Professional Documents
Culture Documents
net/publication/361648997
CITATIONS READS
0 57
3 authors:
Savas Korkmaz
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi
44 PUBLICATIONS 314 CITATIONS
SEE PROFILE
Some of the authors of this publication are also working on these related projects:
Etiology and Molecular Characterization of Citrus chlorotic dwarf-associated virus (CCDaV) View project
Investigation of Virus and Virus Like Disease on Satsuma Mandarins by Survey and Biological Indexing in Edremit Gulf District View project
All content following this page was uploaded by Filiz Randa-Zelyüt on 30 June 2022.
Araştırma Makalesi
Balıkesir ve Uşak İlleri Tütün Ekim Alanlarında Potyvirus İzolatlarının
Belirlenmesi ve Karakterizasyonu
Filiz RANDA-ZELYÜT1*, Ali KARANFİL2, Savaş KORKMAZ2
ÖZ
Tütünlerde enfeksiyona neden olan çok sayıda viral etmen mevcuttur. Bunlar arasından potyvirüsler oldukça
yaygın olup, tütünlerde enfeksiyonlar meydana getiren en önemli üyelerinden bir tanesi de Patato virus Y
(PVY)’dir. Ülkemizde ise potyvirus ve PVY izolatlarının tütün üretim alanlarındaki enfeksiyonuna yönelik
çalışmalar oldukça sınırlıdır. Gerçekleştirilen bu çalışma kapsamında Balıkesir ve Uşak illeri tütün üretim
alanlarından simptomatik olan 71 bitkiden örnek alınmıştır. Alınan örnekler potyvirus dejenere primerleri
kullanılarak RT-PCR yöntemi ile testlenmiştir. Testlemeler sonucunda 10 örnekte potyvirus enfeksiyonu
tespit edilmiştir. Elde edilen potyvirus izolatlarının tür düzeyinde tanılanması amacı ile yapılan dizileme
çalışmaları sonucunda 9 PVY izolatı belirlenmiştir. Bir izolat ise tam olarak tür düzeyinde tanılanamamakla
birlikte Leek yellow stripe virus (LYSV) izolatları ile %75’e kadar varan oranda benzerlik göstermiştir. PVY
İzolatlarının benzerlik analizleri sonucunda genel olarak kendi içlerinde yüksek oranda dizi homolojisi
gösterdiği belirlenmiştir. Filogenetik analizler sonucunda 7 izolat N streynleri ile kümelenirken, 2 izolatın
rekombinasyon göstermeyen izolatların dışında kaldığı saptanmıştır.
Anahtar kelimeler: Tütün, RT-PCR, PVY, potyvirüs
*E-posta: filizrandazelyut@yahoo.com
Balıkesir ve Uşak İlleri Tütün Ekim Alanlarında Potyvirus İzolatlarının Belirlenmesi
ve Karakterizasyonu
97
Balıkesir ve Uşak İlleri Tütün Ekim Alanlarında Potyvirus İzolatlarının Belirlenmesi
ve Karakterizasyonu
2017). Bununla birlikte izolatların nükleotit dizi seçimi tesadüfi olarak yapılmıştır. Örnekler
özelliklerine göre, rekombinasyon ve biyolojik yalnızca virüs ve virüs benzeri simptom
özelliklerine göre de farklı filo-gruplar gösteren bitkilerden alınmıştır. Aynı tütün
oluşturduğu çok sayıda çalışmadan tarlasından en fazla 3 örnek alınmıştır.
bildirilmiştir (Akinyemi ve ark., 2016; Gibbs ve
Potyvirüs Enfeksiyonunun Belirlenmesi
ark., 2017; Della Bartola ve ark., 2020).
Toplanan örneklerde potyvirüs enfeksiyonu
Ülkemiz tütün üretim alanlarında
RT-PCR (Ters Transkriptaz-Polimeraz Zincir
enfeksiyonlara neden olan PVY izolatlarının ise
Reaksiyonu) testleri ile araştırılmıştır. Potyvirüs
genetik özelliklerine yönelik yapılmış herhangi
enfeksiyonlarının belirlenmesinde cins
bir çalışma bulunmamaktadır. Bu amaçla
düzeyinde potyvirüs spesifik universal primer
ülkemizin iki önemli tütün üretim alanında
çifti kullanılmıştır (Çizelge 1). Bu amaçla ilk
potyvirüs enfeksiyonunun durumu ve bu
olarak toplanan örneklerden Li ve ark.
enfeksiyonlara neden olan potyvirüs türlerinin
(2008)’in belirttiği modifiye CTAB metodu ile
belirlenmesi ve moleküler karakterizasyonuna
toplam nükleik asit (TNA) izolasyonları
yönelik olarak bu çalışma gerçekleştirilmiştir.
gerçekleştirilmiştir. Elde edilen TNA’lar
Bu bağlamda bu çalışmanın ana konusunu
kullanılarak RevertAid First Strand cDNA
Balıkesir ve Uşak illeri tütün üretim alanlarında
Synthesis Kit ile random hexamer primer (5’-
potyvirüs enfeksiyonlarının konvansiyonel
NNNNNN-3’) ile cDNA kütüphaneleri
moleküler teknikler ile tespiti ve elde edilen
oluşturulmuştur (Thermo Scientific, ABD).
izolatların tür düzeyinde tanımlanarak genetik
Oluşturulan bu cDNA kütüphaneleri
çeşitliliğinin belirlenmesi oluşturmaktadır.
kullanılarak 2X Emerald PCR Master Mix
Materyal ve Yöntem (Takara, Japon) ve Tablo 1’deki primer çifti
Örneklerin Toplanması kullanılarak amplifikasyonlar
Arazi çalışmaları Batı Anadolu bölgesi tütün gerçekleştirilmiştir. Reaksiyon sonuçları
üretim alanlarında bulunan Balıkesir ve Uşak %1,5’lik EtBr ile boyanmış agaroz jel
illerinde 2020 yılı üretim sezonu içerisinde elektroforezinde kontrol edilmiştir.
gerçekleştirilmiştir. Tütün üretim alanlarının
98
Balıkesir ve Uşak İlleri Tütün Ekim Alanlarında Potyvirus İzolatlarının Belirlenmesi
ve Karakterizasyonu
Çizelge 2. Bu çalışma kapsamında elde edilen Potato virus Y izolatlarına ait bilgiler
İzolat Elde Edildiği İl Elde Edildiği Bölge Erişim Numarası
BAL-1 Balıkesir Marmara OK149266
BAL-2 Balıkesir Marmara OK149267
BAL-4 Balıkesir Marmara OK149268
BAL-5 Balıkesir Marmara OK149269
BAL-11 Balıkesir Marmara OK149270
BAL-12 Balıkesir Marmara OK149271
BAL-19 Balıkesir Marmara OK149272
USA-47 Uşak Ege OK149273
USA-45 Uşak Ege OK149274
Şekil 1. Araziden toplanılan ve Patato virus Y ile enfekteli bulunan tütün bitkilerinde gözlenen
mozaik belirtiler
99
Balıkesir ve Uşak İlleri Tütün Ekim Alanlarında Potyvirus İzolatlarının Belirlenmesi
ve Karakterizasyonu
Çizelge 4. Çalışma kapsamında toplanan ve enfekteli örnek sayıları ile enfeksiyon oranları
İller Enfekteli Örnek/Toplanan Örnek Toplanan Örneklerdeki Enfeksiyon
Oranı
Balıkesir 8/34 %23.52
Uşak 2/37 %5.40
Toplam 10/71 %14.08
Toplanılan örneklerin tamamının virüs ve virüs LYSV izolatları ile %75 oranında benzerlik
benzeri patojenlerin neden olduğu simptomları gösteren tütün izolatının ise tam olarak LYSV
göstermesine rağmen enfeksiyon oranının ya da başka bir virüs türü olduğu
sadece % 14,08 oranında gerçekleşmesi kesinleştirilemediğinden gen bankasına kaydı
olasılıkla örneklerin tütünlerde enfeksiyon gerçekleştirilmemiştir. Bu bağlamda elde edilen
meydana getiren diğer virüsler ile enfekteli bu izolatın dünya için yeni bir virüs türü
olmasından kaynaklandığı düşünülmektedir. olabilme ihtimalinden dolayı, potyvirüs
Nitekim ülkemizde daha önce gerçekleştirilen taksonomisinde tür tanılama kriteri olarak
farklı çalışmalarda tütünlerde enfeksiyon kullanılan en azından tam CP genini içerecek
meydana getiren TMV (Çulal-Kılıç ve ark., şekilde moleküler amplifikasyonu ile
2017; Günay ve Usta, 2020), Tobacco mild belirlenmesi gerektiğine inanılmaktadır (Adams
green mosaic virus (Karanfil ve ark., 2020) ve ve ark., 2005, 2017; King ve ark., 2011).
CMV (Usta ve ark., 2020) gibi önemli bazı Elde edilen PVY izolatlarının ilgili gen bölgesi
viral enfeksiyonların toplanılan bu örneklerde kullanılarak gerçekleştirilen benzerlik analizleri
de bulunma ihtimalini güçlendirmektedir. sonucunda ise izolatların kendi içlerinde
Moleküler çalışmalar ile tespit edilen nükleotid düzeyinde %89-99, aminoasit
potyvirüslerin tür düzeyinde belirlenmesi amacı düzeyinde ise %97-100 arasında dizi
ile dizileme çalışmalarını takiben yapılan homolojisine sahip olduğu belirlenmiştir.
BlastN analizleri sonucu elde edilen 9 potyvirüs Dünya izolatları ile gerçekleştirilen sekans
izolatının PVY olduğu belirlenmiştir. Geri benzerlik analizleri sonucunda ise nükleotid
kalan bir izolatın ise başka bir potyvirüs olan düzeyinde %84-99, aminoasit düzeyinde ise
Leek yellow stripe virus (LYSV) izolatları ile %96-100 oranında benzerlikler tespit edilmiştir
%75 oranında dizi homolojisi gösterdiği (Şekil 2). PVY izolatlarının moleküler evrimsel
görülmüştür. Bu sonuçlara göre Balıkesir ve ilişkilerinin belirlenmesi amacı ile
Uşak illeri tütün üretim alanlarında mozaik gerçekleştirilen analizler sonucunda ise 7
simptomlar ve bodurluğa neden olan izolatın (BAL-1, BAL-2, BAL-4, BAL-12,
enfeksiyonlarının potyvirüs cinsi üyelerinden BAL-19, USA-45, and USA-47) N streyni ile
PVY türü ile ilişkili olduğu tespit edilmiştir. ilişkili olduğu bulunurken, 2 izolat (BAL-5, and
Çin’de gerçekleştirilen benzer bir çalışmada ise BAL-11) ise bilinen rekombinant olmayan
tütün üretim alanlarından PVY izolatlarının streynlerinin dışında, sadece kendilerinden
elde edildiğinin bildirilmesi bu çalışma oluşan ayrı bir küme oluşturdupu bulunmuştur
kapsamında elde edilen sonuçlar ile kısmen (Şekil 3).
doğrulanmaktadır (Tian ve ark., 2011).
100
Balıkesir ve Uşak İlleri Tütün Ekim Alanlarında Potyvirus İzolatlarının Belirlenmesi
ve Karakterizasyonu
Şekil 2. Tütün Patato virus Y izolatlarının kendi içlerinde ve dünya izolatları ile nükleotit (a) ve
amino asit (b) düzeyinde göstermiş oldukları sekans benzerlik diagramları
Tütün PVY izolatlarının dünya izolatları ile büyük gen bölgelerinin dizileri çıkarılarak ve
olan sekans benzerlik ve filogenetik ilişkileri moleküler karakterizasyon çalışmaları yapılarak
incelendiğinde BAL-5 ve BAL-11 izolatlarının rekombinasyon durumları araştırılmalıdır.
diğer Türk izolatlarından daha farklı genetik Nitekim Gibbs ve ark. (2017) birçok PVY
çeşitliliğe sahip olduğu ve bilinen rekombinant izolatının gruplar içi ve gruplar arası
olmayan streynleri ile ilişkili olmadığı rekombinant bölgelere sahip olduğunu
belirlenmiştir. Buna göre bu izolatların daha bildirmiştir.
Çalışma kapsamında elde edilen birçok izolatın izolatlarının özellikle patates bitkilerinde
N grubunda bulunması, arazi çalışması ve virüs dayanıklılık genlerini kırarak önemli ürün
tanılama çalışmalarına göre PVY ile enfekteli kayıplarına neden olduğu rapor edilirken, bu
olarak bulunan örneklerdeki simptomatoloji ile izolatların genellikle tütünlerde ciddi ekonomik
de uyumlu olduğu görülmüştür. PVYN kayıplara neden olmadığının bildirilmesi de
101
Balıkesir ve Uşak İlleri Tütün Ekim Alanlarında Potyvirus İzolatlarının Belirlenmesi
ve Karakterizasyonu
elde edilen sonuçları desteklemektedir (Singh viruses in tobacco crops and native flora
ve ark., 2008). Ayrıca özelikle PVYN in Greece. European Journal of Plant
izolatlarının dünya çapında yayılım göstermesi Pathology 110:1011-1023.
de çalışma sonucunu destekleyen diğer bir Cui, H., Wang, A. (2016) Plum pox virus 6K1
olgudur (Ogawa ve ark., 2008; Gibbs ve ark., protein is required for viral
2017). replication and targets the viral
replication complex at the early stage of
Sonuç ve Öneriler
infection. J Virol 90:5119–5131.
Bundan sonra gerçekleştirilecek olan
Çulal-Kılıc, H., Çıkrıkcı, M. O., Yardımcı, N.
çalışmalarda PVY izolatlarının en azından CP
(2017) Determination of tobacco mosaic
geninin tamamı düzeyinde moleküler olarak
virus in tobacco fields in Denizli
karakterize edilmesinin yanı sıra farklı tütün
province, Turkey. Scientific Papers-
çeşitlerinde izolatların neden olduğu belirtiler,
Series A-Agronomy 60:215-219.
bitki fizyolojisindeki değişiklikler ve muhtemel
Daşdemir, S. (2006) Kimi Tütün Çeşitlerinin
verim kayıplarının belirlenmesine yönelik
Yetiştirilebilmesine Uygun Ekim
olması gerektiği düşünülmektedir. Ayrıca bu
Alanlarının Uzaktan Algılama Tekniği
çalışma kapsamında LYSV izolatları ile %75’e
Kullanılarak Belirlenmesi ve Bunların
varan benzerlik gösteren potyvirüs izolatınında
Coğrafi Bilgi Sistemi Yazılımları
potyvirüs taksonomi kriterleri dikkate alınarak
Ortamında Sorgulanması Üzerine Bir
karakterize edilmesinin önemli olduğuna
Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Ege
inanılmaktadır.
Üniversitesi.
Della Bartola, M., Byrne, S., Mullins, E. (2020)
Kaynaklar
Characterization of potato virus Y
Adams, M., Antoniw, J., Fauquet, C. (2005)
isolates and assessment of nanopore
Molecular criteria for genus and species
sequencing to detect and genotype potato
discrimination within the family
viruses. Viruses 12:478.
Potyviridae. Adv Virol 150:459–479.
Erdem, N. (2010) Samsun ilinde tütün
Adams, M. J., Lefkowitz, E. J., King, A. M.,
(Nicotiana tabacum L.) yetiştirilen
Harrach, B., Harrison, R. L., Knowles, N.
alanlarda enfeksiyon olusturan virüslerin
J., Kropinski, A. M., Krupovic, M.,
belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi,
Kuhn, J. H., Mushegian, A. R. (2017)
Ondokuz Mayıs Üniversitesi.
Changes to taxonomy and the
Gibbs, A. J., Hajizadeh, M., Ohshima, K.,
International Code of Virus Classifcation
Jones, R. A. (2020) The Potyviruses: An
and Nomenclature ratifed by the
evolutionary synthesis is emerging.
International Committee on Taxonomy of
Viruses 12:132.
Viruses. Adv Virol 162:2505–2538.
Gibbs, A. J., Ohshima, K., Yasaka, R.,
Akinyemi, I. A., Wang, F., Zhou, B., Qi, S.,
Mohammadi, M., Gibbs, M. J., Jones, R.
Wu, Q. (2016) Ecogenomic survey of
A. (2017) The phylogenetics of the
plant viruses infecting tobacco by next
global population of potato virus Y and
generation sequencing. Virology Journal
its necrogenic recombinants. Virus
13:1-12.
Evolution 3:vex002.
Bawden, F. C. (1936) The viruses causing top
Gunay, A., Usta, M. (2020) First investigation
necrosis (acronecrosis) of the potato.
of five tobacco viruses using pcr based
Annals of Applied Biology 23:487-497.
methods in tobacco plants grown in
Blanchard, A., Rolland, M., Lacroix, C.,
Adiyaman, Turkey. Fresenius
Kerlan, C., Jacquot, E. (2008) Potato
Environmental Bulletin 29:11624-11632.
virus Y: a century of evolution. Virology
Karanfil, A., Sarı, M., Korkmaz, S. (2020) First
7:21-32.
report of tobacco mild green mosaic virus
Chatzivassiliou, E. K., Efthimiou, K., Drossos,
in Turkey. Journal of Plant Pathology
E., Papadopoulou, A., Poimenidis, G.,
102:547-547.
Katis, N. I. (2004) A survey of tobacco
102
Balıkesir ve Uşak İlleri Tütün Ekim Alanlarında Potyvirus İzolatlarının Belirlenmesi
ve Karakterizasyonu
King, A. M., Lefkowitz, E., Adams, M. J., Turkey. Abstract Proceeding Book of
Carstens, E. B. (2011) Virus taxonomy: ICAFOF Conference 1237.
ninth report of the International Shew, D., Lucas, G. B. (1991) Compendium of
Committee on Taxonomy of Viruses. Tobacco Diseases. APS Press, St Paul,
Elsevier USA
Kumar, S., Stecher, G., Li, M., Knyaz, C., Singh, R. P., Valkonen, J. P. T., Gray, S. M.,
Tamura, K. (2018) MEGA X: molecular Boonham, N., Jones, R. A. C., Kerlan,
evolutionary genetics analysis across C., Schubert, J. (2008) The naming of
computing platforms. Molecular Biology Po t a t o v i r u s Y strains infecting
and Evolution 35:1547-1549. potato. Arch Virol 153:1-13.
Li, R., Mock, R., Huang, Q., Abad, J., Hartung, Tian, Y. P., Liu, J. L., Zhang, C. L., Liu, Y. Y.,
J., Kinard, G. (2008) A reliable and Wang, B., Li, X. D., Guo, Z. K.,
inexpensive method of nucleic acid Valkonen, J. P. T. (2011) Genetic
extraction for the PCR-based detection of diversity of Potato virus Y infecting
diverse plant pathogens. Journal of tobacco crops in China. Phytopathology
Virological Methods 154:48–55. 101:377-387.
Muhire, B. M., Varsani, A., Martin, D. P. Tohumcu, E., Birişik, N., Sağlam, H. N.,
(2014) SDT: A virus classification tool Kamberoğlu, M., Yaşar, Y. (2021)
based on pairwise sequence alignment Adıyaman İli ve Çevresinde Tütün Ekim
and identity calculation. PLoS One Alanlarında Virüs Hastalıklarının Tespiti
9:0108277. ve 10 Yıllık Epidemi Durumunun
Nigam, D., LaTourrette, K., Souza, P. F. N., Değerlendirilmesi. ADYUTAYAM Dergisi
Garcia-Ruiz, H. (2019) Genome- Wide 9:90-100.
Variation in Potyviruses. Front Plant Sci TÜİK (2020)
10:1439. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=92&
Ogawa, T., Tomitaka, Y., Nakagawa, A., locale=tr
Ohshima, K. (2008) Genetic structure Usta, M., Güller, A., Günay, A. (2020) The
of a population of Potato virus Y molecular characterization of the coat
inducing potato tuber necrotic ringspot protein sequence and differentiation of
disease in Japan; comparison with North CMV-subgroup I on tobacco from native
American and European populations. flora in Turkey. Notulae Botanicae Horti
Virus Res 131:199-212. Agrobotanici Cluj-Napoca 48:523-534.
Ohshima, K., Yamaguchi, Y., Hirota, R., White, K. A. (2015) The polymerase slips and
Hamamoto, T., Tomimura, K., Tan, Z., PIPO exists. EMBO Rep 16:885–886.
Sano, T., Azuhata, F., Walsh, J.A.,
Fletcher, J., Chen, J., Gera, A., Gibbs, A. Zheng, L., Rodoni, B.C., Gibbs, M.J., Gibbs,
(2002) Molecular evolution of Turnip A.J. (2010) A novel pair of universal
mosaic virus: evidence of host primers for the detection of potyviruses.
adaptation, genetic recombination and Plant Pathol 59:211–220.
geographical spread. Journal of General
Virology 83:1511-1521.
Özkul, İ., Sarı, Y. (2008) Türkiye’de tütün
sektörünün durumu, sorunları ve çözüm
önerileri. 2. Ulusal İktisat Kongresi 1-22.
Sastry, K. S. (2013) Virus transmission. In
Seed-borne plant virus diseases (pp. 75-
83). Springer, India.
Sertkaya, G., Çarpar, H., Sertkaya, E. (2017)
Detection of Virus Diseases in Tobacco
(Nicotiana tabacum) Fields of Hatay-
103