You are on page 1of 13
1 CAPITULO EM BUSCA DE CONCEITOS E DE MODELOS ESPECIFICOS Sedo Preliminar — Conceitos, ‘Categorias e Paradigmas Diz um velho adigio que toda defnigfo em dircto 6 mals do que perigosa,diabotica.E yerdade que, por rauito tempo, o diteco fol uma arte, anes de apirar 30 sta ‘dentifico, O iireto era colst de artesion O magiatrado fazia um bom dirito, asim como o marceneira fzia um belo méyel As decsdes tomadas a respeito de causa sub> ‘tidas 3 jusica compunarn a regras jurdicas exsencais Por muito tempo, quave se expeceram, unicamente, das compilagdes ce sete, em qe os jules pod apren- fier como, am litgio emelhante, avian ayido os prede- ‘essoren fim de tele se inspirar. Quando 35 regras de ‘onduta e de comportamento propriamente dias, eram, & fxcecio do costume e da moral socal, simultancamente, pico nimeronas © pontuais.Talvez seja porque um caso Serepetia com freqigncia eo" Gurs)prudentes” anotavam 1 reg, em seus esertos, e graqas 8 sua observacio, os Individios diam evitar entrat em confltoeacharse como pleiteantes diante de um tribunal. O direito era, antes de fais nada, 9 arte de regrar conflitos, bem como de evi tuma proliferaeio do dieito. TER fatal que o desenvolvimento das trocas a comple idade erescente das relagoes sociais, que & umm dos agos Sua € en papel para repent ope cade a oe ‘quanto ve forma process ¢apet'de hale aid oho this tl dsinguadose 9 qutse subarea seu tet daqule ques enftauen,¢ ese See sidan, qu se ulpitenk coe acompladiate See fron on a cn nea de cada um don autores Jugal te tas mane dees gente mesi conan Neos progres eens ‘Mentficar palawraschave, a analisslayHievese stlscusie ae interpret, poten, deo, eypefar ue eats A olugts gern nats ie “aes concenuns frames que ence ee aa beac de abjeon Dis depente opieipente ey mide Anjo ARMA San Tl tan be RENOVA Rio defame, 1 ‘Sher juriico, comeqdermementcy a erganiagio da ds Eiplina que cobre a drea do suber acerca do dito. E com ss categorian que s cousins ab dreasdiseiplinares¢ por las que as dscplinas se dintinguerm unas das outas ‘Uina ver que o direto € constitfds e exruturado em disciplinacientifcs, ease una comunidad de cients, Una ile suas primeiras preocupagées consist bs jurists, si p reocupacies ni forjar um conjumto de istrumentos metadolgicos que possam susctartpos de problemddeas, para se"acharem Jotueses" Ofato de que exe dexcoberom sn, por tm tempo, universaimente reconhecidas pels comuidade lentiica as transforma, segundo os ensitamentos de Kuh tm paradigm . ‘Gra urn dos ios problemas da socclogia juries ets ndo apevas na ambighidade dea const, nas tava dle su estruluraczo como daciplion Com cleo cm ver A constant tego cep pe fligmas, a sociologia Juridica os tomou da clencajuriea ‘4 da sociologia ger. Desve modo, os jurists que se de dlicavam & soctlogia juriicatendin a dvidila an soca. logia do direito prvado e sodologia do direito pablico,c ‘esereavam wma parte especial socicloga unto do delta penal quanto cminal. Para os soet6logos, so contrat, a8 Aivises respettavan os tpicos em que te ineresavamn andive das funcdex do diet, dow aoves do dirty das nqanieages (adminitragdes 6, sored, 8 justea Ov 0 Sistema penitencro, anaisados pelo prisina organizacio- hal), dos confit ete, tolas matérias postas de parte pelos Tompia com a anaise dogmstia: 0 divito era obser Tide de acordo com on erterion da andlive sotologia, Theme ROHN, sea di ie fox ela praticada segundo os modelos de wma teoria da acto, de tim funlonalismo, de tum estrutualiamo, de um 0 inconveniente estava no fato de que una tl socio- Jogia juridica nio davasaistacio a campo algum do saber. (Os socidlogos sentiam-se Littados em suas invesigacocs © em suas andlises, pois o objeto em que trabalhavann era ‘normativo por definicaoe linitado pelos proprios jurists. ‘lem disso, os jurists nao viam como a eieneta © Yéenica eles poderiam beneficiarse com wma andise em termos sociologicas. O proprio decano Jean Carbonnier initia fm esctever que’ os tocidlogor (jain bferecer um uaclro do que €; news cond Bes asocologis Jjidica esta fadada a Continuar como serea do principe’. ‘Nio fo ant, porém, ema insane que season ‘4 renonagao, meno a trasfortacio rads dos extudos Socijuticon partir da década te 1970, scbretado nos Estados Unidos ot man pela necesdade senda pelos pepriospesisators de fer um quar cancel! em {uc cles sc setirtam & vont pars opera. Ox cones 2S catgorian eo paraigmas poor caposian dels pela ‘clog temo fora concede, nko ram, geralmente; propio para Ihes perirdescrever © pica osfendmchon que sen exude revel Fenda Samet DOMME era anny “ome Ho ertaatesace eet Remeber hemane mse craneee ne SOTRUGE. alan ent Stace Ieee greene co fogs Eon cls cane ida wna oma de wlog ei, len stan te Spent do importante legado da sollogia juries de Wie ecinco‘ou oltents mos anes, falavaths tal instr ‘rent, pars qu fellesem sobre sa propria pratica, que Dennis fon levades tm comderagao on resultados de ‘Em melo ao grande desemolvimento dos estos so cicjridcos do ditano qurtel do neeulo XX. tse, como fatto, nese sent, usna profaso de tentatas te ‘eas extremamentevaradas, Ceres pesquisadores deci {rm enorar alguns dor vehor concetos,calegorias © raradigma que consti, naguele momento, 0 Tesoro Fstorico da dscplina. Eis por que ¢indispensiel eonhe- Elon ele serio aprowatadon, como se ass, nesta primeira parte. Nao se encontrar epetmos, estrtamente Falando, una descigdo hstrien dos "lasscos's oF ante- erdenes, a eaclas oy autores consderados como “pre SSroret! da sociologia do dreto. Optowse por tma Sprerentacfo crea don pralignas expec, qu, 20 Tigo dos anos, maccurah 4 confignracso e 0 desenvo Inento ta andise socilogica do direto € dos sistemas jusidicon Em contrapartida, vendo iterdincipinar a opeio que se fer nesta obra no ser surpresa alga se, por ves csaudo do paradigna nos evar para‘o lado da Elosfia plea, A interdependéncia do direto e da vida socal Frac, defatoya cra dacpinn. Ay reflexes que watarn Ube nos propaaito so, de sex emn quando, anteriores a ma tlle propriamente socologie a respeito do dk {elo de que nao se pode rigorommente falar, antes que wr eGnea Sociologia sargéne sre sense. Oe, prove felimente, nao seria sccuvel ma historia da socologia Uo diveto, de seus autores € de say cscolas, tornave fecessrio — contanta que mio entorpeca 0 Heitor — tbuma apresentgio. dos paradignas em caja oFigem #€ 1° Seco — Paradigm: adligmas provenientes «da analise sociologiea do direito, ‘anteriores a0 século XX 1. 0 *DUALISMO* EM DIRETTO “Nada se parece mais com uma concepeio soccks juviea do que uma vaso nao doer ae chee erevia o decano Carbonic" Lins conleg cr Inca do dirco permite, de at, have tana eae Yolimento meta sh takieo ou jusnaturaia do diets quan mn deseivainentosoilogco sobre uma hase ean osha, E dei modo que concep “dualadt te tear do dirsio nature AUB ePmemologico da ‘ovrente ba ne car 8 orgens long do dito ns tos jsnattana pi Bertencem 3 covrente ste’ Poder tociolopeas do dicta ¢ conte se Ns da socilogia tipalmente asque sei fier que o le naturales Goutrinss ‘dualism jaridico® mal corpo material fate dualismo na tensao entre um di tabelecido pela lei do Estado. eum di dda relagbes soci: Av a ireito "valde", ou es. ito “socal”, sungido As dss concepeoes supe 4 Jam CARBONNER, sc ie ii op. (Oi), pg 0, ‘ITCH fo pea mostrar +l Spina c Monieqeu Cl. 6. GURVITCH, Elma isenagg ee i lr bot. 80 pap 34 gnc ce le tres que, part dana diferentes de se considerar 0 dizeit: dualism {tas torts jusnacuraistas implica na coneepeao mafia {do dircto, eo duallamo juriico da tociologia do direito leva una concepcto exipiea. O que esses dois ipos de dualism jordico tem em comm é' teen da identifica {he do diveto com ale postva. Els se opdem, portamo, $Macis segundo a qual o dieito posto, eriado pela lel do Eaado, £0 tno dieto posse! © exisiente ‘Ae analsirmse detalhadamente, conto, as diferen tes eacols.€ ov autores que segues 2 teotia do direito Sanural, nots algmas icin paradigms, wsdas © Jesteron na configura e no dserwolvimento da sci {opie do dire Se veltarmos & Grécla antiga s origens do pensamento Blasio a rexpeito do dieto, encontrar {enls, por exemplo, sina contrbwigso de grande valor & Jociologea do dircio, na obra de hisoriadores como Hers ‘oto © Pluurco, Newes autores, podese observar a idéia tanto a aed qasto da tribidade do dito, se indo lugares © epacas diferemes; na cultura oidental Ca iia fo, muita vezes, tomada por antropélogos e por foekdlogos do diet “Os socislogos do dreito, porém. concordam em achar, no jusaturalsino grego, uit precedente sociologia do ftvtto! por exemplo, na obra de um dos fiésofos mals {mportates da Antighkade, Artes, ,coneretamente, tna Lica a Nicimace em A Patca Na primeira dessas obras, hcontramse caractersicassocioldgicas, particularmente {Quando o autor se seve as insted do delta privado, ‘sar "wpa expec cual don a ead” como uma tera ites Ch tan RELSES, Der Sop ed dre St Ate Tubing, 1; ice i. om Sonn Todi” nav uhras dos ficlorc don oriadore greg hac por xen, Georges GURNTTCH, apg Me seuintcs, Suna margin ein So oo ae tances). pig 26 eam 4 Peitiza condo, quando autor anlisa 9 problema slo dpos de Estado e procars encontrar o melee see ile tethor apreca ea rlaca cours votlog: Bisa Soliealsino qu em 4 Sepubiey aia qualo a clases fe Maio acerea do nese asm dle Aaotcet nun certo sentido, mai “empiieas Ele es de bao ste ‘edo a pesquisr um ideal reall, fandady na experi cia das contituicbes politica". Avstotlesainale nate {czavarivel da comunidad palitea, bem can on vere fatoreseconbimicos © sociais que a inluencany de ste gue as formas de governo devern estar de scone com se ihasatdes dens exrutry, Aln diso, Arial le ou) mio apenas esas varagocs do ict, pines mae ‘ambem sit orgem coetvne socal, Demais ele pene Potts com probletas de eficdca social do reuse Alem esas caracteristicasTortemente selsiogiet, ‘ratte dona uma perpectta “realsta"c nna Sept Fea", no aspecto metalolugco de sin obra Ne denen ds cterentes formas de gonemo;Arutes eopeege ae fat un metodo empito de ebseracio pedctes ‘esinoafirmar que ae tata de um meio de Sets Pinicovealista®. Assim, le desenvoh, pls eso nae Sologia politica sem qualquer po de dogmas, ete ost ta coneepao ni atl tals dia da pola: ae sama aii ou propestas metedaiges obra de Geeles si tana. que serio rcencontdas nos hae tentos de uma socsigia do dveho moderno.c consi mente naobrade alguns de seus precursnes mals tecsnten como Montesquieu.” , Nas obras dos autores do jusmaturalisme racionalisea ‘moderno — paricularmente tit obra de Hobbes, Locke Rousseau, que, porém, $6 serio consideraos sido sansa EERE RQPMU2 meAACUA tuo a min a Vo {A Hee ttn Pann inns Cspe Hi DIA Sen lf Pb. MT tomb, caacteristiom claramerte socioogica, Come SSiacut de “fimcbes" em relagio Ss necessidadesasinale- ‘tito nomenon Menclonemse, como exemplas 0 mat ‘Somportamesto humana, ou a8 relerencias de Locke 208 11.6, GURNTTCH, of ty pig, 4 enous: sea AUTRIES op (adil, pa 568 ows primitivos do Peru edo Brasil, que abrem eaminho Para os métodes saciologicos srt wend 2. UMA “CIENCIA EMPIRICA DA SOCIEDADE Aida de uma *iéneiaempsica” da sociedad nasce com a obra de Charles Louis de Seconda. hte de Me fexquien (1680-1755). Hoje, concordase em teconecey Montesquieu como um des precursors, até esi ca tum dos mas primes fandadores® da socioloado dh Jeito eda socibiogia palin O tlo completo de rere edicio (174) de sun obra oa importante € bastante ro ‘elador segundo noso ponta devs © Espn das Lou 4a Relcdo gu as Lae dom teem a Canes ee Govern, es Castunes 0 lima, 2 Rake, o Canis: Ea todos os trinta etn vluines que eempoems a obra Mane teaquieu analsa varsbilidade ea teaitidnde das ee gquando compara son nis diveros fares elfen, mnereoy religho,nimero de habante; poles extonor cada estado, costumes don cdaios,constaico poliien ttc. O ilsafo amplia sim andlise a pales tio difrentes Stuantoo Jap. a Indi. 4 Chinn tigos ponos sero tos, of gatleses, Roma, a Espana ct ‘Sem duvida. € do ponto de vst mctodoléico que a obra de Montesquien eferece maior incase: Mites «qe ese autor elaborara uma verdadeina ica dat sie = sam, Commr Ras twig d at ws (2609), og espe cern dn rn ARSON, ok 0 eine caer nil an Eigen fan ts epee a so ec Oe ae Seale Rir a et ag mr Stoiheantecrmradns ih Ge ‘de"™ ou ainda, um cabogo de “eausalidade socal". AB ‘mouse também, que cle passou de uma "conceprao nor. ‘atv ama conet pedo centifica da sociedade" on, em ‘que cle fot "o primeito a expor os principio funds mentais da egneia socal, em que anaisehistrica © 0 metodo comparativo ultrpaseam qualquer resquiio espe- Cultivo ot metafncs. Hie agou como objetivo descobrie Como as leis eo mostrar sua relacdes com outros fend- tmencs soci Monteaqiet interesense, portant, no em dizer qual deveria sero dreto, nem tampouco em jisifcar O diteto exintente, ms sim em explicit c em descrevelo fm sua realdade toca. Com tal meta, ete aplicou o pit tfpio da casalidade fica nto &poltea quanto ao diet ‘abra mone de Montexguea formeces lune Eetvollimento ulterior da socologia do dire em pl © paradigana do at Glen Ame as coooepgiesataciar = tne {hos taiclonals Momesqulen last no fo de (quo avelio € um fenmcna sock vate es Ths cx cada conteriosolainrco Tal varabbdade ode scr influencia pelos tale dcrosfstone Eroromicon religion, Cinics,demografics ete «+ eam segundo Inga, o paradignn a crtsaldads Ai ‘ane scolgncn Montsqsies, nfitencinto pela me (slog ds Ciencias Pease Natura dom nantes ‘Bann TRUWOL SRA tn ofl rc ‘Gonca matal Madr, Alans a 1284, py. 318. sequen. TLL AUTITUSER, Ng i, PUP, Pai 189, asa epoca — principaimente depois das tse ex Posts por Newion —, propisse a peojunas ca des febrr ecataneg ergeno mn tao Inada tag eto do dies, moda Scriven da coo do tet +m terecio luge,» paradignta do dsemtnioa, Que © deca Carbornicr anal convo sed una das Principals caracteriicas cs obra socijuridiea de Momtesuicu e que, por nis ve, sageria a necesidn de de um * certo materialism paraexplicar 0 Dire {0° Disease longumente, poem, a questo de Saber se Montesquiew em wio determine E elaro que. em O apts das Lots, autor mosta como Store dns on cited tas tore condo fo difit: eno entanto, ele jana eb na Felagio de caus eeeta dirs ¢ nccencina cnet mesmo exaustiva entre o drei as diy causas Em contraparda, ele sempre fla da cont fatores mitplos ou de eaves queo tomam posse! conhscer oi ao conta Nstreo, Montesqueu tnber dtc Bs caacteriican do dete 6 quis pode etm dincadas ou methoradas. Ee Suma, podose duct dues do ponto de vita de Momtesquick 0 dete Misin que rege osaundo da ska ao rege mun cr woke ig is epson ine ae eave rhiarie eee Seon cele een pa ordent Kaci © rclahgica,motpSicidade que parece aber in Soames ra, eee ore Siaeting eis Narada ff dla moral", Conquanto, 0 método socioempirico proposto por Montesquicu, que se encarrega de ex: plat, de’ mancira esteroa, 0 desenolimento das Fis mpliqne, de fato, uma visto deverminists (de- tcrminismo socologico) ele se tornou utn dos pare fligmas metodoldgicor do postdvnm sociolégieo, 8. 0 VOLKSGEIST [As correntes do “romantiomo” e do “historiciamo” do rminaram a doutrina juridiea alema do século XIX. Tais Correntes supusham a rejeigo da sscendéneia do racionae fismo.e do universalsmo, proprios das doutrinas do direito ‘natal, asin como a retandicaco do iracionalismo e dos Talores individ, singulares e espectficos para cada fato roca oi Friedrich Karl vom Sasigny (1779-1861) quem fun dou, nia Aleman, Escola Htrica do Divito. Sevigny ‘autor que mals bem aplicou as teses do romantismo edo Ristonismno ao pensamento juridicn, Uma das mals mar ‘antes caracteritcan rocijuridicas de seu pensamento foi ‘i posicio Tortemente andlegelita,e, em consequencia, tise sua tecusa ein identlicar ov em tedusit 9 direto aos fos de vontade de um legisiador. Para Savin, o dieito fem sew proprio desenvolvimento in ss ‘a resi perce mecitaes porn no rae os mci dee a MGS pores. tro do egsiton “xpi do poo” sa expresso concentra toda a originalidade¢ paticay Nidade Cultural e socal de um povo'nnagio, cig eod dade reside nao apenas no dretoy mas mca ny cae, ta nga cnet plies ce OO sense, aqut a influenci de Montesquies fd gue tay para Soigny como para Montesqueuro dincio nso poe feraolado dos outs fenomenos soci, isco nee ‘umes, politica a economia te Nadade maissociologie, Bortanto, do que essa pengsosndlegalst eantdogratcs oto, stent por Signy, que oem oer 2 Alteto como um fator soll, ferado espontinearsente "a especiidade e na histnia dC cad socked “Apesardesses tragos fortomente sociojuridios, alguns awores contestaran que Saviguy tuba sido um prentece as socologin do veto. Assn, por exemple, b'dceaee Garbonnier diz que sus condigie de roma’ imperte Sevigny de tomar uma vrata posigao sociolipee are dante sinaga jurtica da Alomar imcioee en XIX, Nagucia epoca, o tnico dire comumm em dsl romano, que caexisia com vivcs tices espeetios a dierent tentirios germanicon O deca Cartoon stra que a posi¢io de Saigy. quando comparada tesa Situaio juice, fol claramenteutisocologis ek hac ¢numciow a singto de “acutoragao jrcicastsiga pe Jos pos germndnico dade aitrodugao do dive toga not Padersea, eae, argument, en favo de Setgny, ue, ante a desagregaciojuriica nos tertitiron gener, ete anor propos unable que pale set queifonsy Ae sociundico,Saigny, de fata, hans propose tana & ele até desenvolvew na win obra an Sao MRE cosocioldgico de cada instuiciojuridicacom base cusses ‘origens ideas e sociologicas Adcmats ec wsbalho ten, BCL Jean CARBONNIER, pt, pig. 35. BE. KYON SAVIGNY: Von frame at i Gantt wd Sm IN ee reer @ iso ata, que o diveito romano se ‘mara uma parte do direlto alemao, cm conse eneia de lum po de *neceasdade interna"*. Para se sustentar ey fim, 0 carater soeijuridico da método da obra de Savy devese observar que, para ele, 0 diet no abual mente, considerado como algo imativel, que se peste

You might also like