Phân tích bài thơ Đoàn thuyền đánh cá- Huy Cận

Sóng gợn tràng giang buồn điệp điệp

Con thuyền xuôi mái nước song song

Thuyền về nước lại sầu trăm ngả

Củi một cành khô lạc mấy dòng

Nếu như trong tác phẩm “Tràng Giang” ta bắt gặp ở Huy Cận một nỗi sầu

xuyên suốt dằng dặc triền miên đến nao lòng người thì ta lại gặp ở tác phẩm “Đoàn

thuyền đánh cá” một hình ảnh hoàn toàn khác, hình ảnh một cuộc sống mới. Qua việc

miêu tả cảnh đánh cá đêm của một đàn thuyền trên biển tác giả đã ca ngợi không khí

lao động mới khẩn truơng, hiên ngang tràn đầy niềm lạc quan yêu đời của những con

người làm chủ công việc, làm chủ biển cả bao la hùng vĩ

Mặt trời xuống biển như hòn lửa

Sóng đã cài them đêm sập cửa

Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi

Câu hát căng buồm với gió khơi

 Một ngày đã kết thúc,thiên nhiên đang dọn dẹp chuẩn bị nghỉ ngơi, nhịp độ thật

khẩn truơng. Ở chân trời phía Tây kia mặt trời như một hòn lủa đỏ rực đang lặn xuống

biển,những con sóng gợn những nét ngang luân chuyển như cài then,bức màn ban

đêm bị kéo sập xuống nhanh gọn và dứt khoát. Đúng lúc con người và thiên nhiên

nghỉ ngơi ấy “đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi” bừng bừng khí thế.Trong màn đêm

rộng lớn, mênh mang “câu hát căng buồm cùng gió khơi” vút lên, bừng sáng, thêng

thang, âm vang, náo nức, tựa như hoà cùng gió đại dương,câu hát thổi căng cánh

buồm băng băng lao về phía trước

Giữa mây cao với biển bằng, giữa gió với trăng,giữa đại dượng mênh mông

cảnh lao đông trên biển được miêu tả thật sinh đông, đầy chất thơ. Đó là những động

từ mạnh mẽ “lái gió, luớt, dàn đan, quẫy, lùa, kéo xoăn tay..”, những màu sắc rực rỡ

mà vô cùng hài hoà “đêm ngày dệt biển muôn luồng sáng,, lấp lánh đuốc đen hồng,

trăng vàng choé, vẩy bạc, đuôi vàng, nắng hồng”, những nét thiên nhiên đầy thơ mộng

mà hùng vĩ “mây cao biển bằng, đêm thở, sao lùa nước Hạ Long, dặm xa, bụng biển,

trăng cao…” Vẻ đẹp của thiên nhiên hoà hợp với con người lao động tạo thành một

bức tranh thật hùng vĩ tráng lệ mà không kém phần nên thơ đầy sức sống. Ta như thấy

cả màn đêm huyền ảo, thấy ánh trăng long lanh dát bạc, cá quẫy đuôi sóng sánh ánh

trăng vàng,thấy nhứng đợt sóng nối tiếp nhau vỗ vào mạn thuyền những bài ca du

duơng. Trên mặt biển bài ca gọi cá của dân chài vẫn tiếp tục ngân vang, rộn rã, thiết

tha:
 Ta hát bài ca gọi cá vào

Gõ thuyền đã có nhịp trăng cao

Biển cho ta cá như lòng mẹ

Nuôi lớn đời ta tự buổi nào

Thiên nhiên lúc này hòa cùng một nhịp đập với con người, như người bạn thân

thiết của con người, như người mẹ mà con người thân thuộc từ tấm bé.Vẻ đẹp của

biển cả bao la hùng vĩ đã làm cho con người thêm sức mạnh, giảm bớt những nhọc

nhằn vất vả trong cuộc đời lao động, làm cho con người thêm lạc quan chinh phục

thiên nhiên và làm chủ cuộc sống của mình.

Sao mờ, kéo lưới kịp trời sáng

Ta kéo xoăn tay chum cá nặng

Vảy bac đuôi vàng loé rạng đông

Lưới xếp buồm lên đón nắng hồng

Vậy là một đêm đã trôi qua, ngày đang tới gần, nhịp độ công việc lại càng khẩn

trương, những người dân chài lực lưỡng đang nhanh chóng hoàn thành công việc “Ta

kéo xoăn tay chùm cá nặng”,người đọc tưởng như thấy hình ảnh người dân chài hiện

lên mạnh mẽ với những bắp thịt cuồn cuộn hăng say làm việc, kéo lên những “chùm

cá nặng”. Đây là một hình ảnh ẩn dụ đầy sáng tạo ca ngợi vẻ đẹp của người lao động.

Và một đêm dài lao động miệt mài, hăng say đã có thành quả, những khoang thuyền

ăm ắp cá,vẩy bạc, đuôi vàng lấp lánh trong ánh rạng đông thật rực rỡ.
 Câu hát căng buồm với gió khơi

Đoàn thuyên chạy đua cùng mặt trời

Mặt trời đội biển nhô màu mới

Mắt cá huy hoàng muôn dặm khơi

Khổ thơ cuối tả đoàn thuyên đánh cá đang trở về bến.Tiếng hát vút lên đưa

đoàn thuyền ra khơi đánh cá, tiếng hát rộn rã suốt cuộc hành trình, tiếng hát của lòng

lạc quan, của tình yêu thiên nhiên, đất nước, của tình yêu cuộc sống, tiếng hát của

niềm tin,tiếng hát mừng vui thắng lợi nay lại vang lên hào sảng, mạnh mẽ cùng với

nắng sớm, với gió biển đưa đoàn thuyền trở về. Đoàn thuyền lao vun vút trên mặt biển

như chạy đua cùng mặt trời, cùng thời gian. Và khi “mặt trời đội biển nhô màu mới”

thì đoàn thuyền đánh cá cũng đã về tới đích, “mắt cá huy hoàng muôn dặm khơi”.

Giữa ánh rạng đông rực rỡ muôn triệu mắt cá cũng như những mặt trời nhỏ toả sáng

huy hoàng muôn dặm khơi. Đó là mặt trời của thành quả lao động chân chính của

những con người lao động lạc quan không biết mệt mỏi.Bức tranh thơ rực rỡ màu sắc,

âm vang âm thanh, tràn trề nhựa sống của những con người lao động làm chủ công

việc, làm chủ biển cả rộng lớn, mênh mông thật đẹp để lại cho mỗi con người đã từng

đọc tác phẩm này một ấn tượng khó phai nhoà.

Với âm hưởng khoẻ khoắn, hào hùng, lạc quan, với những sáng tạo trong việc

xây dựng hình ảnh bằng liên tưởng,tượng phong phú, độc đáo bài thơ đúng là một

“khúc tráng ca”. “Khúc tráng ca” ca ngợi không khí lao động mới,khẩn trương, hiên
ngang, tràn đầy niềm lạc quan, “khúc tráng ca” ca ngợi những con người lao động

mới, những con người làm chủ công việc, làm chủ cuộc sống của chính mình, làm chủ

cả biển cả bao la hùng vĩ.