t e c hnologie
Zasady wyznaczania wspóîczynników przenikania ciepîa
dla dachów i stropodachów z przykîadami
Dachy niezaleĝnie od rodzaju (pîaskie lub strome) sÇ jednym z istotnych elementów budynku wpîywajÇcych
na wielkoĂÉ straty ciepîa przez przenikanie.
W zaleĝnoĂci od stosunku powierzchni dachów do îÇcznej
powierzchni przegród zewnÙtrznych ograniczajÇcych ku-
baturÙ ogrzewanÇ budynku mogÇ one stanowiÉ od 15 do
30% ogólnych strat ciepîa.
Wymagania dotyczÇce izolacyjnoĂci cieplnej dachów, wyraĝo-
nej wspóîczynnikiem przenikania ciepîa U, na przestrzeni ostat-
nich kilkudziesiÙciu lat ulegaîy stopniowym zaostrzeniom.
Wedîug norm obowiÇzujÇcych od lat 60. XX w. do roku
1982 wartoĂÉ maksymalna wspóîczynnika przenikania ciepîa
U (dawniej k) dla dachów wynosiîa 0,70 W/(m2K), póěniej
ulegaîa stopniowemu zmniejszeniu (w latach 1982–1991
– 0,45 W/m2K; 1991–2008 – 0,30 W/m2K), by obecnie, zgod-
nie z rozporzÇdzeniem ministra [8], uksztaîtowaÉ siÙ na pozio-
mie Umax = 0,25 W/m2K niezaleĝnie od przeznaczenia obiektu.
Ogólne zasady wyznaczania wspóîczynników
przenikania ciepîa U
Obliczenia izolacyjnoĂci termicznej dachów naleĝy prowadziÉ
zgodnie z normÇ PN-EN ISO 6946:2008 [4], zgodnie z któ-
rÇ wspóîczynnik przenikania ciepîa przegrody U [W/m2K)]
(nieuwzglÙdniajÇcy liniowych mostków cieplnych spowodo-
wanych nieciÇgîoĂciami lub pocienieniem warstwy izolacji
cieplnej oraz wystÙpujÇcymi w obszarach wÙzîów konstruk-
cyjnych) przy zaîoĝeniu jednowymiarowego ustalonego przy-
pîywu ciepîa wyznaczaÉ naleĝy z poniĝszej zaleĝnoĂci:
d U max
1
U ųU” – poprawka okreĂlona wedîug zasad podanych
RT
gdzie RT jest caîkowitym oporem cieplnym przegrody
[(m2K)/W].
W uzasadnionych przypadkach wartoĂÉ wspóîczynnika
przenikania ciepîa U naleĝy skorygowaÉ, wprowadzajÇc po-
prawki z uwagi na:
Ŷ pustki powietrzne w warstwie izolacyjnej,
Ŷ îÇczniki mechaniczne przechodzÇce przez warstwÙ izola-
cyjnÇ,
Ŷ opady na dach o odwróconym ukîadzie warstw.
Skorygowany wspóîczynnik przenikania ciepîa Uc uzyskuje
siÙ przez dodanie do wspóîczynnika przenikania U czîonu
korekcyjnego ųU
Uc = U + ųU ů Umax
gdzie:
U – wspóîczynnik przenikania ciepîa [W/(m2K],
ųU – czîon korekcyjny:
INŻYNIER BUDOWNICTWA
44
ųU = ųUg + ųUf +ųUr
gdzie:
ųUg – poprawka z uwagi na pustki powietrzne w warstwie
izolacji [W/(m2K)],
ųUf – poprawka z uwagi na îÇczniki mechaniczne
[W/(m2K)],
ųUr – poprawka na stropodachy odwrócone [W/(m2K)].
Poprawka ze wzglÙdu na pustki powietrzne ųUg
Poprawki z uwagi na pustki powietrzne ųUg stosuje siÙ
w odniesieniu do rzeczywistych przestrzeni powietrznych
w izolacji lub miÙdzy izolacjÇ i przylegajÇcÇ konstrukcjÇ
przyjmujÇcych formÙ:
Ŷ szczelin miÙdzy arkuszami izolacyjnymi, pîytami lub matami,
Ŷ szczelin miÙdzy izolacjÇ i elementami konstrukcyjnymi
w kierunku przepîywu strumienia ciepîa,
Ŷ wnÙki w izolacji lub miÙdzy izolacjÇ i konstrukcjÇ prosto-
padle do kierunku strumienia ciepîa.
PoprawkÙ ųUg naleĝy wyznaczaÉ z poniĝszej zaleĝnoĂci:
§R ·
ǻU ' ' ¨¨ 1 ¸¸
2
© RT ¹
ǻU g
gdzie:
R1 – opór cieplny warstwy zawierajÇcej nieszczelnoĂci
[(m2K)/W],
RT – caîkowity opór cieplny przegrody [(m2K)/W],
w tabl. 1.
Tabl. 1 | Poprawka ∆U” ze względu na pustki powietrzne
Poziom Opis ųU’’ [W/m2K]
Brak pustek powietrznych w obrÙbie izolacji
lub gdy wystÙpujÇ tylko mniejsze pustki po-
0
wietrzne, które nie majÇ istotnego znaczenia
0,00
na wspóîczynnik przenikania ciepîa
Pustki powietrzne przechodzÇce od ciepîej do
1
zimnej strony izolacji, ale niepowodujÇce cyr-
0,01
kulacji powietrza miÙdzy ciepîÇ i zimnÇ stronÇ
izolacji
Pustki powietrzne przechodzÇce od ciepîej do
zimnej strony izolacji, îÇcznie z wnÙkami po-
2 0,04
wodujÇcymi swobodnÇ cyrkulacjÙ powietrza
miÙdzy ciepîÇ i zimnÇ stronÇ izolacji
Przykîady rozwiÇzað materiaîowo-konstrukcyjnych prze-
gród odpowiadajÇcych poziomom wymienionym w tabl. 1
podane sÇ w zaîÇczniku D do normy [4].

Poprawka ze wzglÙdu na îÇczniki mechaniczne
PoprawkÙ z uwagi na îÇczniki mechaniczne przenikajÇce
przez warstwÙ izolacyjnÇ ųUf naleĝy wyznaczaÉ z zaleĝnoĂci:
ųUf = nfF
gdzie:
nf – liczba îÇczników na metr kwadratowy,
F – punktowy mostek cieplny spowodowany jednym îÇczni-
kiem wyznaczonym wedîug normy PE-EN ISO 10211 [5].
W przypadku gdy nieprowadzone sÇ dokîadne obliczenia,
wpîyw îÇczników mechanicznych moĝna uwzglÙdniÉ, sto-
sujÇc procedurÙ przybliĝonÇ wedîug zaleĝnoĂci:
Ȝ f Af nf § R1 ·
¨ ¸
d 0 ¨© RT, h ¸¹
ǻUf Į
gdzie: D – wspóîczynnik zaleĝny od rodzaju îÇcznika:
D = 0,8, jeĝeli îÇcznik caîkowicie przebija warstwÙ izolacji,
d1
Į 0 ,8 w przypadku îÇcznika wpuszczanego;
d0
Of – wspóîczynnik przewodzenia ciepîa îÇcznika [W/(mK)],
nf – liczba îÇczników na metr kwadratowy [szt./m2],
Af – pole przekroju poprzecznego jednego îÇcznika [m2],
d0 – gruboĂÉ warstwy izolacji zawierajÇcej îÇcznik [m],
d1 – dîugoĂÉ îÇcznika, który przebija warstwÙ izolacyjnÇ [m],
R1 – opór cieplny warstwy izolacji przebijanej przez îÇcznik
[(m2K)/W],
RT, h – caîkowity opór cieplny komponentu [(m2K)/W].
Uwaga:
Ŷ Poprawki ųUf nie wprowadza siÙ, jeĂli kotwie przechodzÇ
przez pustÇ wnÙkÙ i wspóîczynnik przewodzenia ciepîa
îÇcznika Of jest mniejszy od 1,0 W/(mK).
Ŷ Wymieniona zaleĝnoĂÉ nie ma zastosowania, jeĂli oba
koðce îÇcznika stykajÇ siÙ z blachami metalowymi.
Poprawka ze wzglÙdu na opady na dach o odwróco-
nym ukîadzie warstw
PoprawkÙ z uwagi na opady na dach o odwróconym
ukîadzie warstw, uwzglÙdniajÇcÇ dodatkowe straty ciepîa
spowodowane wodÇ deszczowÇ wpîywajÇcÇ przez zîÇ-
cza w izolacji termicznej i dochodzÇcÇ do membrany wo-
dochronnej, naleĝy stosowaÉ w obiektach ogrzewanych.
Wyznacza siÙ jÇ nastÙpujÇco:
§ R ·
pfx¨ 1 ¸
¨ R ¸
ǻUr
© T ¹ [mm/dzieð]
gdzie:
p – Ărednia wartoĂÉ opadów atmosferycznych podczas se-
zonu ogrzewczego dla lokalizacji obiektu [mm/dzieð],
f – czynnik deszczowy podajÇcy frakcjÙ p dochodzÇcÇ do
membrany wodochronnej,
t e c hnologie
x – czynnik zwiÙkszenia strat ciepîa spowodowanych wodÇ desz-
czowÇ wpîywajÇcÇ na membranÙ [(Wxdzieð)/(m2xKxmm)],
R1 – opór cieplny warstwy izolacji powyĝej membrany
wodochronnej [(m2K)/W],
RT – caîkowity opór cieplny przegrody [(m2K)/W].
Dla pojedynczej warstwy izolacji cieplnej powyĝej membra-
ny wodochronnej, z poîÇczeniami na styk oraz otwartym
pokryciem, np. ĝwir, gleba, wartoĂÉ iloczynu fx moĝna przyj-
mowaÉ równÇ 0,04. W innych przypadkach, gdy inÞltracja
wody opadowej przez warstwÙ izolacji cieplnej jest mniejsza
(poîÇczenia arkuszy na zakîad lub na wpust i pióro), war-
toĂci (fx) mogÇ przyjmowaÉ wielkoĂci, lecz muszÇ byÉ one
udokumentowane na drodze badawczej.
Zasady wyznaczania caîkowitego oporu cieplnego RT
Sposób wyznaczania caîkowitego oporu cieplnego prze-
grody RT jest odmienny dla przegród zîoĝonych z warstw
termicznie jednorodnych oraz dla przegród zîoĝonych
z warstw termicznie niejednorodnych.
Caîkowity opór cieplny przegród zîoĝonych z warstw
jednorodnych termicznie
Caîkowity opór cieplny RT przegród zîoĝonych z warstw jed-
norodnych
RT = Rsi + R1 + R2 +...+ Rn + Rse
gdzie:
Rsi, Rse – opory przejmowania ciepîa odpowiednio na wewnÙtrz-
nej i zewnÙtrznej powierzchni przegrody [(m2K)/W],
R1...Rn – opory cieplne warstw przegrody o numerach
1...n [(m2K)/W].
Opory przejmowania ciepîa
Opory przejmowania ciepîa, na które skîadajÇ siÙ opory
przejmowania ciepîa przez konwekcjÙ i promieniowanie, dla
warunków przeciÙtnych, tj. przy emisyjnoĂci H = 0,9 i prÙd-
koĂci wiatru Q = 4 [m/s], moĝna przyjmowaÉ z tabl. 2.
Tabl. 2 | Opory przejmowania ciepła Rsi i Rse dla warunków
przeciętnych ([4], tabl. 1)
Kierunek strumienia cieplnego
w górÙ poziomy w dóî
Rsi 0,10 0,13 0,17
Rse 0,04 0,04 0,04
Opory cieplne warstw jednorodnych
Opory cieplne poszczególnych warstw jednorodnych mate-
riaîowo, z wyjÇtkiem warstw powietrza, naleĝy wyznaczaÉ
z zaleĝnoĂci:
O
d
R [(m2 K )/ W ]
gdzie:
d – gruboĂÉ warstwy [m],
O– wspóîczynnik przewodzenia ciepîa [W/(m K)].
wrzesień 11 [87]
45
 t e c hnologie

Obliczeniowe wartoĂci wspóîczynników przewodzenia cie- R'T  R'T'

pîa O typowych materiaîów moĝna przyjmowaÉ wedîug nor-
RT
2
my PN-EN 12524:2003 [6], danych z literatury (np. [1, 2]), gdzie:
zaîÇcznika NC do normy PN-EN ISO 6946:1999 [3], aprobat RTc – kres górny caîkowitego oporu cieplnego (m2K)/W,
technicznych, wzglÙdnie na podstawie wyników badað. RTs – kres dolny caîkowitego oporu cieplnego (m2K)/W.
Przeprowadzenie obliczeð naleĝy poprzedziÉ dokonaniem
Opory cieplne warstw powietrza podziaîu przegrody na wycinki zîoĝone z warstw jednorod-
JeĂli w przegrodzie wystÙpujÇ warstwy powietrza o grubo- nych oraz wyznaczenia wzglÙdnych pól powierzchni po-
Ăci w kierunku przepîywu ciepîa mniejszej niĝ 0,1 kaĝde- szczególnych wycinków
go z pozostaîych wymiarów, lecz nie wiÙkszej niĝ 0,3 m, Aa ...q
f a ...q
ograniczone wzajemnie równolegîymi powierzchniami pro- A
stopadîymi do kierunku przepîywu ciepîa o emisyjnoĂci nie gdzie:
mniejszej niĝ 0,8, zasady wyznaczania ich oporów cieplnych Aa…q – pole powierzchni wycinka prostopadîe do kierunku
sÇ zróĝnicowane w zaleĝnoĂci od sposobu jej wentylacji. przepîywu ciepîa,
Ze wzglÙdu na sposób wentylacji poziomych warstw powietrz- A – caîkowite pole powierzchni przegrody prostopadîe do
nych norma PN-EN ISO 6946:2008 [4] wprowadziîa pojÙcia: kierunku przepîywu ciepîa, przy czym:
Ŷ niewentylowanej warstwy powietrza, przez którÇ rozu-
mieÉ naleĝy warstwÙ powietrza bez izolacji cieplnej miÙ- fa+ fb + ...+ fq = 1
dzy niÇ a Ărodowiskiem zewnÙtrznym, z maîymi otworami
do Ărodowiska zewnÙtrznego nieprzewidzianymi do sta- Kres górny caîkowitego oporu cieplnego RTc
îego przepîywu powietrza przez warstwÙ, jeĂli ich pole Kres górny caîkowitego oporu cieplnego RTc okreĂla siÙ przy
powierzchni nie przekracza AQ d 500 mm2/m2; zaîoĝeniu jednowymiarowego przepîywu ciepîa prostopa-
Ŷ sîabo wentylowanej warstwy powietrza, w której jest dle do powierzchni komponentu (zgodnie z kierunkiem
moĝliwy ograniczony przepîyw powietrza przez otwo- przepîywu strumienia cieplnego):
ry o polu powierzchni przekroju zawartym w granicach
500 mm2/m2<AQ d 1500 mm2/m2;  b  ... 
1 fa f fq

Ŷ dobrze wentylowanej warstwy powietrza, w której

RT RTa RTb RTq
przepîyw powietrza zapewniajÇ otwory o powierzchni gdzie:
AQ> 1500 mm2/m2. RTa, RTb... RTq – caîkowite opory cieplne od Ărodowiska do
Opory cieplne niewentylowanych warstw powietrza, w za- Ărodowiska kaĝdego wycinka,
leĝnoĂci od ich gruboĂci [mm], moĝna przyjmowaÉ z tabl. 2 fa, fb... fq – wzglÙdne pola powierzchni poszczególnych
normy [4]. wycinków.
Opór cieplny warstw sîabo wentylowanych w przybliĝeniu
moĝna wyznaczaÉ z zaleĝnoĂci: Kres dolny caîkowitego oporu cieplnego RTs
1500  AQ A  500 Kres dolny caîkowitego oporu cieplnego RTs okreĂla siÙ przy
RT RT,u  Q RT,v zaîoĝeniu, ĝe wszystkie powierzchnie równolegîe do po-
1000 1000
gdzie: wierzchni komponentu sÇ izotermiczne:
RT,u – caîkowity opór cieplny z niewentylowanÇ warstwÇ
powietrza, RTs = Rsi + R1 + R2 +...+ Rj +...+ Rq + Rse
RT,v – caîkowity opór cieplny z dobrze wentylowanÇ warstwÇ
powietrza. gdzie Rj jest równowaĝnym oporem cieplnym kaĝdej war-
Gdy w przegrodzie wystÙpujÇ warstwy dobrze wentylo- stwy niejednorodnej cieplnie.
wane, w obliczeniach pomija siÙ ich opór oraz opór ciepl- Równowaĝny opór cieplny warstwy niejednorodnej Rj naleĝy
ny warstw znajdujÇcych siÙ pomiÙdzy niÇ a Ărodowiskiem wyznaczaÉ z zaleĝnoĂci:

 b  ... 
zewnÙtrznym, przyjmujÇc wartoĂÉ zewnÙtrznego oporu 1 fa f fq
przejmowania ciepîa równÇ oporowi przejmowania ciepîa Rj R aj R bj R qj
na wewnÙtrznej powierzchni przegrody Rse = Rsi.
Norma [4] dopuszcza równieĝ alternatywny sposób wyzna-
Przegrody zîoĝone z warstw niejednorodnych czania równowaĝnego oporu cieplnego warstwy niejedno-
Caîkowity opór cieplny RT przegród zîoĝonych z warstw rodnej:
dj
cieplnie jednorodnych i niejednorodnych równolegîych do Rj
powierzchni oblicza siÙ z zaleĝnoĂci: Ȝ' 'j

INŻYNIER BUDOWNICTWA

46

gdzie:
dj – gruboĂÉ warstwy niejednorodnej cieplnie,
Ojs – równowaĝny wspóîczynnik przewodzenia ciepîa war-
stwy niejednorodnej
Ojs = Oajfa + Objfb +...+ Oqjfq
Zasady wyznaczania wspóîczynników przenikania
ciepîa dla róĝnych rodzajów dachów
Stropodachy peîne
W przypadku wyznaczania wspóîczynników przenikania
ciepîa dla stropodachów pîaskich, w których pochylenie
poîaci dachowych nadawane jest warstwÇ konstrukcyjnÇ,
obliczenia naleĝy prowadziÉ wedîug podanych niĝej zasad.
W przypadku stropodachów pîaskich, w których warstwa
spadkowa wykonywana jest z materiaîu termoizolacyjne-
go, caîkowity opór cieplny przegrody siÙ zmienia, na jej po-
wierzchni zachodzi koniecznoĂÉ stosowania procedury okre-
Ălonej w zaîÇczniku C do normy PN-EN ISO 6946:2008 [4],
obejmujÇcej:
Ŷ obliczenie caîkowitego oporu cieplnego przegrody R0
z pominiÙciem warstwy o zmiennej gruboĂci,
Ŷ podzielenie przegrody na obszary geometrycznie spójne,
Ŷ wyznaczenie dla kaĝdego obszaru oporu cieplnego war-
stwy o zmiennej gruboĂci, przyjmujÇc do obliczeð jej naj-
wiÙkszÇ gruboĂÉ,
Ŷ wyznaczenie wspóîczynników przenikania ciepîa U dla
poszczególnych obszarów wedîug wzorów podanych
w zaîÇczniku C do normy [4],
Ŷ wyznaczenie caîkowitego wspóîczynnika przenikania cie-
pîa dla caîego dachu ze wzoru:
™ Ui Ai
U ny z weîny mineralnej twardej o gruboĂci w kalenicy 12 cm
™ Ai
Stropodachy wentylowane dwudzielne
Sposób wyznaczenia wspóîczynnika przenikania ciepîa stro-
podachów wentylowanych dwudzielnych uzaleĝniony jest od
rodzaju (niewentylowana, sîabo wentylowana i dobrze wen-
tylowana) i gruboĂci warstwy powietrznej. Podane wczeĂniej
zasady obliczania oporów cieplnych pustek powietrznych nie
dotyczÇ przypadku warstwy powietrznej o gruboĂci wiÙkszej
od 0,30 m, czyli zasadniczo nie dotyczÇ wiÙkszoĂci stropo-
dachów wentylowanych dwudzielnych. Jeĝeli gruboĂÉ pust-
ki powietrznej jest wiÙksza od 0,30 m, norma PN-EN ISO
6946:2008 [4] zaleca wyznaczanie strumienia cieplnego we-
dîug zasad okreĂlonych w normie PN-EN ISO 13379:2008 [7],
zamiast obliczania pojedynczych wspóîczynników przenika-
nia ciepîa przegród. Jednak przy zaîoĝeniu, ĝe wielkoĂÉ otwo-
rów wentylacyjnych stanowi 0,002 rzutu dachu, nie popeînia
siÙ wiÙkszego bîÙdu, prowadzÇc obliczenia traktujÇce pustkÙ
powietrznÇ stropodachu jako dobrze wentylowanÇ.
t e c hnologie
Dachy strome
W budynkach z dachami stromymi, w których podda-
sze jest uĝytkowane (ogrzewane), mamy do czynienia
z dwoma przegrodami ograniczajÇcymi kubaturÙ ogrze-
wanÇ, a mianowicie: z ocieplonÇ poîaciÇ dachowÇ oraz
stropem nad poddaszem niezaleĝnie od jego konstrukcji
(ocieplenie miÙdzy jÙtkami, suÞt podwieszony itp.). Obie
ww. przegrody sÇ termicznie niejednorodne, co wymaga
wyznaczenia kresu górnego i dolnego caîkowitego oporu
cieplnego oraz uwzglÙdnienia poprawek na nieszczelnoĂci
wystÙpujÇce w poîÇczeniu krokwi lub jÙtek z materiaîem
termoizolacyjnym.
ProwadzÇc obliczenia wspóîczynników przenikania cie-
pîa ocieplonych poîaci dachowych, dodatkowo trzeba
uwzglÙdniÉ fakt, ĝe w przegrodzie wystÙpuje wentylowana
pustka powietrzna, której poîoĝenie zaleĝy od przyjÙtego
rozwiÇzania – pustka nad foliÇ dachowÇ wysokoparoprze-
puszczalnÇ, pustka pomiÙdzy ociepleniem a foliÇ dacho-
wÇ niskoparoprzepuszczalnÇ lub deskowaniem pokrytym
papÇ.
W przypadku wyznaczania wspóîczynnika przenikania ciepîa
stropu nad poddaszem znajdujÇcÇ siÙ nad nim przestrzeð
moĝna traktowaÉ jako jednorodnÇ termicznie warstwÙ
o oporze cieplnym Ru, zaleĝnym od rozwiÇzania materiaîo-
wego pokrycia dachowego, którego wartoĂÉ naleĝy przyj-
mowaÉ z tabl. 3 normy PN-EN ISO 6946:2008 [4].
Przykîad obliczania wspóîczynników przenikania
ciepîa dla róĝnych rodzajów dachów
Stropodach peîny
Dach dwuspadowy o wymiarach 36,0 x 12,0 m.
Budowa przegrody: 2 x papa termozgrzewalna 0,7 cm; kli-
(spadek 2%); weîna mineralna twarda o gruboĂci 20 cm;
pîyta ĝelbetowa o gruboĂci 15 cm; tynk cementowo-wap-
niowy 1,5 cm.
Caîkowity opór cieplny dachu bez uwzglÙdnienia warstwy
spadkowej
0,10      0,04 5,047 (m2 K )/ W
0,015 0,15 0,20 0,007
R0
0,82 1,70 0,042 0,18
Dach podzielono na dwa obszary prostokÇtne o powierzch-
ni 36,0 x 6,0 m.
Opór cieplny warstwy spadkowej R2
d2 0,12
O 0,042
R2 2,857 [(m2 K )/ W ]
Wspóîczynnik przenikania ciepîa dla obszaru prostokÇtnego
(norma [4])
1 § R2 · § 2,857 ·
ln¨1  ¸ ln¨1 
R 2 ¨© R 0 ¸¹
1
2,857 © 5,047 ¹̧
U 0,157 [W/(m2 K )]
wrzesień 11 [87]
47
 t e c hnologie

Caîkowity wspóîczynnik przenikania ciepîa dla dachu Fpd. = 3,68x0,80 = 2,944 m2

0,157 [W/(m2 K )]  U max

2 x36,0 x6,0 x0,157
U 0,25 [W/(m2 K )] Ŷ stosunek powierzchni otworów do powierzchni przekroju
36,0 x12,0

Stropodach wentylowany dwudzielny Fotw./Fpd. = 5000/2,944 = 1698 mm2/m2> 1500 mm2/m2

Budowa przegrody: 3 x papa na lepiku 7,5 mm; zatarcie
zaprawÇ cementowÇ 1,5 cm; pîyty korytkowe zamkniÙte;
pustka wentylowana o Ărednicy wysokoĂci 0,35 m; weîna
mineralna w pîytach o U = 120 kg/m3 20 cm; strop kanaîo-
wy 24 cm.
Przegroda zîoĝona z warstw jednorodnych termicznie
z pustkÇ powietrznÇ o Ăredniej gruboĂci 35 cm.
Przedstawione poniĝej obliczenia wspóîczynnika przenika-
Przestrzeð powietrzna dobrze wentylowana.
Przegroda zîoĝona z warstw niejednorodnych.
Wyznaczenie kresu górnego caîkowitego oporu cieplnego
przegrody
Ŷ wzglÙdne pola wycinków zîoĝonych z warstw jednorod-
nych
– wycinek przez krokwie

6 ˜ 0 ,06 ˜ 3,68
nia ciepîa U przyprowadzono przy zaîoĝeniu, ĝe pustka po-

4 ,26 ˜ 3,68
wietrzna jest dobrze wentylowana. fa 0,085
Wyznaczenie caîkowitego oporu cieplnego przegrody RT

0,10    0,10
– wycinek przez weînÙ mineralnÇ
0,15 0,20
( 4 ,26  6 ˜ 0 ,06 ) ˜ 3,68
2
RT 4,95 (m K ) / W
1,70 0,042
4 ,06 ˜ 3,68
fb 0 ,915
Wyznaczenie wspóîczynnika przenikania ciepîa U

0,20 W/(m2 K )  U max

fa + fb = 0,085 + 0,915 = 1,0
1
U 0,25 W/(m2 K )
4,95 Ŷ caîkowite opory cieplne wycinków przegrody
Dach drewniany ocieplony na poddaszu uĝytkowym – wycinek przez krokiew

0 ,10     0 ,10 2 ,127 (m 2 K ) / W

0 ,012 0 ,03 0 ,18
RTa
0 ,23 0 ,04 0 ,16
– wycinek przez weînÙ mineralnÇ

0 ,10     0 ,10 4 ,812 (m 2 K ) / W

0 ,012 0 ,03 0 ,16
RTb
0 ,23 0 ,04 0 ,042
Ŷ kres górny caîkowitego oporu cieplnego


Rys. 1 | Budowa przegrody: 1 0,085 0,915
1 – dachówki ceramiczne 0 ,230 W/(m 2 K )
2 – łaty 3,5 x 5,5 cm R'T 2,127 4,812
3 – kontrłaty 3,5 x 5,5 cm
4 – folia wstępnego krycia o niskiej przepuszczalności pary
1
wodnej R'T 4 ,348 (m 2 K) / W
5 – pustka powietrzna wentylowana 2 cm, otwory: dołem 0,02 x 0 ,230
0,25 m co 80 cm, górą w kalenicy na całej długości
6 – wełna mineralna (U = 120 kg/m3) 16 cm między krokwiami
6 x 18 cm w rozstawie co 80 cm Wyznaczenie kresu dolnego caîkowitego oporu cieplnego
7 – styropian 3-centymetrowy między listwami do mocowania
płyt gipsowo-kartonowych Ŷ opór cieplny wycinka przez krokiew
8 – płyty gipsowo-kartonowe 1,2 cm
Zgodnie z pkt 6.2.4 normy [4] zaîoĝono równolegîoĂÉ
powierzchni i zmniejszono wysokoĂÉ krokwi o fragment
Wymiary poîaci dachowej nad rozpatrywanym pomieszcze- wystajÇcy ponad weînÙ mineralnÇ, równoczeĂnie zmniej-
niem – 4,26 x 3,68 m. szajÇc jej opór cieplny.
OkreĂlenie rodzaju przestrzeni wentylowanej
0 ,16
Pustka powietrzna nad weînÇ mineralnÇ wentylowana R aj 1,00 (m 2 K ) / W
0 ,16
otworami 0,02 x 0,25 m w rozstawie co 80 cm
Ŷ powierzchnia otworów Ŷ opór cieplny wycinka przez weînÙ mineralnÇ

0,16
Fotw. = 0,02x0,25 = 0,005 m2 = 5000 mm2 R bj 3,81 (m 2 K ) / W
0,042

Ŷ powierzchnia pola powierzchni dachu Ŷ równowaĝny opór cieplny warstwy niejednorodnej

INŻYNIER BUDOWNICTWA

48
 REKLAMA

1 0 ,085 0 ,915
0 ,325 W/( m 2 K )
Rj 1,00 3,81
1
Rj 3,077 (m 2 K ) / W
0,325
Ŷ kres dolny caîkowitego oporu cieplnego

0 ,10    3,077  0 ,10 4 ,079 (m 2 K ) / W

0 ,012 0 ,03
R"T
0 ,23 0 ,04

Wyznaczenie caîkowitego oporu cieplnego przegrody

4 ,348  4 ,079
RT 4 ,214 (m 2 K ) / W
2
Wyznaczenie wspóîczynnika przenikania ciepîa U

1
U 0 ,237 W/(m 2 K )
4 ,214
Poprawki zwiÙkszajÇce wspóîczynnik przenikania ciepîa
Ŷ poprawka z uwagi na pustki powietrzne ųUg
izolacja caîkowicie wypeîniajÇca przestrzeð miÙdzy kro-
kwiami o poziom 1 oųUs = 0,01 W/(m2K)
– opór cieplny warstwy zawierajÇcej nieszczelnoĂci

R1 = Rj = 3,077 (m2K)/W

– wspóîczynnik korekcyjny ųUg

§ 3,077 ·
ǻUg 0 ,01¨
2

© 4 ,446 ¹̧
0 ,005 W/(m 2 K )

Skorygowany wspóîczynnik przenikania ciepîa Uc

Uc = 0,225 + 0,005 = 0,23 W/(m2K) <Umax = 0,25 W/(m2K)

Strop poddasza uĝytkowego – ocieplenie miÙdzy jÙtkami

Rys. 2 | Budowa przegrody:

1 – jętki 6 x 18 cm w rozstawie co 80 cm
2 – wełna mineralna (U = 120 kg/m3) między jętkami 18 cm
3 – folia paroszczelna
4 – pustka powietrzna niewentylowana + listwy 2,5 x 3,5 cm co 60 cm
5 – płyty gipsowo-kartonowe 1,2 cm

Powierzchnia rozpatrywanego stropu

F = 4,26x6,35 = 27,05 m2

Przegroda zîoĝona z warstw termicznie niejednorodnych.

Wyznaczenie kresu górnego caîkowitego oporu cieplnego
przegrody
 t e c hnologie

Ŷ wzglÙdne pola wycinków zîoĝonych z warstw jednorodnych Wyznaczenie wspóîczynnika przenikania ciepîa U
– wycinek przez jÙtki
6 ˜ 0 ,06 ˜ 6,35
1
U 0 ,247 W/(m 2 K )
fa 0,085 4 ,046
27 ,05
Poprawki zwiÙkszajÇce wspóîczynnik przenikania ciepîa
– wycinek przez weînÙ mineralnÇ Ŷ poprawka z uwagi na pustki powietrzne ųUg
izolacja termiczna caîkowicie miÙdzy jÙtkami opoziom 1
( 4 ,26  6 ˜ 0 ,06 ) ˜ 6 ,35
fb 0 ,915 oųUs = 0,01
27 ,05
– opór cieplny warstwy zawierajÇcej nieszczelnoĂci
fa + fb = 0,085 + 0,915 = 1,0
R1 = Rj = 3,425 (m2K)/W
Ŷ caîkowite opory cieplne wycinków zîoĝonych z warstw
jednorodnych – wspóîczynnik korekcyjny ųUg
dach kryty dachówkÇ z foliÇ oRu= 0,20 (m2K)/W
§ 3,425 ·
ǻUg 0 ,01 ¨ | 0 ,007 W/(m 2 K )
2

– wycinek przez jÙtkÙ © 4 ,046 ¹̧

Ŷ skorygowany wspóîczynnik przenikania ciepîa Uc
0 ,10   0 ,16   0 ,20  0 ,04 1,677 (m 2 K ) / W Uc = 0,247 + 0,007 = 0,254 | 0,25 W/(m2K)
0 ,012 0 ,18
RTa
0 ,23 0 ,16
Uc = 0,25 W/m3K = Umax = 0,25 W/(m2K)
– wycinek przez weînÙ mineralnÇ

RTb 0,10   0 ,16   0 ,20  0 ,04 4 ,748 (m 2 K) / W

0,012 0 ,18 prof. dr hab. inĝ. Józef Jasiczak
dr inĝ. Marek Kuiðski doc. PP
0,23 0 ,042
Politechnika Poznaðska

Ŷ kres górny caîkowitego oporu cieplnego


PiĂmiennictwo
1 0 ,085 0 ,915
0 ,243 W/(m 2 K ) 1. Praca zbiorowa, Budownictwo ogólne t. 2, Fizyka budowli, wyd.
R'T 1,677 4 ,748
Arkady 2005.
1
R'T 4 ,115 (m 2 K ) / W 2. M. Gaczek, J. Jasiczak, M. Kuiðski, M. Siewczyðska, IzolacyjnoĂÉ
0 ,260
termiczna i noĂnoĂÉ murowanych Ăcian zewnÙtrznych, Wydaw-
Wyznaczenie kresu dolnego caîkowitego oporu cieplnego nictwo Politechniki Poznaðskiej, 2011.
Ŷ opór cieplny wycinka przez jÙtkÙ 3. PN-EN ISO 6946:1999 Komponenty budowlane i elementy bu-
0 ,18 dynku. Opór cieplny i wspóîczynniki przenikania ciepîa. Metoda
R aj 1,125 (m 2 K ) / W obliczania.
0,16
4. PN-EN ISO 6946:2008 Komponenty budowlane i elementy bu-
Ŷ opór cieplny wycinka przez weînÙ mineralnÇ dynku. Opór cieplny i wspóîczynniki przenikania ciepîa. Metoda
obliczania.
0,18
R bj = = 4,286 ( m 2 K ) / W 5. PN-EN ISO 10211:2008 Mostki cieplne w budynkach. Obliczanie
0,042
strumieni cieplnych i temperatur powierzchni. Metody ogólne.
Ŷ równowaĝny opór cieplny warstwy 6. PN-EN 12524:2003:2003 Materiaîy i wyroby budowlane.


WîasnoĂci cieplno-wilgotnoĂciowe. Tabelaryczne wartoĂci
1 0 ,085 0,915
0 ,292 W/( m 2 K ) obliczeniowe.
Rj 1,125 4 ,286
7. PN-EN ISO 13789:2008 Cieplne wîasnoĂci uĝytkowe budynków.
Wspóîczynnik przenoszenia ciepîa przez przenikanie i wentyla-
1
Rj 3,425 ( m 2 K ) / W cjÙ. Metoda obliczania.
0 ,292
8. RozporzÇdzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia
Ŷ kres dolny caîkowitego oporu cieplnego 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powin-
ny odpowiadaÉ budynki i ich usytuowanie, Dz.U. z 2002 r.
0,10   0,16  3,425  0,20  0,04 3,977 (m 2 K) / W
0,012
R"T Nr 75, poz. 690 z póěniejszymi zmianami zawartymi w roz-
0,23
porzÇdzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 6 listopada 2008 r.
Wyznaczenie caîkowitego oporu cieplnego przegrody zmieniajÇcym rozporzÇdzenie w sprawie warunków technicz-
4 ,115  3,977 nych, jakim powinny odpowiadaÉ budynki i ich usytuowanie,
RT 4 ,046 ( m 2 K ) / W
2 Dz.U. z 2008 r. Nr 201, poz. 1238.

INŻYNIER BUDOWNICTWA

50