Rozdział 6.

SYMBOLE WŁAŚCIWE DLA DZIAŁAŃ STRAŻY POŻARNYCH I SŁUŻB RATOWNICZYCH

6.1. Siedziby i stanowiska kierowania
L.p. Opis Znak

1 Siedziba Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej

2 Siedziba Komendy Wojewódzkiej Państwowej Straży Pożarnej

3 Stanowisko kierowania Państwowej Straży Pożarnej – znak

ogólny

4 Stanowisko kierowania Komendanta Głównego Państwowej

Straży Pożarnej

5 Stanowisko kierowania Komendanta Wojewódzkiego Państwowej

Straży Pożarnej

6 Stanowisko kierowania Komendanta Miejskiego Państwowej

Straży Pożarnej

7 Stanowisko kierowania Komendanta Powiatowego Państwowej

Straży Pożarnej

8 Stanowisko kierowania (sztab) kierującego na poziomie

interwencyjnym

9 Stanowisko kierowania (sztab) kierującego na poziomie

taktycznym

10 Stanowisko kierowania (sztab) kierującego na poziomie

strategicznym

130
6.2. Struktura sił ratowniczych
L.p. Opis Znak

1 Rota

2 Zastęp

3 Sekcja/grupa/drużyna

4 Specjalistyczna grupa ratownictwa wodno-nurkowego

5 Specjalistyczna grupa ratownictwa wodno-nurkowego Centralnego

Odwodu Operacyjnego

6 Specjalistyczna grupa ratownictwa wysokościowego

7 Specjalistyczna grupa ratownictwa wysokościowego Centralnego

Odwodu Operacyjnego

8 Specjalistyczna grupa ratownictwa chemicznego

9 Specjalistyczna grupa ratownictwa chemicznego Centralnego

Odwodu Operacyjnego

10 Specjalistyczna grupa ratownictwa ekologicznego

11 Specjalistyczna grupa ratownictwa ekologicznego Centralnego

Odwodu Operacyjnego

12 Specjalistyczna grupa ratownictwa technicznego

131
L.p. Opis Znak

13 Specjalistyczna grupa ratownictwa technicznego Centralnego

Odwodu Operacyjnego

14 Specjalistyczna grupa ratownictwa medycznego

15 Specjalistyczna grupa ratownictwa medycznego Centralnego

Odwodu Operacyjnego

16 Specjalistyczna grupa poszukiwawczo-ratownicza

17 Specjalistyczna grupa poszukiwawczo-ratownicza Centralnego

Odwodu Operacyjnego

18 Specjalistyczna grupa radiacyjna

19 Specjalistyczna grupa radiacyjna Centralnego Odwodu

Operacyjnego

20 Pluton

21 Kompania

22 Kompania gaśnicza

23 Kompania gaśnicza Centralnego Odwodu Operacyjnego

24 Kompania specjalna

132
L.p. Opis Znak

25 Kompania specjalna Centralnego Odwodu Operacyjnego

26 Kompania logistyczna

27 Kompania logistyczna Centralnego Odwodu Operacyjnego

28 Kompania szkolna

29 Kompania szkolna Centralnego Odwodu Operacyjnego

30 Batalion

31 Brygada

133
6.3. Kierunki, rubieże, linie rozgraniczenia
L.p. Opis Znak

1 Punkt (rejon) przyjęcia sił i środków (odwodów)

2 Kierunek ruchu lub przemieszczania osób, mediów, pododdziałów

3 Główny wysiłek w natarciu

4 Główny wysiłek w obronie

5 Rozdzielenie pomiędzy odcinkami interwencyjnymi

6 Rozdzielenie pomiędzy odcinkami taktycznymi

7 Rozdzielenie pomiędzy obszarami na, których prowadzone są

działania na poziomie strategicznym

134
6.4. Jednostki krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego
6.4.1. Jednostki ochrony przeciwpożarowej
L.p. Opis Znak

1 Jednostki organizacyjne Państwowej Straży Pożarnej

2 Komenda Główna Państwowej Straży Pożarnej

3 Komenda Wojewódzka Państwowej Straży Pożarnej

4 Komenda Miejska Państwowej Straży Pożarnej

5 Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej

6 Jednostka ratowniczo-gaśnicza Państwowej Straży Pożarnej

7 Posterunek Państwowej Straży Pożarnej

6.4.2. Jednostki organizacyjne wojskowej ochrony przeciwpożarowej

L.p. Opis Znak

1 Jednostka wojskowej ochrony przeciwpożarowej włączona do

Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego

2 Jednostka wojskowej ochrony przeciwpożarowej nie włączona do

Krajowego Systemu Ratowniczego

135
6.4.3. Zakładowa straż pożarna
L.p. Opis Znak

1 Jednostka zakładowej straży pożarnej włączona do Krajowego

Systemu Ratowniczego

2 Jednostka zakładowej straży pożarnej nie włączona do

Krajowego Systemu Ratowniczego

6.4.4. Zakładowa służba ratownicza

L.p. Opis Znak

1 Jednostka zakładowej służby ratowniczej włączona do Krajowego

Systemu Ratowniczo-Gaśniczego

2 Jednostka zakładowej służby ratowniczej nie włączona do

Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego

6.4.5. Gminna zawodowa straż pożarna

L.p. Opis Znak

1 Jednostka gminnej zawodowej straży pożarnej włączona do

Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego

2 Jednostka gminnej zawodowej straży pożarnej nie włączona do

Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego

6.4.6. Powiatowa (miejska) zawodowa straż pożarna

L.p. Opis Znak

1 Jednostka powiatowej zawodowej straży pożarnej włączona do

Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego

2 Jednostka miejskiej zawodowej straży pożarnej włączona do

Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego

3 Jednostka powiatowej zawodowej straży pożarnej nie włączona

do Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego

136
 L.p. Opis Znak

4 Jednostka miejskiej zawodowej straży pożarnej nie włączona do

Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego

6.4.7. Terenowa służba ratownicza

L.p. Opis Znak

1 Jednostka terenowej służby ratowniczej włączona do Krajowego

Systemu Ratowniczo-Gaśniczego

2 Jednostka terenowej służby ratowniczej nie włączona do

Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego

6.4.8. Ochotnicza straż pożarna

L.p. Opis Znak

1 Jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej włączona do Krajowego

Systemu Ratowniczo-Gaśniczego

2 Jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej nie włączona do

Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego

6.4.9. Inne jednostki ratownicze

L.p. Opis Znak

1 Inna jednostka ratownicza włączona do Krajowego Systemu

Ratowniczo-Gaśniczego

2 Inna jednostka ratownicza nie włączona do Krajowego Systemu

Ratowniczo-Gaśniczego

137
6.5. Sprzęt
6.5.1. Sprzęt samochodowy
L.p. Opis Znak

1 Samochód ratowniczo-gaśniczy – znak ogólny

2 Samochód ratowniczo – gaśniczy – lekki

3 Samochód ratowniczo – gaśniczy – średni

4 Samochód ratowniczo – gaśniczy – ciężki

5 Samochód ratowniczo – gaśniczy proszkowy – lekki

6 Samochód ratowniczo – gaśniczy proszkowy – średni

7 Samochód ratowniczo – gaśniczy proszkowy – ciężki

8 Samochód specjalny – znak ogólny

9 Samochód operacyjny - lekki

10 Samochód kwatermistrzowski (logistyczny) – lekki

11 Samochód kwatermistrzowski (logistyczny) – średni

138
L.p. Opis Znak

12 Samochód kwatermistrzowski (logistyczny) – ciężki

13 Samochód oświetleniowy – lekki

14 Samochód wężowy

15 Samochód ochrony przeciwgazowej

16 Samochód kontenerowy

17 Samochód cysterna

18 Samochód grupy poszukiwawczej

19 Samochód specjalny z drabiną mechaniczną

20 Samochód specjalny z podnośnikiem hydraulicznym

21 Żuraw ratowniczy

22 Samochód ratownictwa medycznego

23 Samochód ratownictwa wysokościowego – lekki

139
L.p. Opis Znak

24 Samochód ratownictwa wysokościowego – średni

25 Samochód ratownictwa wysokościowego – ciężki

26 Samochód ratownictwa drogowego – ciężki

27 Samochód ratownictwa wodnego – lekki

28 Samochód ratownictwa wodnego – średni

29 Samochód ratownictwa wodnego – ciężki

30 Samochód ratownictwa technicznego – lekki

31 Samochód ratownictwa technicznego – średni

32 Samochód ratownictwa technicznego – ciężki

33 Samochód ratownictwa chemicznego – lekki

34 Samochód ratownictwa chemicznego – średni

35 Samochód ratownictwa chemicznego – ciężki

140
 L.p. Opis Znak

36 Samochód dowodzenia i łączności, kompanijny

37 Samochód dowodzenia i łączności, batalionowy

6.5.2. Przyczepy
L.p. Opis Znak

1 Przyczepa znak ogólny

2 Przyczepa dekontaminacyjna

3 Przyczepa gaśnicza PG-8

4 Przyczepa podnośnik hydrauliczny

5 Przyczepa do przewozu kontenerów

6 Przyczepa do przewozu łodzi

7 Przyczepa oddymiająca

8 Przyczepa oświetleniowa

9 Przyczepa paliwowa

141
L.p. Opis Znak

10 Przyczepa prądowa

11 Przyczepa ratownictwa chemicznego

12 Przyczepa ratownictwa technicznego

13 Przyczepa ratownictwa wodnego

14 Przyczepa ratownictwa wysokościowego

15 Przyczepa niskopodwoziowa

16 Przyczepa do przewozu skokochronu

17 Przyczepa do przewozu sorbentów

18 Przyczepa do przewozu środka pianotwórczego lub neutralizatora

19 Przyczepa wężowa

20 Przyczepa z zaporą przeciw olejową

21 Przyczepa z separatorem oleju

142
 L.p. Opis Znak

22 Przyczepa inna

6.5.3. Sprzęt pływający

L.p. Opis Znak

1 Łódź wiosłowa

2 Łódź motorowa

3 Ponton wiosłowy

4 Ponton motorowy

5 Kuter

6 Statek pożarniczy

7 Poduszkowiec

8 Pojazd pływający (amfibia)

143
6.5.4. Agregaty i sprzęt do podawania środków gaśniczych
L.p. Opis Znak

1 Agregat

2 Agregat oddymiający

3 Agregat gaśniczy wodno-pianowy

4 Agregat piany lekkiej

5 Agregat proszkowy

6 Agregat prądotwórczy

7 Agregat prądotwórczy do 5 KW

8 Agregat prądotwórczy od 5 do 10 KW

9 Agregat prądotwórczy ponad 10 KW

10 Działko wodne

11 Działko wodne (przewoźne)

12 Działko wodno-pianowe

144
L.p. Opis Znak

13 Działko wodno-pianowe (przewoźne)

14 Działko proszkowe

15 Działko proszkowe (przewoźne)

16 Autopompa/motopompa

17 Motopompa przenośna

18 Motopompa przewoźna

19 Pompa szlamowa

20 Pompa szlamowa elektryczna

21 Pompa głębinowa

22 Pompa pływająca

145
6.6. Działania ratownicze i strefy zagrożenia
L.p. Opis Znak

1 Kierujący na poziomie interwencyjnym

2 Kierujący na poziomie taktycznym

3 Kierujący na poziomie strategicznym

4 Ratownik

5 Specjalista-ratownik, ratownik-kierowca lub operator sprzętu

specjalnego

6 Osoba ranna

7 Osoba martwa.

8 Osoba spalona

9 Obiekt zniszczony

10 Obiekt spalony

11 Obiekt uszkodzony

12 Zawał

146
L.p. Opis Znak

13 Osuwisko

14 Zapora przeciw substancjom ropopochodnym i oleistym

15 Kąty i zasięgi podawania prądów gaśniczych

16 Kąty i zasięgi podawania prądów gaśniczych dla całego

pododdziału

17 Zasięg pożaru w różnym czasie

18 Prędkość czoła pożaru

19 Drabina stała przy budynku (instalacji)

20 Dach budynku zaopatrzony w poddasze użytkowe o konstrukcji

niepalnej

21 Dach budynku zaopatrzony w poddasze użytkowe o konstrukcji

palnej

22 Budynek o konstrukcji niepalnej

23 Budynek o konstrukcji palnej

24 Strefa zagrożenia wybuchem

147
L.p. Opis Znak

25 Strefa skażona trującymi środkami przemysłowymi (również

bronią ABC)

26 Strefa składowania materiałów palnych

148
6.7. Materiały niebezpieczne
L.p. Opis Znak

1 Gaz wybuchowy

2 Materiał palny

3 Materiał wybuchowy

4 Materiały, których nie wolno gasić wodą

5 Utleniacze

149
6.8. Instalacje przeciwpożarowe
L.p. Opis Znak

1 Zbiornik cieczy lub gazów palnych

EMBED
2 Punkt czerpania wody gaśniczej Word.Picture.8

3 Stałe urządzenie gaśnicze – ochrona całkowita

4 Stałe urządzenie gaśnicze – ochrona miejscowa

5 Hydrant nadziemny

6 Hydrant podziemny

7 Hydrant wewnętrzny, sieć nawodniona

8 Odkryty zbiornik wodny do celów ppoż

9 Odkryty zbiornik wodny do celów ppoż. otoczony wałami

(groblami)

10 Zakryty (podziemny) zbiornik wodny do celów ppoż.

11 Zbiornik naturalny ze wskazaniem miejsca czerpania wody dla

celów ppoż.

150
L.p. Opis Znak

12 Piana lub wodny roztwór środka pianotwórczego

13 Suchy pion lub rurociąg

14 Woda

15 Woda z dodatkami

151
6.9. Symbole dla mediów i zagrożeń
L.p. Opis Znak

1 Ciepło

2 Dym

3 Płomień

4 Urządzenie uruchamiane ręcznie

5 Pożar jednopunktowy (ognisko pożaru)

6 Pożar wielopunktowy (blokowy)

7 Pożar z kierunkiem rozprzestrzeniania się

8 Pożar z wydzielaniem się środków trujących

9 Miejsce powstania emisji substancji / materiałów niebezpiecznych

lub wybuchowych

10 Zdarzenie niebezpieczne (znak ogólny)

11 Zdarzenie biologiczne / chemiczne

152
L.p. Opis Znak

12 Zdarzenie powodziowe – zatopienie, uszkodzenie/ zniszczenie

obiektu hydrotechnicznego

13 Zdarzenie wybuchowe

14 Zdarzenie wybuchowe – biologiczne/ chemiczne

15 Zasypana grupa ludzi

16 Proszek gaśniczy (pożary grup B, C)

17 Proszek gaśniczy (pożary grup A, B, C)

18 Proszek gaśniczy (pożary grup innych niż A, B, C)

19 Halon

20 Dwutlenek węgla CO2

21 Gaz gaśniczy inny niż halon lub CO 2

22 Substancje promieniotwórcze

23 Substancje /materiały/ niebezpieczne

153
L.p. Opis Znak

24 Wejście do budynku

25 Oznaczenie urządzenia miejscowego działania

26 Oznaczenie obiektu zabytkowego

27 Droga ewakuacyjna, kierunek ewakuacji

28 Droga ewakuacyjna, wyjście końcowe

29 Dojazd pożarowy

154
6.10. Sprzęt użytkowy
6.10.1. Armatura pożarnicza
L.p. Opis Znak

1 Rozdzielacz

2 Zbieracz

3 Urządzenie do stawiania kurtyn wodnych

4 Odcinek węża (w uproszczeniu przedstawiono trzy odcinki tłoczne

W-52

Odcinek węża niewidoczny (wewnątrz obiektu) lub przewody

5 medium innego niż środek gaśniczy (prąd elektryczny, olej
hydrauliczny) – z odpowiednim opisem

6 Przewód główny instalacji wodociągowej w widoku pionowym

7 Wylot linii wężowej lub przewodu do podania wody

8 Wlot linii wężowej lub przewodu

9 Wylot linii wężowej do podania piany (stopka znaku w kształcie

koła oznacza działko)

10 Wylot linii wężowej do podania proszku (stopka znaku w kształcie

koła oznacza działko)

11 Zawór odcinający

155
L.p. Opis Znak

12 Urządzenie (narzędzie) zasilane z linii – z opisem nazwy (typu)

tego urządzenia bezpośrednio pod (nad) znakiem

13 Urządzenie (narzędzie) wpinane w linię– z opisem nazwy (typu)

tego urządzenia bezpośrednio pod (nad) znakiem

14 Skokochron

156
6.10.2. Wyposażenie budynków
L.p. Opis Znak

1 Gaśnica

2 Gaśnica pianowa

3 Gaśnica proszkowa (pożary grup ABC)

4 Gaśnica proszkowa (pożary grup innych niż ABC)

5 Gaśnica śniegowa CO2

6 Pompa/hydrofor

71) Radiowęzeł

81) Urządzenie nagłaśniające (głośnik)

91) Czujka lub ręczny ostrzegacz pożarowy

101) Czujka liniowa

111) Sygnalizator pożaru

Uwaga: 1)
– znaki zgodne z polską normą PN-ISO6790 – symbole graficzne na planach ochrony
przeciwpożarowej

157
L.p. Opis Znak

12 Zawór główny sieci gazowej na instalacji przesyłowej

13 Główny wyłącznik zasilania w energię elektryczną

14 Wentylacja naturalna

15 Urządzenie wentylacji naturalnej uruchamiane ręcznie

16 Utrzymywanie nadciśnienia zapobiegające przedostawaniu się

dymu

17 Dźwig pożarowy

158
6.11. Znaki gestowe i oznaczenia na umundurowaniu
L.p. Opis Znak

1 Prawa ręka podniesiona w górę („UWAGA, ZROZUMIANO,

GOTOWE”)

2 Podniesioną w górę prawą rękę opuścić szybko w dół przed sobą

(„WYKONAĆ, SPRAW, ODJAZD, WODA NAPRZÓD”)

3 PODNIESIONĄ W GÓRĘ PRAWĄ RĘKĄ WYKONAĆ

PAROKROTNIE RUCHY POPRZECZNE („ WODA STÓJ”)

Zgiętą w łokciu i podniesioną w bok, w górę prawą ręką wykonać

4 parokrotnie ruch pionowy („PRĘDZEJ, ZWIĘKSZ OBROTY,
ZWIĘKSZ CIŚNIENIE, PODAJ WODĘ”)

Zgiętą w łokciu i podniesioną w bok, w górę prawą ręką wykonać

5 parokrotnie ruch poprzeczny-przeczący („WOLNIEJ, ZMNIEJSZ
OBROTY, ZMNIEJSZ CIŚNIENIE”)

Dłońmi obu podniesionych w górę rąk wykonywać szybkie

6 regularne ruchy poprzeczne („NIEBEZPIECZEŃSTWO, ROTY
WRÓĆ, WYCOFAĆ SIĘ, NA POMOC”)

Oznaczenie (emblemat osoby) kierującego typu strategicznego

7 (przypinane lub naklejane na odzież specjalną lub
umundurowanie)

Oznaczenie (emblemat osoby) kierującego typu taktycznego

8 (przypinane lub naklejane na odzież specjalną lub
umundurowanie)

Oznaczenie (emblemat osoby) kierującego typu interwencyjnego

9 (przypinane lub naklejane na odzież specjalną lub
umundurowanie)

Oznaczenie (emblemat osoby) lekarza koordynującego medyczne

10 działania ratownicze (przypinane lub naklejane na odzież
specjalną lub umundurowanie)

159