Professional Documents
Culture Documents
स्तोत्र संग्रह गीताप्रेस
स्तोत्र संग्रह गीताप्रेस
ु
अनमिणका
Preface vii
१ लघ ु ोािण 1
ानम ् 3
िवेर ाथ ना . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
सरती ाथ ना . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
िचरीिवोम ् . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
पकारणम ् . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
गणेशोािण 6
महागणेशपरम ् . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
गणाकम ् . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8
ु
गणेशभजम ् . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
गणपितवः . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
वेटे शोािण 14
ु
वेटे श सभातम ् . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
वेटे श ोम ् . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
वेटे श पिः . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
वेटे श मलाशासनम ् . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
वेटे श करावलोम ् . . . . . . . . . . . . . . . . . 25
वेटे श अकम ् . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28
ii ु
अनमिणका
रामोािण 31
नामरामायणम ् . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31
सीतारामोम ् . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
एकोिक रामायणम ् . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34
रामराोम ् . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
ु
रामभजयातोम ् . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40
अहाकृ त-रामोम ् . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46
आपारण ोम ् . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49
हनमत ्
ु -ोािण 50
ु
हनमान ् चालीसा . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51
ु ् परम ् . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53
हनमत
कृ ोािण 54
कृ ाकम ् १ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54
कृ ाकम ् २ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55
कृ ाकम ् ३ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57
गोिवाकम ् . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58
गीतगोिवम ् . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60
भज गोिवम ् . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63
ु
मधराकम ् . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66
अतु ाकम ् . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67
ु ु ाकम ् . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69
बालमक
कृ ादशनामोम ् . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70
ु
अनमिणका iii
ीरनाथ गम ् . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71
ीिवभु जयातोम
ु ् . . . . . . . . . . . . . . . . . 73
िशवोािण 75
िशवमानसपूजा . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76
वैनाथाकम ् . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77
िलाकम ् . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78
िबाकम ् . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79
सदािशवाकम ् . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80
दिणामूितोम ् . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82
िशवातःरणोम ् . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85
िशवपारोम ् . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86
उमामहेरोम ् . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87
अधनारीर अकम ् . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90
ु . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92
िशविशवाितः
शिोािण 95
लिलता पकम ् . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95
यामळा दडकम ् . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96
मीनाी परम ् . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100
ु िन ोम ् . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101
मिहषासरमिद
शीतलाकम ् . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105
अपूणाोम ् . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106
षीदेवी ोम ् . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109
iv ु
अनमिणका
लीोािण 115
कनकधारावम ् . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115
महालकम ् . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119
लोरशतनामोम ् . . . . . . . . . . . . . . . . . 120
सरतीोािण 124
सरती अोर शतनाम ोम ् . . . . . . . . . . . . . . 124
सरतीोम ् अगमिु न ोम ् . . . . . . . . . . . . . 125
सरतीों ीमद ्-िवरिचतम ् . . . . . . . . . . . . . 128
ु
शारदाभजयाताकम ् . . . . . . . . . . . . . . . . . . 131
सरतीों ब ृहितिवरिचतम ् . . . . . . . . . . . . . . 132
ु
सयोािण 134
ु
सयभ ु
जम ् . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 134
ु
सयाोरशतनामोम ् . . . . . . . . . . . . . . . 140
ु
सयपरम ् . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 142
ु
सयषोडशनामम ् . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143
ािववधन काितकेय ोम ् . . . . . . . . . . . . . . . . 144
शााोािण 144
हिरहराजाकम ् . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145
ु
अनमिणका v
शाादशकम ् . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 146
vi ु
अनमिणका
नवहोािण 148
आिददयम ् . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 148
नवहोम ् . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151
नवहपीडाहरोम ् . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 152
ु हनामोम ्
िवस 159
सेपरामायणम ् 178
िशवसहनामोम ् 202
लिलतािशतीोम ् 230
P
सदािशवसमारां शराचायममाम ।्
ु
अदाचायपयां वे गपरराम ्॥
is book has been primarily inspired by two pieces of work — one,
my thāthā’s beautiful hand-written composition of ślokās, for his grand-
children, and mantrapushpam, the excellent compilation of vedamantrās
and stotrās, from Ramakrishna Mutt.
In this book, several wonderful stotras have been compiled. One of
the aims of this book is to provide ready access to a number of stotrās
in a compact form. I’ve oen had to refer to a bundle of books for each
stotram. is book, I hope, would prove to be really useful for people
who would like to carry around these stotrās when they travel around,
or would like a handy small book containing all these stotrās. e other
important feature of this book is that all the stotrās are in devanāgarī lipi.
I’ve oen had access to a large number of stotrās, but in Tamil script. I
nd the devanāgarī lipi more conducive to correct pronunciation. ere
are several simple shlokās in this book, which I am sure children would
be able to pick up easily. Stotrās such as Nāma Rāmāyanam should cer-
tainly be taught to children. Many of these stotras have been rendered
wonderfully by Śrīmatī M. S. Subbulakshmi; one just needs to listen to
her for both bhakti and inspiration. While the foremost importance is
to be given to bhakti, one must certainly give importance to accurate
pronunciation as well, and MSS is exemplary in that regard.
One should make it a point to chant at least few of these every day,
and most of these in a month. One should certainly recite the Vishnu
Sahasranāmam everyday. Of course, it must be emphasised that one’s
nityakarmā takes precedence over all these (साहीनः अशिु चः िनमनहहः सवकमस ु)
viii Preface
and one must make time for sandhyāvandanādi nityakarmās and such
prayers everyday:
िवो वृ मूलं च सा वेदाः शाखा धमकमािण पम ्।
ताूलं यतो रणीयं िछे मूले न ैव शाखा न पम ्॥
In Kaliyuga, foremost importance is given to nāmasankīrtanam, and hence,
stotras such as these should be recited with bhakti, regularly:
ायन ् कृ ते यजन ् य ैः ेतायां ापरेऽचयन ।्
यदाोित तदाोित कलौ सी के शवम ॥ ्
ere are several people whom I must thank for their contributions
to this book. I cannot undermine the importance of the Sanskrit Doc-
uments Website , which happens to be the source for almost all of the
texts contained in here. Many thanks to volunteers to build and present
such a wonderful collection online.
I must acknowledge the efforts of my friend Prasād, who has been in-
strumental (and almost wholly responsible) for the improved formatting
in this book. I consulted him several times for help with XELTEX. But for
his TEX macros, some of the alignments would have never happened! I
must also thank the writers of the soware ITranslator , which has been
the hammer-and-nail for compiling this book. e other tool critical for
this book was XELTEX, and it was indeed the release of MiKTEX 2.7 that
led me to experiment with XELTEX, which I think has been a success.
I take this opportunity to seek the blessings of my appā, ammā, my
guru Shri S. Ananthakrishnan, and my māmā, who have inspired me and
taught me all that I know. I must de nitely thank Sāketh too, who has
been inspirational in several ways.
I must specially thank my ammā, who has encouraged and inspired me
a lot through the course of compiling this book. I also must thank her
for proof-reading the text, and particularly helping with Śyāmalā dan-
dakam. anks are also due to my wife, for her support and encourage-
ment throughout.
http://sanskritdocuments.org/
http://www.omkarananda-ashram.org/Sanskrit/Itranslt.html
Although we have put in efforts to remove any typographical errors in
this book, I must emphasise that the errors in this book are solely due
to my ignorance and I would be glad to rectify them. Please drop me a
gmail at karthik.raman to notify me of even the smallest of errors.
यदरपदं मााहीनं त ु यवेत ्।
तव तां देव नारायण नमोऽ ु ते॥
is book is dedicated to Śrī Krishna.
यरोिष यदािस यहोिषु ददािस यत ।्
यपिस कौेय तु मदप णम ॥ ्
— ीमगवीता ९-२७
सवम ् ी कृ ाप णम॥
ु
P
(S )
सदािशवसमारां शराचायममाम ।्
ु
अदाचायपयां वे गपरराम ् ॥
It is with great pleasure that I present the second edition of this book.
e major changes have been the inclusion of some large stotrās such as
the Saundarya laharī, Sankshepa Rāmāyanam and Shiva sahasranāmam,
as well as numerous smaller stotrās. e stotrās have also now been seg-
regated into two parts, with the longer stotrās occupying the second part
of the book.
I thank all those who have made use of the previous edition of the
book and have given me their feedback, which I hope has helped im-
prove the content in the present edition. I thank my father-in-law, Shri.
N. Venugopālan, for sending me the text of some rare stotrās. I also thank
my wife Mādhuryā, for meticulously proof-reading Saundarya laharī. I
also thank my Ammā, for suggesting the wonderful Durgā pancharatnam,
composed by Mahaperival.
I welcome suggestions for improvements — please drop me a gmail at
karthik.raman to notify me of any comments/suggestions and even the
smallest of errors.
सवम ् ी कृ ाप णम॥
ु
लघ ु ोािण
3
॥ॐ ी गणेशाय नमः॥
॥ॐ ी गो ु नमः॥
॥हिरः ॐ॥
ु म ्।
ु ारधरं िव ं ु शिशवण चतभु ज
श
सवदनं ायेत ् सविवोपशाये॥
अगजानानपाक गजाननमहिन शम ।्
अनेकदं भानाम ् एकदमपु ाहे॥
नारायणं नमृ नरं च ैव नरोमम ।्
देव सरत ासं ततो जयमदु ीरयेत ्॥
ासं विसनारं शे ः पौमकषम ्।
पराशराजं वे शक ु तातं तपोिनिधम ्॥
ु ा गिव
ग ु गु ु दवो महेरः।
ु
गाात ् परं त ै ी गरवे
ु नमः॥
सदािशवसमारां शराचायममाम ्।
ु
अदाचायपयां वे गपरराम ्॥
िु तृितपराणानाम
ु ् आलयं कणालयम ्।
नमािम भगवादं शरं लोकशरम ॥ ्
SSS
4 िवेर ाथ ना
SSS
॥िचरीिवोम॥्
अामा बिलासो हनमां ु िवभीषणः
कृ पः परशरु ाम स ैते िचरीिवनः।
स ैतान ् संरेिं माक डेयमथामम ्
ु
जीवेष शतं ा अपमृिवविज तः॥
6 पकारणम ्
॥पकारणम॥्
अहा ौपदी सीता तारा मोदरी तथा।
पकाः रेिं महापातकनाशनम ्॥
SSS
महागणेशपरम ् 7
॥महागणेशपरम॥्
मदु ाकरामोदकं सदािवमिु साधकम ्
कलाधरावतंसकं िवलािसलोकरकम ्।
अनायकै कनायकं िवनािशतेभदैकम ्
नताशभु ाशनु ाशकं नमािम तं िवनायकम ्॥१॥
अिकनाितमाजन ं िचरनोिभाजनम ्
ु ु
वन नं सरािरगव
परािरपू चवणम ्।
पनाशभीषणं धनयािदभूषणम ्
ु
कपोलदानवारणं भजे पराणवारणम ्॥४॥
िनताकादकािमकाकाजम ्
अिचपमहीनमरायकृ नम ् ।
दरे िनररं वसमेव योिगनाम ्
् ५॥
तमेकदमेव तं िविचयािम सतम ॥
8 गणाकम ्
महागणेशपरमादरेण योऽहम ्
जित भातके िद रन ् गणेरम ्।
ु
अरोगतामदोषतां ससािहत सपु ताम
ु ्
समािहतायरु भूितमपु ैित सोऽिचरात ्॥
॥इित ीमराचायिवरिचतं ीमहागणेशपरं सूणम ॥्
॥गणाकम॥्
एकदं महाकायं तकानसिभम ्।
लोदरं िवशालां वेऽहं गणनायकम ्॥१॥
मौीकृ ािजनधरं नागयोपवीितनम ।्
बालेशकलं मौळौ वेऽहं गणनायकम ्॥२॥
िचर-िविचा-िचमालािवभूिषतम ।्
कामपधरं देव ं वेऽहं गणनायकम ्॥३॥
मूषकोमम ् आ देवासरमहाहवेु ।
योकु ामं महावीय वेऽहं गणनायकम ्॥४॥
गजवं सरेु ं कणचामरभूिषतम ्।
पाशाशधरं देव ं वेऽहं गणनायकम ्॥५॥
यिकर-गव-िस-िवाधरैः सदा।
ूयमानं महाबां वेऽहं गणनायकम ्॥६॥
अिकादयानं मातृिभः पिरवेितम ्।
भियं मदों वेऽहं गणनायकम ्॥७॥
ु
गणेशभजम ् 9
उदज ु ावरीयमूलोच-्
चलद ्-ूलता-िवमाजदम ्।
मत ् सरीचामरै
ु ः सेमानम ्
गणाधीशमीशानसून ं ु तमीडे॥५॥
ुरिुरालोलिपाितारम ्
कृ पाकोमलोदारलीलावतारम ्।
कलािबगं गीयते योिगवयर-्
गणाधीशमीशानसून ं ु तमीडे॥६॥
SSS
गणपितवः 11
॥गणपितवः॥
ऋिषवाच
अजं िनिवकं िनराकारमेकम ्
िनरानमानमैतपूणम ्।
परं िनगण ु ं िनिवशषे ं िनरीहम ्
परपं गणेश ं भजेम॥१॥
ु
गणातीतमानं िचदानपम ्
िचदाभासकं सवग ं ानगम ्।
मिु नेयमाकाशपं परेशम ्
परपं गणेश ं भजेम॥२॥
जगारणं कारणानपम ्
ु
सरािदं ु
सखािदं ु श ं गणेशम ्।
गणे
जगयािपनं िववं सरेु शम ्
परपं गणेश ं भजेम॥३॥
रजोयोगतो पं िु तम ्
सदा कायसतं दाऽिचपम ्।
जगारणं सविवािनदानम ्
परपं गणेश ं नताः ः॥४॥
सदा सयोयं मदु ा ीडमान
ु
सरारीन ् हरं जगालयम ्।
अनेकावतारं िनजानहारम ्
सदा िवपं गणेश ं नमामः॥५॥
12 गणपितवः
धानपं महपम ्
धराचािरपं िदगीशािदपम ्।
असपं जगेत ु पम ्
सदा िवपं गणेश ं नताः ः॥१०॥
गणपितवः 13
ु
॥वेटे श सभातम ॥्
ु
कौसा सजा राम पूवा सा वतत े।
उि नरशाल कत ं दैवमािकम ्॥१॥
उिोि गोिव उि गडज।
उि कमलाका ैलों मलं कु॥२॥
मातः समजगतां मधकैु टभारेः
वोिवहािरिण मनोहरिदमूत ।
ीािमिन ितजनियदानशीले
ु
ीवेटे शदियते तव सभातम ्॥३॥
ु
तव सभातमरिवलोचन े
भवत ु समखु चमडले।
िविधशरेविनतािभरिचत े
वृषशैलनाथदियते दयािनधे॥४॥
अािदसऋषयः समपु ा साम ्
ु
आकाशिसकमलािन मनोहरािण।
आदाय पादयगु मचियत ं ु पाः
ु
शेषािशेखरिवभो तव सभातम ्॥५॥
पाननाभवषमख ु वासवााः
ु
ु वि।
ैिवमािदचिरतं िवबधाः
भाषापितः पठित वासरशिु मारात ्
ु
शेषािशेखरिवभो तव सभातम ्॥६॥
ु
वेटे श सभातम ् 15
ईषफु-सरसीह-नािरके ल-
ु
पूगुमािद-समनोहरपािलकानाम ।्
आवाित ममिनलः सह िदग ैः
ु
शेषािशेखरिवभो तव सभातम ् ७॥
॥
उी न ेयगु म
ु मपराः
पााविशकदलीफलपायसािन ।
ु सलीलमथ के िलशक
भा ु ाः पठि
शेषािशेखरिवभो तव सभातमु ्॥८॥
ु
तीकष मधरनया िवपा
गायनचिरतं तव नारदोऽिप।
भाषासममसकृ रचाररम ्
ु
शेषािशेखरिवभो तव सभातम ्॥९॥
भृावली च मकररसानिव-ु
झारगीत िननदैः सह सेवनाय।
ु
िनयापासरसीकमलोदरे ः
ु
शेषािशेखरिवभो तव सभातम ्॥१०॥
योषागणेन वरदििवममान े
घोषालयेष ु दिधमनतीघोषाः।
रोषािलं िवदधते ककुभ कुाः
ु
शेषािशेखरिवभो तव सभातम ्॥११॥
16 ु
वेटे श सभातम ्
पेशिमशतपगतािलवगाः
हत ु ियं कुवलय िनजाला।
भेरीिननादिमव िबित तीनादम ्
ु
शेषािशेखरिवभो तव सभातम ्॥१२॥
ीमभीवरदािखललोकबो
ीीिनवास जगदेकदय ैकिसो।
ु
ीदेवतागृहभजारिदमू त
ु
ीवेटाचलपते तव सभातम ्॥१३॥
ु
ीािमपिरिणकाऽऽविनम लााः
ेयोऽिथ नो हरिविरसननााः।
ारे वसि वरवेहतोमााः
ु
ीवेटाचलपते तव सभातम ्॥१४॥
ीशेषशैल-गडाचल-वेटाि-
नारायणाि-वृषभाि-वृषाि-मु ाम ्।
आां दीय वसतेरिनशं वदि
ीवेटाचलपते तव सभातम ु ्॥१५॥
ु -
सेवापराः िशव-सरेु श-कृ शान-धम
रोऽनु ाथ-पवमान-धनािधनाथाः।
बािल-िवलसिजशीष-देशाः
ीवेटाचलपते तव सभातम ु ्॥१६॥
ु
वेटे श सभातम ् 17
धाटीष ु ते िवहगराज-मृगािधराज-
नागािधराज-गजराज-हयािधराजाः।
ािधकार-मिहमाऽिधकमथ ये
ु
ीवेटाचलपते तव सभातम ्॥१७॥
ु
-भौम-बध-वाित-कासौिर-
सूय
भानकेु तिु दिवषिरषधानाः।
ास-दास-चरमाविध-दासदासाः
ु
ीवेटाचलपते तव सभातम ्॥१८॥
त ् पादधूिलभिरतुिरतोमााः
गापवगिनरपे-िनजाराः।
कागमाऽऽकलनयाऽऽकुलतां लभे
ु
ीवेटाचलपते तव सभातम ्॥१९॥
ु
ोपरािशखरािण िनरीमाणाः
गापवगपदव परमां यः।
ु वने
मा मनभ ु मितमाये
ु
ीवेटाचलपते तव सभातम ्॥२०॥
ु ताे
ीभूिमनायक दयािदगणामृ
देवािधदेव जगदेकशरयमूत ।
ीमन गडािदिभरिचताे
ु
ीवेटाचलपते तव सभातम ्॥२१॥
18 ु
वेटे श सभातम ्
ु
ीपनाभ पषोम वासदेु व
वैकुठ माधव जनादन चपाणे।
ीविच शरणागत-पािरजात
ु
ीवेटाचलपते तव सभातम ्॥२२॥
ु
कप दप हरसरिदमूत
कााकुचाु ह-कुल-लोले।
काणिनमलगणाकरु िदकीत
ु
ीवेटाचलपते तव सभातम ्॥२३॥
ु
एला-लव-घनसार-सगि-तीथ म ्
िदं िवयिरित हेमघटे ष ु पूणम ।्
धृाऽ वैिदकिशखामणयः ाः
ु
िति वेटपते तव सभातम ्॥२५॥
ु
ादयः सरवराः समहष ये
सः सनन मख ु ाव योिगवयाः।
ु
धामािके तव िह मलवहाः
ीवेटाचलपते तव सभातमु ्॥२७॥
॥वेटे श ोम॥्
ु ु मतो िनयतािणतातल
कमलाकुच-चूचक-क ु -नीलतनो।
कमलायतलोचन लोकपते िवजयी भव वेटशैलपते॥१॥
सचतमु ख
ु -षमख
ु -पमख
ु -मख
ु ािखलदैवतमौिलमणे।
शरणागतवल सारिनधे पिरपालय मां वृषशैलपते॥२॥
अितवेलतया तव िवषहैरनवेु लकृ त ैरपराधशत ैः।
भिरतं िरतं वृषशैलपते परया कृ पया पिरपािह हरे॥३॥
20 वेटे श ोम ्
॥वेटे श पिः॥
ईशानां जगतोऽ वेटपतेिवोः परां ेयसीम ्
तःल-िन-वासरिसकां ताि संविधनीम ्।
पालतपािणपवयगु ां पासनां ियम ्
ु
वाािदगणोलां भगवत वे जगातरम ्॥१॥
ु
ताोदरितपरािजतपरागौ
बा ैमहोिभरिभभूतमहेनीलौ।
उखांशिु भदशशाभासौ
ीवेटे श चरणौ शरणं पे॥६॥
सेमभीित कमलाकरपवााम ्
संवाहन ेऽिप सपिद ममादधानौ।
्
कााववाङमन-सगोचर-सौक ु माय
ीवेटे श चरणौ शरणं पे॥७॥
ु
लीमहीतदनपिनजान ु
भाव-
नीलािदिदमिहषीकरपवानाम ्।
आयसमणतः िकल सारागौ
ीवेटे श चरणौ शरणं पे॥८॥
िनानमििधिशवािदिकरीटकोिट-
ु
-दी-नवर-महःरोहै ः।
नीराजनािविधमदु ारमपु ाददानौ
ीवेटे श चरणौ शरणं पे॥९॥
ु
िवोः पदे परम इितदशं
सौ
यौ म उ इित भोयतयाऽपु ाौ।
भूयथेित तव पािणतलिदौ
ीवेटे श चरणौ शरणं पे॥१०॥
वेटे श पिः 23
पाथाय तश-सारिथना य ैव
यौ दिशतौ चरणौ शरणं जेित।
भूयोऽिप मिमह तौ करदिशतौ ते
ीवेटे श चरणौ शरणं पे॥११॥
अानदवनीतलकीणपौ ु
ीवेटाि-िशखराभरणायमानौ।
आनितािखल-मनो-नयनौ तवैतौ
ीवेटे श चरणौ शरणं पे॥१३॥
ायः प-जनता-थमावगाौ
मातःु नािवव िशशोरमृतायमानौ।
ाौ पररतल ु ामतल
ु ारौ ते
ीवेटे श चरणौ शरणं पे॥१४॥
सोरैः सतत-सेपदाज ु ने
संसार-तारक-दया-गलेन।
सौौ पयृमिु नना मम दिशतौ ते
ीवेटे श चरणौ शरणं पे॥१५॥
24 वेटे श मलाशासनम ्
॥वेटे श मलाशासनम॥्
ियः कााय काणिनधये िनधयेऽिथ नाम ।्
ीवेटिनवासाय ीिनवासाय मलम ्॥१॥
ली-सिवमालोक-सू ु -िवमचषु े।
चषु े सवलोकानां वेटे शाय मलम ्॥२॥
ीवेटाि-ा-मलाभरणाये ।
मलानां िनवासाय ीिनवासाय मलम ्॥३॥
सवावयवसौय-सदा सवचते साम ्।
सदा सोहनाया ु वेटे शाय मलम ्॥४॥
िनाय िनरवाय सानिचदाने।
सवाराने ीमद ्-वेटे शाय मलम ्॥५॥
तविवदे सवशये सवशिे षणे।
ु
सलभाय ु
सशीलाय वेटे शाय मलम ्॥६॥
ामाय परमान े।
पर ै णे पूणक
ु े परताय वेटे शाय मलम ्॥७॥
य
वेटे श करावलोम ् 25
ु
आकालतमामानामनपयताम ।्
अतृमृतपाय वेटे शाय मलम ्॥८॥
ायः चरणौ पस ं ु ां शरयेन पािणना।
कृ पयाऽऽिदशते ीमद ्-वेटे शाय मलम ्॥९॥
दयामृत-तरियारैिरव शीतलैः।
अपाैः िसते िवं वेटे शाय मलम ्॥१०॥
ूषारहेतीनां ु
सषमावहमू तय े।
सवाितशमनाया ु वेटे शाय मलम ्॥११॥
ीवैकुठिवराय ािमपिरणीतटे
ु ।
रमया रममाणाय वेटे शाय मलम ्॥१२॥
ीमत ् सरजामातृ
ु मिु नमानसवािसने।
सवलोकिनवासाय ीिनवासाय मलम ्॥१३॥
ु
मलाशासनपरैमद ाचाय-परोगमै ः ।
सव पूवर ाचायः सृ ताया ु मलम ्॥१४॥
॥इित ीवेटे श मलाशासनं सूणम ॥्
॥वेटे श करावलोम॥्
ु तन िदमूत
ीशेषशैल सिनके
नारायणातु हरे निलनायता।
लीलाकटा-पिररित-सवलोक
ीवेटे श मम देिह करावलम ्॥१॥
26 वेटे श करावलोम ्
ािदवितपदाज ु शपाणे
ीमदु शन-सशोिभत-िदह।
ु
कायसागर शरय सपु यमू
ु त
ीवेटे श मम देिह करावलम ्॥२॥
वेदा-वे भवसागर-कणधार
ीपनाभ कमलािचतपादप।
लोकै क-पावन परार पापहािरन ्
ीवेटे श मम देिह करावलम ्॥३॥
ी जातपनवर-लसिरीट
कूिरकाितलकशोिभललाटदेश ।
राके िब-वदनाज ु वािरजा
ीवेटे श मम देिह करावलम ्॥६॥
वेटे श करावलोम ् 27
वालोक-वरदान-वचोिवलास
राहार-पिरशोिभत-कक ु ठ।
ु
के यूरर-सिवभािस-िदगराल
ीवेटे श मम देिह करावलम ्॥७॥
िदादाित-भजयु मलान ्
ु
के यूरभूषण-सशोिभत-दीघबाहो ।
नागे-कण-करय कामदाियन ्
ीवेटे श मम देिह करावलम ्॥८॥
ािमन ् जगरणवािरिधममम ्
मामु रा कृ पया कणापयोधे।
ल देिह मम धम-समृिहेतमु ्
ीवेटे श मम देिह करावलम ्॥९॥
िदारागपिरचिचत-कोमला
पीतारावृततनो तणाक -दीे।
सानाभ-पिरधान-सपबु
ीवेटे श मम देिह करावलम ्॥१०॥
ु
रादाम-सिनब-किट-दे श
ु
मािणदप ण-ससिभ-जान देु श ।
जायेन पिरमोिहत सवलोक
ीवेटे श मम देिह करावलम ्॥११॥
28 वेटे श अकम ्
लोकै कपावन-सिरिरशोिभताे
ाददशन िदन े च ममाघमीश।
हाद तम सकलं लयमाप भूमन ्
ीवेटे श मम देिह करावलम ्॥१२॥
कामािद-वैिर-िनवहोतु मे यातः
दािरमपगतं सकलं दयालो।
दीनं च मां समवलो दया-ा
ीवेटे श मम देिह करावलम ्॥१३॥
ीवेटे श-पदपज-षदेन
ीमृिसंहयितना रिचतं जगाम ्।
ये तठि मनजाःु पषोम
ु
ु
ते ावि परमां पदव मरु ारेः॥१४॥
॥इित ी ेिर-जगणा
ु ी नृिसंहभारती-ािमना
रिचतं ी वेटे शकरावलों सूणम ॥्
॥वेटे श अकम॥्
वेटे शो वासदेु वः ोऽिमतिवमः।
ु
सष णोऽिन शेषािपितरेव च॥१॥
जनादनः पनाभो वेटाचलवासनः।
सृिकता जगाथो माधवो भवलः॥२॥
गोिवो गोपितः कृ ः के शवो गडजः।
वराहो वामन ैव नारायण अधोजः॥३॥
वेटे श अकम ् 29
ु
ीधरः पडरीकाः ु हिरः।
सवदवे तो
ु
ीनृिसंहो महािसंहः सूाकारः परातनः॥४॥
ु
रमानाथो महीभता भूधरः पषोमः।
ु
चोळपियः शाो ादीनां वरदः॥५॥
ीिनिधः सवभतू ानां भयकृ त ् भयनाशनः।
ीरामो रामभ भवब ैकमोचकः॥६॥
भूतवासो िगिरवासः ीिनवासः ियः पितः।
अतु ान गोिवो िववु टनायकः॥७॥
सवदवे क
ै शरणं सवदवे क ै दैवतम ।्
समदेवकवचं सवदवे िशखामिणः॥८॥
इतीदं कीितत ं य िवोरिमततेजसः।
िकाले यः पठे िं पापं त न िवते॥९॥
ु
राजारे पठे घोरे सामे िरपसटे ।
भूतसप िपशाचािदभयं नाि कदाचन॥१०॥
ु लभते पान
अपो ु ् िनधनो धनवान ् भवेत ्।
ु ते रोगाो मच
रोगात म ु ते बनात ्॥११॥
यिदतमं लोके ताोसंशयः।
ु िु फलदम ्॥१२॥
ऐय राजसानं भिम
िवोकलैकसोपानं सवःख ैकनाशनम ्।
सवयदं नॄणां सवमळकारकम ्॥१३॥
ु मम ्।
मायािव परमानं ा वैकुठम
ु
ािमपिरणीतीरे रमया सह मोदते॥१४॥
30 वेटे श अकम ्
॥नामरामायणम॥्
॥बालकाडः॥ ॥अयोाकाडः॥
॥सीतारामोम॥्
ु
अयोापरनेतारं ु
िमिथलापरनाियकाम ।्
राघवाणामलारं वैदहे ानामलियाम ्॥१॥
रघूणां कुलदीपं च िनमीनां कुलदीिपकाम ्।
सूयव श
ं सम ु ूत ं सोमवंशसमु वाम ॥् २॥
पंु दशरथां पु जनकभूपतेः।
ु
विसानमताचारं ु
शतानमतानगाम ्॥३॥
कौसागभसूत ं वेिदगभिदतां यम ्।
ु
पडरीकिवशालां ुरिदीवरेणाम ्॥४॥
34 एकोिक रामायणम ्
चकााननाोजं चिबोपमाननाम ्।
ममातगमनं महंसवधूगताम ्॥५॥
ु
चनाभजामं कुमाकुचलीम ।्
चापालतहां पालतपािणकाम ्॥६॥
शरणागतगोारं िणपातसािदकाम ्।
कालमेघिनभं रामं कातरसमभाम ॥् ७॥
िदिसंहासनासीनं िदवभूषणाम ।्
ु कटााां अोेणकािणौ॥८॥
अनणं
अोसशाकारौ ैलोगृहदती।
इमौ यवु ां णाहं भजा कृ ताथ ताम ्॥९॥
अनेन ौित य ु ं रामं सीतां च भितः।
ु पयाः
त तौ तनतां ु सदः सकलाथ दाः॥१०॥
एवं ीरामच जाना िवशेषतः।
ु
कृ तं हनमता ु ों सो िवमिु दम ्॥११॥
पयं
यः पठे त ् ाताय सवान ् कामानवायात
ु ॥्
ु त-सीतारामों सूणम ॥्
॥इित ी हनमृ
॥एकोिक रामायणम॥्
आदौ रामतपोवनािदगमनं हा मृग ं कानम ्
वैदहे ीहरणं जटायमु रणं सीवसाषणम
ु ।्
वालीिनदलनं समु तरणं लापरीदाहनम
ु ्
पाावणकुकणहननमेति रामायणम ॥ ्
रामराोम ् 35
॥रामराोम॥्
अ ीरामराोम।
ु
बधकौिशक ऋिषः। ीसीतारामचो देवता।
अनु पु ् छः। सीता शिः। ीमद ्-हनमान
ु कीलकम।्
ीरामचीथ रामराोजपे िविनयोगः॥
॥ानम॥्
ु
ायेदाजानबां धृतशरधनषंु बपासनम ्
पीतं वासो वसानं नवकमलदलिधन ें सम ्।
वामााढ-सीतामख ु कमलिमलोचनं नीरदाभम ्
नानालारदीं दधतमु जटामडनं रामचम ्॥
ु
चिरतं रघनाथ शतकोिट-िवरम ।्
ं ु ां महापातकनाशनम ्॥
एकै कमरं पस
ाा नीलोलयामं रामं राजीवलोचनम ्
जानकीलणोपेत ं जटामकु ु टमिडतम ्।
ु णपािणं
सािसतूणधनबा नराकम ्
लीलया जगातमु ् आिवभूत म ् अजं िवभमु ्॥
रामरां पठे ाः पाप सवकामदाम॥्
॥कवचम॥्
SSS
ु
॥रामभजयातोम ॥्
ु ं परं सिदानपम ्
िवश
ु
गणाधारमाधारहीनं वरेयम ्।
ु
महां िवभां गहां ु
गणाम ्
ु
सखां यं धाम रामं पे॥१॥
लसिकाेरशोणाधराभम ्
सम ु त् पतेकोिटकाशम ्।
नमद ्ािदकोटीरर-
ुरत ् कािनीराजनारािधतािम ्॥६॥
ु ालीनानेयािदभान ्
परः
िचु या भया बोधयम ।्
भजेऽहं भजेऽहं सदा रामचम ्
दं न मे न मे न मे॥७॥
नमः सिदानपाय त ै
नमो देवदेवाय रामाय तु म ।्
नमो जानकीजीिवतेशाय त ु म्
ु
नमः पडरीकायतााय तु म॥ ् १२॥
िशलाऽिप दिमासिरेण-ु
सादाि च ैतमाध राम।
नरत ् पदसेवािवधानात ्
सचु ैतमेतिे त िकं िचम॥१५॥
ु
रामभजयातोम ् 43
चडतापभावािभभूत-
भूतािरवीर भो रामच।
बलं ते कथं वयतऽे तीव बाे
यतोऽखिड चडीशकोदडदडः॥१८॥
असीतासमेत ैरकोदडभूशःै
असौिमिव ैरचडताप ैः।
ु
अले शकालैरसीविमै ः
अरामािभधेय ैरलं देवत ैन ः॥२२॥
ु
अिसकोप ैरवताप ैः
ु
अबयाण ैरमिता ैः।
अदडवास ैरखडबोध ैः
अरामिभदेय ैरलं देवत ैन ः॥२४॥
ु
नमे सिमास पु ािभव
ु
नमे सदा कै कयीनने।
नमे सदा वानराधीशव
नमे नमे सदा रामच॥२६॥
सीद सीद चडताप
सीद सीद चडािरकाल।
ु
सीद सीद पानकिन ्
सीद सीद भो रामच॥२७॥
ु
भजयातं परं वेदसारम ्
मदु ा रामच भा च िनम ्।
पठन ् सतं िचयन ् ारे
स एव यं रामचः स धः॥२८॥
ु
॥इित ीमराचायिवरिचतं रामभजयातों सूणम ॥्
SSS
॥अहाकृ त-रामोम॥्
अहोवाच
अहो कृ ताथाऽि जगिवास ते
पादासंरजः कणादहम ्।
ृशािम यजशरािदिभः
िवमृयते रितमानस ैः सदा॥१॥
अहो िविचं तव राम चेितम ्
ु
मनभावे न िवमोिहतं जगत ्।
चलजं चरणािदविजतः
सूण आनमयोऽितमाियकः॥२॥
यादपजपरागपिवगाा
भागीरथी भविविरिमख ु ान ् पनाित।
ु
साा एव मम िवषयो यदाऽऽे
ु तभागधेयम ्॥३॥
िकं वयत े मम पराकृ
ु ितम ् हिरम ्
मावतारे मनजाकृ
रामािभधेय ं रमणीयदेिहनम ्।
ु रं
धनध पिवशाललोचनम ्
भजािम िनं न परान ् भिजे॥४॥
यादपजरजःिु तिभिवमृ यम ्
यािभपजभवः कमलासन।
यामसाररिसको भगवारु ािरः
तं रामचमिनशं िद भावयािम॥५॥
अहाकृ त-रामोम ् 47
यावतारचिरतािन िविरिलोके
गायि नारदमख ु ा भवपजााः।
आनजापु िरिषकुचासीमा
वागीरी च तमहं शरणं पे॥६॥
सोऽयं पराा पषःु ु
पराणः
एषः यं ोितरन आः।
मायातन ं ु लोकिवमोहनीयाम ्
धे परानह ु एष रामः॥७॥
अयं िह िवोवसंयमानाम ्
ु
एकः मायागणिबितो यः।
िविरििवीरनामभेदान ्
धे त पिरपूण आा॥८॥
नमोऽ ु ते राम तवािपजम ्
िया धृत ं विस लािलतं ियात ्।
आामेकेन जगयं परा ु
ेय ं मनु ीैरिभमानविजत ैः॥९॥
जगतामािदभूतं जगं जगदायः।
सवभतू ु एको भाित भवान ् परः॥१०॥
े संय
ु
ओारवां राम वाचामिवषयः पमान ्।
वावाचकभेदने भवान ेव जगयः॥११॥
कायकारणकतृ फलसाधनभेदतः ।
एको िवभािस राम ं मायया बपया॥१२॥
48 अहाकृ त-रामोम ्
॥आपारण ोम॥्
ॐ आपदामपहतारं दातारं सवसदाम ्।
लोकािभरामं ीरामं भूयो भूयो नमाहम ्॥१॥
आतानामाितहारं भीतानां भीितनाशनम ।्
िषतां कालदडं तं रामचं नमाहम ्॥२॥
नमः कोदडहाय सीकृ तशराय च।
खिडतािखलदैाय रामायऽऽपिवािरणे॥३॥
रामाय रामभाय रामचाय वेधसे।
ु
रघनाथाय नाथाय सीतायाः पतये नमः॥४॥
अतः पृत ैव पात महाबलौ।
ू ध ानौ रेतां रामलणौ॥५॥
आकणपण
सः कवची खी चापबाणधरो यवु ा।
गन ् ममातो िनं रामः पात ु सलणः॥६॥
50 आपारण ोम ्
ु
॥हनमान ् चालीसा॥
ीगु चरन सरोज रज राम लण जानकी।
िनज मन ु मक
ु ु र सधार।
ु ु
जय बोलो हनमान ् की॥
ु िवमल यश
बरनऊँ रघवर सू प धिर िसयिहं िदखावा।
जो दायकु फल चार॥ िवकट प धिर ल जरावा॥९॥
ु
बिहीन तन ु जािनके भीम प धिर असरु सँहारे।
ु
सिमर पवनकुमार। रामच के काज सँवारे॥१०॥
ु िवा दे मोिहं
बल बि
लाय सजीवन लखन िजयाय े।
हर कलेस िवकार॥
ु
ीरघवीर हरिष उर लाय े॥११॥
॥चौपाई॥ ु
रघपित कीी बत बडाई।
ु
जय हनमान ान गण ु सागर।
तमु मम िय भरत सम भाई॥१२॥
जय कपीश ितँ लोक उजागर॥१॥
सहस वदन त ु रो यश गाव।
राम त अतिु लत बल धामा।
अिनपु पवनसतु नामा॥२॥ अस किह ीपित कठ लगाव॥१३॥
॥कृ ाकम ् १॥
ियािो िवःु िरचरगव ु दिवषयो
िधयां साी श ु ो हिररसरहानयनः।
ु
गदी शी ची िवमलवनमाली िरिचः
शरयो लोके शो मम भवत ु कृ ोऽििवषयः॥१॥
॥कृ ाकम ् २॥
िनानैकरसं सिां यं ोितः।
ु
पषोममजमीशं वे ीयादवाधीशम ्॥
मनोजगवमोचनं िवशाललोललोचनम ्
िवधूतगोपशोचनं नमािम पलोचनम ।्
करारिवभूधरं ितावलोकसरम ु ्
महेमानदारणं नमािम कृ वारणम ॥् २॥
कदसूनकुडलं सचागडमडलम
ु ्
जान ैकवभं नमािम कृ लभम ।्
यशोदया समोदया सगोपया सनया
यतु ं सख ् ३॥
ु ैकदायकं नमािम गोपनायकम ॥
ु भरावतारकं भवािकणधारकम ्
भवो
यशोमतीिकशोरकं नमािम िचचोरकम ।्
गकाभिनं सदा सदािलसिनम ्
् ५॥
िदन े िदन े नवं नवं नमािम नसवम ॥
ु
गणाकरं ु
सखाकरं कृ पाकरं कृ पापरम ्
ु
सरिषिकनं नमािम गोपननम ।्
नवीनगोपनागरं नवीनके िललटम ्
ु तिडभालसटम ॥
नमािम मेघसरं ् ६॥
कृ ाकम ् ३ 57
॥कृ ाकम ् ३॥
वसदेु वसतंु देव ं कं सचाणूरमदनम ्।
देवकीपरमानं कृ ं वंद े जगमु ्॥१॥
ु
आतसीपसाशं ु
हारनूपरशोिभतम ्।
ु ्॥२॥
रककणके यूरं कृ ं वे जगम
कुिटलालकसंयु ं िनभाननम ्।
पूणच
िवलसत ् कुडलधरं कृ ं वे जगम
ु ्॥३॥
58 गोिवाकम ्
मारगसंय ु म ्।
ु ं चाहासं चतभु ज
बिहिपावचूडां कृ ं वे जगमु ्॥४॥
उुपपां नीलजीमूतसिभम ।्
ु ्॥५॥
यादवानां िशरोरं कृ ं वे जगम
ु ं पीतारसशोिभतम
िणीके िळसंय ु ्।
ु सीगं कृ ं वे जगम
अवातल ु ्॥६॥
ु ाताय यः पठे त ्।
कृ ाकिमदं पयं
कोिटजकृ तं पापं रणेन िवनयित॥
॥इित ी कृ ाकं सूणम ॥्
॥गोिवाकम॥्
सं ानमनं िनमनाकाशं परमाकाशम ्
गोाणिरणलोलमनायासं परमायासम ।्
ु
मायाकितनानाकारमनाकारं भवनाकारम ्
् १॥
ामा नाथमनाथं णमत गोिवं परमानम ॥
गोिवाकम ् 59
मृामीहेित यशोदाताडनशैशव-सासम ्
ािदतवालोिकतलोकालोकचतदु श लोकािलम ्।
ु लं लोकालोकमनालोकम ्
लोकयपरमू
लोके शं परमेश ं णमत गोिवं परमानम ्॥२॥
ु
ैिवपिरपवीरं िितभारं भवरोगम ्
ु
कै वं नवनीताहारमनाहारं भवनाहारम ।्
वैमुटचेतोवृििवशेषाभासमनाभासम ्
शैव ं के वलशां णमत गोिवं परमानम ॥ ् ३॥
ु
गोपालं भलीलािवहगोपालं कुलगोपालम ्
गोपीखेलनगोवधनधृतलीलालािलतगोपालम ।्
गोिभिन गिदत-गोिवुटनामानं बनामानम ्
गोधीगोचररं णमत गोिवं परमानम ्॥४॥
गोपीमडलगोीभेदं भेदावमभेदाभम ्
शोखरु िनधूत ोतधूलीधूसरसौभायम ् ।
ाभिगृहीतानमिचं िचितसावम ्
िचामिणमिहमानं णमत गोिवं परमानम ्॥५॥
॥गीतगोिवम॥्
॥भज गोिवम॥्
भज गोिवं भज गोिवम ् बालावीडासः
गोिवं भज मूढमते। तणावणीसः ।
साे सििहते काले वृाविासः
न िह न िह रित डुकृञ ् करणे॥१॥ परे िण कोऽिप न सः॥७॥
ादशमिरकािभरश ेषः ु
सरमिर-तमू ल-िनवासः
किथतो वैयाकरण ैषः। शा भूतलमिजनं वासः।
ु ैः
उपदेशो भूिािनपण सव-पिरह भोगागः
ीमरभगवरण ैः॥ क सखं ु न करोित िवरागः॥१८॥
ु
॥मधराकम ॥्
ु ्।
अधरं मधरंु वदनं मधरंु नयनं मधरंु हिसतं मधरम
दयं मधरंु गमनं मधरंु मधरािधपते
ु ु ्॥१॥
रिखलं मधरम
वचनं मधरंु चिरतं मधरंु वसनं मधरंु विलतं मधरमु ।्
चिलतं मधरंु िमतं मधरंु मधरािधपते
ु रिखलं मधरमु ्॥२॥
ु रेणमु ध रः
वेणमु ध रो ु पािणमधरः
ु पादौ मधरौ। ु
नृ ं मधरंु सं मधरंु मधरािधपते
ु ु ्॥३॥
रिखलं मधरम
गीतं मधरंु पीतं मधरंु भंु मधरंु संु मधरमु ।्
पं मधरंु ितलकं मधरंु मधरािधपते
ु ु ्॥४॥
रिखलं मधरम
ु ्।
करणं मधरंु तरणं मधरंु हरणं मधरंु रमणं मधरम
विमतं मधरंु शिमतं मधरंु मधरािधपते
ु ु ्॥५॥
रिखलं मधरम
ु मधरा
गा ु माला मधरा ु यमनु ा मधरा ु वीची मधरा।ु
सिललं मधरंु कमलं मधरंु मधरािधपते
ु रिखलं मधरमु ्॥६॥
गोपी मधरा ु लीला मधरा ु यु ं मधरंु म ु ।्
ु ं मधरम
ं मधरंु िशं मधरंु मधरािधपते
ु रिखलं मधरम ु ्॥७॥
ु गावो मधरा
गोपा मधरा ु यिमधराु सृिमधरा।
ु
दिलतं मधरंु फिलतं मधरंु मधरािधपते
ु ु ्॥८॥
रिखलं मधरम
ु
॥इित ीमभाचायिवरिचतं मधराकं सूणम ॥्
अतु ाकम ् 67
॥अतु ाकम॥्
अतु ं के शवं राम-नारायणम ्
कृ -दामोदरं वासदेु व ं हिरम ्।
ीधरं माधवं गोिपकावभम ्
जानकीनायकं रामचं भजे॥१॥
अतु ं के शवं सभामाधवम ्
माधवं ीधरं रािधकारािधतम ्।
ु
इिरा मिरं चेतसा सरम ्
देवकीननं ननं सधे॥२॥
ु
धेनकािरकोऽिनकृ द ्-ेिषणाम ्
के िशहा कं सद ्-वंिशकावादकः।
पूतनाकोपकः सूरजा-खेलनो
बाल-गोपालकः पात ु मां सवदा॥६॥
ु
िवदाोतवान ् ुराससम ्
ावृडोदवत ् ोसिहम ्।
वया मालया शोिभतोरलम ्
लोिहताियं वािरजां भजे॥७॥
कुित ैः कुलैािजमानाननम ्
रमौिलं लसत ् कुडलं गडयोः।
हारके यूरकं कण-ोलम ्
िकिणी-मलं ु यामलं तं भजे॥८॥
॥इित ीमराचायिवरिचतं ी अतु ाकं सूणम ॥्
SSS
॥कृ ादशनामोम॥्
ु ं मनु यः सव गोपल महानः।
ण
अनामेय नामाशकं वम ्॥
अजनु ाय परा
ु गीतं गोपालेन महाना।
ारकायां ाथ यते यशोदाया सिधौ॥
॥ानम॥्
ु
जानामिप ु
धावं बाामितसरम ्।
सकुडलाळकं बालं गोपालं िचयेषः॥
॥ोम॥्
थमं त ु हिरं िवात ् ितीयं के शवं तथा।
तृतीयं पनाभं त ु चतथु वामनं तथा॥१॥
पमं वेदगभ च षं त ु मधसू ु दनं।
समं वासदेु व ं च वराहं चामं तथा॥२॥
ु
नवमं पडरीकां दशमं त ु जनादनम ्।
कृ मेकादशं ों ादशं ीधरं तथा॥३॥
ु
एतादशनामािन मया ोािन फान।
कालये पठे ु त पयफलं
ु ण ु॥४॥
चाायणसह कादानशत च।
अमेधसह फलमाोित मानवः॥५॥
॥इित ीकृ ादशनामों सूणम ॥्
ीरनाथ गम ् 71
॥ीरनाथ गम॥्
ाधीन-ििवध-चेतनाचेतन-प-िित-वृि-भेदम ्
े श-कमाशेष-दोषासंृ ं ाभािवकानविधकाितशय-
ान-बलैय-वीय-शि-तेजौशी-वा-
मादवाजव-सौहाद-सा-काय-माधय ु -गाीयदाय-
चातयु - ैय-ध ैय-शौय-पराम-सकाम-सस-
ु
कृ ित-कृ ततासेय-काण-गणगणौघ-महाण वम ्
ु
परभूत ं पषोमं ीरशाियनम ् अािमनं बु
िन-िनया िन-दा ैकरसाभावोऽहम ्
तदेकानभवःु तदेकियः पिरपूण भगवम ् िवशदतमानभवे ु न
िनररमनभू ु य तदनभव-जिनतानविधकाितशय-ीितकािरत-
ु
अशेषावोिचत-अशेषशेषत ैकरितप िन-िकरो भवािन॥१॥
ा-िन-िनया-िनदा ैकरसा-भावानसान-पू ु
वक
भगवदनविधकाितशय-ाािखल-गणगणान ु ु
भवजिनत-
अनविधकाितशय-ीितकािरत-अशेषावोिचत-
अशेषशेषत ैकरितप- िन-कै य-ापाय-भूु तभि
तपाय-सान तपाय-समीचीनिया
ु
तदनगु ण-सािकतािािद ु
समा-गणिवहीनः रान
ु अनािदपाप-वासना-महाणवािन मः
तिपयय-ानियानगु ण-
ितलत ैलवत ् दाविवत ् िववच ु
े -िगणणरण-भावाचे तन-
कृ ित-ािप-रय-भगवाया-ितरोिहत-काशः
अनािवा-सित-अन-अश-िवंसन-कमपाश-िथतः
72 ीरनाथ गम ्
अनागत-अनकाल-समीयाऽिप
ु
अ-सारोपायः िनिखल-ज-जात-शरय!
ीमन! ् नारायण! तव चरणारिवयगु ळं शरणमहं पे॥२॥
तवानभूु ित-सूत-ीितकािरत-दासताम।्
देिह मे कृ पया नाथ! न जाने गितमथा॥४॥
सवावोिचत-अशेषशेषत ैकरितव।
ु
भवेय ं पडरीका! ्
मेववै ं कु माम॥५॥
एवूत-तयाथाावबोध-तिदारिहतऽिप
एतारण-माावलन ेन उमानाथ -परमाथ -िनम ्
मे मनः मेव अ ैव कारय॥६॥
अपार-कणाधु !े अनालोिचत-िवशेषाशेष-लोक-शरय!
णताितहर! आित-वा ैक-महोदधे!
अनवरत-िविदत-िनिखल-भूत-जात-याथा!
सकाम! सस! आपख! काकु! ीमन! ्
ु
नारायण! पषोम! ीरनाथ! मम नाथ! नमोऽ ु ते ॥
ु
॥इित ीमामानजिवरिचतं ीरनाथ गं सूणम ॥्
ीिवभु जयातोम
ु ् 73
॥ीिवभु जयातोम
ु ॥्
िचदंश ं िवभ ं ु िनमलं िनिवकम ्
िनरीहं िनराकारमोारगम ।्
ु
गणातीतममे कं तरु ीयम ्
परं यं वेद त ै नमे॥१॥
ु ं िशवं शामाशूम ्
िवश
जगीवनं ोितरानपम ।्
अिददेशकालवेदनीयम ्
यी वि यं वेद त ै नमे॥२॥
महायोगपीठे पिराजमान े
धरयािदताके शिय ु े।
ु
गणाहरे वििबाधमे
समासीनमोिणकेऽाराे ॥३॥
समानोिदतान ेकसूय कोिट-
भापूरत ु ितं
ु िन रीम ।्
न शीतं न चों सवणाु वदात-
सं सदानसंिवपम ॥४॥ ्
ु
सनासाप टंु ु
सरू ललाटम ्
िकरीटोिचताकुितिधके शम ।्
ुरत ् पडरीकािभरामायताम
ु ्
सम ु ु रसूनावतंसम ् ॥५॥
74 ीिवभु जयातोम
ु ्
लसत ् कुडलामृगडलाम ्
जपारागचोराधरं चाहासम ।्
अिलाकुलामोिलमारमालम ्
ु
महोरुरौभोदारहारम ्
॥६॥
ु
सरादै रितं बादडैः
चतिु भलणालता ैः।
उदारोदरालतं पीतवम ्
पदिनधूत पािभरामम ् ॥७॥
भे ष ु सिशताकारमेवम ्
सदा भावयन ् सिेियाः।
रापं नरो याित संसारपारम ्
पर ै परेोऽिप त ै नमे॥८॥
िया शातकुितिधकाा
ु
धरया च वादलयामलाा।
कलयेनामनु ा तोिषताय
िलोकीगृहाय िवो नमे॥९॥
ु म्
शरीरं कलं सतंु बवग
वयं धनं स भृ ं भवंु च।
समं पिर हा कमेको
्
गिमािम ःखेन रं िकलाहम ॥१०॥
ीिवभु जयातोम
ु ् 75
कफाहतोोणासवेग-
थािवुरवममािबाम ।्
िविचाहमामसामवाम ्
िबभेिम भो िकं करोिम सीद॥१२॥
ु
भजयातं पठे ु भा
समाधाय िचे भवं मरु ारे।
ु सादात ्
स मोहं िवहायाश ु य
्
समाि योगं जतु ं ाम ॥१४॥
॥इित ीमराचयिवरिचतं
ीिवभु जयातों
ु सूणम ॥्
SSS
76 िशवमानसपूजा
॥िशवमानसपूजा॥
र ैः कितमासनं िहमजलैः ानं च िदारं
नानारिवभूिषतं मृगमदामोदाितं चनम ्।
जातीचकिबपरिचतं पं ु च धूप ं तथा
दीपं देव दयािनधे पशपु ते ितं गृताम ्॥१॥
सौवण नवरखडरिचते पाे घृत ं पायसं
भं पिवधं पयोदिधयतु ं राफलं पानकम ्।
शाकानामयतु ं जलं िचकरं कपूरखडोलं
ताूलं मनसा मया िवरिचतं भा भो ीकु॥२॥
छं चामरयोयगु ं जनकं चादशकं िनमलम ्
वीणाभेिरमृदकाहलकला गीतं च नृ ं तथा।
ु िवधा ेतत ् समं मया
साां णितः ितब
सेन समिप तं तव िवभो पूजां गृहाण भो॥३॥
आा ं िगिरजा मितः सहचराः ाणाः शरीरं गृहं
पूजा ते िवषयोपभोगरचना िना समािधिितः।
सारः पदयोः दिणिविधः ोािण सवा िगरो
यम करोिम तदिखलं शो तवऽऽराधनम ्॥४॥
करचरणकृ तं वाायजं कमज ं वा
वणनयनजं वा मानसं वाऽपराधम ्।
िविहतमिविहतं वा सवमते त ् म
जय जय कणाे ीमहादेव शो॥५॥
॥इित ीमराचायिवरिचता िशवमानसपूजा सूणा॥
वैनाथाकम ् 77
॥वैनाथाकम॥्
ीराम-सौिमि-जटाय-ु वेद-षडाननािद-कुजािचताय।
ीनीलकठाय दयामयाय ीवैनाथाय नमः िशवाय॥१॥
गावाहेजटाधराय िलोचनाय रकालहे।
समदेवरै िभपूिजताय ीवैनाथाय नमः िशवाय॥२॥
ु
भःियाय िपराकाय िपनािकन े हराय िनम ्।
ु
लीलाय मनलोके ीवैनाथाय नमः िशवाय॥३॥
भूतवातािद-समरोगनाशक मिु नविताय।
भाकरेििवलोचनाय ीवैनाथाय नमः िशवाय॥४॥
ु
वाोनेाि-िवहीनजोः वाोनेाि-सखदाय।
कुािदसवतरोगहे ीवैनाथाय नमः िशवाय॥५॥
वेदावेाय जगयाय योगीरेयपदाज ु ाय।
िमूितपाय सहनाे ीवैनाथाय नमः िशवाय॥६॥
तीथ मृभृताभाजां िपशाचःखाितभयापहाय।
आपाय शरीरभाजां ीवैनाथाय नमः िशवाय॥७॥
ीनीलकठाय वृषजाय गभािभशोिभताय।
सपु दारािदस
ु ु
भायदाय ीवैनाथाय नमः िशवाय॥८॥
े भवरोगहरेित च।
वालािके श वैश
जपेामयिं महारोगिनवारणम ्॥
महादेव महादेव महादेव महादेव महादेव महादेव महादेव महादेव।
महादेव महादेव महादेव महादेव महादेव महादेव महादेव महादेव॥
78 िलाकम ्
॥िलाकम॥्
मरु ािरसरािच
ु तिलं िनमलभािसतशोिभतिलम ।्
जजःखिवनाशकिलं तत ् णमािम सदािशविलम ॥् १॥
देवमिु नवरािचतिलं कामदहं कणाकरिलम ।्
रावणदप िवनाशनिलं तत ् णमािम सदािशविलम ्॥२॥
ु
सवसगिस ु िपतिलं
ले ु नकारणिलम ्।
बििववध
िससरास ु रवितिलं
ु तत ् णमािम सदािशविलम ्॥३॥
कनकमहामिणभूिषतिलं फिणपितवेितशोिभतिलम ्।
ु
दसयिवनाशनिलं तत ् णमािम सदािशविलम ॥् ४॥
कुमचनलेिपतिलं ु
पजहारसशोिभतिलम ।्
सितपापिवनाशनिलं तत ् णमािम सदािशविलम ्॥५॥
देवगणािचतसेिवतिलं भावैभि िभरेव च िलम ।्
िदनकरकोिटभाकरिलं तत ् णमािम सदािशविलम ्॥६॥
अदलोपिरवेितिलं ु वकारणिलम ।्
सवसम
अदिरिवनािशतिलं तत ् णमािम सदािशविलम ्॥७॥
सरग ु रवरपू
ु स ु िजतिलं ु
सरवनप ु
सदािच तिलम ।्
परारं परमाकिलं तत ् णमािम सदािशविलम ्॥८॥
ु यः पठे त ् िशवसिधौ।
िलाकिमदं पयं
िशवलोकमवाोित िशवेन सह मोदते॥
िबाकम ् 79
॥िबाकम॥्
ु
िदलं िगणाकारं िनें च ियायधु म ्।
िजपापसंहारं एकिबं िशवाप णम ्॥१॥
िशाख ैः िबपै िैः कोमलैः शभु ैः।
िशवपूजां किरािम ेकिबं िशवाप णम ्॥२॥
अखडिबपेण पूिजते निके रे।
शदु ्ि सवपापेो ेकिबं िशवाप णम ्॥३॥
शािलाम-िशलामेकां िवाणां जात ु चाप येत ्।
सोमय-महापयंु एकिबं िशवाप णम ॥ ् ४॥
दिकोिट-सहािण वाजपेय-शतािन च।
कोिटका-महादानं एकिबं िशवाप णम ्॥५॥
लानतु उं महादेव च ियम ्।
िबवृ ं यािम ेकिबं िशवाप णम ्॥६॥
दशन ं िबवृ शन ं पापनाशनम ्।
अघोरपापसंहारं एकिबं िशवाप णम ॥् ७॥
काशीेिनवासं च कालभ ैरवदशनम ।्
यागमाधवं ा ेकिबं िशवाप णम ्॥८॥
मूलतो पाय मतो िव ु िपणे।
अतः िशवपाय ेकिबं िशवाप णम ्॥९॥
ु यः पठे त ् िशवसिधौ।
िबाकिमदं पयं
ु ः िशवलोकमवायात
सवपापिविनम ु ्॥
॥इित िबाकं सूणम ॥्
80 सदािशवाकम ्
॥सदािशवाकम॥्
पतिलवाच
ु पिनी-तटा-िदह -वािसने
सवण
ु वाहन-ियाय
सपण ोिट-तेजसे।
सूयक
अपणया िवहािरणे फणाधरे-धािरणे
सदा नमः िशवाय ते सदािशवाय शवे॥१॥
सतु -भ-जुजा सधां
ु श-ु खड-मौळये
पत-पजासत ् पीटयोिन-चषु े ।
ु -कृ
ु
भजराज-मडलाय ु
पयशािल-बवे
सदा नमः िशवाय ते सदािशवाय शवे॥२॥
चतमु खु ाननारिव-वेदगीत-भूतये
चतभु ज ु
ु ानजा-शरीर-शोभमान-मू
तय े ।
चतिु वधाथ -दान-शौड-ताडव-िपणे
सदा नमः िशवाय ते सदािशवाय शवे॥३॥
शरिशाकर-काश-महास मला- ु
धरवाळ-भासमान-वमडल-िये ।
्
करुरत-कपालम ु र-िवपु ािलने
सदा नमः िशवाय ते सदािशवाय शवे॥४॥
ु
सह-पडरीक-पूजन ैक-शूदशनात ्
सहन े-किताचनातु ाय भितः।
ु
सहभानमडल-काश-चदाियन े
सदा नमः िशवाय ते सदािशवाय शवे॥५॥
सदािशवाकम ् 81
रसारथाय रप-भृथापाणये
रसाधरे-चापिशिनी-कृ तािनलािशन े ।
ु दपवािजन े
सारथी-कृ ताजन-वे
सदा नमः िशवाय ते सदािशवाय शवे॥६॥
अित-ग-वीरभ-िसंहनाद-गिजत
िु तभीत-दयाग-भोिगनाक-सनाम ्।
गितदाय गिजतािखल-पसािणे
सदा नमः िशवाय ते सदािशवाय शवे॥७॥
मृकडुसनू ु रणावधूतदड-पाणये
ु
सगमडल ुरभािजतामृतांशवे।
अखडभोग-सदथ लोक-भािवतान े
सदा नमः िशवाय ते सदािशवाय शवे॥८॥
ु -िविध
मधिरप ु श-मु -देवरै िप िनयमािचत-पादपजाय।
ु ं रजत-सभापतये नमः िशवाय॥९॥
कनकिगिर-शरासनाय त
॥दिणामूितोम॥्
उपासकानां यपासनीयम ्
उपावासं वटशािखमूले।
ताम दाियजषा ु मूा
जागत ु िचे मम बोधपम ्॥१॥
अामीणदयािनधानम ्
आचायमां वटमूलभागे।
मौन ेन मितभूिषतेन
ु
महिष लोक तमो नदम ्॥२॥
ु न
िवािवताशेष-तमोगणे
मु ािवशेषण
े मु मनु ीनाम ्।
िनर मायां दयया िवधे
देवो महांमसीित बोधम ्॥३॥
ु
अपारकायसधातरै ः
अपापात ैरवलोकयम ् ।
कठोरसंसारिनदाघतान ्
मनु ीनहं नौिम गंु गणाम
ु ्॥४॥
ममादेवो वटमूलवासी
कृ पािवशेषाृ तसिधानः।
ं
ओकारपाम पु िदय िवाम ्
आिवकामपाकरोत ु॥५॥
दिणामूितोम ् 83
कलािभिरोिरव कितां
मु ाकलाप ैिरव बमूितम ्।
आलोकये देिशकममेयम ्
अनािवाितिमरभातम ्॥६॥
ु
दजानितवामपादम ्
पादोदरालतयोगपम ् ।
अपृतरे ािहतपादमे
णौिम देव ं िणधानवम ्॥७॥
ताथ मेवसतामृषीणाम ्
यवु ाऽिप यः सपदे
ु मु ीे।
ु
णौिम तं ानपयजालै ः
ु
आचायमायगणािधवासम ्॥८॥
आलेपवं मदनाभूा
शालकृ ा पिरधानवम ।्
आलोकये कनदेिशके म ्
अानवाराकरबाडवािम ् ॥१०॥
84 दिणामूितोम ्
चाितं सोमकलावतंसम ्
वीणाधरं जटाकलापम ्।
उपासते के चन योिगनाम ्
ु
उपानादानभवमोदम ् ॥११॥
अगौरगाैरललाटन ेैः
अशावेष ैरभजभू ु ष ैः।
अबोधमु रै नपािनैः
अपूणक ामैरमरैरलं नः॥१४॥
॥िशवातःरणोम॥्
ातः रािम भवभीितहरं सरेु शम ्
गाधरं वृषभवाहनमिके शम ।्
खशूलवरदाभयहमीशम ्
संसाररोगहरमौषधमितीयम ् ॥१॥
86 िशवपारोम ्
॥िशवपारोम॥्
नागेहाराय िलोचनाय
भारागाय महेराय।
िनाय श ु ाय िदगराय
त ै नकाराय नमः िशवाय॥१॥
मािकनी-सिललचन-चिचताय
नीर-मथनाथ-महेराय।
ु
मारप-बप ु
-स पूु िजताय
त ै मकाराय नमः िशवाय॥२॥
िशवाय गौरीवदना-वृ-
सूयाय दारनाशकाय।
ीनीलकठाय वृषजाय
त ै िशकाराय नमः िशवाय॥३॥
उमामहेरोम ् 87
विस-कुोव-गौतमाय-
मनु ी-देवािचतशेखराय ।
चाक -वैानरलोचनाय
त ै वकाराय नमः िशवाय॥४॥
यपाय जटाधराय
िपनाकहाय सनातनाय।
िदाय देवाय िदगराय
त ै यकाराय नमः िशवाय॥५॥
ु यः पठे िवसिधौ।
पारिमदं पयं
िशवलोकमवाोित िशवेन सह मोदते॥
॥इित ीमराचायिवरिचतं िशवपारों सूणम ॥्
॥उमामहेरोम॥्
नमः िशवाां नवयौवनााम ्
ु रााम ् ।
पररािवपध
नागेकावृषके तनााम ्
्
नमो नमः शरपावतीाम ॥१॥
ु
नमः िशवाामितसरााम ्
अमासदज ु ााम ।्
अशेषलोकै किहतरााम ्
नमो नमः शरपावतीाम ॥६॥ ्
॥अधनारीर अकम॥्
चाेयगौराध-शरीरकाय ै
कपूरगौराध -शरीरकाय ।
धिकाय ै च जटाधराय
नमः िशवाय ै च नमः िशवाय॥१॥
कूिरकाकुमचिचताय ै
ु
िचतारजःपिवचिच ताय ।
कृ तराय ै िवकृ तराय
नमः िशवाय ै च नमः िशवाय॥२॥
झणणण-नूपराय ु ै
पादाराजत-फिणनू ् ु
पराय ।
ु
हेमादाय ै च भजदाय
नमः िशवाय ै च नमः िशवाय॥३॥
िवशालनीलोललोचनाय ै
िवकािसपे हलोचनाय ।
समेणाय ै िवषमेणाय
नमः िशवाय ै च नमः िशवाय॥४॥
अधनारीर अकम ् 91
मारमालाकिलतालकाय ै
कपालमालाितकराय ।
िदाराय ै च िदगराय
नमः िशवाय ै च नमः िशवाय॥५॥
अोधरयामलकुलाय ै
तिटभाताजटाधराय ।
िनरीराय ै िनिखलेराय
नमः िशवाय ै च नमः िशवाय॥६॥
पसृु ख
ु लाकाय ै
समसंहारकताडवाय ।
जगन ै जगदेकिपे
नमः िशवाय ै च नमः िशवाय॥७॥
दीरोलकुडलाय ै
ुरहापगभूषणाय ।
िशवािताय ै च िशवािताय
नमः िशवाय ै च नमः िशवाय॥८॥
एतद ्-पठे दकिमदं यो
भा स माो भिव ु दीघजीवी।
ाोित सौभायमनकालम ्
भूयात ् सदा त समिसिः॥
॥इित ीमराचायिवरिचतम ् अधनारीर अकं सूणम ॥्
92 ु
िशविशवाितः
ु
॥िशविशवाितः॥
नमो नमे िगिरशाय त ु म्
नमो नमे िगिरककाय ै।
नमो नमे वृषभजाय
िसंहजाय ै च नमो नमे॥१॥
नमो नमो भूितिवभूषणाय
नमो नमनिषताय ै।
नमो नमः फालिवलोचनाय
नमो नमः पिवलोचनाय ै॥२॥
िशूलहाय नमो नमे
नमो नमः पलसराय ै।
ु म्
नमो नमो िदवसनाय त
िचाराय ै च नमो नमे॥३॥
चावतंसाय नमो नमे
नमोऽ ु चाभरणािताय ै।
ु ितकुडलाय
नमः सवणा
नमोऽ ु रोलकुडलाय ै॥४॥
नमोऽ ु ताराहमािलकाय
नमोऽ ु हाराितकराय ै।
ु वणाय नमो नमे
सवण
नमः सवणा ु िधकसराय
ु ै॥५॥
ु
िशविशवाितः 93
ु
नमो नमे िपराकाय
ु
नमो नमे मधनाशनाय ै।
नमो नमकसूदनाय
नमो नमः कै टभसूदनाय ै॥६॥
नमोऽ ु
कपूरसाकराय
नमो लसुममिडताय ै।
नमोऽ ु िबाफलािचताय
नमोऽ ु कुसवािचताय ै॥८॥
नमो जगडलमडनाय
नमो मिणािजतमडनाय ै।
नमोऽ ु वेदागणताय
ु
नमोऽ ु िवेरसंताय
ु ै॥९॥
नमोऽ ु सवामरपूिजताय
नमोऽ ु पािचतपाकाय ै।
नमः िशवािलितिवहाय
नमः िशवािलितिवहाय ै॥१०॥
94 ु
िशविशवाितः
॥लिलता पकम॥्
ातः रािम लिलतावदनारिवम ्
ु मौिकशोिभनासम ।्
िबाधरं पृथल
आकणदीघनयनं मिणकुडलाम ्
मितं मृगमदोलभालदेशम ॥ ् १॥
ु
ातभजािम लिलताभजकवीम ्
रालु ीयलसदिु लपवााम ्।
मािणहेमवलयादशोभमानाम ्
ु च
पे ु ापकुसमे ु णीदधानाम ् ॥२॥
ु षसृ
यः ोकपकिमदं लिलतािकायाः
ु
सौभायदं सलिलतं पठित भाते।
त ै ददाित लिलता झिटित सा
िवां ियं िवमलसौमनकीितम ्॥
॥इित ीमराचायिवरिचतं ी लिलतापकं सूणम ॥्
॥यामळा दडकम॥्
॥ानम॥्
मािणवीणामपु लालयीम ्
ु
मदालसां मळवािवलासाम ्।
ु
माहेनीलितकोमलाीम ्
मातकां मनसा रािम॥१॥
ु े चकलावतंस े कुचोते कुमरागशोणे।
चतभु ज
ु पु ाशाशपबाणहे
पे ु नमे जगदेकमातः॥२॥
॥िविनयोगः॥
माता मरकतयामा माती मदशािलनी।
कुयात ् कटां काणी कदवनवािसनी॥
ु
॥ितः॥
जय माततनये जय नीलोलते ु ।
ु िये॥
जय सीतरिसके जय लीलाशक
यामळा दडकम ् 97
॥दडकम॥्
जय जनिन सधासम ु ्
ु ान-तन -् सरु ाोळन-ीसमाि-कणक-
मिणीप-संढ-िबाटवी-म- नीलोले यामळे पूिरताश ेष-
क-ुमाक-काद-काार- लोकािभ-वााफले ीफले
वासिय े कृ िवासिय े सवलोकिय े
ेद-िबसद ्-भाल-लावय-
सादरार-सीत-सावना- िन-सोह-सेह-कृ ािसका-
समालोल-नीपगाब- मौिके सवमािके कािळके
ु िके
चूळीसनाथिके सानम ु
मु -मितो-दारवुरत-्
श ेखरीभूत-शीतांशरेु खा-मय ूखावली-
पूग-कपूर-ताूल-खडोरे
ु
ब-सिध-नीलालके िण- ानमु ाकरे सवसरे
ािरते लोकसािवते पभारे ीकरे
कामलीला-धनःु सिभ-ूलता-प-
ु कु-प
ु ितिध-दावली-
ु
सोह-सेह-कृ ोचने वाधु ासेचने िनमलालोल-कोल-सेळ-
चागोरोचनाप-के ळीलला- नेरशोणाधरे चावीणाधरे
ु रमे
मािभरामे सरामे पिबाधरे
्
ोस-वािळका-मौिके िणका- ु
सलिलत-नवयौवनार-
चिका-मडलोािस- चोदयोेल-लावय-
गडल-कूिरका-परेखा- धाणवािवभव-ु िबोक-
सम ु ूत-सौर-सा- भृरे सला-मिरे मरे
भृानागीत-साीभवन-् ु
िद-रभा-बर-हारािद-
मतीरे सरे ु भारे ु ोतमाना-
भूषा-सम
वकी-वादन-िया-लोल- नवाशोभे शभेु
ताळीदळाब-ताट- र-के य ूर-रिमटा-पव-
भूषािवश ेषािते िस-सािनते ोसद ्-दोता-रािजते
िदहालाम-दोेलहेलाल- योिगिभः पूिजते
98 यामळा दडकम ्
िव-िदडला-मािण- ु
िवकिसत-नविकं शकाता-िदां श-ु
्
तेजः ुरत-कणाल ते क-चा-शोभा-पराभूत-
ु सृ ते
िवमाल ते साधिभः िसर-शोणाय-मान े-मात-
वासरार-वेळा-समु
ृ - हागळ े वैभवानगळे यामळे
माणारिव-िति-पािणय े कोमळि-नीलोलोत-्
सतोय े अय े पािदतान-तूणीर-शाकरोदाम-
जालते चालीलागते
िद-रोिमका-दीिधित-ोम-
सायमा-नाळ ु ी-पवो- न-िदाल-सीमििन
ु
खे-भा-मडले सताखडले कुळि-नीलभा-पसात-
ु
िचभामडले ोसुडले वा-राश-सार-संयोग-
िर-खेले ोले िनमले
तारकारािज-नीकाश-हाराविलेर-
चाना-भोगभारानम- देवशे -लीश-भूतशे -तोय ेश-
वीविलेद-वीची-सम ु त-् वागीश-कीनाश-दैशे -येश-
समु ास-सिश ताकार-सौय - वाि-मािण-सं-कोटीर-
राकरे वकी-भृरे िकर-ीकरे बाला-तपोामलाा-रसाय-
ताय-ली-गृहीताि-पे
ु
हेम-कुोप-मो-
ु उमे
सपे
वोजभारावने िलोकावने
सूिचर-नवर-पीठिते
लस ृ -गीर-नाभी-सरीर- ु
सिते रपासने रिसंहासन े
श ैवाल-शाकर-यामरोमावली-
शपयोपािते िविते
ु
भूषणे मसाषणे
त िवेश-गावटु-ेपालैयतेु
चािशटीसू-िनभितान- ममात-का-समूहािते
ु
लीला-धनिशिनी-डरे ु नकानामािनते
मळामे
िदरारे भ ैरवैरिभविते
परागोसन-मे् खला-भार- देिव वामािदिभः शििभः
ोिण- शोभािजत-ण-भूभ
ृ ले सेिवते धाि-लािद-शकै ः
चिका-शीतले संयतेु मातृकामडलैमि डते
यामळा दडकम ् 99
य-गव-िसाना-मडलैरिचत े दारपय ं
पबाणािके तु डशोभाित-धूरीभवत ् िकं शकाभं
ु
पबाणेन रा च सािवते तं शकंु लालयी पिरीडसे
ीितभाजा वसेन चानिते पािणपय ेना-मालामिप ािटक
भिभाजां परं ेयसे कसे ु
ानसाराकं पकापरे णाश ं
योिगनां मानसे ोतसे पाशमािबित य ेन सिसे चेतसा
छसामोजसा ाजसे त वारात ् गपािका
गीत-िवा-िवनोदािद भारती िनःसरेत ्
तृने कृ ेन सूसे य ेन वा यावका भाकृ ितभासे
भिमेतसा वेधसा ूयसे त वया भवि ियः पूषाः
िवेन वाेन िवाधरैगयसे य ेन वा शातकुितभा
ु से
वणहरदिणाणया वीणया सोऽिप लीसह ैः पिरीडते
िकरैगयसे िक िसद ्ेपःु यामळं कोमळं
यगव-िसाना-मडलैरस े च-चूडाितं तावकं ायतः
सवसौभाय-वाावतीिभर-् त लीला सरोवािरिधः
ु
वधूिभः सराणां समारासे त के ळीवनं ननं
सविवािवश ेषकं त भासनं भूतलं
चाटुगाथा-सम ु ारणा-कठ-मूलोल- त गीदवता िकरी
सणरािजय ं कोमळयामळो- त चऽऽाकरी ी यम ्
॥मीनाी परम॥्
उद ्भान-सहकोिटसशां के यूरहारोलाम ्
िबो ितदपििचरां पीतारालताम ।्
िवु सरेु सेिवतपदां तपां िशवाम ्
्
मीना णतोऽि सतमहं कायवाराििधम ॥१॥
ु ाहारलसिरीटिचरां पूण
म वभाम ्
ु
िशूपरिकिणीमिणधरां ु ।्
पभाभासराम
ु वाणीरमासेिवताम ्
सवाभीफलदां िगिरसतां
मीना णतोऽि सतमहं कायवाराििधम ॥२॥्
ीिवां िशववामभागिनलयां ीारमोलाम ्
ीचाित-िबमवसत ीमभानायकीम ्।
ीममख ु िवराजजनन ीमगोिहनीम ्
मीना णतोऽि सतमहं कायवाराििधम ्॥३॥
ीम ु रनायक भयहरां ानदां िनमलाम ्
यामाभां कमलासनािचतपदां नारायणानजाम ु ।्
वीणावेणमु दृ वारिसकां नानािवधाडािकाम ्
मीना णतोऽि सतमहं कायवाराििधम ॥४॥ ्
नानायोिगमनु ीिवसत नानाथ िसिदाम ्
ु
नानापिवरािजताियगु लां नारायणेनािचताम ।्
नादमय परारतरां नानाथ तािकाम ्
मीना णतोऽि सतमहं कायवाराििधम ॥५॥ ्
॥इित ीमराचायिवरिचतं मीनाी-परं सूणम ॥्
ु िन ोम ्
मिहषासरमिद 101
ु िन ोम॥्
॥मिहषासरमिद
अिय िगिरनििन नितमेिदिन िविवनोिदिन ननते ु
िगिरवर-िव-िशरोिधिनवािसिन िविु वलािसिन िजनु ते
ु ।
भगवित हे िशितकठकुटुििन भूिरकुटुििन भूिरकृ ते
जय जय हे मिहषासरमिद ु िन रकपिदिन शैलसते ु ॥१॥
ु
सरवरविषिण धर धिष िण मखु मिष िण हष रते
ु
िभवनपोिषिण शरतोिषिण िकिषमोिषिण घोषरते।
ु
दनज-िनरोिषिण ु
िदितसत-रोिषिण मद-शोिषिण िससु ते
ु
जय जय हे मिहषासरमिद ु िन रकपिदिन शैलसते ु ॥२॥
अिय जगद-मद-कद-वनिय-वािसिन हासरते
िशखिर िशरोमिण तु -िहमालय--िनजालय-मगते।
ु रेु मध-कै
मध-मध ु टभ-गििन कै टभ-भििन रासरते
जय जय हे मिहषासरमिदु ु ॥३॥
िन रकपिदिन शैलसते
अिय शतखड-िवखिडत-ड-िवतिु डत-शु ड-गजािधपते
ु
िरप-गज-गड-िवदारण-चड-पराम-श ु ड-मृगािधपते।
ु
िनज-भज-दड-िनपाितत-खड-िवपाितत-म ु ड-भटािधपते
ु
जय जय हे मिहषासरमिद िन रकपिदिन शैलसते ु ॥४॥
अिय शरणागत-वैिर-वधूवर-वीर-वराभय-दायकरे
ु
िभवन-मक-शू ल-िवरोिध िशरोिध कृ तामल-शूलकरे।
िमिम-तामर-िभनाद-महो-मख ु रीकृ त-ितमकरे
ु
जय जय हे मिहषासरमिद िन रकपिदिन शैलसते ु ॥६॥
धनरनु -स-रणणस-पिर
ु ु र-द-नटटके
कनक-िपश-पृष-िनष-रसट--हतावटुके।
कृ त-चतरु -बलिित-र-घटर-रटटुके
ु
जय जय हे मिहषासरमिद ु ॥८॥
िन रकपिदिन शैलसते
ु
जय जय ज-जयेजय-श-परित-तर-िवन ु
ते
ु
भण-भण-िभििम-िभत-नूपर-िसित-मोिहत-भूतपते।
ु
निटत-नटाध-नटीनट-नायक-नािटत-ना-सगानरते
ु
जय जय हे मिहषासरमिद ु ॥९॥
िन रकपिदिन शैलसते
ु
अिय समनः ु
समनः ु
समनः ु
समनः ु
समनोहर-कािय तु े
ित-रजनी-रजनी-रजनी-रजनी-रजनीकर-ववृत े।
ु
सनयन-िवमर-मर-मर-मर-मरािधपते
ु
जय जय हे मिहषासरमिदिन रकपिदिन शैलसतेु ॥१०॥
ु िन ोम ्
मिहषासरमिद 103
सिहत-महाहव-मम-तिक-मित-रक-मरते
िवरिचत-विक-पिक-मिक-िभिक-िभिक-वगवतृ े।
िसतकृ त-फुसम
ु -िसताण-तज-पव-सिलते
ु
जय जय हे मिहषासरमिद ु ॥११॥
िन रकपिदिन शैलसते
अिवरल-गड-गलद-मेर-म-मतज-राजपते
ु
िभवन-भू ु ।
षण-भूत-कलािनिध प-पयोिनिध राजसते
ु
अिय सद-तीजन-लालसमानस-मोहन-मथ-राजस ु
ते
ु
जय जय हे मिहषासरमिद
िन रकपिदिन शैलसते ु ॥१२॥
कमल-दलामल-कोमल-काि कलाकिलतामल-भाललते
सकल-िवलास-कलािनलयम-के िल-चलल-हंसकुले।
अिलकुल-सल-कुवलय-मडल-मौिलिमलकुलािल-कुले
ु
जय जय हे मिहषासरमिद ु ॥१३॥
िन रकपिदिन शैलसते
िविजत-सहकरैक-सहकरैक-सहकरैकनते ु
ु
कृ तसरतारक-सरतारक-सरतारक-सू नसु ते ु ।
ु
सरथ-समािध ु
समानसमािध समािधसमािध सजातरते
ु
जय जय हे मिहषासरमिद
िन रकपिदिन शैलसते ु ॥१६॥
ु स िशवे
पदकमलं कणािनलये विरवित योऽनिदनं
अिय कमले कमलािनलये कमलािनलयः स कथं न भवेत ्।
ु
तव पदमेव परदिमनशीलयतो मम िकं न िशवे
जय जय हे मिहषासरमिदु िन रकपिदिन शैलसतेु ॥१७॥
कनकलसल-िसजलै ु रनिसिन
ु ु
ु गण-रभ
ते ु ्
वम
भजित स िकं न शचीकुच-कु-तटी-पिरर-सखानु भवमु ्।
तव चरणं शरणं करवािण नतामरवािण िनवािस िशवम ्
जय जय हे मिहषासरमिदु िन रकपिदिन शैलसते ु ॥१८॥
तव िवमलेकुलं वदन ेमलं सकलं नन ु कू लयते
िकम ु पत-प
ु ु
रीम ु ी-समु ख
ख ु ीिभरसौ िवमखु ी ियते।
मम त ु मतं िशवनामधन े भवती कृ पया िकमतु ियते
जय जय हे मिहषासरमिद ु िन रकपिदिन शैलसते ु ॥१९॥
अिय मिय दीनदयातया कृ पय ैव या भिवतममु े
ु
अिय जगतो जननी कृ पयाऽिस यथाऽिस तथाऽनिमतािसरते ।
यिचतम भवरिर ु कुतातापमपाकुते
जय जय हे मिहषासरमिद ु ु ॥२०॥
िन रकपिदिन शैलसते
॥इित ीमराचायिवरिचतं
ु िन-ों सूणम ॥्
ीमिहषासरमिद
शीतलाकम ् 105
॥शीतलाकम॥्
अ ीशीतलाो महादेव ऋिषः।
अनु पु ् छः। शीतला देवता। लीबजम।्
भवानी शिः। सविवोटकिनवृथ जपे िविनयोगः॥
ईर उवाच
वेऽहं शीतलां देव रासभां िदगराम ्।
माजनीकलशोपेतां शूपालतमकाम ॥ ् १॥
ु
मृणालतसश नािभसंिताम ्।
यां सियेिे व त मृनु जायते॥९॥
अकं शीतलादेा यो नरः पठे दा।
िवोटकभयं घोरं गृहे त न जायते॥१०॥
ोतं पिठतं च ाभिसमित ैः।
उपसगिवनाशाय परं यनं महत ्॥११॥
शीतले ं जगाता शीतले ं जगिता।
शीतले ं जगाी शीतलाय ै नमो नमः॥१२॥
रासभो गदभ ैव खरो वैशाखननः।
शीतलावाहन ैव वाकिनकृ नः॥१३॥
एतािन खरनामािन शीतलाे त ु यः पठे त ।्
त गेहे िशशूनां च शीतलाङ ् न जायते॥१४॥
शीतलाकमेवदे ं न देय ं यकिचत ।्
दातं च सदा त ै ाभियतु ाय वै॥१५॥
ु
॥इित ीापराणे शीतलाकं सूणम ॥्
॥अपूणाोम॥्
िनानकरी वराभयकरी सौयराकरी
िनधूत ािखलघोरपावनकरी माहेरी।
ु
ालेयाचलवंशपावनकरी काशीपराधीरी
री॥१॥
िभां देिह कृ पावलनकरी माताऽपूण
अपूणाोम ् 107
नानारिविचभूषणकरी हेमाराडरी
मु ाहारिवलमानिवलसद ्-वोजकुारी।
ु
कामीरागवािसता िचकरी काशीपराधीरी
री॥२॥
िभां देिह कृ पावलनकरी माताऽपूण
यायिवभूितवाहनकरी ाडभाडोदरी
लीलानाटकसूखेलनकरी िवानदीपारी।
ु
ीिवेशमनः सादनकरी काशीपराधीरी
री॥५॥
िभां देिह कृ पावलनकरी माताऽपूण
आिदासमवणनकरी शोिभावाकरी
कामीरा िपरेु री िनयनी िवेरी शवरी।
गारकवाटपाटनकरी ु
काशीपराधीरी
िभां देिह कृ पावलनकरी माताऽपूण री॥६॥
108 अपूणाोम ्
॥षीदेवी ोम॥्
ियत उवाच
नमो दे ै महादे ै िसै शा ै नमो नमः।
शभु ाय ै देवसेनाय ै षीदे ै नमो नमः॥१॥
ु
वरदाय ै पदाय ै धनदाय ै नमो नमः।
ु
सखदाय ै मोदाय ै षीदे ै नमो नमः॥२॥
शे ः षांशपाय ै िसाय ै च नमो नमः।
मायाय ै िसयोिगै षीदे ै नमो नमः॥३॥
पाराय ै पारदाय ै च षीदे ै नमो नमः।
साराय ै सारदाय ै च पाराय ै सवकमणाम ्॥४॥
े ै च षीदे ै नमो नमः।
बालािधातृद
काणदाय ै काय ै फलदाय ै च कमणाम ्।
ाय ै च भानां षीदे ै नमो नमः॥५॥
पूाय ै कााय ै सवषां सवकमस ु।
देवरणकािरय ै षीदे ै नमो नमः॥६॥
श ु सपाय ै विताय ै नृणां सदा।
िहंसाोध ैविजताय ै षीदे ै नमो नमः॥७॥
धनं देिह ियां देिह पंु देिह सरेु िर।
धम देिह यशो देिह षीदे ै नमो नमः॥८॥
भूिमं देिह जां देिह देिह िवां सपूु िजते।
काणं च जयं देिह षीदे ै नमो नमः॥९॥
110 गा परम ्
ु
वीरपंु च गिणनं िवावं यशिनम ्।
ु
सिचराय ु मेव
षीमातृसादतः॥१३॥
ु ीियतरिचतं षीदेवीों सूणम ॥्
॥इित ीवैवतपराणे
॥गा परम॥्
ु
ते ान-योगानगता अपयन ्
ामेव देव गण ु ैिन गूढाम ्।
मेव शिः परमेर
मां पािह सविर मोदाि॥१॥
SSS
॥िणीकृ त गौरीोम॥्
नमे ामिके ऽभीं सानयतु ां िशवाम ।्
भूयाितम भगवान ् कृ दनमोदताम
ु ्॥
SSS
112 गाोर शतनामोम ्
॥गाोर शतनामोम॥्
॥ासः॥
अ ीगाोर शतनामाोमालाम
महािवमु हेराः ऋषयः। अनु पु ् छः।
ीगापरमेरी देवता।
ां बीजम।् शिः। ं कीलकम।्
सवाभीिसथ जपहोमाचन े िविनयोगः।
॥ोम॥्
सा साा भवीता भवानी भवमोचनी।
आया गा जया चऽऽा िन ेा शूलधािरणी॥१॥
िपनाकधािरणी िचा चडघटा महातपाः।
ु
मनो बिरहारा िचूपा च िचदाकृ ितः॥२॥
अना भािवनी भा भा च सदागितः।
शावी देवमाता च िचा रिया तथा॥३॥
सविवा दका दयिवनािशनी।
अपणाऽन ेकवणा च पाटला पाटलावती॥४॥
पारपरीधाना कलमीररिनी।
ईशानी च महाराी मेयपरामा॥५॥
ु
ाणी ू रपा च सरी ु री।
सरस ु
वनगा च माती मतमिु नकका॥६॥
ाी माहेरी च ैी कौमारी वैवी तथा।
चामु डा च ैव वाराही ली पषाकृ
ु ितः॥७॥
गाोर शतनामोम ् 113
ु
िवमला ानपा च िया िना च बिदा।
बला बलेमा ु
मिहषासरमिद
नी॥८॥
मधकैु टभही च चडमु डिवनािशनी।
सवशामयी च ैव सवदानवघाितनी॥९॥
अनेकशहा च सवशाधािरणी।
भकाली सदाका कै शोरी यवु ितयितः॥१०॥
ौढाऽौढा वृमाता घोरपा महोदरी।
बलदा घोरपा महोाहा महाबला॥११॥
अिाला रौमख ु ी कालराी तपिनी।
नारायणी महादेवी िवमु ाया िशवािका॥१२॥
िशवती कराली च ना परमेरी।
काायनी महािवा महामेधािपणी॥१३॥
गौरी सरती च ैव सािवी वािदनी।
सवतैकिनलया वेदमिपणी॥१४॥
॥फलिु तः॥
इदं ों महादेाः नााम ् अोरं शतम ्।
यः पठे त ् यतो िनं भिभावेन चेतसा॥१५॥
श ु ो न भयं त त श ु यं भवेत ।्
सवःखदिरा सस ु खं
ु म ु ते वु म ्॥१६॥
िवाथ लभते िवां धनाथ लभते धनम ्।
काथ लभते कां का च लभते वरम ्॥१७॥
114 गाोर शतनामोम ्
॥कनकधारावम॥्
ु
अं हरेः पलकभू षणमायी
ु ु लाभरणं तमालम ्।
भृानेव मक
अीकृ तािखलिवभूितरपालीला
मादा ु मम मलदेवतायाः॥१॥
िवामरेपदवीमदानदम ्
आनहेतरु िधकं मरु िविषोऽिप।
ईषिषीदत ु मिय णमीणाम ्
इीवरोदरसहोदरिमिरायाः ॥७॥
ु
दायानपवनो िवणाधु ाराम ्
अििकनिवहिशशौ िवषणे।
मघममपनीय िचराय रम ्
नारायणणियनीनयनावु ाहः ॥९॥
गीदवतेित गडजसरीित ु
शाकरीित शिशशेखरवभेित।
सृििितलयके िलष ु संिताय ै
त ै नमिभवन ु
ु ैकगरोय ै॥१०॥
कनकधारावम ् 117
नमोऽ ु नालीकिनभाननाय ै
नमोऽ ु धोदिधजभू ै।
नमोऽ ु सोमामृतसोदराय ै
नमोऽ ु नारायणवभाय ै॥१२॥
नमोऽ ु हेमाज
ु पीिठकाय ै
नमोऽ ु भूमडलनाियकाय ै।
नमोऽ ु देवािददयापराय ै
नमोऽ ु शाायधु वभाय ै॥१३॥
सरािण सकलेियननािन
साादानिवभवािन सरोहाि।
नािन िरताहरणोतािन
मामेव मातरिनशं कलय ु माे॥१६॥
यटासमपु ासनािविधः
सेवक सकलाथ सदः।
सनोित वचनामानस ैः
ां मरु ािरदयेर भजे॥१७॥
सरिसजिनलये सरोजहे
धवळतमांशकु गमाशोभे ।
भगवित हिरवभे मनोे
ु
िभवनभूितकिर सीद मम ्॥१८॥
कमले कमलावभे ं
कणापूरतरित ैरपाैः ।
अवलोकय मामिकनानां
थमं पामकृ िमं दयायाः॥२०॥
महालकम ् 119
ु
वि ु
ये ितिभरमीिभरहम ्
ु
यीमय िभवनमातरं रमाम ्।
ु
गणािधका ु
गतरभायभािगनो
भवि ते भिव ु
ु बधभािवताशयाः॥२१॥
देिव सीद जगदीिर लोकमातः
काणगाि कमलेणजीवनाथे।
दािरभीितदयं शरणागतं माम ्
आलोकय ितिदनं सदय ैरपाैः॥
॥इित ीमराचायिवरिचतं ी कनकधारावं सूणम ॥्
॥महालकम॥्
इ उवाच
नमेऽ ु महामाये ीपीठे सरपू
ु िजते।
शचगदाहे महालि नमोऽ ु ते॥१॥
ु
नमे गडाढे कोलासरभयिर।
सवपापहरे देिव महालि नमोऽ ु ते॥२॥
सव े सववरदे सवभयिर।
सवःखहरे देिव महालि नमोऽ ु ते॥३॥
ु
िसिबिदे ु िु दाियिन।
देिव भिम
मपूत े सदा देिव महालि नमोऽ ु ते॥४॥
आरिहते देिव आशिमहेिर।
योगजे योगसूत े महालि नमोऽ ु ते॥५॥
120 लोरशतनामोम ्
॥लोरशतनामोम॥्
ु
देवाच
देवदेव महादेव िकाल महेर।
कणाकर देवश ु
े भानहकारक॥१॥
अोरशतं लाः ोतिु मािम ततः॥
ईर उवाच
देिव साध ु महाभागे महाभायदायकम ्।
सवयकरं पयं ु सवपापणाशनम ्॥२॥
लोरशतनामोम ् 121
ु वसधािरणीम
अिदितं च िदितं दीां वसधां ु ्।
नमािम कमलां काां कामा ोधसवाम ्॥३॥
ु
अनहपदां ु
बिमनघां हिरवभाम ्।
अशोकाममृतां दीां लोकशोकिवनािशनीम ्॥४॥
नमािम धमिनलयां कणां लोकमातरम ।्
पियां पहां पा पसरीमु ्॥५॥
पोवां पमख ु पनाभियां रमाम ।्
पमालाधरां देव पिन पगिनीम ्॥६॥
ु
पयगां ु
ससां ु भाम ।्
सादािभमख
नमािम चवदनां चां चसहोदरीम ्॥७॥
ु ां चपािमिरािमशीतलाम ।्
चतभु ज
आादजनन पिं ु िशवां िशवकर सतीम ्॥८॥
िवमलां िवजनन तिु ं दािरनािशनीम ्।
ु
ीितपिरण ु माारां ियम ्॥९॥
शाां श
भार िबिनलयां वरारोहां यशिनीम ्।
ु
वसराम दु ारा हिरण हेममािलनीम ्॥१०॥
धनधाकर िसिं सदा सौां शभु दाम ।्
नृपवेमगतानां वरल वसदाम ु ्॥११॥
शभु ां िहरयाकारां समु तनयां जयाम ्।
नमािम मलां देव िववु ःलिताम ॥ ् १२॥
िवपु सा नारायणसमािताम ्।
दािरंिसन देव सवपवहािरणीम ्॥१३॥
लोरशतनामोम ् 123
ु रसे
सरास ु िवतपादपजा
करे िवराजमनीयपका।ु
िविरिपी कमलासनिता
सरती नृत ु वािच मे सदा॥३॥
सरती सरिसजके सरभा
तपिनी िसतकमलासनिया।
घननी कमलिवलोललोचना
मनिनी भवत ु वरसािदनी॥४॥
सरित नमं ु वरदे कामिपिण।
िवारं किरािम िसिभवत ु मे सदा॥५॥
सरित नमं ु सवदिे व नमो नमः।
शापे शिशधरे सवयोगे नमो नमः॥६॥
िनाने िनराधारे िनलाय ै नमो नमः।
िवाधरे िवशालाि शु ान े नमो नमः॥७॥
ु िटकपाय ै सूपे नमो नमः।
श
शि चतहु
े सविसद ्ै नमो नमः॥८॥
मु ालत-सवा ै मूलाधारे नमो नमः।
मूलमपाय ै मूलश ै नमो नमः॥९॥
मनो मिणमहायोगे वागीिर नमो नमः।
वा ै वरदहाय ै वरदाय ै नमो नमः॥१०॥
वेदाय ै वेदपाय ै वेदााय ै नमो नमः।
ु
गणदोषिवविज ु
ै गणदी ै नमो नमः॥११॥
सरतीोम ् अगमिु न ोम ् 127
ु ु टे वकीहे
जातु े िहमिचमक
ु शाम ्।
मातमातन मे दह दह जडतां देिह बिं
िवे वेदावे े पिरणतपिठते मोदे मिु माग
मागातीतपे भव मम वरदा शारदे श ु हारे॥७॥
ु
ं ं ं पे दह दह िरतं पकहे
ु
साकारिचे ितमिु ख सभगे
ु जृििण िवे।
मोहे मु धवाहे कु मम िवमितािवंसमीडे
गीगवाारित ं किववररसनािसिदे िसिसाे॥९॥
130 सरतीों ीमद ्-िवरिचतम ्
॥सरतीों बृहितिवरिचतम॥्
बृहितवाच
सरित नमािम चेतनां िद संिताम ।्
ु
कठां पयोिनं ां ीारां सियां सदा॥१॥
मितदां वरदां च ैव सवकामफलदाम ्।
के शव ियां देव वीणाहां वरदाम ्॥२॥
मियां सदा ां कुमितंसकािरणीम ्।
काशां िनरालामानितिमरापहाम ॥ ् ३॥
सरतीों ब ृहितिवरिचतम ् 133
ु
॥सयभ ु
जम ॥्
सदा बालपाऽिप िवािही
महादिवाऽिप पामाा।
िवधीािदमृया गणेशािभधा मे
िवधां ियं काऽिप काणमूितः॥१॥
मयूरािधढं महावागूढं
मनोहािरदेहं महिगेहम ्।
महीदेवदेव ं महावेदभावं
महादेवबालं भजे लोकपालम ्॥३॥
महाोिधतीरे महापापचोरे
मनु ीानकूु ले सगाशै
ु ले।
ु
गहायां वसं भासा लसं
जनाित हरं यामो गहंु तम ्॥७॥
ु ऽशोणे
रणंसके मले
मनोहािरलावयपीयूषपूण ।
मनःषदो मे भवे शतः
सदा मोदतां ते पादपे॥९॥
ु भिदारैभासमानाम ्
सवणा
णििणीमेखलाशोभमानाम ् ।
लसेमपेन िवोतमानाम ्
किटं भावये ते दीमानाम ्॥१०॥
136 ु
सयभ ु
जम ्
ु शकाघनाभोगतु ः
पिले
तनािलनासकामीररागम ्।
नमामहं तारकारे तवोरः
ु
भावने सवदा सानरागम ्॥११॥
िवशालेष ु कणादीघजं
दयािष ु ादशीणेष ु।
मयीषटाः सकृ त ् पािततेत ्
भवे े दयाशील का नाम हािनः॥१५॥
ु
सयभ ु
जम ् 137
ु
सताोवो मेऽिस जीवेित षा
जपन ् ममीशो मदु ा िजते यान ्।
जगारभृो जगाथ तेः
िकरीटोलेो नमो मके ः॥१६॥
ुरके यूरहारािभरामः
चलत ् कुडलीलसडभागः।
कटौ पीतवासः करे चाशिः
ु
परामाां ु नूजः॥१७॥
परारे
अपारकुयाशः मेह-
ु
रोादगािदरोगा महाः।
िपशाचा सव भवत ् पभूितं
िवलो णात ् तारकारे वे॥२५॥
ु
सयभ ु
जम ् 139
ु बवग
कलं सता ु ः पशवु ा
नरो वाऽथ नािर गृहे ये मदीयाः।
यजो नमः वो ु भवं
र ते स ु सव कुमार॥२८॥
ु
॥सयाोरशतनामोम॥्
ो गहः ु षमख ु फालन ेसतःु भः।ु
िपलः कृ िकासूनःु िशिखवाहो िष जः॥१॥
ु
॥इित ी सयाोरशतनामों सूणम ॥्
ु
॥सयपरम॥्
षडाननं चनलेिपतां
महोरसं िदमयूरवाहनम ्।
सून ं ु सरलोकनाथं
ु
यदेव ं शरणं पे॥१॥
जामानं सरवृ ु वं
कुमार-धारातट-मिरम ्।
कप पं कमनीयगां
यदेव ं शरणं पे॥२॥
िष जं ादशिदन ें
यीतन ं ु शूलमसीदधानम ्।
शेषावतारं कमनीयपं
यदेव ं शरणं पे॥३॥
ु
सरािरघोराहवशोभमानं
ु
सरोमं शिधरं कुमारम ्।
ु
सधार-शाय धु -शोिभहं
यदेव ं शरणं पे॥४॥
इाथ िसिदमीशपंु
िमादं भूसरकामधेु नमु ्।
गोवं सवजनानकूु लं
यदेव ं शरणं पे॥५॥
ु
सयषोडशनामम ् 143
ु
॥सयषोडशनामम॥्
ु
सयं णाहं सव ं सवग ं सदा।
अभीिताथ -िसद ्थ वे नामषोडशम ्॥१॥
थमो ानशाा ितीयो एव च।
अिभू तृतीयः ात ् बाळे यतथु कः॥२॥
गाेयः पमो िवात ् षः शरवणोभवः।
समः कितकेयः ात ् कुमारः ादथाकः॥३॥
ु ैव दशमः कुुटजः।
नवमः षमख
एकादशः शिधरो गहोु ादश एव च॥४॥
योदशो चारी षमातरु चतदु श ः।
ौिभत ् पदशकः षोडशः िशिखवाहनः॥५॥
एतत ् षोडशनामािन जपेत ् सक ् सदादरम ्।
िववाहे गम े माग जय े च तथ ैव च॥६॥
किवे च महाशे िवानाथ फलं लभेत ्।
काथ लभते का जयाथ लभते जयम ्॥७॥
144 ािववधन काितकेय ोम ्
ु
पाथ ु
पलाभ धनाथ लभते धनम ।्
आयरु ारोयवय धनधा-सखावहम
ु ्
॥॥८॥
॥इित ी शरसंिहतायां िशवरहखडे
ु
ी सयषोडशनामों सूणम ॥्
॥हिरहराजाकम॥्
हिरवरासनं िवमोहनम ्
हिरदटीरम ् आरापाकम ्।
अिरिवमदन ं िननतनम ्
हिरहराजं देवमाये॥१॥
चरणकीतन ं भमानसम ्
भरणलोपं नतनालसम ्।
अणभासरंु भूतनायकम ्
हिरहराजं देवमाये॥२॥
णयसकं ाणनायकम ्
ु
णतककं सभितम ्।
णवमिरं कीतनियम ्
हिरहराजं देवमाये॥३॥
तरु गवाहनं सराननम
ु ्
वरगदायधु ं वेदविणतम ्।
ु पाकरं कीतनियम ्
गकृ
हिरहराजं देवमाये॥४॥
ु
िभवनािच त ं देवताकम ्
िनयनभ ं ु िददेिशकम ्।
िदशपूिजतं िचितदम ्
हिरहराजं देवमाये॥५॥
146 शाादशकम ्
॥शाादशकम॥्
लोकवीरं महापू ं सवरकरं िवभमु ्।
पावती-दयानं शाारं णमाहम ्॥१॥
िवपू ं िववं िवश ु ्।
ु ोि यं सतम
िसादिनरतं शाारं णमाहम ्॥२॥
मतमातगमनं कायामृतपूिरतम ्।
सविवहरं देव ं शाारं णमाहम ्॥३॥
अकुलेरं देवम ् अिु वनाशकम ्।
अिदददरं शाारं णमाहम ्॥४॥
शाादशकम ् 147
॥आिददयम॥्
ततो यु पिरां समरे िचया ितम ्।
रावणं चातो ा यु ाय समपु ितम ्॥१॥
दैवत ै समाग म ु ागतो रणम ्।
उपगावीामम ् अगो भगवान ् ऋिषः॥२॥
ु सनातनम ्।
राम राम महाबाहो ण ु गं
येन सवानरीन ् व समरे िवजियिस॥३॥
आिददयं पयंु सवशिु वनाशनम ्।
जयावहं जपेिम ् अं परमं िशवम ्॥४॥
सवमलमां सवपापणाशनम ्।
िचाशोकशमनम ् आयवु ध न म
ु मम ्॥५॥
ु ं देवासरनमृ
रिममं सम ु तम ्।
पूजय िववं भारं भवनु ेरम ्॥६॥
सवदवे ाको ेष तेजी रिमभावनः।
ु
एष देवासरगणान ् लोकान ् पाित गभििभः॥७॥
एष ा च िवु िशवः ः जापितः।
महेो धनदः कालो यमः सोमो पां पितः॥८॥
िपतरो वसवः साा िनौ मतो मनः। ु
वायवु ि ः जााण ऋतक
ु ता भाकरः॥९॥
आिदः सिवता सूयः खगः पूषा गभिमान ्।
ु सशो
सवण ु रयरेता
भानिह िदवाकरः॥१०॥
आिददयम ् 149
॥नवहोम॥्
जपाकुसमसाशं
ु ु
कायपेय ं महितम ्।
तमोऽिरं सवपापं णतोऽि िदवाकरम ्॥१॥
दिधशतषु ाराभं ीरोदाणवसवम ्।
नमािम शिशनं सोमं शोमकु ु टभूषणम ्॥२॥
ु
धरणीगभसूत ं िवािसमभम ।्
कुमारं शिहं च मलं णमाहम ्॥३॥
ियक ु ।्
ु िलकायामं पेणाितमं बधम
ु णमाहम ्॥४॥
ु त ं तं बधं
सौं सौगणोपे
देवानां च ऋषीणां च गंु कानसिभम ।्
ु त ं िलोके शं तं नमािम बृहितम ्॥५॥
बिभू
िहमकुमृणालाभं दैानां परमं गमु ्।
सवशावारं भागव ं णमाहम ्॥६॥
नीलानसमाभासं रिवपंु यमाजम ।्
छायामातडसूत ं तं नमािम शन ैरम ्॥७॥
अधकायं महावीय चािदिवमदनम ्।
िसंिहकागभसूत ं तं रां णमाहम ्॥८॥
ु
पलाशपसाशं तारकाहमकम ।्
रौं रौाकं घोरं तं के त ं ु णमाहम ्॥९॥
इित ासमख ु ोीतं यः पठे त ् ससमािहतः।
ु
िदवा वा यिद वा राौ िवशािभिवित॥१०॥
152 नवहपीडाहरोम ्
नरनारीनृपाणां च भवेःनाशनम
ु ्।
ऐयमतल ु नम ्॥११॥
ु ं तेषामारोयं पिवध
हनजाः पीडारािसम ु वाः।
ताः सवाः शमं याि ासो ूत े न संशयः॥१२॥
॥इित ीासिवरिचतं नवहों सूणम ॥्
॥नवहपीडाहरोम॥्
हाणामािदरािदो लोकरणकारकः।
िवषमानसूतां पीडां हरत ु मे रिवः॥१॥
ु ितः सधागाः
रोिहणीशः सधामू ु ु
सधाशनः।
ु
िवषमानसूतां पीडां हरत ु मे िवधः॥२॥
भूिमपोु महातेजा जगतां भयकृ त ् सदा।
वृिकृ िृ हता च पीडां हरत ु मे कुजः॥३॥
उातपो जगतां चपो ु महाितः।ु
सूयि यकरो िवान ् पीडां हरत ु मे बधः॥४॥
ु
देवमी िवशालाः सदा लोकिहते रतः।
ु
अनेकिशसूणः पीडां हरत ु मे गः॥५॥
ु षां ाणद महामितः।
दैमी गे
ु
भाराहाणां ु
च पीडां हरत ु मे भृगः॥६॥
ु दीघदहे ो िवशालाः िशवियः।
सूयप ो
मचारः साा पीडां हरत ु मे शिनः॥७॥
कातवीयाजनु ोम ् 153
॥सूय हण-पीडापिरहारोकः॥
इोऽनलो दडधर ऋः चेतसो-वाय-ु कुबेर-ईशाः।
म-ऋे मम रािश-सं े अकऽपरागं शमय ु सव॥
॥चहण-पीडापिरहारोकः॥
इोऽनलो दडधर ऋः चेतसो-वाय-ु कुबेर-ईशाः।
म-ऋे मम रािश-सं े सोमोऽपरागं शमय ु सव॥
SSS
॥कातवीयाजनु ोम॥्
ॐ कातवीयाजनु ाय नमः।
कातवीयाजनु ो नाम राजा बासहवान ्।
त रणमाेण गतं नं च लते॥
SSS
154 वे मातरम ्
॥वे मातरम॥्
ु
सजलां ु
सफलां मलयजशीतलाम ्
शयामलां मातरम।्
शु -ोाम ् पलिकत-यािमनीम
ु ्
फु-कुसिमत-
ु ु मदलशोिभनीम।्
ु
सहािसन ु
ु रभािषणीम
समध ्
ु
सखदां वरदां मातरम॥्
सकोिट कठ-कलकल-िननाद-कराले
िनसकोिट-भज ु ैधृत -खरकरवाले
के बोले मा तमु ी अबले
बबलधािरण नमािम तािरणीम ्
ु
िरपदलवािरण मातरम॥्
तिु म िवा तिु म धम तिु म िद तिु म मम।
ं िह ाणाः शरीरे बाते तिु म मा शि।
दये तिु म मा भि
तोमारै ितमा गिड मिरे मिरे॥
ं िह गा दशहरणधािरणी
कमला कमलदल िवहािरणी
वाणी िवादाियनी नमािम ाम ्
नमािम कमलाम ् अमलाम ् अतल ु ाम ्
ु
सजलां ु
सफलां मातरम॥्
यामलां सरलां सितां ु भूिषताम ्
धरण भरण मातरम॥्
मा ाथ ना 155
ु हनामोम॥्
॥िवस
शु ारधरं िव ं ु शिशवण चतभु जु म ्।
सवदनं ायेत ् सविवोपशाये॥१॥
य िरदवााः पािरषाः परः शतम ्।
िवं िनि सततं िवेन ं तमाये॥२॥
नारायणं नमृ नरं च ैव नरोमम ्।
देव सरत ासं ततो जयमदु ीरयेत ्॥३॥
ासं विसनारं शे ः पौमकषम ्।
पराशराजं वे शक ु तातं तपोिनिधम ॥ ् ४॥
ासाय िव ु पाय ासपाय िववे।
नमो वै िनधये वािसाय नमो नमः॥५॥
अिवकाराय श ु ाय िनाय परमाने।
सदैकपपाय िववे सविजवे॥६॥
य रणमाेण जसंसारबनात ्।
िवमु ते नम ै िववे भिववे॥७॥
ॐ नमो िववे भिववे
ी वैशायन उवाच
ु ा धमानशेषणे पावनािन च सवशः।
यिु धिरः शानवं पनरे ु वाभाषत॥८॥
ी यिु धिर उवाच
िकमेकं दैवतं लोके िकं वाऽेकं परायणम ्।
ु
वः कं कमचः ायु मु ानवाः शभु म ्॥९॥
160 ु हनामोम ्
िवस
॥ानम॥्
ु
भूः पादौ य नािभिवयदसरिनलसू य च न ेे
कणावाशाः िशरो ौमखु मिप दहनो य वाेयमिः।
ु
अःं य िवं सरनरखगगोभोिगगव द
ै ैः
िचं रंरते तं िभवनवपु षंु िवमु ीशं नमािम॥२॥
ॐ नमो भगवते वासदेु वाय
ु
शााकारं भजगशयनं पनाभं सरेु शम ्
िवाधारं गगनसशं मेघवण शभु ाम ्।
लीकां कमलनयनं योिगद ्ानगम ्
वे िव ं ु भवभयहरं सवलोकै कनाथम ्॥३॥
मेघयामं पीतकौशेयवासम ्
ु
ीवां कौभोािसताम ्।
ु
पयोपे ु
त ं पडरीकायताम ्
िव ं ु वे सवलोकै कनाथम ्॥४॥
सशचं सिकरीटकुडलम ्
सपीतवं सरसीहेणम ्।
सहारवःलशोिभकौभम ु ्
नमािम िव ं ु िशरसा चतभु ज
ु म ्॥६॥
छायायां पािरजात हेमिसंहासनोपिर
आसीनमदु याममायतामलतम ् ।
चाननं चतबु ां ीवाितवसम ्
िणीसभामाां सिहतं कृ माये॥७॥
॥हिरः ॐ॥
॥िव ै नमः॥
िवं िववु ष ारो भूतभभवभः।ु
भूतकृ ूतभृावो भूताा भूतभावनः॥१॥
ु ानां परमा गितः।
पूताा परमाा च म
अयः पषःु साी ेोऽर एव च॥२॥
योगो योगिवदां न ेता धानपषे ु रः।
नारिसंहवपःु ीमान ् के शवः पषोमः॥३॥
ु
सवः शवः िशवः ाणभु तू ािदिन िधरयः।
सवो भावनो भता भवः भरीरः॥४॥ ु
ु
यूः शरािदः ु
पराो महानः।
अनािदिनधनो धाता िवधाता धातु मः॥५॥
अमेयो षीके शः पनाभोऽमरभः। ु
ु
िवकमा मना िवः िवरो वु ः॥६॥
164 ु हनामोम ्
िवस
ु
वेो वैः सदायोगी वीरहा माधवो मधः।
अतीियो महामायो महोाहो महाबलः॥१८॥
ु हावीय महाशिमहाितः।
महाबिम ु
अिनदयवपःु ीमानमेयाा महािधृक ्॥१९॥
महेासो महीभता ीिनवासः सतां गितः।
ु
अिनः सरानो गोिवो गोिवदां पितः॥२०॥
मरीिचदमनो हंसः सपणु ु
भजगोमः।
िहरयनाभः सतपा ु पनाभः जापितः॥२१॥
अमृःु सवक ् िसंहः साता सिमान ् िरः।
अजो मष णः शाा िवतु ाा सरािरहा॥२२॥
ु
ु ु तमो धाम सः सपरामः।
गग
िनिमषोऽिनिमषः वी वाचितदारधीः॥२३॥
अणीामणीः ीमान ् ायो नेता समीरणः।
सहमूधा िवाा सहाः सहपात ्॥२४॥
ृ ः समदनः।
आवतनो िनवृाा संवत
अहः संवतको विरिनलो धरणीधरः॥२५॥
ु
ससादः ु
साा िवधृिवभिवभ ु
ः।
ु ुनारायणो नरः॥२६॥
सता सृ तः साधज
असेयोऽमेयाा िविशः िशकृ िचः।
िसाथ ः िससः िसिदः िसिसाधनः॥२७॥
वृषाही वृषभो िववु षृ पवा वृषोदरः।
वधनो वधमान िविवः िु तसागरः॥२८॥
166 ु हनामोम ्
िवस
सभु जो
ु धरो वामी महेो वसदो
ु वसः।
ु
न ैकपो बृहूपः िशिपिवः काशनः॥२९॥
ु
ओजेजोितधरः काशाा तापनः।
ऋः ारो मांशभु ारितः॥३०॥
ु
ू वो भानःु शशिबः सरेु रः।
अमृतांश
औषधं जगतः सेतःु सधमपरामः॥३१॥
भूतभभवाथः पवनः पावनोऽनलः।
ु
कामहा कामकृ ाः कामः कामदः भः॥३२॥
यगु ािदकृ गावत
ु न ैकमायो महाशनः।
अयो प सहिजदनिजत ्॥३३॥
इोऽिविशः िशेः िशखडी नषो वृषः।
ोधहा ोधकृ ता िवबामहीधरः॥३४॥
अतु ः िथतः ाणः ाणदो वासवानजः। ु
अपाििधरिधानममः ितितः॥३५॥
ः धरो धय ु वरदो वायवु ाहनः।
ु
वासदेु वो बृहानरािददे ु
वः पररः॥३६॥
अशोकारणारः शूरः शौिरजन ेरः।
अनकूु लः शतावतः पी पिनभेणः॥३७॥
पनाभोऽरिवाः पगभः शरीरभृत ्।
महिो वृाा महाो गडजः॥३८॥
अतलु ः शरभो भीमः समयो हिवहिरः।
सवलणलयो लीवान ् सिमितयः॥३९॥
ु हनामोम ्
िवस 167
ु कृम सदसरमरम ्।
धमगम
अिवाता सहांशिु वधाता कृ तलणः॥५१॥
गभिन ेिमः सः िसंहो भूतमहेरः।
े ो देवभृः॥५२॥
आिददेवो महादेवो देवश ु
ु
उरो गोपितगा ानगः परातनः।
शरीरभूतभृोा कपीो भूिरदिणः॥५३॥
सोमपोऽमृतपः सोमः पिजतु ् पसमः।
ु
िवनयो जयः ससो दाशाहः सातां पितः॥५४॥
ु ु ोऽिमतिवमः।
जीवो िवनियतासाी मक
अोिनिधरनाा महोदिधशयोऽकः॥५५॥
अजो महाहः ाभाो िजतािमः मोदनः।
आनो ननो नः सधमा ििवमः॥५६॥
महिष ः किपलाचायः कृ तो मेिदनीपितः।
िपदिदशाो महाः कृ ताकृ त ्॥५७॥
महावराहो गोिवः सषेु णः कनकादी।
ु गभीरो गहनो गगदाधरः॥५८॥
गो ु
वेधाः ाोऽिजतः कृ ो ढः सष णोऽतु ः।
वणो वाणो वृः पराो ु महामनाः॥५९॥
भगवान ् भगहाऽऽनी वनमाली हलायधु ः।
आिदो ोितरािदः सिहगु ि तसमः॥६०॥
ु
सधा खडपरशदु ाणो िवणदः।
िदवःृक ् सवासो वाचितरयोिनजः॥६१॥
ु हनामोम ्
िवस 169
ु ोता रणियः।
ः वियः ों ितः
ु
पूणः पूरियता पयः ु
पयकीित
रनामयः॥७३॥
मनोजवीथ करो वसरेु ता वसदः।
ु
ु वासदेु वो वसवु समना
वसदो ु हिवः॥७४॥
सितः सृ ितः सा सूितः सरायणः।
शूरसेनो येः सिवासः सयाम ु नु ः॥७५॥
भूतावासो वासदेु वः सवासिनलयोऽनलः।
ु
दप हा दप दो ो धरोऽथापरािजतः॥७६॥
िवमूितमह ामूितदमूितरमूितमान ् ।
अनेकमूितरः शतमूितः शताननः॥७७॥
एको न ैकः सवः कः िकं यत ् तदमनमम
ु ।्
ु
लोकबलकनाथो माधवो भवलः॥७८॥
ु वण हेमाो वरानादी।
सवण
वीरहा िवषमः शूो घृताशीरचललः॥७९॥
अमानी मानदो माो लोकामी िलोकधृक ्।
ु धा मेधजो धः समेधा धराधरः॥८०॥
समे
तेजोवृषो ितधरःु सवशभृतां वरः।
हो िनहो ो न ैको गदाजः॥८१॥
चतमु िू ततबु ात
ु हू तगु ि तः ।
चतरु ाा चतभु ावतवु द िवदेकपात ्॥८२॥
समावतऽिनवृाा जयो रितमः।
लभो गमो ग रावासो रािरहा॥८३॥
ु हनामोम ्
िवस 171
ु
अनो तभोा ु
सखदो न ैकजोऽजः।
अिनिवणः सदामष लोकािधानमतु ः॥९५॥
सनात ् सनातनतमः किपलः किपरयः।
िदः िकृ त ् ि िभकु ् िदिणः॥९६॥
अरौः कुडली ची िविू जतशासनः।
शाितगः शसहः िशिशरः शवरीकरः॥९७॥
अू रः पेशलो दो दिणः िमणां वरः।
ु
िवमो वीतभयः पयवणकीत नः॥९८॥
ु ःनाशनः।
उारणो ृ ितहा पयो
वीरहा रणः सो जीवनः पयवितः॥९९॥
अनपोऽनीिजतमभ ु यापहः ।
चतरु ो गभीराा िविदशो ािदशो िदशः॥१००॥
अनािदभूभ वु ो लीः सवीरो
ु िचरादः।
जननो जनजािदभमो भीमपरामः॥१०१॥
आधारिनलयोऽधाता पहासः ु जागरः।
ऊगः सथाचारः ाणदः णवः पणः॥१०२॥
माणं ाणिनलयः ाणभृत ् ाणजीवनः।
ु
तं तिवदेकाा जमृजराितगः॥१०३॥
भूभवु ःारः सिवता िपतामहः।
यो यपितया याो यवाहनः॥१०४॥
्
यभृद ्-यकृ द ्-यी यभगु -यसाधनः।
ु
याकृ द ्-यगममाद एव च॥१०५॥
ु हनामोम ्
िवस 173
ास उवाच
वासनाासदेु व वािसतं भवनयमु ्।
सवभतू िनवासोऽिस वासदेु व नमोऽ ु ते॥२५॥
ी वासदेु व नमोऽतु ॐ नम इित।
ु
पाववाच
ु िवोनामसहकम ्।
के नोपायेन लघना
पते पिडत ैिन ं ोतिु माहं भो॥२६॥
ी ईर उवाच
ीराम राम रामेित रमे रामे मनोरमे।
सहनाम तं ु राम नाम वरानन े॥२७॥
ीरामनाम वरानन ॐ नम इित।
ोवाच
नमोऽनाय सहमूतय े सहपादाििशरोबाहवे।
ु
सहनाे पषाय शाते सहकोिटयगु धािरणे नमः॥२८॥
सहकोिटयगु धािरणे नम ॐ नम इित।
सय उवाच
य योगेरः कृ ो य पाथ धनध ु रः।
त ीिवजयो भूितवु ा नीितमितमम॥२९॥
ु
ीभगवानवाच
अनाियो मां ये जनाः पयपु ासते।
ु ानां योगेम ं वहाहम ्॥३०॥
तेषां िनािभय
ु हनामोम ्
िवस 177
॥सेपरामायणम॥्
ु म ्।
ु ारधरं िव ं ु शिशवण चतभु ज
श
सवदनं ायेत ् सविवोपशाये॥
वागीशााः समनसः ु सवाथानामपु मे।
यं न कृ तकृ ाः ःु तं नमािम गजाननम ्॥
॥ीवाीिक नमिया॥
कू जं राम रामेित मधरंु मधरारम
ु ्।
आ किवताशाखां वे वाीिक कोिकलम ्॥१॥
वाीके मिु निसंह किवतावनचािरणः।
वन ् रामकथानादं को न याित परां गितम ्॥२॥
य िपबन ् सततं रामचिरतामृतसागरम ्।
अतृं मिु नं वे ाचेतसमकषम ॥ ् ३॥
सेपरामायणम ् 179
ु
॥ी हनममिया॥
गोदीकृ त वारािशं मशकीकृ त-रासम ।्
रामायण-महामाला-रं वेऽिनलाजम ्॥१॥
अनाननं वीरं जानकीशोकनाशनम ।्
कपीशमहारं वे लाभयरम ्॥२॥
उ िसोः सिललं सलीलं यः शोकविं जनकाजायाः।
आदाय तेन ैव ददाह लां नमािम तं ािलरानेयम ्॥३॥
ु
य य रघनाथकीत न ं त त कृ तमकािलम ्।
ोचनं माितं नमत रासाकम ्॥४॥
बावािरपिरपूणल
ु
ु वेग ं िजतेियं बिमतां
मनोजवं मातत विरम ्।
वाताजं वानरयूथमु ं ीरामतं शरणं पे॥५॥
॥ीरामायणाथ ना॥
यः कणािलसटैु रहरहः सक ् िपबादरात ्
वाीके वदनारिवगिलतं रामायणां मध ु।
ज-ािध-जरा-िवपि-मरण ैर-सोपवम ्
ु
संसारं स िवहाय गित पमान ् िवोः पदं शातम ्॥१॥
ु
तपगत-समास-सियोगं सममधरोपनताथ -वाबम ्।
ु
रघवरचिरतं मिु नणीतं दशिशरस वधं िनशामयम ्॥२॥
वाीिक-िगिरसूता रामसागरगािमनी।
ु ु भवनं
पनात ु ु
पया रामायणमहानदी॥३॥
180 सेपरामायणम ्
ोकसारजलाकीण सगकोलसलम ्।
काडाहमहामीनं वे रामायणाणवम ्॥४॥
वेदवे े परे पिं ु स जाते दशरथाजे।
वेदः ाचेतसादासीत ् सााामायणाना॥५॥
॥ीरामानम॥्
वैदहे ीसिहतं सर ु ु मतले हैम े महामडपे
ु
मे पकमासन े मिणमये वीरासने सितम ु ्।
अे वाचयित भनसते ु तं मिु नः परम ्
ाां भरतािदिभः पिरवृत ं रामं भजे यामलम ्॥१॥
वामे भूिमसता ु परु हनमानु ् पात ् सिमास
ु ु
तः
शु ो भरत पादलयोवाािदकोणेष ु च।
ु
सीव ु जावान ्
िवभीषण यवु राट ् तारासतो
मे नीलसरोजकोमलिचं रामं भजे यामलम ्॥२॥
नमोऽ ु रामाय सलणाय दे ै च त ै जनकाजाय ै।
नमोऽ ु ेयमािनलेो नमोऽ ु चाक मणेः॥३॥
सेपरामायणम ् 181
॥ीमामायणम॥्
॥बालकाडः॥
॥अथ थमोऽायः॥
ै सितम ्।
ु वेद
इदं पिवं पापं पयं
ु ते॥९८॥
यः पठे ामचिरतं सवपाप ैः म
ु ं पठन ् रामायणं नरः।
एतदाानमाय
ु
सपपौः सगणः े ग महीयते॥९९॥
पठन ् िजो वागृषभमीयात ्
ात ् ियो भूिमपितमीयात ्।
विणजनः पयफलमीयात ्
जन शूोऽिप महमीयात ्॥१००॥
॥इित ीमाीिकरामायणे आिदकाे बालकाडे थमः सगः॥
॥मलोकाः॥
ि जाः पिरपालयां ायेन मागण मह महीशाः।
गोाणेः शभु म ु िनं लोकाः समाः सिखनो
ु भव ु॥१॥
काले वष त ु पजः पृिथवी सशािलनी।
देशोऽयं ोभरिहतो ाणाः स ु िनभयाः॥२॥
ु पिणः
अपाः ु स ु पिणः
ु स ु पौिणः।
अधनाः सधनाः स ु जीव ु शरदां शतम ्॥३॥
ु
चिरतं रघनाथ शतकोिट-िवरम ।्
ं ु ां महापातकनाशनम ्॥४॥
एकै कमरं पस
वन ् रामायणं भा यः पादं पदमेव वा।
स याित णः ानं णा पूते सदा॥५॥
सेपरामायणम ् 191
॥सानगोपाल ोम॥्
ीशं कमलपां देवकीननं हिरम ्।
ु
सतसाये ु दनम ्॥१॥
कृ ं नमािम मधसू
नमाहं वासदेु व ं सतसाये
ु हिरम ्।
यशोदागतं बालं गोपालं नननम ्॥२॥
ु
अाकं पलाभाय गोिवं मिु नवितम ्।
नमाहं वासदेु व ं देवकीननं सदा॥३॥
गोपालं िडकं वे कमलापितमतु म ्।
ु
पसाये ु
कृ ं नमािम यपवम ्॥४॥
ु
पकामेिफलदं कां कमलापितम ्।
ु
देवकीननं वे सतसाये मम॥५॥
पापते पने पनाभ जनादन।
देिह मे तनयं ीश वासदेु व जगते॥६॥
यशोदागतं बालं गोिवं मिु नवितम ्।
ु
अाकं पलाभाय नमािम ीशमतु म ्॥७॥
ीपते देवदेवश े दीनाितहरणातु ।
गोिव मे सतंु देिह नमािम ां जनादन॥८॥
भकामद गोिव भं र शभु द।
देिह मे तनयं कृ िणीवभ भो॥९॥
िणीनाथ सवश देिह मे तनयं सदा।
भमार पा ामहं शरणं गतः॥१०॥
सानगोपाल ोम ् 193
ु
यशोदातनयाभीपदानरतः सदा।
देिह मे तनयं कृ ामहं शरणं गतः॥९७॥
मिददेव गोिव वासदेु व जनादन।
देिह मे तनयं कृ ामहं शरणं गतः॥९८॥
नीितमान ् धनवान ् पोु िवावां जायते।
भगवंृ पाया वासदेु व
े पूिजत॥९९॥
यः पठे त ् पशतकं
ु ु
सोऽिप सवान ् भवेत ्।
ीवासदेु वकिथतं ोरं सखाय ु च॥१००॥
ु
जपकाले पठे िं पलाभं धनं ियम ्।
ऐय राजसानं सो याित न संशयः॥१०१॥
॥इित सानगोपालों सूणम ॥्
202 िशवसहनामोम ्
॥िशवसहनामोम॥्
श ु ारधरं िव ं ु शिशवण चतभु ज ु म ्।
सवदनं ायेत ् सविवोपशाये॥
नमोऽ ु ते ास िवशालबे ु फुारिवायतपने।
येन या भारतत ैलपूणः ािलतो ानमयः दीपः॥
नारायणं नमृ नरं च ैव नरोमम ।्
देव सरत ासं ततो जयमदु ीरयेत ्॥
ु ंु वे जगारणम ्
वे शमु मु ापितं सरग
वे पगभूषणं मृगधरं वे पशूनां पितम ।्
वे सूयश शाविनयनं वे मक ु ु ियम ्
वे भजनायं च वरदं वे िशवं शरम ्॥
ागः॥
॥पूवभ
यिु धिर उवाच
याऽऽपगेय नामािन तु ानीह जगतेः।
िपतामहेशाय िवभोनामााच शवे॥१॥
बवे िवपाय महाभायं च ततः।
ु रग
सरास ु देव े शरेऽयोनये॥२॥
ु रौ
भी उवाच
अशोऽहं गणान ु ् वं ु महादेव धीमतः।
यो िह सवगतो देवो न च सव यते॥३॥
िवस ु रेु शानां ा च भरेु व च।
ादयः िपशाचाा यं िह देवा उपासते॥४॥
िशवसहनामोम ् 203
ु
वहः ु
सप तेजेजरो िनिधः।
ु
उिषी च सव उदो िवनतथा॥१४॥
ु ः कृ एव च।
दीघ हिरके श सतीथ
सृगालपः िसाथ मु डः सवशभु रः॥१५॥
अज बप गधारी कपिप।
े ा ऊिल ऊशायी नभःलः॥१६॥
ऊरत
ु
िजटी चीरवासा ः सेनापितिवभः।
अहरो नरिममःु सवच ु सः॥१७॥
ु
गजहा दैहा कालो लोकधाता गणाकरः।
िसंहशालप आचमारावृतः॥१८॥
कालयोगी महानादः सवकामत ु थः।
िनशाचरः ेतचारी भूतचारी महेरः॥१९॥
ु
बभूतो बधरः भानरिमतो गितः।
नृियो िननत नतकः सवलालसः॥२०॥
घोरो महातपाः पाशो िनो िगिरहो नभः।
सहहो िवजयो वसायो तितः॥२१॥
अधष णो धष णाा यहा कामनाशकः।
दयागापहारी च ससहो ु ममथा॥२२॥
तेजोपहारी बलहा मिु दतोऽथऽिजतो वरः।
गीरघोषो गीरो गीरबलवाहनः॥२३॥
ोधपो ोधो वृकणिितिवभः। ु
ु
सतीदशन ैव महाकायो महाननः॥२४॥
िशवसहनामोम ् 209
ु ोऽम
म ु देह काहिलः सवकामदः।
सवकालसाद सबलोु बलपधृक ्॥३६॥
सवकामवर ैव सवदः सवतोमख ु ः।
आकाशिनिवप िनपाती वशः खगः॥३७॥
रौपऽशरु ािदो बरिमः सवच
ु सी।
वसवेु गो महावेगो मनोवेगो िनशाचरः॥३८॥
सववासी ियावासी उपदेशकरोऽकरः।
मिु नरािनरालोकः स सहदः॥३९॥
पी च पप अितदीो िवशाितः।
उादो मदनः कामो ोऽथ करो यशः॥४०॥
वामदेव वाम ादिण वामनः।
िसयोगी महिष िसाथ ः िससाधकः॥४१॥
िभ ु िभु प िवपणो मृरयः।
महासेनो िवशाख षिभागो गवां पितः॥४२॥
वह िवी चमून एव च।
वृावृकरालो मधम ु धकलोचनः॥४३॥
ु
वाचो वाजसनो िनमाितपूिजतः।
चारी लोकचारी सवचारी िवचारिवत ्॥४४॥
ईशान ईरः कालो िनशाचारी िपनाकवान ्।
िनिमो िनिमं च निन िकरो हिरः॥४५॥
नीर नी च ननो निवधनः।
भगहारी िनहा च कालो ा िपतामहः॥४६॥
िशवसहनामोम ् 211
चतमु ख
ु ो महािलािलथ ैव च।
ु
िलाः सराो योगाो यगु ावहः॥४७॥
बीजाो बीजकता अााऽनगतो ु बलः।
इितहासः सक गौतमोऽथ िनशाकरः॥४८॥
दो दो वैदो वयो वशकरः किलः।
लोककता पशपु ितमहाकता नौषधः॥४९॥
अरं परमं बलव एव च।
ु ाा श
नीित नीितः श ु ो माो गतागतः॥५०॥
ु
बसादः सो दप णोऽथ िमिजत ्।
वेदकारो मकारो िवान ् समरमदनः॥५१॥
महामेघिनवासी च महाघोरो वशीकरः।
अिालो महाालो अितधूो तो हिवः॥५२॥
वृषणः शरो िनं वची धूमके तनः।
नीलथा शोभनो िनरवहः॥५३॥
िदः िभाव भागी भागकरो लघः। ु
उ महा महागभप रायणः॥५४॥
ु इियं सवदिे हनाम ।्
कृ वणः सवण
महापादो महाहो महाकायो महायशाः॥५५॥
महामूधा महामाो महान ेो िनशालयः।
महाको महाकण महो महाहनः॥५६॥ ु
महानासो महाकमु ह ाीवः मशानभाक ्।
महावा महोरो राा मृगालयः॥५७॥
212 िशवसहनामोम ्
ु
आषाढ सषाढ वु ोऽथ हिरणो हरः।
ु मान ेो वसे
वपरावत ु ो महापथः॥९१॥
िशरोहारी िवमश सवलणलितः।
अ रथयोगी च सवयोगी महाबलः॥९२॥
समाायोऽसमाायीथ देवो महारथः।
िनजवो जीवनो मः शभु ाो बकक शः॥९३॥
रभूतो राो महाणविनपानिवत ।्
मूलं िवशालो मृतो ापोिनिधः॥९४॥
आरोहणोऽिधरोह शीलधारी महायशाः।
सेनाको महाको योगो यगु करो हिरः॥९५॥
यगु पो महापो महानागहनो वधः।
ायिनवपणः पादः पिडतो चलोपमः॥९६॥
ु
बमालो महामालः शशी हरसलोचनः।
िवारो लवणः कू पियगु ः सफलोदयः॥९७॥
िलोचनो िवषणाो मिणिवो जटाधरः।
ु ः शरः सवायधु ः सहः॥९८॥
िबिवसगः समु ख
ु
िनवेदनः सखाजातः ु
सगारो महाधनः। ु
गपाली च भगवानानः ु सवकमणाम ्॥९९॥
मानो बलो वायःु सकलः सवलोचनः।
तलालः कराली ऊसहं ननो महान ्॥१००॥
ु
छं सो िवातो लोकः सवायः मः।
मु डो िवपो िवकृ तो दडी कुडी िवकुवणः॥१०१॥
216 िशवसहनामोम ्
ः-ःशकुन-गित-दौमन
िभ-सन-ःसह-यशांिस ।
उात-ताप-िवषभीितम ् असद ्-हाितम ्
ाध नाशयत ु मे जगतामधीशः॥
222 िशवमिहः ोम ्
॥िशवमिहः ोम॥्
मिहः पारं ते परमिवषो यसशी
ु ादीनामिप तदवसािय िगरः।
ित
अथाऽवाः सवः मितपिरणामाविध गृणन ्
ममाेष ोे हर िनरपवादः पिरकरः॥१॥
अतीतः पानं तव च मिहमा वानसयोः
अतद ्-ावृा यं चिकतमिभधे िु तरिप।
स क ोतः कितिवधगणः ु क िवषयः
पदे वाचीने पतित न मनः क न वचः॥२॥
ु
मधीता वाचः परमममृत ं िनिमतवतः
तव न ् िकं वागिप सरग ु यपदम ्।
ु रोिव
ु
मम ेतां वाण गणकथनप ु न भवतः
ये
ु
पनामीथ ऽिन ् परमथन
ु ु
बिविसता॥३॥
तवैय यगदयरालयकृ त ्
यीव ु ं ितषु ु गणिभास
ु ु तनषु ु।
अभानामिन ् वरद रमणीयामरमणीम ्
िवह ं ु ाोश िवदधत इहैके जडिधयः॥४॥
िकमीहः िकायः स ख िकमपु ायिभवनमु ्
िकमाधारो धाता सृजित िकमपु ादान इित च।
अतय नवसर ःो हतिधयः
कुतकऽयं कांित ् मख
ु रयित मोहाय जगतः॥५॥
िशवमिहः ोम ् 223
ु
अयादासा िभवनमवै रितकरं
दशाो यानभृत-रणकडू-परवशान ्।
िशरःपेणी-रिचतचरणाोहबलेः
ु िवू िजतिमदम
िरायाे िपरहर ्॥११॥
ु ेवा-समिधगतसारं भजवनम
अम ु ्
बलात ् कै लासेऽिप दिधवसतौ िवमयतः।
अलापातालेऽलसचिलताु िशरिस
िता ासीद ्-वु मपु िचतो म
ु ित खलः॥१२॥
ु
यिं साो वरद परमो ैरिप सत
अधे बाणः पिरजनिवधेयिभवनः। ु
न तिं तिन ् विरविसतिर रणयोः
न का ु ै भवित िशरसवनितः॥१३॥
अकाड-ाड-यचिकत-देवासरकृ ु पा
िवधेयाऽऽसीद ्-यिनयन िवषं संतवतः।
स काषः कठे तव न कुते न ियमहो
ु
िवकारोऽिप ाो भवन-भयभ-सिननः॥१४॥
ु
अिसाथा न ैव िचदिप सदेवासरनरे
िनवत े िनं जगित जियनो य िविशखाः।
ु
स पयीश ािमतरसरसाधारणमभू त्
रः ताा न िह विशष ु पः पिरभवः॥१५॥
िशवमिहः ोम ् 225
ु
िवयापी तारागण-गिणत-फे नोम-िचः
ु िशरिस ते।
वाहो वारां यः पृषतलघः
जगीपाकारं जलिधवलयं तेन कृ तिमित
ु
अनेन ैवोेय ं धृतमिहम िदं तव वपः॥१७॥
ु
रथः ोणी या शतधृितरगेो धनरथो
रथाे चाक रथ-चरण-पािणः शर इित।
ु णमाडर िविधः
िदधोे कोऽयं िपरतृ
ु
िवधेय ैः ीडो न ख परताः भिधयः॥१८॥
ु र-म
असर-स ु नु ीैरिचतेमौलेः
ु
िथत-गणमिहो ु ेर।
िनगण
ु
सकल-गण-विरः पदािभधानः
िचरमलघवृु ैः ोमेतकार॥३३॥
ु
महेशाापरो देवो मिहो नापरा ितः।
ु परम ्॥३५॥
अघोराापरो मो नाि तं गरोः
कुसमदशन-नामा
ु सवगवराजः
शिशधरवर-मौलेदव देव दासः।
स ख िनजमिहो एवा रोषात ्
वनिमदमकाषद ्-िद-िदं मिहः॥३७॥
सरग ु
ु मिभपू गमो ैकहेत ं ु
ु ािलनाचेताः।
पठित यिद मनः
जित िशवसमीपं िकरैः ूयमानः
ु
वनिमदममोघं पदणीतम ्॥३८॥
ु गवभािषतम ्।
आसमािमदं ों पयं
अनौपं मनोहािर सवमीरवणनम ्॥३९॥
इेषा वायी पूजा ीमरपादयोः।
अिप ता तेन देवश
े ः ीयतां मे सदािशवः॥४०॥
तव तं न जानािम कीशोऽिस महेर।
याशोऽिस महादेव ताशाय नमो नमः॥४१॥
एककालं िकालं वा िकालं यः पठे रः।
ु ः िशवलोके महीयते॥४२॥
सवपापिविनम
ु
ी पद-म ु पज-िनगतने
ख
ोेण िकिष-हरेण हरियेण।
कठितेन पिठतेन समािहतेन
ु
सीिणतो े ः॥४३॥
भवित भूतपितमहश
ु
॥इित ीपदिवरिचतं िशवमिहः ों सूणम ॥्
230 लिलतािशतीोम ्
॥लिलतािशतीोम॥्
॥ासः॥
अ ीलिलतािशतीोमहाम।भगवान ् हयीव ऋिषः।
अनु पु ् छः। ीलिलतािपरस ु
ु री देवता।
ऐ ं बीजम।् शिः। सौः कीलकम।्
सकल-िचितफलावाथ जपे िविनयोगः॥
॥ानम॥्
ु
अितमधरचापहाम ् अपिरिमतामोदबाण-सौभायाम ्।
अणाम ् अितशयकणाम ् अिभनवकुलसर
ु वे॥
॥ोम॥्
हयीव उवाच
ु
ककारपा काणी काणगणशािलनी।
काणशैलिनलया कमनीया कलावती॥१॥
कमलाी कषी कणामृतसागरा।
कदकाननावासा कदकुसमिया॥२॥
ु
कप िवा कप -जनकापा-वीणा।
कपूरवीिट-सौर-कोिलत-कक ु टा ॥३॥
किलदोषहरा कलोचना किवहा।
कमािदसािणी कारियी कमफलदा॥४॥
एकारपा च ैकायकान ेकाराकृ ितः।
एतिदिनदया च ैकान-िचदाकृ ितः॥५॥
लिलतािशतीोम ् 231
एविमागमाबोा च ैकभि-मदिचता।
एकािच-िनाता च ैषणा-रिहताता॥६॥
ु
एलासगििचक ु रा च ैनःकू टिवनािशनी।
एकभोगा च ैकरसा च ैकै य-दाियनी॥७॥
एकातप-साा-दा च ैकापूिजता।
एधमानभा च ैजदन ेकजगदीरी॥८॥
े ा च ैकाभव-शािलनी।
एकवीरािद-संस
ईकारपा चेिशी चेिताथ -दाियनी॥९॥
ईिग-िविनदया चेर-िवधाियनी।
ईशानािद-मयी चेिशािसिदा॥१०॥
ईिीण-सृाड-कोिटरीर-वभा।
ईिडता चेराधा-शरीरेशािध-देवता॥११॥
ईर-ेरणकरी चेशताडव-सािणी।
ईरो-िनलया चेितबाधा-िवनािशनी॥१२॥
्
ईहािवरिहता चेशशि-रीषत-ितानना।
लकारपा लिलता ली-वाणी-िनषेिवता॥१३॥
लािकनी ललनापा लसािडम-पाटला।
ललिकालसाला ललाट-नयनािचत ा॥१४॥
लणोल-िदाी लकोड-नाियका।
लाथा लणागा लकामा लतातनः॥१५॥ु
ललामराजदिलका लिमु ालतािता।
ा लाा लयविजता॥१६॥
लोदर-सूल
232 लिलतािशतीोम ्
ीार-कुडाि-िशखा ीार-शिशचिका।
ीार-भारिचाराोद-चला ॥३९॥
ीार-कािरका ीारैक-परायणा।
ीार-दीिघकाहंसी ीारोान-के िकनी॥४०॥
ीारारय-हिरणी ीारावाल-वरी।
ीार-परशक ु ी ीाराण-दीिपका॥४१॥
ीार-करा-िसंही ीाराोज-भृिका।
ु
ीार-समनो-माी ीार-तमरी॥४२॥
सकाराा समरसा सकलागम-संता। ु
सववदे ा-तायभिू मः सदसदाया॥४३॥
सकला सिदाना साा सितदाियनी।
सनकािदमिु नेया सदािशव-कुटुिनी॥४४॥
सकलािधान-पा सपा समाकृ ितः।
सवप-िनमाी समानािधक-विजता॥४५॥
ु सहीना सगणा
सवा ु सकलेदा।
ककािरणी कालोला कामेरमनोहरा॥४६॥
कामेर-णानाडी कामेशोवािसनी।
ु
कामेरािलिताी कामेर-सखदा॥४७॥
कामेर-णियनी कामेर-िवलािसनी।
कामेर-तपःिसिः कामेर-मनःिया॥४८॥
कामेर-ाणनाथा कामेर-िवमोिहनी।
कामेर-िवा कामेर-गृह े री॥४९॥
लिलतािशतीोम ् 235
कामेराादकरी कामेर-महेरी।
कामेरी कामकोिटिनलया कािताथ दा॥५०॥
लकािरणी लपा लधील-वािता।
लपाप-मनोरा लाहार-गम ा॥५१॥
ु ितः।
लशिलदेहा ल ैयसम
लवृिललीला लयौवनशािलनी॥५२॥
लाितशय-सवा-सौया लिवमा।
लरागा लपितल-नानागमिितः॥५३॥
लभोगा लसखा ु लहषािभपूिरता।
ीार-मूितार-सौधकपोितका ॥५४॥
ीार-धाि-सधा ु ीार-कमलेिरा।
ीार-मिणदीपािचार-तशािरका ॥५५॥
ीार-पेटक-मिणारदश-िबिता ।
ीार-कोशािसलता ीाराान-नतकी॥५६॥
ीार-शिु का-म
ु ामिणार-बोिधता।
ु
ीारमय-सौवण-िवुम-पिका ॥५७॥
ीार-वेदोपिनषद ्-ीारार-दिणा।
ीार-ननाराम-नवकक-वरी ॥५८॥
ीार-िहमवा ीाराणव-कौभा।ु
ीार-म-सवा ीार-परसौदा॥५९॥
ु
॥इित ी ाडपराणे उराखडे
ीहयीवागसंवादे ीलिलतािशती ोकथनं सूणम ॥्
236 सौय लहरी
॥सौयलहरी॥
॥आनलहरी॥
िशवः शा य ु ो यिद भवित शः भिवतमु ्
न चेदवे ं देवो न ख कुशलः ितमु िप।
अतामाराां हिरहरिविरािदिभरिप
ण ं ु ोत ं ु वा कथमकृ तपयः
ु भवित॥१॥
तनीयांस ं पांस ं ु तव चरणपे हभवम ्
िविरिः सिन ् िवरचयित लोकानिवकलम ्।
बहेन ं शौिरः कथमिप सहेण िशरसाम ्
हरः स ु ैनं भजित भिसतोूलनिविधम ्॥२॥
अिवानामििमर-िमिहरीपनगरी
ु
जडानां च ैत-बक-मकर-ितझरी।
ु
दिराणां िचामिणगणिनका जजलधौ
िनमानां दंा मरु िरप-वराह
ु भवती॥३॥
दः पािणामभयवरदो दैवतगणः
मेका न ैवािस किटतवराभीिभनया।
भयात ् ात ं ु दात ं ु फलमिप च वाासमिधकम ्
शरये लोकानां तव िह चरणावेव िनपणौ॥४॥ ु
हिरामारा णतजनसौभायजननीम ्
ु नारी भूा परिरप
परा ु मिप
ु ोभमनयत ्।
रोऽिप ां ना रितनयनलेने वपषाु
मनु ीनामः भवित िह मोहाय महताम ्॥५॥
सौय लहरी 237
ु
धनःु पौं मौव मधकरमयी प िविशखाः
वसः सामो मलयमदायोधनरथः।
ु कामिप कृ पाम ्
तथाेकः सव िहमिगिरसते
अपााे ला जगिदद-मनो िवजयते॥६॥
णाीदामा किरकलभकुननता
पिरीणा मे पिरणतशरवदना।
ु णान ् पाशं सृिणमिप दधाना करतलैः
धनबा
ु
परादाां ु
नः परमिथत रु ाहोपिषका॥७॥
ु
ु
सधािसोम ु
े सरिवटिपवाटीपिरवृते
मिणीपे नीपोपवनवित िचामिणगृहे।
िशवाकारे मे परमिशवपयिनलयाम ्
भजि ां धाः कितचन िचदानलहरीम ्॥८॥
ु रणयगु लािवगिलत ैः
सधाधारासारै
पं िसी पनरिप ु रसाायमहसः।
ु
अवा ां भूिमं भजगिनभम ु
वलयम ्
माानं कृ ा िपिष कुलकुडे कुहिरिण॥१०॥
238 सौय लहरी
ु ियतमु ्
दीयं सौय तिु हनिगिरके तल
कवीाः के कथमिप िविरिभृतयः।
यदालोकौ ु ादमरललना याि मनसा
तपोिभापामिप िगिरशसाय ु पदवीम ्॥१२॥
कवीाणां चेतःकमलवनबालातपिचम ्
भजे ये सः कितिचदणामेव भवतीम ्।
िविरिेयाणतरारलहरी
गभीरािभवाििवदधित सतांरनममी॥१६॥
सिवीिभवाचां शिशमिणिशलाभिचिभः
विशाािभां सह जनिन सियित यः।
स कता काानां भवित महतां भििचिभः
वचोिभवादेवीवदनकमलामोदमधरैु ः ॥१७॥
ु
तनायािभे तणतरिणीसरिणिभः
िदवं सवामवु मिणमिनमां रित यः।
भव नहिरणशालीननयनाः
सहोवया वयाः कित कित न गीवाणगिणकाः॥१८॥
िकरीमेः िकरणिनकुरामृतरसम ्
िद ामाधे िहमकरिशलामूितिमव यः।
स सपाणां दप शमयित शकुािधप इव
र ुान ् ा सखयित
ु ु
सधाऽऽसारिसरया॥२०॥
240 सौय लहरी
ु
या ा वामं वपरपिरतृने मनसा
शरीराध शोरपरमिप शे तमभूत ्।
यदेतूपं सकलमणाभं िनयनं
ु ु टम ्॥२३॥
कुचाामानं कुिटलशिशचूडालमक
ु
याणां देवानां िगणजिनतानां तव िशवे
भवेत ् पूजा पूजा तव चरणयोया िवरिचता।
तथा िह ादोहनमिणपीठ िनकटे
िता ेत े शन ् मकु ु िलतकरोंसमकुटाः॥२५॥
सौय लहरी 241
ु
सधामाा ु
ितभयजरामृहिरणीम ्
िवपे िवे िविधशतमखाा िदिवषदः।
कराळं येळं कबिलतवतः कालकलना
न शोूलं तव जनिन ताटमिहमा॥२८॥
ु कै टभिभदः
िकरीटं वैिरं पिरहर परः
कठोरे कोटीरे लिस जिह जािरमकुटम ्।
णेते षे ु सभमपु यात भवनम ्
भवा ु ान े तव पिरजनोििवजयते॥२९॥
देहोूतािभघृि णिभरिणमाऽऽािभरिभतो
िनषे े िने ािमित सदा भावयित यः।
िकमाय त िनयनसमृिं तृणयतो
महासंवताििवरचयित नीराजनिविधम ्॥३०॥
242 सौय लहरी
तवााचं तपनशिशकोिटितधरम ु ्
परं श ं ु वे पिरिमिलतपा परिचता।
यमारान ् भा रिवशिशशच ु ीनामिवषये
िनरालोके ऽलोके िनवसित िह भालोकभवन े॥३६॥
ु ौ ते श
िवश ु िटकिवशदं ोमजनकम ्
िशवं सेव े देवीमिप िशवसमानविसताम ्।
ययोः काा याा शिशिकरणसासरिणम ्
िवधूतााािवलसित चकोरीव जगती॥३७॥
॥सौयलहरी॥
गत ैमािणं गगनमिणिभः साघिटतम ्
ु कीतयित यः।
िकरीटं ते हैम ं िहमिगिरसते
स नीडेयायारणशबलं चशकलम ्
धनःु शौनासीरं िकिमित न िनबाित िधषणाम ्॥४२॥
ु
ु ु ां निलतदिलते
धनोत ीवरवनम ्
घनिधं िचकुरिनकुरं तव िशवे।
यदीयं सौरं सहजमपु ल ं ु समनसो
ु
वसिन ् मे वलमथनवाटीिवटिपनाम ्॥४३॥
तनोत ु ेम ं नव वदनसौयलहरी
परीवाहोतःसरिणिरव सीमसरिणः।
वही िसरं बलकबरीभारितिमर
ीकृ तिमव नवीनाक िकरणम ्॥४४॥
िषां बृबै
अरालैः ाभाादिलकलभसीिभरलकै ः
परीतं ते वं पिरहसित पे हिचम ्।
दरेरे यिन ् दशनिचिकिचरे
ु
सगौ ु
माि रदहनचमु ध िलहः॥४५॥
सौय लहरी 245
ु
ललाटं लावयितिवमलमाभाित तव यत ्
ितीयं ते मकुटघिटतं चशकलम ्।
िवपयासासाभयमिप सूय च िमथः
ु पूितः पिरणमित राकािहमकरः॥४६॥
सधाले
ु भे
वौ ु िकिवु नभयभसिनिन
ु
दीये नेाां मधकरिचां ु ्।
धृतगणम
ु े सेतरकरगृहीतं रितपतेः
धनम
कोे मु ौ च गयित िनगूढारममु े॥४७॥
कवीनां सभबकमकरैकरिसकम ्
कटााेपमरकलभौ कणयगु लम ।्
अमु ौ ा तव नवरसाादतरलौ
् ५०॥
असूयासंसगादिलकनयनं िकिदणम ॥
246 सौय लहरी
िवभैवय ितकिरतलीलानतया
िवभाित ेितयिमदमीशानदियते।
ु ु ं देवान ् ुिहणहिरानपरतान
पनः ु ्
रजः सं िबत ् तम इित गणानांु यिमव॥५३॥
ुरडाभोगितफिलतताटयगु लम ्
चत ु िमदं मथरथम ्।
ु ं मे तव मख
यमा ुविनरथम ् अक चरणं
महावीरो मारः मथपतये सितवते॥५९॥
सराः सूीरमृतलहरीकौशलहरीः
ु
िपबाः शवािण वणचकाामिवरलम ्।
चमाराघाचिलतिशरसः कुडलगणो
झणारैारैः ितवचनमाच इव ते॥६०॥
248 सौय लहरी
ु
असौ नासावंशिहनिगिरवं शजपिट
दीयो न ेदीयः फलत ु फलमाकमिु चतम ्।
वहम ु ाः िशिशरकरिनासगिलतम ्
समृा यासां बिहरिप च मु ामिणधरः॥६१॥
ु गणकथाऽऽेडनजपा
अिवां पगु ण
ु
जपापाया तव जनिन िजा जयित सा।
यदासीनायाः िटकषदिवमयी
ु
सरा मूितः पिरणमित मािणवपषा॥६४॥
ु
गले रेखािो गितगमकगीत ैकिनपणे
िववाहानगणग ु णसाितभ
ु ु
वः ।
ु
िवराजे नानािवधमधररागाकरभ ु
वाम ्
याणां ामाणां िितिनयमसीमान इव ते॥६९॥
ु
मृणालीमृीनां तव भजलतानां चतसृणाम ्
चतिु भः सौय सरिसजभवः ौित वदन ैः।
नखेः संन ् थममथनादकिरपोः
चतण ु ा शीषाणां सममभयहाप णिधया॥७०॥
250 सौय लहरी
अमू ते वोजावमृतरसमािणकुतपु ौ
न संदहे ो नगपितपताके मनिस नः।
िपबौ तौ यादिविदतवधूसरिसकौ
कुमारावािप िरदवदनौदलनौ॥७३॥
हरोधालाऽऽविलिभरवलीढेन वपषा ु
गभीरे ते नाभीसरिस कृ तसो मनिसजः।
समु ौ तादचलतनये धूमलितका
जनां जानीते तव जनिन रोमाविलिरित॥७६॥
यदेतत ् कािलीतनतरतराकृ
ु ित िशवे
ु
कृ शे मे िकं िचनिन तव ताित सिधयाम ्।
िवमदादोऽं कुचकलशयोररगतम ्
तनूभतू ं ोम िवशिदव नािभं कुहिरणीम ्॥७७॥
ु
गं िवारं िितधरपितः पावित िनजात ्
िनतादाि िय हरणपेण िनदधे।
ु
अते िवीण गरयमशे ु
षां वसमतीम ्
िनताारः गयित लघं ु नयित च॥८१॥
ु
पराजेत ं ु ं िगणशरगभ ु
िगिरसते
िनषौ जे ते िवषमिविशखो बाढमकृ त।
यदे ये दश शरफलाः पादयगु ली
नखाानः सरम ु ु टशाण ैकिनिशताः॥८३॥
ु क
नख ैनाकीणां करकमलसोचशिशिभः
तणां िदानां हसत इव ते चिड चरणौ।
फलािन ःेः िकसलयकराेण ददतां
दिरेो भां ियमिनशमाय ददतौ॥८९॥
ु
ददान े दीन ेः ियमिनशमाशानसशीम ्
अमं सौयकरमकरम ् िविकरित।
तवािन ् मारबकसभगे ु यात ु चरणे
िनमन ् मीवः करणचरणः षरणताम ्॥९०॥
254 सौय लहरी
ु
पदासीडापिरचयिमवारमनसः
ले खेलं भवनकलहंसा न जहित।
ु
अतेषां िशां सभगमिणमीररिणत-
लादाचाणं चरणकमलं चाचिरते॥९१॥
ु
पराराते ु
रःपरमिस ततरणयोः
सपयामयादा ु
तरलकरणानामसलभा।
ु ाम ्
ु ाः िसिमतल
तथा ेत े नीताः शतमखमख
तव ारोपािितिभरिणमाािभरमराः॥९५॥
सौय लहरी 255
िगरामादव ुिहणगृिहणीमागमिवदो
हरेः प पां हरसहचरीमितनयाम ्।
तरु ीया काऽिप ं रिधगमिनःसीममिहमा
महामाया िवं मयिस परमिहिष॥९७॥
ु ु रतामरमिणः
समानीतः पद ्ां मिणमक
भयादाादःििमतिकरणेिणमसृणः।
दधाित ितफलनमािवकचम ्
िनरातं चािजदयपे हिमव॥१००॥
256 सौय लहरी
ु ूतूलनभरमरु ा
सम हिसतम ्
कटाे कप ः कितचन कदितु वपः।ु
हर ािं मनिस जनयाम ् िवमला
भवा ये भाः पिरणितरमीषािमयममु े॥१०१॥
िनधे िनेरे िनरविधगणे ु नीितिनपणे
ु
िनराघाटान े िनयमपरिच ैकिनलये।
िनया िनम ु
ु े िनिखलिनगमातपदे
ु
िनराते िने िनगमय ममािप ितिममाम ्॥१०२॥
दीपालािभिदवसकरनीराजनिविधः
ु त
सधासू े ोपलजललवैररचना ।
कीय ैरोिभः सिललिनिधसौिहकरणम ्
ु
दीयािभवािव जनिन वाचां ितिरयम ्॥१०३॥
॥ इित ीमराचायिवरिचता सौयलहरी सूणा॥