Professional Documents
Culture Documents
โปรเจคไทล์
โปรเจคไทล์
Uะ °
U 5 ะ
ที่ เสมอ
m 3 -0
•
li
_ \
rau s ไม่ คงที่
ฟิ๊
ความ รอ แกน
=
ห๋5-
☒ y
- -
.
-
- - - - .
a-
u
.
. อ
°
% ◦
☒ 5-
- - -
- - - - - -
rrrrrrrxrrrrr
เวลา คิ ด ก_ynบh_รื น
ความ เร็ ว ตก ้
ความ แดง ที่ ความ % ไป คง ที่
◦
→ น.
)
wr-vrytdrv.FI
.
|
.
% 5
ะส sirtgt เครื่ อง หม ย
sivt T2
Eg-
÷
-
Tr (¥ ) t
ⁿ
5 =
5.
v2 ะห้× 2g S
viugt
hy ะ 0
7s
I
0--0--7
ii
มา his
\
•
20
l
ยา
ยุ Ui 75
× I
6
1- Sx ตอน
น_งY
1
แกนา แก
_
[
↓ e. ให้ ↑ณ
hy
2
¥ 70↓ otzfwdt
D= ① 9
ะ
-
yig -20 =
? 2
T =
-2 อ = -
sf
② แทนใน
7 4 =
ft
Si 2s ET -
②
2
30=5 ญ
X-map
& B000*
browidlfur By thin"
VGuasn 19x 01-0 S:Ust
=
tano
UIri@=tan" (E) "names"
O =
③ Sy Visin' S=visinc
:
radiator
sy: T tano
8 ovbarcode outag
Projectiles"
&
-
3
X-MAP
--
GESSMr.OLCHWOSFSVN)(Uy
+
0) =
Sy, My
Nw
O-friend"
by
--... poy -g
On Demand
esfaisososa My
. to 3) My O
or---say in
dy fg0 dy 92030
· =
โดย
รศ.ดร.ศุภรัตน์ ทัศน์เจริญ
สาขาวิชาวิทยาศาสตร์และฟิ สิกส์ คณะวิทยาศาสตร์และ
เทคโนโลยี
มหาวิทยาลัยราชภัฏนครปฐม
จุดประสงค์การเรียนรู้
1. ทดลองการเคลื่อนทีแ่ บบโพรเจคไทล์เพือ่ หาความสัมพันธ์ระหว่างการกระจัดในแนวระดับ
กับการกระจัดในแนวดิง่
2. อธิบายหลักการของการเคลื่อนทีแ่ บบโพรเจคไทล์
3. นาหลักการของการเคลื่อนทีแ่ บบโพรเจกไทล์ไปคานวณปริมาณต่างๆ ทีเ่ กีย่ วข้องกับการ
เคลื่อนทีแ่ บบโพรเจกไทล์
7.1 การเคลื่อนทีแ่ บบโพรเจกไทล์
M -
การทดลองการเคลือ่ นทีแ่ บบโพรเจกไทล์
I -
↑
-
- -
# =
9.8M/s' =
I I
UDSH S:Ut
↳
I I I -
Baoints- 5 sto
a
(213)
=
tsailz -
↑26620d/loebwofes
จากการเปรียบเทียบการเคลือ่ นทีข่ องวัตถุทงั้ สองจากรู ป พบว่า
1. วัตถุท่ีตกในแนวดิ่งมีการกระจัดในแนวดิ่งเพียงแนวเดียว วัตถุท่ีถูกดีดมีการ
กระจัดทัง้ ในแนวดิง่ และแนวระดับ
2. ในช่วงเวลาเดียวกัน วัตถุทงั้ สองมีการกระจัดในแนวดิง่ เท่ากัน เพราะตกถึงพืน้
พร้อมกัน
3. วัตถุทงั้ สองถูกแรงดึงดูดของโลกกระทาเพียงแรงเดียว (โดยไม่คานึงถึงแรงต้าน
อากาศ) มีความเร่งในแนวดิง่ เท่ากันคือ g
4. วัตถุที่ตกในแนวดิ่งเคลื่อนที่เป็ นเส้นตรง วัตถุที่ถูกดีดเคลื่อนที่เป็ นทางโค้งใน
ระนาบดิง่ แบบพาราโบลาเรียก การเคลือ่ นทีแ่ บบโพรเจกไทล์
เงือ่ นไขของการเคลือ่ นทีแ่ บบโพรเจกไทล์ e
Veit-or
การเคลื่อนที่แบบโพรเจกไทล์ ประกอบด้วยการเคลื่อนที่ 2 แนวพร้อมกัน คือ
แนวระดับ และแนวดิ่ง ซึ่งพบว่าความเร็วเริ่มต้นทางแนวระดับ ไม่มีผลต่อการ
เคลื่อนทีใ่ นแนวดิง่ โดยดูจากการตกของวัตถุที่ปล่อยและวัตถุที่ถูกดีด ถ้าดีดแรง
ตกไกล ดีดค่อยตกใกล้ แต่จะตกถึงพืน้ พร้อมกับวัตถุท่ปี ล่อยให้ตกในแนวดิ่ง ณ
จุดเริ่มต้นเดียวกัน แสดงว่า การเคลื่อนที่ในแนวระดับไม่มีผลต่อการเคลื่อนทีใ่ น
แนวดิง่ ดังนั้นจึงแยกคิดการเคลือ่ นทีเ่ ป็ นอิสระต่อกัน 2 แนว
9 3.8m/g"
=
O
·: U V =
6 = I
A -or * Yt; Sx: Uxt
=
A is
t
A -
VyorVyiorybi
สมการทีใ่ ช้ในการคานวณสาหรับการเคลือ่ นทีแ่ บบโพรเจกไทล์
SFVxt
~S:Uxt - Sovx asd)a 0 =
S 3
S
↑ DNG1265S ig=9.8mrs
17:9.5m/s
=
= Vyt Edyt
-
=
15 5.5m/s'
ViSinG
↑-
ViC038
-
-- bomgopowowesoddsm
3:ut +
hat" -0
~O
=
15% hased
-a
nossson, odorford
0-45 drosda
-
Misrsedrosor,
-
↓ maximum
I asmaximum:
-
saowidrowdl8 0 =450
A
↓
YoSys- 7
จากสมการ
Sy
=
Uyt+tayt
·I O+
11-cost
=
~ If I in
แทนค่า t = 0.45
SA
ข) อัตราเร็วทีย่ างลบถูกดีดออกจากขอบโต๊ะ
I
eM
L
จากสมการ S:Uxt
&=Ux10.45)
#x 4.44 MISA
=
แทนค่า
จะได้
t
R: IBTCEHOLTi
or st
=272.17
: Ut
แทนค่า 212.19=
43xVt-ot =53A
Ex 2. ปื นใหญ่กระบอกหนึ่งยิงกระสุนออกไปด้วยความเร็วต้น 49.0 เมตรต่อวินาที ทามุม 30
องศา กับแนวระดับไปตกพืน้ ดังรูป
จงหา ก) เวลาทีก่ ระสุนใช้ในการเคลื่อนที่
ข) ระยะทีก่ ระสุนเคลื่อนทีข่ นึ้ ไปได้สูงสุด
ค) ตาแหน่งทีก่ ระสุนตกอยู่หา่ งจากตาแหน่งทีย่ งิ
วิธีทา ข) หาความสูงทีข่ นึ้ ไปได้สูงสุด
จากสมการ
จะได้
b
es int
45"()"
2 19.8)
&
30.625MA
=
แทนค่า
Ex 2. ปื นใหญ่กระบอกหนึ่งยิงกระสุนออกไปด้วยความเร็วต้น 49.0 เมตรต่อวินาที ทามุม 30
องศา กับแนวระดับไปตกพืน้ ดังรูป
จงหา ก) เวลาทีก่ ระสุนใช้ในการเคลื่อนที่
ข) ระยะทีก่ ระสุนเคลื่อนทีข่ นึ้ ไปได้สูงสุด
ค) ตาแหน่งทีก่ ระสุนตกอยู่หา่ งจากตาแหน่งทีย่ งิ
วิธีทา ค) หาตาแหน่งทีก่ ระสุนตกอยู่หา่ งจากตาแหน่งทีย่ งิ
จากสมการ
จะได้ isine
R:
49v
-
แทนค่า
9. 8
-
212.77 MA
แทนค่า
หาค่า t โดยใช้วิธีการหาคาตอบของสมการกาลังสอง จะได้
Ex 3. ท่อนไม้ไถลลงมาจากหลังคาบ้านทีม่ ีมุมลาดเอียง 30 องศา เมื่อวัดเทียบกับแนวระดับ
ปลายหลั ง คาอยู่ สู ง จากพื้น 8.0 เมตร ดั ง รู ป เมื่ อ ท่ อ นไม้ ห ลุ ด จากปลายหลั ง คา ท่ อ นไม้ มี
อัตราเร็ว 6.0 เมตรต่อวินาที Ur U00s
=
U 6.328
=
6.52811-4.Sts
-5 =
=
3,464-4.gt"
ตอบ ท่อนไม้ใช้เวลาในการเคลื่อนทีใ่ นอากาศเท่ากับ 1.0 วินาที
-
4.536 = -4.gth
+ 0.925
=
= 0.962SA
Ex 3. ท่อนไม้ไถลลงมาจากหลังคาบ้านทีม่ ีมุมลาดเอียง 30 องศา เมื่อวัดเทียบกับแนวระดับ
ปลายหลั ง คาอยู่ สู ง จากพื้น 8.0 เมตร ดั ง รู ป เมื่ อ ท่ อ นไม้ ห ลุ ด จากปลายหลั ง คา ท่ อ นไม้ มี
อัตราเร็ว 6.0 เมตรต่อวินาที
จงหา ก) ท่อนไม้ใช้เวลาในการเคลื่อนทีใ่ นอากาศนานเท่าใด
ข) ท่อนไม้ตกห่างจากหลังคาเมือ่ วัดในแนวระดับทีพ ่ นื้ เท่ากับเท่าใด
วิธีทา ข) หาระยะทีต่ กในแนวระดับ
จากสมการ
จะได้
แทนค่า
= 5.25 m
uy: Using
s
&
~
I so·
Ur =
UCOSO
3M
-
3M Sx
-
176.4 4.196
Sy 3-2 1M-8
U/t+15-sst" org: Yet
=
=
=
1 =
UCOSOt ue
*
Sy:Ut+1gt-Q IEALP)-4.3)i
=
=
4.1962)
but 196.4
=
3:
=
Ut+1gt-8 = =
353-4.9116 t =
t
u =
42.04
35
=> usingot
+119t3 1 176.4 & 6.48 M/S#
= -
=
1 =
UIUt +11-sst 176.4 = 353-12
ue
-U Four
1.) 2.) b
My
= Ur #=ucostos of nosed
Uy=8 uy: Usin5-01 a o cdavonic
3)
Vy
PoU
~
ry
·
Vyddddd:Vy= uygti Vtrpitance:
t
V =
y Using-gt
=
a tan"
ly
=
ux 200m/s
=
8) -cooom
SYEONGGWOO8
addedses
St
3 =
- 2000 = 0-4.8t" =
200 x 20.41 =
0-3.8120) v= x1961" +208"
= 20.413 =
4000mA Vi =-196 M/S v= 78476
v-280 M/S-#
Ex.6 aeindi to come correiser antivewedwdosnirorida osal
e. adobooderstralcamno-goddwod --
mur t 10mrs
0.) nOTNOFONSEIMOYNwor or a love m/s
carUorcso - -
- - -
A
-
sim
-
B
18 M
=
Sx*18M, byF-5, Uy70,
So. 7.) Y
I
A
Vy= Gy + at S=Uxt
3
=
-
5=
0-5t"
t 1 =
8u Ve 70 M/s =v=
v" +vy>
=
Vy
=
0-1011) ~ = lOVe M/S #
~ a 14.14 M/s
Vy
= -
18
7.2 การเคลื่อนทีแ่ บบวงกลม
i
"
ปกติเราจะนึกถึงแรงคล้ายกับการ
จุดประสงค์การเรียนรู้
4. ทดลองการเคลื่อนทีแ่ บบวงกลมเพือ่ ศึกษาความสัมพันธ์เกี่ยวกับคาบ แรงสู่ศูนย์กลาง และ
รัศมีของการเคลื่อนทีแ่ บบวงกลม
5. อธิบายหลักการของการเคลื่อนทีแ่ บบวงกลม
ะ หาแรงลัพธ์ทท่ี าหน้าทีเ่ ป็ นแรงสู่ศูนย์กลางซึง่ ทาให้เกิดการเคลื่อนทีแ่ บบวงกลม
6. .
7. น าหลั ก การของการเคลื่ อ นที่ แ บบวงกลมไปค านวณปริ ม าณต่ า งๆ ที่เ กี่ ย วข้ อ งกั บ การ
เคลื่อนทีแ่ บบวงกลม
8. น าหลั ก การของการเคลื่ อ นที่ แ บบวงกลมไปค านวณปริ ม าณต่ า งๆ ที่ เ กี่ ย วข้ อ งกั บ การ
เคลื่อนทีข่ องรถยนต์หรือรถจักรยานยนต์บนถนนโค้ง
9.ประยุกต์ใช้ความรู้การเคลื่อนทีแ่ บบวงกลมในการอธิบายและคานวณการโคจรของดาวเทียม
7.2 การเคลื่อนทีแ่ บบวงกลม
C)บน สวนท์ไ
คาบ
สาร
ช่ อง เวลา ที่ ว้ตาก
0
กี่
ลาม /
ท้อตากโอน พ้ สาว
จํานวน รอบ
7.2.1 การเคลื่อนทีแ่ บบวงกลมสม่าเสมอ
◦
0 ⑦ -
ใน คน
ข้าง
ในแนวแกน x
7
โดย ax คือความเร่งในแนวสัมผัสวงกลมที่จุด P ในกรณีท่ีวัตถุเคลื่อนที่เป็ นวงกลมด้วย
อัตราเร็วคงตัว ทาให้ vx = ux ดังนั้น ax = 0 แสดงว่าความเร่งทีจ่ ุด P อยู่ในแนวแกน y หรือใน
แนวรัศมี
o
7.2.1 การเคลื่อนทีแ่ บบวงกลมสม่าเสมอ
ความเร่งสู่ศูนย์กลาง
7-
ในแนวแกน y
จะได้
<
หา ความ ร
รั ↓
a. -
-
-
¥
เครื่องหมายลบ (-) แสดงว่า ความเร่งทีจ่ ุด P มีทศิ ทางเข้าสู่ศูนย์กลางของการเคลื่อนที่
เรียกความเร่งนีว้ ่า ความเร่งสู่ศูนย์กลาง (centripetal acceleration)
V0 ก ทิ ศ
7.2.1 การเคลื่อนทีแ่ บบวงกลมสม่าเสมอ
ความเร่งสู่ศูนย์กลาง
จาก
จะได้
จาก
จะได้
หา แรง ก็ บอก
ให้ 1- =
t
Vi 20
ยัง ฐ mk
40
9 _
_
_ ะ 100
T
☆
¥¥
Ex 5. แท่งไม้มวล 0.3 กิโลกรัม ถูกผูกด้วยเชือกแล้วทาให้เคลื่อนทีเ่ ป็ นวงกลมบนโต๊ะลื่น ด้วย
ขนาดของความเร็วคงตัว 1.60 เมตรต่อวินาที เชือกมีความยาว 0.60 เมตร ดังรู ป จงหาขนาด
-
-
ของแรงดึงเชือก
-
จะได้
แทนค่า
T = 1.28 N
ตอบ แรงดึงเชือกเมือ่ แท่งไม้เคลื่อนทีเ่ ป็ นวงกลม เท่ากับ 1.3 นิวตัน
7.2.1 การเคลื่อนทีแ่ บบวงกลมสม่าเสมอ
อัตราเร็วเชิงมุม
อัตราเร็วที่ใช้ในการพิจารณาการเคลื่อนที่แบบวงกลมที่ผ่านมาจะพิจารณาจาก
อัตราเร็ว (v) ของวัตถุตามแนวเส้นทางการเคลื่อนทีร่ อบวงกลม ซึ่งคือ ระยะทาง
ทีว่ ัตถุเคลื่อนที่ได้ใน 1 หน่วยเวลา อัตราเร็วนีเ้ รียกว่า อัตราเร็วเชิงเส้น (linear
ญึ้)
ฐโL
speed)
ระยะ ทาง ราก
ก่
'
B → 3 >A →
"
ไg
ก่ อ
~
นุ
=
¥
2 ก
, ญํ๋าั
V.กะ 2
_
-
.nl
> VA
( t เท่ า ก ัน0 ,
ex.ie
I
i
y
ee
อุ
- -
-
E ! i
i
_ _
E- ir
หุ ๋i
ee
ฮุ
E !
- -
-
i
- -
E- -
t
รื่ น
ญL i
°
17 1 80
36อํ
Ly ,ยโ
2M
,
°
โอเมก้า
"
¥÷
-
วาง w
.
.
7.2.1 การเคลื่อนทีแ่ บบวงกลมสม่าเสมอ
-
อัตราเร็วเชิงเส้น อัตราเร็วเชิงมุม
ก็
"
~
%
mญ
"
0 -
-
F.im
ผ้ .
-
Fimac →
a.
=
¥
¥
☐÷
ณ
¥ ษF
2
w
.
.
= -
⊖ -
-
ก 03
ปิ๋น
Vi -
f
V
(d) ao E
ac
¥ / E- ทE
-
ก .
) โรค เบา v.-2
ญิ ๋
_
_
T -
-
T =
ร๗eง
2
(
%)
nr Ti 0.6285
v. ) f-ความ กั่ ] f.
¥ f
µ
vs
f--1,572 Hz
ให้
ค . ในอัตรา แรม สัน 0 u =
2 _
V = 20 ทํา/s
.ge
1°
ง ) W viwr W ะ
radf
¥
w w
-
→
-
.
, ,
%ฝี้
a) ac
§ ¥ iwt 102 [2) /5
200
ai m
=
.
.
→ a.
น 7 E-
2
mai Fc %จะ me
E. o
N
¥
-
-
=
.
Ex 6. วัตถุก้อนหนึ่ง มวล 0.20 กิโลกรัม แขวนไว้ด้วยเชือกเบายาว
-
0cL 1.0 เมตร ถูกแกว่งให้
เคลื่อนที่เป็ นวงกลมในระนาบระดับ จนมีอัตราเร็วคงตัว ขณะนั้นวัดมุมเอียงของเส้นเชือกกับ
แนวดิง่ ได้ 30 องศา จงหา ก) แรงดึงเชือก ข) อัตราเร็วของการเคลื่อนทีแ่ บบวงกลม ค) ความถี่
ของการเคลื่อนทีแ่ บบวงกลม
าอั
0
°
" °"
°
cet
วิธีทา ก) หาแรงดึงเชือก
Fcos } อํ
.mg
-
ง 3◦
เมือ่ พิจารณาในแนวดิง่ พบว่าไม่มกี ารเคลื่อนทีท่ ต่ี งั้ ฉากกับ
°
↓ 30
• 2kg อ .
ระนาบวงกลม
จะได้ (1)
EF y
Tws 3 อั T
¥ย
=
ดังนั้น mg
=
7.8m /ร้
"
i 0 เ 2
E-
T N
ะ 2.26
T = 2.26 N
ตอบ แรงดึงเชือกมีขนาดเท่ากับ 2.3 นิวตัน
o
Ex 6. วัตถุก้อนหนึ่ง มวล 0.20 กิโลกรัม แขวนไว้ด้วยเชือกเบายาว 1.0 เมตร ถูกแกว่งให้
เคลื่อนที่เป็ นวงกลมในระนาบระดับ จนมีอัตราเร็วคงตัว ขณะนั้นวัดมุมเอียงของเส้นเชือกกับ
แนวดิง่ ได้ 30 องศา จงหา ก) แรงดึงเชือก ต
ข) อัตราเร็วของการเคลื่อนทีแ่ บบวงกลม ค) ความถี่
ของการเคลื่อนทีแ่ บบวงกลม
?
v.
-
วิธีทา ข) หาอัตราเร็วของการเคลื่อนที่ F
ฬู ้
โาง
.
.
w =
% •
÷÷ ฬื ๋
tana
÷
-
rtano ะข้
กก
Ex 6. วัตถุก้อนหนึ่ง มวล 0.20 กิโลกรัม แขวนไว้ด้วยเชือกเบายาว 1.0 เมตร ถูกแกว่งให้
เคลื่อนที่เป็ นวงกลมในระนาบระดับ จนมีอัตราเร็วคงตัว ขณะนั้นวัดมุมเอียงของเส้นเชือกกับ
แนวดิง่ ได้ 30 องศา จงหา ก) แรงดึงเชือก ข) อัตราเร็วของการเคลื่อนทีแ่ บบวงกลม ค) ความถี่
ของการเคลื่อนทีแ่ บบวงกลม
ฐZ รฺ
%
.
r -
-
โ sin A
วิธีทา ข) หาอัตราเร็วของการเคลื่อนที่
/ อ
"
÷
ˢ
0 .
.
ดังนั้น ..
.
fsin R
÷
\\การ
-
แทนค่า ะ
v = 1.68 m/s
ว
=
2T 3. เวร C 1)<อ 5)
.
f ะ
7
0.53
:[
ะ
แทนค่า
f = 0.53 s-1
ตอบ ความถีข่ องการเคลื่อนทีน่ ี้ เท่ากับ 0.53 เฮิรตซ์
7.2.2 การเคลื่อนทีข่ องดาวเทียม
แทนค่า
จะได้
เมือ่ V = r จะได้
แทนค่า
หรือ
ดังนั้น ความสูงของดาวเทียมจากผิวโลก = รัศมีวงโคจรของดาวเทียม – รัศมีของโลก
= 42,246 km – 6,371 km
= 35,875 km
การเคลื่อนที่ของรถยนต์หรือรถจักรยานยนต์บนถนนหรือทางโค้งในระนาบระดับ
จะมีแรงเสียดทานที่พนื้ กระทาต่อรถไม่ให้รถไถลออกนอกถนน โดยแรงเสียดทาน
จะทาหน้าทีเ่ ป้ นแรงเข้าสู่ศูนย์กลางทาให้รถเคลือ่ นทีบ่ นถนนได้
7.2.2 การเคลื่อนทีข่ องรถยนต์หรือรถจักรยานยนต์บนถนนโค้ง
วิธีทา จากสมการ
จะได้
ดังนั้น
Ex 8. รถยนต์คันหนึ่งกาลังแล่นเข้าโค้งถนนในแนวระดับโดยมีรัศมีความโค้งเท่ากับ 200 เมตร
และพืน้ มีสัมประสิทธิ์ความเสียดทานสถิตระหว่ างพืน้ ถนนกับยางรถยนต์เท่ากับ 0.20 ถ้าที่
รถยนต์คันนีต้ ้องการเลีย้ วโค้งได้อย่างปลอดภัยจะต้องมีอัตราเร็วไม่เกินเท่าใด
จะได้
แทนค่า
แทนค่า
Ex 9. ผู้ขับขี่รถจักรยานยนต์คนหนึ่งเคลื่อนทีไ่ ปบนถนนโค้งทีม่ ีรัศมีความโค้ง 80 เมตร น้าหนัก
ของเขาและรถรวมกันได้ 250 กิโลกรัม ถ้าเขาเลีย้ วโค้งด้วยอัตราเร็ว 72 กิโลเมตรต่อชั่วโมง
เขาและรถจะต้องเอียงทามุมเท่าไรกับแนวดิง่ จึงจะไม่ล้ม
วิธีทา พิจารณาในแนวดิง่ พบว่า ไม่มกี ารเคลื่อนทีใ่ นแนวทีต่ งั้ ฉากกับระนาบวงกลม
จะได้
แทนค่า