MADDENİN HALLERİ ÇALIŞMA SORULARI

1 Bir maddenin fiziksel hâlleri ile 6 Sıvılaştırılmış petrol gazı ile ilgili 12 Hava ve havanın ayrıştırılması ile
ilgili aşağıdakilerden hangisi aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? ilgili,
yanlıştır? A) Saf bir maddedir. I. Hava homojen yapılı bir saf
A) En düzenli fiziksel hâli katı B) Ham petrolün damıtılmasından maddedir.
halidir. ve doğal gazın ayrıştırılmasından II. Havanın yapısındaki N2 ve O2
B) Sıvı hâli akışkandır. elde edilir. gazları damıtma yöntemi ile
C) Gaz hâlinde tanecikler arası C) Renksiz ve kokusuzdur. ayrılır.
çekim en fazladır. D) Havadan ağırdır. III. Damıtma için hava önce
D) Katı hâlinin belirli bir şekli E) Yanıcıdır. sıvılaştırılır sonra yavaş yavaş
vardır. 7 I. Doğal gazın sıvılaştırılarak ısıtılarak N2 ve O2 kaynama
E) Gaz hâlindeki maddeler taşınması noktası farkı ile ayrılır.
sıkıştırılabilirler. II. Naftalinin süblimleştirilmesi yargılarından hangileri doğrudur?
2 Bir maddenin farklı fiziksel hâlleri III. CO2 gazından kuru buz eldesi A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
olan X, Y, Z ile ilgili, Günlük hayatta karşılaştığımız D) II ve III E) I, II ve III
• X, konulduğu kabın her tarafına yukarıdaki olaylardan 13 Gazlarla ilgili aşağıdaki
yayılıyor. hangilerinde hâl değişiminden ifadelerden hangisi yanlıştır?
• Y, konulduğu kabın doldurduğu yararlanılır? A) Gaz molekülleri arasında büyük
kısmının şeklini alıyor. A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III boşluklar bulunduğundan bu
• Z akışkan değildir. D) II ve III E) I, II ve III boşluklar yanında gaz
bilgileri veriliyor. 8 Bir maddenin katı, sıvı ve gaz moleküllerinin hacimleri ihmal
Buna göre, bu maddelerin fiziksel hâlleri ile ilgili, edilecek kadar küçüktür.
hâlleri aşağıdakilerden I. Madde, katı hâlden gaz hâline B) Gaz tanecikleri, birbirileri
hangisinde doğru verilmiştir? dönüşürken ısı alır. içerisine dağılarak homojen
X Y Z II. Gaz hâlde taneciklerin hareketi karışım oluştururlar.
A) Katı Sıvı Gaz en azdır. C) Gazlar, çok küçük hacimlere
B) Sıvı Katı Gaz III. Sıvı hâlin belli bir şekli yoktur. sıkıştırılabilirler.
C) Sıvı Gaz Katı yargılarından hangileri doğrudur? D) Gazlar, katı ve sıvılardan çok
D) Gaz Sıvı Katı A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III daha büyük yoğunluğuna
E) Gaz Katı Sıvı D) II ve III E) I, II ve III sahiptirler.
3 Buz, su ve su buharı ile ilgili, 9 Su döngüsü ile ilgili, E) Gazlar konuldukları kabı
I. Birbirlerine dönüşümleri fiziksel I. Yeryüzünde bulunan su güneş tamamen doldururlar.
değişmedir. enerjisinin etkisiyle buharlaşır. 14 Gaz basıncı ile ilgili,
II. Tanecikleri arası uzaklığı en az II. Bulutları oluşturan su buharı I. Gazlar bulundukları kabın her
olan buzdur. katı veya sıvı yağış olarak tekrar tarafına aynı basıncı yapar.
III. Üçünün de molekül formülü yer yüzüne döner. II. Yükseklere çıkıldıkça atmosfer
aynıdır. III. Yağış olarak yer yüzüne dönen basıncı artar.
yargılarından hangileri doğrudur? suyun tamamı yer altı sularına III. Açık hava basıncı barometre
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III karışır. ile ölçülür.
D) II ve III E) I, II ve III yargılarından hangileri doğrudur? yargılarından hangileri doğrudur?
4 Aşağıdakilerden hangisi molekü- A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
ler bir maddenin katı, sıvı ve gaz D) II ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III
hâllerinin tanecikleri için 10 LNG ile ilgili, 15 Gazların günlük hayatta
ortaktır? I. Basınç altında sıvılaştırılmış kullanımıyla ilgili,
A) Öteleme hareketi yapma doğal gazdır. I. Klima ve buzdolabı gibi
B) Titreşim hareketi yapma II. Çakmaklarda kullanılır. soğutucularda gazların
C) Dönme hareketi yapma III. Renksiz, kokusuz ve zehirsizdir. genleşirken soğuması özelliğinden
D) Akışkan özellikte olma yargılarından hangileri doğrudur? faydalanılır.
E) Basınçla sıkıştırılabilme A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III II. Sıcak hava balonlarında,
5 LPG ile ilgili, D) II ve III E) I, II ve III sıcaklığın etkisiyle gazların
I. Bir karışımdır. 11 I. Molekülünün kütlesi genleşmesinden faydalanılır.
II. Sıkıştırılarak elde edilen bir II. Moleküllerinin geometrik şekli III. Dalgıç tüplerine ve mutfak
sıvıdır. III. Molekülleri arası etkileşim türü tüplerine konan gazlar daha küçük
III. Bileşiminde en fazla propan ve Bir sıvının akmaya karşı hacim kaplamaları için yüksek
bütün vardır. gösterdiği direnç sıvının yukarıda basınç- ta sıvılaştırılır.
yargılarından hangileri doğrudur? verilen özelliklerden hangilerine yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III bağlıdır? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III
D) II ve III E) I, II ve III

NŞ 1
16 Spreylerde ve deodorantlarda 20 Laboratuarda üç özdeş kılcal 25 Ağzı açık bir kapta sabit basınç
kullanılan itici gazlarla ilgili, viskozimetrede eşit hacimde altında kaynamakta olan saf bir
I. Sıkıştırılarak kolayca bulunan x, y ve z sıvılarının akma sıvı ile ilgili;
sıvılaştırılabilirler. süreleri x > y > z dir.
II. Üzerlerindeki basınç kaldırılınca Buna göre;
büyük bir hızla geniş bir alana I. Akıcılığı en fazla olan x' dir.
yayılırlar. II. Moleküller arası çekim kuvveti
III. Çevre için zararlı etkileri en büyük olan z'dir.
yoktur. III. x sıvısı bal, y sıvısı zeytinyağı,
yargılarından hangileri doğrudur? z sıvısı su olabilir.
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III yargılarından hangileri doğrudur?
D) II ve III E) I, II ve III A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) I, II ve III
17 21 Aynı ortamda bulunan saf x ve y
sıvılarının sıcaklık zaman grafiği grafiklerinden hangileri
aşağıdaki gibidir. doğrudur?

A) I ve II B) III ve IV
Bazı sıvı maddelerin oda C) I, II, III ve IV D) I ve IV
şartlarındaki viskozite değerleri E) I, II ve IV
yukarıda verilmiştir.
Buna göre; 26
I. Gliserin akıcılığı en fazladır
o
II. Etanolün 40 C 'deki viskozitesi
-3 2
1,2.10 N.s/m den büyüktür.
Grafiğe göre bu sıvılar için;
III. Molekülleri arası çekim
I. Kaynama noktaları x > y'dir. Yukarıda verilen saf x sıvısı deniz
kuvvetleri ; o
II. Viskoziteleri x > y'dir. seviyesinde t1 C'de kaynarken,
gliserin > etanol > su'dur
III. Akıcılıkları y > x'dir. saf y sıvısı deniz seviyesinden
yargılarından hangileri yanlıştır? o
hangileri doğrudur? 1500 metre yükseklikte t1 C'de
A) I, II ve III B) I ve II C) II ve
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III kaynamaktadır.
III
D) I ve II E) I, II ve III Buna göre;
D) I ve III E) Yalnız III
22 Aşağıdakilerden hangisi I. x ve y sıvıları aynı sıvılardır.
moleküller arası çekim kuvveti ile II. x sıvısı, y sıvısından daha
18 Sıvıların viskoziteleri ile ilgili uçucudur.
ilgili değildir?
aşağıdakilerden hangisi III. Kütleleri eşit olduğundan
A) Açık hava basıncı
doğrudur? kaynama noktaları da eşit olur
B) Kaynama noktası
A) Viskozitesi düşük olan sıvı IV. Aynı sıcaklıkta x'in buhar
C) Akıcılık
maddenin akıcılığı da düşüktür. basıncı, y'nin buhar basıncından
D) Buhar basıncı
B) Molekül kütlesi ve molekülün yüksektir.
E) Viskozite
geometrik şekli viskoziteyi yargılarından hangisi doğrudur?
etkilemez. 23 Aşağıdakilerden hangisi bir
sıvının, hem buhar basıncı hem A) II ve IV B) Yalnız I C) I ve III
C) Sıcaklığı artırılan bir sıvının D) Yalnız II E) I ve IV
moleküller arası çekim kuvveti de kaynama noktasını etkiler?
azalacağından viskozitesi artar. A) Isıtıcı kaynağının şiddeti
B) Bulunduğu ortamın açık hava 27 I. Herhangi bir anda aynı sıcaklıkta
D) Akış hızı yüksek olan sıvıların
basıncı suyun denge buhar basıncının,
viskozitesi yüksektir.
C) Sıcaklık atmosferdeki su buharının kısmi
E) Asfaltın yol yüzeyine
D) Sıvının içerdiği safsızlık basıncına oranına bağıl nem
yayılmasını kolaylaştırmak için
E) Bulunduğu kabın yüzey alanı denir.
ısıtılması viskozite ile ilgilidir.
o o 24 I. Dış basınç II. Bağıl nemin %100 olduğu anda
19 I. 50 C' de su > 25 C'de su yoğuşma başlar.
o
II. 20 C' de bal > 20 C' de
o II. Sıcaklık
III. Rüzgar III. Bağıl nem sıcaklık arttıkça
zeytinyağı azalır.
o
III. 25 C' de zeytinyağı > 50 C' de
o IV. Sıvının cinsi
Yukarıdakilerden hangileri hem yukarıda verilen yargılardan
zeytinyağı hangileri doğrudur?
Yukarıdaki durumlarda maddele- buharlaşma hızını hem de
kaynama noktasını etkiler? A) Yalnız I B) Yalnız II C) II ve III
rin viskozitelerinin büyüklük D) I, II ve III E) I ve II
sıralaması hangilerinde doğru A) II ve III B) II ve IV C) I ve IV
verilmiştir? D) Yalnız II E) Yalnız I
A) I ve II B) I ve III C) II ve III
D) I, II ve III E) Yalnız I

NŞ 2
28 Saf bir sıvının kaynama olayı ile 3 34 Bir sıvı maddenin yüzeyinden gaz
ilgili aşağıdakilerden hangisi 1 moleküllerinin ayrılmasına - - - -,
yanlıştır? naftalin, kuru buz, gibi katı
A) Kaynama sıcaklığı büyük olan maddelerin sıvı hale geçmeden
sıvıların tanecikleri arasında doğrudan gaz haline geçmesine - -
etkileşim kuvveti daha büyüktür. - -, gaz bir maddenin sıvı hale
B) Sıvı buhar basıncının atmosfer Yukarıda verilen farklı geçmesine - - - -, bir katının sıvı
basıncına eşit olduğu sıcaklığa sıcaklıklarda ve bağıl nem hale geçmesine- - - - denir.
kaynama noktası denir. oranlarında hissedilen sıcaklık Yukarıdaki boşluklara hangisi
C) Uçuculuğu daha az olan sıvı o gelmez?
değerleri x, y ve z sırasıyla kaç C
veya katı ekleyip çözmek kaynama olabilir? A) Süblimleşme B) Kaynama
noktasını yükseltir. A) 34, 30, 28 B) 35, 30, 31 C) Yoğuşma D) Erime
D) Kaynama noktası sıvının C) 33, 31, 28 D) 32, 29, 32 E) Buharlaşma
miktarına ve ısıtıcının gücüne E) 28, 33, 34 35
bağlıdır. 32
E) Kaynama her sıcaklıkta
olmayıp, endotermik bir olaydır.
29

Saf X buharının 1 atm basınç

Yukarıda 1 atm basınç altındaki
saf x, y ve z sıvılarının buhar
basıncı - sıcaklık değişim grafiği
verilmiştir.
Buna göre, aşağıdakilerden
hangisi yanlıştır?
A) Belli bir sıcaklıkta tanecikler
arası çekim kuvveti en büyük olan
z'dir.
B) Deniz seviyesinden yukarılarda,
o
x'in kaynama sıcaklığı 60 C
olabilir.
C) Aynı sıcaklıkta uçuculukları;
x > y > z 'dir
D) y sıvısının normal kaynama
o
sıcaklığı 78 C 'dır.
E) 1 atm'de kaynamakta olan x, y
ve z sıvılarının buhar basınçları
birbirine eşittir.
30 Saf bir sıvının denge buhar
basıncının büyüklüğü aşağıdaki-
den hangisine bağlı değildir?
A) Sıvının molekülleri arasındaki
çekim gücüne
B) Sıvının sıcaklığına
C) Açık hava basıncına
D) Sıvının cinsine
E) Sıvının saflığına
Yukarıda bulunan x, y, z kapları altındaki sıcaklık - zaman grafiği
aynı ortamdadır. x,y ve z kapları yanda verilmiştir.
içinde bulunan saf suyun yüzey I. A ve C bölgelerinde zamanla
alanları sırasıyla s, 2s ve 2s, taneciklerin ortalama kinetik
o enerjisi azalır.
sıcaklıkları ise 32, 32 ve 25 C 'dir.
Buna göre; II. B bölgesinde X heterojen
I. Kaynamaları için gerekli olan ısı yapıdadır.
miktarı en fazla z kabındadır. III. X'in normal kaynama sıcaklığı
o
II. y kabındaki suyun buharlaşma 90 C'tır.
hızı en yüksektir. IV. C bölgesindeki madde için
III. x ve y kabındaki suların buhar çözünürlük ayırt edici bir özellik
basınçları eşittir. olarak kullanılır.
yargılarından hangileri doğrudur? V. Oda koşullarında X'in hali
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III sıvıdır.
D) I ve III E) I, II ve III yargılarından hangileri kesinlikle
33 doğrudur?
A) I ve II B) Yalnız III
C) III, IV ve V D) I, III ve IV
E) II, III ve IV
36 C10H8(k) → C10H8(g)
(Naftalin)
Yukarıda saf bir katı maddenin denklemi ile ilgili aşağıdaki
ısı-sıcaklık grafiği verilmiştir. ifadelerden hangisi yanlıştır?
Buna göre aşağıdaki ifadelerden A) Naftalin doğrudan gaz haline
hangisi yanlıştır? geçtiği için, giysileri ıslatmadan
o
A) Katının erime noktası x C, güvelerden korur.
o
kaynama noktası y C' dir. B) Katı haldeki naftalin ısı vererek
B) II. ve IV. bölgelerde maddeye gaz haline geçmiştir.
ısı verilmediği için sıcaklık C) Fiziksel bir değişim gerçekleşir.
değişmemektedir. D) Süblimleşme olayıdır.
C) II. bölgede madde katı - sıvı E) Oluşan naftalin buharı soğuk
heterojen haldedir. bir yüzeye çarpınca katı hale
D) V. bölgede genleşme katsayısı döner.
ayırt edici özellik olarak
kullanılamaz.
E) Sıcaklık değişiminin pozitif
olduğu bölgelerde taneciklerin
ortalama kinetik enerjileri artar.

NŞ 3
37 I. Yoğuşmaya örnek, su buharının 42 Aşağıdaki ifadelerden hangisi 46 Aşağıda verilen katıların hangisi
ısı alarak suya dönüşmesi kristal katılar için yanlıştır? iyonik bir kristal değildir?
II. Buharlaşmaya örnek, bulutların A) Kristal yapısındaki iyonlar arası A) NaNO3 B) SiO2 C) ZnO
ısı vererek yağmura dönüşmesi uzaklık arttıkça, D) CaS E) CsCI
III. Süblimleşmeye örnek, katı iyonik kristallerin erime noktaları
haldeki iyotun ısı alarak gaz haline artar. 47
geçmesi B) Kristalin şekli ve büyüklüğü tüm
Yukarıdaki örneklemelerden katılarda farklıdır.
hangileri doğrudur? C) Kararlı bir yapıya sahiptir. Şeker Buz Silisyum oksit
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) Belli bir geometrik düzene göre
D) I, II ve III E) I ve II istiflenme olur. Yukarıda verilen katı maddelerle
38 x, y ve z aynı saf maddenin farklı E) Kimyasal türleri bir arada tutan ilgili;
fiziksel hallerini temsil kuvvetlere göre dört gruba ayrılır. I. Çay şekeri ve buz kristal katı
etmektedir. 43 Elmas ve grafit için; olup, silisyum oksit amorf katı
- En düzensiz hali y' dir. I. Elmas çok sert ve elektriği türüdür.
- Potansiyel enerjisi en düşük olan iletmeyen moleküler bir II. Silisyum oksitte tanecikler arası
x' tir. kristalken, grafit yumuşak çekim kuvveti kovalent bağlar
Buna göre; kovalent bir kristaldir. olup, çay şekeri ve buzda
I. x ve y hali akışkan özelliğe II. Grafitte her bir karbon atomu tanecikler arası en etkin etkileşim
sahiptir. dört farklı karbon atomuna türü hidrojen bağıdır.
II. y → z dönüşümü yoğuşmadır. bağlanarak altıgen halkalar içeren III. Her üçünün de erime noktası
III. z' nin sıcaklığı sabit kaldığı düzlemsel bir molekül düşüktür.
halde hacmi artmış ise miktarı oluştururken, elmasta her karbon yargılarından hangileri doğrudur?
artırılmıştır. atomu üç komşu karbona birer A) Yalnız I B) Yalnız II
yargılarından hangisi yanlıştır? kovalent bağ ile bağlanmıştır. C) Yalnız III D) I, II ve III
A) Yalnız I B) I, II ve III C) I ve III III. Elmasın erime noktası aynı E) I ve II
D) II ve III E) Yalnız II ortamdaki grafitin erime
39 Katısı sıvısında batan saf bir noktasından büyüktür. 48 Amorf ve kristal katılar için
maddenin katı→sıvı→gaz IV. Grafit; kurşun kalem uçlarında, aşağıdaki ifadelerden hangisi
dönüşümü sırasında; karbon kağıtlarında ve daktilo yanlıştır?
I. Moleküller arası uzaklık artar. şeritlerinde kullanılırken, elmas A) Amorf ve kristal katılarda
II. Molekül yapısı değişir. cam kesmek ve matkap uçlarını tanecikler sadece titreşim
III. Düzensizlik artar. sertleştirmek için kullanılır. hareketi yapar.
yargılarından hangileri doğrudur? verilen bilgilerden hangileri B) Amorf ve kristal katılarda atom,
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III doğrudur? molekül ya da iyonlar tekrar eden
D) I, II ve III E) I ve III A) I, II, III ve IV B) I, II ve III geometrik kalıplara göre
40 Aşağıda verilenlerden hangileri C) III ve IV D) II ve III dizilmiştir.
sabit basınçta saf bir maddenin E) I, III ve IV C) Amorf katıların belirli bir erime
erimesi, donması, kaynaması ya 44 Kristal türü Örnek noktaları yoktur.
da yoğunlaşması sırasında X. Metalik kristal Na, Mg D) Elmas ve kuru buz kristal
kesinlikle doğrudur? Y. Kovalent kristal SiC, C(grafit) katılara örnektir.
A) Taneciklerin düzensizliği artar. Z. Moleküler kristal KF, Li2O E) Kristal katılarda atomlar düzenli
B) Maddenin molekül yapısı T. İyonik kristal KNO3,CsCI bir geometriye sahipken, amorf
değişmez. Yukarıda verilen kristal türü ve katılarda atomların istif düzeni
C) Maddenin öz kütlesi azalır. örneklerden hangileri doğrudur? belli bir geometriye sahip değildir.
D) Madde ortamdan ısı alır. A) X, Y, Z ve T B) Y, Z ve T 49 X maddesine ait bazı özellikler
E) Taneciklerin ortalama kinetik C) X ve Z D) X, Y ve T aşağıda verilmiştir.
enerjisi artar. E) Z ve T · Çok sert ve kararlıdır.
41 Cam, plastik, şeker, yemek tuzu, 45 Mg(k) ve MgCI2(k) maddeleri ile · Erime sıcaklığı çok yüksektir.
kuartz ve iyot ile ilgili; için; · Günlük hayatta cam kesmek ve
I. Kuartz ve cam kovalent katılara I. Elektriği iletmeleri matkap uçlarını sertleştirmek için
örnektir. II. Kristal katı yapısında bulunma kullanılır.
II. Şeker ve iyot moleküler katıya III. Belirli erime noktasının olması Buna göre, X maddesi
örnektir. özelliklerinden hangileri ortaktır? aşağıdakilerden hangisidir?
III. Plastik ve yemek tuzu kristal A) I, II ve III B) I ve II A) Tuz B) Şeker
katıya örnektir. C) II ve III D) Yalnız I C) Plastik D) Elmas
yargılarından hangileri doğrudur? E) Yalnız III E) Gümüş
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) I, II ve III

NŞ 4
Not: Sorular MEB testlerinden derlenmiştir.
Baş arılar…
 CEVAPLAR
1C 2D 3C 4B
5E 6A 7E 8C
9B 10 E 11 E 12 D
13 D 14 C 15 E 16 B
17 B 18 E 19 C 20 C
21 E 22 A 23 D 24 C
25 E 26 A 27 C 28 D
29 B 30 C 31 C 32 E
33 B 34 B 35 D 36 B
37 C 38 A 39 E 40 B
41 B 42 A 43 C 44 D
45 C 46 B 47 B 48 B
49 D

NŞ 5