Location:ЈП Службен весник на РСМ

Contact:contact@slvesnik.com.mk
Date:30.12.2022 10:58:04
Reason:Документ со електронски печат
CN=JP Sluzben vesnik na RSM, O=JP Sluzben vesnik
na Republika Severna Makedonija,
OID.2.5.4.97=NTRMK-4054857, OU=VAT -
4030987108771, C=MK

Број 289 30 декември 2022, петок година LXXVIII

www.slvesnik.com.mk contact@slvesnik.com.mk

СОДРЖИНА
Стр. Стр.
4347. Одлука за издавање дозволи и сог- 4349. Одлука за издавање дозволa и сог-
ласности на платежна институција ласности на оператор на платен
и институција за електронски пари систем и за содржината и начинот
и за содржината и начинот на воде- на водење регистар на оператори на
ње на регистрите ................................ 2 платните системи ................................ 116
4348. Одлука за начинот на известување 4350. Одлука за извршување платежни
за услугите врз основа на платни трансакции........................................... 177
инструменти коишто можат да се 4351.
користат само на ограничен начин Одлука за водечкиот број на дава-
и за платежните трансакции коиш- телите на платежните услуги и
то се извршуваат преку оператор на стандардите за конструкција на
електронски комуникациски мрежи платежните сметки ............................. 192
или давател на електронски кому- 4352. Одлука за условите и постапката за
никациски услуги, како и критериу- отворање и затворање на платежни-
мите за оценување на исполнетоста те сметки во Народната банка на
на условите .......................................... 96 Република Северна Македонија ........ 195
Стр. 2 - Бр. 289
НАРОДНА БАНКА НА РЕПУБЛИКА
СЕВЕРНА МАКЕДОНИЈА
4347.
Врз основа на член 47 став 1 точка 6 од Законот за
Народната банка на Република Северна Македонија
(„Службен весник на Република Македонија“
бр.158/10, 123/12, 43/14, 153/15, 6/16, 83/18 и Службен
весник на Република Северна Македонија“ бр. 110/21),
член 16 став 17, член 21 став 7, член 22 став 6, член 23
став 8, член 26 став 8, член 27 став 7, член 39 став 8, а
во врска со член 17 и 18 од Законот за платежни услуги
и платни системи („Службен весник на Република Се-
верна Македонија“ бр. 90/22), Советот на Народната
банка на Република Северна Македонија донесе
ОДЛУКА
ЗА ИЗДАВАЊЕ ДОЗВОЛИ И СОГЛАСНОСТИ НА
ПЛАТЕЖНА ИНСТИТУЦИЈА И ИНСТИТУЦИЈА
ЗА ЕЛЕКТРОНСКИ ПАРИ И ЗА СОДРЖИНАТА И
НАЧИНОТ НА ВОДЕЊЕ НА РЕГИСТРИТЕ
I. ОПШТИ ОДРЕДБИ
1. Со оваа одлука се пропишуваат:
- документите, податоците и/или информациите и
начинот и постапката за нивно оценување од страна на
Народната банка на Република Северна Македонија (во
натамошниот текст: Народната банка) за издавање доз-
волa за давање платежни услуги, дозвола за издавање
електронски пари и решение за упис во Регистарот на
платежни институции во согласност со главите II, III и
IV од оваа одлука;
- документите, податоците и/или информациите и
начинот и постапката за нивно оценување од страна на
Народната банка за издавање согласност за член на ор-
ган на управување, за стекнување квалификувано учес-
тво во платежна институција, односно институција за
електронски пари и за издавање согласност за основа-
ње подружница во трета држава во согласност со гла-
вите V и VI од оваа одлука;
- содржината и начинот на водење на Регистарот на
платежни институции и Регистарот на институции за
електронски пари (во натамошниот текст: регистрите)
и начинот на бришење на податоците од регистрите и
- постапката за поднесување барање за упис на
агент во Регистарот на платежни институции или Ре-
гистарот на институции за електронски пари од пла-
тежната институција којашто има намера да дава пла-
тежни услуги преку агент, односно институцијата за
електронски пари којашто има намера да дистрибуира
и да откупи електронски пари преку агент и/или дава
платежни услуги преку агент, како и документите, по-
датоците и/или информациите потребни за упис на
агентот во соодветниот регистар и постапката за бри-
шење на агентот од регистарот.
II. ИЗДАВАЊЕ ДОЗВОЛА ЗА ДАВАЊЕ ПЛА-
ТЕЖНИ УСЛУГИ, ОДНОСНО ДОЗВОЛА ЗА ИЗДА-
ВАЊЕ ЕЛЕКТРОНСКИ ПАРИ
2. Трговско друштво основано во Република Север-
на Македонија (во натамошниот текст: подносителот
на барањето), коешто има намера да дава една или по-
веќе платежни услуги од член 8 став 1 точки 1, 2, 3, 4,
5, 6 и 7 од Законот за платежни услуги и платни систе-
ми (во натамошниот текст: Законот), односно да издава
електронски пари, поднесува барање до Народната
банка за добивање дозвола за давање платежни услуги,
односно дозвола за издавање електронски пари.
30 декември 2022
3. Барањето за добивање дозвола за давање платеж-
ни услуги, односно дозвола за издавање електронски
пари се поднесува на образецот 1 ‒ Барање за добива-
ње дозвола, којшто е во прилог на оваа одлука.
4. Koн барањето за добивање дозвола за давање
платежни услуги, односно дозвола за издавање елек-
тронски пари (во натамошниот текст: барањето), под-
носителот на барањето ги доставува следниве доку-
менти, податоци и/или информации:
4.1. Тековна состојба издадена од Централниот ре-
гистар на Република Северна Македонија, не постара
од 30 (триесет) дена до денот на поднесувањето на ба-
рањето како доказ дека подносителот на барањето е за-
пишан во Трговскиот регистар.
4.2. Акт за основање на подносителот на барањето, од-
носно Договор за основање на друштвото, Изјава за осно-
вање или Статут на друштвото, којшто ги содржи подато-
ците пропишани со Законот за трговските друштва.
4.3. Адреса на седиштето на трговското друштво
којашто се утврдува од доставената тековна состојба
издадена од Централниот регистар на Република Се-
верна Македонија.
4.4. Доказ дека подносителот на барањето распола-
га со почетен капитал и доказ за изворите на средства
од кои е обезбеден почетниот паричен капитал.
Како доказ дека подносителот на барањето распола-
га со почетен капитал во согласност со член 28 ставови
1, 2 и 4 од Законот, како и доказ за изворите на сред-
ствата од каде што е обезбеден почетниот паричен ка-
питал, се доставува:
- доказ од Централниот регистар на Република Се-
верна Македонија со кој се потврдува износот на по-
четниот капитал на подносителот на барањето запишан
како основна главнина на друштвото и
- изјава од основачите / сопствениците на трговско-
то друштво, дадена под целосна кривична и материјал-
на одговорност за изворите на вложените средства, од-
носно основата за стекнувањето на уделот, односно ак-
циите во подносителот на барањето, со приложување
соодветен доказ за изворите на средствата (ревизорски
извештај, годишна сметка, решение за наследство, пот-
врда од банка или друга финансиска институција за ви-
сината и датумот на вложените средства, документ за
висината на платата и приходите остварени по други
основи или други релевантни докази, во зависност од
тоа дали основачите / сопствениците на трговското
друштво се физички или правни лица).
4.5. Програма за работа со прецизен опис на видо-
вите платежни услуги од член 8 на Законот коишто
подносителот на барањето има намера да ги дава, од-
носно опис на издавањето на електронските пари и ра-
ботењето со нив.
Програмата за работа треба да ги содржи следниве
податоци, информации и документи:
- објаснување како активностите и работите коишто
ќе ги врши подносителот на барањето потпаѓаат под
видовите платежни услуги коишто има намера да ги
дава, односно под издавање електронски пари и докол-
ку е применливо и нивната меѓусебна поврзаност;
- прецизен опис на секоја од платежните услуги ко-
ишто ќе ги дава, односно на работењето со електрон-
ските пари: дијаграм, односно шема на пренос на па-
ричните средства; аранжмани за порамнување; нацрт-
договори помеѓу сите субјекти коишто ќе бидат вклу-
чени во извршувањето на платежните услуги, вклучи-
телно и тие со картичните платежни шеми, доколку е
применливо; времето потребно за извршување на пла-
тежните трансакции и информација за сите субјекти
коишто ќе бидат вклучени во давањето платежни услу-
ги / издавањето електронски пари;
30 декември 2022
- информација дали подносителот на барањето ќе
поседува примени парични средства од или во корист
на корисникот на платежните услуги поради разлики
во времето на порамнување;
- копија од нацрт рамковниот договор во соглас-
ност со член 53 од Законот;
- процена на бројот на деловни простории во кои
подносителот на барањето има намера да дава платеж-
ни услуги и/или да извршува дејности коишто се пов-
рзани со давање платежни услуги / издавање електрон-
ски пари, вклучувајќи ги и агентите, доколку е примен-
ливо;
- информација дали подносителот на барањето има
намера да одобрува кредити и проекции за вкупниот
износ за одобрување кредити;
- информации за тоа дали подносителот на барање-
то има намера во следните три години, покрај платеж-
ните услуги / издавањето електронски пари, да извршу-
ва или веќе извршува дополнителни дејности во сог-
ласност со член 11 од Законот, вклучувајќи го описот
на дејноста и очекуваниот обем и
- информации за критериумите за определување на
минималната состојба на парични средства за поседу-
вање осигурување од професионалната одговорност.
4.6. Деловен план со проекција на финансиските из-
вештаи и проектиран обем и вредност на платежните
трансакции / електронски пари, како и за други дејнос-
ти што не претставуваат платежни услуги што ги врши
или би ги вршел, за првите три години од деловното
работење, врз основа на кој може да се заклучи дека
подносителот на барањето ќе обезбеди исполнување
соодветни организациски, кадровски и технички усло-
ви за стабилно и безбедно работење.
Деловниот план треба да вклучува:
- анализа на конкурентската позиција во соодветни-
от пазарен сегмент и сеопфатен опис на корисниците
на платежните услуги / иматели на електронски пари,
промотивни и дистрибутивните канали;
- досегашните остварувања во согласност со реви-
дираните финансиски извештаи за претходните три го-
дини, доколку подносителот на барањето постои пове-
ќе од три години;
- проектирани финансиски извештаи за првите три
години коишто треба да содржат: проектиран биланс
на успех и биланс на состојба, којшто вклучува посаку-
вано сценарио и сценарио во услови на стрес и прет-
поставки на кои се темелат како што се обем и вред-
ност на трансакции, број на клиенти, одредување цена,
просечен износ по трансакција, проекција на прагот на
профитабилноста; објаснување на основите за оствару-
вање приходи и расходи, изворите на финансирање и
средствата и детален приказ на очекуваните готовин-
ски текови за следните три години;
- информација за сопствените средства, вклучувајќи
износ и детална аналитика на позициите од кои се сос-
тои основната главнина на подносителот на барањето;
- информација и тригодишна проектирана годишна
пресметка на позициите од кои се состојат сопствените
средства.
4.7. Начин на заштита на паричните средства на ко-
рисниците на платежните услуги кај платежните инс-
титуции, односно при издавањето електронски пари во
согласност со членовите 31 и 32 на Законот, освен за
подносителот на барањето којшто има намера да дава
исклучиво платежни услуги од член 8 став 1 точкa 7 од
Законот.
Доколку подносителот на барањето планира да ги
заштити паричните средства на корисниците на пла-
тежните услуги / електронските пари преку депонира-
ње средства на посебна сметка отворена во Народната
Бр. 289 - Стр. 3
банка и/или банка и/или штедилница во согласност со
закон со кој се уредува основањето и работењето на
банките и штедилниците, при што депонираните па-
рични средства не се користат за други цели освен за
заштита на примените парични средства од корисникот
на платежните услуги / електронските пари или од
друг/а давател на платежните услуги / институција за
електронски пари и/или да ги инвестира во сигурни,
ликвидни и нискоризични средства, описот на заштит-
ните мерки треба да содржи:
- опис на политиката за инвестирање којашто ќе
осигури дека избраните средства се сигурни, ликвидни
и нискоризични;
- бројот на лицата кои имаат пристап до посебната
сметка и нивните работни места;
- контролни механизми со кои ќе се обезбеди дека
паричните средства на корисниците на платежните ус-
луги / електронските пари се издвоени од други дове-
рители на платежните институции / институциите за
електронски пари, особено во случај на стечај или лик-
видација;
- копија од нацрт-договорот со банката и/или ште-
дилницата;
Доколку подносителот на барањето планира да ги
заштити паричните средства на корисниците на пла-
тежните услуги / електронските пари со осигурителна
полиса или со гаранција без приговор и платлива на
прв повик, паричните средства треба да имаат покри-
тие или да се гарантирани, најмалку на еднаков износ
на оној со кој би биле заштитени доколку би се приме-
нил начинот определен во став 1 од оваа потточка.
Подносителот на барањето доставува објаснување за
тоа како ќе осигури дека вредноста на полисата или га-
ранцијата е доволна за да се исполнат заштитните об-
врски на подносителот на барањето во секое време и
дали финансиската институција којашто ќе ја издаде
полисата или гаранцијата ги исполнува условите во
согласност со подзаконскиот акт којшто ги пропишува
критериумите за определување на минималниот износ
на осигурителната полиса или гаранцијата за покрива-
ње од одговорност без приговор и платлива на прв по-
вик и условите што треба да ги исполнуваат финансис-
ките институции што ги издаваат полисите или га-
ранциите.
4.8. Систем на управување со јасно дефинирани ов-
ластувања и одговорности и системите на внатрешна
контрола, вклучувајќи ги и административните проце-
дури, внатрешните процедури за управување со ризи-
ците и сметководствените процедури.
Подносителот на барањето треба да достави опис
на системот на управување којшто се состои од:
- листа на утврдените ризици и соодветни постапки
коишто ќе се преземат за намалување на секој од ризи-
ците;
- процедури за спроведување периодични и постоја-
ни контроли;
- сметководствени правила во согласност со кои
подносителот на барањето ќе ги евидентира сред-
ствата, обврските, приходите, расходите, настаните и
трансакциите;
- идентитетот на лицето / лицата одговорни за фун-
кциите на внатрешната контрола и нивна биографија;
- составот на органите на управување и доколку е
применливо, на кое било друго надзорно тело или од-
бор;
- опис на начинот на кој се следат и се контролира-
ат функциите што им се дадени на извршување на над-
ворешни лица;
Стр. 4 - Бр. 289
- опис на начинот на следење и контрола на сите
агенти и подружници во рамката на внатрешните кон-
троли на подносителот на барањето и
- кога подносителот на барањето е подружница на
група, опис на управувањето со групата.
4.9. Процедури за следење, решавање и постапува-
ње при настанување на сигурносни инциденти, како и
процедури за постапување со приговорите на корисни-
ците на платежните услуги во врска со сигурноста,
вклучувајќи ги и механизмите за известување за инци-
дентите коишто ги земаат предвид обврските за извес-
тување за инциденти од член 123 на Законот.
Подносителот на барањето треба да достави опис
на постапката што е воспоставена за следење, решава-
ње и постапување при настанување на сигурносни
инциденти, како и процедурите за постапување со при-
говорите на корисниците на платежните услуги во
врска со сигурноста, вклучувајќи ги и механизмите за
известување за инцидентите коишто ги земаат предвид
обврските за известување за инциденти од член 123 од
Законот, којшто треба да содржи:
- организациски мерки и алатки за спречување из-
мама;
- детали за физичкото/ките лице/а и органите одго-
ворни за поддршка на корисниците на платежните ус-
луги во случај на измама, техничка поддршка и/или уп-
равување со поплаки;
- линии за пријавување / известување во случаи на
измама;
- податоци за контакт за корисниците на платежни-
те услуги вклучувајќи име и презиме, адреса на елек-
тронска пошта или друг тип на контакт со користење
автоматизирана електронска услуга;
- постапки за пријавување инциденти, вклучително
и известување за значајни оперативни и сигурносни
инциденти до Народната банка;
- алатки коишто се користат за следење на мерките
и постапките за намалување на сигурносните ризици.
4.10. Процедура за чување, контрола, следење и ог-
раничување на пристапот до чувствителни податоци за
плаќањата.
Подносителот на барањето треба да достави опис
на процесот за чување, контрола, следење и ограничу-
вање на пристапот до чувствителни податоци за плаќа-
њата, којшто треба да ги содржи следниве информа-
ции:
- опис на протокот на податоци, класифицирани ка-
ко чувствителни податоци за плаќање во согласност со
деловниот модел на платежната институција / институ-
цијата за електронски пари;
- постапки за авторизација на пристапот до чув-
ствителни податоци за плаќање;
- опис на алатки за следење;
- политика за право на пристап, со опис на приста-
пот до сите релевантни инфраструктурни компоненти
и системи, вклучително бази на податоци и делови од
инфраструктурата и системите, вклучувајќи ги базите
на податоци и инфраструктурата за правење заштитна
копија на податоците;
- опис на начинот на прибирање на податоците;
- опис на начинот на употребата на податоците,
вклучително и нивно користење од договорни страни;
- опис на воведените ИТ-системи и техничките си-
гурносни мерки, вклучително и постапките на шифри-
рање и правење токен за чувствителните податоци;
- идентификација на пристапот до чувствителните
податоци за плаќањето;
- образложение на начинот на кој ќе се откриваат и
ќе се разрешуваат неовластените пристапи и
30 декември 2022
- годишен план за проверка на ефикасноста на си-
гурносните контроли воспоставени за ИТ-системите.
4.11. План за непрекинатост на работењето, вклучу-
вајќи јасно идентификување на критичните операции,
планови за вонредни услови и процедура за редовно
тестирање и оценување на соодветноста и ефикасноста
на таквите планови.
Подносителот на барањето треба да достави опис
на процедурите за непрекинатост на работењето кој-
што треба да ги содржи следниве информации:
- анализа на влијанието врз работењето, вклучувај-
ќи ги деловните процеси и определување вредности за
целно време на обнова и целна точка за обнова;
- опис на резервната ИТ-инфраструктура, приста-
пот до неа и постапките за обнова на критичните апли-
кации и податоци во случај на катастрофа или прекин;
- објаснување за постапките за справување со зна-
чајни настани поврзани со непрекинатоста во работе-
њето, како што е губење на достапноста на критични
системи, загуба на податоци, оневозможен пристап до
деловните простории и губење клучен кадар;
- фреквенција на тестирања на плановите за непре-
кинатост во работењето и обнова од катастрофа, вклу-
чувајќи го и начинот на кој ќе се евидентираат резулта-
тите од тестирањата и
- опис на мерките коишто ќе бидат преземени од
страна на подносителот на барањето заради обезбеду-
вање на обврските за извршување на платежните тран-
сакции, во случај на прекин на неговите платежни ус-
луги и неспроведување или прекин на договорни об-
врски.
4.12. Процедури и системи коишто се применуваат
за прибирање статистички податоци за работењето,
трансакциите и измамите.
Подносителот на барањето треба да достави опис
на дефинициите, процедурите и системите коишто се
применуваат за прибирање статистички податоци за
работењето, трансaкциитe и измамите, којшто треба да
ги содржи следниве информации:
- видот на податоците што се прибираат, во однос
на клиентите, видот на платежната услуга, каналите,
инструментите и валутите;
- опфатот на прибирање податоци, од аспект на ак-
тивностите и субјектите од кои се прибираат, вклучу-
вајќи ги и агентите;
- начин на прибирање на податоците;
- целта на прибирање на податоците;
- фреквенцијата на прибирање на податоците и
- опис на начинот на работа на системот и докумен-
тите во кои е опфатен начинот на работа (на пр. при-
рачник, упатство).
4.13. Политика за сигурност, вклучувајќи детална
процена на ризикот во однос на платежните услуги и
опис на сигурносните контроли и мерките за намалува-
ње на ризиците коишто се преземаат за соодветна заш-
тита на корисниците на платежните услуги од утврде-
ните ризици, вклучувајќи ги измамите и нелегалното
користење на чувствителните податоци за плаќањата и
личните податоци.
Подносителот на барањето треба да достави опис
на Политиката за сигурност која треба да ги содржи
следниве информации:
- детална оценка на ризикот за услугите поврзани
со издавање на електронски пари и за платежните услу-
ги кои подносителот на барањето планира да ги обезбе-
дува, вклучително и акциски план со контроли кои ќе
се преземат за контрола и намалување на утврдените
ризици. Во оцената на ризикот треба да се вклучени и
ризиците од измама, сигурносните контроли и мерките
коишто треба да бидат преземени за соодветна заштита
30 декември 2022
на корисниците на услугата за издавање електронски
пари и онаму каде што е применливо, за заштита на ко-
рисниците на платежните услуги;
- опис на ИТ-системите којшто треба да содржи: ар-
хитектура на системите и нивните мрежни елементи;
ИТ-системите коишто ги обезбедуваат деловните ак-
тивности, како што е интернет-страницата на подноси-
телот на барањето, паричници, платежниот модул
(компонента), модулот за управување со ризиците и из-
мамите и системот за управување со корисничките
сметки; опис на останатите ИТ-системи за поддршка,
како што се ИТ-системот за сметководство, системите
за регулаторно известување, управување со човечките
ресурси, контакт-центар и други системи поврзани со
размена на електронски пораки и чување на подато-
ците; информација за тоа дали овие системи се корис-
тат од институцијата за електронски пари или од нејзи-
ната група и процена на датумот на нивно воведување,
доколку е применливо;
- краток опис на типовите на авторизираните дале-
чински телекомуникациски врски, како што се поврза-
ностите со: деловни партнери, даватели на телеком и
интернет-услуги, членки од групата и вработени на кои
им е овозможен далечински пристап;
- за секоја од врските наведени во алинеја 3 од овој
став, да се наведат воспоставените механизми и сигур-
носни мерки со наведување на контролите коишто инс-
титуцијата за електронски пари ги спроведува за такви-
от пристап, како и начинот и фреквенцијата на спрове-
дување на контролите;
- логички сигурносни мерки и механизми коишто
го регулираат пристапот до ИТ-системите, а коишто
содржат: тип на мерката (техничка, организациска),
нејзината природа (спречување, откривање) и динами-
ка (реално време или со временско доцнење) и опис на
мерките за одделување на ИТ-ресурсите на подносите-
лот во случај на користење заеднички ресурси;
- сигурносни мерки за физичка безбедност на пода-
точните центри на подносителот на барањето, како што
се контролите за физички пристап;
- сигурноста на издавањето на електронските пари,
процесите поврзани со платежните услуги, што треба
да ги вклучи: постапката за автентикација на клиентот
што се користи за директен пристап, онлајн, до пла-
тежната сметка, иницирање електронска платежна
трансакција; опис на начинот за безбедна достава на
услугите поврзани со издавање електронски пари до
корисникот на платежните услуги, како и начинот на
заштита на доверливоста и интегритетот на кориснич-
ките сигурносни обележја и кодови за автентикација
при нивната активација и периодична обнова; и опис
на системите и постапките коишто ги воспоставила
институцијата за електронски пари за анализа на тран-
сакциите и откривање сомнителни или невообичаени
трансакции и
- список на важечки процедури поврзани со ИТ-
системите на подносителот на барањето, или процеду-
ри коишто се во нацрт-верзија со процена на рокот на
нивно усвојување.
4.14. Процедури и системи на внатрешна контрола
во согласност со Законот за спречување перење пари и
финансирање на тероризам.
Подносителот на барањето треба да достави Прог-
рама за ефикасно намалување и управување со утврде-
ниот ризик од перење пари и финансирање тероризам
во согласност со Законот за спречување перење пари и
финансирање на тероризам, којашто треба да содржи:
- цели, обем и начин на работа на системот за спре-
чување перење пари и финансирање тероризам на под-
носителот на барањето;
Бр. 289 - Стр. 5
- организациска структура на подносителот на бара-
њето, работно место на овластеното лице за спречува-
ње перење пари и финансирање тероризам и неговиот
заменик, во организациската структура;
- податоци за овластеното лице и неговиот заменик;
- овластувања и одговорности на овластеното лице
и неговиот заменик;
- овластувања и одговорности на сите вработени кај
подносителот на барањето коишто учествуваат во
спроведувањето на одредбите на Законот и подзакон-
ските акти донесени врз негова основа;
- заклучоци од спроведената процена на ризикот и
начинот на управување со ризикот од перење пари и
финансирање тероризам;
- мерки за анализа на клиентот и прифатливост на
клиенти;
- начин на препознавање невообичаени трансакции
и трансакции на сомневање за перење пари и финанси-
рање тероризам;
- начин на воспоставување внатрешен механизам за
навремено и соодветно известување;
- начин на чување на податоците и документите;
- начин на доставување извештаи до Управата за
финансиско разузнавање;
- план за постојана обука на вработените кај подно-
сителот на барањето од областа на спречување перење
пари и финансирање тероризам којашто обезбедува од-
ржување најмалку две обуки во текот на годината;
- процедура и план на вршење внатрешна контрола
на спроведувањето на мерките и дејствијата за спречу-
вање перење пари и финансирање тероризам соодветни
на големината и видот на подносителот и
- процедури на темелна проверка при вработување
и за вработените со цел да се обезбедат високи стан-
дарди за спречување перење пари и финансирање теро-
ризам.
4.15. Oрганизациска структура на подносителот на
барањето, вклучувајќи, онаму каде што е применливо,
опис на планираното работење преку филијали и/или
агенти и опис на начинот на спроведување на терен-
ските и вонтеренските проверки на нивното работење
коишто подносителот на барањето е должен да ги
врши најмалку еднаш годишно.
Подносителот на барањето треба да достави опис
на неговата организациска структура, којшто треба да
содржи:
- детална организациска шема, којашто ја прикажу-
ва секоја организациска единица (сектор, дирекција
или друг сличен организациски дел), вклучувајќи и име
и презиме на одговорното лице, а особено на лицата
одговорни за функциите на внатрешната контрола. Во
прилог треба да се достави и опис на функциите и од-
говорностите на секоја организациска единица (сектор,
дирекција или друг сличен организациски дел);
- планиран број на вработени за следните три го-
дини;
- опис на планираното работење преку филијали
и/или агенти, којшто вклучува: спроведување теренска и
вонтеренска проверка на работата на филијали и/или
агенти од страна на подносителот на барањето, најмалку
еднаш годишно и дефинирање на динамиката на нивно
спроведување; ИТ-системот, процесите и инфраструкту-
рата што ќе се користат од филијалите и/или агентите
коишто ќе вршат активности во име на подносителот на
барањето и во случај на работење преку агенти, полити-
ка на нивен избор, процедури за следење на нивното ра-
ботење и обука и нацрт-договор со нив.
4.16. Документи, податоци и информации за лицата
кои преку лицата со кои имаат блиски врски поседуваат
квалификувано учество во подносителот на барањето.
Стр. 6 - Бр. 289
4.16.1 Документи, податоци и/или информации за
физичкото лице:
- Податоци за бројот на акциите, односно големина-
та на уделот којшто го има лицето кај подносителот на
барањето, како и податоци за процентуалното учество
во капиталот и/или во вкупниот број акции или во из-
дадените акции со право на глас на подносителот на
барањето;
- Податоци (име и презиме, место и датум на ра-
ѓање, адреса на живеење, матичен број и број на лична
карта, односно број на пасош доколку лицето е стран-
ско физичко лице) на физичкото лице, преземени од
личната карта, односно од пасошот (доколку лицето е
странско физичко лице). Во прилог кон податоците за
лицето преземени од личната карта, односно од пасо-
шот на физичкото лице се доставува изјава од лицето
дека се тоа негови и точни податоци, заверена од ов-
ластено лице (нотар).
- Кратка биографија за образованието и професио-
налното искуство на физичкото лице;
- Пополнет прашалник за физичките лица кои посе-
дуваат квалификувано учество кај подносителот на ба-
рањето (образец 2). Потписот на лицето кое го попол-
нило прашалникот треба да биде заверен кај овластено
лице (нотар). Лицето е должно да даде одговор на се-
кое од прашањата / барањата содржани во прашални-
кот;
- Изјава од физичкото лице, дадена под целосна
кривична и материјална одговорност, за изворите на
вложените средства, односно основата за стекнувањето
на уделот / акциите во подносителот на барањето, со
приложување соодветен доказ за изворите на вложени-
те средства (решение за наследство, потврда од банка
или друга финансиска институција за висината и дату-
мот на вложените средства, документ за висината на
платата и приходите остварени по други основи или
други релевантни докази);
- Потврда од Управата за јавни приходи или пот-
врда од соодветна институција (за странските физички
лица) за редовно плаќање даноци и придонеси и пот-
врда од надлежна институција за (не)оптовареност на
имотот со обврски кон државата и кон други правни и
физички лица;
- Изјава од физичкото лице, дадена под целосна
кривична и материјална одговорност, за неговата имот-
на состојба заклучно со денот на поднесувањето на ба-
рањето од подносителот на барањето, со приложување
соодветен доказ за сопственост и изворите на приходи
(пр. потврда од банка или друга финансиска институ-
ција за висината на депозитите коишто се во сопстве-
ност на физичкото лице, доказ за сопственост на нед-
вижен имот, доказ за сопственост на хартии од вред-
ност или удел кај правни лица, други докази за имотна-
та состојба и изворите на приходите на физичкото
лице);
- Изјава од физичкото лице, дадена под целосна
кривична и материјална одговорност, за задолженост
кај домашни и странски правни лица, со приложување
список на тие лица и износите на задолженостa;
- Изјава од физичкото лице, дадена под целосна
кривична и материјална одговорност, дека и натаму ќе
го поддржува работењето на подносителот на барањето
и дека доколку е потребно ќе вложи дополнителен ка-
питал во идната платежна институција, односно инсти-
туцијата за електронски пари;
- Список на трговски друштва со кои физичкото ли-
це управува или во кои има контрола, со податок за
процентот на директна или индиректна контрола во тие
друштва, нивниот (не)активен статус и краток опис на
дејноста којашто ја вршат;
30 декември 2022
- Изјава од физичкото лице дадена под целосна кри-
вична и материјална одговорност, за постоење, однос-
но непостоење блиски врски во смисла на Законот со
правни и физички лица коишто имаат учество или ква-
лификувано учество кај подносителот на барањето;
- Изјава од физичкото лице, дадена под целосна
кривична и материјална одговорност, дали дејствува
заеднички, директно или индиректно, преку формален
или неформален договор, со други лица коишто имаат
учество или квалификувано учество кај подносителот
на барањето или со други лица, со што би имал контро-
ла врз подносителот на барањето;
- Изјава од физичкото лице, дадена под целосна
кривична и материјална одговорност, дали заедно со
друго физичко лице директно или индиректно и/или
преку договор, остварува контрола врз домашно или
странско трговско друштво;
- Потврда од надлежен суд или друга надлежна инс-
титуција дека против физичкото лице не е изречена
прекршочна санкција или казна забрана за вршење
професија, дејност или должност;
- Потврда од надлежен суд дека на физичкото лице
со правосилна судска одлука не му е изречена казна
забрана за вршење професија, дејност или должност за
кривични дела;
- Потврда од надлежен суд дека физичкото лице со
правосилна судска пресуда не е осудено на безусловна
казна затвор над шест месеци, сѐ додека траат правните
последици од пресудата. Доколку физичкото лице има
соработник во смисла на Законот, оваа потврда од над-
лежен суд се доставува и за соработникот;
- Копија од актот, доколку таков акт е издаден, од
надлежниот орган за надзор на платежната институ-
ција, односно институцијата за електронски пари или
друг супервизорски орган на банки или други финан-
сиски институции (освен акт на Народната банка), со
кој на физичкото лице му била издадена согласност за
стекнување квалификувано учество кај платежна инс-
титуција, односно институција за електронски пари,
односно банка или друга финансиска институција. Во
случај кога надлежниот странски орган за надзор на
платежна институција, односно институција за елек-
тронски пари, односно странскиот супервизорски ор-
ган на банки или други финансиски институции не из-
дава формална согласност, во барањето треба да се на-
веде оваа околност.
4.16.2 Документи, податоци и/или информации за
правното лице:
- Податоци за бројот на акциите, односно големина-
та на уделот којшто го има лицето кај подносителот на
барањето, како и податоци за процентуалното учество
во основната главнина и/или во вкупниот број акции
или во издадените акции со право на глас на подноси-
телот на барањето;
- Извод од регистарот каде што е запишано правно-
то лице, издаден од надлежен орган и не постар од 30
(триесет) дена до денот на поднесувањето на барањето;
- Важечки акт за основање на правното лице и спи-
сок на членови на органот на управување на правното
лице;
- Извод од единствената евиденција на акционерите
на правното лице, односно информација за сопствени-
ците на удел на правното лице, во зависност од правна-
та форма на правното лице. Во прилог се доставува и:
шематски приказ на сопственичката структура на прав-
ното лице сѐ до вистинскиот сопственик физичко лице
и список на лицата кои се крајни сопственици на тоа
правно лице до физичките лица со следниве податоци:
име и презиме, односно име / назив на сопственикот,
адреса на живеење / престој, односно седиште / адреса
30 декември 2022
на управување на сопственикот и други податоци за
идентификација, како и податоци за апсолутни и про-
центуални износи на сопственост кај правното лице;
- Пополнет прашалник за правните лица кои посе-
дуваат квалификувано учество кај подносителот на ба-
рањето (образец 3). Прашалникот треба да биде попол-
нет и потпишан од одговорното лице член на органот
на управување на правното лице. Потписот на членот
на органот на управување на правното лице коешто го
пополнило прашалникот треба да биде заверен кај ов-
ластено лице (нотар). Лицето е должно да даде одговор
на секое од прашањата / барањата содржани во пра-
шалникот;
- Изјава од одговорното лице член на органот на уп-
равување на правното лице, дадена под целосна кри-
вична и материјална одговорност, дали правното лице
дејствува заеднички, директно или индиректно, преку
формален или неформален договор, со други лица ко-
ишто имаат учество или квалификувано учество во
подносителот на барањето или со други лица, со што
би имал контрола врз подносителот на барањето;
- Список на трговски друштва во кои правното лице
има контрола, со податок за процентот на директна или
индиректна контрола во тие друштва, нивниот (не)ак-
тивен статус и краток опис на дејноста којашто ја вр-
шат;
- Изјава од одговорното лице член на органот на уп-
равување на правното лице, дадена под целосна кри-
вична и материјална одговорност, за изворите на вло-
жените средства, односно основата за стекнувањето на
уделот / акциите кај подносителот на барањето, со при-
ложување соодветен доказ за изворите на вложените
средства (ревизорски извештај, годишна сметка или
други релевантни докази);
- Изјава од одговорното лице член на органот на уп-
равување на правното лице, дадена под целосна кри-
вична и материјална одговорност, за задолженост кај
домашни и странски правни лица, со приложување
список на тие лица и износите на задолженостa;
- Изјава од одговорното лице член на органот на уп-
равување на правното лице, дадена под целосна кри-
вична и материјална одговорност, дека правното лице
и натаму ќе го поддржува работењето на подносителот
на барањето и дека доколку е потребно, ќе вложи до-
полнителен капитал во идната платежна институција,
односно институцијата за електронски пари;
- Потврда од Управата за јавни приходи или пот-
врда од соодветна институција (за странски правни
лица) за редовно плаќање даноци и придонеси и пот-
врда од надлежна институција за (не)оптовареност на
имотот со обврски кон државата и кон други правни и
физички лица;
- Изјава од одговорното лице член на органот на уп-
равување на правното лице дадена под целосна кривич-
на и материјална одговорност, за постоење, односно
непостоење блиски врски во смисла на Законот со
правни и физички лица кои имаат учество или квали-
фикувано учество кај подносителот на барањето;
- Потврда од надлежен суд или друга надлежна инс-
титуција дека на правното лице со правосилна судска
одлука не му е изречена спореднa казнa:
1) привремена забрана за давање платежни услуги,
односно издавање електронски пари, сѐ додека траат
правните последици од пресудата;
2) трајна забрана за давање платежни услуги, од-
носно издавање електронски пари, сѐ додека траат
правните последици од пресудата;
3) забрана за добивање дозвола за давање платежни
услуги, односно издавање електронски пари или забра-
на за упис во Регистарот на платежните институции, сѐ
додека траат правните последици од пресудата;
Бр. 289 - Стр. 7
4) одземање дозвола за давање платежни услуги,
односно издавање електронски пари или бришење од
Регистарот на платежните институции, сѐ додека траат
правните последици од пресудата;
5) забрана за основање нови правни лица, сѐ додека
траат правните последици од пресудата;
6) престанок на правно лице, сѐ додека траат прав-
ните последици од пресудата.
- Потврда од надлежнa институциja дека над прав-
ното лице не е отворена постапка за ликвидација или
стечај;
- Ревизорски извештаи за трговското друштво за
последните три години, на поединечна основа, или до-
колку е применливо и на консолидирана основа (до-
колку правното лице има обврска да изработи такви из-
вештаи, во согласност со важечките сметководствени
прописи во Република Северна Македонија или во зем-
јата каде што се наоѓа седиштето на правното лице).
Трговските друштва коишто се основани и работат по-
малку од три години, се должни да обезбедат ревизор-
ски извештаи за последните три години за своите соп-
ственици трговски друштва, односно да ја достават со-
одветната документација од потточка 14.6.1 од оваа
точка за своите сопственици физички лица коишто
имаат учество кај капиталот на трговското друштво
над 20%;
- Копија од актот, доколку таков акт е издаден, од
надлежниот орган за надзор на платежната институ-
ција, односно институцијата за електронски пари или
друг супервизорски орган на банки или други финан-
сиски институции (освен акт на Народната банка), со
кој на правното лице му била издадена согласност за
стекнување квалификувано учество кај платежна инс-
титуција, односно институција за електронски пари,
односно банка или друга финансиска институција. Во
случај кога надлежниот странски орган за надзор на
платежна институција, односно институција за елек-
тронски пари, односно странскиот супервизорски ор-
ган на банки или други финансиски институции не из-
дава формална согласност, во барањето треба да се на-
веде оваа околност.
4.17. Документи, податоци и информации за лицата
кои се управители, членови на управен одбор, односно
извршни членови на одборот на директори на подноси-
телот на барањето:
- Одлука од надлежен орган на трговското друштво
за именување член на органот на управување на подно-
сителот на барањето, којашто ќе стапи во сила по изда-
вањето претходна согласност од Народната банка. Во
одлуката се наведува периодот за кој се именува пред-
ложениот член, имајќи ги предвид одредбите од актот
за основање коишто се однесуваат на траењето на ман-
датот на членот на органот на управување. Кон одлука-
та треба да се достави и образложение од надлежниот
орган за причините за именување на лицето предложе-
но за член на органот на управување, како и образло-
жение на придобивките за подносителот на барањето
од неговото именување;
- Податоци (име и презиме, место и датум на ра-
ѓање, адреса на живеење, матичен број и број на лична
карта, односно број на пасош доколку предложениот
член на органот на управување е странско физичко
лице) на предложениот член на органот на управување,
преземени од личната карта, односно од пасошот (до-
колку предложениот член на органот на управување е
странско физичко лице). Во прилог кон податоците за
предложениот член на органот на управување преземе-
ни од личната карта, односно од пасошот се доставува
изјава од лицето дека се тоа негови и точни податоци,
заверена од страна на овластено лице (нотар);
Стр. 8 - Бр. 289
- Уверение за завршено високо образование на
предложениот член на органот на управување;
- Пополнет прашалник за член на органот на упра-
вување (образец 4). Потписот на предложеното лице за
член на органот на управување (кое го пополнило пра-
шалникот) треба да биде заверен кај овластено лице
(нотар). Предложеното лице за член на органот на уп-
равување е должно да даде одговор на секое од праша-
њата / барањата содржани во прашалникот;
- Доказ за најмалку шестгодишно работно искуство
во областа на платежните услуги или платните сис-
теми, банкарството или други финансиски услуги или
друга дејност, или тригодишно работно искуство како
член на орган на управување или раководно лице во
правно лице во некоја од овие дејности. Како доказ за
исполнување на овој услов се доставува потврда од
правните лица во кои го стекнал потребното искуство;
- Решение со кое се дозволува престој заради рабо-
та во Република Северна Македонија (за странско фи-
зичко лице).
- Потврда од надлежен суд или друга надлежна инс-
титуција дека против предложеното лице за член на ор-
ганот на управување не е изречена прекршочна санкци-
ја или казна забрана за вршење професија, дејност или
должност.
- Образложение од лицето предложено за член на
органот на управување за начинот на кој неговата стек-
ната професионална компетентност ќе придонесе за ус-
пешно извршување на задачите како член на органот
на управување. Лицето предложено за член на органот
на управување треба да ги има предвид одговорностите
и надлежностите, стандардите коишто треба да ги по-
читуваат платежните институции, односно институци-
ите за електронски пари во согласност со прописите и
специфичностите на платежните услуги.
- Податоци од Централниот регистар на Република
Северна Македонија за тоа дали предложеното лице е
евидентирано како управител, член на орган на управу-
вање или надзор во некое правно лице. Податоците
треба да се со датум не постар од 1 (еден) месец пред
датумот на поднесувањето на барањето за издавање
претходна согласност до Народната банка.
- Копија од актот, доколку таков акт е издаден, од
надлежниот орган за надзор на платежната институ-
ција, односно институцијата за електронски пари, од-
носно операторот на платен систем или друг супервиз-
рски орган на банки или други финансиски институции
(освен акт на Народната банка), со кој на предложено-
то лице за член на органот на управување му била из-
дадена согласност за член на орган на управување на
платежна институција, односно институција за елек-
тронски пари, односно оператор на платен систем, од-
носно банка или друга финансиска институција. Во
случај кога надлежниот странски орган за надзор на
платежна институција, односно институција за елек-
тронски пари, односно оператор на платен систем, од-
носно банка или друга финансиска институција не из-
дава формална согласност, во барањето треба да се на-
веде оваа околност;
- Изјава од лицето предложено за член на органот
на управување, дадена под целосна кривична и матери-
јална одговорност, дали заедно со друго физичко лице,
директно или индиректно и/или преку договор, оства-
рува контрола врз домашно или странско трговско
друштво;
- Потврда од надлежниот суд или друга надлежна
институција дека против лицето предложено за член на
органот на управување не е изречена прекршочна сан-
кција или казна забрана за вршење професија, дејност
или должност;
30 декември 2022
- Потврда од надлежниот суд или друга надлежна
институција дека на лицето предложено за член на ор-
ганот на управување со правосилна судска одлука не
му е изречена казна забрана за вршење професија, деј-
ност или должност за кривични дела;
- Потврда од надлежниот суд дека лицето предло-
жено за член на органот на управување не е осудено со
правосилна судска пресуда на безусловна казна затвор
над шест месеци, сѐ додека траат правните последици
од пресудата. Доколку предложеното лице за член на
органот на управување има соработник во смисла на
Законот, оваа потврда од надлежен суд се доставува и
за соработникот.
4.18. Потврда од Управата за јавни приходи за редов-
но плаќање на даноците и придонесите, не постарa од 1
(еден) месец пред датумот на поднесување на барањето.
4.19. Доказ за избор на друштво за ревизија коешто
ќе врши ревизија на финансиските извештаи на подно-
сителот на барањето за годината во која се поднесува
барањето.
Подносителот на барањето треба да достави пода-
тоци за името / називот, матичниот број, седиштето и
податоци за контакт на друштво за ревизија коешто ќе
врши ревизија на финансиските извештаи за годината
во која се поднесува барањето. Во прилог се доставува
и одлука од надлежниот орган на подносителот на ба-
рањето за избор на друштво за ревизија коешто ќе
врши ревизија на финансиските извештаи за годината
во која се поднесува барањето.
4.20. Листа на блиски врски со подносителот на ба-
рањето и опис на начинот на поврзаност.
Подносителот на барањето треба да достави листа
на лицата со кои има блиски врски во смисла на Зако-
нот, со име и презиме и податоци за контакт (за физич-
ките лица) и име/назив, седиште, матичен број и пода-
тоци за контакт (за правните лица), како и опис на на-
чинот на кој се поврзани овие лица.
4.21. Користење услуги од надворешни лица за пла-
нирано пренесување на извршувањето на оперативните
функции поврзани со давањето платежни услуги, од-
носно издавањето електронски пари.
Подносителот на барањето во однос на договорите
склучени со надворешни лица за пренесување на из-
вршувањето на оперативните функции поврзани со да-
вањето платежни услуги, односно издавањето елек-
тронски пари, треба да достави информација за:
- идентитетот и географската локација на надво-
решното лице;
- идентитетот на лицата во платежната институци-
ја/институцијата за електронски пари коишто се одго-
ворни за следење на секоја активност којашто му е пре-
несена на извршување на некое надворешно лице;
- јасен опис на сите активности пренесени на надво-
решни лица и нивни главни карактеристики;
Во прилог се доставува и примерок од нацрт-дого-
ворот со надворешни лица.
4.22. Планирано учество во домашни или странски
платни системи, доколку подносителот на барањето
има намера да учествува во платни системи.
Доколку подносителот на барањето има намера да
учествува во платни системи, потребно е да достави
краток опис на начинот на кој би учествувал во тие
платни системи, со основни податоци за идентифика-
ција за тие системи, главните ризици на кои би бил из-
ложен како резултат на тоа учество и мерки за управу-
вање со тие ризици, како и краток преглед на правила-
та за работа на овие системи.
5. Со документите, податоците и/или информации-
те од точката 4 потточките 4.7., 4.8., 4.9., 4.15. и 4.21.
од оваа одлука, подносителот на барањето треба да ги
30 декември 2022
опише организациската поставеност и системите за
внатрешна контрола и ревизија и оперативните фун-
кции заради заштита на интересите на корисниците на
платежните услуги и обезбедување непрекинатост и
сигурност во извршувањето на платежните услуги, од-
носно издавањето електронски пари.
6. Со документот од точката 4 потточка 4.13. од
оваа одлука, подносителот на барањето особено треба
да упати на начинот на кој ќе се обезбеди висок степен
на техничка сигурност и заштита на податоците, вклу-
чувајќи ги софтверот и информациските системи што
ќе ги користи тој и/или надворешното лице на коешто
делумно или целосно би му се пренесло извршувањето
на оперативните функции поврзани со давањето пла-
тежни услуги, рамката со соодветните мерки за нама-
лување и контролните механизми за управување со
оперативните и сигурносните ризици и процедурите за
управување и класификација на инцидентите коишто
треба да бидат во согласност со подзаконскиот акт со
кои се пропишуваат сигурносните мерки за оператив-
ните и сигурносните ризици поврзани со платежните
услуги и известувањето за настанатите инциденти и из-
мами.
7. Доколку барањето се однесува на добивањето
дозвола за давање платежни услуги од член 8 став 1
точкa 7 од Законот (услуги за иницирање плаќања),
покрај документите, податоците и/или информациите
од точка 4 на оваа одлука, се доставува и доказ за посе-
дување осигурување од професионална одговорност
или друга гаранција за покривање од одговорност без
приговор и платлива на прв повик, со кои ќе се обезбе-
ди исполнување на обврските од членовите 89, 102,
103, 104 и 106 од Законот.
8. Трговско друштво основано во Република Север-
на Македонија коешто има намера да ја дава само пла-
тежната услуга од член 8 став 1 точка 8 од Законот (ус-
луги за давање информации за платежните сметки)
доставува барање до Народната банка за упис во Регис-
тарот на платежни институции, при што кон барањето
ги приложува документите, податоците и/или инфор-
мациите од точката 4 потточките 4.1., 4.2., 4.3., 4.5.,
4.6., 4.8., 4.9., 4.10., 4.11., 4.13., 4.15., 4.16., 4.17., 4.18.,
4.20. и 4.21. од оваа одлука и доказ за поседување оси-
гурување од професионална одговорност или друга га-
ранција за покривање од одговорност без приговор и
платлива на прв повик како обезбедување на обврските
кон давателот на платежните услуги којшто ја одржува
платежната сметка или корисникот на платежните ус-
луги коишто произлегуваат од неавторизиран или из-
мамнички пристап до платежните сметки или неавто-
ризирано или измамничко користење информации за
платежните сметки.
9. Покрај документите, податоците и/или информа-
циите од точките 4, 7 и 8 од оваа одлука, Народната
банка може да бара и дополнителни документи, пода-
тоци и/или информации, како и допрецизирање на веќе
доставената документација од подносителот на бара-
њето, односно трговското друштво коешто доставило
барање за упис во Регистарот на платежни институции.
10. Народната банка спроведува интервју со пред-
ложените управител/и, членови на управен одбор, из-
вршни членови на одборот на директори на подносите-
лот на барањето, односно трговското друштво коешто
доставило барање за упис во Регистарот на платежни
институции.
11. По исклучок на точка 2 од оваа одлука, трговско
друштво основано во Република Северна Македонија
коешто има намера да дава една или повеќе платежни
услуги од член 8 став 1 точки 1, 2, 3, 4 и 5 од Законот
до Народната банка поднесува барање за добивање
Бр. 289 - Стр. 9
дозвола за давање платежни услуги со олеснет прис-
тап, доколку проектираната вкупна вредност на пла-
тежните трансакции во деловниот план, во која се
вклучени и платежните трансакции коишто се планира
да се извршуваат преку агенти, по евентуалните прис-
пособувања на барање на Народната банка, претставе-
на како месечен просек за следните 12 месеци, не над-
минува 25.000.000 денари.
Барањето од став 1 на оваа точка се поднесува во
согласност со точка 3 од оваа одлука.
Кон барањето од став 1 на оваа точка, трговското
друштво ги приложува документите, податоците и/или
информациите од точката 4 потточките 4.1., 4.2., 4.3.,
4.5., 4.6., 4.7., 4.9., 4.10., 4.11., 4.12., 4.13., 4.14., 4.15.,
4.16., 4.17., 4.18., 4.20., 4.21. и 4.22. од оваа одлука и
доказ дека располага со почетен капитал во согласност
со член 28 став 3 од Законот и доказ за изворите на
средства од кои е обезбеден почетниот капитал.
Како доказ дека трговското друштво располага со
почетен капитал во согласност со член 28 став 3 од За-
конот (почетен капитал од најмалку 1.300.000,00 де-
нари) се доставува:
- доказ од Централниот регистар на Република Се-
верна Македонија со кој се потврдува износот на по-
четниот капитал на подносителот на барањето запишан
како основна главнина и
- изјава од основачите / сопствениците на трговско-
то друштво, дадена под целосна кривична и материјал-
на одговорност, за изворите на вложените средства, од-
носно основата за стекнувањето на уделот, односно ак-
циите во трговското друштво, со приложување доказ за
изворите на средствата (ревизорски извештај, годишна
сметка, решение за наследство, потврда од банка или
друга финансиска институција за висината и датумот
на вложените средства, документ за висината на плата-
та и приходите остварени по други основи или други
релевантни докази, во зависност од тоа дали основачи-
те / сопствениците на трговското друштво се физички
или правни лица).
12. Доколку вкупната вредност на остварените пла-
тежни трансакции од изминати 12 (дванаесет) месеци
ја надмине проектираната вредност од точка 11 став 1
од оваа одлука, платежната институција којашто доби-
ла дозвола за давање платежни услуги со олеснет прис-
тап е должна, во рок од 30 (триесет) дена од денот на
надминувањето на вредноста, да поднесе барање до
Народната банка за добивање дозвола за давање пла-
тежни услуги во согласност со точка 2 од оваа одлука.
13. По исклучок на точка 2 од оваа одлука, трговско
друштво основано во Република Северна Македонија
коешто има намера да издава електронски пари подне-
сува барање до Народната банка за добивање дозвола
за издавање електронски пари со олеснет пристап, до-
колку проектираниот просечен износ на издадените не-
искористени електронски пари презентиран во делов-
ниот план по евентуалните приспособувања на барање
на Народната банка не надминува 100.000.000 денари.
Барањето од став 1 на оваа точка се поднесува во
согласност со точка 3 од оваа одлука.
Кон барањето од став 1 на оваа точка, трговското
друштво ги приложува документите, податоците и/или
информациите од точката 4 потточките 4.1., 4.2., 4.3.,
4.5., 4.6., 4.7., 4.9., 4.10., 4.11., 4.12., 4.13., 4.14., 4.15.,
4.16., 4.17., 4.18., 4.20., 4.21. и 4.22. од оваа одлука и
доказ дека располага со почетен капитал во согласност
со член 28 став 5 од Законот и доказ за изворите на
средства од кои е обезбеден почетниот капитал.
Како доказ дека трговското друштво располага со
почетен капитал во согласност со член 28 став 5 од За-
конот (почетен капитал од најмалку 3.620.000,00 де-
нари) се доставува:
Стр. 10 - Бр. 289
- доказ од Централниот регистар на Република Се-
верна Македонија со кој се потврдува износот на по-
четниот капитал на подносителот на барањето запишан
како основна главнина и
- изјава од основачите / сопствениците на трговско-
то друштво, дадена под целосна кривична и материјал-
на одговорност за изворите на вложените средства, од-
носно основата за стекнувањето на уделот, односно ак-
циите во трговското друштво со приложување доказ за
изворите на средствата (ревизорски извештај, годишна
сметка, решение за наследство, потврда од банка или
друга финансиска институција за висината и датумот
на вложените средства, документ за висината на плата-
та и приходите остварени по други основи или други
релевантни докази, во зависност од тоа дали основачи-
те / сопствениците на трговското друштво се физички
или правни лица).
14. Доколку просечниот износ на издадени неиско-
ристени електронски пари ја надмине вредноста од
точка 13 став 1 од оваа одлука, институцијата за елек-
тронски пари којашто добила дозвола за издавање
електронски пари со олеснет пристап е должна во рок
од 30 (триесет) дена од денот на надминувањето на
вредноста до Народната банка да поднесе барање за до-
бивање дозвола за издавање електронски пари во сог-
ласност со точка 2 од оваа одлука.
15. Заедно со барањето од точките 2, 8, 11 и 13 од
оваа одлука, до Народната банка се доставуваат и ба-
рање, документи, податоци и информации:
- за издавање претходна согласност за членовите на
органот на управување на платежната институција, од-
носно институцијата за електронски пари / трговското
друштво коешто има намера да ја дава само платежна-
та услуга од член 8 став 1 точка 8 од Законот (услуги за
давање информации за платежните сметки), во соглас-
ност со глава V од оваа одлука и
- за издавање претходна согласност за стекнување
квалификувано учество во платежната институција, од-
носно институцијата за електронски пари, односно тр-
говското друштво коешто има намера да ја дава само
платежната услуга од член 8 став 1 точка 8 од Законот
(услуги за давање информации за платежните сметки),
во согласност со глава V од оваа одлука.
16. При одлучувањето за издавање дозвола за дава-
ње платежни услуги, односно дозвола за издавање
електронски пари / дозвола за давање платежни услуги
со олеснет пристап или дозвола за издавање електрон-
ски пари со олеснет пристап, особено се цени:
- утврдувањето на изворите на средствата од кои е
обезбеден почетниот капитал / за стекнување квалифи-
кувано учество, легалноста на нивното потекло;
- идентитетот, правната форма, сопственичката
структура, финансиската состојба / имотната состојба,
репутацијата на подносителот на барањето, на лицата
поврзани со него (две или повеќе физички лица се пов-
рзани лица доколку едното физичко лице е брачен дру-
гар или лице со кое живее во вонбрачна заедница, дете
или посвоено дете, родител или лице под старателство
на другото физичко лице или две или повеќе лица се
поврзани лица доколку претставуваат единствен ризик
бидејќи едното од нив, директно или индиректно, ос-
тварува контрола во другото), на физичкото или прав-
ното лице коe непосредно или посредно, преку блиски
врски, поседува квалификувано учество кај подносите-
лот на барањето. Лицето кое, непосредно или посре-
дно, преку блиски врски, поседува квалификувано
учество кај подносителот на барањето, ќе се смета дека
има соодветна репутација доколку е чесно, компетен-
тно, работливо и поседува личен интегритет и особини
коишто даваат сигурност дека лицето нема да влијае во
30 декември 2022
насока на загрозување на стабилноста и сигурноста на
платежната институција, односно институцијата за
електронски пари и дека нема да предизвика нарушува-
ње на угледот и довербата на јавноста во платежната
институција, односно институцијата за електронски
пари. Физичко лице коe, непосредно или посредно,
преку блиски врски, поседува квалификувано учество
кај подносителот на барањето не го исполнува условот
за репутација доколку постојат околностите определе-
ни во член 19 став 5 од Законот. Правно лице коeшто,
непосредно или посредно, преку блиски врски, поседу-
ва квалификувано учество кај подносителот на барање-
то не го исполнува условот за репутација, доколку по-
стојат околностите определени во член 19 став 6 од За-
конот.
- идентитетот, репутацијата и професионалната
компетентност на лицето кое е член на органот на уп-
равување на подносителот на барањето. Во однос на
оцената за (не)исполнување на условот зa репутација
на физичкото лице кое е член на органот на управу-
вање, соодветно се применуваат одредбите од ставот 1
алинеја 2 од оваа точка за оцена на (не)исполнување на
условот за репутацијата на физичкото лице коe, непос-
редно или посредно, преку блиски врски, поседува ква-
лификувано учество;
- организираноста на подносителот на барањето и
обезбедувањето на условите за работење на платежната
институција, односно институцијата за електронски па-
ри во согласност со Законот и/или прописите донесени
врз основа на овој закон;
- управувачката и организациска структура на под-
носителот на барањето којашто треба да биде јасна и
да вклучува постоење на: соодветни процедури за
идентификување, управување, следење и известување
за сите ризици на кои платежната институција, однос-
но институцијата за електронски пари е изложена или
би можела да биде изложена;
- соодветен систем на управување со јасно дефини-
рани овластувања и одговорности;
- системи на внатрешна контрола, вклучувајќи ад-
министративни процедури, интерни процедури за упра-
вување со ризиците и сметководствени процедури, ка-
ко и план за непрекинатост на работењето, коишто се
соодветни и пропорционални на природата, обемот и
сложеноста на платежните услуги коишто ќе ги дава,
односно на издавањето електронски пари.
- дали поради вршење на дејностите од член 11 ста-
вови 2 и 3 од Законот (услуги и дејности што може да
ги врши платежната институција и институцијата за
електронски пари, покрај давањето платежни услуги од
член 8 од Законот) би биле загрозени стабилноста и
безбедноста на работењето на платежната институција,
односно институцијата за електронски пари или дали
поради овие дејности, надзорот над платежната инсти-
туција, односно институцијата за електронски пари во
согласност со Законот, би биле оневозможени или зна-
чително отежнати;
- дали поради постоење на блиски врски на подно-
сителот на барањето со други правни или физички
лица, надзорот над платежната институција, односно
институцијата за електронски пари во согласност со За-
конот, би биле оневозможени или значително отеж-
нати;
- дали поради прописите и практиките на третата
држава коишто се применуваат на лицата со коишто
подносителот на барањето има блиски врски, надзорот
над платежната институција, односно институцијата за
електронски пари во согласност со Законот би биле
оневозможени или значително отежнати;
- дали во барањето постојат недоследности коишто
не можат да бидат објаснети.
30 декември 2022
17. При одлучувањето во врска со барањето на тр-
говското друштво од точка 8 од оваа одлука за упис во
Регистарот на платежни институции, особено се ценат:
- идентитетот, правната форма, сопственичката
структура, финансиската состојба / имотната состојба,
репутацијата на трговското друштво, на лицата поврза-
ни со него (на начинот определен во точка 16 став 1
алинеја 2 од оваа одлука), на физичкото или правното
лице коe, непосредно или посредно, преку блиски
врски, поседува квалификувано учество во трговското
друштво. Во однос на оцената за (не)исполнување на
условот зa репутација на физичкото или правното лице
коe, непосредно или посредно, преку блиски врски, по-
седува квалификувано учество во ова трговско друш-
тво соодветно се применуваат одредбите од точка 16
став 1 алинеја 2 од оваа одлука;
- идентитетот, репутацијата и професионалната
компетентност на лицето кое е член на органот на уп-
равување на трговското друштво. Во однос на оцената
за (не)исполнување на условот зa репутација на физич-
кото лице кое е член на органот на управување, соод-
ветно се применуваат одредбите од точка 16 став 1
алинеја 2 од оваа одлука за оцена на (не)исполнување
на условот за репутацијата на физичкото лице коe,
непосредно или посредно, преку блиски врски, поседу-
ва квалификувано учество;
- организираноста на трговското друштво и обезбе-
дувањето на условите за работење на платежна инсти-
туција, односно институција за електронски пари во
согласност со Законот и/или прописите донесени врз
основа на овој закон;
- дали поради вршење на дејностите од член 11 ста-
вови 2 и 3 од Законот (услуги и дејности што може да
ги врши платежна институција и институција за елек-
тронски пари, покрај давањето платежни услуги од
член 8 од Законот) би биле загрозени стабилноста и
безбедноста на работењето на платежната институција,
односно институцијата за електронски пари или дали
поради овие дејности, надзорот над платежната инсти-
туција, односно институцијата за електронски пари во
согласност со Законот, би биле оневозможени или зна-
чително отежнати;
- дали поради постоење на блиски врски на тргов-
ското друштво, надзорот над платежната институција,
односно институцијата за електронски пари во соглас-
ност со Законот, би биле оневозможени или значител-
но отежнати;
- дали поради прописите и практиките на третата
држава коишто се применуваат на лицата со коишто
трговското друштво има блиски врски, надзорот над
платежната институција, односно институцијата за
електронски пари во согласност со Законот би биле
оневозможени или значително отежнати;
- утврдување дали во барањето постојат недослед-
ности коишто не можат да бидат објаснети.
18. Врз основа на оцената од точката 16 од оваа од-
лука, Народната банка донесува решение за издавање
дозвола за давање платежни услуги / дозвола за издава-
ње електронски пари / дозвола за давање платежни ус-
луги со олеснет пристап / дозвола за издавање елек-
тронски пари со олеснет пристап или решение за одби-
вање на барањето, во рок од 90 (деведесет) дена од де-
нот на приемот на комплетното барање од точките 2,
11 и 13 од оваа одлука.
Доколку барањето не е комплетно, Народната банка
го известува подносителот на барањето да ги достави
документите, податоците и/или информациите најмно-
гу во рок од 30 (триесет) дена. Овој рок не се пресмету-
ва во рокот од ставот 1 на оваа точка.
Бр. 289 - Стр. 11
Во дозволата издадена во согласност со став 1 од
оваа точка, поединечно се наведуваат платежните ус-
луги од членот 8 став 1 од Законот коишто може да ги
дава платежната институција, односно институцијата
за електронски пари.
Платежната институција, односно институцијата за
електронски пари е должна веднаш да ја извести На-
родната банка за какви било промени во документите,
податоците и/или информациите врз основа на кои е
издадена дозволата.
19. Врз основа на оцената од точката 17 од оваа од-
лука, Народната банка донесува решение за упис на да-
вателот на платежните услуги во Регистарот на пла-
тежни институции или за одбивање на барањето за
упис, во рок од 90 (деведесет) дена од денот на прие-
мот на комплетното барање од точката 8 од оваа од-
лука.
Доколку барањето не е комплетно, Народната банка
го известува трговското друштво да ги достави доку-
ментите, податоците и/или информациите најмногу во
рок од 30 (триесет) дена. Овој рок не се пресметува во
рокот од ставот 1 на оваа точка.
Давателот на платежните услуги е должен веднаш
да ја извести Народната банка за какви било промени
во документите, податоците и/или информациите врз
основа на кои е издаденo решението за упис на давате-
лот на платежните услуги во Регистарот на платежни
институции.
III. ДОПОЛНУВАЊЕ НА ДОЗВОЛАТА ИЛИ УКИ-
НУВАЊЕ НА ДОЗВОЛАТА ЗА ДАВАЊЕ ПЛАТЕЖ-
НИ УСЛУГИ ЗАРАДИ ИЗДАВАЊЕ ЕЛЕКТРОНСКИ
ПАРИ
20. Ако платежната институција, односно институ-
цијата за електронски пари, по добивањето на дозвола-
та за давање платежни услуги, односно за издавање
електронски пари има намера да дава и платежни услу-
ги коишто не се наведени во дозволата, должна е да
поднесе барање до Народната банка за дополнување на
дозволата, во согласност со одредбите од член 16 од
Законот и глава II од оваа одлука.
21. Ако платежната институција има намера да из-
дава електронски пари, должна е да поднесе барање до
Народната банка за добивање дозвола за издавање
електронски пари во согласност со одредбите од член
16 од Законот и глава II од оваа одлука.
Во случаите од став 1 на оваа точка, Народната бан-
ка донесува решение со кое се издава дозволата за из-
давање електронски пари и се укинува решението за
издавање на дозволата за давање платежни услуги или
решението за одбивање на барањето.
Во рок од 15 (петнаесет дена) дена од добивањето
на дозволата, институцијата за електронски пари е
должна да достави доказ до Народната банка за из-
вршената промена во Централниот регистар на Север-
на Република Македонија, по што Народната банка ја
брише платежната институција од Регистарот на пла-
тежни институции.
22. Во однос на документите, податоците и/или ин-
формациите што се доставуваат кон барањето од точ-
ките 20 и 21 од оваа одлука и на постапката за одлучу-
вање во врска со овие барања соодветно се применува-
ат одредбите од глава II од оваа одлука.
23. Дозволата издадена врз основа на барањето од
точката 20 од оваа одлука се смета за составен дел на
дозволата за давање платежни услуги на платежната
институција.
Стр. 12 - Бр. 289
IV. ИЗДАВАЊЕ ДОЗВОЛА ЗА СТАТУСНИ ПРО-
МЕНИ НА ПЛАТЕЖНАТА ИНСТИТУЦИЈА, ОДНОС-
НО ИНСТИТУЦИЈАТА ЗА ЕЛЕКТРОНСКИ ПАРИ
24. Платежната институција, односно институција-
та за електронски пари може да изврши статусни про-
мени, врз основа на претходно добиена дозвола од На-
родната банка.
Платежната институција, односно институцијата за
електронски пари поднесува барање до Народната бан-
ка со документи, податоци и/или информации коишто
се однесуваат на статусните промени за кои се подне-
сува барањето.
25. Во смисла на оваа одлука, под статусни проме-
ни на платежната институција, односно институција за
електронски пари, се подразбираат присоединување,
спојување и поделба во согласност со одредбите од За-
конот за трговските друштва, и тоа:
25.1. Присоединување платежна институција, од-
носно институција за електронски пари (институција
којашто се присоединува) кон друга платежна институ-
ција, односно институција за електронски пари (инсти-
туција којашто присоединува), со пренос на целокуп-
ниот имот и на обврските на институцијата што се при-
соединува, без да се спроведе нејзина ликвидација, во
замена за удели, односно за акции од институцијата
што презема.
25.2. Спојување две или повеќе платежни институ-
ции, односно институциите за електронски пари, при
што сите платежни институции, односно институциите
за електронски пари го губат правниот идентитет и се
основа нова институција (институција корисничка) на
која преминува целокупниот имот и обврските на инс-
титуциите што се спојуваат, во замена на уделите, од-
носно на акциите од новата институција (институција
корисничка).
25.3. Поделба на платежната институција, односно
институцијата за електронски пари преку:
- раздвојување со основање, со пренос на целокуп-
ниот имот и обврски на две или повеќе платежни инс-
титуции, односно институциите за електронски пари,
при што платежната институција, односно институци-
јата за електронски пари што се дели престанува да по-
стои без спроведување ликвидација;
- раздвојување со преземање, со пренос на целокуп-
ниот имот и обврски на две или повеќе постојни пла-
тежни институции, односно институциите за електрон-
ски пари, при што платежната институција, односно
институцијата за електронски пари којашто се дели
престанува да постои без спроведување ликвидација;
- издвојување со основање, со пренос на дел од сво-
јот имот и од обврските на една или повеќе платежни
институции, односно институциите за електронски
пари, при што платежната институција, односно инсти-
туцијата за електронски пари што се дели не престану-
ва да постои;
- издвојување со преземање, со пренос на дел од
имотот и од обврските на една или повеќе постојни
платежни институции, односно институциите за елек-
тронски пари, при што плaтежната институција, однос-
но институцијата за електронски пари што се дели не
престанува да постои.
26. Кон барањето за издавање дозвола за статусна
промена „присоединување“ до Народната банка се дос-
тавува:
26.1. Одлуката на единствениот содружник / Соби-
рот на содружници / Собранието на акционери на пла-
тежната институција, односно институцијата за елек-
тронски пари којашто се присоединува и на платежна-
та институција, односно институцијата за електронски
пари којашто присоединува, за почнување на поста-
пката за присоединување.
30 декември 2022
26.2. Актот за основање (Договорот за основање
друштво, Изјавата за основање или Статутот) на пла-
тежната институција, односно институцијата за елек-
тронски пари којашто присоединува доколку се вршат
измени на постојниот акт за основање, којшто ги сод-
ржи податоците пропишани со Законот за трговските
друштва.
26.3. Спогодбата за присоединување склучена по-
меѓу органите на управување на платежната институ-
ција, односно институцијата за електронски пари ко-
јашто присоединува и платежната институција, однос-
но институцијата за електронски пари којашто се при-
соединува. Спогодбата треба соодветно да ги содржи
податоците пропишани со Законот за трговските друш-
тва.
26.4. Стратегискиот и оперативниот план изработен
од платежната институција, односно институцијата за
електронски пари којашто присоединува, којшто треба
да содржи анализа на потребата од присоединување и
проекции на финансиските извештаи за платежна инс-
титуција, односно институција за електронски пари ко-
јашто присоединува.
26.5. Податоците за бројот и образованието на вра-
ботените коишто ќе бидат преземени од платежната
институција, односно институцијата за електронски па-
ри којашто се присоединува.
26.6. Билансот на платежната институција, односно
институцијата за електронски пари којашто присоеди-
нува, од кој ќе може да се согледа износот на нејзините
сопствени средства. Билансот на платежната институ-
ција, односно институцијата за електронски пари ко-
јашто присоединува се добива по консолидирање на
меѓусебните побарувања и обврски со институциите
коишто се присоединуваат, ревидиран од страна на ов-
ластен ревизор.
26.7. Документацијaта и барањето од глава V од
оваа одлука, доколку со присоединувањето настанат
промени во членот / членовите на органот на управува-
ње на платежната институција, односно институцијата
за електронски пари којашто присоединува.
27. Кон барањето за издавање дозвола за статусна
промена „спојување“ до Народната банка се доставува:
27.1. Одлуката на единствениот содружник / Соби-
рот на содружници / Собранието на акционери на пла-
тежните институции, односно институциите за елек-
тронски пари коишто се спојуваат, за почнување на по-
стапка за спојување.
27.2. Спогодбата за спојување склучена помеѓу ор-
ганите на управување на платежните институции, од-
носно институциите за електронски пари коишто се
спојуваат. Спогодбата треба соодветно да ги содржи
податоците пропишани со Законот за трговските друш-
тва.
27.3. Почетниот биланс на новата платежна инсти-
туција, односно институцијата за електронски пари, од
кој ќе може да се види износот на нејзиниот почетен
капитал. Почетниот биланс се добива по консолидира-
њето на меѓусебните побарувања и обврски на платеж-
ните институции, односно институциите за електрон-
ски пари коишто се спојуваат и мора да биде ревиди-
ран од страна на овластен ревизор.
27.4. Доказ дека потребниот износ на парични сред-
ства за достигнување на почетниот капитал се уплате-
ни на сметка кај давател на платежни услуги, доколку
за постигнување на потребниот износ на почетен капи-
тал е потребна дополнителна уплата на парични сред-
ства.
27.5. Соодветната документација и барањата од гла-
ва II (точка 4 потточка 4.16.) од оваа одлука за лицата
кои преку лицата со кои имаат блиски врски ќе поседу-
30 декември 2022
ваат квалификувано учество во новата платежна инсти-
туција, односно институцијата за електронски пари и
од глава V од оваа одлука за членовите на органот на
управување.
28. Кон барањето за издавање дозвола за статусна
промена „поделба“ до Народната банка се доставува:
28.1. Одлуката на единствениот содружник / Соби-
рот на содружници / Собранието на акционери на пла-
тежната институција, односно институцијата за елек-
тронски пари којашто се дели, за почнување на поста-
пката за поделба.
28.2. Планот за поделба донесен од страна на орга-
нот на управување на платежната институција, односно
институцијата за електронски пари којашто се дели.
Планот за поделба треба соодветно да ги содржи пода-
тоците пропишани со Законот за трговските друштва.
29. Во случите на раздвојување со основање и из-
двојување со основање, покрај документацијата од точ-
ката 28 потточките 28.1. и 28.2., кон барањето за изда-
вање дозвола за статусна промена се доставува и след-
нава документација:
29.1. Почетниот биланс на новите платежни инсти-
туции, односно институциите за електронски пари, од
кој ќе може да се види износот на почетниот капитал.
Почетниот биланс се добива по поделбата на побарува-
њата и обврските на платежната институција, односно
институцијата за електронски пари, којашто се дели и
мора да биде ревидиран од страна на овластен ревизор.
29.2. Доказот дека потребниот износ на парични
средства за достигнување на почетниот капитал се уп-
латени на платежната сметка или друга соодветна
сметка на подносителот на барањето, доколку со по-
делбата на платежната институција, односно институ-
цијата за електронски пари не е обезбеден потребниот
износ на почетен капитал на новите платежни институ-
ции, односно институциите за електронски пари.
29.3. Соодветната документација и барањата од гла-
ва II (точка 4 потточка 4.16.) од оваа одлука за лицата
кои преку лицата со кои имаат блиски врски ќе поседу-
ваат квалификувано учество во новите платежни инс-
титуции, односно институциите за електронски пари и
од глава V од оваа одлука за членовите на органот на
управување.
30. Во случаите на раздвојување со преземање и из-
двојување со преземање, покрај документацијата од
точката 28 потточките 28.1. и 28.2., кон барањето за из-
давање дозвола за статусна промена се доставува и
следнава документација:
30.1. Актот за основање (Изјавата за основање
друштво, Договорот за основање друштво, Статутот)
на платежната институција, односно институцијата за
електронски пари, којашто се дели и на постојните пла-
тежни институции, односно институциите за електрон-
ски пари, доколку се извршени измени во постојните
акти за основање, коишто треба да ги содржат подато-
ците пропишани со Законот за трговските друштва.
30.2. Стратегискиот и оперативниот план за еко-
номската оправданост на поделбата, којшто треба да
содржи анализа на потребата од поделба и проекции на
финансиските извештаи, изработен за платежната инс-
титуција, односно институцијата за електронски пари
којашто се дели и за постојните платежни институции,
односно институциите за електронски пари.
30.3. Билансите на платежната институција, однос-
но институцијата за електронски пари којашто се дели
и на постојните платежни институции, односно инсти-
туциите за електронски пари, од кои ќе може да се ви-
ди износот на сопствени средства на платежната инсти-
туција, односно институцијата за електронски пари ко-
јашто се дели и на постојните платежни институции,
односно институциите за електронски пари. Билансите
Бр. 289 - Стр. 13
се добиваат по поделбата и/или консолидирањето на
побарувањата и обврските на платежната институција,
односно институција за електронски пари којашто се
дели и на постојните платежни институции, односно
институциите за електронски пари и мора да бидат ре-
видирани од страна на овластен ревизор.
30.4. Податоци за бројот и образованието на врабо-
тените преземени од платежната институција, односно
институцијата за електронски пари којашто се дели.
30.5. Соодветната документација и барањата од гла-
ва V од оваа одлука, доколку со поделбата настанат
промени во членовите на органот на управување на
платежната институција, односно институцијата за
електронски пари којашто се дели или на постојните
платежни институции, односно институциите за елек-
тронски пари.
30.6. Соодветната документација и барањата од гла-
ва II (точка 4 потточка 4.16.) од оваа одлука, како и по-
датоци за идентитетот на акционерите, односно соп-
ствениците на удели со квалификувано учество во по-
стојните платежни институции, односно институциите
за електронски пари, доколку со поделбата настанат
промени во сопственичката структура на постојните
институции.
31. Покрај документацијата од точките 26, 27, 28,
29 и 30 од оваа одлука, Народната банка може да бара
и дополнителни документи, податоци и/или информа-
ции, како и допрецизирање на веќе доставената доку-
ментација од платежната институција, односно инсти-
туцијата за електронски пари којашто поднесла барање
за издавање дозвола за статусна промена.
32. При одлучувањето во врска со барањето за изда-
вање дозвола за статусна промена се оценува дали но-
вата, односно новите или постојните платежни инсти-
туции, односно институциите за електронски пари, ќе
бидат организирани и способни да управуваат со ризи-
ците и да работат во согласност со прописите и стан-
дардите за работа, при што особено ќе се цени, секаде
каде што е применливо, исполнувањето на критериу-
мите од точка 16 од оваа одлука, како и:
- дали се извршени сите подготовки за соодветно
спроведување на статусната промена;
- дали стратегискиот и оперативниот план и билан-
сот покажуваат дека платежната институција / инсти-
туцијата за електронски пари, односно платежните
институции / институциите за електронски пари ќе ра-
ботат сигурно и стабилно;
- дали со статусната промена нема да дојде до заг-
розување на солвентноста и профитабилноста на пла-
тежната институција, односно институцијата за елек-
тронски пари;
- дали се утврдени и дали ќе можe соодветно да се
управува со потенцијалните ризици од статусната про-
мена;
- дали се утврдени точките каде што може да се ја-
ви судир на интереси и дали тие ќе бидат соодветно
контролирани.
33. Врз основа на оцената од точката 32 од оваа од-
лука, Народната банка донесува решение за издавање
дозвола за статусни промени или за одбивање на бара-
њето, во рок од 60 (шеесет) дена од денот на поднесу-
вањето комплетно барање.
Доколку барањето не е комплетно, Народната банка
ја известува платежната институција, односно институ-
цијата за електронски пари да ги достави документите,
податоците и информациите најмногу во рок од 30
(триесет) дена. Овој рок не се пресметува во рокот од
ставот 1 на оваа точка.
Стр. 14 - Бр. 289
34. За сѐ што не е уредено со оваа одлука, во однос
на статусните промени на платежните институции, од-
носно институциите за електронски пари, соодветно се
применуваат одредбите од Законот за трговските
друштва.
V. ИЗДАВАЊЕ ПРЕТХОДНА СОГЛАСНОСТ ЗА
ЧЛЕН НА ОРГАН НА УПРАВУВАЊЕ И ЗА СТЕКНУ-
ВАЊЕ КВАЛИФИКУВАНО УЧЕСТВО НА ПЛАТЕЖ-
НАТА ИНСТИТУЦИЈА, ОДНОСНО ИНСТИТУЦИЈА-
ТА ЗА ЕЛЕКТРОНСКИ ПАРИ
Издавање претходна согласност за член на орган
на управување
35. За именување управители, членови на управни-
от одбор, односно извршни членови на одборот на ди-
ректори, платежната институција, односно институци-
јата за електронски пари поднесува барање до Народ-
ната банка за добивање претходна согласност во сог-
ласност со одредбите на член 16 од Законот и глава II
од оваа одлука.
36. Кон барањето за добивање претходна соглас-
ност од точка 35 од оваа одлука се доставуваат доку-
ментите, податоците и/или информациите од точката 4
потточката 4.17 од оваа одлука.
37. Покрај документите, податоците и/или инфор-
мациите од точката 36 од оваа одлука, Народната банка
може да бара и дополнителни документи, податоци
и/или информации, како и допрецизирање на веќе дос-
тавената документација од платежната институција,
односно институцијата за електронски пари.
Народната банка, по службена должност, може да
побара од соодветен надлежен орган во земјата или
странство, и дополнителни документи, податоци и /
или информации заради оцена на интегритетот и репу-
тацијата на предложеното лице за член на органот на
управување.
38. Народната банка спроведува интервју со пред-
ложените управител/и, членови на управниот одбор,
извршни членови на одборот на директори на платеж-
ната институција, односно институцијата за електрон-
ски пари.
39. При одлучувањето во врска со барањето за изда-
вање претходна согласност за именување управители,
членови на управниот одбор, односно извршни члено-
ви на одборот на директори на платежната институција
или институцијата за електронски пари, врз основа на
доставената документација од точките 36 и 37 од оваа
одлука и спроведеното интервју од точката 38 од оваа
одлука, Народната банка оценува дали лицето предло-
жено за член на орган на управување ги исполнува ус-
ловите пропишани со Законот.
Поседувањето професионална компетентност се
оценува преку:
- стекнато најмалку високо образование и
- шестгодишно работно искуство во областа на пла-
тежните услуги или платните системи, банкарството
или други финансиски услуги или друга дејност, или
тригодишно работно искуство како член на орган на
управување или како раководно лице во правно лице
во некоја од овие дејности.
Во однос на оцената за (не)исполнување на условот
зa репутација на физичкото лице кое е предложено ли-
це за член на органот на управување на платежната
институција, односно институцијата за електронски па-
ри соодветно се применуваат одредбите од точка 16
став 1 алинеја 2 од оваа одлука за оцена на (не)испол-
нување на условот за репутацијата на физичкото лице
коe, непосредно или посредно, преку блиски врски, по-
седува квалификувано учество.
30 декември 2022
Доколку лицето предложено за член на органот на
управување претходно било раководно лице во платеж-
ната институција, институцијата за електронски пари
и/или операторот на платниот систем или било член на
орган на управување или раководно лице во некоја
друга платежна институција, институција за електрон-
ски пари и/или оператор на платен систем, се оценува
дали од страна на лицето имало непочитување на од-
редбите од Законот и прописите донесени врз основа
на Законот и/или непостапување според мерките изре-
чени од гувернерот, со што биле или се загрозени си-
гурноста и стабилноста на платежната институција, од-
носно институцијата за електронски пари, односно опе-
раторот на платен систем и нивните доверители.
Доколку лицето предложено за член на органот на
управување е странско лице со искуство како член на
органи на финансиски институции, соодветни подато-
ци за утврдување на неговата професионална компе-
тентност и репутација можат да се побараат од соод-
ветниот надлежен орган во земјата од каде што доаѓа.
40. Врз основа на оцената од точката 39 од оваа од-
лука, Народната банка донесува решение за издавање
претходна согласност за член на орган на управување
или за одбивање на барањето во рок од 60 (шеесет) де-
на од поднесувањето на барањето од точката 35 од оваа
одлука.
Доколку барањето не е комплетно, Народната банка
ја известува платежната институција, односно институ-
цијата за електронски пари да ги достави документите,
податоците и/или информациите најмногу во рок од 30
(триесет) дена. Овој рок не се пресметува во рокот од
ставот 1 на оваа точка.
41. Народната банка може да издаде претходна сог-
ласност за предложеното лице за член на органот на
управување на платежната институција, односно инс-
титуцијата за електронски пари со пократок рок од ро-
кот назначен во барањето, доколку оцени дека е пот-
ребно.
42. По издавањето на претходната согласност за
предложеното лице за член на органот на управување,
платежната институција, односно институцијата за
електронски пари до Народната банка доставува:
- решение за извршен упис на лицето во Централ-
ниот регистар на Република Северна Македонија, во
рок од 5 (пет) дена по извршениот упис;
- ново решение за престој заради работа во Репуб-
лика Северна Македонија за членот на органот на уп-
равување, во рок од 15 (петнаесет) дена од истекот на
важноста на претходното решение, во текот на перио-
дот за кој ова лице има добиено согласност од Народ-
ната банка.
Издавање претходна согласност за стекнување
квалификувано учество
43. Физичко или правно лице коешто има намера да
стекне квалификувано учество, непосредно или посре-
дно, преку лицата со кои има блиски врски да го зголе-
ми учеството така, што ќе стекне најмалку 20%, 30%
или 50% од вкупниот број акции или од издадените ак-
ции со право на глас или од уделот во платежната инс-
титуција, односно институцијата за електронски пари
без оглед на тоа дали акциите или уделот ги стекнува
постапно или одеднаш, поднесува барање до Народна-
та банка за добивање претходна согласност за стекну-
вање квалификувано учество во согласност со одредби-
те на член 16 од Законот и глава II од оваа одлука.
44. Физичко или правно лице коешто врз основа на
одлука на суд или надлежен орган во согласност со за-
кон стекнало квалификувано учество, непосредно или
30 декември 2022
посредно, преку лицата со кои има блиски врски го
зголемило учеството така, што стекнало најмалку 20%,
30% или 50% од вкупниот број акции или од издадени-
те акции со право на глас или од уделот во платежната
институција, односно институцијата за електронски па-
ри во рок од десет дена од правосилноста, односно ко-
нечноста на одлуката, поднесува барање до Народната
банка за добивање согласност за стекнување квалифи-
кувано учество во согласност со одредбите на член 16
од Законот и глава II од оваа одлука.
45. По исклучок на точките 43 и 44 од оваа одлука,
доколку физичко или правно лице има намера да стек-
не квалификувано учество, непосредно или посредно
преку лицата со кои има блиски врски, или врз основа
на одлука на суд или надлежен орган во согласност со
закон, го зголеми учеството така, што ќе се стекне со
најмалку 50% од вкупниот број акции или од издадени-
те акции со право на глас или од уделот во платежната
институција, односно институцијата за електронски па-
ри со олеснет пристап, без оглед на тоа дали акциите
или уделот ги стекнува постапно или одеднаш, подне-
сува барање до Народната банка за добивање претход-
на согласност за стекнување квалификувано учество во
согласност со одредбите на член 17, односно член 18
од Законот и глава II точки 11 и 13 од оваа одлука.
46. Кон барањето од точките 43, 44 и 45 од оваа од-
лука особено се доставуваат:
46.1. Податоци за бројот на акциите или големината
на уделот во платежна институција, односно институ-
цијата за електронски пари коишто лицето планира да
ги стекне и процентуалното учество во вкупниот број
акции или во издадените акции со право на глас или во
уделот, по планираното стекнување на акциите или
уделот во платежната институција, односно во инсти-
туцијата за електронски пари.
46.2. Соодветни документи, податоци и информа-
ции од точката 4 потточката 4.16 (4.16.1 и/или 4.16.2)
од оваа одлука.
46.3. Пополнет прашалник за стекнување квалифи-
кувано учество во платежна институција, односно инс-
титуција за електронски пари (обрасци 5 или 6). Пот-
писот на лицето кое го пополнило прашалникот, треба
да биде заверен кај овластено лице (нотар). Лицето е
должно да даде одговор на секое од прашањата / бара-
њата содржани во прашалникот.
46.4. Други дополнителни документи, податоци
и/или информации коишто Народната банка може да
ги побара од платежната институција, односно инсти-
туцијата за електронски пари. Народната банка може
да побара и допрецизирање на веќе доставената доку-
ментација.
Народната банка, по службена должност, може да
побара од соодветен надлежен орган во земјата или
странство и дополнителни документи, податоци и /или
информации заради оцена на интегритетот и репутаци-
јата на лицето кое има намера да стекне квалификува-
но учество во платежна институција, односно институ-
ција за електронски пари.
47. Физичко или правно лице кое има намера да
стекне најмалку 50% од вкупниот број акции или од из-
дадените акции со право на глас или од уделот во пла-
тежната институција, односно институцијата за елек-
тронски кон барањето од точките 43, 44 и 45 од оваа
одлука, покрај документите, податоците и/или инфор-
мациите од точката 46 од оваа одлука приложува и
план за првите три деловни години од работењето, со
проекција на финансиски извештаи, како и податоци за
планираните промени во деловните активности, орга-
низацијата или управувањето со платежната институ-
ција, односно институцијата за електронски пари.
Бр. 289 - Стр. 15
48. При одлучувањето во врска со барањето за изда-
вање претходна согласност за стекнување квалифику-
вано учество во платежната институција или институ-
цијата за електронски пари, врз основа на доставената
документација од точките 46 и 47 од оваа одлука, На-
родната банка оценува дали лицето кое има намера да
стекне квалификувано учество во платежната институ-
ција, односно институцијата за електронски пари ги ис-
полнува условите пропишани со Законот.
Оцената се однесува најмалку на:
- утврдување на идентитетот / правната форма /
сопственичката структура на лицето кое има намера да
стекне квалификувано учество, како и на лицата пов-
рзани со него (на начинот определен во точка 16 став 1
алинеја 2 од оваа одлука) и на лицата со кои има блис-
ки врски во согласност со Законот;
- утврдување дали финансиската состојба на лицето
кое има намера да стекне квалификувано учество во
платежната институција или институцијата за елек-
тронски пари е соодветна во однос на вредноста на ак-
циите или уделот коишто има намера да ги стекне и на
видот и обемот на активностите коишто ги врши пла-
тежната институција, односно институцијата за елек-
тронски пари и дали лицето има способност за идна ка-
питална поддршка на платежната институција или инс-
титуцијата за електронски пари. При оцена на финан-
сиската состојба на физичкото лице, се оценуваат него-
вите сопствени средства без да се земат предвид позај-
мените средства. Доколку лицето е правно лице, него-
вата финансиска состојба се оценува врз основа на по-
датоците од финансиските извештаи.
- утврдување на изворите на средства за стекнување
квалификувано учество, нивното потекло и легалност;
- репутацијата на лицето (и на лицата поврзани со
него и на лицата со кои има блиски врски во соглас-
ност со Законот). Во однос на оцената за (не)исполну-
вање на условот зa репутација на физичкото или прав-
ното лице кое има намера да стекне квалификувано
учество во платежната институција или институцијата
за електронски пари соодветно се применуваат одред-
бите од точка 16 став 1 алинеја 2 од оваа одлука;
- во случаите кога барањето се однесува на стекну-
вање најмалку 50% од вкупниот број акции или од из-
дадените акции со право на глас или од уделот во пла-
тежната институција, односно институцијата за елек-
тронски пари се оценува управувачката и организацис-
ка структура на лицето којашто треба да биде јасна и
да вклучува постоење на: соодветни процедури за ут-
врдување, управување, следење и известување за сите
ризици на кои се изложени платежната институција,
односно институцијата за електронски пари, или би мо-
жело да бидат изложени;
- дали поради постоење блиски врски на лицето со
други правни или физички лица и/или организациската
и сопственичката структура на лицето или на групата
на која ѝ припаѓа, надзорот над платежната институци-
ја или институцијата за електронски пари во соглас-
ност со Законот, би биле оневозможени или значител-
но отежнати;
- дали поради прописите и практиките на третата
држава коишто се применуваат на лицата со коишто
подносителот на барањето има блиски врски, надзорот
над платежната институција, односно институцијата за
електронски пари во согласност со Законот би биле
оневозможени или значително отежнати;
- дали планираното стекнување квалификувано
учество во платежна институција или институција за
електронски пари е поврзано со перење пари и/или фи-
нансирање тероризам или планираното стекнување го
зголемува ризикот од перење пари и/или финансирање
тероризам;
Стр. 16 - Бр. 289
- дали во барањето постојат недоследности коишто
не можат да бидат објаснети.
49. Врз основа на оцената од точката 48 од оваа од-
лука, Народната банка донесува решение за издавање
претходна согласност за стекнување на квалификувано
учество или за одбивање на барањето во рок од 60 (ше-
есет) дена од денот на поднесувањето на барањето од
точките 43, 44 и 45 од оваа одлука.
Доколку барањето не е комплетно, Народната банка
го известува подносителот на барањето да ги достави
документите, податоците и/или информациите најмно-
гу во рок од 30 (триесет) дена. Овој рок не се пресмету-
ва во рокот од ставот 1 на оваа точка.
VI. ИЗДАВАЊЕ СОГЛАСНОСТ ЗА ОСНОВАЊЕ
ПОДРУЖНИЦА ВО ТРЕТА ДРЖАВА
50. Платежна институција, односно институцијата
за електронски пари со седиште во Република Северна
Македонија може да дава платежни услуги и/или да из-
дава електронски пари во трета држава само преку под-
ружница.
51. За основање подружница во трета држава, пла-
тежната институција односно институцијата за елек-
тронски пари е должна да добие согласност од Народ-
ната банка (во натамошниот текст: согласност за осно-
вање подружница во трета држава).
52. Кон барањето за добивање согласност за осно-
вање подружница во трета држава, платежната инсти-
туција, односно институцијата за електронски пари ги
приложува следниве документи, податоци и/или ин-
формации:
- државата во која има намера да основа подруж-
ница, како и називот на надлежниот супервизорски ор-
ган;
- деловен план за првите три години од работењето,
којшто мора да содржи листа на платежните услуги ко-
ишто има намера да ги дава преку подружницата и уп-
равувањето со подружницата. Во деловниот план на
подружницата треба да бидат разработени целите, ви-
сината на капиталот што се вложува (доколку има вак-
во вложување), планираниот број на вработени за след-
ните три години, очекувањата во поглед на висината на
финансискиот резултат и финансиските показатели за
првите три години од работењето на подружницата.
- организациската структура на платежната инсти-
туција, односно институцијата за електронски пари, ко-
јашто ја прикажува секоја организациска единица (сек-
тор, дирекција или друг сличен организациски дел), ка-
ко и краток опис на нејзините функции и одговорности
поврзани со обезбедувањето на услугите преку под-
ружница;
- листа со имиња, презимиња и адреса на живеење /
привремен / постојан престој на лицата кои ќе бидат
одговорни за работењето на подружницата;
- адреса на подружницата во третата држава каде
што Народната банка ќе може да добие документација
во врска со работењето на подружницата.
Покрај документацијата од ставот 1 од оваа точка,
Народната банка може да бара и дополнителни доку-
менти, податоци и/или информации, како и допрецизи-
рање на веќе доставената документација од платежната
институција, односно институцијата за електронски па-
ри којашто поднесла барање за добивање согласност за
основање подружница во трета држава.
53. При одлучувањето во врска со барањето за до-
бивање согласност за основање подружница во трета
држава, Народната банка го оценува влијанието коеш-
то ќе го има основањето на подружницата во трета
држава врз целокупното работење на платежната инс-
30 декември 2022
титуција, односно институцијата за електронски пари,
од аспект на нејзиното сигурно и стабилно работење,
најмалку преку следново:
- поседување соодветна организациска, техничка и
кадровска структура или соодветна финансиска состој-
ба за обезбедување на планираниот обем на платежни-
те услуги во трета држава. Притоа се цени и дали фи-
нансиската состојба на платежната институција, однос-
но институцијата за електронски пари и нејзиното
претходно работење даваат можност за проширување
на работењето во трета држава, при што институцијата
ќе ги почитува стандардите за работењето на платеж-
ните институции, односно институциите за електрон-
ски пари;
- платежната институција, односно институцијата
за електронски пари може да ги обезбеди сите потреб-
ни информации и податоци за изработка на своите фи-
нансиски извештаи или финансиските извештаи на гру-
пата и да воспостави систем на проверка на точноста и
веродостојноста на добиените податоци и информации
од подружницата во трета држава.
- прописите на таа трета држава и/или начинот на
примена на прописите укажуваат дека ќе се остварува
соодветна соработка и размена на информации меѓу
Народната банка и надлежниот орган на државата во
која се бара отворање на подружницата и дека спрове-
дувањето на надзорот во согласност со одредбите од
Законот не би било оневозможено или значително
отежнато;
- оцена на тоа дали, преку основањето подружница
во трета држава, платежната институција, односно инс-
титуцијата за електронски пари избегнува построги
прописи и правила што се во примена во Република
Северна Македонија.
54. Врз основа на оцената од точката 53 од оваа од-
лука, Народната банка донесува решение за издавање
согласност за основање подружница во трета држава
или за одбивање на барањето, во рок од 90 (деведесет)
дена од денот на приемот на комплетното барање.
Платежната институција, односно институцијата за
електронски пари којашто добила согласност за осно-
вање подружница во трета држава и има намера да из-
врши промени во документите, податоците и/или ин-
формациите од точката 52 од оваа одлука, е должна да
ја извести Народната банка за тоа најмалку 1 (еден) ме-
сец пред да ја изврши промената.
VII. ДАВАЊЕ ПЛАТЕЖНИ УСЛУГИ, ОДНОСНО
ДИСТРИБУЦИЈА И ОТКУП НА ЕЛЕКТРОНСКИ ПА-
РИ ПРЕКУ АГЕНТИ
55. Платежната институција којашто има намера да
дава платежни услуги преку агент, односно институци-
јата за електронски пари којашто има намера да дис-
трибуира и да откупи електронски пари преку агент
и/или да дава платежни услуги преку агент, е должна
да достави барање до Народната банка за упис на аген-
тот во Регистарот на платежни институции, односно
Регистарот на институции за електронски пари.
Кон барањето од ставoт 1 на оваа точка задолжи-
телно се доставуваат:
- податоци за називот, седиштето и матичниот број
на агентот;
- договорот склучен помеѓу платежната институ-
ција, односно институцијата за електронски пари и
агентот со кој се регулираат нивните права и обврски,
начинот на спроведување контрола врз работењето на
агентот, заради примена на прописите и заштита на ко-
рисниците на услугите;
30 декември 2022
- процедурите и системите на внатрешна контрола
во согласност со Законот за спречување перење пари и
финансирање на тероризам, при што Програмата за
ефикасно намалување и управување со идентификува-
ниот ризик од перење пари и финансирање тероризам
на агентот треба да ги содржи елементите од точката 4
потточката 4.14. од оваа одлука;
- податоци за идентитетот на членовите на органот
на управување на агентот и доколку агентот не е дава-
тел на платежните услуги или издавач на електронски
пари, документацијата од точката 4 потточката 4.17. од
оваа одлука;
- списокот на платежните услуги, односно дистри-
буцијата и/или откупот на електронски пари коишто ќе
ги врши агентот;
- списокот на простории во кои агентот ќе дава пла-
тежни услуги и/или ќе дистрибуира и ќе откупува елек-
тронски пари;
- изјава од членовите на органот на управување на
агентот дека по уписот во соодветниот регистар, аген-
тот соодветно ќе ги информира корисниците на пла-
тежните услуги дека им ги дава во име на платежната
институција, односно институцијата за електронски
пари.
56. Во рок од 60 (шеесет) дена од денот на приемот
на барањето од точката 55 став 1 од оваа одлука, На-
родната банка со решение врши упис на агентот во Ре-
гистарот на платежни институции, односно Регистарот
на институции за електронски пари, или доколку од до-
кументите, податоците и/или информациите од точката
55 став 2 од оваа одлука утврди дека не се исполнети
условите, го одбива барањето и ја известува платежна-
та институција, односно институцијата за електронски
пари.
57. Агентот може да започне со работа по неговиот
упис во Регистарот на платежни институции, односно
Регистарот на институции за електронски пари.
За секоја промена на податоците од точката 55 став
2 од оваа одлука, платежната институција, односно
институцијата за електронски пари е должна да ја из-
вести Народната банка и да ѝ ги достави потребните
документи и информации во рок од 5 (пет) дена од де-
нот на промената.
58. Народната банка со решение го брише агентот
од Регистарот на платежни институции, односно Регис-
тарот на институции за електронски пари:
1) на барање на платежната институција или инсти-
туцијата за електронски пари, односно по известување-
то на платежната институција или институцијата за
електронски пари;
2) ако се утврди дека агентот врз основа на неточни
или невистинити документи, податоци и информации е
запишан во Регистарот на платежни институции, од-
носно Регистарот на институции за електронски пари
или
3) ако агентот повеќе не ги исполнува условите од
член 39 од Законот и од оваа глава од Одлуката.
Платежната институција или институцијата за елек-
тронски пари е должна да престане да дава платежни
услуги преку агент од денот на бришењето на агентот
од Регистарот на платежни институции, односно Регис-
тарот на институции за електронски пари.
VIII. НАЧИН НА ДОСТАВУВАЊЕ / ОБЕЗБЕДУ-
ВАЊЕ НА ДОКУМЕНТАЦИЈАТА И ОСТАНАТИ ПО-
ДАТОЦИ И ИНФОРМАЦИИ ПОТРЕБНИ ЗА СПРО-
ВЕДУВАЊЕ НА ОДЛУКАТА
59. Подносителот на барањето е должен целосно да
го подготви барањето коешто се поднесува до Народ-
ната банка, да провери и да обезбеди дека барањето и
Бр. 289 - Стр. 17
документацијата којашто се доставува кон барањето не
содржат грешки во поглед на фактите, ниту други про-
пусти или недоследности.
Кон барањето, подносителот на барањето доставува
доказ за платен надоместок за разгледување на барање-
то во согласност со Oдлуката за единствена тарифа на
надоместоците за услугите што ги врши Народната
банка на Република Северна Македонија.
Кон барањето треба да биде поднесена целокупната
документација пропишана со Законот и оваа одлука.
60. Документацијата којашто се доставува кон бара-
њето треба да биде во оригинал или копија заверена кај
овластено лице (нотар), потпишана од овластеното ли-
це или од соодветниот надлежен орган, да биде чиста,
без дополнителни исправки и на македонски јазик. До-
колку документот што треба да се достави е на друг ја-
зик, заедно со оригиналот се доставува и превод на ма-
кедонски јазик, заверен од овластен судски преведувач,
со исклучок на финансиските извештаи и ревидираните
финансиски извештаи на правните лица, доколку се из-
работени на англиски јазик.
61. Сите потврди, изјави и прашалници коишто се
дел од документацијата којашто се доставува кон бара-
њето мора да бидат заверени кај овластено лице (но-
тар) и не смеат да бидат постари од шест месеци пред
денот на поднесувањето на барањето. Сите одлуки ко-
ишто се дел од документацијата не смеат да бидат по-
стари од 6 (шест) месеци пред денот на поднесувањето
на барањето.
62. Доколку законодавството на земјата од која доа-
ѓа странското лице кое поднесува барање за соглас-
ност, или законодавството на земјата во која работело
тоа лице најмалку пет години пред поднесувањето на
барањето за согласност, поинаку ја регулира материја-
та во врска со документацијата којашто се доставува
кон барањето, должно е да приложи:
- извадок од соодветниот пропис на странската зем-
ја или
- правно мислење од независен адвокат, при што
кон мислењето се доставува и документ со кој ќе се
потврди дека станува збор за овластен адвокат во
странската земја.
Во документите од ставот 1 од оваа точка треба
јасно и недвосмислено да биде наведено дека во сог-
ласност со законодавството на странската земја, одре-
ден документ пропишан со оваа одлука не може да се
добие, односно не постои надлежна институција во таа
земја којашто води евиденција и издава документ како
пропишаниот во оваа одлука или јасно и недвосмисле-
но да биде наведено на кој начин и преку кој друг до-
кумент се докажува одредена околност (на пр.: изрече-
на забрана за вршење професија, дејност или долж-
ност).
63. Народната банка разгледува барање за издавање
дозвола, односно согласност, барање за упис во Региста-
рот на платежни институции, барање за упис на агентот
во соодветниот регистар, со комплетна документација.
Под „комплетна документација“ се подразбира докумен-
тацијата пропишана со оваа одлука, документацијата ко-
јашто дополнително е побарана од Народната банка, ка-
ко и соодветните документи, податоци и информации
коишто треба да се добијат од надлежни домашни и
странски институции за одлучување во врска со бара-
њето. Доколку е потребно, Народната банка може да
има средби со подносителот на барањето.
При разгледување на барањето, Народната банка
може да ја користи и документацијата со која распола-
га за соодветната платежна институција или институ-
цијата за електронски пари, правното или физичкото
лице.
Стр. 18 - Бр. 289
IX. СОДРЖИНА И НАЧИН НА ВОДЕЊЕ НА РЕ-
ГИСТАРОТ НА ПЛАТЕЖНИ ИНСТИТУЦИИ И РЕ-
ГИСТАРОТ НА ИНСТИТУЦИИ ЗА ЕЛЕКТРОНСКИ
ПАРИ И НАЧИН НА БРИШЕЊЕ НА ПОДАТОЦИТЕ
ОД РЕГИСТРИТЕ
64. Народната банка води Регистар на платежни
институции и Регистар на институции за електронски
пари.
65. Регистарот на платежни институции содржи по-
датоци за:
- платежната институција којашто добила дозвола
за давање платежни услуги од Народната банка и пла-
тежната институција со олеснет пристап којашто доби-
ла дозвола за давање платежни услуги со олеснет прис-
тап од Народната банка;
- агентите на платежната институција, односно пла-
тежната институција со олеснет пристап;
- подружницата на платежната институција којашто
добила дозвола за давање платежни услуги од Народ-
ната банка отворена во трета држава;
- други податоци во согласност со Законот.
66. Регистарот на платежни институции особено
содржи:
- назив, единствен даночен број, единствен матичен
број на субјектот, седиште, телефон, адреса на елек-
тронското сандаче и интернет-страница на платежната
институција, односно платежната институција со олес-
нет пристап;
- датум и број на решението на Народната банка со
кое на платежната институција ѝ е издадена дозвола за
давање платежни услуги, односно на платежната инс-
титуција со олеснет пристап ѝ е издадена дозвола за да-
вање платежни услуги со олеснет пристап, како и да-
тум и број на решението на Народната банка со кое се
дополнува дозволата;
- вид платежни услуги за кои е издадена дозволата
за давање платежни услуги, односно дозволата за дава-
ње платежни услуги со олеснет пристап;
- име и презиме на физичкото лице, односно назив
и седиште на правното лице коешто поседува квалифи-
кувано учество во платежната институција, односно
платежната институција со олеснет пристап;
- име и презиме на одговорното лице / членот на
органот на управување на платежната институција, од-
носно платежната институција со олеснет пристап;
- датум и број на решението на Народната банка со
кое на платежната институција, односно платежната
институција со олеснет пристап ѝ е укината дозволата
за давање платежни услуги, односно дозвола за давање
платежни услуги со олеснет пристап;
- назив, единствен даночен број, единствен матичен
број на субјектот, седиште, телефон, адреса на елек-
тронското сандаче и интернет-страница на агентите на
платежната институција, односно агентите на платеж-
ната институција со олеснет пристап;
- датум и број на решението на Народната банка со
кое се врши упис на агентот на платежната институ-
ција, односно платежната институција со олеснет прис-
тап во Регистарот;
- вид платежни услуги коишто ги дава агентот во
име и за сметка на платежната институција, односно
платежната институција со олеснет пристап;
30 декември 2022
- име и презиме на одговорното лице / членот на ор-
ганот на управување на агентот на платежната инсти-
туција, односно платежната институција со олеснет
пристап;
- датум и број на решението на Народната банка со
кое се врши бришење на агентот на платежната инсти-
туција, односно платежната институција со олеснет
пристап од Регистарот;
- назив, адреса / седиште, адреса на електронското
сандаче на подружницата нa платежната институција
отворена во трета држава;
- датум и број на решението на Народната банка со
кое на платежната институција ѝ е издадена согласност
за основање подружница во трета држава;
- вид платежни услуги коишто платежната институ-
ција ги дава преку подружницата;
- име и презиме нa лицето кое е одговорно за рабо-
тењето на подружницата;
- датум и број на решението на Народната банка со
кое на платежната институција ѝ е укината согласноста
за основање подружница во трета држава;
- назив, единствен даночен број, единствен матичен
број на субјектот, седиште, телефон, адреса на елек-
тронското сандаче и интернет-страница на платежната
институција којашто дава само услуги за давање ин-
формации за платежните сметки;
- датум и број на решението на Народната банка за
упис на давателот на платежните услуги (платежната
институција) од став 1 алинеја 17 од оваа точка во Ре-
гистарот;
- име и презиме на физичкото лице, односно назив
и седиште на правното лице коешто поседува квалифи-
кувано учество во платежната институција којашто да-
ва само услуги за давање информации за платежните
сметки;
- име и презиме на одговорното лице / членот на ор-
ганот на управување на платежната институција којаш-
то дава само услуги за давање информации за платеж-
ните сметки;
- датум и број на решението на Народната банка со
кое на давателот на платежните услуги (платежната
институција) од став 1 алинеја 17 од оваа точка му се
укинува уписот во Регистарот;
- назив, единствен даночен број, единствен матичен
број на субјектот, седиште, телефон, адреса на елек-
тронското сандаче и интернет-страница на агентите на
платежната институција којашто дава само услуги за
давање информации за платежните сметки;
- датум и број на решението на Народната банка со
кое се врши упис на агентот од став 1 алинеја 22 од
оваа точка во Регистарот;
- име и презиме на одговорното лице / членот на ор-
ганот на управување на агентот на платежната инсти-
туција којашто дава само услуги за давање информа-
ции за платежните сметки;
- датум и број на решението на Народната банка со
кое се врши бришење на агентот од став 1 алинеја 22
од оваа точка од Регистарот;
- назив, седиште на издавачот на платните инстру-
менти од членот 3 став 1 точка 11 алинеи а) и б) од За-
конот и опис на активноста за која е испратено извес-
тување во согласност со членот 3 став 3 од Законот и
30 декември 2022 Бр. 289 - Стр. 19

- назив и седиште на операторот на електронските - датум и број на решението на Народната банка со

комуникациски мрежи или давателот на електронските кое на институцијата за електронски пари ѝ е издадена
комуникациски услуги од членот 3 став 1 точка 12 од согласност за основање подружница во трета држава;
Законот и опис на активноста за која е испратено из- - име и презиме нa лицето кое е одговорно за рабо-
вестувањето во согласност со членот 3 став 6 од Зако- тењето на подружницата;
нот. - датум и број на решението на Народната банка со
67. Регистарот на институции за електронски пари кое на институцијата за електронски пари ѝ е укината
содржи податоци за:
согласноста за основање подружница во трета држава;
- институцијата за електронски пари којашто доби-
69. Регистрите од точките 66 и 68 на оваа одлука се
ла дозвола за издавање електронски пари од Народната
банка и институцијата за електронски пари со олеснет водат во електронска форма, се јавни и се достапни на
пристап којашто добила дозвола за издавање електрон- интернет-страницата на Народната банка.
ски пари со олеснет пристап од Народната банка; Народната банка ги внесува податоците во регис-
- агентите на институцијата за електронски пари; трите од точките 66 и 68 на оваа одлука, врз основа на
- подружницата на институцијата за електронски документацијата што ѝ ја доставила соодветната инс-
пари којашто добила дозвола за издавање електронски титуција на која се однесуваат податоците коишто се
пари од Народната банка отворена во трета држава; предмет на упис, како и врз основа на друга достапна
68. Регистарот на институции за електронски пари документација.
особено содржи: Соодветната институција на која се однесуваат по-
- назив, единствен даночен број, единствен матичен датоците коишто се предмет на упис е должна веднаш
број на субјектот, седиште, телефон, адреса на елек- да ја извести Народната банка за какви било промени
тронското сандаче и интернет-страница на институци- во податоците коишто се запишани во регистрите од
јата за електронски пари, односно институцијата за точките 66 и 68 на оваа одлука.
електронски пари со олеснет пристап; Народната банка ги ажурира податоците од регис-
- датум и број на решението на Народната банка со
трите од точките 66 и 68 од оваа одлука на редовна ос-
кое на институцијата за електронски пари ѝ е издадена
нова.
дозвола за издавање електронски пари, односно на инс-
титуцијата за електронски пари со олеснет пристап ѝ е 70. Народната банка веднаш ги брише од соодвет-
издадена дозвола за издавање електронски пари со ниот регистар податоците за соодветната институција,
олеснет пристап; доколку нивната дозвола за давање платежни услуги/со
- вид платежни услуги коишто ги дава институција- олеснет пристап, односно за издавање електронски
та за електронски пари, односно институцијата за елек- пари/со олеснет пристап се укинати.
тронски пари со олеснет пристап; Народната банка веднаш ги брише од соодветниот
- име и презиме на физичкото лице, односно назив регистар податоците за платежната институција којаш-
и седиште на правното лице коешто поседува квалифи- то дава само услуги за давање информации за платеж-
кувано учество во институцијата за електронски пари, ните сметки, доколку е донесено решение за укинува-
односно институцијата за електронски пари со олеснет ње на уписот во Регистарот на платежни институции.
пристап; Народната банка веднаш ги брише од соодветниот
- име и презиме на одговорното лице / членот на ор- регистар податоците за подружницата основана во тре-
ганот на управување на институцијата за електронски та држава нa платежната институција, односно инсти-
пари, односно институцијата за електронски пари со туцијата за електронски пари, доколку им е укината
олеснет пристап; согласноста за основање подружница во трета држава.
- датум и број на решението на Народната банка со Народната банка веднаш ги брише од соодветниот
кое на институцијата за електронски пари, односно регистар податоците за агентите на соодветната инсти-
институцијата за електронски пари со олеснет пристап
туција за кои постојат условите за бришење во соглас-
ѝ е укината дозволата за издавање електронски пари,
ност со Законот.
односно дозволата за издавање електронски пари со
Доколку платежната институција добила дозвола за
олеснет пристап;
- назив, единствен даночен број, единствен матичен издавање електронски пари, податоците за таа институ-
број на субјектот, седиште, телефон, адреса на елек- ција се запишуваат во Регистарот на институции за
тронското сандаче и интернет-страница на агентите на електронски пари, а се бришат од Регистарот на пла-
институцијата за електронски пари; тежни институции.
- датум и број на решението на Народната банка со
кое се врши упис на агентот на институцијата за елек- X. ЗАВРШНИ ОДРЕДБИ
тронски пари во Регистарот;
- име и презиме на одговорното лице / членот на ор- 71. Оваа одлука влегува во сила на денот на објаву-
ганот на управување на агентот на институцијата за вањето во „Службен весник на Република Северна Ма-
електронски пари; кедонија“.
- датум и број на решението на Народната банка со
кое се врши бришење на агентот на институцијата за Гувернер
електронски пари од Регистарот; и претседавач на Советот
- назив, адреса / седиште, адреса на електронското О. бр. 02-15XXII-3/2022 на Народната банка на
сандаче на подружницата нa институцијата за елек- 28 декември 2022 година Република Северна Македонија,
тронски пари отворена во трета држава; Скопје д-р Анита Ангеловска-Бежоска, с.р.
Стр. 20 - Бр. 289 30 декември 2022
30 декември 2022 Бр. 289 - Стр. 21
Стр. 22 - Бр. 289 30 декември 2022
30 декември 2022 Бр. 289 - Стр. 23
Стр. 24 - Бр. 289 30 декември 2022
30 декември 2022 Бр. 289 - Стр. 25
Стр. 26 - Бр. 289 30 декември 2022
30 декември 2022 Бр. 289 - Стр. 27
Стр. 28 - Бр. 289 30 декември 2022
30 декември 2022 Бр. 289 - Стр. 29
Стр. 30 - Бр. 289 30 декември 2022
30 декември 2022 Бр. 289 - Стр. 31
Стр. 32 - Бр. 289 30 декември 2022
30 декември 2022 Бр. 289 - Стр. 33
Стр. 34 - Бр. 289 30 декември 2022
30 декември 2022 Бр. 289 - Стр. 35
Стр. 36 - Бр. 289 30 декември 2022
30 декември 2022 Бр. 289 - Стр. 37
Стр. 38 - Бр. 289 30 декември 2022
30 декември 2022 Бр. 289 - Стр. 39
Стр. 40 - Бр. 289 30 декември 2022
30 декември 2022 Бр. 289 - Стр. 41
Стр. 42 - Бр. 289 30 декември 2022
30 декември 2022 Бр. 289 - Стр. 43
Стр. 44 - Бр. 289 30 декември 2022
30 декември 2022 Бр. 289 - Стр. 45
Стр. 46 - Бр. 289 30 декември 2022
30 декември 2022 Бр. 289 - Стр. 47
Стр. 48 - Бр. 289 30 декември 2022
30 декември 2022 Бр. 289 - Стр. 49
Стр. 50 - Бр. 289
Në pajtim me nenin 47, paragrafi (1), pika 6) të Ligjit të
Bankës Popullore të Republikës së Maqedonisë (Gazeta
Zyrtare e Republikës së Maqedonisë nr. 158/10, 123/12,
43/14, 153/15, 6/16, 83/18 dhe Gazeta Zyrtare e
Republikës së Maqedonisë së Veriut nr. 110/21) nenin 16,
paragrafi (17), nenin 21, paragrafi (7), nenin 22, paragrafi
6, nenin 23, paragrafi (8), nenin 26, paragrafi (8), nenin 27,
paragrafi (7), nenin 39, paragrafi (8), dhe në lidhje me
nenin 17 dhe 18 të ligjit të Shërbimeve Pagesore dhe të
Sistemeve Pagesore (Gazeta Zyrtare e Republikës së
Maqedonisë së Veriut nr. 90/22), Këshilli i Bankës
Popullore të Republikës së Maqedonisë së Veriut miratoi
VENDIM
PËR DHËNIEN E LEJEVE DHE TË PËLQIMEVE NJË
INSTITUCIONI PAGESOR DHE INSTITUCIONI PËR
PARA ELEKTRONIKE DHE PËRMBAJTJEN DHE   Regjistri Qendror i Republikës së Maqedonisë së Veriut.
MËNYRËN E MBAJTJES SË REGJISTRAVE
I. DISPOZITAT E PËRGJITHSHME
1. Me këtë vendim përshkruhen:
- dokumentet, të dhënat dhe/ose informacionet dhe
mënyra dhe procedura për vlerësimin e tyre nga Banka
Popullore e Republikës së Maqedonisë së Veriut (në
tekstin e mëtejmë: Banka Popullore) për dhënien e lejes për
ofrimin e shërbimeve pagesore, lejen për emetimin për para
elektronike dhe vendimin për regjistrim në Regjistrin e
Institucioneve Pagesore në pajtim me kapitujt II, III dhe IV
të këtij vendimi;
- dokumentet, të dhënat dhe/ose informacionet dhe
mënyra dhe procedura e vlerësimit të tyre nga Banka
Popullore për dhënien e pëlqimit për anëtar të organit
udhëheqës dhe për marrjen e pjesëmarrjes së kualifikuar në
një institucion pagesor, përkatësisht në një institucion të
parave elektronike në pajtim me kapitujt V dhe VI të këtij
vendimi;
- përmbajtja dhe mënyra e mbajtjes së Regjistrit të
Institucioneve Pagesore dhe Regjistrit të Institucioneve të
Parave Elektronike (në tekstin e mëtejmë: regjistrat) dhe
mënyrën e fshirjes së të dhënave nga regjistrat dhe
- procedura për paraqitjen e kërkesës për regjistrimin e
agjentit në Regjistrin e Institucioneve Pagesore ose në
Regjistrin e Institucioneve të Parave Elektroni nga
institucioni pagesor i cili synon të ofrojë shërbime
pagesore nëpërmjet agjentit, respektivisht institucionit të
parave elektronike që synon të shpërndajë dhe të blejë para
elektronike nëpërmjet agjentit dhe/ose ofron shërbime
pagesore nëpërmjet një agjenti, si dhe dokumentet, të
dhënat dhe/ose informacionin e kërkuar për regjistrimin e
agjentit në regjistrin përkatës dhe procedurën e fshirjes së
agjentit nga regjistri.
II. LËSHIMI I LICENCËS PËR OFRIMIN E
SHËRBIMEVE PAGESORE, RESPEKTIVISHT
EMETIMIT TË PARAVE ELEKTRONIKE
2. Shoqëria tregtare e themeluar në Republikën e
Maqedonisë së Veriut (në tekstin e mëtejmë: parashtruesi i
kërkesës), e cila synon të ofrojë një ose më shumë
shërbime pagesore sipas nenit 8, paragrafi (1), pikat 1), 2),
3), 4), 5), 6) dhe 7) të ligjit të Shërbimeve Pagesore dhe të
Sistemeve Pagesore (në tekstin e mëtejmë: Ligji),
gjegjësisht të emetimit të parave elektronike, paraqet
kërkesë në Bankën Popullore për marrjen e licencës për
ofrimin e shërbimeve pagesore, përkatësisht licencën për
emetimin e parave elektronike.
3. Kërkesa për marrjen e licencës të ofrimit të
shërbimeve pagesore, përkatësisht licencës së emetimit të
parave elektronike, paraqitet në formularin 1 - kërkesë për
marrjen e licencës, si shtojcë të këtij vendimi.
30 декември 2022
4. Me kërkesën për marrjen e licencës së ofrimit të
shërbimeve pagesore, përkatësisht licencën e emetimit të
parave elektronike (në tekstin e mëtejmë: kërkesa),
parashtruesi i kërkesës paraqet dokumentet, të dhënat
dhe/ose informacionet e mëposhtme:
4.1. Gjendjen rrjedhëse të lëshuar nga Regjistri
Qendror i Republikës së Maqedonisë së Veriut, jo më i
vjetër se 30 (tridhjetë) ditë deri në dorëzimin e kërkesës si
dëshmi se parashtruesi i kërkesës është i regjistruar në
Regjistrin Tregtar.
4.2. Akti i themelimit të parashtruesit të kërkuesit,
gjegjësisht kontrata e themelimit të shoqërisë, deklarata e
themelimit ose statuti i shoqërisë, i cili përmban të dhënat e
përcaktuara me Ligjin e Shoqërisë Tregtare.
4.3. Adresa e selisë së shoqërisë tregtare, e cila
përcaktohet nga gjendja rrjedhëse e dorëzuar e lëshuar nga
4.4. Vërtetim se parashtruesi i kërkesës ka kapital
fillestar dhe dëshmi për burimet e mjeteve nga të cilat
sigurohet kapitali fillestar në para.
Si dëshmi se parashtruesi i kërkesës ka kapital fillestar
në pajtim me nenin 28, pikat 1), 2) dhe 4) të ligjit, si dhe
dëshmi për burimet e mjeteve nga të cilat është siguruar
kapitali fillestar monetar, dorëzohet:
- dëshmi nga Regjistri Qendror i Republikës së
Maqedonisë së Veriut që konfirmon shumën e kapitalit
fillestar të parashtruesit të kërkesës të regjistruar si kapital
themelor i shoqërisë dhe
- deklaratë nga themeluesit/pronarët e shoqërisë
tregtare, e dhënë nën përgjegjësinë e plotë penale dhe
materiale për burimet e mjeteve të investuara, respektivisht
bazën për blerjen e pjesës së aksioneve, respektivisht
aksioneve të parashtruesit të kërkesës, duke bashkangjitur
dëshminë e duhur të burimeve të mjeteve (raporti i
auditimit, llogaria vjetore, vendimi i trashëgimisë, vërtetim
nga banka ose institucioni tjetër financiar për shumën dhe
datën e mjeteve të investuara, dokument mbi lartësinë e
pagës dhe të ardhurave të realizuara në baza të tjera ose
dëshmi të tjera përkatëse, në varësi të faktit nëse
themeluesit/pronarët e shoqërisë tregtare janë persona
fizikë ose juridikë).
4.5. Programi i punës me përshkrim të saktë të llojeve
të shërbimeve pagesore, sipas nenit 8 të ligjit, që
parashtruesi i kërkesës synon të ofrojë, respektivisht
përshkrim të emetimit të parave elektronike dhe operimit
me të.
Programi i punës duhet t’i përmbajë të dhënat,
informacionet dhe dokumentet e mëposhtme:
- shpjegim se si aktivitetet dhe punët që do të kryejë
parashtruesi i kërkesës përfshihen në llojet e shërbimeve
pagesore që ai synon të ofrojë, respektivisht, nën emetimin
e parave elektronike dhe nëse është e zbatueshme edhe
ndërlidhjen e tyre;
- përshkrim të saktë të secilit prej shërbimeve pagesore
të shërbimeve që do të ofrohen/operimit me para
elektronike: diagrami, respektivisht skema e transferimit të
mjeteve; marrëveshjet e shlyerjes; projektmarrëveshjet
ndërmjet të gjitha subjekteve që do të përfshihen në
realizimin e shërbimeve pagesore, duke përfshirë edhe ato
me skemat e pagesave me kartelë, nëse është e
zbatueshme; kohën e nevojshme për kryerjen e
transaksioneve pagesore dhe informacion për të gjitha
subjektet që do të përfshihen në ofrimin e shërbimeve
pagesore/emetimin e parave elektronike;
- informacion nëse parashtruesi i kërkesës do të
posedonte mjete të marra nga ose në favor të përdoruesit të
shërbimeve pagesore për shkak të dallimeve në kohën e
shlyerjes;
- kopje të projektmarrëveshjes kornizë në pajtueshmëri
me nenin 53 të ligjit;
30 декември 2022
- vlerësimi i numrit të objekteve afariste në të cilat
parashtruesi i kërkesës synon të ofrojë shërbime pagesore
dhe/ose të kryejë aktivitete që lidhen me ofrimin e
shërbimeve pagesore/lëshimin e parave elektronike, duke
përfshirë edhe agjentët, nëse është e zbatueshme;
- informacion nëse parashtruesi i kërkesës synon të
miratojë kredi dhe projeksione të shumës totale për
miratimin e kredisë;
- informacion nëse parashtruesi i kërkesës synon në tre
vitet e ardhshme, përveç shërbimeve pagesore/emetimit të
parave elektronike, të kryejë ose tashmë kryen aktivitete
shtesë në pajtim me nenin 11 të ligjit, duke përfshirë
përshkrimin e aktivitetit dhe vëllimin e pritur, dhe
- informacion mbi kriteret e përcaktimit të shumës
minimale të parave të gatshme për mbajtjen e sigurimit të
përgjegjësisë profesionale.
4.6. Plani i biznesit me projeksion të raporteve
financiare dhe vëllimit të projektuar dhe vlerës të
transaksioneve pagesore/parave elektronike, si dhe për
aktivitete të tjera që nuk përfaqësojnë shërbime pagesore të
kryera ose që do të kryenin, për tre vitet e para të
veprimtarisë së biznesit, mbi bazën e të cilave mund të
përfundohet se parashtruesi i kërkesës do të sigurojë
plotësimin e kushteve të përshtatshme organizative, të
kuadrit dhe teknike për funksionim të qëndrueshëm dhe të
sigurt.
Plani i biznesit duhet të përfshijë:
- analizën e pozicionit konkurrues në segmentin
përkatës të tregut dhe përshkrim gjithëpërfshirës i
përdoruesve të shërbimeve pagesore / bartës të parave
elektronike, kanaleve promovuese dhe shpërndarjes;
- arritjet e mëparshme sipas raporteve financiare të
audituara për tre vitet e mëparshme nëse parashtruesi i
kërkesës ka ekzistuar për më shumë se tre vjet;
- raportet financiare të projektuara për tre vitet e para të
cilat duhet të përmbajnë: bilancin e projektuar i të
ardhurave dhe bilancin e gjendjes, i cili përfshin skenarin e
dëshiruar dhe skenarin nën kushte stresi dhe supozime
themelore si vëllimi dhe vlera e transaksioneve, numri i
klientëve, çmimi, shuma mesatare për transaksion,
projeksionin në pragun e përfitueshmërisë; shpjegimin
bazës për realizimin e të hyrave dhe shpenzimeve, burimet
e financimit dhe mjetet dhe pajime të detajuara të flukseve
të pritshme të parave së gatshme për tre vitet e ardhshme;
- informacion për mjetet personale, duke përfshirë
shumën dhe analizën e detajuar të pozicioneve që përbëjnë
kapitalin bazë të parashtruesit të kërkesës;
- informacion dhe llogaritje trevjeçare të projektimeve
vjetore të pozicioneve nga të cilat përbëhen mjetet
personale.
4.7. Mënyra për të mbrojtur mjetet e përdoruesve të
shërbimeve të pagesore në institucionet pagesore,
respektivisht kur emetohen paratë elektronike në pajtim me
nenet 31 dhe 32 të ligjit, përveç parashtruesit të kërkesës që
synon të ofrojë ekskluzivisht shërbime pagesore sipas nenit
8, paragrafi (1), pika 7) të ligjit.
Nëse parashtruesi i kërkesës planifikon të mbrojë
mjetet e shfrytëzuesve të shërbimeve pagesore/parave
elektronike duke depozituar mjete në llogari të posaçme të
hapur në Bankën Popullore dhe/ose bankë dhe/ose
kursimore në pajtim me ligjin që rregullon themelimin dhe
funksionimin e bankave dhe kursimoreve, pasi mjetet e
depozituara nuk përdoren për qëllime të tjera përveç
mbrojtjes së mjeteve të marra nga përdoruesi i shërbimeve
pagesore/parave elektronike ose nga ofrues/institucion
tjetër i shërbimeve pagesore i parave elektronike dhe/ose
për t'i investuar ato në mjete të sigurta, likuide dhe me
rrezik të ulët, përshkrimi i masave mbrojtës duhet të
përmbajë:
Бр. 289 - Стр. 51
- përshkrim të politikës së investimit që do të sigurojë
që mjetet e përzgjedhura janë të sigurta, likuide dhe me
rrezik të ulët;
- numrin e personave që kanë qasje në llogarinë
speciale dhe pozicionet e tyre të punës;
- mekanizmat e kontrollit për të siguruar që mjetet e
përdoruesve të shërbimeve pagesore/parave elektronike
janë të ndara nga kreditorët e tjerë të institucioneve
pagesore/institucioneve të parave elektronike, veçanërisht
në rast falimentimi ose likuidimi;
- kopje të projektmarrëveshjes me bankën dhe/ose
kursimoren;
Nëse parashtruesi i kërkesës planifikon të mbrojë
mjetet e përdoruesve të shërbimeve pagesore/parave
elektronike me një policë sigurimi ose me garanci pa
kundërshtim dhe të pagueshëm në thirrjen e parë, mejtet
duhet të kenë mbulim ose të garantohen, të paktën në një
masë të barabartë me atë me të cilën do të mbroheshin nëse
do të zbatohej metoda e përcaktuar në paragrafin (1) të
kësaj nënpike. Parashtruesi i kërkesës dorëzon shpjegim se
si do të sigurojë që vlera e policës ose garancisë është e
mjaftueshme për të përmbushur detyrimet e mbrojtjes së
parashtruesit të kërkesës në çdo kohë dhe nëse institucioni
financiar që do të lëshojë policën ose garancinë i plotëson
kërkesat në pajtueshmëri me aktin nënligjor që përcakton
kriteret për përcaktimin e shumës minimale të policës së
sigurimit ose garancisë për mbulimin e detyrimit pa
kundërshtime dhe të pagueshme në thirrjen e parë dhe
kushtet që duhet të plotësojnë institucionet financiare që
lëshojnë policat apo garancitë.
4.8. Sistemi i udhëheqjes me autoritete dhe përgjegjësi
të përcaktuara qartë dhe sisteme të kontrollit të brendshëm,
duke përfshirë procedurat administrative, procedurat e
brendshme të menaxhimit të rrezikut dhe procedurat e
kontabilitetit.
Parashtruesi i kërkesës duhet të dorëzojë përshkrim të
sistemit të menaxhimit që përbëhet nga:
- lista e rreziqeve të përcaktuara dhe procedurat e
duhura që do të ndërmerren për të reduktuar secilin prej
rreziqeve;
- procedura e kryerjes së kontrolleve periodike dhe të
përhershme;
- rregullat e kontabilitetit sipas të cilave parashtruesi i
kërkesës do të regjistrojë mjetet, detyrimet, të ardhurat,
shpenzimet, ngjarjet dhe transaksionet;
- identiteti i personit/personave përgjegjës për
funksionet e kontrollit të brendshëm dhe biografia e tyre;
- përbërja e organeve drejtuese dhe, nëse është e
zbatueshme, e çdo organi apo bordi tjetër mbikëqyrës;
- përshkrimi i mënyrës në të cilën mbikëqyren dhe
kontrollohen funksionet e kontraktuara të cilat i jepen
personave të jashtëm;
- përshkrimi i mënyrës së mbikëqyrjes dhe kontrollit të
të gjithë agjentëve dhe filialeve në kuadër të kontrolleve të
brendshme të parashtruesit të kërkesës dhe
- kur parashtruesi i kërkesës është filial i një grupi,
përshkrim i menaxhimit të grupit.
4.9. Procedurat e mbikëqyrjes, zgjidhjes dhe veprimit
ndaj ndodhjes së incidenteve të sigurisë, si dhe procedurat
e veprimit me kundërshtimet e përdoruesve të shërbimeve
pagesore në lidhje me sigurinë, duke përfshirë edhe
mekanizmat e raportimit të incidenteve që marrin parasysh
detyrimet e raportimit të incidenteve sipas nenit 123 të
ligjit.
Parashtruesi i kërkesës duhet të dorëzojë përshkrimin e
procedurës që është vendosur për mbikëqyrje, zgjidhjen
dhe veprimin pas ngjarjes së incidenteve të sigurisë, si dhe
procedurat për trajtimin e kundërshtimeve të përdoruesve
të shërbimeve pagesore në lidhje me sigurinë, duke
Стр. 52 - Бр. 289
përfshirë edhe mekanizmat e raportimit të incidenteve që
marrin parasysh detyrimet e raportimit të incidenteve sipas
nenit 123 të ligjit, e cila duhet të përmbajë:
- masat dhe mjetet organizative për parandalimin e
mashtrimit;
- detajet e personit/ve fizik dhe organeve përgjegjëse
për mbështetjen e përdoruesve të shërbimeve pagesore në
rast të mashtrimit, mbështetjes teknike dhe/ose menaxhimit
të ankesave;
- linjat e raportimit/njoftimit të mashtrimit;
- të dhënat e kontaktit për përdoruesit e shërbimeve
pagesore duke përfshirë emrin, adresën e emajlit ose lloj
tjetër të kontaktit me përdorim të shërbimit elektronik të
automatizuar;
- procedurat e raportimit të incidenteve, duke përfshirë
njoftimin për incidente të rëndësishme operacionale dhe të
sigurisë te Banka Popullore
- mjetet e përdorura për mbikëqyrjen e masave dhe
procedurave për reduktimin e rrezikut të sigurisë.
4.10. Procedura për ruajtjen, kontrollin, mbikëqyrjen
dhe kufizimin e qasjes në të dhënat sensitive pagesore.
Parashtruesi i kërkesës duhet të dorëzojë përshkrimin e
procedurës për të ruajtur, kontrolluar, mbikëqyrur dhe
kufizuar qasjen në të dhënat sensitive pagesore, të cilat
duhet të përmbajnë informacionin e mëposhtëm:
- përshkrimin e fluksit të të dhënave, të klasifikuara si
të dhëna sensitive pagesore sipas modelit të biznesit të
institucionit pagesore/institucionit të parave elektronike;
- procedurat për autorizimin e qasjes në të dhënat
sensitive pagesore;
- përshkrimi i mjeteve të mbikëqyrjes;
- politika e të drejtave të qasjes, duke përshkruar qasjen
në të gjithë komponentët dhe sistemet përkatëse të
infrastrukturës, duke përfshirë bazat e të dhënave dhe
infrastrukturën për krijim e një kopjeje mbrojtëse të të
dhënave;
- përshkrimi i metodës së mbledhjes së të dhënave;
- përshkrimi i mënyrës së përdorimit të të dhënave,
duke përfshirë përdorimin e tyre nga palët kontraktuese;
- përshkrimin e sistemeve të prezantuara të TI-së dhe
masave teknike të sigurisë, duke përfshirë procedurat për
enkriptimin dhe tokenizimin e të dhënave sensitive;
- identifikimi i qasjes në të dhënat sensitive pagesore;
- sqarim se si do të zbulohen dhe zgjidhen qasjet e
paautorizuara dhe
- plani vjetor për kontrollin e efektivitetit të kontrolleve
të sigurisë të vendosura në sistemet e TI-së.
4.11. Plan për vazhdimësinë e biznesit, duke përfshirë
identifikimin e qartë të operimeve kritike, planet e
emergjencës dhe procedurë për testimin dhe vlerësimin e
rregullt të përshtatshmërisë dhe efektivitetit të planeve të
tilla.
Parashtruesi i kërkesës duhet të paraqesë përshkrim të
procedurave të vazhdimësisë së biznesit, i cili duhet të
përmbajë informacionin e mëposhtëm:
- analizën e ndikimit gjatë punës, duke përfshirë
proceset e biznesit dhe përcaktimin e vlerave për kohën e
rikuperimit të synuar dhe pikën e rikuperimit të synuar;
- përshkrim i infrastrukturës rezervë të TI-së, qasjen në
të dhe procedurat për rivendosjen e aplikacioneve dhe të
dhënave kritike në rast fatkeqësie ose ndërprerjeje;
- shpjegim i procedurave për trajtimin e ngjarjeve të
rëndësishme që lidhen me vazhdimësinë e biznesit, si
humbja e disponueshmërisë së sistemeve kritike, humbja e
të dhënave, qasje e pamundësuar në ambientet e biznesit
dhe humbja e personelit kryesor;
- frekuenca e testimit të planeve të vazhdimësisë së
biznesit dhe rikuperimit nga fatkeqësitë, duke përfshirë
mënyrën se si do të regjistrohen rezultatet e testimit dhe
30 декември 2022
- përshkrimin e masave që do të marrë parashtruesi i
kërkuesve për të siguruar detyrimet për realizimin e
transaksioneve pagesore, në rast të ndërprerjes së
shërbimeve pagesore të tij dhe moszbatimit ose
përfundimit të detyrimeve kontraktuale.
4.12. Procedurat dhe sistemet e zbatuara për mbledhjen
e të dhënave statistikore mbi operacionet, transaksionet dhe
mashtrimet.
Parashtruesi i kërkesës duhet të paraqesë përshkrim të
përkufizimeve, procedurave dhe sistemeve të zbatuara për
mbledhjen e të dhënave statistikore mbi operacionet,
transaksionet dhe mashtrimin, i cili duhet të përmbajë
informacionin e mëposhtëm:
- llojin e të dhënave të mbledhura, në lidhje me
klientët, llojin e shërbimeve pagesore, kanalet, instrumentet
dhe valutat;
- fushëveprimin e mbledhjes së të dhënave, për sa i
përket aktiviteteve dhe subjekteve nga të cilat janë
mbledhur, duke përfshirë edhe agjentët;
- mënyra e mbledhjes së të dhënave;
- qëllimi i mbledhjes së të dhënave;
- frekuenca e mbledhjes së të dhënave dhe
- përshkrimi i mënyrës se si funksionon sistemi dhe
dokumentet në të cilat ai mbulohet (p.sh. manuale,
udhëzime).
4.13. Politika e sigurisë, duke përfshirë edhe vlerësim
të detajuar të rrezikut në lidhje me shërbimet pagesore dhe
përshkrim të kontrolleve të sigurisë dhe masave për zbutjen
e rrezikut të cilat ndërmerren për të mbrojtur në mënyrë të
duhur përdoruesit e shërbimeve pagesore nga rreziqet e
identifikuara, duke përfshirë mashtrimin dhe përdorimin e
paligjshëm të të dhënave sensitive pagesore dhe të dhënave
personale.
Parashtruesi i kërkesës duhet të dorëzojë përshkrim të
Politikës së Sigurisë e cila duhet të përmbajë informacionin
e mëposhtëm:
- vlerësimin e detajuar të rrezikut për shërbimet që
lidhen me emetimin e parave elektronike dhe për shërbimet
pagesore që parashtruesi i kërkesës planifikon të ofrojë,
duke përfshirë edhe plan veprimi me kontrolle që do të
ndërmerren për të kontrolluar dhe reduktuar rreziqet e
identifikuara. Vlerësimi i rrezikut duhet të përfshijë
gjithashtu rreziqet e mashtrimit, kontrollet e sigurisë dhe
masat që duhet të ndërmerren për mbrojtjen e duhur të
përdoruesve të shërbimit të emetimit të parave elektronike
dhe sipas rastit për mbrojtjen e përdoruesve të shërbimeve
pagesore;
- përshkrimin e sistemeve të TI-së, i cili duhet të
përmbajë: arkitekturën e sistemeve dhe elementet e rrjetit
të tyre; sistemet e TI-së që mbështesin aktivitetet e
biznesit, të tilla si faqja e internetit e parashtruesit të
kërkesës, kuletat, modulin e pagesave (komponenti),
modulin e menaxhimit të rrezikut dhe mashtrimit dhe
sistemi i menaxhimit të llogarisë së përdoruesit;
përshkrimin e sistemeve të tjera të mbështetjes së TI-së, si
sistemi i TI-së për kontabilitet, sistemet e raportimit
rregullator, menaxhimin e burimeve njerëzore, qendra e
kontaktit dhe sisteme të tjera që lidhen me shkëmbimin e
mesazheve elektronike dhe ruajtjen e të dhënave;
informacion nëse këto sisteme përdoren nga institucioni i
parave elektronike ose grupi i tij dhe vlerësim i datës së
zbatimit të tyre, nëse është e zbatueshme;
- përshkrim të shkurtër të llojeve të lidhjeve të
autorizuara të telekomunikacionit në distancë, të tilla si
lidhjet me: partnerët e biznesit, ofruesit e telekomit dhe
internetit, anëtarët e grupit dhe punonjësit të cilëve u
sigurohet qasje në distancë;
- për secilën prej lidhjeve të përcaktuara në
nënparagrafin (3) të këtij paragrafi, të deklarojë
mekanizmat e vendosur dhe masat e sigurisë duke
30 декември 2022
përcaktuar kontrollet që institucioni i parave elektronike
zbaton për këtë qasje, si dhe mënyrën dhe shpeshtësinë e
zbatimit të kontrolleve;
- masat dhe mekanizmat logjike të sigurisë që
rregullojnë qasjen në sistemet e TI-së, të cilat përmbajnë:
llojin e masës (teknike, organizative), natyrën e saj
(parandalimin, zbulimin) dhe dinamikën (në kohë reale ose
me vonesë kohore) dhe përshkrim të masave për ndarjen e
burimeve të TI-së të parashtruesit të kërkesës në rast të
përdorimit të burimeve të përbashkëta;
- masat e sigurisë për sigurinë fizike të qendrave të të
dhënave të parashtruesit të kërkesës, të tilla si kontrollet
fizike të qasjes;
- sigurinë e emetimit të parave elektronike, proceset që
lidhen me shërbimet pagesore, të cilat duhet të përfshijnë:
procedurën e vërtetimit të klientit të përdorur për qasjen e
drejtpërdrejtë onlajn në llogarinë pagesore, duke inicuar
transaksion pagesor elektronik, përshkrimin e mënyrës për
ofrimin e sigurt të shërbimeve që lidhen me lëshimin e
parave elektronike për përdoruesit e shërbimeve pagesore,
si dhe metodën e mbrojtjes së konfidencialitetit dhe
integritetit të veçorive të sigurisë dhe kodeve të vërtetimit
të përdoruesit gjatë aktivizimit dhe renovimit periodik të
tyre; dhe përshkrimin e sistemeve dhe procedurave që
institucioni i parave elektronike ka krijuar për të analizuar
transaksionet dhe për të identifikuar transaksione të
dyshimta ose të pazakonta, dhe
- listë të procedurave të vlefshme në lidhje me sistemet
e TI-së së parashtruesit të kërkesës, ose procedura që janë
në versionin e projektuar me vlerësim të afatit për
miratimin e tyre.
4.14. Procedurat dhe sistemet e kontrollit të brendshëm
në pajtueshmëri me Ligjin e Parandalimit të Pastrimit të
Parave dhe të Financimit të Terrorizmit.
Parashtruesi i kërkesës duhet të paraqesë Programin për
reduktimin dhe menaxhimin efikas të rrezikut të
identifikuar të pastrimit të parave dhe financimit të
terrorizmit në pajtim me Ligjin e Parandalimit të Pastrimit
të Parave dhe të Financimit të Terrorizmit, i cili duhet të
përmbajë:
- objektivat, qëllimin dhe mënyrën e funksionimit të
sistemit të parandalimit të pastrimit të parave dhe
financimit të terrorizmit të parashtruesit të kërkesës;
- strukturën organizative e parashtruesit të kërkesës,
pozita e personit të autorizuar për parandalimin e pastrimit
të parave dhe financimit të terrorizmit dhe zëvendësit të tij,
në strukturën organizative;
- të dhënat për personin e autorizuar dhe zëvendësin e
tij;
- kompetencat dhe përgjegjësitë e personit të autorizuar
dhe zëvendësit të tij;
- kompetencat dhe përgjegjësitë e të gjithë punonjësve
të parashtruesit të kërkesës që marrin pjesë në zbatimin e
dispozitave të ligjit dhe akteve nënligjore të miratuara në
bazë të tij;
- përfundimet e vlerësimit të rrezikut të kryer dhe
mënyra e menaxhimit të rrezikut të pastrimit të parave dhe
financimit të terrorizmit;
- masat e analizës së klientit dhe pranueshmërisë së
klientit;
- mënyrën e njohjes së transaksioneve të pazakonta dhe
transaksioneve të dyshuara për pastrim parash dhe
financim terrorizmi;
- mënyrën e krijimit të mekanizmit të brendshëm për
raportim në kohë dhe të duhur;
- mënyrën e ruajtjes së të dhënave dhe dokumenteve;
- mënyrën e paraqitjes së raporteve pranë Drejtorisë së
Inteligjencës Financiare;
- planin për trajnim të përhershëm të punonjësve të
parashtruesve të kërkesës në fushën e parandalimit të
pastrimit të parave dhe financimit të terrorizmit, i cili
siguron realizimin e të paktën dy trajnimeve gjatë vitit;
Бр. 289 - Стр. 53
- procedurën dhe planin për kryerjen e kontrollit të
brendshëm të zbatimit të masave dhe veprimeve për
parandalimin e pastrimit të parave dhe financimit të
terrorizmit të përshtatshme për madhësinë dhe llojin e
parashtruesit dhe
- procedurat e kontrollit rrënjësor gjatë punësimit dhe
për punonjësit me qëllim sigurimin e standardeve të larta
për parandalimin e pastrimit të parave dhe financimit të
terrorizmit.
4.15. Struktura organizative e parashtruesit të kërkesës,
duke përfshirë, aty ku është e zbatueshme, përshkrimin e
operacionit të planifikuar nëpërmjet filialeve dhe/ose
agjentëve dhe përshkrimin e mënyrës së kryerjes së
inspektimeve në terren dhe jashtë terrenit të operacioneve
të tyre, të cilat parashtruesi i kërkesës është i detyruar t'i
kryejë të paktën një herë në vit.
Parashtruesi i kërkesës duhet të dorëzojë përshkrim të
strukturës së tij organizative, i cili duhet të përmbajë:
- organogram të detajuar, ku tregohet çdo njësi
organizative (sektori, drejtori apo pjesë tjetër organizative
e ngjashme), duke përfshirë emrin dhe mbiemrin e personit
përgjegjës dhe veçanërisht të personave përgjegjës për
funksionet e kontrollit të brendshëm. Në bashkëngjitje
duhet të dorëzohet përshkrim i funksioneve dhe
përgjegjësive të secilës njësi organizative (sektori, drejtori
apo pjesë tjetër organizative e ngjashme);
- numrin e planifikuar të punonjësve për tre vitet e
ardhshme;
- përshkrimin e operimit të planifikuar nëpërmjet
filialeve dhe/ose agjentëve, i cili përfshin: zbatimin e
inspektimit të punës në terren dhe jashtë terrenit të filialeve
dhe/ose agjentëve nga parashtruesi i kërkesës, të paktën një
herë në vit dhe përcaktimin e dinamikës së zbatimit të tyre;
sistemi i TI-së, proceset dhe infrastruktura që do të
përdoret nga filialet dhe/ose agjentët që do të kryejnë
aktivitete në emër të parashtruesit të kërkesës dhe në rastin
e punës nëpërmjet agjentëve, politika e përzgjedhjes së
tyre, procedurat për monitorimin e punës dhe trajnimit të
tyre dhe projektmarrëveshjen me ta;
4.16. Dokumentet, të dhënat dhe informacionet për
personat të cilët, nëpërmjet personave me të cilët kanë
lidhje të ngushta, kanë pjesëmarrje të kualifikuar në
parashtruesit e kërkesës.
4.16.1 Dokumente, të dhëna dhe/ose informacione të
personit fizik:
- Të dhënat për numrin e aksioneve, respektivisht
përmasat e pjesës që personi ka te parashtruesi i kërkesës,
si dhe të dhëna për përqindjen e pjesës në kapital dhe/ose
në numrin total të aksioneve ose në aksionet e emetuara me
të drejtë vote të parashtruesit të kërkesës;
- Të dhënat (emri dhe mbiemri, vendi dhe data e
lindjes, adresa e banimit, numri amzë dhe numri i
letërnjoftimit, respektivisht numri i pasaportës nëse personi
është person fizik i huaj) e personit fizik, të marra nga
letërnjoftimi ose pasaporta (nëse personi është person fizik
i huaj). Në shtojcën e të dhënave për personin të marra nga
letërnjoftimi ose nga pasaporta e personit fizik, paraqitet
deklarata e personit se këto janë të dhëna të tij dhe të sakta,
e vërtetuar nga personi i autorizuar (noteri).
- Biografi të shkurtër të arsimimit dhe përvojës
profesionale të personit fizik;
- Pyetësor të plotësuar për personat fizikë që kanë
pjesëmarrje të kualifikuar te parashtruesi i kërkesës
(Formulari 2). Nënshkrimi i personit që ka plotësuar
pyetësorin duhet të vërtetohet nga personi i autorizuar
(noteri). Personi është i detyruar t'i përgjigjet secilës prej
pyetjeve/kërkesave të përfshira në pyetësor;
- Deklaratë të personit fizik, e dhënë me përgjegjësi të
plotë penale dhe materiale, për burimet e mjeteve të
investuara, respektivisht bazën e përvetësimit të pjesës së
Стр. 54 - Бр. 289
aksioneve/aksioneve te parashtruesi i kërkesës, me dëshmi
përkatëse për burimet e mjeteve të investuara (vendim për
trashëgiminë, vërtetim nga banka ose institucion tjetër
financiar për shumën dhe datën e mjeteve të investuara,
dokument për shumën e pagës dhe të ardhurave të fituara
në baza të tjera ose dëshmi të tjera përkatëse);
- Vërtetim nga Drejtoria e të Hyrave Publike ose
vërtetim nga institucioni përkatës (për personat fizikë të
huaj) për pagesën e rregullt të tatimeve dhe kontributeve
dhe konfirmim nga institucioni kompetent për
(mos)ngarkim të pasurisë me detyrime ndaj shtetit dhe ndaj
personave të tjerë juridikë dhe fizikë;
- Deklaratë të personit fizik, e dhënë nën përgjegjësinë
e plotë penale dhe materiale, për gjendjen e tij pronësore në
datën e paraqitjes së kërkesës nga parashtruesi i kërkesës,
bashkëngjitur me dëshminë përkatëse të pronësisë dhe
burimet e të ardhurave (p.sh. vërtetim nga banka ose
institucion tjetër financiar për shumën e depozitave në
pronësi të personit fizik, vërtetim i pronësisë mbi pronën e
paluajtshme, vërtetimin e pronësisë së letrave me vlerë ose
aksioneve në persona juridikë, dëshmi të tjera të gjendjes
pasurore dhe burimet e të ardhurave të personit fizik);
- Deklaratë të personit fizik, e dhënë nën përgjegjësinë
e plotë penale dhe materiale, për ngarkim ndaj personave
juridikë vendas dhe të huaj, me bashkëngjitje të listës së
atyre personave dhe shumën e ngarkuar;
- Deklaratë të personit fizik, e dhënë nën përgjegjësinë
e plotë penale dhe materiale, se do të vazhdojë të
mbështesë operimin e parashtruesit të kërkesës dhe se nëse
është e nevojshme do të investojë kapital shtesë në
institucionin e ardhshëm pagesor, respektivisht
institucionin e parave elektronike;
- Listën e shoqërive tregtare me të cilat personi fizik
administron ose ka kontroll, me të dhëna për përqindjen e
kontrollit të drejtpërdrejtë ose të tërthortë në ato shoqëri,
statusin e tyre (jo)aktiv dhe përshkrim të shkurtër të
veprimtarisë që kryejnë;
- Deklaratë të personit fizik të dhënë nën përgjegjësi të
plotë penale dhe materiale, për ekzistimin, respektivisht
mosekzistimin e lidhjeve të ngushta në kuptim të ligjit me
persona juridikë dhe fizikë që kanë pjesëmarrje ose
pjesëmarrje të kualifikuar te parashtruesi i kërkesës;
- Deklaratë të personit fizik, e dhënë nën përgjegjësinë
e plotë penale dhe materiale, qoftë duke vepruar
bashkërisht, drejtpërdrejt apo tërthorazi, nëpërmjet një
marrëveshjeje formale ose joformale, me persona të tjerë
që kanë pjesëmarrje ose pjesëmarrje të kualifikuar te
parashtruesi i kërkesës ose me persona të tjerë, të cilët do
të kishin kontroll mbi parashtruesin e kërkesës;
- Deklaratë të personit fizik, e dhënë nën përgjegjësinë
e plotë penale dhe materiale, nëse së bashku me person
tjetër fizik, drejtpërdrejt ose tërthorazi dhe/ose nëpërmjet
marrëveshjeje, ushtron kontroll mbi shoqëri tregtare
vendase ose të huaj;
- Vërtetim nga gjykata kompetente ose institucion tjetër
kompetent se ndaj personit fizik nuk është shqiptuar
sanksion apo dënim kundërvajtës me ndalimin e ushtrimit
të profesionit, veprimtarisë apo detyrës;
- Vërtetim nga gjykata kompetente se personit fizik me
vendim të formës së prerë të gjykatës nuk i është shqiptuar
ndalimi i ushtrimit të profesionit, veprimtarisë ose detyrës
për vepra penale;
- Vërtetim nga gjykata kompetente se personi fizik nuk
është dënuar me burgim të pakushtëzuar më shumë se
gjashtë muaj, për aq kohë sa zgjasin pasojat juridike të
aktgjykimit. Nëse personi fizik ka bashkëpunëtor në
kuptim të ligjit, ky vërtetim nga gjykata kompetente
dorëzohet edhe për bashkëpunëtorin;
- Kopje e aktit, nëse akt i tillë është nxjerrë, i organit
kompetent për mbikëqyrjen e institucionit pagesor,
respektivisht të institucionit për paranë elektronike ose
30 декември 2022
organi tjetër mbikëqyrës të bankave ose institucioneve të
tjera financiare (përveç aktit të Bankës Popullore), me të
cilin personit fizik i është dhënë pëlqimi për marrjen e
pjesëmarrjes së kualifikuar në institucion pagesor,
respektivisht në institucion të parave elektronike,
respektivisht në bankë ose institucion tjetër financiar. Në
rast se organi kompetent i huaj për mbikëqyrjen e
institucionit pagesor, respektivisht institucioni për para
elektronike respektivisht organ i huaj mbikëqyrës i
bankave apo institucioneve të tjera financiare nuk jep
pëlqimin formal, në kërkesë duhet të paraqitet kjo rrethanë.
4.16.2 Dokumente, të dhëna dhe/ose informacione për
person juridik:
- Të dhëna për numrin e aksioneve respektivisht
madhësinë e pjesës së aksioneve që personi ka te
parashtruesi i kërkesës, si dhe të dhëna për pjesëmarrjen në
përqindje në kapitalin aksionar dhe/ose në numrin total të
aksioneve ose në aksionet e emetuara me të drejtë vote te
parashtruesi i kërkesës;
- Certifikatë nga regjistri ku personi juridik është i
regjistruar, i lëshuar nga organi kompetent, jo më i vjetër
se 30 (tridhjetë) ditë deri në ditën e paraqitjes së kërkesës;
- Akti i vlefshëm i themelimit të personit juridik dhe
lista e anëtarëve të organit udhëheqës të personit juridik;
- Certifikatë nga regjistri unik i aksionarëve të personit
juridik, respektivisht informacion për pronarët e aksioneve
të personit juridik, në varësi të formës juridike të personit
juridik. Në shtojcë dorëzohet edhe: paraqitje skematike e
strukturës së pronësisë së personit juridik te pronari i
vërtetë - personi fizik dhe listë të personave që janë
pronarë përfundimtarë të atij personi juridik te personat
fizikë me të dhënat e mëposhtme: emri dhe mbiemri,
respektivisht emri/titulli i pronarit, adresa e
vendbanimit/qëndrimit respektivisht selia/adresa e
menaxhimit të pronarit dhe të dhëna të tjera identifikimi, si
dhe të dhëna për shumat absolute dhe në përqindje të
pronësisë te personi juridik;
- Pyetësori i plotësuar për personat juridikë që kanë një
pjesëmarrje të kualifikuar te parashtruesi i kërkesës
(Formulari 3). Pyetësori duhet të plotësohet dhe të
nënshkruhet nga personi përgjegjës-anëtar i organit
udhëheqës të personit juridik. Nënshkrimi i anëtarit të
organit udhëheqës të personit juridik i cili ka plotësuar
pyetësorin duhet të vërtetohet nga personi i autorizuar
(noteri, personi është i detyruar t'i përgjigjet secilës prej
pyetjeve/kërkesave të përfshira në pyetësor;
- Deklaratë nga personi përgjegjës-anëtar i organit
udhëheqës të personit juridik, dhënë me përgjegjësi të plotë
penale dhe materiale, nëse personi juridik vepron
bashkërisht, drejtpërdrejt ose tërthorazi, nëpërmjet një
marrëveshjeje formale ose joformale, me persona të tjerë
që kanë pjesëmarrje ose pjesëmarrje të kualifikuar te
parashtruesi i kërkesës ose me persona të tjerë, të cilët do
të kishin kontroll mbi parashtruesin e kërkesës;
- Lista e shoqërive tregtare në të cilat subjekti juridik
ka kontroll, me të dhëna për përqindjen e kontrollit të
drejtpërdrejtë ose të tërthortë në ato shoqëri, statusin e tyre
(jo)aktive dhe përshkrim të shkurtër të veprimtarisë që
kryejnë;
- Deklaratë nga personi përgjegjës-anëtar i organit
udhëheqës të personit juridik, dhënë me përgjegjësi të plotë
penale dhe materiale, për burimet e mjeteve të investuara,
respektivisht bazën për blerjen e pjesës së
aksioneve/aksioneve te parashtruesi i kërkesës, duke i
bashkangjitur dëshmitë e duhura të burimeve të mjeteve të
investuara (raporti i auditimit, llogaria vjetore ose dëshmi
të tjera të rëndësishme);
- Deklaratë nga personi përgjegjës-anëtar i organit
udhëheqës të personit juridik, dhënë me përgjegjësi të plotë
penale dhe materiale, për ngarkimin ndaj personave
juridikë vendas dhe të huaj, duke i bashkangjitur listën e
atyre personave dhe shumat e ngarkimit;
30 декември 2022
- Deklaratë nga personi përgjegjës-anëtar i organit
udhëheqës të personit juridik, dhënë me përgjegjësi të plotë
penale dhe materiale, se subjekti juridik do të vazhdojë të
mbështesë funksionimin e parashtruesit të kërkesës dhe se
nëse është e nevojshme do të investojë kapital shtesë në
institucionin e ardhshëm të pagesor respektivisht
institucionit për para elektronike;
- Vërtetim nga Drejtoria e të Ardhurave Publike ose
vërtetim nga institucioni përkatës (për personat fizikë të
huaj) për pagesën e rregullt të tatimeve dhe kontributeve
dhe konfirmim nga institucioni kompetent për
(mos)ngarkim të pasurisë me detyrime ndaj shtetit dhe ndaj
personave të tjerë juridikë dhe fizikë;
- Deklaratë nga personi përgjegjës-anëtar i organit
udhëheqës të personit juridik, dhënë me përgjegjësi të plotë
penale dhe materiale, për ekzistimin ose mosekzistimin e
lidhjeve të ngushta sipas kuptimit të ligjit me persona
juridikë dhe fizikë që kanë pjesëmarrje ose pjesëmarrje të
kualifikuar te parashtruesi i kërkesës;
- Vërtetim nga gjykata kompetente ose institucion tjetër
kompetent se ndaj personit juridik nuk është shqiptuar
dënim kundërvajtës:
1) ndalim i përkohshëm i ofrimit të shërbimeve
pagesore, respektivisht emetimit të parave elektronike, për
aq kohë sa zgjasin pasojat juridike të aktgjykimit;
2) ndalim i përhershëm i ofrimit të shërbimeve
pagesore, respektivisht emetimit të parave elektronike, për
aq kohë sa zgjasin pasojat juridike të aktgjykimit;
3) ndalim i marrjes së licencës për ofrimin e
shërbimeve pagesore, respektivisht emetimi i parave
elektronike ose ndalimi i regjistrimit në Regjistrin e
Institucioneve Pagesore, për aq kohë sa zgjasin pasojat
juridike të aktgjykimit;
4) revokimin e licencës për të ofruar shërbime
pagesore, respektivisht emetimin e parave elektronike ose
ndalimin e regjistrimit në Regjistrin e Institucioneve
Pagesore, për aq kohë sa zgjasin pasojat juridike të
aktgjykimit
5) ndalimi i krijimit të personave të rinj juridikë për aq
kohë sa zgjasin pasojat juridike të aktgjykimit;
6) ndalimi i veprimit të personit juridik, për aq kohë sa
zgjasin pasojat juridike të aktgjykimit.
- Vërtetim nga institucioni kompetent se ndaj personit
juridik nuk është hapur procedurë likuidimi apo
falimentimi;
- Raportet e auditimit për shoqërinë tregtare për tre
vitet e fundit, në baza individuale ose, nëse është e
zbatueshme, në baza të konsoliduara (nëse personi juridik
ka obligim të përgatisë raporte të tilla, në pajtim me
rregulloret e kontabilitetit në fuqi në Republikën e
Maqedonisë së Veriut ose në shtetin ku ndodhet selia e
personit juridik). Shoqëritë tregtare që janë themeluar dhe
funksionojnë për më pak se tre vjet, janë të detyruara të
ofrojnë raporte auditimi për tre vitet e fundit për pronarët e
tyre - shoqëritë tregtare, respektivisht të dorëzojë
dokumentacionin përkatës nga nënpika 14.6.1 e kësaj pike
për pronarët e saj - persona fizikë që kanë pjesë në
kapitalin e shoqërisë tregtare mbi 20%;
- Kopje të aktit, nëse akti i tillë është nxjerrë, nga
autoriteti kompetent për mbikëqyrjen e institucionit
pagesor, respektivisht institucioni për paranë elektronike
ose autoritet tjetër mbikëqyrës të bankave ose
institucioneve të tjera financiare. (me përjashtim të aktit të
Bankës Popullore), me të cilin, personit juridik i është
dhënë leja për të përvetësuar pjesëmarrje të kualifikuar në
institucion pagesor, respektivisht në një institucion të
parave elektronike, respektivisht në bankë ose institucion
tjetër financiar. Në rast se organi i huaj kompetent për
mbikëqyrjen e institucion pagesor, respektivisht
institucioni për paranë elektronike, respektivisht organi i
Бр. 289 - Стр. 55
huaj mbikëqyrës i bankave ose institucioneve të tjera
financiare nuk jep pëlqimin formal, në kërkesë duhet të
deklarohet kjo rrethanë.
4.17. Dokumentet, të dhënat dhe informacionet për
personat që janë drejtues, anëtarë të bordit drejtues,
respektivisht anëtarë ekzekutivë të bordit të drejtorëve te
parashtruesi i kërkesës:
- Vendimi i organit kompetent të shoqërisë tregtare për
emërimin e anëtarit të organit udhëheqës të parashtruesit të
kërkesës, i cili do të hyjë në fuqi pas dhënies së pëlqimit
paraprak nga Banka Popullore. Në vendim tregohet
periudha për të cilën emërohet anëtari i propozuar, duke
pasur parasysh dispozitat e aktit të themelimit që i
referohen kohëzgjatjes së mandatit të anëtarit të organit
drejtues. Me vendimin duhet të dorëzohet edhe arsyetimi
nga organi kompetent për arsyet e emërimit të personit të
propozuar si anëtar të organit drejtues, si dhe arsyetim i
përfitimeve për parashtruesin e kërkesës nga emërimi i tij;
- Të dhënat (emri dhe mbiemri, vendi dhe data e
lindjes, adresa e banimit, numri amzë dhe letërnjoftimi,
respektivisht numri i pasaportës nëse anëtari i propozuar i
organit udhëheqës është person fizik i huaj) të anëtarit të
propozuar të organit drejtues, marrë nga letërnjoftimi,
respektivisht nga pasaporta (nëse anëtari i propozuar i
organit udhëheqës është person fizik i huaj). Krahas të
dhënave për anëtarin e propozuar të organit udhëheqës të
marra nga letërnjoftimi, respektivisht nga pasaporta,
dorëzohet deklaratë nga personi se këto janë të dhëna të tij
dhe të sakta, e vërtetuar nga personi i autorizuar (noteri);
- Vërtetim për arsimin e lartë të përfunduar të anëtarit
të propozuar të organit drejtues;
- Pyetësori i plotësuar për anëtar të organit udhëheqës
(Formulari 4). Nënshkrimi i personit të propozuar si anëtar
i organit udhëheqës (i cili ka plotësuar pyetësorin) duhet të
vërtetohet nga personi i autorizuar (noteri). Personi i
propozuar si anëtar i organit udhëheqës është i detyruar t'i
përgjigjet secilës prej pyetjeve/kërkesave të përfshira në
pyetësor;
- Dëshmi për të paktën gjashtë vjet përvojë pune në
fushën e shërbimeve pagesore ose sistemeve pagesore,
bankare ose shërbimeve të tjera financiare ose në aktivitet
tjetër ose tre vjet përvojë pune si anëtar i një organi
udhëheqës ose person udhëheqës te një person juridik në
ndonjë nga këto fusha. Si dëshmi e plotësimit të këtij
kushti dorëzohet vërtetimi nga personat juridikë në të cilët
ka fituar përvojën e nevojshme;
- Vendim me të cilin lejohet qëndrimi për punë në
Republikën e Maqedonisë së Veriut (për person fizik të
huaj).
- Vërtetim nga gjykata kompetente ose institucion tjetër
kompetent se ndaj personit të propozuar për anëtar të
organit udhëheqës nuk është shqiptuar sanksion ose dënim
për kundërvajtje, ndalim për ushtrimin e profesionit,
veprimtarisë ose detyrës.
- Arsyetim nga personi i propozuar si anëtar i organit
udhëheqës për mënyrën se si kompetenca e tij e fituar
profesionale do të kontribuojë në kryerjen me sukses të
detyrave si anëtar i organit drejtues. Personi i propozuar si
anëtar i organit udhëheqës duhet të ketë parasysh
përgjegjësitë dhe kompetencat, standardet që duhet të
respektojnë institucionet pagesore, respektivisht
institucionet e parave elektronike, në pajtim me rregulloret
dhe specifikat e shërbimeve pagesore.
- Të dhëna nga Regjistri Qendror i Republikës së
Maqedonisë së Veriut nëse personi i propozuar është i
regjistruar si udhëheqës, anëtar i një organi udhëheqës ose
mbikëqyrës në një person juridik. Të dhënat duhet të
datojnë jo më shumë se 1 (një) muaj para datës së
dorëzimit të kërkesës për lëshimin e pëlqimit paraprak në
Bankën Popullore.
Стр. 56 - Бр. 289
- Kopje e aktit, nëse akti i tillë është nxjerrë, nga
organi kompetent për mbikëqyrjen e institucioneve
pagesore, respektivisht institucioni të parave elektronike,
respektivisht operatori të sistemit pagesore ose autoriteti
tjetër mbikëqyrës i bankave ose institucioneve të tjera
financiare (përveç aktit të Bankës Popullore), me të cilën
personit të propozuar për anëtar të organit udhëheqës i
është dhënë pëlqimi për anëtar të organit udhëheqës të
institucionit pagesor, respektivisht institucionit të parave
elektronike, respektivisht operatorit të sistemit pagesor,
respektivisht të bankës ose institucionit tjetër financiar. Në
rast se organi kompetent i huaj për mbikëqyrjen e
institucionit pagesor, respektivisht institucioni të parave
elektronike, respektivisht i operatorit të sistemit pagesor,
respektivisht i bankës ose institucioni tjetër financiar nuk
jep një pëlqim formal, në kërkesë duhet të theksohet kjo
rrethanë;
- Deklaratë e personit të propozuar si anëtar i organit
udhëheqës, të dhënë nën përgjegjësinë e plotë penale dhe
materiale, qoftë së bashku me person tjetër fizik në mënyrë
të drejtpërdrejtë ose të tërthortë dhe/ose me marrëveshje,
ushtron kontroll mbi shoqëri tregtare vendase ose të huaj;
- Vërtetim nga gjykata kompetente ose institucioni
tjetër kompetent se ndaj personit të propozuar nuk është
shqiptuar sanksion apo dënim për kundërvajtje për anëtar
të organit udhëheqës, ndalim për ushtrimin e profesionit,
veprimtarisë apo detyrës;
- Vërtetim nga gjykata kompetente ose institucioni
tjetër kompetent se ndaj personit të propozuar nuk është
shqiptuar sanksion apo dënim për kundërvajtje për anëtar
të organit udhëheqës, ndalim për ushtrimin e profesionit,
veprimtari ose detyrë për vepra penale;
- Vërtetim nga gjykata kompetente se personi fizik nuk
është dënuar me burgim të pakushtëzuar më shumë se
gjashtë muaj, për aq kohë sa zgjasin pasojat juridike të
aktgjykimit. Nëse personi i propozuar për anëtar të organit
udhëheqës ka bashkëpunëtor në kuptim të ligjit, kjo
vërtetim nga gjykata kompetente dorëzohet edhe për
bashkëpunëtorin.
4.18. Vërtetim nga Drejtoria e të Hyrave Publike për
pagesën e rregullt të tatimeve dhe kontributeve, jo më i
vjetër se 1 (një) muaj para datës së paraqitjes së kërkesës.
4.19. Dëshmia e përzgjedhjes së një shoqërie auditimi
që do të auditojë raportet financiare të parashtruesit të
kërkesës për vitin në të cilin është dorëzuar kërkesa.
Parashtruesi i kërkesës duhet të japë informacion mbi
emrin/titullin, numrin amzë, selinë dhe informacionet e
kontaktit të shoqërisë së auditimit që do të auditojë raportet
financiare për vitin në të cilin është paraqitur kërkesa. Në
shtojcë dorëzohet edhe vendim nga organi kompetent i
parashtruesit të kërkesës për zgjedhjen e shoqërisë së
auditimit që do të bëjë auditimin e raporteve financiare për
vitin në të cilin është paraqitur kërkesa.
4.20. Listë e marrëdhënieve të ngushta me
parashtruesin e kërkesës dhe përshkrim i mënyrës së
lidhjes.
Parashtruesi i kërkesës duhet të dorëzojë listën e
personave me të cilët ka lidhje të ngushta në kuptim të
ligjit, me emrin dhe mbiemrin dhe të dhënat e kontaktit
(për personat fizik) dhe emrin/titullin, selinë, numrin amzë
dhe të dhënat e kontaktit (për personat juridikë), si dhe
përshkrim i mënyrës se si janë të lidhur këta njerëz.
4.21. Përdorimi i shërbimeve nga palët e jashtme për
transferimin e planifikuar të kryerjes së funksioneve
operative që lidhen me ofrimin e shërbimeve pagesore,
respektivisht emetimin e parave elektronike.
Parashtruesi i kërkesës në lidhje me kontratat e lidhura
me palët e jashtme për transferimin e kryerjes së
funksioneve operacionale që lidhen me ofrimin e
shërbimeve pagesore, respektivisht emetimin e parave
elektronike, duhet të paraqes informacion për:
30 декември 2022
- identitetin dhe vendndodhjen gjeografike të palës së
jashtme;
- identitetin e personave në institucionin e
pagesave/institucionin e parave elektronike, të cilët janë
përgjegjës për mbikëqyrjen e çdo aktiviteti individual që i
është transferuar personit të jashtëm;
- përshkrim të qartë të të gjitha aktiviteteve të jashtme
dhe karakteristikat e tyre kryesore;
Në shtojcë dorëzohet kopje e projektkontratës me
persona të jashtëm.
4.22. Pjesëmarrje e planifikuar në sistemet pagesore
vendase ose të huaja, nëse parashtruesi i kërkesës synon të
marrë pjesë në sistemet pagesore.
Nëse parashtruesi i kërkesës synon të marrë pjesë në
sistemet pagesore, është e nevojshme të paraqesë
përshkrim të shkurtër të mënyrës në të cilën ai do të
marrëte pjesë në ato sisteme pagesore, me të dhëna bazë
identifikimi për ato sisteme, rreziqet kryesore ndaj të cilave
do të ekspozoheshte si rezultat i pjesëmarrjes dhe masat për
të menaxhuar ato rreziqe, si dhe një pasqyrë e shkurtër e
rregullave të funksionimit të këtyre sistemeve.
5. Me dokumentet, të dhënat dhe/ose informacionet
sipas pikës 4), nënpikat 4.7.), 4.8.), 4.9.), 4.15.) dhe 4.21.)
të këtij vendimi, parashtruesi i kërkesës duhet të
përshkruajë strukturën organizative dhe sistemet e
kontrollit të brendshëm dhe auditimit dhe funksionet
operacionale me qëllim të mbrojtjes së interesave të
përdoruesve të shërbimeve pagesore dhe sigurimi i
vazhdimësisë dhe sigurisë në kryerjen e shërbimeve
pagesore, respektivisht emetimit të parave elektronike.
6. Me dokumentin sipas pikës 4) nënpika 4.13.) të këtij
vendimi, parashtruesi i kërkesës duhet t'i referohet
veçanërisht mënyrës se si do të sigurohet shkallë e lartë e
sigurisë teknike dhe e mbrojtjes së të dhënave, duke
përfshirë softuerin dhe sistemet e informacionit që ai do të
përdorë dhe/ose personin e jashtëm të cilit do t'i
transferohej pjesërisht ose plotësisht kryerja e funksioneve
operacionale në lidhje me ofrimin e shërbimeve pagesore,
kornizën me masat e duhura për të reduktuar dhe
kontrolluar mekanizmat për menaxhimin e rreziqeve
operacionale dhe të sigurisë dhe procedurat për
menaxhimin dhe klasifikimin e incidenteve që duhet të
jenë në pajtim me aktet nënligjore që përshkruajnë masat e
sigurisë për rreziqet operacionale dhe të sigurisë në lidhje
me shërbimet pagesore dhe raportimi i incidenteve dhe
mashtrimeve.
7. Nëse kërkesa ka të bëjë me marrjen e lejes për
kryerjen e shërbimeve pagesore sipas nenit 8, paragrafi (1),
pika 7) të ligjit (shërbimet e inicimit të pagesave), përveç
dokumenteve, të dhënave dhe/ose informacioneve sipas
pikës 4) të këtij vendimi, vërtetimi i posedimit të sigurimit
të përgjegjësisë profesionale ose garancive të tjera të
mbulimit të përgjegjësisë pa kundërshtime dhe të
pagueshme në thirrjen e parë, me të cilat do të sigurohet
përmbushja e detyrimeve të neneve 102, 103, 104 dhe 106
të ligjit.
8. Shoqëria tregtare e themeluar në Republikën e
Maqedonisë së Veriut e cila synon të ofrojë vetëm
shërbimin pagesor sipas nenit 8, paragrafi (1), pika 8) të
ligjit (shërbime për ofrimin e informacionit për llogaritë
pagesore), te Banka Popullore dorëzon kërkesë për
regjistrim në Regjistrin e Institucioneve Pagesore, ndërsa
me kërkesën i bashkëngjit dokumentet, të dhënat dhe/ose
informacionet sipas pikës 4) nënpika 4.1.), 4.2.), 4.3.),
4.5.), 4.6.), 4.8.), 4.9.), 4.10.), 4.11.), 4.13.), 4.15.), 4.16.),
4.17.), 4.18.), 4.20.) dhe 4.21.) të këtij vendimi dhe
dëshminë e posedimit të sigurimit të përgjegjësisë
profesionale ose garancive të tjera të mbulimit të
përgjegjësisë pa kundërshtime dhe të pagueshme në
thirrjen e parë si garanci për detyrimet ndaj ofruesit të
30 декември 2022
shërbimit pagesor që mban llogarinë pagesore, ose,
përdoruesit e shërbimeve pagesore që burojnë nga qasja e
paautorizuar ose mashtruese në llogaritë pagesore, ose,
përdorimi i paautorizuar ose mashtrues i informacionit të
llogarisë pagesore.
9. Krahas dokumenteve, të dhënave dhe/ose
informacioneve sipas pikës 4), 7) dhe 8) të këtij vendimi,
Banka Popullore mund të kërkojë dokumente, të dhëna
dhe/ose informacione shtesë, si dhe duke specifikuar
dokumentacionin e paraqitur tashmë nga parashtruesi i
kërkesës, respektivisht shoqëria tregtare që ka paraqitur
kërkesë për regjistrim në Regjistrin e Institucioneve
Pagesore.
10. Banka Popullore zhvillon intervistë me
udhëheqësin/it e propozuar, anëtarët e bordit drejtues,
anëtarët ekzekutivë të bordit të drejtorëve të parashtruesit
të kërkesës, respektivisht shoqërinë tregtare që ka paraqitur
kërkesë për regjistrim në Regjistrin e Institucioneve
Pagesore.
11. Me përjashtim të pikës 2) të këtij vendimi, shoqëria
tregtare e themeluar në Republikën e Maqedonisë së Veriut
e cila ka për qëllim të ofrojë një ose më shumë shërbime
pagesore sipas nenit 8, paragrafi (1), pika 1), 2), 3), 4) dhe
5) të ligjit, te Banka Popullore paraqet kërkesë për marrjen
e lejes për ofrimin e shërbimeve pagesore me qasje të
lehtësuar, nëse vlera totale e parashikuar e transaksioneve
pagesore në planin e biznesit, e cila përfshin transaksionet
pagesore që planifikohen të kryhen nëpërmjet agjentëve,
pas korrigjimeve të mundshme me kërkesë të Bankës
Popullore, e paraqitur si mesatare mujore e 12 muajve të
ardhshëm, nuk tejkalojn 25.000.000 denarë.
Kërkesa sipas paragrafit (1) të kësaj pike paraqitet në
pajtimme pikën 3) të këtij vendimi.
Kërkesës, sipas paragrafit (1) të kësaj pike, shoqëria
tregtare i bashkëngjit dokumentet, të dhënat dhe/ose
informacionin sipas pikës 4), nënpikat 4.1.), 4.2.), 4.3.),
4.5.), 4.6.), 4.7.), 4.9.), 4.10.), 4.11.), 4.12.), 4.13.), 4.14.),
4.15.), 4.16.), 4.17.), 4.18.), 4.20.), 4.21.) dhe 4.22.) të këtij
vendimi dhe dëshmi se ka kapital fillestar në pajtim me
nenin 28, paragrafi (3) të ligjit dhe dëshmi për burimet e
mjeteve nga të cilat është siguruar kapitali fillestar.
Si dëshmi se shoqëria tregtare ka kapital fillestar në
pajtim me nenin 28, paragrafi (3) të ligjit (kapitali fillestar
së paku 1.300.000,00 denarë) dorëzohen:
- dëshmi nga Regjistri Qendror i Republikës së
Maqedonisë së Veriut me të cilën konfirmohet shuma e
kapitalit fillestar të parashtruesit të kërkesës të regjistruar si
kapital bazë dhe
- deklaratë nga themeluesit/pronarët e shoqërisë
tregtare, e dhënë nën përgjegjësinë e plotë penale dhe
materiale për burimet e mjeteve të investuara, respektivisht
bazën për blerjen e aksioneve, respektivisht aksionet në
shoqërinë tregtare, duke bashkangjitur dëshminë e
burimeve të mjeteve (raporti i auditimit, llogaria vjetore,
vendimi i trashëgimisë, konfirmim nga banka ose
institucion tjetër financiar për shumën dhe datën e mjeteve
të investuara, dokument mbi shumën e pagës dhe të
ardhurave të realizuara në baza të tjera ose dëshmi të tjera
përkatëse, në varësi të faktit nëse themeluesit/pronarët e
shoqërisë tregtare janë persona fizikë ose juridikë).
12. Nëse vlera totale e transaksioneve pagesore të
kryera në 12 (dymbëdhjetë) muajt e fundit tejkalon vlerën e
parashikuar sipas pikës 11), paragrafi (1) të këtij vendimi,
institucioni pagesor që ka marrë leje për ofrimin e
shërbimeve pagesore me qasje të lehtësuar është i detyruar
që brenda 30 (tridhjetë) ditëve nga dita e tejkalimit të
vlerës, te Banka Popullore duhet të paraqesë kërkesë për
marrjen e lejes për ofrimin e shërbimeve pagesore në
pajtim me pikën 2) të këtij vendimi.
Бр. 289 - Стр. 57
13. Me përjashtim të pikës 2) të këtij vendimi, shoqëria
tregtare e themeluar në Republikën e Maqedonisë së Veriut
e cila synon të emetojë para elektronike, i paraqet kërkesë
Bankës Popullore për marrjen e lejes për emetimin e
parave elektronike me qasje të lehtësuar, nëse mesatarja e
parashikuar e shumës së parave elektronike të emetuara të
papërdorura të paraqitura në planin e biznesit, pas
korrigjimeve të mundshme me kërkesë të Bankës
Popullore, nuk i kalon 100.000.000 denarë.
Kërkesa sipas paragrafit (1) të kësaj pike paraqitet në
pajtueshmëri me pikën 3) të këtij vendimi.
Kërkesës sipas paragrafit (1) të kësaj pike, shoqëria
tregtare i bashkëngjit dokumentet, të dhënat dhe/ose
informacionin sipas pikës 4), nënpikat 4.1.), 4.2.), 4.3.),
4.5.), 4.6.), 4.7.), 4.9.), 4.10.), 4.11.), 4.12.), 4.13.), 4.14.),
4.15.), 4.16.), 4.17.), 4.18.), 4.20.), 4.21.) dhe 4.22) të këtij
vendimi dhe dëshmi se ka kapital fillestar në pajtim me
nenin 28, paragrafi (5) të ligjit dhe dëshmi për burimet e
mjeteve nga të cilat sigurohet kapitali fillestar.
Si dëshmi se shoqëria tregtare ka kapital fillestar në
pajtim me nenin 28, paragrafi (5) të ligjit (kapitali fillestar
prej së paku 3.620.000,00 denarë) dorëzohet:
- dëshmi nga Regjistri Qendror i Republikës së
Maqedonisë së Veriut që konfirmon shumën e kapitalit
fillestar të parashtruesit të kërkesës të regjistruar si kapital
bazë dhe
- deklaratë nga themeluesit/pronarët e shoqërisë
tregtare, e dhënë me përgjegjësi të plotë penale dhe
materiale për burimet e mjeteve të investuara, respektivisht
bazën e blerjes së pjesës së aksioneve, respektivisht
aksioneve në shoqërinë tregtare, me dëshmi të burimeve të
mjeteve (raporti i auditimit, llogaria vjetore, vendimi i
trashëgimisë, vërtetim nga banka ose institucion tjetër
financiar për shumën dhe datën e mjeteve të investuara,
dokument për shumën e pagës dhe të ardhurave të fituara
në baza të tjera ose dëshmi të tjera të rëndësishme,
varësisht nëse themeluesit/pronarët e shoqërisë tregtare
janë persona fizikë ose juridikë).
14. Nëse shuma mesatare e emetimit të parave
elektronike të papërdorur e tejkalon vlerën sipas pikës 13),
paragrafi (1) të këtij vendimi, institucioni i parave
elektronike që ka marrë leje për emetimin e parave
elektronike me qasje të lehtësuar është i detyruar brenda 30
(tridhjetë) ditëve nga dita e tejkalimit të vlerës së Bankës
Popullore të paraqesë kërkesë për marrjen e lejes për
emetimin e parave elektronike në pajtim me pikën 2) të
këtij vendimi.
15. Së bashku me kërkesën sipas pikës 2), 8), 11) dhe
13) të këtij vendimi, te Banka Popullore dorëzohen edhe
kërkesa, dokumentet, të dhënat dhe informacionet: - për
dhënien e pëlqimit paraprak për anëtarët e organit drejtues
të institucionit pagesor, respektivisht institucionit për para
elektronike/shoqëri tregtare që synon të ofrojë vetëm
shërbime pagesore sipas nenit 8, paragrafi (1), pika 8) të
këtij ligji (shërbimet për ofrimin e informatave për llogaritë
pagesore), sipas kapitullit V të këtij vendimi.
- për dhënien e pëlqimit paraprak për përvetësim të
pjesëmarrjes të kualifikuar në institucionin pagesor,
respektivisht në institucionin e parave elektronike,
respektivisht shoqëri tregtare që synon të ofrojë vetëm
shërbiminpagesor nga neni 8, paragrafi (1), pika 8) të Ligjit
(shërbimet për dhënien e informacionit për llogaritë
pagesore ), në pajtim me kapitullib V të këtij vendimi
16. Gjatë vendimit të lëshimit të licencës për ofrimin e
shërbimeve pagesore, respektivisht licencë për lëshimin e
parave elektronike/ licencë për të ofruar shërbime pagesore
me qasje të lehtësuar ose licencë për të lëshuar para
elektronike me qasje të lehtësuar, vlerësohen veçanërisht:
Стр. 58 - Бр. 289
- identifikimi i burimeve të mjeteve nga të cilat
sigurohet kapitali fillestar/për fitimin e pjesëmarrjes së
kualifikuar, ligjshmërinë e origjinës së tyre;
- identiteti, forma juridike, struktura e pronësisë,
gjendja financiare/gjendja pronësore, reputacioni i
parashtruesit të kërkesës, të personave të lidhur me të (dy
ose më shumë persona fizikë janë persona të lidhur nëse
njëri prej personave fizik është bashkëshort ose person me
të cilin ai jeton në bashkësi jashtëmartesore, fëmijë ose
fëmijë të adoptuar, prind ose person nën kujdestarinë e
personit tjetër fizik ose dy ose më shumë persona janë
persona të lidhur nëse paraqesin rrezik vetëm sepse njëri
prej tyre, drejtpërdrejt ose tërthorazi, ushtron kontroll mbi
tjetrin), të personit fizik ose juridik, i cili drejtpërdrejt ose
tërthorazi, nëpërmjet lidhjeve të ngushta, ka pjesëmarrje të
kualifikuar te parashtruesi i kërkesës. Personi i cili në
mënyrë të drejtpërdrejtë ose të tërthortë, nëpërmjet lidhjeve
të ngushta, zotëron pjesëmarrje të kualifikuar te
parashtruesi i kërkesës, do të konsiderohet se ka
reputacionin e duhur nëse është i ndershëm, kompetent,
punëtor dhe posedon integritet personal dhe cilësi që
ofrojnë siguri se personi nuk do të ndikojë në drejtim të
rrezikimit të stabilitetit dhe sigurisë së institucionit pagesor
respektivisht institucion për paranë elektronike dhe se nuk
do të dëmtojë reputacionin dhe besimin e publikut tek
institucioni pagesor, respektivisht institucioni i parave
elektronike. Personi fizik, i cili në mënyrë të drejtpërdrejtë
ose të tërthortë, nëpërmjet lidhjeve të ngushta, ka
pjesëmarrje të kualifikuar te parashtruesi i kërkesës, nuk e
plotëson kërkesën për reputacion nëse ekzistojnë rrethanat
e përcaktuara në nenin 19, paragrafi (5) të ligjit. Personi
juridik, i cili në mënyrë të drejtpërdrejtë ose të tërthortë,
nëpërmjet lidhjeve të ngushta, ka pjesëmarrje të kualifikuar
te parashtruesi i kërkesës, nuk e plotëson kërkesën për
reputacion, nëse ekzistojnë rrethanat e përcaktuara në
nenin 19, paragrafi (6) të ligjit;
- identiteti, reputacioni dhe kompetenca profesionale të
personit që është anëtar i organit udhëheqës të parashtruesit
të kërkesës. Në lidhje me vlerësimin e (mos)plotësimit të
kushtit për reputacionin e personit fizik, që është anëtar i
organit udhëheqës, zbatohen në mënyrë të duhur dispozitat
e paragrafit (1), nënparagrafit (2) të kësaj pike për
vlerësimin e (mos)plotësimit së kushtit për reputacionin e
personit fizik, i cili drejtpërdrejt ose tërthorazi, nëpërmjet
lidhjeve të ngushta, zotëron pjesëmarrje të kualifikuar;
- organizimi i parashtruesit të kërkesës dhe sigurimin e
kushteve për funksionimin e institucionit pagesor,
përkatësisht institucionit për para elektronike në
pajtueshmëri me ligjin dhe/ose rregulloret e miratuara në
bazë të këtij ligji;
- struktura udhëheqëse dhe organizative e parashtruesit
të kërkesës e cila duhet të jetë e qartë dhe të përfshijë
ekzistencën e: procedurat e duhura për identifikimin,
udhëheqjen, mbikëqyrjen dhe raportimin e të gjitha
rreziqeve ndaj të cilave institucioni pagesor, respektivisht
institucioni i parave elektronike, është i ekspozuar ose
mund të ekspozohet;
- sistemin e duhur të udhëheqjes me kompetenca dhe
përgjegjësi të përcaktuara qartë; sistemet e kontrollit të
brendshëm, duke përfshirë procedurat administrative,
procedurat e brendshme të menaxhimit të rrezikut dhe
procedurat e kontabilitetit, si dhe plan të vazhdimësisë së
operimit, të cilat janë të përshtatshme dhe proporcionale
me natyrën, shtrirjen dhe kompleksitetin e shërbimeve
pagesore që do të ofrohen, respektivisht të emetimit të
parave elektronike.
- nëse për shkak të kryerjes së aktiviteteve sipas nenit
11, paragrafët (2) dhe (3) të ligjit (shërbimet dhe aktivitetet
që mund të kryejnë institucioni pagesor dhe institucioni i
parave elektronike, përveç ofrimit të shërbimeve pagesore
sipas nenit 8 të ligjit) do të kërcënohej stabiliteti dhe
30 декември 2022
siguria e funksionimit të institucionit pagesor apo
institucionit të parave elektronike, apo nëse, për shkak të
këtyre aktiviteteve, mbikëqyrja e institucionit pagesor apo
institucionit të parave elektronike në pajtim me ligjin do të
pamundësohej apo do të bëhej dukshëm më e vështirë;
- nëse për shkak të ekzistencës së lidhjeve të ngushta të
parashtruesit të kërkesës me persona të tjerë juridikë ose
fizikë, mbikëqyrja e institucionit pagesor, gjegjësisht
institucionit për para elektronike në pajtueshmëri me ligjin,
do të ishte e pamundur apo dukshëm më e vështirë;
- nëse për shkak të rregulloreve dhe praktikave të një
vendi të tretë që zbatohen për personat me të cilët
parashtruesi i kërkesës ka lidhje të ngushta, mbikëqyrja e
institucionit pagesor, respektivisht institucionit të parave
elektronike në pajtueshmëri me ligjin, do të ishte e
pamundur ose dukshëm më të vështirësuara ;
- nëse në kërkesë ka mospajtueshmëri që nuk mund të
shpjegohen.
17. Me rastin e vendosjes të kërkesës së shoqërisë
tregtare sipas pikës 8) të këtij vendimi për regjistrim në
Regjistrin e Institucioneve Pagesore, vlerësohet
veçanërisht:
- identitetin, formën juridike, strukturën e pronësisë,
gjendjen financiare/gjendjen pronësore, reputacionin e
shoqërisë tregtare, të personave të lidhur me të (në
mënyrën e përcaktuar në pikën 16), paragrafi (1),
nënparagrafi (2) të këtij vendimi), të personit fizik ose
juridik, i cili në mënyrë të drejtpërdrejtë ose të tërthortë,
nëpërmjet lidhjeve të ngushta, zotëron një pjesë të
kualifikuar në shoqërinë tregtare. Në lidhje me vlerësimin e
(mos)plotësimit të kushtit për reputacionin e personit fizik
ose juridik, i cili në mënyrë të drejtpërdrejtë ose të
tërthortë, nëpërmjet lidhjeve të ngushta, ka pjesëmarrje të
kualifikuar në këtë shoqëri tregtare në mënyrë të duhur do
të zbatohen dispozitat sipas pikës 16), paragrafi (1),
nënparagrafi (2) të këtij vendimi;
- identitetin, reputacionin dhe kompetencën
profesionale të personit që është anëtar i organit udhëheqës
të shoqërisë tregtare. Në lidhje me vlerësimin e
(mos)plotësimit të kushtit për reputacionin e personit fizik
që është anëtar i organit udhëheqës, dispozitat e pikës 16),
paragrafi (1), nënparagrafi (2) të këtij vendimi për
vlerësimin e (mos)plotësimit të kushtit për reputacionin e
personit fizik do të zbatohet në pajtim me rrethanat personi
i cili në mënyrë të drejtpërdrejtë ose të tërthortë, nëpërmjet
lidhjeve të ngushta, zotëron pjesëmarrje të kualifikuar;
- organizimi i shoqërisë tregtare dhe sigurimi i
kushteve për funksionimin e një institucioni pagesor,
respektivisht institucioni i parave elektronike në
pajtueshmëri me Ligjin dhe/ose rregulloret e miratuara në
bazë të këtij ligji;
- nëse për shkak të kryerjes së aktiviteteve sipas nenit
11, paragrafët (2) dhe (3) të ligjit (shërbimet dhe aktivitetet
që mund të kryejnë institucioni pagesor dhe institucioni i
parave elektronike, përveç ofrimit të shërbimeve pagesore
sipas nenit 8 të ligjit) do të kërcënohej stabiliteti dhe
siguria e punës së institucionit pagesor, gjegjësisht
institucionit për para elektronike, ose nëse për shkak të
këtyre aktiviteteve, mbikëqyrja e institucionit pagesore,
gjegjësisht institucionit për para elektronike në pajtim me
ligjin, do të ishin të pamundur ose do të pengoheshin
ndjeshëm;
- nëse, për shkak të ekzistencës së lidhjeve të ngushta të
shoqërisë tregtare, mbikëqyrja e institucionit pagesor,
respektivisht institucionit të parave elektronike në
pajtueshmëri me ligjin, do të ishte e pamundur apo
dukshëm më e vështirë;
- nëse për shkak të rregulloreve dhe praktikave të
vendit të tretë që zbatohen për personat me të cilët shoqëria
tregtare ka lidhje të ngushta, mbikëqyrja pagesore e
30 декември 2022
institucionit, respektivisht institucionit të parave
elektronike në pajtim me ligjin, do të ishte e pamundur ose
dukshëm më e vështirë;
- përcaktohet nëse në kërkesë ka mospajtueshmëri që
nuk mund të shpjegohen.
18. Në bazë të vlerësimit, sipas pikës 16) të këtij
vendimi, Banka Popullore miraton vendim për lëshimin e
licencës për ofrimin e shërbimeve pagesore/licencën për
lëshimin e parave elektronike/licencën për ofrimin e
shërbimeve pagesore me qasje të lehtësuar/licencën për
emetimin e parave elektronike me qasje të lehtësuar ose
vendimin për refuzimin e kërkesës, brenda 90 (nëntëdhjetë)
ditëve nga dita e marrjes së kërkesës së plotë, sipas pikës
2), 11) dhe 13) të këtij vendimi.
Nëse kërkesa nuk është e plotë, Banka Popullore e
njofton parashtruesin e kërkesës që të dorëzojë
dokumentet, të dhënat dhe/ose informacionet më së shumti
brenda 30 (tridhjetë) ditëve. Ky afat nuk llogaritet në afatin
sipas paragrafit (1) të kësaj pike.
Në licencën e lëshuar në pajtim me paragrafin (1) të
kësaj pike, në mënyrë individuale renditen shërbimet
pagesore, sipas nenit 8, paragrafi (1) të ligjit që mund të
ofrojë institucioni pagesor, përkatësisht institucioni për
para elektronike.
Institucioni pagesor, respektivisht institucioni i parave
elektronike, është i detyruar që menjëherë ta njoftojë
Bankën Popullore për çdo ndryshim në dokumentet, të
dhënat dhe/ose informacionin në bazë të të cilave është
lëshuar leja.
19. Në bazë të vlerësimit, sipas pikës 17) të këtij
vendimi, Banka Popullore merr vendim për regjistrimin e
ofruesit të shërbimeve pagesore në Regjistrin e
Institucioneve Pagesore ose refuzimin e kërkesës për
regjistrim, në afat prej 90 (nëntëdhjetë) ditësh nga dita e
pranimit të kërkesën së kompletuar, sipas pikës 8) të këtij
vendimi.
Nëse kërkesa nuk është e kompletuar, Banka Popullore
njofton shoqërinë tregtare që t'i dorëzojë dokumentet, të
dhënat dhe/ose informacionet ne afat prej 30 (tridhjetë)
ditësh. Ky afat nuk llogaritet në afatin sipas paragrafit (1)
të kësaj pike..
Ofruesi i shërbimeve pagesore është i detyruar që
menjëherë ta njoftojë Bankën Popullore për çdo ndryshim
në dokumentet, të dhënat dhe/ose informatat në bazë të të
cilave është nxjerrë vendimi për regjistrimin e ofruesit të
shërbimeve pagesore në Regjistrin e Institucioneve
Pagesore.
III. PLOTËSIM I LICENCËS OSE REVOKIMI I
LICENCËS SË OFRIMIT TË SHËRBIMEVE
PAGESORE PËR LËSHIMIN E PARAVE
ELEKTRONIKE
20. Nëse institucioni pagesor, respektivisht institucioni
i parave elektronike, pas marrjes së licencës për ofrimin e
shërbimeve pagesore, respektivisht për lëshimin e parave
elektronike, synon të ofrojë shërbime pagesore që nuk janë
të përcaktuara në licencë, është i detyruar të paraqesë
kërkesë pranë Bankës Popullore për plotësimin e licencës,
në pajtim me dispozitat e nenit 16 të ligjit dhe kapitullit II
të këtij vendimi.
21. Nëse institucioni pagesor synon të emetojë para
elektronike është i detyruar që të paraqesë kërkesë te
Banka Popullore për marrjen e licencës për emetimin e
parave elektronike në pajtim me dispozitat e nenit 16 të
ligjit dhe kapitullit II të këtij vendimi.
Në rastet sipas paragrafit (1) të kësaj pike, Banka
Popullore merr vendim me të cilin lëshohet licenca për
dhënien e parave elektronike dhe anulohet aktvendimi për
lëshimin e licencë për ofrimin e shërbimeve pagesore ose
vendim për refuzimin e kërkesës.
Бр. 289 - Стр. 59
Institucioni i parave elektronike, në afat prej 15
(pesëmbëdhjetë) ditësh nga marrja e licencës, është i
detyruar që të dorëzojë te Banka Popullore dëshmi për
ndryshimin e Regjistrit Qendror të Republikës së
Maqedonisë Veriore, pas së cilës Banka Popullore e fshin
institucionin e pagesës nga Regjistri i Institucioneve
Pagesore.
22. Në lidhje me dokumentet, të dhënat dhe/ose
informacionin e paraqitur në kërkesë, sipas pikës 20) dhe
21) të këtij vendimi, dhe procedurën e vendimmarrjes për
këto kërkesa, zbatohen në pajtueshmëri me dispozitat e
kapitullit II të këtij vendimi.
23. Leja e lëshuar në bazë të kërkesës, sipas pikës 20)
të këtij vendimi, konsiderohet pjesë përbërëse e licencës
për ofrimin e shërbimeve pagesore për institucionin
pagesor.
IV. LËSHIMI I LICENCËS PËR NDRYSHIMET E
STATUSIT TË INSTITUCIONIT PAGESOR LIDHUR
ME INSTITUCIONIN E PARAVE ELEKTRONIKE
24. Institucioni pagesor, gjegjësisht institucioni për
para elektronike, mund të bëjë ndryshime statusore, pas
marrjes së licencës nga Banka Popullore.
Institucioni pagesor, respektivisht institucioni për para
elektronike, paraqet kërkesë në Bankën Popullore me
dokumente, të dhëna dhe/ose informacione në lidhje me
ndryshimet e statusit për të cilat është paraqitur kërkesa.
25. Në kuptim të këtij vendimi, me ndryshime statusore
të institucionit pagesore, respektivisht institucionit për para
elektronike, kuptohet përvetësimi, bashkimi dhe ndarja në
pajtim me dispozitat e Ligjit të Shoqërive Tregtare, siç
vijon:
25.1. Përvetësimi i një institucioni pagesor,
respektivisht i institucionit të parave elektronike
(institucioni që përbashkohet) me një institucion tjetër
pagese, respektivisht institucion i parave elektronike
(institucion i përvetësuar), me transferimin e të gjitha
aktiveve dhe detyrimeve të institucionit të bashkuar, pa
kryer likuidimin e tij, në këmbim të pjesë të aksioneve,
respektivisht aksioneve të institucionit pranon.
25.2. Bashkimi i dy ose më shumë institucioneve
pagesore, respektivisht institucioneve të parave
elektronike, ku të gjitha institucionet pagesore,
respektivisht institucionet e parave elektronike, humbasin
identitetin e tyre ligjor dhe krijohet institucion i ri
(institucioni-përdorues), në të cilin transferohen të gjitha
asetet dhe detyrimet e institucioneve të bashkuara, në
këmbim të pjesëve të aksioneve, respektivisht aksioneve
nga institucioni i ri (institucioni-përdorues).
25.3. Ndarja e institucioni pagesor, respektivisht një
institucioni të para elektronike nëpërmjet:
- ndarja me themelim, me kalimin e të gjithë aktiveve
dhe detyrimeve të dy ose më shumë institucioneve
pagesore, respektivisht institucioneve të parave
elektronike, ku institucioni pagesor, përkatësisht
institucioni i parave elektronike që ndahet, ndalon pa u
kryer likuidimi;
- ndarja me marrjen në dorëzim, me kalimin e të gjithë
pronës dhe detyrimeve të dy ose më shumë institucioneve
ekzistuese pagesore, gjegjësisht institucioneve të parave
elektronike, ku institucioni pagesor, respektivisht
institucioni i parave elektronike që ndahet, pushon pa kryer
likuidim;
- ndarjen me themelim, me kalimin e një pjese të
pronës dhe detyrimeve të saj në një ose më shumë
institucione pagesore, respektivisht institucione të parave
elektronike, ku institucioni pagesor, respektivisht
institucioni i parave elektronike që ndahet, nuk ndalon;
Стр. 60 - Бр. 289
- ndarja me marrjen në dorëzim, me transferimin e një
pjese të pronës dhe detyrimeve të një ose më shumë
institucioneve ekzistuese pagesore, respektivisht
institucioneve të parave elektronike, ku institucioni
pagesor, respektivisht institucioni i parave elektronike që
ndahet, nuk ndalon së ekzistuari.
26. Me kërkesën për dhënien e licencës për ndryshimin
e statusit “përvetësim” në Bankën Popullore dorëzohen:
26.1. Vendimi i partnerit të vetëm/mbledhja e
partnerëve/mbledhja e aksionarëve të institucionit pagesor,
respektivisht institucionit të parave elektronike që
përvetësohet dhe i institucionit pagesor, respektivisht
institucionit të parave elektronike që përvetësohet, për të
filluar procedurën e anëtarësimit.
26.2. Akti i themelimit (Marrëveshja e themelimit të
shoqërisë, Deklarata e themelimit ose Statuti) i institucionit
pagesor, respektivisht institucionit të parave elektronike që
përvetësohet nëse bëhen ndryshime në aktin ekzistues të
themelimit, i cili përmban të dhënat e përcaktuara me
Ligjin e Shoqërive Tregtare.
26.3. Marrëveshja e përvetësimit e lidhur ndërmjet
organeve udhëheqëse të institucionit pagesor, respektivisht
institucionit të parave elektronike që përvetësohet dhe
institucionit pagesor, respektivisht institucionit të parave
elektronike që përvetësohet. Marrëveshja duhet të
përmbajë në mënyrë të duhur të dhënat e përcaktuara me
Ligjin e Shoqërive Tregtare.
26.4. Plani strategjik dhe operacional i përgatitur nga
institucioni pagesor, respektivisht institucioni i parave
elektronike që përvetëson, i cili duhet të përmbajë analizë
të nevojës për përvetësim dhe projeksionet e raporteve
financiare për institucionin pagesor, respektivisht
institucion i parave elektronike që përvetëson.
26.5. Të dhëna për numrin dhe arsimimin e punonjësve
që do të merren përsipër nga institucioni pagesor,
respektivisht institucioni i parave elektronike që
përvetësohet.
26.6. Bilanci i institucionit pagesor, respektivisht
institucionit të parave elektronike që përvetëson, nga i cili
mund të shihet shuma e mjeteve personale. Bilanci i
institucionit pagesor, respektivisht i institucionit të parave
elektronike që përvetëson, fitohet pas konsolidimit të
kërkesave dhe detyrimeve të ndërsjella me institucionet që
përvetësohet, të audituara nga auditues i autorizuar.
26.7. Dokumentacioni dhe kërkesa nga kapitullit V të
këtij vendimi, nëse nga përvetësimi rezulton ndryshimi i
anëtarit/anëtarëve të organit udhëheqës të institucionit
pagesor, respektivisht institucionit të parave elektronike që
përvetëson.
27. Me kërkesën për lëshimin e licencës për ndryshim
të statusit “bashkim” në Bankën Popullore dorëzohet:
27.1. Vendimi i partnerit të vetëm/mbledhja e
partnerëve/mbledhja e aksionarëve të institucionit pagesor,
respektivisht institucioneve të parave elektronike që
bashkohen, për të nisur procedurat e bashkimit.
27.2. Marrëveshja e bashkimit e lidhur ndërmjet
organeve udhëheqëse e institucioneve pagesore,
respektivisht institucioneve të parave elektronike që
bashkohen. Marrëveshja duhet të përmbajë në mënyrë të
duhur të dhënat e përcaktuara me Ligjin e Shoqërisë
Tregtare.
27.3. Bilanci fillestar i institucionit të ri pagesor,
respektivisht institucionit të parave elektronike, nga i cili
do të mund të shihet shuma e kapitalit fillestar të tij.
Bilanci fillestar merret pas konsolidimit të kërkesave dhe
detyrimeve të ndërsjella të institucioneve pagesore,
respektivisht të institucioneve të parave elektronike që
bashkohen dhe duhet të auditohen nga një auditor i
autorizuar.
30 декември 2022
27.4. Dëshmi se shuma e nevojshme e mjeteve për të
arritur kapitalin fillestar është paguar në llogarinë e
përkohshme te mbajtësi i transaksionit pagesor, përderisa
për të arritur shumën e kërkuar të kapitalit fillestar
kërkohet pagesë shtesë e mjeteve.
27.5. Dokumentacioni dhe kërkesat përkatëse nga
kapitullit II (pika 4), nënpika 4.16.)) të këtij vendimi për
personat të cilët nëpërmjet personave me të cilët kanë
lidhje të ngushta do të kenë pjesëmarrje të kualifikuar në
institucionin e ri pagesor, respektivisht institucionin e
parave elektronike dhe nga kapitullit V të këtij vendimi për
anëtarët e organit udhëheqës.
28. Me kërkesën për dhënien e lejes për ndryshim
statusi “ndarje” në Bankën Popullore dorëzohen:
28.1. Vendimi i partnerit të vetëm/mbledhja e
partnerëve/mbledhja e aksionarëve të institucionit pagesor,
respektivisht institucionit të parave elektronike që ndahet,
për të nisur procedurat e ndarjes.
28.2. Plan i ndarjes i miratuar nga organi udhëheqës i
institucionit pagesor, respektivisht institucioni i parave
elektronike që ndahet. Plani i ndarjes duhet të përmbajë në
mënyrë të duhur të dhënat e përcaktuara me Ligjin e
Shoqërive Tregtare.
29. Në rastet e ndarjes nëpërmjet themelimit dhe
veçimit nëpërmjet themelimit, përveç dokumentacionit,
sipas pikës 28), nënpikat 28.1.) dhe 28.2.), me kërkesën për
lëshimin e lejes për ndryshim të statusit, dorëzohet edhe
dokumentacioni i mëposhtëm:
29.1. Bilanci fillestar i institucioneve të reja pagesore,
respektivisht institucioneve e parave elektronike, nga të
cilat mund të shihet shuma e kapitalit fillestar. Gjendja
fillestare merret pas pjesëtimit të kërkesës dhe detyrimeve
të institucionit pagesor, respektivisht institucionit të parave
elektronike, i cili ndahet dhe duhet të auditohet nga një
auditues i autorizuar.
29.2. Dëshmi se shuma e nevojshme e mjeteve për të
arritur kapitalin fillestar, është paguar në llogarinë
pagesore ose llogarinë tjetër të duhur të parashtruesit të
kërkesës, nëse ndarja e institucionit pagesor, respektivisht
institucioni i parave elektronike, nuk është siguruar shuma
e nevojshme e kapitalit fillestar të institucioneve të reja
pagesore, respektivisht institucioneve e parave elektronike.
29.3. Dokumentacioni dhe kërkesat përkatëse nga
kapitullit II (pika 4 nënpika 4.16.)) të këtij vendimi për
personat të cilët nëpërmjet personave me të cilët kanë
lidhje të ngushta do të kenë pjesëmarrje të kualifikuar në
institucionet e reja pagesore, respektivisht institucionet e
parave elektronike dhe nga kapitullit V të këtij vendimi për
anëtarët e organit udhëheqës.
30. Në rastet e ndarjes me marrjen në dorëzim dhe
veçimit me marrjen në dorëzim, përveç dokumentacionit
sipas pikës 28), nënpikat 28.1.) dhe 28.2.), në kërkesë për
lëshimin e lejes për ndryshim statusi dorëzohet edhe
dokumentacioni në vijim:
30.1. Akti i themelimit (Deklarata e themelimit të
shoqërisë, Marrëveshja e themelimit të shoqërisë, Statuti) i
institucionit pagesor, respektivisht institucionit e parave
elektronike, i cili u shpërndahet edhe institucioneve
ekzistuese pagesore, respektivisht institucioneve e parave
elektronike, nëse janë bërë ndryshime në aktet ekzistuese
për themelim, të cilat duhet të përmbajnë të dhënat e
përcaktuara me Ligjin e Shoqërive Tregtare.
30.2. Plan strategjik dhe operacional për arsyetimin
ekonomik të ndarjes, i cili duhet të përmbajë analizë të
nevojës për ndarje dhe projeksione të raporteve financiare,
të përgatitur për institucionin pagesor, respektivisht
institucionin e parave elektronike, i cili është i ndarë edhe
për institucionet ekzistuese pagesore, respektivisht
institucionet e parave elektronike.
30 декември 2022
30.3. Bilancet e institucionit pagesor, respektivisht të
institucioni e parave elektronike i cili ndahet edhe me
institucionet ekzistuese pagesore, respektivisht
institucionet e parave elektronike, nga të cilat do të mund
të shihet shuma e mjeteve personale të institucionit
pagesor, respektivisht institucionit të parave elektronike i
cili ndahet edhe me institucionet ekzistuese pagesore,
respektivisht institucionet për para elektronike. Bilancet
fitohen pas ndarjes dhe/ose konsolidimit të kërkesave dhe
detyrimeve të institucionit pagesor, respektivisht
institucionit e parave elektronike, i cili gjithashtu ndahet në
institucionet ekzistuese pagesore, respektivisht
institucionet e parave elektronike dhe duhet të auditohet
nga auditues i autorizuar.
30.4. Të dhënat për numrin dhe arsimimin e
punonjësve të marra nga institucioni pagesor, respektivisht
institucioni i parave elektronike që ndahet.
30.5. Dokumentacioni dhe kërkesat përkatëse nga
kapitullit V të këtij vendimi, nëse nga ndarja rezulton me
ndryshime në anëtarët e organit udhëheqës të institucionit
pagesor, respektivisht të institucionit të parave elektronike
që ndahet, ose të institucioneve ekzistuese pagesore,
respektivisht të institucioneve të parave elektronike.
30.6. Dokumentacionin dhe kërkesat e duhura nga
kapitullit II (pika 4, nënpika 4.16.)) të këtij vendimi, si dhe
të dhënat për identitetin e aksionarëve, respektivisht
pronarëve të pjesëve të aksioneve me pjesëmarrje të
kualifikuar në institucionet ekzistuese pagesore,
respektivisht institucionet e parave elektronike, nëse ndarja
rezulton në ndryshime në strukturën e pronësisë së
institucioneve ekzistuese.
31. Krahas dokumentacionit sipas pikës 26), 27), 28),
29) dhe 30) të këtij vendimi, Banka Popullore mund të
kërkojë dokumente shtesë, të dhëna dhe/ose informacione,
si dhe sqarim shtesë të dokumentacionit tashmë të dorëzuar
nga institucioni pagesor, respektivisht institucioni i parave
elektronike që ka paraqitur kërkesën për dhënien e lejes së
ndryshimit të statusit.
32. Me rastin e vendosjes për kërkesën për leje për
ndryshim statusi, vlerësohet nëse institucionet e reja
pagesore, respektivisht ato të reja apo ekzistuese,
respektivisht institucionet e parave elektronike, do të jenë
të organizuara dhe të afta për të menaxhuar rreziqet dhe për
të punuar në pajtueshmëri me rregulloret dhe standardet e
punës, ku veçanërisht do të vlerësohet, kudo që është e
zbatueshme, përmbushja e kritereve sipas pikës 16) të këtij
vendimi, si dhe:
- a janë bërë të gjitha përgatitjet për zbatimin e duhur të
ndryshimit të statusit;
- nëse plani strategjik dhe operacional dhe bilanci
tregojnë se institucioni pagesor/institucioni i parave
elektronike, respektivisht institucioni pagesor/institucioni i
parave elektronike do të punojnë në mënyrë të besueshme
dhe të qëndrueshme;
- nëse me ndryshim të statusit nuk do të rrezikohet
aftësia paguese dhe profitabiliteti i institucionit pagesor,
respektivisht institucionit të parave elektronike;
- nëse janë përcaktuar rreziqet e mundshme të
ndryshimit të statusit dhe nëse ato mund të menaxhohen në
mënyrën e duhur;
- nëse janë përcaktuar pikat ku mund të ndodh konflikt
interesi dhe nëse ato do të kontrollohen në mënyrën e
duhur.
33. Në bazë të vlerësimit sipas pikës 32) të këtij vendimi,
Banka Popullore merr vendim për lëshimin e lejes për
ndryshim të statusit ose refuzimin e kërkesës, në afat prej 60
(gjashtëdhjetë) ditësh nga dorëzimi i kërkesës së plotë.
Nëse kërkesa nuk është e plotë, Banka Popullore e
njofton institucionin pagesor, respektivisht institucionin e
parave elektronike, që të dorëzojë dokumentet, të dhënat
Бр. 289 - Стр. 61
dhe informacionet më së shumti në afat prej 30 (tridhjetë)
ditësh. Ky afat nuk llogaritet në afatin sipas paragrafit (1)
të kësaj pike.
34. Për çdo gjë që nuk është e rregulluar me këtë
vendim, në lidhje me ndryshimet statusore të institucioneve
pagesore, respektivisht institucioneve të parave
elektronike, do të zbatohen dispozitat të ligjit të Shoqërive
Tregtare.
V. LËSHIMI I PËLQIMIT PARAPRAK PËR
ANËTAR TË ORGANIT UDHËHEQËS DHE MARRJE
TË PJESËMARRJES SË KUALIFIKUAR TË
INSTITUCIONIT PAGESOR OSE INSTITUCIONIT TË
PARAVE ELEKTRONIKE
Lëshimi i pëlqimit paraprak për anëtar të organit
udhëheqës
35. Për emërimin e udhëheqësve, anëtarëve të bordit
drejtues ose anëtarëve ekzekutiv të bordit të drejtorëve,
institucioni pagesor ose institucioni i parave elektronike
paraqet kërkesë te Banka Popullore për marrjen e pëlqimit
paraprak në pajtim me dispozitat e nenit 16 të ligjit dhe
kapitullit II të këtij vendimi.
36. Drejt kërkesës për marrjen e pëlqimit paraprak,
sipas pikës 35) të këtij vendimi, dorëzohen dokumentet, të
dhënat dhe/ose informacionet, sipas pikës 4) nënpika (4.17)
të këtij vendimi
37. Krahas dokumenteve, të dhënave dhe/ose
informacioneve, sipas pikës 36) të këtij vendimi, Banka
Popullore mund të kërkojë edhe dokumente, të dhëna
dhe/ose informacione tjera shtesë, si dhe precizimin e
mëtejshëm të dokumentacionit të dorëzuar nga institucioni
pagesor ose institucionit i parave elektronike.
Banka Popullore, me detyrë zyrtare, mund të kërkojë
nga organi përkatës në vend ose jasht vendit edhe
dokumenta, të dhëna dhe/ose informacione tjera shtesë për
vlerësim të integritetit dhe reputacionit të personit të
propozuar si anëtar të organit udhëheqës.
38. Banka Popullore realizon intervistë me
udhëheqësin/it e propozuar, anëtarët e bordit drejtues,
anëtarët ekzekutiv të bordit të drejtorëve të institucionit
pagesor ose institucionit të parave elektronike.
39. Gjatë vendosjes në lidhje me kërkesën për lëshim të
pëlqimit paraprak për emërim të udhëheqësve, anëtarëve të
bordit drejtues ose anëtarëve ekzekutiv të bordit të
drejtorëve të institucionit pagesor ose institucionit të
parave elektronike, në bazë të dokumentacionit të
prezantuar sipas pikës 36) dhe 37) të këtij vendimi dhe
intervistën e realizuar sipas pikës 38) të këtij vendimi,
Banka Popullore vlerëson për plotësimin e kushteve të
përcaktuara me ligj, për personin e propozuar.
Posedimi i kompetencës profesionale vlerësohet
nëpërmjet:
- të kryer së paku arsimimin e lartë dhe
- përvojë gjashtë vjeçare në fushën e shërbimeve
pagesore ose sistemeve pagesore, bankim dhe shërbime
tjera financiare ose veprimtari tjetër ose përvojë pune tre
vjeçare si anëtar i organit të udhëheqjes ose si person
udhëheqës në persona juridik në ndonjërën nga këto
veprimtari.
Lidhur me vlerësimin për (mos)përmbushje të kushtit
për reputacion të personit fizik i cili është i propozuar për
anëtar të organit të udhëheqjes së institucionit pagesor ose
institucionit të parave elektronike, përkatësisht zbatohen
dispozitat sipas pikës 16), paragrafi (1), nënparagrafi (2) të
këtij vendimi për vlerësim të (mos)përmbushjes së kushtit
për reputacion të personit fizik i cili drejpërdrejt ose
tërthorazi, nëpërmjet lidhjeve të ngushta, posedon
pjesëmarrje të kualifikuar.
Стр. 62 - Бр. 289
Nëse personi i propozuar për anëtar të organit të
udhëheqjes më parë ka qenë udhëheqës në institucionin
pagesor, institucionin e parave elektronike dhe/ose
operatorin e sistemit pagesor ose ka qenë anëtar në organin
e udhëheqjes ose udhëheqës në ndonjë institucion pagesor
tjetër, institucionit të parave elektronike dhe/ose operatorit
të sistemit pagesor vlerësohet se nga personi a ka pasur
mosrespektim të dispozitave të ligjit dhe rregulloreve të
miratuara në bazë të ligjit dhe/ose mosrespektim sipas
masave të vendosura nga guvernatori, me të cilat
kërcënohet ose është kërcënuar stabiliteti i institucionit
pagesor, ose institucioni i parave elektronike ose operatori i
sistemit pagesor dhe kreditorët.
Nëse personi i propozuar për anëtar të organit të
udhëheqjes është person i huaj me përvojë si anëtar i
organeve të institucioneve financiare, mund të kërkohen të
dhëna përkatëse për vërtetimin e kompetencës dhe
reputacionit të tij profesional mund të kërkojnë nga organi
përkatës kompetent nga vendi prej ku vjen.
40. Në bazë të vlerësimeve sipas pikës 39) të këtij
vendimi, Banka Popullore sjell aktvendim për lëshimin e
pëlqimit paraprak për anëtar të organit për udhëheqje ose
për refuzim të kërkesës në afat prej 60 (gjashtëdhjetë) ditë
nga paraqitja e kërkesës, sipas pikës 35) të këtij vendimi.
Nëse kërkesa nuk është e plotë, Banka Popullore e
njofton institucionin pagesor ose institucionin e parave
elektronike ti dorëzojë dokumentet, të dhënat dhe/ose
informacionet në afat prej 30 (tridhjetë) ditëve. Ky afat nuk
llogaritet në afatin sipas paragrafit (1) të kësaj pike.
41. Banka Popullore mund të lëshojë pëlqim paraprak
për personin e propozuar për anëtar të organit të
udhëheqjes së institucionit pagesor ose institucionit të
parave elektronike me afat më të shkurtë nga afati i caktuar
në kërkesën, nëse vlerëson se është e nevojshme.
42. Pas lëshimit të pëlqimit paraprak për personin e
propozuar për anëtar në organin e udhëheqjes, institucioni
pagesor ose institucioni i parave elektronike te Banka
Popullore dorëzon:
- aktvendim për regjistrim të personit në Regjistrin
Qendror të Republikës së Maqedonisë së Veriut, në afat
prej 5 (pesë) ditë pas regjistrimit;
- aktvendim të ri për qëndrim për punë në Republikën e
Maqedonisë së Veriut për anëtarin e organit të udhëheqjes,
në afat prej 15 (pesëmbëdhjetë) ditë pas kalimit të
vlefshmërisë së aktvendimit të mëparshëm, gjatë periudhës
për të cilën ky person ka marrë pëlqim nga Banka
Popullore.
Lëshimi i pëlqimit paraprak për marrjen e
pjesëmarrjes së kualifikuar
43. Personi fizik ose juridik i cili ka për qëllim të marrë
pjesëmarrje të kualifikuar, drejtpërdrejt ose tërthorazi
nëpërmjet personave me të cilët ka lidhje të ngushtë që ta
rritë pjesëmarrjen, në mënyrë që të marrë së paku 20%,
30% ose 50% të numrit total të aksioneve, ose nga aksionet
e lëshuara me të drejtë vote, ose nga pjesa e institucionit
pagesor, ose institucionit të parave elektronike pa marrë
parasysh nëse i merr aksionet menjëherë ose gradualisht,
paraqet kërkesë te banka kryesore për marrjen e pëlqimit
paraprak në pajtim me dispozitat e nenit 16 të ligjit dhe
kapitullit II të këtij vendimi.
44. Personi fizik ose juridik i cili në bazë të këtij
vendimi në gjyq ose organ kompetent në pajtim me ligj ka
marr pjesëmarrje të kualifikuar, drejtpërdrejtë ose
tërthorazi nëpërmjet personave me të cilët ka lidhje të
ngushtë që ta rrit pjesëmarrjen në mënyrë që do të marrë së
paku 20%, 30% ose 50% të numrit total të aksioneve ose
nga aksionet e lëshuara me të drejtë vote ose nga pjesa e
institucionit pagesor ose institucionit të parave elektronike
30 декември 2022
në afat prej dhjetë ditë nga hyrja në fuqi dhe
plotfuqishmëria e vendimit, paraqet kërkesë te banka
kryesore për marrjen e pëlqimit paraprak në pajtim me
dispozitat e nenit 16 të ligjit dhe kapitullit II të këtij
vendimi.
45. Me përjashtim të pikave 43) dhe 44) të këtij
vendimi, nëse personi fizik ose juridik ka për qëllim të
marrë pjesëmarrje të kualifikuar, drejtpërdrejtë ose
tërthorazi nëpërmjet personave me të cilët ka lidhje të
ngushtë, ose në bazë të vendimit të gjyqit ose organit
kompetent në pajtim me ligj ta rrit pjesëmarrjen në mënyrë
që do të marrë së paku, 50% të numrit total të aksioneve
ose nga aksionet e lëshuara me të drejtë vote ose nga pjesa
e institucionit pagesor ose institucionit të parave
elektronike me qasje të lehtësuar, pa marrë parasysh atë se
a i merr aksionet menjëherë ose gradualisht, paraqet
kërkesë te Banka Kryesore për marrjen e pëlqimit paraprak
në pajtim me dispozitat e nenit 17 dhe 18 të ligjit dhe
kapitullit II, pika 11) dhe 13) të këtij vendimi.
46. Drejt kërkesës, sipas pikës 43),44) dhe 45) të këtij
vendimi veçanarisht dorëzohen:
46.1. Të dhënat për numrin e aksioneve ose shumën e
pjesëmarrjes në institucionin pagesor ose institucionin e
parave elektronike të cilat personit planifikon ti fitojë dhe
pjesëmarrjen procentuale në numrin total të aksioneve ose
të aksioneve të fituara me drejtë vote ose në pjesën, pas
marrjes së planifikuar të aksioneve ose pjesës në
institucionin pagesor, ose në institucionin e parave
elektronike.
46.2. Dokumentet, të dhënat dhe informacionet
përkatëse sipas pikës 4) nënpika (4.16) (4.16.1 dhe/ose
4.16.2) të këtij vendimi.
46.3. Pyetsor i plotësuar për marrjen e pjesëmarrjes së
kualifikuar në institucionin pagesor ose institucionin e
parave elektronike (Formulari 5 ose Formulari 6)
Nënshkrimi i personit që e ka plotësuar pyetësorin, duhet të
vërtetohet nga një person i autorizuar (noter). Personi është
i autorizuar të përgjigjet në secilën nga pyetjet/kërkesat të
përfshira në pyetësorin.
46.4. Dokumente, të dhëna dhe/ose informacione tjera
shtesë të cilat Banka Popullore mund ti kërkojë nga
institucioni pagesor ose institucioni i parave elektronike.
Banka Popullore mund të kërkojë qartësim të mëtejshëm të
tashmë dokumentacionit të paraqitur.
Banka Popullore, me detyrë zyrtare, mund të kërkojë
nga organi përkatës në vend ose jashtë vendit edhe
dokumente, të dhëna dhe/ose informacione tjera shtesë për
vlerësim të integritetit dhe reputacionit të personit i cili ka
për qëllim të marrë pjesëmarrje të kualifikuar në
institucionin pagesor ose institucionin e parave elektronike.
47. Personi fizik ose juridik i cili ka për qëllim të marrë
së paku 50% nga totali i aksioneve ose nga aksionet e
lëshuara me të drejt vote ose nga pjesa e institucionit
pagesor, ose institucionit të parave elektronike drejt
kërkesës së pikave 43), 44) dhe 45) të këtij vendimi,
përkrah dokumenteve, të dhënave dhe/ose informacioneve
sipas pikës 46) të këtij vendimi paraqet edhe plan për tre
vitet e para afariste të punës, me projektim të raporteve
financiare, si dhe të dhëna për ndryshimet e planifikuara në
aktivitetet afariste, organizimin ose udhëheqjen e
institucionit pagesor ose institucionit të parave elektronike.
48. Gjatë vendosjes lidhur me kërkesë për lëshim të
pëlqimit paraprak për marrje të pjesëmarrjes së kualifikuar
në institucionin pagesor ose institucionin e parave
elektronike, në bazë të dokumentacionit të dorëzuar tashmë
sipas pikës 46) dhe 47) të këtij vendimi, Banka Popullore
vlerëson se personi i cili ka për qëllim të marrë pjesëmarrje
të kualifikuar në institucionin pagesor ose institucionin e
parave elektronike i plotëson kushtet e përcaktuara me ligj.
Vlerësimi i referohet të paktën:
30 декември 2022
- vërtetimit të identitetit/ formës ligjore/ strukturës së
pronësisë së personit i cili ka për qëllim të marrë
pjesëmarrje të kualifikuar, si dhe të personave të lidhur me
të (në mënyrë të përcaktuar në pikën 16), paragrafi (1),
nënparagrafi (2) të këtij vendimi) dhe të personave me të
cilët ka lidhje të afërta në pajtim me ligjin;
- vërtetim nëse gjendja financiare e personit i cili ka për
qëllim të marrë pjesëmarrje të kualifikuar në institucionin
pagesor ose institucionin e parave elektronike është
përkatëse lidhur me vlerën e aksioneve ose pjesëmarrjes të
cilën ka për qëllim ta merr ose llojin dhe vëllimin e
aktiviteteve të cilat i kryen institucioni pagesor ose
institucioni i parave elektronike dhe nëse personi ka aftësi
për mbështetje të ardhshme kapitale të institucionit pagesor
ose institucionit të parave elektronike. Gjatë vlerësimit të
gjendjes financiare të personit fizik, vlerësohen mjetet e tij
personale pa u marrë parasysh mjetet e huazuara. Nëse
personi është person juridik, gjendja e tij financiare
vlerësohet mbi bazën e të dhënave nga raportet financiare.
- vërtetimin e burimeve të mjeteve për marrjen e
pjesëmarrjes së kualifikuar, origjinën dhe ligjshmërinë e
tyre;
- reputacioni i personit (dhe i personave të lidhur me të
dhe personave me të cilët ka lidhje të afërta në pajtim me
ligjin). Në lidhje me vlerësimin e mos(plotësimit) të kushtit
për reputacion të personit fizik ose juridik i cili ka për
qëllim të marrë pjesëmarrje të kualifikuar në institucionin
pagesor ose institucionin e parave elektronike përkatësisht
zbatohen dispozitat sipas pikës 16), paragrafi (1), nënpika
(2) të këtij vendimi;
- në rastet kur kërkesa ka të bëjë me marrjen e së paku
50% të totalit të aksioneve ose nga aksionet e lëshuara me
të drejtë vote ose nga pjesa në institucionin pagesor, ose
institucionin e parave elektronike vlerësohet struktura
udhëheqëse dhe organizuese e personit e cila duhet të jetë e
qartë dhe të përfshijë ekzistim të: procedurave përkatëse
për identifikim, udhëheqje, ndjekje dhe raportim për të
gjitha rreziqet të cilat institucioni pagesor ose institucioni i
parave elektronike janë të nënshtruara ose mund të jenë të
nënshtruara;
- qoftë për shkak të ekzistencës së lidhjeve të afërta të
personit me persona tjerë fizik ose juridik dhe/ose strukturë
organizative ose pronësie të personit ose grupit së cilës i
takon, monitorimit ndaj institucionit pagesor ose
institucionit të parave elektronike në pajtim me ligjin, do të
ishte e pamundur ose do të rëndohet ndjeshëm;
- qoftë për shkak rregulloreve ose praktikave të vendit
të tretë të cilat zbatohen për personat me të cilët
parashtruesi i kërkesës ka lidhje të ngushta monitoruesi
ndaj institucionit pagesor ose institucionit të parave
elektronike në pajtim me Ligjin do të ishte e pamundur ose
do të rëndohet ndjeshëm;
- nëse marrja e planifikuar e pjesëmarrjes së kualifikuar
në institucionin pagesor ose institucionin e parave
elektronike është e lidhur me larje të parave dhe/ose
financimin e terrorizmit ose marrja e planifikuar e
zmadhon rrezikun e larjes së parave dhe/ose financimin e
terrorizmit;
- nëse në kërkesën ka mospërputhje të cilat nuk mund
të shpjegohen.
49. Në bazë të vlerësimeve sipas pikës 48) të këtij
vendimi, Banka Popullore sjell aktvendim për lëshimin e
pëlqimit paraprak për marrjen e pjesëmarrjes së kualifikuar
ose për refuzim të kërkesës në afat prej 60 (gjashtëdhjetë)
ditë nga paraqitja e kërkesës sipas pikës 43), 44), 45) të
këtij vendimi.
Nëse kërkesa nuk është e plotë, Banka Popullore e
njofton parashtruesin e kërkesës ti dorëzojë dokumentet, të
dhënat dhe/ose informacionet në afat prej 30 (tridhjetë)
ditësh. Ky afat nuk llogaritet në afatin sipas paragrafit (1)
të kësaj pike.
Бр. 289 - Стр. 63
VI. LËSHIMI I PËLQIMIT PËR NGRITJE TË
FILIALIT NË VEND TË TRETË
50. Institucioni pagesor ose institucioni i parave
elektronike me seli në Republikën e Maqedonisë së Veriut
mund të ofrojë shërbime pagesore dhe/ose të emetojë para
elektronike në vend të tretë vetëm nëpërmjet filialit.
51. Për krijimin e filialit në vend të tretë, institucioni
pagesor ose institucioni i parave elektronike është i
obliguar të marrë pëlqim nga Banka Popullore (në tekstin e
mëposhtëm: pëlqim për krijimin e filialit në vend të tretë).
52. Drejt kërkesës për marrjen e pëlqimit për krijim të
filialit në vend të tretë, institucioni pagesor, ose institucioni
i parave elektronike i paraqet këto dokumente, të dhëna
dhe/ose informacione:
- shteti i cili ka për qëllim hapjen e filialit, si dhe emrin
e organit përgjegjës mbikëqyrës;
- plan afarist për tre vitet e para të punës, e cila duhet të
përmban listë të shërbimeve pagesore të cilat kanë për
qëllim ti ofrojnë nëpërmjet filialit dhe udhëheqjen e filialit.
Në planin afarist të degës duhet të janë hartuar objektivat,
shuma e kapitalit që investohet (nëse ka investim të tillë),
numri i planifikuar i punonjësve për tre vitet e ardhshme,
pritjet në pikëpamje të shumë së rezultatit financiar dhe
treguesit financiar për tre vitet e para të punës së filialit.
- struktura organizative e institucionit pagesor ose
institucioni i parave elektronike, e cila e paraqet çdo njësi
organizuese (sektor, drejtori ose një pjesë të ngjashme
organizative), si dhe përshkrim të shkurtë të funksioneve
dhe përgjegjësive të saj të lidhura me sigurimin e
shërbimeve nëpërmjet filialit;
- lista me emrat, mbiemrat dhe adresën e
banimit/qëndrimit të përkohshëm dhe të përhershëm të
personave të cilët do të jenë përgjegjës për funksionimin e
filialit;
- adresën e filialit në vend të tretë ku Banka Popullore
do të mund të marrë dokumentacion në lidhje me punën e
filialit.
Krahas dokumentacionit, sipas paragrafit (1) të kësaj
pike, Banka Popullore mund të kërkojë edhe dokumente, të
dhëna dhe/ose informacione tjera shtesë, si dhe precizimin
e mëtejshëm të dokumentacionit të dorëzuar nga
institucioni pagesor ose institucionit të parave elektronike e
cila ka paraqitur kërkesë për marrjen e pëlqimit për krijim
të filialit në vend të tretë.
53. Gjatë vendosjes së kërkesës për pëlqim për krijimin
e filialit në vend të tretë, Banka Popullore e vlerëson
ndikimin që do ta ketë krijimi e filialit në vend të tretë në
funksionimin e përgjithshëm të institucionit pagesor ose
institucionit të parave elektronike, nga aspekti i
funksionimit të saj të sigurt dhe stabil, së paku nëpërmjet:
- posedimin e një strukture përkatëse organizative,
teknike dhe kuadri ose gjendje përkatëse financiare për
sigurimin e vëllimit të planifikuar të shërbimeve pagesore
në vend të tretë. Gjithashtu vlerësohet edhe nëse gjendja
financiare e institucionit pagesor ose institucionit të parave
elektronike dhe funksionimi i saj i mëparshëm japin
mundësi për zgjerim të funksionimit në vend të tretë, ku
institucioni duhet i respektojë standardet e punës së
institucioneve pagesore ose institucioneve të parave
elektronike;
- institucioni pagesor, ose institucioni i parave
elektronike mund ti sigurojë të gjitha informacionet dhe të
dhënat e nevojshme për hartim të raporteve të tij financiare
dhe raportet financiare të grupit dhe të vendos sistem për
kontrollim të saktësisë dhe besueshmërisë të të dhënave të
fituara nga filiali në vend të tretë.
- rregulloret e atij vendi të tretë dhe/ose mënyra e
zbatimit të rregulloreve, tregojnë se do të ketë
bashkëpunim dhe shkëmbim adekuat të informacioneve
Стр. 64 - Бр. 289
mes Bankës Popullore dhe organit kompetent të shtetit në
të cilin kërkohet hapja e filialit dhe se zbatimi i
monitorimit në pajtim me dispozitat të ligjit nuk do të jetë i
penguar ose vështirësuar ndjeshëm;
- vlerësim nëse nëpërmjet krijimit të filialit në vend të
tretë, institucioni pagesor ose institucioni i parave
elektronike shmang rregulloret dhe rregullat që nuk janë në
zbatim në Republikën e Maqedonisë së Veriut.
54. Në bazë të vlerësimeve sipas pikës 53) të këtij
vendimi, Banka Popullore sjell aktvendim për lëshimin e
pëlqimit paraprak për krijim të filialit në vend të tretë ose
për refuzim të kërkesës në afat prej 90 (nëntëdhjetë) ditësh
nga paraqitja e plotë e kërkesës.
Institucioni pagesor ose institucioni i parave
elektronike e cila ka marrë pëlqim për krijim të filialit në
vend të tretë që ka për qëllim të bëj ndryshime në
dokumentet, të dhënat dhe/ose informacionet sipas pikës
52) të këtij vendimi, është e obliguar ta njofton Bankën
Popullore së paku 1(një) muaj para se ta bëjë ndryshimin.
VII. OFRIMI I SHËRBIMEVE PAGESORE,
DISTRIBUIMI DHE BLERJA E PARAVE
ELEKTRONIKE NËPËRMJET AGJENTËVE
55. Institucioni pagesor i cili ka për qëllim të jep
shërbime pagesore nëpërmjet agjentit ose institucioni i
parave elektronike i cili ka për qëllim të distribuon dhe blej
para elektronike nëpërmjet agjentit dhe/ose të jep shërbime
pagesore nëpërmjet agjentit është i obliguar të paraqesë
kërkesë te Banka Popullore për regjistrim të agjentit në
Regjistrin e institucioneve pagesore ose në Regjistrin e
parave elektronike.
Bashkë me kërkesën, sipas paragrafit (1) të kësaj pike,
detyrimisht paraqiten:
- të dhënat për emrin, filialin dhe numrin e amzës së
agjentit;
- marrëveshja e bërë mes institucionit pagesor ose
institucionit të parave elektronike dhe agjentit me të cilin
rregullohen të drejtat dhe detyrat e tyre, mënyra e zbatimit
të kontrollit mbi funksionimit të agjentit, me qëllim të
zbatimit të rregulloreve dhe mbrojtje të përdoruesve të
shërbimeve;
- procedurat dhe sistemet e kontrollit së brendshme në
pajtim me Ligjin e Parandalimit të Larjes së Parave dhe të
Financimit të Terrorizmit, ku programi për ulje dhe
udhëheqje efikase të rrezikut të identifikuar nga larja e
parave dhe financimi i terrorizmit të agjentit duhet t’i
përmbajë elementet sipas pikës 4) nënpika (4.14.) të këtij
vendimi;
- të dhënat për identitetin e anëtarëve të organit të
udhëheqjes së agjentit dhe nëse agjenti nuk është ofrues i
shërbimeve pagesore ose emetues i parave elektronike,
dokumentacioni sipas pikës 4) nënpika (4.17.) të këtij
vendimi;
- listën e shërbimeve pagesore, pra distribuimi dhe/ose
blerja e parave elektronike të cilat do t’i kryejë agjenti;
- listën e hapësirave ku agjenti do të ofrojë shërbime
pagesore dhe/ose do të distribuojë dhe blejë para
elektronike;
- deklaratë nga anëtarët e organit të udhëheqjes së
agjentit se pas regjistrimit në regjistrin përkatës, agjenti
përkatësisht do t’i informojë përdoruesit e shërbimeve
pagesore se ato i ofron në emër të institucionit pagesor ose
institucionit të parave elektronike.
56. Në afat prej 60 (gjashtëdhjetë) ditësh nga pranimi i
kërkesës sipas pikës 55) paragrafi (1) të këtij vendimi,
Banka Popullore me aktvendim bën regjistrimin në
Regjistrin e institucioneve pagesore ose në Regjistrin e
institucioneve të parave elektronike ose nëse nga
30 декември 2022
dokumentet, të dhënat dhe/ose informacionet e pikës 55),
paragrafit (2) të këtij vendimi, vërteton se nuk janë
plotësuar kushtet, e refuzon kërkesën dhe e njofton
institucionin pagesor, ose institucionin e parave
elektronike.
57. Agjenti mund të fillojë me punë pas regjistrimit të
tij në Regjistrin e shërbimeve pagesore ose Regjistrin e
institucioneve të parave elektronike.
Për çdo ndryshim të të dhënave, sipas pikës 55)
paragrafi (2) të këtij vendimi, institucioni pagesor ose
institucioni i parave elektronike është i obliguar në afat prej
5 (pesë) ditësh nga ndryshimi ta njoftojë Bankën Popullore
dhe t’ia dorëzojë dokumentet dhe informacionet e
nevojshme në afat prej 5 (pesë) ditëve.
58. Banka Popullore me aktvendim e fshin agjentin nga
Regjistri i shërbimeve pagesore ose Regjistri i
institucioneve të parave elektronike:
1) me kërkesë të institucionit pagesor ose institucionit
të parave elektronike, pra me njoftim të institucionit
pagesor ose institucionit të parave elektronike;
2) nëse konstatohet se agjenti në bazë të dokumenteve,
të dhënave dhe informacioneve të rrejshme ose të pasakta
është regjistruar në Regjistrin e institucioneve pagesore ose
në Regjistrin e institucioneve të parave elektronike ose
3) nëse agjenti nuk i plotëson më kushtet sipas nenit 39
të ligjit dhe kapitullit të vendimit.
Institucioni pagesor ose institucioni i parave
elektronike është e obliguar të ndalojë së ofruari shërbime
nëpërmjet agjentit nga dita e fshirjes së agjentin nga
Regjistri i institucioneve pagesore ose Regjistri i parave
elektronike.
VIII. MËNYRA E DORËZIMIT/SIGURIMIT TË
DOKUMENTACIONIT DHE TË DHËNAVE TË TJERA
DHE INFORMACIONET E NEVOJSHME PËR ZBATIM
TË VENDIMIT
59. Parashtruesi i kërkesës është i obliguar plotësisht ta
përgatit kërkesën të cilën e paraqet te Banka Popullore, ta
kontrollon dhe të sigurohet që kërkesa dhe dokumentacioni
i cili paraqitet drejt kërkesës nuk përmban gabime në
pikëpamje të fakteve, lëshime të tjera ose mospërputhje.
Me kërkesën, parashtruesi i kërkesës paraqet dëshmi
për tarifë të paguar për rishikimin e kërkesës në pajtim me
vendimin për tarifë të vetme të kompensimeve për
shërbimet që i kryen Banka Popullore e Republikës së
Maqedonisë së Veriut.
Me kërkesën duhet të paraqitet edhe dokumentacioni i
plotë i përcaktuar me këtë ligj dhe vendim.
60. Dokumentacioni i cili paraqitet me kërkesën duhet
të jetë në origjinal ose kopje të vërtetuar te personi i
autorizuar (noter), e nënshkruan nga personi i autorizuar
ose nga organi përkatës kompetent, të jetë e pastër, pa
përmirësime tjera shtesë dhe në gjuhën maqedonase. Nëse
dokumenti që duhet të dorëzohet është në gjuhë tjetër, së
bashku me origjinalin dorëzohet edhe përkthim në gjuhën
maqedonase, e vërtetuar nga përkthyesi gjyqësor i
autorizuar, me përjashtim për raportet financiare dhe
raportet financiare të reviduara të personave juridikë nëse
janë të hartuara në gjuhën angleze.
61. Të gjitha vërtetimet, deklaratat dhe pyetësorët të
cilët janë pjesë e dokumentacionit që dorëzohet me
kërkesën duhet të jenë të vërtetuara te personi i autorizuar
(noter) dhe nuk duhet të jenë më të vjetra se gjashtë muaj
para ditës së dorëzimit të kërkesës. Të gjitha vendimet që
janë pjesë e dokumentacionit nuk duhet të jenë më të vjetra
se 6 (gjashtë) muaj para ditës së dorëzimit të kërkesës.
62. Nëse legjislativi në vendin prej nga vjen personi i
huaj paraqet kërkesë për pëlqim, ose legjislativi i vendit ku
ka punuar ai person së paku pesë vjet para paraqitjes së
30 декември 2022
kërkesës për pëlqim, ndryshe e rregullon materien lidhur
me dokumentacionin që e paraqet me kërkesën, duhet të
paraqesë:
- ekstrakt nga rregullorja përkatëse e vendit të huaj ose
- mendim juridik nga një avokat i pavarur, i shoqëruar
me një dokument që vërteton se është avokat i autorizuar
në vendin e huaj.
Në dokumente, sipas paragrafit (1) të kësaj pike, duhet
të theksohet qartë dhe, pa mëdyshje, se në pajtim me
legjislativin e vendit të huaj, një dokument i përshkruar me
këtë vendim nuk mund të merret, d.m.th. nuk ekziston
institucion kompetent në atë vend që mban evidencë dhe
lëshon një dokument si ai i paraparë në këtë vendim ose të
theksohet qartë dhe pa mëdyshje se në cilën mënyrë dhe
nëpërmjet cilit dokument dëshmohet një rrethanë e caktuar
(p.sh.: të shqiptuar ndalesë për kryerje të profesionit,
veprimtarisë ose detyrës).
63. Banka Popullore e shqyrton kërkesën për leje
d.m.th. të pëlqimit, kërkesë për regjistrim në Regjistrin e
institucioneve pagesore, kërkesë për regjistrim të agjentin
në regjistrin përkatës, me dokumentacion të plotë. Me
“dokumentacion të plotë” nënkuptohet dokumentacioni i
përshkruar me këtë vendim, dokumentacioni shtesë i
kërkuar nga Banka Popullore, si dhe dokumentet, të dhënat
dhe informacionet përkatëse të cilat duhet të merren nga
institucionet vendase dhe të huaja për vendosjen e
kërkesës. Nëse është e nevojshme, Banka Popullore mund
të mbajë takime me parashtruesin e kërkesës.
Gjatë shqyrtimin të kërkesës, Banka Popullore mund ta
shfrytëzojë dokumentacionin që e ka në disponim për
institucionin përkatës pagesor ose institucionin e parave
elektronike, personin juridik ose fizik.
IX. PËRMBAJTJA DHE MËNYRA E UDHËHEQJES
SË REGJISTRIT TË INSTITUCIONEVE PAGESORE
DHE REGJISTRI I INSTITUCIONEVE TË PARAVE
ELEKTRONIKE DHE MËNYRA E FSHIRJES SË TË
DHËNAVE NGA REGJISTRAT
64. Banka Popullore mban regjistër të institucioneve
pagesore dhe Regjistër të institucioneve të parave
elektronike.
65. Regjistri i institucioneve pagesore përmban të
dhëna për:
- institucioni pagesor i cili ka marrë leje për ofrim të
shërbimeve pagesore nga Banka Popullore dhe institucioni
pagesor me qasje të lehtësuar e cila ka marrë leje për ofrim
të shërbimeve pagesore me qasje të lehtësuar nga Banka
Popullore;
- agjentë të institucionit pagesor ose instituionit pagesor
me qasje të lehtësuar;
- filialë të institucionit pagesor e cila ka marrë leje për
ofrimin e shërbimeve pagesore nga Banka Popullore e
hapur në vend të tretë;
- të dhëna tjera në pajtim me ligjin.
66. Regjistri i institucioneve pagesore në veçanti
përmban:
- emër, numrin unik tatimor, numrin amë të subjektit,
selinë, telefonin, adresën elektronike dhe internet faqen e
institucionit pagesore ose institucionit pagesor me qasje të
lehtësuar;
- data dhe numri i aktvendimit të Bankës Popullore me
të cilën institucionit pagesor i është dhënë leja për ofrim të
shërbimeve pagesore ose institucionit pagesor me qasje të
lehtësuar, si dhe datën dhe numrin e aktvendimit të Bankës
Popullore me të cilin plotësohet leja;
Бр. 289 - Стр. 65
- lloj i shërbimeve pagesore për të cilat është lëshuar
leja për ofrim të shërbimeve pagesore ose leja për ofrim të
shërbimeve pagesore me qasje të lehtësuar;
- emri i personit fizik ose emri dhe selia e personit
juridik i cili posedon pjesëmarrje të kualifikuar në
institucionin pagesor ose institucionin pagesor me qasje të
lehtësuar;
- emri mbiemri i personit/anëtarit përgjegjës të organit
për udhëheqje me institucionin pagesor ose institucioni
pagesor me qasje të lehtësuar;
- data dhe numri i aktvendimit të Bankës Popullore me
të cilën institucionit pagesor ose institucionit pagesor me
qasje të lehtësuar i është shfuqizuar leja për ofrim të
shërbimeve pagesore ose leja për ofrim të shërbimeve
pagesore me qasje të lehtësuar;
- emër, numrin unik tatimor, numrin amë të subjektit,
selinë, telefonin, adresën elektronike dhe internet faqen e
agjentëve të institucionit pagesor ose agjentët institucionit
pagesor me qasje të lehtësuar;
- data dhe numri i aktvendimit të Bankës Popullore me
të cilën bëhet regjistrim i agjentit të institucionit pagesor
ose instituionit pagesor me qasje të lehtësuar në regjistër;
- lloj të shërbimeve pagesore të cilat i ofron agjenti në
emër dhe për llogarinë e institucionit pagesor ose
institucionit me qasje të lehtësuar;
- emri dhe mbiemri i personit/anëtarit përgjegjës të
organit për udhëheqje me agjentin e institucionit pagesor
ose instituionit pagesor me qasje të lehtësuar;
- data dhe numri i aktvendimit të Bankës Popullore me
të cilën bëhet fshirja e agjentit të institucionit pagesor ose
instituionit pagesor me qasje të lehtësuar në regjistër;
- emri, adresa/selia, adresa e poshtës elektronike të
filialit së institucionit pagesore të hapur në vend të tretë;
- data dhe numri i aktvendimit të Bankës Popullore me
të cilën institucionit pagesor i është dhënë pëlqim për
krijimin e filialit në vend të tretë;
- lloji i shërbimeve pagesore të cilat institucioni
pagesor i jep nëpërmjet filialit;
- emri dhe mbiemri i personit përgjegjës për
funksionimin e filialit;
- data dhe numri i aktvendimit të Bankës Popullore me
të cilën institucionit pagesor i është shfuqizuar pëlqimi për
krijimin e filialit në vend të tretë;
- emër, numrin unik tatimor, numrin amë të subjektit,
selinë, telefonin, adresën elektronike dhe internet faqen e
institucionit pagesore i cili ofron vetëm shërbime për
dhënie të informacioneve të llogarive pagesore;
- data dhe numri i aktvendimit të Bankës Popullore për
regjistrim të shërbimeve pagesore (institucioni pagesor)
sipas paragrafit 1) nënparagrafi (17) të kësaj pike në
regjistër;
- emri i personit fizik ose emri dhe selia e personit
juridik i cili posedon pjesëmarrje të kualifikuar në
institucionin pagesor që jep vetëm shërbime për dhënien e
informacioneve të shërbimeve pagesore;
- emri dhe mbiemri i personit/anëtarit përgjegjës të
organit të udhëheqjes së institucionit pagesor i cili ofron
vetëm shërbime për dhënie të informacioneve të
shërbimeve pagesore;
- data dhe numri i aktvendimit të Bankës Popullore me
të cilën ofruesit të shërbimeve pagesore (institucioni
pagesor) sipas paragrafit 1) nënparagrafi (17) të kësaj pike
i shfuqizohet regjistrimi në regjistër;
Стр. 66 - Бр. 289
- emër dhe mbiemër, numrin unik tatimor, numrin amë
të subjektit, selinë, telefonin, adresën elektronike dhe
internet faqen e agjentëve të institucionit pagesor i cili
ofron vetëm shërbime për dhënie të informacioneve të
llogarive pagesore;
- data dhe numri i aktvendimit të Bankës Popullore për
regjistrim të agjentit sipas paragrafit 1) nënparagrafi (22) të
kësaj pike në regjistër;
- emri dhe mbiemri i personit/anëtarit përgjegjës të
organit të udhëheqjes së agjentit të institucionit pagesor i
cili ofron vetëm shërbime për dhënie të informacioneve të
shërbimeve pagesore;
- data dhe numri i aktvendimit të Bankës Popullore me
të cilën bëhet fshirje e agjentit sipas paragrafit 1
nënparagrafi 22 të kësaj pike nga regjistri;
- emri, emri i emetuesit të instrumenteve pagesore sipas
nenit 3 paragrafi (1) pika 11) nënpika a) dhe b) të ligjit dhe
përshkrimi i aktivitetit për të cilën është dërguar njoftimi
në pajtim me nenin 3, paragrafin (3) të ligjit dhe
- emri dhe selia e operatorit të komunikimeve
elektronike ose ofruesi i shërbimeve komunikative
elektronike sipas nenit 3 paragrafi (1) pika 12) të ligjit dhe
përshkrim i aktivitetit për të cilën është dërguar raporti në
pajtim me nenin 3 paragrafin (6) të ligjit.
67. Regjistri i institucioneve të parave elektronike
përmban të dhëna për:
- institucioni pagesor i parave elektronike i cili ka
marrë leje për emetim të parave elektronike nga Banka
Popullore dhe institucioni i parave elektronike me qasje të
lehtësuar e cila ka marrë leje për emetim të parave
elektronike me qasje të lehtësuar nga Banka Popullore;
- agjent të institucionit të parave elektronike;
- filialë të institucionit të parave elektronike e cila ka
marrë leje për emetimin e parave elektronike nga Banka
Popullore e hapur në vend të tretë;
68. Regjistri i institucioneve të parave elektronike
veçanarisht përmban:
- emër, numrin unik tatimor, numrin amë të subjektit,
selinë, telefonin, adresën elektronike dhe internet faqen e
institucionit të parave elektronike ose institucioni të parave
elektronike me qasje të lehtësuar;
- data dhe numri i aktvendimit të Bankës Popullore me
të cilën institucionit të parave elektronike ose institucionit
të parave elektronike me qasje të lehtësuar i është
shfuqizuar leja për emetim të parave elektronike ose leja
për emetim të parave elektronike me qasje të lehtësuar;
- data dhe numri i aktvendimit të Bankës Popullore me
të cilën institucionit të parave elektronike i është dhënë leja
për emetim të parave elektronike ose institucionit të parave
elektronike me qasje të lehtësuar i është dhënë leja për
emetim të parave elektronike me qasje të lehtësuar;
- lloj i shërbimeve pagesore që i jep institucioni i
parave elektronike ose institucioni i parave elektronike me
qasje të lehtësuar;
- emri i personit fizik ose emri dhe selia e personit
juridik i cili posedon pjesëmarrje të kualifikuar në
institucionin e parave elektronike ose institucionin e parave
elektronike me qasje të lehtësuar;
- emri mbiemri i personit/anëtarit përgjegjës të organit
për udhëheqje me institucionin e parave elektronike ose
instituionit të parave elektronike me qasje të lehtësuar;
- emër, numrin unik tatimor, numrin amë të subjektit,
selinë, telefonin, adresën elektronike dhe internet faqen e
agjentëve të institucionit të parave elektronike;
- data dhe numri i aktvendimit të Bankës Popullore me
të cilën bëhet regjistrim i agjentit të institucionit të parave
elektronike në regjistër;
- emri dhe mbiemri i personit/anëtarit përgjegjës të
organit për udhëheqje me institucionin e parave
elektronike;
30 декември 2022
- data dhe numri i aktvendimit të Bankës Popullore me
të cilën bëhet fshirje e agjentit nga institucionit të parave
elektronike nga regjistri;
- emri, adresa/selia, adresa e poshtës elektronike të
filialit së institucionit të parave elektronike të hapur në
vend të tretë;
- data dhe numri i aktvendimit të Bankës Popullore me
të cilën institucionit të parave elektronike i është dhënë
pëlqim për krijimin e filialit në vend të tretë;
- emri dhe mbiemri i personit përgjegjës për
funksionimin e filialit;
- data dhe numri i aktvendimit të Bankës Popullore me
të cilën institucionit të parave elektronike i është
shfuqizuar pëlqimi për krijimin e filialit në vend të tretë;
69. Regjistrat, sipas pikës 66) dhe 68) të këtij vendimi,
mbahen në formë elektronike, janë publike dhe janë të
disponueshme në faqen e internetit të Bankës Popullore.
Banka Popullore i fut të dhënat në regjistra sipas pikës
66) dhe 68) të këtij vendimi, në bazë të dokumentacionit që
e ka paraqitur institucioni përkatës për të cilën janë këto të
dhëna të cilat janë temë regjistrimi, si dhe në bazë të
dokumentacionit tjetër të disponueshëm.
Institucioni përkatës për të cilën janë të dhënat të cilat
janë temë regjistrimi është i obliguar menjëherë ta njoftojë
Bankën Popullore për çfarëdo lloj ndryshime të të dhënave
të cilat janë të shënuara në regjistrat e pikave 66) dhe 68) të
këtij vendimi.
Banka Popullore i përditëson rregullisht të dhënat nga
regjistrat e pikave 66) dhe 68) të këtij vendimi.
70. Banka Popullore menjëherë i fshin nga regjistri
përkatës, të dhënat për institucionin përkatës nëse leja e
tyre për ofrim të shërbimeve pagesore/me qasje të
lehtësuar, ose për emetim të parave elektronike/me qasje të
lehtësuar janë të shfuqizuara.
Banka Popullore menjëherë i fshin nga regjistri
përkatës, të dhënat për institucionin që ofron vetëm
shërbime për dhënien e informacioneve për llogaritë
pagesore nëse është miratuar aktvendim për shfuqizimin e
regjistrimit në Regjistrin e institucioneve pagesore.
Banka Popullore menjëherë i fshin nga regjistri
përkatës, të dhënat për fiilialën e krijuar në vend të tretë të
institucionit pagesor ose institucionit të parave elektronike
nëse ju është shfuqizuar pëlqimi për krijim të filialit në
vend të tretë.
Banka Popullore menjëherë i fshin nga regjistri
përkatës, të dhënat për agjentët e institucionit përkatës për
të cilët ekzistojnë kushte për fshirje në pajtim me Ligjin.
Nëse institucioni pagesor ka marë leje për emetim të
parave elektronike, të dhënat për atë institucion shënohen
në Regjistrin e institucioneve të parave elektronike dhe
fshihen nga Regjistri i institucioneve pagesore.
X. DISPOZITAT PËRFUNDIMTARE
71. Ky vendim hyn në fuqi në ditën e tetë të publikimit
në Gazetën Zyrtare të Republikës së Maqedonisë së Veriut
dhe do të zbatohet nga 1 janari 2023.
Guvernatorja
dhe udhëheqëse e Këshillit të
V. nr. 02-15/XXII-3/2022 Bankës Popullore të Republikës
28 dhjetor 2022 së Maqedonisë së Veriut,
Shkup д-р Анита Ангеловска-Бежоска, с.р.
30 декември 2022 Бр. 289 - Стр. 67
Стр. 68 - Бр. 289 30 декември 2022
30 декември 2022 Бр. 289 - Стр. 69
Стр. 70 - Бр. 289 30 декември 2022
30 декември 2022 Бр. 289 - Стр. 71
Стр. 72 - Бр. 289 30 декември 2022
30 декември 2022 Бр. 289 - Стр. 73
Стр. 74 - Бр. 289 30 декември 2022
30 декември 2022 Бр. 289 - Стр. 75
Стр. 76 - Бр. 289 30 декември 2022
30 декември 2022 Бр. 289 - Стр. 77
Стр. 78 - Бр. 289 30 декември 2022
30 декември 2022 Бр. 289 - Стр. 79
Стр. 80 - Бр. 289 30 декември 2022
30 декември 2022 Бр. 289 - Стр. 81
Стр. 82 - Бр. 289 30 декември 2022
30 декември 2022 Бр. 289 - Стр. 83
Стр. 84 - Бр. 289 30 декември 2022
30 декември 2022 Бр. 289 - Стр. 85
Стр. 86 - Бр. 289 30 декември 2022
30 декември 2022 Бр. 289 - Стр. 87
Стр. 88 - Бр. 289 30 декември 2022
30 декември 2022 Бр. 289 - Стр. 89
Стр. 90 - Бр. 289 30 декември 2022
30 декември 2022 Бр. 289 - Стр. 91
Стр. 92 - Бр. 289 30 декември 2022
30 декември 2022 Бр. 289 - Стр. 93
Стр. 94 - Бр. 289 30 декември 2022
30 декември 2022 Бр. 289 - Стр. 95
Стр. 96 - Бр. 289
4348.
Врз основа на член 47 став 1 точка 6 од Законот за
Народната банка на Република Северна Македонија
(„Службен весник на Република Македонија“ бр.
158/2010, 123/12, 43/14, 153/15, 6/16 и 83/18 и „Служ-
бен весник на Република Северна Македонија“ бр.
110/21) и член 3 став 8 од Законот за платежни услуги
и платни системи („Службен весник на Република Се-
верна Македонија“ бр. 90/22), Советот на Народната
банка на Република Северна Македонија донесе
ОДЛУКА
ЗА НАЧИНОТ НА ИЗВЕСТУВАЊЕ ЗА УСЛУГИТЕ
ВРЗ ОСНОВА НА ПЛАТНИ ИНСТРУМЕНТИ КО-
ИШТО МОЖАТ ДА СЕ КОРИСТАТ САМО НА ОГ-
РАНИЧЕН НАЧИН И ЗА ПЛАТЕЖНИТЕ ТРАН-
САКЦИИ КОИШТО СЕ ИЗВРШУВААТ ПРЕКУ
ОПЕРАТОР НА ЕЛЕКТРОНСКИ КОМУНИКАЦИС-
КИ МРЕЖИ ИЛИ ДАВАТЕЛ НА ЕЛЕКТРОНСКИ
КОМУНИКАЦИСКИ УСЛУГИ, КАКО И КРИТЕРИ-
УМИТЕ ЗА ОЦЕНУВАЊЕ НА ИСПОЛНЕТОСТА
НА УСЛОВИТЕ
I. ОПШТИ ОДРЕДБИ
1. Со оваа одлука се пропишуваат:
- начинот на известување на Народната банка на Ре-
публика Северна Македонија (во понатамошниот
текст: Народната банка) од издавачот на платните
инструменти, вклучително и доколку на овие платни
инструменти се чуваат електронски пари, коишто мо-
жат да се користат само на ограничен начин (во пона-
тамошниот текст: плаќање во ограничена мрежа);
- начинот на известување на Народната банка од
операторот на електронски комуникациски мрежи или
давателот на електронски комуникациски услуги за
платежни трансакции, вклучувајќи ги и платежните
трансакции со електронски пари, коишто се извршува-
ат преку нив, а на кои не се применуваат одредбите од
Законот и
- критериумите за оценување на исполнетоста на
условите за плаќање во ограничена мрежа.
2. Како услуги врз основа на платни инструменти за
плаќање во ограничена мрежа се сметаат услугите ко-
ишто можат да се користат само на ограничен начин, а
коишто исполнуваат еден од следниве услови:
- платните инструменти му овозможуваат на имате-
лот да стекнува стоки или услуги само во просториите
на издавачот или во ограничена мрежа на даватели на
услуги коишто непосредно склучиле трговски договор
со издавачот на инструментите;
- платните инструменти може да се користат само
за стекнување во многу ограничен опсег на стоки или
услуги.
3. Како платежни трансакции, вклучувајќи ги и пла-
тежните трансакции со електронски пари, на кои не се
применуваат одредбите од Законот за платежни услуги
и платни системи (во натамошниот текст: Законот) се
сметаат плаќањата коишто се извршуваат преку опера-
тор на електронски комуникациски мрежи или давател
на електронски комуникациски услуги, коишто на
претплатникот на мрежата или услугата му се даваат
30 декември 2022
како дополнување на електронските комуникациски
услуги, независно дали претплатникот на мрежата или
услугата однапред или отпосле ги уплатува средствата
на давателот на електронската комуникациска мрежа
или на услуга, доколку износот на поединечната пла-
тежна трансакција не надминува 3.000 денари или со-
одветна противвредност во други валути и вкупниот
месечен износ на платежни трансакции на поединечен
претплатник не надминува 18.000 денари или соодвет-
на противвредност во други валути, и тоа:
- за купување дигитални содржини и гласовни ус-
луги, без разлика на уредот што се користи за купува-
ње или за трошење на дигиталната содржина, а што се
наплаќаат преку доставување соодветна сметка или
фактура до претплатникот или
- се извршуваат со или преку електронски уред, за
добротворни цели или за купување влезни билети, а се
наплатуваат заедно со електронските комуникациски
услуги преку доставување соодветна сметка или факту-
ра до претплатникот.
II. НАЧИН НА ИЗВЕСТУВАЊЕ
4. Издавачот на платните инструменти којшто има
намера да издаде платен инструмент од точката 2 од
оваа одлука, во вредност од над 60 милиони денари, во
текот на една календарска година, е должен пред за-
почнувањето со издавањето, да достави известување до
Народната банка со опис на понудените услуги, дали
стоките и услугите коишто ќе можат да се купат со тој
платен инструмент се од физичка или од дигитална ло-
кација и објаснување за исполнетоста на соодветниот
услов за исклучување што се применува за овие услуги
од точките 10 и 11 на оваа одлука.
Известувањето од ставот 1 на оваа точка треба да
содржи и објаснување за тоа дали платниот инстру-
мент којшто има намера да го издава не го доведува во
поповолна положба од другите даватели на платежни
услуги.
Известувањето од ставот 1 на оваа точка се врши со
доставување на образецот бр. 1 ‒ Податоци за издава-
чот на платните инструменти.
5. Издавачот на платните инструменти од точката 4
на оваа одлука, по издавањето на платните инструмен-
ти на редовна годишна основа, а најдоцна до крајот на
првиот квартал од тековната година, е должен да ја из-
вести Народната банка за вкупната вредност на пла-
тежните трансакции коишто се извршени во текот на
претходните 12 месеци.
6. Издавачот на платните инструменти којшто веќе
има доставено известување за издавање на платните
инструментите од точката 2 од оваа Одлука ја известу-
ва Народната банка доколку настанат поголеми проме-
ни во доставените податоци, како што се:
- зголемување на бројот на просториите на издава-
чот или продажни места во рамките на ограничената
мрежа на даватели на услуги;
- промена или зголемување на географската област
каде што можат да се користат овие инструменти;
- издавање нов тип инструменти различни од тие за
кои е доставено известување;
30 декември 2022
- промена на опсегот на стоки и услуги за кои мо-
жат да се користат инструментите.
7. Народната банка, врз основа на известувањето од
точката 4 на оваа одлука и врз основа на критериумите
наведени во точките 10 и 11 од оваа одлука, ја оценува
исполнетоста на условите за ограниченоста на мрежата
од точка 2 став 1 алинеја 1 од оваа одлука или ограни-
ченоста на опсегот на стоките или услугите од точка 2
став 1 алинеја 2 од оваа одлука.
8. Народната банка, во рок од 90 дена од денот на
добивањето на известувањето од точката 4 на оваа од-
лука, го известува издавачот на платните инструменти
дека:
- може да започне, односно да продолжи со издава-
ње платни инструменти или
- треба да поднесе барање за добивање дозвола за
давање платежни услуги во согласност со Законот, во
рок не подолг од 180 дена доколку се утврди дека плат-
ните инструменти не го исполнуваат условот за исклу-
чување од точките 10 и 11 од оваа одлука.
9. Операторот на електронски комуникациски мре-
жи или давателот на електронски комуникациски услу-
ги којшто има намера да врши платежни трансакции
вклучувајќи ги и платежните трансакции со електрон-
ски пари во износите определени од точката 3 од оваа
одлука, е должен пред да почне да ги нуди услугите од
точка 3 од оваа одлука, а најдоцна до крајот на првото
полугодие од тековната година да достави до Народна-
та банка:
- доказ од надлежен орган дека е овластен да врши
услуги како оператор на електронски комуникациски
мрежи/давател на електронски комуникациски услуги;
- пополнет образец бр. 2 ‒ Податоци за операторот
на електронски комуникациски мрежи / давателот на
електронски комуникациски услуги и
- мислење од независен ревизор со коешто се пот-
врдува дека во претходната година е исполнет условот
за исклучување определен со ставот 1 од точката 3 од
оваа одлука.
III. КРИТЕРИУМИ КОИШТО ТРЕБА ДА СЕ ИС-
ПОЛНАТ ЗА ВРШЕЊЕ УСЛУГИ ВРЗ ОСНОВА НА
ПЛАТНИ ИНСТРУМЕНТИ, ВКЛУЧИТЕЛНО И ДО-
КОЛКУ НА ОВИЕ ИНСТРУМЕНТИ СЕ ЧУВААТ
ЕЛЕКТРОНСКИ ПАРИ, КОИШТО МОЖАТ ДА СЕ
КОРИСТАТ САМО НА ОГРАНИЧЕН НАЧИН
10. За да се смета дека издавачите на платните
инструменти овозможуваат плаќања во ограничена
мрежа единствено во просториите на издавачот или во
ограничена мрежа на давателите на услуги, треба да се
исполнат следниве критериуми:
- склучен е непосреден трговски договор за прифа-
ќање на платежните трансакции помеѓу издавачот на
платните инструменти и давателите на стоки и услуги
во ограничената мрежа;
- предвиден е максималниот број на простории на
издавачот или на продажни места во рамките на огра-
ничената мрежа на даватели на услуги;
Бр. 289 - Стр. 97
- давателот на услуги нуди производи и услуги под
заеднички бренд којшто е карактеристичен за ограни-
чена мрежа и обезбедува визуелен приказ на корисни-
кот на платниот инструмент;
- определена е географската област за обезбедување
стоки и услуги;
- предвидени се обемот и вредноста на платежните
трансакции коишто ќе се извршуваат со платежните
инструменти на годишна основа;
- предвиден е максималниот износ којшто ќе се кре-
дитира на платните инструменти;
- предвиден е максималниот број на платни инстру-
менти коишто ќе се издаваат и
- издавачот на платниот инструмент ги утврдил ри-
зиците со кои може да се соочи плаќачот при употреба-
та на одреден платен инструмент.
11. За да се смета дека издавачите на платните
инструменти овозможуваат плаќања во ограничена
мрежа само за стекнување многу ограничен опсег на
стоки или услуги, треба да се исполнат следниве крите-
риуми:
- предвидени се обемот и вредноста на платежните
трансакции коишто ќе се извршуваат со платежните
инструменти на годишна основа;
- предвиден е максималниот износ којшто ќе се кре-
дитира на платните инструменти;
- предвиден е максималниот број платни инстру-
менти коишто ќе се издаваат;
- издавачот на платниот инструмент ги утврдил ри-
зиците со кои може да се соочи плаќачот при употреба-
та на одреден платен инструмент и
- издавачот ја утврдил меѓусебната функционална
поврзаност на стоките и/или услугите што може да се
купат со конкретниот платен инструмент.
IV. ПРЕОДНИ И ЗАВРШНИ ОДРЕДБИ
12. Правните лица коишто на датумот на стапува-
њето во сила на оваа одлука имаат издадено платен
инструмент од точката 2 став 1 алинеи 1 и 2 од оваа од-
лука во вредност од над 60 милиони денари во прет-
ходната календарска година должни се најдоцна до 15
февруари 2023 година да достават известување до На-
родната банка во согласност со точка 4 од оваа одлука.
Операторот на електронските комуникациски мре-
жи или давателот на електронски комуникациски услу-
ги коишто на датумот на започнување со примена на
оваа одлука веќе овозможуваат извршување платежни
трансакации, вклучувајќи ги и платежните трансакции
со електронски пари од точката 3 од оваа одлука, се
должни да ја известат Народната банка во рок од 12
месеци од денот на започнувањето со примена на оваа
одлука на начинот определен во точка 9 од оваа од-
лука.
13. Оваа одлука влегува во сила со денот на објаву-
вањето во „Службен весник на Република Северна Ма-
кедонија“.
Гувернер
и претседавач на Советот
О. бр. 02-15XXII-4/2022 на Народната банка на
28 декември 2022 година Република Северна Македонија,
Скопје д-р Анита Ангеловска-Бежоска, с.р.
Стр. 98 - Бр. 289 30 декември 2022
30 декември 2022 Бр. 289 - Стр. 99
Стр. 100 - Бр. 289 30 декември 2022
30 декември 2022 Бр. 289 - Стр. 101
Стр. 102 - Бр. 289 30 декември 2022
30 декември 2022 Бр. 289 - Стр. 103
Стр. 104 - Бр. 289 30 декември 2022
30 декември 2022 Бр. 289 - Стр. 105
Стр. 106 - Бр. 289
Në pajtim me nenin 47, paragrafi 1, pika 6 të Ligjit të Bankës
Popullore të Republikës së Maqedonisë (Gazeta Zyrtare e
Republikës së Maqedonisë nr. 158/2010, 123/12, 43/14, 153/15,
6/ 16 dhe 83/18 dhe Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë
së Veriut nr. 110/21) dhe neni 3, paragrafi 8 të Ligjit të
Shërbimeve të Pagesave dhe të Sistemeve të Pagesave (Gazeta
Zyrtare e Republikës së Maqedonisë së Veriut nr. 90 /22),
Këshilli i Bankës Popullore të Republikës së Maqedonisë së
Veriut miratoi
V E N D I M
PËR MËNYRËN E NJOFTIMIT TË SHËRBIMEVE
BAZUAR NË INSTRUMENTET PAGESORE QË MUND
TË PËRDOREN VETËM NË MËNYRË TË KUFIZUAR
DHE PËR TRANSAKSIONET E PAGESAVE QË
KRYHEN NËPËRMJET NJË OPERATORI TË
RRJETEVE TË KOMUNIKIMIT ELEKTRONIK OSE
NJË OFRUESI TË SHËRBIMEVE TË KOMUNIKIMIT
ELEKTRONIK, SI DHE KRITERET PËR VLERËSIMIN 
E PLOTËSIMIT SIPAS KUSHTEVE
I. DISPOZITA TË PËRGJITHSHME
1. Ky vendim parasheh:
- mënyrën e njoftimit në Bankën Popullore të Republikës së
Maqedonisë së Veriut (në tekstin e mëtejmë: Banka Popullore)
nga lëshuesit e instrumenteve pagesore, duke përfshirë nëse paratë
elektronike mbahen në këto instrumente pagesore, të cilat mund të
përdoren vetëm në mënyrë të kufizuar (në vijim: pagesa në rrjet të
kufizuar)
- mënyrën e njoftimit në Bankën Popullore nga operatori i
rrjeteve të komunikimit elektronik ose ofruesi i shërbimeve të
komunikimit elektronik për transaksionet e pagesave, duke
përfshirë transaksionet e pagesave me para elektronike, të cilat
kryhen nëpërmjet tyre, dhe për të cilat nuk zbatohen dispozitat e
ligjit dhe
- kriteret për vlerësimin e plotësimit të kushteve të pagesës në
një rrjet të kufizuar.
2. Shërbime të bazuara në instrumente pagesore për pagesë në
rrjet të kufizuar konsiderohen shërbimet që mund të përdoren
vetëm në mënyrë të kufizuar dhe që plotësojnë një nga kushtet e
mëposhtme:
- instrumentet pagesore i mundësojnë mbajtësit të përvetësojë
mallra ose shërbime vetëm në hapësirat e lëshuesit ose në një rrjet
të kufizuar ofruesish shërbimesh që kanë lidhur drejtpërdrejt
marrëveshje tregtare me lëshuesit e instrumenteve;
- instrumentet pagesore mund të përdoren vetëm për
përvetësimin në një fushë shumë të kufizuar për mallrat ose
shërbimet.
3. Si transaksione pagesash, duke përfshirë transaksionet e
pagesave me para elektronike, për të cilat nuk zbatohen dispozitat
e Ligjit të Shërbimeve të Pagesave dhe të Sistemeve të Pagesave
(në tekstin e mëtejmë: ligji), konsiderohen pagesat e bëra
nëpërmjet një operatori të rrjeteve të komunikimit elektronik ose
30 декември 2022
një ofruesi të shërbimeve të komunikimit elektronik, i cili
parapaguesit të rrjetit ose shërbimit i jepen shërbime plotësuese të
komunikimit elektronik, pavarësisht nëse parapaguesi i rrjetit ose
shërbimit ia paguan mjetet ofruesit të rrjetit ose shërbimit të
komunikimit elektronik paraprakisht ose më pas, nëse shuma e
transaksionit të pagesës individuale nuk i kalon 3.000 denarë ose
ekuivalentin përkatës në valuta të tjera dhe shuma totale mujore e
transaksioneve të pagesave të një parapaguesi individual nuk i
kalon 18.000 denarë ose ekuivalentin përkatës në valuta të tjera:
- për blerjen e përmbajtjes digjitale dhe shërbimeve zanore,
pavarësisht nga pajisja e përdorur për të blerë ose konsumuar
përmbajtjen digjitale, të cilat tarifohen nëpërmjet dorëzimit të një
faturë ose llogari të përshtatshme te parapaguesit, ose
- kryhen me ose nëpërmjet një pajisjeje elektronike, për
qëllime bamirësie ose për blerjen e biletave të hyrjes dhe
faturohen së bashku me shërbimet e komunikimit elektronik
nëpërmjet dorëzimit të një faturë ose llogari të përshtatshme te
parapaguesi.
II. MËNYRA E NJOFTIMIT
4. Lëshuesi i instrumenteve pagesore i cili ka për qëllim të
lëshojë instrument pagesor, sipas pikës 2 të këtij vendimi, në vlerë
më të madhe se 60 milionë denarë, gjatë një viti kalendarik, është i
obliguar të dorëzojë njoftim në Bankën Popullore me përshkrimin
e shërbimeve të ofruara, nëse mallrat dhe shërbimet që mund të
blihen me atë instrument pagesor janë nga një vendndodhje fizike
apo digjitale dhe një shpjegim për plotësimin e kushtit përkatës të
përjashtimit që zbatohet për këto shërbime sipas pikës 10 dhe 11
të këtij vendimi.
Njoftimi, sipas paragrafit 1 të kësaj pike, duhet të përmbajë
edhe shpjegimin nëse instrumenti pagesor që synon të lëshojë nuk
e vendos atë në pozitë më të favorshme se ofruesit e tjerë të
shërbimeve pagesore.
Njoftimi, sipas paragrafit 1 të kësaj pike, bëhet me paraqitjen
e formularit nr. 1- Të dhëna për lëshuesin e instrumenteve
pagesore.
5. Lëshuesi i instrumenteve pagesore të përmendura në pikën
4 të këtij vendimi, pasi të ketë lëshuar instrumentet pagesore në
baza të rregullta vjetore, dhe jo më vonë se fundi i tremujorit të
parë të vitit aktual, është i detyruar të njoftojë Bankën Popullore
për vlera totale e transaksioneve të pagesave të kryera gjatë 12
muajve të mëparshëm.
6. Lëshuesi i instrumenteve pagesore i cili tashmë ka dorëzuar
njoftimin për lëshimin e instrumenteve pagesore, sipas pikës 2 të
këtij vendimi, e njofton Bankën Popullore nëse në të dhënat e
dorëzuara ndodhin ndryshime të mëdha, si p.sh.
- rritja e numrit të hapësirave apo pikave të shitjes së lëshuesit
brenda rrjetit të kufizuar të ofruesve të shërbimeve;
- ndryshimi ose rritja e fushës gjeografike ku mund të
përdoren këto instrumente;
- lëshimi i një lloji të ri instrumentesh të ndryshme nga ato për
të cilat është dorëzuar njoftimi;
30 декември 2022
- ndryshimi i fushës së mallrave dhe të shërbimeve për të cilat
mund të përdoren instrumentet.
7. Në bazë të njoftimit, sipas pikës 4 të këtij vendimi, dhe në
bazë të kritereve të përcaktuara në pikat 10 dhe 11 të këtij
vendimi, Banka Popullore vlerëson plotësimin e kushteve për
kufizimin e rrjetit, sipas pikës 2, paragrafi 1, nënparagrafi 1. 1 të
këtij vendimi, ose kufizimi i fushës së veprimit të mallrave ose
shërbimeve, sipas pikës 2, paragrafi, nënparagrafi 2 të këtij
vendimi.
8. Banka Popullore, në afat prej 90 ditësh nga marrja e
njoftimit, sipas pikës 4 të këtij vendimi, njofton lëshuesin e
instrumenteve pagesore se:
- mund të fillojë ose të vazhdojë lëshimin e instrumenteve
pagesore ose
- të paraqesë kërkesë për licencë për ofrimin e shërbimeve të
pagesave në përputhje me ligjin, në afat jo më të gjatë se 180 ditë,
nëse konstatohet se instrumentet pagesore nuk i plotësojnë kushtet
për përjashtim, sipas pikës 10 dhe 11 të këtij vendimi.
9. Operatori i rrjeteve të komunikimit elektronik ose ofruesi i
shërbimeve të komunikimit elektronik, i cili synon të kryejë
transaksione pagese, përfshirë transaksionet e pagesave me para
elektronike në shumat e përcaktuara në pikën 3 të këtij vendimi i,
është i detyruar përpara se të fillojë të ofrojë shërbimet sipas pikës
3 të këtij vendimi, ndërsa më së voni deri në fund të gjysmë vitit
aktual të dorëzojë te Banla Popullore:
- dëshmi nga organi kompetent se është i autorizuar për
kryerjen e shërbimeve si operator i rrjeteve të komunikimit
elektronik/ofrues i shërbimeve të komunikimit elektronik;
- Formulari i plotësuar nr. 2- Të dhëna për operatorin e
rrjeteve të komunikimit elektronik/ofruesin e shërbimeve të
komunikimit elektronik dhe
- mendim nga një auditor i pavarur që konfirmon se në vitin
paraprak është plotësuar kushti për përjashtim i përcaktuar në
pikën 1 të pikës 3 të këtij vendimi.
III. KRITERET QË DUHET PLOTËSUAR PËR
OFRIMIN E SHËRBIMEVE BAZUARA NË
INSTRUMENTE PAGESORE, PËRFSHIRË EDHE NËSE
KËTO INSTRUMENTE RUAJNË PARA ELEKTRONIKE,
TË CILAT MUND TË PËRDOREN VETËM NË MËNYRË
TË KUFIZUAR
10. Për t'u konsideruar se lëshuesit e instrumenteve pagesore
mundësojnë pagesa në një rrjet të kufizuar vetëm në hapësirat e
lëshuesit ose në një rrjet të kufizuar ofruesit të shërbimeve, duhet
të plotësohen kriteret e mëposhtme:
- është lidhur një marrëveshje e drejtpërdrejtë tregtare për
pranimin e transaksioneve të pagesave ndërmjet lëshuesve të
instrumenteve pagesore dhe ofruesve të mallrave dhe shërbimeve
në rrjetin e kufizuar;
- parashikohet numri maksimal i hapësirave ose i pikave të
shitjes së lëshuesit brenda rrjetit të kufizuar të ofruesve të
shërbimeve;
- ofruesi i shërbimit ofron produkte dhe shërbime nën një
markë të përbashkët që është karakteristikë e një rrjeti të kufizuar
dhe ofron një shfaqje vizuale për përdoruesit e instrumentit
pagesor;
Бр. 289 - Стр. 107
- është përcaktuar fusha gjeografike për ofrimin e mallrave
dhe shërbimeve;
- janë parashikuar vëllimi dhe vlera e transaksioneve të
pagesave që do të kryhen me instrumentet pagesore në baza
vjetore;
- parashihet shuma maksimale që do të kreditohet në
instrumentet pagesore;
- parashihet numri maksimal i instrumenteve pagesore që do
të lëshohen dhe
- lëshuesi i instrumentit pagesor ka identifikuar rreziqet me të
cilat mund të përballet paguesi kur përdor një instrument të
caktuar pagesor.
11. Në mënyrë që lëshuesi i instrumenteve pagesore të
konsiderohen se mundësojnë pagesa në një rrjet të kufizuar vetëm
për blerjen e një sferë shumë të kufizuar të mallrave ose
shërbimeve, duhet të plotësohen kriteret e mëposhtme:
- janë parashikuar vëllimi dhe vlera e transaksioneve të
pagesave që do të kryhen me instrumentet pagesore në baza
vjetore.
- parashikohet shuma maksimale që do të kreditohet në
instrumentet pagesore;
- është parashikuar numri maksimal i instrumenteve pagesore
që do të lëshohen;
- lëshuesi i instrumentit pagesor ka identifikuar rreziqet me të
cilat mund të përballet paguesi kur përdor një instrument të
caktuar pagesor dhe
- lëshuesi e ka identifikuar lidhjen e ndërsjellë funksionale të
mallrave dhe/ose shërbimeve që mund të blihen me instrumentin
e caktuar pagesor.
IV. DISPOZITAT KALIMTARE DHE PËRFUNDIMTARE
12. Personat juridikë, të cilët me datën e hyrjes në fuqi të këtij
vendimi kanë lëshuar instrumentin pagesor sipas pikës 2 paragrafi
1, nënparagrafi 1 dhe 2 të këtij vendimi, në vlerë mbi 60 milionë
denarë në vitin paraprak kalendarik, janë të obliguar më së voni
deri më 15 shkurt 2023 të dorëzojnë njoftim në Bankën Popullore,
në përputhje me pikën 4 të këtij vendimi.
Operatori i rrjeteve të komunikimit elektronik ose ofruesi i
shërbimeve të komunikimit elektronik, i cili në datën e fillimit të
zbatimit të këtij vendimi mundëson tashmë kryerjen e
transaksioneve të pagesave, përfshirë transaksionet e pagesave me
para elektronike, sipas pikës 3 të këtij vendimi, janë të detyruar të
njoftojnë Bankën Popullore në afat prej 12 muajsh nga dita e
fillimit të zbatimit të këtij vendimi në mënyrën e përcaktuar në
pikën 9 të këtij vendimi.
13. Ky vendimi hyn në fuqi në ditën e tetë nga publikimi në
Gazetën Zyrtare të Republikës së Maqedonisë së Veriut,
Guvernatorja
dhe udhëheqëse e Këshillit të
V. nr. 02-15/XXII-4/2022 Bankës Popullore të Republikës
28 dhjetor 2022 së Maqedonisë së Veriut,
Shkup д-р Анита Ангеловска-Бежоска, с.р.
Стр. 108 - Бр. 289 30 декември 2022
30 декември 2022 Бр. 289 - Стр. 109
Стр. 110 - Бр. 289 30 декември 2022
30 декември 2022 Бр. 289 - Стр. 111
Стр. 112 - Бр. 289 30 декември 2022
30 декември 2022 Бр. 289 - Стр. 113
Стр. 114 - Бр. 289 30 декември 2022
30 декември 2022 Бр. 289 - Стр. 115
Стр. 116 - Бр. 289
4349.
Врз основа на член 47 став 1 точка 6 од Законот за
Народната банка на Република Северна Македонија
(„Службен весник на Република Македонија“ бр.
158/10, 123/12, 43/14, 153/15, 6/16, 83/18 и „Службен
весник на Република Северна Македонија“ бр. 110/21)
и член 138 став 11, член 140 став 7, член 142 став 16,
член 145 и член 147 став 3 од Законот за платежни ус-
луги и платни системи („Службен весник на Република
Северна Македонија“ бр. 90/22), Советот на Народната
банка на Република Северна Македонија донесе
ОДЛУКА
ЗА ИЗДАВАЊЕ ДОЗВОЛA И СОГЛАСНОСТИ НА
ОПЕРАТОР НА ПЛАТЕН СИСТЕМ И ЗА СОД-
РЖИНАТА И НАЧИНОТ НА ВОДЕЊЕ РЕГИС-
ТАР НА ОПЕРАТОРИ НА ПЛАТНИТЕ СИСТЕМИ
I. ОПШТИ ОДРЕДБИ
1. Со оваа одлука се пропишуваат:
1.1 Видот на документите, податоците и / или ин-
формациите, како и начинот и постапката за оценување
на документите, податоците и / или информациите за
добивање:
- дозвола за оператор на платен систем;
- претходна согласност за именување членови на
управен одбор, односно извршни членови на одбор на
директори;
- претходна согласност за стекнување квалификува-
но учество или зголемување на учеството во оператор
на платен систем;
- претходна согласност за измена и / или дополну-
вање на правилата за работење на платен систем.
1.2. Содржината и начинот на водење на регистарот
на оператори на платни системи и начинот на бришење
на податоците од регистарот.
II. ИЗДАВАЊЕ ДОЗВОЛА ЗА ОПЕРАТОР НА
ПЛАТЕН СИСТЕМ
2. Tрговското друштво основано во Република Се-
верна Македонија (во натамошниот текст: подносите-
лот на барањето) коешто има намера да ја врши дејнос-
та оператор на платен систем, во согласност со член
138 став 1 од Законот за платежни услуги и платни сис-
теми (во натамошниот текст: Законот) до Народната
банка на Република Северна Македонија (во натамош-
ниот текст: Народната банка) поднесува барање за до-
бивање дозвола за оператор на платен систем (во ната-
мошниот текст: барањето).
Барањето од став 1 на оваа точка се поднесува на
образецот 1 Барање за добивање дозвола, кој е прилог
на оваа одлука.
3. Koн барањето од точка 2 став 2 од оваа одлука,
подносителот на барањето ги доставува следните доку-
менти, податоци и / или информации:
3.1. Тековна состојба издадена од Централниот ре-
гистар на Република Северна Македониија (во ната-
мошниот текст: Централниот регистар), не постара од
30 (триесет) дена до денот на поднесување на бара-
њето, како доказ дека подносителот на барањето е за-
пишан како акционерско друштво во Трговскиот регис-
тар. Адресата на седиштето на трговското друштво се
утврдува од доставената тековна состојба издадена од
Централниот регистар;
3.2. Доказ дека трговското друштво располага со
почетен капитал во согласност со член 138 став 2 пот-
точка 2 од Законот, кој вклучува:
30 декември 2022
- тековна состојба од Централниот регистар со која
се потврдува пропишаниот износ на почетен капитал
на подносителот на барањето запишан како основна
главнина во трговскиот регистар; и
- финансиски извештај за претходната деловна го-
дина, како и мислење од овластен ревизор доколку за
подносителот на барањето ревизијата на финансискиот
извештај е задолжителна во согласност со закон или
извод од платежната сметка или друга соодветна смет-
ка на подносителот на барањето.
Подносителот на барањето е должен пред приемот
на решението за издавање дозвола да ѝ обезбеди соод-
ветен доказ на Народната банка дека на денот на прие-
мот на тоа решение располага со пропишаниот износ
на почетен капитал.
3.3. Статут на друштвото којшто покрај елементите
и податоците пропишани со Законот за трговските
друштва, треба да е усогласен и со одредбите од член
146 став 5 од Законот;
3.4. Деловен план за дејноста оператор на платен
систем, кој треба да вклучува:
- сеопфатен опис на досегашната дејност на подно-
сителот на барањето и ревидирани финансиски извеш-
таи за последните три деловни години или за пократок
период на постоење на трговското друштво, освен ако
подносителот на барањето е новоосновано трговско
друштво;
- план за развој и планирање на буџетот со планира-
ните приходи и расходи врз основа на работењето на
платниот систем за првите три деловни години засно-
вани врз проектираниот вид, обем и вредност на услу-
гите коишто ќе ги овозможува операторот на платниот
систем, на планираните надоместоци во врска со учес-
твото во платниот систем и на соодветните технички и
човечки ресурси;
- податоци за видот на платните инструменти што
ќе се користат за извршување на платежните трансак-
ции во платниот систем;
- податоци за деловниот простор што ќе се користи
за дејноста оператор на платен систем, вклучувајќи ги
и податоците за деловниот простор во кој ќе бидат
инсталирани хардверските и софтверските компоненти
за вршење активности во платниот систем;
- процена на влијанието врз дејноста оператор на
платен систем од друга дејност којашто ја врши или ќе
ја врши трговското друштво кое има намера да врши
дејност оператор на платен систем, а особено за влија-
нието на другите дејности врз финансиската состојба,
организациската структура, системот на внатрешна
контрола и стабилноста, сигурноста и ефикасноста во
работењето на платниот систем;
3.5. Предлог-правила за работење на платниот сис-
тем коишто треба да ги содржат најмалку барањата
пропишани со член 134 став 2 од Законот, вклучително
и нацрт билатералните договори за учество во платни-
от систем што се склучуваат помеѓу операторот на пла-
тен систем и секој поединечен учесник или нацрт мул-
тилатерален договор помеѓу сите учесници со кој под-
носителот на барањето се определува за оператор на
платниот систем.
3.6. Опис на системот на управување, кој особено
го опфаќа системот на внатрешна контрола, кој вклу-
чува:
- шематски приказ со опис на организациската
структура и јасни и директни линии на одговорност и
отчет;
- правила за управување на платниот систем кои
јасно ги дефинираат улогите и одговорностите на одбо-
рот на директори при едностепен систем на управу-
30 декември 2022
вање, односно управен и надзорен одбор при двостепен
систем на управување (во натамошниот текст: органи
на управување) на платниот систем и вклучуваат:
а) воспоставување јасни стратегиски цели на плат-
ниот систем;
б) воспоставување процедури за работење на орга-
ните на управување на платниот систем, вклучително и
процедури за утврдување, справување и управување со
конфликт на интереси на членовите;
в) обезбедување ефикасност во изборот, следењето
и разрешувањето на членовите;
г) редовно оценување и тестирање на внатрешните
контроли и соодветните процедури од страна на добро
обучени тимови со доволен број вработени за управу-
вање со ризици и за внатрешна ревизија;
д) активно вклучување во процесот на контрола на
ризикот.
3.7. Oпис на организационите, кадровските и тех-
ничките услови соодветни за извршување на активнос-
тите како оператор на платен систем, кој вклучува:
- Опис на техничката опрема и ресурсите за работе-
ње на платен систем, вклучувајќи соодветни компју-
терски, информациски и сметководствени системи.
Подносителот на барањето треба да обезбеди соодвет-
ни технички капацитети и простории кои овозможува-
ат постојана сигурна и стабилна поддршка на деловни-
те процеси за давање услуги на платен систем;
- Податоци за организационите целини во кои ќе се
извршуваат активностите во врска со работењето на
платниот систем, вклучувајќи ја организациската
шема, како и бројот на вработени кои би биле ангажи-
рани за тие активности, систематизација на работните
места со квалификациска структура и работното искус-
тво за секоја работна активност, како и листа на овлас-
тените лица за комуникација со Народната банка, со
податоци за контакт (име и презиме, телефонски број,
адреса на електронска пошта);
- Опис на принципот на работа на платниот систем
и начинот на порамнување на налозите за пренос, со
кој се осигурува порамнување на прифатените налози
за пренос преку утврдување оперативни процедури ко-
ишто ќе се применуваат во поединечни фази на прифа-
ќање и обработка на налозите за пренос, порамнување
на побарувањата и обврските, испраќање информации
до учесниците во платниот систем и до агентот за по-
рамнување;
- Опис на организацијата и управувањето со инфор-
мацискиот систем, вклучувајќи го и начинот на овоз-
можување, следење и ограничување на пристапот до
информациите и податоците за клиентите, што ги оп-
фаќа подносителот на барањето и учесниците во плат-
ниот систем;
- Опис на користење услуги од надворешни лица,
вклучувајќи ги договорните надворешни лица и нивна-
та географска локација, опис на оперативните функции
кои ги извршуваат надворешните лица и се поврзани со
вршењето на дејноста оператор на платен систем,
идентитетот на лицатата кај операторот на платниот
систем коишто се одговорни за следење на секоја пое-
динечна активност која е пренесена на извршување на
некое надворешно лице и предлог-договори за користе-
ње услуги од надворешни лица; и
- Процедура за известување за работата на платниот
систем заради навремено известување до Народната
банка во согласност со подзаконскиот акт на Народна-
та банка со кој се определува видот на извештаите за
работењето на платните системи и начинот и роковите
за нивното доставување.
3.8. Oпис на системите, политиките и процедурите
за управување со оперативните, финансиските и други-
те ризици во платниот систем, кои ги содржат следните
информации:
Бр. 289 - Стр. 117
- Рамка за утврдување, мерење, следење и управу-
вање со опсегот на ризици, коишто се јавуваат кај
платниот систем или се на негов товар и ги опфаќа нај-
малку кредитниот, ликвидносниот и оперативниот ри-
зик во согласност со барањата од точките 18, 19, 23, 24,
35, 75, 76 и 78 од Одлуката за критериумите за класи-
фикација на платните системи, стандардите за нивното
работење и барањата за гарантен механизам („Службен
весник на Република Северна Македонија“ бр. 271/22);
- План за непрекинатост во работењето на платниот
систем во согласност со точка 80 став 1 од Одлуката за
критериумите за класификација на платните сис-
теми,стандардите за нивното работење и барањата за
гарантен механизам („Службен весник на Република
Северна Македонија“ бр. 271/22) и
- Правила и процедури за неисполнување на дого-
ворните обврски од страна на учесник, кои вклучуваат
информации од точките 58, 59, 60 и 61 од Одлуката за
критериумите за класификација на платните системи,
стандардите за нивното работење и барањата за гаран-
тен механизам („Службен весник на Република Север-
на Македонија“ бр. 271/22).
3.9. Подносителот на барањето ги доставува доку-
ментите, податоците и / или информациите од точка 9
од оваа одлука за лицата кои се членови на управниот
одбор, односно извршни членови на одборот на дирек-
тори;
3.10. Подносителот на барањето ги поднесува доку-
ментите, податоците и / или информациите од точка 17
од оваа одлука за лицата коишто поседуваат квалифи-
кувано учество во подносителот на барањето преку ли-
цата со кои имаат блиски врски.
3.11. Листа на лицата со кои подносителот на бара-
њето има блиски врски во смисла на Законот, со име и
презиме и податоци за контакт (за физички лица) и име
/ назив, седиште, матичен број и податоци за контакт
(за правни лица), како и опис на начинот на кој се пов-
рзани овие лица.
4. Покрај документите, податоците и / или инфор-
мациите од точка 3 од оваа одлука, Народната банка
може да бара и дополнителни документи, податоци и /
или информации, како и допрецизирање на веќе доста-
вената документација од подносителот на барањето.
5. Народната банка спроведува интервју со предло-
жените членови на управниот одбор, односно со из-
вршните членови на одборот на директори на подноси-
телот на барањето заради оцена дали лицата поседува-
ат стручни знаења и искуство од различни области кои
се потребни за независно управување на операторот на
платниот систем и разбирање на активностите што ќе
ги врши операторот на платниот систем, како и на пра-
вилата за работење на платниот систем.
6. При одлучувањето за издавање дозвола за опера-
тор на платен систем, врз основа на доставената доку-
ментација од точките 2, 3 и 4 од оваа одлука и спрове-
деното интервју од точката 5 од оваа одлука, Народна-
та банка оценува дали операторот на платниот систем
ги исполнува условите, преку:
- утврдување на идентитетот, правната форма, соп-
ственичката структура, финансиската состојба / имот-
ната состојба, репутацијата на:
1. подносителот на барањето;
2. лицата поврзани со него - две или повеќе лица
се поврзани лица доколку претставуваат единствен ри-
зик, бидејќи едното од нив, директно или индиректно,
остварува контрола во другото лице или во другите
лица, односно две или повеќе физички лица се поврза-
ни лица доколку едното физичко лице е брачен другар
или лице со кое живее во вонбрачна заедница, дете или
посвоено дете, родител или лице под старателство на
другото физичко лице (во натамошниот текст: поврза-
ни лица),
Стр. 118 - Бр. 289
3. физичкото или правното лице коe непосредно
или посредно, преку блиски врски, поседува квалифи-
кувано учество во подносителот на барањето.
Лицето кое непосредно или посредно, преку блиски
врски, поседува квалификувано учество во подносите-
лот на барањето, ќе се смета дека има соодветна репу-
тација доколку е чесно, компетентно, работливо и по-
седува личен интегритет и особини кои даваат сигур-
ност дека лицето нема да влијае на загрозување на ста-
билноста и сигурноста на операторот на платниот сис-
тем и дека нема да предизвика нарушување на угледот
и довербата на јавноста во операторот на платниот сис-
тем и / или на платниот систем. Физичко лице коe
непосредно или посредно, преку блиски врски, поседу-
ва квалификувано учество во подносителот на барање-
то не го исполнува условот за репутација доколку по-
стојат околностите определени во член 19 став 5 од За-
конот. Правно лице коe непосредно или посредно, пре-
ку блиски врски, поседува квалификувано учество во
подносителот на барањето не го исполнува условот за
репутација, доколку постојат околностите определени
во член 19 став 6 од Законот;
- утврдување на идентитетот и оцена на професио-
налната компетентност и репутацијата на лицето кое е
член на органот на управување на подносителот на ба-
рањето. Во однос на оцената за (не)исполнување на ус-
ловот зa репутација на физичкото лице кое е член на
органот на управување соодветно се применуваат од-
редбите од став 1 алинеја 1 од оваа точка за оцена на
(не)исполнување на условот за репутацијата на физич-
кото лице коe непосредно или посредно, преку блиски
врски, поседува квалификувано учество;
- оцена на организираноста и техничката опреме-
ност и управувањето со информацискиот систем на
подносителот на барањето коишто треба да обезбедат
услови за сигурно и стабилно работење на платниот
систем во согласност со Законот. Политиките за упра-
вување со информацискиот систем се сметаат за соод-
ветни доколку ги утврдуваат, ги оценуваат и управува-
ат со сите потенцијални слабости и закани. Подносите-
лот на барањето треба да поседува соодветен деловен
простор и техничка опрема кои ќе овозможат негово
сигурно и непречено работење, како и соодветно
разграничување на деловните процеси;
- оцена на организациската структура на подносите-
лот на барањето, што подразбира најмалку дефинира-
ње на правилата за управување на платниот систем кои
јасно ги дефинираат улогите и одговорностите на одбо-
рот, директните линии на одговорност и отчет и вос-
поставувањето систем на внатрешна контрола;
- оцена на соодветноста на рамката за утврдување,
управување, следење и известување за сите ризици на
кои е изложен или би можел да биде изложен платниот
систем. Рамката се оценува од аспект на тоа дали ги
опфаќа сите ризици, вклучувајќи ги правните, кредит-
ните, ликвидносните и оперативните ризици кои би мо-
желе да влијаат на неговата способност за извршување
или обезбедување услуги како што се очекува, предви-
дените алатки за управување со ризиците и доделените
линии на одговорност и отчет;
- оцена на соодветноста на планот за непрекинатост
во работењето на платниот систем. Планот се оценува
во однос на тоа дали подносителот на барањето може
да се справи со настаните коишто претставуваат значи-
телен ризик од нарушување на работењето на платниот
систем;
- оцена на соодветноста на правилата и процедури-
те за неисполнување на договорните обврски од страна
на учесник, коишто треба да му овозможат натамошно
30 декември 2022
исполнување на неговите обврски, а кои го решаваат
надоместувањето на средствата доколку настане таков
случај.
- оцена на соодветноста на правилата за работење
на платниот систем во согласност со одредбите од За-
конот;
- оцена дали поради постоење блиски врски на под-
носителот на барањето со други правни или физички
лица, надзорот над операторот на платен систем во сог-
ласност со Законот, би бил оневозможен или значител-
но отежнат;
- оцена дали поради вршење други услуги и / или
дејности кои не претставуваат давање платежни ус-
луги, односно издавање електронски пари, би биле заг-
розени стабилноста, сигурноста и ефикасноста на рабо-
тењето на платниот систем или дали поради овие деј-
ности, надзорот над операторот на платен систем во
согласност со Законот би бил оневозможен или значи-
телно отежнат;
- оцена дали поради прописите и практиките на тре-
тата држава кои се применуваат на лицата со кои под-
носителот на барањето има блиски врски, надзорот над
операторот на платен систем во согласност со Законот
би бил оневозможен или значително отежнат;
- утврдување дали во барањето постојат недослед-
ности коишто не можат да бидат објаснети.
7. Врз основа на оцената од точката 6 од оваа од-
лука, гувернерот донесува решение за издавање дозво-
ла за оператор на платен систем или решение за одби-
вање на барањето во рок од 90 (деведесет) дена од де-
нот на приемот на комплетното барање од точка 2 од
оваа одлука.
Доколку барањето не е комплетно, Народната банка
го известува подносителот на барањето да ги достави
документите, податоците и / или информациите нај-
многу во рок од 30 (триесет) дена. Овој рок не се
пресметува во рокот од став 1 на оваа точка.
Операторот на платен систем е должен веднаш да ја
извести Народната банка за какви било промени во до-
кументите, податоците и / или информациите врз осно-
ва на кои е издадена дозволата.
III. ИЗДАВАЊЕ СОГЛАСНОСТИ ЗА ИМЕНУВА-
ЊЕ ЧЛЕНОВИ НА УПРАВЕН ОДБОР, ОДНОСНО
ИЗВРШНИ ЧЛЕНОВИ НА ОДБОР НА ДИРЕКТОРИ
8. За именување на членовите на управниот одбор,
односно извршните членови на одборот на директори
(во натамошниот текст: членови на органот на управу-
вање), операторот на платен систем поднесува барање
до Народната банка за добивање претходна согласност
за именување член на органот на управување (образец
2), којшто е даден како прилог на оваа одлука.
9. Кон барањето за добивање претходна согласност
од точката 8 од оваа одлука се доставуваат следните
документи, податоци и / или информации:
9.1. Одлука од надлежен орган на операторот на
платен систем за именување на лицето предложено за
член на органот на управување, која ќе стапи во сила
по издавање претходна согласност од гувернерот. Во
одлуката се наведуваат клучните должности и одговор-
ности на лицето предложено за член на органот на уп-
равување, датумот на започнување и времетраењето на
мандатот, имајќи ги предвид одредбите од актот за ос-
новање кои се однесуваат на траење на мандатот на
членот на органот на управување. Кон одлуката треба
да се достави и образложение од надлежниот орган за
причините за именување на лицето предложено за член
на органот на управување, како и образложение на
придобивките за операторот на платен систем.
30 декември 2022
Кон одлуката на надлежниот орган на операторот
на платен систем се доставува и оцената за соодветнос-
та на лицето предложено за член на органот на управу-
вање на операторот на платен систем, од која ќе може
да се утврди исполнувањето на условите потребни за
неговото именување за член на органот на управување
и соодветноста на лицето предложено за член на орга-
нот на управување заедно со останатите членови, во
согласност со член 142 став 7 од Законот.
9.2. Податоци (име и презиме, место и датум на ра-
ѓање, адреса на живеалиштето / престојувалиштето, ма-
тичен број и број на личната карта, односно број на па-
сош доколку лицето е странско физичко лице, држав-
јанство / државјанства, телефонски број, електронска
адреса и други податоци во согласност со образецот бр.
3 кој е во прилог на оваа одлука) на лицето предложено
за член на органот на управување, преземени од лична-
та карта, односно од пасошот на лицето предложено за
член на органот на управување (за странско физичко
лице). Во прилог кон податоците за лице предложено
за член на органот на управување преземени од лична-
та карта, односно од пасошот, се доставува изјава од
лицето дека се тоа негови и точни податоци, заверена
од страна на овластено лице (нотар).
9.3. Уверение за завршено високо образование на
лицето предложено за член на органот на управување.
9.4. Пополнет прашалник за член на органот на уп-
равување (образец 3). Потписот на лицето предложено
за член на органот на управување кое го пополнило
прашалникот треба да биде заверен кај овластено лице
(нотар). Лицето предложено за член на органот на уп-
равување е должно да даде одговор на секое од праша-
њата / барањата содржани во прашалникот.
9.5. Доказ за најмалку шест години работно искус-
тво во областа на платежните услуги или платните сис-
теми, банкарството или други финансиски услуги или
друга дејност или три години работно искуство како
член на органот на управување или раководно лице во
правно лице во некоја од овие дејности. Како доказ за
исполнување на овој услов се доставува потврда од
правните лица во кои го стекнал потребното работно
искуство за член на органот на управување во оператор
на платен систем.
9.6. Решение со кое се дозволува престој заради ра-
бота во Република Северна Македонија (за странско
физичко лице).
9.7. Образложение од лицето предложено за член
на органот на управување за начинот на кој неговата
стекната професионална компетентност ќе придонесе
за успешно извршување на задачите како член на орга-
нот на управување, со посебен осврт на планираните
активности кои ќе бидат во надлежност на лицето
предложено за член на органот на управување, во сог-
ласност со интерните акти на операторот на платен
систем, во периодот на неговиот мандат. Лицето пред-
ложено за член на органот на управување треба да ги
има предвид одговорностите и надлежностите, како и
стандардите коишто треба да ги почитува операторот
на платен систем во согласност со прописите и специ-
фичностите на платните системи.
9.8. Податоци од Централниот регистар за тоа дали
предложеното лице е евидентирано како член на орга-
нот на управување или надзор во некое правно лице.
Податоците треба да се со датум не постар од еден ме-
сец пред датумот на поднесување на барањето за доби-
вање претходна согласност до Народната банка.
9.9. Копија од актот, доколку таков акт е издаден,
на надлежен орган за надзор на платежна институција,
институција за електронски пари, оператор на платен
систем или друг супервизорски орган на банки или
други финансиски институции (освен акт на Народната
Бр. 289 - Стр. 119
банка), со кој на лицето предложено за член на органот
на управување му била издадена согласност за член на
органот на управување на платежна институција, инс-
титуција за електронски пари, оператор на платен сис-
тем, банка или друга финансиска институција. Во слу-
чај кога надлежниот странски орган за надзор на пла-
тежна институција, институција за електронски пари,
оператор на платен систем, банка или друга финансис-
ка институција не издава формална согласност, во ба-
рањето треба да се наведе оваа околност.
9.10. Изјава од лицето предложено за член на орга-
нот на управување, дадена под целосна морална, мате-
ријална и кривична одговорност, дали заедно со друго
физичко лице директно или индиректно и / или преку
договор, остварува контрола врз домашно или стран-
ско трговско друштво.
9.11. Изјава од предложеното лице кое е член на ор-
ганот на управување во друго правно лице, дека таква-
та функција ќе му престане веднаш по издавањето на
согласноста од страна на Народната банка за негово
именување за член на органот на управување на опера-
торот на платен систем.
9.12. Потврда од надлежен суд или друга надлежна
институција дека против лицето предложено за член на
органот на управување нема изречена прекршочна сан-
кција, забрана за вршење професија, дејност или долж-
ност;
9.13. Потврда од надлежен суд дека на лицето пред-
ложено за член на органот на управување со правосил-
на судска одлука не му е изречена казна забрана за
вршење професија, дејност или должност за кривични
дела;
9.14. Потврда од надлежен суд дека лицето предло-
жено за член на органот на управување со правосилна
судска пресуда не е осудено на безусловна казна затвор
над шест месеци, сѐ додека траат правните последици
од пресудата. Доколку лицето предложено за член на
органот на управување има соработник во смисла на
Законот, оваа потврда од надлежниот суд се доставува
и за соработникот.
10. Покрај документите, податоците и / или инфор-
мациите од точка 9 од оваа одлука, Народната банка
може да бара и дополнителни документи, податоци и /
или информации, како и допрецизирање на веќе доста-
вената документација од оператор на платен систем.
Народната банка, по службена должност, може да
побара од соодветен надлежен орган во земјата или
странство и дополнителни документи, податоци и / или
информации заради оцена на интегритетот и репутаци-
јата на лицето предложено за член на органот на упра-
вување.
11. Народната банка спроведува интервју со члено-
вите предложени за органот на управување на операто-
рот на платен систем заради оцена дали предложените
лица поседуваат стручни знаења и искуство од различ-
ни области кои се потребни за независно управување
на операторот на платниот систем и разбирање на ак-
тивностите што ги врши операторот на платниот сис-
тем и правилата за работење на платниот систем.
12. При одлучувањето во врска со барањето за до-
бивање претходна согласност за именување член на ор-
ганот на управување на операторот на платен систем,
врз основа на доставената документација од точките 8,
9 и 10 од оваа одлука и спроведеното интервју од точ-
ката 11 од оваа одлука, Народната банка оценува дали
лицето предложено за член на органот на управување
ги исполнува условите, преку:
- оцена на професионалната компетентност и репу-
тација. Ќе се смета дека лицето предложено за член на
органот на управување поседува професионална ком-
петентност доколку има стекнато најмалку високо об-
Стр. 120 - Бр. 289
разование и шест години работно искуство во областа
на платежните услуги или платните системи, банкар-
ството или други финансиски услуги или друга дејност
или три години работно искуство како член на органот
на управување или како раководно лице во правно ли-
це во некоја од овие дејности. Во однос на оцената за
(не)исполнување на условот зa репутација на физичко-
то лице предложено за член на органот на управување
на оператор на платен систем соодветно се применува-
ат одредбите од точка 6 став 1 алинеја 1 од оваа од-
лука, за оцена на (не)исполнување на условот за репу-
тацијата на физичко лице коe непосредно или посре-
дно, преку блиски врски, поседува квалификувано
учество;
- утврдување дали е член на Советот на Народната
банка или лице вработено во Народната банка;
- оцена дали од страна на лицето предложено за
член на органот на управување имало непочитување на
одредбите од овој закон и прописите донесени врз ос-
нова на овој закон и / или не ги спроведувало или не ги
спроведува и / или постапувало или постапува спро-
тивно на мерките кон субјектите на надзор изречени од
гувернерот, со што биле или се загрозени стабилноста,
сигурноста и ефикасноста во работењето на платниот
систем, доколку лицето предложено за член на органот
на управување претходно било раководно лице во опе-
раторот на платен систем или било член на органот на
управување или раководно лице во некоја друга пла-
тежна институција, институцијата за електронски пари
и / или оператор на платен систем;
- утврдување дали лицето предложено за член на
органот на управување извршува посебни права и одго-
ворности во друг оператор на платен систем, оператор
на систем за порамнување на хартиите од вредност,
централна договорна страна или е лице вработено во
нив;
- утврдување дали е член на надзорен одбор, член
на управен одбор или член на одбор на директори на
учесник во платен систем;
- утврдување дали е член во надзорен одбор, однос-
но неизвршен член на одбор на директори во домашни
или странски трговски друштва;
- утврдување дали лицето предложено за член на
органот на управување претходно извршувало функци-
ја на лице со посебни права и одговорности во опера-
тор на платен систем, оператор на систем за порамну-
вање на хартиите од вредност, централна договорна
страна, учесник во платен систем или друго правно ли-
це во кое била воведена администрација или над кое е
отворена постапка за ликвидација или стечај;
- утврдување дали е член во органи на непрофитни
организации на волонтерска основа; и
- точност, вистинитост и целосност на податоците и
информациите.
При оцената на соодветноста на лицето предложено
за член на органот на управување заедно со останатите
членови на органот на управување, се зема предвид да-
ли во составот на органот на управување членуваат ли-
ца кои поседуваат стручни знаења и искуство од раз-
лични области кои се потребни за независно управува-
ње на операторот на платниот систем, а особено за раз-
бирање на активностите што ги врши операторот на
платниот систем и правилата за работење на платниот
систем, при што барем еден од членовите мора да го
познава македонскиот јазик и неговото кирилско пис-
мо и да има постојано живеалиште во Република Се-
верна Македонија.
Доколку лицето предложено за член на органот на
управување е странско лице со искуство како член на
органи на финансиски институции, соодветни подато-
30 декември 2022
ци за утврдување на неговата професионална компе-
тентност и репутација можат да се побараат од супер-
визорскиот орган на земјата од каде што доаѓа.
13. Врз основа на оцената од точка 12 од оваа од-
лука, гувернерот донесува решение за издавање прет-
ходна согласност за член на органот на управување или
за одбивање на барањето во рок од 60 (шеесет) дена од
денот на поднесување на барањето од точка 8 од оваа
одлука.
Доколку барањето не е комплетно, Народната банка
го известува подносителот на барањето да ги достави
документите, податоците и / или информациите нај-
многу во рок од 30 (триесет) дена. Овој рок не се
пресметува во рокот од став 1 на оваа точка.
14. Народната банка може да издаде претходна сог-
ласност за лицето предложено за член на органот на
управување на операторот на платен систем со покра-
ток рок од рокот назначен во барањето, доколку оцени
дека е потребно.
15. По издавањето на претходната согласност за
именување на лицето предложено за член на органот
на управување, операторот на платен систем доставува
решение за извршен упис на лицето во Централниот
регистар. Решението се доставува во рок од 5 (пет) де-
на по извршениот упис.
IV. ИЗДАВАЊЕ ПРЕТХОДНА СОГЛАСНОСТ ЗА
СТЕКНУВАЊЕ КВАЛИФИКУВАНО УЧЕСТВО ВО
ОПЕРАТОР НА ПЛАТЕН СИСТЕМ
16. Физичко лице или правно лице коешто има на-
мера да стекне квалификувано учество, непосредно
или посредно преку лицата со кои има блиски врски за
да го зголеми учеството на начин на кој ќе се стекне со
најмалку 20%, 30% или 50% од вкупниот број акции
или од издадените акции со право на глас во операто-
рот на платен систем без оглед на тоа дали акциите ги
стекнува постапно или одеднаш, поднесува барање до
Народната банка за добивање претходна согласност за
стекнување квалификувано учество (образец 4), кој е
прилог на оваа одлука.
Доколку врз основа на одлука на суд или надлежен
орган во согласност со закон физичкото лице или прав-
ното лице стекнало квалификувано учество, непосре-
дно или посредно преку лицата со кои има блиски
врски го зголемило учеството на начин на кој се стек-
нало со најмалку 20%, 30% или 50% од вкупниот број
акции или од издадените акции со право на глас во
операторот на платен систем во рок од десет дена од
правосилноста, односно конечноста на одлуката, под-
несува барање до Народната банка за добивање соглас-
ност за стекнување квалификувано учество од став 1 на
оваа точка.
17. Кон барањето од точка 16 се доставуваат след-
ните документи, податоци и / или информации:
17.1. За физичко лице:
- податоци за бројот на акциите коишто лицето има
намера да ги стекне во операторот на платен систем,
како и за процентуалното учество во вкупниот број ак-
ции или во издадените акции со право на глас по пла-
нираното стекнување на акциите во операторот на пла-
тен систем;
- податоци (име и презиме, место и датум на ра-
ѓање, адреса на живеалиште, матичен број и број на
личната карта) на физичкото лице, преземени од лич-
ната карта, односно од пасошот доколку лицето е
странско физичко лице. Во прилог кон податоците за
30 декември 2022
лицето преземени од личната карта односно од пасо-
шот се доставува изјава од лицето дека се тоа негови и
точни податоци, заверена од овластено лице (нотар).;
- биографија за образованието и професионалното
искуство на физичкото лице;
- пополнет прашалник за физички лица за стекнува-
ње квалификувано учество во оператор на платен сис-
тем (oбразец 5), кој е прилог на оваа одлука. Потписот
на лицето што го пополнило прашалникот треба да би-
де заверен кај овластено лице (нотар). Лицето е должно
да даде одговор на секое од прашањата / барањата сод-
ржани во прашалникот;
- изјава од физичкото лице, дадена под целосна мо-
рална, материјална и кривична одговорност, за извори-
те на вложените средства, односно основата за стекну-
вањето на акциите во подносителот на барањето, со
приложување соодветен доказ за изворите на вложени-
те средства (решение за наследство, потврда од банка
или друга финансиска институција за висината и дату-
мот на вложените средства, документ за висината на
платата и приходите остварени по други основи или
други релевантни докази);
- потврда од Управата за јавни приходи или пот-
врда од соодветна институција (за странски физички
лица) за редовно плаќање даноци и придонеси и пот-
врда од надлежна институција за (не)оптовареност на
имотот со обврски кон државата и кон други правни и
физички лица;
- изјава од физичкото лице, дадена под целосна мо-
рална, материјална и кривична одговорност, за негова-
та имотна состојба заклучно до денот на поднесување
на барањето од подносителот на барањето, со прило-
жување соодветен доказ за сопственост и изворите на
приходи (потврда од банка или друга финансиска инс-
титуција за висината на депозитите кои се во сопстве-
ност на физичкото лице, доказ за сопственост на нед-
вижен имот, доказ за сопственост на хартии од вред-
ност или удел во правни лица, други докази за имотна-
та состојба и потеклото на средствата на физичкото
лице);
- изјава од физичкото лице, дадена под целосна мо-
рална, материјална и кривична одговорност, за задол-
женост кај домашни и странски правни лица, со прило-
жување на список на тие лица и износите на задолже-
ностa;
- изјава од физичкото лице, дадена под целосна мо-
рална, материјална и кривична одговорност, дека ќе
продолжи да го поддржува работењето на подносите-
лот на барањето и дека доколку е потребно, ќе вложи
дополнителен капитал во операторот на платен систем;
- список на трговски друштва со кои управува фи-
зичкото лице или во кои има контрола, со податок за
процентот на директната или индиректната контрола
во тие друштва, нивниот (не)активен статус и краток
опис на дејноста што ја вршат;
- изјава од физичкото лице, дадена под целосна мо-
рална, материјална и кривична одговорност, за по-
стоење, односно непостоење блиски врски во смисла
на Законот со правни и физички лица кои имаат учес-
тво или квалификувано учество во операторот на пла-
тен систем;
- изјава од физичкото лице, дадена под целосна мо-
рална, материјална и кривична одговорност, дали деј-
ствува заеднички, директно или индиректно, преку
формален или неформален договор, со други лица ко-
ишто имаат учество или квалификувано учество во
операторот на платен систем или со други лица, со што
би имал контрола врз операторот на платен систем;
Бр. 289 - Стр. 121
- изјава од физичкото лице, дадена под целосна мо-
рална, материјална и кривична одговорност, дали заед-
но со друго физичко лице директно или индиректно и /
или преку договор, остварува контрола врз домашно
или странско трговско друштво;
- потврда од надлежен суд или друга надлежна инс-
титуција дека против физичкото лице нема изречена
прекршочна санкција, забрана за вршење професија,
дејност или должност;
- потврда од надлежен суд дека на физичкото лице
со правосилна судска одлука не му е изречена казна
забрана за вршење професија, дејност или должност за
кривични дела;
- потврда од надлежен суд дека физичкото лице не
е осудено со правосилна судска пресуда на безусловна
казна затвор над шест месеци, сѐ додека траат правните
последици од пресудата. Доколку физичкото лице има
соработник во смисла на Законот, ваквата потврда из-
дадена од надлежниот суд се доставува и за соработни-
кот;
- копија од актот, доколку е издаден таков акт, на
органот надлежен за надзор на платежната институ-
ција, институцијата за електронски пари, операторот на
платен систем, на друг супервизрски орган на банки
или други финансиски институции (освен акт на На-
родната банка), со кој на физичкото лице му била изда-
дена согласност за стекнување квалификувано учество
во платежна институција, институција за електронски
пари, оператор на платен систем, банка или друга фи-
нансиска институција. Во случај кога надлежниот
странски орган за надзор на платежна институција,
институција за електронски пари, оператор на платен
систем, странскиот супервизорски орган на банки или
други финансиски институции не издава формална сог-
ласност, во барањето треба да се наведе оваа околност.
17.2 За правно лице:
- податоци за бројот на акциите коишто лицето има
намера да ги стекне во операторот на платен систем,
како и податоци за процентуалното учество во вкупни-
от број акции или во издадените акции со право на глас
по планираното стекнување на акциите во операторот
на платен систем;
- извод од регистарот каде што е запишано правно-
то лице, издаден од надлежен орган и не постар од 30
(триесет) дена од денот на поднесување на барањето;
- важечки акт за основање на правното лице и спи-
сок на членови на органот на управување на правното
лице;
- извод од единствената евиденција на акционерите
на правното лице, односно информација за сопствени-
ците на удел на правното лице, во зависност од правна-
та форма на правното лице. Во прилог се доставува и
шематски приказ на сопственичката структура на прав-
ното лице сѐ до вистинскиот сопственик – физичко ли-
це и список на лица кои се крајни сопственици на тоа
правно лице до физички лица со следните податоци:
име и презиме на лицето односно име / назив на соп-
ственикот, адреса на живеалиште / престојувалиште,
односно седиште / адреса на управување на сопствени-
кот и други податоци за идентификација, како и пода-
тоци за апсолутни и процентуални износи на сопстве-
ност кај правното лице;
- пополнет прашалник за правните лица коишто
имаат намера да стекнат квалификувано учество во
оператор на платен систем (образец 6), кој е прилог на
оваа одлука. Прашалникот треба да биде пополнет и
потпишан од одговорното лице – член на органот на
управување на правното лице. Потписот на членот на
органот на управување на правното лице што го попол-
Стр. 122 - Бр. 289
нило прашалникот, треба да биде заверен кај овластено
лице (нотар). Лицето е должно да даде одговор на се-
кое од прашањата / барањата содржани во прашални-
кот;
- изјава од одговорното лице – член на органот на
управување на правното лице, дадена под целосна мо-
рална материјална и кривична одговорност, дали прав-
ното лице дејствува заеднички, директно или индирек-
тно, преку формален или неформален договор, со дру-
ги лица коишто имаат учество или квалификувано
учество во операторот на платен систем или со други
лица, со што би имал контрола врз подносителот на ба-
рањето;
- список на трговски друштва во кои правното лице
има контрола, со податок за процентот на директна или
индиректна контрола во тие друштва, нивниот (не)ак-
тивен статус и краток опис на дејноста којашто ја вр-
шат;
- изјава од одговорното лице – член на органот на
управување на правното лице, дадена под целосна мо-
рална, материјална и кривична одговорност, за извори-
те на вложените средства, односно основата за стекну-
вањето на акциите во операторот на платен систем, со
приложување соодветен доказ за изворите на вложени-
те средства (ревизорски извештај, годишна сметка или
други релевантни докази);
- изјава од одговорното лице – член на органот на
управување на правното лице, дадена под целосна мо-
рална, материјална и кривична одговорност, за задол-
женост кај домашни и странски правни лица, со прило-
жување на список на тие лица и износите на задолже-
ностa;
- изјава од одговорното лице – член на органот на
управување на правното лице, дадена под целосна мо-
рална, материјална и кривична одговорност, дека прав-
ното лице ќе продолжи да го поддржува работењето на
операторот на платен систем и доколку е потребно, ќе
вложи дополнителен капитал во операторот на платен
систем;
- потврда од Управата за јавни приходи или пот-
врда од соодветна институција (за странски правни
лица) за редовно плаќање на даноците и придонесите и
потврда од надлежна институција за (не)оптовареност
на имотот со обврски кон државата и кон други правни
и физички лица;
- изјава од одговорното лице – член на органот на
управување на правното лице, дадена под целосна мо-
рална, материјална и кривична одговорност, за по-
стоење, односно непостоење блиски врски, во смисла
на Законот, со правни и физички лица кои имаат учес-
тво или квалификувано учество во операторот на пла-
тен систем;
- потврда од надлежен суд или друга надлежна инс-
титуција дека на правното лице со правосилна судска
одлука не му е изречена спореднa казнa:
1) привремена забрана за вршење дејност на опера-
торот на платен систем сѐ додека траат правните по-
следици од пресудата;
2) трајна забрана за вршење дејност на операторот
на платен систем сѐ додека траат правните последици
од пресудата;
3) забрана за добивање на дозвола за вршење деј-
ност на операторот на платен систем, сѐ додека траат
правните последици од пресудата;
4) одземање на дозволата за вршење дејност на опе-
раторот на платен систем, сѐ додека траат правните по-
следици од пресудата;
5) забрана за основање нови правни лица, сѐ додека
траат правните последици од пресудата;
6) престанок на правно лице, сѐ додека траат прав-
ните последици од пресудата.
30 декември 2022
- потврда од надлежнa институциja дека над прав-
ното лице не е отворена постапка за ликвидација или
стечај.
- ревизорски извештаи за трговското друштво за по-
следните 3 (три) години, на поединечна основа или до-
колу е применливо и на консолидирана основа (доколку
правното лице има обврска да изработи такви извештаи,
во согласност со прописите за сметководство во Репуб-
лика Северна Македонија или во земјата каде што се на-
оѓа седиштето на правното лице). Трговските друштва
коишто се основани и работат помалку од 3 (три) години
се должни да обезбедат ревизорски извештаи за послед-
ните 3 (три) години за своите сопственици – трговски
друштва, односно да ја достават соодветната документа-
ција од точка 17 потточка 17.1. од оваа одлука за своите
сопственици – физички лица коишто имаат учество во
капиталот на трговското друштво над 20%;
- копија од актот, доколку таков акт е издаден, на
надлежен орган за надзор на платежна институција,
институција за електронски пари односно оператор на
платен систем или друг супервизорски орган на банки
или други финансиски институции (освен акт на На-
родната банка), со кој на правното лице му била изда-
дена согласност за стекнување квалификувано учество
во платежна институција, институција за електронски
пари, оператор на платен систем односно банка или
друга финансиска институција. Во случај кога надлеж-
ниот странски орган за надзор на платежна институ-
ција, институција за електронски пари, оператор на
платен систем односно странсксиот супервизорски ор-
ган на банки или други финансиски институции не из-
дава формална согласност, во барањето треба да се на-
веде оваа околност.
18. Физичко или правно лице коешто има намера да
стекне најмалку 50% од вкупниот број акции или од из-
дадените акции со право на глас во операторот на пла-
тен систем кон барањето од точката 16 од оваа одлука,
покрај документите, податоците и / или информациите
од точка 17 од оваа одлука приложува и план за првите
три деловни години од работењето, со проекција на
финансиски извештаи, како и податоци за планирани
промени во деловните активности, организацијата или
управувањето со операторот на платен систем.
19. Покрај документите, податоците и / или инфор-
мациите од точките 17 и 18 од оваа одлука, Народната
банка може да бара и дополнителни документи, пода-
тоци и / или информации, како и допрецизирање на ве-
ќе доставената документација од подносителот на ба-
рањето.
Народната банка, по службена должност, може да
побара од соодветен надлежен орган во земјата или
странство и дополнителни документи, податоци и / или
информации заради оцена на интегритетот и репутаци-
јата на лицето кое има намера да стекне квалификува-
но учество во оператор на платен систем.
20. При одлучувањето во врска со барањето за изда-
вање претходна согласност за стекнување квалифику-
вано учество во оператор на платен систем, врз основа
на доставената документација од точките 16, 17, 18 и
19 од оваа одлука, Народната банка оценува дали лице-
то кое има намера да стекне акции во операторот на
платен систем ги исполнува условите, преку:
- утврдување на идентитетот, правната форма, соп-
ственичката структура на лицето коешто има намера да
стекне квалификувано учество, како и на поврзаните
лица и на лицата со кои има блиски врски во соглас-
ност со Законот;
- утврдување дали финансиската состојба на лицето
кое има намера да стекне акции во операторот на пла-
тен систем е соодветна во однос на вредноста на акци-
30 декември 2022
ите коишто има намера да ги стекне и дали лицето има
способност за идна капитална поддршка на операторот
на платен систем. При оцена на финансиската состојба
на физичкото лице, се оценуваат неговите сопствени
средства без да се земат во предвид позајмените сред-
ства. Доколку лицето е правно лице, неговата финан-
сиска состојба се оценува врз основа на податоците од
финансиските извештаи;
- утврдување на изворите на средства за стекнување
квалификувано учество, нивното потекло и легалност;
- оцена на репутацијата на лицето и на поврзаните
лица и на лицата со кои има блиски врски во соглас-
ност со Законот. Во однос на оцената за (не)исполнува-
ње на условот зa репутација на физичкото или правно-
то лице коешто има намера да стекне квалификувано
учество во оператор на платен систем соодветно се
применуваат одредбите од точка 6 став 1 алинеја 1 од
оваа одлука;
- оцена на управувачката и организациска структу-
ра на лицето којашто треба да биде јасна и да вклучува
постоење: соодветни процедури за утврдување, управу-
вање, следење и известување за сите ризици на кои е
изложен или би можел да биде изложен операторот на
платен систем, во случаите кога барањето се однесува
на стекнување најмалку 50% од вкупниот број акции
или од издадените акции со право на глас во операто-
рот на платен систем;
- оцена дали поради постоење блиски врски на ли-
цето со други правни или физички лица и / или органи-
зациската и сопственичката структура на лицето или на
групата на која ѝ припаѓа, надзорот над операторот на
платен систем во согласност со Законот, би бил оневоз-
можен или значително отежнат;
- оцена дали поради прописите и практиките на тре-
тата држава коишто се применуваат на лицата со кои
лицето има блиски врски, надзорот над операторот на
платен систем во согласност со Законот би биле оне-
возможени или значително отежнати;
- оцена дали планираното стекнување квалификува-
но учество во оператор на платен систем е поврзано со
перење пари и / или финансирање тероризам;
- утврдување дали во барањето постојат недослед-
ности коишто не можат да бидат објаснети; и
- точност и вистинитост на податоците доставени
заедно со барањето.
21. Врз основа на оцената од точка 20 од оваа од-
лука, гувернерот донесува решение за издавање прет-
ходна согласност за стекнување квалификувано учес-
тво или за одбивање на барањето во рок од 60 (шеесет)
дена од денот на поднесување на барањето од точка 16
од оваа одлука.
Доколку барањето не е комплетно, Народната банка
го известува подносителот на барањето да ги достави
документите, податоците и / или информациите нај-
многу во рок од 30 (триесет) дена. Овој рок не се
пресметува во рокот од став 1 на оваа точка.
22. Доколку правното лице кое стекнало или има
има намера да стекне квалификувано учество во опера-
тор на платен систем е давател на платежни услуги кој
добил дозвола од Народната банка, не доставува доку-
менти, податоци и / или информации од точки 17 пот-
точка 17.2 и 18 од оваа одлука. Народната банка може
да побара дополнителни документи, податоци и / или
информации за да се потврди усогласеноста на правно-
то лице кое има или планира да стекне квалификувано
учество согласно со Законот.
Бр. 289 - Стр. 123
V. ИЗДАВАЊЕ ПРЕТХОДНА СОГЛАСНОСТ ЗА
ИЗМЕНА И / ИЛИ ДОПОЛНУВАЊЕ НА ПРАВИЛА-
ТА ЗА РАБОТЕЊЕ НА ПЛАТЕН СИСТЕМ
23. Операторот на платен систем е должен да под-
несе барање до Народна банка за добивање претходна
согласност од гувернерот за измена и / или дополнува-
ње на правилата за работење на платен систем, со кое е
должен да достави:
- предлог за измена и / или дополнување на прави-
лата за работење на платен систем, како и пречистен
текст на правилата кои ја содржат предложената изме-
на и / или дополнување;
- образложeние на предложената измена и / или до-
полнување со процена на нивното влијание врз управу-
вањето со ризиците во платен систем.
24. При одлучувањето во врска со барањето за изда-
вање претходна согласност за измена и / или дополну-
вање на правилата за работење на платен систем, врз
основа на доставената документација од точката 23 од
оваа одлука, гувернерот оценува дали предложената
измена и / или дополнување на правилата за работење
на платниот систем се во согласност со член 134 став 2
од Законот и не ги загрозуваат сигурноста, стабилноста
и ефикасноста на работењето на платниот систем.
25. Гувернерот донесува решение за издавање сог-
ласност во рок од 30 (триесет) дена од денот на подне-
сување на барањето од точка 23 од оваа одлука, докол-
ку е доставена уредна документација и предложените
измени и / или дополнувања на правила за работењето
на платниот систем се во согласност со Законот и про-
писите коишто се носат врз основа на Законот.
Доколку барањето не е комплетно, Народната банка
го известува операторот на платен систем да ги дос-
тави документите, податоците и / или информациите
најдоцна во рок од 15 (петнаесет) дена. Овој рок не се
пресметува во рокот од став 1 на оваа точка.
26. Операторот на платен систем е должен да дос-
тави копија на усвоениот текст за измена и / или допол-
нување на правилата на работење на платниот систем
до Народната банка, како и пречистен текст на прави-
лата за работење на платниот систем за чија измена и /
или дополнување добил согласност, во рок од 3 (три)
дена од денот на нивното усвојување.
VI. НАЧИН НА ДОСТАВУВАЊЕ / ОБЕЗБЕДУВА-
ЊЕ НА ДОКУМЕНТАЦИЈАТА И ОСТАНАТИ ПОДА-
ТОЦИ И ИНФОРМАЦИИ ПОТРЕБНИ ЗА СПРОВЕ-
ДУВАЊЕ НА ОВАА ОДЛУКА
27. Подносителот на барањето е должен целосно да
ги подготви барањата од точките 2, 8, 16 и 23 од оваа
одлука, коишто ги поднесува до Народната банка да ги
провери и да обезбеди дека барањата и документација-
та којашто се доставува кон барањата не содржат греш-
ки во поглед на фактите, ниту други пропусти или не-
доследности.
Кон барањата од став 1 од оваа точка, подносителот
на барањето доставува доказ дека е платен надоместо-
кот за разгледување на барањето во согласност со Oд-
луката за единствена тарифа на надоместоците за услу-
гите што ги врши Народната банка на Република Се-
верна Македонија.
Кон барањата од став 1 од оваа точка треба да биде
поднесена комплетната документација пропишана со
Законот и оваа одлука.
28. Документацијата што се доставува кон барањата
од точките 2, 8, 16 и 23 од оваа одлука треба да биде во
оригинал или копија заверена кај овластено лице (но-
тар), потпишана од овластеното лице или од соодвет-
ниот надлежен орган, да биде чиста, без дополнителни
Стр. 124 - Бр. 289
исправки и на македонски јазик. Доколку документот
што треба да се достави е на друг јазик, заедно со ори-
гиналот се доставува и преводот на македонски јазик,
заверен од овластен судски преведувач, освен за фи-
нансиски извештаи и ревидирани финансиски извеш-
таи на странски правни лица на англиски јазик.
29. Сите потврди, изјави и прашалници што се дел
од документацијата којашто се доставува кон барањата
од точките 2, 8, 16 и 23 од оваа одлука мора да бидат
заверени кај овластено лице (нотар) и не смеат да би-
дат постари од 6 (шест) месеци пред денот на поднесу-
вањето на барањето. Сите одлуки кои се дел од доку-
ментацијата не смеат да бидат постари од 6 (шест) ме-
сеци пред денот на поднесувањето на барањето, освен
одлуките донесени од собранието на акционери коиш-
то не смеат да бидат постари од 1 (една) година пред
датумот на поднесување на барањето.
30. Доколку законодавството на земјата од која доа-
ѓа странското лице што поднесува барање за претходна
согласност, или законодавството на земјата во која ра-
ботело тоа лице најмалку пет години пред да го подне-
се барањето за претходна согласност, поинаку ја регу-
лира материјата во врска со документацијата којашто
се доставува кон барањето, должно е да приложи:
- извадок од соодветниот пропис на странската
земја; или
- правно мислење од адвокат, при што кон мисле-
њето се доставува и документ со кој ќе се потврди дека
станува збор за овластен адвокат во странската земја.
Во документите од став 1 од оваа точка треба јасно
и недвосмислено да биде наведено дека во согласност
со законодавството на странската земја, одреден доку-
мент пропишан со оваа одлука не може да се добие, од-
носно не постои надлежна институција во таа земја ко-
ја води евиденција и издава документ како пропишани-
от во оваа одлука или јасно и недвосмислено да биде
наведено на кој начин и преку кој друг документ се до-
кажува одредена околност (изречена забрана за врше-
ње професија, дејност или должност).
31. Народната банка ги разгледува барањата од точ-
ките 2, 8, 16 и 23 од оваа одлука, со комплетната доку-
ментација. Под „комплетна документација“ се подраз-
бира документацијата пропишана со оваа одлука, доку-
ментацијата која дополнително е побарана од Народна-
та банка, како и соодветните документи, податоци и
информации кои треба да се добијат од надлежни до-
машни и странски институции за одлучување во врска
со барањето. Доколку е потребно, Народната банка мо-
же да има средби со подносителот на барањето.
32. При разгледување на барањата од точките 2, 8,
16 и 23 од оваа одлука, Народната банка може да ја ко-
ристи и документацијата со која располага за соодвет-
ниот оператор на платен систем, правното или физич-
кото лице.
VII. СОДРЖИНА И НАЧИН НА ВОДЕЊЕ НА
РЕГИСТАРОТ НА ОПЕРАТОРИ НА ПЛАТНИТЕ
СИСТЕМИ И НАЧИНОТ НА БРИШЕЊЕ НА ПОДА-
ТОЦИТЕ ОД РЕГИСТАРОТ
33. Регистарот на оператори на платните системи
(во натамошниот текст: Регистарот) кој го води Народ-
ната банка содржи податоци за платните системи ко-
ишто ги управуваат трговките друштва коишто добиле
дозвола за вршење дејност оператор на платен систем
во согласност со Законот, за платните системи коишто
ги воспоставила Народната банка во согласност со За-
конот за Народната банка Република Северна Македо-
нија, како и за учесниците во овие платни системи.
30 декември 2022
34. Регистарот од точка 33 од оваа одлука особено
содржи:
34.1 Евиденција на операторите на платните сис-
теми:
- реден број;
- назив на платен систем;
- видот на платен систем;
- назив на операторот на платен систем;
- ЕМБС на операторот на платен систем;
- ЕДБ на операторот на платен систем;
- адреса на седиште на операторот на платен сис-
тем;
- број и датум на решението за издавање на дозво-
лата за вршење на дејноста оператор на платен систем,
со исклучок на платните системи кои ги управува На-
родната банка;
- учесници во платниот систем.
34.2 Евиденција на учесници во платните сис-
теми:
- реден број;
- назив на учесникот во платниот систем;
- ЕМБС на учесникот во платниот систем;
- адреса на седиштето на учесникот во платниот
систем.
34.3 Евиденција на операторите на платните сис-
теми за кои е донесено решение за укинување на дозво-
лата за оператор на платен систем или е издадена сог-
ласност за престанување со работа на операторот на
платен систем во согласност со Законот:
- реден број;
- назив на платен систем;
- видот на платен систем;
- назив на операторот на платен систем;
- ЕМБС на операторот на платен систем;
- основа за укинување на дозволата или престанува-
ње со работа на операторот на платен систем;
- број и датум на решението за укинување на дозво-
лата или престанување со работа на операторот на пла-
тен систем.
35. Народната банка гo води Регистарот во елек-
тронска форма. Регистарот е јавен и достапен на веб-
страницата на Народната банка (www.nbrm.mk).
36. Народната банка ги впишува и ги ажурира пода-
тоците во Регистарот од точка 33 од оваа одлука, по
службена должност и врз основа на документацијата за
операторите на платните системи и / или за учесниците
во платните системи опфатени со точка 33 од оваа од-
лука.
37. Народната банка, врз основа на решение за уки-
нување на дозволата за оператор на платен систем или
издадена согласност за престанување со работа на опе-
ратор на платен систем веднаш ги брише податоците
од точка 34 потточка 34.1 од оваа одлука од евиденци-
јата во Регистарот и ги впишува податоците од точка
34 потточка 34.3 од оваа одлука.
38. Заедно со впишување на какво било бришење,
промена, забелешка или исправка во Регистарот се
впишува и датумот на извршениот упис.
VIII. ЗАВРШНИ ОДРЕДБИ
39. Оваа одлука влегува во сила на денот на објаву-
вањето во „Службен весник на Република Северна Ма-
кедонија“.
Гувернер
и претседавач на Советот
О. бр. 02-15XXII-6/2022 на Народната банка на
28 декември 2022 година Република Северна Македонија,
Скопје д-р Анита Ангеловска-Бежоска,с.р.
30 декември 2022 Бр. 289 - Стр. 125
Стр. 126 - Бр. 289 30 декември 2022
30 декември 2022 Бр. 289 - Стр. 127
Стр. 128 - Бр. 289 30 декември 2022
30 декември 2022 Бр. 289 - Стр. 129
Стр. 130 - Бр. 289 30 декември 2022
30 декември 2022 Бр. 289 - Стр. 131
Стр. 132 - Бр. 289 30 декември 2022
30 декември 2022 Бр. 289 - Стр. 133
Стр. 134 - Бр. 289 30 декември 2022
30 декември 2022 Бр. 289 - Стр. 135
Стр. 136 - Бр. 289 30 декември 2022
30 декември 2022 Бр. 289 - Стр. 137
Стр. 138 - Бр. 289 30 декември 2022
30 декември 2022 Бр. 289 - Стр. 139
Стр. 140 - Бр. 289 30 декември 2022
30 декември 2022 Бр. 289 - Стр. 141
Стр. 142 - Бр. 289 30 декември 2022
30 декември 2022 Бр. 289 - Стр. 143
Стр. 144 - Бр. 289 30 декември 2022
30 декември 2022 Бр. 289 - Стр. 145
Стр. 146 - Бр. 289 30 декември 2022
30 декември 2022
Në pajtim me nenin 47, paragrafi (1), pika 6) të Ligjit
të Bankës Popullore të Republikës së Maqedonisë së
Veriut (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr.
158/2010, 123/12, 43/14, 153/15, 6/ 16 dhe 83/18 dhe
“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë së Veriut” nr.
110/21) dhe nenin 138, paragrafi (11), nenin 140, paragrafi
(7), nenin 142, paragrafi (16), nenin 145 dhe nenin 147,
paragrafi (3) të Ligjit të Shërbimeve të Pagesave dhe të
Sistemeve të Pagesave ("Gazeta zyrtare e Republikës së
Maqedonisë së Veriut" nr. 90 /22), Këshilli i Bankës
Popullore të Republikës së Maqedonisë së Veriut, miratoi
VENDIM
PËR DHËNIEN E LEJEVE DHE PËLQIMEVE PËR
OPERATORËT E SISTEMIT TË PAGESAVE DHE PËR
PËRMBAJTJEN DHE MËNYRËN E UDHËHEQJES SË
REGJISTRIT TË OPERATORËVE TË SISTEMIT TË   duhet të jetë në përputhje edhe me dispozitat e nenit 146,
PAGESAVE
I. DISPOZITAT E PËRGJITHSHME
1. Me këtë vendim përshkruhen:
1.1 Lloji i dokumenteve, të dhënave dhe/ose
informacionit, si dhe mënyra dhe procedura për vlerësimin
e dokumenteve, të dhënave dhe/ose informacionit për
marrjen e:
- lejes për operator të sistemit të pagesave;
- pëlqimin paraprak për emërimin e anëtarëve të
këshillit drejtues, përkatësisht anëtarëve ekzekutivë të
këshillit të drejtorëve;
- pëlqimin paraprak për të fituar pjesëmarrje të
kualifikuar ose për të rritur pjesëmarrjen në një operator të
sistemit të pagesave;
- pëlqimin paraprak për ndryshim dhe/ose plotësim të
rregullave për funksionimin e sistemit të pagesave.
1.2. Përmbajtja dhe mënyra e udhëheqjes së regjistrit të
operatorëve të sistemeve të pagesave dhe mënyra e fshirjes
së të dhënave nga regjistri.
II. LËSHIMI I LEJES PËR OPERATOR TË
SISTEMIT TË PAGESAVE
2. Shoqëria tregtare e themeluar në Republikën e
Maqedonisë së Veriut (në tekstin e mëtutejshëm: kërkuesi),
i cili synon ta kryejë veprimtarinë e operatorit të sistemit të
pagesave, në pajtim me nenin 138, paragrafi (1) të Ligjit të
Shërbimeve të Pagesave dhe të Sistemeve të Pagesave (në
tekstin e mëtutejshëm: ligji), në Bankën Popullore të
Republikës së Maqedonisë së Veriut (në tekstin e
mëtutejshëm: Banka Popullore), dorëzon kërkesë për
marrjen e lejes për operator të sistemit të pagesave (në
tekstin e mëtutejshëm: kërkesa).
Kërkesa nga paragrafi (1) i kësaj pike, dorëzohet sipas
formularin 1 të kërkesës për marrjen e lejes, i cili është në
shtojcë të këtij vendimi.
3. Me kërkesën nga pika 2), paragrafi (2) të këtij
vendimi, parashtruesi i dorëzon dokumentet, të dhënat
dhe/ose informacionet në vijim:
3.1. Gjendjen aktuale, të lëshuar nga Regjistri Qendror
i Republikës së Maqedonisë së Veriut (në tekstin e
mëtejmë: Regjistri Qendror), jo më të vjetër se 30
(tridhjetë) ditë nga dita e dorëzimit të kërkesës, si dëshmi
se parashtruesi i kërkesës është i regjistruar si shoqëri
aksionare në Regjistrin Tregtar. Adresa e selisë së
shoqërisë tregtare, përcaktohet nga gjendja aktuale, e
dorëzuar e lëshuar nga Regjistri Qendror;
3.2. Dëshmi se shoqëria tregtare ka kapital fillestar në
përputhje me nenin 138, paragrafi (2), nënpika 2) të ligjit,
që përfshin:
Бр. 289 - Стр. 147
- gjendje aktuale nga Regjistri Qendror, me të cilën
vërtetohet shuma e përcaktuar e kapitalit fillestar e
parashtruesit të kërkesës së regjistruar, si kapital bazë në
regjistrin tregtar, dhe
- raporti financiar për vitin e kaluar afarist, si dhe një
mendim nga një auditor i autorizuar nëse auditimi i raportit
financiar është i detyrueshëm për parashtruesin e kërkesës
në përputhje me ligjin ose një pasqyrë nga llogaria e
pagesës ose llogaria tjetër e përshtatshme e parashtruesit të
kërkesës.
Parashtruesi i kërkesës është i obliguar që para marrjes
së aktvendimit për lëshimin e lejes, t'i ofrojë Bankës
Popullore dëshmi përkatëse se në ditën e marrjes së
aktvendimit, ka shumën e përcaktuar të kapitalit fillestar.
3.3. Statuti i shoqërisë, e cila përveç elementeve dhe të
dhënave të përcaktuara me Ligjin e Shoqërive Tregtare,
paragrafi (5) të ligjit;
3.4. Plani afarist për veprimtarinë e operatorit të
sistemit të pagesave, i cili duhet të përfshijë:
- një përshkrim gjithëpërfshirës i veprimtarisë së
mëparshme të parashtruesit të kërkesës dhe pasqyrave
financiare të audituara për tre vitet e fundit të biznesit ose
për një periudhë më të shkurtër të ekzistencës së shoqërisë
tregtare, përveç rasteve kur parashtruesi i kërkesës është
një shoqëri tregtare e sapothemeluar;
- plani i zhvillimit dhe projeksioni i buxhetit me të hyra
dhe shpenzime të planifikuara bazuar në funksionimin e
sistemit të pagesave për tre vitet e para të biznesit, bazuar
në llojin e parashikuar, vëllimin dhe vlerën e shërbimeve
që do të ofrohen nga operatori i sistemit të pagesave, në
kompensimet e planifikuara në lidhje me pjesëmarrjen në
sistemin e pagesave dhe resurset teknike dhe njerëzore
përkatëse;
- të dhëna për llojin e instrumenteve të pagesave që do
të përdoren për të kryer transaksione pagesash në atë
sistem pagese;
- të dhënat për hapësirën e biznesit që do të përdoret
për veprimtarinë e operatorit të sistemit të pagesave,
përfshirë të dhënat për hapësirën e biznesit në të cilën do të
instalohen komponentët harduerikë dhe softuerikë për të
kryer aktivitete në sistemin e pagesave;
- vlerësimi i ndikimit në veprimtarinë e një operatori të
sistemit të pagesave nga veprimtari të tjera të kryera ose që
do të kryhen nga shoqëria tregtare që synon të kryejë
veprimtarinë e një operatori të sistemit të pagesave, dhe në
veçanti mbi ndikimin e veprimtarive të tjera në situatën
financiare, strukturën organizative, sistemin e kontrollit të
brendshëm dhe stabilitetin, besueshmërinë dhe efikasitetin
në funksionimin e sistemit të pagesave;
3.5. Propozimrregulla për funksionimin e sistemit të
pagesave që duhet të përmbajë së paku kërkesat e
përcaktuara me nenin 134, paragrafi (2) të ligjit, duke
përfshirë projektmarrëveshjet dypalëshe për pjesëmarrje në
sistemin e pagesave që janë të lidhura ndërmjet operatorit
të sistemit të pagesave dhe secilit pjesëmarrës individual
ose një projektmarrëveshje shumëpalëshe ndërmjet të
gjithë pjesëmarrësve me të cilën parashtruesi i kërkesës
përcaktohet se është operatori i sistemit të pagesave.
3.6. Përshkrimi i sistemit të menaxhimit, i cili përfshin
në veçanti sistemin e kontrollit të brendshëm, i cili
përfshin:
- një pamje skematike me një përshkrim të strukturës
organizative dhe linja të qarta dhe të drejtpërdrejta të
përgjegjësisë dhe llogaridhënies;
- rregullat për menaxhimin e sistemit të pagesave të
cilat përcaktojnë qartë rolet dhe përgjegjësitë e këshillit të
drejtorëve në një sistem menaxhues me një nivel,
Стр. 148 - Бр. 289
përkatësisht bordi drejtues dhe mbikëqyrës në një sistem
menaxhimi me dy nivele (në tekstin e mëtejmë: organet e
menaxhimit) të sistemit të pagesave dhe përfshijnë:
a) vendosjen e qëllimeve të qarta strategjike të sistemit
të pagesave;
b) vendosjen e procedurave për funksionimin e
organeve drejtuese të sistemit të pagesave, duke përfshirë
procedurat për përcaktimin, trajtimin dhe menaxhimin e
konflikteve të interesit të anëtarëve;
c) sigurimin e efikasitetit në përzgjedhjen, monitorimin
dhe shkarkimin e anëtarëve;
d) vlerësimin dhe testimin e rregullt të kontrolleve të
brendshme dhe procedurat e duhura nga ekipe të trajnuara
mirë me një numër të mjaftueshëm të të punësuarve për
menaxhimin e rrezikut dhe për auditim të brendshëm;
e) përfshirja aktive në procesin e kontrollit të rrezikut.
3.7. Përshkrimi i kushteve organizative, kuadrore dhe
teknike të përshtatshme për kryerjen e veprimtarive si
operator i sistemit të pagesave, i cili përfshin:
- përshkrimi i pajisjeve dhe burimeve teknike për
funksionimin e sistemit të pagesave, duke përfshirë
sistemet e duhura kompjuterike, informatike dhe
kontabiliteti. Parashtruesi i kërkesës duhet të ofrojë
kapacitete dhe hapësira përkatëse teknike, që mundësojnë
mbështetje të vazhdueshme të besueshme dhe të
qëndrueshme të proceseve të biznesit për ofrimin e
shërbimeve për sistemin e pagesave;
- të dhëna për njësitë organizative në të cilat do të
kryhen veprimtaritë që lidhen me funksionimin e sistemit
të pagesave, duke përfshirë një organogram, si dhe numrin
e të punësuarve që do të angazhoheshin për ato aktivitete,
sistemimin e vendeve të punës me strukturë kualifikimi
dhe përvojën e punës për çdo aktivitet pune, si dhe listën e
personave të autorizuar për komunikim me Bankën
Popullore, me të dhëna kontakti (emër dhe mbiemër,
numër telefoni, adresë elektronike);
- përshkrimi i parimit të funksionimit të sistemit të
pagesave dhe mënyrës së shlyerjes së urdhrave të
transfertave, i cili siguron shlyerjen e urdhrave të
transfertave të pranuara përmes përcaktimit të procedurave
operative, të cilat do të zbatohen në faza individuale në
pranimin dhe përpunimin e fletëpagesave për transferim,
shlyerjen e kërkesave dhe detyrimeve, dërgimin e
informacioneve te pjesëmarrësit në sistemin e pagesave
dhe tek agjenti për shlyerje;
- përshkrim të organizimit dhe menaxhimit me sistemin
e informacioneve, duke përfshirë edhe mënyrën e
mundësimit, monitorimit dhe kufirzimit të qasjes tek
informacionet dhe të dhënat për klientëve, që i përfshinë
parsshtruesi i kërkesës dhe pjesëmarrësit në sistemin e
pagesës;
- përshkrimi i përdorimit të shërbimeve nga palët e
jashtme, duke përfshirë palët e jashtme kontraktuale dhe
vendndodhjen e tyre gjeografike, përshkrimin e
funksioneve operacionale të kryera nga palët e jashtme dhe
që lidhen me kryerjen e veprimtarisë së operatorit të
sistemit të pagesave, identitetin e personave në sistemin e
pagesave operatori që është përgjegjës për monitorimin e
çdo aktiviteti individual, që është transferuar në
ekzekutimin e një personi të jashtëm dhe propozimin e
kontratave për përdorimin e shërbimeve nga persona të
jashtëm, dhe
- procedura e raportimit për funksionimin e sistemit të
pagesave me qëllim të raportimit me kohë në Bankën
Popullore në përputhje me aktin nënligjor të Bankës
Popullore, i cili përcakton llojin e raporteve për
funksionimin e sistemeve të pagesave dhe mënyrën dhe
afatet për dorëzimin e tyre.
30 декември 2022
3.8. Përshkrimi i sistemeve, politikave dhe
procedurave për menaxhimin e rreziqeve operacionale,
financiare dhe të tjera në sistemin e pagesave, që përmban
informacionet në vijim:
- kuadri për përcaktimin, matjen, monitorimin dhe
menaxhimin e një sërë rreziqesh, që ndodhin në sistemin e
pagesave ose përballohen prej tij dhe përfshin të paktën
rrezikun e kreditit, likuiditetit dhe operacional në përputhje
me kërkesat e pikave 18, 19, 23, 24, 35, 75, 76 dhe 78 të
Vendimit për kriteret për klasifikimin e sistemeve të
pagesave, standardeve të funksionimit të tyre dhe kërkesat
për një mekanizëm garancie (“Gazeta Zyrtare e Republikës
së Maqedonisë së Veriut” nr. 271/ 22),
- plani për mosdërprerje në punësim të sistemit pagesor
në pajtim me pikën 80, parahrafi (1) të Vendimit të
kriteriumit të klasifikimit të sistemeve pagesore, standardet
të punës së tyre dhe puna e mekanizmit garantues.
(“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë së Veriut”
nr. 271/ 22), dhe
- rregullat dhe procedurat për mospërmbushjen e
detyrimeve kontraktuale nga një pjesëmarrës, të cilat
përfshijnë informacione nga pikat 58, 59, 60 dhe 61 të
Vendimit për kriteret e klasifikimit të sistemeve të
pagesave dhe standardet për funksionimin e tyre dhe
kërkesat për një mekanizëm garancie (“Gazeta Zyrtare e
Republikës së Maqedonisë së Veriut” nr. ---/22).
3.9. Për personat që janë anëtarë të këshillit drejtues,
përkatësisht anëtarë ekzekutivë të këshillit të drejtorëve,
parashtruesi i kërkesës dorëzon dokumentet, të dhënat
dhe/ose informacionet nga pika 9 e këtij vendimi;
3.10. Për personat që, nëpërmjet personave me të cilët
kanë lidhje të ngushta, kanë pjesëmarrje të kualifikuar në
parashtruesin e kërkesës, dorëzon dokumentet, të dhënat
dhe/ose informacionet nga pika 17 e këtij vendimi.
3.11. Lista e personave me të cilët parashtruesi i
kërkesës ka lidhje të ngushta në kuptimin e ligjit, me emër
dhe mbiemër dhe të dhëna kontakti (për persona fizikë) dhe
emër/titull, seli, numrin e amzës dhe të dhënat e kontaktit
(për personat juridikë), si dhe një përshkrim të mënyrës së
lidhjes së këtyre personave.
4. Krahas dokumenteve, të dhënave dhe/ose
informatave nga pika 3 e këtij vendimi, Banka Popullore
mund të kërkojë nga parashtruesi dokumente, të dhëna
dhe/ose informacione shtesë, si dhe sqarim të
dokumentacionit tashmë të dorëzuar.
5. Banka Popullore zhvillon një intervistë me anëtarët e
propozuar të këshillit drejtues, përkatësisht anëtarët
ekzekutivë të këshillit të drejtorëve të parashtruesit të
kërkesës për të vlerësuar, nëse personat posedojnë njohuri
dhe përvojë profesionale në fusha të ndryshme, që
nevojiten për menaxhimin e pavarur të operatori i sistemit
të pagesave dhe kuptimi i aktiviteteve, që do të kryejë
operatori i sistemit të pagesave, si dhe rregullat për
funksionimin e sistemit të pagesave.
6. Banka Popullore gjatë vendimarrjes për lëshimin e
lejes për operatorin e sistemit të pagesave, bazuar në
dokumentacionin e dorëzuar nga pikat 2, 3 dhe 4 të këtij
vendimi dhe intervistën e kryer nga pika 5 e këtij vendimi,
Banka Popullore vlerëson nëse operatori i sistemit të
pagesave i plotëson kushtet, përmes:
- përcaktimi i identitetit, formës ligjore, strukturës së
pronësisë, gjendjes financiare/gjendjes pronësore,
reputacionit të:
1. parashtruesit të kërkesës;
2. personat e lidhur me të të cilët janë dy ose më shumë
persona nëse përfaqësojnë një rrezik unik sepse njëri prej
tyre, drejtpërdrejt ose tërthorazi, ushtron kontroll mbi
personin ose personat tjetër, përkatësisht dy ose më shumë
persona fizikë nëse njëri prej personave fizikë, është
30 декември 2022
bashkëshorti ose personi me të cilin jeton në bashkësi
jashtëmartesore, fëmijë ose fëmijë i adoptuar, prind ose
person nën kujdestarinë e personit tjetër fizik (në tekstin e
mëtejmë: persona të lidhur),
3. personi fizik ose personi juridik i cili drejtpërdrejt
ose tërthorazi, nëpërmjet lidhjeve të ngushta, posedon një
pjesëmarrje të kualifikuar në parashtruesin e kërkesës.
Një person i cili, drejtpërdrejt ose indirekt, nëpërmjet
lidhjeve të ngushta, ka një pjesëmarrje të kualifikuar në
parashtruesin e kërkesës, do të konsiderohet se ka një
reputacion të përshtatshëm nëse është i ndershëm,
kompetent, punëtor dhe posedon integritet dhe cilësi
personale që sigurojnë që personi të mos ndikojë në drejtim
të rrezikimit të stabilitetit dhe besueshmërisë së operatorit
të sistemit të pagesave dhe se nuk do të dëmtojë
reputacionin dhe besimin e publikut tek operatori i sistemit
të pagesave dhe/ose sistemi i pagesave. Personi fizik i cili
në mënyrë të drejtpërdrejtë ose të tërthortë, nëpërmjet
lidhjeve të ngushta, posedon pjesëmarrje të kualifikuar në
parashtruesin e kërkesës , nuk e plotëson kërkesën për
reputacion nëse ekzistojnë rrethanat e përcaktuara në nenin
19, paragrafi (5) të ligjit. Personi juridk i cili në mënyrë të
drejtpërdrejtë ose të tërthortë, nëpërmjet lidhjeve të
ngushta, posedon pjesëmarrje të kualifikuar në
parashtruesin e kërkesës, nuk e plotëson kërkesën për
reputacion nëse ekzistojnë rrethanat e përcaktuara në nenin
19, paragrafi (6) të ligjit.
- përcaktimi i identitetit dhe vlerësimi i kompetencës
profesionale dhe reputacionit të personit që është anëtar i
organit drejtues të parashtruesit të kërkesës. Në lidhje me
vlerësimin e (mos)plotësimit të kushtit për reputacionin e
personit fizik që është anëtar i organit drejtues, dispozitat e
paragrafit 1, paragrafit (1) të kësaj pike për vlerësimin e
(mos)përmbushjes së kushtit për reputacionin e një personi
fizik, i cili drejtpërdrejt ose tërthorazi, nëpërmjet lidhjeve
të ngushta, posedon një pjesëmarrje të kualifikuar;
- vlerësimin e organizimit dhe pajisjeve teknike dhe
menaxhimit të sistemit informativ të parashtruesit të
kërkesës, i cili duhet të sigurojë kushte për funksionim të
sigurt dhe të qëndrueshëm të sistemit të pagesave në
përputhje me ligjin. Politikat e menaxhimit të sistemit të
informacionit, konsiderohen të përshtatshme nëse
identifikojnë, vlerësojnë dhe menaxhojnë të gjitha dobësitë
dhe kërcënimet e mundshme. Parashtruesi i kërkesës duhet
të ketë hapësirë përkatëse afariste dhe pajisje teknike që do
të mundësojnë funksionimin e sigurt dhe të qetë të tij, si
dhe demarkacionin e duhur të proceseve të biznesit;
- vlerësimi i strukturës organizative të parashtruesit të
kërkesës, që nënkupton të paktën përcaktimin e rregullave
për menaxhimin e sistemit të pagesave që përcaktojnë qartë
rolet dhe përgjegjësitë e bordit, linjat e drejtpërdrejta të
përgjegjësisë dhe llogaridhënies dhe vendosjen e një
sistemi të kontrollit të brendshëm;
- vlerësimi i përshtatshmërisë së kornizës për
identifikimin, menaxhimin, monitorimin dhe raportimin e
të gjitha rreziqeve ndaj të cilave është i ekspozuar ose
mund të ekspozohet sistemi i pagesave. Korniza vlerësohet
në kuptimin nëse mbulon të gjitha rreziqet, duke përfshirë
rreziqet ligjore, kreditore, likuiditeti dhe operacionale që
mund të ndikojnë në aftësinë e tij për të kryer ose ofruar
shërbime siç pritej, rreziqet e parashikuara të mjeteve të
menaxhimit dhe linjat e caktuara të përgjegjësisë dhe
llogaridhënie;
- vlerësimi i përshtatshmërisë së planit për vazhdimësi
në funksionimin e sistemit të pagesave. Plani vlerësohet
nga pikëpamja nëse parashtruesi i kërkesës mund të
përballojë ngjarjet që paraqesin një rrezik të
konsiderueshëm të ndërprerjes së funksionimit të sistemit
të pagesave;
Бр. 289 - Стр. 149
- vlerësimi i përshtatshmërisë së rregullave dhe
procedurave për mospërmbushjen e detyrimeve
kontraktuale nga një pjesëmarrës, që duhet t'i mundësojë
atij të vazhdojë të përmbushë detyrimet e tij dhe të cilat
zgjidhin kompensimin e mjeteve nëse ndodh një rast i tillë.
- vlerësimin e përshtatshmërisë së rregullave për
funksionimin e sistemit të pagesave në përputhje me
dispozitat e ligjit;
- vlerësimi nëse për shkak të ekzistimit të lidhjeve të
ngushta të parashtruesit të kërkesës me persona të tjerë
juridikë apo fizikë, mbikëqyrja e operatorit të sistemit të
pagesave në pajtim me Ligjin do të ishte e pamundur apo
dukshëm më e vështirë;
- vlerësimi nëse për shkak të kryerjes së shërbimeve të
tjera dhe/ose aktiviteteve që nuk përbëjnë ofrimin e
shërbimeve të pagesave, përkatësisht lëshimi i parasë
elektronike, do të kërcënohej stabiliteti, besueshmëria dhe
efikasiteti i funksionimit të sistemit të pagesave ose nëse
për shkak të këtyre aktivitete, mbikëqyrja e operatorit të
sistemit të pagesave në përputhje me ligjin do të
pamundësohej ose do të vështirësohej dukshëm;
- vlerësimi nëse, për shkak të rregullativave dhe
praktikave të vendit të tretë që zbatohen për personat me të
cilët parashtruesi i kërkesës ka lidhje të ngushta,
mbikëqyrja e operatorit të sistemit të pagesave në përputhje
me ligjin do të ishte e pamundur ose dukshëm më e
vështirë;
- përcaktimi vallë nëse ka mospërputhje në kërkesë që
nuk mund të shpjegohen.
7. Në bazë të vlerësimit nga pika 6 e këtij vendimi,
guvernatori merr aktvendim për lëshimin e lejes për
operatorin e sistemit të pagesave ose aktvendim për
refuzimin e kërkesës, brenda 90 (nëntëdhjetë) ditëve, nga
dita e pranimit të kërkesës së plotë nga pika 2 të këtij
vendimi.
Nëse kërkesa nuk është e plotë, Banka Popullore e
njofton parashtruesin e kërkesës që të dorëzojë
dokumentet, të dhënat dhe/ose informacione më së shumti
brenda 30 (tridhjetë) ditëve. Ky afat nuk llogaritet në afatin
e paragrafit 1 të kësaj pike.
Operatori i sistemit të pagesave është i obliguar që
menjëherë ta njoftojë Bankën Popullore për çdo ndryshim
në dokumentet, të dhënat dhe/ose informacionet në bazë të
të cilave është lëshuar leja.
III. LËSHIMI I PËLQIMIT PËR EMËRIMIN E
ANËTARËVE TË KËSHILLIT DREJTUES OSE
ANËTARËT EKZEKUTIVË TË KËSHILLIT TË
DREJTORËVE
8. Për emërimin e anëtarëve të këshillit drejtues,
përkatësisht anëtarëve ekzekutivë të këshillit të drejtorëve
(në tekstin e mëtejmë: anëtarë të organit drejtues),
operatori i sistemit të pagesave te Banka Popullore,
parashtron kërkesë për marrjen e pëlqimit paraprak për
emërimin e një anëtar i organit drejtues (formulari 2), i cili
është në shtojcë të këtij vendimi.
9. Me kërkesës për marrjen e pëlqimit paraprak nga
pika 8 e këtij vendimi dorëzohen dokumentet, të dhënat
dhe/ose informacionet në vijim:
9.1. Vendimi i organit kompetent të operatorit të
sistemit të pagesave për emërimin e personit të propozuar
për anëtar të organit drejtues, i cili do të hyjë në fuqi pas
dhënies së pëlqimit paraprak të guvernatorit. Vendimi
përcakton detyrat dhe përgjegjësitë kryesore të personit të
propozuar për anëtar të organit drejtues, datën e fillimit dhe
kohëzgjatjen e mandatit, duke marrë parasysh dispozitat e
aktit themelues, që i referohen kohëzgjatjes së mandatit të
anëtar i organit drejtues. Vendimi duhet të shoqërohet me
Стр. 150 - Бр. 289
shpjegim nga organi kompetent për arsyet e emërimit të
personit të propozuar për anëtar të organit drejtues, si dhe
shpjegimin e përfitimeve për operatorin e sistemit të
pagesave.
Me vendim të organit kompetent të operatorit të
sistemit të pagesave, dorëzohet edhe vlerësimi i
përshtatshmërisë së personit të propozuar si anëtar i organit
drejtues të operatorit të sistemit të pagesave, nga i cili do të
mund të përcaktohet përmbushja e kushtet e nevojshme për
emërimin e tij si anëtar i organit të menaxhmentit dhe
përshtatshmërisë së personit të propozuar për anëtar të
organit drejtues së bashku me anëtarët e tjerë, në pajtim me
nenin 142, paragrafi (7) të ligjit.
9.2. Të dhënat (emri dhe mbiemri, vendi dhe data e
lindjes, adresa e vendbanimit/vendqëndrimit, numri i
amzës dhe numri i letërnjoftimit, përkatësisht numri i
pasaportës nëse personi është person fizik i huaj, shtetësia,
numri i telefonit, adresa elektronike dhe të dhënat e tjera në
përputhje me formularin nr. 3 që është në shtojcë të këtij
vendimi) të personit të propozuar për të qenë anëtar i
organit drejtues, të marra nga letërnjoftimi, përkatësisht
nga pasaporta e personit të propozuar për anëtar të organi
menaxhues (për person fizik të huaj). Krahas të dhënave
për personin e propozuar si anëtar të organit drejtues të
marra nga letërnjoftimi ose pasaporta, dorëzohet deklarata
e personit se këto janë të dhëna të tij dhe të sakta, e
vërtetuar nga personi i autorizuar (noter).
9.3. Certifikatë për arsimin e lartë të kryer të personit të
propozuar për anëtar të organit drejtues.
9.4. Pyetësori i plotësuar për anëtar të organit drejtues
(formulari 3). Nënshkrimi i personit të propozuar, si anëtar
i organit drejtues që ka plotësuar pyetësorin duhet të
vërtetohet nga personi i autorizuar (noteri). Personi i
propozuar si anëtar i organit drejtues është i detyruar t'i
përgjigjet secilës prej pyetjeve/kërkesave që përmban
pyetësori.
9.5. Dëshmi për të paktën gjashtë vjet përvojë pune në
fushën e shërbimeve të pagesave ose sistemeve të
pagesave, shërbimeve bankare ose të tjera financiare ose
aktivitete tjetër, ose tre vjet përvojë pune si anëtar i një
organi drejtues ose person udhëheqs te personi juridik në
ndonjë të këtyre aktiviteteve. Si dëshmi për përmbushjen e
këtij kushti dorëzohet vërtetimi nga personat juridikë në të
cilët ka fituar përvojën e nevojshme të punës si anëtar i
organit drejtues në operatorin e sistemit të pagesave.
9.6. Aktvendim me të cilin lejohet qëndrimi për punë në
Republikën e Maqedonisë së Veriut (për person fizik të huaj).
9.7. Arsyetim nga personi i propozuar si anëtar i një
organi drejtues për mënyrën se si kompetenca e tij e fituar
profesionale, do të kontribuojë në kryerjen me sukses të
detyrave si anëtar i një organi drejtues, me referencë të
veçantë për aktivitetet e planifikuara që do të jenë në
kompetencë të personit të propozuar si anëtar i organit
drejtues, në përputhje me aktet e brendshme të operatorit të
sistemit të pagesave, gjatë periudhës së mandatit të tij.
Personi i propozuar si anëtar i një organi drejtues duhet të
ketë parasysh përgjegjësitë dhe kompetencat, si dhe
standardet që operatori i sistemit të pagesave duhet të
respektojë në përputhje me rregullativat dhe specifikat e
sistemeve të pagesave .
9.8. Të dhënat nga Regjistri Qendror nëse personi i
propozuar është i regjistruar si anëtar i një organi drejtues
apo mbikëqyrës në një person juridik. Të dhënat duhet të
jenë me datë jo më shumë se 1 (një) muaj para datës së
dorëzimit të kërkesës për marrjen e pëlqimit paraprak në
Bankën Popullore.
9.9. Një kopje e aktit, nëse një akt i tillë është lëshuar, i
një organi kompetent për mbikëqyrjen e një institucioni
pagesor, një institucioni të parasë elektronike, përkatësisht
30 декември 2022
të një operatori të sistemit të pagesave ose një organ tjetër
mbikëqyrës të bankave ose institucioneve të tjera
financiare (përveç aktit të Bankës Popullore), me të cilën
personit juridik i është lëshuar pëlqimi për pjesëmarrje të
kualifikuar në një institucion pagesor, në një institucion të
parasë elektronike, në operatorin e sistemit të pagesave,
përkatësisht në një bankë ose në një institucion tjetër
financiar. Në rast se organi i huaj kompetent për
mbikëqyrjen e institucionit të pagesave, institucionit të
parasë elektronike, operatorit të sistemit të pagesave,
përkatësisht organet e huaja mbikëqyrëse të bankave apo
institucioneve të tjera financiare nuk jep pëlqimin formal,
kjo rrethanë duhet të tregohet në kërkesë.
9.10. Deklarata e personit të propozuar si anëtar i një
organi drejtues, e dhënë nën përgjegjësinë e plotë morale,
materiale dhe penale, së bashku me një person tjetër fizik,
drejtpërdrejt ose tërthorazi dhe/ose me marrëveshje, ushtron
kontroll mbi një shoqëri tregtare vendase ose të huaj.
9.11. Deklaratë nga personi i propozuar i cili është
anëtar i një organi drejtues në një person tjetër juridik, se
funksioni i tillë do të pushojë menjëherë pas miratimit nga
Banka Popullore për emërimin e tij si anëtar i organit
drejtues të operatorit të sistemit të pagesave.
9.12. Vërtetim nga gjykata kompetente ose institucioni
tjetër kompetent se ndaj personit të propozuar për anëtar të
organit drejtues, nuk është shqiptuar sanksion
kundërvajtës, ndalim për ushtrimin e profesionit,
veprimtarisë apo detyrës;
9.13. Vërtetim nga gjykata kompetente se personi i
propozuar për të qenë anëtar i organit drejtues nuk i është
dënuar me vendim gjyqësor të plotfuqishëm me ndalim të
ushtrimit të profesionit, veprimtarisë ose detyrës për vepra
penale;
9.14. Vërtetim nga gjykata kompetente se personi i
propozuar për anëtar të organit drejtues, nuk është dënuar
me burgim të pakushtëzuar më shumë se gjashtë muaj, për
aq kohë sa zgjasin pasojat juridike të aktgjykimit. Nëse
personi i propozuar për anëtar të organit drejtues ka
bashkëpunëtor në kuptim të ligjit, ky vërtetim nga gjykata
kompetente dorëzohet edhe për bashkëpunëtorin.
10. Krahas dokumenteve, të dhënave dhe/ose
informatave nga pika 9 e këtij vendimi, Banka Popullore,
mund të kërkojë nga operatori i sistemit të pagesave
dokumente, të dhëna dhe/ose informata shtesë, si dhe
sqarim të dokumentacionit tashmë të dorëzuar.
Banka Popullore, me detyrë zyrtare, mund të kërkojë
dokumente shtesë, të dhëna dhe/ose informacione nga
organi kompetent përkatës në vend ose jashtë vendit për të
vlerësuar integritetin dhe reputacionin e personit të
propozuar për anëtar të organit drejtues.
11. Banka Popullore zhvillon një intervistë me anëtarët
e propozuar të organit drejtues të një operatori të sistemit të
pagesave për të vlerësuar nëse personat e propozuar
posedojnë njohuri profesionale dhe përvojë në fusha të
ndryshme që kërkohen për menaxhimin e pavarur të
operatorit të sistemit të pagesave dhe kuptimin e aktivitetet
që kryen operatori i sistemit të pagesave dhe rregullat për
funksionimin e sistemit të pagesave.
12. Gjatë vendimarrjes për kërkesën për marrjen e
pëlqimit paraprak për emërimin e anëtarit të organit
drejtues të operatorit të sistemit të pagesave, bazuar në
dokumentacionin e dorëzuar nga pikat 8, 9 dhe 10 të këtij
vendimi dhe intervistën e zhvilluar nga pika 11 e këtij
vendimi, Banka Popullore vlerëson nëse personi i
propozuar për anëtar të organit drejtues i plotëson kushtet,
nëpërmjet:
- vlerësimi i kompetencës dhe reputacionit profesional.
Personi i propozuar si anëtar i organit drejtues do të
konsiderohet se ka kompetencë profesionale nëse ka të
30 декември 2022
paktën një arsim të lartë dhe gjashtë vjet përvojë pune në
fushën e shërbimeve të pagesave ose sistemeve të
pagesave, bankave ose shërbimeve të tjera financiare ose
veprimtari të tjetër ose tre vjet përvojë pune si anëtar i
organit drejtues ose si person udhëheqës në person juridik
në ndonjë nga këto veprimtari. Në lidhje me vlerësimin e
(mos)përmbushjes së kërkesës për reputacionin e personit
fizik të propozuar si anëtar i organit drejtues të një
operatori të sistemit të pagesave, dispozitat e pikës 6, pika
1, pika 1, të këtij vendimi do të zbatohen në përputhje me
rrethanat, për vlerësimin e (mos)përmbushjes me kushtin e
reputacionit të një personi fizik i cili drejtpërdrejt ose
tërthorazi, nëpërmjet lidhjeve të ngushta, posedon një
pjesëmarrje të kualifikuar;
- përcaktimi vallë nëse ai është anëtar i Këshilli i
Bankës Popullore apo person i punësuar në Bankën
Popullore;
- vlerësimi nëse personi i propozuar si anëtar i organit
drejtues ka pasur mosrespektim të dispozitave të këtij ligji
dhe rregulloreve të miratuara në bazë të këtij ligji dhe/ose
nuk i ka zbatuar ose nuk i zbaton ato dhe/ose ka vepruar në
kundërshtim me masat ndaj subjekteve të mbikëqyrjes të
shqiptuara nga guvernatori, me të cilat kërcënohej
stabiliteti, besueshmëria dhe efikasiteti i funksionimit të
sistemit të pagesave, nëse personi i propozuar si anëtar i
organit drejtues, ka qenë më parë person drejtues në
operatorin e sistemit të pagesave ose ka qenë anëtar i një
organi drejtues ose person udhëheqës në një institucion
tjetër pagesor, institucioni i parasë elektronike dhe/ose
operatori i sistemit të pagesave;
- përcaktimin nëse personi i propozuar si anëtar i një
organi drejtues ushtron të drejta dhe përgjegjësi të veçanta
në një operator tjetër të sistemit të pagesave, operator të
sistemit të shlyerjes së letrave me vlerë, palë kontraktuese
qendrore apo është person i punësuar prej tyre;
- përcaktimi nëse ai është anëtar i këshillit mbikëqyrës,
anëtar i këshillit drejtues apo anëtar i këshillit të drejtorëve
të një pjesëmarrësi në një sistem pagese;
- përcaktimi nëse është anëtar i këshillit mbikëqyrës,
përkatësisht anëtar joekzekutiv i këshillit drejtues në
shoqëri tregtare vendase apo të huaja;
- përcaktimi nëse personi i propozuar si anëtar i një
organi drejtues ka kryer më parë funksionin e një personi
me të drejta dhe përgjegjësi të veçanta në një operator të
sistemit të pagesave, një operator të sistemit të shlyerjes së
letrave me vlerë, një palë tjetër qendrore, një pjesëmarrës
në një sistem të pagesës ose një person tjetër juridik në të
cilën është futur administrimi ose është hapur një
procedurë likuidimi ose falimentimi;
- përcaktimi nëse ai është anëtar i organeve të
organizatave jofitimprurëse në baza vullnetare dhe
- saktësinë, vërtetësinë dhe plotësinë e të dhënave dhe
informatave.
Gjatë vlerësimit të përshtatshmërisë së personit të
propozuar për anëtar të organit drejtues, së bashku me
anëtarët e tjerë të organit drejtues, merret parasysh nëse në
përbërjen e organit drejtues përfshihen persona që
posedojnë njohuri dhe përvojë profesionale në fusha të
ndryshme që janë të nevojshme për menaxhimin e pavarur
të operatorit të sistemit të pagesave, dhe veçanërisht për
kuptimin e aktiviteteve të kryera nga operatori i sistemit të
pagesave dhe rregullat për funksionimin e sistemit të
pagesave, pasi së paku njëri nga anëtarët duhet ta njohë
gjuhën maqedonase dhe alfabetin e tij cirilik dhe të ketë
vendbanim të përhershëm në Republikën e Maqedonisë së
Veriut.
Nëse personi i propozuar si anëtar i një organi drejtues
është një person i huaj me përvojë si anëtar i organeve të
institucioneve financiare, të dhënat e duhura për të
Бр. 289 - Стр. 151
përcaktuar kompetencën dhe reputacionin e tij
profesionale, mund të kërkohen nga organi mbikëqyrës i
vendit nga vjen.
13. Në bazë të vlerësimit nga pika 12 e këtij vendimi,
guvernatori merr vendim për dhënien e pëlqimit paraprak
për një anëtar të organit drejtues ose refuzimin e kërkesës
brenda 60 (gjashtëdhjetë) ditëve, nga dita e dorëzimit të
kërkesës nga pika 8 e këtij vendimi.
Nëse kërkesa nuk është e plotë, Banka Popullore e
njofton parashtruesin që të dorëzojë dokumentet, të dhënat
dhe/ose informacione më së shumti brenda 30 (tridhjetë)
ditëve. Ky afat nuk llogaritet në afatin e paragrafit (1) të
kësaj pike.
14. Banka Popullore mund t'i japë pëlqim paraprak
personit të propozuar për anëtar të organit drejtues të
operatorit të sistemit të pagesave me afat më të shkurtër se
afati i përcaktuar në kërkesë, nëse e konsideron të
nevojshme.
15. Pas dhënies së pëlqimit paraprak për emërimin e
personit të propozuar anëtar të organit drejtues, operatori i
sistemit të pagesave dorëzon vendim për kryerjen e
regjistrimit të personit në Regjistrin Qendror. Aktvendimi
dorëzohet në afat prej 5 (pesë) ditëve pas regjistrimit të
kryer.
IV. LËSHIM I PËLQIMIT PARAPRAK PËR
FITIMIN E PJESËMARRJES SË KUALIFIKUAR NË
OPERATORIN E SISTEMIT TË PAGESAVE
16. Një person fizik ose juridik që synon të marrë një
pjesëmarrje të kualifikuar, drejtpërdrejt ose tërthorazi,
nëpërmjet personave me të cilët ka lidhje të ngushta, për të
rritur pjesëmarrjen në mënyrë të tillë që të fitojë të paktën
20%, 30% ose 50% të numrit të përgjithshëm të aksioneve
ose nga aksionet e lëshuara me të drejtë vote në operatorin
e sistemit të pagesave, pavarësisht nëse aksionet, janë
fituar gradualisht ose të gjitha përnjëherë, parashtron te
Banka Popullore, kërkesë për marrjen e pëlqimit paraprak
për fitimin e pjesëmarrjes së kualifikuar (formulari 4), që
është në shtojcë të këtij vendimi.
Nëse, në bazë të vendimit të gjykatës ose të organit
kompetent në përputhje me ligjin, personi fizik ose juridik
ka fituar pjesëmarrje të kualifikuar, drejtpërdrejt ose
tërthorazi nëpërmjet personave me të cilët ka lidhje të
ngushta, ka rritur pjesëmarrjen në mënyra në të cilën është
përvetësuar nga të paktën 20%, 30% ose 50% të numrit të
përgjithshëm të aksioneve ose të aksioneve të lëshuara me
të drejtë vote në operatorin e sistemit të pagesave, brenda
dhjetë ditëve nga plotfuqishmëria dhe/ose finalizimi i
vendimit, dorëzon te Banka Popullore kërkesë për marrjen
e pëlqimit për fitimin e pjesëmarrjes së kualifikuar nga
paragrafi (1) i kësaj pike.
17. Me kërkesën nga pika 16 dorëzohen dokumentet, të
dhënat dhe/ose informacionet në vijim:
17.1. Për personin fizik:
- të dhëna për numrin e aksioneve që personi synon të
blejë në operatorin e sistemit të pagesave, si dhe të dhëna
për përqindjen e pjesëmarrjes në numrin e përgjithshëm të
aksioneve ose në aksionet e lëshuara me të drejtë vote pas
blerjes së planifikuar të aksioneve në operatorin e sistemit
të pagesave;
- të dhënat (emri dhe mbiemri, vendi dhe data e lindjes,
adresa e vendbanimit, numri amë dhe numri i
letërnjoftimit) të një personi fizik, të marra nga
letërnjoftimi ose pasaporta nëse personi është person fizik i
huaj. Krahas të dhënave për personin të marra nga
letërnjoftimi ose nga pasaporta , paraqitet deklarata e
Стр. 152 - Бр. 289
personit se këto janë të dhëna të tija dhe të sakta, e
vërtetuar nga personi i autorizuar (noter);
- biografia e arsimimit dhe përvojës profesionale të
personit fizik;
- pyetësori i plotësuar për personat fizik që synojnë të
marrin pjesë të kualifikuar në një operator të sistemit të
pagesave (formulari 5), i cili i është në shtojcë të këtij
vendimi. Nënshkrimi i personit i cili ka plotësuar
pyetësorin duhet të vërtetohet nga personi i autorizuar
(noteri). Personi është i detyruar t'i përgjigjet secilës prej
pyetjeve/kërkesave të përfshira në pyetësor;
- deklaratë nga personi fizik, i dhënë nën përgjegjësi të
plotë morale, materiale dhe penale, për burimet e fondeve
të investuara, përkatësisht bazën për blerjen e aksioneve në
operatorin e sistemit të pagesave; me bashkangjitjen e
evidencës përkatëse për burimet e mjeteve të investuara
(aktvendim për trashëgiminë, vërtetim nga një bankë ose
institucion tjetër financiar për shumën dhe datën e mjeteve
të investuara, dokument për shumën e pagës dhe të
ardhurave të fituara në baza të tjera ose dëshmi të tjera
përkatëse);
- vërtetim nga Drejtoria e të Hyrave Publike ose
vërtetim nga një institucion përkatës (për personat fizikë të
huaj) për pagesën e rregullt të tatimeve dhe kontributeve
dhe vërtetim nga institucioni kompetent për (mos) ngarkim
të pasurisë me detyrime ndaj shtetit dhe ndaj personave të
tjerëve juridikë dhe fizikë;
- deklaratë nga personi fizik, e dhënë nën përgjegjësi të
plotë morale, materiale dhe penale, për gjendjen e tij
pronësore në datën e dorëzimit të kërkesës nga
parashtruesi, me dorëzimin e dëshmisë përkatëse të
pronësisë dhe burimet e të ardhurave (p.sh. vërtetim nga
një bankë ose institucion tjetër financiar) institucion për
shumën e depozitave në pronësi të personit fizik, dëshmi
për pronësi të pronës së patundshme, dëshmi për pronësi të
letrave në vlerë ose aksioneve në persona juridikë, dëshmi
të tjera të gjendjes pronësore dhe origjinës së pasurisë së
personit fizik);
- deklaratë e personit fizik, e dhënë nën përgjegjësi të
plotë morale, materiale dhe penale, për borxhe ndaj
personave juridikë vendas dhe të huaj, me listën e atyre
personave dhe shumat e borxhit;
- deklaratë nga personi fizik, e dhënë nën përgjegjësinë
e plotë morale, materiale dhe penale, se do të vazhdojë të
mbështesë funksionimin e parashtruesit të kërkesës dhe se
nëse është e nevojshme do të investojë kapital shtesë në
operatorin e sistemit të pagesave;
- listë e shoqërive tregtare që menaxhon ose ka kontroll
personi fizik, me të dhëna për përqindjen e kontrollit të
drejtpërdrejtë ose të tërthortë në ato shoqëri, statusin e tyre
(jo)aktiv dhe një përshkrim të shkurtër të veprimtarisë që
kryejnë;
- deklarata e personit fizik të dhënë nën përgjegjësi të
plotë morale, materiale dhe penale, për ekzistimin ose
mosekzistimin e lidhjeve të ngushta në kuptim të Ligjit me
persona juridikë dhe fizikë që kanë pjesëmarrje ose
pjesëmarrje të kualifikuar në operatorin e sistemit të
pagesave;
- deklaratë e personit fizik, e dhënë nën përgjegjësi të
plotë morale, materiale dhe penale, nëse ai vepron
bashkërisht, drejtpërdrejt ose tërthorazi, nëpërmjet një
marrëveshjeje formale ose joformale, me persona të tjerë
që kanë pjesëmarrje ose pjesëmarrje të kualifikuar në
operatorin e sistemit të pagesave ose me persona të tjerë,
ku do të kishte kontroll mbi operatorin e sistemit të
pagesave;
- deklaratë e personit fizik, e dhënë nën përgjegjësi të
plotë morale, materiale dhe penale, së bashku me një
person tjetër fizik, drejtpërdrejt ose tërthorazi dhe/ose
30 декември 2022
nëpërmjet një marrëveshjeje, ushtron kontroll mbi një
shoqëri tregtare vendase ose të huaj;
- vërtetim nga gjykata kompetente ose institucioni tjetër
kompetent se ndaj personit fizik nuk është shqiptuar
sanksion kundërvajtës, ndalim për ushtrimin e profesionit,
veprimtarisë apo detyrës;
- vërtetim nga gjykata kompetente se personit fizik me
vendim gjyqësor të plotëfuqishëm, nuk i është shqiptuar
ndalimi i ushtrimit të profesionit, veprimtarisë ose detyrës
për vepra penale;
- vërtetim nga gjykata kompetente se personi fizik nuk
është dënuar me burgim të pakushtëzuar më shumë se
gjashtë muaj, për aq kohë sa zgjasin pasojat juridike të
aktgjykimit. Nëse personi fizik ka bashkëpunëtor në
kuptim të ligjit, ky vërtetim nga gjykata kompetente
dorëzohet edhe për bashkëpunëtorin;
- një kopje e aktit, nëse një akt i tillë është lëshuar, i një
organi kompetent për mbikëqyrjen e një institucioni
pagesor, një institucioni të parasë elektronike, përkatësisht
të një operatori të sistemit të pagesave ose një organ tjetër
mbikëqyrës të bankave ose institucioneve të tjera
financiare (përveç aktit të Bankës Popullore), me të cilën
personit fizik i është lëshuar pëlqimi për pjesëmarrje të
kualifikuar në një institucion pagesor, në një institucion të
parasë elektronike, në operatorin e sistemit të pagesave,
përkatësisht në një bankë ose në një institucion tjetër
financiar. Në rast se organi i huaj kompetent për
mbikëqyrjen e institucionit të pagesave, institucionit të
parasë elektronike, operatorit të sistemit të pagesave,
përkatësisht organet e huaja mbikëqyrëse të bankave apo
institucioneve të tjera financiare nuk jep pëlqimin formal,
kjo rrethanë duhet të tregohet në kërkesë.
17.2 Për personin juridik:
- të dhëna për numrin e aksioneve që personi synon të
blejë në operatorin e sistemit të pagesave, si dhe të dhëna
për përqindjen e pjesëmarrjes në numrin total të aksioneve
ose në aksionet e lëshuara me të drejtë vote pas blerjes së
planifikuar të aksioneve në operatorin e sistemit të
pagesave;
- gjedhe nga regjistri ku personi juridik është i
regjistruar, i lëshuar nga organi kompetent dhe jo më i
vjetër se 30 (tridhjetë) ditë nga dita e dorëzimit të kërkesës;
- akti i vlefshëm i themelimit të personit juridik dhe
lista e anëtarëve të organit drejtues të personit juridik;
- ekstrakt nga regjistri unik i aksionarëve të personit
juridik, përkatësisht informacion për pronarët e aksioneve
të personit juridik, në varësi të formës juridike të personit
juridik. Në shtojcë dorëzohet edhe një paraqitje skematike
e strukturës së pronësisë së personit juridik deri në pronari
real - person fizik dhe lista e personave që janë pronarë
përfundimtarë të atij personit juridik deri te personat fizik
me këto të dhëna: emri dhe mbiemri i personit, përkatësisht
emri/titulli i pronarit, adresa e vendbanimit/vendqëndrimit
përkatësisht selia/adresa e menaxhimit të pronarit dhe të
dhëna të tjera identifikuese, si dhe të dhëna për shumat
absolute dhe në përqindje të pronësisë në personin juridik;
- pyetësor i plotësuar për personat juridikë që synojnë të
marrin pjesë të kualifikuar në një operator të sistemit të
pagesave (Formulari 6), i cili i është në shtojcë të këtij
vendimi. Pyetësori duhet të plotësohet dhe të nënshkruhet nga
personi përgjegjës - anëtar i organit drejtues të personit juridik.
Nënshkrimi i anëtarit të organit drejtues të personit juridik i
cili ka plotësuar pyetësorin duhet të vërtetohet nga personi i
autorizuar (noteri). Personi është i detyruar t'i përgjigjet secilës
prej pyetjeve/kërkesave të përfshira në pyetësor;
- deklaratë nga personi përgjegjës - anëtar i organit
drejtues të personit juridik, i dhënë nën përgjegjësi të plotë
morale dhe penale, nëse personi juridik vepron bashkërisht,
30 декември 2022
drejtpërdrejt ose tërthorazi, me marrëveshje formale ose
joformale, me persona të tjerë që kanë pjesëmarrje ose
pjesëmarrje të kualifikuar në operatorin e sistemit të
pagesave ose me persona të tjerë, të cilët do të kishin
kontroll mbi parashtruesin e kërkesës;
- lista e shoqërive tregtare në të cilat personi juridik ka
kontroll, me të dhëna për përqindjen e kontrollit të
drejtpërdrejtë ose të tërthortë në ato shoqëri, statusin e tyre
(jo)aktiv dhe një përshkrim të shkurtër të veprimtarisë që
kryejnë;
- deklaratë nga personi përgjegjës - anëtar i organit
drejtues të personit juridik, i dhënë nën përgjegjësi të plotë
morale, materiale dhe penale, për burimet e fondeve të
investuara, përkatësisht bazën për blerjen e aksioneve në
operatorin e sistemit të pagesave; me bashkëngjitjen e
evidencës përkatëse për burimet e mjeteve të investuara
(raporti i auditimit, llogaria vjetore ose dëshmi tjera
relevante);
- deklaratë nga personi përgjegjës - anëtar i organit
drejtues të personit juridik, i dhënë nën përgjegjësi të plotë
morale, materiale dhe penale, për borxhe ndaj personave
juridikë vendas dhe të huaj, me listën e atyre personave dhe
shumat e borxhit;
- një deklaratë nga personi përgjegjës - anëtar i organit
drejtues të personit juridik, i dhënë nën përgjegjësinë e
plotë morale, materiale dhe penale, se personi juridik do të
vazhdojë të mbështesë funksionimin e operatorit të sistemit
të pagesave dhe, nëse është e nevojshme, do të investojë
kapital shtesë në sistemin e operatorit të sistemit të
pagesave;
- vërtetim nga Drejtoria e të Ardhurave Publike ose
vërtetim nga institucioni përkatës (për persona juridikë të
huaj) për pagesë të rregullt të tatimeve dhe kontributeve
dhe vërtetim nga institucioni kompetent për (mos) ngarkim
të pasurisë me detyrime ndaj shtetit dhe ndaj personave të
tjerëve juridikë dhe fizikë;
- deklaratë nga personi përgjegjës - anëtar i organit
drejtues të personit juridik i dhënë nën përgjegjësi të plotë
morale, materiale dhe penale, për ekzistimin ose
mosekzistimin e lidhjeve të ngushta, në kuptim të ligjit, me
persona juridikë dhe fizikë të cilët kanë pjesëmarrje ose
pjesëmarrje të kualifikuar në operatorin e sistemit të
pagesave;
- vërtetim nga gjykata kompetente ose institucioni tjetër
kompetent se personi juridik me vendim gjyqësor të
plotëfuqishëm, nuk i është shqiptuar dënim dytësor:
1) ndalim i përkohshëm i ushtrimit të veprimtarisë së
operatorit të sistemit të pagesave për aq kohë sa zgjasin
pasojat juridike të aktgjykimit;
2) ndalim i përhershëm i ushtrimit të veprimtarisë së
operatorit të sistemit të pagesave për aq kohë sa zgjasin
pasojat juridike të aktgjykimit;
3) ndalim për marrjen e lejes për ushtrimin e
veprimtarisë së operatorit të sistemit të pagesave për aq
kohë sa zgjasin pasojat juridike të aktgjykimit;
4) marrja e lejes për ushtrimin e veprimtarisë së
operatorit të sistemit të pagesave për aq kohë sa zgjasin
pasojat juridike të aktgjykimit;
5) ndalimi i krijimit të personave të rinj juridikë për aq
kohë sa zgjasin pasojat juridike të aktgjykimit;
6) ndërprerja e personit juridik për aq kohë sa zgjasin
pasojat juridike të aktgjykimit.
- vërtetim nga institucioni kompetent se ndaj personit
juridik nuk është hapur procedurë likuidimi apo
falimentimi.
- raportet e auditimit për shoqërinë tregtare për 3 (tre)
vitet e fundit, në baza individuale ose nëse zbatohet në
bazë të konsoliduar (nëse personi juridik ka detyrimin të
përgatisë raporte të tilla, në përputhje me rregulloret e
Бр. 289 - Стр. 153
kontabilitetit në Republikë të Maqedonisë së Veriut ose në
shtetin ku ndodhet selia e personit juridik). Shoqëritë
tregtare që janë themeluar dhe punojnë për më pak se 3
(tre) vjet, janë të detyruara të japin raporte auditimi për 3
(tre) vitet e fundit për pronarët e tyre - shoqëritë tregtare,
pra të paraqesin dokumentacionin përkatës nga pika 17
nënpika 17.1. nga ky vendim për pronarët e saj - persona
fizikë që kanë pjesë në kapitalin e shoqërisë tregtare mbi
20%;
- një kopje e aktit, nëse një akt i tillë është lëshuar, i një
organi kompetent për mbikëqyrjen e një institucioni
pagesor, një institucioni të parasë elektronike, përkatësisht
të një operatori të sistemit të pagesave ose një organ tjetër
mbikëqyrës të bankave ose institucioneve të tjera
financiare (përveç aktit të Bankës Popullore), me të cilën
personit juridik, i është lëshuar pëlqimi për pjesëmarrje të
kualifikuar në një institucion pagesor, në një institucion të
parasë elektronike, në operatorin e sistemit të pagesave,
përkatësisht në një bankë ose në një institucion tjetër
financiar. Në rast se organi i huaj kompetent për
mbikëqyrjen e institucionit të pagesave, institucionit të
parasë elektronike, operatorit të sistemit të pagesave,
përkatësisht organet e huaja mbikëqyrëse të bankave apo
institucioneve të tjera financiare nuk jep pëlqimin formal,
kjo rrethanë duhet të tregohet në kërkesë.
18. Një person fizik ose juridik, i cili synon të
përvetësojë të paktën 50% të numrit të përgjithshëm të
aksioneve ose të aksioneve të lëshuara me të drejtë vote në
operatorin e sistemit të pagesave, me kërkesën nga pika 16
e këtij vendimi, përveç dokumenteve, të dhënave dhe /ose
informacionet nga pika 17 i këtij vendimi dorëzon edhe
plani për tre vitet e para të punës së funksionimit, me
projeksion të pasqyrave financiare, si dhe të dhëna për
ndryshimet e planifikuara në aktivitetet afariste,
organizimin apo drejtimin e operatorit të sistemit të
pagesave.
19. Krahas dokumenteve, të dhënave dhe/ose
informacioneve nga pikat 17 dhe 18 të këtij vendimi,
Banka Popullore mund të kërkojë nga parashtruesi
dokumente, të dhëna dhe/ose informacione shtesë, si dhe
sqarim të dokumentacionit tashmë të dorëzuar.
Banka Popullore, sipas detyrës zyrtare, mund të kërkojë
dokumente, të dhëna dhe/ose informacion shtesë nga një
orgna kompetent përkatës në vend ose jashtë vendit për të
vlerësuar integritetin dhe reputacionin e personit që synon
të marrë pjesëmarrje të kualifikuar në një operator të
sistemit të pagesave.
20. Gjatë vendimarrjes në lidhje me kërkesën për
dhënien e pëlqimit paraprak për fitimin e pjesëmarrjes së
kualifikuar në operatorin e sistemit të pagesave, bazuar në
dokumentacionin e dorëzuar nga pikat 16, 17, 18 dhe 19 të
këtij vendimi, Banka Popullore, vlerëson nëse personi që
synon të përvetëson aksione në operatorin e sistemit të
pagesave plotëson kushtet, nëpërmjet:
- përcaktimit të identitetit, formës juridike, strukturës së
pronësisë së personit që synon të fitojë pjesëmarrje të
kualifikuar, si dhe personave të lidhur dhe personave me të
cilët ka lidhje të ngushta sipas ligjit;
- përcaktimi nëse gjendja financiare e personit që synon
të përvetësoj aksione në operatori i sistemit të pagesave
është adekuate në lidhje me vlerën e aksioneve që ai synon
të përvetësoj dhe nëse personi ka aftësinë për mbështetje
kapitale të ardhshme të operatori i sistemit të pagesave.
Gjatë vlerësimit të gjendjes financiare të personit fizik,
mjetet e veta vlerësohen pa marrë parasysh mjetete marra
hua. Nëse personi është person juridik, gjendja e tij
financiare vlerësohet në bazë të të dhënave nga pasqyrat
financiare;
Стр. 154 - Бр. 289
- përcaktimin e burimeve të mjeteve për marrjen e
pjesëmarrjes së kualifikuar, origjinën dhe ligjshmërinë e
tyre;
- vlerësimi i reputacionit të personit dhe personave të
lidhur dhe personave me të cilët ka marrëdhënie të ngushta
sipas ligjit. Në lidhje me vlerësimin e (mos)përmbushjes së
kërkesës së reputacionit të personit fizik ose juridik që
synon të marrë një pjesëmarrje të kualifikuar në një
operator të sistemit të pagesave, zbatohen në përputhje me
rrethanat dispozitat e pikës 6), paragrafi (1), paragrafi (1) të
këtij vendimi;
- vlerësimi i strukturës drejtuese dhe organizative të
personit i cili duhet të jetë i qartë dhe të përfshijë ekzistencën
e: procedurave të përshtatshme për identifikimin,
menaxhimin, monitorimin dhe raportimin e të gjitha rreziqeve
ndaj të cilave është i ekspozuar ose mund të ekspozohet
operatori i sistemit të pagesave, në rastet kur kërkesa i
referohet blerjen e të paktën 50% të numrit të përgjithshëm të
aksioneve ose të aksioneve të lëshuara me të drejtë vote në
operatorin e sistemit të pagesave;
- vlerësimi nëse për shkak të ekzistencës së lidhjeve të
ngushta të personit me persona të tjerë juridikë ose fizikë
dhe/ose strukturës organizative dhe pronësore të personit
ose grupit të cilit i përket, mbikëqyrja e operatorit të
sistemit të pagesave në përputhje me ligjin, do të ishte e
pamundur ose dukshëm më e vështirë;
- vlerësimi nëse për shkak të rregullativave dhe
praktikave të vendit të tretë që zbatohen për personat me të
cilët personi ka lidhje të ngushta, mbikëqyrja e operatorit të
sistemit të pagesave në përputhje me ligjin do të ishte e
pamundur ose dukshëm më e vështirë;
- vlerësimi nëse blerja e planifikuar e një pjesëmarrjeje
të kualifikuar në një operator të sistemit të pagesave lidhet
me pastrimin e parave dhe/ose financimin e terrorizmit;
- përcaktimin vallë nëse ka mospërputhje në kërkesë që
nuk mund të shpjegohen, dhe
- saktësinë dhe vërtetësinë e të dhënave të dorëzuar së
bashku me kërkesën.
21. Në bazë të vlerësimit nga pika 20 e këtij vendimi,
guvernatori merr vendim për dhënien e pëlqimit paraprak
për fitimin e pjesëmarrjes së kualifikuar ose refuzimin e
kërkesës brenda 60 (gjashtëdhjetë) ditëve, nga dita e
dorëzimit të kërkesës nga pika 16 e këtij vendimi.
Nëse kërkesa nuk është e plotë, Banka Popullore e
njofton parashtruesin që të dorëzojë dokumentet, të dhënat
dhe/ose informacionet më së shumti brenda 30 (tridhjetë)
ditëve. Ky afat nuk llogaritet në afatin e paragrafit (1) të
kësaj pike.
22. Nëse personi juridik që ka fituar ose synon të marrë
një pjesëmarrje të kualifikuar në një operator të sistemit të
pagesave, është ofrues i shërbimeve të pagesave që ka
marrë leje nga Banka Popullore, ai nuk dorëzon
dokumente, të dhëna dhe/ose informacione nga pika 17),
nënpika 17.2 dhe 18 të këtij vendimi. Banka Popullore
mund të kërkojë dokumente, të dhëna dhe/ose informata
shtesë për të verifikuar përputhshmërinë e personit juridik
që ka ose planifikon të marrë një pjesëmarrje të kualifikuar
në përputhje me ligjin.
V. LËSHIM I PËLQIMIT PARAPRAK PËR
NDRYSHIMIN DHE/OSE PLOTËSIM TË
RREGULLAVE PËR FUNKSIONIMIN E SISTEMIT TË
PAGESAVE
23. Operatori i sistemit të pagesave është i detyruar të
dorëzojë kërkesë në Bankën Popullore për marrjen e
pëlqimit paraprak të guvernatorit për ndryshimin dhe/ose
plotësimin e rregullave për funksionimin e sistemit të
pagesave, me të cilën ai është i detyruar të dorëzojë:
30 декември 2022
- propozim për ndryshim dhe/ose plotësimin e
rregullave për funksionimin e sistemit të pagesave, si dhe
një tekst të spastruar të rregullave që përmban ndryshimin
dhe/ose plotësimet e propozuar;
- arsyetimi i ndryshimit dhe/ose plotësimit të propozuar
me një vlerësim të ndikimit të tyre në menaxhimin e riskut
në sistemin e pagesave.
24. Gjatë vendimarrjes në lidhje me kërkesën për
dhënien e pëlqimit paraprak për ndryshim dhe/ose
plotësimin e rregullave të funksionimit të sistemit të
pagesave, bazuar në dokumentacionin e paraqitur nga pika
23 e këtij vendimi, guvernatori vlerëson nëse është
propozuar ndryshimi dhe/ose plotësim të rregullave të
funksionimit të sistemit të pagesave janë në përputhje me
nenin 134, paragrafi (2) të ligjit dhe nuk kërcënojnë
sigurinë, stabilitetin dhe efikasitetin e funksionimit të
sistemit të pagesave.
25. Guvernatori, brenda 30 (tridhjetë) ditëve nga dita e
dorëzimit të kërkesës nga pika 23 e këtij vendimi, sjellë
vendim për dhënien e pëlqimit nëse është dorëzuar
dokumentacioni i duhur dhe ndryshimet dhe/ose plotësimet
e propozuara në rregullat e funksionimit të sistemit të
pagesave janë në përputhje me ligjin dhe rregulloret që
janë miratuar në bazë të ligjit.
Nëse kërkesa nuk është e plotë, Banka Popullore e
njofton operatorin e sistemit të pagesave që të dorëzojë
dokumentet, të dhënat dhe/ose informacionet më së voni në
afat prej 15 (pesëmbëdhjetë) ditësh. Ky afat nuk llogaritet
në afatin e paragrafit (1) të kësaj pike.
26. Operatori i sistemit të pagesave është i detyruar t'i
dorëzojë Bankës Popullore një kopje të tekstit të miratuar
për ndryshimin dhe/ose plotësimin e rregullave të
funksionimit të sistemit të pagesave, si dhe një tekst të
spastruar të rregullave të funksionimit të sistemit të
pagesave, për të cilat ka marrë pëlqimin për ndryshimin
dhe/ose plotësimin, në afat prej 3 (tre) ditëve nga dita e
miratimit të tyre.
VI. MËNYRA E DORËZIMIT/SIGURIMIT TË
DOKUMENTACIONIT DHE TË DHËNAVE DHE
INFORMACIONEVE TË TJERA TË NEVOJSHËM PËR
ZBATIMIN E KËTIJ VENDIM
27. Parashtruesi detyrohet që kërkesat nga pikat 2, 8,
16 dhe 23 të këtij vendimi, të cilat i dorëzohen Bankës
Popullore, t'i përgatisë të plota, të kontrollojë dhe të
sigurojë që kërkesat dhe dokumentacioni i parashtruar në
kërkesat nuk përmbajnë gabime në kushtet e fakteve, as
lëshime apo mospërputhje të tjera.
Kërkesave nga paragrafi (1) i kësaj pike, kërkuesi
dorëzon dëshmi për kompensim të paguar për shqyrtimin e
kërkesës në pajtim me Vendimin për tarifën e vetme të
kompensimeve për shërbimet e kryera nga Banka
Popullore e Republikës së Maqedonisë së Veriut.
Kërkesave nga paragrafi (1) i kësaj pike duhet t'u
dorëzohet dokumentacioni i plotë i paraparë me ligj dhe
këtë vendim.
28. Dokumentacioni që dorëzohet me kërkesat nga
pikat 2, 8, 16 dhe 23 të këtij vendimi duhet të jetë në
origjinal ose kopje e vërtetuar nga personi i autorizuar
(noter), i nënshkruar nga personi i autorizuar ose nga
organi kompetent përkatës, të jetë e pastër, pa korrigjime
shtesë dhe të jetë në gjuhën maqedonase. Nëse dokumenti
që do të dorëzohet është në gjuhë tjetër, së bashku me
30 декември 2022
origjinalin, duhet të dorëzohet përkthim në gjuhën
maqedonase, i vërtetuar nga përkthyes i autorizuar
gjyqësor, përveç pasqyrave financiare dhe pasqyrave
financiare të audituara të personave juridikë të huaj në
gjuhën angleze.
29. Të gjitha vërtetimet, deklaratat dhe pyetësorët që
janë pjesë e dokumentacionit që dorëzohen me kërkesat
nga pikat 2, 8, 16 dhe 23 të këtij vendimi, duhet të jenë të
vërtetuara nga personi i autorizuar (noter) dhe nuk duhet të
jenë më të vjetër se 6 (gjashtë) muaj para ditës së dorëzimit
të kërkesës. Të gjitha vendimet që janë pjesë e
dokumentacionit nuk duhet të jenë më të vjetra se 6
(gjashtë) muaj para datës së dorëzimit të kërkesës, me
përjashtim të vendimeve të marra nga Kuvendi i
Aksionarëve, të cilat nuk duhet të jenë më të vjetra se 1
(një) vit para datës së dorëzimit të kërkesës.
30. Nëse legjislacioni i vendit nga vjen personi i huaj
që dor[zon kërkesë për pëlqim paraprak, ose legjislacioni i
vendit në të cilin ai person ka punuar së paku pesë vjet para
dorëzimit të kërkesës për pëlqim paraprak, ndryshe e
rregullon çështjen lidhur me në dokumentacionin të cilën e
dorëzon me kërkesën, detyrimisht duhet të bashkangjitë:
- ekstrakt nga rregullorja përkatëse e vendit të huaj ose
- mendim juridik nga një avokat i pavarur, i shoqëruar
me një dokument që vërteton se është avokat i autorizuar
në shtetin e huaj.
Në dokumentet nga paragrafi (1) i kësaj pike duhet të
thuhet qartë dhe pa mëdyshje se në përputhje me
legjislacionin e shtetit të huaj, nuk mund të merret
dokumenti i caktuar i përcaktuar me këtë vendim,
përkatësisht nuk ka institucion kompetent në atë vend, që
mban evidencë dhe lëshon shkresë siç është paraparë në
këtë vendim ose shprehet qartë dhe pa mëdyshje se në cilën
mënyrë dhe me cilin dokument tjetër vërtetohet rrethanë e
caktuar (p.sh. shqiptimi i ndalesës për kryerjen e
profesionit, veprimtarisë ose detyrës).
31. Banka Popullore shqyrton kërkesat nga pikat 2, 8,
16 dhe 23 të këtij vendimi, me dokumentacion të plotë. Me
“dokumentacion të plotë” nënkuptohet dokumentacioni i
përcaktuar me këtë vendim, dokumentacioni që është
kërkuar në mënyrë plotësuese nga Banka Popullore, si dhe
dokumentet, të dhënat dhe informacionet përkatëse, që
duhet të merren nga institucionet kompetente vendase dhe
të huaja për vendimmarrje ndaj kërkesës. Nëse është e
nevojshme, Banka Popullore mund të ketë takime me
parashtruesin e kërkesës.
32. Gjatë shqyrtimit të kërkesave nga pikat 2, 8, 16 dhe
23 të këtij vendimi, Banka Popullore dokumentacionin që
disponon mund ta shfrytëzojë edhe për operatorin përkatës
të sistemit të pagesave, person juridik apo fizik.
VII. PËRMBAJTJA DHE MËNYRA E
UDHËHEQJES SË REGJISTRIT TË OPERATORËVE
TË SISTEMIT TË PAGESAVE DHE MËNYRA E
FSHIRJES SË TË DHËNAVE NGA REGJISTRI
33. Regjistri i operatorëve të sistemit të pagesave (në
tekstin e mëtejmë: Regjistri), i cili udhëhiqet nga Banka
Popullore përmban të dhëna për sistemet e pagesave që
menaxhohen nga shoqëritë tregtare, të cilat kanë marrë leje
për kryerjen e veprimtarisë së operatorit të sistemit të
pagesave në pajtim me ligjin, për sistemet e pagesave të
cilat Banka Popullore, ka vepruar në pajtim me Ligjin e
Bankës Popullore të Republikës së Maqedonisë së Veriut,
si dhe për pjesëmarrësit në këto sisteme të pagesave.
Бр. 289 - Стр. 155
34. Regjistri nga pika 33 i këtij vendimi përmban në
veçanti:
34.1 Evidencë e operatorëve të sistemit të pagesave:
- numër rendor;
- titulli i sistemit të pagesave;
- lloji i sistemit të pagesave;
- titulli i operatorit të sistemit të pagesave;
- NVAS i operatorit të sistemit të pagesave;
- NVT i operatorit të sistemit të pagesave;
- adresa e selisë së operatorit të sistemit të pagesave;
- numri dhe data e aktvendimit për lëshimin e lijes për
ushtrimin e veprimtarisë së operatorit të sistemit të
pagesave, me përjashtim të sistemeve të pagesave të
menaxhuara nga Banka Popullore;
- pjesëmarrësit në sistemin e pagesave.
34.2 Evidenca e pjesëmarrësve në sistemet e
pagesave:
- numër rendor;
- emri i pjesëmarrësit në sistemin e pagesave;
- NVAS i pjesëmarrësit në sistemin e pagesave;
- adresa e selisë së pjesëmarrësit në sistemin e
pagesave.
34.3 Evidencë e operatorëve të sistemeve të
pagesave për të cilët është miratuar aktvendim për
shfuqizimin e lejes për operatorin e sistemit të pagesave
ose është lëshuar pëlqim për ndërprerjen e punës së
operatorit të sistemit të pagesave në përputhje me ligjin:
- numër rendor;
- emri i sistemit të pagesave;
- lloji i sistemit të pagesave;
- emri i operatorit të sistemit të pagesave;
- NVAS i operatorit të sistemit të pagesave;
- arsyet për shfuqizimin e lejes ose ndërprerjen e
funksionimit të operatorit të sistemit të pagesave;
- numri dhe data e shfuqizimit të lejes ose ndërprerjen e
funksionimit të operatorit të sistemit të pagesave;
35. Banka Popullore e udhëheq regjistrin në formë
elektronike. Regjistri është publik dhe i disponueshëm në
ueb faqen e Bankës Popullore (www.nbrm.mk).
36. Banka Popullore regjistron dhe përditëson të dhënat
në regjistër nga pika 33 e këtij vendimi, sipas detyrës
zyrtare dhe në bazë të dokumentacionit për operatorët e
sistemeve të pagesave dhe/ose pjesëmarrësit në sistemet e
pagesave të parashikuara në pikën 33 të këtij vendimi.
37. Banka Popullore, në bazë të aktvendimit për
shfuqizim të lejes për operatorin e sistemit të pagesave ose
lëshimin e pëlqimit për ndërprerjen e punës për operatorin
e sistemit të pagesave, menjëherë i fshin të dhënat nga pika
34 nënpika 34.1 i këtij vendimi nga evidenca në regjistër
dhe i shënon të dhënat nga pika 34 nënpika 34.3 i këtij
vendimi.
38. Së bashku me shënimin e çdo fshirjeje, ndryshimi,
vërejtjeje ose korrigjimesh në regjistër, shënohet edhe data
e regjistrimit.
VIII. DISPOZITAT PËRFUNDIMTARE
39. Ky vendim hyn në fuqi me ditën e publikimit në
“Gazetën Zyrtare të Republikës së Maqedonisë së Veriut”,
dhe do të zbatohet nga 1 janari 2023.
Guvernatorja
dhe udhëheqëse e Këshillit të
V. nr. 02-15/XXII-6/2022 Bankës Popullore të Republikës
28 dhjetor 2022 së Maqedonisë së Veriut,
Shkup д-р Анита Ангеловска-Бежоска,с.р.
Стр. 156 - Бр. 289 30 декември 2022
30 декември 2022 Бр. 289 - Стр. 157
Стр. 158 - Бр. 289 30 декември 2022
30 декември 2022 Бр. 289 - Стр. 159
Стр. 160 - Бр. 289 30 декември 2022
30 декември 2022 Бр. 289 - Стр. 161
Стр. 162 - Бр. 289 30 декември 2022
30 декември 2022 Бр. 289 - Стр. 163
Стр. 164 - Бр. 289 30 декември 2022
30 декември 2022 Бр. 289 - Стр. 165
Стр. 166 - Бр. 289 30 декември 2022
30 декември 2022 Бр. 289 - Стр. 167
Стр. 168 - Бр. 289 30 декември 2022
30 декември 2022 Бр. 289 - Стр. 169
Стр. 170 - Бр. 289 30 декември 2022
30 декември 2022 Бр. 289 - Стр. 171
Стр. 172 - Бр. 289 30 декември 2022
30 декември 2022 Бр. 289 - Стр. 173
Стр. 174 - Бр. 289 30 декември 2022
30 декември 2022 Бр. 289 - Стр. 175
Стр. 176 - Бр. 289 30 декември 2022
30 декември 2022
4350.
Врз основа на член 47 став 1 точка 6 од Законот за
Народната банка на Република Северна Македонија
(„Службен весник на Република Македонија“ бр.
158/10, 123/12, 43/14, 153/15, 6/16 и 83/18 и „Службен
весник на Република Северна Македонија“ бр. 110/21),
а во врска со член 42 став 9 точки 1, 2, 3, 4 и 5 и член
100 став 5 од Законот за платежни услуги и платни сис-
теми („Службен весник на Република Македонија“ бр.
90/22) и член 4 став 4 и член 24 став 3 од Законот за де-
визно работење („Службен весник на Република Маке-
донија“ бр. 34/01, 49/01, 103/01, 51/03, 81/08, 24/11,
135/11, 188/13, 97/15, 153/15 и 23/16 и „Службен вес-
ник на Република Северна Македонија“ бр. 110/21),
Советот на Народната банка на Република Северна Ма-
кедонија донесе
ОДЛУКА
ЗА ИЗВРШУВАЊЕ ПЛАТЕЖНИ ТРАНСАКЦИИ
I. ОПШТИ ОДРЕДБИ
1. Со оваа одлука се пропишуваат:
- условите и постапката за отворање и затворање
платежни сметки во денари и странски валути, вклучу-
вајќи и платежни сметки со основни функции во де-
нари, од страна на давателите на платежните услуги од
членот 9 став 1 точки 1, 2, 3, 5 и 7 од Законот за пла-
тежни услуги и платни системи (во натамошниот
текст: Законот);
- условите и постапката за извршување платежни
трансакции;
- задолжителните елементи и формата на платните
налози, вклучувајќи ги и платните налози за присилна
наплата, како и формата на изразување согласности за
извршување платежни трансакции и овластување за
пренесување платежна сметка;
- условите и постапката за исправка на грешка кај
платежните трансакции и
- условите за ставање на паричните средства на рас-
полагање на примачот.
2. Одделни изрази употребени во оваа одлука го
имаат следново значење:
2.1. „Персонализација на платежната картичка“ е
снимање на соодветните податоци за овластениот ко-
рисник на платежните услуги на платежната картичка;
2.2. „Персонализиран идентификациски број
(ПИН)“ е вид на персонализирано безбедносно сред-
ство и е најмалку четирицифрен;
2.3. „ББАН“ (англ. BBAN = Basic Bank Account
Number) е идентификатор за бројот на платежната
сметка, којшто недвосмислено идентификува индиви-
дуална платежна сметка со давателот на платежните
услуги во Република Северна Македонија и којашто
може да се користи само за национални платежни
трансакции, додека истата платежна сметка е иденти-
фикувана со ИБАН за прекугранични платежни тран-
сакции;
2.4. „ИБАН“ (англ. IBAN = International Bank
Account Number) е идентификатор за бројот на меѓуна-
родната платежна сметка, којшто недвосмислено иден-
тификува индивидуална платежна сметка во Република
Северна Македонија, чии елементи се специфицирани
од Меѓународната организација за стандардизација
(ISO);
2.5. „БИК“ (англ. BIC = Business identificator code) е
деловна идентификациска ознака којашто недвосмис-
лено го идентификува давателот на платежните услуги,
чии елементи се специфицирани од ИСО;
Бр. 289 - Стр. 177
2.6. ИСО-стандардот „20022 XML“ е стандард за
составување електронски финансиски пораки како што
е дефинирано од ИСО, што опфаќа физичко претставу-
вање на платежните трансакции во синтаксата на
„XML“;
2.7. „Наплата“ е дел од трансакцијата за директно
задолжување којашто започнува со нејзино иницирање
од страна на примачот сѐ до нејзиното завршување во
облик на вообичаено задолжување на платежната смет-
ка на плаќачот;
II. УСЛОВИ И ПОСТАПКА ЗА ОТВОРАЊЕ И
ЗАТВОРАЊЕ ПЛАТЕЖНИ СМЕТКИ
3. Платежна сметка се отвора и се одржува од дава-
телот на платежните услуги на име на еден или повеќе
корисници на платежните услуги и таа се користи за
извршување платежни трансакции.
Платежна сметка се отвора по потпишувањето рам-
ковен договор за користење платежни услуги помеѓу
давателот на платежните услуги и корисникот на пла-
тежните услуги во согласност со одредбите од дел
трети, глава III од Законот, Законот за девизно рабо-
тење, како и одредбите од оваа одлука.
Доколку давателот на платежните услуги одбие да
склучи рамковен договор, e должен да ги наведе при-
чините за одбивањето, освен во случаите кога открива-
њето на причините за одбивањето би било спротивно
на целите на националната безбедност, јавниот ред и
мир или прописите со кои се уредуваат откривањето и
спречувањето перење пари и финансирањето на теро-
ризмот.
Информации пред потпишувањето рамковен
договор
4. Пред потпишувањето на рамковниот договор од
точка 3 од оваа одлука, давателот на платежните услу-
ги е должен да му ги даде претходните информации на
корисникот на платежните услуги, во согласност со од-
редбите од членот 56 од Законот.
5. Давателот на платежните услуги ги дава претход-
ните информации од точка 4 од оваа одлука, во форма
на претходни општи информации и услови за користе-
ње на платежните услуги или во вид на нацрт рамковен
договор.
Давањето претходни информации од ставот 1 од
оваа точка не претставува обврска за склучување рам-
ковен договор помеѓу давателот на платежните услуги
и лицето на кого му се дадени информациите.
6. Давателот на платежните услуги е должен во по-
нудата на платежни услуги за потрошувачите да вклу-
чи и отворање платежна сметка со основни функции и
да преземе соодветни активности за подигнување на
свесноста на јавноста за достапноста на платежните
сметки со основни функции.
7. Активностите од точката 6 од оваа одлука особе-
но вклучуваат обезбедување информативен леток за
платежната сметка со основни функции и применливи-
те надоместоци за платежните услуги, којшто е доста-
пен во секое време.
8. Информативниот леток треба да биде достапен
во хартиена форма во работните простории на давате-
лите на платежните услуги до кои корисниците на пла-
тежни услуги имаат пристап и во електронска форма
преку интернет-страниците на давателите на платежни-
те услуги.
Стр. 178 - Бр. 289
9. Давателите на платежните услуги може да вклу-
чат дополнителни информации од оние содржани во
информативниот леток од точка 7 од оваа одлука, до-
колку тоа не влијае на јасното и точно презентирање на
информациите.
Отворање платежна сметка
10. Давателот на платежните услуги може да отво-
ри платежна сметка на барање на резидент или нерези-
дент (во натамошниот текст: барател), како и на бара-
ње на лицето кое дејствува во негово име и за негова
сметка.
По приемот на барањето за отворање платежна
сметка од ставот 1 на оваа точка, давателот на платеж-
ните услуги задолжително го идентификува и го пот-
врдува идентитетот на барателот, како и на лицето кое
дејствува во негово име и за негова сметка, во соглас-
ност со Законот за спречување перење пари и финанси-
рање тероризам („Службен весник на Република Се-
верна Македонија“ бр. 151/22).
11. Барателот којшто има намера да отвори платеж-
на сметка, кон барањето за отворање платежна сметка
доставува и примерок од потписите на лицата кои деј-
ствуваат во негово име и за негова сметка, до давателот
на платежните услуги, освен доколку давателот на пла-
тежните услуги и потрошувачот не договорат поинаков
начин на автентикација на лицата кои дејствуваат во
негово име и за негова сметка. Потписите на овие лица
треба да се депонирани кај давателот на платежните
услуги во присуство на службено лице, овластено од
давателот на платежните услуги, или да бидат заверени
на нотар.
Покрај документите и информациите од ставот 1 на
оваа точка, доколку барателот е потрошувач кој подне-
сува барање за отворање на платежна сметка со основ-
ни функции, до давателот на платежните услуги доста-
вува:
- писмена изјава во согласност со членот 72 став 3
од Законот,
- соодветен документ за докажување на законските
права во согласност со членот 74 став 4 од Законот, до-
колку потрошувачот ѝ припаѓа на групата корисници
на законски права определени со Законот.
По исклучок на ставот 1 на оваа точка, доколку
платежната сметка се отвора преку средства за комуни-
кација на далечина и е достапна само за иницирање
електронски платежни трансакции преку средства за
комуникација на далечина, барателот не го доставува
примерокот од став 1 на оваа точка.
12. Давателите на платежните услуги во согласност
со интерните акти може да бараат и други документи
за отворање и одржување на платежната сметка, за кое
однапред го известуваат барателот кој има намера да
отвори сметка.
13. Давателот на платежните услуги што ја одржува
платежната сметка ги применува промените во доку-
ментите од точките 10, 11 и 12 од оваа одлука од мо-
ментот кога за нив е известен во писмена форма преку
писмена или електронска комуникација од страна на
корисникот на платежните услуги и/или лицето кое
дејствува во негово име и за негова сметка.
14. Давателот на платежните услуги не смее на фи-
зичко лице коешто има статус на резидент и има отво-
рено платежна сметка во денари и/или странска валута,
во исто време, да му отвори и/или да води платежна
сметка во денари и/или странска валута со статус на
нерезидент, или обратно. Доколку во согласност со За-
конот за девизно работење настанат услови за промена
30 декември 2022
на статусот од резидент во нерезидент, или обратно,
давателот на платежните услуги е должен да изврши
промена на (не)резидентскиот статус на физичкото
лице.
15. Давателот на платежните услуги е должен на ба-
рање на потрошувачот да ја пренесе неговата платежна
сметка кај друг давател на платежните услуги во сог-
ласност со постапката за спроведување на услугата за
преносливост во согласност со одредбите од дел чет-
врти, глава IV од Законот.
Овластувањето за пренесување платежна сметка
може да се даде во писмена форма преку писмена или
електронска комуникација во согласност со рамковни-
от договор за користење платежни услуги склучен по-
меѓу давателот на платежните услуги и корисникот на
платежните услуги.
Затворање на платежната сметка
16. Затворањето на платежната сметка се извршува
во согласност со одредбите од членот 60 од Законот на
писмено барање на корисникот на платежните услуги
или од страна на давателот на платежните услуги при
раскинување на рамковниот договор во согласност со
кој е отворена.
17. По затворањето на платежната сметка, давате-
лот на платежните услуги му ги враќа паричните сред-
ства коишто останале на платежната сметка при нејзи-
ното затворање на корисникот на платежните услуги
или на правниот следбеник, односно на лицето одреде-
но со закон или друг пропис, во согласност со инструк-
циите за враќање на паричните средства наведени од
негова страна.
Доколку давателот на платежните услуги не добил
инструкции за враќање на паричните средства од стра-
на на корисникот на платежните услуги или правниот
следбеник, односно лицето одредено со закон или друг
пропис, паричните средства ги пренесува на еви-
денциска сметка со посебна намена и постапува со нив
во согласност со членот 60 ставови 8 и 9 од Законот.
18. Давателот на платежните услуги кој претходно
иницирал блокирање на платежната сметка на корис-
ник на платежните услуги над кого е отворена стечајна
постапка или ликвидација или е бришан правен субјект
или правен субјект којшто престанал да постои врз ос-
нова на закон, судска одлука или по налог на надлежен
орган, заедно со постапката за затворање на платежна-
та сметка, ги известува сите даватели на платежни ус-
луги дека платежните сметки се деблокирани за нивно
натамошно постапување.
Доколку на платежните сметки на корисникот на
платежните услуги над кого е отворена стечајна поста-
пка или ликвидација постојат блокади коишто се ини-
цирани од давателот на платежните услуги врз кого, по
извршената блокада, е започната стечајна постапка или
ликвидација, известувањето од став 1 на оваа точка го
извршува давателот на платежните услуги кај кого сте-
чајниот управник или ликвидаторот отвора платежна
сметка за корисникот на платежните услуги во стечај
или ликвидација.
Доколку на платежните сметки на корисникот на
платежните услуги којшто е бришан правен субјект
или правен субјект којшто престанал да постои врз ос-
нова на закон, судска одлука или по налог на надлежен
орган, постојат блокади коишто се иницирани од дава-
телот на платежните услуги врз кого, по извршената
блокада, е започната стечајна постапка или ликвида-
ција, известувањето од став 1 од оваа точка го извршу-
ва давателот на платежните услуги кај кого се отвора
платежната сметка на давателот на платежните услуги
во стечај или ликвидација.
30 декември 2022
III. УСЛОВИ И ПОСТАПКА ЗА ИЗВРШУВАЊЕ
НА ПЛАТЕЖНИТЕ ТРАНСАКЦИИ И ЗАДОЛЖИ-
ТЕЛНИ ЕЛЕМЕНТИ НА ПЛАТНИТЕ НАЛОЗИ
19. Платежните трансакции преку платежните смет-
ки може да се извршуваат само по налог на имателот
на платежната сметка или со негова претходна соглас-
ност дадена за целите на извршувањето на платежните
трансакции, вклучувајќи ги и платежните трансакции
со директно задолжување и/или траен налог, до изно-
сот и условите определени од имателот.
По исклучок, одредбите од ставот 1 од оваа точка
не се применуваат во случај на присилна наплата спо-
ред постапката пропишана со одредбите од дел седум,
глава III од Законот.
На платежните трансакции со странство, покрај од-
редбите од оваа одлука се применуваат и одредбите од
Законот за девизно работење и подзаконскиот акт на На-
родната банка со кој се пропишуваат начинот и условите
за извршување платежни трансакции со странство.
Платен налог
20. Платниот налог може да се даде писмено во
хартиена форма или во електронска форма во соглас-
ност со рамковниот договор за користење платежни ус-
луги или општата понуда, односно договорот за из-
вршување еднократна платежна трансакција склучен
помеѓу давателот на платежните услуги и корисникот
на платежните услуги.
Платните налози се извршуваат во целост и по хро-
нолошки редослед на нивното пристигнување кај дава-
телот на платежните услуги во согласност со условите
од дел четврти, глава III од Законот.
Извршување платни налози
21. При извршувањето на платниот налог, даватели-
те на платежните услуги се должни да користат тех-
нички средства со коишто се обезбедува усогласеност
со одредбите од Законот.
При доставувањето на налогот за пренос кон плат-
ниот систем за извршување на платниот налог, давате-
лот на платежните услуги ги доставува сите податоци
од платниот налог во согласност со правилата на плат-
ниот систем.
Валута на платежната трансакција е валутата во ко-
јашто плаќачот го иницирал платниот налог или дал
согласност за извршување на платежната трансакција.
Сите платежни трансакции, како и известувањата
од страна на корисникот на платежните услуги во сог-
ласност со членот 85 став 1 точка 3 од Законот, се ре-
гистрираат по хронолошки редослед од страна на дава-
телот на платежните услуги така, што се обезбедува
безбедно чување и точна репродукција на информации-
те и се спречуваат какви било понатамошни промени и
се чуваат во периодот предвиден во член 127 од Зако-
нот.
Доколку платежната сметка на примачот наведена
во платниот налог е затворена или не постои, давателот
на платежните услуги на примачот го враќа износот на
неизвршената платежна трансакција до крајот на след-
ниот работен ден по денот на приемот на паричните
средства. За враќањето на износот, давателот на пла-
тежните услуги на примачот може да наплати надомес-
ток во висина на вистински направените трошоци.
Давателот на платежните услуги може да одбие из-
вршување платежна трансакција во согласност со про-
писите, правилата коишто се соодветно применливи за
Бр. 289 - Стр. 179
извршување на платежните трансакции и условите од
рамковниот договор според кој се одржува платежната
сметка.
При извршувањето на платниот налог, давателот на
платежните услуги е должен да внесе во своите инфор-
мациски системи соодветна шифра во согласност со
ИСО-стандардот „20022 XML“ за описот на плаќањето
внесен од плаќачот при извршувањето платни налози
за кредитни трансфери или парични дознаки, односно
од примачот при извршувањето платни налози за ди-
ректни задолжувања. Давателот на платежните услуги
е должен шифрата за опис на плаќањето да му ја дос-
тави на давателот на платежните услуги на примачот
при извршувањето платни налози за кредитни трансфе-
ри или парични дознаки, односно на давателот на пла-
тежните услуги на плаќачот при извршувањето платни
налози за директни задолжувања.
За платежните трансакции со странство, покрај
шифрата за описот на плаќањето во согласност со
ИСО-стандардот „20022 XML“ од ставот 7 од оваа
точка, давателот на платежните услуги е должен да
внесе во своите информациски системи соодветна ши-
фра на основата од листата на шифри уредена со подза-
конскиот акт на Народната банка за начинот и услови-
те за извршување платежни трансакции со странство.
Расположливост на парични средства
за извршување платни налози
22. Платниот налог може да се изврши само до из-
носот расположлив на платежната сметка, до износот
на средствата обезбедени од корисникот на платежните
услуги за извршување на платежната трансакција или
до износот на кредитот, доколку е договорен. Не се
дозволени делумни преноси врз основа на поединечни
платни налози, освен во случај на платен налог за при-
силна наплата.
Доколку не се исполнети условите од ставот 1 на
оваа точка, давателот на платежните услуги го одбива
извршувањето на платниот налог и постапува во сог-
ласност со членот 95 од Законот.
ПЛАТЕЖНИ ТРАНСАКЦИИ СО КРЕДИТНИ
ТРАНСФЕРИ
Кредитни трансфери
23. Кредитен трансфер е платежна услуга со која
плаќачот му дава инструкции на давателот на платеж-
ните услуги којшто ја одржува неговата платежна
сметка за извршување на платежната трансакција или
серија платежни трансакции со која се одобрува пла-
тежната сметка на примачот.
Плаќачот го пополнува платниот налог за извршу-
вање кредитен трансфер со назначување на задолжи-
телните елементи од точката 24 од оваа одлука и е од-
говорен за настанатите последици од неправилното по-
полнување.
24. Платниот налог за извршување кредитен тран-
сфер задолжително ги содржи следниве податоци:
- наименување на давателот на платежните услуги
до кој е назначен платниот налог;
- наименување на плаќачот;
- број на платежната сметка (ИБАН или ББАН) или
друга единствена идентификациска ознака на плаќа-
чот;
- даночен број на плаќачот доколку кредитниот
трансфер се извршува во корист на буџетски корисник;
- наименување на примачот;
Стр. 180 - Бр. 289
- број на платежната сметка (ИБАН или ББАН) или
друга единствена идентификациска ознака на прима-
чот;
- износ на кредитниот трансфер;
- валута на кредитниот трансфер;
- датум на (валута) извршување;
- опис на плаќањето;
- дополнителни појаснувања за плаќањето;
- назив на платниот систем;
- датум на поднесување;
- потпис на плаќачот.
Платниот налог за извршување кредитен трансфер
со странство, покрај елементите од став 1 од оваа
точка, задолжително ги содржи и следниве елементи:
- идентификациска ознака БИК на давателот на пла-
тежните услуги на примачот;
- назначување на корисникот на платежните услуги
којшто ги плаќа надоместоците за извршување на кре-
дитниот трансфер;
- назначување на резидентноста на плаќачот;
- назначување на резидентноста на примачот.
Платниот налог за кредитен трансфер, покрај ин-
формациите и/или податоците од ставовите 1 и 2 од
оваа точка, може да содржи и други информации и/или
податоци, вклучувајќи ги и информациите и/или пода-
тоците коишто се неопходни заради усогласеност со
подзаконскиот акт на Народната банка за начинот и ус-
ловите за извршување платежни трансакции со стран-
ство и со други прописи.
При електронско иницирање на платниот налог за
кредитен трансфер, давателот на платежните услуги на
плаќачот, по извршената автентикација на плаќачот,
може автоматски да внесе одредени информации и/или
податоци од ставовите 1 и 2 од оваа точка, во платниот
налог врз основа на нивната расположливост во него-
виот информациски систем.
Платен налог за присилна наплата
25. Платен налог за присилна наплата може да из-
готви извршител или друг надлежен орган во соглас-
ност со закон и да го достави до давател на платежните
услуги, со кој бара извршување на платежна трансак-
ција врз основа на документ за присилна наплата.
Извршителот или друг надлежен орган во соглас-
ност со закон го пополнува платниот налог за присилна
наплата со назначување на задолжителните елементи
од точка 26 на оваа одлука и е одговорен за настанати-
те последици од неправилното пополнување.
26. Платниот налог за присилна наплата задолжи-
телно ги содржи следниве елементи:
- наименување на давателот на платежните услуги
до кој е назначен платниот налог,
- наименување на корисникот на платежните услуги
- должник,
- наименување на давателот на платежните услуги
на извршителот или друг надлежен орган во согласност
со закон,
- број на платежната сметка (ИБАН или ББАН) или
друга единствена идентификациска ознака на корисни-
кот на платежните услуги - должник,
- наименување на извршителот или друг надлежен
орган во согласност со закон,
- број на платежната сметка (ИБАН или ББАН) или
друга единствена идентификациска ознака на изврши-
телот или друг надлежен орган во согласност со закон,
- износ на платежната трансакција (главен долг, ка-
мата и други надоместоци и трошоци поврзани со из-
вршувањето),
30 декември 2022
- датум на извршување,
- број на документот за присилна наплата,
- датум на поднесување на платниот налог и
- електронски потпис на извршителот или друг над-
лежен орган во согласност со закон.
ПЛАТЕЖНИ ТРАНСАКЦИИ СО ДИРЕКТНИ
ЗАДОЛЖУВАЊА
Директни задолжувања во земјата
27. Директно задолжување е платежна услуга со ко-
ја се задолжува платежната сметка на плаќачот, при
што платежната трансакција ја иницира примачот врз
основа на согласност изразена од плаќачот.
Пред започнувањето со извршување на директните
задолжувања, плаќачот изразува согласност и му дава
одобрение на давателот на платежните услуги кој ја во-
ди неговата платежна сметка и на примачот, врз основа
на што примачот може да иницира наплата на парични
средства преку директно задолжување на конкретно
наведената платежна сметка на плаќачот.
Плаќачот пополнува согласност за директно задол-
жување во согласност со барањата од точката 28 од
оваа одлука и е одговорен за последиците од неправил-
но пополнување на согласноста за директно задолжу-
вање.
Согласноста за директно задолжување може да се
даде писмено во хартиена форма или во електронска
форма во согласност со рамковниот договор за корис-
тење платежни услуги склучен помеѓу давателот на
платежните услуги и корисникот на платежните ус-
луги.
Примачот треба да ги пренесе податоците поврзани
со согласноста до својот давател на платежните услуги
при секоја наплата при повторливо директно задолжу-
вање или при еднократна наплата. Податоците поврза-
ни со мандатот треба да се пренесат од давателот на
платежните услуги на примачот до давателот на пла-
тежните услуги на плаќачот како дел од наплатата.
За иницирање директно задолжување, примачот по-
полнува платен налог за директно задолжување во сог-
ласност со барањата во точката 29 од оваа одлука и е
одговорен за последиците од неправилно пополнување.
Примачот може да го испрати платниот налог за ди-
ректно задолжување до давателот на платежните услу-
ги на примачот откако испратил претходно известува-
ње до плаќачот.
Давателот на платежните услуги на примачот е дол-
жен да го прими платниот налог за директно задолжу-
вање и да го достави до давателот на платежните услу-
ги на плаќачот, без обврска да ја проверува оправда-
носта за користење на директното задолжување.
Пред извршувањето на платниот налог за директно
задолжување, давателот на платежните услуги на пла-
ќачот е должен да изврши верификација дали:
- постои претходна согласност за директно задол-
жување, во согласност со точката 28 од оваа одлука,
- на платежната сметка на плаќачот има доволно
расположливи парични средства или е одобрен кредит
за извршување на платниот налог за директно задолжу-
вање и
- се исполнети условите за извршување на платниот
налог за директно задолжување, вклучително и дали се
поднесени документите неопходни за негово извршу-
вање доколку е претходно договорено нивно доставу-
вање.
30 декември 2022
Платниот налог за директно задолжување се из-
вршува од давателот на платежните услуги на плаќачот
во рокот пропишан во членот 99 од Законот, сметано
од датумот на којшто се исполнети условите од ставо-
вите 8 и 9 од оваа точка.
Доколку во рок од 5 работни дена од приемот на
платниот налог за директно задолжување не се испол-
нат условите од ставовите 8 и 9 од оваа точка, давате-
лот на платежните услуги на плаќачот го одбива из-
вршувањето на платниот налог за директно задолжува-
ње и го известува давателот на платежните услуги на
примачот.
Доколку давателот на платежните услуги и прима-
чот се едно и исто лице, давателот на платежните услу-
ги може да ја задолжува платежната сметка на плаќа-
чот отворена кај него, за износите коишто имателот на
сметката ги должи, врз основа на согласноста. Давате-
лот на платежните услуги го известува имателот за
описот на плаќањето, датумот на валутата и износот на
паричните средства задолжени од неговата платежна
сметка.
Содржина на согласноста за директно задолжување
28. Согласноста за директно задолжување содржи:
- единствена референтна ознака на согласноста,
- наименување и адреса на давателот на платежните
услуги на плаќачот, на кој се дава согласноста,
- наименување на плаќачот,
- број на платежната сметка (ИБАН или ББАН) или
друга единствена идентификациска ознака на плаќачот,
- наименување на примачот,
- единствена идентификациска ознака на примачот,
- датум на почеток и престанок на важноста на сог-
ласноста,
- условите под коишто е дадена согласноста и
- потпис на плаќачот, место и датум на поднесува-
ње на согласноста.
Врз основа на договор меѓу плаќачот и неговиот да-
вател на платежните услуги, согласноста за директно
задолжување може да содржи и други информации
и/или податоци од наведените во ставот 1 од оваа
точка.
Содржина на платниот налог за директно
задолжување
29. Платниот налог за директно задолжување задол-
жително содржи:
- наименување на давателот на платежните услуги
до кој е назначен платниот налог,
- тип на директно задолжување (повторливо, еднок-
ратно, прво, последно или отповикување),
- наименување на примачот,
- број на платежната сметка (ИБАН или ББАН) или
друга единствена идентификациска ознака на примачот
којашто ќе биде одобрена за наплата,
- наименување на плаќачот,
- број на платежната сметка (ИБАН или ББАН) или
друга единствена идентификациска ознака на плаќачот
којашто ќе биде задолжена за наплата,
- единствена референтна ознака на согласноста,
- датум на поднесување на согласноста,
- износ за наплата,
- валута за наплата,
- датум на поднесувањето на платниот налог,
- датум (валута) на извршувањето,
- опис на плаќањето,
- дополнителни појаснувања и
Бр. 289 - Стр. 181
- потпис на примачот.
Платниот налог за директно задолжување, покрај
наведените во ставот 1 на оваа точка, може да содржи
и други информации и/или податоци, вклучувајќи ги и
информациите и/или податоците коишто се неопходни
заради усогласеност со други прописи.
При електронско иницирање на платниот налог за
директно задолжување, давателот на платежните услу-
ги на примачот, по извршената автентикација на при-
мачот, може автоматски да внесе одредени информа-
ции и/или податоци од став 1 од оваа точка во платни-
от налог врз основа на нивната расположливост во не-
говиот информациски систем.
ПЛАТЕЖНИ ТРАНСАКЦИИ СО ПАРИЧНИ
ДОЗНАКИ
30. Парична дознака е платежна услуга при која се
примаат парични средства од плаќачот, со цел соодвет-
ниот износ на парични средства да му се пренесе на
примачот или на друг давател на платежните услуги
кој дејствува во име и за сметка на примачот и/или при
која паричните средства се примаат во име и за сметка
на примачот и му се ставаат на негово располагање, без
да се отвори платежна сметка во име на плаќачот или
на примачот.
Содржина на платниот налог за парични дознаки
31. Платниот налог за паричната дознака содржи:
- наименување на плаќачот,
- адреса на плаќачот, вклучувајќи ја и државата на
плаќачот,
- единственa идентификациска ознака на плаќачот
или на неговата платежна сметка,
- наименување на примачот,
- единствена идентификациска ознака на примачот
или на неговата платежна сметка,
- износ на платежната трансакција,
- валута на платежната трансакција,
- опис на плаќањето,
- дополнителни појаснувања,
- датум на поднесувањето на платниот налог и
- потпис на плаќачот.
Платниот налог за парична дознака, покрај подато-
ците од ставот 1 од оваа точка, може да содржи и други
податоци, вклучувајќи ги и податоците коишто се не-
опходни заради усогласеност со други прописи.
ПЛАТЕЖНИ ТРАНСАКЦИИ СО ПЛАТЕЖНИ
КАРТИЧКИ
Платежни картички
32. Платежна картичка е вид персонализиран пла-
тен инструмент (дебитна или кредитна картичка) кој-
што повеќекратно се користи за идентификација на ов-
ластениот корисник на платежните услуги, за далечин-
ски пристап до платежната сметка и/или до претходно
утврдено ограничување договорено помеѓу давателот
на платежните услуги и корисникот и со којшто може
да се иницираат платежни трансакции и други трансак-
ции како што се промена на ПИН, проверка на состој-
бата на платежната сметка итн.
Платежната картичка е сопственост на давателот на
платежните услуги којшто е издавач на картичката.
Платежната картичка се користи лично и единстве-
но од овластениот корисник на платежните услуги.
Стр. 182 - Бр. 289
Платежната картичка се издава за определен рок на
важност. Името на овластениот корисник на платежни-
те услуги, бројот на платежната картичка и датумот на
истекување на важноста се отпечатени на лицето на
картичката и/или се зачувани на траен медиум. Давате-
лот на платежните услуги којшто е издавач на платеж-
ната картичка е одговорен за персонализацијата на кар-
тичката.
Давателот на платежните услуги којшто е издавач
на платежната картичка му ја издава картичката на ов-
ластениот корисник на платежните услуги, во рок не
подолг од 28 дена од склучувањето на рамковниот до-
говор за платежните услуги.
Издавањето на платежната картичка се извршува по
склучувањето на рамковниот договор за користење
платежни услуги помеѓу давателот на платежните ус-
луги и корисникот на платежните услуги, во соглас-
ност со одредбите од член 56 од Законот.
Кориснички сигурносни обележја
33. Издавачот на картичката обезбедува ПИН за се-
кој овластен корисник на платежните услуги којшто е
поврзан со неговата платежна картичка. Издавачот на
картичката му доделува ПИН на секој овластен корис-
ник на платежните услуги, обезбедувајќи ја неговата
тајност.
Издавачот на платежната картичка е должен да му
обезбеди можност на секој овластен корисник на пла-
тежните услуги да го промени својот ПИН преку бан-
комат во земјата со нова четирицифрена комбинација,
позната само на корисникот.
За извршување на платежните трансакции со пла-
тежни картички преку средствата за комуникација на
далечина, давателот на платежните услуги којшто е из-
давач на платежната картичка е должен да му овозмо-
жи на овластениот корисник на платежните услуги и
други кориснички сигурносни обележја, различни од
ПИН, коишто обезбедуваат исполнување на барањата
за засилена автентикација од член 124 од Законот.
Прифаќање платежни картички и авторизација
на трансакциите извршени со нив
34. Платежните трансакции засновани на платежни
картички се авторизираат или се одбиваат откако ќе се
проверат податоците, параметрите и карактеристиките
поврзани со платежната картичка, овластениот корис-
ник на платежните услуги и платежната трансакција,
како што се важноста и статусот на картичката, ПИН
или други кориснички сигурносни обележја (доколку
се бараат), расположливоста на паричните средства, ог-
раничувањата итн.
Кога авторизацијата се врши онлајн, проверката врз
основа на ставот 1 од оваа точка се извршува без одло-
жување од системот за авторизација на давателот на
платежните услуги којшто ја издал картичката или од
системот којшто го опслужува субјектот што врши
процесирање, кон кој преку телекомуникациска врска е
поврзан уредот од којшто се извршува платежната
трансакција.
Кога авторизацијата не се извршува онлајн, провер-
ката врз основа на ставот 1 од оваа точка се извршува
без одложување од уредот, без да се прави проверка од
системот за авторизација на давателот на платежните
услуги којшто ја издал картичката или од системот кој-
што го опслужува субјектот што врши процесирање.
30 декември 2022
Прифаќање на плаќањата и извршување на платеж-
ните трансакции со платежни картички може да врши
и давател на платежните услуги различен од издавачот
на платежната картичка.
Во случај кога уредот е лоциран на место на про-
дажба кај продавач (физичко или виртуелно продажно
место), правата и обврските меѓу давателот на платеж-
ните услуги и продавачот се уредуваат со договор со
кој се обезбедува усогласеност со Законот.
Договорот од ставот 5 од ова точка го содржи нај-
малку следново:
- Вид на платежните картички со кои кај продава-
чот може да се извршуваат платежните трансакции зас-
новани на картичка,
- Важечките процедури и обврските на продавачот
при извршување на платежните трансакции засновани
на картичка,
- Рокот и начинот на плаќање од давателот на пла-
тежните услуги кон продавачот.
Извршување трансакции со платежни картички
со претплата
35. Платежна картичка со претплата е вид персона-
лизиран платен инструмент на којшто се чуваат елек-
тронски пари или којшто обезбедува далечински дос-
тап до сметката за електронски пари и со којшто се из-
вршуваат платежни трансакции.
Издавањето на платежни картички со претплата,
вклучително и во случаите кога името на овластениот
корисник не е испишано на лицето на картичката, се
извршува по склучување на рамковен договор во сог-
ласност со Законот, во согласност со ограничувањата
по трансакции на соодветната картична шема во чии
рамки е издадена картичката, Законот и Законот за
спречување перење пари и финансирање тероризам.
Платежните картички со претплата имаат ПИН, а
издавачот на платежната картичка со претплата е дол-
жен да ги применува одредбите од точката 33 ставови 1
и 2 од оваа одлука. Издавачот на картичката е должен
да му овозможи на секој овластен корисник на платеж-
ните услуги да го смени својот четирицифрен ПИН со
нова цифрена комбинација којашто само тој ја знае.
По исклучок на ставот 3 од оваа точка, платежната
картичка којашто може да се користи за извршување на
платежните трансакции единствено на виртуелно место
на продажба, може да нема ПИН.
За платежните картички со претплата соодветно се
применуваат одредбите од точката 32 ставови 2, 3, 4 и
5 од оваа одлука.
Одбивање за извршување платежна трансакција
со платежна картичка
36. Давателот на платежните услуги којшто врши
прифаќање платежни трансакции засновани на картич-
ки e должен да го обврзе продавачот којшто е примач
на плаќањето да го одбие плаќањето на уред којшто е
лоциран на местото на продажба кај продавачот, до-
колку постои:
- неважечка платежна картичка,
- несовпаѓање на потписот на корисникот на пла-
тежната картичка и неговиот потпис на документот за
прифаќање на платежната трансакција или на докумен-
тот за лична идентификација на корисникот или постои
недостаток на потпис на корисникот на платежната
картичка, доколку тој е потребен за нејзината валид-
ност,
30 декември 2022
- одбивање од корисникот на платежната картичка
да прикаже документ со кој се потврдува неговиот
идентитет или доколку продавачот којшто е примач на
плаќањето утврди дека неовластено лице ја користи
платежната картичка,
- неможност да обезбеди потврда за извршувањето
на платежната трансакцијата,
- сомневање за фалсификувана или лажна платежна
картичка,
- претходно доставена информација од страна на
продавачот дека не прифаќа соодветна платежна кар-
тичка во согласност со членот 119 ставови 4 и 5 од За-
конот и
- други основи коишто не се во спротивност со ва-
жечкото законодавство.
Продавачот кој е примач на плаќањето може да ја
задржи платежната картичка во име на издавачот во
случаите од алинеите 1, 2, 3 и 5 од ставот 1 од оваа точ-
ка во согласност со процедурите утврдени со догово-
рот во согласност со точката 34 ставови 5 и 6 од оваа
одлука.
V. СТАВАЊЕ ПАРИЧНИ СРЕДСТВА НА РАСПО-
ЛАГАЊЕ НА ПРИМАЧОТ
37. Давателот на платежни услуги е должен да му
ги стави паричните средства од платежните трансакции
на располагање на примачот во согласност со одредби-
те од членовите 99 и 100 од Законот.
По исклучок на ставот 1 од оваа точка, давателот на
платежните услуги му ги става паричните средства од
платежните трансакции со странство на располагање
на примачот во согласност со подзаконскиот акт со кој
се уредуваат начинот и условите за извршување пла-
тежни трансакции со странство.
VI. ВНЕСУВАЊЕ И ПОВЛЕКУВАЊЕ ГОТОВИНА
Налози за внесување или повлекување готовина
38. Налогот за внесување готовина на платежната
сметка непосредно на шалтерите во работните просто-
рии на давателот на платежните услуги задолжително
ги содржи следниве податоци:
- наименување на давателот на платежните услуги
до кој е назначен налогот,
- наименување на внесувачот на готовината,
- единствен матичен број или друг број за иденти-
фикација на внесувачот,
- број на документ за идентификација на внесувачот
на готовината,
- наименување на примачот,
- број на платежната сметка (ИБАН или ББАН) или
друга единствена идентификациска ознака на прима-
чот,
- износ на готовината којашто се внесува,
- валута на готовината којашто се внесува,
- опис на внесувањето,
- дополнителни појаснувања,
- држава на нерезидентот,
- датум на поднесувањето и
- потпис на внесувачот.
39. Налогот за повлекување готовина од платежната
сметка непосредно на шалтерите во работните просто-
рии на давателот на платежните услуги задолжително
ги содржи следниве податоци:
- наименување на давателот на платежните услуги
до кого е назначен налогот,
- наименување на имателот на платежната сметка,
Бр. 289 - Стр. 183
- број на платежната сметка (ИБАН или ББАН) или
друга единствена идентификациска ознака на имателот
на платежната сметка,
- наименување на примачот на готовината,
- единствен матичен број или друг број за иденти-
фикација на примачот на готовината,
- број на документот за идентификација на прима-
чот на готовината,
- износ на готовината којашто се повлекува,
- валута на готовината којашто се повлекува,
- опис на повлекувањето,
- дополнителни појаснувања,
- држава на нерезидентот,
- датум на поднесувањето,
- потпис на имателот на платежната сметка и
- потпис на примачот на готовината.
Внесување готовина во странска валута
на платежната сметка на нерезидент
40. Давателот на платежните услуги овозможува
внесување готовина во странска валута на платежните
сметки на нерезидент врз основа на платен налог под-
несен од нерезидентот. Кога се внесува готовина, во
согласност со важечките прописи на Република Север-
на Македонија, се поднесува и пишана потврда ‒ обра-
зец за пријавување готовина во денари и странска валу-
та и чекови коишто нерезидентите ги внесуваат или ги
изнесуваат од Република Северна Македонија, издаден
од Царинската управа на Република Северна Македо-
нија.
Потврдата од став 1 на оваа точка може да се упот-
реби повеќепати во рок од пет работни дена. Давателот
на платежните услуги го евидентира секое внесување
девизна готовина на платежната сметка на нерезиден-
тот, како и на оригиналната потврда и задржува фото-
копија од неа во својата евиденција.
За целите на внесувањето на готовината во стран-
ска валута на платежната сметка на нерезидентот, пот-
врдата од став 1 на оваа точка важи пет работни дена
од датумот на нејзиното издавање.
По исклучок, давателот на платежните услуги овоз-
можува внесување готовина во странска валута на пла-
тежните сметки на нерезидентот, без да се поднесе пот-
врдата од став 1 на оваа точка, во следниве случаи:
- во текот на еден месец, најмногу до износот за кој
во согласност со прописите при влегувањето во Репуб-
лика Северна Македонија не се издава задолжително
писмена потврда,
- доколку паричните средства потекнуваат од
непотрошената готовина во странска валута претходно
повлечена од неговите платежни сметки, во период од
три месеци од денот на повлекувањето,
- доколку паричните средства потекнуваат од
продажба на производи на патници во авион. Овие
средства може да се внесат на платежната сметка во
странска валута од страна на авиокомпанијата нерези-
дент којашто превезува патници од или во Република
Северна Македонија, или од друг нерезидент врз осно-
ва на соодветен договор за преземање готовина од оваа
авиокомпанија и нејзино внесување на платежната
сметка.
41. Давателот на платежните услуги овозможува
внесување денарска готовина на платежната сметка на
нерезидентот, ако потекнува од:
- продадени сопствени превозни документи од
претставништва на странски лица коишто во Републи-
ка Северна Македонија вршат агенциски работи во воз-
душниот сообраќај врз основа на склучени меѓудржав-
ни спогодби за редовен воздушен сообраќај,
Стр. 184 - Бр. 289
- непотрошена денарска готовина претходно повле-
чена од неговите платежни сметки во рок од 3 месеци
од денот на повлекувањето,
- продажба на производи на патници во авион. Овие
средства може да се внесат на денарската платежна
сметка од страна на авиокомпанијата нерезидент ко-
јашто превезува патници од или во Република Северна
Македонија, или од друг нерезидент врз основа на со-
одветен договор за преземање готовина од оваа авио-
компанија и нејзино внесување на платежната сметка
или
- во текот на еден месец, најмногу до износот за кој
во согласност со прописите при влегувањето во Репуб-
лика Северна Македонија е дозволено слободно внесу-
вање денарска готовина.
42. Ограничувањата за внесување готовина во дена-
ри и странска валута на платежните сметки од точките
40 и 41 од оваа одлука не се однесуваат на дипломат-
ските претставништва на странски земји, претставниш-
твата на меѓународни организации и нивните законски
застапници, како и на странските физички лица иден-
тификувани со документ издаден од Министерството
за надворешни работи на Република Северна Македо-
нија.
VII. УСЛОВИ И ПОСТАПКА ЗА ИСПРАВКА НА
ГРЕШКА КАЈ ПЛАТЕЖНИТЕ ТРАНСАКЦИИ ИЗ-
ВРШЕНИ СО КОРИСТЕЊЕ КРЕДИТНИ ТРАНСФЕ-
РИ И ДИРЕКТНИ ЗАДОЛЖУВАЊА ВО ЗЕМЈАТА
43. Во случај на неправилно извршена платежна
трансакција, давателот на платежните услуги одговара
во согласност со одредбите од дел четврти, глава III од
Законот.
44. Во случај на неправилно извршена платежна
трансакција, давателот на платежните услуги на плаќа-
чот може од давателот на платежните услуги на прима-
чот да побара по службена должност да направи ис-
правка на грешка (ex-officio исправка на грешка) или
давателот на платежните услуги на примачот може на
своја иницијатива по службена должност да направи
исправка на грешка:
- доколку давателот на платежните услуги на при-
мачот има одобрено платежна сметка со различна
идентификациска ознака и/или различен износ од оние
што од плаќачот се назначени во платниот налог,
- доколку давателот на платежните услуги на плаќа-
чот има задолжено платежна сметка со различна иден-
тификациска ознака од платежната сметка назначена
од плаќачот во платниот налог,
- доколку давателот на платежните услуги на плаќа-
чот ја има задолжено платежната сметка на плаќачот со
износ различен од износот назначен од плаќачот во
платниот налог, или
- во случај на извршување на авторизираната пла-
тежна трансакција повеќе од еднаш.
45. За извршување исправка на грешката по служ-
бена должност, давателот на платежните услуги на
плаќачот доставува писмено барање за исправка на
грешката кон кое приложува копии од изводот од пла-
тежната сметка на плаќачот и соодветниот платен на-
лог, а во случај на директно задолжување и копија од
согласноста за директното задолжување.
46. Давателот на платежните услуги на плаќачот
има право да побара исправка на грешката по службена
должност од давателот на платежните услуги на при-
мачот во рок од 5 работни дена од датумот на кој ја
30 декември 2022
вратил состојбата на задолжената платежна сметка на
плаќачот во состојбата во која би била сметката докол-
ку неправилната платежна трансакција воопшто не би-
ла извршена, но не подоцна од еден месец откако бил
известен од плаќачот или утврдил на друг начин за
неправилно извршената платежна трансакција.
47. Доколку давателот на услугите за иницирање
плаќања е одговорен во случаите од точка 43, тој може
да достави барање за исправка на грешката по службе-
на должност до давателот на платежните услуги на
примачот, директно или преку давателот на платежни-
те услуги којшто ја одржува платежната сметка на пла-
ќачот, во рокот од точка 46 од оваа одлука.
48. По приемот на барањето од точка 46 или 47 од
оваа одлука, давателот на платежните услуги на прима-
чот врши исправка на грешката по службена должност
во рок од 5 работни дена од приемот на барањето и по-
стапува на следниов начин:
- Доколку е одобрена платежна сметка со различна
идентификациска ознака од онаа што e наведена во копи-
јата од платниот налог доставена од давателот на платеж-
ните услуги којшто ја направил грешката, издава платен
налог, со истовремено известување на примачот, со кој се
задолжува платежната сметка на примачот којашто се во-
ди кај него, а се одобрува платежната сметка на плаќачот
којшто е назначен како налогодавач на копијата од плат-
ниот налог којшто е доставен со барањето или се одобру-
ва платежната сметка на давателот на платежните услуги
којшто ја направил грешката, во согласност со инструкци-
ите дадени во барањето;
- Доколку платежната сметка е одобрена на износ
поголем од износот наведен во копијата од платниот
налог доставен од давателот на платежните услуги кој-
што ја направил грешката, издава платен налог, со ис-
товремено известување на примачот, со кој се задолжу-
ва платежната сметка на примачот којашто се води кај
него, за разликата помеѓу износот наведен во копијата
од платниот налог и износот наведен во изводот од
платежната сметка на примачот, или целиот износ до-
колку во барањето од давателот на платежните услуги
којашто ја направил грешката е наведено дека повтор-
но е извршен платниот налог на точниот износ, а се
одобрува платежната сметка на плаќачот којшто е наз-
начен како налогодавач на копијата од платниот налог
којшто е доставен со барањето или се одобрува пла-
тежната сметка на давателот на платежните услуги кој-
што ја направил грешката, во согласност со дадените
инструкции во барањето.
49. Давателот на платежните услуги на примачот
може да ја задолжи платежната сметка на примачот,
доколку на неа има парични средства, до висина на па-
ричните средства што се предмет на исправка на греш-
ката во согласност со точка 45 од оваа одлука, но не
подоцна од рокот од точката 46 од оваа одлука. Докол-
ку на последниот работен ден од рокот од точката 46
од оваа одлука нема парични средства на сметката на
примачот доволни за исправка на грешката во целосен
износ, давателот на платежните услуги на примачот
врши исправка на грешката во износот еднаков на сос-
тојбата на паричните средства на платежната сметка во
тој момент.
50. Доколку на платежната сметка на примачот не-
ма доволно парични средства за нејзино задолжување
со целосен износ во согласност со точка 45 од оваа од-
лука, или, пак, платежната сметка е затворена, давате-
 30 декември 2022
лот на платежните услуги на примачот го известува да-
вателот на платежните услуги којшто ја направил
грешката.
51. При извршувањето на исправката на грешката
по службена должност, давателите на платежните ус-
луги на плаќачот и на примачот се должни да ги извес-
тат плаќачот, односно примачот веднаш, но не подоцна
од еден работен ден од денот на извршувањето на ис-
правката на грешката.
52. Исправката на грешката по службена должност
може да се изврши независно од важечката законска
или подзаконска регулатива или ограничувањата од
рамковниот договор доколку примените парични сред-
ства како резултат на неправилно извршување на пла-
тежната трансакција не му припаѓаат на примачот.
53. За извршување на исправката на грешката по
службена должност не се пресметуваат и/или не се
наплатуваат надоместоци од корисниците на платежни
услуги.
VIII. ПРЕОДНИ И ЗАВРШНИ ОДРЕДБИ
54. Давателите на платежните услуги се должни да
се усогласат со одредбите од точките 24, 28, 29, 31, 33
ставови 2, 38 и 39 од оваа одлука најдоцна до 31 декем-
ври 2023 година.
Давателите на платежните услуги се должни да се
усогласат со одредбите од точката 33 став 3 од оваа од-
лука најдоцна до 19 февруари 2024 година.
Точките 25 и 26 од оваа одлука ќе започнат да се
применуваат на денот на започнувањето со примената
на одредбите од дел седми, глава III од Законот.
55. На денот на започнувањето со примената на дел
седми, глава II од Законот престанува да важи точката
11 став 2 алинеја 1 од оваа одлука.
56. На денот на започнувањето со примената на
оваа одлука престануваат да важат:
- Одлуката за начинот и постапката за отворање и
затворање на трансакциски сметки („Службен весник
на Република Северна Македонија“ бр. 28/14),
- Одлуката за начинот на кој резидентните отвораат
девизни сметки („Службен весник на Република Север-
на Македонија“ број бр. 42/16 и 48/16),
- Одлуката за начинот и условите на отворање и во-
дење сметки на нерезиденти („Службен весник на Ре-
публика Северна Македонија“ бр. 42/16, 48/16 и
141/16 ).
57. Гувернерот на Народната банка со упатство ја
пропишува хартиената форма на платните налози, сог-
ласноста за директно задолжување и овластувањето за
пренесување на платежната сметка, листата на шифри
за опис на плаќањата, како и содржината на информа-
тивниот леток за платежната сметка со основни фун-
кции, коешто ќе го донесе најдоцна во рок од три месе-
ци од влегувањето во сила на оваа одлука.
58. Оваа одлука влегува во сила на денот на објаву-
вањето во „Службен весник на Република Северна Ма-
кедонија“, а ќе започне да се применува од 1 јануари
2023 година.
Гувернер
и претседавач на Советот
О. бр. 02-15XXII-10/2022 на Народната банка на
28 декември 2022 година Република Северна Македонија,
Скопје д-р Анита Ангеловска-Бежоска,с.р.
Бр. 289 - Стр. 185
Në bazë të nenit 47, paragrafi (1), pika 6 të Ligjit të Bankës
Popullore të Republikës së Maqedonisë së Veriut (“Gazeta
Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr. 158/10, 123/12, 43/14,
153/15, 6/16 dhe 83/18 dhe “Gazeta Zyrtare e Republikës së
Maqedonisë së Veriut” nr. 110/21), dhe në bazë të nenit 42,
paragrafi (9), pikat 1), 2), 3), 4) dhe 5) dhe nenit 100, paragrafi (5)
të Ligjit të Shërbimeve Pagesore dhe të Sistemeve Pagesore
(“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr. 90/22) dhe
nenit 4, paragrafi (4) dhe nenit 24, paragrafi (3) të Ligjit të
Veprimtarisë me Valutë të Huaj (“Gazeta Zyrtare e Republikës së
Maqedonisë së Veriut” nr. 34/01, 49/01, 103/01, 51/03, 81/08,
24/11, 135/11, 188/13, 97/15, 153/15 dhe 23/16 dhe “Gazeta
Zyrtare e Republikës së Maqedonisë së Veriut” nr. 110/21),
Këshilli i Bankës Popullore të Republikës së Maqedonisë së
Veriut miratoi
VENDIM
PËR REALIZIMIN E TRANSAKSIONEVE PAGESORE
I. DISPOZITA TË PËRGJITHSHME
1. Me këtë vendim përshkruhen:
- kushtet dhe procedura e hapjes dhe të mbylljes së llogarive
pagesore në denarë dhe valutë të huaj, duke përfshirë edhe
llogaritë pagesore me funksione thelbësore në denarë, nga ana e
ofruesve të shërbimeve pagesore nga neni 9, paragrafi (1), pikat
1), 2), 3), 5) dhe 7) të Ligjit të Shërbimeve Pagesore dhe të
Sistemeve Pagesore (në tekstin e mëtejmë: Ligji);
- kushtet dhe procedura e realizimit të transaksioneve
pagesore;
- elementet e detyrueshme dhe format e urdhërpagesave,
përfshirë edhe urdhërpagesat për arkëtim të detyrueshëm, si dhe
forma për shprehjen e pëlqimit të realizimit të transaksioneve
pagesore dhe autorizim për bartjen e llogarisë pagesore.
- kushtet dhe procedura e korrigjimit të gabimit te
transaksionet pagesore dhe
- kushtet për vënien në dispozicion të mjeteve financiare të
pranuesit.
2. Disa shprehje të përdorura në këtë vendim kanë këto
kuptime:
2.1. “Personalizimi i kartelës pagesore” është regjistrimi i të
dhënave të duhura për përdoruesin e autorizuar të shërbimeve
pagesore në kartelën pagesore;
2.2. “Numri personal i identifikimit (PIN)” është mjet sigurie i
personalizuar dhe ka të paktën katër shifra;
2.3. “BBAN” (ang. BBAN = Basic Bank Account Number)
është identifikues për numrin e llogarisë pagesore, i cili pa
mëdyshje identifikon llogari pagesore individuale me ofruesin e
shërbimeve pagesorenë Republikën e Maqedonisë së Veriut dhe e
cila mund të përdoret vetëm për transkasionet pagesore nacionale
përderisa llogaria pagesore e njejtë është e identifikuar me IBAN
për transaksionet pagesorendërkufitare;
2.4. “BAN” (ang. IBAN = International Bank Account
Number) është identifikues i numrit të llogarisë pagesore
ndërnacionale, e cila pa mëdyshje identifikon llogari pagesore
individuale, elementet e të cilës janë të specifikuara nga
Organizata Ndërnacionale e Standardizimit (ISO);
2.5. “BIK” (ang. BIC= Business identificator code) është
shenjë identifikuese biznesi e cila pa mëdyshje e identifikon
ofruesin e shërbimeve pagesore, elementet e të cilit janë të
specifikuara nga ISO-ja;
2.6. “ISO 20022 XML standard” është standard për krijim të
porosive financiare elektronike siç është përcaktuar nga ISO-ja, i
cili përfshin paraqitje fizike të transaksioneve pagesore në
sintaksën e XML-it;
2.7. “Pagesë” është pjesë e transaksionit të ngarkimit direkt që
fillon me inicimin e tij nga ana e pranuesit deri në përfundimin e
tij në formën e ngarkimit normal në llogarinë pagesore së
paguesit;
Стр. 186 - Бр. 289
II. KUSHTE DHE PROCEDURA E HAPJES DHE E
MBYLLJES SË LLOGARIVE PAGESORE
3. Llogaria pagesore hapet dhe mirëmbahet nga ofruesi i
shërbimeve pagesore në emër të një ose më shumë përdoruesve të
shërbimeve pagesore dhe i njëjti përdoret për realizimin realizimin
e transaksioneve pagesore.
Llogaria pagesore hapet pas nënshkrimit të marrëveshjes
kornizë për përdorimin e shërbimeve pagesore ndërmjet ofruesit
të shërbimeve pagesore dhe shfrytëzuesit të shërbimeve pagesore
në përputhje me dispozitat e pjesës së tretë, të kreut III të Ligjit,
Ligjit të Veprimtarisë me Valuta si dhe dispozitat të këtij vendimi.
Nëse ofruesi i shërbimeve pagesore refuzon të lidhë
marrëveshje kornizë, ai është i detyruar të deklarojë arsyet e
refuzimit, me përjashtim të rasteve kur zbulimi i arsyeve të
refuzimit do të ishte në kundërshtim me objektivat e sigurisë
nacionale, të rendit dhe të qetësisë publike ose rregulloret që
rregullojnë zbulimin dhe parandalimin e pastrimit të parave dhe të
financimit të terrorizmit.
Informacionet para nënshkrimit të marrëveshjes kornizë
4. Para nënshkrimit të marrëveshjes kornizë të pikës 3) të këtij
vendimi, ofruesi i shërbimeve pagesore është i detyruar t'i sigurojë
përdoruesit të shërbimeve pagesore informacionin e mëparshëm,
në pajtim me dispozitat e nenit 56 të Ligjit.
5. Informacionet e mëparshme të pikës 4) të këtij vendimi
jepen nga ofruesi e shërbimeve pagesore në formën e
informacionit të përgjithshëm dhe sipas kushteve të mëparshme të
përdorimit të shërbimeve pagesore ose në formën e një
projektmarrëveshjeje kornizë.
Dhënia e informacioneve të mëparshme nga paragrafi (1) i
kësaj pike nuk përbën detyrim për të lidhur marrëveshje kornizë
ndërmjet ofruesit të shërbimeve pagesore dhe personit të cilit i
jepet informacioni.
6. Ofruesi i shërbimeve pagesore është i detyruar që, në
ofertën e shërbimeve pagesore për konsumatorët, të përfshijë
hapjen e llogarisë pagesore me funksione bazë dhe të ndërmarrë
aktivitete të duhura për të rritur ndërgjegjësimin e publikut për
disponueshmërinë e llogarive pagesore me funksione themelore.
7. Veprimtaritë sipas pikës 6) të këtij vendimi përfshijnë
veçanërisht dhënien e një fletëpalosjeje informative për llogarinë
pagesore me funksionet themelore dhe tarifat e zbatueshme të
shërbimeve pagesore, e cila është e disponueshme në çdo kohë.
8. Fletëpalosja informative duhet të jetë e disponueshme në
formë letre në mjediset e punës të ofruesve të shërbimeve
pagesore, në të cilat kanë qasje përdoruesit e shërbimeve pagesore
dhe në formë elektronike nëpërmjet faqeve të internetit të ofruesve
të shërbimeve pagesore.
9. Ofruesit e shërbimeve pagesore mund të përfshijnë
informacione shtesë nga ato që përmbahen në fletëpalosjen e
pikës 7) të këtij vendimi, nëse kjo nuk ndikon në paraqitjen e qartë
dhe të saktë të informacionit.
Hapja e llogarisë pagesore
10. Ofruesi i shërbimeve pagesore mund të hapë llogari
pagesore me kërkesë të një rezidenti ose jorezidenti (në tekstin e
mëtejmë: kërkuesi), si dhe me kërkesën e personit që vepron në
emër dhe në llogari të tij.
Pas marrjes së kërkesës për hapjen e llogarisë pagesore të
paragrafit (1) të kësaj pike, ofruesi i shërbimeve pagesore duhet të
identifikojë dhe konfirmojë identitetin e kërkuesit, si dhe personit
që vepron në emër të tij dhe në llogari të tij, në pajtim me Ligjin e
Parandalimit të Pastrimit të parave dhe Financimit të Terrorizmit
(“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë së Veriut ” nr.
151/22).
30 декември 2022
11. Kërkuesi që synon të hapë llogari pagesore, së bashku me
kërkesën e hapjes së llogarisë pagesore, ofruesit të shërbimeve
pagesore i dorëzon edhe kopje të nënshkrimeve të personave që
veprojnë në emër të tij dhe në llogari të tij, deri te ofruesi i
shërbimeve pagesore përveç rastit kur ofruesi i shërbimeve
pagesore dhe konsumatori nuk bien në godi për mënyrë tjetër të
vërtetimit të personave që veprojnë në emër të tij dhe në llogari të
tij. Nënshkrimet e këtyre personave duhet të depozitohen te
ofruesi i shërbimeve pagesore në prani të të autorizuarit nga
ofruesi i shërbimeve pagesore, ose të jenë të vërtetuara nga noteri.
Krahas dokumenteve dhe informacioneve të paragrafit (1) të
kësaj pike, nëse kërkuesi është konsumator që paraqet kërkesë për
hapjen e llogarisë pagesore me funksione themelore, ofruesit të
shërbimeve pagesore i dorëzon:
- deklaratë me shkrim në pajtim me nenin 72, paragrafi (3) të
Ligjit,
- dokument përkatës për të dëshmuar të drejtat ligjore në
pajtim me nenin 74, paragrafi (4) të Ligjit nëse konsumatori bën
pjesë në grupin e shfrytëzuesve të të drejtave ligjore të përcaktuara
me Ligjin.
Me përjashtim të paragrafit (1) të kësaj pike, nëse llogaria
pagesore hapet nëpërmjet mjeteve të komunikimit në largësi dhe
është e disponueshme vetëm për inicimin e transaksioneve
pagesore elektronike nëpërmjet mjeteve të komunikimit në
largësi, kërkuesi nuk paraqet kopjen sipas paragrafit (1) të kësaj
pike.
12. Ofruesit e shërbimeve pagesore, në pajtim me aktet e
brendshme, mund të kërkojnë dokumente të tjera për hapjen dhe
mbajtjen e llogarisë pagesore, për të cilën e njoftojnë paraprakisht
kërkuesin që synon të hapë llogari.
13. Ndryshimet në dokumentet e pikave 10), 11) dhe 12) të
këtij vendimi, ofruesi i shërbimeve pagesore që mirëmban
llogarinë pagesore i zbaton nga momenti kur i njëjti njoftohet me
shkrim ose nëpërmjet komunikimit elektronik nga përdoruesi i
shërbimeve pagesore dhe/ose personi që vepron në emër të tij dhe
në llogari të tij.
14. Ofruesi i shërbimeve pagesore nuk guxon që personit fizik
i cili ka status rezident dhe ka hapur llogari pagesore në denarë
dhe/ose në valutë të huaj, njëkohësisht t’i hap dhe/ose ti
mirëmbajë llogari pagesore në denarë dhe/ose në valutë të huaj
me status jorezident, ose anasjelltas. Nëse në pajtim me Ligjin e
Veprimtarisë me Valutë të Huaj krijohen kushte për ndryshimin e
statusit nga rezident në jorezident, ose anasjelltas, ofruesi i
shërbimeve pagesore është i detyruar të ndryshojë statusin (jo)
rezident në person fizik.
15. Ofruesi i shërbimeve pagesore është i detyruar që, me
kërkesë të konsumatorit, të transferojë llogarinë e tij pagesore te
një ofrues tjetër i shërbimeve pagesore, në pajtueshmëri me
procedurën për zbatim të shërbimit të bartjes në pajtim me
dispozitat e pjesës së katërt, kapitulli IV i Ligjit.
Autorizimi për transferimin e llogarisë pagesore mund të jepet
në formë të shkruar nëpërmjet komunikimit me shkrim ose
elektronik në pajtim me marrëveshjen kornizë për përdorim të
shërbimeve pagesore të lidhura ndërmjet ofruesit të shërbimeve
pagesore dhe shfrytëzuesit të shërbimeve pagesore.
Mbyllja e llogarisë pagesore
16. Mbyllja e llogarisë pagesore bëhet në pajtim pajtueshmëri
me dispozitat e nenit 60 të Ligjit, me kërkesë me shkrim të
shfrytëzuesit të shërbimeve pagesore ose nga ofruesi i shërbimeve
pagesore pas përfundimit të marrëveshjes kornizë sipas së cilës
është hapur.
17. Pas mbylljes së llogarisë së pagesave, ofruesi i shërbimeve
pagesore kthen përdoruesit e shërbimeve pagesore ose pasardhësit
ligjor, d.m.th. personit të përcaktuar me ligj ose rregullore tjetër, ia
kthen fondet që kanë mbetur në llogarinë e pagesës kur është
mbyllur në pajtim me udhëzime për kthimin e fondeve të
përcaktuara nga ana e tij.
30 декември 2022
Nëse ofruesi i shërbimeve pagesore nuk ka marrë udhëzime
për kthimin e mjeteve nga përdoruesi i shërbimeve pagesore ose
pasardhësi ligjor, d.m.th. personi i përcaktuar me ligj ose një
rregullore tjetër, fondet transferohen në një llogari regjistrimi me
një qëllim të veçantë dhe vepron me ta në pajtim me nenin 60,
paragrafët 8 dhe 9 të Ligjit.
18. Ofruesi i shërbimeve pagesore që ka iniciuar më parë
bllokimin e një llogarie pagesore të një shfrytëzuesi të shërbimeve
pagesore ndaj të cilit është hapur procedura e falimentimit ose
likuidimit ose është fshirë një person juridik ose një person juridik
që ka pushuar së ekzistuari në bazë të ligjit, vendimi i gjykatës ose
me urdhër të organit kompetent, së bashku me procedurën për
mbylljen e llogarisë pagesore, i njofton të gjithë ofruesit e
shërbimeve pagesore se llogaritë pagesore janë zhbllokuar për
përpunim të mëtejshëm të tyre.
Nëse në llogaritë pagesore të shfrytëzuesit të shërbimeve
pagesore ndaj të cilëve janë hapur procedurat e falimentimit ose
likuidimit, ekzistojnë bllokime të cilat janë iniciuar nga një ofrues
i shërbimeve pagesore ndaj të cilit, pas realizimit të bllokimit, ka
filluar procedura e falimentimit ose likuidimi njoftimi nga
paragrafi (1) i kësaj pike kryhet nga ofruesi i shërbimeve pagesore
te i cili drejtuesi i falimentimit ose likuiduesi hap një llogari
pagesore të përdoruesit të shërbimeve pagesore në falimentim ose
likuidim.
Nëse në llogaritë pagesore të shfrytëzuesit të shërbimeve
pagesore është person juridik i fshirë ose person juridik që ka
pushuar së ekzistuari në bazë të ligjit, vendimi të gjykatës ose me
urdhër të organi kompetent, ka bllokime të iniciuara nga një
ofrues i shërbimeve pagesore ndaj të cilit, pas bllokimit, janë nisur
procedurat e falimentimit ose likuidimi, njoftimi sipas paragrafit
(1) të kësaj pike bëhet nga ofruesi i shërbimeve pagesore te i cili
është hapur llogaria pagesore të ofruesit të shërbimeve pagesore
në falimentim ose likuidim.
III. KUSHTE DHE PROCEDURA E REALIZIMIT TË
TRANSAKSIONEVE PAGESORE DHE TË ELEMENTEVE
TË DETYRUESHME TË URDHËRPAGESAVE
19. Transaksionet pagesore nëpërmjet llogarive pagesore
mund të realizohet vetëm me urdhër të mbajtësit të llogarisë
pagesore me pëlqimin paraprak të tij të dhënë me qëllim të
zbatimit së transaksioneve të pagesave, përfshirë transaksionet
pagesore me debitim të drejtpërdrejtë dhe/ose urdhëresë të
përhershëm, deri në shumën dhe kushtet e përcaktuara nga
mbajtësi.
Me përjashtim, dispozitat e paragrafit (1) të kësaj pike nuk
zbatohen në rast të arkëtimit të detyrueshëm sipas të procedurës së
përshkruar me dispozitat e pjesës së shtatë, kreut III të ligjit.
Për transaksionet pagesore jashtë vendit, përveç dispozitave të
këtij vendimi zbatohen edhe dispozitat e Ligjit të Veprimtarisë me
Valutë të Huaj dhe aktin nënligjor të Bankës Popullore, i cili
përcakton mënyrën dhe kushtet për kryerjen e transaksioneve
pagesore jashtë vendit.
Urdhërpagesa
20. Urdhërpagesa mund të jepet me shkrim, në formë letre
ose në formë elektronike në pajtim me marrëveshjen kornizë për
përdorimin e shërbimeve pagesore ose të ofertës së përgjithshme,
përkatësisht kontratës për realizimin e një transaksioni të
njëhershëm të pagesës të lidhur ndërmjet ofruesit të shërbimeve
pagesore dhe përdoruesit të shërbimeve pagesore.
Urdhërpagesat zbatohen në mënyrë të plotë dhe sipas rendit
kronologjik të mbërritjes së tyre te ofruesi i shërbimeve pagesore
në pajtim me kushtet e pjesës së katërt, kapitulli III të Ligjit.
Бр. 289 - Стр. 187
Zbatim i urdhërpagesave
21. Me rastin e zbatimit të urdhërpagesës, ofruesit e
shërbimeve pagesore janë të detyruar të përdorin mjete teknike që
sigurojnë pajtueshmërinë me dispozitat e Ligjit.
Me rastin e dorëzimit të urdhëresës të bartjes në sistemin e
pagesave për zbatimin e urdhërpagesës, ofruesi i shërbimeve
pagesore dorëzon të gjitha të dhënat nga urdhërpagesa në pajtim
me rregullat e sistemit pagesor.
Valuta e transaksionit pagesor është valutë në të cilën paguesi
ka iniciuar urdhërpagesën ose ka dhënë pëlqimin për zbatimin e
transaksionit të pagesës.
Të gjitha transaksionet pagesore, si dhe njoftimet nga
përdoruesi i shërbimeve pagesore në pajtim me nenin 85 paragrafi
1 pika 3 e ligjit, regjistrohen në rend kronologjik nga ofruesi i
shërbimeve pagesore në mënyrë që siguron ruajtjen e sigurt dhe
riprodhimin e saktë të informacionit dhe parandalon çdo ndryshim
të mëtejshëm dhe ruhen për periudhën e parashikuar në nenin 127
të këtij Ligji.
Nëse llogaria pagesore së pranuesit e specifikuar në
urdhërpagesë është e mbyllur ose nuk ekziston, ofruesi i
shërbimeve pagesore ia kthen pranuesit shumën e transaksionit
pagesor të paekzekutuar deri në fund të ditës së ardhshme të punës
pas ditës së pranimit të mjeteve. Për të kthyer shumën, ofruesi i
shërbimeve pagesore pranuesit mund ti paguajë kompensim në
shumën e kostove aktuale të bëra.
Ofruesi i shërbimeve pagesore mund të refuzojë të kryejë
transaksion pagesor në pajtim me rregulloret, rregullat që janë
përkatësisht të zbatueshme për zbatimin e transaksioneve të
pagesore dhe kushtet e marrëveshjes kornizë sipas së cilës mbahet
llogaria e pagesës.
Gjatë zbatimit të urdhërpagesës, ofruesi i shërbimeve
pagesore është i detyruar të fusë në sistemet e tij të informacionit
një kod përkatës sipas standardit ISO 20022 XML për
përshkrimin e pagesës të futur nga paguesi gjatë zbatimit të
urdhërpagesave për transfer të kredisë ose remitanca, domethënë
nga pranuesi gjatë zbatimit të urdhërpagesave për debitime të
drejtpërdrejta. Ofruesi i shërbimeve pagesore është i detyruar t'i
japë kodin për përshkrimin e pagesës ofruesit të shërbimeve
pagesore të pranuesit gjatë zbatimit të urdhrave të pagesave për
transferet e kredive ose remitancat, përkatësisht ofruesit të
shërbimeve pagesore të paguesit gjatë zbatimit të urdhërpagesave
për debitimet e drejtpërdrejta.
Për transaksionet pagesore jashtë vendit, përveç kodit për
përshkrimin e pagesës sipas standardit ISO 20022 XML nga
paragrafi (7) i kësaj pike, ofruesi i shërbimeve pagesore është i
detyruar të fusë në sistemet e tij të informacionit një kod përkatës
bazuar në listën e kodet e rregulluara me akt nënligjor të Bankës
Popullore për mënyrën dhe kushtet e kryerjes së transaksioneve të
pagesore jashtë vendit.
Disponueshmëria e mjeteve për zbatimin e urdhërpagesave
22. Urdhërpagesa mund të zbatohet vetëm deri në shumën e
disponueshme në llogarinë pagesore, deri në shumën e mjeteve të
ofruara nga përdoruesi i shërbimeve pagesore për kryerjen e
transaksionit pagesor, ose deri në shumën e kredisë, nëse i njejti
është dakorduar. Transferet e pjesshme të urdhërpagesave
individuale nuk lejohen, me përjashtim të rastit të një
urdhërpagese me arkëtim të detyruar.
Nëse nuk plotësohen kushtet nga paragrafi (1) i kësaj pike,
ofruesi i shërbimeve pagesore refuzon të zbatoj urdhërpagesën
dhe vepron në pajtim me nenin 95 të Ligjit.
Стр. 188 - Бр. 289
III.1 TRANSAKSIONE PAGESORE ME TRANSFERE
KREDITORE
Transfere kreditore
23. Transfer kreditor është shërbim pagesor ku paguesi i jep
udhëzime ofruesit të shërbimeve pagesore që mban llogarinë e tij
të pagesës për të kryer transaksion pagesor ose një seri
transaksionesh pagesore me të cilën miratohet llogaria pagesore e
pranuesit.
Paguesi plotëson urdhërpagesën për kryerjen e trasferit
kreditor duke përcaktuar elementet e detyrueshme nga pika 24) e
këtij vendimi dhe përgjigjet për pasojat e rezultuara nga plotësimi
i gabuar.
24. Urdhërpagesa për zbatimin e transfereve kreditore duhet
të përmbajë të dhënat e mëposhtme:
- Përcaktimin e ofruesit të shërbimeve pagesore të cilit i është
caktuar urdhërpagesa;
- emërtimin e paguesit;
- numrin e llogarisë pagesore(IBAN ose BBAN) ose
identifikues tjetër unik të paguesit;
- numrin tatimor të paguesit nëse transferi i kredisë kryhet në
favor të një përdoruesi buxhetor;
- emërtimin e marrësit;
- numrin e llogarisë pagesore(IBAN ose BBAN) ose
identifikues tjetër unik të marrësit;
- shumën e transferimit kreditor;
- valutën e transferimit kreditor;
- datën e zbatimit (valuta) ;
- përshkrimin e pagesës ;
- sqarime shtesë për pagesën ;
- emrin e sistemit pagesor;
- datën e parashtrimit;
- nënshkrimin e paguesit.
Urdhërpagesa për zbatimin e transferit kreditor jashtë vendit,
përveç elementeve nga paragrafi (1) i kësaj pike, patjetër duhet të
përmbajë edhe këto elemente:
- BIK-ë shenjën identifikuese të ofruesit të shërbimeve
pagesore të pranuesit;
- caktimin e përdoruesit të shërbimeve pagesore që paguan
kompensimet për zbatimin e transferimit kreditor;
- përcaktimi i vendbanimit të paguesit;
- përcaktimi i vendbanimit të pranuesit.
Urdhërpagesa për transferimin kreditor, përveç
informacioneve dhe/ose të dhënave nga paragrafi (1) dhe (2) i
kësaj pike, mund të përmbaj edhe informacione tjera dhe/ose të
dhëna, duke përfshirë dhe informacionet dhe/ose të dhënat që janë
të nevojshme për pajtueshmëri me aktet nënligjore të Bankës
Popullore për mënyrën dhe kushtet për kryerjen e transaksioneve
të pagesore jashtë vendit dhe me rregulloret tjera.
Me inicimin elektronik të urdhërpagesës së transferimit
kreditor, ofruesi i shërbimeve pagesore të paguesit, pas
autentifikimit të paguesit, mund të plotësojë automatikisht
informacione dhe/ose të dhëna të caktuara sipas paragrafit (1) dhe
(2) të kësaj pike në urdhërpagesë bazuar në disponueshmërinë e
tyre në sistemin e tij informativ.
Urdhërpagesa për arkëtim të detyrueshëm
25. Urdhërpagesa për arkëtim të detyrueshëm mund të
hartohet nga përmbaruesi ose organ tjetër kompetent në pajtim me
ligjin dhe t'i dorëzohet ofruesit të shërbimeve pagesore, me të cilin
ai kërkon kryerjen e transaksionit pagesor në bazë të një
dokumenti për arkëtim të detyruar.
Përmbaruesi ose organ tjetër kompetent, në pajtim me ligjin,
plotëson urdhërpagesën për arkëtim të detyrueshëm duke
përcaktuar elementet e detyrueshme nga pika (26) e këtij vendimi
dhe përgjigjet për pasojat e rezultuara nga mbushja e gabuar.
30 декември 2022
26. Urdhërpagesa për arkëtim të detyrueshëm duhet të
përmbajë elementet e mëposhtme:
- emërtimin e ofruesit të shërbimeve pagesore të cilit i është
caktuar urdhërpagesa;
- emërtimin e përdoruesit të shërbimeve pagesore – debitori;
- emërimin e ofruesit të shërbimeve pagesore të përmbaruesit
ose autoritetit tjetër kompetent në pajtim me ligjin;
- numrin e llogarisë pagesore(IBAN ose BBAN) ose shenjë
tjetër unike identifikuese e përdoruesit të shërbimeve pagesore -
debitorit;
- emërimin e përmbaruesit ose autoritetit tjetër kompetent në
pajtim me ligjin,
- numrin e llogarisë pagesore (IBAN ose BBAN) ose shenjë
tjetër unike identifikuese e përmbaruesit ose organit tjetër
kompetent në pajtim me ligjin;
- shumën e transaksionit pagesor( borxhi kryesor, interesi dhe
kompensime dhe kostot e tjera që lidhen me zbatimin);
- datën e zbatimit;
- numrin e dokumentit të arkëtimit të detyrueshëm;
- datën e dorëzimit të urdhërpagesës;
- nënshkrimin elektronik të përmbaruesit ose organit tjetër
kompetent në pajtim me ligjin.
III.2 TRANSAKSIONE PAGESORE ME DEBITIME TË
DREJTPËRDREJTA
Debitime të drejtpërdrejta në vend
27. Debitimi i drejtpërdrejtë është shërbim pagesor me të cilën
debitohet llogaria pagesore e paguesit, në ç’rast transaksionin
pagesor e fillon pranuesi në bazë të pëlqimit të shprehur nga
paguesi.
Para fillimit të kryerjes së debitimeve të drejtpërdrejta,
paguesi shpreh pëlqimin dhe i jep miratimin ofruesit të
shërbimeve pagesore që mban llogarinë e tij pagesore dhe të
marrësit, në bazë të të cilit pranuesi mund të fillojë mbledhjen e
mjeteve me debitim të drejtpërdrejtë në llogarinë pagesore të
paguesit.
Paguesi plotëson pëlqimin për debitim të drejtpërdrejtë në
pajtim me kërkesat e pikës (28) të këtij vendimi dhe përgjigjet për
pasojat e plotësimit të gabuar të pëlqimit për debitim të
drejtpërdrejtë.
Pëlqimi për debitim të drejtpërdrejtë mund të jepet me shkrim
në formë letre ose në formë elektronike sipas marrëveshjes së
lidhur kornizë për përdorim të shërbimeve të lidhura me pagesë
ndërmjet ofruesit të shërbimeve pagesore dhe përdoruesit të
shërbimeve pagesore.
Pranuesi duhet të i transmetojë të dhënat lidhur me pëlqimin
deri te ofruesi i shërbimeve pagesore në çdo debitim të
drejtpërdrejtë të përsëritur ose pagese të njëhershme. Të dhënat e
lidhura me mandatin duhet të transferohen nga ofruesi i
shërbimeve pagesore i pranuesit, te ofruesi i shërbimeve pagesore
të paguesit si pjesë e pagesës.
Për inicimin e debitimit të drejtpërdrejtë, pranuesi plotëson
urdhërpagesë për debitim të drejtpërdrejtë, në pajtim me kërkesat
në pikën 29) të këtij vendimi dhe përgjigjet për pasojat e
plotësimit të gabuar.
Pranuesi mund të dërgojë urdhërpagesën e debitimit të
drejtpërdrejtë te ofruesi i shërbimeve pagesore të pranuesit pasi të
i dërgojë një njoftim paraprak paguesit.
Ofruesi i shërbimeve pagesore të pranuesit është i detyruar të
marrë urdhërpagesën për debitim të drejtpërdrejtë dhe të ja
dorëzojë ofruesit të shërbimeve pagesore të paguesit, pa detyrimin
për të kontrolluar bazën e përdorimit të debitimit të drejtpërdrejtë.
Përpara realizimit të urdhërpagesës së debitimit të
drejtpërdrejtë, ofruesi i shërbimeve pagesore të paguesit është i
detyruar të verifikojë nëse:
- ka pëlqim paraprak për debitim të drejtpërdrejtë, sipas pikës
28) të këtij vendimi,
30 декември 2022
- llogaria pagesore së paguesit ka fonde të mjaftueshme në
dispozicion ose është miratuar kredi për realizimin e
urdhërpagesës për debitim të drejtpërdrejtë dhe
- janë përmbushur kushtet për realizimin e urdhërpagesës për
debitimit të drejtpërdrejtë, duke përfshirë dorëzimin e
dokumenteve të nevojshme për realizimin e tij, nëse paraprakisht
është rënë dakord për dorëzimin e tyre.
Urdhërpagesa për debitim të drejtpërdrejtë realizohet nga
ofruesi i shërbimeve pagesore të paguesit brenda afatit sipas nenit
99 të Ligjit, duke llogaritur nga data në të cilën janë plotësuar
kushtet e paragrafëve (8) dhe (9) të kësaj pike.
Nëse brenda 5 ditëve pune nga marrja e urdhërpagesës për
debitim të drejtpërdrejtë nuk plotësohen kushtet sipas paragrafëve
(8) dhe (9) të kësaj pike, ofruesi i shërbimeve pagesore të paguesit
refuzon të realizojë urdhërpagesën për debitim të drejtpërdrejtë
dhe njofton ofruesin e shërbimeve pagesore të pranuesit.
Nëse ofruesi i shërbimeve pagesore dhe pranuesi janë i njëjti
person, ofruesi i shërbimeve pagesore mund të debitojë llogarinë
pagesore të paguesit të hapur me të, për shumat që zotëruesi i
llogarisë i detyrohet, në bazë të pëlqimit. Ofruesi i shërbimeve
pagesore informon mbajtësin për bazën, datën e monedhës dhe
shumën e mjeteve të debituara nga llogaria e tij pagesore.
Përmbajtja e pëlqimit të debitimit të drejtpërdrejtë
28. Pëlqimi i debitimit të drejtpërdrejtë përmban:
- shenjën unike të referimit të pëlqimit,
- emrin dhe adresën të ofruesit të shërbimeve pagesore të
paguesit, të cilit i është dhënë pëlqimi,
- emërtimin e paguesit,
- numrin e llogarisë pagesore (IBAN ose BBAN) ose
identifikues tjetër unik të paguesit,
- emërtimin e pranuesit,
- shenjën unike të referimit të pranuesit,
- datën e fillimit dhe përfundimit të vlefshmërisë së pëlqimit,
- kushtet në të cilat është dhënë pëlqimi dhe
- nënshkrimin e paguesit, vendin dhe datën e dorëzimit të
pëlqimit.
Në bazë të marrëveshjes ndërmjet paguesit dhe ofruesit të tij
të shërbimeve pagesore, pëlqimi i debitimit të drejtpërdrejtë mund
të përmbajë gjithashtu informacione dhe/ose të dhëna të tjera nga
ato të përcaktuara në paragrafin (1) të kësaj pike.
Përmbajtja e urdhërpagesës së debitimit të drejtpërdrejtë
29. Urdhërpagesa për debitim të drejtpërdrejtë duhet të
përmbajë:
- emërtimin e ofruesit të shërbimeve pagesore të cilit i është
caktuar urdhërpagesa,
- llojin e debitimit të drejtpërdrejtë (i përsëritur, një herë, i pari,
i fundit ose revokim),
- emërtimin e pranuesit,
- numrin e llogarisë pagesore (IBAN ose BBAN) ose
identifikues tjetër unik i pranuesit që do të miratohet për arkëtim,
- emërtimin e paguesit,
- numrin e llogarisë pagesore (IBAN ose BBAN) ose
identifikues tjetër unik i paguesit i cili do të debitohet për
arkëtimin,
- shenjën unike të referimit të pëlqimit,
- datën e dorëzimit të pëlqimit,
- shumën e pagesës,
- valutën e pagesës,
- datën e dorëzimit të urdhërpagesës,
- datën (valuta) e zbatim,
- përshkrimin e pagesës,
- sqarime shtesë dhe
- nënshkrimin e pranuesit.
Urdhërpagesa për debitim të drejtpërdrejtë përveç
informacioneve të përcaktuara në paragrafin (1) të kësaj pike
Бр. 289 - Стр. 189
mundet të përmbajë edhe informacione të tjera dhe/ose të dhëna,
duke përfshirë dhe informacionin dhe/ose të dhënat e nevojshme
për pajtueshmërinë me rregulloret tjera.
Gjatë inicimit elektronik të urdhërpagesës për debitim të
drejtpërdrejtë, ofruesi i shërbimeve pagesore së pranuesit, pas
vërtetimit të pranuesit, mund të plotësojë automatikisht në
urdhërpagesë informacione dhe/ose të dhëna të caktuara nga
paragrafi (1) i kësaj pike bazuar në disponueshmërinë e të njëjtave
ne sistemin e tij te informacionit.
III.3 TRANSAKSIONE PAGESORE ME REMITANCA
30. Remitanca është shërbim pagesor me të cilën pranohen
fonde parash nga pagues, me qëllim që, shuma e duhur e parave të
transferohet te pranuesi ose në një tjetër ofrues të shërbimeve
pagesore që vepron në emër dhe për llogari të pranuesit dhe/ose
ku paratë merren në emër dhe për llogari të pranuesit dhe i vënë
në dispozicionin e tij, po pa hapur llogarie pagesore në emër të
paguesit ose pranuesit.
Përmbajtja e urdhërpagesës për remitanca
31. Urdhërpagesa për remitanca përmban:
- emërtimin e paguesit,
- adresën e paguesit, duke përfshirë shtetin e paguesit,
- shenjën e identifikimit unike të paguesit ose llogarinë e tij
pagesore;
- emërtimin e pranuesit,
- shenjën unike të identifikimit të pranuesit ose llogarisë së tij
pagesore;
- shumën e transaksionit pagesore,
- valutën e transaksionit pagesor,
- përshkrimin e pagesës,
- sqarime shtesë,
- datën e dorëzimit të urdhërpagesës dhe
- nënshkrimin e paguesit.
Urdhërpagesa për transfere parash, përveç të dhënave sipas
paragrafit (1) të kësaj pike, mund të përmbajë edhe të dhëna të
tjera, duke përfshirë të dhënat që janë të nevojshme për
pajtueshmëri me rregulloret e tjera.
III.4 TRANSAKSIONE PAGESORE ME KARTELA
PAGESORE
Kartela pagesore
32. Kartelë e pagesës është instrument pagesor i personalizuar
(kartelë debiti ose krediti) e cila përdoret në mënyrë të përsëritur
për të identifikuar përdoruesin e autorizuar të shërbimeve
pagesore, për qasje në largësi në llogarinë pagesore dhe/ose në një
kufi të përcaktuar më parë të rënë dakord ndërmjet ofruesit të
shërbimeve pagesore dhe përdoruesit dhe me cilën munden të
ndërmerren transaksione pagesore dhe transaksione të tjera si
ndryshimi i PIN-it, kontrolli i gjendjes së llogarisë pagesore etj.
Kartela pagesore është pronë e ofruesit të shërbimeve
pagesore, lëshuesit të kartelës.
Kartela pagesore përdoret personalisht dhe vetëm nga një
përdorues i autorizuar i shërbimeve pagesore.
Kartela pagesore lëshohet për një periudhë të caktuar të
vlefshmërisë. Emri i përdoruesit të autorizuar të shërbimeve
pagesore, numri i kartelës pagesore dhe data e afatit shtypen në
faqen e kartelës dhe/ose ruhen në një medium të përhershëm.
Ofruesi i shërbimeve pagesore, lëshuesi i kartelës pagesore është
përgjegjës për personalizimin e kartelës.
Ofruesi i shërbimeve pagesore, lëshuesi i kartelës pagesore, i
lëshon kartelën përdoruesit të autorizuar të shërbimeve pagesore
brenda një periudhe jo më të gjatë se 28 ditësh nga marrëveshjet e
lidhura kornizë për shërbimet pagesore.
Стр. 190 - Бр. 289
Lëshimi i kartelës pagesore kryhet pas marrëveshjes e lidhura
kornizë për përdorimin e shërbimeve pagesore ndërmjet ofruesit
të shërbimeve pagesore dhe shfrytëzuesit të shërbimeve pagesore,
në pajtim me dispozitat e nenit 56 të Ligjit.
Veçori të sigurisë së përdoruesit
33. Lëshuesi i kartelës siguron një PIN për çdo përdorues të
autorizuar të shërbimeve pagesore të lidhur me kartelën e tij të
pagesës. Lëshuesi i kartelës i cakton një PIN çdo përdoruesi të
autorizuar të shërbimeve pagesore, duke siguruar fshehtësinë e tij.
Lëshuesi i kartelës pagesore është i detyruar t’I ofrojë çdo
përdoruesi të autorizuar të shërbimeve pagesore mundësinë për të
ndryshuar PIN-in e tij nëpërmjet bankomatit në vend me
kombinim të ri katërshifror, të njohur vetëm për përdoruesin.
Kryerja e transaksioneve të pagesore me kartela pagesore
nëpërmjet mjeteve të komunikimit në largësi, ofruesi i shërbimeve
pagesore, i cili është lëshuesi i kartelës pagesore, është i detyruar
t'i ofrojë përdoruesit të autorizuar të shërbimeve pagesore veçori të
tjera të sigurisë së përdoruesit, përveç kodit PIN, të cilat sigurojnë
përmbushjen e kërkesave për vërtetim të sforcuar nga neni 124 i
Ligjit.
Pranim i kartelave pagesore dhe autorizimi i transaksioneve
të kryera me ato
34. Transaksionet pagesore të bazuara në kartela pagesore
autorizohen ose refuzohen pas kontrollit të të dhënave, të
parametrave dhe të veçorive që lidhen me kartelën pagesore,
përdoruesin e autorizuar të shërbimeve pagesore dhe
transaksionin pagesor, si vlefshmëria dhe statusi i kartelës, kodi
PIN ose tjetër veçori të sigurisë së përdoruesit (nëse kërkohet),
disponueshmëria e mjeteve, limitet etj.
Kur autorizimi kryhet onlajn, kontrolli sipas pikës (1) të kësaj
pike kryhet pa vonesë nga sistemi i autorizimit të ofruesit të
shërbimeve pagesore që ka lëshuar kartelën ose nga sistemi që i
shërben subjektit përpunues, me të cilin është lidhur pajisja
nëpërmjet një lidhje telekomunikacioni, nga e cila kryhet
transaksioni i pagesës.
Kur autorizimi nuk kryhet onlajn, kontrolli sipas pikës 1 të
kësaj pike kryhet pa vonesë nga pajisja, pa kontrolluar sistemin e
autorizimit të ofruesit të shërbimeve pagesore që ka lëshuar
kartelën ose sistemin që i shërben subjektit që kryen përpunimin.
Pranimi i pagesave dhe zbatimi i transaksioneve të pagesore
me kartela pagesore mund të kryhet nga një ofrues i shërbimeve
pagesore i ndryshëm nga lëshuesi i kartelës pagesore.
Në rast se pajisja ndodhet në një pikë shitjeje te një shitës
(pikë shitjeje fizike ose virtuale), të drejtat dhe detyrimet ndërmjet
ofruesit të shërbimeve pagesore dhe shitësit rregullohen nëpërmjet
marrëveshjes që siguron pajtueshmëri me Ligjin.
Marrëveshja e paragrafit (5) të kësaj pike përmban të paktën
këto kërkesa:
- llojin e kartelave pagesore me të cilat mund të kryhen
transaksionet pagesore me kartelë tek shitësi;
- procedurat dhe detyrimet e zbatueshme të shitësit gjatë
zbatimit të transaksioneve të pagesore me kartelë;
- afati dhe mënyra e pagesës nga ofruesi i shërbimeve
pagesore kundrejtë shitësit.
Zbatimi i transaksioneve me kartela pagesore me parapagesë
35. Një kartelë pagesore me parapagesë është lloj i
instrumenti pagesor i personalizuar në të cilin ruhen paratë
elektronike ose që ofron qasje në largësi në llogarinë e parasë
elektronike dhe me të cilin kryhen transaksionet pagesore.
Lëshimi i kartelave pagesore me parapagesë, duke përfshirë
edhe rastet kur emri i përdoruesit të autorizuar nuk shënohet në
faqen e kartelës, zbatohet pas marrëveshjes e lidhur kornizë në
pajtim me Ligjin, në pajtim me kufijtë e transaksionit të skemave
30 декември 2022
përkatëse të kartelave në kuadër të së cilës është lëshuar kartela,
Ligjin dhe Ligjin e Parandalimit dhe të Pastrimit të Parave dhe të
Financimit të Terrorizmit.
Kartela pagesore me parapagesë kanë PIN-in dhe lëshuesi i
kartelës pagesore me parapagesë është i detyruar të zbatojë
përcaktimet e pikës 33), paragrafi (1) dhe (2) të këtij vendimi.
Lëshuesi i kartelës është i detyruar të i mundësojë çdo përdoruesi
të autorizuar të shërbimeve pagesore të ndryshojë PIN-in e tij
katërshifror me kombinim të ri numerik që e njeh vetëm ai.
Me përjashtim të paragrafit (3) të kësaj pike, kartela pagesore
që mund të përdoret për kryerjen e transaksioneve të pagesore
vetëm në një pikë shitje virtuale mund të mos ketë PIN.
Për kartelat pagesore me parapagesë do të zbatohen dispozitat
e pikës 32), paragrafi (2), (3), (4) dhe (5) të këtij vendimi.
Refuzimi për të realizuar transaksion pagesor me kartelë
pagesore
36. Ofruesi i shërbimeve pagesore që kryen pranimin e
transaksioneve të pagesore bazuar në kartela është i detyruar të
kushtëzojë shitësin i cili është pranues i pagesës, për të refuzuar
pagesën e një pajisjeje që ndodhet në pikën e shitjes së shitësit
nëse ka:
- kartelë pagesore të pavlefshme;
- mospajtim ndërmjet nënshkrimit të përdoruesit të kartelës
pagespre dhe nënshkrimit të tij në dokumentin e pranimit të
transaksionit pagesor ose në dokumentin personal të identifikimit
të përdoruesit ose ka mungesë të nënshkrimit të përdoruesit të
kartelës pagesorenëse kërkohet për vlefshmërinë e tij;
- refuzim nga përdoruesi i kartelës pagesorepër të paraqitur
një dokument që konfirmon identitetin e tij ose nëse shitësi që
është pranues i pagesës konstaton se një person i paautorizuar po
përdor kartelën pagesore ;
- pamundësi për të siguruar konfirmimin e ekzekutimit të
transaksionit pagesor;
- dyshimi për një kartelë pagesore të falsifikuar ose
mashtruese;
- informacionin e dhënë më parë nga shitësi, se nuk pranon
kartelë të përshtatshme pagesore në pajtim me nenin 119,
paragrafi (4) dhe (5) të Ligjit dhe
- arsye të tjera që nuk bien ndesh me legjislacionin në fuqi.
Shitësi që është pranues i pagesës mund të mbajë kartelën
pagesore në emër të lëshuesit në rastet e alinesë 1, 2, 3 dhe 5 të
paragraf 1 të kësaj pike në pajtim me procedurat e përcaktuara nga
kontrata në pajtim me pikën 34 paragraf 5 dhe 6 të këtij vendimi.
V. VENDOSJE E MJETEVE PAGESORE NË
DISPOZICION TË PRANUESIT
37. Ofruesi i shërbimeve pagesore është i detyruar që fondet
nga transaksionet pagesore të i vërë në dispozicion të pranuesit në
pajtim me dispozitat e neneve 99 dhe 100 të Ligjit.
Me përjashtim të paragrafit 1 të kësaj pike, ofruesi i
shërbimeve të mjeteve pagesore nga transaksionet pagesore jashtë
vendit, i vë në dispozicion të pranuesit, në pajtim me aktin
nënligjor që rregullon mënyrën dhe kushtet për kryerjen e
transaksioneve të pagesore jashtë vendit.
VI. DEPOZITA DHE TERHEQJA E PARAVE TË
GATSHME
VI. Urdhra për depozitim ose tërheqje të parave të gatshme
38. Urdhri për depozitimin e parave të gatshme në një llogari
pagesore menjëherë në sportelet në mjediset e punës të ofruesit të
shërbimeve pagesore duhet të përmbajë këto të dhëna:
- emërtimin e ofruesit të shërbimeve pagesore të cilit i është
caktuar urdhri,
- emërtimin e depozituesit të parave të gatshme,
30 декември 2022
- numrin unik të identifikimit ose numër tjetër identifikues të
depozituesit,
- numrin e dokumentit të identifikimit të depozituesit të
parave të gatshme,
- emërtimin e pranuesit,
- numrin e llogarisë pagesore (IBAN ose BBAN) ose
identifikues tjetër unik të pranuesit,
- shumën e parave të gatshme që depozitohen,
- vlerën e parave të gatshme që depozitohen,
- përshkrim e hyrjes,
- sqarime shtesë,
- shtetin e jorezidentit,
- datën e dorëzimit edhe
- nënshkrimin e depozituesit.
39. Urdhëresa për tërheqjen e parave të gatshme nga një
llogari pagesore direkt në sportelet në mjediset e punës të ofruesit
të shërbimeve pagesore duhet të përmbajë këto të dhëna:
- Emërtimin e ofruesit të shërbimeve pagesore të cilit i është
caktuar urdhri,
- emërtimin e mbajtësit të llogarisë pagesore,
- numrin e llogarisë pagesore(IBAN ose BBAN) ose
identifikues tjetër unik të mbajtësit të llogarisë pagesore,
- emërtimin e pranuesit të parave të gatshme,
- numrin unik të identitetit ose një numër tjetër identifikimi të
pranuesit të parave të gatshme,
- numrin e dokumentit të identifikimit të pranuesit të parave të
gatshme,
- shumën e parave të gatshme që do të tërhiqen,
- valutë të parave të gatshme që po tërhiqen,
- përshkrimin e tërheqjes,
- sqarime shtesë,
- shtetin e jorezidentit,
- datën e dorëzimit,
- nënshkrimin i mbajtësit të llogarisë pagesore dhe
- nënshkrimi i pranuesit të parave të gatshme.
VI.2. Depozitim i parave të gatshme në valuta të huaj në
llogarinë pagesore të një jorezidenti
40. Ofruesi i shërbimeve pagesore mundëson depozitim të
parave të gatshme në valutë të huaj në llogaritë pagesore të një
jorezidenti në bazë të një urdhërpagese të dorëzuar nga
jorezidenti. Me depozitimin e parave të gatshme, sipas
rregulloreve pozitive të Republikës së Maqedonisë së Veriut,
dorëzohet edhe formular konfirmimi me shkrim për regjistrimin e
parave të gatshme në denarë dhe valutë të huaj dhe çeqe që
personat jorezidentë i sjellin ose i nxjerrin nga Republika e
Maqedonisë së Veriut, të lëshuar nga Drejtoria Doganore e
Republikës së Maqedonisë së Veriut.
Vërtetimi nga paragrafi (1) i kësaj pike mund të përdoret disa
herë brenda pesë ditëve pune. Ofruesi i shërbimeve pagesore
regjistron çdo hyrje të valutës të huaj në llogarinë pagesore të
jorezidentit, si dhe vërtetimin origjinal dhe mban një fotokopje të
saj në regjistrat e tij.
Për qëllime të depozitimit së parave të gatshme në valutë të
huaj në një llogari pagesore të një jorezidenti, konfirmimi nga
paragrafi 1 i këtij artikulli është i vlefshëm për pesë ditë pune nga
data e lëshimit të tij.
Me përjashtim, ofruesi i shërbimeve pagesore mundëson
depozitimin e parave të gatshme në valutë të huaj në llogaritë
pagesore të një jorezidenti, pa paraqitur konfirmimin sipas
paragrafit (1) të kësaj pike, në këto raste:
- gjatë një muaji, më së shumti deri në shumën për të cilën, në
pajtim me rregulloret, me rastin e hyrjes në Republikën e
Maqedonisë së Veriut nuk lëshohet vërtetim me shkrim i
domosdoshëm;
- nëse mjetet vijnë nga paratë e pashpenzuara në valutë të huaj
të tërhequra më parë nga llogaritë e tij pagesore, brenda një
periudhe tre mujore nga dita e tërheqjes;
Бр. 289 - Стр. 191
- nëse mjetet vijnë nga shitja e produkteve pasagjerëve në një
aeroplan. Këto mjete mund të futen në llogarinë e pagesës në
valutë të huaj nga kompania ajrore jorezidente që transporton
pasagjerë nga ose në Republikën e Maqedonisë së Veriut, ose nga
një tjetër jorezident në bazë të marrëveshjes së duhur për marrjen
e parave të gatshme nga kjo linjë ajrore dhe duke e futur atë në një
llogari pagesore.
41. Ofruesi i shërbimeve pagesore mundëson depozitimin e
parave të gatshme në denarë në llogarinë pagesore të jorezidentit
nëse buron nga:
- shitja e dokumente transporti vetjak nga përfaqësuesit e
personave të huaj të cilët në Republikën e Maqedonisë së Veriut
kryejnë punë agjencie në komunikacionin ajror në bazë të
marrëveshjeve të lidhura ndërshtetërore për komunikacion të
rregullt ajror,
- para të gatshme në denarë të pashpenzuara të tërhequr më
parë nga llogaritë e tij pagesore në afat prej 3 muajsh nga dita e
tërheqjes;
- shitja e produkte pasagjerëve në bord. Këto mjete mund të
depozitohen në llogarinë pagesore në denarë nga kompania ajrore
jorezidente që transporton udhëtarë nga ose në Republikën e
Maqedonisë së Veriut, ose nga një tjetër jorezident në bazë të
marrëveshjes përkatëse për marrjen e parave të gatshme nga kjo
linjë ajrore dhe hyrjen në llogari e pagese;
- gjatë një muaji, më së shumti deri në shumën për të cilën, në
pajtim me rregulloret, lejohet hyrja falas e denarit në para të
gatshme me hyrjen në Republikën e Maqedonisë së Veriut.
42. Kufizimet për hyrjen e parave të gatshme në denarë dhe
në deviza në llogaritë pagesore të pikave 40) dhe 41) të këtij
vendimi nuk vlejnë për përfaqësitë diplomatike të shteteve të
huaja, përfaqësitë e organizatave ndërnacionale dhe përfaqësuesit
e tyre ligjorë, si dhe për përfaqësuesit e huaj të personave fizik të
identifikuar me dokument lëshuar nga Ministria e Punëve të
Jashtme të Republikës së Maqedonisë së Veriut.
VII. KUSHTE DHE PROCEDURA PËR KORRIGJIM TË
GABIMIT NË TRANSAKSIONE PAGESORE TË KRYERA
ME PËRDORIM TË TRANSFERIT TË KREDISË DHE TË
DEBITIMIT TË DREJTPËRDREJTË NË VEND
43. Në rast të një transaksioni pagesor të realizuar në mënyrë
të parregullt, ofruesi i shërbimeve pagesore është përgjegjës sipas
dispozitave të pjesës së katërt, kapitullit III të Ligjit.
44. Në rastin e një transaksioni pagesor të kryer gabimisht,
ofruesi i shërbimeve pagesore të paguesit mund t’i kërkojë
ofruesit të shërbimeve pagesore të pranuesit të korrigjojë një
gabim (ex-officio korrigjim të gabimit) ose ofruesi i shërbimeve
pagesore të pranuesit mundet me iniciativën e tij në detyrë
profesionale të korrigjojë një gabim:
- nëse ofruesi i shërbimeve pagesore të pranuesit ka miratuar
një llogari pagesore me një shenjë identifikimi të ndryshëm
dhe/ose një shumë të ndryshme nga ato të përcaktuara nga
paguesi në urdhërpagesë,
- nëse ofruesi i shërbimeve pagesore të paguesit ka debituar
një llogari pagesore me një shenjë identifikimi të ndryshëm nga
llogaria pagesore e caktuar nga paguesi në urdhërpagesën,
- nëse ofruesi i shërbimeve pagesore të paguesit ka debituar
llogarinë pagesore të paguesit me një shumë të ndryshme nga
shuma e specifikuar nga paguesi në urdhërpagesë, ose
- në rast të zbatimit të transaksionit të autorizuar të pagesës më
shumë se një herë.
45. Për të korrigjuar një gabim sipas detyrës zyrtare, ofruesi i
shërbimeve pagesore i paguesit dorëzon një kërkesë me shkrim
për korrigjimin e gabimit, së cilës ai i bashkëngjit kopjet e
deklaratës nga llogaria pagesore së paguesit dhe urdhërpagesën
përkatëse, dhe në rastin e debitim të drejtpërdrejtë, një kopje e
pëlqimit për debitim të drejtpërdrejtë.
46. Ofruesi i shërbimeve pagesore të paguesit ka të drejtë të
kërkojë korrigjimin e një gabimi ne pajtim të detyrës zyrtare nga
ofruesi i shërbimeve pagesore brenda 5 ditëve pune nga data në të
Стр. 192 - Бр. 289
cilën ai i ka kthyer bilancit të llogarisë pagesore të debituara të
paguesit në gjendje në të cilin do të ishte llogaria nëse transaksioni
pagesor i parregullt nuk do të ishte kryer fare, por jo më vonë se
një muaj pasi paguesi është njoftuar ose është përcaktuar në një
mënyrë tjetër për transaksionin pagesor të kryer në mënyrë të
parregullt.
47. Nëse ofruesi i shërbimit të inicimit të pagesës është
përgjegjës në rastet e pikës 43), ai mund të paraqesë një kërkesë
për korrigjim gabimi në pajtim të detyrës zyrtare te ofruesi i
shërbimeve pagesore të pranuesit drejtpërdrejt ose nëpërmjet
ofruesit të shërbimeve pagesore që mban llogarinë pagesore të
paguesit, brenda afatit të pikës 46) të këtij vendimi.
48. Pas marrjes së kërkesës së pikës 46) ose 47) të këtij
vendimi, ofruesi i shërbimeve pagesore të pranuesit korrigjon
gabimin sipas detyrës zyrtare brenda 5 ditëve pune nga marrja e
kërkesës dhe vepron si më poshtë:
- nëse miratohet llogari pagesore me shenjë identifikimi
ndryshme nga i duhuri çfarë është e listuara në kopjen e
urdhërpagesës të dorëzuar nga ofruesi i shërbimeve pagesore që
kanë bërë gabim, lëshojnë një urdhërpagesë, me njoftim të
njëkohshëm të pranuesit, me të cilin llogaria e pagesa e pranuesit
që mbahet pranë tij, dhe miratohet llogaria pagesore së paguesit që
është caktuar si urdhër dhënës të kopjes së urdhërpagesës së
paraqitur me kërkesë ose miratohet llogaria pagesore e ofruesit të
shërbimeve pagesore që kanë bërë gabim, sipas udhëzimeve të
dhëna në kërkesë;
- nëse llogaria pagesore miratohet për një shumë më të madhe
se shuma e deklaruar në kopjen e urdhërpagesës të dorëzuar nga
ofruesi i shërbimeve pagesore që ka bërë gabim, lëshon një
urdhërpagesë, me njoftim të njëkohshëm të pranuesit, llogaria
pagesore të përfituesit e mbajtur prej tij e cila debitohet për
diferencën midis shumës së specifikuar në kopjen e urdhërpagesës
dhe shumës së specifikuar në raportin e llogarisë pagesore të
pranuesit, ose e gjithë shuma nëse është në kërkesë nga ofruesi i
shërbimeve pagesore e cila bërë gabimi thuhet se është kryer
përsëri urdhërpagesa e shumës së saktë dhe llogaria pagesore e
paguesit të caktuar si dhënës i kopjes së urdhërpagesës së
paraqitur me kërkesën miratohet, ose miratohet llogaria pagesore
e ofruesit të shërbimeve pagesore që ka bërë gabimin, sipas
udhëzimeve të dhëna në kërkesë.
49. Ofruesi i shërbimeve pagesore të pranuesit mund të
debitoj llogaria pagesore të pranuesit, nëse e njëjtë ka mjete
parash, deri në shumën e parave të gatshme aktivet që i
nënshtrohen korrigjimit në gabim në pajtim me pikën 45) nga ky
vendim, por jo më vonë nga afatin nga pika 46 nga ky vendim.
Nëse në ditën e fundit të punës të afatit nga pika 46) nga ky
vendim, nuk ka fonde në llogarinë e pranuesit të mjaftueshme për
korrigjim të gabimit në shumë të plotë, ofruesi i shërbimeve
pagesore të pranuesit kryen korrigjimin e gabimit në një shumë të
barabartë me bilancin e parave në llogarinë pagesore në atë
moment.
50. Nëse llogaria pagesore së pranuesit nuk ka para të
mjaftueshme për debitim e plot në pajtim me pikën 45) nga ky
vendim, ose llogaria pagesore është mbyllur, ofruesi i shërbimeve
pagesore të pranuesit njofton ofruesin e shërbimeve pagesore që
ka bërë gabimin.
51. Gjatë kryerjes së korrigjimit të një gabimi sipas detyrës
zyrtare, ofruesit e shërbimeve pagesore të paguesit dhe të
pranuesit janë të detyruar të informojnë menjëherë paguesin ose
pranuesin, por jo më vonë se një ditë pune nga dita e kryerjes së
korrigjimit të gabimit.
52. Korrigjimi sipas detyrës zyrtare i një gabimi mund të
kryhet pavarësisht nga legjislacioni në fuqi ose aktet nënligjore
ose kufizimet e marrëveshjet e lidhura kornizë nëse mjetet e marra
si rezultat i zbatimit të gabuar të transaksionit pagesor nuk i
përkasin pranuesit.
53. Për zbatim në korrigjimin në gabim sipas detyrës zyrtare
asnjë tarifë nuk llogaritet dhe/ose mblidhet nga përdoruesit e
shërbimeve të pagesave.
30 декември 2022
VIII. DISPOZITA KALIMTARE DHE PËRFUNDIMTARE
54. Ofruesit e shërbimeve pagesore janë të detyruar të jenë në
pajtueshmëri me përcaktimet e pikave 24), 28), 29), 31), 33),
paragrafi (2), (38) dhe (39) të këtij vendimi, më së voni deri më 31
dhjetor 2023.
Ofruesit e shërbimeve pagesore janë të detyruar të jenë në
pajtueshmëri me përcaktimet e pikës 33), paragrafi (3) i këtij
vendimi më së voni deri me 19 shkurt 2024.
Pikat 25) dhe 26) të këtij vendimi do të fillojnë të zbatohen në
ditën e fillimit të zbatimit të dispozitave të pjesës së shtatë,
kapitulli III të ligjit.
55. Me ditën e fillimit të zbatimit të pjesës së shtatë, të
kapitulli II të Ligjit, pushon së vlejturi pika 11), paragrafi (2),
nënparagrafi (1) i këtij vendimi..
56. Në ditën e fillimit të zbatimit të këtij vendimi pushojnë së
vlefshmi:
- Vendimi për mënyrën dhe procedurën e hapjes dhe mbylljes
së llogarive të transaksionit (“Gazeta Zyrtare e Republikës së
Maqedonisë së Veriut” nr. 28/14),
- Vendimi për mënyrën se si rezidentët hapin llogari në valutë
të huaj (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë së Veriut”
nr. 42/16 dhe 48/16),
- Vendimi për mënyrën dhe kushtet e hapjes dhe mbajtjes së
llogarive të jorezidentëve (“Gazeta Zyrtare e Republikës së
Maqedonisë së Veriut” nr. 42/16, 48/16 dhe 141/16).
57. Guvernatori i Bankës Popullore me udhëzim përshkruan
formën në letër të urdhërpagesave, pëlqimin për huamarrjen e
drejtpërdrejtë dhe autorizimin për bartjen e llogarisë pagesore,
listën e kodeve për përshkrimin e pagesave, si dhe përmbajtjen e
fletëpalosjes informative për llogarinë pagesore me funksione
bazë, e cila do të lëshohet më së voni brenda tre muajve nga hyrja
në fuqi e këtij vendimi.
58. Ky vendim hyn në fuqi ditën e botimit në “Gazetën
Zyrtare të Republikës së Maqedonisë së Veriut”, dhe do të fillojë
të zbatohet nga 1 janari 2023.
Guvernatorja
dhe udhëheqëse e Këshillit të
V. nr. 02-15/XXII-10/2022 Bankës Popullore të Republikës
28 dhjetor 2022 së Maqedonisë së Veriut,
Shkup д-р Анита Ангеловска-Бежоска,с.р.
__________
4351.
Врз основа на член 47 став 1 точка 6 од Законот за
Народната банка на Република Северна Македонија
(„Службен весник на Република Македонија“ бр.
158/10, 123/12, 43/14, 153/15, 6/16 и 83/18 и „Службен
весник на Република Северна Македонија“ бр. 110/21)
и член 42 став 9 точка 6, а во врска со член 172 став 3
од Законот за платежни услуги и платни системи
(„Службен весник на Република Северна Македонија“
бр. 90/22), Советот на Народната банка на Република
Северна Македонија донесе
ОДЛУКА
ЗА ВОДЕЧКИОТ БРОЈ НА ДАВАТЕЛИТЕ НА
ПЛАТЕЖНИТЕ УСЛУГИ И СТАНДАРДИТЕ ЗА
КОНСТРУКЦИЈА НА ПЛАТЕЖНИТЕ СМЕТКИ
I. ОПШТИ ОДРЕДБИ
1. Со оваа одлука се пропишуваат:
- доделувањето водечки број на давателите на пла-
тежните услуги од страна на Народната банка на Ре-
публика Северна Македонија (во натамошниот текст:
Народната банка); и
- стандардите за конструкција на платежните сметки
коишто ги одржуваат давателите на платежните услуги на
кои Народната банка им доделила водечки број.
30 декември 2022
2. Одредбите од оваа одлука соодветно се примену-
ваат и на конструкцијата на сметките за порамнување
коишто Народната банка ги отвора во согласност со за-
кон.
II. ДОДЕЛУВАЊЕ ВОДЕЧКИ БРОЈ НА ДАВАТЕ-
ЛОТ НА ПЛАТЕЖНИТЕ УСЛУГИ
3. Водечкиот број на давателот на платежните ус-
луги:
- е фиксен, единствен идентификациски и непов-
торлив број на давателот на платежни услуги;
- се состои од три бројчани знака (n1, n2, n3);
- е објавен на листата на водечки броеви што ја во-
ди и ја објавува Народната банка на својата веб-стра-
ница;
- се користи за конструкција на единствената иден-
тификациска ознака (бројот) на платежната сметка на
корисникот на платежните услуги што ја отвора и ја
води давателот на платежните услуги.
4. Водечкиот број на давателот на платежните услу-
ги се доделува на барање на давателот на платежните
услуги доставено до Народната банка.
III. СТАНДАРДИ ЗА КОНСТРУКЦИЈА НА БРО-
ЈОТ НА ПЛАТЕЖНАТА СМЕТКА ШТО ЈА ОДРЖУ-
ВА ДАВАТЕЛОТ НА ПЛАТЕЖНИТЕ УСЛУГИ
5. Бројот на платежната сметка што ја одржува да-
вателот на платежните услуги и преку која се извршу-
ваат платежните трансакции во денари е означен
единствено во нумерички облик, кој се конструира со
користење на следниот стандард ББАН (англ. BBAN =
Basic Bank Account Number), составен од три дела со
формат BBBCCCCCCCCCCKK, при кој:
- BBB = фиксен број на давателот на платежните
услуги (три нумерички места), кој е водечкиот број на
давателот на платежните услуги за извршување на пла-
тежните трансакции, што му го доделила Народната
банка;
- CCCCCCCCCC = бројот на платежната сметка
(десет нумерички места) на имателот на платежната
сметка, коишто ги одредува давателот на платежните
услуги; и
- KK = контролен број (две нумерички места) е бро-
јот што се пресметува од низата од тринаесет цифри
(водечкиот број на давателот на платежните услуги и
бројот на платежната сметка) по меѓународен стандард
ИСО 7064, МОДУЛ 97. Контролниот број се добива та-
ка што низата од првите тринаесет цифри се множи со
100, добиениот број се дели со 97, а остатокот се одзе-
ма од бројот 98. Добиениот резултат изразен со две ци-
фри го претставува контролниот број.
Нумеричката ознака на платежната сметка од став 1
се користи во електронски облик исклучиво како низа
од петнаесет цифри.
На пишани и печатени документи дозволено е запи-
шување на нумеричката ознака на платежната сметка
во трите дела утврдени во став 1 од оваа точка, одвое-
но со црта.
6. Бројот на платежната сметка којашто ја одржува
давателот на платежните услуги и преку која се из-
вршуваат платежните трансакции во валута различна
од денари давателот на платежните услуги го констру-
ира со користење на меѓународниот стандард ИСО
13616 и е стандард ИБАН (анг. IBAN = International
Bank Account Number) со формат MKkk BBB
CCCCCCCCCC KK, и тоа:
Бр. 289 - Стр. 193
- MK = првите два знака (ознака со две големи ла-
тинични букви и се користи МК како фиксен код за Ре-
публика Северна Македонија во согласност со меѓуна-
родниот стандард ИСО 3166 – 1);
- kk = 07 (две нумерички места за кои се користи
алгоритамски пресметан број по меѓународниот стан-
дард ИСО 7064, МОДУЛ 97) и
- BBAN = во согласност со точка 5 од оваа одлука.
7. Бројот на платежната сметка конструиран во сог-
ласност со барањата од точките 5 и 6 од оваа одлука се
состои од арапски цифри од 0 до 9 и големи латинични
букви од А до Z и се користи како единствена иденти-
фикациска ознака во смисла на Законот за платежни
услуги и платни системи.
8. Давателот на платежните услуги е должен да
конструира број на платежната сметка во согласност со
барањата од точките 5 и 6 од оваа одлука доколку таа
се користи за извршување на платежните трансакции
преку кредитен трансфер или директно задолжување
од или кон платежната сметка кај друг давател на пла-
тежните услуги во земјата или во странство.
9. Давателот на платежните услуги е должен за се-
која отворена платежна сметка во согласност со точка
7 од оваа одлука:
- да го конструира бројот на платежната сметка во
согласност со барањата од точките 5 и 6 од оваа одлука
на денот на отворањето на платежната сметка;
- да го размени во писмена форма бројот на платеж-
ната сметка од алинеја 1 од оваа точка со имателот на
платежната сметка; и
- да го размени во писмена форма бројот на платеж-
ната сметка кој го конструирал во согласност со точки-
те 5 и 6 од оваа одлука со имателот на платежната
сметка доколку настанат околностите опфатени со од-
редбите од точка 10, 11, 12 и 13 од оваа одлука.
10. Во случај на спојување на давателите на пла-
тежните услуги, бројот на платежната сметка кој е кон-
струиран во согласност со оваа одлука може да се ко-
ристи за извршување на платежните трансакции нај-
долго во период од една година од спроведеното споју-
вање. Давателот на платежните услуги што настанал со
спојување е должен на корисниците на платежните ус-
луги на давателите на платежни услуги кои се споиле
да им конструира нов број на платежната сметка во
согласност со оваа одлука најдоцна во рок од една го-
дина од спроведеното спојување.
11. Во случај на присоединување на еден давател на
платежните услуги кон друг давател на платежните ус-
луги, бројот на платежната сметка којшто во соглас-
ност со оваа одлука го одредил давателот на платежни-
те услуги што се присоединува кон друг давател може
да се користи за извршување на платежните трансак-
ции во период од една година од спроведеното присое-
динување. Давателот на платежните услуги кон кој се
присоединил друг давател може, за целите на извршу-
вање на платежните трансакции, во тој период да го ко-
ристи водечкиот број на давателот на платежните услу-
ги што се присоединил кон него. Давателот на платеж-
ните услуги кон кој се присоединил друг давател е дол-
жен на дотогашните корисници на платежните услуги
на давателот на платежните услуги што се присоеди-
нил да им одреди нов број на платежна сметка во сог-
ласност со оваа одлука најдоцна во рок од една година
од спроведеното присоединување.
12. Давателот на платежните услуги кој прима пла-
тен налог во корист на бројот на платежната сметка на
давателот на платежните услуги што се споил со друг
давател на платежните услуги или на давател на пла-
тежните услуги што се присоединил кон друг давател
 Стр. 194 - Бр. 289
на платежните услуги, треба да овозможи, во соглас-
ност со соодветните прописи, извршување на платеж-
ната трансакција во корист на давателот на платежните
услуги што настанал со спојување или давателот на
платежните услуги кон кој се присоединил другиот да-
вател на платежните услуги, во временски период на
една година од спроведеното спојување, односно при-
појување на давателот на платежните услуги, и тоа во
случај доколку извршувањето на таквите платежни
трансакции е овозможено од страна на платниот сис-
тем во кој учествува.
13. Доколку давателот на платежните услуги што
настанал со спојување или давателот на платежните ус-
луги кон кој се присоединил друг давател на платежни-
те услуги веќе одредил нов број на платежната сметка
на дотогашните корисници на платежните услуги на
давателот на платежните услуги кој се споил или кој се
присоединил во согласност со точките 5 и 6 од оваа од-
лука, примената платежнатрансакција од точка 12 од
оваа одлука ќе се евидентира во корист на новиот број
платежна сметка на тој корисник на платежните ус-
луги.
IV. ПРЕОДНИ И ЗАВРШНИ ОДРЕДБИ
14. Водечките броеви на давателите на платежните
услуги коишто ги доделила Народната банка пред вле-
гување во сила на оваа одлука остануваат важечки.
15. Броевите на отворените платежни сметки коиш-
то ги конструирале и ги размениле давателите на пла-
тежните услуги со корисниците на платежните услуги
пред влегувањето во сила на оваа одлука остануваат
важечки.
16. Давателите на платежните услуги се должни да
се усогласат со одредбите наведени во глава III од оваа
одлука најдоцна до 30 јуни 2024 година и притоа да го
разменат новиот број на платежната сметка со имате-
лот доколку претходниот број е конструиран на начин
различен од одредбите наведени во глава III од оваа
одлука.
17. На денот на започнувањето со примена на оваа
одлука престанува да важи Одлуката за пропишување
на стандард за конструкција на сметките на учесниците
во платниот промет и доделување на водечки број на
носителите на платниот промет („Службен весник на
Република Македонија“ бр. 146/07).
18. Оваа одлука влегува во сила на денот на објаву-
вањето во „Службен весник на Република Северна Ма-
кедонија”, а ќе се применува од 1 јануари 2023 година.
Гувернер
и претседавач на Советот
О. бр. 02-15XXII-11/2022 на Народната банка на
28 декември 2022 година Република Северна Македонија,
Скопје д-р Анита Ангеловска-Бежоска,с.р.
__________
Në bazë të nenit 47, paragrafi (1), pika 6) të Ligjit të
Bankës Popullore të Republikës së Maqedonisë së Veriut
(“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr. 158/10,
123/12, 43/14, 153/15, 6/16 dhe 83/18 dhe “Gazeta Zyrtare
e Republikës së Maqedonisë së Veriut” nr. 110/21) dhe në
lidhje me nenin 42, paragrafi (9), pika 6) dhe nenin 172,
paragrafi (3) të Ligjit të Shërbimeve Pagesore dhe të
Sistemeve Pagesore (“Gazeta Zyrtare e Republikës së
Maqedonisë së Veriut” nr. 90/22), Këshilli i Bankës
Popullore të Republikës së Maqedonisë së Veriut miratoi
30 декември 2022
VENDIM
PËR NUMRIN KRYESUES TЁ OFRUESVE TЁ
SHËRBIMEVE PAGESORE DHE TË STANDARDEVE
TЁ NDËRTIMIT TЁ LLOGARIVE PAGESORE
I. DISPOZITA TË PËRGJITHSHME
1. Me kёtё vendim përcaktohet:
- caktimi i numrit kryesues tё ofruesve tё shërbimeve
pagesore nga ana e Bankës Popullore të Republikës së
Maqedonisë së Veriut (në tekstin e mëtejmë: Banka
Popullore) dhe
- standardi mbi ndërtimin e llogarive pagesore tё cilat i
zotërojnë ofruesit e shërbimeve pagesore tё cilëve Banka
Popullore u ka ndarë numra kryesues.
2. Dispozitat e kёtij vendimi zbatohen, përkatësisht
edhe nё ndërtimin e llogarive pёr shlyerje tё cilat Banka
Popullore i hap nё pajtueshmëri me ligjin.
II. CAKTIM I NUMRIT KRYESUES TË OFRUESIT
TЁ SHЁRBIMEVE PAGESORE
3. Numri kryesues i ofruesit tё shёrbimeve pagesore:
- ёshtё numër identifikimi fiks, i vetëm dhe i
papёrsёritshёm i ofruesit tё shërbimeve pagesore;
- përbëhet prej 3 karaktereve numerike (n1, n2, n3);
- ёshtё i publikuar nё listёn e numrave kryesorё tё cilёn
e udhёheq dhe e publikon Banka Popullore nё ueb-faqen e
saj;
- pёrdoret pёr ndёrtimin e shenjёs (numrit) të vetme tё
identifikimit tё llogarisё pagesore tё shfrytёzuesit tё
shёrbimeve pagesore, tё cilёn e hap dhe e udhёheq ofruesi i
shёrbimeve pagesore.
4. Numri kryesues i ofruesit tё shёrbimeve pagesore
jepet me kёrkesё tё ofruesit tё shёrbimeve pagesore tё
dorёzuar nё Bankёn Popullore.
III. STANDARDE TË NDЁRTIMIT TË NUMRIT TЁ
LLOGARISЁ PAGESORE TЁ CILЁN E MIRËMBAN
OFRUESI I SHЁRBIMEVE PAGESORE
5. Numri i llogarisё pagesore tё cilёn e mirëmban
ofruesi i shёrbimeve pagesore dhe nёpёrmjet sё cilёs
realizohen transaksionet pagesore nё denarё shёhohet
vetёm nё formё numerike, e cila ndёrtohet me pёrdorimin e
standardit BBAN-it vijues (ang. BBAN = Basic Bank
Account Number), të pёrbёrё prej tre pjesësh, me format
BBBCCCCCCCCCCKK, si më poshtë:
- BBB = numёr fiks i ofruesit tё shёrbimeve pagesore
(tre vende numerike) i cili ёshtё numri kryesues i ofruesit
tё shёrbimeve pagesore pёr realizimin e transaksioneve
pagesore, tё cilin e ndan Banka Popullore;
- CCCCCCCCCC = numri i llogarisё pagesore (10
vende numerike) i zotëruesit tё llogarisё pagesore i cili
pёrcaktohet nga ana e ofruesit tё shёrbimeve pagesore; dhe
- KK = numri kontrollues (dy vende numerike) ёshtё
numёr qё llogaritet nga vargu prej 13 shifrash (numri
kryesues i ofruesit tё shёrbimeve pagesore dhe numri i
llogarisë pagesore) sipas standardit ndёrkombёtar ISO
7064, MODUL 97. Numri kontrollues fitohet në mënyrën
qё vargu i 13 shifrave tё para shumёzohet me 100, numri i
fituar pjesëtohet me 97, ndërkaq pjesa e mbetur zbritet nga
numri 98. Rezultati i fituar i shprehur me dy shifra paraqet
numrin kontrollues.
Shenja numerike e llogarisё pagesore e paragrafit (1)
pёrdoret nё formё elektronike, ekskluzivisht si varg prej
pesёmbёdhjetё shifrave.
Nё dokumentet e shkruara dhe tё shtypura lejohet
regjistrimi i shenjёs numerike tё llogarisё pagesore nё tё tre
pjesёt e pёrcaktuara sipas paragrafit 1 tё kёsaj pike, tё
ndara me vizё.
30 декември 2022 Бр. 289 - Стр. 195

6. Numri i llogarisё pagesore tё cilёn e mirëmban 12. Ofruesi i shёrbimeve pagesore i cili merr
ofruesi i shёrbimeve pagesore dhe nёpёrmjet sё cilёs urdhёrpagesё nё favor tё njё numri llogarie pagesore tё njё
realizohen transaksionet pagesore nё valutё ndryshe nga ofruesi tё shёrbimeve pagesore qё ёshtё bashkuar me njё
denari, ndёrtohet nga ofruesi i shёrbimeve pagesore me ofrues tjetёr tё shёrbimeve pagesore, ose njё ofruesi tё
pёrdorimin e standardit ndёrkombёtar ISO 13616 dhe ёshtё shёrbimeve pagesore qё ёshtё bashkuar me tjetёr ofrues tё
IBAN standard (ang. IBAN = International Bank Account shёrbimeve pagesore, duhet tё mundёsojё, nё pajtim me
Number), ky me format MKkk BBB CCCCCCCCCC KK, rregulloret pёrkatёse, realizimin e transaksionit pagesor nё
dhe atë: favor tё ofruesit tё shёrbimeve pagesore qё ёshtё krijuar
- MK = dy karakteret e para (shenjё me dy shkronja tё nga bashkimi, apo ofruesit tё shёrbimeve pagesore nё tё
mёdha latine dhe pёrdoret MK si kod fiks pёr Republikёn e cilin ёshtё përvetësuar ofruesi tjetёr i shёrbimeve pagesore,
Maqedonisё sё Veriut, nё pajtim me standardin nё periudhё kohore brenda njё viti nga momenti i
ndёrkombёtar ISO 3166 – 1); bashkimit, përkatësisht bashkimi i ofruesit tё shёrbimeve
- kk = 07 (dy vende numerike pёr tё cilat shfrytёzohet pagesore, edhe atё nё rast kur realizimi i transaksioneve tё
numёr i llogaritur algoritmikisht sipas standardit
ndёrkombёtar ISO 7064, MODUL 97), dhe tilla pagesore mundёsohet nga ana e sistemit pagesor nё tё
- BBAN = nё pajtim me pikёn 5) tё kёtij vendimi. cilin ai merr pjesё.
7. Numri i llogarisё pagesore i ndёrtuar nё pajtueshmëri 13. Nё qoftё se ofruesi i shёrbimeve pagesore qё ёshtё
me kёrkesat e pikës 5) dhe 6) të kёtij vendimi, pёrbёhet krijuar nga bashkimi, ose ofruesi i shёrbimeve pagesore nё
nga shifra arabe prej 0 deri në 9 dhe shkronja tё mёdha tё cilin ёshtё përvetësuar njё ofrues tjetёr i shёrbimeve
latine prej A deri në Z, dhe pёrdoret si shenjё e vetme pagesore, ka caktuar tashmё numёr tё ri llogarie pagesore
identifikimi nё pajtim me Ligjin e Shёrbimeve Pagesore pёr pёrdoruesit e mёparshёm tё shёrbimeve pagesore tё
dhe Sistemeve Pagesore. ofruesit tё shёrbimeve pagesore qё ёshtё bashkuar apo
8. Ofruesi i shёrbimeve pagesore ёshtё i detyruar tё përvetësuar nё pajtim me pikën 5) dhe 6) tё kёtij vendimi,
ndёrtojё numёr tё llogarisё pagesore nё pajtim me kёrkesat transaksioni pagesor i pranuar nga pika 12) e kёtij vendimi
e pikës 5) dhe 6) të kёtij vendimi, nёse e njёjta shfrytёzohet do tё evidentohet nё favor tё numrit tё ri tё llogarisё
pёr kryerjen e transaksioneve pagesore me pёrdorim tё pagesore tё atij pёrdoruesi tё shёrbimeve pagesore.
transferit kreditor, ose debitimit direkt nga, ose, nё
llogarinё pagesore te njё ofrues tjetёr i shёrbimeve IV. DISPOZITA KALIMTARE DHE PËRFUNDIMTARE
pagesore, brenda ose jashtё vendit.
9. Ofruesi i shёrbimeve pagesore ёshtё i detyruar qё, 14. Numrat kryesues tё ofruesve tё shёrbimeve
pёr çdo llogari pagesore tё hapur, nё pajtim me pikёn 7) tё pagesore tё cilat, Banka Popullore i ka përcaktuar para
kёtij vendimi: hyrjes nё fuqi tё kёtij vendimi, vazhdojnё tё vlejnё edhe
- tё ndёrtojё numёr tё llogarisё pagesore nё pajtim me mё tej.
kёrkesat sipas pikave 5) dhe 6) tё kёtij vendimi nё ditёn e 15. Numrat e llogarive pagesore tё cilёt, ofruesit e
hapjes sё llogarisё pagesore; shёrbimeve pagesore i kanё ndёrtuar dhe shkёmbyer me
- nё formё tё shkruar tё shkёmbejё numrin e llogarisё pёrdoruesit e shёrbimeve pagesore para hyrjes nё fuqi tё
pagesore nga nënpika 1) e kёsaj pike, me zotëruesin e kёtij vendimi, vazhdojnё tё vlejnё edhe mё tej.
llogarisё pagesore; dhe 16. Ofruesit e shёrbimeve pagesore janё tё detyruar tё
- nё formё tё shkruar, me zotëruesin e llogarisё zbatojnё dispozitat e kreut III tё kёtij vendimi, jo mё vonё
pagesore tё shkёmbejё numrin e llogarisё pagesore tё cilin se 30 qershori 2024, dhe duke e bёrё kёtё, tё shkёmbejnё
e ka ndёrtuar nё pajtim me pikat 5) dhe 6) tё kёtij vendimi,
nёse arrihen rrethanat e pёrfshira me dispozitat nga pika numrin e ri tё llogarisё pagesore me mbajtësin, në qoftё se
10), 11), 12) dhe 13) tё kёtij vendimi. numri i mёparshёm ёshtё ndёrtuar nё mёnyrё tё ndryshme
10. Nё rast tё bashkimit tё ofruesve tё shёrbimeve prej dispozitave të kreut III tё kёtij vendimi.
pagesore, numri i llogarisё pagesore i cili ёshtё ndёrtuar nё 17. Nё ditёn e fillimit tё zbatimit tё kёtij vendimi
pajtim me kёtё vendim mund tё shfrytёzohet pёr kryerjen e ndalon sё vlejturi Vendimi për përshkrimin e standardit
transaksioneve pagesore pёr njё periudhё maksimale prej mbi ndёrtimin e llogarive tё pjesёmarrёsve nё qarkullimin
njё viti nga momenti i bashkimit. Ofruesi i shёrbimeve pagesor dhe ndarja e numrave kryesues tё bartёsve tё
pagesore i krijuar nga bashkimi ёshtё i detyruar qё qarkullimit pagesor (“Gazeta Zyrtare e Republikës së
pёrdoruesve tё shёrbimeve pagesore tё ofruesve tё Maqedonisë” nr. 146/07).
shёrbimeve pagesore tё cilёt janё bashkuar, t’iu ndёrtojё 18. Ky vendim hyn në fuqi ditën e botimit në “Gazetën
numёr tё ri tё llogarisё pagesore, nё pajtim me kёtё Zyrtare të Republikës së Maqedonisë së Veriut” dhe do të
vendim, jo mё vonё se njё vit nga momenti i bashkimit. zbatohet nga 1 janari 2023.
11. Nё rastin e përvetësimit të njё ofruesi tё shёrbimeve
pagesore me njё ofrues tjetёr tё shёrbimeve pagesore, Guvernatorja
numri i llogarisё pagesore tё cilin, nё pajtim me kёtё dhe udhëheqëse e Këshillit të
vendim, e ka pёrcaktuar ofruesi i shёrbimeve pagesore i V. nr. 02-15/XXII-11/2022 Bankës Popullore të Republikës
cili ёshtё përvetësuar nga njё ofrues tjetёr, mund tё 28 dhjetor 2022 së Maqedonisë së Veriut,
shfrytёzohet pёr kryerje tё transaksioneve pagesore brenda Shkup д-р Анита Ангеловска-Бежоска,с.р.
njё periudhe prej njё viti nga momenti i përvetësimit. __________
Ofruesi i shёrbimeve pagesore me tё cilin ёshtё përvetësuar 4352.
njё ofrues tjetёr, gjatё asaj periudhe, pёr qёllime tё kryerjes Врз основа на член 47 став 1 точка 6, а во врска со
sё transaksioneve pagesore, mund tё pёrdorё numrin член 17 став 4 од Законот за Народната банка на Репуб-
kryesues tё ofruesit tё shёrbimeve pagesore i cili ёshtё лика Северна Македонија („Службен весник на Репуб-
përvetësuar nё tё. Ofruesi i shёrbimeve pagesore me tё лика Македонија“ бр. 158/10, 123/12, 43/14, 153/15,
cilin ёshtё përvetësuar njё ofrues tjetёr, ёshtё i detyruar qё 6/16 и 83/18 и „Службен весник на Република Северна
pёrdoruesve tё mёparshёm tё shёrbimeve pagesore tё Македонија“ бр. 110/21) и член 172 став 7 од Законот
ofruesit tё shёrbimeve pagesore i cili ёshtё përvetësuar, t’u за платежни услуги и платни системи („Службен вес-
pёrcaktojё numёr tё ri tё llogarisё pagesore, nё pajtim me ник на Република Северна Македонија“ бр. 90/22), Со-
kёtё vendim, jo mё vonё se njё vit nga momenti i ветот на Народната банка на Република Северна Маке-
përvetësimit. донија донесе
Стр. 196 - Бр. 289
ОДЛУКА
ЗА УСЛОВИТЕ И ПОСТАПКАТА ЗА ОТВОРАЊЕ
И ЗАТВОРАЊЕ НА ПЛАТЕЖНИТЕ СМЕТКИ ВО
НАРОДНАТА БАНКА НА РЕПУБЛИКА СЕВЕРНА
МАКЕДОНИЈА
I. ОПШТИ ОДРЕДБИ
1. Со оваа одлука се пропишуваат условите и поста-
пката за отворање и затворање на платежните сметки
на правните лица на кои со закон им е дозволено отво-
рање платежна сметка во Народната банка на Републи-
ка Северна Македонија (во натамошниот текст: Народ-
ната банка).
II. ОТВОРАЊЕ СМЕТКИ
2. Народната банка ги отвора платежните сметки од
точка 1 на оваа одлука врз основа на писмено барање
за отворање платежна сметка во согласност со образе-
цот „Барање за отворање платежна сметка“ (прилог 1
на оваа одлука) и договор склучен помеѓу правното ли-
це и Народната банка во согласност со Законот за пла-
тежни услуги и платни системи (во натамошниот
текст: Законот).
3. Пред да отвори платежна сметка, Народната бан-
ка го идентификува и го потврдува идентитетот на
правното лице и на лицата кои дејствуваат во име и за
сметка на правното лице, врз основа на следнава доку-
ментација:
- документ за регистрација издаден од надлежен орган
на Република Северна Македонија или на државата во ко-
ја е регистрирано правното лице, кој не смее да биде по-
стар од шест месеци и од кој може да се утврди: називот,
правната форма, седиштето, даночниот број или друг ре-
гистрациски број на правното лице, законскиот застапник,
органот на управување или лицата овластени за воспоста-
вување на деловниот однос, односно извршување тран-
сакција во име на правното лице;
- образец за заверен потпис на законскиот застап-
ник на правното лице издаден од страна на надлежен
орган на Република Северна Македонија или на држа-
вата во која е регистрирано правното лице;
- образец „Пријава на овластени лица за располага-
ње со паричните средства на платежната сметка“ (при-
лог 2 на оваа одлука) во согласност со податоците од
официјален документ за личен идентитет на лицата ко-
ишто имаат право на располагање со паричните сред-
ства на платежната сметка и примерок од нивните пот-
писи во согласност со образецот „Листа на депонирани
потписи“ (прилог 3 на оваа одлука), потпишани од за-
конскиот застапник на правното лице.
Покрај документите од став 1 од оваа точка, докол-
ку физичкото лице кое е во управувачката структура на
правното лице или е овластено лице за располагање со
паричните средства на платежната сметка истовремено
е носител и на јавна функција, доставува своерачно
потпишана изјава за носител на јавна функција во сог-
ласност со образецот „Изјава за носител на јавна фун-
кција“ (прилог 4 на оваа одлука).
4. При отворањето на платежната сметка на правно-
то лице, Народната банка може да побара и друга доку-
ментација за која однапред го известува правното лице
коешто има намера да отвори платежна сметка.
5. Документацијата што се доставува кон барањето
од точките 3 и 4 од оваа одлука треба да биде во ориги-
нал или да е копија заверена во согласност со прописи-
те (нотар или друг надлежен орган на државата во која
е регистрирано правното лице), потпишана од овласте-
ното лице или соодветниот надлежен орган или потпи-
шана електронски согласно со прописите со кои се ре-
гулираат електронски документи, електронска иденти-
фикација и доверливи услуги.
30 декември 2022
Доколку документацијата што се доставува кон ба-
рањето од точките 3 и 4 од оваа одлука е на друг јазик,
заедно со оригиналот се доставува и превод на маке-
донски јазик, заверен од овластен судски преведувач.
6. Народната банка може да им отвори платежни смет-
ки на меѓународни финансиски институции без поднесу-
вање барање и документација од точките 3, 4 и 5 од оваа
одлука и без склучување договор, доколку е определена
како нивни депозитар во согласност со закон.
7. Правното лице е должно да врши ажурирање на
доставената документација од точките 3 и 4 на оваа од-
лука при секоја настаната промена, најдоцна три работ-
ни дена од денот на настанување на промената, а ре-
довно на секои пет години, како и во пократок период
на барање на Народната банка.
Народната банка ги применува промените во доку-
ментацијата од точките 3 и 4 од оваа одлука од момен-
тот кога за нив е известена во писмена форма од страна
на правното лице и / или лицето коешто дејствува во
негово име и за негова сметка.
III. ЗАТВОРАЊЕ СМЕТКИ
8. Народната банка ја затвора платежната сметка на
правното лице врз основа на негово писмено барање
определено во образецот „Барање за затворање на пла-
тежнате сметка“ (прилог 5 на оваа одлука), доколку се
исполнeти пропишаните услови во согласност со Зако-
нот за платежни услуги и платни системи и друг закон.
9. Народната банка ја затворa платежната сметка на
правното лице и без негово писмено барање, доколку
правното лице:
- е неактивен субјект чиешто бришење согласно со
закон е објавено на веб-страницата на Централниот ре-
гистар на Република Северна Македонија;
- престане да постои како правен субјект врз основа
на закон, судска одлука, статусна промена или по на-
лог на надлежен орган;
- ги прекршува договорните обврски, поради што
Народната банка го раскинува договорот за отворање
на платежната сметка.
10. По затворање на платежната сметка, Народната
банка му ги пренесува паричните средства што остана-
ле на платежната сметка при нејзиното затворање на
правното лице, правниот следбеник или на правното
лице одредено со закон или друг пропис.
Доколку со закон или друг пропис не е одреден
правниот следбеник или друго правно лице на чија
платежна сметка треба да се пренесат паричните сред-
ства, Народната банка ги пренесува паричните сред-
ства од затворените платежни сметки на евиденциска
сметка кај Народната банка наменета за паричните
средства коишто не се користат. Народната банка треба
да го извести за тоа правното лице кое претходно било
овластено да располага со паричните средства од зат-
ворената платежна сметка, во рок од три работни дена
сметано од денот на затворањето на платежната
сметка.
IV. ПРЕОДНИ ИЗАВРШНИ ОДРЕДБИ
11. Со денот на започнување со примена на оваа од-
лука престанува да важи Одлуката за општите услови
за отворање и затворање сметки во Народната банка
на Република Северна Македонија („Службен весник
на Република Северна Македонија“ бр. 3/22).
12. Оваа одлука стапува во сила на денот на објаву-
вањето во „Службен весник на Република Северна Ма-
кедонија“, а ќе се применува од 1 јануари 2023 година.
Гувернер
и претседавач на Советот
О. бр. 02-15XXII-12/2022 на Народната банка на
28 декември 2022 година Република Северна Македонија,
Скопје д-р Анита Ангеловска-Бежоска,с.р.
30 декември 2022 Бр. 289 - Стр. 197
Стр. 198 - Бр. 289 30 декември 2022
30 декември 2022 Бр. 289 - Стр. 199
Стр. 200 - Бр. 289 30 декември 2022
30 декември 2022 Бр. 289 - Стр. 201
Стр. 202 - Бр. 289 30 декември 2022

Në bazë të nenit 47, paragrafi (1), pika 6), në lidhje me përkatës kompetent, ose, i nënshkruar në mënyrë
nenin 17, paragrafi (4) të Ligjit të Bankës Popullore të elektronike sipas rregullores me të cilat rregullohen
Republikës së Maqedonisë së Veriut (“Gazeta Zyrtare e dokumentacionet elektronike, identifikimet elektronike dhe
Republikës së Maqedonisë” nr. 158/10, 123/12, 43/14, shërbimet konfidenciale.
153/15, 6/16 dhe 83/18 dhe “Gazeta Zyrtare e Republikës Po qe se dokumentacioni që i referohet kërkesës së
së Maqedonisë” nr. 110/21) dhe nenin 172, paragrafi (7) të pikave 3) dhe 4) të këtij vendimi është në gjuhë tjetër,
Ligjit të Shërbimeve Pagesore dhe të Sistemeve Pagesore bashkë me origjinalin dorëzohet edhe përkthim në gjuhën
(“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr. 90/22), maqedonase, i vërtetuar nga përkthyesi gjyqësor i
Këshilli i Bankës Popullore të Republikës së Maqedonisë autorizuar.
së Veriut miratoi 6. Banka Popullore mund t’u hap llogari pagesore
institucioneve financiare ndërkombëtare pa lëshuar kërkesë
VENDIM dhe dokumentacion sipas pikave 3), 4) dhe 5) të këtij
PËR KUSHTET DHE PROCEDURËN E HAPJES vendimi dhe pa lidhje kontraktuale, po qe se është e
DHE TË MBYLLJES SË LLOGARIVE PAGESORE përcaktuar si depozitare e tyre, në pajtueshmëri me ligjin.
NË BANKËN POPULLORE TË REPUBLIKËS SË 7. Personi juridik është i detyruar të bëjë përditësimin e
MAQEDONISË SË VERIUT dokumentacionit të pranuar të pikave 3) dhe 4) të këtij
vendimi pas çdo ndryshimi të bërë, jo më vonë se tre ditë
I. TERMA TË PËRGJITHSHËM pune nga dita e kryerjes së ndryshimeve, ndërkaq
rregullisht në çdo 5 vjet, si dhe në periudhë më të shkurtër,
1. Me këtë vendim përshkruhen kushtet dhe procedura me kërkesë të Bankës Popullore.
e hapjes dhe e mbylljes së llogarive pagesore në Bankën Banka Popullore i zbaton ndryshimet në
popullore të Republikës së Maqedonisë së Veriut (në dokumentacion e pikave 3) dhe 4) të këtij vendimi nga
tekstin në vijim: Banka Popullore). momenti kur për të ka lajmërim në formë të shkruar nga
ana e personit juridik dhe/ose personit që vepron në emër
II. HAPJA E LLOGARIVE të tij dhe për llogarinë e tij.
III. MBYLLJA E LLOGARIVE
2. Banka Popullore hap llogaritë pagesore të pikës 1) të
këtij vendimi në bazë të kërkesës me shkrim për hapjen e 8. Banka Popullore mbyll llogarinë pagesore të personit
llogarisë pagesore në pajtim me formularin “Kërkesë për juridik në bazë të kërkesës së tij në formë të shkruar të
hapje të llogarisë pagesore” (shtojca 1 e këtij vendimi) dhe përcaktuar në formularin “Kërkesë për mbyllje të llogarisë
kontrata e lidhur mes personit juridik dhe Bankës pagesore’’ (shtojca 5 e këtij vendimi), po qe se plotësohen
Popullore në pajtim me Ligjin e Shërbimeve Pagesore dhe kushtet e caktuara në Ligjin e Shërbimeve Pagesore dhe të
të Sistemeve Pagesore (në tekstin në vijim: Ligji). Sistemeve Pagesore dhe ligj tjetër.
3. Para se të hapet llogaria pagesore, Banka Popullore 9. Banka Popullore mbyll llogarinë pagesore të personit
identifikon dhe vërteton identitetin e personit juridik dhe të juridik edhe pa kërkesën e tij me shkrim nëse personi
personave të cilët veprojnë në emër dhe në llogari të juridik:
personit juridik, në bazë të këtij dokumentacioni: - është subjekt joaktiv, fshirja e të cilit është i publikuar
- dokumentit për regjistrim, lëshuar nga organi në ueb faqen e Regjistrit Qendror të Republikës së
kompetent i Republikës së Maqedonisë së Veriut ose nga Maqedonisë së Veriut në pajtueshmëri me ligjin;
shteti në të cilën është i regjistruar personi juridik, që nuk - ndalon së ekzistuari si subjekt juridik në bazë të ligjit,
duhet të jetë më i vjetër se gjashtë muaj dhe nga i cili mund të vendimit ligjor, të ndryshimit në status ose me urdhër të
të vërtetohet: titulli, forma juridike, selia, numri tatimor ose organeve kompetente;
numër tjetër regjistrues të personit juridik, përfaqësuesi - cenon detyrimet kontraktuale, prandaj Banka
ligjor, organi drejtues ose personat e autorizuar për krijimin Popullore ndërpret kontratën për hapjen e llogarisë
e një marrëdhënie biznesi, domethënë ekzekutimin e pagesore.
llogarisë në emër të personit juridik; 10. Pas mbylljes së llogarisë pagesore, Banka
- formularit për nënshkrim të vërtetuar nga përfaqësuesi Popullore ia kthen paratë e mbetura në llogarinë pagesore,
ligjor i personit juridik, i lëshuar nga ana e organit pas mbylljes, personit juridik, pasardhësit ligjor ose
kompetent të Republikës së Maqedonisë së Veriut ose nga personit juridik të përcaktuar me ligj ose me ndonjë
rregullore tjetër.
shteti ku është i regjistruar personi juridik; Në qoftë se me ligj ose me rregullore tjetër nuk është
- formularit “Paraqitja e të autorizuarve për qasje te përcaktuar pasardhësi juridik ose personi tjetër juridik në
paratë e llogarisë pagesore” (shtojca 2 e këtij vendimi) në llogarinë e të cilit duhet të kthehen paratë, Banka Popullore
pajtim me të dhënat e dokumentit zyrtar për identifikimin i kalon paratë nga llogaritë pagesore të mbyllura në
personal të personave të cilët janë të autorizuar për qasje te llogarinë e evidencës te Banka Popullore e përcaktuar për
paratë e llogarisë pagesore dhe ekzemplar nga nënshkrimi i paratë të cilat nuk shfrytëzohen. Për këtë, Banka Popullore
tyre sipas formularit “Lista e nënshkrimeve të duhet të njoftojë personin juridik që më parë ka qenë i
depozituara’’ (shtojca 3 e këtij vendimi), të nënshkruara autorizuar të ketë qasje te paratë e llogarisë së mbyllur, në
nga përfaqësuesi ligjor i personit juridik. afat prej tri ditëve, duke përfshirë ditën e mbylljes së
Krahas dokumenteve të paragrafit (1) të kësaj pike, llogarisë pagesore.
nëse personi fizik i cili është në strukturën udhëheqëse të
personit juridik ose është i autorizuar për qasje te paratë e IV. DISPOZITA KALIMTARE DHE PËRFUNDIMTARE
llogarisë pagesore, në të njëjtën kohë është edhe bartës i 11. Me ditën e fillimit të zbatimit të këtij vendimi
funksionit publik, dorëzon deklaratë të nënshkruar me ndërpritet së vlejturi Vendimi për kushtet e përgjithshme
dorën e tij për bartjen e funksionit publik, në pajtueshmëri për hapjen dhe mbylljen e llogarive në Bankën Popullore të
me formularin “Deklaratë për bartjen e funksionit publik” Republikës së Maqedonisë së Veriut (“Gazeta Zyrtare e
(shtojca 4 e këtij vendimi). Republikës së Maqedonisë së Veriut” nr. 3/22).
4. Gjatë hapjes së llogarisë pagesore të personit juridik, 12. Ky vendim hyn në fuqi ditën e botimit në “Gazetën
Banka Popullore mund të kërkojë edhe dokumentacion Zyrtare të Republikës së Maqedonisë së Veriut”, ndërkaq
shtesë për të cilën do të jetë i njoftuar paraprakisht personi do të zbatohet nga 1 janari 2023.
juridik i cili ka qëllim të hapë llogari pagesore.
5. Dokumentacioni që dorëzohet ndaj kërkesës së Guvernatorja
pikave 3) dhe 4) të këtij vendimi duhet të jetë origjinal ose dhe udhëheqëse e Këshillit të
kopje е vërtetuar sipas rregulloreve (në noter ose organ V. nr. 02-15/XXII-12/2022 Bankës Popullore të Republikës
tjetër kompetent shtetëror në të cilën është i regjistruar 28 dhjetor 2022 së Maqedonisë së Veriut,
personi juridik), i nënshkruar nga i autorizuari, ose, organi Shkup д-р Анита Ангеловска-Бежоска,с.р.
30 декември 2022 Бр. 289 - Стр. 203
Стр. 204 - Бр. 289 30 декември 2022
30 декември 2022 Бр. 289 - Стр. 205
Стр. 206 - Бр. 289 30 декември 2022
30 декември 2022 Бр. 289 - Стр. 207
Стр. 208 - Бр. 289 30 декември 2022

www.slvesnik.com.mk contact@slvesnik.com.mk
издавач: ЈП Службен весник на Република Северна Македонија, ц.о. – Скопје
бул. „Партизански одреди” бр. 29, поштенски фах 51.
Директор и одговорен уредник – м-р Владимир Кроневски
телефон: +389-2-55 12 400
телефакс: +389-2-55 12 401
Претплатата за 2022 година изнесува 12.200 денари.
„Службен весник на Република Северна Македонија“ излегува по потреба.
Рок за рекламации: 15 дена.
Жиро-сметка: 300000000188798.
Депонент на Комерцијална банка, АД – Скопје.
Печат: Печатница Напредок ДООЕЛ Тетово.
ISSN 0354-1622
Цената на овој број е 330 денари.