Grupa A Klasa .................... Liczba punktów ...... / 41 p.

Imię ..................................................................................

1 Uzupełnij opis wykresu. Wpisz podane wyrazy we właściwej formie. ( ... / 2 p.)
wyższa, niższa, zajęte, niezajęte, obfite, ustabilizowana, wymierająca, rozwijająca się
W tej populacji liczba osobników w okresie młodzieńczym jest
znacznie ………………. od liczby osobników w okresie starości.
Jest to przykład populacji ……………….………………. .

2 Zaznacz zdanie, w którym podano przykład populacji. ( ... / 1 p.)

A. Wszystkie rośliny i zwierzęta żyjące w Puszczy Białowieskiej.
B. Wszystkie dzięcioły trójpalczaste żyjące w Puszczy Białowieskiej.
C. Wszystkie zwierzęta żyjące w Puszczy Białowieskiej.
D. Wszystkie dzięcioły żyjące w Puszczy Białowieskiej.
3 Skreśl błędne informacje. ( ... / 4 p.)
A. Liczebność populacji jest stała / zmienna.
B. Imigracja to zmiana liczebności populacji poprzez przyłączanie się / odłączanie się organizmów.
C. Emigracja przyczynia się do zwiększenia / zmniejszenia się liczebności populacji.
D. Potomstwo wydane na świat ogranicza / zwiększa liczebność populacji.

4 Na terenie pewnego rezerwatu o powierzchni 40 ha żyją sarny: 5 samic, 4 samce oraz 11 młodych.
( ... / 1 p.)
Oblicz, jakie jest zagęszczenie saren w tym rezerwacie, i zapisz wynik.
5 Zaznacz punkty, w których jest mowa o populacji. ( ... / 1 p.)
A. Wszystkie lisy występujące na kuli ziemskiej.
B. Mikołajki nadmorskie rosnące na wydmach na terenie Wolińskiego Parku Narodowego.
C. Słonie afrykańskie żyjące w Parku Narodowym Serengeti.
D. Chabry bławatki.
6 Zaznacz właściwy opis populacji. ( ... / 1 p.)
A. Wszystkie organizmy występujące na danym terenie w tym samym czasie.
B. Organizmy tego samego gatunku występujące na Ziemi w całej jej historii.
C. Organizmy tego samego gatunku występujące na danym terenie w tym samym czasie.
D. Organizmy tego samego gatunku występujące na danym terenie w różnym czasie.
7 Zaznacz zdanie, które najlepiej charakteryzuje populację. ( ... / 1 p.)
A. Populacja to zespół osobników o tej samej budowie, fizjologii i pochodzeniu, zdolnych do posiadania
płodnego potomstwa.
B. Populacja to zespół osobników jednego gatunku zamieszkujących określony teren w tym samym czasie.
C. Populacja to zespół wszystkich organizmów zamieszkujących określony teren w tym samym czasie i
wzajemnie na siebie wpływających.
D. Populacja to zespół organizmów zamieszkujących określony typ środowiska.
8 Zaznacz czynnik, które wpływa na zwiększenie liczebności populacji. ( ... / 1 p.)
A. Obfitość pokarmu. C. Optymalna temperatura.
B. Działanie drapieżników. D. Wędrówki sezonowe.

Grupa A | strona
1 z 4
9 Dokończ zdanie. Wybierz odpowiedź spośród podanych.
( ... / 1 p.)
Populacja grabu, która składa się ze 133 osobników starych, 40 osobników w wieku rozrodczym i 15
osobników młodych, to populacja
A. zrównoważona. B. rozwijająca się. C. ustabilizowana. D. wymierająca.
10 Dokończ zdanie. Wybierz odpowiedź spośród podanych.
( ... / 1 p.)
W sposób skupiskowy nie są rozmieszczone
A. sarny. B. żubry. C. wilki. D. rysie.
11 Dokończ zdanie. Wybierz odpowiedź spośród podanych.
( ... / 1 p.)
Przybycie dwóch kosów z populacji puszczy wschodniej do populacji puszczy zachodniej to przykład
A. dodatniej zależności wewnątrzgatunkowej.
B. wędrówki sezonowej.
C. emigracji.
D. imigracji.
12 Zaznacz poprawne zakończenie zdania.|
( ... / 1 p.)
Żółwie błotne występujące w Sobiborskim Parku Krajobrazowym i żółwie błotne występujące w Poleskim
Parku Narodowym należą do
A. tego samego gatunku i jednej populacji.
B. tego samego gatunku i dwóch różnych populacji.
C. różnych gatunków i jednej populacji. 
D. różnych gatunków i dwóch różnych populacji.
13 Na podstawie wykresu przedstawiającego strukturę wiekową populacji 1–3 określ ich typ. Uzupełnij ( ... / 1 p.)
zdania. Wybierz odpowiedzi spośród podanych.

Populacja 1 jest populacją ......

A.ustabilizowaną

Populacja 2 jest populacją ......

B. wymierającą

Populacja 3 jest populacją ...... C. rozwijającą się

14 Na przykładzie drapieżnika żyjącego w stadzie zapisz jedną zaletę i jedną wadę rozmieszczenia ( ... / 2 p.)
skupiskowego.

Zaleta: 

Wada: 
15 Podczas wycieczki nad jezioro uczniowie naliczyli w sumie 98 osobników kaczki krzyżówki i łabędzia ( ... / 1 p.)
niemego. Zapisali ten wynik jako liczebność populacji ptaków tego jeziora.

Jaki błąd popełnili uczniowie w obliczaniu liczebności populacji?

16 Zaznacz dwa czynniki, które zwiększają liczebność populacji. ( ... / 2 p.)
A. Emigracje. B. Rozrodczość. C. Śmiertelność. D. Imigracje. E. Wędrówki sezonowe.
17 Uzupełnij zdanie. Rozpoznaj na podstawie opisu typ rozmieszczenia organizmów oraz podaj ( ... / 2 p.)
oznaczenie ilustracji, która go przedstawia.
Osobniki żyjące pojedynczo lub po kilka w różnych odległościach od siebie to przykład rozmieszczenia,
które można obserwować w przyrodzie najrzadziej. Takie rozmieszczenie może świadczyć o dużej
zasobności środowiska.

Jest to rozmieszczenie ………………, widoczne na ilustracji ……………….

Grupa A | strona
2 z 4
18 Wykonaj polecenia. ( ... / 2 p.)

Liczba samców łosi w Biebrzańskim Liczba samic łosi w Biebrzańskim

Okres
Parku Narodowym Parku Narodowym
Młodociany 27 17
Rozrodczy 21 15
Starości 16 8
A. Wykonaj wykres słupkowy przedstawiający strukturę wiekową populacji łosia w Biebrzańskim Parku
Narodowym.
B. Oceń na podstawie tabeli i wykresu, czy populacja łosia jest populacją rozwijającą się, ustabilizowaną
czy wymierającą.

19 Podaj nazwy sposobów regulowania przez populację swojej liczebności i struktury. ( ... / 2 p.)
A. Przemieszczanie się osobników poza obszar zajmowany przez populację.
B. Oparta na dominacji struktura grupy osobników, zmierzająca do zapewnienia osobnikom dominującym
łatwiejszego dostępu do zasobów.

20 Podaj dwie korzyści wynikające ze skupiskowego rozmieszczenia organizmów. ( ... / 2 p.)

21 Zapoznaj się z danymi, a następnie wykonaj polecenia. ( ... / 2 p.)

Na wykresie przedstawiono badania statystyczne przeprowadzone na pewnej populacji zwierząt. Ustalono, że
populacja składa się z następującej liczby osobników w poszczególnych okresach rozwoju: okres młodociany
– 2500, okres rozrodczy – 1500, okres starości – 500.
a. Na podstawie informacji wykonaj wykres słupkowy obrazujący liczbę osobników w
poszczególnych okresach rozwoju tej populacji. 
b. Napisz, czy jest to populacja rozwijająca się, ustabilizowana czy wymierająca.

22 ( ... / 2 p.)
Liczebność populacji sosny w nowo posadzonym młodniku o powierzchni 200 m2 wynosi 200 sztuk.

Wykonaj polecenia.
A. Oblicz, jakie było zagęszczenie populacji sosny w tym młodniku.
B. Oblicz zagęszczenie populacji sosny po pięciu latach, kiedy jej liczebność zmniejszyła się do 50 sztuk.

23 Rozpoznaj i napisz, jaki typ populacji obrazuje poniższa piramida wieku. ( ... / 1 p.)

24 Przeanalizuj dane dotyczące pewnej populacji. Następnie na ich podstawie narysuj piramidę wieku i ( ... / 2 p.)
określ typ tej populacji.

Młodzieńczy Rozrodczy Starości

2500 1500 500

Grupa A | strona
3 z 4
25 Zaznacz P, jeśli informacja dotyczy populacji, lub G, jeśli dotyczy gatunku. ( ... / 4 p.)

Dzięcioł duży zamieszkuje lasy całej Europy, północnej i środkowej Azji

1. P G
oraz północnej Afryki.
Żyjąca w Wolińskim Parku Narodowym mewa śmieszka to jeden z
2. P G
ptaków morskich najczęściej spotykanych na tym obszarze.
3. W Tatrzańskim Parku Narodowym występuje modrzew europejski. P G
Sosna zwyczajna występuje pospolicie w północnej i środkowej Europie
4. P G
oraz we wschodniej Syberii.

Grupa A | strona
4 z 4
Grupa B Klasa .................... Liczba punktów ...... / 41 p.
Imię ..................................................................................

1 Uzupełnij opis wykresu. Wpisz podane wyrazy we właściwej formie. ( ... / 2 p.)
wyższa, niższa, zajęte, niezajęte, obfite, ustabilizowana, wymierająca, rozwijająca się
W tej populacji liczba osobników w okresie młodzieńczym jest
znacznie ………………. od liczby osobników w okresie starości.
Jest to przykład populacji ……………….………………. .

2 Zaznacz zdanie, w którym podano przykład populacji. ( ... / 1 p.)

A. Wszystkie rośliny i zwierzęta żyjące w Puszczy Białowieskiej.
B. Wszystkie sowy uszate żyjące w Puszczy Białowieskiej.
C. Wszystkie zwierzęta żyjące w Puszczy Białowieskiej.
D. Wszystkie sowy żyjące w Puszczy Białowieskiej.
3 Skreśl błędne informacje. ( ... / 4 p.)
A. Imigracja to zmiana liczebności populacji poprzez przyłączanie się / odłączanie się organizmów.
B. Liczebność populacji jest stała / zmienna.
C. Potomstwo wydane na świat ogranicza / zwiększa liczebność populacji.
D. Emigracja przyczynia się do zwiększenia / zmniejszenia się liczebności populacji.

4 Na terenie pewnego rezerwatu o powierzchni 30 ha żyją sarny: 10 samic, 9 samce oraz 11 młodych.
( ... / 1 p.)
Oblicz, jakie jest zagęszczenie saren w tym rezerwacie, i zapisz wynik.
5 Zaznacz punkty, w których jest mowa o populacji. ( ... / 1 p.)
A. Mikołajki nadmorskie rosnące na wydmach na terenie Wolińskiego Parku Narodowego.
B. Wszystkie lisy występujące na kuli ziemskiej.
C. Chabry bławatki.
D. Słonie afrykańskie żyjące w Parku Narodowym Serengeti.
6 Zaznacz właściwy opis populacji. ( ... / 1 p.)
A. Organizmy tego samego gatunku występujące na danym terenie w tym samym czasie.
B. Wszystkie organizmy występujące na danym terenie w tym samym czasie.
C. Organizmy tego samego gatunku występujące na Ziemi w całej jej historii.
D. Organizmy tego samego gatunku występujące na danym terenie w różnym czasie.
7 Zaznacz zdanie, które najlepiej charakteryzuje populację. ( ... / 1 p.)
A. Populacja to zespół organizmów zamieszkujących określony typ środowiska.
B. Populacja to zespół wszystkich organizmów zamieszkujących określony teren w tym samym czasie i
wzajemnie na siebie wpływających.
C. Populacja to zespół osobników jednego gatunku zamieszkujących określony teren w tym samym czasie.
D. Populacja to zespół osobników o tej samej budowie, fizjologii i pochodzeniu, zdolnych do posiadania
płodnego potomstwa.
8 Zaznacz czynnik, które wpływa na zwiększenie liczebności populacji. ( ... / 1 p.)
A. Obfitość pokarmu. C. Powódź.
B. Działanie drapieżników. D. Wędrówki sezonowe.
9 Dokończ zdanie. Wybierz odpowiedź spośród podanych.
( ... / 1 p.)
Populacja grabu, która składa się ze 133 osobników starych, 40 osobników w wieku rozrodczym i 15
osobników młodych, to populacja
A. wymierająca. B. zrównoważona. C. rozwijająca się. D. ustabilizowana.

Grupa B | strona
1 z 4
10 Dokończ zdanie. Wybierz odpowiedź spośród podanych.
( ... / 1 p.)
W sposób skupiskowy nie są rozmieszczone
A. sarny. B. rysie. C. wilki. D. żubry.
11 Dokończ zdanie. Wybierz odpowiedź spośród podanych.
( ... / 1 p.)
Przybycie dwóch kosów z populacji puszczy wschodniej do populacji puszczy zachodniej to przykład
A. dodatniej zależności wewnątrzgatunkowej.
B. imigracji.
C. wędrówki sezonowej.
D. emigracji.
12 Zaznacz poprawne zakończenie zdania.|
( ... / 1 p.)
Żubry występujące w Puszczy Białowieskiej i żubry występujące w Puszczy Boreckiej należą do
A. tego samego gatunku i dwóch różnych populacji.
B. różnych gatunków i jednej populacji.
C. różnych gatunków i dwóch różnych populacji.
D. tego samego gatunku i jednej populacji.
13 Na podstawie wykresu przedstawiającego strukturę wiekową populacji 1–3 określ ich typ. Uzupełnij ( ... / 1 p.)
zdania. Wybierz odpowiedzi spośród podanych.

Populacja 1 jest populacją ......

A. rozwijającą się

Populacja 2 jest populacją ......

B. ustabilizowaną

Populacja 3 jest populacją ...... C. wymierającą

14 Na przykładzie roślinożercy żyjącego w stadzie zapisz jedną zaletę i jedną wadę rozmieszczenia ( ... / 2 p.)
skupiskowego.

Zaleta: 

Wada: 
15 Podczas wycieczki do lasu uczniowie naliczyli w sumie 48 osobników dębu szypułkowego i grabu ( ... / 1 p.)
pospolitego. Zapisali ten wynik jako liczebność populacji drzew tego lasu.

Jaki błąd popełnili uczniowie w obliczaniu liczebności populacji?

16 Zaznacz dwa czynniki, które zmniejszają liczebność populacji. ( ... / 2 p.)
A. Emigracje. B. Rozrodczość. C. Śmiertelność. D. Imigracje. E. Wędrówki sezonowe.
17 Uzupełnij zdanie. Rozpoznaj na podstawie opisu typ rozmieszczenia organizmów oraz podaj ( ... / 2 p.)
oznaczenie ilustracji, która go przedstawia.
Ten typ rozmieszczenia można zaobserwować u gatunków drapieżnych zajmujących terytoria łowieckie.
Zwierzęta dokładnie wyznaczają ich granice i pilnują, by nie znalazły się na nich inne osobniki tego samego
gatunku.

Jest to rozmieszczenie ………………, widoczne na ilustracji ……………….

Grupa B | strona
2 z 4
18 Wykonaj polecenia. ( ... / 2 p.)

Liczba samców łosi w Biebrzańskim Liczba samic łosi w Biebrzańskim

Okres
Parku Narodowym Parku Narodowym
Młodociany 9 7
Rozrodczy 21 15
Starości 16 8
A. Wykonaj wykres słupkowy przedstawiający strukturę wiekową populacji łosia w Biebrzańskim Parku
Narodowym.
B. Oceń na podstawie tabeli i wykresu, czy populacja łosia jest populacją rozwijającą się, ustabilizowaną
czy wymierającą.

19 Podaj nazwy sposobów regulowania przez populację swojej liczebności i struktury. ( ... / 2 p.)
A. Oparta na dominacji struktura grupy osobników, zmierzająca do zapewnienia osobnikom dominującym
łatwiejszego dostępu do zasobów.
B. Przemieszczanie się osobników poza obszar zajmowany przez populację.

20 Podaj dwie wady wynikające ze skupiskowego rozmieszczenia organizmów. ( ... / 2 p.)

21 Zapoznaj się z danymi, a następnie wykonaj polecenia. ( ... / 2 p.)

Na wykresie przedstawiono badania statystyczne przeprowadzone na pewnej populacji zwierząt. Ustalono, że
populacja składa się z następującej liczby osobników w poszczególnych okresach rozwoju: okres młodociany
– 2000, okres rozrodczy – 2000, okres starości – 700.
a. Na podstawie informacji wykonaj wykres słupkowy obrazujący liczbę osobników w
poszczególnych okresach rozwoju tej populacji. 
b. Napisz, czy jest to populacja rozwijająca się, ustabilizowana czy wymierająca.

22 ( ... / 2 p.)
Liczebność populacji sosny w nowo posadzonym młodniku o powierzchni 200 m2 wynosi 400 sztuk.

Wykonaj polecenia.
A. Oblicz, jakie było zagęszczenie populacji sosny w tym młodniku.
B. Oblicz zagęszczenie populacji sosny po pięciu latach, kiedy jej liczebność zmniejszyła się do 100
sztuk.

23 Rozpoznaj i napisz, jaki typ populacji obrazuje poniższa piramida wieku. ( ... / 1 p.)

24 Przeanalizuj dane dotyczące pewnej populacji. Następnie na ich podstawie narysuj piramidę wieku i ( ... / 2 p.)
określ typ tej populacji.

Młodzieńczy Rozrodczy Starości

900 2000 1500

Grupa B | strona
3 z 4
25 Zaznacz P, jeśli informacja dotyczy populacji, lub G, jeśli dotyczy gatunku. ( ... / 4 p.)

1. W Tatrzańskim Parku Narodowym występuje modrzew europejski. P G

Żyjąca w Wolińskim Parku Narodowym mewa śmieszka to jeden z
2. P G
ptaków morskich najczęściej spotykanych na tym obszarze.
Sosna zwyczajna występuje pospolicie w północnej i środkowej Europie
3. P G
oraz we wschodniej Syberii.
Dzięcioł duży zamieszkuje lasy całej Europy, północnej i środkowej Azji
4. P G
oraz północnej Afryki.

Grupa B | strona
4 z 4