Rozdział 1.

Zagadnienia ogólne

§ 1. Zasady podatkowe
Szczególne miejsce w  nauce prawa podatkowego zajmują osiemnasto- 1
wieczne zasady podatkowe Adama Smitha. Stanowią one, z jednej strony, uni-
wersalne przesłanie dla tworzenia i  utrzymywania współczesnych systemów
podatkowych, a z drugiej, wskazują prawodawcy granice, których przekrocze-
nie deformuje racjonalność tych systemów.
Zasada równomierności opodatkowania wyraża konieczność równomier- 2
nego rozłożenia obowiązków podatkowych. Oznacza to, że w określaniu cięża-
rów podatkowych powinna następować korelacja zdolności płatniczej ­podatnika
i jego korzyści płynących z opieki dochodu i majątku podatnika przez państwo.
Zatem, zasada ta wyraża pogląd, iż zamożni obywatele powinni partycypować
w większym stopniu niż proporcjonalnie do swoich dochodów (tzn. nieco po-
wyżej). Dodatkowo Smith wskazuje, że nikt nie powinien uiszczać wyższych
­podatków niż jest w stanie zapłacić oraz, że należy zwolnić od opodatkowania
dochody najniższe, które zapewniają jedynie minimum egzystencji.
Por. A. Smith, Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów, t. 2, Warszawa 2007,
s. 502 i  n. oraz A. Gomułowicz, J. Małecki, Podatki i  prawo podatkowe, Warszawa 2010,
s. 38–44.

Zasada dogodności opodatkowania sprowadzona została do reguły, w któ- 3

rej każdy podatek powinien zostać pobrany w takim czasie i w taki sposób, aby
dla podatnika warunki te okazały się dogodne. Zatem, istotą jest opodatkowa-
nie w momencie największego prawdopodobieństwa posiadania przez podatni-
ka środków na zapłatę podatku. W rezultacie oznacza to dogodność obustronną
– podatnika i poborcy reprezentującego państwo.
Zasada pewności opodatkowania oznacza, że podatnik powinien mieć 4
pewność co do wysokości podatku, miejsca płatności podatku, sposobu zapła-
ty podatku, terminu płatności podatku. Tak więc określoność podatku, stanowi
według Smitha skuteczną ochronę przed dowolnością, zuchwalstwem (np. ko-
rupcją) funkcjonariuszy administracji skarbowej.

Nb. 1–4
 4 Część I. Teoria podatku

5 Zasadę taniości opodatkowania należy rozpatrywać w dwóch płaszczy-

znach. Po pierwsze, koszt poboru podatków powinien utrzymywać się na
możliwie najniższym poziomie, w rezultacie przewidywane wpływy ze środ-
ków pochodzących z  podatków nie będą pochłaniane w  nadmiernej wyso-
kości przez administrację skarbową. Zatem postulat ten wyraża ograniczanie
wydatków na utrzymanie administracji skarbowej, m.in. przez ograniczenie
jej liczebności.
Po drugie, zasada taniości opodatkowania nie będzie zrealizowana, jeśli po-
datek zostanie ustanowiony na zbyt wysokim poziomie, z zastosowaniem krót-
kich terminów płatności. Wówczas, negatywnym następstwem może okazać się
chęć podatnika do zmiany miejsca zamieszkania, a tym samym – odprowadza-
nia podatków w państwie, które w sposób przyjazny ukształtowało system po-
datkowy.
R. Mastalski, System podatkowy a system prawa podatkowego, [w:] E. Fojcik­-Ma­stalska,
R. Mastalski (red.), Prawo finansowe, Warszawa 2011, s. 139–141.

§ 2. Aspekty podatkowe
6 Aspekt ustrojowy podatku wyraża szczególną relację między państwem
a  obywatelem, charakteryzuje się ustrojową konstrukcją, ponieważ stanowi
skutek działalności organów ustawodawczych. W rezultacie wyłonione w wy-
borach bezpośrednich i  powszechnych organy ustawodawcze określają za-
kres i poziom finansowy obciążeń podatkowych obywateli. Tak więc, elemen-
ty konstrukcyjne podatku w sposób szczegółowy określane są w konkretnych
ustawach podatkowych. Co więcej, przyjmuje się, że owe standardy opodat-
kowania powinny wyznaczać normy konstytucyjne tworząc tym samym funda-
ment prawodawstwa podatkowego zarówno w zakresie legislacji, jak i kontroli.
W takich warunkach Trybunał Konstytucyjny może dokonywać ocen w zakre-
sie wyłączności ustawowej prawa podatkowego, prawidłowej legislacji, ochro-
ny praw i wolności ekonomicznych czy też spełniania przez prawo podatkowe
wymogów równości i powszechności.
A. Gomułowicz, J. Małecki, Podatki i prawo podatkowe…, s. 86 i 88.

7 Aspekt ekonomiczny podatku oznacza przejęcie przez państwo (związek

publicznoprawny) części dochodu lub majątku podatników. Szczególnie waż-
ną kwestią jest zachowanie zdolności podatkowej podatników, tak aby nie tyl-
ko utrzymywać istniejące źródła podatkowe, ale także tworzyć warunki do
powstawania nowych źródeł podatkowych, przez co związek publicznopraw-

Nb. 5–7
 Rozdział 1. Zagadnienia ogólne 5

ny, państwo lub jednostka samorządu terytorialnego zwiększać będzie docho-

dy własne. W rezultacie skutki opodatkowania wywołują bardzo wyraźne kon-
sekwencje mikroekonomiczne dla podatników – zmniejszając ich dochód lub
majątek oraz konsekwencje makroekonomiczne – umożliwiające państwu re-
alizację nie tylko bieżących zadań związanych z  administrowaniem, ale tak-
że kreację procesu gospodarczego, np. realizacja inwestycji infrastrukturalnych
czy też wspieranie innowacji.
Aspekt prawny podatku ściśle wiąże się z  aspektem ustrojowym. Jest 8
określony przez legalną (prawną) definicję podatku wyrażoną w  ustawie –
­Ordynacja podatkowa. Zatem, aspekt prawny podatku obejmuje cechy podat-
ku stanowiące rozwinięcie norm konstytucyjnych (o czym szerzej w następnym
paragrafie).

§ 3. Cechy podatku
Zgodnie z  art. 6 OrdPU podatek jest publicznoprawnym, nieodpłatnym, 9
przymusowym oraz bezzwrotnym świadczeniem pieniężnym na rzecz Skarbu
Państwa, województwa, powiatu lub gminy wynikającym z  ustawy podatko-
wej. Dodatkowo, czasami w doktrynie przyjmuje się, iż zakres podatku obej-
muje także zaliczki na podatki, raty podatków, opłaty, nieopodatkowane należ-
ności budżetowe.
Z. Ofiarski, Ogólne prawo podatkowe, Warszawa 2010, s. 23.

Publicznoprawny charakter podatku oznacza, że możliwość ustana- 10

wiania podatków pozostaje wyłącznym atrybutem władzy państwowej wy-
rażanym w postaci władztwa podatkowego, a więc jednostronnego działania
organu ustawodawczego – tak charakterystycznego dla konstrukcji prawa pu-
blicznego. W odróżnieniu od konstrukcji prawa prywatnego opartego na rów-
norzędnych umowach. Zatem, moc obowiązująca ustanowionych podatków,
będzie wyznaczana przez zasięg władzy państwowej. Konstrukcja ta oznacza,
powszechność podatkową tzn., że podatnikiem będzie każdy podmiot znaj-
dujący się w  sytuacji określonej przez prawo, tj. przez szczegółową ustawę
podatkową, np. właściciel lasu będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem
­leśnym.
Nieodpłatność podatku polega na tym, że pobierając podatek, państwo lub 11
jednostka samorządu terytorialnego nie spełnia żadnego wzajemnego świad-
czenia na rzecz podatnika, natomiast korzystanie przez niego z różnych form
konsumpcji zbiorowej nie jest bezpośrednio uwarunkowane wysokością zapła-
Nb. 8–11
 6 Część I. Teoria podatku

conych podatków. Uzasadnieniem jest fakt, że władza państwowa przeznacza

dochody podatkowe na różnorodne cele, z których korzysta również podatnik.
Por. A. Gomułowicz, J. Małecki, Podatki i prawo podatkowe…, s. 114 oraz Z. Ofiarski,
Ogólne prawo podatkowe…, s. 23.

12 Przymusowy charakter podatku oznacza, że w  przypadku braku realiza-

cji przez podatnika obowiązku podatkowego, władza państwowa wzmacniając
swój autorytet może użyć przymusu – w granicach przewidzianych prawem –
w celu doprowadzenia do wykonania zobowiązania podatkowego.
13 Bezzwrotność podatku oznacza, że podatek zapłacony nie podlega zwro-
towi. Nie dotyczy to sytuacji, w których podatek został zapłacony w wysoko-
ści wyższej od należnej (nadpłata) lub w przypadku, gdy został zapłacony, a nie
był wymagany (nienależne świadczenie).
14 Pieniężny charakter podatku wynika z  faktu, że podatek należy do kate-
gorii finansów, której istotą jest gromadzenie i  podział zasobów pieniężnych,
a ponadto podatki stanowią bardzo wrażliwą materię w wymiarze skutków mi-
kro- i makroekonomicznych.
A. Gomułowicz, J. Małecki, Podatki i prawo podatkowe…, s. 115.

15 Powszechność podatku można rozumieć jako współwystępowanie po-

wszechności podmiotowej oraz powszechności przedmiotowej, a zatem próbę
objęcia podatkiem możliwie maksymalnej ilości podmiotów (osób fizycznych,
osób prawnych), a  także możliwie maksymalnej ilości zdarzeń. W  rezultacie
korzyści płynące dla władzy państwowej przy tak szerokim ujęciu podmioto-
wym i przedmiotowym są największe.

§ 4. Funkcje podatków
16 Podatek, jako danina publiczna pełniąca od zawsze źródło finansowania
wydatków publicznych stanowi elastyczne narzędzie w rękach władzy, służące
(tej władzy) do realizowania określonych zadań. Funkcje podatkowe definiują
cele jakie władza państwowa zamierza osiągnąć stosując i modyfikując podat-
ki – a  tym samym, wywołując określone skutki społeczne oraz  gospodarcze.
W  doktrynie wyróżnia się trzy zasadnicze funkcje podatkowe współwystępu-
jące w systemie podatkowym, tj. funkcję fiskalną, redystrybucyjną i stymula-
cyjną. Funkcja fiskalna jest najstarszą funkcją podatkową, wynikającą z istoty
podatku jako daniny publicznej, której głównym celem jest wpływ do budżetu
państwa określonych (prognozowanych) środków niezbędnych do sprawowa-

Nb. 12–16
 Rozdział 1. Zagadnienia ogólne 7

nia władzy. W ten sposób podatki stanowią podstawowe źródło dochodów bud-
żetowych państwa, ale także jednostek samorządu terytorialnego, umożliwiając
zatem pokrycie znacznej części wydatków publicznych. Dlatego też, dochodo-
wa funkcja podatków obejmuje zarówno elementy polityki społecznej, jak i go-
spodarczej, stanowiące skutek podziału dochodu narodowego dokonywanego
przez władzę.
Z. Ofiarski, Ogólne prawo podatkowe…, s. 30.

Natomiast, funkcja redystrybucyjna występuje niezależnie od warun-

ków politycznych, społecznych lub gospodarczych. System podatkowy umoż-
liwia władzy państwowej dysponowanie częścią produktu społecznego, możli-
we jest realizowanie różnych zadań w zakresie bezpieczeństwa zewnętrznego
i  wewnętrznego państwa, funkcjonowania administracji, nakładów na oświa-
tę, naukę czy kulturę. Realizacja przykładowych zadań następuje właśnie po-
przez redystrybucję środków pochodzących z danin publicznych tzn. głównie
podatków. Struktura gospodarki wyznacza kierunki redystrybucji podatkowej,
oznacza to, że w procesie redystrybucji władza państwowa powinna uwzględ-
niać aktualne uwarunkowania gospodarcze oraz sytuację społeczną zachowując
dbałość w zakresie utrzymywania wydajności źródeł podatkowych oraz potrzeb
społecznych.
W przypadku funkcji stymulacyjnej istotą jest wywoływanie określonych 17
zjawisk – tak w wymiarze gospodarczym, jak i społecznym. Władza państwo-
wa dokonuje wyboru rozwoju (czy też wsparcia) konkretnych kierunków go-
spodarczych, np. budownictwo mieszkaniowe lub też społecznych np. ulgi ro-
dzinne. W  ten sposób rezygnuje z  części dochodu wynikającego ze środków
pochodzących z  podatków, jednocześnie pomagając rozwijać strategiczne ce-
le gospodarcze lub społeczne. Innymi słowy, dzięki systemowi podatkowemu
możliwe jest sterowanie procesami gospodarczymi i społecznymi przez np. po-
budzanie określonych rodzajów działalności gospodarczej, lokalizację nowych
miejsc pracy, kreację wielkości i struktury konsumpcji.
W. Wójtowicz (red.), Prawo podatkowe, Warszawa 2009, s. 28.

Należy jednak zwrócić szczególną uwagę na fakt, iż nakładanie zbyt wielu

zadań na system podatkowy, prowadzi do osłabienia podstawowej funkcji po-
datku jaką jest funkcja fiskalna i dochodowa.

Nb. 17
 8 Część I. Teoria podatku

§ 5. Rodzaje podatków
18 Współczesne systemy podatkowe charakteryzuje różnorodność w  przyję-
tych klasyfikacjach podatkowych. Kryteria podziału determinowane są źródłem
opodatkowania, beneficjentem podatku czy też formą podatku.
A. Partyka, Ekonomiczne i społeczne aspekty opodatkowania, [w:] A. Nowak-Far, Finan-
se publiczne i prawo finansowe, Warszawa 2011, s. 427–428.
Dlatego też, można wyróżnić następujące podziały:
1) ze względu na wymiar i pobór podatku – bezpośrednie i pośrednie,
2) ze względu na przedmiot opodatkowania – dochodowe, przychodowe, ob-
rotowe, majątkowe,
3) ze względu na źródło opodatkowania – osobowe, rzeczowe,
4) ze względu na beneficjenta podatku – państwowe centralne, państwowe
mieszane, lokalne.
19 Zdecydowanie najbardziej powszechnym podziałem jest podział ze wzglę-
du na wymiar i pobór podatku. W przypadku podatków bezpośrednich ciężar
podatkowy spoczywa na podmiocie wskazanym przez ustawodawcę. Wymiar
i pobór podatku praktycznie następuje od razu, tj. z chwilą zaistnienia zdarze-
nia, z którym ustawodawca wiąże powstanie obowiązku podatkowego. Tę ka-
tegorię podatkową charakteryzuje nieprzerzucalność podatku. Oznacza to, że
podatnik jest podmiotem zobowiązanym zarówno w  wymiarze prawnym, jak
i ekonomicznym, np. podatnik podatku dochodowego od osób fizycznych. Na-
tomiast podatki pośrednie charakteryzują się przerzucalnością, tzn. podmiot
zobowiązany prawnie, faktycznie nie ponosi ciężaru ekonomicznego, podat-
kowego. W  tym przypadku ciężar podatkowy ponosi ostatecznie konsument,
np. w podatku od towarów i usług.
20 W  przypadku kryterium przedmiotowego, wyróżnia się podatki docho-
dowe, przychodowe, obrotowe i majątkowe. Podatki dochodowe charaktery-
zuje przedmiot opodatkowania w  postaci uzyskanego dochodu, tj. przychodu
pomniejszonego o  koszty jego uzyskania, stanowiącego przysporzenie mająt-
kowe uzyskane przez osoby fizyczne lub prawne. Podatki przychodowe cha-
rakteryzuje przedmiot opodatkowania w postaci czystego przychodu, tzn. bez
pomniejszenia o  koszty jego uzyskania, np. zryczałtowany podatek dochodo-
wy. Podatki obrotowe charakteryzuje przedmiot opodatkowania, którym – co
do zasady – jest obrót (transakcja) określonym towarem lub usługą, zarówno
w obrocie profesjonalnym np. podatek od towarów i usług (VAT), jak i w obro-
cie nieprofesjonalnym, np. podatek od czynności cywilnoprawnych. Natomiast,
w przypadku podatków majątkowych ciężar opodatkowania wynika z samego
posiadania określonego majątku, a więc przedmiotem opodatkowania jest ma-

Nb. 18–20
 Rozdział 1. Zagadnienia ogólne 9

sa majątkowa, np. w podatku od nieruchomości – nieruchomości gruntowe lub

budynkowe.
A. Partyka, Ekonomiczne i społeczne aspekty opodatkowania, [w:] A. Nowak-Far, Finan-
se publiczne…, s. 429–430.

W  kryterium podziału ze względu na źródło podatku wyróżnia się podat-

ki osobiste oraz podatki rzeczowe. Podatki osobiste uwzględniają w  swojej
konstrukcji specyfikę podmiotu opodatkowania, np. w  podatku dochodowym
od osób fizycznych lub podatku dochodowym od osób prawnych. Natomiast,
podatki rzeczowe koncentrują się na specyfice przedmiotu opodatkowania
np. podatek od towarów i usług (VAT).
W przypadku kryterium podziału ze względu na beneficjenta podatku pod-
stawowym wyróżnikiem jest rodzaj budżetu, do którego wpływają określone po-
datki. Podatki państwowe centralne to takie podatki, które w całości wpływają
do budżetu państwa. Są to: podatek od towarów i usług (VAT), podatek akcy-
zowy, podatek od gier hazardowych oraz podatek od niektórych instytucji fi-
nansowych. Podatki państwowe tzw. mieszane wpływają w części do budżetu
państwa i w części do budżetów lokalnych (gmin). Są to: podatek dochodowy
od osób fizycznych (PIT) oraz podatek dochodowy od osób prawnych (CIT).
Natomiast pozostałe podatki to kategoria podatków lokalnych, które charak-
teryzują się tym, że w całości wpływają do budżetów gmin. Są to: podatek od
nieruchomości, podatek od środków transportowych, podatek od czynności cy-
wilnoprawnych, podatek od spadków i darowizn, podatek rolny i podatek leśny.

§ 6. Struktura dochodów podatkowych

Struktura dochodów budżetowych w ostatnich kilkunastu latach jest bardzo 21
czytelna. Budżet naszego kraju (podobnie jak w wielu innych państwach) two-
rzą wpływy z danin publicznych, w tym z tych najważniejszych – podatków. To
one w 80–90% kształtują poziom wszystkich wpływów budżetowych. Z poniż-
szego zestawienia wynika, że cztery podatki mają decydujące znaczenie, są to:
podatek od towarów i usług (VAT) – ok. 40%, podatek akcyzowy – ok. 25%, po-
datek dochodowy od osób fizycznych (PIT) – ok. 20%, podatek dochodowy od
osób prawnych (CIT) – ok. 9%. Kolejność ta nie zmienia się od lat, głównie za
sprawą przeniesienia części środków z tytułu podatku dochodowego od osób fi-
zycznych oraz podatku dochodowego od osób prawnych do budżetów jednostek
samorządu terytorialnego, tj. budżetów gmin, powiatów i województw (szerzej
na ten ­temat w § 42 i 43). Poniższe zestawienie przedstawia kwotowy udział naj-
ważniejszych danin publicznych w budżecie Polski w latach 2010–2015.

Nb. 21
10 Część I. Teoria podatku

Dochody budżetu państwa ogółem w 2010 r.

Źródło: www.mf.gov.pl.
Wg planu 249 006 601 000 zł
Wykonanie 250 302 781 000 zł
1) Dochody podatkowe
Wg planu 223 225 010 000 zł
Wykonanie 222 552 687 000 zł
Podatki pośrednie
Wg planu 160 840 000 000 zł
Wykonanie 165 189 646 000 zł
w tym:
Podatek od towarów i usług
Wg planu 106 200 000 000 zł
Wykonanie 107 880 327 000 zł
Podatek akcyzowy
Wg planu 53 070 000 000 zł
Wykonanie 55 684 476 000 zł
Podatek od gier
Wg planu 1 570 000 000 zł
Wykonanie 1 624 843 000 zł
Podatek dochodowy od osób fizycznych
Wg planu 36 085 000 000 zł
Wykonanie 35 592 648 000 zł
Podatek dochodowy od osób prawnych
Wg planu 26 300 000 000 zł
Wykonanie 21 769 869 000 zł
2) Dochody niepodatkowe
Wg planu 22 411 174 000 zł
Wykonanie 24 501 639 000 zł
w tym:
Dywidendy
Wg planu 4 223 500 000 zł
Wykonanie 4 977 098 000 zł
Cło
Wg planu 1 804 000 000 zł
Wykonanie 1 663 745 000 zł
Opłaty, grzywny, odsetki i inne dochody niepodatkowe
Wg planu 13 656 257 000 zł
Wykonanie 11 176 869 000 zł

Nb. 21
 Rozdział 1. Zagadnienia ogólne 11

Wpłaty jednostek samorządu terytorialnego

Wg planu 2 727 417 000 zł
Wykonanie 2 726 650 000 zł
Wpłaty z zysku Narodowego Banku Polskiego
Wykonanie 3 957 277 000 zł
3) Środki z Unii Europejskiej i innych źródeł niepodlegające zwrotowi
Wg planu 3 370 417 000 zł
Wykonanie 3 248 455 000 zł

Dochody budżetu państwa ogółem w 2011 r.

Źródło: www.mf.gov.pl
Wg planu 273 144 394 000 zł
Wykonanie 277 557 221 000 zł
1) Dochody podatkowe
Wg planu 242 670 010 000 zł
Wykonanie
Podatki pośrednie
Wg planu 179 670 000 000 zł
Wykonanie 180 272 611 000 zł
w tym:
Podatek od towarów i usług
Wg planu 119 300 000 000 zł
Wykonanie 120 831 951 000 zł
Podatek akcyzowy
Wg planu 58 700 000 000 zł
Wykonanie 57 963 709 000 zł
Podatek od gier
Wg planu 1 670 000 000 zł
Wykonanie 1 476 951 000 zł
Podatek dochodowy od osób prawnych
Wg planu 24 800 000 000 zł
Wykonanie 24 861 922 000 zł
Podatek dochodowy od osób fizycznych
Wg planu 38 200 000 000 zł
Wykonanie 38 074 916 000 zł
2) Dochody niepodatkowe
Wg planu 28 049 370 000 zł
Wykonanie 32 274 485 000 zł

Nb. 21
12 Część I. Teoria podatku

w tym:
Dywidendy
Wg planu 3 590 500 000 zł
Wykonanie 6 122 896 000 zł
Wpłaty z zysku z Narodowego Banku Polskiego
Wg planu 1 717 000 000 zł
Wykonanie 6 202 663 000 zł
Cło
Wg planu 1 831 000 000 zł
Wykonanie 1 923 842 000 zł
Opłaty, grzywny, odsetki i inne dochody niepodatkowe
Wg planu 18 526 315 000 zł
Wykonanie 15 641 285 000 zł
Wpłaty jednostek samorządu terytorialnego
Wg planu 2 384 555 000 zł
Wykonanie 2 383 798 000 zł
3) Środki z Unii Europejskiej i innych źródeł niepodlegające zwrotowi
Wg planu 2 425 014 000 zł
Wykonanie 2 071 800 000 zł

Dochody budżetu państwa ogółem w 2012 r.

Źródło: www.mf.gov.pl
Wg planu 293 766 128 000 zł
Wykonanie 287 595 114 000 zł
1) Dochody podatkowe
Wg planu 264 803 010 000 zł
Wykonanie 248 274 572 000 zł
Podatki pośrednie
Wg planu 196 118 000 000 zł
Wykonanie 181 892 000 000 zł
w tym:
Podatek od towarów i usług
Wg planu 132 165 000 000 zł
Wykonanie 120 697 000 000 zł
Podatek akcyzowy
Wg planu 62 600 000 000 zł
Wykonanie 60 449 853 000 zł

Nb. 21
 Rozdział 1. Zagadnienia ogólne 13

Podatek od gier
Wg planu 1 353 000 000 zł
Wykonanie 1 441 634 000 zł
Podatek dochodowy od osób prawnych
Wg planu 26 635 000 000 zł
Wykonanie 25 145  736 000 zł
Podatek dochodowy od osób fizycznych
Wg planu 40 250 000 000 zł
Wykonanie 39 809 425 000 zł
Podatek od wydobycia niektórych kopalin
Wg planu 1 800 000 000 zł
Wykonanie 1 426 000 000 zł
2) Dochody niepodatkowe
Wg planu 27 125 247 000 zł
Wykonanie 37 143 234 000 zł
Dywidendy
Wg planu 8 153 500 000 zł
Wykonanie 8 208 039 000 zł
Wpłaty z zysku z Narodowego Banku Polskiego
Wg planu – brak danych
Wykonanie 8 205 285 000 zł
Cło
Wg planu 1 830 000 000 zł
Wykonanie 1 974 013 000 zł
Opłaty, grzywny, odsetki i inne dochody niepodatkowe
Wg planu 14 734 831 000 zł
Wykonanie 16 348 047 000 zł
Wpłaty jednostek samorządu terytorialnego
Wg planu 2 406 916 000 zł
Wykonanie 2 407 851 000 zł
3) Środki z Unii Europejskiej i innych źródeł niepodlegające zwrotowi
Wg planu 1 837 871 000 zł
Wykonanie 2 177 309 000 zł

Nb. 21
14 Część I. Teoria podatku

Dochody budżetu państwa ogółem w 2013 r.

Źródło: www.mf.gov.pl
Wg planu 275 729 440 000 zł
Wykonanie 279 151 205 000 zł
1) Dochody podatkowe
Wg planu 239 150 240 000 zł
Wykonanie 241 650 924 000 zł
Podatki pośrednie
Wg planu 174 050 000 000 zł
Wykonanie 175 368 567 000 zł
w tym:
Podatek od towarów i usług
Wg planu 113 000 000 000 zł
Wykonanie 113 411 541 000 zł
Podatek akcyzowy
Wg planu 59 800 000 000 zł
Wykonanie 60 653 116 000 zł
Podatek od gier
Wg planu 1 250 000 000 zł
Wykonanie 1 303 910 000 zł
Podatek dochodowy od osób prawnych
Wg planu 22 000 000 000 zł
Wykonanie 23 075 275 000 zł
Podatek dochodowy od osób fizycznych
Wg planu 40 900 000 000 zł
Wykonanie 41 290 531 000 zł
Podatek od wydobycia niektórych kopalin
Wg planu 2 200 000 000 zł
Wykonanie 1 916 304 000 000 zł
2) Dochody niepodatkowe
Wg planu 34 978 684 000 zł
Wykonanie 35 975 949 000 zł
Dywidendy
Wg planu 6 925 513 000 zł
Wykonanie 7 052 933 000 zł
Wpłaty z zysku z Narodowego Banku Polskiego
Wg planu 5 264 040 000 zł
Wykonanie 5 264 040 000 zł

Nb. 21
 Rozdział 1. Zagadnienia ogólne 15

Cło
Wg planu 2 001 000 000 zł
Wykonanie 2 022 085 000 zł
Opłaty, grzywny, odsetki i inne dochody niepodatkowe
Wg planu 18 404 869 000 zł
Wykonanie 19 431 313 000 zł
Wpłaty jednostek samorządu terytorialnego
Wg planu 2 383 262 000 zł
Wykonanie 2 205 578 000 zł
3) Środki z Unii Europejskiej i innych źródeł niepodlegające zwrotowi
Wg planu 1 600 516 000 zł
Wykonanie 1 524 332 000 zł

Dochody budżetu państwa ogółem w 2014 r.

Źródło: www.mf.gov.pl
Wg planu 277 782 224 000 zł
Wykonanie 283 542 707 000 zł
1) Dochody podatkowe
Wg planu 247 980 007 000 zł
Wykonanie 254 780 985 zł
Podatki pośrednie
Wg planu 179 030 000 000 zł
Wykonanie 187 067 399 000 zł
w tym:
Podatek od towarów i usług
Wg planu 115 700 000 000 zł
Wykonanie 124 262 243 000 zł
Podatek akcyzowy
Wg planu 62 080 000 000 zł
Wykonanie 61 570 439 000 zł
Podatek od gier
Wg planu 1 250 000 000 zł
Wykonanie 1 234 718 000 zł
Podatek dochodowy od osób prawnych
Wg planu 23 250 000 000 zł
Wykonanie 23 266 188 000 zł
Podatek dochodowy od osób fizycznych
Wg planu 43 700 000 000 zł
Wykonanie 43 021 971 000 zł

Nb. 21
16 Część I. Teoria podatku

Podatek od wydobycia niektórych kopalin

Wg planu 2 000 000 000 zł
Wykonanie 1 425 044 000 zł
2) Dochody niepodatkowe
Wg planu 28 148 107 000 zł
Wykonanie 27 231 861 000 zł
Dywidendy
Wg planu 5 207 850 000 zł
Wykonanie 4 213 495 000 zł
Cło
Wg planu 2 003 000 000 zł
Wykonanie 2 440 718 000 zł
Opłaty, grzywny, odsetki i inne dochody niepodatkowe
Wg planu 18 431 276 000 zł
Wykonanie 18 149 476 000 zł
Wpłaty jednostek samorządu terytorialnego
Wg planu 2 505 981 000 zł
Wykonanie 2 428 173 000 zł
3) Środki z Unii Europejskiej i innych źródeł niepodlegające zwrotowi
Wg planu 1 654 110 000 zł
Wykonanie 1 529 860 000 zł

Dochody budżetu państwa ogółem w 2015 r.

Źródło: www.mf.gov.pl
Wg planu 297 197 818 000 zł
1) Dochody podatkowe
Wg planu 269 820 001 000 zł
Podatki pośrednie
Wg planu 199 450 000 000 zł
w tym:
Podatek od towarów i usług
Wg planu 134 630 000 000 zł
Podatek akcyzowy
Wg planu 63 570 000 000 zł
Podatek od gier
Wg planu 1 250 000 000 zł
Podatek dochodowy od osób prawnych
Wg planu 24 530 000 000 zł

Nb. 21
 Rozdział 1. Zagadnienia ogólne 17

Podatek dochodowy od osób fizycznych

Wg planu 44 390 000 000 zł
Podatek od wydobycia niektórych kopalin
Wg planu 1 450 000 000 zł
2) Dochody niepodatkowe
Wg planu 25 829 884 000 zł
Dywidendy i wpłaty z zysku
Wg planu 6 245 150 000 zł
Cło
Wg planu 2 394 000 000 zł
Dochody państwowych jednostek budżetowych i inne dochody niepodatkowe
Wg planu 15 294 155 000 zł
Wpłaty jednostek samorządu terytorialnego
Wg planu 1 896 579 000 zł
3) Środki z Unii Europejskiej i innych źródeł niepodlegające zwrotowi
Wg planu 1 547 933 000 zł

Dochody z podatków i cła w Polsce w latach 2010–2015

w mld zł
2015
2010 2011 2012 2013 2014
wg planu

VAT 107,88 120,83 120,70 113,41 124,26 134,63

Akcyza 55,68 57,96 60,45 60,65 61,57 63,57

PIT 35,59 38,08 39,81 41,29 43,02 44,39

CIT 21,77 24,86 25,16 23,08 23,27 24,53

PodGrHaz 1,63 1,48 1,44 1,30 1,24 1,25

PodWNK – – 1,43 1,92 1,43 1,45

Cło 1,66 1,92 1,97 2,02 2,44 2,39

Nb. 21
18 Część I. Teoria podatku

Nb. 21