jest maksymalnie rozciągnięta, energia potencjalna sprężystości ma
wartość A/ B/ C.
A. największą B. zero C. najmniejszą, ale większą od zera

Grupa A | strona 3 z 3