Początki państwa Polskiego

Mieszko I- władca Polski z dynastii Piastów, sprawujący władzę od około 960r.

Za jego panowania Polska przyjęła chrzest.

Chrzest Polski- 966r.

Konflikt na Pomorzu Zachodnim spowodował, że Mieszko I musiał szukać

sojuszników. Znalazł ich w Czechach. Znakiem sojuszu było małżeństwo Mieszka
z Dobrawą. Czechy były krajem chrześcijańskim, więc przyjęcie chrztu przez
Mieszka prawdopodobnie było warunkiem zawarcia przymierza.

Skutki przyjęcia chrztu:

-Stopniowy rozwój chrześcijaństwa

-Wejście w krąg państw Europy zachodniej

-Wzrost znaczenia państwa i władcy na arenie międzynarodowej

-Rozwój budownictwa sakralnego

-Uniknięcie przymusowej chrystianizacji

-Zyskanie możliwości szerzenia chrześcijaństwa

-Powstanie pierwszego biskupstwa z siedzibą w Poznaniu (pierwszy biskup

Jordan -> Unger)

Bitwa pod Cedynią- 972r.

Konflikt pomiędzy Mieszkiem I a margrabią niemieckim Hodonem. Zwyciężyły

oddziały Piastów.

Drużyna Mieszka I- utrzymywana przez władcę armia

-Tarczownicy- piesi wojownicy

-Pacnerni- ciężkozbrojni konni wojownicy. (Charakterystyczny hełm- szyszak)

 Panowanie Bolesława Chrobrego
Objęcie władzy przez Bolesława Chrobrego- 992r.

Misja biskupa Wojciecha do Prus- 997r.

Bolesław Chrobry przyjął wygnanego z Czech biskupa Wojciecha i zgodnie z

jego życzeniem wyprawił go w 997r. na północ do kraju Prusów. Wojciech
chciał podjąć tam działalność misyjną. Niestety jego misja zakończyła się
niepowodzeniem, biskup Wojciech został zamordowany. Bolesław wykupił od
Prusów ciało Wojciecha. W 1000r. sam cesarz zdecydował się odbyć
pielgrzymkę do grobu zmarłego Wojciecha.

Zjazd gnieźnieński- 1000r.

Konsekwencje zjazdu gnieźnieńskiego:

-Zabłyśnięcie Polski na arenie międzynarodowej

-Nawiązanie kontaktu z Ottonem III

-Powstanie arcybiskupstwa (pierwszy arcybiskupem został Radziwił Gaudenty)

-Powstanie 3 nowych biskupstw

Otton III przybywając do Polski chciał również uczynić Bolesława Chrobrego

ważnym współpracownikiem w jego planie stworzenia monarchii uniwersalnej.
Ich współpracę przerwała śmierć Ottona III w 1002r.

Wojny polsko-niemieckie- 1004r. – 1018r.

Pokój w Budziszynie- 1018r.

Na mocy pokoju w Budziszynie Bolesławowi przyznano Milsko i Łużyce. Podczas

wyprawy kijowskiej przyłączył dodatkowo Grody Czerwieńskie.

Koronacja Bolesława Chrobrego- 1025r.

Koronował się na króla Polski po śmierci Henryka II, nie rządził długo, ponieważ
zmarł kilka miesięcy po koronacji.

Monarchia patrymonialna- monarchia, gdzie władca uważa państwo za swoją

własność.
 Kryzys Monarchii Piastów
Po śmierci Bolesława Chrobrego władzę w państwie objął jego syn- Mieszko II
(1025r.)

W wyniku ataków sąsiadów Polsce zostały odebrane Łużyce, Grody

Czerwieńskie, Morawy i ziemie obecnej Słowacji. Mieszko II był zmuszony do
ucieczki do Czech (1031r.), władzę po nim objął Bezprym. Jego polityka
przyniosła Polsce duże straty polityczne (odesłał polskie insygnia koronacyjne
cesarzowi, rezygnując z tytułu królewskiego i niezależności). Został
zamordowany przez własnego dworzanina w 1032r. W tym samym roku do
Polski powrócił Mieszko II.

Przyczyny kryzysu Piastów:

-Ciągłe wojny państwa polskiego

-olbrzymie koszty działań zbrojnych

-dyplomacja

-zjazd gnieźnieński (koszty, kryzys ekonomiczny)

-koszty powiązanie z rozwojem budownictwa sakralnego

-niezadowolenie społeczeństwa (zwiększenie podatków)

-możnowładztwo było niezadowolone z tego, że ich pozycja słabła

Śmierć Mieszka II- 1034r.

Po śmierci Mieszka II jego syn Kazimierz zmuszony był do ucieczki z kraju, aby
ratować życie. W Polsce zanikła władza państwowa i wybuchło powstanie
ludowe.

Najazd czeskiego księcia Brzetysława na Polskę- 1038r.

W wyniku ataku Brzetysława jedynym obszarem, gdzie zachowały się struktury

władzy było Mazowsze, rządzone przez Miecława.

Powrót Kazimierza do kraju- 1040r.

Jego powrót był możliwy dzięki pomocy cesarza Henryka III, który przydzielił mu
silny oddział niemieckich rycerzy.

Siedzibą Kazimierza został Kraków. Władca szybko odzyskał Wielkopolskę,

pokonał Miecława, odzyskał władzę nad Śląskiem i podjął budowę nowych
grodów. Państwo zostało odbudowane, jednak nie obejmowało dawnych
terenów z czasów Bolesława Chrobrego. W wyniku wewnętrznej organizacji
monarchii zlikwidowano książęcą drużynę, jej miejsce zajęli wojowie, wzywani
w razie potrzeby. Odtworzono organizację kościelną i odtworzono biskupstwo
we Wrocławiu. Podjęto działalność misyjną. Ze względu na zasługi dla
odbudowy państwa polskiego książę Kazimierz zyskał przydomek Odnowiciela.
Nie udało mu się odzyskać tytułu Króla.

Od Bolesława Śmiałego do Bolesława Krzywoustego

Śmierć Kazimierza Odnowiciela- 1058r.

W tym samym roku tron po nim przejmuje jego syn Bolesław, zwany później
śmiałym. (lata panowania 1058r.- 1079r.) Jego przydomek zawdzięcza swoim
licznym wyprawom wojennym i odważnym, śmiałym decyzjom, głównie w
zakresie polityki zagranicznej. Dzięki sprzymierzeniu z papieżem Grzegorzem VII
przywrócono arcybiskupstwo w Gnieźnie i biskupstwo w Poznaniu, utworzono
nową diecezję ze stolicą w Płocku. Poprzez współpracę z papieżem został on
koronowany w 1076r.

Wygnanie Bolesława Śmiałego- 1079r.

Powodem wygnania było skazanie na śmierć biskupa Stanisława ze

Szczepanowa. Został on skazany na śmierć przez poćwiartowanie.
Spowodowało to otwarty bunt.

Po wygnaniu Bolesława Śmiałego w 1079r. władcą został jego młodszy brat-

Władysław Herman. Był on przeciwieństwem swojego brata, władzę
sprawował ostrożnie i był pozbawiony większych ambicji. Nie zdecydował się na
koronacje, był on zależny od możnowładców, którzy obalili Bolesława. U boku
Władysława Hermana na plan pierwszy wysunął się palatyn Sieciech, który
uzależnił od siebie władcę.
Podział Polski na 3 dzielnice- 1097r.

Podział ten wynikał z buntu synów Władysława Hermana, Zbigniewa i

Bolesława. Po kilkuletnich walkach Władysław Herman zgodził się na
wydzielenie osobnych dzielnic dla Zbigniewa i Bolesława. Wkrótce po podziale
Sieciech został zmuszony do opuszczenia kraju.

Śmierć Władysława Hermana- 1102r.

Po śmierci Władysława przeprowadzono nowy podział, tym razem na dwie

dzielnice, które były niezależne względem siebie. Nie zapobiegło to dalszym
konfliktom pomiędzy braćmi. Wyraźną przewagę zyskał Bolesław, który wygnał
Zbigniewa z kraju. Po ingerencji wojsk niemieckich Bolesław zgodził się na
powrót Zbigniewa do Polski, otrzymał on nawet własną dzielnicę. W 1111r.
został on oskarżony o spiskowanie, uwięziony i oślepiony. Pogwałcenie przez
Bolesława świeżo zawartej umowy spowodowało duże niezadowolenie.
Nałożona została na niego klątwa. Bolesław został zmuszony do odbycia
publicznej pokuty. Bolesławowi udało się zachować władzę, ale jego postępki
zapewniły mu przydomek Krzywoustego, czyli człowieka łamiącego złożone
przez siebie obietnice.

Władysław Krzywousty sprawował władzę w latach 1102- 1138r.

Testament Bolesława Krzywoustego

Bolesław Krzywousty miał wielu synów. W celu uniknięcia niszczących skutków
walki o tron po jego śmierci ogłosił on w ok. 1116/1117r. statut sukcesyjny.
Wprowadzono wówczas zasadę senioratu. Zgodnie z nią zwierzchnią władzę w
kraju miał sprawować senior, czyli najstarszy w danym momencie
przedstawiciel dynastii. W momencie śmierci Bolesława Krzywoustego w 1138r.
weszły w życie postanowienia statutu nazywane testamentem Krzywoustego.
Siedzibą seniora miał być Kraków. Senior miał obowiązek oddać w zarząd
młodszych członków dynastii poszczególne dzielnice kraju. Natomiast juniorzy,
czyli władcy dzielnic oddanych przez seniora, nie sprawowali samodzielnej
władzy. Byli namiestnikami seniora, który miał pozycję pierwszego,
najważniejszego księcia, czyli princepsa. W pryncypacie to do niego należała
władza zwierzchnia w całym państwie, prowadzenie polityki zagranicznej oraz
prawo bicia monety. Mianowano też wojewodę, któremu podlegali urzędnicy w
dzielnicach młodszych książąt.

Przyczyny upadku senioratu:

-Zasada senioratu była łamana już przez pierwszego seniora

-Dbanie o interesy własne, a nie o dobro państwa

-Rywalizacja o dzielnicę senioralną

-Rywalizacja o władzę miedzy braćmi

-Interwencje zewnętrznych państwa

-Bracia zaczynają upominać się o władzę dla swoich synów

Podział Polski

a) Dzielnica senioralna- Ziemia Krakowska

b) Dzielnica Władysława Wygnańca- Śląsk
c) Dzielnica Mieszka Starego- Wielkopolska
d) Dzielnica Bolesława Kędzierzawego- Mazowsze
e) Dzielnica Henryka Sandomierskiego- Ziemia Sandomierska
f) Dzielnica wdowia- Ziemia łęczycka

Skutki statutu Bolesława:

-Wojny pomiędzy dzielnicami

-Utrata na znaczeniu Polski

-Utrata Pomorza Zachodniego