T.C.

MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

ÖLÇME, DEĞERLENDİRME VE SINAV HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

2020 - 2021 EĞİTİM VE ÖĞRETİM YILI

Sınavla Öğrenci Alacak Ortaöğretim Kurumlarına
İlişkin Merkezî Sınava Yönelik
Ocak Ayı Örnek Soruları

(SAYISAL BÖLÜM)

• Bu kitapçıkta toplam 20 soru bulunmaktadır.

• Matematik : 10 soru
• Fen Bilimleri : 10 soru
2
 Matematik Örnek Soruları

1. Aşağıda bir kodlama tekniği ile ilgili bilgi verilmiştir.

DOĞAL SAYI KODLAMA

A B C Ç D E F G Ğ H I İ J K L
0
2 21 22 23 24 25 26 27 28 29 210 211 212 213 214
M N O Ö P R S Ş T U Ü V Y Z
215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228
• Kodlamak istediğiniz doğal sayıyı 2’nin doğal sayı kuvvetlerinin toplamı şeklinde yazınız.
• Yukarıdaki tablodan, bu toplamada kullandığınız üslü ifadelerin her birine karşılık gelen harfi bulunuz.
• Bulduğunuz harflerin her birini soldan sağa doğru alfabetik sırayla yazınız.

Bu teknik kullanılarak 85 sayısı, 85 = 26 + 24 + 22 + 20 olduğundan “ACDF” şeklinde kodlanır.

Doruk bu tekniği kullanarak toplamları 200 olan iki doğal sayıyı kodlamıştır.
Doruk’un bulduğu kodlardan biri “ABC” olduğuna göre diğeri aşağıdakilerden hangisidir?

A) AFH B) ADG C) AFG D) CDF

2. a ! 0 , m ve n birer tam sayı olmak üzere ^ a m h = a m $ n ve a m $ a n = a m + n dir.

n

Kare biçimindeki bir karton 25 eş kareye bölünüp bu karelerden 4 tanesi aşağıdaki gibi boyanmıştır.
Sarı Mavi Yukarı

Sol Sağ

Mavi Mavi
Aşağı

Bu karelerin her birine aşağıda verilen işlem adımlarına göre birer üslü ifade yazılacaktır.
1. Adım: Sarı renkli karenin içine bir üslü ifade yazın.
2. Adım: 1. satırdaki karelerin her birine, tabanları birbirine eşit ve kuvvetleri soldan sağa doğru azalan ardışık doğal
sayılar olacak şekilde birer üslü ifade yazın.
3. Adım: Diğer karelerin her birine, her sütunda kuvvetleri birbirine eşit ve tabanları yukarıdan aşağıya doğru azalan
ardışık doğal sayılar olacak şekilde birer üslü ifade yazın.
Buna göre sarı renkli karenin içine 810 yazılması durumunda mavi renkli karelerin içine yazılması gereken üslü
ifadelerin çarpımının sonucu aşağıdakilerden hangisine eşit olur?

A) 3210 B) 1612 C) 815 D) 420

3
3. Aşağıda her çubuğunda 10 tane renkli boncuk bulunan bir abaküs verilmiştir.

Sol Sağ

Sol Sağ

Arhan bu abaküsün her çubuğu için; sol tarafa bitişik boncuk sayısını –1 ile çarparak bulduğu sonuç taban, sağ tarafa
bitişik boncuk sayısı ise kuvvet olacak şekilde farklı birer üslü ifade tanımlamıştır.
Örneğin Arhan aşağıdaki gibi abaküsün en üst çubuğundaki boncukların bir kısmını sola bitişik kalanını sağa bitişik
hâle getirerek (–7)3 üslü ifadesini tanımlamıştır.

Sol Sağ

Sol Sağ
Arhan bu abaküsteki tüm boncukları yukarıdaki gibi sola ya da sağa bitişik hale getirerek her birinin değeri negatif olan
5 farklı üslü ifade tanımlamıştır.
Buna göre Arhan’ın tanımladığı bu üslü ifadelerden en küçüğü ile en büyüğünün çarpımının sonucu
aşağıdakilerden hangisine eşittir?

A) 37 B) 55 C) 73 D) 39

4. Zehra çoktan seçmeli 45 sorudan oluşan bir sınava girmiştir.

Bu sınava giren öğrencilerin aldıkları puan, doğru cevapladıkları soru sayısından yanlış cevapladıkları soru sayısının
üçte biri çıkartılarak bulunan sonuç, 9 ile çarpılarak hesaplanmaktadır.
Zehra’nın bu sınavda doğru cevapladığı, yanlış cevapladığı ve boş bıraktığı soru sayılarının her biri 3’ün bir doğal sayı
kuvvetine eşittir.
Buna göre Zehra’nın bu sınavdan aldığı puan en çok aşağıdakilerden hangisi olabilir?

A) 36 B) 35 C) 63 D) 62

4
5. Aşağıdaki düzenek kullanılarak bir deney yapılmıştır.

Boşluk

Top

Bu deneyde yarıçapları 0, 0045 $ 10 3 , 0, 00485 $ 10 3 ve 0, 000455 $ 10 4 cm olan küre biçiminde üç farklı top
kullanılmıştır.
Bu toplar ısıtılarak genleşmeleri ve her birinin yarıçapının %20 artması sağlanmıştır.
Isıtılmadan önce topların üçü de deney düzeneğindeki daire biçimindeki boşluktan geçebilirken ısıtıldıktan sonra bu
toplardan sadece iki tanesi boşluktan geçebilmiştir.
Bu deney düzeneğindeki boşluğun çapının santimetre cinsinden değeri aşağıdakilerden hangisi olabilir?

A) 10 B) 11 C) 12 D) 13

6. a ! 0 , b ! 0 ve k, m, n birer tam sayı olmak üzere a n $ a m = a n + m, ^ a n h = a n $ m ve a k $ b k = ^ a $ b hk dir.

m

Aşağıda eş karesel bölgelerden oluşan iki farklı kart verilmiştir.

810 2710 415

2520 8115 12510

2710 2510 915

1. Kart 2. Kart
Barış 2. Kartı, 1. Kartın üzerine kenarları çakışacak biçimde koymuştur.
Bu durumda 1. Kart üzerindeki üslü ifadelerden sadece iki tanesi görülebildiğine göre bu üslü ifadelerin
çarpımının sonucu en çok kaçtır?

A) 570 B) 630 C) 360 D) 260

5
 1 n am
7. a ≠ 0, m ve n birer tam sayı olmak üzere n = a–n, (am) = am·n, a m $ a n = a m + n ve n = am–n dir.
a a
Aşağıda üzerlerinde farklı birer üslü ifade yazılı olan beş kart verilmiştir.

–1 ) –1 ) – 1 ) – 1 ) – 1 )
) –3 ) –4 ) –6 ) 3 ) 2

4 8 16 32 64

Bu kartlardan dört tanesi Mete’ye, bir tanesi Bartu’ya veriliyor.

Buna göre Mete’ye verilen kartlarda yazan üslü ifadelerin çarpımının sonucunun Bartu’ya verilen kartta yazan
üslü ifadeye oranının alabileceği en büyük değer aşağıdakilerden hangisine eşittir?

A) 3210 B) 329 C) 169 D) 810

8. Aşağıda bir spor kompleksinin krokisi verilmiştir.

44 m
28 m

15 m

Basketbol Sahası

80 m Futbol
Sahası

20 m

12 m

Voleybol Sahası

Bu spor kompleksinde aynı anda 22 kişi futbol, 10 kişi basketbol ve 12 kişi voleybol maçı yapmaktadır.
Yukarıda ölçüleri verilen sahaların her birinin alanı, o sahadaki oyuncu sayılarına bölünerek her saha için oyuncu
başına düşen santimetrekare cinsinden alanlar hesaplanmıştır.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi bu hesaplamada bulunması gereken değerlerden biri değildir? (1 m2 = 104 cm2)

A) 1,6 · 106 B) 4,2 · 105 C) 2 · 105 D) 2,4 · 105

6
 n am
9. a ≠ 0, m ve n birer tam sayı olmak üzere (am) = am·n ve = am–n dir.
an
Bir mahallede yer üstündeki kablolar yer altında yeniden döşenecektir.
Aşağıda türlerine göre; bu iş için kullanılacak kablo miktarları ve bu kabloların taşınmasında kullanılacak tahta
makaraların her birine sarılabilecek kablo miktarları verilmiştir.

Kablo Çeşidi Kullanılacak Kablonun Uzunluğu (cm) Bir Makaraya Sarılabilecek Kablo Uzunluğu (cm)

Enerji 165 86
Telefon 274 96
İnternet 1253 254
Televizyon 494 76

Buna göre kullanılacak kabloların hangisinin taşınması sırasında daha az makara kullanılacaktır?

A) Enerji B) Telefon C) İnternet D) Televizyon

10. Aşağıda internet üzerinden alışveriş yapılan bir siteye ait ekran görüntüsü verilmiştir.

Online Alışveriş Sitesi

SİTEMİZ Ü
ZERİNDEN YAPACAĞINIZ

100 TL VE ÜZERİ

ALIŞVERİŞLERİNİZDE
KARGO ÜCRETİ ALINMAYACAKTIR.

Selin Hanım bu internet sitesi üzerinden alışveriş yaparak dört farklı ürün satın almıştır.
Aşağıda bu ürünlerden üçünün fiyatı çözümlenmiş şekilde verilmiştir.

Ürünler Alınan Ürünlerin Fiyatları (TL)

Çamaşır deterjanı 3 · 101 + 2 · 100 + 5 · 10 –2

Oyuncak araba 3 · 101 + 4 · 10–1 + 5 · 10 –2

Bebek bezi 2 · 101 + 6 · 100 + 5 · 10 –2

Selin Hanım bu ürünlerin dışında bir tane de boyama seti almış ve yapmış olduğu bu alışveriş için kargo ücreti ödememiştir.
Buna göre Selin Hanım’ın almış olduğu boyama seti için ödediği ücret en az kaç liradır?

A) 11,45 B) 11,05 C) 10,85 D) 10,65

7
 Fen Bilimleri Örnek Soruları

1. Türkiye’nin büyük bir kesiminde etkili olan karasal iklimde; kışlar soğuk ve kar yağışlı, yazlar ise sıcak ve kurak geçer.
Karasal iklim tipinde yaz ve kış ayları arasındaki sıcaklık farkı fazladır.

Buna göre aşağıdaki yıllık sıcaklık ve yağış grafiklerinden hangisi karasal iklim tipinin etkili olduğu bir yere ait
olabilir?

A) °C Yağış miktarı (mm) Sıcaklık (°C) mm B) °C Yağış miktarı (mm) Sıcaklık (°C) mm
130 260 130 260
120 240 120 240
110 220 110 220
100 200 100 200
90 180 90 180
80 160 80 160
70 140 70 140
60 120 60 120
50 100 50 100
40 80 40 80
30 60 30 60
20 40 20 40
10 20 10 20
0 0 0 0
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
Temmuz
Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık

Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
Temmuz
Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
-10 -10 -10 -10

C) °C
D) °C
Yağış miktarı (mm) Sıcaklık (°C) mm Yağış miktarı (mm) Sıcaklık (°C) mm
120 240 120 240
110 220 110 220
100 200 100 200
90 180 90 180
80 160 80 160
70 140 70 140
60 120 60 120
50 100 50 100
40 80 40 80
30 60 30 60
20 40 20 40
10 20 10 20
0 0 0 0
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
Temmuz
Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık

Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
Temmuz
Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık

-10 -10 -10 -10

8
2. Aşağıda farklı ülkelerdeki şehirlere ait anlık hava tahmin raporu verilmiştir.

Sıcaklık Olay Rüzgâr Yönü Rüzgâr Hızı Gece/Gündüz

K 1° Karlı 11 km/h Gündüz

L 20° Parçalı bulutlu 5 km/h Gece

M 5° Az bulutlu 35 km/h Gündüz

N 5° Hava açık 9 km/h Gündüz

Bu tablodan hareketle aşağıdaki çıkarımların hangisi kesinlikle yapılır?

A) Farklı hava olayları yaşanıyorken hava yüksek basınçtan alçak basınca hareket edebilir.
B) N’nin kuzeyinin sıcaklığı güneyinin sıcaklığından daha düşüktür.
C) K’de kış mevsimi yaşanırken L’de yaz mevsimi yaşanmaktadır.
D) M ve N şehirleri aynı yarım kürede yer almaktadır.

3. Bezelyelerde mor çiçek rengi beyaz çiçek rengine baskındır.

Verilen bilgiden hareketle aşağıdakilerden hangisi bezelyelerde çiçek rengi ile ilgili yapılan çaprazlamanın
olasılıklarından biri olamaz?

A) B)

Mor ç�çek Mor ç�çek Beyaz ç�çek Beyaz ç�çek

Beyaz ç�çek Beyaz ç�çek Beyaz ç�çek Mor ç�çek

C) D)

Mor ç�çek Mor ç�çek Mor ç�çek Mor ç�çek

Mor ç�çek Beyaz ç�çek Mor ç�çek Mor ç�çek

9
4. Bezelyelerde sarı tohum özelliği baskın, yeşil tohum özelliği çekiniktir.
Sarı tohumlu bir bezelye ile yeşil tohumlu bir bezelye çaprazlandığında oluşan bezelyelerin fenotip oranları aşağıda
verilmiştir.

% 50 Yeşil tohum
% 50 Sarı tohum

Fenotip oranı

Buna göre aşağıdaki çıkarımlardan hangisine ulaşılamaz?

A) Çaprazlanan bireylerin ikisinde de çekinik alel mevcuttur.

B) Oluşan sarı tohumlu bezelyelerin yarısı homozigot baskın genotiptedir.
C) Oluşan döllerden farklı iki renkteki bezelye çaprazlanırsa aynı grafik elde edilir.
D) Sarı tohumlu bezelye aynı genotipte bir bireyle çaprazlansaydı yeşil tohum oluşma olasılığı %25 olurdu.

5. Öğretmen öğrencileri ile yapacağı etkinliğin aşamalarını aşağıdaki gibi belirlemiştir.

• Öğrenciler avcı, Görsel I’deki renkli boncuklar av, kumaşlar ise çevreyi ifade
etmektedir.
• Öğrencilerden her defasında farklı kumaş üzerine rastgele dağıtılan renkli
boncukları belirli bir süre içinde toplamaları istenecektir.
• Bu kumaşlar üzerinden toplanan renkli boncuk sayıları bir tabloya
kaydedilecektir.
Etkinlik yönerge doğrultusunda yapılarak aşağıdaki tablo oluşturulmuştur. Görsel I

Kumaş

Boncuk reng�
I II III IV
Kırmızı
9
Turuncu
Mav� 10 5

Sarı 5
Pembe
Mor

Bu etkinlikten hareketle aşağıdaki çıkarımlardan hangisi yapılamaz?

A) Sarı ile ifade edilen canlının yaşama olasılığı en fazla I. çevrededir.

B) Canlıların yaşadıkları çevre koşulları türlerin devamında etkilidir.
C) Canlıların doğal seçilime uğrama olasılığı III.çevrede daha fazladır.
D) Mavi renk ile ifade edilen canlıyla beslenen avcı IV. çevreye daha fazla uyum sağlar.

10
6. Bağışıklık sistemi insan vücuduna giren zararlı bakteri, virüs ve zehirli moleküllere karşı antikor üretir. Antikorların üretilmesi
için öncelikle hastalığa sebep olan bu etmenlerin yapısının bağışıklık hücreleri tarafından öğrenilmesi gerekir. Öğrenme
sonucunda üretilen bu antikorlar immun plazma tedavisinde yani antikor tedavisinde kullanılır.

Antikor tedavisinin nasıl uygulandığına dair bir görsel aşağıda verilmiştir.

Tedavi amaçlı
kullanım

İyileşmiş
hastadan
kan alınması

Virüsü yok eden

Plazma
antikorların bulunduğu
plazmanın kandan
ayrıştırılması

İyileşme
süreci

Virüs ile İyileşen hasta Aynı virüsle enfekte

enfekte hasta bir başka hasta

Farklı ülkelerde uygulanan bu tedavi, çoğu kişide hızlı iyileşme sağlarken bazı kişilerde iyileşme sağlamamaktadır. Bilim
insanları, farklı bölgelerde enfekte olup iyileşen kişilerden alınacak kan plazmalarının karıştırılması ile daha zengin ve
etkili bir antikor plazmasının oluşacağı görüşünü savunmaktadır.

Verilen bu bilgiler doğrultusunda aşağıdaki çıkarımlardan hangisine ulaşılabilir?

A) Antikor tedavisi, her hastanın iyileşmesini sağlar.

B) Antikor tedavisi gören hastalar, verilen antikorlar sayesinde bir daha bu hastalığa yakalanmaz.
C) İyileşmiş bireylerin kanından antikor içeren plazmanın elde edilmesi bir biyoteknoloji çalışmasıdır.
D) Kan plazmalarının karıştırılması virüsün farklı bölgelerde geçirmiş olabileceği modifikasyona karşı önlem oluşturabilir.

11
7. Aşağıda bir DNA eşlemesi şematize edilmiştir.

1. zincir 2. zincir eski 1. yeni 1. yeni 2. eski 2.

iplik iplik iplik iplik

Yeni DNA’lar
Buna göre verilen DNA eşlenmesi ile ilgili aşağıdaki çıkarımlardan hangisi doğrudur?

A) Eşlenme başlamadan önce DNA’nın iki zinciri tamamen açılır.

B) DNA kalıp olarak görev yaptıktan ve eşlendikten sonra tekrar eski hâlini alır.
C) Yeni oluşan DNA’ların her bir zinciri eski ve yeni sentezlenen ipliğin bir karışımını içerir.
D) DNA’nın iki zincirinin her biri tamamlayıcı yeni bir zincir sentezi için kalıp olarak görev alır.

8. Bir öğrenci, yarısına kadar su doldurduğu özdeş şişelerle aşağıdaki düzenekleri hazırlıyor.

Plastik cetvel
Plastik cetvel

1. Düzenek 2. Düzenek

Buna göre,
I. Temas alanı küçülen cisimlerin, üzerinde durdukları zemine uyguladıkları katı basıncı artar.
II. Ağırlığı artan nesnelerin, üzerinde durdukları zemine uyguladıkları katı basıncı artar.
III. Sıvı yüksekliği azaldıkça kabın tabanına etki eden sıvı basıncı azalır.
çıkarımlarından hangileri yapılabilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) II ve III

12
 9. Sıvı basıncının nelere bağlı olduğu ile ilgili etkinlik yapmak isteyen bir öğrenci aşağıdaki düzeneği hazırlıyor.

K Kabı L Kabı

Etkinlikte aşağıdaki işlemleri yapıyor:

• Özdeş kaplardan K kabını taşma seviyesine kadar, L kabını ise yarısına kadar aynı sıvı ile dolduruyor.
• Her iki kabın tabanından eşit yükseklikte özdeş delikler açıyor.
• Daha sonra kapları, şekildeki boş kovanın iki yanına kovaya eşit uzaklıkta olacak şekilde yerleştiriyor.
• Fakat K ve L kaplarındaki deliklerden fışkıran sıvı kovaya ulaşmıyor.
Buna göre öğrenci, aşağıdaki işlemlerden hangisini yaparsa kapların en az birinden fışkıran sıvı kovaya dolabilir?

A) K kabını, yoğunluğu daha fazla olan başka bir sıvı ile taşma seviyesine kadar doldurmak
B) L kabını, yoğunluğu daha fazla olan başka bir sıvı ile yarısına kadar doldurmak
C) K kabındaki sıvının yarısını L kabına boşaltmak
D) L kabındaki sıvının miktarını azaltmak

10. Bir bale öğrencisi ders sırasında farklı figürler yaparken ayağında hissettiği etkinin ayaklarının duruşuna göre değiştiğini
fark ediyor. Bunu sınıfta öğrendiği basınç dersiyle ilişkilendirdiğinde aşağıdaki gibi bir tablo oluşturuyor.

I II III

Figürler I II III

Oluşan etki Çok fazla Fazla Az

Basınç 4P 2P P/2

Buna göre aşağıdaki durumlardan hangisi tablodaki verilerle açıklanabilir?

A) Bıçağın keskin yüzeyi ile ekmeğin daha kolay kesilmesi

B) Duvara çivi çakılırken büyük kuvvet uygulandığında çivinin daha derine gitmesi
C) Dalgıçların, su yüzeyinden aşağıya indikçe kulaklarında hissettikleri baskının artması
D) Kum üzerinde yürüyen iki çocuktan ağırlığı fazla olanın kumda daha derin izler bırakması

13
 CEVAP ANAHTARI

MATEMATİK FEN BİLİMLERİ

1. C 1. B

2. A 2. A

3. B 3. B

4. C 4. B

5. B 5. A

6. C 6. C

7. B 7. D

8. D 8. A

9. B 9. B

10. A 10. A

14