ΜΑΘΗΜΑ ΝΑ09

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΩΝ

ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΩΝ

ΕΡΓΑΣΙΑ

ΘΕΜΑ : «Κοινωνικές επιπτώσεις από την πλημμύρα στη Ν.

Ορλεάνη το 2005» Εξετάζονται οι κοινωνικές επιπτώσεις διαφόρων
ειδών και η γεωγραφική κατανομή τους, καθώς και οι
δευτερεύουσες συνέπειες από την αντιμετώπιση της καταστροφής
και την αποκατάσταση.

ΜΑΝΙΑΤΗΣ ΣΠΥΡΟΣ

Α.Μ. 19126
 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Κεφάλαιο 1ο

Η πορεία του τυφώνα Κατρίνα σελ. 3

Κεφάλαιο 2ο

Ο Τυφώνας Κατρίνα στη Νέα Ορλεάνη σελ. 4

Κεφάλαιο 3ο

Κοινωνικές επιπτώσεις του τυφώνα Κατρίνα σελ. 5

Κεφάλαιο 4ο

Συμπέρασμα σελ. 13

Βιβλιογραφικές/Διαδικτυακές αναφορές σελ. 14

 Η πορεία του τυφώνα Κατρίνα
Ο τυφώνας Κατρίνα ξεκίνησε αρχικά ως τροπική καταιγίδα στις Μπαχάμες, η οποία
υπέστη μια τροπική πτώση στις 19 Αυγούστου 2005 (Knaab et al., 2005) και άλλαξε την
κατάστασή του καθώς πέρασε από τη Φλόριντα. Αποτέλεσμα αυτού ήταν ότι, όταν στις 25
Αυγούστου έπληξε τη νοτιοανατολική πλευρά της, να έχει αναβαθμιστεί σε έναν τυφώνα
Κατηγορίας 1 όπως ορίζεται στην κλίμακα Saffir-Simpson (Stoker et al., 2005). Παρέμεινε σε
εκείνη την περιοχή για έξι ώρες και στην συνέχεια επανήλθε στην ανοικτή θάλασσα
νοτιοανατολικά του Κόλπου του Μεξικού, κατά τις πρώτες πρωινές ώρες της 26ης
Αυγούστου, βόρεια του Cape Sable (Knaab et al., 2005). Στο χρονικό διάστημα των
επόμενων τριών ημερών παρουσίασε μια ραγδαία αναβάθμιση και εξελίχθηκε από
κατηγορία 1 σε κατηγορία 5, ώσπου τελικά στις 28 Αυγούστου έφθασε το μέγιστο της
ταχύτητας των ανέμων του οι οποίοι έφταναν τα 170 μίλια την ώρα (Stoker et al, 2009).

Εικόνα 1: Πορεία τυφώνα Κατρίνα Πηγή:

http://worldlywise.pbworks.com/w/page/25349490/Unit%202%20Section%20C%20-
%20Causes%20and%20effects%20of%20tropical%20storms%20and%20responses%20to%20
them ~ 86 ~
Κατά τη διάρκεια αυτού του μέγιστου ορίου που είχε αναπτύξει, διέσχισε τη
βορειοανατολική πλευρά του Μισισιπή, αποκτώντας μέγιστη ένταση τροπικής καταιγίδας
και τυφώνα, η οποία έφτασε στα 200 και 90 ναυτικά μίλια από το μάτι, αντίστοιχα (Stoker
et al, 2009), στη συνέχεια υπέστη μια διάβρωση, συνεχίζοντας την πορεία της βόρεια
πλήττοντας το Blass της Λουϊζιάνας, με ταχύτητες ανέμου που πλησίαζαν 125 μίλια την ώρα
και η καταιγίδα υποβαθμίστηκε στην κατηγορία 3 (Stoker et al., 2009). Παρά την
υποβάθμιση, σύμφωνα με τους Knabb, Rhome και Brown (2005), η ακτινική δύναμη της
τροπικής καταιγίδας και η ένταση του τυφώνα παραμένουν στο ίδιο επίπεδο, γεγονός που
αποδεικνύει την μεγάλη δύνη που την χαρακτήριζε κατά τη διάρκεια του περασματός της
μέσω της Λουϊζιάνας.
Όταν έπληξε τελικά τη Νέα Ορλεάνη στις 29 Αυγούστου 2005, η δύνη σε κάποιες
περιοχές έφτανε και τα 9 μέτρα το οποίο, σε συνδυασμό με τις βροχοπτώσεις που είχαν
ήδη πέσει για αρκετές ώρες πριν, προκάλεσαν την άνοδο της στάθμης του νερού, με
αποτέλεσμα την εμφάνιση εντόνων πλημμυρικών φαινομένων. Πολλά κτήρια δεν άντεξαν
και τελικά κατέρρευσαν, ενώ ταυτόχρονα προκλήθηκαν και ζημιές λόγω των δυνατών
ανέμων οι οποίοι σταδιακά άρχισαν να εξασθενούν έτσι ώστε μέσα σε λίγες ώρες, ο
τυφώνας υποβαθμίστηκε στην κατηγορία 2 (Shah, 2005). Στο τέλος, μετά από ένα
καταστροφικό πέρασμα το οποίο κράτησε 5 ήμερες από την πρώτη του εμφάνιση στον
κόλπο του Μεξικού, ο τυφώνας Κατρίνα υποβαθμίζεται σε τροπική καταιγίδα, το πρωί της
30ης Αυγούστου, αφήνοντας πίσω του, τους κάτοικους των πληγέντων περιοχών να
καταμετρούν τον καταστροφικό αντίκτυπό του και να αντιμετωπίσουν καταστάσεις που
απειλούσαν ακόμα και την βιωσιμότητα τους.

Ο Τυφώνας Κατρίνα στη Νέα Ορλεάνη

Αν και ο τυφώνας δεν έπληξε την περιοχή με τη μέγιστη ένταση του, προκάλεσε
πολύ σοβαρά προβλήματα και εκτεταμένες ζημιές, με πρόσθετες συνέπειες για όλους τους
κατοίκους στην περιοχή. Τα προβλήματα για τους κατοίκους της Νέας Ορλεάνης δεν
περιορίστηκαν μόνο στις καταστροφές που προκλήθηκαν την ημέρα διέλευσης του τυφώνα
Κατρίνα από την περιοχή, αλλά λόγω αυτών των καταστροφών οι κάτοικοι είχαν να
αντιμετωπίσουν και νέες καταστροφές στην διάρκεια των επόμενων ημερών.
Αν και οι κάτοικοι είχαν λάβει προειδοποίηση στις 28 Αυγούστου για να
εκκενώσουν την πόλη και να μετακινηθούν σε ασφαλέστερο μέρος, επέλεξαν σε μεγάλο
βαθμό να μείνουν στην περιοχή είτε επειδή δεν είχαν διαθέσιμο μεταφορικό μέσο για την
μετακίνηση τους είτε λόγω άλλων οικονομικών προβλημάτων. 10.000 εξ αυτών στράφηκαν
στο μοναδικό καταφύγιο στην πόλη, την λύση που είναι η ασφαλέστερη, ενώ μερικές
δεκάδες χιλιάδες άλλων προτιμούν να παραμείνουν σπίτι τους, μία λύση που όπως
εξελίχθηκαν τα πράγματα τους οδήγησε στην παγίδευση και τον εγκλωβισμό τους
(Townsend, 2006).
Ο λόγος του εγκλωβισμού εκείνων των κατοίκων των οποίων αποφάσισαν να
παραμείνουν στα σπίτια τους, οφειλόταν στην δευτερογενή καταστροφή από την
καταστροφή του Τυφώνα, η οποία ήταν η τεράστια πλημμύρα που είχε προκληθεί από τις
έντονες βροχοπτώσεις που είχαν λάβει χώρα τις προηγούμενες ώρες. Το ποσοστό της
πλημμύρας είχε φτάσει στο 80% (Shah, 2005),, με αποτέλεσμα η στάθμη των υδάτων να
έχει φτάσει σε τέτοιο σημείο , που οι κάτοικοι αναγκαζόταν να ανεβαίνουν στις στέγες των
σπιτιών τους , ψάχνοντας τρόπους διαφυγής η αναμένοντας την έλευση βοήθειας μέσω
των αρχών (Townsend, 2006). Κάποιοι από τους εγκλωβισμένους κατάφεραν τελικά να
προσεγγίσουν το μοναδικό καταφύγιο της πόλης, αυξάνοντας όμως εκθετικά τον πληθυσμό
και κατά συνέπεια και τον κίνδυνο.

Εικόνα 2: Εκτιμώμενο μέγεθος πλημμύρων στην Νέα Ορλεάνη Πηγή:

http://www.fema.gov/media-library-data/20130726-1520-20490-4521/549_ch8.pdf
 Εικόνα 3: Πανοραμική εικόνα της πλημμυρισμένης Νέας Ορλεάνης μετά την
διέλευση του τυφώνα Κατρίνα Πηγή:
http://www.theguardian.com/cities/2014/jan/27/new-orleans-houses-rebuilt-
trustgovernment-hurricane-katrina
Η επικινδυνότητα που αυξανόταν στον χώρο του καταφυγίου οφειλόταν σε μεγάλο
βαθμό στις συνθήκες που επικρατούσαν σε αυτό μετά την ολοκλήρωση του καταστροφικού
έργου του Τυφώνα και των εκτεταμένων πλημμυρών. Αυτές λοιπόν οι συνθήκες που
επικρατούσαν δυσκόλευαν τις ομάδες διάσωσης και υποστήριξης να προσεγγίσουν και να
ανεφοδιάσουν με τις αναγκαίες προμήθειες το καταφύγιο (Townsend, 2006). Εκτός αυτού
κατά τη διάρκεια της καταιγίδας το μέρος έχει μείνει χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα , και μόνο
ελάχιστο φως μπορεί να ληφθεί μέσω γεννητριών (Townsend, 2006). Προκειμένου να
αποφευχθεί η απώλεια αυτής της μικρής πηγής φωτός, οι διασώστες κατέβαλαν μεγάλες
προσπάθειες για να προστατεύσουν αυτές τις γεννήτριες από τις επιπτώσεις της στάθμης
του νερού, ενώ επίσης ασχολούνταν με τον μεγάλο αριθμό κατοίκων που εισέρχονταν σε
αυτό κατά χιλιάδες.
Λόγω όλων των παραπάνω το καταφύγιο κρίθηκε και επίσημα επικίνδυνο στις 30
Αυγούστου. Η κύρια ανησυχία ήταν η εξάπλωση λοιμώξεων, ακόμη και επιδημιών οι
οποίες μπορεί να εκδηλώνονταν από τους τραυματίες και τους άρρωστους που
συσσωρεύονταν μαζί με τους υγιείς που βρίσκονταν στον χώρο (Shah, 2005 ) Τέλος, οι
επιχειρήσεις διάσωσης κατάφεραν να φτάσουν στο καταφύγιο την πρώτη ημέρα του
Σεπτεμβρίου, έχοντας όμως να αντιμετωπίσουν μια σειρά προκλήσεων και απειλών οι
οποίες προερχόταν από πυρκαγιές που άρχισαν να σαρώνουν τα εργοστάσια της πόλης και
να μαίνονται ανεξέλεγκτα σε όλες τις γύρω περιοχές (Shah, 2005). Ο έλεγχος και η
καταστολή τους επιτεύχθηκαν μόνο την επόμενη μέρα, αλλά δύο νέες απειλές έκαναν την
εμφάνιση τους που αφορούσαν την μόλυνση του αέρα από τις φωτιές άλλα και της
μόλυνσης του νερού από τις πλημμύρες και την μη περισυλλογή των νεκρών (Townsend,
2006). Αυτοί οι κίνδυνοι συνέχιζαν να απειλούν τους επιζώντες, μέχρι και την
απομάκρυνση τους στις 7 Σεπτεμβρίου.
Κοινωνικές επιπτώσεις του τυφώνα Κατρίνα
Ο κοινωνικός αντίκτυπος μιας καταστροφής αντικατοπτρίζει ουσιαστικά την
δυνατότητα ανταπόκρισης των κατοίκων και της κοινωνίας στην πληγείσα περιοχή, καθώς
και την ικανότητά τους να απορροφούν και να αντιμετωπίζουν τις συνέπειες (World Bank,
2011). Η ανάλυση αυτού του αντίκτυπου είναι ζωτικής σημασίας για την κατανόηση, το
σχεδιασμό και τελικά την παροχή βοήθειας στους πληγέντες. Ωστόσο, σε πολλές
περιπτώσεις, ο αντίκτυπος δεν περιορίζεται στην πληγείσα περιοχή, αλλά άμεσα ή έμμεσα
επεκτείνεται και επηρεάζει γειτονικές περιοχές και ολόκληρο το κράτος.
 Η έρευνα στα μέσα του περασμένου αιώνα έδειξε ότι εκτός από απειλητικά για τη
ζωή γεγονότα, οι φυσικές καταστροφές μπορούν επίσης να προκαλέσουν σοβαρές ζημιές
στα κοινωνικά συστήματα (Quarantelli et al., 2006). Ειδικότερα για τις τεχνολογικές
καταστροφές, μια ανάλυση 130 καταστροφών στις Η.Π.Α δείχνει ότι οι μακροπρόθεσμες
επιπτώσεις των τεχνολογικών καταστροφών στην κοινωνική και ψυχική υγεία των
επιζώντων είναι πιο σοβαρές από τις φυσικές καταστροφές (Norris et al. 2001).
Ταυτόχρονα, οι τεχνολογικές καταστροφές μπορούν να οδηγήσουν σε κοινωνικές
συγκρούσεις, μακροχρόνιες κοινωνικές διαιρέσεις, μακροχρόνια επιδείνωση της ψυχικής
υγείας των θυμάτων και μακροπρόθεσμη αβεβαιότητα σχετικά με τη μελλοντική κοινωνική
ευημερία (Picou, 2009).
Εκτός από τις δυσκολίες που εμφανίστηκαν τις ημέρες αμέσως μετά τον τυφώνα
Κατρίνα στη Νέα Ορλεάνη, οι κάτοικοι της περιοχής είχαν να αντιμετωπίσουν ακόμα
δυσκολότερες ημέρες στην λεγόμενη μετά-Κατρίνα εποχή. Έτσι εκτός του τραγικού
αποτελέσματος των 1.836 άτομων (Zimmermann, 2012) που σκοτώθηκαν σε πλημμύρες,
τραυματισμούς ή καρδιακές προσβολές (Brukard, Namulanda & Ratard, 2008), περίπου
300.000 άνθρωποι έμειναν άστεγοι με τα σπίτια τους να παρουσιάζουν εκτεταμένες ζημιές
ή να έχουν καταστραφεί πλήρως. Το έντονο πρόβλημα της απώλειας στέγης θα επηρεάσει
τη βιωσιμότητα και την ποιότητα ζωής των κατοίκων. Όπως φαίνεται στο παρακάτω σχήμα,
περίπου 12.000 άτομα (Evans, 2009) εξακολουθούν να είναι άστεγοι ακόμη και δύο χρόνια
μετά την καταστροφή, ενώ 4.000 από αυτούς παραμείνουν άστεγοι και μετά από τέσσερα
χρόνια (Gulliver-Garcia, 2013).

Διάγραμμα 1: Τα ποσοστά των αστέγων στην προ και μετά τυφώνα εποχή Πηγή:
http://www.homelesshub.ca/blog/new-orleans-progress-ending-homelessness

Το ποσοστό και ο αριθμός των κατοίκων έχουν επίσης μειωθεί σημαντικά,

παρατηρούμε ότι οι Αφρό-Αμερικανοί, οι άγαμοι λευκοί και οι λευκοί οι οποίοι δεν έχουν
υψηλό μορφωτικό επίπεδο, εγκαταλείπουν σε πολύ μεγάλο ποσοστό τις πληγείσες
περιοχές και να παρουσιάζουν, αυξητικά, μικρότερη πιθανότητα να επιστρέψουν (Groen
και Polivka, 2008), επειδή εξακολουθούν να βρίσκονται σε κατάσταση συνεχιζόμενης
τρωτότητας η οποία συνδυαζόμενη με τις νέες συνθήκες που έχουν προκύψει τους οδηγεί
σε μειωμένες πιθανότητες εύρεσης εργασίας. Αυτό οδήγησε επίσης σε αλλαγές στη
δημογραφική και εθνοτική σύνθεση των εναπομεινάντων κατοίκων, παρατηρώντας ότι ένα
χρόνο μετά την καταστροφή, μόνο το 65% των κατοίκων όλων των εθνικοτήτων επέστρεψε
στα σπίτια τους, και οι υπόλοιποι 410.000 κατέφυγαν σε άλλες περιοχές. Κράτη και ακόμη
και άλλες χώρες (Groen και Polivka, 2008).
 Διάγραμμα 2: Η εθνική σύσταση των κατοίκων στην Νέα Ορλεάνη πριν και μετά
τον τυφώνα Πηγή: http://www.journalofamericanhistory.org/projects/katrina/Fussell.html

Διάγραμμα 3: Οι τάσεις του πληθυσμού στην μετά Κατρίνα εποχή Πηγή:

http://www.russellsage.org/research/katrina-stirs-the-gumbo-pot-elizabeth-fussell
Ωστόσο, οι αλλαγές στον αριθμό των εναπομεινάντων κατοίκων και την εθνοτική
σύνθεση οδήγησαν επίσης σε αλλαγές στις αναλογίες διαφορετικών ηλικιακών ομάδων,
παρατηρώντας ότι το ποσοστό των παιδιών και ειδικά των γεννήσεων να βαίνει μειούμενο
αιτεί περισσότερο από τον ήδη υπάρχοντα επιβαρυμένο αριθμό τους. Την ίδια στιγμή
μείωση παρουσιάζει και ο παραγωγικός πληθυσμός έως την ηλικία των 35 ετών. Αντίθετα,
παρατηρήθηκε αύξηση στα όρια ατόμων με μεγαλύτερη ηλικία, δίνοντας μία τάση για το
ποια είναι τα άτομα που επιστρέφουν στην τοποθεσία και τις στάσεις που διαμόρφωσαν.
 Διάγραμμα 4: Η ηλικιακή κατανομή του πληθυσμού στην Νέα Ορλεάνη πριν και
μετά τον τυφώνα Κατρίνα Πηγή:
http://blog.nola.com/tpmoney/2009/04/despite_much_ado_over_the_infl.html#

Η αποτύπωση μιας καταστροφής όπως ο τυφώνας Κατρίνα είναι μια διαδικασία

που διήρκησε αρκετά και ενδεχομένως η συνολική εικόνα να μην έχει καταγραφεί ακόμα
στις παρακάτω παραγράφους θα προσπαθήσουμε να παρουσιάσουμε την συσχέτιση των
κοινωνικοοικονομικών χαρακτηριστικών, των διαφόρων κοινωνικών και εθνοτικών ομάδων
που ζούσαν στην περιοχή και τον τρόπο με τον οποίο τους επηρέασε ο Τυφώνας Κατρίνα.
Το πόσο οικονομικά εύρωστοι είναι οι άνθρωποι που κατοικούν σε μία περιοχή
είναι ένας από τους καθοριστικότερους παράγοντες που επηρεάζει σε ευθεία αναλογία την
προσαρμοστικότητά της, δηλαδή την δυνατότητα που διαθέτει για να αντιστέκεται ή να
προσαρμόζεται σε μια καταστροφή (Laska and Morrow, 2006). Έτσι εκείνοι που διαθέτουν
περισσότερα υλικά μέσα, μπορούν να αντιμετωπίσουν γρηγορότερα και
αποτελεσματικότερα ένα καταστροφικό συμβάν έναντι αυτών που τα στερούνται (Smith,
2005).
Στην περίπτωση της Ν. Ορλεάνης το 23% του πληθυσμού ζούσε κάτω από το όριο
της φτώχιας, ενώ την ίδια στιγμή το αντίστοιχο ποσοστό συνολικά στην χώρα ανερχόταν
στο 13% (U.S. Census Bureau, 2005). Επιπλέον, μία στις πέντε οικογένειες δεν διέθετε δικό
της αυτοκίνητο και το 8% δεν είχε σταθερό τηλέφωνο. Επίσης, η πόλη βρίσκονταν στην 2η
θέση στην χώρα σε σχέση με τον αριθμό των φτωχών οικογενειών που βρίσκοταν
συγκεντρωμένες στις φτωχότερες περιοχές της πόλης (Laska and Morrow, 2006).
 Διάγραμμα 5. Ποσοστά πληθυσμού της Ν. Ορλεάνης κάτω από το όριο της φτώχιας
το 2004 (Πηγή: National Center for Children in Poverty).
Έχει καταγραφεί ότι τα νοικοκυριά εθνικών και φυλετικών μειονοτήτων βρίσκονται
σε πιο ευάλωτη θέση σε σχέση με την διαχείριση μιας καταστροφής. Αναλυτικότερα,
διαμένουν σε πιο υποβαθμισμένες περιοχές, η παροχή και η ποιότητα βοήθειας είναι
κατώτερη, ενώ υπάρχουν ενδείξεις ότι έχουν μικρότερες πιθανότητες να λάβουν
ασφαλιστική αποζημίωση και μικρότερη κρατική βοήθεια (Laska and Morrow, 2006). Όπως
βλέπουμε και στον πίνακα 1 το ποσοστό των Αφρό - Αμερικανών που ζούσαν στην
επικράτεια της Ν. Ορλεάνης και ήταν κάτω από το όριο της φτώχιας, ήταν 67,3% έναντι των
λευκών που κυμαινόταν στο 28,1%. Επίσης, πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι το ποσοστό των
Αφρό - Αμερικανών ήταν 67,5% του συνολικού πληθυσμού της πόλης (Fussell, 2007).

Πίνακας 1. Ποσοστά πληθυσμού της Ν. Ορλεάνης κάτω από το όριο της φτώχιας το
2004 σε σχέση με το φύλλο και την φυλή (Πηγή: Gloria Simo. Poverty in New Orleans:
Before and After Katrina. 2008).
Οι άνθρωποι που δεν έχουν σωματική και διανοητική ικανότητα να κινούνται και να
ανταποκρίνονται χωρίς βοήθεια, όπως τα άτομα με ειδικές ανάγκες, οι ασθενείς, οι
ηλικιωμένοι και τα παιδιά, ανήκουν σε μια άλλη κοινωνική ομάδα που μπορεί να
επηρεαστεί περισσότερο. Ανεξάρτητα από το πού ζουν, ο σχεδιασμός και η ικανότητα του
κράτους να τους μεταφέρει με ασφάλεια σε κατάλληλες εγκαταστάσεις αποτελούν μέρος
του σχεδίου αντίδρασης. Συνδυάζοντας το παραπάνω περιεχόμενο και εξετάζοντας την
υπόθεση της Νέας Ορλεάνης, έχουμε τα ακόλουθα δεδομένα:
• Οι πλημμυρισμένες περιοχές ήταν κατοίκων χαμηλού εισοδήματος με χαμηλής
ποιότητας ή ανεπαρκούς εξοπλισμού σπίτια, που δεν μπορούσαν να αντιμετωπίσουν
τέτοιας σφοδρότητας περιστατικά, (Logan, 2008).
• Επιπλέον, όσον αφορά τις περιοχές που πλημμύρισαν υπάρχουν σημαντικές
διαφορές ανάλογα με την φυλετική κατανομή του πληθυσμού. Περισσότερο από το 75%
των Αφρό- Αμερικανών ζούσαν σε περιοχές που πλημμύρισαν.

Εικόνα 4. Έκταση των ζημιών από πλημμύρες του τυφώνα Κατρίνα και φυλετική
σύνθεση των εκτάσεων σύμφωνα με την απογραφή στη Νέα Ορλεάνη. (Πηγή: Logan, John
R. Unnatural Disaster : Social Impacts and Policy Choices after Katrina. 2008).
• Στη Νέα Ορλεάνη, πέντε στους έξι οικισμούς εργατικών κατοικιών
καταστράφηκαν πλήρως. Στις περιοχές αυτές, το ποσοστό φτώχειας
κυμαινόταν από 60% και 80%, το ποσοστό ανεργίας υπερέβαινε το 20% και
το ποσοστό Αφρό-Αμερικάνων βρίσκονταν πάνω από το 90%. Από την άλλη
πλευρά, υπήρξαν λίγες περιοχές υψηλού εισοδήματος και χαμηλής
φτώχειας που αντιμετώπισαν παρόμοια προβλήματα, και σε όλες αυτές τις
περιοχές, το ποσοστό Αφρό-Αμερικάνων ήταν εξαιρετικά χαμηλό (Logan,
2008).
• Το σχέδιο εκκένωσης νοσοκομείων και συναφών ιδρυμάτων ήταν
ξεπερασμένο, δεν υπήρξαν στο παρελθόν σχετικές ασκήσεις και ο αριθμός
των διαθέσιμων οχημάτων κατά την εκκένωση ήταν περιορισμένος και
ανεπαρκής για τη μεταφορά ασθενών και προσωπικού εγκαίρως (Laska and
Moreau, 2006 ).
• Επιπλέον, αρκετοί κάτοικοι που φιλοξενούσαν ένα άτομο στην κατοικία
τους το οποίο απαιτούσε ειδική φροντίδα, επέλεξαν να μην εγκαταλείψουν
τα σπίτια τους, ενώ συνολικά 68 άτομα ανήμπορα, τα οποία δεν ήταν σε
 θέση να μετακινηθούν από μόνα τους βρέθηκαν νεκρά, αφού είχαν
εγκαταλειφθεί από το προσωπικό που τα φρόντιζε (White House, 2006) .
• Το ποσοστό ό των κατοίκων που δεν διέθετε αυτοκίνητο για να μετακινηθεί
ανερχόταν στο 27%, ενώ στις φτωχότερες κοινωνικές ομάδες τα αυτοκίνητα
που κατέχονταν ήταν σε κακή κατάσταση και σε κάποιες περιπτώσεις δεν
επαρκούσαν να μεταφέρουν ολόκληρη την οικογένεια (Logan,2008).
• Θα πρέπει να αναφερθεί ότι ένας βασικός λόγος που σχετιζόταν με την
αδυναμία μετακίνησης, ήταν και το γεγονός ότι είχαν απομείνει δύο ημέρες
για το τέλος του μήνα, οπότε και θα λαμβάνονταν τα προνοιακά επιδόματα,
με αποτέλεσμα οι φτωχές οικογένειες που ζούσαν με αυτά να τα είχαν
εξαντλήσει και να μην διέθεταν τους οικονομικούς πόρους για να
μετακινηθούν (Laska and Morrow, 2006).
Τα υψηλότερα ποσοστά σε θανάτους τα συναντούμε στους ηλικιωμένους κατοίκους της
περιοχής. Σε ένα δείγμα 729 θυμάτων πάνω από το 57% των θυμάτων ήταν άνω των
εβδομήντα ετών.

Πίνακας 2. Ηλικιακή διαστρωμάτωση θυμάτων τυφώνα Κατρίνα (Πηγή: Bill

Bytheway. The Evacuation of Older People: The Case of Hurricane Katrina. 2007).

• Τέλος αναφορικά με τα παιδιά έχει υπολογιστεί πως περίπου 163.000

εγκατέλειψαν τα σπίτια τους με ένα σημαντικό ποσοστό αυτών να χωρίζονται από
την οικογένεια τους τουλάχιστον κατά τις πρώτες ημέρες. Από αυτά τα παιδιά, με
βάση έρευνα του NCDP10 , υπολογίζεται ότι δύο χρόνια μετά, δηλαδή τον
Σεπτέμβριο του 2007, περίπου τα μισά παιδιά είχαν επιστρέψει στην περιοχή τους
(Abramson et al, 2007). Με βάση τα αποτελέσματα της ίδιας έρευνας,
υπολογίστηκε ότι σημαντικό ποσοστό των παιδιών της περιοχής κινδύνευε να
παρουσιάσει χαμηλές επιδόσεις στο σχολείο, να μην έχει πρόσβαση σε υπηρεσίες
υγείας και να παρουσιάσει ψυχολογικά προβλήματα.
Πίνακας 3. Πρόβλεψη κινδύνων που αφορούσαν παιδιά που επλήγησαν από τον τυφώνα
Κατρίνα (Πηγή: Abramson et al. THE LEGACY OF KATRINA’S CHILDREN: Estimating the
Numbers of Hurricane-Related At-Risk Children in the Gulf Coast States of Louisiana &
Mississippi. 2007).

Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι οι Αφρό-Αμερικανοί αντιπροσωπεύουν το 44% των

θυμάτων, ενώ στο New Orlean Parish το 73% Των ατόμων που εγκατέλειψαν τα σπίτια τους
ήταν επίσης Αφρό-Αμερικανοί (Gabe et al, 2005). Στο σύνολο των περιπτώσεων με όχι
ουσιαστικές διαφορές, οι περισσότερο ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού που αναφέραμε
παραπάνω, ήταν αυτές που υπέστησαν το βαρύτερο πλήγμα. Μια τέτοια εξέλιξη είναι όμως
αναμενόμενη και επαναλαμβανόμενη σε περιπτώσεις καταστροφών. Επιπλέον έχει
καταγραφεί πως κοινωνίες όπως αυτής της Ν. Ορλεάνης όπου καταγράφονται μεγάλες
κοινωνικές ανισότητες, αναταραχές, φτώχεια και δυσπιστία προς την κυβέρνηση, είναι πιο
επιρρεπής στην όξυνση αυτών των θεμάτων μετά από μια τεχνολογική καταστροφή, όπως
εξελίχθηκε ο τυφώνας Κατρίνα όσον αφορά τις δευτερογενείς του συνέπειες.
Εκείνο όμως το στοιχείο το οποίο και προκάλεσε έντονο αρνητικό αντίκτυπο όχι
μόνο στο επίπεδο της τοπικής κοινωνίας αλλά και το σύνολο της χώρας, ήταν η
προβληματική έως ανύπαρκτη ανταπόκριση των τοπικών και των ομοσπονδιακών αρχών σε
μια αναμενόμενη καταστροφή. H ανεπαρκής προετοιμασία στην κατασκευή και συντήρηση
των φραγμάτων, στη σχεδίαση και εφαρμογή των σχεδίων και στην αντιμετώπιση της
καταστροφής όπως εξελίχθηκε, είναι εκείνα στοιχεία τα οποία απομείωσαν την
εμπιστοσύνη στην κυβέρνηση ότι μπορεί να χειριστεί ένα παρόμοιο συμβάν. Σύμφωνα με
σχετική έρευνα του 2009 στις περιοχές που επηρεάστηκαν, το 52% του πληθυσμού
εμπιστεύεται ελάχιστα έως καθόλου την ομοσπονδιακή κυβέρνηση και η εμπιστοσύνη προς
την τοπική κυβέρνηση βρίσκεται στο 46%.
 Συμπέρασμα
Συνοπτικά, μπορούμε να συμπεράνουμε ότι η εμφάνιση του τυφώνα Κατρίνα ήταν
ένα γεγονός που επηρέασε βαθιά την περιοχή της Ν. Ορλεάνης (περισσότερο τις ευάλωτες
ομάδες του πληθυσμού) αλλά και την κοινωνία ολόκληρης της χώρας. Τα προβλήματα του
κοινωνικού ιστού μεγεθύνθηκαν, οι κάτοικοι βίωσαν δραματικές και απειλητικές για την
ζωή τους καταστάσεις, ενώ πολλά από τα προβλήματα που προέκυψαν, ή προϋπήρχαν και
διογκώθηκαν, δεν αντιμετωπίστηκαν έγκαιρα ή δεν αντιμετωπίσθηκαν ποτέ. Επιπλέον,
καταγράφηκε στην συνείδηση των πολιτών, ότι δεν υπήρξε η ενδεδειγμένη αντίδραση από
τους κρατικούς φορείς πριν, κατά την διάρκεια και αρκετό χρόνο μετά το συμβάν. Η
πολλαπλή προβολή σε πραγματικό χρόνο των αρχικών σκηνών της περιοχής καταστροφής,
η οποία περιείχε εικόνες εγκατάλειψης ή βίας, συνετέλεσε έτσι ώστε μεγάλο ποσοστό του
πληθυσμού της χώρας να αμφισβητήσει την ικανότητα της κυβέρνησης να ανταποκριθεί
στις βασικές ανάγκες των πολιτών της, ακόμη και σε μια από τις πιο ανεπτυγμένες χώρες. Η
αμφισβήτηση αυτή υφίσταται ακόμη και σήμερα σε μεγάλο βαθμό και η εμπιστοσύνη είναι
πολύ δύσκολο να αποκατασταθεί.
Βιβλιογραφικές/Διαδικτυακές αναφορές

Stoker, J., Tyler, D., Turnipseed, D., Van Wilson, K. & Oimoen, M. (2005). Integrating
Disparate Lidar Datasets for a Regional Storm Tide Inundation Analysis of
Hurricane Katrina. Journal of Coastal Research, 53, 66-72

Knabb, R.D.; Rhome, J.R., and Brown, D.P. (2005).Tropical cyclone report: Hurricane
Katrina 23-30 August 2005. Miami, Florida: National Oceanic and Atmospheric
Administration, National Hurricane Center.

Shah, H. (2005). Hurricane Katrina: Profile of a Super Cat. New York: Risk
Management Solutions

Townsend, FF (2006). The Federal Response to Hurricane Katrina. Lessons Learned.

Washington DC: Washington Government Printing Office

Zimmermann, K. (2011). Hurricane Katrina: Facts, Damage & Aftermath. Retrieved

December 20, 2014 from: http://www.livescience.com/22522-hurricane
katrina-facts.html

Evans, W. (2009). Reaching Out, Four Years After Hurricane Katrina. Retrieved
December 20, 2014 from: http://homeless.samhsa.gov/Resource/Reaching
Out-Four-Years-After-Hurricane-Katrina-46426.aspx

Brukard, J., Namulanda, G. & Ratard, R. (2008). Hurricane Katrina deaths, Louisiana,
2005. Disaster Medical Public health Preparation, 2(4), 213-223.

Gulliver- Garcia, T. (2013). New Orleans' Progress in Ending Homelessness. Retrieved

December 20, 2014 from: http://www.homelesshub.ca/blog/new-orleans
progress-ending-homelessness

Groen, J. & Polivka, A. (2008). Hurricane Katrina evacuees: who they are, where they
are and how they are faring. Monthly Labor Review, 131(3), 32-51

World Bank. (2011), “Analyzing the Social Impacts of Disasters”, Available at:
http://siteresources.worldbank.org/INTEAPREGTOPSOCDEV/Resources/PostDisasterocia
lAnalysisToolsVolumeI.pdf.

Quarantelli, E. L., Patrick Lagadec, and Arjen Boin. (2006). “A Heuristic Approach to Future
Disasters and Crises: New, Old and In-Between Types.” Pp. 16–41 in Havidan Rodriguez,
Enrico L. Quarantelli and Russell R. Dynes, eds., Handbook of Disaster Research. New
York: Springer.

Norris, Fran, C. M. Byrne, E. Diaz, and K. Kaniasty. (2001). "The Range Magnitude and
Duration of Effects of Natural and Human-Caused Disasters: A Review of the Empirical
Literature. National Center for PTSD." Available at: http:
//www.ncptsd.org/Facts/disasters/fs-range.html.
Picou, J, S. (2009), "Katrina as a Natech Disaster. Toxic Contamination and Long-Term Risks
for Residents of New Orleans", Available at: http://stevenpicou.com/pdfs/katrina-as-a
natech-disaster.pdf.

Laska, Shirley. B. and Morrow, Betty. Hearn. (2006), " Social Vulnerabilities and Hurricane
Katrina: An Unnatural Disaster in New Orleans", Available at:
https://www.researchgate.net/publication/233642927.

U.S. Census Bureau. (2005), “Income, Poverty, and Health Insurance Coverage in the United
States: 2004”. Available at: https://www.census.gov/prod/2005pubs/p60-229.pdf.

Fussell, Elizabeth. (2007), "Constructing New Orleans, Constructing Race: A Population

History of New Orleans", Available at: http://archive.oah.org/special
issues/katrina/Fussell.html.

Logan, John R. (2008), "Unnatural Disaster : Social Impacts and Policy Choices after Katrina."
Available at: http://nbn-resolving.de/urn:nbn:de:0168-ssoar-153306.

White House. (2006), “The Federal Response to Harricane Katrina Lessons Learned”,
Available at:
http://www.disastersrus.org/katrina/White%20House%20Katrina%20report.pdf.

Αbramson. D, Redlener. I, Stehling-Ariza. T, Fuller E., National Center for Disaster

Preparedness. (2007), "THE LEGACY OF KATRINA’S CHILDREN: Estimating the Numbers of
Hurricane-Related At-Risk Children in the Gulf Coast States of Louisiana & Mississippi",
Research Brief 2007:12. Columbia University Mailman School of Public Health, New York.

Gabe, Thomas. Falk, Gene. and McCarty, Maggie. (2005), " Hurricane Katrina:
SocialDemographic Characteristics of Impacted Areas",
Available at: http://gnocdc.s3.amazonaws.com/reports/crsrept.pdf.

Sommers, R. Samuel. Apfelbaum, Evan. P. Dukes, N. Kristin. Toosi, Negin. Wang,

J.Elsie. (2006), “Race and Media Coverage of Hurricane Katrina: Analysis, Implications, and
Future Research Questions”. Available at:
http://ase.tufts.edu/psychology/sommersLab/documents/raceRealSommers2006.pdf.