Egzamin Maturalny Z Języka Polskiego: Maturalni

z Maturalni
.com
WYPEŁNIA ZDAJĄCY
KOD PESEL
om
EGZAMIN MATURALNY 1
Z JĘZYKA POLSKIEGO
.c
POZIOM PODSTAWOWY WYPEŁNIA ZESPÓŁ
ail
NADZORUJĄCY
Uprawnienia zdającego do:
ARKUSZ POKAZOWY dostosowania zasad
gm oceniania
TEST JĘZYK POLSKI W UŻYCIU

TEST HISTORYCZNOLITERACKI
i7@
TERMIN: Przed 4 maja 2023 r.

CZAS PRACY: 240 minut (łącznie na napisanie testów i wypracowania)
k
LICZBA PUNKTÓW DO UZYSKANIA ZA TEST JĘZYK POLSKI W UŻYCIU: 10

als
LICZBA PUNKTÓW DO UZYSKANIA ZA TEST HISTORYCZNOLITERACKI: 15

ag
Instrukcja dla zdającego

1. Upewnij się, że otrzymałaś/otrzymałeś dwa arkusze egzaminacyjne, oznaczone 1 i 2
om
– jeden z testami, drugi z wypracowaniem.

2. Sprawdź, czy arkusz egzaminacyjny z testami zawiera 17 stron (zadania 1–17).
Ewentualny brak zgłoś przewodniczącemu zespołu nadzorującego egzamin.
3. Odpowiedzi zapisz w miejscu na to przeznaczonym przy każdym zadaniu.
t.d
4. Pisz czytelnie. Używaj długopisu/pióra tylko z czarnym tuszem/atramentem.

t.domagalski7@gmail.com
5. Nie używaj korektora, a błędne zapisy wyraźnie przekreśl.

6. Pamiętaj, że zapisy w brudnopisie nie będą oceniane.
7. Na tej stronie oraz na karcie odpowiedzi wpisz swój numer PESEL i przyklej naklejkę
z kodem.
Strona 1 z 17
© Maturalni.com - Wszelkie prawa zastrzeżone.

Materiał zawiera token użytkownika. Próba rozpowszechniania pliku grozi konsekwencjami prawnymi.
Część 1. Test Język polski w użyciu
Przeczytaj uważnie teksty, a następnie wykonaj zadania umieszczone pod nimi. Odpowiadaj
tylko na podstawie tekstów i tylko własnymi słowami – chyba że w zadaniu polecono
inaczej. Udzielaj tylu odpowiedzi, o ile Cię poproszono.
Tekst 1.
Justyna Staszewska
Wulgaryzacja przekazu jako wyróżnik języka w komunikacji na forach internetowych
om
Badacze internetowych zjawisk (jak chociażby Jan Grzenia czy Patricia Wallace) 1
wyróżniają kilka podstawowych elementów, stanowiących istotę komunikacji
za pośrednictwem Internetu, a zarazem komunikacji na forach. Są nimi: anonimowość,
.c
kreowanie własnej tożsamości, zrównanie ról nadawcy i odbiorcy, nieoficjalność oraz
kolokwialność, łącząca się ze zniesieniem reguł interpunkcji, ortografii, z grafizacją pisma
i ogólną modyfikacją pisowni, hipertekstowość, dialogowość, spontaniczność, emocjonalność
ail
i ekspresywność. Od każdej z powyższych cech odnotować można pewne odstępstwa
(np. wbrew zasadzie anonimowości część forumowiczów sygnuje swe posty własnym
imieniem i nazwiskiem), nie wpływa to jednak znacząco na podstawowe prawidła
funkcjonowania forum.
gm
Na podstawie obserwacji środowiska internetowego wielu badaczy wysnuło wnioski
dotyczące wysokiego stopnia potencjalności zachowań agresywnych w obrębie tej platformy.
Dowodów na prawdziwość takiego twierdzenia nie trzeba daleko szukać. Wystarczy zapoznać
się z kilkoma dyskusjami w obrębie paru forów internetowych. Wyjątkowo łatwo spotkać
i7@
tu zjawisko popularnie zwane „wojną na obelgi” (flame wars). Wynika to z faktu, że kanał,
którym posługują się internauci, daje im przywileje takie, jak wspomniana wcześniej
anonimowość czy względnie wysoka bezkarność. Niesie to ze sobą konkretne konsekwencje:
Internet prowokuje przełamywanie barier – nie tylko fizycznych, ale także psychicznych,
komunikacyjnych. Powszechnie widoczne w sieci są przesunięcia dotychczas obowiązujących
k
granic, rozluźnienie pewnych norm. Co nie przystoi podczas komunikacji twarzą w twarz, ma
szansę zaistnieć w wymianie zdań za pośrednictwem Internetu. Odnosząc to do sfery
als
językowej – pojawienie się komunikatów agresywnych w Internecie również można

by interpretować jako przekroczenie barier, przesunięcie granic językowego savoir vivre’u.
Dziś coraz częściej zauważa się odejście od postawy poprawności, odrzucenie norm
grzecznościowych. Na ich miejsce wkracza swoista anarchia, wolność słowa, uniezależnienie
ag
od kanonu postępowania. Uczeni dowodzą, iż warunki, jakie tworzą konsytuację podczas

wirtualnej interakcji, sprzyjają wyzbyciu się zahamowań. Tym samym łatwiej jest dać upust
swoim emocjom, wyzbyć się skrępowania podczas ujawniania wzburzenia czy gniewu. (...)
om
Wspominając o kwestii ataku na drugą osobę, warto wskazać pewną popularną

praktykę – szczególnie często widoczną na forum GoldenLine, a pojawiającą się w obrębie
grupy Wulgaryzmy. Formy jawnie znieważające, wulgarne i obsceniczne wbrew pozorom
odgrywają tu inną rolę, niż to mogłoby się wydawać. Obrażanie interlokutora ma tu wymiar
zabawowy. Agresja werbalna pełni funkcję ludyczną. Stąd też wyjątkowe wyspecjalizowanie
t.d
członków tej zbiorowości: publikowane przez nich posty prócz standardowych form
wulgarnych, obscenicznych, zawierają postacie wysublimowane, urozmaicone, niespotykane,
zintensyfikowane. Takie są właśnie reguły prowadzonej tu gry: im silniejszy, mniej pospolity

czy szablonowy wulgaryzm, tym lepiej. Co ciekawe, nawet te najmniej powszednie czy
konwencjonalne przypadki agresji naruszają te same rejony tabu, co pospolite jej formy. (...)
Wulgaryzmy służą znieważaniu, emotywizacji przekazu, jego uwiarygodnieniu,
odgrywają rolę zabawową, są elementem autopromocji, kreacji własnego wizerunku. Ponadto
pełnią funkcję perswazyjną: przyciągają uwagę i aktywizują czytelników. Tak szerokie
1Por.: J. Grzenia, Komunikacja językowa w Internecie, Warszawa 2006; P. Wallace, Psychologia Internetu,
Poznań 2004.
Strona 2 z 17

spektrum możliwych efektów – rzec by nawet można – korzyści wynikających z używania
wulgaryzmów, w oczach internautów sytuuje je na pozycji atrakcyjnego środka wyrazu.
Tekst 2.
Małgorzata Kuruc
Wulgarny internauta, czyli kilka słów o zgorszeniu w sieci
Zdaniem M. Bugajskiego, „konieczność wciągnięcia w obwód komunikowania jak

największej liczby odbiorców prowadzi do upotocznienia języka mediów, jego cechą staje się
om
wulgarność (pospolitość), co w kontekście prowadzi do zatarcia różnorodności gatunkowej
i stylistycznej” (...) 2. I. Biernacka-Ligęza uważa, że wulgaryzmy są „jednymi
z najpopularniejszych i najczęściej wykorzystywanych dzisiaj słów” 3, co potwierdza
powszechne dziś przekonanie, że język w Internecie jest nimi przesycony. Obniża się poziom
kultury komunikacji międzyludzkiej przede wszystkim w wymiarze funkcjonalnym języka.
.c
Następuje więc wulgaryzacja wypowiedzi, co zauważalne jest w różnego rodzaju sytuacjach
komunikacyjnych w globalnej sieci, a w szczególności w komunikacji synchronicznej lub
ail
naśladującej komunikację typu face to face, np. w komunikatorach, na forum, w komentarzach.
(...)
Komunikacja w Internecie charakteryzuje się więc tym, że każdy może korzystać
gm
z nieograniczonych możliwości używania języka bez cenzury. Wolność w globalnej sieci
sprawia, że internauci pozwalają sobie na dużą swobodę w kontaktach i przekraczają
dotychczasowe granice ustalone w świecie realnym. Przykładem tego może być dyskusja
na forum w blogu redakcyjnym akcji Polska dla Polaków na temat Co jest wulgaryzmem?
Czy słowo „zajebisty” to wulgaryzm? Czy mówienie kurde to obciach? Które przekleństwa
i7@
są niemodne?. Wśród użytkowników Internetu długo trwała debata, czy wyraz o silnie
wulgarnym rodowodzie – „zaje*isty” w ogóle można traktować jako przekleństwo. (...)
Z graficznych elementów stosowanych w komunikacji internetowej należy wymienić
gwiazdki, zwane inaczej asteryskami. Biorąc pod uwagę wulgaryzację wypowiedzi występują
one w niestandardowej roli – pełnią funkcję eufemizmów, choć nimi w pełnym tego słowa
k
znaczeniu nie są. (...)

Wulgaryzmy występują nawet w nickach i adresach e-mail, co zaskakuje z tego
als
powodu, że stanowią one zwrot identyfikujący użytkownika. Regulaminy poszczególnych

programów do obsługi poczty czy komunikatorów zabraniają używania nicków czy adresów,
które są obraźliwe i wulgarne. Użytkownicy znaleźli więc możliwość „obejścia” i stosują
różnorodne zabiegi pozwalające na wykorzystanie elementów gorszących czy wulgarnych.
ag
Takim zabiegiem jest np. zwielokrotnienie jednego lub kilku znaków: np. francaaaa@........pl.
W Internecie można również zauważyć niepokojące zjawisko. Zasięg występowania
słów wulgarnych rozszerza się, a odczucie wulgarności słabnie. w pewnych kręgach
om
użytkowników następuje swoista desemantyzacja wulgaryzmów, które już niczego

nie wyrażają, służą jako przerywniki w dowolnej rozmowie lub zastępniki dla wielu innych,
semantycznie bogatych, precyzyjnych słów (por. np. rozbudowane serie czasowników
i pochodnych od nich derywatów oparte na rdzeniu -pierd- i -pieprz-). (...)
A. Grybosiowa podkreśla, iż używanie wulgaryzmów należy do współczesnych zjawisk
t.d
kulturowojęzykowych, a społeczeństwo polskie otwarte na nowości, akceptuje wzory

napływające z Zachodu, dlatego też tylko częściowo protestuje się przeciw niszczeniu
tożsamości kulturowej. Już pobieżna analiza przedstawionych powyżej przykładów pozwala

na stwierdzenie, że język w Internecie przesycony jest wulgaryzmami. Nie jest to jednak
szczegółowa systematyzacja zjawiska, a jedynie przegląd wulgarnych form występujących
w globalnej sieci, będących uzasadnieniem opinii, że „cechą dzisiejszej polszczyzny jest (…)
2 M. Bugajski, Komunikowanie i komunikowanie się w mediach, w: Współczesne odmiany języka narodowego,

red. K. Michalewski, Łódź 2004, s. 92.
3 I. Biernacka-Ligęza, Wulgaryzmy a łamanie normy kulturowej, w: Mowa rozświetlona myślą. Świadomość
normatywno-stylistyczna współczesnych Polaków, red. J. Miodek, Wrocław 1999, s. 167.
Strona 3 z 17

brutalizacja i prymitywizacja języka, połączona z promowaniem kultury popularnej kosztem
kultury wysokiej, a także widoczna powszechnie komunikacja emocji” 4. Można tylko
przypuszczać, że język będzie coraz bardziej wulgarny – przecież to dopiero początek ery
Internetu. Te krótkie rozważania w całości potwierdzają powyższą tezę.
Zadanie 1. (0-1)
Czy sąd Justyny Staszewskiej, że „co nie przystoi podczas komunikacji twarzą
w twarz, ma szansę zaistnieć w wymianie zdań za pośrednictwem Internetu” znajduje
om
potwierdzenie w artykule Małgorzaty Koruc? Uzasadnij odpowiedź.
……………………………………………………………………………………………………………
.c
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
ail
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
gm
Zadanie 2. (0-1)
Oceń prawdziwość podanych stwierdzeń odnoszących się do wskazanych tekstów.
i7@
Zaznacz P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.
Obie autorki podkreślają zarówno pozytywną, jak i negatywną rolę

1. P F
wulgaryzmów.
k
Małgorzata Koruc uważa, że zjawisko wulgaryzacji łączy się z dominacją

2. P F
als
kultury popularnej.
3. W obydwu tekstach kultury dominuje funkcja impresywna. P F

ag
Zadanie 3. (0-1)
Dlaczego obie autorki w pierwszym zdaniu odwołują się do innych autorów?
om
Uzasadnij odpowiedź.
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
t.d
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
4 J. Mazur, Tendencje rozwojowe współczesnego języka polskiego, „Annales UMCS” 2000, sectio FF, s. 181.
Strona 4 z 17

Zadanie 4. (0-1)
Na podstawie tekstu Małgorzaty Koruc wyjaśnij termin desemantyzacja wulgaryzmów.
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
om
……………………………………………………………………………………………………………
.c
Zadanie 5. (0-1)
ail
Czy zjawisko wulgaryzacji przedstawione jest przez autorki tylko w negatywny sposób?
Uzasadnij odpowiedź, odnosząc się do obydwu tekstów.
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
gm
……………………………………………………………………………………………………………
i7@
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
k
Zadanie 6. (0-1)
als
Na jaki wspólny skutek używania wulgaryzmów wskazują Koruc i Staszewska?

Uzasadnij odpowiedź.
ag
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
om
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
t.d
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
Strona 5 z 17

Zadanie 7. (0-4)
Na podstawie obu tekstów napisz syntetyzującą notatkę na temat: Formy wulgaryzacji
komunikacji internetowej. Twoja wypowiedź powinna liczyć 60–90 wyrazów.
Uwaga: w ocenie wypowiedzi będzie brana pod uwagę poprawność językowa,
ortograficzna i interpunkcyjna.
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
om
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
.c
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
ail
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
gm
……………………………………………………………………………………………………………
i7@
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
k
……………………………………………………………………………………………………………
als
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
ag
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
om
t.d
Strona 6 z 17

Część 2. Test historycznoliteracki
Zadanie 8. (0-2)
Przeczytaj fragment artykułu Barbary Bibik:
Konflikt takich dwóch sprzecznych prawd jest nieunikniony i nie do rozwiązania – i w tym tkwi
to, co nazywamy tragizmem. I dwie ścierające się postacie, z których każda działa w imię
jednej z dwóch ścierających się prawd i każda pada ofiarą swojej prawdy – są postaciami
tragicznymi (...) Względy religijne, na które powołuje się Antygona, nie są zatem motywem
om
inspirującym jej działanie (...), a jedynie uzasadnieniem takiego postępowania. Przede
wszystkim bowiem kieruje nią philía – oddanie osobie bliskiej, którą w czasach Sofoklesa
postrzegano jako uczucie bazujące głównie na jedności tych, których ono łączyło; jako
wartość, pewien ideał zapewniający człowiekowi wolność i wielkość duszy oraz jej cnotę. (...)
Jednak w działaniu Antygony uczucia do najbliższych nie są oddzielone od zasad
.c
sprawiedliwości (díke) czy szacunku dla praw boskich (eusébeia). (...). Jej tragizm niewątpliwie
potęguje motyw narzeczeństwa z Hajmonem (...).
ail
Źródło: Barbara Bibik, O “Antygonie” trochę inaczej, RUCH LITERACKI R. LIII, 2012, Z. 2 (311).
Zadanie 8.1 (0-1)

gm
Na podstawie podanego fragmentu artykułu zdefiniuj pojęcie tragizmu.
……………………………………………………………………………………………………………
i7@
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
k
……………………………………………………………………………………………………………
als
……………………………………………………………………………………………………………
ag
Zadanie 8.2 (0-1)

W kontekście powyższego fragmentu oraz fabuły Antygony wyjaśnij, na czym polega
om
tragizm bohaterki. W uzasadnieniu przywołaj sytuację z książki.
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
t.d
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
Strona 7 z 17

Zadanie 9. (0-1)
Do jakich bohaterów mitycznych lub biblijnych nawiązują podane fragmenty utworów?
Każdemu z fragmentów A–C przyporządkuj po jednym bohaterze wybranym spośród
1–4. Wpisz wybrany numer bohatera w odpowiednie miejsce w tabeli.
CYTAT Z WIERSZA BOHATER
A. Dzieckiem w kolebce kto łeb urwał Hydrze,

Ten młody zdusi Centaury,
om
Piekłu ofiarę wydrze,
Do nieba pójdzie po laury
Adam Mickiewicz, Oda do młodości
B. Ja i ojczyzna to jedno. Kocham i cierpię katusze.
.c
Adam Mickiewicz, Dziady, cz.III
ail
C. To na wieki nie minie,
Że marna marność słynie.
Daniel Naborowski, Marność
1.
2.
Prometeusz
Herakles
gm
3. Kohelet
4. Hiob
i7@
Zadanie 10. (0-2)

Przeczytaj fragment Bogurodzicy i wiersz Mikołaja Sępa-Szarzyńskiego Sonet do
Najświętszej Marii Panny.
k
Tekst 1.
als
Bogurodzica
Bogurodzica dziewica 5, Bogiem sławiena 6 Maryja, Usłysz głosy, napełń myśli 14 człowiecze.
U twego Syna Gospodzina 7 matko zwolena 8, Maryja! Słysz 15 modlitwę, jąż nosimy 16,
ag
Zyszczy nam 9, spu<ś>ci nam 10. A dać raczy 17, jegoż 18 prosimy:
Kyrieleison 11. A na świecie zbożny 19 pobyt,
Twego dziela Krzciciela 12, bożycze 13, Po żywocie ra<j>ski przebyt 20.
om
Kyrieleison.
5
Bogurodzica Dziewica... Maryja - formy mianownikowe użyte w funkcji wołacza;
t.d
6
sławiona ze względu na Boga (którego zrodziła)
7
Pana
8
wybrana
9
pozyskaj dla nas
10
daj, przekaż nam (twego Syna)
11 Panie, zmiłuj się
12
dla twego Chrzciciela (św. Jana)
13
synu Boga (wołacz od słowa bożyc - syn Boga)
14
spełń myśli, pragnienia
15
wysłuchaj
16
którą zanosimy, odprawiamy
17
racz
18
czego, o co
19
pomyślny, dostatni; także: pobożny;
20
wieczne bytowanie w raju
Strona 8 z 17

Tekst 2.
Mikołaj Sęp-Szarzyński,
Sonet do Najświętszej Marii Panny
Panno bezrówna, stanu człowieczego

Wtóra ozdobo, nie psowała w której
Pokora serca ni godność pokory,
Przedziwna Matko Stworzyciela swego!
om
Ty, głowę starwszy smoka okrutnego,
Którego jadem świat był wszystek chory,
Wziętaś jest w niebo nad wysokie chory,
Chwalebna, szczęścia używasz szczyrego.
.c
Tyś jest dusz naszych jak księżyc prawdziwy,
W którym wiecznego baczymy promienie
ail
Miłosierdzia, gdy na nas grzech straszliwy
Przywodzi smutnej nocy ciężkie cienie,
Ale <i> zarzą już nam nastań raną,

Pokaż twego Słońca światłość żądaną! gm
i7@
Czy użyte w obu tekstach apostrofy pełnią taką samą funkcję? Rozstrzygnij, odnosząc
się do obu tekstów.
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
k
als
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
ag
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
om
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
t.d
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
Strona 9 z 17

Zadanie 11 (0-2)
Przeczytaj fragment Makbeta Williama Szekspira i Kordiana Juliusza Słowackiego.
Tekst 1.
William Szekspir
Makbet
Lady Makbet:
Kto by się odważył
om
Inaczej myśleć, gdy krzyki usłyszy
Boleści naszej nad Duncana śmiercią?
Makbet:
.c
Postanowiłem. Do strasznego czynu
Przywołam wszystkie duszy mej potęgi.
Idźmy pozorem pięknym zwoǳić gości,
ail
Serc kłamstwo ukryć w twarzy kłamliwości!
Tekst 2.
Juliusz Słowacki
gm
Kordian
i7@
Ha! carze, ty nam polską ukradłeś krainę?

Za to śmierć! bo wiedziałeś kradnąc, żeś wart śmierci!
Ha! carze, tyś ją zabił i rozdarł na ćwierci,
Potem kawały, spadłe z gilotyny ścienic,
Przybiłeś do trzech tronów jak do trzech szubienic,
k
Gdzie na nie patrzą wzgardą królewscy zbrodniarze;

als
Carze! gdybyś dwa razy mógł umrzeć? O! carze,

Dwa razy ciebie przed sąd Boga zapozywam!…
(...)
Puszczajcie mię! puszczajcie! jam carów morderca;
ag
Idę zabijać… ktoś mię za włos trzyma.

om
Zadanie 11.1 (0-1)

Jaki motyw łączy zestawione ze sobą fragmenty? Uzasadnij odpowiedź.
……………………………………………………………………………………………………………
t.d
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
Strona 10 z 17

Zadanie 11.2 (0-1)
Czy spełniły się słowa „Idę zabijać…” bohatera dramatu Juliusza Słowackiego?
Uzasadnij odpowiedź, odnosząc się znajomości treści dramatu.
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
om
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
.c
ail
Zadanie 12 (0-2)
Zapoznaj się z poniższym fragmentem tekstu Jarosława Ławskiego o jednym z
bohaterów literackich.
gm
Pytanie zżerające (jego) duszę brzmi: kim jestem? Sięga ono głębiej niż dylemat: Litwin czy
Krzyżak, poganin lub chrześcijanin. Wkracza w fundamentalne pytanie: czy podejmując
zdradzieckie dzieło wobec jedynych ludzi w imię innych ludzi - jestem jeszcze człowiekiem?
i7@
Jarosław Ławski, Rosyjska Apokalipsa (…),

https://repozytorium.uwb.edu.pl/jspui/bitstream/11320/13079/1/J_Lawski_Rosyjska_Apokalipsa.pdf
k
Zadanie 12.1 (0-1)

als
Postać, o której mowa w przytoczonym fragmencie tekstu to bohater:
A. Kordiana.
B. Dziadów części III.
ag
C. Pana Tadeusza.
D. Konrada Wallenroda.
om
Zadanie 12.2 (0-1)

Wyjaśnij, na czym polega czyn bohatera, który podejmuje „zdradzieckie dzieło wobec
jedynych ludzi w imię innych ludzi”. W odpowiedzi przywołaj sytuację z lektury.
t.d
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
Strona 11 z 17

Zadanie 13. (0-1)
Zapoznaj się z reprodukcjami obrazów A i B.
.c om
ail
gm
i7@
A.
k
als
ag
om
t.d
B.
Który obraz – A czy B – reprezentuje sposób postrzegania rzeczywistości

charakterystyczny dla pozytywizmu? Uzasadnij odpowiedź, odwołując się do obu
obrazów.
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
Strona 12 z 17

……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
om
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
.c
Zadanie 14. (0-1)
ail
Zapoznaj się z poniższymi tekstami kultury.
Tekst 1.
Stanisław Wyspiański
Wesele
gm
DZIENNIKARZ
i7@
Zacz kto? —
STAŃCZYK
Błazen.
DZIENNIKARZ
poznając
k
Wielki mąż!
STAŃCZYK
als
Wielki, bo w błazeńskiej szacie;

wielki, bo wam z oczu zszedł,
błaznów coraz więcej macie,
nieomal błazeńskie wiece;
ag
(...)
DZIENNIKARZ
Trzeba by do służby narodu
om
błaznów całego zastępu;

palą się hajduki w męce,
z własnego bólu się śmieją;
gasną świece narodowe,
okropne rzeczy się ǳieją,
t.d
śmiechem i szyderstwem biegu

obuǳić, ośmielić zdolne
serce spodlone, niewolne,

które naszą krew zaprawia.
STAŃCZYK
A wolicie spać —
DZIENNIKARZ
To jedno!
Usypiam duszę mą biedną
i usypiam brata mego;
wszystko jedno, wszystko jedno,
Strona 13 z 17

tyle złego, co dobrego,
okropne rzeczy się ǳieją.
Patrzeć na przebiegi zdarzeń —
dalekie, dalekie od marzeń,
tak odległe od wszystkiego,
co było wielkie w kraju;
że wszystko, co było, przepadło,
bezpowrotnie w mroku zbladło
om
Tekst 2.
Jan Matejko, (...)
.c
ail
gm
k i7@
als
ag
om
W kontekście dramatu Wyspiańskiego wyjaśnij symboliczne znaczenie postaci

widocznej na obrazie Jana Matejki i w powyższym fragmencie. Uzasadnij odpowiedź,
t.d
odnosząc się do obu tekstów kultury.

……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
Strona 14 z 17

……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
Zadanie 15 (0-1)
Przyporządkuj dzieła do epoki, w której powstały. W tabelę wpisz literę odpowiadającą
właściwej epoce. Jedna epoka może pasować do więcej niż jednego utworu
literackiego.
om
Tytuł utworu Nazwa epoki
Profesor Andrews w Warszawie
Katedra
.c
Zdążyć przed Panem Bogiem
ail
Przedwiośnie
A.
B.
C.
XX-lecie międzywojenne
Literatura wojny i okupacji
gm
Literatura lat 1945–1989 krajowa i emigracyjna
D. Literatura po 1989 roku
i7@
Zadanie 16. (0-2)

Przeczytaj fragment utworu Zdążyć przed Panem Bogiem Hanny Krall:
– Widziałem kiedyś na Żelaznej zbiegowisko. Ludzie tłoczyli się na ulicy dookoła beczki –
k
zwyczajnej drewnianej beczki, na której stał Żyd. Był stary, niski i miał długą brodę. Przy nim
als
stało dwóch niemieckich oficerów. (Dwóch pięknych, rosłych mężczyzn przy małym,
zgarbionym Żydzie.) I ci Niemcy wielkimi krawieckimi nożycami obcinali Żydowi po kawałeczku
jego długą brodę, zaśmiewając się do rozpuku. Tłum, który ich otaczał, też się śmiał.
Bo obiektywnie byto to naprawdę śmieszne: mały człowieczek na drewnianej beczce z coraz
ag
krótszą brodą, ginącą pod krawieckimi nożycami. Jak gag filmowy. Nie było jeszcze getta, więc
w tej scenie nie czuło się grozy. Z Żydem przecież nic strasznego się nie działo: tyle że można
go było bezkarnie na tej beczce postawić, że ludzie zaczynali już rozumieć, że to jest bezkarne
i że budził śmiech.
om
Wiesz co? Wtedy zrozumiałem, że najważniejsze ze wszystkiego jest nie dać wepchnąć się
na beczkę. Nigdy, przez nikogo. Rozumiesz? Wszystko, co robiłem potem – robiłem dlatego,
żeby nie dać się wepchnąć.
t.d
Zadanie 16.1 (0-1)

Wyjaśnij, w kontekście powyższego fragmentu i znajomości książki, sens metafory

„nie dać się wepchnąć na beczkę”.
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
Strona 15 z 17

……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
Zadanie 16.2 (0-1)

Czy zgadzasz się ze stwierdzeniem, że pod względem formy Zdążyć przed Panem
om
Bogiem jest bliskie reportażowi? Uzasadnij odpowiedź, odnosząc się do powyższego
fragmentu i całego utworu.
……………………………………………………………………………………………………………
.c
……………………………………………………………………………………………………………
ail
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………… gm
i7@
Zadanie 17. (0-1)

Przeczytaj podaną definicję wyrazu ironia oraz fragment wiersza Sto pociech Wisławy
Szymborskiej.
Ironia – to nadawanie wypowiedzi w danym kontekście odwrotnego sensu w stosunku do tego,

k
co wynika ze znaczenia użytych słów, na przykład w celu ośmieszenia poglądów czy cech
rozmówcy lub pokazania dystansu wobec osób czy zjawisk; wypowiedź zawierająca ironię
als
najczęściej jest krytyką lub naganą, która przyjmuje formę pozornej pochwały.
Źródło: dobryslownik.pl
ag
Wisława Szymborska,
Sto pociech (fragm.)
om
Zachciało mu się szczęścia,

Zachciało mu się prawdy,
Zachciało mu się wieczności,
Patrzcie go!
t.d
(...)
Za mało nawet śmieszny, żeby pustkę śmieszyć,
Oczami tylko widzi,

Uszami tylko słyszy,
Rekordem jego mowy jest tryb warunkowy,
Rozumem gani rozum,
Słowem: prawie nikt,
Ale wolność mu w głowie, wszechwiedza i byt
Poza niemądrym mięsem, patrzcie go!
(...)
Zawzięty, trzeba przyznać, bardzo.
Strona 16 z 17

Z tym kółkiem w nosie, w tej todze, w tym swetrze.
Sto pociech, bądź co bądź.
Niebożę.
Istny człowiek.
Wyjaśnij, na czym polega ironia w zacytowanym fragmencie utworu Wisławy

Szymborskiej Sto pociech i jak zastosowanie tego zabiegu wpływa na rozumienie
sensu tego fragmentu wiersza.
om
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
.c
……………………………………………………………………………………………………………
ail
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………… gm
……………………………………………………………………………………………………………
i7@
……………………………………………………………………………………………………………
k
als
ag
om
t.d
Strona 17 z 17

z Maturalni
.com
WYPEŁNIA ZDAJĄCY
KOD PESEL
om
EGZAMIN MATURALNY 2
Z JĘZYKA POLSKIEGO
.c
POZIOM PODSTAWOWY WYPEŁNIA ZESPÓŁ
ail
NADZORUJĄCY
Uprawnienia zdającego do:
ARKUSZ POKAZOWY dostosowania zasad
gm oceniania
WYPRACOWANIE
i7@
TERMIN: Przed 4 maja 2023 r.

CZAS PRACY: 240 minut (łącznie na napisanie testów i wypracowania)
LICZBA PUNKTÓW DO UZYSKANIA ZA WYPRACOWANIE: 35

k
als
Instrukcja dla zdającego

ag
1. Upewnij się, że otrzymałaś/otrzymałeś dwa arkusze egzaminacyjne, oznaczone 1 i 2

– jeden z testami, drugi z wypracowaniem.
2. Sprawdź, czy arkusz egzaminacyjny z testami zawiera 18 stron (zadania 1–18).
om
Ewentualny brak zgłoś przewodniczącemu zespołu nadzorującego egzamin.

3. Odpowiedzi zapisz w miejscu na to przeznaczonym przy każdym zadaniu.
4. Pisz czytelnie. Używaj długopisu/pióra tylko z czarnym tuszem/atramentem.
5. Nie używaj korektora, a błędne zapisy wyraźnie przekreśl.
t.d
6. Pamiętaj, że zapisy w brudnopisie nie będą oceniane.

7. Na tej stronie oraz na karcie odpowiedzi wpisz swój numer PESEL i przyklej naklejkę
z kodem.
8. Lista lektur obowiązkowych znajduje się na stronach 2. i 3. tego arkusza
egzaminacyjnego.
Strona 1 z 5

Lista lektur obowiązkowych w roku szkolnym 2022/2023 i 2023/2024
(zgodna z wymaganiami egzaminacyjnymi)
Poziom podstawowy
Biblia, w tym fragmenty Księgi Rodzaju, Księgi Hioba, Księgi Koheleta, Pieśni nad
Pieśniami, Księgi Psalmów, Apokalipsy św. Jana
Jan Parandowski, Mitologia, część I Grecja
om
Homer, Iliada (fragmenty)
Sofokles, Antygona
Lament świętokrzyski (fragmenty)
Legenda o św. Aleksym (fragmenty)
Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią (fragmenty)
.c
Kwiatki świętego Franciszka z Asyżu (fragmenty)
Pieśń o Rolandzie (fragmenty)
ail
Gall Anonim, Kronika polska (fragmenty)
Dante Alighieri, Boska Komedia (fragmenty)
Jan Kochanowski, Odprawa posłów greckich
Piotr Skarga, Kazania sejmowe (fragmenty)
Jan Chryzostom Pasek, Pamiętniki (fragmenty)
gm
William Szekspir, Makbet
Molier, Skąpiec
i7@
Adam Mickiewicz, Konrad Wallenrod; Dziady cz. III

Juliusz Słowacki, Kordian
Bolesław Prus, Lalka
Eliza Orzeszkowa, Gloria victis
Henryk Sienkiewicz, Potop
k
Fiodor Dostojewski, Zbrodnia i kara

Stanisław Wyspiański, Wesele
als
Stefan Żeromski, Przedwiośnie

Tadeusz Borowski, Proszę państwa do gazu, Ludzie, którzy szli
Gustaw Herling-Grudziński, Inny świat
ag
Hanna Krall, Zdążyć przed Panem Bogiem

Albert Camus, Dżuma
George Orwell, Rok 1984
om
Sławomir Mrożek, Tango

Marek Nowakowski, Raport o stanie wojennym (wybrane opowiadanie), Górą „Edek”
(z tomu Prawo prerii)
Jacek Dukaj, Katedra (z tomu W kraju niewiernych)
Andrzej Stasiuk, Miejsce (z tomu Opowieści galicyjskie)
t.d
Olga Tokarczuk, Profesor Andrews w Warszawie (z tomu Gra na wielu bębenkach)

Ponadto z zakresu szkoły podstawowej:

Ignacy Krasicki, bajki
Adam Mickiewicz, Dziady cz. II; Pan Tadeusz
Juliusz Słowacki, Balladyna.
Strona 2 z 5

Poziom rozszerzony
Homer, Odyseja (fragmenty)
Arystoteles, Poetyka, Retoryka (fragmenty)
Platon, Państwo (fragmenty)
św. Augustyn, Wyznania (fragmenty)
św. Tomasz z Akwinu, Summa teologiczna (fragmenty)
Michel de Montaigne, Próby (fragmenty)
William Szekspir, Hamlet
Juliusz Słowacki, Lilla Weneda
om
Zygmunt Krasiński, Nie-Boska Komedia
realistyczna lub naturalistyczna powieść europejska (Honoré de Balzac, Ojciec Goriot
lub Charles Dickens, Klub Pickwicka, lub Mikołaj Gogol, Martwe dusze, lub
Gustaw Flaubert, Pani Bovary)
Stanisław Wyspiański, Noc listopadowa
.c
Franz Kafka, Proces (fragmenty)
Michaił Bułhakow, Mistrz i Małgorzata
ail
Stanisław Ignacy Witkiewicz, Szewcy
Bruno Schulz, wybrane opowiadania z tomu Sklepy cynamonowe
Tadeusz Konwicki, Mała Apokalipsa
Sławomir Mrożek, wybrane opowiadania gm
Inne lektury obowiązkowe (zgodne z podstawą programową), do których
również można się odwołać
i7@
Poziom podstawowy
William Szekspir, Romeo i Julia
Ignacy Krasicki, wybrane satyry
Adam Mickiewicz, wybrane ballady, w tym Romantyczność
k
Bolesław Prus, Z legend dawnego Egiptu

Władysław Stanisław Reymont, Chłopi (tom I – Jesień)
als
Stefan Żeromski, Rozdzióbią nas kruki, wrony…

Witold Gombrowicz, Ferdydurke (fragmenty)
Józef Mackiewicz, Droga donikąd (fragmenty)
ag
Antoni Libera, Madame

Ryszard Kapuściński, Podróże z Herodotem (fragmenty)
om
Poziom rozszerzony
Arystofanes, Chmury
Wergiliusz, Eneida (fragmenty)
François Rabelais, Gargantua i Pantagruel (fragmenty)
Jan Kochanowski, Treny (jako cykl poetycki)
t.d
Jorge Luis Borges, wybrane opowiadanie

Janusz Głowacki, Antygona w Nowym Jorku
Strona 3 z 5

Zadanie 18. (0-35)
Wybierz jeden z poniższych tematów i napisz wypracowanie.

• W wypracowaniu rozważ problem podany w temacie. Przedstaw również swoje zdanie
i je uzasadnij.
• W rozważaniach przedstaw argumenty, odwołując się do utworów literackich oraz do
wybranych kontekstów (np.: historycznoliterackiego, literackiego, biograficznego,
kulturowego, religijnego, mitologicznego, biblijnego, historycznego, filozoficznego,
om
egzystencjalnego, politycznego, społecznego).
• Jednym z utworów literackich musi być lektura obowiązkowa wybrana spośród lektur
wymienionych na stronach arkusza egzaminacyjnego.
• Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 wyrazów.
.c
ail
Temat 1.
gm
Błędy i ich konsekwencje w relacjach z innymi ludźmi.
W pracy odwołaj się do:
• wybranej lektury obowiązkowej – utworu epickiego albo dramatycznego

i7@
• innego utworu literackiego – może to być również utwór poetycki

• wybranych kontekstów.
k
Temat 2.
als
Droga – cel. Co stanowi sens życia człowieka?
W pracy odwołaj się do:

ag
• wybranej lektury obowiązkowej – utworu epickiego albo dramatycznego

• innego utworu literackiego – może to być również utwór poetycki
om
• wybranych kontekstów.
t.d
Strona 4 z 5

WYPRACOWANIE
na temat nr …………..
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
om
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
.c
……………………………………………………………………………………………………………
ail
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………… gm
……………………………………………………………………………………………………………
i7@
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
k
……………………………………………………………………………………………………………
als
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
ag
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
om
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
t.d
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
Strona 5 z 5

Zadanie 1. (0-1)
Przykładowe odpowiedzi:
• Tak, sąd Justyny Staszewskiej znajduje potwierdzenie w artykule Małgorzaty Koruc.

Autorka stawia tezę, że w Internecie użytkownicy pozwalają sobie na dużo większą
swobodę w kontaktach niż w świecie realnym i często dochodzi do przekroczenia
pewnych granic komunikacji.
• Komunikacja w Internecie charakteryzuje się więc tym, że każdy może korzystać z
om
nieograniczonych możliwości używania języka bez cenzury. Wolność w globalnej
sieci sprawia, że internauci pozwalają sobie na dużą swobodę w kontaktach i
przekraczają dotychczasowe granice ustalone w świecie realnym. Dodatkowo zwraca
uwagę na bardzo niepokojące zjawisko: w świecie komunikacji on-line rośnie
.c
wulgarność, natomiast maleje odczuwanie tego, co wulgarne jest, a co nie jest.
ail
Zadanie 2. (0-1)
1.
wulgaryzmów. gm
Obie autorki podkreślają zarówno pozytywną, jak i negatywną rolę
P F
Małgorzata Koruc uważa, że zjawisko wulgaryzacji łączy się z dominacją

2. P F
kultury popularnej.
i7@
3. W obydwu tekstach kultury dominuje funkcja impresywna. P F
Zadanie 3. (0-1)
k
als
• Przywołanie innych tekstów (powoływanie się na autorytety) służy uwiarygodnieniu

swojego stanowiska. Staszewska za pomocą innych autorytetów opisuje cechy
komunikacji internetowej, natomiast Małgorzata Koruc używa odwołań do innych
ag
tekstów, aby podeprzeć swoją tezę o negatywnym wpływie wulgarności na język

internetowych społeczności.
• Przywołanie innych tekstów (powoływanie się na autorytety) służy podkreślenie

om
informatywnego charakteru tekstów. Staszewska za pomocą innych autorytetów

opisuje cechy komunikacji internetowej, natomiast Małgorzata Koruc używa odwołań
do innych tekstów, aby zwrócić uwagę na negatywny wpływ wulgarności na język
internetowych społeczności.
t.d
Zadanie 4. (0-1)
Przykładowa odpowiedź:
• Desemantyzacja wulgaryzmów to utrata przez nich jakiegokolwiek znaczenia.

Przyjmowało się, że wulgaryzmy mogą wyrażać złość lub radość (emocje), ale ludzie
stosują wulgaryzmy coraz częściej jako przerywniki, które nic nie znaczą.

Zadanie 5. (0-1)
• Nie do końca. O ile Małgorzata Koruc skupia się tylko na negatywnej stronie
wulgaryzmów i zwraca uwagę na ich nadużywanie, o tyle Staszewska zauważa, że
wulgaryzmy mogą służyć nie tylko znieważeniu kogoś, ale są formą kreowania
własnego wizerunku i aktywizują czytelników oraz pełnią funkcję marketingową, mogą
być ciekawą formą wyrazu, czego nie można uznać w całości za negatywne.
om
Zadanie 6. (0-1)
• Obie autorki zauważają, że wulgaryzmy mogą służyć obrażaniu innych ludzi.
.c
Małgorzata Koruc zwraca uwagę na fakt, że język staje się coraz bardziej brutalny,
natomiast Staszewska zauważa, że w Internecie nie obowiązują zasady językowej
ail
grzeczności.
• Obie autorki zauważają, że wulgaryzmy przyczyniają się do zacierania granic
gm
językowych. Na przykład Staszewska pisze o tym, że agresja w Internecie ma często
charakter żartu, zabawy, natomiast Małgorzata Koruc zwraca uwagę na to, że w
Internecie niknie granica między tym, co jest wulgarne, a co wulgarne nie jest.
i7@
Zadanie 7. (0-4)
• Autorki w swoich tekstach podejmują problem wulgarności języka - zwłaszcza w

przestrzeni komunikacji internetowej. Zarówno Staszewska, jak i Koruc zauważają
k
coraz większą ekspansję wulgaryzmów w komunikacji on-line. Ich zdaniem

wulgaryzmy występują nie tylko w komunikacji internetowej, ale nawet w nazwach e-
als
maili czy nickach czy emotikonach. Małgorzata Koruc skupia się jednak przede
wszystkim na negatywnych skutkach nadużywania wulgaryzmów i zwraca uwagę na
obniżone w Internecie poczucie wulgarności treści, natomiast Staszewska zauważa
ponadto, że bywają one także środkiem artystycznego wyrazu, pełnią funkcję
ag
marketingową oraz przyciągają uwagę odbiorcy.
Zadanie 8.1 (0-1)

om
• Tragizm to poważny konflikt - zazwyczaj trudny do rozwiązania - między dwoma

równorzędnymi racjami.
t.d
Zadanie 8.2 (0-1)

• Tragizm bohaterki polega na tym, że staje się ofiarą prawdy, w którą wierzy. Bohaterka
kieruje się względami religijnymi oraz oddaniem osobie bliskiej. Widać to dokładnie
podczas rozmowy z siostrą Ismeną, lub rozmowy z Kreonem, podczas której bohaterka
mówi, że chce kochać, a nie nienawidzić.

Zadanie 9. (0-1)
Rozwiązanie:
CYTAT Z WIERSZA BOHATER
A. Dzieckiem w kolebce kto łeb urwał Hydrze,

Ten młody zdusi Centaury,
Piekłu ofiarę wydrze, Herakles
Do nieba pójdzie po laury
om
Adam Mickiewicz, Oda do młodości
B. Ja i ojczyzna to jedno. Kocham i cierpię katusze.

Prometeusz
Adam Mickiewicz, Dziady, cz.III
.c
C. To na wieki nie minie,
Że marna marność słynie. Kohelet
ail
Daniel Naborowski, Marność
1. Prometeusz
2.
3.
4.
Herakles
Kohelet
Hiob
gm
i7@
Zadanie 10 (0-2)
• Tak, użyte apostrofy pełnią podobną funkcję. W średniowiecznym wierszu Bogurodzica

apostrofa “Bogurodzica Dziewica” podkreśla wielkość Maryi, jako Matki Boga,
k
natomiast w wierszu Sępa-Szarzyńskiego apostrofa “Przedziwna Matko Stworzyciela

swego!” czy “Panno bezrówna, stanu człowieczego” także podkreśla wielkość i
als
majestatyczność Maryi.
• Nie, użyte apostrofy pełnią różne funkcje. W Bogurodzicy apostrofa “Bogurodzica

Dziewica” podkreśla atrybuty i sprzeczności w postaci Maryi: jest Matką Boga, a
ag
jednocześnie pozostała dziewicą, natomiast w wierszu apostrofa “Panno bezrówna,

stanu człowieczego” podkreślona została wyjątkowość Maryi, ale także jej “ludzki”
charakter.
om
Zadanie 11.1 (0-1)

t.d
• Obydwa teksty łączy motyw zbrodni - w załączonym fragmencie Makbet planuje

zabójstwo króla Duncana, natomiast w drugim Kordian planuje zabójstwo cara.

Zadanie 11.2 (0-1)
• Nie, nie spełniły się do końca te słowa, ponieważ Kordian planował sam zabić cara i
podjął taką próbę, ale przeszkodziły mu w tym: Strach i Imaginacja, które można uznać
za projekcje jego sumienia i obaw.
Zadanie 12.1 (0-1)
om
Rozwiązanie:
D. Konrada Wallenroda
.c
Zadanie 12.2 (0-1)
ail
• Chodzi o to, że Konrad Wallenrod (Litwin) wrócił do Zakonu Krzyżackiego pod
gm
zmienionym nazwiskiem, przyjął śluby i został mistrzem Zakonu Krzyżackiego. Działał
na jego szkodę, prowadząc działania wojenne tak, że Krzyżacy ciągle przegrywali. W
imię miłości do Litwy zdradził swoje zakonne przysięgi.
i7@
Zadanie 13. (0-1)

• Z pozytywizmem związany jest obraz A. Widzimy na nim pracujących ludzi, a praca

była jednym z ważniejszych haseł tej epoki, natomiast obraz B jest pełen
k
emocjonalności, niepokoju, widzimy na nim walczących zbrojnie ludzi, co jest

sprzeczne z założeniami tej epoki.
als
• Z pozytywizmem bardziej związany jest obraz A. Widzimy na nim obrazek z

codziennego życia, a to interesowało pozytywistów. Natomiast obraz B sprawia
wrażenie symbolicznego. Spod pędzla artysty wyłaniają się ludzie - niekórzy z bronią
ag
w ręku i sztandarami, co może zwracać uwagę na dużą rolę wyobraźni artysty, do

czego w pozytywizmie nie przywiązywano aż takiej wagi.
om
Zadanie 14. (0-1)

• Zarówno we fragmencie, jak i na obrazie widzimy postać Stańczyka. Może on

t.d
symbolizować mądrość lub być symbolem sumienia Dziennikarza.

• W powyższym fragmencie Stańczyk właśnie z nim rozmawia, zarzucając mu, że

zamiast wzbudzać naród do walki, usypia go, natomiast na obrazie jest to królewski
błazen, który siedzi ze smutnym wzrokiem i jest zmartwiony.

Zadanie 15 (0-1)
Rozwiązanie
Tytuł utworu Nazwa epoki
Profesor Andrews w Warszawie literatura po 1989 roku
Katedra literatura po 1989 roku
Zdążyć przed Panem Bogiem literatura lat 1945-89
om
Przedwiośnie XX-lecie międzywojenne
.c
Zadanie 16.1 (0-1)
ail
• Metafora ta może oznaczać, że najważniejsza w życiu człowieka jest godność. W

powyższym fragmencie tę godność odebrano Żydowi przez obcięcie mu brody.
•
gm
Metafora ta może oznaczać, że najgorsze, co można zrobić, to dać się poniżyć lub
najgorsze, co można zrobić człowiekowi, to go ośmieszyć. W powyższym fragmencie
poniżony i ośmieszony zostaje Żyd, któremu obcięto brodę.
i7@
Zadanie 16.2 (0-1)

k
• Zgadzam się z tym stwierdzeniem. Reportaż charakteryzuje się przede wszystkim tym,
że są w nim relacjonowane zdarzenia. Ważną cechą reportażu jest też to, że
als
przedstawia on rzeczywiste zdarzenia. W powyższym fragmencie opisane zostało takie

rzeczywiste zdarzenie podczas powstania w getcie warszawskim. W całym utworze
Edelman skupia się przede wszystkim na opisywaniu tego, co było - przedstawia wiele
zdarzeń - np. śmierć samobójczą powstańców, problemy z przywództwem powstania,
ag
itp.
Zadanie 17. (0-1)

om
• Jak opisano w definicji jedno ze znaczeń ironii polega na tym, że autor często pod
pozorem kpiny czy komizmu wyraża dystans. Tak też jest w wierszu Szymborskiej.
t.d
Poetka zwraca uwagę na śmieszność człowieka, któremu wydaje się, że jest panem
świata, a, jak wszystko, przemija i jego życie nie ma zbyt wielkiego znaczenia.
• Jak opisano w definicji jedno ze znaczeń ironii zostaje zastosowane poprzez użycie
kontrastu. W wierszu Szymborska kontrastuje zachowanie człowieka, który wiele chce
od świata, wydaje mu się, że jest “królem życia”, a bolesną rzeczywistością - człowiek
umiera i jest mały w porównaniu ze wszechświatem. Poetka stosuje więc ironię w celu
dydaktycznym - chodzi o wzbudzenie refleksji w podejściu człowieka do życia.

Propozycja realizacji tematu 1.: Błędy i ich konsekwencje w relacjach z innymi ludźmi.
Wstęp
• Człowiek jako istota, która często musi wybierać. Zdarza się, że wybiera źle
i popełnia błędy (kontekst: nawiązanie do historii Adama i Ewy oraz zwrócenie
uwagi na to, że błąd popełniony przez pierwszych ludzi spowodował konieczność
opuszczenia krainy piękna, dobra i harmonii, skłonność do zła i popełniania
grzechów, co ma konsekwencje w relacjach z innymi ludźmi).
om
• Ludzie popełniają błędy – to naturalna konsekwencja życia, ale także myślenia
i działania. (odwołanie do wypowiedzi Sokratesa: „Błąd jest przywilejem filozofów,
tylko głupcy nie mylą się nigdy”). Niektóre z popełnionych błędów wpływają na relacje
z innymi ludźmi.
.c
Rozwinięcie
ail
Odwołanie do lektury obowiązkowej
Pan Tadeusz, Adam Mickiewicz
• gm
Nieszczęśliwa miłość, która wpłynęła na Jacka Soplicę i jego życie: popełnił błędy:
np. ożenił się z kobietą, której nie kochał, zabił Stolnika.
• Konsekwencje błędów w relacjach z innymi ludźmi: utrata swojej pozycji społecznej
i opinii wśród szlachty, konieczność ucieczki, utrata kontaktu z synem, konieczność
i7@
ukrywania się w Soplicowie – motyw maski (kontekst).

• Argumenty: błędy często komplikują relacje międzyludzkie, błędy czasem
doprowadzają do rozpadu rodziny, człowiek popełnia czasem tak duże błędy, że mają
one ogromny wpływ na relacje z jego najbliższym otoczeniem.
k
als
Odwołanie do innego utworu literackiego

Nie-Boska komedia, Zygmunt Krasiński
• Hrabia Henryk jest poetą, pragnie idealnego życia, nie radzi sobie z przyziemnymi
ag
sprawami, popełnia kosztowny błąd – daje się uwieść Dziewicy, która jest zjawą
i uosobieniem pragnień mężczyzny o lepszym życiu.
• Błąd ten ma katastrofalne konsekwencje w relacjach z jego najbliższymi: Żona trafia
om
przez niego do szpitala psychiatrycznego i umiera, a syn – naznaczony wcześniej

przez matkę “do bycia poetą”, by ojciec go nie opuścił – choruje, a następnie ginie
w przypadkowych okolicznościach. Rodzina Hrabiego Henryka się rozpada, a on sam
popełnia samobójstwo.
t.d
• Argumenty: są takie rodzaje błędów, które powodują nieodwracalne konsekwencje

w relacjach międzyludzkich, błędy często krzywdzą najbliższe osoby.
Zakończenie
Mówi się, że nic nie robi ten, kto nie popełnia błędów. Jednak błąd, będący ważną częścią
życia człowieka, ma często poważne konsekwencje w relacjach międzyludzkich. Wpływa na
życie najbliższego otoczenia. Oczywiście, są takie błędy, które człowieka uczą i które da się
naprawić (Jacek Soplica), niekiedy jednak może być na to za późno (Hrabia Henryk).

Propozycja realizacji tematu 2.: Droga – cel. Co stanowi sens życia człowieka?
Wstęp
• Pytanie o sens życia człowieka jest jednym z najbardziej podstawowych pytań, które
zadają także artyści. Opisując życie człowieka, jedni zwracają uwagę, że sensem
życia jest cel i jego osiągnięcie, co wyraża nawet znane przysłowie “cel uświęca
środki” (kontekst: Machiavelli), inni zwracają uwagę, że przede wszystkim liczy się
droga i sam proces wędrowania (kontekst: homo viator). Co więc stanowi sens życia
człowieka?
om
Rozwinięcie
Odwołanie do lektury obowiązkowej
.c
Kordian, Juliusz Słowacki
ail
• Bohater na początku nie widzi sensu życia, poznajemy go jako niemającego celu
nastolatka.
•
gm
Wszystko zmienia podróż bohatera po Europie: podczas podróży Kordian lepiej
poznaje samego siebie, dowiaduje się, jaki jest świat, przeżywa pierwsze
rozczarowania, które pomagają mu jednak lepiej określić, kim i jaki jest oraz znaleźć
cel w życiu. Podróż, droga jest więc dla bohatera wartością nie do przecenienia – bez
tych doświadczeń nie byłby w stanie odnaleźć się w życiu.
i7@
• Argumenty: często człowiek nie osiąga celu (Kordian nie zabił cara), ale to pokazuje
przede wszystkim, że sensem życia człowieka jest droga i doświadczenia, które
ubogacają ludzi, droga pozwala człowiekowi zobaczyć, kim jest, czego chce, droga
ułatwia także pogodzenie się z rzeczywistością.
k
Odwołanie do innego utworu literackiego

als
Władca Pierścieni, J.R.R. Tolkien

• Frodo Baggins – historia jego życia; jego celem było zniszczenie Pierścienia. Tak
ag
powstała Drużyna Pierścienia, która wyruszyła w podróż.

• Pierścień był dużym zagrożeniem dla Froda, mimo różnych przygód i
niebezpieczeństw, udało mu się go zniszczyć – w ten sposób uratował Śródziemie,
om
choć wykonanie tego zadania bardzo dużo go kosztowało. Cel jest dla niego sensem
życia.
(kontekst: Frodo jako Chrystus: tu interpretacja wyprawy na Orodruinę, symboliczna
śmierć na Wichrowym Czubie)
t.d
• Argumenty: droga jest tylko częścią życia człowieka, najważniejszy jest cel. To
osiągnięcie celu, mimo przeciwności, często stanowi o sile człowieka; osiągnięcie
celu często zmienia człowieka; sama droga często nie wystarczy (gdyby Pierścień nie
został zniszczony, nic by to nie dało). Cel stanowi sens życia.
Zakończenie
Popularne przysłowie mówi: „wędrówką jest życie człowieka”, ale czasami ważniejsze od
wędrowania jest osiągnięcie celu. Nie da się jednoznacznie rozstrzygnąć, czy sensem życia
człowieka jest droga, czy też szczyt. Zależy to od różnych czynników i okoliczności.


Egzamin Maturalny Z Języka Polskiego: Maturalni

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Egzamin Maturalny Z Języka Polskiego: Maturalni

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

z Maturalni

ARKUSZ POKAZOWY dostosowania zasad

TEST JĘZYK POLSKI W UŻYCIU

TERMIN: Przed 4 maja 2023 r.

LICZBA PUNKTÓW DO UZYSKANIA ZA TEST JĘZYK POLSKI W UŻYCIU: 10

LICZBA PUNKTÓW DO UZYSKANIA ZA TEST HISTORYCZNOLITERACKI: 15

Instrukcja dla zdającego

– jeden z testami, drugi z wypracowaniem.

4. Pisz czytelnie. Używaj długopisu/pióra tylko z czarnym tuszem/atramentem.

5. Nie używaj korektora, a błędne zapisy wyraźnie przekreśl.

© Maturalni.com - Wszelkie prawa zastrzeżone.

językowej – pojawienie się komunikatów agresywnych w Internecie również można

od kanonu postępowania. Uczeni dowodzą, iż warunki, jakie tworzą konsytuację podczas

Wspominając o kwestii ataku na drugą osobę, warto wskazać pewną popularną

zintensyfikowane. Takie są właśnie reguły prowadzonej tu gry: im silniejszy, mniej pospolity

© Maturalni.com - Wszelkie prawa zastrzeżone.

Zdaniem M. Bugajskiego, „konieczność wciągnięcia w obwód komunikowania jak

znaczeniu nie są. (...)

powodu, że stanowią one zwrot identyfikujący użytkownika. Regulaminy poszczególnych

użytkowników następuje swoista desemantyzacja wulgaryzmów, które już niczego

kulturowojęzykowych, a społeczeństwo polskie otwarte na nowości, akceptuje wzory

tożsamości kulturowej. Już pobieżna analiza przedstawionych powyżej przykładów pozwala

2 M. Bugajski, Komunikowanie i komunikowanie się w mediach, w: Współczesne odmiany języka narodowego,

normatywno-stylistyczna współczesnych Polaków, red. J. Miodek, Wrocław 1999, s. 167.

© Maturalni.com - Wszelkie prawa zastrzeżone.

Zaznacz P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.

Obie autorki podkreślają zarówno pozytywną, jak i negatywną rolę

Małgorzata Koruc uważa, że zjawisko wulgaryzacji łączy się z dominacją

3. W obydwu tekstach kultury dominuje funkcja impresywna. P F

© Maturalni.com - Wszelkie prawa zastrzeżone.

Na jaki wspólny skutek używania wulgaryzmów wskazują Koruc i Staszewska?

© Maturalni.com - Wszelkie prawa zastrzeżone.

© Maturalni.com - Wszelkie prawa zastrzeżone.

Zadanie 8.1 (0-1)

Zadanie 8.2 (0-1)

tragizm bohaterki. W uzasadnieniu przywołaj sytuację z książki.

© Maturalni.com - Wszelkie prawa zastrzeżone.

CYTAT Z WIERSZA BOHATER

A. Dzieckiem w kolebce kto łeb urwał Hydrze,

B. Ja i ojczyzna to jedno. Kocham i cierpię katusze.

Zadanie 10. (0-2)

© Maturalni.com - Wszelkie prawa zastrzeżone.

Panno bezrówna, stanu człowieczego

Ale <i> zarzą już nam nastań raną,

© Maturalni.com - Wszelkie prawa zastrzeżone.

Ha! carze, ty nam polską ukradłeś krainę?

Gdzie na nie patrzą wzgardą królewscy zbrodniarze;

Carze! gdybyś dwa razy mógł umrzeć? O! carze,

Idę zabijać… ktoś mię za włos trzyma.

Zadanie 11.1 (0-1)

© Maturalni.com - Wszelkie prawa zastrzeżone.

Jarosław Ławski, Rosyjska Apokalipsa (…),

Zadanie 12.1 (0-1)

Postać, o której mowa w przytoczonym fragmencie tekstu to bohater:

Zadanie 12.2 (0-1)

© Maturalni.com - Wszelkie prawa zastrzeżone.

Który obraz – A czy B – reprezentuje sposób postrzegania rzeczywistości

© Maturalni.com - Wszelkie prawa zastrzeżone.

Wielki, bo w błazeńskiej szacie;

błaznów całego zastępu;

śmiechem i szyderstwem biegu

serce spodlone, niewolne,

© Maturalni.com - Wszelkie prawa zastrzeżone.