İşlem/Uygulama Katmanı Protokolleri 28/04/2023 TCP/IP Dersi

Telnet (TCP 23): Telnet, uzaktaki bir bilgisayara erişim sağlamak için
kullanılan internet protokolüdür, ancak güvenlik açıklarından dolayı
günümüzde daha güvenli alternatifler tercih edilmektedir. SSH telnet yerine
alternatiftir.(burdaki TCP 23 demek telnetin TCP/IP protokolünde
çalıştığını ve 23 numaralı TCP portunu kullandığını gösterir.)

FTP (TCP 20, 21): FTP (File Transfer Protocol), internet üzerinden dosya
transferi yapmak için kullanılan bir ağ protokolüdür. Yaygın olarak
kullanılmakta ancak güvenlik açığı olduğu için alternatif olarak SFTP ve
FTPS kullanılır.

SFTP (TCP 22): (Secure File Transfer Protocol), güvenli bir dosya transfer
protokolüdür.

TFTP (UDP 69): TFTP (Trivial File Transfer Protocol), dosya transferi için
kullanılan basit bir protokoldür. Diğer dosya transfer protokolleri gibi
detaylı değil sadece dosya transfer yapmak için kullanılıyor. Genelde
router, switch, firewall gibi cihazların konfigürasyon dosyalarını
yüklemek için kullanılır. (UDP protokolü, TCP protokolüne göre daha hızlı
ancak daha az güvenli bir bağlantı sağlar. Bu nedenle, TFTP protokolü,
dosya transferi için hızın önemli olduğu ancak güvenlik gerektirmediği
durumlarda kullanılır.)

SMTP (TCP 25): (Simple Mail Transfer Protocol), e-posta göndermek için
kullanılan bir ağ protokolüdür.

POP (TCP 110): (Post Office Protocol), e-posta almak için kullanılan bir
ağ protokolüdür. kullanıcının e-postalarını e-posta sunucusundan
indirmek için kullanılır. En son sürümü POP3 tür.

IMAP (TCP 143): (Internet Message Access Protocol) e-postaların

sunucuda kalmasını ve istemcilerin bu e-postalara sunucu üzerinden
doğrudan erişmesini sağlayan bir e-posta protokolüdür.

RDP (TCP 3389): Uzak Masaüstü Protokolü, Microsoft tarafından

geliştirilmiş tescilli bir protokoldür. Başka bir bilgisayara bağlanmanıza
ve programları çalıştırmanıza izin verir.

TLS/SSL (TCP 995/465): TLS (Transport Layer Security) veya SSL

(Secure Sockets Layer), internet trafiğindeki verilerin güvenli bir şekilde
aktarılmasını sağlayan şifreleme protokolleridir. (örneğin şifreler, kredi
kartı bilgileri, kişisel bilgiler vb.)

SIP (VoIP) (TCP veya UDP 5060/TCP 5061): (Session Initiation

Protocol), internet üzerinden gerçek zamanlı iletişim protokolüdür. Bu
protokol, ses, video ve anlık mesajlaşma gibi gerçek zamanlı iletişim
hizmetleri için kullanılır. SIP, oturum başlatma, sonlandırma ve yönetme
işlevlerini yönetir.

RTP (VoIP) (UDP 5004/TCP 5005): gerçek zamanlı olarak veri transferi
yapmak için kullanılan bir protokoldür. Genellikle, IP ağları üzerinden
multimedya verilerini taşımak için kullanılır. RTP, gerçek zamanlı veri
taşıyıcısıdır, SIP ise oturum kontrol protokolüdür.

MGCP (Multimedya) (TCP 2427/2727): IP ağı üzerinden telefon

çağrılarının kontrol edilmesi ve yönlendirilmesi için kullanılır.

H.323 (Video) (TCP 1720): video, ses ve veri gibi medya akışlarını
internet üzerinden aktarmak için kullanılan bir protokol ailesidir. SIP ye
göre ekstra IP telefonlarında kullanılmaktadır.

SNMP (UDP 161/TCP 25): ağ cihazlarının durumunu, performansını ve

diğer özelliklerini izlemek ve yönetmek için kullanılan bir standarttır.

SSH (TCP 22): SSH (Secure Shell), bir ağ bağlantısı üzerinden güvenli bir
şekilde veri alışverişi yapmak için kullanılan bir kriptografik ağ
protokolüdür. Verileri şifreleyerek güvenliği arttırır.

HTTP (TCP 80): HTTP (HyperText Transfer Protocol), web sayfalarının

sunuculardan istemcilere nasıl gönderildiğini ve istemcilerin sunuculara
nasıl talepte bulunduğunu belirleyen bir iletişim protokolüdür.

HTTPS (TCP 443): HTTP protokolünün daha güvenli bir versiyonudur.

NTP (UDP 123): ağdaki cihazların zaman senkronizasyonunu yapmak

için kullanılan bir internet protokolüdür.

LDAP (TCP 389): bir ağda bulunan kullanıcı bilgileri, gruplar ve diğer
kaynaklar gibi yapılandırılmış verileri içerir.

IGMP: ağdaki cihazların multicast trafiğini yönetmek için kullanılır.

(Multicast trafiği, tek bir kaynaktan birden fazla cihaza gönderilen ağ
trafiğidir.)

NetBIOS (TCP ve UDP 137–139): Ağ iletişim protokolü. Yani TCP/IP ile

aynı görevi görüyor ancak güvenlik açıkları nedeniyle yerini TCP/IP
almıştır.
SMB (TCP 445): ağdaki cihazlar arasında dosya ve yazıcı paylaşımını
sağlar.

DNS (TCP ve UDP 53): internet üzerindeki cihazların IP adreslerini, daha

kolay anlaşılabilir ve hatırlanması daha kolay olan alan adlarına (örneğin
www.google.com) çeviren bir servistir. Bu sayede, kullanıcılar internete
bağlandıklarında, web sitelerine erişmek için IP adreslerini hatırlamak
zorunda kalmazlar.

DHCP (UDP 67/68): IP ağları üzerinde bulunan cihazlara (bilgisayar,

telefon, tablet gibi) dinamik olarak IP adresi, alt ağ maskesi, varsayılan ağ
geçidi, DNS sunucu bilgileri gibi ağ yapılandırma bilgilerinin atamasını
yapmak için kullanılan bir ağ protokolüdür.

DORA süreci
DHCP DORA süreci şu şekildedir:

Discovery(Keşif): İstemci ağa bağlandığında DHCP sunucusuna mesaj

gönderir.
Offer(Teklif): DHCP sunucusuda mesajı alır, istemciye kullanabileceği IP
adresi ve diğer konfigürasyon bilgileri teklif eder.
Request(İstek): İstemci, DHCP sunucudan aldığı teklifi kabul etmek için
DHCP Request mesajını gönderir.
Acknowledgement(Doğrulama): DHCP sunucu, istemcinin talebini
aldıktan sonra IP adresi ve diğer bilgileri verir.

TCP (İletim Kontrol Protokolü) internet üzerinden veri iletişimini

sağlamak için kullanılan bir iletişim protokolüdür. TCP, güvenilir veri
aktarımını sağlamak için verilerin bölünmesi, paketlenmesi,
numaralandırılması, yeniden sıralanması ve hata kontrolünü
gerçekleştirir. Ayrıca, bağlantı tabanlı bir protokol olduğu için iletişim
kurulmadan önce el sıkışma işlemi gerçekleştirir ve iletişimi
sonlandırmak için de el sıkışma işlemi yapar. El sıkışma işlemi; veri
alışverişine başlamadan önce iletişim kuran iki cihaz arasındaki güvenlik
ayarlarının karşılıklı olarak doğrulanmasını sağlar. TCP nin teoride 16
bitlik yani 65536 portu vardır.
UDP, internet protokolü (IP) üzerinde çalışan bir taşıma protokolüdür.
Veri paketleri, kaynak ve hedef adresleriyle birlikte doğrudan IP
paketlerinin içinde taşınır. UDP, uygulamaların verileri hızlı bir şekilde
göndermesini ve almasını sağlar. Ancak, paketlerin güvenilir bir şekilde
teslimatı ve yeniden oluşturulması için sorumluluk almadığından TCP'ye
kıyasla daha az güvenilirdir. UDP, genellikle oyun, yayın ve diğer hızlı veri
aktarımlarında tercih edilir.

İnternet Protokolü (IP), bilgisayar ağları üzerinde veri paketlerinin

yönlendirilmesini ve teslimatını sağlayan bir protokoldür. IP, internetin
temel iletişim protokolüdür ve internet üzerindeki tüm cihazların
benzersiz bir IP adresine sahip olmasını gerektirir. IP, verileri paketlere
böler ve her pakete bir kaynak ve hedef adresi atar. Bu sayede paketler
internet üzerinde farklı yollardan hedefe ulaşabilirler. IP, birçok uygulama
protokolü için taşıyıcı protokol olarak kullanılır ve TCP, UDP, ICMP ve
IGMP gibi protokollerle birlikte çalışabilir.
İnternet Kontrol İletisi Protokolü (ICMP), IP ağlarında hata teşhisi, hata
raporlama, yönlendirme ve ağ trafiği kontrolü için kullanılır. Hata
aldığında bunu ICMP mesajı göndererek sorun hakkında bilgi verir.

Adres Çözümleme Protokolü (ARP), bir ağdaki cihazların IP adreslerini,

fiziksel (MAC) adreslerine çevirmek için kullanılan bir protokoldür. Bir
cihaz, başka bir cihaza bir IP paketi göndermek istediğinde, hedef cihazın
MAC adresini bilmelidir. ARP, IP adresini fiziksel adresle eşleştirme
işlemini yaparak, iletişim kurulmasına olanak sağlar.
Komut isteminden arp -a ile bakılır