You are on page 1of 35

BÀI GIẢNG MÔN HỌC

ĐIỆN TỬ SỐ
(Digital Electronics)

Chương 2: Đại số Boole và các


phương pháp biểu diễn hàm

1
Chương 2: Đại số Boole và các
Học viện công nghệ BCVT

phương pháp biểu diễn hàm


Khoa Kỹ Thuật Điện Tử II

►2.1 ĐẠI SỐ BOOLE


2.1.1. Các định lý cơ bản.
2.1.2 Các định luật cơ bản
2.1.3. Ba quy tắc về đẳng thức
2.2 CÁC PHƯƠNG PHÁP BIỂU DIỄN HÀM
BOOLE
2.3. CÁC PHƯƠNG PHÁP TỐI THIỂU HÓA
(RÚT GỌN HÀM )

2
Bài giảng
Bài giảng ĐiệnĐIỆN
Tử Số TỬ SỐ
Chương 2: Đại số Boole và các
Học viện công nghệ BCVT

phương pháp biểu diễn hàm


Khoa Kỹ Thuật Điện Tử II

2.1.1 Các định lý cơ bản

3
Bài giảng
Bài giảng ĐiệnĐIỆN
Tử Số TỬ SỐ
Chương 2: Đại số Boole và các
Học viện công nghệ BCVT

phương pháp biểu diễn hàm


Khoa Kỹ Thuật Điện Tử II

2.1.2 Các định luật cơ bản

4
Bài giảng
Bài giảng ĐiệnĐIỆN
Tử Số TỬ SỐ
Chương 2: Đại số Boole và các
Học viện công nghệ BCVT

phương pháp biểu diễn hàm


Khoa Kỹ Thuật Điện Tử II

2.1.3 Ba quy tắc về đẳng thức


2.1.3.1 Quy tắc thay thế: Thay một biến nào đó bằng một
hàm số thì đẳng thức vẫn đúng

2.1.3.2 Quy tắc tìm đảo của hàm số: Phép đảo của hàm số
được thực hiện bằng cách đổi dấu nhân thành dấu cộng và
ngược lại; đổi 0 thành 1 và ngược lại; đổi biến nguyên thành
biến đảo và ngược lại

5
Bài giảng
Bài giảng ĐiệnĐIỆN
Tử Số TỬ SỐ
Chương 2: Đại số Boole và các
Học viện công nghệ BCVT

phương pháp biểu diễn hàm


Khoa Kỹ Thuật Điện Tử II

2.1.3 Ba quy tắc về đẳng thức (tt)

2.1.3.3 Quy tắc đối ngẫu: Hàm F và F‟ là đối ngẫu với nhau
khi các dấu cộng và dấu nhân; số „0‟ và số „1‟ đổi chỗ cho
nhau một cách tương ứng.

6
Bài giảng
Bài giảng ĐiệnĐIỆN
Tử Số TỬ SỐ
Chương 2: Đại số Boole và các
Học viện công nghệ BCVT

phương pháp biểu diễn hàm


Khoa Kỹ Thuật Điện Tử II

2.1 ĐẠI SỐ BOOLE


►2.2 CÁC PHƯƠNG PHÁP BIỂU DIỄN HÀM
BOOLE
2.2.1 Bảng trạng thái
2.2.2 Phương pháp đại số
2.2.3 Phương pháp bảng Karnough
2.3. CÁC PHƯƠNG PHÁP TỐI THIỂU HÓA
(RÚT GỌN HÀM )

7
Bài giảng
Bài giảng ĐiệnĐIỆN
Tử Số TỬ SỐ
Chương 2: Đại số Boole và các
Học viện công nghệ BCVT

phương pháp biểu diễn hàm


Khoa Kỹ Thuật Điện Tử II

2.2 CÁC PHƯƠNG PHÁP BIỂU DIỄN HÀM BOOLE


Tổng quan: Hàm số Boole được biểu diễn qua bảng
trạng thái, biểu thức hoặc bìa Karnough

8
Bài giảng
Bài giảng ĐiệnĐIỆN
Tử Số TỬ SỐ
Chương 2: Đại số Boole và các
Học viện công nghệ BCVT

phương pháp biểu diễn hàm


Khoa Kỹ Thuật Điện Tử II

2.2.1 Biểu diễn hàm Boole bằng Bảng trạng thái


►Bảng trạng thái của hàm Boole 2 biến: biểu diễn cho mạch số
có 2 ngõ vào
Input Output
B A Y ►Hàm Boole 2 biến
0 0 0
0 1 0
1 0 1
1 1 0
(Ngõ ra Y bằng 1
khi B=1 và A=0)
9
Bài giảng
Bài giảng ĐiệnĐIỆN
Tử Số TỬ SỐ
Chương 2: Đại số Boole và các
Học viện công nghệ BCVT

phương pháp biểu diễn hàm


Khoa Kỹ Thuật Điện Tử II

2.2.1 Biểu diễn hàm Boole bằng Bảng trạng thái (tt)
Ví dụ: Xác định biểu thức ngõ ra từ bảng hoạt động
Bảng hoạt động Biểu thức ngõ ra:
Input Output
B A Y1 Y2 Y3
0 0 0 1 1
0 1 1 0 0
1 0 0 0 1
1 1 1 1 0

10
Bài giảng
Bài giảng ĐiệnĐIỆN
Tử Số TỬ SỐ
Chương 2: Đại số Boole và các
Học viện công nghệ BCVT

phương pháp biểu diễn hàm


Khoa Kỹ Thuật Điện Tử II

2.2.1 Biểu diễn hàm Boole bằng Bảng trạng thái (tt)
►Bảng trạng thái của hàm Boole 3 biến: biểu diễn cho mạch
số có 3 ngõ vào.
Input Out
C B A Y ►Biểu thức hàm Boole 3 biến
0 0 0 0
0 0 1 0
0 1 0 0
0 1 1 1
1 0 0 0 (Ngõ ra Y bằng 1 khi CBA=011
hoặc =101 hoặc =110)
1 0 1 1
1 1 0 1
1 1 1 0 11
Bài giảng
Bài giảng ĐiệnĐIỆN
Tử Số TỬ SỐ
Chương 2: Đại số Boole và các
Học viện công nghệ BCVT

phương pháp biểu diễn hàm


Khoa Kỹ Thuật Điện Tử II

2.2.1 Biểu diễn hàm Boole bằng Bảng trạng thái (tt)
D C B A Y
►Bảng trạng thái của hàm Boole 4 0 0 0 0 0
biến 0 0 0 1 0
0 0 1 0 0
Bảng trạng thái của hàm Boole 4 biến
0 0 1 1 0
biểu diễn cho mạch số có 4 ngõ vào. 0 1 0 0 0
0 1 0 1 1
►Biểu thức hàm Boole 4 biến
0 1 1 0 0
0 1 1 1 0
1 0 0 0 0
1 0 0 1 0
1 0 1 0 0
(Ngõ ra Y bằng 1 khi 1 0 1 1 1

DCBA=0101 hoặc =1011 hoặc 1 1 0 0 0


1 1 0 1 0
=1111)
1 1 1 0 0
1 1 1 1 1
12
Bài giảng
Bài giảng ĐiệnĐIỆN
Tử Số TỬ SỐ
Chương 2: Đại số Boole và các
Học viện công nghệ BCVT

phương pháp biểu diễn hàm


Khoa Kỹ Thuật Điện Tử II

2.2.2 Biểu diễn hàm Boole bằng hàm số


Có 2 dạng biểu diễn là dạng tuyển (tổng các tích) và dạng hội
(tích các tổng).
Dạng tuyển: Mỗi số hạng là một hạng tích hay mintex,kí hiệu
"mi".
Dạng hội: Mỗi thừa số là hạng tổng hay maxtex, kí hiệu "Mi".

►Dạng tổng các tích:

►Dạng tích các tổng:

ai chỉ lấy hai giá trị 0 hoặc 1


Đối với một hàm thì mintex và maxtex là bù của nhau
13
Bài giảng
Bài giảng ĐiệnĐIỆN
Tử Số TỬ SỐ
Chương 2: Đại số Boole và các
Học viện công nghệ BCVT

phương pháp biểu diễn hàm


Khoa Kỹ Thuật Điện Tử II

2.2.2 Biểu diễn hàm Boole bằng hàm số


►Cấu trúc Minterm và
Maxterm 3 biến

14
Bài giảng
Bài giảng ĐiệnĐIỆN
Tử Số TỬ SỐ
Chương 2: Đại số Boole và các
Học viện công nghệ BCVT

phương pháp biểu diễn hàm


Khoa Kỹ Thuật Điện Tử II

2.2.2 Biểu diễn hàm Boole bằng hàm số


►Nếu trong tất cả mỗi hạng tích hay hạng tổng có đủ mặt các
biến, thì dạng tổng các tích hay tích các tổng tương ứng được
gọi là dạng chuẩn. Dạng chuẩn là duy nhất
►Ví dụ dạng tổng chuẩn

15
Bài giảng
Bài giảng ĐiệnĐIỆN
Tử Số TỬ SỐ
Chương 2: Đại số Boole và các
Học viện công nghệ BCVT

phương pháp biểu diễn hàm


Khoa Kỹ Thuật Điện Tử II

2.2.2 Biểu diễn hàm Boole bằng hàm số


►Ví dụ dạng tích chuẩn

►Ví dụ dạng tổng không đầy đủ

►Ví dụ dạng tích không đầy đủ

16
Bài giảng
Bài giảng ĐiệnĐIỆN
Tử Số TỬ SỐ
Chương 2: Đại số Boole và các
Học viện công nghệ BCVT

phương pháp biểu diễn hàm


Khoa Kỹ Thuật Điện Tử II

2.2.3 Biểu diễn hàm Boole bằng bìa Karnough

►Bìa Karnough 2 biến


Y1
A 1
B 0

0 1
0 1

1 1
2 3

17
Bài giảng
Bài giảng ĐiệnĐIỆN
Tử Số TỬ SỐ
Chương 2: Đại số Boole và các
Học viện công nghệ BCVT

phương pháp biểu diễn hàm


Khoa Kỹ Thuật Điện Tử II

2.2.3 Biểu diễn hàm Boole bằng bìa Karnough (tt)


►Bìa Karnough 3 biến
Y BA
00 01 11 10
C
1
0 0 1 3 2
1 1
1 7 6
4 5

18
Bài giảng
Bài giảng ĐiệnĐIỆN
Tử Số TỬ SỐ
Chương 2: Đại số Boole và các
Học viện công nghệ BCVT

phương pháp biểu diễn hàm


Khoa Kỹ Thuật Điện Tử II

2.2.3 Biểu diễn hàm Boole bằng bìa Karnough (tt)


Y BA
DC 00 01 11 10
►Bìa Karnough 4 biến
00
0 1 3 2

01 1
4 5 7 6

11 1
12 13 15 14

10
9
1 11 10
8

19
Bài giảng
Bài giảng ĐiệnĐIỆN
Tử Số TỬ SỐ
Chương 2: Đại số Boole và các
Học viện công nghệ BCVT

phương pháp biểu diễn hàm


Khoa Kỹ Thuật Điện Tử II

2.1 ĐẠI SỐ BOOLE


2.2 CÁC PHƯƠNG PHÁP BIỂU DIỄN HÀM
BOOLE
►2.3. CÁC PHƯƠNG PHÁP TỐI THIỂU HÓA
(RÚT GỌN HÀM )
2.3.1. Phương pháp đại số
2.3.2. Phương pháp bảng Karnough
2.3.3. Rút gọn hàm logic ràng buộc
2.3.4. Phương pháp Quine Mc. Cluskey
20
Bài giảng
Bài giảng ĐiệnĐIỆN
Tử Số TỬ SỐ
Chương 2: Đại số Boole và các
Học viện công nghệ BCVT

phương pháp biểu diễn hàm


Khoa Kỹ Thuật Điện Tử II

2.3.1 Rút gọn bằng phương pháp đại số


Mạch số

Biểu thức ngõ ra


Rút gọn

Biểu thức mới

Mạch số mới

21
Bài giảng
Bài giảng ĐiệnĐIỆN
Tử Số TỬ SỐ
Chương 2: Đại số Boole và các
Học viện công nghệ BCVT

phương pháp biểu diễn hàm


Khoa Kỹ Thuật Điện Tử II

2.3.1 Rút gọn bằng phương pháp đại số (tt)

Giải

22
Bài giảng
Bài giảng ĐiệnĐIỆN
Tử Số TỬ SỐ
Chương 2: Đại số Boole và các
Học viện công nghệ BCVT

phương pháp biểu diễn hàm


Khoa Kỹ Thuật Điện Tử II

2.3.1 Rút gọn bằng phương pháp đại số (tt)


►Mạch số

►Biểu thức ngõ ra

►Rút gọn: ►Mạch số rút gọn

23
Bài giảng
Bài giảng ĐiệnĐIỆN
Tử Số TỬ SỐ
Chương 2: Đại số Boole và các
Học viện công nghệ BCVT

phương pháp biểu diễn hàm


Khoa Kỹ Thuật Điện Tử II

2.3.1 Rút gọn bằng phương pháp đại số (tt)


Đối với mạch có nhiều ngõ ra, có thể chia sẽ các cổng logic

Trường hợp 1: Mạch Trường hợp 2: mạch


riêng biệt dùng chung cổng logic
24
Bài giảng
Bài giảng ĐiệnĐIỆN
Tử Số TỬ SỐ
Chương 2: Đại số Boole và các
Học viện công nghệ BCVT

phương pháp biểu diễn hàm


Khoa Kỹ Thuật Điện Tử II

2.3.2 Rút gọn bằng phương pháp bìa Karnough

►Quy tắc rút gọn:


-Nhóm 2N ô kế cận hoặc đối xứng.
-Nhóm 2N ô thì rút gọn được N biến.
- Biến được rút gọn là biến có hai
trạng thái (đảo và không đảo)

25
Bài giảng
Bài giảng ĐiệnĐIỆN
Tử Số TỬ SỐ
Chương 2: Đại số Boole và các
Học viện công nghệ BCVT

phương pháp biểu diễn hàm


Khoa Kỹ Thuật Điện Tử II

2.3.2 Rút gọn bằng phương pháp bìa Karnough (tt)


Ví dụ: Rút gọn
Y1
A 1
B 0
A
1
0
0 1
(gom 2 ô (1,3): B có hai
trạng thái 0 và 1 nên được
1 đơn giản. Kết quả = A)
1
2 3

26
Bài giảng
Bài giảng ĐiệnĐIỆN
Tử Số TỬ SỐ
Chương 2: Đại số Boole và các
Học viện công nghệ BCVT

phương pháp biểu diễn hàm


Khoa Kỹ Thuật Điện Tử II

2.3.2 Rút gọn bằng phương pháp bìa Karnough (tt)


Ví dụ: Rút gọn

Y
BA
C 00 01 11 10

0 1
0 1 3 2

1 1 1 1
4 5 7 6

Gom 2 ô (3,7) = BA
Gom 2 ô (4,6)=

27
Bài giảng
Bài giảng ĐiệnĐIỆN
Tử Số TỬ SỐ
Chương 2: Đại số Boole và các
Học viện công nghệ BCVT

phương pháp biểu diễn hàm


Khoa Kỹ Thuật Điện Tử II

2.3.2 Rút gọn bằng phương pháp bìa Karnough (tt)


Ví dụ: Rút gọn

Y BA
DC 00 01 11 10 Gom 4 ô(3,7,15,11)= BA
00 1 Gom 4 ô(8,9,11,10)=
0 1 3 2
Gom 2 ô (4,12)=
01 1 1
4 5 7 6

11 1 1
12 13 15 14

10 1 19 1 11 1 10
8

28
Bài giảng
Bài giảng ĐiệnĐIỆN
Tử Số TỬ SỐ
Chương 2: Đại số Boole và các
Học viện công nghệ BCVT

phương pháp biểu diễn hàm


Khoa Kỹ Thuật Điện Tử II

2.3.3 Rút gọn hàm logic ràng buộc


►Số hạng ràng buộc là số hạng mà việc thêm/bớt không
ảnh hưởng đến giá trị của biểu thức.
►Hàm logic chứa các biến ràng buộc gọi là hàm ràng
buộc.
►Ví dụ

Dấu “x” để biểu thị giá trị hàm


của các tổ hợp biến ràng
buộc hay còn gọi là trường
hợp tùy chọn (“don’t care”).

29
Bài giảng
Bài giảng ĐiệnĐIỆN
Tử Số TỬ SỐ
Chương 2: Đại số Boole và các
Học viện công nghệ BCVT

phương pháp biểu diễn hàm


Khoa Kỹ Thuật Điện Tử II

2.3.3 Rút gọn hàm logic ràng buộc


►Rút gọn hàm F sau: Ký hiệu tùy chọn

►Bìa Karnough

►Biểu thức rút gọn

30
Bài giảng
Bài giảng ĐiệnĐIỆN
Tử Số TỬ SỐ
Chương 2: Đại số Boole và các
Học viện công nghệ BCVT

phương pháp biểu diễn hàm


Khoa Kỹ Thuật Điện Tử II

2.3.4 Rút gọn bằng phương pháp Quine Mc.Cluskey

Bước 1. Lập
bảng liệt kê
các hạng tích
dưới dạng nhị
phân theo
từng nhóm với
số bit 1 giống
nhau và xếp
chúng theo số
bit 1 tăng dần.

31
Bài giảng
Bài giảng ĐiệnĐIỆN
Tử Số TỬ SỐ
Chương 2: Đại số Boole và các
Học viện công nghệ BCVT

phương pháp biểu diễn hàm


Khoa Kỹ Thuật Điện Tử II

2.3.4 Rút gọn bằng phương pháp Quine Mc.Cluskey

Bước 2. Gộp 2
hạng tích của
mỗi cặp nhóm
chỉ khác nhau 1
bit để tạo các
nhóm mới.
Trong mỗi nhóm
mới, giữ lại các
biến giống nhau,
biến bỏ đi thay
bằng một dấu
ngang (-).
32
Bài giảng
Bài giảng ĐiệnĐIỆN
Tử Số TỬ SỐ
Chương 2: Đại số Boole và các
Học viện công nghệ BCVT

phương pháp biểu diễn hàm


Khoa Kỹ Thuật Điện Tử II

2.3.4 Rút gọn bằng phương pháp Quine Mc.Cluskey


Bước 3. Lặp lại cho đến khi trong các nhóm tạo thành
không còn khả năng gộp nữa.

Bước 4. thay
dấu gạch ngang
bằng các giá trị
0 và 1 sau đó
đánh dấu ký
hiệu “x” dưới vị
trí mà nó chứa
số hạng đó

33
Bài giảng
Bài giảng ĐiệnĐIỆN
Tử Số TỬ SỐ
Chương 2: Đại số Boole và các
Học viện công nghệ BCVT

phương pháp biểu diễn hàm


Khoa Kỹ Thuật Điện Tử II

2.3.4 Rút gọn bằng phương pháp Quine Mc.Cluskey

Bước 5. quan
tâm đến các cột
có một dấu x

34
Bài giảng
Bài giảng ĐiệnĐIỆN
Tử Số TỬ SỐ
Chương 2: Đại số Boole và các
Học viện công nghệ BCVT
Khoa Kỹ Thuật Điện Tử II
phương pháp biểu diễn hàm
TÓM TẮT
Các phương pháp biểu diễn hàm Boole:
- Phương pháp bảng trạng thái
- Phương pháp đại số
- Phương pháp bảng Karnaugh
Các phương pháp rút gọn hàm Boole:
- Phương pháp đại số
- Phương pháp bảng Karnaugh
- Phương pháp Quine Mc. Cluskey

35
Bài giảng
Bài giảng ĐiệnĐIỆN
Tử Số TỬ SỐ

You might also like