ESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ

MÜHENDİSLİK MİMARLIK FAKÜLTESİ

Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği - 2018 uyumlu

İnşaat Mühendisliği Bölümü

1 2 3 4

S109 S110 S111 S112

300/400 400/300 400/300 300/400
C K107 250/500 K108 250/500 K109 250/500
D105
h=150

500 500 500 500 500 500

4000

K111 250/500

K115 250/500
+3200

S106 S107 S108

Sunu Ders Notları

S105
400/300 300/400 300/400 400/300
B K104 250/500 K105 250/500 K106 250/500
D102 D103 D104

10000 mm
125 h=120 125 h=120 125 h=120 125
125 125 125 125

BETONARME II

500
6000

500
+3200
+3200

K110 250/500
 

K112 250/500

K114 250/500
K113 250/500
+3200
Md k3 f cd 2K
K   1  1   As   bw d

500
bw d 2 f yd  k3 f cd  S101
300/400
A K101 250/500 K102 250/500 K103 250/500
D101 S102 S103 S104
h=150 400/300 +3200 400/300 300/400
1500

Uçta Ø8/200
Alt uçta 2Ø8 L=

Ahmet TOPÇU
ESKİŞEHİR 2022 4000

+3200 Kotu(1.kat) Kalıp planı 1/50 ALT DONATI

4000

11700 mm
3700

Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2022, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu 1

 Önsöz

Değerli öğrencilerim,
Betonarmeyi anlayabilmek, kalıcı bilgiler edinebilmek, ders ve sonrası başarılı olabilmek için:
Derslere devam etmenizi, dinlemenizi,
Ders kitapları ve önemli yönetmeliklerin güncellenmiş olanlarını temin etmenizi,
Gönderme yapılan kaynakları ders sonrası mutlaka okumanızı, yorumlamanızı, arkadaşlarınız ve öğretim üyesi ile konuyu tartışmanızı,
Çözülmüş örnekleri ders sonrası satır-satır ve yazarak tekrar çözmenizi, eksiklerinizi belirleyerek gidermenizi,
Ezberden şiddetle kaçınarak sorgulayıcı ve yorumlayıcı olmanızı, One of Einstein's colleagues asked him for his telephone number. Einstein reached for a telephone
Karşınıza çıkan her inşaatı özenle gözlemenizi, directory and looked it up. "You don't remember your own number?" the man asked, startled.
Mesleğinize yönelik her kaynağı, zaman içerisinde, kütüphanenize eklemenizi, "No," Einstein answered. "Why should I memorize something I can so easily get from a book?”

Bilgisayar kullanımı becerinizi geliştirmenizi, uygulamada yoğun kullanılan en az bir Analiz-Betonarme yazılımını zaman kaybetmeden öğrenmenizi,
İnşaat sektöründeki gelişmeleri, meslek yaşamınız boyunca, günübirlik izlemenizi, internetten sürekli yararlanmanızı,
Öneririm.

Eğer bir yöntem, bir çözüm size çok karmaşık bir biçimde sunuluyorsa, Ne kadar bilirsen bil; söylediklerin karşındakinin anladığı kadardır.
bu problemin karmaşıklığından değil, sunanın aklının karışıklığından kaynaklanmaktadır. Mevlânâ Celaleddin-i Rumi
Hardy Cross
Dün, dünle gitti cancağızım! Bugün yeni şeyler söylemek lazım.
Mevlânâ Celaleddin-i Rumi
Hayal gücü bilgiden daha güçlüdür
Albert Einstein Der Mensch hört nur, was er versteht
İnsan sadece anladığını duyar
Hepimiz aynı derecede bilge Goethe
veya eşit derecede aptalız.
Albert Einstein Albert Einstein Charlie Chaplin'e: "Siz büyük bir adamsınız, sizi
herkes anlıyor, size herkes hayran." der.
Öğrenmenin bedeli: Chaplin Einstein'e: "Siz daha büyüksünüz, sizi kimse anlamıyor
ama yine de hayranlar." der.
Önceden öğrenenler indirimli fiyattan öğrenir
Otoriteden öğrenenler özgürlük bedeliyle öğrenir
Bildiğini bilenin, arkasından gidiniz.
Deneyerek öğrenenler etiket fiyatından öğrenir
Bildiğini bilmeyeni, uyandırınız.
Hayattan öğrenenler gecikme zammıyla öğrenir
Bilmediğini bilene, öğretiniz.
Hayattan da öğrenemeyenler boşa gitmiş hayatlarıyla öğrenirler
Arthur Miller
Bilmediğini bilmeyenlerden, kaçınız.
Konfüçyüs
Siz nasıl öğrenmek istersiniz?

Prof. Dr. Ahmet Topçu hocamız 05.06.2019 tarihinde vefat etmiştir. Hocamızın bilgi ve deneyimini aktardığı bu ders notlarının öğrenci ve meslektaşların mesleği sevmesi ve iyi
bir mühendis olması üzerindeki katkısının büyük olduğuna inanıyorum. Ders notlarının yapısı ve içeriği korunarak problem çözümleri tablo yerine basit formüllerle yapılacak
biçimde tarafımdan değiştirilmiştir. Allah rahmet eylesin.
Prof. Dr. Yunus Özçelikörs
Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2022, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu 2
 Devam, sınavlar, itiraz, kaynaklar, yönetmelikler, diğer
Ders : 1514x7640 BETONARME II (3+0) 3

Devam:
Yoklama yapılmayacak, herkes devamlı sayılacaktır. Ancak, başarılı olabilmeniz için devam etmeniz önerilir.
Sınavlar ve ağırlıkları:
Ara sınav: %30, Yarıyıl sonu sınavı: %70.
Normal öğretim ve II. Öğretim sınavları aynı gün aynı saatte aynı sorularla yapılacak ve değerlendirme ortak olacaktır. Sınavlar yazılıdır, kitap ve notlar açıktır.
Geçerli ve güncel fotoğraflı kimliği olmayanlar sınava alınmaz!
Mazeret sınavları:
Yazılı olarak yapılacaktır. Hangi sınavın mazereti olduğuna bakılmaksızın, öğrenci tüm konulardan sorumlu olacaktır.
Sınav sonuçlarına itiraz:
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Önlisans Lisans Öğretim ve Sınav Yönetmeliğinde belirtilen yol izlenir.
Kaynaklar:
1.CELEP, Z., (2018). Betonarme Yapılar, İTÜ, İstanbul.
2.DOĞANGÜN, A. (2018). Betonarme Yapıların Hesap ve Tasarımı, Birsen Yayınevi, İstanbul.
3.ERSOY, U. (2011). Betonarme 2, Döşeme ve Temeller, Evrim Yayınevi, İstanbul.
4.ÇETMELİ, E. (1987). Plaklar, İTÜ, İstanbul.
5.KÖSEOĞLU, S. (1986). Temeller, I, II, Matbaa Teknisyenleri Basımevi, İstanbul.
6.KÖSEOĞLU, S. (1992). Merdivenler, Matbaa Teknisyenleri Basımevi, İstanbul.
Yardımcı Kaynaklar:
7.ATIMTAY, E. (2001). Betonarme Sistemlerin Tasarımı, Cilt I, II, ODTÜ.
8.ATIMTAY, E., (2000). Açıklamalar ve Örneklerle Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik, Cilt I, II, ODTÜ.
Yönetmelikler :
9.TS 498-2021, Yapı Elemanlarının Boyutlandırılmasında Alınacak Yüklerin Hesap Değerleri, TSE, 2021
10.TS ISO 9194-1997, Yapıların Projelendirilme Esasları-Taşıyıcı Olan ve Olmayan Elemanlar-Depolanmış Malzemeler-Yoğunluk, TSE, 1997
11.TS EN 1991-1-3, Yapılar üzerindeki etkiler - Bölüm 1-3: Genel etkiler - Kar yükleri (eurocode 1), 2007
12.TS EN 1991-1-4, Yapılar üzerindeki etkiler - Bölüm 1-4: Genel etkiler - rüzgâr etkileri (eurocode 1), 2007 Betonarme teori ve uygulaması yönetmelik bağımlıdır. Derste sıkça
yönetmelik maddelerine değinilecektir. Sınav ve projelerinizde
13.TS 500-2000, Betonarme Yapıların Hesap ve Yapım Kuralları, Türk Standardları Enstitüsü, 2000 yönetmeliklere uygun çözüm üretmek zorundasınız.
14.TS 708 -2010. Çelik-Betonarme için-Donatı Çeliği, Türk Standardları Enstitüsü. Yönetmelikleri anlamak kolay değildir. Derste adı geçen yönetmelik
maddelerini okumanızı, yorumlamanızı, tekrar okumanızı ve tekrar
15.Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği(TBDY), AFAD, 2018 yorumlamanızı öneririm.
16.Türkiye Deprem Tehlikesi Haritaları(TDTH), AFAD, 2018
17.TS 6164, Betonarme projelerinin çizim ve tanzimi kuralları-Genel, TSE, 1988

Diğer:
Betonarme I dersini almamış olan öğrenci bu dersi almamalıdır.
Güncel yönetmelikleri ve hesap makinesini öğrencinin yanında bulundurması yararınadır.

Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2022, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu 3

 Bu derste ne, nasıl öğrenilecek?

İçerik:
Dersin amacı, betonarme yapıların tasarım ilkelerini kavratmaktır. İçeriği şöyledir: Yapıların
sınıflandırılması. Taşıyıcı sistem seçimi. Taşıyıcı sistem düzensizlikleri. Döşeme tipleri. Kirişli döşemeler,
bir ve iki yönde çalışan döşemeler, TS500-2000 tabloları ile donatı hesabı, boşluklu döşemeler, çeşitli
mesnetli ve yüklü döşemeler. Dişli döşemeler. Temeller, temel tipleri, duvar altı temeli, sürekli temeller,
radye temeller.
Content:
The main aim of the course is to introduce the design principles of the reinforced concrete structures.
Content of the course is as follows: Classification of buildings. Choice of structure. Structural system
irregularities. Types of slabs. Joist floors, One-two way slabs, design using the TS500-2000 tables. Slabs
with openings, Slabs of varying support and loading conditions. Ribbed slabs. Foundations, types of
foundations. Wall footings, one and two-way continuous strip foundations, mat foundations.

Dersin öğrenciye kazandıracağı beceriler:

Yapı tiplerini tanıma
Taşıyıcı sistem seçimi ilkelerini öğrenme
Döşeme tiplerini kavrama
Döşeme tasarım ve çizimini öğrenme
Temel tiplerini tanıma
Temel tasarım ve çizimini öğrenme
Betonarme I in konuları:
Çimento, agrega, su, karışım(özet bilgiler) İlgili yönetmeliklerin kullanımı.
Beton, beton sınıfları, mekanik özellikleri, davranış
Çelik, çelik sınıfları, mekanik özellikleri, davranış
Kirişler, davranış, taşıma gücü, sınır değerler, boyutlandırma, By the end of this course students will be able to:
çizim Kolonlar, davranış, sınır değerler, boyutlandırma, çizim Know types of structures
Understand how to choose the structure.
Betonarme II nin konuları: Know types of the slabs.
Yapıların sınıflandırılması Design and draw the slabs.
Taşıyıcı sistem seçimi Know types of the foundations.
Nerelere kiriş, kolon, döşeme konur? Boyutları nasıl seçilir?
Kalıp planı hazırlanması, çizimi Design and draw the foundations.
Düzensizlikler Use the related national codes.
Yapıya etkiyen yükler, yük analizi
Döşemeler, döşeme tipleri, modelleme, sınır değerler, analiz, çizim
Temeller, temel tipleri, modelleme, analiz, çizim

Öneri:
Güncel ders notlarını http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu/ indirerek derslerde yanınızda bulundurunuz. Ders notunun aynısı sınıfta projektör ile sunulacaktır. Derste sunuyu izleyiniz,
okumaya çalışmayınız, sadece anlatılanları dinleyiniz. Gerekirse, ders notlarının üzerine küçük notlar ekleyiniz. İşlenen konuyu, ders sonrası, ders notlarınızdan okuyunuz,
dinlediklerinizi pekleştiriniz, eksiklerinizi gideriniz.
Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2022, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu 4
 Yapıların sınıflandırılması Taşıyıcı sistemler
Kullanım amacına göre: •Salt çerçeveli sistem: Taşıyıcı sistem kolon, kiriş ve döşeme elemanlardan oluşur. Kolon ve kirişlerin
•Konutlar birleşiminden oluşan sisteme çerçeve sistem denir. Yüklerin(düşey-yatay) tamamı çerçeveler tarafından taşınır.
•Hizmet yapıları •Salt perdeli sistem(perde duvarlı sistem): Taşıyıcı sistem genelde sadece perde ve döşeme elemanlardan
•İş merkezleri oluşur. Nadiren, az sayıda çerçeve de olabilir. Yatay yüklerin tamamının perdeler tarafından karşılandığı,
•Sanayi yapıları çerçevelerin sadece düşey yük taşıdığı varsayılır.
•Köprüler
•Barajlar •Perde-çerçeveli sistem (karma sistem): Perde, kiriş, kolon ve döşeme elemanlardan oluşur. Düşey ve yatay
yükler perde ve çerçeveler tarafında beraber karşılanır. Ancak, yatay yüklerin çoğunu(yaklaşık %75 ini)
Taşıyıcı sisteminin malzemesine göre: perdeler taşır.
•Yığma yapılar (dolu tuğla, düşey delikli tuğla, gazbeton, •Kabuklar(eğrisel yüzeyli taşıyıcılar): Kubbe, silindirik sıvı tankı, soğutma bacası, …
doğal taş)
•Ahşap yapılar •Kablolu sistemler: Teleferik, enerji hatları, asma köprü, …
•Çelik yapılar
•Betonarme yapılar
Betonarme taşıyıcı elemanlar
Yerine göre:
•Üst yapı (apartman, kule, baca…) Dikdörtgen, tablalı, Döşeme
•Alt yapı (yol, tünel, kanalizasyon, köprü,…) •Kirişler I, kutu kesitli kirişler

Üretim şekline göre:

•Kolonlar/perdeler Dikdörtgen, daire, sekizgen, halka,
•Birdöküm yapılar
kutu, L, I, T, C kesitli kolonlar/perdeler
•Öndöküm (prefabrik) yapılar

Kolon
•Öngerilmeli (prefabrik) yapılar
•Ardgermeli (prefabrik) yapılar

Görsel:
Kirişli döşeme
•Normal yapılar Kirişsiz döşeme
•Yüksek yapılar Dişli(nervürlü) döşeme
•Gökdelenler Asmolen döşeme
•Döşemeler
Kaset(ızgara)-kiriş döşeme
Sahibine göre:
•Özel kişilere ait yapılar
•Kamu yapıları Duvaraltı temeli
•Temeller
Tekil temel
Sürekli Temeller
Radye temeller

Plak
Koyu yazılanlar Betonarme II nin konusu olarak bu Kolon-perde filizleri
yarıyıl içinde ele alınacaktır.
 Yapı Örnekleri (fotoğraflar)
Yüksek yapılar
KEOPS Pramidi hakkında öz bilgiler:
Her biri 2.5 ile 15 ton kütleli 2 300 000 adet taş blok kullanılmış.
yüseklik: 143.5 m Mezar bölgesinde bazı bloklar 75 ton. Toplam hacim: 2 500 000 m3.
yükseklik: 65.5 m 20 yıllık inşaat sürecinde 100 000 işçinin çalıştığı tahmin edilmektedir.

yüseklik: 146.7 m

Fravun odası

Mikerinos Kefren
Keops

MÖ 2500

Pramitler Gize/MISIR

Dünyanın ilk gökdelenleri

Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2022, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu 6
Normal yapı/yüksek yapı/gökdelen:
Dünya ticaret merkezi İkiz kuleleri:
Yapılışı: 1972
Normal yapı/yüksek yapı/gökdelen ayırımının standart bir tanımı Yıkılışı: 11 Eylül 2001
yoktur. Ülkeden-ülkeye, şehirden-şehire algılama farklıdır. Aşağıdaki Kat sayısı: 110
sınıflandırma bir fikir verebilir: Yükseklik: 412 m

1-12 kat (yükseklik 3-36 m) :Normal yapı

13-25 kat (yükseklik 39-75 m) :Yüksek yapı
25- (yükseklik>75 m) :Gökdelen

Dünya ticaret merkezi ikiz kuleleri

(inşa halinde)

Yüksek yapı

Gökdelen

Normal yapı

New York 1972

New York, 11 Eylül 2001

 Dünya’da yüksek yapılar:

Dünyanın en yüksek yapısı:

Burj Khalifa (proje adı Burj Dubai)
Dubai/Birleşik Arap Emirlikleri

Yapılışı: 2004-2010
Yükseklik: 828 m Central Plaza, 311 South Wacker Drive Water Tower
Chicago 1990, 293 m, Chicago 1975, 262 m, Betonarme.
Kat sayısı: 163 Hong Kong 1992, 374 m.
En yüksek betonarme yapı. Betonarme.
Taşıyıcı sistem: Betonarme ve çelik

One Shell Plaza Onterie

Jin Mao Tower
Houston 1971, 218 m. Chicago 1986, 174 m.
Shanghai 1998, 421 m
Hafif beton ile yapılmış ilk Betonarme
Betonarme/çelik
ve son en yüksek yapı.

Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2022, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu 8

 Türkiye’de yüksek yapılar:

Mertim Taksim Group Hotels- Mersin

Kat : 52 52 kat (181 m)
Yükseklik : 176.8 m 39 kat (157.3 m)
Yıl :1987 34 kat

Gökdelen 42 kat (153 m)

Yüksek yapı

Normal yapı

İş Bankası kulesi No:1

Levent/ İstanbul, 2000 Polat kulesi, Beşiktaş/İstanbul, 2002
Beton sınıfı: C35/45 Beton sınıfı: C35/45
Sabancı Center, İstanbul, 1993
Mersin Foto: İbrahim Yılmaz-2008
Beton sınıfı: C30/37

http://www.spine-tower.com

64 kat (261.3 m)
47 kat (191 m)

Türkiye’nin en yüksek yapısı:

Sapphire, Levent/İstanbul, 2010
Beton sınıfı:
Temelde C60/75, Üst yapıda: C50/60

Spine Tower, Maslak / İstanbul, 2014

Beton sınıfı: C80/95 (KYB)
NOT: Kullanılan beton dayanımının zaman içindeki artışına dikkat ediniz, nedenini düşününüz.
Kat: 9 Bodrum+Zemin+46 normal
Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2022, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu 9
Ahşap yapılar:

Günümüzde ahşap yapı nadir olarak yapılmaktadır.

Yüksek yapı yapılamaması, yangına ve şiddetli rüzgara
dayanıklı olmaması, malzemesinin kıt ve pahalı olması,
yalıtım yapılamaması, iyi ustalık gerektirmesi gibi
olumsuz yönleri vardır.

Kanada, Japonya ve ABD gibi ülkelerde yoğun olarak

ahşap bireysel konut yapılmaktadır. Örneğin, deprem
bölgesi olan Kaliforniya/ABD de konutların %99 ahşaptır.

Ahşap yapının depreme daha dayanıklı olduğu görüşü Foto: Ahmet Necati YELGİN, 2005
yaygındır. 17 Ağustos 1999 depremi sonrası bu görüş
yaygınlaşmış, ancak uygulama bulamamıştır. Ahşap
betonarmeye nazaran çok daha hafif olduğundan ve
daha elastik davrandığından depremde fazla
zorlanmamaktadır. Ancak, 2-3 kattan daha yüksek
yapılamaması, yangına dayanıklı olmaması, koruma ve
yalıtım zorlukları bu avantajını ülkemizde yitirmektedir.
1.5 asırlık ahşap yapı, Sultanahmet/İstanbul Ahşap yaya köprüsü,
(Günümüzde otel) Almanya

Foto: Ahmet Necati YELGİN, 2005

Ahşap ev, Rize Ahşap ev, Safranbolu/Karabük Taşınabilir İlkokul (650 m2 )

Montaj süresi:7 gün
17 Ağustos 1999 Marmara depremi bölgesinde 6 adet inşa edildi.

Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2022, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu 10

 Yığma yapılar: Yapılarda kullanılan tuğla tipleri (TS EN 771-1/2012): Taşıyıcı duvar

Taşıyıcı duvar tuğlası (düşey delikli ve Düşey delikli tuğla: Delikler düşey olacak şekilde
boşluk oranı düşük) örülür Yığma yapıların duvarlarında taşıyıcı olarak
kullanılır. Yüksek dayanımlı fakat ağırdır.
Yatay delikli, boşluk oranı yüksek tuğla Dayanım  15 N/mm2
yığma yapılarda kullanılamaz ! yoğunluk  1200 kg/m3
Döşeme ve hatıl
Boyut:29x19x13.5
19x9x8.5

Delikler düşey olacak

Taşıyıcı duvar şekilde dizilir

Taşıyıcı duvar tuğlası

Eskişehir 2002

Bodrum çevre perdesi

iyi

Dolgu duvar
Eski-yeni duvar birleşiminde Kalkan duvarı hatalı! Yatay delikli tuğla: Delikler yatay olacak şekilde örülür.
kilitlenme yok, tehlikeli! Betonarme binaların bölme duvarlarında dolgu olarak
kullanılır. Dayanımı düşük fakat hafiftir. Yük taşımaz.
Dayanım  2.5 N/mm2
Kolon yok yoğunluk  600 kg/m3
Boyut:19x19x13.5 Eskişehir 2002
hatıl yok !
19x19x8.5
Kolon yok

Kolon var
Delikler yatay
olacak şekilde dizilir

Eskişehir 2002

Çok kötü Dolgu duvar tuğlası

Taşıyıcı duvarda kullanılan tuğla veya gazbetonun basınç dayanımı 5 N/mm2 den az olamaz(TBDY-2018, madde 11.2.3 )
Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2022, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu 11
Çelik yapılar:
Stuttgart Hava Alanı/ALMANYA, 1991
Dünya’da hemen tüm gökdelenlerde çelik kullanılmaktadır. Sınırlı profil
seçeneği, iyi ustalık gereksinimi, yüksek maliyet, yangına, pasa
dayanıksızlık ve bakım gibi zorlukları vardır. Türkiye’de konut yapımında
nadir kullanılır. Genelde sanayi yapılarında kullanım alanı bulabilmektedir.

Türkiyen’in ilk çelik

yüksek yapısı

Eifel kulesi/PARİS
Hilton double tree, Avcılar/İstanbul
İnşası: 1887-1889
İnşası: 2010-2012
Yükseklik: 300.5 (anten hariç)
Yükseklik: 110 m
Pastan korumak için 7 yılda bir 60 ton boya ile boyanır.
Kat sayısı: 32 (3 kat betonarme+29 kat çelik)
Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2022, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu 12
 Betonarme yapılar:

•Salt çerçeveli sistem: Perde-çerçeveli sistem (karma sistem): Salt perdeli sistem(perde duvarlı sistem):
Kiriş+kolon+döşeme Kiriş+kolon+perde+döşeme Perde+döşeme

Kötü İyi Daha iyi

Tuğla dolgu
duvar

Gazbeton
Kiriş dolgu duvar

Kolon

Kiriş
Perde
Kolon
Eskişehir 2002 Foto: Hakan ORAKOĞLU

Deprem kuvvetinin tamamını Deprem kuvvetinin %75 ini Deprem kuvvetinin tamamını
kolonlar taşır perdeler %25 ini kolonlar taşır perdeler taşır

Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2022, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu 13

Prefabrik yapılar: Fabrikada üretilip yerinde monte edilen yapılardır.

kiriş

Yerinde dökme perde

(deprem için )

kolon

kolon
kiriş

Döşeme

Kolon-kiriş birleşim
noktası

kiriş

kolon
Kolonun düşeyliğini ayarlamak
için çakılan takozlar
OGÜ, Eskişehir 2002

Kolon –soket arasındaki

boşluk grout1 harcı ile
doldurulacak

Kolon tekil temeli Kolonun sokete yerleştirilmesi

(Soket-Tekne temel)

------------------
1 Grout harcı: Kendiliğinden yerleşen, büzülme yapmayan ve yüksek dayanımlı harç
Depremde açılmış düğüm noktası
Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2022, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu 14
 Kabuklar: İnce cidarlı eğrisel yüzeyli taşıyıcılardır.

Katlanmış plak Yarı silindirik kabuk(tonoz)

Sidney opera binası

Soğutma kulesi(termik ve nükleer santrallerin suyunu

soğutur, görülen bulutlar atık gaz değil, su buharıdır)

Hiper paraboloid kabuk Küre parçası kabuk

Dünyanın en büyük opera binası (7385

m2 , 102 Milyon $)

Sidney opera binası 1957-1973

Mimar: Jorn UTZON (Danimarka)
2003 Pritzker en iyi mimari ödülü

Silindir sıvı tankı

İstasyon binası, ESKİŞEHİR

Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2022, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu Mimar: Orhan Safa. 1953-1955 arasında inşa edilmiştir 15
Köprüler:
Çelik, betonarme, öngermeli, ardgermeli ve kablolu asma köprüler inşa edilmektedir.

Trafiğe açılışı: 30 Ekim 1973 Hafriyat: 110000 m3 Yapı çeliği: Platform alanı: 52000 m2
Toplam açıklık: 1560 m Beton: 72000 m3 Ayaklar: 5600 t Şerit sayısı: 6
Ayaklar arası açıklık: 1074 m İnşaat çeliği: 3600 t Platform: 9000 t Trafik kapasitesi(proje) : 80000 araç/gün
Yükseklik(Su-platform arası): 64 m Ana kablolar+askılar: 6200 t İlk yıl içinde geçen araç(Ekim 1973-Ekim 1974) :11 Milyon
Ayak yüksekliği: 165 m Giriş-çıkış köprülerinde: 3000 t 1973-1997 arası: 1 Milyar
Ana kablo çekme kuvveti: 150000 kN 2004 yılı içinde geçen araç: 65 milyon
Yapımcı: Hochtief (Almanya)/ Cleveland Bridge&Engineering(İngiltere)

Boğaziçi köprüsü, 1973

(15 Temmuz Şehitler Köprüsü)

Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2022, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu 16

Boğaziçi Köprüsü: (1. köprü)

ÖZET BİLGİLER:
Başlangıçtaki adı: İstanbul Köprüsü
Resmi adı: İstanbul Boğaziçi Köprüsü(20 Ekim 1973
Bakanlar Kurulu Kararı)
15 Temmuz Şehitler Köprüsü(26 Temmuz 2016)
Takma adı: 1. Köprü

Yapım kararı: 31 Eylül 1957 (Adnan MENDERES)

Tasarım: De Leuw-Cather&Company (USA)
Proje: Freeman, Fox&Partner Engineering
(İngiltere)
Yapımcı: Hochtief (Almanya)/ Cleveland
Bridge&Engineering(İngiltere)

Proje ihalesi: 3 Temmuz 1968

İnşaat ihalesi: 16 Aralık 1969
Temel töreni: 20 Şubat 1970 (Süleyman DEMİREL)
Tamamlanması: 29 Ekim 1973
Açılış töreni: 30 Ekim 1973 (Naim TALÜ)

Kaynak (kredi):
Almanya 7500000 $ (ABD)
Fransa 3750000 “
İtalya 1875000 “
Japonya 22500000 “
İngiltere 6300000 “
Avrupa Yatırım Bankası 11250000 “

Proje bedeli: 1 Milyon &

İhale bedeli: 3342400 $ (ABD)
Maliyet : 40 Milyon $ (ABD)

Tarihçesi için: http://mmf.2ogu.edu.tr/atopcu/index_dosyalar/BogaziciKoprusu.htm

Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2022, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu 17

Kubbe: Beton kemer baraj:

Roma 1957

Prefabrik betonarme çatı örtüsü

(1620 adet pano)

Taşıyıcı sistem
(ızgara eğrisel kirişler)
Gökçekaya, inşaat aşamasında /Eskişehir 1972

Roma 1957

Cami kubbesi

Gökçekaya barajı/Eskişehir

Türkiye'de yapılan ilk betonarme kubbe

İstanbul Şişli camisi kubbesidir (1945-1949)
Roma 1957

Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2022, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu 18

Kule tipi yapılar:
İnşaat alanı çok küçük fakat yüksek yapı tipidir. Su, haberleşme, deniz feneri, rüzgâr enerjisi kuleleri, minareler ve sanayi bacaları bu türdendir. Konsol
kiriş gibi davranırlar. Bu yapılarda düşey yük etkisinden ziyade rüzgâr ve deprem etkileri önem kazanır.

230 m

160 m

148 m

Rüzgâr türbini 60-90 m

Sabancı camii/Adana-1999
Minareler: 99 m (Türkiye’de en yüksek)
Minare

Minera haberleşme kulesi

Kuala Lumpur/Malezya
YIL: 1996
Yükseklik: 421 m

Deniz feneri

Endem haberleşme kulesi

Beylikdüzü/İstanbul
YIL: 2001
Yükseklik: 230 m

Atakule/Ankara
Yıl: 1989
Su kulesi Yükseklik: 125 m
(60 dakikada 1 tur döner)
Sanayi bacaları, yükseklik: 300 m
Su kulesi
Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2022, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu 19
Kablolu sistemler:

Akashi-Kaikyo asma köprüsü,

Kobe/JAPONYA, 1998

Orta açıklık 1991 m, toplam açıklık

3911 m ile Dünyanın en uzun
köprüsü.

Foto: Ahmet Necati YELGİN, 2005

Millennium Dome, Greenwich, Londra Teleferik

Açıklık: 365 m
Yıl: 1999

Olimpiyat stadyumu, Münih/Almanya, 1972

Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2022, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu 20