TANYA

LİKUTEİ AMARİM

6/21/2017

Tanya veya Likkutei Amarim (İbranice: ‫" ;אמרים ליקוטי‬İfadeler Koleksiyonu"), Şneur Zalman'ın
1797'de yazdığı bir Musevi din kitabıdır. Kitabın giriş kelimesi Tanya (‫ )תניא‬Aramcada "baraitada
öğretilmiş olan" demektir.
İÇİNDEKİLER

BÖLÜM 1 ....................................................................................................... 2
BÖLÜM 2 ..................................................................................................... 23
BÖLÜM 3 ..................................................................................................... 45
BÖLÜM 4 ..................................................................................................... 58
BÖLÜM 5 ..................................................................................................... 77
BÖLÜM 6 ..................................................................................................... 89
BÖLÜM 7 ................................................................................................... 106
BÖLÜM 8 ................................................................................................... 126
BÖLÜM 9 ................................................................................................... 148
BÖLÜM 10 ................................................................................................. 172
BÖLÜM 11 ................................................................................................. 196
BÖLÜM 12 ................................................................................................. 209
BÖLÜM 13 ................................................................................................. 248
BÖLÜM 14 ................................................................................................. 292
BÖLÜM 15 ................................................................................................. 322
BÖLÜM 16 ................................................................................................. 342
BÖLÜM 17 ................................................................................................. 381
BÖLÜM 18 ................................................................................................. 403
BÖLÜM 19 ................................................................................................. 441
BÖLÜM 20 ................................................................................................. 477

1|.
 LİKUTEİ AMARİM — BÖLÜM 1

:‫משביעים אותו תניא בסוף פרק ג׳ דנדה‬

Tanya Besof Perek Gimel Denida : Maşbiim Oto

Tanya — Masehet Nida‘nın 1 üçüncü bölümünün sonundan şöyle öğrenmekteyiz;

‫רשע תהי ואל צדיק תהי בעיניך היה אתה צדיק לך אומרים כולו העולם כל ואפילו‬,
‫כרשע‬

Tiye Tsadik Ve Lo Tiye Raşa , Ve Afilu Kol Aolam Kulo Omrim Leha Tsadik Ata
Aya Be Eyneyha Ke Raşa

Maşbiim oto ( Ona Yemin ettirmek ) – Yahudi doğmadan önce , göklerde kendisine tsadik
olup ve raşa olmaması için yemin ettirilmektedir . ―Fakat eğer bütün dünya dahi
yaptıklarına istinaden , dönüp sana sen tsadiksin derse sen sakın üstüne
alınma ve kendini sanki raşaymışsın gibi düşün .‖

Yahudi sadece onun yaratılışının amacı özel bir niyet için doğmaktadır .

Ruh bulunduğumuz dünyaya indiğinde Elokit‘in bu dünyadaki çok özel misyonunu

gerçekleştirmek için ruh vücuda kendisini adeta bir elbise gibi giydirmektedir. Bunun
öncesinde ise , ruh aşağıya inmeden önce ona tsadik ( Mükemmel tam insan ) olması ve
raşa ( Kötü ) olmaması için yemin ettirilmektedir . Gemara da yazdığı gibi hangi
durumda kişi kendisini raşa gibi hissetmek yada düşünmek durumundadır ve bununla
birlikte nasıl misyonunu bu dünyada yerine getirebilmektedir ?

: ‗‫ב קרפ תובא ןנת אהד ןיבהל ךירצו‬

Ve Tsarih Lehavin Deha Tanan Avot Perek Bet ;

Bu yemin etme sorusunun cevabı iki bölümden oluşmaktadır .

Birinci bölümde ona nasıl yemin ettirildiğini görmekteyiz – Tsadik olacaksın ve raşa
olmayacaksın .

2|.
İkinci bölümde ise yemin ettirilmekle beraber bunu kişinin kendi üstüne alarak ona
kendisini raşa gibi düşünmesi gerektiği söylenmekle beraber bir çelişki doğmaktadır .

Ve burada , Masehet Avot ikinci bölümünde 2 , on üçüncü mişnada Tana‘nın bizlere ne

anlatmak istediğini anlamamız ve mişnanın bize söylediğinden kişinin kendi hakkında
kötü birisi olduğunu düşünmesi gerektiği anlamını da çıkartmamamız gerekmektedir
. Masehet Avot‘un ikinci bölümünde ise

‫עצמך בפני רשע תהי ואל‬

― Veal Tihiye raşa bipney atsmeha ‖

― kendi önünde raşa olma ‖ diye yazmaktadır . Kendini raşa gibi düşünme . Eğer Mişna
Adam‘ın kendisini raşa gibi düşünmesinin yasak olduğunu söylemekteyse , mişnanın bu
söylevinden bir çelişki doğmaktadır ve bu çelişkiye göre Adam‘a kendisini raşa gibi
düşünmesi gerektiğini söylemekle beraber , kendisine tsadik olması gerektiğine dair nasıl
yemin ettirilmektedir? 3

‫עצב ויהיה לבבו ירע כרשע בעיניו יהיה אם וגם ובטוב בשמחה ה׳ לעבוד יוכל ולא‬
‫לבב‬

Ve gam im yiye be eynav ke raşa yera levavo ve yiye atsev ve lo yahol laavod
Ha‘Şem be simha u be tuv levav

Ve hakikatten eğer kişi kendini raşa gibi görürse , aynı zamanda kendini üzgün
hissetmeye başlayacak , dolayısıyla sevinçle ve tüm kalbiyle Ha‘Şem‘e hizmet
edemeyecek duruma düşecektir .

Mişna‘da daha öncesinde bahsedilen ve çelişki yaratan konunun üzerine ek bir soru daha
ortaya çıkmaktadır . Ha‘Şem‘e sunulan hizmetin ana prensibi neşe içinde yapılıyor
olmasıdır . Olumlu bir komutu yerine getirmek yada yasak olandan kendimizi sakınarak
O‘na yapmış olduğumuz hizmetler sevinç aracılığıyla yapıldığında ayrıcalık taşımaktadır .

O halde , sevincin bu kadar önem ve ayrıcalık taşıdığı bir durumda kişi kendisini nasıl
kötü ( raşa ) olarak düşünebilir ve kişi kendisini kötü olarak düşündüğünde bu durum
kendisini depresyona sokarak Ha‘Şem‘e olan hizmetlerini de neşe ve sevinç içinde
yapmasına engel olmayacak mıdır ?

3|.
Üstelik yeminin birinci bölümünde hayatın amacının gerçekleştirilmesinde çok büyük
önem taşıyan ve kişinin hayatında her şekilde ve sadece ‖ Dürüst olması ve Kötü
olmaması ‖ gereği üzerine yemin ettirilmektedir . Bu yüzden de yeminin ikinci bölümünü
yerine getirerek kendisini kötüymüş gibi düşünmek zorunda kalacaktır . Fakat böyle bir
tutum sergilediğinde kişinin Ha‘Şem‘e neşe ile hizmeti engellenmiş olmaktadır. O halde
bu nasıl mümkün olabilir ?

Bu anlaşılması güç soruların dışında Masehet Avot şöyle bir ekleme yapmaktadır ; Kendini
raşa gibi güçlendirme, Yahudi işlerindeki çalışmalarında uyumlu olmak ve düzgün işler
yapmak zorundadır. Bizlerin Hakadoş Baruhu‘ya hizmet edebilmeyi başarabilmek için bu
çalışmalarımızı ve işlerimizi tamamen temiz bir kalp ile ve tüm mitzvaları da büyük bir
sevinç içinde gerçekleştirmemiz gerekmektedir . Kişi kendisini engelleyip suç işlemediği
zaman , Ha Kadoş Baruh‘unun isteğini gerçekleştirdiğinden dolayı bu onun tesellisi ve
sevinci olacaktır. Öyleyse nerede ve nasıl kişinin kendisini sanki raşa gibi hissetmesini
söylemek mümkündür . Kişiye kendisinin Raşa ( kötü ) olduğunu söylediğimizde
ve sonrasında kişi işleri ile çalışmalarını sevgi ve sevinç içinde yapamayacaktır . Bunun
da ötesinde , birinci bölümdeki yeminde olduğu gibi ― Tsadik olacaksın ve raşa
olmayacaksın ‖ bu onun dünyada gerçekleştirmesi gereken misyonunu yerine
getirebilmesinde nasıl etkili olmaktaysa , aynı zamanda ikinci bölümdeki yemini de
etkilemektedir . Ancak kişi kendini sanki raşa gibi düşünmeye başladığında , ruhsal
olarak üzgün ve sıkıntılı olacak , hüzünlü bir hale dalacaktır . Buradan da anladığımız
üzere , kişi misyonu ile ilgili tüm girişimlerini ve çalışmalarını çok büyük bir sevgi ve neşe
içerisinde gerçekleştirmesi gerekmektedir .

‫מזה כלל לבבו ירע לא ואם‬

Ve im lo yera levavo klal mize

Fakat kişinin kendi kalbi kişisel değerlendirmesi ile , bu süreç içinde büyük bir üzüntü
içinde olmayacak ise , diğer bir deyişle , sadece kişi yemini yerine getirmek adına
kendisini gerçekten kötü olarak görüp ve aynı zaman zarfında bu kötülüğünü giderip
kendisini bu kısır döngüye sokmayarak kötülüğün Ha‘Şem‘e olan hizmetindeki neşe ve
sevince engel olmasına izin vermeyecektir .

‫ושלום חס קלות לידי לבוא יכול‬

Yahol lavo liydey kalut has ve şalom

4|.
Kişi fütursuzca bir harekette bulunarak saygısızlık yapmış ve sonucunda da günah işlemiş
olmasıyla ( Ha‘Şem Korusun ) ve hatta bu işlemiş olduğu günah kendisine
hiç bir şekilde rahatsızlık da vermiyor olabilir .

Kişinin kendi özgün kararlılığı ile kötü oluşunu gidermesi ile kendisine kısır döngü
yaratmaması onun Ha‘Şem‘e olan hizmetlerini sadece sevgi ve neşe içinde yapması
kişinin samimi arzusundan kaynaklanmaktadır . Bu meyanda Ha‘Şem‘e olan hizmetleri ve
tüm hayatı boyunca kişinin nerede olursa olsun kötülüklerin kendisini rahatsız edecek
olduğunun kararını kendi bilincinde vermesi kendisi için çok iyi bir duruma yol açacaktır .

‫לו וטוב צדיק לו ורע צדיק וטוב רשע‬, ‫חלוקות ׳‬:‫הענין אך ; ה בגמרא מצינו הנה כי‬
‫לו ורע רשע‬,‫לו ובינוני‬,

Ah a inyan ; Ki ine matsinu be gemara hey halukot : Tsadik ve tov lo , Tsadik

ve ra lo , Raşa ve tov lo , Raşa ve ra lo , u beynoni ,

Bununla birlikte , yukarıda bahsedilen ‖ dürüst ‖ ve ‖ kötü ‖ kavramları ileride bir ön

tartışma sonrası daha açık bir şekilde anlaşılmaktadır .

Bu konu hakkında 4 Gemara da beş ayrı tip gözlemlemekteyiz ;

1 * Sedece iyiliği bilen hem maddesel , hem de ruhsal olarak ( Tsadik ve Tov Lo ) ‖
dürüst ve iyi insan ―

2 * Maddesel ve Ruhsal anlamda iyi fakat henüz içindeki tüm kötülüğü , maddi arzularını
yenememiş ve içinde az da olsa kötülüğün izlerini taşıyan ( Tsadik ve Ra Lo ) ‖ Dürüst
ve kötü insan ― ,

3 * Maddesel ve ruhsal olarak kötü ama içinde az da olsa iyilik izleri taşıyan kişi ( Raşa
ve Tov Lo ) ― Kötü ve iyi insan ‖

4 * Maddesel ve ruhsal olarak içinde hiç bir şekilde iyiliğin izlerini bile barındırmayan ,
tamamen kötü olan kişi ( Raşa ve Ra Lo ) ― Tamamıyla kötü ve sadece kötülük
düşünen kişi ‖

5 * Ara adam ― Beynoni ‖ , içinde %50 iyilik ve %50 kötülük olan kişi ,

‫בגמרא ופירשו— גמור צדיק‬: ‫לו וטוב צדיק‬

5|.
U perişu ba gemara ; Tsadik ve tov lo – Tsadik Gamur

Gemara‘nın açıklamasına göre ; ‖ Dürüst ve erdemli adam ‖ görevini tamamlayıp içindeki

tüm kötülüğü yok ederek mükemmellik mertebesine ulaşmış kişidir . Bu kişiye ‖ Tsadik
Gamur ‖ Tam Tsadik denmektedir .

Bu düzeyde fiziksel acılar çekerek , ruhunu günahlardan temizleyerek saflaştırmış bu

nedenle de artık onun maddi yanını geliştirmesine gerek yoktur .

‫לו ורע צדיק— גמור שאינו צדיק‬

Tsadik ve Ra Lo , Tsadik Şeeyno Gamur ,

Tabiri caiz ise o daha bu dünyadan hala acı çekmektedir , hala az da olsa dünyevi zevkler
ona haz vermektedir , bu yüzden de fiziksellikte kötü ama ruhanilikte iyi olmaktadır . Bu
kişiye ― Tsadik ve Ra Lo – Tsadik Şeeyno Gamur ‖ Tsadik ve Kötü – Tam olmayan Tsadik
denmektedir.

Bu nedenle ‖ Tam olmayan Tsadik ‖ içinde bulunduğumuz fiziksel dünyadaki yaşamı

esnasında kötülüğün izleri vücudunda giyinik iken ve ruhu tam manasıyla
temizlenmediğinden dolayı halen fiziksel dünyanın nimetlerine karşı arzular duyduğundan
dolayı belli oranda acı çekmektedir .

Buna göre , Gemara da aynı şekilde iki Tsadiğin ruhsal olarak aynı seviyede
olmadıklarına dair atıfta bulunarak , birinin gelişim sağlarken diğerinin acı çektiğini ve
Tsadiklerin iki ayrı düzeyinden bahsetmektedir . Bu şekilde Gemara Tsadikler ile ilgili
sadece iki karaktere değinmektedir . ‖ Eksiksiz , Mükemmel ‖ ve ‖ Kusurlu , Eksik ‖ (
Tam ve Tam olmayan ) . ‖ Acı çeken ‖ ve ‖ Gelişen ‖ terimleri tsadiklerin manevi
düzeylerini işaret etmemektedir. Bu değerler sadece onların teorik olarak
durumlarını tarif etmektedir .

‫פירש משפטים פרשת מהימנא וברעיא— לטוב כפוף שבו שהרע‬: ‫לו ורע צדיק‬

U be raaya meeymena paraşat mişpatim pereş ; Tsadik ve r alo – Şe a ra bo

kafuf le tov

‖ Dürüst ve acı çeken Adam ‖ , onun halen içinde bulunan çok az miktardaki kötü doğası
, çoğunluk sağlayan iyi doğasına karşı boyun eğmektedir 6 , bu kavram Zoar A Kadoş‘ta
peraşa mişpatimin 5içinde Ra‘aya Mehemna olarak izah edilmektedir .

6|.
O bazı kötülüklerin kendilerini onun içinde korudukları ve onun iyi doğasına karşı boyun
eğdikleri Tsadiktir . Buna göre , ‖ dürüst ve gelişen adam ‖ Tsadik ve sadece içinde iyilik
bulunmaktadır , çünkü bu Tsadik yapmış olduğu çalışmalar sonucu içindeki kötü doğasını
tamamen değiştirerek , içinde sadece iyiliği bulundurmaktadır .

Zoar‘da , Ra‘ya Mehemna bölümünde ‖ acı çeken ‖ ve ‖ gelişen ‖ Tsadik düzeylerinin

koşulları ve seviyeleri açıklanmakta , ‖ Gelişen Tsadik ‖ içinde sadece iyilik olduğu ve
içindeki kötülüğü tamamıyla iyiliğe dönüştürdüğü, ‖ acı çeken tsadiğin ‖ ise içinde halen
bazı kötülüklerin barındığı izah edilmektedir .

Bununla birlikte neden gereksiz başlıklar altında Tsadiğin her seviyesinin izah edildiğini
şimdi anlamamız gerekmektedir ; ‖ Tam Tsadik ‖ ve ‖ Gelişen Tsadik ‖ , ‖ Tam olmayan
Tsadik ‖ ve ‖ Acı çeken Tsadik ‖ . O zaman eğer ‖ Tam Tsadik ‖ – ‖ Gelişen Tsadik ‖ ise (
yani içinde sadece iyilik var ise ) ve ‖ Tam olmayan Tsadik ‖ ve ‖ acı çeken Tsadik ‖ (
yani içinde az da olsa halen kötülüğün izlerini taşıyorsa ) , o zaman neden her Tsadik
için ikişer unvan kullanmamız gerekmektedir ?

Onuncu bölümde , Tsadik için kullanılan bu unvanların onun İlahi hizmetindeki her bir
yönünün tanımlayıcı birer terimleri olduklarına daha fazla açıklama yapılarak yer
verilmektedir . ‖ Tam Tsadik ‖ ve ― Tam olmayan Tsadik ‖ unvanları Tsadiğin Kutsal
ruhunun yapmış olduğu hizmetin , yani Tsadiğin Ha‘Şem‘e olan aşkının düzeyini
göstermektedir . Tsadik zaten bu aşk sayesinde ‖ Tsadik ‖ olarak adlandırılmaktadır . ‖
Tam Tsadik ‖ yani Tsadik Gamur‘un Ha‘Şem sevgisi mükemmel düzeyine ulaşmış
olduğundan dolayı , buna ‖ Aava be Taanugim ‖ yani Keyif verici Aşk denmektedir . Eğer
Tsadik‘te ‖ Aava be Taanugim ‖ yani Keyif verici Aşk henüz mükemmellik seviyesine
ulaşmamış ise , o zaman bu Tsadiğe de ‖ Tam olmayan Tsadik ‖ yani Tsadik Lo Gamur
denmektedir .

―Gelişen Tsadik‖ ve ―Acı çeken Tsadik ‖ terimleri ise onun Hayvansal ruhunu , Kutsal
ruhuna dönüştürdüğünde ki hızla artan çabalarının ifadesidir . Tsadik , ahava be
taanugim ( Keyif verici Aşk ) yüce hizmet yolu ile kötülüğü iyiliğe ve Kutsallığa
dönüştürmektedir . ‖ Gelişen Tsadik ‖ tanımı ise onun içindeki tüm kötülüğü artık
tamamıyla iyiliğe ve Kutsallığa dönüştürdüğü , böylelikle artık onun içinde sadece iyiliğin
bulunduğu anlamına gelmektedir . ‖ Acı çeken Tsadik ‖ ise henüz içindeki kötülüğü
tamamen iyiliğe ve Kutsallığa dönüştürememiş kişidir bu kişinin içinde çok az da olsa
halen kötülüğün izleri mevcuttur .

7|.
Bu açıklamalardan , ‖ Tam olmayan Tsadiğin ‖ halen kalbinde çok da az olsa biçimsiz bir
kötülüğü barındırdığı fakat gerçek Tsadiğin bununla hiç bir ilişkisi olmadığı ve kesinlikle
eylemlerinde kötülük bulunmadığını açıklıkla görmekteyiz .

‫כו׳ שופטן טוב יצר צדיקים הרע יצר רשעים‬, ‫רכות‬:‫דב ט׳ פרק סוף ובגמרא‬
‫שופטן שופטן וזה זה בינונים‬

U be gemara sof perek tet di berahot ; tsadikim yetser tov şoftan hule‘ ,
raşaim yetser a ra şoftan beynonim ze ve ze şoftan ,

Gemara‘nın Berahot Masehet‘inin ‫ ( ט‬Tet – 9uncu ) bölümünün sonunda 7 ; ― Tsadikim

Yetser Tov Şoftan hule. ‖ Tsadiklere Yetser Tov‘ları ( İyi iç Güdüleri ) hüküm ettiği , ―
Raşaim Yetser Ara Şoftan‖. Kötülere ( Raşalar ) ise Yetser Araları ( Kötü İç Güdüleri )
hüküm ettiği ve son sözü söyleme hakkına sahip olduğu yazmaktadır . Beynonilere ( Ara
Adam ) ise iyi ve kötü dürtüleri ( Yetser Tov ve Yetser Ara ) 8 , ikisi birden hüküm
etmektedirler .

‫רבה אמר‬: ‫בינוני אנא כגון‬. ‫אביי ליה אמר‬: ‫וכו׳ בריה לכל חיי מר שביק לא‬

Amar Raba ; Kegon ane beynoni , amar ley abayey , lo şavik mar hayey lekol
beriya hule‘ ,

― Amar Raba ( zamanının en büyük tsadiklerinden ) şöyle söylemekteydi – Kegon Ana

Beynoni ‖Benim gibi Beynoni‘mi ? Burada Raba kendini sanki bir Beynoni ( %50 iyi
%50 Kötü ) yerine koymaktadır .

Amar Ley Abayyey – Abayyey ( Gemara‘da ismi geçen başka bir kişi ) Raba‘nın bu
söylevi üzerine sormaktadır, ― Lo Şavik Mar Hayyey Lekol Barey ‖ Hayatta kimseyi
bırakmadın , eğer sen beynoni isen ve bizlerin senin seviyenden çok daha alçakta
olduğumuz da bir gerçekse , o zaman bizler raşalarmıyız (kötüler)? Ve raşa‘lar
bilgelerimizin söylevlerine göre 9 hayatta olmalarına rağmen ölü olarak anılmakta sen
kendini Beynoni olarak adlandırdığında , hayatta kimseyi bırakmamış oldun .

‫היטב באר זה כל ולהבין‬

U leavin kol ze baer eytev ,

Yukarıda belirtileni açıkça anlamak için birazdan gelecek olan soruya ek olarak , yarısı
mitzvalar ve yarısı kötülük sahibi bir kişi olarak Beynoni ortak anlayışına göre , Gemara

8|.
da adı geçen bu büyük Tsadik ( dürüst kişi ) kendisi için Beynoni
benzetmesi yaparak böyle bir hata yapmış olabilir , fakat bu soru ile başka bir şey ima
edilmektedir ;

Bir Beynoni basit açıklama ile yarısı iyilik ve yarısı kötülük ihtiva ediyor ise , bu kişinin
statüsü ( durumu ) kolaylıkla ayırt edilebilir olduğu ve herhangi bir tartışmanın da
mümkün olmadığı sonucu ortaya çıkmaktadır .

Bütün bunları bir açıklama ile daha da iyi anlamak mümkündür . Eğer yukarıdaki soruya
ekleme yapacak olursak buna göre Beynoni‘nin kendisinde %50 mitzva yapma isteği
%50 kötülük yapma isteği olduğunu kabul etmemiz mümkün olmaktadır . Eğer öyleyse
Gemara zamanında Raba nasıl oluyor da böyle bir hataya düşerek kendisi için Beynoni
demektedir ? Hatta buradan bir soru daha çıkmaktadır ; Madem ki Beynoni‘nin gerçekliği
%50 iyilik ve %50 kötülüktür , bu gerçekliğe göre , Raba ile Abayyey arasındaki tartışma
nasıl gerçekliğine uygun ve mümkün olabilmektedir ?

‫ א׳ פרק בתרא בבא איוב שאמר מה להבין וגם‬: ‫עולם של רבונו‬, ‫צדיקים בראת‬
‫כו׳ רשעים בראת‬

Ve gam leavin ma şe amar iyov baba batra perek alef ‗ ; Ribono şel aolam ,
barata tsadikim barata reşaim hule ‗

Aynı zamanda bu izahatı anlamak için Talmud Bavli Baba Batra Masehetinin birinci
bölümüne baktığımızda şöyle yazmaktadır 10 ; ‖ Evrenin Lord‘u , Sen dürüst insanları
yarattın , Sen kötü insanları yarattın , …….‖

‫קאמר לא ורשע צדיק והא‬

Ve a tsadik ve raşa lo kaamar

Kişinin iyi veya kötü hangisi olacağı O‘nun kararı değildir ,

Gemara 11 Ha‘Şem‘in çocuğun doğduğunda bilge veya ahmak , güçlü yada zayıf vb.
olacağına dair kararlarını ilişkilendirmektedir . Bununla birlikte çocuğun iyi veya kötü
olmasını Ha‘Şem söylememesinden ziyade bu daha öncesinden de belirlenmemekte ve
bunun seçimi kişinin bireysel özgür tercihine bırakılmıştır .

Öyle ise hemen üst satırlarda da yazıldığı gibi , İyov Ha Kadoş Baruh‘uya nasıl ve nerede
, Tsadik‘leri ve Raşa‘ları yarattın demektedir? 12

9|.
 ‫הבינוני מדריגת מהות להבין וגם‬

Ve gam leavin maut madrigat a beynoni

Bu arada Beynoni seviyesinin temel niteliğini ( Mahut ) de anlamak mecburiyetindeyiz ,

Tsadiğin öz niteliği dürüstlüğü ve doğruluğu raşa‘nın ( kötü insanın ) öz niteliği kötü

oluşu ise , Beynonin öz niteliği nereden kaynaklanmaktadır ?

‫עוונות ומחצה זכיות מחצה אינו שבודאי‬, ‫לומר צמובע רבה טעה איך כן שאם‬
‫בינוני שהוא‬

Şe bevaday eyno mehetsa zehuyot umehetsa avonot , şe im ken , eyh ta araba

be atsmo lomar şe u beynoni ,

Beynoninin yapmış olduğu işlerin yarısı kesinlikle dürüst ve faziletli diğer yarısı ise günah
unsuru taşıyan işler değildir , zaten böyle olsaydı nasıl olurda Rabba kendisini Beynoni
olarak sınıflandırabilirdi ?

‫מגירסא פומיה פסיק דלא ונודע‬, ‫בו לשלוט יכול היה לא המות מלאך שאפילו עד‬

Ve noda dela pasik pumey migirsa , ad şe afilu malah amavet lo aya yahol
lişlot bo

Beynoni ağzından hiç bir zaman Tora eğitimi ve Tora kelimeleri eksilmediği zaman ölüm
meleğinin dahi kendisi üzerinde hiç bir hakimiyetinin olamadığının farkındadır . 13

Rabba‘da Tora eğitimine ve çalışmalarına bir an olsun ara vermemiş son derece titizlikle
çalışmalarını sürdürmüş , hiç bir şekilde ihmal etmemişti . Niteliksel olarak Tora‘yı çok
yüksek bir seviyede öğrendiği için ölüm meleğinin onu yenebilmesi de mümkün değildi .

‫ חס ושלום‬,‫ואיך היה יכול לטעות במחצה עוונות‬

Ve eyh aya yahol litot bemehetsa avonot , has ve şalom ,

Öyleyse bu açıklamayı dikkate aldığımızda Rabba kendi yarısının Ha‘Şem korusun nasıl
oluyor da günah işleyebilir olduğunu düşünebilmekteydi ?

‫ועוד‬, ‫גמור רשע נקרא עונות שעושה בשעה שהרי‬

10 | .
Ve od , şe harey be şaa şe ose avonot nikra raşa gamur ,

Üstelik bu örnekten de yola çıktığımızda hangi kişi Beynoni olarak kabul edilmektedir ?
Bir günah işleyip tamamen tövbe edene kadar bu kişi kötü mü sayılmaktadır ?

‫ואם אחר כך עשה תשובה נקרא צדיק גמור‬

Ve im ahara kah asa teşuva nikra tsadik gamur ,

Gerçekten tam anlamı ile tövbe ettikten sonra kötü kişi olma durumundan kurtulan bu
Adam ‖ Tsadik Gamur ‖ Tam Tsadik olarak adlandırılmaktadır . 14

‫רשע מקרי ריםסופ דברי של קל איסור על העובר ואפילו‬, ‫ב׳ בפרק כדאיתא‬
‫דנדה קמא ובפרק דיבמות‬

Ve afilu a over al isur kol şel divrey sofrim , mikrey raşa , ke deiyta be perek
bet deyevamot u perek kama de nida

Hatta Yevamot masehetinde belirtildiği gibi , Tora‘dan olmayan ve De Rabanan dediğimiz

, Rabbi‘lerimizin koymuş olduğu küçük bir yasağı dahi ihlal eden kişiye Raşa ( kötü )
denilmektedir , ( bölüm 2 15 ve Talmud Bavli Nida maseheti bölüm 1 . 16 )

‫ואפילו מי שיש בידו למחות ולא מיחה נקרא רשע בפרק ו׳ דשבועות‬

Ve afilu mi şeyeş be yado limhot ve lo miha nikra raşa be perek vav de şavuot ,

Adam bütün Tora‘yı harfi harfine yerine getirmiş olabilir ve bu esnada da hiç bir ihlalde
de bulunmamış olabilir fakat bir başka Yahudi‘de onun yapmış olduğu açık aleni hatayı
gördüğünde , elinde imkan olduğu halde eğer onu uyarmadıysa , tüm Tora‘yı uygulamış
olsa ve hiç bir ihlal yapmamış olsa dahi bu kişi aynı şekilde Raşa olarak
adlandırılmaktadır . Masehet Şavuot bölüm 6 da yazmış olduğu gibi,17

‫וכל שכן וקל וחומר במבטל איזו מצות עשה שאפשר לו לקיימה‬

Ve kol şeken Ve Kal vehomer bimevatel eyzo mitzvat ase şe efşar lo lekayma ,

Bununla birlikte kim ki yapabileceği halde yap emirlerinden ( Mitzva Ase ) birini eğer
elinde olduğu halde yapmaz ise .

‫עוסק ינווא בתורה לעסוק לו שאפשר כל כמו‬

11 | .
Kmo kol şe efşar lo laasuk ba Tora ve eyno osek ,

Örneğin Tora çalışabilme imkanına sahip olduğu halde çalışmıyor ise

:‫בזה וגו׳ הכרת תכרת וגו׳כי דבר ה׳ שעליו דרשו רבותינו ז״ל‬

Şe alav darşu Za‖L ; Ki davar Ha‘Şem baze ve go‖,

19 Rabbilerimizin söylevlerine göre 18 ; Ha‘Şem‘in ― Yaşarken onu toplumdan

ayıracağım ‖demesinden de anlaşılacağı üzere , bu demek oluyor ki , kişi yaşarken
yapmış olduğu hatalar ile Ha‘Şem ile olan bağlantısının kopmasına sebebiyet vererek ,
karet cezası ile karşı karşıya kalmış olmaktadır .

‫ופשיטא דמקרי רשע טפי מעובר איסור דרבנן‬

U pşita demikrey raşa tefey meover isur de rabanan ,

Böylece kim Rabbi‘lerin yasaklarını daha fazla ihlal ederse çok yalın olarak bu kişi kötü
mertebesine girmektedir.

‫ואם כן על כרחך הבינוני אין בו אפילו עון ביטול תורה‬

Ve imken al korhah a beynoni eyn bo afilu avon bitul Tora ,

Öyleyse yukarıda yapılan tüm açıklamaların ardından toparlamamız gerekirse , eğer bir
kişi Tora‘nın tüm mitzvalarını eksiksiz olarak yerine getirip , aynı şekilde tüm zamanını
Tora öğrenimiyle geçirdiği halde sadece bir diğer Yahudi‘yi yapmış veya yapacağı
hatadan dolayı uyarmadığı için Raşa pozisyonuna düşüyorsa ve eğer bu kişi Ha‘Şem‘in
yap mitzvalarından bir tanesini dahi elinde imkanı olduğu halde yerine getirmeyip ihlal
ediyorsa ve üstüne üstlük bu durumda Raşa olarak anılmakla kalmayıp karet cezası ile
cezalandırılıyorsa ve hatta bu kişi De Rabanan bir mitzvayı dahi ihlal ettiğinde Raşa olarak
adlandırılıyorsa , Beynoni‘yi nasıl biçimlendirmekteyiz ?

Bu ihlaller den kaçınmak çok zor olduğu için , yukarıda bahsedilen Tora çalışılmaması ile
ilgili günah , gündelik sınırın aşılması halindeki günah sınıfına girmektedir .

Beynoni kendi isteği dahilinde veya dışında Tora çalışmasından bir an olsun dahi uzak
kalmıyor ise yukarıda da ifade edildiği gibi , Tora çalışmasından mecazi anlamda kaçış

12 | .
Beynoni‘yi başarısız kılmamaktadır . Yani Raşa‘dan farklı olarak eğer Beynoni Tora
çalışmasını bir an dahi kesecek olsa , Raşa olarak anılmamaktadır 20 .

‫ומשום הכי טעה רבה בעצמו לומר שהוא בינוני‬

U mişum , ahi taa Raba be atsmo lomar şe u Beynoni ,

Bir Beynoni bile Tora çalışmasını ihmal etmesinden dolayı masum durumda kabul
edilebiliyorsa Tora çalışmalarını hiç bir zaman aksatmamış , büyük bir titizlikle en küçük
bir emri bile gözetleyerek uygulamış olan Rabba kendisini ( yanlışlıkla ve çok büyük
hatada bulunarak ) nasıl olur da Beynoni olarak düşünmüş olabilir ?

‫ההגה‬

Düzeltme ve Ekleme

Zoar‘da yazdığı gibi ( Zoar III sayfa 231 ) ‖ Günahları az olan kişi ‖ , yukarıdaki
paragraflardan da öğrendiğimiz gibi ,―Acı çeken Tsadik‖ olarak adlandırılır .

Zoar‘ın ifadesine göre ‖ Acı çeken Tsadik ‖ , halen içinde az da olsa kötülüğün izleri olan
kişi anlamına gelmektedir ve bu durumda Beynoni ise içinde kısmen erdem ve kısmen
kötülük taşıyan bir kişi mi olmalıdır ?

‫לאליהו המנונא רב שאלת היא‬

Hi şeelet Rav Amnuna Le Eliyau ,

Bunu Rav Amnuna Eliyau Annavi‘ye sorar ;

‫‗הפי שם ויהלא תבשות לפי לבא אוה ול ורע קידצ יםטפשמ השפר מ―בר ש―כמ‬
‫דלעיל‬

Aval lefi tşuvat Eliyau şam , a peruş ― Tsadik ve ra lo ‖ hu kmo şekatuv

beraaya meeymena paraşa mişpatim dileeyl ,

Eliyau Ha Navi bu soruya şöyle cevap verir ; ‖ Acı çeken dürüst insan ‖ yukarıdaki alıntı
gibi Zoar A Kadoş Peraşa Mişpatim de Ra‘ya Mehemna olarak belirtilmesi , yani 21 ‖
Acı çeken dürüst insan ‖ ın içinde az da olan barınmakta olan kötü doğasının onun iyi
doğasına boyun eğmekte olan biri olduğu anlamına gelmektedir

13 | .
 ‫לתורה פנים ושבעים‬

Ve şivim panim la Tora ,

Tora yetmiş yüzü ( yönü ) ile yorumlanmaktadır ( Şivim Panim Le Tora ) . 22

Lubavitcher Rebbe notlarından , ‖ Tora‘nın yetmiş yüzü ‖ deyişinin Rav. Hamnuna‘nın

sorusunu anlamamıza yardımcı olduğunu görmekteyiz . ‖ Acı çeken Dürüst İnsan ‖ Onun
ifadesine göre aslında günahkar biridir Rav Hamnuna‘nın bu kavramını anlamak ve
kabul etmek çok zordur, çünkü yukarıda sorulan bütün sorular belirgin bir şekilde
bizlerin zıt varsaymamıza yol açabilir .

Bununla birlikte Rav Hamnuna sadece ‖ Tora‘nın yetmiş yüzü ‖ olması gerçeğine gerçeği
ile muhtemelen sorusunu bu yönlerden biri olduğunu düşünerek sormuştur .

Notların Sonu:

‫צדיק מקרי זכיות ורוב בינוני מקרי מחצה על דמחצה בעלמא דאמרינן והא‬

Ve ha De amrinan be alma , de mehetsa al mehetsa mikrey beynoni ve rov

zehuyot mikrey tsadik

İyi bilindiği üzere ve söylendiği gibi 23 doğruları ve yanlışları dengeli olan kişi Beynoni
diye adlandırılmaktadır ve günahlarının yanında erdemleri çoğunluk teşkil edenler ise
Tsadik olarak ifade edilmektedirler ,

‫ ועונשלעני שכר ן‬, ‫המושאל שם הוא‬

Hu şem amuşal leinyan sahar va oneş ,

bu sadece ödünç olarak verilmiş bir addır yani belirli bir noktayı vurgulamak için mecazi
anlamda kullanılan ve böylece Tsadik ve Beynoni isimleri aslında yararları ve günahları
arasındaki dengeyi gösteren , ödül ve ceza ile ilgili olarak kullanılan ödünç isimlerdir ,

‫רובו אחר שנדון לפי‬

Lefi şe nidon ahar rubo

ve yaptığı işlerin çoğunluğuna göre karar verilmektedir.

14 | .
 ‫ומקרי צדיק בדינו מאחר שזוכה בדין‬

U mikrey tsadik be dino me ahar şezohe badin ,

Çünkü kişi kendi duruşmasında beraat ettiği için ve yapmış olduğu işlerden alınan
referans üzerine verilen karar üzerine ― erdemli – dürüst ‖ olarak adlandırılmaktadır ,

ve Tsadik terimi hukuki anlamda sadece kötü işlerden ziyade daha çok iyi işler
gerçekleştiren biri için kullanılmaktadır .

‫צדיקים חלוקות ומדריגות מעלת של והמעלה התואר שם אמיתת לענין אבל‬

‫ובינונים‬

Aval le inyan amitat şem atoar ve amaalat şel maalat u madrigot halukot
tsadikim u beynonim ,

Ancak biz eğer gerçekten farklı nitelikleri ve seviyeleri olan Tsadikler ile Beynonileri
tanımlamak istersek

‫שנאמר בקרבי חלל ולבי‬: ‫שופטן טוב יצר‬, — ‫ז״ל רבותינו אמרו צדיקים‬:

Amru Raboteynu Za‖L : Tsadikim – Yetser tov şoftan , Şeneemar : Velibi halal
be kirbi ,

Haham‘larımız ZA‖L Teilim‘den örnek olarak almış aldıkları pasuğa göz atmamız
gerekmektedir ; Tsadik‘lere Yetser Tov‘ ları ( İyi İç Güdüleri ) hükmetmektedir . Velibi
Halal Bekirbi ‖ Ve kalbimin içinde öldürülür ‖ , 24

‫בתענית הרגו כי הרע יצר לו שאין‬

Şeeyn lo yetser ara ki Arago be taanit

Teilim kitabının yazarı Kral David A Meleh bu pasuğun yazarı olarak sahip olmuş olduğu
kötü dürtülerini yaptığı oruçlar sayesinde yok etmişti ,

Kral David A Meleh‘in yapmış olduğu bu oruçlar ile kötü doğasını yok etmesi başka yollar
ile de mümkündür .

Böylece gerçek anlamda Tsadik tanımlı kişinin , kendisini kötü doğasından tamamen
kurtarması ile ancak Tsadik olarak adlandırıldığını gemarada da görmekteyiz .

15 | .
 ‫עונותיו על מרובים שזכיותיו אף במעלת אינו‬, ‫זו למדרגה הגיע שלא מי כל אבל‬,
‫כלל צדיק ומדריגת‬

Aval kol mi şeko igiya le madriga zu , af şe zehuyotav merubim avonotav ,

eyno be maalat u madrigat tsadik klal,

Fakat kişi eğer kötü doğasından kendini kurtarmış olduğu seviyeye gelmediği sürece ,
hatta bu kişinin erdemleri günahlarından çok daha fazla olmasına rağmen , Tsadik
düzeyinde ve rütbesinde kesinlikle değildir .

Aslında kişi böylelikle sadece Tsadik rütbesine ulaşamamakla birlikte , henüz Beynoni
seviyesini de elde etmemiş olmaktadır .

Tabii ki kişi bu seviyeye daha önceki hataları sayesinde gelmekte ve hatta beynoni‘nin
seviyesine gelebilmek için üstün gayret ve çalışma sergilemektedir .

‫במדרש ז״ל רבותינו אמרו ולכן שהם בצדיקים הוא ברוך הקדוש ראה‬:
‫מועטים כו׳ו ודור דור ככל ושתלן עמד‬,

Ve lahen amru Raboteynu Za‖L ba midraş : Raa A Kadoş Baruh U Ba Tsadikim

şe hem muatim , amad uştalan be kol dor va dor ve hule‘ ,

Bu yüzden bilgelerimiz şöyle söylemekteler ; 25 ‖ A Kadoş Baruh‘u Tsadiklerin ne kadar

az olduklarını gördü ve ayağa kalktı ve onları aşılayarak her nesile dağıttı ‖.

‫שכתוב וכמו עולם יסוד וצדיק‬:

U kmo şekatuv : Ve Tsadik yesod olam ,

Pasukta yazdığı gibi ; 26 ― Ve Tsadik Yesod Olam ‖ Ve tsadik dünyanın temelidir ,

böylece ‖ Dünyanın kuruluşundan ‖ itibaren her nesilde hizmet veren bir Tsadik olmalıdır
.

Tsadiklerin çok az olmaları sadece Tsadiklerin içlerindeki kötü doğalarını tamamen yok
etmeleri ile karşılaştırılarak izah edilebilir. Fakat iyi işleri kötü işlerine ağır bastığı
dönemlerde de Tsadik olarak adlandırılmaktaysa , pasukta da yazdığı üzere ve
Yahudilerin ezici çoğunluğunun iyi işleri kötü işlerine ağır basmakta olduğu halde ,
Ha‘Şem neden ‖ Tsadikler az sayıdaydı ‖ demektedir !

16 | .
 ‫הענין ביאור אך‬

Ah biur ha inyan ,

bununla birlikte konuyu daha iyi anlayabilmemiz için , Tsadik ve Beynoni düzeylerini ve
kendi saflarındaki farklı dereceleri çok daha iyi inceleyip öğrenmemiz gerekmektedir .

‫ב׳ פרק נ׳ שער חיים ובע׳ הקדושה בשער ז״ל ויטאל חיים הרב שכתב מה פי על‬

Al pi ma şe katav Ha Rav Hayim Vital Z‖L be şaar a keduşa u be ets hayyim

saar nun perek bet‘ ,

Bu bilgilere , Rabbi Hayim Vital‘in ışığında kendisinin yazmış olduğu Etz Hayim
kitabından (Şaar A Keduşa kapı 50, bölüm 2 ye) baktığımızda ,

‫דלכל איש ישראל אחד צדיק ואחד רשע יש שתי נשמות‬

Di le kol iş yisrael tsadik ve ehad raşa yeş ştey neşamot ,

Her Yahudi‘nin , erdemli ve kötü olan , iki ruha sahip olduğunu görmekteyiz ,

‫עשיתי אני ונשמות‬, ‫וכדכתיב‬:

U ke dihtiv : ― U neşamot Ani Asiti ‖ ,

Pasukta da yazdığı gibi , 27 ‖ Ve Ruhları ( Neşamot ) Ben yaptım ‖ , Pasuk burada

Yahudi‘yi vurgularken tekil olarak bahsetmekte ( önceki cümle içinde kelime ruah ( ruhu )
tekil hali gösterildiği gibi ‖ Adamın ruhu Benden yayıldıkları zaman alçak gönüllü olacaktır
…‖ ) .

Buna rağmen ,‖ yayıldıkları zaman ― burada kullanılan çoğul terimden de her

Yahudi‘nin iki ruha sahip olduğunu anlamaktayız.

‫נפשות שתי שהן‬

Şe hen ştey nefaşot

Bunlar 28 , iki ruh ve iki hayat gücü olmaktadırlar ,

‫אחרא וסטרא הקליפה מצד אחת נפש‬

17 | .
Nefeş ahat mitsad a klipa ve sitra ahara ,

ruhlardan biri , klipa ve sitra ahra kaynaklıdır ,

‖ Klipa ‖ kelime olarak kabuk yada soyma anlamına gelmektedir . Ha‘Şem‘in gizleyerek
yarattığı yaşam güçleri , meyvenin soyulan kabuğunun meyveyi gizlediği gibi tüm
yaratılışın içinde bulunmaktadırlar . ‖ Sitra Ahra ‖ ise diğer taraf anlamına gelmekte
yaratılışın Kutsallık ve Saflığının antitezi tarafını ifade etmektedir.

‫היא המתלבשת בדם האדם להחיות הגוףו‬

Ve hi amitlabeşet bedam a Adam le ahayot aguf ,

Bu nefeş ( klipa ve sitra ahra kaynaklı olan ) insanın kanında giyinmiş olarak vücuda
hayat vermektedir ,

‫וכדכתיב היא בדם הבשר נפש כי‬:

U kedihtiv : Ki nefeş a basar badam hi ,

ve pasukta da yazdığı gibi ; 29 ‖ Etin nefeşi kanın içinde ‖ ( bu nefeş fiziksel ve maddesel
hayat sürdürmektedir )

‫וממנה באות כל המדות רעות מארבעה יסודות רעים שבה‬

U mimena baot kol amidot raot , me arbaa yesodot raim şe ba ,

Bu nefeşin tüm kötü özellikleri içindeki dört kötü unsurdan kaynaklanmaktadır .

Tıpkı tüm fiziksel varlıkların temeli olan , dört fiziksel element ateş, hava , su ve toprak
gibi buna uygun dört ruhsal parçadan oluşan bir nefeştir . Onlar klipa ve kötülük
türetmekten yana bizzat kendileri kötü olmakla beraber , tüm kötülük özellikleri onlar
sayesinde oluşmaktadır .

:‫כעס וגאוה מיסוד האש שנגבה למעלה דהיינו‬

Dehaynu : Kaas ve gaava mi yesod a eş şe nigba lemala ,

Şöyle ki ; Öfke ve gurur , yukarıya doğru yükselen ateş elementinden oluşmaktadır ,

18 | .
bu ateş öfke ve gurur ile adam ( ateş gibi ) havaya yükselir . Gurur kişinin başkalarına
karşı kendisini daha üstün görme durumudur . Öfke de gururun bir dalıdır . Kişi gururlu
olmadığında başka birisi onun isteğine meydan okuduğu zaman veya karşı çıktığında
sinirlenmeyecek ve karşısındaki kişiye kızmayacaktır .

‫המים מיסוד התענוגים ותאות תענוג מיני כל מצמיחים המים כי‬,

Ve taavat a taanugim mi yesod a mayim , ki mayim matsmhim kol miney

taanug ,

Su ise zevklerin ve şehvetin doğduğu yayıldığı elementtir ve su için her türlü zevk
veren şeyin artışını sağlayan element tanımı yapılabilir .

Su yeteneği ile keyifli şeylerin artışını sağlayarak kendi içinde zevk unsurunu
gizlemektedir . Böylece zevk için duyulan iştah su elementinden kaynaklanmaktadır.

‫והוללות וליצנות והתפארות ודברים בטלים מיסוד הרוח‬

Ve olelut ve leytsanut ve itpaarut u devarim betelim miyesod a ruah ,

Ciddiyetsizlik ve sürekli şakalaşarak yapılan alaycı sözler övünme ve boş konuşmalar ise
hava elementinden kaynaklanmaktadır ; hava gibi onların da bir maddeleri yoktur ,

Palyaçoluk ( Ciddiyetsizlik ) , lakaitsizlik sefahat ve boş yere övünmek bu gibi

karakteristik özelliklerin temeli rüzgar elementinden gelmektedir . Bu tıpkı rüzgarda
olduğu gibi bu kişinin bir gerçekliği olmamasının göstergesi dir . Bundan dolayı
palyaçoluk yapmak ciddiyetsiz bir hal takınmak , lakait , sefahat ve boş yere övünmek ,
bu davranışların hiç bir gerçekliği olmamakla birlikte , hiç bir içerikleri de
bulunmamaktadır .

‫העפר מיסוד ועצבות ועצלות‬

Ve atslut ve atsvut miyesod aafar ,

Ve tembellik ile melankolik tutumlar ise toprak elementinden kaynaklanmaktadır.

Bu toprağın ağırlığıyla karakterize edilebilir . Tembellik ve melankoli tarafından ipotekli bir

adam aynı şekilde bacaklarında ağırlık hissetmektedir esasında bunlar Adam‘ın
organlarına benzemektedir . Bacakların gitmek istememesi , kolların taşımak istememesi

19 | .
gibi . Hüzün ise kendisine hep karanlığı getirdiği gibi bu şekilde kişi kendisini hep
alçaltılmış ve ağır hissetmektedir .

‫בתולדותם ישראל כל טבע וגמילות רחמנות כמו‬,‫שב טובות מדות וגם‬

‫חסדים ממנה באות‬,

Ve gam midot tovot şe be teva kol yisrael be toldotam , kmo rahmanut u

gemilut hasadim , baot mimena ,

Ayrıca her Yahudi‘nin karakterinin doğasından olan merhamet ve yardımseverlik gibi

özellikler de bu ruhun kökünden kaynaklanmaktadır .

Fakat bu nefeş eğer kötü olan klipa ve sitra ahra tarafından kaynaklanmakta ise , aynı
zamanda iyi özellikler de nasıl oluyor da bu kötü klipadan gelmektedir ? Şimdi Tanya
kitabında bu konu ele alınmaktadır .

‫כי בי‬,‫שיש בה גם כן טוב שראל נפש זו דקליפה היא מקליפת נוגה‬

Ki beyisrael nefeş zo diklipa hi mi klipat noga , şe yeş ba gam ken tov ,

Sadece Yahudi‘lere ait olarak , bu ruh ‖ Noga ― olarak adlandırılan klipadan türetilmiştir
ve bu klipa aynı zamanda iyiliği de içermektedir . Böylelikle bu nefeş kendi içinde iyi
uyumlu özelliklerin doğallığına yol açmaktadır .

‫ורע טוב הדעת ע׳ מסוד והיא‬

Ve hi miyesod Ets Adaat tov ve ra ,

Bu klipa ezoterik bir şekilde iyilik ve kötülüğün ifadesi ‖ Bilgi Ağacından ‖ oluşmaktadır
. 30

‫כלל טוב בהן שאין טמאות קליפות משאר הן העולם אומות נפשות כן שאין מה‬

Ma Şeeyn ken nefaşot umot aolam hen meşaar klipot tmeot şeeyn bahen tov
klal ,

Bununla birlikte , diğer dünya uluslarının ruhları ise hiç bir iyilik içermeyen ve tamamıyla
kirlilik ihtiva eden klipalardan kaynaklanmaktadır .

‫ג׳ פרק מ״ט שער חיים בע׳ שכתוב כמו עבדין לגרמייהו האומות דעבדין טיבו וכל‬:

20 | .
Kmo şe katuv be ets hayyim şaar mem ― tet perek gimel : ― Ve kol tivo
deaavdin aumot legarmeyeyu avdin ‖ ,

Etz Hayim kitabının 49. kapı 3üncü bölümünde de yazdığı gibi diğer ulusların yapmış
olduğu tüm iyilikler , bencilce sebepler üzerinden yapılmaktadır .

Bu nefeşin içinden iyilik doğmadığından dolayı dünya toplumlarının yapmış oldukları

iyilikleri bencilce dürtüler izlemektedir.

‫פסוק על חטאת לאומים וחסד — שאומות וחסד דקהצ שכל‬:‫בגמרא וכדאיתא‬

‫כו׳ להתייהר אלא אינן עושין העולם‬

Ve kideita ba gemara al pasuk : ― Ve hesed leumim hatat ‖ – Şe kol tsedaka va

hesed şe umot aolam osin eynan ela leityaher hule‘ ,

Bu yüzden de Gemaranın 31 bu pasuk üzerine açıklaması 32 ‖ dünya uluslarının nezaketi

günahtır ‖ şeklinde olmaktadır dünya ulusları tarafından yapılan bütün hayır ve iyilikler
sadece kendilerini yüceltmek için yaptıkları şahsi menfaat taşıyan davranışlardır .

Bir Yahudi yardımsever bir şekilde hareket ettiğinde yardım etmekte olduğu kişi için
endişe etmekte ve bunun dışında ağırlıklı olarak kendisinden yardım talep eden
kişiye elinden gelen tüm gücü ile hiç bir menfaat gütmeden kardeşinin refahı için
yardım etmek için kendini motive etmektedir .

Ancak dünya milletleri için aynı şey geçerli değildir . Onların motivasyonu hemcinslerinin
refahı değildir bu daha ziyade kişisel hizmet güdüsünden kendini yüceltmek
,kişisel tatmin hissi ve benzeri duygulardan kaynaklanmaktadır .

Fakat unutulmamalıdır ki dünya milletleri arasında klipat nogadan türetilen ruhlarda

bulunmaktadır . 33Bunlar ‖ Hasidey Umot Aolam ‖ – ‖ Dünya uluslarının dürüst
insanları ‖ olarak adlandırılmaktadır . Bu dürüst insanlar yardımseverdir bencilce
nedenleri olmamakla beraber hemcinsleri için de endişe duymaktadırlar .

21 | .
1 . Nida 30b.
2 . Avot 2:13.
3 . İki ifade arasındaki bariz çelişki 13 üncü bölümde giderilmiştir , ayrıca 14 ,
29 ve 34 üncü bölümlere bakınız.
4 . Berachot 7a.
5 . Zohar II, 117b.
6 . ‫ " לו ורע‬ve ra lo " sözcüğü alternatif yorumlamadır , tam anlamıyla " ona şer
aittir " , diğer bir deyişle , kötü doğası onun efendisidir de denilebilir.
7 . 61b.
8 . 9 uncu ve 13 üncü bölümlerin başına bakınız ,
9 . Berachot 18b
10 . Bava Batra 16a.
11 . Nida 16b.
12 . Soru 14 üncü ve 27 inci bölümlerde cevaplanmak tadır ,
13 . Bava Metzia 86a. ya bakınız ,
14 . Lubavitcher Rebbe notlarında , Talmud Bavli Masehet Kiduşin'den 49 : b yi işa
ret ederek , tövbe ( teşuva ) eden günahkarın Tsadik olarak kabul edildiği
ni , Or Zarua da belirtildiği gibi bölüm 112 , o artık Tsadik Gamur olarak kabul e
dilir .
15 . 20a.
16 . 12a.
17 . 39b.
18 . Sanhedrin 99a.
19 . Bamidbar 15:31
20 . 25 inci bölümün sonuna ve aşağıya bakınız ,
21 . Zohar II, 117b.
22 . Otiyot de Rabbi Akiva ; Bamidbar Rabba açıklamaları 14:12
23 . RamBam , Hilhot Teşuva 03 : 01 – Roş A Şana 16 b üzerine bakınız ,
24 . 13 Bu pasukta da ilgili olarak Rebbe'nin yorumu için , Tehilim 109:22 bölümün
e bakınız ,
25 . Yoma 38b.
26 . Mişle 10:25.
27 . Yeshayahu 57:16.
28 . Rebbe'nin notu ; " bu iki nefeş vardır " bu kelimeler açıkça , her Yahudi'ni
n sahip olmuş olduğu iki ruh , ruhun beş adet düzeyinden üçüncüsü olan Neşama se
viyesinde olması zorunluluğu yoktur ( yani Nefeş , Ruah , Neşama , Haya , ve Yehid
a ) anlamı ortaya çıkartmaktadır , bu ruh düzeyi mutlaka her Yahudi'de ve onun hay
vansal ruhunda bulunmadığı kesindir . Fakat , aksine Ruhun nefeş düzeyi her Yah
udi'nin temelini ifade eder .
29 . Vayikra 17:11.

22 | .
30 . Zohar I, 12b.
31 . Bava Batra 10b.
32 . Mişle 14:34
33 . Sidur Dah , Şaar Hag A Matzot ; Likutei Biurim ( Rabbi Hillel Malisov ) 47 b
.

LİKUTEİ AMARİM – BÖLÜM 2

‫ממש ממעל ה‬-‫אלו חלק היא בישראל השנית ונפש‬

― Ve Nefeş Aşenit BeYisrael , Hi Helek Eloka Mimaal Mamaş ‖

Her Yahudi‘nin ikinci Ruh‘u ( Nefeş Elokit – Tanrısal Ruh ) Gerçek anlamda Ha‘Şem‘in bir
parçasıdır – ― Helek Eloka Mimaal ‖ İyov Bölümünde ( 31 : 2 ) böyle yazmaktadır .
Rabenu Ha Zaken bu cümleye Mamaş kelimesini ekleyerek vurgulamakta ve sanki tasdik
ederek ve daha güçlü bir anlam kazandırmaktadır . Bilindiği gibi bu bahsedilen
pasuklar 1 , Za‖L (aramızdan göç etmiş hahamlarımızın) kendi seviyelerindeki
açıklamalarıdır . Başamayim ( Göklerde ) ifadesi örneğinde olduğu gibi ― Büyük şehirler
göklerin görüntüsündedir ‖ 2 (Esasında suyun renginin olmadığı ve Denizin rengini
gökyüzünden aldığı gibi ) . Buradaki ifade tamamıyla mecazi anlamda
kullanıldığından ayrıca deniz bu ifade ile gökyüzü anlamına da gelmemektedir . Bu
yüzden yanlış anlaşılmasın diye Alte Rebbe ―Helek Eloka Mimaal ‖cümlesinin sonuna
anlamı daha da vurgulayıp anlaşılmasını sağlamak için Mamaş (gerçekten)kelimesini
eklemiştir .

:‫ויפח באפיו נשמת חיים כמו שכתוב‬

Kemo şekatuv : Vayipah be apav neşamat hayyim

bu pasuk 3 ( pasukta da ) bizlere Adam Ha Rişon ( İlk İnsan ) ile ilgili olarak onun tüm
Ruhların sahibi olduğunu ve bu ruhun genel olarak da tüm Yisrael‘in ruhlarını kapsadığını
ifade etmektedir . ‖ Ve Ha‘Şem Adam Ha Rişon‘un burnuna yaşam ruhunu üfledi
―

‫בי נפחת ואתה‬

Ve ata nafahta bi

23 | .
― Ve sen nefesini üfledin bana ‖ . Burada her bir Yisrael Ruhun-
dan 4 bahsedilmektedir. Pasukta da geçen bu ifade ile , ‫ ( נפחת‬Nafahta ) kelimesi
kullanılarak Yahudi Ruhu bizlere anlatılmaya çalışılmaktadır. Ve kitabında bunun üzerine
de hemen açıklamasını yapmaktadır Alter Rebbe ,

‫נפח מתוכיה דנפח מאן ומפנימיותו מתוכיותו פירוש‬, ‫בזוהר שכתוב כמו‬:‫ו‬

U kmo şekatuv baZoar : Man denapah mitohey nafah ,peruş mitohiyuto u

mipnimiyuto ,

Zoar Ha Kadoş‘ta yazdığı gibi 5 ; kim ki üflerse o kendi içinden üfler. Açıklama ; İçinden
, iç selliğinden , hayat Adam‘ın içindeki güç sayesinde çıkmaktadır ,

‫שתוכיות ופנימיות החיות שבאדם מוציא בנפיחתו בכח‬

Şe tohiyut upnimiyut a hayut şe be adam motsiya be nefihato be koah ,

bir kişi konuşmaya başladığında kolay kolay yorulmaz ama kişi üflemeye başladığında
ise çok daha çabuk yorulur ve uzun süre üfleyemez . Çünkü kişi üflemeye başladığında
artık içsel gücünü kullanmaya başlamıştır . Bu yüzden de Yahudi‘nin vücuduna Ruhunun
HaKadoş Baruh‘unun formunda girişinin tarifi ‫ ( נפחת‬Nafahta ) kelimesi ile
yapılmaktadır . Böylelikle Neşama ( Ruh ) Yahudi‘ye Ha‘Şem‘in iç selliğinden gelmektedir .
Kanıtlar bize Ruh‘un kökünün Ha Kadoş Baruh‘unun iç selliğinden ve bizzat kendisinden
olduğunu daha da fazla göstermektedir . İddia edildiği gibi Ruh‘lar HaKadoş Baruh‘unun
aklından gelmektedir ve bu yüzden de Bney Yisrael ( Yisarel Oğulları ) Ha Kadoş
Baruh‘unun oğulları olarak anılmaktadır . Şimdi buradan itibaren bu fikri ve olayı Tanya
kitabından okuyarak öğrenmeye başlayacağız .

‫כך על דרך משל נשמות ישראל עלו במחשבה‬

Kah al dereh maşal neşamot yisrael alu be mahşava ,

Örnekte olduğu gibi Yisrael‘in Ruhları Hakadoş Baruh‘unun aklından gelmektedirler

. 6 Yahudi ruhları Hakadoş Baruh‘unun aklından geldiği için , Yahudi‘nin Ruhu da
Ha‘Şem‘in iç selliğinden gelmektedir .

O‘nun , diğer bütün yaratılanlarını ise melekler içermekte , onlarda iddia edildiği gibi A
Kadoş Baruhu‘nun konuşmasından ( Asara Maamarot – On Söz ) meydana

24 | .
gelmektedir . Konuşma dışsal bir olay olduğu için , bu yüzden diğer yaratılanlar da
Hakadoş Baruhu‘nun dışsallığından meydana gelmişlerdir .

‫כדכתיב ישראל בכורי בני‬:

Ke dihtiv : Bney behorey yisrael ,

Yazdığı gibi 7 – ―‫ ― – ‖לארשי ירוכב ינב‬Bney Behorey Yisarel ‖ ― ‫בנים אתם‬

‫ ― – ‖אלקיכם‬Bney Atem Elokeyhem ‖ – ― Yisrael benim ilk behor çocuklarım ‖

‫אתם אלקיכםבנים לה׳‬

Banim atem Ha‘Şem Elokeyhem ,

― Sizler Sizlerin Elokit‘i Ha‘Şem‘in çocuklarısınız ‖ 8

‫פירוש האב ממוח נמשך שהבן כמו‬:

Piruş : Kmo Şe a ben nimşah mi moah a av ,

Ne anlama gelmektedir gerçekten bu pasukta da yazan Yahudi‘lerin Ha Kadoş

Baruh‘unun çocukları olması tarifi , erkek çocuğun babasının beyninde durduğu gibi ,

‫יתברך וחכמתו ממחשבתו נמשכה ישראל איש כל נשמת כביכול כך‬

Kah kivyahol neşamat kol iş yisrael nimşeha mimahşavato ve hohmato

Yitbareh

iddia edildiği üzere her bir Yahudi Ha Kadoş Baruh‘unun beyninde ve aklında
bulunmaktadırlar . Bu yüzden de her bir Yahudi Ha Kadoş Baruh‘unun düşüncesinden
gelmektedir .

,‫אלא הוא וחכמתו אחד דאיהו חכים ולא בחכמה ידיעא‬

Deiyu hakim ve lo behohma yediya , ela hu ve hohmato ehad ,

Ha Kadoş Baruh‘unun Haham 9 ( Akıllı ) olduğunu , fakat O‘nun aklının ne bizimle aynı
şekilde ve ne de bizim akıl düzeyimizde kesinlikle olmadığını , yaratılanlar O‘nun
kendisinin ve akıllılığının Tek ve bir olduğunu bilmektedirler .

25 | .
 ‫וכמו שכתב הרמב״ם שהוא המדע והוא היודע כו׳‬

U kmo şe katuv a Rambam şe hu a mada ve hu a yoda hule‘ ,

Maymonides‘in ( RamBam ) yazdığı gibi 10 , ‖ O bilgi ve aynı zamanda bilendir . Kim bir
şeyi bilir ve kavrarsa O‘nun sayesinde olduğu bilinmektedir . Ha‘Şem aynı zamanda her
konunun ilmi irfanı ve kavrayanıdır .

Bu demektir ki Ha‘Şem‘in bilgeliği ve kavraması insan oğlunun anlayış ve kavrama

düzeyinden tamamen farklıdır . İnsan aklının kavramasının üç ayrı ve birbirinden farklı
bileşeni bulunmaktadır .

a ) Kişinin ruhu ‖ bilen ‖ ve bilgi sahibi

b ) Akıl ve kavrama gücü kişinin bilmiş olduğu ‖ bilgi ‖

c ) Konu hakkındaki ‖ bilinen ‖ bilgi mişna‘dan öğrendiğimiz yasaklanmış olan yasa veya
gemara‘daki bir tartışma gibi .

Ancak Ha‘Şem‘in bilgeliği ile ilgili olarak Maymonides şöyle açıklamaktadır ; ‖ O

ilimdir bilendir ve bilinendir ‖ Ha‘Şem İlimin kavraması anlamına gelmektedir .

‫ודבר זה אין ביכולת האדם להבינו על בוריו כו׳‬

Ve davar ze eyn be yaholet a adam leavino al Boreav hule ‗ ,

Bunun üzerine Ram Bam şöyle bir açıklama getirmektedir : Adam‘ın kendisini Yaratan‘ın
anlayışına ulaşması imkansızdır ,

:‫–החקר אלו כדכתיב‬,‫ ה תמצא‬:‫כי לא מחשבותי מחשבותיכם וגו׳ וכתיב‬

Ke dihtiv : A heker Elo-ka timtsa , ki lo mahşavotay mahşavoteyhem ve go‘ ,

Pasukta da yazdığı gibi 11 ; Hakadoş Baruh‘unun aklı O‘nunla birdir. Bu yüzden de

Yahudi‘nin Ruh‘u yukarıda da söylediğimiz gibi 12 Ha Kadoş Baruh‘unun aklından
gelmektedir . Yani bizzat kendisinden .

Bundan da şu sonuç çıkmaktadır ; Yahudi‘nin ruhu Ha‘Şem‘in Tek Bilgeliği (

yukarıda da açıklandığı gibi ) İlahi bilgelikten kaynaklanmaktadır. Aslında daha da
doğrusu Ha‘Şem‘in bizzat kendisinden türemiştir.

26 | .
Bir çok Yahudi filozof 13 , RamBam‘ın Ha‘Şem‘in ‖ Bilendir ‖ diye yapmış olduğu
açıklamaya karşı çıkarak reddetmekte ve böylelikle de hatalı duruma düşmektedirler .
RamBam açıklamalarında insan aklının O‘nun Yüce aklı ile mukayese edilmesi
durumunda bunun aslında Ha‘Şem‘in Has ve Halila bir sınır içine konulması anlamına
geleceğini ve bunun mümkün olmadığını , aksine O‘nun doğası gereği sınırsız olduğunu
söylemektedir.

Alte Rebbe buradaki notu ile bu noktaya dikkat çekmektedir ; Kabalistler RamBam‘ın
fikrini kabul etmektedirler , bu fikrin dışındaki niteliklere sahip bir kavram Ha‘Şem‘in özü
için geçerli değildir ve O Öz‘ünde gerçekten sonsuzdur .

RamBam ( Maymonides ) O‘nun ‖ bilgisinin ‖ esrarlı düzeyde çok daha yüksek olduğunu
ifade etmektedir.Kendi Öz‘ü ile ilgili olarak RamBam ile aynı fikirde olanlar Ha‘Şem‘in ‖
bilgi ‖ bakımından tanımlanamaz olduğu iddiasının doğru olduğunu ve O‘nun sonsuzluğun
da ötesinde olduğunu söylemektedirler . Üst satırlarda da izah edildiği gibi Ha‘Şem kendi
Öz‘ü olan sonsuz ışığı sadece bizlerin iyiliği için , Tzimtzum ( İleri derecede kısılmalar)
süreci aracılığıyla sınırlamaktadır. Çünkü insan ve tüm yaratılanların O‘nun ışığı ile direk
temasta olmaları mümkün değildir .

Tsimtsumlar sayesinde Kutsal ışığın kendisini bizlerden gizlemesi sebebiyle ve O‘nu

herhangi bir tanım veya kalıp içine koyamayacağımızdan dolayı kendisini ifade ederken
ve öğrenmeye çalışırken verilen izahatlar ile örnekler sadece bizlerin O‘nu biraz daha iyi
anlayabilmemiz için kullanılan tabirlerdir . Böylece bu yüzden Hohma ( Bilgelik) O‘nun
özniteliği olarak varsayılmıştır ve ancak bu şekilde Ha‘Şem için ‖ bilendir ‖ , ‖ O bilgidir ‖
ve ‖ bilinir ‖ diyebilmekteyiz .

‫הגהה‬

Not ve Ekleme

‫ל‖ז י‖האר קבלת לפי וגם ק‖מהרמ בפרדס ש‖כמ הקבלה חכמי לו והודו‬

Ve odo lo hohmey a kabala Kmo şekatuv şe pardes me a ramak ve gam lefi

kabalat Aari Zal,

O Bilim , O Bilen ve O Bilinen hepsi bir olay . Ramak ( Rabi Moşe Kordobero ) kitabı
Pardes‘te 14 ve aynı zamanda Ari Ha Kadoş‘un Kabalasında yazdığı gibi onların
kitaplarında yazdıklarından sonra daha çok bilgiye sahip olmaktayız .

27 | .
Rambam‘ın anlayışına göre O Bilim , O Biliyor ve O bilinendir . Fakat buna
rağmen büyük Hahamlarımız Rambam ile aynı görüşü paylaşmayarak farklı görüş iddia
etmektedirler . RamBam ile fikir ayrılığı içinde olan Hahamlarımızın dediklerinden
HaKadoş Baruh‘u hakkında genel olarak , anlayış ve algılama O‘nun kendisidir dememizin
mümkün olmadığını görmekteyiz .

‫רבים צמצומים ידי על דחב״ד בכלים‬, ‫הוא ברוך סוף אין אור התלבשות בסוד‬,
‫דאצילות‬

Besod İtlabşut or eyn sof baruh hu , al yedey tsimtsumim rabim , be kelim de

HaBa‖D de atsilut ,

Ha Kadoş Baruh‘u bu bahsedilen aklın çok ama çok üstündedir . Or Eyn Sof Baruh‘u bir
çok Tsimtsum‘lar (Filtreler sayesinde azalarak) sayesinde adeta bir giysi gibi ruha Atsilut
dünyasındaki Habad araçlarını giydirmektedir . Atsilut dünyasındaki bu araçlar ( Kelim –
Kaplar ) ―HOHMA‖, ―BİNA‖ ,―DAAT‖ olarak adlandırılmakta ve hepsi
birer sefira olarak anılmaktadırlar . Ancak Hakadoş Baruh‘u Atsilut dünya‘sının bu
sefirotları ile bir olduğun da Rambam iddiasında haklı çıkmaktadır ,

Bu sadece Or Eyn Sof (Kutsal Sonsuz Işık) mistik ışık giysisi prensibi ile
gerçekleşebilmektedir. Çok sayıda tsimtsum ( daralma – çekilme ) yoluyla Habad
sefirotlarının kaplarında ( Habad ‫ — ד―בח‬Hohma ,Bina ve Daat sefiralarının
kısaltmasıdır ) Hohma – Bilgelik Bina – Anlama , Daat – Kavrama anlamına gelmektedir
. Sırasıyla ; bu üç sefirot , İlahi Aklın ‖ Ortaya Çıktığı ‖ dünyayı, Atsilut dünyasını temsil
etmektedirler .

Ha‘Şem ,Tzimtzum ‖ daralma – çekilme ‖ olarak adlandırılan bir süreç yoluyla kendi
kendini sınırlayarak ( yada Kabalistik terminolojiye göre ‖ giysi ‖ olarak ) O‘nun
Özü ( Kabalistler tarafından Eyn Sof ‖ Sonsuz , Sonsuz TEK ‖ olarak belirtilmektedir )
Kendi Sıfatlarını sefirotların içerisinde kendini tezahür etmektedir Bu tezahür ilk olarak
Atsilut dünyasında ve özellikle de Atsilut dünyasının Habad sefiralarının yani ‖ İlahi Aklın ‖
içinde oluşur . Böylece Maymonines‘in de iddia etiği gibi Atsilut dünyası düzeyinde
Ha‘Şem ‖ Çok iyi bilen ‖ — ‖ Bilgi ‖ ve ‖ Bilinen ‖ yani Akıl olarak tanımlanabilir .

‫מהאצילות למעלה לא אך‬

Ah lo lemala me atsilut ,

28 | .
Ama Atsilut‘tan daha yüksekte kesinlikle değil , yani Atsilut dünyasının ötesinde hiç bir
şey bilinmemektedir ve artık bu alemde Ha‘Şem kesinlikle tanımlanamaz .
Dolayısıyla Maymonides Kabalistik hesaplamalar açısından da Atsilut ve onun daha da
altındaki dünyalar haricinde Ha‘Şem hakkında söylenecek hiç bir şeyin olmadığını
söylemektedir .

‫אחר במקום שכתוב וכמו ק׳ אין רוממות ומתנשא מרומם הוא ברוך סוף שאין‬,
‫‗חיבו תוהמש דע ד״בח תניחבו תוממה הלמע הללמע היישכע תבשנח ד―בח‬
‫‗תי ולאצ תיינפוג תישע המכבח םלוכ ש―כמ‬

U kmo şe katuv be makom aher , şe eyn sof baruh hu meromam u mitnase

romemut eyn kets , lemala mala mi maut u behinat HaBa‖D ad şe maut u
behinat HaBa‖D nehşevet kaasiya gufaniit etslo kmo şe katuv kulam be
hohma asiyat ,

Başka bir yerde de yazdığı gibi 15 , Eyn Sof Mübarek‘tir ve O‘dur , HaBaD‘ın özünü ve
seviyesini de aşan , her şeyin üzerinde sonsuz ve Yücedir .

Aslında , O‘ndan daha aşağı düzey olan Habad seviyesi , Ha‘Şem ile kurmamız gereken
bağlantıda yapmamız gereken eylemlerin malzemeleri olarak aynı düzeyde kabul
edilmektedir .

Bu yüzden de pasukta da şöyle yazmaktadır 16 , ‖ Onların hepsini Bilgelik ile yaptın ‖ .

‖ Bilgelik ile her şeyi tasavvur ettin ‖ ‖ yapmak ‖ yerine Tasavvur , bu tercüme daha
uygun gibi görünüyor . Kesinlikle Ha‘Şem‘in bilgeliği ile yapılan bir işlevdir . ‖ Bilgelik ile
her şeyi yaptın ‖ , bu cümlede kullanılan ‖ Bilgelik ‖ kelimesi , dünyalar içindeki en yüksek
seviyeden , en düşük seviye olan Asiya dünyasında bize ancak ve ancak Ha‘Şem‘i işaret
etmektedir .

Notların Sonu :

Alter Rebbe şimdi burada daha önceki bölümlerdeki beyanlarından ortaya çıkan anlama
zorluklarını adres göstererek , her Yahudi Ruhunun İlahi bilgelik ile doğduğunu ifade
etmektedir . Bütün ruhlar aynı seviyede ve rütbede Tanrısal bilgelikten Tek bir kaynaktan
yayılmakta ve O‘nu izlemektedir . Fakat eğer böyle ise sonrasında Yahudi ruhları çeşitli
düzeylerde ve saflarda nasıl ortaya çıkmaktadır ?

‫בנשמות מדרגות חלוקי מיני רבבות שיש ואף ק׳ לאין גבוה מעל גבוה‬,

29 | .
Doğrusu ruhların ( neşamot ) rütbe üzerine rütbe ile sonsuza kadar on binlerce farklı
geçişleri bulunmaktadır .

‫השלום עליו אלה דורותינו נשמות על‬, ‫רבינו ומשה האבות נשמות מעלת גודל כמו‬,
‫משיחא דעקבי‬

Kmo godel maalat neşamot aavot u Moşe Rabeynu , alav a şalom, al neşamot
doroteynu ele deikvey meşiha ,

Yada Moşe Rabenu alav aşalom gibi ( Huzur içinde olsun ) , bizim neslimizin neşamaları
ise , gerçekten beyinleri ve kafaları ile ilgili olarak çok tutarlı bir görünüm
sergilemektedirler . Bu yüzden de bizim neslimizin neşamaları ‫( עקבתא דמשיחא‬
İkvata De Meşiha ) ― Maşiyah‘ın ayak izleri ‖olarak anılmaktadır .

‫שהם בחינת עקביים ממש לגבי המוח והראש‬

Şe hem behinat akeveim , mamaş legabey a moah ve a roş ,

Yani Maşiah‘a en yakın nesil , çünkü bizim neslimiz yedinci ve son nesildir . Artık tabiri
caiz ise Maşiah‘ı topuklarımızdan başımıza kadar hissetmekteyiz .

Atalarımızdan sonraki ruhlar beyin ve baş ile karşılaştırıldıklarında daha çok ayak
tabanına benzemektedirler . Kişinin başında ve beyninde bulunan yaşam gücü
muhtemelen ayak tabanlarındaki yaşam gücü ile mukayese edilemez bu yüzden de
bugünkü nesillerin ruhları ile ― kafa‖ ve ― beyin‖ olarak adlandırılan daha önceki
nesillerimizin ruhları arasında herhangi bir karşılaştırma yapılabilir bizim neslimiz son
galutta ve en düşük seviyede bulunduğu için böyle anılmaktadır . Bir başka
deyişle yukarıda bahsedildiği gibi baş ve beyin artık topuk ve ayakların seviyesinde
bulunmaktadır . Ayak ve topukları baş ve beynin canlılığı ile karşılaştırma yapmak
gibi aynı şekilde bizim bu neşamalarımızı karşılaştırma yapmamız mümkün değildir .
Burada bizlere beyin ve kafa olarak anılmakta olan neşamalarla yani bizden önceki
neslin neşamalarının bizim neslimize göre olan avantajları ve muazzamlıkları
anlatılmaktadır .

‫ישראל אלפי ראשי יש ודור דור בכל וכן בחינת הם שנשמותיהם לגבי ומוח ראש‬,
‫האר׳ ועמי ההמון נשמות‬

Ve hen be kol dor vador yeş raşey alfey yisrael , şe nişmoteyem behinat roş u
moah legabey neşamot ehamon ve amey aaretz ,

30 | .
Benzer şekilde her nesilde ruhlar ( neşamot ) arasında aynı derecede eşitsizlikler
bulabilirsiniz; Bunların arasında ‖ Yisrael Oğullarının Başı ( Liderleri ) ‖ olanlar vardır .
Çünkü cahil kitleler ile karşılaştırıldığında onların ruhları ‖ baş ‖ ve ‖ beyin ‖ kategorisinde
tayin edilmişlerdir . Bu yüzden de onlar bu unvana sahiptir .

‫פשות כי כל נפש כלולה מנפש רוח ונשמהוכן נפשות לגבי נ‬

Ve hen nefaşot legabey nefaşot ki kol nefeş klula mi nefeş ruah u neşama ,

Benzer şekilde her ruhun ( nefaşot ) birbirleri arasında benzer farklılıklar vardır ( ruhun
nefeş düzeyleri ) ve her bir ruh , Nefeş ( Beş düzeyden oluşan ruhun en düşük
seviyedeki düzeyi ) , Ruah (Ruhun beş düzeyinden bir tanesi ) , ve Neşama dan ( Ruhun
üçüncü seviyesi ) oluşmaktadır 17 .

Tıpkı Ruhun Neşama düzeyinde bir Yahudi ile diğer Yahudi arasında değişmektedir bu
yüzden de Ruah ve Nefeş seviyeleri yapılmıştır .

Bu şekilde de bizler ruhların kendi aralarındaki yer sıralamalarında farklılıkların ne kadar

çok çeşitli olduklarını görmekteyiz . Buna göre Neşama çok yüksek olduğu zaman ,
açıkça anlaşılacağı gibi neşamanın kökü de aynı derece de çok yüksekten gelmektedir .

Çünkü bütün neşamalar , nefeş – ruah ve neşamadan meydana gelmektedir . Yisrael

oğullarındaki farklılık yalnız neşama seviyesinden değil , aynı zamanda Nefeş
seviyesinden de gelmekte olduklarındandır . Bu yüzden her nefeş üç görünümden
meydana gelmektedir . Nefeş , Ruah ve Neşama , fakat burada Neşama‘nın diğerlerine
nazaran farklı bir seviyesi bulunmaktadır .

Aynı zamanda nefeş ve ruah‘ında kendi aralarında farklı seviyeleri bulunmaktadır. O

halde neşamalar arasındaki bu büyük seviye farklılıkları nasıl oluşmaktadır ? Bizlerin bu
yüzden neşamaların farklılıklarını Ha‘Şem‘e bağlı kökleri ile ilgili olarak anlamamız
gerekmektedir . Neşamanın kendisi çok yüksek seviyede olduğunda daha yüksek bir
kökten mi gelmektedir ?

‫כולם ונשמה רוח הנפש כל שורש כל סוף עד המדריגות כל מראש‬,‫מקום מכל‬

‫דרגין שבקלים וקל האר׳ עמי בגוף המלובש‬,

Mi kol makom şoreş kol a nefeş ruah ve neşama kulam , me roş kol a
madregot ad sof kol dargin, amelubaş beguf amey aaretz ve kal şe bakalim ,

31 | .
Bununla birlikte her nefeşin kökü en yüksek rütbeden en alt rütbeye doğru ruah ve
neşama. ‖ En düşük olan ‖ bu ruhlar hem okur yazar olmayanların hem de en açık
görüşlü ve açık fikirli Yahudi‘leri içinde somutlaşmaktadır . ( Beden olmaktadırlar ) .

‫חכמה עילאה כביכולנמשך ממוח העליון שהיא‬

Nimşah mi moah a elyonn şe hi hohma ilaa kivyahol ,

Tüm bu türetilenler söz edilmekte olan Yüce Akıl Hohma İla‘a –Tanrısal Bilgelikten elde
edilmektedir.

Ortak kaynakları olmalarına rağmen neden ruhların bireysel düzeyleri çoğunlukla ve

yaygın olarak değişim göstermektedirler ? Bizlerin daha iyi anlamamıza yardımcı
olabilmesi için , Alte Rebbe şimdi burada Baba ve oğul benzetmesine dönmektedir ( Daha
önce de Yahudi kavramını açıklamak için kullanılan , Hohma İla‘a dan , yani yukarıda da
anlatıldığı gibi Ha‘Şem‘in ‖ Beyninden ‖ türetilen çocukları )

Kısaca bir açıklama ; Benzetmeden de gözlemlediğimiz üzere , çocuğun tüm vücudu

babasının beyni menşeli bir damla meniden elde edildiğini anlıyoruz . Ancak çocuğun
vücudunu oluşturan birçok fiziksel bileşeni hiç bir şekilde tek tip olmadıkları
gibi bunlardan beyin vücudun en büyük ölçüde değişim sağlayan organı olarak en
üst ayak tırnakları ise en alt ögesidir .

Bu radikal farklılıklar bir damla meninin ( erkeğin dölü ) varlığı ile gebeliğin dokuz aylık
döneminde annenin rahminde oluşumlarını sağlarlar . Bu fiziksel gelişim döneminde bir
organ ile diğer organ arasındaki farklılıklar ortaya çıkmaktadır ;

Damla daha somutlaşarak belirli bir bileşen haline gelip , daha çok özgün durumuna
saparak , kendi benzersiz fiziksel özelliklerine sahip bir varlık haline gelir . Tüm organların
ortak bir kaynaktan payları olsa da , yine de gelişme sürecine kadar beyin ve tırnak
arasında ortaya çıkan radikal farklılıkları bu nedenle dikkatle gözlemlemeliyiz .

Belirgin benzetme ile ilgili bir başka konu ise ; Tırnaklar çocuğun vücudunun en önemsiz
parçası olmasına rağmen , onlar halen ilk kaynağı olan babasının beyni ile bağlı ve
birleşmiş vaziyettedirler . Çocuğun vücudunun diğer parçaları gibi tırnakları da yaşam
gücünü ve besinini onun beyninden almaktadırlar . Çocuğun beyni kaynağı olan özünü (
babasının beynini ) muhafaza eder ve böylece sürekli olarak tırnakları dahi orijinal
kaynağı ile bağlı kalmaktadırlar .

32 | .
Aynı gerçek ruh ile de bağlantılıdır . Tüm ruhlar aynı kök ve kaynak olan Hohma İla‘a dan
türetilmişlerdir . Bundan dolayı çok sayıda ruh fiziksel bedende kendilerini giysi yapmak
için inmek zorundadırlar . Bu iniş bir ruh ile diğer ruh arasındaki düzeylerde değişiklikler
yaratır ve bir ruh bu iniş esnasında diğer ruhlara nazaran pozitif veya negatif olmak
kaydıyla daha büyük bir derecede etkilenmektedir .

Benzetmenin ikinci yönü de burada geçerlidir . Bir ruh çok düşük düzeylere inmesine
rağmen, halen özü olan Hohma İla‘a ya bağlı ve kaynağı ile birleşiktir . Benzetmede
olduğu gibi , oğulun tırnakları kendi beyninin birliğinin aracılığı ile babasının beynine bağlı
kalır . Benzer şekilde en düşük seviyede olan bu ruhlar da , kendi kuşaklarının
bilgelerine ve doğruların ruhlarına ( Tsadikler ) bağlanmaları yoluyla ve onlardan aldıkları
manevi beslenme sayesinde, kendi kaynakları olan Hohma İla‘a ya bağlı kalırlar . Hatta
içinde bulunduğumuz bu fiziksel dünyada bile yüksek seviyedeki ruhlar kendi kaynakları ‖
baş ‖ ve ‖ beyinlerini ‖ ( çocuğun beynine benzer ) manevi düzeyde
tutmaktadırlar . Ve bu ruhlar aracılığı ile düşük seviyelerde bulunan ruhlar dahi kaynakları
olan Ha‘Şem‘e bağlı kalarak , O‘nunla birleşmektedirler. Alter Rebbe aşağıda bu konuya
kısaca devam etmektedir .

‫האב ממוח הנמשך ממש זו מטפה נתהוו רגליו צפרני שאפילו‬,‫הבן כמשל‬

Ki meşal a ben a nimşah mi moah a av , şe afilu tsiporney raglav nitavvu

mitipa zo mamaş ,

Erkek çocuğun Baba‘sının beyninin devamı olduğu örneğinde olduğu gibi ayak tırnakları
dahi hayatlarını bu damlacıktan almaktadır . Ama nasıl olurda tırnaklar bu damlacıktan
hayat almaktadır ?

‫למדריגה ממדריגה וירדה להשתנות‬, ‫האם בבטן חדשים תשעה שהייתה ידי על‬,
‫צפרנים ממנה ולהתהוות‬

Al yedey şe ayyta tişa hodaşim be beten aem , ve yarda mimadrega le

madrega leiştanot ve leitaavot mimena tsipornayim ,

Anne karnında kaldığı dokuz ay süreci dahilinde ve bir basamaktan diğer basamağa inip
değişime uğrayarak tırnaklar hayat güçlerini bu damlacıktan almaktadırlar. Yeni doğan
bebeğin tüm organları beyninden ayak tırnaklarına kadar , bir kökten babanın beynindeki
bir damlacıktan gelmektedirler .

33 | .
Bebek beyninden ayak parmaklarındaki tırnaklarına kadar babasının bu damlacığından
hayat almakta tüm organları değişik ve farklı şekilde gelişerek büyümektedir .

‫קשו עודנה זה כל ועם ועצמותה במהותה ועצום נפלא ביחוד ומיוחדת רה‬
‫הראשון האב מוח טפת שהיתה‬,

Ve im kol ze , odena keşura umeyuhedet be yihud nifla ve atsum be mauta ve

atsuma arişon, şe ayta tipat moah aav ,

Bu olay şu ana kadar öğrendiklerimizin üzerine bir şey daha katmaktadır ; ve eğer böyle
ise , bebeğin hala ilk olarak babasının beynindeki inanılmaz harikalıktaki ve yücelikteki
damlacıkla bağlantısı bulunmaktadır . Daha sonradan da bebeğin tırnaklarının şeklini
alması ve hayat gücü kafasında bulunan kendi beyni sayesinde devamlılığını
sürdürmektedir .

‫בבן עכשיו וגם שבראש מהמוח נמשכת וחיותם הצפרנים יניקת‬,

Ve gam ahşav baben , yenikat a tsipornayim ve hayutam nimşehet me amoah

şe baroş ,

Bu yüzden de doğduktan sonra bile bebeklerin tırnakları hayat güçlerini özelliklerinden

hiç bir değişikliğe uğramadan ilk olarak köklerinden ( Babalarının damlacığından ) ve
devamında da kendi beyinlerinden almaktadırlar . Yani toparlamamız gerekirse bebekler
doğduktan sonra tırnakları kendi beyinleri ile kendi beyinlerinin ise babalarının beyinleri
ile bağlantısı bulunmaktadır .

Bunun üzerine bize bir takım kanıtlar getirilmektedir :

‫ וצפרנים ועצמות גידים שממנו לובן‬: ‫שם נדה בגמרא כדאיתא‬

Kideiyta ba gemara nida şam : Loven , şemimenu gidim ve aatsamot ve

tsipornayim ,

Talmud Bavli Masehet Nida 18. bölümde yazdığı gibi ; ‖ Babanın beyaz damla menisi
çocuğunun damarlarını kemiklerini ve tırnaklarını oluşturur ‖ .

Kabala‘ya göre de şu anda belirtildiği gibi tırnaklar ile beyin arasında bir bağlantı vardır .

‫ החשמל שער חיים בעץ שכתוב עדןוכמו בגן הראשון אדמ של לבושים בסוד‬,

34 | .
U kemo şekatuv be etz hayyim şaar ahaşmal , besod levuşim şel adam arişon
be gan eden ,

Etz Hayyim kitabında şaar ahaşmal da yazdığı gibi , Adam A Rişon‘un Gan Eden‘de
bulunduğu süre dahilinde tüm vücudu tek tırnaktan oluşmaktaydı ,

‫תבונה מוח מבחינת צפרנים שהיו‬

Şeayu tsipornayim mibehinat moah tevuna ,

Adam A Rişon‘un Gan Eden de bulunduğu ve yememesi gerektiği meyvayı yiyene kadar
tüm vücudu tek parça tırnak ile giydirilmiş şekilde çevriliydi yani beynin bilge
görüntüsünde , bebek örneğinde olduğu gibi ,beynin bilişsel öğretimi olan tüm vücudu
tırnak ile giydirilmişti.

‫ ממש וככה‬, ‫ כביכול‬, ‫למעלה אלישר כללות של ונשמה רוח הנפש כל בשורש‬

Ve kaha mamaş , kivyahol , be şoreş kol a nefeş ruah ve neşama şel klalut
yisrael lemaala ,

Ve aynen Baba ile oğlu arasındaki bağ gibi bütün Yisrael ulusunun ruh‘ları ve
neşamaları basamak basamak , evrim zinciri (iştalşelut) sayesinde alt dünyalar Atsilut –
Bria – Yetsia ve Asiya‘ya , yukarıdaki köklerinden aşağıya inmektedirler .

İştalşelut – İbranice‘de zincir anlamına gelmektedir . Karmaşık numaralardan belli

halkaların birbiriyle birleşmesiyle oluşan zincirdir . Ta ki en alttaki halka en üstteki halka
ile birleşene kadar bu halkalar sayesinde hepsi birbirleriyle bağlantılı olarak , en sonunda
bir bütün olarak TEK hale gelmektedirler . Dünyaların sıralanış düzenleri de aynı
merdiven basamaklarının görüntüsünde ve mantığında olmaktadır . Her biri bir diğer
dünyaya yakın olmakta ve aralarında bağ bulunmaktadır . Neşama dünyaların bulunduğu
bu yol üzerinden aşağıya bulunduğumuz dünyaya inerek Adam‘ın vücudunu bir elbise
gibi giydirmektedir .

Atsilut – Bria – Yetsia ve Asia dünyaları – Bu dört dünya , kısaca ; Fiziksel dünyamıza
hayat verebilmek , Elokit‘in gücünün yaratılanlar tarafından fiziksel dünyamızda kolayca
hissedilebilmesi ve yaratılanlar tarafından kolayca anlaşılıp algılanabilmesi ayrıca
yaratılanların Elokut ile olan meseleleri anlamak ve muktedir olmaları için , dört dünyanın
yaratılışı bu ihtiyaca göre düzenlenerek gerçekleştirilmiştir . Yukarıdan aşağı düzenine
göre sırasıyla ; Atsilut , Bria , Yetsia ve Asia diye adlandırılmaktadır .

35 | .
Alter Rebbe aşağıda bizlere bu sırayla inişin ayrıntılarını anlatmaya devam etmektedir ;

Tanrısal bilgelik olan ruhun insan vücuduna inebilmesi için özellikle bu dört alemden
geçmesi gerekmektedir . Bu ‖ Dünyalar ‖ yada yaratılış sürecinin aşamaları , sırasıyla
yukarıdan aşağıya ; Atsilut ( Ortaya çıkışın dünyası ) – Briya ( Yaratılış Dünyası ) –
Yetzira ( Oluşum Dünyası ) ve Asiya ( Eylem Dünyası ) olarak adlandırılmaktadırlar . Ve
kısaltılmış şekliyle yazıldığında ise ‖ ‫ ‖ אבי‖ע‬ABİYA diye telaffuz edilmektedirler .

Sıralamalarına göre bahsetmiş olduğumuz bu ‖ Dünyalar ‖ ın işlevi ve önemi Tanya

kitabında daha da netlik kazanacaktır . Fakat şu an için kısa birer açıklama anlamamız
açısından yeterli olacaktır .

Atsilut Dünyası ; Bu dünya genel ve seviyesi ile alakalı olarak , Elokit‘in sonsuz ışığının
aydınlatmasının yansımasını sağlamaktadır. Bu ışık Ha‘Şem‘in sonsuz ışığı Or Eyn Sof‘a
çok ama çok yakın bulunmaktadır . Aynı zamanda Atsilut kelimesi pasukta da yazdığı gibi
bir başka ifade ile; ―İtsalti Min Aruah‖ ( Bamidbar 11 , 17 ) ―içimden çıkardım
ruh‘u‖ diye adlandırılmaktadır . Yani bu aydınlatmanın kendisi , Ha‘Şem‘in kendinden
tahsis ettiği ve O‘nun kaynağından ayrılan ışıktır .

Atsilut kelimesi ibranice anlamında ―Etsel‖ yada ―Samuh‖, yani içinde yada yanında
anlamına da gelmektedir . Yani böylelikle Atsilut dünyası seviye olarak Akadoş
Baruh‘unun sonsuz ışığına son derece yakın bulunmaktadır .

Atsilut‘un bu iki özelliği onun çok adlı olduğunun belirtisidir . Atsilut Dünyasının etimolojik
iki kökleri ile ilgili ;

a ) ― ‫ ‖ להאציל‬Leatsil temsilci anlamına gelmektedir pasukta da yazdığı gibi 19 , ‖

Ben Ha‘Şem‘im , Moşe‘nin ruhu temsilci olacaktır ve onların ( Sanhedrin – Yetmiş yaşlı
bilgenin oturduğu mahkeme) üzerine yerleştireceğim ‖ . Pasukta da devam ederek
Peygamberlik ruhuna sahip yetmiş bilgenin sadece Moşe‘nin birer uzantısı olduğundan
bahsetmektedir . Yeni yada O‘ndan ayrı birşey değil . Benzer şekilde , daha düşük
seviyedeki uzantılar , Atsilut özellikli Eyn Sof tur .

b ) Atsilut aynı zamanda ‖ Etzel ‖ yakın anlamına gelmekte ve dolayısıyla da Atsilutun

kaynak ile olan birliğini göstermektedir .

Dolayısıyla Atsilut dünyası ( Ortaya Çıkış — Fışkırma ) , ana kaynak Eyn Sof ile birleşmiş
ve O‘nun ışığını Dünya‘ya yaymaktadır ve aslında böylece kendisinden daha düşük

36 | .
düzeyde olan dünyalara Tsimtsumlar sayesinde tabiri caiz ise Kutsal Işığı
―Nakletmektedir‖.

Bria Dünyası ; Genel seviyesine göre Bria dünyası yaratılışta , ilk olarak yoktan var
edilen dünyadır , sıfır ve yoktan bir şey var olduğunda var olayının gerçekliği ortaya
çıkmaktadır, fakat henüz bu dünyada yaratılışın formunun şablonu oluşmamıştır . İlk
yaratılış olarak , ‖ yeş me ayin ‖ şeklinde ortaya çıkmıştır . Yani Türkçe de kullanıldığı gibi
‖ Yoktan Var ‖ edilmiştir . İbranice de ‖ Ayin ‖ hiç , ‖ Yeş ‖ ise var anlamına gelmektedir
. Ayrıca buradan da anlaşılacağı gibi hiçlikten var yaratılmıştır , bu da var oluşun kesin
bir ifadesidir . Ancak Bria dünyası sadece var olmayışın geçişini temsil etmektedir . Bunun
için henüz Bria dünyasının şekil ve yapısı açısından onun hakkında , uygun olan ‖
varoluşun ‖ ortaya çıkış yeri olarak konuşmamız mümkün değildir.

Yetsira Dünyası ; Yetsira dünyası Bria dünyasından varı almakta ve burada yoktan vara
geçiş oluşmaktadır . Daha da açmak gerekirse var oluşun formu ve şablonu ilk defa
burada oluşmaktadır.

Asiya dünyası ; Asiya dünyası‘nın , Yetsira dünyasından almış olduğu var oluşun formu
ve şablonu bu dünyada tam bir bütünlükle gerçekliğe dönüştüğü ve varın burada yer
aldığı dünyadır .

Ancak tüm bu açıklıkla söylediklerimiz ruhani açıklıkta söylenmektedir . Çünkü bütün

bunlardan sonra yalnız bizim dünyamızın yaratılışı oluşmakta ve bu dünya fiziksel yapım
dünyası olarak anılmaktadır . Yani yaratılanların dünyası olarak .

Asiya dünyası , yaratılışın tamamlandığı dünya anlamına gelmektedir . Yaratılışın

tamamlandığı ve halen spritüal olarak kaldığı şeklinde de anlaşılabilir . Ancak yaratılışın
son dünyası olan ‖ Fiziksel Asiya ‖ , bizimde içinde bulunduğumuz fiziksel dünyada oluşan
tüm yaratılanlar daha sonraki bir aşamada meydana gelmektedirler .

Evrim Zincirinin ( Seder İştalşelut ) başlangıcı Atsilut , Hohma ( Bilgelik

) dünyasından başlamaktadır . Bu bilgelik ( Hohma ) tüm dünyaların en yükseği Atsilut
dünyası Safir Taşları ( Sefirot ) ve basamakların da ilki olmaktadır . Benzer şekilde ‖
Seder İştalşelut ‖ Evrimin Zincirinde en düşük seviye olan Asiya da en yüksek seviye
olan Atsilut seviyesine bağlıdır . Böylelikle tüm düzeyler birbirlerine kilitlenmiş ve bir akış
seyretmektedir .

37 | .
Hohma İla‘a nın ( Tanrısal Bilgeliğin Atsilut dünyasındaki en yüksek seviyesi ) fiziksel
bedene inişi esnasında Ruh tüm Seder İştalşelutu ( Evrim Zinciri ) geçerek bir yolculuğa
çıkmaktadır ve daha önce de belirtildiği gibi bu iniş ruhların çeşitli düzeylerini de
üretmektedir . Babanın bir damla menisinin dokuz aylık gebelik esnasında bebeğin tüm
organlarına dönüştürülmesine hatta en uç noktası ayak tırnaklarının dahi
oluşturulmasına sebep olduğu gibi .

Bu girişten sonra Rabenu Ha Zaken açıklamalarına devam etmektedir ;

‫העולמות השתלשלות ידי על למדריגה ממדריגה בירידתו יצירה בריאה אצילות‬,

‫יתברך מחכמתו עשיה‬

Biyridato mimadrega le madrega al yedey iştalşelut aolamot , Atsilut , Beyira ,

Yetsira , Asiya , me hohmato Yitbareh ,

Tüm Bney Yisrael‘in ( Yisrael oğullarının ) neşamaları , kökleri olan Ha‘Şem‘in Hohması (
Bilgeliği ) Hohma İla‘a dan ve bir basamaktan diğerine İştalşelut sayesinde , bu dört
dünya Atsilut – Bria – Yetsia ve Asia dan geçerek vücuda inmektedirler .

‫כדכתיב עשית בחכמה כולם‬:

Ke dihtiv : Kulam be hohma asita ,

Yazdığı gibi Ha‘Şem‘in Hohma‘sından ( Bilgeliğinden ) ; ― ‫ ‖ כולם בתכמה עשית‬Bütün

seder iştalşelutun zincirlemesinin kaynağı Hohma ( Bilgelik ) , neşamanın kökünden inişi
sayesinde tüm neşamalar en cahilinden en düşük seviyedeki neşamaya kadar hepsi hayat
güçlerini Ha‘Şem‘den almaktadırlar . Buradan da anlaşıldığı gibi tüm yaratılış Ha‘Şem‘in
Hohma‘sı ( Aklı ) ile yapılmıştır .

‫נתהוו ממנו נפש רוח ונשמה של עמי האר׳ ופחותי הערך‬

Nitavvu mimenu nefeş ruah neşama şel amey aaretz u pehutey a ereh ,

Bu iniş sayesinde Nefeş , Ruah ve Neşama en azından cahil olmaya layık hale
gelmektedirler .

Bazı ruhlar bu inişten çok güçlü bir şekilde etkilendiklerinden dolayı , aynı şekilde de en
düşük düzeyde vücuda giysi olmaktadırlar .

38 | .
Benzer şekilde , çeşitli düzeylerdeki ‖ yüksek ‖ ve ‖ alt ‖ ruhlar , İştalşelut yoluyla iniş
esnasında belirlenmektedir . Bu inişten bazı ruhlar daha çok bazıları ise daha az
etkilenmektedirler .

Alter Rebbe şimdi de bizim durumumuz ile benzetmenin ikinci noktasını

ilişkilendirmektedir . Tıpkı benzetmede de olduğu gibi , çocuğun tırnakları hala ilk kaynağı
ile bağlı olmakta ve onun varlığı sürekli kendi beyni tarafından beslenmektedir . Bu
yüzden de , ruh halinde iken; neşamaların arasındaki farklılık seder iştalşelut sayesinde
aşağı inerlerken ne kadar etkilendiklerinde yatmaktadır.

Belli neşamalar vücuda girmek adına iştalşelutu takiben aşağıya inerlerken daha çok
etkilenmektedir ve bu yüzden de en düşük seviyeye inmektedirler . Örnekte de verildiği
gibi , bebeğin annesinin karnında kalmış olduğu dokuz ay süresince , tırnaklar da en çok
etkilenenler olmaktadırlar .

‫ועצ נפלא ביחוד ומיוחדות קשורות עודינה זה כל ועם ועצמותן במהותן ום‬
‫הראשון עילאה חכמה המשכת שהיא‬,

Ve im kol ze odeyna kşurot umeyuhadot beyihud nifla ve atsum bemautan ve

atsmutan arişon , şe hi amşahat hohma ilaa ,

Cahil ruhlar zaten en düşük değerdeki alt seviye ruhlar haline gelmişlerdir ancak bu
ruhlar da daha düşük seviyede olmaya layık görülmelerine rağmen, Hohma İla‘anın (
Tanrısal Bilgelik ) birer uzantısı olarak orijinal özleri ile harika ve güçlü bir birlik devam
ettirerek O‘nunla birleşerek Tek bir bütün olmaktadırlar .

‫רוח נפש וחיות יניקת כי הצדיקים של ונשמה רוח מנפש הוא האר׳ עמי של ונשמה‬
‫שבדורם ישראל בני ראשי והחכמים‬

Ki yenikat vehayut nefeş ruah ve neşama şel amey aaretz hu minefeş ruah ve
neşama şel atsadikim ve a hahamim roşey bney yisrael şe be doram ,

Cahillerin Nefeş , Ruah ve Neşamaları hayat güçlerini ve besinlerini kendi nesillerinin

Tsadikleri Roş Beney Yisrael ( Yisrael‘in Lideri ) olan kişinin Nefeş , Ruah ve
Neşamasından emerek almaktadırlar

‫פסוק על ז״ל רבותינו מאמר יובן ובזה בו ולדבקה — חכם בתלמיד הדבק שכל‬:
‫כאלו הכתוב עליו ממשמעלה בשכינה נדבק‬

39 | .
U baze yuvan maamar Raboteynu Zihronam Livraha al pasuk : Uledavka bo şe
kol a davek be talmidey hahamim , maale alav a aktuv keilu nidbak ba şehina
mamaş ,

Buradan da anlaşıldığı ve Hahamlarımızın deyişlerinden de gördüğümüz üzere , Talmid

Haham‘lar ( Tora öğrencileri ) , yukarıda da yazdığı gibi O‘na şehina‘ya gerçekten de
yapışıktırlar . Tüm Yahudi‘ler de kendi hayat kaynakları olan Tanrısal Bilgelik Hohma İla‘a
ya baş ve beyini temsil edenlerin kendi terbiye ve yaşam çizgileri ile bağlıdırlar .

Bilge Hahamlarımız 20 bu konuyu yazmış oldukları pasukta da şöyle açıklamaktadırlar

; 21 ‖ Ve O‘na Tutunmaya ‖ Bu cümle ile ilgili olarak bir soru ortaya çıkmaktadır ; Nasıl
oluyor da ölümlü bir insan Ha‘Şem‘i tutabilmektedir ? Bilgelerimiz bu soruya şöyle cevap
vermektedirler; ‖ Kim ki kendini Tora alimlerine bağlar , kendisini sanki Şehina‘ya
bağlamaktadır .

Fakat bilgelerimizin bu açıklamaları halen bize biraz anlaşılması güç olarak gelmekte ve
buradan bir soru daha çıkmaktadır ; Kişinin kendisini Tora alimlerine bağlaması ile
Şehinayı tutmak nasıl eşit bir anlayış olabilmektedir ?

Ancak , eğer üst satırlarda yazılanları biraz dikkatle okuduysanız , bu bilgilerin ışığında
sorunun cevabı kolayca anlaşılmaktadır .

‫בתלמידי הדביק ידי על כי קשו האר׳ עמי של ונשמה רוח נפש רות‬
‫עילאה שבחכמה ושרשם הראשון במהותן ומיוחדות‬

Ki al yedey devika be talmidey hahamim , kşurot nefeş ruah ve neşama şel

amey aaretz u meyuhadot be mautan arişon ve şorşam şe be hohma ilaa ,

Çünkü talmid hahamların Şehina‘ya yapışmaları , nefeş , ruah ve neşamaları ile O‘nunla
Ha‘Şem‘le sanki bir bütün olmaları , cahil olanlara nazaran daha özel bir nitelik
taşımaktadır ve Öz‘leri kökleri direk Hohma‘dan ( Bilgelik ) gelmektedir.

Cahiller de Tora Alimlerine ( Talmid Hahamlar ) bağlanmaları sayesinde Nefeş , Ruah ve

Neşamaları orijinal özlerine bağlanarak Tanrısal Bilgelik olan kendi kökleri ile birleşerek
bir bütün haline gelirler ,

‫אחד וחכמתו יתברך שהוא כו׳ המדע והוא‬,

Şe hu Yitbareh ve hohmato ehad , ve hu amada hule‘ ,

40 | .
Ve böylece Ha‘Şem ve O‘nun bilgeliği Tek tir ,

‫חכמים בתלמידי ומורדים והפושעים‬

Ve a poşaim u moredim be talmidey hahamim ,

22 Kasten günah işleyip Tora bilgelerine karşı isyankar olanlar için , bu terbiyeyi ve
manevi yaşam felsefesini almaları mümkün müdür? Ruhsal yaşam ve beslemenin
akışının sadece besleyip büyütmek ve hayat vermek için arzusu vardır .

Buna cevap olarak metin aşağıda şöyle devam etmektedir ;

‫תלמידי ונשמת רוח נפש של אחוריים מבחינת שלהם ונשמה רוח נפש יניקת‬
‫חכמים‬

Yenikat nefeş ruah ve neşama şelaem mibhinat ahorayyim şel nefeş ruah ve
neşamat talmidey hahamim ,

ve bu tip kişiler Talmid Haham‘ların arkasındakilerden sırtından geçinerek , nefeş ,

ruah ve neşamalarını yani hayatlarının besinini onlardan adeta emmektedirler .

Arkasındakilerden beslenmek tabirini açıkçası kişinin düşmanına bir nesne vermesi diye
de anlamak mümkündür . Ama bu esnada kişinin verme arzusu bazı dış etkenler
nedeniyle gerçek bir arzu değildir . Verenin isteksizliği istemeyerek de olsa bir şekilde
onun kendisine yansıyacaktır .

Verdiği kişiye yüzünü çevirerek , omuzunun üzerinden kendi düşmanına verir gibi bu
nesneyi savuracaktır . Aynı olay manevi alanda da geçerlidir . Manevi besleyiş
istemeyerek verildiğinde verilen şeyin vericinin ‖ arka parçasından ‖ geldiği ve
beslemenin dışsal düzeyi ( Klipa – Kabuk ) tanımı yapılmaktadır .

Bununla birlikte bilgelerin aleyhinde olup onlara isyankar davrananlar bile onlardan bir
miktar da olsa ruhsal besin almaktadırlar . Her ruh istisnasız kendi kök ve kaynağı ile
daha önce de açıklandığı gibi bağlantı halinde olması gerekmektedir . Bu asi ruhların
almış oldukları besin ve terbiye düzeni ise yukarıdaki satırlarda izah edildiği gibi ancak
bilgelerin ‖ arka parçasından ‖ gelmektedir .

23 Buradan da anlaşıldığı üzere her Yahudi‘nin Tanrısal Hikmet‘ten ‖ yukarıdan ‖ yayılan

Kutsal birer Ruh oldukları sonucu çıkmaktadır. Buradan çıkarttığımız bu sonuç hakkında

41 | .
Alter Rebbe‘nin yapmış olduğu açıklamaya bakalım şimdi hep beraber . Her bireysel
ruhun ‖ seviyesi ‖ ve hatta kalitesinin faktörleri sadece ve sadece yukarıdaki spritüal
faktörler tarafından ve yukarıda da belirtildiği gibi İştalşelut‘tan inişine göre
belirlenmektedir . İçinde bulunduğumuz fiziksel dünya boyutunda hiç bir şekilde veya hiç
bir işlem sayesinde ruhun kalitesini ve seviyesini belirleyemezsiniz . Fakat Alter Rebbe
dolaylı olarak Zoar‘dan bir alıntıyı yaparak bu fikrin aksine bir açıklama yapılması
gerektiğini belirtmektedir .

‫ חדש זהרוב בזהר שכתוב ומה‬, ‫דבקא תשמיש בשעת עצמו שיקדש תלוי שהעיקר‬

U ma şekatuv ba Zoar u be Zoar hadaş , şe a ikar taluy şe yekadeş atsmo

bişeat taşmiş davka ,

Zoar da 24 ve yeni Zoar‘da yazdığı gibi 25 , cinsel birleşme esnasında Kutsal bir şekilde
hareket etmek önemli bir faktördür ,

‫כו׳ האר׳ עמי בני כן שאין מה‬

Ma şeeyn ken bney amey aaretz hule‘ ,

böylelikle de kendilerine bu türde cahil çocuklar yapmaları söz konusu değildir ,

Zoar‘ın olayın üzerine giderek cahil çocuklar için yapmış olduğu ima galiba daha düşük
bir seviyede ruhun aşağıya çekilmesiyle içinde bulunduğumuz fiziksel dünya boyutunda
ortaya çıkan bir eylem olduğunu bize göstermek için yapılan ima gibi gözükmektedir.
Aslında bu eylem ( Cinsel birleşme ) gerçekten de ruhun seviyesini , müspet yada menfi
olmak üzere etkilemekte midir ?

Hayır , Alter Rebbe şöyle izah etmektedir ; Zoar buradaki ima ile tüm ruha atıfta
bulunmamaktadır . Zoar‘ın ifadesini daha iyi anlayabilmemiz Ruhun manevi giysilerinin
ne olduklarına aşağıda yazılanlar sayesinde daha kolay olacaktır ,

Ruhun manevi giysileri aşağıdaki gibidir :

‫ר נפש לך שאין משום ואמוהיינו אביו דעצמות מנפש לבוש לה שאין ונשמה וח‬

Hayynu mişum şeeyn leha nefeş ruah ve neşama şeeyn la levuş minefeş de
atsmut aviv ve imo

42 | .
çünkü baba ve annenin özü Nefeş‘ten kaynaklanan giysiler olmadan bu henüz Nefeş ,
Ruah ve Neşama konumunda değildir .

‫כו׳ הלבוש אותו ידי על הכל מן לו שנותנים השפע ואפילו‬, ‫שעושה המצות‬, ‫וכל‬
‫השמים זה לבוש ידי על הוא הכל‬,

Ve kol a mitzvot şe ose , a kol al yedey oto a levuş hule‘ , ve afilu aşpaa
şenotnim lo min aşamayim , a kol hu al yedey levuş ze ,

Zoar bu bağlamda kişinin ruhunun bu giysilere çok güçlü bir şekilde bağlı olduğunu ve
hatta fiziksel konulardaki bütün emirleri gerçekleştirebilmesi adına gökten akan
yardımseverlik üzerinden verildiğini , ruhun da bu elbiseler ile emirleri
gerçekleştirebilmesi için vücudun kabiliyetini direk etkilediğini ifade etmektedir .
Dolayısıyla kişinin tüm emirleri yerine getirebilmesinin elbiselerin kendisini ne kadar
etkilediği ile de bağlantısı olmaktadır .

Çünkü neşama yukarıdan aşağıya inip vücuda giysi olduğunda , mitzvalar

gerçekleştirilmekte ve fiziksel işler yapabilmektedir .

‫ ימשיך לבוש קדוש לנשמת בנו‬,‫ואם יקדש את עצמו‬

Ve im yekadeş et atsmo , yamşih levuş kadoş lenişmat beno

İlişki esnasında kişi kendisini kutsadığında aynı şekilde yukarıdan da kutsal elbise
neşama olarak çocuğuna inmektedir . Böylelikle de bu çocuğun Ha‘Şem‘e yapacağı
çalışmalar daha kolay bir hal alacaktır .

,‫צריכה לקידוש אביו כו׳ ואפילו היא נשמה גדולה‬

Ve afilu hi neşama gedola , tseriha lekiduş aviv hule‘ ,

Bu neşama henüz çocuğa inmeden önce hatta yukarıda iken zaten çok yüksek bir
seviyede olsa bile babasının ilişki esnasında kendisini kutsaması gerekmektedir .

‫עצמה הנשמה אבל אדם של בנו להיות בא ק׳ לאין גבוה אדם נשמת לפעמים הנה‬,
‫כו׳ ושפל נבזה‬

Aval a neşama atsma , ine lifamim nişmat adam gavoa leeyn kets ba lihyot
beno şel adam nivze ve şafal hule‘ ,

43 | .
Fakat bazen Adam‘ın neşaması sonsuzluğun en üst seviyelerinden gelebilir ve oğlunun ki
ise çok düşük bir seviyeden gelerek kendisinde giysi olarak konuşlanabilir .

‫וירא פרשת תורה בליקוטי זה כל ז״ל האר״י שכתב כמו פרשת מצות ובטעמי‬,
‫בראשית‬

Kmo şe katuv Aarizal kol ze be Likutey Tora paraşat vayera , u be taamey

mitzvot paraşat bereşit ,

Ari A Kadoş‘un yazdığı gibi ; Likutey Tora Peraşat Vayera ve Taamey Mitzvot peraşat
bereşit,

Böylece fiziksel dünyada ebeveynlerin bir parçası , hiç bir şekilde ruhun seviyesini
etkileyemez , Zoar‘ın bir açıklamasında da cinsel birleşme esnasındaki Kutsal
davranışların ruhun durumu ile ilgili sadece ‖ giysisi‖ ile ilgili önemli bir faktör olduğu
yazmaktadır . Ruhun kendisi kendisinin çeşitli seviyeleri ile birlikte ‖ yukarıdan ‖
doğmaktadır .

1 . Tamid 29 a ya bakınız ,
2 . Devarim 1:28 ,
3 . Bereşit 2:7 ,
4 . Siddur , Şahrit Duası – Birkat Aşahar ; Beraha 60 b ,
5 . Bizim elimizdeki Zoar sürümlerinde bulamadık ,
6 . Bereşit Rabba’ya bakınız 1:4 ,
7 . Şemot 4:22 ,
8 . Devarim 14:1 ,
9 . Tikuney Zoar Giriş ,
10 . Tora’nın temel kanunları 2:10 ,
11 . İyov 11:7 ,
12 . Yeşayau 55:8 ,
13 . Prag lı Rabbi Yehudah Loewe (Maharal) kitabı Gevurot HaShem ,
14 . Şaar Mahut ve Hannaga 13. Bölüm ,
15 . Tanya – Şaar A Yehud ve Emuna ( Tanya’nın ikinci bölümü ) 9uncu bölüm ,
16 . Teilim 104:24 ,

44 | .
17 . Zoar I , 206a ; ve aynı zamanda Rabbi Yeşayau Hurwitz , Şney Luhot A Berit I
, 9:b ,
18 . 31a ,
19 . Bamidbar 11:17 ,
20 . Ketubot 111b ,
21 . Devarim 30:20 ,
22 . Parantez içindeki orijinal tekste bakınız ,
23 . Bu paragrafın çoğunlukla çevirileri Rabbi Menachem Schneerson yani Lubavitche
r Rebbe tarafından yapılmıştır,
24 . Zoar II , 204b ; III , 80-82 bakınız ,
25 . Bereşit 11 .

LİKUTEİ AMARİM – BÖLÜM 3

Rabenu Ha Zaken ikinci bölümde , her bir Yisrael oğlunun Nefeş Elokit‘i olduğunu bu
nefeş‘in tamamen Ha‘Şem‘in bir parçası olduğunu ve üç görüntüyü içerdiğini , bunlarında
, Nefeş , Ruah ve Neşama olduğunu bizlere anlatmaktaydı .

Üçüncü bölümde de bizler aynı konuyu öğreneceğiz . Fakat bu bölümde Nefeş Elokit‘in
güçlerini daha içsel ve derinlemesine olarak göreceğiz .

‫ונשמה כלולה מעשר בחינות‬, ‫אלו נפש רוח‬, ‫והנה כל בחינה ומדריגה משלש‬

Ve ine kol behinat u madrega mi şaloş elu , nefeş – ruah – ve neşama , klula
me eser behinot,

Ve işte bu üçlünün tüm görüntüleri ve seviyeleri ; Nefeş , Ruah ve Neşamanın her biri
onar görüntü içermektedirler . 1

‫מהן שנשתלשלו עליונות ספירות עשר כנגד‬

Keneged eser sefirot elyonot şe niştalşelu meen ,

Tanrısal Sefirota tekabül eden ilahi belirtiler , 2 kökenleri ile nereye inmektedirler ?

‫הנחלקות לשתים‬

45 | .
A nehlakot li ştayim ,

Bu on sefira iki genel kategoriye ayrılmıştır .

‫שהן שלש אמות ושבע כפולות‬

Şe en şaloş imot ve şeva kfulot ,

Bu üçlü , Üç sefira‘nın seviyesi diğerlerine göre çok daha yüksekte bulunmakta ve ―

İmot ‖ ima Anne olarak anılmaktadır . Çünkü bu üçlü diğer yedi sefira‘nın kaynağı ve
kökleri olarak onlara hayat vermektedir . Annenin doğumda çocuğuna kaynak ve kök
olduğu örneğindeki gibi . Diğer yedi Sefirot ise yedi Kutsal karakteristik özelliği ( Şeva
Midot ) temsil etmekteler ve ― Kfulot ‖ çift olarak anılmaktadır .

Çünkü iki anlamda ifade edilmektedirler. ‖ Çift ‖ olarak adlandırılan duygusal niteliklerinin
her biri iki yönlü şekilde kendilerini göstermektedir .

‫הבנין חסד גבורה תפארת כו׳‬: ‫ודעת ושבעת ימי‬, ‫פירוש חכמה בינה‬:

Piruş : Hohma – Bina – ve Daat , ve şivat yemey binyan : Hesed – Gvura –

Tiferet Hule‘ ,

Hohma ( Bilgelik ) , Bina ( Anlayış – Kavrama ) ve Daat ( Bilgi – İrfan ) ve

dünyanın altı günde yaratılmasını temsilen her güne ait olmak üzere , Hesed ( Nezaket
– İyilik ) , Gvura ( Güç – Disiplin ) , Tiferet ( Zerafet – Güzellik ) v.s . – Yedi
Kutsal karakteristik özellik ( Şeva Midot ) ; Hesed , Gvura , Tiferet , Netsah ( Sabır
– Tahammül ) , Hod ( Görkem – İhtişam ) , Yesod ( Temel ) , Malhut ( Krallık
) . ― Kfulot ‖ olarak anılan bu yediliye aynı zamanda ― Şeva Yemey Habinyan
‖ denmektedir . Bu yedi özellik , ‖ Yaradılışın yedi günü ‖ olarak bilinmektedir ve bu yedi
özellik ( karakteristik nitelik ) ile Ha‘Şem dünyayı yaratmıştır . Yaratılışın her bir günü bu
yedi niteliklerden biri aracılığı ile meydana gelmiştir . İlk gün Hesed ile ve ikinci gün de
Gvura ile vb . yaratıldığı gibi .

‫ומדות שכל — לשתים שנחלקת האדם בנפש וכך‬

Ve kah be nefeş Aadam şenehleket liştayim – şekol ımidot

46 | .
Yukarıda anlattığımız daha yüksek seviyede bulunan üçlü sefira genel olarak iki bölüme
ayrılmaktadır . ( Adam‘ın Nefeş‘inde olduğu gibi ) Aynı zamanda on nefeş‘teki güçte bu
ikili bölümde var olmakta ve bütün Midot‘lar da ikiye bölünmektedir .

‫ודעת והמדות הן אהבת ה׳ ופחדו ויראתו ולפארו כו׳‬, ‫השכל כולל חכמה בינה‬

A sehel kolel Hohma – Bina ve Daat . ve a midot hen aavat Ha‘Şem u pahado
ve yirato u lefaaro hule‘ ,

Akıl , genel anlamda entelektüel güçler olan Hohma , Bina ve Daat‘ı kapsamaktadır .

Midotlar ise sırasıyla Hesed mida‘sı ( Aavat Ha‘Şem ) Ha‘Şem Sevgisi‘ni

, Gvura midası Ha‘Şem korkusu‘nu ( Yirat Ha‘Şem ) , Tiferet mida‘sı ise Ha‘Şem‘i
övme (Lefaaer Ha‘Şem)duyularını temsil etmektedirler .

Sevgi Hesed‘e ( şefkat ) karşılık gelmektedir , bunlar sırasıyla içsel ve dışsal aynı özellik
yönleriyle ; Gvura korku ve dehşeti temsil ederken , içsel yönü Ha‘Şem‘i yüceltmekte ve
bu da Tiferet olmaktadır .

‫חב״ד תולדות הן המדות כי למדות ומקור אמות נקראו וחב״ד‬

Ve HaBa‖D nikreu imot umakor lamidot hen toldot HaBa‖D ,

Ve Habad (‫ ( )ד‖בח‬Hohma – Bina – Daat ) ― İmot ‖ Anneler , midot‘ların kaynağı

olarak anılmaktadırlar . Çünkü Midotların tarihçesi Habad (‫ )ד‖בח‬dan gelmektedir . Yani
midotlar HaBaD‘dan türetilmişlerdir .

Bu noktada , önümüzdeki bölümlerde de sıklıkla bahsedilecek olan Hohma , Bina ve Daat

‗ın ( HaBaD olarak kısaltılmıştır ) işlevini kısaca açıklamak faydalı olacaktır.

Hohma aklın ilk flaşıdır . Bu fikrin yeni ufuklar açan ( seminal ) ve içsel ilk noktasıdır .
Aklın bu seminal noktası tüm detayları ve fikrin sonuçlarını zaten kendi içinde
içermektedir . Ama bu ilk flaştan yukarıdan aşağıya inerek ortaya çıkan fikir henüz
konsantre ve belirgin değildir . Bu bir nokta ile uzunluk ve genişlik ölçülerinin belirgin
olmaması ile benzerlik sağlamaktadır. Bununla birlikte görüldüğü gibi bu noktada nokta
var olmasına rağmen kesinlikle uzunluk ve genişlik içermesi gerekmektedir .

Hohma aynı zamanda ‖ Barak Ha Mavrik ‖ ‫ המבריק ברק‬Parlak yıldırım olarak da

adlandırılmaktadır . Bu sezgisel flaşın aydınlatması fikrin vahiy ( Ortaya çıkışının )

47 | .
başlangıcıdır. Örneğin , birden bire entellektüel bir soruyu cevaplamaya çabalayan kişinin
bu soruya nasıl cevap verdiğini gözlemleyebiliriz . Kişide bu aniden bir flaş sezgi olarak
gerçekleşmektedir . Adam akıl yürütme ve belirli bir çizgi boyunca soruya cevap verebilir
. İlk andaki aydınlatma ile henüz soruyu tam olarak nasıl yanıtladığının farkında değildir .
Kişi bu anda sadece sorun hakkında kendince yeterli bulduğu çözümün bilgisine sahip
olmaktadır .

İşte bu esnada Bina sefirası ‖ Anlayış ‖ devreye girerek düşünme yoluyla fikri yakalayıp
kristalleştirerek açıklık getirmektedir . Fikir bütün yapısı ile enine ve boyuna apaçık
hale gelene kadar tüm ayrıntıları ile Hohma‘nın içinde örtülü olarak durmaktadır . Bu
nedenle Binanın işlevi ‖ meviin davar nitoh davar ‖ yani fikrin içinden fikir getirmek
olarak ifade edilir . Bir meseleden başka bir meseleyi anlayabilmemiz yani açıklıkla
ortaya çıkan fikrin sezgisel flaş öncesi karanlığı olan Hohma‘nın içinde konsantre
edilmesiyle sağlanmaktadır .

Kişi tüm detayları ile fikri ve sonuçlarını anladıktan sonra kendisini bu fikrin içine daha
da derinlemesine daldırması gerekmektedir . Kendisini fikirle bağlayıcı ve birleştirici
duruma getirdiğinde kişi yalnızca meseleyi anlamakla kalmayıp aynı zamanda meseleyi
hissetmektedir . Ancak bu şekilde bu fikirden etkilenmiş olacaktır ; Belirli bir şeyin istenip
istenmemesi onun anlayışına işaret etmekteyse , örneğin bu bir aşkı doğurmaktaysa,
duyguları beslediği şeye veya kişiye kendisini daha çok yaklaştırmak isteyecek , yada
eğer onun anlayışı kendisine bir şeyin zarar vereceğini göstermekteyse , korku duygusu
ve tepki ile kendisine zarar vereceğini anladığı şeyden veya kişiden kaçarak uzaklaşmak
isteyecek ,

ve bunun gibi bir çok duygu ile karşı tepki verecektir . Böylece biri kendisini fikrin yada
öğretimin içine daha da derinlemesine içsel olarak daldırdığında ise bu fikir Daat ‖ Bilgi ‖
olarak adlandırılmaktadır , etimolojik ifade ile 3 , ‖ Ve Adam , Havva‘yı (‫ )עדי‬biliyordu .
Bu cümle bir birliği göstermektedir . Şimdi biz metne tekrar geri dönelim ;

‫ וביאור‬:‫ שבנפש השכל הנה כי הענין‬,‫דבר כל המשכיל שהוא המשכלת‬

U beur a inyan , ki ine a sehel şe banefeş amaskelet , şe hu amaskil kol davar ,

Meselenin açıklaması ( yani yukarıda tarif edilen düşünsel üç süreç — ilham düşünce ve
tefekkür yani derinlemesine düşünce ) aşağıdaki gibidir ; rasyonel ruhun akıl melekeleri
önce herhangi bir maddeyi kavrar ( yani , seminal ‖ yeni ufuklar açan ‖ noktada
fikir üreten melekenin ilk flaşıyla aydınlatması ) , yukarıda da açıklandığı gibi .

48 | .
 ‫נקרא בשם חכמה — כ״ח מ״ה‬

Nikra beşem Hohma – Koah , Ma ,

Hohma‘ya ( iki kelimeden oluşan ) ‫ ‖ המ חכ‬Koah Ma ‖ Neyin Gücü ünvanı verilmektedir 4

Fikir veya öğretim ile ilgili sadece bir soru , ‖ Ma ‖ yani Ne sorusu mu oluşturulabilir ? (
Bu ‖ Ma ‖ yada Türkçesi ile Ne hangi anlama gelmektedir ? ) Bu aşamada söz konusu
fikir mantıken henüz net veya anlaşılır değildirler detaylar hala gizli ve saklı olduğundan
dolayı , daha sonraki bir aşamada ortaya çıkmaktadırlar .

‫ הפועל אל כחו וכשמוציא‬, ‫לאשורו דבר להבין בשכלו שמתבונן‬

U kşemotsi koho el a poal , şemitbonen besihlo leavin davar laaşuro ,

Fikrin içindeki gizli ve yoğunlaştırılmış mesele ileri sürüldüğünde , yani tam bu seminal
noktada konuyu daha iyi anlamak için kişinin aklı ile düşünüp taşındığı esnada ,

şöyle ki ; fikrin bütünlüğünü oluşturan tüm detayları özellikle enine ve

boyuna düşündüğü anda ,‖ boyuna ‖ ifadesi fikir yelpazesi içermektedir ; kişi meselenin
daha kolay anlaşılmasını sağlayabilmek için ( örneğin ahlaksal yada dinsel ders veren bir
öykü yoluyla ) yüce bir seviyeden daha düşük bir seviyeye bir kavramı aşağı doğru
çektiğinde , kişi bu fikri ‖ uzatarak ‖ , meselenin anlamına erişilebilirlik için konuya daha
fazla kapsama alanı sağlamaktadır ,

böylece kişi konuyu daha kolaylıkla anlayabileceği bir öğrenci olacaktır . Kapasitesi daha
sınırlı olan bir öğrenci için , bir parable ( ahlaksal ya da dinsel ders veren kısa öykü )
yeterli olmayabilir ; İkinci bir parable , birinciyi açıklamak için gerekli olabilir , böylece
kavram daha da aşağı ‖ uzatılacaktır ‖ .

Aynı bir Rabbi‘nin öğrencisine bir şey öğretirken öğrencisinin kendisini anlaması adına
onun seviyesine inmesi ile benzeştirilebilir . Yani aynı öğrenci ile Rabisi arasında olduğu
gibi bilgi de yukarıdan daha düşük bir seviyeye inmektedir . Kral Şlomo A Meleh bu
konu ile ilgili şöyle söylemektedir ; 5

‖ O üç bin benzetme ile konuştu ‖ Yani Kral Şlomo devrinin en büyük bilgesi olduğu için ,
sadece düşüncelerinden birini açıklamak için üç bin benzetme vermek zorunda kalmıştı .
Birinci benzetmeyi düşüncenin temel kavramını açıklamak ikinci vermiş olduğu benzetme

49 | .
ile de birinci vermiş olduğu benzetmeyi açıklamaktaydı. Ve benzer şekilde, sonuçta üç bin
benzetmenin verilmesine , fikrin ‖ uzunluğu ‖ olan en uç benzetmeye kadar .

Bir fikrin ‖ genişliği ‖ ise kavramını içermesi ve detaylarının çokluğu yanı sıra tüm
yansımaları anlamına gelmektedir . Örneğin kaşerut yasalarının arkasındaki bir alahaik
iktidar mantık , aynı zamanda mali anlaşmazlıkları düzenleyen bir kanun için de geçerli
olabilir .

Bu kelime ‫ לאשורו‬/ Laaşuro ( doğru – uygun şekilde ) , meselenin tamamen

entellektüel enine ve boyuna kavramını anlamak anlamına gelmektedir .

‫ולעמקו‬

Uleamko ,

Böylece kişi kavram üzerinde enine ve boyuna düşündüğünde konunun daha da

derinliklerine dalıp , konuyu daha da alt üst ederek araştıracaktır .

‫בשכלו המושכל חכמה דבר איזה מתוך‬

Mitoh eyze davar hohma amuskal be sihlo ,

Kavram geliştikçe mesele kişinin aklının içinde kavranmaktadır , yani kişi detaylı bir
şekilde meseleyi aklın seminal noktasında yakaladığı zaman ancak tasavvur
edebilmektedir . Buradan da anladığımız üzere ve yukarıda da açıklandığı gibi kişinin
düşüncesi daha öncesinde Hohma‘nın bulanık bulutsu noktasının içinde bulunmaktadır.

‫נקרא בינה‬

Nikra Bina ,

Bunu , Hohma‘nın altındaki Sefira ‖ Bina ‖ olarak adlandırmaktayız Bina herhangi bir
kavramın detaylarını derinlemesine ‖ doğru ve uygun şekilde ‖ ortaya çıkaran
melekemizdir .

‫ופחדו ויראתו ה‗ אהבת ולידותהמ ואם אב הם והן‬

Ve hen Av ve İma , a molidot aavat Ha‘Şem ve yirato u pahado ,

50 | .
Onlar Hohma ve Bina ‖ baba ‖ ve ‖ anne ‖ olarak anılmaktadırlar ve iki ayrılmaz
arkadaştırlar. Onlar sayesinde kişide Ha‘Şem sevgisi ve Ha‘Şem huşusu ( yira ) ve
korkusu ( pahad ) 6 doğmaktadır .

‫ נןובתמשכ קומעמי דמא תלודגב ה‬, ‫ כלשה שפנבש תכלשהמ‬, ‫‗כי‬

Ki , a sehel şe banefeş amaskelet , keşemitbonen umaamik meod bigdulat

Ha‘Şem ,

Çünkü rasyonel ruhun içindeki akıl , derinlemesine düşündüğünde kendisini tüm

dünyaları dolduran Ha‘Şem‘in akıl üstü büyüklüğüne terk etmektedir .

‫איך הוא ממלא כל עלמין‬

Eyh hu mimale kol almin ,

Ha‘Şem tüm dünyaları nasıl doldurmaktadır ? Diğer bir deyişle , Ha‘Şem tüm yaratılışın
her yerinde bulunan İlahi ışık ve hayat gücü ile nasıl ruhu doldurmakta ve vücudun her
yerine hayat vermektedir , kendisinin yaşam gücü kıyafetiyle her bir canlı ile kendisini
birleştirmekte ve her canlının bireysel ihtiyaçlarına mükemmel bir şekilde adapte
olmaktadır .

‫וסובב כל עלמין‬

Ve sovev kol almin ,

Ve Ha‘Şem‘in tüm dünyaları kapsadığını bir daha düşündüğümüz zaman , 7 Ha‘Şem kendi
ışığı ile tüm dünyaları aydınlatmakla birlikte O‘nun içsel hayat gücü tüm dünyaların alma
kapasitesinin çok ama çok üzerindedir . Bu nedenle , Ha‘Şem dünyaları daha geniş
kapsamlı bir şekilde etkilemektedir .

‫וכולא קמיה כלא חשיב‬

Ve kula kamey kela haşiv ,

Ya da Ha‘Şem‘in büyüklüğüne daha iyi ve derinlemesine baktığımızda , O‘nun huzurunda

bütün yaratılışın8 boş ve bir hiç olduğunu görmekteyiz .

‫נולדה ונתעוררה מדת יראת הרוממות במוחו חשבתוומ‬

51 | .
Nolda ve nitorera midat yirat a romemut be moho umahşavto ,

Kişi kendisini bu düşünce üzerine odakladığında yukarıda sözü edilen Ha‘Şem‘in

büyüklüğünün bilincine varış sayesinde , Kutsal Kral‘a olan huşu midası ( duyusu )
kendisinde ifşa olacak ve kişinin bulanık zihni ile düşüncelerini açarak onu uyandıracaktır
.

‫ מגדולתו ולהתבושש לירא‬,‫ותכלית סוף לה שאין יתברך‬

Liyra uleitboşeş migdulato yitbareh , şeeyn la sof ve tahlit ,

Kişi böylelikle herhangi bir başlangıcı , sonu veya sınırı olmayan O‘nun mübarek
büyüklüğü önünde huşu içinde mütevazi olmaktadır ,

diğer bir deyişle , birçok akıllı ve dürüst insanın varlıklarında hissettikleri korku ile tevazu
birleştiklerinde , bu kişiler Ha‘Şem‘in önünde utangaçlık ve tevazu sergileyecekler ,

‫ופחד ה׳ בלבו‬

U pahad Ha‘Şem be libo,

ve aynı zamanda kişinin yüreğinde de Ha‘Şem‘e karşı korku doğmuş olacaktır .

Burada anlatılan Ha‘Şem‘in büyüklüğünün düşünülmesi (tefekkürü) ve kişinin kalbinde

O‘na karşı uyanan korku , Gevura özniteliğinin ifadesidir .

‫ בחשיקה וחפיצה ותשוקה ונפש שוקקה‬, ‫ושוב יתלהב לבו הבהבא עזה כרשפי אש‬

Ve şuv , yitalev libo be ahava aza kerişpey eş , bahaşika va hafitsa utşuka ve

nefeş şokeka ,

Bu tefekkürün bir sonraki aşaması ise kişide Hesed özniteliğini , başka bir ifade ile
Ha‘Şem aşkı ve sevgisini doğuracaktır , böylece kişinin kalbi yoğun Ha‘Şem sevgisinin
alevleri içinde yanacak , büyük birtutku , arzu ve özlem ile ruhu O‘na hasret duyacaktır
,

‫לגדולת און סוף ברוך הוא‬

Ligdulat eyn sof baruh hu ,

52 | .
Bu ifadelerin her biri ‖ alevler ‖ , ‖ tutku ‖ , ‖ arzu ‖ ve ‖ özlem ‖ ile aşk derecesinin farklı
notları , ‖ Eyn Sof ‖ Kutsal Sonsuz Işığın büyüklüğünün kanıtıdır .

‫וכתיב צמאה נפשי לאלק‬: ‫וגו׳‬, ‫כדכתיב נכספה וגם כלתה נפשי‬: ‫הנפש‬, ‫והיא כלות‬
‫וגו׳ וכתיבצמאה לך נפשי וגו׳‬, ‫ים‬

Ve hi kelot a nefeş , ke dihtiv : ―Nihsefa ve gam kaleta nafşi ve gomer‖ , u ktiv

: ―tsamea nafşi lelokim ve gomer‖ u ktiv : ―Tsamea leha nafşi ve gomer‖ .

Burada yazılan ‖ Kelot A Nefeş ‖ terimi ( Ruhun Tutkusu ) ile kastedilen , Teilim kitabında
da yazdığı gibi ; 9 ‖ Ruhum güçsüzlükle Seni özler ‖ ve 10 ‖ Ruhum Ha‘Şem‘e susamakta
‖ ve tekrar 11 ‖ Ruhum Sana susamakta ‖ anlamına gelmektedir .

Yani Ha‘Şem‘e olan bu yoğun aşk , kişinin ruhunun ateşler içinde tüketilmesiyle tamamen
vücudu bırakıp terk etmesi riski taşımaktadır . Aslında bu büyük aşk içeren tehlikenin
önüne geçilmeseydi , kişiler gerçekten ölürlerdi. Çünkü Ha‘Şem‘in bu dünyada
gerçekleştirmesi için Yahudi‘ye vermiş olduğu görevleri yerine getirebilmesi için mümkün
olan yegane durumun , kişinin ruhunun kendisini kısıtlayarak bedene bürünmüş bir
şekilde kalmasıdır .

‫האלקית שבנפש האש מיסוד הוא והצמאון‬

Ve a tsimaon hu miysod a eş şe banefeş aelokit ,

Bu sevgi susuzluğu , İlahi Ruhun ( Nefeş Elokit ) ateş elementinden türetilmiştir ,

‫ חיים בעץ הוא וכן הטבעיים שכתבו וכמו‬, ‫בלב הוא האש דשיסו‬

U kemo şe katvu a tiviiyim vehen hu beetz hayyim , şeyesod aeş hu ba lev ,

Doğa bilimi öğrencilerinin beyan ettiği ve Etz Hayyim kitabında da yazdığı gibi ateş
elementi kalbin içerisinde bulunurken ,

‫ומקור המים והליחות מהמוח‬

U mekor a mayim ve aleyhot me a moah ,

Su ve nem ise ( su elementi ) kaynağı olan beynin içinde bulunmaktadır .

53 | .
 ‫ ראקנש מים שפנבש יוקלהא‬, ‫נ יאהש תניחב מהכח‬,‗ ‫ומכו בותכש ץבע יםיח שער‬
‫ת‬

U kemo şe katuv ba etz hayyim şaar nun , şe hi behinat hohma , şe nikra

mayim şe ba nefeş a Elokit,

Su elementinin kaynağı ile ilgili olarak , Etz Hayyim kitabının ellinci kapısında açıklandığı
üzere, Hohma seviyesine ―Kutsal Ruhun suyu‖ denmektedir .

Kalp madem ki sıcak duyguların merkezidir biz aynı zamanda kalbin ateş elementinin
yurdu olduğunu da söyleyebiliriz . Bunun aksi olarak da beyin sakin ölçülü ‖ soğuk ‖
aklın istihbarat merkezi olmakla , su elementinin kaynağıdır . Bunu entelektüel ve bir o
kadar da duygusal bir kişinin tavırlarını karşılaştırarak çok kolay bir şekilde
gözlemleyebilirsiniz .

Bu yüzden de Kutsal Ruhun akıl ve duyguları ile ; Kişinin Ha‘Şem‘e olan sevgisinin
harareti ve tutkusu , kişinin sonuna sebebiyet veren ‖ Kalot A Nefeş ‖ kalbi ile ifade
edilmektedir . Ancak zihin serin kalmaktadır . Aklın bu kapasitesi ile bir durumun sakin bir
şekilde değerlendirilmesi gerçekleştirilmektedir . Böylelikle Ha‘Şem‘in niyeti ve arzusu
olan Tora ve O‘nun emirleri olan mitzvalarının yerine getirilmesi, ruhun beden ile
giydirilmiş olarak kalması sayesinde gerçekleştirilecektir . Mitzvaların gerçekleştirilmesi ile
kalbin heyecan dolu ateşi soğutulur ve böylece aslında ‖ Kalot A Nefeş ‖ ruhun beden ile
olan birlikteliğinin sona erişi de engellenmiş olur .

Alte Rebbe , bu midotların ortaya çıkışı ile ilgili olarak yapmış olduğu tartışmalarda , şu
ana kadar , akıldan gelen iki duygu üzerine yoğunlaşmıştır;( Ha‘Şem Sevgisi ve Ha‘Şem
Korkusu ) Diğerleri nelerdir ?

‫ הן ענפי היראה והאהבה ותולדותיהן כמו שכתוב במקום אחר‬, ‫ואשר המדות כולן‬

Ve aşer a midot kulan , hen anfey ayira ve ahaava ve toldoteyhen kemo şe

katuv be makom aher

Geri kalan beş midot ise sevgi ile korku duyularının tüm dalları ve türevleridir . Ve
anlaşıldığı üzere onlarda başka bir yerde de açıklandığı gibi Hohma ve Bina‘dan
doğmaktadır .

Yukarıda yapılmış olan tüm açıklamalar , Hohma ile Bina için midotların neden ‖ anne ‖
ve ‖ baba ‖ olarak adlandırıldıklarını vurgularken , burada bizlere ne öğretilmek

54 | .
istenmektedir . Hohma ve Bina sefiralarının icraatları tefekkür ( düşünce ) yolu ile olduğu
ve midot doğumlu oldukları için , Hohma ‖ baba ‖ olarak adlandırılmaktadır . Tıpkı
çocuğun babasının beyninden oluşarak türeyen bir damla semen ( meni ) , konsantre
edilmiş ve gizli formda çocuğun vücudunun tüm organlarını oluşturmaktadır . Benzer
şekilde bir damla menide olduğu gibi, gizli bir şekilde fikrin tüm ayrıntılarının yukarıda da
açıklandığı gibi Hohma da bu noktayı içermektedir . Ve tıpkı çocuğun tüm organlarının ve
vücudunun gizli bir şekilde annenin bedeninde dokuz ay bekledikten ve oluşumunu
tamamlamasındaki durum ile benzer şekilde, Bina sefirası da enine boyuna fikrin tüm
kavramlarını ortaya çıkartmaktadır .

Öyle ise aklın melekelerinin üçüncüsü olan Daat‘ın buradaki fonksiyonu nedir ? Daat da
daha önce de açıklandığı gibi , ‖ anne ‖ olarak adlandırılmakta ve kaynağı midotlardan
gelmektedir. İşte bu bölümden itibaren Daat sefirasını işleyecek ve öğreneceğiz .

‫ הוא מלשון והאדם ידע את ‖חוה והוא לשון התקשרות והתחברות‬, ‫והדעת‬

Ve a Daat , hu mileşon ―ve Aadam yada et hava‖ ve hu leşon itkaşrut ve

ithabrut ,

Daat‘ı belki de bu etimolojik pasukta da bulabiliriz , 12 ‖ Ve Adam (‫ )עדי‬Havva‘yı

biliyordu ‖ , bu pasukta da bağlantıyı ve birliği ifade etmektedir.

‫בחוזק בגדולת אין סוף ברו‬, ‫מאד ויתקע מחשבתו‬, ‫שמקשר דעתו בקשר אמי׳ וחזק‬
‫הוא ואינומסיח דעתו‬, ‫ך‬

Şe mekaşer dato be keşer amitzve hazak meod , veyitka mahaşavto behozek

bigdulat eyn sof baruh hu , ve eyno mesiyah dato ,

Daat‘ın Kutsal Ruhta ki uygulaması şu anlama gelmektedir ; kişinin aklını pekiştirerek

bağlayıcı bir şekilde , sıkıca tespit ederek ve kişinin fikrini O‘ndan hiç bir yere
saptırmadan , Eyn Sof Baruh‘unun üzerine yoğunlaştırmaktadır. Yani Hohma‘nın içindeki
henüz anlaşılamayan ve Bina içinde geliştirilen konu Daat‘ın konsantrasyonu sayesinde
akılda emilmektedir.

‫הוא ברוך סוף אין בגדולת ונבון חכם שהוא מי אף כי דעתו קשר‬, ‫י לא אם הנה‬
‫ובהתמדה בחוזק מחשבתו ויתקע‬

Ki af mi şe hu haham ve navon bigdulat eyn sof baruh hu , İne im lo yekaşer

dato veyitka mahaşavato behozek ubeatmada ,

55 | .
Bir bilge için bile kendi Hohma melekelerini kullanarak ve Bina melekelerinin içinde Kutsal
Eyn Sof büyüklüğünün kavramı üzerine egzersiz yaptığında , henüz onun Daat
uygulaması ve düşüncesi olmadıkça Ha‘Şem‘in büyüklüğünün kavramı üzerine özenle
odaklanamaz .

‫ אמיתית ואהבה יראה בנפשו יוליד לא‬, ‫שוא דמיונות אם כי‬

Lo yolid benafşo yira ve ahava amitit , ki im dimyonot şave ,

Bu kişi ruhu için gerçek korku ve sevgiyi üretmemekte ve boş fanteziler ile kendisini
oyalamaktadır .

Bu kişi maalesef sadece Ha‘Şem‘den korktuğunu ve O‘nu sevdiğini hayal etmekten öteye
geçememekte ve bu hayal ile yaşamaktadır . Gerçek korku ve aşk ancak Daat yolu ile
elde edilebilir .

Eğer aklında ve düşüncesinde A Kadoş Baruh‘u ile ilgili olarak sürekli bir bağlantı ve ilişki
yok ise maalesef kişinin ruhunda da gerçek sevgi ve huşudan dolayı kaynaklanan saygı
ve korku oluşamaz . Kişi sadece kendisinde bu iki duygunun sevgi ile korkunun mevcut
olduğunu düşünür , hatta kendisini buna inandırır . Ama dediğimiz gibi bunun zerresi
kendisinde maalesef bulunmamaktadır . Aslında , olayın gerçeğine bakacak olursak
bilginin gücünün hareketi olmadan , kişinin bu midotları zaten mevcut olamaz .

‫וחיותן המדות קיום הוא דעת ה כן ועל‬

Ve al ken a daat hu kiyum a midot ve hayutan ,

Böylece Daat Midotlara canlılık ve maddesellik sağlamaktadır . Bu yüzden de

birbirlerinden hiç bir zaman ayrılmayan ikili ‖ anne ‖ ve ‖ baba ‖ Hohma ve Bina ile
birlikte midotların ‖ annesi ‖ olarak anılmaktadır .

Bu nedenle Daat‘ın kendisi midotlara hayat vererek var olmalarını sağlamaktadır . Ve

Daat kendi içerisinde aynı zamanda Hesed ve Gvura midotlarını da barındırmakta , yira (
Korku ) ve aava ( sevgi ) nın ikisi de adeta ağacın diğer dalları olmaktadırlar . Bundan
dolayı hem Daat‘ın ve hem de midotların kaynakları olmaktadır . Çünkü bilginin gücü
sayesinde midotların gerçekliği ve hayata geçişi gerçekleşmektedir . Rebbe Raşab‘ın yaşlı
Hasidlerinden biri olan Rabi Şmuel Betsalel Bilginin gücü‘nü (Koah A Daat) bir defasında
şöyle açıklamaktaydı ;

56 | .
Öğretmen Çiftçi‘nin konuklarının çocuklarına eğitim vermekteydi ,

Neredeyse her zaman olduğu gibi orada basit bir Yahudi köylü mektup okuma
yeteneğine sahip değildi ve dolayısıyla öğretmenin çiftçinin yanına gelmesinin bir başka
nedeni de çiftçiye gelen mektupları kendisine okumaktı . Bir keresinde çiftçiye gelen
mektupların birinde çiftçinin babasının vefat ettiği haberi yazmaktaydı .

Çiftçi mektubu okuyamadığından dolayı öğretmene kendisine okusun diye uzattığında ve

ardından mektubun içeriğini duyduğunda yere düşerek bayılır .

Şöyle bir soru çıkmaktadır buradan ; Çiftçi öğretmenin ağzından , yalnızca mektubun
içeriğini duymuştur . Oysa öğretmen mektuba baktığında ne yazdığını görmüş ve
anlamış sonrasında da çiftçiye mektubu okumuştur . Aslında bayılan ve düşen
çiftçidir neden öğretmen değildir ? Çünkü bu çiftçiyi ilgilendiren bir konuydu , çiftçinin
babası ile ilgili olarak söz edildiğinde , çiftçi bu yüzden öğretmenden farklı olarak
duyduklarından daha fazla ve direk olarak etkilenmiş ve bayılarak düşmüştür . Burada
gelişen olaydan dolayı bunun çok mümkün olduğunu iyice anlayabilmekteyiz . Yani
onlar birbirinden tamamen iki ayrı olay olmaktaydılar . Mektupta söz edilen ve ölen şahıs
eğer çiftçinin babası olmasaydı çiftçinin zihni kendisini bu derece
etkilememiş öğretmenin ölen kişi ile herhangi bir ilişkisi olmadığından dolayı kendisi
haberi ilk gören kişi olsa dahi bu olaydan hiç etkilenmemiş olacaktı . Halbuki ―Daat‖ ın
gücünü kullandığında bununla birlikte ―Daat‖ zihin ile iletişime geçerek ikisi bir bütün
olmalarını sağladığında , ―Daat‖ zihni anlamakla kalmayıp aynı zamanda zihnin
hissettiklerini kendisi de birebir hissetmektedir .

Böylelikle de kişide korku yada sevgi uyanana kadar onun zihnine etki etmekte , aklının
içeriği ölen kişinin babası olduğuna dayanmaktadır .

‫ וגבורה חסד כלל והוא‬, ‫וענפיה ויראה וענפיה הבה פירוש‬

Ve hu kolel hesed ugvura , peruş ahava vaanafeya veyira vaanafeya ,

Bu Hesed ve Gevura‘yı ihtiva etmektedir , diğer bir ifade ile ; diğer midotların sevgisi ona
dal olmakta ve kendi dalları ise korkuyu ifade etmektedirler .

57 | .
1 . Başka bir yerde ( Örneğin ; Likutey Tora 1a , 51b ; Şir A Şirim 16d ) yazılanl
arı , Alte Rebbe ruhun sadece on melekeden oluşmadığını , dolayısıyla ruhun kendis
inin temelde tanımlanamaz ve bölünemez olduğunu söyleyerek bu konuya açıklık get
irmektedir .
2 . On sefirot hakkında Tanya kitabının dördüncü bölümü olan İggeret Ha Kodeş'in 1
5inci bölümünde ve başka bir yerde daha defalarca tartışılmıştır .
3 . Bereşit 4 ; 1
4 . Zohar III, 28a; 34a.
5 . I Melahim 5 ;2
6 . Yira entellektüel anlamda çoğunlukla , huşu anlamına gelmektedir . Pahad ise
kalbin hissetmiş olduğu korkuyu gösterir . Bu bölümün başında duygular numaralandı
rılarak genel bir şekilde açıklanmıştır , pahad yira dan önce gelmekte ve kişi pah
ad duygusunu kalbinde hissetmektedir . Entellektüel yira ise daha gerçekçi ve canl
ı bir duygudur . Ancak burada , akıldan doğan duygular ile uğraşırken , yira pahad
dan önce gelmektedir . Duygu öncelikle akılda oluştuktan sonra , bu aşama sonrasın
dayira pahad olarak kalbe inmektedir .
7 . Zohar III, 225a.
8 . Zohar I, 11b.
9 . Teilim 84:3
10 . Teilim 42:3
11 . Teilim 63:2.
12 . Bereşit 4:1

LİKUTEİ AMARİM — BÖLÜM 4

Üçüncü bölümde Rabenu A Zaken her ruhun on adet güce sahip olduğundan
bahsetmekte bunları da Midot ( Karakteristik özellikler ) ve zihin olmak üzere iki
genel bölüme ayırmaktaydı .

Dördüncü bölümde ise , Rabenu A Zaken Nefeş Elokit‘in ayrıca üç giysisi, yani üç adet
performans aracı olduğundan bahsetmektedir. Bunlar Mahşava ( düşünce ) Dibur
(konuşma) ve Maase ( yapım – eylem ) , kişi Tora ve Mitzvaları düşündüğünde ,
konuştuğunda ve uyguladığında Nefeş Elokit bu üçlüyü bir giysi gibi kuşatmaktadır .

‫שלשה לבושים –ועוד יש לכל נפש אלקית‬

Ve od yeş lekol nefeş Elokit – Şloşa levuşim ,

58 | .
Ruhun bu sahip olmuş olduğu üç yardımcı güç onun ifadesinin vasıtalarıdır . Birer giysi
gibi bunları istediği zaman giyinebilir veya onları tutabilir . Ruh bu bahsetmiş olduğumuz
üç güçten onları ‖ giyinerek ‖ yararlanır , ama onları kullanmadığı zamanlarda ise
onlardan ‖ yoksun ‖ kalmaktadır , ayrıca bu giysiler onları giyinen kişinin güzelliğini ve
önemini ifade etmektedirler . Bu yüzden de ruh bu ‖ giysilere ‖ bürünüp onlardan
yararlandığında kendisinde akıl ve duyguların ifadesini bulabilirsiniz .

‫כל במעשה מקיים שכשהאדם התורה מצות תרי״ג של ומעשה דבור מחשבה שהם‬
‫מעשיות מצות‬

Şe hem mahşava dibur ve maase şel taryag mitzvot a Tora şe kşe Adam
mekayyem be maase kol mitzvot

Bu giysiler ; düşünce , konuşma ve eylem Tora‘nın 613 adet olan emirlerinde ifade
bulmaktadırlar .

Alte Rebbe de ifadelerinde Kutsal Ruh‘un bu üç giysi ile kendisini ifade ettiğinden
bahsetmektedir .

Adam aktif olarak fiziksel eylem ile Tefilin gibi yada tsitsit gibi tüm mitzvaları vb . yerine
getirmektedir ,

‫והלכותיהן ובדבור הוא עוסק בפירוש כל תרי‖ג מצות‬

U be dibur hu osek be piruş kol taryag mitzvot ve ilhoteyhen ,

ve kişinin konuşma gücü , tüm 613 adet mitzvaların ( yasaların ) yerine getirilmesi
tefsirinin ( açımlama ) içinde onu kaplar ve yönetir , yani Adam konuşmaları ile Tora
çalışmasının içine daldığında , ki bu da en önemli mitsvadır , örnek olarak ; Masehet
Berahot öğrendiğinde beraha kurallarını , Masehet Şabat öğrendiğinde ise Şabat
mitzvaları ve onunla ilgili kurallar ile kanunlarını öğrenmektedir , vb.

‫ובמחשבה הוא משיג כל מה שאפשר לו להשיג בפרד‖ס התורה‬

U be mahşava hu masig kol ma şe efşar lo leasig be parde a Tora

Bu yüzden , kendi düşünce gücü ile kişi , Tora‘yı içinde bulunan Pardes dört düzeyi ile
anlama yeteneğine sahip olduğunu idrak eder . Basit olarak baktığımızda kelime
anlamı Pardes (‫ ‖ )סדרפ‬meyve bahçesi ‖ anlamına gelmekte olan , fakat İbranice de

59 | .
kısaltma olarak sırasıyla Pşat , Remez ,Deruş ve Sod olarak kullanıldıklarında karşımıza
Kutsal yorumlamanın dört seviyesinin çıktığını görmekteyiz . Pşat – düz ve basit anlamda
Kutsallığın anlatımını , Remez – Göndermelerle dolu olan Tora‘nın ima düzeyindeki
açıklamalarını , Deruş – Midraş veya Talmud agadalarından alınan kelimesi kelimesine
olmayan açıklamaları ,

Sod – Tora‘nın gizli ve açıklanması çok güç olan bölümlerini oluşturmaktadır . Bunlar
Kutsal yorumlamaların dört seviyesidir .

‫רההרי כללות תרי״ג אברי נפשו מלובשים בתרי״ג מצות התו‬

Harey klalut taryag evrey nafşo melubaşim be taryag mitzvot a Tora ,

Tora‘da mevcut olan altı yüz on üç mitzvalar iki kısma ayrılmaktadırlar . İkiyüz kırk sekiz
tanesi yap ve üç yüz altmış beş tanesi ise yapma sınıfına giren mitzvalardır . Buna karşılık
olarak Adam‘ın vücudunda ikiyüz kırksekiz organ ve üçyüz altmış beş tendon
bulunmaktadır . Bunlar beraberce altı yüz on üç yani ‫ ( תרי‖ג‬Taryag ) mitzvaya karşılık
gelmektedirler . Burada Nefeş Elokit‘inde aynı zamanda , ruhani ve manevi altı yüz on
üç adet organı bulunmaktadır . Her organın karşılığında belli bir mitzva yer almakta ve
zihin bu üç kuvvet ( Mahşava , Dibur ve Maase ) vasıtasıyla giyinerek çevrelendiğinde (
Makif ) , tümher ‫ תרי‖ג‬mitzvalar zihnin tüm 613 organlarını da çevrelemekte ve
giydirmektedir .

Ve ruhun her bir organının mitzvalar ile alakası bulunmaktadır ( Bu yüzden Rabenu A
Zaken herkelimesini vurgulamakta ve altını çizmektedir ) , yapılması gereken tüm
mitzvalar , yani Tora‘nın içinde bulunan Her ona ulaşılabilen ‫ תרי‖ג‬613 mitzvalardır .
Ve eğer üç giysi her bir ‫ תרי‖ג‬613 mitzvayı çevrelemekteyse bir mitzva yapılmadığı
taktirde mitzvaya karşılık gelmekte olan organın da giysisi olmamış olacaktır .

Genellikle tüm mitzvaların uygulanması ile ilgili olarak belirtilen , Maase , Dibur ve
Mahşava tümü Tora‘daki her bir ‫ תרי‖ג‬613 mitzva ve emirler ile giyinmiş olan zihnin
elbiseleridir . Burada ayrıntılı olarak bir açıklama vermemiz gerekirse , her giysi zihnin
ayrı ayrı kısımlarını giydirmektedir .

‫ובפרטות‬

U bipratut ,

60 | .
Şimdi detaylara bir bakarak ve Ruh‘un hangi özel bölümünün Mahşava‘yı ( Düşünce ) ,
yada hangisinin Dibur‘u ( Konuşma ) giydirmekte vs , olduğunu inceleyeceğiz ,

‫שבנפשו ד‖חב בחינת‬

Behinat Habad şe be nafşo ,

Zihindeki Habad görünüşü , Hohma – Bina ve Daat , genellikle ve beraberce aklın

gücünü ve anlayışını oluşturmaktadırlar .

‫מלובשות בהשגת התורה שהוא משיג בפרד‖ס‬

Melubaşaot be asagat a Tora şe hu masig be pardes ,

Her birey algılama kapasitesine göre , kimisi daha fazla , kimisi ise daha az algılar ,

‫למעלה נפשו ושורש‬

Ve şoreş nafşo lemaala

Kişinin bir şeyi anlayabilmesi için bu üçlüden ( Pardes ) hangisi kendisinde mevcuttur
yada Tora‘nın hangi kısmı ile ilgili olarak kişinin kendisinin alakası ve yeteneği
bulunmaktadır ? Bu yüzdende bazı kişilerin Tora‘daki olayların basit
anlamlarını anlayabilmek adına aidiyet durumu mevcuttur . Yani algılama kapasitesine
göre Tora‘nın sadece ―pşat‖ dediğimiz kısmını anlayabilmektedirler . Ve bazı kişiler
vardır ki ruhlarının kökleri itibari ile anlayış ve algılama kapasiteleri ve yetenekleri daha
üst düzeyde olduğundan dolayı Tora‘nın ―remez‖ ( ipuçları ) ―deruş‖ gerekli)
ve ―sod‖ (gizli) dediğimiz bölümlerini anlayabilmektedirler. Bununla birlikte , Adam
aklının alabilme kapasitesinin en üst seviyesine kadar Tora‘da yazılanları anladığı ve bu
seviyeye ulaştığı zaman kişinin zihnini ve ruhunu Habad ( Hohma – Bina ve Daat )
Tora‘nın Mahşava‘sı ( Aklı ) ve Asag ( Anlayışı ) ile giydirmektedir .

‫ והמדות‬, ‫ ותולדותיהן וענפיהן ואהבה יראה שהן‬, ‫ מלובשות‬, ‫המצות בקיום‬

‫ו כולןבמעשה שכנגד תורה תלמוד שהוא בדבור‬

Ve a midot , şeen yira ve ahava veanfeyen vetoldoteen , melubaşot , bekiyum

a mitsvot bemaase ubedibur , şe hu talmud Tota şe keneged kulan ,

61 | .
1 Daha önce de söylendiği gibi , Tora‘nın algılanması sayesinde ruhun aklının bir bölümü
giydirilmektedir , Mahşava için ise açıklama yapmaya gerek yoktur . Evet burada anlatılan
çok açık bir şekilde anlaşılmakta ki , Akıl Tora‘yı anlama durumuna ulaştığında özellikle
bu vasıta ile Mahşava‘yı giydirmektedir . Ancak , burada bahsedilene göre , Midot‘lar
(Karakteristik özellikler) mitzvaların gerçekleştirilmesi , Tora‘da yazılanların uygulanması
, yapımı ve bunlardan bahsedilerek konuşulmaları sayesinde , yani mitzvalar ile
giyindirilmektedirler .

Burada biraz daha fazla açıklama yapmak gerekirse ; Aava ( sevgi ) ve Yira ( huşu )
midotları arasında ne gibi bir bağlantı bulunmaktadır , onlar sanki Dibur ( konuşma ) ile
Maase‘yi ( yapım) hissetmekte midirler ? Zaten Midotların konuşlandıkları yer kalptir ,
peki öyleyse örnek olarak Adam‘ın koluyla yapmış olduğu işlerde ( Kolumuza
taktığımız tefilinde olduğu gibi ) , yada konuşma esnasında dudaklarımızda ( Sesli olarak
Tora çalışırken ağzımızdan çıkan kelimeler esnasında ) nasıl ve nerede giydirmektedir ?
Bunun üstüne Rabenu A Zaken mitzvaları gerçekleştirmenin tamamlayı-cılığıdan ve
Mitzvaların ruhsal hayatın içsel duygularının tamamlayıcısı olmalarından bahsetmektedir .
Bu da özellikle ―Sevgi‖ ve ―Huşu‖ duyguları ile kişiye gelmektedir .

‫ח‖רמ כל שרש היא האהבה כי‬

Ki ahava hi şoreş kol ramah ,

Yahudi‘nin kökünde olan bu sevgi için 248 ( Ramah ) olumlu komutu ( Mitva ) gözetmesi
gerekmektedir ve onlarsız gerçek manada hiç bir şey yoktur .

‫ ובלעדה אין להן קיום אמיתי‬, ‫מצוות עשה וממנה הן נמשכות‬

Mitzvot ase umimena hen nimşahot , ubilaada eyn laen kiyum amiti ,

Eğer Adam‘da sevgi eksikliği varsa , gerçekten aynı zamanda mitzvaları da uygulama
eksikliği vardır .

‫ באמת בו לדבקה וחפץ ‘ה שם את האוהב הוא באמת המקיימן כי‬, ‫אפשר ואי‬
‫ באמת בו לדבקה‬, ‫פקודין ח‖רמ בקיום אם כי‬

Ki amekayman beemet hu aohev et şem Ha‘Şem ve hafets ledavka bo beemet

, ve i efşar bo beemet , ki im bekiyum ramah pekudin ,

62 | .
gerçekte 248 yap mitzvasını yerine getiren kişi Ha‘Şem‘i seven ve tüm arzusuyla O‘na
tutunmak isteyen kişidir . Bunun dışında , yani olumlu 248 yap mitzvasının yerine
getirilmesi yolu dışında O‘na Ha‘Şem‘e tutunmamız mümkün değildir . Böylece bu aşk ve
Ha‘Şem‘e tutunabilme arzusu , O‘nun emirlerine uymayı dikte etmemiz ile mümkün
olmaktadır . Peki neden sadece ve sadece O‘nun bu buyruklarını yerine getirerek
Ha‘Şem‘e tutunabilmemiz mümkündür ?

‫דמלכא אברים ח‖רמ שהם‬

Şeem ramah evarim demalka ,

bunlar Kral‘ın ( Meleh ) 248 2 adet organıdır .

‫כביכול אחר במקום שכתוב כמו‬,

Kivyahol , kemo şe katuv bemakom aher ,

İddia edildiği üzere başka yerde de anlatıldığı gibi , örnek olarak Adam‘ın organları , her
organ kendine has araçları kullanmaktadır ve bu güç ruhun aynı organı giydirmesi ile
gerçekleşmektedir ; gözlerimiz görme gücünün araçları , kulaklarımız ise duyma gücünün
araçlarıdır vs. – Muhakkak ki her mitzva da organlarımızda olduğu gibi A Kadoş
Baruh‘unun isteklerinin detaylarına göre araçlar kullanmaktadırlar . Yukarının istekleri de
aynı mitzvayı giydirmektedir . Her mitzva A Kadoş Baruh‘nun arzularının yapılışını ve nasıl
yapıldığını temsil etmektedir . Her halukarda mitzvaların gerçekleştirilmesiyle organlar ve
araçların A Kadoş Baruh‘unun arzusu ve isteği olduğu anlaşılmaktadır . Arzunun ve
isteğin sahibi olan A Kadoş Baruh‘u bir olmaktadırlar .

Burada A Kadoş Baruh‘uya olan sevgi ve mitzvaları gerçekleştirme sonucu ile giyinme
gerçekleştirilmektedir . Buna biz mitzvaların içselliği ( pnimiyutan şel a mitzvot )
demekteyiz . Bunlar 248 adet olan Ram‖h (Ramah) yap mitzvaların gerçekleştirilmesinin
tam bir bütünlükle kökünü ve hayat gücünü teşkil etmektedirler . Adam bu mitzvaları
yerine getirerek A Kadoş Baruh‘unun isteği neticesinde ve sevgisi ile gerçekleştirdiğinde
Adam A Kadoş Baruh‘una yapışarak O‘nunla bir bütün haline gelmekte , bunun
sonucunda mitzvaları büyük bir canlılık ve zevk ile yapmaktadır .

‫ תעשה לא ה‖לשס שרש היא והיראה‬, ‫ה‖הקב המלכים מלכי במלך למרוד ירא כי‬

Ve a yira hi şoreş lişesa lo taase , ki yira limrod bemeleh malhey amelahim A

Kadoş Baruh hu,

63 | .
O‘nun isteği aynı suçu tekrar tekrar işlemememizdir . Yira (korku) 365 adet
yapmayacaksın mitzvalarının kökünü oluşturmaktadır , çünkü yira duygusu olan insanın
Kralların Kral‘ı Ha‘Şem‘e karşı gelerek asilik yapması söz konusu dahil değildir . Burada
bizlere yira duygusundan bahsedilirken , kişinin aynı hatayı bir daha yapmamasından ve
bundan korktuğu anlatılmak istenilmektedir .

‫ מזו פנימית יראה או‬, ‫ מגדולתו שמתבושש‬, ‫בעיניו הרע ולעשות כבודו עיני למרות‬
‫ שנא אשר ‘ה‬, ‫ אחרא סטראו הקליפות הם‬, ‫ לכ תבעות מהאדם יניקתם אשר‬,
‫תעשה לא מצות ה‖בשס הוא בו ואחיזתם התחתון‬

O yira pnimiyut mizo , şe mitboşeş migdulato , lamrot eyney kevodo ve laasot

a ra beeynav,kol toavat Ha‘Şem aşer sane , em a klipot ve sitra ahara , aşer
yenikatam me adam a tahton ve ahizatam bo hu bişsah mitzvot lo taase ,

Adam yapmayacaksın mitzvalarından birini ( Lo Taase ) ihlal ettiği zaman ve Ha‘Şem

korusun günah işlediği zaman , buradan ― klipa ‖ lar ve ― Sitra Ahara ‖ ( Kutsal
olmayan taraf ) Keduşa‘danhayat emmektedirler . Böylelikle Sitra Ahra ve klipotlar
Elokut‘un ve Keduşa‘nın üstünü bir kapak gibi örtmekteler ve bundan da A Kadoş Baruh‘u
son derece nefret etmektedir . Yahudi klipotlar ile Sitra Aharayı kuvvetlendirmemek ve
onlara hayat vermemek için günah işlemekten kaçınarak çok dikkat etmesi hatta
utanması gerekmektedir . Böylelikle kişinin ― Yira ‖ ile ve ― Lo Taase ‖ (yapmayacaksın)
mitzvalarını gözetmesi sayesinde onu giydirecektir . A Kadoş Baruh‘undan korkacak ve bu
içsel güç Yahudi‘nin hata yapmasını engelleyerek klipot ve Sitra Aharanın başarılı olmasını
engelleyecektir .

Bütün bu söylenenlerden , sevginin de korkunun da ancak mitzvalar gerçekleştirildiği

zaman ortaya çıktıkları ve mitzvalar ile bağlantıları olduğu ortaya çıkmaktadır. Peki
midotlar (karakteristik özellikler) nasıl oluyor da mitzvaların , eylem yada konuşma
sayesinde gerçekleştirilmeleri ile onlara hayat vermekte ve kök olmaktadırlar . Buraya
kadar Rabenu A Zaken bu olguyu şöyle izah etmektedir ; Tora ve Mitzva‘ların sayesinde
Nefeş Elokit her üç elbiseyi Mahşava , Dibur ve Maase‘yi giydirmektedir ( Düşünce ,
konuşma ve Eylem ) .

Burada Rabenu A Zaken konuya girerek , Mahşava , Dibur ve Maase bu üçlünün Nefeş
Elokit‘in elbiseleri olduklarını söylemektedir . Normal elbiseler ise alt ve üst olmak üzere
adlandırılmaktadırlar . Mahşava , Dibur ve Maase adlı bu üçlü Pelbise normal elbiselere
göre çok farklı olmakta ve bu üçlü ruhun kendisinden de daha üst bir seviyede
bulunmaktadırlar .

64 | .
Ruh ne zaman ki bu üçlüyü giydirdiğinde ve ne zamanki Tora konularından bahsederek
konuşmaya ve düşünmeye , mitzvaları uygulamaya başladığında Ruh bulunduğu
seviyeden daha da yüksek bir seviyeye yükselir . Tora ve Mitzva‘lar ikiside A Kadoş
Baruh‘u ile birlikte Tek bir bütündürler . Bu yüzden de Tora ve Mitzva‘ların bu üçlü
elbiseleri sayesinde Yahudi‘de A Kadoş Baruh‘u ile bir bütün olur .

Tanya da bu olaylar şöyle anlatılmaktadır ;

‫ומצותיה מהתורה אלו לבושים שלשה והנה‬, ‫רוח לנפש לבושים שנקראים אף‬
‫ונשמה‬

Ve ine şloşa levuşim elu me a Tora u mitzvoteya , af şe nikraim levuşim le

nefeş ruah ve neşama ,

Tora ve O‘nun emirlerinden kaynaklanan bu iç giysi Nefeş , Ruah ( Ruhun 5 düzeyinden

birincisi ) ve Neşama ( a; Ruh b ; Yükseliş sırasına göre Ruhun beş farklı seviyesinden
üçüncüsü ) diye adlandırılmaktadır ,

‫ זה כל עם עצמן ונשמה רוח נפש מעלת על וסוף קץ לאין‬, ‫מעלתם וגדלה גבהה‬

İm kol ze , gava ve gadla maalatam leeyn ketz ve sof al maalat nefeş ruah ve
neşama atsman ,

eğer öyleyse , bunların mertebeleri (Tora‘nın ve mitzva‘ların üstündeki giysilerin

mertebeleri) Nefeş , Ruah ve Neşamanın bizzat kendilerinden sonsuz derecede çok
daha yüksek ve büyük oldukları anlamına gelmektedir ,

‫דאורייתא וקב‖ה כולא חד –כמו שכתוב בזהר‬

Kemo şe katuv ba Zoar – De Orayta ve Kudşa Berih Hu kula had ,

Zoar A Kadoş‘ta yazdığı gibi A Kadoş Baruh‘u ve Tora ikisi Tek ve bütündür .

‫ח כולא ובעצמו בכבודו ה‖והקב ה‖הקב של ורצונו חכמתו היא דאורייתא דפירוש‬

Piruş De Orayta hi hohmato u retsono şel a Kadoş Baruh Hu ve a Kadoş Baruh

Hu bihvodo u be atsmo kula had ,

65 | .
Açıklama : Söylendiği gibi nasıl oluyor da Tora A Kadoş Baruh‘u ile Tek Bir şey
olmaktadır? Çünkü Tora‘nın kendisi zaten A Kadoş Baruh‘unun Aklı ve arzularıdır (
Tora‘daki anlayış A Kadoş Baruh‘unun zekasını ve aklını temsil etmektedir ) . Alahadaki (
Tora Hukuku ve kanunları ) açıklamalarında da , bir şeyin yetersiz ( Pasul ) , saf yada kirli
olduğunda , A Kadoş Baruh‘unun zekasını ve aklının temsilini görmekteyiz .

‫כי הוא היודע והוא המדע וכו‘ כמו שכתוב לעיל בשם הרמב‖ם‬

Ki Hu ayodea ve hu amada ve hule‘ kemo şe katuv leeyl beşem a RamBam ,

3 İnsanoğlunun kavrayışının tüm farklı yönleriyle A Kadoş Baruh‘u hakkında söylenmesi

gereken O‘nun Tek ve Bir olduğu dur . Her şey ama her şey O‘nun ta kendisidir . O
bilendir ve bilgidir . Buradan Tora‘nın , A Kadoş Baruh‘unun anlayışı ile , hatta esasında
A Kadoş Baruh‘unun bizzat kendisiyle Tek bir şey olduğu ortaya çıkmaktadır . Ne zaman
ki Yahudi A Kadoş Baruh‘unun anlayışını ve aklını anladığında , Yahudi aynı anda A
Kadoş Baruh‘u ile kendini birleştirmiş olmaktadır . Buradan da anlaşılıyor ki , Yahudi
Tora‘nın üçlü giysilerini Mahşava ; Dibur ve Maase‘yi giyindiğinde ve tabiiki mitzvaları
gerçekleştirdiğinde A Kadoş Baruh‘u ile birleşmektedir . Böylelikle , bu birleşmenin
akabinde Yahudi kendi Ruhu‘nun seviyesinin de üstüne çıkmaktadır .

Ancak şöyle bir soru çıkmaktadır buradan ; Biz nasıl Tora‘yı anladıktan sonra A Kadoş
Baruh‘unun aklını ve arzularını alabiliyoruz diyebiliriz ve ayrıca A Kadoş Baruh‘unun aklı
ve zekası sınırlı aklı olan Adam‘ın aklı ve zekası ile ölçülmesi mümkün mü dür ? İşte bu
olay Tanya kitabında aşağıda bizlere anlatılmaktadır .

‫כלל ביה‬4 ‫ ולגדולתו סוף אין נקרא ה‖דהקב ואף מחשבה‬. ‫ולית חקר אין‬

Ve af de A Kadoş Baruh Hu nikra ―eyn sof‖ , ve ligdulato . eyn heker veleyt

mahşava bey klal ,

O Kutsal ve Tek olduğu gibi aynı zamanda Eyn Sof ( Sonsuz ) olarak da adlandırılmakta
dır . Bununla birlikte tüm bu sıfatlar O‘nun Yüceliğini ve Büyüklüğünü anlayabilmemiz için
kullanılmakta olan kelimelerdir sadece , 5 ‖ Ha‘Şem‘in büyüklüğünü ve Yüceliğini
ölçmemiz ‖ hiç bir şekilde mümkün değildir .

‫וחכמתו ברצונו וכן‬

Ve hen birtsono ve hohmato ,

66 | .
Hiç bir İnsani zekanın yada akılın A Kadoş Baruh‘unun aklını ve zekasını yakalamaya ve
ulaşmaya yeteneği bulunmamakta dır .

:‫ כדכתיב‬,‫אין חקר לתבונתו‬

Kedihtiv ; Eyn heker litvunato ,

6 Yazdığı gibi : Hiç bir bilgelik , A Kadoş Baruh‘unun anlayış seviyesine ulaşamaz .

‫לא מחשבותי מחשבותיכםכי החקר אלוקה תמצא וכתיב‬

A heker Eloka timtsa , Uktiv ; ki lo mahşevoteya mahşevoteyhem

7 İnsanoğlunun zaten A Kadoş Baruh‘unun anlayış seviyesine ulaşabilme kabiliyeti yoksa

, nasıl olurda burada Tora anlayışı sayesinde A Kadoş Baruh‘unun anlayışını ve arzularını
anlayabilmekte diyebilmekteyiz , A Kadoş Baruh‘unun anlayışı da arzuları da
insanoğlunun anlayış ve arzu seviyelerinden çok ama çok yukarısında değil midir ? 8

Aşağıda Tanya kitabında anlatılmakta olduğu gibi, eğer bunlar A Kadoş Baruh‘unun aklı
ve arzuları ise bunlar gerçekten de insanoğlunun anlayış kapasitesinin çok üstünde yer
almakta, ama Tora eğitimi ile ve mitvaları gerçekleştirmemiz sayesinde A Kadoş
Baruh‘unun aklı ile arzularını üst dünyalardan aşağı indirerek fiziksel dünyanın olaylarına
giydirmiş mi oluyoruz , bu sayede de insanoğlunun anlayış kapasitesi ve aklı A Kadoş
Baruh‘unun aklı ile arzularına erişerek , A Kadoş Baruh‘u ile birleşmektedir ?

‫אמרו זה על הנה‬

İne al ze amru ,

9 Kutsayarak andığımız Haham‘larımız ,

‫הוא ברוך הקדוש של ו ענותנותו מוצא אתה שם‬,‫גדולת מוצא שאתה במקום‬

Be makom şe ata motse gedulato şel A Kadoş Baruh Hu , şam ata motse
invetanuto ,

A Kadoş Baruh‘unun alçak gönüllülüğü ile bizlere aşağı inmesi sayesinde bizler O‘na
erişebilmekte ve O‘nun Yüce Büyüklüğü ile bağlantı kurabilmekteyiz . Nerede A Kadoş
Baruh‘unun büyüklüğünü bulursanız , orada O‘nun mütevazılığı ile karşılaşırsınız .

67 | .
 ‫ובהלכותיהן התורה מצות ג‖בתרי וחכמתו רצונו ה‖הקב וצמצם‬

Ve tsimtsem A Kadoş Baruh Huretsono be taryag mitzvot A Tora u be

alahoteyen ,

Yahudi‘nin gerçekleştirmiş olduğu tüm mitzva‘ların üzerinde A Kadoş Baruh‘unun arzusu ,

isteği ve tüm Tora‘nın alaha‘larında ( 613 adet mitzva ) A Kadoş Baruh‘unun aklı ve
sonsuz zekası bulunmaktadır . A Kadoş Baruh‘u burada kendi Tora‘sı vasıtası ile kendi o
sonsuz aklını ve arzularını ― Tsimsum ‖sayesinde bizlerin anlayabileceği seviyeye
getirmektedir . Alaha‘nın anlaşılması tamamen O‘nun Aklından , kuralların konulması
ise tamamen O‘nun arzusundan kaynaklanmaktadır .

‫אותיות ובצירופי‬

U be tserufey

Tanah‘ın harf ve kelimelerinde A Kadoş Baruh‘unun arzusu ve aklı vardır . Bu yüzden ,

Yahudi Tanah‘tan kelime ve cümleleri zikrettiğinde yada Teilim pasukları yada Tanah‘ın
bölümleri ağzından döküldüğünde , okumuş olduklarını anlamasa dahi aslında bu
esnadaki konuşması sayesinde Tora‘dan bir mitzva‘yı gerçekleştirmektedir. Böylelikle ,
harflerin kendileri kelimeleri içermekte ve A Kadoş Baruh‘unun arzusu ve aklı ile
Kutsallıkla somutlaşmaktadır .

‫ודרשותיהן שבאגדות ומדרשי חכמינו ז‖ל‬

U deraşoteyen şe beagadot u midraşey hahameynu zihronam livraha ,

Tanah‘ın harfleri ve kelimeleri , kutsayarak andığımız tüm Rabbi‘lerimizin agadalarının

hepsi A Kadoş Baruh‘unun arzusu ve aklını giyinerek O‘nun aklı ve arzusuna
dönüşmektedirler .

‫תוכל להשגן בדעתהבכדי שכל הנשמה או רוח ונפש שבגוף האדם‬

Bikdey şe kol aneşama o ruah ve nefeş şe be guf aadam tuhal lesigan bedaata
,

Bütün ruh‘lar için aynı şey geçerli olmakta ve ruhların basamakları kendi aralarında üç
görünüş sergilemektedirler . Nefeş , Ruah ve Neşama , fakat Adam‘ın vücudundaki Ruah
ve Neşama‘da , A Kadoş Baruh‘unun arzusu ile aklını anlayabilir ve O‘na ulaşabilir .

68 | .
 ‫ולקיימן כל מה שאפשר לקיים מהן במעשה דיבור ומחשבה‬

U lekayman kol ma şeefşar lekayyem meen be maase dibur umahşava ,

Kişi , A Kadoş Baruh‘unun arzusu ve aklı olan Tora ve mitzvaları , Dibur ( Konuşma ) ,
Maase ve Mahşava‘sı ( Akıl ) sayesinde gerçekleştirmektedir .

‫ועל ידי זה תתלבש בכל עשר בחינותי בשלשה לבושים אלו‬

Ve al yedey ze titlabeş bekol eser behinoteya bişloşa levuşim elu

Tora öğrenimi ve mitzva‘ların gerçekleştirilmesi sayesinde Neşama, Ruah ve Nefeş , tüm

on görünümü ile üç elbiseyi giyinir : Mahşava , Dibur ve Maase .

Buradan , Neşama‘nın üç giysisi ; Tora ve mitzva‘lardaki Mahşava , Dibur ve Maase‘nin

kendileri Neşama‘dan çok daha yüksektedirler ve onların ruhu buradan yükselerek A
Kadoş Baruh‘unun arzuları ve aklı ile , tabii ki böylelikle de A Kadoş Baruh‘unun bizzat
kendisi ile birleştirmektedirler .

‫ ולכן‬, ‫למים התורה נמשלה‬

Ve lahen , nimşela a Tora le mayim ,

10 Bu yüzden Tora suya benzetilmektedir ,

‫מה מים יורדים ממקום גבוה למקום נמוך‬

Ma mayim yordim mimakom gavua le makom namuh ,

çünkü suların kendileri doğal olarak yüksek seviyeden , alçak seviyeye doğru akarlar ,
fakat bu ışıkta farklıdır , ışık aydınlatıcıdır ve o kaynağından aydınlatır , bu aynı bir Rav‘ın
aklı ile öğrencisini nasıl etkilediğine benzemektedir , sonrasında Rav bu aydınlatıcı aklını
öğrencisine aktarır , fakat halen çocuğun öğretmeni olan Rav‘ından almış olduğu bu akıl
, Rav‘ı ile aynı seviyede değildir . Suda da bizler aynısını görmekteyiz aynı sular yüksek
seviyede bulunmaktadırlar , ve sonrasında da daha alçak seviyeye inmektedirler . Su ile
ilgili olarak örnek vermek gerekirse ,

‫כבודה ממקום ירדה התורה כך‬

Kah a Tora yarda mimakom kevoda ,

69 | .
Tora‘nın bizzat kendisi de Yüce mekanından aşağıya inmektedir ,

‫רצונו וחכמתו יתברך ואורייתא וקוב‖ה כולא חד‬

Retsono ve hohmato ve Orayta ve Kudşa Berih Hu kula had ,

Akadoş Baruh‘unun istekleri ve aklı ve Tora hepsi tek bir bütündür.

‫כלל ביה תפיסא מחשבה ולית‬

Veleyt mahşava tfisa bey klal ,

Ve Tora bu kadar yüksek seviyede olduğundan , hiç bir akıl , düşünce O‘na ulaşamaz ve
O‘nu yakalayabilecek hiç bir düşünce ve akıl yoktur ,

‫ וירדה נסעה ומשם‬, ‫העולמות בהשתלשלות למדריגה ממדריגה המדריגות בסתר‬

U mişam nasa ve yarda , beseter amadrigot mimadriga lemadriga beiştalşelut

aolamot ,

ikinci bölümde anlatıldığı gibi , en üstten en alta, birbirlerine zincirlemesine bağlantılı

olarak , içinde bulunduğumuz en alt dünya olan fiziksel dünyaya kadar , merdivenler
düzeninin olduğu dünyalar bulunmaktadır . Tora‘da aynı şekilde fiziksel ve maddesel
dünyamıza gelene kadar, bu dünyalardan geçmektedir .

‫הזה עולם ועניני גשמיים בדברים שנתלבשה עד‬, ‫ככולן התורה מצות רוב שהן‬
‫והלכותיהן‬

Ad şenitlabşa bidvarim gaşmiim ve inyaney aolam aze , şeen rov mitzvot a

Tora kekulam ve ilhoteyen ,

Ta ki Tora‘nın tüm mitzva‘ları neredeyse , fiziksel şeylerin üzerini bir giysi gibi kaplayana
kadar . Tzitzit mitzvasındaki , fiziksel yünde – Tefilin mitzvasındaki , fiziksel deri
parşömenlerde yada lulav ve arbaat a minim mitzvasındaki , fiziksel bitkilerde olduğu gibi
. Buradaki bir çok ruhani alaha ve kuralda , soyut olarak fiziksel iş sahiplerini , kardeşini
kendin gibi seveceksin mitzvasında olduğu gibi , onların geçimlerini iyi yönde
etkilemektedir ( Bu Lubavitcher Rebbe‘nin söylevidir ) . Yani , Kardeşini Kendin Gibi
Seveceksin mitzva‘sının özü ruhanidir , bu sevgi soyut ve duygusaldır ve bu mitzva‘nın
alahası fiziksel olayların ifadesidirler . Fiziksellikte çok basit olarak başkalarına iyilik

70 | .
yapmak , onlara işlerinde ve geçimlerinde yardım etmek vs. Dolayısıyla çoğu ruhani
mitzvaların alahalarının (kurallarının) da fiziksellikle bağlantıları bulunmakta ve aynı
zamanda bu elbiselerde A Kadoş Baruh‘unun arzularını ve aklını giyinmektedirler ,

‫ ספר‬, ‫ גשמיות אותיות ובצרופי נביאים שבתורה ספרים וארבעה עשרים‬, ‫ה על בדיו‬
‫וכתובים‬

U betserufey otiyot gaşmiyot , bidyo al a sefer , esrim ve arbaa sefarim şe be

Tora neviim uktuvim ,

Saf doğal mürekkep ve fiziksel harfler ile yazılmış Tora Neviim ve Ketuvim olarak
yirmidört kitaptan oluşmaktadır. Harflerin mürekkeplerinde A Kadoş Baruh‘unun arzuları
ile aklının kutsallığı bulunmaktadır ,

‫בהן תפיסא מחשבה כל שתהא כדי‬

Kedey şetee kol mahşava tefisa baen ,

Tora sayesinde İnsanoğlu mevcut anlayış kapasitesi ile , A Kadoş Baruh‘unun arzuları ile
aklını ve mantığını anlayabilmektedir ,

‫ מחשבה ממדרגת שלמטה ומעשה דבור בחינת ואפילו‬, ‫ומתלבשת בהן תפיסא‬
‫בהן‬

Ve afilu behinat dibur umaase , şelemata mimadregat mahaşava , tefisa baen

umitlabeşet baen ,

hatta Adamın yalnız düşüncesi değil , düşüncenin alt seviyesinde olan konuşması ve
eylemleri de , A Kadoş Baruh‘unun Tora‘daki arzuları ile aklını anlayıp O‘na yaklaşmak ve
bahsedilen ruhani elbiseleri giyinip kuşanabilmek için , Tora öğrenmekte ve mitzva‘ları
gerçekleştirmektedir . Bunun sayesinde de üç giysiyi Mahşava , Dibur ve Maase‘yi
yakalayarak kendi üstüne giydirmektedir .

‫‘אברי ג‖תרי וכל הנפש בחינות עשר כל מלבישים ‘ומצותי שהתורה ומאחר‬
‫רגלה ועד מראשה‬

71 | .
U meahar şe a Tora umitzvoteya malbişim kol eser behinot a nefeş ve kol
taryag evareya meroşa ve ad ragla ,

Tora ve mitzvalar ruhun on adet olan her bir melekesini ve ruhun 613 adet olan herbir
organını tepeden tırnağa yani kişinin en yüksek seviyesi olan başından en düşük seviyesi
olan ayağına kadar giydirmektedir ,

‫‘הוי את החיים בצרור צרורה כולה משהרי ממש הוי׳ ואור ומלבישה מקיפה‬
‫ רגלה ועד מראשה צורי אחסה בו‬, ‫בו אחסה צורי שכתוב כמו‬

Arey kula tserura bitsror ahayyim et Ha‘Şem mamaş , veor Ha‘Şem mamaş
makifa umalbişa meroşa ve ad ragla , kemo şe katuv ; tsuri ehese bo ,

11 Kişi Tora‘yı öğrenmeye ve mitzva‘ları gerçekleştirmeye başladığında gerçekten A

Kadoş Baruh‘u Adam‘ı her tarafından başından ayaklarına kadar , kapsamlı bir şekilde
çevirmeye başlamaktadır . Teilim kitabında yazdığı gibi ― Tsuri Ehese Bo ‖ , 12

‫יתברך כמתו בתורתו המלובשים‬,‫וכתיב וח רצונו שהוא תעטרנ רצון כצנה‬:

‫ומצותיה‬

Uktiv ; Katsina ratson taterenu , şe hu retsono ve hohmato yitbareh

amelubaşim be Torato umitzvoteya ,

Tanya da bu konu ile ilgili olarak ; A Kadoş Baruh‘unun arzuları 13 ile aklı insanoğlunun
anlayış kapasitesinin çok üzerinde olduğundan dolayı , Adam A Kadoş Baruh‘u ile
arasındaki bağlantıyı kurabilsin ve O‘nunla bir bütün olabilsin diye , A Kadoş Baruh‘unun
arzuları ile aklı aşağı indiler , Tora ile mitvalara giysi oldular ve fiziksel şeylerde kendilerini
ifade etmeye başladılar diye bir açıklama getirilmektedir.

‫אמרו ולכן‬

Velahen amru ,

Saygı ile andığımız Haham‘larımız şöyle söylemektedirler ;

‫ מכל חיי העולם הבא יפה שעה אחת בתשובה ומעשים טובים בעולם‬, ‫הזה‬

Yafe şaa ahat bitşuva umaasim tovim baolam aze , mikol hayyey aolam aba

72 | .
14 Görünüşe göre , içinde bulunduğumuz dünyada yapacağımız bir dakikalık Teşuva (
Tövbe ) yada iyi bir davranış , öbür dünyada tüm hayatımız boyunca daha iyi ve güzel bir
duruma mı dönüşecektir ?

‫השכינה מזיו שנהנין הוא הבא עולם כי‬

Ki aolam aba hu şeneenin miziv a şehina ,

15 Neşamalar Aolam Aba‘da oturarak Şehina‘nın görkemli parlaklığından ( Ziv )

faydalanıp O‘ndan zevk almaktadırlar ,

‫ההשגה תענוג שהוא‬

Şe hu taanug aasaga ,

Elokit , Olayı anladığımızda gerçekten de bu tam anlamıyla anlatılamayacak güzellikte bir

zevktir ,

‫ להשיג‬, ‫ אפילו מהעליונים‬, ‫ואי אפשר לשום נברא‬

Ve i efşar le şum nivra , afilu meaelyonim , leasig

Üst dünyalardaki ruhani yaratılanlarda dahil olmak üzere , Melekler ve ruhlar gibi ,
onların dahi bunu anlayabilme imkanları bulunmamaktadır ,

‫‘הוי מאור ההאר איזו אם כי‬

Ki im eyzo eara meor Havvaye ,

çünkü bu Ha‘Şem‘in ışığının sadece (İllüstrasyon) aydınlatmasıdır ,

‫השכינה זיו בשם נרקא ולכן‬

Ve lahen nikra beşem ziv aşehina ,

Bu yüzden de Ziv A Şehina ( Şehina‘nın görkemli parlaklığı ) olarak adlandırılmaktadır ,

çünkü Şehina‘nın aydınlatıcılığı değildir , bu sadece O‘nu izah etmenin bir ifadesidir ,

‫ ובעצמו בכבודו ה‖הקב אבל‬, ‫ כלל ‘בי תפיסא מחשבה לית‬, ‫כאשר אם כי‬

73 | .
Aval A Kadoş Baruh Hu bihvodo u be atsmo , leyt mahaşava tefisa bey klal , ki
im kaaşer

Fakat A Kadoş Baruh Hu O‘nun Özün de , Yüceliğin de ve Kutsallığın da , hiç bir

düşüncenin O‘nu anlayabilmesi ve yakalayabilmesi söz konusu dahi değildir ,

‫ ומתלבשת‬, ‫ ומצותיה בתורה‬, ‫ ממש ה‖בהקב ומתלבשת תפיסא היא אזי‬,

‫כולא ה‖ובוק חדדאורייתא‬

Umitlabeşet ba Tora umitzvoteya ,azay hi tefisa baen umitlabeşet be A Kadoş

Baruh Hu mamaş , de Orayta ve Kudşa Berih Hu kula had ,

Ancak tek bir şekilde Yahudi gerçekten Tora öğrendiğinde ve akabinde tüm mitzvaları
gözetip uyguladığında O‘nu anlamakta ve O‘na ulaşabilmektedir . Böylelikle de A Kadoş
Baruh‘u kendisine Tora ve mitzvalar sayesinde kişinin düşünce , konuşma ve eylemlerini
kuşatarak giysi olmaktadır .

Bunun sonucunda da A Kadoş Baruh Hu , Tora ve Yahudi hepsi bir bütün haline gelerek
Tek olmaktadır .

Bu yüzden de içinde bulunduğumuz dünyada yapacağımız bir dakikalık Teşuva ( Tövbe )

yada bir iyi davranış , öbür dünyada tüm hayatımız boyunca daha iyi ve güzel bir duruma
dönüşecek ve bu yüzden Aolam Aba‘da ( Gelecek Dünya‘da ) Yahudi‘nin Ruh‘u
Elokit‘in aydınlatmasını anlamış olacak ve O‘na ulaşabilecektir . İçinde bulunduğumuz
dünyada ise yapacağı bir dakikalık Teşuva ( Tövbe ) yada iyi bir davranış sayesinde bile ,
Yahudi A Kadoş Baruhu‘nun bizzat kendisi ile bağlantı kuracaktır .

‫שהתורה נתלבשה בדברים תחתונים גשמיים ואף‬

Ve af şe a Tora nitlabşa be devarim tahtonim gaşmiim ,

Görünüşe bakılırsa anlamak biraz zor ; Çünkü Tora söylendiği üzere dünyevi ve fiziksel
şeyleri giysi gibi giydiriyor ve yakalıyorsa , o zaman galiba Adam da zihninde Tora‘nın
sadece giysi olduğu dünyevi şeyleri anlamış ve algılamış gibi bir anlam çıkmakta burada .
O zaman Tora ve mitzvalar sayesinde A Kadoş Baruh‘unun arzuları , Adamın aklına
giysimi oluyor anlamına gelmektedir ? Bunun üzerine şöyle bir cevap verilmektedir bizlere
;

‫ משל דרך המלך את כמחבק זה הרי‬, ‫הפרש שאין‬

74 | .
Arey ze kimehabek et a meleh dereh maşal , şeeyn efreş ,

Bunun Kral‘ın kucaklamasından hiç bir farkı yoktur ,

‫ כשהוא‬, ‫ בין מחבקו‬, ‫במעלת התקרבותו ודביקותו במלך‬

Be maalat itkarvuto udvekuto bameleh , beyn mehabeko , keşehu

Tüm Kainatın Kralı bahsedilen bu aydınlatması sayesinde bizleri kucaklamaktadır ,

‫ לבושים‬, ‫ אחד לבוש לבוש בתוכם המלך שגופ מאחר‬, ‫כמה לבוש שהוא בין‬

Lavuş levuş ehad beyn şehu lavuş kama levuşim , meahar şeguf ameleh
betoham ,

Adam‘ında sanki aklı tüm Tora‘yı anlamak için yeterli , ama A Kadoş Baruh‘unun arzuları
ile aklı burada dünyevi şeyleri giydirmekteler , bu sayede iddia edildiği üzere galiba Adam
Kral‘a Akadoş Baruh‘unun kendisine ulaşmaktadır . Verilen örnekten de anlaşıldığı gibi ,
Tora öğrenildikçe anlaşılma seviyesi daha da artmaktadır . Böylelikle de Adam‘ın aklını ,
Tora ile A Kadoş Baruh‘unun arzuları ve aklı çevreleyip sarmaktadır . ( Beşinci perekte
anlatıldığı gibi ) .

Buna göre aşağıda Tanya kitabında şöyle ifade edilmektedir :

‫ גם שהיא מלובשת תוך מלבושיו‬, ‫ אם המלך מחבקו בזרועו‬, ‫וכן‬

Vehen , im ameleh mehabeko bizroo ,gam şehi melubeşet toh malbuşav ,

Evet , eğer kral koluyla kucaklıyorsa , o zaman O‘da elbisenin içinde yer almaktadır .

‫שכתוב כמו תחבקני‬: ‫וימינו‬

kemo şe katuv : Viymiyno tehabekeni ,

Yazdığı gibi Akadoş Baruh‘unun sağ eli ile ,

‫מימין שנתנה התורה שהיא‬

Şe hi a Tora şenitna miyamin ,

75 | .
Tora için Akadoş Baruh‘unun sağ eli denmektedir , çünkü Tora bize Akadoş Baruh‘unun
sağ eli verilmiştir 16 ,

‫ומים חסד בחינת שהיא‬

Şe hi behinat hesed umayim ,

Kabala‘da bunun üzerine açıklama yapılmaktadır , ―‫ ‖נימי‬yani sağ zarafet , iyilik ve suyu
ima etmektedir ( Yukarıda ifade edildiği gibi Tora suya benzetilmektedir )
ve ―‫ ‖למש‬yani sol ise disiplin , sertlik ve ateşi ima etmektedir .

Pasukta söylenenlere göre bizler aynı zamanda Tora‘nın ikinci bir olgusunun olduğunu
görmekteyiz burada , Kral neyi sarıyorsa aynı koluyla sarmaktadır , Tora‘nın aklı A Kadoş
Baruh‘unun arzuları ile aklı , yani A Kadoş Baruh‘u ile Tek bir Bütün olmaktadır . Yahudi
Tora öğrenirken ona kolu ile sarılmaktadır ve bu sebeple de Tora öğrenimi esnasında iki
misli bir yükseliş gerçekleşmektedir . Adam‘ın anlayışını Tora sarmakta ve çevrelemekte ,
bu esnada da diğer mitzvalar ile birlikte Adam‘ın çok özel bir yükselişi gerçekleşmekte ve
kendisinin anlayış kapasitesini çok özel bir şekilde arttırmaktadır . Beşinci bölümde de
anlatıldığı gibi .

1 . Pea bölüm 1 , mişna 1

2 . Tikuney Zohar Tikun 30
3 . İkinci bölümde anlatılıyor
4 . Teilim 135 :3
5 . Tikuney Zoar Giriş 17:1
6 . Yeşayau 40 , 28
7 . İyov 11 , 7
8 . Yeşayau 45 , 8
9 . Talmud Bavli Masehet Megila 31:1
10 . Talmud Bavli Masehet Baba Kama 17:1
11 . Şmuel 1. 25 , 29
12 . Teilim 18 : 3

76 | .
13 . Teilim 5 : 13
14 . Talmud Bavli Masehet Avot 4 : 17
15 . Talmud Bavli Masehet Berahot 97:2
16 . Şir A Şirim 8 , 3

LİKUTEİ AMARİM — BÖLÜM 5

Rabenu A Zaken önceki bölümün sonunda yahudi‘nin Tora öğrendiği zaman kendisinin
adeta Kral‘a sarıldığını açıklamaktadır. Yani aynı esnada Adam‘ın aklını A Kadoş
Baruh‘unun aklı ve arzuları çevrelemektedir . Bunlar hepsi birlikte A Kadoş Baruh‘unun
bizzat kendisiyle bir bütün olmaktadırlar . Öbür taraftan , Kral‘da yani A Kadoş
Baruh‘unun bizzat kendisi de Adam‘ın Tora öğrendiği zaman içerisinde sarılarak onu
çevrelemektedir .

Bu olayın birinci kısmı anlaşılır bir şekilde bizlere açıklanmış vaziyettedir , Yahudi Tora
öğrendiği esnada öğrenmekte olduğu konuyu kendi aklında kavramakta ve böylelikle o
kendi aklını A Kadoş Baruh‘unun akıl ve arzuları ile çevrelemektedir . Halbuki olayın ikinci
kısmında ise Yahudi Tora öğrendiği esnada onu A Kadoş Baruh‘unun aklı ve arzuları
çevrelemektedir . Bu bizlere sanırım biraz daha açıklama ve izahat gerektirmektedir .

Önümüzde duran Tanya kitabının beşinci bölümünde , Admor A Zaken daha geniş bir
şekilde bizlere bu olayı yani ―‫ ‖אסיפת‬tfisa kelimesinin açıklamasını , her Cuma günü
Minha tefilasından önce okumuş olduğumuz ― Patah Eliyau ‖ makalesinden alarak
anlatmakta ve izah etmektedir . Bu makalede şöyle denmektedir ― ‫לית מחשבה תפיסא‬
‫ – בך‬Leyt Mahşava Tfisa Beha ‖ Senin aklının yada düşüncenin A Kadoş Baruh‘uyu
algılamasına imkan ve ihtimal yoktur . Daha önceki bölümler de hiç bir düşüncenin ve
aklın A Kadoş Baruh‘uya ulaşmasına imkanı ve gücü olmadığını zaten öğrenmiştik .
Kişinin ancak ve ancak Tora öğrenimi ile birlikte A Kadoş Baruh‘unun akıl ve arzularına
ulaşabilmesi mümkün olabilmektedir . Çünkü bu iki olayda , yani A Kadoş Baruh‘unun
istekleri , aklı ve Tora hepsi birlikte bir bütündür .

Rabenu A Zaken Tanya kitabının beşinci bölümünde bu konuyu daha geniş olarak bizlere
izah etmektedir . Tora genel olarak , yalnız insanoğlunun aklının anlama kapasitesi
kadarı ile onu sarmakla kalmaz , öğrencinin zihnini de kapsar ve sarar .

77 | .
Admor A Zaken buradaki olayın ana fikrinden yola çıkarak Tora‘nın erdeminin mitzvaların
gerçekleşmesi sayesinde oluştuğunu izah etmektedir .

Ancak , öncelikle bu bölümde , Tora çalışmasının diğer tüm mitzvalardan daha üstün
olduğunu göstermek amaçlanmaktadır . Kişi Tora çalıştığı esnada bu Ha‘Şem‘in
arzularından sadece birini içeriyor , yada herhangi bir mitzvayı gerçekleştiriyor anlamına
gelmemektedir . Aksine Tora‘da da yazdığı ve belirtildiği gibi , kişi Tora‘yı ve A Kadoş
Baruh‘unun bilgeliğini anlayıp kavramasıyla birlikte Ha‘Şem onu kucaklamaktadır .

‫היטב באר ביאור ולתוספת‬

Uletosefet beur baer eytev ,

Bu konu daha uygun ve iyi bir şekilde , hatta daha geniş olarak burada bize
anlatılmaktadır

‫אליהו שאמר תפיסא לשון‬

Laşon ―tefisa‖ şe amar Eliyau ,

algılama ile ilgili olarak Eliyau Annavi kendi yazmış olduğu ve çok meşhur olan ― Patah
Eliyau‖makalelerinde şöyle ifade
etmektedir,

‫כו׳ בך תפיסא מחשבה לית‬

Leyt mahaşava tefisa bah hule‘ ,

Senin aklının yada düşüncenin A Kadoş Baruh‘uyu algılamasına imkan ve ihtimal yoktur .

Admor A Zaken , hiç bir aklın Akadoş Baruh‘uyu anlayabilecek kapasiteye sahip
olmadığını belirtmek istediğinde , kendisi ― ‫ ‖ תפיסא‬tfisa kelimesini kullanarak , hiç bir
insani aklın Akadoş Baruh‘uya ulaşabilecek kapasitede olmadığını ifade etmektedir .
Bununla bağlantılı olarak , daha önce öğrendiklerimizden de hatırlarsanız , yanlızca Tora
öğrenimi sayesinde A Kadoş Baruh‘uyu algılamanın mümkün olduğunu öğrenmiştik .
Çünkü daha önce de söylediğimiz gibi A Kadoş Baruh‘unun bizzat kendisi ile Tora‘nın ,
yani ikisinin bir bütün ve Tek olgu olduğunu , toparlamak gerekirse hiç bir insani aklının
Akadoş Baruh‘uya ulaşabilecek kapasitede olmadığını ifade etmiştik . Ayrıca , Alte Rebbe

78 | .
bu bölümde Adam‘ın Tora‘yı anlaması sayesinde ne şekilde Akadoş Baruh‘uya
ulaşabildiğini bizlere anlatmaktadır .

‫הנה כל שכל כשמשכיל ומשיג בשכלו איזה מושכל‬

İne , kol sehel keşemaskil umasig besihlo eyze muskal ,

Herhangi bir insan aklı entellektüel bir konuyu algılayıp anladığı zaman , kişinin aklı bu
konuyu kavrar ve onu kuşatır ,

‫הרי השכל תופס את המושכל ומקיפו בשכלו‬

Arey asehel tofes amuskal umakifo besihlo ,

konuyu kavradığında ve konu da kişinin aklını kuşatıp çevrelediğinde , dahası onun içinde
giysi olduğunda , yukarıda da bahsedildiği gibi kişinin aklı artık konuyu anlamış ve
algılamıştır.

‫והמושכל‬

Ve amuskal ,

Konu bu andan itibaren artık kişinin aklının içine girerek kendine yer tutmakta , aklı
çevreleyerek onu kapsamaktadır . Örnek verilmek gerekirse , daha çok bir elin maddi bir
nesneyi kavrayıp çevrelediği gibi .

‫נתפס ומוקף ומלובש בתוך השכל שהשיגו והשכילו‬

Nitpas umukaf umelubaş betoh asehel şeisigo ve iskilo ,

Rabenu A Zaken buraya kadar insanoğlunun ancak zihniyle anlamış olduğu şeyi sadece
yakalayabildiğini bunun da ancak kişinin bir şeyi tam manasıyla anlamasından sonra
gerçekleşmekte olduğunu izah etmektedir . Tanya kitabının söylevine göre ; ― Zihin ile
ulaşması ‖ buradan da yola çıkarak , olayın daha çok akla dayandığını bize anlatmaktadır
.

‫וגם השכל מלובש במושכל בשעה שמשיגו ותופסו בשכלו‬

Ve gam asehel melubaş bemuskal , beşaa şemasigo ve tofsu be sihlo ,

79 | .
Ayrıca kişi Tora öğrendiği esnada ne anlamakta ise , bu kadarı onun zihnini
çevrelemektedir , entellektüel akıl bu konunun anlaşılması ve kavranılması
esnasında konunun içinde de giysi olmaktadır . 1

Adam tüm detayları anlamak için olayın içine derinlemesine daldığında ise , henüz iyice
anlamadan önce , halen anlayışının üzerinde olan bir seviyede öğrenmeye devam eder ve
Tora‘dan öğrendiği konu zihnini çevrelemeye başlar . Bu safhadan sonra anlamak ve
daha sonrasında bilmek ile alakalı olarak zihnin iki olgusu bulunmaktadır; Zihin Adam‘ın
aklını çevrelemektedir , akıl ise zihne giysi olmaktadır , örneğin ;

‫משל דרך בוריה על לאשורה בגמרא או במשנה הלכה איזו ומשיג מבין כשאדם‬:

Dereh maşal ; Keşe adam mevin umasig eyzo alaha bemişna o bigemara
laaşura al burya ,

bir kişi Mişna veya Gemara‘dan , zihnini yorucu bir uygulama sayesinde bir alahayı ( kural
) açıkça ve iyice anlayıp kavradığında ,

‫וגם שכלו מלובש בה באותה שעה הרי שכלו תופס ומקיף אותה‬

Arey sihlo tofes umakif ota , vegam sihlo melubaş ba be ota şaa ,

onun aklı bu alahayı kavrar ve çevreler , çabası sonucu onu anlamakla beraber aynı
zaman zarfında bu bilgi kişinin aklının içine giysi olur ,

‫והנה הלכה זו היא חכמתו ורצונו של הקדוש ברוך הוא‬

Ve ine alaha zo , hi hohmato uretsono şel A Kadoş Baruh Hu ,

işte şimdi bu alaha altında yatan gerekçe dördüncü bölümde de belirtildiği gibi bizzat
Ha‘Şem‘in bilgeliği ve arzusudur , alaha kurallarının bu şekilde olması tamamen O‘nun
isteği doğrultusundadır .

‫וכך כך ראובן שכשיטעון ברצונו שעלה‬, ‫משל דרך‬, ‫וכך כך ושמעון‬, ‫הפסק היהי‬
‫וכך כך ביניהם‬

Şeala birtsono , şekeşeyiton reuven kah ve kah dereh maşal ve şimon kah ve
kah , yiye apsak beyneyem kah ve kah ,

80 | .
Ha‘Şem‘in arzusu burada öylesine ortaya çıkmaktadır ki örneğin Reuven böyle iddia
edebilir ve Şimon ise şöyle iddia edebilir ( Gemarada bolca miktarda ikisi arasında fikir
anlaşmazlığını görmekteyiz ) , gibi ve gibi aralarında bir karar olmalıdır ,

‫לעולם הזה הדבר יהיה ולא היה לא אם ואף‬, ‫אלו ותביעות טענות על למשפט לבא‬

Ve af im lo aya ve lo yiye adavar aze leolam , lavo lemişpat al tenot utviyot elu
,

alaha ve Tora çalışmamız esnasında karşılaştığımız bu tip olaylar , davalar , argümanlar

ve iddaalar ile tartışmalar hiç bir zaman gerçekleşmemiş ve ileride de gerçekleşmiyecek
olabilirler . Bu nedenle , Tora çalışmasının ana amacı sadece mitzvaların (Yasalar)
uygulanması hakkında bizlerin bilgi edinmesidir . Bu durumda ; sonrasında anlaşmazlıkları
çözmek adına herhangi bir alahayı öğrenmek için yapılan çalışma aslında hiç bir amaca
hizmet etmeyecekmidir ? Aksine , bu çalışmayı yapan kişi için bu hiçde geçerli değildir .
Çünkü alaha çalışmak ve bu eğitimi almak kişi için çok büyük bir değerdir . Alaha çalışan
ve öğrenen kişi Ha‘Şem‘in düşünce şeklini , aklını ve tüm arzularını öğrenerek bilgi sahibi
olmaktadır . Alte Rebbe kendini atfederek aşağıda devam etmektedir .

‫ מקום מכל‬, ‫ ה‖הקב של וחכמתו ברצונו עלה שכך מאחר‬, ‫וזה כך זה יטעון שאם‬
‫ כך‬, ‫ כך הפסק ‘יהי‬, ‫הערוכה כהלכה זה פסק בשכלו ומשיג יודע כשאדם הרי‬
‫פוסקים או גמרא או במשנה‬

Mikol makom , meahar şekah ala birtsono ve hohmato şel A Kadoş Baruh Hu ,
şe im yiton ze kah ve ze kah , yiye a psak kah , arey keşe adam yodea umasig
besihlo psak ze ka alaha aaruha bamişna o gemara o poskim ,

Bu şekilde her halukarda , Akadoş Baruh‘unun bilgeliği ve istekleri gerçekleşmektedir .

Adam şu veya bu nedenle Mişna‘da ki uzun alaha‘yı yada gemara‘yı veya hakimlerin ve
kanun koyucuların ( psak din ) dediklerini anlayıp ve bunları aklında tuttuktan sonra ,
alaha ile ilgili bu hükmü yada kararı başka bir kuraldan dolayı da biliyor olduğunu
görebilir . Hatta başka bir deyişle bunun Tora‘dan bile olamadığının farkına varabilir .
Fakat bu Tora harici kanunlar tarafından yapılandırılmış kurallar mümkün olmasına
rağmen ve hatta aynı kararı veriyor olsalar bile , bizlerin aynen ak ile karayı birbirinden
ayırmamız gerektiği gibi , fiziksel dünyada belirlenmiş olan ve insanoğlu tarafından
yasaya çevrilmiş olan medeni kanunlar ile Tora‘yı birbirlerinden ayırmak mecburiyetimiz
vardır . Çünkü fiziksel dünyada belirlenmiş olan yasaya çevrilmiş olan medeni kanunlar
tamamen insani akla ve düşünceye sahip olup kesinlikle Akadoş Baruh‘unun bilgi ve

81 | .
arzuları seviyesine ulaşamadığı ve söylemeye bile gerek olmadığı gibi kesinlikle Kutsal‘lık
taşımamaktadırlar . Ve Adam Tora‘nın Aklı ile Mantığını anlayıp sevmeye başladığında ;

‫הוא ברוך הקדוש של וחכמתו רצונו בשכלו ומקיף פס דלית‬,‫ותו משיג זה הרי‬
‫וחכמתו ברצונו ולא ביה תפיסא מחשבה‬

Arey ze masig ve tofes u makif besihlo retsono ve hohmato şel A Kadoş Baruh
Hu , deleyt mahaşava tefisa bey ve lo birtsono ve hohmato ,

Hemen akabinde Adam kendi aklı ile Akadoş Baruh‘unun aklı ve isteklerini algılayarak
kavramaya başlar , devamında ise bu anlayış Adam‘ın aklını bir elbise gibi çevrelemeye
başladığı gibi kendisi ile bir bütün olur . Dolayısıyla Tora olmadan hiç bir aklın ve
zihnin Akadoş Baruh‘unun aklı ile isteklerini tutmasına ve kavramasına imkan ihtimal
yoktur .

‫כי אם בהתלבשותם בהלכות הערוכות לפנינו‬

Ki im beitlabşutam , be alahot aaruhot lefaneynu ,

Fakat Adam alahayı anladığında , bu kişinin fiziksel olarak A Kadoş Baruh‘unu

kavrayabilmiş olduğu anlamına da gelmemektedir . Daha önce de öğrendiğimiz gibi hiç
kimsenin Ha‘Şem‘i anlamaya ve O‘nu kavramaya gücü yoktur , bununla birlikte kişi zaten
bildiği fakat henüz anlamadığı A Kadoş Baruh‘uyu Tora çalışması sayesinde daha
yakından tanımaya başlayacak ve alahanın mantığını görüp anladığında ise A Kadoş
Baruh‘unun büyüklüğüne tanık olacaktır. Çünkü A Kadoş Baruh‘u alahanın ve Tora‘nın
bizzat içinde bulunduğu için , kişi Tora‘yı öğrendiğinde A Kadoş Baruh‘una ancak bu
şekilde bağlanmakta ve kendisi ile bir bütün olmaktadır ,

‫בהם מלובש שכלו וגם‬

Ve gam sihlo melubaş baem ,

böylelikle anlaşıldığı üzere Tora çalışanın zihninde Akadoş Baruh‘unun aklı ve arzuları
giysi olmakta , yani Akadoş Baruh‘unun aklı ve arzuları Adam‘ın zihnini bir elbise gibi
çevrelemektedir .

‫והוא יחוד נפלא שאין יחוד כמוהו ולא כערכו נמצא כלל בגשמיות‬

Ve hu yihud nifla şeeyn yihud , ve lo ke erko nimtsa klal be gaşmiyut ,

82 | .
O Harika ve Tek‘tir ve fiziksel dünyada ve diğer tüm dünyalarda O‘nun değerinde hiç bir
şey yoktur. Fiziksel alemde benzerlik yada paralellik olmayan bir birlik içinde , yani
orantısız güç olan iki şey insan aklı ve Tora bir bütün olmaktadırlar . Yukarıda da
defalarca izah edildiği gibi ve bu sayede , Tora kanalıyla kişi Ha‘Şem‘in aklı ile
bütünleşmektedir . İşte bu en güzel birliktir.

‫להיות לאחדים ומיוחדים ממש מכל צד ופנה‬

Liyot laahadim umeyuhadim mamaş mikol tsad upina ,

O‘nunla Tek bir bütün olmak gerçekten neresinden bakarsanız çok özel bir iletişimdir .
Tora çalışması ve anlaşılması esnasında Adam‘ın aklı ile Tora‘nın aklı ikisi bir bütün
olmaktadırlar. İşte bu da Akadoş Baruh‘unun arzusu ve aklı olmaktadır . Her iki taraftan
da baktığımızda önümüze çıkan açıklama , Adam‘ın aklı Tora‘nın aklını Tora‘nın aklı da
Adam‘ın aklını çevirmekte olduğudur ( Giyindirmekteler ) .

‫על והשגתה התורה ידיעת במצות אשר קץ לאין ונפלאה גדולה יתירה מעלה וזאת‬
‫מעשיות המצות כל‬

Ve maala yetera gedola ve nifla leeyn kets aşer be mitsvat yediyat a Tora ve
asagata al kol a mitsvot maasiyot ,

Tora‘yı kavramak ve mitzvaların ne anlama geldiklerini , ne sebeple yapıldıklarını

öğrenerek onları gözetlemek ve uygulamak , ayrıcalık sağlayan harika ve çok büyük bir
üstünlüktür . Bu kişiye öyle bir yükselme sağlamaktadır ki , bu harikalığı ve büyüklüğü
kelimeler ile anlatmanın imkanı yoktur .

‫על ואפילו שבדבור תורה תלמוד מצות על ואפילו בדיבור התלויות מצות‬

Va afilu al mitsvot ateluyot bedibur , va afilu al mitsvat talmud tora şe be

dibur ,

Tüm mitzvaların içleri eylem içermektedir ve dolayısıyla bu eylemler sayesinde

gözetilmektedirler , sözlü Tora çalışması ise adından da anlaşıldığı gibi , onun eylemi
konuşma olduğundan dolayı , sözlü Tora çalışması içeren mitzvalar da konuşma yoluyla
gerçekleştirilmektedirler . Biri anlamlarını anlamadığı ve bu konuda cahil olması halinde
bile , Kutsal yazıları ezbere okuyarak Tora çalışmasını yerine getirilebilir . Ancak böyle bir
çalışma ne yazık ki Tora‘yı kavrama üstünlüğünden yoksundur . Yukarıda da bahsedildiği

83 | .
gibi o büyük yükseliş Tora‘yı anlama mitzvasından başka hiç bir mitzva da var
olamamaktadır ,

‫הנפש את מלביש הוא ברוך הקדוש ומעשה שבדבור המצות כל ומקיפה‬, ‫ידי על כי‬
‫רגלה ועד מראשה ה׳ אור‬

Ki al yedey kol amitsvot şe be dibur u maase , A Kadoş Baruh Hu malbiş et a

nefeş , u makifa or Ha‘Şem meroşa ad ragla ,

çeşitli eylemler ve konuşmalar sonucu yapılan mitzvalar yoluyla Ha‘Şem kişinin ruhunu en
yüksek seviyesi başından en düşük seviyesi olan ayaklarına kadar giydirmektedir ,

‫התורה ובידיעת‬, ‫ה׳ בחכמת מלובש שהשכל מלבד‬, ‫בקרבו ה׳ חכמת גם הנה‬

U bidiyat a tora , milevad şe a sehel melubaş be hohmat Ha‘Şem , ine gam

hohmat Ha‘Şem be kirbo ,

Yahudi Tora‘yı anlamaya başladığında , Akadoş Baruh‘unun aklı Adam‘ın etrafını çevreler
, üstüne daha da eklememiz gerekirse , Adam Tora‘yı anladığında , aklı Akadoş
Baruh‘unun ( Havayye ) bilgisi ile çevrelenir şeklinde de izah edilebilir , Tanya kitabının
deyişine göre ;

‫מידיעת ולהשיג לתפוס לו שאפשר מה בשכלו ומקיף ותופס משיג שהשכל מה‬
‫ התורה‬, ‫בפרד והשגתו ידיעתו וכח שכלו כפי איש‬

Ma şe asehel masig ve tofes u makif be sihlo ma şe efşar lo litpos u leasig

miydiyat a tora , iş kefi sihlo ve koah yediyato ve asagato be pardes ,

Adam kendi aklının anlama kapasitesi ve kabiliyetine göre Tora‘yı anlayabilmektedir .

Öğrendiklerini ancak bu şekilde aklında tutabilmektedir . Aynı orantıda bu bilgiler
kapasitesi kadar ,

Tora‘nın dört bölümü PARDES 2 , pşat , remez , draş ve sod ile kişinin aklını
sarmaktadırlar .

Bu nedenle , Tora‘daki anlayış ve bilgilenme başka mitzvalarda sonuç vermektedir , yani

mitzva Kutsal Işığın ruhu sarmasıyla yapıldığında , Tora çalışmasının ruhu doldurması
etkisi ile( İçsellik ) Tora‘da yer alan Ruh İlahi bilgelik ışığı ile Kişiyi kavramakta ve
kapsamaktadır .

84 | .
 ‫התורה שבידיעת ולפי‬, ‫בתוכם ומוקפת ושכלו האדם בנפש מלובשת התורה‬

U lefi şe biydiyat a tora , a tora melubeşet be nefeş a adam ve sihlo u mukefet

betoham ,

Tora bilgilerinin bizlere verildiğinden beri , Tora kişinin ruhu ve aklı tarafından emilmekte
ve onların içini kapsamaktadır ,

‫הנפש ומזון לחם בשם נקראת לכן‬

Lahen nikret beşem lehem u mezon a nefeş ,

bu nedenle Tora ruhun ‖ ekmeği ‖ ve ‖ gıdası ‖ olarak adlandılmaktadır ,

‫ממש וקרבו בתוכו כשמכניסו הגוף את ןז הגשמי שהלחם כמו כי‬, ‫להיות שם ונהפך‬
‫כבשרו ובשר דם‬

Ki kemo şe a lehem a gaşmi zan et a guf keşe mahnisu betoho ve kirbo mamaş
, ve neepah şam liyot dam u basar kibsaro ,

fiziksel ekmeğin kişi tarafından yutulduğu zaman vücudu beslediği ve vücudun içinde
emilerek , kişinin kendi eti ile kanına karışarak kendisi ile bir bütün olduğu gibi ,

‫ויתקיים יחיה ואזי‬

Va azay yiye veyitkayem ,

ve ancak bu emilmenin gerçekleşmesinden sonra kişinin ve vücudunun canlılığının

sürekliliği meydana gelmektedir ,

‫שכלו בעיון היטב שלומדה האדם בנפש והשגתה התורה בידיעת כך‬

Kah be yediyat a tora ve asagata be nefeş a adam şelomda eytev be iyun sihlo
,

benzer şekilde kişinin aklının konsantrasyonu ve ruhu ile Tora‘yı kavrama ve bilgileri
sayesinde yapacağı iyi çalışmalar ,

‫לאחדים והיו עמו ומתאחדת בשכלו שנתפסת עד‬

85 | .
Ad şe nitpeset be sihlo u mitahedet imo ve ayu laahadim ,

Tora‘nın kişinin aklı tarafından kavrandığı ve bu bilginin kişiye katılarak ikisinin bir
oldukları noktada , aynı ekmek misali Tora‘da ruhun ekmeği ve gıdası olmaktadır . Tora
bilgileri de kişinin vücudunun ve kalbinin içine girerek onun etine ve kanına dönüşmekte,
böylelikle de kişi ile bir bütün olmaktadır . Tora‘nın adamın ruhunu bilgilendirmesi sonucu
, adamın kendisi aklı ve Tora bir bütün olmaktadırlar .

‫לנפש מזון נעשה‬

Naase mazon lanefeş

bunun neticesinde Tora kişinin ruhu için gıda olmaktadır ,

‫הוא ברוך סוף אין שבקרבה ותורתו בחכמתו המלובש‬, ‫החיים מחיי בקרבה וחיים‬,

Ve hayyim be kirba , mehayyey a hayyim eyn sof baruh hu , amelubaş be

hohmato ve torato şe bekirba ,

Tora öğrencileri Ha‘Şem‘in bilgeliğini ve Tora‘sını üzerlerine giyindiklerinde Kutsal Eyn

Sof(Kutsal Sonsuz Işık) herşeyin özü olan yaşam çeşmesinden onların içlerine işleyerek
kendilerine yaşam olmaktadır ,

‫ שכתוב וזה‬2 ‫מעי בתוך ותורתך‬

Ve ze şe katuv ve toratha betoh meay ,

3 Teilim‘de yazdığı gibi ‖ Senin Tora‘n benim içselliğimdir ‖ bu da Tora‘nın ruhun gıdası
olduğu anlamına gelmektedir ,

‫חיים בע׳ שכתוב וכמו‬, ‫ג׳ פרק מ״ד שער‬, ‫המצות הן עדן גןב הנשמות שלבושי‬

Ve kemo şe katuv be ets hayyim , şaar mem‖dalet perek gimel , şelevuşey

aneşamot be gan eden hen a mitsvot ,

benzerinin Etz Hayyim kitabında ( 44 üncü kapı , 3 üncü bölüm ) yazdığı gibi , bu
mitzvalar ruhun cennetteki ‖ giysileri ‖ dirler , ruhlar cennette İlahi Kutsal Varlığın
ışıltısının ( Ziv A Şehina ) keyfini çıkartmaktadırlar . Ruh sonlu bir varlık olarak , sonsuz
ışıltıyı taşıma yeteneğine sahip olabilmesi ancak ve ancak ‖ manevi giysi

86 | .
‖ ile kuşanmış olması ile mümkün olmaktadır . Bu manevi giysiyi de ruha kişinin fiziksel
dünyada yaşamı esnasında yapmış olduğu mitzvalar sağlamaktadır . Yukarıda da
açıklandığı gibi , gerçekleştirilmiş olan mitzvalar ruhu Sonsuz Kutsal Işık ile çevreleyerek ,
bir elbise gibi vücudu kuşatıp sarmalamaktadırlar .

‫לשמה בתורה הזה בעולם שעסקו לנשמות המזון היא והתורה‬, ‫בזהר שכתוב וכמו‬,
‫ר״י דף ויקהל‬

Ve a tora hi a mazon laneşamot şe asku baolam aze betora lişma ukmo şe

katuv be Zoar , Vayakel daf reş‖yud ,

Diğer taraftan Tora , fiziksel dünyada hayatları boyunca kendi iyilikleri için O‘nunla ve
mitzvalar ile meşgul olan kişilerin cennette ruhlarına gıda olmaktadır . Zoar A Kadoş‘da
da yazdığı gibi ( Vayakel , sayfa 210 )

‫התורה השגת ידי על לה׳ נפשו לקשר כדי היינו ולשמה‬

Ve ―lişma‖ ayyenu kedey lekeşer nafşo la aşem al yedey asagat a tora ,

adamın ‖ kendi iyiliği için ‖ Tora çalışması ifadesi , kişinin Tora‘yı çalıştığı esnada
amacının O‘nu kavrayarak anlaması ve ruhunu Ha‘Şem‘e bağlayıp teslim etmesi
anlamına gelmektedir,4

,‫חיים כמו שכתוב בפרי ע׳ איש כפי שכלו‬

İş kefi sihlo , kmo şe katuv be pri etz hayyim ,

bizler böylelikle yukarıda Etz Hayyim de bizlere verilen alıntıda yazılandan her insanın
kendi aklının kapasitesine göre , Tora‘nın kişinin ruhunun gıdası ve mitzvaların da
ruhunun giysisi olduklarını görmekteyiz ,

Fakat buradan şimdi bir soru ortaya çıkmaktadır ; Tora ve mitzvaların her birinin
kendilerine has benzersiz ve eşsiz kaliteleri bulunmaktaysa , tüm mitzvaların içerisinde
Tora çalışmasının neden diğerlerine karşı üstünlüğü bulunmaktadır ?

Alte Rebbe ‖ gıda ‖ ve onların manevi bağlamda ‖ giysi ‖ lerini tanımlayarak bu sorunun
cevabını vermektedir . Tora‘nın ruha hem gıda hemde giysi olması ve bu sebepten dolayı
da üstünlüğünün bulunması , bu soruya çok net ve açıklıkla cevap olmaktadır .

87 | .
 ‫ והלבושים בחינת מקיפיםוה‬,‫מזון היא בחינת אור פנימי‬

Ve a mazon hi behinat or pnimi , ve a levuşim behinat makifim ,

5 Ruhun gıdası , ışığın ‖ içselliği ‖ , giysi ise ‖ kapsayan ‖ düzeyi anlamına gelmektedir ,

‫ה כל כנגד שקול תורה שתלמוד ז״ל רבותינו מרוא מצותולכן‬

Ve lahen amru Raboteynu Zihronam Livraha şe talmud tora şakul keneged kol
mitzvot ,

bu nedenle bilgelerimiz , 6 Tora çalışmasının diğer mitzvaların bir araya getirilmesi ile
eşit düzeyde olduğunu yani tek başına hepsine karşı bir üstünlüğü olduğunu
söylemektedirler ,

‫לבד לבושים הן שהמצות לפי‬, ‫המשכלת לנפש לבוש וגם מזון היא והתורה‬

Lefi şe amitzvot hen levuşim levad , ve a tora mazon ve gam levuş la nefeş
amaskelet ,

mitzvalar ruha sadece giysi olmaktadırlar , Tora ise hem ‖ gıda ‖ hemde düşünsel
ruh için ‖ giysi ‖ olmaktadır ,

‫ולימודה בעיונה בה שמתלבש‬

Şe mitlabeş ba be iyuna ve limuda ,

kişinin ruhunun konsantrasyonu ve çalışmasıyla Tora ona bir giysi gibi hizmet
vermektedir , çünkü Tora‘nın kendisi de bu elbisenin içinde bulunmaktadır ,

‫כשמוציא שכן וכל בדבור בפיו‬

Ve kol şe ken ke şe motsiya bepi be dibur ,

Kişi Tora çalışması esnasında ne anladıysa ve hatta bu konuları sözlü olarak ağzından
çıkarttığında ,

‫ כמו שכתוב בפרי ע׳ חיים‬,‫שהבל הדיבור נעשה בחינת אור מקיף‬

Şeevel a dibur naase behinat or makif , kemo şe katuv be pri etz hayyim ,

88 | .
Etz Hayyim‘de de yazdığı gibi , konuşmasının nefesi ―kapsayıcı ışık‖ haline gelir .

Böylelikle bizler , Tora çalışmasının hem gıda hem de giysi olma niteliklerine sahip
olduğunu ve mitzvaların ise sadece giysi olduklarını görmekteyiz . Bu da zaten Tora
çalışmasının ayrıcalıklı olarak üstünlüğünü gözler önüne sermektedir .

1 . ‫א''שליט ר''אדמו ק''כ הערת‬: Lubavitcher Rebbe’nin uyarısı , Aklın anlayış düz
eni – Başlangıçta zihin genel fikri tutmaktadır ve böylelikle zihin yapılan eğitim
i çevreleyerek , daha sonrasında çeşitli detaylar başlamaktadır vs. , ve zihin böy
lelikle yapılan eğitimin üstünü giydirmektedir , bunu bitirdiğinde ( Artık Adam To
ra’dan çalıştığı kısmı anlamış ve zihni bu bilgileri tutmuştur ) Bunun devamında z
ihin Adam’ın almış olduğu eğitimi çevrelemektedir ve tabiiki daha önceden zihnind
e kalan gereksiz ve belki de kendine zarar veren şeyleri silerek , adeta bir temiz
lik yapmakta ve Adam’ın zihnini aydınlatmaktadır .
2 . Perdes terimini daha iyi anlayabilmek için lütfen 4. bölümün başlangıcına bakı
nız .
3 . Teilim 40 : 9
4 . Lubavitcher Rebbe'nin gözlemi ;Alte Rebbe'nin gerekli bulduğu terimini ‫( לשמה‬k
endi iyiliği için) daha iyi tanımlamak için ve Zohar'ın yorumunu biz yanlış yoruml
ayabileceğimizden , bu sebeple başka şeylerin haricinde ruha gıda olan Tora çalışm
asını , "çalışma" anlamına gelmekte olan ‫ לשמה‬kelimesini kullanmaktadır . Burada
ki adamın " kendi iyiliği için " Tora çalışması ifadesi , kişinin Tora'yı çalıştığ
ı esnada amacının O'nu kavrayarak anlaması ve ruhunu Ha’Şem'e bağlayıp teslim etm
esi anlamına gelmektedir .
5 . Tırnak içerisinde olanlar orijinal metindir
6 . Mişna Pea 1 : 1

LİKUTEİ AMARİM — BÖLÜM 6

Önceki bölümlerde Alte Rebbe Kutsal Ruhun ( Nefeş Elokit ) on melekesini yani üç adet
zihinsel ile yedi adet duygusal ve kendisini ifade etmesini sağlayan üç giysi olan düşünce
, konuşma ,Tora ve Mitzvalar sayesinde yapılan eylemlerini ele almaktaydı .

Kendisi ,ruhun giysilerinin , aslında ruhun kendisinden daha yüksek bir düzeyde
bulunduğunu Tora ve Ha‘Şem‘in bir olduğunu ve bu giysiler içerisinde kendisinin ‖
giydirdiğini ‖, yani kişinin Tora‘yı öğrendiğinde ve mitzvaları gerçekleştirdiğinde ruhunun

89 | .
Ha‘Şem ile birleştiğini , bu birleşmenin de özellikle Tora çalışmasında gerçekleştiğini ve
Tora‘nın içinde yer alan Kutsal‘lığın ruhu bu şekilde kucakladığından bahsetmektedir .

İçinde bulunduğumuz altıncı bölümde Alte Rebbe ‖ Hayvansal Ruhu ‖ incelemeye alarak ,
onun yapısı itibari ile tam anlamıyla Kutsal Ruh ile paralelliği olduğunu açıklamaktadır ;
Hayvansal Ruhda da , aynı Kutsal Ruh da olduğu gibi on meleke ve üç giysi
bulunmaktadır . Fakat Kutsal Ruhun aksine , Hayvansal Ruhun maddesini klipalar teşkil
etmekle birlikte , sahip olduğu on meleke ve üç giysi temiz değildirler . Bu şekilde ,
Hayvansal Ruh kendi üzerine giyinmiş olduğu bu kirli giysiler ile birlikte çok daha düşük
bir seviyeye inmektedir .

Alte Rebbe , Kutsal Ruhun giysilerinin aslında ruhun bizzat kendisinden daha yüksek
düzeyde olduğunu anlatmaktaydı . Çünkü Tora ve Ha‘Şem bir olarak bu giysiler içerisinde
kendisini ‖ giydirmekte olduğunu ‖ , yani kişinin Tora öğrenimi ve mitzvaları uygulaması
sayesinde ruhunun Ha‘Şem ile birleştiğini ifade ederek ve bunun özellikle de Tora
çalışması esnasında olduğundan bahsetmekteydi . Özellikle Yahudi Tora çalıştığında ve
anladığında, yükselişi iki misli olmaktadır . Elokut‘un ışığı Nefeş‘i ve Nefeş ise Elokut‘un
Tora ışığını sarmaktadır.

Altıncı bölüme ise Alte Rebbe ‖ Nefeş A Beamit ‖ yani Hayvansal Ruhu izah etmekle
başlıyor . Rebbe Hayvansal Ruhun yapısı tam olarak ‖ Nefeş Elokit ‖ Kutsal Ruh ile
paralellik gösterdiğini , onunda on melekesi ve üç giysisi olduğunu , sadece Kutsal
Ruh‘un aksine , Hayvansal Ruh‘un maddesinin klipalardan oluştuğunu ve tüm melekeleri
ile elbiselerinin kirli olduğundan bahsetmektedir . Böylelikle bu kirli giysiler içinde
hayvansal ruhun kendisi daha da düşük seviyelere inmektedir .

Klipa kavramı ile ilgili olarak birinci bölümde de belirtildiği gibi , tüm yaratılanlar hayat
güçlerini Ha‘Şem‘in Kutsal‘lığından almalarına rağmen , Adamın iyi ve kötü arasında seçim
yapabilmesi ve ayrıca kendi çabası ile Yaratanına hizmet ederek kendisinden ödülünü
alması için , Ha‘Şem kirli olan güçleri yaratarak Kutsallığı yaratılışın içinde gizlemektedir .
Bu güçlere Klipa ( çoğulu klipot ) demekteyiz , kelimenin tam anlamı ile klipalar ‖ kabuk
‖ veya ‖ soyma ‖ anlamına gelmektedir . Kabuğun meyveyi gizlediği gibi , klipadan
türeyen tüm güçler de her yaratılan varlıktan Kutsal‘lığı gizlemektedirler .

Klipalar iki kategoriye ayrılırlar ; Klipat Noga ( ışığıda kapsayan klipa ) ve tamamen kirli
olan ‖ Üç kirli klipot ‖ ( Şaloş klipot tmeot )

90 | .
İlk kategori olan , klipat noga belli oranda iyilik içerir . Bu yüzden iyilik ve kötülük
alemleri arasında arabuluculuk seviyesindedir . Klipat noga her türlü şekilde bu gizlenme
üzerinden aldığı almakta olduğu hayat canlılığını iyi veya kötü için kullanabilir . Tüm izin
verilen nesneler bu kategoriye aittirler ; bunlar bir mitzva için kullanılabilirler ve böylece
kutsallık alemine çıkabilirler , yada Ha‘Şem korusun bunlar tamamen günah için de
kullanılabilirler , böylelikle de daha da fazla bozulmaya uğrarlar .

‖ Üç kirli klipot ‖ tan oluşan ikinci kategori ise tamamen kötüdür . Bu klipaların gizlenme
yoluyla almış oldukları hayat canlılıkları ne olursa olsun Kutsallığa dönüşemezler yada
Kutsallık hizmetinde kullanılamazlar . Tüm yasaklanmış fiziksel nesneler bu kategoriye
dahil olmaktadırlar , sadece tüketim için yasak olsalar dahi , kutsallığa
dönüştürülemezler ve kutsal bir amaca da hizmet edemezler .

‫והנה זה לעומת זה עשה אלוקים‬

Ve ine ze leumat ze asa Elokim

1 Nefeş A Beamit‘in gücü ve elbisesi Nefeş Elokit‘in gücü ve elbisesine göre tamamen zıt
tarafta yer almaktadır .

Kutsallık aleminde olan her şeyin klipların içinde karşılığı bulunmaktadır . Bizlerin
bağlamında ise , hayvansal ruh , Kutsal Ruhun karşılığı olarak ‖ klipalar ‖ olan kendi
melekeleri ve giysileri içinde yer almaktadır .

‫ כמו שנפש האלוקית כלולה שעשר ספירות קדושות ומתלבשת בשלשה לבושי‬, ‫כי‬
‫ם קדושים‬

Ki , kemo şe nefeş a Elokit klula şe eser sefirot keduşot u mitlabeşet be şloşa

levuşim kedoşim

On kuvvet , on sefirot‘u yönetmekte ve Keduşa‘nın üç giysisini giyinmektedirler , Tora ve

Mitzva‘ların mahşava , dibur ve maase‘leri ( Zihin – konuşma ve yapım ) ,

‫האדם בדם המלובשת נגה מקליפת אחרא דסטרא הנפש כך‬

Kah a nefeş de sitra ahara mi klipat noga amelubeşet be dam aadam

Bu nedenle , birinci bölümde de açıklandığı gibi , Yahudi‘nin kanının içinde giydirilmiş

olan ve Klipat Noga dan türetilen , sitra ahra ruhu ( bu bölümde daha sık olarak

91 | .
tanımlanmakta ) kanın içinde kendisini giydirmesi sayesinde bedene can vermektedir ,
bu ruh aynı zamanda

‫מעשר כתרין דמסאבותא כלולה‬

Kelula me eser kitrin disaavuta

Kabalistik termonolojide ‖ taç ‖ diye adlandırılan , klipanın on adet 2 ‖ kirlilik taçları ‖ nı

oluşturmaktadır .

‫שהן שבע מדות רעות‬

Şe hen şeva midot raot

Bu bahsedilen on güç , yedi kötü midotu ( karakteristik özellik ) içermektedir , şöyle ki ;

Tumanın , yani ruhani kirliliğin hesed midotu tutkuları , gvura midotu siniri , tiferet
midotu ise övünmeyi böbürlenmeyi içermektedir . Ve bunlar ,

‫לעיל הנזכרים רעים יסודות מארבע הבאות‬

Abaot mearba yesodot raim anizkarim leeyl

birinci bölümde sözü edilen dört kötü elementin kökünü teşkil etmektedirler . Fiziksel
nesnelerde olduğu gibi ruhsal varlıkların da ‖ elementleri ‖ vardır , bu durumda da kötü
elementler klipanın ruhu olmaktadırlar .

‫ הנחלק לשלש שהן‬, ‫ מקור המדות ושכל המולידן‬, ‫ בינה ודעת‬, ‫חכמה‬

Ve sehel a molidan , anehlak leşaloş , şe hen Hohma , Bina ve Daat , makor a

midot ,

Ve zihinden ( sehel ) doğan bu yedi kötü midot ( karakteristik özellik ) Hohma , Bina ve
Daat olarak üçe bölünerek midotların kaynağını teşkil etmektedirler .

‫ המדות הן לפי ערך השכל‬, ‫כי‬

Ki a midot hen lefi ereh a sehel ,

Kötü midotların kaynağı olarak tarif edilen bu zihinsel yetiler , kişinin akıl kalitesi ile
orantılı olan kötü midotlar içindir . Çünkü midotlar aklın kapasitesine göre hareket

92 | .
etmektedirler , akıl çok yüksek kapasitede olduğunda , midotlar da çok daha yüksek
boyutta olmakta , fakat aklın kapasitesi düşük olduğunda da ise aynı şekilde midotlar da
çok düşük kapasite ve kalitede olmaktadırlar .

‫הערך לפי ששכלו קטן וקצר להשיג ד‬, ‫כי הקטן חושק ואוהב דברים קטנים פחותי‬
‫ברים יקרים יותרמהם‬

Ki a katan hoşek ve oev devarim ktanim pehutey a ereh , lefi şe sihlo katan ve
katsar leasig devarim yekarim yoter me hem ,

Küçük çocuk değeri daha az olan şeyleri sever ve arzular .

Böylelikle onun karakteristik özelliği yani hesed midası arzuları ve aşkı ifade etmektedir
. Küçük çocuğun aklı onu bu şekilde yönettiğinden dolayı o ancak bu tip küçük ve
değersiz şeylere karşı arzu duymakta ve bu gibi şeyleri sevebilmektedir.

‫קטנים וכן בהתפארות ושאר מדות‬, ‫וכן מתכעס ומתקצף מדברים‬

Ve hen mitkaem umitkatsef midevari ketanim , ve hen be itpaarut uşear a

midot ,

Benzer şekilde Gevura midası ile ilgili olarak ise , kişi önemsiz şeylere çok çabuk kızan ve
canı sıkılan , aynı şekilde ( Tiferet midasının ifadesi olarak ) övünme gibi karakteristik
özellikleri sergilemektedir . Bu ilişki , yani midotlar ile akıl arasındaki ilişki , aklın
midotlara nasıl etki ettiğini gösterir , bu nedenle de , üç zihinsel melekenin , yedi
midotun kaynağı olduğundan söz edilmektedir . 3

‫ הטמאות אלו בחינות ועשר‬, ‫עושה או מדבר או בהן מחשב כשאדם‬

Ve eser behinot elu a temeot , keşe adam mehaşev ba hen o medaber o ose ,

Bu on kirli meleke , kişinin düşünmeye başladığı zaman ( kendi arzusu , yada şevheti ile
ilgili olarak ) veya bu düşüncelerden kaynaklanan sözler sarfettiğinde yada bu düşünce
ve sözler neticesinde bunları ifade eden hareketler yaptığında ,

bu kişinin konuşmaları , bahsetmiş olduğumuz tumanın ( ruhsal kirliliğin ) on gücünden

meydana gelmektedirler . Dolayısıyla meydana getirmiş olduğu eylemler de , bahsetmiş
olduğumuz tumanın on gücünü kullanmaktadır ,

93 | .
‫איבריו נקראים לב‬, ‫הרי מחשבתו שבמוחו ודבורו שבפיו וכח המעשה ידיושב ושאר‬
‫ושי מסאבולעשר בחינות אלו הטמאות‬

Harey mahşavto şe bemoho vediburo şe bepiv ve koah amaase şe beyadav u

şear evarav , nikraim ‖ levuşey mesaavu ‖ leeser behinot elu atemeot ,

sonrasında beynindeki düşünceler , ağzındaki kelimeler ile elleri ve diğer organları ile
sergilemiş olduğu eylemlerin gücü , bahsettiğimiz on kirli meleke ‖ saf olmayan giysiler ‖
olarak adlandırılır ,

‫מחשבה או דבור או מעשה בשעת בהן שמתלבשות‬

Şe mitlabşot bahen bişeat maase o dibur o mahşava ,

Düşünce , konuşma veya hareket esnasında bu giysileri giyinmektedir .

Ancak ne tür düşünceler , konuşmalar ve eylemler hayvansal ruhun ‖ giysileridir ‖ ? Daha

önce dördüncü bölümde öğrendiğimiz gibi , Kutsal Ruhun belirli düşünceleri olduğu ve
düşünce , konuşma ve eylemlerinin Tora ve mitzvalar ile ilgili konular içinde kendisine
kıyafet edindiğini görmüştük . Dolayısıyla bu bilgilerin akabinde bizler hayvansal ruhun
günahkar düşünceler sözcükler veya eylemler de kendisini bir elbise gibi giydirdiğini
anlayabilmemiz mümkün müdür ?

Cevabı hayır .Alte Rebbe bizleri bu konuda şöyle aydınlatmaktadır; Bütün düşünceler ,
kelimeler ve eylemler aslında günah içermeseler dahi ,Ha‘Şem‘e yönelik ve O‘na yapılan
servis olmadıklarından dolayı klipalardan oluşan hayvansal ruhun giysileridirler .

Kendi sözleri ile ;

‫השמש תחת נעשים אשר המעשים כל הם והן‬

Vehen hem kol amaasim aşer naasim tahat aşemeş ,

Hayvansal Ruhun bu giysileri , güneş altında yapılan tüm işleri kapsar ( yani tüm sıradan
eylemleri ) hiç bir zaman bu yapılanlar Tora adına yapılan eylemler , çalışmalar değildir .

‫אשר הכל הבל ורעות רוח וכמו שכתוב בזהר בשלח שהן תבירו דרוחא כו‬

94 | .
Aşer ―akol hevel ureut ruah‖ ukmom şekatuv ba Zoar beşalah , şehen ―teviru
dehula huley‖ ,

Bütün bu 4 ‖ kibir ve ruhun ızdırabı ‖ Zoar 5 bunu yorumlarken ( Peraşa Beşalah ) ; ‖

Ruhun Kutsallığının yıkılış nedeni ‖ diye başlamaktadır ,

‫ רשא לא ‗לה המה ונורצלו ותדובעלו‬. ‫כןו לכ ריםודבה כלו תובשחמה‬

Vehen kol adiburim vekol amahşavot aşer lo La Aşem ema velirtsono ve

laavodato ,

Benzer şekilde , Ha‘Şem ile ilgisi olmayan tüm kelimeler ile düşünceler ve O‘nun arzusu
dışında olan ve O‘na hizmet etmeyen tüm eylemler , hayvansal ruhun giysilerini teşkil
etmektedirler .

‫ אחרא סיטרא לשון פירוש שזהו‬:‫ צד פירוש‬,‫הקדושה צד שאינו אחר‬

Şezeu peruş laşon ―sitra ahra‖ peruş ; tsad aher , şeeyno tsad aKeduşa

Bu ifadenin anlamı ― ‫ – ארחא ארטס‬adnınasil timarA ( artiS ) ‫ –סטרא‬öbür ― ‫( ‖ ארחא‬

ahara ) kutsal olmayan taraf anlamına gelmektedir . Buradan da anlaşıldığı üzere ‖ ‫סטרא‬
‫ –אחרא‬Sitra Ahra ‖ tarafında hiç bir şey Kutsal olmamaktadır . Öyle ise Kutsallık alemi
neyi ihtiva etmektedir ?

‫הוא ברוך הקדוש של מקדושתו והמשכה השראה אלא אינו הקדושה וצד‬

Ve tsad a Keduşa eyno ela aşraa ve amşaha mikeduşato şe A Kadoş Baruh Hu ,

Kutsallık tarafı Ha‘Şem‘in kalıcı Kutsallığının uzantısıdır .

‫ממש כ‬, ‫יתברך בין בפועל‬, ‫ואין הקדוש ברוך הוא שורה אלא על דבר שבטל אצלו‬
‫מלאכים עליונים‬

Ve eyn A Kadoş Baruh Hu şore ela al davar şebatel etslo Yitbareh beyn be poal
mamaş , kemalahim elyonim ,

Şimdi , kişinin kendini sadece Ha‘Şem‘e adayışı ile ilgili konular , kişinin fiili olarak tüm
varlığını sürekli bir şekilde Tanrısal meleklerin olduğu gibi ve açıkça Ha‘Şem‘e teslim
etmesi ele alınmaktadır .

95 | .
 ‫למטה שבכחו להיות בטל ממש לגבי הקדוש ברוך הו‬, ‫בכח ככל איש ישראל‬, ‫ובין‬
‫א במסירת נפשועל קדושת ה׳‬

Ubeyn be koah kekol iş Yisrael lemata , şe bekoho liyot batel mamaş legabey
A Kadoş Baruh Hu bimsirat nafşo al Keduşat Ha‘Şem ,

Var oldukları sürece kendilerini tamamıyla her zaman A Kadoş Baruh‘una adayan
yukarıdaki Melekler gibi . Fakat içsellik tarafından bakıldığında A Kadoş Baruh‘una olan
Adam‘ın kendini adaması içinde yaşadığımız fiziksel dünyada ise yalnızca kişinin
potansiyeline göre gerçekleşmektedir . Yukarıda Tanya kitabının paragraflarında izah
edildiği gibi , her Yahudi‘nin Kiduş Ha‘Şem ( Ha‘Şem‘i övüp kutsama ) adına ruhunu
Ha‘Şem‘e teslim etme gücü bulunmaktadır . Ha‘Şem korusun , Yahudi‘yi yok
etmek istediklerinde yada Yahudi olduğunu zorla işkence ile bile olsa inkar etmesini
istediklerinde , Kiduş Ha‘Şem adına canını vermek Yahudi için çok kolay bir eylemdir .
Peki burada nasıl oluyorda Yahudi‘nin durumu yukarıda bahsedildiği gibi dışsal
görünümde olmamaktadır. Çünkü Yahudi içselliği ve ruhu ile her zaman için A Kadoş
Baruh‘una sadık kalmaktadır . Böyle gibi durumlarda ‖ ‫ ( ‖ נפש מסירת‬Mesurut Nefeş
) ruhani anlamda şehitlik kendini A Kadoş Baruh‘uya teslim etme durumu Yahudi‘de
meydana çıkmaktadır . Bu yüzden , her Yahudi A Kadoş Baruh‘unun Kutsal‘lığına adeta
bir iple bağlıdır .

‫ולכן אמרו רבותינו ז״ל שאפילו אחד שיושב ועוסק בתורה שכינה שרויה כו׳‬

Velahen amru raboteynu zihronam livraha şe afilu ehad şeyoşev veosek ba

Tora şehina şeruya huley ,

Ve bu yüzden Hahamlarımız 6 bir Yahudi‘nin Tora öğrenimi ile meşgul olduğu esnada
Şehina‘nın kendisi ile bağlantıda ve bizzat kişinin yanında olduğunu söylemektedirler .
Çünkü Yahudi Tora öğrenimi esnasında kendisini dışsallıkla da tamamen Ha‘Şem‘e
adamış bulunmaktadır . Aklını tamamıyla A Kadoş Baruh‘unun isteklerini ve O‘nun aklını
anlamaya odaklamaktadır . Ve böylelikle de Şehina Yahudi‘yle temasa geçmektedir .

‫וכל בי עשרה שכינתא שריא לעולם‬

Ve ―kol bey asara şehinta şarya‖ leolam

96 | .
7 On Yahudi‘nin beraberce toplu bir şekilde aynı yerde bulunduklarında , ve aynı
zamanda Tora çalıştıklarında, Şehina her zaman onlar ile birliktedir ve Şehina bu
topluluğu tamamlamaktadır .

‫עצמו אינו מקבל‬, ‫יתברך אלא הוא דבר נפרד בפני‬, ‫אבל כל מה שאינו בטל אצלו‬
‫חיות מקדושתושל הקדוש ברוך הוא‬

Aval kol ama şeeyno batel etslo Yitbareh , ela hu davar nifrad bipney atsmo ,
eyno mekabel hayut mikeduşato şel A Kadoş Baruh Hu ,

Fakat bu meyanda kim ki Akadoş Baruh‘uya kendini adamamış ise o kişi yada şey
kendisini Akadoş Baruh‘undan ayırmış demektir . Yani görünüş olarak da bu kişi yada şey
O‘ndan ayrı bir parça durumundadır . Bu kişi hiç bir şekilde hayat gücünü Hakadoş
Baruh‘unun Kutsal‘lığından almamaktadır .

Eğer öyle ise bu bu canlılar veya her nasılsa varlıklar hayat güçlerini nereden
almaktadırlar ? Kutsallık , var olan her varlık için canlılık kaynağıdır , pasukta da de
yazdığı gibi ( Nehemya 09:06 ) ‖ Onların tüm hayat gücünü Sen verirsin ‖ . Alte Rebbe
burada , daha önce bu konu hakkında yapmış olduğu açıklamalarına devam
ederek Ha‘Şem‘e kendilerini tamamen teslim etmeyen varlıkların hayat güçlerini sadece
yüzeysel olarak aldıklarını belirtmekte ve Kutsallığın dışsal düzeyi ve bu düzeyde hayat
gücünün çok sayıda ‖ kasılmalar ‖ sayesinde derece derece alçaldığını ve azaldığını izah
etmektedir .

‫ אלא מבחינת אחור‬, ‫מבחינת פנימית הקדושה ומהותה ועצמותה בכבודה ובעצמה‬
‫יים‬

Mibehinat pnimit a keduşa u mauta ve atsmuta bihvoda ubeatsma , ela

mibehinat ahorayyim ,

Alte Rebbe bu açıklamalarına geri dönerek , kendine özgü bir varlığın pinimiyuttan (
içsellik ) gelen canlılığı ( hayat gücünü ) almasının mümkün olmadığını ve bu
varlıkların hayat güçlerini, Kutsallığın içsel yönü her özünden ve çekirdeğinden , fakat ‖
ahorayim ― yani tabiri caiz ise ‖ arka parçasından ‖ almakta olduklarını söylemektedir .

‖ Pnimiyut ‖ kelimenin tam anlamı ile , yirmi ikinci bölümde de açıklandığı gibi , kişini ‖
yüzünden ‖ , keyifli bir irade ve arzu ile isteyerek vermesi anlamına , ‖ Ahorayim ‖ ise
kelimenin tam anlamı ile , bazı hafifletici faktörler dışında isteksiz ve zevk almadan bir

97 | .
şeyin verilmesi anlamına gelmektedir . Veren kişinin tutumu belirgin olarak , her iki
durumda da bir şekilde vermek durumundadır . Kişi düşmanına bir şey verdiğinde , örnek
olarak , ondan yüzünü gizleyecektir , çünkü yüzü onun içsel duygularını temsil etmektedir
. Vermiş olduğu şeyi kalbinden isteyerek bir hediye gibi vermemesiyle birlikte , ona
yüzünü çevirerek , düşmanına vereceği şeyi omuzunun üzerinden arkaya doğru savurup
fırlatarak vermektedir . Böyece , ‖ pnimiyut ‖ ve ‖ ahorayim ‖ yani ‖ yüz ‖ ve ‖ arka ‖
kişinin iradesinin içsel ve dışsal yönlerinin duygularının anlamları ile ilişkilidir .

Bu aynı şekilde Ha‘Şem ile olan ilişkimizdeki etkide de geçerlidir : Bu etki Kutsal‘lık
tarafını etkilediğinde akabinde içsel etkileyiş yani Akadoş Baruh‘unun isteği , iddia edildiği
gibi , kişiyi de etkilemektir. Oysa keduşa tarafından olmayan ― Sitra Ahara ‖ yalnızca
dışsal etkilerden etkilendiğinden dolayı , içsel arzunun haricinde , buna ― Behinat
Ahorayim ‖ ―‫ אחוריים‖ תניחב‬arka çehre demekteyiz .

Bizim bağlamımızda , her şey Kutsallık alemindedir , varoluş Ha‘Şem‘in hayat ile ilgili
arzuları , hayat Kutsallığın içsel ( pnimiyut ) yüzünden ömrünü almaktadır , klipalar ise ,
yani Ha‘Şem‘in arzuları olmayanlar hayat ömürlerini Kutsallığın dışsal ( Ahorayim )
yüzünden almaktadırlar .

‫העולמות דרך עלה ועל‬, ‫שיורדים ממדרגה למדרגה רבבות מדרגות בהשתלשלות‬
‫ול‬

Şeyordim mimadrega lemadrega rivevot madregot beiştalşelut aolamot ,

dereh ila ve alul ,

Hayat gücünün bu sınırlı formu , onbinlerce düzeylerden geçerek ve her geçişte daha da
azalarak klipalara ulaşır , zincir benzerinde ( Seder İştalşelut ) ― neden ‖ ve ― etki
‖ şeklinde dünyaya iner .

Yüksek seviye ‖ neden ― dir ve alt kademede ortaya çıkmaktadır . Ancak , neden ve etki
dizisi olan bu inişin etkisi düşük olmasına rağmen her zaman nedeni ile karşılaştırılabilir
. Çok sayıdaki bu tür inişler klipaların canlılığını düşük düzeyde üretmek için yeterli
olacaktır . Bu canlılık sadece Tzimtsumların inişi ile üretilebilmektedir . Alte Rebbe burada
devam etmekte ve konuya açıklık getirmektedir ;

‫וצמצומים רבים‬

Ve tsimtsumim rabim ,

98 | .
Canlılık birçok tzimtsum veya kasılmalar aracılığı ile inmektedir ve bu işlem kendi orijinal
durumu ile kıyaslanamayacak kadar canlılığın azalması anlamına gelmektedir .

Bir sonraki basamakta tsimtsumdan ( azalma – küçülme ) sonra , aşağı doğru indiğinde
artık bir önceki basamaktaki , yani tsimtsumdan önceki kadar değeri olmamaktadır . Tabii
ki kendisinde bulunan keduşa‘da inişiyle eş orantılı olarak azalmaktadır ,

‫ עד שיכול להתצמצם ולהת‬, ‫ מיעוט אחר מיעוט‬, ‫עד שנתמעת כל כך האור והחיות‬
‫לבש בבחינתגלות‬

Ad şenitmaet kol kah aor veahayut , miut ahar miut , ad şeyahol leitsamsem
uleitlebeş bivhinat galut ,

Azar azar ışık ve hayat azalır ve ta ki sürgün çehresinde ( Galut) kendini her şeye
giydirene kadar . Keduşa‘nın canlılığı , galutta ( sürgünde ) aynı şekilde hiç değişmeden
durmakta ve bizlere hayat vermektedir ; Galutta bulunan Adam‘ı biri yönetmektedir , ve
Adam tek başına galutta kendi isteği ve gücü doğrultusunda hareket edemez . Bu
Keduşa‘nın bizlere vermiş olduğu hayat gücünün galuttaki görüntüsüdür .

Yani ışık artık oldukça azaltılmıştır ve hayat gücü haline gelemez , küçülme sonrasında
azalma, bu daralma mümkün olup gerçekleştiğinde sürgün bir giysi şeklinde varlığın
üzerine kendisini giydirmektedir .Örneğin sürgünde olan bir tutsağın , kendisini
yakalayanların ona hakim oldukları gibi , ruhani anlamda da , içinde bu canlılığı taşıyan
varlıklar da kendi varlıklarını İlahi güce teslim edeceklerine , tercihlerini kendi üzerilerine
bir elbise gibi giyinmiş olan bu hakimlere varlıklarını teslim etme yönünde
kullanmaktadırlar .

‫ דבר אותו תוך‬,‫ליש מאין ולקיימו להחיותו הנפרד‬

Toh oto davar anifrad , leahayoto ulkaymo meayin leyeş ,

Böylece canlılık Kutsallıktan ayrı kalarak nesne içinde sürgün durumunda kalmaktadır , bu
canlılık henüz var olmayan nesneye , var olmaya geçiş için neden olur .

‫שנברא מקודם כבתחלה ואפס אין להיות יחזור שלא‬

Şelo yahzor liyot ayin veefes kevatehila mikodem şenivra ,

99 | .
Yani bu daha öncesinde ona büründürülmüş canlılıkla yaratıldığı halinden , yaratılmadan
önceki orijinal olmayan durumuna dönmez ,

Kısaca ; Tüm bunlar Ha‘Şem‘e teslim olmadığı ve kendisini O‘ndan ayırdığı zaman ,
sayısız inişler ve kasılmalar yolu ile Kutsallık ile ahorayim ( arka parçasından ) arasında
gelen canlılığını almaktadır. İlahi yaşam gücü bu durumda sürgün içinde gizli kalmakta ve
klipa alanına ait olmaktadır . Şimdi neden herhangi bir düşüncenin , sözcük yada eylemin
Ha‘Şem‘e yapılan hizmete yönelik olmadığında , Ha‘Şem‘e kendisini teslim etmemiş
olduğu daha açık olarak anlaşılmaktadır . Bu düşünce , sözcük veya eylem aslında kötü
olmasa bile , hayvansal ruhun giysileri klipalardan türemiştir .

‫ ולכן‬, ‫ ומלואו הזה עולם נקרא‬, ‫אחרא וסטרא הקליפות עולם‬

Velahen , nikra olama ze umloo , olam aklipot vesitra ahra ,

Bu yüzden içinde bulunduğumuz bu fiziksel dünya içeriği nedeniyle Klipaların ve Sitra

Ahra nın dünyası olarak adlandırılmakta , ama buna rağmen bu dünya da hayat gücünü
Ha‘Şem‘in Kutsallığından almaktadır .

Fiziksel dünyanın canlıları kendilerini bağımsız hissettiklerinden bu yana , onlar ayrı

varlıklar olmaktadır ve Ha‘Şem‘e kendilerini teslim etmeleri belirgin değildir . Bunlar
otomatik olarak klipaların dünyasına aittirler .

Yukarıda da söylendiği gibi , bu dünyanın ( İçinde yaşadığımız fiziksel dünya ) tümü

klipotların ve Sitra Ahara‘nın dünyası olarak anılmaktadır . Ve aynı zamanda Keduşanın
kendisi bizim fiziksel dünyamıza da hayat verdiğinden, fiziksel dünyamız ve bizler hep
birlikte kendimizi sanki kendimiz gibiymiş gibi hissetmekteyiz . Çünkü burada gerçeklik
ayrılmakta ve A Kadoş Baruh‘una kendisini adamamaktadır . Bu dünyanın tümünün
klipotların ve Sitra Ahara‘nın dünyası olarak anılmasının sebebi de budur .

‫ כמו שכתוב בעץ חיי‬, ‫ והרשעים גוברים בו‬, ‫ולכן כל מעשה עולם הזה קשים ורעים‬
‫ם שער ב‖מ סוףפרק ד‬

Velahen kol maase olama ze kaşim veraim , veareşaim govrim bo kemo

şekatuv be ets hayyim şaar mem‖bet sof perek dalet ,

Bu aynı zamanda , içinde bulunduğumuz fiziksel dünyanın şiddetle kötü ve içinde

kötülerin hüküm sürdüğü bir dünya olduğunun da kanıtıdır ( Etz Hayyim , 42 nci kapı
4 üncü bölümün sonunda yazdığı gibi ) .

100 | .
Aşağıdaki notta , Alte Rebbe bu nedenle bir önceki açıklamaya atıfta bulunarak , bu
dünyanın kilpaların dünyası olduğunu , bu nedenle de Kutsallığın tüm varlığını kuşattığını
ve dolayısıyla bu yüzden de dikkate alınmadığını yada Kabala termilojisinde de belirtildiği
gibi , Ha‘Şem‘in Sonsuz Işığı ( Eyn Sof ) dört dünyanın ( Atsilut , Briya , Yetzira ve Asiya
) sefirotları içinde giysi olduğunu , bu yüzden de fiziksel dünyamızın bile Or Eyn Sof (
Sonsuz Kutsal Işık ) ile dolu olduğunu , fakat bütün bunlara rağmen ve halen klipaların
dünyası olduğunu söylemektedir .

‫חיים שער מ״ג‬, ‫דקדושה וכמו שכתוב בע׳‬, ‫עם היות בתוכו עשר ספירות דעשיה‬

İm eyot betoho eser sefirot daasiya dikduşa , ukmo şekatuv beets hayyim şaar
mem‖gimel,

Asiya dünyası ( Dört ruhani dünyanın en düşük seviyesinde bulunan dünya ) da on

sefirotu içermektedir , Etz Hayyim kitabının 43 üncü kapısında yazdığı gibi .

İçinde bulunduğumuz fiziksel dünyamıza da aynı dört ruhani alemden biri olan manevi
Asiya dünyası gibi adlandırılmakta , fiziksel olanına Asiya Tahton ( Alt Asiya dünyası ) ve
ruhani olanına ise Asiya Elyon (Üst asiya) denmektedir . Ruhani Asiya dünyasında
bulunan on sefirot , aynı zamanda fiziksel Asiya‘yı da içermektedir .

‫דיצירה ובתוכן עשר ספירות דב‬, ‫ובתוך עשר ספירות דעשיה לוא הן עשר ספירות‬
‫דאצילות שבתוכן אור אין סוף ברוך הוא‬, ‫ריאה ובתוכןעשר ספירות‬,

Ubetoh eser sefirot deasiya elu hen eser sefer deyetsira , ubetoh eser sefirot
debriya , ubetoh eser sefirot deatsilut , şe betohen Or Eyn Sof Baruh Hu ,

Asiya dünyasının içindeki on sefirot , bir üst dünya olan Yetzira dünyasının on sefirotu ,
ikisinin de üstünde bulunan Briya dünyasının on sefirotu onun bir üstünde bulunan Atsilut
dünyasının sefirotudur , bu dört dünyanın içselliği ise Or Eyn Sof Baruh‘u dur ( Akadoş
Baruh‘unun sonsuz Kutsal Işığı )

‫התחתונה על ידי התלבשותו ב‬, ‫ונמצא אור אין סוף ברוך הוא מלא כל הארץ הלזו‬
‫עולמות אצילות בריה יצירה עשיה‬, ‫עשר ספירותדארבע‬

Ve nimsa Or Eyn Sof Baruh Hu melo kol aarets alazo atahtona , al yedey
itlabşuto beeser sefirot dearba olamot , atsilut , briya , yetsira , asiya ,

101 | .
Böylece , Or Eyn Sof tüm bu daha düşük seviyede bulunan dünyalara yayılarak , onları
On Sefirot ile giydirmektedir . Bu dünyalar , yukarıdan aşağıya doğru sırasıyla , Atsilut ,
Briya , Yetzira ve Asiya dünyalarıdır .

‫ב׳ ובספר גלגולים פרק כ׳‬, ‫חיים שער מ״ז פרק‬, ‫כמו שכתוב בע׳‬

Kemo şekatuv be ets hayyim , şaar mem‖zayi perek bet , ubesefer gilgulim
perek kaf ,

Etz Hayyim kitabının 47 inci kapısı , 2 inci bölümünde ve Sefer Gilgulim kitabının 20 inci
bölümünde yazdığı gibi .

Notların Sonu

Çünkü fiziksel dünyanın canlıları kendilerini henüz tam manasıyla Ha‘Şem‘e

adamadıklarından, bu dünya klipaların ve Sitra Ahranın dünyasıdır .

Buraya kadar aklın konuşma ve eylemlerin hedefinin Keduşa olmadığı zamanki durumu
açıklanmakta ve bu da ‖ Sitra Ahara ‖ olarak anılmaktadır , ve açıklandığı üzere bunlar
Nefeş A Beamit‘in ( Hayvansal Ruh ) elbiselerini teşkil etmektedirler . Bunlar Nefeş A
Beamitin bizzat kendisi ile aynı seviyededirler . O klipanın nefeşidir ( Canı ) , aynı
zamanda da onların giysileri klipadan ve ―Sitra Ahara‖dan gelmektedir . Ancak onların
varlıkları Nefeş Elokit‘in giysilerine göre tamamen zıt bir durum sergilemektedir .
Açıklandığı gibi , Nefeş Elokit‘in giysilerinin seviyeleri de Nefeş Elokit‘in bizzat
kendisinden zaten seviye olarak daha yukarıda bulunmaktalar .

Dolayısıyla bu giysiler Nefeş Elokit‘in çok daha yüksek seviyede bulunmasına sebebiyet
vermektedirler . Zıt olmak kaydıyla bunu aynı şekilde Nefeş A Beamit ile alakalı olarak da
söyleyebiliriz . Nefeş A Beamit‘in bu ‖giysileri‖ Nefeş A Beamit‘in bizzat kendi seviyesinin
çok daha altında bulunmaktadır ve bu sebeple de bu giysiler Nefeş A Beamit‘in bizzat
kendisini de aynı şekilde çok çok düşük bir seviyeye çekmektedirler .

Ve Rabenu A Zaken bunu bize aşağıda şöyle izah etmekte , Klipanın bizzat kendisinin iki
seviyesi bulunmaktadır, ilki ikincisinin üstünde , ve Nefeş A Beamit‘in giysileri arasında ,
akıl giysisi bulunmaktadır , suçların konuşma ve eylemleri – Nefeş A Beamit‘in bizzat
kendisinin dört seviye altında da ― Klipat Noga ‖ bulunmaktadır ve Nefeş A Beamit‘in
kendisi bu ― Klipat Noga ‖ dan gelmektedir .

102 | .
Burada yani klipat nogada halen iyilikten eser vardır , ama bu günahların elbiselerinin
klipalarının kesinlikle iyilikle uzaktan yakından bir alakaları olmadığı gibi , ruhun giydirdiği
elbiselerinde tabiiki iyilikle yakından uzaktan alakaları bulunmamaktadır . Böylelikle
Nefeş A Beamit‘in kendisini de , bulunduğu durumdan daha da alt seviyeye
indirmektedirler . 8

‫ מדרגות לשתי נחלקות הן שהקליפות אלא‬, ‫מזו למטה זו‬

Ela şeaklipot hen nehlakot liştey madregot , zo lemata mizo .

Bununla birlikte Klipalar , biri bir diğerinden daha düşük seviyede olmak kaydıyla iki
kategoriye ayrılırlar .

‫ ואין בהם טוב כלל‬, ‫המדרגה התחתונה היא שלש קליפות הטמאות ורעות לגמרי‬

Amadrega atahtona hi şaloş klipot atmeot veraot legamrey , veeyn baem tov
kelal ,

Alt kategori , tamamen üç kirli ve kötü klipadan oluşur ve ne olursa olsun hiç bir şekilde
iyilik içermezler .

‫ במרכבת ונקראו‬:‫וגו׳ גדול וענן סערה רוח יחזקאל‬

Venikrau bemerkevet yehezkel : ―ruah seara‖ ve ―anan gadol vegomer‖ .

Yehezkel Peygamber İlahi Arabayı gördüğünde ve kuvvetlerini tarif ederken

onları Kutsallığı 9 gizleyen ‖ rüzgar fırtınası ‖ olarak ifade etmiştir .

Navi ( Peygamber ) Yehezkel‘in öngörüşüne göre , İlahi arabayı 10 çekmekte olan üç

hayvan ( Boğa , Aslan ve Kartal ) ile , yukarıda bahsedilen üç klipotu işaret etmektedir .
Bu üç klipot Elokut‘u örterek bizden uzak tutmaya çalışmaktadırlar .

‫גופם וקיום העולם אומות כל נפשות ונמשכות נשפעות ומהן‬

Umeen , nişpaot venimşahot nefaşot kol umot aolam , vekiyum gufam ,

Diğer tüm dünya uluslarının ruhları bu üç kirli klipadan türetilmiştir ve bu üç klipa onların
bedenlerinin içindeki ruhlar olarak yaşamlarına devam etmektedirler . Bu ruhtan hayat

103 | .
alarak bedenlerine hayat gücü verdirmektedirler. Bunun haricinde onların
ayrıca vücutlarının da varlığı bulunmaktadır .

‫גופם וקיום באכילה ואסורים הטמאים חיים בעלי כל ונפשות‬

Ve nefaşot kol baaley hayim atmeim veasurim baahila , vekiyum gufam ,

Tüm hayvanların ruhları , kirli ve yasaklı olanlar , yenecekleri zamanda ruhları

bedenlerinde mevcutturlar

‫כו׳ וכמו שכתו‬, ‫מהצומח כמו ערלה וכלאי הכרם‬, ‫וקיום חיותו כל מאכלות אסורות‬
‫חיים שערמ״ט פרק ו׳‬, ‫ב בע׳‬

Ve kiyum vehayut kol maahalot asurot meatsomeah , kemo orla vekiley

akerem huley , ukmo şekatuv be ets hayim , şaar mem‖tet perek vav ,

Var olan ve yaşayan , yenmesi yasak olan tüm bitkiler ( Orla zamanında olduğu gibi ) .
Meyve ve bitkilerin ağaç üzerinde iken henüz ilk üç senelerini doldurmadığı zamanlarda ,
Ekilmiş tahıl karışımı ve üzüm vb. Yasak olan tüm yiyecekler yani üst paragrafta izah
edilen tüm yasaklı yiyecekler , hayat güçlerini bu üç klipadan almaktadırlar .

‫הןוענפי כמו‬, ‫וכן קיום וחיות כל המעשה דבור ומחשבה של כל שס״ה לא תעשה‬,
‫שכתוב שם סוףפרק ה׳‬

Vehen , kiyum vehayut kol amaase dibur umahşava şel kol şe‖sa ( 365 ) lo
taase veanfeyen, kemo şekatuv şam sof perek hey ,

Tora‘dan yapmayacaksın emri olan 365 mitzvanın yapılması yasaktır . Düşünce ,

konuşma ve eylem yoluyla da . Rabilerimizin genişleterek yasakladıkları bu şeyler , Tora
kanunudur . Tüm bunlar hayat güçlerini ve varoluş güçlerini bu üç tuma ( kirli ) klipadan
almaktadırlar , beşinci bölümün sonunda da bu konu anlatılmaktaydı .

Öte yandan Yahudi‘nin hayvansal ruhu , klipat nogadır , birinci bölümde bahsedildiği gibi
az da olsa iyilik içermektedir . Bu günahkar giysiler , tamamen saf olmayan klipaların
alemine aittirler , böylelikle hayvansal ruhun bizzat kendisinden daha düşük
seviyede bulunmakta ve hayvansal ruhu daha da aşağı seviyeye çekmektedirler. Kesin
olarak , Kutsal Ruha muhalefet olan bu düşünce , konuşma ve eylemlerin giysileri ,
Tora‘nın düşünce , konuşma ve eylemleri olan mitvaları sayesinde kaldırılarak daha
yüksek seviyeye çıkartılabilmektedir .

104 | .
1 . Kohelet 7:14. Zohar III, 47b bakınız .
2 . Aynı kitap 41 a ; 70 a ya bakınız
3 . Burada Alte Rebbe'nin hayvansal ruh ile ilgili olarak yapmış olduğu açıklamala
rın üçüncü bölümde Kutsal Ruh ile ilgili yapmış olduğu açıklamalar karşısında karş
ılaştırılması yapılarak , bir kaç önemli fark verilmektedir . Üçüncü bölümde aklı
n melekeleri ilk olaral verilmekteydi , burada ise aklın yerine midotlar ( karakte
ristik özellikler ) konulmaktadır . Her ki durumda da Aklın Midotların kaynağı old
uğu ifade edilmektedir , oysa üçüncü bölümde aklın midotları doğurduğundan bahsedi
lmekteydi , bu bölümde ise sadece midotların aklın kalitesi ile orantılı olduğu if
ade edilmektedir .
Bu varyasyonlar Kutsal Ruh ile hayvansal ruhun doğaları arasındaki temel farkı ort
aya çıkarır . Kutsal Ruh aslında akıldır ( İbranicede " Adam " akıllı insan anlamı
na gelmektedir ) . Midotlar ise aslında akıl dışında ortaya çıkarlar , yani Ha’Şem
'e karşı duyulan sevgi ve korku duyguları , aklın Ha’Şem'in büyüklüğünü düşünmesin
den kaynaklanmaktadır . Diğer taraftan hayvansal ruh , temelde içgüdüsel tutkulara
sahiptir . Her zaman fiziksel zevklere doğru meyili vardır ve onları arzulaması i
çin cazibelerini düşünmeye ihtiyacı yoktur . Burada akıl sadece midotların gelişti
rilmesi ve yönlendirilmesi için hizmet vermektedir . Bu nedenle de kişinin midotla
rı onun genel kalitesini yansıtır ve aklı da genel durumu ile orantılıdır .
4 . Kohelet 1:14.
5 . II, 59a.
6 . Avot 3:6
7 .Sanhedrin 39a
8 . Rebbe'nin notları ; " Parve " ( nötr ne sütlü ne de etli olmayan bir gıda ) bi
r şey yiyen kişinin durumunda kişi bu yemeği ne " Leşem Şamayim " Kutsallık adına
nede hayvansal ruhunun arzusunu tatmin için yemektedir , kişinin bu eylemi sadece
kendi açlığını doyurması için yapmış olduğu bir eylemdir . Bunun dahi hayvansal r
uhu bulunduğu seviyeden daha da alçaltıp alçaltmaması tartışılmaya açıktır . Bu Ku
ntres Etz Hayyim kitabının üçüncü bölümünde açıklıkla görülmektedir , ( kişinin "
parve " yani nötr bir yemeği kendi isteklerinin düşkünlüğü ile yemesi halinde , bu
nun kişiyi lider noktasında kabalaştırdığı yazmaktadır . Bu konu benzer şekilde Ta
nya kitabının 13 üncü bölümünde de yazmakta ve kişinin hayvansal ruhunun yeme ve i
çme yolu ile güç kazandığı ifade edilmektedir . Aksine yedinci bölümde ifade edile
ne dair hiç bir kanıt yoktur ve böylesine nötr eylemler hayvansal ruh için “ daha
iyi ” değildirler ve dolayısıyla bu eylemlerin görünüşte hiç bir kötülükleri yoktu
r " daha iyi " kelimeleri oldukça mümkün oldukları gibi hepsinin aynı kategoriye a
it olduklarını da göstermektedir . Hayvansal ruhun kendisi gibi , bu tür eylemler
Kutsallığın dışında , klipat nogaya aittirler . Rebbe Tzemah Tzedek'in Kitzur Tany
a kitabında da bu kelimeleri aynı damardan almaktadır .
9 . Yehezkel 1:4
10 . Açıklama : Araba ( Merkava ) Tanahta Neviim bölümünde Navi ( Peygamber ) Yeh
ezkiyel’de yazdığı üzre (1-1 , 1-4) , Otuzuncu yılda ayın beşinci günü Kevar ırmağ
ı kıyısında sürgünde (Galut)yaşayanlar arasındayken gökler açıldı , Ha’Şem’den gel
en görümler gördüm . Kral Yoyakin’in sürgünlüğünün beşinci yılında ayın beşinci gü
nü , Kasdim ülkesinde , Kevar ırmağı kıyısında , Ha’Şem’in Eli orada onun üzerinde
ydi . Kuzeyden esen kasırganın göz alıcı bir ışıkla çevrelenmiş , ateş saçan büyük

105 | .
bir bulutla geldiğini gördüm . Ateşin ortası ışıldıyordu, ve devam ediyor lütfen T
anah’tan bu bölümü okumaya devam ediniz .

LİKUTEİ AMARİM — BÖLÜM 7

‫הקליפה תהמלובש בדם האדם כנזכר‬, ‫אך נפש החיונית הבהמית שבישראל שמצד‬
‫לעיל‬

Ah nefeş ahiyonit abeamit şebeyisrael şe mitsad aklipa , amelubeşet bedam

aadam kanizkar leel ,

Altıncı bölümün sonunda bahsedildiği gibi klipa tarafından türetilmiş olan Yahudi‘nin
hayvansal ruhu onun kanında kendisini giydirmektedir , ve Yahudi‘nin bu ruhu onun
vücuduna hayat vermektedir . Bu yüzden de ― Nefeş Hiyonit ‖ ( burada hiyonit
yaşam anlamına gelmektedir ) olarak da adlandırılmaktadır .

Ve ― hayvansal ‖ ruhun kendisinin , bu şekilde adlandırılmasının sebebi fiziksel hayatın

canlılığını vermesinden dolayıdır , tüm fiziksel eğilimlerin kökü bizzat kendisinden
kaynaklanmaktadır . Adamın tüm vazgeçemediği sadece keyif ve zevk dolu olan fiziksel
istek ve arzuları bu ruhundan kaynaklanmaktadır . Tüm isteği , bir hayvanda olduğu gibi
tüm özü vücudunun zevk ve arzularını şevhetli bir şekilde karşılamaktır . 1

‫לאכילה וקיום וחיות כל הדו‬, ‫ונפשות בהמות וחיות ועופות ודגים טהורים ומותרים‬
‫מם וכל הצומחהמותר באכילה‬

Ve nafşot beemot ve hayot ve ofot ve dagim teorim umutarim baahila ,

vekiyum vehayut kol adomem vekol atsomeah amutar baahila ,

Ve bu hayvanların ruhları 2 , Tora kanunlarına göre saf olan kuşlar ve balıklar , saf
olmaları nedeniyle de yenmeleri ile ilgili olarak tüketilmelerinin Yahudi‘ye izin verildiği
hayvanların ve bunun haricinde tüketimi için izin verilen cansız veya dünyada varlığını
sürdüren canlı olan sebze ve meyvelerin de yenmeleri serbesttir.

‫צד בהם שאין הזה עולם בעניני ומחשבה דבור המעשה כל וחיות קיום וכן‬
‫איסור‬

106 | .
Ve hen kiyum vehayut kol amaase dibur umahşava beinyaney aolam aze
şeeyn baem tsad isur ,

Bu yüzden de , dünyevi konularda her eylem , konuşma ve düşüncenin varlığı ile canlılığı
hiç bir şekilde yasak yön içermemesi ve her düşünce , konuşma ve eylemimizin ― Leşem
Şamayim ‖ , Ha‘Şem adına yapılmış olması gerekmektedir .

‫לא שורש ולא ענף ה‖משס מצות לא תעשה וענפיהן דאורייתא ודרבנן‬

Lo şoreş velo anaf mişesah mitzvot mitzvot lo taase veanfeen deoayta

uderabanan ,

Hatta bu saydıklarımız , vücudun ihtiyaçları olan yemek , içecek , yaptığımız işler ve

uykumuzu da kapsamaktadır . Yani kişinin tüm yapmış olduğu eylemlerinin amacının
tamlıkla Ha‘Şem hizmeti için olması yemiş olduğu yemekten , içmiş olduğu içecekten ,
uykusu esnasında dinlenerek almış olduğu enerjiyi Ha‘Şem hizmetinde kullanması
gerektiğini bilmesi ve buna konsantre olması gerekmektedir .

‫רק שאינן לשם שמים‬

Rak şeeynan leşem şamayim ,

Ama eğer Ha‘Şem adına yapılmadılarsa ?

Yahudi‘nin tüm düşüncelerinin , yapmış olduğu eylemlerin ve konuşmaların Akadoş

Baruh‘unun adına yapılmış olmaları gerekmektedir . Örnek olarak ; Yahudi‘nin yemek
yediğinde , yemiş olduğu yemeğin, Tora öğrenimini , tefilalarını ve yapacağı Mitzva‘ları
gerçekleştirebilmesi için kendisine güç vereceği için yediğini bilmesi ve buna göre
konsantre olması gerekmektedir . Yapmış olduğu ticaret ile ise , ailesini geçindirmesi
gerektiğini , çocuklarını Tora eğitimi ve Mitzva‘lar ile büyütmesi gerektiğini , tsedaka verip
Gmilut Hasadim ( İyilikler ) vb . yapması gerektiğine odaklanması ve buna konsantre
olması gerekmektedir .

Ancak , bu amaç eylemden uzaklaştığında , yani Yahudi‘nin eylemlerinden , konuşması ve

düşüncelerinden yok olduğunda ve bu amaç Leşem Şamayim ( Ha‘Şem Adını )
kapsamadığında ise

‫אלא רצון הגוף וחפצו ותאותו‬

107 | .
Ela retson aguf veheftso vetaavato ,

bu gerçekten vücudunun varoluşunun ihtiyaçları olsa dahi , yediği yemek yada içtiği
içecek kaşer olsa ve düşüncesi , konuşması ve eylemleri ile yapmış olduğu şeyler Tora
tarafından yasaklanmış olmasalar , Yahudi‘nin şahsi zevkine ve arzularına döndüğünde ve
hatta bu yiyeceklerin yokluğunda vücut yaşamını sürdüremeyecekse dahi tüm bu
yapılanlar klipa tarafı olan Sitra Ahra tarafından gelmektedir .

‫ממש אלא שכוונתו אינה לשם שמים כדי לע‬, ‫ואפילו הוא צורך הגוף וקיומו וחיותו‬
‫בוד את ה׳ בגופו‬

Vaafilu hu tsoreh aguf vekiyumo vehayuto mamaş , ela şekavanato eyna

leşem şamayim kedey laavod et Ha‘Şem begufo

Evet Yahudi burada anlatıldığı gibi yapmış olduğu bu eylemi gerek düşüncesinde , gerek
konuşmasında ve fiziksel eylemlerinde gerek fiziki ( Vücut ) ve gerek Ruhani olarak
Ha‘Şem‘e olan hizmeti adına Ve Ha‘Şem‘in adına yapmıyorsa , burada eksiklik vardır . Bu
sebeple de yukarıda bahsedildiği gibi , Yahudi yemek yediği esnada yediği yemekten
alacağı güç ve enerjiyi vücudu ile birlikte O‘na Ha‘Şem‘e yapacağı hizmette , vazifede
kullanacağına dair konsantre olması gerekmektedir .

‫בעצמה הבהמית החיונית מנפש אלו ומחשבות דבור מעשה עדיפי לא‬

Lo adifey maase dibur umahşavot elu minefeş ahiyunit abeemit beatsma ,

Ancak bu manevi niyetin bulunmaması durumunda , tüm bu eylemler , sözler ve

düşünceler dahil Nefeş A Beamit‘in ( Hayvansal Ruh ) düşünceleri , konuşmaları ve
eylemleri yani bizzat kendisidir,

‫אחרא שהיא ק‬, ‫והכל כאשר לכל נשפע ונמשך ממדרגה השנית שבקליפות וסטרא‬
‫ליפה רביעיתהנקראת קליפת נוגה‬

Ve akol kaaşer lakol nişpa venimşah mimadrega aşenit şebeklipot vesitra

ahra şe hi klipat reviit anikret ― klipat noga ‖ ,

ve bu ikinci seviyeden klipadan yani Sitra Aharadan yağarak devam etmektedir , daha
açık bir ifade kullanmak gerekirse bu kişiye Keduşa‘dan yani bizzat A Kadoş Baruh‘undan
değil , tam tersi taraf olan klipa ve Sitra Ahara seviyesinden yani Klipaların düzeninden
inmektedir . Dördüncü klipa Klipat Noga olarak adlandırılmaktadır ve klipat noganın

108 | .
içeriğinde az da olsa mevcut olan Keduşa‘nın ışığının iyiliği sayesinde bulunduğumuz
dünya aydınlanmaktadır .

‫רע רק מעט טוב מעורב בתוכה‬, ‫שבעולם הזה הנקרא עולם העשיה רובו ככולו‬

Şe baolam aze , anikra ― olam aasiya ‖ rubo kekulo ra , rak meat tov meorav
betoha ,

İçinde bulunduğumuz dünya için , gerçekte çoğu hatta hemen hemen tümü ( Kilpat Noga
) kötülük ve içinde sadece az miktarda iyilik olan ‖ Asiya dünyası ( Eylem ) ‖ denmektedir
.

Bunun yanı sıra Klipat Noga daha yüksek dünyalar içerisinde de bulunmaktadır . Ancak ,
iyiliğin oranı ve kötülük bir üst ve sonraki dünyaya göre değişmektedir . Briya dünyasında
Klipat Noga çoğunlukla iyidir , iyilikten ayrı olarak kötülük sadece çok küçük bir ölçüde bu
dünyada , yani Briya dünyasında yer almaktadır . Briya dünyasının hemen altında
bulunan Yetzira dünyasında ise iylik ve kötülük eşit derecede bulunmakta iken , iki
dünyanın altında bulunan manevi Asiya dünyasına ise kötülük hakimdir . Bizlerin de
içinde bulunduğumuz fiziksel dünyada klipat noga neredeyse tamamen kötüdür, ışık ve
iyilik tabiri caiz ise sadece bir dakikalık bir gösterim ile sunulmaktadır .

‫שבישראל כמו שכתוב לעיל‬, ‫השממנ באות מדות טובות שבנפש הבהמית‬

Şe mimena baot midot tovot şebanefeş abeamit şebeyisrael , kemo şenitbaer

leel ,

Yahudi‘nin hayvansal ruhunda bulunan iyi özellikler , yukarıda izah edilmekte olan klipat
noganın içinde çok az da olsa bulunan bir dakikalık miktardan gelmektedir .

Birinci bölümde de izah edildiği gibi , şevkat ve yardımseverlik Yahudi‘nin kökünden doğal
niteliklerinden gelmektedir . Bu klipanın ruhudur , çünkü klipat noga kökeninden şefkat
ve iyi özelliklerin oluşumuna yol vermektedir .

Klipat Nogada iyilik ve kötülüğün karışımı ile birlikte , herhangi bir eylem , söyleyiş ve
düşünce , bu klipadan kaynaklanarak iyilik yada kötülük için kullanılabilir . Nitekim bu
konuyu şu andan itibaren

109 | .
Alte Rebbe açıklamaktadır . Benzer eylemin söyleyiş yada düşüncesi cennet uğruna
(Leşem Şamayim) yapılırsa Kutsal olabilir yada aksi amaçlanarak kötülük uğruna
yapıldığında ise Kutsal olamaz .

İşte zaten Klipat Noga‘dan türemekte olan Yahudi‘nin Nefeş A Beamit‘i ( Hayvansal Ruhu
) ve ardından Nefeş A Beamit‘in bu aynı iyiliği , Yahudi‘nin doğasında mevcut olan doğal
iyiliğinin kökünü oluşturmaktadır .

Çünkü Klipat Noga kötülükle beraber iyiliği de içermektedir . Adam

(Yahudi) eylemlerinde , konuşmalarında ve düşüncelerinde Nefeş A Beamit‘inden gelen
bu özelliği kullanabilme şansına sahiptir , hem iyiliği hem de kötülüğü , ileride anlatılacağı
gibi , Yahudi aynı karakter özelliği ile tüm yapmış olduğu eylemleri sadece ve sadece
Ha‘Şem‘in adına ( Leşem Şamayim ) da yapabilir , tam tersi Yahudi tüm eylemlerini
kötülük adına da yapabilir , hatta konuşmalarını ve düşüncelerini kötülük adına da
kullanabilir.

‫והיא בחינה ממוצעת בין שלש קליפות הטמאות לגמרי ובין בחינת ומדרגת הקדוש‬
‫ה‬

Ve hi behina memutsaat beyn şaloş klipot atmeot legamrey ubeyn behina

umadrega akeduşa .

Klipat Noga kategori olarak , tamamen kirli olan üç klipa ile Kutsallık arasında bir ara
kategoride bulunmaktadır .

Bu yüzden de bu klipa ruhani olarak üç kirli klipaya ( Şaloş Klipot Tmeot ) dahil
olmaktadır . Etz Hayyim kitabının mem , tet bölüm dalette yazdığı gibi , bazen de
Keduşa‘nın seviyesine yükselmekte olan bu klipa ne zaman Keduşa‘ya dahil olmaktadır ?
Bu çok açık olarak , iyiliğin ortaya çıkmaya başlamasıyla birlikte , kötülüğün büyük bir
artış kaydederek Keduşa‘ya dahil olduğunu şimdi Tanya kitabında Alte Rebbe tarafından
açıklanmaktadır .

‫חיים שער מ״‬, ‫ולכן פעמים שהיא נכללת בשלש קליפות הטמאות כמו שכתוב בע׳‬,
‫ ופעמים שהיא נכללת ועולה בבחינת ומדרגת הקדושה‬, ‫ד׳ הזהר‬,‫ט ריש פרק בשם‬

Ve lahen , peamim şe hi niklelet beşaloş klipot atmeot ( kemo şekatuv beets

hayyim şaar mem tet reyş perek dalet beşem a zoar ) , upeamim şe hi niklelet
ve ole bibehinat umadrega akeduşa ,

110 | .
Etz Hayyim kitabının 49 uncu kapı 4 üncü bölümünde Zoar gerekçe gösterilerek
açıklandığı gibi , kimi zaman Klipat Noga üç kirli klipanın ( Şaloş Klipot Tmeot ) içerisinde
absorbe olmaktadır . Diğer zamanlarda ise Kutsallık kategorisine kendini dahil ederek
seviye olarak da yükselişe geçmektedir .

Eylem yada konuşma örneğinde olduğu gibi ikisinin de hayatı Klipat Noga‘dan
gelmektedir . İki yönde de hem iyilikte hem de kötülükte bunu kullanmak mümkündür .
Yahudi bilerek Keduşa için bir eylem yaptığında , bu yapmış olduğu eylem Keduşa‘ya
dahil olur . Ama Yahudi vücudunun isteğini yada arzusunu Keduşa‘ya odaklanmadan ve
Keduşa adına olmadan gerçekleştirdiğinde ise yukarıdan üç kirli klipayı ( Şaloş Klipot
Tmeot ) tüm kötülüğü ile birlikte aşağıya indirmiş olur . Bu şekilde ruhani olarak zaten
kirli olan fiziksel dünyayı daha da kirletmiş olur .

‫מהרע וגובר ועולה ונכלל בקדושה‬, ‫דהיינו כשהטוב המעורב בה בררנת‬

Dehaynu , keşeatov ameorav ba nitbarer meara , vegover veole venihlal

bakeduşa ,

Yani , klipa Kutsallık içerisinde emildiğinde , Kutsallık ile iç içe olmuş ve böylelikle kötülük
kendisinden ayıklanarak ayrılmış ve Kutsallık kötülüğe baskınlık kurar ardından klipayı
absorbe ederek Keduşaya yükselmesine sebep olur .

Alte Rebbe şimdi ise yeni bir örnek sunarak , ‖ tarafsız ‖ bir eylem yada söylevin
de Klipat Noga dan türetildiğini ve bu nedenle bu konumda da iyiliğin yada kötülüğün
kullanılabileceğini , kişinin motivasyonunu Leşem Şamayim uğruna kullandığında düşünce
, söylev ve eylemlerinin kendileri nasıl Kutsal hale gelmekte iseler , fiziksel arzular ve
şehvetler uğruna yapılan tüm bu eylemler de tamamen ‖ üç kirli klipot ‖ un seviyesine
düşmektedirler .

‫מבושם להרחיב דעתו לה׳‬, ‫משל האוכל בשרא שמינא דתורא ושותה יין‬: ‫כגון דרך‬,
‫ולתורתו‬

Kegon dereh maşal : aohel bisra şemena detora veşote yayin mevusam ,
learhiv dato la Ha‘Şem ultorato ,

Örneğin , yağlı bir sığır pirzolası ve yıllanmış bir şarap tamamen fiziksel arzular
doğrultusunda yenilip içildiğinde , bu bahsedilen yiyecek ve içecekler Tora‘ya uygun
kaşer gıdalar olsalar dahi maalesef Keduşa‘ya yükselemedikleri gibi klipaya dahil olarak

111 | .
dünyamıza daha da karanlık getirmektedirler . Ama , aksine bu yiyecek ve içecekler
Ha‘Şem‘e hizmet ve Tora çalışması sırasında daha iyi anlamak adına zihnimizi geliştirmek
amacı ile gerçekleştirildiğinde Keduşa‘ya yükselmeleri ile birlikte kendileri ile birlikte
klipayıda yükseltmektedirler . Böylelikle Yahudi‘nin Leşem Şamayim adına yapmış olduğu
tüm eylemler , sonucunda klipayıda Kutsallığa çevirmekte , yani sizinde anlayacağınız gibi
karanlığı ışığa çevirmektedir .

‫‗כדרמא אבר חמרא חאיור וכ‬

Kideamar raba : ― hamra vereyha huley ‖

Raba‘nın Gemarada dediği gibi 3 ; ‖ Şarap ve koku aklımı daha da açmakta ‖ şarap ve
güzel kokular Adam‘ın zihnini açar ve genişletirler , bu şekilde anlayışı daha da gelişir ,
bunu bildiğinden dolayı da Adam‘ın kendisi hep iyi bir et ve iyi bir şarap arar kendine ,
zihnini geliştirmek bu şekilde de Tora‘yı çok daha iyi anlayabilmek adına .

Bu demek oluyorki , Adam‘ın yemeğinde ve içeceğinde Keduşa amacı

bulunmakta yada yemeğin sadece kendisi Keduşa ve Mitzva adına amaç olmaktan
hariç esasen yemeğin kendisi Mitzva‘nın bizzat kendisi olmaktadır . Yahudi iyi bir et ile iyi
bir şarabı Mitzva‘yı yapmak için yiyip içmektedir .

‫ בשביל‬, ‫או טוב ויום שבת ענג מצות לקיים כדי‬

O bişvil kedey lekayyem mitsvat oneg şabat ve yom tov

Şabat yada Yom Tov ziyafetlerinden zevk alma amacı ve bu emri yerine getirmek
için 4 takdire şayan olan ,Yahudi‘nin Şabat ve Yom Tov ziyafetleri için hazırlamış olduğu
ve bu yiyecekler ile kurmuş olduğu sofralar önceki örnekte olduğu gibi sonuna kadar
onun sadece manevi hizmetini gerçekleştirmesinde ona yardımcı olacak araçlar olması
gerekmektedir . Fakat burada kendi başına bir mitzva vardır , Şabat ve Yom Tov
festivallerinde bizlerin et yiyip şarap içerek zevk almamız Tora tarafından bizlere
emredilmektedir .

‫אזי ררבתנ תוחי רשבה ןייוה ‗יהש פעשנ תיפלקמ הגונ הלווע ‗לה הלוכע ןברקכו‬

Azay nitbarer hayut abasar ve ayayin şeaya nişpa miklipat noga , veole la
Ha‘Şem keola ukekorban

112 | .
Bir kişi yukarıda belirtildiği şekilde yiyip içtiği zaman , sonrasında da yemiş olduğu klipat
noga kökenli et ve içmiş olduğu şarabın içinde bulunan canlılıktan kötülük ayıklanır
ve bunlar Beyt A Mikdaş zamanında mizbeahta ( Kutsal mezbaha ) Ha‘Şem‘e
sunulan korbanın yakılışında olduğu gibi , kurban edilerek Ha‘Şem‘e Kutsallığa yükselirler
. ( Yani , Klipat Noganın yaşam gücünü ihtiva eden bu yiyecek ve içecekler Kutsallık
tarafından absorbe edilirler )

‫ולעבודתו שצ‬, ‫וכן האומר מילתא דבדיחותא לפקח דעתו ולשמח לבו לה׳ ולתורתו‬
‫ריכים להיותבשמחה‬

Vehen aomer milha dibdihuta lefakeah daato ulsameah libo la Ha‘Şem

ultorota vaavodato , şetsirihim liyot besimha ,

Bu yüzden de kişinin konuşması ile ilgili olarak , Kutsal bir amaç için konuşulan
kelimelerin canlılığı da Kutsallığa yükselir ve Kutsallık tarafından absorbe edilir . Örneğin ;
Kişi zihnini keskinleştirmek amacı ile mizahi bir açıklama yapıp tüm kalbi Ha‘Şem sevgisi
ile dolup bundan da büyük bir sevinç duyduğunda , bu sevinci Ha‘Şem‘in Tora‘sını
öğrenerek O‘na yapacağı hizmetinde kullanmalıdır ,

‫ וכמו שעשה רבא לתלמידיו שאמר לפניהם מילתא דבדיחותא תחלה‬, ‫ובדחי רבנן‬

Ukmo şeasa raba letalmidav şeamar lifneem milta dibdihuta tehila , ubadehey
rabanan .

Raba öğencileri ile Tora öğrenimine oturmadan , öğrencileri önünde ve bilgileri dahilinde
sevinçli 5 ve neşeli olup dersi ve öğretiyi çok daha iyi anlasınlar diye , onlara şakalar
yaparak onları eğlendirirdi.

Raba‘nın öğrencilerine yapmak istediği , mizahi bir ifade ile yaptığı açıklama olan bu ön
yazı üzerine , öğrencileri neşelenmişler , böylece yapmış olduğu söylem daha açık ve
kavrayacakları bir şekilde olduğu için öğrencilerin konuyu daha iyi anlamaları mümkün
olmuştu .

‫הבהמית שהוא בחי‬, ‫שהוא בזוללי בשר וסובאי יין למלאות תאות גופו ונפשו‬
‫נת יסוד המיםמארבע יסודות הרעים שבה שממנו מדת התאוה‬

Ah mi şe hu bezoleley basar vesoveey yayin , lemalot taavat gufo venafşo

abeemit , şe hu behinat yesod amayim mearba yesodot araim şeba şemimenu
midat ataava ,

113 | .
Diğer taraftan , bir kişi aç gözlülükle ve oburlukla et yediğinde ve bedensel iştahı ile
hayvansal ruhunu tatmin etmek için kana kana şarap içtiği andan itibaren , bu kötü
arzular kişiye hayvansal ruhun dört kötü elementinden biri olan su elementine ait olan
zevk ve iştahtan yani şehvetten gelmektedir . Birinci bölümde de izah edildiği gibi , Nefeş
A Beamit‘in tüm kötülükleri bu dört temel kötülük elementinin özelliğinden gelmektedirler
, ve şehvet suyun elementinden kaynaklanmaktadır.

‫ על ידי זה יורד חיות ה‬, ‫ ברע גמור שבשלש קליפות הטמאות הנה‬, ‫ונכלל לפי שעה‬
‫בשר והייןשבקרבו‬

İne al yedey ze yored hayut abasar veayayin şebekirbo , venihlal lefi şaa bera
gamur şebeşaloş klipot atemeot ,

Bu tür durumlarda et ve şarabın canlılıkları kişi tarafından yutulduklarında üç kirli klipa ve

mutlak kötülük tarafından geçici olarak absorbe edilirler .

‫וגופו נעשה להן לבוש ומרכבה‬

Ve gufo naase laen levuş umerkava ,

Kişinin oburluğu ve aç gözlülüğü vücuduna klipa için bir giysi ve bir araç haline dönüşür .

Kişi bu dönem sırasında , bir aracın sürücüsünün isteğine tamamen boyun eğmesinde
olduğu gibi , kendine ait istekleri olan üç kirli klipaya tamamen boyun eğen kişi
durumundadır . Yani kişi bu dönem zarfında tamamen klipaya hizmetkarlık etmektedir .

Çünkü Adam burada eti ve şarabı tamamen vücudunun şehveti adına yemiş ve içmiştir
, Klipalara çalışmış bu esnada , aynı at arabasında ( Merkava ) olduğu gibi at nasıl
arabaya kendini bağlattırmış, boynuna geçirilen boyunduruk ile arabayı çekmekteyse
Adam da aynı şekilde kendini klipalara karşı hükümsüz kılmakta adeta onların esiri
olmaktadır . Bu an esnasında Adam kendi vücudunu klipalara Merkava yaparak adeta
onlara giysi olmakta ve hayat vermektedir . Yani kendini klipalara karşı hükümsüz
kılmaktadır ,

‫ שעה לפי‬, ‫ולתורתו ה‗ לעבודת ויחזור האדם ישוב אשר עד‬

Lefi şaa , ad aşer yaşuv aadam veyahzor laavodat Ha‘Şem ultorato

114 | .
fakat eğer Adam teşuva ( tövbe edip Ha‘Şem‘in yoluna dönmek ) yapıp Tora çalışmasına
dönerek Ha‘Şem‘e olan hizmetine devam ettiğinde , birkaç satır yukarıda anlattığım gibi
Adam‘ın teşuva öncesinde dahi yapmış olduğu hatalardan dolayı klipalara vermiş olduğu
yaşam canı , klipalar dan kendisini ayırarak tekrar Keduşa‘ya dönüşerek kaynağına
Kutsallığa ( Köküne Ha‘Şem‘e ) doğru yükselir,

‫כשר לכך יכולים לחזור ולעלות עמו בשובו לעבודת‬, ‫כי לפי שהיה בשר היתר ויין‬
‫ה׳‬

Ki lefi şeaya besar eter veyayin kaşer , lekah yeholim lahzor velaalot imo
beşuvo laavodat Ha‘Şem ,

Tabiiki Adam‘ın bahsettiğimiz zaman içerisinde yemiş olduğu etin ve içmiş olduğu
şarabın kaşer olması kaydıyla , eğer değilse zaten kaynağına yükselme diye bir şansı
zaten yoktur ve olmadığı gibi de kişi bu esnada maalesef tamamen kötülüğe çalışmış
olmaktadır. Bu da maalesef Ha‘Şem korusun Avoda Zara‘ya girmektedir bu yüzden yanlış
hareketimizden geri dönüp onları köküne kaynağına yükseltmemiz mümkündür . Bununla
birlikte aynı Adam bu yemek ve içecekleri yiyip içtiğinde , ‫ ( ה‗ לעבודת בשובו‬Beşuvo
Laavodat Ha‘Şem ) – Ha‘Şem‘in hizmetine tekrar döndüğünde , Ha‘Şem‘e olan hizmeti ve
Tora çalışmaları ile yediği yemeğin ve içeceklerin içine katmış olduğu gücü kullanır .

‫כלומר שאינו קשור ואסור בידי החיצונים‬: ‫ומותר‬, ‫שזהו לשון היתר‬

Şe ze hu leşon ― heter ‖ u ― mutar ‖ , kelomar ; şeeyno kaşur veasur biydey

ahitsonim

Adam‘ın Tora‘ya göre serbest olarak adlandırılan yiyecek ve içecekleri yemesi kelime
anlamları olarak‫היתר‬ ( Heter – İzinli ) yada ‫ ( מותר‬Mutar – Serbest
) şeklinde adlandırılmaktadırlar – İzinli yani kaşer ; Yasaklanmamış klipalar ile hiç bir
ilşkisi olmayan , yasaklı olanları ise ‫( חיצונים‬Hitsoniim) – Dışsal olarak
adlandırmaktayız . Çünkü bunlar Keduşa‘nın izni dışında bulunmaktadırlar . İzin verilmiş
olanlar ise aynı şekilde klipaların izni dahilinde olmamakla birlikte , klipalarla da hiç bir
bağlantıları bulunmamaktadır

‫אלש כלוי רולחז תולעלו ‗לה‬

Şelo yuhal lahzor ve laalot la Ha‘Şem ,

115 | .
Bu yüzden yasaklı olan şeylerin tekrardan Kutsallığa dönmeleri veya yükselmeleri
yukarıda da açıklandığı gibi , sadece kişinin kendisini Ha‘Şem‘e hizmet yoluna adamasıyla
gerçekleşebilmektedir . Buna da teşuva demekteyiz. Yani teşuva dışında yasaklanmış
şeylerin Keduşaya ( Kutsallık ) dönüşmeleri ve yükselmeleri mümkün değildir .

‫רק שהרשימו ממנו נשאר בגוף‬

Rak şeareşimu mimenu nişar baguf ,

Ancak , Adam‘ın teşuva yapması sonucu onun hayatiyeti olan ruhu Keduşa‘ya
döndüğünde , halen onun vücudunda eski izlenimler durmaktadır , mesela Adam
yenilmesi Tora‘ya göre mutar ( Serbest ) olan bir yiyeceği kendi arzusu adına yediği anda
bunu tamamıyla bilmese dahi kötü bir eylem olarak yapmaktadır , bu yapmış olduğu kötü
eylem aynı an dahilinde vücudunun bir parçasının da yapımıdır.

Bu yüzden aynı Adam teşuva yapıp Tora‘ya Avodat Ha‘Şem‘e ( Ha‘Şem‘e çalışmak )
döndüğü anda da hayatiyeti olan ruhunun da onunla birlikte seviyesi yükselmektedir .
Fakat halen vücudunda kötülüğün izlenimleri durmaktadır ,

‫לקמן שיתבאר כמו הקבר לחיבוט הגוף צריך כן ועל‬

Ve al ken tsarih aguf lehibut akever , kemo şeyitbaer lekaman .

bunun üzerine Adam‘ın ölümünden sonra vücudu mezarda dayak yiyecektir , ileride
açıklanacağı gibi – Hibut A Kever ( Mezarda dayak yemek ) 6 . Sanki yukarının tüm
cezalandırmaları gelip ruhu almaktadırlar . Daha doğrusu Hibut A Kever‘in yapılmasının
amacı , aynı Adam‘ın Leşem Şamayim adına ( göklerin adına ) yapmadığı ve vücudunda
kötülüğün izlenimleri halen durmakta olan vücutsal arzularını saflaştırarak yüceltmek ve
yükseltmektir .

Daha iyi anlayabilmek adına örnek vermek gerekirse ; Halının içindeki tozları temizlemek
için eskiden ninelerimiz ( Eskiler çok iyi bilirler ) halıları ya balkonun demirlerine yada
çamaşır iplerine asarlar ve tenis raketini andıran bir sopa ile de halıyı döverlerdi .
Böylelikle halının içindeki tozlar çıkar halıda temizlenmiş olurdu . Hibut A Kever‘ de aynen
böyle gerçekleşmektedir . Adam öldüğünde ve naaşı toprağa verilip üzeri toprakla
örtüldükten sonra , gökten gelen ve bu işle görevlendirilmiş olan melekler tarafından
vücut kendinde kalan bu kötü izlenimlerin saflaştırılması adına dövülmekte , bunu
Adam‘ın ruh‘u da hissetmektedir .

116 | .
Söylendiği gibi , kişisel arzular adına içilen içecekler ve yenilen yiyeceklerin hayatiyeti ,
yapıldığı an itibari ile , tamamen kötü olan ( Şaloş Klipot Tmeot ) Klipadan gelmektedirler
, Adam Teşuva yapana kadar ,

‫ שלא קדש עצמו בשעת תש‬, ‫ החיות שבטפות זרע שיצאו ממנו בתאוה בהמית‬, ‫וכן‬
‫מיש עמ אשתוטהורה‬

Vehen ahayut şebetipot zera şeyatsu mimenu betaava baamit , şelo kideş
atsmo bişaat taşmış im işto teora .

ve Adam‘ın kendisinden nikahlı karısı ile girmiş olduğu ilişki haricinde , kişisel arzusu ve
şehveti adına kendisinden bir damla meni çıksa dahi , bunun yapıldığı an itibari ile , Adam
teşuva yapana kadar , tamamen klipadır . Ancak , tüm bu söylenenler tabii ki bu
eylemlerin yapılabilir ( mutar ) oldukları anlar için söylenmemektedir , yani Adam‘ın kendi
arzuları ve şehveti adına yapıp Leşem Şamayim adına yapmadığı durumlar için geçerlidir .

‫אסורות שהן שמשל קליפות הטמאות לגמ‬, ‫מה שאין כן במאכלות אסורות וביאות‬
‫רי‬

Ma şeeyn ken bemaahalot asurot ubiyot asurot , şe hen mişaloş klipot

atemeot legamrey ,

Yani bunlar Tora‘ya göre yenmesi , içilmesi yada yapılması serbest olan şeyler için değil
aksine yasak olanlar için söylenmektedir . Bu yasaklanmış olan şeylerin bizzat kendileri de
, kötü olan ( Şaloş Klipot Tmeot ) Üç Klipadan gelmektedirler , klipalar tarafından ve
Keduşa‘nın izni dışında ,

‫לעולם החיצונים בידי וקשורים אסורים הם‬

Hem asurim ukşurim biydey ahitsonim leolam ,

Bu bahsedilen şeylerin hayatiyetleri , Kilpalardan gelmekle birlikte fiziksel dünyanın

dışsallığından türemekte ve hiç bir şekilde içsellik yani Kutsallık ile bir bağlantıları
bulunmamaktadır ve sonsuza dek ― yabancı güçler ‖olarak da adlandırılan klipalara
bağlanmışlardır .

‫שכתוב ואת רוח ומהט‬: ‫לנצח כמו‬, ‫ואין עולים משם עד כי יבוא יומם ויבולע המות‬
‫אה אעביר מן האר׳‬

117 | .
Veeyn olim mişam ad ki yavo yomam viyvula amavet lanetsah , kemo şekatuv
: veet atumea aavir min aaretz

Onlar yani bu yasaklanmış olan şeylerin tümü ‖ günleri gelene kadar ‖ ( kötülüğün
dünyamızdan tamamen kaybolacağı zaman kadar ) klipalardan daha yüksek değillerdir , (
klipalar ‖ ölüm ‖ diye adlandırılmaktadır , sebebi ise hayatın Kutsallığına tamamen zıtlık
teşkil etmeleridir ) .

Pasukta yazmış olduğu gibi 7 ‖ Ölüm sonsuza kadar ortadan kaldırılmış olacak ; ‖ Ben
Ha‘Şem‘im , kirli ruhu topraktan kaldıracağım ‖ . Klipaların yaşamlarının sona
erdirilmesinin ardından , Kutsal kıvılcımlar klipalardan ayrılarak serbest kalacaklardır .

Bu olayı daha da açarak aydınlatmamız gerekirse , üst paragrafta pasukta dan alınan ‖
günleri gelene kadar ‖ ifadesi , Adam‘ın teşuvasından sonra klipaların yok oldukları ve
dünyamızdan tamamen yok olduklarında ise onların klipaların içinde bulunan Kutsal
kıvılcımları , kötülükten kendilerini arındırarak Keduşa‘ya yükselmeleri anlamına
gelmektedir .

‫ממש כזכיות לו נעשו שזדונות כך כל גדולה תשובה שיעשה עד או‬

O ad şeyaase teşuva gedola kol kah şezedonot naasu lo kizhuyot mamaş ,

Yasaklı olan şeylerin hayatiyetleri , şimdi dahi istense Keduşa‘ya yükseltilebilir .

Yani bir kişi istemese dahi günah işlemiş olabilir , yukarıda da açıklandığı gibi teşuva (
tövbe ) yapana kadar , maalesef Kutsallık kıvılcımlarının klipaların pençesinde esir olarak
kalmak durumu söz konusudur . Fakat aynı kişi ( günahı işleyen ) çok ciddi bir şekilde
tövbe ettiğinde ve aynı hatayı bir daha tekrarlamayacağına dair Ha‘Şem‘e söz verdiğinde
, Kutsallık tekrardan kirlilikten arındırılarak geri döndürülecektir . Bu kişinin evvelinde
işlemiş olduğu günahlar da gerçek yararlar haline dönüştürülmüş olurlar .

‫דלבא באהבה הוחשיק ונפש שוקקה לדבקה בו י‬, ‫שהיא תשובה מאהבה מעומקא‬
‫תברך‬

Şe hi teşuva meaava meamka deliba , beaava raba vahaşika venefeş şokeka

ledavka bo yitbareh ,

118 | .
Bu ancak , tutkuyla Ha‘Şem‘e yapışmak isteyen Kutsanmış bir ruh olarak , kalbinizin
derinliklerinden gelen , tüm aşklardan üstün , tarif edilemez büyüklükte Ha‘Şem sevgisi
ile yapılan bir teşuva sayesinde ancak elde edilebilir .

‫וציה עיפה כאר׳ לה׳ נפשו וצמאה‬

Ve atsma nafşo la Ha‘Şem keeretz ayefa vetsiya ,

Çorak toprağın çaresizlik içerisinde kavrularak su için susaması gibi Adam da burada
Ha‘Şem‘e susamaktadır .

‫אחרא ורחוקה מאו‬, ‫וצלמות היא הסטרא‬, ‫להיות כי עד הנה היתה נפשו באר׳ ציה‬
‫ר פני ה׳ בתכלית‬

Liyot ki ad ena ayta nafşo beeretz tsiya vetsalmavet i hi asitra ahras , urehoka
meor pney Ha‘Şem betahlit

Çünkü , teşuva öncesinde Adam‘ın ruhu Sitra Ahara‘nın ölüm bölgesi olan çölde kuru
topraklarda ve Ha‘Şem‘in içsel ışığından çok uzakta bulunmaktadır , bu yüzden de üst
satırlarda ruhun susamışlığı ifadesi kullanılmaktadır. Dolayısıyla Adam büyük bir sevgi
içinde yaptığı teşuva esnasında , Yüce Yaratanı Ha‘Şem‘e kuvvetliden de öte
susamaktadır ,

‫הצדיקים נפשות מצמאון עז ביתר נפשו צמאה ולזאת‬

Ve lazot tsamea nafşo beyeter az mitsimaon nafşot atsadikim ,

Tsadik‘ler ise hiç bir zaman günah işlemediklerinden hata da yapmamaktadırlar . Bu

yüzden de Tsadik‘ler her zaman Ha‘Şem‘e yakın olmakta ve onlar tıpkı hep suyun yanında
duran kişilere benzemektedirler . Bu yüzden de onların susuzluğu teşuva yapanlar kadar
da kuvvetli olmamaktadır . Yani kim ki çölde bulunmakta ise , o kişi susuzluk
çekmektedir . Çünkü bu kişinin bulunduğu yerde su bulunmadığından sudan çok ama
çok uzakta bulunmaktadır . Dolayısı ile bu kişinin susuzluğu da ciddi boyutta hissedilir
olmaktadır . Baal Teşuva‘nın ( tövbe eden kişi ) Ha‘Şem‘e olan susuzluğu da Tsadiğe
oranla bu yüzden daha kuvvetli olmaktadır ,

‫ כו עומדים תשובה שבעלי במקום‬: ‫ז‖ל כמאמרם‬

Kemaamar zihronam livraha :‖ bemakom baaley teşuva omdim huley ‖

119 | .
Haham‘larımızın (Za‖L) söylediği gibi 8 : Baaley Teşuva‘nın geldiği seviyeye Tsadik
Gamur‘un gelmesi mümkün değildir . Söylendiği gibi , Tsadiklerin Baal Teşuva‘ya göre
susuzluk konusunda eksik olan tarafı da buradan kaynaklanmaktadır .

Baal A Teşuva‘nın Tsadiğe oranla eksikliği ise teşuva öncesi Ha‘Şem‘e son derece uzak
olmasıdır .

‫כזכיות הואיל ועל ידי זה בא ל‬, ‫ועל תשובה מאהבה רבה זו אמרו שזדונות נעשו לו‬
‫אהבה רבה זו‬

Ve al teşuva meaava raba zo amru şe ― zedonot naasu lo kizhuyot ‖ , oil veal

yedey ze ba leaava raba zo

Büyük bir sevgi ile yapılan teşuva üzerine Haham‘larımız (Za‖L) şöyle açıklama
yapmaktalar 9 ; Teşuva öncesi yapmış olduğu kötü niyetli tüm eylemler , Adam‘ın yapmış
olduğu teşuva sonrasında Adam‘ın kazancına dönüşmektedir , önceden yapmış olduğu
tüm hatalar teşuva sayesinde mitzvaya dönüşmektedir , peki nasıl ?

Anlaması güç gelebilir sizlere ama gerçekten de teşuva esnasındaki bu büyük sevgi de
buradan gelmektedir . Kişi yapmış olduğu hatalar sayesinde Ha‘Şem‘den hızla
uzaklaşmaktadır , ama aynı kişi teşuva yaptığında ise bu büyük aşk , sevgi ortaya
çıkmaktadır . Ve daha önce yapmış olduğu hatalar sonucu kişi yapmış olduğu teşuvadan
ve aradaki farkı anladıktan sonra bu büyük sevgi ortaya çıkarak daha önce yapmış olduğu
hataları da sanki mitzva yapmışçasına Keduşa‘ya çevirmektedir . Bu kişiler
böylelikle Ha‘Şem‘e olan büyük sevgilerini ortaya çıkartmaktadırlar .

Her şekilde yukarıda da açıkça anlatıldığı gibi , klipaların Keduşa‘ya yükselebilmeleri için
bir yol bulunmaktadır . Bu teşuva sayesinde kişinin içinde , Ha Kadoş Baruh‘una olan
eşsiz sevgi açığa çıkmaktadır .

‫לו מכל מקום לא‬, ‫נכונה וה׳ יסלח‬, ‫זו אף שהיא תשובה‬, ‫אבל תשובה שלא מאהבה‬
‫נעשו לו כזכיות‬

Aval teşuva şelo meaava zo , af şe hi teşuva nehona , ve Ha‘Şem lislah lo ,

mikol makom lo naasu lo kizhuyot

Fakat yapılan hatalardan sonra kişinin yapmış olduğu teşuva yukarıda bahsedildiği gibi
büyük sevgi ile yapılmamış , ama doğru şekilde yapılmışlarsa Ha‘Şem bu kişiyi yine de
affetmektedir . Yani burada bir fark ortaya çıkmaktadır , yukarıdaki satırlarda eşsiz

120 | .
sevgiyle teşuva yapan kişinin eski hatalarını da keduşaya çevirdiğini öğrenmiştik , burada
sevgi ile değil ama doğru yapılan teşuva da , kişinin yapmış olduğu hataları iptal etmiş
olmaktadır . Ama maalesef Keduşa‘ya çevirememektedir . Sevgi ile teşuva yapan kişi
teşuva yapmakla kalmayıp aynı zamanda kötülükten almış olduğu parçayı Keduşa‘ya ,
kazanca çevirmekte , böylelikle aynı anda iki iş yaparak kötülüğü zayıflatmakta ve
Kutsal‘lığı arttırmaktadır . Aradaki fark da budur ,

‫ עת עד לגמרי מהקליפה עולים ואין‬,‫לנצח המות שיבולע ק׳‬

Ve eyn olim meaklipa legamrey ad et ketz , şeyevula amavet lanetsah .

Büyük bir aşk sonucu yapılmayan teşuvalar neticesinde ne yazık ki klipalar sonsuza kadar
kesinlikle yükselmelerini yapamamakta – dırlar . Ve sürgünde kalmakta , sonsuza kadar
da ölü olarak adlandırılmaktadırlar .

Buna göre biz yasak yada uygun ama yasaklı olan yiyeceklerin yaşam güçlerinin
tamamıyla klipalardan kopamadıklarını , fakat büyük bir aşk ve sevgiden kaynaklanarak
yapılan teşuva sayesinde klipotların tamamıyla yok olduklarını ve kendilerini iptal
ettiklerini öğrenmiştik .

‖ Ölüm sonsuza kadar yok edilmediği sürece ‖ 11 , günahın izi ‖ zamanın sonuna kadar ‖
kalacaktır 10. Bu yüzden de tamamen klipadan gelmeyenler de yükselişlerini
gerçekleştiremedikleri gibi , klipadan arınarak serbest de kalamazlar .

Şimdi aşağıda Rabenu Ha Zaken ihlal edilen bir yasağın hayat gücünün büyük bir sevgi
ve aşktan kaynaklanarak yapılan teşuva olmasa dahi Keduşaya yükselebileceğini ve
bunun da ancak Keriyat Şema Al A Mita duası esnasında büyük içsel konsantrasyon ile
yapılacak doğru teşuva ile gerçekleşebileceğini bizlere anlatmaktadır .

‫לבטלה ממנו שיצאו זרע שבטפות החיות אך‬, ‫שירדה אף‬ ‫קליפות בשלש ונכללה‬
‫הטמאות‬, ‫שעל שמע בקריאת עצומה ובכוונה נכונה בתשובה משם עולה זו הרי‬
‫המטה‬, ‫מהאריז״ל כנודע‬

Ah ahayut şebetipot zera şeyatsu mimenu levatala , af şeyarda venihlela

beşaloş klipot atemeot , harey zo ola mişam bitşuva nehona , ubekavana
atsuma bikriyat şema şeal amita , kanoda mearizal,

Bununla birlikte , müsrifçe ve boş yere harcanan bir damla meni temiz olmayan üç
klipota hayat verip onlarla birleşerek bozulmuş olsa bile , yatmadan önce söylemiş

121 | .
olduğumuz Keriyat Şema Al Mita resitali esnasında yapacağımız gerçek tövbe ve yoğun
konsantrasyon ile klipadan arındırabilmemizin mümkün olduğunu Kutsal öğretmenimiz Ari
A Kadoş Rabbi Yitzhak Luria‘dan öğrenmekteyiz .

‫בגמרא כל הקורא קריאת שמע על מטתו כאילו אוחז חרב של שתי פיות כ‬: ‫זומרומ‬
‫ו׳‬

Umeruaz bagemara : kol akore keriyat şema al mitato keilu ohez herev şel
ştey peyot huley ,

Gemara da şöyle anlatılmaktadır 12 ; ― Kişi Keriyat Şema Al A Mita duasını yatağında

söylediği esnada sanki İki Melek ellerinde kılıçlarını klipotları öldürmek için tutarlar vs ‖ …
Kılıcın iki ağzı sayesinde , bu bilgilere Hohmat Kabala , yani Tora‘daki gizli bilgiler
denmektedir .

‫מהם דוכי‬, ‫שבטפות ועולה החיות‬, ‫כדי להרוג גופות החיצונים שנעשו לבוש לחיות‬
‫ע ליודעי ח״ן‬

Laarog gufot ahitsonim şenaasu levuş lahayut şebatipot , veole ahayut meem ,
kayadua leyodeey hen .

Aşina kişilerin bildiği gibi , Ezoterik ( Gizemli ) Bilgelik Kabbala‘ya göre bu , boşa
harcanan bir damla meninin canlılığı klipalara giysi olup ‖ yabancı güçler ‖ olan ve ölüler
diye anılan klipalara hayat verdiğinden dolayı,Keriyat Şema Al A Mita duası esnasında
yapılacak teşuvaya göre , meleklerin ellerindeki iki kenarıda keskin olan kılıçlar ile yaşam
gücü alan ve ölüler diye anılmakta olan klipaları katletmek için hazır beklemekte
oldukları anlamına gelmektedir .

‫ ולכו‬, ‫ בתורה לבטלה זרע עון הוזכר לא‬, ‫אסורות ביאות בכלל‬

Ve lahen lo uzkar avon zera levatala batora bihlal biyot asurot

Bu yüzden Zera Levatala ( Boşa Meni Harcama ) hatasından daha kötüsü olmadığı için ,
bu hata kabul edilebilir hatalardan biri olarak Tora‘da geçmemektedir. Ayrıca bazı
detaylarda en şiddetli hata olan zera levatalaya yasaklamalar da getirmektedir .

‫מהן וגדול עונו בבחינת הגדלות וריבוי הטומאה והקליפות מולידש ומר‬
‫בה במאד מאדבהוצאת זרע לבטלה יותר מביאות אסורות‬

122 | .
Afşe hamur me hen , vegadol avono , bibehinat agadlut veribuy atumea
veaklipot şemolid umarbe bimeod meod beotsaat zera levatala , yoter mibiyot
asıurot .

Zera Levatala sayesinde Adam‘ın yapmış olduğu hatalar gitgide artmakta ve büyümekte ,
bu kirlilik sayesinde yeni klipalar doğurtmaktadır , yavaş yavaş dökülen bu tohumlar
(Zera Levatala) daha fazla yasakların yapılmasına sebep olarak , dışarı çıkan miktar ve
oluşturulan suç sayesinde kabul edilebilir hatalara nazaran çok daha fazla klipa
oluşmaktadır .

‫ שבביאות סורותא מוסיף כח וחיות בקליפה טמאה ביותר עד שאינו יכול להע‬, ‫רק‬
‫לות משם החיותבתשובה‬

Rak , şebebiyot asurot mosif koah vehayut biklipa temea beyoter ad şeeyno
yahol leaalot mişam ahayut bitşuva ,

Sadece bu suçlar , yapılacak teşuvaya kadar klipalara daha fazla hayat ve güç
eklemektedir . Çünkü yapılacak olan normal bir teşuva ile onların bu güçleri artık
yükselemeyecektir .

‫אלא אם כן יעשה תשובה מאהבה רבה כל כך עד שזדונות נעשו לו כזכיות‬

Ela im ken yaase teşuva meaava raba kol kah , ad şezedonot naasu lo kizhuyot
.

Eğer öyleyse Adam‘ın öncesinde yapmış olduğu hatalar kazanç haline dönüşecekleri ana
kadar büyük bir sevgi ile teşuva yapması gerekmektedir .

Bu yüzden de Tora‘da bu suç ( Zera Levatala ) kabul edilebilir suçlar dahilinde

getirilmemektedir .

Zera Levatalanın ( Boşa harcanan meni ) hayat gücünü ― doğru teşuva ‖ sayesinde , yani
― dürüst ve normal‖ ama kavana ile söylenen Keriyat Şema Al A Mita esnasında yapacağı
ve hatta yüksek sevgi ve aşktan kaynaklanmayan teşuva ile Keduşa‘ya yükseltebilir .

Ekleme

123 | .
İlerki eklemede Rabenu A Zaken bu suçlar sayesinde oluşan klipaların hayat güçlerinin
neden yükselmelerinin imkansız olduğunu ve ancak yüksek bir aşk ve sevgiden
kaynaklanan teşuva ile yükselebileceklerini , ve hangi zera levetalanın ― doğru teşuva ‖
sayesinde pozitif duruma dönüştürülebileceğini bizlere anlatmaktadır ;

‫דקליפה דנוקבא ביסוד שנקלטה מפני‬, ‫מהקדושה החיות וקולטת המקבלת‬

Mipney şenikleta biysod denukba diklipa , amekabelet vekoletet ahayut

meakeduşa ,

ve , bu yasaklar klipanın kadın temelinden hayat emerek gelmektedirler ,

‫מה שאין כן בזרע לבטלה‬

Ma şeeyn ken bezera levatala ,

fakat buna rağmen Zera levatala çok değişik bir konudur,

‫שאין שם בחינת נוקבא דקליפה‬

Şeeyn şam behinat nukba diklipa ,

tabii ki fiziksel anlamda , işlenen suç klipanın kadın görünüşü ile ilgisi bağdaştırılamaz ,

‫שבטפות לחיות מלבישים וחיילותיה שכחותיה רק‬, ‫ן‖ח ליודעי כידוע‬

Rak şekohoteya veheyloteya malbişim lahayut şebatipot , kayadua leyodeey

hen

klipanın , elbiseleri onu çevrelemekte , Kabala‘nın bilgeliğini tanıyanların bildiği gibi ,

‫לתקון זה שבא על הערוה וה‬, ‫ז״ל איזהו מעוות שלא יוכל‬: ‫ובזה יובן מאמר רבותינו‬
‫וליד ממזר‬

Ubaze yuvan maamar raboteynu zihronam livraha ; ― eyzeu meutar şelo yuhal
litkon , ze şeba al aerva veolid mamzer ‖ ,

124 | .
bunu Rabbi‘lerimizin ( Za‖L ) maamarlarından 13 (söylevlerinden) anlayabilmekteyiz ,
sex yasaklarının temeline dayanarak ne söylediysek ,
Rabbi‘lerimizin (Za‖L) maamarlarından da anlaşılacağı gibi ,

büyük bir sevgi ile yapılacak olan teşuva sayesinde bu canı klipotlardan kurtarmak
mümkün olacaktır. İffetsizlikle girilen bir ilişkiden sonra mamzer ( Piç ) diye
adlandırdığımız çocuk dünyaya geldiğinden itibaren iş işten geçmiş olacak ve bu
kirliliği tamir etmemiz kesinlikle mümkün olamayacaktır . 14 Çünkü artık olan olmuş ve
mamzer doğmuştur ,

‫ כל גדולה תשובה יעשה אם גם שאז‬,‫לקדושה החיות להעלות לו אפשר אי כך‬

Şe az gam im yaase teşuva gedola kol kah , i efşar lo leaalot ahayutlikduşa ,

Hatta bahsettiğimiz şekilde çok büyük bir teşuva yapsa dahi , artık fiziksel dünyaya bu
ruhun inmesinden ve et ile kandan oluşan bedeni bir elbise gibi giydirmesinden itibaren
doğmuş olan mamzerin canının Keduşa‘ya yükseltilmesi mümkün değildir , bunda bu
yüzden Ahava Raba ( Büyük sevgi ) ile yapılan teşuvanın bu suçu iptal edip tamir
edebilme gücü yoktur .

‫מאחר שכבר ירדה לעולם הזה ונתלבשה בגוף בשר ודם‬

laolam yarda şekevar Meahar

Buna rağmen , başka bir yerde açıklandığı üzere , çok özel ve kuvvetli bir şekilde teşuva
yapıldığında , mamzer ölür ve onun kan ile etten oluşan bedeni de iptal olmuş olur .
Gaon Hasid Mibisnakovitz‘in hikayesinden de bilindiği gibi , Rabenu A Zaken kendisinden
― Baal Agala ‖ olmasını istemiştir ; Rabi Yosi de yapmış olduğu bir seyahati esnasında
hanın birinde konaklarken , bir gece ― tikun Hatsot ‖ esnasında çok şiddetli ve uzun bir
şekilde ağlayarak dua ederken o anda orada ve aynı zamanda başka bir Yahudi goya (
Yahudi olmayan ) bir kadınla evlenmiş ve bir çocukları doğar . Bu Yahudi kalbinin
derinliklerinden teşuva yaparak Yahudiliğe tekrar dönmek için karar verene kadar Rabbi
Yosi ağlayarak yapmış olduğu tefilasına devam eder , Rabbi Yosi‘nin bu tefilası diğer
Yahudi‘nin kalbine ve ruhuna derinlemesine öylesine girer ki aynı Yahudi‘nin bu sayede
yapmış olduğu çok kuvvetli teşuva sayesinde , hayata getirmiş olduğu mamzer gölde
boğulur.

125 | .
1 . Birinci bölümde
2 . Ari A Kadoş'a göre herşey , cansız nesneler dahil olmak üzere ruh sahibidirler
ve Yaratıcının gücü ile korunmakta ve yaratılmaktadırlar . Bu doktrin Rabbi Baal Ş
em Tov ve Alte Rebbe tarafından kabul edilmiş , kendileri de aynı görüşü ifade etm
işlerdir . Tanya kitabının Şaar A Yihud ve A Emuna bölümünün birinci kısmına bakın
ız .
3 . Talmud Bavli Masehet Yoma 76b.
4 . Maymonides ( RamBam ) kod , Şabat Alahaları 30:7 , Yom-Tov alahaları 6:16 , Al
te Rebbe'nin yazdığı Şulhan Aruh 242:1 , 529:1,3 .
5 . Talmud Bavli Masehet Pesahim 117 a (Rabbenu Hannanel ).
6 . Tanya Likutei Amarim Sekizinci bölüm .
7 . Zaharya 13:2 ( Tanah )
8 . Berahot 13 : b
9 . Talmud Bavli Yoma 86 : b
10 . Daniel 11:35. ( Tanah )
11 . Yeşayau 25:8. ( Tanah )
12 . Talmud Bavli Masehet Berahot 5 : a
13 . Hagiga 9:a
14 . Kohelet 1:15

LİKUTEİ AMARİM — BÖLÜM 8

‫ שלכך נקראים בשם איסור‬, ‫ועוד זות במאכלות אסורות‬

Ve od zot bemaahalot asurot , şelekah nikraim beşem ―isur‖

Yasaklanmış gıdaların maddeleri içinde ek bir yönleri vardır , bu yüzden de bunlar isur (
yasaklanmış ) diye adlandırılırlar . Çünkü yasaklanmış olan bu gıdaların hayat canları ,
tamamen kirli olan üç klipanın içinde hapsolmuş vaziyettedirler . Altıncı bölümün sonunda
da anlatıldığı gibi yasaklanmış olan bu gıdaların varlıkları ve hayatları bu üç kirli klipadan
gelmektedir . ― İsur ‖ deyimi ileriki paragraflarda da açıklanmaktadır . Yasaklı maddelerin
veya düşüncelerin sayesinde işlenen suçlar ve hatalar sonucu bu gıdalar fiziksel dünyanın

126 | .
sitra ahrası ile ilişkili olmakla beraber , onların hayat canlarının yükselerek Keduşa‘ya (
Kutsallığa ) dahil olmaları da mümkün değildir .

‫ מפני‬, ‫ שמים לשם הודע בלא איסור מאכל שאכל מי שאף‬, ‫אכילה חבכ ‖ה לעבוד‬
‫היאה‬

Mipney , şeaf mi şeahal maahal isur belo oda leşem şamayim , laavod Ha‘Şem
bekoah ahila a hi ,

Hatta bir kişi farkında olmadan bu yasaklanmış yiyecekleri veya içecekleri tükettiğinde ,
onlardan elde edeceği enerjiyi Leşem Şamayim , yani Ha‘Şem‘e hizmet etmek amacı ile
yiyip içtiğinde dahi , yukarıdaki paragrafta da anlatıldığı gibi , bilmeyerek yemiş olduğu
bu yasaklanmış olan gıdanın içindeki hayat gücünün üç kirli klipa içinde hapsolmuş
olmasından dolayı , kişinin bu gıdadan alacağı enerjiyi , Leşem Şamayim adına ve
beraberinde Ha‘Şem hizmetinde kullanılmak üzere düşünmesi veya bu şekilde bilmesi
dahi , hiç bir şekilde bu gıdanın hayat gücünün Keduşa‘ya yükselmesini sağlayamadığı
gibi , tüketilen yasaklanmış olan gıdanın hayat gücü üç kirli klipaya güç katacaktır .

‫ וקרא והתפלל בכח אכילה ההיא‬, ‫וגם פעל ועשה כן‬

Ve gam paal veasa ken , vekara veitpalel bekoah ahila a hi ,

Yasaklı ve yasak olmayan gıdalar arasındaki temel bir başka fark ise , kişinin yemiş
olduğu yemeğin kendisine vermiş olduğu bu güç ile işlerini yapıp , okuyup öğrenmesi
ve dua etmesi ancak onun ona izin verilen yemeği yemesi yada içeceği içmesi sayesinde
, bu yemek ve içeceklerden almış olduğu güç ile mümkün olabilmektedir . Ve ancak bu
sayede yenilen ve içilen bu gıdaların hayat canları Keduşa‘ya yükselebilmektedir . Kişi bu
gıdalardan almış olduğu güçleri zihninde yapmış olduğu Leşem Şamayim
konsantrasyonu ile birlikte , Ha‘Şem‘e sunmuş olduğu tefilada ve Tora öğreniminde
kullanabilmektedir. Fakat yasaklı bir yemeği yada içeceği yiyip içtiğinde ise bu mümkün
değildir .

‫ עולה ומתלבשת בתיבות התורה והתפלה כמו ההיתר‬, ‫אין החיות שבה‬

Eyn ahayut şeba ola umitlabeşet betovot a Tora veatefila kemo aeter

Ayrıca bahsedilen ve Tora tarafından yasaklanmış olan ve klipalardan türemiş olan bu

gıdaların hayat güçleri , tefila veyahut Tora eğitimi esnasındaki Kutsal Işıkla birleşerek
O‘nunla bir bütün olmaları ve Tora harflerini bir elbise gibi giydirmeleri mümkün değildir

127 | .
. Hatta Adam tefilasını ( Duasını ) ve Tora çalışması için gerekli olan enerjisini , yiyip
içmiş olduğu bu gıdalardan almış olsa bile .

‫מפני איסורה בידי הסטרא אחרא משלש קליפות הטמאות‬

Mipney isura biydey asitra ahra mişaloş klipot atemeot ,

Yasaklı olmalarından dolayı , yani , bu yasaklı yiyeceklerin tamamıyla temasta olmuş

oldukları ve Sitra Ahara ile Şaloş Klipot Tmeot ( Üç kirli klipa ) içinde hapsolduklarından
dolayı , bu gıdaların Kutsal‘lığa ( Keduşa‘ya ) yükselmeleri mümkün olamamaktadır . Ve
hatta bu Rabinik bir yasak olsa ve Tora‘dan bir yasak olmasa dahi ,

‫דרבנן ור‬, ‫איס הוא כו׳ואפילו תורה מדברי יותר סופרים דברי שחמורים‬

Vaafilu hu isur derabanan , şehamurim divrey sofrim yoter midivrey Tora

huley ,

1 – Rabinik yasaklar Tora‘dan olan yasaklardan daha da şiddetlidirler ve Rabi‘lerimizin

yasakları da tamamıyla — Sitra Ahara — Şaloş Klipot Tmeot ( Üç kirli klipa ) lara bağlı
olarak getirilmiş vaziyettedir. Bu yüzden bunları da Keduşa‘ya yükseltmek mümkün
değildir , hatta Leşem Şamayim için ve bilmeden kullanmış olsanız dahi buna izin
verilmez .

‫נוכראין משדין שד הוא האסורים ברים‬, ‫ולכן שהוא‬, ‫המתאוה וכח הרע היצר גם‬
‫העולם אומות של הרע יצר‬, ‫הטמאות קליפות משלש שנפשותיהם‬

Velahen , gam pasukta daser ara vekoah amitave ladevarim aasurim , hu şed
mişedin nuhrain , şe hu yetser ara şel umot aolam , şenafşoteem mişaoş klipot
atemeot ,

Aslında yasaklı olan şeyler 2 ile , izni olan serbest şeylerin doğallıkları ve canlılıkları farklı
oldukları gibi , aynı şekilde yasaklı olan şeylerin arzu ve isteklerinin gücü de serbest ve
izinli olan şeylerin arzu ve isteklerine göre farklı olmaktadır .

Yasaklı şeylerin arzu ve istek güçleri üç kirli klipadan gelmektedir ve bu sebepten dolayı
da yasaklanmış olan şeylerin , hayat güçlerini üç kirli klipadan almakta olan şeylere karşı
da aşırı derecede zaafı bulunmakta ve onlara karşı şehvetli arzular duymaktadırlar .

128 | .
Şehvetin gücü Zoar A Kadoş‘da ―şed mişedin nuhrain‖ ( Yabancıların tarafı ) olarak
anılmaktadır ve bu aynı zamanda diğer milletlerin de Yetser Ara‘sı ( Kötü dürtüsü )
olmaktadır . Çünkü diğer milletlerin ruhları da tamamen kirli olan üç kirli klipadan
meydana gelmektedir . Bu sebeple de onlar hayat güçlerini üç kirli klipadan almakta ve
bu yasaklanmış olan şeylere karşı şehvet dolu arzular taşımaktadırlar .

Bu yüzden de Yahudi‘nin hayvansal ruhu çok az da olsa iyilik içeren klipat noga dan
gelmektedir .

Dolayısıyla kendisi sadece serbest bırakılmış ve izin verilen şeylere karşı arzu ve istek
duymaktadır .

Ve eğer bir Yahudi yasaklanmış şeylere karşı arzu duyarsa , bu aslında onun ruhunun
doğallığından gelmemektedir , çünkü onun hayvansal ruhu esasında ― Yabancı Tarafın ‖
yasaklı olan şeylerini arzulamaktadır .

Ve maalesef bu kirlilik izin verilmiş şeylerin üzerine yani iyiliğin üzerine çöküp , onun
arzularını izin verilmemiş şeyler ile doldurur . Aynı esnada kendisini üç kirli klipa boyutuna
indirip ruhunu tamamen kirli olan ―şed mişedin nuhrain ‖ ( Yabancıların tarafı ) ile
birleştirir , adeta ona yapışır .

Örnek ; Yahudi izin verilmiş olan bir gıdayı sadece vücudunun ihtiyacını gidermek adına
tükettiği sırada , tüketmiş olduğu gıdanın üç kirli klipayı kapsayan hayat gücü kalbine iner
ve akabinde bu yiyecek kendisinde kan ve ete dönüşeceğinden dolayı burada kötülüğün
izlerini bırakmakla kalmayıp hayvansal ruhuna daha da fazla ― kötülük ‖ eklemektedir .
Çünkü artık kendisini kirliliğin ―şed mişedin nuhrain ‖ ( Yabancıların tarafı ) içine
yapıştırmıştır . Bunun arkasından daha da kötüsü , artık kişi diğer milletler gibi ,
yasaklanmış olan şeylere arzu duyacaktır .

‫תאותו למלאות שד הוא‬, ‫המותרים לדברים המתאוה וכח הרע היצר כן שאין מה‬,
‫יהודאין משדין כדלעיל לקדושה לחזור שיכול לפי‬,

Ma şeeyn ken pasukta daser ara vekoah amitave lidvarim amutarim lemalot
taavato , hu şed mişedin yeudain , lefi şeyahol lahzor lakeduşa kedileeyl

Diğer taraftan , kötü dürtü ( Yetser Ara ) ve arzunun kuvveti , daha önce de belirtildiği
gibi , izin verilen şeyleri , özlemini gidermek ve bitirdiğinde ise sadece tatmin olmak için

129 | .
yapmaktadır . Dahası , böylelikle madde izin verilenler sınıfına ait olsa dahi , mutlak
kötülük olan üç kirli klipaya doğru alçalır. Fakat buna rağmen , 3 ‖ Yahudi‘nin
Yetser Ara sı ‖ sanki onun kötü dürtüsü olduğu için , ona yemesi yada yapması için izin
verilen şey , yukarıda da açıklandığı gibi 4 Kutsal‘lığa dönüştürülebilir .

Bu nedenle , gıdanın kendisi müsaade edilen gıdalar sınıfına girdiğinden dolayı , kişi bu
yiyeceği bedensel arzusunu karşılamak içinde yemiş olabilir . Fakat , bu gıdanın kişinin
tekrar Tora çalışması ve Ha‘Şem hizmetine dönmesi ile birlikte tekrar Kutsal‘lığa
yükselebilmesi mümkün olacaktır .

Aslında , Yahudi‘nin Yetser Ara‘sının yasaklanmış olan şeylere arzu duyması özüne ve
karakterine tamamen yabancıdır . Başka bir yerde de açıklandığı gibi , Yahudi bunu ,
kendisini ‖ izinsiz ‖ zevklere daldıran ‖ yabancı ‖ Yetser Ara‘lardan edinmektedir .
Akabinde , kendisinde yasaklanmış konulara karşı şehvet başlayarak bu arzular onu
kabalaştırmaktadır . Çünkü bu arzular , Yahudi için tamamen doğal olmayan arzulardır .

Bu nedenle , yetzer ara ( Kötü dürtü ) aynı zamanda kötü şehvetlerin peşinden koşan
kuvvetlerdir .‖ Yahudi‘ye ait olmayan bu kötü dürtü ‖ diğer milletlerin yetzer aralarından
üç kirli klipottan üretilmiştir .

Ancak özünde Yahudi olmayan Yetzer Ara yasakları ile ilgili konularda , yani Yahudi
karakterine yabancı olan konularda , biri bu ―yabancı‖ yetzer arayı kendi bünyesine
katarsa , aynı zamanda bu zevkleri de kendi içine çekerek izin vermiş olur . Bu yüzden
doğal olmayan arzular ile Yahudi‘nin kendisini şehvetin içine çekerek kabalaştırması
yasaktır .

Yahudi‘nin hayvansal ruhunda bulunan Yetser Ara‘sı , izin verilmiş olan şeyleri
arzulamaktadır ve bu Zoar‘da ―şed mişedin yeudain ‖ olarak adlandırılmaktadır .

Çünkü izin verilmiş şeylere olan duyulan arzular sadece Yahudi‘nin dünyasına aittirler .
Klipaya ait bu istekler ve arzular , Ha‘Şem‘in bizlere emrettiği buyruğuna tamamen
aykırıdırlar , ― Kendini sana izin verilen şeyler ile Kutsa ‖ .

Yukarıda ki açıklamada vurgulanan ― izin verilen ‖ kelimesi , izin verilen şeylerin üç kirli
klipa seviyesine inmesi ile ilgili olarak , sadece o teşuva yapılan ana kadar geçen süreyi
kapsamaktadır . Çünkü bu izin verilen şeylerin içinde , Sitra Ahra ve yasaklanmış
maddelerin canlılığı olmadığı gibi , onlarla da her hangi bir ilişkisi de bulunmamaktadır .
Bu yüzden de izin verilen şeyler tekrardan Kutsallığa yükselebilirler ( Adamın tekrardan

130 | .
Tora çalışmasına ve Ha‘Şem hizmetine dönmesi kaydıyla).Buradan da anlaşıldığı gibi izin
verilen şeylerin hayat güçlerinin üç kirli klipanın içinde bulundukları anda , bu izin verilmiş
olan şeyler kendi özlerinden hiç bir şey kaybetmezler , ( çünkü klipa ile birleşmemekte ve
yoğunlaşmamaktadırlar ) ve tamamen kötü olamazlar . Bu yüzden Yahudi‘nin
yetseri ―şed mişedin yeudain ‖ izin verilmiş olan şeylere karşı tamamen arzu adına
olsa bile arzu duyabilir . Dahası her zaman içlerinde iyilik bulunduğundan dolayı da
Kutsallığa yükselebilirler .

Yahudi öz doğası sebebiyle kötülükten tamamıyla ayrılmış vaziyettedir ve Yetser Ara‘sı da

sadece izin verilmiş olan şeylere karşı arzular duymaktadır . Ve Yahudi tüm hayatı
süresince Yetser Ara‘sı ile temelinde ve kökünde izin verilmiş şeyler adına , devamli
olarak mücadele ederek , onun tamamen izin verilmiş şeylere arzu duymasını ve tüm
konsantrasyonunu Ha‘Şem hizmetine adaması için mümkün olduğunca onu
kalbinden kazımaya çalışmalıdır . Buna rağmen , Yahudi yasaklanmış şeylere arzu
duyduğunda , Yetser Ara‘sı ile kavgaya girişerek günah işlemesini önlemesi gereklidir . Bu
da Yahudi‘nin doğal seviyesinden inişidir .

‫אך מכל מקום קודם שחזר לקדושה הוא סטרא אחרא וקליפה‬

Ah mikol makom kodek şehazar , hu sitra ahra uklipa ,

Fakat bedensel arzu ve ihtiyaçlar için yenen izin verilmiş olan gıdalar , daha sonrasında
kişinin teşuva ( tövbe ederek ) yapması ile birlikte Kutsal‘lığa çevirilebiliyor olmasına
rağmen , Kutsal‘lığa geçmeden önce bunlar Sitra Ahra ve ondan oluşan klipalardır .

Yahudi‘nin bazı izin verilmiş şeylere karşı yoğun arzularla dolduğu anda ( Leşem Şamayim
Adına olmayan ) kendisini Ha‘Şem‘en uzaklaştırarak ayırmış olmaktadır ( Yasaklanmış
şeylerin yendiğinde olan ayrılma gibi ) . Çünkü bu anda ( Ha‘Şem hizmetine dönene kadar
) kalbinde üç kirli klipanın hayat gücünü barındırmaktadır .

‫בגוף דבוק נשאר ממנו הרשימו כך אחר וגם‬

Vegam ahar kah areşaim mimenu nişear davuk baguf ,

Ve hatta daha sonra ( kişinin teşuvasından ve gıdanın enerjisinin Kutsal‘lığa

yükselmesinden sonra ) bile , vücudunun arzusu için yemiş olduğu bu gıdadan kişinin
vücudunda bir iz kalır .

131 | .
Yani kişi yediği ve içtiği şeyleri Leşem Şamayim ( Ha‘Şem Adına ) yiyip içmediği anın
hemen ardından Ha‘Şem‘in hizmeti ile Tora‘sına döndüğünde ve yiyip içmiş olduğu
gıdalardan aldığı enerjiyi tefilasında yada Tora öğreniminde kullandığında , aynı anda ve
süratle bu gıdalar onun kanına karışarak , et ve kan haline gelip , öncesinde klipalara ve
kirliliğe inen bu gıdalar Kutsallığa dönüşeceklerdir . Fakat daha öncesinde klipalara ve
kirliliğin seviyesine inen bu gıdalardan edinilen enerji Kutsallığa dönüşse dahi , çok az da
olsa izleri kişinin vücuduna yapışık olarak kalmaktadır .

‫מבשרו ובשר דם תיכף נעשה ומשקה מאכל מכל כי להיות‬

Liyot ki mikol maahal umaşke naase tekef dam ubasar mibesaro .

Yediği her yiyecek ve içeceğin her bir öğesi, herbir yutuğu lokma kan olarak kişinin etine
et olduğu andan itibaren, bedensel zevk uğruna yenmiş olan gıda kişinin eti olduğu
andan ve kanda kötülük için tüketilmeye başladığı andan itibaren , kişinin teşuvasından
sonra bile ve gıdanın hayat gücü Kutsal‘lığa yükselmesine rağmen klipanın izi vücutta
kalır .

‫הקבר לנקותו ולטהרו מטומאתו שקיבל בהנאת עולם הז‬, ‫ולכן צריך הגוף לחיבוט‬
‫ותענוגיו‬,‫ה מטומאת‬

Velahen tsarih aguf lehibut akever , lenakoto ultaaro mitumeato şekibel

baanaat olam aze vetaanugav mitumeat klipat noga veşedin yeudain .

Bedenin sıradan şeylerden zevk ve keyif alması ve bu sebeple içine nüfuz eden kirliliği
arındırabilmek amacı ile , vücut için verilen ceza olan ‖ Hibut a Kever ― yani Kabir
azabı‘ndan 5 geçirilmesi gerekmektedir . Böylelikle ,Yahudi‘nin klipat nogadan gelen
Yetser Ara‘sından kalan izler de tamamen silinerek vücut da saf hale gelmektedir .

‖ Hibut a Kever ‖ yani Kabir azabının açıklaması – Eskilerin çok iyi bildiği ve ninelerimizin
halıları tenis raketi şeklindeki bir sopa ile döverek üstündeki tozları aldıkları gibi , kişi
hayatta iken klipalardan oluşan dünyevi tutkulardan almış olduğu zevkler ve Leşem
Şamayim adına yapmadığı tüm eylemleri neticesinde üzerine almış olduğu kirliliği ise
daha sonrasında teşuva yapıp Kutsallığa yükseltmesine rağmen vücudunda kalmış olan
kirliliğin izlerini kişi de vefat ettikten ve gömüldükten sonra Melekler bu kişinin
vücudunu döverek , üzerinde kalmış olan kirliliğin izlerinden tamamen söküp , vücudu saf
hale getirmektedirler .

132 | .
 ‫ימיו כל הזה מעולם נהנה שלא מי כן אם אלא‬

Ela im ken mi şelo neene meaolam aze kol yamav ,

Aslında kişinin arzuları ve keyif alma duyguları , içinde bulunduğumuz fiziksel dünya için
geçerli değildir . Biri tüm yaşamı boyunca bu dünyanın zevklerinden hiç bir şekilde
faydalanmaması yani kişi tüm eylemlerini mitzvalar ve Kutsallık adına gerçekleştirmesi
durumu ile ilgili olarak ,

‫כרבינו הקדוש‬

Ke rabeynu a Kadoş ,

Talmud Bavli masehet ketubotta şöyle yazmaktadır ; Mişna‘nın ( Sözlü Tora ) yazarı Rabi
Yehuda Anasi ― Rabenu A Kadoş ‖ bu dünyadan ayrılmasından az bir zaman
önce ellerini gökyüzüne açarak Ha‘Şem‘e şöyle demekteydi ― Dünyaların Yaratıcısı (
Ribono Şel Olam ) bilindiği gibi ve açık bir şekilde on parmağım Tora‘da önüne geliyorum
ve ufak parmağımla dahi bir kere olsun bu dünyadan zevk almadım ‖, ayrıca bütün dünya
zevkleri eline çok yakınlardı ve söylendiğine göre masasının üzerinde hiç bir şey eksik
değildi : Buna rağmen ― Rabenu A Kadoş ‖ hiç bir şeyi zevk için yani vücudunun
arzuları uğruna yapmamıştı . Ve bu yüzden de kelimenin tam anlamıyla , ― zevk almadım
‖ kelimelerini kullanmaktaydı . Yani masanın üstündekileri yemesine rağmen bunları zevk
almak için yememişti .

Daha derinlemesine açıklamasıyla , ― Rabenu A Kadoş ‖ Rabi Yehuda A Nasi yemiş olduğu
yemekleri sadece Leşem Şamayim adına yiyip içmekle kalmayıp , almış olduğu bu
gıdalardan tat da almadığı gibi, dolayısıyla zevk de almamıştı . Onun gibi bir çok Tsadik
de aynı şekilde yemiş oldukları yemeklerden tat almadıkları gibi zevk de almamışlardır .

Ve Kutsal olan bu vücutlar dünya zevklerinden tat alamadıkları gibi hiç bir ruhani kirliliği
de vücutlarına bulaştırmamış oldukları için , onları vücutlarını arıtmaları için ‖ Hibut a
Kever ‖ yani Kabir azabı deneyimine ihtiyaçları yoktur .

Ancak , bu seviyeye ulaşmamış her hangi birisi dünyevi zevklerden faydalandığı için ve
vücudunun saflaştırılabilmesi için bu cezaya tabi olması gerekmektedir .

Buradan itibaren Alte Rebbe hayvansal ruhun , eylemlerinin üniformalarının örneklerini

getirerek , izin verilen gıdaların sadece keyif alma adına yendiklerinde , vücuda ruhani
kirlilik olan tumayı bulaştırdığını ve aynı şekilde kişinin hayvansal ruhunun konuşma

133 | .
giysileri ile de , yasaklanmış konuşmalar olmasalar dahi Adamın vücuduna yapışarak aynı
kirliliği de bulaştırdığını bizlere anlatmaktadır .

Böylece , bizler şimdi Leşem Şamayim adına kullanılmamış kelimelerin ve izni olmayan
konularda yapılan konuşmaların düzeltilmesi için gerekli olan şeyleri öğreneceğiz .

‫ בטלים דברים ועל‬,‫ללמוד יכול שאינו הארץ עם כגון בהיתר‬

Veal devarim betelim beeter kegon am aaretz şeeyno yahol lilmod ,

Cahil birinin Tora çalışması mümkün olmadığı gibi , masum ama boş gevezelikler
yapabilir . Fakat Tora çalışabilen ve cahil olmayan biri ise , en önemli mitzva olan Tora
çalışmasını hiç aksatmadan sürekli olarak yerine getirmesi gerekmektedir . Onun için boş
gevezelikler yaparak , vaktini de boşa harcaması yasaktır . Cahil için ise buna müsamaha
edilmekte ve izin verilmektedir .

Fakat her şekilde cahil olan kişinin yapmış olduğu bu boş gevezelikler tamamen klipat
noga dan türemekte ve tüm bu konuşmalar , düşünceler ile eylemlerin gerçekleşmeleri
için gerekli olan hayat güçleri yasaklı taraf olan klipat nogadan gelmektedir . Bu kişiler
böylelikle ruhlarını klipat noganın kirliliği ile kirletmektedirler . Dolayısı ile bu kişilerin
ruhlarının bu kirlilikten arındırılarak temizlenmeye ihtiyaçları vardır .

Kişinin Leşem Şamayim adına olmamak kaydıyla yemiş olduğu yiyecekler veya
içeceklerden sonra bu gıdaların hemen akabinde kişinin etine ve kanına dönüştüklerini ,
ardından da bunların kişinin vücuduna yapışık kaldıklarını ve bu yüzden de vücudun ‖
Hibut a Kever ‖ yani Kabir azabı deneyimine ihtiyacı olduğunu öğrenmiştik . Fakat boş
yere yapılan gevezelikler sonrasında vücuda yapışık olarak hiç bir iz kalmamaktadır .
Ancak bu konuşmalar neticesinde kişinin almış olduğu ruhani kirlilik ( Tuma ) onun
ruhuna yapışık kalmaktadır . Bu yüzden de bu sefer burada vücudun dışında ruhun
kirlilikten arındırılması gerekmektedir .

Çünkü vücut ve hayvansal ruh tarafından gerçekleştirilen eylemler sayesinde kötülük ve

kirlilik kişinin kanına yapışık olarak kalmaktadır ( kişinin kendini , izin verilmiş şeyler olsa
dahi kişisel dünyevi zevkleri ve şehvetinin içine daldırması yada yasaklanmış şeyleri
gerçekleştirerek Tora kurallarını çiğnemesiyle işlemiş olduğu suçlar sayesinde ) . Hatta
bu hatalar kişinin Kutsal Ruhuna da zarar vermektedir . Ta ki Kutsal Ruh bunların üzerine
giysi olup onları çevreleyene kadar . İlerleyen bölümlerde Alte Rebbe‘nin söylediği gibi ,
― İçinde bulunduğumuz fiziksel dünyanın olayları ile ilgili tüm düşünce , konuşma ve

134 | .
eylemler , hayvansal ruhun düşünce , konuşma ve eylem gücünden kaynaklanmaktadır ,
bununla birlikte ve her şekilde Kutsal Ruh ise hayvansal ruhun tüm bu eylemlerini
engelleyerek vücudu bir elbise gibi kuşatmaktadır. Vücuda hayat veren hayvansal ruh ise
kişinin kanında konuşlanmaktadır .

Daha sonrasında zorunlu olarak Kutsal Ruh , hayvansal ruhu da bu şekilde giydirmektedir
. Ve bu yüzden , hayvansal ruh , Kutsal Ruha liderlik etmek isteyip , kendi özel zevklerini
gerçekleştirmek isteyip gücünü kullandığında , Kutsal Ruh onun oyununu bozarak tüm
vücudu bir elbise gibi sarar .

Ancak öte yandan , Kutsal Ruh burada devreye girerek gücünü çalıştırıp ve giysi olup
Ha‘Şem‘e hizmet ettiğinde, aynı zamanda hayvansal ruhu da kuşatmakta ve onu da bir
elbise gibi giydirmektedir . Bunun neticesinde hayvansal ruh zorla da olsa
saflaştırılmaktadır .

‫הקלע כמו שכתוב בז‬, ‫צריך לטהר נפשו מטומאה זו דקליפה זו על ידי גלגולה בכף‬
‫הר פרשת בשלחדף ט―נ‬,

Tsarih letaer nafşo mitumea zo diklipa zo , al yedey gilgula bekaf a kela ,

kemo şekatuv ba zoar paraşat beşalah daf nun tet ,

Zoar‘da peraşa Beşallah‘ta belirtildiği gibi 6:59 6 , boş yere yapılan konuşmalardan
dolayı , ruhun üstüne yapışmış olan kirlilikten kendisini arıtması ancak ‖ Kaf A
Kela ‖ sayesinde gerçekleşebilmektedir.

Bu ceza ‖ Dünyanın bir ucundan diğer ucuna asılı olmak olarak ‖ yada ‖ İsrael
topraklarından başka topraklara gönderilmek ‖ olarak açıklanmıştır 7 . Bu , ruhun bir
uçtan diğer bir uca fırlatıldığı anlamına gelmektedir . Öncelikle özentili bir anlatım ile
Kutsallık kendisine anlatılmakta ve daha sonrasında bir mancınığa ( Sapana benzeyen ve
bir araba üzerinde taşınarak , alev toplarının düşman menziilerine fırlatılmasını sağlayan
eski çağlarda kullanılan bir savaş aracı ) asılı olarak durarak , bir uçtan diğer uca
savrularak , fiziksel dünyada kullanmış olduğu boş ve kötü kelimeler ile düşünceleri
kendisine hatırlatıldığı ruhun yaşamış olduğu acı deneyimdir . 8

Pasukta yazdığı gibi ( Şmuel 1 , 25 , 29 ) , ― Düşmanın olan ruhun mancınık içinde

savrulacak ‖ . ― Kaf A Kela ‖ sayesinde gerçekleştirilen Ruhun arındırılması esnasında ,
Meleklerden biri dünyanın bir ucunda bir diğeri de dünyanın öbür ucunda durarak ruhu

135 | .
birbirlerine doğru savurmaktadırlar .Tüm bunlar sadece , konuşulması serbest ama boş
olan şeyler için geçerlidir .

‫בהם שהן משלש תקליפו ה‬, ‫אבל לדיבורים אסורים כמו ליצנות ולשון הרע וכיוצא‬
‫טמאות לגמרי‬

Aval lediburim asurim , kemo leytsanut velaşon ara vekayotse baem , şeen
mişaloş klipot atemeot legamrey

Fakat yasak konuşmalar ile ilgili , şakaya vurarak yalan konuşmalar , iftiralar ,
başakalarının arkasından konuşmak ve dedikodu amaçlı yapılan konuşmalar ve benzerleri
, tamamen kötü ve kirli olan üç kirli klipadan oluşmaktadırlar .

‫מהנפש טומאתו ולהעביר לטהר מועיל לבדו הקלע כף אין‬

Eyn kaf a kela ( levado ) moil letaer uleaavir tumeato meanefeş ,

Kim ki elinde imkanı olduğu halde , Tora çalışıp öğreneceğine , üstüne üstlük
yasaklanmış olan boş muhabbetler ile vaktini harcamaktaysa , sadece ―Kaf A
Kela‖ onun ruhunun kirlilikten temizlenerek arınmasına yeterli olmayacaktır .

‫רק צריכה לירד לגיהנם‬

Rak tsiriha leyred legeinom .

Bu yüzden serbest olanların aksine yasaklanmış olan düşünce , konuşma ve eylemler

sonucu kirlenen ruhun arınabilmesi için sadece ―Kaf A Kela‖ da yeterli olamamaktadır .
Ruhun bu sebepten dolayı Geinom‘a ( Halk dilinde Cehennem olarak bilinen temizlenme
yeri ) inmesi gerekmektedir . Tüm yap emri olan mitzvaların ihlal edilmesi tembellik
yüzünden veya başka bir sebeple iptal edilen Tora çalışmaları ancak daha şiddetli verilen
cezalar sayesinde ve ― Kar Cehennemi ‖ adı verilen geinoma inildiğinde telafi
edilebilmektedir . Böylece verilen bu daha büyük ceza , ruhun temizlenmesinde etkili
olmaktadır .

‫בטלים בדברים ועוסק בתורה לעסוק לו שאפשר מי וכן‬

Vehen mi şeefşar lo laasok ba Tora ve osek bidvarim betelim

136 | .
Bu yüzden cahil olmadığı ve imkanı olduğu halde Tora çalışmayıp boş tere gevezelik
yapıp , konuşmalar ile ilgili yap mitzvalarını ihlal ettiğinde ,

‫ולזככה למרקה לנפשו מועיל לבדו הקלע כף אין‬

Eyn kaf a kela levado moil lenafşo lemarka ulzakeha ,

‖ Kaf A Kela ― tek başına ruhu ovalamaya ve temizlemeye etkili olamaz . Tora‘yı ihlal
edilerek yapılan bu konuşmaların hayat gücü tamamen kirli olan üç kirli klipa seviyesine
inip , klipaya dahil olduklarından ve kirlilik kişinin ruhuna yapıştığın dolayı , ‖ Kaf A Kela
‖ deneyimi ruhun tamamen temizlenmesi için yeterli olmayacaktır .

‫בפרטות תורה ביטול על שמענישים חמורים ונשיםע רק‬

Rak oneşim hamurim şemaanişim al bitul Tora bifratut ,

Özellikle Tora çalışmasını ihlal eden kişileri ağır cezalar beklemektedir .

Tora çalışmasının ihlal edilmesi çok ağır bir suç olması sebebiyle ( Tora çalışması /
Talmud Tora en önemli mitzva olması nedeniyle) ruhun işlenen suçlardan tekrardan
temizlenebilmesi için özel ceza alması gerekmektedir .

‫שלג כמבו‬, ‫עצלות בגיהנם של‬, ‫מלבד עונש הכללי לכל ביטול מצוות עשה מחמת‬
‫אר במקום אחר‬

Milevad oneş akelali lecol bitul mitzvat ase mehamat atslut begeinom şel
şeleg , kamevoar bemakom aher ,

Genel cezalandırma dışında , tembellik ve sebebiyle pozitif emirlerin ( Mitzva )

yapımındaki soğukluk, istemsizlik ve ihmal için , başka bir yerde de açıklandığı gibi , ‖
Kar Geinnomu ‖ nda ruhun temizlenmesi gerçekleştirilmektedir , 9

Geinnom ruhun günah lekelerinden temizlenmiş olduğu , sonrasında Ha‘Şem‘in görkemli

parıltısının keyfini çıkartabileceğimiz O‘nun Cennet‘ine girebilmemiz için , bir tür ceza
olan ‖ kısasa kısas ‖ metodunun çalıştığı yerdir . Dolayısıyla aşırı tutkunun ısıya neden
olduğu günah eylemleri ve şehvetler ‖ Geinnom ‖ da temizlenmektedirler . Bu aşırı
sıcaklık içerisinde işlenen suçlar da ( Ateşin yakıldığı ) ―Ateşin Geinnomunda‖ , tembellik
ve serinlikle ( yani coşku eksikliği ) ile işlenen suçlar ise ―Kar Geinnomunda‖
temizlenmektedir .10

137 | .
‫וכן העוסק בחכמות אומות העולם בכלל דברים בטלים יחשב לענין עון ביטול תור‬
‫ה כמו שכתובבהלכות תלמוד תורה‬,

Vehen aosek behohmot umot aolam bihlal devarim betelim yehaşev leinyan
avon bitul Tora , kemo şekatuv behilhot talmud Tora .

Bir kişi kendine göre ilgi çekici olan önemsiz konularda dünya uluslarının bilimleri ile
kendini meşgul ediyor ve aynı ölçüde bu zaman zarfı sırasında uluslararası eğitim
bilimlerini öğrenerek Tora çalışmasını ihmal ediyorsa , aynen Tora çalışması kanunlarında
açıklandığı gibi , burada kişinin ihmal ve ihlal edişi söz konusu olmaktadır . 11

Ve yukarıda da izah edildiği gibi , cahil olmayıp Tora çalışabilme becerisine sahip kişiler ,
Tora öğrenimi yerine vakitlerini boş muhabbetler ile harcayarak , Tora ihlalini
gerçekleştirdiklerinde , bu kişilerin ruhlarının üç şekildeki ceza ile arınmaya ihtiyaçları
bulunmaktadır ;

A ) Kaf A Kela – Boş yere yapmış olduğu konuşmaların kirliliğinden

temizlenme ,

B ) Ağır Cezalar – Tora çalışmasının ihlal edilmesi ,

C ) Kar Cehennemi – Tembellik nedeniyle genel olarak yap emri olan ― Mitva
Taase ‖ mitzvalarının ihlal edilmesi .

Buradan , kişinin kendisini ne kadar çok Ha‘Şem‘e yaklaştırması , tüm fiziksel ihtiyaçlarına
üstün gayret ile dikkat ederek , bu fiziksel şeylerin kendisine Ha‘Şem‘e sunacağı
hizmetler için gerekli olduğuna konsantre olması gerektiğini çok iyi bilmesi gerekmektedir
.

Aksi taktirde , kişinin kendi özel arzusu için tüketeceği yiyecek ve içeceklerin , boş yere
yapmış olduğu konuşmaların , palyaçolukların ( seviyesiz davranış ve tavırlar ) , dedikodu
( Laşon ara ) ve başkalarının aleyhinde arkalarından yapılan konuşmaların , bu
sebeplerden dolayı Tora çalışması yerine boşa harcanan zamanın vb. , adamın ruhuna
yapışacak olan kirlilik sayesinde onu Ha‘Şem‘den uzaklaştıracağını bilmesi gerekmektedir
.Bu negatif davranışları sonucu kişinin ruhunun temizlenmesi için de yukarıda belirtilen
değişik şekillerdeki uygulamalardan geçmesi gerekmektedir .

Alte Rebbe‘nin , Hilhot Talmud Tora ( Tora çalışmaları kanunları ) kitabında şöyle
yazmaktadır ; Boş yere yapılan ve yasaklanmış olan konuşmalar , hatta yalnızca bu tip

138 | .
konuşmalar olmamakla beraber diğer milletlerin bilgelikleri ile meşgul olmak da yasaktır .
Sebebi ise orada yazılı olanları konuşmak zorunda kalarak , Tora ile karıştırmamak içindir
.

Diğer milletlerin bilgeliklerine görede , kendi açılarından da yasaklamalar vardır ( Sapıklık

üzerine basılmış olan kitaplara olduğu gibi ) . Fakat bunlar haricinde , onların
bilgeliklerinde yararlı bilgiler de bulunmaktadır . Bizlerin bu bilgelikleri öğrenmemizin
yasaklanmasının tek sebebi Tora çalışmasını aksatarak ihlal durumuna düşmememiz
içindir.

Öyleyse diğer milletlerin işlerinde her şeye rağmen bilgelik bulunmaktadır . Fakat ,
özlerinde Tora içermediklerinden ve her halukarda bunları konuştuğumuzda Tora
içermediklerinden dolayı yap mitvasındaki kural , ― Tora konuşacaksın ve boş yere
konuşmayacaksın ‖ emrini ihlal etmiş olmaktayız.

Burada atıfta bulunulan hayvansal ruhun işlemiş olduğu suçlara verilen cezalar ile ilgili
olarak aydınlatma yapmakta fayda var . Yukarıda cezalar ile yapılan tanımda , amaç kişiyi
korkutmak değildir. ( ve bilindiği üzere de bu Hasidut yolu değildir ) . Burada Rebbe‘nin
vurgulamak istediği , maddenin boyutu ve kabalığı ile ilgili olan şeylerin Adam‘ın
Ha‘Şem‘e yakınlaşmasına ne kadar müdahale ederek engel teşkil ettiği ve kişinin
Ha‘Şem‘e yapışmasını nasıl engellediğini ve ruhun bundan nasıl arınması gerektiğidir .

‫ ועוד‬,‫בטלים דברים טומאת על האומות חכמת של טומאתה יתירה זאת‬

Ve od zot yetera tumeata şel hohma aumot al tumeat devarim betelim ,

Ve ayrıca saflık içermeyen diğer ulusların bilimleri , boş konuşma kirliliğinden daha da
büyük kirlilik taşımaktadırlar . Böylelikle kişinin ruhu da boş konuşmalar sayesinde
üzerine almış olduğu kirlilikten çok daha büyük kirlilik almaktadır .

Bunun üzerine Rebbe diğer milletlerin bilgeliklerini öğrenmenin , boş konuşmalardan

daha fazla kirlilik taşıması ile ilgili olarak açıklamalarda bulunmaktadır .

‫שאינו מלביש ומטמא רק המדות מיסוד הרוח הקדוש שבנפשו האלקית‬

Şeeyno malbiş umetame rak amidot , miysod aruah akadoş şebenafşo aelokit
,

139 | .
Bundan bir sonraki ruhani elbise ise sadece duyguları kirletmekle kalmayıp ,― Yesod
Ruah‖ rüzgar elementi sayesinde , kişinin Kutsal Ruhu olan ―Nefeş Elokit‖ inin içinde de
yayılacak ve onu daha fazla kirletecektir .

Kutsal Ruh ( Nefeş elokit ) ve Hayvansal Ruh ( Nefeş A Beamit ) ikisi de dört spritüal ‖
element ‖ , Ateş, Hava , Su ve topraktan oluşmaktadırlar . Duygular , sevgi ve korku gibi
boş sözlerden oluşan ifadeler , Hava elementinden kaynaklanmaktadırlar . Çünkü klipat
noga dan türeyen boş sözler sarf edilerek yapılan konuşmalar, Kutsal Ruh‘un yedi adet
duygusal niteliğini kirletmektedirler.

Ruhun on adet kuvveti bulunmaktadır . Bunların üçü aklın gücünü oluşturan Hohma –
Bina ve Daat‘tır ve yedi duyusal özellik olan Hesed , Gvura , Tiferet , Hod , Netsah, Yesod
ve Malhut hem Nefeş Elokit‘in ( Kutsal Ruh ) hemde Nefeş A Beamit‘in ( Hayvansal Ruh)
içinde bulunmaktadır .

Yukarıda da anlatıldığı gibi , Nefeş Elokit hayvansal ruh olan Nefeş A Beamiti bir elbise
gibi sarıp giydirdiğinden dolayı . hayvansal ruh olan Nefeş A Beamitin doğasındaki
kötülüğü ile yapmış olduğu hatalar sebebiyle meydana getirdiği kirlilik ( Tuma ) Nefeş
Elokite de bulaşmaktadır .

Fakat kirliliğin Kutsal Ruhun hangi parçasına ve ne şekilde yapışması ile ilgili olarak
burada fark vardır. Hayvansal ruhun görünüşüne ve kökünün kötülükten gelmesine göre
, kökü tamamen iyilik olan Kutsal Ruh ile ikisi birbirlerine nazaran zıtlık teşkil
etmektedirler . Nefeş Elokit tüm görüntüsü ile hayvansal ruhu sararak bir elbise gibi
giydirmektedir .

‫בטומאת קליפת נוגה שבדברים בטלים הבאים מיסוד הרוח הרע שבקליפה וז בנ‬
‫ליעלדכ‬,‫פשו הבהמית‬

Betumeat klipat noga şebidvarim betelim , abaim miysod aruah ara şebiklipa
zo benafşo abeemit kedileeyl ,

Klipat Noganın ( Onların kusurları tarafından ) kirliliği yüzünden boş şeyler

içeren konuşmalar İbranice‘deki ―Ruah‖ kelimesi , rüzgar kötü unsurundan
türetilmişlerdir , ( kişinin hayvansal ruhu olan Nefeş A Beamit‘tin bileşenlerinden biri olan
rüzgar unsuru ) . Yukarıda birinci perek de de belirtildiği gibi .

140 | .
Boş ve hiç bir içeriği olmayan konuşmalar hayvansal ruhun kötü midalarından ( 7 Duyusal
özellikten biri ) ― Yesod a Ruah ‖ rüzgar elementinden meydana gelmektedir .

Yukarıda da anlatıldığı gibi hayvansal ruhun dört adet kötü elemente sahip olduğunu
görmekteyiz . Bunlar , ateş , su , rüzgar ve tozdur . Tabii ki bunların hepsi ruhani olarak
ifade edilmektedirler . Bunlar hayvansal ruhun tüm kötü özelliklerini teşkil eden dört
elementtirler . Tüm boş ve anlamsız kaba konuşmaların içerikleri olmadıkları gibi, rüzgar
elementinden geldikleri için de aynı rüzgarda olduğu gibi gerçeklikleri de yoktur .

Bu yüzden de , kişi boş konuşmalar sergilediğinde , Klipat Noganın kirliliğinin Nefeş

Elokit‘in aynı midası ve elementi olan ― Yesod a Ruah a Kadoş ‖ Kutsal Rüzgar
elementinde devamlılığına sebebiyet vermekte ve bu andan itibaren Nefeş Elokit‘in ―
Yesod a Ruah a Kadoş ‖ Kutsal Rüzgar elementi hayvansal Ruhun ― Yesod a Ruah ‖
Rüzgar elementini bir elbise gibi sararak giydirmektedir .

Kutsal Ruhun duyusal özellikleri olan midotlarının kirlenmesi kişinin acımasız ve hissiz bir
kalbe sahip olmasına sebebiyet verir . Ha‘Şem sevgisi ile korkusuna yer vermeyen
katılaşan kalbi , beynin ve aklın ( Nefeş Elokit‘in konuşlandığı yer ) Ha‘Şem‘in yüceliğini
ve büyüklüğünü anlamasına rağmen , kalbin gücü boş yere yapılan konuşmalar yüzünden
Nefeş Elokit‘in de duyusal özelliklerine zarar verir .

‫שבנפשו מאחר שהם דברי שטות ובורות‬, ‫ולא בחינות ד―חב‬

Velo behinat hohma – bina – daat şebenafşo , meahar şeem divrey ştut uborut
,

Boş konuşmalar , ruh‘un HaBaD düzeyini ( aklın entelektüel melekelerini ) belki

kirletemezler ancak cehalet ve aptallıkla söylenen kelimeleri ,

‫כן לדבר יכולים הארץ ועמי השוטים שגם‬

Şegam aşotim veamey aaretz yeholim ledaber ken ,

ancak aptallar ve cahiller konuşabilir , bu fikirler aydın fikirler olmadığından , akılda

kalmazlar ve dolayısı ile Kutsal Ruh‘un zihnini kirletemezler.

‫האלקית‬, ‫מה שאין כן בחכמת האומות הוא מלביש ומטמא בחינות ד―חב שבנפשו‬
‫בטומאת קליפתנוגה שבחכמות אלו‬

141 | .
Ma şeeyn ken behohmat aumot , hu malbiş umetame behinot hohma – bina –
daat ( HaBaD) şebenafşo aelokit , betumeat klipat noga şebehohmot elu ,

Fakat dünya milletlerinin bilimleri farklıdır ve bunlar birer elbise gibi Kutsal Ruh‘un HaBaD
( aklın entelektüel melekelerinin ) üzerine kendilerini giydirirler , böylelikle bu bilimlerin
içinde bulunan klipat noganın safsızlığı ( ruhsal kirlilik ) Kutsal Ruh‘un zihnini de
kirletmiş olurlar .

Ve kişi diğer milletlerin bilgeliklerini öğrendiğinde , aslında onların zihin güçlerine yatırım
yapmaktadır. Ardından , hayvansal ruhun gücü kirlilikle giydirilmiş olan klipat noganın
içine kendini daldırır . Bu bilgelikler , aynı zamanda Kutsal Ruhu da klipa ile sararak
giydirirler . Ve bu diğer milletlere ait olan gereksiz ve klipadan oluşan bilgelikler ile
ilgilenen kişi , Kutsal Ruhunun temel güçleri olan HaBaD‘ı da kirletmektedir . Bu güçler ,
yani HaBaD Kutsal Ruhun Keduşa‘ya en yakın ve en üst mertebede olan güçleridir .
Bunun yanı sıra bu kirlilik ( yabancı bilgeliklerden alınan ) ruhun zihinsel yanını çok
yüksek oranda zedelemektedir . Bundan başka , ― Hohma – Bina ve Daat ‖ yani HaBaD
ruhun özüdür . Bu sebeple de , Ha‘Şem korusun bu kirlilik ruhun genelini kirletmektedir.

Zihinsel güçler , ruhun sadece bazı özel güçleri değillerdir . Aksine onlar ruhun özüne
aittirler . Bunun için ― Entelektüel Ruh ‖ olarak adlandırılmaktadır . Adam
ruhunun özü ve geneli ile ortak bir amaca aittir . Bu yüzden, yukarıda da açıklandığı gibi
, kişinin ruhunun Hohma – Bina ve Daat‘ı kirlendiğinde tüm ruhu genel olarak
kirlenmektedir .

Yahudi‘nin Kutsal Ruhundaki HaBaD‘ın kirliliği , kendisinde ― ahmaklık ‖ oluşturmaktadır

. Bu yüzden de bu kişinin aklında Kutsal olaylar iyi absorbe edilemezler . Dolayısıyla biz
somut olarak yabancı milletlerin bilgeliklerini öğrenen ve hayatını bunlara göre idame
ettiren kişilerin genel olarak , kalplerinde veya beyinlerinde ne Tora çalışmasının , ne de
Tefilaların ( Duaların ) ve hatta Elokut ile ilgili hiç bir şeyin iz bırakmadığını , katılaşan
kalpleri ile , ahmaklaşan akıllarını hiç bir şekilde açamadıklarını görmekteyiz .

Ve bununla ilgili olarak söylenmesi gereken başka bir şey de ; Klipanın Hohma
görüntüsüne bizler ‖ Yeş ‖ – ‖ var ‖ demekteyiz . Bu da kişide kibir ve benlik
duygusunun baskın hale gelmesine sebebiyet vermektedir .

Bunun aksine Kutsallığın tarafında ise amaç ‖ Bitul ‖ yani kişinin kendisini tamamıyla
Kutsallığa adamasıdır . Fakat Kutsal Ruhun HaBaD‘ına karışan Klipat Noganın kirliliği

142 | .
sayesinde , Tora çalışmasının ve bu yolla ulaşılacak Kutsallığın içine de kibir ve benlik
duyguları sokulmaktadır .

‫דקדושה כידוע ליודעי ח‬, ‫שנפלו שמה בשבירת הכלים מבחינת אחוריים של כמהח‬
―‫ן‬

Şenaflu şama bişvirat akelim mibehinat ahorayim şel hohma dikeduşa ,

kayadua leyodeey hen .

Kapların kırılmaları ( Şevirat Kelim ) yaradılışın başında gerçekleşmişti , Kabala

çalışanlar bunu bilirler ve Kabala‘da bu karışıklıklar ile düşüşlerin sebepleri
açıklanmaktadır . Dolayısıyla yabancı milletlerin bilimlerini çalıştığımızda ve boş yere bu
kötü bilgileri konuştuğumuzda , sadece midotlar ( yedi kutsal karakteristik özellik )
kirlenmekte , Kutsal Ruh‘un zihnine ve aklının kutsallığına bir zarar gelmemektedir .

Arizal‘ın ( Ari A Kadoş ) kitabındaki açıklamalarında , Klipaların Keduşa‘dan oluşumları ―

Şevirat A Kelim ‖ (Kapların kırılmaları ) diye adlandırılan süreç sayesinde meydana
geldiği yazmaktadır .

Açıklama ;

Keduşa ( Kutsallık ) ile klipalar arasındaki mesafe ve boşluk böylece çok büyük olmakla
beraber Elokit‘in her şeye verdiği hayat gücü Tsimtsumlar ( Küçülmeler ) ile ― Seder
İştalşelut ‖ yani Zincir düzeni sayesinde seviye , seviye aşağıya doğru inmektedir . Fakat
bu hiç bir şekilde Keduşanın klipalara dönüşmesine sebep olamazlar . Ve bunun için bu
büyük , ama bir düzen veya bir seviyede olmayan iniş ― atlama ‖ gerçekleşmektedir
. Her şeye can veren Elokit‘in aşağıya inişine ― Nefila ‖ – Düşme – demekteyiz . Aynı
bir şeyin , herhangi bir düzen veya seviye olmadan , yüksek bir yerden daha düşük bir
seviyeye düştüğü gibi. Ve ― Nefila ‖ ise ― Şevirat A Kelim ‖ (Kapların kırılmaları )
olarak adlandırılmaktadır .

Yabancı milletlerin bilgelikleri ise , herşeye rağmen kökü ― Keduşa‘nın Bilgeliği ‖ nden
gelmektedir . Ve bu da ― Hohma İlaa ‖ A Kadoş Baruhu‘nun bilgeliği olmaktadır . Fakat
her halukarda , Keduşa‘nın bilgeliğinin seviyesi ile yabancı milletlerin bilgelikleri arasında
çok büyük uçurumlar vardır . Bu formasyonun seviyesine inebilmek sadece ― Nefila
‖ yolu ile ve ― Şevirat A Kelim ‖ (Kapların kırılmaları ) sayesinde
gerçekleşebilmektedir .

143 | .
Diğer millet ve toplumların bilgeliklerinin devamlılıkları sadece Keduşa‘nın Hohması (
Bilgeliği ) ve ― Nefila ‖ yoluyla sürmediği gibi bu yabancı bilgeliklerin
seviyeleri Keduşa‘nın en düşük seviyesi olan seviyeden gelmektedirler . Tora‘nın gizli
olan ifadelerine göre bu seviyeye ― Behinat Ahorayyim Şel Hohma DeKeduşa ‖ yani
Keduşa‘nın Hohma görüntüsünün arkası denmektedir . Yani sadece dışsal seviyesi . Ve
diğer milletlerin tüm bu dışsal bilgeliği , Hohma İlaa‘nın ( Yüce ve Yüksek Bilgeliğin )
sadece atıklarıdır . Ve sadece bu atıklar ( Behinat Ahorayyim Şel Hohma
DeKeduşa ) diğer milletlerin bilgeliklerine ― Nefila ‖ yoluyla inmiş ve inmektedir .

Alte Rebbe şimdi ise , buraya kadar genel olarak diğer milletlerin bilgelikleri üzerine
yazdıklarının üzerinde ilerleyerek , diğer milletlerin bilgeliklerin de uygulanabileceği ve
bunlara izin verilen durumlar olduğunu izah etmektedir .

‫ןבה וניידה ידכ סנפרתלה ןמה חוירב ובלע‬, ‫‗אלא אם ןכ הושע ןתוא םודקר וךתלח‬
‫דה‬

Ela im ken ose otan kardom lahatoh baen , dehaynu kedey leitparnes meen
berevah laavod Ha‘Şem,

Bu bilimler , Ha‘Şem‘e hizmet edebilmek için yararlı birer araç yani daha zengin bir geçim
sağlayabilmek için birer araç olarak kullanıldıkları sürece sorun yoktur .

Fakat , bu bilimlere kendi yönlerinden baktığımızda Klipat Noga‘dan meydana

gelmektedirler , çünkü onların içerikleri yasak ve kirlilik olmadığı gibi , yapmak istedikleri
sadece aydınlatıcı olmaktır . Bu yüzden onları öğrenmenin yasaklanmış olması , sadece
Tora çalışmasının bu bilimler öğrenildiği esnada iptal edildiğindendir . Ama aynı zamanda
Keduşa‘ya da yükseltilebilirler. Yukarıda da anlatıldığı gibi , klipat noga , Keduşa
seviyesine ve görüntüsüne yükseltilebilir ve dahil edilebilir .

Yani Adam bu bahsedilen yabancı bilgelikleri ( bilgeliğin bizzat kendisini öğrenmeye

konsantre olmamak kaydıyla ) Leşem Şamayim adına öğrendiğinde ve hiç bir karışıklığa
sebep vermeden geçim kaygısına kapılmadan Ha‘Şem‘e hizmet edebildiğinde , bu Tora
çalışmasının iptali anlamına gelmemektedir . Bununla birlikte kişinin ruhu da kirlenmediği
gibi , aksine yenmesi ve içilmesi için izin verilmiş olan gıdalardan aldığı enerjinin
Ha‘Şem‘e sunacağı hizmetlerde kendisine güç sağladığı gibi , tüm buradaki düşünce ve
amaç ile sarf edilen gıdaların Keduşa‘ya kadar yükselmesini ve Ha‘Şem‘e gitmesini
sağlamaktır . Böylelikle diğer milletlerin bilgelikleri Leşem Şamayim adına öğrenilmesi
gerekmektedir .

144 | .
 ‫לתורתו וא‗ ה לעבודת בהן להשתמש שיודע או‬

O şeyodea leiştameş baen laavodat Ha‘Şem o leTorato ,

Daha başka şekilde izah etmek gerekirse , diğer millet ve kültürlerin öğrenilmesi Tora
tarafından da uygun bilimlerini daha yüksek öğretim ile öğrenip onlardan edinilen bilgileri
uygun bir şekilde Ha‘Şem hizmetinde kullanmak gerekmektedir . Örnek olarak , kişi doğa
bilimlerini öğrendiğinde Ha‘Şem‘in ― eylemlerini ve en harika kreasyonlarını ‖ daha
iyi tanımak için öğrenmelidir . Bu şekilde kendisinde Ha‘Şem sevgisi ve korkusu , dahası
kendi içinde mevcut ama saklı olan Tora da ortaya çıkacaktır . Örnek olarak kişi
matematik öğrendiğinde , bunu yeni ayı kutsamak için kullanacağı hesaplamalar için
öğrendiğini bilmelidir .

Ve Admor A Zaken ( Alte Rebbe ) nin kendi yazmış olduğu Şulhan Aruh kitabı Talmud
Tora alahalarından ( Kanunları ) getirdiği üzere ― Onların içinden Tora sözcüklerini
öğrenmemiz ve Ha‘Şem korkusu ile düzgün , dürüst yolu öğrenmemiz mümkündür ‖ ,
yani kişinin bu öğrendiklerini salt diğer kültürlerin bilgilerini ve ilimlerini öğrenmek
amacına öğrenmemesi gerektiğini , bu öğrenimde kişinin Ha‘Şem‘e hizmet olasılığının
olması gerektiğini söylemektedir ( daha öncesinde de verilen örnek gibi geçimini sağlayıp
Ha‘Şem‘e hizmet etmesi vb. ) . Buradan da anlaşılacağı gibi , aynı yenilen yiyecek ve
içeceklerin bizzat kendilerinin mitzvalar ile ilgileri olduğu gibi , kişinin bu öğreniminin
kendisi de , kişinin Ha‘Şem‘e yapmış olduğu hizmetlerinin bir bölümü olması
gerekmektedir .

Bu sebeple , yabancı millet ve kültürlerin bilgeliklerini öğrendiği esnada bunu Ha‘Şem

hizmetinde kullanmayı ― bilen ‖ ( Yadua ) bu kişiler için yabancı millet ve kültürlerin
bilgeliklerini öğrenmek serbesttir .

Bu yüzden de , çoğu kişilerin esas uygulamalarının Tora ve Ha‘Şem korkusu ile yapılması
ve yabancı milletler ile kültürlerin bilgelikleri ise geçici , sadece Tora‘yı ve O‘nun sözlerini
anlamakta yardımcı rol oynayan birer enstrüman olduklarını kanıksamamız gerekmektedir
.

Fakat , bütün bunlara rağmen yabancı bilgeliklerin öğrenimi her ne kadar Tora
kelimelerinin ve öğretilerinin anlaşılmasında yarar sağlamakta iseler dahi , bu öğrenimi
düşündüğümüzde tüm amacının insanı zevklere dalmasını sağlamak olduğunu ve
kişinin bir müddet sonra da bu zevklerden kendisini çekemediğini ve kurtaramadığını
görmekteyiz . Bu sebepten dolayı da , bu öğrenimin sonunda HaBaD‘ın Tuma ( Ruhsal

145 | .
kirlilik ) alarak kirlendiğini ve ardından kişinin ruhunun Ha‘Şem‘den yavaş yavaş
uzaklaştığını görmekteyiz ( Ha‘Şem Korusun ) .

Ama Adam yüksek seviyede ve gerçeklik içerisinde samimi duygularla Tora ile çalıştığında
, ki buna da ― Merkavat Elokut ‖ ( önceki bölümlerde izah edildiği gibi )
denmektedir , yani Adam kendisini kaybetme derecesinde , Ha‘Şem hizmetinin içine
daldırarak özveri ve gerçek vericilik ile tüm doğası ve özü ile , bu yabancı bilgelikler ile
Leşem Şamayim ( Kutsallık ) adına uğraştığında , bu bilgelikler ona zarar veremediği
gibi (bu bilgelikleri sadece Keduşa‘da yani Ha‘Şem hizmetinde kullandığı için) ,
aksine Adam bu bilgelikleri Keduşa‘ya yükseltmektedir .

Alte Rebbe‘nin ― Yadua ‖ biliyorsa , kelimesini kullanması , bu bilgeliklerin Ha‘Şem

Hizmetinde ve Tora‘sında kullanmasını bilen kişilerin yani ― Baal Madriga ‖ seviyeli
kişilerin , bu bilgelikleri nasıl kötülükten ayırarak Keduşa‘ya yükseltmeleri gerektiğini
bildikleri ve ancak bu kişilerin bu bilgelikleri öğrenebilme hakkına haiz oldukları anlamına
gelmektedir .

‫וזהו טעמו של ם―הרמב ן―ורמב ל―ז וסיעתן שעסקו בהן‬

Vezeu taamo şel a Ram Bam ve Ram Ban zihronam livraha vesiyatan şeasku
baen :

Bu yüzden Maymonides ( RamBam ) ve Nahmanides ( NahMan ) onların yaşıtları kendi

belleklerini Tora yoluyla sadece Ha‘Şem‘e hizmet etme yolunda kullanmayı başarmışlar ve
bu bilgelikleri

Keduşa‘ya yükseltmişlerdir .

Bu perekte yasaklanmış olan şeyler ile ilgili olarak bahsedilenler De Rabanan (

Rabbi‘lerimizin koymuş yasaklar) olsalar dahi hepsi şaloş klipot tmeot ( üç kirli klipa ) ile
ilişkileri bulunmaktadır ve bunların Keduşa‘ya (Kutsallık) yükseltilmeleri mümkün değildir
ama Yahudi bilgisi dışında bu yasaklanmış olan gıdayı Leşem Şamayim (
Ha‘Şem adına ) yer ve bu gıda dan almış olduğu enerji ile Tora çalışıp tefila yaparsa ,
işte o zaman bunlar Keduşa‘ya yükselebilirler . Burada yaşanmış bir hikayeyi anlatmak
çok uygun olacaktır ; Bir keresinde bir Hasid Admor A Zaken ( Alte Rebbe ) in önünde
şikayette bulunmakta ve damadının iman konuları ile ilgili olarak şüphelere düştüğünü
söylemektedir .

146 | .
Alte Rebbe Hasid‘e şöyle cevap verir ; Damadın farkında olmadan Yahudi tarafından
sağılmamış süt tüketmektedir , bu yasak Rabinik kökenli olmasına rağmen kendisi
gerçeğin farkında değil . Bu da onun inancında şüpheler oluşturmasında çok güçlü bir
etki yapmaktadır . Alte Rebbe Haside damadının bunu nasıl düzeltmesini ve eğer bu sütü
içmeye devam ederse Ruhsal hastalıktan kurtulamayacağını anlatmaya devam eder.

Damadın putperestlerin sağdığı sütten içmiş ( Halav Akum ) ancak süt sağıldığı esnada
orada sağım işi Yahudi gözetiminde yapılması gerekmekte idi ama damadın bunun Halav
Yisrael ( Yahudinin gözü önünde sağılan süt ) olduğunu zannederek içmiş , ayrıca bu
yasak De Rabanan yasak olduğundan dolayı , onun maneviyatına zarar vermiş ve
dolayısıyla inancında şüpheler oluşmuş . Rabenu A Zaken bunun üzerine yaşlı adama
bunu düzeltebilmesi için bir Tikun verir ve damadının ruhani hastalığını iyileştirebilmesi
için ona yardım eder .

1 . Mişna, Sanhedrin 88b; Bamidbar Rabba 14:12.

2 . Zohar III, 253a; 277a.
3 . Zohar III, 253a; 277a.
4 . Tanya Likutei Amarim yedinci bölüme bakınız .
5 . Zoar II , 151 : a ve özellikle Rabi Hayyim Vital ile Sefer Ha Gilgulim ve Sefe
r Ha Kavanot sayfa 55 : b ye bakınız .
7 . Talmud Bavli Masehet Şabat 152 : b
8 . Rabi Yosef Yitzhak Schneersohn ( Habad'ın altıncı Rebbe'si ) , bir zamanlar ya
pmış olduğu konuşmada söylediği gibi , bir kişi sadece dünyevi işler ile ilgilendi
ğinde ve mitvaları uygulamadığı takdirde alacağı bu cezadan ancak Humaş ( Tora'nın
beş kitabı ) , Mişna , Teilim veya Tanya kitaplarından, pasukta daleri hafızasına
yerleştirip , ezbere okumaya başladığında kurtulabileceğini yada periyodik Tora ça
lışmasının üzerine daha ekleme yaparak , öğrenimi arttırması sayesinde " atmosferi
arındırması " sayesinde olabileceğini söylemişti .
9 . Rabi Yitzhak Luria ( Ari A Kadoş ) , Likutei Tora , Peraşat Şemot ve ayrıca Z
oar I 62:b , 23:7b , II 150:a-b .
10 . " Kar Cehennemi " nin başka bir yorumu ise , tembellik dışında işlenen günahl
ardan ruhun tedavisine neden olan " soğuk yakması " dır . Fakat 8 inci notta not e
dilen ve Likutei Tora'da zikredilen bu yorumu Rebbe reddetmektedir .
11 . Hilhod Talmud Tora ( Talmud Tora Kanunları ) 3:7 , Alte Rebbe'nin ilk basılan
eseri , ilk olarak 1794 ( 5554) senesinde Shklov da yayınlandı ve arkasından R
ebbe'nin yazdığı Şulhan Aruh kitabına dahil edildi.

147 | .
LİKUTEİ AMARİM — BÖLÜM 9

Daha önceki bölümlerde Alte Rebbe ayrıntılı bir şekilde , Yahudi‘nin Kutsal Ruh‘unun on
kutsal ruh gücünün bileşimini , Yahudi‘nin hayvansal ruhunun tüm detaylarını , yani
klipanın ruhunu ve ona karşılık olan on güç ile ve üç ruhsal giysinin tüm detaylarını
anlatmaktaydı . Dokuzuncu bölüm olan bu bölümde ise Alter Rebbe bizlere Yahudi‘nin iki
ruhu Kutsal ( Elokit ) ve Hayvansal ( Beamit ) ruhlarının kendi aralarındaki savaşları
anlatmaktadır .

İNSAN VÜCUDUNU MESKEN EDİNEN İKİ RUH

Bu iki ruhun kendi aralarında yapmış oldukları savaşların seviyelerini açıklamak için ,
Rabenu a Zaken öncelikle Adam‘ın vücudunu kendilerine ― mesken ‖ edinmiş olan iki
ruhu anlatmaktadır . Bu şekilde de bizler , bu iki ruhun aralarında yapmış oldukları
savaşları nasıl yönettiklerini ve onların doğal ve ayrıcalıklı özelliklerini öğrenmekteyiz .

Yani , her şeye rağmen iki ruh vücut içerisinde kendilerine mesken edinerek , tüm
vücudu çalıştırmaktadırlar . Her halukarda ikisinin de vücut içerisinde merkezi ve özel
yerleri bulunmaktadır . İbranice‘de biz buna ― mişkan ‖ yani mesken demekteyiz . Her
ikisinin de amacı kendilerini vücut içerisinde ― açığa çıkartmak ‖ ve bu noktadan
itibaren tüm vücuda yayılarak onu çalıştırmaktır . ( Örnek vermemiz gerekirse , pasukta
da de yazdığı gibi ― Ve şahanti betoham ‖ – Onların içinde ikamet ettim , yani
Ha‘Şem tüm dünyayı ― Onuruyla doldurdu – dolduruyor – dolduracak ‖ ve her
yerde ana amaç Şehinanın ( Tanrısallığın ) telkin yolu ile ― Kutsalların Kutsalı ‖ Kodeş A
Kodaşim de ortaya çıkmasıdır .

Alte Rebbe bu bölüme öncelikle Hayvansal Ruh olan Nefeş Abeamitin vücuttaki meskenini
anlatmakla başlamaktadır .

‫בלב הוא ישראל איש בכל נוגה שמקליפת הבהמית נפש משכן מקום והנה‬

Ve ine , mekom mişkan nefeş abeamit şemiklipat noga , bekol iş yisrael , hu

balev .

Her Yahudi‘de Hayvansal Ruh‘un ikamet etmeyi adet edindiği ev klipat noga dan
türetilmiştir , yani hayvansal ruhun ( Nefeş A Beamit ) bulunduğu yer ve en çok tezahür
ettiği yer Yahudinin kalbidir .

148 | .
Daha önceki bölümlerde de belirtildiği gibi , hayvansal ruhta ağırlıklı olarak duygusallık
baskın olduğu için dolayısıyla adamın kalbi de duyguların oturduğu koltuk olmaktadır .

‫ – בחלל השמאלי שהוא מלא דם‬:‫כי הדם הוא הנפש וכתיב‬

Behalal smali şe hu male dam – Uktiv : hadam hu anefeş

Fiziksel kalpte bulunan iki odacıktan birisi kalbin solunda diğeri ise sağında bulunmaktadır
. Ve bu da ( Sol odacık ) hayvansal ruhun , Adam‘ın kalbinde kendisine mesken edindiği
yerdir .

Daha spesifik olarak , hayvansal ruhun ikamet etmeyi adet edindiği yer kalbin sol
vertrikülüdür ,― çünkü bu odacık kan ile doludur ‖ ve yazdığı gibi 1 , ‖ Çünkü Kan
Nefeş‘tir ( Ruh) ‖ , bu ruhu işaret etmekte olan kalbin sol vertrikülü kan ile doludur .

Bütün organların kanları ilk olarak kalbin sağ odacığına yığılmaktadır ve buradan yola
çıkan sağlıklı kan , vücudu canlandırmak için ona hayat ( ruah hayyim ) vermekte ve
sonrasında akciğerden gelen kan kalbin sol odacığına girmektedir. Ve buradan da tüm
organlara hayat güçlerini sağlayabilmeleri için kan gönderilmektedir .

Kalbin sol odacığı ile ilgili olarak Pasukta da ‖ Çünkü Kan Nefeş‘tir ( Ruh) ‖ ve ― çünkü
bu odacık kan ile doludur ‖ diye yazmasının sebebi de budur . Kalbin sol odacığı kanın
merkezi mekanı olup buradan tüm vücuda dağılarak dolaşmaktadır . Ve kan buradan tüm
vücuda yayılarak yapmış olduğu dolaşım sayesinde de tüm organlara hayat güçlerini
vermektedir .

Bundan da fazlası ;

Bunun yanı sıra organların ölü kanı da kalpte toplanmaktadır ( ve bu mütemadiyen tekrar
ederek , kalbe döner ve hemen ardından organlara gönderilir ) . Kalbin kendisinde ise
reviit dediğimiz ölçüde bir miktar kan kalbin kendi varlığını sürdürebilmesi adına devamlı
olarak kalbin içinde bulunmaktadır. Bu bahsettiğimiz kan kalbin sol odacığında ikamet
etmektedir . Reviit ölçüsündeki bu kan ruha bağlıdır . Bu kan kalbin sol odacığında
bulunmaktadır , Rabbenu A Zaken ( Alte Rebbe ) in diğer bir deyişine göre ise kanın
kendisi Ruh tur . Yani ruha bağlı olan bu reviit ölçüsündeki kan kalbin sol odacığında
ikamet etmektedir .

149 | .
Hayvansal ruhun birincil rolü ve ana amacı kanda giysi olup bu sayede de vücut içinde
var olabilmektir. Bu yüzden de hayvansal ruhun mesken edindiği yer kalbin sol odacığı
olmaktadır .

a – Merkezi bu noktadan tüm organlara hayatlarını sürdürebilmeleri için kan

gönderilmekte ,

b – Reviit ölçüsündeki kan ise burada ― Ruha bağlı olarak ‖ sürekli bulunmaktadır.

Hayvansal Ruhun kendisine mesken edindiği kalbin sol odacığı ile ilgili olarak açık bir
şekilde ― Ki a dam hu anefeş ‖ , yani kanın kendisi bizzat ruhtur diye yazmaktadır .
Buradan da anlayacağımız gibi kalpte konuşlanan kan , ― nefeş hiyonit ‖ yani zorunlu
ruha bağlı olmakla beraber ona giysi olmaktadır .

‫בלב הן ודומיהן וכעס והתפארות התאות כל ולכן‬

Velahen , kol ataavot veitpaarut vekaas vedomeyen hen balev ,

Çünkü Hayvansal ruh kalpte konuşlandığından dolayı , bu ruhun amacı da kendisini

burada ortaya çıkartmaktır . Bu sebeple doğasından olan tüm şehvetleri ile , övünme ,
öfke ve benzeri diğer tüm karakteristik özellikleri de ( Midot ) beraberinde kalpte aynı
odacıkta bulundurmaktadır .

Hayvansal ruhun midotlarının ( karakteristik özelliklerinin) uyanışı ve ortaya çıkışı kalbin

hislerinde başlamaktadır . Ve bunlar beyin tarafından gerçekleştirilmez .

‫הגוף בכל מתפשטות הן ומהלב‬

Umealev hen mitpaştot bekol aguf ,

Ve buradan kalpten de tüm vücuda yayılırlar ,

Ardından kalpte uyanan ve ortaya çıkan kötü midotlar , tüm vücuda ve organlarına
yayılırlar . Onlar ― eylem araçlarıdırlar ‖ . Ve böylelikle onların kötü nitelikleri
eylemlerini gerçekleştirmek için ortaya çıkmaktadırlar .

‫שבראש למוח עולה וגם בהן ולהתחכם בהן ולהרהר לחשב‬,

150 | .
Vegam ola lamoah şebaroş , lehaşev ulearer baen uleithakem baen

2 Düşünmek , konsantre ve kurnaz olmak için , buradan aynı zamanda başa yani beyine
de yükselmektedirler .

Buna ek olarak kötü midotlar kalpten vücutta bulunan tüm organlara da yayılmakta ve
aynı zamanda aklın ve zihnin ortaya çıktıkları beyne de etki etmektedirler .

Hayvansal ruhun kötü midotlarına (karakteristik özellik) ek olarak akıl gücüde

bulunmaktadır . Kalp kaynaklı ahlaki kötülüklerin ana esasları , tüm bu kötü midotlarını
kendi zihinlerindeki ahlaki hizmete kullanmak değildir .

― Onlar ile hesaplamakta , onlar ile düşünmekte ve onlar ile akıllıca davranmaktadır ‖ .
Hayvanların akıllarının özelliğinde olduğu gibi , onların akıllarının kabiliyeti sınırlı olmakla
beraber , hayvanlar akıllarını sadece kendilerine yiyecek bulabilmek için
kullanabilmektedirler . Yırtıcı ve et obur hayvanlar ise buna ek olarak beyinlerini
kendilerini savunmak için de kullanmaktadırlar . Sonuçta , hayvanların hepsi akıllarını
sınırlı oluşlarından dolayı , sadece ihtiyaçları doğrultusunda kullandıklarından , esasında
onların ki akıl da değildir .

Yani kötü bir midot kalpte uyandığında , beyin hemen bu kötü midota kendi akıllılığını
yansıtır ve onun yapmış olduğu hatasını nasıl eylemin dışına çıkartabileceğini düşünmeye
başlar .

Beynin kalpten almış oldukları hayvansal ruhta da bulunmakta ve hayvansal ruhun kötü
midotları vücudun diğer organlarının güçlerine elbise olarak onlara liderlik yapmak
istemekle kalmayıp , aynı yukarıda verilen hayvan örneğinde olduğu gibi , o aklının
çalışmasını merkezi olan kalbin ölçümlerine göre yapmaktadır .

‫האברים לכל מתפשט ומהלב שבראש להמוח עולה וגם‬, ‫בלב מקורו שהדם כמו‬,

Kemo şeadam mekoro balev , umealev mitpaşet lekol aevarim , vegam ole
leamoah şebaroş ,

Tıpkı kanın kaynağı kalp olduğu gibi , kan kalpten tüm organlara deveran olup , aynı
zamanda baştaki beyne de yükselmektedir . 3

151 | .
Bu düzene göre vücut içinde ortaya çıkan hayvansal ruh ( nefeş abaamit ) birincil olarak
kalpte konuşlanmaktadır. Ve oradan vücudun tüm bölgelerine yayılmakta , aynı zamanda
kalpten beyne kadar yükselmektedir . Bu yayılmanın amacı ise vücutta bulunan tüm
organları besleyerek onlara hayat gücü vermektir.

Daha öncesinde de söylendiği gibi , kan kalpten çıkıp tüm vücuda ve organlarına
yayılarak onlara hayat vermektedir , kalbin sol odacığından çıkıp yayılan kan hayat canı
ile onların varlıklarını sürdürebilmelerini sağlamaktadır . İnsanın başında bulunan beyni
de kalpten kendisine kadar yükselen ve yayılan kandan hayat gücünü almaktadır . Ve
buradan da anlaşılacağı gibi , nefeş abeamitin bu ortaya çıkışı ve yayılışı ( kanı giydiren )
tüm vücutta meydana gelmektedir .

‫שבראש במוחין הוא אלקיתה נפש משכן מקום אך האברי לכל מתפשטת םומשם‬,

Ah , mekom mişkan nefeş aelokit hu bemohin şebaroş , umişam mitpaşetet

lekol aevarim .

Fakat Nefeş Elokit‘in ikamet ettiği mekan ise başın içindeki beyindir ve buradan tüm
uzuvlara uzanır .

Nefeş Elokit ( Kutsal Ruh ) aslında yüksek zeka sahibi olarak ve beynin akıl koltuğunda
oturmaktadır .

Nefeş Elokit‘in ( Kutsal Ruh ) baştaki beynin içinde konuşlanmasının esas amacı kendine
mesken olarak edindiği burada ortaya çıkmaktır . Çünkü Kutsal Ruh aklın gücüdür ve akıl
ile zihne ait olan bu güçlerde insanın başında bulunan beyinde kendilerini ifşa
etmektedirler .

Nefeş Elokit tutkularını beyinde ortaya çıkartarak onların icraata dönüşebilmeleri için ,
beyinden başlayarak vücudun tüm organlarına yayılarak , onların işlerini sadece akıl
yoluyla yapabilmelerini sağlar ve bu yayılma ile Kutsal Ruh aklın güçlerinde konuşlanarak
( yani kalbin hissi duygularına tamamen zıt olarak ) vücutta bulunan diğer tüm güçleride
kontrol altında tutar . Böylelikle buradan da onun amacını açıkça anlamaktayız .

‫ש הימני בחלל בלב דםוגם בו אין‬

Vegam balev behalal ayemani şeeyn bo dam

152 | .
Nefeş Elokit ( Kutsal Ruh ) aynı zamanda kalbin sağ ventrikülünde ve kan olmayan bu
bölümünde ikamet etmektedir ,

Nefeş Elokit‘in esas amacına göre beyinde konuşlandığını üst satırlarda öğrenmiştik ,
fakat kendisi aynı zamanda beyinden yayılarak kalpte de bulunmaktadır .

Bu da şu anlama gelmektedir ki , Nefeş Elokit‘in hedefi sadece tüm organlara yayılarak

onların vazifelerini sadece aklın güçlerine göre yapmalarını sağlamak değildir . Hatta
Nefeş Elokit‘in midotlarının ( karakteristik özellikler ) yeri kalp , kaynağı da beyindir .
Çünkü Nefeş Elokit‘in de duygusal ve hissel midotları insanın kalbinde doğmakta ve
oradan ortaya çıkmaktadır .

Nefeş Elokit‘in tüm bu esas amaçlarından sonra , onun aklı kalbe de yayılarak orada
konuşlanmaktadır . Fakat Kutsal Ruh , Hayvansal Ruhun aksine kalbin ― sağ vertikülü
‖ ve ― kan olmayan odacığında ‖ durmaktadır .

Sanırım bu konuyu biraz daha açıklamak gerekiyor ;

Yukarıda yapılan ― sağ vertikülü ‖ ve ― kan olmayan odacığında ‖ açıklamalarında ,

Alte Rebbe‘nin bize izah ederken amacı , bu bölüme tamamen hiç kan gelmediğini
anlatmak değildir . Bu kelimeler ile ifade edilmek istenen , sağ odacığın buradaki rolünün
diğer organlara kan göndermek yada kanın içine ― hayat ruhu ‖ nu ( oksijen )
sokması olmadığını belirtmektir . Çünkü kan sol odacığı doldurur ve oradan da ciğerlere
pompalanmaktadır . Burada ― hayat ruhu ‖ nu ( oksijen ) alıp kanda giysi haline
dönüştükten sonra , vücutta bulunan tüm organlara , onlara hayat verebilmek için dağılır
. Sonrasında organlardan dönen kan kalbin sağ odacığına girer . Bu yüzden sol odacığın
esas amacı kandır ve kendisi için de ― kan ile dolu ‖ ifadesi kullanılmaktadır . Buna ek
olarak daha önce de bahsedilen reviit ölçüsündeki kan sürekli olarak kalbin sol odacığında
durmaktadır .

Nefeş Elokit ile Nefeş Abaamit in temelde doğal midotları arasında fark bulunmaktadır .

Nefeş Abaamit in kötü midotları sınırsızca ve ölçüsüzce , akıl olmadan kalbi

kaynatmaktadırlar . Aynı hayvanların midotlarında olduğu gibi , bu yüzden onun
konuşlandığı yer kalbin sol odacığıdır. Yani kanın kaynadığı yer .

Nefeş Elokit‘in midotları ise aklı ile ruhu aydınlatmaktadır . Çünkü onun amacı beyindeki
akıldır , ve onun midotları beyinde doğarak ortaya çıkmaktadırlar . Bu yüzden Nefeş

153 | .
Elokit‘in doğallığında Hayvansal Ruh gibi kaynatma durumu bulunmamaktadır . ( aksine
beyin ve akıl doğaları gereği kötü midotların kaynatmasını soğutmaktadırlar ) ― Akıl
sahibi ‖ adam da olduğu gibi . Dolayısıyla onun da midotları tamamen akılcı olmaktadır.

Bu yüzden Nefeş Elokit‘in midotlarının kalpte durdukları yer ise orada kanın olmadığı sağ
odacıktır . Burada kan durmadığından dolayı , kaynatma gibi bir olay da söz konusu
değildir .

‫שכתוב וכמו לימינו חכם לב‬:

Ukemo şekatuv lev haham limino

Yazılmış olduğu gibi , 4 ‖ Bilge Adam‘ın kalbi ‖ – burada bilge kelimesi onun kalbinin
sağında duran ( yani , Hayvansal , kötü eğimli , ‖ eski bir aptal ‖ 5 olarak açıklanan
ruhun yetzer aranın tam ters tarafında ) Nefeş Elokit için kullanılmaktadır .

Dolayısıyla Kutsal Ruh‘un yalnız beyinde değil aynı zamanda kalbin sağ ventrikülünde de
var olduğunu görmekteyiz .

Alter Rebbe hayvansal ruh hakkında konuşma yaptığında , tekrar kalbi diğer organlar
arasından ayrı tutarak , Kutsal Ruh‘un da tüm organlara yayıldığını söylemektedir ,
özellikle kalpten bahsederken; ‖ Ve aynı zamanda kalpte de ‖ demektedir . Diğer
organların aksine Kutsal Ruh‘un uzantısı kalbin içerisinde açıkça seçilebilmekte ve ortaya
çıkmaktadır . Alter Rebbe şimdi bu noktada açıklamalarına devam ediyor .

‫ם המבינים משכילים בלב מתלהבת שלהבת כרשפי‗ ה אהבת והיא‬

‫האהבה את המעוררים בדברים במוחם אשר בדעתם‬

Ve hi aavat Ha‘Şem kerişpey şaleevet mitlaavet belev maskilim , amevinim

umitboneninim bedaat aşer bemoham bedevarim ameorerim et aava

Beyinde bulunan Kutsal Ruh‘un kalbin içinde ifşa oluşu , Adam‘ın Ha‘Şem‘e olan ateşli
aşkıdır,

Kalplerindeki alevlerden fazla titiz beklentileri olan Adam‘lar Hohma güçlerini

kullanmaktadırlar.

154 | .
Aynı zamanda Bina güçlerini de kullanmaktalar ve her olayın detaylarını ve sonuçlarını ―
anlamak ‖tadırlar . Kendi beyninin bilgisi dahilinde , yani Daat ( Bilginin ) melekeleri
tarafından öğrenmekte ve bunlardan ne anladığına dair duyarlılaşmakta , böylece Hohma
, Bina ve Daat‘ın melekeleri ile sevgi kalbinde parlayıvermektedir .

Bu sevginin uyanması konularına ilişkin , yani Ha‘Şem‘in ne kadar büyük olduğu derin
düşüncesi ( Alter Rebbe yakında sonuca bağlayacak ) , üçüncü bölümde de açıklandığı
gibi Ha‘Şem‘in büyüklüğünü anlamak ve O‘nu sevmemize yol açmaktadır , ardından bu
aşk nasıl Kutsal Ruh‘un beyinden kalbin içine ulaştığına dair verilen örneklerden biri
gibiyse aynı şekilde bir diğeri daha derin bir şekilde kalbin duyguları beynin içindeki
Kutsal Ruh‘a anlam kazandırır .

Bu aşkın ölçüsü ile ilgili olarak örnek vermemiz gerekirse ; Nefeş Elokit‘in Ha‘Şem‘e olan
aşkı aydın kişinin aşkıdır . Aydın kişi bu sevgiye odaklanarak aklı ile ― bu aşkı
canlandıran ‖ şeyleri anlamakta ve bu şeyler de kişiyi kendine doğru çekmektedir .

Yani bu aşk sadece aklın odaklanması sayesinde ortaya çıkmakta ve uyanmaktadır .

Çünkü bu sadece Nefeş Elokit‘in yapabileceği bir iştir . Yukarıda da anlatıldığı gibi , O
beyinden kalbe kadar yayılmaktadır .

Fakat buna rağmen , hisler ve duygular ile yüklü olan bu sevgiler , kişinin coşku ile
kalbinde ― kıvılcımın aleve dönüşmesi ‖ sayesinde ortaya çıkmaktadır . Her halukarda
, sevgi ile aşılanmış bu akıl dürtüleride ( Yetzer Ara ) aynı özellikte doğurtmaktadır . Bu
sebeple bu sevgiye de ― Zihinsel Sevgi ‖ denilmektedir . Akıllı adamın sevgisi , kalbin
kaynaması yada ısınması ile ortaya çıkan sevgi değildir , aksine onun bu sevgi sıcaklığı
aklında doğmaktadır .

‫וכן שמחת לבב בתפארת ה ‗והדר גאונו‬

Vehen simha levav betiferet Ha‘Şem vaadar geono .

Ha‘Şem‘in güzelliği ve görkemli heybeti kalbin sevincidir , bu da beyinden kalbe

gelmektedir .

Bu konu ile bir başka örnek ise ; beyinde doğan ve ortaya çıkan Nefeş Elokit‘in midotları ,
Nefeş Elokit‘in ― Tiferet ‖ midasından geldikleri için , bu sayede hayranlık ve sevinç bir
şekilde kişinin kalbine ulaşarak , bu sayede kişinin Ha‘Şem‘in aklına ve ihtişamına
hayranlıkla baka kalmasını sağlamaktadır .

155 | .
 ‫ במוח חכמתו ובינתו‬,‫כאשר עיני החכם אשר בראשו‬

Kaaşer eyney ehaham aşer beroşo , bemoah hohmato ubinato

Bu sevinç Kutsal Ruh‘u Adam‘ın kafasında uyandırmaktadır . Alte Rebbe Kohelet‘teki (

Şlomo A Meleh‘in yazdığı kitap ) 6 bir ifadeyi ödünç alarak , bunu bilge Adam‘ın bilgelik
ve anlayışını barındıran ‖ Kafasında‖ ki beyni anlamında gözleri olarak tanımlamaktadır
.

‫ותכלית סוף ואין חקר אין עד‬, ‫גדולתו ותפארת דמלכא ביקרא מסתכלים כמבואר‬
‫אחר במקום‬

Mistaklim biykara demalka vetiferet gedulato ad eyn heker veeyn sof vetahlit ,
kimevoar bemakom aher .

Gözler , yani zihinsel melekeler dikkatli bakışlarla bakıp Kral‘ın ihtişamını ve O‘nun akıl
almaz güzelliğini , sonsuz ve sınırsız büyüklüğünü gördüklerinde ardından kalpte buna
çok sevinir ve memnun olur , başka bir yerde de açıklandığı gibi .

Aklın gözleri ile baktığında sadece Ha‘Şem‘in büyüklüğünü anladığı anlamı çıkmamakta
aynı zamanda O‘nu algılayarak sanki O‘nun kendi gözleri ile görmeye başlamaktadır . Bu
algılama kalpteki o büyük sevinci uyandırmakta ve bu sevinç daha önce bahsetmiş
olduğumuz aşk gibi beyinde bulunan Kutsal Ruh‘un aklın doğrudan bir tezahürü ve
sonucudur .

‫מ הן שבלב קדושות מדות שאר שבמוחיןוכן ד‖חב‬

Vehen şear midot kedoşot şebalev , hen mehohma bina daat ( HaBaD )
şebamohin ,

Benzer şekilde , kalbinde yer alan diğer Kutsal duygular ,Ha‘Şem korkusu ve benzeri gibi
, beyinlerindekiHaBaD ( bilgelik , anlayış ve bilgi ) dan kaynaklanmaktadır .

Alte Rebbe bu nedenle , 7 bu iki ruhun , her birinin kendi sahip olduğu ayrı karargahları
ve işleyiş yolları olduğunun gerçeğini önümüze koymaktadır . Bizlerin hatalı bir sonuca
varmamamız için , kendisine veya diğerine engel olmadan her ruh kendi işi konusunda
ilerlemektedir .

‫כתיב הנה אך יאמץ מלאום ולאום‬:

156 | .
Ah , ine ketiv . uleom mileom yeemats

Ancak pasukta yazdığı üzere 8 ‖ Bir millet diğer milletin hakimi olacaktır ‖ .

Bu pasukta Yaakov ile Esav ifade edilmektedir .Yahudi manevi hayatı açısından , ima
edildiği üzere Kutsal Ruh ve Hayvansal Ruh sırasıyla sürekli olarak birbirleriyle
savaşmaktadır .

‫אחת עיר על נלחמים מלכים ששני וכמו רוצה אחד שכל‬, ‫קטנה עיר נקרא הגוף כי‬,
‫עליה ולמלוך לכבשה‬

Ki aguf nikra ir ketana , ukemo şeşney melahim nilhamim al ir ahat , şekol

ehad rotse lehavşa velimloh aleya

Vücut ‖ küçük şehir ‖ olarak adlandırılır , tek vücut için iki ruh , bu şehrin üzerine
savaşmakta olan iki Kral , halkın rızasıyla ve kuralları ile iradeye egemen olmak
istemektedirler .

‫ עליהם יגזור אשר בכל למשמעתו סרים ושיהיו‬,‫כרצונו יושביה להנהיג דהיינו‬

Dehaynu leanig yoşeveya kirtsono , veşeyiyu sarim lemişmato bekol aşer

yigzor aleyem ,

Yani demek oluyor ki , her Kral O‘na bağlı kararnamaler doğrultusunda şehrin
sakinlerinin kendisine itaat etmesini istemektedir .

‫האלקית— זו עם זו נלחמות‬, ‫הנפשות שתי כך— שמהקליפה הבהמית והחיונית‬

‫אבריו וכל הגוף על‬

Kah ştey anefaşot , aelokit veahiyunit abaamit şemeaklipa , nilhamot zo im zo

al aguf vekol evarav .

Açıkçası iki ruh da aynısını yapmaktadır , Kutsal Ruh ( Nefeş Elokit ) ve klipadan
kaynaklanan Hayvansal Ruh ( Nefeş A Beamit ) bu yüzden de hayvansal ruh Kutsal
Ruh‘un tamamen anti tezidir . Vücudun şehrin sakinlerine benzeyen tüm organları
üzerinde birbirlerine karşı sürekli savaş açmaktadırlar .

Vücudun kendisi 9 ― küçük şehir ―ve organlarda ― şehrin sakinleri ― dirler . Burada da ,
her iki ruhun tek istediği şehir sakinlerini sadece kendi isteğine göre yönlendirmektir .

157 | .
 ‫ומנהיגתו עליו המושלת לבדה היא שתהא ורצונה חפצה שהאלקית האברים וכל‬
‫אלי ובטלים למשמעתה סרים היולגמריי ה‬

Şeaelokit heftsa uretsona şetee levada amoşelet alav umaneigato , Vekol

aevarim yıyu sarim lemişmata , ubetelim etsla legamrey ,

Kutsal Ruh‘un irade ve arzusu da sadece kendi başına , kişiyi doğrudan hakimiyet altına
almaktır .

Örnek olarak , Kral şehre hükmettiğinde bütün şehir sakinleri efendilerinin kendilerine
emrettiği tüm hükümlere boyun eğmektedirler . Bu örnekte de olduğu gibi , Nefeş Elokit
tüm vücuda hükmetmek , böylelikle vücutta bulunan tüm organlara tek başına liderlik
yapmak ve tüm organların da istisnasız olarak kendisinin istek ve arzuları doğrultusunda
vazifelerini yapmalarını istemektedir .

Fakat bununla birlikte , vücutta bulunan organların bütün işlemlerini yapabilmeleri için
gereken ve var olmalarını sağlayan hayat gücünü ― Nefeş Hiyonit ― yada diğer adı ile
Nefeş A Beamit ( Hayvansal Ruh ) vermektedir . Nefeş A Beamit de , Nefeş Elokit‘in
hükümdarlığı altında varlığını sürdürmekte ve böylelikle Nefeş Elokit vücudun tüm
organlarına hükmettiği gibi Nefeş A Beamite de hükmetmektedir. Bu hükümdarlığın
neticesinde , Nefeş A Baamit vücuda hayat vermekte fakat diğer taraftan da vücuda olan
hakimiyetini de kaybetmektedir . Bu sebeple , Hayvansal Ruh yapmış olduğu vazifeyi
isteksizce gerçekleştirerek Nefeş Elokit‘in isteklerine boyun eğerek , vücuda hayat
vermektedir .

Bu arada , Nefeş Elokit‘te organların isteksizce ve zorla O‘nun ― astları ‖ olmasından o

kadar da hoşnut değildir . Buna karşılık , muhtemelen Nefeş A Baamit gibi isteksizce ve
kendi arzuları dışında çalışan organlar , yukarıda verilen örnekte olduğu gibi şehrin
halkının isteksizce de olsa Kral‘ın kendileri üstünde hüküm sürdüğü andan itibaren
Kral‘ın ― astları ‖ olmaktadırlar . Çünkü onların Kral‘ın boyunduruğu altına girip O‘nun ―
astları ‖ olmaktan başka bir seçenekleri yoktur . Hatta bunlar onların kendi istek ve
arzularının aksine olsa dahi.

Ancak , Nefeş Elokit‘n bu istek ve arzuları bununla da kalmayıp , O‘nun isteği aslında tüm
organların kendisine tamamen adanmaları , yani organları kendilerini kayıtsız şartsız
kendilerini Nefeş Elokit‘e adamaları ve O‘nun istek ve arzuları olan hükümleri üzerlerine
alarak O‘nun boyunduruğu altına geçmeleridir .

158 | .
Tabii ki tüm organların O‘nun disiplinine girmesi , açıkça anlaşıldığı üzere O‘nu takip
ederek emirlerine itaat etmesi ve bunun da ötesinde , kendilerini tamamen O‘na
adamaları ve sadece O‘na itaat ederek aynı zamanda kendilerini O‘nun ıradesine teslim
etmeleri anlamına gelmektedir .

‫אליה ומרכבה‬

Umerkava eleya .

Aslında O‘nun arzusu daha da ileri anlamda , tüm organların onun ‖ Merkava ‖ sı ( Eski
çağlardaki iki tekerlekli savaş arabaları ) haline gelmeleridir .

Kutsal Ruh‘un arzusu , tüm organların sadece kendilerini O‘nun iradesine teslim etmeleri
değil , onların gerçekten O‘nun iradesine sahip olduklarını ima edercesine Kutsal Ruh‘a
kendilerini teslim etmelerine rağmen aynı zamanda O‘nun arzusu tüm organların O‘nun
dışında hiç bir irade bulunmadığını ve organların adeta birer ‖ Merkava ― ya
benzeyen dahası organların sadece kendi sürücüsü Kutsal Ruh‘un sürdüğü bir araç haline
gelmeleridir.

Üstelik organların kendilerini ―adama‖ şekilleri de , Nefeş Elokit‘in isteğine göre ―

Merkava ‖ şeklinde olması gerekmektedir .

‖ Merkava ‖ İbranice de at arabası anlamına gelmektedir . Atların üstlerindeki

sürücülerine kendilerini adamış oldukları ve atların hiç bir şekilde kişisel arzu yada
istekleri olmadığı , aksine tüm arzuları , istekleri ve yönetimi üstlerindeki sürücüye
yüklemiş oldukları gibi . Nefeş Elokit‘te organların O‘nun istek ve arzularına kendilerini
adayarak Merkava haline bürünmelerini istemektedir .

Bu gerçekleştiğinde , tüm organların yapmış oldukları eylemler sadece Nefeş Elokit‘in

arzu ve isteklerine göre yapılabilecektir .

Zihinsel Ruhun vücuttaki organlar üzerindeki hareketi , organların kendilerini Nefeş

Elokit‘e tamamen adamaları şeklinde olmaktadır. Ve organlar bu şekilde sadece O‘nun
isteklerini yerine getirmiş olmaktadır . O‘nun arzusu adam‘ın eline ve ayaklarına geldiği
andan itibaren , kişinin el ve ayakları hareket ettiği gibi , bu O‘nun isteklerinin sesi ve hiç
bir kural olmadan O‘nun arzusunun gerçekleşmesidir .

Vücudun kendisini Nefeş Elokit‘e adaması ve O‘nunla olan uyumu , efendisi ile ona sadık
olan hizmetkarı arasındaki ilişkiye benzemez. Çünkü hiç bir köle kendisini efendisine

159 | .
adayarak ve onun emirlerine tam bir bütünlükle itaat etmez . Eninde sonunda kölenin
kendi içinde bir gerçekliği ve kendine özel arzu ile istekleri vardır. Kendini efendisine
adayarak onun emri altına girer , ancak bu efendisinin kendisinden onun için çalışmasını
istediği süre ile sınırlıdır . Nitekim organların Nefeş Elokit‘e kendilerini adamaları efendisi
ile köle arasındaki ilişkiye benzemez .

Çünkü organların kendilerini Nefeş Elokit‘e adamaları sırasında ve sonrasında kendilerine

ait hiç bir özel istek ve arzuları yoktur . Onlar sadece Nefeş Elokit‘in bizzat kendisinin
isteklerini dinlemektedirler . Bu nedenle onların kendilerini adamaları ―Merkava‖ olarak
adlandırılmaktadır .

Organların maddeleri sanki birer kap gibi sadece ve sadece Nefeş Elokit‘in istekleri ile
doldurulmaktadırlar . Bu da organların kendilerini Nefeş Elokit‘e kayıtsız şartsız adamaları
sayesinde gerçekleşmektedir .

Örnek ; Kişi Nefeş Elokit‘in isteğini gerçekleştirmek adına ―Tsedaka‖ sadaka vermeye
gittiğinde hemen ardından hiç bir hesaba girişmeden kalp ikna olmakta ve el de acele ile
tsedakayı fakir kişiye vermektedir . Çünkü kalbin ve elin tüm amacı Nefeş Elokit‘in
arzusunu kendi içlerine doldurmaktır .

‫לעיל הנזכרים לבושיה ‘וג בחינותיה עשרל לבוש ויהיו‬, ‫באברי כולם שיתלבשו‬
‫הגוף‬

Veyiyu levuş leeser behinoteya uşloşa levuşeya anizkarim leeyl şeyitlabşu

kulam beevrey aguf .

Üstelik Kutsal Ruh‘un arzusu bu organlara aynı zamanda giysi olmaktır , O‘nun on adet
melekeleri ve üç giysisi olan düşünce , konuşma ve eylem ile yukarıda da belirtildiği gibi
, 10 bütün bunlar vücudun uzuvlarını giydirmekteler .

Buna ek olarak Hayvansal Ruhun vücudun organlarında ki çalışmaları , onların kişisel

iradelerini ruhun karşısında tamamen iptal etmeleri şeklinde olmaktadır . Ve yukarıda da
anlatıldığı gibi , organlar bu hizmeti sunmak adına hazır durarak ruh ile bir elbise ile
birleşmiş vaziyettedirler . Yani , her bir organ hayvansal ruhun kendine uygun gücü ile bu
elbise sayesinde birleşmektedir . Örneğin ; Akıl gücü — Beyinde , Görüş gücü – Gözde ,
Konuşma gücü ise – Ağızda vs.

160 | .
Ve organların birliğine , Zihin gücü ( Nefeş Elokit ) derinlemesine ve çok kuvvetli
bir kontrol gücü yansıtmaktadır. Hatta bundan da fazlası ‖ Merkava ‖ ya binici
olmaktadır . Çünkü ‖ Merkava ‖ binicisine kayıtsız şartsız güvenmektedir . Sonuçta
Merkavanın kendine özel hiç bir arzu ve isteği kısacası kişisel iradesi yoktur . Eninde
sonunda onun da kendi içinde bir gerçekliği vardır ve binicisinden ayrıdır , fakat kendi
gerçekliğini binicisine karşı iptal etmiş durumdadır . Bu şekilde organların kendi
gerçekliklerini Nefeş Elokit‘e karşı iptal etmeleri sayesinde , kendilerini tam bir bütünlükle
Nefeş Elokit‘in arzularına adamış bulunmaktadırlar . Sonuçta Kutsal Ruh ile vücudun
organlarının iradesi birbirinden ayrı iki değişik olgudur . Fakat her şeye rağmen ikisinden
biri olan organlar kendilerini O‘nun arzu ve istekleri karşısında iptal ederek O‘na yoldaş
olmaktalar .

Ve Zihinsel Ruhun ( Kutsal Ruh ) organları bir elbise gibi giydirmesi esnasında , Nefeş
Elokit tüm organlar ile bir bütün olmaktadır ve bu andan itibaren onları birbirlerinden
ayırmak artık mümkün değildir . ( Örnek ; Görüş gücü ile gözü ayırmanın mümkün
olmadığı gibi ) . Nefeş Elokit içeriği ve doğası gereği sadece organları giydirmekle
kalmayıp , dahası onların içinde kendisi haricinde hiç bir gerçekliğin olmaması için
organların içini doldurmaktadır.

Genel anlamda Nefeş Elokit‘in isteği , vücutta bulunan tüm organların Kutsal Ruha ait
olan aynı güce elbise olmalarıdır . Organlar , Nefeş Elokit‘in on gücünden birini yada üç
elbisesinden birini yani ya on güçten sadece bir tanesini yada üç elbiseden sadece birini
giyinmektedirler . ( Bu bölümün ilerleyen bölümünde bu konu açıklanmaktadır )

‫לבדם מהם מלא כולו הגוף ויהיה‬

Veyiye aguf kulo male meem levadam .

Ve tüm vücut tek başına onlardan (Nefeş Elokit‘in güçlerinin elbiselerini giyinmelidir)
oluşmalıdır.

Bu vesileyle tüm organlar Nefeş Elokit‘in güçlerinin giysisini üzerlerine giyinmiş olmaları
gerekmektedir. Ama bazen nefeş a beamit‘in de güçlerinden oluşan giysileri
giyinmektedirler, bu yüzden de Alte Rebbe şöyle ifade etmekte ; tüm vücut tek başına
onlardan (Nefeş Elokit‘in güçlerinin elbiselerini giyinmelidir) oluşmalı , sadece Nefeş
Elokit‘in güçlerinin elbiseleri ile dolu olmalıdır ve nefeş a beamitin güçlerine yer
bırakılmamalıdır .

161 | .
Genel anlamda Nefeş Elokit vücutta bulunan her bir RaMaH ( 248 adet organın ) O‘nun
―elbise‖ gücü olarak kendisine ait olmalarını, bu şekilde de tüm vücudun sadece Nefeş
Elokit‘in gücü ile dolu olmasını istemektedir.

Yukarıda da açıklandığı gibi , Nefeş Elokit‘in vücudun tüm organlarının üstüne olan
hakimiyeti , ― tam bir bütünlük ile tek başına yönetim ‖ yapmak istemesinden
kaynaklanmaktadır . Aynı zamanda Nefeş Elokit tüm organların her birinin birer elbise
olmalarını ve sadece O‘nun güçleri olmalarını , bu şekilde de tüm vücudun sadece O‘nun
güçleri ile dolu olmasını , Nefeş A Baamitin ise hiç bir şekilde ve hiç bir organı
doldurmamasını, dolayısı ile hiç bir organa elbise olmamasını istemektedir .

‫ו‖ח בתוכם זר יעבור ולא‬

Velo yaavor zar betoham has ve şalom

Nefeş a beamit ― Zar ― yani yabancı olarak anılmaktadır , Has ve Şalom ( Ha‘Şem
Korusun ) bu yabancının yani hayvansal ruhun vücuda ne kadar etkisi olursa olsun , hiç
bir organa geçmemesine son derece dikkat edilmelidir , yukarıdaki tanım Kutsal Ruh‘un
bütün vücudu kuşatan genel bir tanımını oluşturmaktadır.

Alte Rebbe şimdi buradan itibaren artık daha derin ayrıntıları ile , hangi organın Kutsal
Ruh‘un her bir melekesinde yada giysisinde ifade bulacağını açıklamakta ;

Daha iyi açıklar ve vurgularsak ; En yüksek seviyede Ha‘Şem‘e yapılan hizmetlerde (

İleriki bölümde açıklanmaktadır ) Adam‘ın kendisinin kötülük yada kötü olaylarla hiç bir
şekilde ilgisi veya bağlantısı yoktur . Onların bu seviyedeki kaliteye ulaşabilmelerinin
sadece tek bir çaresi vardır . O da her durumda istisnasız bu istek ve arzuya sahip olan
Nefeş Elokit iledir .

Bunun sebebi de ruhun kaynağının özü ― Nefeş Eloka Mimaal Mamaş ‖ Elokit‘in
gerçek parçası olduğu içindir ( Yani Ha‘Şem‘in ) . Dolayısıyla , Nefeş elokit Ha‘Şem‘in
bizzat bir parçası olması nedeniyle bahsetmiş olduğumuz tüm bu seviyelere ait olmaktadır
. Ama aşağı inip vücuda girerek Nefeş A Baamiti giydirdiği zaman , hayvansal ruh Kutsal
Ruh‘un en yüksek seviyede Ha‘Şem‘e hizmet etmesini engellemektedir . Çünkü bu esnada
Nefeş Elokit‘in hayvansal ruha liderlik edip ona hükmedecek gücü yoktur. Buna sadece
Ruhun en yüksek seviyesinin gücü yetmektedir .

162 | .
Buradan da anlayacağımız gibi kaynağından yani Ha‘Şem‘den aşağıya inerek vücuda (
Hayvansal Ruh ) giren Nefeş Elokit Elokit‘in gerçek parçası olduğu için , başta Nefeş A
Baamiti alt edip ona hükümdarlık yapamamasına rağmen , sonrasında kaynağında olduğu
gücüne ve seviyesine ulaşarak Nefeş A Baamiti yenip vücudu tamamen ele geçirerek
mutlak hükümdarlığı eline geçirebilir . Zaten ana amaç da budur .

‫דהיינו‬: ‫האלקית שבנפש ד‖מחב ממולאים יהיו שבראש מוחין תלת‬

Dehayynu , telat mohin şebaroş yiyu memulaim mehohma bina daat

şebanefeş aelokit.

Kişinin başında kalpten bir fazla olmak üzere üç odacık bulunmaktadır .

Bunlar sırasıyla ;

a . ― Moah A Hohma ‖ Hohma‘nın beyni

b . ― Moah A Bina ‖ Bina‘nın beyni

c . ― Moah A Daat ‖ Daat‘ın beyni

Bunlar genel olarak ― Üç Beyin ‖ HaBaD olarak adlandırılmaktadır . Bu her biri ortak
fakat birbirinden ayrı üç oda da bulunan beyin , Adam‘ın aklının üç gücünü teşkil
etmektedir ( Hohma – Bina ve Daat ) . Nefeş Elokit‘in istek ve arzusu ise bu üç beynin
sadece onun Hohma – Bina ve Daat‘ını doldurmalarıdır.

Başka bir deyişle , beynin üç zihinsel yeteneklerine karşılık gelen ve beynin üç bölümü
olan Hohma , Bina , Daat Kutsal Ruh‘un HaBaD ının içine nüfuz etmeleridir .

‫וףס ןואי רקח ןאי דע רשא ותלודגב נןובתלה ותניוב‗ ה תמכח שהיא‬

Şe hi hohmat Ha‘Şem ubinato , leitbonen bigdulato aşer ad eyn heker veeyn

sof .

Yani bilinçli ve titiz bir şekilde Ha‘Şem‘in büyüklüğünü ve yüceliğini anlamak , ancak bu
melekelerin uygulanması ile Hohma ve Bina sayesinde Ha‘Şem bilinci anlaşılmaktadır .
O‘nun akıl almaz sonsuz büyüklüğünün üzerinde etraflıca düşünmeyi , ancak bu iki
meleke ile yapabilmekteyiz .

163 | .
Hohma aklın , bilgelik ve bir şeyin akılda ilk olarak ne olduğunun kararının verilmesini
sağlayan gücüdür . Bina ise anlama ve algılamanın gücüdür yani kişinin aklıyla konu
üzerine dikkatlice odaklanması sayesinde o konuyu derinlemesine öğrenebilmesini ve bu
konuların içinden neyin mantıklı olduğunu gerçekten anlamasını sağlamaktadır .

Nefeş Elokit‘e ait olan Hohma ve Bina ― Nefeş Eloka Mimaal Mamaş ‖ Elokit‘in gerçek
parçalarıdır . Yani Ha‘Şem‘in Hohma‘sı ve Bina‘sıdır . Bu Kutsal eğitim ve Ha‘Şem‘in
Büyüklüğüne ve Tekliğine odaklanış tüm ölçüler ile sınırların üzerinde ― Ad Eyn Heker
ve Eyn Sof ‖ Akıl almaz ve Sonsuzdur .

‫ היראה במוחו ופחד ה ‗בלבו‬,‫ולהוליד מהן על ידי הדעת‬

Uleolid meen , al yedey adaat , ayira bemoho , upahad Ha‘Şem belibo .

Bu meditasyonun uygulanması suretiyle , Daat ( Bilgi ) melekesi , yani Daat‘ın tipik

derinliği yoluyla Ha‘Şem‘in büyüklüğünü kendine çeker , bu şekilde sadece Ha‘Şem‘in ne
kadar büyük olduğunu anlamakla kalmaz , genel olarak bunu hissederde , yani O‘nun söz
konusu olan melekeleri Hohma ve Bina , kişiyi Ha‘Şem‘in üzerinde etraflıca düşünmeye
itecek ve bu düşünme de zihninde bir huşu ( korku ) ve kalbinde dehşet doğuracaktır
, 11

Nefeş Elokit‘in arzusu ve isteğine ek olarak , bizim aklımızın da Nefeş Elokit‘in aklının
gücü ile dolmasıdır . Bu şekilde Kalp de bu güçler tarafından giydirileceğinden dolayı ,
kalbin tüm midotları da ( yedi karakteristik özellik ) sadece bu güçle dolacaktır .

Bu nedenle , sadece aklına değil aynı zamanda kalbine de Kutsal Ruh‘un melekeleri zihin
sayesinde nüfuz edeceklerdir . Kutsal Ruh‘un ChaBaD melekelerinden ikisi olan Hohma ve
Bina aynı zamanda ― Aba ve İma ‖ yani Baba ve Anne olarak anılmakta ve onlardan
Ha‘Şem Sevgisi doğmaktadır . Kişi Ha‘Şem‘in büyüklüğü üzerine derinlemesine
düşünmeye başladığında akılına O‘na olan Yüce ve benzersiz sevgi , kalbinde ise Kutsal
Ruh‘un duyguları ile ( korku ve birazdan ele alınarak açıklanacağı gibi sevgi ile )
Ha‘Şem‘e olan korku ortaya çıkacaktır .

Midotların gerçek olabilmeleri ( Hayalci değil ) ve hayat güçleri ile var olabilmeleri için ,
Adam‘ın Nefeş Elokit‘in Hohma ve Bina ( Ha‘Şem‘in Hohma ve Bina‘sı ) güçlerini devreye
sokması yeterli değildir , aynı zamanda O‘nun Daat gücü de devreye girmiş olması

164 | .
gerekmektedir . Çünkü Daat gücü kişinin aklında anlamış ve kavramış olduğu bilgileri
birbirleri ile ilişkilendirip birleştirmeyi sağlamakta ve kişinin aklını çok güçlü ve cesur bir
şekilde Ha‘Şem‘in büyüklüğüne bağlamaktadır . Ve ancak bu şekilde midotlar gerçek
olabilmekte , böylelikle hayat güçleri ile var olabilmektedirler .

İlk olarak Adam‘da , Ha‘Şem‘in büyüklüğüne derinlemesine düşüncesi sayesinde ortaya

çıkan mida Huşu Mida‘sıdır . Ancak beyindeki bu başlangıcın ardından , aynı Huşu kalpte
korku olarak devamlılığını sürdürmektedir . Bu korkunun uyanmasının akabinde aynı
zamanda sevgi de ortaya çıkmaktadır .

‫ואהבת ה ‗כאש בוערה בלבו כרשפי שלהבת‬

Veaavat Ha‘Şem keeş boara belibo kerişpey şalevet .

Aynı zamanda Adam Ha‘Şem‘in büyüklüğünü düşünmekten bunun derinliğine

dalmaktan dolayı kalbinde alev gibi yanan bir aşk doğacaktır .

‫וחפיצה בחשיקה נפשו כלתה וגם נכספה להיות‬, ‫הוא ברוך סוף באין בו לדבקה‬
‫ומאד ונפש לב בכל‬

Liyot nihsefa vegam kaleta nafşi , bahaşeka vehafetsa , ledavka bo beeyn sof
baruh hu bekol lev venefeş umeod ,

Adamın ruhu susayıp tüm kalbi ve ruhu ile Eyn Sof Baruh‘u ya tutunacak ve
arzulayacaktır , 12 pasukta da de yazdığı gibi ‖ ve sen Kral‘ın Ha‘Şem‘i bütün kalbinle ,
bütün ruhunla ve bütün gücünle seveceksin ‖

Burada ‖ tüm kalbinle ‖ ifadesi , kalbin Ha‘Şem sevgisiyle dolu olması anlamına , ‖ bütün
ruhunla ‖ kalbin ötesinden üzerine dökülen aşk anlamına gelmektedir . Bu vücudun tüm
organlarını da etkilemektedir , ayaklar , örneğin bir mitzva yapmak için canlılıkla birlikte
hareket edeceklerdir . ‖ tüm gücünle ‖ denmesinin sebebi ise , Ha‘Şem‘i seven kişinin
O‘nun için hayatını feda edecek noktaya ulaşması anlamına gelmektedir . Yani Adam
Ha‘Şem‘i iki Yetseri , hem Yetser Tov ile ( İyi dürtüleri – Nefeş Elokit ) hem de Yetser Ara
sı ile ( Kötü dürtüler – Nefeş A Beamiti ile ) sevmesi gerekmektedir .

‫הימני שבחלל דלבא מעומקא‬

165 | .
Meumka deliba şebehalal yemani .

Bu sevgi kalbin sağ vertrikülünden derinliklerinden yükselmektedir . Yukarıda da

belirtildiği gibi , Kutsal Ruh‘un duygusal melekelerinin ikamet ettiği yerden .

‫וגדו מלא אהבה רצוף תוכו ששיהיה‬

Şeyiye toho ratsuf aava male vegaduş .

Bu şekilde Kutsal Ruh‘un arzularını kalbin içine sevgi ile işlemesi gerçekleşecek 13 ve
dahası bu sevgi sadece kalbin ‖ yüzeysel ‖ sevgisi olmayıp , kalbin tümünü işgal eden
sevgi ile içi gerçekten tıklım tıklım dolacaktır . Yani bu aşk kalbin sol kısmına taşarak
orada ikamet eden hayvansal ruhun duygusal melekelerini de etkileyecektir .

‫השמאלי לחלל גם שתתפשט עד‬, ‫אחרא לסטרא לאכפיא‬, ‫שבה הרעים המים יסוד‬

Ad şetitpaşet gam le halal asmali , leahpaya lesitra ahra , yesaod amayim

araim şeba ,

Böylece çok fazla miktarda sevgi aynı zamanda kalbin sol kısmına da yayılarak ve dolarak
içindeki özelliği kötülük suyu elementinden gelen hayvansal ruh ‖ Sitra Ahra ‖ yı
kırmakta ve ezmektedir ,

‫נוגה שמקליפת התאוה שהיא‬

Şe hi ataava şemiklipat noga .

İlk bölümde açıklandığı gibi , nefeş a beamitin ( hayvansal ruh ) temeli olan ― kötülük
suyu ― , vücutsal zevklerin ve şehvetin midası olan klipat noga dan gelmektedir .

‗‫ה תבהאל הזה םלוע יגונעתמ הכפהלו התונשל‬

Leşanota uleapha mitaanugey olama ze leaavat Ha‘Şem .

Hayvansal ruh şehvetinden dolayı sadece içinde yaşamış olduğumuz fiziksel dünyanın
zevklerini arzulamaktadır.

Birinci bölümde de açıklandığı gibi , hayvansal ruhun su elementi kendisine klipat noga
dan türetilen zevklere yönelik şehvete sebebiyet verir . Nefeş A Beamit‘in ruhu şehvetin
klipası , Ha‘Şem‘i seven Ruh olan Nefeş Elokit‘e karşılık tamamen zıtlık sergilemektedir ,

166 | .
bu nedenle Ha‘Şem‘i yoğun bir sevgi ile seven Kutsal Ruh , fiziksel zevklere yönelik
hayvansal ruhun şehvetini kırma gücüne sahiptir .

‫ בכל לבבך בשני יצריך‬:‫כמו שכתוב‬

Kemo şekatuv : ―bekol levavha‖ – ―bişney yetsareyha‖

Pasukta ( pasukta da ) yazdığı gibi , 14 ‖ Ha‘Şem‘i seveceksin ‖ tüm kalbinle , ( Ve

Aavta Ha‘Şem Elokeyha Bekol Levaveha ) – Bilgelerimiz 15 çoğul kelimenin kullanımına
sadık kalarak , pasukta ahevaveL ) ‫ –לבבך‬ki bu çoğul kelimedir ve kalplerin anlamına
gelmektedir ) kullanılması yerine , neden tekil kelime olan ve kalbin anlamına gelen ‫ךבל‬
( levha ) kelimesinin kullanılmamasının , ‖ bütün kalbinizle ‖ anlamını ima ettiğini ve
Ha‘Şem‘i hem Nefeş Elokit‘imizle ( İyi dürtümüz Kutsal Ruh ) hem de Nefeş a Beamit‘imiz
(Kötü dürtümüz Hayvansal Ruh) ile sevmemiz gerektiğini yorumlamaktadırlar.

Buna göre kötü eğilim , ( yani Hayvansal Ruh‘un şehveti ) de Ha‘Şem‘i sevmek
mecburiyetindedir ve bu Kutsal Ruh‘un savaş planının bir parçasıdır ,

‫והיינו‬, ‫עזה האהב ממדרגת יתירה וחיבה רבה אהבה למדרגת ויגיע ויבא שיעלה‬
‫אש כרשפי‬

Vehayynu , şeyaale vayavo veyagia lemadrega aava raba vehiba yetera

mimadregat aava aze kerişpey eş

Hayvansal ruhun şehvetinin Ha‘Şem‘in aşkına dönebilmesi için Ahava Rabba ( Çok
Büyük Sevgi ) seviyesine yükselmesi , hatta ‖ güçlü aşk ― seviyesini aşan bir aşk ile
daha da önce belirtildiği gibi ‖ ateşten yanıp tutuşan ‖ aşk seviyesine gelmesi
gerekmektedir .

‫יםגונעתב הבהא בותכב תראקנה והיא‬, ‫אבה םלוע ןמעי‗ ה לע נגעתלה‬

Ve hi anikret kakatuv ―Aava bataanugim‖ , leitaneg al Ha‘Şem meeyn olam

aba .

Bu aşkın seviyesi Kutsal yazılarda açıklanmaktadır , 16 ‖ Ahava Be Taanugim ‖ aynı ‖

zevklerin aşkı ‖ nda olduğu gibi , yani bu dünyada Kutsal‘lığın zevkinin deneyimine
gelecek dünyadan önce varabilmek bir ön lezzettir , kişi sonrasında Ha‘Şem‘i kendi

167 | .
algılama kapasitesine göre ne kadar çok anlamaya başladığında ve anlamasının arttığı
ölçüde bu taanug ( zevk ) aynı oranda da artacaktır .17

‫ותיעדיו‗ ה תכלשבה נגעתהמ כלשו מהכח חובמ אוה נגוהע‬, ‫וכלש תגשה כפי‬
‫וחכמת‬

Ve aoneg hu bemoah hohma ve sehel amitaneg beaskalat Ha‘Şem vidiyato ,

kefi asagat sihlo ve hohmato

Bu zevk içinde Hohma ( bilgelik ) ve zeka ihtiva eden beyin ile hissedilmektedir , bu zevk
sayesinde Ha‘Şem‘i öğrenebilmemiz ve algılamamız gerçekleşmektedir . Kişi zeka ve
bilgelik kapasitesi ile orantılı olarak , Ha‘Şem‘in Kudretini kavramakta ve bundan daha
fazla zevk almaktadır .

‫ אור זרוע שבקדושת נפש האלקיתוהוא בחי‬,‫נת המים וזרע‬

Ve hu behinat a mayim ve zera or zarua şebikduşat nefeş elokit .

Bu zevk Su ve Tohumun seviyesidir yani Kutsal Ruh‘un Kutsal‘lığının ekildiği ışıktır .

‫הבהמית שבנפש המים בחינת את לטוב המהפכת עולם‬, ‫תענוגי תאות באו שמהם‬
‫מתחלה הזה‬

Ameapehet leov et behinat amayim şeanefeş abaamit , şemeem bau taavot

taanugey olam aze mithila .

Nefeş a beamitin içinde yer alan su elementini iyiye çevirerek , onun bu dünyanın
zevklerine karşı duymuş olduğu şevhetli arzuları Ha‘Şem sevgisine yükseltmektedir ,
demek oluyor ki , hayvansal ruh daha öncesinde içindeki su elementi fiziksel zevklerin
arzusu olarak kendisini ifade ederken , yeni haliyle artık kendini Ha‘Şem‘in İlahi ışığına
dönüşmüş olan bir aşk olarak ifade etmektedir .

‫חיים‗ בע שכתוב‬, ‫הזהר בשם‘ג פרק ‘נ שער‬, ‫גמור טוב להיות נהפך שהרע‬, ‫וכמו‬
‫ממש טוב יצר כמו‬, ‫ממנו הצואים הבגדים בהסיר‬, ‫שהוא הזה עולם תענוגי שהם‬
‫בהם מלובש‬

Ukemo şe katuv be ets hayyim , şaar nun perek gimel beşem a zoar , şeara
neepah liyot tov gamur kemo yetser tov mamaş , beasir ―abegadim atsoim‖
mimenu , şeem taanugey olama aze şehu melubaş baem .

168 | .
Bu konu Etz Hayyim kitabında benzer şekilde , giriş 50 : 3. bölümde , yazmaktadır .

Zoar‘ın deyimiyle , hayvansal ruhun üzerindeki ‖ kirli giysiler ‖ dünyevi zevklerin giyinik
olduğu elbiselerden arındırıldığında , iyi dürtüler gibi kendisi de mükemmel hale dönüşür
.

Yetzer Ara ( kötülük eğilimi ) nın kendisi sadece ‖ şehvetin güçleri ‖ nden meydana
gelmektedir , şehvetin kuvvetli gücü . Ama hayvansal ruhun bu dünyevi zevklere eğilimli
olan gücü vücudu giydirmektedir , arzuların dünyası olan fiziksel dünyamız ise bu konuda
dipsiz bir çukurdur . Şehvetin ve arzuların gücü ile de işte bu ‖ elbise ‖ yi
yapmaktadır ve Nefeş Elokit‘in , Nefeş A Beamit‘in üzerine yapmış olduğu çalışma
sayesinde , dünyevi arzular Ha‘Şem aşkına , Nefeş A Beamit‘in şehvet güçlerinin yayılan
kirli elbiseleri Kutsal olan şeyler ile Elokut‘un temiz elbiselerine dönüşmektedir.

Nefeş Elokit , nerede olursa olsun Adam doğar doğmaz aklı sayesinde , Ha‘Şem‘den
huşu ile korkmasını , O‘nu büyük bir aşk ile sevmesini ve aynı ölçüde Nefeş A Beamit‘in
de bu duruma dönüşerek Ha‘Şem‘i çok büyük bir aşk ile sevmesini istemektedir .

‫בלבש תודהמ לכ שאר כןו‬, ‫הבהוהא ההירא יפנע ןשה‬, ‫ודבל‗ לה ויהי‬

Vehen şear kol amidot şebalev , şeen anfey ayira veaava yiyu la Ha‘Şem
levado .

Benzer şekilde Kutsal Ruh ( Nefeş Elokit ) kalbin tüm duygularının korku ve sevgi
dallarının sadece Ha‘Şem‘e adanmış olmalarını daha da fazla arzulamaktadır .

‫ ויהי םיאלוממ ןמ ישובל הבשחמה‬,‫שבמוח והמחשבה שבפה הדבור כח וכל‬

‫לבדה האלקית נפש של והדבור‬

Vekol koah adibur şebanefeş , veamahşava şebamoah , yiyu memulaim min

levuşey amahşava veadibur şel nefeş elokit levada ,

Eylem melekeleri ellerine ve kişinin geri kalan 248 organına giydirilmiştir , bu meleke
Kutsal Ruh‘un üç giysisi düşünce , konuşma ve eylem olarak , mitzvotların
uygulanabilmesi ile meşgul olmaktadır yani O yeteneğini sadece mitzvotların
gözetilmesinde kullanmaktadır . Özetle ; Kutsal Ruh‘un arzuları , vücudu kuşatan
melekeler ve elbiselerdir , tamamen ve yalnızca , üç giysisi düşünce , konuşma ve
eylem ile .

169 | .
 ‫ותורתו ה׳ מחשבת ןשה‬, ‫היום כל שיחתו להיות‬, ‫מגירסא פומיה פסיק לא‬

Şeen mahaşevet Ha‘Şem ve Torato , liyot sihato kol ayom lo pasik pumey
migirsa .

Bu üç giysi Ha‘Şem ve O‘nun Tora düşünceleridir . Kim ki tüm gün bunları konuşur ‖
Onun ağzı asla çalışmaktan vazgeçmez ‖ 18 Nefeş Elokit‘in arzusu tüm vücudun sadece
O‘nun güçleri ve elbiseleri ile dolu olması ve bunların içine Ha‘Şem korusun yabancı bir
şeyin girmemesidir . Bu yüzden , Adam‘ın tüm düşüncesi ve konuşmaları sadece Kutsal‘lık
içermesi gerekmektedir . Adam‘ın düşünce gücü sadece Elokut‘u anlamayı ve O‘nun
Tora‘sını düşünmek durumundadır . Aynı şekilde konuşma gücü de tüm gün hiç ara
vermeden sadece Tora ile ilgili konular hakkında konuşması gerekmektedir .

‫לבד מצותה במעשה יהיה אבריו רמ״ח ושאר שבידיו המעשה וכח‬, ‫לבוש שהוא‬
‫האלקית נפש של השלישי‬

Vekoah amaasi şebeyadav uşeaar ramah evarav , yiye bemaase amitsvot

levad , şe hu levuş aşelişi şel nefeş elokit
.

Ve aynı şekilde eylem gücüde , Nefeş Elokit‘in arzusu olarak Adam‘ın diğer organlarının
haricinde ellerinde bulunmaktadır , böylelikle Adam mitzva yapmakla kalmayıp elleri ile
Ha‘Şem‘in bizzat kendisine yapışmaktadır .

‫ רצונה להפך ממש‬,‫אך נפש הבהמית שמהקליפה‬

Ah nefeş abaamit şemeaklipa retsona leefeh mamaş .

Ancak klipadan türetilmiş olan hayvansal ruh ise tamamen zıt olarak vücudun kendi
melekeleri ile temel isteklerini ve onun düşünce , konuşma ve eylemlerini arzulamaktadır
.

‫ כמשל הזונה שבזהר הקדוש‬,‫ שיתגבר עליה וינצחנה‬,‫לטובת האדם‬

Letova aadam , şeyitgaber aleya viynatshena , kimşal azona şebazoar akadoş .

Ama hayvansal ruhun arzuları tamamen insanın yararı içindirler , onlara hakim olup
yenebilmek için , bununla ilgili olarak da Kutsal Zoar kitabında fahişe örneği verilmektedir
, 19

170 | .
Zoar‘dan alınan benzetme ; Kral‘ın tek isteği onun tek çocuğu olan oğlunun ahlaki
gücünü test etmekti ve bunun üzerine oğlunun önüne en büyüleyici ve akıllı kadını
getirmişti . Kral testin amacını fahişeye açıklayarak , kendisine veliahtı baştan çıkarmak
için her türlü çabayı göstermesini emretti . Varsayılan fahişe emri yerine getirebilmek için
Kral‘a asla ihanet etmeden tüm cazibesini ve hinliklerini kullanmak zorunda kaldı .
Fahişenin en ufak bir hatası yada eksik davranışı Kral‘a karşı olan itaatsizliği anlamına
gelecek ve onun misyonunun hatalı olmasına sebebiyet verecektir . Ancak fahişenin
baştan çıkarıcı güçlerini kullanması Prens‘in kadının içsel arzularına yenik düşmesi
anlamına da gelmemektedir .

Yani Prens kadının içsel kötü arzularına yenik düşmemeliydi . Bu yüzden de bizler,
klipanın kendi arzularını aşmamız ve kendisine bu yoldan gitmesine izin vermemeliyiz .

1 . Devarim 12:23.
2 . İfadesindeki farka dikkat ediniz ; duygular tüm organlara yayılmakta ama beyin
e yükselmekte . Aslında duygular gerçekten hakiki olarak özümsendiğinde " yükselir
" ve bu yükseltilmiş şey hayvan ruhu durumunda olsa bile , burada duygular akıl iç
in sadece birer araçtırlar , aklın temel doğası için duygular daha da rafine edili
rler . Kan ile ilgili olarak ( şu anda belirtildiği gibi ) , " yükselir " ifadesi
özellikle beyin ile bağlantılı olarak kullanılmaktadır , çok miktarda kan beyine y
ükselerek rafine edilir .
3 . Rebbe burada özellikle değinerek beyni bizlere izah etmektedir ( diğer organla
rı bir yere koyarak ) ilahi ruhun ikamet etmeyi adet edindiği yerin beyin ve kalp
olduğu bu deyimi ile daha fazla paralellik göstermektedir , Benzer biçimde , nefeş
kanın içinde giysi olur ve kalbin içinde ikamet eder , kişinin tüm vücuduna egemen
liğini oradan yayar . Bu nedenle , ruhun hayvansal durumunda , " beyin " ( Akıl me
lekeleri ) kalbin yerine motive edici ve yol gösterici olarak sadece tepki vermekt
e ve kalbin tutkularını gerçekleştirmesi için akıllı bir araç olarak hizmet vermek
tedir .
4 . Kohelet 10:02.
5 . Kohelet . 04:13.
6 . Kohelet .02:14.
7 . Bu paragraf Rebbe’nin bir yorumuna dayalıdır
8 . Bereşit 25:23.
9 . Kohelet 09:14 Nedarim 32b.10. bölüm 3 ve 4
10 . Kohelet bölüm 3 ve 4
11 . "Huşu" ve "korku", zihin ve kalp ile olan ilişkileri arasındaki fark için, s
ırasıyla, bölüm. 3, not 6 ya bakınız .
12 . Devarim 06:05

171 | .
13 . Şir HaŞirim 03:10
14 . Devarim 06:05
15 . Masehet Berachot 54A
16 . Şir Ha Şirim 07:07
17 . Alte Rebbe aşkı burada çeşitli derecelerde tartışmakta Ahava Azah ( ateşli aş
k ) ve Ahava Rabba ( büyük aşk ) yada Ahava A Taanugim olarak da adlandırılan yeri
ne getirilmesi gereken huzurlu ve sakin bir aşk ( keyifli aşk ) ilk yanan aleve be
nzetilebilir , ikincisi ise sakin sulara . Bu sevgi hakkında ve diğer düzeylerde d
aha ilerideki bölümlerde uzun uzadıya tartışılmaktadır . Bölümler 15,16,18,40,41,
46,5 ve 49 bkz .
18 . Baba Batra 86a.
19. Zohar II, 163a.

LİKUTEİ AMARİM — BÖLÜM 10

Bir önceki bölümde Yahudi vücudunun üstatlığı üzerine Kutsal Ruh ile Hayvansal Ruh‘un
arasında süre gelen savaş detaylı bir şekilde anlatılmakta idi . Aynı bölümde kendi
içindeki hayvansal ruhu yok edip ve kötülükleri iyiliğe dönüştüren kişiye deTsadik
denildiğini öğrenmiştik . Alte Rebbe bu bölümde ise bizlere Tsadik olgusunu
anlatmaktadır .

Tsadik düzeyi genel olarak iki kategoriden oluşmakta ve birbiri ardından şöyle
sıralanmaktadır ;

Tüm kötülüğü iyiliğe çevirdikten sonra ― TsadikGamur ‖ yada ― Tsadik ve iyi ‖ diye
tanımlanmakta ve bu Tsadiğin içinde ise sadece iyilik bulunmaktadır . Eğer içindeki
hayvansal ruhun kötülüğünü tam manasıyla iyiliğe çeviremediyse ― Tsadik ama Gamur
değil ‖ yada ― Tsadik ve kötü ‖ diye tanımlanmaktadır . Ancak Tsadik olarak
adlandırılmakta olan bu kişinin içinde halen kötülüğün izleri bulunmaktadır .

İkisini şöyle de tanımlayabiliriz ; Tsadik Gamur ( Tsadik ve iyi ) ve Tsadik ve eyn Lo

Gamur ( Tsadik ve kötü ) , ikisinin de dereceleri Tsadik ile eşit seviyededir .

Gamur ve Gamur olmayan , dereceleri Tsadiğin Ha‘Şem sevgisi seviyesine gelene kadar
bahsedilen sevginin tam olup olmadığına bakılmaktadır . ( Buyüzden de Tsadik diye
anılmaktadırlar ) .

172 | .
Ve bu sebeple ― tovlo ‖ ( iyi ) ve ― ralo ‖ ( kötü ) diye derecelendirilmekteler . Nefeş A
Beamit‘i nereye kadar ― ra ‖ kötülükten , ― tov ‖ iyiliğe çevirmesine bağlı olarak da Gamur
yada Gamur değil diye iki kategoriye ayrılmaktadır . Eğer tamamını iyiliğe çevirmiş ise
yada halen bir nebze kötülüğün izi kaldıysa içinde , Tsadiğin hangi kategoride olduğunu
belirlemektedir .

Anlaşıldığı gibi burada nefeş‘in kötülüğü hakkında bahsedilmekte zihin ile konuşmaların
ve eylemlerin ifadesi sayesinde gelen kötülük anlatılmaktadır .

‫ומבער שמגרש עד הבהמית עם כך כל ונלחם האלקית נפשו מגביר כשהאדם והנה‬

‫השמאלי מחלל שבה הרע‬

Veine , keşeadam magbir nafşo aelokit , venilham kol kah im abaamit , ad

şemerageş umevaer ara mehalal asmali .

Bir kişinin Kutsal Ruhu , hayvansal ruhuna hakim olduğu zamana ve kişi
hayvansal ruhunun kendi içindeki kötülüğü def edene kadar savaşmaya devam eder .
Ardından kalbin sol kısmında mesken edindiği bölümden kötülüğü ortadan kaldırır.

Adam Hayvansal Ruhu ile olan savaşında , Kutsal Ruhunu ( Nefeş Elokit ) güçlendirip
baskın hale getirdiğinde , hayvansal ruhun kötülüğünün ( Kötü düşünce , konuşma ve
eylemler ) vücudun tüm organlarına yayılmalarını önlemekle kalmayıp dahası kalbin sol
odacığında ikamet eden hayvansal ruhun doğasında ve özünde bulunan kötülüğü de
kovup yok etmektedir . Bunun sonucunda

Adam artık kötülüğü arzulamayacak ve dünyevi zevklerden haz duymayacaktır .

Fakat Alte Rebbe bu konu hakkındaki yenilikçi fikri sonucu farklı bir noktaya
değinmektedir. Alte Rebbe‘ye göre , Adam‘ın Nefeş Elokit‘ini güçlendirip Nefeş A
Beamit‘ine karşı üstünlük sağlayarak girmiş olduğu savaş neticesinde Adam‘ın bizzat
kendisinin Nefeş Elokit yada Nefeş A Beamit olduğu anlamı çıkarılmamalıdır . Bu sadece
kişinin iyi ruhunu kötü ruhuna karşı baskın hale getirerek üstünlük sağlamasıdır .

Öyleyse Alte Rebe‘nin bu yenilikçi fikrine istinaden bir soru ortaya çıkmaktadır . Adam
Nefeş Elokit veya Nefeş A Beamit değilse , nedir öyleyse ?

Admor A TsemahTsedek‘in( Habad‘ın üçüncü Rebbe‘si ) Tanya kitabı üzerine yazmış

olduğu metin düzeltme dosyası ― Likutei Kovets ‖ de ve Tanya kitabının yirmi dokuzuncu
bölümünde AlteRebbe‘nin bu yenilikçi fikrini ve Adam‘ın ne olduğu ile ilgili olarak sorulan

173 | .
soru ile hepimizin içinde bulunduğu fiziksel dünyada duran Adam‘ın ne olduğunu
görmekteyiz.

Yirmi dokuzuncu bölümün anlatımında , Tsadik ile Beynoni arasında fark olduğu ve
beynoninin vücuduna hayvansal ruhunun hayat verdiği , bu ruhun da kişinin kalbinde
konuşlandığı izah edilmektedir . Buna göre bu durum tsadiklerde ise tam olarak zıt olarak
vuku bulmakta ve tsadiklerde adamın Kutsal Ruhu Nefeş Elokit‘tir ve bu da Adam‘dır .
Vücutları ise Adam‘ın eti olarak adlandırılır .

Fakat çoğu Hasidut açıklamalarında Adam‘ın üçüncü bir ruhunun daha olduğundan
bahsedilmektedir. Nefeş Sihlit (Entelektüel Ruh) dediğimiz bu Ruh Nefeş Elokit ile Nefeş
A Beamit‘in tam ortasında durmaktadır . Bu ruhun esas temeli insanın aklıdır . Fakat
Entelektüel Ruhun amacı , ne Nefeş A Beamit‘in amacı olan kalpte bulunan midotlar ve
dolayısı ile onun arzuları ne de Nefeş A Beamit‘in aklının arzuları değildir . Nefeş
Sihlit‘in aklı diğer her iki ruhun da aklını anlayabilecek kapasitededir . Bu yüzden kişi
seçimini ya Nefeş Elokit‘ten yana kullanır yada Ha‘Şem Korusun Nefeş A Beamit‘ten yana
kullanabilir .

Bu yüzden de Tanya kitabında AlteRebbe kişinin Nefeş Elokiti‘ni güçlendirmesi ve onu

Nefeş A Beamit‘in üzerinde baskın hale getirmesi gerektiğinden bahsetmektedir .

Fakat çok enteresan Alte Rebbe kendi kitabı olan Tanya‘da Nefeş Sihlit konusuna pek
fazla da değinmemektedir.

‫שכתוב כמו‬: ‫מקרבך הרע ובערת‬

Kemoşekatuv : ubiarta ara mikirbeha .

Pasukta da yazıldığı gibi ; 1 ―Ve sen aralarından kötülüğü kaldıracaksın‖ Pasukta da

yazılan birinin içindeki kötülüğü kaldırması gerektiği neyi ima etmektedir ?

Aslında kişinin kalbindeki kötülükleri kökünden söküp atması , sadece kötülüğün sürgüne
gönderilmiş olmasının pratik ifadesi değildir , kişi bu şekilde kötülüğü ortadan kaldırmış
ve artık kötü düşüncelerin sözcüklerin veya eylemlerin kötülüğün arzularının onun
kalbinde yeri yoktur .

Bizlere Tora‘da yazdığı üzere içimizde yanan kötülüğü yok etmemiz emredilmiştir . Göksel
mahkemenin açık anlamda buyruğu tüm İsrael oğullarının içindeki günahların ve
cehaletin öldürülmesidir . Bu emrin içsel açıklamasına göre her bir Yahudi içinde

174 | .
bulunan ve kötü dürtü olan yetser arasını yok etmek mecburiyetindedir .Ve bu şerrin
ortadan tam olarak kaldırılması için sadece kötü bir şey yapmaktan kaçınmak yeterli
değildir . Ancak kişi kendi içinde ve iç selliğinde bulunan kötülüğü tamamen ortadan
kaldırıp dünyevi zevklerden haz duymadığı anda Tora‘nın buyruğunu yerine getirmiş
olacaktır .

‫ממש לטוב נהפך הרע ואין‬

Veeyn ara neepah letov mamaş .

Kişi gerçekten hala kötülüğün iyi hale dönüştürülmemiş olduğunu bulursa bu durumun bu
şekilde devam etmemesi için arzusunu tüm kapasitesi ile sadece iyiliğe yöneltmek olacak
ve sadece Kutsal‘lık ile birlikte olacaktır .

Yukarıda açıklıkla anlatıldığı gibi , Nefeş Elokit‘in hayvansal ruh ile olan savaşındaki
zaferin tamlığı ancak yetser aranın iyiliğe dönüşerek yetser tov gibi gerçekten tam bir
bütünlükle iyi olduğu yani Nefeş A Beamit‘in de tüm gücü ile Elokut‘u arzuladığı zaman
gerçekleşmektedir .

Ve Adam kalbinin sol odacığında ikamet etmekte olan hayvansal ruhunu oradan kovup
onu ortadan kaldırmayı başarabilir fakat hayvansal ruhunu buna rağmen hala iyiliğe
dönüştürebilmeyi başaramamış ise

‫גמור שאינו צדיק נקרא‬

Nikra tsadik şeeyno gamur .

bu kişi Tsadik ama tam olmayan Tsadik olarak adlandırılmaktadır .

Ve bu kişi içindeki kötülüğü yok edip kovmuş ve içinde de artık yetzer ara ( kötü dürtüler
) bulunmamaktadır . Bunun neticesinde de kendisi artık Tsadik mertebesindedir . Bu kişi
Ha‖ZaL‘ın ( Hahamlarımızın ) da dediği gibi sadece Tsadiktir ( Bu mertebede
Hahamlarımız tarafından Tsadik Gamur ya da Tsadik Eyn Lo Gamur ayırımı yapılmamıştır
) . Söylenildiği gibi kalplerinin içindeki alana YetzerTov‘ları ( İyi dürtüler ) hakim
olmaktadır .

Ama buna rağmen bu kişi hala Nefeş A Baamitini tam anlamıyla iyiliğe
dönüştüremediğinden dolayı ― Tsadik Şe eyyno Gamur ‖ yani henüz mükemmelliğe
erişememiş Tsadik olarak adlandırılmaktadır .

175 | .
 ‫וצדיקורעלו‬

Tsadik ve ralo ,

Aynı zamanda o ‖ Tsadik ve kötü ‖ diye de adlandırılmaktadır. Bu da halen kendi

içerisinde çok az da olsa kötülüğün kalıntılarının kalbinin sol kısmında oyalanmakta
olduğu anlamına gelmektedir .

‫ השמאלי בחלל רע זער מעטמ עדיין בו שיש דהיינו‬, ‫לטוב ובטל שכפוף אלא‬
‫מיעוטו מחמת‬

Dehaynu şeyeş bo adayyin meat mizeer ra behalal asmali , ela şekafuf ubatel
latov mehamat miuto

Bunun başka tür bir açıklaması olamaz . Çünkü bu ufacık kötülük , iyilik tarafından zapt
edilerek etkisiz hale getirildiğinden dolayı , onu hissetmek çok zordur , 2 Ve bu içsel
açıklama ile yapılan ― Tsadik ve Kötü ‖ adlandırması Tsadiğin seviyesinin derecesini ifade
etmektedir .

Yukarıda da açıklandığı gibi , Mükemmek Olmayan Tsadik ( Tsadik Şeeyno Gamur ) ‖

içinizdeki kötülüğü dışarı çıkartacaksınız ‖ buyruğunu yerine getirmektedir ve onun yetzer
arası( kötü dürtüleri ) da yoktur . Fakat bu onun içindeki kötülüğün tamamen
temizlendiği ve içinde hiç bir şekilde kötülüğün artık kalmadığı anlamına da gelmez . Bu
mertbeye gelen Tsadik içindeki kötülüğü yok etmiştir fakat buna rağmen onun içinde
kendisinin artık kötülüğü hissedemeyeceği kadar az oranda da olsa halen kötülük
mevcuttur . Bu yüzden kalbinde kötülük ile alakalı artık hiç bir şey hissetmemektedir . Bu
hala içinde mevcut olan kötülüğün miktarı çok az olduğundan dolayı kötülük iyilik
tarafından artık geçersiz hale getirilmiş ve artık kötülük iyiliğin üstünlüğüne tabi hale
gelmiştir .

‖ Kötülüğün kendisini iyiliğin üstünlüğüne tabi etmesi ‖ ifadesi , kötülüğün artık adamın
düşünce , konuşma ve eylemlerine negatif anlamda etki edemeyeceği ve sadece bu
konuda artık başarısız olduğu anlamına gelmemektedir aynı zamanda kalbin sol
vertikülünde konuşlanan kötülüğün özü artık yok denecek kadar azaldığından dolayı
kendisini iyiliğe iptal etmiş , bu yüzden de artık adam kalbinde fiziksel dünyanın
zevklerine karşı hiç bir şekilde istek veya arzu duyamaz olmuştur . Sanki bu çok az
miktardaki kötülüğün artık adamın gerçekliğinde varlığı söz konusu değildir .

176 | .
İçinde kalan bu az miktardaki ve artık hissedemediği kötülük yüzünden dahi her şekilde
bu kişi Tsadik olarak anılmakta ve Yetzer Ara‘sı olmadığı için de kötülüğü kendi içinde
hissetmemektedir . Ve bu kişi bu sebepten dolayı ‖ Tsadik ve Kötü ‖ olarak da
anılmaktadır . Bu kişinin içinde az miktarda bulunan kötülükte onun baskın durumda olan
iyiliğine karşı kendisini iptal etmiş vaziyettedir .

‫ולו לגמריולכן נדמה לו כי ויגרשהו וילך לו כ‬

Velahen nidme lo ki vaygarşeu vayeleh lo kulo legamrey .

Bu nedenle (Tsadik)kötülüğün sürüldüğünü ve tamamen ortadan kaldırıldığını

düşünebilir.

‫שבו הרע כל לגמרי לו והלך חלף אלו באמת אבל ממש לטוב נהפך היה‬,

Aval beemet , ilu halaf vealah lo legamrey kol ara şebo , aya neepah letov
mamaş .

Ancak gerçekte kötülük ondan ayrılmış olsaydı gerçek bir iyiliğe dönüştürülmüş olur
muydu ? 3 Alter Rebbe bu olaya daha detaylı bir açıklama gerektirmekte ; belki de tam
olmayan Tsadik ( Eyn lo Gamur ) kötülükle ilgili bir arzu hissetmemektedir , çünkü artık
içinde iyiye dönüştürülmemiş herhangi bir kötülük yoktur , ve hatta tüm kötülüğü tamir
edip ( Tikun ) iyiliğe de dönüştürmüş olabilir ve burada artık hiç kötülük kalmamıştır ,
öyleyse neresinde bunun kötülük ? Bunun üzerine Alter Rebbe daha anlaşılır ifade olan ―
Tsadik Gamur ‖ derecesinden bu konuya açıklık getirmektedir ; gerçekte burada
bahsedilen kötülüğün tamamı iyiliğe çevrilmiştir .

Belki de ‖ Tam Olmayan Tsadik ‖ ( Tsadik lo Gamur ) kötülük için bir arzusu olmamakta
ve kötülüğe karşı bir istek hissetmemektedir. Çünkü gerçekten de onun içinde artık iyiye
dönüştürülmemiş olan herhangi bir kötülük yoktur .

Peki o zaman biz neden bunun sadece Tam Olmayan Tsadik‘in içindeki kötülüğün sadece
boş bir görüntüsü olduğunu söylemek zorundayız ?

Bir önceki bölümde belirtildiği gibi , Tam Tsadikin kendi içindeki kötülüğü iyiye sadece
onun içindeki Ha‘Şem‘e olan büyük sevgisi ile dönüştürebildiğini görmüş ve öğrenmiştik .

177 | .
Bu aşk bilindiği üzere ‖ Aşkların en sevindireni ‖ diye bilinmektedir. Buna göre ,‖ Tam
olmayan Tsadik ‖ bu yüce sevgi seviyesine henüz ulaşabilmiş olamamakla birlikte
dönüşüm henüz kendisi tarafından da tamlıkla başarılamamıştır .

‖ Aşkların en Sevindireninden ‖ sonra bu nihai ayırım sonunda artık Tsadik kendi

kötülüklerinin ortadan kaldırılması ile yüz yüze durmaktadır ,

İki paragraf yukarıda sorulan soruya Alter Rebbe bakın nasıl cevap vermektedir ;

‫הענין וביאור‬

Ubeurainyan

Bu meselenin açıklamasını aşağıda okuyacaksınız ,

‫ ולכן נקרא צדיק וטוב לוכי הנה צדיק גמור שנהפך‬,‫הרע שלו לטוב‬

Ki ine tsadik gamur şeneepah ara şeloletov .Velahen nikra tsadik ve tovlo .

Tam Tsadik ise kötülüğü tamamen iyiliğe dönüştürdüğünden dolayı , ‖ Tsadik ve yalnızca
iyi ‖ diye adlandırılmaktadır .

‫צואים לגמרי מהרעהוא על ידי הסרת הבגדים ה‬

Hu al yedey asarat abegadim atsoim legamrey meara .

Bu seviyeye ( kendi ) kötülüğünün tüm pis giysilerini tamamen kaldırarak gelmiştir .

‫ להתענג בם בתענוגות בני אדם למלתא‬,‫‗דהיינו לאמוס מאד בתענוגי עולם הזה‬
‫בלבד הגוף תאות‬, ‫ה לעבודת ולא‬

Dehaynu , limos meod betaanugey olam aze , leitaneg bam betaanugot beney
adam , lemalot taavot aguf bilvad ve lo laavodat Ha‘Şem.

Bu şu anlama gelmektedir ; Tsadik Gamur tamamen bu dünyanın zevklerini

küçümseyerek , diğer insanların bu zevklerden elde ettiklerini iğrenç bulmaktadır .Yani ,
Tsadikler sadece iştah açıcı fiziksel zevk veren keyifler yerine , bu keyiflerin Ha‘Şem‘e
hizmet etmek için kullanılması gerektiğini ve fiziksel zevklerin esasında Kutsal olan
Ha‘Şem hizmetine adanmış olduklarını çok iyi bilmektedirler . Örneğin yiyip içmiş
olduğumuz yiyecek ve içecekler ile Şabat‘tan zevk almak gibi ( yedinci bölümde de

178 | .
anlatıldığı şekliyle ) . Dolayısıyla Öz Hoşgörü adına yaşanan böyle bir zevk Tsadik için
asla iğrenilecek bir zevk değildir . O zaman bu zevklerin Ha‘Şem hizmetinde kullanılması
gerektiğini çok iyi bilen Tsadik Gamur neden dünyevi zevklerden bu kadar da
iğrenmektedir ?

‫מפני היותם נמשכים ונשפעים מהקליפה וסטרא אחרא‬

Mipney heyotam nimşahim meaklipa ve sitra ahara .

Çünkü manevi rızklarını Sitra Ahra‘dan ( Kutsal olmayan taraf ) alan ve klipalardan oluşan
Kutsallığın karşı tezi olan bu tür zevkler kendisine tiksinti vermektedir .

‫ראאח מהסטרא שהוא מה וכל‬, ‫השנאהמחמת בתכלית שונאו הוא גמור הצדיק‬
‫וקדושתו‗ לה אהבתו לעילגודל זכרים‬, ‫הנ יתרה וחיבה בתענוגים רבה באהבה‬

Vekol maşehu measitra ahara atsadik gamur hu sono betahlit asina , mehamat
godel aavato Ha‘Şem ukduşato beaava raba betaanugim ve hiba yetera
anizkar leeyl

Tsadik Gamur bütünüyle ve ne olursa olsun Sitra Ahra‘dan nefret etmektedir , çünkü‖
Aşkların en sevindireni ‖ Tsadikin Ha‘Şem‘in Büyüklüğüne ve O‘nun Kutsal‘lığına olan bu
büyük aşkını yukarıda da belirtildiği gibi arttırmaktadır .

( Alte Rebbe dokuzuncu bölümde de belirttiği gibi ‖ Aşkların en sevindireni ‖ Ha‘Şem‘e

karşı duyulan bu sevginin en üst seviyede olduğunu ve bu yüzden Tsadikin Ha‘Şem‘in
büyüklüğüne ve Kutsal‘lığına olan büyük sevgisinden dolayı Sitra Ahra‘dan ve klipalardan
kesinlikle nefret ettiğini açıklamaktadır) .

‫זה לעומת זה הם כי‬

Ki hem ze leumat ze

Yani bunlar , Kutsal‘lık ve Klipalar birbirlerinin tamamen zıttı olduklarından dolayı Tsadikin
Ha‘Şem‘e karşı hissetmiş olduğu aşkı Sitra Ahra‘ya olan nefretini de orantılı derecede
çağrıştırmaktadır

‗‫ביתכדכ‬: ‫םיתאנש האנש תילכת‬, ‫יל ויה םיביואל‬, ‫וגו יבבל עדו ינרקח‬

Kedihtiv : tahlit sina senetim leoyevim ayu li hokreni veda levavi vegomer .

179 | .
Pasukta yazdığı gibi ; 4 Kral David A Meleh Ha‘Şem‘e karşı çıkanlara şöyle söylemekte idi
, ‖ onlardan yakıp tüketen bir duygu ile nefret ediyorum , onlar benim düşmanlarım
haline gelmişlerdir ‖ ― Ne diyebilirim ki kalbim bunu biliyor ve Ha‘Şem‘e söylüyorum ‖ ,
Sana olan Sevgim‘in Büyüklüğünden , kalbim Keduşa‘ya ( Kutsal‘lığa ) karşı olanları da
aynı büyüklükte nefretle karşılamakta . Senin düşmanlarına karşı benim nefretimin ne
kadar büyük olduğunu biliyorum ‖ . Belirtildiği gibi nefret sevginin ölçüsüdür .

‫ לה הבההא לדוג ךער פיכו‬,‗ ‫ברע וסיאמוה אחרא ראטסל אהנשה לדוג ךער ךכ‬
‫בתכלית‬

Ukfi ereh godel aava la Ha‘Şem , kah ereh godel asina lesitra ahara . Veamius
bara betahlit .

Bu nedenle manevi yönde Ha‘Şem‘e yönelik sevginin büyüklüğüne göre , fiziksel zevkleri
besleyen Sitra Ahra‘ya olan nefret de aynı seviyede olmakta ve fiziksel zevklerin
kötülüğüne mutlak bir antipati meydana gelmektedir . Sitra Ahra‘nın ruhani klipalarının
tüm yaşam güçlerinin kaynağı , bedensel zevklerden gelmektedir . Dolayısıyla kötülüğün
fiziksel zevklerine ilişkin olarak ‖ kin ‖ terimi yerine , Adam için ‖ iğrenç ‖ terimini
kullanmak daha geçerlidir . Çoğu kişinin gözlerinin önüne yerleştirilen tiksindirici
şeylerden iğrendiği gibi .

‫כי המיאוס הוא הפך האהבה ממש כמו השנאה‬

Ki amius hu efeh aava mamaş kemo asina .

İğrenmenin karşılığı olduğu kadar , nefret sevginin tam tersidir .

Her halukarda , Tsadiğin kötülükten nefret etmesi Ha‘Şem‘e karşı duymuş olduğu aşkın
ve sevginin en yüksek boyuta ulaşması olarak esas alınmaktadır . Bu yüzden de
kendisine Tsadik denmektedir .Yani , onun Ha‘Şem‘e olan sevgisi en yüksek boyut olan
tamlık düzeyindedir . Aynı zamanda ona ‖ Tsadik Gamur ‖ denildiği gibi , o sadece iyiliğe
sahip ve onun içindeki kötülük tamamıyla iyiliğe dönüştürülmüş vaziyettedir .

Bu nedenle ‖ Tsadik loGamur ‖ yani ‖ Tam olmayan Tsadik ‖ in Ha‘Şem‘e olan aşkı
mükemmel boyutta olmadığından dolayı , nefret etmiş olduğu kötülüğünden de kendisini
arındırması gerekmektedir . Bu da onda kötülüğün bazı kalıntılarının durduğunu
göstermektedir , bu kalıntılar onun tarafından hissedilmiyorlar olsalar dahi , biz ona ‖
Tsadik ama kötü ‖ demekteyiz .

180 | .
‖ İğrenme ‖ duygusu sevmek duygusunun tam tersidir . ( Nefretin de sevmenin tam tersi
olduğu gibi ) Ve bu nedenle kötülüğe karşı olan tiksinti de Ha‘Şem sevgisinin büyüklüğü
ile orantılıdır . Tsadik Gamurun Ha‘Şem‘e olan sevgisinin sınırsızlığı aynı oranda
kötülükten yani sitra ahradan nefret ederek tiksinmesine sepep olmaktadır . Yukarıda
da anlatıldığı gibi bu Tsadik Gamurda sitra ahraya karşı nefret etme ve ondan tiksinme
duygusunu ortaya çıkartmaktadır .

Özetlemek gerekirse ; Tsadik Gamur ( Mükemmel Tsadik ) içinde bulunduğumuz fiziksel

dünyanın zevklerinden iğrenmesinin sebebi sadece bu zevklerin olumsuz tarafları değildir
( örnek ; bu dünyanın zevkleri Adam‘ı maddeselliğe ve kabalığa doğru indirir) Yada bu
dünyanın arzuları ‖ Gazap dolu dışkı ‖ gibidir . Dolayısıyla Tsadiklerin Ha‘Şem‘e olan
sevgileri de büyüdükçe sitra ahraya olan tiksintileri de aynı oranda artmaktadır . Onların
bütün zevk ve arzuları Ha‘Şem‘e olan sevgileridir. Sitra ahra ve dolayısıyla ondan hayat
güçlerini alan fiziksel dünyanın zevkleri Ha‘Şem Sevgisinin tamamen zıttı olduğundan ,
Tsadik Gamur onlardan iğrenmektedir.

Ve sadece bu dünyanın zevklerinden tiksinilmesi sonucunda o çok büyük Ha‘Şem sevgisi

ortaya çıkmakta ve sitra ahradan tiksinme de gerçek iğrenme olmaktadır . Gerçekten çok
dikkatli bir şekilde gözlemlediğinizde fiziksel dünyanın zevklerinin ‖ gazap dolu dışkı ‖
dan başka bir şeye benzemediğini göreceksiniz . Ve böylece kişinin sadece aklı çalışacak ,
yani aklı ile onlardan tiksinmeye başlayacaktır . Fakat bu meyanda kişinin fiziksel
zevklerden tiksinen aklı halen onun fizikselliğinin ve duygusallığının karşısında
durmaktadır . İşte bu durumda kişi kalbinde Elokut‘a olan aşkı ortaya çıkarttığında ,
kalbinde kötülüğe olan gerçek tiksinti de otaya çıkmaktadır .

Ve bu temel üzerinden yola çıktığımızda , yukarıda Alte Rebbe‘nin sözlerinden de

anlaşıldığı gibi kişideki tüm kötülük geçmiş ve tamamıyla iyiliğe dönüşmektedir . Kişi
içindeki tüm kötülüğü fiziksel dünyanın zevklerinden tiksinerek yok edemediği takdirde (
bütün kirli çamaşırlarını kaldıramadığında ) bu tiksinti kişiye sadece ‖ Ha‘Şem‘e olan
büyük sevgisi ‖ sayesinde gelebilir . Bu nedenle kişi içindeki kötülüğü yok etmeyi
başardığında ( kötülükten tamamen tiksinmeye başladığında ) içindeki kötülük
gerçekten tamamıyla artık iyiliğe dönüşmektedir. Bunun sonucunda bu sevgi kişinin
hayvansal ruhunu tamamen iyiliğe çevirmektedir .

Vurgulamak gerekirse ; Burada açıklanana göre , Ha‘Şem‘e olan gerçek sevgi kişinin
fiziksel dünyanın zevklerine olan isteklerini gizlemektedir , her halükarda belirgin olan
şey kalbinde fiziksel dünyanın zevklerini arzulayan kişi de kalbinde Ha‘Şem sevgisini
ortaya çıkartabilme gücüne ve kabiliyetine sahiptir . Kalbinin sol odacığında ikamet eden

181 | .
arzuları steril edemeyen kişi , kendisindeki kötülüğün özünü İleride de açıklandığı gibi ,
tefila esnasında kalbinde Ha‘Şem sevgisini ortaya çıkartarak bu kötü arzuları yok edebilir .

Gerçek Ha‘Şem sevgisi ile dünyevi zevkler birbirleri aralarında sürekli çatışma halinde
olduklarından , bu bir çelişki olarak görülmemelidir . Bu durumda görünüşe bakılırsa iki
olgunun Adam‘ın kalbinde beraberce ortaya çıkmaları mümkün olamaz . Bu nedenle ve
gerçekten kişinin kalbinde hem Ha‘Şem sevgisinin ve hem de dünyevi zevklerin aynı anda
bulunmaları mümkün değildir. Dolayısıyla hala dünyevi zevkler peşinde koşan kişi
maalesef Ha‘Şem‘i gerçekten sevememiş durumda olacaktır .

Fakat tefila esnasında , kişi kalbinde gerçek Ha‘Şem sevgisini uyandırdığıda , hayvansal
ruhu uyku pozisyonuna geçer , ardından kişinin hissetmiş olduğu gerçek Ha‘Şem sevgisi
sayesinde tüm dünyevi zevkleri reddeder . Yani, Ha‘Şem‘e olan sevginin uyandığı esnada
( Tefila zamanı ) hiç bir Yahudi‘nin dünyevi zevkleri hissedebilmesi mümkün değildir . Ve
gerçekten kişinin yüreği Ha‘Şem sevgisi ile yanıp tutuştuğu zaman , dünyevi zevklere
karşı ilgi duyması mümkün değildir . Aksine tüm dünyevi zevkler bu anda onun gözüne
iğrenç gelmektedir . Fakat tefila sonrası yüreği hala Ha‘Şem sevgisi ile yanıp tutuşmuyor
ise , kişinin maalesef tekrar eski haline dönerek dünyevi zevklerden haz duyması söz
konusudur .

Ve daha fazla vurgulamak gerekirse ; Tsadik Gamur seviysesinde fiziksel dünyanın

zevklerinden iğrenilmekte ve bu tiksinti de sadece bu seviyeye ulaşmış olan seçkin kişiler
için geçerli olmaktadır . Fakat bu seviyeye ve değere ulaşamamış olan insanlara ise , her
durumda yani her bir Yahudi‘ye Tsadik Gamur ( Mükemmel Tsadik ) seviyesine
dolayısıyla A Kadoş Baruh‘uya yavaş yavaş ulaşabilme yeteneği verilmiştir . Ve Yahudi‘nin
bu yolda yapacağı her eylemi akabinde , öncesinde kendisi için gpasukta da normal olan
yada karşı koyulamaz arzular doğuran olaylar , onun için artık ‖ Asılsız -Temelsiz ‖ anlam
taşımakla birlikte ona tamamen de antipatik gelecektir .

Örnek vermemiz gerekirse ; Tora ve mitzvaları uygulayan yahudi‘nin gözünden

bakıldığında , domuz yada et ile sütlü ürünlerin aynı anda yenilmesi çok kötü ve iğrenç
bir şeydir . Ve Ha‘Şem korusun yanlışlıkla dahi olsa Yahudi bu yasaklanmış olan
yiyeceklerden yediğinde , anında farkına varacak ve yapmış olduğu hatadan dolayı çok
büyük bir üzüntü duyarak iğrenecektir . Ve bu yoldan yola çıktığımızda , aynı Yahudi ‖
içsel Tora çalışması ‖ ve ‖ içsel çalışma ‖ sayesinde kendisini Ha‘Şem‘e yaklaştırdığında ,
öncesinde kalbinde yer alan Ha‘Şem sevgisi daha da güçlenecektir . Yani içine kök salmış
olan dünyevi zevkleri artık daha fazla çürütüp onların yalan olduklarını adeta

182 | .
haykıracaktır . Ve her şekilde bundan sonra Yahudi‘nin gözünde dünyevi zevkler sadece
maddesel ve kaba malzemeler olarak yer alacaklardır .

‫מואס אינו השנאהולכן בתכלית אחרא הסטרא שונא שאינו הוא גמור שאינו וצדיק‬
‫ב כן בתכליתגם רע‬

Ve tsadik şeeyno gamur hu , şeeyno sone asitra ahara betahlit asina , velahen
eyno moes gam ken bara betahlit .

‖ Tam olmayan Tsadik ‖ spritüal klipa olan Sitra Ahra‘dan mutlak bir duygu ile nefret
etmemektedir . Bu nedenle , kesinlikle iğrenç olan kötülüğün fiziksel istek ve zevklerini ,
o kötü bulmamaktadır .

Nitekim Tam olmayan Tsadiğinde Ha‘Şem‘e karşı büyük bir sevgisi bulunmaktadır . Bu
sevgi neticesinde oda Sitra Ahradan nefret etmekte ve aynı zamanda da kötülükten
iğrenmektedir . Fakat onun Sitra Ahraya karşı duymuş olduğu bu nefret ― mutlak nefret ‖
değildir . Bu sebeple o dünyevi zevklerden tam olarak da iğrenmemektedir . Onun
dünyevi zevklerden iğrenmesi sadece Sitra Ahraya karşı olan çok kuvvetli nefretten
kaynaklanmaktadır .

‫תיכלתב וסאימהו אהנש‬, ‫ה ןשאי כלו גונעתו הבהא‗ שמ איזה ארשנ ךכרח לע‬
‫וכל מכל לגמרי הצואים הבגדים הוסרו לשםולא‬

Vekol şeeyn asina ve amius betahlit , al korhah nişar eyze şe metsaava

vetaanug leşam , velo usru , abegadim atsoim , legamrey mikol vakol .

Bu süre zarfında kötülükten nefret etmesi ve ona duyduğu nefret mutlak değil , ondaki
sevginin içinde bazı kalıntılar halen muhafaza edilmektedirler . Hayvansal ruhun giyinik
olduğu ‖ pis giysileri ‖ ( anlamının yukarıda açıklandığı gibi ) kötü eğilimlerinin ve kalıcı
dünyevi zevkleri sonrası , tamamen dökülmüş değillerdir .

Tam olmayan Tsadik seviyesinden itibaren , kişinin hayvansal ruhundan dünyevi zevkler
tam anlamıyla henüz sökülüp atılmamışlar ve halen kişinin içinde dünyevi zevklere karşı
olan sevginin izleri yer almaktadır . Yani üç klipaya ait üç kirli elbise tamamen ortadan
kaldırılmamışlardır .

Eğer Tam olmayan Tsadiğin kalbinin içinde dünyevi zevklere karşı herhangi bir istek ,
arzu ve sevgi artık bulunmamakta ise veya bu duygular biliçli olarak kendisinde henüz
uyanmış değil iseler hangi dünyevi zevkin sevgisinin izleri Tam olmayan Tsadiğin halen

183 | .
içinde barınmaktadır . Bu Tsadik Tam olmayan Tsadik olmasına rağmen Tsadik
kategorisinde bulunduğundan dolayı onun da içinde yetser ara ( Kötü dürtü )
bulunmamaktadır . Fakat , Tam olmayan Tsadiğin halen kalbinde görünmez bir şekilde
dünyevi zevklere ― mekan ‖ bulunduğundan dolayı , bu zevkler onun için asılsız ve tatsız
olmaktadırlar .

Bu olayı bayat ekmeğe benzetebilirsiniz , kişi genellikle böyle bir ekmeği kendisinden ve
düşüncesinden uzak tutmaktadır . Ancak çok aç olduğunda ve başka hiç bir yiyeceği
olmadığında bu ekmeği yiyebilir . Bu yüzden bayat ekmek ona asılsız ve iğrenç
gelmemektedir . Fakat kişi Tsadik Gamur ( Mükemmel Tsadik ) ise dünyevi zevklerden
iğrendiği için , hiç bir şekilde başka yemeği olmamasına rağmen , düşüncesinde de
yemeye değecek hiç bir şey bulamaz .

Tsadiğin kötülüğe olan tiksintisinin sebebi , kötülüğün onun içinden kazıdığından dolayı
değildir . Aksine onun Ha‘Şem‘e olan sevgisinin büyüklüğü bu tiksintiye sebebiyet
vermektedir.

‫ממש לטוב נהפך לא ולכן‬, ‫הצואים בבגדים עדיין אחיזה איזה לו שיש מאחר‬

Velahen lo neepah letov mamaş , meahar şeyeş lo eyze ahiza adayin

babegadim atsoim .

Bu yüzden Tam olmayan Tsadikte henüz kötülük tamamen iyiliğe dönüştürülmüş

olmamakla beraber halen üzerine tutunmuş olan bazı pis giysiler bulunmakta ve tüm
şehvetin gücü de bu pis elbiselerden gelmektedir .

Dolayısıyla ona hayat gücünü vermekte olan hayvansal ruhu halen fizikselliğe tutunmakta
ve onunla ilgisi olmaktadır ( yani hala hayvansal ruha ikamet edebilmesi için bir yer
verilmekle beraber bu kişide henüz hayvansal ruh tamamen asılsız hale gelmemiş
durumdadır ) . Bu durumda henüz hayvansal ruhun bizzat kendisinin Ha‘Şem‘i sevgiyle
arzulaması konusundaki tamiratı tamamlandırılmamıştır . Çünkü Ha‘Şem sevgisi ile
dünyevi zevklere olan arzular tamamıyla zıt iki unsurdur . Bu sebeple yukarıda
da anlatıldığı gibi iki ruh ( Kutsal ve Hayvansal Ruh ) birarada bulunamazlar .

‫רע כפוף ובטל לואלא שהוא בטל במיעוטו וכלא חשיבולכן נקרא צדיק ו‬

Ela şehu batel bemiuto , uhla haşiv , velahen nikra tsadik vera kafuf ubatel lo .

184 | .
Kötülüğün bu kalıntısının algılanamaz olması dışında , kötü arzular içinde kendilerini ifade
edemezler .‖ kötülük ‖ iyiliğin ‖ içinde etkisiz olması nedeniyle hiç bir şey olarak sayılır ,
yani iyiliğin ezici üstünlüğü kötülüğün algılanabilmesini ve ifade bulmasını engeller .

Gerçekten de , bu yüzden o ‖ ‫ ( ― ולערו קידצ‬Tsadik ve RaLo ) diye

adlandırılmaktadır , bu da şu anlama gelmektedir ki o Tsadik‘tir ama aynı zamanda da
kötülük onun içinde hala çok az da olsa kendini muhafaza etmektedir. Onun içindeki iyilik
çok büyük bir çokluk ve ezici bir üstünlük ile baskın olduğu için de Tsadik olarak
tanımlanır .

‫בתכלית הניא‗ לה אהבתו גם כן ועל‬

Veal ken , gam aavato la Ha‘Şem eyna betahlit .

Aslında , o bazı kötülükleri içinde muhafaza etmesi ile Ha‘Şem‘e olan sevgisinin tam
olmadığını göstermektedir . Ha‘Şem‘e karşı olan sevginin tam olabilmesi için , içindeki
tüm kötülüğü tamamen iyiliğe çevirmesi gerekmektedir.

‫גמורו שאינו צדיק נקרא לכן‬

Velahen nikra tsadik şeeyno gamur .

İşte bu yüzden o ―‫ ( שאינו קידצ‬rumaG onyeeŞ kidasT ) ‖‫ גמור‬Tsadik ama Tam

olmayan Tsadik olarak anılmaktadır.

Yukarıda da açıklandığı gibi , ‖ tam ‖ ve ‖ tam olmayan ‖ ifadeleri Tsadiğin Ha‘Şem‘e olan
sevgisinin düzeyini belirtmekte ve ‖ yalnızca iyiliği bilir ‖ yada ‖ kötülüğü de bilir ‖
ifadeleri ise kötülüğün artık ortadan kaldırılmış olması ile kötülüğün iyiliğe dönüşümünün
derecesini göstermektedir.

‫מדרגות לרבבות מתחלקת זו מדרגה והנה ב בענין הנשאר הרע מיעוט חינת‬,
‫הרעים יסודות מארבעה מאחד‬

Veine madrega zo mithaleket lerivevot madregot . Beinyan behinat miut ara

anişar meehad mearbaa yesodot araim .

Bu düzeyde , tam olmayan ve kötülüğü bilen Tsadik kavramı , kendi içinde değişen
derecelerde onbinlerce düzeye ayrılmıştır . Onun içinde bir anlığına kalan hayvansal

185 | .
ruhun unsurlarının her biri dört kötülük elementinden bir tanesidir ( lütfen birinci
bölüme bakınız ) .

Bir Tsadiğin içinde kalan kötülük su elementinden oluşabilir , yada başka bir kötülük ise
ateş elementinin kıvılcımından oluşabilir vb. Niteleme bu düzeylere ve kalan kötülüğün
türüne göre yapılmaktadır.

Şimdi de bu konunun kantite bölümüne bir göz atalım . Bu kötülüğün iyiliğin içinde kendi
kimliğini ne kadar kaybettiği ile alakalıdır . Bir Tsadiğin körelmiş kötülüğünün iyiliğine
oranı 60:1 oranında olarak tarif edilebilir . Başka bir Tsadik‘te ise bir kötülük 1000:1
oranında iyiliğin içine daha fazla gömülmüş de olabilir vb.

Ancak kaşer olmayan gıda maddeleri ile ilgili yasadan alıntı yaptığımızda , bazı
durumlarda hatayla 60:1 parçayla kaşer gıda kaşer olmayan gıdaya üstünlük sağladığı
durumlarda karışımın tamamını kaşer haline getirmek mümkün olmaktadır . Çünkü 1
oranındaki kaşer olmayan gıdanın 60 oranındaki gıdanın lezzetini değiştirme yeteneği
bulunmamaktadır . ( fakat kabuklu deniz mahsulleri çok çabuk bozulmaya müsait
olduklarından lezzet karıştırma yeteneğine sahiptirler ) Bunu aynı şekilde bizim durumuz
ile de karşılaştırabilirsiniz . İyiliğin 60:1 oranındaki kötülüğe karşı olan üstünlüğü , kalan
kötülüğün algılama ve ifade yeteneğini önleme gücüne sahiptir .

‫משל דרך על בששים‬, ‫וכיוצא ורבבה באלף או‬, ‫במיעוטו ביטולו ובענין דרך על‬
‫משל‬

Ubeinyan bitulo bemiuto – beşişim , aldereh maşal , o beelef urvava vekayotse

aldereh maşal .

Burada dikkate alınan geriye kalan azıcık kötülüğün , iyilik tarafından anlamsızlaştıran
derecesidir. Örnek olarak altmışın içinde iyilik ne kadar, binin içinde veya on binin içinde
vb. daha çok olursa .

‫בגמרא כדאיתא אלפי ניסר‬, ‫הדורות שבכל הרבים צדיקים בחינת הם והן דתמ‬
‫הוא ברוך הקדוש קמיה קיימי צדיקיא‬

Vehen hem behinat tsadikim arabim şebekol adorot kideiyta bagemara ,

detamneysar alfey tsadikey kaymiy kamey akadoş baruh hu .

Bu çeşitli alt düzlemlerin sıralarında yer alan ‖ Tam olmayan Tsadik‘ler ‖ in tüm kuşaklar
boyunca sayısız seviyeleri bulunmaktadır .Gemara‘da da bulduğumuz gibi 5 ‖ A Kadoş

186 | .
Baruh Hu‘nun önünde O‘nun kutsadığı on sekiz bin Tsadik durmakta ‖ böylece birçok
Tsadik düzeyi olmasına rağmen , onlar aslında ‖ Tam olmayan Tsadik‘lerdir ‖

‫רוגמ קידצ תלע‬, ‫איחוי בר ןושמע יבר מראש אוה‬: ‫‗ךא לע מ והם יהלע ינב יתיאר‬
‫כו מועטים‬

Ah al maalat tsadik gamur , hu şeamar rabi şimon ben yohay ― raiti bney aliya
vehem muatim huley

Ancak ‖ Tam Tsadiğin ‖ ‖ Tsadik Gamur ‖ rütbesi ile ilgili , ‖ Rabi Şimon Bar Yohay ‖
açıklamalarında 6bunu şöyle dile getirmektedir ; ‖ Ben ( Bney Aliya ) Üstün Erkekler
gördüm ancak onlar sadece birkaç taneydi ‖

‫ שמהפכין הרע ומעלים אותו לקדושה‬,‫שלכן נקראים בני עליה‬

Şelahen nikraim bney aliya , şemeaphin ara umaalim oto likduşa

Bu nedenle ‖ Tam Tsadiklere ‖ kelimenin tam anlamıyla ‖ Bney Aliya ‖ ( Yükselen

Adamlar ) denmektedir . Onlar kötülüğü iyiliğe dönüştürerek Kutsal‘lığa
yükseltmektedirler .

Fakat bu Tsadiklerin yani aynı zamanda ‖ Bney Aliya ‖ — Yükselen Adamlar diye
adlandırılan kişilerin Ha‘Şem‘e yapmış oldukları çalışmaların derecesi onların
içsel seviyelerini göstermektedir . Çünkü yukarıda da açıkça anlatıldığı gibi Tsadik Gamur
içindeki kötülüğü artık tamamıyla iyiliğe dönüştürmüş kişidir . Bu başarılı çalışmanın
ardından Tsadik Gamur Nefeş A Beamitini Klipat Nogadan ayırarak Keduşa‘ya yükseltmiş
olur . Bu yüzden de Tsadik Gamur ve Bney Aliya ( Yükselen Adamlar ) adı
ile anılmaktadırlar .

‫יוחאי בן שמעון רבי להיכל לעלות חייא רבי שכשרצה בהקדמה בזהר כדאיתא‬
‫לנהורא מהפכן חשוכא די מנכון‬, ‫ואמרמאן נפיק קלא שמע למיתקא מרירו וטעמין‬
‫‗ וכו הכא ייתון לא עד‬

Kideita bazoar baakdama , şekeratsa rabi hiya laalot leeyhal rabi şimon ben
yohay , şema kala nafek ve amar : ― man minehon di haşoha meaphan lineora
, vetaamin meriru lemiyteka , ad la yeytun aha vehuley‖ .

Zohar kitabında da benzer şekilde şöyle yazmaktadır 7 ,

187 | .
Rabbi Hiya ne zaman ki Rabi Şimon Bar Yohay‘ın ‖ Eyhal ‖ ine ( göksel türbe ) sine (
TsadikGamur‘un yeri anlamına gelmektedir ) yükselmeyi dilediğinde , dışarı çıkan bir ses
duyar ve şöyle der ;

Ne olursa olsun senin buraya girmeden önce karanlık dünyayı Kutsal‘lığın Işığına , kendi
hayvansal ruhunun ( Nefeş A Beamit ) acı ve kötü tadını Kutsal‘lığın tatlılığına
çevirmen gerekmektedir ……. ‖ Ancak bu şekilde girebilirsin ‖ .

‫טוב ועשה בבחינת עבודתם שגם מפני‬, ‫ליה בני נקראים ועוד התורה בקיום‬
‫ומצותיה‬, ‫המעלות כל רום עד מעלה ומעלה גבוה לצורך הוא‬

Veod nikraim bney aliya , mipney şegam avodatam bibehinat ― vaasetov ‖ ,

bekiyum atora umitsvoteya , hu letsoreh gavoa umaala mala ad rum kol
amaalot .

‖ BneyAliya ‖ diye tayin edilmesinin bir diğer sebebi de ; 8

Ha‘Şem adına hizmetindeki Tora ve Mitzva‘ların uygulanması sayesinde iyilikleri

yapmasının hedefi sadece ruhani boyutta basamak , basamak daha ve daha yükseklere
en tepeye çıkmaktır .

‫בדלב ךרבתי וב הקדבל ידכ אלו‬, ‫בותכש ומכ‗ לה האהצמ םשנפ ןואצמ תוולר‬: ‫יוה‬
‫אחר במקום למיםשכתוב לכו צמא כל‬

Velo kedey ledavka bo yitbareh bilvad , leravot tsimeon nafşam atsemea la

Ha‘Şem , kemo şekatuv ― oy kol tsamea lehu lamayim ‖ , ukmoş ekatuv
bemakomaher .

Onların bu hizmetlerinin amacı sadece , Tora ve Mitzva‘ları uygulama yoluyla kendilerini

Ha‘Şem‘e bağlamak , yapıştırmak ve O‘nunla bir bütün olmak değildir . Onların bir diğer
amaçları ise Ha‘Şem‘e susamış olan ruhlarının susuzluğunu gidermektir .

Tsadik‘lerin Ha‘Şem‘e olan hizmetleri düşük seviyede , Ha‘Şem‘e olan susuzlukları ve O‘na
tutunma arzuları gerçekten bu amaç için olabilir .Çünkü gerçekte Tora öğrenip ve
Mitzva‘ları gerçekleştirmeleri bu ihtiyaçlarını karşılamaktadır . Pasukta yazdığı gibi ; 9 ‖
Navi haykırıyor, Heeeyy Ha‘Şem‘e susamış olan herkez , Tora‘nın sularına
gitmelisiniz , yani Tora ile nişanlanmalısınız‖ Tora suya ( hayat suyu )
benzetildiğinden dolayı Navi burada ― Tora‘nın sularına‖ gitmelisiniz ifadesini
kullanmaktadır .

188 | .
Başka bir yerde de açıklandığı gibi , Ha‘Şem‘e ‖ susayanlar için ‖ atıfta bulunan Navi‘nin
sözleri de bu noktada , olayı kanıtlamaktadır ; Burada kullanılan ‖ susuzluk ‖ kelimesinin
anlamı Elokut‘a olan susuzluk anlamına gelmektedir .

Eğer susuzluk Tora‘ya ise , o zaman Navi‘nin orada pasukta Ha‘Şem‘e haykırmaya ve
ayrıca suya — Tora‘ya gidin demeye de ihtiyacı yoktur , ayrıca Tora için kim susamış ise ,
çalışmak için O‘nu hazır bulacaktır zaten .

Aksine burada Navi Ha‘Şem‘e kimin susadığını göstermekte ve sadece Tora sayesinde
kişinin Ha‘Şem‘e olan susuzluğunu giderebileceğini bizlere söylemektedir .
Ha‘Şem‘e yegane bu şekilde bağlanabileceğimizi ve O‘nunla Tek bir bütün olabileceğimizi
bizlere ifade etmektedir .

Ancak , ‖ BneyAliya ‖ ( Yükselen Adamlar ) üzerinde konuşmakta olduğumuz bu İlahi

hizmet düzeyinin çok ötesinde bir düzeydir , onlar Tora öğrenimi le birlikte Mitzva‘ların
uygulanmasını Ha‘Şem‘e olan kendi susuzluklarını gidermek amacı gerçekleştirmemek-
tedirler . Bu hizmet için , ince bir anlamda , kendine hizmet eden , onların tek arzuları
belirli bir spritüal kar etmeye motive olmak , yani Ha‘Şem‘e yakınlaşmanın mutluluğunu
tatmaktır .

‫ עם קן דיליה‬,‫ המתחסד עם קונו‬,‫אלא כדפירשו בתיקונים איזהו חסיד‬

Ela kidperşu batikunim eyzeu hasid , amithased im kono , im kan diyley ‖.

Aksine Ha‘Şem‘e sunulan hizmeti Tikuney Zohar‘da yazdığı gibi 10 , Bilgelerimiz şöyle
açıklamaktalar ; ‖ Kim Dindardır ( Hasid ) ‖ ? Kim ki onun Yaratanı gibi , Hesed (
Hayırsever ) sahibi ise , Tikuney Zoar açıklamakta ; Bu ‖ Kono ‖ ( genellikle Yaratan
olarak tercüme edilir ) burada ‖ O‘nun yuvası ‖ olarak yorumlanmaktadır , ( yuva yani
kono kelimesinin kökü ibranice de ‖ Ken ‖ ( yuva ) kelimesinden gelmektedir )
, hayırsever Hasid‖ O‘nun yuvasıdır ‖ , yani onun kaynağı Ha‘Şem‘dir.

‫לייחדא קודשא בריך הוא ושכינתיה בתחתונים‬

Leyahada kudşa berih hu üşhintey batahtonim .

TEK olan Kutsal Ha‘Şem onu kendi Şehina‘sı ( İlahi Varlığı ) ile Kutsar, bu sayede O‘nun
birliğinin ışığının en düşük seviyede bulunan ve içinde yaşadığımız fiziksel dünyaya kadar
ulaşarak burada dahi O‘nu hissetmemizi sağlar .

189 | .
 ‫מהימנא ברעיא שכתוב וכמו‬, ‫תצא פרשת‬: ‫ואימיה אבוי בתר דאשתדל כברא‬,
‫עלייהו למיתה גרמיה ומסר‗ כו ונשמתיה ורוחיה ונפשיה מגרמיה יתיר לון דרחים‬
‫ וכ ןול קלמיפר‬,‗ ‫ראח םקובמ בותכש ומכו‬

Ukmo şe katuv beraaya meeymena paraşat tetse kivra deiştadal batar avoy
veimey , deraheym lon yatir migarmey venafşey veruhey venişmetey huley ,
umasar garmey lemiyta alayeu lemifrak lon huley , ukmo şekatuv bemakom
aher .

PeraşaTetze de aynı zamanda ‖ Ra‘aya Mehemna ‖ diye de açıklanmıştır ; Bir Oğul‘un

anne ve babasına yapmış olduğu iyiliklerde olduğu gibi , oğul anne ve baba‘sını
kendisinden , canından , ruhundan ( Nefeş — Ruah ve Neşama ) daha çok sevmektedir .
Hatta onların yani ebeveynleri için , hayatlarını kurtarmak adına hayatını bile kurban
edebilir , onlar için kendisini esaret altında dahi tutabilir . Başka bir yerde de açıklandığı
gibi , işte bu ‖ Bney Aliya ‖ nın Ha‘Şem‘e olan hizmet yoludur . Tamamen fedakar , her
yerde ve her ortamda O‘nun varlığını hissetme arzusuna motive olmuş bir şekilde .

Kabalistik düstur da ‖ Man‖ yükselmedir , ( ‫ — ן‖מ‬Mem ve Nun baş harflerinden oluşan

Mayin Nukvin ‖ kadınsı sular ‖ ) ‖ Mad inişi ‖ ne karşılık gelen ise ( ‫ — ד‖מ‬Mem ve Dalet
baş harflerinden oluşan Mayin Duhrin ‖ erkeksi sular ‖ ) ve kabalistik açıklamaya göre ,
yükselişi Mayin Nukvin ‖ kadınsı sular ‖ sayesinde yapmaktalar ve Mayin Duhrin ‖ erkeksi
sular ‖ ile de devam etmektedirler . Kötülüğü Keduşa‘ya yükseltme işlemi sayesinde (Man
yükselmesi) Mitzvotlarda devam eder ( ‖ Mad inişi ‖ ) .

Bu da demektir ki , ‖ kadınsı ‖ seviyeye alıcı uyarılma yani ( bunlar bizim

durumumuzda aşağıdaki Adam‘ın çabaları anlamına gelmektedir ) , Ha‘Şem‘e doğru
yükselişe yönelik eylemler karşılıklı bir uyarılmaya neden olan ‖ erkeksi ‖ düzeyi , yani
verici ( bizim durumumuzda ‖ aşağı doğru akan ‖ ve Adam‘a Ha‘Şem‘de olduğu gibi
bahşedilen yardımseverlik Hesed duygusu ) ve Tsadik‘lerin çalışmaları sayesinde bu
arzuları vardır , bu yüzden söz konusu olay daha ilerideki bölümlerde enine boyuna daha
derinlemesine ve sizlerinde daha iyi anlayabileceğiniz şekilde anlatılmaktadır . Her
ilerleme sayesinde daha fazla ve derinlemesine Hasidut çalışarak bu konuları daha iyi
anlayacağız .

‫אחד בקנה עולים קביןושניהםנו מיין מעלים מנוגה רים‬. ‫שמבר הבירורים ידי על כי‬

Uşneeym olim bekane ehad, ki al yedey aberurim şemevarerim minoga

maalim mayiyn nukbin .

190 | .
11‖ BneyAliya ‖ nın her iki yorumları da birbirlerini tamamlayıcı niteliktedir , iyi olan klipat
Nogaya rafine edilmeleri sonucu ,‖ Yükselen Adam ‖ lar hayvansal ruhlarını ( iyi olan
Klipat Noga‘dan türetilmiş olan ) iyi olan ‖ dişil sulara ‖ ( Man ) dönüştürerek
yükseltmektedirler .

Alte Rebbe bu makalede parantezler içinde yukarıda da anlatıldığı üzere ― Bney Aliya ‖
nın çalışmaları ile ilgili iki gizli konu hakkında açıklamalar yapmaktadır .

a . Hayvansal Ruhunu iyiliğe dönüştürerek , Keduşa‘ya ( Kutsallığa ) ― Yükseltmekte

‖ dir ,

b . Tora çalışmaları ve mitzvaları uygulamaları ( En iyi yapıldığı şekliyle ) ― yükselme

gerekliliği ‖ dir , Elokut‘u bulunduğumuz en düşük seviyedeki fiziksel dünya boyutuna
inmesini sağlamak ve ― Tek bir hatta ‖ yükselmektir.

Bu iki çalışma birbirlerinden farklı ve ayrı çalışmalardır , birbirleri ile alakaları yoktur .
Ama Kutsallığın yukarıdan aşağıya doğru devamlılığını Tora ve mitzvalar sayesinde
sağlayabilmeleri için birbirlerine bağımlılıkları vardır . ― yükselme gerekliliği ‖ de
kötülüğün iyiliğe çevrilmesi çalışmasına bağlıdır .

Burada anlatılan olayı daha iyi anlayabilmemiz için kısaca açıklamak gerekirse ; Kabalaya
göre , kötülüğün iyiliğe dönüştürülmesi çalışmasında ve bu sayede Keduşa‘ya
yükseltilmesi için yapılan bu çalışma ― Tora öğrenimi ve mitzvaların uygulanması sonucu
iyilik yapılmasına‖ sebebiyet verir . Ve bu sayede Ha‘Şem‘in Kutsallığı alt dünyaya devam
etmektedir .

Tora‘nın gizli bölümünde ifade edildiği üzere , Adam‘ın bu dünyadaki çalışmasında ana
amaç ― Klipat Nogadan iyi olan kısmı ayırmaktır ‖ .

Yani ;

Yukarıda da uzunca bir şekilde açıklandığı gibi , dünyamızda Tora tarafından serbest olan
tüm şeylerin hayat canı Klipat Noga dan gelmektedir . Bu klipa içindeki iyi ve kötünün
karışımından oluşmaktadır . Adam‘ın çalışması ise burada kötünün içindeki iyiyi dışarı
çıkartıp Keduşa‘ya yükseltmektir .

Zoar‘da şöyle yazmakta ; ― Beitaaruta Deletata — İtaaruta Deleeyla‖. Yani , Adam‘ın

uyanarak kendisini Ha‘Şem‘e yaklaştırması sonucu , yukarıda uyanış meydana gelerek
Elokit aşağıya etki eder . Ra‖Zal‘ın ( Raboteynu Zihronam Livraha –

191 | .
Aramızdan Aolam Aba‘ya göç etmiş olan Bilgelerimiz ) söylevine göre ― Adam kendisini
aşağıda Kutsadığında , onu Yukarıdan da Kutsamaktadırlar ‖ .

Ve bu uyanış iki moddan meydana gelmektedir , ― Beitaaruta Deletata — İtaaruta

Deleeyla ‖ Ari A Kadoş‘un ( Rabi Yitzhak Luria Za‖L ) yazılarında ( Kitvey Ari ) ―
Aalat Mayin Nukvin ‖ yani ― Kadınsı suların yükselmesi ‖ ve ― Amşahat mayin duhrin ‖
yani ― Erkeksi suların devam edişi‖ olarak adlandırılmaktadır .

Erkek ve Kadın onların takma adları ― Etki eden ( Maşpia ) ‖ ve ― Alan ( Mekabel ) dir .
Erkeğin yönü ― Maşpia ‖ ve Kadının yönü ise ― Mekabel ‖ dir . Ve bu durumda A Kadoş
Baruh‘u ile Yisrael Halkı arasındaki ilişki ile alakalı olarak , A Kadoş Baruh Hu ― İş yani
Erkek ‖ bir başka deyişle ― Hatan yani Damat ‖ ve Yisrael Halkı da ― İşa yani Kadın ― bir
başka deyişle de ― Kala yani Gelin ‖ dir .

― Mayin Nukvin ‖ yani Kadınsı sular – onlar Mekabel‘in ( Yisrael Halkı‘nın ) gücüdür ve
Mayin Nukvin‘in yükseliş olayı Yisrael Oğullarının alt dünya olan fiziksel dünyada yapmış
olduğu çalışmaların üst dünyalara yükselmesidir. Bu yükselme sonucunda A KAdoş Baruh
Hu huzur bulmaktadır . Ve buna göre ― Mayin Duhrin ‖ yani Erkeksi sular ise Maşpia‘nın (
A Kadoş Baruh Hu ) gücüdür . ― Mayin Duhrin ‖ Erkeksi suların yukarıdan aşağıya devam
etmesi , etki eden gücün yukarıdan aşağıya inerek , aşağıdaki Bney Yisrael yani Yisrael
Oğullarına etki etmesi anlamına gelmektedir . Ve bu etki neticesinde ― Mayin Nukvin ‖
yükselmekte, bu da Yisarel Oğullarının çalışması ile oluşmaktadır .

Yisrael Oğulları bu çalışmaları sayesinde Klipat Noganın içindeki kötü ile iyiyi birbirinden
ayırıp , iyiyi dışa çekerek Kutsallığa yükselmektedir . Bu çalışmaya da ― İtaaruta Deletata
‖ denmektedir .

‫דכורין מיין להוריד עליונים יחודים ונעשים‬

Naasim yihudim elyonim leorid ―mayin duhrin‖ .

Alıcının ( Mekabel ) uyanışı ve yükselişi yüksek alemlerdeki birliği etkiler ve bu da ( ‖

erkeksi sular ―ın yani Mad‘ın) içinde bulunduğumuz dünyaya inmesine neden olur ,

― Mayin Nukvinin ‖ yükselmesi sayesinde , üst dünyalarda ― Yihudim Elyonim ‖

yapılmaktadır .

― Yihudim Elyonim ‖ , üst dünyalarda bulunan ve değişik görüntülerdeki sefirotların

bağlantıları anlamına gelmektedir . Çünkü her bir sefirot birbirleri arasında zıtlık

192 | .
göstermektedirler . Dolayısıyla aralarında herhangi bir bağlantı veya teklik yoktur . Örnek
olarak Mida Hesed ( Karakteristik İyilik özelliği ) ile Mida Gvura ( Karakteristik Disiplin ,
güç özelliği ) gibi . Ve Yahudi‘nin alt dünyada yapmış olduğu çalışmalar sayesinde ,
yukarıdan aşağıya Elokut‘un kelimeler ile ifade edilemez kadar çok kuvvetli gücü devam
etmektedir ( O‘nun gücü bu iki zıt görüntünün beraberliğinden dahi daha kuvvetlidir ) .
Bu yüzden de O‘nun gücü iki zıt görüntüyü birleştirir ve Tek hale getirir . Böylelikle ―
Yihudim Elyonim ‖ gerçekleşmiş olur . ― Yihudim Elyonim ‖ in binlerce yönü olduğu
Tora‘nın gizli bölümlerinde anlatılmaktadır .

Üst dünyalardaki sefirotlar Maşpia ve Mekabel görüntüsündedir , yani daha bir üst
seviyede olan sefira Maşpia görüntüsünde bir alttaki sefiraya etki etmektedir . Bir alttaki
sefira da bir üstteki sefiranın kendisine yapmış olduğu etkiyi ―Mekabel ‖ almaktadır . Ve
―Yihudim Elyonim‖ sayesinde alt sefirotlara üst sefiralardan ― yeni ışık ‖ devam eder , bu
Maşpia ( erkek ) yönüdür , en alt sefira ise Mekabel ( Nukba yönüdür ) . Ve bunun yanı
sıra ― Yihudim Elyonim ‖ sayesinde Elokit‘in ışığı ifşa olmaktadır . Kabala‘da buna ―
Yeridat Mayin Dehurin ― denmektedir . Yani Maşpia‘nın ışığının Mekabel‘e inişi anlamına
gelmektedir .

Ve bunun sonucunda , ― Yihudim Elyonim ‖ den en yüksek sefiralardan Elokit‘in sonsuz

ışığın devamı tüm dünyalara yani bizim de içinde bulunduğumuz en alt dünya olan fiziksel
dünyaya kadar inmektedir .

‫עשה שכולן הן בחינת ח‬, ‫שהם הם מימי החסדים שבכל מצוה ומצוה ח―מרמ מצות‬
‫סדים ומיין דכורין‬

Şe hem meymey ahasadim şebekol mitsva umitsva meramah mitsvot ase ,

şekulan hen behinat hasadim u ― mayiyn dehurin ‖ .

Bu ‖ erkeksi sular ‖ nezaketin ( Hesed ) sularıdır , bunlar 248 adet olan her bir pozitif
mitzvanın doğasındaki tüm iyilik ve yardımseverlik ile kişinin vücudunda bulunan ve aynı
sayıda 248 adet olan tüm organlarına akıp içlerine nüfuz ederler .

―Mayin Dehurin ‖ İniş ve nüfuz etmesi ― Mimey a Hasadim ‖ ile ilgilidir , yani ― İyilik suları
‖ tüm mitzvaların içinde vardır .

Hesedin etkileme ( erkek ) yönü tüm Ramah mitzvalar ( 248 adet pozitif – yap mitvası
) ile ilgisi bulunmakla beraber çok büyük iyileştirici ve etkileme gücü vardır ( Mimey
Hasadim ) . İki yüz kırk sekiz adet olan ve Ramah olarak adlandırılan yap mitzvaları

193 | .
Hesed – İyiliğin yukarıdan aşağıya doğru inip devam etmesini sağlarlar . Ve bunlar
yukarıda da anlattığım gibi ― Mayin Dehurin ‖ olarak adlandırılmaktadır . Yukarıdan inip
aşağıya nüfuz etmeleri neticesinde ve ― Aaliyat Mayin Nukvin ‖ yani Kadınsı suların
yükselmesi sayesinde , ― Yihudim Elyonim ‖ üst dünyalarda bulunan ve değişik
görüntülerdeki sefirotların bağlantılarını gerçekleştirir .

‫בתחתונים כמו‬, ‫דהיינו המשכת קדושת אלקותו יתברך מלמעלה למטה להתלבש‬
‫שכתוב במקוםאחר‬

Dehaynu amşahat keduşat elokuto yitbareh milemala lemata leitlabeş

batahtonim , kemoşekatuv bemakom aher .

Bu ‖ erkeksi sular ‖ uygulanan mitzvot‘lar anlamına gelmektedir , bu mitzvot‘lar yukarıdan

yani yüksek alemlerden, Ha‘Şem‘in birliğini aşağıya indirirler , böylece Ha‘Şem‘in
Kutsal‘lığı en düşük alem olan dünyamıza giysi olur ve ortaya çıkarlar . Çünkü A Kadoş
Baruh‘unun sonsuz ışığı sadece bu mitzvaların uygulanması ve gözetilmesi sayesinde
yukarıdan aşağıya inerek bizim dünyamıza nüfuz edebilmektedir . (başka bir yerde de
anlatıldığı gibi) böylece iki yorum sürekli ‖ Bney Aliya ‖ – ‖ yükselen erkekler ‖ birbirlerini
tamamlayıcı niteliktedirler .

Bu da zaten dünyanın Ha‘Şem tarafından yaratılmasının sebebidir . Yahudi‘nin fiziksel

dünyadaki görevi Ha‘Şem‘e O‘na layık olan konutu içinde bulunduğumuz fiziksel dünyada
inşa etmektir ( Dira Ba Tahtonim ) .

Bu bağlamda tüm büyük Tsadiklerin ‖ Bney Aliya ‖ yapmış oldukları tüm çalışmaları ,
sadece ve sadece Ha‘Şem adına yapılan çalışmalardır . Onların bu çalışmaları kendi
fiziksel veya ruhani iyilikleri için değildir , yani onların çalışmalarında kesinlikle bencilliğe
yer yoktur . Yapmış oldukları çalışmaların yegane sebebi Ha‘Şem‘e daha çok yakın
olabilmektir . Aşağıdaki hikayede de yazdığı gibi,

Admor A Zaken ( AlteRebbe ) bir çok kez tefilası esnasındaki derinlemesine bağlılığında ,
taki yerde yuvarlanana kadar davranışlar sergiler , bizde kendisinden sanki ağzından
çıkan bölünmüş sözcükleri duyardık ―Ben senin Aolam Aba‘nı istiyorum , ben senin
Cennet Bahçeni istiyorum , ben yanlızca Seni istiyorum ‖

Kvod Keduşat Admor A Şlita ( Rebbe Milubavitch ) sihalarından ( Konuşmalarından )

birinde şöyle söylemekte ;

194 | .
bize anlatılan bu hikayeden şunu öğrenebiliriz , her Yahudi‘nin içerisinde Ha‘Şem‘e karşı
bir sevgi vardır ve bu sevgi içsel derinlemesine bir sevgidir , her Yahudi Mitzva‘ları
uygular ve Tora öğrenir çünkü amacı Ha‘Şem‘e memnuniyet vermektir , aynı bir erkek
evladın babasına memnuniyet vermek istemesi gibi .

Rebbe Tanya Kitabının 41inci perekinin 114üncü sayfasından bizleri aydınlatmakta ve

paragraf şöyle başlamakta; ― ve hatta olmak vs….‖

bu nedenle bu iddiaya şöyle bir soru sorulabilir : Bizlerin amacından çok uzakta
olduğumuz , bu Kutsal konuları Tora‘nın ve Ruhun seviyelerini öğrenmemizin bizlere ne
gibi bir faydası olabilir?

ilk olarak bilinen bu soruya cevabı Alte Rebbe vermişti :

Maşiyah dönemi için 11 Yehezkel peygamber şöyle söylemektedir; ― Taştan kalbinizi

etinizden çıkartacağım ‖ şimdi aleyhine bir şey var , denildiği üzere her bir Yahudi en
yüksek mertebede ve derecede bunu anlayabilir , kalbi hiç bir

şekilde çalışmaz ve bu yüzden kalbi fosil yani ― taştan kalp‖ tir , oysa Maşiyah döneminde
bu aleyhte durum ortadan kaldırılacak , nasıl mı , beyninin tüm anladığını kalbi de
kapacaktır , çünkü ikisi de aynı seviyede olmak mecburiyetindedirler . Bu sebeple , artık
şimdi Maşiyah döneminden önce beynimizin anlaması ve kalbimizin de onun anladığını
kapması gerekmektedir. Bu yüzden de bizim öğrenmemiz ve daha çok öğrenmemiz
gerekmektedir .

Rabenu A Zaken‘in bu cavabına ek olarak , anlatılan hikayeden de biz cevabı öğrenmiş

olmaktayız zaten .

Bütün bunlar Torat Hasidut‘ta sunulmaktalar ve bahsedilen ilişkinin icraasını bizler

Hasidut sayesinde öğrenebilmekteyiz. Örnek olarak , bu bölümde Tsadiklerin çok yüksek
derecelerini ve yapmış oldukları hizmetleri sadece ve sadece Ha‘Şem adına yaptıklarını
öğrenmiştik , buna istinaden gerçekten de bu her Yahudi‘yi etkileyen ve ona dokunan
noktadır . Her durumda , her Yahudi kendi içindeki duyuları uyararak , A Kadoş Baruh‘u
ya memnuniyet verebilmek amacı ile Tora öğrenip mitzvaları gözetleyip uygulayabilir .
Çünkü , her Yahudi‘nin Ruh‘unda aynı sevgi ve arzu bulunmakta ve bu arzu ve sevgiyi
sadece A Kadoş Baruh‘una memnuniyet verebilmek için bu duyularını uyararak ifşa
etmektedir .

195 | .
1 . Devarim 21:21
2 .1. bölüme bakınız .6ıncı dip not .
3 . Rebbe buradaki yazısında iki tablo arasındaki bariz çelişkiyi , bir taraftan T
sadikin doğal kötülüğünü bizlere söylerken , bir taraftan da kötülüğün tamamen yok
edilebildiğini ve bunun iyiye dönüştürülebildiğini belirtmektedir . Aslında "Kötül
üğün doğasının" iki yönü bulunmaktadır . "Hayvansal Ruhun gücü" ve " Kirli Giysile
r " kötü arzular Hayvansal Ruh'un içine enerji olarak kanalize olmuşlardır . Bu "
Kirli elbiseler kesinlikle Kutsallığa yükseltilemez ve dönüştürülemezler , tamamen
çıkarılıp ortadan kaldırılmaları gerekmektedir . Hayvansal Ruh'un kötülüğe eğimli
enerjilerini kendi içinden çıkarabilmeniz için , kötülükleri iyiliğe çevirdikten s
onra onu "Temiz Giysiler” ile giydirmeniz yani bu enerjiyi Kutsal Kanal'a çıkar ha
le getirmeniz gerekmektedir . Eğer bu enerji henüz iyiliğe dönüştürülmemiş ise , a
çıkça bazı " Kirli Giysiler "hala içeride kalmıştır .
4 .Teilim139 : 22 – 23
5 .MasehetSuka 45 : b ve Sanhedrin 97 : b
6 .Aynı yerde
7 .Zohar1 , 4:a
8 .Lubavitcher Rebbe Şlita notlarında bizi aydınlatırken Tam Tsadik örneğinde iki
anlam getirmektedir , birinci dereceye karşılık " Tsadik Gamur " anlamını , ikin
ci dereceye karşılık ise " Tsadik ve TovLo " anlamını vurgulamaktadır .
9 .Yeşeyau 55:1
10 .Giriş TikkuneiZohar 1b. Bkz III Zohar , 222b; 288a II, 114b.
11 .Yehezkel 36:26

LİKUTEİ AMARİM — BÖLÜM 11

Dokuzuncu bölümde Admor Ha Zaken ( Alter Rebbe ) , Kutsal ve Hayvansal ( Nefeş

Elokit ve Nefeş A Beamit ) ruhların Yahudi‘nin vücudunu tamamen fethetmek ve ona
hakim olmak için aralarında yapmış oldukları savaşları anlatmakta ve Onuncu bölümde
ise Alter Rebbe daha da ilerleyerek bu mücadele dönemi çerçevesinde Tzadik ( Gerçek
Tam İnsan ) olgusunu bizlere tanımlamaktaydı .

Kendisi onuncu bölümde Tsadikleri iki genel kategoride sınıflandırarak açıklamaktadır .

İlki aynı bölümde öğrendiğimiz gibi ‖ Tsadik Gamur ‖ ( Tam Tsadik ) yada ‖ Sadece

196 | .
iyiliklere sahip olan Tsadiktir ‖ . Böyle bir Tsadik hayvansal ve kötü karakteristik özellikler
taşıyan hayvansal ruhunu tamamen iyi edimler barındıran Kutsallığa dönüştürebilmeyi
başarmıştır .

Bununla birlikte Tsadik‘in ikinci kategorisi olan ‖ Tsadik Lo Gamur ‖ ( Tam olmayan
Tsadik ) yada ‖ Henüz kötü edimlere sahip olan Tsadik‘te ‖ ise kendisinin halen içinde az
da olsa barınmakta olan kötülüğü tamamen iyiliğe çevirememiş ve hala içinde
doğasından gelen kötülüğün az da olsa kalıntısı yer almaktadır . Ancak içinde şer olan bu
çok küçük parça çok daha büyük oranda olan iyiliğin karşısında tamamen etkisiz
durumdadır .

On birinci bölümde ise Alter Rebbe , ‖ Tsadik Lo Gamur ‖ ( Tam Olmayan Tsadik )
in halen içinde bulunmakta olan iyiliğinin miktarı ve kalitesine göre kendi aralarında çok
fazla derece olduğundan bahsetmektedir .

On birinci perekten önce Alter Rebbe Tsadik‘lerin kendi aralarındaki dereceleri hakkında
açıklamalar yapmakta ve aynı zamanda kişinin Hayvansal Ruhunun Kutsal Ruhuna
üstünlük sağladığı durumlarda ‖ Raşa ‖ ( Kötü ) olarak adlandırıldığını ve bu olguyu da ‖
Raşa ve TovLo ‖ (Kötü ve İyi) Kötü ama halen içinde az da olsa iyilik olan kişi , ‖ Raşa ve
RaLo ‖ ( Kötü ve Kötü ) tüm benliği ile kötü olan kişi diye iki kategoriye ayırmaktaydı .

Ve on birinci bölümde şimdi bu olguyu öğreneceğiz .

‫בי לו ורע צדיק לעומת לו וטוב רשע זה לעומת וזה האלקית שבנפשו שהטוב דהיינו‬
‫שבלבו הימני ובחלל שבמוחו לג ובטל השמאליכפוף שבחלל מהקליפה הרע‬

Ve ze leumat ze raşa ve tov lo leumat tsadik ve ralo dehaynu şeatov şebenafşo

Elokit şebemoho ubehalal a yemini şebelibo , kafuf ubatel legabey ara
meaklipa şebehalal asmali

‖ Biri diğerinin tam tersidir ‖ 1 , ‖ Raşa ve Tov Lo ‖ ( Kötü ve İyi ) – ‖ Tsadik ve Ra Lo ‖ (

İyi ve Kötü ) anlamının anti tezidir .

Bu demek oluyor ki dokuzuncu bölümde de öğrenmiş olduğumuz gibi Adam‘ın ‖ Nefeş

Elokit‘inin ‖ yani Kutsal ruhunun kendi vücudunda konuşlanmış olduğu yer beyni ile
kalbinin sağ vertikülüdür (odacığıdır)

Dokuzuncu bölümde de açıklandığı gibi klipalardan kaynaklanan ve onların hizmetinde

olan kötü edimlere sahip olan hayvansal ruh kalbin sol vertikülünde konuşlanmaktadır .

197 | .
Bu nedenle de , ‖ Raşa ve TovLo ‖ ( Kötü ama içinde az da iyilik olan kişinin ) kötü olan
hayvansal ruhu miktar açısından iyiliğe nazaran çok daha fazla olduğundan dolayı İlahi
Ruhun üzerinde çoğunluk sağlayarak , iyiliğin kendisine boyun eğmesini ve kendi
içerisinde etkisiz kalmasını sağlamaktadır .

‫מתחלק וזה וכפיפת הביטול ואיכות כמות בענין חלוקות מדרגות לרבבות כן גם‬
‫ושלום חס לרע הטוב‬

Ve ze mithalek gam ken lerivevot madregot halukot be inyan kamut ve eyhut

a bitul ukfifat atov lera has ve şalom

Bunlar kendi aralarında sınıflandırıldıklarında on binlerce dereceye bölünmektedirler .

‖ Tsadik ve Ra Lo ‖ seviyesi kendi arasında on binlerce dereceye bölündüğü gibi , iyiliğin

kötülüğün içinde etkisiz hale gelişi ile ilgili olarak ,‖ Raşa ve Tov Lo ‖ (Kötü ama içinde
çok az da olsa iyiliğin izlerini taşıyan kişi) seviyesinin kendi içinde de bir çok alt
kategoriler bulunmaktadır . Kötülüğün iyiliği etkisiz hale getirişi ile ilgili olarak Alter Rebbe
aşağıda bu konuya devam etmektedir .

Bu sayısız alt düzlemlerin birbirleri arasındaki fark Ha‘Şem Korusun kötülüğün iyiliği
etkisiz hale getirerek kendisine itaat etmesini sağlamasının boyut ve kalitesi ile
ölçülebilmektedir .

‖ Tsadik ve RaLo ‖ seviyesinde kendi arasında on binlerce dereceye bölündüğü gibi , aynı
şekilde ‖ Raşa ve TovLo ‖ ( Kötü ve halen içinde iyiliğin izleri bulunmakta olan kişi )
kendi arasında iyiliğin kötülük tarafından etkisiz hale getirilmesi miktarına göre bir çok
dereceye ayrılmaktadır .

Hangi ölçü ve sınırda iyilik kötülük tarafından etkisiz hale getirilerek kötülüğe teslim
olmaktadır ? ‖ Miktar ― ; eğer iyiliğin etkisiz hale gelmesi sadece kötülüğün miktar
olarak iyiliğin üstünde üstünlük sağladığından dolayı ise yada iyilik kötülük karşısında
1/60 oranında gibi azınlık durumunda ise vs. ‖ Kalite ‖ ; bu detaylar iyiliğin kötülük
karşısında nasıl etkisiz hale geldiğinin ifadeleridir , çünkü kendisi hala haram olan şeylere
karşı ilgi ve sevgi duymaktadır . Ve tabii ki bunun gibi daha bir çok detayda da aynı
duyguları taşımaktadır .

‫מזער מעט אצלו והביטול שהכפיפה מי יש‬

Yeş mi şe a kfifa ve a bitul etslo meat

198 | .
İyiliğin kötülük karşısındaki miktarı o kadar azdır ki , kötülüğe körü körüne itaat etmekte
ve onun karşısında son derece etkisiz kalmaktadır . Nefeş Elokit‘in ‖ İyiliği ‖ ve kendini
vakfedişin ‖ kalitesi ‖ hayvansal ruhun ‖ kötülüğüne ‖ boyun eğdiğinde küçücüktür . Yani
miktar olarak çok azdır . Bu yüzden de küçük suçlarda başarısız olmaz .

‫בתמידות אינו זאת גם ואף‬, ‫מתגבר רחוקים לעתים אלא קרובים לפרקים תדיר ולא‬
‫הטוב על הרע‬, ‫הגוף הוא קטנה העיר את וכובש‬

Ve af gam zot eyno bitmidut , velo tadir liprakim krovim , Ela leitim rehokim
mitgaber a ra al a tov , vekoveş et a ir ktana u a guf ,

Ve hatta bu küçük derece kalıcı olmadığı hatta problemi çözebilecek temel durumunda
olamadığı için çok nadiren kötülük iyiliğin üstesinden gelmektedir . Fakat aradan geçen
uzun bir aradan sonra kötülük gelip iyiliğin üstünde tekrar hakimiyet kurarak onun
üstesinden gelir . Dokuzuncu bölümde de öğrendiğimiz gibi adamın vücudu ―küçük
şehir‖ olarak adlandırılmaktadır ve ikisi Nefeş Elokit ( Kutsal Ruh ) ile Nefeş a Beamit (
Hayvansal ruh ) kendi aralarında sürekli savaşarak bu küçük şehri işgal edip tek başlarına
hüküm sürdürmek istemektedirler.

‫לבד מקצתו אלא כולו לא אך מרכבה לו ונעשה למשמעתו סר שיהיה ולבוש‬

‫ל‖הנ לבושיה משלשה אחד בו להתלבש‬

Ah lokulo ela miktsato levad , şeyiye lemişmaato ve naasa lo merkava ,

velevuş leitlabeş bo ehad mişloşa levuşeya anizkar leeyl ,

Nefeş a beamit , Nefeş Elokit üzerinde üstünlük sağladığında bu onun vücudun tamamına
hükümdarlık yapabiliyor anlamına gelmemektedir ve bu yüzden de ona ‖ raşa ve tovlo ‖ (
kötü ama hala içinde iyiliğin izlerini taşıyan kişi ) denmektedir . Bu sebeple de vücudu
hafifçe kontrol edebilmektedir .

Vücudun bu bölümünü hayvansal ruh kontrol etmektedir , bu tabii ki vücudun sadece bir
parçasıdır işte bu parça kendi disiplini ile ‖ merkava ‖ ( Eski zamanlarda kullanılan savaş
arabaları – fakat Kabala açıklamalarında açıklandığı üzere arabanın sürücüsüne boyun
eğen olarak ima edilmektedir) kötülüğe boyun eğici arabanın sürücüsü rolünü almaktadır
.

,‫ דהיינו או במעשה לבד‬,‫ולא חמורות חס ושלום לעשות עבירות קלות‬

Deaynu o bemaase levad , laasot averot kalot velo hamurot has veşalom

199 | .
Yani genelde hayvansal ruhun sadece eylemsel konularda hakimiyeti bulunmaktadır . Has
ve halila ( Ha‘Şem korusun ) büyük olanlarda değil sadece küçük ihlallere sebebiyet
verebilmektedir ve bu yüzden de hayvansal ruhun büyük ölçüde kişinin üstünde
hakimiyet gücü yoktur . Hayvansal ruhun vücuda elbise gibi bürünerek Kutsal Ruha
üstünlük sağladığı alan dediğimiz gibi sadece eylemler ile düşünce ve konuşmalarda
değildir .

,‫לדבר אבק לשון הרע וליצנות וכהאי גוונא או בדיבור לבד‬

O bedibur levad . Ledaber avak laşon ara veleytsanut uhai gavna

Yada tek başına bir söyleyiş içinde konuşmaya hakim olabilir iftira veya şakaya vurma ile
ilgili sınırları aşarak kötülük kişinin bu ve bunun gibi konularda çok zayıf olmasına neden
olur .

,‫הרהורי עבירה הקשים מעבירה או במחשבה לבד‬

O bemahşava levad . İrurey avera akaşim meavera ,

Ya da kötülük sadece düşünceye hakim olup bazı açılardan gerçek günahlardan daha
kötü niyetler içinde konuşlanır . 2 Düşünce , konuşma ve eylemlere nazaran daha rafine
edilmiş vaziyettedir ve ruhun üç giysisi içinde ruh ile bağlantısı en yakın olandır .

Bu yüzden , günahkar eylemin kendisine kıyasla günahkar niyetlerle ( düşüncede ) ruhu

daha fazla kirletebilirsiniz .

‖ Sadece düşünce ‖ ile işlenmiş olan günahlar yani örneğin adam aşırı derecede kadınlar
hakkındaki düşünceleri ile düşüncesel suç işlemekte ise bu kişi ‖ Kötü – Raşa ‖ diye
adlandırılmaktadır . Ayette şöyle yazmaktadır ‖ Başı boş kalmış hayvan gibi
kalbinin peşinden gitme ‖ .

Yani bu şekilde bile konuşma ve eylem olmadan sadece bir kötü düşünce sayesinde
adam ‖ raşa ‖ olarak adlandırılmaktadır . Çünkü düşünce suçları aynı zamanda kötülüğün
iyilik üzerine üstünlük sağlamasından kaynaklanmaktadır . Hatta özellikle bazı düşünce
suçları , suç eyleminin bizzat kendisinden daha fazla liderlik sergilemektedirler . Ra‖Zal‘ın
da dediği gibi ‖ Düşünce suçları suçtan daha zordurlar ‖ .

‫לעשותה בעבירה מהרהר אינו אם בעולםוגם ונקיבה זכר זיווג ן שעובר‬, ‫בעני אלא‬
‫התורה אזהרת על‬: ‫רע דבר מכל ונשמרת‬, ‫כו׳ ביום יהרהר שלא‬

200 | .
Ve Gam im eyno mearer baavera laasota , ela beinyan zivug zahar unekeva
baolam , şeover al azarat atora ― venişmarta mikol davar ra ‖ , ― şelo yearer
bayom huley ‖ .

Bu durumda aslında bir kişi günahı fiziki olarak eyleme dönüştürmediği halde sadece
yukarıda verilen örnekte olduğu gibi , erkek ve kadın genel cinsel birlikteliği üzerine niyet
edenler dahi Tora‘nın öğüdünü ihlal edebilirler 3, ‖ Sen kendini her tür kötü şeyden
koruyacak ve kaçınacaksın ‖ bilgelerimiz bunu bir tedbir olarak yorumlamaktalar , 4 ‖
Kendini muhafaza etmeden bir gün hayallere kapılarak bir gece için kendini kirletme ‖
Dolayısıyla bu tür konularda Tora‘nın komutlarını ihlal etmemiş olursun .

‫בתורה לעסוק הכושר שעת‬, ‫באבות כדתנן לבטלה לבו מפנה והוא‬: ‫שהיא או‬
‫כו׳ לבו ומפנה כו׳ בלילה הניעור‬

O şei şeat akoşer laasok batora vehu mefane libo levatala , keditnan beavot
aneor balayla huley umefane libo huley .

Yada içinde kötülük olan başka bir alanda kısmi raşa durumunda olabilir ; Tora çalışmaya
uygun bir zamanda kişinin kalbi bu anlamsız konulara doğru döndüğünde ,

Mişna‘da belirtildiği gibi ( Masehet Avot ) : 5 ‖ Kim ki Tora öğrenmeye uygun

zamanda geceleyin uyanır ve kalbinin kibirine döner kendi ruhuna karşı suçludur .‖

Sonraki durumda ise kişinin hayvansal ruhu düşüncesine hakim olacak ve vücutta kendini
tecelli edecektir .

Tüm bu örneklerin herhangi birinde yada benzerinde düşünce konuşma veya eylemsel
olarak tek bir tane bile küçük bir günah işlendiğinde kişi raşa olarak adlandırılır ve bu
zaman zarfında kendisi kötüdür .

Gece Tora eğitimi için çok güçlü bir zamandır ve adam ‖ kalbini avareliğe ‖ açtığında ‖
kalbinde zararlı düşüncelere yer verir ve Tora düşüncelerini iptal etmiş olur ‖ ( Raşi )
. Adam Tora öğrenimi ile ilgili olduğu sırada eğer düşüncelerinde bu tarz şeylere yer
veriyorsa ve hatta düşüncesindeki bu günahlar konuşmalarını veya eylemlerini
içermiyorsa dahi aynı konumdadır .

Düşünce ile işlenen suçlar çok daha kolay bir şekilde başka suçları hayal
ettirebilmektedir . Buna ek olarak düşüncesinde yapmak yoksa dahi hatta sadece

201 | .
tefekkür ve kötü bir düşünce dahi değilse ‖ sadece oturup hiç bir şey yapmayıp ‖ Tora
çalışmasını iptal ediyorsa yine aynı durumdur .

‫ ההיא בעת רשע נקרא בו גובר שבנפשו שהרע‬, ‫ אצויכו ןהב‬, ‫אלה מכל שבאחת‬
‫ ואיטחמו ואמטמו‬, ‫ בגופו ומתלבש‬,

Şebeahat mikol ele , vekayotse baen , nikra raşa baet ahiy şe ha ra şebe nafşo
gover bo , umitlabeş begufo umahatio umtameo .

Raşa terimi , kişinin içindeki hayvansal ruhunun ona hakim olduğu ve vücudunu giydirdiği
ruhani giysi ile adamı günah için uyararak kirletmesi anlamına gelmekte ve bu duruma
sahip kişiye de raşa denmektedir.

Adam yukarıda anlatılan şekilde düşüncesinde konuşmalarında yada eylemlerinde bir

günah işlediğinde , hatta bu çok hafif bir günah olsa dahi , o zamanda kötü ( raşa )
olarak adlandırılır . Dolayısıyla Hayvansal olan ruhu ( Nefeş ha baamit ) ta ki kalbin sol
odacığında tamamen yayılarak ve vücudun bir organını kirletene kadar aynı oranda
adamın Kutsal ruhuna ( Nefeş Elokit ) üstünlük sağlar

‫מה׳ וסליחה מחילה ומבקש‬, ‫ טרחתמו‬, ‫האלקית שבנפשו הטוב בו גובר כך ואחר‬
‫לו יסלח וה׳‬, ‫בשלשה לברכה זכרונם חכמינו עצת פי על הראויה בתשובה שב אם‬
‫כו׳ דורש ישמעאל רבי שהיה כפרה חלוקי‬, ‫אחר במקום שכתוב כמו‬

Ve Ahar kah gover bo ha tov şebenafşo a elokit , umitharet umevakeş mehila

usliha me Ha‘Şem ,ve Ha‘Şem yislah lo , im şav bateşuva ha reuya , al pi atsat
hahameynu zihronam livraha bişloşa hilukey kapara şeaya rabi yişmael doreş
huley , kemo şenitbaer bemakom aher .

Adam işlediği günahlar için Ha‘Şem‘den özür ve O‘ndan af dileyecektir , eğer adamın
tövbe ( teşuva ) edişi düzgün ve uygun bir tövbe ise yani bizim Kutsanmış Bilgelerimizin
uygun görüp bizlere tavsiye ettikleri şekilde , Rabi Yişmael 6 tarafından başka yerde
de 7 açıklanan üç formdan biri ile yapılan teşuva ise ‖ Her hangi bir kuşkuya veya
şüpheye mahal vermeden ‖ Ha‘Şem mükemmelen affeder .

Teşuvanın üç şekli ;

 Eğer biri pozitif ( yap emri ) bir talimatı ihlal ettiyse ve teşuva yaparsa özrü o
anda mazur görülür ve affedilir ,

202 | .
  Eğer adam negatif ( yapma emri ) bir talimatı ihlal eder ve teşuva yaparsa onun
günahı tövbesi ile birlikte kefaret gününde af edilir .
 Eğer adamın günahının cezası ‖ Karet ‖ ( ruhun sökülüp atılması ) ise ve göklerin
mahkemesinin yürütmesinde ise adamın tövbe edişinden sonra ve Yom Kipur
günü ruhsal arınma geçirmesi , acı dolu kefareti de beraberinde getirmektedir .

Bununla birlikte Rebbe‘nin notlarında belirtmiş olduğu gibi , kişinin özrü ve tövbesi
karşısında Ha‘Şem‘in onu affetmesi adamın raşa durumunu kelimenin tam anlamıyla
değiştirmez . Ancak sadece ödünç anlamda raşa üzerinden ve tsadik gibi ödül veya ceza
uygulanır . Nitekim yararları ve günahları ölçekle tartılan sadece küçük konularda
nadiren günah işleyen ve hemen ardından teşuva yapan bir kişi yaptığı yararlı işlerin
günahlara karşı ezici çoğunluğu olduğundan dolayı bir Tsadik olarak sayılır ve ödülü
hakkeder .

Ama tzadik bu kullanım için sadece ödünç bir terimdir , Likutei Amarim Kitabının birinci
bölümünde anlatıldığı gibi . Gerçek kesin terimler gibi tsadik ve raşa insanın ruhundaki
iyi ya da kötü kaliteyi tarif etmektedir . Bu açıdan bakıldığında yukarıda açıklanan kişi o
tövbesi sonrasında bile raşa olarak sınıflandırılmakta ve affedilmektedir . O hala günaha
karşı olan yatkınlığını korumakta ve onun hayvansal ruhu hala ona hakim olma
eğilimindedir .

Buraya kadar Alter Rebbe raşanın üst düzeyini yani ‖ Raşa ve Tov Lo ‖ – ‖ Raşa ve İyi ‖
, hayvansal ruhunun üç ruh elbisesi düşünce konuşma veya eylemden sadece birine
nadiren egemen olduğu bir kişiyi bizlere öğretmektedir .

Vurgulamak gerekirse ;

Her şeye rağmen adam uygun teşuvayı yaptığında Ha‘Şem onu affetmektedir ve ödül
yada ceza olarak da ‖ Tsadik Gamur ‖ – ‖ Tam Tsadik ‖ sınıfına dahil olmaktadır . Çünkü
teşuva yaptıktan ve affedildikten sonra bir daha aynı günahı işlememektedir . Kurala göre
Tsadik olarak adlandırılmakta ve göksel mahkemede beraat etmektedir .

Her halükarda burada kendisi için kullanılan Tsadik terimi sadece ödünç olarak
kullanılmaktadır . Ancak ödünç verilmesinin mükemmelliği adamın durumu , pozisyonu ve
maddesinin mükemmelliğidir . Yani hatayı işleyip teşuva yaptıktan ve affedilmesinden
sonra adam halen ‖ Raşa ve İyi ‖ seviyesinde durmaktadır .

203 | .
Bu seviyede kaldığı sürece adam kötü tarafını tamir edip iyilikleri ile kötülüğünün üzerine
üstünlük kurmaya çalışmaktadır . En azından genellikle ‖ kötülükten uzak ‖ durmaktadır ,
yani teşuva yaptıktan sonra da hala kendisinde Ha‘Şem‘in isteklerini ihlal etme gibi
alametler barınmaktadır .

‖ Raşa ve İyi ‖ olan kişi halen ruhundaki iyi olan parça sayesinde Nefeş Elokit‘i
hissetmektedir ancak onun içindeki iyilik kötülüğü karşısında eksik ve zayıf olduğundan
dolayı hayvansal ruhunun kötülüklerine maruz kalmaktadır . Bu seviye binlerce sınıfa ve
çeşide bölünmüştür ; Çok yüksek bir seviye olan ‖ Raşa ve İyi ‖ olan kişi Tora öğrenip
mitzvaları mükemmelleştirmekte ve çoğu zamanda günah işlememeye dikkat etmektedir ,
ancak her şeye rağmen doğal yapısından dolayı ufak ve önemsiz günahları işlemek de
onun içsel maddesinde var olduğundan bu ufak suçları ruhun üç giysisinden birisi ile
işlemekte ama ‖ kötülükten uzak ‖ durmaktadır . Ancak sonrasında iyilikleri kötülüğüne
üstünlük kurarak uygun teşuvayı yapmaktadır .

‫הרע‬, ‫יותר בו גובר שהרע מי ויש של לבושים שלשה כל בו ומתלבשים ומחטיאו‬

‫יותר חמורות ירותבעב‬, ‫יותר קרובים ובעתים‬

Bununla birlikte sorulacak başka bir soru , ‖ Raşa ve İyi seviyesinde ‖ kime kötülük daha
güçlü hakimdir?

Kötülüğün üç giysisi onu giydirmekte , yani düşüncelerinde konuşmalarında ve

eylemlerinde günah işletmekle beraber kötülük ona bu günahları sıklıkla yaptırmaktadır .

‖ Raşa ev İyi ‖ olanın en düşük seviyesinde , kötülük iyiliğin üzerine egemenliğini çok
kuvvetli kurmaktadır ve bu sebeple , iyiliğin kendisini kötülüğe ‖ Bükmesi ve terk etmesi
yada teslim etmesi ‖ çok fazla oranda olmaktadır . Kötülük üç kirli giysisi ile tüm vücudu
, adamın düşüncesini , konuşmasını ve eylemlerini giydirir ve onlar üstünde egemenlik
kurar ( Bu durum yukarıda anlatıldığı gibi vücudun üç melekesi olan düşünce konuşma
ve eylemin sadece birisi için geçerli değildir ) , ayrıca bu kişi ‖ hata yapmaya daha yakın
‖ olduğu için onun kalitesinde bir insan ‖ daha çok ve ağır hatalar yapmaya ‖ yakındır ve
meyillidir .

‫שבנפשו הטוב מבחינת תשובה הרהורי לו ובאים שמתגבר‬, ‫מתחרט בינתיים אך‬,
‫בינתיים קצת‬

Ah beyntayim mitharet ubaim lo irurey teşuva , mibehinat atov şebenafşo,

şemitgaber ketsat beyntayim .

204 | .
Ancak o yine de ‖ Raşa ve İyi ‖ olarak tarif edilir işlemiş olduğu günah ile bir diğeri
arasında pişmanlık yaşar ve tövbe ( teşuva ) ile ilgili düşünceler sürekli aklında
bulunmaktadır . İyilik yönünden doğan ve halen ruhunda bulunan gücü bir ölçüde toplar .

‖ ‫ תויהל‬,‫‖ אלא ןיאש ול תורבגתה לכ ךכ חצנל תא ערה שורפל ויאטחמ ירמגל‬

‫ועוזב מודה‬

Ela şeeyn lo itgabrut kol kah lenatseah et ara , lifroş mehataav legamrey ,
lihiyot ‖ Mode veozev ‖

Böylece o günahlarından tamamen kurtulmak ve günahlarını itiraf etmek için bir kezliğine
tüm bu hatalarını ve günahlarını terk edebilir .

Ancak kötülüğün iyiliğin üzerine olan egemenliğinin çok kuvvetli oluşundan dolayı , bu
düşük seviyede ‖ Raşa ve iyi ‖ dahi içinde olan az da olsa iyilik sayesinde teşuva yapma
durumuna gelebilmektedir . Fakat her durumda bu iyiliğin kötülük karşısında galip
gelmesi ve kötülüğe karşı egemenlik sağlayabilecek kadar gücü yoktur . Dolayısıyla kişi
yapmış olduğu hatadan dolayı tövbe ettiğinde yapmış olduğunun çok güçsüz olması
sebebiyle sadece kişinin hataya düştüğü zamanlarda bazen yapmış olduğu tövbe (teşuva)
olmaktadır . Bu sebepten dolayı yaptığı hatalardan pişman olarak yapmış olduğu teşuva
sadece düşüncede yapılmış bir teşuva olmakta ve uygun teşuva olmamaktadır . Yani kişi
burada üstüne Yaratanın Krallığını almalıdır işte bu ‖ Günahı Terk Etme ‖ gerçeğidir .
Bunu yapmadığından dolayı da bu kişinin günahları affedilmemektedir .

‫ רשעים מלאים חרטות‬:‫ועל זה אמרו רז״ל‬

Ve al ze amru raboteynu zihronam livraha ‖ Reşaim meleim haratot ‖

Böyle bir kişi ile ilgili olarak , Kutsal Bilgelerimiz şöyle söylemekteler 8 ‖ Kötüler
pişmanlıklarıyla doludurlar ‖ . Aynı zamanda günahkarlıklarından dolayı kendi iyi
eylemlerinden dahi pişmanlık duymaları da mümkündür . Onlara hükmeden efendilerinin (
hayvansal ruhları ) arzuları yüzünden kendilerini aciz hissederler . Bu pişmanlıklarına ve
acizliklerine rağmen hala raşa konumundadırlar .

‫שהם‬,‫שיש בחינת טוב בנפשם עדיין רוב הרשעים‬

Şehem rov areşaim , şeyeş behinat tov benafşam adayin .

205 | .
Kötülüğü temsil edenlerin çoğunluğunun içinde hala az da olsa birazcık iyilik
oyalanmaktadır ve bu azıcık iyilik nedeniyle adam kendisine sıkıntı yaratan duygulardan
aklında ve kalbinde pişmanlık duymaktadır .

Böylelikle biz bu kişinin pek çok düzeyi olan ‖ Raşa ve İyi ‖ mertebesinde günahlarından
nadiren de olsa dönen ve sadece küçük konularda , ruhun giysilerinden sadece birinin
katılımı ile değişen biri olduğunu ancak acıklı bir şekilde ne yazık ki günahlarını ise ruhun
üç giysisiyle de işlediğini görmekteyiz .

Oysa hepsi ‖ Raşa ve İyi ‖ başlığı altında toplanmaktadır . Onların arasındaki fark
içlerinde ne derecede iyiliğin yada kötülüğün hakim olduğudur . ‖ Tsadik ve Kötü ‖ – ‖
Tam olmayan Tsadik ‖ mertebesinin tam zıttı olarak burada dominant olan kötülüğün
iyilik üzerine kurmuş olduğu hakimiyet vardır .

Alter Rebbe şimdi ‖ Raşa ve İyi ‖ tanımlamasından sonra ‖ Raşa ve Kötü – Sadece
kötülüğü bilen ‖ tanımlamasına dönmektedir .

‫לעולם מתחרט שאינו מי אבל‬, ‫כלל תשובה הרהורי לו באים ואין‬, ‫ורע רשע נקרא‬
‫בקרבו נשאר לבדו הוא שבנפשו שהרע‬, ‫לו שנסתלק עד הטוב על כך כל גבר כי‬
‫מקרבו‬

Aval mi şeeyno mitharet leolam , veeyn baim lo ireurey teşuva kelal , nikra
raşa ve ra lo , şe ha ra şebenafşo hu levado nişar bekirbo , ki gavar kol kah al
atov ad şenistalek mikirbo .

Adamın içinde sadece kötülüğün ruhu kalmıştır ve böylece ikinci ruhu iyiliğin üzerinde
tamamen üstünlük sağlamış vaziyettedir .

‫מלמעלה עליו מקיף בבחינת ומדוע‬

Ve omed bivhinat makif alav milmala .

Ve şimdi iyilik kötülüğün üzerinde ‖ Makif ‖ çevreleyen tarzda yani daha doğrusunu
söylemek gerekirse uzak ve harici bir şekilde durmaktadır . Böylece iyiliğin hiç bir şekilde
bilinç farkındalığı yoktur .

Ancak adam iyiliğe sahip olmasından bu yana bu makif şeklinde olsa dahi sonuçta Kutsal
Ruha ‖ Nefeş Elokit‘e ‖ sahiptir .

206 | .
Mükemmellikten de iyiliğin adamın ‖ kalbinden yok olması ‖ Kutsal Ruhun burada artık
bulunmaması has ve halila ( Ha‘Şem Korusun ) düşünülemez dahi , ancak buradaki
anlayış adamın içinde bulunan Kutsal Ruhun ( Nefeş Elokit ) kişiyi içsel olarak
aydınlatamadığı ve ifşa olamadığı ( gizli ve saklı – ester ve beheelem ) anlamına
gelmektedir . Burada adamın içinde açığa çıkan sadece kötülüktür .

Ve bir ekleme ;

‖ Raşa ve İyi ‖ olan ile ‖ Tsadik ve Kötü ‖ olanın seviyeleri yukarıda karşılaştırıldığında
olduğu gibi , ‖ Tsadik ve Kötü ‖ seviyesinde olanın içinde sadece iyilik olmasının aksine ‖
Raşa ve Kötü ‖ seviyesinde olanın ise içinde sadece kötülük barınmaktadır .

‖ Raşa ve Kötü ‖ olanın seviyesi ile ‖ Tsadik ve Kötü ‖ olanın seviyesi arasındaki fark , ‖
Tsadik ve İyi ‖ olanın içinde sadece iyilik barınmakta ve içinde kötülüğün zerresi dahi
bulunmamaktadır . Çünkü ‖ Tsadik ve İyi ‖ olan artık içindeki kötülüğü temizlemiş ve
tamamen iyiliğe çevirmiş vaziyettedir . Buna karşın , ‖ Raşa ve Kötü ‖ olanın içinde ise
bunun zıttı olarak içinde sadece kötülük barınmaktadır . İçinde yaratılışından bulunan
iyilik de barınmakta ancak kalbinde iyiliğin ortaya çıkışını hiçbir şekilde hissetmemektedir
. Bu iyilik Öncesinde deanlatıldığı gibi makif pozisyonunda bulunmaktadır .

Bu sebepten dolayı bizler her bir Yahudi‘de hatta en küçüğünde dahi Ha‘Şem için ruhunu
teslim edebilme gücü olduğunu görmekteyiz . Ne zamanki ondan dinini inkar etmesi
zorlandığında aniden içinde gizli olan Kutsal Ruhu kendisini açığa çıkartmaktadır . Çünkü
Kutsal Ruh Yahudi‘nin içinde doğasından bulunmaktadır . Sadece O adamın içinde büyük
bir gizlilik ve saklanmış olarak durmaktadır . Çoğu zaman algılaması dışında uzakta
durmakta yada bazen adamın yapmış olduğu çok büyük bir mitzva sayesinde , depresif
durumdaki fakir ruhu tekrar canlandırmaktadır . Bunun için her yapmış olduğu iyilik
sonucu bir ışık algılayacak ve saklanıp gizlenen ruhu parlayacaktır .

Bu anlamda makif görüntüsünde ve gizlilik durumunda dahi mükemmellikten Nefeş

Elokit hiçbir güç kaybetmeden tüm tamlığı ile adamın içinde durmaktadır .

:‫אכל בי עשרה שכינתא שריא ולכן אמרו רז״ל‬

Velahen amru raboteynu zihronam livraha ‖ akal bi asara şehinta şarya ‖

Bunun üzerine bilgelerimiz şöyle söylemektedirler , 9 ‖ Bir araya gelen her ondan fazla
Yahudi ile birlikte Şehina‘da onlarla durmaktadır ‖ .

207 | .
Yani demek oluyor ki , ‖ Raşa ve Kötü ‖ kategorisinde olanlar sadece kötülüğü biliyor
olsalar dahi onların üzerinde hala Şehina dolaşmaktadır . Onlar iyiliğe makif
görüntüsünde sahiptirler . Bu kişiler bir araya geldiklerinde Şehina onları sadece makif
görüntüsünde yani onları dışlarından sararak durmaktadır . Bir araya gelen bu kişilerin
bilinçlerine girmemektedir . Dolayısıyla onların bunu makif düzeyde iyiliğin vahisini
almalarını sağlamak için yeterlidir.

Bunun ile ilgili olarak Yahudi‘nin hayvansal ruhunun Kutsal Ruhundan öncelikli olarak
konu edilmesi aşağıdaki hikayede bahsedilmektedir .

Dinsel konularda özgür düşüncede olan bir kişi bir keresinde Rebbe Tsemah Tsedek‘e
sormaktaydı ; Yahudi‘ler kelimesi normalde Megilat Ester kitabında son harften önce yud
harfi ile yazılmaktadır . Neden bu harf Yahudilere karşı verilen sert kararlar ile bağlantılı
olarak kullanılan bir durumu anlatmaktadır ?

Rebbe Tsemah Tsedek yanıtlar : Yud harfinin sayısal değeri ondur . Bu Kutsal Ruhun ve
Hayvansal Ruhun on gücünü temsil etmektedir . Kutsal Ruhun on gücünün buyruklarına
göre hayatlarını yürütmek sadece Yahudi‘ler de vardır . Diğer Yahudi‘ler de hayvansal ruh
hakim olduğu sürece onların davranışları da hayvansal ruhun on gücü
tarafından belirlenir .

Haman tüm Yahudi‘leri yok etmeyi planladığında içlerinde iki yud olanları
yani hayvansal ruhları tarafından yönetilenleri dahi yok etmek istemişti .

Ancak adam ısrarla sorar ; Neden kararname yürürlükten kaldırıldıktan sonra kelime iki
yud ile bir kaç defa daha yazılmıştı ? Rebbe Tsemah Tsedek yanıtlar ; Hamanın acı ve
kötü kararnamesinden sonra sonuçta Yahudi‘ler Ha‘Şem‘in kurtarışına tanık olmuş , hatta
teşuva yapmışlar ve yaşamlarının Kutsal Ruhlarının ve iyi eğilimlerinin emirleri
tarafından yönetildiği kardeşleri ile eşit olmuşlardı . Böylece Rebbe Tsemah Tsedek iki
yudun eşit olduğunu , yani yud yada yid aynı zamanda Yidiş hepsinin Yahudi için eşit
olduğunu açıklamaktadır .

208 | .
1 . Kohelet 7 , 14
2 . Hiduşey Agadot Maharaş ; Netivot Olam of Maharal , Netiv Ha Perişut .
3 . Devarim 23:10
4 . Ketubot 46:a
5 . 3:4
6 . Yoma 86 : a
7 . Tanya , İggeret Ha Teşuva bölüm 1
8 . Nedarim 9:b ( İlk kaynak olarak belirtilmiş olsa da Talmud'un güncel sürümleri
bulunabilmiş değildir)

LİKUTEİ AMARİM — BÖLÜM 12

Alter Rebbe önceki bölümlerde tsadik ve raşayı bizlere tanımlamaktaydı .

Tsadiğin kutsal ruhunun iyi nitelikleri ile hayvansal ruhunun kötü niteliklerini tamamen
kökünü kurutana kadar onun hakkından gelen raşayı ise bunun tam tersine hayvansal
ruhunun günaha neden olan kötü nitelikleri düşünce konuşma ve eylemleri ile kutsal
ruhunun üstesinden gelen kişi olarak anlatmaktaydı .

Likutei Amarim kitabının on ikinci bu bölümünde ise ne tsadik nede raşa olan Beynoni ‖
Ara Adam ‖ tanımlanmaktadır . Beynoniyi Alter Rebbe kişinin düşünce konuşma ve
eylemlerini pratik olarak sadece Kutsal Ruhu tarafından belirlendiği ve dikte edildiğini
hayvansal ruhu üzerinde üstünlüğü olduğunu açıklamaktadır ; Beynoni üç duyusunu
eyleme geçirirken hayvansal ruhu tarafından bunlara herhangi bir şekilde hakim
olmasına izin vermeyerek eylemlerini mükemmelleştirir . Hatta kısa süre için
dahi düşüncelerinde konuşmalarında veya eylemlerinde asla ve kesinlikle günahkar bir
şekilde harekette bulunmaz . Sadece Kutsal Ruhun giysilerini yani düşünce konuşma ve
eylemlerini Tora ve mitzvalarda kullanmaktadır . Bunlar Beynoni tarafından kullanılan
özelliklerdir .

Bununla birlikte kutsal ve hayvansal ruhlarının özüne saygıyla , diğer bir deyişle kutsal
ruhunun kendi akıl ve duygu melekeleri hayvansal ruhuna baskın değildir . Ancak fiziksel
konulara arzularını uyandırmamak için yeterince güçlü kalır . Bununla birlikte sürekli bir
dikkatle Beynoni bu tür isteklerini kontrol altında tutar , onların pratikte herhangi bir
tezahürüne kesinlikle izin vermez .

209 | .
‫בגוף להתלבש קטנה העיר את לכבוש כך כל גובר הרע אין שלעולם הוא והבינוני‬
. ‫להחטיאו‬

Ve abeynoni hu , şeleolam eyn ara gover kol kah , lihboş et air ketana ,
leitlabel baguf lahatio .

Beynoni ‖ Ara Adam ‖ ın içindeki hayvansal ruhu onun ‖ küçük şehrini ‖ ( Kabala‘da
Yahudi‘nin bedeni ‖ Küçük Şehir ‖ olarak adlandırılmaktadır ve bu ‖ Küçük
Şehire ‖ her iki ruhta tek başlarına hükümdar olmak istemektedir
) fethedebilmek için yeterli gücü asla barındıramaz . Böylece vücutta kendini
giydirip günah yapmak için egemenlik süremez .

Beynoni hiçbir şekilde günah işlemez ve hata yapmaz . Bu durum da onun bulunduğu
pozisyonu büyük derecede etkilemektedir . Ondaki kutsal ruhun iyiliği çok kuvvetli ve
şiddetlidir . Hayvansal ruhun tüm kötülüğüne de gem vurarak onu yönetmektedir .
Ondaki iyiliğin bu egemenliği hayvansal ruhunun kendisine üstünlük kuramamasına ve
adamın kutsallığa zıt bir hareket yapabilmesine kesinlikle izin vermemesine kadar uzanır .
Bu egemenlik aynı zamanda hayvansal ruhun adamın vücudu içerisindeki herhangi bir
organ içinde giysi olmasına da engel olmaktadır .

‫בהמית‬, ‫ה נפש לבושי ששלשת דהיינו שמצד ומעשה דבור מחשבה שהם‬
‫רמ״ח ובשאר ובפה בגוףבמוח להתלבש האלקית נפש על בו גוברים הקליפהאין‬
‫אברים‬, ‫ ושלום חס ולטמאם להחטיאם‬.

Deaynu , şeşloşa levuşey nefeş abaamit , şehem mahaşava dibur umaase

şemitsad aklipa , eyn govrim bo al nefeş aelokit , leitlabeş baguf , bamoah
uvape uvişear ramah evarim , leahatiyam ultameam has veşalom .

Yani demek oluyor ki , hayvansal ruhun üç ‖ giysisi ‖ düşünce konuşma ve eylemler klipa
menşeli olmaktadırlar . Daha önceki bölümlerde de anlatıldığı gibi hayvansal ruhun
düşünce konuşma ve eylemleri hayat güçlerini klipadan almaktadırlar . Beynoni böylece
bunları bastırmaktadır .

Vücut içindeki bu giysilerin kendi payı ölçüsünde kutsal ruhun üzerinde hiç bir şekilde
hakimiyetleri yoktur .

Önceki bölümlerde ( Likutei Amarim 3 – 4 ve 6 ) iki ruhun her birinin genel olarak iki
görüntüsü olduğundan bahsedilmekteydi .

210 | .
 1. On kuvvet ( Aklın üç gücü ve yedi midot – karakteristik özellik ) onlar ruhun kendi
parçalarından oluşmaktadır . Bu güçler ruhun özü ve bizzat kendisi olarak
adlandırılmaktadır .
2. Ruhun üç giysisi ( Düşünce konuşma ve eylem ) , eylemin istek gücünü
oluşturabilmek için bunları giyinir ve bunlar ruhun bizzat kendisi ile ilgili olarak
onun ‖ dışsal ‖ yada kutsallıkla alakası olmayan güçleridir . Dolayısıyla adamın
ruhunun anlayışının ve hislerinin zıttı olarak düşünebilir . Fiziksel elbiselerin
adamın bedeninden ayrı oldukları ve onun parçaları olmadığı gibi tüm bu giysileri
değiştirebilir .

Beynoni ise tamamıyla ruhu ile bağlantılıdır . Her zaman düşünce konuşma ve eylemlerini
kutsal ruhu bir orkestra şefi gibi yönetmektedir . Bu yüzden de hiçbir zaman hayvansal
ruhu elbise olamaz . Beynoninin bedeninin organları düşünce (beyin) konuşma ( Ağız )
ve eylemleri ( Diğer organları ) hiçbir zaman hata yapmaz ve Has ve Halila ( Ha‘Şem
korusun ) günah işlemezler .

Ne beynin içinde , hiç bir şekilde hayvansal ruhun giydirdiği yasak düşünce düşünülebilir
ne de ağızın içinde hiç bir yasaklı kelimenin giydirdiği sözcükler konuşulabilir . Ne de
vücudun 248 organın her hangi birinde eylem giysisi yasak bir şekilde hareket edebilir .

Hayvansal ruhun giysileri onu günah ile kirleteceği için Ha‘Şem korusun Beynoniyi
giydiremez . Aksi taktirde bu durumda zaten o bir beynoni yerine raşa olurdu .

‫בגוף מתלבשים לבדם הם האלקית נפש לבושי שלשה רק דבור מחשבה שהם‬,
‫התורה מצות תרי״ג של ומעשה‬

Rak şloşa levuşey nefeş aelokit , hem levadam mitlabşim baguf , şehem
mahaşava dibur umaase şel taryag mitzvot tora .

Sadece kutsal ruhun üç giysisi beden içerisinde kendilerini göstermektedir. Düşünceleri

konuşmaları ve eylemleri sadece Tora‘nın 613 emri ile ilgili olmaktadır .

Beynoni ‖ kötülüklere sırtını dönmeye ‖ dikkat ettiği ve hiçbir şekilde hata yapıp günah
işlemediği gibi Has ve Halila ( Ha‘Şem korusun ) , o aynı şekilde ‖ iyilikler yapmaya ‖ tüm
mitzvaları ve Tora‘yı harfi harfine uygulamaya önemle özen göstermekte ve dikkat
etmektedir .

‫לעולם יעבור ולא מימיו עבירה עבר ולא‬

211 | .
Velo avar avera miyamav ve lo yaavor leolam .

Beynoni geçmişte hiç bir zaman suç işlemediği gibi gelecekte de hiç bir zaman da ihlal
yapmayacaktır . Bundan da öte o ruh hali olarak ‖ hiçbir gününde ve hiçbir zaman hata
yapmayan ‖ bir durumda olmaktadır , yani beynoninin kendisinde hata ve günahlar
tamamen çürütülmüştür .

Benzer bir örnek vermemiz gerekirse Ha‘Şem korusun kipur gününde yenilen yemek
Tora‘yı ve mitzvaları koruyup ( Şomer ) gözlemleyen her kişi için tamamen negatif bir
durumdur . Yani şomer bir kişi sadece fiilen yemek yemediği gibi Has ve Şalom aklından
yemek ile ilgili hiçbir şey geçmez ve düşünmez . Üstüne üstük yetser arası ( kötü
dürtüleri ) ile bu konuda hiçbir şekilde de savaşa girmesine ihtiyacı yoktur . Aynı şekilde
bu beynoni için de geçerlidir . Dolayısıyla hata ve günahlar ile ilişkili tüm olaylar
kendisinde çürütülmüştür .

Şöyle ki ,‖ hayatında hiç bir zaman suç işlemeyen ‖ kişi olarak bahsedilen beynoni için
Rebbe‘nin açıklamalarından bir kişinin hayatında bir kere dahi olsun suç işlediğinde tekrar
teşuva yaparak beynoni olamaz diye bir anlam çıkartılmamalıdır .

Ve ayrıca söylememize gerek yok ‖ Asla hata yapmaz ‖ demeleri beynoninin hiç bir
zaman hata yapmadığını yada yaptıysa de bunu tamir etmediği anlamına gelmemektedir
. Zaten biz de bunu bilemeyiz .

Her kez ‖ her an ve her saat ‖ beynoni olabilir , öncesinde ne olduğuna (raşa) bakmak
zorunda olmadan , ilerleyen bölümlerde ( Likutei Amarim 29 . bölüm) de anlatıldığı
gibi beynoninin nasıl olması gerektiğini açıklamayı biraz daha uzatmamız gerekirse , ‖
Özellikle gençken işlemiş olduğu günahları ve kirliliklerini (ruhani) hatırladığında ….
öncesindeki raşa haline nefretle ve küçümseme ile bakar – sonuçta her kez yaptığı
hatadan veya işlemiş olduğu günahtan sonra teşuva yapabilir ve bu sayede beynoni
seviyesine yükselebilir .

Yukarıdaki anlatımın maksadı beynoni uygun şekilde yapmış olduğu çalışması sayesinde
öyle bir zihinsel duruma gelir ki kötülük yapma ve günah işlemek onun için tamamen
iğrenç bir durum haline gelir hatta artık bunlar onun için çok yabancı şeylerdir . Yani artık
onun durumu ‖ hayatının hiçbir gününde kötülük yapmaz ve günah işlemeyen ‖ hale gelir
. Hatta eğer bir defa bile düşüncesinde dahi kötü bir şey düşünüp zihinsel bir ihlal
yaptığında hemen teşuva yaparak bunu tamir eder ve bir daha geri dönerek aynı hataya
asla düşmez . Bu sebeple de artık ruhunda ( nefeş ) bu tür zayıflıkların izi dahi kalmaz .

212 | .
‖ Ayrıca , bulunmuş olduğu bu seviyeye göre artık ‖ asla ihlalde bulunmaz , hatta ihlal
yapmak mecburiyetinde kalacağı çok zor bir tecrübe ile karşı karşıya kaldığında ve kendi
kötü dürtüsü ile farklı bir şekilde savaşmak zorunda olduğunda dahi Has ve Halila hiç bir
şekilde ihlalde bulunmaz .

‫ולא נקרא עליו שם רשע אפילו שעה אחת ורגע אחד כל ימיו‬

Velo Nikra alav şem raşa , afilu şaa ahat ve rega ehad kol yamav .

‖ Raşa ‖ ismi hiç bir zaman ve asla kendisine hayatı boyunca geçici olarak yada bir an için
olsa dahi uygulanmamıştır ve uygulanamaz .

Rebe‘nin notlarından ; hiç bir zaman haddini aşmayan beynoni deyimiyle ilgili olarak ‖
İyi bilinen bir soru ‖ sık , sık ortaya çıkar ;

Teşuva ve sonraki ilahi hizmetleri aracılığıyla bir önceki günahlarına rağmen Beynoni
seviyesine ulaşması nasıl mümkün olabilir ? Adam teşuva yaptıktan sonra bir tsadik
seviyesine dahi çıkabilir ve elbette beynoni seviyesi kendisinin ulaşamayacağı bir seviye
değildir .

Rebbe bu soruyu aşağıda şöyle yanıtlıyor :

Alter Rebbe beynoninin asla haddini aşmadığını izah ettiğinde bu beynonin hayatı
boyunca bir insan olarak hiç bir zaman ve asla günah işlemediğini ifade etmemektedir .
Ancak Onun kendi hayatı bir beynoni gibiydi ve Onun geçmişinde günah ile ilgili hiç bir
şey yoktu . Beynoni bugünkü ruh halinde olduğu gibi geçmişte de gelecekte de onun
hayatında günaha yer yoktur . O aynı cazibelere ve geçmişte günah yollarının
denemelerine maruz kalsa dahi ihlalde bulunmaz . Kendisinin bu günkü durumu açısından
geçmişinde de günah işlemediği durumu geçerlidir .

Aynı şekilde , Alter Rebbe‘nin açıklamasından beynoninin aynı bağlamda ‖ asla günah
işlemediği ‖ anlaşılmaktadır . Ancak onun niyeti günah işlemeye imkansız değildir . Buna
rağmen tüm bunlardan sonra günah işlese dahi özgür seçim hakkını kaybetmez .
Aksine Öncesinde deaçıklandığı gibi şimdiki duruşu ve haliyle mevcut durumu ilerideki
çalışmaları getirebilir ve bununla birlikte gelecekteki günahı engeller niteliktedir .

Ve kişi bu şartları yerine getirmek zorundadır . Ardından gerçek bir beynoni olarak
değerlendirilir . Eğer bir kişi ruh hali olarak sadece mevcut koşullar yani anlık günahlarını
engellemekte ama ileride geçmişin yada geleceğin cazibelerinden etkilenerek bunları

213 | .
hayatının ilerleyen dönemlerine taşıyarak hala günah işlemekte ise o zaman bu kişi
potansiyel bir raşadır ; o günah işlemek isteyebilir veya elinden gelebilir , mevcut koşular
dışında onun için bu yeterince elverişli değildir .

Aynı şekilde , Alter Rebbe ‖ raşa ‖ adının hiç bir zaman beynoni için kullanılamayacağı , ‖
Beynoninin kendisi için her koşulda geçmişte yada gelecekte günah işlemeyi
engelleyemediği durumlara ulaştığında ancak geçici olarak ‖ raşa ‖ teriminin
kullanılabileceği sonucuna varmaktadır .

Bununla birlikte bunun anlaşılması gerekmektedir , neden böyle yüce bir kişi tsadik olarak
kabul edilmez ve sadece beynoni olarak kabul edilmektedir . Bu konu şimdi çok daha açık
bir şekilde Tanya kitabında açıklanmaktadır .

Özet Olarak ;

‖ Tsadik ‖ ve ‖ Raşa ‖ unvanlarında bahsedildiği gibi , içsel içeriklerine göre kişinin içsel
durumu açıklanmaktadır . Yani sadece düşünce konuşma ve eylem yapımlarında değil
aynı zamanda adamın içsel doğası olan zihni ve kalbinde duygusal eğilim olarak şimdiki
zaman ve gelecekte neler dilediği de çok önemlidir . Aynı şey içsel içeriğine göre kavramı
beynoni için de geçerli olmaktadır . Adam yapmış olduğu çalışma sayesinde iç selliğine
ulaşır ve dışa çıkartır . Yani fiili olarak düşüncelerinde konuşmalarında ve tüm
eylemlerinde sadece hiç bir şekilde kötülük yapmayıp ve günah işlememekle kalmaz aynı
zamanda ruhsal haliyle artık kötülükler ve günahlardan tiksinir ve artık bu olgular
kendisinden tam manasıyla ayrılmıştır .

Bunun sebebi , beynoninin kendisinin özünün Nefeş Elokit‘in ( Kalbin ve Beynin sağ
odacığında bulunan ) iyiliğinden olmasından kaynaklanmaktadır . Ve beynoni
kurallarına hiçbir şekilde uymayan kalbinin sol vertikülünde ( odacık ) konuşlanan kötü
nefeş a beamitin ( hayvansal ruh ) kendisinden her hangi bir şekilde hiçbir şey
azalmamıştır . Ancak buna rağmen halen beynonide Tora ihlali içeren ve Ha‘Şem‘in
isteklerine zıt olan her tür şey için tiksinti ve bu tür şeylerden ayrılma son derece sadık
bir şekilde mevcuttur .

Ve beynoni içsel durum olarak tsadik ile raşa arasında durmaktadır . ‖ Tsadiğin ‖ içsel
durumuna bakıldığında , o artık kalbinin sol vertikülünde konuşlanan Nefeş a Beamitin
tüm kötülüklerini ayıklamış ve ayırmıştır . Dolayısıyla artık onun kalbinin kötülük , hata
günah ile hiçbir alakası olmadığı gibi fiziksel dünyanın zevklerine karşı da hiçbir şekilde

214 | .
arzusu kalmamıştır . Aynı zamanda Nefeş Elokit‘i artık tüm vücuda hem beynine hem de
kalbine tek başına hükmetmekte ve kontrol altında tutmaktadır .

Diğer taraftan , ‖ raşanın ‖ içsel durumuna baktığımızda , kalbindeki kötü ruhu olan Nefeş
a Beamit öylesine kuvvetlidir ki kutsal ruhu olan Nefeş Elokit‘e üstünlük kurarak hakim
olabilir . Nefeş Elokit‘n yaptıkları ( belli bir ölçüde ) ona tabidir . Bu nedenden dolayı
raşanın Ha‘Şem‘in arzularını ihlal ederek günah işlemesi ―Has ve Şalom‖ gayet normal
ve alışılagelmiş bir durumdur .

Ayrıca beynonide içsel durum olarak maddesi ve özü itibari ile iki ruhun tam etkisi ve
kuvveti her hangi bir şekilde zayıflamamıştır . Dolayısıyla ikisinden hiçbiri diğerinin özüne
tabi değildir . Bir taraftan bakıldığında Nefeş Elokit‘in iyi özü kendisinde her hangi bir
şekilde zayıflamaz ve dolayısıyla hiçbir şekilde Nefeş a Beamite tabi olup ona boyun eğen
bir durumda değildir . Nefeş Elokit bu gücü ile de hiçbir zaman hata yapacak duruma
gelmez . Diğer taraftan kalbin sol vertikülünde konuşlanan kötü olan Nefeş a Beamitin
gücü de aynı şekilde durmaktadır . Likutei Amarim‘in ikinci bölümünde anlatıldığı
gibi onu ilgilendiren sadece fiziksel dünyanın zevk ve arzularıdır .

(Buraya kadar beynoni düşünce konuşma ve eylemlerinde günah ve ihlallerin onun için
çok saçma ve boş şeyler olduğu seviyesine geldiği açıklanmaktadır . Buna göre daha açık
bir açıklama gerekirse , beynoni ile tsadik kendi aralarında seviye olarak nerede
ayrılmaktadır . )

Bu konu üzerine burada devam edilmektedir ;

‫ ןהש רשע היתוניחב המלוכה לבדן להן לא‬, ‫‖ ךא תוהמ תומצעו שפנ תיקלאה‬
‫קטנה עיר ‖ ב והממשלה‬

Ah maut veatsmut nefeş aelokit , şehen eser behinoteya , lo laen levada

ameluha veamemşala ba ‖ ir ktana‖ .

Bununla birlikte kutsal ruhun kendi özünde ve varlığında on meleke vardır .

Aklın üç zihinsel gücü ve yedi duygusal meleke ( Midotlar yani karakteristik

özellikler ) kutsal ruhun ‖ özü ‖ olarak adlandırılmaktadır .

Bunun aksi olarak ruhun ‖ giysileri ‖ düşünce konuşma ve eylemlerin sadece kanalları ve
ruhun temel melekeleri olarak hizmet vermektedir .

215 | .
Tartışmasız egemenliğe sahip değildir ve ―küçük şehre‖ hakimiyet kuramaz.

Daha sonra izah edileceği gibi hayvansal ruhun melekeleri ise dünyevi zevkler için kalpte
uyanan arzular aracılığı ile adamın aklında yasak düşüncelere neden olarak vücut
üstünde bir dereceye kadar egzersiz yapabilir .

Düşünce , konuşma ve eylemler ayrıca ruhun ‖ giysileri ‖ diye de adlandırılmaktadır (

Yukarıda anlatıldığı gibi bunlar ruhun dışsal ifadeleridir) .Ruhun güçleri ( hal ve
tavırları ) olan bu melekeler yani aklın üç gücü ve yedi midot dediğimiz karakteristik
özellikler ‖ Maut veatsmut a nefeş ‖ yani ruhun öz maddesini ve niteliklerini
oluşturmaktadır . Çünkü adamın aklı ve karakteristik özelliklerinin ( midot ) duyguları
onun içsel özüdür .

Ancak , beynonideki Nefeş Elokit Yahudi‘nin ‖ ir ktana – küçük şehir ‖ diye adlandırılan
bedenini tamlıkla doldurmaktadır . Böylelikle nefeş a beamitin tüm organlara yayılarak
düşünce konuşma ve eylemler sayesinde adamın ihlaller yaparak günah işlemesini
engellemektedir . Her halükarda , ‖ Maut ve Atsmut ‖ yani kutsal ruhun öz nitelikleri aklın
yedi karakteristik özelliğinin ( aklın midotları ) vücuda tek başına hükmedebilmek için
bir telif hakkı yoktur .

Yani yukarıda iki ruhunun birbirleri arasındaki savaşların sadece adamın düşünce
konuşma ve eylemleri için olmadığı aynı zamanda aklın ve midotların konuşlandığı yer
olan adamın kalbi ve beyni için de olduğu anlatılmaktadır . Nefeş Elokit‘in arzusu adamın
beyninin içinin sadece ve sadece Elokit‘in aklı ile dolu olup tüm midotların sadece
Ha‘Şem‘e ait olmasıdır . Ancak hayvansal ruh olan nefeş a beamitin arzusu ise beyindeki
ve kalpteki midotlar ile aklın fiziksel dünyanın zevklerine dalmış olmasıdır .

Ve beynoni de Nefeş Elokit , nefeş a beamitin kötü midotlarını (özünün

niteliklerine) kontrol altında tutmamaktadır . Çünkü onlar halen kalbin sol vertikülünde
konuşlanmakta ve güçleri ile saldırılarına devam etmektedirler.

Bu sebeple de beynoninin kalbinde fiziksel dünyamızın zevkleri ve şehvetlerine arzular ile

istekler her an uyanabilirler . Beynoni bu uyanış ile kalpte konuşlanan hayvansal ruh
nefeş a beamitin fiziksel dünyaya olan arzularını ( ve diğer kötü midotlarını ) tamir
edinceye kadar , kötü düşünceler onun aklını dolduracaktır . Ama beynoni üstün
mücadelesi ve arzusu ile kötü düşünceleri mutlu düşüncelere çevirerek beynine gelen bu
kötü düşünceleri ayırarak üstesinden gelmektedir .

216 | .
Ve kutsal ruh olan Nefeş Elokit‘in akıl ve midotları ‖ öz niteliklerinde ‖ kalır . Böylelikle
ikisinin de ‖ küçük şehre ‖ tekil olarak bir monarşileri veya hükümdarlıkları söz konusu
değildir .

Fakat Alter Rebbe burada devam ederek bazı özel durumların olduğunu ve aynı zamanda
kutsal ruh Nefeş Elokit‘in beynoninin kalbine hükmederek içini doldurduğunu ve böylelikle
hayvansal ruh nefeş a beamitin fiziksel dünyanın zevklerine karşı hiçbir şey
hissedemediğini açıklamaktadır . Dolayısıyla bu çok küçük bir zaman olsa dahi kutsal ruh
Nefeş Elokit‘in ‖ küçük şehre ‖ monarşisi yani tek başına hüküm sürmesi
mükemmelleşmektedir.

Beynoninin kalbin sol vertikülüne uyguladığı küçük monarşi süreci çok özel bir zamandır .
Bu zaman beynoninin ana amacı olan Ha‘Şem hizmetidir . Çünkü bu sayede tüm gün
içerisinde düşünce konuşma ve eylemlerine hükmedebilmektedir . Bu şekilde beynoni
tüm çalışmalarından hata ve ihlallerin ayrılmasına ve tüm bu istek ve arzuların kendisi
için artık saçma sapan iğrenç şeyler olduğunu anlamanın ve algılamanın seviyesine
gelmektedir . Bunu ilerleyen bölümlerde Rabeynu A Zaken bizlere daha geniş bir biçimde
açıklamaktadır.

‫כי אם בעתים מזומנים כמו בשעת קריאת שמע ותפלה‬

Ki im beitim mezumanim , kemo bişeat keriyat şema utfila .

Ancak ne olursa olsun beynoninin kutsal ruhu Nefeş Elokit‘in melekeleri ile hayvansal
ruhu nefeş a beamiti üzerine kurmuş olduğu egemenlik Keriyat Şema (sabah ile
akşam tefilalarında ve geceleri yatmadan önce okuduğumuz imanımızın
günlük beyanıdır) ve tefiladaki Amida(Ayrıca ‖ Şmona Esre ‖ olarak da
adlandırılır , tefilanın temelidir ve ayakta söylenir)esnasında olduğu gibi sadece
belirli zamanlarda olabilmektedir .

Bu çok özel zamanlar olan keriyat şema ve amida sırasında kutsal ruh Nefeş Elokit‘in
hayvansal ruh nefeş a beamitin öz nitelikleri üzerine egemenliği söz konusudur . Yani bu
zamanlar esnasında beyin ve kalp Ha‘Şem‘in büyüklüğü (beyinde) ile doldurulmakta ve
bu sayede Ha‘Şem sevgisi (kalpte)uyanmaktadır. Bu durum hatta Nefeş Elokit‘in kalpte
bulunan duygular üzerinde egemenlik kurmasına kadar mükemmelleşmektedir . Aynı
zaman içinde kalbin sol vertikülündeki kötülük fiziksel dünyanın hiçbir zevk ve şehvetine
karşı ilgi duyamamaktadır .

217 | .
 ‫למעלה דגדלות מוחין שעת שהיא‬

Şe hi şeat mohin degadlut lemala

Tefila süresince İlahi akıl çok yüce bir durumdadır . Bu zaman yüksek manevi
dünyalardaki büyük manevi aydınlatmanın zamanıdır .

Beynoninin keriyat şema ve amida esnasında kalbin sol vertikülünde konuşlanan

hayvansal ruh nefeş a beamitin öz nitelikleri üzerine kurduğu egemenliği çok özel olan
gücünden gelmektedir . Bu arada beynonide olan ve bu peşinen verilen özel güç
beynoninin Ha‘Şem‘in büyüklüğü ve yüceliği üzerine yapmış olduğu çalışma ve kalbinde
Ha‘Şem sevgisini uyandırması sayesinde ona yukarıdan verilmektedir . Çünkü keriyat
şema ve tefila zamanı yukarının arzusudur . Yani bu an üst dünyalardaki Elokit‘in aklının
görüntüsündeki ışığını ortaya ( ifşa ) çıkartarak aşağı akışını sağlamaktadır . Kabala‘da da
açıklandığı gibi keriyat şema ve tefila zamanı ‖ Şaat mohin de gadlut lemaala ‖ – ‖
Beynin yukarı doğru büyüdüğü ‖ zamandır . Ve bu etki sayesinde aynı zamanda bu ışık
aşağıdaki adama da akar .

‖ Şaat mohin de gadlut lemaala ‖ olayını biraz daha açarak açıklayalım ;

Et ve kandan ( vücut ) oluşan adamın açığa çıkmış olan zihinsel güçlerinde iki ayrı koşul
bulunmaktadır . ‖ Mohin DeKatnut ‖ – ‖ Küçük Beyin ‖ ve ‖ Mohin Degadlut ‖ – ‖ Büyük
Beyin ‖ .

Aklın güçlerinin çok düşük ( katnut ) seviyede olduğu zaman ‖ Mohin DeKatnut ‖
durumudur . Böylelikle akıl midotlara hükmedemez . Örnek olarak bir çocuk her şeye
rağmen çok zeki ve algılaması çok iyi olsa dahi onun aklı doğal olarak midotlarına
hükmedemez . Hatta o kendi arzusu dışında gelişen küçücük şeyler için dahi kızabilir ve
öfkelenebilir . İşte bu onun algılama durumunun küçüklüğüdür . Midotlarının fiziksel
zevklere olan hayranlığından dolayı kendisini kontrol edemez .

‖ Mohin Degadlut ‖ durumunda ise aklın güçleri çok yüksek ( Gadlut ) seviyededir .
Böylelikle bu kişiler midotlarına hükmedebilirler . Bu kişilerin beyinlerini Ha‘Şem‘in
arzularına karşı şeyler içerebilir , ancak onların yüksek anlayışları ve algılamaları
sayesinde midotlarının fiziksel dürtülere ve arzulara karşı olan hayranlıkları onları
etkilemez . Bir başka deyişle kalpteki midotlar beyne doğru ilerleyemezler .

218 | .
Genellikle ‖ Mohin Degadlut ‖ durumu adamın kabiliyetleri ile alakalı olarak belli bir olaya
soğuk kanlı bir şekilde zihnini derinlemesine odaklayarak bağlantı kurmasıdır . Hatta bu
aklın midotlara hükmetmesi ve midotların da aklın anlayışına ulaşmasını sağlayana kadar
mükemmelleşir . Böylelikle kişi ‖ Mohin Degadlut ‖ durumunda midotlarını akıl gücünün
çok büyük aydınlatması ile eğitir .

Aynı şekilde yukarıda on sefirotlarda da iki şekle ayrılmıştır , etki ve

aydınlatma HaBaD sefirotlarından ‖ Mohin şelemala ‖ – ‖ Yukarının beyni ‖ görüntüsünde
yukarıdan aşağıya doğru akarlar . Üstteki midotlar ; ‖ Mohin DeKatnut ‖ görüntüsünde
sadece az miktarda HaBaD sefirotlarından aydınlatarak yedi midota( karakteristik
özellikler ) akarlar . Ancak ‖ Mohin Degadlut ‖ görüntüsü ise yukarıdan aşağıya devam
ederek akış sağladığında açığa çıkan Elokit‘in ışığını HaBaD sefirotlarından yedi
karakteristik özelliğin içine katar . Ve bu yukarıdan aşağıya doğru olan akış , Elokit‘in
kendisini ifşa eden ışığının tüm dünyalarda özellikle Yahudi ruhlarına katılmasına yada
eklenmesine neden olur .

‫היא למטה וגם אדם לכל הכושר שעת‬

Vegam lemata hi şeat akoşer lekol adam

Aynı şekilde aşağıda bizimde içinde bulunduğumuz bu fiziksel dünyada tefila anı her
Yahudi‘nin yüksek ruhsal seviyeye yükselmesi için çok elverişli bir zamandır .

Sonuçta buna ek olarak yüksek dünyaların sefirotlarında Elokut‘un ifşası ( ortaya çıkışı )
meydana gelmektedir . ‖ Şaat Mohin DeGadlut Lemaala ‖ – Ek olarak Elokit‘in sonsuz
ışığı ve hayat gücü yukarıdan aşağıya doğru Nefeş Elokit‘in akıl güçleri HaBaD‘a da akar ,
sonrasında her adamın aşağı dünyada Ha‘Şem‘e sunmuş hizmetlerinde de aynı şey
geçerlidir . Yani aynı anda her adam Ha‘Şem hizmeti sırasında ‖ Mohin Degadlut ‖
görüntüsüne ulaşabilir .

‫לה׳ שלו חב״ד מקשר שאז הוא ברוך סוף אין בגדולת דעתו להעמיק‬

Şeaz mekaşer hohma bina daat şelo laHa‘Şem , leaamik daato bigdulat eyn sof
baruhu .

Adam daha sonra Şema duası esnasında yada tefila esnasında ‖ Beynoni ‖ onun kendi
zihinsel yetileri olan ve Hohma – Bina ve Daat‘tan oluşan HaBaD sefirotları ile derin
meditasyonla Kutsal Eyn Sof‘un (Sonsuzun) büyüklüğüne Ha‘Şem‘e bağlanır .

219 | .
Öncesinde deanlatıldığı gibi ‖ Daat ‖ ın kendisi sayesinde bu çok kuvvetli ve cesaret dolu
iletişimi adamın aklında oluşturarak Ha‘Şem ile bağlantıyı kurar .

‫ולעורר את האהבה כרשפי אש בחלל הימני שבלבו‬

Uleorer et aava kerişpey eş behalal ayemini şebelibo .

Bu meditasyon ile adamın kalbinin sağ odacığında Ha‘Şem‘e ait duymuş olduğu aşk
ateşinin kıvılcımları uyanmaya başlar . Daha önceki bölümlerde de açıklandığı gibi adamın
( Beynoni ) Ha‘Şem‘in büyüklüğüne yapmış olduğu meditasyon kişinin kalbinde O‘na olan
gerçek sevgiyi ve korkuyu uyandırmaktadır . Ve bu sürekli ve özel yeteneğe sahip olan
zaman Keriyat Şema ile Tefila anıdır .

‫לדבקה בו בקיום התורה ומצותיה מאהבה‬

Ledavka bo bekiyum atora umitzvoteya meaava .

Buna karşın bu sevgi Beynoniye yapışarak onda büyük bir aşk ile Tora‘nın tüm
buyruklarını yerine getirmesi arzusunu ortaya çıkartır .

Sadece Tora ve mitzvalarının mükemmelleştirilmesi ve hayata geçirilmesi sayesinde

Ha‘Şem‘in arzuları mükemmelleştiğinden dolayı Ha‘Şem‘in kanalından Tora ve mitzvaları
gözlemlemesi için aynı arzu ve sevgi beynoninin içine girecektir .

Ha‘Şem sevgisi ‖ özellikle burada mükemmellikten ‖ istek ve arzudur , yani sadece 248
adet yap emrini mükemmelleştirmek yeterli değildir . Burada bu büyük sevgi elzemdir .
Bu yüzden Ha‘Şem‘e olan gerçek sevgi sayesinde kişiye Tora öğrenmesi ve sevgi ile tüm
mitzvaları gözlemlemesi için büyük bir istek ve arzu gelmekte ve bu çalışmalar sonucunda
da beynoni gerçek anlamda Ha‘Şem‘ bağlanıp O‘nunla bir bütün haline gelmektedir.

Sonuç olarak ;

Her kişinin Keriyat Şema söylediği ve tefila yaptığı zamanki Ha‘Şem hizmeti için üç şey
ifade edilmektedir ;

1. Ha‘Şem‘in büyüklüğü ve sonsuzluğuna derinlemesine bilgi sahibi

olmak ― Beyinde ―
2. ― Kalpteki ― Ha‘Şem sevgisini uyandırmak – Midotlar ( Yedi adet karakteristik
özellik )

220 | .
 3. ― Özellikle Tora ve Miztvaların ― gözlemlenmesi için arzu ve istek – ― Fiziksel
Eylem ―

‫שזהו ענין המבואר בקריאת שמע דאורייתא‬

Şezeu inyan amevoar bikriyat şema deorayta .

Adamın Ha‘Şem‘e olan hizmetindeki ve Keriyat Şema‘nın içinde tefsir edilen bu üç şey
Tora‘dan bir emirdir .

1. ‖ ‫ ‖ –אחד‖ ה‘ אלקינו ה‘ ישראל שמע‬Şema İsrael Ha‘Şem Elokeynu Ha‘Şem Ehad

‖ ( Buradaki Şema Kelimesi ‖ Anlayış ‖ anlamında kullanılmaktadır –
Miketz Peraşası 41:15 e bakınız ) ‖ Duy İsrael Ha‘Şem Elokim‘imizdir ve
Ha‘Şem Tek‘tir ‖ . Burada adamdan beyni ve aklı ile Ha‘Şem‘in büyüklüğüne ,
Tek‘liğine ve birliğine (Gdulat Eyn Sof Baruh‘u) derinlemesine tefekkür etmesi
istenmektedir .
2. ‖ ‫‖– ‖ וגו‘ לבבך בכל אלקיך ה‘ את ואהבת‬Veaavta et Ha‘Şem Elokeyha bekol
levavha vs ‗ ‖ – ‖ Elokim‘in Ha‘Şem‘i tüm kalbinle seveceksin vs.. ‖ – Bu adamın
kalbindeki sevginin ifşa oluşu ve uyanışıdır .
3. ‖ ‗‫ ‖ – גו‖ וקשרתם גו‘ ] תורה בדברי [ בם תרבדו‬Vedibarta bam ( Bedivrey Tora )
vs ukşartem vs ‖ Sadece Tora konuşun vs .. ve işaret olarak onları elinin üstüne
bağlayacaksın ‖ (Tefilin) – ‖Tora‘nın ve mitzvalarının fiziki olarak uygulanması ve
gözetlenmesi ‖

Ve adamın keriyat şema söylediği an yukarının ‖ Mohin Degadlut ‖ zamanı olmakla

birlikte aynı zamanda aşağısı içinde en uygun zamandır . Bu yüzden keriyat şema
peraşalarında bizlere bu üç şey emredilmektedir .

‫שמע ריאתהק לקיום הכנה הן מדרבנן שהן ולאחריה שלפניה וברכותיה כמו‬,
‫אחר במקום שכתוב‬

Ubirkoteya şelefaneya uleahareya , şeen miderabanan , hen ahana lekiyum

akeriyat şema , kemo şenitbaer bemakom aher .

Aynı şekilde Rabbilerimiz ( Derabanan ) Keriyat Şema‘yı mükemmelleştirmemizi

sağlayan ve bir hazırlık dönemi olan Şema‘nın okunmasının öncesi ve sonrasında beraha
ile kutsamamızı emretmişlerdir .

221 | .
Başka bir yerde de açıklandığı gibi . 1 Nesillerin sürekli seviyelerinin düşüşü sebebiyle
yalnız Şema pasuklarının okunuşu bile derinlemesine Ha‘Şem‘in büyüklüğünün
anlaşılmasına yol açacak , adamın kalbinde zaten var olan Ha‘Şem sevgisini uyandıracak
ve özellikle Tora öğrenimiyle mitzvaların büyük bir aşk ile yapılması için gerekli olan
arzuyu ve isteği ortaya çıkartacaktır . Bilgelerimizde bu sebeple keriyat şema
okumasından öncesine ve sonrasına bu iki berahayı eklemişlerdir . Çünkü uygun şekilde
yapılan tefekkür sayesinde bu berahaların kendileri keriyat şema mitvasının içsel bir
şekilde daha doğru ve iyi olarak yapılmasını sağlamaktadır. ( Yukarıda anlatılan üç
şekil ile )

‫שבמוח מחב״ד הימני בחלל המתפשט לטוב ובטל כפוף השמאלי שבחלל הרע ואז‬
‫סוף אין בגדולת הואהמקושרים ברוך‬

Veaz ara şebehalal asmali kafuf ubatel latov amitpaşet behalal ayemani ,
mehohma bina daat şebamoah , amekuşarim bigdulat eyn sof baruh‘u .

Bu tür zamanlarda , keriyat şema veya tefila sırasında , beynoninin kalbinde Ha‘Şem aşkı
alevlendiğinde , kalbinin kötülüğe maruz kalan sol vertikülü ( hayvansal ruhun
tezahürünün merkezi bölgesi )Ha‘Şem sevgisi iyilik karşısında feshedilir . Kalbin sağ
kısmına doğru yayılır , HaBaD melekelerinin bu tefekküre bağlı olarak Eyn Sof‘un (
Sonsuz olanın ) büyüklüğünü beyindeki Kutsal Ruhun tezahürünü ortaya
çıkarmalarıdır .

Adam üç zihinsel yetenekleri olan Hohma – Bilgelik , Bina – Anlayış ve Daat —

İrfan HaBaD ile Ha‘Şem‘in büyüklüğünü düşündüğünde , Ha‘Şem sevgisi kalbinde
uyanışa geçer ve kalbinin sağ vertikülüne doğru yayılır . Bu aşkın uyarılması , hayvansal
ruhun kutsal ruh karşısında geçersiz hale gelmesine sebep olur ve Kutsal Ruh kalbi
tamamıyla sarar . Bu nedenle tefila esnasında beynoni yapmış olduğu tefekkür (
meditasyon ) ile Ha‘Şem sevgisini uyandırdığında , onun hayvansal ruhu devre dışı kalır
ve dünyevi fiziksel zevklere karşı olan eğimi , arzusu yok olur . Böylece, tefila esnasında
beynoninin Kutsal Ruhu Alter Rebbe‘nin Öncesinde de belirttiği gibi onun küçük şehrinin ‖
tartışmasız egemenidir ‖ .

Ve bu nedenle Öncesinde deanlatıldığı gibi beynoninin hata yapması veya günah

işlemesi tam anlamıyla ve kesinlikle mümkün değildir . Çünkü beynoni kendi
zihnindeki Hohma , Bina ve Daat‘ı ile Ha‘Şem‘in büyüklüğüne bağlantı kurmaktadır . Ve
kalbinde Ha‘Şem sevgisinin kıvılcımlarını ‖günden güne‖ tefilalarında uyandırmaktadır.
Daha sonrasında o beyninin içindeki ve kalbinin sağ vertikülünde bulunan Nefeş Elokit‘in

222 | .
iyiliğini ortaya çıkartır ve üstünlük kurar , tefila sonrasında da Nefeş Elokit‘i ( zihnindeki
ve kalbinin sağ odacığındaki ) hiçbir şekilde zayıflamaz ve kesinlikle Nefeş a Beamiti
önünde boyun eğmez . Bu yüzden de hayvansal ruh Nefeş a Beamit vücudun organlarına
hükmedemez .

Ancak beynoninin kötülüğünün yani hayvansal ruhu olan nefeş a beamitinin kutsal ruhu
Nefeş Elokit karşısında geçersiz hale gelişi ve Nefeş Elokite boyun eğmesi sadece tefila
sırasında meydana gelmektedir .

‫התפלה אחר אבל‬, ‫הוא ברוך סוף אין דגדלות המוחין בהסתלקות‬, ‫ר הרע הרי‬
‫השמאלי בחלל וגיווניעור‬, ‫ותענ הזה עולם לתאות תאוה ומתאוה‬

Aval ahar atefila , beistalkut amohin degadlut eyn sof baruh u , arey ara hozer
veneor behalal asmali , umitave taava letaavot olama ze vetaanugav .

Ama bu durum sadece tefilanın manevi doluluğu süresince devam eder . Ancak tefila
sonrası artık Kutsal Eyn Sof‘un ( Sonsuz olanın ) üstünlük durumu daha fazla sürmez .
Tefilanın doğurmuş olduğu ruhsal aydınlanmanın durması durumunda , kalbin sol
odacığında konuşlanan hayvansal ruh tekrar güçlenir . Ve beynoni tekrardan dünyevi
tutkulara ve zevklere karşı arzular hissetmeye başlar . Beynoninin hayvansal ruhu ( Alter
Rebbe‘nin kısaca anlatacağı gibi ) tefiladan sonra kendinden hiçbir şey yitirmemiş ve
eksilmemiş olarak kalır .

Anlatıldığı gibi tefila zamanında kalbin sol odacığında konuşlanan kötülüğün kendisinde
hiçbir şekilde dünyevi zevk ve şevklerine karşı arzu uyanmaz . Bu an Beynoni için sadece
yukarıdaki Eyn Sof Baruh‘unun ‖ Mohin Degadlut ‖ ifşasının mükemmelleştiği andır .

Bu bölümün başından beri buraya kadar anlatılanlar Beynoninin içsel durumu ile (
kalbindeki ruhu ile olan savaşları ) kendisi tsadik ile raşa seviyesi arasında
durmaktadır .

Diğer taraftan , Nefeş Elokit‘in elbiseleri vücudun organlarına dolup onların içlerine nüfuz
ederek onlara ( Düşüncelerine , konuşmalarına ve tüm eylemelerine
) hüküm sürmektedir . Yani beynoni böylelikle vücudunun tüm organlarından hayvansal
ruhu olan Nefeş a Beamitin kirli giysilerini ayırmaktadır . Ve beynoni hiçbir şekilde hatta
düşüncelerinde ve konuşmalarında dahi hata yapmamakta ve günah işlememektedir . O
tüm çalışmalarında ‖ Kötülükleri geri çevirmekte ‖ – ‖ Sur Mera ‖ , ‖ Sadece iyilikler
yapmaktadır ‖ – ‖ Vaase Tov ‖ . Ancak diğer taraftan , kalbinin solunda konuşlanan

223 | .
hayvansal ruhu Nefeş a Beamitin maddesi ve özü tam manası ile iptal edilmiş değildir .
Ve o kalbinde fiziksel dünyanın şevk ve zevklerine arzu duymaktadır . Bu tarafından
bakıldığında beynoni raşa ya benzemektedir .

‫בעיר והממשלה המלוכה משפט לבדו לו שלא מפני רק‬, ‫תאותו להוציא יכול אינו‬
‫ממש ומחשבה דבור במעשה הגוף באברי להתלבש הפועל אל מכח‬

Rak mipney şelo lo levado mişpat ameluha veamemşala bair , eyno yahol
leotsi taavato mikoah el apoal , leitlabeş beevrey aguf , bemaase dibur
umahaşava mamaş .

Çünkü beynoninin hayvansal ruh olan nefeş a beamitinin vücut üzerinde mutlak
üstünlüğü ile ‖ küçük şehrin ‖ ( kabalaya göre Yahudi‘nin vücudu küçük şehir olarak
adlandırılmaktadır ) üzerine hakimiyeti veya bir egemenliği söz konusu değildir . Kutsal
Ruh Nefeş Elokit‘in iyiliğinin giysileri için vücudun bacaklarının onun isteklerini
uygulamasını değiştiremediğini söylemek mümkündür , konuşma veyagerçek düşüncede
de savaşa girmektedir.

‫ איך למלאת תאות לבו‬,‫להעמיק מחשבתו בתענוגי עולם הזה‬

Leaamik mahaşavto betaanugey olama ze , eyh lemalot taavat libo .

‖ gerçek‖ düşüncesinin anlamı : onun kendi kalbinin dikkatini dünyevi şehvet ve

zevklere konsantre etmesi anlamına gelir ,

beynoninin dünyevi zevklere karşı arzusu bu tür düşüncelerin kalbinden aklına

yükselmesine neden olacaktır . Bu tür düşünceler kendi kontrolü dışında ve onun Kutsal
ruhunun egemenliğinin etki alanı dışındadır . Yani o ancak kendi ‖ gerçeğini ‖ kontrol
edebilir . Bilinçli ve bilerek o farkına varır ve böylece aklına giren yasak düşünceleri
zihninden kovar . Ne onların kendi üzerinde durmalarına nede bunları uygulaması için
düşünmesine izin vermez ( Alter Rebbe‘nin bu bölümde daha uzunca bir şekilde
izah ettiği gibi ) .

Şimdi onun ifadesine dönersek beynoninin onun hayvansal ruhu ile kutsal ruhu
arasındaki arzuları tuttuğunu ve kontrol ettiğini hayvansal ruhunun ifadelerini eyleme
dönüştürmesini önleyerek kendi gerçek konuşma ve düşüncelerini devreye sokmakta
olduğunu görmekteyiz .

Şöyle ki ;

224 | .
Bu bölümün ileriki safhalarında izah edildiği gibi düşüncelerin iki tip yansıması
bulunmaktadır .

1. Adamın isteği dışında bu yansımaların kalpten beyne doğru yükselişleri .

2. Adam tefekkür ile düşünür ve bu düşünceleri derinlemesine arzular. Ve aynı
zamanda beynoninin düşüncelerine yükselen bu kötü fikirleri onardığı
anlatılmaktadır . Çünkü halen beynoninin kalbinde kötülük bulunmakta ve kalptan
beyne doğru yükselmektedirler ancak beynoninin bilerek bir hata yapmamaya çok
dikkat ettiği kalbinden beynine yükselen bu kötü fikirleri engellemeye ihtiyacı
yoktur .

İşte Rabenu A Zaken‘in buradaki düşüncesi de budur , ‖ beynonideki kötülüğün zorla

onun zihnindeki şehveti tetikleyebilmeye gücü ve kabiliyeti yoktur ‖ bir başka deyişle
beynonide kötü düşüncelerin eyleme dönüşmesine kesinlikle imkan ve ihtimal yoktur .
Öyleyse beynoni aklına yükselen fiziksel dünyanın arzu ve zevklerine düşüncelerini
derinleştirerek kalbinin şehvetini nasıl tatmin edebilmektedir .

Görünüşe göre bu konu hala anlaşılması zor görünmektedir ;

Beynoninin Nefeş Elokit‘i ne kadar güzel ki tefila sonrası vücudun organlarına yayılan ve
giysi olan kötülüğü engellemektedir . Öyleyse tefila sonrası sadece beynoninin Nefeş
Elokit‘inin üç giysisi mi vücuda giysi olmaktadır? ( Bu bölümün başında da
anlatılmaktadır ) . Mükemmellikten de kötülük tek başına küçük şehre ( Yahudi‘nin
vücudu ) Krallık ve hükümdarlık yapamamaktadır . Ancak aynı şekilde Nefeş Elokit‘te tek
başına Krallık ve hükümdarlık yapamamaktadır . Yani iki nefeş de yürürlüktedir .Şimdi
Alter Rebbe bunun nasıl mümkün olduğunu açıklamakta bizlere .

‫בתולדתו פנחס פרשת מהימנא ברעיא שכתוב כמו הלב על שליט המוח כי וטבע‬
‫יצירתו‬

Ki amoah şalit al alev ( kemo şekatuv bazoar paraşat pinhas ) betoldato

veteva yetsirato .

Çünkü onun ( beynoni ) doğuştan oluşturulan doğası sayesinde beyninin erdemi kalbinin
üzerine hükmetmektedir ( Zoar A Kadoş Ra‘aya Mehemna Peraşat Pinhas 2 da
yazıldığı gibi ) .

225 | .
Zoar A Kadoş burada çok büyük bir kuraldan bahsetmektedir , Beyin ‖ Kalbin üstüne
hükmetmektedir ‖ ve bu hükümdarlık ‖ varoluşundan itibaren doğasından ve
yaratılışından ‖ gelmektedir , ancak bu seviyeye adam çalışmaları vasıtasıyla gelmemekle
birlikte bu doğallık A Kadoş Baruh‘u tarafından her Yahudi‘nin ruhuna yerleştirilmiştir .

‫בתולדתו האדם נוצר שכך‬, ‫ח ולמשול להתאפק שבמוחו ברצונו יכול אדם שכל‬
‫ומחשבה דבור במעשה לבו משאלות למלאת שבלבושלא תאותו‬

Şekah notsar aadam betoldato , şekol adam yahol , birtsono şebemoho ,

leitapek velimşol beruah taavato şebelibo , şelo lemalot mişealot libo bemaase
dibur umahşava .

Adam doğduğundan itibaren bu şekilde oluşturulduğu için herkes zihnindeki irade gücü
ile yani aklının anlayışının yarattığı irade ile kendini dizginleyebilir ve kalbinin şehvet
sürücüsünü kontrol altına alabilir . Kişinin kendini dizginlemesi ve kalbinin şehvet
sürücüsünü kontrol etmesi sayesinde aklın anlayışı oluşturulacaktır .

Beyin bu tür düşünce kelimeler ve eylemlerin kötü olduğunu anlayınca kalbinin

arzularının eylemde ifade bulmasını önleyecektir .

Beynin kalbe hükmetmesi olayında adamın kalbi her hangi bir arzuya yanıp
tutuştuğunda beyin gücü ve kendi kabiliyeti ile bu arzuya hükmetmekte ve bunun
düşünceye konuşma ve eyleme dönüşmesine izin vermemektedir. Bu hükmetme gücü
beynin çok özel ‖ arzu – istek ‖ gücünden kaynaklanmaktadır .

Daha geniş açıklamayla ;

Beynin kalbe olan hükümdarlığı ile alakalı olarak iki olay bulunmaktadır .

1. Mükemmel beyin kalpteki midotlara ( karakteristik özellikler ) hükmederek

komutanlık yapmakta bu sayede kalbin eğilimlerini ve duygularını değiştirip iyiliğe
çevirmektedir . İleride de anlatılacağı gibi midotların geçmişi HaBaD‘a
dayanmaktadır . Çünkü adam Ha‘Şem‘in Büyüklüğünü ve Yüceliğini kavrayıp
anladığı ve bunun üzerine derinlemesine anlayışla tefekkür ettiği zaman kalbinde
Ha‘Şem sevgisi ile korkusu doğmaktadır . Buna göre ‖ beyin kalbe hükmeder
‖ açıklamasına baktığımızda , beynin kalbin bizzat kendisinin midotlarına
hükmederek etki edip onları değiştirdiğini görmekteyiz . Buradaki hükmetme
ibranice‘de ‖ ‫ ‖ – ‖ טילש‬Şalit ‖ olarak ifade edilmektedir . Bu da ayrıca ‖ zorla ‖

226 | .
 anlamına gelmekle beraber şalit kelimesinin ikinci ve sonuncu harflerini bir araya
getirdiğimizde ‖ ‫ – ‖ טל‬yani Lamed Tet harfleri ortaya çıkmaktadır . Bu iki harfin
sayısal değeri 39 a eşittir . Bu da Şabat günü yapmamız yasaklanan 39 melahaya
( iş ) eş değerdedir .

1. Bazen de kalpteki midotlar beyin sayesinde değişime uğramazlar ve kalp fiziksel

dünyanın arzu ve isteklerini arzulamaya devam eder ancak beyin adamın
eylemlerine bizzat hükmeder kalbin midotlarının arzularını fiziksel eylemlere
dönüştürmesine engel olur. Buna göre ‖ beyin kalbe ‖ hükmeder anlatımından
beynin kalbe göre çok daha kuvvetli ve etkili olduğu anlamı çıkmaktadır .
Dolayısıyla beyin kalbe hükmeder ve böylelikle kalbin vücudun organlarına
yayılmasına bu şekilde de arzularını organlar sayesinde fiiliyata geçirmesini
engeller .

Ve işte a şıkkındaki gibi beynin kalbin üstündeki hükümdarlığı bizzat beyindeki akıl
tarafından yapılmaktadır . Yani aklın anlayış ve kavrayış kapasitesine göre midotlarda
değişime uğratılabilmektedir . Ancak bşıkkında anlatılana göre ise beyin adamın
kalbindeki arzuların liderliğine karşı zıt bir şekilde komutanlık yapıp kontrol altında
tutmaktadır . Ve işte bu güç sayesinde yani beyindeki arzunun gücü başta bulunan
beyine nüfuz etmektedir . Çünkü adam aklı ile bir şeyi anladığı zaman belirli bir şekilde
davranmak zorundadır , bunun neticesinde adam beyni ile karar verir ve böylece kararını
fiiliyata dönüştürür , akabinde zihnindeki bu arzu kalbindeki isteklerden çok daha kuvvetli
duruma gelir . Ve böylece kişi kararlarını mükemmellikten kendi liderliğinde fiiliyata nasıl
geçirmesi gerektiğine karar verecek duruma gelmiş olur .

Ve işte bu beynoninin tefilası süresi ile tefilası sonrası arasındaki farktır .

Tefila esnasında beyin kalpteki midotların özünü kontrol altına alır , çünkü beynoni
kendi HaBaD‘ını Ha‘Şem ile ilişkilendirir ve aklını derinlemesine Eyn Sof Baruhu‘nun
büyüklüğüne ve yüceliğine odaklar hemen ardından beynoni kalbinin sağ odacığında
bulunan sevgi ateşinin kıvılcımlarını uyandırır . Böylece kalbin sol odacığında bulunan şer
ise kendisini beyinden kalbin sağ odacığına yayılan iyilik HaBaD‘a kendisini vakfeder .
Anlaşılacağı üzere aynı anda kişinin kalbindeki fiziksel hayatın arzularına ve şehvetlerine
olan istekleri Ha‘Şem sevgisine ve bu ateşinin kıvılcımları ise kalbinde büyük bir alev
topuna dönüşür .

Tefila sonrasında da mükemmellikten beynoni için aklında ve düşüncelerinde Ha‘Şem ile

bağlantı kurması mümkün olmadığı zamanlarda dahi her zaman aklının arzuları ile ve

227 | .
Yaratıcısının kendisinden istemiş olduğu gibi davranması sayesinde kalbindeki
midotları kontrol altında tutabilmektedir . Bu şekilde de beynin arzusunun gücü vücudun
hareketlerini kontrol altında tutarak onların kalbin arzularının tam zıttı şeklinde
davranmalarını sağlamaktadır . Ve dolayısıyla bu sayede kalbin içindeki ruhun istek ve
arzularından kaçınarak onları kontrol altında tutmak mümkün olabilmekte ve bu isteklerin
kişinin kalbinden düşünce konuşma ve eylemlerine yükselmeleri de engellenmektedir .

‫ולהסיח דעתו לגמרי מתאות לבו אל ההפך לגמרי‬

Uleasiah daato legamrey mitaavat libo , el aefeh legamrey .

Ve o zihnini rahatsız eden kalbinin şiddetli arzularına karşı dikkatini tamamen başka yöne
çekebilir .

Zihnin kalbin üzerindeki yönetimi ve kişinin arzularını kısıtlaması ilkesi ile basit bir mantık
tarafından dikte edilir kutsallığın güdüleri olmaksızın sadece zihnin mantığının talepleri
tek başına kalbin aşırı arzularına karşı kişinin dikkatini tamamen zıt bir yöne yönlendirmek
için yeterince güçlüdür.

Beynin kalp üzerindeki hükümdarlığı işte bu kadar kuvvetlidir , Beynoninin gücü sadece ‖
kalbindeki ruhun bir türlü tatmin olmayan arzularını ‖ yönetmekle kalmayıp , aynı
zamanda o ‖ kalbinin arzularını aklından tamamen silmektedir .‖ Yani beynoni aklını ve
düşüncelerini derinlemesine başka şeyler ile meşgul edebilir aynı anda kalbinin tüm
arzularını unuttuğu gibi bütün düşüncelerini başka yönlere çekebilir .

Dikkatini başka yöne çevirmekle de kalmaz düşüncelerini tamamen kalbinin arzularının zıt
yönünde dağıtabilir . Örneğin adamın kalbinde bir arkadaşına karşı nefret duyguları
uyanabilir ve aynı adam zihninde arkadaşına kötülük yapmak üzere birtakım şeyler
düşünebilir . Ancak beynoni işte bu anda arkadaşına karşı duymuş olduğu kötü
düşüncelerden sıyrılıp aklını başka yönlere çekmekle kalmayıp , arkadaşına karşı olan
duygularını nasıl iyiliğe çevirebilmeye derinlemesine odaklanır . ( bu bölümün sonuna
dikkatle bakınız )

Ve şimdi beynoninin ikinci ruhuna karşı taarruzu ve kahramanlıkları daha iyi

anlaşılmaktadır . Her şeye rağmen beynoninin kutsal ruhu olan Nefeş Elokit hayvansal
ruhu Nefeş a Beamitin üzerine üstünlük kurup hükmeder ve nefeş a beamitin vücuda
yayılarak organlara giysi olmasını engeller ‖ Arzularını fiiliyata geçirememesi için güç
uygular .‖ Dokuzuncu bölümde de izah edildiği gibi her ruhun vücut içerisinde özel bir

228 | .
yeri bulunmakla birlikte bu özel yer her birinin ana mekanıdır . Kutsal ruh olan Nefeş
Elokit‘in ana mekanı beyindir ve onun ana amacı aklın güçleridir ( HaBaD – Hohma ,
Bina ve Daat ) ve onun midotları da akıldan doğmaktadır . Buna karşın hayvansal ruh
nefeş a beamitin ana mekanı ise kalbin sol odacığıdır ve onun da amacı kaynakları kalp
olan arzu ve şehvetlerdir .

Dolayısıyla Nefeş Elokit‘in arzuları da beyinde konuşlanmakta ve Nefeş Elokit‘in arzuları

kalpte konuşlanan Nefeş a Beamitin arzularından çok daha kuvvetli olmaktadır .

‫הקדושה צד אל ובפרט‬

Ubiprat el tsad akeduşa

Eğer bu doğruysa ne olursa olsun onun güdüleri tamamen kutsallık yönüne doğru
eğimlidir .

O ( beynoni ) şehvetli düşüncelerin günahkar olan bilgileri ile tahrik edildiğinde , Tora
ve mitzvaların övgüye değer düşünceleri onun dikkatini kendi üstlerine çekerler ve onun
hedefi ile güdülerini kutsallığa motive ederler , zihin iradesi ile bunun üstesinden gelerek
kalbinin düşüncelerinin ve arzularının üzerinde etkili olur .

Beyin bu yönetimini kalbin üzerine uygulayarak ‖ düşüncelerini kalbin arzularından

tamamen uzaklaştırıp başka yönlere ‖ çektiği anda aynı zamanda fiziksel dünyanın
olaylarından da düşüncelerini uzaklaştırmaktadır. Örneğin; Adamın kalbinde her hangi bir
şeye karşı arzu uyandığında , onun zihnindeki düşünceleri derinlemesine yapmış olduğu
konsantrasyon ile fiziksel dünyanın başka alanlarına çekmesi adına kabiliyeti
bulunmaktadır ( Ticaret ve benzeri gibi ) . Aklını tamamen başka alanlara çekip
dağıtarak ve kendi akıl güçlerinin ( HaBaD ) kalbin isteklerinin tamamen tersini
yapmasını sağlayana kadar .

Ancak adam bundan da öte aklını tamamen başka alanlara çekip dağıttıktan
sonra kalbinin arzularını aklında Kutsallık tarafına çevirdiğinde ise kalbindeki arzuların
üzerine kurmuş olduğu ezici üstünlüğü mükemmelleştirmesi daha da kolaylaşır .

‫ כיתרון האור מן החושךכדכ‬,‫ וראיתי שיש יתרון לחכמה מן הסכלות‬:‫תיב‬

Kedihtiv veraiti şeyeş yitron lehohma min asihlut kitron aor min ahoşeh .

229 | .
Kohelet‘te yazdığı gibi : 3 ‖ Işığın karanlıktan üstün olduğu gibi Bilgeliğin de akılsızlıktan
üstün olduğunu gördüm.‖

Açıkçası , fikir basit ve tanıdık olan ile karşılaştırıldığında hala açıklıkla tanımlanmış
değildir . Bununla birlikte hiç bir şekilde elde edilen bilgelik ışık karanlık ve budalalığı
aynı kefeye koyuyor gibi görünmediği gibi ikisi de eşit derecede anlaşılabilir .

Referans olarak farz edilse bile buradaki ‖ Bilgeliğin ‖ daha derin bir yönü olduğudur .
Yani Kutsallık ( Kohelet‘te tasvir edildiği gibi ‖ Yoksul ama bilge bir genç artık öğüt almayı
bilmeyen kocamış bir kraldan iyidir . ‖ 4 ) ve buradaki ‖ ahmaklık ‖ kötülük anlamına
gelmektedir ( ‖ Yaşlı kocamış ve ahmak kralın ‖ kötü eğilimi betimlemesinde olduğu gibi )
. Burada daha fazla benzetme yapmaya ihtiyaç yoktur . Açıklıkla Kutsallık kötülükten çok
daha üstündür .

Burada bilgeliğin ahmaklıktan daha üstün olduğu anlamını göstermek için

kullanılan benzetmeyi Alter Rebbe daha derinlemesine açıklamaya devam ediyor ; Işığın
karanlığa olan üstünlüğü , ışığın küçücük bir tezahürünün dahi büyük karanlığı kovmak
için yeterli olması yeteneğinden anlaşılmaktadır . Ayrıca ışığın karanlığı kovması için
savaşmasına da gerek yoktur . Karanlık ışığın görünmesi ile birlikte tabii olarak
kaybolmaktadır . Aynı şekilde Kutsallığın bilgeliği kötülüğün ahmaklığından üstündür .
Tabii olarak üstün olan Kutsallığın ışınları kötülüğün ahmaklığını kovması ve onunla başa
çıkması için yeterli güce sahiptir .

Basit anlamda bu yazılan ışığın karanlığın üstündeki fazileti ile verilen örnekle bilgeliğin
ahmaklık üzerine olan fazileti sergilenmektedir . Ancak buna göre hala anlaşılabilir
değildir ;

1. Bilgeliğin fazileti ve ahmaklık üstünde olan avantajı ile ilgili burada ne gibi bir
yenilik vardır ?
2. Burada ışığın karanlık üzerine olan fazileti ve üstünlüğü ile ilgili verilen örnekle
bilgeliğin ahmaklık üzerine olan üstünlüğü ve faziletine ne gibi bir şey eklenmek
istenmektedir ?

Rabenu A Zaken buradaki açıklamalarında yukarıda yazıldığı gibi bilgeliğin ( Hohma

) ahmaklık üzerine olan üstünlüğünden bahsetmemektedir , aksine bilgeliğin ahmaklığı
nasıl kontrol edip onu yönetebildiğini anlatmaktadır . Bu ışığın karanlığı yönetmesi ve ona
üstünlük sağlaması ile aynı anlama gelmektedir . ( Burada bahsedilen avantajın üstünlük

230 | .
ile yada önem ile alakası yoktur . Burada anlatılmak istenilen avantaj ‖ Yönetmek ve
Kontrol altında tutmaktır . ‖

Alter Rebe‘nin Sözleriyle ;

‫טעמש רוא ימשג‬, ‫פירוש‬: ‫החושך על וממשלה ושליטה יתרון לו יש שהאור כמו‬
‫החשך מן הרבה דוחה‬, ‫וממילא מאליו ממנו שנדחה‬.

Peruş : kemoşeaor yeş lo yitron uşlita umemşala al ahoşeh , şemeat or gaşmi

dohe arbe min ahoşeh , şenidhe mimenu meelav umimeyla .

Bu benzetme ışığın karanlığın üzerine üstünlük , güç ve hakimiyet kurmuş gibi olduğu
anlamına gelmektedir .

Ve böylece azıcık fiziksel ışık kendi parçası üzerinde hiç bir çabası olmadan otomatik ve
kaçınılmaz olarak karanlığı tamamen uzaklaştırmaktadır .

Işığın karanlık üstüne yönetimi ve üstünlüğü ile alakalı olarak verilen örnekte iki ayrıntı
bulunmaktadır .

1. Azıcık bir ışık dahi çok fazla karanlığı itmekte ve uzaklaştırmaktadır .

2. Karanlığın buna tepkisi savaşarak değildir – Ancak Işık karanlıkla savaşır ve onu
tamamen yok edene kadar karanlığın üzerinde egemenlik kurar – Ama ışık
karanlığın olduğu yere geldiğinde , karanlık ışığın önünden itilir ve belirgin bir
şekilde uzaklaşır .

‫שבחלל אחרא וסיטרא הקליפה של הרבה סכלות ממילא נדחה כך‬

‫ל שבנפש החכמה מפני‬: ‫השמאלי רז״ וכו׳כמאמר שטות רוח בו נכנס כן אם אלא‬
. ‫שבמוח האלקית‬

Kah nidhe mimeyla sihlut arbe şel aklipa vesitra ahra şebehalal asmali
kemaamar raboteynu zihronam livraha ela im ken nihnas bo ruah ştut vehuley
, mipney ahohma şebanefeş aelokit şebamoah .

Böylece otomatik olarak kalbin sol kısmında bulunan klipa ve sitra ahra ahmaklığından
oluşan hayvansal ruh oradan savrulup gitmektedir .

231 | .
Böylece bilgelerimiz ―aptallığı‖ hayvansal ruhun arzuları olarak nitelendirmektedirler .
Bundan dolayı bunlar otomatik olarak beyinde bulunan kutsal ruhun bilgeliği sayesinde
uzaklaştırılmaktadır .

‖ Bilgelik ‖ ise yazıldığı gibi Nefeş Elokit‘in bilgeliği olmakla birlikte adamın zihninde yer
almaktadır . Kohelet‘te yetser tov ( iyi dürtü ) ile ilgili özette de yazdığı gibi ‖ Yoksul
ama Bilge Çocuk ‖ diğer yandan ‖ budalalık ‖ ise Nefeş a Beamitin klipasıdır ve adamın
kalbinde bulunmaktadır . Adamın günah işlemesine sebep olmakta ve budalalık yada
saçmalık olarak adlandırılmaktadır . Yine Kohelet‘te yetser ara ( kötü dürtü ) ile ilgili
özette yazdığı gibi onun için ‖ Yaşlı ve Aptal Kral ‖ terimi kullanılmaktadır . Aslında
bilgelerimizin de dediği gibi , 5 ‖ Aptallık ruhu içine girmedikçe adam bir günah işlemez .
‖

Ve yazılanlar bize Nefeş Elokit‘in ( Hohma – Bilgelik ) , hayvansal ruha ( budalalık

) üstünlük avantajının olduğunu bunun da ışığın karanlığa olan üstünlüğü ile aynı
olduğunu öğretmektedir . Yani , Nefeş Elokit‘in ( Beynin ) ek olarak Nefeş a
Beamit‘in ( Kalbin ) üstüne olan üstünlüğü ve egemenliği vardır . Beyin doğal yönü ile
kalbi yönetir ardından Nefeş Elokit‘in kutsal bilgeliği ile Nefeş a Beamitin budalalığını ve
klipasını yönetimi altına alır (ancak bu bir savaş şeklinde gelişmez ) . Bu olay
budalalığın reddedilmesi ve Nefeş Elokit‘in hohması önünde kendisini iptal etmesi
şeklinde gelişir . Karanlığın Işık önünde kendisini iptal etmesi gibi .

Bununla da kalmayıp , kalbin sol odacığında bulunan klipa ve sitra ahraya ait olan bu
budalalık bu yüzden Nefeş Elokit‘in beyinde konuşlanan hohması önünde uzaklaşır .

‫כולו הגוף בכל הנ״ל לבושיה בשלשה ולהתלבש בעיר לבדה למשול רצונה אשר‬
‫כנ״ל התורה מצות תרי״ג של ומעשה דבור מחשבה שהם כנ״ל‬.

Aşer retsona limşol levada bair , uleitlabeş bişloşa levuşeya anizkar leeyl bekol
aguf kulo anizkar leeyl , şehem mahşava dibur umaase şel taryag mitzvot
atora kanizkar leeyl .

Nefeş Elokit ‖ küçük şehir ‖ ( Kabalaya göre Yahudi‘nin vücudu ) üzerinde tek başına
iktidar sahibi olmak ve adı geçen üç giysisini 6 ‖ Düşünce , konuşma ve eylemi ‖ Taryag
mitzvot ( Tora‘nın 613 emri ) ile doldurarak tüm vücuda yayılmak istemektedir .

Yani yukarıda 7 ele alındığı gibi onun düşüncesi , konuşması ve eylemeleri Tora‘nın 613
mitzvası ile bağlantılıdır.

232 | .
Beynoninin zihnindeki kutsal ruhun bu arzusu tek başına onun düşüncesi ile konuşma ve
eylemlerini dolayısıyla tüm vücudunu istila ederek hayvansal ruhun kalpte uyandırdığı
şehvetli arzuları kontrol eder . Ayrıca , zihnin kalbin üzerindeki ve kutsallığın kötülüğün
üzerindeki doğal üstünlüğü sayesinde kalpte oluşan şehvetli arzuların
mükemmellikten kendilerini ifade etmelerini önlemiş olur .

Ama eğer beynoninin kutsal ruhu aslında pratik bir ifade ve yalnız bir dikte ile onun her
alanında her düşüncesine söz ve eylemlerine hakimse neden o bir tsadik ( gerçek insan )
olarak kabul edilmemektedir ?

Alter Rebbe açıklıyor :

‫כלל צדיק נקרא אינו כן פי על ואף‬

Veaf al pi eyno nikra tsadik klal .

Bununla birlikte , o bir tsadik sayılmamaktadır .

Işığın karanlık üzerine olan avantajında olduğu gibi , klipa tarafından gelen hayvansal ruh
da otomatikman kutsal ruhun ışığı tarafından reddedilmektedir. Buna rağmen hiçbir
şekilde beynoni tsadik seviyesine dahil edilmemektedir . Yani ‖ Tsadik ve Tov Lo ‖
seviyesine dahil edilmediği gibi hatta ―Tsadik ve Ra Lo ‖ seviyesinde dahi
sayılmamaktadır .

Çünkü Öncesinde deanlatıldığı gibi , tefiladan sonra beynonin kötülüğü geri döner ve
fiziksel dünyanın zevklerini arzular ve bunları tatmak ister . Ancak tsadikte ise hatta
―Tsadik ve Ra Lo ‖ da dahi kötülük çok olan iyiliğe kendini vakfetmiş vaziyettedir .
Dolayısıyla tefila anı dışında dahi olsa fiziksel dünyanın zevklerine olan arzular onda
uyanmaz .

Ancak görünüşe göre hala anlaşılır değil ;

Yukarıda beynoninin kendi düşünce konuşma ve eylemlerini yönetmesi tüm gün

süresince sürdüğü ve bunun sanki ışığın karanlığa karşı olan avantajı gibi olduğu
anlatılmaktadır . Çünkü karanlık kendini ışık karşısında geri çekmekte ve ışık tarafından
reddedilmektedir . Kalbin solunda bulunan klipanın budalalığının beyinde bulunan Nefeş
Elokit‘in hohması tarafından reddedilmesinde olduğu gibi . ‖ Küçük şehir ‖ ( Kabalaya
göre Yahudi‘nin vücudu ) üzerinde tek başına iktidar sahibi olmak ve adı geçen üç

233 | .
giysisini ‖ Düşünce , konuşma ve eylemi ‖ Taryag mitzvot ( Tora‘nın 613 emri ) ile
doldurarak tüm vücuda yayılmak istemektedir .

Ardından Nefeş Elokit‘in arzusu ve isteği tek başına sadece nefeşin giysilerine
hükümdarlık yapmak değil aynı zamanda hem beyni ve hem de kalbi yani tüm vücudu
tek başına ele geçirmektir. Tsadikte olduğu gibi elbiselerin on görüntüye ( dokuzuncu
bölümde de anlatıldığı gibi ) kavuşmalarını istemektedir .

‫הנדחה הקליפה של וסכלות החושך על האלקית נפש לאור אשר הזה שיתרון מפני‬
‫מהותה על ועצמותה במהותה ולא הנ״ל לבושיה בשלשה אלא אינה ממילא‬
‫הקליפה של ועצמותה‬.

Mipney şeyitron aze aşer leor nefeş nefeş aelokit al ahoşeh vesihlut şel aklipa
, anidhe mimeyla , eyno ela bişloşa levuşeya anizkar laeyl , velo bemauta
veatsmuta al mauta veatsmuta şe aklipa .

Bu hakimiyet ile Kutsal Ruhun ışığı karanlığın ve klipadan gelen hayvansal ruhun
budalalıkları üzerinde otomatikman egemenlik kurmaktadır . Ancak kutsal ruhun doğal
özü klipadan kaynaklanan hayvansal ruhun doğal özüne egemen değildir.

Nefeş Elokit‘in Işığının klipadan kaynaklanan kötülüğü yönetme avantajı yüzünden

kötülük aynı karanlığın ışıktan uzaklaştığında olduğu gibi ondan uzaklaşmaktadır . Ancak
amaç sadece ruhun üstüne bürünmüş olduğu üç elbise için değildir . Nefeşin giysileri
sadece nefeşin vücudun içindeki tüm organlara yayılmasıdır . Yani Nefeş Elokit‘in ışığı
hayvansal ruhun düşünce konuşma ve eylemlerini zorla aydınlatır ve nefeş a beamitin
karanlığını uzaklaştırır .

Bu sebeple ;

‫כלל נדחה לא השמאלי שבחלל שמהקליפה הבהמית נפש של ועצמותה מהותה כי‬
‫התפלה בבינוניאחר ממקומו‬, ‫הימני בחלל לבו בהתגלות ה׳ אהבת אש רשפי שאין‬

Ki mauta veatsmuta şel nefeş abaamit şemeaklipa şebehalal asmali lo nidha

kelal mimekoma babeynoni ahar atefila , şeeyn rişpey eş aavat Ha‘Şem
beitgalut libo behalal ayemani .

234 | .
Beynoni olan birinde , kalbin sol odacığında konuşlanmış doğal özü klipa menşeili olan
hayvansal ruh rahatsız edilmeden yerinde kalır ( Kutsal Ruh tarafından yerinden
edilmeden ) .

Tefiladan sonra , kalbi artık tefila süresince olduğu gibi Ha‘Şem aşkı ile yanıp tutuşmaz ve
bu sıcaklığı hissetmezken ;

Kalbin sol bölümünde konuşlanan Hayvansal Ruh – Nefeş A Beamitin karanlığının nüfuz
etmesi Nefeş Elokit – Kutsal Ruhun ‖ Hohma – Aklı ‖ ve ‖ Işığı – Or ‖ tarafından
reddedilip ortadan kaldırılmaktadır ( Işığın karanlığı yok ettiği gibi ) . Yani ‖ Nefeş Elokit‘in
Işığı ‖ kalbin karanlığını aydınlatmaktadır . Ancak tefila sonrasında ‖ Kişinin kabinin sağ
tarafında kıvılcım olmamakta ve Ha‘Şem sevgisi açığa çıkmamaktadır ‖ , dolayısıyla artık
Nefeş Elokit‘in Işığı adamın kalbini aydınlatmaz .

Öyleyse beynoninin tefila zamanı ile tefila harici zamanı arasındaki fark ne sebeple
oluşmaktadır .

Beynoni tefila esnasında tüm zihnini ve aklını ‖ Eyn Sof Baruhu‘nun ‖ Yüceliğine
derinlemesine odaklamaktadır ve böylelikle Nefeş Elokit‘in ‖ İyiliği – Tov ‖
beyninin HaBaD‘ı ile kalbinin sağ tarafına yayılmakta ve Eyn Sof Baruhu ile kalbinde
bağlantısını kurmaktadır . Rabenu A Zaken‘in deyimiyle adamın kalbinin sağ
tarafında Ha‘Şem sevgisi kıvılcımını açığa çıkartmaktadır . Haliyle Nefeş Elokit‘in Işığı
burada bulunduğundan adamın kalbine yayılmakta ve aydınlatmaktadır . Bu sebeple aynı
anda o kalbin sol tarafında konuşlanan kötülüğün özünü ve maddesini kontrol altına
alarak karanlığı yerinden etmektedir ( Işığın karanlığı yerinden ettiği gibi ) . Bu an içinde
kişi hiçbir şekilde dünyevi zevklere karşı bir arzusu olmadığı gibi hiçbir alakası da
olmamaktadır .

Ancak tefila sonrası , Nefeş Elokit‘in aklı artık Ha‘Şem‘in Yüceliği ile bağlantıda olmadığı
ve kalbindeki kıvılcımlar sayesinde Ha‘Şem aşkı fokurdamadığı zaman Nefeş Elokit artık
adamın kalbine yayılmaz ve aydınlatmaz . Dolayısıyla Nefeş A Beamit eski haline döner
artık klipadan gelmekte olan kötülük ışık tarafından kovulmadığı için adam kalbinin
istekleri doğrultusunda dünyevi zevklere geri döner . Bu yüzden bu kişi kesinlikle tsadik
olarak adlandırılamaz .

Her şeye rağmen Nefeş Elokitin adamın vücudunda konuşlandığı yer kafasındaki beyni ve
aynı zamanda kalbin sağ kısmıdır . Eğer öyleyse görünüşe göre ‖ Nefeş Elokit‘in Işığı ‖
her zaman hatta tefila zamanları haricinde dahi kalbi aydınlatmakta mıdır ?

235 | .
Bunun üzerine Alter Rebbe açıklamalarına devam etmektedir ;

‫האלקית שבנפש הטבעית אהבה שהיא כמו‬, ‫מסותרת אהבה רצוף תוכו‬, ‫אם כי‬
‫לקמן שכתוב‬

Ki im toho ratsuf aava mesuteret , şei aava ativiit şebanefeş aelokit , kemo
şeyitbaer lekaman .

Daha ziyade Ha‘Şem sevgisi tefiladan sonra sadece içindedir , bu sevgi kalbinin içine
gömülmüş gizli bir aşktır . Yani Kutsal Ruhun doğal sevgisi beynoninin tefilasının ilerleyen
anlarında henüz bir meditasyon sayesinde ortaya çıkmamıştır . Beynoninin Ha‘Şem‘e olan
doğal ama gizli aşkı 18 inci bölümde ayrıntılı olarak ele alınacaktır .

Nefeş Elokit her zaman kalpte yer almaktadır ve bunun neticesinde her bir Yahudi‘nin
kalbinde Elokut‘a doğal bir sevgi bulunmaktadır . Ve bu sevgi adamın çalışmaları
sonucunda oluşmaz aksine bu sevgi adamın kalbinde süreklilikle durmaktadır . ( On
dördüncü bölümde bu konuyu çok daha derinlemesine göreceğiz )

Ancak adamın Elokut‘a olan doğal sevgisi ‖ Ateşin kıvılcımı ‖ şeklinde olduğu gibi değildir
. Bu sevgi kalbin içinde ‖ gürültülü ‖ bir şekilde ‖ vahiy ‖ olan ancak ‖ içinde sabit ‖
bulunan ve ‖ gizlenmiş ‖ sevgidir . Yani bu sevgi kalbin içinde kaybolmuş ve gizli olarak
durmakta , yayılmadığı içinde onu hissetmek mümkün olmamaktadır .

Ve bir çocuğun anne ve babası olan sevgisinde olduğu gibi , çocuğun ailesine karşı
duymuş olduğu sevgi kalbinde fokurdayarak açığa çıkmadığında dahi her durumda
çocuğun kalbinde anne ve babasına olan sevgi mevcudiyetini korumaktadır . Bu yüzden
çocuk her zaman anne ve babasına bağlıdır ve bu his kalbinde sabit bir şekilde yer
almaktadır .

Ve kalbindeki bu gizli , yayılmayan ve açığa çıkmamış olan sevgi yüzünden ışık gelip
karanlığı iteleyerek uzaklaştıramaz .

‫ה השמאלילהתאות בחלל לבו בהתגלות הרע הכסיל סכלות להיות יכול ואזי‬
‫הזה עולם גשמיות ענייני לכל‬, ‫ושלום חס באיסור בין בהיתר בין‬

Vaazay yahol liyot sihlut akesil ara beitgalut libo behalal asmali , leitavot
taava lekol inyeney olama ze , beyn beeter beyn beisur has veşalom .

236 | .
Tefiladan sonra beynoninin kabinde Ha‘Şem‘e olan aşk artık tefila esnasındaki gibi
kendisini ortaya çıkartmadığında kalbin sol kısmında konuşlanan ‖ kötülüğün aptallığı ‖ (
yani hayvansal ruh ) kendisini ortaya çıkartarak bu dünyanın tüm fiziksel konuları veya
Ha‘Şem korusun yasaklanmış şeyleri izin verilsin veya verilmesin fark etmez eyleme
dönüştürmek ister .

Tefila sonrası kötülük beynonide çok kuvvetli bir şekilde geri döner , o kadar kuvvetlidir ki
kalpte ortaya çıkabilir ve tüm dünyevi zevkleri arzulayabilir . Hatta bunlar yasaklanmış
olan şeyler olsalar dahi Has ve Şalom .

‫כלל התפלל לא כאלו‬

Keilu lo itpalel kelal .

Beynoninin tefilası esnasında yapmış olduğu tüm çalışması sonrasında , aklının

derinliklerinde Ha‘Şem‘in Yüceliği ve Büyüklüğüne yapmış olduğu tefekkür sonucunda
kalbinde Elokut‘a olan sevginin kıvılcımları ateşe dönüşerek ortaya çıkmaktadır ancak
tefilası sonrasında dünyevi zevklere karşı arzu duymaması için bunun ona bir faydası
yoktur . Beynoni bu anda ruhani dolarak tefila sonrası sanki tefila öncesindeki durumu ile
aynı durumda bulunmaktadır . Yani sanki hiç tefila yapmamış gibidir . Bu yüzden de ‖
Tsadik ‖ olarak adlandırılmaz .

‫ חס ושלוםאלא שבדבר א‬,‫יסור אינו עולה בדעתו לעשות האיסור בפועל ממש‬

Ela , şebidvar isur , eyno ole bedaato laasot aisur bepoal mamaş has ve şalom
.

Böyle bir şey söz konusu olduğunda ‖ Onun özlemi sınırlıdır ‖ ve içindeki bu yasaklanmış
arzu , esas uygulama esnasında ihlal edilecek bir şey Ha‘Şem korusun beynoninin aklına
gelmez .

Buna rağmen tefila sonrasında beynoni dahi kalbin sol kısmında bulunan Ha‘Şem korusun
izin verilmişler ile yasaklılar arasındaki kötülük şehvetini arzulayabilir . Ancak beynonide
her ortamda yasaklı olanlar ile serbest olanlara karşı duymuş olduğu arzu arasında büyük
bir fark vardır .

Beynoninin tefilası sonrası diğer zevklere karşı olan arzuları onun bu arzuları gerçek
eyleme dönüştürmesi için beynine yükselirler , ancak Nefeş Elokit onun düşünce
konuşma ve eylemlerini ( Mahşava – Dibur ve Maase ) kontrol altına alır ve tüm bu

237 | .
dünyevi zevklere olan arzuları Tora yoluna döndürür . Ve bu yüzden beynoni yasaklanmış
olan dünyevi zevklere karşı zihninde üstünlük sağlayıp bu tür arzuların eyleme
dönüşmelerine engel olur .

Bununla birlikte yasaklanmış olan arzular ise beynoninin bunları gerçek eyleme
dönüştürmesi için beynine yükseltmesinde dahi mükemmelleşmez , ancak buna rağmen
onun kalbinde yasaklanmış arzulara karşı istek uyanabilir ama her ortamda bu arzular
eyleme dönüşmek adına onun beynine yükselemezler . Çünkü tüm bu yasaklanmış ve
yapılması sonucunda kendisini günah işleme durumuna düşürecek şeylerin fiziksel
eyleme dönüştürülmesi beynonide tamamen çürütülmüş ve reddedilmiş vaziyettedir .
Öncesinde deanlattığım gibi beynoni yaşamının hiçbir gününde ve anında hiçbir zaman
suç işlemez .

Örnek …. Adam çok zevk alıp eğlenmesine sebep olacak bir şey duyar ancak bu ona çok
uzakta ve ona ulaşabilme mesafesinde değildir . Ancak buna rağmen adam duyduğu şeye
kalbinde büyük bir arzu ve istek hisseder . Ve her halükarda ona zevk vereceğini bildiği
ama ona çok uzakta olan bu şey ile mükemmellikte ve fiili olarak kendisinin hiçbir
alakası yoktur . Yani onu eğlendirmeye sebep olacak olan bu şey beynine fiili olarak
hiçbir şekilde ulaşmaz , sadece kalbinde bir arzu olarak durmaktadır .

Yukarıda getirilen örnekte olduğu gibi ( 530 – 531 ve 532 inci sayfalar ) Ha‘Şem
korusun Yom Kipur‘da yenilen yemek – vücudun açlığı Tora ve Mitzvaları gözetleyen
birinde her şeye rağmen doğal bir istekle yemek yeme isteğini uyandırabilir . Ancak her
halükarda bu istek Yahudi‘nin kalbinden beynine fiili bir eyleme dönüşmesi için yükselmez
. ( Ve Yahudi‘nin burada yetser arasını terse getirerek her hangi bir yemek tatmamak
için mücadeleye girişmesi gerekmez ) . Çünkü Yom Kipur içinde yenilecek yemek kendisi
için tamamen ret edilmiş ve kabul edilemez bir olgudur .

‫למוחו לעלות לפעול יכולים מעבירה הקשים עבירה הרהורי אלא‬, ‫מתורה ולבלבלו‬
‫ועבודה‬

Ela İrurey avera akaşim meavera yeholim lipol laalot lemoho , ulebalbelo
mitora ve aavoda .

Ama ‖ Düşünce Günahları ‖ açısından hangi ‖ günahın daha utanç verici ‖ olduğu ile ilgili
olarak bazı yönler bulunmaktadır . ( Önceki bölümde de açıklandığı gibi ) Bunlar Tora ve
İlahi hizmette adamı rahatsız ederek kötü düşüncelerin zihnine yükselmesini
sağlayabilirler .

238 | .
Ancak her şeye rağmen ve mükemmellikten beynoninin düşüncesinde suç işlemesine
sebep olacak hiçbir şeyin bulunması mümkün olmadığı gibi , Has ve Şalom beynoni zaten
bu tür düşünceler ile hiçbir şekilde ilgilenmez . Her hangi bir şekilde dünyevi şehvetlerin
kalbine ve aynı zamanda ruhunun elbiselerine olumsuz şekilde etki edebilir . Çünkü ‖
kalbinde açığa çıkarak ‖ uyanan fiziksel zevklere karşı olan şehvet ‖ Düşünce Suçları ‖
onun beynine ve düşüncelerine yükselmelerine ( İradesi ve isteği dışında ) sebep olabilir
. Yani düşünce suçları hakkında Ra‖ZaL ‖ Düşünce suçları diğer suçlardan daha sert ve
zordur ‖ demektedir . Çünkü bunlar adamın beynini ve düşüncelerini karıştırarak onu
Tora ve hizmetlerden uzaklaştırmaktadır .

Birkaç sayfa geride de ( 571 – 572 – 573 — 574 ) açıklandığı üzere bu düşünceler
kendi kendilerine beyne yükseldiklerinin hemen ardından beynoni bunların kötü
olduklarını hatırlar ve beynine yükselen bu kötü düşünceleri geri itip reddeder ve
zihninden onları çıkartır .

‫רז״ל וכמאמר‬: ‫עבירה יוםהרהור בכל מהן ניצול אדם אין עבירות ג׳‬, ‫תפלה ועיון‬
‫כו׳‬

Ukemaamar raboteynu zihronam livraha şaloş averot eyn adam nitsol meen
bekol yom , irur avera veiyun tefila huley .

Bizim bilgelerimizin 8 dediği gibi ‖ Adamın günlük olarak kendisini suç işlemekten
koruyamadığı çok zor üç günah bulunmaktadır ‖ ; Düşünce günahları , tefila
konsantrasyonu ( eksikliği ) , iftira ve dedikodu ( Laşon Ara ) Buna beynoni de dahil
olarak hiç bir adam bu düşünce suçlarından kaçınamaz .

Bu konu ile ilgili olarak , düşüncelerini ve konuşmalarını kontrol altında tutabilen beynoni
dahi kalbinde uyanan zevklerin beynine yükselmesini engelleyebilecek gücü yoktur .
Ra‖ZaL‘ın açıklamalarına göre ‖ Adamın günlük olarak kendisini suç işlemekten
koruyamadığı çok zor üç günah bulunmaktadır ‖ , yani adamın kalbinden düşüncelerine
yükselen bu kötü düşüncelere kontrolü bulunmamaktadır . Çünkü her normal kişi hata
beynoni de dahil ( Tsadikler hariç ) düşüncelerinde bu tip suçları işlemektedir . Beynoni
kalbinden düşüncelerine yükselen bu kötü fikirleri geri püskürtebiliyor olmasına ve
hayvansal ruhun vücudun diğer organlarına yayılmasını önlemesine rağmen o hiçbir
zaman Tsadik sınıfına dahil edilemez .

239 | .
Çünkü beynoni hayvansal ruhun bu kötü arzularını düşüncelerine dahil etmeyerek onları
geri itelemesine rağmen, kalbin sol kısmında konuşlanan Nefeş a Baamiti tsadiğin yaptığı
gibi hala kalbinden tam manasıyla silememiştir .

Beynoni başkalarına karşı olan tutumlarında akıl ve düşüncelerini kontrol altında tutar .

Ancak görünüşe bakılırsa anlamamız gereken bir şey var ;

Tefilasını bitirdikten sonra beynoniye bakıldığında sanki hiç tefila yapmamış gibidir hatta
bundan da öte içinde bulunduğumuz fiziksel dünyanın yasaklanmış veya izin verilmiş
olsun tüm zevklerine karşı Has ve Şalom arzu duyabilir . Ve ancak bu şekilde düşünce
suçları adamın beynine yükselebilirler . Öyleyse beynoniye tefila sonrası günün ilerleyen
zamanında yetser arasını kontrol altında tutacak güç nereden gelmektedir ?

Beynonilerde beynin kalbi kontrol altında tutulması mükemmeldir ve adam bu gücü

sayesinde kalbindeki kötülüklerin düşüncelerine yükselmesi karşılığında ‖ düşüncelerini
tamamen iyi yönde yönlendirmekte ve kontrol altında tutmaktadır .‖ Ancak beynin kalbe
hükmetmesinin sağlanabilmesi için adamın burada kendisini uyandırıp kendi zihninde çok
kuvvetli bir arzu ile Yüce Yaratan‘ına odaklanması gerekmektedir . Ve ancak bu şekilde
beyni ile kalbini kontrol altında tutabilecek ve kalbinin kötü fikirlerinden kaçınabilecektir .
Öyleyse , tefila sonrası ( özellikle dünyevi işleri ile meşgul olduğunda )
beynoninin beyni Elokut‘un açığa çıkması ile ilgili olarak bağlantıda olmadığı ve buna
karşın kötülük beynine de girdiği zamanlarda , beynoninin zihninde konuşlanan Nefeş
Elokit nasıl oluyor da ve hangi güçle tefila sonrası günün ilerleyen anlarında kalbi kontrol
altında tutabilmektedir.

‫במוחין הרשימו מועיל שלזה רק‬, ‫הימנילהתגבר בחלל המסותרת ואהבתו ה׳ ויראת‬
‫בעיר וממשלה‬, ‫שליטה לו להיות תאוהשלא המתאוה הזה הרע על ולשלוט להוציא‬
‫הפועל אל מכח תאותו‬, ‫הגוף באברי להתלבש‬

Rak şelaze moil areşimu ( aroşem ) bamohin , veyirat Ha‘Şem veaavato

amesuteret behalal ayemani , leitgaber velişlot al ara aza amitave taava , şelo
liyot lo şlita umemşala bair , leotsi taavato mikoah el apoal , leitlabeş beevrey
aguf .

Bununla birlikte , beynoni tefila esnasında yapmış olduğu meditasyon ile zihninde
Ha‘Şem‘in Yüceliğini , O‘na olan aşkını ve kalbinin sağında gizli bir şekilde konuşlanan
Ha‘Şem korkusunu muhafaza etmekle hayvansal ruhunun kötü özlemlerinin üstünlük

240 | .
sağlamasını önlemektedir . Ardından ‖ şehrin ‖ ( vücut ) ve ‖ sakinlerinin ‖ ( organlar )
üzerini kendi düşünce , konuşma ve eylem ( HaBaD – Hohma , Bina veDaat ) elbiseleri
ile kuşatarak hakimiyet kurmaktadır .

Öncesinde ( 538 – 539 uncu sayfalar ) da izah edildiği gibi , tefila esnasında beynoni
kendi HaBaD‘ı sayesinde Ha‘Şem ile iletişime geçer kalbinde Elokut‘a olan sevgi
kıvılcımları uyanır . Bu sevginin içinden ise büyük bir tutku ile kişinin kendisini Ha‘Şem
hizmetine adaması ortaya çıkar . Bu özellikle Tora ve mitzalarını gözetleyip
mükemmelleştirmek yoluyla olmaktadır . İşte beynoni her gün bu şekilde tefilasını yapar .

Ve bu yüzden beynoni tefilası sonrasında da tüm bilinen suçları ve kötülükleri açığa çıkan
Elokut sevgisine dönüştürür . Her durumda yapmış olduğu bu içsel tefilası sayesinde tüm
gün süresince kendi zihninde çok kuvvetli bir iz kalır . Yani sonuç olarak Ha‘Şem sevgisi
her zaman zihninde mevcuttur . Dolayısıyla tüm gün sadece Tora ve mitzvaları uygulayıp
gözetlemek tam bir anlaşma ve teşebbüs ile zihninde yer almaktadır .

Ve aşikar bir şekilde kalpte bu aşka uyanış iptal edildiğinde ( dolayısıyla fiziksel dünyanın
zevkleri arzuları kalpte uyanabilir ) her halükarda tefiladan kalan izler beynoniye günün
ilerleyen anlarında yetser arasına üstünlük kurabilmesi için yardımcı olmaktadır .
Böylelikle beynoni yetser aranın hem yasaklanmış olan hem de serbest olan şeylere olan
kötü arzularının fiziksel veya düşünce anlamında eyleme geçmelerine engel olmaktadır .

Beynoninin günün ilerleyen zamanında bu arzuların üstesinden gelebilmek

için tefilasından sonra zihninde kalan izlerden daha faydalı bir şey yoktur .

Öncesinde de anlatıldığı üzere ( Sayfa 563 – 564 ) her bir Yahudi‘nin kalbinde Yüce
Yaratan Ha‘Şem‘e karşı doğal gizli bir aşk vardır . Ve aynı zamanda her bir Yahudi‘nin
kalbinde doğal gizli bir korku olduğu gibi . Bu doğal ve her zaman gizli bir şekilde her
adamın kalbindeki mevcut olan aşk ve korku beynoninin tüm gün içerisinde tefila
sonrasında da dahil olmak üzere arzulara karşı üstünlük kurmasını ve onlara
hükmetmesini sağlamaktadır .

‫לבדו במוח ואפילו‬, ‫ברע להרהר‬, ‫ברצונו ושלום חס להרהר וממשלה שליטה לו אין‬
‫כנ״ל למוח מהלב מאליו העולה הרע זה הרהור ושלום חס ברצון שיקבל שבמוחו‬

Vaafilu bamoah levado , learer bara , eyn lo ( lera şebehalal asmali ) şlita
umemşala learer has veşalom birtsono şebemoho , şeyekabel beratson has
veşalom irur ze ara , aole meelav mealev lamoah kanizkar leeyl .

241 | .
Ayrıca : hatta yalnız zihninde , günahkâr düşünceye göre kötülük hakimiyet kurmamış
olsa dahi kişiyi zorla böyle düşünceler düşünmesine Has ve Şalom zorlayabilir . Ha‘Şem
korusun davetsiz bir şekilde kalpten akla girip öncesinde de açıklandığı gibi 9 kötü
düşünce kendi isteği ile yükselebilir.

Çünkü yüreğindeki kötülük bu fikirleri şiddetle arzulamaktadır ve istemsiz olarak

onda kötü düşünceler oluşacaktır . Ancak kötülük bu fikirlerinin kabulüne izin verilmesi
hakkında son sözü söyleme hakkına sahip değildir . Beynoninin bilinçli zihni ile kalbindeki
Kutsal Ruhla her şeye hakimdir .

Beynonide tüm gün içerisinde Nefeş Elokit‘in Nefeş a Baamit‘in üzerine olan kontrolü
sadece eylem ve konuşma elbiselerinin üzerine olan bir kontrol değildir . Nefeş Elokit aynı
zamanda zihnin düşüncelerini de kontrol altında tutmakta olduğundan dolayı onun
arzularında kötülük uyanarak ortaya çıkmaz .

Bu yüzden her şeye rağmen kalbin arzularının uyanışıyla kötü düşünceler beynoninin
zihnine onun arzusu dışında yükselebilir . Yani bu hiçbir zaman kötülüğün beynoninin
arzularına hakim olamayacağı anlamına gelmektedir .

Yani ;

Adamın zihnine yükselen kötü düşüncelerin iki tipi bulunmaktadır : Öncesinde

deaçıklandığı gibi ilki adamın zihnine yükselen ama onun isteği dışında olup arzularına
hakim olamayan kötü düşüncelerdir . İkincisi ise , bazı kötü düşünceler vardır ki bunları
adam kendi arzusu ve seçimi ile düşünür ve uygulamaya geçirmek ister .

Ancak birinci tipte adam hiçbir şekilde bu kötü düşünceleri geri çevirmemekte ve kalpten
zihnine yükselmelerini engellememektedir . Çünkü bu kişi düşüncelerini kontrol
edebilmekte ve bu kötü düşünceleri arzusu dahilinde arzu ve seçimine
sıçramalarını kabul etmemektedir .

Beynoni ise sonsuza kadar zihninde kötü düşünceleri Has ve Şalom arzusu dahilinde ve
kendi seçimiyle kabul etmez .

‫לשם בעלייתו מיד רעאלא הרהור שהוא שנזכר דעתומיד ומסיח ידים בשתי הו‬, ‫דוח‬

Ela miyad baaliyato leşam doheu biştey yadayim , umasiyah daato miyad
şenizkar şehu irur ra .

242 | .
Beynoni kötü düşüncelerin zihnine yükseldiklerini hissettiğinde derhal onları iki eliyle
iterek uzaklaştırır . Çünkü tüm bu kötü düşünceler beynoni için tamamen asılsız ve temeli
olmayan şeylerdir .

‫ברצון מקבלו ואינו‬, ‫ברצון בו להרהר אפילו‬, ‫תולעשו הדעת על להעלותו שכן וכל‬,
‫ושלום חס‬, ‫בו לדבר אפילו או‬

Veeyno mekablo beratson , afilu learer bo beratson , vekol şeken leaaloto al

adaat laasoto has ve şalom , o afilu ledaber bo .

Hatta o bu düşünceleri bilinçli ve ciddi konular içeren konular olduklarını reddeder . Ve

Ha‘Şem korusun bu hareket ve konuşmalar onun için hiç de eğlendirici değildir .

Zaten beynoni kalbinden gelen kötü düşünce isteklerini kendi arzusu dahilinde kabul
etmediğinde bu isteklerin hatta kötü konuşmaların ve sözcüklerin kalpten beyne
yükselmeleri de arzusu ve seçimi dahilinde mümkün olmamaktadır .

Ve hatta beynoni bu kötü düşüncelerin sadece konuşma ve eylem şeklinde olduklarında

değil sadece zihinsel olarak olduklarında da kendi arzu ve seçimi dahilinde kabul
etmemektedir .

‫כי המהרהר ברצון נקרא רשע באותה שעה‬

Ki amearer beratson nikra raşa beota şaa .

Öncesinde getirilen ( 11 inci bölüm sayfa 510 – 511 – 512 ) , adam kendi isteği ve
arzusu dahilinde kötü düşünceyi kabul ettiğinde aynı anda ‖ Raşa – Kötü ‖ olarak
adlandırılmaktadır . Yani yetser aranın küçük şehre ( vücut ) en ufak bir şekilde
kontrolü söz konusu olduğunda , hatta bu bir saatliğine dahi olabilir , bu kişi aynı saat
içinde ‖ Raşa – Kötü ‖ olarak adlandırılır . Hatta bu kişinin yetser arasının onun sadece
düşüncelerini dahi kontrol etmesi durumunda aynı saat içerisinde bu kişi ‖ Raşa ‖ olarak
adlandırılır .

‫ולםוהבינוני אינו רשע אפילו שעה אחת לע‬

Veabeynoni eyno raşa afilu şaa ahat leolam .

Beynoni bir an için bile kötülük yapmaz ve suç işlemez . Açıkçası beynoni kötü
düşünceleri bir anlığına olsun kabul etmez . Onun şimdiye kadar hayvansal ruhu

243 | .
üzerindeki ustalığı için yaptığımız müzakerelerin odak noktası Ha‘Şem ile adamın ilişkisi
üzerine olan konulardır . Şimdi bu konuyu başka bir alana taşıyalım ;

Sonuçta ‖ arzusu dahilinde teşebbüste bulunduğu anda dahi , aynı zaman içinde raşa
yani kötü olarak adlandırılmaktadır ‖ ancak beynoni ise kendi arzusu dahilinde kötülüğün
yapılması mümkün olmadığı gibi onun için her tür kötülük asılsız ve hükümsüzdür
. Çünkü beynoni hayatı boyunca kendi durumu itibariyle hiçbir an içinde raşa olarak
adlandırılamaz .

‫לחבירו אדם שבין בדברים וכן‬

Vehen bidvarim şebeyn adam lehavero .

Yani bir çok konuda ‖ Adam ile yoldaşı arasında ‖ . Beynoni yoldaşına kötülük dolu
duyguları için düşünce , konuşma veya eylemlerinin fiiliyata dönüşmeleri için izin vermez
.

Beynoni ‖ Kabalada küçük şehir olarak adlandırılan vücudu kontrolünde tuttuğunda ‖

Nefeş a Baamitine dünyevi arzularını fiiliyata geçirmesi için izin vermez , hatta bu
engelleme sadece kötü düşüncelerin beynoninin zihnine izni dışında yükseldikleri zaman
için de geçerlidir . Bu adam ile arkadaşı arasındaki ilişkide de aynı şekilde süre
gelmektedir .

‫ושנאה טינא איזו למוח מהלב לו שעולה מיד‬, ‫או כעס או קנאה איזו ושלוםאו חס‬
‫וברצונו במוחו כלל מקבלן ודומיהןאינו קפידא‬

Mitad şeole lo mealev lamoah eyzo tina vesina has veşalom , o eyze kina o
kaas o kfeda vedomeeen , eyno mekabelan kelal bemoho ubirtsono .

Ha‘Şem korusun arkadaşına bir anlık bir süre için dahi kalbinden düşmanlık veya kin yada
kıskançlık , öfke veya kin yükseldiğinde dahi o iradesi ile onları engelleyecek ve
düşünmeyi bile reddedecektir .

Özü ve maddesi klipadan gelen ve kalbin sol tarafında konuşlanan Nefeş a Baamit –
hayvansal ruh tefila sonrası beynoninin kalbinden öncesinde de anlatıldığı gibi
uzaklaşmaz . Yani Nefeş a Beamitin kötü özellikleri kalbin solunda hala geçerliliklerini
sürdürmektedir . Bu yüzden beynoninin kalbinde Has ve Şalom nefret , kin gibi yada
bunların haricinde ve benzer başka çok kötü duygular uyanabilmektedir . Yada bu
duygulardan biri adam ile arkadaşı arasında ortaya çıkabilmektedir . Kalpte uyanan bu

244 | .
kötü özellikler bir yolla beynoninin zihnine ulaşabilirler , ancak beynoni bu duyguları
reddederek asılsız ve hükümsüz sayar , kendi ruhunda bu duyguları oluşumlarından
hemen sonra hissettiği gibi kalbinden zihnine yükselen bu kötü düşünceleri kendi arzusu
dahilinde kabul etmez ve iki eliyle onları geri çevirir .

‫חבירו עם ממשלהתנהג ההפך לעשות שבלבו ברוח ומושל שליט המוח ואדרבה‬
‫לו מודעת יתרה חסדוחיבה במדת‬, ‫חס לכעוס האחרוןולא קצה עד ממנו לסבול‬
‫כפעלו לו לשלם שלא וגם ושלום‬, ‫ושלום חס‬

Veadraba , amoah şalit umoşel baruah şebelibo laasot aefeh mamaş , leitnaeg
im havero bemidat hesed , vehiba yetera mudaat lo . Lisbol mimenu ad katse
aaharon , velo lihos has veşalom , vegam şelo leşalem lo kefaalo , has veşalom
.

Aksine zihni ile kalbi ve duygularına hakim olarak , kalbinin arzularının tam tersini
yapmaktadır . Kalbinden gelen şiddet yüklü duygular yerine arkadaşına zihnini kullanarak
iyilik dolu duygularla yaklaşmakta ve kalbi kaynaklı öfke , kin , kıskançlık , hatta aynı
zamanda bunlarla birlikte Ha‘Şem korusun intikam alma duygularına tahrik olmadan ve
bu duygulardan aşırı acılar içinde kendisini yoldaşından uzaklaştırmaktadır .

Öncesinde deanlatıldığım gibi adam zihninin isteği dahilinde kalbindeki kötü düşünceleri
ve arzuları uzaklaştırabilir . Bu onun kabiliyeti dahilindedir . Hatta bu uzaklaştırma
sayesinde adam kalbinin içinin bir sürü soru ile dolmasını da ortadan kaldırmış olmakta
kalmayıp tüm bu kötü düşünceleri Kutsallık tarafına çevirebilmektedir .

Bu yol adam ile arkadaşı arasındaki insani ilişkiler içinde geçerlidir .

Arkadaşı onun zıttı bir şey yaptığında , onun zıttına yapılan bu hareket sonucunda
beynoninin kalbinde kin , nefret gibi kötü düşüncelerin uyanması mükemmellikten de
mümkündür . Ancak buna rağmen beynoni kalbinden zihnine istem dışı yükselen bu kötü
duyguları yalnızca iki eliyle itelemekle kalmayıp , o bu duyguları kontrol altına geçirip
tamamen zıt tarafa döndürebilme kabiliyetine sahiptir . Yani o arkadaşına , arkadaşının
ona davrandığı gibi davranmaz ve arkadaşına tamamen iyilik dolu duygularla yaklaşır .
Beynoni arkadaşına sevgi ile kucaklama ile yaklaşır bunu öyle bir şekilde yapar ki
arkadaşı onun kendisine göstermiş olduğu sevgi dolu kucaklamayı hisseder ve sonucunda
beynoninin arkadaşı da yapmış olduğu hatayı anlar .

245 | .
Ve burada Alter Rebbe beynoninin iyilik duyguları ile dolu sevgi ifadesi davranışlarını
bizlere devam etmektedir .

Beynoni arkadaşının onun zıttına yapmış olduğu davranışlar neticesinde arkadaşına

kesinlikle kızmaz ve bununla kalmayıp arkadaşının kendisine göstermiş olduğu bu zıt
davranış sonucunda çok üzülür ama sonuna kadar kendisine sevgisini gösterir , kesinlikle
kızmaz ve arkadaşının ona olan ters ve zıt hareketlerine karşılık aynı şekilde davranmaz
Has ve Şalom .

‫טובות לחייבים לגמול אדרבה אלא‬

Ela adraba , ligmol lehayavim tovot .

Tam tersi arkadaşının kendisine yapmış olduğu kötülükleri ona iyilikle geri ödemektedir .

Yani bundan da anlaşılacağı üzere beynoni kalbinin kötülüklerini çok büyük bir iyiliğe
çevirmekte ve kalbini kontrol altında tutabilmektedir . Arkadaşının kendisine karşı olan
davranışları onun için uygun olmasa bile beynoni için arkadaşına sadece iyilikle dönmesi
bir zorunluluktur .

‫כמו שכתוב בזהר ללמוד מיוסף עם אחיו‬

Kemo şekatuv bazoar lilmod miyosef im ehav .

Zoar‘da da öğretildiği gibi 10 Yosef‘in kardeşlerine nasıl davranış sergilediğinden

öğrenmemiz gerekmektedir . Onca çekmiş olduğu acıdan sonra kardeşlerine ödemesi
gereken karşılığı iyilikle yerine getirmişti .

Böylece adamın yoldaşı ile ilişkilerinde olduğu gibi , beynoni yüreğinde kötü düşüncelerin
kendilerini sözcükler veya eylemeler ile ifade etmelerine izin vermemektedir .

Bu nedenle de içinde olduğumuz bölümden Kutsal Ruhu uygulamaya geçirmek

beynoninin ustalığında olduğu anlamı çıkmaktadır . O bunların hiç birini
düşünmez yasaklanmış hiç bir şeyi konuşmaz sadece ve sadece Tora ve mitzvotlar ile
uyum içindedir . Ancak onun özü ile ilgili olarak onun akıl ve duygularının başka bir
ustalığı daha vardır ; Onun hayvansal ruhu hala çok güçlüdür ve kalbinde kötü arzuları
hala harekete geçirmektedir .

246 | .
Bu bölümde daha önce Lubavitcher Rebbe‘nin yaptığı bir açıklama ile bağlantılı olarak
tefila zamanı manevi olarak yükselmek için en elverişli zaman olduğu aklıma geliyor .

Bir Yahudi Tora çalışıp kendisini Ha‘Şem‘in önünde öğrenci gibi hissettiğinde Hocasının
bilgeliğini okumaktadır . Tefilası esnasında ise kendisini bir çocuğun kendisini babasının
önünde durduğu gibi hissetmektedir .

1 . Genel olarak konuşmak gerekirse , mitzvaların üzerine ezberden okuduğumuz bera

halar Tora'dan olan miztvalara Rabinik katkısı vardır .
Mitzvaların neredeyse hepsi Yahudi'nin ruhunun üzerine Kutsallığı aşağı çeken kana
l olmaktadırlar . Bu kutsallığı içine çekebilmek adına uygun bir kap olabilmek ama
cıyla bilgelerimiz mitzvaları mükemmelleştirmeden önce ezberden berahalar sayesind
e kutsama yapmamızı emrettiler . Berahalar ile mitzvalar arasındaki bağlantı her z
aman nettir ; Beraha aslında genelde belirli olan yapılacak emirden bahsetmektedir
ve bize bu mitzvayı mükemmelleştirmemiz sayesinde emirleriyle bizi kutsayan Ha’Şem
'e teşekkürlerimizi sunmaktayız . Örneğin , Tefilin üzerine söylemiş olduğumuz ber
aha şu kelimeler ile sona ermektedir " bizleri emirleriyle kutsayan ve bizlere tef
ilin takmamızı emreden . " Ancak bununla birlikte Keriyat Şema'yı okumadan önce sö
ylediğimiz berahanın neyi mükemmelleştirdiği pak de açık ve net değildir . Bu pasa
jları okuyanlar mitzvanın kendisi ile ilgili olarak bir şeyden söz etmezler nede b
u berahanın Keriyat Şema'nın içeriği ile ilgili belirgin her hangi bir bağlantısı
vardır . O zaman neden özellikle bu noktada söylenmeleri gerektiği emredilmiştir ?
Tanya’nın 49uncu bölümünde Alter Rebbe bu konu hakkında açıklamasını yapmaktadır .
Keriyat Şema öncesi okumuş olduğumuz şeylerdeki maksatlarımızdan biri " Ha’Şem'i b
ütün kalbimizle ruhumuzla ve gücümüzle sevmemiz gerektiğidir ( Alter Rebbe'nin bu
tekstlerde açıkladığı gibi ) . Bunu başarabilmek için kişinin Ha’Şem aşkını kendis
inde uyandıran konularda düşünüp ruhunu buna hazırlaması gerekir .
Bu amaç doğrultusunda bilgelerimiz iki beraha düzenlediler ( Keriyat Şema öncesi v
e sonrası ) İlki Ha’Şem'in büyüklüğünün tüm yönlerini açıklamaktadır . Nasıl en yü
ce meleklerin O'nun önünde etkisiz olduklarını ve O'nun onlardan ne kadar uzak old
uğunu vs .. İkinci beraha ise Ha’Şem'in Yahudi Halkına olan büyük sevgisinden bahs
etmektedir , Ha’Şem burada Yahudi Halkının kendisine nasıl ait olduğunun resmini ç
izmektedir vs .. Adam bu düşünceler üzerine yapmış olduğu tefekkürlerden ( meditas
yon ) ve şema üzerine söylemiş olduğu berahalardan sonra artık mükemmellikten Ker
iyat Şema mitzvasını kuralına göre yerine getirmeye ve kalbini Ha’Şem sevgisi le d
oldurmaya hazırdır .
2 . Zoar III , sayfa 224a . " Aklın duygular üzerindeki " doğal üstünlüğü HaBaD t
emel öğretilerinden biridir, RamBam More Nevuhim III 8 .
3 . Kohelet 2:13
4 . Kohelet 4:13
5 . Sota 3:a

247 | .
6 . Tanya Likudei Amarim Bölüm 4
7 . Tanya Likudei Amarim Bölüm 9
8 . Bava Batra 164:b
9 . Dokuzuncu bölüm
10 . Zohar I , sayfa . 201a.

LİKUTEİ AMARİM — BÖLÜM 13

Önceki bölümde Alter Rebbe beynoninin iki tarafı olduğunu anlatmaktadır : Birinci
durumda beynoni düşüncelerini , konuşmalarını ve eylemlerini tamamen kontrol altında
tutmakta ve hiç bir zaman fiilen hata yapmamaktadır . Diğer taraftan kalbinin sol
tarafında bulunan ve ruhunun kötülük özü Nefeş a Beamit – Hayvansal Ruh ise kendisini
Nefeş Elokit – Kutsal Ruhun iyiliğine karşı iptal etmemekle beraber o fiziksel dünyanın
tüm zevklerine karşı şehvet ve arzularını uyandırmaktadır . Ancak Nefeş Elokit ise Nefeş a
Baamitin üstünde üstünlük sağlayıp onu kontrol altında tutarak onun fiziksel dünyanın
tüm zevklerini güçle eyleme geçirmesine engel olmaktadır .

Bu bölümde ise beynoninin iki durumu da geniş bir şekilde Alter Rebbe tarafından
anlatılmaktadır . Ayrıca bu bölümde Ha‖ZaL‘ın beynoni hakkındaki deyişlerinin bu
anlatıma göre ne kadar doğru olduğu ve Tanya‘nın birinci bölümünde Raba‘nın kendisi
hakkında sanki beynoniymiş gibi olduğu şeklinde neden yanlış ifade kullanmasının sebebi
anlatılmaktadır.

‫רז״ל מאמר לשון יובן ובזה‬: ‫פירוש שופטן וזה זה בינונים‬: ‫הרע ויצר טוב יצר‬
‫אמרו ולא‬: ‫מושלים וזה זה‬, ‫נפשודכתיב משופטי להושיע אביון לימין חס‬: ‫יעמוד כי‬
‫ושלום‬

Ubaze yuvan leşon maamar raboteynu zihronam livraha beynoniim vaze

şoftan ( peruş , yetser tov ve yetser ara ) , dihtiv kiyaamod limin evyon leoşiya
mişoftey nafşo . Velo amru ve vaze moşlim has ve şalom .

Buna göre bizler bilgelerimizin 1 yorumlarını anlayabilmemiz için , bu

bölümde beynonilerin hem iyi hem de kötü yönleri değerlendirilerek o hem ‖
yargılanacak ‖ hem de onun tutumları dikte edilerek anlatılacaktır . Bu Kutsal tartışmaya
destek olarak Talmud şöyle değinmektedir ; 2

248 | .
‖ O herşeye kadir Yüce Yaratan zavallı adamın sağında duruyor , kendisini onlardan
kurtarmak için ruhunu yargılıyor . Pasukta kullanılan ‖ Onlardan ‖ kelimesinin çoğul
kelime olması Yahudi‘nin içinde kötülüğe meyilli ve iyiliğe meyilli olan iki ruhu var
olduğunu göstermektedir .

Böylece biz beynoninin iki eğilimini onun ‖ Hakimleri ‖ olarak tarif edebiliriz . Şimdi basit
olarak anlaşılmadır ki Beynoninin bir anlamda iyi işleri yanında eşit kötü geçmişi vardır .
Bunu daha uygun bir şekilde belirtmek gerekirse Beynoni her iki eğilimi tarafından
yönetiliyor olmasıdır . Bir günah için kötülüğe meyilliği onun iyiliği tarafından ekarte
edilmelidir .

Bununla birlikte önceki bölümde verilen beynoni teriminin açıklamasına

göre mükemmellikten de çok açıktır ki ve halen izah edildiği gibi beynoni sadece her iki
eğilimi tarafından karar vermekte ve her iki eğilimi tarafından yönetilmemektedir .

Bilgelerimizin söylevlerine göre beynoninin iki dürtüsü bulunmaktadır , bunlarından biri

yetser tov – iyi dürtü , diğeri ise yetser ara – kötü dürtüdür . Bu iki dürtü kendisine
hakimlik yapmaktadır . Bunun üzerine pasukta ‖ kendisini onlardan kurtarmak için
ruhunu yargılıyor ‖ söylevinden de anlaşılacağı gibi çoğul kelime kullanılmaktadır ve
adamın ruhunda iki Hakim bulunmaktadır . ( Raşi )

Ve basit anlamı ile beynoni olan adamın yarısında iyilik ve yarısında ise kötülük
bulunmaktadır . Dolayısıyla beynoniyi görünüşe göre yetser tov – iyi güdüleri ile yetser
ara – kötü güdüleri yönetmektedir . ‖ Biri kalktığında diğerinin düşmesi ‖ şeklinde yani
adam suç işlediği zaman içinde kendisini yetser arası yönetmekte ve Tora öğrenip
mitzvaları gözlemlediğinde yada suç işlemekten kaçındığı zamanda ise kendisini yetser
tovu yönetmektedir . Ve galiba buna göre beynoniyi iyi ve kötü dürtüleri
‖yönetmektedir ‖ demek ve pasuğa göre ‖ yargılamaktadır ‖ dememek daha uygun
olacaktır .

Ancak öncesinde de anlatıldığı üzere ( 12 inci bölüm başı sayfa 528 ) beynoninin
hiçbir şekilde suç işlemesi söz konusu değildir . ‖ Ve o hiç bir zaman bir saat yada bir an
dahi raşa – kötü olarak adlandırılmaz ―. Dolayısıyla basit anlamda bilgelerimizin
neden Has ve şalom ‖ yönetmekte ‖ yerine ―Hakim‖ kelimesini kullandıklarını şimdi daha
iyi anlamaktayız . Ve unutmayın ki bilgelerimiz beynoniniyi kötü ve iyi dürtülerinin ikisinin
birden onu yönettiğini hiçbir zaman söylememektedirler .

249 | .
 ‫קטנה בעיר הרע ליצר וממשלה שליטה איזו כשיש כי נקרא‬, ‫קלה שעה לפי אפילו‬
‫עהש באותה רשע‬

Ki keşeyeş şlita umemşala leyetser ara ba ‖ ir ktana ‖ afilu lefi şaa kala , nikra
raşa beota şaa .

Yukarıda anlatıldığı gibi ( 11 inci bölüm sayfa 513 ) yetser aranın adamın vücudu
olan küçük şehir üzerinde kontrolü yada yönetimi olduğunda ( bu adamın kısacık bir an
içinde işlemiş olduğu küçücük bir suç dahi olsa ) ardından adam ‖ aynı zaman dilimi
içerisinde raşa – kötü ‖ olarak adlandırılmaktadır . Ancak dokuzuncu bölümde Alter
Rebbe‘nin ‖ aynı zaman dilimi içerisinde raşa – kötü ‖ olarak adlandırılmaktadır diye
açıklamasına baktığımızda , aynı adamın bir anlık dahi olsa yanılarak işlemiş olduğu hata
sonucunda hemen ardından tekrardan teşuva yapması sonucu ‖ raşa – kötü ‖ olarak
adlandırılmadığını görmekteyiz . Burada ‖ raşa – kötü ‖ derecesinin kelimesi kelimesine
tam olarak kullanılmasının amacı , adamın Tora‘yı ihlal ederek suç işlemesidir . Dolayısıyla
adam sadece suç işlediği an dahilinde ‖ raşa gamur – tamamıyla kötü ‖ olarak
adlandırılmaktadır . Ancak işlemiş olduğu suçun hemen ardından teşuva yaparsa ‖ Tsadik
Gamur – Gerçek İnsan ‖ olarak adlandırılır. Buradan da anlaşılacağı üzere beynoni
zamanın en küçük bir diliminde dahi ‖ raşa – kötü ‖ olarak adlandırılmaz . Öncesinde de
anlatıldığı gibi onda bulunan yetser ara kesinlikle onu yönetemez . Bu yüzden de
bilgelerimiz ‖ birbirlerine hakim olarak hüküm sürmek istiyorlar demekteler ve
birbirlerini yönetiyorlarkelimesini kullanmamaktadırlar . Zaten beynoninin yetser arası
onu yönetememekte sadece hakim olmaya çalışmaktadır .

‫רק אינו הרע היצר אלא משפטואף‬, ‫משל דרך על‬, ‫ב דעתו האומר ודיין שופט כמו‬
‫למעשה כך הלכה פסק יהיה שלא להיות יכול כן פי על‬, ‫ודיין שופט עוד שיש מפני‬
‫ביניהם להכריע עליווצריך החולק‬, ‫המכריע כדברי והלכה‬

Ela ayetser ara eyno rak , al dereh maşal , kemo şofet vedayan aomer dato
bamişpat , veaf al pi hen yahol liyot şelo yiye psak alaha kah lemaase , mipney
şeyeş od şofet vedayan aholek alav , vetsarih leahriya beyneem vaalaha
kedivrey amahriya .

Örneğin , hukuk noktasında kendi görüşünü ifade eden bir yargıcın kararı aslında nihai
karar değildir ve onunla aynı fikirde olmayan sulh hakimi yada bir yargıç daha vardır .
Daha sonra gerekli olan bağlayıcı kararı formüle etmek amacı ile ikisi arasında arabulucu
olan hakemi birlikte dinleyeceklerdir . Bunun aksine beynoninin içindeki kötülüğe meyilli
yetser ara bundan daha kötü değildir .

250 | .
‖ Şofet hakim ve Dayan ise Hakimdir ‖ bilgelerimiz neden ‖ Ze ve Ze Şoftan – İkiside
hakim ‖ demektedirler , çünkü iki iç güdümüz de ( Yetser tov ve Yetser ara ) kendi
fikirlerini söylemektedirler . Ancak Dayan olarak kanunu ve son sözü ise A Kadoş Baruhu
söylemektedir .

Ve dayan ( yada şofet ) aklındaki kanunu söylediğinde eğer tek başına ise ona karşı
gelecek kimse yoktur ve onun dediği olacaktır . Ancak karşısında başka bir şofet
olduğunda onun fikirlerine karşı gelebilecektir . Bu yetser tov – iyi dürtüler ile yetser ara
– kötü dürtüler içinde geçerlidir . Beynoninin içinde bulunan iki dürtü kendi karakteristik
özelliklerine göre iyi veya kötü olmak üzere fikirlerini beyan etmek ve fiiliyata geçirmeye
çalışmakta ve tek başlarına adamın vücudu küçük şehri ele geçirerek tek Dayan ( Hakim )
olmak istemektedirler. Ancak son sözü Tora‘sında alahalar ( Yahudi Kanunu) sayesinde A
Kadoş Baruh‘unun bizzat kendisi söylemektedir . Yani iki şofet yetser tov ile yetser ara
aralarındaki üçüncü karar belirleyici Dayan A Kadoş Baruh‘unun ağzıdır . Her yönüyle
baktığınızda iki ayrı fikir ve birinin sonuçta yargıç olduğunu görebilirsiniz . Alaha da her
zaman yargıça göredir . Dolayısıyla her zaman yetser tov Akadoş Baruhu‘nun yanında
olduğu için yetser ara tek başına kalmaktadır . Tek ikinin yanında azınlıkta kaldığı içinde
yetser ara da çoğunluğa uymak mecburiyetinde kalmaktadır .

‫כך היצר הרע אומר דעתו בחלל השמאלי שבלב‬

Kah , ayetser ara omer daato behalal asmali şebalev .

Kötülüğe meyilli olan yetser ara ile sadece iyi olan yetser tov arasındaki savaşlarda
benzer şekilde meydana gelmektedir ; Kötülüğe meyilli olan görüşlerini kalbin sol
tarafında ifade etmekte ve burada tüm kötü arzular yatmaktadır . Böylece yetser ara
buna göre hareket edip taleplerde bulunduğundan yapmış olduğu kendince yargılaması
sonucunda onun gelecekteki davranışları da bu şekilde süre gelmektedir .

Örnek vermek gererirse ; Yetser ara ‖ fikirlerini kalbin sol kısmında ifade eder ‖ , yani o
kalpte serbest olanlar ile yasaklanmış olan dünyevi zevkleri ortaya çıkartarak uyandırır .
Öncesinde de izah edildiği gibi ,( Türkçe Tanya Birinci Kitap Dokuzuncu bölüm
sayfa 408 – 409 ) nefeş a baamitin özünün amacı kötü midotlar ile zevklerin yeri kalbin
sol kısmıdır . Ve onun arzusu isteklerinin fiili kanuna dönüşmeleridir . Yani fiziksel
şevklere olan arzularının fiiliyata dönüşmesidir .

‫בו להרהר למוח עולה ומהלב‬

251 | .
Umealev ole lamoah learer bo .

Kalbin gönderdiği arzular düşünmesi için beyne gönderilir . Bu tırmanış otomatiktir . Arzu
kalpte uyandığında , beyin düşünmeye başlamaktadır .

‫השני השופט עליו חולק ומיד‬, ‫הימני בחלל שבמוחהמתפשט האלקית הנפש שהוא‬
‫שבלב‬, ‫הטוב היצר משכן מקום‬

Umiyad holek alav aşofet aşeni , şeu anefeş aelokit şebamoah , amitpaşet
behalal ayemini şebalev , mekom mişkan ayetser tov .

Kalpte oluşan arzu tefekkür için akla yükselir . Bu çıkış otomatik olarak
mükemmelleşmekte ve kalpte arzu uyandığında beyin düşünmeye başlamaktadır .

Bu arzunun beyne çıkmasından hemen sonra kalbin kötü arzularına ikinci ‖ Yargıç ‖
tarafından meydan okunarak beynin içinde konuşlanan ve kalbin sağ odacığına kadar
uzanan Kutsal Ruhun iyi eğilimi kendini göstererek bu arzuların düşünce , konuşma veya
eyleme geçmesine karşı gelir . Hatta kalpten gelen bu kötü düşünceleri iki eliyle geri iter .
Çünkü Nefeş Elokit kötü düşünceleri hiçbir zaman ve kesinlikle tasvip etmemektedir .

Dolayısıyla kalbin sağ bölümünde aktif vaziyettedir . İyi dürtüler aslında Kutsal Ruhun
duygusal özelliklerinin sesidir , ( 9 uncu bölüme bakınız ) . İyi dürtüler kötü dürtüler
ile yapmış olduğu savaşlarda kötü dürtünün tutkularının fark edilemez olmalarını
sağlamaktadır . İyi dürtüler vücudun tüm fakülte ve organlarının sadece Kutsallık konuları
için kullanılabilir olduğu görüşündedir.

Ve işte bu yüzden Ha―ZaL ‖ Ze ve Ze Şoftan – İkiside hakim ‖ demektedir , beynoninin

iki dürtüsüde (yada ruhu) sanki ikisi de ‖ Hakimdir ‖ ve her bir hakim kendi fikrini güç ve
kuvvetle beyan etmektedir . Dolayısıyla beynonideki iki ‖ Hakimde ‖ birbirlerini
yönetmedikleri gibi , iki ruhda öz maddelerinin güç ve disiplini ( Gvura ) sebebiyle
birbirleri karşısında bükülmemektedirler . Ve burada kuşkusuz hiçbir çelişki yoktur ki ,
beynoni nefeş a beamiti kontrol altında turarak onun kötü fikirleri ile birlikte vücudun
organlarına yayılmasını ve bu sayede fikirlerini düşünce konuşma ve fiziki eylemlere
dönüştürmesini engellemektedir . Ve hatta beynoni bu yüzden de bir an olsun ‖ Raşa
olarak anılmamaktadır ‖ . Çünkü bu kontrol Nefeş Elokit‘in gücü dahilinde değildir , bu
kontrolün sebebi ,

252 | .
 ‫רז״ל טובכמאמר להיצר זרו אלמלא‬:‫הקב״ה הוא העו‬, ‫המכריע כדברי והלכה‬,
‫לו יכול אין עוזרו הקב״ה‬

Vealaha kedivrey amahriya , u akadoş baruhu , aozro leayetser tov ,

kemaamar raboteynu zihronam livraha ilmale akadoş baruhu ozro eyn yahol lo
.

nihai karar Yüce Yaratan Ha‘Şem‘e aittir ve adamı Kutsayarak iyi dürtüye yardım edip
kötü dürtüye hakim olmasını sağlamaktadır .

Bilgelerimizin de dediği gibi 3 , ‖ Adamın kötü dürtüleri günlük gücünü toplar …. ve Yüce
Yaratan ona yardım etmezse o kötü dürtülerinin üstesinden gelemez . ‖

İki hakim yetser tov ile yetser ara arasındaki bu ihtilaf sonucunda A Kadoş Baruhu yetser
tovun fikirleri doğrultusunda karar vermektedir . Tıpkı mahkemelerde yargıcın iki hakim
arasındaki ihtilafında karar verdiği gibi .

Beynoninin nefeş a beamiti kontrol edebilmesi için onun vücuduna giysi olarak kötü
arzularını fiiliyata geçirmesini engellemek ve bu kötü emellerini konuşmaya , eylemlere
hatta sadece düşünceye bile çevirmesine mani olabilmesi için A Kadoş Baruhu Nefeş
Elokit‘e yukarıdan güç vermektedir .

Bununla ilgili olarak Ra‖ZaL ‖ Eğer A Kadoş Baruhu‘nun yardımı olmasa o başaramaz ‖
demektedir yani Nefeş Elokitin nefeş a beamitin üzerine olan kontrol üstünlüğü yukarıdan
gelen yardım sayesinde mükemmelleşmektedir

‫האלקית נפש על ה׳ אור שמאיר ההארה היא והעזר ושליט יתרון לה להיות על ה‬
‫הרע ויצר הכסיל סכלות‬, ‫החושך מן האור כיתרון‬, ‫כנ״ל‬

Veaezer hi aeara şemeir or Ha‘Şem al Nefeş Elokit , liyot la yitron uşlita al

sihlut akesil veyetser ara , kitron aor min ahoşeh , kanizkar leeyl .

Ha‘Şem ona yardım eder ve İlahi ışığının parıltısıyla Nefeş Elokit – Kutsal Ruhu aydınlatır ,
böylelikle beynoni üstünlüğü ele alır ve hayvansal ruhun ‖ aptalca ‖ çılgınlıklarının
üzerinde hakimiyet kurar , on ikinci bölümde de anlatıldığı gibi kötü eğilime karşı kurulan
hakimiyet ışığın karanlığa olan üstünlüğü ile paralel bir görüntü sergilemektedir .

Küçücük bir ışık karanlığı nasıl uzaklaştırmaktaysa , beynoninin Nefeş Elokit‘inden

kaynaklanan kutsallığın ışığının kuvvetiyle budalalık ve karanlık ile dolu kötü eğilim kişi

253 | .
tarafından defedilmektedir . Bu Kutsal Ruhun aydınlatma ışınıdır yani Ha‘Şem Kutsal
Ruhun kullanıcısına yardım etmektedir . 4

Alter Rebbe şimdi bu çelişkiyi çözmek ve Tanya‘nın açılışında yaptığı konuşmasındaki

soruyu cevaplamak için devam etmektedir ;

Talmud şöyle demekte ; Bir Yahudi kendini kötü olarak görüp suçlamaktadır, oysa başka
bir yerde ise mişna şöyle beyan etmektedir . ‖ Kendi hakkınızda kötü yorumlarda
bulunmayın ‖ ayrıca ; ‖ Bir kişi kendi hakkında kötü düşünürse ‖ o kalbini incitecek ve
depresif olacaktır , dolayısıyla Ha‘Şem‘e hizmeti sevinçle ve mutlu bir kalp ile mümkün
olmayacaktır .

Şimdi Alter Rebbe beynoninin hangi amaçla yemin ettiğini açıklıyor , ‖ Kendi gözünde
Raşa – Kötü gibi ol ‖ bu beynoninin gerçek anlamda raşa olduğu anlamına kesinlikle
gelmez ancak burada kullanılan gibi kelimesi ile beynoniye kendi içinde pasif de olsa
raşanın da özellikleri bulunduğu hatırlatılmaktadır . Çünkü beynoninin kendi içerisinde
kötülük pasif olsa da barındığı için kötü ruhun isteklerini arzu edip yapabileceğinden
dolayı Has ve Halila ( Ha‘Şem korusun ) beynoninin bu konuyu her an için göz önünde
bulundurması gerektiği anlamına gelmektedir .

‫כתולדתו בתקפו הוא בבינוני השמאלי שבחלל שהרע מאחר אך‬, ‫תאוה להתאות‬
‫כלל ממקומו נדחה ולא הטוב לגבי במיעוט נתבטל הזהולא עולם תענוגי לכל‬

Ah , meahar şeara şebehalal asmali babeynoni hu betakpo ketoladto , letavot

taava lekol taanugey olama aze , velo nitbatel bemiut legabey atov velo nidha
mimekomo kelal .

Ancak her şeye rağmen beynoninin kalbinin sol kısmında bulunan kötülük bu dünyanın
tüm zevklerine özlem duyan onun doğal gücüdür ve Kutsal ruh bu gücün karşısında bir
an dahi etkisiz kalmaz ve kötülüğe yenik düşmez ( Tsadiklerde olduğu gibi ) Şimdi
Rabenu A Zaken ( Alter Rebbe ) ek olarak beynoninin ikinci tarafını açıklamaktadır .
Esasına bakacak olursak beynoninin kalbinin sol kısmında konuşlanan kötülük , Nefeş
Elokit‘in iyiliğinin önünde kendisini iptal ederek etkisiz hale getirmiş vaziyette değildir . Ve
bunun nasıl olduğu Ra‖Zal‘ın söylevlerinde anlatılmaktadır ( Talmud Bavli Masehet
Nida Birinci Bölüm ) . ‖ Hatta tüm dünya sana Tsadik – Gerçek İnsan olduğunu
söylerse , sen kendini kendi gözün önünde sanki Raşa – Kötüymüş gibi gör . ‖

254 | .
Bununla birlikte beynonide bulunan Nefeş Elokit‘in hayvansal ruh olan nefeş a baamitin
üzerinde kontrolü bulunmaktadır ve nefeş a baamit vücudun içerisinde bulunan organlara
yayılamaz . Dolayısıyla kötü olan istek ve arzularını fiili olarak düşünce , konuşma veya
eylere dönüştüremez . Ancak buna rağmen nefeş a baamit ‖ Sonuçta
Yürürlüktedir ‖ ve azıcık da olsa kendisini etkisiz hale getirmemekle birlikte fiziksel
dünyanın tüm zevklerini arzulamaktadır .

Nefeş a Baamit – hayvansal ruh sadece kendisini iyilik karşısında etkisiz hale getirmediği
gibi , bununla da kalmayıp ikamet etmiş olduğu yer olan kalbin sol bölümünü terk
etmemektedir . Kötülüğün kendisini iyilik karşısında etkisiz hale getirerek iptal
etmesi kötülüğün mükemmelliğinin helak olup düpedüz yok olması anlamına gelmektedir
, ancak kötü olan nefeş a baamit iyi olan Nefeş Elokit‘e karşı o kadar çok tabi ve itaatkar
olmaktan dolayı öyle bir duruma gelir ki artık kalpte dünyevi zevklere karşı arzular
uyanmaz . İşte bu ‖ yerinden edilmiş ‖ ifadesinin açıklamasıdır . Ancak kötülüğün kendi
mükemmelliğinin helak hale gelerek iyilik karşısında kendisini tamamen geçersiz hale
getirmesi ve hiçbir şekilde dünyevi zevklere karşı kalpte arzu uyanmaması beynonide
sadece tefila esnasında mümkün olmakta , tefila sonrasında ise kalpte tekrardan fiziksel
dünyanın zevklerine karşı arzular sanki hiç tefila yapmamış gibi tekrardan uyanmaktadır .
Dolayısıyla yukarıda izah edilen beynoninin kötüğünün ‖ yerini terk etmemesi ‖ durumu
ise beynoninin tefilası sonrası anlar için geçerlidir .

Ancak yukarıdaki açıklamalardan da öncesinde öğrendiğimiz gibi beynonide nefeş a

baamit hiçbir zaman vücudun organlarına nüfuz edememektedir . Ama bununla birlikte
bu kalbin solunda konuşlanan hayvansal ruh nefeş a baamitin zayıflığı ve güçsüzlüğü
anlamına da gelmemektedir .

‫הגוף באברי להתפשט וממשלה שליטה לו שאין רק לימין העומד הקב״ה מפני‬
‫אביון‬, ‫האלקית לנפש ומאיר ועוזר‬

Rak şeeyn lo şlita umemşala leitpaşet beevrey aguf , mipney akadoş baruh hu
aomed limin evyon , veozer umeir lanefeş aelokit .

Sadece kötü arzularını düşünceye konuşmalara yada eylemlere çevirememekle birlikte

Nefeş A Baamitte vücudun tüm organlarına yayılabilmesi için otorite güç eksikliği söz
konusudur . Çünkü beynoninin iyiliği Nefeş Elokit – Kutsal Ruh tüm vücuda yayılarak
egemenliğini korur ve nefeş a baamitte bu nedenle güçsüz kalır .

255 | .
Çünkü Tek Kutsal Olan A Kadoş Baruh‘u ona yardım etmek için ‖ yoksul adamın sağında
durur ‖ ve onun kutsal ruhu Nefeş Elokitini aydınlatır böylelikle adamın kötülüğü üzerinde
hakim oluşu mümkün olmaktadır .

Bu yardım vücudun tamamını kaplayarak kötülüklerini eyleme geçirmek isteyen nefeş a

baamit – hayvansal ruhu engelleyebilen yegane güç olan İlahi müdahaledir . Esasına
bakacak olduğumuzda beynoninin hayvansal ruhu doğumda olduğu kadar da güçlüdür .

Yani beynoninin kalbinin sol kısmında bulunan kötülük bu derecede kuvvetli ve güçlüdür ,
kötülüğün kendi tarafından baktığımızda kendisinin vücudun tüm organlarına yayılarak
yönetebilme gücü olduğu gibi kötü emeller ile dolu arzu ve isteklerini eyleme çevirebilir .
Adamın tek başına kötülüğün bu çalışmalarına göğüs gerebilme gücü yoktur . Adam
ancak ve ancak sadece A Kadoş Baruh‘unun kendisinde Nefeş Elokit‘i aydınlatması
yoluyla ve yardımı sayesinde hayvansal ruhu ile giriştiği savaşları kazanabilme ve nefeş a
baamitini alt ederek onun kötü düşünceler ile dolu arzu ve isteklerini adamın düşünce
konuşma ve eylemleri ile fiiliyata geçirmesini engelleyebilmektedir.

Ancak burada dikkat edilmesi gereken önemli nokta ve Tsadik ile beynoninin arasındaki
fark beynoninin A Kadoş Baruh‘unun yardımı ile nefeş a baamiti ile giriştiği tüm savaşları
kazanması gerçeği ile birlikte kalbin solunu kendine mesken edinen kötülüğün hiçbir
şekilde yerinden kıpırdamadığıdır . Hayvansal Ruhun beynoni ile giriştiği tüm savaşları
kaybetmesine rağmen onun fiziksel dünyanın tüm şevk dolu zevklerine karşı olan istek ve
arzusunda da hiçbir azalma olmamaktadır . Sadece bu arzu ve isteklerini A Kadoş Baruh‘u
yüzünden fiiliyata geçirememektedir .

‫כרשע נקרא לכן‬, ‫רז״ל כמאמר‬: ‫אתה צדיק לך אומרים כולו העולם כל אפילו‬, ‫היה‬
‫כרשע בעיניך‬

Lahen nikra keraşa , kemaamar rabonoteynu zihronam livraha : Afilu kol

aolam kulo omrim leha tsadik ata , eye beeyneyha keraşa .

Beynoni bu nedenle ‖ ke‘raşa ‖ – ‖ sanki kötü ‖ olarak tanımlanmaktadır . Ancak

bilgelerimizin beyanında olduğu gibi aslında kullanılan ‖ raşa ‖ kelimesini bu cümleden
anlamak mümkün olacaktır , ‖ bütün dünya sana bir Tsadik olduğunu söylese dahi , sen
kendi gözünde kendini bir raşa gibi gör . ‖

Beynoninin hiçbir şekilde zamanın en küçük diliminde dahi hata yapmadığını ve hiçbir
zaman raşa olarak adlandırılmadığını sadece ‖ ke‘raşa ‖ – ‖ sanki kötü ‖ olarak

256 | .
tanımlandığını öğrenmiştik . Çünkü en nihayetinde her şeye rağmen beynoninin içinde
bulunan nefeş a baamit – hayvansal ruh aynı bir Raşanın içinde bulunan kötülükle aynı
güç ve kuvvettedir

Şöyle ki ;

Düşünce , konuşma ve eylem ‖ ruhun elbiseleri ‖ olarak adlandırılmaktadır , ancak

adamın gerçek özü değillerdir. Ve sadece adamın ruhunu giydirmektedir . Ancak adamın
zihnindeki akıl ve kalbindeki duygusal eğilimler onun özüdür ( onun gerçek ‖ benliğidir ‖ )
.

Beynoni her ne kadar özünde kötülüğe benzerlik olsa da ve kalbinin solunda konuşlanan
kötülük özü ( ki bu adamın özü ve içselliğidir ) ‖ hayatı boyunca yürürlükte olmasına
rağmen ‖ beynoni düşünceleri konuşmaları ve eylemleri ile ‖ ke‘tsadik – sanki tsadiktir .

‫חזיק עצמו לבינוניולא רשע ממש אלא שי‬

Velo raşa mamaş , ela şeyahazik atsmo lebeynoni .

O kendisini hiç bir zaman gerçek bir ‖ raşa ‖ olarak görmemelidir . Mişna‘dan da
öğrendiğimize göre 5 kişi ‖ Kendisini eleştirirken asla raşa olarak görmemelidir . ‖

Ayrıca kişi kendisini ‖ raşa ‖ olarak gördüğünde bu onun Ha‘Şem‘e yapacağı hizmetleri
sevinçle yapmasını engelleyecektir .

Dolayısıyla kişi kendini ‖ raşa ‖ yerine ‖ beynoni ‖ olarak görmelidir .

Bilgelerimiz pasukta kendini gözünde raşa olarak gör ‖ dememiş ve aksine ‖ kendini
gözünde ke‘raşa – raşa gibi gör demektedir ―. – Çünkü onların düşüncesine göre hiçbir
şekilde hata yapmayan bir adamın kendisini gözünde raşa gibi görmesi mümkün değildir
.

Onların düşüncesine göre hiçbir şekilde hata yapmayan kişinin kendisini gözünde ―sanki
beynoni gibi‖ görmesi gerekmektedir .

‫הטוב לגבי נתבטל שבו שהרע שאומרים להעולם להאמין ולא‬, ‫צדיק מדרגת שזו‬

Velo leaamin leaolam şeomrim şeara şebo nitbatel legabey atov , şezo
madregat tsadik .

257 | .
Ve beynoni ona denilene inanmak zorunda değildir , çünkü o kendi içerisinde kötülüğün
onun iyiliği karşısında artık etkisiz hale geldiğinin farkındadır . Bu yüzden de beynoni ‖
Tsadik ‖ seviyesindedir .

Çünkü beynoni kendi düşünce konuşma ve eylemlerini sürekli olarak kontrol altında
tutabilmektedir . Ve aynı zamanda beynoni kalbinden beynine kötü düşüncelerin
yükselerek fiiliyata dönüşmelerine engel olmakta dolayısıyla hiçbir zaman hata
yapmamaktadır . Ancak aynı beynoni hataya düşerek aklınca içindeki kötülüğün az da
olsa bir parçasını iyiliğe dönüştürerek etkisiz hale getirmiş olduğunu düşündüğünde , bu
doğru bir düşünce olmadığı gibi kendi kendini aldatmış olmaktadır . Çünkü sadece ‖
Tsadikler ‖ içlerindeki kötülüğü tamamen iyiliğe dönüştürerek etkisiz hale
getirebilmektedirler . Bu yaradılışından beynoninin yetenekleri arasında bulunmamaktadır
.

Bu yüzden de bilgelerimiz bizi uyarmaktadır ve tüm dünya dahi bize içimizdeki kötülüğün
azıcık da olsa bir parçasını iyiliğe dönüştürdüğümüzü ve etkisiz hale getirdiğimizi
söylediğinde bizim buna inanmamamızı söylemektedirler . Çünkü bu sadece ‖ Tsadikler ‖
seviyesindeki kişilerin başarabileceği bir olgudur . Ancak bununla birlikte beynoni de
kendi yaradılışından kötülüğün zayıflıklarının pençesine de asla düşmemektedir .

‫הוא הרע של ועצמותו מהותו כאלו בעיניו יהיה אלא בחלל ובגבורתו בתקפו‬
‫כתולדתו השמאלי מאומה ממנו והלך חלף ולא‬

Ela yiye beeynav keilu mauto veatsmuto şel ara hu betakfo uvigvurato behalal
asmali ketoldato , velo halaf vealah mimenu meuma .

Beynoni bu hatalı düşünce yerine kalbinin solunda konuşlanan ve kendi içinde bulunan
kötülüğün özü ile temelinin tüm doğal gücü ile mevcut olduğunu hiçbir parçasının azalıp
yok olmadığını veya kendisinden ayrılmadığını düşünmesi gerekmektedir .

Bilgelerimizin ‖ adamın kendisini gözü önünde ke‘raşa – raşa gibi görmesi gerektiğini ‖
söylediklerinde ne düşündüklerini bizim dikkatlice düşünmemiz gerekir , çünkü
kişi burada yalnızca içindeki kötülüğü tamamen etkisiz hale getirmekle kalmamakla
birlikte hatta kötülüğün özünün en ufak bir parçasını dahi tamamen etkisiz hale getirip
iyiliğe çevirememektedir ve kalbin sol tarafında konuşlanan hayvansal ruh – nefeş a
baamit yada diğer bir deyişle yetzer ara hiçbir yere gitmemekte ve konuşlandığı yeri tek
etmemektedir . Ancak tüm bunlara rağmen beynoni yetzer aranın özü kötülük olan
arzularını fiiliyata geçirmesine kesinlikle bir an için olsa dahi izin vermemektedir .

258 | .
Beynonin kötülüğe karşı olan üstünlüğü ve onu kontrol altında tutabilmesi sadece kötü
arzuların fiiliyata çevrilememesi üzerinedir . Çünkü öncesinde de açıklandığı gibi
beynoninin nefeş a baamitin vücudun içine yayılmasını kontrol altında tutacak gücü
yoktur .

Kötülük bununla da kalmamakta ve kendi öz gücü hiçbir şekilde zayıflamamaktadır .

Hatta ,

‫הרבה בו שנשתמש הזמן בהמשך יותר נתחזק ואדרבה עניני ושאר ושתיה באכילה‬
‫ה זהעולם‬

Veadraba nithazek yoter , azman şeniştameş bo arbe baahila uştiya uşear

inyaney olama ze .

aksine zaman ilerledikçe hayvansal ruh yiyecek ve içecekler ayrıca dünyanın diğer
zevklerinin takipçiliği sayesinde önemli ölçüde güç kazanmaktadır .

Adamın her kabiliyeti için sürekli hayvansal ruhunu kullanması sonucunda nefeş a baamit
doğumdan sonraki kuvvetinden çok daha fazla güçlü bir hale gelmektedir .

Böylece Alter Rebbe bir beynoninin kelimenin tam anlamıyla kendisini ‖ bir raşa gibi ‖
düşünmesi gerektiği sonucuna varmaktadır . Yukarıda daha önceki bölümlerde
bahsedilen ve ruhsal düzey olarak çok daha yüksek düzeylere ulaşan kişiler içinde bu
aynı şekilde geçerlidir . Onlarda kendilerini sanki beynoniymiş gibi düşünmelidirler . Bir
kişi kendisini ‖ Tsadik ‖ olarak düşünebilmesi ve artık hep bu seviyede durabilmesi için
onun içindeki kötülüğün tamamen iyiliğe dönüştürülmüş ve içindeki kötü ile olan
savaşlarının sona ermiş olması gerekmektedir . Eğer o bir hata yapıyorsa zaten tsadik
değildir . Adamın böyle asılsız bir tutum takınması onun kendi esas seviyesinden büyük
ölçüde düşmesine neden olabilir ve bu kişi yavaş yavaş Beynoni düzeyinden raşa
düzeyine doğru iner .

Yiyecek ve içecekler yada hepimizin içinde bulunduğu fiziksel dünyanın olayları nefeş a
baamit – hayvansal ruhun eylemleridir . Hayvansal Ruh aynı zamanda ‖ Nefeş A Hiyonit –
Temel Ruh ‖ olarak da adlandırılmaktadır . Onun bu isminden vücuda hayat gücü
gelmektedir ve dolayısıyla bu güçle de vücut doğal tüm eylemlerini
mükemmelleştirmektedir .

259 | .
Beynoni her defasında bir şey yiyip içtikten sonra yada dünyanın diğer işleri ile
ilgilendiğinde iki ruhundan biri olan nefeş abaamit – hayvansal ruhunun gücünü
kullanmaktadır . Buna göre beynoni bir şey yiyip içtiğinde bu eylemlerini ‖ Leşem
Şamayim – Gökler Adına ‖ yaptığında ve böylelikle yiyecek ve içeceklerin hayat gücünü
içinde bulunduğu klipadan ayırdığında hepsini Keduşaya – Kutsallığa yükseltmektedir .
Aslına bakacak olursak burada beynoninin nefeş a baamitten aldığı güç ile yapmış olduğu
eylemler , yiyecek ve içecekler yada dünyevi işler nefeş a baamiti daha fazla
güçlendirmektedir . Bilindiği gibi , ruhun belirli bir gücünü kullandığımızda aynı gücü daha
fazla güçlendirmekteyiz . Bunu somut olarak fiziksel güçte de bunu görmekteyiz , bir
jimnastikçi ne kadar çok antrenman yaparsa o kadar fazla güçlenmektedir .

Ve bu yüzdendir ki nefeş a baamitin gücünü kullandığımız oranda ve fiiliyata

döndürdüğümüzde aynı oranda nefeş abaamit daha fazla güçlenmekte ve daha fazla
kötülük gelmektedir . Yani nefeş a baamitin bu dünyanın şevklerine olan arzusu daha
fazla güçlenmektedir .

Ve bu nedenden dolayı bilgelerimiz beynoniyi uyararak ‖ adamın kendisini gözü önünde

ke‘raşa – raşa gibi görmesi gerektiğini ‖ söylemişlerdir . Beynoninin kalbinin solunda
konuşlanan ve özü kötü olan nefeş a baamitine karşı yapmış olduğu tüm savaşlarda
hayvansal ruhu ikamet ettiği mekanı terk etmeyip hiçbir şekilde güç kaybetmediği gibi
aksine üstüne üstlük ilerleyen zamanlarda daha da güç kazanmaktadır . İşte bu yüzden
bilgelerimizin de uyarısı üzerine beynoni kalbin solundan gelecek olan ataklara karşı
kendisini savunması ve hayvansal ruhun arzu ve isteklerini fiiliyata geçirememesi için
kendisini koruması gerekmektedir . Ancak kişi mükemmellikten Tsadik mertebesinde ise
ve yetser arası yoksa onun dikkat etmesine ve kendisini korumasına ihtiyacı yoktur .

Ve şimdi Rabenu A Zaken – Alter Rebbe ilk bölümlerde öğrendiğimiz bilgelerimizin iki
çelişkili söylevini tekrar önümüze getirmektedir . Bir taraftan bilgelerimiz ‖ adamın
kendisini gözü önünde ke‘raşa – raşa gibi görmesi gerektiğini ve ayrıca bunun üzerine bir
de ‖ kendi gözünde raşa gibi olma ‖ demektedirler . Esasına bakacak olursak adam
sadece kendi Yaratanı Yüce Ha‘Şem‘in arzuları doğrultusunda hareket edip ona göre
davranmalı ve hiçbir şekilde hata yapmamalıdır . Dolayısıyla kendisini raşa olarak
güçlendirmemelidir . İşte bunun üzerine de bilgelerimiz ‖ kendi gözünde raşa gibi olma ‖
demektedirler . Yani bilgelerimizin burada ‖ raşa gibi ‖ cümlesinde özellikle
kullandıkları gibi kelimesinin açıklaması kişinin kendisini beynoni olarak güçlendirmesi
anlamına gelmektedir .

Açıklığa kavuşturmak için daha iyi vurgulayalım ;

260 | .
Burada açıklanan , beynoninin içinde bulunan kötülüğün kendisi kalbin sol kısmında
ikamet edip ‖ hiçbir şekilde gücünden ve arzularından hiçbir şey yitirmemekle birlikte
konuşlanmış olduğu mekanı da hiçbir şekilde terk etmemektedir . ‖ Yani kalpteki
kötülüğün maddesi ve özü dünyevi zevklere karşı hala haz duymakta ve tüm gücü ile
bulunduğu yere yapışık olarak durmaktadır . Ancak bu oluşumun derecesi yada
ölçüsünde beynoninin kalbinde kötülüğün kendisini ne kadar ortaya çıkartması her bireyin
kendi çalışmasının ölçüsüne göre değişim göstermektedir .

Ardından beynoni basit anlamda yüreğinin bitmez tükenmez arzularını düşünce konuşma
ve eylemlerinde fiiliyata geçirememesi için kontrol altına almaktadır . Tefila esnasında
beynoni kalbinde Ha‘Şem sevgisinin kıvılcımlarını uyandırıp bir alev topuna döndürür ,
tefiladan sonra ise günün ilerleyen anlarında kalbinde dünyevi zevklere karşı arzu
hissetse de bu his ve arzular beynoni düzeyinde olmayan bir kişi ile aynı kuvvette değildir
.

Ancak kişi gece gündüz kendisini Tora öğrenimi ile meşgul ettiğinde kendi kötülüğünü de
büyük ölçüde kuvvet ve cesaretle tamir etmiş olmaktadır .

İleride anlatılacakları daha iyi anlayabilmemiz için öncesinde aşağıdaki açıklamayı

yapmakta fayda vardır .

Buraya kadar Rabenu A Zaken bizlere tüm gününü ve her anını Tora eğitimine adamayan
beynoni seviyesini bizlere anlatmaktadır . Yani bu seviyedeki beynoni aynı zamanda
fiziksel olaylarda ilgilenmektedir . Örnek olarak kendi geçimini sağlamak için çalışmaktadır
ve bu da çok normaldir . Ancak aynı beynonide fiziksel dünyanın zevklerine karşıda
arzular bazen de olsa uyanabilmektedir fakat o her şeye rağmen aklından
konuşmalarından ve eylemlerinden bu arzuları kuvvet kullanarak çıkartana kadar
mücadele ederek kendi ‖ Küçük Şehrini ‖ kontrol altında tutabilmektedir .

Ve beynoni için bu seviyede hata yapmamak ve kötülüğün özünün ve maddesinin nasıl

da zayıflığa sebebiyet verdiğini düşünmek hiç de zor değildir . Tefila sonrası günün
ilerleyen bölümlerinde kendisi fiziksel işler ile uğraştığında beynoni kalbinde yetzer aranın
mevcudiyetini ve onunla giriştiği savaşları hisseder .

Şimdiye kadar biz Tora çalışmasına ve İlahi hizmet için tüm zamanını ayırabilme şansı
olmayan kişileri konuştuk ve öğrendik . Şimdi ise tüm çalışmasını Tora çalışmasına ayırıp
öğrenimin içine dalan kişileri öğreneceğiz.

261 | .
Ve şimdi Rabenu A Zaken Beynoninin en yüksek seviyesine değinmektedir . Bu adamın
gece gündüz Tora eğitimi ile meşgul olduğu seviyedir ve bu kişinin hiçbir şekilde içinde
bulunduğumuz dünyanın olayları ile yakından uzaktan hiçbir şekilde alakası yoktur . O
sadece aklında , içinde bulunan yetzer aranın zayıflıklarını nasıl geçersiz hale
getirebileceğini düşünmektedir. Ve Admor A Zaken burada aynı zamanda
bilgelerimizin ‖ Hatta bütün dünya sana Tsadik olduğunu söylese dahi , sen
gözünün önünde kendini Raşa gibi gör ‖ deyişine de değinmektedir .

‫ ויהגה בה יומם ולילה לשמה‬,‫ואף מי שבתורת ה׳ חפצו‬

Veaf mi şebetorat Ha‘Şem heftso , veyeege ba yomam valayla lişma .

Kişinin tüm emeli arzusu , isteği sadece Ha‘Şem‘in Tora‘sını öğrenmek ise ve o kendisini
gece gündüz bu çalışmalara adıyorsa ,

Beynoni ‖ Çadırda Oturur ‖ ve Tora ile meşguldür ‖ Gece Gündüz sadece Tora adına
zamanını geçirir ‖ . Yani o Tora‘yı kendi menfaati için değil sadece ve sadece bunu ondan
Ha‘Şem istiyor diye yapar . Çünkü Tora ile gece gündüz meşgul olduğunda ruhunun
Ha‘Şem ile bağlantıya geçeceğini çok iyi bilmektedir . Dolayısıyla bu seviyedeki
beynoninin tüm zamanını Tora eğitimi ve mitzvaların gözetlenmesinde kullanmasının
sebebi kişisel arzu değil aksine ruhunu Ha‘Şem ile iletişime geçirmektir . Çünkü o
Ha‘Şem‘i çok sevmektedir ve kendisini ‖ Tek Olan Gerçeğe ‖ yapıştırmak istemektedir .
Çünkü onun ruhu Ha‘Şem‘e susamaktadır , hayranlıkla ve susayarak Tora çalışması
sayesinde kendisini Ha‘Şem‘e yapıştırmaktadır . Tora ve A Kadoş Baruh Hu hepsi bir
bütündür .

Bu en yüksek seviyedeki Beynoninin fiziksel dünyanın zevklerine her hangi bir arzusu
olmadığından dolayı kendi içinde her hangi bir kötülüğün uyanarak ortaya çıkması da
mümkün olamamaktadır . Onun gece gündüz Tora ile zamanını geçirmesi sayesinde
oluşan yüksek seviye ile beynoninin ruhu Ha‘Şem ile sürekli bir şekilde iletişime
geçmektedir . Bu da zaten onun nefeş a baamitinin küçük bir bölümünün de olsa artık
etkisiz hale geldiğinin ispatıdır .

Ancak bunun böyle olmadığını Rabenu A Zaken şöyle açıklamaktadır – Çünkü ;

‫זו הוכחה כלל שנדחה הרע ממקומואין‬

Eyn zo ohaha kelal şenidha ara mimekomo .

262 | .
Bu hala ne olursa olsun kötülüğün yerinden edildiğinin kanıtı değildir .

Beynoninin bu seviyede bile gece gündüz Tora ve mitzvalar ile meşgul olması yetzer arayı
etkisiz hale getirmesi için yeterli değildir , bu durumda o sadece yetzer arayı bulunduğu
yerinden uzaklaştırmaktadır .

Şöyle ki ;

Öncesinde de izah edildiği gibi ( on ikinci bölümde ) her şeye rağmen beynoninin
yetzer arası doyumsuzluğundan dolayı etkisiz hale getirilememektedir . Ancak buna
rağmen yetzer ara beynoni tarafından tefila esnasında itilip kakılarak yerinden
uzaklaştırılmaktadır . Yani yetzer ara bu esnada ( tefila ) yetzer tova ( iyi dürtüler ) tabi
olmakta ve onun karşısında etkisiz hale gelmektedir . Dolayısıyla dünyevi zevklere
duyduğu arzular kalbin solunda uyanamazlar .

Buradan itibaren Rabenu A Zaken beynoninin tüm zamanını gece gündüz Ha‘Şem adına
Tora ve mitzvalar ile geçirdiği halde ve dünyevi olaylar ile hiçbir şekilde alakası olmaması
durumunda dahi bunun hiçbir şekilde ondaki kötülüğün uzaklaştığı anlamına gelmediğini
anlatmaktadır . Çünkü sadece beynoninin bu seviyesinde tefila esnasında
mükemmelleştirilebilmektedir .

‫השמאלי בחלל במקומו ובגבורתו בתקפו הוא ועצמותו שמהותו להיות יכול אלא‬

Ela yahol liyot , şemauto veatsmuto u betokfo uvigvurato bimkomo behalal

asmali .

Hatta belki de özü ve maddesi kötülük olan ve kalbin sol kısmını kendisine mesken
edinen nefeş a baamit – yetzer ara bu durumda çok daha güçlüdür .

Beynoni tüm zamanını Ha‘Şem adına ve hiçbir şekilde kişisel menfaat gütmeden Tora ve
mitzvalar ile geçirse dahi beynoninin tefilası sonrasında kötülüğün bizzat kendisi mesken
edindiği kalbin sol kısmını terk etmediği gibi tüm gücü ve geçerliliği ile burada
mevcudiyetini sürdürmektedir . Bilgelerimiz beynoninin tüm zamanını gece gündüz Tora
ve mitzvalar ile geçirmesine rağmen kendi gözü önünde kendisini sanki raşa – kötü
olarak görmesi gerektiğini bu yüzden zikretmişlerdir .

Ancak olayın öbür yüzünden baktığımızda fiziksel yada eylemsel olarak nefeş a
baamit öncesinde de anlattığım gibi beynoninin vücudunun hiçbir organını kesinlikle
kontrol altına alamamaktadır .

263 | .
 ‫במוח מתלבשים אינן הבהמית נפש של ומעשה דבור מחשבה שהם שלבושיו רק‬
‫הגוף אברי ושאר והידים והפה‬

Rak şelevuşav , şeem mahşava dibur umaase şel nefeş abaamit , eynan
mitlabşim bamoah veape vayadayim uşear evrey aguf .

Bu giysilerin dışında , yani hayvansal ruhun düşünce konuşma ve eylemleri beyne

yaptırım yapamadığı gibi ağız, el ve vücudun diğer bölgelerine düşüncede ve yapımda
yasak olan şeyleride fiiliyata geçirememektedir .

Tüm gününü Ha‘Şem adına gece gündüz Tora ve mitzvalar ile geçiren beynoninin tüm
kontrolü nefeş a baamitin bu elbiselerinin üzerine değildir . Onun bu çalışmaları nefeş a
baamitin vücudun organlarına yayılmasını engellemek ve nefeş a baamitin düşüncelere (
beyindeki ) , konuşmalara ( ağız ve dudaklardaki ) ve eylemelere ( el ve vücudun diğer
organlarına ) giysi olamaması için yapılan çalışmalardır .

‫מושלת שבמוח קיתהאל נפש הלבולכן על למוח וממשלה שליטה שנתן ה׳ מפני‬
‫בהם שיתלבשו לבושיה ומרכבהלשלשת לבוש כולםשיהיו הגוף רי‬, ‫קטנה בעיר‬, ‫אב‬
‫התורה מצות תרי״ג של ומעשה דבור מחשבה שהם‬

Mipney Ha‘Şem şenatan şlita umemşala lamoah al alev , velahen nefeş aelokit
şebamoah moşelet ba ir ketana evrey aguf kulam , şeyiyu levuş umerkava
levuşeya , şeyitlabşu baem , şeem mahşava dibur umaase şel taryag mitzvot
atora .

Ha‘Şem bizlere kalbimiz üzerinde hakimiyet kurabilmemiz için zihin üstünlüğü vermiştir .
Dolayısıyla Kutsal Ruh – Nefeş Elokit‘in zihin kuralları ‖ küçük şehir ‖ diğer bir deyişle
vücudun tüm organları ve parçaları üzerinde kontrol sağlayarak ‖ giysi ve araç ‖ olarak
hizmet vermektedir .

Böylece Ha‘Şem tarafından verilen bu üstünlük sayesinde Kutsal Ruh bir ‖ giysi ve araç ‖
olarak vücudun tüm organlarını kullanabilmektedir . Yani kullanıcı tamamen itaatkar (
kendi binicisi için bir ‖ araç ‖ ) olmaktadır.

Bu ‖ giysiler ‖ adamın düşünce , konuşma ve eylemleri ile Tora‘nın 613 buyruğunu

fiiliyata geçirmesi ve Tora‘nın ve mitzvalarının ( buyruklar ) adamın düşünce , konuşma
ve eylemlerini ‖ bir giysi gibi kuşanması ‖ olarak ifade edilmektedir .

264 | .
Yani bu giyinme ‖ olgusunu daha iyi anlamamız için şöyle izah edebilirim ; adamın
düşüncelerinde ve konuşmuş olduğu kelimelerde de Tora cümleleri olduğunda ve
Mitzvaları gözlemleyip eylemleri ile fiiliyata geçirdiğinde Kutsal Ruh – Nefeş Elokit vücut
üzerine ‖ giysi ‖ olmaktadır . Bu esnada hayvansal ruh – nefeş a baamit tam bir
bütünlükle itaat etmekte ve burada Kutsal Ruh – Nefeş Elokit‘in üstünlüğü devreye
girmektedir .

Yukarıda izah edilen beynoninin düşünce , konuşma ve eylemlerini kalbinin arzu ve

isteklerine karşı gelerek kontrol altında tutması ‖ beyninin kalbine hükmetmesi ve doğal
iyi güdüsü yetzer tov sonucunda ‖ mükemmelleşmektedir . Bu sebeple de beyinde
konuşlanan Nefeş Elokit kalpte konuşlanan nefeş a baamite karşı çok daha fazla güçlüdür
. Ve bu güçle Nefeş Elokit vücudun tüm organlarını idare ve kontrol ederek nefeş a
baamitin vücuda elbise olmasını engellemektedir . Nefeş Elokit‘İn buradaki arzusu ve
isteği üç elbise olan adamın düşünce , konuşma ve eylemlerinin sadece Tora‘nın 613 tane
olan buyruklarına kendilerini adamaları dır.

Ancak beynoni her anında gece gündüz Tora düşünmesine ve nefeş a baamitinin arzu ve
isteklerini kontrol altında tutabilmesine ve dolayısıyla nefeş a baamitin vücudun
organlarına yayılmasını önlemesine rağmen , bu hiçbir zaman kalbin solunda ikamet eden
kötülüğün etkisiz hale getirildiğinin ispatı olamaz . Bu sadece doğallığı tarafından beynin
kalbe olan üstünlüğünden kaynaklanan bir kontroldür . Çünkü beynoninin beyni ve
Ha‘Şem‘in Torası arasında kurduğu bağlantının büyüklüğü sayesinde adamın beyninde
kalbinde bulunan nefeş a baamiti kontrol altında tutabilmesi için güç bulunmaktadır . Ve
bu güç sayesinde de nefeş a baamitin vücudun organlarına yayılamaması için direnç
göstermektedir .

Ancak sanırım bu konu hakkında hala açıklama yapmak gerekmektedir ;

Beynoninin tefilası esnasında öncesinde de açıklandığı gibi onun kötülüğünün ikamet

alanından uzaklaştırabilmesi ile tamamen Ha‘Şem adına ( Leşem Şamayim ) gece gündüz
Tora ile meşgul olmasına rağmen beynoninin kötülüğünün ikamet etmiş olduğu alandan
uzaklaştırılamaması ve nefeş a baamitin halen tüm gücü ile kalbin sol kısmında ikametini
sürdürmesi arasındaki farkın nedeni nedir ?

Rabenu A Zaken devam ederek bu sorunun cevabını şimdi bizlere vermektedir .

265 | .
 ‫מהותה על וממשלה שליטה לה אין האלקית נפש של ועצמותה מהותה אבל‬
‫לבו בהתגלות הוא ה׳ שאהבת בשעה אם כי בבינוני הבהמית נפש של ועצמותה‬
‫בה וכיוצא התפלה בשעת כמו מזומנים בעתים‬

Aval mauta veatsmuta şel nefeş aelokit eyn la şlita umemşala al mauta
veatsmuta şel nefeş abaamit babeynoni , ki im beşaa şeaavat Ha‘Şem u
beitgalut libo , beitim mezumanim , kemo bişeat atefila vekayotse ba .

Bununla birlikte tefila ve benzeri elverişli anlar sırasında olduğu gibi adamın kalbinde
Ha‘Şem aşkı uyandığı zamanlar haricinde bir beynoni durumunda Nefeş Elokitin
hayvansal ruhun özü ve maddesi üzerinde hiçbir üstünlüğü yoktur .

Bir önceki bölümde de izah edildiği gibi beynoninin içinde uyanan yanan Ha‘Şem aşkı
sayesinde hayvansal ruhunun Nefeş Elokiti önünde etkisiz ve geçersiz hale gelmesine
sebep olur .

Kalbin kötü karakteristik özellikleri olan nefeş a baamitin özü ve maddesinin üzerindeki
kontrol kötülüğün yerinden edilmesine kadardır . Ancak bu adamın kalbinde Ha‘Şem
aşkının ne boyutta ortaya çıktığı ve aşk ateşinin kıvılcımlarının ne kadar uyandığı ile de
alakalıdır . Çünkü hem dünyevi zevklere olan arzuların hem de Ha‘Şem aşkının aynı anda
kalpte ikamet etmeleri mümkün değildir . Adamın kalbindeki aşk kıvılcımları bir ateş
topuna dönüşerek onun kalbini Ha‘Şem aşkı ile yakmaya başladığında kötülük iyilik
karşısında etkisiz hale gelmekte ve aynı anda kötülük kalbin sol kısmını terk etmektedir .

Nitekim bu seviyedeki Ha‘Şem aşkı sadece ‖ özel yani tefila gibi ve benzeri zamanlarda ‖
beynonide mümkün olabilmektedir . Beynoninin Ha‘Şem aşkının bu seviyesine gelmesi
onun Ha‘Şem‘in büyüklüğü ve Yüceliğine yapmış olduğu tefekkürün derecesi ile alakalıdır
. Ve adam bu özel ve uygun zamanlarda yapmış olduğu tefekkür sonucu Ha‘Şem‘in
büyüklüğü ve Yüceliğini zihninde derinlemesine anlayarak algılamış olur .

Ancak tefilası sonrası adam dünyevi işlerine döndüğünde hatta bu Ha‘Şem adına gece
gündüzünü adadığı Tora öğrenimi de olabilir , öğrenimin bizzat kendisi eğer adamın
kalbinde Ha‘Şem sevgisini uyandırmamaktaysa ve üstüne üstük adamın zihni öğrenim
esnasında sadece öğrenmekte olduğu Tora bölümünü anlamak ile meşgul ise bu süre ve
anda Ha‘Şem‘in büyüklüğü ve Yüceliğine yapılan tefekkür tefila esnasındaki gibi değildir .
Bu yüzden adamın kötülüğü kalbin sol kısmını terk etmediği gibi kötülük tüm gücü ile
kalpte ikamet etmeye devam etmektedir .

266 | .
Bir daha irdelemem gerekirse , beynoni tefila esnasında da kesinlikle tsadik seviyesinde
değildir .

Rabenu A Zaken şimdi ise bize , tefilası esnasında Nefeş Elokitinin hayvansal ruhun
özüne ve maddesine hükmetmesine , onu kontrol altında tutup hatta aynı anda ikamet
ettiği yer olan kalbin sol kısmından uzaklaştırarak onu etkisiz kılıp iyiliğe tabi olmasını
sağlamasına ve bu kadar yüksek mertebede olmasına rağmen hala hiçbir beynoninin ‖
Tsadik ‖ seviyesinde olmadığını anlatmaktadır .

‫אינה רק שליטה וממשלה לבד ואף גם זאת הפעם‬

Veaf gam zot apaam , eyna rak şlita umemşala levad .

Kutsal Ruh – Nefeş Elokit‘in hayvansal ruh üzerinde üstünlük kurduğu zamanlarda bile ,
bu baskınlık sınırlıdır ve tek başına bir egemenliktir diğer bir deyişle bu Kutsal Ruhun
hakimiyet başarısı alt ederek kazanılan bir başarı

Olmamakla birlikte hayvansal ruhun özünde sıfırlanarak tamamen iyiliğe çevrilmesi

anlamına da gelmez .

Aynı zamanda beynoni tefilası esnasında kalbi Ha‘Şem aşkı ile ateş gibi yandığında , bu
sevginin açığa çıkması sayesinde onun kötülüğü kalbin sol kısmından uzaklaşabilir ve
dünyevi zevklere karşı onda istek uyanmayabilir ancak buna rağmen beynoninin kalbinde
ikamet eden yetzer ara – kötü dürtüler gerçek anlamda ve özünde etkisiz hale gelmez .
Buradaki tek değişim yada üstünlük kötülüğün kendisini aynı saat içerisinde ( tefila
esnasında ) iyilik karşısında etkisiz hale gelinceye kadar yetzer tovun kötülüğün üzerinde
üstünlük kurarak onu kontrol altında tutmasıdır .

‫ וכשזה קם כו׳‬,‫ ולאום מלאום יאמץ כשזה קם זה נופל‬:‫כדכתיב‬

Kedihtiv ulom milom yeematz , keşeze kam ze nofel , ukşeze kam huley .

Yaakov ile Esav arasındaki savaş ile ilgili olarak yazıldığı gibi 6 , mecazi anlamda adamın
ruhunda da iyi ile kötünün savaşlarını temsil etmektedir . ‖ Ve bu millet diğeri üzerinde
hakim olacaktır . ‖ Yaakov‘un iyiliğin temsilcisi olarak , kötü Esav‘a karşı önceliği
olmaktadır ancak onu tamamen alt ederek başarılı olamamıştır .

267 | .
Bu pasuğu bilgelerimiz şöyle yorumlayarak fikir birliğine varmaktadırlar ;‖ Biri
yükseldiğinde ve hüküm sürdüğünde diğeri düşer ve ne zaman ki düşen yükselir öbürü
düşer . ‖

Hayvansal Ruh tefila esnasında ‖ düşmüş ‖ olmasına rağmen tefila sonrasında ise ‖ artışla
‖ tekrar geri dönebilmektedir . Kutsal Ruh belirtildiği gibi tefila esnasında bile kötülüğü
tamamen alt edebilmeyi başaramadığı için onun da hakimiyeti sadece geçici
olabilmektedir . 7

Basit anlamda pasukta Yaakov‘un ( İsrael ) Krallığı ile Esav‘ın Krallığı üzerine yazılmakta
ve ‖ Ulusun Milliyetini kabul etmesinden , benimsemesinden ‖ bahsedilmektedir .‖ Birinin
kalkıp diğerinin düştüğü gibi , diğeri kalkıp öbürü düşmektedir ‖ . Yani iki Krallık aynı
zamanda ve aynı yerde geçerliliklerini sürdüremezler bu yüzden ilerleyen nesillerde bazen
‖ biri tahta geçmekte ve diğeri inmektedir ‖ bazen de bunun tam tersi olmaktadır .

Mükemmellikten olayın içsel ve spritüal boyutundan da baktığımızda beynoninin içindeki

iki nefeş arasında süregelen savaşlar özellikle ‖ benimseme ‖ yoluyla
mükemmelleşmektedir . Yani beynoninin tefilası esnasında da Nefeş Elokit Ha‘Şem aşkını
kalbinde uyandırmayı ve bu sayede nefeş a baamit üzerine üstünlük kurup onu kontrol
altında tutmayı başardığında bu sadece zorlama ile yapılan bir üstünlük ve kontrol olduğu
için nefeş a baamit tamamen etkisiz hale getirilmiş olmamaktadır .

Ve bu sebepten ötürü beynoninin yetzer arası tefila sonrası geri dönerek uyanabilir .
Özellikle nefeş a baamit tamamen etkisiz hale getirilmediğinden bilgelerimizin pasuktan
alarak yapmış oldukları ve yukarıdaki ifadeleri bire bir onların kelimeleri ile
okuduğumuzda , buradan ‖ Birinin kalkıp diğerinin düştüğü gibi , diğeri kalkıp öbürü
düşmektedir ‖ söylevinden tefila esnasında Nefeş Elokitin hayvansal ruhun üzerine
üstünlük sağlaması ―birinin kalkıp‖ şeklinde ve daha sonra beynoninin yetzer arasının
tefila sonrası geri dönerek uyanabilmesi ‖ diğeri kalkmaktadır ‖ şeklinde anlam
çıkmaktadır . Çünkü nefeş a baamit düştüğü zaman içerisinde dahi tamamen etkisiz hale
gelmemektedir . Ancak burası çok önemli , bu zaman zarfı içerisinde beynoninin sadece
Nefeş Elokiti hayvansal ruhun üzerine üstünlük kurabilmektedir . Hayvansal Ruhun
beynoniye üstünlük kurması söz konusu bile değildir .

‫הגבורות‬, ‫במקור הבהמית נפש על ומתגברת מתאמצת האלקית בינהשנפש שהיא‬

Şenefeş aelokit mitametset umitgaberet al nefeş abaamit bimekor agevurot

şei bina .

268 | .
Böylece Kutsal Ruh güç kazanmakta ve gücün kaynağı ‖ Gevura ‖ ile anlayışın kaynağı ‖
Bina ‖ sayesinde hayvansal ruhun üzerinde üstünlük sağlamaktadır .

Kabala‘ya göre sefirotların açıklmasında ‖ Bina ‖ Gevuranın kaynağıdır . Kişinin Kutsal

Ruhu açısından bu onun güç kaynağı ( Gevura ) anlamına gelir. Hayvansal ruhu ile
mücadelesi için de gerekli olan yetenekleri ise Ha‘Şem‘in Yüceliğini anladığı ve öğrendiği ‖
Bina‘da ‖ bulunur . Nefeş Elokitin kaynağı gvura olan Binası tefila esnasında nefeş a
baamitin üzerine güç kullanarak onun üstesinden gelmektedir . Kabala ve Hasidut‘ta
açıklandığı gibi , gevura midasının kökü onun üstünde bulunan ‖ Bina ‖ sefirasıdır . Birden
fazla olan

Sefira düzenlerinden birine göre bu yüksek sefiralar ‖ üç kav‘a – tarafa ‖ ayrılmaktadır ,

sağ kav , sol kav ve orta kav ; Hohma , Hesed ve Netzah sağ kavda , Bina , Gvura ve
Hod sol kavda ve Daat , Tiferet ve Yesod ise orta kavda bulunmaktadırlar . Ve hepsinin
altında bulunan Malhut sefirası ise diğer tüm sefiralardan gücünü almaktadır . Aynı
şekilde Bina sefirasının altında bulunan Gvura sefirası da gücünü Bina‘dan almaktadır .
Buradan da anlaşılacağı üzere , gvura da aynı zamanda Nefeş Elokitin güçlerinden biridir
ve zincir düzenine göre üst sefiraları takip etmektedir ve dolayısıyla gevuranın gücü de
kendi kökü olan Bina‘dan kaynaklanmaktadır .

‫הוא ברוך סוף אין ה׳ בגדולת להתבונן‬, ‫בחלל אש כרשפי לה׳ עזה אהבה ולהוליד‬
‫הימני שבלבו‬

Leitbonen bigdulat Ha‘Şem eyn sof Baruh U , uleolid aava aza leHa‘Şem

kerişpey eş , behalal ayemani şebelibo .

Dolayısıyla beynoninin tefila esnasında Ha‘Şem‘in büyüklüğü ve Sonsuzluğuna yapmış

olduğu tefekkürle Kutsal Ruhunun hayvansal ruhu üzerinde güç kazanmasıyla kalbinin
sağ kısmında Ha‘Şem‘e karşı yoğun ve yanan aşk doğmaktadır .

Nefeş Elokit‘in gvurası , gücü ile kalbin solunda bulunan hayvansal ruhun üstesinden
gelerek ona üstünlük sağlamaktadır ve akabinde Ha‘Şem‘e olan yoğun ve tutku dolu
aşkının kıvılcımları ateşe dönüşerek kalbin sağ kısmını kaynatmaktadır . Ve bu Ha‘Şem
aşkının uyanışı Bina sefirasının sayesinde mükemmelleşmektedir .

Ve işte beynoninin tefilası esnasında yapmış olduğu ‖ zorlamanın ‖ amacı budur . Tek
başına beynoninin burada hayvansal ruhu ile yapacağı mücadelenin ona hiçbir getirisi

269 | .
olmaz , o tefilası esnasında Bina sefirasına kalbinin sağ kısmında Ha‘Şem sevgisini ortaya
çıkartması için zorlama yaparak ve almış olduğu yardımın ardından kendisinin yapacağı
tefekkür ile de nefeş a baamiti ile baş eder .

‫ואז אתכפיא סטרא אחרא שבחלל השמאלי‬

Veaz itkafya sitra ahra şebehalal asmali .

Ve akabinde Kutsal Ruh yoğunluğu ile hayvansal ruha hakim olduğunda Ha‘Şem sevgisi
kalbin sol kısmında bulunan ‖ sitra ahra – hayvansal ruhun kötülüğünü ‖ boyunduruk
altına alır . Beynoninin kalbinde Ha‘Şem aşkı alevlendiğinde ( ki bu kalkıştır ) , bu aşk
ateşi bir şekilde nefeş a baamitin kötülüğüne de işler ve bu kötülüğün Nefeş Elokitin
iyiliğine kendisini tabi etmesini sağlar . Ve bu yüzden aynı zaman içerisinde nefeş a
baamitte dünyevi zevklere karşı hiçbir arzu uyanmaz ( bu da düşüştür ) . Her halükarda
tefila esnasında da dahil olmak üzere Nefeş Elokit hayvansal ruha üstünlük sağladığı
zaman bu sadece adamın ‖ İtkafya – nefsine sahip çıkarak ‖ sitra ahraya karşı özellikle
sergilediği tutumdan mütevellittir .

‫בבינוני לגמרי נתבטל לא אבל‬, ‫בצדיק אלא‬, ‫בו שנאמר‬: ‫בקרבי חלל ולבי‬

Aval lo nitbatel legamrey babeynoni , ela batsadik , şeneemar bo velibi halal

bekirbi .

Beynoni seviyesinde yetzer aranın tamamen kaldırılması mümkün değildir , bu ancak

tsadik için söylenebilir 8 , ‖ Velibi halal bekirbi – Kalbimin içindeki geçersizdir ‖ 9 .

Genellikle kötü eğilim tarafından işgal edilen kalpte olduğu gibi , yetzer aranın tsadiğin
kalbini mesken edinmesi mümkün değildir . Çünkü yetzer ara tsadikte tamamen etkisiz
hale getirilmiştir .

Beynonide kötülük tamamen etkisi hale getirilemez , böylelikle adamın tefilası sonrası
kötülük geri döner ve dünyevi zevklere karşı arzusu tekrar uyanır .

Yalnızca Tsadiklerde kötülük tamamıyla etkisiz hale getirilmekte ve nefeş a baamiti

dünyevi zevkleri kesinlikle arzulamamaktadır . Dolayısıyla Tsadikte hiçbir ölçüde kötülük
bulunmamaktadır . Bu yüzden de onun için ‖ Velibi halal bekirbi – Kalbimin içindeki
geçersizdir ‖ denilmektedir . Çünkü Tsadiğin kalbinde yetzer ara yoktur .

‫והמיאוס השנאה בתכלית ושונאו ברע מואס והוא‬, ‫כנ״ל השנאה בתכלית שלא או‬

270 | .
Ve u moes bara vesono , betahlit asina veamius , o şelo betahlit asina ,
kanizkar leeyl .

Tsadiğin içindeki kötülüğü tamamıyla iptal ettiğinin ifadesi onun sadece fiziksel dünyanın
zevklerinden zevk almaması yada dünyevi zevklere karşı her hangi bir anlamda haz ve
istek duymaması anlamına gelmemekle birlikte dahası bu ifade tsadiğin dünyanın bu tür
kötü zevklerinden iğrendiği ve hatta nefret ettiği anlamına gelmektedir .

Çünkü hakikatten adamın ruhunda her zaman kötülük mevcuttur , hatta bilindiği gibi
Nefeş Elokit sayesinde yerinden edilerek kovulan kötülük dünyanın zevklerine karşı
dürtülmediklerinde dahi her halükarda tsadik olmayan bir adam bu zevklerin karşısında
iğrenme hissetmez . Bu konu onuncu bölümde açıklanmaktadır .

Ancak Tsadiğin kendisinde genel anlamda iki basamak bulunmaktadır – Tsadik Gamur (
Tam Tsadik ) ve Tsadik Eyno Gamur ( Tam olmayan Tsadik ) , ancak buna rağmen her
ikisinde de dünyevi olan bu kötü zevklere olan iğrenti ve nefret tam anlamıyla
mükemmeldir . Fakat her halükarda ikisi arasında bu iğrenme ve nefret etme duyguları
miktarında tabii ki farklılık bulunmaktadır . Tsadik Gamur da bu iğrenme ve nefret
kesindir . Tsadik Eyno Gamur da ise bilindiği gibi o da nefret edip iğrenmektedir ancak
her halükarda onun iğrenmesi ve nefret etmesi kesin değildir .

Tüm bu anlatılanlar sadece tsadikler için geçerlidir ….

‫ לוכיש רוזחל רועילו ךכותנשמ ערה‬, ‫שישן כאדם משל דרך הוא בבינוני אבל‬
‫ ובלש רעוב תבהאב‬, ‫ותפלהבב שמע קריאת השמאליבשעת בחלל כישן הוא ינוני‬
‫וניעור חוזר להיות יכול כך ה׳ואחר‬

Aval babeynoni , hu dereh maşal keadam şeyaşen , şeyahol lahazor veleor

mişenato , kah ara babeynoni hu keyaşen behalal asmali , bişeat keriyat şema
utfila şelibo boer beaavat Ha‘Şem , veahar kah yahol lihyot hozer veneor .

Yukarıda anlatılanların tümü tsadikler için geçerlidir . Ama beynoninin içindeki ‖ kötü ‖ ise
atıl olarak adeta uyuyan bir adamda olduğu gibi uykuda yatmaktadır . Örneğin , kim onu
her hangi bir zaman içerisinde uyandırdığında aynı zaman içerisinde tüm kötü
karakteristik özelliklerini de ( Midot ) uyandırmaktadır .

Yani Beynoninin kalbinin sol bölümünde bulunan ve uykuda olan kötülük hareketsiz
olarak yatmakta hatta fiziksel zevklere karşı hiç bir şekilde isteği bulunmamaktadır –

271 | .
Şema ve Amida resitalleri esnasında kalbi Ha‘Şem sevgisiyle yanıp tutuştuğunda
hayvansal ruhunun uyumasına sebebiyet vermektedir .

Bu nedenle tefila sonrası tekrardan uyanıp zevkleri keşfedebilmektedir .

Alter Rebbe burada şimdi bizlere Beynoninin nasıl çok daha yüksek bir seviyede olduğunu
açıklamaktadır . Tefilası esnasında Ha‘Şem‘e hissetmiş olduğu aşk ve sevgi aynı derecede
gün boyunca kendisine nüfuz etmekte böylelikle de Beynoninin hayvansal ruhu kalıcı
olarak uykuda yatmaktadır . Buna göre birinci bölümde Rabba‘nın kendisini yanlışlıkla
nasıl bir beynoni olarak ifade ettiğini anlamaktayız .

Birinci bölümde beynoninin işlerinin yarısının erdemli ve yarısının günahlar ile yapılmadığı
kanıtlanmıştı (sabit ve değişmez bir bilgi olarak bu bizim inanmamıza yol açacaktır ) .
Öyle ise büyük bir bilge tsadik olan ve Tora çalışmalarına bir an olsun dahi ara
vermeyen Rabba nasıl olur da kendisini Beynoni olarak sınıflandırarak böyle bir hataya
düşmekteydi ?

Bununla birlikte , Alter Rebbe‘nin beynoni hakkındaki tanımı pratikte günah işlemeyen
biri olduğundan Rabba‘nın kendisini beynoni olarak ifade etmesi bizlerin bu ifadeyi
zorlukla karşılamamamızı göstermektedir . Mükemmellikten de Alter Rebbe‘nin on ikinci
bölümde de açıkladığı üzere Beynoni içinde günahkar arzular ve duygular bulunmasına
rağmen asla günah işlememektedir . Aslında bir Tsadik olan Rabba bu tip arzulardan
kurtulduğunu gayet iyi biliyor olmalıydı . Öyle ise tüm bunlara rağmen hataya düşerek
kendisini nasıl olur da beynoni olarak sınıflandırabilmekteydi ?

Bu tartışmaya göre beynoni düzeyi hatta kötü arzuları ile ilgili konuları daha kolayca
anlamaktayız .

Beynoninin tefilası esnasında iyiliği ( Yetzer Tov ) karşısında kötülüğüne ( Yetzer Ara )
baskı yaparak boyun eğdirmesi adamın uyumasına benzetilebilir . Çünkü adamın uykusu
esnasında ruhunun güçleri vücudu çalıştıramaması ile birlikte tamamen iptal olmamış ve
adam uykusundan uyandığında ruhun güçleri tekrar geri dönerek vücudu çalıştırmaktadır
.

Beynoninin tefilası esnasında da aynı şey meydana gelmekte ve kötülük tamamen sanki
hiçbir şey yokmuşcasına iptal olmaktadır . Ancak bu sadece ‖ uyku ‖ görünümündedir ,
bu yüzden tefila esnasında yetzer ara dünyevi zevklere karşı arzu duyamamaktadır .

272 | .
Ancak tefila sonrasında yetzer ara döner ve ortalığı çalkalamaya devam ederek dünyevi
zevklere karşı arzuları şiddetle artış gösterir .

İşte bu sebeple beynoni tefilası esnasında dahi tsadik düzeyinde değildir , çünkü tsadiğin
kalbindeki yetzer ara bilindiği üzere tamamen iptal edilmiş vaziyettedir ( tefila harici
zamanlarda dahil ) . Ancak beynonide ise tefila esnasında yetzer aranın kalbin sol kısmını
terk etmesi ve yetzer tovun karşısında boynunu bükmesine rağmen , kalbin sol kısmında
konuşlanan kötülüğün maddesi olan yetzer ara halen gücü ve kuvvetindedir . Ve bu
sebeple tefila sonrasında uykusundan uyanarak geri dönebilir .

Bu temel üzerinden Alter Rebbe devam ederek Rabba‘nın konuşmasına açıklık

getirmektedir .

Bu temel üzerine devam ederek Rabenu A Zaken Raba‘nın kendisi için ifade ettiği ‖
Beynoni Gibi Olduğu ‖ sözünü açıklamakta ve yukarıdaki anlatımında Raba‘nın nasıl olup
ta kendisi için bu ifadeyi kullanarak hataya düştüğünü sorgulamaktadır . Ve bu temele
dayanarak şu soruyu sormaktadır ; Raba bir an olsun Tora çalışmasına ara vermediği gibi
hatta ölüm meleği kendisine etki edememektedir , öyle ise nasıl olur da Raba Has ve
Halila günah işleyen biri durumunda olabilmektedir ? Hatta bu durumda bildiğimiz üzere
bir kişi çok basit bir günah işlediğinde dahi kendisi ‖ Raşa ‖ olarak adlandırıldığına göre ,
beynoni bu durumda ‖ Tora çalışmasına ara vermesi veya iptal etmesi ‖ gibi bir suç
işlememiş olmaktadır. Dolayısıyla büyük bir sebeple de Raba kendisi için Beynoni
olduğunu ifade etmektedir . Çünkü Tora çalışmasının sürekliliği ve üstünlüğü Tsadik
seviyesinin bir kanıtı değildir .

Yukarıda uzun uzadıya izah edilenlerden sonra Tsadik ile Beynoni arasındaki temel
farklılık şöyledir , Beynoninin ( tefilası sonrasında ) kalbin solunda konuşlanan kötülüğün
özünün gücü ve kuvveti aynen yerindedir,‖ dünyanın tüm zevklerine karşı olan arzu ve
istekleri devam etmektedir ‖ . Yani bilindiği üzere Raba‘nın kalbinde fiziksel hiç bir arzuya
istek uyanmamaktadır ve bu pencereden baktığımızda hiç bir şüphe yoktur ki Raba‘nın
kendi mükemmelliği olan Tsadik mertebesinde kendisi için sarf ettiği Beynoni olduğu
ifadesini kullanarak hata yapmasını anlamamız halen mükemmellikten güçtür .

Ancak yukarıda uzun uzadıya anlatılanlara göre beynoni tefilası esnasında da dahi kalbi
Ha‘Şem sevgisi ile ateş gibi kaynadığında bile kalbindeki ‖ Ra – Kötülük ‖ iptal
olmamaktadır . Ve ‖ Ra ‖ sadece uyku pozisyonu almaktadır . Buradan da anlaşıldığı
üzere Raba bu yüzden kendisi için Beynoni olduğu ifadesini kullanmaktadır . Ve buradan
devam ediyor ….

273 | .
 ‫ ה׳ ובתורת‬, ‫ מגירסא פומיה פסיק דלא אף‬, ‫וניכבינ עצמו מחזיק רבה היה ולכן‬
‫לה שוקקה ונפש באהבה‬,‗ , ‫הציפהב והשיקה ותשוקה‬, ‫ולילה יומם חפצו‬
. ‫ ותפלה שמע קריאת כבשעת‬, ‫רבה‬

Raba‘nın Tora seviyesi o kadar çok yüksekti ki , o gece gündüz kendisini Ha‘Şem‖e
adamıştı , aynı şekilde bir kişi gece gündüz Tora öğrendiğinde her durumda bu kişinin
kalbinde tefila zamanı haricinde Ha‘Şem aşkı kaynamaz , çünkü kişi Tora eğitimi
esnasında öğrenmiş olduğu bilgiler ile meşguldür . Dolayısıyla o öğrenimi esnasında
içindeki sevgiyi uyandıracak tefekkürü mükemmelleştiremez .

Ancak Raba‘nın ise Tora öğrenimi esnasında dahi kalbi ‖ Tutku lu arzular ile yanan
Ha‘Şem sevgisi ‖ ile doluydu . ( Bu ifadelerin her biri Ha‘Şem‘e olan büyük aşkı ifade
etmektedir ) . Yani Tora öğrenimi esnasında da onun kalbi aynı ‖ Keriyat Şema ‖
söylediği anda olduğu gibi adeta ateş gibi Ha‘Şem sevgisi ile yanmaktaydı .

Ancak her şeye rağmen Raba kendisini Beynoni seviyesinde düşünmekteydi.

Ve görünüşe göre onun kalbindeki ‖ Ra ―günün tüm anında ‖ Yetzer Tov ‖ karşısında
boynu bükük bir şekilde ve iptal edilmiş olarak durmaktaydı . Onun Ha‘Şem aşkının bu
gücü kalbindeki ateşin açığa çıkmasına sebebiyet vermekteydi . Ancak bilindiği üzere
tsadiklerin kalplerinde ‖ Yetzer Ara ‖ bulunmadığı gibi Raba‘nın da kalbinde Yetzer Ara
bulunmamaktaydı , öyleyse kendisi hakkında Raba nasıl olurda Beynoni benzetmesi
yapmaktaydı ?

Ancak Öncesinde de anlatıldığı üzere beynoninin tefilası esnasında da ‖ Yetzer Ara ‖ iptal
olmamakta ve o sadece ‖ uyku ‖ pozisyonu almaktadır . Böylelikle Raba‘nın yapmış
olduğu hatanın nedenini de anlamış bulunmaktayız . Çünkü Raba burada kendi ‖ Yetzer
Arasının ‖ tamamen iptal olmadığını düşünmektedir . Daha ziyade onun ‖ Yetzer Arası ‖
tefila esnasında olduğu gibi tüm gün ‖ uykuda ‖ olduğundan kendi kalbinde fiziksel
dünyanın zevklerine karşı bir uyanış mükemmelleşmemekteydi . Eğer zaten uyanış
mükemmelleşmiş olsaydı beynoni de olamazdı .

Ve her şeye rağmen bir beynoni bu durumu tefila esnasında düzeltemez ancak Raba ise
tüm gün aynı şekilde devam edebilir .

‫ללפתיש‬/ ‫ז״ל רבותינו ובמאמר הלואי‬, . ‫היום כל המתפלל בבינוני יובעינ ונדמה‬
‫כלו היום כל אדם‬

274 | .
Venidme beynoni kebeynoni amitpalel kol ayom . Ukemaamar raboteynu
zihronam livraha alvay şeyitpalel kol ayom kulo .

Ve öyle görünüyor ki beynoni gözüyle o tüm gün tefila yapmaktadır . Ve Rabbi‘lerimizin

makalelerinde şöyle yazmaktadır 10 ; ‖ Keşke adam tüm gün tefila yapabilse .‖

Ve ayrıca öncesinde anlatılanın haricinde beynoninin çok daha yüksek olan bir seviyesi
daha bulunmaktadır . Ve bu da ‖ tüm gün tefila yapan ‖ beynonidir .

Bu durumun açıklaması ;

Rabbi Yohanan Gemara‘da şöyle söylemektedir ; ‖ Keşke adam tüm gün boyunca tefila
yapabilse ‖ , bunun basitçe anlamı tefilaların her birinin kendilerine göre sabitlenmiş
zamanları bulunmaktaysa bile Rabbi Yohanan‘ın fikrine göre adamın günün tüm ilerleyen
vaktinde tefila yapması mümkün ve serbest olduğu görülmektedir ve hatta bu çok
yerinde bir arzudur . ( Tur Şulhan Aruh Orah Hayim bölüm 107 de Rabbi
Yohanan‘ın fikri açıklıkla izah edilmektedir . )

Ancak olayın içselliğine göre , Rabbi Yohanan‘ın düşüncesi ( söylevin basit anlamıyla )
keşke adam günün tüm ilerleyen saatlerinde tefilasını uzatarak devam edebilse anlamını
taşımaktadır . Çünkü tefilanın ana amacı adamın kendi ruhunu Ha‘Şem‘e aşkla
yapıştırabilmesidir .

Çünkü en az bir saat uygunluğuna göre yapılan bir tefila sayesinde her adam kendi
ruhunu Ha‘Şem ile bağlantıya geçirebilmektedir . Bu sayede de kalbindeki aşk
kıvılcımlarını uyandırabilmektedir . Eğer öyleyse , adamın tüm gün tefila yapması
sayesinde , kendi ruhunu Ha‘Şem ile bir bütün haline getirebilme durumuna
gelebilmektedir ve böylelikle içindeki Ha‘Şem aşkı uyanmakta kalbindeki kıvılcımlar tüm
gün boyunca ifşa olmaktadır .İşte bu ‖ tüm gün tefila yapan beynoninin ‖ seviyesidir .
Yani o tüm gün Ha‘Şem aşkı ile tefila yapmaktadır ve kalbi bu aşk ile yanıp tutuşmaktadır
.

Bu seviyedeki Beynoni , kalbi Ha‘Şem aşkı ile yanıp tutuşarak tüm gün tefila yapmasına
rağmen ve Yetzer Arası ‖ ikamet etmiş olduğu kalbin sol bölümünü terk etmesine ayrıca
fiziksel dünyanın hiç bir zevkine karşı kalbinde en ufak bir arzu uyanmamasına ‖ rağmen
bu onun kesinlikle Tsadik seviyesine ulaşabilmiş olduğu anlamına gelmemektedir . Yani
henüz daha Tsadik seviyesine ulaşabilmiş değildir . Çünkü sonunda bakacak olursak
beynoninin kalbinde konuşlanan Yetzer Arası henüz tam anlamıyla iptal olmuş değildir .

275 | .
Ancak bu arada onun Yetzer Arasının ‖ Uyku ‖ pozisyonu gün boyunca devam etmektedir
.

Ve şimdi Raba‘nın Ha‘Şem hizmetinde kendisini beynoni gibi değerlendirerek nasıl bir
hata yaptığı daha açıklıkla anlaşılmaktadır . Çünkü Tora çalışması esnasında da Ha‘Şem
aşkı kendini ona açıklıkla göstermektedir . Yoksa bu onun Tsadik mertebesine
gelmesinden dolayı değildir . Çünkü o bir beynoni gibi tüm gün boyunca tefila yapmakta
ve Ha‘Şem aşkı her zaman içinde yanıp tutuşmaktaydı . ( her halukarda bu bir Tsadik
Seviyesi değildir )

Rabinik öğretim ; Hatta bütün dünya sana Tsadik olduğunu söylerse , sen kendini kendi
gözünde Raşa gibi gör .

‖ Kendi gözünde Raşa gibi ‖ yani ‖ Kendini Beynoni yerine koy ‖ , hatta bu gece ve
gündüz kalbinde Ha‘Şem aşkı yanıp tutuşanlar içinde geçerlidir . Rabbilerimiz bu gibi
kişilerinde kendilerini beynoni gibi düşünmeleri gerektiğini söylemektedirler .

( Bu öğretiyi mükemmelleştirmemizin ana prensibi , bize tüm dünya dahi tsadik

olduğumuzu söylediğinde bu konuda kendimize güvenerek inanmamamız
gerektiğindendir . Ancak birinin tsadik olduğuna dair bir delili varsa ( sırf dünya ona
tsadik dediği için değil ) dahi kendisini tsadik olarak görmemelidir. Aksine bir çok yerde
de açıklandığı üzere kişinin her zaman kendi eksikliklerini bilmesi gereklidir . Ve bunun
sebebi sadece kişinin her hangi bir hataya düşmemesi içindir . Yukarıda yapılan yoruma
göre de kendilerinin tsadik olduğunu bizzat bilen bir çok tsadik bulduk ki , onlar dünya
kendilerine tsadik dediklerinden değil mükemmellikten ellerinde delil olan tsadiklerdir .
) Bu amaçla Raba kendisini Tsadik mertebesinde görmemekte ve kalbinde her zaman
Ha‘Şem aşkı yanıp tutuşmakta ve buna göre de bir beynoni seviyesinde gibi tüm gün
tefila yapmaktaydı . Anlaşılacağı üzere de bu sebepledir ki Raba kendisi için ‖ Beynoni
gibi ‖ ifadesini kullanmıştır . Ancak onun gerçek seviyesi ise Tsadik mertebesidir ve onun
hiç bir şekilde Yetzer Arası yoktur .

Rabenu A Zaken buraya kadar Beynoninin kalbindeki kötülükle olan savaşlarının iki
tarafını anlatmaktadır , bir yandan ―Yetzer Ara – Kötü Eğilim‖ onda hakimiyet kurabilse
de vücuda yayılarak organlara hüküm sürememektedir . Konuşma düşünce ve
eylemlerinden onu kaçırmaktadır ! Fakat diğer taraftan , kötülüğün doğası ve öz nitelikleri
kalbin sol bölümünde tüm gücü ve kuvveti ile konuşlanmaya devam etmektedir .

276 | .
Ve şimdi buradan itibaren Rabenu A Zaken beynoninin tefilası esnasında içinde uyanan
Ha‘Şem aşkını bizlere anlatmaktadır. Bir taraftan bakıldığında tsadiklerin Ha‘Şem aşkı
onların bulundukları mertebe , seviyeyle alakalı olarak ‖ Gerçek bir iş ‖ olarak kabul
edilmez . Fakat diğer taraftan , beynoninin seviyesinden bakıldığında bilindiği üzere bu
çalışma ve iş ‖ gerçek anlamda bir çalışma ‖ olarak kabul edilmektedir .

‫זו אהבה מדת‬, ‫התפלה בשעת בבינונים האמורה‬, ‫והנה הנפש התגברות ידי על‬
‫בו האלהית‬/ ‫לאמתו באמת ה׳ עובדי הצדיקים מדרגת לגבי הנה‬/ ‫בחינת אין‬
‫כלל אמת״ ״עבודת בשם נקראת זו אהבה‬.

Veine midat aava zo , aamura babeynonim bişaat atefila al yedey itgabrut

anefeş aelokit huley , ine legabey madregat atsadikim ovdey Ha‘Şem beemet
laamito , eyn behinat aava zo nikret beşem avodat emet klal .

Yukarıda açıklandığı üzere , beynoninin tefilası esnasında Ha‘Şem sevgisinin kalbinde

açığa çıkması ‖ Eylem ‖ ve ‖ Nefeş Elokit‘in artması ‖ sayesinde oluşmaktadır , bu esnada
‖ Nefeş Elokit devreye girerek Nefeş a Beamitin üzerinde üstünlük kurar ‖ . Bu çalışma ve
derinlemesine tefekkür sonucunda kişi Eyn Sof Baruh Hu Ha‘Şem‘in yüceliği ve büyüklüğü
anlayışına ulaşır ve kişinin Ha‘Şem‘e olan aşkı kalbinde doğurarak açığa çıkartabilmesine
sebebiyet verir . Ve bu nedenle Tsadiklerin Ha‘Şem sevgisi ile ilgili olarak onların sevgisi ‖
Nefeş Elokit‘in artması ‖ sayesinde oluşmamaktadır . Tsadiklerde bu aşk onların özünde
ve doğalarında mevcuttur . Çünkü onların Yetzer Araları yoktur . Beynonilerde ise böyle
bir sevgi olmadığından dolayı onların hizmetine ‖ gerçek hizmet ‖ demekteyiz .

Ancak görünüşe göre bu konuyu biraz daha iyi anlamamız gerekir ;

Mükemmellikte beynonilerin Ha‘Şem sevgisi sadece ‖ Nefeş Elokit‘in artması ‖ sayesinde

oluşmaktadır , bu seviye tsadiklerin Ha‘Şem sevgisi seviyesinden çok ama çok düşük
seviyededir . Her halükarda bunu söylememiz iyi oldu , eğer öyle ise beynoninin tefilası
esnasında kalplerinin ateş gibi yanıp tutuşması ‖ Gerçek Hizmet ‖ olarak
adlandırılmamakta mıdır?

Alte Rebbe bu konu hakkındaki açıklamalarına buradan itibaren devam etmektedir ;

‫ד‬, ‫ב לע תכון אמת שפת‬,‫התפלה אחר ועוברת שחולפת מאחר (יילשמ (יט‬, ‫וכתיב‬
‫שקר לשון ארגיעה ועד‬

277 | .
Beynoninin tefilası bittikten ve Nefeş Elokit‘inin üstünlüğü geçtikten itibaren, yazıldığı
gibi 11 , ‖ Doğru ve gerçek sözler sonsuza kadar kök salacaktır ama yalan olan sözler
sadece anlıktır . ‖

Bu dönem ‖ Gerçeği ‖ hiç bir şeyin değiştiremeyeceği anlamına gelir ; geçici ve geçen ‖
gerçek ‖ olarak kabul edilemez . Aynı şey burada da geçerlidir . Beynoni Ha‘Şem sevgisini
sadece tefilası esnasında hissettiğinden ve sonrasında bu hissin kaybolmasından dolayı ,
bu gerçeği ‖ en doğru ‖ anlamda ölçmek anlamına gelmez . Mükemmellik ancak Tsadikler
sayesinde elde edilebilmektedir .

‖ Gerçekliğin ‖ içsel çerçevesi ( sadece yalan olmayan şeyler değil ) kalıcılık ve

sonsuzluktan gelmektedir ve hiç bir zaman değişikliğe uğramaz , yani her durumda evde
veya dışarıda olan tüm engeller ve geciktirmelere rağmen hiç bir güçsüzlüğe veya
değişikliğe uğramadan orada kalır , devamlılığını sürdürür .

Ve işte bunun için pasukta böyle söylenmektedir ‖ Doğru ve gerçek sözler sonsuza kadar
kök salacaktır ama yalan olan sözler sadece anlıktır . ‖ Yani ‖ Gerçek ‖ sonsuza kadar
süren bir şeydir ancak yalan şeyler ise sadece anlıktır yani sadece kısa bir zaman için
geçerliliği vardır . Ve sonrasında o ‖ yanlış pratik olarak biter ‖ çünkü o yalandır .

Ve bizim durumumuzda : ‖ Gerçek ‖ Ha‘Şem hizmeti seviyesi açıklaması , adamın her

zaman bu seviyede durmasıdır ve burada hiç bir ara yada değişim yoktur .

Daha fazla açıklama :

Adamdaki ‖ Gerçek ‖ olgusu ise sadece bu onun kendi öz parçası olduğu zamandır , yani
bu kişinin dışındaki etkenler sayesinde hareket etmesiyle olan bir şey değildir , yada
adamın olayın heybetini kendi üzerine almasıda değildir , bu öyle bir şeydir ki adam bunu
doğal olarak yapar ve hayatında yürürlülüğe sokar dolayısıyla hiç bir şey bunu onda
ortadan kaldıramaz .

Buna bir örnek ; Aslında o bir ‖ Adam ‖ ve bir ‖ Hayvan ‖ değildir – hiç bir şekilde
değiştirilemez , bu kişi bir hayvan gibi davranıp hareket etse dahi , her halükarda bir
hayvan durumuna dönüşemez , onun özü adamdır yani ‖ adamın varlığı ‖ – ‖ geçektir ‖ .

Bu nedenle ‖ Tsadiklerin Ha‘Şem sevgisi seviyesi ile Beynonilerin Ha‘Şem sevgisi seviyesi
arasında fark vardır .‖

278 | .
Tsadiklerin Ha‘Şem sevgisi ve kendilerini Elokut‘a yapıştırmaları mükemmeldir yani özleri
ve doğaları Tsadikten yapılmıştır bu yüzden de onlar sabittirler ve geçici değildirler .

Ancak buna rağmen Beynoninin Ha‘Şem sevgisi sadece öncesinde de anlatıldığı gibi ‖
Nefeş Elokit‘in üstünlük sağlaması – İtgabrut ‖ veya ‖ Üstün çaba ve gayret – İtamstsut ‖
yoluyla doğmakta ve açığa çıkmaktadır . Bunu hiç bir zaman Hakiki Çalışma ‖ olarak
tanımlayamazsınız . Çünkü mükemmellikten de tefila esnasında Beynoni zihnindeki ‖
HaBaD‘ı ‖ Ha‘Şem‘in büyüklüğü ve Yüceliği ile bağlantıya geçirdiğinde , kalbinde Ha‘Şem
sevgisi açığa çıkar , ancak tefila sonrasında sevgi geçip gider , çünkü zamansaldır ( bu
sebepledir ki beynoniler dünyanın zevklerine karşı arzu ve istek duyarlar ) . Ve Ha‘Şem
sevgisi sabit olarak kendilerinde durmadığı zamanlarda bu geçici bir hal aldığından geçip
gider ve gerçek anlamda onun özünde ve doğasında olduğu gibi durmaz . Beynonideki
Ha‘Şem sevgisinin sürekliliği ancak onun ek olarak yapacağı çalışmaları ve eylemlerine
bağlıdır. Dolayısıyla ‖ Gerçeklik ‖ onda sonsuza kadar değildir .

Ama görünüşe göre bunu daha iyi anlamamız gerekir ; Beynoninin Ha‘Şem sevgisinden
sonra ‖ Gerçek Genel Hizmet ‖ derecesi bulunmamaktadır , eğer öyleyse neden oluyor da
yukarıda Rabenu A Zaken bizlere sadece ‖ Tsadiklerin Ha‘Şem‘e gerçek anlamda
hizmet ettiklerini ‖ vurgulamaktadır . Bu sevgi ‖ Gerçek Hizmet ‖ ismi ile adlandırılamaz .
Ve bu yüzden Beynoninin seviyesi ile alakalı olarak ‖ Gerçek Hizmet ‖ seviyesi
bulunmaktadır .

Ve şimdi Alter Rebbe bize bu konuyu açıklamaktadır ;

‫כן פי על שלהםואף לאמתו אמת‬, ‫ הביגונים מדרגת לגבי‬, ‫ תמה עבודה נקראת‬, ‫ב‬

Veaf al pi hen , legabey madrigat abeynonim , nikret avoda tama , beemet

laamito şelaem .

Buna rağmen Beynoninin Ha‘Şem sevgisinde yukarıda anlatılan içselliğe göre ‖ Gerçek
Hizmet ‖ derecesi bulunmamaktadır ( çünkü Tsadiklerin Ha‘Şem sevgileri mutlaktır ve
asla ara verilmez ) , her durumda basitçe anlaşıldığı üzere ‖ Gerçekten ‖ – ‖ Gerçek
Hizmet ‖ olarak adlandırılır . Yani bu sevgide hayal yada yalan yoktur Has ve Halila
aksine bu sevgi gerçektir .

Beynoninin kendi ‖ dünyası ‖ ile ilgili olarak bilindiği üzere onların Ha‘Şem sevgisi ‖
Tamlıkla yapılan çalışma ‖ dır. ( Admor A Tsemah Tsedek aynı bu şekilde ifade
etmektedir ) , bu onların ‖ gerçeğidir ‖ , yorum ; ‖ Tamlıkla yapılan çalışma ‖ ondan sonra

279 | .
çalışma olmayan çalışmadır . Yani bu çalışma öyle bir çalışmadır ki iş bitirici ve
tamamlayıcıdır ( Gemara Masehet Yoma 24:a Raşi ) . Ve bizim durumumuzda :
Beynoninin sevgi seviyesinde Ha‘Şem hizmeti tamamlanmakta ve bitirilmektedir .

Şöyle ki ;

Ardından Beynoni bu sevgiyi tüm gücüne ve olanaklarına aktarmakta ve dahil etmektedir

. Ve bu çalışma çok yüksek derecededir dolayısıyla onun yapmış olduğu işlerin ve sunmuş
olduğu hizmetlerin ‖ gerçeklik ve mükemmellik‖ içerisinde yapıldıklarını söylememiz
mümkündür .‖Gerçekten onların Gerçekliğinde‖ (Öncesinde de açıklandığı gibi tüm
seviyelerde kendi ―gerçekliği‖ vardır .)

‫איש איש כפי מדרגתו במדרגת הבינוני‬

İş iş kefi madregato bemadregat abeynonim .

Her kişide olduğu gibi Beynoninin genel seviyesinde bir çok özel seviye bulunmaktadır .
Yeteneklerine göre ve ruhunun seviyesine göre vs . Adam Ha‘Şem sevgisinde çok özel bir
seviyeye ulaşabilir ve kişi her yaptığı işte ve uğraşısında kendi seviyesinin kabiliyetine
göre tüm kapasitesini Ha‘Şem‘i sevme adına kullandığında , işte buna ‖ şaşırtıcı kendisine
has gerçek ve gerçek hizmet ‖ denir . Ancak başka bir kişi yeteneklerine göre Ha‘Şem
sevgisinde çok yüksek seviyelere ulaşabilir fakat onun yapmış olduğu çalışma ‖ Gerçek ‖
olarak adlandırılmayabilir . Çünkü onun için gerçek çalışma ancak yüksek seviyeye
ulaştığı zaman ve yeteneğine göre ‖ Gerçek ‖ olmaktadır .

Ve şimdi Rabenu A Zaken ekleme yaparak beynoninin Ha‘Şem sevgisinin gerçek çalışma
olduğunu söylemenin mümkün olduğunu ve bunun sadece ‖ Tam Çalışma ‖ olduğundan
dolayı veya yukarıda anlatıldığı şekilde beynoninin seviyesi ile alakalı olmadığını bununla
birlikte ‖ gerçeğin ‖ içsel tanımına göre de bunun sonsuza kadar süren bir şey olduğunu
belirterek bu konuya devam etmektedir .

‫והריני קורא באהבתם שבתפלתם גם כן שפת אמת תכון לעד‬

Vaareyni kore beaavatam şebetefilatam gam ken sfat emet tikon laad .

Çoğunlukla Beynoniler bu sevgiye tefila esnasında sahip olmaktadırlar , bu esnada ‖

Doğru ve gerçek sözler sonsuza kadar kök salacaktır ama yalan olan sözler sadece
anlıktır ‖ bunun tezahürü sadece tefila esnasında olsada onların sevgileri gerçek ve
kalıcıdır .

280 | .
Aynı zamanda beynoni tefila esnasında bu sevgiyi uyandırır , onun bu andaki ‖
Hakikatinin ‖ derecesiyle ‖ Doğru ve gerçek sözleri sonsuza kadar kök salacaktır ‖ .

Ve görünüşe göre beynonilerin Ha‘Şem sevgisi tefila sonrasında geçip gider , öyle ise
nasıl oluyorda beynonilerin sevgilerinin ‖ sonsuza kadar ‖ olduğunu söyleyebilmekteyiz ?

‫ לעולם זו אהבה בחינת ולעורר לחזור האלהית נפשם ובכח הואיל‬, ‫ברותהבהתג‬
‫ביום יום מדי התפלה בשעת‬

Oil ubekoah nafşam aelokit lahzor uleorer behinat aava zo leolam ,

beitgabruta bişaat atefila midey yom beyom .

Aynı zamanda beynonilerin Ha‘Şem sevgilerini bir parça da onların doğal özleri meydana
getirmektedir ( en azından şimdiye kadar ) . Böylelikle bizler beynonilerdeki bu sevgiyi
uyandırabilme gücü olduğunu görmekteyiz .

Yani demek istediğim ;

Doğal içselliklerinden dolayı beynonilerin ruhsal olarak Ha‘Şem sevgisini uyandırabilme

güçleri vardır ve kalplerindeki kıvılcım gün boyu ve günler boyu ( hiç bir değişiklik ve ara
vermeye mahal vermeden ) devam etmektedir . Tefilanın ‖ İrade ‖ zamanı ‖ Et Ratzon ‖
her defasında uyanış zamansal olmakta ve tefila sonrası sevgi geçip gitmektedir ,
dolayısıyla her durumda beynoninin bu sevgisi için ‖ gerçek sözlerin sonsuza kadar kök
salacağı ‖ ifadesini kullanmamız son derece doğru olacaktır . Çünkü tefila esnasında
uyandırmış olduğu Ha‘Şem sevgisi kalıcı ve sabittir .

‫ כפי ערכה ומדרגתה‬,‫על ידי הכנה הראויה לכל נפש‬

Al yedey ahana areuya lekol nefeş , kefi erka umadregata .

Her ruhun kalitesi ve derecesine göre ruhsallığa hazırlanması , ruhun en yüksek

düzeyinde daha az hazırlanarak Ha‘Şem sevgisinın onda uyandırılması gerektiği anlamına
gelmektedir . Ne olursa olsun her halukarda tefila esnasında her ruh kendisinde Ha‘Şem
sevgisini uyandırma kapasitesine sahiptir .

Dolayısıyla beynonide Ha‘Şem sevgisi sabittir . Daha öncesinde de belirtildiği gibi kendi
potansiyeli sebebiyle her an ortaya çıkabilmektedir . Her beynoni bu seviyeye ulaşabilmek
için uzun bir şekilde gün boyunca tefila yapmaktadır .

281 | .
Ancak hala bir zorluk bulunmaktadır ; aynı seviyedeki hizmet nasıl oluyor da tsadiklerin
standartlarına göre beynoninin gerçekliği ile ilgili olarak uygun görülmektedir . Bu
gerçeklik mutlak değil midir ?

Bu konu şöyle açıklanmaktadır ;

Gerçeğin özelliği ve kalitesi her yerde bulunabiliyor olmasından kaynaklanmaktadır .

Tümünde gerçek , öz ve her seviyenin çekirdeği anlamına gelir . Diğer bir deyişle gerçek
, söz konusu seviyenin özü ile kabul edilerek tanımlanmaktadır .

Bu yüzden manevi dünyaların en yüksekten en düşük seviyeye kadar sayısız düzeyleri

bulunmaktadır ve en düşük yüzey en yüksek düzey ile kıyaslanamadığından dolayı nasıl
oluyor da en düşük seviyenin gerçeğe sahip olduğunu söyleyebilmekteyiz ? Her düzeyin
kendi gerçek çekirdeği ve ‖ gerçek ‖ bulunduğu seviyeye göre bağlı olduğundan dolayı bu
şekilde söylemek zorundayız . Bu gerçekler eğer kendilerini kendi
seviyelerinde ( özleri ) kabul ettiklerinde ve yalan şeyler yapmıyorlarsa ‖
gerçeği ‖ kabul etmeleri için daha yüksek bir seviye için ihtiyaçları yoktur .

Adamın kendi uyanışından hariç yukarıdan ‖ İlahi İradenin Arzusunun ‖ uyanışı vardır ve
adam eğer kendisini bu uyanış için hazırlamamış ise kısa süre sonra bu yüzden uyanışın
gücü tamamen durur . İşte uyanışın bu türü kesinlikle ‖ gerçek ‖ olarak adlandırılamaz .

Ancak beynoninin teilası esnasında uyanan Ha‘Şem‘e olan sevgisi , tefiladan sonra geçip
gitse dahi neticede onun işleri ve eylemleri sonucu kendisine faydalı olmaktadır . Her
Beynoninin kendi seviyesi ve mertebesine göre uygun bir şekilde yapmış oldukları
hazırlıkları kendi aralarında bölünmektedir ve onların hepsi ‖ gerçek – hakikat ‖ özelliğine
sahiptir .

Şimdi ‖ Gerçeğin – Hakikatin ‖ sır dolu bir çok seviyesini öğreneceğiz .

Rebbe buradan itibaren bölümün sonuna kadar sırlar ve Kabala yolu ile öncesinde de
anlatıldığı gibi ―Hakikatin‖ iki yönünü bizlere açıklayacak . Birinci yönden bakıldığında
mutlak bir ‖ Hakikat ‖ vardır , her şey için geçerli olmak üzere eğer burada ‖ Gerçek –
Hakikat ‖ yok ise bu şey kesinlikle ‖ Gerçek – Hakiki ‖ olarak adlandırılamaz . Ancak diğer
taraftan da ‖ Gerçeğin ‖ belirli bir seviyesi ile ilgili olarak bir kavram vardır (
Beynonide de olduğu gibi , beynonilerin kendi seviyelerine göre Ha‘Şem sevgisi ‖ Hakiki
Hizmet ‖ olarak adlandırılmaktadır ancak Tsadiklerin seviyeleri ile bağlantılı olarak ise
onların Ha‘Şem sevgisine ‖ Hakiki Hizmet ‖ dememiz mümkün değildir . )

282 | .
 ‫יעקב של מדתו היא אמת מדת הנה כי‬, ‫אל הקצה מן המבריח התיכון בריח הנקרא‬
‫הקצה‬

Ki ine midat emet hi midato şel yaakov , anikra ‖ Beriyah A Tihon ‖ a mavriyah
min akatse el akatse ‖

‖ Gerçek ve Hakikat ‖ Yaakov‘un niteliğidir 12 , pasukta da yazdığı gibi ; ‖ Gerçeği

Yaakov‘a verin ‖ , şöyle denmektedir 13 ‖ bir uçtan öteki uca her şeyi sabitleyen orta pim
– sürgü ‖ 14 Mizbeahtaki tüm bağlantıları güvenli olarak ve hepsini geçerek bir arada
tutan orta pim gibi .

Açıklama ;

Mişkanın duvarlarını birbirlerine bağlayan bağlantıların iki türü bulunmaktadır ;

1. Üst ve alt sürgüler ( pimler )

2. Orta Pim – ‖ Atihon ‖ .

Ve aralarındaki ayırım ise , üst ve alt pimlerin her birinin uzunluğu duvarların
uzunluğunun yarısı kadardı ve bu pimler bir uçtan öbür uca kadar uzanmaktaydılar . Yani
her biri duvarın uzunluğu karşılığında bir duvar ile diğer duvarı birbirlerine
birleştirmektedir . Hatta bunun üzerine Ha‖ZaL ekleme yaparak bu pimlerin Mişkanın üç
duvarını da birbirlerine bağladığını ve oradaki mucizenin hiç birinin eğilmediği ve tüm
Mişkan boyunca bir taraftan diğer tarafa kadar ara vermeden uzayıp gitmesiydi .

Pasukta şöyle yazmaktadır ( Mika 7:20 ) ‖ Titen Emet Le Yaakov ‖ – Geçmişte atalarımıza
ant içtiğin gibi , Yaakov‘un ve Avraam‘ın torunları olan bizlere de verdiğin sözü tutacak ve
sadık kalacaksın . Ve bunun içsel anlamı , bilindiği üzere Kutsal Atalarımızın her birinin
ruhlarının özellikleri Ha‘Şem‘in Kutsal Işığı olan karakteristik özellikleri ile aynı özellikleri
taşımaktadır .

Avraam Hesed – İyilik ve Lütuf , Yitzhak Gvura – Din ve Kuvvet ve Yaakov Gerçek ,
Hakikat – Tiferet . Bu sebepledir ki Yaakov için pasukta ‖ Titen Emet Le Yaakov ‖ diye
yazmaktadır .

Şöyle ki ; Avraam‘ın tüm Ha‘Şem hizmeti ve Elokut ile olan bağlantısı onun sevgisi ve
Hesed ( İyilik ) niteliği , Yitzhak‘ın ki ise korku yani disiplin niteliği olan Gvura ve
Yaakov‘un ki ise ‖ Gerçek – Hakikat ‖ niteliği tarafından oluşmaktaydı .

283 | .
Ve görünüşe göre biraz daha izah etmeliyiz ; Buna göre Avraam ve Yitzhak‘ın nitelikleri
sevgi ve korku Has Ve Halila ‖ Gerçek ve Hakikat ‖ değiller miydi?

Ancak yukarıda anlatılanlara göre , ‖ burada anlatılmak istenen Gerçeğin sadece yalan
olmayan şeylerin dışında olan bir şey olduğu değildir Ha‘Şem Korusun ‖ . Ancak doğrusu
şudur ki ‖ Gerçek ‖ olgusunun çitlerinden baktığımızda onun duvarları olduğunu ve hiç bir
değişikliğe mahal vermediğini görmekteyiz . Buradan da anlaşılacağı gibi bu sebeple ‖
Emet – Gerçek ‖ niteliği özellikle Yaakov Avinu‘ya verilmiştir . Çünkü bakıldığında üç
atamız arasında Elokut‘un Kutsallığını hiç bir değişikliğe uğramadan sadece Yaakov‘da
görmekteyiz . Ha‖ZaL‘ın söylevlerinde de gördüğümüz üzere sadece Yaakov‘un Gerçekliği
Tamdı . Oysa Avraam‘dan Yişmael ve Yitzhak‘tan ise Esav dünyaya gelmişti .

Şöyle ki ; Avraam ve Yitzhak‘ın Kutsallıklarına göre onlar oldukça dahi olmalarına rağmen
( Onların Ha‘Şem korkuları kendilerinin doğal sevgi ve korku niteliklerinden
kaynaklanmaktaydı ) yani her şeye rağmen onların bu korkuları veya sevgileri yukarının
gerçeği değildi ve bu yüzden bu kutsallık değişime uğrayabilmekte ve ara
verebilmekteydi . Yani onların bu kutsallıkları her tohumlarına sirayet ederek devam
etmemekteydi . Ancak Yaakov‘da ise onun korkusu yukarıdan en üst seviyedeydi .
Dolayısıyla onun kutsallığı hiç bir araya uğramadan devam etmekteydi . Onun tüm
tohumları kutsaldır . Çünkü onun gerçeği hiç bir şekilde değişime ve araya
uğramamaktadır .

Ve Yaakov‘un niteliği Yukarının gerçeğinin niteliği olduğundan dolayı , onun Kutsal Işığı
hiç bir araya ve değişikliğe uğramadan devamlılığını sürdürmekteydi . Bu yüzden de
Yaakov Avinu ‖ Beriah Atihon ‖ olarak adlandırılmaktadır . Yaakov Avinu bir ucu diğer uca
birleştirmektedir .

‫מרום המעלות ומדרגות עד סוף כל דרגין‬

Merum amaalot umadregot ad sof kol dargin .

Ruhsal açıdan gerçeğin niteliği en yüksek seviyeleri en alt düzeyden en yüksek boyuta
hepsinden geçer .

Öncesinde de öğrendiğimiz gibi ‖ Yukarının Gerçeğinin ‖ hiç bir limiti yoktur ve

durdurulamaz . Ve bu nedenle o varlığını sürdürerek tüm seviyelere nüfuz ederek

284 | .
dokunmaktadır . Yani o tüm erdemleri ile tüm dünyalarda ve yaratılanlarda dolayısıyla
tüm seviyelerin bütününde ‖ Seder İştalşelutta – Evrenin Zincirinde ‖ bulunmaktadır .

‫אמת מדת ובחינת נקודת שהיא האמצעית נקודה תוך מבריח ומדרגה מעלה ובכל‬
‫שלה‬

Ubekol maala umadrega mavriyah toh nekuda aemtsait , şehi nekudat

ubehinat midat emet şela .

Hakikatin niteliği yukarıdan aşağıya devam ederek aşağıya geldiğinde yada daha düşük
bir seviyeye indiğinde ve kendisi bulunmuş olduğu seviyeye nüfuz ettiğinde ( Beriyah
Atihon ) o bu seviyenin ‖ gerçek ‖ maddesi ve içselliğidir .

Şöyle ki ; Her şeyi bilindiği gibi Ha‘Şem yaratmıştır , buna ek olarak O her şeyin öz içeriği
, doğası ve maddesidir. Ancak burada ek olarak bazı hususlar vardır ki bunların O‘nunla
alakası yoktur . Bu hususlar devamlılıklarını O‘nun dışında sürdürmektedirler . ( Bunlar
içsellik olarak farklı ve değişik bir doğaya sahiptirler ) . Ve bu etkiler hayat güçlerini
diğerlerinden almaktadır ve buraya yeni mertebeler ile yeni şeyler eklemektedir . Sonuç
olarak bu hususların kişisel doğallıklarında gerçeklik yoktur . Bunlar sadece ve sadece
içeriğin kendisine ek olan şeylerdir .

Ancak bunun aksine ‖ Yukarının Hakikati ‖ tüm ‖ Seder İştalşelutun – Evrenin Zincirinin ‖
her noktasına ve seviyesine en düşükten en yükseğe kadar nüfuz etmekte ve devam
etmektedir . Çünkü O‘nun kendisi hiç bir şekilde içeriğe ek olan ve aynı seviyenin ek bir
parçası değildir . Çünkü O her şeyin , her düzey ile seviyenin içselliğinin bizati kendisidir .

Yukarıda açıklanan bu yönteme göre adamda ise , adamın ‖ hakikati ‖ onun içinde ve
içselliğinde onun doğasını ve özünü tamamen ‖ Gerçek ‖ yapana kadar devamlılığını
sürdürmektedir . Ve defalarca öğrendiğimiz gibi değişmesine izin vermemektedir . Ve bu
bizim durumumuzda ise çok özel ve belirli bir içerikte dünyanın hiç bir fizikselliğinden
etkilenmememizi sağlayarak değişime uğramamızı engellemektedir . Çünkü O hep olduğu
gibi aynı şekildedir . ( Yukarının hakikatinin niteliği ve kökeni )

Ve bu ‖ gerçeğin ‖ niteliğinin sonsuz seviyeleri vardır , tüm boyutlara ve seviyelere

sonuna kadar devam etmektedir çünkü Yukarının Hakikati devam etmektedir . Ve her bir
seviyeyi kendi ayarına göre birbirlerine sabitlemektedir . İşte bu da onun ‖ Hakikat
niteliğidir ‖ .

285 | .
Ve Beynoninin Ha‘Şem aşkındaki ‖ Hakikati ‖ – ‖ Avoda Tama yani tam hizmet ‖ olarak
adlandırılır . Gerçekten de beynonilerin gerçekliği her bir kişide beynoni seviyesindedir .
Yani her bir beynoni kendi seviyesine göre gerçek sevgiye sahiptir , işte buda ‖ Yukarının
Hakikatidir ‖ . Aşağıda tüm beynonilerin seviyelerine bağlantı olmaktadır .

Kabalaya göre ‖ Hakikat niteliğinin ‖ ikinci tarafı , her seviyede kendi gerçekliği olmasına
rağmen , her durumda en düşük seviyedeki ‖ gerçeklik ‖ yada ‖ hakikat ‖ en yüksek
seviyedeki gerçeklik yada hakikat kadar hissedilemez ve taahül edilemez . Tsadiklerin
seviyeleri ile ilgili olarak ise , onların sevgisi ‖ Hakikatin Hizmeti ―olarak adlandırılamaz .

‫ ומדת אמת היא נחלה בלי מצרים‬, ‫תולעמה םור דע הלעמל רועיש הל ןיאו‬

Umidat emet hi nahala bli metsarim , veeyn la şiur lemala , ad rum amaalot .

Gemarada bunun Yaakov‘un mirası ‖ Nahalat Yaakov ‖ olduğunu söylemektedirler ,

Kısıtlanmamış Miras ‖ Nahala Bli Metsarim ‖ yani sınırsız miras . İsrael Topraklarının sözü
Yaakov‘a verildikten sonra şöyle söylenmekteydi ‖ Ufaratsta Yama Vakedma Utsfona
Vanegba ‖ her hangi bir karşılık ve sınırlama olmaksızın . Yani Yaakov‘a Ha‘Şem
tarafından verilen söz Avraam ve Yitzhak‘a verilen sınırlı ve karşılıklı olarak verilen söz
gibi değildi .

Ve bunun böyle olmasının içsel sebebi Yaakov‘un niteliğinin ‖ Hakikat ‖ oluşundan

dolayıdır . Ve öncesinde de anlatıldığı gibi gerçeğin tanımı hiç bir duraklamaya veya
değişime bağlı değildir . Ve bize bunun kesinlikle sınırsız bir şey olduğunu ve zaten
tersinin olması içinde hiç bir olasılığın olmadığını bizlere öğretmektedir . Bu yüzden de
Yaakov‘un öz niteliği ―Hakikat – Emet‖ olduğundan dolayı kendisine ‖ Nahalat Bli
Metsarim – Sınırsız Miras ‖ bırakılmıştır.

Sonuçta ‖ Hakikatin Niteliği ‖ seviyesi ‖ Nahalat Bli Metsarim – Sınırsız Mirastır ‖ ve

dolayısıyla açıktır ki onun kaynağı ve kökü çok yüksekte ‖ erdemlerin en üstündedir ‖ .
Yani ‖ Gerçekten ‖ Ha‘Şem Yitbareh‘in özü ve bizzat kendisidir – HAVAYE ELOKİM EMET .
Sadece Ha‘Şem Yitbareh Or Eyn Sof Baruh Hu Sonsuz ve Gerçektir .

Gerçeğin tüm seviyelerinin kaynağı olan HAVAYE Elokim Gerçeğidir . Çünkü O Mişkanın
duvarlarını bir uçtan öteki uca kadar tutan pimler gibi her seviyede bulunmaktadır .

‫מהן שלמעלה ומדרגות מעלות לגבי כאין הם שלמטה ומדרגות מעלות וכל‬

286 | .
Ve kolmaalot ve umadregot şelemata hem keayin legabey maalot umadregot
şelemala meen .

Sonuçta tüm ‖ Gerçeğin ‖ tüm seviyeleri ‖ Nahalat Bli Metsarim – Sınırsız Mirastır ‖ Yani
kısıtlama yoktur . Anlaşıldığı üzere Gerçeğin Niteliğinin ki buna ‖ Midat Ha Emet ‖ diyoruz
, çoğu erdem mertebesi ve seviyesi yaklaşık bu ya da bu değildir . Aksine her birbirinden
daha yüksekte olan ―Gerçek‖— Gerçeğin bir başka farklı türüdür . Eğer öyle ise en alt
seviyedeki ‖ Gerçeğin Niteliği ‖ en üst seviyedeki ‖ Gerçeğin Niteliği ‖ yanında hiç gibidir.

Çünkü aynı tipte iki şeyin karşılaştırmasını yaptığımızda , örneğin çok akıllı ve az akıllı (
Haham Gadol ve Haham Katan ) aynı zamanda hem biri daha akıllı ve ikincisi de daha az
akıllıdır , ama sonuçta ikisi de akıllıdır . Dolayısıyla az akıllı olan için çok akıllının
karşısında hiç bir şey olduğunu söylememiz mümkün değildir . Yani sonuçta öyle de böyle
de bir şekilde çok akıllı olan ile bir alakası bulunmaktadır . Yani sonuçta ikisi de aynı
türdür. Ancak ne zaman ki iki şey arasında mesafe olduğunda seviyesi yüksek olan
tamamen farklı bir türdür . Alt seviyede olanın üstteki ile her hangi bir ilişkisi yoktur . Ve
alt seviyede bulunanın ‖ Gerçek niteliği ‖ üst seviyede bulunanınkine göre sanki yoktur .
Ve yukarıdaki ile alakalı olarak bu ‖ gerçek ‖ değildir .

Ve bizim durumumuzda ;

Beynonilerin Ha‘Şem sevgileri ‖ Tamlıkla yapılan hizmet ve onların gerçekleri ‖ olmasına

rağmen Tsadiklerin hizmetleri ile ilgili olarak ‖ Gerçek ‖ onlar ile alakalı değildir sanki .
Çünkü Tsadikler içlerindeki yetzer arayı tamamen temizlediklerinden dolayı onların artık
bu dünyada yapacakları bir çalışma kalmamıştır . Bu sebepledir ki onların çalışmalarına ‖
Gerçek Hizmet ‖ denilmemektedir .

‫מבחינת למטה הן תחתונות מדרגות של ומוחין ראש שבחינת ח״ן ליודעי כידוע‬
‫מהן עליונות מדרגות ורגלי עקביים‬

Kayadua leyodeey hen , şebehinat roş umohin şel madregot tahtonot , hen
lemata mibehinat akevaim veragley madregot elyonot mehen .

Kabala‘da da izah edildiği üzere bilindiği gibi en üst seviye baş ve akıl en düşük seviye ise
topuk ve ayaklardır en düşük seviyenin ‖ Roş – Başın ‖ dahi en yüksek seviye karşısında
hiç bir şekilde değeri ve öneminin olmadığı açıklanmaktadır . Hatta ‖ topuk ‖ ve ‖ ayaklar
‖ da dahil olmak üzere en alt seviyelerin en üst seviyeye göre değerleri yoktur .

287 | .
 ‫ רגלי החיות כנגד כולן‬:‫וכמאמר רז״ל‬

Ukmaamar raboteynu zihronam livraha ragley ahayot keneged kulan .

Bilgelerimizin de dediği gibi 15 ‖ Kutsal Hayvanların ( Hayot ) ayakları onların

seviyelerinden daha düşüktür , bu düşük seviyeler içinde en yüksek seviyeleri de dahil
olmak üzere . ‖

Gerçeğin niteliği her düzeyde o düzeyin standartlarına göre ölçülmektedir . Böylece bizler
beynonilerin İlahi Hizmet düzeylerini ‖ Gerçek Hizmet ‖ olarak kabul ederek , Tsadiklerin
Hizmetini Beynoniler ile karşılaştırdığımızda ise ‖ Gerçek ‖ kabul edilemedikleri sonucuna
bu şekilde varmaktayız .

Bu konuda Talmud Bilginleri söylevlerinde şunu ima etmektedirler ‖ Ragley ahayot

keneged kulan – Hayvanların ayakları hepsine karşı ‖ .

Açıklama ;

Melekler ; Onlar Elokut‘un güçleridir ve A Kadoş Baruh Hu‘nun devamıdırlar. Genel adıyla
‖ BİYA ‖ diye adlandırdığımız ‖ Briya – Yetzira – ve Asiya ‖ üç Ruhani dünyada
bulunmaktadırlar . Melek kelimesini tercüme ettiğimizde ‖ Şaliyah – Elçi ‖ anlamı
çıkmaktadır . Bu melekler Elokit‘in tüm lütuflarını ‖ Şefa ‖ alt dünyalara aktarmaktadırlar .
Elokit‘in güçleri Atsilut dünyasında ve Atsilut dünyasının da üstünde yani artık kendilerine
dünya denilmeyen seviyede A Kadoş Baruh Hu ile birleşmiş ve bütünleşmişlerdir .

‖ BİYA ‖ dünyalarında ise ‖ Briya‖ dünyasından itibaren artık ayrılık ve bölünme

başlamaktadır . Ve işte bu dünyalarda ‖ Melekler – Elçiler ‖ bulunmaktadır . Bu melekler ‖
Şevirat Kelim – Kapların ‖ kırılması sonucunda düşerek oluşmuşlardır . Ve onların düşüşü
ayrı parçalar olarak gerçekleşmiş dolayısıyla ‖ Aolam A Tou – Kaos dünyasına
‖ inmişlerdir . Meleklerin hizmetleri ‖ Ratzo ve Şov ‖ şeklinde gerçekleşmektedir .
Bununla birlikte melekler ‖ Ayakta ‖ olarak adlandırılmaktadır .

Melekler ve Ruhlar

İsrael Oğullarının Ruhları bahsedilen dünyaların ‖ İçsel ‖ devamıdır , melekler ise ‖ BİYA ‖
dünyalarının ‖ Dışsal ‖ devamıdır . Bu fark ise her birinin hizmetini ve çalışmasını
etkilemektedir . Meleklerin devamlılığı dünyaların dışsallığından kaynaklanmakta ve
birbirlerini öpmeleri sonucu eşleştirilmektedirler . İsrael Oğullarının ruhları ise farklı olarak
devamlılıklarını bu dünyalarda ‖ Vücutsal ‖ anlamda sürdürmektedir . Dolayısıyla bu

288 | .
melekler ruhlar karşısında ‖ Hayvan ‖ olarak adlandırılmaktadır . Bu yüzden de melekler ‖
Aslan Yüzü – Öküz Yüzü vb . ‖ gibi değişik kamplara bölünmüşlerdir . ‖ Aslan Yüzü
‖ melekleri Hesed Sefirasından gelmektedirler . Onların hizmeti ‖ Sevgidir ―.‖Öküz
Yüzünün‖ hizmeti ise ―Yira – Korkudur‖.Ve bunlar sadece melekler için geçerli olmaktadır
. Adam ise ―On Sefirota‖ dahildir .

Derece Farklılıkları Melekler Genel Olarak Üçe ayrılmaktadır ;

Serafim

Serafimler Briya dünyasında bulunmaktadır , burası Atsilut Dünyasının Bina Sefirasının

köküdür . Serafimlerin hizmetleri İlahi Entellektüelin anlayışıdır ve tamamen ‖ O‘na
tabidirler ‖ . Onlar ‖ Kise A Kavod – Onur İskemlesinin ‖ üzerinde durmaktadır .
Serafimler Briya dünyasının bizzat kendisidir ve onların kökü ‖ Kav – Yukarıdan aşağıya
inen direk hat ‖ tır . Bununla birlikte onlar ‖ Alıcıdır ‖ .

‖ Hayot A Kodeş – Kutsal Hayvanlar ‖

Hayot A Kodeş diye adlandırılan kutsal hayvanlar Yetzira dünyasında bulunmaktadır,

onların hizmeti sevgi ve korkudur . Bu duygular onlarda tefekkür sayesinde meydana
gelmemektedir . Onlar Ofanim diye adlandırılan melekler ile birlikte ‖ Kise A Kavod‖ u
taşımaktadırlar .

Ofanim

‖ Ofanim ‖ diye adlandırılan melekler ise ‖ Asiya ‖ dünyasında bulunmakta ve onların

hizmeti ise sadece uzaktan ‖ Kendini iptal etme – Bitul ‖ dur . Çünkü onlar kendi
kaynaklarından çok uzakta olduklarından dolayı Ha‘Şem‘i hissetmemektedirler . Onları ‖
Maşpia – yani Etkileyen ‖ olarak tanımaktayız. Dolayısıyla yukarıdan aldıkları ile aşağıyı
etkileyebilmekte –dirler . Bu yüzden de onlar için ‖ Baruh Kevod Ha‘Şem mimkomo ‖
demekteyiz . Onların vazifesi İlahiyatı aşağı doğru devam ettirmektir .

Meleklerin Kampları

Melekler genel olarak dört kampa ayrılmaktadır . Her kamp ise kendi içerisinde üç bölüm
içerir .

Mahana ( Kamp ) Mihael – Hizmeti Sevgidir ve Merkavada ( Kutsal araba ) Aslan yüzünün
devamıdırlar ,

289 | .
Mahana Gavriyel – Onların hizmet türü Korkudur ve Merkavada Öküz yüzüdürler ,

Mahana Rafael ,

Mahana Uriyel .

Açıklama ;

Gemarada şöyle açıklanmaktadır , yeryüzü ie gökyüzü arasındaki mesafe beş yüz yıldır ve
yedi gökyüzü katmanı kalınlıklarına göre birbirlerinin üstlerinde bulunmaktadır . Ve her
katman arasındaki mesafe beş yüz yıldır . Tüm yedi katmanın üzerinde ise ‖ Hayot A
Kodeş – Kutsal Hayvanlar ‖ bulunmaktadır . Ve ‖ Ragley A Hayot Keneged Kulan ‖
ifadesinin içsel anlatımına göre , ‖ Kutsal Hayvanların ‖ en düşük mertebesi tüm
dünyalarından ve gökyüzü katmanlarından yani yeryüzünden gökyüzünün en yüksek
katmanı olan yedinci katmana kadar olan seviyeden de çok daha yüksek sevide
bulunduğu anlamına gelmektedir .

Yani anlaşılacağı üzere , ruhani dünyanın en üst seviyesinin ‖ Ayak ‖ seviye yüksekliği en
alt seviye olan dünyamızdaki ‖ başın ayak ile arasındaki ‖ yüksekliği ile kıyaslanamaz .

Ek Not ;

Üst ve alt dünyaların aralarındaki ilişki hakkında alttakilerin üsttekiler ile eşit
olduklarını ve aralarındaki tüm farkın da en üst seviyenin O‘na daha yakın
olduğunu söylemek mümkün değildir . Öncesinde verilen küçük haham ile büyük haham
örneğinde de olduğu gibi .

Fakat bununla birlikte bu iki şey birbirlerine alt dünyanın her şekli ile üst dünya ile alakalı
olarak son derece de eşittirler .

Ancak ruhsallık ile maddesellik birbirlerine benzemezler .

1 . Berahot 61 : b

290 | .
2 . Teilim 109 : 31
3 . Kiduşin 30b
4 . Adamın zihni ile doğuştan kalbine hakim olduğu önceki bölümde belirtilmişti .
Neden şimdi adamın kalbinin arzularını engelleyebilmesi için özel İlahi yardıma ih
tiyacı olduğu belirtilmektedir ? Rebbe açıklıyor ; İlahi yardım gerekli olduğunda
bu iki ruh arasındaki çatışma yani zihin ile kalbin mücadelesini içermez örneğin ;
1 ) Kutsal Ruh aklınıza gelen günahkar düşünceleri engellemek istemekte, veya 2 )
Kutsal Ruh duygusal yetenekleri hayvansal ruhu tefekkür ve meditasyona başvurmaks
ızın etkisiz hale getirmeyi amaçlamaktadır . Ancak şimdi bu cevaba karşı ters bir
soru sorulabilir : Öyleyse on ikinci bölümde Alter Rebbe neden zihnin kalp üzerind
eki ve Kutsal Ruhun hayvansal ruhun üzerindeki doğal üstünlüğünü işaret etmektedir
? On ikinci bölümde Alter Rebbe bu sorunun bizlere tefila esnasında Kutsallığın e
tkisinin beynoninin hala zihninde dolaştığını ve beynoninin tefiladan sonraki duru
munu izah ederek vermektedir . Bu esnada beynoninin zihni Kutsallık ile dolu olduğ
undan hayvansal ruhun çok sesli istekleri onunla birlikte olamazlar . Aksi halde r
uhlar arasında mücadele olur zihnin kalbe olan doğal üstünlüğü söz konusu olmaz do
layısıyla Kutsal Ruhun zaferi mükemmelleşemez .
5 . Avot 2:13
6 . Bereşit 25:23
7 . Lubavitcher Rebbe merkezli bir not . Rebbe neden Alter Rebbe'nin ikinci ifades
inin sadece yarısını tırnak içerisinde açıkladığını izah etmektedir . Biri ( Kutsa
l Ruh ) yükseldiğinde , bir diğeri ( Hayvansal Ruh ) düşer ve biri yükseldiğinde (
hayvansal ruh ) diğeri ( Kutsal Ruh ) düşer . İkinci ifade alıntısı içerisinde Alt
er Rebbe'nin amacı tefila sırasındaki hayvansal ruhun " düşüşüne " rağmen tefila s
onrasında tekrar güçlenerek geri dönüp yükselebileceğini ifade etmektedir . Böylec
e ifadenin geri kalanı burada önemli değildir .
8 . Teilim 19:22
9 . " ‫ חלל‬-- Halal " kelimesinin iki anlamı vardır . " Geçersiz ve " Boş " . Alte
r Rebbe bu pasukta " ‫ – חלל‬Halal " kelimesinin " geçersiz " anlamına geldiğini iş
aret etmektedir . Bu birinci bölümden de anlaşılabilir. Pasuktan da anlaşıldığı üz
ere " David A Meleh'te hiç bir Yetzer Ara yoktu . " Alter Rebbe buradan devam eder
ek " Oruçlar aracılığıyla David A Meleh'in yetzer arasını yok ettiğini ve kalbinde
" Boşluk " yarattığını açıklamaktadır . David A Meleh'in Avraam Avinu seviyesine g
elemediğini işaret edebilmek için bu şekilde anlatmaktadır . David kötülüğünü Talm
ud Yeruşalmi 9 uncu bölümün sonunda da anlatıldığı gibi Avraam Avinu'nun durumunda
Yetzer Arasını öldürmüş ve Yetzer Tova dönüştürerek başkalaşım geçirmişti . Bu da
Onun erdemi olmuştu . Raşi'nin Berahot masehetinde yazılan üzerine yorumuna bakıld
ığında en düz anlamda ‫ חלל‬kelimesinin anlamının " Boş " olduğu görülmektedir . Yor
umcular Teilimin bu pasuğu ile ilgili her iki yorumuna da atıfta bulunmaktadırlar
.
10 . Berahot 21 a
11 . Mişle 12:19
12 . Mika 7:20
13 . Zoar 1 sayfa 1b ; sayfa 224a
14 . Şemot Yorumları 26:28
15 . Hagiga 13:a

291 | .
LİKUTEİ AMARİM — BÖLÜM 14

Önceki bölümlerde Alter Rebbe Beynoninin düşüncelerinin tertemiz olduğunu ve hiç bir
günah içermemesine rağmen konuşma yada eylemlerinde ise onun hayvansal ruhunun
içsel kötü arzularının halen çok güçlü olarak varlığını sürdürdüğünü bu arzuların ise ‖
Kutsal Ruhun kısıtlamaları ‖ ve Yüce Ha‘Şem‘in yardımları nedeniyle her hangi bir şekilde
pratik olarak kendilerini ifade edemediklerini açıklamaktaydı .

Daha önce tamamladığımız çeyrekte Yahudinin beş seviyesini onların baş isimlerinin
derecelerinin gerçekliğine göre görmüştük , Tam olmayan Tsadik ‖ Tsadik Şeeyno Gamur
‖ – Tam Tsadik ‖ Tsadik Gamur ‖ – Tam olmayan Kötü ‖ Raşa Şeeyno Gamur ‖ – Tam
Kötü ‖ Raşa Gamur ‖ – ve Beynoni .

Ve işte bu yüzden Alter Rebbe Tanya kitabını ‖ Beynonilerin Kitabı ‖ olarak

adlandırmaktadır . Yani bu kitap ‖ Beynoniler ‖ içindir . Ve kitabın başında da pasukta
yazılana dayanarak şu şekilde yazmaktadır ‖ Dudaklarının söylevine ve kalbinin hislerine
ve bunlara istinaden yapmış olduğun hareketlere göre sana çok yakın ‖ ( Peraşat
Netsavim 30:14 ) Pasuğun devamında şöyle yazmaktadır ; ‖ Bu mitzvaları Ha‘Şem
senden bugün istediğinde O senden ayrılmıyor ve senden uzaklaşmıyor , kendisi gökte
değil , denizi geçmişte değil , çünkü sana çok yakın dudaklarında ve kalbinde
yaptıklarınla‖ . Bu mitzva ve tüm Tora mitzvaları her bir Yahudi‘ye çok yakınlar ve
uygulanıp gözetlenmeleri oldukça kolaylar ( sana ) . Ve bunlar Tora‘nın pratik
talimatlarıdır (yapmış olduğun) . Onların kanuşabilmeleri mümkün ( Dudaklarının ) ve
onlar kalbe bağımlılar ( Kalbinin ) .

İyi de nasıl oluyorda kalbimize bu kadar yakın , işte burada Tanya her Yahudinin Ha‘Şem
ibadeti ve hizmetine ne kadar çok yakın olduğunu anlatmaktadır . Yani Ha‘Şem‘e
yapacağımız hizmetlere çok yakınız ve yapacağımız çalışmalar ve sunacağımız hizmet ile
hepimiz beynoni seviyesine gelmiş olacağız .

Yani diğer yandan bakıldığında ‖ Tsadik mertebesine ‖ herkesin ulaşması da mümkün

olmadığı gibi elinde de değildir ( Tsadik mertebesine ulaşamadığınız için sakın korkmayın
ve üzülmeyin ) . Ancak öte yandan , her bir Yahudi kendisini ‖ Raşa ‖ olmaktan
sakınabilir ve hatta çok yüksek bir seviye olan ―Raşa ve Tov Lo – Raşa ve İyi‖
mertebesine getirebilir ve doğal olarak ‖ Beynoni ‖ seviyesine gelebilmesi için de biraz
zahmet etmesi gerekir.

292 | .
Ve şu anda önümüzde bulunan on dördüncü bölümün içeriği bu konuyu kapsamaktadır
. Alter Rebbe her bir Yahudiyi ilgilendiren ve alakalı olan ‖ Beynoninin Ha‘Şem
hizmetini ‖ bu bölümde bizlere anlatmaktadır . Ve işte bu seviye her bir Yahudinin
ulaşabileceği seviyedir .

Alter Rebbe şimdi devam ediyor ;

‫והנה מדת הבינוני היא מדת כל אדם ואחריה כל אדם ימשוך‬

Veine midat abeynoni hi midat kol adam veahareya kol adam yimşoh .

Eğer her bir Yahudi ‖ Beynoni ‖ mertebesine ulaşabilmekteyse , biz bu iddiayı bir
Yahudi‘nin henüz ‖ Beynoni Mertebesine ‖ ulaşmamış olsa dahi sarf edeceği üstün
çabalar sonucu bu mertebeye ulaşabileceği ve kendi seviyesini aşabileceği anlamında
düşünebiliriz .

Her Yahudi ne olursa olsun ( Ruhunun seviyesine göre ) Beynoni mertebesine aittir . Yani
her Yahudi neticede kendi düşüncelerine , konuşmalarına ve eylemelerine çok dikkat
etmek mecburiyetindedir ve bununla birlikte düşüncelerinde , konuşmalarında ve
eylemlerindeki kötü olguları iyiye çevirmek ( Sur mera ve ase tov ) durumundadır . Tanya
kitabında açıklanan tüm yollar ve şekiller bizlere Beynoninin Ha‘Şem hizmetini ve
hayvansal ruhu ile mücadelesini göstermektedir .

‫שכל אדם יכול להיות בינוני בכל עת ובכל שעה‬

Şekol adam yahol lihyot beynoni bekol et ubekol şaa .

Her bir Yahudi her an için veya her saatte Beynoni olabilir .

Hayatın her an ve zamanında her Yahudi durumu ne olursa olsun ( hatta kalbinde nefeş
a baamitin arzularının çok güçlü olduğu zamanlarda da dahil) Beynoni olma yeteneğine
sahiptir . Yani anlaşılacağı üzere adamın yetzer arasına üstünlük sağlayamayacağı
düşüncelerine , konuşmalarına ve eylemlerine sahip olamayacağı kötü düşünce konuşma
ve eylemlerini iyi edimlere dönüştüremeyeceği hiç bir an ve durum yoktur .

Şöyle ki ; Her şeye rağmen adamın gerçek beynoni seviyesine gelmesi hiç de kolay bir
şey değildir ( yani onun amacı hiç bir şekilde günah işlememektir ) . Her halukarda
beynoninin önderliği fiili olarak kötüden uzaklaşıp sadece iyilik yapmakta yatmaktadır .

293 | .
Beynoni Tsadikten farklı olarak kötülükten iğrenmez , o dünyevi zevkleri iğrenç bulamaz .
Çünkü o henüz kalbini tam manası ile fethetemediğinden dolayı daha öncesinde de
açıklandığı gibi , sonuç olarak beynoni henüz kötülükten ve onun ürünlerinden
tiksinmemektedir .

Adamın kötülüğü hor görebilmesi için onun kalbindeki dünyevi zevklere karşı olan
duyguları tamamen terse çevirmesi gerekmektedir . Hatta bununla kalmayıp bu tip
zevklere de artık hiç bir şekilde arzu duymayıp onlardan bıkmış olmalıdır . İşte bu
mertebeye ulaşmak Beynoninin elinde değildir . Çünkü onun kalbinin kendi doğallığını
değiştirerek dünyevi zevklerden tiksinmesini sağlamasına izni yoktur .

‫שוות העתים כל ולא‬

Velo kol haitim şavot .

Ancak Öncesinde de anlatıldığı gibi , ‖ Tefila esnasındaki Keriyat Şema anında ‖ beynoni
kalbindeki ateşi açığa çıkartarak bu sevgi seviyesine ulaşabilir , bu zaman zarfında onun
içindeki ‖ Ra – Kötü ‖ uyku pozisyonunda olduğundan dolayı kalbinde fiziksel dünyanın
zevklerine karşı arzular uyanmaz . İşte bu anda beynoni dünyevi olan bu zevklere karşı
tiksinti hisseder ( her halukarda bu tiksinme bazı durumlar için geçerlidir ) . Ancak her
şeye rağmen eklememiz gerekir ki , beynoninin kendi içinde bulunan kötülükten
tiksinmesi tam anlamıyla gerçek değildir . Bunun haricinde öncesinde de anlatıldığı üzere
, beynoninin tefilası sonrası kötülük geri döner ve dünyevi zevklere karşı olan aşırı
şevkinden dolayı titremeye başlar. Yani kötülüğe karşı olan tiksinmesi beynoninin
kendisinde kalıcı ve sürekli gündemde olan bir şey değildir . Dolayısıyla zamana göre
değişim gösterip gidip geri dönen bir şeydir . Ve buradan da anlaşılacağı üzere , beynoni
kalbinde birazcık dahi kötülüğe karşı tiksinme hissettiğinde onun kalbi tam manası ile iyi
yönde değişmemektedir . Böylece o ‖ Beynoni Seviyesinde ‖ kalır işte bu da ‖ Tiksinilen
kötülükteki Egodur ‖ .

‫אלא סור מרע ועשה טוב דהיינו בפועל ממש במעשה דבור ומחשבה‬

Ela sur mera vaase tov , dehaynu bepoal mamaş , bemaase dibur umahşava .

Fakat beynoninin nefeş a baamiti ile olan savaşlarındaki tüm başarısı kalbinin eğilimlerine
karşı değil sadece düşünce konuşma ve eylemlerindedir. Yani beynoni tüm kötülükleri
savuşturup onların yerine hep iyi eylemler yapan kişi olmaktadır . Bu yüzden de o her an
dikatli olmak durumundadır .

294 | .
Çünkü onun bu mertebesinde , düşünceleri konuşmaları ve eylemleri tam ve mutlak
aynı zamanda eksiksizdir .

Yani beynonin kontrolü sadece düşünceleri konuşmaları ve eylemleri üzerinedir . Bu

yüzden bu seviye ‖ Her Adamın ‖ seviyesidir .

‫אדם לכל נתונה והרשות והיכולת הבחירה הםשב מה גם ולחשוב ולדבר לעשות‬
‫ממש והפכה לבו תאות נגד שהוא‬

Şebahem abehira veayeholet veareşut netuna lekol adam , laasot uledaber

velahşov gam ma şehu neged taavat libo , veefka mamaş .

A Kadoş Baruh Hu her bir Yahudi‘ye özgür seçim verdi , hatta kötü eğilimler ile doğana
dahi . Bu yüzden kişinin fiziksel vücudunun kendine doğru çekmiş olduğu kötü şeyleri
seçmek ve bu konuda ne yapmasına dair karar vermesi aynı zamanda bunların kalbinin
şehveti olduğunu anlaması kendi elindedir .

Çünkü düşünce , konuşma ve eylemler ruhun sadece ‖ giysileridir ‖ , ve bu nedenle onları

yönetmek bu giysileri değiştirmek adamın yeteneği dahilindedir . Bu nedenle kalpteki ‖
midotlar – karakteristik eğilimler ‖ Hayvansal Ruhun ‖ Özü ve ana maddesidir ‖ . Bu
yüzden de adam için bu özellikleri değiştirmek çok zordur .

Ve bu yetenek her bir Yahudi‘ye düşünce konuşma ve hareketlerini kontrol etmesi için
verilmiştir . Bu yetenek her bir Yahudi‘de tamlıkla her zaman ve her yerde bulunmaktadır
.

‫בהיתר גשמיית תאוה איזו והומתא חומד שהלב בשעה גם כי‬, ‫חס באיסור או‬
‫ושלום לגמרי ממנה דעתו ולהסיח להתגבר יכול‬

Ki gam beşaa şealev homed umitave eyzo taava gaşmiit beeter o beisur has
veşalom yahol leitgaber uleasiyah daato mimena legamrey .

Kalp fiziksel zevklere karşı can attığında ve bu zevkleri arzuladığı zamanlarda dahi bu
arzular beynoninin sadece doğal ruhu olan hayvansal ruhunun arzularıdır Ha‘Şem
Korusun bu kötü olsun yada olmasın her ne pahasına olursa olsun onun arzusu sadece
kendi hazzını gerçekleştirmektir . Bu yasak ve özünde kötülük olan arzulara olan özlem
ne çeşitte olursa olsun Beynoni bu arzulara gem vurup onları kontrolü altına alarak
dikkatini başka bir yöne çeker .

295 | .
Alter Rebbe burada şimdi adamın nasıl yetzer arasına karşı gelebildiğini ve kalbinde
fiziksel arzulara karşı yanıp tutuşan şevhet ateşinin olduğu zamanda bile bu arzulara karşı
nasıl üstünlük kurabildiğini açıklamaktadır . Eğer Yahudi kalbinde Ha‘Şem aşkını uyandırıp
ortaya çıkartarak tefilasını yapmıyorsa , onda bu üstünlük gerçekleşemez . Tefila burada
kişinin kalbindeki şehvetinin üstesinden gelmesine yardımcı olmaktadır .

Ve adam dönüp kalbine şöyle der ,

‫ללבו באמרו מובדל להיות רוצה אינני כי אחת שעה אפילו רשע להיות רוצה אינני‬
‫אופן ם‬, ‫כדכתיב‬: ‫בשו אחד מה׳ ושלום חס וגו׳ונפרד מבדילים עונותיכם‬

Beamro lelibo : Eyneni rotse liyot raşa afilu şaa ahat , ki eyneni rotse liyot
muvdal venifrad has veşalom me Ha‘Şem Ehad , beşum ofen , kedihtiv
avonoteyhem hayu mavdilim vegomer .

‖ Ben bir an için bile raşa olmak istemiyorum , çünkü kendimi hiç bir şekilde Ha‘Şem‘den
ayırmak veya koparmak istemiyorum .‖

Çünkü Tek gerçek Olan Ha‘Şem‘den Has ve Halila kendimi ayırmak ve koparmak
istemiyorum, pasukta da yazdığı gibi 1 ; ‖ Sizin suçlarınız sizi Ha‘Şem‘den ayırır .‖

Yani işlemiş olduğu günah yada hata sonucu Yahudi kendisini Elokut‘undan ayırmaktadır
ve işlemiş olduğu suçla Yüce İrade‘ye aykırı gelmektedir ! Ve ‖ Raşa ‖ başlığının içeriği
her bir Yahudi‘nin küçücük ve çok basit bir suç işlediğinde dahi kendisi için
kullanılmaktadır . Çünkü o bu yapmış olduğu hareket sonucu kendisini Ha‘Şem‘den
ayırmaktadır .

Bu yansıtılan gerçekle adam günah işlemesi sonucu Ha‘Şem ile kendisi arasındaki bağı
koparması sonucu ‖ raşa ‖ olmak istemeyecek o böylece kendisi ile Ha‘Şem arasındaki
bağı kopartmayacaktır . Böylelikle , kişinin kalbi bu tip arzular ile can atmasına rağmen
kötülüğü her defasında geri çevirebilecek ve günahtan kaçınacaktır ‖ .

Bu nedenle Yahudi her an onun şehvetinin üstesinden gelmek için gücünü ve dikkatini
hazır kıta halinde tutması gerekmektedir . Bununla da kalmayıp gelen tehlikeleri
savuşturup ‖ Sur Mera ve Taase Tov ‖ iyi hareketler yapması gerekmektedir . Çünkü en
düşük seviyede olanı dahil , her bir Yahudi‘nin ruhu çok büyük bir istek ve arzu ile
kendisini Ha‘Şem‘den kopartmak istememektedir . Bilinen bir atasözüne göre ‖ Yahudi
kendisini Elokut‘tan kopartmak istemez ve bunu zaten yapamaz ‖ . Yani Yahudi‘nin bu

296 | .
konudaki isteği o kadar kuvvetlidir ki , Ha‘Şem‘den kopmayı kesinlikle istemez . Ve zaten
ruhunda böylesine bir ayrılışın veya kopmanın mümkün olmadığını hisseder . Ve Yahudi
bu çok güçlü duyguları kendi içerisinde uyandırdığında , kalbindeki şethvetli arzulara karşı
üstünlük kurar .

Kalbine konuştuğu gibi benzer şekilde kişi ‖ iyilikler yapmak ‖ için ve aktiv olarak ‖
Mitzvaları ‖ gerçekleştirmek , için kendi kendini telkin etmelidir .

‫ונשמתי רוחי נפשי בו לדבקה רוצה אני רק שהם‬, ‫יתברך לבושיו בשלשה בהתלבשן‬
‫ומצותיו ותורתו בה׳ ומחשבה דבור מעשה‬

Rak ani rotse ledavka bo nafşi ruhi venişmati , beitlabşan bişloşa levuşav
yitbareh , şehem maase dibur umahşava ba Ha‘Şem vetorato umitzvotav .

‖ Bunun yerine ben kendi Nefeş Ruah ve Neşamamı O‘nun üç giysisi aracılığıyla yani
eylem konuşma ve düşüncelerimi O‘nun Tora‘sına ve Mitzvalarına adanmış olmak
üzere Ha‘Şem ile birleştirmek istiyorum .‖

Bunlara O‘nun Ha‘Şem‘in üç giysileri denmektedir . Çünkü bunlar O‘nun Bilgeliği Tora‘yı
ve Kendisi ile bir olan Mitzvalarını ( O‘nun Arzularını ) ifade etmektedir .

Adamdaki bu çok güçlü arzu ile ‖ Kötülükleri savuşturup sadece iyilik yaparak ‖ Elokut‘tan
kendisini ayırmamakla kalmayıp herhangi bir suç veya günah da işlememektedir . Hatta ‖
iyilikler yaparak da ‖ her Yahudi ruhunun her bölümü ile ( Nefeş – Ruah ve Neşama )
kendisini yapacağı mitzvalar ve Tora öğrenimi yani Nefeş Elokit‘in üç ‖ giysisi ‖
sayesinde Elokut‘a yapıştırmayı arzulamaktadır . Bunlar Tora‘daki 613 ( Taryag )
mitzvanın elbiseleridir ve bunlara düşünce , konuşma ve eylem denmektedir . Bunlar Or
Eyn Sof Baruh Hu‘nun elbiseleridir . Bu sebeple de ‖ Yaratan‘ın Giysileri ‖ olarak
adlandırılmaktadırlar .

Ve Yahudi Kalbine şöyle söylemeye devam eder ; ‖ Bana Yüce Yaratan A Kadoş Baruh
Hu‘ya bağlanmakla O‘nunla Bir , Tek olmaktan ve O‘ndan hiç bir şekilde ayrı olmamaktan
daha fazla arzu ve isteği ne verebilir ki ?

‫לה׳ שבלבי מסותרת מאהבה‬, ‫שמך אוהבי שנקראו ישראל כללות בלב כמו‬.

Meaava mesuteret şebelibi laHa‘Şem , kemo belev kelalut İsrael şenikreu

oavey şemeha .

297 | .
‖ Kalbimizde gizli olan ve onu hissetmesek dahi , Ha‘Şem‘e yapışıp O‘nunla Bir olmak
arzusu Ha‘Şem sevgisini ortaya çıkartır ve bu sevgi her Yahudi‘nin kalbinde mevcuttur .
Ve Yahudi kendi içsel sevgisi nedeni ile 2 ‖ Siz Ha‘Şem‘in Adını Sevenlersiniz ‖ diye
adlandırılmaktadır . Hatta bu sevgiyi hissetmeseler dahi .

Yukarıda getirildiği üzere , her bir Yahudi‘nin içinde bu ‖ Gizli Aşk ‖ mevcuttur ve bu aşk ‖
doğal ‖ bir sevgidir . Yani bu aşk Yahudi‘nin çalışmaları sonucu geldiği mertebeye göre
oluşan bir aşk değildir , aksine bu aşk Yahudi‘nin doğmasından itibaren ruhu ile birlikte
içine yerleştirilmiştir . Bu yüzden de her Yahudi ‖ Senin Sevenlerin ‖ olarak adlandırılır .

Ve bir Yahudi bu aşkı kalbinde açığa çıkmış vaziyetiyle hissetmediği zaman dahi ,
Ha‘Şem‘e olan duygusal aşkı açıkça hisseder . Bu aşk onun ruhuna derinlemesine
kazınmış olduğu için ‖ Gizli Aşk ‖ olmasına rağmen onun anne ve babası ile arasındaki
sevgi gibi her zaman onlara olan sevgisi kalbini kaynatmıyor olsa bile çocuk her zaman
ruhuna kazınmış olan doğal bir aşkla anne ve babasına bağlı olmaktadır .

Ve bu aşk Yahudi‘de Ha‘Şem Korusun Yaradanından ayrılmamak için çok güçlü bir arzu
ve istek doğurmaktadır . Hatta aksine bu büyük ve tutkulu aşk sayesinde Tora ve
Mitzvalar kanalıyla ruhunun tüm bölümlerini Ha‘Şem‘e yapıştırmaktadır . On sekizinci
bölümde bu konu çok daha derinlemesine izah edilmektedir .

Ve ayrıca Yahudi Kalbine şöyle söylemektedir ;

‫ה׳ קדושת על נפשו למסור יכול שבקלים קל ואפילו‬, ‫בודאי ממנו אנכי נופל ולא‬

Vaafilu kal şebakelim yahol limsor nafşo al keduşat Ha‘Şem , velo nofel anohi
mimenu bevaday .

Hatta bu nedenle ‖ Kal şebekalim ‖ yani en değersiz Yahudi dahi Ha‘Şem‘i inkar etmesi
için başkaları tarafından zorlandığında Ha‘Şem‘in Kutsallığı için hayatını dahi feda etme
yeteneğine sahiptir . Ha‘Şem Korusun hiç bir Yahudi bu seviyeden asla daha düşük
değildir .

Daha sonraki bölümlerde açıklanacağı gibi , en düşük seviyedeki Yahudi‘nin kendi

hayatını ‖ Kiduş Ha‘Şem – Ha‘Şem‘in Kutsallığı ‖ adına feda edebilmesi yeteneği her
Yahudi‘nin doğuşundan kaynaklanmaktadır . Ha‘Şem‘e olan bu ‖ Gizli Aşkı ‖ Yahudi
hissettiğinde ve aktif olarak onun içinde uyandığında Yahudi hemen ardından Ha‘Şem‘
geri dönmektedir . Ancak en düşük seviyedeki ruhlar eğer Ha‘Şem‘i hayatlarını dahi feda

298 | .
edecek kadar derinlemesine sevmektelerse neden onların seviyeleri bu kadar düşük
olmaktadır ? Onlar mitzvaları gözetlememekte midirler ?

Bu doğal aşk adamın ruhunun derinliğinde kök salmıştır öyle ki Yahudi bu aşkı onun
işleyeceği günah ile iptal edemez ve kaybedemez . Çünkü bu aşk onun içinde her zaman
mevcuttur .

Ve bu nedenledir ki en düşük seviyedeki ve suç işleyen tüm gününü Ha‘Şem korusun

yasaklanmış şehvetlerin içine daldıran Yahudi dahi , ruhunu ‖ Kiduş Ha‘Şem ‖ uğruna
sürpriz gibi görünse de teslim etmeye hazırdır . Hayatının hiç bir döneminde ve anında
Ha‘Şem‘in arzusu olan mitzvaları yerine getirmeyen bu kişinin aniden içinde doğuştan
orada olan duyguların ortaya çıkması ile birlikte çok büyük bir güç onun içinde Yüce
Yaratan‘a olan aşkının ifşa olmasına mı sebebiyet vermektedir ? Çünkü Yahudi‘nin
ruhunun derinliklerine kök salmış olan bu doğal Ha‘Şem aşkı yüzünden en
düşük seviyedeki Yahudi dahi kendisini Elokit‘ten ayıramaz ve bu ana kadar gizli olan aşk
şimdide ise Yahudi‘nin yaşamış olduğu inanç tecrübesi sonucunda Ha‘Şem aşkını açığa
çıkartır .

Ve Yahudi kalbine şöyle söyler ; Kesinlikle bundan daha düşük seviyeye düşmek
istemiyorum ve Ha‘Şem Korusun kesinlikle kendimi Elokut‘tan ayırmak istemiyorum . Bu
yüzden de yaşamış olduğum tecrübe sayesinde ayağa kalkmaya gücüm ve kuvvetim var
ve bu kuvvetle de kalbimin ‖ yasaklanmış yada izin verilen ‖ tüm arzularını kontrol altına
alarak onlara üstünlük kurabilirim . Ve Ha‘Şem‘in İradesi olan arzularını yerine getirip
kendimi O‘ndan ayırmak istemiyorum .

Ayrıca söylememiz gerekirse , bu gizli olan aşk o kadar kuvvetlidir ki bu sayede her bir
Yahudi‘nin elinde her an için kalbinin arzularına gem vurabilecek ve hata yapıp günah
işlemesini engelleyecek güç bulunmaktadır. Öyle ise en düşük seviyedeki Yahudi‘lerin
içinde bulunan gizli aşk neden onların arzularını güçlendirememektedir ve illede
hayatlarında kötü bir tecrübe yaşamaları sonucu ortaya çıkmaktadır yada onlara Kiduş
Ha‘Şem olgusunda yardımcı olmamakta ve böylelikle en düşük seviyedeki Yahudi
hayatının tüm zamanını dünyevi zevklerin içine daldırarak sadece dünyanın fiziksel ve
yasaklanmış şehvetleri ile zamanını geçirmektedir ? Dolayısıyla onu Ha‘Şem‘den ‖ Ayıran
Günahları ‖ bulunmaktadır .

‫ביהדותו עודנו זו שבעבירה לו ונדמה נשמתו ואין‬, ‫שטות רוח בו שנכנס אלא‬,
‫ישראל מאלקי מובדלת‬

299 | .
Ela şenihnas bo ruah ştut venidme lo şebaavera zo odenu beyaaduto , veeyn
nişmato muvdelet meeloey İsrael .

‖ Bu sadece Yahudi‘yi aşan ve onun içine giren ‖ Ştut Nefeş dediğimiz budalalık ruhudur .

‖ Bilgelerimizin de dediği gibi 3 ; ‖ Hiç bir Yahudi günah işlemez sadece onun içine –
budalalık ruhu – girmiştir , böylelikle Yahudi bu günahı işlemekle onun Yahudi‘liğinin
etkilenmediğini ve ruhunun da İsrael Oğullarından kopartılarak Ha‘Şem‘den ayrılmadığını
düşünerek hayal eder . ‖

Ancak bu durumda aslında Yahudi günah işlediğinde kendisini Ha‘Şem‘den kopartmış

olmaktadır . Çünkü en düşük seviyedeki Yahudi bunu algılayıp fark ettiğinde o asla ve hiç
bir zaman günah işlemeyecektir . Bununla birlikte onun içine giren ‖ Ştut Nefeş –
Budalalık Ruhu ‖ kendisini aksi düşüncelere daldırarak aldatmaya çalışmaktadır .

Ve bu konunun spritüal içeriği ; Sonuçta her Yahudi‘de Ha‘Şem‘e dehşet verici ‖ İçinde
Gizli ‖ olan bir aşkla bağlıdır ve O‘nun gazabından korkarak Ha‘Şem Korusun hiç bir
şekilde O‘nun Tek‘liğinden kendisini kopartmak ve ayırmak istememektedir ve bu aşk
yüzünden de kendi ruhunu Kiduş Haşem adına feda etmeye hazırdır . Böylelikle konunun
bu tarafından baktığımızda hiç bir Yahudi‘nin günah işlemekle alakası olmadığını
görmekteyiz . Çünkü ilerleyen bölümlerde ( 20 ve 24 üncü bölümlerde ) daha
derinlemesine açıklanacağı gibi , her işlenen günah Yüce Yaratan‘ın Birliğine karşı
sapkınlık oluşturmaktadır . Eğer öyleyse açıklıkla anlaşılacağı gibi işlenen en ufak ve kolay
bir günah dahi Yahudi‘yi kendisini ve tüm İsrael‘in Yaratıcısı Elokit‘ten Has ve Şalom
ayırmakta ve kopartmaktadır. Yukarıda işlenen ‖ Emuna — İnanç ‖ meselesinde olduğu
gibi .

Ve adamın hata yapmasının tek nedeni ‖ Ştut Nefeş – Budalalık Ruhunun ‖ kendi
içine girmesinden dolayıdır . Ve ona Ha‘Şem‘e inanış ile hayati başka tecrübelerin
arasında ( Örneğin putperestlik Ha‘Şem Korusun ) bir fark olmadığını gösterip Yahudi‘yi
aldatmaya çalışır . Ve böylelikle Yahudi sadece Ha‘Şem‘e aykırı geldiğinde İsrael
Halkından kopartılacağını düşünür . İşte bu düşünce ‖ Saçma ‖ ve yukarıda anlatılan
gerçeğin tamamen tersidir .

Ve bu konunun derinliği ;

‖ Ruah Ştut yani Budala ruh ‖ adamın hayvansal ruhu olan Nefeş A Baamitin ‖ Klipası
yanı Kabuğudur ‖ ve adamın içinde bulunan Nefeş Elokit‘e ait ‖ gizli aşkın ‖ yükselmesini

300 | .
engelleyerek üstünü örter ve kapatır . Bundan dolayı da Yahudi Nefeş Elokit‘in arzularını
hissedemez , daha da ötesi A Kadoş Baruh Hu‘nun Tekliği ve Birliğinden ayrıldığını ve
O‘ndan yavaş yavaş koptuğunun farkına varmaz .

Ve bu nedenle , hayatındaki her hangi bir deneyim Ha‘Şem‘e inanç meselesi olduğunda
hata yapması mümkün değildir , ancak açıklıkla anlaşılacağı üzere bu deneyimde Ha‘Şem
korusun kişi başarısız olduğunda kendisini İsrael‘in Elokit‘inden tamamen ayırmış olur .
İşte burada ‖ Gizli Aşk ‖ çok güçlü bir şekilde ortaya çıkar ve Yahudi o zaman ruhunu ‖
Kiduş Ha‘Şem ‖ adına feda eder , ancak ihlaller ile günahlarda ve bu dünyanın şehvet ile
arzularında ise Yahudi ‖ Ruah Ştut ‖ yüzünden İsrael‘in Elokit‘inden kendisini ayırdığını
hissetmez , Ha‘Şem korusun putperestlik gibi . Bu nedenle de Yahudi ruhani olarak en
düşük seviyeye inmektedir .

‫וגם שוכח אהבתו לה׳ המסותרת בלבו‬

Vegam şoheah aavato la Ha‘Şem amesuteret belibo .

Aynı şekilde ‖ Kal Şebakalim – En düşük seviyedeki Yahudi ‖ pozitif mitzvalar dediğimiz –
Yap Mitzvalarını ihlal ettiğinde kendi doğal Ha‘Şem aşkı ona dikte etmesine rağmen o
bunun yerine kalbindeki ‖ Gizli Aşkı ‖ unutur , çünkü kendisi bu aşkın farkında değildir ve
o Ha‘Şem ile birliğini sağlayabilmek için Mitzvalar dışında şeyler arar .

Buna ek olarak , Nefeş A Baamitin ‖ Klipa Ruhu ‖ Yahudi‘nin içine ‖ Ruah Ştutu ‖ sokar
ve Ha‘Şem‘e inanış ile deneyimleri arasında fark olduğunu düşünmesine sebep olur .
Dolayısıyla adamın tüm suçlarına devam etmesi mümkün hale gelir . Bundan da öte , en
düşük seviyedeki Yahudi Ha‘Şem‘e inanma durumuna her zaman yaşamış olduğu
tecrübeler sayesinde gelmez , o bu aşkı tamamen unutur ve unuttuğu gibi Nefeş
Elokit‘inin en kuvvetli arzusu olan Ha‘Şem‘e yapışma isteğini hiç bir şekilde hissetmez .

Çünkü Ha‘Şem‘e olan bu aşkın varlığı ‖ Kalbinde Gizlidir ‖ , yani kalbinin derinliklerinde
rafa kaldırılmış olarak durmaktadır . Hiç bir çalışma yapmadan bu sevgiyi uyandırması ve
ortaya çıkartması mümkün değildir ve ne yazık ki adam her an için bu sevgiyi ortaya
çıkartmak için çaba göstermemektedir . Bununla birlikte sevgi kendi içinde açığa çıkmayıp
gizli olarak kaldığından Yahudi bu sevgiyi tamamen unutmaktadır . Ancak Yahudi başına
gelen bir olay sonucu Ha‘Şem‘e inancı kendinde ortaya çıktığında bu sevgi de
beraberinde birden bire ortaya çıkıp kendini göstermektedir .

301 | .
Verilen örneğe benzer olarak , bir oğul anne babasından uzaklaşıp kendisini onlara
yabancılaştırdığında her şeye rağmen ruhunun derinliğinde ailesine olan sevgi kazınmış
bir şekilde bulunmaktadır . Ancak oğlun her günü ve anında ebeveynlerine karşı
açığa çıkmış sevgi hissi bulunmamaktadır . Hatta an be an bu sevgiyi tamamen
unutabilir de . Sadece olağan üstü bir durum vuku bulduğunda sevgisi tekrar ortaya
çıkmaktadır .

‫אבל אני אינני רוצה להיות שוטה כמוהו לכפור האמת‬

Aval ani eyneni rotse liyot şote kamohu lihpor aemet .

Böyle bir durumda adamın kalbi dünyevi zevklerin şehveti ile yanıp tutuştuğunda kalbine
ne demelidir . ‖ Ben onun gibi Gerçeği inkar eden bir aptal olmak istemiyorum . Şöyle ki ;
Ben ‖ Kal Şebakalim ‖ En düşük Seviyedeki gibi ‖ aptal olmak istemiyorum , adamın
buradaki karşı gelişi ( Kofer durumu – İnançsız ) onun yapmış olduğu hatalar ve günahlar
sayesinde kendisini bu konuma getirmekte ve böylelikle Ha‘Şem korusun Yahudi kendisini
İsrael‘in Elokit‘inden kopartmış olmaktadır .

Ancak adam dikkat edip bu aşk üzerine tefekkür yaptığında İsrael Oğullarından her bir
Yahudi bu çok güçlü kuvvetle Ha‘Şem‘e yapışık kalabilmek adına ruhunu teslim edebilir .
Böylelikle adam yetzer arasının karşıt girişimleri ve saldırılarına karşı her zaman güçlü bir
şekilde dimdik bir duruş sergiler ve ona üstünlük kurabilir . ( ileride yirmi beşinci
bölümde de anlatılacağı gibi )

Özet ;

Beynoni derecesi her adamın derecesidir ve bu konu ile iki diğer husus şunlardır;

a ) Ha‘Şem hizmetinde O‘na ulaşmak her Yahudi‘nin elindedir ve bu Beynoni seviyesidir .

Beynoninin düşünce konuşma ve eylemleri üzerine tam bir bütünlükle kontrolü
bulunmaktadır . Ve her bir Yahudi bunu hayatının her anında teneffüs ederek yaşamalıdır
.

Bu seviyenin kendi gerçeğine adam kalbi ve beynindeki üstün çaba ile çalışmaları
sayesinde gelmektedir , yani bu çalışmaların çoğunluğu ‖ Eyn Sof Baruh Hu‘nun ‖
Yüceliğine yapılacak tefekkür ile birlikte adamın kalbinde bu çok kuvvetli aşkı ortaya
çıkmasından oluşmaktadır ( Tefila ) . Bu içsel çalışma sayesinde kişi giderek daha fazla
kendini , hayatındaki kötü ve asılsız şeyleri kontrol eder duruma gelmektedir .

302 | .
b ) Adam henüz beynoni seviyesine ulaşmayı başaramadıysa da o bunu bilmelidir ki
önünde yaşanacak sert deneyimler olmadan ve bazen yetzer arasının kalbini yakıp
tutuşturmadan bu seviyeye gelmesi çok zordur . İkinci bölümün başında da Rebbe‘nin
dediği gibi ―Helek Eloka Mimaal Mamaş – Elokutun Üzerindeki parçasıdır‖. A Kadoş Baruh
Hu her bir Yahudi‘nin içine bu inanılmaz büyüklükteki gücü vermiştir . Ve işte bu yetenek
her Yahudi‘ye verilmiştir .

‫ללב המסור בדבר ןכ שאין מה‬, ‫ושנאויבתכלית בלב ממש מאוס הרע שיהא דהיינו‬
‫שנאה‬, ‫שנאה בתכלית שלא אפילו או‬

Ma şeeyn ken bedavar amasur lalev , dehaynu , şeyee ara maus mamaş balev ,
vesanuy betahlit sina , o afilu şelo betahlit sina .

Her şeye rağmen öncesinde de anlatıldığı gibi Elokut‘a bağlanmak ve O‘ndan kopmamak
için Ha‘Şem korusun her Yahudi‘nin içinde gizli aşk ve çok kuvvetli bir arzu bulunmaktadır
. Her durumda bu aşk adamın düşüncelerinden konuşmalarından ve eylemlerinden kötü
şeyleri uzaklaştırmasını ve sadece iyi şeyler düşünüp konuştuğu hareketlerde
bulunmasını gerçek fiziksel anlamda empoze etmektedir . Ancak adam gerçek anlamda
kalbinde fark ve değişiklik yaratabilmesi için yani içindeki kötülükten nefret edip
tiksininceye kadar kalbinin dünyevi zevklerden iğrenmesini sağlaması gerekir . Adamın bu
çok yüksek mertebe olan Ha‘Şem aşkı seviyesine gelmesi gereklidir .

Daha fazla detayıyla baktığımızda , ‖ Ra – Kötüden ‖ nefret edip tiksinmenin iki seviyesi
bulunmaktadır ;

1. a) Amacın nefret ve tiksinti olması durumu ( Bu seviye Tsadik Gamurun

mertebesidir ve bu seviye onuncu bölümde anlatılmaktadır ) .
2. b) Nefret ve tiksinmenin amaç olmadığı durum ( Bu mertebe Tsadik Şeeyno
Gamur seviyesidir ve aynı şekilde onuncu bölümde anlatılmaktadır ) .

Adamın kötülükten nefret edişi ve iğrenmesi onda henüz ‖ Amaç halini ‖ almadıysa
nefret ile iğrenme duyguları seviyesine ulaşması için ‖ Gizli Aşk ‖ yeterli değildir .

‫לה׳‬, ‫האהבה ותוקף גודל ידי על אלא לאמיתו באמת שיהיה אפשר אי זה הנה‬
. ‫ה׳ על להתענג נוגיםבתע אהבה בבחינת הבא עולם מעין‬

İne ze i efşar şeyiye beemet laamito , ela al yedey godel vetokef aava la
Ha‘Şem , bibhinat aava bataanugim . Leitaneg al Ha‘Şem meeyn olam aba.

303 | .
Adam et ve kandan yapılan kalbini dünyanın fiziksel şehvetlerinden yada onların
tadlarından terse çevirebilmesi ve bunlardan nefret ederek iğrenmesi için sadece ‖ Gizli
Aşk ‖ yeterli değildir . Hatta sadece bununla kalmayıp kalbindeki o ufak kıvılcımın büyük
bir ateş topuna dönüşerek kalbini yanıp tutuşturması da yeterli değildir . Açıkçası kişinin
çok büyük bir aşk ile Ha‘Şem‘İ sevmesi gerekmektedir . Çok üstün seviye olan bu
mertebede kişi Elokut‘tun tadını zevkini ‖ Taanug ‖ çıkartmaktadır . İşte bu seviyeye ‖
Aava Betaanugim – Zevk veren Aşk ‖ demekteyiz .

Bu yüzden , zevk ve tiksinti birbirleri ile karşılaştırılmaktadır . Örneğin ; Adam titizlikle

düzgün ve temiz bir odada bulunmak istemektedir , ancak kirli ve düzenli bir odaya
girdiğinde ise bulunduğu yerden tiksinecektir. Aynı şekilde bizim durumumuzda da kişi
kendini çok büyük derecede arındırıp yukarıda bahsedilen çok güçlü duygular içeren
Ha‘Şem aşkı durumuna ulaştığında bu seviyede Elokut adamın kendisindeki ‖ zevki ‖
uyandırır ancak bununla da kalmaz çünkü adam artık sadece Elokut‘tan zevk almaktadır .
Yani bu andan itibaren kişinin tiksinti duyduğu şeyler gerçekten Elokut‘a zıt olan şeylerdir
. ( Yani tiksinti duyduğu şeylerin hepsinin kaynağı Klipalar ve Sitra Ahra dır )

‖ Zevk Veren Aşk ‖ dediğimiz bu büyük Elokut aşkı , tüm ruhların ‖ Aolam Aba – Gelecek
Dünyadaki ‖ hediyesidir . Burada ruhlar ‖ İlahiyatın Yani Şehina‘nın ihtişamından zevk ‖
almaktadırlar ( Talmud Bavli Masehet Berahot 17:a ) . Yani onlar kendisini açığa
çıkartan Ha‘Şem‘in Kutsal Işığından çok mutlu ve mesut bir şekilde zevk duymaktadırlar .
Ve Tsadikler ( Tsadik Gamur ve Tsadik Şeeyno Gamur ) bizlerinde içinde bulunduğu en
alt seviyedeki fiziksel dünyamızda da bu zevki yaşama ayrıcalığını kazanmış
bulunmaktadırlar . Onlar ruhları vücutlarının içinde yer alırken hem Ha‘Şem‘in ve hem de
gelecek dünya olan Aolam Abanın tadına varmaktadırlar .

‫ ןיאו לכ םדא הכוז הזל יכ הז ןיעכ‬,‫ ךמלוע הארת ךייחב ׳וכ‬: ‫רז״ל אמרו זה ועל‬
‫שכר קבול‬

Veal ze amru raboteynu zihronam livraha : olamha tire behayyeyha huley,

veeyn kol adam zohe laze ki ze keeyn kibul shar .

‖ Aava Betaanugim – Zevk veren Aşk ‖ ile ilgili olarak bilgelerimiz şöyle demektedirler 4 ;
‖ Sen ömür boyu gelecek dünyada ödül olarak bu ışığı göreceksin . ‖ Her kez bu
ayrıcalığa sahip değildir , ödülün niteliği yukarıda alınıyor olmasıdır . Bu ödülü sadece
almamışlar alabilir .

304 | .
Bilgelerimizin bu seviye üzerine olan düşünceleri , ‖ Dünyanı Hayatta iken göreceksin ‖
basit anlamı ile fiziksel dünyadaki ihtiyaçlarına göre olarak anlaşılmaktadır ancak
derinlemesine ve içsel anlamı ile ise gelecek dünya olarak anlaşılmaktadır . Yani Aolam
Aba‘yı sen hayatında iken burada göreceksin anlamına gelmektedir . Ve bu Berahanın
içeriği ‖ Zevk veren Aşkı‖ hayatta iken bu dünyada alabilmemizdir .

Ruhlar Aolam Aba da İlahi Varlık Şehina‘nın İhtişamından zevk almaktadırlar işte bu
dünya ‖ Hediyenin verildiği Dünyadır ‖ , içinde bulunduğumuz fiziksel dünyada bu hakkı
kazan ve ‖ Gelecek dünyanın tadını çıkar ‖ ( Hayatta iken Dünyanı gör ) ve ardından
‖ Hediyeni al ‖ . Ha‘Şem hizmetindeki bu seviyeye adamın kendi gücü ile gelmesi
mümkün değildir , ancak yukarıdan hediye olarak verilen Tsadiklerin neşamaları
sayesinde gelinebilir . Çünkü Onların çalışmalarına ödül yoktur . Bu yüzden de her adam
bunu başaramaz.

‫חרוכדכתיב‬: ‫א במקום תובשכ כמו וגו׳ כהונתכם את אתן מתנה עבודת‬

Ukedihtiv avodat matana eten et keunathem vegomer , kemo şenitbaer

bemakom aher .

Pasukta yazıldığı üzere 5 , ‖ Ben Ha‘Şem‘im Koen‘lerinizi yaptıkları hizmetten ötürü

ödüllendireceğim . ‖

Kendinden geçerek mutluluk ve sevgiyle sunulan bu Ha‘Şem hizmeti Aaron A Koen‘in

sülalesinden gelen Kohen‘ler sülalesi ile sınırlı olmasa da , yukarıda pasuktan alınan
alıntıya göre bu düzeydeki Ha‘Şem hizmetinin bir hediyesi olduğunu bizzat Ha‘Şem dile
getirmektedir . Başka bir yerde de anlatıldığı gibi 6 .

Sonuç olarak Tsadik mertebesi her insanın ulaşabileceği seviye değildir . Bu kişinin
kötüden ve kötülükten ne kadar nefret edip tiksinmesi ile bağlantılıdır . Ha‘Şem‘in ona
hediye etmiş olduğu bu mutlu ve sevinçli aşk onun yaşam amacıdır . Beynoni seviyesi ise
herkes tarafından ulaşılabilecek seviyedir .

Bu fikir üzerine Alter Rebbe Talmud‘da konu edilen ve Ha‘Şem‘in bahsettiği hizmete
açıklık getirmektedir ; ‖ Sen Tsadikleri yarattın , ve Sen Raşaları yarattın . ‖ Tanya‘nın
birinci bölümünde Alter Rebbe şöyle sormaktaydı ; Nasıl olur da Ha‘Şem‘in hem Tsadikleri
ve hem de Raşaları yarattığı söylenebilir ? Adam kötü ise bunu kendisi yapmaktadır .
Ha‘Şem sadece birinin zeki veya aptal olacağını yada güçlü veya zayıf vb . olacağını
beyan etmektedir . Yoksa burada birinin Tsadik ve diğerinin Raşa olacağını

305 | .
buyurmamaktadır . Zaten bunu yapmış olsaydı insana vermiş olduğu özgür seçimi inkar
etmiş olurdu . Eğer öyle ise İyov nasıl olur da ‖ Sen Tsadikleri ve Raşaları yarattın ‖
diyebilmektedir ?

Ancak bu konu Alter Rebbe‘nin buradaki açıklaması ışığında açıklıkla anlaşılır hale
gelmektedir . Tsadik olabilme yeteneği Ha‘Şem tarafından verilen bir hediyedir fakat bu
hak herkes için tanınmamıştır .‖Sen Tsadikleri yarattın‖ deyişi Tsadik mertebesine ulaşma
yeteneğine sahip ruhları Ha‘Şem‘in oluşturduğu anlamına gelmektedir .

Ve beynonin gerçekten kötülükten tiksinmesi ve nefret etmesi onun gücü dahilinde olan
bir şey değildir , çünkü kötüden tiksinilmesi ve nefret edilmesi duygusu sadece Elokut‘u
çok büyük bir aşk olan ‖ Zevk veren Aşkla – Aava Be Taanugim ‖ sevmek sayesinde
doğmaktadır . Ancak beynoninin fiziksel bedeni hala onun doğasındaki dünyevi zevkleri
arzulamaya devam etmektedir . Dolayısıyla beynoninin tüm uğraşları ve çabalarına karşın
o bu aşk seviyesine ulaşamamaktadır . Ancak bu aşk Tsadiklere yukarıdan hediye olarak
verilmiştir .

‫איוב אמר ולכן‬: ‫כו׳ צדיקים בראת‬

Velahen amar iyov barata tsadikim huley .

Bu nedenle de İyov böyle söylemiştir , ‖ Sen Tsadikleri Yarattın …. ‖

Tsadik rütbesine ulaşabilmenin ancak bu ruhların Tsadik mertebesi kapasitesi ile

yaratıldıklarını bizler ancak şimdi İyov‘un bu söyleyişi sayesinde anlamaktayız . ( Sen
Raşaları Yarattın , söylevinin açıklaması ise 27 inci bölümde yapılmaktadır ) .

Alter Rabbe bu zor soruya Tanya‘nın birinci bölümünden itibaren değinmektedir . İyov
nasıl oluyorda ‖ Tsadikleri Yarattın ‖ demektedir . Bu Ha‘Şem‘in bazı Yahudi‘leri özellikle ‖
Tsadik ‖ olarak yarattığı anlamına gelmektedir . Yani Tsadik olup olmamak adamın özgür
seçimine bırakılmıştır.

Ancak yukarıda iyice anlatılanlara rağmen İyov‘un söylevindeki niyeti Tsadiğin gerçek
derecesine göredir . Yani adamın kötülükten iğrenmesi ve nefret etmesi öncesinde de
öğrendiğimiz gibi Ha‘Şem‘e olan çok güçlü ‖ Zevk veren Aşkı ‖ neticesinde
gerçekleşmektedir . Bu mertebe yukarıdan verilen bir hediyedir . Dolayısıyla insan eli ile
verilmiş değildir .

306 | .
Ve İyov‘un açıklaması da bunun üzerine dayanmaktadır ‖ Tsadik‘leri Yarattın‖ . A Kadoş
Baruh Hu‘nun özellikle bu neşamaları yaratmasının sebebi bu ruhların ‖ Tsadik ‖
mertebesine ‖ ulaşabilmeleri içindir . Ancak diğer Yahudi ruhları bu derecede yüksek
derecedeki ruhlar değildir . Ve yapmış oldukları çalışmalar sonucunda ‖ Tsadik ‖
mertebesine ulaşamazlar .

Ve bilgelerimizin ‖ Tsadik ve Raşa denmez ‖ söylevlerindeki niyetleri ise ;

a ) ‖ Tsadik ‖ Tora öğrenip mitzvaları gözlemleyen kötü şeyleri hayatından kovup

uzaklaştırarak sadece iyi şeyler yapan kişidir . Ancak asla gerçek Tsadik gibi ona Tsadik
ünvanı verilemez …. Fakat burada özellikle belirtmek gerekir bu kişinin seviyesi aynı
zamanda asla Raşa da değildir . Ve bu seçim her bir Yahudi‘ye verilmiştir .

Bir kişinin Tsadik ‖ Aziz ‖ mertebesine ulaşabilecek yükseklikte neşaması olsa dahi her
halükarda bu mertebeye fiziksel olarak gelebilmesi kendisinin çalışmalarına bağlıdır ( ve
yine de bu şekilde gelmez ) yani bütün gücü ile hayvansal ruhu ile mücadele etmeyi
seçse de ve daha sonrasında Kutsal Ruhu açığa çıkarak fiziki olarak ‖ Tsadik ‖
mertebesine yükseldiğinde dahi eğer kişi Has ve Halila ( Ha‘Şem Korusun ) bu seçimini iyi
de kullanmadığında kesinlikle ‖ Tsadik ‖ mertebesine ulaşamaz . Ve hatta bundan öte
Has ve Halila Raşa mertebesinde kalır . Ve bu yüzden Bilgelerimiz ‖ Tsadik ve Raşa
denmez ‖ demektedirler . Çünkü fiziki olarak ‖ Tsadik ‖ olabilmek adamın kendi seçimine
kalmış bir şeydir .

‫בתיקונים וכדאיתא‬, ‫ובחינותחסידים מדרגות מיני כמה ישראל תבנשמו שיש‬,

‫יצרם על המתגברים גבורים‬, ‫תורה מארי‬, ‫כו׳ נביאים‬, ‫כו׳ צדיקים‬, ‫שם עיין‬

Vekideiyta batikunim şeyeş benişmot israel kama miney madregot ubehinot :

hasidim , giborim amitgabrim al yitsram , mearey tora , neviim huley ,
tsadikim huley , ayen şam :

Tikuney Zoar‘da belirtildiği gibi 7 , Yahudi ruhlarının bir çok dereceleri ve sınıfları vardır .

Bu amaçla , A Kadoş Baruh Hu özellikle bu özel neşamaları Tsadik mertebesine

ulaşabilmeleri için yaratmıştır ( Sıfatlarının gerçeğine göre ) , Tikuney Zoar‘a göre
İsrael neşamaları ‖ Banim – Oğullarım ‖ olarak adlandırılmaktadır ve onlar için şöyle
denmektedir ‖ Oğullarımın üzerine Halk almayın ‖ ( Tetse 22 , 6 ) . ‖
Çocuklarım tabii ki diğer halkların altında değildir . Ve çocuklarım tabii ki Yükseklerin

307 | .
altındadır ( Bu Şehinadır ) , Hasidler ve Giborlar eğilimlerinin ( Yetzer Ara ) üstesinden
gelenlerdir . Ve Marey Tora , Hozim , Neviim ve Tsadikim . ‖

Ardından şöyle açıklamakta , İsrael neşamalarının çok özel türleri bulunmaktadır ve

onların kökleri çok yüksekten gelmektedir . ‖ Yüce Anne‘nin altından – İma İlaa ‖ yani
aşağıda hiç bir çalışma yapmalarına gerek kalmadan . Bazı neşamalar vardır ki onlar
özellikle en yüksek seviyeye gelebilmeleri için yaratılmışlardır . ( Hasidler , Marey Tora ve
Neviim gibi ) Ve diğer neşamaların bu yüksek seviyeye gelebilme kabiliyetleri yoktur . Ve
işte bu neşamaların türlerinden bir tanesi de ‖ Tsadik ‖ tir . ( Zoar‘da da anlatıldığı gibi )
Ve bunun üzerine İyov ‖ Tsadikleri Yarattın ‖ demektedir .

Buna göre ruhun seviyelerinde Tsadikim olarak kategorize olanlar vardır .

Özet :

‖ Adamın kötülükten iğrenmesi ve nefret etmesi öncesinde de öğrendiğimiz gibi Ha‘Şem‘e

olan çok güçlü ‖ Zevk veren Aşkı ‖ neticesinde gerçekleşmektedir . Bu mertebe yukarıdan
verilen bir hediyedir . dolayısıyla insan eli ile verilmiş değildir .

‫השבועה לשון כפל יובן ובזה‬: ‫תמוה דלכאורה רשע תהי ואל צדיק תהי‬, ‫מאחר כי‬
‫אותו שמשביעים רשע יהיה שלא עוד להשביעו‬: ‫צדיק תהי‬, ‫צריכים למה‬

Ubaze yuvan kefel leşon aşvua tei tsadik veal tei raşa . delihora tamua , ki
meahar şemaşbiim oto tei tsadik , lama tsehim leaşbiyo od şelo yiye raşa .

Doğum öncesi Yahudi‘ye uygulanan yeminde ki tekrarlanan ifadeleri ‖ Tsadik ol ve Raşa

olma ‖ ( Tanya‘nın açılışındaki Talmud deyişi ) ilk bakışta anlaşılmaz görünüyor , ilk
önce ‖ Tsadik olmamız ‖ emrediliyor , bu emirle de zaten ‖ Raşa olmamamız ‖ açıkça
işaret ediliyor . Ancak sonrasında neden tekrar ‖ Raşa olmamamız ‖ emredilmektedir ?

‫צדיק להיות זוכה אדם כל שאין משום אלא‬, ‫כך כל בזה הבחירה משפט לאדם ואין‬,
‫באמת ה׳ על להתענג‬, ‫באמת ממש מאוס הרע ושיהיה‬

Ela mişum şeeyn kol adam zohe liyot tsadik , veeyn laadam mişpat abehira
baze kol kah , lehitnaeg al Ha‘Şem beemet , veşeyiye ara maus mamaş beemet
.

Ancak yukarıda açıklananlara göre , Tsadik seviyesindeki kişi ‖ Ha‘Şem‘in tadını gerçekten
çıkartmakta ve ‖ Kötüden de gerçekten iğrenmektedir ‖ . Yukarıdan Yahudi‘ye verilen

308 | .
neşamaya göre her kez bunu hak etmemektedir. Bu yeminin varlığı ile ‖ Tsadik Ol ‖
Tsadik olmak sadece ve sadece Yahudi ruhlarının seçilmiş olan bir kaçına yetenekleri
ve büyüklüğüne göre verilmiştir . Ancak bu toplumun çoğunluğunu teşkil etmez. Bu
yüzden Yahudi‘nin bu yemini ‖ Seçim yasası ‖ yerine getirebilmesi ve gerçekten ‖ Tsadik
mertebesine ‖ ulaşabilmesi o kadar kolay olmadığından dolayı ,

‫שנית משביעים ולכן‬: ‫והרשות הבחירה משפט שבזה פנים כל על רשע תהי אל‬
‫יצרו ולכבוש שבלבו תאותו ברוח למשול אדם לכל נתונה‬, ‫אפילו רשע יהיה שלא‬
‫טוב ועשה ת‬, ‫בבחינ בין מרע סור בבחינת בין ימיו כל אחת שעה אלא טוב ואין‬
‫כולן שכנגד תורה תלמוד יינודה תורה‬

Velahen maşbiim şenit , al tei raşa al kol panim . şebaze mişpat abehira
veareşut netuna lekol adam , limşol beruah taavato şebelibo , velihboş yitsro ,
şelo yiye raşa afilu şaa ahat kol yamav , beyn bibehinat sur mera , beyn
bibehinat vaase tov , veeyn tov ela tora dehaynu talmud tpra şekeneged kulan
.

Dolayısıyla her bir neşamadan ikinci kez yemin etmesi istenmiştir ‖ Sen hiç bir şekilde
hatta hayatının bir saatinde dahi Raşa olmayacaksın . ‖ Bir kişi Tsadik ayrıcalığına sahip
olmasa dahi en azından Raşa olmamalı bunun yerine Beynoni olmalıdır . Bu seçme hakkı
( Raşa olmama ) özgürlüğü her bir Yahudi‘de genişletilmiştir . Yüreğindeki ruhun şehveti
kontrol edip ve kendi doğasını fethederek hayatı boyunca bile bir an için dahi kötü
olmayacaktır .

Bu ilke sayesinde ‖ Kötülüğün Şerrinden ‖ uzaklaşmakta ve kişi günahtan kaçınarak

sadece iyilik yapmaktadır . Yükümlü olduğu tüm mitzvaları ve spesifik olarak Tora
öğrenimini gözlemlediğinde bu kişi ‖ İyi ‖ olarak adlandırılır . Bilgelerimizin de dediği gibi
; 9 ‖ Tora‘dan daha iyi başka bir şey yoktur . ‖

Tora öğrenmenin anlamı diğer tüm mitzvalar ile balans edildiğinde öğrenim esnasında
sanki tüm mitzvaları gerçekleştiriyorsunuz demektir .

Kişiye verilen seçim özgürlüğü nedeni ile zorluğu aşması için Yahudi‘den Tora çalışması
mitzvasını gözlemlemesi beklenmektedir .

309 | .
Bu nedenle , yemin kinci kez tatbik edilmektedir . Birinin Tsadik olması için şansı yoksa
bile , kendisinden beklenen şekilde onun raşa olmaması hala mümkündür .

Alter Rebbe şimdi herkesin Ha‘Şem‘e hizmetinde Tsadiği taklit ederek çaba göstermesini
anlatmaya devam ediyor . Özellikle kişinin dünyevi zevklerden nefret edebilmesi için
kendisini eğitmesi ve bunun tersi olarak da kendinde zevk haline gelecek olan Ha‘Şem
aşkını uyandırmak için üstün bir gayret ile çaba göstermesi gerekir . Böylece kişi
yeteneğini en üst seviyesine kadar kullanarak ‖ Tsadik ‖ olur .

‖ Sur Mera – Kötülükten Uzak Durup Kaçmak ‖ üzerine gemarada şöyle yazmaktadır ; ‖
Eyn Tov Ela Tora – Tora‘dan daha iyi hiç bir şey yoktur ‖ , yani biz iyiliklerimizi özellikle
Tora öğrenimi sayesinde gerçekleştirebilmek –teyiz . Öncesinde de uzun uzadıya
açıklandığı gibi adamın Elokut‘a yapışması ancak ve ancak Tora eğitimi sayesinde
gerçekleşebilir ve bu çalışması sayesinde Elokut ile bir olabilmesi diğer mitzvalara
nazaran çok daha yüksek düzeyde bir birleşme sağlamaktadır . Bu yüzden Talmud Tora –
Tora Eğitimi mitzvası diğer mitzvalar karşısında çok daha değerlidir .

Buradan da anlaşılacağı üzere , eğer her bir Yahudi‘ye ‖ hayatında bir saat boyunca dahi
raşa olmaması için seçim hakkı verildiyse ‖ tüm mitzvaların yerine getirilmesi ile ilgili
olarak ( Ve sadece iyi şeyler yapın ) adamın bu yemini yerine getirebilme ve ‖ Raşa
olmamak için ‖ kabiliyeti ve gücü bulunmaktadır .

Ancak diğer taraftan her şeye rağmen hala ortada anlaşılmayan bir şey var , eğer her
bireyin tsadik olabilme hakkı bulunmuyorsa , hala neden her adama ‖ Tsadik olması ‖ için
yemin ettirilmektedir ?

Çünkü bu noktada aşağıda da açıklanacağı üzere , her bir Yahudi‘nin ‖ Tsadik Olmak ‖ ile
ilgili edilen yemin ile alakası bulunmaktadır .

‫ברע מואס להיות בנפשו עצות לשית כן גם עתים לו לקבוע צריך כן פי על אף אך‬

Ah af al pi ken tsarih likboa lo itim gam ken , laşit etsot benafşo , liyot moes
bara .

Bununla birlikte , her insanın kötüden nefret etmemesine ve ‖ zevk veren aşkı ‖ elde
eden Tsadik Karakterine sahip olmadığı söylenmesine rağmen eğer biz burada Beynoni

310 | .
olmaya uğraşıyorsak bizim belirli dönemlerde kendimiz için istediğimiz şeyleri kenara
bırakıp kötüyü de sevmeme vasıtasıyla dünyevi zevklerden tiksinebiliriz .

Ancak hiç kimse bir Tsadiğin kötüden tiksinip nefret ederek geldiği seviyeye asla gelemez
fakat buna rağmen her adam hatta Beynoniye de ‖ Tsadik Olması ‖ için yemin
ettirilmektedir . Adamın Tsadiklerin özel çalışmaları ve hizmetleri ile meşgul olması ve
onları en azından denemesi kendisinden istenmektedir .

Şöyle ki : Gerçek Tsadiğin ( Hatta Tam olmayan Tsadik dahi ) özel tefekkür yaparak
kötüden tiksinmesine ihtiyacı yoktur , çünkü onun kötüden tiksinmesi ve nefret etmesi
onun doğal yapısında olan Ha‘Şem aşkının büyüklüğünden gelmektedir . Öncesinde de
anlatıldığı gibi normal bir adamın bu seviyeye kendi gücü ile ulaşması mümkün değildir .

Ancak her adam kendi gücü ve kabiliyetine göre kötüden nefret edip tiksinmeyi
deneyebilir , bu dünyanın zevklerinin olumsuz negatif taraflarına tefekkür yapması
sayesinde bunların gerçekten tatsız şeyler olduğunu görecektir . Bilge olan adam bunları
hor görüp onlardan nefret edip tiksinecek ve doğru yolu bulacaktır . Bu denemenin
yapılması adına da her bireye ‖ Tsadik olacaksın ‖ yemini ettirilmektedir .

Şimdi burada Alter Rebbe adamın kötüden nefret edip tiksinmesi için yapmış olduğu
tefekkürün ona nasıl fayda sağladığı ile ilgili örnekler getirmektedir .

‫ז״ל חכמינו בעצת כגון‬: ‫צואה מלאה חמת אשה‬, ‫גוונא וכהאי‬

Kekon batsat hahameynu zihronam livraha : işa hemet melea tsoa huley ,
ukeay gavna .

Örneğin , bilgelerimiz erkeklerin kadınlara duydukları şehvetin üstesinden gelebilmeleri

için şöyle bir öneride bulunmaktadırlar . Onların bire bir kelimeleri ile ‖ Kadın içi pislik
dolu bir tulum ve kadınlık organı ise kan doludur ‖ ( Talmud Bavli – Masehet Şabat
152a ) . Bu söylemi yaptıklarında Bilgelerimizin amaçları kesinlikle kadınları aşağılamak
değildir . Burada bilgelerimizin önerileri ve vurgulamak istedikleri , kadın şehvetine
kapılan erkeklerin kadınlara bu gözle baktıklarında ( Bu kesinlikle aile efradından ve eşi
harici olan kadınlar için geçerlidir ) ve kadınları bilgelerin önerileri dahilinde taahül
ettiklerinde şehvete kapılmayacakları ve dolayısıyla kendi dürtülerine gem
vurabilecekleridir . Yani hepimizin içinde bulunan hayvanımızı bu şekilde eğittiğimizde
oburluğumuza gem vurabiliriz. Aynı şekilde tüm benzer lezzetteki fiziksel hazlara ‖ Atık
dolu çöp kutuları ‖ şeklinde baktığımızda hayvanımızı kontrol altına alabiliriz .

311 | .
Bilgelerimizin kadın şehveti ile ilgili söylevi ve önerisi üzerine ( Talmudun Aynı yerinde
) Ra‖Şi‘nin açıklamasına baktığımızda , ‖ Eğer dünyanın Kral‘ı A Kadoş Baruh Hu kadının
erkeğe uygun olduğuna hükmetmeseydi ne kadın erkeğe ne de erkek kadına layık
olabilirdi . Çünkü Ha‘Şem onların ikisini de birbirlerinden hoşlanıp evlenmeleri ve O‘nun
dünyasına saf çocuklar getirmeleri için yarattı . Ancak kadın ve erkeğin bu birleşmeleri
gerçek anlamda bir bütünlük halinde tek bir vücut haline gelebilmeleri için verilmiş bir
hükümdür . Yani ikisinin de Tora kanunlarına aykırı olarak bulunacakları cinsel ilişki
dünyamıza daha fazla mundarlık getirmekten öteye geçemeyecek olduğundan dolayı
bilgelerimiz erkeklerin hayvani güdülerini kontrol altında tutabilmeleri adına böyle bir
öneride bulunmuşlardır . Çünkü erkek kendine ait olmayan bir kadını bu şekilde taahül
ettiğinde bu tip arzulara karşı içindeki tiksinti ve nefret duygularını uyandırabilecektir.
Nitekim adamın aç gözlülüğünü ve bu gibi şehvet duygularını zihinsel olarak
bastırabilmesi için daha bir çok yol bulunmaktadır . Aynı bakış kadınların erkeklere
baktıklarında da geçerlidir .

‫עשים כך חמת מלא כו׳וכן כל מיני מטעמים ומעדנים נ‬

Vehen kol miney mataamim umaadanim naasim kah , hemet male huley .

Yani Bilgelerimizin yapmış oldukları bu öneri sayesinde dünyanın bize yasaklanmış olan
tüm zevklerine ve lezzetlerine hem kadın hem de erkek ‖ atık dolu çöp kutuları ‖ şeklinde
baktıklarında kendi oburluklarını hor görmeyi öğrenecektir .

Doğru şekilde yapılacak olan bu tefekkür ( gözlemleme ) aynı zamanda yemeklere olan
şehvet için de geçerlidir . Çünkü adam öncesinde de açıklandığı gibi yasaklanmış
olan ancak aynı zamanda çok lezzetli görünen bu yiyeceklere doğru tefekkürü yaparak
bu yiyeceklere ‖ içi atık dolu çöp kutuları ‖ şeklinde baktığında kendi hayvansal ruhunun
bu yiyeceklerden duyduğu şehvetten nefret edip iğrenecektir .(Talmud Bavli –
Masehet Sanhedrin 39:a da bahsedildiği gibi ) Ve hatta adam eti pişirilmeden önce
görüp sonrasında pişirilip yemeğe hazır hale geldiği halini de gördüğünde dahi etin bu
halinden de tiksinecektir .

‫הזה עולם תענוגי כל וכן‬: ‫מהן הנולד רואה החכם‬, ‫רמה ולהיות לרקוב שסופן‬
‫ואשפה‬

Vehen kol taanugey olam aze , ehaham roe anolad meen şesofan lirkov veliyot
rima veaşpaa .

312 | .
Aynı şekilde Tsadik bu dünyanın tüm zevklerini sonuçta çürüme halinde olan solucanlar
olarak görerek onları reddetmektedir .

Bu şekildeki dünyevi zevkler onda bu zevklere karşı olan nefreti yetiştirmektedir .

Ve tüm bu dünyevi zevkler ile ilgili olarak ( sadece kadınlar yada diğer şeyler için değil )
akıllı adam sonuçta her şeyin çürüyüp çöp olduğunu bunların hepsinin kendisini
aldatmaya çalışan birer hile olduğunu bilir . ( Bilgelerimizin de dediği
gibi ‖ akıllı adam ileri görüşlüdür ‖ ) Sonuçta kendisinde bu tür zevklere karşı tiksinti
duygusunu açığa çıkartır . Çöpten tiksindiği gibi .

Buraya kadar Alter Rebbe bizlere her kişinin vermiş olduğu sözü ve etmiş olduğu yemini
gerçekleştirebilmesi için kendi gücü ve kabiliyetine göre kötülükten nasıl tiksinmesi
gerektiğini açıklamaktadır . Çünkü Tsadiğin çalışmalarının ana amacı Ha‘Şem‘i sevmesidir
. İşte bu aşka yada sevgiye ‖ Aava betaanugim ‖ denmektedir . Herkes elinden gelen en
iyi şekilde bu durumla başa çıkmaya çalışmalıdır .

Ve Alter Rebbe burada ‖ Aava Betaanugimi ‖ açıklamaya devam ederek bu aşkın ‖

Yukarıdan Hediye ‖ olarak geldiğini ve her bireyin bu şansı kazanamadığını ifade
etmektedir . Ancak bununla birlikte her bireyin yapacağı çalışmaları ve meşguliyetleri
sayesinde kendi içindeki bu aşkın izlerini ortaya çıkartması kendi gücü ile orantılı olarak
mümkündür .

‫וההפך‬, ‫כפי הוא ברוך סוף אין בגדולת התבוננות ידי על בה׳ ולשמוח להתענג‬
‫יכולתו‬

Veaefeh , leitaneg velismoah baHa‘Şem , al yedey itbonenut bigdulat eyn sof

baruh hu kefi yeholto .

Tersine kişi Ha‘Şem‘e sunmuş olduğu hizmetinden dolayı kendisini zevk alıp mutlu olmak
adına eğitmesi gerekir. Bu suretle yeteneğini en iyi şekilde ortaya çıkartıp ‖ Kutsal Eyn
Sof Baruh Hu‘nun ‖ büyüklüğünü görecektir .

Ancak Elokut‘tan zevk alıp bunun mutluluğunu hissetmek Tsadiklerin çok özel çalışmaları
ile mümkün olabilmektedir ve onlar için pasukta şöyle yazmaktadır ‖ Simhu Tsadikim Ba
Ha‘Şem – Tsadikler Ha‘Şem‘den mutlu olmaktadır ‖ . Dolayısıyla diğer taraftan adam
kötülükten iyice nefret edebilmeyi kendinde belirleyebilmesi için kendisinin Ha‘Şem‘in
Büyüklüğü ve Yüceliğine çok iyi bir şekilde tefekkür yapması gerekmektedir . Öncesinde

313 | .
de izah edildiği gibi her birey bunu kendi gücü ve kabiliyeti dahilinde gerçekleştirebilir .
Çünkü her kez kendi gücü dahilinde yapacağı bu sürekli gözlem ( tefekkür ) sayesinde
Ha‘Şem‘den zevk alma ve sevinç duyma duygusunu alma yeteneğine ulaşabilir .

Ve bu konu üzerine Alter Rebbe‘nin dokuzuncu bölümde yazdığı , bilge adamın gözünde
adamın kendisini bu yolda uyandırması , ‖ Sevinç dolu bir kalple zafer ve ihtişamla ‖ O‘na
çalışmak ile mümkündür . Ha‘Şem‘in sonsuz ve dipsiz büyüklüğüne amacının nasıl zafere
ulaştığına bakıldığında O‘ndan başka ve daha büyük Yüce bir şey olmadığı görülecektir .

Verilen örnekten de anlayacağımız üzere , Büyük Kralın muhteşem zaferlerine bakan bir
adamın bunun üzerine yapmış olduğu tefekkür kendisinde bir canlılık hissi ve ruhunda da
sevinç uyandırmaktadır . Ve aynı adam Kral‘ının bu güzelliklerinden müthiş bir keyif alır .
Aynı şekilde adam A Kadoş Baruh Hu‘nun sonu olmayan büyüklüğünü anlayıp
algıladığında ve bunun üzerine çok güçlü bir şekilde tefekkür ettiğinde ve yapmış olduğu
tefekkür sayesinde kendisinde Elokut‘a karşı çok büyük bir aşk ile zevk uyanır kalbi ise
mutlulukla dolar .

‫לאמיתו באמת זו למדרגה יגיע שלא בנפשו שיודע אף‬, ‫כן פי על בדמיונותאף אם כי‬
‫שלו את יעשה הוא‬, ‫שמשביעים השבועה את לקיים‬: ‫הטוב יעשה צדיקוה׳ תהי‬
. ‫בעיניו‬

Af şeyodea benafşo şelo yagia lemadrega zo beemet laamito , ki im

bedimyonot , af al pi ken u yaase et şelo , lekayem et aşvua şemaşbiim tei
tsadik vayaase atov beeynav .

Ancak Beynoni sadece kötülükten nefret etmenin ve tam anlamıyla Kutsallıktan zevk
almanın yeterli olmadığını dolayısıyla bunun sadece hayal olarak kalacağını çok iyi
bilmektedir .

Onun için kötülükten nefret edip Kutsallıktan zevk alması sadece bir fantezi olacaktır .
Ancak o bu fanteziyi üretebilmesi için ne yapması gerekmektedir? ( Ha‘Şem
hizmetinde özellikle samimiyet esastır )

Tsadiğin seviyesi ile karşılaştırdığınızda , beynoninin kötülükten nefret etme duygusu ve

Elokut‘a olan sevgisi ile O‘ndan almış olduğu zevk gerçek değildir ve sadece ‖ hayal veya
fantezidir ‖ . Her durumda beynoni ‖ Tsadik olacağına dair vermiş olduğu yemini ‖
hatırlamalı ve yeminini yerine getirmeye çalışmalıdır . Ve beynoni her zaman Tsadiklerin

314 | .
hizmetleri ile meşgul olmalı , kalbi kötüden nefret etmesiyle birlikte içi Elokut Aşkı ve
mutluluğu ile dolup taşmalıdır .

Yani her adama ettirilen ‖ Tsadik Olacaksın ‖ yemini ile her kesin gerçek Tsadik
mertebesine gelmesini zorlamak niyeti bulunmamaktadır . Ancak her bir bireyin Tsadiğin
bu özel ve doğru olan hizmetlerini gerçekleştirmeyi deneme mecburiyeti bulunmaktadır .
Anlaşılacağı üzere kötülükten nefret etmesi ve Ha‘Şem‘in Kutsallığından zevk almaya
çalışması gerekmektedir .

Adamın yapmış olduğu çalışmaları ve dolayısıyla hizmetleri neticesinde onun ulaştığı

seviye sadece fanteziden ibaret olabilir veya gerçekten de Tsadik mertebesine ulaşmışta
olabilir ancak ikisi de kendi seçimine bağlı olan bir şey olmamasına rağmen Ha‘Şem onu
Tsadik mertebesine yükseltebilir . Yani ya adam kendi ruhunun seviyesine göre mevcut
kişiliği ve doğallığı içinde bırakılmakta yada birazdan da anlatılacağı gibi adam kendi
ruhunun seviyesine göre Tsadik mertebesine yükseltilmektedir .

‫ועוד‬

Veod

Ayrıca , kötüden nefret edip Tsadiği taklit ederek Ha‘Şem‘in Kutsallığından zevk alıp
mutlu olan Beynoni için bu başka bir avantaj daha yaratmaktadır :

Bu adamın sadece Tsadiği taklit ederek çok özel çalışmalar ile hizmetleri sunmasıyla söz
vermiş olduğu ‖ Tsadik Olacaksın ‖ yeminini yerine getirmesiyle sınırlı olan bir şey değildir
ve hatta adam tüm bu çalışma ve hizmetlerine rağmen hiç bir zaman Tsadik mertebesine
de ulaşamayabilir yada tüm bu çalışmaları ve hizmetleri neticesinde Tsadik mertebesine
gerçekten de ulaşabilir . Ve yukarıda anlatılan bu iki konuda hem kötüden nefret etme
hissini hem de Ha‘Şem‘in Kutsallığından zevk alarak kalbimizin içini mutlulukla
doldurmaktan bahsedilmektedir . Ancak bu şekilde adam ona verdirilen yemin olan ‖
Tsadik olacaksın ‖ sözünü yerine getirebilmektedir .

‫ ונעשה טבע שני‬,‫שההרגל על כל דבר שלטון‬

Şeaergel al kol davar şilton , venaase teva şeni .

Alışkanlık tüm konularda egemendir ve bu adamın ikinci doğası haline gelir .

315 | .
Bilinen kurala göre ‖ Alışkanlık ikinci doğayı yapmaktadır ‖ , yani adam sürekli kendini
lider olarak görmeye alışmışsa sonuçta bu liderlik kendi doğasının tam tersi olmasına
rağmen her durumda bu alışkanlığı onu kontrol etmektedir . Ve bu alışkanlık onun
doğasında gerçekten büyük bir değişikliğe sebep olur o kadar ki bu alışkanlık adamın
kendi öz doğasını yada en azından onun ikinci doğasını tamamen tersine çevirme
durumuna kadar gelir .

‫ וכשירגיל למאס את הרע‬, ‫מאס קצת באמתנ היהי‬

Ukşeyargil lemaes et ara , yiye nimas ketsat beemet .

Bu yüzden bir kişi ne zaman ki kendini kötüden nefret etmeye alıştırmaya başladığında ,
o bir ölçüde kötüyü gerçekten iğrenç bulmaya başlayacaktır .

Bununla birlikte adamın Ha‘Şem‘in Kutsallığından zevk alıp kalbini O‘na olan aşkın
mutluluğu ile dolduramadığı sürece kötülükten nefret etmesi mümkün değildir , ancak
kişinin kendisini kötülükten nefret etmeye alıştırması ve kendisinde oluşturacağı ikinci
doğallık sayesinde ( üstteki paragraflarda anlatıldığı gibi kişinin yasaklanmış olan dünyevi
zevklere karşı yapacağı tefekkür ile ) bu onun özünün bir parçası olabilir .

Ancak kötülükten nefret etme ile ilgili anlatılan tüm bu konular adamın ancak kötülükten
artık gerçekten sıkıldığı zamana ulaştığı zamanda mümkün hale gelebilmekte ve
kendisinde alışkanlık yaparak ikinci doğasını oluşturmaktadır . Fakat daha önce de
öğrendiğimiz üzere kişinin gerçek Ha‘Şem aşkına ve O‘ndan almış olduğu zevk ile neşe
boyutuna ulaşabilmesi adamın elinde olan bir şey değildir .

Çünkü dünyevi zevklerden tiksinme kişinin düşüncesi ile somut şeyler üstüne yapmış
olduğu tefekkür sayesinde oluşmaktadır , hatta aynı şekilde kişi yapacağı bu tefekkür
sayesinde aynı somut şeyleri vücuduna ve nefeş a baamiti hayvansal ruhuna da
gösterebilir .

Ve kişinin Or Eyn Sof Baruh Hu‘nun Büyüklüğü ve Yüceliğine yapmış olduğu tefekkür
sayesinde oluşan Elokut‘a hissedilen bu aşk ve O‘nun kutsallığından alınan zevk o kadar
güçlüdür ki adamın kalbi sevinçle dolup taşar . Ancak adam en nihayetinde etten ve
kandan yapılmış bir canlı olarak kendi gözünde Elokut‘u görebilmesi yada bahsedilen
zevki ve mutluluğu birebir gerçekten hissedebilmesi o kadar da mümkün olan bir şey

316 | .
değildir . Hatta adamın çok yüksek seviyede bir ruhu olduğunu varsayarsak dahi ‖ Zevk
veren aşkı ‖ hissetmesi çok zordur . Ancak eğer öyleyse nasıl oluyor da herkes Tsadik
mertebesine ulaşabilmektedir ?

Şimdi bunun üzerine Alter Rebbe açıklamalarıyla bizleri bu konuda aydınlatmaktadır .

‫התבוננ ידי על בה׳ נפשו לשמח וכשירגיל דלתתא באתערותא הרי ה׳ בגדולת ות‬
‫דלעילא אתערותא‬, ‫רוח לבחינת ויזכה ממרום רוח עליו יערה ואולי האי וכולי‬
‫בו שתתעבר צדיק איזה משרש‬, ‫כדכתיב אמיתית בשמחה ה׳ לעבוד‬: ‫צדיקים שמחו‬
‫כדכתיב‬: ‫בה׳ בה׳ צדיקים שמחו‬

Ukşeyargil lesameah nafşo ba Ha‘Şem , al yedey itbonenut bigdulat Ha‘Şem ,

arey beitaruta diletata itaruta dileela , vehuley ai veulay yeare alav ruah
mimarom , veyizke libehinat ruah mişoreş eyze tsadik şetitaber bo , laavod
Ha‘Şem besimha amitit , kedihtiv simhu tsadikim ba Ha‘Şem .

Ve adam ne zaman ki O‘nun büyüklüğünü ve Tekliğini yansıtan yol ile Ha‘Şem‘in

Kutsallığından zevk alıp kalbini bu zevkten aldığı mutluluk ile doldurmaya alıştığında ,
ardından O‘nun değişmez ilkesine dayanarak ‖ adamın kendisini uyararak uyandırması
karşılığında aynı şekilde kendisine yukarıdan uyarı ve uyandırma gelmektedir ‖ . Belki de
adamın tüm bu çabalarından ve ona yukarıdan verilenlerden sonra onun ‖ Ruahı ‖
yukarıdan kendisine inecek ve Tsadik ruhu ona ‖ emdirilecektir ‖ . Böylece kişi Ha‘Şem‘e
sevinçle hizmet edebilir .

Kabala bir Tsadiğin ruhunun başka bir kişinin ruhuna ‖ emprenye – emdirildiğinden ‖ söz
etmektedir . Tsadik olmayanların sonrasında Ha‘Şem‘e sanki bir Tsadik gibi hizmet
edebilmeleri için . Bu kavram gilgul – ruhun göçü yada reenkarnasyon ile benzerlik
göstermektedir . Burada ruh bir nesneye veya bir hayvana yada başka bir insana
eklenebilmektedir . Bunun dışında gilgul durumunda ruh vücuda zincirlenmiş ve vücut
tarafından hakimiyet altına alınmıştır . Ancak ‖ Emprenye ‖ durumunda ise böyle değildir
. Tsadiğin ruhu alıcının ruhu için ek bir manevi sorumlulukla hizmet vermektedir .

Bizim bağlamımızda ise , beynoni bunu kendi başına elde edemeyeceğinden

dolayı beynoninin ruhu ‖ Ruah ‖ menşeyli Tsadiğin ruhu ile ‖ emprenye ‖ edilerek
beynoniye Ha‘Şem‘in Kutsallığından zevk alması ve kalbini mutlulukla doldurması
sağlanmaktadır .

317 | .
Pasukta da yazıldığı gibi , 10 ‖ Simhu Tsadikim Ba Ha‘Şem veodu lezeher kodşo ‖ .

Bu aynı zamanda , Tsadiklerin iki türünün bir araya getirildiğinde ( çünkü pasukta
çoğul olarak tsadikim yazmaktadır ) beynoninin ‖ tsadiğin alt düzeyi ‖ olarak
adlandırıldığı zaman bir tsadiğin ruhu ile emdirildiğinden her ikisinin de Ha‘Şem‘in
Kutsallığından zevk aldığını ima etmektedir . 11

Gerçekten de beynoni kendi gücü ile Ha‘Şem‘den gerçek zevk ve neşe alabilme
durumuna gelemez , ancak Zoar‘ın bilinen kuralına göre ‖ Beitaruta diletata itaruta
dileeyla ‖ yani aşağıdaki uyanış sayesinde yukarıdaki uyanış aşağıya devam etmektedir .
Adam A Kadoş Baruh Hu‘na daha yakın olabilmek için çalışıp çabaladığında , onun tüm bu
çabaları A Kadoş Baruh Hu‘nun adama ‖ Yüce Ruhunu ‖ göstermesine sebep olur .
Ha‖Za‖L‘ın dediği gibi ( Masehet Yoma 39:a ) ‖ Adam kendisini aşağıda azıcık da olsa
Kutsadığında onu yukarıdan çok daha fazla Kutsamaktadırlar .

Ve Beynoni işte budur :

Adamın yeteneği ve kapasitesine göre yapmış olduğu çalışmalar ile ulaşmış olduğu seviye
sayesinde ,

kendini sonsuz A Kadoş Baruh Hu‘nun ( Or Eyn Sof Baruh Hu ) büyüklüğüne tefekkür
yapmaya alıştırmış olur , Elokut‘tan zevk alması ve O‘ndan mutlu olması için ruhunu
teşvik eder .

İşte adamın aşağıdan yapacağı bu uyandırma sonucu kişi yukarının da uyanmasını

sağlamış olur .

Kişinin çalışmaları neticesinde aşağıda meydana getirmiş olduğu uyanış sayesinde

yukarının uyanışı da gerçekleştiğinde , muhtemelen adama

‖ yukarıdan ruh inmektedir ‖ ve A Kadoş Baruh Hu adamın kendi ruhuna ‖ bir tsadiğin
ruhunun kökünü ‖ vermektedir .

Açıklama :

318 | .
Ari‘ZaL‘ın yazılarında yazdığı üzere adam Ha‘Şem hizmetinde zahmetle çalıştığında ve
kendisi için çok zor olan şeyleri yaptığında , örneğin ruhunu şehitlik mertebesinde teslim
ettiğinde , onun ruhunun seviyesi esasında bu kadar yüksek mertebeye gelmek için
uygun değildir ancak bazen yukarıdan adamın aşağıda yapmış olduğu çok değerli
çalışmalar üzerine adamın üzerine tsadik ruhunun giydirilmesine karar verilmektedir .
Adam ancak bu şekilde bu kadar yüksek seviyedeki ruhani mertebeye ulaşabilmektedir .‖
Ruhun bu Tsadik görüntüsü ‖ sayesinde adamın yeteneklerine Tsadik elbisesi giydirilerek
onun bu kadar yüksek seviyeye ulaşabilmesi sağlanmaktadır . Tüm bunlara rağmen
adamın ruhunun esas seviyesine bakıldığında gerçekte onun tek başına bu seviyeye
ulaşabilmesi mümkün değildir .

Ari‘ZaL yazılarında övgüyle Midraş Şmuel‘den bahsetmektedir , Onun ruhu Rabi Pinhas
Ben Yair‘in ruhuna giysi olmuştur . ( Admor A Tsemah Tsedek , Likutey Agaot Le
Tanya – Tanya‘ya yapmış olduğu düzeltmelerinde bundan bahsetmektedir )

Ve adam bu yoldan geçip kabul edildikten sonra ve onun ruhuna başka bir Tsadiğin ruhu
elbise olduğunda oda bunu yapabilir .

‖ Ruhun bu Tsadik görüntüsü ‖ sayesinde adamın yeteneklerine Tsadik elbisesi

giydirilerek onun bu kadar yüksek seviyeye ulaşabilmesinin sağlanmasıyla birlikte adamın
Elokut sevinci ve zevki aynı Tsadiklerin seviyesindeki gibi gerçek olmaktadır . Böylelikle
beynoninin kötülükten tiksinme hissi gerçekten tsadikler gibi olmaktadır . Ancak yine de
her şeye rağmen beynoninin ruhunun bir tsadiğin mertebesine gelmesi normal şartlarda
uygun değildir .

‫ תהי צדיק‬:‫ותתקיים בו באמת השבועה שמשביעים‬

Vetitkayem bo beemet aşevua şemaşbiim tei tsadik :

Bu şekilde ‖ Bir Tsadik olabilmek ‖ için onun kendisine şarj edilen yeminini gerçekten
yerine getirmesi gerekmektedir .

Ancak sonuçta her bir Yahudi ruhu vücuduna girmeden önce kendisine şarj edilen ‖
Tsadik olması ‖ için etmesi gereken yemini hakikatten gerçekleştirebilir , yani bu sadece
tsadiklerin yapmış oldukları özel çalışmalar ve hizmetler değildir , her birey yapacağı
çalışmalar sayesinde üstüne giydirilecek Tsadik ruhu sayesinde bu seviyeye gelmesi
mümkündür .

319 | .
Ancak çoğu ruhlar tsadiklerin mertebesine gelemeyecek şekilde yaratılmalarına rağmen ,
onların çalışmalarının ana amacı ve hedefi her bir ruha öncesinde ‖ Tsadik Olacaksın ‖
diye yemin ettirilmesine rağmen beynoni olabilmektir . Çünkü her kez Tsadik olabilmek
için çabalamalıdır . Bu dünyanın şehvetlerine tiksinti uyandıran şeyleri gözlemleyerek , ve
Ha‘Şem‘in büyüklüğüne tefekkür yapıp bu şekilde kişinin kendisini sürekli olarak buna
alıştırması onun yemini tutmasını sağlayacaktır . Ancak Öncesinde de uzun uzadıya
anlatıldığı gibi tsadik mertebesine gelmesi hayal haricinde mümkün değildir .

Ayrıca ;

Aslında madalyonun öteki yüzünden bakacak olursak beynoni gerçekten Beynoni

seviyesine gelebilir , çünkü onun her zamanki normal haline göre ve ondaki kötülüğe olan
iğrenişin uyanışıyla birlikte kendisi kötülükten gerçekten bıkar ve bu zorlanma sayesinde
bir tsadiğin ruhunun onun ruhu ve yeteneklerine de giysi olmasının ardından beynoni
Elokut zevki ve mutluluğuna gerçekten ulaşmaktadır .

Yukarıda yapılan açıklamaya göre her birey çok yüksek seviye olan Tsadik Ruhu
seviyesine ulaşması mümkün değildir , ayrıca bize söylenen ‖ Raşa olmayacaksın ‖
söylemi de gayet açıktır , buna göre adamın tsadik olmaktan başka seçeneği olmadığı için
de adama ikinci söylem ‖ Raşa olmayacaksın ‖ ile yemin ettirilmektedir . Ancak her şeye
rağmen her adama ‖ Tsadik olacaksın ‖ diye yemin ettirilmektedir . Ancak beynoninin
bilindiği üzere ruhunun tsadik mertebesine gelebilme şansı olmamasına rağmen o da tıpkı
bir tsadik gibi özel çalışmalar ve hizmetler için çalışmalı ve çabalamalıdır . Yani çok iyi bir
şekilde kötülüğe karşı tiksinti hissini içinde uyandırmalıdır , bunun yanı sıra Ha‘Şem‘in
büyüklüğüne tefekkür yaparak ruhunda O‘na olan aşkın ve zevkin uyanmasını
sağlamalıdır . Bu alışkanlık neticesinde oluşturacağı ikinci doğası kötülükten biraz da olsa
gerçekten artık bıkacak ve dahası yapmış olduğu çalışmaları sayesinde yukarıyı
uyandıracak , böylelikle tsadiğin ruhu buraya geçecek ve kendisi gerçekten tsadik
olabilecektir .

Bölüm Özeti :

Her adam Beynoni olabilmek için çabalamalıdır , çünkü beynoni pratikte düşüncelerine ,
konuşmalarına ve eylemlerine çok dikkat eder , ve bu her kişinin kendi gücü dahilindedir
. Her kişi şehvetini kontrol edip onun üstesinden gelerek doğru yola getirebilir . Her
Yahudi‘ye Ha‘Şem aşkının bir miras olarak verildiğini her zaman hatırlar . Hatta
büyüğünden küçüğüne basitinden ağırına bir çok ihlali maalesef yapan en düşük
seviyede Yahudi ruhları dahi Ha‘Şem için hayatlarını bir şehit olarak vermek için hazırdır .

320 | .
Ve her Yahudi bizzat kendisine Ha‘Şem‘den kendisini kopartarak O‘ndan uzaklaşmak
istemediğini ve böylelikle aptal olmak istemediğini söylemek zorundadır .

Adamın kötülükten tiksinmesi gerçekten sadece kişinin Elokut‘u O‘ndan zevk alıp mutlu
olacak derecede sevmesiyle oluşmaktadır . Ve bu büyük aşk sadece tsadiklere olmak
üzere yukarıdan hediye olarak verilmektedir, bu yüzden İyov ‖ Tsadikleri Yarattın ‖
demiştir .

Bu ikili söyleyişe göre ‖ Tsadik olacak ve Raşa olmayacaksın ‖ açıklıkla anlaşılmaktadır ki

burada kişinin tsadik olmaktan başka bir seçeneği kalmamaktadır . Yani bu sadece ona
yukarıdan verilecek hediyeye bağlı değildir ve ayrıca zaten yukarıdan ek olarak adama
raşa olmaması hakkında ve ayrıca her bir Yahudi‘ye ‖ Tsadik olacaksın ‖ diye yemin
ettirilmektedir . Yani beynoni bile tsadik olabilmek için çalışmalı ve çabalamalıdır .

1 . Yeşayau 59:2
2 . Teilim 5:12
3 . Talmud Bavli Masehet Sota 3:a
4. Berahot 17:a
5 . Bamidbar 18:7
6 . Daha derinlemesine 43 üncü bölümde anlatılmaktadır .
7 . Tikuney Zoar Giriş 1b
8. Görünüre göre Alter Rebbe Tikuney Zoar'da yazılanı gerekçe olarak göstermektedi
r . Bununla birlikte Rebbe vurgulamaktadır ; " Bu bir sınav taşımaktadır . " Muhte
melen , Lubavitcher Rebbe Tsadik kapasiteli doğan ruhlara atıfta bulunarak Tikuney
Zoar'da Tsadikimler hakkında söz edilen konu ile ilgili Alter Rebbe'nin kuşkusu ol
madığını işaret etmektedir . Adı geçen diğer türler ise , özellikle " Giborim " ka
rakteri , " Yetzer Arası " üzerinde hakimiyet kurabilir . Bu kalıtsal değildir , k
işinin çabaları ve kuvvetiyle elde edilmektedir . Diğer taraftan , " Giborim " doğ
al olarak " Gevura – Güç , Disiplin " eğilimlidir . " Hasidler " ise " Hesed – İyi
lik " eğilimlidirler .
9 . Berahot 5:a
10 . Teilim 97 : 12

321 | .
11 . Ancak, Rebbe işaret ettiği gibi , adamın kendi ruhu " tsadik rütbesine " dönü
ştürülmüş değildir ; sadece tsadik ruhu tarafından aktive edilmektedir . Böylece
, bu şu açıklama ile çelişmez : Uzun uzadıya yukarıda açıklandığı gibi " Sen Tsadi
kleri Yarattın " .

LİKUTEİ AMARİM — BÖLÜM 15

Daha önceki bölümlerde Alter Rebbe Tsadik ve Beynoni arasındaki farkı ele almaktaydı .
Tsadiğin hiç bir şekilde kötülük eğilimi yoktur . Ve tsadiğin ruhunda kötülüğün tamamen
yok olmasından itibaren , kötülük onun için cazibeli olmaktan çıkmaktadır . Beynoninin
içinde ise kötülük güçlü bir şekilde ikamet etmekte ve sadece uyandığında Kutsal Ruh –
Nefeş Elokit ile mücadeleye girişmektedir . Beynoni kendi düşüncesi ile hayvansal
ruhunun – nefeş a beamit arzularını önleyerek konuşma ve eylemlerine geçmesine izin
vermemektedir .

( bölüm 12 ve 13 de ) Beynoninin özü ve ( bölüm 14 de ) beynoni seviyesinin her

adamın seviyesi olduğu uzun uzadıya açıklandıktan sonra , bu bölümde Rabenu A Zaken
beynoninin Ha‘Şem hizmetini açıklamaya başlamaktadır .

Ve bu konu ile ilgili en çekici nokta şudur :

On dördüncü bölümde Rabenu A Zaken tüm Yahudi‘lerin her an ve an beynoni olabilme

kapasiteleri olduğunu çünkü beynoninin kötülükten tiksinmediğini açıklamaktaydı . Ancak
o çok ihtiyatlı davranarak kötülükten kaçıp hep iyilik yapmaktadır . Yani aslında düşünce
konuşma ve eylemelerini her adamın kontrol altına alması yeteneği kendisine verilmiştir (
her an her mevsimde ) . Eğer öyleyse , diğer bölümlerde söylendiği gibi beynoninin
Ha‘Şem hizmetinde ana çalışması sadece kendi fiziki hareketlerini kontrol altına alması
gerektiğidir , kötülükten uzak kalıp sadece iyilik yaparak ‖ Şulhan Aruh‘a ( Yahudi‘lik
Kanun Kitabı ) uygun bir Yahudi Olmak ‖ durumundadır . Kalbine gelerek yapmış olduğu
çalışmalar ise , yani Ha‘Şem‘in Büyüklüğü ile Yüceliğine yapmış olduğu tefekkür ve O‘na
duymuş olduğu sonsuz aşk ile beynoni düşünce konuşma ve eylemelerine son derece
dikkat etmesi gerekmektedir .

Bu bölümde Rabenu A Zaken aynı konuların yani beynoninin kendi hareketlerini nasıl
kontrol altında tutması ile ilgili konuların aksine daha ziyade beynoninin doğal vücuduna
ve hayvansal ruhu olan nefeş a beamit ile arasındaki savaşlara değinmektedir . Yani

322 | .
beynoninin kalbinin sadece şehvetli arzularla yanıp tutuştuğu zamanlarda onun kötü iç
güdülerinin ( yetser ara ) kendi düşünce konuşma ve eylemelerine tesir edememesi için
üstesinden gelmesini değil ayrıca doğal özü hayvansal ruhunun şehvet dolu gücü ile
mütemadiyen savaştığını ve bu savaşların beynoninin yetser arası üzerinde o konu
hakkında üstünlük kurup kontrolü elinde tutmasına kadar sürdüğünü ve bunun beynin
kalbin üzerinde yapmış olduğu çalışmaya bağlı olduğunu bu çalışmanın da Hasidut
öğreniminde ‖ Avoda Pnimit – İçsel Çalışma ‖ olarak adlandırıldığı bu bölümde
açıklanmaktadır . Yani beynoni Ha‘Şem‘in Büyüklüğü ve Yüceliğine tefekkür yaptığında
Ha‘Şem aşkı ve korkusunu kalbi ile beyninde uyandırmaktadır .

Ancak çok ama çok önemli olmasına rağmen sadece bu ‖ İçsel Çalışma ‖ sayesinde hiç
bir adamın düşünce konuşma ve eylemlerinde tam anlamı ile ‖ Ha‘Şem‘e hizmet ettiği
söylenemez ‖ .

‫ ןיב דבוע םיקלא רשאל אל‬, ‫שכתוב מה יובן ובזה לרשע צדיק בין וראיתם ושבתם‬
‫עבדו‬

Ubaze yuvan ma şekatuv veşavtem uritem beyn tsadik leraşa , beyn oved
elokim laaşer lo avdo .

Aklımızdaki bu farklılık ve karışıklıkla bu pasuğu iyice anlamalıyız ; 1

‖ Ve sen döndüğünde Tsadik ile Raşa arasındaki farkı ve kimin Ha‘Şem‘e hizmet edip
etmediğini göreceksin ‖ .

Talmud 2 şu soruyu akla getirmektedir ; Tsadik terimi ‖ Ha‘Şem‘e hizmet eden ‖ ile ve
Raşa terimi ise ‖ Ha‘Şem‘e hizmet etmeyen ile eş anlamdadır . On beşinci bölüm de
neden bu kontrast önümüze getirilmektedir ? Cevap olarak, Talmud şöyle demektedir ; ‖
Her ikisi de Ha‘Şem‘e hizmet eden de etmeyen de tamamen Tsadik‘dir , ancak
çalışmalarını 100 defa tekrar edip gözden geçiren kişi tabii ki 101 defa tekrarlayan ile
karşılaştırılamaz . 3

Bununla birlikte , bu yanıt göründüğü üzere tekrarlanan terimlerin sadece ikinci grubunu
açıklamakta olduğudur . ‖ Tsadik kişi ‖ ve ‖ O‘na hizmet etmeyen kişi ‖ . Kötülük
yapmaktan uzak olan ama ‖ O‘na hizmet etmeyen kişi ‖ olarak açıklanmaktadır çünkü bu
kişi çalışmalarını 100 defadan fazla gözden geçirmeyen kişidir .

323 | .
Ancak biz burada hala yapılan ilk grup ‖ Tsadik kişi ‖ ve Ha‘Şem‘e hizmet eden kişi
‖ açıklamasının zorluğu ile baş başa kalmış vaziyetteyiz . Aslında , yukarıda Talmud
pasuğundan alınan alıntıya göre yapılan açıklamada üçüncü bir kategori daha
bulunmaktadır . ‖ Ha‘Şem‘e hizmet etmeyen kişi ‖ , yukarıdaki açıklamaya göre hala ‖
Tsadik ‖ olarak adlandırılmaktadır ! Şimdi Alter Rebbe bu zorluğu gidererek bizlere Tsadik
ile Beynoni arasındaki bir önceki ayrıma dayalı olarak açıklamalarını yapmaktadır .

Galiba bu Talmud‘un zorluğu olmakla birlikte iki defa yazılmıştır ; Yani ‖ Tsadik ‖ ve ‖
Ha‘Şem‘e hizmet eden ?

Öncesinde de yapılan açıklamalara göre beynoni hiç bir şekilde hata yapmamakta ve
günah işlememektedir . Anlaşılacağı üzere burada gerçekte iki defa söylenmekte olduğu
doğru değildir , çünkü ‖ Tsadik ‖ ile ‖ Elokim‘e çalışan ‖ bu iki kişilik terimi tamamen farklı
iki türdür . ‖ Tsadik ‖ o gerçek Tsadikdir , yani ona verilen ünvanın gerçekliğinden de
anlaşılacağı gibi , ‖ Elokim‘e çalışan ‖ kişi ise ( Tsadik değil ) ‖ Beynonidir ‖ .

‫הוה לשון הוא שעובד הוא לצדיק אלקים עובד בין שההפרש‬, ‫באמצע שהוא‬
‫עליו להתגבר‬, ‫הרע היצר עם המלחמה שהיא העבודה שלא קטנה מהעיר ולגרשו‬,
‫תמיד בו להלחם גדול ועמל עבודה באמת שהוא הגוף באברי יתלבש‬

Şeaefreş beyn oved elokim le tsadik u , şe oved u leşon ove , şeu beemtsa
avoda , şei amilhama im ayetser ara leitgaber alav ulgarşo mea ir ktana , şelo
yitlabeş beevrey aguf , şeu beemet avoda veamal gadol , leilahem bo tamid .

Burada kullanılan ‖ ‫ – עבודת ה׳‬Avodat Ha‘Şem – Ha‘Şem Hizmeti ‖ ve aynı zamanda

‖ ‫ – עובד אלקים‬Oved Elokim – Elokim‘e çalışan ‖ terimler esasında adamın Tora ve
mitzvaları gerçekleştirmesi anlamında değil , onları gerçekleştirmesi esnasında sarf etmiş
olduğu emekler için kullanılmaktadır . Çünkü İbranicede ‖ ‫ – עבודה‬Avoda ‖ kelimesi iş ,
uğraş , çalışma anlamına gelmektedir . Ve Ha‘Şem hizmetinde gelinmesi amaçlanan
nokta kalbin solunda konuşlanan yetzer ara ile mütemadiyen savaşılması gerektiğidir .
Beynoninin buradaki amacı yetzer aranın vücuduna yayılıp onun düşünce , konuşma ve
eylemlerine karışmamasını sağlamaktır . Bu gerçekten çok büyük çaba ve emek gerektirir
.

Daha fazla açıklama :

‖ ‫ – בודהע‬Avoda – Çalışma ‖ ve ‖ ‫ – עמל‬Amal – Emek ‖ kelimeleri sadece vücutla fiziki

ve ruhsal yapılan zor çalışmalar anlamına gelmez aynı zamanda ( çoğunlukla ) kişinin

324 | .
doğasına karşı gelerek yapmış olduğu çalışmalardır yani bu çalışmanın ana konusu
özellikle kişinin çalışmasını engellemek ve ona bu esnada çalışmalarında mani olmak için
zıt fikirde olan bir başka şeyin var olduğu gerçeğidir .

Örneğin , oğul babası için zor bir işi yaparken , sonuçta yapmış olduğu işi büyük bir sevgi
ile ve karşılıksız yaptığı için harcamış olduğu efor ve çabalar kendi gözünde ona zor
gelmemektedir . Hatta tam tersi oğulun babası için yapmış olduğu bu zor çalışma ona
büyük bir zevk ve iç huzuru dolayısıyla mutluluk vermektedir . Bu nedenle onun için bu ‖
iş ‖ değildir , çünkü ‖ Avoda – Çalışma ‖ ve ‖ Amal – Emek ‖ sadece bir şeyin kişiye zevk
vermediği zaman yapılan şeylerdir . Ve kişi bunu kendi isteğiyle yapmaz .

Bu aynı şekilde Ha‘Şem Hizmeti için de geçerlidir ; ‖ ‫ – עובד אלקים‬Oved Elokim –

Elokim‘e çalışan ‖ adı yada başlığı , yetzer arası ile sürekli mücadele ve savaş halıinde
bulunarak ruhani olarak çalışan ve bu çalışmaları sadece Ha‘Şem için yaptığını düşünen
kişi için uygundur . Yada yetzer arası ile aynı fikirde olmadığı zaman onun karşısında
dimdik durabilen kişidir . Yaratıcının arzuları olan Tora ve mitzvaların gerçekleştirilmesi
beynoniye yukarıdan direk gelmemektedir ve beynoninin bu şekilde yapma gücü yoktur .

Çünkü Tora ve mitzvaların gerçekleştirilmesi sonucunda elde edilen çok büyük bir zevk ve
keyif mevcuttur . Bu keyfin ve zevkin elde edilmesi sadece Tsadikler için mümkündür .

Ve buna bağlı olarak ‖ ‫ – עובד אלקים‬Oved Elokim ‖ İbranice kelime kökü olarak
‖ ‫ – עובד‬Oved ‖ – ‖ ‫ – הווה‬Ove ‖ yani şimdiki zaman kelimesinden türemektedir . Bu da
adamın halen ‖ İşin Ortasında ‖ olduğu ve kötü eğilimi olan Yetzer Arasının üstesinden
gelebilmek için savaşlarının sürdüğü anlamına gelmektedir .

‖ Elokim‘e Çalışan ( Oved ) ‖ ile ‖ Tsadik ‖ arasındaki farkta açıklandığı gibi ‖ Elokim‘e
çalışanın ‖ şimdiki zaman ile yazılmış olmasıyla onun hala İlahi Hizmet emekçisi olduğu
vurgulanmaktadır . Bu hizmet beynoninin üstün baskısı sonucu kötü doğasına karşı girmiş
olduğu mücadeledir . ‖ Küçük Şehirden ‖ yani vücuttan onu sürgün edip şehri fethederek
kötü doğasını 4 alt edip şehre huzur sağlayarak daha objektif hale getirmektir . Böylece
onun kötü doğası onun vücudunda bulunan organlara , düşünce konuşma ve
eylemlerine 5 yelek gibi giysi olamayacaktır . Beynoninin kötü doğası ile yapmış olduğu
savaşlar ‖ Ha‘Şem Hizmetidir ―. Ancak yukarıdaki paragraflarda da anlatıldığı gibi
beynoninin kötü doğası ile sürekli savaş halinde bulunması gerçekten çok üstün bir çaba
gerektirir .

‫הבינוני והיינו‬

325 | .
Veaynu abeynoni .

İşte bu beynonidir .

Onun girdiği bu savaşların tümünü kazanması gerekmektedir ; Aynı zamanda beynoni ‖

Ha‘Şem‘e çalışan ‖ diye de adlandırılır ve o Ha‘Şem‘e aktif olarak hizmet için her zaman
devrededir .

Ve bu sebeple beynoniye yapmış olduğu çalışmaya uygun olarak kalbinin sol kısmında
bulunan kötülüğün fiziksel dünyanın tüm şehvetli arzularına karşı olan isteği halen
yürürlükte olmasına rağmen ona ‖ Elokim‘e çalışan ‖ ( şimdiki zaman ) unvanı
konulmuştur . Beynoni sonuçta kalbinden çıkan böyle bir arzunun vücudunun her hangi
bir organı ile birlikte fiiliyata geçmesini engelleyebilmek için tüm hayatı boyunca bu
kötülüğe karşı mücadelesini sürdürmek kalpten beyne gelen kötü düşünceleri def ederek
reddetmek zorundadır . Bu sebeple beynoni her zaman bir çalışmanın ortasında kendisini
bulmaktadır .

‫ךמל או חכם שם מו‬, ‫כ התואר בשם ה׳ עבד נקרא הצדיק אבל או חכם נעשה שכבר‬
‫מלך‬

Aval atsadik nikra eved eved Ha‘Şem beşem atoar . kemo şem haham o meleh
, şekevar naase haham o meleh .

Diğer taraftan ‖ Tsadik ‖ ise Ha‘Şem‘in kulu ‖ esiri ‖ olarak belirtilmektedir , kişinin
kendisine konulan unvanda olduğu gibi bu atama kişinin sadece aktif rolünün ‖ hizmet
veren bir kişi ‖ olduğunun açıklaması değildir .

Bu ‖ Hizmetçi ‖ terimi aynı şekilde ‖ Bilge ‖ veya ‖ Kral ‖ terimlerine benzer , bu

unvanların bahşedildiği kişiler zaten ‖ Bilge ‖ yada ‖ Kral ‖ haline gelmişlerdir .

Adama verilen sıfat onun özünü belirtir ve onun bu sıfatı alması için bir şey yapmasına
gerek yoktur . Çünkü bunun gerçek özüdür . Örneğin ‖ Bilge ‖ yada ‖ Kral ‖ unvanları
kişinin zaten akıllı veya onun Kral olduğunun göstergesidir . Bu yüzden de Tsadiklere ‖
Esir ‖ unvanı verilmiştir .

‫הרע עם המלחמה עבודת לגמרי וגמר עבד כבר זה כך‬, ‫לו וילך ויגרשהו כי עד‬,
‫בקרבו חלל ולבו‬

326 | .
Kah ze kevar avad vegamar legamrey avodat amilhama im ara , ad ki
vaygareşeu vayeleh lo , velibo halal bekirbo .

Yani Tsadik artık içindeki kötülükle olan savaşları bitirmiş ve kendisini tamamen ‖
Hizmete ‖ adamıştır çünkü o kötülüğü sürgüne göndermiş ve kalbinin içerisinde 6 yetser
arayı yok ederek etkisiz hale getirmiştir . Bu görevi tamamladıktan sonra Tsadik unvanını
alarak ‖ Ha‘Şem‘e kulluk etme ‖ ayrıcalığını kazanmıştır .

Şimdi biz bu açıklamalar doğrultusunda ‖ Tsadik ‖ kişiyi göz önüne aldığımızda o ‖

Ha‘Şem‘e Hizmetini ‖ mütemadiyen tekrar eden kişi değildir , bu kişi ‖ Ha‘Şem‘e hizmet
etmektedir ‖ ancak Tsadik değildir sadece Beynonidir .

Şimdi Alter Rebbe tıpkı Talmud‘un ‖ Kötü Olmadığı ‖ beyanındaki gibi , ‖ Ha‘Şem‘e Hizmet
eden ‖ ile ‖ Ha‘Şem‘e Hizmet etmeyen arasındaki farkı açıklamaktadır .

Ancak Tsadiğin tüm meşguliyeti Tora öğrenimi ve Mitzvaların gözetilmesi olmasına

rağmen onun gerçek adı ‖ Elokim‘e Çalışan ‖ değildir – Çünkü ‖ Elokim‘e Çalışan ‖
unvanı şimdiki zaman söylevidir . Dolayısıyla bu unvan halen savaşların ve mücadelenin
ortasında bulunan kişiler için öncesinde anlatıldığı gibi daha uygundur . Tsadik ise
kalbinde bulunan kötülüğü sınır dışı etmiştir . Bu Kral David A Meleh‘in söylemiş olduğu
sözcükler ile bağdaşmaktadır ‖ Ve Libi Halal Be Kirbi – Ve benim kalbim boş ‖ ( Yetser
Arası Olmadığını belirtmektedir ),O yetser arası ile olan savaşları tam anlamıyla bitirmiştir
.

Dolayısıyla Tsadiğin kelimenin tam anlamıyla adı ‖ Ha‘Şem‘in kulu esiridir ‖ , bu seviyeye
gelene kadar onun içsel özünün tamamen değiştiği ortaya çıkmaktadır .

Şöyle ki , ‖ Elokim‘e Çalışan ‖ unvanı yetser ara ile savaşan kişiye verilen addır , bu
çalışmanın amacı kötülüğü sınır dışı etmektir . Ve amaca ulaşılıp ‖ iş ‖ tamamlandığında
kişiye ‖ Ha‘Şem‘in Kulu , Esiri ‖ denilmesi daha doğru olmaktadır .

Ve daha öncesinde bulduğumuz yazıda iki defa yazılmış olan hiç bir şey yoktur , ‖
Elokim‘e Çalışan ‖ ile ‖ Elokim‘e Çalışmayan ‖ çünkü ‖ Tsadik ‖ – ‖ Elokim‘e çalışan ‖ iki
ayrı türdür , ‖ Tsadik ‖ ve ‖ Beynoni ‖ .

‫ עובד אלקים ואשר לא עבדו‬,‫ובבינוני יש ג״כ שתי מדרגות‬

Ubabeynoni yeş gam ken şetey madregot , oved elokim veaşer lo avdo .

327 | .
Beynoni kategorisinin iki düzeyi vardır ; ‖ Ha‘Şem‘e Hizmet eden ‖ ve ‖ Ha‘Şem‘e Hizmet
etmeyen ‖ .

‖ Elokim‘e Çalışan ‖ unvanı nasıl beynoniyi ifade etmekteyse ‖ Elokim‘e Çalışmayan ‖

unvanıda beynoniyi ifade etmektedir . Çünkü beynoninin kendisinde iki seviye vardır . ‖
Elokim‘e Çalışan ‖ ve ‖ Çalışmadığı zaman ‖ .

Ve pasukta yazılı olan kesinlikle iki defa tekrarlanmamaktadır ‖ Ve siz Tsadik ile Raşa ve
Elokim‘e Çalışan ile Çalışmayan arasında bir şey gördünüz mü , çünkü yazılı olan üzerine
burada konuşulan ; ‖ Tsadik ‖ , ‖ Raşa ‖ , ve Beynoninin iki seviyesidir . ‖ Elokim‘e
Çalışan ve Çalışmayan ‖ .

Ama bu anlatıma göre ‖ Elokim‘e Çalışmayan ‖ nasıl oluyor da Beynoni olabiliyor , bu

soruya cevaben Alter Rebbe anlatmaya devam ediyor .

‫פ על רשעואף אינו כן י קלה עבירה שום מימיו עבר לא כי המצות כל קיים וגם‬
‫ דומלתו הרות דגנכ םלוכ מגירסא פומיה פסיק ולא‬, ‫לקיימן לו שאפשר‬

Veaf al pi ken eyno raşa , ki lo avar miyamav şu mavera kala , vegam kiyem
kol amitzvot şeefşar lo lekayman vetalmud tora keneged kulam , vela pasik
pumey migirsa .

‖ Elokim‘e Hizmet etmeyen ‖ yine de ‖ Raşa – Kötü ‖ değildir , her şeye rağmen o kendi
içindeki kötülükle savaşmıyor olsa dahi bu kişi hayatının hiç bir anında çok hafif ve küçük
de olsa hiç bir şekilde günah işlememiştir . Ayrıca o Tora‘nın tüm mitzvalarını pozitif ve
negatif olmak üzere hepsini de gözlemlemekte ve yerine getirmektedir . Tora
çalışmalarını ve kurallarını tüm diğer emirler ile eşit tutmakta ağzından Tora
çalışmalarından edindiği bilgilerden başka sözcükler çıkmamaktadır .

Dolayısıyla ‖ Elokim‘e Çalışmayan ‖ unvanı da hayatının hiç bir anında çok hafif ve küçük
bir günah dahi işlemeyen beynoniyi anlatmaktadır . O Tora‘da bulunan 613 mitzvanın
tümünü gözetleyip yerine getirmekle kalmayıp çok zor bir olay olmasına rağmen kendisini
tamamen Tora çalışmasına adamıştır.

‫נפש על המאיר ה׳ אור ידי על לנצחו היצר עם מלחמה שום עושה שאינו אלא‬
‫ טילשה לע בלה ל״נכ‬, ‫שבמוח האלקית‬

Ela şeeyno ose şum milhama im ayetser , lenatsho al yede yor Ha‘Şem ameir
al Nefeş Elokit şebamoah , şalit al alev kanizkar leeyl

328 | .
Fakat her şeye rağmen hala ‖ Elokim‘e Hizmet Etmeyen ‖ biri olarak nitelendirilmektedir
ve o içinde bulunan kötülüğü yenmek için her hangi bir savaş yapmamaktadır . Ancak
İlahi Işığın yardımı ile Kutsal Ruh Nefeş Elokit onun beyninde açığa çıkar ve daha
öncesinde açıklandığı gibi kalbin üzerine kurallarını uygular 7 . Nefeş Elokit ve İlahi Işık (
Or Eyn Sof ) Beynoniyi aydınlatarak onun kötü eğilimine cevap olurlar .

Daha önceki anlatıma göre ‖ Elokim‘e Çalışan ‖ unvanı yetser arası ile savaş halinde olan
için kullanılmaktadır bu normal bir insan için hayvansal ruhun gücü ve kuvvetinden
dolayı gerçekten çok zordur .

Bu savaş adam için hiç kolay değildir ve tek başına kendisi bu savaşların tümünü
kazanma yeteneğine sahip değildir . Başarılı olabilmesi sadece göklerden ona yardımcı
olunması sayesinde mümkündür . Rabenu A Zaken‘in geçmiş paragraflarda
söylediği gibi ( On üçüncü bölümde ) ‖ A Kadoş Baruh Hu fakirin sağında durur ve Nefeş
Elokit‘i aydınlatır ‖ .

Ve Ha‘Şem yukarıdan iki konuda yardımcı olur ;

a ) Ha‘Şem Sonsuz Işığının yansıması sayesinde adamın aptalca ve ahmakça yapmış

olduğu hareketleri önleyebilmesi , yetser arasından gelen karanlığı ışığa çevirebilmesi ve
hayvansal ruhu ile gireceği savaşlarda kendisine avantaj sağlayabilmek için Nefeş Elokit‘i
aydınlatır .

b ) Doğal yoldan A Kadoş Baruh Hu adamı beyni sayesinde kalbine hükmedebilmesi için
yaratmıştır bu yüzden adamın beyninde konuşlanan Nefeş Elokit kalbin sol vertikülünde
konuşlanan kötünün vücudun organlarına yayılarak onların her hangi birinde
konuşlanmasını engeller .

Ancak bu kişi , hiçbir çabada bulunmayıp yetser arası ile savaşmadığı ve hayvansal
ruhuna üstünlük sağlayıp ona liderlik etmemesine rağmen yine de beynoni olarak
adlandırılır .

‫ועבודתו מתורתו לבטלו כלל לנגדו עומד יצרו שאין מפני‬, ‫עמו ללחום צריך ואינו‬
‫ לע ידי תרובגת הרמה‬,‫ןוגכ אוהש דימתמ ודומלב ועבטב ותדלותמ‬. ‫כלל‬
‫שחורה בטבעו מצונן שהוא מפני נשים מתאות מלחמה לו אין וכן‬

Mipney şeeyn yitsro omed lenegdo klal levatelo mitorato vaavodato , veeyn
tsarih lilhom imo klal . Kegon şeu matmid belimudo betivo mitoldato , al yedey

329 | .
tigboret amara şehora . Veken eyn lo milhama mitaavat naşim mipney şeu
metsunan betivo .

Bu seviyedeki beynoninin kötü eğilimi Tora çalışmalarında ve mitzvaları gözetlemesinde

onu rahatsız etmediğinden ve caydırmak istemediğinden dolayı onun hiç bir şekilde
savaş yapmasına ihtiyacı yoktur . Örneğin doğası gereği çalışkan bir öğrenci
vurdumduymaz mizaca sahip olabilir ve aynı zamanda cinsel isteklerde onun kadınlara
bakış açısı doğasından buz gibi olabilir .

Her insanın hem bedensel ve hem de hayvansal ruhu tarafından doğal bir mizacı vardır
ve bazıları öğrenimin bilgeliğini kalplerine çekerler ve bu insanların akılları ile kalpleri her
zaman birbirine yapışmış vaziyettedir . Dünyanın ilk uluslarında yaşayan büyük bakanlar
ve filozoflar gibi onların hiç bir yoksunlukları yoktu . Onlar her zaman bilgeliği öğrenmeye
tüm kalpleri ile arzuluydular , tüm ruhları ve kalpleri ile de öğrenmek için çok büyük bir
istek ile yanıp tutuşmaktaydılar . Onların ruhları bu hoş bilgilerden diğer insanların
dünyanın fiziksel şevklerinden zevk aldıkları gibi haz duymaktaydılar . Ve tüm bunlar
onların doğallıklarından gelmekteydi . Bu doğallıkla doğduklarından onlar doğal
karanlıklarının üstesinden çok kolay gelebilmekteydiler . Bu yüzden onların ruhları çok
büyük bir istekle bilgeliği arzulamaktaydı ve dünyanın tüm fizikselliği ise onlara hiç bir şey
ifade etmemekteydi .

Bunun yanı sıra Yahudi‘nin ruhu da onlar gibidir , ancak Yahudi‘nin doğası onu
Yahudilikle ilgili şeyleri konuşmasına özen göstertir , örneğin ezbere Tora çalışması gibi .
Bu yüzden Yahudi‘nin kalbi ve ruhu gece gündüz boş durup oturmaz .

Bu nedenle ‖ Elokim‘e Çalışmayan ‖ unvanlı beynoni doğası gereği gece gündüz

eğitimiyle meşgul olur ve o doğal hayvanı olan hayvansal ruhunun üstesinden gelmesi
için zahmet etmek zorunda değildir .

Kadınlara karşı duyulan şehvet adamın ruhuna sıcaklık verir ancak öyle insanlar vardır ki
doğalarından onların ruhları bu konuda buz gibidir . Dolayısıyla onların bu tip arzulardan
ve kötü yansımalarının şehvetinden kurtulmak için kötü eğilimleri ile savaşma ihtiyaçları
yoktur .

‫בטבעו הנאה הרגש מחוסר הוא הזה עולם תענוגי בשאר וכן‬

330 | .
Veken bişear taanugey olama ze u mehusar ergeş anaa betivo .

‖ Doğasından bu duygulara zevk eksikliği ‖ olan kişi dünyevi zevklerin örnek olarak
yemek ve benzeri gibi Tora tarafından serbest bırakılmış şeylerin ardından koşmaz .

‫ה׳ בגדולת כך כל להתבונן צריך אין ולכן‬, ‫ה׳ ויראת דעת רוח מבינתו להוליד‬
‫במוחו מצו על לעבור שלא תעשהלהשמר לא ת‬

Velahen eyn tsarih leitbonen kol kah bigdulat Ha‘Şem , leolid mibinato ruah
daat veyirat Ha‘Şem bemoho, leişamer şelo laavod al mitzvot lo taase .

Bu kategorideki ( Elokim‘e Çalışmayan ) Beynoninin ‖ yetser arası onun çalışmalarına ve

Tora öğrenimine engel olmak için onun karşısına dikilmez . Bu beynoni yukarıda anlatılan
eşsiz özellikleri sayesinde siyah tarafa doğası gereği hep soğuk bakar ve bu nedenle de
onun yetser arası ile mücadele ederek büyük zahmetlere girişmesi yada yetser arasını alt
edebilmek için Ha‘Şem‘in büyüklüğü ve yüceliği üzerine büyük tefekkürler yapması
gerekmez .

Şöyle ki :

Düz yoldan direk adamın yetser arasını alt edebilmesi için ona yardım eder ve kalbindeki
arzuları kontrol altında tutmasını sağlar , adamın tefilası esnasında Ha‘Şem‘in Yüceliği ve
Büyüklüğü üzerine yapmış olduğu tefekkür ve bu sayede kalbinin derinliklerine kadar
hissettiği Ha‘Şem korkusunun gücü onun yetser arasının tüm arzularını bütün gün
süresince kontrol altında tutabilmesine yardımcı olmaktadır . Dolayısıyla bu destek
sayesinde o tefila zamanı dışında dahi yetser arasını kontrol altında tutabilmektedir .

Bu çalışma sayesinde kalbindeki sevgi ve korkunun uyanışı çeşitli aşamalar içermektedir ;

Öncelikle kişi akıl melekeleri olan Hohma – Bilgelik ve Bina – Anlayış ile Ha‘Şem‘in
büyüklüğüne tefekkür etmelidir . Hohma ve Bina , Baba ve Anne gibidir ve Ha‘Şem
sevgisi ile Korkusu kişinin derinlemesine Ha‘Şem‘in büyüklüğüne tefekkür yaptığında
onların ikisi tarafından doğrulmaktadır .

Bu yüzden adam elinden geldiğince tüm gücüyle Hohma ve Bina‘sı aracılığıyla Ha‘Şem‘in
Büyüklüğüne ve Yüceliğine tefekkür yapması gerekir .

Adamın akıl melekelerinin üçüncüsü olan ‖ Daat‘ın ‖ gücü sayesinde kendi beyninde ‖
Ha‘Şem Korkusu‖ doğar , ve böylece adam ‖ Yapma Emirlerini ‖ ihlal etmemek için çok
dikkat eder ve gerçekten hiç bir zaman ihlal etmez . Çünkü ‖ Korkunun kökü 248 adet

331 | .
yapma mitzvasıdır ‖ . Adam zihninde ve kalbinde ‖ Ha‘Şem Korkusunu ‖ hissettiğinde bu
Yüceliğe karşı hissettiği saygı ve korku yasaklanmış olan şeyleri adamın gözünde kötü
kılar .

‫ דומלתו הרות דגנכ ןלוכ‬,‫ הקבדל וב םויקב תוצמה‬, ‫בלבו ה׳ ואהבת‬

Veaavat Ha‘Şem belibo , ledavka bo bekiyum amitzvot , vetalmud tora

keneged kulan .

Beynoninin zihninde ‖ Yirat Ha‘Şem – Ha‘Şem Korkusu ‖ doğup ( Daat sayesinde ) ,

hemen akabinde kalbinde ‖ Aavat Ha‘Şem – Ha‘Şem Aşkı ‖ da uyandığında , özellikle bu
aşkın onda ortaya çıkmasıyla birlikte onun ‖ Mitzvaları Gözlemlemesi ‖
gerçekleşir , çünkü bu aşk ‖ Remah Mitzvat Ase – 248 Yap Mitzvasının ‖ köküdür . Ve bu
andan itibaren onu Ha‘Şem‘in yolundan ayırarak ‖ Remah Mitzvot Ase – 248 Yap
Mitzvasını ‖ gözlemlemesine mani olmak imkansızdır . Böylece beynoni Ha‘Şem
adına büyük bir aşkla ve sevgi dolu bir biçimde O‘nun tüm emirlerine uyacaktır . Ve
özellikle tüm mitzvaların da üstünde olan Tora eğitimiyle bunu gerçekleştirmektedir .
Çünkü Tora öğrenimi sayesinde kişinin kendisini Ha‘Şem‘e bağlayıp yapıştırması çok içsel
ve derin bir şekilde gerçekleşmektedir .

Gerçekten de tüm bunların olabilmesi için adamın yetser arası ile mütemadiyen
savaşması ve kalbinde kaynayan şehvetli arzuları ve fiziksel dünyanın zevklerine karşı
göğüs germesi gerekir . Ancak beynoni tüm zamanını Tora çalışmaları ve mitzvaların
gözlemlenmesi ile geçirdiğinden dolayı onun doğası bu tür zevk ve arzulara karşı soğuk
bakmaktadır . Bu sebeple de onun yetser arasını alt etmek için hiç bir savaş yapmasına
gerek yoktur . Çünkü onun kötü eğilimi olan yetser arası kendisine karşı aksi
davranışlarda bulunmamakta ve onun karşısında negatif bir güç gibi dikilmemektedir .
Ayrıca bu seviyedeki beynoninin Ha‘Şem‘in Yüceliği ve Büyüklüğüne tefekkür yaparak ,
kötülüklerden kaçıp sadece iyilik yapmak ( Sur Mera Vaase Tov ) için kalbinde Ha‘Şem
Sevgisini Uyandırıp ayrıca Zihninde de Ha‘Şem Sevgisini Uyandırmasına ihtiyacı yoktur .

‫ שנקראו אוהבי שמו‬,‫אלא די לו באהבה מסותרת אשר בלב כללות ישראל‬

Ela day lo beaava mesuteret aşer belev kelalut İsrael , şenikreu oavey şemo .

Bu eşsiz ama gizli olan Ha‘Şem aşkı her Yahudi‘nin kalbinde bulunmaktadır ve 8 ‖ O‘nun
Adını Sevenler ‖ diye anılmaktadır . Doğuştan içimizde bulunan bu aşkı motive etmek için
O‘nun emirlerini yerine getirmemiz yeterli olacaktır . Çünkü bu bizim doğal eğilimimizdir .

332 | .
Onun kötü eğilimi ile savaşması gereken bir beynoni için ise kalbindeki gizli aşk yeterli
değildir . Onun aktif ve bilinçli olarak bunu uyandırması gerekmektedir . Ancak yukarıda
anlatıldığı gibi kötü eğilimi ile savaşmak durumunda olmayan beynoni için ise bu gizli aşk
( onun doğal olumlu karakteristik özellikleriyle birlikte ) yeterlidir.

Sonuçta beynoninin de Tora öğrenip Mitzvaları gözlemlemesi , sadece vücudunun

ihtiyaçlarını gidermek ile meşgul olmaması için itici bir güce ve çok güçlü bir nedene
ihtiyacı vardır . Sadece geçim için kazanç peşinde vb. koşanların olduğu gibi . Ayrıca
beynoni Tora ile ilgili olmayan diğer bilgiler ile de meşgul olmaz bu tip bilgileri eğitim
alanına dahi sokmaz . Böylelikle yetser arası onun karşısında zıt bir şekilde dikilmez . Ve
onun tüm vaktini ‖ Remah Mitzot – 248 Yap Mitzvası ile Şesah Mitzvot – 365 Yapma
Mitzvasını ―gözlemlemesi ve bununla birlikte Tora Öğrenimi ile geçirmesi kalbindeki
gizlenmiş olan Ha‘Şem aşkını hatırlamasına yetmektedir .

Şöyle ki :

Her Yahudi‘nin Kutsal Ruhu vardır ve bu ruh ‖ Elokim‘in de üstünde Ha‘Şem‘in bir
parçasıdır ‖ dolayısıyla her Yahudi Kutsal Ruhu doğal olarak kalbinde gizlenmiş olan
Ha‘Şem sevgisine sahiptir , bu yüzden de hepimiz ―O‘nun adını sevenler ‖ olarak
anılmaktayız . Bu sevgi dolu aşk adam da her zaman mevcuttur , her Yahudi‘nin
tabiatından gelen aşk ile Ha‘Şem hizmeti de otomatikman gerçekleştirilmektedir . Örneğin
, Ha‘Şem‘e İman ile bağlanmamız nedeniyle biz İsrael Oğulları ‖ İnanların İnanan
Çocukları olarak ‖ anılmaktayız . Bizler ruhumuzu Ha‘Şem‘i her konuda Kutsamak ve
Yüceleştirmek adına feda etmekteyiz . ‖ Yirat Şamayim – Göklerin Korkusu ‖ bir başka
deyişle ‖ İnancın Hazinesi ‖ olarak ifade edilmektedir .

Gerçekten de Ha‘Şem Hizmeti esnasında adamın vücudunun ve hayvansal ruhu olan

nefeş a beamit‘in kendisine karşı direnç gösterdiği zamanlarda , adam üstün bir gayretle
Ha‘Şem‘in Yüceliği ve Büyüklüğüne tefekkür ederek bu sayede zihninde Ha‘Şem
korkusunu ortaya çıkartıp kalbinde de Ha‘Şem aşkını uyandırmasıyla birlikte ancak nefeş
a beamitini kontrol altına alıp onu alt edebilir . Fakat bunun tam tersi olarak adamın
hayvansal ruhu olan nefeş a beamiti ona Ha‘Şem hizmeti esnasında direnç göstermeyip
adamın kötülükten uzaklaşıp sadece iyilik yapması konusunda onu rahatsız etmiyorsa
adamın sadece kalbinde gizli bir Ha‘Şem aşkının mevcut olduğunu hatırlaması yeterlidir .
Ve kişinin yapacağı bu küçük tefekkür ( gözlem ) onun için yeterlidir .

333 | .
‫כלל ועבודתו פעולתו אינה המסותרת זו אהבה כי‬, ‫כלל עובד נקרא אינו ולכן אלא‬
‫ישראל לכלל מאבותינו ירושתנו היא‬, ‫לקמן וכמ״ש‬

Velahen eyno nikra oved klal ki aava zu amesuteret eyna peulato , vaavodato
kelal , ela hi yeruşatenu meavoteynu liklal israel , ukmo şeyitbaer lekaman .

Bu gizli aşkı adamın kendisinin her hangi bir şekilde yapması yada yaratmayı başarması
mümkün değildir . Bu bizlere tüm Yahudi‘lere Atalarımız tarafından verilen mirastır . 9

Bu konu ile ilgili olarak Alter Rebbe ‖ Ha‘Şem‘e Hizmet Eden ve Hizmet Etmeyen ‖ olarak
beynoni düzeyinin iki alt kategorisi olduğu sonucuna varmıştır .

Birinin doğal olarak donatılmış olmasa bile Ha‘Şem‘e Hizmet için elverişli özellikleri ile ‖
O‘na Hizmet Etmeyen ‖ kategorisine girebilir .

Beynoninin kalbinde Ha‘Şem korkusu ve sevgisini ortaya çıkartarak yetser arası ile
mücadeleye girişmek için zahmet etmesine gerek olmadığını öğrenmiştik . Beynoninin
nitelikleri çok saf olmasına rağmen onun Ha‘Şem hizmetleri ve çalışmalarının derecesi çok
düşüktür ve öncesinde de anlatıldığı gibi ‖ Elokim‘e çalışanın ‖ hizmetlerindeki erdemli
zahmetler yoktur .

Ayrıca ;

Beynoniyi sadece saf doğasıyla ‖ Elokim‘e Çalışan ‖ adı tarif etmez , çünkü yukarıda
anlatıldığı gibi ‖ Elokim‘e Çalışmayan da ‖ hiç bir şey yapmıyor gözükse de çok fazla iyi
işler yaptığından dolayı , her an için devam etmekte olduğu her şeyin üstünde olan Tora
eğitimi ve hem 248 adet olan yap mitzvaları ile 365 adet olan yapma mitzvalarını çok
büyük bir titizlikle gözlemlemesi sonucunda kalbindeki doğal sevgi ortaya çıkmaktadır .
Ve bu sevgi onu emirleri gerçekleştirmesi için içine çeker , dolayısıyla adam da bu sevgiyi
ortaya çıkartabilmek için ayrıca bir çalışmaya girmez . Bu aşk Avraam Avinu‘dan alınan
miras ile her Yahudi‘nin kalbinin içine kazınarak oyulmuştur .

‫בטבעו בלמודו מתמיד שאינו מי אף וכן‬, ‫גדולה בהתמדה ללמוד עצמו שהרגיל רק‬,
‫זו מסותרת באהבה לו די שני טבע לו ההרגל ונעשה‬, ‫יותר ללמוד רוצה כן אם אלא‬
‫לותומרגי‬

Veken af mi şeeyno matmid belimudo betivo , rak şeirgil atsmo lilmod

beatmada gedola , venaase aergel lo teva şeni , day lo beaava mesuteret zo
ela im ken rotse lilmod yoter meregiluto .

334 | .
Böylece biri doğal olarak çalışkan olmayabilir ancak o kendi alışık olduğundan fazla olarak
gayret sarf ettiğinde eski alışkanlığı onun ikinci doğası haline gelir . Nitekim çalışkanlık
onun için artık doğal bir durum halini alır , o normal alışık olduğundan fazla çalışmak
isteği içerisinde olduğu sürece onun içinde bulunan gizli Ha‘Şem aşkı şimdilik yeterlidir .

Onun bunu yapması için kendi kalbinde bilinçli bir şekilde Ha‘Şem aşkını uyandırması
gerekir . Ancak sadece böyle bir aşk onu elinin içinde esir gibi tutan doğal eğilimlerinin
kısıtlamalarından kurtarmaya kadir olan güçtür.

Hatta adamın doğası gereği öğrenimi süreklilik sağlamıyorsa , kendi yetser arası ile nasıl
mücadele etmesi ve onu nasıl alt etmesi gerektiği ile ilgili bilgileri sürekli şekilde
öğrenmesi gerekir . Ancak eğer doğası gereği süreklilik içerisinde ve dozunu arttırarak
öğreniyor ve bu öğrenimi sayesinde de karakteristik özelliklerinde pozitif olarak değişim
sağlıyorsa bu alışkanlık ona bir çok Hasidut ve Kabala kitabında da yazdığı gibi adamın
kendisine ikinci doğasını kazandırmaktadır . Ancak adam giderek dozunu arttırarak ve
düzen içerisinde Tora çalışmasına rağmen hala ‖ Çalışmayan ‖ unvanı onun için geçerli
olmaktadır .

Bu sürekliliği sağladıktan sonra , artık doğal güdüleri ile savaşmak zorunda değildir ve
dolayısıyla kalbinde Ha‘Şem‘in Büyüklüğü ve Yüceliğine yapacağı tefekkür sayesinde
Ha‘Şem sevgisi ile korkusunu ortaya çıkartmasına ihtiyacı yoktur . Tora‘yı tüm
versiyonları ile hiç ara vermeden öğrenebilmesi için kalbinde gizli olan aşk onun için
yeterlidir . Bu aşkın gözlemlenmesi ile ise bu adam ‖ Kesinlikle çalışan ‖ olarak
adlandırılmaz .

Ancak adam kendisini alışkanlıklarının da ötesinde öğrenmeye adayıp kendisini bu şekilde

alıştırdığında ‖ Elokim‘e Çalışan ‖ seviyesine de ulaşabilir fakat bu sefer de yükseleceği
her yeni basamakta kendi doğal güdüleri ile yeni bir savaşa girip kazanması gerekecektir
. Yani bu ana kadar alışık olduğu seviyeden memnun olmayarak , alışık olmuş olduğu
seviyeden çok daha fazla öğrenmek için çabalar ve çalışır .

‫ואחד פעמים‬, ‫מאה פרקו ששונה מי היינו אלקים דעובד בגמרא מ״ש ובןי ובזה ולא‬
‫לבד פעמים מאה פרקו ששונה מי היינו עבדו‬

Ubaze yuvan ma şeamru bagemara deoved elokim haynu mi şeşone pirko mea
peamim veehad , velo avdo haynu mi şeşone pirko mea peamim levad .

335 | .
Talmud 10 bu konuyu , ‖ Elokim‘e hizmet edenin ‖ çalışmalarını 101 kez tekrar ettiğini (
örneğin bir mişnayı 100 kere değil 101 kere okuduğunu ) , ‖ Elokim‘e hizmet etmeyen ‖
diye adlandırılan kişinin ise çalışmalarını 100 kez tekrar ettiğini açıklamaktadır .

Görünüşe göre anlaşılmış değildir ;

Yüz defa ile yüz bir defa arasındaki fark bu kadar çok mu büyüktür ve sadece bu bir
defalık fark yüzünden mi adama ‖ Elokim‘e çalışan ‖ unvanı verilmektedir ?

Ancak özellikle söylememiz gereklidir ki adamın Ha‘Şem‘e hizmetindeki yüz bir defa
tekrarı ile sadece yüz defa tekrar eden arasında sadece sayısal olarak çok büyük fark
olmadığı gibi ayrıca kalite ve değer farkı da vardır . Ve ‖ Elokim‘e çalışan ‖ unvanından da
anlaşılacağı üzere bu unvan adama emeği karşılığı verilmiştir . Ve adamı artık ona karşı
olan doğal dürtüleri ile girişeceği yeni savaşlar beklemektedir .

‫התם כדאיתא פעמים מאה פרק כל לשנות הרגילות היה שבימיהם משום והיינו‬
‫חמרים של משוק משל בגמרא‬, ‫פרסי עשר ולאחד בזוזא פרסי לעשר שנשכרים‬
‫זוזי בתרי‬, ‫רגילותםמ יותר שהוא מפני‬.

Vehaynu , mişum şebimeyem aya aregilut lişnot kol perek mea peamim ,
kideiyta bagemara , maşal mişuk şel hamarim , şeniskarim leeser parsey
bezuza , uleahad asar parsey bitrey zuzey , mipney şehu yoter meregilutam.

Çünkü onların Talmudik zamanda her bir dersi yüz defa yorumlamaları gelenekti .

Dolayısıyla yüz defa tekrar etmeleri onların ayrıca bir çaba sarf etmelerini
gerektirmiyordu , bu artık onların ikinci doğası halini almıştı . Öğrencinin sadece 101 inci
tekrarı yapmasını istediğinde ise onun ekstradan bir çaba göstermesi gerektiğinden
kendisine ‖ Elokim‘e hizmet eden ‖ denmekteydi .

Talmud buna kıyasen eşek sürücülerinin pazarını göstermektedir . Sürücüler ‖ On Parsi (

Farsça Mil ) ‖ için bir Zuz ( para birimi ) ancak ‖ 11 Parsi ‖ sürüş için ise iki Zuz talep
etmekteydiler . On milin üzerindeki bu bir mil onların geleneksel uygulamalarını
aşmaktaydı .

Eşek sürücülerinin pazarından verilen örneğin içeriği , ‖ Sürücülerin geleneksel

uygulamalarının bir Zuza 10 parsi gitmeleridir ( RaŞi ) ‖ , ardından eklenen her
parsinin ( mil ) onların alışıla gelmiş uygulamalarının çok üstünde bir çalışma
olduğundan dolayı onlara iki misli ödeme yapılması gerekmekteydi .

336 | .
Verilen örnekten de anlaşıldığı gibi , öğrencinin mişna pereğini ( bölüm ) her zaman
alışmış olduğu gibi 100 defa okuması ile doğal alışkanlığının üstünde bir gayret
göstererek bir fazla yani 101 mişna pereği okuması arasında çok büyük fark vardır .

‫כנגד שקולה מנעוריו שהורגל הרגילות על היתרה ואחת המאה הפעם זאת ולכן‬
‫עז ויתר שאת ביתר גביהן על ועולה כולן‬, ‫אלקים עובד נקרא להיות‬

Velahen , zot apaam amea veahat , ayetera al aregilut şeurgal mineurav ,

şekula keneged kulan , veola al gabeen beyeter seet veyeter az , liyot nikra
oved elokim .

Aslında onun daha fazla güç harcayıp daha üstün bir seviyeye ulaştığı için ve hizmetinden
dolayı kendisine ‖ Elokim‘e hizmet eden ‖ denmektedir .

Ve şimdi neden yüz bir defa tekrar etmenin sadece yüz defa tekrar etmekten çok daha
değerli olduğunu daha iyi anladığınızı buradan ben bile hissetmekteyim . Çünkü bu bir
kerelik daha fazla öğrenim için bizim alışıla gelen doğamızı değiştirebilmek için onun ile
savaşmamız gerekmektedir .

Bu yüzden 101 kere yüz kerenin karşısında sadece ‖ ölçülmekle ‖ kalmayıp , örnekte de
olduğu gibi , bir mil daha fazla yapabilmek için eşeğin sahibine iki misli para ödemek
gerekmekteydi , ancak on mil için ise bir Zuz ödemek yeterliydi . Ancak böyle olsa dahi ,
‖ Elokim‘e Çalışan ‖ olarak adlandırılmaktaydı . Yani , bu bir fazla kez adamın değerini
Ha‘Şem hizmetinde daha yüce bir seviyeye yükseltmektedir . ( Bu bir fazlalık yüz defadan
tek başına kesinlikle çok daha fazla değere sahiptir ) , yani ‖ Elokim‘e Hizmet eden ‖
unvanını hak etmektedir .

Adamın her zamanki alışkanlığının dışına çıkarak Ha‘Şem hizmetinde doğasına karşı açmış
olduğu savaş sonucu ve nedeniyle tamamen farklı bir seviyeye ulaşarak ‖ Elokim‘e
Çalışan ‖ unvanını aldığı bu harika erdemin içeriği nedir , Rabenu A Zaken anlatmaya
devam ediyor .

‫הרגילות טבע לשנות שכדי מפני‬, ‫שמתבונן ידי על לה׳ ההאהב את לעורר צריך‬
‫הבהמית הנפש דם המלא השמאלי שבחלל הטבע על לשלוט במוחו ה׳ בגדולת‬
‫הטבעשמהקליפ הוא שממנה ה‬

337 | .
Mipney şekedey leşanot teva aregilut , tsarih leorer et aahava la Ha‘Şem al
yedey şemitbonen bigdulat Ha‘Şem bemoho , lişlot al ateva şebehalal asmali
amale dam anefeş abaamit şemeaklipa , şemimena ateva .

Adam alışılmış doğasını geliştirmek için kendi içindeki Ha‘Şem aşkını uyandırması için
zihninde Ha‘Şem‘in Büyüklüğüne tefekkür etmesi gerekmektedir .

Kalbinin kan dolu sol kısmı doğal yöneticisi klipa ( Kutsallığın Zıt Tarafı ) menşeli
hayvansal ruhunun koltuğudur, adamın bu doğası ve doğasını aşmasını
sağlayan sevginin gücü ise nereden gelmektedir .

Yüz bir defa tekrar etmenin ‖ Elokim‘e Hizmet Edenler ‖ olarak adlandırılmasına RaZaL (
Bilgelerimiz ) ve adamın sadece bir saat için kendi doğasının üstesinden gelmesi ve
alışkanlığının ötesinde öğrenmesine hem fikir olmamaktadır . Ancak tüm zamanını
öğrenime ayıran adamın ise dürtülerini alt ettiğini ve buna göre alışkanlığının da çok üst
seviyelerine çıktığını dolayısıyla bu seviyeye geldikten sonra doğasına hükmettiğini ,
anlaşılacağı üzere tüm zamanlarda Ha‘Şem‘e doğasına tabi olmadan hizmet ettiğini
söylemektedirler .

Teorik olarak her şey güzel ancak adam kendi içsel değişiminde başarıya ulaşıp kendi
doğal dürtülerine nasıl hükmedebilir duruma gelebilmektedir ?

Bunu yapabilmesi için adam ‖ her zaman derinlemesine içsel çalışma içerisine ‖ girmek
zorundadır , yani sürekli kalbi ile uğraşarak zahmetli çalışmalar yapması gerekir .
Kalbinde Ha‘Şem aşkını uyandırmalı ve kendisini tutkuyla susamış olduğu Elokim‘e
yakınlaştırmalıdır . Beyninde Ha‘Şem‘in büyüklüğüne yapacağı tefekkür sayesinde
Ha‘Şem‘e olan aşkını zihnine de indirebilmelidir .

Adamın kalbinde Ha‘Şem aşkı uyandığında Elokut‘u kalbinin içinde hissedeceğinden dolayı
kendisini Elokit‘e çok yakın hatta yapışık hissedecektir . Bu sayede adamın hayvansal
ruhu nefeş a baamitinin kaynağı olan kalbin solunda bulunan vücudunun doğal güdüleri
zayıflayacak ve böylelikle de adam doğal güdülerinin güçlerini kontrol edebilecektir .

Bu ifade ile kalbin solunda bulunan doğal güdülerin özünün açığa çıkmış bir kötülüğü
olmasa dahi , üstelik kaynağı nefeş a baamit olan adamın yapmış olduğu iyi hareketlerini
ve eylemlerini de kontrol altında tutması anlatılmaktadır . Adamın tüm hayatını
öğrenimine adaması ve doğasının bunun için yanıp tutuşuyor olması gibi . Kalbinin
solunda konuşlanan hayvansal ruhu menşeili olduğunda sonuçta bunun hayat canı nefeş

338 | .
abaamittir ve nefeş abaamit vücudun hayat kaynağıdır ve kanla dolu olan kalbin sol
vertikülünü kendine mesken olarak edinmektedir . Öyleyse , ( Klipat Nogadan gelen
Nefeş A Baamit ruha hayat verir ) ―Elokim‘e çalışan‖ olmanın erdemiyle adam vücuduna
hayat veren ve klipadan gelen Nefeş A Baamiti kontrol altında tutmaktadır . Dolayısıyla
hayat gücünü aldığı hayvansal ruhu üstüne çalışmakla kendi alışkanlıklarının da üstüne
çıkıp çok daha fazla çaba sarf etmesi sayesinde ‖ Elokim‘e çalışan ‖ unvanını taşımaya
hak kazanmaktadır .

‫לבינוני תמה עבודה היא וזו‬

Vezo hi avoda tama labeynoni .

Ve bu tefekkür ( Meditasyon ) sayesinde hayvansal ruhunu yenmek için Ha‘Şem

sevgisini ortaya çıkartması Beynoninin Tamlıkla yaptığı mükemmel bir hizmettir .

Aynı zamanda bu şekilde vücudunun doğası olan nefeş a baamite kontrol sağlayabilecek
düzeye gelen bir kişi dahi beynoni değil ve tabi ki tsadik de değildir . Çünkü tsadik iç
selliğini tamamen değiştirerek içindeki kötülüğü tamamen iptal etmiş olan kişidir ,
beynoni de ise kötülük vücudun doğası olarak tüm gücü ile varlığını sürdürmektedir . Ve
adamın bunların üstesinden gelebilmesi için sürekli savaşmaya ihtiyacı vardır .

Beynoninin savaşı vücudunun doğal özü olan nefeş a baamit ile olan iç savaşıdır . Ve
onun bu savaşta kullandığı ‖ araç – kli ‖ Ha‘Şem‘in büyüklüğüne yapmış olduğu tefekkür (
meditasyon ) ile kalbinde uyandırdığı Ha‘Şem aşkıdır ve bu sayede o ruhani seviyede
yetser arasına hükmedebilecek pozisyona gelmektedir . Burada arzuladığı tek
şey alışılagelmiş doğasının çok daha üzerinde Ha‘Şem‘e hizmet etmektir .

İki adamın savaşında verilen örnek birbiriyle neden benzerdir ve bunlardan birinin
mücadelelerinde her zaman yetser arasını kontrol edebildiği ve onu yenebildiği açıklıkla
görülmektedir . Ancak bu her defasında yapmış olduğu savaşlarda yetser arasını
tamamen iptal edememekle birlikte o her an savaş halindedir .

Beynoninin seviyesi ile ilgili olarak , doğasını değişime uğratarak kendi alışkanlıklarının
üzerine çıkarak yapmış olduğu çalışma ‖ Tam Çalışma ‖ olarak adlandırılmaktadır yani bu
mükemmel çalışmadır . Kendi üzerine çalışarak içsel değişimini oluşturduktan sonra

339 | .
Ha‘Şem‘in Yüceliği ve Büyüklüğüne tefekkür ( meditasyon ) yapması sayesinde kendi
hayvanı nefeş abaamitinin ‖ alışılagelmiş doğasını ‖ değiştirir ve ona hükmeder .

‫שבחלל הטבע על ידה על למשול שבלבו המסותרת האהבה את לעורר או‬

‫השמאלי‬

O leorer et aava amesuteret şebelibo limşol al yada al ateva şebehalal asmali .

Beynoninin hizmetinin diğer türü olan ve gizli olarak kalbinin derinliklerinde bulunan
Ha‘Şem sevgisini uyandırması ile beynoni aynı zamanda kalbinin sol bölümünde bulunan
yetser arasını da kontrol altına almaktadır .

Aşağıda açıklanacağı üzere bir kişi zihninde az da olsa Ha‘Şem bilgisine sahip olmasına
rağmen , kalbinde ise Eyn Sof Baruh Hu‘nun Büyüklüğünü anlama kapasitesi
olmadığından Ha‘Şem sevgisini ve korkusunu uyandırmayabilir . Ancak her şeye rağmen
aklını zorlayarak Ha‘Şem‘in büyüklüğünü anlayabilmesi için çaba sarf etmesi gerekir . Her
halükarda hiç doğmamış Ha‘Şem sevgisi ve korkusu onun aklının darlığıdır .

Rebbe şimdi uzun bir şekilde bu konuyu açıklamaktadır . Her durumda adam
duygularında Ha‘Şem sevgisini ortaya çıkartabilir . Çünkü her Yahudi‘nin kalbinde ‖ Gizli
aşk ‖ bulunmaktadır . Ve her Yahudi bu aşkı uyandırıp ortaya çıkartabilir .

Yani bu durumda ;

Hatta adam Ha‘Şem sevgisi ile Büyüklüğünü ve Yüceliğini tefilası esnasında Ha‘Şem‘in
Büyüklüğüne yapacağı tefekkür sayesinde uyandırma gücüne sahip değilse dahi her
durumda kendisi tefilası esnasında ‖ içsel çalışması‖ ile meşgul olabilir ve tefilası
esnasında Ha‘Şem‘in büyüklüğüne yapacağı meditasyon çabaları sayesinde kalbinde
Ha‘Şem aşkını uyandırabilir . Nitekim bu sayede kalbinin sol vertikülünde ikamet eden
yetser arasına hükmedip Ha‘Şem‘e alışılagelmiş hizmetinin de ötesinde çalışabilir .

‫האהבה שמעורר ידי על והיצר הטבע עם להלחם עבודה כן גם נקרא שזו‬

‫בלבו המסותרת‬

Her ne kadar kusurlu eksik bir hizmet olmasıyla birlikte , beynoninin kendi doğası yetser
arasına karşı vermiş olduğu savaşı kalbinde gizli aşkı uyandırmadan yapmış olmasına
rağmen ikisine de Ha‘Şem hizmeti denir .

340 | .
Bu yüzden de kendi iç selliğinin değişimini sağlayabilmesi adına , örneğimizdeki diğer
kişinin yapmış olduğu meditasyon sayesinde içindeki gizli aşkı uyandırarak Ha‘Şem
korkusunu ortaya çıkarttığı gibi o kadar da sağlam bir şekilde damgasını vuramamaktadır
. Çünkü Kutsal Ruh Nefeş Elokit‘in tabiatından var olan sevgi hayvansal ruh nefeş a
baamitin değişimine fiziki olarak etki edemez ve edemediği gibi de nefeş a baamite
hükmedemez . Sadece adamın kendi kalbinde gizli olan Ha‘Şem aşkını uyandırması
sayesinde vücudunun doğallığı olan hayvansal ruhu ile savaşma imkanına sahiptir .
Haliyle yapmış olduğu her savaş sonrası da alışmış olduğundan biraz daha fazla olmak
üzere Ha‘Şem‘e hizmet edebilmektedir .( Öğrendiğini yüz defa , bir fazlası ve bir
fazlasıyla tekrar ederek ) .

Bu yüzden Beynoninin bu çalışmasına ‖ Tam Çalışma ‖ ( mükemmel ) denmektedir .

Doğal vücudunun kontrolünden çıkmasından itibaren ve aynı zamanda kalbindeki uyanış
Ha‘Şem‘in büyüklüğüne yapılması gereken meditasyon meyvesini vermemesine rağmen
sadece sevginin uyanışı beynoninin içine miras olarak yerleşiktir . Her şeye rağmen o ‖
içsel çalışma ile ‖ meşgul olduğu sürece ve yetser arasının güçleri ile savaştığında ‖
çalışma ‖ adı ile anılmaktadır .

‫כלל עבודתו נקראת עצמה מצד זו אהבה אין כלל מלחמה לו כשאין כן שאין מה‬

Ma şeeyn ken keşeeyn lo milhama kelal , eyn aava zo mitsad atsma nikret
avodato kelal .

Ancak eğer adam daha fazla savaşmıyorsa , hatta içindeki sevgiyi daha fazla uyandırmak
için çaba göstermiyorsa , örneğin o sadece doğal çalışkanlık sınırları içinde kaldığı zaman
, onun gizli Ha‘Şem sevgisi İlahi Hizmetinin içinde istihdam etmesine rağmen 11 kendi
içinde bu aşk hiç bir şekilde kendi İlahi Hizmetini yaratamamaktadır . Bu yüzden bu kişi ‖
Elokim‘e hizmet etmeyen ‖ olarak anılmaktadır . Ancak ‖ Elokim‘e Hizmet Eden ‖ beynoni
onun kötü eğilimiyle mücadeleye girmek zorundadır , yada en azından içindeki gizli olan
aşkı Ha‘Şem sevgisini ortaya çıkartması gerekmektedir .

1 . Malahi 1:18

341 | .
2 . Hagiga 9 b
3 . 101 revizyonun önemi bu bölümde açıklanacaktır .
4 . Kohelet 9:14 , Nedarim 32 b , bölüm 9
5 . Tanya 12 inci bölüme bakınız .
6 . Tanya birinci bölüme bakınız .
7 . Tanya’nın On ikinci ve On üçüncü bölümlere bakınız .
8 . Teilim 69:37
9 . Teilim 18 - 19 ve 44
10 . Hagiga 9b
11 . O kendisini Tora öğrenmeye motive etmek için en azından içindeki gizli Ha’Ş
em aşkını istihdam etmek zorundadır . Her ne kadar o doğası gereği çalışkan olsa
da onun bedensel arzuları onu çalışma esnasında rahatsız ederek sürekli daha fazl
a konfor istemektedir.

LİKUTEİ AMARİM — BÖLÜM 16

Önceki bölümde beynoninin ‖ Oved Elokim – Elokim‘e Çalışan ‖ ve ‖ Çalışmadığı zaman ‖

olarak genel iki seviyesi olduğu açıklanmaktaydı . Gerçekte ikisinin de düşüncelerine ,
konuşmalarına ve eylemlerine çok dikkat ettikleri hayatlarının hiç bir anında günah
işlemedikleri ve sadece iyilik yapıp kötülükten uzak durdukları ancak ikisinin çalışmaları
arasında ise çok büyük farkın olduğu da anlatılmaktaydı .

Beynoni ‖ Elokim‘e Çalışmadığı ‖ zaman o Ha‘Şem‘e kendi doğal sınırları dahilinde

çalışmaktadır , ve kötülüğü kovup sadece iyilikler yapmaya dikkatle özen göstermesi
nedeniyle o sürekli kendi doğal özü merkezli olmaktadır ! Ancak ‖ Elokim‘e Çalışan ‖
beynoni ise Ha‘Şem‘e Hizmet ederken kendi potansiyelinin ve standırdının da üzerine
çıkarak çalışmaktadır ( Talmud‘un ifadesiyle o çalışmış olduğu mişna pereğini yüz defa
değil yüz bir defa tekrar etmektedir ) . Çünkü o kendi doğal vücuduna ve hayvansal ruhu
olan nefeş a baamite hükmedebilmektedir .

Beynoni ‖ Elokim‘e Çalışan ‖ seviyesine içsel meşguliyetleri ve çalışmaları yani onun zihni
ve kalbi ile Ha‘Şem‘in büyüklüğü ve yüceliğine yapmış olduğu meditasyon sayesinde
ulaşabilmektedir . Çünkü o ancak bu şekilde kendi içselliğini saflaştırıp değiştirebilmekte
ve takip etmiş olduğu bu yol neticesinde kendi doğal vücudu ile hayvansal ruhu olan
nefeş a baamitine hükmedebilme durumuna gelebilmektedir .

342 | .
Bu bölümde ise Alter Rebbe ‖ Elokim‘e Çalışan ‖ Beynoninin içsel çalışmasının sadece
Ha‘Şem‘e sunmuş olduğu hizmetinin onun standartlarının ve alışıla gelmiş potansiyelinin
üzerinde olmadığını aynı zamanda sadece iyilikler yapıp kötülüğü uzaklaştırmaya çok
dikkat ve özen gösterdiğini bizlere anlatacaktır . Şöyle ki ; her standart Yahudi kendine
zıt olan doğası yetser arası ile savaşmak mecburiyetinde olmakla beraber sadece iyilikler
yapıp kötülükleri uzaklaştırması ve kendi yolunu ise yukarıda ve önceki bölümde de
anlatıldığı gibi ‖ Elokim‘e Çalışan ‖ beynoninin izinde sürdürmesi gerekmektedir .

Bununla birlikte Alter Rebbe bu bölümde bizlere içsel çalışma ile ilgili iki çok önemli ve ‖
Büyük Kuralı ‖ açıklamakta ve bunların da her adamın ana yolunun ‖ Ha‘Şem‘e Hizmet
Etmek ‖ olduğunu anlatmaktadır .

‫שבחלל הטבע על ולשלוט למשול הוא העיקר לבינונים ה׳ בעבודת גדול כלל וזה‬
‫השמאלי‬

Veze kelal gadol baavodat Ha‘Şem labeynonim , aikar hu limşol velişlot al

ateva şebehalal asmali .

O zaman bu Beynoninin İlahi Hizmeti ile ilgili en önemli ilke kalbinin sol kısmında
konuşlanan doğal ancak kötü güdüleri olan yetser arayı yöneterek onun üstünde
hakimiyet kurmaktır .

Adamın yaratılış amacının fiilen kötülüklerden uzaklaşıp sadece iyilik yapması olmasındaki
gibi ( Bir ileriki on yedinci bölümde de daha sonra açıklanacağı üzere ) , her durumda
beynoninin yani her adamın en temel vazifesi kötülüklerden uzaklaşıp fiili eylemlerinin
içsel sonucunda düşüncelerinde konuşmalarında ve eylemlerinde ortaya çıkanların
sadece iyi şeyler olması gerekmektedir .

Şöyle ki ; Pratikte Tora‘nın tüm 613 emrini ( Taryag mitzvot ) gözlemleyip

gerçekleştirebilmek için kötü güdüleri yetser ara ile oluşturulan salt mücadele yeterli
değildir . Çünkü her defasında yetser arasının karşısına çıkartmış olduğu yeni bir şehvetli
arzunun üstesinden gelmesi ve hatta bununla da kalmayıp adamın üstün bir gayret ve
çaba göstererek bu gibi arzulardan zihnini ve kalbini arındırmak için çalışması
gerekmektedir . ( Bunlar onun içsel sevincinin güçleridir ) Adam vücudunun doğasını ve
hayvansal ruhunu idare ve kontrol edebilmesi için , düşünce konuşma ve eylemlerinin
üstlerine ‖ giysi olması ‖ icap etmektedir . Çünkü doğasının üzerine kurmuş olduğu idare
ve kontrol sayesinde adamın hataları ve günahları artık asılsız dayanıksız hale
gelmektedir . İşte bu beynoni seviyesidir .

343 | .
Adamın çok büyük özen ve dikkat göstererek kötülüklerden uzaklaşıp sadece iyilikler
yapması neticesinde ‖ Elokim‘e Çalışan ‖ durumuna gelir . Şöyle ki ; bu ana
noktanın yanı sıra , ( çok yakında da açıklanacağı üzere ) adamın çok büyük özen ve
dikkatle kötülükleri uzaklaştırıp sadece iyilikler yapması sonucu sadece ruhunun
giysilerine çalışmakla kalmayıp ( ki bunlar ruhun özü ile ilgili olarak dışsal şeylerdir )
kendi özünün amacının ‖ Nefeş Elokit – Kutsal Ruhu ‖ olmasını ( yani Kutsal Tarafı
) ve ‖ Nefeş A Baamit – Hayvansal Ruhu ‖ olmamasını ( Yani Klipa Tarafı ) sağlar . Çünkü
adam bu konuma yani kalbinin sol kısmında konuşlanan doğasına hükmetme seviyesine
geldiği andan itibaren Nefeş Elokit‘in kendisinde ana amaç olduğu kanıtlanmaktadır .

Ve adamın kalbinin sol kısmında bulunan doğasının üzerine kurmuş olduğu kontrol ,

‫לשלוט על הלב על ידי אור ה׳ המאיר לנפש האלקית שבמוחו‬

Al yedey or Ha‘Şem ameir lenefeş aelokit şebamoah velişlot al alev .

İlahi Işık sayesinde adamın beyninde Kutsal Ruh – Nefeş Elokit uyanır ve kalbin arzularını
kontrol altına alarak ona hükmeder .

Beynoninin Yaratanının ana arzularını etkinleştirebilmesi ve ( doğal yeteneği aklı ile

kalbini yönetebilmesine ek olarak ) onun Ha‘Şem‘in büyüklüğü ile Yüceliğinin üzerine
meditasyon yapabilmesi için zihnini 1aydınlatan İlahi Işığın yardımına ihtiyacı vardır .

Yukarıda açıklanmış olduğu gibi A Kadoş Baruh Hu kendi Sonsuz Işığı sayesinde
beynoninin iyi güdüleri olan yetser tov‘una yardım ederek Nefeş Elokit‘in beynoninin
çılgın ve aptal olan kötü güdüsü olan yetser ara‘sı üzerinde kontrol sağlamasında
karanlığı Işığa çevirerek ona avantaj yaratmaktadır . Buradan da anlaşıldığı üzere ,
beynoninin kalbin sol kısmında konuşlanan doğası üzerindeki kontrolü adamın beynini
aydınlatan Elokit‘in Işığı sayesinde gerçekleşmektedir . ( Burası Nefeş Elokit‘in kendine
mesken edindiği yerdir )

Ve beynoninin daha fazlasına ihtiyacı vardır .

Doğal vücudunu ve hayvansal ruhu Nefeş A Baamiti kontrol etmesinin yanı

sıra hayvansal ruhunun kaynağı kalp olan tüm şehvetli arzularını da kontrol altında
tutabilmek için üstün çaba göstermesi gerekmektedir . Yani bu şehvet dolu kötü arzuların
vücudun organlarına yayılmasını önlemesi gerekmektedir ( Hatta beynine ve
düşüncelerine dahil ) .

344 | .
Ve Alter Rebbe , Ha‘Şem‘in Sonsuz Işığın adamın zihnini aydınlatması sayesinde
beynoninin kalbi üzerindeki çalışmasının ne ve nasıl olduğunu anlatmaya devam
etmektedir .

‫הוא ברוך סוף אין בגדולת‬, ‫במוחו כשמתבונן ה׳ ויראת דעת רוח מבינתו להוליד‬
‫ודרבנן דאורייתא מרע סור להיות‬, ‫במוחו ושלום חס דבריהם של קל איסור ואפילו‬

Keşemitbonen bemoho bigdulat eyn sof baruh hu , leolid mibinato ruah daat .
veyirat Ha‘Şem bemoho , liyot sur mera deorayta uderabanan , vaafilu isur kal
şel divreem veşalom .

Ha‘Şem‘in Sonsuz Işığı adamın beynini aydınlatabilmesi için adamın

zihninde Ha‘Şem‘in Büyüklüğü ve Yüceliğine meditasyon yapması gereklidir.

Ve aynı zamanda Elokit‘in adamın beyninde bulunan Işığının kalbe de yayılabilmesi ve

kalbin solunda konuşlanan doğası üzerinde kontrolü sağlayabilmesi için , devreye girene
kadar çok derin ve büyük tefekkür ( meditasyon ) yapması gerekir .

Aklın üç gücünden HaBaD‗ın üçüncüsü olan ‖ Daat ‖ Midotların – Yedi Adet olan
karakteristik özelliklerin ‖ Anahtarıdır ‖ . Dolayısıyla sadece Daat sayesinde beyin gerçek
Ha‘Şem korkusu ve sevgisini ortaya çıkartarak doğurabilir . Bu nedenle Elokit‘in Işığının
aynı zamanda kalbe de yayılabilmesi için ( ki bu ışık beyindeki midotların yani iyi
karakteristik özelliklerin kaynağıdır ) , adam yapmış olduğu meditasyonun içinde
Ha‘Şem‘in Büyüklüğünü ve Yüceliğini ortaya çıkartarak doğurması gerekmektedir . ‖ Daat
Ruhu ‖ yani Ha‘Şem ile bağlantıyı kuran Ruhun olayı bağlantıyı kurup birleşmeyi
sağlamaktır .

Korku , öncesinde dördüncü bölümde de açıklandığı gibi ‖ 248 adet olan Yapma Emrinin ‖
dikkatlice gözlemlenmesinin kaynağıdır . Yani Yapma emirlerinin gözlemlenmesindeki
sergilenen gerçek özen sonucunda korku duygusu ortaya çıkmaktadır . Çünkü adam
Ha‘Şem‘den korktuğunda neticede kötülüğü uzaklaştırmakta ve ondan kaçmaktadır .
Hatta adam küçücük ve çok basit bir günah işlememek için dahi çok dikkat etmektedir .

Ve ‖ Daat Ruhunun ‖ tefekkürü sayesinde daha başka şeyler de doğmaktadır.

‫הימניואהב בחלל בלבו ה׳ ת דאורייתא המצות בקיום בו לדבקה וחפיצה בחשיקה‬

‫ודרבנן‬, ‫כולן שכנגד תורה ותלמוד‬

345 | .
Veaavat Ha‘Şem belibo behalal ayemani , bahaşeka vehafetsa , ledavka bo
bekiyum amitzvot deorayta uderabanan , vetalmud tora şekeneged kulan.

Adamın Ha‘Şem‘in büyüklüğüne yapacağı meditasyon aynı zamanda kalbinin sağ tarafını
kendisine mekan edinen Nefeş Elokit‘in midotları ( karakteristik yedi iyi özellik ) kendini
ortaya çıkartarak Ha‘Şem sevgisini doğuracaktır . Tora ve Rabilerimizin emirlerini
gözlemlediğinde de adam Ha‘Şem‘in arzusunu yerine getirerek O‘na özlem ile
tutunacaktır . Tora çalışması tüm mitzvaların üzerinde ve hepsinin toplamına eş
değerdedir .

Alter Rebbe‘nin de zaten belirttiği gibi , 2 Ha‘Şem korkusu ‖ Yirat Şamayim ‖ olmadan ve
kişinin tüm performansı ile Ha‘Şem sevgisini içinde ortaya çıkartmayıp O‘nunla tam bir
bütünlük sağlamadan pozitif emirleri ( 248 adet Yapma Mitzvası ) ve olumsuz
emirlerin ihlalini önlemesi adına mitzvaları yerine getirmesi tam olarak gerçekleşemez .
Kişi bu emirlere riayet edeceğine dair motive olduğunda onun Ha‘Şem sevgisi ve korkusu
emirlerin performansına nüfuz ederek güçlerini geliştirmesini sağlar .

Özetle ;

İlk kural ( İki büyük kuraldan ) , Hasidut Kurallarına göre Ha‘Şem hizmeti ; Adamın kendi
yetser arası ile mücadeleye girip 613 emrin tümünü gözlemlemesi ile yeterli değildir . Her
defasında önüne dikilen yetser arasına ait fiziksel dünyanın yasaklanan şehvetli
arzularının üstesinden gelerek kalbini bu arzular ile doldurmasını engellemelidir .
Dolayısıyla Ha‘Şem hizmetindeki en önemli çalışmaya bakacak olursanız ‖ adamın kalbinin
sol kısmında konuşlanan doğası yetser ara‘yı ‖ kontol altına alması gerekmektedir . Ve bu
kontrol sadece adamın içsel değişikliğini yani iç özünü değiştirmesi ile sağlanabilmektedir
.

Çünkü adamın kalbini ve doğasını kontrol altına alabilmesi için Ha‘Şem‘in büyüklüğüne
tefekkür yapması ve bu tefekkür sayesinde kalbinde Ha‘Şem sevgisi ile korkusunu ortaya
çıkartması gerekir .

Ve bu çalışmanın sürekliliği neticesinde içsel durumu daha da iyi yönde gelişir yani adam
kendi doğası olan yetser arasına kendi potansiyelinin ve standardının çok üstünde
hükmedebilir . Ve adamın kötülüklerden kaçıp sadece iyilikler yapması durumunda da fiili
olarak gerçekten ‖ dışsal hiç bir uygulama ‖ davranışı sergilemez . Hatta bu içsel durum
açıklaması ile adam kendi doğasına hükmedebilir .

346 | .
Ve ek olarak Nefeş Elokit‘in Nefeş a Baamit üzerinde liderlik yapabilmesini sağlamak için
adamın beyninde Ha‘Şem‘in büyüklüğüne ve kalbinde Ha‘Şem aşkı için yapacağı içsel
çalışmalar olan bu meditasyonların en uygun zamanı adamın tefila yapacağı zamandır .
Hasidut yazılarında uzun uzadıya Zoar temelli konuların açıklandığı gibi , ‖ Şaat atefila hi
şaat krava‖ tefila zamanı savaş yani mücadele zamanıdır . Ve Hasidut kitaplarında tefila
çalışması uzun uzadıya anlatılmaktadır . Bu nedenle Hasidutun tefila anının ve
çalışmasının neden bu kadar üzerinde durarak vurguladığına şaşırmamak gerekir .
Ha‘Şem hizmetindeki ‖ İlk Büyük Kuralın ‖ sebebi ve anlamı burada açıklanmaktadır .

Rebbe şimdi beynoninin iki çalışmasındaki ‖ büyük kuralı ‖ açıklamaktadır , işin püf
noktası ;

Öncesinde de anlatıldığı üzere beynoninin çalışmasındaki en önemli şey , beyninde

Ha‘Şem‘in büyüklüğüne tefekkür ( meditasyon ) yapıp kalbinde Ha‘Şem aşkı duygularını
uyandırmaktır . Çünkü beynoni ancak bu şekilde kalbine etki ederek onu saflaştırabilir ve
karakteristik özellikleri olan midotlarını iyi yönde değiştirebilir ve böylelikle kendi doğal
vücudu ile kötü dürtüleri olan yetser ara‘sına hükmedebilir .

Gerçekten de beynonide sevginin kendisi Ha‘Şem hizmetindeki hedef değildir . Buradaki

hedef düşünce konuşmalar ve eylemleri ile birlikte uygun olarak Tora öğrenimi ve
mitzvaların gözlemlenmesidir . ( Öncesinde de açıklandığı gibi , doğal vücudu ve yetser
ara‘sına hükmetmesi sayesinde kötülükten kaçması ve sadece iyilikler yapmasıdır ) .

Ve bu nedenle , eğer adamın bu şekilde Ha‘Şem sevgisini hissetme durumuna gelecek

gücü yoksa ve kalbindeki kıvılcım bir alev topuna dönüşüp kalbini kaynatmıyorsa dahi ,
her durumda adamın eğer kalbine hükmetme gücü varsa ve Ha‘Şem aşkı ancak sadece
iyilikler yapıp kötülüklerden uzak durması sayesinde ortaya çıkmaktaysa bu kişi için ‖
Tam ve mükemmel iş ‖ yaptığını söylememiz yeterlidir . Çünkü sonuçta sevgi amacına
ulaşmış ve çalışma icra edilmiştir .

‫לבינונים בעבודה גדול כלל לידע צריך כן על ויתר ורוח שכלו יד אין אם שגם‬
‫אש כרשפי בוער לבו לבושיהיה בהתגלות ה׳ אהבת להוליד משגת בינתו‬, ‫וחפץ‬
‫במוחו מסותרת האהבה בורק לדבקה בלב מורגשת ותשוקה וחשיקה בחפיצה‬
‫לבו ותעלומות‬.

Veyeter al ken sarih kelal baavoda labeynonim şegam im eyn yad sihlo veruah
binato maseget leolid aavat Ha‘Şem beitgalut libo , şeyiye libo boer kerişpey

347 | .
eş , bahafetsa vahaşeka utşuka murgeşet balev ledavka bo , rak aava
mesuteret bemoho vetaalumot libo .

Ayrıca , ek olarak beynoninin Ha‘Şem hizmetindeki önemli bir ilkeyi de bilmemiz gerekir .
Bir kişi çok akıllı ve anlayış sahibi olabilir kalbindeki ateşi gerektiği gibi yakamayıp Ha‘Şem
aşkını ortaya çıkartma yeteneğine sahip değilse ve bu arzulu özlem ile tutkuyu kalbinde
açıkça hissetmekten aciz ise bu aşk onun kalbinin* 3 ve zihninin derinliklerinde gizli
olarak durmaktadır .

Bu noktada Alter Rebbe bir not ekleyerek adamın kalbinde bulunan ve gizli olan bu aşkı
ortaya çıkartma yeteneğine sahip olmaması yada aciz olması onun meditasyonunda bir
yanlışlık yada arıza olduğu anlamına gelmediğini bu eksikliğin onun ruhunun manevi
doğal kökünden kaynaklanabileceğini dile getirmektedir .

Beynoninin iki Ha‘Şem hizmetinde de ‖ Büyük Kural ‖ vardır , ancak birinci ‖ Büyük Kuralı
‖ çok daha iyi bilmemiz gerekmektedir .

Aynı zamanda bu aşk Öncesinde deanlatıldığı gibi ‖ Mükemmel Çalışmadır‖.

Beynoninin beyninde ve kalbinin derinliklerinde gizli olarak duran Ha‘Şem aşkı konusunu
daha iyi anlayabilmemiz için Alter Rebbe öncelikle aşağıdaki açıklamayı yapmayı uygun
görmüştür .

Üçüncü ve dokuzuncu bölümlerde açıklandığı üzere , sevgi ve korku gibi hisler adamın
beyninden doğan duygulardır . Hasidut ve Kabalada HaBaD / Hohma – Aba yani Baba
, Bina – İma yani Anne olarak adlandırılmaktadır . Ve adamın aklının güçleri olan Hohma
, Bina ve Daat üçlüsünden Hohma ile Bina – Aba ve İma yani Baba ve Anne ayrılmaz
ikildir . Aynı fiziksel hayatta çocuk nasıl anne ve babanın ilişkisi sayesinde dünyaya
gelmekteyse ruhani dünyamızda da her tür his ve duygularımız da ilk önce Hohma ve
Bina sayesinde doğmaktadırlar . Dolayısıyla korku ve sevgi gibi duygular da Hohma ile
Binanın çocuklarıdır diyebiliriz . Ha‘Şem sevgisini bir örnek vererek açıklayalım . Adam
beyninde Or Eyn Sof Baruh Hu‘nun Yüceliğini anladığında ve algıladığında , onun kalbi
hemen ardından Ha‘Şem aşkı ile dolup taşar .

Ha‘Şem aşkının O‘nun Yüceliğine yapılan meditasyon ile ortaya çıkması genelde iki
adımda gerçekleşmektedir . Birinci adım – Zihinsel ; Adam zihninde Eyn Sof Baruh
Hu‘nun Yüceliğini iyice anlayıp algılaması neticesinde bunun kendisi içinde çok uygun
olduğuna karar verir ve artık öyle bir durumdadır ki kendisini Yaratanına A Kadoş Baruh

348 | .
Hu‘na yapıştırabilmek için can atar . Bu aşamadaki aşk hala adamın beyninde gizli olarak
durduğu aşktır . Şöyle ki , adamın kalbinde hala bu sevgi için her hangi bir cazibeli
durum oluşmamıştır ve bu durum sadece zihinsel olarak adamın kendisini Ha‘Şem‘e
yapıştırmasının kendisine uygun bir şey olmasından öte değildir . Ancak adamın
beynindeki Ha‘Şem‘e bağlanmak isteme duygusu bir sonraki adımın kaynağı ve
başlangıcıdır . Bu da kalpteki aşktır .

İkinci adım – Duygusal ; ‖ Adamın zihninde gizli ‖ olan aşk belirlendikten sonra ,
beyinden kalbe doğru ilerler ardından kalbin hayranlık ve tutku dolu bir sevgi ile Ha‘Şem‘i
sevmesine sebep olur .

Ve kalpteki aşkın iki şekli vardır ;

1. Aşkın kalpte ortaya çıkışı , yani kalp ‖ ateş gibi yanıp tutuşur ‖ …. ve adam
kalbinde tutkuyla A Kadoş Baruh Hu‘nun onda kendisini ortaya çıkartmasını büyük
bir hayranlıkla hisseder .
2. Kalpteki gizli aşk , yani bu aşk kalpte ateş gibi yanıp tutuşmamaktadır , dolayısıyla
adamda kalbinde hissetmemektedir . Hatta kalbi soğuktur . Bu konuyu Alter
Rebbe ileride daha derin ve her detayıyla birlikte açıklamaktadır .

Ve şimdi burada Alter Rebbe bizlere ‖ Büyük Kuralı ‖ öğretmektedir . Eğer adamın bu
şekilde Ha‘Şem sevgisini hissetme durumuna gelecek zihinsel gücü yoksa ve bu aşkı
beyninde doğurup kalbine aktaramıyorsa ve bunun neticesinde kalbindeki kıvılcım bir alev
topuna dönüşüp kalbini kaynatmıyorsa dahi her durumda adamın Ha‘Şem‘in Yüceliğine
yapacağı meditasyon ile eğer kalbine hükmetme gücü varsa ve Ha‘Şem aşkı ancak
sadece iyilikler yapıp kötülüklerden uzak durması sayesinde ortaya çıkmaktaysa bu kişiye
‖ Tam ve mükemmel iş ‖ yaptığını söylememiz için yeterlidir . Çünkü sonuçta sevgi
amacına ulaşmış ve çalışma icra edilmiştir .

Rabenu A Zaken bu kısımda gizlilik hakkında bir düzeltme yazmıştır . Bazı kişilerin
zihinlerinde Ha‘Şem aşkını doğurmayıp kalplerinde ortaya çıkartabilme gücüne sahip
olamamaları hakkındaki nedenini ve bu aşkın neden kalplerinde gizli olarak durduğunu bu
bölümün sonunda derinlemesine açıklamaktadır .

Ve şimdi daha detaylı bir şekilde ‖ Kalpte Gizli ‖ olan aşkı anlatmaya devam etmektedir .

‫הוא ברוך סוף אין גדולת‬, ‫מבין שהלב ודהיינושבמוח ובינה חכמה ברוח דכולא‬
‫ממש חשיב כלא קמיה‬

349 | .
Dehaynu şealev mevin beruah hohma ubina şebemoho gedulat eyn sof baruh
hu , dekula kamey kela haşiv mamaş .

Bu adamın beyninin bilgelik ruhu ‖ Hohma ‖ ile anlayışını kalbin idrakı anlamına
gelmektedir . Yani kalp beyin tarafından uyarılarak Ha‘Şem sevgisinin heyecanını
hissetmesi sağlanmaktadır . Kalp ise bu deneyimi anlayıp idrak ederek Ha‘Şem‘in Sonsuz
Yüceliğini hissedebilmektedir . Bundan önceki her şey boş gibidir .

‖ Kalpte Gizli olan Aşkın ‖ olayı ;

Kalp ‖ Gedulat Eyn Sof Baruh Hu dekula kamey haşiv mamaş ‖ anlamaya başladığında ….
Açıklama ; Adamın beyninde mevcut olan zihnin anlayış ve algılamasına ek olarak aynı
zamanda kalpte de ‖ anlayış ‖ mevcuttur , yani beynin uygun şekilde anlaması ve
algılaması sayesinde adamın kalbide durumu ve kararları çok büyük bir heyecanla
hissetmektedir . Şöyle ki , zeka ile anlayış doğal olarak kalbin meselesi değildir ve akıl ile
anlayış adamın beynindedir ve kalbinde değildir . Ancak buradaki anlatım niyeti kalbin
aklın anlamış ve algılamış olduğu durumu hissedip tanımasıdır .
Ve bizim durumumuzda ise ; Adam ‖ Beynindeki Hohma ve Bina ‖ ile ‖ Eyn Sof Baruh
Hu‘nun Sonsuz Yüceliğini ‖ anladığında , O‘nun gerçek ve tek Yaratan olduğunu tüm
yaratılanların ise O‘nun önünde ‖ Kala Mamaş ‖ bir hiç olduğunu hatta olmak diye bir
şeyin dahi mümkün olmadığını ve O‘nun önünde hiç bir şeyin yer tutamadığını
algıladığında , işte bu beynin algılama ve anlayış kuvvetidir . Sonuçta kalpte bu algılama
durumunu hisseder ve anlar .

Yani ;

‫באורו ולהכלל לידבק חי כל נפש אליו שתכלה יתברך לו יאתה כן על אשר‬

Aşer Al ken yaata lo yitbareh şetihle elav nefeş kol hay , ldavek uleikalel beoro
.

O‘na bu bağlanmanın ve yapışmanın sebebiyle Ha‘Şem kişiyi Kutsamaktadır , her

Yahudi‘nin ruhu Ha‘Şem için gerekli olan bir çam ağacı gibidir . Her ruh ağacın
dallarından tırmanarak Kutsal Işık tarafından emilir hale gelir .

Ve adam Yaratanı önünde kendi varlığını tamamen geçersiz kılmaktadır . Bu nedenle hoş
ve uygun bir şekilde dünyadaki her yaratılanın ruhu büyük bir tutku ile A Kadoş Baruh
Hu‘nun Kutsal Işığına kendisini yapıştırarak O‘na dahil olmak istemektedir . Çünkü

350 | .
yaratılanın kendi varlığını tamamen iptal etmesi sonucunda o kendisini Elokut‘a teslim
etmiş olacaktır .

‫בקרבו אשר‬, ‫להן יאתה כך‬, ‫ורוחו נפשו וגם וחפיצה בחשיקה אליו כלות להיות‬
‫הגוף הוא מנרתקן לצאת‬, ‫בו לדבקה‬

Ve gam nafşo ve ruho aşer bekirbo , kah yaata lahen , liyot kalot elav
bahaşeka vahafetsa , latset minartekan , hu aguf , ledavka bo .

Bu kendi ruhu içinde uygun bir donanımdır , adamın içindeki Nefeş ve Ruah 4 , kendi
kılıflarını ateşli bir arzu ile terk etmek , diğer bir deyişle ruhun beş seviyesinden ilk ikisi
olan Nefeş ve Ruah kendilerini çevreleyen ve bir kılıf gibi gizleyen vücuttan ayrılmak ve
kaynaklarına O‘na ulaşmak istemektedirler .

Adam içinde ruh taşıyan her Yahudi gibi tüm bahsedilen bu olayları anladığında ve
kalbinde hissettiğinde ‖ Yaratan‘ın Işığı adamın kalbinde ve ruhunda uygun bir şekilde
açığa çıkmak için can atar ‖ , aynı anda ruhun beş seviyesinden ikisi olan nefeş ve ruah
Elokut‘a yapışabilmek için can atarlar . Yani kendilerini çevrelemekte olan ‖ kılıftan ‖
kurtulup ayrılmak isterler . Bu kılıf adamın fiziksel vücududur . Adamın vücudu onların
üstünü örterek Elokut‘a tutunup yapışmalarını önlemektedir .

Ve işte bu kalpteki aşkın gizemlerinin içeriğidir ; Bu adamın kalbinde yanıp tutuşan arzu
değildir aksine adamın kalbinin hissetmesi ve anlaması sonucunda kesin olarak vermiş
olduğu karar neticesinde nefeş ve ruahın burada kendisini Elokut‘a dahil edip
yapıştırmasıdır .

Şimdi Alter Rebbe devam ederek kalbin bu duyguları içerisinde ruhun nasıl kendisini
Ha‘Şem‘e yapıştırdığını ve bu duygular ile almış olduğu karar neticesinde çok büyük bir
arzu ve canlılıkla adamın kendisini Tora çalışmalarına verdiğini ve tüm mitzvaları
gözlemlediğini anlatmaktadır .

‫ וצרורות בו כאלמנות חיות‬,‫רק שבעל כרחן חיות הנה בתוך הגוף‬

Rak şebeal korhan hayot hena betoh aguf , utsrurot bo kealmenut hayut .

Yani adamın düşünceleri yoğun bir şekilde kendi nefeş ve ruahı ile Ha‘Şem‘e doğru
uzanarak devam etmektedirler . Ancak onlar vücudun yaşaması gerektiğinin farkına
vararak ıssız eşlerine bağlanmış bir şekilde geri dönerler ( Kelimenin tam anlamıyla ‖

351 | .
yaşayan dul gibi ‖ hayatta ama kayıp olan kocalarına bağlı olan bu eşlerin kocaları ortaya
çıkana kadar bir daha evlenmeleri yasaktır ) .

Kalp anlayıp hissettiğinde , adamın canı ve ruhu ‖ kılıfından çıkmak ‖ ( ki bu Öncesinde

de belirtildiği gibi adamın vücududur ) , istese dahi bunu pratikte gerçekleştirmesi
mümkün değildir . Bilgelerimizin de dediği gibi ‖ Sen her şekilde zorla da olsa
yaşayacaksın ‖ . Bunun basitçe anlamı adam depresif bir şekilde acı çekip ölmek istiyor
olsa dahi bunu gerçekleştiremez . Ancak bilgelerimizin dediği ‖ Sen her şekilde zorla da
olsa yaşayacaksın ‖ söylevinin içsel daha derin anlamı ise , adamın ruhu bu sebeple
vücuttan ayrılarak Ha‘Şem‘e gerçekten bağlanmak istediğinde Ha‘Şem Elokut‘un ışığını
burada hemen ortadan kaldırmaktadır . Çünkü Ha‘Şem ruhu özellikle vücut ile giydirerek
fiziksel beden içinde çalışmalarını sürdürmesi için hüküm kılmıştır.

‫כלל ביה תפיסא דילהון מחשבה ולית‬, ‫בתורה ומתלבשת תפיסא כאשר אם כי‬
‫ובמצותיה‬

Veleyt mahşava dileon tefisabey kelal , ki im kaaşer tefisa umitlabeşet batora

umitzvoteya .

Bugünkü durumda kendi düşüncesi ile Ha‘Şem‘i tümü ile kavrayamayan kişiler Tora ve
emirlerini bir yelek gibi kendi üzerlerine giyindiklerinde kavrayabilirler . Yani ancak Tora
çalışması ile ve O‘nun mitzvalarını gözlemleyerek kişi Ha‘Şem‘in iradesini ve O‘nun
Bilgeliğini kavrayarak kendisini Ha‘Şem ile Bir bütün haline getirebilir .

Ruh vücuda bohçalandığında o özlem duyduğu ve arzuladığı gibi Elokut‘u algılayamaz ve

kavrayamaz . RaMBaM‘da da yazdığı gibi ( Yesodey a Tora ) bilgi konusunda ‖ Hakikat
bulunduğunda kendi gibidir ‖ , canlı bir adamın bedeni ile ruhunu birbirlerine
bağlayabilecek gücü yoktur . Dolayısıyla bu konunun hakikatini tamamen ve iyice
anlayabilmesi mümkün değildir . Algılama sadece ruhun bedenden ayrılması sonucunda
oluşur , yani ―A Kadoş Baruh Hu‘nun hakikatini bilir , anlar ve algılar . Çok düşük
seviyedeki vücudun içinde bulunduğunda ise ‖ karanlıkta ve depresyondadır . ‖

Ruhun Ha‘Şem‘i ‖ yakalaması ‖ ve ‖ O‘nunla birleşmesinin ‖ yegane yolu Tora öğrenimi ve

Mitzvaların gözlemlenmesidir . Bunun neticesinde adam ile A Kadoş Baruh Hu‘nun bizzat
kendisi ‖ Bir ‖ olurlar . Yani tabiri caiz ise adam Kudşa Berih Hu‘nun bizzat kendisini
yakalamış olur .

‫המלך את המחבק כמשל‬, ‫לעיל הנזכר‬

352 | .
Kemaşal amehabek et ameleh , anizkar leeyl .

Daha öncesinde 5 Kralı kucaklayan birinin örneğinde gösterildiği gibi .

Kral kendi elbiselerini giymiş olmasına rağmen bunun Kralı kucaklamada olumsuz bir
etkisi yoktur ; benzer bir şekilde , Tora ve emirleri Ha‘Şem‘in bilgeliğini ve iradesini
giyinmiş olsa dahi adam bu bilgeliği kavradığı zaman aynı zamanda aynı kişi Ha‘Şem‘in
bizzat kendisini kavramış olmaktadır .

Tora ve Mitzvalar Ha‘Şem‘in Işığını gizlemeye çalışan fiziksel şeylerin üzerinde giysi
olsalarda , adamın Kralı kucaklaması örneğinde getirildiği gibi Kral kendi üzerine bir çok
elbise giymektedir .

Ancak buna rağmen ‖ Kral vücuda dahil olduğunda ‖ ( elbiseler içerisinde ) , adam
burada Kralı kucaklamaya ve ona yapışmaya çok yakındır . Ve adam Tora öğrenip
mitzvaları uygulamaya başladığında Yaratan onun üzerini bir elbise gibi sarmalamaktadır
. İşte bu tabiri caiz ise A Kadoş Baruh Hu‘nun bizzat kendisini ‖ Yakalama – Tutma ‖
anlamına gelmektedir .

‫ואי לזאת יאתה להן לחבקו בכל לב ונפש ומאד‬

Veey lazot yaata laen , lehabko bekol lev venefeş umeod .

Yukarıda anlatılan adamın zihninden ve kalbinden geçen tüm düşünceler ve bunları

çözmesi için ona açılan yol kendisi ve onun ruhu nefeş ile ruahı için tüm kalbi ile Ha‘Şem‘i
kucaklanması adına en uygun ve doğru yoldur .

Bu durum kalbin ‖ Bina – Bilgelik ‖ durumudur ; Yani kişinin nefeş ve ruahı Yaratanı A
Kadoş Baruh Hu‘na yapışık ve dahil olduğunda bu ‖ kucaklamayı ‖ ve ‖ dahil olmayı ‖
kişinin tüm kalbi ile ve tam bir bütünlülükle yapması gerekmektedir . Vaethanan
peraşasında yazdığı gibi ‖ Veaavta Ha‘Şem Elokeyha bekol Levaveha ubekol Nafşeha
ubekol Meodeha — Ha‘Şem‘İn Elokut‘u tüm kalbinle , tüm ruhunla ve tüm gücünle
seveceksin ‖ . Söz misali; Sıradan bir kişiye ( İdiyot ) Krala yaklaşması için izin
verdiğimizde o tabii ki bunu tüm kalbi , ruhu ve gücü ile yapacaktır .

‫במחשבה‬, ‫ו ובדבור במעשה מצות התרי״ג קיום דהיינו התורה וידיעת השגת שהיא‬
‫לעיל כנזכר‬

353 | .
Ehaynu kiyum taryag mitzvot bemaase ubedibur ubemahşava , şehi asagat
viydiyat atora , kanizkar leeyl

Bunun anlamı tabiri caiz ise , pratik anlamda 613 ( Taryag Mitzvot ) emri yerine getirmek
için yukarıdaki bölümlerde açıklandığı gibi adamın Tora konuşması ve zihni ile Tora
öğrenip Mitzvalarını kavraması ile birlikte Ha‘Şem‘in bizzat kendisini kavrayabilmektedir .

Böylece biz Mitzvaların gözlemlenmesinin Ha‘Şem‘in Büyüklüğünün ve Yüceliğinin üzerine

yapılan meditasyona çok büyük motivasyon sağladığını görmekteyiz . Bunun
gerçekleşmesi beraberinde adamın Ha‘Şem‘e bağlanması için çaba göstermesi gerektiğini
ve bu bağın sadece Mitzvalar yolu ile elde edilebildiği gerçeğini önümüze getirmektedir .

Özetle ;

Adamın kalbinin derinliklerindeki gizli Ha‘Şem sevgisi ki bu sevgi kalpte ateş gibi yanıp
tutuşan bir duygu olarak hissedilmemektedir . Adam kalbinde Ha‘Şem‘e yakın ve dahil
olmanın kendi ruhu içinde uygun ve iyi bir şey olduğunu anladığında ( yani karar
verdiğinde ve hissettiğinde ) , ancak ruhunun vücudunu terk etmesinin ise imkansız
olduğunu da göz önüne getirerek Ha‘Şem‘e yapışma ve O‘nunla bir bütün olma arzusunu
Tora eğitimi ve mitzvaları gözlemlemesi sayesinde gerçekleştirir . Çünkü Tora ve emirleri
olan Mitzvalar bizzat Ha Kadoş Baruh Hu‘nun kendisi ile ‖ BİR dir ‖ . Sonuçta beynoni
Tora öğrenimi ve Mitzvaları gözlemlemesi sayesinde kendi ruhunu Or Eyn Sof Baruh Hu –
Kutsal Sonsuz Işığa dahil edip kendisini O‘na yapıştırmış olur .

Öyleyse beynoninin çalışmasındaki ‖ en önemli kural nerede yatmaktadır ‖ , eğer Ha‘Şem

sevgisi sadece kalbin derinliklerinde gizli olarak durmaktaysa her halukarda adam Tora ve
Mitzvalarını gözlemleme durumuna fiili olarak ulaştığında sonuçta bu onun için tamlıkla ve
mükemmellikle yapılmış bir çalışma olmaktadır . Dolayısıyla adamın Ha‘Şem sevgisinde
çok daha yüksek bir boyuta gelebilmesi için daha fazla mücadele etmesine gerek yoktur .
Ve şimdi Alter Rebbe adamın kalbinde gizli olan aşkın da beynoni için nasıl mükemmel
bir çalışma olduğuna dair açıklamalarına devam etmektedir .

‫ כן שמקיים‬, ‫ שוין ולבו ופיו‬. ‫תמולעתב תונובת ובל וחומו‬, ‫זה בענין כשמעמיק הנה‬
‫חפצו ה׳ בתורת להיות דהיינו‬, ‫ בה ויהגה‬. ‫ומוחו לבו בתבונת נגמר אשר כפי בפיו‬
‫ כפי המצות מקיימים אברים ושאר הידים וכן בתבונת שנגמר מה‬. ‫בפיו ולילה יומם‬
‫ התורה ומחשבת דבור במעשה מתלבשת זו תבונה הרי‬. ‫בול ומוחו‬
‫ בהם עסק כאלו‬, ‫תויהל םהל תניחב ןיחומ תויחו ןיפדגו אחרפל אליעל‬, ‫ומצותיה‬

354 | .
‫ בלבו מורגשת ותשוקה וחשיקה בחפיצה‬. ‫לבו בהתגלות אשר ממש ורחימו בדחילו‬
‫כנ״ל‬.‫לה׳ הצמאה ונפשו‬, ‫שבלבו אהבתו אש רשפי מפני‬

İne , kşemaamakim beinyan ze , betaalumot tevunot libo umoho . Upiv velibo

şavin , şemekayem ken bepiv kefi aşer nigmar bitvunat libo umoho. Dehaynu ,
lihyot betorat Ha‘Şem heftso veyeege ba yomam valayla bepiv . Vehen
ayadayim uşear evarim mekaymim amitzvot kefi ma şenigmar bitvunat libo
umoho . Harey tevuna zo mitlabeşet bemaase dibur umahaşevet atora
umitzvoteya , lihyot laem behinat mohin vehayut vegadfin lefarha leela , keilu
asak bahem bidhilu urhimu mamaş aşer beitgalut libo . Behafetsa vahaşeka
utşuka murgeşet belibo venafşo atsma la Ha‘Şem , mipney rişpey eş aavato
şebelibo kanizkar leeyl .

Sonuç olarak beynoni kalbinin derinliklerinde bu konuları düşündüğünde ve zinni bu

konuları anlayıp aynı zamanda ağzı ile kalbi uyum içinde olduğunda kalbi ne hissediyorsa
yaptığı konuşmalarda da aynı şeyi ifade etmektedir . Ve beynoni yaptığı konuşmalarda
onun kendi zihin ve kalbinin anlayışlarını kararlılıkla açığa çıkartmaktadır . Yani doğrudan
doğruya Ha‘Şem‘in Tora‘daki arzularını gece gündüz oral olarak yapmış olduğu
çalışmalarda meditasyonlar ile birlikte yerine getirmektedir . Ha‘Şem‘in Tora‘sındaki direk
arzuları doğrultusunda yapmış olduğu meditasyonlar ile birlikte gerçekleştirmesi
sayesinde zekasının içine nüfuz eden O‘nun arzularını yerine getirmektedir . Beynoni bu
arzuları ‖ entellektüel duyguları ‖ ile uyguladığında burada ‖ sevgi yada korkunun ‖
varlığından söz edilemez ancak ‖ Tevuna – Sevgi ve Korku ‖ ile yapıldığında ise ,
kelimenin tam anlamıyla ‖ Anlama ‖ hareketlerine giyinik olduğundan dolayı , Tora
konuları ve emirleri olan mitzvalar ile alakalı yapmış olduğu konuşmalar kendisine
entellektüel güç ve canlılık sağlayarak kendisine ‖ kanat ‖ olmaktadır . Böylelikle bu ona
yükseklere doğru uçması için olanak sağlamaktadır . Zoar‘da da yazılı olduğu gibi ; 6 ‖
Tora‘dan Ha‘Şem sevgisi ve korkusu olmadan yükseklere uçmak mümkün değildir ‖ .

Tevuna olarak adlandırılan sevgi ve korku olmadığında sadece samimi duygular , adamın
Tora çalışmalarında ‖ kanat ‖ olarak hizmet vermesi mümkün değildir ve bu aynı şekilde
kalbin içini sevgi ile korkunun kapsamadığı mitzva uygulamaları içinde geçerlidir . 7 Bu
durumda adam şevk ve tutkulu arzularla bunları yaptığında ve kalbi ile ruhunun
yüreğinde yanan aşk nedeniyle kendilerini Ha‘Şem‘e susamış olarak hissettiklerinde ,
Öncesinde de izah edildiği gibi , bu duyguların adamda ortaya çıkmasının sebebi onun
yapmış olduğu kesintisiz Tora öğrenimi ile Mitzvaları uygulamasından dolayıdır . Bu
sıcaklık tamamen kişinin yapmış olduğu çalışmalara bağlıdır .

355 | .
Ancak , Tevuna – Sevgi gücünün daha da aydınlatılması gerekmektedir . Tevuna – Sevgi
adamın riayet derecesine göre onun artısına dahil edildiğinde onun pozitif eylemleri
kendisini daha da mı yükseğe çıkaratacaktır ? Bu konuyu şimdi Alter Rebbe açıklamaya
devam ediyor .

Kalpte ortaya çıkan ve hissedilen Ha‘Şem sevgisini uyandırmak beynoninin elinde

olmadığı zamanlarda ve Ha‘Şem aşkı sadece beyninin ve kalbinin derinliklerinde gizlenmiş
olarak durduğunda dahi , yani adam beyninde ve kalbinde sadece karar vermesiyle
kendisini Ha‘Şem‘e yapıştırdığını söyleyebilir .

Onun bu kararları kendi kalbinin , zihninin ve ruhunun derinliklerine nüfuz edebilir .

Dolayısıyla sadece yüzeyselliğe ve dışsallığa bağlı kalmak mecburiyetinde kalmaz .

Adam çok derin bir şekilde kalbi ve zihnindeki aşka meditasyon yaptığında Tora ve
Mitzvalar sayesinde nefeş ve ruahının nasıl Ha‘Şem‘e yapışabildiklerini ve bu konuların
nasıl kalbi ile zihnine nüfuz ettiklerini hatta sadece zihni ve kalbi ile kalmayıp adam Tora
öğrenip tüm Mitzvaları gözlemleyip fiillen uyguladığında tüm ruhunu ve kalbini aynı anda
kucaklamaktadır .

Adamın Tora öğrenimini sadece ‖ ağzı ‖ ile gerçekleştirmek zorunluluğu yoktur , adamın
Tora öğrenimi mitzvası hovasından çıkabilmesi için ‖ Tüm kalbi ve Tüm Ruhu ‖ ile
öğrenmesi gerekmektedir , ‖ Ha‘Şem‘in Torasındaki arzusu gece ve gündüz çalışılmasıdır
‖ çünkü O bizden Kendisini tüm kalbimiz ve ruhumuz ile kucaklamamızı istemektedir .

Bunun yanı sıra beynoninin tüm vücudunun organları ile gerçekleştirdiği mitzvalar ‖ diğer
insanların mitzvaları alışılmış yoldan uyguladıkları ‖ gibi olamamakla beraber , beynoni
mitzvaları tüm kalbi ve ruhu ile gözlemlemekte ve uygulamaktadır , almış olduğu kararlar
ve durumu itibariyle ‖ Kalbindeki ve zihnindeki aşk ‖ ile 613 – Taryag mitzvaların hepsini
adeta yapışarak yerine getirmektedir .

Yani ;

‫לה׳ הצמאה ונפשו בלבו מורגשת ותשוקה וחשיקה בחפיצה‬, ‫אהבתו אש רשפי מפני‬
‫כנ״ל שבלבו‬

Bahafetsa vahaşeka utşuka murgeşet belibo venafşo atsemea la Ha‘Şem ,

mipney rişpey eş aavato şebelibo kanizkar leeyl .

356 | .
Öncelikle anlamak gerekir ; Öncesinde de açıklandığı üzere , 248 adet olan ve
vücudumuzdaki organlar ile uzuvların sayısına eş sayıda olan ReMaH – Pozitif olan Yap
Mitzvalarının gerçekten uygulanması ancak ve ancak Ha‘Şem sevgisi ile
gerçekleştirildiklerinde mümkün olabilmektedir . Ve bu mitzvalar neşe içinde
gerçekleştirilmelidir . Ha‘Şem sevgisi Yap Mitzvalarının ‖ Ruhu ‖ ve ‖ Canıdır ‖ . Ve bu aşk
olmadan yapılan mitzva eylemleri , ‖ Ruhsuz bir bedene ‖ benzetilmektedir .

Buradan şunu öğrenmekteyiz , kalpte Ha‘Şem aşkının uyanabilmesi için gerekli olan şey
adamın sadece düzgün bir şekilde Tora öğrenmesi ve mitzvaları gözlemlemesi yeterli
değildir , bunlarla birlikte adamın kötülükleri savıp sadece iyi eylemler yapması
gerekmektedir . Ve adamın doğasında mevcut olan hayvansal ruhu nefeş a baamitine
üstünlük kurarak onu kontrol altına alması sadece bu aşk sayesinde
gerçekleşebilmektedir . Ancak kalpte uyanan bu aşk Tora ve mitzvaların bizzat
kendilerinin içerik ve kalitesini de gerektirmektedir , çünkü sadece Ha‘Şem aşkı
sayesinde ruh ve can varlığını sürdürebilmektedir .

Somut olarak görmüş olduğumuz üzere , adam arkadaşına olan sevgisiyle onun için bir
şey yaptığında , sevdiği arkadaşı için yapmış olduğu bu iyilik ile sevmemiş olduğu bir
arkadaşına yapmış olduğu her hangi bir yardım arasında dağlar kadar fark vardır . Çünkü
adam bu sevgisi sayesinde yapmış olduğu eylemi tüm kalbi ve ruhu ile
gerçekleştirmektedir .

Ve bu konu üzerine Zoar‘da şöyle denilmektedir ( Tikuney Zoar : Tikun 10 ) Ha‘Şem‘i

sevmek ve O‘ndan korkmak ( Dehilu Urhimu ) iki kanata ( Gadfin ) benzetilmektedir ,
tavuk veya kuşlar da bu kanatlar sayesinde kendilerini yukarı doğru yükseltebilmektedir .
Adam da Ha‘Şem sevgisi ve korkusu dahilinde Tora öğrenimini ve tüm mitzvaların
gözlemlenmesini gerçekleştirdiğinde , Elokut‘un varlığı korku ve sevgiye Tora‘nın
içerisinde müdahele edip adama etki eder ve adam da bu sayede ‖ uçarak ‖ yükselir ve
Yaratanının arzularını üzerine almış olur . Ancak aksi durumlarda Huşu ve sevgi olmadığı
zamanlarda ise yukarı doğru yükseliş mümkün değildir . Yani adam Ha‘Şem‘in önünde
durması ve yükselmesi mümkün değildir .

Ve burada Tora ve mitzvaların gözlemlenmesi gerçek canlılıkla huşu ve sevgi içerisinde

gerçekleştirilip kalbin içinde açığa çıkartıldığında kalbin duyguları Ha‘Şem aşkı ile ateşin
kıvılcımları gibi yanarak adamın yapmış olduğu mitzvalara ( Yada Tora ile ilgili
konuşmaları ile konuşmalarına ) giysi olurlar . Adama Elokut‘un hayat gücünü dahil edip
kendisinin ‖ canlı ‖ olarak eylemlerini gerçekleştirmesini sağlarlar . Adam da yapmış
olduğu bu eylemler neticesinde ‖ canlı ‖ olmuş olur .

357 | .
Bunun üzerine düşünmek gerekirse , sadece kalpte açığa çıkan kıvılcım adama Tora ve
mitzvalardaki Elokit‘in hayat gücünü aşılayıp onun üst kademelere yükselerek uçmasını
sağlayabilir . Ancak kalpte gizli olarak konuşlanan bu sevginin Tora ve mitzvaları
yükseltebilmek için gücü olmadığı iddia edilsede Rabenu a Zaken bizlere bunun böyle
olmadığını öğreterek , aynı zamanda sadece beyin ve kalpte gizli olarak konuşlanan bu
sevginin Tora konuşmalarındaki ve Mitzva eylemlerindeki Elokut‘un hayat gücünü
yükseltebildiğini açıklamaktadır . ‖ Yukarıya uçmalarına kadar . ‖

Şöyle ki :

Aynı zamanda kalitesi ve değeri bakımından bu çalışmanın bizzat kendisinde, o kadar da

çok büyük ölçüde ‖ hayat gücü ‖ yoktur . Çünkü bu sevgi kalpte ve beyinde sadece
gizlenmiş olarak durmaktadır . Yani sadece ‖ Tevuna – Bir bilgi , bilgelik ‖ olarak
durmakta beyin ve kalpteki hisler anlaşma ve uyumlulukla Yaradana tutunmaktadırlar .
Her halukarda , bu ‖ Tevuna ‖ da Tora ve Mitzvaların gerçekleştirilmesi esnasında onların
üzerine ‖ Giysi olarak bürünmekte ‖ ( Tevuna neticesinde yapılanlar ile ) ve bunlara ‖
Mohin & Hayut – Beyin ile can ‖ olmaktadır . Aynen ruhun vücuda bir giysi gibi
bürünmesinde olduğu gibi . Yani adam Tora ve Mitzvaları gözlemlediğinde kendisine
hayat gücü olan can devam etmekte ve dolayısıyla Tora çalışmalarına olan aşkı da
kalbinde kabarmaktadır . Bunun neticesinde de adamın kalbinde Ha‘Şem‘e olan aşk ile
huşu duyguları kendilerini ifşa ederek ortaya çıkartmaktadırlar .

Rabenu A Zaken hemen ardından bu hayat gücünün ve coşkunun yukarıdan adama

hediye olarak devam ettiğini açıklamaktadır .

Ve devam ederek bu hediyenin ne için verildiğinin nedenini açıklamaktadır . Adamın Tora

ve mitzvalara büyük bir aşk ve huşu ile riayet ederek onları gözlemlemesi sonucu
yukarıdan kendisine gönderilen bu çok büyük hayat gücü ( Ha‘Şem‘e olan bu tutkulu
isteğin ve arzunun görünür olmamasına rağmen ) vücudun varlığına neden olan bu
hayat gücü onun Tora ve Mitzvaları coşku ile yapmasına sebep olur .

‫שהיה ולולי בהם לעסוק המביאתו היא לבו ותעלומות שבמוחו זו ותבונה הואיל‬
‫כלל בהם עוסק היה לא זו בתבונה מתבונן‬, ‫לבד גופו בצרכי אלא‬.

Oil utvuna zo şebemoho vetaalumot libo hi ameviyato laasok baem , veluley

şeaya mitbonen bitvuna zo , lo aya osek baem kelal , ela betsorkey gufo levad
.

358 | .
Bunun için öncesinde de açıklandığı gibi ‖ Tevuna ‖ adamın zihninde ve kalbinin
girintilerinde onun Tora ve Mitzvalar ile meşgul olmasına yol açar .

Eğer adam bu ‖ Tevuna ‖ üzerinde meditasyon yapmamış olsaydı o tüm bunlar ile
meşgul olamazdı ve sadece kendi fiziksel ihtiyaçları ile alakadar olurdu .

Neticede bu adamın Tora ve Mitzvaları tüm kalbi ve ruhu ile uygulayıp gözlemlemesine
neden olmaktadır : Çok derin bir şekilde yapmış olduğu meditasyon sayesinde almış
olduğu kararlar ve fikir birliği onun daha kolay coşkulu ve arzulu hale gelmesine
sebebiyet vermektedir . Ancak bunun aksi durumda ise adam tüm kalbi ve ruhu ile Tora
ve Mitzvalara riayet edip onları uygulamadığında sadece vücudunun ihtiyaçlarını
gidermektedir .

Adamın hayat gücü nefeş a baamitinden yani hayvansal ruhundan gelmektedir . Bu

yüzden , her adam kendi özü vücudunun ihtiyaçları ile devamlılığını sürdürür . Ve onun
vücudunun ihtiyacı olmayan şeyler ise varlığına ilave yan konulardır . Ve adam bu konular
ile tüm özü ile ‖ meşgul ‖ olmaz . Zaten bu yüzden de nefeş a baamit adamın kendisi
tarafından en çok hissedilen ruhtur ve vücuda ilk giren ruhta nefeş a baamittir . Nefeş
Elokit yani Kutsal Ruh ise ‖ ikinci ruhtur ‖ . Vücuda daha sonra girer . Ve adamın
çalışmaları ve çabaları olmadan Nefeş Elokit‘ini hissetmesi mümkün değildir .

Ve adam aslında ‖ tüm kalbi ve ruhu ‖ ile Tora çalışması ve mitzvaların gözlemlenmesi ile
meşgul olduğunda , bu adamın Nefeş Elokit‘inin kendisinde ana şey olduğu anlamına
gelmez .Yapmış olduğu meditasyon sayesinde ise kalbinde Ha‘Şem‘in büyüklüğü ve aşkını
uyandırıp ortaya çıkartmaktadır . Her halukarda ‖ Zihnindeki Tevuna ve kalbinin
derinliklerindeki gizem ‖ seviyesine göre bahsedilen ‖ tevuna ‖ kendisinin gerçekleştirdiği
mitzvalara ve Tora çalışmalarına giysi olmaktadır . Sanki Ha‘Şem‘e olan aşkı adamın
kalbinde tutuşmaktadır . Böylelikle adamın kendisi kalbinde bu aşk ve huşuyu arzu ve
tutku ile hissetmektedir .

‫ וגם אם הוא מתמיד בלמודו בטבעו‬, ‫ועבטב רתוי ופוג תא בהוא ןכ יפ לע ףא‬

Ve gam im hu mahmid belimudo betivo , af al pi hen oev et gufo yoter betivo .

8 Adam doğası gereği bir çalışkan öğrenci olsa bile , o doğal olarak daha fazla bedeni
seviyor olabilir .

359 | .
Nedir öyleyse bu , adamın doğal eğilimlerinden biri onu yönlendirmeye başladığından
itibaren bu eğilimler adamın bedeni ile meşgul olmasını isteyip ve adamın fizikselliğini
sevmesini çalışkanlığına nazaran daha kuvvetli olmasını mı sağlarlar ? Bu
durumda Ha‘Şem sevgisi ‖ Tevuna‘nın yani bilginin içinde gizli olan aşkta ‖
bulunmaktadır . Bu nedenle , tevuna‘nın ‖ kanatları ‖ adama Tora ve Mitzvaları
uygulamasını sağlamaktadır . Böylelikle onları yukarıya köküne yükseltmekte ve
öncesinde de açıklandığı üzere adamı motive ederek Ha‘Şem aşkını bilinçli hale
getirmektedir .

Ayrıca ;

Bir önceki bölümde de açıklandığı gibi , adam doğası gereği her zaman öğrenimi ile
meşgul olabilir ancak adamım Tora ile meşguliyeti gece gündüz tüm ruhu ve kalbi ile
şayet ‖ Ha‘Şem‘in isteği ‖ olduğu için değilse , adam fiziksel bedeninin doğasına daha
yakın olması itibariyle bedeninin arzu ve duygularını daha çok hisseder .

Özetle ;

Ha‘Şem hizmetindeki ikinci büyük kural şudur ;

Bu nedenle beynoninin temel çalışması kendi doğal nefeşi olan nefeş a baamit yani
hayvansal ruhunu ve kalbini kontrol ederek düşüncelerini konuşma ve fiili hareketlerini
denetimi altında tutmaktır . Böylece , Ha‘Şem aşkını kalbinde hissetmese dahi ( ateş gibi
yanıp tutuşan aşk ) eğer tam bir bütünlükle kalbi ile zihninde kendi Yaratanına bağlı ve
yapışık kalabilmesi için Tora ile mitzvaları tüm kalbi ve beyni ile gerçekleştirmesi
gerektiğine dair kani olmuş ise , işte bu almış olduğu karar onun ruhunun derinliklerine
dokunarak onun tüm hareketlerini , eylemlerini ve davranışlarını pozitif ve olması
gerektiği şekilde etkilemektedir . Sonuçta onun yaptığı bu işlerde tamlıkla yapılmış işlerdir
. Adamın Tora öğrenimi ve mitzvaları gözlemlemesi onun içine içsel hayat doldurarak
sanki içindeki aşk ve huşu duygularını kalbinde ortaya çıkartmaktadır . Yani bu sadece
adamın konuşma ve fiili eylemleri gibi dışsal bir olay olmadığı gibi aynı zamanda adamın
özündeki ve ruhundaki spritüal ve içsel çalışmaları onun düşünce konuşma ve
hareketlerine giysi olmaktadır . Dolayısıyla onun Tora öğrenimi ve mitzva faaliyetleri ‖
Yukarı uçarak yükselmektedir ‖ .

Günümüzde bizlerin kalplerimizde gerçek Ha‘Şem sevgisi ile korkusunu hissetmemiz çok
zor olduğundan dolayı ana amacımızın beynimizin durumunu bilmemiz gerektiğidir . Ve
bu yüzden de bizler beynimizin içindeki zihnimizle öğrenmiş olduğumuz Tora bilgilerinin

360 | .
ve mitzvaların içsel içeriklerini çok iyi bir şekilde anlamamız ve algılamamız gerekmektedir
. Ancak adam bu yapmış olduğu çalışmalar ile dahi Ha Kadoş Baruh Hu‘na nasıl
yapışabilmektedir ve Ha‘Şem‘i zihninde bu kadar da çok iyi anlayabilip algılayabilmektedir
. Adam kalbinde ve beyninde Ha‘Şem‘in emirlerine harfi hafine uyum göstereceğine ve
onları uygulayacağına dair almış olduğu çok kuvvetli ve kesin karar sayesinde tüm
öğrenimini ve mitzvaların gözetimini tüm kalbi ve ruhu ile birlikte fiiliyata geçirmektedir .
İşte adamın Yaratanına sunmuş olduğu bu hizmete ‖ Tamlıkla yapılan hizmet ‖
demekteyiz .

Kısaca ;

Beynoni için bir büyük kural daha ise , onların Ha‘Şem aşklarını kalplerinde uyandırabilme
ve Elokut‘u kalplerinde tutku ile hissetme durumuna yapacakları meditasyon ile
gelemeyecek olmalarıdır . Ancak Beynoni sadece tüm kalbi ve ruhu ile kendisini Tora
öğremine ve mitzvaları gözlemlemeye adamak adına alacağı çok net kararlar sayesinde
ve bu kararlarını aklı ile ve ruhunun derinliklerinden aldığında beyinlerinde Ha‘Şem‘in
büyüklüğü ve yüceliğine meditasyon yaparak kalplerindeki almış oldukları doğru kararları
uyandırırlar . Tüm bunlar ile birlikte beynoni kalbinin ve beyninin tüm gücü ile Tora
öğrenimine devam eder ve mitzvalara riayet eder . Beynoninin bu hizmeti de tamlıkla
yapılmış hizmet olarak kabul edilmektedir . Ve bu hizmeti sayesinde hayat gücü
yukarıdan kendisine doğru devam ederek aşağıya iner ve bu hayat gücü ile de Tora ve
mitzvaların büyük bir aşk içerisinde koruyucusu olur . Bu içsel çalışmaların amacı Tora ve
mitzvaların yerine getirilmesi ve vücudun tüm ihtiyaçlarını ise Ha‘Şem‘in temin ettiğinin
bilinmesi gerektiğidir .

‫ ליה והוה‬. ‫ הבשחמ הבוט ה״בקה הפרצמ השעמל‬: ‫ז״ל רבותינו רמזו וזה באמרם‬
‫למימר‬: ‫עשאה כאלו הכתוב עליו מעלה‬

Veze ramzu raboteynu zihronam livraha mahaşava tova akadoş baruh hu

metsarfa lemaase . vaava ley lemeymar : maale alav akatuv keilu asaa .

Aramızdan ayrılmış olan Bilgelerimiz ( Ha‘Şem Rahmet Eylesin ) , burada belirtilen ilkeyi
ima ederek Aşkın Tevunasının da adamın Tora öğrenimini yada yapmış olduğu mitzvaları
daha yükseğe kaldırma kuvveti olduğundan bahsetmektedirler ;

9 ‖ Akadoş Baruh Hu iyi düşünceli eylemlere katılır ‖ .

361 | .
Bu ifadenin basit anlamı , adam bir mitzva yapmak niyetinde olduğunda , ancak bunu
yaparken engellendiğinde Ha‘Şem bunu adama atfeder ve onun yapmasının engellendiği
bu mitzva hakkında adamın sanki performans gösterdiğini kabul ederek bunun
garantisinin ifadesi olarak da ‖ Tora adamın gerçekten bu mitzvayı yapmış gibi kabul
etmektedir ‖ söylevini yapmaktadır .

Neden burada dolambaçlı bir ifade kullanılmaktadır , ‖ Ha‘Şem yapılan eyleme

düşüncesiyle katılır ‖ burada düşünce ile var olduğunu ancak eylemden bir şekilde kopuk
olduğunumu ifade etmektedir yoksa burada Ha‘Şem‘in ikisine de mi katılım göstermesi
gerekmektedir ?

Öncesinde de açıklandığı gibi, açığa çıkması gereken aşk eğer beyinde ve kalbin
derinliklerinde gizlenmiş olsa dahi adamın Tora ve Mitzva çalışmalarındaki düşüncelerine
konuşmalarına ve eylemlerine giysi olmaktadır . Bilgelerimiz de şöyle ima etmektedirler ‖
İyi düşünceler taşıyan işlere A Kadoş Baruh Hu da dahil olur ‖ .

Yani , bilgelerimizin ifadesine göre basit bir deyişle ( Gemara‘da da anlatılmaya devam
edildiği gibi ) , adam düşüncesinde çok iyi fikirler ile bir mitzva yapmak istediğinde ancak
bunu onun fiziki olarak yapmasına mani olunduğunda , A Kadoş Baruh Hu adamın iyi
düşüncesini kaale alarak adamı sanki bu mitzvayı yapmış gibi kabul eder . Ve bu
kesinlikle adamın kendi hatası değildir .

Nitekim , adamın aklında hiç bir eylem düşüncesi olmamış olsaydı hiç bir eylem de
olmamış olurdu . Bilgelerimiz neden ‖ İyi düşünceler olan eylemlere A Kadoş Baruh Hu da
katılır ‖ demekteler , çünkü bu söylevden burada eylem olduğu anlamı çıkmaktadır . Ve
bu yüzden de ‖ İyi düşünce adamı yükselterek sanki eylemi gerçekleştirmiş gibi yapar ‖
diyeceklerine ‖ A Kadoş Baruh Hu iyi düşünceli eylemlere katılır ‖ demişlerdir .

‫המצות במעשה המתלבשים הם לבו שבהתגלות ורחימו דחילו כי הענין אלא‬,

‫לפ לעילאלהחיותם רחא‬

Ela ainyan , ki dehilu urhimu şebeitgalut libo hem amitlabşim bemaase

amitzvot leahayotam lefarha leeyela .

Ancak bu açıklamada temel olarak daha öncesinde bahsedilenler yer almaktadır ; Adamın
Kalbindeki Ha‘Şem aşkı ve korkusunu daha iyi hale getirmek için göstermiş olduğu
performans ona can katıp daha üst seviyelere yükselmesine sebebiyet verir .

362 | .
Zoar‘ın deyişiyle yukarıda bize sunulmuştu , aşk ve huşu ( Dehilu Urhimu ) tavuğun
kanatları gibidir , tavuk sadece kanatları sayesinde havalanabildiği ve yukarıya doğru
yükselebildiği gibi , aynı şekilde bu huşu ve aşk Tora ve Mitzvaların gözetilmesinde de
mevcuttur ve onların sayesinde Tora ile Mitzvalar yukarı doğru yükselmektedir .

Şöyle ki sadece aşk ve huşu adamın Tora ve Mitzvaları gözetlemesine neden olmaktadır ,
başka bir deyişle , bu duygular mitzvaların yapımının içine elbise gibi nüfuz ederek
içlerine hayat ve ruh katmaktadır . Buna örnek olarak ruhun vücuda verdiği hayat gücünü
gösterebiliriz . Aynı nefeşin vücuda elbise olup onu canlı hale getirmesinde olduğu gibi .
Aynı şekilde sevgi ve huşu mitzvaları canlı hale getirerek adamın içini Elokit‘in hayat gücü
ile doldurmaktadır .Ve bu nedenle de adam ‖ Yukarı doğru yükselip uçmaktadır ‖ .

Nitekim bu olay yani aşk ve huşu sadece hissedilip ‖ Kalpte Ortaya Çıktığı ‖ zaman ile
alakalıdır , yani aşk ve huşunun maddesel etten yapılmış kalpte hissedildiği zaman .
Dolayısıyla ancak bu an için bu duyguların mitzvaların içinde de giysi olduklarını ve
fizikselliğe de devam ettikleri söylenebilir .

‫חומרי כן גם הוא וחיות פנימי שהוא אלא‬, ‫הלב המעשהכי כלי שהם אברים שארכ‬
‫להם‬

Ki alev hu gam ken humri , kişear evarim şehem keley amaase , ele şehu pnimi
vehayut laem .

Çünkü kalpte aynı zamanda diğer organlar gibi fiziksel ve yapım aracıdır , ancak o
diğerlerinin içselliği ve hayat gücüdür .

Bu yüzden adam kalbindeki aşkı hissettiğinde bu onun ruhunda ve bedeninde ‖ sevginin ‖

ortaya çıkışının belirtisidir ve adamın ruhu bu noktada bu aşkı hissetmesiyle birlikte aynı
aşk vücudun diğer organları tarafından da absorbe edilip hissedilir . Ve bu sevgi diğer
organlar tarafından kabul edilip emildiğinde ve bu sevgiye uygun olarak hareket ettikleri
zaman bu aşk onların eylemlerine canlılık katmaktadır . Kalp diğer tüm organların canlılık
kaynağıdır .

Bu aşk ve huşuyu hissedebilmek için ( Ki bunlar ruhani duygulardır ) neşama ve hayat

gücünün yapılan mitzvaların ve fiziki eylemlerin içine girmesi gerekmektedir . Yani bu
duygular bir şekilde fiziksel şeyler ile alakaları olmalıdır . Yoksa ruhani bir şeyin fiziksel bir
şeyin içine giysi olup hissedilmesi mümkün değildir . Ve maddesel olguların ruhani şeyler
ile ilişkilenebilmeleri için maddesellik ile ruhanilik arasında bir ortalama durum olmalıdır ,

363 | .
işte buda kalptir . Çünkü kalp diğer taraftan bakıldığında o da maddeseldir , diğer
organlar eylemler için birer araç olduklarında kalp ise onlar için içsellik ve yaşam kaynağı
olmaktadır .

Bu konu ruhun hayat gücünün ( ruhsallığın ) vücuda ( maddeselliğe ) giyinmesine ve

cansız bir maddeyi ( vücudu) canlandırarak konuşan bir varlığa dönüştürmesine
benzemektedir .

Ruhsal nefeşin fiziksel bedene giysi olabilmesi ve etten yapılma vücudu canlı bir varlığa
dönüştürebilmesi için ilk olarak onun giyinmesi gerekir , yani gerçekten fiziksel ama
ruhaniliğe de yakın olan o şey kandır , çünkü kan da sonuçta maddesel , fiziksel bir
şeydir , ancak her halukarda fizikselliğin ruhsallığı olarak adlandırılan kan ‖ ince ‖ ve
yüksek derecede saflaştırılmış bir maddedir . Ve bu yüzden de nefeşin hayat gücü (
ruhsallığın gücü ) ona giysi olabilir .

Nefeşin kana giysi olması sayesinde nefeşin ruhani hayat gücü hayvansal ruhun
seviyesine inerek onun fiziksellik ile alakası olmasına sebep olur . Bu sayede kan
vücuttaki tüm organları dolaşarak onlara giysi olur , böylelikle kendisine giysi olan nefeşin
hayat gücünü tüm organlara dağıtır .

Ve burada kalbin de iki ucu bulunmaktadır , birinci taraf kalp vücudun diğer organları gibi
fiziksel ve maddesel bir organdır , dolayısıyla vücudun diğer organları ile teması ve
bağlantısı vardır , ancak diğer taraftan kalbin maddesi çok ‖ ince ‖ ve ‖ saftır ‖ bu
yüzden de diğer organlara nazaran ruhaniliğe çok daha yakındır . Nitekim nefeşin hayat
gücü aşağı inip vücutta ikamet edip kana giysi olduğunda , ikamet ettiği yer özellikle
kalpte kanın dolu olduğu yerdir . Çünkü sadece kalp nefeşe ‖ kap ‖ olabilir , nitekim
nefeşin hayat gücünün kalbe giysi olması sonrasında nefeş vücudun diğer organlarına da
giysi olabilmektedir . Ve bu yüzden kalp diğer organlara göre daha ‖ içsel ve hayat
vericidir . ‖

Özetle ; Ruhaniliğin gücü ( Nefeşin gücü ) kesinlikle fiziksel veya maddesel bir şeye giysi
olamaz ama kalbe ve kana giysi olması sayesinde , ardından maddesel ve fiziksel vücuda
da giysi olabilmektedir .

Buradan da anlaşılacağı üzere , nefeşin hayat gücü kalbe ve kana giysi olmadan önce
vücudu canlandıramaz , sevgi ve korku duyguları da aynıdır ve bunlar ruhsal güçlerdir ,
dolayısıyla maddesel ve fiziksel eylemlere giysi olamazlar ( Tora ve mitzva eylemleri
haricinde ) . Ancak aşağı inip kalbe ve kana giysi olduktan sonra aynı şekilde nefeşin

364 | .
sevgi ve korku duygularıda kalbi doldururlar . Nefeşin giysi oluşu esasında kalpte ortaya
çıkışıdır

‫ולכן יכול להתלבש בהם להיות להם גדפין להעלותם‬

Velahen yahol leitlabeş baem , liyot laem gadfin laalotam .

Bu yüzden , kalbin kendi bedenselliği içinde diğer organlara daha yakındır ve onlara aynı
zamanda canlılık sağlamakta , onların eylemlerine kendisi giysi olmaktadır . Onlara kanat
olmakta ve yükseltmektedir .

Pratikte de gördüğümüz gibi , sevgi ile hareket ettiğinde , elleri birdenbire canlanır ve
daha önce de belirttiğim gibi , ruh açığa çıktığında sevginin hissedildiği noktaya ulaşılır ve
materyalleştirilmiş hale gelir , vücudun diğer organları da bunu yaşarlar ve bu nedenle
onların eylemleri canlanırlar .

Fiziksel kalp adamın fiziksel eylemlerinde nefeşin sevgi ve korku duygularını anladığında
bu duygular kalpte kendilerini ifşa ettiklerinde adamın fiziksel eylemlerine Nefeş Elokit‘in
hayat gücünü dahil ederler .

Aynı şekilde bizim durumumuzda da sadece Ha‘Şem sevgisi ve korkusu ‖ kalpte ifşa ‖
olduklarında çok güçlü kalp atışları ile fiziksel kalpte kendilerini hissettirirler , kalpte ‖
giysi ‖ olmaları sayesinde sevgi ve korku duyguları fiziksel görüntüde inerek adamın
fiziksel eylemlerine ruhani hayat katarlar .

Ancak yukarıda anlatıldığı gibi zihnin güçleri huşu ve sevgi ( İdhilu Urhimu ) ve kalbin
gizemleri adamın yapmış olduğu eylemlerden çok çok daha yüksek seviyededir .

‫ למעלה דרכיהם גבהו‬, ‫הנ״ל לבו ותעלומות מוחו שבתבונות ורחימו הדחילו אך‬
‫המעשה מבחינת מעלה‬

Ah idhilu urhimu şebitvunot moho vetaalumot libo anizkar leeyl , gavu

darkehem lamaala maala mibhinat amaase .

Beynin vücudun hayat kaynağı olmasına ve nefeşin hayat gücü beyinde bulunmasına
rağmen o halen vücudun diğer organlarından ‖ ayrılmış ‖ ve onlardan çok yüksektedir .
Öncesinde de izah edildiği gibi adamın kalbinde giysi olana kadar bedene hayat veren
olarak kabul edilemez .

365 | .
Ve bunun nedeni , beynin de fiziksel bir organ olmasına rağmen kalp kadar maddesel
olmamasıdır . Ve kalbin hissetmesi ile beynin hissetmesi arasındaki farklılıkta bunu somut
olarak görebilmekteyiz ve ikisininde hem kalbin hem de beynin hisleri övülecek
değerdedir . Her halukarda , kalbin duyguları açığa çıktığında adam çok heyecanlanır ve
fiziksel şeyleri kalbin atış hızında hisseder . Buna rağmen beynin algılaması ruhani olarak
kalır ve bu algılama beyinde fiziki iz oluşturur ancak her halukarda adam bunu hissetmez
. Bu yüzden de beyin içsel olmamakla birlikte organların hayat gücü değildir .

Ve böylece nefeşin ‖ ruhani hayat gücü ‖ amaçları için beynin algısı adamın fiziki
eylemleri ile ‖ çağrışım ‖ oluşturmaz , ve bu zihnin belirli bir eylem nedeni ile çalışıyor
olması durumunda dahi ( aklı ile yapılması gereken fiziksel eylemi anlamış olsa ve bunu
fiziki olarak eyleme dönüştürüyor olsa dahi ) her halukarda , eğer kalbinde yapmış
olduğu fiziki eylem ile ilgili olarak her hangi bir his yok ise eylemi soğuklukla olur ve canla
yada coşkuyla olmaz .

Ve bizim olayımızla da bağlantılı olarak anlaşılacağı üzere , mitzvaların eyleme

dönüştürüldüğündeki hayat gücü kalpte sevgi ve huşu duyguları uyanıp açığa
çıkmadığında ( Dehilu Urhimu ) , tüm yapılanlar sadece adamın ‖ kalbinin gizli
derinliklerinde ölümüne ‖ kadar kalırlar . Yani adamda bu esnada gerçekten anlayış ve
algılama olmasına rağmen kalbinde tüm duyguların kaybolması hatta kalbin beyindeki
anlayış ve algılama gerçekliğini görüp hissetmesine rağmen kalpteki hislerin açığa
çıkmaması sebebiyle bahsedilen sevgi ve huşu duyguları yapılan eylemden ayrı görüntü
sergilemektedirler .

Ve böylece ;

,‫ תויהל םהל תניחב ןיחומ תויחו‬, ‫אפשר ואי המצות מעשה בבחינת להתלבש להם‬
‫לעילא לפרחא להעלותן‬

Vei efşar laem leitlabeş bivhinat maase amitzvot , liyot laem behinat mohin
vehayut leaalotan lefarha leela .

Dolayısıyla , onlar yapmış oldukları mitzvalara kendilerini giydiremezler ve dahası

giydiremedikleri gibi kendilerini daha yücelterek ve daha yükseklere çıkarabilmeleri için
onlara entellektüel güç ve canlılık vermez .

Sevgi yetersizliğini zihnin ötesindeki anlatımda bulmak , diğer organlara göre çok daha
ruhani olduğunu gösterir , duyusal aşkın içinde ruhun ortaya kendisini ortaya çıkartması

366 | .
hayata geçmediğinden vücudun diğer organlarını da etkileyecek duruma gelememektedir
. Görüldüğü gibi , kişinin eylemleri harekete geçtiğinde , onun kalbinin arzusu ile değil
sadece onun anlayışı iledir . Belirli bir şekilde hareket etmesi gerekir ancak onun
eylemleri canlılık yoksunudur . Yani duyusal aşk ile korku fazla olduğunda , mitzvaların
gerçek performansına canlılık katmaktan aciz olduğundan dolayı diğer organları da
yükseltmekten çok uzaktır .

Daha açık söylemek gerekirse , ‖ Dehilu Urhimu – Sevgi ve Huşu ‖ duygularının eyleme
geçirilen mitzvaların ( fiziksel ) içine canlılık katmaları ve yükseklere çıkarmaları adına
güçleri yoktur .

‫שהאם לא שהקב״ה מצרפן ומחברן לבחינת המע‬

İm lo şeakadoş baruh hu metsarfan umehabran livhinat amaase .

Eğer olmaz ise Ha‘Şem onların mitzva eylemlerine katılır ve onlar ile birlikte mitzvayı
gerçekleştirir , ardından kişi birer ‖ kanat ‖ gibi hizmetini gerçekleştirebilir .

Yukarıda açıklanan , ‖ Tvuna – Duyular veya Zeka ‖ adamın yapmış olduğu Tora ve
Mitzvaların eylemleriyle giysi olurlar böylelikle adama beyin hayat gücü ve kanat olup
onun daha da yükseklere yükselmesine sebep olurlar . Bunu adamın tek başına
gerçekleştirmesine imkan yoktur , çünkü bu Ha‘Şem‘in de kendi geulasıdır (
kurtuluşu ) , çünkü Ha‘Şem adamın konuşmalarının içine kadar Tora‘nın kelimelerini ve
coşkusunu monte eder bunun neticesinde de adam mitzvaları büyük bir aşk ile
gerçekleştirir . Daha da iyi anlamamız için şöyle de diyebiliriz , Ha‘Şem kendisini
mitzvaların içine gizlemiştir , mitzva kelimesi Ratzon yani arzu kelimesinden geldiği için
mitzvalarda Ha‘Şem‘in arzularıdır . Adam mitzvaları gerçekleştirdiğinde aynı anda adam
ile birlikte Ha‘Şem‘de aynı mitzvayı gerçekleştirmektedir . Bunun sonucunda adam
mitzvaları gerçekleştirdiğinde aynı zamanda Ha‘Şem‘inde arzularını gerçekleştirmektedir .
Dahası Ha‘Şem‘i içine gizlendiği mitzvalardan açığa çıkartarak geulayı ( kurtuluşu )
gerçekleştirmektedir .

Ve Raboteynu Zihronam Livraha Bilgelerimizin buradaki anlatımlarındaki niyetleri aslında

‖ adamın düşüncelerinde saf ve iyi ‖ olduğu zamanlarda A Kadoş Baruh Hu‘nun onun
eylemlerine katıldığı ve dahil olduğu yönündedir . Aslında bu olayda adamın kendisindeki
‖ iyi ve saf düşünceler ―, basit anlamda eylemleridir ;

a) Düşünce ve niyet – sevgi ve korkunun uyanışı

367 | .
b) ve fiili eylemlerinde – Tora çalışması ile mitzvaların gerçekleştirilmesi vardır. Ancak ‖
düşünceleri ‖ ile ‖ eylemleri ‖ arasındaki kombinasyonu kurabilmesi için bağlantı eksikliği
vardır . Çünkü adamın sevgi ve korku duyguları eylemlerine nazaran çok çok yüksektedir
. İşte burada A Kadoş Baruh Hu adamın düşünceleri ile eylemleri arasındaki bağlantıyı
kurmaktadır .

Yani :

Ancak bu nihayetinde mitzvaların ve Tora çalışmalarının gerçekleştirilmeleri sonucunda

alınacak hediye amaçlı yapılmaları anlamına gelmez , mitzvaların gerçekleştirilmesi
sonucunda alınacak hediye adamın kalbinde uyanan sevgi huşu duygularıdır . Ve buradan
çıkartılacak anlam A Kadoş Baruh Hu‘nun gerçekten adamın sevgi ve korku duyguları
arasındaki kombinasyonun kurulumunu ve bağlantısını eylemleri ve ‖ zekası ‖ ile birlikte
birleştirmektedir . Ve bu birleştirme ile bağlantı sayesinde yani sevgi ve korku adamın
eylemlerini fiiliyata geçirerek pratikte adamın içine canlılık ve coşku doldurmaktadır .
Şöyle ki , adamın kalbinde korku ve sevginin açığa çıkmasıyla birlikte yukarı
yükselebilmektedir .

‫טובה מחשבה בשם נקראות והן‬, ‫אם כי לבו בהתגלות ממש ורחימו דחילו אינן כי‬
‫כנ״ל לבו ותעלומות מוחו בתבונת‬

Vehen nikraot beşem mahaşava tova , ki eynan dehilu urhimu mamaş

beitgalut libo , ki im bitvunat moho vetaalumot libo kanizkar leeyl .

Onlara yani Tevuna ( Zihnin ) korku ve sevgi duyularına ‖ iyi düşünceler ‖ denmektedir
ancak onlar kalpte ortaya çıkan gerçek korku ve sevgi değildir . Fakat beynin zekasında
ve kalbin girintilerinde yukarıda da belirtildiği * gibi kendilerini akılda ifade ettikleri andan
itibaren onlara ‖ iyi düşünce ‖ denmektedir .

Bu nedenle Bilgelerimiz (Raboteynu Zihronam Livraha) sevgiyi kalpte gizlenmiş ‖ iyi

düşünce ‖ diye adlandırmaktadırlar ve kalbin derinliklerinde gizlenen bu aşk beynin
düşüncelerinin hiç bir bölümünde yer almamaktadır . Hiç bir sevgi kalpte açığa
çıkmamaktadır çünkü sevgi sadece kalbin ve beynin derinliklerinde gizlidir . Yani sevginin
bu seviyesi o kadar da çok kalbe ait değil beyne aittir . Çünkü sevginin bu tanımında
, beynin kararlarına kalp rıza göstermektedir . Ve bu yüzden de ‖ Mahşava Tova – İyi
Düşünce ‖ denmektedir , dolayısıyla beyin vücudun diğer organlarına nazaran ‖ farklı ‖
olarak ‖ Eylemlerin Aracı ‖ diye anılmaktadır .

368 | .
Bu sevginin sadece ‖ Mahşava Tova – İyi Düşünce ‖ olması nedeniyle A Kadoş Baruh
Hu‘nun Öncesinde de açıklandığı üzere adamın eylemlerine katılması gerçekleşmektedir .

O zaman bu açıklamada bir kinaye olduğu görülmektedir , ‖ Ha‘Şem iyi düşüncelere ortak
olarak katılımda bulunmaktadır ‖ . Ha‘Şem ‖ iyi düşüncelere ‖ zekanın sevgi ve korku
duygularının mitzvalar için kullanılmasına katılmaktadır ( birinin bu mitzvaları
yürütebilmesi için ) , böylelikle eylem düşünceden ayrılmış değildir ancak onun yerine
yükseltilmelidir . Aşağıdaki notta Alter Rebbe bu fikrin Kabalada Sefirotlar yönünde ifade
edildiklerini yazmakta ve bundan bizlerin kendi insani hislerimiz ile paralelliğini anlamamız
gerektiğini söylemektedir .

*Not :

Zoar‘da ve Etz Hayim‘de yazdığı gibi , ‫ – ב״ן‬Ben yani oğul – ‫ וב״ת‬, Ubat yani Kız ‖
harflerinin anlayışı ‖ Dehilu Urhimu – Korku ve Sevgi ‖ anlamına gelmektedir .

Bu nedenle Zoar ve Etz Hayim‘de yazılı olan İbranice sözcük ‫ – הנובת‬Tvuna (―anlayış‖)
, ‫ בן‬ve ‫―(בת‬oğul‖ ve ―kız‖) kelimelerini oluşturan harfleri içermesi insani duygular
açısından, sevgi ve korkuyu temsil eder .

‫אנפין דזעיר בנוקבא מוחין להיות יורדת התבונה ולפעמים‬, ‫התורה אותיות שהן‬
‫והמצות‬

Ulifamim atvuna yoredet lihyot mohin benukba dezeer anpin , şeen otiyot
atora veamitzvot .

Bazen Tvuna yani anlayış zekanın kadınsı yönü ‖ küçük görüntüsünün içine ‖ iner , yani
İlahi Midotların ( Kutsal karakteristik özellikler ) yada niteliklerin alıcısı ‖ küçük görüntü ‖
olarak adlandırılır , insani boyutta ise Tora‘nın harflerini ve Mitzvaları ifade eder .

Tvunanın normal düzeni şöyledir , öncelikle ‖ küçük görüntü ‖ yani midotlara ‖ ve oradan
da ‖ kadınsı yönüne ( Malhut Sefirasının Öz Niteliği ) ‖ iner . Bununla birlikte bazen
Bina sefirasından Malhut sefirasına doğrudan bir akış vardır ve aradan midotlara atlama
gerçekleşir . Kişinin Ha‘Şem‘e hizmeti açısından bu şu anlama gelir : Normal prosedürde
bu anlayışa göre kişinin meditasyonu onun duygularını etkiler ve kendi içindeki sevgi ile
korku duygularını uyandırır , buna karşılık Mitzvaların gerçek performansı ile kişi kendisini
ifade eder . Bununla birlikte kişinin hareketlerini etkilemesi için tvunanın doğrudan etkisi
alternatif bir yöntemdir .

369 | .
 ‫יבין והמשכיל‬

Veamaskil yavin

Ve eğitimli biri anlar

Bir konu hakkında aydınlatılmış kişi o konuyu anlar . Yani bu notta izah edilen Kabalistik
konular ilerideki çalışmalarımız esnasında daha derinlemesine ve tam olarak
açıklanacaktır .

Notların Sonu

Alter Rebbe burada açıklamalarına devam ediyor , Ha‘Şem‘in adamın ‖ iyi düşünceler ‖
ve iyi eylemlerine katılması sayesinde mitzvaların ‖ Briya ‖ dünyasına yükselmeleri
mümkün olmaktadır . Bu ‖ anlamanın dünyasıdır ‖ ve tüm mitzvalar adamın Ha‘Şem‘in
büyüklüğünü anlamasını sağlayarak duygularını motive etmektedir . Ama bu mitzvalar iyi
düşüncelerin katılımı olmadan eyleme dönüştüklerinde kişi Tora ve Mitzvaları daha düşük
dünya olan Yetzira ‖ duyguların dünyasına ‖ yükseltebilmektedir , en azından kişinin
doğal sevgisine motive olma performansı ile her Yahudi‘nin kalbinde gizli Ha‘Şem korkusu
mevcuttur .

Özetle

Yukarıda Zihronam Livraha aramızdan ayrılmış olan bilgelerimizin hassasiyetle yapmış

oldukları açıklamalardan da anlaşılacağı üzere , ‖ İyi düşüncelere Ha‘Şem fiili olarak
katılmaktadır ‖ ; ‖ Mahşava Tova – İyi düşünceler ‖ Öncesinde de açıklandığı üzere kalbin
kararlarıdır . Çünkü adamın fiili olarak eyleme dönüştürdüğü Mitzvalara coşku ve canlılık
katması mümkün değildir . Bu ancak adamın kalbinde Ha‘Şem sevgisinin ve korkusunun
uyanması ile gerçekleşebilir . Ve bunun üzerine Zihronam Livraha Bilgelerimiz A Kadoş
Baruh Hu‘nun Çok Büyük Hesedi ( iyiliği ) ile öncesinde de açıklandığı gibi adamın iyi
düşüncelerine ve bu düşünceler ile yapmış olduğu mitzvalara katıldığı anlaşılmaktadır .
Çünkü eylemler sadece ‖ Aavat Ha‘Şem – Ha‘Şem sevgisinin ‖ açığa çıkması sayesinde ‖
Male Hayut – Coşku Dolu ‖ canlı eylemler olarak adlandırılabilirler . Ve bunun üzerine
Zihronam Livraha ( Saygıyla Andığımız ) Bilgelerimiz A Kadoş Baruh Hu‘nun Çok Büyük
Hesedi ( iyiliği ) ile öncesinde de açıklandığı gibi adamın iyi düşüncelerine ve bu
düşünceler ile yapmış olduğu mitzvalara katıldığı anlaşılmaktadır . Aynı zamanda kalbin
almış olduğu kararlar adamın yapmış olduğu mitzvalara coşku ve canlılık katmaktadır .

370 | .
Buraya kadar açıkladıklarıyla Alter Rebbe adamın kalbinin derinliklerinde Ha‘Şem sevgisini
uyandırmadığında hataya düşmemesini ve kendisinin sadece zihninde ve kalbinin
derinliklerinde gerçekleşen uyanışın dahi Beynoni için yeterli olduğunu açıklamaktadır .
Çünkü bu sevgi bile onun kendi nefeş a beamiti yani hayvansal ruhunu kontrol etmesi
için yeterlidir . Neticede iyilik yapıp kötülüğü kovmaya dikkat etmek önemlidir , çünkü
sonuçta önemli olan eylemdir . Ve bunun haricinde , Tora öğrenimi ve Mitzvaların
gerçekleştirilmesi neticesinde oluşan sevgi sanki adamın yapmış olduğu işler sonucu
kalbinde uyanan aşk ve korku gibi Nefeş Elokit‘i Yükseltir . Buna görede Ha‘Şem ( sadece
zihinde olmak üzere ) bu sevgiye mitzvaların yapımında katılımda bulunur . Ve bu sayede
bizler de O‘nun Tora ve Mitzvalarını çok ama çok yükseklere çıkarabiliriz .

Ve şimdi Alter Rebbe bu konu ile ilgili olarak eklemede bulunup açıklamalarına devam
ederek , sadece Ha‘Şem‘in rahmetinin adamın ‖ mahşava tova – iyi düşüncesi ‖ ile
eylemlerini yani Tora çalışmaları ile gözlemlemiş olduğu Mitzvaları ‖ İliştirebildiğini ‖ ve
onlara ruh katıp yukarılara yükseltebildiğini açıklamaktadır . Ancak sadece sevgi ve korku
tarafından baktığımızda ise Tora ve Mitzvaların yükselmeleri mümkün değildir ve onların
yükselebilmeleri sadece yüksek derece olan ‖ ruhun katılması ‖ ile gerçekleşebilir , yani
ruhani can dehilu urhimi ( Sevgi ve Huşunun ) kalpte ortaya çıkmaları ile dolayısıyla
Ha‘Şem‘in ‖ katılması ‖ olmadan da bahsedilen ruhani can ( Hayut Ruhanit ) adamın Tora
çalışmaları ve Mitzva gözlemleri ile devamlılığını sürdürebilir . Ama bu en düşük
derecedir .

Yukarıda açıklanan konuların içeriğini öncelikle Zoar‘ın içsel ifadesine göre açıklamak
gerekmektedir , Adam Tora ve Mitzvalarını İdhilu ve urhimu ile yaptığında ‖ yukarı
uçmaktadırlar , ve bu deyim mitzvaların sadece adam tarafından Yaradan önünde kabul
edildikleri ve O‘na iç huzuru verdiği anlamına gelmediği gibi , Mitzva ve Tora‘nın
kendisini yukarı yükseltirler .

Bu konu otuz dokuzncu bölümde uzun uzadıya açıklanmaktadır .

Dördüncü bölümde açıklanan Tora ve Mitzvalardaki ‖ Hayut – Hayat Gücü ‖ Ha‘Şem‘in

Hikmeti olan Hohması ve Arzusudur ( Onlar Ha‘Şem‘in bizzat kendisi ile bir bütündürler )
, bu yüzden de onların içine Ha‘Şem‘in sonsuz Işığı giyinmiştir . Ve adamın Tora öğrenimi
ile Mitzvaları gözlemlemesi sayesinde Ha‘Şem‘in Sonsuz Işığı hem adamın ruhuna hemde
adamın gerçekleştirmiş olduğu mitzvaların fiziksel maddeleri içine işler , ancak Kutsal ışık
içinde bulunduğumuz dünyada kendisini ifşa etmez çünkü içinde bulunduğumuz dünya
maddesel ve fizikseldir .

371 | .
Ve bunun üzerine Zoar A Kadoş‘ta adamın sevgi ve huşu ile ( İdhilu Urhimu ) Tora
öğrenip Mitzvaları gözlemlediği zaman , adamın öğrenmiş ve gözlemlemiş olduğu Tora ve
Mitzvaların içine ruhani güç Ha‘Şem sevgisi ile korkusunu kattığı ve böylelikle Tora ve
Mitzvalarının ‖ Yukarılara Yükseldiği ‖ yazmaktadır . Daha iyi anlamamız için açıklayalım ,
Elokit‘in Sonsuz Işığı Tora ve Mitzvalara ‖ Giysi ‖ olmaktadır ( Öncesinde de açıklandığı
gibi onlar Yaratanın arzuları ve Hohmasıdır ) ve üst ruhani dünyalara ‖ Yükselirler ‖ ve
orada aydınlatıcı Elokit‘in Işığı ortaya çıkar . Bu sonsuz ilahi ışık kendisini aydınlatır ,
yani adamın neşaması fiziksel dünyadaki işini bitirdikten sonra Gan Eden‘e gittiğinde ,
dünyada yapmış olduğu Tora öğrenimi ve Uygulamış olduğu Mitzvaların miktarına göre
Gan Eden‘de ‖ Ziv A Şehina – Elokit‘in Kutsal Işığından ‖ zevkle keyif alır .

Ancak tam tersi olarak adam Ha‘Şem sevgisi ve korkusu olmadan Tora öğrenip mitzvaları
gerçekleştirdiğinde ise, Tora öğrenimindeki harfler ve mitzvalar fiziksel şeyler
olduklarından dolayı adam onlarda Elokit‘in Kutsal Işığını hissetmez , dolayısıyla Tora ve
Mitzvalar hepimizin içinde bulunduğu en alt seviyedeki fiziksel dünyamızda kalırlar . Yani
Tora ve Mitzvaların içerisinde giysi olan Elokit‘in Işığı üst dünyalarda açığa çıkmaz .

Rebbe bu konuyu şöyle açıklıyor , adamın hissetmiş olduğu Ha‘Şem sevgisi ve korkusu
onun en yüksek derecesidir . Bu sayede Tora öğrenimi ile gözlemlemiş olduğu mitzvaların
içine dahil etmiş olduğu ruhani can ise ruhani boyutun en yüksek seviyesidir . Dahası
Elokit‘in Işığı onlara giysi olarak en üst dünyalarda kendisini açığa çıkartır .

Yani kısacası adamın fiziksel dünyada yaptıklarıyla paralel olarak Elokit‘in Işığı da aynı
derecede daha yüksek dünyalara yükselir .

Tora ve Mitzvaların üst dünyalara yükselişinin tüm detaylarını Alter Rebbe kitabı
Tanya‘nın ‖ Lamed Tet – Otuz Dokuzuncu ‖ bölümünde uzun uzadıya açıklamaktadır .

Ha‘Şem Sevgisi ile Korkusunda iki genel seviye bulunmaktadır ;

1. ‖ Dehilu Urhimu ‖ Adamın Ha‘Şem‘in sonsuz Yüceliği ve Büyüklüğüne saygıyla

tefekkür ( meditasyon ) yapması sonucu doğmaktadır , bu sevgi ve korku ‖ aklın
Dehilu ve Urhimu‘su ‖ olarak adlandırılmaktadır – ve bunlar çok yüksek seviyedir .
Yukarıda açıklandığı gibi bu seviye ‖ Ruah ve Neşama ‖ ile alakalıdırlar . Ve bunlar
özellikle Tsadiklerin Neşamaları ile ilişkilidir .
2. Doğal olan bu sevgi ve korku her Yahudi‘nin kalbinin derinliklerine gizlenmiş
kazınarak işlenmiştir , her çalışma ile bu seviyeye gelmek mümkün değildir ancak
her Yahudi onları uyandırıp açığa çıkartabilir.

372 | .
Sevgi ve korkunun bu iki seviyesi öncesinde de açıklandığı üzere adamın fiziksel dünyada
yapmış olduğu çalışmalara istinaden üst dünyalardan birine sabitlenir ve
adamın öğrendiği Tora ve gözlemlediği mitzvaları bu dünyaya ‖ yükselterek ‖ orayı
aydınlatır . Bu dünyalar sadece Briya ile Yetzira dünyalarıdır .

Açıklama ;

İkinci bölümde de öğrendiğimiz üzere fiziksel dünyamız haricinde dört ( genel ) ruhani
dünyamız daha bulunmaktadır . Her dünyanın birbirinden daha yüksek olduğu gibi
Elokit‘in Işığıda her dünyanın seviyesine göre orayı daha çok aydınlatmaktadır .

Bu bölümde açıklananlar , temelde Briya dünyası ile Yetzira dünyası arasındaki

farklılıklara değinmektedir . Briya dünyası ‖ beynin ‖ akıl görünüşünü aydınlatarak ortaya
çıkartmaktadır ( Işığın Sefiraları Hohma – Bina ve Daat ). Ve Yetzira dünyası ise altı üst
midotu aydınlatmaktadır ( Hesed – Gvura – Tiferet – Netsah – Hod ve Yesod )

Dolayısıyla , adamın uygulamış olduğu Tora ve Mitzvalar büyük ölçüde Briya dünyasına
yada sadece Yetzira dünyasına yükselmelerini belirlemektedir . Bu adamın beyni ve
kalbindeki korku ile sevginin seviyesine bağlıdır . Yani adamın duygular Ha‘Şem sevgisi ve
korkusu aklında doğarak Ha‘Şem‘in sonsuz Yüceliği ve Büyüklüğüne tefekkür (
meditasyon ) ettiklerinde ( Dehimu Urhimu ) onun uygulamış olduğu Tora Mitzvaları Briya
dünyasına kadar yükselirler . İşte buradan yukarıdan Beynin akıl yönü aydınlatılmaktadır .
Ancak adam sadece doğallığından gelen Ha‘Şem sevgisi ve korkusunu uyandırdığında ve
sadece doğal sevgi ile korku midotlarının uyanışı nedeniyle Tora öğrenip Mitzvaları
gözlemlediğinde onun öğrendiği Tora ve gözlemlediği Mitzvalar sadece Yetzira dünyasına
kadar yükselebilirler . Burada üst midotlar aydınlatılmaktadır .

Ve Alter Rebbe burada doğal sevgi ve korku sayesinde Tora ve Mitzvaların Yükselişi
konusunu açıklamaya devam ediyor ;

‫התורה ועסק המצות מעשה להעלות כדי הקב״ה מצרף זה צירוף אך על הנעשים‬,
‫הנ״ל טובה הבריאה עולם עד‬, ‫מחשבה ידי‬

Ah , tseruf ze metsaref akadoş baruh hu kedey laalot maase amitzvot veesek

atora anaasim al yedey mahaşava tova anizkar leeyl , ad olam aberiya .

373 | .
Ancak Ha‘Şem bu Tevuna ( anlayışa ) katılarak Mitzvaların ve Tora çalışmalarının
eyleme geçebilmeleri için adamı tetiklemektedir . Bu yukarıda belirtilen ‖ iyi düşünce ‖
yani ‖ Tevuna ‖ aracılığıyla Briya dünyası için yürütülmektedir .

Öncesinde de izah edildiği gibi , burada adamın kalbinde ve zihninde korku ve sevginin
ortaya çıkartılmaları sayesinde Tora ve Mitzvaların yukarıya Briya dünyasına kadar
yükseltilebilmeleri için , A Kadoş Baruh Hu‘nun özel hareketine ihtiyaç vardır , ( Ha‘Şem‘in
eylemlere katılımı ) .

Çünkü Briya Dünyası ,

‫שכליים‬, ‫ורחימו דחילו ידי על הנעשים והמצות התורה עליית מקום בהתגלות אשר‬
‫ממש לבו‬

Mekom aliyat atora veamitzvot anaasim al yedey dehilu urhimu sihliim , aşer
beitgalut libo mamaş .

adamın Tora ve Mitzva performansının korku ile motive olduğu ve sevgiden kaynaklandığı
, bu iki duygunun kişinin kalbinde gerçekten ortaya çıktığı zaman ona seviye olan
dünyadır .

Nitekim kişi Ha‘Şem‘in sonsuz Yüceliğine ve Büyüklüğüne odaklanarak yapmış olduğu

meditasyonla O‘na olan sevgi ve korkuyu yani zihnindeki Dehilu
Urhimu‘yu doğurmaktadır , ancak kişinin Ha‘Şem‘in sonsuz

Yüceliğini ve Büyüklüğünü sevgi ve korku ile birlikte kalbinde ortaya çıkartmak zihninin
elinde değildeyse ve bu nedenle de kendisi yapmış olduğu kişisel çalışmalar sonucunda
Tora ve Mitzvaları yükseltemiyorsa , işte burada Ha‘Şem‘in Hesedine ve O‘nun kendi
eylemlerine katılmasına ihtiyacı vardır . Ancak bu şekilde kişinin Tora öğrenimi ve Mitzva
uygulamaları Briya dünyasına kadar yükselebilir .

‫טבעיים ורחימו דחילו ידי על היצירה לעולם עולים נמי הכי בלאו אבל המסותרים‬
‫בתולדותם ישראל כל בלב בא לקמן שכתוב ריכותכמו‬,

Bununla birlikte , bu katılım olmadan doğumdan itibaren her Yahudi‘nin içinde bulunan
doğal korku ve sevgileri ile onlar daha sonra uzun uzadıya anlatılacağı gibi 10 Yetzira
dünyasına kadar yükselebilmektedir .

374 | .
Özetle ; Kişi şuurunda bunu oluşturamıyorsa dahi , kalbindeki elle tutulur olan aşikar
Ha‘Şem sevgisi ve korkusu olan tevuna duyguları aracılığıyla mükemmel bir servis ile
Ha‘Şem‘e hizmet edebilir . Bu suretle adamın Tora‘daki ve Mitzvalardaki performansı
Ha‘Şem korkusu ve sevgisine kendisini motive edecek ve aynı seviyeye yükseltecektir .

Adamın kalbinde doğal ‖ Dehilu Urhimu‘yu ‖ uyandırması sayesinde onun Tora ve

Mitzvaları öncesinde de izah edildiği gibi her halukarda Yetzira dünyasına kadar yükselir .

Bu durumda , hiç bir kişi Ha‘Şem sevgisini ( kendi meditasyon gücü ile ) kalbinde açığa
çıkartamaz . Yani yalnız kalbinde gizli olan sevgiyi açığa çıkartmasıyla adamın Tora ve
Mitzvaları yukarıya yükseltmesi mümkün değildir .

Şuna benzetebiliriz , akıllı çocuk ( Haham ) ebeveynlerinin iyiliğine tefekkür ederek tüm
kalbi ve zihniyle her eylemini onlar için yapmaktadır , çünkü onları tanıdığından itibaren
kalbinde ebeveynlerine karşı sevgi uyanır . İşte bu sevgi aynı zamanda onun kalbine
doğduğunda kazınan ebeveynlerine olan doğal sevgiyi de karıştırır . Çünkü bu çocuğun
ebeveynlerine iyi şeyler yapmak için yaptığı tefekkürü de uyandırır .

Buraya Kadar Öğrendiklerimiz Üzerine Ek Bilgiler

Birinci Ek

Neşama Kavramı

Bu eklemede Rabenu A Zaken bir kişinin zihninde ve zekası sayesinde neden Ha‘Şem
sevgisini kalbinde açığa çıkartabilme kabiliyetine sahip olmadığını açıklamaktadır . Bu
adamın zahmet eksikliğinden kaynaklanmamakta , tamamıyla onun neşamasının kökünün
seviyesi ile alakalıdır .

Şöyle ki ;

Kim ki Ha‘Şem‘in Büyüklüğü ile Yüceliğine yapmış olduğu meditasyonlar sayesinde

kalbinde yanıp tutuşan aşkı ortaya çıkartabilme gücüne sahiptir fakat bunun için yeteri
kadar özen ve çaba göstermez bu kişi için kalbinin ve beyninin derinliklerinde gizli olan
Ha‘Şem Aşkı Tora öğrenimleri ve Mitzvaları Elokit‘in Hayat gücü ile yukarılara taşıması ve
yükseltmesi yeterli değildir ve dolayısıyla kalbinde Ha‘Şem Aşkını ortaya çıkartması
mümkün değildir. Bu yüzden , ilerleyen bölümlerde beyin ve kalbin gizemli derinliklerinde
duran bize miras olarak verilen bu aşk ve korku derinlemesine açıklanmaktadır . Tora ve
Mitzvalar ‖ Mahşava – Dibur ve Maase yani Düşünce – Konuşma ve eylemlere beyin ve

375 | .
hayat olabilmek için giysi olurlar . Sanki bu kişilerin sevgi ve huşu ile vermiş oldukları
uğraşlar kalplerindeki açığa çıkışı sağlarlar . Anlaşılacağı üzere bu sadece Ha‘Şem aşkını
ve korkusunu kalplerinde açığa çıkartmaya muktedir olmayan kişiler için geçerlidir .

Ve Rebbe burada adamın zihninde ve kalbinde Ha‘Şem aşkı ile korkusunu ortaya
çıkartabilme gücü neden olmadığını anlatmaya devam ediyor .

‫ שלו המוחין היות מפני לזה והסיבה‬, ‫ שלו נשמה רוח ונפש‬, ‫והעלם עבור מבחינת‬
‫ התבונה תוך‬, ‫והתגלות לדה מבחינת ולא‬

Veasiba laze mipney hayut amohin şelo , venefeş ruah neşama şelo ,
mibehinat ibud veelem toh tevuna , velo mibhinat leda veitgalut .

Ve bu onun yani kişinin zihninin nefeşinin ruah ve neşamasının canlılığından

kaynaklanmaktadır , Tevuna ( anlayışın ) içindeki gizlilik ( Eelem ) görüntüsünde
ve ortaya çıkış yada doğuş görüntüsünde değildir .

Bu konuyu daha iyi anlayabilmemiz için yukarıda yapılan açıklamalardan önce izah
etmemiz gereken şeyler var .

Nefeş Elokit‘in güçlerinin kaynağı ‖ Üst On sefiralardır ‖ , bundan da anlaşılacağı üzere ,

neşamanın ifşa olma şekli üst sefiraların ifşa olmaları olarak örneklendirilebilir .

Ve öncesinde de açıklandığı gibi , Nefeş Elokitin zihindeki midotlarının doğumu ve ifşa

olmaları düzeni öncesinde midotlar ―zihinde gizlenmişlerdir‖. Yani meditasyon yapmış
olduğu konuyu zihni ile nasıl uygun bir şekilde ilişkilendireceğine dair karar verir . Eğer
kendisine yakınlaşırsa ( Sevgi Midası ) yok eğer ondan uzaklaşırsa ( Korku Midası ) ,
ancak bu henüz sadece zihinseldir bunu takiben kalpteki midotlar ifşa olurlar . Yani
neşama bu duyguları kalpte hisseder .

Nefeş Elokit‘in midotları aşağıda nasıl ifşa olmaktaysalar aynı şekilde yukarıda beynin
görüntüsünde de ifşa olmaktadırlar . Ancak başlangıçta bu midotlar ( karakteristik
nitelikler ) beynin içinde gizlilik içerisinde durmaktadırlar . İşte bu seviye ‖ Tevuna ‖
olarak adlandırılmaktadır . Ve ardından ifşa olup fiili olarak midot halini alırlar .

Bu iki mod , ( zihindeki gizlenme ve kalpte açığa çıkma ) Torat A Sod yani Tora‘nın
ezoterik bölümü olan Kabala ve Hasidut‘ta ‖ gebelik ‖ ve ‖ doğum ‖ olarak
adlandırılmaktadır . Aynen adamın doğan yavruları gibi daha doğrusu fetusun annenin
karnında gizlice durduğu gibi Midotlar da aklın doğanlarıdır ( Bina ) , niteliklerde

376 | .
beynimizde gizli bir şekilde durduklarında buna ‖ hamilelik ‖ durumu , buna paralel olarak
da onlar kalpte vahiy olduğunda bu duruma ‖ doğum ‖ ve ‖ Ortaya çıkış ‖ demekteyiz .

Ve adamın Ha‘Şem sevgisini doğurma gücü yeteneği aynı zamanda kalpte de ortaya
çıkma ( Doğum Durumu ) yada sadece zihninde ve kalbinin gizli derinliklerinde ( Gebelik
Durumu ) neşamasının kökü ile alakalıdır . Bunu ‖ Nefeş – Ruah ve Neşama ‖
kapsamaktadır .

Eğer adamın neşamasının kökü üst midotlardan yani ‖ Doğum ve Vahiy ‖ durumundan
gelmekteyse , bu kişinin Ha‘Şem‘in Sonsuz Yüceliği ve Büyüklüğüne yapmış olduğu
meditasyon sayesinde midotlar kalbinde ( Doğum ve Vahiy durumu ) ifşa olurlar .

Ancak neşamanın kökü üst midotlardan beyinde hala gizli olarak durmakta iseler (
Gebelik ve Gizlilik durumu ) , adamın zihninde Ha‘Şem aşkını doğuracak ve kalbinde açığa
çıkaracak güç olmamakla birlikte sadece beyni ile kalbinin gizli derinliklerinde duracaktır .

İkinci Ek

Gizlilik Yoluyla Tevuna

Açıklamaların devamında A Kadoş Baruh Hu adamın beyninde oluşturduğu ‖ iyi

düşünceler ‖ ile yapmış olduğu Tora ve Mitzvalara katılımda bulunmaktadır , bu ekte
Rabenu a Zaken bu konuyu açıklamaktadır . Tora‘nın ezoterik yani gizli bölümünde
açıklandığı gibi buna benzerini üst sefiralarda bulduk ve neşama bundan aşağı doğru
ilerleyerek inmektedir . Önceki ekteki açıklamada Nefeş Elokit‘İn güçlerinin kaynağının ‖
Üst Sefiralar ‖ olduğunu öğrenmiştik .

‫ חיים ועץ בזהר שכתוב וכמו‬, ‫ורחימו דחילו שהן ‖ ובת בן ‖ אותיות דתבונה‬

Ukmo şekatuv bazoar veetz hayyim , ditvuna otiyot ‖ ben ubat ‖ şehen dehilu
urhimu .

Ve Zoar ile Etz Hayyim kitaplarında yazmış olduğu gibi ‖ ‫ – בן ובת‬Ben Ubat – Oğul yada
Kız ‖ harfleri ‖ Dehilu Urhimu – Sevgi yada Korkudur ‖ .

‖ Tevuna – Anlayış ‖ seviyesi Bina kelimesinden gelmekte olduğundan dolayı bu seviye

aklın seviyesidir ve midotlar ile alakalıdır .

Şöyle ki ;

377 | .
Aklın genel anlamda iki evresi bulunmaktadır .

Birinci Evre – Aklın Özünün emilimidir ve bu olaylar ile meşgul olup onları anlamasıdır ,
akıl bunu emerek beynin içine sokar . Çünkü bunu belirlemeden adam konuyla ilişkili
olarak bir bağlantı kuramaz. Yani bu şekilde önünde duran olay sayesinde kendisini bu
olaya yaklaştırdığı veya uzaklaştırdığı belirlenmektedir . Çünkü adamın konuyla ilgili
alakasını sağlayan ‖ Midotlardır ‖ .

İkinci Evre – Yani sonuçta adamın karşısındaki olayın ona uygun olup olmaması ile
bağlantılı olarak bunu sevmesi yada ondan korkması bu şekilde belirlenmektedir . Ve bu
evrede , akıl artık midotlar ile ilişkilenmektedir ve işte buna da ‖ Tevuna ‖ demekteyiz. Ve
‖ ‫ – תבונה‬Tevuna kelimesinin harfleri ‖ ‫ –בן‬Ben ‖ ve ‖ ‫ – בת‬Bat ‖ kelimelerini ima
etmektedir . Ve bilindiği üzere ‖ ‫ – בן‬Ben ‖ ve ‖ ‫ – בת‬Bat ‖ kelimeleri Kabala‘da ‖ Sevgi
ve Korku ‖ duyularını ima etmektedir . Sevginin karşılığı ‖ Hesed – İyiliktir ‖ ve ‖ Ben –
Oğul ‖ olarak adlandırılır ( Erkek Yönü) ve korkunun karşılığı ise ‖ Gvura – Disiplin , Güç
Kuvvet ‖ olarak adlandırılır ( Kadınsal Yönü ) .

Şöyle ki ;

Midotlar aklın geçmişi yani çocuklarıdır , çünkü zihinde bir şeyin özüne yapılan gözlem
neticesinde onun uygun şekilde kendisine yakın yada uzak olduğu sonucu çıkmakta ve
buradan da midotlar doğmaktadır . Bu geçmişin bizzat kendisi ‖ Sevgi duygusunda Oğul
ile ‖ ve ‖ Korku duygusunda ise kız çocuğu ‖ ile karşılaştırılmaktadır . Ve ‖ Tevuna ‖
seviyesi ( ‖ ‫ – בן‬Ben ‖ ve ‖ ‫ – בת‬Bat ‖ kelimeleri ) akılda midotların doğum kaynağıdır .
Çünkü Tevuna sayesinde Midotlar aklın bizzat kendi içinde ‖ doğmaktadır ― . Yani aklın
eğilimi sevgiye doğrumu yoksa korkuya doğru uygun olduğu ortaya çıkmaktadır .

Ve burada nefeşin güçlerinin vahiy düzeni genellikle , adamın zihninin konunun özüne
ulaşması ile başlar , ardından adam zihinsel neticeye ulaşarak konuyla nasıl ilişki
kurabileceği ( Tevuna ile ) durumuna ulaşır . Zihnin bu durumunun neticesinde ( Tevuna
) mida kalpte uyanır , yani sevgi yada korku hissi vb . adama fiili olarak aklı , konuşmaları
ve eylemlerinde nasıl davranışlarda bulunacağını belirler . Bu duygu yada his adamın
düşüncesinin, konuşmasının ve eylemlerinin ‖ neşaması ‖ ve Canıdır ‖ ,

Kabala kitaplarında bu durum ‖ onların beyin görüntüsü ‖ olarak adlandırılır .

Ancak bazen midotların açığa çıkma eksikliği yaşanabilir , çünkü bu durumlarda sevgi
adamın beyninde ‖ Tevunanın içinde ‖ gizli olarak durmaktadır . Ve vahiy olarak kendisini

378 | .
kalpte göstermemektedir . Ardından bu sebeple kendileri adına eylemlere giysi olamazlar
( ileride bu konu uzun uzadıya anlatılmaktadır ) . İşte burada A Kadoş Baruh Hu adamın
beynindeki ‖ Tevuna ‖ üzerinden eylemlere katılımda bulunur .

Ve tüm bunlar aynı zamanda üst sefiralardır ; Normal sıralamaya göre , ilk olarak Elokit‘in
Işığı yukarıdan aşağıya ‖ Beynin ‖ görüntüsünde çekilir , bunlar Hohma – Bina ve Daat
sefiralarıdır . Ardından Işık ‖ Tevuna ‖ görüntüsüne iner , yani artık ‖ beyin ‖ seviyesi
midotlar ile alakalıdır , ve bu ‖ devam edişin ‖ sayesinde daha aşağıya ta ki en son sefira
olan Malhut seviyesine kadar üst midotların içine doğru onlara beyin olmak için ilerler .
Ve İlahi Işık en alt seviyelere kadar devam eder , ta ki bizim de içinde bulunduğumuz
fiziksel dünyaya kadar iner. Bu dünyaya ‖ Olam Asiya – Yapım dünyası ‖ demekteyiz .

Ancak nefeşin güçlerinin aşağıda kendilerini ifşa ettiklerindeki bazı durumlarda beyinde
Tevuna sayesinde kendilerini ortaya çıkartan duygular kalpteki midotlarda kendilerini
ortaya çıkartmazlar ve kalbin derinliklerinde gizlenirler ( Tevuna ) . İşte bu durumlarda
Ha‘Şem Tevunanın kendisini adamın eylemlerine dahil eder ve bağlantıyı kurar . Ve bu
normal düzenle değil ‖ atlama ‖ yoluyla gerçekleşir . Bu durum aynı şekilde öncesinde de
gerçekleşir . Ve tabi ki yukarıda gelişen bu durum aynı şekilde aşağıya da sirayet eder .

‖‫ת להיות מוחין ב‖נוקבא‖ ד‖זעיר אנפיןדרוי הנובתה םימעפלו‬

Velifamim atevuna yoredet lihyot mohin be ‖Nukba ‖ De ‖ Zeir Anpin ‖.

Ve bazen Tevuna aşağıya beyin olmak için ‖Nukba ‖De ‖Zeir Anpin‘e ‖ iner .

Genellikle üst midotlar iki görüntüye ayrılırlar ; İlk altı Midotlar ( Hesed – Gvura – Tiferet
– Netzah – Hod ve Yesod) ‖ Zeir Anpin ― olarak ve Malhut Midası ise ‖ Nukba ― olarak
adlandırılır .

Üst Midotlar ‖ Zeir Anpin ‖ adı ile anılmaktadırlar ( Küçük Yüzler ) , Üst Midotları
aydınlatan Elokit‘in Işığı beyin görüntüsünde yukarıyı aydınlatan Işığa nazaran daha
sınırlıdır .

Ve öncesinde de açıklandığı üzere Malhut Midası ‖ Nukba ‖ yani ‖ Nekeva – Kadın ‖ adı
ile anılmaktadır . Çünkü kendisine has Işığı yoktur . Malhutun bütün olayı kendinden bir
üst seviyede bulunan Elokit‘in Işığını alıp alt dünyalara devam ettirmektir . Ve Malhut
Midası tüm midotlar yada sefirotlar arasında ‖ Mekabel – Alıcı ‖ olarak bilinmektedir .
Dolayısıyla ‖ Zeer Anpin ‖ yani Midotlar ‖ ‫ – מקבל‬Mekabel ( Alıcı ) – ‫ – נוקבא‬Nukba ‖

379 | .
olarak adlandırılır . Kadının da alıcı pozisyonda olduğu gibi bunun karşılığında Erkek ise
‖ ‫ – משפיע‬Maşpia ‖ yani ‖ Etkileyen ‖ olarak bilinmektedir .

Ve bu yüzden Malhut Midası ayrıca ‖ Konuşma ‖ olarak da adlandırılır , Şlomo A Meleh‘in

Kohelet‘te yazmış olduğu gibi ( Kohelet 8 ,4) ‖ Kralın Kuralı ‖ , ( Tanya İgeret A
Tşuva , 4üncü bölüm ) , bu da aynı zamanda konuşmanın özelliğidir . Yani Malhut‘un
tüm özelliği beyinden aldığı zihinsel fikirleri yada kalbin hislerini başkalarına aktararak
açığa çıkartmaktır .

Ve normal düzende ise Elokit‘in Işığı Tevuna görüntüsünde ( nitekim bu beynin

midotlar ile alakalı olduğu seviyedir ) ilk olarak altı midot olan ‖ Zeir Anpin‘e ‖ doğru
ilerler , buradan ‖ Nukba ‖ görüntüsüne ona ‖ beyin ve can ‖ olmak için iner ( Malhut
Sefirası ) . Ancak öncesinde de açıklandığı gibi bazen Tevuna ‖ Zeir Anpin‘in Nukbasına ‖
beyin olmak adına aşağıya iner , yani Elokit‘in Işığı Tevuna görüntüsünde Malhut
Sefirasının ( Nukba ) üzerine doğru ilerler ve bu Midotlar ( Zeir Anpin ) için
değildir .

‫והמצות התורה אותיות שהן‬

Şehen otiyot atora veamitzvot

Yukarıda hatırlatılan Malhut Midası ‖ Ha‘Şem‘in Kelimeleri ‖ olarak adlandırılır . Ve O‘nun

konuşmaları harfler görüntüsündedir .

Bu yüzden , üst sefiralardan bazen Tevuna beyin olmak için Malhut‘un Midotlarına Nukba
De Zeer Anpin‘e iner ( Yani yukarının konuşması ) . Aşağıdaki adamın ruhani
çalışmasıda aynı şekildedir , bazen beynin Tevuna durumundaki ( yada kalbin gizli
derinliklerindeki ) sevgi ve korku duyguları , ilerleyerek Tora‘nın harfleri ve mitzvaların
içerisinde ( Adamın konuşmalarında ) ‖ beyin ‖ ve ‖ hayat ‖ olmaktadır .

1 . On üçüncü bölüme bakınız

2 . Dördüncü bölümde
3 . Burada bahsedilen " gizli aşk " 15 inci bölümde anlatılan ile karıştırılmamalı
dır . Orada bahsedilen adamın doğasında olan aşktır ve bunun bir hizmet yada çalış
ma oluşturduğu söylenemez . Burada söz edilen aşk ise adamın yaptığı yada oluşturd
uğu , geçek çalışmayı ve hizmeti oluşturan aşktır . Bu " gizlilik " sadece aklın k

380 | .
arakteristik özelliklerini işaret etmekte ve böylece duygusal sevginin ifade gücün
den yoksun olmasını işaret etmektedir .
4 . Neşama burada atlanılmıştır , zaten konunun içinde değinildiği için sadece " B
eyindeki ve kalbin derinliklerindeki gizli aşk " olarak söz edilmiştir .
5 . 4 üncü bölüm
6 . Tikuney Zoar , Tikun 10
7 . Orijinal tekst deki parantezin içindekiler .
8 . Orijinal tekst deki parantezin içindekiler .
9 . Masehet Kiduşin 40 a
10 . 38 , 39 ve 40 ıncı bölümlerde

LİKUTEİ AMARİM — BÖLÜM 17

‫מאד הדבר אליך קרוב כי שכתוב מה יובן ובזה לעשותו ובלבבך בפיך‬,

Ubaze yuvan ma şekatuv ki karov eleyha adavar meod befiha ubilvavha

laasoto .

Bu açıklama ile kişinin zihninde ve kalbinde gizli yada saklı kalan Ha‘Şem korkusu ile
sevgisinin açığa çıkabilmeleri için adamın Tora ve emirleri olan Mitzvaları yerine getirmesi
sonucu canlılık aşılaması yeterli olmaktadır . Böylece onları mükemmelleştirip yukarılara
yükseltecektir . Bu konuyu bu bölümde çok daha iyi anlayacağız . 1

‖ Bu şey sana çok yakın ağzında ve kalbinde , bunu sen yapabilirsin .‖

Bu pasukta , hepimiz için ruhun üç ‖ giysisi – Düşünce , Konuşma ve Eylemler ‖ ile Tora
ve Mitzvalarını yerine getirmenin ne kadar kolay olduğunu öğreneceğiz . Burada söz
edilen ‖ Ağzınla ‖ söylevi ile adamın konuşmaları ve ‖ kalbinle ‖ söylevi ise adamın ‖
düşünceleri ‖ ve ‖ bunu yapabilirsin söylevi ile ise adamın eylemleri ima edilmektedir .
Bununla birlikte daha derin bir anlamda , ‖ senin kalbin ‖ söylevi sadece düşünce gücü
anlamında değil aynı zamanda kalbin duyguların koltuğu yada ikamet ettiği yer olduğu
ima edilmektedir . Daha sonrasında bu pasuk bize Ha‘Şem‘e duyulan huşu dolu korku ile
sonsuz ve tarifsiz aşka ulaşabilmemizin sadece ve sadece Yahudi‘nin Tora öğrenimi ile
mitzvalarını gözlemlemesi sayesinde mümkün olabileceği ima edilmektedir . Burada
bunun ile ilgili olarak Alter Rebbe bir soru sormaktadır .

381 | .
Kitabın açılışında Rabenu A Zaken kendisinin yazmış olduğu ‖ Beynonilerin Kitabının
‖ amacını şöyle açıklıyor …. ‖ Bu senin dudaklarının ve kalbinin yaptıklarına bağlı
olarak çok yakın ―pasuğuna dayanarak , nasıl çok yakın olduğunu açıklamaktadır . Bu
bölümde kitabın başından beri açıklananları temel alarak ‖ nasıl yakın olduğunu ‖ daha iyi
anlayabilmemiz için açıklamalarını yapmaktadır .

Ve şimdiye kadar Alter Rebbe‘nin açıklamış olduğu temel unsurlar şunlardır:

1. Her bir Yahudi‘nin Nefeş Elokit‘i vardır ve bu Nefeş ‖ Ha‘Şem‘in bizzat kendi
parçasıdır ‖ . Ve adamın tüm istek ile arzuları kesinlikle Ha‘Şem‘e yapışık olmaktır .
2. Nefeş Elokit‘in ‖ Eser Behinot – On Çehresi ‖ bulunmaktadır , yani aklın üç gücü ve
kalpteki yedi midotlarla birlikte toplam on çehre . Bunlar , nefeşin özü ve kişisel
özellikleri ile ‖ üç giysisidir ‖ . Bunlar sayesinde , adamın hırsları ve arzuları ortaya
çıkmaktadır . Ve bunlar Tora ve Tora‘nın 613 Mitzvalarının düşünce , konuşma ile
eylemleridir ! Bölüm 8 .
3. Her bir Yahudi‘nin ana amacı fiziki olarak düşüncede , konuşmada ve eylemlerinde
iyilikler yapıp kötülüğü de kovup uzaklaştırmaktır ( Sur me ra ve asa tov ) .
Çünkü sadece Tsadikler kalpleri ve beyinlerinde tamdırlar ve kalplerindeki nefeş a
beamitin kötülüğünü hissetmemektedir , ancak beynoniler ise ki bu her kesin
seviyesidir , o hiç bir zaman üç giysisi olan düşünceleri , konuşmaları ve eylemleri
ile günah işlemez . Ancak buna rağmen kalbinin solunu kendisine mesken edinen
hayvansal ruhu halen kuvvetle ve cesaretle beynoninin içinde varlığını
sürdürmektedir ( On üçüncü bölüm).

Ancak nefeşin bu elbiselerini tam manası ile kontrol altında tutabilme durumuna
gelebilmek için , adamın içinde ikamet eden Nefeş Elokit‘i yani kutsal ruhunu açığa
çıkartması gerekmektedir . Çünkü Nefeş Elokit , nefeş a beamitin kalpte şehvetli arzular
ile ikamet ettiğinden çok daha güçlü bir şekilde adamın beyninde ikamet etmektedir . Bu
yüzden , adamın nefeşini ortaya çıkartarak uyanışı sayesinde nefeşinin gücü kalbinde
konuşlanan kötülüğü kontrol altına almakta ve hayvansal ruhunun vücudun
diğer organlarına ve tabii ki adamın düşünce , konuşma ve eylemlerine yayılmasını
engellemektedir .

1. Adamın Kutsal Ruhu Nefeş Elokit‘i açığa çıkartması ve bu sayede kötü dürtüleri
olan Yetzer Arasını yada egosunu alt edebilmesi için en doğru ve faydalı yol ‖ Sur
Me Ra ve Asa Tov – Kötülüğü kovup sadece iyilikler yapmasıdır ‖ . Adamın
zihninde Ha‘Şem‘in sonsuz Büyüklüğü ve Yüceliğine yapacağı tefekkürler
sayesinde de onun kalbinde Ha‘Şem sevgisi ile korkusunun doğumları

382 | .
 gerçekleşmek –tedir . Ancak her halükarda adamın bunu çok yüksek bir seviyede
yapmasına gerek yoktur ve bu tefekkürü kalbinde Ha‘Şem sevgisi ile korkusunu
hissetmesi ve anlayabilmesi düzeyinde yapması yeterli olacaktır . Bu sayede de
adam zihninde Ha‘Şem‘in büyüklüğünün boyutunun ne olduğunu anladığında O‘nu
çok sevdiğini ve aynı zamanda da O‘ndan huşu ile çekinmesi gerektiği kararına
varır . Sadece iyilik yapıp kötülüğü kovması gerektiğinin bilinciyle de kalbindede
almış olduğu kararı hisseder .

Buradan itibaren şimdi Hasidut‘a göre ‖ Nasıl çok yakın olduğu ‖ açıklanmaktadır .

Temel olarak pasukta şöyle yazmaktadır ; ‖ Dudaklarının söylevine ve kalbinin

hislerine ve bunlara istinaden yapmış olduğun hareketlere göre sana çok
yakın ‖ ( Peraşat Netsavim 30:14 ) Pasuğun devamında şöyle yazmakta ; ‖ Bu
mitzvaları Ha‘Şem senden bugün istediğinde O senden ayrılmıyor ve senden uzaklaşmıyor
, kendisi gökte değil , denizi geçmişte değil , çünkü sana çok yakın dudaklarında ve
kalbinde yaptıklarınla ‖ .

Bu mitzva ve tüm Tora mitzvaları her bir Yahudi‘ye çok yakınlar ve uygulanıp
gözetlenmeleri oldukça kolaylar (sana) . Ve bunlar Tora‘nın pratik talimatları (yapmış
olduğun) . Onların konuşabilmeleri mümkün ( Dudaklarının ) ve onlar
kalbe bağımlılar (Kalbinin) .

Burada uygun şekilde nasıl çok yakın olduğu anlatılmaktadır , ama şu anda siz bu satırları
okurken sonuçta bunların size çok yakın olmadıklarını ve uygulamaların göründüğü gibi
kolay gerçekleştirilemediklerini , Tora ve mitzvaları gerçekleştirmekle her sorunun
üstesinden gelmenin o kadar da kolay olmadığını düşündüğünüzü çok iyi biliyorum .

Peki o zaman nedir daha zor olan – ( Kalbinin ) Haşem‘e olan inanç gibi kişinin kalbine
bağlı olarak mitzvalar bulunmaktadır . Ha‘Şem‘e olan birliğimiz gibi ve O‘na olan
sevgimiz ve korkumuzda olduğu gibi vs . Bunlar Tora‘da yazılı olan ilk mitzvalardır ) .
Nasıl ki normal Adam Ha‘Şem sevgisi ile ilgili olarak bu dereceleri kendine almak
istemediği anlarda , örnek olarak , kalbinin dünyevi olaylarla meşgul olduğu zamanlarda
olduğu gibi Mitzva‘larda derecelerine göre ve zaman bilgisine göre düzenlenmişlerdir .
Adam örnek olarak yemek yemeği , uyumayı , işinde iyi kazanmayı , arkadaşları arasında
saygın kişi olmayı vs. sevmektedir . Nasıl olurda kendini tüm bunlardan feragat ederek,
yalnızca Ha‘Şem‘i sevebilir ki ? Özellikle Rambam‘ın bilinen söylevine göre ; ‖ Aynı
kapta ateş ile suyun barınamayacağı gibi , Adam‘ın kalbinde de Ha‘Şem‘e olan inancın ve
korkunun içinde bulunduğumuz dünya sevgisi ile birlikte barınmasının mümkün

383 | .
olamayacağının aynı şey olması da kaçınılmazdır‖. Bununla birlikte içinde bulunduğumuz
dünyayı sevmek Adam‘ın kalbinde doğasında bulunmaktadır . Eğer böyle ise kişi nasıl
olurda bu duyguları kalbinden kaldırıp da yalnız Ha‘Şem‘i sevebilir . Ve bununla kalmayıp
Tora bizlere üstüne üstlük ‖ yakın ‖ hatta ‖ çok yakın ‖ diyerek işimizi daha da
zorlaştırmaktadır !

Bu nedenle bu olgunun daha uygun ve derin bir şekilde anlatılması gerekmekte sanırım .
Çünkü bu olgu uygun şekilde anlaşıldığı zaman , içinde bulunduğumuz tüm zorlukların
ve girişimlerin cevabı bizlere verilecektir . Adam kalbinde içsel olarak yüzde yüz yalnızca
Ha‘Şem‘e yapışık olduğunda , ve yalnızca O‘nun gerçek olduğunu ve hayat verdiğini
hissedip anladığında yani aklından tüm dünyevi zorluk ve kötülükleri çıkartıp kendini
bunlardan izole ettiğinde bu cevabı otomatik olarak alacaktır . Bu ‖ giz ―Sovyet Rusya
zamanında yaşayan Habad Hasid‘lerinin yaşamış oldukları çok ama çok zor olaylar ile özel
bir şekilde uymaktadır . Büyük bir bağlılıkla kendilerini Ha‘Şem‘e vakfederek ( Misurut
Nefeş ) uzun yıllar boyunca birliklerinden hiç ödün vermeden , Hasidut öğrenip çok uzun
ama gerçekte kısa olan yoldan O‘na yaklaşmışlardı .

Admor Ha Raşab‘ın ( Nişmato Eden ) bir ifadesinde olduğu gibi ; ‖ Yahudi Ha Olam
Aba‘ya geldiğinde balinanın yağından bir dilim rica eder ‖ Ha‘Şem Korusun sanki aldığı
ödül üzerine memnun olmamıştır. Yahudi birliğini terk ettiğinde Has ve Halila kendisine
zenginliğin şöhretin ve saygının harikalığının geleceğini zannetmektedir . Benim
Hasidlerim – Onların bu fikirlerine göre hareket etmezler ve onların talep ettiklerini de
talep etmezler – Onlara bu verilse bile zaten almazlar ….‖ Bu yüzden yukarıda anlatıldığı
gibi Hasidut Adam‘ın Yahudi‘lik değerlerine bu şekilde nüfuz ederek kendisine onun başka
hiçbir töre ve kanuna ait olmadığını öğretir‖. Ama bu esnada tabii ki bunu çok iyi izah
etmek gereklidir .

‫הדבר מאד קרוב שאין‬, ‫שלנו החוש נגד בלבבך הוא דלכאורה היא והתורה נצחית‬
‫באמת ה׳ לאהבת הזה עולם מתאוות לבו להפך‬

Delihora hu bilvavha neged ahuş şelanu veatora nitshit , şeeyn karov meod
adavar leapeh libo mitaavot olama ze leaavat Ha‘Şem beemet .

İlk bakışta , ‖ Kalbindeki bu şey sana çok yakın ‖ olduğu ifadesi bizim deneyimlerimize
aykırı olduğunu bulmaktayız ve Ha‘Şem sevgisi ile korkusu duygularını elde etmenin çok
kolay olmadığını düşünüyoruz .

384 | .
2 Ancak Tora ebedidir , 3 bu nedenle sadece ‖ Anlayışın nesli olan ‖ Moşe‘nin nesline
verilmiş olamazdı , dolayısıyla aynı zamanda Tora bizim neslimiz içinde geçerli olmaktadır
.

Deneyimlerimiz sayesinde , adamın kalbindeki dünyevi arzulara olan şehvetini kaldırıp

yok etmesi ve Kalbini sadece Ha‘Şem sevgisi ile doldurmasının ‖ çok yakın bir şey ‖
olmadığını ve doğası gereği bir önceki yönüne eğimli olduğunu görüyoruz .

Görevlerin kalbe yazılmış olduğu gibi , 4 ‖ Dünyevi zevklere karşı duyulan arzular
ile Ha‘Şem sevgisinin kalpte birlikte yaşamaları mümkün değildir . ‖ Ha‘Şem sevgisine
ulaşabilmek ve onu elde edebilmek için adamın kendi doğasını uçtan uca tamamen
değiştirmesi gerekmekteyse , o zaman bu meselenin hiçte görüldüğü kadar kolay bir
mesele olmadığı görülmektedir !

İnsanın konuşmaları ve eylemlerinin kontrolü gerçekten kendi elindedir , çünkü yapmış

olduğu eylemleri düzgün ve doğru şekilde yapması adamın kendi gücü dahilindedir . Ve
yapılmaması gereken hareketlerle tabii ki konuşmalardan da kaçınır . Dolayısıyla ağzından
çıkan her kelimenin Tora ile alakalı olmasına çok büyük özen gösterir ve dikkat eder . Bu
arada kalbinin tutkularını da aşması gerektiğini bilir .

Ancak kalbin duygularını kontrol etmek görünüşe göre adamın elinde değildir , kendi
hislerimizde de gördüğümüz üzere kalbi bizlere gösterilen bu anlamda çevirmenin hiçte
kolay bir şey olmadığı görünmektedir . Ancak adam dünyevi zevklere olan şehvetli
arzularından döndüğünde ise Ha‘Şem‘e bağlanmak için gerçekten can atmaktadır .

Ve Moşe Rabenu‘nun bu sözlerine hiçbir bahane bulamayız ; ‖ Çünkü sana çok yakın
vs…. ‖ O‘nun bu söylevi sadece kendi nesli olan ―anlayış nesli‖ için söylenen sözler
değildir , Tora‘da ne geçmekteyse ve neden bahsedilmekteyse yani yazılı olan her şey ve
aynı zamanda ‖ Kikarov Eleyha Adavar Meod – Bu Şey Sana Çok Yakın ‖ söylevi de dahil
olmak üzere tüm İsrael Oğulları için her nesle zaman kavramı olmadan verilen
eğitimlerdir . Çünkü Tora‘da ebedidir .

Bunun yanı sıra burada kullanılan ‖ Kalbinde ‖ kelimesi bizim duygularımıza karşı
gelmektedir . Aynı zamanda Ha‖ZaL‘ın görüşüne göre , kalbin duygularına hislerine
kontrol sağlamak her adam için ‖ yakın ― olmamaktadır ve hatta buna Moşe‘nin nesli de
dahildir .

‫בגמרא שכתוב וכמו‬: ‫היא זוטרתי מילתא יראה אטו‬

385 | .
Ukmo şeamru bagemara atu yira milta zutartey hi .

Nitekim Moşe‘nin açıklamasına yanıt ; ‖ Ha‘Şem size ne soruyor , O‘ndan korkmanızı mı ?

Talmud sorguluyor : 5 ‖ ‫אטו יראה מילתא זוטרתי היא‬ – Atu Milta Zutrati Hi – ‫וכי‬
‫ – יראה דבר קטן הוא‬Veki yira davar katan hu – Korku Gökler için küçük bir mesele
midir ? ‖

Bu da göstermektedir ki , Alter Rebbe‘nin de işaret ettiği gibi , Ha‘Şem korkusunu adamın

elde etmesi Moşe‘nin neslinde dahi ( ve elbette daha sonraki nesillerde de ) basit
bir mesele olmadığı ortaya çıkmaktadır .

‫אהבה שכן וכל‬

Vekol şeken aava

Ve bu Ha‘Şem korkusu doğru ise Ha‘Şem aşkı ne kadar olabilir ki , Ha‘Şem korkusuna
O‘na olan sevgiye nazaran daha kolay ulaşılabilir .

Bu durumda , sadece bizim deneyimimiz değil aynı zamanda Talmud‘un tırnak içerisinde
bildirdiği Ha‘Şem sevgisi ve korkusu ‖ sana çok yakın ‖ pasuğu ile de bu çelişiyor gibi
gözükmektedir .

Eğer korku ― ‫ – מילתא זוטרתי‬Milta Zutrati – Yani küçük bir mesele değilse ‖ bu
demek oluyor ki o zaman sevgi hiç kolay bir mesele değildir . Çünkü adamın kalbinde
Ha‘Şem sevgisi duygusunu doğurması korku duygusunun doğmasından çok daha zordur .
Bu yüzden de bilgelerimiz masehet sotada 31:1 ‖ Kim ki sevgiyle yaparsa korkuyla
yapılandan çok daha değerlidir ‖ demektedirler . Çünkü huşu duygusu içsel bir şey
değildir . Ve bu yüzden adam içsel durumundan ötürü de ve onun isteği dışında olsa dahi
kendisini dışarıdan bir şeyin rahatsız etmesi nedeniyle bu şeyden korkabilir . Pratikte de
görüldüğü gibi , adam korkunç bir olayı gördüğünde veya bu olay hakkında bir şey
duyduğunda bu onun korkmasına veya rahatsız olmasına sebep vermektedir . Bu korku
içsel bir korku dahi olabilir , yani bir ceza nedeniyle değil ve görmüş yada işitmiş olduğu
şeyin heybeti ve yüceliği nedeniyle adamın duyduğu korku da olabilir ve adamın fiziki
olarak karşı karşıya kalmış olduğu olayın içeriği ile bağlantılı olarak adamın olay yada
karşısında görmüş olduğu kişinin kendisinden çok daha yüce ve büyük olmasından dolayı
kendisini bu kişiye veya olaya vakfetmesi sonucu duyduğu saygı ile birlikte kendisinde
oluşan huşu duygusudur . Ve kalan bu korku duygusu adamın iç özünü değiştirmez .

386 | .
Bununla birlikte , eğer adam kalbinde gerçek Ha‘Şem sevgisini hissetmek istiyorsa aynı
an içinde dünyevi zevklere karşı hissetmiş olduğu şehvetli arzuları kalbinin
derinliklerinden kökü ile birlikte kazıyıp dışarı kovması gerekmektedir . Alter Rebbe‘nin
sözleriyle , ‖ Kalbinin dünyevi zevklere olan arzusunu Ha‘Şem sevgisine çevirmesi ‖
gerekir . Ünlü söylevde de gördüğümüz gibi ‖ Ateş ile suyun aynı kapta yaşamaları
imkansız ‖ olduğu gibi ‖ Ha‘Şem inancı ve sevgisi ile dünyevi arzuların da bir arada
yaşamaları ve bulunmaları mümkün değildir .

Ve bu durumda ; Adamın belirli bir şeyi sevmesi durumunda sevdiği şeye doğru özlemle
ilerler , onu kendine çeken bu cazibe içsel duyguyu göstermektedir , yani adamın bu içsel
durumundaki anında uyanan sevgi onun sevdiği şeyi istemesini ve arzulamasını sağlar ve
buradan da anlaşılacağı üzere adam dünyevi zevkleri şehvet ve tutku dolu duygularla
arzuladığında aynı an içerisinde Elokut‘un vermiş olduğu yaşam gücünü ve iyiliklerini
hissetmesi , O‘na tekrardan ve gerçekten yakın olmak yada O‘na tutunmak isteyene
kadar mümkün değildir .

Hatta bilgelerimiz Ha‘Şem korkusunun Ha‘Şem sevgisine gelebilmek için basit bir mesele
olmadığını söylemektedirler . Eğer öyle ise o zaman neden pasukta ‖ bu sana çok yakın ‖
diye yazmaktadır . Her birey Ha‘Şem‘e kalbi ile çalışabilmesi mümkün müdür ( sevgi
midası dahil ) ?

‫וגם אמרו רז״ל דצדיקים דוקא לבם ברשותם‬

Vegam amru raboteynu zihronam livraha detsadikim davka libam birşutam .

Ayrıca bilgelerimiz sadece Tsadiklerin kalplerinin üzerinde kontrole sahip olduklarını

söylemektedir . 6 Bu yüzden onlar istedikleri zaman Ha‘Şem sevgisi ve korkusunu
kalplerinde uyandırabilmektedirler .

Bu sonuncu alıntı Rebbe‘nin işaret ettiği gibi soruyu yoğunlaştırmaktadır . Sadece Ha‘Şem
sevgisine ulaşmanın bize ‖ çok yakın ‖ olmadığı gibi bunu sadece Tsadiklerin yada belli
bir azınlığın gerçekleştirebildiğinin mümkün olduğudur . Şüphesiz Tora sadece Tsadiklere
hitap etmemektedir , öyleyse kalbimizin bizim kontrolümüzde olduğunu ve Ha‘Şem
sevgisinin bize çok yakın olduğunu , fiziksel arzuları Ha‘Şem sevgisine
dönüştürebileceğimizi nasıl söyleyebiliriz ?

‫לומר רצונו דלעשותו אלא‬: ‫בלבד המצות עשיית לידי המביאה האהבה‬

387 | .
Ela delaasoto retsono lomar : aava amevia liydey asiyat amitsvot bilvad .

Ancak pasukta yazan ‖ Sen bunu yapabilirsin ‖ cümlesi sadece mitzvaların yerine
getirilmesi sayesinde sevgi yolunun açılmasına atıfta bulunmaktadır . Ancak açık
konuşmak gerekirse bu gerçek sevgi değildir .

Böylece Alter Rebbe bu kelimeleri yorumlamaktadır , ‖ Sen bunu yapabilirsin ‖ daha da

önce ifade edildiği gibi ‖ Sana çok yakın …. Kalbinle ‖ . Nedir bu ‖ Sana çok yakın ….
Kalbinle ‖ yani bu sevgiye nasıl bu kadar kolay ulaşılabilir ? Bu sevgiye eylemlerimizle
ulaşabiliriz ‖ Sen bunu yapabilirsin ‖ .

Böylece biz pasukta yazılı olan kelimelerin sırasını ve anlamını daha iyi anlayabiliriz . ‖
dudaklarında ve kalbinde ‖ kelimesi , bizim bunu daha öncesinde de ifade edildiği gibi
ruhumuzun üç giysisi olan düşünce konuşma ve eylemlerimizle gerçekleştirebileceğimizi
ima etmektedir . Buna rağmen bu pasukta listelenen sırayı anlamak hala zordur . Öyle
görünüyor ki ne yükselen bir düzen ( eylem , konuşma , düşünce ) ne de alçalan
bir düzen ( düşünce , konuşma , eylem ) takip etmektedir . Neden orta yetenek
olan konuşma ilk sırayı almakta ve ardından bunu düşünce takip etmektedir ‖ kalbinde ‖
ve daha sonra eylem ‖ bunu yapabilirsin ‖ gelmektedir ? Ancak , burada verilen
kelimelerin yorumuna göre ‖ sen bunu yapabilirsin ‖ , kolayca anlaşılmaktadır . Bu
kelimeleri hemen sonrasında ‖ kalbinde ‖ kelimesi izlemektedir , onların görevlerini
açıklamak ve nitelendirilmeleri için pasuk burada hangi sevgiden bahsetmektedir ‖
kalbinde ‖ ve burada ne eyleme yol açmaktadır ‖ sen bunu yapabilirisin ‖ .

Pasukta yazılı olan ‖ Dudaklarında ve Kalbinde Yaptıklarınla ‖ metninin amacı bunların

ikisinin birbirlerinden ayrı iki şey olduklarını ima etmek değildir ,

1. ‖ Kalbinde ‖ , sevgi ve korku kalbin duygularıdır ,

2. ‖ Yaptıklarınla ‖ , fiziki eylemlerdir .

Ancak pasukta kullanılan ‖ ‫ – לעשותו‬Laasoto – Yaptıklarında ‖ İbranice kelimesinin

detaylı açıklaması yine ‖ ‫ – ובלבבך‬Ubilvavha – Kalbinde ‖ kelimesinde yatmaktadır ,
yani pasukta yazılı olan ‖ Sana çok yakın ‖ cümlesi işin özü olan kalbin çalışmasının her
adama çok yakın olduğunun açıklamasıdır . Bu noktada , adamın kendi eylemlerini
denetim altına alması sayesinde tüm mitzvaları düşüncelerinde , konuşmalarında ve
eylemlerinde gerçek anlamda fiili olarak gözlemekte kalbinde Ha‘Şem sevgisini bu
seviyede uyandırmaktadır .

388 | .
İşte pasukta yazılan ‖ (‫ ( –לעשותו ( –לבבך בו )׳וג דאמ רבדה ךילא בורק יכ‬Ki Karov
Eleyha Adavar Meod Gomer ) Kalbinde ve Yaptıklarında – Çünkü Bu Şey Sana Çok Yakın
– Kalbinde ve Yaptıklarınla ‖ metninin amacı adamın kalbinde HaŞem sevgisinin bu
şekilde uyanmasıyla fiziksel ve fiili olarak eylemler yapmasına sebep olmaktadır , yani fiili
olarak mitzvaları gözlemlemesi gerçekleşmektedir ‖ .

‫ גם כי אינה בהתגלות לבו כרשפי אש‬,‫שהיא רעותא דלבא שבתעלומות לב‬

Şehi reuta deliba şebetaalumot lev , gam ki eyna beitgalut libo kerişpey eş.

Adamın kalbindeki kıvılcım açıkça yanık olmasa bile bu kalbin gizli arzuları anlamına
gelmektedir , ancak yine de bu mitzvaları yerine getirmek için bir yol olabilir .

Bu sevgi adama sadece mitzvaları yapmasını sağlayan uyanışı getirmekle kalmayıp

adamın Ha‘Şem sevgisini kalbinde yana ateş yüzünden büyük bir susuzluk ve arzu ile
hissetmesini sağlamaktadır . Hatta bu sevgi sadece kalbin kararı ve arzusu olduğundan
adamın Ha‘Şem‘i sevmesi de onun için çok uygun olmaktadır , Zoar‘ın deyişiyle ‖ ‫רעותא‬
‫ – דלבא‬Reuta Deliba – Kalbin Arzusu ‖ ve bu sevgi kalbin gizemli katmanlarında
kalmaktadır .

‫ודבר זה קרוב מאד ונקל לכל אדם אשר יש לו מוח בקדקדו‬

Ve davar ze karov meod venakel lekol adam aşer yeş lo moah bekadkodo .

Adamın kalbinin gizli bölümlerinde saklanan bu sevgiyi uyandırmak çok kolaydır ve

kafasının içinde bir beyin olan her adama çok yakındır .

Kalbin gizli derinliklerinde saklanan bu sevgi her adam için ‖ çok yakındır ‖ , çünkü Kalbin
bunu anlaması ve hem fikir olması ayrıca zihnin alacağı bu kararla ( on altıncı bölümde
uzun uzadıya anlatıldığı gibi , adam kalbinde bu sevgiyi hissetmemesine rağmen bu
sevginin tüm ipucu adamın kendi zihninde A Kadoş Baruh Hu‘na yapışık olmasının onun
için çok iyi ve uygun olduğuna dair ‖ karar ‖ almasında yatmaktadır .) Buna göre ,
bilgelerimizin ‖ Sadece Tsadikler Kalplerine Hüküm Sürebilirler ‖ demelerine rağmen , ki
burada bilgelerimizin bahsettiği kalbin hisleridir , bu sevgi öncelikle beyne bağımlıdır .
Sonuçta omuzlarının üzerinde bir baş ve onun içinde beyin taşıyan her adam bu sevgiye
kolayca ulaşabilir .

‫ברשותו מוחו כי‬, ‫יחפוץ אשר בכל בו להתבונן ויכול‬

389 | .
Ki moho birşuto , veyahol leitbonen bo bekol aşer yapots .

Kalbi adamın kontrolünde olmasa bile , zihni onun kontrolünde olduğu için , zihni
vasıtasıyla istediği gibi ve her konuda meditasyon yapabilmektedir .

Yani her adamın zihnini ve düşüncelerini kontrol etme yeteneği vardır , o her kendi
seçtiği ve arzuladığı şeye meditasyon yapabilir . Buna karşı adam kalbini hissedemediği
için onu istediği gibi yönetebilme yeteneğine sahip değildir .

‫הוא ברוך וףס אין בגדולת בו‬, ‫וכשיתבונן האהבה פנים כל על במוחו יוליד ממילא‬
‫לה׳‬, ‫ותורתו מצותיו בקיום בו לדבקה‬

Ukşeyitbonen bo bigdulat eyn sof baruh hu , mimeyla yolid , bemoho al kol

panim , aava laHa‘Şem , ledavka bo bekiyum mitzvotav vetorato .

Ardından adam zihninde Ha‘Şem‘in sonsuz Büyüklüğü ve Yüceliğini düşünmeye

başladığında adamın zihninde kaçınılmaz bir şekilde Ha‘Şem aşkı üretilecektir . Dolayısıyla
adam Ha‘Şem‘in Mitzvalarını büyük bir performans ile gözlemleyecek ve Ha‘Şem‘in
Tora‘sına sıkıca tutunarak öğrenecek ve uygulayacaktır .

‖ Başında Beyni Olmak ‖ yani akıl sahibi olmak adamın sadece konulara kendi arzuladığı
şekilde bakması veya yapmış olduğu meditasyonları kendi arzusu ve görüşüne göre
yapmış olduğu anlamına gelmez aynı zamanda adam kendi beyninde bu arzuyu doğurur
ve böylece bu bizim durumumuzda da aynı şekilde gelişmektedir . Adam zihninde
Ha‘Şem‘in sonsuz Yüceliği ve Büyüklüğüne derinlemesine meditasyon yaptığında almış
olduğu kararlar neticesinde beyni taarruza geçerek Tora ve Mitzvaları gözlemleyerek
Ha‘Şem‘e tutunma arzusunu ileri sürecektir . Bu sayede de adam ‖ Kralı Kucaklayacaktır ‖
. Ve bu aşk adamın beyninde ortaya çıkmaktadır çünkü kalp bu aşkı hissetmemektedir .

‫ םויהש אוה םלוע השעמה אקוד כו׳ ולמחר‬,‫ יכ םויה םתושעל ביתכ‬, ‫האדם כל וזה‬
‫אחרכמו במקום ובשכת‬

Veze kol aadam , ki hayom laasotam ketiv , şehayom hu olam amaase davka ,
ulemahar huley kemo şenitbaer bemakom aher .

Tora çalışmaları ile Mitzvaları yerine getirmek 7 ‖ Adamın bu dünyadaki tüm amacın
yerine getirmesini ‖ teşkil etmektedir . Pasukta bunun için şöyle yazmaktadır ; 8 ‖ Ben
size bu gün tüm bu Mitzvaları yapmanızı emrediyorum‖ . ‖ Bu gün ‖ özellikle dünyamızda
yapmamız gereken fiziksel eylemlere atıfta bulunmaktadır .

390 | .
Alter Rebbe‘nin bakış açısından emrin temelinde Ha‘Şem yatıyor olmasıdır ve sadece
sevgisinin kendisi değil pratik olarak bu sevgi ile motive olunarak emirlerin içten yerine
getirilmesi bu dünyada bulunmamızın ana sebebi ve eylemidir .

Başka bir yerde de açıklandığı gibi 9 sadece ‖ Yarın ‖ yani ahiret (Aolam Aba) ödül
zamanıdır .

Dolayısıyla kişinin kendi içinde Ha‘Şem‘e yaptığı hizmetler sonucunda gerçek Ha‘Şem
aşkının kendisinin içinde kısmi bir ödül bulunmaktadır . O zaman içinde bulunduğumuz bu
fiziksel hayatta mitzvaların gerçek performansları önemli değil midir ? Hatta bu adamın
akıl ve kalbinde gizli kalan aşktan da elde edilebilir mi ? Bu aşk pasuğa atıfta
bulunmaktadır , ‖ Bu sana çok yakın kalbinde ve yaptıklarınla ‖ . Bu öyle bir aşktır
ki kalpte açık ifade bulamadığından mitzvaların performanslarını motive etmek ile her
Yahudi‘nin bu aşka ulaşması yeterli ve mümkün olacaktır .

A Kadoş Baruh Hu‘nun dünyayı yaratırken ki ana amacı fiili eylemler içindir , fiili olarak
mitzvaların gözlemlenmesidir ve bu ana amaç A Kadoş Baruh Hu‘nun sonsuz Yüceliği ile
Büyüklüğünü bizlerin algılaması ve kalbimiz ile beynimizde O‘na olan aşkımız ile
korkumuzu tamlıkla uyandırmaktır , tüm bu çalışmalarımızın ödülü daha sonra Aolam
Aba‘da ( Ahirette ) verilecektir . Bu yüzden Tsadiklerin çalışmaları ‖ A Olam Aba‘ya
benzer ‖ ve anlar hayatlarında iken A Olam Aba‘yı görürler ve onların hediyeleri yoktur .
Buradan da anlaşılacağı üzere , sevginin ve korkunun uyandırılışındaki çalışmada adam
tarafından bu dünyada uygulanmaktadır . Ancak her şeye rağmen ana amaç uygulanan
mitzvaların sadece A Olam Aba‘ya yatırım için yapılması değildir . Sadece yapılmaları ve
uygulanmaları gerektiği içindir .

Bu aşkın mitzvaları nasıl motive ettiğini Alter Rebbe burada anlatmaya devam ediyor .

‫שבלב השמאלי חלל על ותולדתו בטבעו שליט והמוח האברים כל ל‬, ‫וע פיו ועל‬
‫המעשה כלי שהם‬

Veamoah şalit betivo vetoldato al halal asmali şebalev , veal piv , val kol
aevarim şeem keley amaase .

Zihin kendi doğal yapısı gereği kalbin sol kısmının yani hayvansal ruhun koltuğunun
üzerinde patrondur , buradan kişinin dünyevi arzuları filizlenir ve düşünceleri ile ağzı ve
diğer vücut organları üzerinde eylem araçlarına dönüşür .

391 | .
Nitekim adam zihninde ve ağzında Ha‘Şem aşkını açığa çıkarabilir ve mitzvaları yerine
getirmeyi arzulayabilir ve bunu kalbinin arzularını aklın doğal ustalığı ile alt etmek ve
aşmak için kullanabilir , ağzını ve diğer organlarını motive etmek için Tora çalışabilir ve
O‘nun buyruklarını yerine getirebilir . Bu nedenle biz kalbini kontrol altında tutamayan bir
kişinin dahi bunu yapabileceğini görmekteyiz . Aynı bir Tsadik gibi .

Özet :

Hiç bir kişi Tsadik gibi ‖ kalbinin sahibi ‖ değildir ve Tasdik gibi kalbini değiştiremez , yani
Ha‘Şem sevgisi adamın kalbinin sol kısmında konuşlanan kötülüğü kovana kadar kalbin
içine nüfuz eder , ancak bu dünyevi arzularla alakalı değildir . Sadece gizli olan aşkı
beyinde uyandırır ki bu her adamın elindedir . Bu yüzden de pasukta ‖ Bu sana çok yakın
‖ diye yazmaktadır . Adam beynine sahip olduğu için ve bu sevgi sayesinde Tora ve
Mitzvaları bu yeteneği sayesinde çok dikkatli ve titizlikle gerçekleştirmektedir .
Düşüncelerinde , konuşmalarında ve eylemlerinde .

‫באמת רשע שהוא מי לא אם‬

İm lo mi şehu raşa beemet

Bu gerçekten yola çıktığımızda gerçek kötü ( raşa ) kimdir , yani Beynoni bir ‖ Raşa ‖ gibi
kabul edilemez . Ancak bu durumda beynoninin kalbinin üzerinde patron olduğu da
söylenemez .

‫רז״ל מרכמא‬, ‫באמת רשע שהוא מי לא אם לבם ואין לבם ברשות הם שהרשעים‬
‫כלל ברשותם‬

İm lo mişehu raşa beemet kemaamar raboteynu zihronam livraha , şeareşaim

hem birşut libam , veeyn libam birşutam kelal .

Ancak bilgelerimiz 10 bunun tam aksini ifade etmektedirler , kötülerin ( raşa )

kalplerinin kontrolü altında olduklarını ve onların kalplerini kontrol altında tutamadıklarını
, kalplerinin arzularına hakim olamadıklarını ve bu sebeple de zihinlerinin kalplerinin
üzerine kontrol kuramadıklarını söylemektedirler .

Bu aynı zamanda belirgin bir çelişkiyi de ortadan kaldırmaktadır . Açıklamada ‖ Tsadikler

kalpleri üzerinde kontrole sahiptirler ‖ diye yazmaktadır ve bu da Tsadikler harici yani
kalpleri üzerinde kontrol sağlayamayan diğer kişilerin ki buna beynoni de dahildir , ruhani
derecelerinin daha düşük seviyede olduğunu göstermektedir . Sadece ‖ Kötüler

392 | .
kalplerinin kontrolü altındadırlar ‖ ifadesine göre de , raşa dışında hiç kimseyi hatta
beynoniyi de dahil kalpleri kontrol etmektedir . Öyleyse gerçekten beynoni hangi
seviyede durmaktadır ? Önceki tartışmadaki bu noktayı zihnin kalp üzerindeki kontrolü
açıklamaktadır . Aslında , adamın yapmış olduğu her işin üzerindeki kontrol da iki değil üç
alternatifi bulunmaktadır . Tsadik kalbini tam bir bütünlükle kontrol eden kişidir . O
kalbinde doğrudan ve zihnine başvurmadan Ha‘Şem sevgisini uyandırabilir . Öte yandan
raşa kalbini kontrol edemediği gibi o sadece kalbi tarafından yönetilir . Beynoni ise kalbi
üzerinde mutlak bir hüküm süremese de aynı bir tsadikte olduğu gibi zihni yoluyla kalbine
kendi kurallarını empoze eder ve bu şekilde kalbini kontrol altında tutar . Diğer bir deyişle
o kalbinin pratik etkileri üzerinde kendi düşüncelerini dominant kılıp kalbini onun düşünce
, konuşma ve eylemlerine tesir etmesini engeller . Bu yüzden de Alter Rebbe beynoni için
‖ onun kalbini bütünüyle mutlak bir şekilde kontrolü altında tutamadığını ‖ ve ‖ onun
kalbini zihni yoluyla etkileyebilme kabiliyetine sahip olduğunu ‖ söylemektedir .

Daha öncesinde Alter Rebbe‘nin belirttiği gibi zihnin ve aklın doğal yeteneğiyle kalp
üzerinde kontrol kurabildiğini ifade etmektedir . Öyleyse Raşalar da neden bu kapasite
bulunmamaktadır ?

Rebbe cevaplıyor ;

‫גודל על עונש עונםוזה ועוצם‬

Veze oneş godel veotsem avonam .

Onların günahkarlıklarına karşılık bu yukarıdan verilen muazzam bir cezadır.

Bununla birlikte bu başka bir soruyu da akla getirmektedir : Eğer raşalar kalplerini kontrol
altında tutabilme yeteneklerini kaybetmişlerse , pasukta da ‖ sana çok yakın ‖ yazmış
olduğu gibi mitzvaları ‖ kendi kalpleri ‖ ile gözlemlemeleri nasıl mümkün olabilir ki ?

Rebbe bu soruyu şöyle cevaplıyor ;

‫ולא דברה תורה במתים אלו שבחייהם קרוים מתים‬

Velo dibra Tora bemetim , elu şebehayyeem keruyim metim .

Tora burada gerçek ölülerden değil ancak raşaların hayatları

süresince 12 kötülüklerinden dolayı ölü 11olarak kabul edildiklerinden bahsetmemektedir
.

393 | .
Biri gerçekten raşa yani ‖ raşa ve ra lo ― seviyesinde ise ve kalbindeki iyilik artık onu
tamamen terk etmiş vaziyette ise , bu gibi kişiler için bilgelerimiz ‖ Raşalar
hayatlarında ölü olarak adlandırılırlar ― demektedir , çünkü gerçek hayat gücü
sadece Kutsallık tarafından gelmektedir . Teilim kitabında da yazdığı gibi David A
Meleh ‖ ‫ – ר חייםכי עמך מקו‬Ki imeha mekor hayyim – Çünkü Hayatın Kaynağı
Sensin ‖ demektedir . Yani sadece Yaratan hayatın kaynağıdır , bu yüzden gerçek hayat
Ha‘Şem‘e yapışık olanlara hayatın kaynağından O‘nun bizzat kendisinden gelmektedir .

Yine Teilim de yazdığı gibi ,‖ ‫ – ואתם הדבקים בה׳ אלקיכם חיים כולכם היום‬Ve
Atem Advekim Ba Ha‘Şem Elokeyhem hayyim kulhem ayom – Ve siz
Ha‘Şem‘iniz Elkoit‘e yapışık olanlar hepiniz bu gün hayatta ve canlısınız ― ,
ancak ‖ Raşa ve Ra Lo ‖ da ise onun nefeşindeki iyilik sadece ‖ Makif – onu saran
― şeklindedir . Dolayısıyla raşaların içinde ve içselliklerinde gerçek hayat canlılığı ile
Kutsallığın İyiliği bulunmamaktadır . Nitekim onların canlılıkları tamamen klipadan
gelmektedir . Bilindiği üzere klipa ‖ ruhani kirliliğin özü olan Sitra Ahra‘dır ― .
Bundan ötürü de raşalar öncesinde de anlatıldığı gibi ‖ ölü ‖ olarak adlandırılırlar .

Ve bu insanlar hayatlarında ‖ ölü ‖ olarak kabul edilmektedirler dolayısıyla pasukta yazılı

olan ‖ bu şey sana çok yakın ‖ ifadesi bu insanlar için kullanılmamaktadır . Çünkü Tora
burada ölülerden bahsetmemektedir . Bu durumda da onlar için ‖ Kalbinle Yaptıkların ‖
Ha‘Şem hizmeti dahilinde geçerli değildir . Onlar kalpleri üzerinde hiç bir şekilde
hakimiyetleri olmadığı gibi kendi konuşma ve eylemlerini de kontrol altında
tutamamaktadırlar .

‫העבר על תשובה שיעשו בלי ה׳ לעבוד להתחיל לרשעים אפשר אי באמת כי‬
‫תחלה‬

Ki beemet , i efşar lareşaim leathil laavod Ha‘Şem . Beli şeyaasu teşuva al

eavar tehila .

Gerçekten de raşanın öncesinde yapmış olduğu hatalar için teşuva yapmadan sevgi ve
korku duyguları ile mitzvaları gözlemlemesi ve Ha‘Şem hizmetine başlaması imkansızdır
.

‫הקליפות לשבר‬, ‫לאביהם בינם המפסקת ברזל של ומחיצה מבדיל מסך שהם‬
‫שבשמים‬

394 | .
Leşaber aklipot , şeem masah mavdil umehitsa şel barzel amafseket beynam
laaviem şebaşamayim .

Buradaki amaç adamın işlemiş olduğu günahlar sonucu oluşan ve göklerdeki

Baba‘sı 13 Ha‘Şem ile kendi arasına girerek ‖ Demir Duvardan ‖ kalın bir ‖ Koparılış ‖
perdesi meydana getiren Klipaları parçalamaktır .

Çünkü bu günahları işleyen kişilerin klipaya vermiş oldukları hayat gücü ve onları bu
şekilde büyütmeleri sonucunda onların neşamaları İsrael‘in Elokit‘inden kopartılarak
ayrılmaktadır . Buna göre raşaların teşuva yapana kadar Ha‘Şem‘in hizmetkarı olmaları
mümkün değildir . Anlaşılacağı üzere tabii ki içsel olarak .

‫פסוק על בזהר שכתוב כמו‬: ‫לב ידי שעל וגו׳ נשבר לב נשברה רוח אלקים זבחי‬
‫ תשרפו‬,‫נשבר (ןייע םש תשרפ סחניפ ףד ר‖מ‬, ‫אחרא דסטרא הטומאה רוח נשברה‬
‫א׳ עמוד ה׳ ודף ח׳ דף ויקרא‬, ‫(שם הרמ״ז ובפירוש‬

Kemo şekatuv bazoar al pasuk zivhey elokim ruah nişbara lev nişbar vegomer
, şeal yedey lev nişbar , nişbera ruah atuma desitra ahra ( ayyen şam paraşat
pinhas daf 240 , uparaşat vayikra daf 8 ve daf 5 amud 1 , ubeperuş aramaz
şam )

Zoar bu pasuğu yorumlarken , 14 ‖ Kırık ve pişman bir kalple Yüce Ha‘Şem‘e sunulan
korbanlar yada yapılan teşuvalar bu ruhu kırıp parçalamaktadır ….‖, bu da şu demek
oluyor ki adam kalbini kırdığında o aynı anda kalbindeki sitra ahra ve klipalardan hayat
bulan kirli ruhu da kırmış olmaktadır . Ve bu da onun Yüce Ha‘Şem‘e sunmuş olduğu
korbanlar anlamına gelmektedir .

Korbanlar ve bunların yasaları ile alakalı olarak bahsettiğinde Tora Yüce Yaratanın sadece
Havaye isminden bahseder ( sıkça tekrarlanarak anlatılan fedakarlıkların bir ifadesi olarak
;

‖ Ha‘Şem ( Havaye ) için çekici bir koku ‖ , hiç bir söz korbanotlar ile ilgili olarak Yüce
Yaratanın Elokit adına ithaf edilmemektedir . Zoar niçin diye sormaktadır , Ha‘Şem‘in
Elokit ismine korban sunulmuyor mu ? Zoar bu soruya pasuktan daha öncesindeki
alıntıyı getirerek cevap vermektedir . ‖ Elokim için korban kırık ruhtur ‖ ( yani sitra ahra
ruhunun kırılmış olmasıdır) ‖ kırık ve pişmanlık dolu bir kalp‖ vasıtasıyla bu gerçekleştirilir
.

395 | .
15 Zoar Peraşat Pinhas sayfa 240 a bakınız , ve Peraşat Vayikra üzerine sayfa 8 ile sayfa
5 ve Rabbi Moşe Zakuto‘nun bunun üzerine yorumunu okuyunuz. Şimdi Admor A
Zaken‘in orijinal noktasına dönersek raşa günahlarından tövbe edinceye kadar Ha‘Şem
hizmetine sevgi ve korku ile başlayamaz .

Bu konu hakkında Alter Rebbe şöyle söylemektedir .

‫תתאה תשובה בחינת והיא‬, ‫אל שנפלה מנפילתה להקימה תתאה ה׳ להעלות‬
‫החיצונים‬

Vehi behinat teşuva tataa , lealot hey tataa leakima minefilata şenafla el
ahitsonim .

‖ Teşuva ‖ kelimesi ‖ İade ― fiilidir . Çünkü teşuva olayı neşamayı vücuda girmeden
önceki durumunda olduğu gibi A Kadoş Baruh Hu‘nun Keduşasına geri döndürmektir .
Ve bu iade iki seviyeden oluşmaktadır . ‖ Teşuva Tataa – Yani Alt seviye Teşuva ‖ ve ‖
Teşuva İlaa – Yani Üst Seviye Teşuva ‖ .

‖ Teşuva Tataa ‖ adamı günahtan önceki durumuna döndürür . Çünkü günah yada hata
neşamanın seviye düşmesine neden olduğu gibi aynı zamanda belirli bir şekilde ruhun
kusurlu olmasına sebebiyet vermektedir . Dolayısıyla Elokut‘tan ayrılmasına neden
olmaktadır .

Ancak doğru yapılacak olan teşuva sayesinde ( kalbin ve ruhun işlenen günahlar
sebebiyle duyduğu acı ile kırılması ) ruhun kusurları temizlenmiş olur ve hatadan önceki
haline Ha‘Şem ile tekrar bir bütün olmak için geri döner .

Ve bu ‖ Teşuva İlaa ‖ ise neşamayı yukarıdan aşağıya inerek vücuda girmeden önceki
çok özel ve mutlak teklik durumuna döndürür . İşte bu ‖ Teşuva İlaa ‖ çalışmasıdır . Ve
amaç vücuda giyinikken Yaratanına tutunmak ve aynı ‖ mutlak teklik ‖ ile çok özel bir
şekilde aynen yukarıda olduğu gibi Yaratanına yapışık olmaktır . Yukarıdan aşağıya
inmeden önceki ‖ Teşuva İlaa‘nın ‖ özü ve çalışması bu harikulade ‖ mutlak teklik ‖ ve
―yapışamaya‖ sebep olmaktadır .

Ve burada Rabenu A Zaken bizlere şöyle öğretmektedir ; ‖ Gerçekten Raşa ‖ olan bir
kişinin Ha‘Şem‘e hizmet etmeye başlaması için onun ‖ Teşuva Tataa ‖ yapması yeterlidir .
Bu sayede onun neşamasını Keduşa‘dan ayıran veya gizleyen Sitra Ahra ürünü klipaları
kırabilmesi gerçekleşmektedir .

396 | .
Buradan itibaren bölümün sonuna kadar Rabenu a Zaken Tora‘nın sırlı bölümleri olan
yoldan ‖ Teşuva ―Tataa‖ olayını ( kısaca ) anlatmaktadır . Ve buna göre daha da
derinlemesine açıklayarak , adam ile göklerdeki Babası ile aralarına girip onları
birbirlerinden ayıran klipaların nasıl ‖ Teşuva Tataa ‖ sayesinde iptal edildiklerini
anlatmaktadır .

Bu teşuvanın düşük olan alt kategorisidir , bu teşuva sayesinde şer güçler olan klipaların
içine kadar düşen alt harf olan hey harfi tekrardan yükseltilir .

Teşuva ( tövbe ) ‖ ‫ ― תשובה‬olarak yazılmaktadır , kelimelerin ‖ ‫ – ה‬Hey ‗e ― dönüşüdür

. Bu ima ile pişman olanın İlahi İsme ‖ ‫ – ה‬Hey ‗e ‖ döndüğü anlamı çıkmaktadır .
Böylelikle ‖ ‫ – יהוה‬Havaye ( Yud – Hey – Vav – Hey ) ‖ harfleri uygun yerlerine
konulacaklardır . Teşuvanın bir üst kategorisi daha yüksek seviye olan ilk ‖ ‫ – ה‬Hey ‖ ile
‖ ‫ – י‬Yud ‖ harfine döner ve ‖ ‫ – ו‬vav ‖ harfi sayesinde de teşuvanın alt formu olan ‖ alt
‖ ‫ – ה‬Hey‘e ‖ döner. Öncesinde de bir ön koşul olarak belirtildiği gibi Ha‘Şem sevgisi ve
korkusu Teşuvanın alt kategorisidir .

Bu konunun içeriğine tekrardan kısaca bakacak olursak .

Bu dört harf bizlere Or Eyn Sof Baruh Hu‘nun ve Elokut‘un varlığının alt dünyalara nasıl
etki edişinin ve devam edişinin düzenini göstermektedir . Ve ‖ ‫ – ה‬Hey ― harfinin hem
genişlemesine yayılımcı hem de uzunlamasına bir görüntüsü bulunmaktadır , ‖ ‫ – ה‬Hey
― harfinin geniş görüntüsü bizlere hayat gücünün yayılmasını , ve bu harfin
uzunlamasına görüntüsü ise bizlere yukarıdan aşağıya devam ediş ile etki edişi
göstermektedir .

Bu devamlılığın iki seviyesi bulunmaktadır .

1. ―‫ – ‖ האליע ‖ה‬Hey ilaa ― en üst dünyalara devamlılığı ve etki edişidir ve o

kesinlikle ve kesinlikle Elokut ile özel olmaktadır .
2. ―‫ —―האתת ‖ה‬Hey Tataa ― ise Elokut‘un çok daha aşağı boyutta olan hayat
gücünün ve devamlılığının etkisidir . Burada dünyalar ve varlıkları kendi
varlıklarını sanki Elokut‘tan ayrı birer varlıkmış gibi hissederler .

Ve burada adamın neşaması için şöyle söylenmektedir , ‖ ‫ – כי חלק הוי׳ עמו‬Ki Helek
Havaye İmo – Çünkü Havaye‘nin parçasıdır ― , açıklayalım , neşama Havaye‘nin
adının bir parçası olan ‖ Hey ‖ harfidir . Bu dünyaya vücuda giysi olmak için indiğinde de
Havaye‘nin adındaki üst ‖ Hey ‖ harfi ile ilişkidedir . Ve bunun üzerine şöyle yazmaktadır

397 | .
, ‖ ‫ – יעקב חבל נחלתו‬Yaakov Hevel Nahalato – Yaakov‘un mirası ile bağlı ― .
Adamın neşaması kaynağına bağlıdır , ‖ örnek olarak bir halatın bir ucundan yukarıya ve
diğer ucundan aşağıya bağlı olduğu gibi‖.

Neşamanın Kaynağı Havaye‘nin adındaki ‖ Hey ‖ harfi ile olan bağı ‖ Hey Tataa – Yani
aşağıdaki Hey harfi ― sayesindedir . Burada Havaye adının alt ‖ Hey ― harfi hayat
gücünün aşağıya devam etmesini sağlamaktadır .

Adamın neşamasının Havaye adının bir parçası olan ‖ Hey ‖ harfinden oluşundan ve onun
kaynağı ile ilişkili ve bağlantılı olmasından dolayı , adam hata yaptığında Ha‘Şem korusun
, Nefeş Elokit‘ini sitra ahra ile klipaların bulunduğu en alt ve düşük seviyeye indirir .
Ardından bu adamın neşamasına yukarıdan verilen hayat gücünün devamlılığına ve
etkisine negatif anlamda tesir eder . Bu alt ‖ Hey ‖ harfinden biz yaratılanların
içine Elokit‘in hayat gücü devam etmektedir . Ancak adam hata işlediğinde Nefeş Elokit‘i
de alt seviyeye çektiğinden dolayı aynı zamanda Elokit‘in hayat gücünü de en alt seviyeye
çekmekle birlikte sitra ahra ve onun ürünü olan klipalara da Elokit‘in hayat gücünü verip
onların hayat bulmasını sağlamaktadır . Ve bu sayede de maalesef klipalar da alt ‖ Hey ‖
harfinden Elokit‘in hayat gücünü emmektedirler .

Yukarıda vermiş olduğumuz halat örneğinde de bir ucundan yukarı ve ikinci ucundan
aşağıya bağlı olduğundaki gibi , adam eğer ikinci ucunu aşağıya doğru çekerse birinci ucu
da mecburen aşağıya doğru gelecektir . Ne kadar çekmek mümkünse gerçekten o kadar
adam neşamasının kökü ve kaynağı olan alt ―Hey ‖ harfini de aşağıya çekmekte ve
devamlılık ile etkiyi yapmış olduğu hatalar ile işlemiş olduğu ihlaller ve düşüncelerindeki
kötülükler sayesinde sitra ahranın seviyesine kadar aşağıya indirmektedir .

Ve doğru yapılan teşuva sayesinde , adam Kutsal ruhunu günahlarının kirinden temizler ,
ruhunu hatadan önceki durumuna döndürür ve tabii ki alt ‖ Hey ‖ harfide ( neşamanın
kökü ) yerine dönmüş olur , yani ‖ ‫ – ו‬Vav ― harfi ile iletişime geçer böylelikle artık
klipalar ‖ Alt Hey ― harfinden Elokut‘un hayat gücünü ememezler .

‫ – י‬Yud

‫ – ה‬Hey İlaa ( Üst Hey )

‫ – ו‬Vav

‫ – ה‬Hey Tataa ( Alt Hey )

398 | .
Alt ‖ Hey harfinin yerine döndürülmesi ‖ Aşvaat ‖ onun ‖ düştükten sonra tekrar
kurulmasıdır ‖ , yani adamın yapmış olduğu ihlaller sonucunda Elokut‘un Hayat Gücü
etkisi ‖ Alt Hey ‖ harfi aşağıya dışsallığa ve klipaların üzerine düşmektedir , ve yapılan
teşuva sayesinde tekrardan kendi yerine dönmekte ve klipalar artık Elokut‘tan hayat
güçlerini ememez olmaktadır .

‫רז״ל כמאמר עמהם שכינה לאדום גלו‬: ‫השכינה גלות סוד שהוא‬,

Şehu sod galut aşehina . kemaamar roboteynu zihronam livraha galu leedom
şehina imaem .

Havaye‘nin İlahi adının ‖ Alt Hey Harfinin ‖ klipaların içine düşmesi Şehina‘nın sürgünde (
Galut ) olması anlamına gelmektedir . Bilgelerimizin de dediği gibi : 16 ‖ Yahudiler
Edom‘a sürgün edildiklerinde , Şehina‘da onlarla sürgüne gitti . ‖

‖ ‫ – גלות השכינה‬Galut A Şehina – Şehina‘nın Sürgünde Olmasının ― basitçe

yorumlaması , İsrael Oğullarının Galut‘ta oldukları süre içerisinde Şehina‘nın da onlar ile
birlikte sürgünde olduğudur . Ancak sırra göre , Şehina‘nın galutta oluşu onun bizzat
kendisinin ‖ Düşüşü ‖ anlamına gelmektedir . Tabiri caiz ise , harici güçlerin ve dışsallığın
üzerine düşüşüdür .

‖ Şehina ‖ kelimesinin içeriği tüm dünyalara nüfuz ederek giysi olmak onlara hayat verip
var oluşlarını sağlamak anlamına gelmektedir . Yani ‖ Şehina ‖ adı ‖ Alt Hey harfi ‖
görüntüsünde aşağıya inip yaratılanlara Elokut‘un hayat gücünü verip onlara giysi
olmaktadır .

Ve bu durum galut ile alakalıdır , çünkü adamın yapmış olduğu ihlaller neticesinde şehina
aynı zamanda klipaları ve sitra ahrayı da giydirmektedir . Ki bu sitra ahra ve klipalar
Kutsallığın zıt tarafı olarak hayat güçlerini ancak bu şekilde Elokut‘tan emmektedirler .
İşte bu galuttur .

Ancak eğer Yahudi hiç bir şekilde ihlal yapmaz ise klipaların ve sitra ahranın hayat
bulması mümkün olamaz .

Şimdi burada Alter Rebbe ‖ Galut A Şehina ‖ sırrını biraz daha açarak açıklamalarına
devam etmektedir .

Bu konuyu daha iyi anlayabilmek için Ari A Kadoş‘un açıklamasına dikkat etmemiz
gerekmektedir . ‖‫ – יקלא ץוצינ‬Nitsots Eloki – İlahi Kıvılcım ― vardır ve O Eyn Sof

399 | .
Baruh Hu kelimenin tam anlamıyla sonsuzdur . O Nefeş – Ruah ve Neşama diye
adlandırılan ve kendi parçası olan her Nefeş Elokit‘e hayat vermektedir . Ve dolayısıyla
neşamanın tüm güçleri ‖ Nitsots Eloki ‖ sayesinde hayat bulmaktadır ve hepsi Kutsallık ile
aşılanmıştır .

Ve Kutsal Ruhun güçleri Nefeş – Ruah ve Neşamanın , vücudun organlarının kendi

tarafından çalışmalarını sağlayabilmesi için , öncelikle adamın vücuduna Hayvansal Ruh
Nefeş A Beamit giysi olmaktadır . Çünkü Nefeş A Beamitin yokluğunda Nefeş Elokit‘in
vücudu çalıştırması mümkün değildir . Çünkü Nefeş Elokit Ruhani vücut ise maddeseldir .
Ve kendi aralarında Nefeş A Beamitin kendisi adamın kalbi ile tüm vücudundaki kanında
giysi olmaktadır .

Ve bu andan itibaren adamın nefeş ruah ve neşaması nefeş a bamitinde giysisi olurlar (
ki bu nefeş klipa dan gelmektedir ) . Artık adamın tüm eylemlerinde iki nefeşin
güçleri beraberce bulunmaktadır . Nefeş Elokit ve Klipanın Nefeşi .

Yani adam Tora öğrendiği ve mitzvaları gözlemlediği zaman , Klipanın Nefeşi olan Nefeş
A Beamit Kutsal Ruh Nefeş Elokit‘e kendisini adayarak ona tabi olur . Ve Nefeş A
Beamit‘te Kutsal Ruh Nefeş Elokit‘in peşinden Kutsallık yolunda gider .

Ancak adam ihlaller yaptığı zamanlarda Has ve Şalom sonuçta Nefeş A Beamitinin Nefeş
Elokit‘i üzerinde üstünlük sağlamasına sebep olduğu gibi , kendi nefeş ve ruahının nefeş
a beamite giysi olmasına sebep olur . Yani ihlali yaptığı aynı an içerisinde klipanın ruhu
Nefeş A Beamitin işgali altına girer . Ve işte bu ‖ Galut A Şehina ‖ durumudur . Adamın
ruhu yani onun nefeş ruah ve neşamasına hayat veren ‖ Nitsots Elokit ‖ kötülüğün içinde
galutta kalır . Ve işte bu ‖ Galut A Şehina‘nın ‖ sırrıdır .

‫אדום מעשה עושה כשאדם דהיינו‬, ‫קותאל וניצוץ בחינת לשם וממשיך מוריד‬
‫ב שלוהמלובשים ונשמה רוח נפש את המחיה שבלבו מהקליפה הבהמית נפש‬
‫השמאלי שבחלל‬, ‫כבושים שלוונר״נ קטנה בעיר ומושלת רשע בעודו בו המולכת‬
‫אצלה בגולה‬

Dehaynu , keşeadam ose maase edom , morid umamşih leşam behinat

venitsots elokut amehaye et nefeş ruah uneşama şelo , amelubaşim bo
banefeş abaamit meaklipa şebelibo şebehalal asmali , amolehet bo beodo raşa
, umoşelet bair ktana şelo , venefeş ruah kevuşim begola etsla .

400 | .
Manevi anlamda adam Ha‘Şem hizmeti açısından bir ‖ Edom‘lu ‖ gibi davranmaktadır ,
kişi Tora‘yı ihlal ettiğinde kötülüğün düzenlemesi ile birlikte kendi nefeşinin hayat gücü
olan ‖ İlahi Kıvılcımı ‖ ve Kutsal hayatı olan ruah ile neşamasını alçaltarak Edom‘a aşağı
doğru çekmektedir . Bu yolla birlikte onun içinde bulunan Şehina‘da kendisi ile birlikte
sürgüne çekilmektedir .

Gerçekliğin bu durumunda ‖ sürgün ‖ neyi teşkil etmektedir , Kutsal Ruh olan Nefeş
Elokit‘e hayat gücü veren İlahi Kıvılcıma ve tabii ki dolayısıyla Nefeş Elokit üzerinde
, kalbin sol kısmında konuşlanan ve klipanın elbisesi ile giydirilmiş olan Hayvansal Ruh
Nefeş A Beamit hüküm sürer . Kabalada ‖ küçük şehir ‖ olarak adlandırılan
adamın bedenine hakim olur . Bu durumda da Nefeş Elokit ve İlahi Kıvılcım Nefeş A
Beamit ve Klipanın sürgününde kalır.

Anlaşılacağı üzere Nefeş Ruah ve Neşama‘da onun altında sürgünde tutsak edilir .

Bu sadece bir esir gibi özgürce hareket etme özgürlüğünden yoksun olmak değil aynı
zamanda kendisini esir alan kişi tarafından onun isteklerini yapmak zorunda kaldığı
durumdur . Ancak ruhunun içindeki İlahi Kıvılcım sürgünde olmasına rağmen hala
esarette değildir . Bu sadece onun

Kutsallığının canlılığı ile kişiyi etkileme yeteneğini kaybetmiş olması durumudur .

‫ קמה היא‬, ‫בקרבו לבו וכשנשבר‬, ‫ראאח וסטרא הטומאה רוח ונשברה‬, ‫כו׳ ויתפרדו‬
‫נצבה וגם מנפילתה‬, ‫אחר במקום שכתוב כמו‬

Ukşenişbar libo bekirbo , venişbera ruah atumea vesitra ahra , veyitparedu , hi

kama minefilata vegam nitsba i kmo şekatuv bemakom aher .

Raşanın içindeki kalbi ve sitra ahranın kirli ruhu kırıldığında ve şer güçler dağıtıldıklarında
ve ardından Havaye‘nin adının harflerinden biri olan ‖ Alt Hey ‖ harfi yani Şehina
kaybetmiş olduğu yerine tekrar yükselir .

Adamın yaptığı teşuva sayesinde bu onun sadece Şehinayı sürgünden kurtardığı anlamına
gelmez , bu aynı zamanda adamın içinde olan İlahi Kıvılcımın da hem vücudu ve hem de
ruhu etkilemesine sebep olur . Artık adam Ha‘Şem‘e sevgi ve korku ile hizmet etmeye
başlayabilir .

****

401 | .
Özetle ; Bizim bu Ha‘Şem sevgisi ve Korkusuna ‖ çok yakın ‖ olduğumuzdur , en azından
kalbimizin kontrolü bizim elimizde olmasa dahi aklımız yoluyla ‖ yani entelektüel
duygularımızla ‖ bunu oluşturabiliriz . Bununla birlikte bu raşa için geçerli değildir , çünkü
o Hayvansal Ruhunun arzularına köle olmuş vaziyettedir . Sevgi ve Korku ile Ha‘Şem‘e
hizmet etmeden önce Teşuva yapması gerekir .

1 . Devarim 30:14
2 . Orijinal tekstteki parantez içindekiler
3 . Maymonides Hilhot Yesodey A Tora 9:1
4 . Hovot A Levavot , Şaar Aavat Ha'Şem
5. Berahot 33:b , Megila 25:a
6 . Bereşit Raba 34:10 - 67:8
7 . Kohelet 12:3
8 . Devarim 7:11
9 . Eruvin 22:a
10 . Bereşit Raba 34:10 ,67:8
11 . Berahot 18b
12 . Lubavitcher Rebbe kendi notlarında Alter Rebbe'nin raşa ile ilgili açıklamala
rından kaynaklanan bir zorluğu adres göstermektedir : Raşa zihni gerçekten kalbini
n kontrolü altında ve doğal olarak kalbinin doğal eğilimlerine boyun eğmekteyse ve
eğilimleri Ha’Şem sevgisi ile korkusu yönünde değilse ( hiç bir şekilde ve hatta z
ihninin bir köşesinde kalan bir sevgi dahi yoksa ) ve sadece maddesel zevkler peşi
nde koşturmaktaysa bunun sonucunda Ha’Şem korusun ( a ) sadece " uzak " olmakla k
almayıp Ha’Şem sevgisini ve korkusunu kazanmasının imkansız olduğunu ( b ) ve bunu
n sonsuza kadar imkansız olarak kalacağını değinmektedir , onun sevgisini ve zihn
i üzerinde kontrolünü kaybettikten sonra Ha’Şem korkusunu onda ne uyandırabilecekt
ir ? Gerçekten de Alter Rebbe'nin cevabı , şimdiki haliyle raşanın Ha’Şem sevgisi
ve korkusuna ulaşmasının aslında imkansız olduğudur . Ama bu durumu değiştirebilme
si için onun elinde teşuva gücü bulunmaktadır ve teşuva ile kalbindeki kötülüğü yo
k edebilmektedir .
13 . Yeşayau 59:2
14 . Teilim 51:19 , Zoar II . 116b
15 . Orijinal Tekstte parantez içindekiler
16 . Masehet Megila 29a

402 | .
LİKUTEİ AMARİM — BÖLÜM 18

Önceki bölümde Alter Rebbe ‖ (‫ ( –לעשותו( – ךבבלבו )׳וג דאמ רבדה ךילא בורק יכ‬Ki
Karov Eleyha Adavar Meod Gomer ) Kalbinde ve Yaptıklarında – Çünkü Bu Şey Sana Çok
Yakın – Kalbinde ve Yaptıklarınla ‖ pasuğunu 1 anlatmaktaydı , yani kalbinde Ha‘Şem‘e
sevgi ve huşu ile mitzvaları yerine getirmek senin için çok basit . Ve Alter Rebbe geçen
bölümde Ha‘Şem‘in sonsuz Büyüklüğü ile Yüceliğine yapılacak tefekkür sayesinde her
adamın bu sevgi ile huşuyu yaşayabileceğini anlatmaktaydı . Her adam tabii ki Tsadik
değildir ve kalbini kontrol altında tutamayabilir , ancak her kes aklını kontrol altında
tutabilir ve seçmiş olduğu her konu üzerinde fokuslanarak zihnini meditasyon ile
odaklayabilir . Adamın bu tür bir meditasyon sayesinde ürettiği sevgi ve huşuyu kalbinde
hissedememesine rağmen bu duygular en azından onun zihninde ve kalbinin derin
girintilerinde kendisine görüneceklerdir . Hatta sevgi ve huşunun bu müstakil formu
adamın mitzvaları gözlemlemesi için yeterli olacak dahası o gerçek bir sevgi ile bu
mitzvaları gözlemlermişçesine motive olarak sanki göklere uçacaktır . Ve fiilen bu korkuyu
kalbinde de hissedecektir .

Ancak bunlara meditasyon yolu ile oluşturulması gereken gerçek sevgi ve korku
denilemez , meditasyon eldeki konu hakkında bilgi ve entelektüel yatkınlık gerektirir .
Eğer kişide Ha‘Şem‘in sonsuz Büyüklüğü ve Yüceliği hakkında anlayış kıtlığı varsa ve bu
meditasyon için entelektüel kapasiteden yoksun ise bu kişinin sevgi ve huşu ile mitzvaları
gözlemleyebileceği ve Ha‘Şem hizmetine ‖ çok yakın ‖ olduğu söylenebilir ?

Aslında Yahudi A Kadoş Baruh Hu‘na Bağlıdır

İlerleyen bölümlerde Alter Rebbe Ha‘Şem sevgisi ve huşusuna ulaşmada alternatif bir
yöntem anlatmaktadır . Bu metod daha öncesinde zikredilen eksiklikleri olan kişiler
tarafından kullanılabilecek bir yöntemdir . Bu Ha‘Şem sevgisi her Yahudi‘nin kalbinde
gizlidir ve uyandırmadan oluşur . Bu aşk bizlerin kalbinde doğuştan bizimle birlikte doğan
bir aşktır ve bize atalarımızdan miras olarak verilmiştir . Onu uyandırmak için hiç bir
meditasyona ihtiyaç yoktur . Sadece bu sevginin ve huşunun olduğunu kendisine
hatırlatmak için onu geri çağırmak gereklidir . Ve tabii ki mitzvaları gözlemlemek bu
hatırlatmaya bir motivasyon oluşturacaktır . Hiç bir meditasyon gerçekten ‖ çok yakın ‖
olan bu sevgi ve huşuyu hatırlatmak için henüz yaratılmamıştır . Bizler onların hepsine
erişebiliriz .

403 | .
Burada şimdi Rabenu A Zaken ‖ kendi omuzları üzerinde kafası dahi olmayan ‖ adam ile
ilgili açıklamalarını yapmaktadır . Her kişinin durumu değişiktir ve kendilerine özgü
zamanları olduğu gibi her biri için düşünmek ve gözlemlemek mümkün değildir , işte
buna biz ‖ omuzları üzerinde başı olmayan ‖ demekteyiz . Ancak bu kişi Ha‘Şem‘e gerekli
uygunlukta hizmet edebilir , hatta tefekküre gerek kalmadan Ha‘Şem‘in sonsuz
Büyüklüğünü ve Yüceliğinin bilincinde olarak yeni bir ‖ aşk ‖ doğurabilir . Onun için
kalbinde mevcut olan aşk yeterlidir , çünkü bu gizli aşk her Yahudi‘nin kalbinde
mevcuttur . Ancak bunu tetiklemek için ( doğal aşkı keşfetmek için ) özlemle
çalışmaya ihtiyacı olduğu da doğrudur .

Yani kişi çalışmalarına başlamadan önce kalbinde doğduğu günden itibaren mevcut olan ‖
gizli aşk ‖ adından da anlaşılacağı üzere henüz kendisini ortaya çıkartmamış vaziyettedir ,
ancak unutmamak gerekir ki bu aşk kalbinde konuşlanmaktadır ve sadece onu
uyandırmak ortaya çıkartmak gerekir . Akabinde bu sevgi onu hayatının her gününde ve
her anında Tora öğrenmesi ile mitzvaları gözlemlemesi için teşfik ederek yönlendirir .
Buradan da anlaşılacağı gibi gerçekten bu adam için umduğundan da ‖ çok yakındır ‖ .

İşte pasuğun vurgulaması budur ‖ Bu sana çok yakın ‖ , hatta hiç bir şekilde tefekkür
yapmadan ve yeni bir aşk doğurmadan . Siz kalbinizle Ha‘Şem hizmetine ulaşabilirsiniz ,
bunun için sadece doğuştan hepimizin kalbinde mevcut olan doğal aşkı uyandırmanız ve
bize verilen mirası keşfetmeniz yeterli olacaktır . Bu amaçla Rabenu a Zaken öncelikle bu
sevginin özünü açıklamaktadır ( 15 ve 19 uncu bölümlerde ) . O zaman bu sevgiyi
sadece özel zamanlarda ve durumlar olmaksızın hayatımızın her anında ve gününde nasıl
bulabiliriz ? Bizleri Tora çalışmalarıyla Mitzvaları gözlemlememizden engelleyen aykırı
güçleri bu sevgi ile nasıl dönüştürerek tüm engelleri aşıp ( hem kendi içimizdeki hem
de bizi dışımızdan etkileyen güçleri ) tüm olumsuzlukları pozitif değerlere
çevirebiliriz ?

Tanya kitabının açılışında yazan Hasidlerin söyledikleri ‖ Uzun ve Kısa Yol

― kelimelerindeki amaç iki yoldur , biri uzun diğeri ise kısadır , ‖ Uzun ― olan yol
tefekkürün yoludur ve ondan buraya kadar söz edilmektedir . Daha geniş olarak ise daha
ilerki bölümlerde uzun yol ile açıklamalar yapılmaktadır . ‖ Kısa ― yol ile ilgili olarak ise
bu bölümde gizli olan doğal sevginin uyandırılması konusu işlenmektedir . Ancak kitabın
başında ‖ uzun ve kısa ― kelimelerinin yorumlanmasının sebebi ‖ uzun ― yolun
kendisinin de aslında gerçekte aynı yol olduğudur ve bununla birlikte bu yol aynı
zamanda ‖ kısa ― olan yoldur . Çünkü sadece bu kitabın açılışında da açıklandığı gibi yol
kişiye gerçek amacına ulaşacağı yolu açmaktadır .

404 | .
Hatta buna omuzlarının üzerinde başı ( Beyin ) olmayanlar da dahildir .

‫שבפסוק מאד מלת‬: ‫היטב באר ביאור ולתוספת וגו׳ מאד הדבר אליך קרוב כי‬

Velotosefet biur beer eytev milat meod şebepasuk : ki karov eleyha adavar
meod vegomer .

Pasukta 2 geçen ‖ çok ‖ kelimesi burada daha net ve doğru bir şekilde açıklanmaktadır
. ‖ Bu şey sana çok yakın …. , ―

Pasukta kullanılan ‖ çok ‖ kelimesi kişinin kalbinde sevgi ve korku ile Ha‘Şem‘e hizmet
etmesinin son derece basit bir mesele olduğunu göstermektedir . Önceki bölümde Alter
Rebbe‘nin açıklamasına göre , bu Ha‘Şem sevgisine ancak Ha‘Şem‘in sonsuz Büyüklüğü
ile Yüceliğine yapılacak olan tefekkür ile ulaşılabileceği anlatılmaktaydı , böylece de en
azından ―entelektüel sevginin‖ yani ―Tevuna‘nın‖üretilebileceğinden bahsedilmek –
teydi . Oysa ‖ size çok yakın ‖ olduğu söylevine göre bunun çok derin bir meditasyona
da ihtiyaç duyulmadığıdır .

Bu açıklamaya ilavaten çok daha iyi bir şekilde açıklamamız durumunda , önceki
bölümlerde bu konu hakkında yapılan açıklamalara başladıktan sonra burada hala ek bir
açıklama yapmaya ihtiyaç vardır . Buradan pasuğun nasıl bunun bize ‖ çok yakın ‖
olduğunu vurgulayışı esnasında , esasında bunun üzerine çaba ve çalışma yapmamız
gerektiğini öncelikle tüm öğrenimimizi ve bu öğrenimden aldığımız bilginin çok iyi bir
şekilde anlaşılması ardından da öğrenim sayesinde alınan bilgi üzerine tefekkür yaparak
bu bilginin iyice emilerek içselleştirilmesi gerektiği anlamını çıkartmaktayız . ―Tora
Ebedidir‖ ve Tora her Yahudi‘nin ( omuzlarının üstünde bir başı ve beyni olmayanlar da
dahil ) her yerde ve her durumda buna çok yakın olduğunu söylemek – tedir . Ancak yine
de nasıl olur da bunu hiç bir şeyin engellemediğini ve geciktirmediğini üstüne üstlük her
durumda ‖ çok yakın ‖ olduğunu söylemek mümkün olabilir ?

Bunu açıklamak için ,

‫ה׳ בידיעת קצרה שדעתו מי אף כי נאמנה לידע צריך בגדולת להבין לב לו‬, ‫ואין‬
‫הוא ברוך סוף אין‬

Tsarih leyida nemana ki af mi şedaato ketsara beyediat Ha‘Şem , veeyn lo lev

leavin bigdulat eyn sof baruh hu .

405 | .
kişi şunu çok iyi anlamalıdır , Ha‘Şem‘in sonsuz Büyüklüğü ve Yüceliğinin anlayışı sadece
sınırlı bir anlayıştır , ve kişinin kendisi bu meditasyonu yapabilmesi için gerekli
malzemelerden yoksundur , dolayısıyla Ha‘Şem‘in Sonsuz Büyüklüğünü ve Yüceliğini
kavraması adamın kalbi için mümkün değildir . Aynı şekilde kişinin kalbi de aklı da bu
meditasyona uygun kabiliyete sahip değildir .

Bunu açıklamak için kesinlikle doğru bilgiye sahip olmak tüm gerçeğe tam bir güvenle
inanmak gerekmektedir . Çünkü kim ki Ha‘Şem bilgisine kısaca da olsa sahip ise yada
tam tersi kim ki bu bilgiden yoksun ise ve henüz bu konu hakkında hala çalışmamış ve
incelememiş ise yani herkese yönelik olarak bilgi sahibi olmadan önce ve sonrasında yada
sınırlı yetenekler ile veyahut teorik olarak ancak eksik oluşturulan zihinsel anlayışına
rağmen bilerek yada bilmeden bir şeyler hissediyorsa dahi , bu kişinin bilgi anlayışının
anlamını absorbe edebildiği anlamına gelmez . Ve buna ek olarak, Eyn Sof Baruh Hu‘nun
sonsuz Büyüklüğü ve Yüceliği beyin tarafından az da olsa anlaşılması ve tanınmasıyla
aşılmasına rağmen kişinin kalbi bunu anlamaya muktedir değildir . Ve adam bu anlayışını
ve bilgiyi yukarıdan aşağıya kalbe onunda anlaması için indirme gücüne sahip değildir .

‫ אפילו במוחו ותבונתו לבד‬,‫להוליד ממנה דחילו ורחימו‬

Leolid mimena dehilu urhimu , afilu bemoho utvunato levad .

Hatta kişi sadece zihninde yapacağı meditasyon yolu ile bu korku ve sevgiyi ateşli bir
canlılıkla üretemez .

Ha‘Şem sevgisi ve korkusunu yani ‖ Dehilu Urhimu‘yu ‖ doğurmak kişi için sadece
kalbinde ortaya çıkarabilme yeteneğine sahip olmaması değildir , kişi bu duyguları
zihninde de ortaya çıkartabilme ve tek başına bu sevgi ile korkunun portesini aklında
görebilmesi mümkün değildir . Hatta başka şekillerde de beynin kalp ile alakalı olduğu
durumlarda da ‖ entelektüel sevgi ‖ yani ‖ temuna ‖ durumuna gelmesi de mümkün
değildir . On altıncı ve on yedinci bölümlerde uzun uzadıya anlatıldığı gibi .

‫התורה מצות כל ולעשות לשמור מאד הדבר אליו קרוב כן פי על אף‬, ‫תורה ותלמוד‬
‫כולן כנגד‬

Af al pi ken karov elav adavar meod lişmor uleasot kol mitzvot atora ,
vetalmud tora keneged kulan .

406 | .
Buna rağmen ‖ bu şeyin sana çok yakın ‖ olmasının adama söylenmesi adamın ‖ negatif
mitzvaları – Yapma Mitzvalarını ‖ gözlemlemesi ve koruması ve üzerine alması ve bunu
Ha‘Şem korkusu ile yapması gerektiği bunun haricinde de kendisini pozitif mitzvalar olan
‖ Yap Mitzvalarına ‖ da alıştırması ve bunları da kendisine Tora‘nın söylediği gibi Ha‘Şem
sevgisiyle yapması , Tora‘da yazılı her bir emri büyük bir saygı ile tanıması ve titizlikle
yerine getirmesi , hepsinin üzerinde olan Tora öğreniminin ise tüm mitzvalardan daha
önemli olduğunu ve en üst seviyede olduğunu yukarıda söylenenlerin hepsini
dengelediğini adamın bilmesi gerektiği anlamına gelmektedir .

Bununla birlikte tüm bunların adamda eksik olduğu zamanlarda dahi ‖ bu adama çok
yakındır ‖ , buradaki ‖ çok ‖ vurgusu bu gibi durumlarda dahi adama gerçekten çok yakın
olduğunu vurgulamaktadır . Eğer öyle ise , adam tüm olumsuz ve olumlu emirleri Ha‘Şem
sevgisi ve korkusu ile yerine getirdiğinde ve üstüne üstlük Tora öğrenip hepsini
dengelediğinde bu sayede onu Ha‘Şem yolundan engellemeye çalışan güçleride alt
ederek her an ve her yerde şarj durumunda kalır . Böylelikle hayatının her anında ve
gününde Tora ve Mitzvaları ile meşgul olur . Bu yüzden en küçük bir zayıflık anında ise
varlığına zarar verebilir . Bundan da ötesi , adam Tora öğrense dahi ancak tüm
çalışmasını dışsal güçlerine kullanmaktaysa ve öğrenimi süresince bu güçlerinin
tamamını Tora için kullanmıyorsa , bu dahi o dakika için ‖ Tora çalışmasının iptali ‖
anlamına gelmektedir . Bilindiği gibi bunun kanıtı Ha‖ZaL‘ın sözlerinde yatmaktadır , ‖
Tora çalışmasını Megila okumasında dahi iptal ettiğinizde ‖ , hatta megila okuması Tora
öğrenimi olmamasına ve sadece bir okuma olmasına rağmen Ha‖ZaL bunu bir
dakikalığına dahi olsa ‖ Bitul Tora ‖ yani Tora öğreniminin kesilmesi anlamına geldiğini
düşünmektedir . Tora çalışması ancak bir mitzvayı tam bir bütünlük ve sevgiyle
gerçekleştireceğiniz zaman kesebilirisiniz . İşte bu olasılık sonucunda mitzvanın
gözetilmesi ile birlikte doğal sevgi ortaya çıkmaktadır . Ancak mitzvayı sadece fiili olarak
yapmak yeterli değildir ve mitzvaya içsel hayat da katılmalıdır .

‫ בדחילו ורחימו‬,‫ מעומקא דלבא באמת לאמיתו‬,‫בפיו ובלבבו ממש‬

Bepiv ubelevavo mamaş , meumka deliba beemet laamito , bidhilu urhimu.

Kişi bunu ağzının ve kalbinin tümü ile yerine getirebilir , yani bu sadece kelimenin
yüzeysel anlamında olan ‖ kalp ‖ ile değil tüm düşünceleri ile anlamına gelmektedir .
Ancak gerçek anlamda kalbin derinliklerinden mutlak samimiyetle sevgi ve korku
duygularına tevuna duygularının bir karşıtı olarak düzgün yada doğru sevgi ve korku
duyguları oldukları nasıl söylenebilir ki ? Bu sadece kişinin eylemlerine ne kadar motive
olduğu ölçüsünde belirlenebilir .

407 | .
Sevgi ve korku duygularının kelimenin tam anlamıyla açıklamalarını burada yapmaktadır .
Eğer kişi gerçek Ha‘Şem sevgisi ile korkusunu yapacağı meditasyonlar ile ulaşabilmekten
aciz ise bu duyguları nasıl edinebilir ? Alter Rebe cevaben burada yazılarına devam
etmektedir .

Tora öğrenimi çalışması konuşma bağımlı bir mitzvadır ve bu sadece kalbe değil
anlaşılacağı üzere düşüncelere de bağlıdır ( düşünceler ile ilgili mitzvalarda ) . Ancak
bu iki cümlede de denildiği gibi bu sadece kalbin derinliklerindeki duygular ile beynin
tevuna görüntüsüne yani entelektüel sevgi ile alakalı değildir . Çünkü kalbin
derinliklerinden bu sevgi gerçek anlamda kişi tarafından hissedilmemektedir . Bu sevgi
sadece kişinin yaptıkları ile ilgili olarak anılmaktadırlar . Bu sevgi sadece adamın yapmış
olduğu eylemlerden ( Mitzvalar ) sonra gelmektedir . İşte buna ‖ Reuta Deliba
― kalbin gizemi demekteyiz . Bu adamın kalbinde ortaya çıkan kıvılcımın ateşe
dönüşmüş hali olmasa da bu sevgi kalpte gerçekten hissedilebilmektedir . Yani bu
sevginin sadece kalbinin gizemli girintilerinde kalan ve ortaya çıkmayan kişi yapacağı
mitzvalar sayesinde bu sevgiyi kalbinde hissedebilir .

Ve hatta ‖ Meumka Deliba – Kalbin Derinliklerinden ‖ demekteyiz . Dahası , bu sevgi

entelektüel sevgiden daha fazladır . Çünkü sevgi akıl vasıtasıyla geldiğinde bu sevgi
duyulan şeye ek bir durumdur yani bu sevgi sadece sevilen şeyin doğası ile alakalı olarak
kişinin ne anladığına bağlı kaynaklanan bir sevgidir . Ancak burada bahsettiğimiz sevgi
ise Yahudi‘nin doğasından kaynaklanmaktadır . Bu sevgi nefeşin tüm zihinsel
anlayışlarının ve görüşlerinin üzerinde bir sevgidir . Rabenu A Zaken‘in söyleyişiyle , ‖
Kalbin içsel noktası ve Umka Deliba adamın Ha‘Şem‘in sonsuz Büyüklüğü ile Yüceliğine
yapacağı meditasyon görüntüsünden çok ama çok daha yüksek boyuttadır . Bu kalbin
içinde ‖ algılanmaktadır ‖ . Bilindiği gibi , inanç ve adamın kendisini sorgusuz sualsiz
adaması ( Mesirut Nefeş ) tüm anlayışların ve görüşlerin üzerindedir ve kelimenin tam
anlamıyla nefeşin bizzat kendisinden kaynaklanmaktadır . İşte bu kalbi aydınlatmakta ve
algılanmaktadır .

İşte bu yüzden Peraşat Devarim 30:14 pasuğunda bu ‖ çok ‖ kelimesi ile

vurgulanmaktadır . Nitekim keriyat şema pasuklarında da ‖ ‫–ך מאד לכב‬
Bekol Meodeha – Tüm Gücünle ‖ diye yazmaktadır , bu da bize tüm ‖ ‫ – מאד‬Meod –
Çok ‖ gücümüzü , bizim sınırsızlığımız vurgulamaktadır . Yani tüm anlayış ve görüşlerin
üzerindeki sınırsız aşkla .

Geçek şudur ki , bu bir ‖ megalomanlık değildir yada sadece aklın ve gizemlerinin

hissettiği yada hissedemediği bir aşk değildir . Yukarıda anlatıldığı gibi gerçektir . Rebbe

408 | .
bizlere burada bu aşkın Yahudi‘nin çok özel bir şekilde nefeşinden kaynaklandığını
anlatmaktadır . Yani Yahudi gerçeğinin ‖ Hakikati ‖ .

Ancak tek başına aşk yeterli değildir .

‖ ‫ – ומיחרו וליחדב‬Bidhilu Urhimu – Huşu ve Sevgi ‖ , gerçekten sadece Ha‘Şem sevgisi

yeterli değildir , aynı zamanda Ha‘Şem korkusu da gereklidir. Eğer adam da sadece
Ha‘Şem sevgisi varsa , fiziksel dünyanın zevklerine aşırı arzuları yüzünden bir çok
mitzvayı ihlal ederek başarısız olabilir . Örneğin adam sukot bayramında tüm kalbi ile
etrog‘a beraha söylemek ister , ancak Şabat kurallarının dışına çıktığı için etrog almaya
bir türlü imkanı olamaz . ancak Şabat mitzvalarını yerine getirmesindeki şevkli arzusu ise
onun bu yasağı bir daha işlememesine sebebiyet verecektir .

Dahası , pozitif mitzvalar olan ‖ yap mitzvalarını ‖ yapması için sadece Ha‘Şem sevgisi de
yeterli değildir ,( bu konu ileride 41 inci bölümde anlatılmaktadır ) , çünkü adam
oturup sadece ve özellikle yapacağı mitzva ve öğreneceği Tora için yani anlayacağınız
kişisel menfaat için Ha‘Şem aşkı ile Tora öğrendiğinde bu bir kölenin çalışması olarak
adlandırılamaz .

Oysa Tora ‖ ‫ – וגו םכיקלא ׳יה תא םתדבעו‬Veavadtem et Ha‘Şem Elokeyhem vegomer –

Ha‘Şem‘iniz Elokit‘inize çalışın ‖ diye söylemektedir .

Çünkü bu sevgi sevenin gerçeğidir ve sevmiş olduğu şeyin yada kişinin gerçeği değildir .
Dolayısıyla yaratılanlar ( seven ) kendi güçleriyle Or Eyn Sof Baruh Hu‘nun ‖ kendisini
açığa çıkarttığı ‖ yere ulaşmaya yetenekleri yoktur. Çünkü O yarattıklarından sonsuz
derecede çok daha üstündür . Aslında kendi içinde onun sevgisi vardır ancak
Ha‘Şem‘den huşu ile korkması ve O‘na mutlak bir bağlılıkla kendini adamasıyla bu
çelişmektedir . Çünkü sadece ‖ Kutsal Kıvılcım ‖ sayesinde adam bu korkuyu hissedebilir
kendisini mutlak bir tamlıkla Cennetin Krallığına adayabilir . Yani adamın içinde Yaratanın
gerçekliği aydınlanmaya başladığında adam kendisini mutlak bir bütünlükle Ha‘Şem‘e
adar . Bir esirin kendisini efendisine adadığı ve kişisel bir varlığı olmadığı durumlar gibi .
Nitekim bu sevgi sadece Ha‘Şem‘in buyruğu olmasından dolayı olmalıdır . ‖ Veaavta
Ha‘Şem Elokeyha‖ .

‫שהיא אהבה מסותרת שבלב כללות ישראל שהיא ירושה לנו מאבותינו‬

Şehi aava mesuteret şebalev klalut israel şehi yeruşa lanu meavoteynu .

409 | .
Tüm Yahudilerin kalbinde bulunan bu gizli aşk bize atalarımızdan kalan mirastır . Her
Yahudi zaten miras olarak aldığı bu aşka sahip olduğundan itibaren meditasyon aracılığı
ile tekrardan yaratmasına gerek yoktur . Her Yahudi için gerekli olan yegane şey bu
sevgiyi uyandırmak ve mitzvaları gözlemlemektir. Bunu kişinin nasıl yapabileceğini Alter
Rebbe öncelikle bu sevginin özellik – lerini açıklayarak anlatmaya başlamaktadır .

Burada bahsedilen sevgi , ‖ görüşü kıt ve anlayan biri olmayan vb. ‖ kişilerin dahi
ulaşabileceği gizli sevgidir . Bu sevgi kendisini saklayan kaybolmuş bir şekilde varlığını
normal bir hayat sürercesine devam ettirmektedir . Ve aşağıdaki gibi özel zamanlar
dışında kendisini ifşa etmez . Ancak bu sevgi tüm Yahudilerin kalbinde varlığını sürdürür .
Tüm Yahudilerde ve Tüm İsrael Halkında eskiden de vardı şimdi de var ileride de olacak .
Çünkü bu bize atalarımız Avraam , Yitzhak ve Yaakov‘dan miras olarak gelmektedir . Bu
sevgi bizleri uyandırmakta , bizlere ilham vererek günlük hayatımızın içine dahil olarak
bizlere itici bir güç olarak hizmet etmektedir . Bu bizim ‖ Neşamamız ve Hayat
Gücümüzdür ‖ , bu sevgi sayesinde sıradan yaşamlarımız boyunca Tora‘nın buyrukları
olan mitzvalarını yerine getirmekteyiz .

Doğal Sevginin Özü

‫שרש אהבה זו ועניינהרק שצריך לבאר ולהקדים תחלה באר היטב‬

Rak şetsarih levaer uleakdim tehila beer eytev şoreş aava zo veinyana .

Her Yahudi‘nin içinde bulunan bu ebedi arkadaş ‖ Ha‘Şem sevgisini ‖ nasıl

uyandıracağımızı ve onu nasıl ortaya çıkarabileceğimizi , bu ortaya çıkış sayesinde tüm
mitzvalar ile Tora‘yı nasıl uygulayabileceğimizi açıklamak için bu girişe ihtiyacımız vardır .

Bu Ha‘Şem birliğini amaçlayan aşk ruhun bedene giysi olduğu ve Ha‘Şem‘den ayrı kaldığı
zaman vardır . Bir tür aşk daha vardır ki , o da kendini söndürme özlemi içerisindedir .
Öyleyse bize miras olarak bırakılan bu sevgiyi tetikleyen nedir ?

Bu sevgiyi keşfedip uyandırmak için kuyuya erişmeden önce ve uygun şekilde günlük
hayatımıza dönüştürmeden , öncelikle bu ‖ gizli aşkın ‖ özünü kökünü iyice açıklamamız
gerekmektedir . Bu sevgi nefeşten ne şekilde kaynaklanmaktadır , önceki bölümlerde
bahsedilen entelektüel sevgi aklın üç gücünden biri olan ‖ Bina ‖ gücünden
kaynaklanmaktadır ve o bilgi birikimi ile Ha‘Şem‘in sonsuz Büyüklüğü ile Yüceliğine
tefekkür yapmaktadır. Ama ―gizli aşk‖ nefeşin hangi görüntüsünden ve ne şekilde

410 | .
kaynaklanmak – tadır . Bu konu içinde bulunduğumuz bölümde açıklanmaktadır . Bu ‖
gizli aşk ‖ aklın ‖ Hohma ‖ gücünden kaynaklanmaktadır .

İkinci olarak da şunu açıklamak mecburiyetindeyiz , neye bağlıdır bu aşk ona ulaşmak
için neyi talep etmemiz gerekmektedir , nedir bu aşkı tetikleyen . Sevgi vardır ki vücuda
yakın ve yapışık olmak ister , sevgi vardır ki inip sevdiğine kendisini ifşa etmek ister ve
sevgi vardır ki ‖ iç huzuru ‖ şeklindedir .

Entelektüel sevgi açıktır ki onun ‖ sevgi talebi ‖ tefekkür içeriğine bağlıdır ancak bize
miras olarak bırakılan doğal sevgi söz konusu olduğunda ise hangi sevginin hangi ―talep‖
sayesinde geldiğini açıklamamız gerekmektedir. Bu sorunun cevabı on dokuzuncu
bölümde açıklanmaktadır.

‫ ואיך נכלל בה גם דחילו‬,‫ואיך היא ירושה לנו‬

Veeyh hi yeruşa lanu , veeyh niklal ba gam dehilu .

Üçüncü tipte ise , bu sevginin nasıl bizim mirasımız olduğunu ve nasıl oluyor da bu
sevginin atalarımızdan geldiğini ayrıca korkunun da buna dahil olup olmadığını
açıklamamız gerekmektedir . Aslında oğul babasından mirasını doğduğundan itibaren alır
. Ve onun bir insan olduğu hayvan olmadığı gerçeği gibi buna karşılık olarak çocuk bu
üretimin ürünüdür .

Ve hatta bir çok kuşaktan sonra ondan ve onun çocuklarından da doğan çocuklar da
tamamen farklı bir tür olarak hayata gelmezler .Yada başka bir türün ürünü olarak da
hayata gelmezler .

Daha önce de belirtildiği gibi yasaklayıcı emirlerin gözetilmesi Ha‘Şem korkusunu

gerektirmektedir . Bu yüzden her Yahudi‘nin gizli aşkı ona tüm buyrukları gözlemlemesi
için yol açtığı gibi bu açıklama gizli sevginin huşu unsuru da içerdiği anlamına
gelmektedir .

Ancak neşamanın çok özel özellikleri mutlak miras değildir . Bir baba şefkatli bir doğaya
sahipken oğlu bunun tam tersi olabilir .

Ancak çoğu durumda çocuk ebeveynleri olan anne ve babasının neşama özelliklerine
benzemesine rağmen bu her durum için geçerli değildir yani yukarıdaki anlatım bunu
kanıtlamaz . Bir kaç kuşak sonra bu benzerlik durduktan sonra bu babanın özü değildir
artık .

411 | .
Yani bu doğal bir özellik değildir , hatta bir başkasından alınan ileti oğula baba tarafından
geçmez . Örneğin baba birisini sevdiğinde bu oğulun aynı kişiyi seveceği anlamına
gelmez . Ancak bu süre dahilinde oğul için de sevmesi için sebepler olacaktır .

Ve benzeri şekilde atalarımızda bulunan Ha‘Şem sevgisi bizlere tüm Yahudilere tüm
nesillerde miras olarak nasıl geçmektedir ? Bu sorunun cevabı bir sonraki on dokuzuncu
bölümde verilmektedir .

Ek olarak bu açıklamaya göre aynı zamanda huşu nasıl buna dahi olmaktadır?

Yukarıda açıklandığı gibi tek başına sevgi Ha‘Şem hizmeti için yeterli değildir. Aynı
zamanda Ha‘Şem korkusu gereklidir . Ve bu Ha‘Şem korkusu sadece negatif mitzvaları
gözlemlemek için değil aynı zamanda pozitif mitzvalar olan yap mitzvalarını da
gözlemlemek için gereklidir . Nitekim Ha‘Şem korkusu olmadan ‖ Köle İşçi ‖ gibi kendisini
sahibine tamamen iptal ettiğinde olduğu gibi Ha‘Şem‘e hizmet etmek değildir .

Ve tefekkür ( meditasyon ) sayesinde gelen sevgiden bahsedecek olursak , Hasidut‘ta

açıklandığı gibi adamın yapmış olduğu meditasyon sevgiyi getirdiği gibi yapacağı diğer
meditasyon ile de korkuyu getirmektedir .

Fakat burada anlatılana göre her Yahudi kalbindeki miras olarak verilen gizli sevgiyi
keşfetmeyi ve ortaya çıkartmayı bunu Tora çalışmaları ile Mitzvaları gözlemlemeye
döndürmesi yukarıda anlatıldığı gibi korku olmadan mümkün olmuyorsa , o zaman ortaya
bir soru çıkmaktadır ; bu sevgiye dahil olan korku nerededir ve dahası sevgi ile korku
neşamanın iki farklı özelliğidir . Hatta sevgi yayılan , korku ise daraltan iki zıt olgudur . Bu
nedenle Ha‘Şem‘e doğru bir şekilde nasıl hizmet edilebilir , doğal sevginin uyandırılışıyla
bu sevgiye nasıl olurda korku da dahil edilebilmektedir . Bu sorunun cevabı bir sonraki
bölümde verilmektedir .

Sevgi İçsel Özden Kaynaklanmaktadır .

‫והענין‬: ‫המרכבה הן הן האבות כי‬

Veinyan : ki aavot hen hen amerkava

Açıklama şöyle devam etmektedir ; 3 Atalarımız Ha‘Şem‘in ‖ arabasıydılar ‖ , yani bir

arabanın kendi iradesi olmadığı ve sadece sürücüsü tarafından yönetilmekte olduğu
gibi tamamen O‘na boyun eğmekte ve başka hiç bir iradeyi de kabul etmemekteydiler .

412 | .
Ve bununla ilgili olarak , bu sevginin özünü açıklamaya , Rabenu A Zaken üçüncü soruyu
cevaplayarak başlıyor . Bu sevgi bize nasıl miras olarak bırakılmıştır ? . Buradaki ‖
anahtarı ‖ anlayabilmek için gerçekte bu sevginin miras olarak geçmediğini ve bunun
Yahudi‘nin özü ile ilgili bir şey olduğunu söylemektedir .

Yani , bu sevgi sadece atalarımızdan bize geçen bir özellik ya da babadan oğula geçen bir
vasiyet değildir . Atalarımız yapmış oldukları çalışmalar ile onların neşamalarının özel bir
tür olmasını sağladılar . Bu farklılık tüm insanoğlunun ırkından farklı bir özellik idi . Ve bu
nefeş , fazladan veya ek bir şey değil aynı tam tersi özün maddesinden ayrı olmayan ve
kelimenin tam anlamıyla Özün kendi parçasıdır ve onda Ha‘Şem sevgisi vardır . Bu
yüzden bu bizlere sonsuza kadar miras olarak geçmektedir . Bu tamamen farklı bir
doğadır ve kalıtımsaldır .

Her kesin belirli bir şekilde anladığı gibi tamamen farklı bir yaratık olarak yaratılmış
olduğu değildir hatta maddesi diğer insanlarla aynıdır ancak Yahudi‘nin özü çok özeldir ve
diğer insanlardan çok farklıdır tamamen Ha‘Şem‘in Kutsallığı ile birleşmiş vaziyettedir .
Zaten pasukta da ‖ Eloka Mimaal Mamaş – Ekokut‘un gerçek bir parçası ‖ olarak
yazmaktadır . Bu nedenle bu bizlere babadan oğula dünyanın sonuna kadar miras olarak
geçmektedir .

Tanya‘nın deyişiyle ; ‖ ‫ – הבכרמה ןה ןה תובאה‬Aavot hen hen amerkava – Atalarımız

Kutsal arabaydılar ‖ , sadece bu gizli aşk atalarımızın belli özellikleri değildi bununla
birlikte atalarımız tüm özleriyle kendilerini ‖ Ha‘Şem‘in arabası ‖ olarak adamışlardı .
Atalarımız Ha‘Şem ile olan ilişkileri bir kişinin kendisini sadece Ha‘Şem‘e iptal ederek
adamış olduğu gibi değildi, onlar kendilerini tüm özleriyle ‖ ‫ – ןה ןה‬Hen , Hen – Her
ikisini de ‖ Ha‘Şem‘e adamışlar ve O‘nun arabası haline , gelmişlerdi . Aynı bir arabanın
kendi arzusu olmadığı ve ona tüm hayatın da ne yapması gerektiğini sürücüsünün
söylediği onunda sadece sürücüsünün arzularını yerine getirdiğinde olduğu gibi . Aynı
şekilde atalarımızın da şahsi arzuları yoktu , onlar tüm özleri ile Ha‘Şem‘in arzusunu
yerine getirmekteydiler .

Esasında atalarımız basit bir arabadan çok daha yüksek derecedeydiler . Çünkü araba
sürücüsünden ayrılmış olan bir şeydir ve sürücünün onu sürmesi gerekir , ( bunlar Bİ‖YA
dünyaları dediğimiz , Briya – Yetzira ve Asiya Dünyalarının Merkavaları – Yani Arabalarıdır
ve bunlara aynı zamanda Merkavta Tataa – Alt dünyaların Merkavaları
denmektedir ) Ancak ‖ Merkava İlaa – Üst Dünyanın Merkavası ‖ Atzilut Dünyasının
Merkavasıdır ve atzilut dünyasının merkavası kendisini binicisine öylesine iptal etmiştir ki
artık onun bir şey yapmasına dahi gerek kalmaz . Her an sürücüsünün isteklerinin

413 | .
peşinden gider ve onları hemen gerçekleştirir . Vücudun organlarının nefeşe kendilerini
iptal ettikleri gibi .

Nefeş Elokit‘in özü , ‖ ‫ – שממ לעממ הקלא קלח‬Helek Eloka Mimaal Mamaş – Bizzat
Elokut‘un gerçek parçasıdır ‖ bu yüzden tüm özü Elokut‘tur ve esasında bu atalarımızdan
da öncesine yani ‖ dünya öncesindeki ‖ neşamalara uzanmaktadır . Atalarımız yapmış
oldukları çalışmalar sonucunda bu Kutsal neşamalara sahip olmayı başardılar ve fiziksel
vücutlarına ait olmalarını dolayısıyla vücutlarının bir parçası olmalarını sağladılar . İşte
kim ki atalarının soyundan gelen bu tohumlar ile doğmuşsa bu kişi aynı Kutsal Neşamayı
taşımaktadır .

Atalarımızdan önce neşamalar belirli bir vücut ile alakalı değillerdi . Ve Adam A Rişon‘da ‖
Genel Neşama ‖ tüm İsrael Oğul‘larının neşamalarını içermekteydi . Pasukta yazdığı gibi ‖
Onun burun deliklerinden yaşam nefesini üfledi ‖ . Birisi üflediğinde içinden üfler yani
içinden içselliğinden üfler . Noah ve diğerleri gibi , vücut ile neşama arasında özel bir bağ
yoktu . Bu nedenle Adam A Rişon ile Noah‘ın bu neşamaları yoktu . Ancak atalarımız
Avraam , Yitzhak ve Yaakov yapmış oldukları çalışmalar sayesinde vücudun neşama ile
temas haline geçmelerini sağladılar . Ve kim ki onların tohumlarından doğduysa bu
neşamaya sahip olmaktadır .

Ve atalarımız buna ek olarak bu neşamanın en üst seviyede Elokut ile bağlantıda

olabilmesini sağlamışlardır ( ikinci bölümde anlatıldığı gibi , neşamanın kökünün
‖ Hohma ‖ durumu ile ) Ve atalarımız yapmış oldukları çalışmalar neticesinde neşamayı
kapları ( Kelim ) giydiren Işıktan çok daha yüksek seviyede olan Or Eyn Sof ( Sonsuz
Işık ) ile bağlantıya geçirmişlerdir .

‫עולם עד אחריהם יהםלבנ ונשמה רוח נפש להמשיך זכו כן ועל‬, ‫ספירות מעשר‬
‫עשיה יצירה בריאה אצילות מות‬, ‫עול שבארבע דקדושה כפי ואחד אחד לכל‬
‫מעשיו וכפי מדרגתו‬

Veal ken zahu leamşih nefeş ruah uneşama lebneyem ahareyem ad olam ,
meeser sefirot dekduşa şebearba olamot atsilut briya yetzira asiya , lekol ehad
veehad kefi madregato ukefi maasav .

Ve bu nedenle atalarımızın özleri ‖ merkavadır ‖ , tüm özleri Elokut‘tur , bu yüzden

onların bize bıraktıkları miras sevgiden çok daha fazlasıdır .

414 | .
Onlar vücuda elbise olan nefeşin üç görüntüsü Nefeş – Ruah ve Neşamanın aşağıya
doğru devam etmesini başarmışlardır . ‖ Neşama ‖ özellikle beyin ile alakalıdır , ‖ Ruah ‖
kalp ile , ‖ Nefeş ‖ ise eylemlerin gücüdür . Yani Neşama ‖ Beyinde – Moah – ‫ מ‬hauR ‖ ‫וח‬
, ‖ Kalpte – Lev – ‫ ל‬edrelkerböB ‖ esi şefeN ‖ ‫ כ –ב‬ecinarbİ nızımınagro çÜ . ‖ ‫ליות‬
yazılışlarından baş harflerini alıp birleştirdiğimizde , ‖ ‫ – ךלמ‬Kral ‖ kelimesi ortaya
çıkmaktadır . Kabalada da bu üç organ ‖ Evrey Meleh – Kralın organları olarak
adlandırılmaktadır . Dolayısıyla yukarıdaki iki paragrafın sonunda dediğimiz gibi kim ki bu
tohumlardan doğduğunda aynı Neşama‘ya Nefeş Elokit‘e sahip olmakta ve Elokut‘un
seviyesindeki görüntüde ayrılmaktadır . Ve bu seviye diğer oluşturulanların seviyesi
değildir .

Ha‘Şem‘in Kutsal Işığı ile Güçleri On Sefirot dört dünyada bulunmaktadırlar, bu dünyalar
şunlardır ; Atzilut , Briya , Yetzira ve Asiya dünyalarıdır 4 . Bu sefiralar (HaBaD –
HaGaT – NeHiY , Türkçe Tanya 1 de sayfa 112) dört dünyanın her birinde de
bulunmakta ve Yahudi neşamasını bunlardan birinden almaktadır .

Yani ; Her Yahudi doğduğu anda Nefeş Elokit‘i alır dolayısıyla özü kelimenin tam
anlamıyla Elokut‘tur ve Yahudi Yaratılan değildir , Yahudi Elokut‘un bizzat kendi
parçasıdır . Ancak Elokut‘un hangi seviyesinde olduğuna dair neşamalar arasında tür
farklılıkları vardır . Bu farklılık Yahudi‘nin neşamasının ‖ Sefirası ‖ yada ‖ Dünyasının ‖
yüksekliği yada düşüklüğü ile ilgilidir .

Adamın neşamasının seviyesi bir rütbe gibi her bir kişinin kendi seviyesi ile alakalıdır (
Adamın neşamasının Elokut‘un hangi seviyesinden geldiği ile alakalı olarak ) .
Adamın neşamasının köküne göre buda yukarıdan bilinmektedir . Her neşamanın içinde
bulunduğumuz fiziksel dünyada bir rolü ve misyonu bulunmaktadır . Ve buna göre
adamın neşamasının Elokut‘un hangi seviyesini alacağı ayarlanmaktadır . Burada
kullanılmakta olan ‖ seviye ‖ kelimesinin çocuğun anne ve babası ile alakası yoktur . Yani
çocuğun kendi neşamasının seviyesi ebeveynleri ile alakalı değildir . Yeni doğan çocuğun
düzeyi neşamasının köküne göre uygunluk sağlamaktadır .

Ve ( yeni doğan çocuk ) yaşamı boyunca yaptığı çalışmalara göre , ( tekrar

söyleyelim bu velilerinin eylemleri anlamına gelmez ve onlara bağlı değildir)
, yapacağı iyilikler neticesinde hayatının ilerleyen günlerinde almış olduğu Elokut
seviyesinden çok daha yüksek seviyeyi elde edebilir ve ulaşabilir .

Zoar A Kadoş da yazdığı gibi ; ‖ Biri kendisini düzelttiğinde onun ruhuna daha yüksek bir
seviye verilecektir ―.

415 | .
Ruhani olarak en düşük seviyedeki Yahudilerde de dahil olmak üzere .

‫דנפ נפש בזיווגם נמשך ישראל ופושעי שבקלים לקל אפילו פנים כל ועל דמלכות ש‬
‫דעשיה‬

Veal kol panim afilu lekal şebekelim upoşeey israel nimşah bezivugam nefeş
denefeş demalhut deasiya .

Her halükarda ne olursa olsun her hatta en düşük seviyedeki ( Ruhani olarak ) Yahudi
dahi Kutsal Ruhu almaya hak kazanır .

Yani bu şu anlama gelir , manevi seviyesi ne kadar düşük olursa olsun fark etmez her bir
Yahudi en azından Kutsallığın en düşük seviyesinden Nefeş Elokit‘i almayı hak eder .
Nefeş‘in bu en düşük seviyesi Asiya Dünyasının Malhut sefirasıdır . Asiya dört dünya
içinde en düşük seviyede olan dünyadır ve Malhut sefirası da bu dünyanın en düşük
sefirasıdır . Ayrıca Malhut kendi içinde üç seviyeden oluşur , Nefeş , Ruah ve Neşama .
Nefeş bu üçlünün en düşük seviyede olanıdır . Buna ek olarak , daha önceki bölümlerde
görmüş olduğumuz gibi , ruhun kendisi üç seviyeden oluşur ve bunlar Nefeş , Ruah ve
Neşamadır . Böylece sadece Nefeş Asiya‘nın Malhut sefirasından oluşmaktadır . Yani
ruhun en düşük sırası manevi hiyerarşi içerisinde en düşük seviyeden kaynaklanmaktadır
.

Hatta uçarı hoppa olan kişiler ve manevi boyutta çok düşük seviyede olan ve anlamsız bir
şekilde Tora ve Mitzvalarını gözlemlemeyip ihlal eden kişiler ve hatta serseri takımı diye
adlandırdığımız ve Ha‘Şem‘i kasten küçük düşürücü hareketlerde bulunan kişilerde en
nihayetinde Yahudi‘dir . Çünkü onlar da Avraam , Yitzhak ve Yaakov‘un çocuklarıdır . Ve
bu kişilerde kendi aralarında evlenerek doğurdukları çocukları sayesinde Kutsal Ruh Nefeş
Elokit‘in devamlılığını sağlamaktadırlar .

Yahudi çiftler ruhu aşağıya indirmeye başladıklarında aynı zamanda kendi ruhları da
Keduşa‘ya ‖ devam ‖ ederler . Bu bile Keduşanın Elokut‘un bir seviyesidir ve sadece bir
yaratılanın seviyesi değildir .

Kutsallığın en düşük seviyesi yukarıda izah edildiği gibi en düşük seviyedeki dünya Asiya
dünyasının en düşük sefirası Malhut‘tan gelmektedir . Öncesinde izah edildiği üzere dört
manevi dünyamız bulunmaktadır ve bunların en alt seviyesindeki dünya Asiya dünyasıdır

416 | .
. Asiya dünyasının bizzat kendi içinde ( her dünyada olduğu gibi ) on sefirot
bulunmaktadır . Ve bu on sefiranın en alt seviyedeki sefirası Malhut sefirasıdır . Malhut
sefirasının kendi içinde ise ( diğer her sefirada olduğu gibi ) ruhun kökü ve
kaynağının seviyeleri Nefeş Ruah ve Neşama bulunmaktadır . Ve ruhun en düşük seviyesi
ise ‖ Nefeş‘tir ‖ . Üçü de Kutsallık seviyesini tanımakta ve bilmektedir dolayısıyla üçü de
kendilerini Elokut‘a iptal etmiş vaziyettedir . Bu sebeple de kendi varlıklarını
hissetmemektedirler . Bu yüzden birbirleri ile birleşmiş ve birbirlerine dahil olmuş
vaziyettedirler .

Sonuçta tüm ‖ Nefeşler ‖ ( aynen Ruah ve Neşamada olduğu gibi ) Ruah ve

Neşama‘ya dahildirler . Ve Nefeşin bu en alt seviyedeki Asiya Dünyasının Malhut Sefirası
da sonuçta Elokut‘un seviyesidir ve en nihayetinde buraya da Or Eyn Sof nüfuz
etmektedir.

‫שהיא מדרגה התחתונה שבקדושת העשיה‬

Şehi madrega atahtona şebekeduşat aasiya .

Bu Asiya dünyası içinde Kutsallığın en düşük seviyesidir .

‫ מאחר שהיא מעשר ספירות קדושות‬,‫ואף על פי כן‬

Veaf al pi ken , meahar şehi meeser sefirot keduşot .

Bununla birlikte Malhut On Kutsal Sefirottan biri olarak Kutsallık aleminin her düzeyinde
de mecburen bulunmaktadır .

‫מכולן כלולה היא‬, ‫דעשיה מחכמה גם‬

Hi klula mikulan , gam mehohma deasiya .

Malhut Asiya‘nın ve diğer tüm dünyalarda da olduğu gibi en yüksek sefira olan Hohma
dahil olmak üzere Asiyanın tüm seviyeleri ile birleşir ,

‫שבתוכה מלובשת חכמה דמלכות דאצילות‬

Şebetoha melubeşet hohma demalhut deatsilut .

417 | .
Asiya Dünyasının Hohması Atzilut Dünyasının Malhut Sefirasının Hohması ile giydirilmiştir
. ‖ Yayılım Dünyasının Bilgelik Krallığı ile ‖ .

Alter Rebbe‘nin elli ikinci bölümde açıkladığı gibi , Atzilut Dünyasının Malhut‘u Asiya
Dünyasını giydirir ve aydınlatır . Çünkü Atzilut Dünyasının Malhut‘u Atzilut‘un tüm
Sefiralarını içermektedir . Atzilut Dünyasının her sefirası Atzilut‘un Malhut‘unu
içerdiğinden , Asiya da Malhut tarafından bu şekilde aydınlatılmaktadır ve kendisini
Asiya‘ya karşılık gelen sefiranın içinde giydirmektedir . Atzilut‘un Hohma‘sının Malhut‘u
Asiya‘nın Hohma‘sında , Atzilut‘un Bina‘sının Malhut‘u Asiya‘nın Bina‘sında ve benzerleri .

Yani tüm diğer dünyaların hayat kaynağı Atzilut Dünyasının Malhut‘undan gelmektedir .

Atzilut Dünyası sefirotların dünyasıdır ve bu dünya sefirotların ‖ yeridir ‖ . Diğer

dünyalardaki sefirotlarda sadece sefiraların ya çok düşük seviyedeki yada çok yüksek
seviyedeki ‖ giysileridir ‖ . Bu aynı aklı ile midotlarının yerlerinin adamın beyni ile kalbinde
olmasıyla aynıdır . Onlarda aynen adamın düşüncelerinde , konuşmalarında ve
eylemlerinde giysi olmaktadır . Sonuçta bazı eylemler vardır ki adamın aklı ile bağlantılıdır
, örneğin zihnin konuşmaları ve benzeri . Ve aynı zamanda nefeşin hem akıl hem de
midot kaynağı vardır ve bunlar aklı ile midotların ‖ ilksel güçleri ‖ olarak yada ‖ ilksel
benlikten ‖ daha yüksek olarak adlandırılırlar . Ancak bilindiği gibi aklın yeri beyin ve
midotlarınki ise kalptir . Aynı şekilde sefirotların yeri de Atzilut dünyasıdır . Diğer
dünyalardaki sefirotlarda sadece sefiraların ya çok düşük seviyedeki yada çok yüksek
seviyedeki ‖ giysileridir ‖ . Ve bu nedenle Hasidut‘ta bir sefira ile bir diğer sefira
arasındaki farktan bahsedildiğinde her zaman Atzilut‘taki sefiralardan bahsedilir . On
Sefira‘nın sonuncusu Malhut sefirasıdır ve o kendi altında bulunan tüm dünyaların hayat
kaynağıdır .

Böylece ‖ Atzilut Dünyasının Malhut‘u ‖ kendisinin altında bulunan tüm dünyaların içindeki
sefiraları ‖ giydirmektedir ‖ , ( arada bulunan diğer dünyalar kanalıyla ) ta ki en alt
dünya olan Asiya dünyasındaki sefiraları giydirene kadar.

Çünkü ‖ Atzilut‘un Malhut‘u ‖ Atzilut‘un tüm sefiralarını alır ve onlara dahil olur ,
dolayısıyla burada ‖ Atzilut‘un Hohma‘sı ‖ da mevcuttur . Neticede Atzilut‘un Hohma‘sı
Atzilut‘un Hohma‘sından ne almaktaysa , aynı Atzilut‘un Malhut‘u ve Hohma‘sı Asiya
dünyasının Hohma‘sında ‖ Giysi ‖ olmaktadır . Aynı şekilde Atzilut‘un Malhut‘unun Bina‘sı
da Asiya‘nın Bina‘sına ‖ Giysi ‖ olmaktadır .

418 | .
Asiya dünyasının Malhut‘unda bulunan Hohma , Atzilut dünyasının Malhut‘unun içindeki
Hohmanın giyinmesi sayesinde durduğunu söylemiştik, aynı şekilde dünyalar ve sefirotlar
sayesindeki geçişle , Atzilut‘un Malhut‘undaki Hohma Briya dünyasının Hohma‘sına giysi
olmaktadır ve o da Briya dünyasının Malhut‘unda durmaktadır , sonrasında Yetzira
dünyasının Hohma‘sına geçip ardından da Asiya‘nın Hohma‘sına gelmektedir . Ta ki Asiya
dünyasının Malhut‘una kadar bu zincir bu şekilde sürmektedir . Ancak sonuçta hepsinin
ve tabii ki Asiya dünyasının Malhut‘unda da Atzilut dünyasının Hohma‘sı giysi olmaktadır .

‫ שבה מאיר אור אין סוף ברוך הו‬,‫א ממששבתוכה חכמה דאצילות‬

Şebetoha hohma deatzilut , şeba meir or eyn sof baruh hu mamaş .

‖ Atzilut‘un Malhut‘unun Hohma‘sının ‖ içinde de aynı zamanda Atzilut‘un Hohma‘sı

bulunmaktadır .

Atzilut‘un Hohma‘sı Or Eyn Sof Baruh Hu‘nun gerçek Işığıdır , yani tüm sınırlamaların ve
çitlerin ötesinde Or Eyn Sof Baruh Hu‘nun bizzat kendisidir. Bu yüzden O diğer sefiraları
direk olarak aydınlatmadığı gibi onların sınırlı bir görüntüleri vardır . Ancak özellikle ilk
sefira olan Hohma sefirasının tüm olayı ‖ O‘nun Tek olduğu ve O‘ndan başka hiç bir şey
olmadığıdır . ‖ İşte bu Hohma seviyesidir ancak Hohma‘nın tüm olayı ‖ O‘nun Tek olduğu
ve O‘ndan başka hiç bir şey olmadığını ‖ tanımasıyla sınırlı değildir , Hohma‘nın tüm Özü ‖
O‘nun Tek olduğu ve O‘ndan başka hiç bir şey olmadığını ‖ tanımasıdır .

A Kadoş Baruh Hu her Yahudi‘nin içinde bulunmaktadır .

‫ וכולם בחכמה עשית‬,‫ ה׳ בחכמה יסד ארץ‬:‫כדכתיב‬

Kedihtiv : Ha‘Şem behohma yesod aretz , vekulam behohma asita .

Yazılı olduğu gibi 5 , ‖ Ha‘Şem yeryüzünü Hohma‘n ile yarattın ‖ , ‖ Ha‘Şem‘in Hohma‘sı
kelimeleri , Eyn Sof‘un Işığının Hohma Sefirasından yandığını ve ‖ yeryüzünü Hohma‘n ile
yarattın ‖ kelimeleri ise Hohma‘nın Malhut‘a giysi olduğunu bize göstermektedir . ‖
Yeryüzü ‖ kelimesi de aynı toprak gibi bu hiyerarşi içinde en düşük seviyedeki Malhut
sefirasını ima etmektedir . Ve başka bir yerde yazılı olduğu gibi 6 , ‖ Sen Hohma‘n ile her
şeyi yaptın ‖ , buradaki ‖ yaptın ‖ kelimesi ise Hohma‘nın giysi olduğu eylem dünyası olan
Asiya dünyasını işaret etmektedir .

Mişley 3 , 19 da yazdığı gibi ‖ Ha‘Şem Hohma‘sıyla Toprağı Yarattı ‖ A Kadoş Baruh Hu

tüm sınırların ve çitlerin üzerindedir , O sınırsızdır ve O özellikle Hohma‘da ‖ durmakta ‖

419 | .
ve aydınlatmaktadır . Ve Hohma sayesinde O ‖ Toprağı ‖ yani Malhut Sefirasını yarattı
. Bilindiği gibi toprak her şeyin altındadır , aynı şekilde Malhut sefirası da tüm sefirotlar
arasında sonuncu ve en alt seviyededir . Malhut sefirasının ‖ Toprak ‖ elementi ile
bağdaştırılmasının ek bir sebebi daha vardır ki o da Ha‘Şem‘in Hohma‘ya nüfuz ederek
aydınlatması bu sayede ve aynı zamanda Malhut sefirasına da giysi olmaktır . aynı
zamanda Malhut sefirasında Hohma sayesinde bulunarak A Kadoş Baruh Hu‘nun bizzat
kendisi ile ya da Or Eyn Sof ile gerçekten bağlantı kurmaktadır . Kavod Keduşat Admor A
Tsemah Tsedek ‖ Toprak ‖ açıklamasına ekte bulunarak onun sadece ‖ Malhut Sefirası ‖
olmadığını aynı zamanda çok özel bir şekilde ‖ İsrael Halkı ‖ olduğunu söylemektedir .

Genel olarak ve tüm İsrael Neşamaları için ‖ ‫ –כי תהיו אתם )נשמות ישראל( ארץ חפץ‬Ki
Tiyu Atem ( Tüm İsrael Neşamaları ) Aretz Hafetz ‖ diye söylenmektedir . Bilgelerimizin
deyişine göre bu söyleyiş , ‖ Sahibinin arzularını yapmak ‖ anlamına gelmektedir . Ve tüm
İsrael Neşamaları için Ülke ( Eretz İsrael , ki Eretz aynı zamanda toprak anlamına
gelmektedir ) her zaman ayakta duracak denmektedir . Çünkü onlar yani İsrael
Oğulları A Kadoş Baruh Hu‘nun Tora‘sı ve Mitzvaları ile ‖ Tohumlanmışlardır ‖ . İşte
pasukta yazılanın amacı , İsrael Neşamaları ‖ Aaretz – Toprak ‖ olarak adlandırılmaktadır
ve İsrael Neşamaları Hohma‘nın ‖ Yesodu –Temelidirler‖ ve bu sayede Ha‘Şem onların
içine nüfuz etmektedir .

Ve her şeyi Hohma‘n ile yaptın ( Teilim 104:24 ) , Hohma aynı zamanda Asiya
dünyasında da bulunmakta ve aydınlatmaktadır . Yani aynı zamanda Asiya dünyasının
Malhut‘una ayrılan Neşamaların içinde de A Kadoş Baruh Hu‘nun Hohma‘sı bulunmaktadır
ve onlarıda Or Eyn Sof Baruh Hu gerçekten aydınlatmaktadır .

David A Meleh Teilimde bahsederken ve ‖ Her Şeyi Hohma‘n ile Yarattın‖ derken tüm
yaratılanları kastetmektedir . Pasuğun başında da yazdığı gibi ‖ ‫ – ׳ה ךישעמ ובר המ‬Ma
Rabu Maaseha Ha‘Şem – Tüm Yaptıkların Ne Kadar Büyük Ha‘Şem ‖ ve sadece İsrael
Neşamaları değil ‖ Or Eyn Sof tüm ―Aaretz‘i ‖ On Sefirotu giydirmesi sayesinde dört
dünyayı da , Atzilut Briya , Yetzira ve Asiya‘yı doldurmaktadır . Ancak diğer yaratılanlar
da Elokut bulunmamakta , onlar Elokut‘u hissetmedikleri gibi tanımamaktadır . Onlar
kendilerini Elokut‘tan ayrı birer yaratık olarak hissetmektedirler . Ve onlar kesinlikle
Elokut‘un kendilerini giydirdiğini hiç bir şekilde hissetmemektedir . Ancak İsrael
Neşamaları ‖ ‫ – שממ לעממ הקלא קלח‬Helek Eloka Mimaal Mamaş – Elokut‘un da
Üstünde Direk Havaye‘nin birer parçasıdır ‖ .

420 | .
 ‫האדם שבנפש חכמה בבחינת מלובש הוא ברוך סוף אין כי ונמצא‬, ‫שיהיה מי יהיה‬
‫אלמישר‬

Unimtsa ki eyn sof baruh hu melubaş bebihinat hohma şebanefeş aadam , yiye
mi şeyiye miİsrael .

Böylece bizler burada Or Eyn Sof Baruh Hu‘nun Hohma‘sı ile Yahudi ruhuna nasıl giysi
olduğunu görmekteyiz , ayrıca burada Alter Rebbe neden ruhun Hohma sefirası Eyn
Sof‘un aydınlatmasını aldığını açıklamaktadır .

Her Yahudi‘nin neşamasını , en düşük seviyede olanı dahil , Or Eyn Sof Baruh Hu
gerçekten aydınlatmaktadır . Ona miras verilen Ha‘Şem sevgisi de buradan gelmektedir
. Ve Yahudi Ha‘Şem ile bir başkasının başka bir şey ile aidiyet olarak bağlantı kurduğu
gibi ilişki içerisinde değildir . Zaten A Kadoş Baruh Hu‘nun bizzat kendisi Yahudi‘nin içinde
durmakta ve onu aydınlatmaktadır . Adam kendisini bildiği ve hissettiği gibi bunun hiç bir
çok yönlü sebebi yoktur çünkü bu onun gerçekliğidir . İşte her Yahudi‘nin de gerçek
varlığı neşamasıdır , A Kadoş Baruh Hu burada bulunur ve onu aydınlatır . Bu nedenle
Yahudi‘nin AKadoş Baruh Hu ile olan alakası kişisel alakadır . Çünkü A Kadoş Baruh Hu
Yahudi‘nin gerçek varlığıdır .

‫שבה החכמה ובחינת‬, ‫בה המלובש הוא ברוך סוף אין אור עם‬, ‫כל מתפשטת‬
‫רגלה בחינת עד ראשה מבחינת להחיותה כולה הנפש בחינות‬

Ubehinat ahohma şeba , im or eyn sof baruh hu amelubaş ba , mitpaşetet

bekol behinot anefeş kula leahayuta mibehinat roşa ad behinat ragla .

Bununla birlikte , Eyn Sof Baruh Hu ile birlikte gelen ruhun Hohma Sefirası neşamayı
bütünüyle ve en düşüğünden en yükseğine kadar tüm seviyeleri ile kuşatarak ona Kutsal
Canlılığı vermekte ve hareket kazandırmaktadır .

Bu konuda özellikle burada bizi ilgilendiren , pasukta yazan ve burada bahsedilen

söylev ‖ Bu şey sana çok yakın ‖ sadece ‖ kalbinle ‖ değil ruhunun derin içselliği ile
anlamına gelmektedir . Nitekim adamın Ha‘Şem hizmetine kendi tüm detayları ile gelmesi
gereklidir . ‖ Ağzıyla ve eylemleri ‖ ile .

421 | .
 ‫כדכתיב‬: ‫בעליה תחיה החכמה‬

Kedihtiv : Ahohma tehiye bealiya

Yazılı olduğu gibi 7 , ‖ Hohma ( Bilgelik ) ona sahip olanlara hayat verir ‖ . Hohma
melekesine sahip olan neşama yukarıda belirtildiği gibi hayat gücünü Hohma‘dan
almaktadır . Yani Hohma Yahudi‘nin kendisine nefeşinin tüm diğer güçlerine hayat
vermektedir .

Buna ek olarak iptal edilişin ve özveri ile inanç büyük ölçüde Hohma‘ya ait olan bir şeydir
. Şöyle ki , tüm vücuda yayılarak ve etkileyerek nefeşin tüm detaylarına hayat verir .
Elokut‘a tefekkür eder ( Neşama tarafından bakıldığında özellikle nefeşin ‖ Bina ‖
ve ‖ Daat ‖ görüntüleridir ) Ha‘Şem sevgisi ve korkusuna ulaşır ( Kalpteki
midotlar ve ‖ Ruah ‖ görüntüsü ) . Kendisini tamamen adayarak Tora ve mitzvaları
gözlemler ( Nefeş görüntüsünde ) .

Ve hatta bu seviye arzunun anlayış ve algılamadan da üstte olduğu gibi Hohma‘nın da

üstündedir , Hohma da aynı şekilde nefeşe hayat vermektedir. Arzunun kendi tarafından
baktığımızda o ‖ karanlık ‖ görüntüsündedir . Hohma da ışık ve hayat olmasını
sağlamaktadır .

Özellikle suçlu ve Hoyrat takımı Yahudilerde

Parantez içerisinde Alter Rebbe ekleme yaparak sadece her Yahudi‘nin değil ne ve nasıl
olursa olsun manevi anlamda en düşük seviyedeki Yahudi‘nin dahi Elokut ile ilgisi ve
bağlantısı olduğunu söylemektedir . En alt dünya Asiya‘nın en alt seviyesi Malhut‘un
neşamaları dahi . Hatta bazen ebeveynleri ‖ Poşaey İsrael ‖ yani suçlu hoyrat takımından
olanların neşamaları çok özel ve yüksek seviyedeki neşamalar olabilmektedir .

‫הקליפות בעמקי שהיו מאד גבוהות נשמות ישראל פושעי ממשיכים ולפעמים‬, ‫כמו‬
‫גלגולים בספר שכתוב‬

Velifamim mamşihim poşaey israel neşamot gvuot meod şeayu beomkey

aklipot , kmo şekatuv besefer gilgulim .

422 | .
Genellikle daha yüksek ruhlar onların iyi amelleri sonucunda Tsadiklerde doğarlar . Ancak
bazen 8 de tam tersi bu yüksek ruhlar Poşaey İsrael dediğimiz kişilerin bedenlerinde
vücut bulurlar . Sefer Gilgulim de açıklandığı gibi. 9

Bu yüksek ruhlar serseri takımı dediğimiz Yahudilere neden ve nasıl ulaşabilmektedir .

Çünkü onlar çeşitli nedenlerle klipanın derin esareti ile sürgünde bulunmakta
olduklarından klipa hayat gücünü onların Kutsal yüksek neşamalarından emmektedir . Ve
bu neşamalar ‖ onların ‖ yüzünden klipanın içinde bulunmaktadır . A Kadoş Baruh Hu
yarattıklarının rızası 10 olmadan bir şey yapmaz . Hatta bu klipalar için dahi geçerlidir .

Bu durumda günahkar velilerden doğmuş olan bir çocuğun ebeveynleri gibi günahkar
olacağını düşünen klipalar çocuğun ruhunu serbest bırakırlar . Bu sayede , klipalar kendi
düşüncelerine göre çocuğunda işleyeceği günahlar vasıtasıyla Ruhun Kutsallığından gelen
hayat gücünü büyük bir iştahla ayıklamak için orada durmaktadırlar . Ancak çok yüksek
bir neşamaya sahip olan çocuğun ebeveynlerinin kendisine yapması için dayattıkları
kötülükleri aşması mümkündür ve o bir Tsadik seviyesine yükselebilir . Böylece
paradoksal olarak bir Tsadik kötü ebeveynlerden doğarak dünyaya inebilir . Bunun sebebi
ebeveynlerinin günahlarıdır . 11

Onun orijinal noktasına dönersek , her Yahudi Kutsal Sefirotlardan kaynaklanan bir Ruha
sahiptir ve bunun sonucunda her neşama Or Eyn Sof‘un Işığı ile neşamanın Hohma
melekesi sayesinde hayat bulmaktadır . Alter Rebbe şimdi neden bunun Hohma olduğunu
ve Hohma‘nın neden Or Eyn Sof‘un özgün alıcısı olduğunu açıklamaya devam etmektedir
ve bu açıklamalar neşamanın doğal bilgelik melekesine dayanmaktadır .

Ancak A Kadoş Baruh Hu ‖ Eliyle onların düşüncelerini işler ‖ ve nihayetinde çeşitli

sebeplerden dolayı günahkar olan Yahudi‘lerin teşuva yapmalarını ve Tsadik olmalarını
sağlar . Böylece neşama klipaların esaretinden tamamen kurtulur . Ari A Kadoş‘un kitabı
Sefer Gilgulim de yazdığı gibi .

Alter Rebbe bu konuyu Ari a Kadoş‘un Likutei Tora kitabının ikinci bölümünün sonundan
Peraşat Vayera ve Mitzvaların nedenleri Peraşat Bereşit‘ten getirmektedir . Orada çiftlerin
çiftleşmeleri esnasında yapmış oldukları ‖ Kutsama ‖ ile meydana getirdikleri ‖ Levuşim
– Elbiselerden ‖ bahsetmektedir . Ve bu esas olarak alınmıştır . Ancak bu durumun
kendisine rağmen , günahkar ebeveynlerden doğan çocuklar da çok yüksek düzeyde
neşamaya sahip olabilirler . Bu konular çoğunlukla Sefer A Gilgulim de bahsedilmektedir .

423 | .
Bu bilgiler kitabın başında ve bir kaç daha değişik yerinde olduğundan dolayı Alter Rebbe
Tanya‘da bir daha yer vermemektedir .

Gerçekliğin de Üstü ve Gerçekliğin Başlangıcı

Niçin A Kadoş Baruh Hu özellikle Neşamaya Hohma görüntüsüyle nüfuz etmektedir ve

Hohma nefeşin diğer tüm güçlerine hayat verebilmektedir ?

Gerçek şu ki üst sefirotlar Or Eyn Sof‘un Hohma‘ya nüfuz etmesinden

kaynaklanmaktadırlar ( Otuz Beşinci bölümde anlatıldığı gibi ) . Bu en yüksek seviyedeki
Hohma Sefirasını ‖ O Tek ve O‘un dışında hiç bir şey yok ve işte bu Hohma seviyesidir ‖
kelimeleri ile açıklayabiliriz . Peki öyle ise A Kadoş Baruh Hu neden özellikle neşamanın
Hohma ‗sına nüfuz etmektedir ?

Çünkü Hohma Sonsuz Işık Işık için özellikle en uygun ‖ Kli – Kaptır ‖ . Rebbe buradan
itibaren Hohma‘nınn özünü açıklamaya devam ediyor .

‫וההבנה השכל מקור היא החכמה הנה‬

İne ahohma hi makor asehel veaavana .

Tanya‘nın üçüncü bölümünde Hohma aklın ilk flaşı belirsiz ve bir fikrin seminal yani yeni
ufuklar açan ilk parıltısı olarak açıklanmaktadır . Zekanın kaynağıdır ve Bina sayesinde
anlama ortaya çıkmaya başlar . Üçüncü bölümde açıklandığı gibi , Bina tüm ayrıntıları ve
yansımalarıyla bir fikri kavrama yeteneğini temsil eder .

Hohma aklın bilgelik ve anlayış kaynağıdır , aklın bir parçası olmasına rağmen işin aslına
bakacak olursak Hohma akıldan da üstündür . Hohma A Kadoş Baruh Hu‘na bir ‖ Kli –
Kap ‖ olmakla tüm sınırlamaların algıların ve anlayışların üstündedir .

Bununla birlikte Hohma aklı tamamen aydınlatmaz ve aslına bakacak olursak akıl ile bir
ilişkisi yoktur , onun olayı A Kadoş Baruh Hu‘nu nefeşin tüm güçlerine ve her köşesine ‖
yerleştirmektir ‖ . Öncesinde de açıklandığı gibi Hohma nefeşin tamamına hayat
vermektedir . Ve Hohma bu alışılagelmiş olan güç sisteminin çok ama çok üstündedir .
Ancak Hohma bir dereceye kadar aklın tüm güçlerin başlangıcıdır öyle olmasaydı zaten
A Kadoş Baruh Hu‘nu nefeşin tüm güçlerinin içine ve her köşesine ‖ yerleştirmesi ‖
mümkün olamazdı .

424 | .
Hohma‘nın bu iki noktası , aklın da üstünde bulunması ve bununla birlikte aklın başlangıcı
olmasıdır . Alter Rebbe Hohma‘yı ‖ aklın ve anlayışın kaynağı‖ olarak açıklamaktadır . Bu
sebeple de Hohma‘nın aklın üstünde olduğunu vurgulamaktadır . Öte yandan , aklın
üstünde ve aklın kaynağı olmasıyla birlikte akıl da ondan kaynaklanmaktadır .

Rabenu A Zaken devam ederek özellikle bu iki noktaya dikkat çekmektedir .

‫ שהוא הבנת השכל והשגתו‬,‫והיא למעלה מהבינה‬

Vehi lemala meabina , şehu avanat asehel veasagato .

Hohma aklın anlayış ve kavrama melekesi olan Bina‘dan daha yüksektedir .

Öte yandan Hohma Bina‘nın anlayış ve algılama seviyesinden çok daha yüksektedir ,

‫ והיא מקור להןוה‬,‫חכמה היא למעלה מההבנה וההשגה‬

Veahohma hi lemala meaavana veasaga , vehi mekor laen .

ancak bununla birlikte anlama ve algılama ile ilgisi vardır çünkü onların kaynağıdır .

Neşamanın alt dereceler ile ilişkisi bu şekildedir , Hohmanın bu tek taraflı seviyesi iki zıt
yönünü içermektedir ; Bir yandan Hohma anlamanın ve anlayışın üzerindedir , böylece
neşamanın alt seviyelerini aşar . Bu da Hohma‘nın Or Eyn Sof‘un Işığının alıcısı olmasını
sağlayan yöndür . Öte yandan kısa bir süre sonra da açıklanacağı gibi , Hohma aklın
anlama ve algılama kaynağı iken aynı zamanda alt fakültelere de bağlanmaktadır .

Daha öncesinde belirtildiği gibi Hohma‘nın ikinci yönü tüm neşamayı kaplayarak aktif bir
durumda ruhun en düşük seviyelerine de dahil olmak üzere sadece kişinin neşamasının
giysileri olan ve ruhun ifade organları düşünce ile eylemleri etkilemektedir . Bu konu bir
sonraki 19 uncu bölümde daha iyi belirtilmektedir .

‫מ״ה כ״ח חכמה לשון וזהו‬, ‫עדיין בהשגה נתפס ואינו ומובן מושג שאינו מה שהוא‬

Vezeu laşon hohma koah ma , şehu ma şeeyno musag umuvan veeyno nitpas
beasaga .

Hohma kelimesinin etimolojik bileşimi onun ikili doğasını göstermektedir .

425 | .
Hohma iki kelime içerir ; ‖ ‫ – ה׳׳מ ח׳׳כ‬Koah Ma – Bilinmeyen Güç ‖ , (Kelimenin tam
anlamıyla, ‫ – המ‬Ma – Ne ? Anlamına gelmektedir , bu idrak edilemeyen bir şeyi ‖ Bu
Nedir ? ‖ diye sormak gibidir . Bu nedenle , Hohma entelektüel bir melekedir ve bu
nedenle ilişkide olduğu diğer alt melekeler aklı kavrayamayan melekelerdir . Ve bu
yüzden de Hohma diğerlerinin çok daha üstündedir . 12

Ve diğer güçlerin başlangıcını teşkil eder , diğer yönünden bakıldığında ise onun ‖ ‫– המ‬
Ma – Ne ‖ olduğudur . Bu onun ‖ Ne olduğunu ?! ‖ sormak anlaşılmaz bir kavramdır .

Anlaşılmayan güç ile kavram ve diğer taraftan anlayış ile algılamanın kaynağı ve
başlangıcı olan bu iki nokta birlikte Hohma‘nın özünü oluşturur .

Hasidut‘ta izah edilen ve Hohma‘yı ikiye ayıran yerler olduğunun altını çizmek gerekir :
Hohma‘daki ‖ ‫ – חכ‬Koah – Güç ‖ Hohma‘nın düşük seviyesinden gelir ve var oluşun
başlangıcıdır . Hohma‘nın ‖ ‫ – חכ‬Koah – Gücü ‖ ise en yüksek seviyeden gelmektedir ve
var oluşun da üstündedir . Ancak burada Tanya‘da Hohma‘nın iki yönünün de farklı
olmadıkları hatta ikisinin de bir öz olduğu vurgulanmaktadır . Bir yönünden bakıldığında
Hohma aklında üstündedir ve nitekim A Kadoş Baruh Hu‘na ‖ Kli – Kap ‖ olmaktadır .
Öbür yönünden ise aklın başlangıcıdır ve bu yüzden nefeşin güçlerinin tüm giysileri
düşünce konuşma ve eylemlere yayılarak onlara hayat vermektedir . ‖ Ağzınla ve
yaptıklarınla ‖ .

Akıl vasıtasıyla A Kadoş Baruh Hu‘nu ‖ Almak yada anlamak ‖ mümkün

değildir .

Bu yüzden , Hohma ‖ Koah Ma ‖ dır gerçek şudur ki burada vurgulanan ‖ Ne? ‖ üzerinedir
ve gerçekten o akıl ve gerçekliğin üzerindedir . O bir fikir yada anlaşılır değildir , ayrıca
bizzat kendisi de anlaşılır veya elde edilir bir şey değildir . O arzunun gücü gibi algılanan
da değildir . Örneğin , algılama ve anlayışın üzerinde olmasına rağmen Hohma anlayışa
giysi de olabilmektedir.

‫ דלית מחשב‬,‫ה תפיסא ביה כללולכן מתלבש בה אור אין סוף ברוך הוא‬

Velahen mitlabeş ba or ey sof baruh hu , dileyt mahşava tfisa bey klal

Bu sebeple Hohma içinde giydirilmiş Or Eyn Sof Baruh Hu herhangi bir düşünce
tarafından anlaşılamaz .

426 | .
Bu melekeler zekanın fonksiyonlarıdır ve Eyn Sof‘a kap olan yuvalarının içinde O‘nu
anlayıp kavrayarak hizmet edemezler . Sadece Hohma‘nın kendisinin anlama kapasitesi
çok yüksek olduğu için bu Işığı alabilmektedir .

Bu yüzden özellikle Eyn Sof Baruh Hu burada aklın kesinlikle algılayamadığı yerde
Hohma‘ya giysi olmaktadır .

A Kadoş Baruh Hu tüm sınırların ve çitlerin üzerindedir . Hiç bir beynin içindeki akıl O‘nu
anlamak için denemeye dahi teşebbüs edemez . Aklın söyleyeceği bir şeyin olduğu yerde
Sınırsızlığın Sahibinin bu yer ile alakası yoktur . Ha‘Şem‘i anlamaya çalışmak maddesel
ellerimiz ile maneviyata dokunamayacağımız gibidir . Hatta bu örnekten de çok uzaktadır
.

Ve bu yüzden ‖ Kli – Kap ‖ A Kadoş Baruh Hu‘nu ‖ Lekabel – Almaya ‖ uygundur ve kabın
‖ gerçekliği ‖ yoktur . Gerçeklik sensin ve her zaman bu gerçeklik yüce ve en yüksek
olacaktır . Senin Elokut dışında hiç bir gerçekliğin ve hiç bir bağlantın yoktur . Sadece
benliğini ‖ Ani – Ben ‖ bir kenara atarak ve kendini O‘na tamamen adaman senin A Kadoş
Baruh Hu‘nu alabilmen için tek seçenektir . O zaman senin güçlerin sınırlı bir
yaratığın güçleri olmaktan çıkacak hatta kendini kayıtsız şartsız O‘na adadığında sınırsız
olana sınırsız bir hizmet verebileceksin .

Fakat tüm bunlara rağmen Ha‘Şem ile kendi aklımızla tam bir bütünlükle temas hala
kuramamaktayız ;

1. Adamın aklı sık sık yanlış yapabilir ,

2. Hatta adamın aklı hiç hata yapmayan duruma gelse dahi , adamın sınırlı olan
aklından dolayı ne kadar çok anlayabilir ve algılayabilir . Ve bu bağlantıda adamın
mutlak bir şekilde ruhunu teslim etmeye varırcasına tam bir özveri ile bağlılığı söz
konusu değildir . Buna ek olarak ,
3. Öncesinde de anlatıldığı gibi , insan aklının A Kadoş Baruh Hu‘nu aklıyla yakalayıp
anlaması mümkün değildir ve zaten bunu anlayabilip algılayabilecek bir akıl yoktur
.

Bu yüzden özellikle Hohma‘nın kendisi ‖ Koah Ma ‖ dır ve ‖ gerçeklik ‖ değildir , daha

anlaşılır bir şekilde söylemem gerekirse , Hohma kendisini mutlak bir şekilde tamamıyla A
Kadoş Baruh Hu‘na teslim ettiğinden o bu seviyenin de üstündedir ve o sadece A Kadoş
Baruh Hu‘nun buraya nüfuz edebilmesi için O‘na kap olma rolünü üstlenmiştir . Ve

427 | .
Hohma‘nın sayesinde A Kadoş Baruh Hu nefeşin tüm güçlerini aydınlatıp onlara hayat
vererek tüm elbiselerin içine nüfuz etmektedir .

İçsel İnanç

Hatta bununla birlikte Hasidut HaBaD Yahudi‘nin derin Tora öğrendiğinde ve öğrendikleri
üzerine meditasyon yaptığında özellikle bu çalışmalarından dolayı aklın üzerinde olan
inanca dayalı bilgilerin onun içselliğine nüfuz ettiğini ardından Yahudi‘nin sıradan
yaşamına dönüştüğünü iddia etmektedir . Ancak ‖ Emuna – İnanç ‖ bu kadar yüce ve
yüksek seviyede bir olgu olmasına rağmen bu adamın bizzat kendisi değildir ve adam
içinde alışılagelmiş bir şey değildir . Bu yüzden de İnanç adamın hareketlerine yüzde yüz
etki edecek diye bir şey söz konusu değildir .

Bilgelerimizin sözleri ile ( Berahot 63:a . Eyn Yaakov‘un versyonuna göre ) : ‖

Ganava Apum Mahtarta Rahaman Karey – Yeraltı kanunlarına göre hırsız iş üzerindeyken
, Ha‘Şem‘e yakarır …. Planımı yürütebileyim diye bana yardımcı ol!

Burada bir soru ortaya çıkmaktadır ; Hırsız yaptığı işin yasak ve bir suç olduğunu bildiği
halde ve Ha‘Şem‘e de inanıyorsa ve hatta ona yardım etmesi veya onu rahatsız etmesinin
elinde olduğunu bildiği halde , nasıl oluyorda ve hangi cüretle Ha‘Şem‘in iradesine karşı
gelip bir de üstüne üstlük O‘ndan kendisine suç işlemesinde yardımcı olmasını talep
edebilmektedir ?!

Bu uç bir örnektir ama inanç adamın görünen özünün bir parçası değildir , yani adamın
eylemleri arasındaki mutlak karşıtlıkta bir fark yoktur . Adam o anda gelir yüzünü
Ha‘Şem‘e döner ve yaptığı işin bir suç olduğundan habersiz Ha‘Şem‘den kendisine
işleyeceği suçta yardımcı olmasını ister .

İşte bu aklın rolüdür , adama ondan da üstün olan İnançta var olan yüce ulvi olan şeyleri
derin içselliğine girmeden ona aşılamaktır .

Yani aklın adamın içine akıl üstü olan inancını ve ruh teslimiyetçiliğini ( vakfediş
) bağlılıkla aşılamak için aracı olması gerekmektedir .

Hohma – Vakfediş

Unutulmamalıdır ki burada bahsedilen Hohma üçüncü bölümde anlatılan Hohma‘dan çok

daha yüksek seviyededir . Üçüncü bölümde anlatılanlar Hohma‘nın en alt seviyeleridir .
Hohma aklın başlangıcıdır , akıl da nefeşin entelektüel gücüdür , aklın her algıladığı ve

428 | .
anladığı Hohma olarak adlandırılır , ‖ Koah Ma ‖ , ancak burada bahsedilen ise özellikle
Hohma‘nın akıldan ne kadar üstün olduğudur .

Bununla birlikte tabii ki Hohma bir güçtür ve esasen tek noktadır . Ancak bu tek noktada
farklı seviyeler bulunmaktadır .

Hohma öncesinde de anlatıldığı gibi kendisini ondan da çok yüksek ve üstün olana
vakfetmiş durumdadır . Dolayısıyla kendi varlığını hissetmediği gibi tek varlığın
kendisinden yukarıda olan olduğunu bilmektedir . Ancak bu noktanın kendisinin bir çok
şekli olabilir ve hangi nokta burada kendisini mutlak bir şekilde vakfetmektedir .

Hohma‘nın en düşük seviyesinden bahsedildiğinde de , ( Hasidut Lisanında ;

Hohma‘nın Aklı )burada bahsedilen kelimenin tam anlamıyla algılama değildir , çünkü
henüz burada bilginin detayları konusunda algılama yoktur , yani bilgi henüz adamın ‖ kli
– kabına ‖ girmiş vaziyette değildir . Ancak adam buna rağmen bilginin kendi içinde
olduğunu hissetmektedir . Sanki artık tüm şüpheler dağılmıştır ancak bazı şeyleri
anlamasına rağmen hala kelimelere döküp kendisine dahi anlatamamaktadır . Görünüşe
göre adam hala kendisine dahi bu bilgiyi izah edebilecek durumda değildir .

Bu belirsizlik gerçekten de burada o olmadığı gerçeğinden kaynaklanmaktadır . Eğer tüm

anlayış ve gerçekliği ile‖, meseleyi anlamaya çalıştığında , O kendini daraltır ve gizler .
Böyle varsaydığımızda adam kendisinden uzakta olana ve kendini aydınlatmayana ne
kadar vakfedebilir .

Ve işte bu yüzden her ne kadar O‘nun gerçekliği henüz anlaşılmış değilsede kendisinde
ufak da olsa bir aydınlanma olduğunda artık adamda bu örülmeye başlamıştır .

Yani , bu onun eksenini örüyor anlamına gelmez , çünkü mesele adamda artık
aydınlanmaya başlamıştır ve adam da kendini tamamen vakfetmektedir . Ardından bunu
kendi varlığı içine sokabilmesi için adamın ‖ Bina ‖ ya ihtiyacı vardır , çünkü Bina Hohma
gibi Ma değil Yeş – Var durumudur . Onun tüm varlığı ile ve bilginin tüm detayları ile bu
girişi dahil oluşu sayesinde adam anlayış sınırlarına göre ( Mekabelin – Alanın ) bu
bilgiyi emer ve anlar .

429 | .
Ancak buraya kadar bahsedilenler sadece Hohma‘nın en alt seviyeleridir , buradaki
vakfoluş olaydaki akıl noktasıdır . Yani adama kendini hissettiren ve onu heyecanlandıran
şeydir .

Hohma‘nın en yüksek seviyesi ise adamın bir şeyi entelektüel olarak anlamaması
durumudur . Bu durumda her hangi bir anlama veya algılama söz konusu değildir , hatta
adamın sadece aklıyla değil kendi öz varlığı ile dahi henüz bir şey anlaşılmış değildir .
Hatta konuyla ilgili anlayış kendisinde bir sürü çelişkiler ve algılama zorluğu olduğundan
dolayı hala açık olmadığı zamanlarda bile her şeye rağmen adam konu hakkında mutlak
bir inanca sahip olabilir .

Bunun için Gemarada bir örnek bulduk ( Beytsa 6:a ) ; Raba alaha söyler ve Rav Kaana
ile Rav Aşi gelirler onun sözlerine karşı gelirler ve Raba onlara hiç bir şekilde yanıt
vermez ( Lo Leaşiv ) . Ve onların sözlerine geri dönmez . Ve çoğu Hakim de ( posek
) alahada Raba‘nın fikrine katılmaktadır . Ve Raba şöyle söyler ‖ Lo Haş Leaşiv –
Yanıtlamaya gerek duymadım ‖ .

Bu bir kişinin gözleri ile belirli bir olayı gördüğüne benzer , bazen bazı şeyler gelip çeşitli
zorluklar ve her türlü çelişkiler ile olayı o kadar çok zorlaştırır ki adamın kulağından dahi
içeri girmezler . Ve gerçekte adamın bu sorular için ya bahanesi vardır yada önemli veya
önemsiz olduğuna dair cevabı bile yoktur . Adamın gözleriyle gördüğü şey üzerinde nasıl
tartışma yaratılabilir ki!

Bu aynı şekilde manevi ve akli vizyonlar içinde geçerlidir , adam ‖ aklının ‖ gözüyle ‖ bir
şeyin bu şekilde ‖ olduğunu gördüğünde , sonuçta hiç bir zorluk ve spot geçersiz
argümanlar onun kulaklarından içeri dahi giremezler. Onlara cevabı olmasa ve hatta hiç
bir şey kendisinde net olmasa dahi bu zorluklara cevap verme zorunluluğu hissetmez .

Bu örnek Hohma‘nın en yüksek derecesi için verilebilecek bir örnektir ,‖ Adam‘ın zihninin
sınırları ve anlayışı dışında bir şey aydınlandığında , o konuyu konunun kendi miktarında
görmektedir .

Daha ayrıntıyla ‖ Alaha Raba Gibidir ‖ dendiğinde bu ―Hohma‘nın – Bilgeliğin bir

ölçüsüdür ( Midot ŞebeHohma ) ‖ . Oysa ‖ Reiya DeHohma – Bilgeliğin Görüşü ‖ ise ‖
Hohma ŞebeHohma – Bilgeliğin de Bilgeliğidir ‖ ve bu çok daha üstündür .

Ancak buradaki üstün seviye adamın aklında konu hakkında aydınlanan ışıktır, bu
Hohma‘nın akıl bölümüdür . Yani adamın aklında aydınlanan şey aklın hazırladığı şeydir ,

430 | .
aynı zamanda hala tüm ayrıntılarını anlamamış ve onun tüm sınırlarına girmemiş olabilir .
Ancak ‖ Hohma ŞebeHohma – Bilgeliğin Bilgeliği ‖ ki bu aynı zamanda ‖ Reiya Dehohma
– Hohma‘nın görüşü ‖ diye adlandırılır burada hazırlama yoktur , bu adamın aklının
görüşüdür .

Ancak bu seviyede de en nihayetinde burada bahsedilen adamın belirli bir bilgiyi

algılama kapasitesi yani adamın kendisinde konu ile ilgili yanan ışıktır ve konunun
kendisi değildir . Nitekim bu olay kendisinden ayrı bir şeydir , yani konu ile ilgili aidiyeti
onun anlayış gücünün dışında bir başka şeyi anlamasına imkan tanımaz . Adamın görme
yada anlama gücü konuyu kendisinin dışından yakalar ve onun içine dahil eder . Ancak
hala gerçekliğin mutlak realitesine sahip değildir .

Ve konunun gerçekliği ‖ konunun kendisindeki aydınlanışı değil tamamen onun inancı

tarafındandır ‖ .

Gerçekten de Yahudi her şeyin O‘nun gücü dahilinde kaynaklandığına inanır. O gerçektir
ve gerçek O‘dur . Ancak Elokut ile Yahudi iki ayrı olgu olmalarına rağmen esasında Tektir
. Adam kendi varlığının deliller ile yada görüntü sayesinde var olduğuna değil de
Ha‘Şem‘in varlığı ile var olduğunu bildiği gibi Yahudi de ‖ Eloka Mimaal Mamaş –
Elokut‘un gerçek parçası ‖ olarak kendi özünü ve varlığını Ha‘Şem‘in özü ve varlığı olarak
bilir ve kabul eder .

Gerçekten Hasidut‘da da inancın Elokut‘u ‖ gören ‖ neşamadan kaynaklandığına dair bir

açıklama vardır , ancak bu inancın ( emuna ) en düşük seviyesidir , inanç için mutlak
vakfediş gerekmez . Bu sebepten ötürü bu seviyedeki inanç onun varlığından
kaynaklanmamaktadır ve dolayısıyla başka bir husus devreye girip ona üstünlük kurabilir
. Bu yüzden neşamanın özü mutlak şekilde kendini vakfetmek mecburiyetindedir .
Esasında bu tüm özdür ve bundan kendisini ayırması söz konusu olmamakla birlikte
O‘nun dışında hiç bir şeye de ait değildir .

Bu sebeple Nefeşteki Hohma anlayış erişilebilirliğinin üzerindedir , Hohma Or Eyn Sof‘un

nefeş‘te kendisini açığa çıkartabilmesi için ‖ Kli – Kap ‖ vazifesi yapmaktadır . Bu da
Yahudi‘nin öz benliği ile alakalıdır , öncesinde de anlatıldığı gibi , bunun Yahudi‘nin
Elokut‘u ne kadar anladığı ile alakalı değildir . Bu her Yahudi de ne ve nasıl olursa olsun
var olan bir şeydir yoksa bu kendisindeki anlama ve algılamaya göre Elokut‘un onda ne
kadar ortaya çıktığıyla bir alakası yoktur .

431 | .
‫בה׳ מאמינים הם הארץ ועמי הנשים אפילו ישראל ל‬, ‫כ ולכן למעלה היא שהאמונה‬
‫וההשגה הדעת מן‬

Velahen kol israel afilu anaşim veamey aaretz em maaminin baHa‘Şem ,

şeaemuna hi lemala min adaat veaasaga .

Ve tüm Yahudi‘ler hatta zır cahil olup ihlallerde bulunarak haddini aşanlar ne ve nasıl
olursa olsun Elokut‘un kim ve ne olduğunu öğrenmeyenler dahi hepsi Ha‘Şem‘e
inanmaktadır . Çünkü inanç kişinin anlayış ve algılama seviyesiyle alakalı değildir ve inanç
Öz‘ün kendisinden kaynaklanmaktadır .

‫ וערום י‬,‫בין וגו׳כי פתי יאמין לכל דבר‬

Ki peti yeamin lekol davar , vearum yavin vegomer .

Mişle kitabında yazdığı gibi : 13 ‖ Aptallar her şeye inanırlar ama Zekiler anlarlar . ‖

Yani , kesin olarak enine ve boyuna bakıldığında Emunanın ( İnanç ) gücü aklın ve
anlayışın gücü gibi değildir . Bu öğrencinin öğrendiği şeyi algılama gücüne göre anladığı
anlamına gelir . Ancak ona başkaları tarafından söylenen bir şeye ise kişi kendi inancına
göre ona söylenenlere inanmaktadır . Dolayısıyla kişi ona söylenen her şeye inanabilir .
Bu yüzden de bu adamın söyleneni kendi gücü ile ne kadar anladığı veya algıladığı ile
alakalı değildir . Kişi ona söylenene kendini vakfeder dolayısıyla her şey onun için kabul
edilebilirdir .

Genel olarak her şeye ahmakça inananlar için bu bir dezavantaj olmasına rağmen , kişi
en nihayetinde bir adam ( insan ) olduğundan dolayı ona söylenen her şeyi doğru olup
olmadıklarına dair kontrol edip incelemez . Ve sadece bu ahmakların kendi akıl gücü ile
anlama ve algılama kabiliyetleri yoktur ve her şeye inanırlar . Ancak tüm bu söylenenler
yalnızca ahmak insanlar ve insan kavramından yoksun kişiler için geçerlidir , onlar için
her şey kabul edilebilir olabilir fakat ona söyleneni yada öğrendiği Tora‘yı anlayan kişinin
akıl gücünün anlayış kapasitesine göre ve hatta bu kapasitesini zorlayarak kendi zihninde
anlama mecburiyeti vardır .

‫הקב״ה ולגבי‬, ‫והדעת השכל מן למעלה שהוא‬, ‫כלל ביה תפיסא מחשבה ולית‬,
‫יתברך אצלו כפתיים הכל‬

Ulegabey A Kadoş Baruh Hu , şehu lemala min asehel vedaat , veleyt mahşava
tfisa bey klal .

432 | .
Ancak A Kadoş Baruh Hu ise akıl ve anlayışın çok üstündedir yani O Yaratandır ve O
sınırsızdır ve sonu yoktur . Bu yüzden adamın akıl kabı Ha‘Şem‘i anlaması ve ne olduğunu
kavraması mümkün değildir . Ve yukarıda anlatıldığı gibi , aklın A Kadoş Baruh Hu‘nu
anlama girişimi fiziksel elin zihinsel aklın düşüncelerine çıplak temasına benzer .
Dolayısıyla A Kadoş Baruh Hu‘nu akıl vasıtasıyla kavramak mümkün değildir . Yaratanı
kavrayabilecek tek ‖ araç ‖ inanç yani ‖ Emunadır ‖ . Tüm dünyalarda hem içinde
bulunduğumuz kaba dünyada hem de üst manevi dünyalarda var olan her şey Yüce
Yaratanın dudaklarına bakmaktadır .

Ve tüm yaratılanlar A Kadoş Baruh Hu‘nun gözünde ‖ masum ahmaklar ‖ olarak

durmaktadırlar çünkü hiç kimse ve hiç bir şey kendi gücü ile Ha‘Şem‘i anlamaya ve
kavramaya muktedir değildir . Sadece emuna sayesinde ve adamın kendisini vakfetmesi
sonucunda kendisine yukarıdan verilen güç ile Yaratanı birazcık olsun kavrayabilir .

Açıkçası buradaki amaç veya niyet ahmak ile normal adamın emunasını karşılaştırmak
değildir , ahmak inanır çünkü ahmaktır ve onun kabı boş olduğundan dolayı içine ne
isteseniz doldurabilirsiniz hatta bu saçmalıkla dolu şeylerde olabilir . Oysa normal inanan
ile arasında binlerce fark bulunmaktadır . Ha‘Şem‘e inanmanın sebebi O‘nun Yaratan ve
Tek gerçek olduğudur ve O‘nun bu Gerçekliği de Ha‘Şem‘e inananı aydınlatır . Bu yüzden
de Tora tüm ahmakları onları aydınlatmak için beklemektedir , pasukta‘da yazdığı gibi ‖
‫ –מחכימת פתי‬Mahkimat Peti‖. Ancak zaten Emunanın Gücünü ‖ Koah Mekabel ‖
karşılaştırırken bizi aydınlatanın üstüne inşa edilmiş olduğunu ve bilincimizin anlayışına
dayalı olmadığını da tekrar hatırlatmakta fayda vardır . Yani buradan şu anlam
çıkmaktadır bizi harekete geçiren emuna da değil sadece ve sadece A Kadoş Baruh
Hu‘nun bizleri aydınlattığı Işığıdır . Ha‘Şem‘dir bizleri sonsuz çekilde aydınlatan . Nitekim
bizde kendimizi O‘na bu yüzden vakfetmekteyiz . Akıllı ( Haham ) olan insanların hayat
güçleri , anlayışları ve algılamaları ahmak olanlara göre çok daha üstün olduğundan
dolayı Haham olanlar her şeye inanan ahmak olanlara nazaran çok daha fazla kendilerini
A Kadoş Baruh Hu‘na vakfetmektedirler .

‫כדכתיב‬: ‫אדע ולא בער ואני‬, ‫עמך הייתי בהמות‬, ‫וגו׳ עמך תמיד ואני‬

Kedihtiv : vaani vaar velo eda , beemot ayyiti imah , veani tamid imah
vegomer .

Teilimde yazdığı gibi 14 ; ‖ Senin önünde bir havan gibi akılsız ve cahildim yine sürekli
seninleyim , sağ elinle tutarsın beni …. , ‖

433 | .
Pasuk Ha‘Şem ile bizim ilişkimizi sanki ‖ cahiller ‖ aptallar hiç bir şey bilmeyenler olarak
vurgulamaktadır . Hatta bundan da ötesi ‖ hayvanlar ‖ gibi aklı olmayanlara ve hiç bir şey
anlamayanlara benzetmektedir .

‫ אני תמיד עמך‬,‫כלומר שבזה שאני בער ובהמות‬

Klomar şebaze şeani vaar ubeemot , ani tamid imah .

Bununla birlikte ve tam bu nedenle ben kendimi A Kadoş Baruh Hu‘nun karşısında cahil
ve hayvan olarak ilşkilendiriyorum . Ve bu yüzden ben hep seninleyim .

Ribono Şel Olam , Dünyaların Yaratıcısı ben senin önünde böyle bir cahil hayvan olduğum
için değil sadece her halukarda ben hep seninleyim . Hatta özellikle şimdi ben kendimi
sana adıyor ve senin önünde kendimi iptal ediyorum . Ribono Şel Olam ben kesinlikle ‖
cahil bir hayvanım ‖ ve özellikle bu sayede seni kavrıyabiliyor ve seninle olabiliyorum .
Senin sınırsız gücünle gidiyor , senin gücünle yürüyor nefes alıyor ve başarıyorum .

A Kadoş Baruh Hu kesinlikle tüm anlayış ve algılamaların üstünde olduğu ve O‘nu

kavrayabilecek hiç aklın olmadığı için bu sayede ben her an O‘nunla olup O‘nu
kavrayabiliyorum yoksa bu benim sınırlı aklımın ve algılama gücümün kabiliyeti değil
çünkü benim aklım hiç bir zaman O‘nu kavrayabilecek ve algılayabilecek durumda değildir
. Hatta özellikle bu durumumdan dolayı , emuna gücü sayesinde mutlak bir şekilde
kendimi O‘na adamış olmamla boş olan kabım Yaratanımı içine dolduruyor ve beni
aydınlatmasını sağlıyor . Yaratanın bizzat kendisine ulaşabilmek sadece tüm akılların ve
anlayışalrın üstünde olan O‘nun istek ve arzularına mutlak bir şekilde kişinin kendisini
adaması ve O‘na kendisini vakfetmesi ile gerçekleşebilir . İşte bu yüzden bu duruma ve
seviyeye ‖ Kutsallığın Ahmaklığı ‖ denmektedir .

Hatta değersiz basit ve serseri suçlu takımı Yahudi‘ler

Bu nedenle emuna kesinlikle akıl ve algılamanın çok üstündedir , dolayısıyla emuna tüm
dönemlerde ve sadece ‖ kadınlar , cahiller ve hiç bir şey öğrenmeyip bilmeyenler de ‖
değil tırnak içinde yazılı olanların tam tersi şekilde hareket eden ve her zaman öğrenip
bilgi sahibi olup neye inanmaya mecbur olduğunu bilenlerde de bulunmaktadır .

‫הרוב על ה׳‬, ‫קדושת על נפשם מוסרים ישראל ופושעי שבקלים קל אפילו ולכן‬
‫קשים עינוים וסובלים‬, ‫אחד בה׳ לכפור שלא‬

434 | .
Velahen afilu kal şebakelim upoşea israel mosrim nafşam al keduşat Ha‘Şem
al arov , vesovlim inuyim kaşim , şelo lihpor ba Ha‘Şem ehad .

Bu yüzden en değersiz , seviyesiz ve anlamsız fikirleriyle Mitzvalara karşıt görüşlerde

buluna kişiler dahi ki bu kişiler ‖ hafif ‖ olarak nitelendirilirler kendi hafifllikleri ile karşı
gelmelerine göre düşünerek mitzvaları titizlikle kabul ederler .

Ve Avare takımı dediğimiz sürekli Tora‘yı ihlal eden kişiler her işlemiş oldukları ihlalden
sonra Şehina‘yı içinde bulunduğumuz tuma ile dolu dünyanın içine yani galuta
indirmektedirler ve bu tiksindirici iğrenç çok ciddi suçları bilerek yapıyor olabilirler .

Ancak onları anlatmak bununla sınırlı değildir çünkü onlar esasında açıklıkla kalplerinin
içinde inanmaktadırlar ve hatta bir kuralı ihlal ettiklerinde inançlarını açıklıkla da dile
getirmektedirler . Dahası , onlar kendi hayatlarını Ha‘Şem‘in adı için ( Kiduş Ha‘Şem )
feda dahi ederler yani başlarına gelen bir olay yüzünden Ha‘Şem adına canlarını dahi
vermeye hazırdırlar . Bu genel olarak çoğu olayda bu şekilde gelişir . Ancak aşağıda da
anlatılacağı üzere bazı kişiler vardır ki onlara bu tip olayların dahi bir faydası dokunmaz .
Başlarına hiç bir şey gelmemişçesine kendi hayatlarına devam ederler .

Ve onlar bir dakikalığına Ha‘Şem inancı adına canlarını feda etmekle kalmayıp bundan da
ötesi kendilerine yapılan şiddetli işkenceye dahi katlanabilmekte ve uzun süre bu acıyı
çekmeye hazır olmaktadırlar . Hatta bu durum bir defalığına insanın başına gelen hayatını
kaybettiği ölümden de çok zor ve özel bir durumdur .

Bilgelerimizin söylevlerinde ( Ketuvot 33:2 ) ‖ Elmale nigdavuhu huley , plahu letsalma

‖ – Onlar dayak ve şiddetli işkence içindeydiler , ayakta durmaları bile mümkün değildi ve
onlar adeta bir ‖ heykel ‖ gibi kendilerine eziyet edenlerin yanında çalışmaktaydılar . Her
ne kadar olursa olsun ölüm için yukarıda bir kereliğe mahsus olduğu söylense de onlar
hayatları boyunca bu acıyı çekmekteydiler ve Ha‘Şem‘e olan inançlarından ötürü
kendilerini kızgın fırına atıp canlarını teslim etmeye hazırdılar .

Hayatının tüm günlerinde ve anında uzun süreli acılar çektiğinden dolayı Ha‘Şem
hizmetine tezat bir şekilde hareketler sergileyen bir Yahudi bile bir anlığına dahi olsa
Ha‘Şem‘in Tekliğini ve Birliğini inkar etmez .

Diğer yandan buradan da anlaşılacağı üzere , Yahudi kendi canını Kiduş Ha‘Şem için
adadığında bile o değersiz ve Avare takımı dediğimiz kişilerden olabilir ve hatta bu kişinin
en ciddi suçları işlediği anlarda bile Kiduş Ha‘Şem yapması mümkündür . Emuna güçleri

435 | .
ve canlarını dahi feda etmeye hazır olmaları onlarında ruhlarının ne kadar yüksek ve
derin olduğunun göstergesidir . Ancak bu inanç onlarda ortaya çıktığında bu onların
sıradan yaşamlarını etkilemez . Sanki kendi içsel doğası ile sıradan yaşamı arasında hiç
bir bağlantı yoktur .

Kendini aldatmayı başarmak

Ama bütün bu konuştuklarımız ‖ çoğunluk ‖ için bahsedilmektedir ancak buna rağmen az

da olsa bazı durumlar hala mevcuttur . Ha‘Şem korusun bazı Yahudiler hala maalesef ‖
avoda zara‘ya – putperestliğe ‖ çalışmaktadır.

Ve görünüşe göre tüm burada açıklananlara göre Yahudi‘nin özüne göre bunun olması
imkansız değil midir ?!

Ama aslında bu birkaç vakada yaşananlara verilen örnek bile Yahudi‘nin gerçekten onun
inanç ve özünü inkarı anlamına gelmez , hatta bu imkansızdır . Ancak adama verilen
özgür seçimden dolayı bunu bazen başarabilir , o kadar ki kendini bile aldatır ancak onun
yapmış olduğu Ha‘Şem Korusun avoda zara ile ilgili çalışmaları sadece bazen yapar ama
kendini buna o kadar çok inandırır ki kendini dahi aldatma seviyesine kadar gelir . Ve bu
yaptığı çalışmalarda hiç bir içsellik olmadığı gibi sadece dışsallık için yapılan çalışmalardır .
Örneğin adam bunu para kazanmak için yada daha fazla saygı kazanmak veyahut
kendisini memnun etmek için yapar . Ve bunu yaparken kendini tamamen Tora
çalışmalarından ve Mitzvaları gözleme sorumluluğundan kaçar . Fakat o kendini bu
hareketler ve düşünceler ile yapmış olduğu çalışmalar esnasında dahi ‖ hala Yahudi‘liğin
içindeymiş ‖ gibi görür . Ve tüm bu çalışmalar ―kalpte hiç bir şekilde emuna‖ olmadan
yapılan çalışmalar olduğundan dolayı o kendisinin ―düşük seviyelere inmesine ‖ izin
vermiş olur .

Genellikle gerçek avoda zara – putperestlik hakkında konuştuğumuzda , Yahudi kendisini

kandıramaz ve o bu yolda ruhunu teslim eder ve bir kereleğine dahi olsa Ha‘Şem
inancına ters ve zıt gelecek bir şey yapmaz . Ancak üst satırlarda da anlatıldığı gibi
Yahudi bazen de olsa kendisini aptalca da olsa aldatmayı başarır .

Ama yaptıkları sonucunda gerçeği yani bunların kendisini Elokut‘tan tamamen kopartarak
ayırdığını fark ettiğinde ise onun ‖ Yahudi‘lik Noktası ‖ uyanır ve adam o anda Ha‘Şem
Korusun Avoda Zara‘ya hizmet edeceğine canını feda etmeye hazırdır . Yahudi Halkının
tüm dönemlerinde Yahudilikten çok uzak kaldıkları hakkında yazılı olan bir çok hikayede
anlatıldığı gibi , bir anlığına dahi Yahudi‘liğe zarar vermek için gelen kişilerin ‖

436 | .
Yahudi‘lik Noktasını ‖ şok edici bir şekilde sarstıkları ve Yahudi‘lerin ise ölümcül acılara
dahi katlanarak Yahudiliğe zarar vermemek adına kendi canlarını dahi feda etmek
istedikleri görülmektedir . Ve hatta eskiden bir çok olayda ‖ Dönüştürülmüş yada diğer
adıyla Ger olanlar ‖ bile hem cinsleri Yahudiler için sorun olan bu gibi çok kritik olayda
hayatlarını feda etmişlerdir . Ve goylar ‖ son sınırı geçtiklerinde ‖ örneğin Sefer Tora‘ları
yağmalamak veya Yahudilere zarar vermeye çalıştıklarında vb. her bir Yahudi de bu
nokta şok edici bir şekilde tetiklenir .

A Rav Adin Even İsrael ( Rabbi Steinsaltz ) Tanya Kitabına kendi yapmış olduğu
açıklamalar kitabında ( Biur A Tanya ) bir hikayede Macar Yahudi‘sinin kendisini aşırı
derecede kadın ve finans konularına bulamış olduğunu ve Ha‘Şem Korusun din
değiştirdiğini ve kendince Macar soylusu haline geldiğini anlatmaktadır . Ancak Yahudi‘ler
kan iftirası ile suçlandıklarında , o tüm malı ve mülkününden feragat ederek
Yahudi Halkına atılmış olan bu iftirayı ortadan kaldırmak için harcamıştı . O dinini
değiştirmesine rağmen sonuçta bu onun kaldırabileceği bir olay değildi . O kendisini
aptalca kandırmayı başarmıştı ancak o an içinde kritik bir durum söz konusuydu . Yahudi
Halkının başına gelen bu olay onun kendi kendisini kendi toplumundan ayırdığını
hissettirmişti ve içinde olduğu gerçeğinin uyanmasına neden olmuştu . Adamın kendi
toplumu için yapmış olduğu bu fedakarlık neticesinda Halkın suçsuzluğu ispat edilmişti ve
ardından Rabinik Konsey adamın din değiştirmiş olmadığına hükmettiler . Oğullarının da
Yahudi olduğuna dair izin verdiler ve babalarının adıyla çağrıldılar . Ve kimsenin bundan
sonra onun yapmış olduğu hatayı hatırlatmaması için de hüküm koydular . Bu tip
hikayeler Yahudi tarihi boyunca sık sık önümüze çıkmaktadır .

Ancak ek olarak onlar yani değersiz ve Avare takımı olan Yahudi‘lerin sürekli Ha‘Şem
inancına karşı gelen davranışları ve hatta aynı zamanda bilgi açısından cahil olmalarından
Ha‘Şem‘in sonsuz büyüklüğü ve yüceliğini bilmemektedirler . Bu yüzden de onların
canlarını feda etmelerinin Kiduş Ha‘Şem adına olduğunu söylemek mümkün değildir .
Ardından tüm hayatları boyunca hem fiili olarak hem de anlayış ve bilgi düzeyi olarak
onlar Ha‘Şem inancının tam zıttı yönde durmaktadırlar . Ancak tüm bunlara rağmen onlar
Kiduş Ha‘Şem için canlarını vermeye hazırdırlar .

‫כלל מתבוננים אין שיודעים‬, ‫במעט וגם בוננותוהת דעת מחמת נפשם מוסרים ואין‬
‫כלל בה׳‬

Vegam bemeat şeyodim eyn mitbonenim klal , veeyn mosrim nafşam

mehamat daat veitbonenut baHa‘Şem klal .

437 | .
Bazen kişi çok az bilebilir ancak bu ‖ çok az ‖ onun tüm hayatına nüfuz eder ve tamamen
onunla ‖ canlıdır ‖ . Yani onda çok güçlü olan şey haham birinin çok bildiğinden çok daha
kuvvetlidir ama onun bildiği kendinde ‖ canlı değildir ‖ .

Hasidler bir gün Alter Rebbe‘nin Hasidlerinden biri olan çok basit bir Yahudi hakkında
konuşmaktaydılar , hasid her gün saatlerce tefila yapmaktaydı ancak tefilanın bir çok
yerindeki kelimelerin ne anlama geldiğini dahi bilmiyordu . O zaman neden bu kadar
uzun zaman tefila yapıyordu ? Aynı hasid cevaplar ; Alter Rebbe‘nin bir öğretisi üzerine
söylediği sözler hakkında duymuştum ; ‖ ‫ – דחא רובידב רוכזו רומש‬Şamor Ve Zahor
Bedibur Ehad – Bir konuşmada koru ve Hatırla ‖ , Yahudi tüm konuşmalarında ağzından
çıkarttığı kelimelerde Ha‘Şem‘in Tekliğini korumalı ve hatırlamalıdır . Onun sadece bu ‖
Öğretisi ‖ üzerine ben ‖ Çok Uzun Zaman Tefila Yapabilirim ‖ hatta tüm hayatım boyunca
….

Ancak bizimle ilgili olarak , aynı Yahudi‘ler aynı azlıkta Ha‘Şem hakkında bilgiye sahiptir
ve bu tip kritik zamanlarda hayatlarını adamak yada Ha‘Şem‘in yolunu seçmek veya
Ha‘Şem korusun tersini yapmak arasında bocalamazlar . Fakat canlarını feda ettiklerinde
bunu Ha‘Şem‘e yaptıkları tefekkür nedeniyle yapmazlar ve onların canlarını feda etmeleri
zihinsel tanıma kaynaklı değildir . Bu tip kritik zamanlarda tefekkür veya Ha‘Şem
olgusunun onların düşüncelerinde yeri yoktur .

‫והתבוננות דעת שום בלי אלא‬, ‫אחד בה׳ לכפור כלל אפשר שאי דבר הוא כאלו רק‬

Ela bli şum daat veitbonenut , rak keilu hu davar şei efşar klal lihpor
baHa‘Şem ehad .

Aksine her hangi bir bilgiye ihtiyaçları olmadan yada hiç düşünmeden hayatlarını feda
etmeye hazırdırlar ve kesinlikle Ha‘Şem‘in Tekliğinden vazgeçmeleri de imkansızdır ,

‫כלל ומענה וטענה טעם שום בלי‬

Bli şum taam utaana umeana klal .

Her hangi bir neden veya her hangi rasyonel bir argüman olmadan .

Akıl ile ilgili olarak bahsettiğimizde bu tartışılabilir ve akıl ile ilgili hesaplamalara ve
düşüncelere yer vardır . Ancak burada Yahudi ‖ neşamasının ‖ içinde hiç bir tartışmaya
yer yoktur . Bir anlığına dahi bu noktaya dokunmayı denediğimizde özü ile alakalı
olduğunu görmekteyiz . Onun için bu durum müzakereye tabi değildir . Yahudi‘nin

438 | .
kendinde onun canını feda edip etmemesi konusunda zihninde en ufak bir soruya da yer
yoktur . Yahudi‘nin kendisinin bu gibi kritik durumlarda canını feda etmemek gibi bir
talebi hiç bir zaman yoktur hatta velevki böyle bir şey olsa dahi onun bu talebe karşı
canını mutlak feda etmesi gerektiği ile ilgili muhakkak bir cevabı vardır . Onun için bu her
şeyin üstündedir ve hiç bir şüpheye de açık değildir .

‫כל הנפשוהיינו משום שה׳ אחד מאיר ומחיה‬

Vehaynu mişum şeHa‘Şem ehad meir umehiya kol anefeş .

Burada bunun adamın kendi gücü olduğundan bahsedilmemektedir . Çünkü adamın

kendisi sınırlıdır ve bu sebeple adamın bağlantısı da sınırlı ölçüdedir. Nitekim bu güç A
Kadoş Baruh Hu‘nun aydınlatmasından kaynaklanmak – tadır. Çünkü Ha‘Şem Tektir ve
tüm nefeşlere hayat veren O‘dur ve O her köşeye nüfuz eder tamamıyla doldurur .

‫שבה חכמה בבחינת התלבשותו ידי על‬, ‫המושג והשכל הדעת מן למעלה שהיא‬
‫ומובן‬

Al yedey itlabşuto bebihinat hohma şeba , şehi lemala min adaat veasehel
amusag umuvan .

Hohma yönü ile Ha‘Şem‘in giysi oluşu anlaşılan ve kavranabilen bir şey değildir ,
dolayısıyla adamın kalbindeki alıcı kabın Yukarıdan aydınlatılması sayesinde
gerçekleşmektedir .

Hiçbir hesap yapmadan

Bu yüzden canını feda etme özverisi kuvveti sadece Yahudi‘de vardır .

Yahudi olmayan birinde hiç bir zaman bu özveri ( Mesirut Nefeş ) gerçek şekilde
olmamaktadır .

Diğer toplumlarda da Mesirut Nefeş ( Canını Feda Etme ) olgusuna rastlamakta

olduğumuz da bir gerçektir , belli bir fikir için ölmeye hazır olan insanlar , kendileri için
belirlenen bir amaç için yada kendi özgürlükleri için gibi , ancak bunların hiç biri gerçek
bağlılıkla gerçekleştirilen canını feda etmek değildir .

439 | .
Burada bahsedilen belli bir fikir için ‖ yaşayan ‖ insanlar için bu fikirlerin kendi fiziksel
hayatlarından çok daha değerli olduğu için onlar tamamen bu fikir için yaşamaktadırlar ve
onlar için kendi hayatları hayat değildir . Nitekim onlar kendi fiziksel yaşamlarını kendi
hayat hedeflerinden daha önemli olan fikir adına feda edebilmektedirler .

Yani adamın hayatı esasında küçük bir fikirden daha önemlidir . Kendi hayatını daha
büyük bir şey için ( Keduşa İçin ) feda etmemektedir . Keduşa için yapılan ve buradan
kaynaklanan özveriye ancak ‖ mesirut nefeş – canını feda etmek ‖ diyebilmekteyiz . Bu
Kutsakllıkta şehitlik mertebesidir .

İşte burada adam hayatını hedefi yerine getirmek için feda etmektedir . Adamın burada ‖
istem ‖ ve ‖ yanıtı ‖ vardır , istemine karşılık adamın yanıtı hayatına son vermeden ve hiç
pes etmeden onun hayatından daha önemli olan fikrin kesin yerine getirilmesidir .

Eyn Sof‘un Işığı her Yahudi‘nin ruhuna kazınmış olduğundan her kim hangi bilgi
seviyesinde olursa olsun Ha‘Şem inancı için hayatını feda etmeye hazırdır .

1 . Devarim 30:14
2. Devarim 30:14
3 . Yirmi üçüncü bölüme bakınız .
4. Bu konu ikinci bölümde açıklanmaktadır .
5 . Mişley 3:19
6 .Teilim 104:24
7 . Kohelet 7:12
8 . Orijinal tekst teki parantezler .
9 . Sefer Gilgulim – Hayim Vital
10 . Avoda Zara 3:a
11 . Bu nokta ile ilgili açıklama Rebbe tarafından İkinci bölümde çok net bir şeki
lde anlatılmaktadır . İkinci bölümün sonuna bakınız .
12 . Bu pasaja anlatılagelen bizim yorumumuz Rebbe'nin yorumunu izlemektedir . Lub
avitcher Rebbe Alter Rebbe'nin Hohma'nın içinde iki alt seviyesini burada konuşmas
ını reddediyor ve bu bağlamda böyle bir yoruma da izin vermiyor .
13 . Mişle 14:14

440 | .
14 . Teilim 73 , 22:23

LİKUTEİ AMARİM — BÖLÜM 19

Önceki bölümde Alter Rebbe Tora ve Mitzvalarını gözlemlememiz sayesinde hepimizin

içinde var olan Ha‘Şem sevgisi ve korkusunun bize ‖ gerçekten çok yakın olduğunu ‖ ve
her Yahudi‘nin doğasında var olan ‖ Gizli Ha‘Şem sevgisini ‖ bizlere anlatmaktaydı . Bu
aşkın Eyn Sof‘un Işığına ait olduğunu ve Kutsal Ruh Nefeş Elokit‘in Hohma melekesinden
çıktığını ve her Yahudi‘nin Ha‘Şem inancını inkar etmek yerine neden ölümü seçtiğini izah
etmektedir . Dahası Kutsal Ruhun ve içsel Ha‘Şem aşkının her Yahudi‘ye atalarımızdan
miras kaldığını ve her bireyin de bu aşkı torunlarına sonsuza kadar miras bıraktığını
belirtmektedir .

Şimdi ise Alter Rebbe bu bölümde ‖ Aava – Sevgi ‖ konusuna daha detaylı bir
biçimde değinmektedir . Yani ‖ Gizli Aşkın ‖ içeriği ile özüne ve gerçekten bu ‖
Mesirut Nefeş ‖ büyük bir özveri ile adamın canını dahi feda etmesinin nedenine
değinmektedir .

Mesirut Nefeş bu konunun olumsuz tarafıdır . Yahudi‘nin en büyük korkusu Ha‘Şem

korusun Elokut‘tan ayrı kalmaktır .

Ancak bu konu kesinlikle kaçınma ve Elokut‘tan ayrı kalma korkusuyla başlamamaktadır .

Ayrı kalma korkusu Elokut‘a yapışık ve bağlı kalmanın olumsuz tarafı değildir . Olayın
başlangıcı ve amacı konunun olumsuz değil olumlu tarafıdır . İçsel arzu ve tutku
tamamen Ha‘Şem‘e yapışmış vaziyettedir . Bu tutku ve arzu o kadar güçlüdür ki , adamın
bağlantısını zorla kopartmaya çalıştıklarında onu kendi canını feda etmeye kadar götürür .
Gerçekte buna ‖ gizli korku ‖ değil ‖ gizli aşk ‖ demek daha doğrudur .

Bu nedene daha derinlemesine baktığımızda , mesirut nefeş olayı sevginin gücüdür ve

korkunun gücü değildir . Çünkü korku kişinin tamamen kendisini adaması ve Ha‘Şem
önünde iptal etmesi durumu olmasına rağmen sonuçta kişi her şeye rağmen kendisini de
düşünmektedir . Kendisini Elokut‘a adamakta ancak O‘ndan da kopmak istememektedir .
Ancak sevgi ise bize göre tüm anlayışların ve algılamaların da üzerindedir . Adam burada
‖ kendisini unutmakta ‖ ve sadece A Kadoş Baruh Hu‘nu düşünmektedir . Adam gerçeği
sevmektedir , çünkü ‖ Ha‘Şem Gerçektir ‖ .

441 | .
Eğer öyle ise aynı ‖ Sevginin ‖ buradaki olayını ve Ha‘Şem‘e bağlı yapışık olmak arzusu ile
tutkusunu daha iyi anlatmak gereklidir ; Bu sevginin doğası nedir , içindeki tahrik edici
güç nedir . Dolayısıyla olumsuz tarafı Ha‘Şem korusun O‘ndan ayrı kalma korkusu değilse
‖ korku ‖ ondan nasıl türemiştir .

Bu durumda önceki bölümde anlatılan ‖ gizli aşka ‖ ilişkin olarak burada dört soru ortaya
çıkmaktadır :

1. Bu sevginin kökü nedir ?

2. Bu bize miras olarak nasıl geldi ?

Diğer iki soru ;

3. Bu sevginin doğası nedir ( yani bunun için ne yapmalıyız ) ?

4. Ha‘Şem korkusu bunun içine nasıl dahil olmaktadır ?

Bunlar bu bölümde ele alınmaktadır .

‫ נר ה׳ נשמת אדם‬:‫ולתוספת ביאור צריך לבאר היטב מה שכתוב‬

Uletosefet biur tsarih levaer eytev ma şekatuv ; ner Ha‘Şem nişmat adam .

Ayrıca ‖ Gizli Aşkın Doğasını ‖ daha iyi açıklamak için pasukta yazılı olanın anlamını
açıklığa kavuşturmamız gerekir 1 ‖ Adamın ruhu ( Neşama ) Ha‘Şem‘in mumudur ‖ .

‖ Gizli Aşkın ‖ doğası öz niteliği nedir ve adamın Ha‘Şem‘den kendisini ayırmaması için
kendi ruhunu teslim etmesi gücü ondan nasıl kaynaklanmaktadır . Pasukta da yazdığı gibi
adamın ruhu bir mum gibidir . ( Ha‘Şem onu aydınlattığı için o da Ha‘Şem‘i
arzulamaktadır )

‫ נשמתם היא למשל כאור הנר‬,‫ הקרוים אדם‬,‫ שישראל‬:‫פירוש‬

Piruş : Şeİsrael , akroim adam , nişmatam hi lemaşal kaor aner .

Bu Yahudi‘nin ruhunun adam olarak adlandırıldığı anlamına gelmektedir . Bilgelerimizin

sözlerinde olduğu gibi 2 ‖ Siz Yahudi Halkı ‖ adam ‖ olarak adlandırılmaktasınız ve bir
mumun alevine benzemektesiniz ‖ .

Burada irdelenen ‖ adamın ruhu ‖ kelimesiyle özellikle Yahudi‘nin ruhuna atıfta

bulunulmaktadır . Ve aslında Yahudi‘ye Adam denmektedir . Bilgelerimizin de dediği gibi (

442 | .
Masehet Yevamot 61:1 ) ‖ Size Adam denmektedir‖ . Ve Yahudi Adam olarak
çağrıldığı gibi neşaması da mum ışığına benzetil – mektedir .

Burada kullanılan mum ışığının özel açıklaması nedir ve nasıl neşamaya benzetilmektedir .

‫בטבעו למעלה תמיד שמתנענע‬

Şemitnanea tamid lemala betivo

Mum her zaman doğası gereği yukarı doğru yanarak titremektedir .

Hayat güçleri belirli olan yerden gelmesine rağmen diğer tüm canlılar farklı olarak kendi
kaynaklarının dışında kaldıklarından onlar kendi içlerinde bir gerçeklik haline gelmişlerdir
. Sonuçta onlar kendi kaynaklarına bağlı ve yapışık değildirler .

Aynı ateşte de olduğu gibi , ateşi engellediğimizde ve onu kaynağı olan fitilin dışında
bıraktığımızda bu onun için bir dinlenme değildir ve o anda ateş hareketsiz kalır .
Ateş her zaman yukarı doğru titreyerek fitilinden kaçıp kaynağı ile birleşme ve ona
yapışma arzusu ile sallanmaktadır ,

‫מהפתילה ליפרד בטבע חפץ האש שאור מפני האש ביסוד למעלה שו‬, ‫בשר ולידבק‬
‫הירח גלגל שתחת הכללי‬, ‫חיים בעץ שכתוב כמו‬

Mipney şeor aeş hafets beteva lipared meaptila , velidavek beşorşo lemala
beyesod aeş aklali şetahat galgal ayareah , kmo şekatuv beetz hayim .

ateşin alevi doğası gereği onu tutan fitilinden ayrılmak ve yukarıdaki kaynağı ile
birleşmek istemektedir . Etz Hayim kitabında açıklandığı gibi bu aynı ayın altında bulunan
alandaki evrensel öğe ateşin de aydan kopmak istemesi gibidir .

Dört element Toprak , Su , Hava ve Ateş pozisyonlarına göre etraflarını çevreleyen daha
yüksek ve ruhani unsurlara nazaran daha düşük ve iri taneli unsurlar olarak
konumlandırılırlar .

Toprak bu elementlerin arasındaki en kaba olanıdır ve aynı zamanda fiziksel olarak da

seviyesi en düşük olanıdır. Su , bir sonraki en yüksek elementtir ve doğrusuna bakacak
olursak zaten toprağın üstünü örtüp çevreleyendir . Sırf bu yüzden de Kutsal yönü Hesed
yani iyiliktir . Ve toprak suların üzerinde olduğunda , pasukta da yazılmış olduğu gibi ; 3

443 | .
‖ O suların üzerine toprağı yaydı , bunun için O‘nun İyiliği Sonsuzdur ‖ . Hava elementi
toprak ve sudan daha yüksektir , bu nedenle hem hava hem de toprağı çevrelemektedir .
Ateş ise en yüksek elementtir . Tüm atmosferi ve ay küreyi de çevrelemektedir . Alevin
sürekli olarak yukarı doğru yükseliş görüntüsü kaynağı ile birleşme arzusunu temsil eder .

Ve böylece , ateş kendisini aşağıda tutan fitilden doğası gereği ayırarak yukarıdaki
kaynağına ve köküne bağlanmak istemektedir . Ancak buradaki olay sadece onun ona
tamamen zıt olan bir gerçekliğe dahil edilmesi ve bu gerçeklik ile bağlantıda kalması
değildir . Aynı zamanda bu gerçekliğe enjekte olması ve ona tamamen dahil olması
gerektiğidir .

Alter Rebbe burada çok büyük bir hassaslıkla ‖ Ateşin Işığı ‖ diye yazmaktadır ve basit
olarak sadece ‖ Ateş ‖ dememektedir . Ateşin kendisinde ‖ ateşin malzemesi ‖ vardır (
ateşin kendisi ve fiziksel malzemeleri ) . Bu da aynı zamanda doğasından sıyrılarak
köküne yükselme isteğidir . Bu yüzden Alter Rebbe çok daha ince ve ruhani düşünerek
tüm diğer elementler olan rüzgar , su ve topraktan da bahsetmektedir .

Buradaki anlatım RaMBaM‘ın ‖ Etz Hayyim‘in ‖ ve daha bir çoklarının görüşüne göredir .
Ateş elementi diğer tüm unsurların üzerindedir ve ateş elementi ‖ Medaber – Konuşan ‖
ile karşılaştırılmaktadır , ruah yani rüzgar elementi ise ‖ Hay – Canlı ‖ ile
karşılaştırılmaktadır . Bazı görüşlere göre ise rüzgar elementi ateşten daha yüksek bir
element olarak ‖ Medaber – Konuşan ‖ ile karşılaştırılmaktadır .

Ancak ‖ Ateşin Malzemelerinde ‖ köküne bağlanmak istemesi her şeyin köküne

bağlanmak istemesinde olduğu gibidir , başka malzemelerin kendisine ek olduklarını
hissettiğinden dolayı o köküne yükselmenin ne kadar değerli olduğunu bilmektedir .

Ve ‖ Ateşin Işığı ‖ ateşin kendisinden çok daha ruhani ve incedir . Onun kaynağına
yükselerek onunla bir olma ve ona yapışma arzusu ile tutkusu sadece kaynağı ile
bağlantıda olma arzusu değildir . Çünkü Kaynağının faziletini erdemini hissetmektedir .
Böylece ‖ Ateşin Işığının ‖ tüm olayı kendisini aşağda tutan fitili ile de bağlantıda
kalmaktır . O ruhanidir ve sadedir . ‖ Ateşin Işığı ‖ aslında tüm fiziksel ve ruhani çitlerin
ve sınırların üzerindedir . Hatta o istemeyerek de olsa fitil sayesinde fiziksel gerçeklik ile
de bağlantıda kalmaktadır . Yani ‖ Ateşin Işığı ‖ sınırsızlığı ile sınırlılığın içinde de var
olabilmektedir .

444 | .
İşte bu sebeple onun için bir an olsun dinlenmek söz konusu değildir ve o her zaman
tutkulu arzular ile sallanarak fitilinden kaçmak yukarı köküne gitmek ister , çünkü içinde
bulunmuş olduğu gerçekliğin kendi gerçekliği olmadığını hisseder bu yüzden de her
zaman tüm çitlerin üzerindeki sınırsız olan kendi gerçekliğine ruhaniliğine ve sadeliğine
dönmeyi arzular . O her zaman kendisini köküne kaynağına dahil ederek iptal olmak ister
ve orada gerçekten ‖ var olmak ‖ ister . Aşağıda olduğu zaman da gerçektir ama adamın
arzularının olduğu yerde bulunmaktadır . Ruhaniliğin ve Gerçekliğin Yokluğunda .

Aynı zamanda ‖ Ateşin Işığı ‖ diğer tüm yaratılanlardan farklıdır , ondan bir sürü mum
yakmak mümkün olduğu gibi kendisinden bu meyanda hiç bir şey eksilmez .

‖ Işık Ateşin Doğal arzusudur ‖ kavramında tabii ki mum ışığının ne yaptığını bildiğini ve
onda da aynı adamın arzusunun olduğu amaçlanmamaktadır . Buradaki arzu ateşin
doğal ışığının , kendi özünün ateş ve onunda ateşin bir parçası olduğunu bildiğinden
kaynaklanmamaktadır . Örnekten de anlaşılacağı üzere , nefeşin arzusu ve
tutkusu adamın bir şeyi tutkuyla arzuladığı gibi belirli bir ayrıntı değildir . Bu onun
özününün maddesinden kaynaklanmaktadır .

Bu yüzden ‖ ateşin ışığı yukarı köklenmiştir ‖ .

RaMBaM dünyayı dokuz ‖ halkanın ‖ çevrelediğini söylemektedir ( Hilhot Yesodey A

Tora 80:3-4 ) , güneş ay ve yıldızlar da buna dahildir . Bu halkalar bir yörüngede
dünyayı ve etrafındaki gök cisimlerini çevrelemektedir .

Bu halkalar fiziksel şeyler olsalarda , dünyanın kendisi ile çok ince manevi bir ilişkileri
vardır . Onlar şeffaftır ve hiç bir renkleri ( saf , bakir , cam ve safir gibidirler ) hiç bir
ağırlığı ve hacmi yoktur ( ne hafiftirler nede ağır ) .

Dokunma duyusu ile algılanır değildirler , kokuları yada her hangi bir tatları yoktur . Onlar
Yüce Yaratanı ve arzularını tanımaktadırlar . Bunun sonucunda da sürekli olarak dönerler
.

Tüm bu halkalar arasında dünyamıza en yakın olanı Ay‘a sabit olan Ayın Halkasıdır .

RaMBaM devam ederek , ayın altındaki halkada dört element ateş , rüzgar , su ve
toprağın bulunduğunu söylemektedir . Bu oluşumdan sonra dünyamızda tüm canlılar
bulunmaktadır .

445 | .
Hatta hepimizin bildiği ateşte örneğin sadece ‖ saf ―değildir ve diğer elementlerden
oluşmaktadır . Bu yüzden de burada daha çok fiziksel sınırlamalar vardır , renk gibi ,
fiziksel yer tutması gibi vs . Diğer elementlerden oluşan bizim bildiğimiz ateşin ana
unsuru ‖ ateş elementi ‖ olmasıdır , ateş elementi diğer elementlere göre burada daha
fazla bulunmaktadır ve su elementi de diğer elementlerden oluşmaktadır .

Bu dört elementin kendi içinde ateş elementi en üstteki elementtir nitekim o ‖ Ayın
Halkasının altında ‖ bulunur . Ve Ayın Halkası dünyamıza en yakın olan halkadır onun
altında ise en üst element olan ―genel ateş elementi ‖ bulunmaktadır , onun altında ‖
rüzgar ‖ elementi bulunmaktadır ve ateşe göre daha fiziksel ve daha ağırdır , rüzgarın
altında su elementi vardır ve su elementi de rüzgar elementine nazaran daha ağır ve
daha fizikseldir , su elementinin altında ise toprak elementi vardır ve bu element tüm
elementlerden daha ağır ve fizikseldir . Aslında su elementinin karaları yani toprakları
örtmesi gerekirken Ha‘Şem‘in Hesedi sayesinde toprakları su üzerinde yaratmıştır .

Bu yüzden bizim tanıdığımız ateş elementinin kökü yukarıda bulunmaktadır ve bu sebeple

ateşin ışığı manevi doğası gereği kendisini aşağıda tutan fitilden kurtulup yukarıya
köküne ulaşıp sürekli ona yapışık kalmak istemektedir . Ve bu nedenle de o sürekli tutku
dolu arzularla sallanmaktadır .

‫למטה כלום יאיר ולא יכבה זה ידי שעל ואף‬, ‫אורו יתבטל בשרשו למעלה וגם‬
‫בשרשו במציאות‬

Veaf şeal yedey ze yehabe velo yair klum lemata , vegam lemala beşorşo
itbatel oro bemetsiyut beşorşo .

Ancak fitilinden ayrılıp kaynağının parçası haline geldiğinde sönmüş olacağı ve etrafındaki
hiç kimseye ve tabii ki yukarıdaki kaynağına da ışık yayamayacağından onun kimliği
kaynağının içinde kaybolmuş olacaktır .

Diğer bir deyişle aydınlatıcı olmaktan çıkacaktır . Mumun çevresi gün ışığının ezici
parlaklığıyla çevrili olduğu zaman mumun kendisi aydınlatmada etkisiz olduğu gibi ateş
kendi elementi içindeki kimliğinden tamamen feshedilecektir. Aynı zamanda ateş kendi
kaynağı ile birleşmek için yapmış olduğu çabalarında da başarılı olamayacaktır .
Dolayısıyla bu varoluşun daha yüksek bir şeklinin aranması olarak tezvir edilebilir . Ayrıca
, kaynağı ile birleşme arzusu sadece kendini imha yoluyla elde edilebilir ve bu kabul

446 | .
edilmiş olan gerçeğe meydan okumak anlamına gelir . Mantıken ‖ her mevcut varlık
varlığının devamını arzular ‖ , nitekim alev de sonrasında esas amacın yukarıya kaynağına
doğru yol çizmek olmadığını anlar ve geri döner .

Aksine , o kendisinin de dahil olduğu kendisinden ölçülemeyecek kadar çok daha büyük
bir şeyin içerisinde durur, ancak o kendi bağımsız varlığını tamamen kaybeder gerçekte
yapması gereken tüm çalışmalara ve esas gerçeklikle gerçeğe adar .

‫ בךכ אוה ץפח ועבטב‬, ‫כן פי על אף‬

Af al pi ken , bekah hu hafetz betivo .

Bununla birlikte bu onun ‖ doğal ‖ arzusudur . Yani , ‖ ateşin ışığının ‖ kaynağına devam
etmek istemesi özelliği her şeyin varoluşun temelinin aksine onun özünde kökleşmiştir .

Ve yukarıda anlatıldığı gibi bu özellik ateşin ışığı aynı şekliyle yukarıda kendi öz
maneviliğinde ve sadeliğinde kalır , bu yüzden o her zaman sanki tutku dolu arzular ile ilk
baştaki haline dönmeyi ister . Adamın arzusu da tümüyle oradadır .

‫ כך נשמת האדם‬, ‫שפנו חור תניחב ןכו‬

Kah nişmat aadam , vehen behinat ruah nefeş

Mumun sürekli kaynağı ile birleşmek istemesi gibi Yahudi‘nin Neşaması ve ayrıca Ruah ile
Nefeş seviyeleri de aynı şeyi istemektedir .

Her ne kadar pasuk adamın neşamasının Ha‘Şem‘in mumu olduğunu belirtse de , bu

karşılaştırma adamın içindeki ruhun en yüksek seviyesindeki neşamanın aktif olarak
ortaya çıkmasıyla sınırlı değildir . Burada kullanılan neşama kelimesi ruh için geniş
anlamda kullanılmaktadır ve bu aynı zamanda Ruah ve Nefeş seviyelerini de içerir .
Böylece mum benzetmesi içinde ruhun alt düzeyleri olan Ruah ve Nefeşin de ortaya
çıkmasına kadar uzanmaktadır .

Doğanın dört elementi olan , ateş , su ,rüzgar ve toprağa karşılık yaratılışın dört düzeyi
bulunmaktadır. Etz Hayyim kitabında yazmış olduğu gibi bunlar , cansızlar ( Domem ) ,
filizlenerek büyüyen ( Tsomeah ) , canlılar ( Hay ) ve konuşanlardır ( Medaber ) . Toprak
cansız sınıfına , su filizlenen , Rüzgar ruhun hayatı , ateş ise adamın neşamasına karşılık
gelmektedir .

447 | .
Bunun yanı sıra her adamın ruhunun kendi içinde nefeş , ruah ve neşama vardır .
Dolayısıyla işin doğası gereği her adamın ruhu kökü ile bir olmayı sadece beyninde
konuşlanan neşama ile gerçekleştirmez . Kalpte konuşlanan ‖ Ruah ‖ ile ve adamın
eylemlerinin gücü olan ciğerlerde konuşlanan ‖ Nefeş ‖ ile de köküne bağlanır ve ona
yapışır . Ve her adamın doğasında ona ‖ açıkça nüfuz eden ‖ ateşin ışığı bulunmaktadır .

‫הגוף מן ולצאת ליפרד בטבעה וחשקה חפצה‬, ‫חיי בה׳ ומקורה בשרשה ולידבק‬
‫הוא ברוך החיים‬

Hafatsa vehaşeka betiva lipared ultsaat min aguf , velidavek beşorşa umekora
baHa‘Şem hayyey ahayyim baruh hu .

Neşamanın doğal arzusuyla kendini vücuttan ayırmak ve kökeni kaynağı olan tüm
yaşamının pınarı Ha‘Şem ile tekrardan birleşmek için can atar .

Ruh yaşamının gerçek özüne tüm yaşamın kaynağı Ha‘Şem‘e doğru kendisini çeker ve
tüm arzusu vücut ile olan bağlantısını kesip Ha‘Şem ile birleşmek ve O‘na bağlanmaktır .

Bu arzu ve tutku adamın özünden kaynaklanmaktadır . Ancak bu bir şeyin arzulanması ve

onun başka bir şeye dahil edilmesi gibi değildir . Bu o kadar özel ve kuvvetli bir
yapışkanlıktır ki , yapışma ve iptal oluşunu hissetmez . Vücudun organları gibi , organlar
nefeşin arzusuna o kadar kuvvetlice yapışmışlardır ki onun için çalıştıklarının farkına bile
varmazlar . Nitekim Nefeşin arzuları karşısında kendi iradelerini iptal etmişlerdir . Ancak
bu da bir yoldur .

Fitil ( vücut ) ateşi ( ruhu ) nasıl aşağıda tutup kendisiyle kalmasını sağlayıp kendi
kaynağına ve köküne yapışmasına izin vermediği gibi , vücutta aynı şekilde neşamayı
beden içinde tutup kendisiyle kalmasını sağlayıp kendi kaynağı ve köküne yükselip
yapışmasına engel olmaktadır . Ancak neşamanın doğal arzusu onu aşağıda tutan fitil
yani vücuttan ayrılıp kendi kaynağı ve kökü olan Ha‘Şem‘e bağlanmaktır . Ve bu yüzden
de pasukta ‖ Adamın neşaması Ha‘Şem‘in mumudur ‖ diye yazmaktadır . O
Yaratandır ve herkese Hayat Verendir , O sınırllı yaratılanların üzerindeki sınırsız hayattır .
O hayatın kendisine hayat verendir .

Neşamanın kendisinde doğal olarak bulunan bu tutkulu arzu sayesinde o kendisini

köküne yapıştırabilmeyi başardığında kendi tüm varlığını tamamen iptal eder .

448 | .
 ‫לגמרי במציאות שם ותתבטל ואפס אין שתהיה הגם‬, ‫מאומה ממנה ישאר ולא‬
‫הראשון ועצמותה ממהותה‬

Hagam şetiye ayin veefes vetitbatel şam bemetsiyut legamrey , velo işaer
mimena meuma mimauta veatsmuta arişon .

Böylelikle kendisini bir hiç ve sıfır durumuna getirmesine rağmen onun kimliği hala
oradadır ve tamamen etkisiz olarak kalabilir . Tüm orijinal özü ile kendinden hiç bir şey
kalmamasına rağmen bu onun iradesi ve doğası gereği arzusudur .

Genellikle ‖ Ayin ve Efes – Yok ile Sıfır ‖ adamın kendisini tamamıyla iptal edişinin tek
seviyesidir . Ancak Hasidutta detayları ile açıklanan , ‖ Ayin – Yokun ‖ iptalinde adam tüm
kendi gerçekliğinin farkındadır ve hissetmektedir yani onun kendi kaynağı olmadan
adamın kendi gerçekliği yoktur . Ancak burada kaynak da yer aldığında oda bir
gerçekliktir . Buna güneşin güneş dışındaki ışıkları ile örnek verebiliriz . Ve ‖ Efes – Sıfırın
‖ kendini iptal edişi ise mutlak bir iptal ediştir , onun tüm gerçekliği aslında güneşin
içindeki ışık gibi hiç bir şey değildir .

Bu sadece varlığını iptal edişi değil aynı zamanda tüm özünün maddesine yayılmasıdır .

‫בטבעה חפצהו רצונה זה כן פי על אף‬

Af al pi ken ze retsona vehafetsa betiva .

‖ Ve onun ilk özünden ve maddesinden hiç bir şey kalmaz ‖ . Kaynağı ile birliğinden bir
şey kalmayınca neşamanın varlığını sürdürebilmesi de mümkün değildir . Ancak aksine bu
neşamanın gerçek özüdür . Bununla birlikte , bu açıklamaya göre neşama vücuda
giyinikken ki mevcudiyetinden vazgeçmektedir , kendi entelektüel ve duygusal güçleri ile
ayrı bir varlık olmak istemektedir . Dolayısıyla bu kabul edilemez , neşamanın özü ile
birleşme özlemi sadece kendisinin yükselme isteğini temsil eder ve kişisel yükselmesi
onun kendi orijinalliğinde kalması ile mümkündür .

Örneğin adam daha akıllı yada daha güçlü olmak için çabalar . Ama aynı adam kendisi
olmayan bir şey örneğin bir Melek olmak için çabalamaz . Öyleyse neden adamın
neşamasının tek arzusu vücudu terk edip kaynağına bağlanmaktır ve bu onun kendisini
orijinal birliğinden bırakmasına neden olur? Gerçekten de bu arzunun hiç bir mantıklı
açıklaması yoktur . Bu arzu sadece neşamanın içsel doğası nedeniyle gelmektedir .

449 | .
Bu da mantıksızlığını gösterir ki ‖ Doğa ‖ terimi genellikle aşağılayıcı anlamında kullanılır .
( Her hangi bir rasyonel temelden yoksun olgular genellikle ‖ doğal ‖ olarak
atfedilmektedir ) . Ancak bununla birlikte bizim olgumuzda , bu terim tamamlayıcı şekilde
kullanılmaktadır . Bu neşamanın Supra – Rasyonel ( Akıl Üstü ) arzusunu tanımlamaktadır
. Buradan itibaren Alter Rebbe anlatımına devam ediyor :

‫וטבע זה הוא שם המושאל לכל דבר שאינו בבחינת טעם ודעת‬

Ve teva ze hu şem hamuşal lekol davar şeeyno bebehinat taam vedaat .

‖ Doğa ‖ herhangi bir şey için uygulanan bir terimdir , bu nedenle anlama alanında
değildir .

Normalde adam her şeyi doğallığına göre uyguladığında bu bir dezavantajdır, çünkü
adam kendi doğasını kontrol etmek durumundadır ve işin gerçeği adam doğasını kontrol
altında tutması bir dezavantaj değil erdemdir .

Doğanın tüm bilgeliği yaratılanların özelliklerini ve niteliklerini ayrıntıları ile açıklamaktır .

Ancak onların böyle ve başka şekilde olmadıklarına dair de hiç bir açıklama yoktur . Bu
durumun neden böyle olduğuna dair mantıklı bir cevap vermek mümkün olmadığında ,
buna ‖ doğa kanunu ‖ demekteyiz .

‖ ‫ – עבט‬Teva – Doğa ‖ aynı zamanda ‖ ‫ – ףוס םיב ועבוט‬Tovau Beyam Suf – Kızıldeniz
de Batan ‖ anlamına gelmektedir . Buradaki ifade ile doğa ‖ Örtü ‖ olarak kullanılmıştır (
Suyla kaplı bir şey gibi ) . Akıl bu kadar açıklanamaz fenomene sahip olduğunda adam
bunu da her şeyi olduğu gibi A Kadoş Baruh Hu yarattı diyeceği yerde ‖ doğa ‖
demektedir .

‖ Doğa ‖ kelimesine ek bir yorumlama ise onun ‖ Hahamların – Akıllıların doğadan

doğallıklarıdır ‖ yani , belli bir hukuk ve düzeni hiç bir rasyonel anlamı olmasa dahi
sabitlemişlerdir .

Adam kendi tabiatı tarafından ‖ Teva ‖ yönlendirildiğinde ve adam kendi tabiatını

doğasını kontrol edemediği zamanlar sebebiyle ‖ Teva – Doğa ‖ kelimesinin sanki
dezavantaj yarattığını göstermek için bu kelime kullanılmaktadır . Ancak aynı sebeple ‖
Teva ‖ kelimesi hiç bir şekilde açıklanabilmesi mümkün olmayan ve akıl üstü şeyler için
de kullanılmaktadır. Sanki aynı bizim durumumuzda da mumun neden fitilinden kopup

450 | .
kaynağına yapışmasını istemesi içinde hiç bir rasyonel açıklaması yoktur . Ve hakikatten
neşama da neden köküne yapışıp ona dahil olmayı amaçlamaktadır ve kendi varlığını iptal
edip ortadan kaldırmak istemektedir . Ancak bu onların içsel noktaları daha doğrusu içsel
doğalarıdır ve aklın anlayışının çok üstündedir .

Biz bu kelimeyi ‖ ve bu doğadır ‖ diye okumaktayız ‖ ve bu doğa ‖ diye değil . Bu kelime

ödünç kelimedir , hatta yukarıda referans olarak kullanılan mumdakiyle kalmayıp
öncesinde anlatılan nefeşin kendisinden bahsedildiğinde kullanılan ‖ Teva – Doğa‖
kelimesi de ödünç kelimedir .

Alter Rebbe ‖ Bu ‖ ve ‖ doğa ‖ kelimelerinin dünyevi fiziksel şeyleri ima ettiğini

belirtmektedir . ‖ Bu ‖ kelimesini kullandığınız bir şeyin üzerine parmağınız ile işaret
ederek gösterebilirsiniz çünkü bu gördüğünüz ve algıladığınız bir şeydir . Ancak ‖ O ‖
dediğiniz de ise onu parmağınızla işaret edemezsiniz çünkü gözünüzün önünde
gördüğünüz ve kendisini size ifşa etmiş bir şey değildir ‖ O ‖ . İşte ‖ Bu ‖ ve ―O ‖ ikisi de
Doğada mevcut olmakla birlikte hiç bir şekilde anlaşılacak ve algılanacak şeyler
olmadıkları gibi ikisi de ödünç isimdir .

‖ Doğa ‖ kelimesindeki neşamanın köküne yapışıp kendisini dahil etmesi aşağıdaki

akılların eksikliğinden değildir aksine bu olay aklın anlayacağı düzeyin çok üstündedir .

Neşamanın Özünün ‖ Hohma‘da ‖ Ortaya Çıkması

Alter Rebbe ―‫ – ןבומ‬Muvan ( Anlaşılan ) / ‫ –טעם‬Taam ( Mantık ) / ‫– תעד‬Daat ( Bilgi ) /

‫ –שכל‬Sehel ( Akıl ) / ‫ – גשומ‬Musag ( Kavram ) , kelimelerini neşamanın beş derecesi ile
ilişkilendirmektedir .

Neşamanın beş derecesi şöyle adlandırılmaktadır ;

Nefeş , Ruah , Neşama , Haya , Yehida .

Taam – Yehida

Daat – Haya

Sehel – Neşama

Musag – Ruah

451 | .
Muvan – Nefeş

Nefeş‘in köküne yapışma tutkusu gerçekten neşamanın içinde var olan özünden ‖ ‫ץוצינ‬
‫ –בורא‬Nitsosts Bore – Yaratanın Kıvılcımlarından ‖ kaynaklanmaktadır , Nitsots Eloki
adamın içindeki Nefeş Elokit‘e hayat vermektedir . Bu hatta Nefeş‘in Yehida sevyesinden
de yukarıdadır . Bu aynı zamanda Ha‘Şem‘in isimlerinden birisidir . Neşamanın Özüdür ve
yanlış anlaşılmasın neşamanın kendisinin özü değildir . Bu yüzden Nefeşin Yehida
seviyesinde biraz ‖ varlık ‖ kavramı oluştuğundan burada özellikle Yaratana arzu ve istek
mevcuttur . Yani arzu ve istek ‖ varlıktır ‖ . Oysa neşamanın özü burada hiç bir arzu ve
istek hissetmez çünkü o Elokut ile ‖ Tek ‖ bir bütündür. Ancak nefeş kendisini bir ek gibi
hissetmeyinceye kadar Ha‘Şem‘e doğru kendini devam ettirerek çeker.

Bununla birlikte ‖ Nitsots Bore – Yaratanın Kıvılcımları ‖ yarattığı adamın kıvılcımlarında

da bulunmakta ve buna da ‖ Yehida ‖ denmektedir ve kendisini ‖ Yahid – Tek ‖
durumunda Yaratana bağlı olarak iptal etmiş O‘nunla tamamen birleşik vaziyettedir . Bu
yüzden dikkat ederseniz yukarıda Alter Rebbe sadece ‖ Daat , Sehel , Musag ve Muvan‘ı
sözünü ederken Taam/ Mantığı ‖ Yehida ‖ ile ilişkilendirmemektedir .

‫שבנפש חכמה בחינת יא‬, ‫הואוה ברוך סוף אין אור שבה‬

Hohma Neşamanın melekelerindendir ve önceki bölümde de ele alındığı gibi, Hohma

anlayışın üstünde olan ve Kutsal Eyn Sof‘un Işığına göre hareket eden melekedir . Sonuç
olarak neşama anlama ötesindeki kaynağı Eyn Sof‘a özlemle kendisini çekmektedir .

Böylece , ‖ gizli aşk ‖ yani ‖ Teva – Doğa ‖ O‘nunla Kaynağı ile neşamanın birleşme
özlemidir . Alter Rebbe şimdi ‖ gizli aşk ‖ lakabını daha açarak açıklamaya devam ediyor .

452 | .
Rabenu A Zaken ( Alter Rebbe ) bu konuya ek olarak tüm dünyanın ‖ Doğa ‖ olarak
bildiği Gerçekliği ‖ Hohma ‖ olduğunu ima ederek tüm özünün Or Eyn Sof Baruh Hu‘ndan
geldiğini ifade etmektedir . Öte yandan ‖ Hohma‘nın erdem boyutuna rağmen ‖ sadece ‖
Doğa ‖ olduğunu ve doğanın üstünde olmadığını söylemektedir . En nihayetinde
Hohma‘nın kendi yönünden gerçekten de Elokut‘a yapışıp O‘na dahil olmayı tutkuyla
arzulamaktadır , ancak hala tamamıyla Elokut‘a yapışmış ve dahil olmuş vaziyette değildir
.

Ve hatta ‖ Doğanın ‖ üstündeki ‖ Keter – Taç ‖ dahi Eyn Sof Baruh Hu‘nun ‖ Giysisi ‖
değildir . Or Eyn Sof Baruh Hu‘nun ‖ Giysileri ‖ ‖ Teva – Doğa‘nın ‖ üstünü
giydirmektedirler . Buna ‖ Or Makif – Saran Işık ‖ demekteyiz yani aynı zamanda bu Or
Ey Sof‘un ‖ Sovev Kol Almin – Tüm Dünyaları Saran ‖ yönüdür . Ve bu ‖ Doğanın
elbisesidir‖ , ve o aynı zamanda ‖ Or Pnimi – İçsel Işıktır ‖ yani Or Eyn Sof‘un ‖ Memale
Kol Almin – Tüm Dünyaları

Dolduran Işıktır ‖ . Bunun anlamı Doğa‘nın burada daha üstte olduğudur , eğer doğanın
üstünde bir şey varsa aynı zamanda doğanın üstünde olanın da üstünde bir şey vardır .

Hohma konusunun on sekizinci bölümde açıklandığı gibi , o tamamen kendisini Elokut‘a

iptal etmiş vaziyettedir , hatta sadece Hohma yönüyle olmayıp Nefeş Elokit‘e ve alt tüm
güçlerine yayılıp hepsinin iptal vaziyette olmaları için onlara da etki etmektedir . Aynı
şekilde Elokut‘u tanıdığı ve anladığı zamandaki iptal oluştan da bahsettiğimizde ki bu
nefeş‘in ‖ Bina ‖ yönüdür . Bina katından bakıldığında bu tam anlamıyla ve Elokut‘u
anladığı tanıdığı zamandaki iptal oluş gibi değildir çünkü artık burada kendi varlığını
hissetme durumu vardır .

Hala kalan ‖ Bitul – İptal Oluş ‖ yada sonrasındaki ‖ Varoluş ‖ nedir ? Burada iptal olunan
sadece ‖ var olandır ‖ . Çünkü hala kendi varlığının önemli olduğunu düşünmektedir . Bu
bir adamın Bir Rabi‘nin veya çok kuvvetli yada çok zengin bir kişinin önünde kendisini
iptal edişine benzer . Adam karşısındakinin önemini ve erdemini bilmektedir ancak o hala
bir ‖ varlıktır ‖ dolayısıyla bu tam manasıyla kişinin karşısındakine kendini iptal edişi
anlamına gelmez .

Ancak her şeye rağmen ‖ Bina ‖ Kutsallık ile alakalı ve Nefeş Elokit‘in entelektüel tarafının
üç gücünden biri olduğundan aynı zamanda da Özünü tanıyan ve ‖ O‘ndan başka hiç bir
şey olmadığını ‖ bilen olarak Elokut‘a mutlak bir şekilde kendisini iptal etmiş olması

453 | .
gerekmez mi . Bir an için öyle olduğunu varsayalım , ancak ‖ Bina ‖ eğer kendi varlığını
gerçekten hissetmekte ise o Keduşa‘nın Yüceliğini ve Büyüklüğünü tanıma seviyesine
ulaşsa dahi onun Ha‘Şem sevgisi ve korkusu ‖ Kutsal ‖ olmadığı gibi ‖ Klipa ‖ tarafından
gelmektedir . Kutsallığın Özü Elokut‘u ortadan kaldırmaktadır .

‫מחכמה שנמשך מה אלא שאינו דקדושה סטרא בכל כלל וזהו‬, ‫קודש שנקראת‬
‫העליון‬

Vezeu klal bekol sitra dekeduşa şeeyno ela ma şenimşah mihohma , şenikret
kodeş elyon .

Bu Kutsallık Aleminde genel bir ilkedir , sadece Hohma‘dan türeyen bir şey Keduşa‘dır (
Kutsallık ) ve ‖ Kodeş Elyon – Tanrısal Kutsallık ‖ diye adlandırılır .

‖ ‫ – שדוק‬Kodeş – Kutsal ‖ kelimesi Hohma‘yı belirtmektedir , Hohma‘dan türetilmiş olarak

‖ ‫ – השדק‬Keduşa – Kutsallığın ‖ bir tezahürü anlamına gelir. Hohma‘nın kendisini
Ha‘Şem‘in önünde iptal edip geçersiz saymasının temsilindeki gibi sadece bu konularda
Hohma‘nın apaçık karakteri ile bu Kutsallığa sahip olduğu söylenebilir . Bu karakteristik
hususların yoksun olduğu durumlarda haliyle Kutsallıktan da yoksun olunmaktadır . Alter
Rebbe burada Hohma ile ilgili açıklamalarına devam ediyor :

Ve daha derinlemesine açıklamasıyla ; ‖ ‫ – השודק‬Keduşa – Kutsal ‖ kelimesinin genel

anlamı ayırım ve itibardır . Bir kişiye onun ‖ ‫ –קדוש‬Kadoş – Kutsal ‖ olduğunu
söylediğimizde , bunun anlamı onu yüceltmek ve başka şeylerden kendisini ayırdığımız
anlamına gelir ( Raşi‘nin Kedoşim bölümünün başında yaptığı yorum gibi ) .
Bununla birlikte , bir şeye onun ‖ ‫ – שודק‬Kadoş – Kutsal ‖ olduğunu söylediğimizde ise
bu Kutsallığın Özünden bahsettiğimiz anlamına gelmez . Ama atıfta bulunduğumuz şeyin
Kutsallığı vardır . Hasidut söyleyişine göre ; ‖ ‫ – שודק‬Kadoş ‖ – ‖ ‫ –קדש‬Kadeş –
Kutsamak ‖ tır . Burada kullanılan ek harf ‖ ‫ – ו‬Vav ‖ dikkat ederseniz yukarıdan aşağıya
doğru inen düz bir çizgi görüntüsündedir . Bu da bize göstermektedir ki vav harfi
sayesinde Kutsallık yukarıdan aşağıya doğru devam etmektedir . Dolayısıyla içinde vav
harfi bulunan ‖ ‫ – שדוק‬Kodeş ‖ kelimesi Kutsallığın Özü anlamına gelmektedir . Ve işte
bu Hohma‘dır , ‖ ‫ – ןוילעה שדוק‬Kodeş Elyon – Yüce Kutsal Efendimiz ‖ olan Kutsalların
Kutsalının Özüdür . İşte bu Kutsallığın tam tanımıdır , kim ki kendisini mutlak bir şekilde
Elokut‘a adar ve kendisini O‘nun önünde yok hale getirir , işte o kişi veya şey Kutsaldır .

454 | .
 ‫בו המלובש הוא ברוך סוף אין באור במציאות הבטל‬, ‫כנ״ל עצמו בפני דבר ואינו‬

Abatel bemetsiyut beor eyn sof baruh hu amelubaş bo , veeyno davar bipney
atsmo kanizkar leeyl .

Hohma‘nın varlığı Kutsal Eyn Sof Işığının içinde feshedilir ve O‘nun içinde giyinir ancak o
ayrı bir parça değildir . Bu daha önceki bölümlerde açıklanmaktadır . 4

Altıncı bölümde Kutsallığın tüm Özünün Elokut‘a iptal ediliş olduğu anlatılmaktadır .
Elokut‘a kendisini iptal etmemiş olan her şey ( Hatta bu şey çok yüce ve üstün olsa
ve hatta kim ki Ha‘Şem aşkını kendi içinde çok yüksek derecede uyandırmışsa
dahi ama eğer kendisini Elokut‘a hala iptal etmemiş ise ) bu klipadır ve klipa
onun ile Keduşa arasını örterek ‖ Kutsal Gerçeği Gizlemekte ‖ ve adamı ‖ O‘ndan Başkası
Yoktur ‖ ilkesinden uzaklaştırmaktadır .

‫מ״ה כ״ח נקרא ולכן‬

Velahen nikra koah ma .

Bu yüzden ‖ ‫ – המחכ‬Hohma ‖ melekesi iki kelimeden oluşmaktadır , ‖ ‫ – ה‖מ ח‖כ‬Koah

Ma ‖ , Tevazu ve Fedakarlığın gücü .

‖ ‫ – המ‬Ma ‖ kelimenin tam anlamıyla ‖ Ne ? ‖ anlamına gelmektedir ve maddeselliği

temsil eder . Biri kendisini küçümsediğinde bu kelimeyi kullanabilir . ‖ Ben neyim ? ‖ .
Aynı şey Kutsallık içinde geçerlidir , Hohma gibi , Hohma Ha‘Şem‘i aşağıya çekmektedir
ve kendisini O‘nun önünde yok durumuna getirmektedir .

Klipanın Noktası ‖ Yeş – Var ―

‫אחרא וסיטרא הקליפה מבחינת ממש הפך והוא‬, ‫העולם אומות נפשות שממנה‬

Vehu efeh mamaş mibehinat aklipa vesitra ahra , şemimena nefaşot umot
aolam .

Bu Kutsallığın tam tersi taraf ve Yahudi olmayanların türetildiği Sitra Ahra ve Klipalardır
.5

Hohma‘nın kendisini mutlak bir şekilde iptal edişi öncesinde de açıklandığı gibi Kutsallığın
Özüdür . Ancak bu durumun antitezi ise ‖ Klipa ‖ olarak adlandırılmaktadır , çünkü

455 | .
Klipalar Elokit‘in gerçekliğini gizlemektedir ( Kabuğun meyveyi örtüp
gizlediği gibi ) Ve ‖ Sitra Ahra – Kutsal Olmayan Taraf ‖ tan Klipalar türemektedir .

Onlar hayat kaynaklarını ‖ Klipa ve Sitra Ahradan ‖ almaktadır ve onların öz maddeleri

tamamen Kutsallığın zıttı taraftan olduğu için Kutsallıkla yakından uzaktan alakaları
yoktur .

Ancak bunun aksine taraf Keduşa‘da ise mutlak iptal oluş vardır ve Hohma‘nın tüm amacı
Elokut‘a daha fazla ve daha fazla bağlanıp mutlak yayılmacılıkla feragatı aşılamaktır .
Klipanın özü ise ‖ Yeş – Var Olmak ‖ tır . Ve onun tüm yayılmacılığı ise kendi ‖ Yeşini –
Var Oluşunu ‖ daha fazla büyütmektir .

O iyi ve yararlı şeyler yapsa dahi her niyetinde sadece kendi ‖ Yeş – Varını ‖ arttırmak
vardır .

‫והלעיטני הב הב ן‬, ‫כנ״ל עצמו בפני ודבר יש להיות‬, ‫ואמרי לגרמייהו דעבדין הפך‬
‫החכמה בחינת‬

Deavdin legarmiyeu veamrin av av vehalitani , liyot yeş vedavar bipney atsmo

kanizkar leeyl , efeh behinat ahohma .

Sadece kendini düşünerek hareket eden kişi ‖ Ver , Ver ! ‖ , 6 ve Esav‘ın da söylediği
gibi 7 ‖ Besle Beni ! ‖ der , bağımsız varlıklar olarak bu kişiler kendilerini Ha‘Şem‘den
ayırmış ve kopartmış vaziyettedirler . Daha önce de belirtildiği gibi , Klipa ayrı ve farklı bir
varlıktır , Ha‘Şem‘den çok uzakta Hohma‘nın tamamen aksine bir olgudur .

Bu sadece bu kadarla kalmaz , dünya ulusları ( Goylar ) yapmış oldukları iyi şeyleri dahi
kendileri için yaparlar , hatta onların gözü her zaman başkalarının sahip olduğu
şeylerdedir . Başkalarının mallarını veya ülkelerini elde etmek isterler . Ancak
kendilerinden karşılıksız olmak kaydıyla hiç bir şey vermezler . Zoar A Kadoş‘un
benzetmesine göre , köpekler sürekli ‖ ‫ – בה בה‬Hav , Hav ‖ diye havlarlar ve sürekli
talep ederler . İbranice de ‖ ‫ – בה‬Hav ‖ ver anlamına gelmektedir . Yani onların tek
dedikleri ‖ Ver ver , hep bana ver ‖ olmaktadır . Her şey benim için , her şey bana
gelmeli ve her şey bana verilmelidir demektedirler .

‖ ‫ – בה בה‬Hav Hav ‖ kelimesi Kral Şlomo A Meleh‘in yazmış olduğu Mişle kitabından (
30:15 )gelmektedir ; ‖ İki dişi sülük Hav Hav ‖ – ‖ Sülük kan emici bir solucandır ve
vücudunu tamamen kan ile doldurana kadar üzerine yapıştığı canlının kanını emer ‖ .

456 | .
Mişle‘de getirilen bu benzetme onun varlığını daha da doldurabilmek için başkalarının
kanını nasıl emdiğini daha iyi vurgulamaktadır .

Ve bu onun sadece kendi ihtiyaçları için olan talepleri değildir . Aksine o kendisini daha
fazla doldurmak için daha çok ve dah çok sürekli talep eder .

Esav‘ın da ( Esav Klipayı simgelemektedir ) kardeşi Yaakov‘a ( Yaakov Kutsallığı

Simgelemektedir ) dediği gibi ( Bereşit 25:30 ) , ‖ Halitani Na Min Aadom Aadom
Aze Eftah Pi Veişpoh Letoha Arbe – Ver bana bu kırmızıdan çok çok ver ve aç ağzımı içine
doldur ‖ .

Hasidlerin söylemiş oldukları bu sözlere Alter Rebbe bir kaç seviye daha eklemektedir . ‖
Ben – Varlığın ‖ birbirinin altında bir kaç seviye daha vardır. Öncelikle ‖ Var ‖ var olan bir
şeydir , dahası ‖ önemlidir ‖ , öyle ki kendisini çok büyük hissettiğinden artık kimseye
ihtiyacı olmadığını düşünmektedir .

Ve Klipanın tüm olayı ‖ Yeş – Var ‖ olmak ve Elokut‘a kendisini iptal etmemektir .

‫ ימותו ולא בחכמה‬:‫ וכתיב‬,‫ כי החכמה תחיה‬,‫ולכן נקראים מתים‬

Velahen nikraim metim , ki ahohma tehaye uktiv : yamutu velo behohma .

Bu yüzden klipa alemine ait olanlar ‖ ölü ‖ olarak 8 ifade edilirler , 9 Hohma ise hayat
verendir ve şöyle yazmaktadır ; 10 ‖ Onlar bilgelik olmadan ölecektir ‖ , yani , ‖ Ölüm ‖
direk olarak bilgelik ‖ Hohma ‖ eksikliğinin sonucudur . Bu yüzden kendi yaşam gücünü
Klipadan alan uluslar ‖ Ölü ‖ olarak kabul edilir .

Klipanın tüm özü ‖ Ben – Var ‖ dır ve ‖ Bitul – Kendini İptal Etmenin ‖ tam tersidir . Bu
yüzden dünya milletleri hayat güçlerini ‖ Bitul‘dan ‖ alan Klipalardan almaktadırlar . Ve
onlar Elokut‘a İptal olmadıklarından yaşıyor olarak gözükseler de aslında ‖ Ölüdürler ‖ .

Gerçek ‖ Yaşam ‖ sadece Ha‘Şem‘de olduğu gibi sadece Ha‘Şem ‖ Yaşamın Kaynağıdır ‖
ve O ‖ Yaşamın kendisine Hayat vermektedir . Kim ki kendisini Ha‘Şem‘e iptal ettiğinde
ve O‘na yapıştığında o ‖ Yaşayandır ‖ . Ve o gerçek yaşamı elde eder , ancak kim ki
kendisini Yüce Yaratana hala iptal etmemiş ve kendi ‖ varlığı ‖ olmaya çalışmaktadır o kişi
hayatın kaynağından gerçek yaşamı elde edemez . Ve bu yüzden aslında o temelde
yaşamı olmayan ‖ Ölüdür ‖ . Ve hatta yaşam olduğu zamanlarda bile bu gerçek
olmadığından sanki bir şey gelip geçmektedir ve bu yaşam olarak adlandırılmaz .

457 | .
Ve beden hayat gücünü nefeşten aldığı gibi , vücut sadece nefeşe kendisini iptal etmek
kaydıyla var olabilir . Ancak beden ‖ var ‖ olmayı denediğinde veya seçtiğinde ve nefeşe
mutlak bağımlılığından vaz geçtiğinde ise kendi varlığına dönecek ve ‖ Ölü ‖ hale gelmiş
olacaktır . Bu yüzden beden sağlıklı olduğunda adam organlarını ve vücudunu hissetmez ,
ancak bedeninin her hangi bir uzvunu veya organını hissettiğinde ise bu aynı organ veya
uzuvda bir hastalık yada eksiklik olduğunun işaretidir.

Bedenin yaşam gücü onun kendisini nefeşe iptal edişinden geldiği gibi , aynı şekilde
dünyanın yaşam gücü de kendisini Elokut‘a iptal edişi sayesinde gelmektedir . Bu yüzden
kim ki kendisini Elokut‘a iptal etmemiş vaziyette ise o ‖ Ölüdür ‖ . Aynı zamanda kim ki ‖
bağımsız ‖ bir yol çizmek istediğinde kimseye ihtiyacı yoktur , ancak Ha‘Şem korusun o
zaman da kendi başının çaresine bakmak zorunda kalması gerekecektir .

Hasidler anlatmaktadır , bir keresinde Rebbe Tsemah Tsedek torunlarına ‖ ‫– תיצחמ‬

Yarım ‖ lira verir ve onlara bunun ‖ ‫ – לקשה תיצחמ‬Mehatsit Şekel Yarım Şekel ‖
olduğunu söyler . ‖ ‫ – תיצחמ‬Mehatsit – Yarım ‖ kelimesinin ortasında ‖ ‫ – קידצ‬Tsadik ‖
harfi bulunmaktadır ayrıca bu harfe sağdan ve soldan en yakın harfler ‖ ‫ח‬ ‫ –י‬Het ve Yud
‖ harfleri bulunmaktadır . Bu iki harfi birleştirip bir kelime şeklinde okuduğumuzda ‖ ‫—חי‬
Hay – Canlı ‖ kelimesi ortaya çıkmaktadır . Ve Tsadik harfine sağından solundan en
uzak harfler ise ‖ ‫ – ת מ‬Mem ve Tet ‖ harfleridir . Bu iki harfi de birleştirip bir kelime
olarak okuduğumuzda ortaya ‖ ‫ – תמ‬Met – Ölü ‖ kelimesi çıkmaktadır . Bununla birlikte
Tanya kitabının ilk bölümlerinden ‖ Tsadik ‖ insanın ne olduğunu öğrenmiştik . Kısacası
tüm bu bilgileri toparladığımızda, buradan ‖ Tsadiğe ‖ kendimizi yapıştırıp ona iptal
olduğumuzda ‖ Hayatı ‖ elde etmiş olduğumuz , Tsadik‘ten uzaklaştığımızda ise ve kendi
varlığımız olmayı denediğimizde de bunun Yaşamın tersi olduğunu öğrenmekteyiz .
Nitekim bu sebepten dolayı sadece ve sadece Tsadiğe bağlanmak ve kendimizi ona iptal
etmemiz sayesinde Elokut‘un Hayat gücünü alabilmekteyiz . Nefeşin Hayat gücünün
vücudun tüm organlarına yaşam verdiği gibi , bu yaşam özellikle beyin vasıtasıyla vücuda
geçmektedir .

Ve Hasidler ekleyerek anlatımlarına devam etmekteler , örneğin kim ki her şeyi tek
başına yapmayı denemeye çalıştığında ( Kendi varlığı olduğunu iddia ettiğinde ) ve Tsadik
ile bağlantı kurmaya ihtiyaç duymadığında ;

Bir keresinde goylar Yahudi‘lerin tefilinlerini çalmışlar ve başka Yahudi‘lere de satmayı

denemişlerdi . Yahudi‘ler hırsız goya sorarlar ; ‖ Bu tefilinleri nasıl yaptın ? ‖ Goy cevap
verir ; ‖ Ben kunduracıyım , kimseye ihtiyacım yok, tek başıma yapabilirim ‖ ….

458 | .
Yukarıda anlatıldığı gibi , gerçek yaşam sadece ve sadece ‖ Bitul – İptal Olmak ‖
sayesinde , Hohma‘nın yaşam vermesi ile gerçekleşmektedir . Ve Hohma‘nın olayı mutlak
iptal oluşudur ve sadece bu şekilde hayat gücünü verebilmektedir .

Alter Rebbe önceki bölümün sonundan Hohma‘nın adamın vücuduna ve tüm organlarına
dağılarak hayat verdiğini kanıtlamak için ‖ Hohma , Hohma sahibine hayat verir ‖
pasuğunu getirmektedir . Burada ise pasuk Hohma‘nın ‖ Hayat olduğunu kanıtlamaktadır
.

Kutsallık Elokut‘a kişisel mutlak iptal olunuş ile Klipa arasında bu da temelde Yahudi ile
dünya ulusları arasındaki farktır . Kişisel arzuların tamamen ortadan kaldırılması ile
birlikte gerçek hayata bağlanmak ve yaşamak .Pasukta da yazılı olduğu gibi , ―‫םתאו‬
‫ –הדבקים בה׳ אלוקיכם חיים כולכם היום‬Ve Sizler Ha‘Şem‘inize sarılmakla bu gün
hayattasınız ‖ . Ancak Klipanın gerçekliği ise sadece kendi ihtiyaçlarını arttırmak ve
kendi ‖ Varlığını – Benliğini ‖ büyütmektir .

Ancak Yahudi‘nin kalbinin içinde de gerçekten ‖ Bir Goy ( yabancı ) ‖ vardır . Yani Klipa
Yahudi‘nin içinde bulunmaktadır . Ve bazen bu klipa Yahudi‘nin gerçek varlığının
üstesinden gelerek Yahudi‘nin kendisini Elokut‘a mutlak vakfedişini kendisinden gizler ve
onun bir Goy gibi hareket etmeye başlamasını sağlar ve kendisine ‖ Varlığını ‖ Ben‘ini ‖
arattırır .

‫וכן הרשעים ופושעי ישראל קודם שבאו לידי נסיון לקדש השם‬

Veken areşaim upoşeey israel kodem şebau lidey nisayon lekiduş Ha‘Şem .

Putperest milletler ‖ ölü ‖ olarak adlandırılırlar , bu yüzden de onlar kötüdür

ve Ha‘Şem‘in Adını Kutsama ( Kiduş Ha‘Şem ) testi ise ilk olarak günahkar olan
Yahudilerin 11 önüne getirilir .

Bu tür bir test ile karşı karşıya kalmak için Yahudi‘nin içindeki Hohma‘nın onu
uyandırması Ha‘Şem önünde kendisini tüm ruhu ile mutlak bir şekilde iptal etmesi gerekir
. Bu noktada , tekrar artık ‖ canlıdır ‖ . Bununla birlikte , Yahudi bu teste yüz vermez ise
içindeki Hohma uykuda kalmaya devam eder.

‖ Poşaey İsrael – Avare takımı olan Yahudi‘ler ‖ gerçek günahkarlardır ve işlemiş oldukları
suçlar yüzünden Ha‘Şem‘i de tumanın yani ruhani kirliliğin içine indirmektedirler . Onların
bunları düzeltmesi yalnızca klipalarını ‖ kırmaları ‖ ile sağlanabilir . Ancak ‖ Raşalar –

459 | .
Kötülerin ‖ seviyesi Beynoninin altındadır , onlar bile suç gerçek anlamda suç
işlemediklerinde , onların tamiratları ( tikun ) ‖ Birur – İyi ile Kötüyü ayırma ‖ ile
gerçekleşir ‖ Şevira – Kırma ‖ ile değil .

On birinci ve on ikinci bölümlerde anlatıldığı gibi , beynoni hayatının hiç bir anında hiç bir
şekilde suç işlememektedir , oysa özünde kötü – raşa olanlar henüz suç işlememiş olsa
dahi Ha‘Şem‘in iradesine karşı gelmeleri mümkün olduğu gerçeğiyle bu kişiler gerçekten ‖
raşadır ‖ .

Ve hatta kendisini sadece şehvet ve diğer arzulara adamış olan kişiler , sadece nefsi için
yemek yiyenler ve niyeti ‖ Leşem Şamayim – Cennet Adına‖ olmayıp açıkça yapmış
olduğu işi Elokut adına yapmadıklarında , burada yenen yemek kötü bir eylem olmaktadır
. Aslında yemekten alınan enerjinin Manevi çalışmalarda Elokut adına kullanılması
gerekirken ve dolayısıyla alınan enerjinin de bu şekilde Keduşaya yükseltilmesi
yerine hepsi klipaya çalışarak klipaya hayat gücü vermiş olmaktadır. Ancak adam
yapmış olduğu hatayı anlayıp teşuva yaptığında ve yemekten almış olduğu enerjiyi Tora
çalışmaları ile Mitzvaların uygulanmasında kullandığında ise yenilen yemeklerin tekrardan
keduşaya yükseltilmesi mümkündür . Fakat teşuvadan önceki durumda yemek ‖ Şaloş
Klipot Tmeot – Üç kirli Klipanın ‖ içinde durmaktadır ve adam da raşa – kötü olarak
adlandırılmaktadır . Böylece adamın Nefeş A Beamit‘i Nefeş Elokit‘i karşısında güç
kazanarak artış göstermektedir .

Ancak raşalar ve poşaey İsrael dediğimiz yani avare takımı Yahudiler Kiduş Ha‘Şem
tecrübesini yaşadıklarında , nefeşlerindeki hohma uyanır ve açığa çıkar . Ardından onlar
tekrardan ‖ yaşayan ‖ olurlar . Ancak bunun öncesinde Hohma ve İptal oluş onlarda
ortaya çıkıp aydınlanmadığından dolayı avare takımı olan Yahudiler de gözle görülür bir
şekilde yaşıyor gibi gözükseler de ‖ ölüdürler ‖ .

Yahudi olmalarıyla birlikte poşaey İsrael ve Raşalar ‖ Ölü ‖ olarak adlandırılmalarına

rağmen sonuçta en değersiz ve düşük seviyedeki Yahudi‘de dahi Hohma bulunmaktadır .

‫האלקית שבנפש החכמה בחינת כי‬, ‫הוא ברוך סוף אין מאור אלקות ניצוץ עם‬
‫בה המלובש‬

Ki behinat ahohma şebenefeş aelokit , im nitsots elokut mior eyn sof baruh hu
amelubaş bo .

460 | .
Nefeş Elokit‘in melekelerinden Hohma Or Eyn Sof Baruh Hu‘nun Kutsal kıvılcımı ile
giydirilmiştir .

‫בגופם גלות בבחינת הם‬, ‫שבלב השמאלי שבחלל הקליפה מצד הבהמית בנפש‬,
‫בגופם ומושלת המולכת‬

Hem bebihinat galut begufam , benefeş abeamit mitsad aklipa şebehalal

asmali şebelev , amolehet umoşelet begufam .

Onlar vücut içinde Galuttadırlar ( Sürgünde ) , kalbin sol kısmında konuşlanan klipa
dünyasından hayat bulan nefeş a beamit onun üzerinde hüküm sürer ve vücuda hakimdir
.

Kralın oğlunun esir olduğu ve onun düşmanları tarafından kontrol altında tutulduğu gibi .
Nitekim Kralın oğlu esir olduğu için babasına karşı gelip onunla savaşan düşmana çalışır .
Ancak o hala özünde Kralın oğludur . Aynı şekilde Hohma ve Nefeş Elokit raşa ve avare
takımı Yahudi‘lerin vücutlarında ‖ Galutta – Sürgünde ‖ bulunmaktadır . Özü Klipa olan
Nefeş A Beamit ise adamın kalbinin sol kısmında konuşlanmakta ve buradan tüm vücuda
kendi yani Klipanın kurallarını uygulattırıp Krallık yapmak istemektedir . Nefeş A Beamitin
bu Kral oma arzusu ancak adamın kendisinin klipanın arzularını kabul edip
gerçekleştirdiğinde mevcudiyet kazanmaktadır .

Nefeş Elokit ve Hohma ile Or Eyn Sof dahil burada nefeş a beamitin galutunda
bulunmaktadırlar ve ona hayat vermektedirler . Ancak Yahudi‘nin hayat gücü ise her
zaman ve yalnızca Nefeş Elokit‘ten kaynaklanmaktadır .

‫כנ״ל השכינה גלות בסוד‬

Besod galut aşehina kanizkar leeyl .

Nefeş Elokit‘in melekesi olan Hohma ‖ Sürgünde ‖ olduğu sürece , hayvansal ruh nefeş a
beamit vücudun organlarına hakimdir ve ezoterik öğretiye göre Şehina da onunla birlikte
‖ Galutta , Sürgündedir ‖ . 12

Şehina ‖ Galutta ‖ kaldığı müddetçe klipalar Elokit‘in hayat gücünü alırlar ve istedikleri
gibi davranarak kendi varoluşlarını güçlendirip arttırarak Keduşa‘ya karşı mücadele
ederler .

461 | .
Genel düzeyde ‖ Galut A Şehina – Şehinanın Galutta ( sürgün ) kalması ‖ gibi Elokut tüm
dünyada gizlenmiş vaziyettedir , aynı şekilde her Yahudi‘nin de kişisel ‖ Galut A Şehina ‖
durumu vardır . Her bir Yahudi‘nin Nefeş Elokit‘i kendi arzularını yürürlüğe sokamadığı ve
liderliğini sürdüremediği zaman savaşı kaybeder ve Nefeş A Beamit yani Hayvansal Ruha
hayat gücü verir . Dolayısıyla Nefeş A Beamit almış olduğu bu güç ile Keduşaya karşı
eylemlerine devam eder .

‫האלקית בנפש זו אהבה‬, ‫נקראת ולכן ברוך החיים חיי בה׳ לדבק וחפצה שרצונה‬
‫הוא‬, ‫מסותרת אהבה בשם‬

Velahen nikret aava zo benefeş aelokit , şeretsona vehafetsa ledavek

baHa‘Şem heyyey ahayim baruh hu , beşem aava mesuteret .

Bu nedenle , Kutsal Ruh Nefeş Elokit‘te bulunan bu aşk Ha‘Şem‘in istek ve arzuları ile
hepsi bir birliktir , ‖ Tüm Yaşamın Pınarı ‖ olan bu aşka ‖ Gizli Aşk ‖ denmektedir . Ancak
burada bir çelişki vardır , çünkü aşk bir duyguyu apaçık gösterir ve tamamıyla gizli
değildir .

Bu yüzden raşalarda ( buna Beynoni seviyesinin altındaki her kez ve hatta ilk önce hata
yapıp sonrasında teşuva yapanlar da dahildir ) , avare takımı Yahudiler‘de bu aşk ( gizli
sevgi ) klipadan hayat gücünü alan nefeş a beamitin içinde ‖ Galutta ‖ durmaktadır .

Dolayısıyla ‖ Gizli Aşk ‖ diye adlandırılan bu sevgi Nefeş Elokit‘in içindedir , aynı sevgi kim
ve ne olursa olsun her Yahudi‘nin içinde bulunmaktadır . Çünkü bu sevgi Yahudi‘nin
özünden kaynaklanmaktadır ve bu yüzden de her Yahudi bu aşk için hayatını dahi feda
etmeye hazırdır , hiç bir zaman kendi varlığını düşünmez ve kendisini tamamen ve mutlak
bir şekilde Elokut‘a vakfeder . İşte bu aşkı ondan birisi ( Nefeş A Beamit ) gizler ve ortaya
çıkmasını engeller . Sadece bununla da kalmaz bu aşk Nefeş Elokit‘in derinliklerinde
bulunur ve tek başına açığa çıkması mümkün değildir . Eğer öyle ise bu sebepten dolayı
bu aşkı bizim ‖ Kaybolmuş Aşk ‖ olarak adlandırmamız gerekirdi , ancak ‖ Gizli Aşk ‖
denmesinin sebebi , burada yabancı biri tarafından gizlendiği ve açığa çıkmasının
engellendiği ifade edilmek istenmesidir .

‫כי היא מסותרת ומכוסה בלבוש שק דקליפה בפושעי ישראל‬

Ki hi mesuteret umehuse belevuş sak deklipa bepoşeey israel .

462 | .
Gizli ve saklı olmasının bir diğer açıklaması ise haddini aşan avare takımı Yahudi‘lerin
klipanın çuvalını üzerine giydikleri anlamına gelmektedir .

Genel anlamda ‖ Giysi ‖ onu üzerine giyenin üzerini ‖ Örter ‖ ancak bununla birlikte giysi
aynı zamanda giyineni dışa doğru da açığa çıkarır . Örneğin , bir kişi çok şık ve temiz
giyindiğinde onu örten bu elbiseler kişinin saygınlığını daha da ortaya çıkartacaktır . Buna
ek olarak , elbisenin sahibi elbisesini daha basitleştirebilir yada değiştirebilir . Ama ‖
Çuvaldan Elbise ‖ açıklaması adamın üzerine ‖ Çuval ‖ giymesine benzetilir , adam
üzerine çuval geçirdiğinde bu onun kendisinin bizzat ortaya çıkmasına yardımcı olmaz ,
hatta onu gizler ve kendisini açığa çıkartmasına dolayısıyla üzerine geçirmiş olduğu bu
kirli ve çirkin elbiseyi değiştirmesine de izin vermez . Bizler için de aynı şey geçerlidir ,
klipa ‖ Nefeş Elokit‘te bulunan Hohma‘yı ve kıvılcımı ‖ çuval gibi örterek kapatmayı
başararak Nefeş Elokit‘in adamın içinde ortaya çıkmasına mani olur . İşte bu durum bize
avare takımı olan ve haddini aşan Yahudi‘leri yansıtmaktadır .

Rabenu A Zaken ( Alter Rebbe ) dikkat ederseniz burada ‖ Gizli Aşktan ‖ bahsederken
raşaları değil sadece ‖ Poşaey İsrael – Haddini aşan Yahudilerden ‖ bahsetmektedir ,
belki de sırf bu sebeple ve yukarıda anlatılanlara göre raşalar ve hem de raşaların en
yüksek derecesinde ( on birinci bölümde anlatıldığı gibi ) ‖ Raşa ve Tov Lo ‖ dahil
kısacası Beynoni derecesinden aşağıda olanlar dışsal ve fiili olarak nerdeyse her zaman
doğru şekilde davranırlar bazen de hepimize serbest bırakılan şeylere karşı ‖ Leşem
Şamayim – Cennet Adına ‖ niyeti olmadan arzu duyarlar . Dolayısıyla bu tip kişilerdeki
sevginin ‖ gizli ‖ olduğunu söylemek mümkün değildir . Çünkü onlarda bu sevginin ifşa
olmasını engelleyen şeyin var olmasına rağmen onların durumları ‖ Poşaey İsrael –
Haddini aşan Yahudiler‖ ile aynı değildir . Onların Nefeş Elokit‘leri neredeyse tamamen
kontrolü elinde tutmaktadır .

Öte yandan , aynı zamanda Beynonide de ‖ Doğal Aşk ‖ hayatının her gününde ve her
anında vahiy olmuş vaziyette değildir , bu durum beynonilerde sadece tefila esnasında
mümkündür . Fakat bu sevgiyi her zaman uyandırmak yada keşfetmek beynoninin
elindedir çünkü beynonide bu sevginin ifşa olmasına engel olacak bir durum yoktur .
Beynoni gün içerisinde de aşkın kendisini tüm gücü ile göstermediği anlarda dahi ortaya
çıkartabilir . Nitekim bu aşk fiili olarak adamın beynoni olmasına sebep verir, ardından
adam hareketlerini her detayıyla uygun bir şekilde icra eder ve yanlış bir şekilde hareket
etmesi mümkün olmaz . Dolayısıyla beynonideki sevgiye ‖ gizli aşk ‖ demek mümkün
değildir . Beynoniler ile raşaların en yüksek derecesindeki ‖ Raşa ve Tov Lo ‖ arasındaki
fark birbirlerinden çok uzak olmadığı için raşalardaki bu aşkın ‖ gizli aşk ‖ olduğu

463 | .
söylenemez . Bu sadece ‖ Poşaey İsrael – Haddini aşan avare takımı Yahudiler ‖ için
geçerlidir.

Ve ayrıca şunu da belirtmek zorundayız , Alter Rebbe burada ağırlıklı olarak olumlu tarafı
vurgulamak istemektedir . Hatta ‖ Poşaey İsrael ‖ de dahi doğal aşk geçerliliğini
koruyarak içlerinde bulunmaktadır . Ancak klipanın elbisesi ‖ çuval ‖ ile giydirilmiş ve
gizlenmiştir . Bu nedenle de zaten ‖ Poşaey İsrael ‖ olarak benimsenmektedirler . Bu
noktada onlar adına burada çok büyük bir yenilik ortaya çıkmaktadır .

‫לחטוא שטות רוח בהם נכנס וממנה‬, ‫רז״ל כמאמר‬: ‫כו׳ חוטא אדם אין‬

Umimena nihnas baem ruah ştut lahato , kemaamar raboteynu zihronam

livraha : eyn adam hote hule .

Klipadan onlara ‖ Ruah Ştut – Ahmaklık Ruhu ‖ girer , bilgelerimizin de dediği gibi : 13 ‖
Ahmaklıkların ruhu adamın içine girmedikçe adam günah işlemez‖.

Alter Rebbe‘nin de açıkladığı gibi , aptallık kendini kandırmaktan oluşur , adam

günahlarına rağmen ‖ İyi Bir Yahudi ‖ olarak kalır , ancak ihlalleri karşısında kendisi ile
Ha‘Şem arasında da ciddi bir duyarsızlık oluşturduğu da kaçınılmaz bir gerçektir . Zaten
Yahudi her işlediği ihlal sonucunda Ha‘Şem‘den bir parça daha uzaklaştığını ve O‘nunla
kendi arasındaki bağın parçalandığını bilse ve hissetse hiç bir zaman günah işlemez .
Sonuçta her Yahudi Ha‘Şem‘i çok güçlü bir aşkla sevmektedir , bir önceki bölümde
anlatıldığı gibi Yahudi Ha‘Şem için hayatını dahi feda etmeye hazırdır . Sadece ‖
Ahmaklığın Ruhu ‖ Yahudi‘nin bu duyusunu köreltir ve günah işlediğini ona hissettirmez .

Bununla birlikte bütün duyuları hissizleşirse , tüm işlemiş olduğu günahlara rağmen
Ha‘Şem için hayatını feda etmeye bile hazırdır ve o ne zaman inanç yönünden test
edilmeye alınır ? Alter Rebbe buna cevap veriyor . Klipa sadece bu konularda etkili olarak
engel olabilir ama doğrudan Hohma ve Nefeş Elokit‘i etkileyemez . Nitekim inanç
konularında klipa ne nüfuz edebilir ne de engelleyebilir .

Sonuç olarak , bu tür zamanlarda ve konularda günahtan uzak kalması gerektiğinin yoksa
Ha‘Şem‘den kendisini kopartacağının farkındadır . Dolayısıyla günah işleyeceği yerde
kolaylıkla kendi hayatını feda edebilir .

464 | .
 ‫שגל אלא כולה בנפש ממנה המתפשטת לבחינה אלא אינו חכמה לבחינת הזה ות‬
‫להחיותה‬

Ela şegalut aze lebehinat hohma eyno ela lebehina amitpaşetet mimena
benefeş kula leahayota .

‖ Özün ‖ bizzat kendisi inip nefeşin diğer kalanına giysi olmaz , O tüm geçerliliği ile kendi
yeri olan Hohma‘nın kendisinde bulunmaktadır . Bizzat kendisi kesinlikle ‖ Galutta ‖
bulunmaz , çünkü dünyada hiç bir şey O‘na hükmedemez O‘nu kontrol altına alamaz .
Yani hiç bir şey Ha‘Şem Korusun Or Eyn Sof Baruh Hu‘na ev sahipliği yapamaz . Aynı
şekilde klipanın elbisesi olan çuvalda O‘nu örtemediği gibi klipa O‘nu kesinlikle kontrol
altında tutamaz .

Adam çok ciddi ihlaller yaptığında dahi Hohma‘ya yada Nefeş Elokit‘e etki etmez ve
onlara işlemez , hiç bir surette burada ‖ Esirlik ‖ söz konusu değildir çünkü Nefeş Elokit
burada uyku halindedir .

Yani , burada gerçekten ‖ Galut ‖ ile ilgili bir mesaj var, adam Nefeş Elokit‘e karşı
hareket ettiğinde bu Nefeş Elokit‘i hiç bir şekilde rahatsız etmez . Ve burada hiç bir
şekilde ‖ Galut ‖ durumu yoktur . Dışarıdan hiç bir şey bu cepheyi kontrol altına alamaz
. Çünkü O uykuda olduğundan dolayı bu an için çalışmamaktadır . Bir adamın uyuduğu
zaman onu kimsenin rahatsız edemez olduğu gibi . Uykuda olduğu için de
çalışmamaktadır .

‫בהם פעולתה פועלת‬, ‫ואינה ברשעים שינה בבחינת שהיא רק שעסוקים זמן כל‬
‫העולם בתאות ובינתם בדעתם‬

Rak şehi bebehinat şeyna beraşaim veeyna poelet peulata baem , kol zman
şeoskim bedaatam ubeynatam betaavot aolam .

Ancak sadece raşalarda uykudadır ve çalışma halinde değildir , onların bu zaman

içerisinde tek bildikleri ve anladıkları dünyevi zevkler ile meşgul olmaktır .

Neşamanın melekeleri Daat ( Malumat ) ve Bina ( Anlayış ) Hohma‘dan daha düşük

seviyededirler ancak Hohma kendi düzeyine rağmen onların üzerine ( Bina ve Daat
) hareket etmemeye itina gösterir , bu süre zarfında onlar dünyevi zevklerin içine dalmış
vaziyettedirler . Bu durumda , Hohma sadece uykudadır ve ölü değildir . Kendi gücünden
de hiç bir şey kaybetmiş değildir. Sadece çalışma yeteneğini kullanmamaktadır . Adamın

465 | .
uykusu esnasında tüm melekelerinin bütünlüğünün korunduğu ve sadece onları
kullanamadığında olduğu gibi .

‫אמונה בדבר נסיון לידי כשבאים אך‬, ‫הנפש עד ונגעה מהדעת למעלה שהיא‬
‫שבה חכמה לבחינת‬

Ah keşebaim liydey nisayon bedavar emuna , şehi lemala meadaat venogea ad

anefeş lebehinat hohma şeba .

Bununla birlikte raşalar anlayış sınırlarını aşan bir inanç testine maruz kaldıklarında bu
onların nefeşlerine ve içindeki inanç kaynağı olan Hohma‘ya dokunur .

Aynı şekilde ‖ Poşaey İsrael ‖ yani avare takımı Yahudiler‘inde inançları rencide
edildiğinde yada A Kadoş Baruh Hu ile olan bağlantılarına dokunulduğunda bunun sadece
ufak bir ayrıntı olduğu için kendilerini aldatmazlar . Ve sonuçta onlar için başlarına
gelecek korkunç olaylar dahi önemsiz kalacaktır . Çünkü bu durumda onlar içinde en
önemli olgu ‖ Yahudi Olmalarıdır ‖ .

Yahudi‘nin önüne Ha‘Şem‘in bir parçası olmak yada O‘ndan ayrı olma tercihini
koyduğunuz zaman Ha‘Şem korusun , kendi doğal özelliği sebebiyle kendisini aldatamaz
ve onun için Ha‘Şem‘e yapışık olmaktan başka hiç bir şey önemli değildir . Yahudi‘nin
inancı rencide edilmek istendiğinde veya bu denendiğinde onun inancı tüm anlayış ve
kavramalardan üstte olduğundan ve bu rencide ediliş onun direk neşamasına
dokunduğundan dolayı , Hohma devreye girer ve bu noktada A KAdoş Baruh Hu Nefeş
Elokit‘i aydınlatır .

Burada bahsedilen Yahudi‘nin zihinsel olarak A Kadoş Baruh Hu ile olan ilişkisi değildir bu
Yahudi‘nin direk Özü ile O‘nun bağlantısıdır .

‫אזי היא ניעורה משנתה ופועלת פעולתה בכח ה׳ המלובש בה‬

Azay hi niora minata upoelet peulata bekoah Ha‘Şem amelubaş ba .

İşte bu anda ‖ uykusundan uyanır ‖ ( Hohma kendisini gösterir ) ve Nefeş Elokit‘in güçleri
ile etkileşime geçer , Adamın ruhunu Ha‘Şem‘e adaması vakfetmesi için harekete geçirir .

466 | .
Hohma‘nın Özü uykudan uyanır ve uyandığı gibi çalışmalarına başlar ve bu çalışmaları
sadece kendisi gerçekleştirebilir . Bu çalışmaların karşısında kimse duramaz . A Kadoş
Baruh Hu‘da kendisini ortaya çıkarttığında karşısında kimsenin duramayacağı gibi . Bunun
neticesinde adam da kendi canını A Kadoş Baruh Hu için hiç düşünmeden ve hiç bir
hesaplaşmaya girmeden feda etmeye hazırdır .

‫שכתוב וכמו‬: ‫ה׳ כישן ויקץ‬

Ukmo şekatuv : Vayikats keyaşen Ha‘Şem

Pasukta yazılı olduğu gibi ; 14 ‖ Ha‘Şem uykusundan uyandığında ‖ .

Bu pasuk Hohma seviyesi ile de ilgilidir , Eyn Sof‘un Işığı Onun içinde giyinmiş
vaziyettedir , belki başta ‖ pasiftir ‖ ama sonrasında adam inancı ile deneyime tabi
olduğunda ‖ ortaya çıkar ‖ ve nüfuz eder .

‫לעמוד בנסיון באמונת ה׳ בלי שום טעם ודעת ושכל מושג לו‬

Laamod benisayon beemunat Ha‘Şem bli şum taam vedaat usehel musag lo .

Hohma‘nın vahiy yolu ile açığa çıkması günahkar kişinin dahi Ha‘Şem inancı deneyimine
dayanmasına yol açar , her hangi bir akıl yada bilgi olmadan hayatını feda ederek
kendisini O‘na motive edebilir .

Peki adam neden hayatını feda etmek durumundadır . Alter Rebbe burada tekrar ‖
Sebep – Kavram – Akıl ve Konu ‖ yorumlarına dönerek aydınlatmaktadır . Muhtemelen
öncesinde bu dört durumu ‖ Nefeş – Ruah— Neşama ve Haya ‖ ile ilişkilendirmektedir .
Ancak ‖ Mesirut Nefeş – Hayatını feda etmek ‖ bu dördünün de üzerinde ve nefeşin
Yehida seviyesidir .

‫בהם שהורגל ובאיסור בהיתר הזה עולם ותאוות הקליפות על להתגבר‬, ‫ולמאוס‬
‫בהם‬

Leitgaber al aklipot vetaavot olama ze beeyter ubeisur şeorgal baem , velimos

baem .

Adam hayatı boyunca bunları aşar ve klipaların üstesinden gelir , sadece bununla da
kalmaz artık öyle bir seviyeye gelmiştir ki sadece klipanın tutkularına ve arzularına hakim
olmakla yetinmez onlardan tiksinerek nefret etmeye başlar . Çünkü onlar adamın yolunda

467 | .
durarak onun A Kadoş Baruh Hu ile kuracağı bağlantıya ve bu sayede O‘na
yapışmasına engel olmaya çalışmaktadır .

‫ולגורלו לחלקו ה׳ לו ולבחור‬

Velivhor lo Ha‘Şem lehelko ulegoralo

Ve o Ha‘Şem‘i kendi Büyük Parçasını seçer .

Diğer bir deyişle adam kendisinin ‖ parçaları ―olarak adlandırılan onun yüksek aşkın
melekeleri olan hem aklının içsel melekelerini hem de duygularını kendi iradesini ve
zevklerini Ha‘Şem‘e ithaf eder . Buna da adamın ‖ payı ‖ denmektedir .

Almış olduğu karar su götürmez bir gerçektir ve adamın ruhu sadece ve sadece sürekli
olarak Ha‘Şem‘e aittir . Böylece ‖ İçsel Güçlerinin ‖ her ikisi de akıl ve midotları ( ‖ Parça ‖
olarak ima edilmektedir ) ki bunlar birbirlerini paylaşmaktadır , her biri kendi aralarında
detaylara ayrılırlar ve bunlar çok üstün güçlerdir . Bu güçler ‖ Makif – Saran ‖ güçler
olarak aklın anlayış ve algılama kapasitesinin çok üstündedirler . Arzu ve İstek ‖ Kader ‖
kelimesi ile ima edilmektedir , ‖ Kaderin ‖ aklın çok üstünde olduğu gibi , hepsi hep
birlikte sadece Ha‘Şem ile Tektirler .

‫שמו קדושת על נפשו לו למסור‬

Limsor lo nafşo al keduşat şemo .

Böylece adam Ha‘Şem‘in isminin Kutsallaştırılması için canını feda etmeye hazırdır .

‫להם יכול ולא ימיו כל עליו גברו הקליפות כי ואף‬, ‫רז״ל כמאמר‬: ‫הם שהרשעים‬
‫לבם ברשות‬

Veaf ki aklipot gavru alav kol yamav velo yahol laem , kemaamar raboteynu
zihronam livraha : şearaşaim hem birşut libam .

Klipa adamın üzerinde tüm hayatı boyunca hakim olmasına ( günahkarın şehadetini kabul
etmeye hazır olması ) ve ona karşı iktidarsız olmasına rağmen bilgelerimizin de söylediği
gibi 15 ‖ Raşalar kalplerinin kontrolü altındadır‖ . Diğer bir deyişle , kalbin sol kısmında
ikamet eden Klipanın nefeşi Nefeş A Beamit‘in esiridirler .

468 | .
Onlar ( Poşaey İsrael – Avare takımı haddini aşan Yahudi‘ler ) kendilerini kontrol
edemezler ve hatta bu durumdan ‖ çıkarak kurtulmak ‖ istediklerinde Ha‘Şem korusun ‖
Uyuşturucu Bağımlısı ‖ insanlar gibi bunu başaramazlar . Hatta onlar cehennem azabına
doğru gittiklerini gördüklerinde dahi içinde bulunmuş oldukları kötü duruma son verip
kendilerini kontrol edemezler . Ve öncesinde on yedinci bölümde anlatıldığı gibi , bu
onların işlemiş oldukları büyük suçlara karşı verilen cezadır . Onlar yok olmaya doğru
gittiklerini açıkça görmelerine rağmen sanki başladıkları ve seçtikleri yolda ilerlemek
zorundadırlar , öyleyse burada sorulacak bir soru var ; onlarda Elokut‘un arzusu nefeşin
Hohma‘sı uyandığında bile nasıl klipanın üstesinden gelemiyorlarsa , klipaların onları
kontrol ettikleri zamanda bu Mısır‘lıların üstünlüğü değil midir ?!

Rebbe açıklamalarına devam ediyor , onlarda Or Ey Sof Baruh Hu‘nun giydirdiği nefeşteki
Hohma‘nın Özü uyandığında , aynı anda ek olarak Elokut‘u mutlak seçim ve O‘na arzu da
uyanmaktadır , dolayısıyla klipaların karşısına dikilmek ve onların arzu ile isteklerinden
tiksinerek nefret etme gücüne de sahip olmaktadır , bununla birlikte Ha‘Şem‘in önünde
onların nefeşleri de Hohma ile giydirilir .

‫אחד בה׳ אמונה בדבר נסיון לידי כשבא מקום מכל‬, ‫היא קודש בהררי שיסודתה‬
‫האלקית שבנפש חכמה הואבחינת ברוך סוף ן‬, ‫אי אור מלובש שבה‬

Mikol makom keşeba liydey nisayon bedavar emuna baHa‘Şem ehad ,

şeyesodota bearerey kodeş hi behinat hohma şebaNefeş Elokit , şeba melubaş
or eyn sof baruh hu .

Her durumda , deneyimler sonucunda gelen Ha‘Şem Tek inancının ‖ Temeli ‖ önemli
noktası ‖ Kutsal Dağlar ‖ dan gelmektedir ( burada dağlar kelimesi ile Kutsallığın
yüksekliği ve asilliği vurgulanmaktadır ) , öncesinde de izah edildiği gibi Hohma ‖ ‫שדוק‬
‫ –העליון‬Kodeş Elyon – Yüksek Kutsallık ‖ olarak da adlandırılmaktadır . Hohma‘ya Or
Eyn Sof giysi olmaktadır . Ve Or Eyn Sof ortaya çıktığında ,

‫ והיו כלא היו ממש לפני ה׳‬,‫הרי כל הקליפות בטלים ומבוטלים‬

Arey kol aklipot betelim umevutalim , veayu kala ayu mamaş lifney Ha‘Şem .

tüm klipalar Ha‘Şem‘in karşısında hükümsüz ve yok olmaktadırlar .

469 | .
Bu çok daha büyük bir şeyin çok daha küçük bir şeyin üstesinden gelmesi değildir ,
Ha‘Şem kendisini ortaya çıkarttığında hiç bir şeyin kişisel anlamı yoktur , sanki Elokut‘un
vahiyi karşısında varlıkları yoktur . Aynı karanlığın ışığın etrafı aydınlattığında yok oluşu
gibi .

Ve bu sadece anlamları olmaması veya Elokut‘un muhteşem vahii karşısında hükümsüz

kalmalarıyla da sınırlı değildir . Ha‘Şem kendisini açığa çıkarttığında , gerçek ‖ Gerçeklik ‖
de açığa çıkar – ‖ O‘ndan başka hiç bir şey yoktur ‖ .

Bu yüzden Yahudi böyle bir deneyimle karşı karşıya kaldığında A Kadoş Baruh Hu‘nu
açığa çıkarır ve nefeşinin ‖ Yehida ‖ seviyesini aydınlatır , deneyimin etkisi sayesinde
kendisini tamamen vakfeder ve Kutsallık ona yardım eder .

‫וגו׳‬, ‫וכתיב‬: ‫כדכתיב יאבדו אויביך הנה כי ה׳ אויביך הנה כי‬: ‫נגדו כאין הגוים כל‬
‫וגו׳ יתפרדו‬, ‫בוכתי‬: ‫וגו׳ יאבדו אש מפני דונג כהמס‬, ‫וכתיב‬: ‫נמסו כדונג הרים‬

Kedihtiv : kol agoyim keeyn negdo vegomer , uktiv : ki ine oyveyha Ha‘Şem ki
ine oyveyha yeavdu yitparedu vegomer , uktiv : keimas doneg mipney eş
yeavdu vegomer , uktiv :harim kadonag namasu .

Pasukta yazılı olduğu gibi : 16 ‖ Tüm uluslar ve klipalar dahil olmak üzere O‘nun önünde
hiç bir şeydir ‖ ve 17 ‖ Senin tüm düşmanların Yüce Ha‘Şem aynı zamanda klipalarda
Ha‘Şem‘in tüm düşmanları yok olacaklar ‖ , ve 18 ‖ Mumun ateş önünde eridiği gibi ,
kötülerde yanacaklar ‖ , ve 19 ‖ Klipalar tepeler ile karşılaştırıldıklarında kendi kibirleri
karşısında mum gibi eriyecekler ‖ .

Tüm bu pasuklar Kutsal Ruh Nefeş Elokit‘te bulunan Hohma‘daki Ha‘Şem‘in Işığı kendini
ortaya çıkarttığı zaman klipaların nasıl kaybolduğunu göstermektedir . Bu yüzden ,
klipaların her zaman günahkarların üzerinde olma üstünlüklerine rağmen , adamın inancı
ile oynandığında bunları aşması mümkündür . Böylece , her Yahudi‘nin nefeşi sayesinde
günahın üstesinden gelebilmesi için doğal bir yeteneği olduğunu görüyoruz . Sadece
Yahudi‘nin kendi melekesi olan Hohma‘da ‖ Gizli Aşkı ‖ uyandırması bunun için yeterlidir .

Alter Rebbe şimdi bu ‖ Gizli Aşkı ‖ ve aynı zamanda Ha‘Şem korkusunu nasıl açığa
çıkarılabileceğini , bunun için yasaklayıcı buyrukların ( Mitzva Lo Taase) gözlemlenmesi ile
olabileceğini anlatmaya devam etmektedir .

470 | .
Buraya kadar nasıl Yahudi‘nin Özünden doğduğunda miras aldığı ‖ gizli sevginin ‖
kesinlikle sınırlı olmadığı anlatılmaktadır . Her Yahudi hatta ‖ en düşük seviyedeki yada
avare takımı olup haddini aşanlarda ‖ dahi bu sevgi sınırlı değildir . Kendisi için hiç bir
talebi arzusu yada isteği yoktur , tüm doğasıyla hedefi ve arzusu Elokut‘a bağlanmaktır .
Alter Rebbe buna bir ekleme yaparak , hangi detaylara nüfuz ettiğini sorarak
cevaplamaktadır . ‖ Gizli Sevginin ‖ hiç bir şekilde ‖ bölünmediğini ve onun için hangi
detayın daha önemli yada daha önemsiz olduğunun farkı olmadığını ve bu sevginin her
adamın tüm detaylarına aynı ölçüde nüfuz ettiğini söylemektedir .

Nefeşin bu gizli sevgisi sadece adamın inancına zarar verildiğinde ortaya çıkmamakta
hatta görünüşte küçük ayrıntılarda ve önemsiz konularda da zarar verildiğinde ortaya
çıkmaktadır . Bununla birlikte bu sevginin Özü sınırsız olduğundan , en ufak bir zarar
verici deneyimde dahi aynı derecede mutlak muhalefet yapar ta ki ‖ Mesirut Nefeş –
Canını feda edene kadar ‖ .

Ve ilerideki bölümlerde bu konunun girişi daha uzun anlatılmaktadır . Bu bağlılığın harika

gücünden her kez yararlanabilir yani her Yahudi neticede Ha‘Şem‘e yapışabilir ve
Ha‘Şem korusun kendisini O‘ndan hiç bir şekilde ayırmaz . Bunu da Ha‘Şem Korusun
Yahudi olarak ölmek için değil Yahudi olmak için yapar . Ve bunu hayatının her gününün
ayrıntılarına enjekte eder günaha karşı dikilir hiç bir yasağın dalgalanması karşısında
başarısızlığa uğramaz . Mitzvaları tüm ayrıntılarıyla ve kelimesi kelimesine
yerine getirmek için var gücüyle her tür çabayı gösterir . Çünkü aslında Tora‘nın ve
Mitzvaların tüm ayrıntıları onun içsel noktasına nüfuz ederler ve böylelikle Yahudi
Ha‘Şem‘e daha çok bağlanmak ister . ‖ ‫ – ךיקלא ׳ה יכנא‬Anohi Ha‘Şem Elokeyha – Ben
Elokim‘iniz Ha‘Şem‘im ‖ . Ha‘Şem Korusun genel olarak ‖ Avoda Zara – Putperestlik ‖
olarak adlandırılan ve Elokut‘tan ayrılmamak için yapılmaması gereken hatalar korkusuyla
tüm pozitif emirleri ve Negatif Emirleri ( yap emirleri ve yapmayacaksın emirleri ) tüm
ayrıntılarıyla ve çok büyük bir titizlikle gerçekleştirir . Bunun neticesinde içsel nokta onun
her ayrıntısına eşit seviyede nüfuz eder . O zaman Tüm Tora‘nın ve Mitzvaların nasıl
oluyor da aynı içsel noktanın detayları olduğunu burada açıklamak gerekir .

‫שבנפש בחכמה המלובש הוא ברוך סוף אין ה׳ אור והנה‬, ‫כך כל כחו ועצום גדול‬

Veine or Ha‘Şem eyn sof baruh hu amelubaş behohma şebenefeş , gadol

veatsum koho kol kah .

Ha‘Şem‘in Eyn Sof ( Sonsuz ) Işığı nefeşin melekesi olan Hohma‘yı çok yoğun bir şekilde
giydirmektedir .

471 | .
 ‫ םהש‬, ‫בלבושיו אפילו יגעו יוכלו אשל והקליפות אחרא הסטרא ולדחות לגרש‬
‫אחדמחשבה ה׳ אמונת של ומעשה דבור‬

Legareş velidhot asitra ahra veaklipot şelo yohlu igiu afilu belevuşav , şehem
mahşava dibur umaase şel emunat Ha‘Şem ehad .

Sitra Ahrayı püskürtmek ve klipaları kovmak ve O‘nun giysilerine yani Ha‘Şem‘in Tek
olduğuna dair olan inancın düşünce , konuşma ve eylemlerine dokunmalarına izin
vermemek kişinin inancını ifade eder .

Böylece klipalar kişinin inancını zayıflatamadıkları gibi , onun inancının düşüncelerine

konuşmalarına ve eylem ifadelerine engel olamazlar .

Yani , ‖ Mesirut Nefeş – Vakfedişin Gücü ‖ tüm kuvveti ile işlemeye başladığından biri
Yahudi‘ye Ha‘Şem Korusun Ha‘Şem‘in Tekliğini inkar edici sözler söylediğinde , hatta
teknik olarak sadece dışsal şeylerden bahsedip ve hatta ve hatta bunları bir defalığına
söylese bile bu konuşmalar Yahudi‘nin inancına tesir etmez .

‫נגד לבד מעשה איזה רק לעשות שלא אפילו נפשו למסור בנסיון לעמוד דהיינו‬
‫אחד ה׳ אמונת‬, ‫בלבו כלל בה מאמין שאינו אף זרה לעבודה להשתחוות כגון‬

Dehaynu laamod benisayon limsor nafşo afilu şelo laasot eyze maase levad
neged emunat Ha‘Şem ehad , kegon leiştahavot laavoda zara af şeeyno
maamin ba klal belibo .

Bu şu anlama gelmektedir , Hohma‘nın içinde bulunan Or Eyn Sof adamın fedakarlık

deneyiminde ona dayanıklılık kazandırmaktadır . Hatta Ha‘Şem inancına aykırı olan boş
hareketleri sadece ret etmekle kalmaz , örneğin tüm kalbi ile bunun bilincinde olmadan
bir idolün önünde eğilmesi onun inancı değildir , ama ona bu zorla yaptırıldığında Yahudi
inancının ifadesi olarak canını dahi verecektir .

‫שוין ולבו פיו שאין אף ה׳ אחדות על לום‬, ‫וש חס תועה לדבר שלא וכן שלם לבו רק‬
‫ה׳ באמונת‬

Veken şelo ledaber toe has veşalom al ahdut Ha‘Şem af şeeyn piv velibo şavin
, rak libo şalem beemunat Ha‘Şem .

472 | .
Bu yüzden de Ha‘Şem‘in Tekliği ile ilgili olarak aksi şekilde konuşmamak için bile hayatını
feda edebilir , hatta nerede söylediyse bile gerçek duygularını yansıtmaz , kalbinde
Ha‘Şem‘e olan inanç mükemmeldir .

Bu fedakarlık ( Mutlak Vakfediş ) kişinin Ha‘Şem sevgisinin bir ifadesi değildir ve bu

sadece inancı ile ilgili olarak bir deneyim ile karşı karşıya kaldığında kendini gösterir .
Onun sevgisi bu boş eylemler veya kelimeler yüzünden etkilenmez aksine bu onun ‖ gizli
‖ aşktan kalması yüzünden Ha‘Şem‘den kopartılması korkusunu ifade eder .

Ve hatta goy biri ( Yahudi Olmayan ) fiili bir eylemde bulunmadan sadece kelimeler ile
konuşmasında size eğer isterse her şeye inanabileceğinizi ve hareketlerinizde de
istediğiniz gibi davranabileceğinizi söylediğinde , kendi ağzınızla ona ne olursa olsun
Ha‘Şem‘in Tekliğine inandığınızı bir kaç kelime ile de olsa söylemek mecburiyetindesiniz .
Eğer açık olarak böyle düşünmeseniz dahi ve hatta bir an için bile goyun size söylediğini
hayal edebiliyor olsanız dahi , sadece konuşarak ağzınızla bir kaç kelime ile Ha‘Şem‘in
Tekliğine inandığınızı söylemek durumundasınız .

Yahudi tüm güçlüğe rağmen Ha‘Şem‘in Tekliği adına yanlış bir şey konuşmamak için dahi
canını vermeye hazırdır , konuyu saptırır ve Ha‘Şem‘in Tekliğine halel getirmez yada
kendisini zorlamaya çalışan goy karşısında bulunmuş olduğu çok zor durum sebebiyle
kullanmış olduğu kelimeler bile kalbi ile aynı fikri taşımaz . Çünkü Yahudi‘nin kalbi her
zaman ve her zaman Ha‘Şem‘e bütünlükle inanmaktadır . Bu çok zor durumda bile
Yahudi etrafında kendisini duyanların ondan Ha‘Şem Tekliği inancı ile alakalı olarak ‖
yanlış ‖ şeyler duymaları yerine kendi hayatını feda etmeye hazırdır.

Bu vakfediş Tora yasakladığından dolayı değildir , çünkü burada uzun zamandır

bahsettiğimiz ve her tür ihlali yapan ( Ruah Ştut girdiğinden dolayı) Poşaey İsrael –
Haddini Aşan Yahudi‘ler dahil hayatlarını feda etmekte ve onları da Tora‘nın yasaklamaları
pek de ilgilendirmemektedir .

Alter Rebbe‘nin getirmiş olduğu örnekler konuşma ve eylem elbiseleri ile alakalıdır ancak
Alter Rebbe düşünceler ve akıl ile alakalı olarak örnekler getirmemiştir . Çünkü goy
Yahudi‘nin ‖ aklından ‖ geçenleri bilmediğinden onu Ha‘Şem Tekliği inancından ayırmaya
zorlaması HaŞem Korusun mümkün değildir . Ancak buna rağmen tabii ki temel olarak
bazı düşünceleri kişiye kabul ettirmek onunla da alakalıdır . Nitekim Yahudi bir anlığına
dahi Ha‘Şem‘in Tekliği inancına zıt bir şey düşünmemek için hayatını feda etmeye hazırdır
. Yahudi gerçekten böyle düşünmediğinde de ( Ki Avoda Zara düşünceleri diğer suçlara
nazaran çok daha ciddidir ve diğer suçlarda ‖ kötü düşünce ‖ olmadığından , düşünce ile

473 | .
işlenen suçlarda eylem suçlarına dahil edilirler ) . Avoda Zara düşüncelerinin nasıl eylem
suçuymuş gibi değerlendirilmesi hakkında ‖ Baal A Turim‘in ‖ de Şoftim peraşasındaki
pasuk üzerine getirdiği açıklamasında şöyle yazmaktadır ; ‖ ‫– םירחא םיקלא דובעיי ךליו‬
Vayeleh Yaavod Elokim Aherim – Ve Başka Tanrılara Hizmet Edersen ‖ . O yüzden Alter
Rebbe başta olduğu gibi Hohma‘daki Or Eyn Sof‘un düşüncelerden de ‖ Kötülüğü ‖
kovabileceğini söylemektedir .

Ve dahası bu sadece teorik bir olasılık değildir , aynı zamanda uygulanabilir bir seçenektir
: Goy Ha‘Şem Korusun Yahudi ile uğraşmaya başladığında ve inancına zıt bir şekilde
davranıp inanması için yaptığı konuşmalar veya eylemler ile onu zorladığında Yahudi
Ha‘Şem korusun bir anlığına dahi kendi zihninde sapkın düşüncelere düşebilir . Bu
nedenle Alter Rebbe Hohma‘daki Sonsuz Işığın Yüceliği ve O‘nun Sonsuz gücü ile
kötülüğü düşüncenin elbiselerinden de kovduğunu izah etmektedir .

‫ברחימו הנכלל דחילו נקרא וזה שבכללות האלקית שבנפש הטבעית בה‬, ‫אה שהיא‬
‫ישראל‬, ‫הוא ברוך סוף אין אור ומקורה בשרשה לידבק בטבעה ורצונה שחפצה‬

Veze nikra dehilu inekalel berihimu , şehi aava ativiit şebenefeş aelokit
şebeklalut israel , şehafetsa uretsona beteva lidavek beşorşa umekora or eyn
sof baruh hu .

Buna ‖ Aşkın İçinde Bulunan Korku ‖ denmektedir ve bütün Yahudi‘lerin Kutsal Ruhunda
bulunan doğal sevgidir . Bu içsel arzudur ve kaynağa Or Eyn Sof Kutsal Işığa bağlı
olmaktır .

Ve vakfedişin bu durumunda tüm zorluklara rağmen ve küçük ayrıntılarda dahi ‖ Mesirut

Nefeş – Mutlak Vakfediş ‖ Doğal Sevginin bizzat kendisinden kaynaklanmamaktadır .
Hatta bu ayrıntılar Ha‘Şem Korusun adamın sevgisine zarar vermeseler dahi , adam tüm
geçerliliğiyle Ha‘Şem‘in Tekliğine olan kendi sevgisiyle ve inancıyla kalır . Bu sadece bir
kerelik dışsal bir hareketi yansıtmaz .

Yani bu özveri sevginin kendisinden kaynaklanmaz ve buna ‖ Dehilu Yira –Korku Huşusu
‖ diye adlandırılmaktadır . Ancak bu ‖ huşunun ‖ bizzat kendisi değildir dolayısıyla Dehilu
yani Huşu ‖ Berihimu Beaava ‖ yani sevginin içine dahil olmaktadır . Bu korku gerçekten
kendisi değildir ve korku sevgi ile birlikte tek bir bütündür . Bu doğal sevginin olumsuz
tarafıdır. Bu durum aslında Yahudiliğin en önemli noktasına değinmektedir, sevgi ve

474 | .
korku birbirlerinden ayrı veya farklı şeyler değildir . İkisi de tek noktadır . Yahudi tüm
umuduyla Ha‘Şem‘e bağlanmak istemektedir , buda onda korkuya sebebiyet vermektedir
, çünkü Yahudi hiç bir zaman ve hiç bir şekilde Ha‘Şem‘den uzaklaşmak istemez . Hatta
küçücük bir ayrıntıda dahi .

‖ ‫ – ומיחר‬Rehimu ‖ doğal sevgidir ( dikkat edin Rebbe burada gizli dememektedir

) ve her Yahudi‘nin Nefeş Elokit‘inde tüm geçerliliği ile ve Yahudi‘liği ile de alakalı
olmaksızın bulunmaktadır ve oda her zaman bunun bilincinde tezahüründedir . Burada
Rebbe hiç bir detaya yer olmadığını vurgulamakta ve her kez olarak belirtmektedir .
Çünkü Öz her kezin içsel maddesini meydana getirmektedir . Adam durumu ve pozisyonu
icabı bu noktanın tam tersinde dursa bile her zaman kendi Özü olan Or Eyn Sof Baruh
Hu‘nu arzulamakta ve O‘na bağlanmak istemektedir .

‫עבודה טומאת בקצה מנגוע בטבעה ומפחדת יראה היא זה ורצון זו אהבה שמפני‬
‫ושלום חס זרה‬, ‫אחד ה׳ אמונת נגד שהיא‬

Şemipney aava zo veratson ze hi yira umefahedet betiva minegoa bekatse

tumeat avoda zara has ve şalom , şehi neged emunat Ha‘Şem ehad .

Bu aşk doğal aşktır ve tüm arzusu Ha‘Şem‘e bağlanmaktır çünkü o Nefeş Elokit‘tir . Bu
sevgi sayesinde adam içgüdüsel arzusu karşısında irkilir ve Ha‘Şem Korusun O‘nun
Birliğini yalanlayan putperestlik kirliliğine dokunmaktan dahi dehşetle korkar .

‫ בלי אמונה בלב כלל‬,‫אפילו בלבושיה החיצונים שהם דבור או מעשה‬

Afilu belevuşeya ahitsonim şehem dibur o maase , bli emuna belev klal .

Bu temasın dış giysileri içerdiği yerlerde bile , yani konuşma ve eylemlerde dahi
putperestlik ile alakalı inanç içermeyen hiç bir şey yer bulmaz .

Hatta nefeşin bu korkuları ve bu korkuyu içerip temsil eden ‖ gizli aşk ‖ dahi. Yahudi
bunu değerlendirdiğinde o isteyerek hayatından Ha‘Şem için vazgeçebileceğini kesinlikle
fark edecektir .

1. aynı nedenle ve kesinlikle Tora‘yı ve Mitzvalarını ihlal dolayısıyla günah işlemekten

kesinlikle kaçınacak ve her işlemiş olduğu ihlal sonucunda Ha‘Şem‘den biraz daha
uzaklaştığını görecektir ,
2. o bütün mitzvaları ve Tora‘nın emirlerini yerine getirmesi gerektiğini ve bu şekilde
onunda içinde bulunan ‖ gizli aşkı ‖ hissedebildiğini ve ancak bu şekilde sadece

475 | .
 Ha‘Şem‘e yapışabileceğini anlayacaktır . Bu şekilde içinde bulunan ‖ gizli aşkı ‖ ve
korkuyu Tora ve Mitzvaları korumak gözlemlemek için kullanabileceğini bilecektir.

1 . Mişle 20:27
2 . Yevamot 61:a
3 . Teilim 136:6
4. Tanya altıncı bölüm
5 . Tanya Birinci Bölüm
6 . Mişle 30:15
7 . Bereşit 25:30
8 . Berahot 18:b
9 . Kohelet 7:12
10 . İyov 4:21
11 . Berahot 18 b
12 . Tanya Bölüm 17
13 . Sota 3a
14 . Teilim 78:65
15 . Bereşit Raba 34:11
16 . Yeşayau 40:17
17 . Teilim 92:10
18 . Teilim 68:3
19 . Teilim 97:5

LİKUTEİ AMARİM — BÖLÜM 20

476 | .
Önceki bölümlerde Alter Rebbe Tora‘nın savı sevgi ve korku ile tüm mitzvaları yerine
getirebilmemizin bizler için ‖ çok yakın ‖ olduğundan bahsetmektedir . Her Yahudi‘nin
doğduğundan itibaren içinde bulunan doğal Ha‘Şem sevgisi vasıtasıyla gerçekten ‖ çok
yakın ‖ olduğunu açıklarken bu aşkın nefeşin melekesi olan Hohma‘dan kaynaklandığını
ve Eyn Sof Baruh Hu‘nun Sonsuz Işığı ile giyinik olduğunu anlatmaktadır . Bu aşk aynı
zamanda Yahudi‘nin hayatını Ha‘Şem uğruna feda edebilmesinin gücüdür . Manevi
boyutta ne olursa olsun Yahudi Ha‘Şem Birliğini inkar etmek yerine hayatını feda etmeye
hazırdır . Aslında Yahudi bunu günahları neticesinde Ha‘Şem‘den uzaklaştığını gözyaşları
ile hissettiğinde o bir daha asla Tora‘yı ve mitzvalarını ihlal ederek günah işlemez . Çünkü
Ha‘Şem sevgisi ile korkusu buna izin vermez . Esasında Yahudi hata işlememektedir ,
içine giren ‖ ahmaklık ruhu ‖ onu aldatmakta ve ona günah işletmektedir , oysa onun
günahı Yahudi ile Ha‘Şem arasındaki bağı asla zayıflatamaz . Ama klipanın onu
putperestlik ( avoda zara ) yapmaya zorlaması ile karşı karşıya kaldığında , ki böyle bir
yanılgı mümkündür açıkça Yahudi kendisini Ha‘Şem‘den kopartmış olmaktadır . Bunun
üzerine Yahudi‘nin içinde Ha‘Şem aşkı uyanır ve en sertleştirilmiş günahları işlemiş olsa
dahi o Ha‘Şem‘in Tekliği inancından dolayı hayatını bile feda eder .

Alter Rebbe bu fedakarlığın aynı gücünün her günahtan kaçınmaya çalışan Yahudi‘de
etkinleştirilebileceğinin ve böylelikle onun tüm mitzvaları yerine getirebileceğini
söylemektedir . Ama aslında eğer kişinin inancı sadece açık bir meydan okuma ise
putperestliğin canlanması gibi ve bu adamın gizli aşkını aktive ediyorsa , bu aşk adamın
tüm mitzvaları gözlemlemesi için nasıl oluyor da motive edebilmektedir ? Alter Rebbe
Ha‘Şem‘in Tek oluşu inancının tüm Pozitif Mitzvalar ile olan ilişkisine bu bölümde cevap
vermeye başlıyor . ‖ Ben Sizin Ha‘Şem‘inizim ‖ ve putperestlik yasağına ait tüm
yasaklayıcı buyruklar on emrin ilk iki emrinde yazdığı gibi : ‖ Sizin başka Ha‘Şem‘iniz
olmayacaktır ‖ .

‫זרה עבודה ואזהרת מצות כי לכל זאת מודעת והנה‬, ‫הראשונים דברות שני שהם‬,
‫אנכי‬, ‫לך יהיה ולא‬, ‫כולה רההתו כל כללות הם‬

Veine mudaat zot lekol ki mitzvot veazarat avoda zara , şehem şeni diburot
arişonim , anohi , velo yiye leha , hem klalut kol atora kula .

477 | .
Bu hepimizin çok iyi bildiği pozitiv emir , Ha‘Şem‘in Tek olduğuna inanmak ve
putperestliğe ilişkin ihtar On Emrin ilk iki emrini oluşturmaktadır : 1 ‖ Ben Ha‘Şem‘im …. ‖
ve ‖ Sizin Benden Başka Ha‘Şem‘iniz olmayacak …. ‖ . Bu iki Emir Tüm Tora‘yı
içermektedir .

Bu emirler her kez tarafından bilindiği gibi ( Ha‘Şem‘in Yüceliği ve Büyüklüğünü

anlayabilecek bir kalbe sahip olmayanlar dahil ) bunun üzerine tefekkür
yapabilirler . Ve aslında tüm Tora ve Mitzvaları Ha‘Şem‘in Tek olduğu inancının
detaylarıdır ve bunun zıttı olarak da tüm suçlar Ha‘Şem‘in Tekliğine inanmamanın
detaylarıdır . Böylece her Yahudi ‖ Bu sana çok yakın ‖ gerçeğine ulaşabilir .

‖ ‫ – ךיקלא ׳ה יכנא‬Anohi Ha‘Şem Elokeyha – Ben Ha‘Şem‘im Elokim‘iniz ‖ Emri Haş‘Şem‘e

inanmak gerektiğinin emri ve putperestliğe tapınılmamasının uyarısıdır . ‖ ‫ךל ׳יהי אל‬
‫ –אלקים אחרים‬Lo yiye leha Elokim aherim – Başka Tanrıların olmayacak ‖ . Aslında
bu emirler birbirlerinden farklı iki emir değildir sadece pozitif ve negatif olmak üzere iki
taraftır , komuta ve amaçları aynıdır . Ha‘Şem‘e İman ve O‘nun Birliğine İmansızlığın
Reddi . Çünkü Ha‘Şem‘e iman gerçekleştirildiğinde hem ‖ Anohi – Ben ‖ hem de ‖ Lo Yiye
Leha – Senin olmayacak ‖ – ‖ Sen ‖ de bu inanca secde etmektedir . Yani ‖ Lo Yiye Leha
– Senin olmayacak ‖ emri ihlal edildiğinde aynı zamanda ‖ ‫ –אנכי‬Ben ‖ emri de ihlal
edilmektedir . Alter Rebbe burada putperestlik uyarısını açıklamaktadır .

Bu emirler İsrael Halkının Sinay Dağında Ha‘Şem‘den duymuş oldukları On Emrin ilk iki
emridir . ‖ ‫ – םירחא םיקלא ךל ׳יהי אלו ךיקלא ׳ה יכנא‬Anohi Ha‘Şem Elokeyha velo yiye
leha Elokim aherim – Ben Ha‘Şem‘im Elokim‘iniz ve senin başka Elokimi‘n olmayacak ‖ .

Bu iki Emir Tüm Tora ile Mitzvaları tek kural ve nokta olarak içermektedir . Yanlış
anlaşılmasın Mitzvaların çoğunu değil gerçekten hepsini kapsamaktadır . Ve bu sadece ‖
DeOrayta – Tora‘dan Mitzvaları ‖ değil aynı zamanda ‖ DeRabanan – Bilgelerimizin de
koymuş oldukları Mitzvaları ‖ ve hatta tüm derlemeleri ve minhagları da kapsamaktadır .
Harfi harfine Tüm Tora‘yı .

‫עשה מצות רמ״ח כל כולל אנכי דבור כי‬, ‫לא מצות שס״ה כל כולל לך יהיה ולא‬
‫תעשה‬

Ki dibur anohi kolel kol remah mitzvot ase , velo yiye leha kolel şesah mitzvot
lo taase .

478 | .
‖ ‫ – ׳ה יכנא‬Ani Ha‘Şem – Ben Ha‘Şem‘im ‖ emri Tora‘nın olumlu Mitzvaları 248 adet yap
mitzvalarını içerir , ‖ Senin başka Elokim‘lerin olmayacak ‖ emri ise Tora‘nın 365
adet olan tüm yasaklayıcı Mitzvalarını içermektedir.2

Adam pozitiv bir mitzvayı gerçekleştirdiğinde bu temelde onun Ha‘Şem ile

birleşmesi O‘nunla bağlantıya geçmesidir , ‖ ‫ – יכנא‬Ben ‖ , ancak bir ihlal yaptığında ise
Ha‘Şem korusun kendisi ile A KAdoş Baruh Hu arasındaki bağlantıyı kopartmaktadır , ‫לא‬
‫ –יהי׳ לך‬Lo Yiye Leha – Senin Olmayacak ‖ .

‫הגבורה מפי לבד לך יהיה ולא אנכי שמענו ולכן‬, ‫רז״ל כמאמר‬: ‫כללות שהם מפני‬
‫כולה התורה‬

Velahen şamanu anohi velo yiye leha levad mipi agvura , kemaamar raboteynu
zihronam livraha : mipney şehem klalot atora kula .

‖ Ben …. ‖ ve ‖ Senin başka …. olmayacak ‖ neden bizler Direk Ha‘Şem‘den sadece bu iki
emri duyduk ve diğer sekiz emir bizlere Moşe tarafından iletildi , bilgelerimizin dediği
gibi 3 , çünkü bizim duyduğumuz bu iki emir Tora‘nın tüm toplamını kapsamaktadır .

Bu durumda , biz aslında Ha‘Şem‘in kendisinden aldığımız tüm Tora‘yı ve içinde bulunan
tüm Mitzvaları ayrıntılarıyla duyduk . Bu yüzden Ha‘Şem sevgisi adamın bu iki emre itaat
etmesi ve aynı zamanda diğer tüm emirlere de itaat etmesi için onu motive etmektedir .

Ancak bu kavram biraz daha açıklama gerektirmektedir . Neden pozitiv emirler Ha‘Şem‘in
Birliğinin olumlu telkinleri olarak kabul edilmektedir ve neden negatif mitzva olan tüm
yasaklar putperestlik belirtileri olmaktadır ? Ha‘Şem‘e imanın tüm mitzvaların temeli
olduğu kolayca anlaşılmaktadır . Mehilta 4 bir ülkeye giren Kralın benzetmesinde ve bir
sistem dahilindeki yasaların uygulanmak için halk tarafından talep edildiklerinden
bahsetmektedir . Kral bunu yanıtlar : ‖ Öncelikle beni Kral olarak kabul edin , sonrasında
ben size kararnamemi vereceğim ‖ . Aynı şekilde Ha‘Şem‘e iman tüm diğer mitzvaların
üzerine inşa edilen temeli oluşturmaktadır . Öyleyse neden iki emir ile olmalıdır , Ha‘Şem
Birliği tüm Tora‘nın toplamını dikkate aldığına göre tüm diğer emirler bu ikisinin sadece
uzantıları mıdır ?

Ha‘Şem Birliği kavramı çok daha derin bir anlayışa dayanmaktadır . Ha‘Şem Birliği sadece
O‘nun Tek Yaratıcı olmasından değil Ha‘Şem‘in mevcut Tek varlık olmasıdır . Varoluşun
tümü O‘nun önünde mutlak bir şekilde feshedilmiştir ve tamamen O‘nunla Birdir . Bu
nedenle emirlerin ifadesinde olduğu gibi Yahudi Ha‘Şem‘in iradesini hiçe sayarak hareket

479 | .
ettiğinde o sanki Ha‘Şem‘den ayrı bağımsız bir varlık gibi kendisini ayrı bir yere koymuş
olur . Bu Ha‘Şem Birliğinin reddini teşkil eder ve bu nedenle suçlu putperest olarak kabul
edilir . Bu kavramı Alter Rebbe şimdi ayrıntılı olarak açıklamaktadır .

Adamın Ha‘Şem‘i kavrayıp kesinlikle O‘na yapışabilmek için her şeyi yapmak istemesi
doğrudur , ancak bu Ha‘Şem‘in iradesinin sadece belirli bir mesajını yerine getirmek ise ,
görünüşe göre adam burada Ha‘Şem‘in sadece belirli bir veya bir kaç arzusunu yerine
getirdiği zaman ile kendisini mutlak bir şekilde Ha‘Şem‘e yapıştırmak için yaptığı tüm
fedakarlıklar zamanında eşit derecede hissetmez . Bu yüzden nasıl her mitzvanın sadece
Ha‘Şem‘in sadece bazı arzularını yerine getirmek olmadığını aksine amacın Ha‘Şem‘e
bağlanmak olduğunu anlatmak gerekmektedir ( Yirmi üçüncü bölümde
anlatılmaktadır).

Ve tabii ki aynı zamanda her fiili olarak işlenen ihlalin nasıl kişiyi A Kadoş Baruh Hu‘ndan
koparttığını ve bunun neticede kesinlikle avoda zara yani putperestlik olduğunun da
açıklanması gerekmektedir . Bununla birlikte adamın suçu sadece detay bir emrin ihlali
neticesinde oluşmaktaysa adam sonuçta ne ‖ kafirdir ‖ nede diğer tanrıların iradesine
geçmektedir , sadece Ha‘Şem‘in belirli bazı arzularını ihlal etmektedir . Öyle ise neden
adam burada avoda zara kadar çok ağır ve şiddetli bir suç ile suçlanmaktadır . Yirmi
dördüncü bölümde de açıklanacağı üzere , adam tüm ihlallerden nasıl oluyor da avoda
zara suçu ile suçlanmaktadır .

Bu sebeple , öncelikle ve çok iyi bir şekilde Ha‘Şem İmanının İnancının ( yirmi ve yirmi
birinci bölümler ) ve tam olarak avoda zara – putperestliğin ( yirmi ikinci bölüm
) çok iyi bir şekilde anlatılması gerekmektedir . Böylelikle her mitzvanın Ha‘Şem‘e nasıl
mutlak bir şekilde bağlı olduğunu ( bölüm yirmi üç ) ve tüm ihlallerin de Ha‘Şem ile
bağlantımızı mutlak bir şekilde nasıl koparttığını ( bölüm 24 ) çok daha iyi
anlayabileceğiz . Tüm bu öğrenimimiz neticesinde ve ‖ gizli aşk ‖ sayesinde Yahudi‘nin
tüm engellemeler karşısında dimdik nasıl durabildiğini ve Ha‘Şem‘e tüm kalbi ile nasıl
hizmet edebileceğini daha iyi anlayacağız . ‖ ‫ –קרוב אליך הדבר מאד‬Karov Eleyha
Adavar Meod – Bu şey sana çok yakın ‖ . ( bölüm yirmi beş )

‫הקב״ה של אחדותו ומהות ענין בקצרה תחלה להזכיר צריך זה ענין היטב ולבאר‬
‫ומיוחד יחיד שנקרא‬

480 | .
Velevaer eytev inyan ze tsarih leazkir tsarih tehila bektsara inyan umaut
ahduto şel akadoş baruh hu şenikra yahid umeyuhad .

Bu konuyu açıkça anlatmak amacıyla , öncelikle kısaca Ha‘Şem Birliğinin Özünü , ‖ O‘na
Tek ve Benzersiz ‖ dendiğinden söz etmeliyiz .

Diğer bir deyişle çeşitli yorumlara yol açan bu deyimin temel anlamını anlamamız gerekir
; Sadece bir Ha‘Şem , Tek bir Yaratıcı O‘nun Tek Varlık olduğunu ve çeşitli güçlerin
bileşimi yada benzerleri olmadığı hakkında kısaca bahsetmeliyiz .

Gerçekten sadece kısaca , çünkü bu konudaki yorumların çoğu Tanya‘nın ‖ ‫דוחיה רעש‬
‫ –מונה והא‬Şaar A Yihud Veaemuna ‖ kitabında bulunmaktadır ve Tanya‘nın birinci kitabı
olan Likutei Amarim‘in konuları değildir . Nitekim Likutei Amarim‘de sadece ‖ ‫ךילא בורק‬
‫ –הדבר מאד‬Karov Eleyha Adavar Meod – Bu Şey Sana Çok Yakın ‖ kavramı
işlenmektedir ve Ha‘Şem İmanı ( Emuna ) ile ilgili daha derin kavramlara
değinilmemektedir . Buna rağmen , bu konunun burada işlenmesinin sebebi , günlük
yaşamımızda ‖ Gizli Aşkın ‖ bizleri yönlendirme durumuna ulaşmamız ve tüm mitzvaları
hayatımızın her gününde ve anında gerçekleştirmemiz gerektiği bizlere anlatılmak
istenmektedir . Bu yüzden de Alter Rebbe kısaca bir hatırlatma yapmaktadır. Nitekim
burada bu konudaki yorum ‖ ‫ – הנומאהו דוחיה רעש‬Şaar AYihud Veaemuna ‖ kitabındaki
yorumdan daha sonra ona ek olarak gelmektedir .

Bizim ‖ Ha‘Şem‘in Tek Olduğuna ‖ inanmamız tam olarak ne anlama gelmektedir ?

Alter Rebbe yeniden ve önemle vurgulayarak bunun Tek Ha‘Şem Olduğunu Has ve Halila
İki tane olmadığı anlamına kesinlikle gelmediğini ve aynı zamanda A Kadoş Baruh Hu‘nun
Tek ve dolayısıyla ‖ Kelimenin tek anlamıyla TEK ‖ olduğunu Has Ve Halila karmaşık
detaylardan da oluşmadığını söylemektedir . Hatta ve hatta bu Yaratanın Tek
Başına dünyayı yönettiği anlamına da gelmez çünkü zaten ek olarak O‘ndan başka
dünyayı yöneten yoktur . Tüm bunlar gerçekten ve kesinlikle doğrudur , ancak konusu ve
doğası itibari ile Ha‘Şem‘in Tek‘liği bundan çok daha yüce bir şeydir . Ha‘Şem‘in Tek‘liği ‖
Mutlak Teklik ‖ demektir . Yüce Yaratan Ha‘Şem dışında başka hiç bir şey yoktur .
Kelimesi kelimesine ―‫ – ודבלמ דוע ןיא‬Eyn Od Milvado – O‘ndan Başka Hiç Bir Şey Yoktur
‖ ( Bu konu yirmi ve yirmi birinci bölümlerde detayları ile anlatılmaktadır ) .

Buna göre de her mitzva A Kadoş Baruh Hu ile Tek bir bütün olabilmemizin amacı ve
gereği olduğu yirmi üçüncü bölümde anlatılmaktadır . Çünkü bu sayede mitzvalar Yüce
İradeyi ‖ her hangi bir gizlenme olmadan ‖ ortaya çıkartmaktadır . Böylelikle dünyanın

481 | .
tek gerçeği olan ‖ O‘ndan Başka Hiç Bir Şey Olmadığı ‖ ortaya çıkar . İşte bu A Kadoş
Baruh Hu ile Tek olabilmenin amacıdır .

Buradan da anlaşılacağı üzere ‖ Avoda Zara – Putperestlik ‖ anlamı sadece Ha‘Şem‘in

Tekliğine ve mutlak kontrolüne karşı gelmek değil hatta kişinin her durumda ‖ gerçeğin
kendi ‖ olduğunu düşünmesidir . Böylelikle Ha‘Şem‘in her tür arzusunu ihlal ederek günah
işler . Ve adam Ha‘Şem‘in iradesine karşı gelerek kendi ‖ gerçekliğini ‖ dikkate aldığında
hatta o Ha‘Şem‘in dünyanın mutlak kontrolünün sahibi olduğuna karşı çıktığında işte bu
Ha‘Şem‘den tamamen ayrılmak ve kopmak anlamına gelir . ( Bu konu yirmi dördüncü
bölümde anlatılmaktadır ) .

Ha‘Şem için ‖ Tek ‖ denilmektedir ve sadece ‖ Bir ‖ denmemektedir , çünkü ‖ Bir ‖

dediğimizde O‘nun ardından ikinci ve üçüncü olduğu anlamı çıkabilir . Dolayısıyla O kendi
Tek‘liğindedir ve O‘nun dışında başka hiç bir şey yoktur . Rabbi Baal Şem Tov‘un dediği
gibi , ‖ O Her Şeydir ve Her Şey O‘dur ‖ .

‫וכל מאמינים שהוא לבדו הוא כמו שהיה קודם שנברא העולם ממש‬

Ve kol maaminim şehu levado hu kmo şeaya kodem şenivra aolam mamaş

Tüm inananlar Ha‘Şem‘in tüm Yaratılışı oluşturduktan sonra O‘nun ‖ Tek ‖ 5 olduğuna
inanmaktadır , ancak Ha‘Şem yaratılışı oluşturmadan hiç bir şey henüz ortaya çıkmadan
önce de vardı . Dolayısıyla şimdi yaratılış oluşturulduktan sonra ve şimdi de O‘ndan başka
hiç bir şey yoktur .

‫ אתה הוא משנברא כו׳וכ‬,‫ אתה הוא עד שלא נברא העולם‬:‫מו שכתוב‬

Ukmo şekatuv : ata hu ad şelo nivra aolam , ata mişenivra huley .

Sidur da ( Tefila Kitabı ) yazdığı gibi : 6 ‖ Sen dünyayı yaratmadan önce de vardın ve Sen
dünyayı yarattığın andan itibaren de varsın .‖

Bu pasuğun anlamı sadece Ha‘Şem‘in ebedi olduğu ise o zaman başında ve sonunda
olmadan basitçe ifade edilebilirdi . ‖ A Kadoş Baruh Hu dünyayı yaratmadan öncede
sonrasında da şimdi de ve gelecekte de aynıdır , Has ve Halila O hiç değişmedi, o zaman
pasukta neden dolambaçlı olarak ‖ Sen dünyayı yaratmadan önce de vardın …. ‖ ve
sonrasında ‖ Sen dünyayı yarattığın andan itibaren de varsın ….‖ denmektedir ?

482 | .
Başka yerde de açıklandığı gibi , buradaki niyet A Kadoş Baruh Hu‘nun sadece hiç bir
şekilde değişmediğini söylemek değildir . Bu bir Rabi‘nin öğrencisi ile ilgilenmesi ve ona
etki etmesiyle ile aynı şey değildir , Rabi öğrencisini etkilediğinde etkilemeden önceki
haliyle aynı durumda değildir . Rabi öğrencisinin bilgi seviyesine iner ve bu seviyede
öğrencisiyle ilgilenir . Yada adam her hangi bir işle ilgilendiğinde örneğin bu bir araç
yapımı olabilir , aynı şekilde işiyle ilgilenmeden önceki hali ile işi ile ilgilendiği zamanki
hali aynı değildir .

Ancak A Kadoş Baruh Hu dünyayı yaratırken ( şimdi de ve her an da yaratırken )

kendisinde hiç bir şekilde ve kesinlikle her hangi bir değişiklik olmamıştır , olmamaktadır
ve olmayacaktır . Çünkü O fiziksel bir şey değildir, bununla birlikte dünya A Kadoş Baruh
Hu‘nun yanında hiç bir şeydir. Çünkü dünyanın oluşumu Ha‘Şem‘in ‖ salt aydınlatması ‖
değildir .

Has ve Halila O‘nun bunlar ile ilgilenmesine de ayrıca ihtiyacı yoktur . Hatta O‘nun ‖
Aydınlatması ‖ ile oluşturulan dünya bile Ha‘Şem‘in yanında hiç bir şeydir . Ve tüm dünya
O‘nun yanında ‖ meşguliyet ‖ sağlamadığı gibi hiç bir şekilde bir şeye ‖ giysi ‖
olmamaktadır . Dünyanın oluşumu Yaratanının yarattıkları ile meşgul olmadığı şeklindedir
, O sadece ‖ Emreder .

‫ אני ה׳ לא שניתי‬:‫ כדכתיב‬,‫ הוא ממש בלי שום שינוי‬:‫פירוש‬

Piruş : hu mamaş bli şum şinuy , kedihtiv : ani Ha‘Şem lo şiniti

Tekrarlanan ifade ile bunun vurgulanması sağlanmaktadır , ‖ Sen ve O ‖ şu anlama

gelmektedir : ‖ Sen tamamıyla aynısın , yaratılışı oluşturmadan önce de sonrada ,
herhangi bir değişiklik olmadan ‖ . Yazılı olduğu gib 7 : ‖ Ben He‘Şem‘im ve hiç
değişmedim ‖ oluşumdan bu yana . Ha‘Şem sayısız varlıkların varlığına rağmen her
zaman yalnız başına Tek‘tir .

‫יתברך באחדותו שינוי שום פועלים אינם העליונים העולמות כל וכן הזה עולם כי‬
‫ליש מאין בהבראם‬

Ki olam haze veken kol aolamot aelyonim eynam pıalim şum şinuy beahduto
yitbareh beabaram meayin leyeş .

483 | .
Bizlerin de içinde bulunduğumuz bu fiziksel dünyamız ve aynı şekilde tüm üst dünyaların
da O‘nun birliği ve tekliğini değiştirebilecek her hangi bir etkileri yoktur . Çünkü tüm
dünyalar ve yaratılanlar Ha‘Şem tarafından yoktan var olmuşlardır .

Alter Rebbe burada ekleme yapma ihtiyacı hissederek , üst dünyaları da bu hesabın içine
katmıştır . İçinde bulunduğumuz fiziksel dünyanın O‘ndan çok uzak olması sebebiyle
Ha‘Şem‘in Tekliğini ve Birliğini etkileyemeyecek olması anlaşılır olabilir , ancak üst
dünyalar ki onlar Ha‘Şem‘e çok daha yakın olmalarından dolayı Has ve Halila üst
dünyaların Ha‘Şem‘in Birliğine ve Tekliğine etki edebilecekleri düşünüleceğinden dolayı
üst dünyaların da Ha‘Şem nezdinde hiçbir varlığı olmadığı burada vurgulanmaktadır .

‫הבראם קודם ומיוחד יחיד הוא לבדו הוא שהיה שכמו‬, ‫יחיד הוא לבדו הוא כן‬
‫שבראם אחר ומיוחד‬, ‫ממש ואפס וכאין חשיב כלא קמיה דכולא משום‬

Şekmo şeaya hu levado hu yahid umeyuhad kodem abaram , ken hu levado hu

yahid umeyuhad ahar şebaram , mişum dekula kamey kula haşiv vekeayin
veefes mamaş .

Ha‘Şem yalnız başına Tek olduğu gibi , Tek ve Benzersiz yaratılanlar yaratılmadan önce
de Tek ve Benzersiz idi onlar oluşturulduktan sonra da Tek ve Benzersizdir .

Nasıl böyle olabilir ? O‘nun dışında kalan tüm mevcut canlılar ne olmaktadır?

Evet ama böyledir , çünkü Ha‘Şem‘den başka her şey sanki kesinlikle var olmayan gibi
hiçtir .

Alter Rebbe şimdi bu noktayı yaptığı kısaca açıklamayla açıklığa kavuşturmaktadır . Tüm
yaratılış Ha‘Şem‘in konuşması ve O‘nun kelimeleri aracılığıyla oluşmuştur . İnsanda da
görüldüğü üzere , yaptığı konuşma ne kadar güçlü olursa olsun tek kelimenin değeri
yoktur , ancak Ha‘Şem kendisi gibi sonsuz konuşma kapasitesine sahiptir.

Ancak bu kişinin düşünce gücüyle karşılaştırıldığında konuşmanın kaynağı ruhun

kendisinden konuşma ve düşünce kaynaklanmakta olduğu da görülebilmektedir . O‘nun
yanında bir kelime kesinlikle sıfırdır .

Bu konu ileriki bölümlerde uzun bir şekilde anlatılmaktadır .

484 | .
‫ליש מאין ותחתונים עליונים העולמות‬, ‫שלא כל התהוות כי המקיימם וקיומם וחיותם‬
‫כשהיה ואפס אין להיות יחזרו‬

Ki itaavut kol aolamot elyonim vetahtonim meayin leyeş , vehayutam

vekiyumam amekayemam şelo yahzeru lihyot ayin veefes keşeaya .

Tüm üst dünyalar ve yoktan var edilen alt dünyalar , onların hayatı ile varlıklarını
sürdürebilmelerini sağlayan güç hiç bir zaman onların var olmadıkları zaman öncesine hiç
ve sıfıra dönmeyecektir.

Aksine kendi ürünü adamı yaratan Usta ürününden farklı olarak aynı durumumda
değişmeden kalır , ve Usta ellerini de işinden çektiğinde aynı durumda kalır ancak bir işin
süresi yaratıcının gücünü sürekli yenilemesine bağlıdır . Eğer gücünü kestiğinde tüm
yaratılış önceki sıfır durumuna döner . Her birimize verdiği güç ile tüm yaratılış varlığını
sürdürmektedir .

‫אינו אלא דבר ה׳ ורוח פיו יתברך המלובש בהם‬

Eyno ela davar Ha‘Şem veruah piv yitbareh amelubaş baem .

Bu dünyalarda Ha‘Şem‘in kelimelerinden başka ve 8 ‖ O‘nun ağzından çıkan nefes ‖ ile

giydirilmiş başka hiç bir şey yoktur .

A Kadoş Baruh Hu On Söylevinde ( Asara Maamarot ) ‖ ‫ – רוא יהי‬Yiye Or – Işık Olsun ,

ve – ‫ –יהי רקיע‬Yiye Rakia – Gökyüzü Olsun vs . ‖ dedi ve bu sayede dünya oluşturuldu .
Aynı şekilde Ha‘Şem onları yoktan var ettiği gibi onlara hayat vermektedir . Ve Ha‘Şem
onlara her zaman hayat vermekte hiç bir zaman da var olmalarını durdurmamaktadır .

Bu sayede Ha‘Şem tüm varlıklara ‖ giysi ‖ olup onlarla ‖ ilgilenmektedir ―. ( ‖ Giysi ‖

kullanıcısının bedenine göre uygun olmalıdır ) Onların her zaman varlıklarını
sürdürebilmeleri için kendi seviyesini indirgeyerek yarattıklarının seviyesine inmektedir .
Tıpkı bir kişi konuştuğunda bu güç kendisinden çıkıp diğer kişiye ulaştığında olduğu gibi .

Tanya‘nın Şaar A Yihud ve Emuna kitabının birinci ve yedinci bölümlerinde açıklandığı

gibi , Dünya Ha‘Şem‘in ‖ On Sözü ‖ ile oluşturuldu , gimatriyalar ( Numeroloji ) ve
değişimler ile her bir yaratılanın kendine has özel varlığı ve yaşamı oluncaya
kadar kısılmaları sayesinde , her bir yaratılanın üstüne uygun elbise giydirilmesi (
mitstamtsemot ) sonucunda yaratılmıştır .

485 | .
Yani Tanya‘nın Şaar A Yihud ve Aemuna kitabının birinci ve ikinci bölümlerinde anlatıldığı
gibi , eğer Ha‘Şem bir anlığına konuşmalarını yarattıklarının üzerinden çekerse tüm
yaratılanlar gerçekten yaratılmadan önceki durumları olan hiç bir şey konumuna dönerler
. Bu yüzden dünyanın ve tüm yaratıklarının varlıklarının ‖ Gerçekliği ‖ hakiki
değildir , hepsi sadece ve sadece Ha‘Şem‘in gerçekliğidir . Ha‘Şem tüm oluşuma her an
ve an hayat vermektedir .

Hasidut‘ta sunulan örnekte olduğu gibi , adam eliyle havaya doğru bir taş fırlattığında taş
doğasının aksindeki yöne doğru yükselmeye başlar . Buna rağmen taş yukarı doğru uçar ,
hatta bu zaman zarfı içerisinde taş sürekli yukarı doğru yükselir , ancak taş yukarı doğru
için tasarlanmış bir şey değildir . Ve taşın yukarı doğru yükselişi aslında taş ile alakalı
değildir bu tamamen onu yukarı doğru fırlatan adamın elinin gücü ile alakalıdır .

Ve dünyanın gerçekliği de bununla alakalıdır .

Taş örneğinde taşın gerçekliği hakkında söz edilmemektedir burada verilen örnekte taşın
doğasına aykırı olarak yukarı doğru yükselişi vurgulanmak – tadır. Ancak dünyayı
kastettiğimizde ise , burada bahsedilen dünyaların varlığı söz konusudur .

Esasen dünyaların kesinlikle ve hiç bir şeklide ‖ gerçeklikleri ‖ yoktur , kendileri yoktur ve
hiç bir şeydirler . Ve varoluşlarının tüm gerçekliği kendilerinin hiç bir şey olduklarıdır .
Ancak sadece Elokut‘un gücünün onları giydirmesi yüzünden var oldukları
zannedilmektedir . Ancak Elokut Has ve Halila bir an olsun kendi gücünü onların
üzerinden ayırdığında , onlar yaratılmadan önceki hallerine yani yaratılıştan önceki ‖ Ayin
ve Efes – Hiç ve Sıfır ‖ durumuna dönerler . Bu yüzden tüm dünyaların ve yaratıklarının
tek gerçekliği Ha‘Şem‘dir .

Dahası , tüm dünyalara ve yaratıklarına Ha‘Şem‘in kelimeleri her an ve an hayat

vermesiyle birlikte tüm dünyalar ve yaratıkları O‘nsuz bir an dahi varlıklarını
sürdüremezler . Sonuçta onlar her an O‘nun içinde durmaktadırlar , güneşin içinde
bulunan ışınlar gibi , ışınlar kendilerini kökenlerine tamamen vakfettiklerinden kendi
gerçeklikleri yoktur . Yaratılanlar da her zaman Ha‘Şem‘in söylediği kelimelerin içerisinde
durmakta ve kendilerini Ha‘Şem‘e vakfetmektedirler . Dolayısıyla hiç bir gerçeklikleri de
olmamaktadır .

Tüm bunlar Şaar A Yihud ve Aemuna kitabında uzun uzadıya açıklanmaktadır ve Rebbe
burada sadece bir kaç kelime ile hatırlatma yapmaktadır . Dünyanın tüm gerçekliği
sadece ve sadece Ha‘Şem‘in sözleridir , ve aynı güneşin içindeki ışınlarının kendilerini

486 | .
güneşe iptal ettikleri gibi dünya da mutlak bir şekilde kendisini Ha‘Şem‘e iptal etmiş
vaziyettedir . Buraya kadar ‖ Bitul – İptal oluş ‖ ile ilgili olarak anlatılanlar sonraki
bölümlerin temeli ve esası olmaktadır . Ancak hala eğer dünyanın ―gerçekliğinin‖ var
olduğu düşünülmekteyse burada daha fazla bir açıklama yapmamızın hiç bir şekilde
faydası olmaz . Hatta bu hiç önemli değilse dahi ve dünyanın gerçekliği ―ek‖ bir gerçeklik
olarak dahi düşünülüyorsa bu Has ve Halila Ha‘Şem‘in Tekliğinin değişime uğruyor
olması anlamına gelir .

Ancak bu açıklama yine de yeterli değildir , yani dünyaların gerçekliklerinin Ha‘Şem‘in

sözlerinden başka hiç bir şey olmadıkları ve her be an Ha‘Şem tarafından hayat verilerek
varlıklarını sürdürdükleri sonucuna vardığımızda , gerçekten de bu kavram ‖ Ha‘Şem‘in
sözleri ‖ olarak adlandırılmakta ve tüm amacın dünyaların yaratılması olduğu ardından bu
kavramın kendisinin dünyaların gerçekliğini kanıtlamakta olduğunu görmekteyiz .
Dünyanın kendisine yer tutması ‖ Ha‘Şem‘in Önünde ‖ olmaktadır , kelimenin tam
anlamıyla ‖ Ha‘Şem‘in Sözleri ‖ kavramı Elokit‘in özel ve eşsiz gücünün dünyaları
yaratması ve onlara hayat vererek varlıklarını sürdürmelerini sağlamaktır .

‫אחד דבור כשמדבר האדם בנפש כמו ולמשל ו‬, ‫אפיל ממש כלא לבדו זה שדבור‬
‫המדברת נפשו כללות לגבי‬

Velemaşal kmo benefeş aadam keşemedaber dibur ehad , şedibur ze levado

kala mamaş afilu legabey klalot nafşo amedaberet .

Adamın nefeşinden örnek vermek istersek ; adam bir kelime dile getirdiğinde, bu tek
kelime kendi ruhu ile karşılaştırıldığında kesinlikle hiç bir şeydir .

‫ שהוא כח הדבור שלה‬,‫שהוא בחינת לבוש האמצעי שלה‬

Şehu behinat levuş aemtsai şela , şehu koah adibur şela .

Nefeşin orta ‖ giysisi ‖ olan yani ifade organı konuşma melekesidir .

Nefeşin üç ‖ elbisesi ‖ bulunmaktadır , düşünce , konuşma ve eylem . Düşünce en yüksek

, konuşma orta ve eylemler en düşük melekelerdir . Bu yüzden sadece bir kelime bu
melekeler ile karşılaştırıldığında hiç bir değeri yoktur .

‫ותכלית קץ לאין דבורים לדבר שיכול‬

Şeyahol ledaber diburim leeyn ketz vetahlit .

487 | .
Bu melekenin sonsuz sayıda kelime üretmesinden itibaren tek kelimenin ne olursa olsun
hiç bir değeri yoktur .

Özel konuşma ile konuşma gücü arasındaki ilişki küçük sayı ile büyük sayı arasındaki oran
farkı gibidir . Bir sayısının değeri ile bin binler sayısının arasında bazı değer ve alaka
bulunmaktadır . Bir sayısı bin ve binlerin bir parçası gibidir . Ve bir sayısı bin ile binlere
katıldığında onunda çok büyük sayı değeri olmaktadır . ‖ Ancak sayısal ve toplamda sınırı
olmayan bir şey için ‖ onun zıttı olarak hiç bir sayının değeri yoktur , hatta binlerce ve
milyonlarcanın Bir karşısında hiç bir değeri yoktur . ( Bu konu kırk sekizinci bölümde
anlatılmaktadır ) Bu yüzden nefeşin konuşma gücü hiç durmadan konuşabilir . Sonuçta
tek bir konuşma onun yanında hiç bir şey değildir .

‫המחשבה שהוא שלה הפנימי לבוש בחינת לגבי שכן וכל‬, ‫הדבורים נמשכו שממנה‬
‫חיותם והיא‬

Vekol şeken legabey behinot levuş apnimi şela şehu amahşava , şemimena
nimşehu adiburim vehi hayutam .

Şüphesiz ardından hiç değeri olmayan tek kelime nefeşin en derinindeki ‖ elbise ‖ ile
karşılaştırıldığında , ―elbise‖ nefeşe yakın olmaktadır . Yani düşünce melekesinin
kendisi konuşmanın kaynağı ve yaşam gücüdür .

Düşüncenin en yüksek olduğunu ve konuşmanın ise düşünceden sonra nefeşe en yakın

olan olduğunu düşündüğümüzde bu tek kelimenin onunla karşılaştırıldığında kesinlikle hiç
bir değeri yoktur .

Ve buna ilaveten konuşmalar neden düşünceden gelmektedir hatta şimdi bile onlarla
güçlü ilişki içerisindedir ve düşünce konuşmaların hayat gücüdür. Sonuçta adam
konuşmaya başladığında ne ve nasıl konuşması gerektiğini düşünür , düşünce de adamın
konuşması süresince sürekli düşünerek çalışır ve konuşmaya hayat verir .

Ama burada bir soru ortaya çıkmaktadır : Kıyaslanamaz bir biçimde yada daha fazla
söylemenin bir kelime söylemekle konuşmanın gücünün arasındaki ilişki ile sınırlı ise
sınırsız arasındaki ilişkinin aynı olmasının ne alakası vardır . Yada ne alaka ‖ bundan fazla
‖ demek , hangi ―kıyaslanamaz‖ şey sınırlı ile sınırsız arasındakinden daha fazla olabilir .
Aralarında hiç bir değer ilişkisi yok mudur ?

488 | .
Bir konuşma ile konuşmanın gücü arasındaki alaka sınırsız ile sınırlı arasındaki alaka
olmasına rağmen , bu alaka sadece konuşmanın miktarı ile ilgilidir . Tek bir söylevin
konuşmanın gücü karşısında hiç bir önemi yoktur , bu yüzden bir konuşmanın miktarı
sonsuz konuşma olan konuşmanın gücü karşısında hiç bir şeydir . Ancak konuşmanın özü
ve kaynağı ile alakalı olarak, tek konuşmanın gücü ile alakalı olarak önemli olmadığını
söylemek de mümkün değildir .Tek konuşma doğası ile alakalı olarak o konuşmanın gücü
için kesinlikle çok önemlidir . Çünkü konuşma gücünün tüm olayı konuşmak , konuşmak
ve konuşmaktır . Bu yüzden de tek konuşmanın özü ve değerinin konuşmanın gücü için
önemli olmadığını söyleyemeyiz .

Örnekten gidelim : Banka hesabınızda sonsuz miktarda çekebileceğiniz para olduğunu

farz edelim , paranızın bir kuruşunun sonsuz miktardaki paranız yanında hiç bir değeri
olmadığını söyleyebilmemiz mümkün müdür . Ancak buradaki en önemli eksiklik paranızın
tek başına olan küçük miktarıdır , ve hatta bir kuruşta bulunan paranızın kendine göre
tabii ki bir değeri vardır . Ve o sonuçta sonsuz paranızla aynı şeydir .

Veyahut , örneğin biz altın lira ile gümüş lira arasındaki ilişkiyi değerlendir – diğimizde ,
aralarındaki değer farkını sadece oransal değil aynı zamanda değer olarak da almamız
gerekir . Altının değer oranı gümüşten kat be kat daha fazladır . Yani altının gümüş
karşısında ölçülemeyecek kadar daha fazla değeri bulunmaktadır . Bu da demek oluyor ki
hem değerde hem de miktarda daha değerlidir .

Alter Rebbe aynı şekilde bizim durumumuzu burada açıklamaktadır : düşüncenin

konuşması kıyaslanamaz , o konuşmanın gücünden çok daha fazladır , bu yüzden de
sadece miktarda değil değer olarak da hiç bir şekilde kıyaslanamaz . Aynı zamanda tek
konuşmanın değerinin ve özünün düşünce karşısında hiç bir değeri yoktur , düşünce
konuşmadan çok farklı değerdedir.

Aynı yönde Alter Rebbe ekleyip devam etmektedir ; İptal oluşun ve tek konuşmanın
önem eksikliğinin akıl ile midotlardan çok daha fazla olduğunu , nefeşin güçlerinin ‖
elbiselerden ‖ çok daha yüksekte olduğunu söylemektedir .

‫הנפש ועצמות מהות לגבי לומר צריך ואין‬, ‫הנ״ל בחינותיה עשר שהן‬, ‫בינה חכמה‬
‫כו׳ דעת‬

489 | .
Veeyn tsarih lomar legabey maut veatsmut anefeş , şehen eser behinoteya
anizkar leeyl , hohma bina daat huley .

Bu kelime Özü ile karşılaştırıldığında hiç bir önemi olmadığı ve varlık olarak nefeşin ‖
giysilerine ‖ karşıt olmaktadır , bunlar öncesinde bahsedilen nefeşin on niteliğidir
; 9 Hohma , Bina , Daat ki bu üçlü aklın güçleridir ve kısaca HaBaD olarak
adlandırılmaktadır ve yedi duygusal özelliğimiz olan midotlar ise ; Hesed , Gvura , Tiferet
, Netsah , Hod , Yesod ve Malhut‘tur .

Onlar aklın özünün bir parçası olarak kabul edilir , sadece düşünce ve konuşma gibi ‖
giysi ‖ değildirler .

Dördüncü bölümde de açıklandığı üzere ‖ giysiler ‖ ifade ve bazı içeriklerin dışarı

çıkmasında hizmet veren araçlardır . Ancak kendi başlarına hiç bir içerikleri yoktur .
Dolayısıyla bu onların nefeşin bizzat kendisi oldukları anlamına gelmezler . Adam kendi
doğasına tam zıt olarak konuşabilir ve eylemlerde de bulunabilir , hatta adam iki kere
ikinin beş olduğunu bile düşünebilir ve hatta iddia ederek bunu kelimelere de dökebilir
ancak bu yaptığında hiç bir şekilde aklın ve duyguların bütünlüğü yoktur . Olayı olduğu
gibi anlaması ve hissetmesi mümkün değildir . Bu yüzden öncesinde de anlatılan nefeşin
on gücünü değerlendirdiğimizde , akıl ve midotlara nefeşin ‖ elbiseleri ‖ ile ilişkili olarak
bakıldığında onların özüdür . Ancak aynı zamanda akıl ve midotlar gerçek anlamda
nefeşin özü değillerdir. Çünkü nefeşin kendisi akıldan da çok üsttedir . Hatta aklın
arzularının bile üstündedir .

‫שמהן נמשכו אותיות מחשבה זו המלובשות בדבור זה כשמדבר‬

Şemehen nimşehu otiyot mahşava zo amelubaşot bedibur ze keşemedaber .

Düşüncenin ‖ harfleri ‖ onlardan türetilmektedir kişi konuşmalarını ağzından dışarı

çıkarttığında onun konuşmalarına giysi olurlar .

Adamın tüm düşüncelerinin entelektüel yada doğal duygusal yanı vardır ve onlar nefeşin
zihinsel ve duygusal melekelerini türetmektedirler . Biri konuştuğu zaman düşüncesindeki
harfler bir alt seviyeye inerler .

Nitekim düşünce ve konuşmaların hiç bir şekilde kendilerine ait bir maddeleri yoktur .
Onlar sadece kendilerinin de üstünde olan akıl ve duyguları ifade etmektedirler .
Öncelikle konu düşünceye gelir ardından adam bu konuyu aynı akıl veya duygular ile

490 | .
düşünmeye başlar ve buradan da konu konuşmaya geçer . Ne zaman ki düşünce
konuşmanın içinde giysi olur , o zaman düşünce konuşmaya hayat ve yön verir .

‫הדבור כמו אותיות בחינת ןכ גם היא המחשבה כי‬, ‫יותר ודקות רוחניות שהן רק‬

Ki amahşava hi gam ken behinat otiyot kmo adibur , rak şehen ruhaniyut
vedakut yoter .

Düşünce de konuşma gibi harflerden oluşur ancak düşüncenin harfleri daha spritüal ve
saftır , böylece düşünce ve konuşma ortak bir özelliği beraberce kullanmaktadırlar .

Neden , çünkü düşüncede aynı konuşma gibi harflerden oluşmaktadır ve bu nedenle

aralarındaki ―paha biçilemez‖ kaliteleri ve maddeleri esasen tamamen eksiksiz değildir
çünkü en nihayetinde ortak bir tarafları vardır yani ikisi de harflerden
oluşmaktadır.Sadece düşüncenin harfleri konuşma- dan daha saf ve spritüaldir . Çünkü
düşünce bir konuyu daha iyi hisseder ve onun hakkında daha iyi düşünür ancak harfler
ise o kadar da çok hissetmezler . Harfler sanki kendilerini konunun içeriğine iptal etmiş
vaziyettedirler . Ancak bu esastır ve konuşmanın harfleri çok fazla hissetmesi önemli
değildir . Hatta adamın dudaklarından çıkıp da diğer kişilere ulaştığında diğerleri de onları
duyabilirler . Ancak buna rağmen düşünce ile konuşmanın ortak bir yanları vardır , her
ikisi de harflerden oluşur . Nitekim bu yüzden onların değerleri ve maddeleri mutlak
değildir .

‫בחינות עשר אבל בחינת בהם אין‬, ‫כו׳ דעת בינה חכמה‬, ‫ו המחשבה ומקור שרש הן‬
‫המחשבה בלבוש שמתלבשות קודם עדיין אותיות‬

Aval eser behinot , hohma bina daat huley , hen şoreş umakor amahşava
veeyn baem behinat otiyot adayin kodem şemitlabşut belevuş amahşava .

Ancak nefeşin on niteliği Hohma , Bina , Daat ve diğerleri düşüncenin kaynağı ile köküdür
ve düşünceye giysi olmadan önce onlar henüz harflerden yoksundurlar .

Harfler sadece biri belli bir fikri veya duygularını uygulamaya geçirmek istediğinde
oluşmaktadırlar .

Nefeşin çok ince ve belli bir biçime sahip olmayan zihinsel ve duygusal güçleri
düşüncenin harfleri açısından bakıldığında tanımlanamazlar dahi , açıkçası onlar tamamen
farklıdır . Çok daha fazla spritüal , düşüncelerden çok daha düzenli ve konuşmanın

491 | .
sözcükleri onlar olmadan kesinlikle hiç bir değere sahip değildirler . Yukarıdan aşağıya
inen düşüncenin harfleri bu sayede bir işlemin açıklamasıdır .

Ve aynı zamanda yukarıda belirtilenden de anlaşıldığı üzere , yaratılıştan sonra A Kadoş

Baruh Hu‘nun ‖ Özünde ‖ hiç bir değişiklik söz konusu değildir. Çünkü O‘nun Yüce
konuşmalarından sonrakiler hiçbir şeydir , dolayısıyla A Kadoş Baruh Hu‘nun kendisinde
hiç bir değişiklik olmamaktadır.Yani dünyaların A Kadoş Baruh Hu‘nda hiç bir değişikliğe
yol açmadığı anlatıldığında , buradaki ifadenin amacı konuşmanın A Kadoş Baruh Hu‘nun
karşısında bir hiç olduğudur .

‫המוח אל מהלב שעולה קודם אדם של בלבו וחמדה אהבה איזו כשנופלת למשל‬
‫בה ולהרהר לחשב‬

Lemaşal keşenofelet eyzo aava vehemda belibo şel adam kodem şeole mealev
al amoah lahşov ulearer bo .

Örneğin adamın kalbinde aniden bir aşk veya arzu bilinci oluştuğunda , bu duygular ilk
önce kalpten beyne yükselir , bunun üzerine beyin düşünür ve meditasyon yapar ,

‫עדיין ותיותא בחינת בה אין‬, ‫הנחמד ההוא הדבר אל בלב וחשיקה פשוט חפץ רק‬
‫אצלו‬

Eyn bo behinat otiyot adayin , rak hafets paşut veheşika balev al adavar hau
anehmad etslo .

ancak henüz harflerin elementleri elde edilmiş değildir , burada sadece arzu ve sevgi
nesnesine özlem vardır .

‫דבר לאותו בלבו והחמדה התאוה שנפלה קודם שכן וכל‬, ‫חכמתו בכח היתה רק‬
‫וידיעתו ושכלו‬

Vekol şeken kodem şenifla ataava veatmada belibo leoto davar , rak ayta
bekoah hohmato vesihlo veyediato .

Tüm bunlardan kalbinde bir özlem ve bunun için arzu hissetmeden önce ve henüz
adamın zihninin –Hohma , anlayış – Bina , algılama – Daat içinde sınırlı iken ,

‫בו ולידבק להשיגו ויפה וטוב ונעים נחמד שהוא דבר אותו אצלו נודע‬, ‫שהיה כגון‬
‫ערב מאכל איזה לאכול או חכמה איזו ללמוד‬

492 | .
Şeaya noda etslo oto davar şehu nehmad venaim vetov veyafa leasigo
velidavek bok egon lilmod eyzo hohma o leehol eyze maahal arev .

bunun anlamı bilinen şeyin onun için arzu edilebilir ve dolayısıyla sevindirici olması
sebebiyle , iyi ve hoş bir şeyi elde etmek ve ona sarılmaktır . Örnek olarak belli bir
disiplinde öğrenmeden yada henüz çok lezzetli bir şey yemeden ve henüz aklın arzulanan
nesneye takdiri durumundan önce ve hatta bir duygu haline gelmeden de önce kişinin
zihninde ‖ harfler kesinlikle mevcut değildir .

‫וידיעתו ושכלו חכמתו בכח בלבו והתאוה החמדה נפלה שכבר לאחר רק‬

Rak leahar şekvar nafla ahemda vataava belibo bekoah hohmato vesihlo
veyediato

Bu sadece arzu özlem sonrasında kalpten türeyenlerdir , onu bilgelikle uyaran duygular
içinde geliştirildikten sonra bunlar Bina ve Daat‘tır ,

‫אל מכח תאותו להוציא איך בה ולהרהר לחשב למוח מהלב ועלתה חזרה כך ואחר‬
‫הפועל‬, ‫בפועל החכמה למידת או המאכל להשיג‬

Ve ahar kah hazra vealta mealev lamoah lahşov ulearer bo eyh leotsi taavato
mikoah alapoal , leasig amaahal o lemidat ahohma bepoal

ve daha sonra bir kez daha kalpten beyne yükselirler , aslında arzunun yani yemek yada
öğrenimin nasıl uygulamaya geçirileceği üzerine meditasyon yapılır ,

‫במוחו אותיות בחינת נולדו בכאן הרי‬, ‫המדברים ועם עם כלשון אותיות שהן‬
‫העולם עניני כל בהם ומהרהרים‬

Arey bekan noldu behinat otiyot bemoho , şehen otiyot kelaşon im veim
amedabrim umearerim baem kol inyeney aolam .

Sadece bu noktada , kişi düşüncelerini arzusuna yönelik uyguladığında ‖ harfler ‖ kişinin

zihninde doğarlar , bu her birinin ana lisanına uygun olarak karşılık gelmektedir .
Konuşurken bu harfleri kendi lisanına göre kullanır ve her bir kişi dünyanın tüm işlerini
kendi ana lisanında düşünür .

493 | .
Bununla birlikte ‖ temel saf duygu ‖ henüz ‖ uygulama ‖ durumuna ulaşamamıştır ve
kişinin henüz bu ‖ harfler ‖ ile kendisini ifade edememesi durumu ve düşüncenin yerine
getirilmesi aşaması millet ve dil farklılıklarını aşan bir şeydir .

Alter Rebbe‘nin daha öncesinde anlatmış olduğu tüm açıklamaları bizim anlayabilmemiz
için , tamamen değeri olmayan bir sözcüğü nefeşin aklı ile ve duygusal güçler ile
karşılaştırmamız gerekir ( ki burada bunlar bizlerin amaçları için nefeşin özü olarak tarif
edilmişlerdir ) şüphesiz sonrasında Ha‘Şem‘in kendi kelimeleri ile yarattığı oluşumun ve
tüm dünyaların Ha‘Şem‘in yanında hiç bir değeri olmadıklarını , gerçekten ve kesinlikle
sonsuzun kim olduğunu ve sürekli Kutsal Kelimeler tarafından yaratılan tüm oluşumun
sanki var olmadığını , Ha‘Şem‘in bakış açısıyla tüm oluşumun ve onların varlığının
Ha‘Şem‘in Tekliğini ve Birliğini hiç bir şekilde etkilemediğini böylelikle çok daha iyi
anlayabilmekteyiz . Bu tema bir sonraki bölümde uzun uzadıya anlatılmaktadır .

1 . Şemot 20:2 - 3
2 . Şney Luhot A Brit , Peraşat Yitro ; Zohar 2 , sayfa 276a
3 . Makot 24 a
4 . Şemot 20:2 - 3
5 . Roş A Şana ve Yom Kipur Ritüeli
6 . Mişle 30:15
7 . Malahi 3:6
8 . Teilim 33:6
9 . Tanya Likutei Amarim bölüm 3

494 | .