Gnana Bhandagaram

QÀÑ¨Ù~°O.....
`åà◊Ñ¨„`åÅÖ’ xH˜ΔÑ¨Î"≥∞ÿÜ«Ú#fl
`≥Å∞QÆ∞"åi ã¨<å`«# ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞
âß¢ã‘ÎÜ«∞ ãÖã¨¯ $u qâßfi™êÅ ã¨=∂Ç¨~°
ãÖáê^Œ‰õΩÅ∞, ¿ãHõ~°}, ãÖHõÅ#Hõ~°ÎÅ∞ :

N Ñ¨Ù~å}ÑÖ_»Nz„`« – HÍH˜<å_»
N Ñ¨ÙKåÛ Nx"åã¨~å=Ù–q[Ü«∞"å_»
N PkÑ¨Ó_ç "ÕOHõ@t=™ê~Ú~å"£∞ – QÆ∞O@∂~°∞
_®II J#Ñ≤ÊO_ç ã¨∂~°º<å~åÜ«∞}=¸iÎ–~å[=∞O„_ç
N K«ÖÏ¡ =∂}˜Hõºã¨∞„|Ç¨Ï‡}º â◊~°‡ – ~å[=∞O„_ç
N ¿Ñi ÉèÏã¨¯~°~åÜ«∞â◊~°‡ – Z.HÀ_»∂~°∞
PKå~°º N Ç¨Ïit=‰õΩ=∂~ü – =~°OQÆÖò
â‹·e – ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^£
„Ñ¨HÍâ◊‰õΩÅ∞ : á¶È<£ : (0883)246 2565
"≥∂Ç¨Ï<£ Ñä¡ˆH+¨<£û
J[O`å Ç¨ÏŸ\ò Z^Œ∞~°∞QÍ
HÀ@QÆ∞=∞‡O, ~å[=∞O„_ç – 533 101
"≥Å : 300 .00
Once Visit :- WWW.MOHANPUBLICATIONS.COM
QÀÑ¨Ù~°O....
qq^èŒ Ñ¨„uHõÖ’¡ "≥Å∞=_ç#q, >ˇeq[<£ Kèå#à◊¡Ö’
„Ñ¨=ÚY∞Å∞ K≥Ñ≤Ê#q, ã¨<å`«#∞Öˇ·# ÑÖ_ç`«∞Å∞ =∞ødHõOQÍ
K≥Ñ≤Ê#q W`«~°„`å J<ÕHõ „QÆO^ä•Å∞† `åà◊Ñ¨„`åÅ #∞Oz
¿ãHõiOz XHõ =∂ÅQÍ UiÛ ‰õÄiÛ 1,116 ÃÑ·QÍ JOâßÅx
D „QÆO^äŒOÖ’ á⁄O^Œ∞ Ñ¨~°K«_»"≥∞ÿ#k. `≥Å∞QÆ∞ „Ñ¨*ÏhHÍxH˜
JO^Œ∞ÉÏ@∞Ö’ LO_»@O HÀãÖ Z=Ô~·<å „Ñ¨K«∞iOK«∞H˘#
=K«∞Û#∞. =∂‰õΩ `≥eÜ«∞*Ë¿ãÎ "Õ∞=Ú ‰õÄ_® ãÖ`À+≤™êÎO.
''q|∞^èŒ[#∞Å =Å# D „QÆO^äŒ=Ú#∞ HÍ#∞HõQÍ
q#flO`« Hõ#flO`« JOkOK«=Åã≤#
ã¨=∞Ü«∂Å∞, ãÖ^Œ~°ƒù=ÚÅ∞
`≥eÜ«∞=zÛ#O`«
`Õ@ Ñ¨~°`«∞—— 1. QÆ$Ç¨Ï„Ñ¨"Õâ◊=Ú#‰õΩ
J#fl áÈ`«# QÍi =∂@ÖË =∂ 2. QÆ$Ç¨~°OÉèí=ÚÅ‰õΩ
D „QÆO^èŒ =Ú„^Œ}H˜ „¿Ñ~°}=Ú. 3. q"åÇ¨Ï=ÚÅ‰õΩ
4. +¨+≤ªÑ¨ÓiÎ=∞Ç¨ÏŸ`«û=O
D Ñ¨Ùã¨ÎHõO HÀãÖ Z<Àfl *Ï„QÆ`«ÎÅ∞ 5. Ñ¨^Œg q~°=∞}ã¨ÉèíÅ‰õΩ
fã¨∞HÀ=_»O [iy#k. J~Ú<å 6. ãÖã¨‡~°} ã¨ÉèíÅ‰õΩ
á⁄~°áê@∞¡ [~°QÆ\ÏxH˜ J=HÍâ◊O 7. „Ñüëêª=∞Ç¨ÏŸ`«û"åÅ∞
LO_»=K«∞Û#∞. =∂‰õΩ `≥eÑ≤#
=∞e=Ú„^Œ}Ö’ 8. Ü«∂QÆ=ÚÅ‰õΩ
ã¨=iOK«QÆÅ"å~°=Ú. 9. <À=ÚÅ∞, „=`«=ÚÅ‰õΩ
D „QÆO^èŒ=Ú ÑÖK«\ÏxH˜ Z‰õΩ¯= HÍÑ‘Å∞ HÍ=Åã≤#"å~°∞

„Ñ¨HÍâ◊‰õΩÅ#∞ ãÖ„Ñ¨kOK«QÆÅ~°∞. 9247 88 88 87
Like us on follow Face book / Mohan publications

google play android app / Mohan publications
www.granthanidhi.com / www.mohanpublications.com
e-books at :- www.kinige.com
QÀÑ¨Ù~°O.....
|Ç¨˙Hõ~°}
N=∞u / N .............................................QÍiH˜
.....................................................ãÖ^Œ~°ƒù=ÚQÍ
`åà◊Ñ¨„`« ã¨=∂Ç¨~° QÀÑ¨Ù~°O J#∞ D Ñ¨Ùã¨ÎHõ
~°`«fl=Ú#∞ |Ç¨˙HõiOK«_»"≥∞ÿ#k.
`Õk : ............ ãÖ`«HõO

QÀÑ¨Ù~°O....
D „QÆO^äŒ=Ú QÆ∞iOz....
=∞# Ñ¨Ósfi‰õΩÅ∞ Z<Àfl ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞=ÚÅ∞ U~°Ê~°z<å~°∞.
JÖÏ<Õ PKå~°=ÚÅ∞ ‰õÄ_» =∞# rq`«=ÚÖ’ XHõ ÉèÏQÆ=ÚQÍ
KÕã≤Ü«Ú<åfl~°∞. x`«ºrq`«=ÚÖ’ PKå~°=ÚÅÖ’#∞, =º=Ç¨~°
=ÚÖ’#∂ r=# q^è•#=ÚÅÖ’#∞ Z<Àfl =∂~°æ^Œ~°≈HÍÅx xˆ~Ì
tOz<å~°∞. Ñ¨Ó~°fiHÍÅ=ÚÖ’ =∞Ç¨Ï~°∞¬Å∞ J<ÕHõ PKå~°=ÚÅ∞,
ãÖÑ„ ^¨ •Ü«∞=ÚÅ∞, =º=Ç¨~°=ÚÅ#∞, q+¨Ü∞« =ÚÅ#∞ `å\Ï‰õΩÅ
g∞^Œ „"åã≤ á⁄O^Œ∞Ñ¨~°z<å~°∞. WÖÏO\˜ Z<Àfl q+¨Ü«∞=ÚÅ∞
HÍÅ H„ "õ ∞Õ }Ï =∞~°∞QÆ#Ñ¨_áç È`«∞<åfl~Ú. =∞# `å`«Å∞ `«O_„ ∞» Å∞
H˘xfl q+¨Ü«∞=ÚÅ∞ JOkOKÕ"å~°∞. HÍx D ~ÀA P Ñïã≤÷u
ZHõ¯_® Hõ#Ñ¨_»∞@ÖË^Œ∞. ˆH=Å=Ú \˜.q. g∞_çÜ«∂‰õΩ „áê=ÚYº`«
~Úã¨∞Î<åfl~°∞. `≥Å∞ã¨∞HÀ"åÅx Pâ◊ÖË^Œ∞. `≥Å∞Ñ¨=Åã≤# "å~°∞
=∞#‰õΩ `«yæáÈ=ÙK«∞<åfl~°∞. D q^èŒ=ÚQÍ =∞# ã¨`åºÅ#∞
Q„ ÇÆ Ï≤ OK«ÖHË õ áÈ=ÙK«∞<åfl=Ú. HÍ=Ù# ZO`À=∞Ok ÑÃ ^ŒÅÌ ∞, Ñ‘~åî kè
Ñ¨`«∞Å∞, QÆ∞~°∞=ÙÅ∞ JOkOz# q+¨Ü«∞=ÚÅ#∞ Ñ¨Ù+¨Ê=∂ÅQÍ
JOkOK«∞K«∞<åfl=Ú. WO`«‰Ωõ =ÚO^Œ∞ Z<Àfl `åà◊Ñ`„¨ « Q„ OÆ ^ä=Œ ÚÅ∞
=zÛ#q. HÍx D „QÆO^äŒ=ÚÖ’=Ù#fl ã¨=∂Kå~°=Ú =∞i U
„QÆO^èŒ=ÚÖ’ ÅaèOK«^Œ∞. WO^Œ∞Ö’ Juâ◊Ü≥∂â◊H˜Î ÖË^Œ∞.
"≥~Úº#∂@Ñ¨^ÇŒ ¨ ~°∞ ÃÑQ· Í q+¨Ü∂« Å∞ JOkOÑ¨|_»∞K«∞#fl UÔHH· õ
Q„ OÆ ^ä=Œ Ú. HÍ=Ù# áê~î‰° Ωõ Å∞ D Q„ OÆ ^ä=Œ Ú#∞ =∞Oz q[Ü«∞=Ú#∞
JOkOK«QÆÅ^Œx Ptã¨∂Î....
QÀÑ¨Ù~°O..... 5
D „QÆO^äŒ=Ú#‰õΩ ÑïjeOK«|_ç# LÑ¨Ü«ÚHõÎ „QÆO^äŒ=ÚÅ∞

1. Éèíq+¨º"å}˜ =∂ã¨Ñ¨„uHõ – _®II [O^è•ºÅ
2. ã¨Ñ¨Îyi =∂ã¨Ñ¨„uHõ – _®II ã¨=Ú„^•Å ÅHõΔ ‡}Ü«∞º
3. N~å=∞Hõ$+¨]„Ñ¨Éèí =∂ã¨Ñ¨„uHõ – ™êfiq∞ ã¨∞Hõ$`å#O^Œ
4. ™êfiu "å~°Ñ¨„uHõ – L+¨N
5. ™êfiu"å~°Ñ¨„uHõ –JxÖò ™êfiu,ã¨`åº<Õfi+¨}
6. ™êfiu "å~°Ñ¨„uHõ – ã¨^Œ∞æ~°∞ ã¨∞ÉèÏ+≤`«O
–ã¨^Œ∞æ~°∞[wæ"åã¨∞^Õ"£
7. ÉèíH˜Î=∂ã¨Ñ¨„uHõÅ∞ – ÔH.a.™È=∞Ü«∂AÅ∞
8. |∞∞+≤Ñ‘~î°O =∂ã¨Ñ¨„uHõ – N™ê=∞"Õ^ŒO +¨}∞‡Yâ◊~°‡
9. ÉèíH˜Îã¨∞^èŒ =∂ã¨Ñ¨„uHõ – N~å*Ï"å~°∞
10. NáêOK«~å„`« ã¨∞^Œ~°≈#"£∞
–Nk@ìHõq ÅH©;#~°ã≤OÇ¨Kå~°∞ºÅ∞
11. QÍÜ«∞„uq*Ï˝<£ –„^•HΔÍ~°Ñ¨Ù ~å^èŒHõ$+¨‚=¸iÎ
12. NáêOK«~å„`«H“=∞^ŒH©–k@ìHõq ÅH©;#~°ã≤OÇ¨Kå~°∞ºÅ∞
13. ^≥·="£∞ =∂ã¨Ñ¨„uHõÅ∞
14. P~å^èŒ# =∂ã¨Ñ¨„uHõÅ∞
15. ^Œ~°≈#"£∞ =∂ã¨Ñ¨„uHõÅ∞
16. =ã¨∞^èŒ =∂ã¨Ñ¨„uHõ –„|Ç¨Ï‡N ÔH.Zãπ.™È=∞Ü«∂AÅ∞
=∞iÜ«Ú „|Ç¨Ï‡N HõÑÊ¨ QÆO`«∞ ã¨∞|ƒ~åÜ«∞ ™È=∞Ü«∂AÅ∞
6 QÀÑ¨Ù~°O....
17. ã¨Ñ¨Îyi =∂ã¨Ñ¨„uHõ – N"≥Ú=fi =$ëê„kèÑü
18. ™ê~Ú ã¨xflkè =∂ã¨Ñ¨„uHõÅ∞
19. QÆ∞~°∞„Ñ≤Ü«∞ =∂ã¨Ñ¨„uHõÅ∞
20. D"å~°O–N"å~°=Ú =∂ã¨Ñ¨„uHõÅ∞
21. *’ºu+Ö @∞_Õ =∂ã¨Ñ¨„uHõÅ∞
22. "ÕOHõ>Ëâ◊O =∂ã¨Ñ¨„uHõÅ∞
23. N~å=∞Hõ$+¨‚„Ñ¨Éèí =∂ã¨Ñ¨„uHõÅ∞ –Ô~O\ÏÅ [Ü«∞^Õ=
24. ™êH˜Δ k#Ñ¨„uHõ –_®."≥∞ÿÅ=~°Ñ¨Ù Nx"åã¨~å=Ù
25. ^Õ=Ùà◊§ _®\òHÍ"£∞ – Ñ¨ÙKåÛ Nx"åã¨~å=Ù
26. „Ñ¨â’fl`«Î~°=∞}˜=∂Å –N[ÜÕ∞O„^Œ ã¨~°ã¨fiu
27. =∞#HÀãÖ =∂ã¨Ñ¨„uHõÅ∞
28. *Ï˝#=∂~°æO =∂ã¨Ñ¨„uHõÅ∞
29. ãÖMÏº"åK«Hõ Ñ¨^ŒHÀâ◊=Ú –a.J#O`«~å=Ù
30. HÍÅ*Ï˝# ã¨∞^èŒ=∂ã¨Ñ¨„uHõÅ∞
WOHÍ Z<Àfl Ñ¨Ù~å`«# „QÆO^äŒ=ÚÅ∞, =∂ã¨Ñ¨„uHõÅ∞

=∞iÜ«Ú `åà◊Ñ¨„`« „QÆO^äŒ=ÚÅ∞.
g~°O^ŒiH˜ ¿Ñ~°∞ ¿Ñ~°∞QÍ Hõ$`«[˝`«Å∞ `≥eÜ«∞*Ëã¨∞Î<åfl=Ú.
QÀÑ¨Ù~°O..... 7
q+¨Ü«∞ã¨∂zHõ
1. ã¨∂~°∞º_çfl UU ã¨=∞Ü«∂Ö’¡ K«∂_»~å^Œ∞? 45
2. NHõ$+¨‚Ñ¨~°=∂`«∞‡_»∞ <≥=∞e Ñ≤OKèåxfl `«ÅÃÑ· ZO^Œ∞‰õΩ ^èŒi™êÎ_»∞? 45
3. =∂`«$, Ñ≤`«$, PKå~°º, ^≥·=, |∞∞+≤ ~°∞}ÏÅO>Ë? 45
4. Ç¨~°u =Å¡ ÖÏÉèí=Ú Uq∞\˜ ? 45
5. z#fl Ñ≤Å¡ÅH˜ k+≤ì ZO^Œ∞‰õΩ f™êÎ~°∞? 46
6. ZÖÏO\˜"Õà◊Ö’¡ Éè’*<åxfl u#‰õÄ_»^Œ∞? 46
7. 'U_»∞— ãÖYº =∞Oz^• HÍ^• ? 46
8. ^Õ=ÙxH˜ náê~å^èŒ# KÕ¿ã@Ñ¨C_»∞ náêxfl U#∂<≥`À"≥eyOKåe?47
9. ÅH©Δ ‡^Õq `å=∞~° Ñ¨Ù=ÙfiÖ’#∂, W~°∞„Ñ¨Hõ¯ÖÏ
U#∞QÆ∞Å`À#∂ ZO^Œ∞‰õΩ LO@∞Ok? 47
10. u~°∞=∞Å u~°∞ÑüÖ’ Ñ¨ÓÅÉÏq „Ñ¨`ÕºHõ`« Uq∞\˜? 47
11. L`«Î~°O k‰õΩ¯# `«ÅÃÑ\˜ì ZO^Œ∞‰õΩ x„kOK«~å^Œ∞? 48
12. „ã‘Î `«# Hõ<åfl =Ü«∞ã¨∞ Z‰õΩ¯= L#fl =∞QÆ"åix
ZO^Œ∞‰õΩ ÃÑo§ KÕã¨∞HÀ"åe? 48
13. Ñ¨Ó[Ö’ H˘|ƒiHÍÜ«∞ „‰õΩo§`Õ =∞Oz^•? HÍ^• ? 48
14. q[Ü«∞"å_» Hõ#Hõ^Œ∞~°æ=∞‡ =Ú‰õΩ¯ Ñ¨Ù_»Hõ#∞ Hõ$+¨‚=∞‡
JO^Œ∞‰õΩO>Ë HõeÜ«ÚQÍO`«"Õ∞<å? 49
15. HÍsÎHõ=∂ãÖÖ’ PÇ¨~°O`À áê@∞ fã¨∞HÀ‰õÄ_»#q Uq? 49
16. =∞OQÆà◊, â◊√„Hõ"å~åÅ∞ W`«~°∞Å‰õΩ _»|∞ƒ ZO^Œ∞H˜=fi~°∞? 49
17. Jey J`«ÎQÍiO\˜H˜, K≥_çáÈ~Ú K≥Öˇ¡eO\˜H˜
"≥à◊§‰õÄ_»^Œx ZO^Œ∞HõO\Ï~°∞? 49
18. ‰õΩO‰õΩ_»∂, =∂q∞_ô, ^•x=∞‡ =O\˜ K≥@¡#∞
QÆ$Ç¨Ö’¡ ZO^Œ∞‰õΩ ÃÑOK«‰õÄ_»^Œ∞? 50
19. QÆ~°∞_» Ñ¨Ù~å}=Ú#∞ WO\’¡ K«^Œ∞==KåÛ? K«^Œ=‰õÄ_»^•? 50
20. K≥=ÙÖˇO^Œ∞‰õΩ ‰õΩ\˜ì™êÎ~°∞? 50
21. ÑÖ_»QÆ ~ÀAÖ’¡, Ñ¨Ù}º~ÀAÖ’¡ Le¡áêÜ«∞#∞ u#‰õÄ_»^•? 50
22. P=Ù =ÚMÏxfl K«∂_»‰õÄ_»^ŒO\Ï~°∞ ZO^Œ∞Hõx? 50
23. q"åÇ¨ÏOÖ’ YzÛ`«OQÍ KÕÜ«∂eû# q^èŒ∞Å∞ Ñ¨^ŒÇ¨~°∞...
Jq Uq∞\˜? 51
24. ''r~°‚=Ú, r~°‚=Ú "å`åÑ≤ r~°‚=Ú—— Jx ZO^Œ∞HõO\Ï~°∞? 51
25. ÉèíQÆ=O`«∞x Ñ¨Ó[‰õΩ U Ñ¨ÓÅ∞ „âı+¨ì"≥∞ÿ#q? 52
8 QÀÑ¨Ù~°O....
26. |@ìÅ∞uH˜# hà◊√§ HÍà◊§g∞^Œ áÈã¨∞‰õΩO>Ë Ñ¨Ù\˜ìO\˜H˜ Ji+¨ì=∂?HÍ^•? 52
27. D =¸_»∞ q+¨Ü«∂Å∞ ^ŒQÆæ~° "≥ÚÇ¨Ï=∂@O
Ñ¨xH˜~å^ŒO\Ï~°∞ Uq∞\Ï 3? 53
28. QÆ∞_çÖ’ =∞# „Ñ¨=~°Î# ZÖÏ LO_®e? 53
29. Nâ‹·ÅOÖ’ áê`åà◊QÆOQÆÖ’x h~°∞ Ñ¨K«ÛQÍ ZO^Œ∞‰õΩO@∞Ok? 53
30. „ã‘Î ™êfl#=Ú ZÖÏ KÕÜ«∂e? 54
31. `≥Å¡"å~°∞ *Ï=Ú# =KÕÛ HõÅÅ∞ x[=∞=Ù`åÜ«∂? 54
32. ZÖÏO\˜ Éè’[<åxfl u<åe? 54
33. ãÖ™ê~°=Ú ZÖÏ KÕÜ«∂e? 55
34. =∞Ç≤Ïà◊Å∞ ^Õ=ÙxH˜ ™êëêìOQÆ #=∞™ê¯~°O ZO^Œ∞‰õΩKÕÜ«∞‰õÄ_»^Œ∞? 56
35. QÆ}Ëâ◊√x Ñ¨Ó[Ö’ `«∞Åã≤x ZO^Œ∞‰õΩ "å_»‰õÄ_»^Œ∞? 56
36. ~ÀAH˜ Ô~O_»∞™êˆ~¡ Éè’[#O ZO^Œ∞‰õΩ KÕÜ«∂e? 56
37. [Ñ≤OKÕ¿ã @Ñ¨C_»∞ Uq∞ KÕÜ«∂e? Uq∞ KÕÜ«∞‰õÄ_»^Œ∞? 56
38. Éè’[#=Ú U"≥·Ñ¨Ù uiy K≥Ü«∂ºe? 57
39. Ñ¨Ó[‰õΩ Ñ¨xH˜~åxÑ¨Ù=Ùfi – "≥ÚQÆeÑ¨Ù=Ùfi JO\Ï~°∞ ZO^Œ∞Hõx? 57
40. =∂O™êÇ¨~°OÖ’ Uq∞ u#‰õÄ_»^Œ∞? 58
41. ^Õ=Ùx =^ŒÌ H˘|ƒiHÍÜ«∞#∞ H˘>Ëìk ZO^Œ∞‰õΩ...? 58
42. Éè’[<åxH˜ =ÚO^Œ∂, `«~åfi`« PK«=∞#=ÚQÍqOKÕ^ÕO^Œ∞‰õΩ? 59
43. ^Õ=Ùx =ÚO^Œ∞ HÀ~°∞‰õΩ#fl HÀÔ~¯ Éˇ·\ ˜H˜ K≥a`Õ f~°^•? 59
44. "≥Ú@ì"≥Ú^Œ\ ˜ ™êiQÍ '[#h [#‡ Éèí∂q∞â◊Û,
ã¨fi~åæ^ŒÑ‘ QÆsÜ«∞ã‘— J#fl^≥=~°∞? 59
45. HÍsÎHõ =∂ãÖÖ’ Lã≤i K≥@∞ì „HÕ^Œ Éè’[<åÖˇO^Œ∞‰õΩ? 60
46. z#fl Ñ≤Å¡Å∞ Ñ¨Hõ¯ ZO^Œ∞‰õΩ `«_»∞Ñ¨Ù`å~°∞? 60
47. q+¨μ‚ã¨Ç¨Ï„ã¨ <å=∞O K«^Œ=\ÏxH˜ =ÚO^Œ∞
~°∞„^Œ âßÑ¨ q"≥∂K«#O K«^Œ"åÖÏ? =^•Ì? 60
48. t=eOQÆO WO\’¡ ZO^Œ∞‰õΩ ÃÑ@∞ìHÀ‰õÄ_»^Œ∞? 60
49. QÆ∞_çÖ’ ZO^Œ∞‰õΩ „Ñ¨^ŒH˜Δ}Å∞ KÕ™êÎ~°∞? 61
50. ~åÇ¨ïˆH`«∞=ÙÅH˜ J„Ñ¨^ŒH˜Δ}=Ú KÕÜ«∂ÖÏ? 61
51. ÉèÏ~°º, Éèí~°Î‰õΩ U "≥·Ñ¨ÙQÍ LO_®e? 61
52. QÆ∞_çH˜ UU "Õà◊Ö’¡ "≥àÏ§e ? 62
53. ÑÖK«Hõ<åº ã¨‡~°} ZO^Œ∞‰õΩ KÕ™êÎ~°∞? 62
54. ^Œi„^Œ∞_ç`À ¿ãflÇ¨ÏO KÕ¿ãÎ P ^Œi„^ŒO =∞# HõO@∞‰õΩO@∞O^•? 62
55. U ~ÀA# U ^Õ=Ùx Ñ¨ÓlOKåe? 62
QÀÑ¨Ù~°O..... 9
56. "≥Å∞¡e¡ ~°HÍÎxfl QÆ_»¤ Hõ\ ˜ìOK«‰õΩO_® HÍáê_»∞`«∞O^•? 63
57. QÆ∞_çH˜ "≥àı§@Ñ¨C_»∞ `«Å™êfl#O KÕã≤ "≥o`Õ =∞iO`« â◊√Éèí=∂? 63
58. U ^Õ=`«ÅH˜ UO W+¨ìO? 63
59. u~°∞=∞Å u~°∞Ñü N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞
áê^Œ~°HõΔÅ∞ ZO^Œ∞‰õΩ J~°∞QÆ∞`«∞<åfl~Ú? 63
60. QÆ∞~°∞"å~°O u~°∞=∞Å N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_çfl =¸_»∞
~°∂áêÅ`À K«∂_»=KåÛ? 63
61. ~°^äŒã¨Ñ¨Îq∞ ~ÀA lÖË¡_»∞ P‰õΩÃÑ· ˆ~yÑÖ_»∞
ÃÑ@∞ì‰õΩx `«Å™êfl#O ZO^Œ∞‰õΩKÕ™êÎ~°∞? 64
62. `«∞Åã≤x P_»"åà◊√§ HÀÜ«∞~å^•? 64
63. `«e¡H˜ ÃÑ>Ëì #=∞™ê¯~°O ZO`« Ñ¨Ù}º=Ú? 64
64. ÃÑo§Ö’ =∞OQÆà◊ ã¨∂„`«O Hõ@ì@OÖ’ Ñ¨~°=∂~°÷O Uq∞\˜? 64
65. Ñ¨Ù~°∞+¨μ_»∞ ™êfl#O ZÖÏ K≥Ü«∂ºe? 65
66. x„^ŒÖË=QÍ<Õ =ÚO^Œ∞QÍ K«∂_®eû#q 65
67. *’ºui¡OQÆ ^Œ~°≈# Ñ¶¨Å=ÚÅ∞ Uq∞\˜? 65
68. „ã‘Î ÃÑà‹·¡# "≥Ú^Œ\ ˜ ~å„u `≥Å¡p~°#∞, Éèí~°Î áÈ~Ú#Ñ¨Ê_»∞
`≥Å¡p~°#∞ ^èŒiOK«@OÖ’ `Õ_® Uq∞\˜? 66
69. uiy P_»n, u~°Hõ¯ =∞QÆ"å_»∂ K≥_»`å~å? 66
70. K«O\˜Ñ≤Å¡efl HÍà◊§ g∞^Œ Ñ¨_»∞HÀÉˇ@∞ì‰õΩx
™êfl#O KÕ~Ú™êÎ~°∞ ZO^Œ∞‰õΩ? 67
71. [ÑÖ UÜÕ∞ „Ñ¨^ÕâßÖ’¡ KÕÜ«∂e ? 67
72. J@¡`«kÌ<å_»∞ J@∞¡ ZO^Œ∞‰õΩ áÈ™êÎ~°∞? 67
73. =∞™êÖÏ k#∞ã¨∞Å∞ P~°yOK«_»O =∞Oz"å ? HÍ^• ? 68
74. Z#fl\˜H© uiy á⁄O^ŒÖËxq Uq∞\˜? 68
75. =ÚHÀ¯\˜ UHÍ^Œt<å_»∞ L`«Î~° ^•fi~åxfl ZO^Œ∞‰õΩ ^Œi≈OKåe? 68
76. J^ŒÌO Ñÿe`Õ Ji+¨ì=∂? HÍ^•? 68
77. ^Õ"åÅÜ«∞OÖ’H˜ "≥àı§ =ÚO^Œ∞ HÍà◊√§ ZO^Œ∞‰õΩ Hõ_»∞HÀ¯"åe? 69
78. `«=∞Åáê‰õΩ`˘_ç=∞, z=~°¡ ZO^Œ∞‰õΩ `≥OÑ≤ `åO|∂ÅO ¿ãq™êÎ~°∞?69
79. Jã¨Å∞ ™êfl#O ZO`« ¿ãÑ¨Ù K≥Ü«∂ºe ? 70
80. QÀ=Ù ã¨~°fi^Õ=`«Å‰õΩ „Ñü~°∂Ñ¨=∂? 70
81. u~°∞=∞ÅN"≥OHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞"åiKÕ`«∞Å∞ ZO^Œ∞‰õΩJÖÏLO\Ï~Ú?71
82. LOQÍ~åxfl Z_»=∞ KÕu „"ÕÅ∞ˆH ZO^Œ∞‰õΩ ÃÑ@∞ìHÀ"åe? 71
83. U áêÑÖ KÕ¿ãÎ Uq^èŒOQÍ Ñ¨Ù_»∞`å~°∞? 71
84. „ã‘ÎÅ JÅOHÍ~°=ÚÅ∞ Ñ¨^ŒÇ¨~°∞... Jq Uq∞\˜? 71
10 QÀÑ¨Ù~°O....
85. ™êÅ„QÍ=∞=ÚÅ∞ x[OQÍâ◊H˜Î=O`«"≥∞ÿ#"å? 72
86. =∂O™êÇ¨~°∞Å Ñ¨Ó[Å∞ Ñ¶ë™êÎÜ«∂? Ñ¶ëOK«"å? 72
87. QÆ∞_çÖ’ ~åqK≥@∞ì, "ÕÑ¨K≥@∞ì ZO^Œ∞‰õΩ Hõeã≤ LO\Ï~Ú? 72
88. U^Õ=Ùx U ã¨=∞Ü«∂Ö’¡ Ñ¨ÓlOKåe? 73
89. "åã¨∞Î âßG=Ú#∞ ZÑ¨Ê\˜#∞Oz J=ÅOaèã¨∞Î<åfl~°∞? 73
90. uÅHÍxfl ZO^Œ∞‰õΩ ^èŒiOKåe? 73
91. aÅfi =$HõΔO ZHõ¯_» Ñ¨Ù\˜ìOk? 74
92. +¨+≤ì Ñ¨ÓiÎ "Õ_»∞HõÅ∞ ZO^Œ∞‰õΩ KÕã¨∞HÀ"åe ? 75
93. náê~å^èŒ#Ö’ `≥eÜ«∞‰õΩO_® KÕ¿ã á⁄~°áê@∞¡ Uq∞\˜? 75
94. Ñ≤_»∞QÆ∞Å∞, L~°∞=ÚÅ∞ Ñ¨_Õ@Ñ¨C_»∞ 'J~°∞˚<å, á¶êÅ∞æ}Ï—
Jx ZO^Œ∞‰õΩ ÃÑ^ŒÌÅ∞ J#=∞O\Ï~°∞? 75
95. |e¡g∞^Œ Ñ¨_ç`Õ ? 76
96. ÉèÏ~°º#∞ ãÖ`À+¨ÃÑ_»∞`«∂ „|Ç¨Ï‡K«~°ºO ZÖÏ áê\ÕKåe? 76
97. Ü«∞[˝ Éèíã¨‡=ÚÖ’ Zxfl =#=¸eHõÅ∞ LO\Ï~Ú? 77
98. HÍsÎHõ ™êfl#"≥∞O^Œ∞‰õΩ? 77
99. P_»Ñ≤Å¡ hàÁ¡ã¨∞‰õΩO^Œx JO\Ï~°∞ ZO^Œ∞Hõx ? 77
100. ÉèíQÆ=næ`«#∞ Z=fiÔ~·<å K«^Œ=KåÛ? 77
101. „ã‘Î ^èŒ<åxfl PtOK«~å^Œ∞.... ZO^Œ∞Hõx? 78
102. QÀ„`åÅ∞ ZÖÏ Ñ¨Ù\Ïì~Ú? 78
103. J=∂"åã¨º =∞Oz~ÀA HÍ^•? 78
104. QÆ∞_çÖ’ „ã‘ÎÅ#∞ Ñ¨Ó*Ï~°∞Å∞QÍ ZO^Œ∞‰õΩ xÜ«∞q∞OK«~°∞? 78
105. Ñ≤Å¡Å∞Ñ¨Ù@ìx"åifl ~åqK≥@∞ì‰õΩ ZO^Œ∞‰õΩ„Ñ¨^ŒH˜Δ}Å∞ K≥Ü«∞º=∞O\Ï~°∞? 79
106. Hõ<åº^•# Ñ¶¨Å"≥∞O`«? 79
107. ã¨Ç¨ÏÑÖH˜Î Éè’[<åÅO^Œ∞ JO^Œ~°∂ XˆH™êi ÖË"åÅx
ZO^Œ∞‰õΩ K≥|∞`å~°∞? 79
108. Q˘aƒà◊¥§, =ÚQÆ∞æÅ∞ "ÕÜ«∞@O „Ñ¨Ü≥∂[#=Ú L#fl^• ? 80
109. q"åÇ¨Ï"Õ_»∞HõÖ’¡ ™êfl`«Hõ=Ú ZO^Œ∞‰õΩ KÕ™êÎ~°∞ ? 80
110. N~å=∞<å=∞ =∞Ç≤Ï=∞ JO`« Q˘Ñ¨Ê^• ? 80
111. ãÖ|O^è•xfl ZÖÏ ‰õΩ^Œ∞~°∞ÛHÀ"åe? 81
112. ã‘=∞O`«=Ú KÕ¿ã^≥O^Œ∞‰õΩ? 81
113. „Ñü"å~°∂ KÕÜ«∞=eû# ãÖ™ê¯~°=ÚÅ∞ 81
114. „âß^ŒúO ÃÑ>Ëì „Ñ¨^Õâßxfl ZÖÏ ZOK«∞HÀ"åe? 81
115. ZÅ∞Hõ QÆ}Ëâ◊√x "åÇ¨Ï#OQÍ ZO^Œ∞‰õΩ =∂iOk? 82
QÀÑ¨Ù~°O..... 11
116. =∞#OKÕ¿ã áêáêÅ‰õΩ Ü«∞=∞Ö’HõOÖ’ UUtHõΔÅ∞O\Ï~Ú? 82
117. HõÅÖ’ U"≥Ú¿ãÎ UO ÖÏÉèíO, UO #+¨ìO? 82
118. HÀi# HÀiHõÅ∞ f~åÅO>Ë U =∂ãÖÖ’
U Jaè¿+HõO Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°∞xH˜ KÕÜ«∂e? 82
119. `«=∞Åáê‰õΩ JO>Ë ã¨HõÅ ^Õ=`«Å ™ê÷#=∂? 83
120. HÍH˜ Ji¿ãÎ K«∞\ÏìÖÁ™êÎ~°O\Ï~°∞ x["Õ∞<å? 83
121. ãÖ`å#O HõÅQÆHõáÈ=\ÏxH˜ âßáêÖË HÍ~°}=∂? 83
122. QÀà◊√§ ZO^Œ∞‰õΩ H˘~°‰õÄ¯_»^ŒO\Ï~°∞ ZO^Œ∞Hõx? 83
123. QÆ}Ñüx x=∞[˚#O KÕ™êÎÔ~O^Œ∞‰õΩ? 84
124. Z\˜ì „QÆO^ä•Å∞ K«^Œ=‰õÄ_»^Œ∞? 84
125. Z=Ô~·<å `«∞=∞‡QÍ<Õ 'z~°Or=— Jx JO\ÏÔ~O^Œ∞‰õΩ? 85
126. `˘e UHÍ^Œt qt+¨ª`« Uq∞\˜ ? 85
127. +¨„_»∞K«∞ÅO>Ë Uq? 85
128. „ÉÏÇ¨Ï‡}∞Å#∞ Éèí∂Ö’Hõ ^Õ=`«ÅO\Ï~°∞ x*"Õ∞<å? 85
129. H˘`«Î ^ŒOÑ¨`«∞Å∞ Pëê_è»=∂ãÖÖ’ ^Œ∂~°OQÍ ZO^Œ∞‰õΩO_®e? 85
130. WO\˜=ÚO^Œ∞=Ù#fl QÆ_Ñ» x¨ `˘Hõ¯@O, QÆ_Ñ» Ã¨ Ñ· ‰õÄ~ÀÛ=@O K≥Ü∞« º‰õÄ_»^xŒ ,
JÖÏˆQ QÆ_»Ñ¨H˜ Ñ¨ã¨∞Ñ¨Ù ~åÜ«∞@OÖ’ Ñ¨~°=∂~°÷O Uq∞\˜? 86
131. „Ñ¨ã¨∂u "≥·~åQÆºO JO>Ë Uq∞\˜ ? 86
132. Nâ‹·Å ˆHΔ„`« '™êH˜ΔQÆ}Ñü—x `«Ñ¨Ê‰õΩO_® ^Œi≈ã¨∂ÎLO\Ï~°∞ ZO^Œ∞‰õΩ? 87
133. 'JhflL<åflJÅ∞¡_ç<À\’¡â◊x— J<Õ ™ê"≥∞`«"å_»∞HõÖ’H˜ ZÖÏ=zÛOk? 87
134. h~°∞ ÖË‰õΩO_® KÕ¿ã ™êfl<åÅ∞ Uq∞\˜? 87
135. JH˜ΔO`«Å∞ K«Å¡@OÖ’ Ñ¨~°=∂~°÷=Ú Uq∞\˜? 87
136. ^Õ=ÙxH˜ Ç¨~°uxKÕÛ@Ñ¨C_»∞ QÆO>ˇO^Œ∞‰õΩ H˘_»`å~°∞? 88
137. QÆ∞_çÖ’ „Ñ¨^ŒH˜Δ}Å∞ Ñ¨^Œúu? 89
138. ã‘`å^Õq QÆ_ç¤áÈK«xJ_»¤OÃÑ@∞ìH˘x ~å=}∞_ç`À=∂\Ï¡_çOkZO^Œ∞‰õΩ? 89
139. „|Ç¨Ï‡^Õ=ÙxH˜ Ñ¨Ó[ÖˇO^Œ∞‰õΩ K≥Ü«∞º~°∞? 90
140. U ^Õ=Ùx =∂ÅÖ’ U ^•~åÅ∞ "å_®e? 91
141. K«xáÈ~Ú#"åifl Tˆ~yOKÕ@Ñ¨C_»∞ _»|∞ƒÖˇO^Œ∞‰õΩ K«Å∞¡`å~°∞? 91
142. HÍsÎHõ=∂ã¨=Ú „Ñ¨`ÕºHõ`« Uq∞\˜? 91
143. LÑ¨C#∞ ZO^Œ∞‰õΩ ^˘OyeOK« ~å^Œ∞? 91
144. x„^ŒÖË=QÍ<Õ =ÚO^Œ∞ Z=ifl K«∂_®e ? 92
145. QÀà◊§#∞ WO\’¡ ZO^Œ∞‰õΩ HõuÎiOK«~å^Œ∞? 92
146. L^ŒÜ«∂<Õfl h~°∞ `åQÆ@O ZO^Œ∞‰õΩ? 92
12 QÀÑ¨Ù~°O....
147. ''ZHõ¯_≥·<å ÉÏ=QÍx =OQÆ`À@ ^ŒQÆæ~° HÍ^Œ∞——
J<Õ ™ê"≥∞`« ZO^Œ∞‰õΩ =zÛOk ? 92
148. â◊√ÉèíHÍ~åºÅH©, =ÚQÆ∞æÔ~O^Œ∞‰õΩ "≥à◊§‰õÄ_»^ŒO\Ï~°∞? 92
149. Ñ¨Ù~°∞+¨μ_»∞ =KÕÛ[#‡Ö’ „ã‘ÎQÍ Ñ¨Ù@ì=KåÛ?
„ã‘Î Ñ¨Ù~°∞+¨μ_çQÍ [x‡OK«=KåÛ? 93
150. áê}˜„QÆÇ¨Ï} =∞O„`åÅH˜ J~°÷O? 93
151. JÑ¨ÊyO`«Å Ñ¨~°=∂~°÷=Ú Uq∞\˜? 93
152. U HõÅ=¿ãÎ U "åºkè ~å=\ÏxH˜ J=HÍâ◊O LOk? 94
153. ~ÀÇ≤Ï}˜HÍÔ~ÎH˜ ~Àà◊√§ Ñ¨QÆ∞Å∞`åÜ«∂? 94
154. Ñ¨Ù}º„Ñ¨^ÕâßÖ’¡ ~åà◊√§ ¿Ñi¿ãÎ WÅ∞¡Hõ_»`å=∂? 94
155. N Åe`å ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞ ™ÈÎ„`«O U Ñ¨Ù~å}OÖ’ L#flk? 95
156. U ÅHõΔ}=ÚÅ∞ QÆÅ ™êÅ„QÍ=∞=ÚÅ∞ =∞Ozq HÍ=Ù? 95
157. „ã‘ÎÅ∞ ^èŒiOKÕ #QÆÅ J~°÷O Uq∞\˜? 95
158. U U ukèÖ’¡ UO u#‰õÄ_»^Œ∞? 96
159. U Ñ¨ÓÅ∞ ^ÕxH˜ „„Ñ¨ã≤kú ? 96
160. UÖÏO\˜ ^Œ∞ã¨∞ÎÅ∞ ^èŒiOKåe? 97
161. ^Õ"åÅÜ«∂Ö’¡ `«Å hÖÏÖˇO^Œ∞‰õΩ ã¨=∞iÊ™êÎ~°∞? 97
162. [O`«∞=ÙÅ #∞Oz =∞x+≤ UO <Õ~°∞ÛHÀ"åe? 97
163. u~°∞=∞Å u~°∞Ñü N"≥OHõ>Ëâ◊fi~° ã¨∞„Ñ¨ÉèÏ`åxfl Z=~°∞~°zOKå~°∞?98
164. ã¨~°ã¨fif ^Õq ~åu g∞^Œ ZO^Œ∞‰õΩ ‰õÄ~°∞Ûx LO@∞Ok? 98
165. <åQÆ∞Å K«qu ~ÀA# Ñ¨Ù@ìÖ’ áêÅ∞ ZO^Œ∞‰õΩ áÈ™êÎ~°∞? 98
166. |@ìÅhfl qÑ≤Ê kQÆO|~°OQÍ ZO^Œ∞‰õΩ Ñ¨_»∞HÀ‰õÄ_»^Œ∞? 99
167. `«e¡ QÆ~°ƒùOÖ’x Ñ≤O_»O ZÖÏ ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞Ok? 99
168. Éè’[#=Ú U P‰õΩÖ’ KÕÜ«∂e ? 99
169. =∞$`«∞º^Õ=`« =∂#=Ù_çfl ÃÇÏK«Ûiã¨∞ÎO^•? 100
170. „|Ç¨Ï‡ =ÚÇ¨ï~°Î ã¨=∞Ü«∞=∞O>Ë? 100
171. UÜÕ∞ ^•<åÅ =Å¡ UÜÕ∞ Ñ¶ë`«O =ã¨∞ÎOk? 100
172. Jyfl Ç¨ÏŸ„`«=∞O>Ë ZÖÏ KÕÜ«∂e? 101
173. ÑïÑ¨Ó~°‚ P~ÀQÆºOQÍ rqOKåÅO>Ë? 101
174. u~°∞=∞Å áêÑ¨<åâ◊#=∞O^Œ∞ ™êfl#O KÕ¿ãÎ? 101
175. "Õ\ ˜x Z#fl\˜H© K≥Ñ¨Ê‰õÄ_»^Œ∞? 101
176. FO âßOu âßOu âßOuó J#QÍ.... 101
177. =∞x+≤x ~åHõΔã¨∞xQÍ KÕ¿ãq Uq? 102
QÀÑ¨Ù~°O..... 13
178. U Ñ¨x ZÑ¨C_»∞ K≥Ü«∂ºÖ’ JÑ¨C_Õ K≥Ü«∂ºe.... P Ñ¨#∞ÖËO\˜?102
179. ÉèÏ~°º QÆ~°ƒù=uQÍ L#flÑ¨C_»∞ WÅ∞¡ ZO^Œ∞‰õΩ xi‡OK«‰õÄ_»^Œ∞? 103
180. ^Œã¨~å ÑÖ_»∞QÆ ~ÀA# U Ñ¨x „áê~°OaèOz<å
q[Ü«∞=∞=fi\ÏxH˜ HÍ~°}=Ú Uq∞\˜? 103
181. Ñ≤Å¡efl ZÖÏ ÃÑOKåe? 103
182. ~å=∂Ü«∞}O, ÉèÏ~°`«O, ÉèÏQÆ=`åÅ#∞ ZÑ¨C_»∞ K«^Œ"åe? 103
183. ÉèíQÆ=O`«∞xH˜ ÃÑ>Ëì nÑÖ U "≥·Ñ¨ÙH˜ LO_®e? 104
184. K≥@∞ì =ÚO^•? q`«∞Î =ÚO^•? Uk =ÚO^Œ∞ ? 104
185. NÅH©Δ ‡^Õq ™ê÷<åÅ∞ Uq∞\˜? 104
186. WO„^Œ^èŒ#∞ã¨∞ûx =∞~˘HõiH˜ K«∂Ñ≤OK«=KåÛ? K«∂Ñ≤OK«‰õÄ_»^•? 104
187. ÑÖKåOQÆ=Ú ZÑ¨C_»∞ Ñ¨Ù\˜ìOk? 105
188. P=Ù Ü≥ÚHõ¯ Ñ¨q„`«`« Uq∞\˜ ? 105
189. ÑÖKåOQÆ Ñ¶¨Å=∞O>Ë? 105
190. UU ~ÀAÖ’¡ ‰õΔΩ~° Hõ~°‡ KÕ~ÚOK«∞HÀ"åe? 105
191. â◊hâ◊fi~°∞#‰õΩ #_»HõO>Ë W+¨ì=∂? 106
192. '9— JOÔH Ü≥ÚHõ¯ qt+¨ª`« Uq∞\˜ ? 106
193. ÃÑo§Ö’ `«ÅO„ÉÏÅ∞ ZO^Œ∞‰õΩ áÈã¨∞‰õΩO\Ï~°∞? 106
194. QÆ~°ƒùQÆ∞_çÖ’H˜ "≥àı§=ÚO^Œ∞ QÆ_»Ñ¨‰õΩZO^Œ∞‰õΩ #=∞™ê¯~°=ÚKÕ™êÎ~°∞? 106
195. QÆÜ«∞Ö’ W+¨ì"≥∞ÿ#^•xfl =^ŒÅ=∞O\Ï~°∞ ZO^Œ∞Hõx ? 107
196. P_»Ñ¨_»∞K«∞ KÕ`« ÃÑo§H˘_»∞‰õΩ#∞ `«Ü«∂~°∞ KÕ~ÚOKÕ^≥O^Œ∞‰õΩ? 107
197. Pk"å~°O Lã≤iHÍÜ«∞ u#=KåÛ ? u#‰õÄ_»^•? 107
198. ÑÖ_»∞QÆÅ ~ÀA# =_»Ñ¨Ñ¨C ZO^Œ∞‰õΩ KÕ™êÎ~°∞? 108
199. ™êÅ„QÍ=∂Å∞ Ñÿe`Õ Ñ¨Ó[‰õΩ Ñ¨xH˜~å"å? 108
200. ‰õΩ_ç"≥·Ñ¨Ù uiy Ñ¨_»∞‰õΩO>Ë Ñ≤âßKåÅ∞ P=Ç≤Ï™êÎÜ«∂? 108
201. H˘`«Î|@ìÅ‰õΩ #Å∞kâ◊ÖÏ Ñ¨ã¨∞Ñ¨Ù ZO^Œ∞‰õΩ ~å™êÎ~°∞? 108
202. ã¨Ñ¨ÎÑ¨k JO>Ë Uq∞\˜? 109
203. ëÈ_»â◊ =∞Ç¨^•#=ÚÅ#fl Uq? 110
204. ÃÑo§Ö’ JÅ∞¡_ç HÍà◊√§ =∂=∞QÍÔ~O^Œ∞‰õΩ Hõ_»∞QÆ∞`å~°∞? 110
205. ™êfl<åÅ∞ Zxfl ? 110
206. t"åÅÜ«∞OÖ’ #Onâ◊fi~°∞x H˘=Ú‡Å =∞^èŒº #∞Oz
ÉèíQÆ=O`«∞_çfl ZO^Œ∞‰õΩ ^Œi≈™êÎ=Ú? 110
207. Ñ¨Ù\˜ì# a_»¤H˜ UO KÕÜ«∂e? 111
208. '108— ãÖYº`À [áê<≥flO^Œ∞‰õΩ KÕ™êÎ~°∞? 111
14 QÀÑ¨Ù~°O....
209. N=∞Ç¨ÅH©;^Õq ZHõ¯_» LO_»^Œ∞? 111
210. Ñ¨Óã¨Å#∞ U „"ÕÅ∞`À =∂~åÛe? 111
211. U_ÕÛ=∞QÆ"å_çfl, #"ÕfiP_»^•xfl #=∞‡‰õÄ_»^Œ<Õ
™ê"≥∞`«ZO^Œ∞‰õΩ=zÛOk ? 111
212. WO\˜ =ÚO^Œ∞ `«∞Åã≤ HÀ@#∞ ÃÑ\˜ì ZO^Œ∞‰õΩ Ñ¨Ól™êÎ~°∞ ? 112
213. N "≥OHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞ "≥·Éèí"åxH˜ "åã¨∞Î ‰õÄ_® `À_»~ÚºO^•? 112
214. ^Õ=ÙxH˜ Ñ¨Ù+¨Ê=ÚÅ`À Ñ¨Ó[ ZÖÏ KÕÜ«∂e ? 112
215. ™êÅ„QÍ=∞=ÚÅ∞ ZÖÏ â◊H˜Î=O`«"≥∞ÿ#q ? 112
216. L`«Î~åÜ«∞}O ZO^Œ∞‰õΩ Ñ¨Ù}ºHÍÅ=Ú? 113
217. QÆOQÍ#k Ñ¨q„`«`« Uq∞\˜ ? 113
218. LÑ¨"åã¨=Ú ZÖÏ LO_®e ? 113
219. WO\˜H˜ ã¨∞#flO "ÕÜ«∞@OÖ’ JO`«~å~°÷O Uq∞\˜? 113
220. =ºã¨#O U_»∞ QÆ_»Ñ¨Åx `˘H˜¯ã¨∞ÎO^•? 114
221. ^Õg Ñ¨Ó[Ö’ U ~ÀA U <≥·"Õ^ŒºO ÃÑ\Ïìe? 114
222. f~°÷Ü«∂„`«Å ã¨=∞Ü«∞OÖ’ "Õ_çh\˜ ‰õΩO_®Ö’¡
Z‰õΩ¯= ¿ãÑ¨Ù ™êfl#O ZO^Œ∞‰õΩ KÕÜ«∞~å^Œ∞? 114
223. k+≤ì ÉÁ=∞‡#∞ ZO^Œ∞‰õΩ ÃÑ_»`å~°∞ ? 115
224. ZÖÏO\˜ Éè’[<åxfl u#‰õÄ_»^Œ∞ ? 115
225. Éèí~°Î#∞ ÉèÏ~°º ¿Ñ~°∞ ÃÑ\˜ì Ñ≤Å=KåÛ? Ñ≤Å=‰õÄ_»^• ? 115
226. 18 ~ÀAÅ ‰õΩ~°∞ˆHΔ„`« Ü«Ú^ŒúOÖ’x „Ñ¨=ÚY =ÓºÇ¨Å∞ Uq∞\˜?115
227. t"åÅÜ«∞OÖ’ #Onâ◊fi~°∞x `ÀHõ#∞ xq∞ˆ~^≥O^Œ∞‰õΩ? 117
228. 'Ç¨Ï#∞=∂<£ Kåb™ê—#∞ "≥Ú@ì"≥Ú^Œ\ ˜™êiQÍ q#fl^≥=fi~°∞? 117
229. =∞~°}Õz# "åi ¿Ñ~°∞ =ÚO^Œ∞ 'ã¨fisæÜ«∞— Jx „„"å™êÎÔ~O^Œ∞‰õΩ?118
230. J~Ú^À `«#=∞O>Ë? 118
231. #=~°™êÅ∞ J#QÍ? 118
232. x„^ŒáÈÜÕ∞@Ñ¨C_»∞ HõÅ=iO`« ZÖÏ HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok 118
233. K«`«∞iÌâ◊ q^ŒºÅ∞ J#QÍ? 118
234. Jhfl ^•#=ÚÅ Hõ<åfl q^•º^•#O Q˘Ñ¨Ê^•? 118
235. WO\’¡ J~°\ ˜ K≥@∞ì ÃÑOK«∞`«∞<åfl~å? 119
236. J=∂"åã¨º, áœ~°‚q∞~ÀAÖ’¡ „Ñ¨Ü«∂}O
KÕÜ«∞‰õÄ_»^ŒO\Ï~°∞ ZO^Œ∞Hõx ? 119
237. "åã¨∞Î âß„ã¨ÎOÖ’ Uq∞ =Ù<åfl~Ú ? 119
238. „ã‘Î QÆ~°ƒùO ÃÑ^ŒÌQÍ LO>Ë P_»tâ◊√"å? 119
QÀÑ¨Ù~°O..... 15
239. "å_ç ÃÑàÏ§O `å_»∞ QÆ\ ˜ì^Œx JO\Ï~°∞.... ZO^Œ∞‰õΩ? 120
240. QÆ∞_ç "≥#∞Hõ ÉèÏQÍxfl ZO^Œ∞‰õΩ `åHõ~å^Œ∞? 120
241. â◊√„Hõ, =∞OQÆà◊ "å~åÖ’¡ H˘O^Œ~°∞ _»ÉˇƒO^Œ∞‰õΩ W=fi~°∞? 120
242. U „ã‘Î Zxfl =~åÅ∞ HÀ~°∞HÀ"åe? 120
243. â◊√Éèíâ◊‰õΩ<åÅ∞ JO>Ë Uq∞\˜ ? 121
244. Ñ¨Ù}ºO áÈQ˘>Ëìq Uq? 121
245. WO\˜ P=~°}Ö’ [#‡ #HõΔ„`« s`åº U =$HΔÍÅ∞ ÃÑOKåe? 121
246. J+¨ìkHÍÊÅ‰õΩÅ∞ Z=~°∞? 121
247. ziy# P‰õΩÖ’ Éè’[#=Ú KÕÜ«∞=KåÛ? 122
248. â◊OY=ÚÖ’ áÈ¿ãÎ<Õ f~°÷=∂? 122
249. W@∞Hõ`À QÀ_»Å∞ Hõ@ìQÍ<Õ ã¨∞#flÑ¨Ù ÉÁ@∞¡ ÃÑ\˜ì 'N~å=∞—
Jx ZO^Œ∞‰õΩ ~å™êÎ~°∞? 122
250. [áêxfl ZÖÏ KÕÜ«∂e? 122
251. =ÚQÆ∞æx ZÖÏ "Õã¨∞HÀ"åe? 122
252. Ñ¨_»∞‰õΩ#flÑ¨C_»∞ ^Œ∞Ñ¨Ê\˜x Ñ¨ÓiÎQÍ ZO^Œ∞‰õΩ HõÑ¨CHÀ‰õÄ_»^Œ∞ ? 123
253. U ~ÀA `«Å™êfl#O KÕ¿ãÎ U Ñ¶¨Å=Ú HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok? 123
254. =∞_ç |@ìÅ`À Ñ¨Ó[ ZO^Œ∞‰õΩ KÕÜ«∂e ? 123
255. Z=Ô~=~°∞ ZO`« ã¨=∞Ü«∞O Ñ¨_»∞HÀ"åe ? 123
256. U ^Õ=Ù_çfl ^Œi≈OKÕ@Ñ¨C_»∞ U ~°OQÆ∞ ^Œ∞ã¨∞ÎÅ∞ ^èŒiOKåe? 124
257. ~°OQÆ∞Å∂, "å~åÅH˜ ZO`À ãÖ|O^èŒ=Ú Uq∞\˜ ? 124
258. J=™ê#^Œâ◊Ö’ `«∞Åã≤ f~°÷"≥∞O^Œ∞‰õΩ áÈ™êÎ~°∞? 124
259. `«Ö’¡ <åÅ∞HõÖÏ LO_»@=∞O>Ë? 124
260. u~°∞Ñü Å_»∞¤‰õΩ JO`« ~°∞z ZÖÏ =ã¨∞ÎOk? 125
261. ÉèíQÆ=næ`«#∞ 12= J^è•ºÜ«∞O #∞Oz =∂„`«"Õ∞
ZO^Œ∞‰õΩK«^Œ==∞O\Ï~°∞ ? 125
262. P`«‡Ç¨Ï`«º‰õΩ P Ö’HõOÖ’, DÖ’HõOÖ’ tHõΔ Uq∞\˜? 125
263. U Ñ≤Å∞Ñ¨Ù ^Õx H˘~°‰õΩ ? 125
264. QÆiƒù}© „ã‘ÎÅ∞ „QÆÇ¨Ï}Ïxfl K«∂_»=KåÛ ? K«∂_»‰õÄ_»^•? 125
265. U ~°OQÆ∞ U „Ñ¨ÉèÏ"åxfl K«∂Ñ≤ã¨∞ÎOk? 126
266. Jã¨`«º ^À+¨"≥∞O`À `≥Å∞™ê? 126
267. HÍtÖ’ áÈ"åÅx ZO^Œ∞‰õΩ HÀ~°∞‰õΩO\Ï~°∞? 126
268. J+¨ìÉè’QÍÅ∂, J+¨ì=∞^Œ=ÚÅ#QÍ? 126
269. J+¨ìáêâ◊=ÚÅO>Ë Uq? 126
16 QÀÑ¨Ù~°O....
270. <ÕÅg∞^Œ Uq∞ ÖË‰õΩO_® ZO^Œ∞‰õΩ ‰õÄ~ÀÛ‰õÄ_»^ŒO\Ï~°∞? 127
271. f~å÷xfl =¸_»∞™ê~°∞¡ fã¨∞‰õΩO\ÏÔ~O^Œ∞‰õΩ? 127
272. ~å=}∞_ç Ñ¨k`«ÅÅ∞ ^ÕxH˜ „ÑüHõÅ∞? 127
273. „ã‘ÎH˜ Z_»=∞Hõ#∞fl Jki`Õ â◊√Éèí=∂? Jâ◊√Éèí=∂? 127
274. ÑÖK«=∞Ç¨áê`«Hõ=ÚÅ∞ Uq? 128
275. ^Õ=`«Å "åÇ¨Ï#=ÚÅ∞ Uq∞\˜ ? 128
276. ÃÑà◊§~Ú# `«~åfi`« J~°∞O^èŒu #HõΔ„`åxfl ZO^Œ∞‰õΩ K«∂Ñ≤™êÎ~°∞? 128
277. ÑÖK«=∂OQÆÖÏºÅ∞ JO>Ë Uq∞\˜ ? 128
278. #=„QÆÇ¨Ï P~å^èŒ# ~°Ç¨Ï™êº Ñ¶¨Å=ÚÅ∞ Uq∞\˜ ? 129
279. #Å¡Ñ¨Óã¨Å∞ ZO^Œ∞‰õΩ ^èŒi™êÎ~°∞ ? 129
280. Ñ≤Å¡Å∞ ÔQO`«∞`«∂ P_»∞`«∞O>Ë Éèí∂^ÕqH˜ HÀÑÖ =ã¨∞ÎO^Œx
ZO^Œ∞‰õΩ JO\Ï~°∞? 129
281. „"≥Ú‰õΩ¯|_»∞Å∞ K≥e¡OK«‰õΩO>Ë ÉèíQÆ=O`«∞xH˜ HÀÑÖ =ã¨∞ÎO^•? 129
282. ™êÅ„QÍ=∞=ÚÅ∞ – â◊‰õΩÎÅ∞ Z@∞=O\˜q ? 130
283. =∂#=Ùx „Ñ¨=~°Î# ZÖÏ LO_®e? 130
284. N~å=∞HÀ\˜– HÀ\˜Hõ<åfl `«‰õΩ¯= „"åÜ«∞=KåÛ? 130
285. h~°∞ q+¨=∂, J=∞$`«=∂? 130
286. Z=i áêáêÅ∞ Z=iHõO@∞`å~Ú? 131
287. â◊√ÉèíHÍ~åºÖ’¡ P_»"åà◊§ Q˘O`«∞H˜ K«O^Œ#O Ñ¨Ó™êÎ~°∞ZO^Œ∞Hõx? 131
288. ~°∞„^•HõΔÅ∞ Z=iH˜ „Ñ¨fHõÅ∞ ? 131
289. "≥∞ÿÖÏ, JO@∂ ÖËx =ã¨∞Î=ÙÅ∞ Uq? 132
290. ZÖÏO\˜k ÑïÑ¨Ó~°‚ ^•#=∞=Ù`«∞Ok? 132
291. U #HõΔ„`å# Ñ¨Ù+¨Ê=u J~Ú`Õ U „Ñ¨ÉèÏ==Ú LO@∞Ok? 132
292. u~°∞=∞Å N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~° ™êfiq∞x ^Œi≈OKåÅO>Ë U_»∞ ^•fi~°=ÚÅ∞
^•\Ïe... ^•xÖ’ J~°÷O Ñ¨~°=∂~°÷"Õ∞q∞? 133
293. J=∂"åã¨º, áœ~°‚q∞ ~ÀAÖ’¡ ~ÀQÆO u~°QÆÉˇ_»∞`«∞O^•? 134
294. ÉèíQÆ=næ`«#∞ K«^Œ"åÖÏ? q<åÖÏ? 134
295. áœ~°‚q∞ – J=∂"åã¨ºÖ’¡ „Ñ¨Ü«∂}ÕK«‰õÄ_»^•? 134
296. QÆÜ«∞Ö’ Ñ≤O_» „Ñ¨^•#O KÕ¿ãÎ „Ñü ãÖ=`«û~°O K≥Ü«∞ºHõ¯ˆ~¡^•? 134
297. ÃÑo§Ö’ =^èŒ∞=Ù#∞ QÆOÑ¨Ö’ LOz ZO^Œ∞‰õΩ `≥™êÎ~°∞? 134
298. =∞Ç¨~°∞„^Œ∞xH˜ U Jaè¿+HÍÅ∞ W+¨ìO? U Ñ¶¨ÅO W™êÎ_»∞? 135
299. J+¨ìQÆO^èŒ=∞O>Ë? 135
300. `Õ<Õ`«∞@ìÅ∞ ZHõ¯_»»ÃÑ_ç`Õ UO Ñ¶ë`«O? 135
QÀÑ¨Ù~°O..... 17
301. ZO`« Z‰õΩ¯= =∞~°Ì#=Ú KÕ¿ãÎ ZO`« ã¨∞Y=Ú? 135
302. =∞#‡^èŒ∞_»∞ P=Ç≤Ï¿ãÎ =KÕÛ J=ã¨÷Å∞ Uq∞\˜? 135
303. <À~°∞ =∞Oz^Œ~Ú`Õ T~°∞ =∞Oz^Œ=Ù`«∞O^Œx JO\ÏÔ~O^Œ∞‰õΩ? 135
304. =∞O„`åÅ∂, =¸eHõÅ‰õÄ âßÑ¨=ÚO^•? 136
305. "åb‡H˜ ~å=∂Ü«∞}OÖ’ Uq∞ ÖË=Ù ? 136
306. '~å=∞— <å=∞ â◊|Ì qt+¨ª`« Uq∞\˜ ? 136
307. Ñ¨ã≤Ñ≤Å¡Å `«ÅÃÑ· ZO^Œ∞‰õΩ H˘@ì~å^Œ∞? 136
308. ~°∞„^•aè¿+HõO KÕ~ÚOKÕ@Ñ¨C_»∞ u^èŒ∞Å∞K«∂ã¨∞HÀ"åÖÏ ? =^•ú? 137
309. ãÖ^è•º=O^Œ#=Ú U ã¨=∞Ü«∞OÖ’ KÕÜ«∂e? 137
310. ÉèíQÆ=næ`«#∞ áê~åÜ«∞}OKÕÜ«Ú@=Å¡UUÑ¨Ù}ºÑ¶ë`åÅ∞=™êÎ~Ú?137
311. U_»∞ "å~åÅ #QÆÅ∞ JO>Ë Uq∞\˜ ? 138
312. Ü«∞*’˝Ñ¨g`«=Ú #O^Œ∞ 9 áÈQÆ∞ÖËq∞\˜? 139
313. Éè’[#=Ú KÕ¿ã@Ñ¨C_»∞ =∂\Ï¡_»‰õÄ_»^ŒO\Ï~°∞ ZO^Œ∞Hõx? 139
314. „ã‘ÎÅ∞ J@¡`«kÌÑÖ_»∞QÆ~ÀA QÀiO\Ï‰õΩ ZO^Œ∞‰õΩ ÃÑ@∞ì‰õΩO\Ï~°∞? 139
315. 'Ju ã¨~°fi„`« =~°˚ÜÕ∞`ü— J#QÍ ? 139
316. Le¡ KÕ¿ã"Õ∞Å∞ `«e¡ ‰õÄ_® K≥Ü«∞º^Œ∞...
J~Ú<å ZO^Œ∞‰õΩ Ñ¨Ó[ÅÖ’ x+≤^ŒúO? 139
317. =∞Ç≤Ïà◊Å∞ A@∞ì q~°É’ã¨∞‰õΩx ZO^Œ∞‰õΩ LO_»‰õÄ_»^Œ∞? 140
318. u~°∞=∞Å N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞ JÉèíÜ«∞Ç¨Ï™êÎxH˜ J~°÷O Uq∞\˜? 140
319. `åO|∂ÖÏÅÑ¨C_»∞ XHõi"ÕeH˜ =∞~˘Hõ~°∞ LOQÆ~°O `˘_çˆQ^≥O^Œ∞‰õΩ? 140
320. ÉèíH˜Î zÇ¨flÅ J~°÷Ñ¨~°=∂~åúÖËq∞\˜? 140
321. âß„ã¨Î „Ñ¨HÍ~°=Ú ^Œ^èÀº^Œ#=Ú ZÖÏ KÕÜ«∂e? 141
322. u~°∞ÑüÖ’ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞H˜ J=∞‡"å~°∞
‰õΩ_çÑ¨Hõ¯<Õ ZO^Œ∞‰õΩO@∞Ok ? 141
323. „âß^Œú=∞O^Œ∞ Éè’[#O KÕ¿ã Éè’HõÎÅ∞ ZO^Œ∞‰õΩ =∂\Ï¡_»~°∞? 141
324. =∞OK«g∞‡^Œ ‰õÄ~˘Ûx HÍà◊√§ ZO^Œ∞‰õΩ TÑ¨‰õÄ_»^Œ∞? 142
325. aÜ«∞ºO uO>Ë HõΔÜ«∞~ÀQÆO =ã¨∞ÎO^• ? 142
326. Éèí~°Î "≥O@ „ã‘ÎÅ∞ ZÖÏ #_»"åe? 142
327. Éèí~°Î Jã¨=∞~°∞ú_≥·# ÉèÏ~°º Ñü„=`«QÍ<Õ LO_®ÖÏ? 142
328. h\˜h, áêÅ#∂, =∞l˚QÆ#∂ U ã¨=∞Ü«∞OÖ’ „`åQÍe? 143
329. ^èŒ#„`«Ü≥∂^Œt ~ÀA# Ñ¨ã≤_ç H˘O>Ë ÅH˜Δ ‡^ÕqH˜ PÇ¨fi#=∂? 143
330. Ñ≤Å¡ÅH˜ ¿ÑÔ~ÖÏ x~°‚~ÚOKåe? 143
331. q<åÜ«∞‰õΩ_ç =ÚO^Œ∞ QÆ∞Olà◊√§ f¿ã^≥O^Œ∞‰õΩ? 143
18 QÀÑ¨Ù~°O....
332. ^èŒ~°ƒùÅÔHO^Œ∞HõO`« Ñ¨q„`«`«? 144
333. „Ñ¨^ŒH˜Δ} KÕ¿ã@Ñ¨C_»∞ ZÖÏ #_»"åe? 144
334. QÆ$Ç¨Ï"åã¨∞Î Ü«∞[=∂xÃÑ·<Õ Ñ¨x KÕã¨∞ÎO^•? 144
335. q"åÇ¨Ï Ñ¨^Œú`«∞Öˇxfl? 144
336. ZÖÏO\˜ ã≤÷uÖ’ L#fl"åi =^ŒÌ‰õΩ "≥à◊§‰õÄ_»^Œ∞? 145
337. #=~°`åflÅ∞ `˘q∞‡k Hõ^•.... Jã¨Å∞ ~°`åflÅ∞ 22...
Jq L<åflÜ«∂? 145
338. ~å„uÑ¨Ó@ K≥@¡ „HÕ^Œ ZO^Œ∞‰õΩ Ñ¨_»∞HÀ‰õÄ_»^Œ∞? 145
339. q<åÜ«∞Hõ K«qu ~ÀA K«O„^Œ∞_çfl K«∂¿ãÎ hÖÏÑ¨xO^ŒÖÁ™êÎÜ«∂? 145
340. =∞Ç¨ÉèÏ~°`« Ñ¨~åfiÅ∞ Zxfl? Jq Uq∞\˜? 146
341. `≥Å¡"å~°∞ *Ï=Ú# „Ñ¨Ü«∂}=ÚKÕ¿ãÎ "å~°â◊¥Å ^À+¨=ÚO_»^•? 146
342. J~°∞O^èŒuH˜ LÑ¨^ÕtOz# 5=`«∞ÎÅnáê~å^èŒ# Ñ¶¨ÅOUq∞\˜? 146
343. ÃÑo§ KÕã¨∞HÀHõáÈ`Õ ã¨fi~°æ„áêÑ≤Î LO_»^•? 147
344. QÆ∞à’§Ç¨Ï#∞=∞O`«∞xH˜ Xà◊§O`å ã≤O^èŒ∂~°=Ú ZO^Œ∞‰õΩ ~å™êÎ~°∞? 147
345. ãÖ=`«û~°OÖ’ XHõ¯™ê~°~Ú<å<Õˆ~_»∞Ñ¨à◊√§u#=∞O\Ï~°∞ZO^Œ∞Hõx? 147
346. '~å=∞— J<Õ Ô~O_»HõΔ~åÅ∞ t=Ùxq!? 147
347. ÔH·Hõ#∞ q"åÇ¨ÏO KÕã¨∞‰õΩ#flÑ¨C_»∞ P"≥∞ a_»¤ˆH Ñ¨@ìO Hõ_»`å#x
^Œâ◊~°^äŒ∞_»∞ =∂@ WKåÛ_®? 148
348. Éè’[<åxfl ZÖÏ fã¨∞HÀ"åe? 148
349. JuQÍ uO>Ë x„^Œ ZO^Œ∞‰õΩ =ÚOK«∞‰õΩ =ã¨∞ÎOk? 148
350. P=Ù ¿Ñ_»Ö’ Jáê~°â◊‰õΩÎÅ∞! 149
351. „ã‘ÎH˜ N=∞O`«=Ú KÕ¿ãÎ Ñ¨Ù„`«∞_»∞ [x‡™êÎ_®? 149
352. Dâß#º=ÚÖ’ ^Õ=Ù_çfl ÃÑ>Ëì gÅ∞ ÖËHõáÈ`Õ UO KÕÜ«∂e ? 149
353. U ãÖYº‰õΩ Z=~°∞ JkèÑü? 149
354. áêi*Ï`« Ñ¨ÓÅ`À Ñ¨Ó[ KÕÜ«∞=KåÛ? 149
355. =∞Ç¨ÉèÏ~°`åxfl q<åÜ«∞‰õΩ_»∞ ZHõ¯_» „"åâß_»∞? 150
356. ZÖÏO\˜ Ñ¨Ù~°∞+¨μ_çfl q"åÇ¨Ï=∂_®e? 150
357. „|Ç¨Ï‡ =Ú_ç „|Ç¨Ï‡^Õ=Ú_Õ "Õ™êÎ_®? 150
358. =Ãã‰õΩ¯= áÈâß~°O\Ï~°∞? 150
359. K«`«∞ó+¨+≤ì Hõà◊Å∞ J#QÍ Uq? 151
360. Hõ\ ˜Hõ <ÕÅ g∞^Œ ÃÑ@ì‰õÄ_»xq? 151
361. PjfiÜ«Ú[ =∂ã¨=ÚÖ’ U U ÑÖ_»∞QÆÅ∞ L<åfl~Ú ? 151
362. PjfiÜ«Ú[ |Ç¨ïà◊ K«`«∞~°Ìt 152
QÀÑ¨Ù~°O..... 19
363. f~°÷O ¿ãqOz# `«~åfi`« KÕux `«Å‰õΩ ~åã¨∞HÀ=KåÛ? 152
364. K≥·„`«=∂ãÖÖ’ U ÑÖ_»∞QÆÖÁ™êÎ~Ú? 152
365. Ñ¨Ó[ ã¨=∞Ü«∂Ö’¡ K≥Ü«∞º‰õÄ_»xq, K≥Ü«∞ºeû#q 153
366. ‰õΩHõ¯Å∞ =¸ey<å, U_çÛ<å PÑ¨^Œ ãÖÉèíqã¨∞Î#fl\Ïì? 153
367. =∂~°æt~°=∂ã¨=ÚÖ’ U ÑÖ_»∞QÆÅ∞ =™êÎ~Ú ? 154
368. Ñ¨Ù+¨¯~åÅ∞ ZÖÏ U~°Ê_®¤~Ú? 154
369. Ñ≤Å¡Å∞ ÖËx"å~°∞ ã¨∞„|Ç¨Ï‡}Ëºâ◊fi~°™êfiq∞x ZO^Œ∞‰õΩ Ñ¨Ól™êÎ~°∞? 154
370. Åe`å ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞O U ~ÀA K«kq`Õ ZO`« Ñ¶ë`«O =ã¨∞ÎOk? 155
371. PaÌHõ=Ú<å_»∞ Éè’HõÎÅ‰õΩ ZÖÏ =_ç¤OKåe? 155
372. q"åÇ¨Ï ã¨=∞Ü«∞OÖ’ Ñ¨^ŒÇ¨~°∞ P[ºÇ¨ÏŸ=∞=ÚÅH˜ J~°ú"Õ∞q∞\˜? 155
373. Ç¨Ï#∞=∞O`«∞#‰õÄ, ã¨∞=~°ÛÅ‰õΩ ÃÑo§ [iyO^•? 156
374. #~°HÍã¨∞~°∞_çfl =kèOzOk NHõ$+¨μ‚_®? ã¨`«ºÉèÏ=∂? 157
375. „|Ç¨Ï‡ PÜ«Ú=Ù ZO`«? 157
376. J#flÑ¨Ó~å‚ ^Õq t=ÙxÔHO^Œ∞‰õΩ aèHõΔO "Õã¨∞ÎOk? 157
377. U <å=∂xfl [Ñ≤¿ãÎ U Ñ¶ë`«O =ã¨∞ÎOk? 158
378. HÍsÎHõ=∂ã¨=ÚÖ’ ÑÖ_»∞QÆÅ∞ Uq∞\˜? 159
379. =∂Ñ¶¨∞=∂ã¨=ÚÖ’ ÑÖ_»∞QÆÅ∞ Uq∞\˜ ? 159
380. Pã‘Î, Sâ◊fi~åºÅ∞ <åÅ∞QÀ `«~°OÖ’ xÅ|_»=O\Ï~°∞ x["Õ∞<å? 159
381. Pëê_è»=∂ã¨=Ú ÑÖ_»∞Å∞ ÖËq∞\˜? 160
382. QÆ$Ç¨~°OÉèí=Ú ZÑ¨C_»∞ „áê~°OaèOK«‰õÄ_»^Œ∞?
ZÑ¨C_»∞ „áê~°OaèOKåe? 160
383. ^Õ=Ùx f~°úO ZO`« P~ÀQÆº=Ú? 160
384. á¶êÅ∞æ}=∂ã¨=ÚÖ’ =KÕÛ ÑÖ_»∞QÆÅ∞ Uq∞\˜ ? 161
385. *Ëº+¨ª=∂ãÖÖ’ =KÕÛ ÑÖ_»∞QÆÅ∞ Uq∞\˜ ? 161
386. J=∞$`åxfl ^Õ=`«ÅH˜ =∂„`«"Õ∞ ÑÖz ÃÑ@ì_»O <åºÜ«∞"Õ∞<å? 161
387. `≥Å∞QÆ∞ <≥ÅÅH˜ P ¿Ñˆ~¡ÖÏ =KåÛ~Ú? 162
388. z#∞‡„^Œ JO>Ë Uq∞\˜? 162
389. "≥·âßY =∂ãÖÖ’ U ÑÖ_»∞QÆÖÁ™êÎ~Ú? 162
390. „âß=}=∂ã¨=ÚÖ’ =KÕÛ ÑÖ_»∞QÆÅ∞ Uq∞\˜ ? 162
391. u~°∞<åà◊√§ *Ï`«~°Å∞ ZO^Œ∞‰õΩ? 163
392. =∞O„`åÅ`À<Õ ^Õ=Ùx Ñ¨ÓlOKåÖÏ? 164
393. q"åÇ¨Ï=ÚÅ∞ Zxfl~°Hõ=ÚÅ∞ ? 165
394. ™êfl#O KÕÜ«∞‰õΩO_® Ñ¨Ó[ KÕÜ«∞‰õÄ_»^•? 167
395. =∂`åÑ≤`«$Hõ~°‡Å∞ `«Ñ¨ÊxãïQÍ KÕÜ«∂ÖÏ? 167
20 QÀÑ¨Ù~°O....
396. '‰õΩO‰õΩ=∞—#∞ ZO^Œ∞‰õΩ ^èŒiOKåe? 168
397. PÅÜ«∞ QÀÑ¨Ù~°O Z`«∞ÎQÍ ZO^Œ∞‰õΩ Hõ\Ïìe? 168
398. QÆ∞~°∞=Ù ^Õ=Ùx`À ã¨=∂#=∂? 169
399. t=Ùx =∂„`«"Õ∞ eOQÆ~°∂ÑÖÖ’ ^Œi≈OKåÔ~O^Œ∞‰õΩ? 170
400. WO\˜ ÃÑ^ŒÌ =∞~°}˜¿ãÎ t"åÅÜ«∞x„^Œ KÕÜ«∂ÖÏ? 171
401. =∞O„`åÅ∞ ãÖã¨¯ $`« ÉèÏ+¨Ö’ ZO^Œ∞‰õΩ? 172
402. XˆH QÀ„f‰õΩÅ =∞^èŒº q"åÇ¨Å∞ ZO^Œ∞‰õΩ KÕÜ«∞~å^Œ∞? 173
403. ~å=}∞_»∞ =∞Ç¨ÑÖ_ç`«∞_®? 174
404. q[Ü«∞^Œâ◊q∞H˜ â◊g∞Ñ¨Ó[ KÕ™êÎˆ~q∞\˜? 175
0 405. WO\˜=ÚO^Œ∞ HõÖÏ¡Ñ≤ ZO^Œ∞‰õΩ K«ÖÏ¡e? 176
406. 'JëêìOQÆ=∂~°æO— JO>Ë Uq∞\˜? 177
407. ÑÖK«jÅ JO>Ë Uq∞\˜ ? 178
408. WO\˜=ÚO^Œ∞ `«∞Åã≤HÀ@ ZO^Œ∞‰õΩ? 178
409. â◊√ÉèíHÍ~åºÅ∞ =∂Ñ¶¨∞=∂ãÖÖ’<Õ =ÙO\ÏÜÕ∞q∞\˜? 179
410. ^Õ"åÅÜ«∂Ö’¡ ~åqK≥@∞ì, "ÕÑ¨K≥@∞ì ZO^Œ∞‰õΩO\Ï~Ú? 180
411. #=~å„`«∞Å∞ qt+¨ì`« Uq∞\˜ ? 181
412. =ÚY *’ºu+¨ºO JO>Ë Uq∞\˜? 182
413. `˘q∞‡^Œ= 'JOÔH— Q˘Ñ¨Ê^ŒO\Ïˆ~q∞\˜? 183
414. JOu=∞ ãÖ™ê¯~°OÖ’ "≥ÚÅ„`å_»∞ ‰õÄ_® =ÙO_»‰õÄ_»^•? 184
415. J^ŒÌO Ñÿe`Õ Ji+¨ì=∂? 185
416. áêÅ#∞ „`˘H˜¯`Õ áêÑ¨=∂? 185
417. „Ñü Ñ¨Ó[‰õÄ P=ÙáêÅ∞ HÍ"åÖÏ? 186
418. QÆOQÍ#k Ñ¨~°=∞ Ñ¨q„`«=∂? 186
419. ãÖ„HÍOuH˜ 'Ñ¨â◊√Ñ¨Ó[— ZO^Œ∞‰õΩ KÕ™êÎ~°∞? 187
420. ã¨$+≤ìÖ’ =∂#=Ù_Õ Q˘Ñ¨Ê „áê}˜Ü«∂? 188
421. ^Õ"åÖÜ«∂xH˜ "≥o§#Ñ¨C_»∞ H˘O`« ¿ãÑ¨Ù ‰õÄ~˘Ûx ~å"åÖÏ? 189
422. Éè’QÆNx"åã¨∞_»∞, L„QÆNx"åã¨∞_»∞,
=∞ÅÜ«∞Ñ¨Ê™êfiq∞ Jx Z=ix Ñ≤Å∞™êÎ~°∞ ? 190
423. N q+¨μ‚ ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞O ZÖÏ Ñ¨Ù\˜ì#k ? 191
424. "åeH˜ ÉèíÜ«∞Ñ¨_ç ã¨∞„w=Ù_»∞ XHõ H˘O_»Ü«∞O^Œ∞ ^•‰õΩ¯O\Ï_»∞.
^•x qâı+Ö Uq∞\˜ ? 191
425. cc<åOKå~°=∞‡ N"åi W+¨ìã¨dÜÕ∞<å ?
P"≥∞ q„QÆÇ¨Ï=Ú ZHõ¯_» L#flk ? 192
QÀÑ¨Ù~°O..... 21
426. hàÏ^Õq Z=~°∞ ? NHõ$+¨μ‚x ZÖÏ ÃÑàÏ§_çOk ? 192
427. ëÈ_»â◊ QÆ}Ñ¨`«∞ÅÖ’ ÅH˜;QÆ}Ñü Z<Àfl"å_»∞?
ÅH˜;QÆ}Ñü ZÖÏ LO\Ï_»∞ ? 193
428. N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~° [ÑÖ L#fl^•? Uq^èŒ=ÚQÍ KÕÜ«∂e ? 193
429. LÑ¨áêO_»=ÙÅ∞ ¿Ñ~°∞¡ Uq∞\˜ ? 194
430. Jëêì^Œâ◊ Ñ‘~îåÅ∞, ÑÖKå~å=∞=ÚÅ∞,
*’ºui¡OQÍÅ∞ ZHõ¯_≥Hõ¯_» L<åfl~Ú ? 194
431. "Õ^•ÅÖ’ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞x QÆ∞iOz# „Ñ¨ã¨H˜Î L#fl^• ? 194
432. ÑÖKå~å=∂Å∞ "å\˜ ™ê÷<åÅ∞ ? 195
433. xQÆ=∞=Ú, PQÆ=∞=Ú J#QÍ <Õq∞?
„Ñ¨™ê÷#„`«Ü«∞=Ú JO>Ë Uq∞\˜ ? 195
434. N~å=Úx `«~°∞"å`« Å=‰õΩâ◊Å =Oâ◊O LO_ç#^•?
JO`«iOz áÈ~Ú#^• ? 196
435. #=<å~°ã≤OÇ¨Ï ˆHΔ„`åÅ∞, ÑÖK«^•fi~°HõÅ ¿Ñ~°∞¡ Uq∞\˜? 196
436. ÑÖK«=∞Ç¨áê`«Hõ=ÚÅ∞ JO>Ë Uq∞\˜ ? 196
437. „Ñ¨™ê^ŒO JO>Ë Uq∞\˜? „Ñ¨™ê^•xfl q„Hõ~ÚOK«_»O ^èŒ~°‡=∂? 197
438. *ÏO|=u q"åÇ¨ÏHõ^äŒ, q<åÜ«∞HõK«qu„=`«Hõ^äŒ† x["Õ∞<å? 197
438. *ÏO|=u q"åÇ¨ÏHõ^äŒ, q<åÜ«∞HõK«qu„=`«Hõ^äŒ† x["Õ∞<å? 198
440. áê~°fif^Õq Ü≥ÚHõ¯ `˘q∞‡k ~°∂áêÅ∞, ¿Ñ~°∞¡ Uq∞\˜ ? 198
441. q<åÜ«∞‰õΩx q"åÇ¨ÏO ZÖÏ [iy#k ? ÉèÏ~°ºÅ∞ Z=~°∞ ? 199
442. ÉË_ç PO[<ÕÜ«∞™êfiq∞ J#QÍ Z=~°∞ ?
PÜ«∞#‰õΩ ZO^Œ∞‰õΩ ãÖÔHà◊√¡ "Õâß~°∞ ? 199
443. Jëêì^Œâ◊Ñ¨Ù~å}ÏÅÖ’ QÆ~°∞_» Ñ¨Ù~å}O K«^Œ∞=‰õÄ_»^ŒO\Ï~°∞?
x["Õ∞<å? 200
444. ÉèíQÆ=næ`« ÑïîOKÕ@Ñ¨C_»∞ U J^è•ºÜ«∞O #∞O_ç„áê~°OaèOKåe? 200
445. â◊√ÉèíHÍ~åºÅ∞ ^Œ~°ƒù`À [iÑ≤™êÎ~°∞ ? ^•x PO`«~°º"Õ∞q∞\˜ ? 201
446. q=∂# "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞ Z=~°∞ ? 201
447. L¿ÑO„^Œ∞_»∞, (NHõ$+¨μ‚_»∞) ^Õ"ÕO„^Œ∞_»∞ J#fl^Œ=Ú‡ÅO\Ï~°∞.
Jk ZÖÏ ? 202
448. „|Ç¨Ï‡ Ç¨Ï`åºáê`«HõO JO>Ë Uq∞\˜ ? Jk ZÖÏ áÈ`«∞Ok? 202
449. ^•fi^Œâ◊ *’ºui¡OQÍÅ∞ "å\˜™ê÷<åÅ∞ ? 203
450. Nâ‹·ÅOÖ’ÖÏQÍNHÍà◊Ç¨Ïã≤ÎÖ’ t=eOQÆ=Ú#∞ZO^Œ∞‰õΩ`åHõx=fi~°∞?203
451. Jã¨Å∞ ÉèíQÆ=O`«∞x J=`å~°=ÚÅ∞ Zxfl ? 203
22 QÀÑ¨Ù~°O....
452. „`Õ`åÜ«ÚQÆOÖ’ N~å=∞ ÅHõΔ ‡}∞Å∞ HõeÜ«ÚQÆOÖ’x
"ÕOHõ\Ï K«ÅO ^Œi≈OKå~°x ã¨Ñ¨ÎyiÖ’ LOk. Jk Z@∞¡ ?
P Ü«ÚQÆOÖ’ ‰õÄ_» "ÕOHõ\ÏK«ÅO LO^• ? 204
453. 100 =∞OkH“~°=ÙÅ ¿Ñ~°∞¡ Uq∞\˜ ? 205
454. =@Ñ¨„`«âß~Ú Z=~°∞ ? 206
455. ã‘`«~å=ÚÅ∞ =#"åã¨ HÍÅOÖ’ âßHÍÇ¨~°∞ÖÏ ?
=∂O™êÇ¨~°∞ÖÏ ? 207
456. ™êÅ„QÍ=∂Å∞ Ñÿe`Õ Ñ¨xH˜=™êÎÜ«∂ ? 208
457. "Õ^Œ=ÚÅ∞ Zxfl ? ÑÖK«=∞ "Õ^Œ"Õ∞k ? 209
458. ëÈ_»â◊ =∞Ç¨^•#=ÚÅ∞ Uq ? 209
459. LÑ¨^Õâ◊=Ú QÆ∞~°∞=Ù =∂„`«"Õ∞K≥Ü«∂ºÖÏ ?`«O„_ç K≥Ü«∞º‰õÄ_»^•? 209
460. q<åÜ«∞‰õΩxq„QÆÇ¨Å#∞ Ñ¨Ó*Ï#O`«~°O ZO^Œ∞‰õΩ h\˜Ö’HõÅáêe ?209
461. ^•# ^èŒ~å‡Å∞ JO>Ë Uq∞\˜ ? 210
462. „Ñ¨^ŒH˜Δ}Å∞ ZO^Œ∞‰õΩ KÕÜ«∂e ? „Ñ¨Ü≥∂[#O Uq∞ ? 210
463. Ç¨Ï#∞=∞ "åÜ«Ú#O^Œ#∞_® ? ˆHãï #O^Œ#∞_® ? 211
464. z~°Or=ÙÅ∞ Z=~°∞ ? "åi =$`åÎO`«O Uq∞\˜ ? 211
465. NHõ$+¨μ‚_»∞ J+¨ìÉèÏ~°ºÅ#∞ ZÑ¨C_»∞ ZÖÏ q"åÇ¨Ï=∂_ç<å_»∞? 213
466. „|Ç¨Ï‡ Hõ_çy#áê^Œ=Ú, „|Ç¨Ï‡ ZÑ¨C_»∞ q+¨μ‚áê^•Å∞ Hõ_çy<å_»∞? 214
467. QÆ}Ñüx `«∞Åã≤`À Ñ¨ÓlOK«=K«∞Û<å ? 215
468. ÉèíQÆ=O`«∞xH˜ `«ÅhÖÏÅ∞ ã¨=∞iÊOK«_»O ãïÜ≥ÿ∞#^Õ<å ?
^•x "≥#∞Hõ QÆÅ ~°Ç¨Ïã¨ºO Uq∞\˜ ? 215
469. „ã‘ÎÅ∞ "Õ^•Å∞ K«^Œ∞=‰õÄ_»^• ? 215
470. N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞"åiH˜ =Ú_»∞Ñ¨Ù Uq^èŒOQÍ Hõ\Ïìe ? ZÖÏ K≥e¡OKåe.
g\˜H˜ xÜ«∞=∞ x|O^èŒ#Å∞ U"≥∞ÿ<å L<åflÜ«∂ ? 216
471. ^Œâ◊q^èŒ <å_»∞Å∞ Uq ? 217
472. q<åÜ«∞‰õΩ_»∞ UHõ^ŒO`«∞_»∞ ZÖÏ JÜ«∂º_»∞ ? 217
473. =∞# =∞`«OÖ’ WO^Œ~°∞ ^Õ=Ùà◊√§ ZO^Œ∞‰õΩ<åfl~°∞ ? 218
474. =∞~°}Õz#"åiH˜ „âß^ŒúHõ~°‡Å∞ x~°fiÇ≤ÏOK«_»OÖ’x Jã¨Å∞~°Ç¨Ïã¨ºO
Uq∞\˜ ? Hõ~°‡HÍO_» [~°∞Ñ¨HõáÈ`Õ Uq∞ [~°∞QÆ∞`«∞Ok ? 218
475. <å~åÜ«∞}Hõ=K« „áêâ◊ã¨Îº=Ú Uq∞\˜ ? 219
476. QÆ∞~°∞=Ù Z=~°∞ ? x["≥∞ÿ# QÆ∞~°∞=Ù#∞ ZÖÏ QÆ∞iÎOKåe? 220
477. ^Œ‰õΔΩ#‰õΩ ãÖ`å#O ZO`«=∞Ok ? "åÔ~=~°∞ ? 220
478. Hõ~°∞‚x [#‡~°Ç¨Ïã¨ºO cè+¨‡ Ñ≤`å=∞Ç¨ïÅ‰õΩ `≥Å∞ã¨∞<å ? 221
QÀÑ¨Ù~°O..... 23
479. ^Œâ◊~°^äŒ∞#‰õΩ |∞∞+¨ºâ◊$OQÆ∞_»∞ JÅ∞¡_≥ÖÏ JÜ«∂º_»∞ ? 221
480. „Ñ¨Ç¨¡^Œ∞xH˜ ãÖ`å#O L#fl^• ? 222
481. "å#„Ñ¨™ê÷xH©, ã¨<åfl º™êxH© `Õ_® Uq∞\˜ ? 222
482. =Úx, |∞∞+≤, Ü≥∂y, ™ê^èŒ∞=Ù JO`å XHõ>Ë<å? 223
483. UHÍ^Œâ◊~°∞„^Œ∞Å∞ Z=~°∞ ? 224
484. ^•fi^Œâßk`«∞ºÅ∞ Z=~°∞ ? 224
485. P=|$^èŒ ™êfl#O JO>Ë Uq∞\˜ ? 225
486. =∞Ç¨q+¨μ‚=Ù‰õΩ Éèí∂^Õq ÉèÏ~°º ZÖÏ J~ÚOk ? 225
487. ã¨`«º<å~åÜ«∞}™êfiq∞ „=`«=Ú „áê=ÚYºO Uq∞\˜ ? 225
488. u~°∞=∞ÅÖ’ N"åi PÅÜ«∞OZ^Œ∞~°∞QÍ
L#fl Q˘Å¡ÉèÏ=∞ =∞O_»ÑÖ Ü≥ÚHõ¯ „áê=ÚYº`« Uq∞ ? 226
489. =‰õΩàÏ^Õq =O@™êÅ ZHõ¯_» L#flk ? 227
490. [Ñ¨=Ú Uq^èŒ=ÚQÍ KÕÜ«∂e ? 227
491. =∞ÅÜ«∞Ñ¨Ê™êfiq∞ J#fl¿Ñ~°∞ ZÖÏ =zÛOk ?
Jxfl PÅÜ«∂ÖÖ’#∞ L`«û=~°¡‰õΩ ¿Ñ~°∞¡ LO\ÏÜ«∂ ? 227
492. K«OÑ¨Hõ „Ñ¨^ŒH˜Δ} qkè q^è•<åÅ∞ Uq∞\˜ ? 227
493. #=<å^äŒ∞Å∞ Z=~°∞ ? 228
494. T~°úfi Ñ¨ÙO„_»=ÚÅ∞ ZO^Œ∞‰õΩ ^èŒi™êÎ~°∞ ? "å\˜ „Ñ¨ÉèÏ="Õ∞q∞ ? 228
495. "åb‡H˜ ~å=∂Ü«∂}Ïxfl ZÑ¨ÙÊ_»∞ „"åâß_»∞ ?
~å=Ú_ç [#<åxH˜ =ÚO^• ? ÖËHõ `«~°∞"å`« ? 229
496. Ti‡à◊, =∂O_»q, „â◊√`«H©iÎ Z=i ‰õΩ=∂Ô~ÎÅ∞ ? 229
497. =∂#=ÙxH˜ Zxfl [#‡Å∞ =ÙO\Ï~Ú ? 230
498. ÑÖK«Éèí∂`«eOQÍÅ∞ Uq ? ZHõ¯_» L<åfl~Ú ? "å\˜ „áêâ◊ã¨ÎºO 231
499. Åe`å ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞ qt+¨ì`« Uq∞\˜ ? 232
500. "Õ^Œ"åºã¨∞_»∞ Z=~°∞ ? 233
501. „âß=}‰õΩ=∂~°∞x `«e¡^ŒO„_»∞Å <å=∞^èÕÜ«∞=ÚÅ∞ Uq∞?
J`«x =$`åÎO`«=Ú Uq∞\˜? 233
502. ^Œâ◊~°^äŒ =∞Ç¨~åA Ñ¨Ó~°fi[#‡Ö’ Z=~°∞ ? 234
503. =∞OzQÆ∞~°∞=Ù#∞ ZOK«∞HÀ=@O ZÖÏ ? 234
504. J}˜=∂^Œ∞Öˇ·# ã≤^Œ∞úÅ∞ Uq ? ZÖÏ Åaè™êÎ~Ú ? 235
505. Ü≥∂QÆO ^•fi~å =∞x+≤ QÍeÖ’xH˜ ÖË==K«∞Û<å ? 236
506. ^èŒ~å‡xfl #=Ú‡H˘x N~å=Ú_»∞, áêO_»=ÙÅ∞ z=i =~°‰õΩ
Hõ+¨ìÑ¨_®¤~°∞. nx=Å# ^èŒ~å‡xfl ZO`« =~°‰õΩ J#∞ãïOK«QÆÅ~°∞?236
24 QÀÑ¨Ù~°O....
507. ã¨fiÜ«∞O „Ñ¨Éèí Z=~°∞? P"≥∞ =$`åÎO`«"Õ∞q∞ ? 238
508. NHõ$+¨μ‚_»∞ qâ◊fi~°∂áêxfl Zxfl™ê~°∞¡ ZHõ¯_≥Hõ¯_» „Ñ¨^Œi≈OKå_»∞? 238
509. #=nfiáêÅ∞ JO\Ï~°∞ ? Jq ZHõ¯_» L<åfl~Ú? 240
510. „|Ç¨Ï‡ K«`«∞~°∞‡Y∞_»∞ ZÖÏ JÜ«∂º_»∞ ? 240
511. Ñ¨Ù~°∂~°= K«„Hõ=iÎ +¨@Û„Hõ=~°∞ÎÅÖ’ XHõ~å ? 240
512. `«∞sÜ«∞ P„â◊=∞O JO>Ë Uq∞\˜ ? 241
513. Ç≤ÏO^Œ∞=ÙÅ‰õΩ „áê=∂}˜Hõ „QÆO^äŒO Uk ? 242
514. |Å~å=∞ J=`å~°=ÚÖ’ qt+¨ª`« Uq∞\˜ ? 242
515. H˘_»∞‰õΩÅ∞ Zxfl~°Hõ=ÚÅ∞QÍ LO\Ï~°∞ ? 243
2 516. JëÈì`«Î~° â◊`«<å=∂Å =Å# „Ñ¨Ü≥∂[#=Ú L#fl^•? 244
517. N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞xH˜, N QÀqO^Œ~å[™êfiq∞H˜ ãÖ|O^èŒOL#fl^•?
Jx Uq∞\˜ ? 244
518. #=„|Ç¨Ï‡Å∞ Z=~°∞ ? "åi PÅÜ«∞=Ú ZHõ¯_» L#flk ? 245
519. N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞u~°∞=∞ÅH˘O_»g∞^Õ ZO^Œ∞‰õΩ "≥eâß_»∞ ? 245
520. L^•ÌÅHõ =∞Ç¨Ïi¬ J`«x ÉèÏ~°º K«O_çHõ *ˇ·q∞x
ÉèÏ~°`«=ÚÖ’ HõxÑ≤™êÎ~°∞ ? 246
521. "≥ÚQÆeÑ¨Ù=Ùfi Ñ¨Ó[‰õΩ ZO^Œ∞‰õΩ Ñ¨xH˜~å^Œ∞ ? 247
522. "Õ^ŒÑü Z=~°∞ ? 247
523. „^À}∞_»∞, „^Œ∞Ñ¨^Œ∞_»∞ W~°∞=Ù~°∞ XˆH QÆ∞~°∞=Ù =^ŒÌ
q^•ºÉèÏºãÖ KÕâß~°∞. P QÆ∞~°∞=Ù¿Ñˆ~q∞\˜ ? 248
524. =Ú<Õâ◊fi~° ™êfiq∞ =$`åÎO`«O Uq∞\˜ 248
525. N~å=∞K«O„^Œ∞_»∞ JÜ≥∂^è•º#QÆ~åxfl Zxfl ãÖ=`«û~åÅ∞
ÑïáêeOKå_»∞ ? 249
526. u~°∞=∞ÅÖ’ Ü«∂„u‰õΩÅ∞ KÕÜ«∞=Åã≤#q 250
527. u~°∞=∞ÅÖ’ KÕÜ«∞‰õÄ_»xq... 250
528. HõeÜ«ÚQÆO Zxfl áê^•Å∞ ? =∞#O Uáê^ŒOÖ’ L<åfl=Ú ?
JO`«O ZÑ¨C_»∞ ? 251
529. x`«ºÑ¨Ó[Ö’ HõÅâß~å^èŒ# „áê=ÚYºO Uq∞\˜? 251
530. HÍ~°ºg~åº~°∞˚#∞_»∞ ^Œ`«Î Éèí‰õΩÎ_® HÍ^• ? 252
531. ^èŒ#∞~å‡ãÖÖ’ N"åiH˜ ã¨∞„Ñ¨ÉèÏ`åxH˜
|^Œ∞Å∞ u~°∞áêÊ"≥· ZO^Œ∞‰õΩ K«^Œ∞=Ù`å~°∞ ? 252
532. J+¨ìáêâ◊=Ú J#<Õq∞ ? 253
533. ™ê`«ºH˜, ã¨∞Éèí„^Œ, NHõ$+¨μ‚Å =∞^èŒº QÆÅÉèÏO^èŒ=ºO Uq∞\˜ ? ã¨∞Éèí„^Œ
`«e¡^ŒO„_»∞Öˇ=~°∞ ? NHõ$+¨μ‚_»∞ ã¨∞Éèí„^Œ‰õΩ J#fl ZÖÏJ=Ù`å_»∞?253
QÀÑ¨Ù~°O..... 25
534. FOHÍ~Àáêã¨# ZÖÏ KÕÜ«∂e ? Z=Ô~=~°∞ KÕÜ«∞=K«∞Û ? 254
535. WO„^Œ∞_»∞ =ºH˜Î <å=∞=∂ ? Ñ¨^Œg <å=∞=∂ ? 255
536. N"åi PÜ«Ú^è•ÅÖ’ 'âß~üVæO— JO>Ë J~°÷"Õ∞q∞ ? 255
537. qâ◊fiHõ~°‡‰õΩ Nx"åã¨∞xH© QÆÅ ãÖ|O^èŒ"Õ∞q∞ ? 255
538. =∂#ã≤Hõ Ñ¨Ó[ JO>Ë Uq∞\˜ ? 256
539. "åeH˜ L#fl =~°O Uq∞\˜ ? 256
540. t=ÑÖKåHõΔi, <å~åÜ«∞}, =∞Ç¨=∞$`«∞ºO[Ü«∞ =∞O„`åÅ#∞
QÆ∞~°∂Ñ¨^Õâ◊O ÖË‰õΩO_® ÑïîOK«=KåÛ ? 257
541. ÑÖK«=∞Ç¨áê`«HÍÅ∞ JO>Ë Uq∞\˜ ? 258
542. „`«Ü«∞O|‰õΩ _»#QÍ Z=~°∞ ? 258
543. t=eOQÍxH˜, #Onâ◊fi~°∞xH˜ =∞^èŒº =∞#∞+¨μºÅ∞
#_»=‰õÄ_»^• ZO^Œ∞‰õΩ? 259
544. ÑÖK«„¿Ñ`«=ÚÖˇ=~°∞? ÑÖK«„|Ç¨Ï‡Öˇ~°∞? 260
545. áê~°fiu =∞Ç¨q+¨μ‚=Ù ™È^Œi ZÖÏ J~ÚOk ? 260
546. „Hõ`«∞=Ù, Ü«∂QÆ=Ú, Ü«∞[˝=Ú, g\˜H˜QÆÅ `Õ_® Uq∞ ? 261
547. ~å=∂Ü«∞}OÖ’x N~å=ÚxH˜ QÆ∞Ç¨ï_»∞ Uq∞ KÕã≤<å_»∞ ? 261
548. PÅÜ«∞=ÚÅ=^ŒÌ J"Õ∞‡ #Å¡^•~åÅ LÑ¨Ü≥∂QÆ"Õ∞q∞ ? 262
549. náê~å^èŒ#‰õΩ „Ñ¨ã¨∞Î`«OÅaèOKÕ áê=∂~ÚÖò
ã¨<£Ñ¶¨¡=~ü P~ÚÖò#∞ LÑ¨Ü≥∂yOK«=KåÛ ? 262
550. t=Ù_»∞ Jaè¿+Hõ „Ñ≤Ü«Ú_»∞ JO\Ï~°∞ ZO^Œ∞‰õΩ ? 262
551. ãÖ[Ü«Ú_»∞ Z=~°∞ ? 263
552. U =∞O„`åxfl J~Ú<å Zxfl™ê~°∞¡ [Ñ≤OKåe ? 263
553. FO#"≥∂ÉèíQÆ=`Õ "åã¨∞^Õ"åÜ«∞ J<Õk=º=∞O„`«O ZÖÏU~°Ê_çOk ?264
554. ™êÅ„QÍ=∂xfl „Ñü x`«º=Ú <≥·"Õ^Œº=Ú #∞OK«=Öˇ#O^Œ∞~°∞.
Wk x["Õ∞<å ? 265
555. ã¨Ñ¨Î|∞∞+¨μÅ∞ J#QÍ Z=~°∞ ? 265
556. [Ñ¨=Ú, ^è•º#=Ú gxH˜ QÆÅ `Õ_® Uq∞ ? 266
557. |Å~å=Ú_»∞, Hõ$+¨μ‚_»∞ J#fl^Œ=Ú‡Å∞ ZÖÏ JÜ«∂º~°∞ ? 268
558. áêO_»=ÙÅÖ’x ã¨Ç¨Ï^Õ=Ùx =$`åÎO`«=Ú Uq∞ ? 268
559. LÑ¨x+¨`«∞ÎÅ∞–WuÇ¨™êÅ∞ `Õ_® Uq∞\˜ ? 269
560. QÀqO^Œ <å=∂xH˜ QÆÅ J~å÷Å∞ Uq∞\˜ ? 269
561. PHÍâ◊~åA Ñ¨Ù„uHõ Ñ¨^•‡=f^Õq, Ñ¨^Œ‡ã¨~À=~°=ÚÖ’
J=`« iOz# Ñ¨^•‡=f^Õq XHõˆ~<å ? 270
26 QÀÑ¨Ù~°O....
562. Jã¨Å∞ NÅe`å^ÕqH˜ K«i„`« L#fl^• ? 270
563. t=Ùx JOâ◊`À Ñ¨Ù\˜ì# PO[<ÕÜ«Ú_»∞ q+¨μ‚ (~å=∞)
Éèí‰õΩÎ_»∞QÍ ZO^Œ∞‰õΩ =∂~°^Œ∞. 272
564. Pk`«º Ç¨Ï$^ŒÜ«∞O Ñ¶¨Å„â◊√u Uq∞ ? 273
565. `«# Ñ¨Ó~°fi[#‡ QÆ∂iÛ `≥Å∞ã¨∞HÀ=\ÏxH˜ Ç≤ÏO^Œ∂ ^èŒ~°‡âß„™êÎÅÖ’
„Ñ¨`ÕºHõ"≥∞ÿ# „QÆO^ä•Å∞ QÍx, Ü≥∂QÆ™ê^èŒ<åÅ∞QÍx L<åflÜ«∂? 273
566. QÀqO^Œ~å[™êfiq∞ ^Õ"Õ~°∞Å¿Ñˆ~¡q∞\˜? 274
567. â◊|i Z=~°∞ ? 274
568. Ñ¨Ù}º#^Œ∞Å∞ WÑ¨Ù_»∞<åflÜ«∂? 275
569. =ã¨∞^Õ=Ù#‰õΩ ÉèÏ~°ºÅ∞, ™È^Œs=∞}∞Å∞ ¿Ñ~°∞¡ Uq∞\˜? 276
570. ÑÖK«Hõ#ºÅ∞ Z=~°∞ ? 276
571. Éèí∂`«„¿Ñ`« Ñ≤âßKåÅ‰õΩ JkèÑü t=Ù_® ? 277
572. ÉèíQÆ=næ`«Ö’ â’¡HÍÅ∞ Zxfl ? 277
573. "åb‡H˜ Ñ¨Ó~°fi<å=∞^èÕÜ«∞"Õ∞q∞ ? 278
574. QÆ∞~°∞=Ù‰õÄ, ã¨^Œ∞æ~°∞=Ù‰õÄ `Õ_® Uq∞\˜ ? 278
575. ^Õx Z~°∞Hõ`À ã¨=∞ã¨Î=Ú#∞ „QÆÇ≤ÏOK«QÆÅ"≥∂ Jk Uk ? 279
576. ™ê^èŒ∞=ÙÅ∞,KÕuÖ’ ^ŒO_»O(Hõ„~°) z=~° HÍëêÜ«∞ *ˇO_® LO@∞Ok.
ZO^Œ∞‰õΩ? 279
577. HÍjÖ’ =∞~°}˜¿ãÎ =ÚH˜Î Åaèã¨∞ÎO^ŒO\Ï~°∞. x["Õ∞<å? 279
578. ÅHõΔ ‡} Éèí~°`« â◊„`«∞Ñ¶¨ÚflÅ‰õΩ ãÖ`å#O L#fl^• ? 280
579. HÍHÍã¨∞~°∞_»∞ Z=~°∞ ? 280
580. ~å=}Ïã¨∞~°∞_ç Ñ¨Ù@∞ì Ñ¨Ó~Àfi`«Î~åÅ∞ Uq∞\˜ ? 281
581. [~åãÖ^èŒ∞x NHõ$+¨μ‚_Õ ZO^Œ∞‰õΩ K«OÑ¨ÖË^Œ∞ ? 281
582. *Ï˝#O q*Ï˝#O g\˜ ÉèË^ŒO Uq∞\˜ ? 282
583. L`«Î~åÜ«∞} ^ŒH˜Δ}ÏÜ«∞# Ñ¨Ù}ºHÍÅO JO>Ë Uq∞\˜ ? 282
584. =ã¨∞^Õ=Ùx ÉèÏ~°º ~ÀÇ≤Ï}˜ ˆ~Ñ¨Öˇ¡Ö’<Õ ZO^Œ∞‰õΩ LOk ? 283
585. „|Ç¨Ï‡Kåi J#QÍ Z=~°∞ ? 283
586. [_» Éèí~°`«∞_»∞ Éèí~°`«∞xH˜ U=∞ø`å_»∞ ? 283
587. ã¨∞Éèí„^Œ Z=ix q"åÇ¨Ï=Ú KÕã¨∞H˘#flk ? 284
588. =∞Hõ~°‰õΩO_»ÖÏÅ∞ ZÖÏ LO\Ï~Ú ? Jq Z=~°∞ ^èŒi™êÎ~°∞ ? 284
589. â◊~î°QÀÑÖÖ’x JO`«~å~°÷O Uq∞\˜ ? 284
590. ã¨∂~°∞ºxH˜ L^ŒÜ«∂ã¨Î=∞Ü«∂Å∞ ÖË"å ? 295
591. *Ï˝<ÕO„kÜ«∂ÅÖ’ Uk â◊√ÉèíO ? 295
QÀÑ¨Ù~°O..... 27
592. „|Ç¨Ï‡H˜ =¸_»∞ `«ÅÖÏ ? 295
593. k+≤ì JO>Ë Uq∞\˜ ? 295
594. WÅ∞¡ W~°HÍ@O Pe =∞~°¯@OÖÏ LO_®ÖÏ ? 286
595. Ñ¨â◊√Ñü J#QÍ Z=~°∞ ? 286
596. ''=∞Ç¨—— J#fl Ñ¨^Œ=Ú Dâ◊fi~°∞xˆH ZO^Œ∞‰õΩ L#flk? 287
597. =∞Ç¨=∞$`«∞ºO[Ü«∞ Ç¨ÏŸ=∞O KÕ~Ú¿ãÎ =∞$`«∞º=Ù PyáÈ`«∞O^•? 287
598. 108 â◊H˜ÎÑ‘~îåÅ∞ q=~åÅ∞ ? 288
599. „Ñ¨™ê^•ÖˇO^Œ∞‰õΩ ? 289
600. Ñ¨Ù\˜ì# ~ÀA# Uq∞ KÕÜ«∂e ? 290
601. PO[<ÕÜ«ÚxH˜ `«=∞Åáê‰õΩÅ`À<Õ P‰õΩ Ñ¨Ó[x ZO^Œ∞‰õΩKÕ™êÎ~°∞? 291
602. â◊O`«#∞_ç ÉèÏ~°º¿Ñ~°∞ QÆOQÆ, t=ÙxÉèÏ~°º ‰õÄ_» QÆOˆQ XHõ~°∞HÍ^•? 291
603. Éèí∂q∞Hõ<åfl |~°∞"≥·#^Õk ? 291
604. PHÍâ◊O Hõ<åfl Z`≥ÎÂ#^≥=~°∞? 292
605. QÍe Hõ<åfl "ÕQÆOQÍ Ñ¨Ü«∞xOKÕk Uk ? 293
606. LÑ¨"åãÖ ^ÕxH˜ ? 294
607. ÉèíQÆ=zÛO`«# ^ÕxH˜ ? 294
608. ~°^äŒã¨Ñ¨Îq∞<å_»∞ UO KÕÜ«∂e ? 294
609. 108 JOÔH „áê^è•#º`«, 11 ‰õÄ_®. D ãÖYºÅ qâıëêÖËq∞\˜? 295
610. ^è•º#=Ú KÕ¿ã@Ñ¨C_»∞ Uq∞ [Ñ¨=Ú KÕÜ«∂e ? 295
611. N K«„HõO qt+¨ª`« Uq∞\˜ ? 296
612. Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°∞x HõO~îåÉèí~°}"≥∞ÿ# <åQÆã¨~°ÊO,
q+¨μ‚=Ù â◊Ü«∞xOKÕ Pkâı+¨μ_»∞ XˆH*Ïuã¨~åÊÖÏ ? 296
613. =∞OQÆà◊, â◊√„Hõ"å~åÅ∞, HΔ“~°O, QÀà◊√¡HõuÎiOK«∞HÀ=_»O
=O\˜q KÕ¿ãÎ ^Œi„^Œ=∞O\Ï~°∞. W=hfl ZO`«=~°‰õΩ x[O ? 296
614. HõO\˜H˜ HõxÑ≤OK«x â◊„`«∞=ÙÅ∞ ? 297
615. ÑÖK«q^èŒ QÆ∞~°∞=ÙÅ∞ ? 297
616. Láê"å™êxH˜, "≥∂HΔÍxH˜ QÆÅ ãÖ|O^èŒ"Õ∞q∞\˜ ? 298
617. ÃÑo§Ö’ J~°∞O^èŒf #HõΔ„`åxfl K«∂Ñ≤™êÎÔ~O^Œ∞‰õΩ ? 298
618. =¸Å=∞O„`«=∞O>Ë Uq∞\˜? 298
619. c*ÏHõΔ~åÅO>Ë Uq∞\˜ ? 299
620. náê~å^èŒ#‰õΩ x#fl\˜ =uÎ W"åà◊ "≥eyOK«=KåÛ ?
JHõΔ`«Å∞, ZÑ¨Ê\˜HõÑ¨ÙÊ_»∞ HõÅ∞Ñ¨ÙHÀ"åÖÏ? 299
621. ÉÏ„Ç¨Ï‡}ÏÅO>Ë Uq∞\˜ ? 299
28 QÀÑ¨Ù~°O....
622. H˘`«Î|@ìÅ‰õΩ Ñ¨ã¨∞Ñ¨Ù ZO^Œ∞‰õΩ ~åÜ«∂e ? 299
623. ÃÑ^ŒÌÅ∞ K«xáÈ~Ú#Ñ¨ÙÊ_»∞ ^Õ"åÅÜ«∞OÖ’ XHõ~å„u, ÉèÏ~°º Ñ¨Ù\˜ìO\’¡
XHõ~å„u QÆ_»Ñ¨x^Õ W`«~°∞Å Wà◊¡‰õΩ "≥à◊¡~å^ŒO\Ï~°∞ ZO^Œ∞‰õΩ? 299
624. HÍsÎHõ=∂ãÖÖ’ PK«iOKåeû# q^èŒ∞Å∞ ? 299
625. ÅH©;^Õq =ÙO_Õ KÀ@∞ ? 300
626. P`«‡‰õΩ, Ñ¨~°=∂`«‡‰õΩ `Õ_® ÖË^• ? 301
627. '„uÑ¨ÙO„_»^è•~°}— J#QÍ<Õq∞? 301
628. U eOQÍxfl Ñ¨Ól¿ãÎ U Ñ¶ë`«O ? 302
629. ã‘`å^Õq #QÆÅ=¸@ ZÖÏ *Ï~°q_çzOk ? 303
4 630. ukä^ŒfiÜ«∞=∞O>Ë Uq∞\˜ ? 303
631. =∞x+≤ K«xáÈQÍ<Õ "åx P`«‡ "Õˆ~ â◊s~°OÖ’ „Ñ¨"Õtã¨∞ÎO^• ? 303
632. HõOz QÆ~°∞_»¿ã= JO>Ë Uq∞\˜ ? 304
633. =∞O„`«Ñ¨Ù+¨ÊO JO>Ë Uq∞\˜ ? 304
634. QÆiƒù}©„ã≤ÎH˜ U_»=<≥Å „Ñ¨"ÕtOz# `«~°∞"å`« WO\’¡QÍx, ^Õ"åÅÜ«∞OÖ’QÍx
J~°Û#,Ñ¨Ó[Å∞,„=`åÅ∞ P"≥∞,P"≥∞Éè~í KÎ° Ü Õ ∞« ‰õÄ_»ÔŒ \Ï~°∞ x["Õ∞<å?304
635. „Ñ¨ã¨="≥∞ÿ# `«~°∞"å`« P WO\˜¿Ñ~°∞ QÆÅ"å~°∞, Ñ¨Ó[, „=`åÅÖ’#∞,
â◊√ÉèíHÍ~åºÅÖ’#∞ áêÖÁæ# ‰õÄ_»^ŒO\Ï~°∞ x[=∂ ? 305
636. Éèí~°Î XHõ¯_Õ Ñ¨Ó[KÕã¨∞Î#flÑ¨C_»∞ ^èŒ~°‡Ñ¨ffl ã¨"Õ∞`«
Jx K≥Ñ≤Ê ^èŒ~°‡Ñüfl ¿Ñ~°∞, QÀ„`«O ‰õÄ_® K≥áêÊÖÏ ? 305
637. Éè’y<å_»∞ ¿Ñ~°O\Ïà◊¡‰õΩ ÉÁ@∞ìÃÑ\˜ì, `åO|∂ÅO`À
"Õ~ÚOz# #∞=ÙfiÅ∞, "Õ~ÚOz# "Õ~°∞ â◊#QÆÑ¨Ñ¨ÙÊÅ∞,
#∞=ÙfiÅ∞, ÉˇÅ¡=Ú HõÅÑ≤ W=fi_»O =∞Oz^• ? 305
638. HÍjÜ«∂„`å#O`«~°=Ú „Ñü™ês HÍÅÉèˇ·~°= ã¨∂~°º~å^èŒ#,
HÍj ã¨=∂~å^èŒ# [~°∞Ñ¨=Öˇ<å ? 305
639. ~°∞„^•HõΔÖˇO^Œ∞‰õΩ ^èŒi™êÎ~°∞ ? 306
640. ^Õ=Ù_çH˜ „Ñü U\Ï ÃÑàı§q∞\˜ ? 306
641. P`«‡`À Jxfl"Õà◊ÖÏ ÉèíQÆ=<åfl=∞ã¨‡~°} KÕã¨∞HÀ=K«∞ÛQÍ? 307
642. =∞^èŒ∞~°g∞<åH˜Δ^Õq KÕuÖ’ zÅ∞Hõ LO@∞Ok. ZO^Œ∞‰õΩ ? 307
643. Ñ≤`«$Hõ~°‡ÅÖ’ÃÑã¨~°Ñ¨Ñ¨ÙÊ, ^≥·=Hõ~°‡ÅÖ’HõOkÑ¨Ñ¨C=O_®Åx
xÜ«∞=∞=ÚLO^• ? 307
644. "≥·`«~°}© #k ZHõ¯_» L#flk? 308
645. HÍH˜H˜, QÀ=Ù‰õΩ Ñ≤`«$HÍ~åºÖ’¡ „áê=ÚYº`« L#fl^• ? 308
646. Éèíw~°^äŒ „Ñ¨Ü«∞`«flO Jx JO\Ï~°∞ Uq∞\˜ ? 308
647. Hõ$+¨μ‚x <å=∂Ö’¡ „|Ç¨Ï‡Kåi}Ë #=∞ó Jx Ñ≤Å∞™êÎ~°∞,ZO^Œ∞‰õΩ? 309
QÀÑ¨Ù~°O..... 29
648. q<åÜ«∞‰õΩ}˜‚ `«∞Åã≤ ^ŒàÏÅ`À Ñ¨ÓlOK«‰õÄ_»^Œx
JO\Ï~°∞.x["Õ∞<å ? 309
649. ~å=Ú_»∂, Hõ$+¨μ‚_»∂ W^ŒÌ~°∂ ^Õ=Ùàı¡ Hõ^• ? 310
650. ã¨=Ú„^Œ™êfl#O ZO^Œ∞‰õΩ KÕÜ«∂e ? 310
651. N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞ ^Õ=™ê÷#O L#fl JxflKÀ\Ï¡
=~åÇ¨Ï™êfiq∞ QÆ∞_ç ZO^Œ∞‰õΩ LO_»^Œ∞ ? 311
652. PHÍâ◊nÑÖ „áê=ÚYº`«, ^•x JO`«~å~°úO Uq∞\˜? 311
653. ã¨ˆ~fiâ◊fi~°∞_çx Z=~°∞ ã¨$+≤ìOKå~°∞ ? 312
654. J+¨ìq∞ HõëêìÅ∞† #=q∞ #ëêìÅ∞ x["Õ∞<å ? 312
655. Hõ~°‡Ñ¶¨ÅO J#∞ÉèíqOÑ¨Hõ `«Ñ¨Ê#Ñ¨Ù_»∞ WHõ ^Õ=Ù_çx
Ñ¨ÓlOz ÖÏÉèí"Õ∞q∞\˜ ? 312
656. Ñ¨Ó*Ï#O`«~°=Ú Ñ¨ã¨∞Ñ¨Ù QÆ}Ñüx Uq∞KÕÜ«∂e? 313
657. k+≤ìfÜ«∞@O JO>Ë Uq∞\˜ ? 313
658. ^Œ~°ƒù=Ú_ç LOQÆ~åÅ∞ JO^Œ~°∂ ^èŒiOK«=K«∞Û<å ? 314
659. ãÖ^è•º=O^Œ#O =∞^èŒºÖ’ P@OHõ=Ú=¿ãÎ Uq∞KÕÜ«∂e ? 314
660. #=„QÆÇ¨Ï=ÚÅ‰õΩ „Ñ¨^ŒH˜Δ}ÏÅ∞ KÕã≤# `«~åfi`«
`«Ñ¨ÊxãïQÍ HÍà◊√§ Hõ_»∞QÆ∞HÀ"åÖÏ? 314
661. #=„QÆÇ¨Ï=∞O@Ñ¨=Ú#‰õΩ „Ñü~ÀA „Ñ¨^ŒH˜Δ}ÏÅ∞ KÕÜ«∞=K«∞Û<å? 315
662. #=„QÆÇ¨Ï „Ñ¨^ŒH˜Δ} KÕ¿ã@Ñ¨Ù_»∞ U „QÆÇ¨ÏO
#∞O_ç „áê~°OaèOz KÕÜ«∂e? 315
663. #=„QÆÇ¨Å‰õΩ Zxfl „Ñ¨^ŒH˜Δ}ÏÅ∞ KÕÜ«∂e ? 315
664. T~°÷fi Ñ¨ÙO„_»=ÚÅ∞ ZO^Œ∞‰õΩ ^èŒi™êÎ~°∞ ? "å\˜ „Ñ¨ÉèÏ="Õ∞q∞ ? 315
665. "åb‡H˜ ~å=∂Ü«∂}Ïxfl ZÑ¨ÙÊ_»∞ „"åâß_»∞ ? 316
666. [QÆ<å‡`« J#QÍ Z=~°∞ ? 317
667. q+¨μ‚ ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∂Å∞ ZÑ¨C_»∞ K«^Œ∞=Ù HÀ"åe? 317
668. Ç¨ÏÜ«∞„w"å=`å~° "≥·t+¨ì ºO Uq∞\˜ ? 318
669. "≥·MÏ#ã¨∞Å∞ Z=~°∞ ? gix QÆ∞iOz `≥ÅÑÖ_ç ? 319
670. H˘|ƒiHÍÜ«∞ „áê=ÚYºO Uq∞ ? 320
671. J=`å~° ÅHõΔ ºO Uq∞\˜ ? 321
672. #n™êfl# =∞Ç≤Ï=∞ Uq∞\˜ ? 321
673. ã¨∞O^Œ~°HÍO_» =K«#O áê~åÜ«∞}O KÕÜ«∞=K«∞Û<å? 322
674. Ü«∞HõΔ„Ñ¨â◊flÅ∞ JO>Ë Uq∞\˜ ? 322
675. ‰õÄëê‡O_» ^•#O J#QÍ Uq∞ ? 323
676. Ñ¨^Œ=¸_»∞ Ñ¨ÓÅ Ñ¨Ó[ ? 323
30 QÀÑ¨Ù~°O....
677. L`«Î~° k‰õΩ¯ „áê^è•#ºO ZO^Œ∞‰õΩ? 324
678. LÑ¨x+¨`«∞ÎÅ∞ Zxfl ? Jq U"À K≥Ñ¨ÊO_ç ? 324
679. `«y# QÆ∞~°∞=Ù#∞ ZOK«∞HÀ=_»O ZÖÏ ? 325
680. N~å=∞K«O„^Œ∞_»∞ ^•fi~å =∞#=Ú <Õ~°∞Û‰õΩ#fl QÆ∞}áê~î°O Uq∞\˜ ?325
681. ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ =∞x+≤QÍ Ñ¨Ù_»`å_»∞, =∞x+≤ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ HÍ_®? 325
682. JHõΔ Ç¨Ï$^ŒÜ«∞O JO>Ë ? 325
683. ^≥· fi`« ã≤^•úO`åÅ QÆ∞iOz `≥eÜ«∞*ËÜ«∞O_ç. 325
684. ™êfi~°÷~°Ç≤Ï`«OQÍ LO_»@O ZÖÏ ? 326
685. P^è•ºu‡HõO 12 =∂~åæÅ∞ ? 326
686. =∞^ŒfiÜ«∞ Ñ¨Ù~å}Ïefl q=iOK«O_ç ? 329
687. LQÍk Ñ¨K«Û_ç ¿ãqOK«_»OÖ’x JO`«~å~°÷O Uq∞\˜ ? 329
688. =∞~°}Õz#"å~°∞ ã¨fiÑ¨flOÖ’ Hõ#|_»_®xH˜ HÍ~°}O Uq∞\˜? 329
689. „uHõ~°}ÏÅ∞, „uHõ~°}â◊√kú JO>Ë Uq∞\˜ ? 330
690. "Õ^• ^Õ=`«Å ~°∂áêÅ∞ L<åflÜ«∂ ? 330
691. J=∞$`«O ¿ãqOz# ^Õ=`«Å‰õΩ <≥·"Õ^ŒºO ^ÕxH˜ ? 330
692. qq^èŒ ~°HÍÅ HÍÅã¨~°Ê^ÀëêÅ∞ J#QÍ Uq∞\˜ ? 331
693. HÍÅã¨~°Ê^ÀëêxH˜ x"å~°}Ï=∂~åæÅ∞ Uq∞\˜ ? 332
694. =~åÇ¨Ï Ñ¨Ù~å}OÖ’ Uq∞ L#flk? 332
695. Éèíq+¨ºÑ¨Ù~å}OÖ’ Uq∞ L#flk ? 333
696. ~å=Úx ã¨HõÅQÆ∞}ãÖÑ¨#∞fl_»x JO\Ï~°∞.
WO`«H© PÜ«∞#Ö’x ã¨∞QÆ∞}ÏÖËq∞\˜ ? 334
697. PO[<ÕÜ«∞ J#∞„QÆÇ¨ÏO HÀãÖ UO KÕÜ«∂e ? 335
698. ^≥·"åxH˜ Z@ì Z^Œ∞@ xÅ|_ç #=∞ã¨¯iOK«=KåÛ ? 336
699. f~°÷ „Ñ¨™ê^•Å Ñ¨~°=∂~°÷"Õ∞q∞\˜ ? 337
700. [O@ J~°\ ˜ Ñ¨à◊√§ u#=KåÛ ? 337
701. „^ÒÑ¨k [#‡=$`åÎO`«O Uq∞\˜ ? 338
702. UHõqOâ◊`«º=`å~åÅ∞ – „Ñ¨Ü≥∂[<åÅ∞ Uq∞\˜ ? 339
703. J=`å~° ÉèË^•Å∞ Uq∞\˜? 340
704. [O|∂nfiÑ¨ #=YO_®Å∞ JO^Œ∞Ö’ x=ã≤OKÕ r=ÙÅ∞Uq? 342
705. Ñ¨Ó[‰õΩ Ñ¨xH˜~åx Ñ¨ÓÅ∞ Uq? 342
706. ÑÖK«QÆOQÆÅ∞ Uq ? 342
707. 'J—HÍ~° ^Õ=`« Z=~°∞? 343
708. 'P—HÍ~° ^Õ=`« Z=~°∞ ? 343
QÀÑ¨Ù~°O..... 31
709. ^Œ`«Î [Ü«∞Ou qt+¨ª`« Uq∞\˜? 343
710. ^Œ`åÎ„`ÕÜ«∞ ~°∂Ñ¨ãÖˆH`å~°÷O Uq∞\˜? 344
711. `«ÅO„ÉÏÅ∞ ZO^Œ∞‰õΩ "å_®e? 344
712. f~°÷Ü«∂„`«Å „áê=ÚYº`« Uq∞\˜ ? 345
713. ã¨^Œæ`«∞Å∞ Uq? 345
714. QÍÜ«∞„f =∞O„`åxfl „ã‘ÎÅ‰õΩ K≥Ñ¨Ê~å^• ? 346
715. [Ñ¨=Ú KÕã¨∞Î#fl ã¨=∞Ü«∞OÖ’ =∞#ã¨∞ ÑïÑï q^è•Å áÈ`«∞Ok.
JÖÏ xÅHõ_»ÖËx =∞#ã¨∞`À KÕ¿ã [ÑÖ Ñ¶ëã¨∞ÎO^• ? 346
716. U Ñ¨Ù+¨Ê=ÚÅ`À =∞#=Ú Ñ¨Ó[ KÕÜ«∂e ? 347
717. Ü«∞=∞Ö’HÍkèÑü Ü«∞=Ú_»∞ Z=~°∞ ? 348
718. qâ◊fiHõ~°‡ Z=~°∞ ? 348
719. „|Ç¨Ï‡‰õΩ Ñ¨Ó*Ï~°›`« ÖËHõáÈ=_»O HÍ~°}=Ú Uq∞\˜ ? 349
720. „|Ç¨Ï‡‰õΩ S^Œ∞ =ÚMÏÅ∞<åflÜ«∂ ? 351
721. #~°<å~åÜ«∞}∞Å∞ Z=~°∞ ? 352
722. PÜ«Úˆ~fi^Œ P^Œ∞º_»∞ Z=~°∞ ? 353
723. =∞Ç¨q+¨μ‚=Ù "åÇ¨Ï#=Ú Z=~°∞ ? 353
724. =∞Ç¨q+¨μ‚=Ù âı+¨áê#∞Ê Pkâı+¨μ_»∞ Z=~°∞ ?
âıëê„k ZÖÏ U~°Ê_ç#k ? 353
725. q+¨μ‚=¸iÎ PÜ«Ú^èŒ=Ú áêOK«[º=Ú „áêâ◊ã¨Îº=Ú Uq∞\˜ ? 354
726. ^ŒOÑ¨`«∞Å =∞^èŒº J#∞~åQÆ=ÚÃÑOKÕ J~°÷<åsâ◊fi~å=`å~°O
ZÖÏ =zÛOk ? 354
727. *Ï˝#=Ú „Ñ¨™êkOKÕ ^ŒH˜Δ}Ï=¸iÎ Z=~°∞ ? 355
728. JÅH˜; (*Ëºëêª^Õg) Z=~°∞ ? 356
729. NHõ$+¨μ‚x „¿ÑÜ«∞ã≤ ~å^èŒ Z=~°∞ ? 356
730. ã¨~°Ê^À+¨ x"å~°}‰õΩ =∂#™ê^Õq Ñ¨Ó[ KÕÜ«∂ÖÏ ? 356
731. QÆ}Ëâ◊√x Ñ¨Ù„uHõ ãÖ`À+‘=∂`« Z=~°∞ ? 357
732. [fi~°=ÚÅ∞ x"å~°}‰õΩ j`«ÖÏ^Õq ã¨‡iOKåÖÏ ? 357
733. ^èŒ<åkèÑü ‰õΩÉË~°∞_»∞ Z=~°∞ ? 358
734. =∞x+≤ =∞$`«∞º=Ù `«~°∞"å`« ZHõ¯_çH˜ áÈ=Ù#∞ ? 358
735. <åÅ∞QÆ∞ Ü«ÚQÆ=ÚÅÖ’ „Hõ=∞=ÚQÆ XH˘¯Hõ¯
Ü«ÚQÆ=ÚÜ≥ÚHõ¯ HÍÅ „Ñ¨=∂} "≥∞O`« ? 359
736. gkèQÆ∞=∞‡OÖ’ U á¶È\’ `«yeOKåe ?
WO\˜H˜ "≥#∞Hõ U á¶È\’ `«yeOKåe? 359
737. #k #^Œ=Ú QÆÅ =º`åºã¨=Ú Uq∞\˜ ? 359
32 QÀÑ¨Ù~°O....
738. q„QÆÇ¨ÅH˜ Ñ¨Ó[KÕ¿ã Ñ¨^Œúu Uq∞\˜ ? 359
739. ÑÖKåÜ«∞`«#=ÚÖ’ S^Œ∞ ÑÖK«=¸~°∞ÎÅ∞
UÜÕ∞ „Ñ¨^Õâ◊=ÚÅÖ’ ÅaèOK«∞#∞? 360
740. UÜÕ∞ Ö’Ç¨Å`À KÕã≤# náêÅ#∞ "≥eyOK«=K«∞Û#∞? 360
741. ^Õ=Ùx Ç¨~°u =Å¡ Hõà◊¡‰õΩ „Ñ¨Ü≥∂[#=Ú Uq∞\˜ ? 360
742. Ñ¨Ù@ì L#fl ã¨÷ÅO H˘#=K«∞Û<å ? 361
743. áêÅ#∞ Jaè¿+Hõ=Ú#‰õΩ LÑ¨Ü≥∂yOK«=K«∞Û<å ? 361
744. qÉèí∂ux h\˜`À `«_çÑ≤ #∞^Œ∞\˜g∞^Œ ÃÑ@∞ìHÀ‰õÄ_»^• ? 361
745. „H˘`«Î|@ìÅ∞ Ñ¨ã¨∞Ñ¨Ù ÃÑ\˜ì ^èŒiOÑ¨=Öˇ<å ? 361
6 746. PK«=∞# f~°ú=Ú ZÖÏ ã‘fiHõiOKåe ? 361
747. z#∞‡„^Œ JO>Ë Uq∞\’ q=iOK«O_ç ? 361
748. Pk`«º Ç¨Ï$^ŒÜ«∞O ™ÈÎ„`«O „ã‘ÎÅ∞ áê~åÜ«∞}O KÕÜ«∞=K«∞Û<å? 362
749. Éèí‰õΩÎÅ `«Åg∞^Œ â◊~î°QÀÑÖ ÃÑ@ì@O ZO^Œ∞‰õΩ ? 362
750. WO\’¡ ÃÑ^ŒÌÅ‰õΩ, ^Õ"åÅÜ«∞OÖ’ ^Õ=ÙxH˜
Uq^èŒOQÍ #=∞™ê¯~°O K≥Ü«∂ºe ? 362
751. „ã‘ÎÅ∞ ã¨∞O^Œ~°HÍO_» áê~åÜ«∞}=Ú KÕÜ«∞=K«∞Û<å ? 363
752. =ÚH˜Îx „Ñ¨™êkOKÕ #QÆ~°=ÚÅ∞ Uq ? 363
753. U"å~°O U Ñ¨#∞Å∞ KÕÜ«∂e ? 363
754. U U "å~°=Ú t=™ÈÎ„`«=ÚÅ∞ áê~åÜ«∞}KÕÜ«∂e? 364
755. ~å=}Ïã¨∞~°∞_»∞ JÑ¨Ç¨ÏiOz#k =∂Ü«∞ã‘`«<å ? 364
756. ''^èŒ#=Ú, #QÆÅ∞, PÇ¨~° ^è•#º=ÚÅ∞ =O\˜q qã≤i"ÕÜ«∞ ‰õÄ_»^Œ∞——
JO\Ï~°∞. x[=∂? 365
757. #=„QÆÇ¨Å‰õΩ QÆ~åƒùÅÜ«∂Å∞ =ÙO_»=Ù ZO^Œ∞‰õΩ ? 365
758. ÅH©;^Õq W+¨ìÑ¨_Õ „ã‘ÎÅ∞ ZÖÏ LO_®e ? 366
759. q"åÇ¨ÏO #HõΔ„`åÅ∞ Uq ? 367
760. Ñ¨~°=∂`«‡ ã¨fi~°∂áêÅ∞ Uq ? 368
761. QÆ}Ñ¨`«∞Å∞ "åi ÉèÏ~°ºÅ∞ Z=~°∞ ? 368
762. ã¨ÉèÏnÑ¨ Ñ¶¨ÅO ? 369
763. PàÏfi~°∞Å∞ ZO`«=∞Ok ? "å~°∞ Z=~°∞ ? 369
764. N"åi ÑÖK«=¸~°∞ÎÅ∞ J#QÍ Uq∞\˜ ? 369
765. u~°∞=∞Å‰õΩ P ¿Ñ~°∞ ZÖÏ =zÛ#k ? 371
766. ãÖ^è•ºHÍÅOÖ’ fã¨∞HÀ=Åã≤# *Ï„QÆ`«ÎÅ∞ Uq∞\˜ ? 372
767. áê`« ~ÚÅ∞¡ Ñ¨_»"Õã≤ â◊OY∞™ê÷Ñ¨# ZÑ¨C_»∞ KÕÜ«∂e ? 372
768. ã¨~åfiO`«~åºq∞ =∞#Ö’<Õ L#fl@∞¡ ÉèÏqOKåÅ#∞ HÀ=_»O`«áêÊ? 372
QÀÑ¨Ù~°O..... 33
769. `å~å|ÅO Uq^èŒ=ÚQÍ K«∂™êÎ=Ú ? 373
770. q"åÇ¨Ï ãÖ|O^è•Å‰õΩ „âı+¨ì"≥∞ÿ# á⁄O`«# #HõΔ„`åÅ∞ Uq ? 374
771. qq^èŒ „QÆÇ¨Å „Ñ¨ã¨#fl`«‰õΩ J#∞‰õÄÅ #HõΔ„`åÅ∞ Uq ? 375
772. Ñ¨~°=∞t=Ùx J+¨ì=¸~°∞ÎÅ∞ Uq∞\˜ ? 376
773. „âß=}=∂ãÖ „áêâ◊ã¨Îº=Ú Uq∞\˜ ? 378
774. =ÚHÀ¯\˜ UHÍ^Œt JO>Ë Uq∞\˜ ? 379
775. 'z~°Or=— Jx nq™êÎ~°∞. 'PÜ«Úëê‡<£Éèí=— JO\Ï~°∞.
=∞i áêÑ‘z~åÜ«Ú=O\Ï~°∞. g\˜x QÆ∞iOz `≥ÅÊO_ç. 379
776. t=ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞™ÈÎ„`«O ZÖÏ L^ŒƒùqOzOk ? 380
777. u~°∞HõÖÏº}O, Pi˚`« HõÖÏº}O, x`«º HõÖÏº}O
g\˜ `Õ_®#∞ q=iOK«O_ç ? 381
778. N q^•º[Ñ¨ q^è•#OÖ’ [Ñ¨ãÖYº‰õΩ J~°KÕux ÖˇH˜¯OK«∞@ZÖÏ? 381
779. [Ñ¨ãÖYº ZÑ¨ÙÊ_»∞ x+¨ÊùÅ=∞QÆ∞`«∞Ok ? 382
780. "ÕQÆ=ÚÅ∞ Zxfl ? Jq Uq? 382
781. 27 #HõΔ„`åÅ∞ Jkè^Õ=`«Å∞ Z=~°∞ ? 383
782. 27 #HõΔ„`åÅ∞ =$HõΔ=ÚÅ∞ Uq∞\˜ ? 383
783. 27 #HõΔ„`åÅ∞ J^Œ$+¨ì"å~åÅ∞, kâ◊Å∞, ~°OQÆ∞Å∞ Uq∞\˜ ? 383
784. Ç≤ÏO^Œ∂ q"åÇ¨ÏOÖ’ =ÚYº"≥∞ÿ# JOâßÅ∞ Uq ? 384
785. |∞∞+≤„`«Ü«∞O QÆ∞iOz q=iOK«O_ç ? 384
786. HÍ=∞^èÕ#∞=Ù, HõÅÊ`«~°∞=Ù, zO`å=∞}˜ QÆ∞iOz `≥eÜ« *ËÜ«∞O_ç? 385
787. ^Œ∂~°OQÍ L#fl=ºH˜Î ¿Ñ~°∞`À „QÆÇ¨ÏâßOu, [Ñ¨,
Ç¨ÏŸ=∂k „H˜Ü«∞Å∞ ZÖÏ KÕÜ«∂e ? 385
788. „QÆÇ¨ÏâßO`«∞Å∞, [áêÅ∞KÕÜ«Ú\ÏxH˜ â◊H˜ÎÖËx"å~°∞ Uq∞KÕÜ«∂e? 386
789. HÍ"Õs #n „áêâ◊ã¨Îº=Ú q=iOK«O_ç ? 387
790. cè=∂#n „áêâ◊ã¨Îº=Ú q=iOK«O_ç? 387
791. „|Ç¨Ï‡Ñ¨Ù„`« #n „áêâ◊ã¨Îº=Ú q=iOK«O_ç? 388
792. HõÖÏÊÅ∞ Zxfl ? 389
793. Hõe ÅHõΔ}ÏÅ∞ Uq∞\˜? 390
794. Hõ<åº^•# Ñ¶¨ÅO qt+¨ì`« Uq∞\˜? 390
795. =ºH˜Î =∞~°}˜¿ãÎ Z=~°∞ U_»∞™êÎ~°∞ ? 391
796. ~åA J<Õ =∂@H˜ J~°÷O Uq∞\˜ ? 391
797. =∞O„`«[ÑÖ JO>Ë ? 392
798. QÆ∞~°∞ Ñ¨~°OÑ¨~° "≥Ú^ŒÅ∞ ZHõ¯_» ? 392
34 QÀÑ¨Ù~°O....
799. Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ ZÑ¨ÙÊ_»∂ #=∞ã¨¯iã¨∂Î<Õ HõxÊ™êÎ_≥O^Œ∞‰õΩ ?
(PÅÜ«∞ q„QÆÇ¨Ö’¡) 392
800. Ü«∞[˝Ü«∂QÍ^Œ∞Å∞ Z=Ô~·<å KÕÜ«∞=KåÛ ? 393
801. ãÖ`å# „áêÑ≤ÎH˜ #=„QÆÇ¨Å P@OHõO Uq∞\˜ ? 393
802. ^•fi^Œâßk`«∞ºÅ =∂ã¨=ÚÅ∞ Uq ? 394
803. ^•fi^Œâßk`«∞ºÅ ˆHΔ„`«=ÚÅ∞ Uq ? 394
804. aèHΔÍ@<ÀáêÜ«∞=ÚÅ∞ J#QÍ Uq ? 394
805. =∂#=Ùx ^Œi„^Œ Ñ¶¨Å=ÚÅ∞ Uq∞ ? 395
806. ^Õ=`å~°∂Ñ¨ÙÅ∞, ^Õ=`å ã¨=∂#∞Å∞ Z=~°∞ ? 395
807. #n Ñ¨Ù+¨¯~°=ÚÅ∞ Uq ? 395
808. HÍ=∞ºHõ~°‡ („âß~°ú) ukä Ñ¶¨Å=ÚÅ∞ Uq ? 395
809. ^Œâ◊ =∞$`«r=ÙÅ∞: („|uH˜Ü«Ú K«zÛ#"å~°∞) Z=~°∞ ? 396
810. Ñ≤`«~°∞Å∞ : Ñ≤`«$ã¨=∂#∞Å∞ Z=~°∞ ? 396
811. H©iÎâı+¨μÅ∞† K«zÛÜ«Ú „|uH˜Ü«Ú#fl"å~°∞ ? 396
812. áêÅ∞ „ã¨qOKÕK≥@∞¡ Uq ? 396
813. ã¨`«fiQÆ∞}ã≤^Œ∞úÅ∞ J#QÍ <Õq∞ ? 396
814. <å=∂Ñ¨~å^èŒ=ÚÅ∞ J#QÍ Uq∞ ? 397
815. ^Œâ◊q^èŒ áêÑ¨=ÚÅ∞ J#QÍ <Õq∞ ? 397
816. „áê}ãÖHõ@=ÚÅ∞ J#QÍ Uq ? 397
817. ^Œ∞+¨ìQÆ∞}=ÚÅ∞ J#QÍ Uq ? 397
818. ^Õ=Ùx Tˆ~yOK«∞ #q Uq ? 397
819. ÉèÏã¨¯~° ˆHΔ„`«=ÚÅ∞ ZHõ¯_» L<åfl~Ú ? 397
820. =∞Ç¨^•#=ÚÅ∞ J#QÍ <Õq∞ ? 398
821. =\˜ìKÕ`«∞Å`À áÈ‰õÄ_»#q Uq ? 398
822. áêÑ¨„H˜Ü«∞Å∞ J#QÍ Uq ? 398
823. <å_»∞Å Jkèëêª#^Õ=`«Å∞ Z=~°∞ ? 398
824. Ç≤ÏO^Œ∂=∞`« „Ñ¨^è•#ã¨∂„`«=ÚÅ∞ Uq ? 398
825. kHÍÊÅ‰õΩÅ∞ Z=~°∞? 398
826. ^Œâ◊^Õ=`å ã¨fi~°∂Ñ¨ÙÅ∞ (^Õ=Ü≥∂#∞Å∞) Z=~°∞ ? 399
827. =ÚYº"≥∞ÿ# [Ü«∞O`«∞Å∞ Uq ? 399
828. Bã¨^èŒ¿ã=# HÍÅ=ÚÅ∞ Uq ? 399
829. ã¨fi~°O ãïKÕ¿ã HõëêÜ«∞ „^Œ"åºÅ∞ Uq ? 399
830. ^Œ∞~°^ŒÅ∞ áÈQ˘>Ëìq Uq ? 399
QÀÑ¨Ù~°O..... 35
831. NK«„Hõ ^Õg ~°∂Ñ¨ ˆHΔ„`«=ÚÅ∞ ZHõ¯_»∞<åfl~Ú ? 400
832. t=ÉèíHõÎ ÅHõΔ}=ÚÅ∞ Uq ? 400
833. #=~°ã¨=ÚÅ∞ Uq ? "åi =¸~°∞ÎÅ∞ Z=~°∞ ? 400
834. #=Éèí‰õΩÎÅ∞ Z=~°∞ ÉèíH˜Î ÅHõΔ}=ÚÅ∞ Uq ? 400
835. `å~å"åÇ¨Ï# Ñ¶¨Å=ÚÅ∞ Uq ? 400
836. #= `å~åâ◊√ÉèÏ â◊√Éèí=ÚÅ∞ Uq ? 400
837. #=„QÆÇ¨Kå~°=ÚÅ∞ Uq ? 401
838. #=„QÆÇ¨Ï "åÇ¨Ï#=ÚÅ∞ Uq ? 401
839. #=„QÆÇ¨Ï âßOu‰õΩOÉè’~°Ê}=ÚÅ∞ Uq ? 401
840. #=„QÆÇ¨Ï=ÚÅ ã¨q∞^èŒ∞Å∞ Uq ? 401
841. #=„QÆÇ¨Ï=ÚÅ∞ =Å# HõÅ∞QÆ∞ ~ÀQÆ=ÚÅ∞ Uq? 401
842. #=„QÆÇ¨Ï ãÖKå~°=ÚÅ∞ ZHõ¯_» LO\Ï~Ú ? 402
843. #=„QÆÇ¨Ï Jkè^Õ=`«Å∞ Z=~°∞? 402
844. #=„QÆÇ¨Ï P`å‡kHõ~°‡Ñ¶¨Å=ÚÅ∞ J#QÍ Uq ? 402
845. #=„QÆÇ¨Ï PkèÑ¨`«º=ÚÅ∞ Z=iH˜? 402
846. #=„QÆÇ¨Ï [#‡#HõΔ„`«=ÚÅ∞ Uq? 402
847. #=„QÆÇ¨Ï*Ï`«∞Å∞ Uq? 402
848. #=„QÆÇ¨Ï QÀ„`«=ÚÅ∞ Uq? 403
849. #=Q“s^Õ=`«Å∞ Z=~°∞ ? ZHõ¯_» L<åfl~°∞ ? 403
850. Jëêì~°… º=ÚÅ∞ Uq ? 403
851. J=∞$`«™ê÷#=ÚÅ∞ Uq ? g\˜H˜ q∞Oz#q ÖË=Ù? 403
852. PÜ«∞=ÚÅ Jkèëêª# ^Õ=`«Å∞ Z=~°∞? "åi Ñ¶¨Å=ÚÅ∞ Uq 403
853. J+¨ì"≥·+¨‚= ã¨fiÜ«∞O=ºHõÎ ˆHΔ„`«=ÚÅ∞ Uq ? 403
854. JëêìOQÆ ^èŒ∂Ñ¨=ÚÅ∞ Uq ? 404
855. „ã‘Îâ◊H˜Î „QÆÇ¨Ï=ÚÅ∞ Uq ? "å\˜ ÉÏ^èŒÅ∞ Uq ? 404
856. "≥∞ÿ^èŒ∞#=ÚÅ∞ Zxfl ~°Hõ=ÚÅ∞ ? 404
857. =∞ø#=ÚQÍ ZHõ¯_» LO_®e ? 404
858. ÉèíH˜Î ÅHõΔ}=ÚÅ∞ Uq ? 404
859. J+¨ìq^èŒ Éèˇ·~°=ÙÅ∞ Z=~°∞ ? 405
860. J+¨ìq^èŒ q"åÇ¨Ï=ÚÅ∞ Uq ? 405
861. J+¨ì=~åæ~°∂_è» "åã¨∞ÎQÆ$Ç¨kèÑ¨`«∞Å∞ Z=~°∞ ? 405
862. =∂#=Ù_»∞ ã¨∞YÑ¨_»\ÏxH˜ J+¨ìÉè’QÆ=ÚÅ∞ Uq? 405
863. Ü«∞[˝=Ú#‰õΩ HÍ=Åã≤# ã¨q∞^èŒ∞Å∞ Uq? 405
36 QÀÑ¨Ù~°O....
864. J+¨ì QÆ∞~°∞=ÙÅ∞ Z=~°∞ ? 405
865. J~°Û# q„QÆÇ¨Ï=ÚÅ∞ Zxfl ~°Hõ=ÚÅ∞ ? 405
866. =º~°÷"≥∞ÿ#"å~°∞ Z=~°∞ ? 406
867. Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡ ã¨fi~°∂Ñ¨ =∞Ç¨"åHõº=ÚÅ∞ J#QÍ Uq ? 406
868. #HõΔ„`« ^ŒQÆúÜ≥∂QÆ=ÚÅ∞ Uq ? 406
869. ukä ^ŒQÆúÜ≥∂QÆ=ÚÅ∞ Uq ? 406
870. ã¨Ñ¨Î^ÕÇ¨Ï áêÑ¨HÍ~°º=ÚÅ∞ Uq ? Ñ¨Ù}ºHÍ~°º=ÚÅ∞ Uq ? 406
871. ã¨Ñ¨ÎnfiÑ¨ „Ñ¨â◊ã¨Î ˆHΔ„`«=ÚÅ∞ Uq ? 406
872. PÜ«ÚH©Δ}`« HõeyOKÕq Uq ? 407
8 873. =Ú‰õΩÎÅ Ñ¶¨Å=ÚÅ∞ Uq ? 407
874. =∂#=ÙÅ∞ K≥_çáÈ=Ù^Œ∞~°∞ ? 407
875. +¨_çfi^èŒ Éèí‰õΩÎÅ∞ Z=~°∞ ? 407
876. `«O„`« =∞O„`« „Ñ¨Ü≥∂QÆ=ÚÅ∞ Uq ? 407
877. KÕÜ«∞~åx Ñ¨#∞Å∞ Uq ? 407
878. H©iÎ (HÍOHõΔ) HÍ~°º=ÚÅ∞ Uq ? 408
879. „ÉÏÇ¨Ï‡}∞Å∞ KÕÜ«∞=Åã≤#q Uq ? 408
880. +¨@Û„HÍkè^Œà◊ ^Õ=`«Å∞, ^Õ=~°Å∞ Z=~°∞ ? 408
881. ÑÖKåÜ«∞`«# ^Õ=`åtÅÅ∞ J#QÍ <Õq∞ ? 408
882. ÑÖK« ã¨∂HõÎ=ÚÅ∞ J#QÍ Uq ? 408
883. ã¨∂`«Hõ=ÚÅ∞ J#QÍ Uq∞ ? 409
884. t=`åO_»= ã¨ÉèÏã¨÷Å=ÚÅ∞ ZHõ¯_» L<åfl~Ú ? 409
885. ÑÖK«â◊‰õΩÎÅ∞ J#QÍ Z=~°∞ ? Jkè^Õ=`«Å∞ Z=~°∞ ?
HÍ~°º =ÚÅ∞ Uq∞\˜ ? 409
886. tÅ∞ÊÅ∞ J#QÍ Z=~°∞ ? 409
887. =∂`«$^Õ=`«Å∞ J#QÍ Z=~°∞ ? 409
888. Ñ¨Ó*ÏOQÆ=ÚÅ∞ Uq ? 409
889. ÑÖK«eOQÆˆHΔ„`«=ÚÅ∞ Uq ? 409
890. ÑÖK« =@=$HõΔ=ÚÅ∞ Uq ? 410
891. ÑÖK«=∞Ç¨áê`«Hõ=ÚÅ∞ J#QÍ Uq ? 410
892. =∞Ç¨Ü«∞[˝=ÚÅ∞ J#QÍ Uq∞\˜ ? 410
893. ^Õ"åÅÜ«∞ q„QÆÇ¨Ï=ÚÅ∞ Zxfl ~°Hõ=ÚÅ∞ ? 410
894. ÑÖK«^•fi~°HõÅ∞ QÆ∞iOz K≥Ñ¨ÊO_ç ? 410
895. ÑÖK« QÆ=º=ÚÅ∞ J#QÍ Uq ? 410
QÀÑ¨Ù~°O..... 37
896. <À\˜=Å# áêÑ¨HÍ~°º=ÚÅ∞ Uq ? 410
897. "Õ^Œã¨fi~°=ÚÅ∞ ZÖÏ Ñ¨ÅHÍe ? 410
898. Ü«ÚQÍ=`å~°=ÚÅ∞ Uq ? 410
899. =#=ÚÅ∞ Zxfl ~°Hõ=ÚÅ∞ Uq ? 411
900. =∂#=Ù#‰õΩ „Ñ¨^è•#=ÚÅ∞ Uq ? 411
901. =∞x+≤H˜ „áê}ÏáêÜ«∞ ã¨=∞=ÚÅ∞ Uq ? 411
902. <å=# HÍ~°º=ÚÅ∞ Uq ? 411
903. Ç≤ÏO^Œ∂ ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞„Ñ¨HÍ~°=Ú ^•#=ÚÅ∞ Zxfl ? 411
904. "Õ∞~°∞Ñ¨~°fi`«=Ú# k=º =#=ÚÅ∞ Uq ? 411
905. ^Œ∞~°æ=ÚÅ∞ Uq ? 411
906. =∂#=Ù#‰õΩ ^Œ∞~°¡Éèí=ÚÅ∞ Uq ? 411
907. ^≥·"Àáêã¨‰õΩÅ∞ Z=~°∞ ? 411
908. ^•fi~°|O^èŒ=ÚÅ∞ Uq ? 412
909. K«`«∞ifi^èŒ Hõ~°‡Å∞ Uq ? 412
910. QÆ$Ç¨Ïã¨÷ â◊„`«∞=ÙÅ∞ Z=~°∞ ? 412
911. QÆ$Ç¨Ïã¨∞Î#‰õΩ J=∞$`ÀÑ¨ ã¨=∂#=ÚÅ∞ Uq ? 412
912. „ã‘ÎÅ JÅOHÍ~°=ÚÅ∞ Uq ? 412
913. xÅHõ_»ÖËxk Uk ? 412
914. JO`«iHõΔ [Å=ÚÅ∞ J#QÍ Uq∞ ? 412
915. JO`«óHõ~°} Jkè^Õ=`«Å∞ Z=~°∞? „Ñ¨=$`«∞ÎÅ∞ Uq∞\˜ ? 412
916. â◊s~åxH˜ ãÖ|OkèOKÕ JQÆ∞flÅ∞ Uq ? 413
917. P„â◊=∞=ÚÅ∞ J#QÍ Uq ? 413
918. K«`«∞~°fi~°‚ ^Õ=`«Å∞ Z=~°∞ ? â◊‰õΩÎÅ∞ Z=~°∞ ? 413
919. Ñ¨ÙO„_»=ÚÅ∞ (ÉÁ@∞¡) Z=~°∞ ÃÑ_»`å~°∞ ? 413
920. „ã‘Î áÈ+≤`«∞Å∞ ? 413
921. JO|Å∞ Z=~°∞ ? ZHõ¯_»∞<åfl~°∞? 413
922. JH˜Δ}∞Å∞ Z=~°∞ ZHõ¯_» L<åfl~°∞ ? 413
923. ã¨=∂^èŒ∞Å∞ Zxfl~°Hõ=ÚÅ∞ ? 413
924. Ñ¨Ó*Ï ã¨=∞Ü«∞=ÚÅ∞ Uq∞\˜ ? 413
925. ^Õ=`åÅHõΔ}=ÚÅ∞ Uq∞\˜ ? 414
926. ^ÕÇ¨Ï^èŒ~°‡=ÚÅ∞ Uq∞\˜ ? 414
927. ™êfl#=ÚÅ∞ Uq ? Zxfl~°Hõ=ÚÅ∞ ? 414
928. J=∞$`«=ÚÅ∞ Uq ? Zxfl ~°Hõ=ÚÅ∞ ? 414
38 QÀÑ¨Ù~°O....
929. ^Õ=`«Å∞ Z=~°∞ ? Zxfl ~°Hõ=ÚÅ∞ ? 414
930. =∞Oz gkèáÈ@∞¡ Uq ? 414
931. K≥_»∞KÕ¿ãgkèáÈ@∞¡ Uq ? 414
932. Dâß#ºÑ¨Ù gkèáÈ@∞ Ñ¶ë`åÅ∞ Uq∞\˜ ? 414
933. `«∂~°∞Ê Dâß#º gkèáÈ@∞–Ñ¶ë`åÅ∞ Uq∞\˜ ? 415
934. ™êÅ„QÍ=∞ J~°Û<å Ñ¶¨Å=Ú Uq∞\˜ ? 415
935. f~°÷=Ú J#QÍ<Õq∞ ? 415
936. f~°÷=Ú#∞ U =∞O„`«=Ú`À Zxfl=∂~°∞Å∞ fã≤H˘#=Öˇ#∞? 416
937. „Ñ¨^ŒH˜Δ}=ÚÅ∞ Zxfl ~°Hõ=ÚÅ∞ ? 416
938. JkèHõ=∂ã¨, HõΔÜ«∞=∂ã¨=ÚÅ∞ J#QÍ Uq∞ ? 416
939. "å~°=ÚÖ’ #∂<≥`À `«Å JO@∞H˘#∞@ "Õ∞Å∞ :
H©_»∞Å∞ `≥Å∞ÑÖ_ç. 417
940. ÃÑO_ç¡H˜ â◊√Éèí"å~°=ÚÅ∞ Uq ? 417
941. [#‡`å~° ÃÑO_ç¡H˜ Ñ¨xH˜ =K«∞Û<å ? 417
942. UHõ#HõΔ„`« q"åÇ¨Ï=Ú (â◊√Éèí, Jâ◊√Éèí=ÚÅ∞) `≥Å∞Ñ¨QÆÅ~°∞? 417
943. QÆ$Ç¨Ï„Ñ¨"Õâ◊=Ú ZÖÏ [~°QÍe ? 418
944. QÆ$Ç¨Ï„Ñ¨"Õâ◊ â◊√Éèí#HõΔ„`«=ÚÅ∞ Uq ? 418
945. QÆ$Ç¨Ï„Ñ¨"Õâ◊ â◊√Éèí=∂ã¨ "å~°=ÚÅ∞ Uq ? 418
946. „uq^èŒ „Ñ¨"Õâ◊=ÚÅ∞ J#QÍ Uq ? 419
947. `å~°Å∞, â◊√Éèí, Jâ◊√Éèí=ÚÅ∞ `≥Å∞ÑÖ_ç ? 419
948. â◊¥#º=∂ã¨=ÚÅ∞ J#QÍ Uq? 419
949. +¨@Û„Hõ=ÚÅ∞ J#QÍ Uq 419
950. ÑÖK«"åÜ«Ú=Ù J#QÍ Uq ? 420
951. Ü«∞[˝=Ú J<Õ Ñ¨^•xH˜ 3 J~å÷Å∞ L<åfl~Ú Jq Uq ? 420
952. `«Ñ¨™êû^èŒ#Ö’ 3 ~°HÍÅ∞ L<åfl~Ú Jq Uq ? 420
953. +¨@¯~°‡Å∞ J#QÍ Uq ? 421
954. ëÈ_»â◊ ãÖ™ê¯~°=ÚÅ∞ J#QÍ Uq ? 421
955. [Ñ¨ã¨÷Å=Ú Z#∞flH˘#∞ q^è•#=Ú QÆ∞iOz `≥Å∞ÑÖ_ç ? 421
956. [Ñ¨ ã¨=∞Ü«∞=ÚÖ’ =G^è•~°} ZÖÏ LO_®e ? 422
957. =∞O„`ÀÑ¨^Õâ◊=Ú#‰õΩ â◊√Éèí=∂ã¨=ÚÅ∞, "å~°=ÚÅ∞,
u^èŒ∞Å∞, #HõΔ„`«=ÚÅ∞, ~åâ◊√Å∞, ã¨=∞Ü«∂Å∞ Uq ? 422
958. QÍÜ«∞„f =∞O„`«Ñ¨Ù J~°ú=Ú Uq∞\˜ ? 423
959. #H˜b ~°∞„^•HõΔ#∞ QÆ∞iÎOKÕ =∂~åæÅ∞ Uq ? 423
QÀÑ¨Ù~°O..... 39
960. ~°∞„^•HõΔ ^è•~°}Ï xÜ«∞=∂Å∞ Uq ? 424
961. ÑÖK«áêáêÅ ^À+¨x=$uÎH˜ ÑÖK« Ü«∞*Ï˝Å∞ (=∂~åæÅ∞)`≥ÅÑÖ_ç? 424
962. `«∞Åã≤ QÆ∞iOz g∞‰õΩ `≥Å∞™ê ? 425
963. QÆ$Ç¨Ï=ÚÖ’ ZO`« H˘Å`«Å∞ L#fl q„QÆÇ¨Ï=ÚÅ∞ JiÛOK«=Öˇ#∞? 425
964. QÆ$Ç¨Ï=ÚÅÖ’ ZÖÏO\˜ q„QÆÇ¨Ï=ÚÅ#∞ JiÛOK«=Öˇ#∞ ? 426
965. q„QÆÇ¨Ï=ÚÅ∞ qiy#KÀ Uq∞ KÕÜ«∂e ? 427
966. â◊q∂ q^è•#=Ú `≥Å∞ÑÖ_ç? 427
967. Ñ¨Ó[Ö’ LÑ¨Kå~° ^À+¨=ÚÅ∞ J#QÍ Uq∞\˜ ? 427
968. LÑ¨Kå~° ^èŒ~°‡=ÚÅ∞ J#QÍ Uq ? 427
969. ^Õ"åÅÜ«∞=Ú ZÖÏ K«∂_®e ? 427
970. ™êfl#ÉèË^Œ=ÚÅ∞ Zxfl~°Hõ=ÚÅ∞ ? 428
971. ''`«~°˚x—— (K«∂Ñ¨Ù_»∞„"ÕÅ∞) x ZÑ¨C_»∞ ^Œ∂~°=ÚQÍ LOKåe ? 428
972. ëÈ_»â◊ =∞Ç¨~åAÅ∞ J#QÍ Z=~°∞? 428
973. ëÈ_»â◊ ã¨∞QÆO^èŒ „^Œ=º=ÚÅ∞ J#QÍ Uq ? 429
974. ã¨Ñ¨Î^Œâ◊ ^è•#º=ÚÅ∞ J#QÍ Uq ? 429
975. „uq^èŒ nHõΔÅ∞ J#QÍ Uq ? 429
976. K«`«∞ifi^èŒ *Ï˝#=ÚÅ∞ J#QÍ Uq ? 429
977. ÑÖK«=Ú„^ŒÅ∞ J#QÍ Uq ? 429
978. ÑÖK«=∂~°æ=ÚÅ∞ J#QÍ Uq ? 430
979. ÑÖK« „Éèí=∞Å∞ J#QÍ Uq ? 430
980. Ç¨ÏŸ=∞„^Œ=º=ÚÅ∂ "å_ç`Õ Ñ¶ë`«=ÚÅ∂ Uq∞\˜ ? 430
981. Ç¨ÏŸ=∞ã¨q∞^èŒ ÅHõΔ}=Ú ZÖÏ LO_®e ?
Ñ¶ë`«=Ú ZÖÏ LO@∞Ok? 431
982. JQÆ∞flÅ∞ Zxfl ~°Hõ=ÚÅ∞ ? 431
983. [Ñ¨=∂Å Ñ¶¨Å=ÚÅ∞ Uq∞\˜ ? 431
984. k‰õΩ¯Å∞ [Ñ¨=Ú Ñ¶ë`«=ÚÅ∞ Uq∞\˜ ? 432
985. Jëêì^Œâ◊ Ñ¨Ù~å}=ÚÅ∞ Uq ? 432
986. K«`«∞~å=∂flÜ«∞ â◊OHõ~°Ñ‘~î°=ÚÅ∞ ZHõ¯_» L<åfl~Ú? 432
987. <åÅ∞QÆ∞ =∞Ç¨"åHõº=ÚÅ∞ Uq? 433
988. U ^Õ=Ù_»∞ Ñ¨Ól¿ãÎ U Ñ¶ë`«=Ú HõÅ∞QÆ∞@∞Ok? 433
989. ^•fi^Œâ◊ =∂ã¨=ÚÅO^Œ∞ QÆ}Ëâ’áêã¨#=ÚÅ∞ Uq∞\˜ ? 433
990. "Õ^•OQÆ=ÚÅ∞ Zxfl ? Jq Uq ? 434
991. ^Õ=Ü«∞[˝O ("≥·â◊fi^Õ=O) J#QÍ Uq∞\˜ ? 434
40 QÀÑ¨Ù~°O....
992. `åO|∂ÅO=Å¡ LÑ¨Ü≥∂QÆ=Ú L#fl^• ? 435
993. ~°[ã¨fiÖÏ ^èŒ~å‡Å∞ Uq∞\˜ ? 436
994. 'N—HÍ~°O J#QÍ Uq∞\˜ ? 436
995. N Hõ$+¨μ‚x ¿Ñ~°∞¡ Uq∞\˜ ? 437
996. náê~å^èŒ#–Ñ¨Ó*Ï ã¨=∞Ü«∞O xÜ«∞=∞ x|O^èŒ#Å∞ ? 437
997. ^Õ"åÅÜ«∞ ^Œ~°≈#O, KÕÜ«∞=Åã≤# q^èŒ∞Å∞ ? 438
998. ëÈ_»â◊ QÆ}Ñ¨`«∞Å∞ J#QÍ Z=~°∞ ? 438
999. UHõqOâ◊u QÆ}Ñ¨`«∞Å∞ (21) J#QÍ Z=~°∞ ? 438
1000. K«`«∞ãπ „uOâ◊`ü 34 QÆ}Ñ¨`«∞Å∞ Z=~°∞ ? 439
0 1001. â◊‰õΩ#O ÉÏQÍÖË#Ñ¨Ù_»∞, UO KÕÜ«∂e ? 439
1002. K≥_»∞ HõÅÅ∞ =zÛ#Ñ¨Ù_»∞ UO KÕÜ«∂e ? 439
1003. Ü«∂„`«‰õΩ "≥o`Õ áê„`«Å∞ `Õ"åe x[=∂ ? 440
1004. „Ñ¨ÑÖK«OÖ’ Ñ¨q„`«"≥∞ÿ# =ã¨∞Î=ÙÖËq ? 440
1005. Ñ¨Ó[ „áê~°OÉèí=Ú#‰õΩ =ÚO^Œ∞ áê\ÕK«=Åã≤#
Hõhã¨ xÜ«∞=∂Å∞ `≥ÅÑÖ_ç ? 440
1006. N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x ÉÏÖÏr Jx ZO^Œ∞‰õΩ JO\Ï~°∞? 441
1007. ^èŒ~°‡~°HõΔ} JO>Ë Uq∞\˜ ? PK«iOKÕ q^è•<åxfl `≥ÅÊO_ç? 441
1008. q"åÇ¨Ïã¨=∞Ü«∂Ö’¡ rÅHõé] ÉˇÅ¡O ÃÑ@ì_®xH˜ HÍ~°}"Õ∞q∞? 442
1009. K«O„^Œ∞x `«e¡^ŒO„_»∞Öˇ=~°∞ ? 442
1010. ÉèíQÆ=O`«∞x <å=∞ã¨‡~°} ã¨~°fiHÍÅã¨~åfi=ã¨÷ÅÖ’ KÕÜ«∞=KåÛ? 443
1011. „Ñ¨ÑÖKåxfl [Ü«∞OK«QÆeˆQ Ñ¨<≥flO_»∞ QÆ∞}ÏÅ∞ Uq ? 443
1012. "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞ =_ô¤ K≥e¡ã¨∞Î<åfl~°∞, Jã¨Å∞ZÑ¨ÙÊ_»∞ f~°∞`«∞Ok?444
1013. Z=ix „áêi÷OKåe ? 444
1014. "≥∂HõΔ=∞#QÍ Uq∞\˜ ? 445
1015. t=ÙxH˜ =∂ˆ~_»∞ ^ŒàÏÅ∞ J#fl ZO^Œ∞H˜+¨ìO ? 445
1016. K≥#flˆHâ◊=™êfiq∞ N =∞Ç¨q+¨μ‚=Ùx J=`å~°=∂ ? 445
1017. ^Œâ◊~°^äŒ∞x ÉèÏ~°ºÅx QÆ∞iOz `≥eÜ«∞*ËÜ«∞O_ç ? 445
1018. `Õ*’ã¨fi~°∂Ñ≤}∞Å∞, ^è•"Õ∞â◊fii}∞Å∞, ÑÖK«=∞Ç¨ Ñü„=`«Å∞,
Éèí‰õΩÎ~å„O_»∞, â◊‰õΩÎÅ∞, ã¨fã¨fi~°∂Ñ≤}∞Å∞, ÑÖK«Hõ#ºÅ∞ Z=~°∞? 446
1019. t"åJaè¿+HõO "å\˜ Ñ¶ë`åÅ∞ Uq∞\˜ ? 446
1020. „ã‘ÎÅ∞ t=eOQÍ~°Û# KÕÜ«∞=K«Û<å ? 446
1021. ÉèÏ~°fÜ«∞ Hõà◊Å∞ J#QÍ Uq ? 447
1022. LÑ¨"åãÖ KÕÜ«∞_»O =Å# Ñ¶ë`«"Õ∞q∞\˜ ? 449
QÀÑ¨Ù~°O..... 41
1023. Dâ◊fi~°Ñ¨Ó[‰õΩ =∂ˆ~_»∞ ^ŒàÏÅ∞ ZO^Œ∞‰õΩ ? 449
1024. [Ñ¨=Ú KÕÜ«Ú#Ñ¨Ù_»∞ q_çzÃÑ@ì^Œy# Ñ¨#∞Å∞ Uq ? 450
1025. x["≥∞ÿ# t=Ñ¨Ó[ Uk ?451
1026. t=Ñ¨Ó*Ï Ñ¶¨Å=Ú#∞ q=iOK«∞=Ú ? 451
1027. `«O„`«=ÚÅx U „QÆO^èŒ=ÚÅ‰õΩ ¿Ñ~°∞? 451
1028. "≥·kHõ „QÆO^äŒ=ÚÅO^Œ∞ U qÉèÏQÆ=Ú#O^Œ∞ ˆ~MÏ QÆ}˜`«=Ú#‰õΩ
„áê^è•#º=Ú W=fi|_ç#k ? 451
1029. NHõ$+¨μ‚x K«∞@∂ì LO_Õ ~å[Hõ#ºÅO^Œ~°∂
=∞Ç¨Ï~°∞¬ÅO\Ï~°∞ x["Õ∞<å ? 451
1030. Ñ¨^ŒÇ¨~°∞ Ñ¶¨ÖÏÅ <À=ÚÖ’ Ñ¨#ã¨ÑÖ_»∞¡ ‰õÄ_® 16 W"åfiÖÏ? 452
1031. ÅHõΔ=`«∞ÎÅ <À=Ú ZÖÏ <ÀK«∞HÀ"åe ? 453
1032. =∞O„`«Ñ¨Ù+¨Ê=∞O>Ë Uq∞\˜ ? 453
1033. ÑÖK«„H˜Ü«∞Å∞ J#QÍ Uq∞\˜ ? 454
1034. UÜÕ∞ ã¨=∞Ü«∂Ö’¡ PÅÜ«∂Å‰õΩ "≥àıÎ =∞Ozk ? 454
1035. Ñ¨Ó*Ï Ü«∞O„`åÅ∞, „ÑüëêìÜ«∞O„`åÅ `Õ_® Uq∞\˜ ? 455
1036. â◊√ÉèíHÍ~°ºO KÕã≤# Zxfl~ÀAÅÖ’Ñ¨ÙQÍ JcÌHõO ÃÑ@ì~å^Œ∞? 455
1037. QÆ}ÑüH˜ QÆ∞OrÅ∞ ~Ú+¨ì=∂ ? 456
1038. Hõ=ÅÅ‰õΩ q"åÇ¨ÏO XHõ™êˆ~ KÕÜ«∂ÖÏ ? 456
1039. "åã¨∞Î =∂#= rq`«OÃÑ· U „Ñ¨ÉèÏ=O K«∂Ñ¨Ù`«∞Ok ? 456
1040. ã‘=∞O`«O KÕã≤ P_»Ñ≤Å¡#∞ Ñ¨Ùi\˜H˜ J`«ÎQÍiO\˜
#∞O_ç Ñ¨Ù\˜ìO\˜H˜ ÑÖÑ¨_»O âß„ã¨Î=∂? PKå~°=∂? 457
1041. ~åqK≥@∞ì–*Ëºëêª^Õq qt+¨ª`« Uq∞\˜ ? 457
1042. z„`«QÆ∞Ñ¨ÙÎ_≥=~°O>Ë...? 459
1043. 27 #HõΔ„`åÅ∞ W+¨ìÑ¨_Õ Ñ¨^•~å÷Å∞ Uq ? 460
1044. "åºã¨ ˆHΔ„`åÅ∞ J#QÍ Uq ? 460
1045. Kå`«∞~å‡ã¨ºO J#QÍ Uq∞ ? 460
1046. "Õ^Œ=∞#QÍ <Õq∞? 461
1047. LÑ¨"Õ^Œ=ÚÅx "Õ\ ˜H˜ ¿Ñ~°∞ ? 461
1048. ÑÖK«=¸~°∞ÎÅ∞ Z=~°∞? 462
1049. ÑÖK«Ü«∞*Ï˝Å∞ JO>Ë Uq∞\˜ ? 462
1050. ÑÖK«Ç¨ÏŸ=∂Å∞ JO>Ë Uq∞\˜ ? 462
1051. ÑÖK«<å^äŒ ã¨÷ÖÏÅ∞ ZHõ¯_» L<åfl~Ú ? 462
1052. ÑÖK« ÉèíQÆ=u ã¨÷ÖÏÅ∞ ZHõ¯_» L<åfl~Ú ? 462
1053. =∞O„`«™ê^èŒ# Pã¨#O Uq∞"å_®e? 462
42 QÀÑ¨Ù~°O....
1054. =∞O„`«™ê^èŒ#‰õΩ [Ñ¨=∂Å Uq∞"å_®e? 462
1055. =∞O„`«™ê^èŒ#Ö’ KÕÜ«∞‰õÄ_»xq ? 462
1056. =∞O„`«ã≤kúH˜ 12 xÜ«∞=∂Å∞ Uq ? 463
1057. Ñ¨Ù+¨¯~°™êfl<åxH˜, Ñ≤O_»„Ñ¨^•<åÅ∞,
`«~°Ê}ÏÅ‰õΩ QÆÅ ãÖ|O^èŒ "Õ∞q∞\˜? 463
1058. HÍOu„=`«O JO>Ë Uq∞\˜ ? P „=`åxfl
U ã¨=∞Ü«∞OÖ’ KÕÜ«∂e? „=`« q^è•<åxfl q=iOK«QÆÅ~°∞. 463
1059. N Åe`å „uÑ¨Ù~°ã¨∞O^Œs^Õq ZO^Œ∞‰õΩ
t=Ùx =HõΔã¨÷ÅOÃÑ· ‰õÄ~˘Ûx LO@∞Ok ? 463
1060. ÉèÏ~°º K«xáÈ`Õ `«kÌ<åÅ∞, `«~°Ê}Ï^Œ∞Å∞ Éèí~°Î KÕÜ«∂ÖÏ ?
H˘_»∞‰õΩÅ∞ KÕÜ«∂ÖÏ ? 464
1061. t=ÙxH˜ eOQÆ ~°∂ÑÖ ZO^Œ∞‰õΩ ? 464
1062. Hõ$uÎHÍ Ü≥∂QÆO ZÑ¨C_»∞ =ã¨∞ÎOk ? 465
1063. „Ñ¨^Àëê~°Û# qt+¨ª`« Uq∞\˜ ? 465
1064. Ñ¶¨∞O\Ï<å^ŒO J#QÍ Uq∞ ? 466
1065. Ü«∂„`«Å‰õΩ "≥o§#Ñ¨C_»∞ ~ÚO\˜Ö’x ^Õ=`å
q„QÆÇ¨Å ã≤÷u Uq∞\˜ ? 466
1066. r~°‚=∞~Ú# ^Õ=`å Ñ¨@=ÚÅ#∞, á¶È\’ „¿Ñ¶=ÚÅ∞
^Õ=`å q„QÆÇ¨Ï=ÚÅ#∞ Uq∞ KÕÜ«∂e ? 467
1067. „Ñ¨Ü«∂}=Ú#‰õΩ =ÚÇ¨ï~°Î=Ú ‰õΩ^Œ~°HõáÈ~Ú#KÀ
Uq∞KÕÜ«∞=Öˇ#∞? 467
1068. Ñ≤`«$^Õ=`«Å∞ Z=~°∞? 468
1069. J+¨ìq^èŒ Ñ¨ÙëêÊÅ∞ J#QÍ Uq ? 468
1070. =∂#ã≤Hõ Ñ¨ÙëêÊÅ∞ J#QÍ Uq∞ ? 469
1071. ^Õ"åÅÜ«∂Å∞ ZÑ¨ÙÊ_»∞ `≥~°"åe ? 469
1072. L+¨óHÍÅO JO>Ë Uq∞y ? 469
1073. â◊OY∞™ê÷Ñ¨#Ö’ Uq∞ Ü«∞O„`åÅ∞ "ÕÜ«∂e ? 470
1074. Z@∞=O\˜ ~°∞„^•HõΔ#∞ ^èŒiOKåe ? 470
1075. Zxfl ~°∞„^•HõΔÅ∞ ^èŒiOKåe ? 470
1076. ~°∞„^•HõΔ ^èŒiOKÕ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ KÕÜ«∂eû# =∞O„`«[ÑÖ ? 471
1077. ~°∞„^•HõΔ ^è•~°}Ö’ PÇ¨~°xÜ«∞=∂Å∞ Uq ? 471
1078. ~°∞„^•HõΔÅ#∞ ZÑ¨ÙÊ_»∞ ^èŒiOKåe ? 471
1079. ~°∞„^•HõΔÅ∞ – „Ñ¨Ü≥∂[#=ÚÅ∞ ? 471
QÀÑ¨Ù~°O..... 43
1080. ~°∞„^•HõΔ ^è•~°}=∞O„`«=ÚÅ∞ Uq ? 473
1081. ÅH©;^Õq `«=Ú‡_Õ ^ŒH˜Δ}Ï=~°Î â◊OY=∂? 473
1082. ^Õ=`«Å‰õΩ <≥Å=Ù ^ŒH˜Δ}Ï=~°Î â◊OY=∂ ? 473
1083. â◊OY<å^ŒO ZÑ¨C_»∞ KÕÜ«∂e ? 474
1084. â◊OMÏq~åƒù= QÍ^äŒ Uq∞\˜ ? 474
1085. â◊OY<å^ŒOÖ’ JO`«~å~°÷O Uq∞\˜ ? 474
1086. â◊OY<å^ŒÑ¶ë`«O Uq∞\˜ ? 475
1087. Ç¨Ï#∞=∞O`«∞}˜‚ #="åºHõ~°} ÑÖ_ç`«∞_»∞ JO\Ï~°∞.
ZO^Œ∞ =Å#? #= "åºHõ~°}ÏÅ∞ Uq ? 475
1088. „QÆÇ¨Ï^ÀëêÅ∞ L#flÑ¨C_»∞ âßOu,[áêÅ∞ KÕÜ«∞\ÏxH˜ gÅ∞
ÖË#Ñ¨C_»∞ KÕ¿ã"å~°∞ ^˘~°Hõ#Ñ¨C_»∞ ã¨fiÜ«∞OQÍKÕã¨∞HÀ=KåÛ ?475
1089. ^ÀëêÅ‰õΩ âßO`«∞Å∞ KÕã≤#Ñ¨Ù_»∞ ^•<åÅ∞ W=fi@O
‰õΩ^Œ~°#Ñ¨Ù_»∞, fã≤H˘<Õ"å~°∞ ^˘~°Hõ#Ñ¨Ù_»∞ Uq∞KÕÜ«∂e ? 476
1089. ã¨ˆ~fi[<å ã¨∞d<ÀÉèí=#∞Î. Ö’HÍã¨=∞™êÎ ã¨∞d<ÀÉèí=O`«∞
Jx ZO^Œ∞‰õΩ HÀ~°∞HÀ"åe ? 477
1090. qkè x~°fiÇ¨Ï}Ö’ Ö’ÑÖ KÕÜ«∞@O ^•fi~å =KÕÛ
#ëêìÅ∞ ZÖÏ =ÙO\Ï~Ú? 477
1091. P_»"å~°∞ JO^Œ~°∂ ^èŒiOÑ¨^Œy# ~°`åflÅ∞ Uq L<åfl~Ú ? 477
1092. Láêã¨#‰õΩ, LÑ¨"å™ê<åxH˜ ãÖ|O^èŒO Uq∞\˜ ? 478
1093. =O^Œ# ã¨=∞~°Ê} J#QÍ Uq∞ ? 478
1094. t=, ˆHâ◊=ÙÅ∞‰õΩ "≥·~°O [iy#^• ? 478
1095. f~°÷Ü«∂„`«Å∞ ZO^Œ∞‰õΩ KÕÜ«∂e ? 479
1096. =~åÇ¨Ï [Ü«∞Ou ZÑ¨Ù_»∞ [~°∞Ñ¨Ù‰õΩO\Ï~°∞ ? 479
1097. [Ü«∞q[Ü«ÚÅ =$`åÎO`åxfl `≥ÅÊO_ç ? 480
1098. Jâ◊fi`å÷=∞ z~°Orq ZÖÏ JÜ«∂º_»∞? 481
1099. QÆ∞_»¡QÆ∂| ÅH©; "åÇ¨Ï#O ZO^Œ∞Hõ~ÚºOk ? 481
1100. QÀiO\Ï‰õΩ#∞ `«Å„HÕ^Œ ÃÑ@∞ì‰õΩO>Ë x„^Œ=ã¨∞ÎO^• ? 482
1101. `«Å∞Ñ¨Ù QÆ_»Ñ¨ÃÑ· ZO^Œ∞‰õΩ ‰õÄ~˘Û#‰õÄ_»^Œ∞ ? 482
1102. #k ^•>Ë@Ñ¨C_»∞ #n=∞ `«e¡H˜ zÅ¡~° <å}ÏÅ#∞ ã¨=∞iÊOKåÖÏ?482
1103. q+¨ÉÏ^èŒÅ∞ `˘ÅQÍÅO>Ë QÆ~°à◊ HõO~î°∞x Ñ¨ÓlOKåÖÏ ? 483
1104. ÃÑà◊§~Ú# „ã‘ÎÖË #Å¡Ñ¨Óã¨Å∞ ^èŒiOKåÖÏ ? 483
1105. pHõ\ ˜Ñ¨_ç# `«~åfi`« "åH˜e T_»Û‰õÄ_»^• ? 483
1106. „ã‘ÎÅ∞ J~°\ ˜É’^≥Ö’ nÑÖ "≥eyOz ZO^Œ∞‰õΩ =^Œ∞Å∞`å~°∞? 483
44 QÀÑ¨Ù~°O....
1107. ^Õ"åÅÜ«∞„Ñ¨"Õâ◊O KÕ¿ã Ñ¨Ù~°∞+¨μÅ∞ KèåfÉèÏQÆ=ÚÖ’
=GO ^èŒiOK«‰õÄ_»^• ? 484
1108. „u=∞^èŒ∞~° „Ñ¨™ê^Œ=∞O>Ë Uq∞\˜ ? 484
1109. D ã¨$+≤ìÖ’ `˘e ÃÑo§‰õÄ`«∞~°∞ Z=~°∞ ? 484
1110. Pk"å~°O =∂O™êÇ¨~°O x¿+^èŒ=∂ ? 485
1111. =∞O^èŒ~° ZHõ¯_» #∞O_ç =zÛOk ? 485
1112. =∞# QÆ∞iOz W`«~°∞Å‰õΩ "≥Å¡_çOK«‰õÄ_»x q+¨Ü«∂Å∞ Uq∞\˜? 485
1113. ÃÑo§HÍx Hõ<≥flÅ∞ QÀ^•^Õq Hõ^äŒ#∞ áê~åÜ«∞} KÕ¿ãÎ "åiH˜ ÃÑà◊§=Ù`«∞O^• ? 485
1114. „ã‘ÎH˜ QÆÅ U ÅHõΔ}ÏÅ∞ ã¨∞MÏxfl Hõey™êÎ~Ú ? 486
2 1115. LÑ¨"åãÖ L#fl ~ÀAÖ’¡ `«Å‰õΩ #∂<≥ ~åÜ«∞‰õÄ_»^• ? 486
1116. ™œO^Œ~°º~åt J~Ú# ÉèÏ~°º HÍ"åÅO>Ë UO KÕÜ«∂e ? 486
1117. ‰õΩÉË~°∞xH˜ JO`«\ ˜ ãÖÑ¨^Œ#∞ Z=~°∞ WKåÛ~°∞ ? 487
1118. Éè’[<åxfl XO@iQÍ u#‰õÄ_»^• ? 487
1119. WO\’¡ Ñ≤K«∞ÛHõÅ∞ `«=∞QÆ∂_»∞ ÃÑ@∞ìHÀ‰õÄ_»^• ? 487
1120. Ñ¨QÆÅ∞ Z=~°∞ x„kOK« =K«∞Û#∞ ? 487
1121. ã≤QÆ∞æ#∞ „Ñ¨^Œi≈OKÕ „ã‘Î D Ñ¨xx KÕÜ«∞~å^Œ∞ ? 487
1122. "≥∞\˜HõÅ∞ q~°∞= ‰õÄ_»^• ? JÖÏ qi¿ãÎ #+¨ì=∂ ? 488
1123. QÆiƒù}© „ã‘ÎÅ∞ K≥@∞¡ H˘@∞ìK«∞#flÑ¨C_»∞ K«∂_»‰õÄ_»^• ? 488
1124. ^Õ"åÅÜ«∞ ãÖ^Œ~°ƒù#O `«~°∞"å`« ™êfl#O KÕÜ«∞‰õÄ_»^• ? 488
1125. #=~°`åflÅ∞ ^èŒiOz#KÀ Jq Zxfl ~ÀAÅÖ’ `«=∞ „Ñ¨ÉèÏ"åxfl
K«∂Ñ¨Ù`åÜ«∞x K≥|∞`å~°∞ ? 488
1126. "≥O_ç HõOK«OÖ’ uO>Ë <Õ„`«"åº^èŒ∞Å∞ ~å"å ? 489
1127. â◊√ÉèíÖËYÅ‰õΩ <åÅ∞QÆ∞ "≥·Ñ¨ÙÖÏ Ñ¨ã¨∞¿Ñ ~åÜ«∂ÖÏ ? 489
1128. MÏmQÍ L#fl ~ÀÅ∞#∞ ~°∞|ƒ~å^• ? 489
1129. áê_»∞Ñ¨_ç# ÉÏqx =¸ã≤"ÕÜ«∞=Åã≤# q^è•#=Ú 490
1130. Z_»=∞KÕu`À HõhãÖ h\˜x ‰õÄ_® „`åQÆ‰õÄ_»^• ? 490
1131. ''Éèí[~°OQÆÉèím—— Jx Ç¨Ï#∞=∞O`«∞x ZO^Œ∞‰õΩ Ñ≤Å∞™êÎ~°∞? 490
1132. QÆ∞_çÖ’x J~°Û‰õΩÅ#∞ Éèí‰õΩÎÅ∞ `åHõ~å^•? 490
1133. WO\’¡H˜ ^Œ∞+¨ìâ◊‰õΩÎÅ∞ ~å‰õΩO_® LO_®ÅO>Ë WÅ∞¡ U q^èŒOQÍ LO_®e ? 491
1134. q"åÇ≤Ï`« „ã‘ÎÅ∞ Ñ≤ÖË¡à◊√¡ ZO^Œ∞‰õΩ ^èŒi™êÎ~°∞ ? 491
1135. Jã¨Îq∞OKÕ ã¨∂~°∞º_»∞ Q˘Ñ¨Ê"å_® ? L^Œ~ÚOKÕ ã¨∂~°∞º_»∞ Q˘Ñ¨Ê"å_® ? 491
1136. ã¨∂~°ºÉèíQÆ"å#∞x U ^Õ=`«Å∞ ZÑ¨C_»∞ Ñ¨Ól™êÎ~°∞ ? 492
1137. ZÑ¨C_»∂ q[Ü«∞O, ãÖÑ¨^• HõÅQÍÅO>Ë Uq∞ KÕÜ«∂e? 492
1138. =ÚHÀ¯\˜ UHÍ^Œt<å_»∞ LÑ¨"åãÖ ZO^Œ∞‰õΩ ? 492
QÀÑ¨Ù~°O..... 45
1. ã¨∂~°∞º_çfl UU ã¨=∞Ü«∂Ö’¡ K«∂_»~å^Œ∞?

„Ñ¨ÉèÏ`«"Õà◊, ã¨∂~åºã¨Î=∞Ü«∞"Õà◊, q∞@ì=∞^è•ºÇ¨Ïfl ã¨=∞Ü«∞=Ú#
~°qx ã¨∂\˜QÍ K«∂_»~å^Œ∞. JÖÏˆQ ã¨∂~°º =∞iÜ«Ú K«O„^Œ„QÆÇÏ¨ } ã¨=∞Ü«∂
Ö’¡#∂ K«∂_»~å^Œ∞. J\ì̃ ã¨=∞Ü«∂Ö’¡ ã¨∂~°∞ºx #∞Oz "≥Å∞=_Õ H˜~°}ÏÅ∞
=∂#=â◊s~° x~å‡}ÏxH˜ H©_»∞#∞Hõeæ™êÎ~Ú.
2. NHõ$+¨‚Ñ¨~°=∂`«∞‡_»∞ <≥=∞e Ñ≤OKèåxfl `«ÅÃÑ· ZO^Œ∞‰õΩ ^èŒi™êÎ_»∞?
ã¨HõÅ K«~åK«~° ã¨$+≤ìÖ’ ãÖÉè’QÆO K≥Ü«∞ºx UÔH·Hõ „áê}˜ <≥=∞e
=∂„`«"Õ∞. NHõ$+¨μ‚xH˜ 16,000 "ÕÅ=∞Ok QÀÑ≤HõÅ∞. Jxfl "ÕÅ=∞Ok
QÀÑ≤HÅõ `À NHõ$+¨μ_‚ ∞» ã¨~ã° ã¨ Ö¨ Ï¡áêÅ∞ =∂„`«"∞Õ P_®_»∞. JÅ¡iKÕã≤ QÔ eKÕ
"å_»∞. P q+¨Ü«∂xfl `≥eÜ«∞KÕÜ«∞\ÏxˆH NHõ$+¨μ‚_»∞ <≥=∞e Ñ≤OKè«O ^èŒi
™êÎ_»∞. NHõ$+¨μ‚_»∞ X\˜ì JÅ¡i Hõ$+¨μ‚_»∞ =∂„`«"Õ∞.
3. =∂`«$, Ñ≤`«$, PKå~°º, ^≥·=, |∞∞+≤ ~°∞}ÏÅO>Ë?
Ñ¨â◊√Ñ¨HΔÍ^Œ∞ÖÏ¡ Ñ¨Ù@ìQÍ<Õ, HÍà◊√§ ~åQÍ<Õ Éˇ·\ ˜H˜ `«i"≥∞Ü«∞º~°∞.
`«b¡, `«O„_ô W^ŒÌ~°∂ rq`«HÍÅO ãÖáêkOz# ^èŒ<åxfl áÈQÆ∞ KÕã≤ WzÛ,
ÃÑo§ ‰õÄ_® KÕã≤ ^è~Œ ‡° , J~åúÅ`À ã¨∞dOKÕ Ñïã≤`÷ ∞« Åx ã¨$+≤™ì êÎ~∞° . „¿Ñ=∞`À
ÃÑOK«∞`å~°∞. `«b,¡ `«O„_ô ~°∞}O, ZO`« ¿ã=KÕã<≤ å f~°^∞Œ . KÕÜ∂« eûO^ŒÖÏ¡
=Úãë`«#OÖ’ "åifl a_»¤ÖÏ¡ K«∂ã¨∞HÀ=@"Õ∞.
=∞Å =¸„`åÅ#∞ Hõ_yç ÃÑOz ÃÑ^ŒÌ KÕã#≤ O^Œ∞‰õΩ P ã¨=∞Ü«∞OÖ’
`«e¡ |∞∞}O f~°∞ÛHÀ"åe. `å#∞ ãÖáê^Œ#`À x™êfi~°÷=Ú`À ÃÑOz ÃÑ^ŒÌ
KÕã#≤ `«O„_ç |∞∞}O f~°∞ÛHÀ"åe. Ö’Hõ*Ï˝<åhfl, q*Ï˝<åhfl, <ÕiÊ#O^Œ∞‰õΩ
QÆ∞~°∞ |∞∞}Ïhfl, =∞#H˜ |∞kúh, Hõ~°‡h Wã¨∞Î#fl ^≥·= |∞∞}Ïxfl ÉèíH˜Î ^•fi~å
^èŒ~°‡ =∂~°æO ^•fi~å, ã¨HõÅ âß„™êÎÅ#∂, ^èŒ~å‡Å#∂ „QÆO^ä•Å ^•fi~å
=∞#‰õΩ JO^ŒKÕã≤#O^Œ∞‰õΩ |∞∞+≤ ~°∞}Ïxfl f~°∞ÛHÀ"åe. q"åÇ¨ÏO ^•fi~å
Jxfl ~°∞}ÏÅxfl fiÛ, uiy `å#∞ |∞∞} Ñ¨_»@"Õ∞ =∂#= [#‡.
4. Ç¨~°u =Å¡ ÖÏÉèí=Ú Uq∞\˜ ?
QÆ$Ç¨Ï=ÚÖ’#∞, Ñ¨Ó*ÏQÆkÖ’<ÕHÍ^Œ∞,QÆ∞_çÖ’#∞, â◊√ÉèíHÍ~åº
ÅÑ¨C_»∂.... Ñ≤Å¡Å Ñ¨Ù\˜ì# ~ÀAÅ "Õ_»∞HõÅÖ’#∞,„H˘`«Î ÃÑo§‰õÄ`«∞~°∞
QÆ$Ç¨Ï=ÚÖ’H˜ „Ñ¨"tÕ OKÕ@Ñ¨C_»∂ Ç¨~°u Wã¨∞OÎ \Ï~°∞. ZHõ¯_» Ç¨~°u Ñ¨\<ì˜ å
F P~ÀQÆº ã¨∂„`«OLOk. â◊√ÉèHí Í~åºÖ’¡ Z<Àfl ‰õΩ@∞OÉÏÅ‰õΩ ãÖ|OkèOz#
"å~°∞ XˆHKÀ@ KÕ~°∞`å~°∞. JÖÏˆQ ^Õ"åÅÜ«∞ÅÖ’ J<ÕHõ =∞Ok Éèí‰õΩÎÅ∞
46 QÀÑ¨Ù~°O....
^Õ=Ù_çfl ^Œi≈ã¨∞ÎO\Ï~°∞. ^•x=Å# Ñïã¨~° „áêO`«Ñ¨Ù QÍe JÑïâ◊√„ÉèíO
J=Ù`«∞Ok. J<ÕHõ „H˜=ÚÅ∞ KÕ~°`å~Ú. Hõ#∞Hõ Ç¨~°u Hõ~°∂Ê~°O "≥eyOz
Ç¨~°u W=fi_»O ^•fi~å J<ÕHõ ã¨∂HõΔ ‡„H˜=ÚÅ∞ Hõ~°∂Ê~° á⁄QÆ‰õΩ #t™êÎ~Ú.
=Ú‰õΩ¯‰õΩ ãÖ|OkèOz# "åº^èŒ∞Å∂, JO@∞"åº^èŒ∞Å∂ „Ñ¨|Å ‰õΩO_®
LO\Ï~Ú. Hõ~°∂Ê~°Ç¨~°u ZÖÏÔQ·`Õ H©Δ}Õz áÈ`«∞O^À, JÖÏˆQ =∞#O
`≥eã‘ `≥eÜ«∞Hõ KÕã≤# áêáêÅ∞ ã¨=∞ã≤áÈ"åÅx HÀ~°∞‰õΩO@∂ Ç¨~°ux
Hõà◊§Hõ^Œ∞ÌHÀ=@"Õ∞ Jã¨Å∞ ã≤ã¨Å∞ P^è•ºu‡Hõ J~°÷O, Ñ¨~=° ∂~°÷O.
5. z#fl Ñ≤Å¡ÅH˜ k+≤ì ZO^Œ∞‰õΩ f™êÎ~°∞?
z<åfl~°∞Å Ñ¨Ù\˜ì# ~ÀA ÑÖ_»QÆ "Õ_»∞HõÅÖ’ JÖÏˆQ J<ÕHõ â◊√Éèí
HÍ~åºÖ’¡ áêÖÁæ#fl ÃÑ^ŒÅÌ H©, Ñ≤ÅÅ¡ H© k+≤xì qaè#fl Ñ¨^`úŒ ∞« Ö’¡ fã¨∂Î LO\Ï~°∞.
Ñ≤Å¡Å∂, ÃÑ^ŒÌÅ∂ Ñ¶¨∞#q*Ü«∂Å∞ ™êkèOz#Ñ¨C_»∂, ÉÏQÍ „Ñ¨â◊Oã¨Å∞
á⁄Ok#Ñ¨C_»∞ JuQÍ h~°ã≤Oz _ôÖÏÑ¨_ç#Ñ¨C_»∞ k+≤ìf™êÎ~°∞. JÖÏˆQ
Ñ≤ÅÅ¡ H˜ Ñ¨ã∞¨ Ñ¨Ó, ã¨∞#flO HõeÑ≤# h\˜`À k+≤fì ã¨∂OÎ \Ï~°∞. |Ü«∞@[#∞Å
^Œ$+≤^ì À+Ö `«QÅÆ ‰õΩO_® LO_®Åx k+≤fì ¿ãÎ z#flÑ≤Å"¡ å_»∞ HõÅ=iO`«Å∞
ÖË‰õΩO_® x„^ŒáÈ=@=¸, x„^ŒÖ’ LeH˜¯Ñ¨_»∞`«∂ ÖË=@O =O\˜ J=ÅHõΔ
}ÏÅ∞ ÖË‰õΩO_® LO\Ï_»∞.
z#flÑ≤ÅÅ¡ ∞ HÍ=K«∞Û, ÃÑ^ŒÅÌ ∞ HÍ=K«∂Û J<ÕHõ "Õ_∞» HõÖ’¡ áêÖÁæ#@O
=Å¡ K«∞@∂ì JO`å KÕ~°@O=Å¡ z#flÑ≤Å¡Å∂ ÖËË^• ÃÑ^ŒÌÅ∂ H˘O`«
Jã¨fiã¨÷`«‰õΩ QÆ∞iJ=Ù`å~°∞. JO^Œ∞ˆH q"åÇ¨Ï"Õ_»∞HõÅÖ’#∞, Ñ¨Ù\˜ì#
~ÀA"Õ_∞» HõÅÖ’#∞ qkèQÍ Ç¨~°u WzÛ z=~°Ö’ Z„~° hà◊§`À k+≤ì f™êÎ~∞° .
Z„~°~O° QÆ∞ Ñ¨^ÑÕ ^¨ Õ K«∂_»@O=Å¡ J<ÕHõ ~ÀQÍÅ∞ ã¨=∞ã≤áÈ`å~Ú. =∞#ã¨∞H˜
„Ñ¨âßO`«`Àáê@∞ ^è≥·~°º QÆ∞}O=ã¨∞ÎOk.
6. ZÖÏO\˜"Õà◊Ö’¡ Éè’*<åxfl u#‰õÄ_»^Œ∞?
„QÆÇ¨Ï}O ã¨=∞Ü«∞=Ú# J#QÍ ã¨∂~°º„QÆÇ¨Ï}ÏxH˜ 12 QÆO@Å
=ÚO^Œ∞QÍ, JÖÏˆQ K«O„^Œ„QÆÇ¨Ï}ÏxH˜ 9 QÆO@Å =ÚO^Œ∞QÍ Z@∞=O\˜
Ñ¨^•~å÷xfl PÇ¨~°OQÍ fã¨∞HÀ‰õÄ_»^Œ∞.
7. 'U_»∞— ãÖYº =∞Oz^• HÍ^• ?
u~°∞=∞Å u~°∞Ñü H˘O_»Å∞ 7. „Ñ¨`«ºHõΔ^≥·=O ã¨∂~°º ÉèíQÆ"å#∞_ç
#∞Oz =KÕÛ H˜~°}ÏÅ∞ 7, áê`åà◊O „HÕ^Œ Ö’HÍÅ∞7, Éèí∞=~À¡HÍÅ∞ 7.
JÖÏˆQ nfiáêÅ∞7. ÃÑo§Ö’ =^èŒ∂=~°∞Å∞ W^ŒÌ~°∂ HõÅã≤ "Õ¿ã J_»∞QÆ∞Å∞
QÀÑ¨Ù~°O..... 47
7. Jyfl ^Õ=Ùx <åÅ∞HõÅ∞ 7. „|Ç¨ÏŸ‡`«û"åÅ∞ [iˆQn 7= <≥ÅÖ’. ã¨Ñ¨Î
ã¨fi~åÅ∞ ‰õÄ_® U_Õ. 7 ãÖYº=∞Ozk HÍ^Œx H˘O^Œi =¸_è»#=∞‡‰õ=Ú.
7 ‰õÄ_® =∞Oz^Õ. ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ã¨$+≤ìOz# „Ñün =∞#HÀã¨"Õ∞. ^•xfl
LÑ¨Ü≥∂yOKÕ Ñ¨^Œú`«∞Å =ÖË¡ Ñ¶ë`«O =∞#H˜Åaèã¨∞ÎOk.
8. ^Õ=ÙxH˜ náê~å^èŒ# KÕ¿ã@Ñ¨C_»∞ náêxfl U#∂<≥`À "≥eyOKåe?
náê~å^èŒ#‰õΩ P=Ù<≥~Úº L`«Î=∞=Ú. =∞Oz #∂<≥ =∞^èŒº=∞=Ú.
WÑ¨Ê #∂<≥ J^è=Œ ∞=Ú. P=Ù<≥~Úº`À "≥eyOz# nÑ¨=Ú Ü≥ÚHõ¯ Ñ¶e¨ `«=Ú
J#O`«=Ú. JÃ+·ìâ◊fi~åÅ∂, J+¨ìÉè’QÍÅ∂ ã≤kú™êÎ~Ú. "≥O_ç ÖË^• ÑÖK«
Ö’Ç¨Å`À#∂, =∞\˜ì`À KÕã≤# náêÅ∞ J`«∞º`«Î=∞=Ú.
JÖÏˆQ P=Ú^ŒO`À "≥eyOz KÕ¿ã náê~å^èŒ# =Å# ^•OÑ¨`«º
ã¨∞Y=¸, rq`« ™œYº=¸ HõÅ∞QÆ∞`å~Ú. "Õ~∞° â‹#QÆ #∂<≥`À náê~å^è•#
KÕÜ∞« ~å^Œ∞. N=∞Ç¨ÅH˜Δ ‡H˜ P=Ù<≥~Úº nÑ¨=¸, QÆ}ÑüH˜ #∞=ÙfiÅ #∂<≥`À
"≥eyOz# nÑ¨=Ú KåÖÏ W+¨ì=Ú.
9. ÅH©Δ‡^Õq `å=∞~° Ñ¨Ù=ÙfiÖ’#∂,
W~°∞„Ñ¨Hõ¯ÖÏ U#∞QÆ∞Å`À#∂ ZO^Œ∞‰õΩ LO@∞Ok?
ã¨~ã° ∞¨ ûÖ’ `å=∞~° xÅHõ_Q» Í LO_»^∞Œ . h\˜ „Ñ¨"åÇ¨xH˜ Hõ^∞Œ Å∞`«∂
J@∂W@∂ TQÆ∞`«∂ LO@∞Ok. `å#∂ xÅHõ_Ö» xË ^•xx Jx K≥ÑÊ¨ @"Õ∞
ÅH©Δ ‡^Õq `å=∞~° Ñ¨Ó=ÙÖ’ H˘Å∞"≥· LO_»@=ÚÖ’x Ñ¨~°=∂~°÷O. WHõ
W~°∞„Ñ¨H¯õ ÖÏ =Ù#fl U#∞QÆ∞Å‰õΩ J~°O÷ Uq∞@O>Ë N=∞Ç¨ÅH©; ^è#Œ |Å=Ú
QÆ[|Å=∞O`«\ ˜^Œx J~°÷O KÕã¨∞HÀ=∞x Ñ¨~°=∂~°÷O.
10. u~°∞=∞Å u~°∞ÑüÖ’ Ñ¨ÓÅÉÏq „Ñ¨`ÕºHõ`« Uq∞\˜?
J^•ÌÅ =∞O@áêxH˜ L`«~Î O° k‰õΩ¯# LOk D Ñ¨ÓÅÉÏq. ™êfiq∞
"åiH˜ ã¨=∞iÊOz# `«∞Åã‘, Ñ¨ÓÅ^ŒO_»Å∞, Ñ¨Ù=ÙfiÅ∞ Z=fiiH˜ W=fi‰õΩO_®
D Ñ¨ÓÅÉÏqÖ’<Õ Ñ¨_Õ™êÎ~°∞.
PÑ¨^=Œ zÛ#Ñ¨C_»∞ `˘O_»=∂#∞_»∞ D Ñ¨ÓÅÉÏq ~°ÇÏ¨ ã¨º ™⁄~°OQÆ
=∂~°æO ^•fi~å<Õ P "≥OHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞x â◊~°}∞"Õ_®_»∞. ™êfiq∞ "å~°∞ P
PÑ¨^Œ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ UHÍO`«OQÍ L<åfl~°∞. `˘O_»=∂#∞_çfl K«∂ã≤ N=∞Ç¨
ÅH˜Δ ‡ ã≤QÆ∞æ`À N=∞Ç¨ q+¨μ‚=Ù =HõΔã¨÷ÅOÖ’ KÕiOk. J^Õ ã¨=∞Ü«∞OÖ’
Éèí∂^Õq `˘O_»=∂#∞_»∞ Hõ\ ˜ìOz# Ñ¨ÓÅÉÏqÖ’H˜ "≥o§ ~°Ç¨Ïã¨ºOQÍ
^•‰õΩ¯O^Œx Ñ¨Ù~å}ÏÅ QÍ^èŒ.
48 QÀÑ¨Ù~°O....
11. L`«Î~°O k‰õΩ¯# `«ÅÃÑ\˜ì ZO^Œ∞‰õΩ x„kOK«~å^Œ∞?
=∞# Éèí∂q∞Ö’ QÆ∞~°∞`åfiHõ~°¬}â◊H˜Î L`«Î~° ^ŒH˜Δ}ÏÅ∞QÍ Wq∞_ç
LO@∞Ok. =∞#=¸ JÖÏ<Õ x„^ŒáÈÜ«∂=∞O>Ë L`«Î~° ^ŒH˜Δ}ÏÖ’¡ Wq∞_ç
L#fl P â◊H˜Î Ü≥ÚHõ¯ `«~°OQÍÅ∞ =∞# "≥∞^Œ_»∞Ö’ ^•QÆ=Ù#fl â◊H˜Î=O`«"≥∞ÿ#
q^Œ∞º`ü `«~O° QÍÅx `«yOæ z "Õ™êÎ~Ú. ^•x=Å# J<ÕHõ P~ÀQÆº, =∂#ã≤H˜
ã¨=∞ã¨ºÅ∞ =™êÎ~Ú. ~°HõÎ „Ñ¨ã¨~°} =º=ã¨÷Ö’ KåÖÏ =∂~°∞Ê=ã¨∞ÎOk. "≥∞^Œ
_»∞Ö’ Ö’áêÅ∞ `«Å Z`«∞Î`å~Ú. JÖÏ HÍ‰õΩO_® `«∂~°∞Ê Ñ¨_»=∞~°Å "≥·Ñ¨Ù
x„k¿ãÎ "≥∞^Œ_»∞ ã¨∞Y=O`« ™ê÷#OÖ’ LO_ç "≥∞~°∞QÆ∞ Ñ¨_»∞`«∞Ok. ~°HõÎ
4 „Ñ¨ã¨~°}ãïQÍ [iy â◊s~åxH˜ #∂`«# L`ÕÎ[O =ã¨∞ÎOk.
12. „ã‘Î `«# Hõ<åfl =Ü«∞ã¨∞ Z‰õΩ¯= L#fl =∞QÆ"åix
ZO^Œ∞‰õΩ ÃÑo§ KÕã¨∞HÀ"åe?
`«# Hõ<åfl Z‰õΩ¯= =Ü«∞ã¨∞ QÆÅ „ã‘Î`À âßs~°Hõ ãÖÉè’QÆO =Å#
Ñ¨Ù~°∞+¨μxH˜ â◊H˜Î `«yæáÈ`«∞O^Œ<Õk Jã¨`«ºO. „ã‘ÎH˜ ã≤QÆ∞æ Z‰õΩ¯=. Hõ#∞Hõ
„¿Ñ=∞`ÀÖÏeOz, |∞[˚yOKåÅO>Ë `«#Hõ<åfl z#fl^Œ"åfie. „ã‘Î ã¨ÇÏ¨ [OQÍ
Ñ¨Ù~°∞+¨μx Hõ<åfl |Å=O`«∞~åÅ∞ HÍ^Œ∞. Hõ#∞Hõ ãÖ™ê~åxfl "≥∂Ü«∞ÖË^Œ∞.
Hõ+¨ìÑ¨_»ÖË^Œ∞. ÃÑ·QÍ „ã‘Î ÃÑ^ŒÌ^≥·`Õ ‰õΩ@∞O|O Ü≥ÚHõ¯ ÉèÏ~°O „ã‘Î g∞^Õ Ñ¨_»∞
`«∞Ok. =∞QÆ"å_ç^Õ ‰õΩ@∞O| ÉèÏ~°=∞x K≥ÑÊ¨ \ÏxˆH J<åkQÍ D PKå~°O.
JO^Œ∞=ÖË¡ ÉèÏ~°ºHõO>Ë Éèí~°ÎH˜ Z‰õΩ¯= =Ü«∞ã¨∞ LO_®Å#flk =∞# ÃÑ^ŒÌÅ∞
xÜ«∞=∞O ÃÑ\Ïì~°∞.
13. Ñ¨Ó[Ö’ H˘|ƒiHÍÜ«∞ „‰õΩo§`Õ =∞Oz^•? HÍ^• ?
Ñ¨Ó[Ö’ H˘\˜#ì H˘|ƒiHÍÜ«∞ „‰õΩo§`Õ ^À+¨"∞Õ q∞HÍ^Œ∞. JÑ¨Kå~°O
JO`«Hõ<åfl HÍ^Œ∞ `≥eã≤ KÕã≤# Ñ¨x HÍ^Œ∞ Hõ#∞Hõ ^Õ"åÅÜ«∂Ö’¡ H˘>Ëì
H˘|ƒiHÍÜ«∞ „‰õΩo§`Õ "≥O@<Õ P HÍÜ«∞#∞ hà◊§`À â◊√„ÉèíOKÕã≤ =∞m§
=∞O„`ÀKåÛù~°} KÕã≤ ™êfiq∞x JÅOHõi™êÎ~°∞. JO>Ë P ^À+Ö „‰õΩo§#
H˘|ƒiHÍÜ«∞^ÕHÍx WzÛ# =ºH˜Îk HÍ^Œx WO^Œ∞Ö’x Ñ¨~°=∂~°÷O. JÖÏˆQ
WO\’¡ Ñ¨Ó[ KÕ¿ã@Ñ¨C_»∞ H˘|ƒiHÍÜ«∞ „‰õΩo§`Õ „‰õΩo§# ÉèÏQÍxfl f¿ãã‘
HÍà◊¥§, KÕ`«∞Å∂, =ÚY=¸ Hõ_»∞QÆ∞H˘x Ñ¨Ó*Ï=∞Ok~åxfl â◊√„ÉèíOQÍ
Hõ_çy =∞m§ Ñ¨Ó[ P~°OaèOK«@O =∞Ozk.
"åÇ¨Ï<åÅH˜ H˘>Ëì HÍÜ«∞ „‰õΩo§`Õ k+≤ì JO`å áÈ~Ú#>Ë.ì J~Ú<å
ã¨ˆ~ =∞m§ "åÇ¨Ï#O Hõ_çy...=∞m§ H˘|ƒiHÍÜ«∞ H˘\Ïìe.
QÀÑ¨Ù~°O..... 49
14. q[Ü«∞"å_» Hõ#Hõ^Œ∞~°æ=∞‡ =Ú‰õΩ¯ Ñ¨Ù_»Hõ#∞ Hõ$+¨‚=∞‡ JO^Œ∞‰õΩO>Ë
HõeÜ«ÚQÍO`«"Õ∞<å?
NNN =∞kfi~å\ò áÈ`«∞Å∂i g~°„|Ç¨Ï‡O QÍ~°∞ HÍÅ*Ï˝#OÖ’
Z<Àfl q+¨Ü«∂Å∞ K≥áêÊ~°∞. ^èŒ∂=∞â◊Hõ\ÏÅ∞ #_»∞™êÎÜ«∞x, =ÚMÏxH˜
~°OQˆ ã¨∞‰õΩ#fl "å~°∞ ^Õâ<◊ åÜ«∞‰õΩÅ=Ù`å~°h, Éè~í ÖÎ° xË „ã‘Î ~å[º"Õ∞Å∞`«∞O^Œh,
„`åˆQ =∞Ozhà◊√§ H˘#∞‰õΩ¯O\Ï~°h....PÜ«∞# K≥Ñ≤Ê# =hfl [iQÍ~Ú.
q[Ü«∞"åÜ«∞ Hõ#Hõ^Œ∞~°æ=∞‡ =Ú‰õΩ¯ Ñ¨Ù_»Hõ#∞ Hõ$+¨‚=∞‡ JO^Œ∞‰õΩO>Ë Hõe
Ü«ÚQÆO JO`«=∞~ÚáÈ~Ú#>Ëì. JO`« Z`«∞Î# Hõ$+¨‚=∞‡ Zy¿ãÎ WHõ Éèí∂q∞
g∞^Œ UO q∞QÆ∞Å∞`«∞Ok?
15. HÍsÎHõ=∂ãÖÖ’ PÇ¨~°O`À áê@∞ fã¨∞HÀ‰õÄ_»#q Uq?
Le¡áêÜ«∞, WOQÆ∞=, =ÚÅ¡Oy, P#Ñ¨HÍÜ«∞, =Ú#QÆHÍÜ«∞,
=OHÍÜ«∞, QÆ∞=∞‡_çHÍÜ«∞, Ñ¨ÙK«ÛHÍÜ«∞, "≥ÅQÆÑÖ_»∞, K«kÌ J#fl=Ú.
q∞#∞=ÚÅ∞, ÃÑã¨Å∞, â‹#QÆÅ∞, LÅ=Å∞, HõO^Œ∞Å∞ W=hfl "å_»~å^Œ∞.
P+¨ìq∞ <å_»∞ H˘|ƒs, Pk"å~°=Ú Lã≤s u#~å^Œ∞.
16. =∞OQÆà◊, â◊√„Hõ"å~åÅ∞ W`«~°∞Å‰õΩ _»|∞ƒ ZO^Œ∞H˜=fi~°∞?
ãÖáêkOKÕ"å_»∞ ãÖáêkã¨∞OÎ >Ë Y~°∞Û KÕ¿ã"åà◊√§ Y~°∞Û KÕ™êÎ~∞° .
HõhãÖ P 2 ~ÀAÖˇ·<å P ™È=∞i `«<åxfl PáêÅ#fl „Ñ¨Ü«∞`«fl=Ú.
JÖÏˆQ J=∂"åã¨º<å_»∞ ‰õÄ_® JÑ¨C W=fi~°∞. ^è<Œ åxfl J^Œ∞Ñ¨Ù K≥Ü∞« º\ÏxH˜
Wk =∞Oz Ñ¨^`úŒ Õ J~Ú<å =∞#H˜ QÍh, W`«~∞° Å‰õΩ QÍh PÑ¨^ãŒ =¨ ∞Ü«∂Ö’¡
D xÜ«∞=∞O Ñ¨xH˜ ~å^Œ∞. WÖÏ K≥Ü∞« º@O=Å¡ =∞iO`« ^è#Œ O áÈ`«∞Ok.
17. Jey J`«ÎQÍiO\˜H˜, K≥_çáÈ~Ú K≥Öˇ¡eO\˜H˜ "≥à◊§‰õÄ_»^Œx
ZO^Œ∞HõO\Ï~°∞?
Ñ¨Ó~°fiO H˘_»∞‰õΩx ã¨~~° Ú#^•iÖ’ ÃÑ@ìÖHË áõ È`Õ, ãÖ=`«û~°HÍÅO
áê@∞ J`«QÎ ÍiO\˜H˜ ÑÖ¿Ñ"å~°∞. JO>Ë JÑ¨Ê\’¡ Jk tHõ`Δ À ã¨=∂#=Ú.
`«# "åi g∞^Œ Jey J`«ÎQÍiO\˜H˜ "≥o`Õ Z=Ô~·<å ã¨ˆ~ `«# Pi÷Hõ
¿ãfiK«Ûù#∞, ™êOÑ¶≤∞Hõ ¿ãfiK«Ûù#∞, =∂#ã≤Hõ P#O^•xfl HÀÖ’Ê`å~°∞. JÖÏˆQ
K≥_áç È~Ú K≥Öe¡ˇ O\˜H© "≥à§◊ ~å^Œ∞. P_»ÑÅ≤ ¡ Ñ¨Ù\Õì \˜ #∞Oz „¿Ñ=∂#∞~åQÆO,
^èŒ#=¸ Ptã¨∞ÎOk. J@∞=O\˜ K≥e¡e WO\ỖHo§ P =¸_»∞ P"≥∞ #∞Oz
PtOK«@O =Å¡ K«∞ÅHõ#=Ù`å~°∞. HÍx "åã¨"Î åxH˜ K«∞ÅHõ#ÜÕ∞ºk =∞#"Õ∞
HÍ^Œ∞, J`«ÎQÍiO\’¡ L#fl K≥e¡ ‰õÄ_®!
50 QÀÑ¨Ù~°O....
18. ‰õΩO‰õΩ_»∂, =∂q∞_ô, ^•x=∞‡ =O\˜ K≥@¡#∞ QÆ$Ç¨Ö’¡ ZO^Œ∞‰õΩ ÃÑOK«‰õÄ_»^Œ∞?
WÖÏO\˜ K≥@∞¡ h\˜ âß`åxfl Z‰õΩ¯=QÍ Ñ‘Å∞™êÎ~Ú. `«^•fi~å
QÆ$Ç¨=ã¨~åÅH˜ LÑ¨Ü≥∂QÆÑ¨_Õ J<ÕHõ K≥@∞¡, h~°∞ ãïáÈHõ ÃÑ~°QÆ=Ù. H˘xfl
K≥@∞¡ QÆ$Ç¨ÏÜ«∞[=∂x *Ï`«HÍxH˜ ãïáÈ=Ù. JO^Œ∞ˆH ã¨~°fiã¨=∞‡`«"≥∞ÿ#g,
QÆ$Ç¨=ã¨~åÅH˜ LÑ¨Ü≥∂QÆÑ¨_Õ K≥@¡<Õ ÃÑOK«∞‰õΩO\Ï~°∞. ÃÑ· K≥@∞¡
ÃÑOKåÅ#∞‰õΩO>Ë g∞ g∞ *Ï`«HÍÅ „Ñ¨HÍ~°O #Hõ„Δ `åÅ∞ „Ñ¨HÍ~°O ãïK«∂ã¨∞
‰õΩx ÃÑOK«∞HÀO_ç.
19. QÆ~°∞_» Ñ¨Ù~å}=Ú#∞ WO\’¡ K«^Œ∞==KåÛ? K«^Œ=‰õÄ_»^•?
"åºã¨=∞Ç¨Ïi¬ ~°zOz# 18Ñ¨Ù~å}ÏÖ’ XHõ\ ˜ D QÆ~°∞_» Ñ¨Ù~å
}=Ú. #~°HõO QÆ∞iOz, áêáê`«∞‡Å tHõΔÅ#∞ QÆ∞iOz QÆ~°∞`«‡O`«∞_»∞
J_çy# „Ñ¨â◊flÅ‰õΩ N=∞Ç¨q+¨μ‚=Ù K≥Ñ≤Ê# ã¨=∂^è•<åÅ∞ D QÆ~°∞_» Ñ¨Ù~å
}OÖ’ L<åfl~Ú. nxÖ’ „¿Ñ`«HõÅÊ=Ú LO_»@O=Å# WO\’¡ K«^Œ∞=
=KåÛ, K«^=Œ ‰õÄ_»^• J#fl ãÖ^ÕÇÏ¨ O KåÖÏ =∞OkÖ’ LOk. D Ñ¨Ù~å}O
"åºã¨ q~°z`«=Ú. Jxfl Ñ¨Ù~å}ÏÖÏ¡QÍ<Õ nxx WO\’¡ LOK«∞HÀ=K«∞Û.
Z=fiiÔH<· å D Ñ¨Ù~å}O W"åfiÅO>Ë Ç¨ÏOã¨ „Ñü=∞`À HÍ#∞HõQÍ W"åfie.
20. K≥=ÙÖˇO^Œ∞‰õΩ ‰õΩ\˜ì™êÎ~°∞?
P_»ÑÅ≤ Å¡ ‰õΩ K≥=ÙÅ∂, =Ú‰õÄ¯ ‰õΩ\Õì z K«H¯õ x PÉè~í }° ÏÅ∞ ^èiŒ OÑ¨
KÕã≤ ÅH©Δ ‡^ÕqÖÏ `«ÅK«∞H˘x =Úiã≤áÈÜÕ∞ P HÍ~°º„Hõ=∞OÖ’ =∞~À P~ÀQÆº
~°Ç¨Ïã¨ºO ‰õÄ_® LOk. K≥=ÙÅ∞ ‰õΩ\˜ìOK«∞‰õΩO>Ë HõO\˜ K«∂Ñ¨Ùâ◊H˜Î ÃÑ~°∞QÆ∞
`«∞Ok. P‰õΩºÑÖ HõÛ~ü "≥^· ºŒ q^è•#O K≥q‰õΩ\Õì K«∞‰õΩO>Ë â◊s~°O "≥Ú`åÎxH˜
=∞Oz ^Œx K≥|∞`ÀOk.
21. ÑÖ_»QÆ ~ÀAÖ’¡, Ñ¨Ù}º~ÀAÖ’¡ Le¡áêÜ«∞#∞ u#‰õÄ_»^•?
JÖÏO\˜ ~ÀAÅ∞ ZO`À Ñ¨q„`«"≥∞ÿ#q. P ~À[O`å x~°‡ÅOQÍ,
„Ñ¨âßO`«OQÍ =∞#ã¨∂û, â◊s~°=¸ ÉèíQÆ=O`«∞x g∞^Õ ÅQÆflO KÕÜ«∂e.
JÖÏ LOKåÅO>Ë Le¡áêÜ«∞#∞ u#‰õÄ_»^Œ∞. Le¡áêÜ«∞Ö’ L`ÕÎ[O KÕ¿ã
â◊H˜Î LOk. x„QÆÇ¨xfl ã¨_»eOKÕÖÏ KÕã¨∞ÎOk. HÍ# "å\˜x P ~ÀAÖ’¡
^Œ∂~°OQÍ LOKåe.
22. P=Ù =ÚMÏxfl K«∂_»‰õÄ_»^ŒO\Ï~°∞ ZO^Œ∞Hõx?
t=eOQÆO =ÚO^Œ∞ÉèÏQÍxfl „|Ç¨Ï‡^Õ=Ù_»∂, z=i ÉèÏQÍxfl
N=∞Ç¨q+¨μ=‚ Ù K«∂ã≤ ~å"åÅx XHõ™êi ÑÖ^≥=Ú "Õã∞¨ ‰õΩ<åfl~°∞. ^Õ=`«Å
QÀÑ¨Ù~°O..... 51
™êH˜ΔQÍ W^ŒÌ~°∂ Éˇ·Å∞^Õ~å~°∞. „|Ç¨Ï‡ ZO`« ^Œ∂~°O "≥o§<å t=eOQÆO
=ÚO^Œ∞ ÉèÏQÆO HõxÑ≤OK«Ö^Ë ∞Œ . q+¨μ=‚ Ù‰õΩ z=iÉèÏQÆO HõxÊOK«Ö^Ë ∞Œ . „|Ç¨Ï‡
^Õ=Ù_çH˜ =∂~°æO =∞^èŒºÖ’ ^Õ=Ö’HõÑ¨Ù QÀ=Ó, "≥ÚQÆe K≥@∂ì HõxÊ™êÎ~Ú.
„|Ç¨Ï‡ "åi`À `å#∞ t=eOQÆO=ÚO^Œ∞ ÉèÏQÆ=Ú K«∂ã≤#@∞ì
^Õ=`ÅH˜ ™êHõΔ ºO K≥Ñ¨Ê=∞O\Ï_»∞. „|Ç¨Ï‡^Õ=Ù_»∞ J_çy`Õ HÍ^ŒO\Ï=∂
Jx „|Ç¨Ï‡`À Hõeã≤ "≥o§ „|Ç¨Ï‡ t=eOQÆO =ÚO^Œ∞ÉèÏQÆO K«∂âß~°x
™êHõΔ ºO K≥|∞`å~Ú. ^Õ=`«Å∞ x[=∞x #q∞‡ „|Ç¨Ï‡^Õ=Ù_Õfl q*Ë`«QÍ
ZOÑ≤Hõ KÕ™êÎ~°∞. DÖ’QÍ N=∞Ç¨q+¨μ‚=Ù =™êÎ_»∞. J^Õ ã¨=∞Ü«∞OÖ’
PHÍâ◊"å}˜ ^Õ=Ö’HõÑ¨Ù QÀ=Ó, "≥ÚQÆeÑ¨Ù=Ùfi J|^ŒÌO K≥áêÊÜ«∞x `≥eÜ«∞
KÕ™êÎ~Ú. ^•x`À Jã¨`åºxfl ÑëH˜# „|Ç¨Ï‡H˜ Ñ¨Ó[Å∞O_»=h, J|^ŒúÑ¨Ù
™êHΔÍºxfl K≥ÑÊ≤ # "≥ÚQÆeÑ¨Ù=Ùfi Ñ¨Ó[‰õΩ Ñ¨xH˜~å^Œh, QÀ=Ù=ÚY=Ú K«∂¿ãÎ
^À+¨=∞x âßÑ¨=Ú qkèOK«|_ç#k.
23. q"åÇ¨ÏOÖ’ YzÛ`«OQÍ KÕÜ«∂eû# q^èŒ∞Å∞ Ñ¨^ŒÇ¨~°∞... Jq Uq∞\˜?
XHõ\ ˜ =~åQÆ=∞#=¸, ~Ô O_»∞ ™êfl`«H=õ Ú, =¸_»∞ =∞^è∞Œ Ñ¨~¯° =¸,
<åÅ∞QÆ∞ =∞OQÆà◊™êfl#=¸, J~Ú^Œ∞ Q“iÑ¨Ó*Ï, P~°∞ Hõ<åº=~°}=¸,
U_»∞ Hõ<åº^•#=¸, Zxq∞k ã¨∞=ÚÇ¨ï~°Î=¸, `˘q∞‡k =∞OQÆà◊ ã¨∂„`«
^è•~°}=¸, Ñ¨k `«ÅO„ÉÏÅ∂, Ñ¨^HŒ ˘O_»∞ Ç¨ÏŸ=∞=¸, Ñ¨<fl≥ O_»∞ áê}˜„QÆÇÏ¨
}=¸, Ñ¨^Œ=¸_»∞ ã¨Ñ¨ÎÑ¨n, Ñ¨^è•flÅ∞QÆ∞ J~°∞O^èŒf #HõΔ„`« ^Œ~°≈#=¸,
Ñ¨k¿ÇÏ#∞ ™êúsáêHõ=¸, Ñ¨^ŒÇ¨~°∞ <åQÆ=b¡.... D q^èŒ∞Å`À q"åÇ¨Ï
=∞Ç¨ÏŸ`«û=O ãÖÑ¨Ó~°‚=∞=Ù`«∞Ok. Ñ¨Ó~°fi=Ú ÃÑà◊§O>Ë Ñ¨k~ÀAÅ∞ ÃÑ·<Õ
KÕ¿ã"å~°∞.
24. ''r~°‚=Ú, r~°‚=Ú "å`åÑ≤ r~°‚=Ú—— Jx ZO^Œ∞HõO\Ï~°∞?
^ŒO_»HÍ~°}ºOÖ’x WÅfiÅ∞_»∂, "å`åÑ‘ J<Õ ~åHõΔã¨ ™È^Œ~°∞Å∞,
J~°}ºOÖ’=KÕÛ áÈÜÕ∞"åix =∂Ü«∞=∂@Å`À Ñ≤Å∞K«∞‰õΩ =zÛ P~°yã¨∞OÎ
\Ï~°∞. Jukä Ñ¨Ó[Hõx Éè’HõÅÎ #∞ Ñ≤Å∞™êÎ_∞» WÅfiÅ∞_»∞. "å~°∞~åHõ =ÚO^Õ
"å`åÑ≤ "Õ∞HõÖÏ =∂iáÈ`å_»∞. WÅfiÅ∞_»∞ "Õ∞Hõ#∞ HÀã≤ =O_ç =_ç¤™êÎ_»∞.
"å`åÑ≤ Éè’HõÎÅ Hõ_»∞Ñ¨Ù pÅ∞Û‰õΩx |Ü«∞\˜H˜ =™êÎ_»∞. P `«~åfi`« ZOK«HÍ¯
"åifl W^ŒÌ~°∂ HõÅã≤ Éèí∞l™êÎ~°∞.
JQÆã¨∞Îº_çH˜ D q+¨Ü«∞O `≥eã≤ Éè’HõÎÖÏ "≥à◊`å_»∞. ZÑ¨Ê\˜ÖÏ<Õ
WÅfiÅ∞_»∞ "å`åÑ≤x =O_ç =_ç¤™êÎ_»∞. JQÆã¨∞Îº_»∞ Éèí∞lOz# `«~åfi`«
52 QÀÑ¨Ù~°O....
ZÑ¨Ê\˜=Öˇ '"å`åÑ‘ Éˇ·@H˜~å— JO\Ï_»∞. JÑ¨C_»∞ JQÆã¨∞Îº_»∞ 'WOÔHHõ¯_ç
"å`åÑ≤.... ZÑ¨C_À r~°‚=∞~ÚáÈÜ«∂_»∞. 'r~°‚=Ú, r~°‚=Ú "å`åÑ≤
r~°‚=∞O@∂— á⁄@ì#∞ ~°∞^Œ∞Ì‰õΩO\Ï_»∞. JÖÏ JQÆã¨∞Îº_»∞ "å`åÑ≤x r~°‚=Ú
KÕã¨∞H˘x WÅfiÅ∞_çfl |∂_ç^Œ KÕ™êÎ_»∞. ZO`« K≥_»∞ „Ñ¨ÉèÏ=O HõÅ^≥·<å,
J~°QÆx^Œ~Ú<å JÖÏ JO>Ë Hõ_»∞Ñ¨ÙÖ’ H˘O_» L<åfl J~°∞QÆ∞`«∞O^Œx `«e¡
#=∞‡Hõ=Ú. JO^Œ∞Hõ<Õ `«e¡ Ñ≤Å¡ÅH˜ Éè’[#O ÃÑ\˜ì Ñ¨Ó~°Î~Ú# `«~åfi`« P
=∂@O@∞Ok.
25. ÉèíQÆ=O`«∞x Ñ¨Ó[‰õΩ U Ñ¨ÓÅ∞ „âı+¨ì"≥∞ÿ#q?
6 Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°∞x Ñ¨Ó[Å‰õΩ lÖË¡_»∂, QÆ<Õfl~°∂, =∂ˆ~_»∂, `«q∞‡,
L`«~ˆÎ }∞ P‰õΩÅ∂, [q∞‡ P‰õΩÅ∂, [q∞‡ Ñ¨ÓÅ∂, #Å¡HÅõ ∞=Å∂ =∞Ozq.
^•™êx, =∞OÔH#, #^ŒO`«, "≥ÚQÆe, =∂Åu, ‰õΩO‰õΩ=∞ =∞kÌ....
D Ñ¨ÓÅ∞ Ñ¨Ó[‰õΩ Ñ¨xH˜ ~å=Ù. `˘_ç=∞ÖËx Ñ¨Ù=ÙfiÅ∞ Ñ¨Ó[‰õΩ Ñ¨xH˜~å=Ù.
`«q∞‡ Ñ¨Ù=Ùfi‰õΩ Ñ¨\ ˜ìOÑ¨ÙÖË^Œ∞. =∂ˆ~_»∞ #O^Œ∞ N=∞Ç¨ÅH©Δ ‡, #Å¡HõÅ∞=
#O^Œ∞ áê~°fif, `≥Å¡HõÅ∞ =#O^Œ∞ ‰õΩ=∂~°™êfig∞, Hõ=∞Å=Ú#O^Œ∞
Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∂ H˘Å∞"≥· LO\Ï~°∞. JÖÏˆQ K«^Œ∞=ÙÅ`«e¡ ã¨~°ã¨fif ^Õg
`≥Ål¡ ÖË_¡ ∞» Ö’, „|Ç¨Ï‡ H˘O_» "åQÆ∞Ö’, Hõ~g° ~°ÑÙ¨ +¨ÊOÖ’ QÆ}Ñ¨f, t==∞e¡Ö’
N=∞Ç¨q+¨μ=‚ Ó, ã¨∞QÆO^èŒ Ñ¨ÙëêÊÖ’¡ Q“i^Õg LO\Ï~°∞.JÖÏˆQ N=∞Ç¨q+¨μ‚
=Ùx JH˜ΔO`«Å`À#∂, =∞Ç¨QÆ}Ñüx `«∞Åã≤`À#∂, `«=∂Å =$HõΔ Ñ¨Ù=Ùfi
Å`À ã¨~ã° fi¨ f ^Õqh, =∞ÖˇÑ¡ Ù¨ =ÙfiÅ`À Éè~·ˇ =° Ù_ôfl, `«q∞‡ Ñ¨ÓÅ`À =∞Ç¨ÅH˜Δ ‡h,
"≥ÚQÆe Ñ¨Ù=ÙfiÅ`À t=Ù_ôfl, =∂ˆ~_»∞^ŒàÏÅ`À ã¨∂~°ºÉèíQÆ"å#∞_çfl Z\˜ìã≤÷u
Ö’#∂ Ñ¨ÓlOÑ¨~å^Œ∞.
26. |@ìÅ∞uH˜# hà◊√§ HÍà◊§g∞^Œ áÈã¨∞‰õΩO>Ë Ñ¨Ù\˜ìO\˜H˜
Ji+¨ì=∂?HÍ^•?
XHõq^èŒOQÍ K≥áêÊÅO>Ë J=Ù#<ÕK≥áêÊe. ZO^Œ∞HõO>Ë =ÚiH˜
Ñ¨\ ˜ì# |@ìÅ h\˜x PÖ’zOK«‰õΩO_® H˘O^Œ~å_®à◊√§ HÍà◊§ g∞^Œ
áÈã¨∞‰õΩO\Ï~°∞. Dq^èOŒ QÍ KÕÜ∞« @O=Å¡ Ñ¨Ù\Õì \˜H˜ Ji+¨"ì ∞Õ ! P_»"åà◊√§
Z‰õΩ¯=ã¨=∂Ü«∞O h\˜Ö’ LO@∂ Ñ¨xKÕÜ«∞@O ^•fi~å HÍà◊§‰õÄ, KÕ`«∞
Å‰õÄ Ñ¨QÆ∞àÁ¡™êÎ~Ú. #∂\˜H˜`˘OÉèˇ· =∞Ok =∞^èŒº`«~°QÆu "åiÖ’#∞, P
„HÕ^Œ `«~°QÆu „ã‘ÎÅÖ’ YzÛ`«OQÍ HÍà◊§Ñ¨QÆ∞à◊√§ U~°Ê_»`å~Ú. "åiÖ’
Ñ¨kâß`«O K«^∞Œ =Ù‰õΩ#fl, ÖË^• JO^ŒO Ñ¨@,¡ P~ÀQÆºOÑ¨@¡ „â◊^LúŒ #fl"åà◊√§
QÀÑ¨Ù~°O..... 53
=∂„`«"∞Õ `«Q∞Æ *Ï„QÆ`ÅÎ« ∞ fã¨∞‰õΩO\Ï~°∞. Dq^èOŒ QÍ *Ï„QÆ`ÅÎ« ∞ fã¨∞HÀx

„ã‘ÅÎ ∞ |@ìÅ∞uH˜# h\˜x, =∞e# "≥∞#ÿ h\˜x HÍà◊§ÃÑ· áÈã¨∞HÀ=@O ^•fi~å
Z<Àfl „H˜=ÚÅ∞ "åi â◊s~°OÖ’H˜ „Ñ¨"tÕ Oz, J<å~ÀQÍºxfl HõÅQÆK™Õ êÎ~Ú.
JÑ¨C_»∞ Jã¨fiã¨÷`«QÆ∞Ô~·`Õ Éèí~°Î Ñ¨Ù\˜ìO\˜H˜ ÑÖÑ≤OKÕ™êÎ_»∞. PÃÑ· Ñ¨_Õk
Ñ¨Ù\˜ìO\˜ "åàı§Hõ^•. ‰õÄ`«∞~°∞ ãÖ`À+ÖQÍ P~ÀQÆºOQÍ P#O^ŒOQÍ
Ñ¨Ù\˜ìO\˜H˜=¿ãÎ P#OkOKåÅx „Ñ¨f `«b¡, `«O„_ô HÀ~°∞‰õΩO\Ï~°∞.
27. D =¸_»∞ q+¨Ü«∂Å∞ ^ŒQÆæ~° "≥ÚÇ¨Ï=∂@O Ñ¨xH˜~å^ŒO\Ï~°∞ Uq∞\Ï 3?
1=k _»|∞ƒ.. WHõ¯_» Hõ#∞Hõ "≥∂Ç¨Ï=∂@ Ñ¨_ç`Õ _»|∞ƒ áÈ~Ú
`«#`À áê@∞ `«#x #=Ú‡‰õΩ#fl "åsfl W|ƒO^Œ∞ÅÖ’ Ñ¨_»"ÕÜ«∞=Åã≤
=ã¨∞ÎOk. 2=k Éè’[#O... WHõ¯_® ‰õÄ_® "≥ÚÇ¨Ï=∂@Ñ¨_ç`Õ =∂_Õk
`«# Hõ_»∞¿Ñ. 3=k â◊$OQÍ~°O... WHõ¯_» ã≤QÆ∞æÑ¨_ç`Õ â◊$OQÍ~°, ã¨~°™êÖ’¡
Jã¨Öˇ·# P#O^•xfl KÕ*Ï~°∞Û‰õΩ#fl"å~°∞J=Ù`å~°∞. Hõ#∞Hõ D 3 =¸_»∞
q+¨Ü«∂Å∞ =^ŒÌ Jã¨ûÅ∞ "≥ÚÇ¨Ï=∂@ Ñ¨_»~å^Œ∞.
28. QÆ∞_çÖ’ =∞# „Ñ¨=~°Î# ZÖÏ LO_®e?
QÆ\ ˜ìQÍ J~°=@O, #=fi@O, „áêÑÖzHõ q+¨Ü«∂Å QÆ∞iOz
Z‰õΩ¯=QÍ =∂\Ï¡_@» O KÕÜ∞« ~å^Œ∞. QÆ∞_ç Ñïã¨~° „áêO`åÅhfl Ñïâ◊√„ÉèOí QÍ
LOKåe.
H˘|ƒi ÃÑO‰õΩÅ∂, J~°\ ˜ `˘Hõ¯Å∞ QÆ∞_çÖ’ xÜ«∞q∞Oz#
x|O^è#Œ Å „Ñ¨HÍ~°O `˘\˜Öì ’¡<Õ "ÕÜ∂« e. „`Àã¨∞‰õΩO@∂ ÖË^• =ÚO^Œ∞"åifl
^•@∞‰õΩO@∂ ^≥·= ^Œ~°≈#O KÕã¨∞HÀ~å^Œ∞. ^Õ=Ù_çfl Hõ#∞ÖÏ~å K«∂ã≤ P
`«~°∞"å`« Hõ#∞Å∞ =¸ã¨∞H˘x „áê~°÷# KÕÜ«∂e. QÆ∞_çÖ’ xÅ∞Ûx f~°÷O
Ñ¨ÙK«∞ÛHÀ"åe. WO\’¡ ‰õÄ~°∞Ûx f~°÷O Ñ¨ÙK«∞ÛHÀ"åe. náê~å^èŒ# t=ÙxH˜
Z_»=∞"≥Ñ· Ó¨ , q+¨μ=‚ Ù‰õΩ ‰õΩ_ç"Ñ·≥ Ó¨ KÕÜ∂« e. J=∞‡"åiH˜ #∂<≥ nÑ¨=∞~Ú`Õ
Z_»=∞Ñ¨Hõ¯QÍ, P=Ù <Õu nÑ¨"≥∞ÿ`Õ ‰õΩ_ç "≥·Ñ¨Ù "≥eyOKåe.
29. Nâ‹·ÅOÖ’ áê`åà◊QÆOQÆÖ’x h~°∞ Ñ¨K«ÛQÍ ZO^Œ∞‰õΩO@∞Ok?
K«O„^ŒQ∞Æ Ñ¨Î =∞Ç¨~åA J<ÕHõ ãÖ=`«û~åÅ∞ Ü«Ú^ŒOú KÕã,≤ q[Ü«∂
Å`À ~å[ºOKÕ~°`å_»∞. JO`«óÑ¨Ù~°OÖ’x „ã‘ÎÅ`À L#fl JO^•Å ~åtx
`«# ‰õÄ`«∞~°x `≥eÜ«∞Hõ Pt™êÎ_»∞. PÃÑ· `≥eã≤<å q#HõáÈ=@O`À,
K«O„^•=u Nâ‹·ÅO J~°}ÏºÅH˜ =zÛ Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°∞_çfl J#∞„QÆÇ≤ÏOK«=∞x
54 QÀÑ¨Ù~°O....
`«Ñ¨ã¨∞û KÕã¨∞ÎOk. JHõ¯_çH˜ ‰õÄ_® K«O„^ŒQÆ∞Ñ¨ÙÎ_»∞ =zÛ K«O„^•=ux
K≥~°Ñ¨@ìÉ’`«∞O_»QÍ =∞Ç¨t=Ù_»∞ „Ñ¨`«ºHõΔ"≥∞ÿ HÍ=∞O`À Hõ#∞Å∞ =¸ã¨∞‰õΩ
áÈ~Ú# h=Ù Ñ¨K«ÛÅ|O_»"≥· áê`åà◊QÆOQÆÖ’ Ñ¨_ç LO_»=∞x â◊Ñ≤™êÎ_»∞.
PÃÑ· "Õ_∞» HÀQÍ, N=∞Ç¨q+¨μ=‚ Ù HõeÜ«ÚQÆOÖ’ J=`«i™êÎ_∞» . P J=`å~°
Ñ¨Ù~°∞+¨μ_»∞ ™êfl#OÔH· áê`åà◊QOÆ QÆÖ’ ky#<å_»∞, ™êfl#=∂ziOz# <å_»∞
h‰õΩ âßÑ¨q"≥∂K«#O HõÅ∞QÆ∞`«∞O^Œx =∞¿ÇÏâ◊fi~°∞_»∞ â‹Åq™êÎ_»∞.
30. „ã‘Î ™êfl#=Ú ZÖÏ KÕÜ«∂e?
„ã‘Î ™êfl#O KÕ¿ã@Ñ¨C_»∞ =∞ø#OQÍ LO_®e. XO\˜ g∞^Œ #∂Å∞
áÈQÆ∞ ÖË‰Ωõ O_® KÕÜ∂« e. ™êfl#O KÕ¿ã@Ñ¨C_»∞ „ã‘Î `«# A@∞ì#∞ =Ú_ç"ãÕ ∞¨
HÀ"åe. ™êfl#O Z‰õΩ¯= ¿ãÑ¨ÙKÕÜ∂« e. ™êfl#=ÚJ~Ú# `«~∞° "å`« =ÚO^Œ∞
=ÚMÏhfl P `«~åfi`« =HõΔã¨÷ÖÏxfl PÃÑ· `«Å#∞, J@∞Ñ≤=∞‡@ q∞QÆ`å
ÉèÏQÆ=ÚÅ∞ `«∞_»∞K«∞HÀ"åe. K«∂Ñ¨Ù_»∞ „"ÕÅ∞ LÑ¨Ü∞≥ yOK«‰Ωõ O_® ÉÁ@∞ìÃÑ@∞ì
HÀ"åe.
31. `≥Å¡"å~°∞ *Ï=Ú# =KÕÛ HõÅÅ∞ x[=∞=Ù`åÜ«∂?
*’ºu+¨º âß„ãÎ̈ „Ñ¨HÍ~°=¸, =∞<Àqâı¡+¨}Ï âß„ãÎ̈A˝Å „Ñ¨HÍ~°=¸
Z‰õΩ¯= âß`«O J=Ù`åÜ«∞<Õ ã¨∂K«#Å∞ `≥eÜ«∞K≥|∞`«∞<åfl~Ú.
^•xH˜ HÍ~°}O `≥Å"¡ å~°∞*Ï=Ú J#QÍ "≥∞Å∞‰õΩ= =KÕÛ ã¨=∞Ü«∞O.
J#QÍ P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ =ÚYº"≥∞ÿ# Ñ¨xQÆ∂iÛ =∞QÆ`«QÍ x^Œ∞~°
áÈ`«∂ =∞#ã¨∞ `≥eÜ«∞‰õΩO_® PÖ’zã¨∞ÎO@∞Ok ^•x `åÅ∂HÍ Ñ¶ë`«O
ÖË^• [~°QÆÉ’ÜÕ∞ ãÖÑ¶¨∞@# =∞#‰õΩ ZO`À H˘O`« `≥Å∞ã¨∞ÎOk. P
q+¨Ü«∂Å P^è•~°OQÍ =∞#O TÇ≤ÏOK«∞‰õΩ#fl^Õ HõÅQÍ =ã¨∞ÎOk. J#QÍ
"å\˜Ö’¡ Z‰õΩ¯=QÍ [iˆQ J=HÍâ◊=Ú LOk.
32. ZÖÏO\˜ Éè’[<åxfl u<åe?
HÍ‰õΩÅ∞ =Ú@∞ì‰Ωõ #fln, ‰õΩHÍ¯, P=Ó "åã¨# K«∂ã≤# Éè’[#<åWfl
u#‰õÄ_»^∞Œ . áêÅ`À Éè’[#O KÕâßHõ, ÃÑ~°∞QÆ∞`À Éè’[#O KÕÜ∞« ‰õÄ_»^∞Œ .
HÍà◊√§ KåÑ¨Ù‰õΩx, *’à◊√§ "Õã¨∞‰õΩx Éè’[#=ÚKÕÜ«∞~å^Œ∞. ÉèÏ~°º`À Hõeã≤
u# ‰õÄ_»^Œ∞. Éèí~°Î Éèí∞lOz# `«~åfi`« ÉèÏ~°º u<åe. Hõeã≤ u<åeû=¿ãÎ
=ÚO ^Œ∞QÍ Éèí~°Î F=Ú^ŒÌ#∞ u#fl `«~åfi`« ÉèÏ~°º Éèí~°Î`À HõÅã≤u#=K«∞Û.
Éè’[#=ÚKÕÜ«∞_®xH˜ Z_»=∞KÕ~Ú LÑ¨Ü≥∂yOK«~å^Œ∞. xÅ=
=Ù#fl J<åflxfl Éèí∞lOK«‰õÄ_»^Œ∞. K«ÖÏ¡i# J<åflxfl "Õ_çKÕã≤ u#‰õÄ_»^Œ∞.
QÀÑ¨Ù~°O..... 55
10,15 Ñ¨^•~å÷Å`À Éè’[#O Hõ<åfl ‰õÄ~°, Ñ¨ÑC¨ , Ñ¨KÛ« _ç, =∞l˚Q`Æ À
fã¨∞‰õΩ<Õ PÇ¨~°"∞Õ J=∞$`«=Ú. xÅ∞= Ñ¨KÛ« _ç HõO>Ë ~À\˜ Ñ¨KÛ« _ç ZO`À
„âı+¨ª=Ú. xÅ∞= Ñ¨K«Ûà◊√§ =Ü«∞ã¨∞Ö’ 2~ÀAÅHÀ™êi, =∞^èŒº =Ü«∞ã¨∞Ö’
"å~åxH˜ 2 ™ê~°∂¡, #ÅÉèˇ· ^•\˜# `«~åfi`« 15 ~ÀAÅHÀHõ™êi, Ü«∂Éèˇ·
^•\ÏHõ <≥ÅHÀ™êi fã¨∞HÀ=@O P~ÀQÆºHõ~°O.
33. ãÖ™ê~°=Ú ZÖÏ KÕÜ«∂e?
=∞QÆ"å_»∞ `«#x #q∞‡ „¿Ñq∞Oz, `«#`À =zÛ# P_»^•xH˜
=ÚO^Œ∞QÍ Hõ_»∞Ñ¨ÙxO_® uO_ç ÃÑ\Ïìe. P `«~åfi`« „ã‘Î `«# ã≤QÆ∞æ#∞
^•K«∞HÀ=\ÏxH˜ |@ìe"åfie. `«# JO^Œ K«O^•Å ~°H}Δõ xq∞`«OÎ QÆ$Ç¨Ï=∞<Õ
Éè„í ^Œ`x« "åfie. P `«~åfi`« ~å„u"ÕàÖ◊ ’ =∂„`«"∞Õ HõÅ"åe. „ã‘ÅÎ Ö’ ~°[ã¨∞û
=zÛ# J#QÍ z=i ~ÀAÅ∞ =∞Ozq. ~°[ã¨∞û Hõ#|_ç# <åÅ∞QÆ∞
~ÀAÅ∞ ^Œ∂~°OQÍ LO_®e. 4,6,8,10,12,14,16,18 WÖÏ ãïãÖYº
~ÀAÖ’¡ =∂„`«"Õ∞ Hõe¿ãÎ Ñ¨Ù„`«ãÖ`å#O HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. JÖÏˆQ 5, 7, 9,
11, 13, 15, 17 ÉËã≤ ãÖYºÖ’¡ =∂„`«"Õ∞ Hõe¿ãÎ P_»Ñ≤Å¡ Ñ¨Ù_»∞`«∞Ok.
JÖÏˆQ â◊x,Pk, =∞OQÆà◊"å~åÅÖ’ HõÅ=‰õÄ_»^Œ∞. 4= ~ÀA
Hõe¿ãÎ Ñ¨Ù\˜ì#"å~°∞ `«‰õΩ¯= PÜ«Ú+¨μ¬`À Ñ¨Ù_»`å~°∞. 5= ~ÀA =∞Oz
ãÖ`å#=O`«"≥∞ÿ# P_»Ñ≤Å¡ Ñ¨Ù`«∞Ok. 6~ÀA ™ê=∂#º ã¨QÆ@∞ =∞x+≤
[x‡™êÎ_»∞. 7=~ÀA Q˘„_®Öˇ·# P_»Ñ≤ÖÏ¡, 8~ÀA JkèHõ ãÖÑ¨#∞fl_»∞
9=~ÀA# =∞Ç¨Ñü„=`å, 10=~ÀA `«e¡^ŒO„_»∞Å H©iÎ „Ñü+¨ìÅ∞
xÅÉˇ>Ëì"å_»∂, 11=~ÀA# #Å∞QÆ∞~°∞ <Àà◊§Ö’ <å<Õn, 12=~ÀA#
L`«Î"≥∂`«Î=∞"≥∞ÿ# Ñ¨Ù~°∞+¨μ_»∂, 13= ~ÀA# Z‰õΩ¯==∞Ok Éèí~°ÎÅ QÆÅn,
14=~ÀA# P^è•ºu‡Hõ zO`«#Hõey# ã¨<åºã≤, 15=~ÀA# ã¨HõÅ
Éè’QÍÅ∂ J#∞Éèqí OKÕ Ñ¨_f» , 16= ~ÀA Ö’‰õΩÅKÕá⁄QÆ_|» _Õ ã¨∞Ñ¨Ù„`«∞_»∞
[x‡™êÎ_»∞.
Ñ¨@Ñì Q¨ ÅÆ ∂, ãÖ^è•º ã¨=∞Ü«∂Ö’¡ „ã‘ÅÎ =^Œ‰Ì Ωõ â◊$OQÍ~°=Ú H˘~°‰Ωõ
"≥à◊§~å^Œ∞. `«#Hõ<åfl ÃÑ^ŒÌ „ã‘Î ÖË^• QÆ~°ƒù=u`À â◊$OQÍ~°O x+≤^ŒúO. |Ç¨ï
ÖÏ=Ó, |Ç¨ïã¨#fl=¸, J=Ü«∞= Ö’Ñ¨=Ú#fl „ã‘`Î À â◊$OQÍ~°O KÕÜ∞« ~å^Œ∞.
QÆ∞~°∞ã¨Å÷ =ÚÖ’#∂, QÆ∞_ç „Ñ¨^âÕ =◊ ÚÖ’#∂, Ü«∞[˝Ü∂« QÍ^Œ∞Å∞ [iˆQKÀ@,
Jq [~°∞QÆ∞`«∞#flÑ¨C_»∞ PÜ«∂„Ñ¨^ÕâßÖ’¡ „ã‘ÎH˜ ^Œ∂~°OQÍ LO_®e.
Hõ_∞» áê~å Éè∞í lOz#Ñ¨C_»∂, Ñ¨^ÇŒ ¨ ~°∞ ãÖ=`«û~°=ÚÅ =Ü«∞ã¨∞û =ÚO^Œ∂,
_≥Éèˇ·ƒ ãÖ=`«û~åÅ `«~åfi`« â◊$OQÍ~°O =∞Ozk HÍ^Œ∞.
56 QÀÑ¨Ù~°O....
34. =∞Ç≤Ïà◊Å∞ ^Õ=ÙxH˜ ™êëêìOQÆ #=∞™ê¯~°O ZO^Œ∞‰õΩ KÕÜ«∞‰õÄ_»^Œ∞?
^Õ=ÙxH˜ ™êëêìOQÆ #=∞™ê¯~°O Ñ¨Ù~°∞+¨μÅ∞ KÕÜ«∞=K«∞Û. `«=∞ 8
JOQÍÅ#∂ J#QÍ =HõΔO, #∞^Œ∞~°∂, 2KÕ`«∞Å∂, 2HÍà◊¥§, 2 <Õ„`åÅ∞,
Éèí∂q∞ÃÑ· PxÛ #=∞ã¨¯iOK«=K«∞Û. HÍh „ã‘ÎÅ∞ ™êëêìOQÆ #=∞™ê¯~°=Ú
K≥Ü∂« ºÅ#∞‰õΩ#flÑ¨C_»∞ á⁄@ì <ÕÅ≥ ‰õΩ `«Q∞Æ Å∞`«∞Ok. P ™ê÷#OÖ’ QÆ~ƒ° Hù Àâ◊O
LO@∞Ok. WÖÏK≥Ü∞« º@O=Å¡ QÆ~ƒ° Hù ÀâßxH˜ U^≥<· å Ç¨x [iˆQJ=HÍâ◊O
LOk. JO^Œ∞ˆH „ã‘ÎÅ#∞ "≥∂HÍà◊§ÃÑ· LO_ç #=∞ã¨¯iOKåÅx ÃÑ^ŒÌÅ∞
K≥áêÊ~°∞.
8 35. QÆ}Ëâ◊√x Ñ¨Ó[Ö’ `«∞Åã≤x ZO^Œ∞‰õΩ "å_»‰õÄ_»^Œ∞?
q<åÜ«∞HõK`« ∞« i÷<å_»∞ J<ÕHõ Ñ¨„`åÅ#∂, Ñ¨Ù=ÙfiÅ#∂ fã¨∞‰õΩ=zÛ
P~åkè™êÎ=Ú. HÍx P Ñ¨„`åÖ’¡ `«∞Åã≤ LO_»^Œ∞. ã¨~°fi^Õ=`«Å‰õΩ ZO`À
Ñ¨q„`«"∞≥ #ÿ `«∞Åã≤x q¿Ñ∞¶ flâ◊fi~°∞_»∞ =∂„`«O W+¨Ñì _¨ H» áõ È=\ÏxH˜ HÍ~°}=Ú
Uq∞@O>Ë.... Ñ¨Ó~°fiO Éèíw~°^äŒf~°OÖ’ q¿Ñ¶∞flâ◊fi~°∞_»∞ ãÖK«iã¨∞ÎO_»QÍ
^è~Œ ‡° ^èfiŒ [ Ü«Ú=~å}˜ QÆ}âË √◊ xfl K«∂ã≤ "≥∂Ç≤ÏOz q"åÇ¨ÏO KÕã∞¨ HÀ=∞Ok.
JO^Œ∞‰õΩ QÆ}âË √◊ _»∞ HÍ^Œ#@O`À ^è~Œ ‡° ^èfiŒ [ Ü«Ú=~å}˜ HÀÑ≤Oz, n~°H… ÍÅO
„|Ç¨Ï‡KåiQÍ LO_»=∞x â◊ÑO≤ zOk. JO^Œ∞‰õΩ „ÑüÑ¶Å¨ OQÍ q¿Ñ∞¶ flâ◊fi~°∞_»∞
„ÑüâßÑ¨q∞ã¨∂Î n~°H… ÍÅO ^è~Œ ‡° ^èfiŒ [ Ü«Ú=~å}˜x ~åHõãΔ ∞¨ xK≥O`« LO_»=∞x
â◊Ñ≤OKå_»∞. QÆ}Ëâ◊√x âßáêxH˜ zOuOz# ~å‰õΩ=∂Ô~Î q<åÜ«∞‰õΩx
=∞xflOK«=∞x "Õ_∞» H˘Ok. JÑ¨C_»∞ q<åÜ«∞‰õΩ_»∞ âßOuOz, H˘O`«HÍÅO
h=Ù ~åHõΔã¨∞x ^ŒQÆæ~°LO_ç, PÃÑ· Ñ¨q„`«"≥∞ÿ# `«∞Åã≤QÍ [x‡™êÎ=Ù Jx
K≥|∞`å_»∞. JO^Œ∞ˆH q<åÜ«∞‰õΩ_»∞ `«∞Åã≤x `«# J~°Û#Ö’ W+¨ìÑ¨_»_»∞.
36. ~ÀAH˜ Ô~O_»∞™êˆ~¡ Éè’[#O ZO^Œ∞‰õΩ KÕÜ«∂e?
z#fl`«#OÖ’#∂, =Ü«∞ã¨∞Ö’#∂ WOHÀ™êi Éè’[#O KÕÜ«∞K«∞Û.
=ÚÑ¨Ê~ù Ú ^•\˜# `«~åfi`« =¸_»∞ Ñ¨Ó@ÖÏ PÇ¨~°=Ú =Å¡ Jxfl q^è•Å∞QÍ
J#~°"÷ ∞Õ . XHõ¯Ñ¨Ó@=∂„`«"∞Õ uO>Ë =∞Å|^ŒHú =õ Ú =ã¨∞OÎ k. ãÖ™ê~°|O^èOŒ
ÖËx"å~°∞ XHõ¯Ñ¨Ó>Ë u<åe. ~Ô O_»∞ Ñ¨Ó@ÖÏ u#~å^Œ∞. =∞~ÀÑ¨Ó@ Ñ¨à§◊ <Õ
fã¨∞HÀ"åe. ãÖ™êi =∂„`«"Õ∞ ~ÀE Ô~O_»∞ Ñ¨Ó@Å Éè’[#O KÕÜ«∂e.
37. [Ñ≤OKÕ¿ã @Ñ¨C_»∞ Uq∞ KÕÜ«∂e? Uq∞ KÕÜ«∞‰õÄ_»^Œ∞?
JÑïâ◊√„ÉèíOQÍ LO_ç [ÑÖ KÕÜ«∞~å^Œ∞. JÖÏ [ÑÖKÕ¿ãÎ ^≥·=
n"≥#Å‰õΩ |^Œ∞Å∞ HÀáêxfl ~°∞z K«∂_»=Åã≤ =ã¨∞OÎ k. KÕ`∞« Å∞ =ÚiH˜QÍ
QÀÑ¨Ù~°O..... 57
LO_»@O, |@ìÅ∞ ÖË‰õΩO_® LO_»@O, J#=ã¨~° q+¨Ü«∂Å#∞ =∞^èŒºÖ’

„Ñ¨™êÎqOK«_O» , „áêÑÖzHõ q+¨Ü∂« Å QÆ∞iOz PÖ’zã¨∂Î [Ñ≤OKÕ [Ñ¨=Ú
[Ñ¨"Õ∞ HÍ^Œ∞.
[Ñ¨=ÚKÕ¿ã "ÕàÖ◊ ’¡ P=ÙeO`«Å∞, =∞QÆ`Q« Í LO_»_O» , |^ŒHú O˜ K«_O»
KÕã¨∂Î U^À [Ñ≤ã¨∞Î<åfl=∞O>Ë JÖÏ KÕ¿ã [ÑÖ=Å¡ U „Ñ¨Ü≥∂[#O
=ÙO_»^Œ∞. `«∞=Ú‡, ^ŒQÆ∞æ =¿ãÎ FOHÍ~åxfl LK«ÛiOz PK«=∞#O KÕÜ«∂e.
[O`«∞=ÙÅ#∞ `åH˜`Õ ™êfl#O KÕã≤ [Ñ≤OKåe. [ÑÖ KÕ¿ã ã¨=∞Ü«∞OÖ’
Ug∞ Éè∞í lOK«~å^Œ∞. XˆH|@ì`À#∂, J<ÕHõ =„™êÎÅ`À#∂ [Ñ≤OK«‰Äõ _»^∞Œ .
38. Éè’[#=Ú U"≥·Ñ¨Ù uiy K≥Ü«∂ºe?
„Ñü~ÀA ~Ô O_»∞™ê~°∞¡ Éè’[#=Ú KÕÜ∂« Åx `≥u· iÎ Ü«∞ „ÉÏÇ¨Ï‡}O
â‹Åq™ÈÎOk. ~Ô O_»∞™ê~°∞¡ =∞^èºŒ Ö’ U PÇ¨~°=¸ fã¨∞HÀHõáÈ`Õ LÑ¨"åãÖ
KÕã#≤ O`« Ñ¶e¨ `«O ‰õÄ_® =ã¨∞OÎ k. Éè’[#=Ú KÕ¿ã@Ñ¨C_»∞ `«∂~°∞Ê k‰õΩ¯H˜
uiy =∂„`«"Õ∞ Éè’[#O KÕÜ«∂e. `«∂~°∞Ê k‰õΩ¯H˜ uiy KÕÜ«∞@O=Å¡
PÜ«Ú+¨μ¬ ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞Ok. JÖÏˆQ ^ŒH˜Δ}kâ◊QÍ uiy Éè’[#=Ú KÕ¿ãÎ H©iÎ,
„Ñü+¨ìÅ∞ Åaè™êÎ~Ú. L`«Î~°O"≥·Ñ¨Ù uiy Éè’[#=Ú KÕ¿ãÎ HÀi# HÀiHõÅ∞
Ñ¶e¨ ™êÎ~Ú. Ñ¨_=» ∞~°, ^ŒH}Δ˜ O "≥Ñ· Ù¨ # Éè’[#O K≥Ü∞« º‰õÄ_»^xŒ Ñ¨Ù~å}ÏÅÖ’
LOk. Hõ#∞Hõ `«∂~°∞Ê "≥·Ñ¨Ù uiy Éè’[#=Ú KÕÜ«∞@O J<Õk KåÖÏ
L`«Î=∞"≥∞ÿ# Ñ¨^Œúu.
P‰õΩÅ g∞^Œ, W#∞Ñ¨ Ñ‘@Å g∞^Œ ‰õÄ~˘Ûx Éè’[#O KÕÜ∞« ‰õÄ_»^∞Œ .
_»|∞ƒx PtOKÕ"å_»∞ =∞é˜,] lÖË_¡ ∂» , ~åq, `«∞q∞‡, HÍ#∞QÆ P‰õΩÖ’¡ Éè’[#O
KÕÜ∂« e. ã¨<åºã¨∞Å∞ =∂„`«O "≥∂^Œ∞QÆ, `å=∞~° P‰õΩÖ’ =∂„`«"∞Õ Éè’[#O
KÕÜ«∂e. Éè’[<åxH˜ =ÚO^Œ∂, `«~åfi`« PK«=∞#O K≥Ü«∂ºe. Éè’[#O
KÕ¿ã =ÚO^Œ∞ J<åflxfl Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡ ã¨fi~°∂ÑÖQÍ ÉèÏqOz #=∞ã¨¯iOz
Éèí∞lOKåe.
39. Ñ¨Ó[‰õΩ Ñ¨xH˜~åx Ñ¨Ù=Ùfi – "≥ÚQÆeÑ¨Ù=Ùfi JO\Ï~°∞ ZO^Œ∞Hõx?
22= „Ñ¨â◊flH˜WzÛ# ã¨=∂^è•#OÖ’ „|Ç¨Ï‡^Õ=Ù_ç HÀãÖ "≥ÚQÆe
Ñ¨Ù=Ùfi J|^•úxfl K≥Ñ≤Ê#@∞¡K«k"å~°∞ Hõ^•! ^•x`À P„QÆÇ≤ÏOz# Ñ¨~°=∞
t=Ù_»∞ Ñ¨Ó[‰õΩ Ñ¨xH˜~å^Œx âßÑ¨q∞KåÛ_»∞. Jk Ñ¨Ù~å}QÍ^äŒ. JO`Õ
QÍ‰õΩO_® "≥ÚQÆe Ñ¨Ù=Ùfi Jxfl Ñ¨Ù=ÙfiÅ=ÖË PÇ¨¡^•xfl, J#∞‰õÄÅ"≥∞ÿ#
â◊H˜Îx W=fiÖË^Œ∞. Ñ¨Ù=ÙfiÅ‰õΩ#fl ã¨Ç¨Ï[ `«`åfixH˜ q~°∞^ŒúOQÍ =ºuˆ~Hõâ◊H˜Îx
58 QÀÑ¨Ù~°O....
"≥^Œ[Å∞¡`«∂ LO@∞Ok. Hõ#∞Hõ Ñïã¨~° „áêO`åÅÖ’ Ñ¨Ó*Ï ãÖ|Okè`«
„Ñ¨ÉèÏ"åxfl H©Δ}ÕÑ¨*Ëã¨∞ÎOk. JO^Œ∞Hõ<Õ "≥ÚQÆeÑ¨Ù=Ùfi#∞ Ñ¨Ó[Ö’ "å_»~°∞.
40. =∂O™êÇ¨~°OÖ’ Uq∞ u#‰õÄ_»^Œ∞?
=∞#∞^èŒ~°‡ âß„ã¨ÎO P^è•~°OQÍ ZÖÏO\˜ =∂O™êÇ¨~°O fã¨∞HÀ"å
Åx Ñïâ’kè¿ãÎ.... Ü«∞[˝O KÕ¿ã ã¨=∞Ü«∞OÖ’ KÕ¿ã [O`«∞|e Ç≤ÏOã¨
„HÕ^Œ‰õΩ~å^Œx, P [O`«∞|eÖ’ K«OÑ¨|_Õ [O`«∞=ÙÅ∞ L`«Î=∞[#‡Å∞
á⁄O^Œ∞`åÜ«∞x, =∂O™êÇ¨~°O u#x"åà◊√§, Jâ◊fi"Õ∞^äŒ Ü«∂QÆÑ¶¨ÖÏxfl
á⁄O^Œ∞`å~°x âß„™êÎÅ∞ K≥|∞`«∞<åfl~Ú.
=∞^ŒºO, ãÖ™ê~° ã¨∞YO, =∂OãÖ#∞ âß„™êÎÖ’¡ K≥Ñ≤Ê#@∞¡QÍ<Õ
"å_ç`Õ KåÖÏ =∞Oz^Œx âß„™êÎÅ∞ K≥|∞`«∞<åfl~Ú. Ñ≤`$« ^Õ=`«Å‰õΩ JiÊOz
#n, JÖÏˆQ ^Õ=`«Å‰õΩ JiÊOz#n, H˘#fln, W`«~°∞Å WzÛ# =∂O™êxfl
u#@OÖ’ `«Ñ¨C ÖË^Œx =∞#∞ ^èŒ~°‡âß„ã¨ÎO K≥|∞`ÀOk. u# ‰õÄ_»x
=∂O™êÖ’¡ P=Ó, QÆ∞é]=¸, ‰õΩHÍ¯, #HÍ¯, HÀf, Ñ≤b,¡ U#∞QÆ∂, ã≤OÇ¨Ï=¸,
ÃÑ^ŒÑÌ Ù¨ b, ZÅ∞HÍ, K«∞OK«∂, T~°ÑO¨ n L<åfl~Ú. JÖÏˆQ Éè’[#O JÜ«∂ºHõ
"≥O@<Õ x„^ŒáÈ~å^Œ∞. ~å„uÑ¨Ó@ LÑ¨C"Õã¨∞‰õΩx Éè’[#OK≥Ü«∞º~å^Œ∞.
Éè’[#=Ú ÉÏQÍ"Õ_çQÍ L#flk fã¨∞‰õΩO>Ë â◊H˜Î`«QÆ∞æ`«∞Ok. JÖÏˆQÉÏQÍ
K«Åx¡ Ñ¨^•~°=÷ ÚÅ∞fã¨∞‰õΩ#flr~°=‚ ÚHÍ=Ù. á⁄~°áê@∞#Éè’[#=ÚÖ’ "≥O„@∞
HõÅ∞O>Ë "≥O@<Õ P ÉèÏQÆO `˘ÅyOz hà◊√§ K«Å∞¡H˘x P `«~åfi`« u<åe.
41. ^Õ=Ùx =^ŒÌ H˘|ƒiHÍÜ«∞#∞ H˘>Ëìk ZO^Œ∞‰õΩ...?
ã¨~fi° ^Õ=`«Å#∞ Ñ¨ÓlOKÕ ã¨=∞Ü«∂Ö’¡#∂, Ü«∞[˝, Ç¨ÏŸ=∂^Œ∞Ö’¡#∂,
H˘xfl â◊√ÉèíHÍ~åºÖ’¡#∂ H˘|ƒi HÍÜ«∞#∞ H˘@ì_»O `«Ñ¨Êxãï. H˘|ƒi
HÍÜ«∞ÃÑ·#∞#fl ÃÑO‰õΩ =∞# JÇ¨ÏOHÍ~åxH˜ „Ñ¨fHõ. ZÑ¨C_≥·`Õ H˘|ƒi
HÍÜ«∞#∞ ™êfiq∞=ÚO^Œ∞ H˘_»`å"≥∂ =∞#O =∞# JÇ¨ÏOHÍ~åxfl q_»<å_»∞
`«∞<åfl=∞h, Ö’Ñ¨Å∞#fl `≥Å¡x H˘|ƒiÖÏ =∞# =∞#ã¨∞#∞ ãÖÑ¨Ó~°‚OQÍ
™êfiq∞ =ÚO^Œ∞ ÑïKå=∞x `«^•fi~å x~°‡Å"≥∞ÿ# H˘|ƒih~°∞ÖÏ `«=∞
rq`åÅx LOK«=∞x J~°O÷ . ã¨$+≤ì "≥Ú`«OÎ Ö’ h~°∞#fl HÍÜ«∞ H˘|ƒiHÍÜÕ∞.
H˘|ƒiHÍÜ«∞ JO>Ë =∂#= â◊s~°O. ÉÁO_»O ÃÑ·#∞#fl K«~°‡O,
=∞# K«~‡° O.... Ñ‘K∞« =∞#Ö’x =∂Oã¨=Ú, ÃÑOˆH Z=ÚHõ, H˘|ƒˆ~ ^è•`«∞=Ù,
JO^Œ∞Ö’x H˘|ƒih~°∞ =∞# „áê}Ï^è•~°O..... HÍÜ«∞ÃÑ·#∞#fl =¸_»∞
Hõà◊√§ W_», Ñ≤OQÆo, ã¨∞+¨μ=∞fl J<Õ <å_»∞Å∞.
QÀÑ¨Ù~°O..... 59
42. Éè’[<åxH˜ =ÚO^Œ∂, `«~åfi`« PK«=∞#=ÚQÍqOKÕ^ÕO^Œ∞‰õΩ?

Éè’[<åxH˜ =ÚO^Œ∞ h\˜x qã¨ÎiK«∞@∂ì q_»∞ã¨∂Î, PÃÑ· 'J=∞$`«
=∞ã¨∞—Î Jx H˘O`« h\˜x ¿ãq™êÎ~∞° . PÃÑ· Ü«∞=∞^è~Œ ‡° ~åA#∂, z„`«Q∞Æ Ñ¨Ù_Î flô ,
ã¨~°fi^Õ=`«Å#∂ ã¨‡iã¨∂Î ‰õΩ_ç „Ñ¨Hõ¯ J<åflxfl |eQÍ H˘O`«"Õ™êÎ~°∞. PÃÑ·
Éè’[#=Ú =ÚyOz PK«q∞OÑ¨KÕ™êÎ~°∞. D Ñ¨^ŒúuÖ’ ZO`« ^≥·=ÉèíH˜Î`À
áê@∞ P~ÀQÆº~°Ç¨Ïã¨ºO ‰õÄ_® LOk. qã¨Îs ÖË^• HõOK«=Ú K«∞@∂ì hà◊√§
u¿ÑÊk. HõO\˜H˜ HõxÑ≤OK«x J<ÕHÍ<ÕHõ ã¨∂HõΔ ‡r=ÙÅ∞ u<Õ PÇ¨~°OÖ’
HõÅ=‰õÄ_»^Œx, JÖÏ h\˜`À PÇ¨~°=Ú K«∞@∂ì uÑ¨ÊQÍ<Õ F ~°HõΔ}
Hõ=K«=Ú U~°Ê_ç ã¨=∞ã¨Î ã¨∂HõΔ ‡„H˜=ÚÅ∞ ãÖ÷ aèOzáÈ`å~Ú. uiy Éè’[<åO
`«~O° KÕ¿ã PK«=∞#=Ú ^•fi~å P ~°H}Δõ Hõ=K«=Ú `˘ey ã¨∂HõΔ ‡ „H˜=ÚÅ∞
"å\˜ „^À=# Jq „Ñ¨Ü«∂}˜™êÎÜ«∞x.
43. ^Õ=Ùx =ÚO^Œ∞ HÀ~°∞‰õΩ#fl HÀÔ~¯ Éˇ·\˜H˜ K≥a`Õ f~°^•?
ÉèQí =Æ O`«∞_çfl Ñ¨ÓlOz#"å~°∞ HÀ~°∞H˘<Õ HÀÔ~¯ YzÛ`«OQÍ ZO`À
|bÜ«∞"≥∞#ÿ ^≥· LO@∞Ok.JÖÏˆQ |Ç¨ï Hõ+"ì¨ ∞≥ #ÿ n, =∂#=™ê^èºŒ O HÍxn
J~Ú LO@∞Ok. J@∞=O\˜ HÀÔ~¯ fiO^ŒO>Ë Jk ZO`À P#OkOK«`Q« æÆ
q+¨Ü∞« O. P HÀiHõ ^è#Œ OHÍ=K«∞Û, ã¨∞Y=ÚHÍ=K«∞Û, Ñ¨^gŒ HÍ=K«∞Û, K«H¯õ x
Éèí~°ÎÖË^• ÉèÏ~åº U^≥·<åHÍ=K«∞Û. HÀ~°∞‰õΩ#fl HÀÔ~¯x |Ü«∞@H˜K≥a`Õ q#fl
"å~°∞ ÃÑ·H˜#=Ùfi`«∂ P#O^ŒOQÍK≥Ñ≤Ê<å Ö’Ö’# [~°QÆ‰õÄ_»^Œx HÀ~°∞
HÀ=K«∞Û. JÖÏO\˜HÀÔ~¯[~°Q‰Æ Ωõ O_® f~°‰Ωõ O_® =∂#=„Ñ¨Ü∞« `«flOKÕÜ∞« K«∞Û.
ÃÑ·H˜ HõxÑ≤OKÕ^ŒO`å x[O HÍ^Œ∞. g∞‰õΩ `≥eÜ«∞‰õΩO_®<Õ g∞‰õΩ â◊„`«∞=Ù
Å∞O_»=K«∞Û, "å~°∞ g∞ ¿ãflÇ≤Ï`«∞ÖË HÍ=K«∞Û, JO^Œ∞ˆH K≥á⁄Ê^˘ÌO\Ï~°∞.
44. "≥Ú@ì"≥Ú^Œ\˜ ™êiQÍ '[#h [#‡ Éèí∂q∞â◊Û, ã¨fi~åæ^ŒÑ‘ QÆsÜ«∞ã‘— J#fl^≥=~°∞?
N~å=∞K«O„^Œ∞_»∞ =∂#"å=`å~°"∞≥ uÎ, ÑïÑ¨Ó~°‚ "≥∞#ÿ =∂#=ÙxQÍ
rqOz, ^èŒ~°‡,J~°ú,HÍ=∞, "≥∂HΔÍÅ#∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ J#∞ÉèíqOz# `«~åfi`«
`å<Õ WÖÏ K≥áêÊ_»∞– `«b¡, [x‡Oz# „Ñ¨^Õâ◊=¸ ã¨fi~°æ=ÚHõ<åfl L`«Î=∞
=∞~Ú#q Jx, ÅHõΔ ‡} qcè+¨}Ï^Œ∞Å`À ÅOHõÖ’ „Ñ¨"ÕtOz# `«~°∞"å`«
ÅOHõÖ’x Sâ◊fi~°º=¸,=„*ÏÅ Éè=í O`«∞Å#∞ N~å=ÚxH˜ K«∂Ñ≤Oz, 'PÇ¨
JÜ≥∂^èŒº Hõ<åfl Sâ◊fi~°º=O`« "≥∞ÿ#k .... WHõ¯_Õ LO_ç áÈ=K«∞Û QÆ^•...—
Jx N~å=Úx`À JO>Ë, P ã¨=∞Ü«∂# N~å=Ú_»∞ =∞$^Œ∞=∞^èŒ∞~°OQÍ
'[#h, [#‡Éèí∂q∞â◊Û, ã¨fi~åæ^ŒÑ≤QÆsÜ«∞ã‘— Jx K≥áêÊ_»∞.
60 QÀÑ¨Ù~°O....
45. HÍsÎHõ =∂ãÖÖ’ Lã≤i K≥@∞ì „HÕ^Œ Éè’[<åÖˇO^Œ∞‰õΩ?
^è•„u K≥@∞ì J#QÍ Lã≤i K≥@∞ì „HÕ^Œ ã¨=∂~å^èŒ#=Ú KÕã≤
|O^èŒ∞ q∞„`« Ç≤Ï`«∞Å`À Z=~°∞ =# Éè’[#=Ú KÕ™êÎ~À, P ã¨=∞Ü«∞OÖ’
Z=~°∞ Ñ¨Ù~å}O qO\Ï~À "å~°∞ hK«[#‡Å∞ á⁄O^ŒHõ N=∞Ç¨q+¨μ‚=Ù
n"≥#Å#∞ ãÖÑ¨Ó~°‚OQÍ á⁄O^Œ∞`å~°∞.
JÖÏˆQ ãÖ=`«û~°OÖ’ XHõ¯™ê~°~Ú<å K≥@∞¡ ÉÏQÍ =ÙO_Õ =<åÅH˜
"≥o§ QÆ_Ñ» @¨ O^•fi~å âßfiã¨<åàÏÅ∞ iÖÏH±û J=Ù`å~Ú. K«H¯õ x „áê}"åÜ«Ú
=Ù#∞ Ñ‘ÅÛ_»O ^•fi~å J<ÕHõ ^ÀëêÅ∞ â◊s~°O #∞Oz `˘ÅyáÈ`å~Ú.
0 Lã≤iK≥@∞ì #∞Oz =KÕÛ QÍex Ñ‘ÅÛ_»O^•fi~å Z<Àfl "åº^èŒ∞Å∞ ã¨q∞ã≤
áÈ`å~Ú. HÍsÎHõ=∂ãÖÖ’ Lã≤iK≥@∞ì#∞ Ñ¨Ól¿ãÎ ã¨=∞ã¨Î q+¨μ‚ ˆHΔ„`«=Ú
ÅO^Œ∞ q+¨μ‚Ñ¨Ó[ KÕã≤# Ñ¶¨ÅO =ã¨∞ÎOk.
46. z#fl Ñ≤Å¡Å∞ Ñ¨Hõ¯ ZO^Œ∞‰õΩ `«_»∞Ñ¨Ù`å~°∞?
TÇ¨Ï `≥eÜ«∞x =Ü«∞ã¨∞Ö’ Uq+¨Ü«∞O QÆ∞iOK≥·<å z<åfl~°∞Å∞
ÉèíÜ«∞Ñ¨_»@O =Å#, `«b¡, `«O„_ô áÈ\Ï¡_»∞HÀ=@O K«∂_»@O=ÖÏ¡, ÉÏQÍ
XuÎ_Hç ˜ QÆ∞~Ô #· Ñ¨C_»∞, J^Õq+¨Ü∞« O QÆ∞iOz PÖ’zOK«@=Ú=Å¡, JÖÏˆQ
ã¨∂¯Ö’¡ `À\˜ q^•º~°∞÷Å∞ P_»∞H˘#∞ ÉÁ=∞‡Å∞ `«# ^ŒQÆæ~° ÖË=x ÉˇOQÆ
ÃÑ@∞ìHÀ=@O=O\˜ "å\˜=Å¡ ‰õÄ_® Ñ¨Hõ¯ `«_»∞Ñ¨Ù`å~°∞. Hõ#∞Hõ Ñ≤Å¡Å
=∞#ã¨∞ `≥Å∞ã¨∞‰õΩx ZÑ¨Ê\˜HõÑ¨C_»∞ "åix J~°÷=Ú KÕã¨∞‰õΩO@∂ "åiH˜
^è≥·~°º=¸, „¿Ñ=∂~°OQÆi¿ãÎ P JÅ"å@∞ „Hõ=∞OQÍ =∂<Õ™êÎ~°∞. z#fl
`«#OÖ’<Õ `«b¡, `«O„_ô „¿Ñ=∂ "åiÔHO`À J=ã¨~°=Ú.
47. q+¨μ‚ã¨Ç¨Ï„ã¨ <å=∞O K«^Œ=\ÏxH˜ =ÚO^Œ∞ ~°∞„^Œ âßÑ¨
q"≥∂K«#O K«^Œ"åÖÏ? =^•Ì?
q+¨μ‚ ã¨ÇÏ¨ „ã¨<å=∂xfl =∞O„`å#∞ëêì#OQÍ KÕÜ∂« ÅO>Ë ~°∞„^ŒâßÑ¨
q"≥∂K«<åxfl QÆ∞~°∞=Ù ^•fi~å =∞O„`Àáêã¨#`À ã‘fiHõiOKåeûO^Õ. Ñ¨Ó[‰õÄ,
Ñ¨~î°#O‰õÄ, áê~åÜ«∞}=Ú#‰õΩ D xÜ«∞=∞ x|O^èŒ#Å∞ Uq∂ÖË=Ù.
48. t=eOQÆO WO\’¡ ZO^Œ∞‰õΩ ÃÑ@∞ìHÀ‰õÄ_»^Œ∞?
t=ÙxH˜ x`«ºÑ¨Ó[ [~°QÍeûO^Õ.HÍ=Ù# K≥Ü«∞ºQÆey`Õ<Õ t=eO
QÍxfl WO\’¡ LOK«∞HÀ"åe. t=eOQÍxH˜ x`«º=Ú YzÛ`«"≥∞ÿ# ã¨=∞
Ü«∞OÖ’ Jaè¿+Hõ=¸, x"Õ^Œ# [~°QÍe. JÖÏ x+¨ìQÍ KÕ¿ã Ñïã≤÷`«∞Å∞
D áÈ\© „Ñ¨ÑO¨ K«OÖ’ ÖË=Ù. HÍ# t=eOQÍxfl JÖÏ x`«º Ñ¨Ó[ K≥Ü∞« ºÖË#
QÀÑ¨Ù~°O..... 61
Ñ¨C_»∞ =∞Ç¨t=Ùx P„QÆÇ¨ xH˜ QÆ∞iHÍ=@OHõ<åfl, g∞‰õΩ ^ŒQiæÆ Ö’x QÆ∞_çÖ’
t=eOQÍxfl WzÛ"ÕÜ«∞@O =∞Ozk.
49. QÆ∞_çÖ’ ZO^Œ∞‰õΩ „Ñ¨^ŒH˜Δ}Å∞ KÕ™êÎ~°∞?
'„Ñ¨^ŒH˜Δ}O— Ö’ '„Ñ¨— J<Õ JHõΔ~°=Ú áêáêÅH˜ <åâ◊#=Ú...'^Œ—
J#QÍ HÀiHõÅ∞ f~°Û=∞x, 'H˜Δ— J#fl JHõΔ~°=Ú =∞~°∞[#‡Ö’ =∞Oz [#‡
W=fi=∞x.'}—J#QÍ J*Ï˝#=Ú áê~°„^Àe P`«‡*Ï˝#=Ú W=fi=∞x. QÆ∞_çÖ’
ÉèíQÆ=O`«∞_ç K«∞@∂ì uiˆQ „Ñ¨^ŒH˜Δ}OÖ’ WO`« J~°÷O LOk. Ñ¨Ó~°fiO
PkÖ’ q<åÜ«∞‰õΩ_»∞ áê~°fif, Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°∞Å K«∞@∂ì uiy qâßfixH˜
„Ñ¨^HŒ }Δ˜ KÕã#≤ Ñ¶Å¨ O á⁄O^•_»∞. HÍ=Ù# ÉèQí =Æ O`«∞x K«∞@∂ì KÕ¿ã „Ñ¨^HŒ }Δ˜
qâ◊fi „Ñ¨^ŒHΔ̃}=∞=Ù`«∞Ok. P`«‡ „Ñ¨^ŒHΔ̃} J=Ù`«∞Ok. ÉèíQÆ=O`«∞_®! <Õ#∞
Jxfl "≥·Ñ¨ÙÅ #∞Oz x<Õfl J#∞ãïã¨∂Î ^è•ºxã¨∞Î<åfl#x J~°úO.
50. ~åÇ¨ïˆH`«∞=ÙÅH˜ J„Ñ¨^ŒH˜Δ}=Ú KÕÜ«∂ÖÏ?
„QÆÇ¨ÅH˜ ~åA ã¨∂~°∞º_»∞ Jhfl „QÆÇ¨Å =∞^èŒº# LO\Ï_»∞.
K«O„^Œ∞_»∞ PˆQflÜ«∞OQÍ LO\Ï_»∞. JOQÍ~°‰õΩ_»∞ ^ŒH˜Δ}OQÍ#∂, |∞^èŒ∞_»∞
ã¨∂~°∞º#‰õΩ Dâß#ºOQÍ#∂, |$Ç¨Ïã¨Êu L`«Î~° k‰õΩ¯QÍ#∂ L<åfl~°∞.
`«∂~°∞Ê# â◊√„‰õΩ_»∞O\Ï_»∞. Ñ¨tÛ=∞ k‰õΩ¯# â◊<≥·â◊Û~°∞_»∂, <≥·|∞∞uÖ’
~åÇ¨ï=Ó, "åÜ«Ú=ºOÖ’ ˆH`«∞=Ó LO\Ï~°∞. J~Ú`Õ „QÆÇ¨Åhfl XˆH
q^èŒOQÍ LO>Ë ~åÇ¨ïˆH`«∞=ÙÅ∞ "Õ~°∞QÍ J„Ñ¨^ŒH˜Δ}OQÍ u~°∞QÆ∞`«∞#fl@∞ì
LO\Ï~Ú. J~Ú<å =∞#O PÜ«∂ „QÆÇ¨Å Ñ¨Ó[Å „Ñ¨HÍ~°"Õ∞ KÕÜ«∂e.
51. ÉèÏ~°º, Éèí~°Î‰õΩ U "≥·Ñ¨ÙQÍ LO_®e?
ã¨~°fi HÍ~åºÖ’¡#∂ ÉèÏ~°º Éèí~°Î‰õΩ Z_»=∞ "≥·Ñ¨Ù<Õ LO_®Å#fl xÜ«∞
=∂xfl âß„ã¨ÎO ZHõ¯_® K≥Ñ¨ÊÖË^Œ∞. Ñ¨Ó*Å∞ x~°fiÇ≤ÏOKÕ@Ñ¨C_»∂, ^•#
^èŒ~å‡Å∂ KÕ¿ã@Ñ¨C_»∞ ÉèÏ~°º YzÛ`«OQÍ Éèí~°Î‰õΩ Z_»=∞"≥·Ñ¨Ù<Õ LO_®e.
Hõ<åº^•#O,q„QÆÇÏ¨ „Ñü+¨Åª Ñ¨C_»∂ ÉèÏ~°º Éè~í ‰Î° Ωõ _ç"Ñ·≥ Ù¨ # LO_®e.
„|Ç¨Ï‡^Õ=Ù_»∞ Ñ¨Ù~°∞+¨μ_çfl ‰õΩ_çÉèÏQÆO #∞Op, „ã‘Îx Z_»=∞ÉèÏQÆO #∞Op
ã¨$+≤ìOKå_»x Ñ¨Ù~å}ÏÅ∞ K≥|∞`«∞<åfl~Ú. N=∞Ç¨q+¨μ‚=Ù `«#ÉèÏ~°º ÅH˜Δ ‡
^Õqx Z_»=∞™ê÷#OÖ’ Ñ¨kÅOQÍ LOK«∞‰õΩ<åfl_»∞. x„^•=ã¨÷Ö’ ‰õÄ_®
Éè~í Î° ÉèÏ~°ºÃÑ· ‰õΩ_çKuÕ x"Õã≤ P ã¨=∞Ü«∞OÖ’#∂ ~°H}Δõ QÍ K«∂ã¨∞‰õΩO\Ï_»∞.
Éèí~°Î KÕu ã¨Ê~°≈`À ÉèÏ~°º J#O`« "≥∞ÿ# Éèí„^Œ`«x á⁄O^Œ∞`«∂ ã¨∞YOQÍ
x„kã¨∞ÎOk.
62 QÀÑ¨Ù~°O....
52. QÆ∞_çH˜ UU "Õà◊Ö’¡ "≥àÏ§e ?
ã¨∂~°∞º_»∞ L^Œ~ÚOKÕ ã¨=∞Ü«∂# N=∞Ç¨q+¨μ‚=Ù QÆ∞_çH˜, ã¨∂~°∞º
Jã¨Îq∞Oz# ã¨=∞Ü«∂# Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°∞x QÆ∞_çH˜ "≥à◊§@O KåÖÏ =∞Ozk.
N=∞Ç¨q+¨μ‚=Ù ã≤÷uHÍ~°‰õΩ_»∞. Hõ#∞Hõ PÜ«∞# =∞# r=# áÈ~å@OÖ’
x`«ºO =KÕÛ ã¨=∞ã¨ºÅ#∞ J_»∞¤ `˘Åy™êÎ_∞» . =∞# |∞kú ^•fi~å PÑ¨^ÅŒ #∞
`˘ÅyOz =∞#efl ã¨∞YOQÍ LO_ÕÖÏ K«∂™êÎ_∞» . Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~°∞_»∞ ÅÜ«∞HÍ~°
‰õΩ_»∞. Hõ#∞Hõ ã¨∂~åºã¨Î=∞Ü«∞ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ Dâ◊fi~°∞_çfl ^Œi≈¿ãÎ Ô~\˜ìOÑ¨Ù
Ñ¶e¨ `åxfl JOk™êÎ_∞» . `˘O^Œ~° Ñ¨_‰» Ωõ O_® KåÖÏ „Ñ¨âßO`«OQÍ ÉèQí =Æ O`«∞_çfl
^Œi≈OKåe.
53. ÑÖK«Hõ<åº ã¨‡~°} ZO^Œ∞‰õΩ KÕ™êÎ~°∞?
''JÇ¨ÏÖÏº „^ÒÑ¨n, ã‘`å, `å~å, =∞O_À^Œs, `«^è• ÑÖK«Hõ<åºó
Ñ¨ˆ~îxfl`«º=Ú =∞Ç¨áê`«Hõ <åâ◊#O——
„Ñü~ÀE ÑÖK«Hõ<åº ã¨‡~°} KÕ¿ãÎ ã¨~°fi áêáêÅ∞ `˘ÅQÆáÈ`å
Ü«∞x, Ñ¨Ù~å}Ï K≥|∞`«∞<åfl~Ú. WÖÏ gix ã¨‡iOK«@O ^•fi~å „ã‘Î `«#
^èŒ~°‡=ÚÅ#∞ qã¨‡iOK«‰õΩO_® LO@∞O^Œx =∞iO`« ^èŒ$_è»xâ◊ÛÜ«∞=Ú`À
„ã‘Î `«#^èŒ~å‡xfl áê\˜ã¨∞ÎO^Œx x`«º=Ú ã¨‡iOK«=∞O\Ï~°∞.
54. ^Œi„^Œ∞_ç`À ¿ãflÇ¨ÏO KÕ¿ãÎ P ^Œi„^ŒO =∞# HõO@∞‰õΩO@∞O^•?
YzÛ`«OQÍ JO@∞H˘O@∞^Œ<Õ K≥áêÊe. ZO^Œ∞HõO>Ë „á⁄^Œ∞Ì#
ÖË=QÍ<Õ =∞#‰õΩ ã¨=∞ã¨ºÅ∂, ÉÏ^èŒÅ∞ J<ÕHõO. W"ÕHõ^• ^Œi„^•xH˜
=¸ÅHÍ~°}=Ú. _»|∞ƒÖËx ^Œi„^Œ∞_ç`À ¿ãflÇ¨ÏOKÕ¿ãÎ _»|∞ƒ#∂, q^Œº
ÖËx"å_ç`À ¿ãflÇ¨ÏO KÕ¿ãÎ q^Œº#∞, ãÖ™ê¯~°=ÚÖËx ^Œi„^Œ∞_ç`À ¿ãflÇ¨ÏO
KÕ¿ãÎ ãÖ™ê¯~°=¸ =∞#‰õΩ `≥eÜ«∞‰õΩO_®<Õ `«iyáÈ`å~Ú. JO^Œ∞ˆH U
q+¨Ü«∞=ÚÖ’<≥·<å, U ~°OQÆ=ÚÖ’<≥·<å =∞#HõO>Ë L#fl`«"≥∞ÿ# "åi`À
¿ãflÇ¨ÏO K≥Ü«∂ºÅO\Ï~°∞.
55. U ~ÀA# U ^Õ=Ùx Ñ¨ÓlOKåe?
™È=∞"å~°O Dâ◊fi~°∞_çfl, =∞OQÆà"◊ å~°O ã¨∞„|Ç¨Ï‡}Ëºâ◊fi~° ™êfiq∞h,
Ç¨Ï#∞=∞O`«∞x, |∞^è"Œ å~°O N=∞Ç¨q+¨μ=‚ Ù#∂, QÆ∞~°∞"å~°O #=„QÆÇ¨ Å#∂,
N +≤i¤ ™ê~ÚÉÏÉÏ#∞, â◊√„Hõ"å~°O J=∞‡"åih, â◊x"å~°O N"ÕOHõ>âË fi◊ ~°
™êfiq∞h, Pk"å~°O ã¨∂~°º ÉèíQÆ"å#∞x Ñ¨ÓlOKåe.
QÀÑ¨Ù~°O..... 63
56. "≥Å∞¡e¡ ~°HÍÎxfl QÆ_»¤ Hõ\˜ìOK«‰õΩO_® HÍáê_»∞`«∞O^•?
â◊H˜Î=O`«"≥∞ÿ#k ~°H˜Δ`«"≥∞ÿ#k "≥Å∞¡e¡. Wk ~°HÍÎxfl Ñ¨Å∞K«QÍ KÕã≤
^è=Œ ∞#∞Ö’¡ ~°HOÎõ QÆ_¤» Hõ@‰ì Ωõ O_® KÕã∞¨ OÎ k. gÅ~Ú#O`« Z‰õΩ¯=QÍ "≥Å∞¡e,¡
h~°∞e¡áêÜ«∞Å#∞ fã¨∞HÀ=_»O QÆ∞O_≥ÔHO`À =∞Ozk.
57. QÆ∞_çH˜ "≥àı§@Ñ¨C_»∞ `«Å™êfl#O KÕã≤ "≥o`Õ =∞iO`« â◊√Éèí=∂?
`«Å™êfl#O KÕã≤ "≥o`Õ â◊s~°=Ú "≥Ú`«ÎO â◊√zQÍ LOK«∞H˘x
^Œ~°≈#O KÕã¨∞‰õΩ#fl@∞ì. =∞# x`«º Hõ$`åºÅ`À =∞#ã¨∞ ZÅ¡Ñ¨C_»∂ J<ÕHõ
q^è•Å∞QÍ HÍ=∞, „HÀ^èŒ, Ö’Éèí, =∞^•Å`À xO_ç LO@∞Ok. P =∞#ã¨∞x
Ñ¨q„`«OQÍ, Ñïâ◊√^ŒúOQÍ KÕã¨∞H˘x "≥àı§ P^è•ºu‡Hõ â◊H˜Î =∞#‰õΩ ÖË^Œ∞
QÆ#∞Hõ, HõhãÖ â◊s~°O "≥Ú`åÎxfl â◊√„ÉèÑí ~¨ ∞° K«∞H˘x ^Œi≈OK«∞‰õΩO@∞<åfl=Ú.
D â◊s~°OÖÏ =∞#ã¨∞#∞ â◊√zQÍ, x~°‡ÅOQÍ LO_ÕÖÏ K≥Ü«∞º=∞x J~°÷"Õ∞
Ñ¨ÓiÎ ™êfl#=Ú Ü≥ÚHõ¯ ÉèÏ==Ú.
58. U ^Õ=`«ÅH˜ UO W+¨ìO?
q<åÜ«∞‰õΩ_çH˜ x"Õ^Œ<å, t=Ù#‰õΩ Jaè¿+Hõ=¸, J=∞‡"åiH˜
™ÈÎ„`«=Ú, q+¨μ=‚ ÙH˜ JÅOHÍ~°=¸, ã¨∂~°∞º#‰õΩ #=∞ã¨¯~°=¸, QÆ∞~°∞=Ù#‰õΩ
â◊√„â◊¥+¨ „Ñ≤Ü«∞O. „ã‘ÎH˜ p~°Å∂, #QÆÅ∂, Ñ¨Ù~°∞+¨μxH˜ ^èŒ#=¸, H©iÎ,
Ñ≤Å¡ÅH˜ P@Å∂, ÃÑ^ŒÌ"åiH˜ P^è•ºu‡Hõ zO`«# W+¨ìO.
59. u~°∞=∞Å u~°∞Ñü N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞ áê^Œ~°HõΔÅ∞ ZO^Œ∞‰õΩ
J~°∞QÆ∞`«∞<åfl~Ú?
N "≥OHõ>âË fi◊ ~°™êfiq∞ "åi áê^Œ~H° ÅΔõ ∞ KåÖÏ ÃÑ^ŒqÌ QÍ LO\Ï~Ú.
Jq HÍÅO`Àáê@∞ J~°∞QÆ∞`«∞<åfl~Ú. ^•xH˜ HÍ~°}O N "ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞xH˜
ÉèÏ~°ºÃÑ· „¿Ñ=∞ Z‰õΩ¯=. N"å~°∞ ~å„u PÅÜ«∂xfl =¸ã≤# `«~°∞"å`« D
áê^Œ~°HõΔÅ∞ ^èŒiOz, U_»∞H˘O_»Å∞#∞ky JÅ"Õ∞Å∞ =∞OQÍ^Õq =^ŒÌÔHo§
=∞m§ U_»∞H˘O_»Å∞ ZH˜¯ `«# Ü«∞^ä•™ê÷<åxH˜ ã¨∞„Ñ¨ÉèÏ`« "Õà◊H˜ KÕ~°∞‰õΩO
\Ï_»∞. JO^Œ∞ˆH Jq Jiy áÈ`«∞O\ÏÜ«∞x Éèí‰õΩÎÅ „Ñ¨QÍ_è» #=∞‡Hõ=Ú.
60. QÆ∞~°∞"å~°O u~°∞=∞Å N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_çfl =¸_»∞
~°∂áêÅ`À K«∂_»=KåÛ?
QÆ∞~°∞"å~°O<å_»∞ N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞ Éèí‰õΩÎÅ‰õΩ =¸_»∞ ~°∂áê
Å`À ^Œ~°≈#=Ú W™êÎ_»∞. QÆ∞~°∞"å~°O L^ŒÜ«∞O Ô~O_»= J~°Û# J~Ú#
`«~åfi`« N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ PÉèí~°}ÏÅ∂, JÅOHõ~°}Å∂ ÖË‰õΩO_® ^Œ~°≈#
64 QÀÑ¨Ù~°O....
q∞™êÎ_»∞. <˘ã¨@# ã¨#flx <å=∞=Ú =∂„`«O LO@∞Ok. P ã¨=∞Ü«∞OÖ’
™êfiq∞ "åi <Õ„`åÅx ^Œi≈Oz `«iOK«=K«∞Û#∞. ~å„u `À=∂Å¿ã= J~Ú#
`«~åfi`« Ñ¨ÓÅOy ¿ã=Ö’ ^Œ~°≈# q∞™êÎ~°∞. J#QÍ QÆ∞~°∞"å~°O L^ŒÜ«∞O
ã¨HõÖÏÉèí~°}=ÚÅ`À#∂ Ô~O_»= J~°Û# `«~åfi`« JÉèí~°}ÏÅ∞ ÖË‰õΩO_®,
~å„uH˜ Ñ¨ÙëêÊÅOHõ~°}`À k=º ^Œ~°≈<åxfl Éèí‰õΩÎÅ‰õΩ JOk™êÎ~°∞
N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~° ™êfiq∞.
61. ~°^äŒã¨Ñ¨Îq∞ ~ÀA lÖË¡_»∞ P‰õΩÃÑ· ˆ~yÑÖ_»∞ ÃÑ@∞ì‰õΩx `«Å™êfl#O
ZO^Œ∞‰õΩKÕ™êÎ~°∞?
2 P=∞¡QÆ∞}O QÆÅ ˆ~QÆ∞ÑÖ_»∂, lÖË¡_»∂ P‰õÄ `«Å‰õΩ ZO`À "Õ∞Å∞
KÕ™êÎ~Ú. lÖË_¡ ∞» P‰õΩÖ’x ~°™êÜ«∞<åÅ∞ A@∞ì#∞ =∞iO`«Q\Æ ì˜ Ñ¨~∞° ã¨∞OÎ k.
JÖÏˆQ "≥∞^Œ_»∞x K«Å¡|~°∞ã¨∞ÎOk. JO^Œ∞ˆH P ~ÀA# #^Œ∞Ö’¡#∂,
gÅ∞HÍHõáÈ`Õ WO\’¡#~Ú<å qkèQÍ JÖÏ ™êfl#O KÕ™êÎ~°∞. D PKå~°O
HÀ#ã‘=∞ „áêO`«Å"å~°∞ Z‰õΩ¯=QÍ áê\˜ã¨∞Î<åfl~°∞.
62. `«∞Åã≤x P_»"åà◊√§ HÀÜ«∞~å^•?
HÀÜ«∞~å^Œ<Õ âß„™êÎÅ∞ K≥|∞`«∞<åfl~Ú. â◊√„Hõ"å~°O, Pk"å~°O,
UHÍ^Œt, J=∂"åã¨º, áœ~°‚q∞ ~ÀAÅÖ’ `«∞Åã≤h Lã≤i Ñ¨„`åhfl HÀÜ«∞
~å^Œ∞. JÖÏˆQ `«∞Åã≤ "≥ÚHõ¯#∞ <å@_»O, `˘ÅyOK«@O =∞QÆ"åˆ~ KÕÜ«∂
Åx, =∞QÆ"å~°∞ HÀã≤# `«∞Åã≤`À<Õ Ñ¨ÓlOKåÅx âß„ã¨ÎO. `«∞Åã≤x HÀÃã
@Ñ¨C_»∞ ã¨∞ÎuOz, #=∞ã¨¯iOz Ñ¨Ù~°∞+¨μÅ∞ HÀÜ«∂e.
63. `«e¡H˜ ÃÑ>Ëì #=∞™ê¯~°O ZO`« Ñ¨Ù}º=Ú?
P~°∞™ê~°∞¡ Éèí∂ „Ñ¨^ŒH˜Δ} KÕã≤#O`«, Ñ¨k"ÕÅ ™ê~°∞¡ HÍj "≥o§
=zÛ#O`«, =O^ŒÖÏk™ê~°∞¡ ã¨=Ú„^Œ ™êfl#O KÕã#≤ O`«. W\˜ì "å\˜H˜ Ñ¨k~Ô @¡
Ñ¶¨ÅO =∂`«$=O^Œ#O ^•fi~å HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok.
64. ÃÑo§Ö’ =∞OQÆà◊ ã¨∂„`«O Hõ@ì@OÖ’ Ñ¨~°=∂~°÷O Uq∞\˜?
=~°∞_»∞<≥#· <Õ#∞ =^è∞Œ =Ù"≥#· h "≥∞_»Ö’ =∂OQÆàº◊ O Hõ_∞» `«∞<åfl#∞.
=∞#^ŒÌi r=#O D HõΔ}O #∞Oz„áê~°OÉèíO. xO_»∞ #∂ˆ~à◊√§ Ñ¨Ó~°‚
PÜ«Ú+¨μ¬`À =∞#O Hõeã≤ "≥∞Åã≤ LO_®e.2 `åoÉÁ@∞¡ Q“s â◊OHõ ~°∞Å∞.
Ñ¨~°ã¨Ê~°O W^ŒÌ~°O XHõ¯>ˇÿ J@∞ JuÎO\˜"åifl, W@∞ Ñ¨Ù\˜ìO\˜ "åifl
2`åo ÉÁ@¡=ÖË ZÅ¡Ñ¨C_»∞ HõeÑ≤ LOz ã¨∞Y=∞Ü«∞ rq`åxfl QÆ_»∞Ñ¨Ù`å
=∞x =∞OQÆà◊ã¨∂„`«O Hõ@ì_»Ö’ J~°÷O Ñ¨~°=∂~°÷O.
QÀÑ¨Ù~°O..... 65
65. Ñ¨Ù~°∞+¨μ_»∞ ™êfl#O ZÖÏ K≥Ü«∂ºe?

™êfl#=∞O>Ë Ç¨Ï_®=Ù_çQÍ 4K≥O|∞Å∞ <≥uÎ# áÈã¨∞H˘x =K≥ÛÜ«∞º
@O HÍ^Œ∞. H˘O`« =∞Ok â◊s~°O `«_»=‰õΩO_® ™êfl#O J~ÚºO^Œx
Ñ≤™êÎ~°∞. ™êfl#Oè JÖÏK≥Ü«∞º‰õÄ_»^Œ∞. Jxfl ™êfl<åÅHõ<åfl ã¨=Ú„^™êfl#O
„âı+ì̈O. ZO^Œ∞HõO>Ë LÑ¨C h\˜Ö’ ™êfl#O ^•fi~å =∞# â◊s~°OÖ’x J<ÕHõ
=∞e<åÅ∞ `˘ÅyáÈ`å~Ú.
2=k #n™êfl#O. "Õ‰õΩ=*Ï=Ú# #n ™êfl#O KÕ¿ãÎ J<ÕHõ K«~°‡
~ÀQÍÅ∞ ^Œ∂~°=∞=Ù`å~Ú. #n [ÖÏÅ∞ H˘O_», HÀ#Å#∂, K≥@∂ì
Ñ¨Ù@ìÅ#∂ `å‰õΩ`«∂ „Ñ¨=Ç≤Ï™êÎ~Ú. JÖÏ „Ñ¨=Ç≤ÏOK«@O ^•fi~å Z<Àfl
=#=¸eHõÅ ~°ãÖ #n[ÖÏÖ’¡ HõÅ∞ã¨∞ÎOk. JO^Œ∞Hõ<Õ #n ™êfl#O
ZO`À L`«Î=∞"≥∞ÿ#k.P~ÀQÆº=O`«"≥∞ÿ#k.
WHõ z=ik WO\˜™êfl#=Ú. Ju "Õ_ç h\˜`ÀQÍh, Ju K«Å¡\ ˜
h\˜`ÀQÍh ™êfl#O KÕÜ«∞‰õÄ_»^Œ∞. QÀ~°∞"≥K«Û\˜ hà◊§`À ™êfl#O KÕ¿ãÎ
â◊s~åxH˜, â◊s~°OÖ’Ñ¨Å =Ù#fl J=Ü«∞"åÅH˜ ZO`À ¿ã^Œf~°∞`«∞Ok.
J<å~ÀQÆºOQÍ L#fl"å~°∂, z#flÑ≤ÅÅ¡ ∂ ã¨~Ô #· suÖ’ "Õ_ç ÖË^• K«hfl\˜`À
™êfl#O KÕÜ«∂e.
66. x„^ŒÖË=QÍ<Õ =ÚO^Œ∞QÍ K«∂_®eû#q
W+¨ì^≥·=O, ã¨∂~°∞º_»∞, |OQÍ~°O, ã¨=Ú„^ŒO, `«# „ÑüaO|O,
=Ü≥∂ =$^Œ∞Åú ∞, Ñ¨Ù}º„ã‘ÅÎ ∂, ^Œ∂_»`À L#fl P=Ó, =∞OQÆà`◊ À~°}=ÚÅ∂,
Ñ¨ã∞¨ Ñ¨Ù |@ìÅ∂, `«∞Åã≤ "≥ÚHõ¯Å∂, W@∞=O\˜q K«∂¿ãÎ WOHõ P ~À[O`å
â◊√Éèí„Ñ¨^ŒOQÍ LO@∞Ok.
67. *’ºui¡OQÆ ^Œ~°≈# Ñ¶¨Å=ÚÅ∞ Uq∞\˜?
™œ~å„+¨ì ™È=∞<å^äŒ∞_çfl ^Œi≈Oz# Éè’QÆÉèÏQÍºÅ∞ HõÅ∞QÆ∞`å~Ú.
Nâ‹Å· =∞e¡HÍ~°∞#˚ ∞_çfl ¿ãqOz# ã¨~fi° ^Œi„^•Å∞ ã¨q∞ã≤áÈ`å~Ú. L[˚~Úx
=∞Ç¨HÍÅ∞_çfl H˘ez# ã¨~°fiÉèíÜ«∞ áêáêÅ∂ Ç¨ÏiOK«∞‰õΩáÈ`å~Ú.
FOHÍˆ~â◊fi~°=Ú J=∞~°eOˆQâ◊fi~°∞_»∞, WÇ¨ÏÑ¨~åÅ∂, ™œMÏºx™êÎ_∞» . Ñ¨~o°
"≥^· ºŒ <å^äŒ eOQÍxfl ¿ãqOz# J<ÕHõ n~°"… åº^è∞Œ Å #Ü«∞=∞=Ù`å~Ú. cè"∞Õ â◊fi
~°=Ú cè"Õ∞â◊fi~°eOQÍxfl ^Œi≈Oz# â◊`«$[Ü«∞O Hõey JHÍÅ =∞$`«∞º
ÉèíÜ«∂Å∞ `˘Åy áÈ`å~Ú. ~å"Õ∞â◊fi~°=Ú ~å"Õ∞â◊fi~°eOQÍxfl ^Œi≈Oz,
HÍjÖ’ QÆOQÍ [ÖÏxfl Jaè¿+HÕz#, =∞Ç¨ÏŸ#fl`«"≥∞ÿ# Ñ¨Ù}ºÑ¶¨ÅO Hõey
66 QÀÑ¨Ù~°O....
Ñ¨~=° ∞Ñ¨^•xfl KÕ~∞° `å~°∞. ^•fi~°Hõ <åˆQâ◊fi~°∞_çfl ^Œi≈Oz# =∞Ç¨áê`«HÍÅ∂,
LÑ¨áê`«HÍÅ∂ #t™êÎ~Ú. HÍj, qâıfiâ◊fi~° eOQÍxfl ¿ãqOz# ã¨=∞ã¨Î
Hõ~‡° |O^è•Å #∞Oz q=ÚH˜.Î <åã≤H± „`«ºO|ˆHâ◊fi~° ™êfiq∞x H˘ez# HÀiHõÅ∞
f~°∞`å~Ú. JÑ¨"å^Œ∞Å∞ áÈ`å~Ú. Ç≤Ï=∂ÅÜ«∞ ˆH^•ˆ~â◊fi~° eOQÍxfl
^Œi≈Oz# "å~°∞ =ÚH˜Îx á⁄O^Œ∞`å~°∞. g~°∞Å∞ Ñ¶¨∞$¿+‚â◊fi~° eOQÍxfl
^Œi≈Oz# WÇ¨ÏÑ¨~° Éè’QÍÅ#∞ JOkã¨∞ÎOk.
68. „ã‘Î ÃÑà‹·¡# "≥Ú^Œ\˜ ~å„u `≥Å¡p~°#∞, Éèí~°Î áÈ~Ú#Ñ¨Ê_»∞ `≥Å¡p~°#∞
^èŒiOK«@OÖ’ `Õ_® Uq∞\˜?
KåÖÏ =∞Ok 2 ãÖ^Œ~åƒùÖ’¡#∂ XˆH p~°#∞‰õΩO\Ï~°∞. HÍh
HÍ^Œ∞. Ô~O_ç\ ˜H˜ KåÖÏ `Õ_®=ÙOk. H˘`«Î ÃÑo§‰õÄ`«∞~°∞ áêÅQÍ¡ã¨∞`À Éèí~°Î
^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ KÕ~ˆ @Ñ¨C_»∞ fÑ≤ QÆ∞~°∞QÎ Í `≥Åp¡ ~°#∞ ^èiŒ Oz, Éè~í #Î° ∞ ã¨g∞Ñ≤ã∞¨ OÎ k.
J@∞=O\˜ ãÖ^Œ~°ƒùOÖ’ H˘`«ÎÃÑo§‰õÄ`«∞~°∞ ^èŒiOKÕ `≥Å¡p~°‰õΩ z=~°
JOK«∞Å∞O\Ï~Ú. ã¨~ã° fi¨ f^Õq ^èiŒ OKÕ `≥Å\¡ ˜ p~°=O\˜ P p~°#∞ =^è∞Œ =Ù
^èŒiOK«\ÏxH˜ =ÚO^Œ∞ â◊√Éèí „Ñ¨^Œ=∞~Ú# Ñ¨ã¨∞Ñ¨Ù`À JÅOHõi™êÎ~°∞. WHõ
Ô~O_À q+¨Ü«∂xH˘¿ãÎ q^èŒ= ^èŒiOKÕ `≥Å¡p~°‰õΩ JOK«∞Å∞O_»=Ù. Ñ¨ã¨∞Ñ¨Ù
~åÜ«∞~°∞.
69. uiy P_»n, u~°Hõ¯ =∞QÆ"å_»∂ K≥_»`å~å?
Ñ¨Ó~°fiO« q*Ï˝#O QÆ∞iOz `≥eÜ«∞KÕ¿ã ™ê^èŒ<åÅ∞ LO_ÕqHÍ=Ù.
JÑ¨Ê\’¡ „Ñ¨[Å∞ H˘_»∞‰õΩx ^Õâã◊ O¨ Kå~°O ÑÖÑ≤Oz ã¨=∂[ áÈHõ_®, "≥∂ãÖ,
<åºÜ«∞O, ^è~Œ ‡° O, `≥eq, Ö∫Hõº=Ú=O\˜q =O@Ñ¨\Oì˜ K«∞‰õΩx ~°=∞‡<Õ"å~°∞.
JÖÏ ^Õâã◊ O¨ Kå~°O KÕã≤ =zÛ# "åiH˜ ÃÑo§ [iÑ≤Oz ÉÏ^èºŒ `«Å#∞ ^è~·≥ º° OQÍ
JÑ¨ÊK≥¿ÑÊ"å~°∞.
J^Õ „ã‘Î uiy`Õ „Ñ¨^äŒ=∞OQÍ [iˆQk QÆ~°ƒù=u HÍ=@O MÏÜ«∞O.
Ö∫HõºO, q*Ï˝#O ãÖQÆu „Ñ¨Hõ¯# ÃÑ_ç`Õ Jxfl "≥·Ñ¨ÙÅ #∞Oz #=ÙfiÅ
HÍ=Åã≤Ok. JO^Œ∞ˆH „ã‘ÎÅ#∞ ZO`« ^ŒQÆæi"åà◊§ WO\˜ÔH·<å ÑÖÑ¨~°∞.
„ã‘hÎ , ^è<Œ åhfl KåÖÏ *Ï„QÆ`QÎ« Í Éè„í ^ŒÑ~¨ ∞° ™êÎ~∞° , ~°H}Δõ HõeÊ™êÎ~∞° . JÖÏK≥Ü∞« ºHõ
áÈ`Õ ^èŒ#=∞~Ú`Õ áÈ`«∞Ok. „ã‘Î J~Ú`Õ K≥_»∞`«∞Ok. ^èŒ<åhfl „ã‘Îx „Ñ¨Hõ¯
„Ñ¨Hõ¯# ÃÑ_ç`Õ "≥Ú^Œ@ „ã‘Îx PtOz P `«~°∞"å`« ^èŒ<åxfl Pt™êÎ_»∞
Ñ¨Ù~°∞+¨μ_»∞.
QÀÑ¨Ù~°O..... 67
70. K«O\˜Ñ≤Å¡efl HÍà◊§ g∞^Œ Ñ¨_»∞HÀÉˇ@∞ì‰õΩx ™êfl#O KÕ~Ú™êÎ~°∞
ZO^Œ∞‰õΩ?
z<åfl~°∞ÅH˜ ™êfl#O KÕ~ÚOK«@=∞#flk KåÖÏ ÃÑ^ŒÑÌ x¨ . JO^Œ∞Hõ<Õ
Ñ¨ã≤Ñ≤Å¡Å‰õΩ J`«ÎQÍ~À, J=∞‡=O\˜ ÃÑ^ŒÌ"å~À P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ^ŒQÆæ~°∞O_ç
™êfl#O KÕ~Úã¨∞Î LO\Ï~°∞. z<åfl~°∞Å∞™êfl#O KÕ¿ã ã¨=∞Ü«∞OÖ’ hà◊√§
K≥=ÙÖ’¡H,˜ =Ú‰õΩ¯Ö’¡H˜ "≥o`Õ K«O\˜ Ñ≤Å"¡ å_çH˜ „Ñ¨=∂^ŒO HõeQˆ J=HÍâ◊O
LOk . JO^Œ∞ˆH `«e¡ ÖË^• ÃÑ^ŒÌ"å~°∞ `«# Ô~O_»∞ HÍà◊§ g∞^Œ Ñ¨_»∞HÀÉˇ@∞ì
H˘x, QÀ~°∞"≥KÛ« x h\˜`À ™êfl#O KÕ~Ú™êÎ~∞° . ™êfl<åxH˜ J~°QOÆ @ =ÚO^Œ∞
Ñ≤Å¡"åx XO\˜H˜ #∂<≥ ~åã≤, "≥∞`«ÎQÍ =∞™ê*òKÕã≤ =∂_»∞‰õΩ P=Ú^ŒO
ÃÑ\˜ì, P `«~°∞"å`« #Å∞QÆ∞ Ñ≤O_ç`À ™êfl#O KÕ~ÚOKåe. PqO^èŒQÍ
HÍà◊§ g∞^Œ Ñ¨_»∞HÀÉˇ@∞ì‰õΩx ™êfl#O KÕ~Ú¿ãÎ Ñ≤Å¡Å∞ U_»fi~°∞...
#Å∞QÆ∞ÃÑ\˜,ì #∂<≥ ~åã≤ ™êfl#O KÕ~ÚOK«@O ^•fi~å z<åfl~°∞Å‰õΩ
"åºÜ«∂=∞O J=Ù`«∞Ok. `«^•fi~å =∞Oz P~ÀQÆºHõ~"° ∞≥ #ÿ â◊s~° Ñ¨@∞`«fiO
=ã¨∞ÎOk. Éèíq+¨º`«∞ÎÖ’ JO^ŒOQÍ, P~ÀQÆºOQÍ ÃÑ~°∞QÆ∞`å~°∞.
71. [ÑÖ UÜÕ∞ „Ñ¨^ÕâßÖ’¡ KÕÜ«∂e ?
WO\’¡Ö’ [ÑÖ ZO`« KÕ¿ãÎ JO`« Ñ¶ë`«=Ú LO@∞Ok. #n
Ñïã¨~° „áêO`åÖ’¡ [ÑÖKÕ¿ãÎ Ô~\˜ìOÑ¨Ù Ñ¶ë`«O =ã¨∞ÎOk. QÀâßÅÖ’
[ÑÖKÕ¿ãÎ =O^ŒÔ~@∞¡, Ü«∂QÆâßÅÖ’ [ÑÖKÕ¿ãÎ JO`«‰õΩ q∞Oz Ñ¶ë`«O
=ã¨∞ÎOk.
Ñ¨Ù}º „Ñ¨^ÕâßÖ’¡#∂, ^Õ=`å ã¨xflkèÖ’#∂ [ÑÖKÕ¿ãÎ 10"ÕÅ
Ô~@∞¡ Ñ¶ë`«O =ã¨∞ÎOk. t"åÅÜ«∞OÖ’QÍx, t=™êxfl^èŒºOÖ’ QÍx
[ÑÖKÕ¿ãÎ =∞Ç¨ÏŸ#fl`«"≥∞ÿ# Ñ¶ë`«O =ã¨∞ÎOk. Ñ¨Ùe`ÀÅ∞ g∞^Œ ‰õÄ~°∞Ûx
[ÑÖKÕ¿ãÎ "≥∂HõOΔ HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. JÖÏˆQ "≥^∞Œ ~°∞ KåÑ¨ÃÑ· ‰õÄ~°∞Ûx [Ñ¨=Ú
KÕ¿ãÎ ^Œi„^ŒO P=Ç≤Ïã¨∞ÎOk. ~å~Úg∞^Œ ‰õÄ~°∞Ûx [ÑÖKÕ¿ãÎ ~ÀQÍÅ∞
=™êÎ~Ú. Hõ\ ˜Hõ <ÕÅ g∞^Œ‰õÄ~°∞Ûx [ÑÖKÕ¿ãÎ ^Œ∞óY=Ú ãÖÉèíqã¨∞ÎOk.
H˘Ü«∞ºÑ‘@ g∞^Œ ‰õÄ~°∞Ûx [ÑÖKÕ¿ãÎ ^•i„^ŒºO HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. QÆ_ç¤g∞^Œ
[ÑÖKÕ¿ãÎ H©iÎ <åâ◊#=Ú J=Ù`«∞Ok.
72. J@¡`«kÌ<å_»∞ J@∞¡ ZO^Œ∞‰õΩ áÈ™êÎ~°∞?
Pâ◊fiÜ«Ú[ |Ç¨ïà◊ `«kÜ«∞ <å_»∞ =KÕÛ J@¡`«^≥Ì =∞Ç≤Ïà◊Å‰õΩ F
=ÚYº"≥∞ÿ# ÑÖ_»QÆ. D ÑÖ_»QÆ~ÀA J@∞¡áÈ™êÎ~°∞. JÖÏ áÈ¿ã@Ñ¨C_»∞
68 QÀÑ¨Ù~°O....
J@¡‰Ωõ Zxfl ~°O„^è•Å∞ Ñ¨_`» åÜ≥∂, Jxfl "ÕÅ ãÖ=`«û~åÅ∞ `«=∞H˜ J~Ú^À
`«<åxfl „Ñ¨™êkOK«=∞x Q“i^Õqx „áêi÷OK«@"Õ∞ J@¡`«^≥Ì P#"å~Úu.
JÖÏˆQ ÃÑo§HÍx "å~°∞ D J@¡`«^≥Ì [~°∞Ñ¨ÙHÀ=@O=Å¡ `«=∞‰õΩ =KÕÛ
=~°∞_»∞ JO^ŒQÍ_»∞, K«Hõ¯\˜ãÖ`å#O HõÅ∞QÆ∞`å~°x F „Ñ¨QÍ_è» qâßfiãÖ.
73. =∞™êÖÏ k#∞ã¨∞Å∞ P~°yOK«_»O =∞Oz"å ? HÍ^• ?
q∞iÜ«∂Å∞ ~°HÍÎxfl QÆ_»¤ Hõ\ ˜ìOK«=Ù. PHõex ÃÑOK«∞`å~Ú.
Å=OQÆO ~°HOÎõ QÆ\ Ñì˜ _¨ ‰» Ωõ O_® x~Àkèã∞¨ OÎ k. JÅ¡O ~°HOÎõ Ö’ „Ñ¨=∂^ŒOQÍ
=∂ˆ~ K≥_»∞ Ñ¨^•~å÷Å#∞ ãïKÕã¨∞ÎOk. WHõ h~°∞e¡x ZO`« Ñ¨zÛQÍu<åfl
4 L_çHO˜ z u<åfl ~°HÍÎxfl x~°O`«~O° =∞# â◊s~°OÖ’H˜ „Ñ¨=Ç≤ÏOÑ¨ KÕã∞¨ OÎ k.
74. Z#fl\˜H© uiy á⁄O^ŒÖËxq Uq∞\˜?
Éèí∂`«HÍÅ=Ú, qÅ∞¡#∞Oz |Ü«∞@‰õΩ =zÛ# ÉÏ}=¸, ÃÑ^Œq
^•\˜# "å‰õΩ¯, KÕ*Ïi# J=HÍâ◊=¸ ZÑ¨Ê\˜H© uiy~å=Ù, Z#fl\˜H"˜ å\˜x
á⁄O^ŒÖ=Ë Ú. Hõ#∞Hõ HÍÖÏxfl ã¨kfixÜ≥∂QÆO KÕã∞¨ HÀ"åe. =∂\Ï¡_Õ "å‰õΩ¯x
Pz `«∂z =∂\Ï¡_ç`Õ Z@∞=O\˜ J#~å÷Å∞ [~°QÆ=Ù. J=HÍâ◊O KåÖÏ
`«‰õΩ¯=QÍ =ã¨∞ÎOk. JÑ¨C_Õ ^•xx ã¨kfixÜ≥∂QÆ Ñ¨~°K«∞HÀ"åe. ^•xx
^Œ∞ifixÜ≥∂QÆ Ñ¨~°K«∞H˘x P `«~°∞"å`« J=HÍâ◊O ZO`« Z^Œ∞~°∞K«∂ã≤<å
=∞m§ Jk ~åHõáÈ=K«∞Û#∞.JO^Œ∞ˆH ÃÑ^ŒÌÅ∞ JO\Ï~°∞.KÕ`«∞Å∞ HÍÖËHõ
P‰õΩÅ∞ Ñ¨@∞ì‰õΩO>Ë LÑ¨Ü≥∂QÆO ÖË^Œ∞.
75. =ÚHÀ¯\˜ UHÍ^Œt<å_»∞ L`«Î~° ^•fi~åxfl ZO^Œ∞‰õΩ ^Œi≈OKåe?
=ÚHÀ¯\˜ UHÍ^Œt<å_»∞ N =∞Ç¨q+¨μ‚=Ù Ü≥∂QÆx„^Œ #∞O_ç
"≥∂ÖÁ¯O\Ï_»∞. L`«~Î ° ^•fi~°O #∞Oz ^Œ~≈° #q∞™êÎ_∞» . L`«~Î ^° •fi~°O ^•fi~å
N=∞Ç¨q+¨μ=‚ Ùx ^Œi≈¿ãÎ ZO`À Ñ¨Ù}ºO HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. ™êfiq∞ x„^Œ ÖËz#
~ÀA# "≥Ú@ì"≥Ú^Œ\ ˜™êiQÍ Z=Ô~·`Õ ^Œ~°≈#O KÕã¨∞‰õΩO\Ï~À "å~°∞
=∞#ã¨∞Ö’ HÀ~°∞‰õΩ#fl HÀiHõ Z@∞=O\˜^<·≥ å q+¨μ=‚ Ù `«ÑÊ¨ ‰õΩO_® f~°∞™êÎ_x»
F „Ñ¨QÍ_è» #=∞‡HõO. JÖÏˆQ =ÚHÀ¯\˜ UHÍ^Œt<å_»∞ Zxfl Ñ¨#∞Å∞<åfl
"å\˜x =∂#∞H˘x P ™êfiq∞x L`«~Î ° ^•fi~°O QÆ∞O_®"≥o§ ^Œi≈¿ãÎ =ÚHÀ¯\˜
^Õ=`«Å∂ nq™êÎ~°∞.
76. J^ŒÌO Ñÿe`Õ Ji+¨ì=∂? HÍ^•?
J^ŒÌO Ñÿe`Õ Ji+¨ì=∂ HÍ^• `«~åfi`« HÍx =ÚO^Œ∞ Ñÿe#
J^ŒÌOÖ’ =∞# "≥ÚÇ¨xfl K«∂ã¨∞HÀ‰õÄ_»^Œ∞. Ñÿe# J^•Ìxfl WO\’¡
QÀÑ¨Ù~°O..... 69
LOK«‰õÄ_»^Œ∞. =∞~°HõÅ∞ Ñ¨_ç ÖË^• =∂ã≤áÈ~Ú# J^•Ìxfl Jã¨ûÅ∞ LOK«

‰õÄ_»^Œ∞. J^•ÌxH©, ÅH©Δ ‡^ÕqH© KåÖÏ ^ŒQÆæ~° ãÖ|O^èŒO LOk. J^ŒÌO
JO>Ë ÅH˜Δ ‡^Õq ™ê÷#O.J^ŒÌOÖ’ ZÑ¨C_»∂ XˆH ÉÁ=∞‡ xÅHõQÍ LO_»^Œ∞.
ÅH©Δ ‡^Õq‰õÄ_® JO`Õ. J^ŒÌO Ñÿe`Õ ^èŒ# #+¨ì=∞x Ñ¨Ù~å}ÏÅ∞ K≥|∞
`«∞<åfl~Ú. QÍA =ã¨∞=Î Ù U^≥<· åã¨~ˆ Ñÿe#Ñ¨C_»∞ ZO`« *Ï„QÆ`QÎ« Í â◊√„ÉèÑí ~¨ °
z<å ^•xÜ≥ÚHõ¯ ~°[#∞ ZHõ¯_À XHõKÀ@=ÙO_ç K«@∞‰õΩ¯# HÍ@∞ "Õã∞¨ OÎ k.
Hõ#∞Hõ J^ŒÌO q+¨Ü«∞OÖ’ Z<Àfl *Ï„QÆ`«ÎÅ∞ fã¨∞‰õΩx ã¨Ç¨Ï#O`À Ñÿe#
J^ŒÌO=ÚHõ¯Å#∞ Z=~°∞ #_»=x „Ñ¨^ÕâßÖ’¡ "å\˜x áêÔ~Ü«∂ºe.
77. ^Õ"åÅÜ«∞OÖ’H˜ "≥àı§ =ÚO^Œ∞ HÍà◊√§ ZO^Œ∞‰õΩ Hõ_»∞HÀ¯"åe?
QÆ∞_çH˜ "≥àÏ§e JO>Ë ™êfl#O KÕ¿ã "≥à◊`å=Ú. J~Ú<å QÆ∞_ç
Éˇ·@ ÑÖÑ¨Ù =^ŒÌ ÖË^• ÉÏq =^ŒÌ =∞m§ HÍà◊√§ Hõ_»∞H˘¯x "≥à◊`å=Ú.
^•xH˜ HÍ~°}O ™êfl#O JÜ«∂ºHõ, "≥à§ı =ÚO^Œ∞ K≥ÑC¨ Å∞ ^èiŒ ™êÎ=Ú. Hõ#∞Hõ
=ÚO^Œ∞QÍ QÆ∞_ç Éˇ@· áê^Œ~H° ÅΔõ #∞ =^Œe, ÑÖK«É∂íè `åÖ’¡ XHõ>#ÿˇ Éè∂í q∞ÃÑ·
xÅ|_ç, ÑÖK«É∂íè `åÅH˜ JkèÑu¨ J~Ú# h =^Œ‰Ì Ωõ =ã¨∞<Î åfl=∞x =∞##O
KÕã∞¨ ‰õΩO@∂, Páê^Œ=∞ã¨HÎ =õ ¸ Ñïâ◊√„ÉèOí KÕã∞¨ HÀ=\ÏxH˜, `˘Å∞`« ~Ô O_»∞
HÍà◊√§ "≥#Hõ, =ÚO^Œ∂ `«_Kç ÖÕ Ï Hõ_∞» ‰õΩ¯O\Ï=Ú. =¸_»∞™ê~°∞¡ Ñ¨ÙH˜¯eOz
h\˜x Éˇ·@H˜ =^ŒÖÏe.
'^Õ"å! â◊s~°=¸, "å‰õΩ¯H˜ =¸Å HÍ~°Hõ"≥∞ÿ# <åÅ∞HÍ, <À~°∂
‰õÄ_® â◊√„ÉèÑí ~¨ ∞° K«∞H˘x h =ÚO^Œ∞‰õΩ =zÛ „áêiúã∞¨ <Î åfl=Ú. HÍ=Ù# =∞=Ú‡
nqOK«∞— Jx J~°úO. JO^Œ∞ˆH qkèQÍ ^Õ"åÅÜ«∞OÖ’H˜ "≥àı§ =ÚO^Œ∞
HÍà◊¥§, <À~°∂ â◊√„ÉèíÑ¨~°∞K«∞H˘x ^Œi≈OK«∞HÀ"åe.
78. `«=∞Åáê‰õΩ `˘_ç=∞, z=~°¡ ZO^Œ∞‰õΩ `≥OÑ≤ `åO|∂ÅO
¿ãq™êÎ~°∞?
`«=∞Åáê‰õΩ `˘_ç=∞ uO>Ë "åºkè ~å=\ÏxH˜ J=HÍâßÅ∞ Z‰õΩ¯=.
JÖÏˆQ z=~°∞¡ uO>Ë áêÑÖ. P‰õΩÖ’ LO_Õ D<≥Å∞ uO>Ë |∞kú
=∞O^Œyã¨∞ÎOk. `«=∞Åáê‰õΩ #=∞ÅQÍ<Õ Tã≤"ÕÜ«∂e. ^•xH˜ HÍ~°}O
`˘_ç=∞, D<≥Å∂, z=~°∞¡ WOHÍ q∞ye LO\Ï~Ú. `˘e ~°ãÖ ^•fi~å
Éˇ·\ ˜H˜ =kÖˇÜ«∞º@O [~°∞QÆ∞`«∞Ok. `åO|∂ÅOÖ’ XHõ =Hõ¯ =∂„`«"Õ∞
"å_®e. ~Ô O_»∞ =Hõ¯Å∞ Ñ¨xH˜ ~å=Ù. `åO|∂ÖÏxfl QÍÜ«∂Å`À L#fl"å~°∂,
HõO\˜ [|∞ƒÅ∞#fl "å~°∂, HõΔÜ«∂^Œ∞Å∞#fl"å~°∂ "Õã¨∞HÀ‰õÄ_»^Œx âß„™êÎÅ∞
70 QÀÑ¨Ù~°O....
K≥|∞`«∞<åfl~Ú. P‰õΩH˜ ~å¿ã ã¨∞#flO =∞^èŒº "ÕÅ∂ ÖË^• ÉÁ@# "Õe`À<Õ
~åã¨∞ HÀ"åe. ^•x =Å¡ PÜ«Ú+¨μ¬ ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞Ok. D Ô~O_»∞ "Õà◊§ ^•fi~å
ã¨∞#flO „"åÜ«∞@O ^•fi~å Ç¨Ï$^ŒÜ«∞ #~åÖ’¡ L`ÕÎ[O Hõey Ç¨Ï$^ŒÜ«∞O
`«# Ñ¨x `«#∞ =∞iO`« ã¨∞à◊√=ÙQÍ KÕã¨∞‰õΩO@∞Ok.
79. Jã¨Å∞ ™êfl#O ZO`« ¿ãÑ¨Ù K≥Ü«∂ºe ?
„Ñ¨f~ÀA J~°QOÆ >ˇ<ÿ å ™êfl#O KÕ¿ãÎ KåÖÏ=∞Ozk. 4K≥O|∞Å`À
â◊s~åxfl ÉÏQÍ `«_çÑ≤, ã¨∞xflÑ≤O_çÖÏO\˜ "å\˜`À â◊√„ÉèíOQÍ ~°∞^Œ∞Ì‰õΩx,
PÃÑ· 7,8 K≥O|∞Å`À â◊s~åxfl â◊√„ÉèíÑ¨~°∞K«∞HÀ"åe. "≥∞`«Î\ ˜ @=Öò`À
^ÕÇ¨xfl J^Œ∞ÌH˘x `«∞_»∞K«∞HÀ"åe. ™êfl#"≥∞ÿ# `«~°∞"å`« ^ÕÇ¨ÏOÖ’x
J=Ü«∞"åÅ#∞ â◊√„ÉèíOQÍ `«∞_»∞K«∞HÀHõáÈ=@O=Å¡ Z<Àfl ~ÀQÍÅ∞ =KÕ
J=HÍâ◊=ÚÅ∞<åfl~Ú. „áê}ÏO`«Hõ"≥∞ÿ# HÍº#û~ü ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ# [|∞ƒÅ∞
‰õÄ_® =KÕÛ J=HÍâ◊=Ú LOk. Hõ#∞Hõ â◊√„ÉèíOQÍ ™êfl#O KÕã≤ á¶êº<£
„HÕ^Œ F xq∞+Öáê@∞ xÅ∞Ûx PÃÑ· |@ìÅ∞ ^èŒiOK«O_ç.
=∞Ç≤Ïà◊Å∞ =O\˜ g∞^Œ Ug∞ ÖË‰Ωõ O_® ™êfl#O K≥Ü∂« ºe. =∞QÆ"å~°∞
U^À =Hõ QÆ∞_»¤ K«∞@∞ì‰õΩx ™êfl#O KÕÜ«∂e.
„Ñ¨ÉèÏ`«"Õà◊ 4,5 QÆO@=∞^èŒº KÕ¿ã ™êfl#O |∞∞+≤™êfl#O JO\Ï~°∞
P `«~°∞"å`« L^ŒÜ«∞O 5,6 QÆO@Å=∞^èŒº KÕ¿ãk ^≥·=™êfl#O JO\Ï~°∞.
J@∞Ñ≤=∞‡@ L^ŒÜ∞« O 6,7QÆO@Å =∞^èºŒ KÕ¿ãk =∂#= ™êfl#O JO\Ï~°∞.
WOHõ P `«~°∞"å`« KÕ¿ãk ~åHõΔã¨ ™êfl#O. ™êfl#OKÕ¿ã@Ñ¨C_»∞ K«hfl\˜
™êfl#O KåÖÏ=∞Ozk. #n ™êfl#O Jxfl\˜ HõO>ˇ L`«=Î ∞"≥∞#ÿ k. `≥Å"¡ å~°∞
*Ï=Ú# 10"ÕÅ ~°∂áêÜ«∞Å∞ P^•Ü«∞"≥Úã¨∞Î<åfl =∂#∞H˘x =∞s ã¨Ô~·#
™êfl#O K≥Ü«∞º@O =∞Ozk.
80. QÀ=Ù ã¨~°fi^Õ=`«Å‰õΩ „Ñü~°∂Ñ¨=∂?
QÀ=Ù áêÅ∞, ÃÑ~°∞QÆ∞, <≥~Úº, =∞Å =¸„`åÅ∞ P=Ù#∞Oz "≥Å∞=_Õ
g\˜x ÑÖK«QÆ=º=ÚÅ∞ JO\Ï~°∞. QÀ =¸„`«=Ú#O^Œ∞ "å#^Õ=Ù_»∂,
QÀ=∞Ü«∞=∞O^Œ∞ Jyfl^Õ=Ù_»∂, QÀ Ñ¶¨∞$`« =∞O^Œ∞ ã¨∂~°ºÉèíQÆ"å#∞_»∂, QÀ
^Œkè Ü«∞O^Œ∞ "åÜ«Ú^Õ=Ù_»∂, QÀ H©~Δ =° ∞O^Œ∞ K«O„^Œ∞_»∂ LO\Ï~°x „Ñ¨âã◊ .Î≤
JO^Œ∞ˆH QÀ=∂`« Ñ¨ÓlOÑ¨`«y#kQÍ, Ñ¨q„`«"≥∞ÿ#kQÍ ã¨~°fi^Õ=`«Å‰õΩ
„Ñü~°∂ÑÖQÍ ÉèÏq™êÎ~°∞.
QÀÑ¨Ù~°O..... 71
81. u~°∞=∞Å N"≥OHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞"åiKÕ`«∞Å∞ ZO^Œ∞‰õΩ JÖÏ LO\Ï~Ú?

N "ÕOHõ>âË fi◊ ~°™êfiq∞"åix ^Œi≈Oz# "åiH˜ ™êfiq∞"å~°∞ KÕ`∞« Å∞
LO_Õ f~°∞ qz„`«OQÍ<Õ QÀK«iã¨∞ÎOk. ™êfiq∞"åi KÕ`«∞Å∞ Éèí∂q∞x
K«∂Ñ≤ã¨∞Î#fl@∞¡ LO\Ï~Ú. P ÉèíOy=∞‰õΩ J~°úO Uq∞@O>Ë `«##∞ `«#
áê^•Å#∞ â◊~}° ∞"Õ_#ç Éè‰í Ωõ ÅÎ ‰õΩ Éè∂í Ö’HõOÖ’ ^•i„^ŒºO JO@∂ LO_»^xŒ
#=∞‡HõO.
W^Õ q+¨Ü∞« O N"ÕOHõ>âË fi◊ ~° ã¨∞„Ñ¨ÉÏè `«OÖ’ ‰õÄ_® L#flk. D™êi
u~°∞=∞Å‰õΩ "≥o§#Ñ¨C_»∞ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞x `«xqf~å K«∂_»O_ç.
82. LOQÍ~åxfl Z_»=∞ KÕu „"ÕÅ∞ˆH ZO^Œ∞‰õΩ ÃÑ@∞ìHÀ"åe?
Z_»=∞ KÕu„"ÕeH©, "≥∞^Œ_»∞Ö’x ~°HõÎ<åàÏÅ‰õΩ KåÖÏ ^ŒQÆæ~°
ãÖ|O^èŒ=Ú LOk. Z_»=∞KÕu „"ÕeH˜ LOQÆ~°O ^èŒiOK«@O=Å¡ "≥∞^Œ_»∞
K≥·`«#º=O`«"≥∞ÿ L`åûÇ¨ÏOQÍ =∞#efl =ÚO^Œ∞‰õΩ #_çÑ≤ã¨∞ÎOk.
83. U áêÑÖ KÕ¿ãÎ Uq^èŒOQÍ Ñ¨Ù_»∞`å~°∞?
„ÉÏÇ¨Ï‡}Ç¨Ï`«º KÕ¿ãÎ áêO_»∞~ÀQÆO`À Ñ¨Ù_»`å_»∞. QÀ=Ù#∞K«OÑ≤#
"å_»∞ =∞~°∞QÆ∞A˚QÍ [x‡™êÎ_∞» . „ã‘xÎ Ç¨Ï`«º KÕã#≤ "å_»∞ x`«ºO [|∞ƒÅ`À<Õ
rqOKÕ@@∞¡Ñ¨Ù_»`å_»∞. =∂O™êxfl u#fl „ÉÏÇ¨Ï‡}∞x ‰õΩ+¨μª"åºkè`À Ñ¨Ù\˜ì
ã¨~°fiÉÏ^èŒÅ∞ Ñ¨_»`å_»∞. Ñ¨Ù~å}ÏÅ#∞,âß„™êÎxfl J==∂xOz#"å_»∞
HõÜ
Δ ∞« ~ÀQÆO`À Ñ¨Ù_»`å_»∞. J|^ŒÑú Ù¨ ™êHõΔ ºO K≥ÑÊ≤ #"å_»∞ =¸QÆ"å_çQÍ#∂,
J|^•úÅx q<Õ"å_»∞ K≥q\˜"å_»∞QÍ#∂, LÑ¨C#∞ ^˘OyeOz#"å_»∞
p=∞QÍ#∂, x`«ºO =ºaèKå~°OKÕã#≤ "å_»∞ J_»qÖ’ U#∞QÆ∞QÍ#∂, Ñ≤Å=x
¿Ñ~°O\ÏxH˜ "≥o§#"å_»∞ HÍH˜QÍ#∂, ¿ãflÇ≤Ï`«∞x "≥∂ãÖKÕã≤#"å_»∞
„QÆ^ŒúQÍ#∂, J=∞‡HõOÖ’ "≥∂ãÖ KÕã≤#"å_»∞ QÆ∞_»¡QÆ∂|QÍ#∂, Éèí~°Î#∞
Ç≤ÏOã≤OKÕ „ã‘Î [ÅQÆQÍ#∂, Éè~í #Î° ∞ "≥∂ãÖKÕã#≤ „ã‘Î |e¡QÍ#∂, QÆ∞~°∞Ñüfl`À
ãÖÉè’QÆOKÕã#≤ "å_»∞ `˘O_»QÍ#∂, JuHÍ=∂xfl Hõey#"å_»∞ QÆ∞„~°OQÍ#∂
[x‡™êÎ_»∞. ÉèÏ~°ºx Ç≤ÏOã≤¿ãÎ =KÕÛ [#‡Ö’ "Õ∞HõQÍ Ñ¨Ù_»`å_»∞.
84. „ã‘ÎÅ JÅOHÍ~°=ÚÅ∞ Ñ¨^ŒÇ¨~°∞... Jq Uq∞\˜?
1. ^ŒO`« ^è•=#=Ú 2. #Å∞QÆ∞ ÃÑ\˜ì ™êfl#=Ú 3. Ñ¨ã¨∞Ñ¨Ù Ñ¨Ó`«
4. p~°, ~°qHõ 5. áê~å}˜ 6. t~À*ÏÅOHõ~°} 7. Ñ¨ÙëêÊÅOHõ~°} 8.
áêÑ≤@ ‰õΩO‰õΩ=∞ 9. |∞QÆæ# K«Hõ¯\˜ K«∞Hõ¯ 10. ÅÖÏ@ uÅHõ=Ú 11.
72 QÀÑ¨Ù~°O....
QÀiO\Ï‰õΩ 12. `åO|∂Å=Ú 13. ÃÑ^Œ=ÙÅH˜ Z~°∞Ñ¨Ù 14. HõO\˜H˜
HÍ@∞Hõ 15. ã¨~åfiÉèí~°} JÅOHõ~°} 16. ÃÑo§J~Ú# "åiH˜ =∞OQÆà◊
ã¨∂„`«=¸, #Å¡Ñ¨Óã¨Å∂, "≥∞>ˇìÅ∞.
85. ™êÅ„QÍ=∞=ÚÅ∞ x[OQÍâ◊H˜Î=O`«"≥∞ÿ#"å?
1. Z~°∞Ñ¨Ù ™êÅ„QÍ=∞=Ú : ™ê„=∂[º Ñ¨^Œg ãÖ„Hõq∞ã¨∞ÎOk.
2. `≥Å∞Ñ¨Ù ™êÅ„QÍ=∞=Ú : „áêÑÖzHõ J=ã¨~åÅ#∞ f~°∞ã¨∞ÎOk.
3. Ñ¨ã¨∞Ñ¨Ù ™êÅ„QÍ=∞=Ú : ÅH©;^Õq™ê÷#O, ã¨HõÅ ã≤iãÖÑ¨^ŒÅ∞.
4. |∂_ç^Œ~°OQÆ∞ ™êÅ„QÍ=∞=Ú: _»|∞ƒ`À‰õÄ_ç# ¿Ñ~°∞ „Ñ¨MÏº`«∞Å∞.
6 5. =Ú^Œ∞~°∞~°OQÆ∞ ™êÅ„QÍ=∞=Ú: g\˜x Jã¨ûÅ∞ Ñ¨ÓlOK«~å^Œ∞.
86. =∂O™êÇ¨~°∞Å Ñ¨Ó[Å∞ Ñ¶ë™êÎÜ«∂? Ñ¶ëOK«"å?
âßMÏÇ¨~°=Ú ™êufiHõ QÆ∞}ÏxH˜ ZO`À LÑ¨Ü≥∂QÆÑ¨_»∞`«∞Ok.
=∞#ã¨∞#∞ „Ñ¨âßO`«OQÍ LOK«∞`«∞Ok. ÉèíQÆ=^Œ#∞„QÆÇ¨ÏO HõÅQÆ\ÏxH©,
ÉèíH˜Î, z`«Îâ◊√kú =∞#Ö’ ÃÑ~°QÆ\ÏxH˜ âßMÏÇ¨~°O „Ñ¨^è•#=∞=Ù`«∞Ok.
=∞O™êÇ¨~°=Ú =∞# PÜ«Ú+¨μ¬#∞ Ç¨Ïiã¨∞ÎOk. âßMÏÇ¨~°=Ú
u<Õ"åih, =∂O™êÇ¨~°=Ú u<Õ"åix ‰õΩΔ }‚OQÍ Ñïje¿ãÎ âßMÏÇ¨~°∞ÅˆH
Z‰õΩ¯= PÜ«Ú+¨μ¬`Àáê@∞ P~ÀQÆºO ‰õÄ_® ã¨=∞áêà◊§Ö’ LO@∞Ok.
87. QÆ∞_çÖ’ ~åqK≥@∞ì, "ÕÑ¨K≥@∞ì ZO^Œ∞‰õΩ Hõeã≤ LO\Ï~Ú?
™ê^è•~°}OQÍ „Ñ¨f QÆ∞_çÖ’ ~åq, "ÕÑ¨ K≥@∞ì Hõe¿ã LO\Ï~Ú.
~åqK≥@∞ì#∞ N=∞Ç¨q+¨μ‚=ÙQÍ#∂, "ÕÑ¨K≥@∞ì#∞ ÅH©;^Õq JOâ◊QÍ#∂
ÉèÏqOKåÅx Ñ¨Ù~å}ÏÅ∞ K≥|∞`«∞<åfl~Ú. D [O@ =$HΔÍÅ#∞ Ñ¨ÓlOz
„Ñ¨^ŒH˜Δ}O KÕÜ«∞@O ^•fi~å Z<Àfl^ÀëêÅ∞ `˘Åy ÑïÑ¨Ó~°‚ ã¨∞Yr=#O
á⁄O^Œ∞`å~°∞. â◊x^À+Ö L#fl"å~°∞ ~åqK≥@∞ì‰Ωõ Ñ¨Ó[KÕÜ∂« e. ~åqK≥@∞ì‰Ωõ
#=∞ã¨¯i¿ãÎ Z<Àfl^ÀëêÅ∞ `˘ÅyáÈ`å~Ú.
NHõ$+¨‚Ñ¨~°=∂`«∞‡_»∞ JO`«º^Œâ◊Ö’ D K≥@∞ì „HÕ^Õ q„â◊q∞Oz
"≥·‰õΩO~îåxfl KÕ~°∞‰õΩ#fl@∞¡ „Ñ¨â◊ã≤Î. JÖÏˆQ "ÕÑ¨ K≥@∞ì QÍeH˜ ‰õÄ_® Z<Àfl
[|∞ƒÅ∞^Œ∂~°=∞=Ù`å~Ú. =∞#O ÃÑOz<å ÃÑOK«Hõ áÈ~Ú# Ñ¨q„`« „Ñ¨^Õ
â◊OÖ’ Ñ¨q„`«"≥∞ÿ# =$HΔÍÅ∞ "å\˜Hõ"Õ ÃÑ~°∞QÆ∞`å~Ú. ~åqK≥@∞ì WO\˜
Ñïã¨~° „áêO`åÅÖ’ LO_»‰õÄ_»^Œ∞. "ÕÑ¨ K≥@∞ì#∞ WO\˜H˜ =ÚO^Œ∞HÍx
"≥#∞HõQÍx "Õã¨∞HÀ"åe. WO\˜ =ÚO^Œ∞ "ÕÑ¨ K≥@∞ìO>Ë U [|∞ƒÅ∞ ~å=Ù.
QÀÑ¨Ù~°O..... 73
88. U^Õ=Ùx U ã¨=∞Ü«∂Ö’¡ Ñ¨ÓlOKåe?

`≥Å"¡ å~°∞*Ï=Ú# 3QÆO@Å‰õΩ N=∞Ç¨q+¨μ=‚ Ù#∞ Ñ¨Ól¿ãÎ PÜ«∞#
^ŒÜ«∞ =∞#ÃÑ· Jáê~°OQÍ LO@∞Ok.„áê`«óHÍÅ=Ú ã¨∂~°ºÉèíQÆ"å#∞x
L^ŒÜ∞« O 6QÆOIIÖ’QÆ Ñ¨ÓlOKåe. D ã¨=∞Ü«∞OÖ’x Ñ¨Ó[ N~å=∞K«O„^Œ∞
xH˜, N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~° ™êfiq∞H˜ ‰õÄ_® W+¨ì"≥∞ÿ#k. L^ŒÜ«∞O 6–7 QÆOII
=~°‰Äõ Ñ¨~=° ∞t=Ù_ôfl, ^Œ∞~°^æ qÕ x Ñ¨Ól¿ãÎ =∞Oz Ñ¶e¨ `«=Ú HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok.
=∞^è•ºÇ¨Ïfl=Ú 12 "Õà◊ Ç¨Ï#∞=∞O`«∞x Ñ¨ÓlOz# PÜ«∞# Hõ$Ñ¨‰õΩ
áê„`«∞Å=Ù`å~°∞. ™êÜ«∞O„`«=Ú 3 QÆO@Å‰õΩ ~åÇ¨ï=Ù#∞ Ñ¨Ól¿ãÎ =∞Oz
Ñ¶ë`«=Ú HõÅ∞QÆ∞ `«∞Ok. ã¨∂~åºã¨Î=∞Ü«∞=Ú# t=Ñ¨Ó[‰õΩ k=º"≥∞ÿ#
ã¨=∞Ü«∞O. ~å„u 6–9 QÆOII=~°‰õÄ ÅH©;^Õqx Ñ¨Ól¿ãÎ P"≥∞ Hõ$áêHõ\ÏHõΔ
=ÚÅ∞ =∞#ÃÑ· ZÑ¨C_»∂ LO\Ï~Ú.
89. "åã¨∞Î âßG=Ú#∞ ZÑ¨Ê\˜#∞Oz J=ÅOaèã¨∞Î<åfl~°∞?
Ñ¨Ù~å`«# HÍÅO#∞Oz JO>Ë =∞Ç¨ÉèÏ~°Ò« [iy# HÍÅO #∞Op
"åã¨∞ÎâßG=Ú#∞ J=ÅOaèã¨∞Î#fl@∞¡ =ÙOk. ~å=∂Ü«∞}OÖ’ J~°}º"åã¨
ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ÅHõΔ ‡}∞_»∞ ‰õΩ\©~°O xi‡OK«QÍ<Õ N~å=Ú_»∞ ã‘`å^Õq`À
Hõeã≤ "åã¨∞ÑÎ Ó¨ [KÕã≤ QÆ$Ç¨Ï„Ñ¨"âÕ O◊ KÕâß~°∞. qâ◊fiHõ~‡° , =∞Ü«Ú_»∂, "åã¨∞Î
âß„ã¨xÎ Ñ¨Ù}∞ÖË, P~ÀQÍºxH©, PÇ¨^¡ •xH©, P#O^•xH© JxflO\˜H© =¸Å"Õ∞
"åã¨∞âÎ ßG"Õ∞. ã¨∞„w=Ùx Ñ¨\Ïìa¿è +Hõ=Ú `«~∞° "å`« ã‘`å<Õfi+¨}‰õΩ xsH˜ãΔ ∞¨ #Î fl
ã¨=∞Ü«∞OÖ’ N~å=∞ÅHõΔ ‡}∞Å∞ "åã¨∞Î K«∂ã¨∞‰õΩ<Õ H˘#™êQÍ~°∞.
90. uÅHÍxfl ZO^Œ∞‰õΩ ^èŒiOKåe?
=∞# ^ÕÇÏ¨ OÖ’x „Ñü J=Ü«∞"åxH˜ XH˘¯Hõ¯ Jkè^=Õ `« L<åfl~°∞.
JÖÏˆQ #∞^Œ∞@# „|Ç¨Ï‡^Õ=Ù_»∞ Jkè^Õ=`«. #∞^Œ∞~°∞ „|Ç¨Ï‡™ê÷#O. „|Ç¨Ï‡
~°OQÆ∞ Z~°∞Ñ¨Ù. Hõ#∞Hõ „|Ç¨Ï‡™ê÷#"≥∞ÿ# #∞^Œ∞@∞# Z~°∞Ñ¨Ù ~°OQÆ∞ uÅHõO
`«Ñ¨ÊxãïQÍ ^èŒiOKåe.
#∞^Œ∞@∞# ã¨∂~°ºH˜~°}ÏÅ∞ ™ÈHõ~å^Œ∞. =∞#Ö’x rq, *’ºu
ã¨fi~°∂Ñ¨_Qç Í Éè∂í q∞=∞^èºŒ =∞OÖ’x P*Ï˝K„« HõOÖ’ ã¨∞+¨μÑ¨Î ^ŒâÖ◊ ’ Ç¨Ï$^ŒÜ∞«
™ê÷#OÖ’ J#QÍ J<åÇ¨Ï`« K«„HõOÖ’ LO\Ï_»∞. Hõ#∞Hõ uÅHÍxfl LOQÆ~Ñ° Ù¨
„"Õe`À ÃÑ@∞ì‰õΩO>Ë âßOuKÕ‰õÄ~°∞`«∞Ok. #_ç„"ÕÅ∞`À ^èŒi¿ãÎ PÜ«Ú+¨μ‚
ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞Ok. ÉÁ@#„"Õe`À ^èiŒ ¿ãÎ â◊H=Î˜ ã¨∞OÎ k. K«∂Ñ¨Ù_»∞ „"Õe`À ^èiŒ ¿ãÎ
ÉèíH©Î, =ÚH©Î HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok.
74 QÀÑ¨Ù~°O....
áê¡ãHì≤ ± ÉÁ@∞ì aà◊§ÅHõ<åfl ™ê^è•~°} ‰õΩO‰õΩ=∞ ^èiŒ ¿ãÎ *Ï˝#K«„HÍxfl
Ñ¨ÓlOz#@∞ì J=Ù`«∞Ok.
‰õΩ_ç=Ú‰õΩ¯~°O„^ŒO ¿Ñ~°∞ Ñ≤OQÆà◊. Z_»=∞ =Ú‰õΩ¯ ~°O„^èŒO¿Ñ~°∞ W_».
D ~Ô O\˜h ÃÑH· U˜ @"åÅ∞QÍ ÑÖÑ≤¿ãÎ P ~Ô O_»∂ Hõe¿ãKÀ@ JO>Ë „Éè∂í =∞
^èŒºOÖ’ LO_Õk ã¨∞+¨μ=∞fl<å_ô™ê÷#O. P ã¨∞+¨μ=∞fl t~°ã¨∞û =∞^èŒºÖ’ L#fl
„|Ç¨Ï‡ ~°O„^èŒO #∞O_ç "≥<≥fl=ÚHõ z=i =~°‰õΩ x\Ï~°∞QÍ LO@∞Ok. D
=¸_»∞ Hõe¿ãKÀ@ ÉÁ@∞ìÃÑ\Ïìe. â‹·=ÙÖˇ·`Õ J_»¤OQÍw¿ã =¸_»∞ w`«ÅÖ’
ÃÑ·# „HÕk w`«Åx Ô~O_»∞ "Õà◊¡`À Z_»=∞ #∞O_ç ‰õΩ_çH˜ wã≤, =∞^èŒºw`«x
‰õΩ_ç #∞O_ç Z_»=∞H˜ wÜ«∂e. J^Õ "≥·+¨‚=ÙÖˇ·`Õ J@∞ W@∞ w`«Åx W_»
Ñ≤OQÆà◊<å_»∞ÅH˜ QÆ∞~°∞ÎQÍ x\Ï~°∞QÍ wã≤, =∞^èŒºÖ’ ã¨∞+¨μ=∞flO LO^Œx
=∞~Àw`«x wÜ«∂e. Z=Ô~·<å Hõ#∞ÉÁ=∞‡Å =∞^èŒº<Õ ÉÁ@∞ì ÃÑ\Ïìe.
J#∞ëêª#OKÕã<≤ å, J~°Û#KÕã<≤ å "≥k· Hõ Hõ~‡° HÍO_»Å∞KÕã<≤ å, ãÖ™ê¯~°
q^è∞Œ Å∞ x~°fiiÎã∞¨ #Î fl #∞k\˜ÃÑ,· â◊s~°OÃÑ· uÅHõ^•è ~°} KÕÜ∞« _»O PKå~°O.
uÅHõO ÃÑ@∞ìHÀ‰õΩO_® KÕ¿ã U HÍ~°º=¸ ã¨Ñ¶¨bHõ$`«O HÍ^Œ∞.
‰õΩO‰õΩ=∞, ã≤O^èŒ∂~°O, Ç¨ÏŸ=∞Éèíã¨‡O, K«O^Œ#O, ~åq, `«∞Åã≤ K≥@¡
"≥Ú^ŒÅ∞Ö’ L#fl=∞\˜ì "≥Ú^ŒÖ#·ˇ uÅHÍÅ#∞ LÑ¨Ü∂≥ y™êÎ~∞° . ^Õg^Õ=`«Å‰õΩ
ÉÁ@∞ì ÃÑ>Ë@ì Ñ¨C_»∞ J<åq∞Hõ „"ÕÅ∞`À, ã¨fiÜ«∞OQÍ ÉÁ@∞ì ÃÑ@∞ìH˘<Õ@Ñ¨C_»∞
=∞^èºŒ „"Õe`À, Ñ≤`$« QÆ}ÏÅH˜ K«∂Ñ¨Ù_»∞ „"ÕÅ∞`À, „ÉÏÇ¨Ï‡}∞Å∞, „âı+=ª¨ º‰õΩÅÎ ‰õΩ
ÃÑ>Ëì@Ñ¨C_»∞ LOQÆ~°O „"ÕÅ∞`À ÃÑ\Ïìe.
Hõ#∞ÉÁ=∞‡Å =∞^èºŒ uÅHõ^•è ~°} KÕ¿ãÎ JHõ¯_» LO_Õ P*Ï˝K„« HõO "Õ∞ÖÁ¯O
@∞Ok. =∂#=ÙxÜ≥ÚHõ¯ â◊H˜Î T~°÷fiQÍq∞ J=Ù`«∞Ok. uÅHõ^è•~°} =Å¡
â◊s ~°OÖ’ K«Å¡^Œ#O =zÛ#@¡xÑ≤ã¨∞ÎOk. L^•ã‘#`« áÈ`«∞Ok. F[ã¨∞û,
`Õ[ã¨∞û ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞Ok. #∞k\˜ÃÑ· uÅHõO =jHõ~°} =∞O„`«OÖÏ\˜k.
Wk K«∂Ñ¨~°∞Å‰õΩ PHõi¬`«∞Å#∞KÕã¨∞ÎOk. ^Œ∞+¨ìâ◊‰õΩÎÅ #∞Oz ~°H˜Δã¨∞ÎOk.
=∞<À"åO Kè«Å∞ f~°∞ã¨∞ÎOk. PÉÏÅQÀáêÅO uÅHõ^è•~°}KÕÜ«∞O_ç.
ãÖ„Ñ¨^•Ü«∂xfl áê\ÕK«O_ç.
91. aÅfi =$HõΔO ZHõ¯_» Ñ¨Ù\˜ìOk?
N=∞Ç¨q+¨μ‚=Ù `«# ãü`À Hõeã≤ t=Ùx QÆ∂iÛ `«Ñ¨ã¨∞û KÕã¨∞ÎO_»QÍ
ÅH©;^Õq ‰õΩ_çKuÕ #∞Oz aÅfi=$HõOΔ [x‡OzOk. =∞Ç¨t=Ù_»∞ „Ñ¨`º« Hõ"Δ ∞≥ ÿ
[QÆ„^ŒHõΔ} ÉèÏ~åxfl N =∞Ç¨q+¨μ‚=ÙÃÑ· LOKå_»∞.
QÀÑ¨Ù~°O..... 75
N=$Hõ=Δ ∞<Õ ¿Ñ~°∞`À ‰õÄ_® Ñ≤eKÕ D aÅfi =$HõOΔ #∞ ^Õ=`«Å∞ ã¨fi~°Oæ Ö’#∂,
=∞O^Œ~° Ñ¨~°fi`«O ÃÑ·<å, "≥·‰õΩO~î°OÖ’#∂ <å\Ï~°∞. t=Ùx H˜+¨ì"≥∞ÿ# D
aÅfi =$HõΔ P‰õΩÅ`À U ~À*ˇ·<å Ñ¨Ó[ KÕÜ«∞=K«∞Û. ™È=∞"å~°O HÀ¿ãÎ
™È=∞"å~°O <å_Õ Ñ¨Ó[H˜ qxÜ≥∂yOKåe.ZO_ç<å, HÀã≤ Ô~O_»∞ =¸_»∞
~ÀAÖˇ·<å t=Ñ¨Ó[‰õΩ "å_»‰õÄ_»^Œ∞. aÅfi =$HΔÍxH˜ „Ñ¨^ŒH˜Δ}Å∞ KÕ¿ãÎ
ã¨=∞ã¨Î ^ÀëêÅ∞ áÈ`å~Ú. ãÖ`å#O ÖËx "åiH˜ ãÖ`å#O HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok.
aÅfi =$HõΔ Ñ¨„`«O ÅHõΔ |OQÍ~°∞ Ñ¨Ù=ÙfiÅ`À ã¨=∂#=Ú.
92. +¨+≤ì Ñ¨ÓiÎ "Õ_»∞HõÅ∞ ZO^Œ∞‰õΩ KÕã¨∞HÀ"åe ?
W~°"≥· ãÖ=`«û~åÅ ÉÏÅº=¸, =∞~À #ÅÉèˇ· ãÖ=`«û~åÅ∞
Ü«∞=fi#=¸, H“=∂~åÅ`À J~°"·≥ xO_çáÈ`å~Ú. JÑ¨Ê\˜Hˆ ZO`À JÅã≤
áÈ`å~°∞ `«Ñ¨CÅ∂, XÑ¨CÅ∂, HõëêìÅ∂, #ëêìÅ∂, J~Ú# "åifl ^Œ∂~°O
KÕã∞¨ HÀ=@=¸ =O\˜ =hfl J#∞Éèqí Oz, J~°"H·≥ ˜ KÕ~∞° ‰õΩ<åflHõ "≥#∞uiy
K«∂ã¨∞HÀ=@"Õ∞ +¨+≤ìÑ¨ÓiÎ. HÀáê"ÕâßÅ∂, Ñ¨QÆÅ∂, „Ñ¨fHÍ~åÅ∂, Ñ¨@∞ì^Œ
ÅÅ∂ =^Œe JO^Œsfl PÇ¨fixOz, Jxfl `«ÑC¨ Å#∂ HõqΔ ∞OK«@"Õ∞ HÍ‰õΩO_®
`«##∞ HõqΔ ∞OK«QeÆ Qˆ "åiH˜ Hõ=Δ ∂Ñ¨} K≥ÑÊ≤ JO^Œsfl PÇ¨fixOz KÕã∞¨ ‰õΩ<Õ
ÑÖ_»∞Qˆ +¨+Ñì≤ Ó¨ iÎ. P =Ü«∞ã¨∞ =KÕÛ@Ñ¨Ê\˜H˜ JÖÏ +¨+Ñì≤ Ó¨ iÎ KÕã∞¨ HÀ=@O
^•fi~å `«#∞ =kÖËã≤# Hõ~°‡ÖË=Ú<åflÜ≥∂ `≥Å∞ã¨∞ÎOk. JO^Œ∞ˆH P
ã¨=∞Ü«∞OÖ’ `«∞ÖÏ ÉèÏ~°O `«∂y ^èŒ<åxfl ¿Ñ^ŒÅH˜ ÑÖK«∞`å~°∞. J~Ú#
"åiH©, P_»Ñ≤Å¡ÅH© HÍ=eã≤#=hfl W™êÎ~°∞.
93. náê~å^èŒ#Ö’ `≥eÜ«∞‰õΩO_® KÕ¿ã á⁄~°áê@∞¡ Uq∞\˜?
ã‘ìÅ∞ ‰õΩO^Œ∞Ö’¡ náê~å^èŒ# KÕÜ«∞~å^Œ∞. JyæÑ¨ÙÅ¡`À náêxfl
"≥eyOK«~å^Œ∞. XHõ=uÎ`À náêxfl KÕÜ«∞~å^Œ∞. UHõ=uÎ â◊=O =^ŒÌ
"≥ey™êÎ~°∞. náêxfl JQÆ~°=uÎ`À "≥eyOKåe. náê~å^èŒ# ‰õΩOkH˜
=¸_»∞KÀ@¡ ‰õΩO‰õΩ=∞ ÃÑ\˜ì JH˜Δ`«Å∞ "ÕÜ«∂e. q+¨μ‚=Ù‰õΩ ‰õΩ_ç"≥·Ñ¨Ù
LOKåe. Z^Œ∞~°∞QÍ náêxfl LOK«~å^Œ∞.nÑÖ H˘O_≥H˜¯`Õ 108 ™ê~°∞¡
'FO #=∞t≈"åÜ«∞— Jx [Ñ≤Oz nÑÖ "≥eyOKåe.
94. Ñ≤_»∞QÆ∞Å∞, L~°∞=ÚÅ∞ Ñ¨_Õ@Ñ¨C_»∞ 'J~°∞˚<å, á¶êÅ∞æ}Ï— Jx
ZO^Œ∞‰õΩ ÃÑ^ŒÌÅ∞ J#=∞O\Ï~°∞?
"å#Ñ¨_Õ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ Ñ≤_»∞QÆ∞Å∞ Ñ¨_»@O „Ñ¨Hõ$u ^èŒ~°‡=Ú. P
ã¨=∞Ü«∞OÖ’ K≥@∞ì„HÕ^Œ LO_»~å^Œ∞. JÖÏˆQ J~°∞<˚ å, á¶êÅ∞æ}Ï J#@OÖ’
76 QÀÑ¨Ù~°O....
‰õÄ_® F Q˘Ñ¨Ê Hõ^äŒLOk. =∞Ç¨ÉèÏ~°`« ã¨=∞Ü«∞OÖ’ J*Ï˝`«"å™êxfl
=ÚyOz# J~°∞˚#∞_»∞ PÜ«Ú^è•ÅHÀãÖ L`«Î~°∞_çx â◊g∞=$HõΔO =^ŒÌ‰õΩ
fã¨∞‰õΩ=™êÎ_∞» . L`«~Î ° QÀ„QÆÇÏ¨ }O ^•fi~å P=ÙÅ#∞ `«~e° OK«∞‰õΩ áÈ`«∞#fl
^Œ∞~Àº^èŒ#, Hõ~å‚^Œ∞Å#∞ ZkiOK«_®xH˜ PÜ«Ú^è•Å#∞ â◊g∞=$HõΔO g∞^Œ
#∞Oz „HÕ^Œ‰õΩ fã¨∞‰õΩ~°=∂‡O\Ï_»∞. JÑ¨C_»∞ L`«Î~°‰õΩ=∂~°∞_»∞
ÉèíÜ«∞Ñ¨_»∞`«∞O>Ë, `«#‰õΩ#fl Ñ¨k¿Ñ~°¡#∞K≥Ñ≤Ê L`«Î~° ‰õΩ=∂~°∞_ç ÉèíÜ«∞O
áÈQ˘\˜ì ^è≥·~åºxfl Hõey™êÎ_»∞.
P Ñ¨k¿Ñ~°∞¡ Uq∞@O>Ë... J~°∞˚<å, á¶êÅ∞æ<å, áê~°÷, H˜s\˜,
8 âıfi`«"åÇ¨Ï#, cèÉèí`«û, q[Ü«∞, Hõ$+¨‚, ã¨=º™êp, ^èŒ#∞O[Ü«∞, W=hfl
‰õÄ_® J~°∞˚#∞_ç ¿Ñˆ~¡ ‰õ#∞Hõ P Ñ¨k ¿Ñ~°¡Ö’ Ñ≤_»∞QÆ∞Å∞,L~°∞=ÚÅ∞
=zÛ#Ñ¨C_»∞ UXHõ¯¿Ñ~°∞#∞ `«ÅK«∞‰õΩ<åfl ÉèíÜ«∞O áÈ`«∞Ok. H˘xfl
„áêO`åÖ’¡ Ñ≤_»∞QÆ∞ Ñ¨_»∞`«∞#flÑ¨C_»∞ J~°∞˚#∞_ç ~°^äŒK«„HõOÜ≥ÚHõ¯ ã¨∂Å
qiyáÈ~ÚO^Œx J^Õ Ñ≤_∞» QÆ∞QÍ =∂iO^Œx K≥|∞`å~°∞. JÖÏ K≥ÑÊ¨ @OÖ’
‰õÄ_® J~°∞˚#∞_çx `«ÅzHÀ=_»"Õ Hõ#|_»∞`«∞Ok.
95. |e¡g∞^Œ Ñ¨_ç`Õ ?
Hõ#∞ÉÁ=∞‡ÅÃÑ· Ñ¨_ç`Õ ^èŒ# ÖÏÉèí=Ú. "≥#∞Hõ "≥∞_»ÃÑ·# Ñ¨_ç`Õ
PÑ¨^ŒÅ∞. ~˘=Ú‡ÃÑ· Ñ¨_ç`Õ [Ü«∞=Ú. Hõ_»∞Ñ¨ÙÃÑ· Ñ¨_ç`Õ ãÖ`å#„áêÑ≤Î.
Éèí∞[=ÚÅÃÑ· Ñ¨_ç`Õ P~ÀQÆº=Ú. =∞}˜Hõ@∞ì g∞^Œ Ñ¨_ç`Õ QÆ~°fiÉèíOQÆ=Ú.
"≥#∞fl =ÚHõ g∞^Œ Ñ¨_ç`Õ Du ÉÏ^èŒÅ∞. Ñ≤~°∞^Œ∞ÅÃÑ· Ñ¨_ç`Õ „ã‘Î ã¨∞YO.
`˘_»ÅÃÑ· Ñ¨_ç`Õ Éè’QÆ=Ú. "≥∂HÍeÃÑ· Ñ¨_ç`Õ "åÇ¨Ï#„áêÑ≤Î. A@∞ì g∞^Œ
Ñ¨_ç`Õ ãÖHõ@=ÚÅ∞ „ã‘ÎÅ [_»Å g∞^Œ Ñ¨_ç`Õ PO^Àà◊#.
96. ÉèÏ~°º#∞ ãÖ`À+¨ÃÑ_»∞`«∂ „|Ç¨Ï‡K«~°ºO ZÖÏ áê\ÕKåe?
ÃÑo§ KÕã¨∞H˘#fl ÉèÏ~°º#∞ `«y# q^èŒOQÍ Éèí~°Î ãÖ`À+¨ÃÑ\Ïìe.
Ñ¨~å~Ú „ã‘ÎÅ#∞ =∞#ã¨∞Ö’ LOK«∞HÀ‰õΩO_® ÉèÏ~°º`À<Õ QÆ_»áêe.
=∞Ç≤Ïà◊Å‰õΩ „Ñ¨Hõ$uã≤^Œú"≥∞ÿ# 16 ~ÀAÅ∂ â◊$OQÍ~°O x¿+^èŒO.
J#QÍ ~°[ã¨fiÅ‰õΩ =ÚO^Œ∞, "≥#∞Hõ ~ÀAÅ`À áê@∞ "≥Ú^Œ\ ˜ 4
~å„`«∞Å∂ JÖÏˆQ 11=, 13= ~å„`«∞Å∞ `«Ñ¨Ê q∞ye# 10~å„`«∞Å∂
ÉèÏ~°º`À ãÖQÆ=∞=Ú#‰õΩ â◊√Éèí„Ñ¨^Œ"≥∞ÿ#q. J=∞"åã¨º, áœ~°‚q∞ ~å„`«∞Å
Ü«∞O^Œ∞ x¿+^èOŒ . P 2 ~ÀAÅ∞ =ke ÉèÏ~°º`À ãÖQÆq∞Oz#KÀ „|Ç¨Ï‡K«~º°
„=`åxfl áê\Õz#O`« Ñ¨Ù}ºO ^Œ‰õΩ¯`«∞Ok.
QÀÑ¨Ù~°O..... 77
97. Ü«∞[˝ Éèíã¨‡=ÚÖ’ Zxfl =#=¸eHõÅ∞ LO\Ï~Ú?
~åg, "≥∂^Œ∞QÍ, "Õ∞_ô, L`«Îˆ~}∂, [g∞‡, lÖË¡_»∂, K«O„_®
^Õ=^•~°∂, ^Œ~°ƒù,Agfi ÖÏO\˜ "å\˜`À Ü«∞[˝=Ú x~°fiÇ≤ÏOz# `«~°∞"å`«
ÅaèOKÕ^Õ Ü«∞[˝Éèíã¨‡=Ú. D Éèíã¨‡=Ú KåÖÏ Ñ¨q„`«"≥∞ÿ#n.
98. HÍsÎHõ ™êfl#"≥∞O^Œ∞‰õΩ?
D =∂ãÖÖ’ ã¨∂~Àº^ŒÜ∂« xH˜ =ÚO^Œ∞ ™êfl#O KÕ¿ãÎ PÜ«Ú~å~À
QÍºÅ∞ HõÅ∞QÆ∞`å~Ú. "≥∞_» =~°‰õÄ h\˜Ö’ LO_ç ™êfl#O K≥Ü«∞º@O
^•fi~° L^Œ~° "åº^èŒ∞Å∞ #Ü«∞=∞=Ù`å~Ú. HÍsÎHõ ™êfl# q+¨Ü«∞OÖ’ F
P~ÀQÆº ã¨∂„`«O ‰õÄ_® LOk. =~å¬HÍÅOÖ’ Ñ¨_ç# h~°∞ Éèí∂q∞Ö’H˜
WOH˜ |Å"≥∞#ÿ JÜ«∞™ê¯O`« =∞O_»ÅO U~°Ê_»∞`«∞Ok. =~å¬HÍÅO `«~åfi`«
=KÕÛ HÍsÎHõ=∂ãÖÖ’ „Ñ¨=Ç≤ÏOKÕ #^Œ∞Ö’¡ JÜ«∞™ê¯O`« â◊H˜Î Jáê~°OQÍ
LO@∞Ok. ^•x =ÖË¡ HÍsÎHõ =∂ãÖÖ’ #n ™êfl#=¸, ã¨=Ú„^Œ ™êfl#=¸
KÕÜ«∞=∞O\Ï~°∞. Ç¨ÏiÇ¨Ï~å^Œ∞Å‰õΩ „Ñ‘uHõ~°"≥∞ÿ# =∂ãÖ HÍsÎHõ=∂ã¨=Ú.
D =∂ã¨=ÚÖ’ #n ã¨=Ú„^Œ ™êfl#=¸, náê~å^èŒ# ZO`À Ñ¨q„`«=Ú.
Ñ¨Ù~°∞QÆ∞Å∂, q∞_»`«Å∂, K≥@∂¡, Ñ¨‰õΔΩÅ∂ WÖÏ J<ÕHõ r=ÙÅ∞ HÍsÎHõ
náêxfl K«∂ã≤ `«=∞ [#‡~åÇ≤Ï`åºxfl á⁄O^Œ∞`å~Ú.
99. P_»Ñ≤Å¡ hàÁ¡ã¨∞‰õΩO^Œx JO\Ï~°∞ ZO^Œ∞Hõx ?
™ê^è•~°}OQÍ „ã‘ÎÅ∞ <≥Å`«Ñ¨ÊQÍ<Õ hà’§ã¨∞‰õΩOk J<Õ JO\Ï~°∞.
JO>Ë ™êfl#O K≥Ü«∞º@OHÍ^Œ∞. P"≥∞ QÆ~°ƒùâ◊Ü«∞OÖ’ Ñ≤O_»O Ñ¨_»QÍ<Õ
L=∞‡h~°∞ Ñ¨Ù_»∞`«∞Ok. ^•x<Õ =∞# ÃÑ^ŒÌÅ∞ hà’§ã¨∞‰õΩO^Œx JO\Ï~°∞.
100. ÉèíQÆ=næ`«#∞ Z=fiÔ~·<å K«^Œ=KåÛ?
ÉèíQÆ=næ`«#∞ ™ê^èŒ∞=ÙÅ∂, ã¨<åºã¨∞Å∂, "Õ^•O`«∞Å∂ =∂„`«"Õ∞
K«^Œ"åÅh, JÖÏˆQ =∞_ç|@ìÅ`À#∂, ÑÖK≥#∂ ^èŒiOz w`« K«^Œ"åÅh,
„ã‘ÎÅ∞ K«^Œ=~å^Œx H˘xfl JáÈÇ¨ÏÅ∞#fl =∂@ "åã¨Î="Õ∞ J~Ú# Jk
`«QÆ^Œ∞.
^•Ç¨Ï"Õ∞ã≤# "å~°∞ ^•Ç¨xflf~°∞Û‰õΩ#fl@∞ì, ~ÀQÆ"Ú≥ zÛ# "å~°O^Œ~∂°
B+¨^è•xfl fã¨∞‰õΩ#fl@∞ì, ÉèíQÆ=O`«∞xÃÑ· ÉèíH˜Î L#fl "å~°O`å K«^Œ=\ÏxH˜
J~°∞›ÖË. JÖÏˆQ ÉèíQÆ=næ`« JO^Œi HÀãÖ. ‰õΩÅ=∞`« eOQÆ ÉË^èŒ=ÚÅ∞
ÖË=Ù. `«Ñj¨ ≈Å`« ÖËx"åiH©, ÉèHí Î˜ ÖË‰Ωõ O_® L#fl"å~°∂, QÆ∞~°∞ÉèHí Î˜ ÖËx"å~°∂,
^Õfiëêxfl ‰õΩiÑ≤OKÕ "å~°∂ g~°∞ ÉèíQÆ=næ`« K«^Œ∞=Ù@‰õΩ J#~°∞›Å∞.
78 QÀÑ¨Ù~°O....
101. „ã‘Î ^èŒ<åxfl PtOK«~å^Œ∞.... ZO^Œ∞Hõx?
Ñ¨~°∞Å ^èŒ<åxfl PtOK«@O =∞Ç¨áêÑÖ. „ã‘Î ^èŒ<åxfl JÑ¨Ç¨Ïi¿ãÎ
P áêÑÖ =∂=ÚÅ∞ áêÑÖ Hõ<åfl Ñ¨kÔ~@∞¡ JQÆ∞#∞. „ã‘ÎÅ∞ =∞QÆ"åi=ÖË
Éè’QÆ∞Å∞ HÍ^Œ∞. "åi ^è<Œ åxfl ãÖ`å#O HÀã¨=¸, ‰õΩO@∞O|O HÀã¨=¸,
^≥·=HÍ~åºÅ HÀã¨"Õ∞ Y~°∞Û KÕ™êÎ~°∞. J\˜ì ^èŒ<åxfl JÑ¨Ç¨ÏiOK«@=¸,
|∞∞}O fã¨∞H˘x uiy W=fiHõáÈ=@O áêáêÅxflO\˜Ö’ ÔHÖÏ¡ =∞Ç¨
áêÑ¨=Ú. D áêÑÖHõ<åfl „ã‘Î jÖÏxfl PtOK«@=Ú =∞Ç¨Ñ¶∞¨ ’~åu Ñ¶∞¨ ’~°"∞≥ #ÿ
áêÑ¨=Ú. „ã‘Î `«# â◊s~åxfl ^èŒ~°‡|^ŒúOQÍ `«b¡, `«O„_ô ^•#q∞zÛ#"å_çH˜
J#QÍ `«# J~Ú^À`«<åxH˜ zÇ¨Ïfl"≥∞ÿ# Éèí~°ÎˆH JiÊã¨∞ÎOk. JÖÏO\˜
„ã‘Îx U q^èŒOQÍ Ö’|~°∞K«∞H˘x J#∞ÉèíqOz<å Jk áêÑ¨"Õ∞.
102. QÀ„`åÅ∞ ZÖÏ Ñ¨Ù\Ïì~Ú?
Ñ¨Ù~å`«# HÍÅOÖ’ "å~°O^ŒiH© QÀ=ÙÖË ^èŒ#O. F KÀ@ #∞O_ç
=∞~ÀKÀ\˜H˜ =Åã¨Å∞ ‰õÄ_® "≥à◊√`«∞O_Õ"å~°∞. JÖÏO\˜ ã¨=∞Ü«∞OÖ’
QÀ~°H}Δõ H˜ QÍ#∞ QÀ„`«=ÚÅ∞ U~°ÊiKå~°∞. XHõi QÀ=ÙÅ∞, =∞~˘Hõi QÀ=ÙÖ’¡
HõÅã≤ áÈ=@O =Å¡ =KÕÛ Q˘_»=Åx QÀ„`«áêÅ‰õΩÅ∞ fˆ~Û"å~°∞. JÖÏˆQ
`«QÆ∞=ÙÅ∞ fiÛ# QÀ„`«áêÅ‰õΩÅ∞ `«áÈx+¨ª`À LO_Õ"å~°∞. „Hõ=∞tHõΔ}`À
^è~Œ ‡° J~å÷Åx É’kèOKÕ"å~°∞. JÖÏO\˜ QÀ„`«áêÅ‰õΩÅ ¿Ñ~ˆ ¡ PÃÑ· "åi"åi
ãÖ`å<åxH˜ QÀ„`åÅÜ«∂º~Ú. "åi =Oâ◊„Hõ=∞OÖ’ [x‡Oz# "å~°∞
"åi "åi =¸Å Ñ¨Ù~°∞+¨μÅ#∞ 'QÀ„`«— <å=∞O`À P~åkèã∞¨ <Î åfl~°∞. Ñ¨Ó[Ö’¡,
Ü«∞*Ï˝Ö’¡, q"åÇ¨Ï ãÖ|O^èŒ"≥∞ÿ# q+¨Ü«∂Ö’¡ QÀ„`«O Ü≥ÚHõ¯ áê„`« ZO`À
LO@∞Ok.
103. J=∂"åã¨º =∞Oz~ÀA HÍ^•?
KåÖÏ=∞Ok J=∂"åã¨º =∞Ozk HÍ^ŒO\Ï~°∞. =∞Ç¨ÉèÏ~°`«
Ü«Ú^ŒúO áêO_»=ÙÅ∞ J=∂"åã¨º <å_Õ „áê~°OaèOKå~°∞.
q[Ü«∂xfl ™êkèOKå~°∞. J^è~Œ å‡xfl F_çOz, ^è~Œ å‡xfl QÔ eÑ≤Oz#
=ÚÇ¨˙~°Îq∞k. H˘xfl ~å„ëêìÖ’¡ J=∂"åã¨º =∞Oz~ÀA. P ~ÀA HÀãÖ
"Õz LO_ç Ñ¨#∞Å∞ „áê~°Oaè™êÎ~°∞. â◊√ÉèíHÍ~åºÅ∞ [~°∞Ñ¨Ù‰õΩO\Ï~°∞.
104. QÆ∞_çÖ’ „ã‘ÎÅ#∞ Ñ¨Ó*Ï~°∞Å∞QÍ ZO^Œ∞‰õΩ xÜ«∞q∞OK«~°∞?
^Õ=Ùx ~°∂Ñ¨"∞≥ #ÿ q„QÆÇ¨ ÅH˜ =∞O„`« Ü«∞O„`åÅ`À „Ñü+¨ª [iQÍHõ
Jq J#O`«"≥∞ÿ# â◊H˜Îx á⁄O^Œ∞`å~Ú. ™êHΔÍ`«∞Î ^≥·=ã¨fi~°∂Ñ¨ JOâ◊ P
QÀÑ¨Ù~°O..... 79
q„QÆÇ¨ xH˜ =ã¨∞OÎ k. x`«º nÑ¨ ^è∂Œ Ñ¨ <≥"· ^Õ •ºÅ∞ `«ÑÊ¨ xãïQÍ LO\Ï~Ú.
=∞_ç,PKå~°=Ú J`«º=ã¨~°O.
„ã‘ÎÅÖ’ „Ñ¨Hõ$u ã¨Ç¨Ï[OQÍ ^Œ∂~°OQÍ LO_®eû# ~ÀAÅ∞ H˘xfl
LO\Ï~Ú. U ã¨=∞Ü«∞OÖ’ JÖÏ [~°∞QÆ∞`«∞O^À „ã‘ÎÅˆH `≥b^Œ∞.
J@∞=O@Ñ¨C_»∞ ^Õ"åÅÜ«∂Ö’¡"å~°∞ Ñ¨Ó*Ï~°∞Å∞QÍ LO_ç Ñ¨Ó[Å#∞
x~°fiÇ≤Ïã¨∂ÎO>Ë ^≥·=^À+Ö J=Ù`«∞Ok. =∞m§ Z<Àfl â◊√kú„Ñ¨„H˜Ü«∞Å∞
KÕÜ∂« e. JO^Œ∞Hˆ ^Õ"åÅÜ«∂Ö’¡ „ã‘ÅÎ #∞ Ñ¨Ó*Ï~°∞Å∞QÍ LOK«~∞° . QÆ∞_çÖ’
ã¨Ç≤Ï`«O â◊√„ÉèíÑïKÕO^Œ∞‰õΩ „ã‘ÎÅ#∞ xÜ«∞q∞OK«~°∞.
105. Ñ≤Å¡Å∞ Ñ¨Ù@ìx "åifl ~åqK≥@∞ì‰õΩ ZO^Œ∞‰õΩ „Ñ¨^ŒH˜Δ}Å∞ K≥Ü«∞º=∞O\Ï~°∞?
Ñ≤Å¡Å∞ HõÅQÆx"åix ~åqK≥@∞ì‰õΩ „Ñ¨^ŒH˜Δ}ÏÅ∂, f~°÷Ü«∂„`«Å∂
K≥Ü«∞º=∞O\Ï~°∞. f~°÷Ü«∂„`«Å∞ K≥Ü«∞º@O ^•fi~å JÅã≤áÈ`å~°∞. ^•xH˜
`À_»∞ „Ñ¨âßO`«`« =ã¨∞ÎOk. =∂#= ã¨Ç¨Ï["≥∞ÿ# Pi÷Hõ ÉÏ^èŒÅ∂, "åºáê~°
=º=Ç¨~åÅ QÆ∂iÛ ÃÑ^ŒÌQÍ Ñ¨\ ˜ìOK«∞HÀHõáÈ=@O =Å¡ =∞#ã¨∞ `ÕeHõ
Ñ¨_»∞`«∞Ok. `«~åfi`« W^ŒÌ~°∂ Z‰õΩ¯=™ê~°∞¡ UHõ=∞=fi@O =Å¡ ãÖ`å#O
HõeQˆ J=HÍâ◊O Z‰õΩ¯=. JÖÏˆQ ~åqK≥@∞ì‰Ωõ „Ñ¨^HŒ }Δ˜ O KÕÜ∞« º@O ^•fi~å
ãÖ`å#O HõÅQÆHõáÈ=\ÏxH˜ HÍ~°}"≥∞ÿ# ^ÀëêÅx ~åqK≥@∞ì QÍe
`˘Åyã¨∞ÎOk.
106. Hõ<åº^•# Ñ¶¨Å"≥∞O`«?
QÆOQÍ #kÖ’ Wã¨∞Hõ#∞ ã¨Ñ¨Îi¬ =∞O_»ÅO =~°‰õÄ áÈã≤ "≥~Úº
ãÖ=`«û~åÅ `«~åfi`« XH˘¯Hõ¯ Wã¨∞Hõ ˆ~}∞=Ù#∞ Wã¨∞Hõ ‰õΩÑ¨Ê #∞Oz fã≤
"Õ¿ã ã¨=∞Ü«∞=∞O`« Hõ<åº^•`« „|Ç¨Ï‡Ö’HõOÖ’ x"åã¨=ÚO\Ï_»∞. #∞=Ùfi
Å#∞ ã¨∂~°º=∞O_»ÅO =~°‰õÄ áÈã≤ XH˘¯Hõ¯ yO[#∞ fã≤#O`« HÍÅ=Ú
ã¨fi~°æã¨∞MÏÅ∂ Hõ<åº^•`« „|Ç¨Ï‡Ö’Hõ=Ú# á⁄O^Œ∞#∞. q∞#∞=ÚÅ#∞
„^èŒ∞==∞O_»ÅO =~°‰õÄ áÈã≤, "≥~Úº ãÖ=`«û~åÅ `«~åfi`« XH˘¯Hõ¯
yO[#∞fã≤ "Õ¿ã ã¨=∞Ü«∞=∞O`« Hõ<åº^•`« „|Ç¨Ï‡Ö’Hõ=Ú# „Ñ¨HÍtOK«∞#∞.
107. ã¨Ç¨ÏÑÖH˜Î Éè’[<åÅO^Œ∞ JO^Œ~°∂ XˆH™êi ÖË"åÅx
ZO^Œ∞‰õΩ K≥|∞`å~°∞?
ã¨Ç¨ÏÑÖH˜Î Éè’[<åxH˜ ‰õÄ~°∞Û#fl JO^Œig XˆH r=# „Ñ¨=∂}
=ÚÅ J~Ú LO_»=Ù. =∞Op, K≥_∞» JÅ"å@¡`À ~°H~õ H° ÍÅ "åà◊√§ LO\Ï~°∞.
"åi "åi â◊s~åÖ’¡ q^Œ∞º`ü "åi"åi â◊s~°ÑÙ¨ â◊HÎ˜ „Ñ¨HÍ~°O Ñ¨x KÕã∞¨ OÎ k.
80 QÀÑ¨Ù~°O....
ã¨ÇÏ¨ ÑÖH˜ÖÎ ’ ‰õÄ~°∞Û#flÑ¨C_»∞ ^•^•Ñ¨Ù â◊s~°ÑÙ¨ ÉèÏQÍÅ q^Œ∞º`ü xÜ«∞O„`«}
XˆH ~°HõOQÍ LO@∞Ok. â◊H˜ÎÇ‘Ï#∞_»~Ú# =ºH˜Î =ÚO^Œ∞QÍ ÖËKå_»#∞
‰õΩO^•O. J`«_»∞ â◊H˜ÎÇ‘Ï#∞_»~Ú`Õ q∞QÆ`å"åi â◊H˜Î ZO`À H˘O`« ÖÏˆQã¨∞
‰õΩO\Ï_»∞. J~Ú<å PÇ¨~°=¸, x„^•, ãÖÉè’QÆ=Ú =¸_çO\˜H˜ J_»∞¤
J=ã¨~°O.
108. Q˘aƒà◊¥§, =ÚQÆ∞æÅ∞ "ÕÜ«∞@O „Ñ¨Ü≥∂[#=Ú L#fl^• ?
=ÚQÆ∞æÅ∂, ÑÖ_»∞QÆ k<åÖ’¡ Q˘aƒà◊¥§ ÅH©Δ ‡^ÕqH˜ „Ñ‘uHõ~°=Ú,
=∞OQÆàH◊ ~õ =° ÚÅ∞. „ã‘ÅÎ ‰õΩ J^˘Hõ x`«º "åºÜ«∂=∞=Ú. =ÚQÆ∞Öæ ’x ã¨∞#flÑ¨Ù
0 á⁄_ç =Å¡ Ñïã¨~åÖ’¡x ã¨∂HõΔ ‡„H˜=ÚÅ∞ #tOÑ¨KÕã≤ Ñ≤ÖÏ¡áêÑ¨Å‰õΩ J<å
~ÀQÍºÅ∞ KÕã¨∞ÎOk.
¿Ñ_»hà◊√§ HõàÏ§Ñ≤ K«e¡, ~°Hõ~°HÍÅ =ÚQÆ∞æÅ∞ ÃÑ\˜ì, Q˘aƒà◊§#∞
JÅOHõiOz, ~°H~õ H° ÍÅ ~°OQÆ∞Å∞ K«e¡ P#O^ŒÑ_¨ @» O Ç¨Ï$^ŒÜ∂« xˆH HÍ^Œ∞
Hõ#∞Å‰õÄ =∞Ozk. ^•x`À áê@∞ â◊s~°OÖ’x J<ÕHõ ~ÀQÍÅ#∞ áÈQ˘>Ëì
â◊H˜Î QÀ=∞Ü«∂xH©, =ÚQÆ∞æá⁄_çH˜ LOk.
109. q"åÇ¨Ï"Õ_»∞HõÖ’¡ ™êfl`«Hõ=Ú ZO^Œ∞‰õΩ KÕ™êÎ~°∞ ?
nx<Õ ã¨=∂=~°Î#=Ú Jx‰õÄ_® JO\Ï~°∞. „|Ç¨Ï‡K«~°º HÍÅOÖ’
^è~Œ ‡° q^è∞Œ Å#∞ ã¨HÍÅOÖ’ KÕÜ∞« ‰õΩO_® J#QÍ, Éè’[# q^è∞Œ Å∂, ™êfl#=¸,
[O^≥=Ú ^èiŒ OK«Háõ È=Ù\Ï, W`åºk "å\˜`À áê@∞ E^Œ=¸, =∞^Œº=¸,
Ñ¨~„° ã‘`Î À ãÖÉèÏ+¨}Å∂, Jã¨Éºíè w`åÅ#∞ q#∞\Ï, W@∞=O\˜ "≥<Àfl"å\˜
^•fi~å ^À+¨=ÚÅ∞ HõÅ∞QÆ∞`å~Ú. J\˜=ì hfl áÈ=\ÏxH˜ KÕ¿ã^Õ ™êfl`«H=õ Ú.
`≥eã‘ `≥eÜ«∞Hõ KÕã≤# Jxfl^À+¨=ÚÅ∂ D ™êfl`«Hõ=Ú ^•fi~å ã¨=∞ã≤
áÈ`å~Ú.
110. N~å=∞<å=∞ =∞Ç≤Ï=∞ JO`« Q˘Ñ¨Ê^• ?
qcè+}¨ ∞_»∞ F HÍ~°ºO H˘~°HÔ · N~å=ÚxH˜ F ãÖ^ÕâO◊ ÑÖÑ¨^ÅŒ z,
¿ã=‰õΩx`ÀK≥Ñ≤Ê "≥o§~°=∞‡<åfl_»∞. P ¿ã=‰õΩ_»∞ `å#∞ ÅOHõ#∞ ^•\˜
ã¨=Ú„^•xfl g∞^Œ∞QÍ JÜ≥∂^èŒº#∞ KÕ~°QÆeˆQ â◊H˜Î `«# =^ŒÌ ÖË^Œx K≥áêÊ_»∞.
^•xH˜ qcè+¨}∞_»∞ F Ñ¨„`«O WzÛ, W^Õ ã¨=Ú„^•xfl ^•\˜ã¨∞ÎO^Œx, =∞m§
<å Hõ_»‰õΩ =KÕÛ =~°‰õÄ qÑ≤Ê K«∂_»~å^Œx K≥áêÊ_»∞. PÃÑ· ¿ã=‰õΩ_»∞ PQÆ
"Õ∞Ñ¶¨∂Å g∞^Œ PHÍâ◊QÆ=∞#O KÕÜ«∞™êQÍ_»∞. P ¿ã=‰õΩ_»∞ ã¨=Ú„^•xfl
^•@∞`«∂, P Ñ¨„`«OÖ’ JO`« â◊H˜Î U=ÚO^• Jx K«∂âß_»@. 'N~å=∞—
QÀÑ¨Ù~°O..... 81
Jx LO^ŒO@. 'Fã≤ WO`Õ<å— J#∞‰õΩ<åfl_À ÖË^À @Ñ¨C# ã¨=Ú„^ŒOÖ’

Ñ¨_áç ÈÜ«∂_»O@. ~å=∞<å=∂xfl ZO`« #q∞‡`Õ JO`« â◊HÎ˜ =ã¨∞OÎ k. JO`Õ
HÍ^Œ∞ #=∞‡Hõ"∞Õ =∞x+≤H˜ |Å"≥∞#ÿ â◊H.Î˜ #q∞‡ "≥∂ã¨áÈ~Ú# "å_»∞ ÖË_<» kÕ
WO^Œ∞ˆH.
111. ãÖ|O^è•xfl ZÖÏ ‰õΩ^Œ∞~°∞ÛHÀ"åe?
U_»∞`«~åÅ∞ `«O„_ç =Oâ◊ã¨∞÷Å`À#∂, P~°∞`«~åÅ∞ `«e¡ =Oâ◊ã¨∞÷Å
`À#∂ ZÖÏO\˜ ~°HÎõ ãÖ|O^èOŒ ÖËx „ã‘Î Ñ¨Ù~°∞+¨μÅ =∞^èºŒ q"åÇ¨ÏO [~°QÍe.
JÖÏˆQ UHõQÀ„f‰õΩÅ HÍ‰õÄ_»^∞Œ . q"åÇ¨Ï=∞O>Ë 'Z`«∞‰Î Ωõ áÈ=@O— Ñ¨Ù~°∞+¨μ_»∞
„ã‘Î`À ã¨~°fi ^èŒ~å‡Å#∂, ã¨∞MÏÅ#∂ ã¨=∞OQÍ Hõeã≤ KÕ™êÎ#x K≥Ñ≤Ê `«b¡,
`«O„_ô J#fl^Œ=Ú‡Å∂, ™È^Œs=∞}∞Å∂, |O^è∞Œ q∞„`«∞ÅH© K≥ÑÊ≤ "åi W+Öì `À
Z`«∞Î‰õΩ áÈ=@"Õ∞ ÃÑo§.
112. ã‘=∞O`«=Ú KÕ¿ã^≥O^Œ∞‰õΩ?
QÆ~°ƒùO ^èŒiOz# „ã‘ÎH˜ QÆ~°ƒù^ÀëêÅ∞ `˘ÅyáÈ=\ÏxH˜, ^•x`À
áê@∞ Éè∂í `åk„QÆÇÏ¨ ÉÏ^èÅŒ ∞ `«eH¡ ,˜ a_»H¤ ˜ `«QÅÆ ‰õΩO_® ã¨∞YOQÍ „Ñ¨ãq¨ OK«
\ÏxH˜ D ã‘=∞O`«=Ú KÕ™êÎ~°∞. "Õ_»∞HõQÍ D HÍ~°º„Hõ=∂xfl KÕÜ«∞@O`À
áê@∞ =∞O„`« Ñ¨Ó~°fiHõOQÍ KÕÜ«∞@O =∞iO`« =∞Ozk.
113. „Ñü"å~°∂ KÕÜ«∞=eû# ãÖ™ê¯~°=ÚÅ∞
QÆ~åƒù^•#=Ú, Ñ¨ÙOã¨=#=¸, ã‘=∞O`«=¸, *Ï`«Hõ~°‡=¸,
<å=∞Hõ~}° =¸, QÆ$Ç¨ÏŸÑ¨x„+¨¯=∞}=¸, J#fl„áêâ◊#=¸, Hˆ â◊YO_»#=¸,
Hõ~"‚° ^Õ =Œ ¸, KÕÅ=¸, LÑ¨#Ü«∞#=¸, "Õ^„Œ =`« K«`∞« +¨Ü
ì ∞« =¸, <åÅ∞QÆ∞
q"åÇ¨Ï Ñ¨^Œú`«∞Å∞. WO^Œ∞Ö’ UkK≥Ü«∞ºHõ áÈ~Ú<å [x‡Oz# [#‡H˜
Ñ¨~°=∂~°÷O ÖË^Œ∞.
114. „âß^ŒúO ÃÑ>Ëì „Ñ¨^Õâßxfl ZÖÏ ZOK«∞HÀ"åe?
^ŒH˜Δ} k‰õΩ¯ Ñ¨Å¡OQÍ LO_ÕÖÏ K«∂ã¨∞HÀ"åe. Ñïâ◊√„Éèí"≥∞ÿ#
„Ñ¨^Õâ◊OÖ’ QÀ=Ù ¿Ñ_»`À JÅHÍe. Ñïã¨~åÖ’¡ QÆ_ç¤ QÍ^• ÖË‰õΩO_®
K«∂ã¨∞HÀ"åe. „âß^ŒúO WO\’¡ÃÑ_ç`Õ 8Ô~@∞¡ Ñ¶ë`«O Hõ#|_»∞`«∞Ok. JÖÏ
HÍ‰õΩO_® Ñ¨Ù}ºˆHΔ„`åÖ’¡#∂ f~å÷Ö’¡#∂ ÃÑ\ÏìÅ#∞‰õΩO>Ë ‰õΩ~°∞ˆHΔ„`«=Ú
Ö’#∂, QÆÜ«∞Ö’#∂, QÆOQÍf~° Ñïã¨~° „áêO`«Ö’¡#∂, ã¨~°ã¨fif f~°÷O
Ö’#∂, „Ñ¨ÉèÏã¨ f~°÷=¸, Ñ¨Ù+¨¯~°ˆHΔ„`«=ÚÅ∞ ÃÑ@ì=K«∞Û#∞.
82 QÀÑ¨Ù~°O....
115. ZÅ∞Hõ QÆ}Ëâ◊√x "åÇ¨Ï#OQÍ ZO^Œ∞‰õΩ =∂iOk?
„‰õÄ~åu „‰õÄ~°∞_≥·# =¸+≤HÍã¨∞~°_»<Õ ~åHõΔã¨∞_»∞ =∂#=ÙÅ#∂,
|∞∞+¨μÅ#∞, Z<Àfl ÉÏ^èŒÅ∞ QÆ∞i KÕã¨∞ÎO_»@O`À QÆ}Ëâ◊√_»∞ P ~åHõΔã¨∞_çfl
x~°ƒùkèOz ZÅ∞HõQÍ =∂iÛ `«# "åÇ¨Ï#OQÍ KÕã¨∞‰õΩ<åfl_»∞.
116. =∞#OKÕ¿ã áêáêÅ‰õΩ Ü«∞=∞Ö’HõOÖ’ UUtHõΔÅ∞O\Ï~Ú?
Ñ¨~°∞Å ^èŒ<åhfl, Ñ¨~°„ã‘Îh Pt¿ãÎ pHõ\ ˜Ö’ =ÙOz Hõ„~°Å`À
ÉÏ^Œ∞`å~°∞. „ã‘ÎÅ_»|∞ƒ#∞ ^˘Oye¿ãÎ Hõ\ ˜Hõ pHõ\ ˜Ö’ #iH˜# K≥@∞¡g∞^Œ
Ñ¨_»"Õ™êÎ~°∞, `«b¡, `«O„_»∞Å#∞ K«∂_»x"å_çx, xÑ¨CÅ∞ K≥iˆQ ã¨∂~°∞º_ç
„HÕ^Œ=∂_ç =∞ÃãÜÕ∞ºÖÏ z„`«=^èŒ KÕ™êÎ~°∞. ãÖÉè’yOK«‰õÄ_»x "åi`À
‰õÄ_® ãÖÉè’y¿ãÎ =∞O_»∞`«∞#fl W#∞Ñ¨ =¸iÎx J#QÍ „ã‘Î=¸iÎx „ã‘Î,
Ñ¨Ù~°∞+¨=¸iÎx Ñ¨Ù~°∞+¨μ_»∞ H“yeOK«∞‰õΩ<ÕÖÏ KÕ™êÎ~°∞. J|^•úÅ∞ P_ç#
"åix #∂~°∞ P=∞_»ÅQÆÅ Ñ¨~fi° `«O ÃÑ#· ∞Oz Ñ¨_„» `Àã≤ Ñ¨KÛ« _çK™Õ êÎ~∞° .WÖÏ
XH˘¯Hõ¯ áêáêxH˜ XH˘¯Hõ¯ tHõΔ LO@∞Ok. WÖÏ "≥Ú`«ÎO 84 ÅHõΔÅ
#~°HÍÅ∞O\Ï~Ú. QÆ~°∞_» Ñ¨Ù~å}O K«kq`Õ =∞#OKÕ¿ã x`«º Hõ$`åºÖ’¡
ZO`« áêÑÖ KÕã¨∞Î<åfl"≥∂, =∞iO`« áêáêxfl =¸@QÆ@∞ì ‰õΩO@∞<åfl"≥∂
`Õ@`≥Å¡=∞=Ù`«∞Ok.
117. HõÅÖ’ U"≥Ú¿ãÎ UO ÖÏÉèíO, UO #+¨ìO?
#QÆflOQÍ #_»∞ã¨∂Î HõÅ=¿ãÎ PÑ¨^Œ ÖËg∞ ~å=Ù. QÍeÖ’ Zyi#@∞ì
=¿ãÎ Pã≤Î #+¨=ì Ú. JÖÏˆQ ^Õ=`«Å∂, QÀ=ÙÅ∂, Jyfl, ã¨~ã° ∞¨ ûÅ∂, Hõ#ºÅ∂,
Ñ¶¨Å=ÚÅ∂, Ñ¨~°fi`«=ÚÅ∂, #^Œ∞Å∂, ã¨=Ú„^•Å∞ ^•@@O... =O\˜=hfl
^èŒ<åhfl, P~ÀQÍºhfl ÃÑOá⁄OkOKÕ ã¨∂zHõÅ∞. JÖÏˆQ `«∂~°∞Ê, L`«Î~°
k‰õΩ¯Å‰õΩ áÈ~Ú#@∞ì HÀi# „ã‘Îx á⁄Ok#@∞ì, â◊"åxfl K«∂ã≤#@∞ì =¿ãÎ
Hõ+¨ì=ÚÅ∞ =ÚO^Œ∞<åflÜ«∞x ã¨∂zHõÅ∞.
118. HÀi# HÀiHõÅ∞ f~åÅO>Ë U =∂ãÖÖ’ U Jaè¿+HõO Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°∞xH˜ KÕÜ«∂e?
K≥·„`«=∂ã¨=Ú K≥~°∞‰õΩ~°ãÖ`À, "≥·âßY =∂ã¨=Ú QÆO^èŒO`À, *Ëº+¨ì
=∂ã¨=Ú Ñ¶Å¨ =ÚÅ`À, Pëê_è=» ∂ã¨=Ú H©~Δ =° Ú`À, „âß=}=∂ã¨=Ú ÑÖK«
^•~°`À, ÉèÏ„^ŒÑ^¨ Œ =∂ã¨=Ú P=ÙáêÅ`À, Pâ◊fiÜ«Ú[ =∂ã¨=Ú J#fl=Ú`À,
HÍsÎHõ =∂ã¨=Ú náêÅ`À (JÅOHõ~°}), =∂~°æt~° =∂ã¨=Ú <≥~Úº`À,
Ñ¨Ù+¨º=∂ãÖ `Õ<`≥ À, =∂Ñ¶∞¨ =∂ã¨=Ú h\˜`À, á¶êÅ∞æ} =∂ã¨=Ú ÃÑ~°∞QÆ∞`À
Jaè¿+H˜¿ãÎ ™êfiq∞ ãÖ`«$Ñ¨ÙÎ_≥· HÀi# HÀÔ~¯Å∞ f~°∞™êÎ_»∞.
QÀÑ¨Ù~°O..... 83
119. `«=∞Åáê‰õΩ JO>Ë ã¨HõÅ ^Õ=`«Å ™ê÷#=∂?
XHõq^èŒOQÍ K≥áêÊÅO>Ë J=Ù#<Õ K≥áêÊe. „Ñü â◊√ÉèíHÍ~åºxH˜
`«=∞Å áê‰õΩ#∞ `«Ñ¨Êx ãïQÍ "å_»`å~°∞. JO^Œ∞Hõ<Õ <åQÆ=e¡ ^Œà◊=∞<Õ
`«=∞Åáê‰õΩ ^Õ=`å^Œà◊=Ú. `«=∞Å áê‰õΩ `˘_ç=∞Ö’ ÅH©Δ ‡^Õq, =∞^èŒº
ÉèÏQÍ# Dâ◊fi~°∞x ãü áê~°fif ^Õq... H˘# ÉèÏQÆOÖ’ q^•ºÅH˜Δ ‡ J~Ú#
ã¨~°ã¨fif^Õq LO\Ï~°∞. WO„^Œ∞_»∂, =∞#‡^äŒ∞_»∂, N=∞Ç¨q+¨μ‚=Ó, Ñ¨~°=∞
t=Ù_»∞, „|Ç¨Ï‡ `«=∞Å áê‰õΩÃÑ· ã¨^• H˘Å∞=ÙO\Ï~°∞.
120. HÍH˜ Ji¿ãÎ K«∞\ÏìÖÁ™êÎ~°O\Ï~°∞ x["Õ∞<å?
Ñ¨Ó~°fiO ~ÀAÅÖ’ ~°"å}Ï ã¨^Œ∞áêÜ«∂Å∞, ˆ~_çÜ≥∂ Hõ|∞~°∞¡
=ÙO_ÕqHÍ=Ù. JO^Œ∞Hõx U"≥·<å J`«º=`«ã¨~° "å~°ÎÅ#∞ KÕ~°"ÕÜ«∞\ÏxH˜˜
Ñ¨‰õΔΩÅ<Õ P^è•~°OQÍ KÕã¨∞‰õΩ<Õ"å~°∞. F H˘`«Î Ñ¨H˜Δ `«=∞ „áêOQÆ}OÖ’xH˜
=¿ãÎ ^•xxK«∂ã≤ q∞ye# HÍ‰õΩÅ∞ J~°∞™êÎ~Ú. ^•x`À U^ÀãÖ^Õâ◊O
Z=fiiHÀ ÑÖáê~°x J~°÷O KÕã¨∞H˘<Õ"å~°∞. JO^Œ∞Hõ<Õ WO\˜H˜ K«∞\ÏìÖÁã¨∞Î
<åfl~°x J#∞‰õΩ<Õ"å~°∞.
121. ãÖ`å#O HõÅQÆHõáÈ=\ÏxH˜ âßáêÖË HÍ~°}=∂?
ÃÑà‹·§ KåÖÏHÍÅ"≥∞ÿ# ãÖ`å#=Ú HõÅ∞QÆHõáÈ=\ÏxH˜ `≥eã≤HÍx
`≥eÜ«∞HõHÍx KÕã≤# âßÑ¨=ÚÖË „Ñ¨^è•# HÍ~°}=∞x Jx *’ºu+¨ºâß„ã¨ÎO
Ñ¶∞¨ ’+≤™ÈÎOk. ã¨~Ê° âßÑ¨=Ú, Ñ≤`$« âßÑ¨=Ú, =∂`«$âßÑ¨=Ú. „ÉèÏ`«$âßÑ¨=Ú,
„¿Ñ`« âßÑ¨=Ú, „ÉÏÇ¨Ï‡} âßÑ¨=Ú, q∞„`« âßÑ¨=Ú=Ù<åfl~Ú. HÍ=Ù# PÜ«∂
âßO`«∞Å∞ KÕ~ÚOz ^Õ=Ùx ¿ãqOK«@O ^•fi~å ™êfiq∞"åi K«Åx¡ n"≥#Å`À
ãÖ`å#=Ú HõÅQÆ=K«∞Û. JÖÏˆQ ã¨=Ú„^Œ ™êfl#=Ú. Jk ‰õÄ_® ~å"Õ∞â◊fi~°O
^ŒQ~æÆ ° ™êfl#O KÕ¿ãÎ =∞iO`« Ñ¶e¨ `«O HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. ã¨=Ú„^Œ™êfl#O ZHõ¯_≥<· å
XHõ¯>Ë Hõ^• Jx PÖ’zOK«HOõ _ç. XHÀ¯ „Ñ¨^âÕ O◊ Ö’ XHÀ¯ â◊HÎ˜ LO@∞Ok.
122. QÀà◊√§ ZO^Œ∞‰õΩ H˘~°‰õÄ¯_»^ŒO\Ï~°∞ ZO^Œ∞Hõx?
QÀà◊√§H˘iˆH K«~°º ~åHõΔã¨QÆ∞}Ïxfl „¿Ñˆ~Ñ≤ã¨∞ÎOk. ^•xH˜ `À_»∞
QÀà◊§Ö’x =∞\©ì, „H˜q∞ H©@HÍÅ∂ =∞#Ö’ „Ñ¨"ÕtOz =∞#‰õΩ JâßOux
HõÅQÆ*™Ë êÎ~Ú. JO^Œ∞Hõx ^è~Œ ‡° âß„™êÎÅ∞ QÀà◊√§ H˘~°∞HÀ¯=@O J<Õ JÅ"å@∞
^Œi„^•ºxH˜ „Ñü~°∂ÑÖJx â‹Åq™êÎ~Ú.
84 QÀÑ¨Ù~°O....
123. QÆ}Ñüx x=∞[˚#O KÕ™êÎÔ~O^Œ∞‰õΩ?
â◊√HÍ¡O|~°^èŒ~°O q+¨μ‚"£∞..J<Õ â’¡HÍxfl q#x "åà◊¡O LO_»O. D
â’¡HõO ã¨Ê+¨ìOQÍ P q<åÜ«∞‰õΩ_»∞ q+¨μ‚~°∂Ñ¨"Õ∞ Jx `≥eÜ«∞*Ëã¨∞ÎOk.
q+¨μ‚=ÙH˜ L#fl¿Ñ~°∞ <å~åÜ«∞}∞_»∞ Jx. <å~°JO>Ë hà◊¡x J~°÷O. JÜ«∞
#∞_»∞ JO>Ë x"åãÖQÍ Hõey#"å_»∞ Jx J~°÷O. HÍ|\˜ì <å~åÜ«∞}∞_»∞
J<Õ ^•xH˜ hàı¡ x"åãÖQÍ Hõey#"å_»<Õk ÉèÏ=O. D q<åÜ«∞‰õΩ_çx
™êHΔÍ`«∞Î q+¨μ‚=ÙQÍ ÉèÏqã¨∞Î<åfl#x `≥eÜ«∞*Ëã¨∂Î P q<åÜ«∞‰õΩ}˜‚ hà◊¡Ö’
x=∞[˚#O KÕÜ∂« e. JO^Œ∞Hˆ q<åÜ«∞‰õΩ}˜‚ =∞\˜`ì À<Õ KÕÜ∂« Åx x~°~‚ ÚO
2 Kå~°∞ „áêp#∞Å∞. q<åÜ«∞‰õΩ_»∂ q+¨μ=‚ Ó XHõ¯~ˆ HÍ|\˜,ì QÆ}Ñü `˘_»ÃÑ·
ÅH©;^Õq ‰õÄ~°∞Ûx HõxÑ≤ã∂¨ Î ÅH©;QÆ}Ñü ¿Ñi@ Ñ¨Ó[Åx JO^Œ∞‰õΩO@∂O
@∞Ok. ÃÑ^ŒÌ ÃÑ^ŒÌ q„QÆÇ¨ Å`À, ~°OQÆ ~°OQÆ "≥É· ’è QÆOQÍ q<åÜ«∞HõKq« ux
`˘q∞‡k ~ÀAÅ∞ KÕã≤ #kÖ’<À, ã¨~°ã¨∞ûÖ’<À x=∞[˚#O KÕ™êÎ~°∞. ^•xH˜
„Ñ¨^è•# HÍ~°}O Ñ¨Ó[ KÕã≤# q<åÜ«∞Hõ q„QÆÇ¨xH˜ Ü«∞O„`« „ÑüëêªÑ¨#
LO_»HõáÈ=@=Ú. JÖÏˆQ LOz`Õ H˘<åflà◊§H˜ q„QÆÇ¨Ï ~°∂Ñ¨Ùˆ~YÅ∞
=∂~°=K«∞Û. Jk ^À+Ö.^•x`À áê@∞ QÆ}Ñüx JÖÏ g^è∞Œ Ö’¡#∂ LOz
Ñ¨ÓlOK«\ÏxH˜ ^Õâ◊ÉèíH˜ÎH˜ ãÖ|OkèOz# q+¨Ü«∞O XHõ@∞Ok. `˘Å∞`«
|Ç≤Ï~°OQÆOQÍ Ñ¨Ó[Å#∞ KÕã≤#"å_»∞ ÉÏÅQÆOQÍ^èŒ~° uÅH±. Ç≤ÏO^Œ∞=Ù
ÅO^Œik XˆH =∂@QÍ ZÅ∞ÔQuÎ Kå\ÏÅx, ™êfi`«O„`«O HÍ"åÅx L^Œº=∞O
#_çÑ≤Oz q<åÜ«∞HõK«qux "å_»"å_»ÖÏ |Ç≤Ï~°OQÆOQÍ KÕÜ«∞=∞x K≥Ñ≤Ê
^•xfl PK«~}° Ö’H˜ `≥zÛ#"å_»∞ ™êfi`«O„`«º ã¨=∞~° Ü≥∂^è∞Œ _»∞ ÉÏÅQÆOQÍ^è~Œ °
uÅH±. JÑ¨Ê\˜flOz QÆ}Ñü L`«û"åÅ∞ ÉèÏ~°`«^Õâ◊=∞O`«\Ï ~°OQÆ ~°OQÆ
"≥·Éèí=OQÍ [~°∞QÆ∞`«∞<åfl~Ú.
124. Z\˜ì „QÆO^ä•Å∞ K«^Œ=‰õÄ_»^Œ∞?
HÍ=∂, „HÀ^äŒ,"≥∂Ç¨Ï, =∞^Œ, =∂`«û~åºÅ#∞ ÃÑOKÕ „QÆO^ä•Å∞
K«^Œ=@O=Å¡ J#~å÷Å#∞ H˘x `≥K«∞Û‰õΩ#fl>Ëì J=Ù`«∞Ok. â◊$OQÍ~°
„QÆO^ä•Å∞ K«^=Œ @=Å¡ ã≤Q∞Æ =æ ke „ã‘Î ™êOQÆ`º« =ÚHÀãÖ K≥Ü∞« º~åx Ñ¨#∞Å∞
Z<Àfl KÕÜ∂« eû=ã¨∞OÎ k. J@∞=O\˜ „Ñ¨=~°#Î ^•fi~å =KÕÛk J==∂#=¸,
`«Å=OÑ¨ÙÅ∞, ^•x`À =∞x+≤ „Ñ¨=~°Î# qHõ$`«OQÍ =∂i <Õ~°ã¨∞÷_»=Ù`å_»∞.
Hõ#∞Hõ K≥_∞» ™êÇ≤Ï`«ºO K«^=Œ @O =Å¡ q∞„`«∞Å∞ â◊„`«∞=ÙÅ=Ù`å~°∞. J~Ú#
"å~°∞ ^Œ∂~°=∞=Ù`å~°∞.
QÀÑ¨Ù~°O..... 85
125. Z=Ô~·<å `«∞=∞‡QÍ<Õ 'z~°Or=— Jx JO\ÏÔ~O^Œ∞‰õΩ?
=∞# ^ÕÇ¨ÏO Z<Àfl ã¨=∞ã¨ºÅ∞ Hõey LO@∞Ok. J<å~ÀQÆºO
QÆ∞iOz, =ÚO^Œ∞QÆ `«∞=Ú‡ =∞#‰õΩ J<ÕHõ ãÖˆH`åÅ#∞ ÑÖÑ¨Ù`«∞Ok.
=ÚYºOQÍ Ñ≤Å¡Å∞ `«∞=Ú‡`«∞O>Ë ÃÑ^ŒÌÅ∞ 'z~°Or=— Jx
JO\Ï~°∞. JO>Ë Z‰õΩ¯=HÍÅO rqOK«=∞x ^•x J~°÷O. `«∞=Ú‡
J<å~ÀQÍºxH˜ „Ñü~°∂ÑÖ. =∞# `å`«, =Ú`åÎ`«Å∞ Ñ≤Å¡Å `«∞=Ú‡#∞
ÉÏQÍ Ñ¨\ ˜ìOK«∞‰õΩ<Õ"å~°∞. Z<Àfl *Ï„QÆ`«ÎÅ∞ fã¨∞‰õΩ<Õ"å~°∞.
126. `˘e UHÍ^Œt qt+¨ª`« Uq∞\˜ ?
Pëê_è» â◊√Hõ¡ UHÍ^Œt<Õ `˘e UHÍ^Œt Jx JO\Ï~°∞. D `˘e
UHÍ^Œt<å_Õ N =∞Ç¨q+¨μ‚=Ù Ü≥∂QÆx„^Œ‰õΩ LÑ¨„Hõq∞Oz, HÍsÎHõ â◊√Hõ¡
UHÍ^Œt =~°‰õÄ Ü≥∂QÆx„^ŒÖ’ LO\Ï_»∞ JO^Œ∞ˆH `˘e UHÍ^ŒtH˜ JO`å
„áê^è•#ºq∞™êÎ~°∞.
127. +¨„_»∞K«∞ÅO>Ë Uq?
D ¿Ñ~°∞ q#@"Õ∞ QÍx P ~°∞K«∞ÖËq∞\’ KåÖÏ =∞OkH˜ `≥b^Œ∞.
H˘O`« =∞OkH˜ Ô~O_»∞ =¸_»∞ K≥Ñ≤Ê P `«~åfi`« `≥b^ŒO\Ï~°∞. =∞#O
u<Õ Éè’[#OÖ’ D P~°∞ ~°∞K«∞Å∞ LO_®e. +¨„_»∞K«∞Å∞ J#QÍ P~°∞
~°∞K«∞Å∞. XHõ\ ˜ =∞^èŒ∞i=∞, Ô~O_»∞ Ñ¨ÙÅ∞Ñ¨Ù, =¸_»∞ Å=}=Ú, <åÅ∞QÆ∞
HÍ~°O, J~Ú^Œ∞ KÕ^∞Œ , P~°∞ =QÆ~∞° . D P~°∞ ~°∞K«∞Å∞ J<ÕHõ J<å~ÀQÍºÅ#∞
^Œ∂~°O KÕ™êÎ~Ú.
128. „ÉÏÇ¨Ï‡}∞Å#∞ Éèí∂Ö’Hõ ^Õ=`«ÅO\Ï~°∞ x*"Õ∞<å?
J=Ù#∞. "≥k· Hõ =$uÎÖ’#∞#fl"å~°∂, ^è~Œ ‡° , J~°,÷ HÍ=∞, "≥∂HΔÍÅ#∞
PÜ«∂ HÍÖÏÖ’¡ x~°fiÇ≤ÏOKÕ"å~°∂, =∞O„`åÅ`À Ñ¨k=∞OkH© â◊√ÉèíO
HõeyOKÕ"å~°∂ J~Ú# „|Ç¨Ï‡}∞Å∞ =∂„`«"Õ∞ Éèí∂Ö’Hõ ^Õ=`«Å∞QÍ
J~°∂›Å∞. JÖÏˆQ "Õ^Œ=∞O„`åÅ#∞ ^èŒ<åxH˜ HÍ‰õΩO_® Ñ¨~°∞Å‰õÄ, Ö’Hõ
HõàÏº}O H˘~°‰õÄ LÑ¨Ü≥∂yOKÕ"å~°∂, P_»O|~åÅ‰õΩ ^Œ∂~°OQÍ LO_Õ
"å~°∂, Jã¨`º« =∂_»x "å~°∂, Ñ¨~x° O^ŒÅ∞ "ÕÜ∞« x"å~°∂, âß„™êÎÅ ™ê~åxfl
`≥Å∞ã¨∞‰õΩ#fl"å~°∂ Éèí∂Ö’Hõ ^Õ=`å ^Œ∂`«ÖË.
129. H˘`«Î ^ŒOÑ¨`«∞Å∞ Pëê_è»=∂ãÖÖ’ ^Œ∂~°OQÍ ZO^Œ∞‰õΩO_®e?
Pëê_»=∂ãÖ J<å~ÀQÆº=∂ãÖ. P =∂ãÖÖ’ qÑ¨s`« QÍÅ∞Å
=Å¡ ^Œ∞=¸‡, ^è∂Œ m ÖËz Ñïã¨~åÅ#∂, #n f~° „áêO`åÅ#∂ HõÅ∞+≤Ò«
86 QÀÑ¨Ù~°O....
KÕã¨∞ÎOk. ^•xH˜ `À_»∞ =º=™êÜ«∞ Ñ¨#∞Å#∞ D <≥ÅÖ’<Õ „áê~°Oaè™êÎ~°∞.
H˘`«Î ÃÑàÏ§O`À ã¨∞YOQÍ WO\’¡<Õ LO>Ë Pi÷Hõ Ñïã≤÷u ^≥|ƒ uO@∞Ok.
J^Õ P_»Ñ≤Å¡ WO\˜H˜ JÅ∞¡_˘¿ãÎ =∞~åº^ŒÅ`À á⁄ÅO Ñ¨#∞Å∞ ‰õΩO@∞
Ñ¨_»`å~Ú.
^•x`À áê@∞ D =∂ãÖÖ’ QÆ~°ƒùO ^èŒi¿ãÎ P a_»¤ P~ÀQÆºOQÍ
Ñ¨Ù@ì_∞» . Pëê_è=» ∂ãÖÖ’ QÆ~ƒ° Où ^èiŒ ¿ãÎ <≥ÅÅ∞ xO_Õ ã¨=∂Ü«∂xH˜ ZO_»Å∞
=Ú^Œ∞~°∞`å~Ú. ^•x`À `«b¡ Hõ_»∞Ñ¨ÙÖ’ a_®¤ J=ã¨÷Å∞ Ñ¨_»`å~°x
Pëê_è»=∂ãÖ W^ŒÌsfl ^Œ∂~°OQÍ LOK«∞`å~°∞. HÍ# Pëê_è»=∂ãÖ ÉèÏ~°ºH˜
^Œ∂~°OQÍ LO_»@"Õ∞ L`«Î=∞O. J`åÎ HÀ_»à◊√§ F QÆ_»Ñ¨ ^•@‰õÄ_»^Œh
JO\Ï~°∞. JO^Œ∞Hõx ÉèÏ~°ºx Z`«∞ÎH˘x QÆ_»Ñ¨ ^•\ÕKÕ"å~°∞ L<åfl~°∞.
âß„ãÖÎ xÜ«∞=∞O ÃÑ\Õì k PK«iOK«=∞x JO`ÕQÍx ÖÁã¨∞QÆ∞Å "≥`H« =õ ∞x
HÍ^Œ∞.
130. WO\˜=ÚO^Œ∞ =Ù#fl QÆ_»Ñ¨x `˘Hõ¯@O, QÆ_»Ñ¨ÃÑ· ‰õÄ~ÀÛ=@O K≥Ü«∞º‰õÄ_»^Œx,
JÖÏˆQ QÆ_»Ñ¨H˜ Ñ¨ã¨∞Ñ¨Ù ~åÜ«∞@OÖ’ Ñ¨~°=∂~°÷O Uq∞\˜?
„Ñ¨ÉÏè `« ãÖ^èºŒ "Õà◊ N =∞Ç¨q+¨μ=‚ Ù #~°tOÇ¨=`å~°O ZuÎ L„QÆ∞_≥·
Ç≤Ï~°}ºHõtÑ¨Ù_çx QÆ_»Ñ¨ÃÑ· ãÖÇ¨ÏiOKå_»∞. J\˜ì QÆ_»Ñ¨ N=∞Ç¨q+¨μ‚=Ù
™ê÷#O. ^•xH˜ `À_»∞ QÆ∞=∞‡O =^ŒÌ =ºuˆ~Hõ `«~°OQÍÅ∞ „Ñ¨ãïã¨∞ÎO\Ï~Ú.
QÆ_»Ñ¨ JO>Ë ÅH©;^Õq ‰õÄ_®! JO^Œ∞Hõ<Õ ÅH˜Δ ‡^ÕqH˜ W+¨ì"≥∞ÿ# Ñ¨ã¨∞Ñ¨Ù`À
QÆ_Ñ» Ù¨ JÅ∞‰õΩ`å~°∞. â◊√Éè„í Ñ¨^"Œ ∞≥ #ÿ ‰õΩO‰õΩ=∞`ÀÉÁ@∞ì ÃÑ_»`å~°∞. Ñ¨Ó~°fiOÖ’
~ÀAÅÖ’ áê=ÚÖˇ‰Ωõ ¯= u~°∞QÆ∞`«∞O_Õq. Hõ#∞Hõ ~°H}Δõ QÍ ‰õÄ_® Ñ¨ã∞¨ Ñ¨Ù#∞
QÆ∞=∂‡Å‰õÄ, QÆ_»Ñ¨Å‰õÄ ~å¿ã"å~°∞. ^•x Ñ¶¨∂@∞‰õΩ áê=ÚÅ∞ "≥Ú^ŒÅQÆ∞
W`«~° „H˜q∞ H©\HÍÅ∞ Ö’ÑëH˜ =KÕÛqHÍ=Ù.
131. „Ñ¨ã¨∂u "≥·~åQÆºO JO>Ë Uq∞\˜ ?
ÉèÏ~°º Éèí~°Î ^ŒQÆæiH˜ „¿Ñ=∞`À#∞, HÀiHõ`À#∞ ^ŒQÆæ~°‰õΩKÕi QÆ~°ƒùO
^èŒiã¨∞ÎOk. QÆ~°ƒùO ^èŒiOz# H˘<åflà◊§‰õΩ <≥ÅÅ∞ xO_»∞`å~Ú. a_»¤#∞
HõO@∞#flÑ¨C_»∂, <≥ÅÅ∞ xO_ç# ã¨=∞Ü«∞OÖ’ =KÕÛ <˘Ñ¨CÅ∂, ÉÏ^èŒÅ∞
ÉèíiOK«ÖËHõ K«zÛ<å "≥ÚQÆ∞_ç`À ãÖQÆq∞OK«‰õÄ_»^Œx J#∞‰õΩO@∞Ok.
a_»¤#∞ Hõx# `«~åfi`« =∞m§ Hõ^äŒ =∂=¸ÖË.
JÖÏˆQ â◊"åxfl K«∂ã≤#Ñ¨C_»∞ ‰õÄ_® Z=iÔH·<å H˘O`« q~°H˜Î
=ã¨∞ÎOk. ZÑ¨Ê\˜ÔH·<å =∞#=¸ WO`ÕQÍ JxÑ≤ã¨∞ÎOk. â◊=O ^•@QÍ<Õ
QÀÑ¨Ù~°O..... 87
™êfl#O K≥Ü«∞ºQÍ<Õ =∞m§ Hõ^äŒ=∂=ÚÖË. ^•<Õfl „Ñ¨ã¨∂u "≥·~åQÆº=¸,
â◊‡âß# "≥·~åQÆºO JO\Ï~°∞.
132. Nâ‹·Å ˆHΔ„`« '™êH˜Δ QÆ}Ñü— x `«Ñ¨Ê‰õΩO_® ^Œi≈ã¨∂Î LO\Ï~°∞ ZO^Œ∞‰õΩ?
Nâ‹·ÅˆHΔ„`åxfl ^Œi≈Oz# "å~°O`å Ñ¨Ù#~°˚#‡ #∞Oz q=ÚH˜Î
HõeyOKÕ tY~° ^Œ~°≈#O K«∂_»@O`Àáê@∞ ™êHΔ̃QÆ}Ñüx ^Œi≈Oz QÀ„`«,
<å=∂Å∞ K≥Ñ¨C‰õΩO@∞ LO\Ï~°∞. JÖÏ K≥Ñ¨Ê@OÖ’ J~°÷=Ú U=∞@O>Ë
™êH˜Δ QÆ}Ñü ÔH·ÖÏãÖÖ’ Dâ◊fi~°∞x=^ŒÌ Nâ‹·ÖÏxfl ^Œi≈Oz# Éèí‰õΩÎ_»∂,
Éè‰í Ωõ ~Î åe ¿Ñ~°∞K≥ÑÊ≤ ™êHõΔ ºO W™êÎ_∞» . P Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~°∞x Hõ$Ñ¨‰Ωõ áê„`«∞Å#∞
KÕ™êÎ_»∞. JO^Œ∞ˆH ™êH˜ΔQÆ}Ñüx `«Ñ¨ÊHõ ^Œi≈OKåÅO\Ï~°∞.
133. 'Jhfl L<åfl JÅ∞¡_ç <À\’¡ â◊x— J<Õ ™ê"≥∞`« "å_»∞HõÖ’H˜ ZÖÏ =zÛOk?
H˘`«Î ÃÑo§H˘_»∞‰õΩ HÀ\˜Pâ◊Å`À JuÎO\˜H˜ =¿ãÎ WOˆH=ÚOk
H˘`«ÎÅ∞¡_»∞, WÅ∂¡, Ç¨Ï_®=Ù_ç ~°Hõ~°HÍÅ Ñ≤O_ç =O@Å∞... Ñ¶¨Ú=∞
Ñ¶Ú¨ =∞Å∞... ÃÑàÏ§O =ÚiáêÅ∞, Hõ|∞~°∞.¡ ... ÑÖ_»∞QÆ "å`«=~°}O. K«∞@∞ì
„Ñ¨Hõ¯Å "åi Ñ¨~å=∞~°≈Å∞. WO`«Ö’ „H˘`«Î ÃÑo§H˘_»∞‰õΩ ÃÑàÏ§O WO\’¡H˜
~å‰õÄ_»^Œ∞. JÑ¨C_»#fl =∂@ ÃÑ^ŒÌÅ ÃÑ^Œq q~°∞Ñ¨Ù Ñ¨Å∞‰õΩÖË ™ê"≥∞`«QÍ
"å_»∞HõQÍ =zÛOk. K«Å¡QÍ q+¨Ü«∂xfl ÃÑo§H˘_»∞‰õΩH© `≥eÜ«∞KÕâß~°∞.
^•x`À ã¨^~Œ ∞° ÃÑo§H˘_»∞‰õΩ kQÆ∞Å∞QÍ ‰õÄÅ|_®¤_∞» . 'Jhfl L<åfl JÅ∞¡_ç
<À@¡ â◊x LO_»∞@=∞O>Ë W^Õ— J#∞‰õΩ<åfl~°O`å !
134. h~°∞ ÖË‰õΩO_® KÕ¿ã ™êfl<åÅ∞ Uq∞\˜?
1. =∞O„`«™êfl#=Ú : =∞O„`åÅ`À ^ÕÇ¨xfl P=Ç≤ÏOKÕÖÏ KÕã¨∞HÀ=_»O.
2. Éè∫=∞™êfl#=Ú: ^ÕÇ¨xH˜ qÉèí∂k ~åã¨∞HÀ=@=Ú.
3. PˆQflÜ«∞™êfl#=Ú:=∞O„`åxfl LK«Ûùiã¨∂Î qÉèí∂k ~åã¨∞HÀ=@=Ú.
4. "åÜ«Ú™êfl#=Ú : P=Ù_H≥ ¯õ Å=Å¡ U~°Ê_çx =∞\˜xì â◊s~åxH˜ Ñ¨Óã¨∞ HÀ=_»O.
5. k=º™êfl#=Ú:L`«~Î åÜ«∞} Ñ¨Ù}ºHÍÅ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ZO_»Ö’ xÅ|_ç =ÙO_»@=Ú.
6. =∂#ã≤Hõ™êfl#=Ú : `«_ç =„™êÎÅ`À â◊s~°O `«∞_»∞K«∞HÀ=@=Ú.
7. ^è•º#™êfl#=Ú: `«∞Åã≤ K≥@∞ìÖ’x [ÖÏxfl K«Å∞¡HÀ=@=Ú.
135. JH˜ΔO`«Å∞ K«Å¡@OÖ’ Ñ¨~°=∂~°÷=Ú Uq∞\˜?
„|Ç¨Ï‡ ~å`«#∞ #∞^Œ∞\˜ÃÑ· „"å™êÎ_»∞. Hõ~°‡Ñ¶¨ÖÏÅhfl `«ÅÃÑ·<Õ „"åã≤
LO\Ï~Ú. ^èŒ~å‡`«∞‡Å∞, ÃÑ^ŒÌ"å~°∂ JHΔ̃O`«Å∞ ÖË^• JHΔ̃`«Å∞ `«ÅÃÑ· "Õã≤
88 QÀÑ¨Ù~°O....
Pjfi~°fikOK«@O ^•fi~å `«Å~å`« H˘O`«~Ú<å =∂~°∞`«∞O^Œx qâßfi ã¨=Ú.
ÃÑ^ŒÌÅ∞ "Õã≤# JHΔ̃`«Å∞ <ÕÅ ~åe`Õ "å\˜x Z=fi~°∂ „`˘Hõ¯‰õΩO_®, "å\˜x
Ui Z=~°∂ #_»=x „Ñ¨^Õâ◊OÖ’ "ÕÜ«∂e.
qÉèí∂u, ‰õΩO‰õΩ=∞ #∞^Œ∞@ ÃÑ@∞ìH˘#=Öˇ#∞. JHõΔO`«Å∞ `«Åg∞^Œ
"Õã¨∞HÀ =Öˇ#∞. qkè„"å`«Åhfl =∞# `«Åg∞^Õ Hõ^• „"åÜ«∞|_ç =Ù<åfl~Ú.
=∞#OKÕã#≤ Hõ~‡° Ñ¶Å¨ =ÚÅhfl „|Ç¨Ï‡^Õ=Ù_çK`Õ « „"åÜ«∞|_ç=Ù<åfl~Ú. JO^Œ∞
=Å#<Õ „|Ç¨Ï‡HõáêÅ=Ú JxK≥áêÎ~∞° . WÖÏ„"åÜ«∞|_»¤ qkè „"å`«Å∞, Hõ~‡° Å∞
H©}Δ O˜ K«∞@‰õΩ `«Åg∞^Œ JHõOΔ `«Å∞ "Õ¿ã PKå~°O =zÛOk. Jk Pj~åfi^Œ"∞≥ ÿ
4 P qkè „"å`«Å #xflO\˜x =∂~°ÛQÆÅ â◊HÎ˜ Hõey "å\˜x #tOÑ¨KÜ Õ ∞« HõÅ^Œ∞.
ÃÑ^ŒÅÌ ∞, =∞Ç¨`«∞‡Å∞ giKÕ "ÕÜ∞« |_ç# JHõOΔ `«Å∞ Pj~åfi^Œ=Ú=Öˇ Ñ¨xKÕã≤
qkè „"å`«Å #xfl\˜x =∂~°ÛQÆÅ=Ù J<Õ qâßfiã¨=Ú =Å#<Õ <Õ\ ˜H˜ ÃÑ^ŒÌÅ
=^ŒÌ #∞O_ç JHõΔO`«Å∞ fã¨∞‰õΩO\Ï~°∞.
136. ^Õ=ÙxH˜ Ç¨~°uxKÕÛ@Ñ¨C_»∞ QÆO>ˇO^Œ∞‰õΩ H˘_»`å~°∞?
^Õ"åÅÜ«∂Ö’¡ QÆO@#∞ J<ÕHõ™ê~°∞¡ J#QÍ <≥·"Õ^Œº=Ú ÃÑ>Ëì
@Ñ¨C_»∂, "Õ∞Å∞H˘Å∞Ñ¨Ù áê_Õ@Ñ¨C_»∂, PÅÜ«∞O =¸¿ã@Ñ¨C_»∂, Ç¨~°u
xKÕÛ@Ñ¨C_»∂ QÆO@ H˘_»`å~°∞. Ç¨~°uxKÕÛ@Ñ¨C_»∞ H˘>Ëì QÆO@‰õΩ J~°÷O
^Õ=`«ÅO^Œih PÇ¨fixã¨∞Î<åfl=∞x, U ^Õ=ÙxH˜ Ç¨~°uxã¨∞Î<åfl"≥∂, P
^Õ=Ù_»∞ =∞Ç¨^≥·"åOâ◊`À q„QÆÇ¨ÏOÖ’ KÕ~åÅx, P =∞Ç¨ÏŸ`«Î~°"≥∞ÿ# JOâ◊
q„QÆÇ¨ÏOÖ’ KÕˆ~@Ñ¨C_»∞ D ~°∂áêxfl Éèí‰õΩÎÅ∞ Hõ#∞ÖÏ~å gH˜ΔOKÕÖÏ,
Ç¨~°u "≥Å∞QÆ∞Ö’ ™êfiq∞x K«∂Ñ¨@"Õ∞ Ñ¨~°=∂~°÷=Ú. Hõ#∞Hõ Ç¨~°u "Õà◊
^≥·"åxfl „Ñ¨`«ºHõΔOQÍ K«∂ã≤#>Ëì.
=∂#=Ù_»∞ P~åkèOKÕ ^≥·"åxH˜ =ºuˆ~HõOQÍ Z=Ô~·<å =∂\Ï¡_ç`Õ
Ñ¨Ó[‰õΩ ÉèOí QÆO HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. Hõ#∞Hõ x~å=∞Ü«∞OQÍ Ñ¨Ó[#∞ [~°∞Ñ¨ÙHÀ=
_»=Ú#ÔH· QÆO@#∞ „"≥∂y™êÎ~°∞. Wk ™ê=∂#ºO. J~Ú`Õ Ñ¨Ó[‰õΩ
„áê~°OaèOKÕ@Ñ¨Ù_»∞ ^Õ=`«Å#∞ PÇ¨fixOK«_=» Ú#‰õÄ ~åHõãΔ ∞¨ Å#∞ `«~∞° =Ú
@‰õÄ QÆ∞~°∞ÎQÍ ''PQÆ=∂ ~°÷O`«∞ ^Õ"å<åO QÆ=∞<å~°úO`«∞ ^Õ=`å~°Û#‰õΩ
„áê~°OaèKÕ@Ñ¨Ù_»∞ K≥Ñ¨Ù`å~°∞.
'PQÆ=∂~°÷O `«∞ ^Õ"å<åO QÆ=∞<å~°÷O `«∞ ~°HõΔ™ê"£∞ I
‰õΩ~°∞ Ñ¶¨∞O\Ï~å=O `«„`« ^Õ=`åÇ¨fi#ÖÏOK«#"£∞II
Wk QÆO@ „"≥∂yOKÕ@Ñ¨Ù_»∞ ÑïîOK«=Åã≤# â’¡HõO. Ñ¨Ó[KÕ¿ã D
ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ^Õ=`«ÅO`å=zÛ D Ñ¨Ó[‰õΩ ~åHõΔã¨∞Å#∞O_çQÍx, U W`«~°
QÀÑ¨Ù~°O..... 89
=ÚÅ#∞O_çQÍh, UqÑ¶¨∞flO HõÅQÆ‰õΩO_® K«∂_»=∞x D Ñ¶¨∞O\Ï<å^ŒO

KÕã∞¨ <Î åfl#∞. Jx D â’¡HOõ J~°O÷ . D q+¨Ü∞« OÖ’ ^Õ=`«Å‰õΩ, ~åHõãΔ ∞¨ Å‰õΩ
=∞^èŒº H˘xfl XÑ¨ÊO^•Å∞<åfl~Ú. ZHõ¯_çH˜ "Õ∞O ~å‰õÄ_»^À JHõ¯_» XHõ
QÆO@#∞ LOK«O_ç. Jk g∞~°∞ =∞i¿ãÎ =∞=∞‡efl g∞~°∞ PÇ¨fixOz#>Ë¡
J<Õk "åi xÜ«∞=∞O. JO^Œ∞=Å¡ „Ñü^Õ"åÅÜ«∞OÖ’#∞ HõOK«∞ "≥Ú^ŒÖ#·ˇ
ÑÖK«Ö’Ç¨Ï=ÚÅ`À KÕã#≤ QÆO@#∞ LOKåe. ^•xfl H˘\˜#ì Ñ¨Ù_»∞ =∂„`«"∞Õ
FOHÍ~°<å^Œ `«~O° QÍÅ∞ =∞#K≥q #∞Oz â◊s~°=∞O`å "åºÑ≤™êÎ~Ú. Hõ#∞Hõ
QÆO@ „"≥∂y "≥O@<Õ PyáÈ`Õ ^•x QÆO\Ï<å^ŒO J#‰õÄ_»^∞Œ . 'J#∞ã¨~}°
^èŒfix— JO\Ï~°∞.
Hõ#∞Hõ QÆO@x ^Õ"åÅÜ«∞ QÆ~°ƒùQÆ$Ç¨Ï„Ñ¨^Õâ◊ "Õà◊ XHõ™êi H˘\Ïìe. P
FOHÍ~°^èŒfix xO_»∞QÍ â◊s~°=∞O`å xOÑ¨Ù`«∂ ^≥·= ^Œ~°≈#O KÕÜ«∂e.
"≥àı¡@Ñ¨Ù_»∞ =∞m¡ H˘\Ïìe. P<å^•xfl â◊s~°OÖ’ xOÑ¨Ù‰õΩx "≥àÏ¡e. JO>Ë
^Õ"åÅÜ«∂xH˜ "≥o§#Ñ¨Ù_»∞ QÆO@#∞ Ô~O_»∞™ê~°∞¡ „"≥∂yOKåÅ#fl=∂@.
137. QÆ∞_çÖ’ „Ñ¨^ŒH˜Δ}Å∞ Ñ¨^Œúu?
^èfiŒ [ãÖ÷ ÉèOí #∞Oz =∞m§ ^èfiŒ [ ãÖ÷ ÉèOí =~°‰Äõ KÕ¿ãÎ XHõ „Ñ¨^HŒ }
Δ˜
J=Ù`«∞Ok. JÖÏˆQ =∞Ok~°=∞~Ú`Õ =ÚY^•fi~°O =^ŒÌ #∞Oz „áê~°OaèOz
=∞m§ =∞Ok~° =ÚY^•fi~°O =^ŒÌ‰õΩ =¿ãÎ F „Ñ¨^ŒH˜Δ} Ñ¨ÓiÎ J~Ú#@∞ì.
Ç¨Ï#∞=∞O`«∞#‰õΩ J~Ú^Œ∞ „Ñ¨^ŒH˜Δ}Å∞ „Ñ‘u. U^≥·<å HÀÔ~¯ LO>Ë 11,
27,54,108 ãÖYºÅ`À „Ñ¨^HŒ } Δ˜ O KÕ¿ãÎ Ñ¶e¨ `«=ÚO@∞Ok. #=„QÆÇ¨ ÅH˜
=¸_»∞™ê~°∂,¡ ÖË^• `˘q∞‡k™ê~°∂¡ KÕÜ∞« K«∞Û. JÖÏˆQ Ñ¨^HŒ ˘O_»∂, W~°"·≥
XHõ\ ©, W~°"≥· U_»∂ WÖÏ ÉËã≤ ãÖYºÖ’ KÕÜ«∞=K«∞Û.
138. ã‘`å^Õq QÆ_ç¤áÈK«x J_»¤O ÃÑ@∞ìH˘x ~å=}∞_ç`À =∂\Ï¡_çOk ZO^Œ∞‰õΩ?
~å=}∞_çx QÆ_ç¤ áÈK«QÍ ÉèÏqOz#O^Œ∞=Å¡. HÍ=Ú‰õΩ_ç`À „ã‘Î
<Õ~∞° QÍ =∂\Ï¡_~» å^Œ∞ HÍ|\˜.ì ‰õΩÅ„ã‘ÅÎ ∂, Ñü„=`«Å∞ Ñ¨~å~Ú =∞QÆ"å_ç`À
=∂@¡_~» å^Œ∞ QÆ#∞Hõ. `«##∞ Hõ#∞Å`À ‰õÄ_® K«∂¿ã Ü≥∂QÆº`« ~å=}∞_çH˜
ã≤kOú K«‰Äõ _» ^Œx. QÆÒ« Ö’ N~å=Ú_»∞ QÆ_á¤ç ÈK«`À<Õ HÍH˜x x~°ãO≤ Kå_»x
`«#∂ JÖÏˆQ x~°ã≤ã¨∞Î<åfl#x. `«#H˜ ^ŒQÆæiQÍ L<åfl_»∞ QÍ#, U^À XHõ\ ˜
J_»∞¤QÍ LO_®Åx.
Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ ã‘`å<Õfi+¨}HÔ · ÅOHõ‰Ωõ áÈ~Ú Jâ’Hõ=xHõÖ’ P"≥∞#∞
K«∂™êÎ_∞» . J`«_®"≥∞`À HõÅã≤ =∂\ÖÏ_»H=õ ÚO^Õ P<å\˜ "Õ‰Ωõ =#∞ ~å=}Ï
90 QÀÑ¨Ù~°O....
ã¨∞~°∞_»∞ ã‘`« K≥O`«‰õΩ =zÛ `«#∞fl =iOK«=Åã≤#kQÍ JÉèíºi÷™êÎ_»∞. P
ãÖ^Œ ~°ƒùOÖ’ L#fl â’¡Hõq∞k.
^Œ∞óMÏsÎ ~°∞^Œf ã‘`å "ÕÑ¨=∂<å `«Ñ¨ã≤fih
zO`«Ü«∞Of =~å~ÀÇ¨ Ñü"Õ∞= Ñü„=`å
`«$}=∞O`«~°`«ó Hõ$`åfi „Ñ¨`«∞º"åK« â◊√zã≤‡`å. (~å=∞ 4–21–2)
~å=}∞x =∂@Å∞q#fl ã‘`« ^Œ∞ódã¨∂Î, ÉèíÜ«∞O`À =}‰õΩ`«∂, Éèí~°Î<Õ
=∞#ã¨∞ûÖ’ ÉèÏqã¨∂Î XHõ QÆ_ç¤áÈK«#∞ ~å=}∞xH©, `«#‰õÄ =∞^èŒºÖ’ =ÙOz
J`«xH˜ ã¨=∂^è•#O K≥ÑÊ≤ Ok. JÖÏ `«$}Ïxfl J_»∞Ã¤ Ñ@∞ìHÀ=_®xH˜ "åºMÏº
`«Å∞ J<ÕHõ HÍ~°}ÏÅ∞ K≥Ñ≤Ê=Ù<åfl~°∞.
1. ^Œ∞+¨μì_≥·# ~å=}Ïã¨∞~°∞x`À <Õ~°∞QÍ =∂\Ï¡_»_»O `«QÆ^Œ∞. 2.
Ñ¨~°Ñ¨Ù~°∞+¨μx =ÚYO K«∂_»~å^Œ∞. 3. ~å=}∞}˜‚ P"≥∞ `«$}OQÍ ÉèÏqO
zOk. 4. <Õ#∞ K≥¿ÑÊ=∂@#∞ g_»∞ `«$}©Hõi™êÎ_»#fl ÉèÏ=#. 5. `«#
Hõ\ÏHõΔáê`« Ü≥∂QÆº`« J`«xH˜ ã≤kúOK«QÆ∂_»^Œ∞. 6. ~å=Ú_»∞ Ñ¨Ó~°fiO
`«$}O`À HÍH˜x x~°ã≤Oz<å_»∞, J>Ë¡ <Õ#∞ g}˜‚ x~°ã≤ã¨∞Î##flÉèÏ=#. 7.
ã¨g∞ÑÖÖ’=Ù<åfl "åxH©, <å‰õÄ=∞^èŒº U^À =º=^è•#OQÍ LO_®e. 8.
Ñ¨â√◊ `«∞Å∞º_≥#· J`«xH˜ `«$}"Õ∞ Éè’QÆºO. 9. D `«$}Ïxfl <Õ#∞ KèkÕ Oè z#>Ë¡
x#∞fl ~å=Ú_»∞ KèÕk™êÎ_»∞. 10. JKÕ`«<åxfl KÕ`«#O HÍqOzãÖÉ’kèOz
=∂\Ï¡_»∞`«∞<åfl##fl ÉèÏ=#. WÖÏ J<ÕHÍOâßÅ∞ WO^Œ∞Ö’ L<åflÜ«∞x
"åºMÏº`«Å∞ qâ◊nHõiOKå~°∞.
139. „|Ç¨Ï‡^Õ=ÙxH˜ Ñ¨Ó[ÖˇO^Œ∞‰õΩ K≥Ü«∞º~°∞?
„u=¸~°∞ÎÅ∞ „uQÆ∞}Ï`«‡‰õΩÅ∞. ã¨$+≤ì, ã≤÷u, ÅÜ«∞Å‰õΩ Jkèëêì#
^Õ=`«Å∞. ~°HõΔ} WKÕÛ q+¨μ‚=Ù#∞ Ñ¨ÓlOK«@O ^•fi~å Éèí„^Œ`«#∂, N=∞Ç¨
ÅH©; WKÕÛ ^è#Œ O ^•fi~å ã¨∞MÏÅ#∂ á⁄O^Œ\ÏxH˜ ÅH©;^Õqx „áêi÷™êÎ=Ú.
=∞Ç¨t=Ù_»∞ ÅÜ«∞ HÍ~°‰Ωõ _»∞. =∞~°}=∞O>Ë =∂#=ÙxH˜ ÉèÜ í ∞« =Ú.
JO^Œ∞Hˆ J\˜ì =∞~°} ÉèÜ í ∂« xfl áÈQ˘\˜ì J#O`«"∞≥ #ÿ ^Œ∂~°OÖ’ =∞$`«∞º=Ùx
LOK«=∞x „áêi÷™êÎ=Ú t=Ù_çfl. „|Ç¨Ï‡ ã¨$+≤ìOKÕ"å_»∞. =∞#efl ZÑ¨C_À
Ñ¨Ù\˜ìOKÕâß_»∞. =∞m§ PÜ«∞xfl J_»QÆ\ÏxH˜ PÜ«∞# ^ŒQÆæˆ~=ÚOk.
JO^Œ∞ˆH.... „|Ç¨Ï‡#∞ Ñ¨ÓlOK«\ÏxH˜ Z=~°∂ =ÚO^Œ∞‰õΩ ~å~°∞. HÍx
"≥∂HõΔ=∞<Õ Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡ ^Œ~°≈#=Ú ã≤kúOKÕk „|Ç¨Ï‡=~°O =Å¡<Õ.
QÀÑ¨Ù~°O..... 91
140. U ^Õ=Ùx =∂ÅÖ’ U ^•~åÅ∞ "å_®e?
q+¨μ‚=∂ÅÖ’ #Å¡\ ˜ ^•~°=Ú Ñ¨@∞ìk QÍx, #∂Å∞ ^•~°O QÍx
"å_®e. J=∞‡"åiH˜ Z„~°\ ˜ Ñ¨@∞ì^•~°O =∂ÅQÍ#∂, Ñ¨~°=∞t=Ù#‰õΩ
Ñ¨ã∞¨ Ñ¨Ù TÅ∞^•~°=¸, ã¨∂~°ºÉèQí "Æ å#∞_çH˜ Ñ¨@∞ì^•~°=ÚQÍx #∂Å∞^•~°O
QÍx, q<åÜ«∞‰õΩ#‰õΩ P‰õΩÑ¨KÛ« Ñ¨@∞ì^•~°=¸, #∂Å∞ ^•~°=¸ "å_®e.
^èiŒ OKÕ =ºH˜QÎ Íx ÖË^• `«# WO\˜¿Ñ~°∞`À L#fl"å~°∞ QÍx ^•~åxfl K«∞\Ïìe.
`«#HÀãÖ `«#K«∞\Õì k ^èiŒ OK«@O J`«ºO`« â◊H=Î˜ O`«"∞≥ #ÿ q. "Õ~ˆ U=Ô~<· å
K«∞\˜ì# =∂Å^èŒiOKÕ =ÚO^Œ∞ ÑÖK«QÆ=º=ÚÅ`À â◊√kúKÕã≤ Ñ¨ÓlOz
^èŒiOKåe.
141. K«xáÈ~Ú#"åifl Tˆ~yOKÕ@Ñ¨C_»∞ _»|∞ƒÖˇO^Œ∞‰õΩ K«Å∞¡`å~°∞?
<Õ<≥O`À ^èŒ#O ãÖáêkOKå#∞. XHõ¯ÃÑ·™ê ‰õÄ_® fã¨∞ÔHà◊§@O
ÖË^Œ∞. ˆ~Ñ¨Ù g∞ ^èŒ#=∞~Ú<å WO`Õ. Hõ#∞Hõ ^èŒ~°‡OQÍ <åºÜ«∞OQÍ, rqã¨∂Î
Ñ¨k=∞OkH© ™êÜ«∞OKÕã≤ áÈ=@"Õ∞ Jã¨Å∞ =∂#=^è~Œ ‡° O. Hõ#∞Hõ g∞~°~Ú<å
™êfi~°úzO`«#Å‰õΩ ^Œ∂~°OQÍ LO_ç, Ñ¨k=∞OkH˜ "Õ∞Å∞ K≥Ü«∞ºO_ç Jx.
142. HÍsÎHõ=∂ã¨=Ú „Ñ¨`ÕºHõ`« Uq∞\˜?
D =∂ã¨=ÚÖ’ WO„kÜ«∞ x„QÆÇ¨ÏO Hõey LO_ç x`«º =∞O„`«
[ÑÖ KÕã¨∂Î LO_Õ"å~°∞ ã¨~°fi áêáêÅ #∞Oz q=Ú‰õΩÎÅ=Ù`å~°∞. D
=∂ãÖÖ’ `«∞Åã≤ P‰õΩÅ`À ™êfiq∞x Ñ¨ÓlOKåe. Lã≤i K≥@∞ì h_»Ö’
Ñ≤O_» „Ñ¨^•#=Ú KÕÜ«∂e. Lã≤i u#@=Ú`Àáê@∞, =∂Å#∞ ^èŒiOz#
„Ñ¨âã◊ OÎ¨ . q+¨μ=‚ ¸iÎH˜ „Ñ‘uHõ~=° Ú.HÍsÎHõ =∂ã¨=ÚÖ’ ãÖÎ ÉèOí áêu ^•xH˜
F áê„`«#∞ „"ÕÖÏ_» nã≤ JO^Œ∞ Zxq∞k k‰õΩ¯Å‰õÄ HõxÑ≤OKÕ@@∞ì nÑÖ
ÃÑ\Ïìe. WÖÏ K≥Ü«∞º@O =Å¡ ã¨=∞ã¨Î^Õ=`«ÅH˜ =O^Œ#=Ú KÕã≤# Ñ¶¨Å=Ú
‰õÄ_® =ã¨∞ÎOk.
143. LÑ¨C#∞ ZO^Œ∞‰õΩ ^˘OyeOK« ~å^Œ∞?
LÑ¨C#∞ ^˘OyeOK«_»"Õ∞ HÍ^Œ∞, HÍà◊§`À „`˘Hõ¯~å^Œ∞. JÖÏˆQ
KÕ|^Œ∞Å∞ ‰õÄ_® fã¨∞HÀ~å^Œ∞. LÑ¨C#∞ KÕu`À Z=fiiH© W=fi ‰õÄ_»^Œ∞.
LÑ¨C â◊hâ◊fi~°∞x „Ñü~°∂Ñ¨=Ú. Ñ¨Ó~°fi LÑ¨C ^˘iˆHkHÍ^Œ∞. ZO`À
Hõ+¨ìO g∞^Œ ãÖáêkOz# LÑ¨C#∞ ~°H˜ΔOK«∞HÀ=\ÏxH˜ â◊hâ◊fi~°∞x
JOâ◊QÍ#∂, Ü«∞=∞^è~Œ ‡° ~åA „Ñü~°∂ÑÖQÍ#∂ K≥¿ÑÊ"å~°∞. JÖÏ K≥ÑÊ¨ @O
=Å¡ P ~ÀAÅÖ’ LÑ¨C#∞ KÕ|^Œ∞Å∞ J_çQˆ "å~°∞ HÍ^Œ∞. ^˘OyeOKÕ"å~°∞
‰õÄ_® HÍ^Œ∞.
92 QÀÑ¨Ù~°O....
144. x„^ŒÖË=QÍ<Õ =ÚO^Œ∞ Z=ifl K«∂_®e ?
q^•"Õ`«Î#∂... ã¨∞=∞OQÆoh... P=Ù#∂... Jyfl=∞O_»ÑÖ K«∂¿ãÎ
P~À[O`å =∞Oz Ñ¶e¨ `åÅ∞ HõÅ∞QÆ∞`å~Ú. #kh, ã¨=Ú„^•hfl, ã¨~ã° ∞¨ û#∂
K«∂¿ãÎ L#fl ^ÀëêÅ∞`˘Åy áÈ`å~Ú. ÃÑ~°∞QÆ∂,<≥~Úº, P"åÅ∂, J^ŒÌ=Ú
=O\˜ "å\˜x K«∂_»~å^Œ∞.JÖÏ K«∂¿ãÎ Jâ◊√ÉèíO. JÖÏˆQ =ÚMÏxfl <ÕuÖ’
K«∂¿ãÎ z~°HÍÅO P~ÀQÆºOQÍ rq™êÎ~°∞.
145. QÀà◊§#∞ WO\’¡ ZO^Œ∞‰õΩ HõuÎiOK«~å^Œ∞?
=∞# ^ÕÇ¨ÏOÖ’x KÕ`«∞Å∞,HÍà◊§‰õΩ#fl QÀà◊√§ KåÖÏ q+¨Ñ¨Ói`«
6 "≥∞ÿ#q. =∞#O PÇ¨~°O fã¨∞H˘<ÕÑ¨C_»∞ á⁄~°áê@∞# QÀà◊√§ J#flO^•fi~å
uO>Ë Jq r~°O‚ HÍ=Ù. =∞# r~°=‚ º=ã¨H÷ ˜ JO`« â◊HÖÎ˜ ^Ë ∞Œ . qãïO˚ KÕ@Ñ¨C_»∞
„¿ÑQÆ∞ÅH˜ „Ñ¨=∂^ŒO. JO^Œ∞ˆH QÀà◊√§ WO\’¡ uÜ«∞º‰õÄ_»^Œ∞.
146. L^ŒÜ«∂<Õfl h~°∞ `åQÆ@O ZO^Œ∞‰õΩ?
L^ŒÜ∂« <Õfl ÖË=QÍ<Õ Ñ¨k „^Àã≤à§◊ h~°∞ „`åQÆ@O =∞Ozk. ZO`À
Ü«∞=fi#=O`«OQÍ LO\Ï~°∞. ÃÑ^ŒÅÌ H©, Ñ≤ÅÅ¡ H© L^ŒÜ∂« <Õfl hà◊√§ „`åQÆ@O
JÅ"å@∞ KÕ¿ãÎ "å~°∞ rq`åO`«=¸ JriÎ, =¸„`«Ñ≤O_®Å "åº^èŒ∞Å`À
ÉÏ^èŒÑ¨_»‰õΩO_® LO\Ï~°∞. ~åy K≥O|∞`À h~°∞ „`åy`Õ ZÖÏO\˜ =∞Å
|^ŒúHõ=¸ LO_»^Œx PÜ«Úˆ~fi^ŒO K≥|∞`ÀOk.
147. ''ZHõ¯_≥·<å ÉÏ=QÍx =OQÆ`À@ ^ŒQÆæ~° HÍ^Œ∞—— J<Õ ™ê"≥∞`«
ZO^Œ∞‰õΩ =zÛOk ?
Ñ¨Ù~°∞+¨μÅH˜ ¿Ñ~°∞ „Ñü+¨Åì ∞ „ã‘Î "åº"≥∂Ç¨Å∂ Z‰õΩ¯=. D ~Ô O_ç\ H˜ ˜
HÍ"åeûOk _»|∞ƒ. ãÖáêkOz# _»|∞ƒ ZÖÏJ~Ú<å Z=i+Öì =zÛ#@∞ì
"å~°∞ =$^è•QÍ Y~°∞Û KÕã¨∂ÎO\Ï~°∞. J^Õ "åºáê~°=Ú ^ŒQÆæ~°, =º=Ç¨~°O
^ŒQÆæ~°, _»|∞ƒ^ŒQÆæ~° "≥ÚÇ¨Ï=∂@O Ñ¨xH˜~å^Œ∞.
JÖÏ "≥ÚÇ¨Ï=∂@ Ñ¨_ç`Õ Jã¨Å∞ˆH Zã¨~°∞ ~å=K«∞Û. Z@∞=O\˜
"åÔ~·<å "åºáê~°, =º=Ç¨~åÖ’¡ _»|∞ƒq+¨Ü«∂Ö’¡ ÖÁOˆQk XHõ¯ P_»^•x
^ŒQÆæˆ~. JO^Œ∞Hõ<Õ ZHõ¯_»~Ú<å ÉÏ= QÍx =OQÆ`À@ ^ŒQÆæ~° ÉÏ=HÍ^Œ∞
Jx JO\Ï~°∞.
148. â◊√ÉèíHÍ~åºÅH©, =ÚQÆ∞æÔ~O^Œ∞‰õΩ "≥à◊§‰õÄ_»^ŒO\Ï~°∞?
™ê^è•~°}OQÍ D q+¨Ü«∂xfl =∞#O KåÖÏ™ê~°∞¡ qO@∂O@O.
U^≥<· å Ñ¨xg∞^Œ "≥à√◊ #Î flÑ¨C_»∞ =ÚQÆ∞~æ ∞° "≥à§◊ ‰õÄ_»ÔŒ \Ï~°∞. F â◊√ÉèHí Í~°ºO
QÀÑ¨Ù~°O..... 93
HÀã¨"∂≥ , „áê~°#÷ ã¨Ö÷ ÏxHÀ =ÚQÆ∞~æ ∞° "≥o`Õ =∂~°=æ ∞^èºŒ Ö’ Jaè„áêÜ«∞ Éè^Ë •Å∞
~å=K«∞Û. XHõi`À XHõ~°∞ =∂k ã¨~°~Ú#^ŒO>Ë =∂k ãï Jx"å^Œ#‰õΩ
~å=K«∞Û. JÑ¨C_»∞ KÕÜ«∞=Åã≤# Ñ¨x=^Œe Q˘_»=H˜ kQÆ∞`å~°∞. J^Õ
W^ŒÌ~°~Ú`Õ "˘HõiH˘Hõ~°∞ ãïÌ K≥Ñ¨C‰õΩO@∂ "≥o§# Ñ¨xx [Ü«∞„Ñ¨^èŒOQÍ
KÕã¨∞‰õΩx=™êÎ~°∞.
149. Ñ¨Ù~°∞+¨μ_»∞ =KÕÛ[#‡Ö’ „ã‘ÎQÍ Ñ¨Ù@ì=KåÛ? „ã‘Î Ñ¨Ù~°∞+¨μ_çQÍ [x‡OK«=KåÛ?
„ã‘Î Ñ¨Ù~°∞+¨μ_»∞QÍ#∂, Ñ¨Ù~°∞+¨μ_»∞ „ã‘ÎQÍ#∂ [x‡OK«@=∞<Õk "åi
"åi Hõ~°‡Åx |\˜ì [~°∞QÆ∞`«∞ LO@∞Ok. J‰õΩOiî`« nHõΔ`À HÀ~°∞‰õΩO>Ë
HÍ"åeû# [#‡ =ã¨∞OÎ ^Œ<kÕ ã¨`º« =Ú. N~å=Ú_»∞ =#"åãÖ KÕã∂¨ Î J<ÕHõ
=∞Ç¨Ï~°∞¬Å P„â◊=∂ÅH˜ =Úx¿ã=ÔH· "≥à§ı "å_»∞. P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ N ~å=Ú_ç
k=º=∞OQÆà◊ ã¨fi~°∂ÑÖ K«∂ã≤ H˘O`«=∞Ok |∞∞+¨μÅ‰õΩ N~å=Úx
H“yeOK«∞ HÀ"åex JxÑ≤OzOk. JÖÏ JxÑ≤Oz# "å~°O`å `«~åfi`«
[#‡Ö’ QÀÑ≤HõÅ∞QÍ Ñ¨Ù\˜ì NHõ$+¨μ‚_ç Ñ¨q„`« „¿Ñ=∞‰õΩ áê„`«∞ÅÜ«∂º~°∞.
150. áê}˜„QÆÇ¨Ï} =∞O„`åÅH˜ J~°÷O?
=~°∞_»∞ =^èŒ∞=Ù ‰õΩ_ç KÕ~Ú Ñ¨@∞ìH˘x Jyfl ™êH˜ΔQÍ =∞O„`åxfl
K≥|∞`å_»∞...
Ñ¨Óëê`Õfi`À#Ü«∞`«∞ Ç¨Ïã¨ÎQÆ$Ç¨ºtfi<Ò`åfi
„Ñ¨=Ç¨Ï`åQ∑O ~°^äÕ#I QÆ$Ç¨<£QÆK«ÛùQÆ$=∞Ñ¨ffl
Ü«∞^ä• ™È=th`«fiO q^äŒ=∂=^•ã≤II
F <å ã¨Ç¨Ï^èŒ~°‡Kåi}©, `«~åfi`« x#∞fl <å QÆ$Ç¨xH˜ fã¨∞‰õΩ"≥à◊
`å#∞. <å QÆ$Ç¨xH˜ h"Õ JkèÑüq. PkèÑ¨`«º=Ú =Ç≤ÏOz ã¨~°fi q+¨Ü«∂
Ö’¡#∂, Ü«∞[˝Ü«∂QÍk „Hõ`«∞ q+¨Ü«∂Ö’¡ ã¨~åfi^•, J#∞‰õÄÅ =uÜ≥ÿ∞
"≥∞Å∞QÆ∞=Ú.
151. JÑ¨ÊyO`«Å Ñ¨~°=∂~°÷=Ú Uq∞\˜?
Ñ¨Ù„`«∞x =ÖË J<ÕHõ ãÖ=`«û~°=ÚÅ∞ ZO`À QÍ~°|OQÍ ÃÑOz h
ã¨∞Y=ÚÔH·, ¿ã=ÔH· JOkã¨∞Î<åfl=Ú. q∞„`«∞xQÍ, „Ñ≤Ü«ÚxQÍ, Éèí~°ÎQÍ g∞~°∞
D"≥∞#∞ áêeOK«∞HÀO_ç. ÖÏeOK«∞HÀO_ç. |∞[˚yOK«∞HÀO_ç. PÃÑ· =^è∞Œ =Ùx
=~°∞_ç `«~°∞Ñ¨Ù "å~°O^ŒiH© J#QÍ =~°∞_ç `«b¡, `«O„_ô, JHÍ¯, K≥Öˇ¡Å∞
W`åºk"å~°O^ŒiH˜ JÑ¨Êy™êÎ~°∞.
94 QÀÑ¨Ù~°O....
152. U HõÅ=¿ãÎ U "åºkè ~å=\ÏxH˜ J=HÍâ◊O LOk?
Éèí∂`« „¿Ñ`« Ñ≤âßK«∞Å∞ =¿ãÎ [fi~°O ~å=\ÏxH©, Z„~°x Ñ¨ÓÅ
^ŒO_»Å∂, =„™êÎÅÖ’ „ã‘Î Ñ¨Ù~°∞+¨μÅ HÍ#=¿ãÎ ~°HõÎãÖ|Okè`« ~ÀQÍÅ∂,
^Œ∞#fláÈ`«∂, ‰õΩHõ¯ QÍ_ç^•, W\˜ì "å\˜<≥H˜¯ ^ŒH˜Δ} k‰õΩ¯QÍ "≥à◊√`«∞#fl@∞¡
HõÅ=¿ãÎ TÑ≤iu`«∞ÎÅ ãÖ|Okè`« "åº^èŒ∞Å∂, ~åHõΔã¨∞Å`À#∂, h\˜`À#∂
D Ô~O\˜`À ãÖ|O^èŒ=Ú =O\˜ HõÅÖÁ¿ãÎ Ñ≤zÛQÍ x~°‚Ü«∂Å∞ fã¨∞HÀ"å
eû# Ñïã≤÷`«∞Å∂ =™êÎ~Ú.
K«O„^Œ, ã¨∂~°º „QÆÇ¨Ï}ÏÅ∞ =zÛ#@∞ì HõÅ=¿ãÎ HõO\˜ "åº^èŒ∞Å∞
=™êÎ~Ú. #Å¡xk, ÉèíÜ«∞OHõ~° =ÚMÏÅ∞ Hõey# "å~°∞ HõÅÖ’H˜ =¿ãÎ
ZO`À *Ï„QÆ`«ÎQÍ LO_»=∞x ÃÇÏK«ÛiHõ.
J<ÕHõ =OHõ~°Å∞ Hõey# "åi`À #∂<≥ „`åy#@∞ì HõÅ=¿ãÎ fÑ≤
"åºkè =ã¨∞ÎO^Œx ã¨∂K«#. D HõÅÅ ~°∂áêxH©, "åã¨Î"åxH© =∞# r=#
„Ñ¨=~°Î<Õ HÍ~°}=Ú. =KÕÛ HõÅÅhfl =∞# TÇ¨ÏÖ’¡ L#fl"Õ Jx J~°÷O
KÕã¨∞HÀ"åe.
153. ~ÀÇ≤Ï}˜HÍÔ~ÎH˜ ~Àà◊√§ Ñ¨QÆ∞Å∞`åÜ«∂?
~ÀÇ≤Ï}˜ HÍÔ~ÎÖ’ J#QÍ "Õ∞ <≥ÅÖ’ ã¨∂~°ºÉèíQÆ"å#∞_»∞ =∞# #_ç
<≥uÎ g∞^ŒH˘™êÎ_»∞. J#QÍ =∞^èŒºÉèÏQÍxH˜ =™êÎ_»∞. K«O„_» „Ñ¨K«O_»∞_çQÍ
=∂~°`å_»∞. ZO_»Å∞ xÑ¨CÅ∞ ‰õ‰õΩ¯`«∂ Éèí∂q∞x `å‰õΩ`å~Ú. ^•x`À
Éèí∂q∞Ö’x `Õ=∞ Ç¨ÏiOK«∞‰õΩáÈ`«∞Ok. ~åà◊§Ö’ ‰õÄ_® JO`À WO`À
`Õ=∞ LO@∞Ok. `Õ=∞ âß`«O WOH˜áÈQÍ<Õ ~ÀÇ≤Ï}˜Ö’ ~Àà◊√§ ‰õÄ_®
Ñ¨QÆ∞Å∞`å~Ú.
154. Ñ¨Ù}º„Ñ¨^ÕâßÖ’¡ ~åà◊√§ ¿Ñi¿ãÎ WÅ∞¡Hõ_»`å=∂?
^Õ"åÅÜ«∂Å Ñïã¨~åÖ’¡x f~å÷Ö’¡ ~åà◊√§ ¿Ñ~°∞™êÎ~°∞.
ZO`« Z`«∞Î ~åà◊√§¿Ñi¿ãÎ Jxfl JO`«ã¨∞÷Å∞ WÅ∞¡ Hõ_»`å~°x, P
^èŒ#â◊H˜Î JÖÏ „HÕ^ŒH˜ áêˆ~ [Åáê`«OÖÏ =KÕÛã¨∞ÎO^Œx JO\Ï~°∞. QÆ∂_»∞
J<Õk „Ñü"åiH˜ J=ã¨~°O JO\Ï~°∞. Jk XHõ HõÅ. J<ÕHõ "åºÑ¨HÍÅ`À
P q+¨Ü«∂xfl =∞izáÈ`å~°∞. =Ü«∞ã¨∞Ö’ ã¨fiO`« WO\˜ QÆ∂iÛ JO`«
zO`«# LO_»^xŒ , =$^•úÑº¨ O =¿ãÎ ã¨fiO`« WÅ∞¡ J`«º=ã¨~=° ∞#flk `≥Å∞ã¨∞OÎ
^Œx, JO^•Hõ P q+¨Ü«∂xfl =∞izáÈ=^ŒÌx, ã¨fiO`« WO\˜ kâ◊QÍ
„Ñ¨Ü«∞`«flO KÕÜ«∞=∞x J~°÷O.
QÀÑ¨Ù~°O..... 95
155. N Åe`å ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞ ™ÈÎ„`«O U Ñ¨Ù~å}OÖ’ L#flk?
N Åe`å ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞ ™ÈÎ„`«O „|Ç¨‡O_» Ñ¨Ù~å}OÖ’ LOk.
Ç¨ÏÜ«∞„w=Ù_»∞ JQÆãÎ̈º =∞Ç¨Ïi¬H˜ D ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞™ÈÎ„`«O `≥eÜ«∞ K≥áêÊ_»∞.
=∞Ç¨ „uÑ¨Ù~° ã¨∞O^Œi "≥É· =íè =Ú#‰õΩ „Ñü~°∂ÑÖ NÅe`å ã¨ÇÏ¨ „ã¨<å=∞=Ú,
HÀi# "≥O@<Õ ã≤kHú eõ yOKÕk N Åe`å ã¨ÇÏ¨ „ã¨<å=∞ ™ÈÎ„`«=Ú. WO^Œ∞Ö’
"≥Ú`«ÎO "≥~Úº <å=∂Å∞ "≥~Úº =∞O„`åÅ∞O\Ï~Ú.
‰õΩO_»eh, Ü≥∂QÆ~°Ç¨Ïã¨º=¸, ã¨∞QÆ∞}Àáêã¨<å, NK«„Hõ=~°‚<å,
K«`«∞+¨¬+≤ìÜ≥∂yh q+¨Ü«∂Å∞ QÆÅ Åe`åOaHõ`«`«Î fi=¸ N Åe`å
ã¨ÇÏ¨ „ã¨<å=∞ ™ÈÎ„`«O =t<åºk ^Õ=`«Å∞ "åºã¨ ÉèQí "Æ å#∞x ^•fi~å Éè∂í Ö’HÍ
xH˜ "åºÑ≤Î KÕâß~°∞.
156. U ÅHõΔ}=ÚÅ∞ QÆÅ ™êÅ„QÍ=∞=ÚÅ∞ =∞Ozq HÍ=Ù?
=OHõ~° \ÕHõ~° HõÅk =OHõ~° K«„Hõ=Ú
Ñ¨Hõ¯=¸u qiy# K«„Hõ=Ú
Ñÿe# K«„Hõ=Ú Z~°∞Ñ¨Ù =ÚMÏÅ∞ QÆÅq
`«Å„HÕ^Œ K«„Hõ=Ú Ö’Ñ¨Å Ñ¨QÆ∞Å∞ HõÅk
=∞ã¨Hõ =<≥fl Ö’Ñ¨Å h~°∞ xez=Ù#flk
"≥K«ÛQÍ =Ù#flk q∞H˜¯e w`«Å∞ HõÅk
Jã¨Ê+¨ì"≥∞ÿ#k "Õ_ç QÆ∞}O ÖËxk
J<ÕHõ ~°O„^äŒ=ÚÅ∞ HõÅk
157. „ã‘ÎÅ∞ ^èŒiOKÕ #QÆÅ J~°÷O Uq∞\˜?
=_®¤}=Ú: QÆ~°ƒùHÀâ◊=Ú Hõ^Œe Ö’Ñ¨Å∞#fl tâ◊√=Ù qHÍ~°OQÍ
Ñ¨Ù@ì‰Ωõ O_® KÕã∞¨ OÎ k. JÖÏˆQ |OQÍ~åxfl J<ÕHõ =∂~åæÅ ^•fi~å PÇ¨~°OQÍ
fã¨∞‰õΩO>Ë ZO`À Ñ¶ë`«O Wã¨∞ÎOk. JÖÏˆQ |OQÍ~åxfl U ~°∂ÑÖQÍ
^èŒiOz# ZO`À H˘O`« â◊H˜Î â◊s~åxH˜ ãÖ„Hõq∞ã¨∞ÎOk. =ÚHõ¯~°nxfl
^èŒiOK«@O =Å¡ =∂\Ï¡_Õ@Ñ¨C_»∞ ÃÑ· ÃÑ^ŒqH˜ `«ye gÅ~Ú#O`« `«‰õΩ¯=
=∂\Ï¡_»=∞x K≥|∞`«∞Ok. =ÚHõ¯~° ^èŒiOK«@O =Å¡ =Ú‰õΩ¯HÀ#ÃÑ· U^À
q^èŒOQÍ ^Œ$+≤ì LO@∞Ok.
JÖÏ ^Œ$+≤ì LO_»@O ^è•º#OÖ’ XHõ ÉèÏQÆO. JÖÏˆQ ÉèÏ~åºÉè~í ÅÎ° ∞
HõÅ∞ã¨∞‰õΩ#fl ã¨=∞Ü«∂Ö’¡ „ã‘Î =ke# QÍe Ñ¨Ù~°∞+¨μxH˜ J<å~ÀQÆºO.
JÖÏO\˜ K≥_»∞âßfiã¨ Hõey# QÍex |OQÍ~°∞ =ÚHõ¯~° Ñ¨q„`«O KÕã¨∞ÎOk.
96 QÀÑ¨Ù~°O....
HÍeH˜ "≥∞>ˇÅì ∞: QÆ~ƒ° Hù Àâ◊OÖ’#∞#fl #~åÅ‰õÄ, HÍe "Õà§◊ Ö’ L#fl
#~åÅ‰õΩ ãÖ|O^èŒO LOk. ^•x`Àáê@∞ „ã‘ÎHÍ=∂xfl J^Œ∞Ñ¨ÙÖ’ LOK«∞
HÀ"åÅO>Ë HÍe "ÕeH˜ ~åÑ≤_ç LO_®e. <ÕÅ#∞`åHõ~å^Œ∞. HÍ=∂xfl ÃÑOKÕ
#~åÅ∞ ‰õΩ_çHÍe "Õà◊§Ö’ L<åfl~Ú.
K«O„^Œ=OHõ: t~À=∞^èºŒ „Ñ¨^âÕ O◊ Ö’ ^èiŒ ™êÎ~∞° . P „áêO`«O #∞OKÕ
=∞# r=<å^è•~°"∞≥ #ÿ „áê}"åÜ«Ú=Ù „|Ç¨Ï‡~°O„^èOŒ #∞Oz Ç¨Ï$^ŒÜ∞« OÖ’H˜
„Ñ¨"Õt™êÎ_»∞. JO^Œ∞ˆH P ÉèÏQÍxfl HõÑ≤Ê LOK«∞`å~°∞.
HõO~îåxH˜ "Õã∞¨ ‰õΩ<Õ Ç¨~åÅ∞: Ç¨Ï$^ŒÜ∞« OÖ’ Ñ¨~=° ∂`«∞‡_»∞<åfl_»∞.
8 P q+¨Ü«∂xfl QÆ∞iÎOKå=∞x K≥|∞`«∂ ^èŒiOK«@=Ú. `≥eã‘ `≥eÜ«∞Hõ
KÕã≤# áêáêÅ#∞ ‰õÄ_® |OQÍ~°O áÈQ˘_»∞`«∞Ok. |OQÍ~°O ^èŒiOK«@O
^•fi~å K≥_∞» HõÅÅ∞ ~åHõáÈ=@"Õ∞ HÍ^Œ∞, QÆ∞O_≥Å g∞^Œ |OQÍ~°O QÆ∞O_≥H˜
ãÖ|OkèOz# "åº^è∞Œ Å#∞ ‰õÄ_® JiHõ_∞» `«∞Ok. JÅOHÍ~åxH˜ ÃÑ@∞ì‰Ωõ <Õ
=ã¨∞Î=ÙÖË J=ã¨~åxH˜ P^Œ∞‰õΩO\Ï~Ú. Ñ¨Ó~°fiO ~åAÅ∂, K«„Hõ=~°∞ÎÅ∂
Juã¨#flx |OQÍ~°∞ ˆ~‰õΩÅ∞ KÕ~ÚOK«∞H˘x "Õ_ç J#flO g∞^Œ "Õ¿ã"å~°∞.
"≥#∞"≥O@<Õ |OQÍ~°∞ ˆ~‰õΩ Hõiy J#flOÖ’ Hõeã≤áÈÜÕ∞k. JÖÏ "å~°∞
|OQÍ~åxfl PÇ¨~°OQÍ fã¨∞‰õΩ<Õ"å~°∞.
158. U U ukèÖ’¡ UO u#‰õÄ_»^Œ∞?
áê_»ºq∞<å_»∞ QÆ∞=∞‡_çHÍÜ«∞#∂, qkÜ«∞<å_»∞ "å‰õΩ_»∞ HÍÜ«∞#∂,
`«kÜ«∞<å_»∞ á⁄@¡HÍÜ«∞#∂, K«qu<å_»∞ =ÚÅ¡Oyh, ÑÖK«q∞<å_»∞
=∂ˆ~_»∞#∂, +¨+≤ì<å_»∞ "Õ=Ú#∂, ã¨Ñ¨Îq∞<å_»∞ HÍÜ«∂, ÑÖ_»∞#∂..
J+¨ìq∞<å_»∞ H˘|ƒi HÍÜ«∞h, #=q∞<å_»∞ ™⁄~°HÍÜ«∞#∂, ^Œâ◊q∞<å_»∞
fQÆ|K«Ûeh, ^•fi^Œt<å_»∞ =∂Oã¨=Ú#∂, „`«Ü≥∂^Œt<å_»∞ =ÚÅHÍ¯
Ü«∞#∂... K«`«∞~°Ìt<å_»∞ q∞#∞=¸ u#~å^Œx âß„ã¨ÎO K≥|∞`ÀOk.
159. U Ñ¨ÓÅ∞ ^ÕxH˜ „Ñ¨ã≤kú ?
HõÅ∞=Ñ¨Ó=Ù N=∞Ç¨ÅH©;H˜ x"åã¨=Ú. HõÅ=Ñ¨Ó=Ù#∞ ã≤OÇ¨Ï
^•fi~°=Ú `«Å∞Ñ¨Ù g∞^Œ K≥H˜¯¿ãÎ â◊√ÉèÏÅ∞ [~°∞QÆ∞`å~Ú. Jqã¨Ñ¨Ó=ÙH˜,
JQÆã¨Îº #HõΔ„`åxH˜ ãÖ|O^èŒO =ÙOk. D Ñ¨Ù=Ùfi#∞ Ñ¨tÛ=∞ ÉèÏQÆOÖ’
ÃÑOz`Õ ^Œ∞+¨âì ‰◊ Ωõ ÅÎ ∞ WO\˜Ö’H˜ ~å=Ù. áêi*Ï`«ÑÙ¨ =ÙfiÅ∞ NHõ$+¨Ñ‚ ~¨ =° ∂`«‡
ã¨`º« ÉèÏ=∞ HÀiHõÃÑ· Éè∂í q∞ g∞^Œ‰Ωõ `≥zÛ# J^Œ∞ƒù`"« ∞≥ #ÿ Ñ¨Ù=Ùfi. N K«„HõOÃÑ·
D Ñ¨ÓÅ∞ K«e¡ Ñ¨Ól¿ãÎ K«Hõ¯x Ñ¶¨Å`«O =ã¨∞ÎOk.
QÀÑ¨Ù~°O..... 97
JÖÏˆQ =∞kÌK≥@∞ì Ñ¨ÓÅÖ’ 2~°HÍÅ∞O\Ï~Ú. XHõ\ ˜ `≥Å¡=∞kÌ,
Ô~O_»∞ #Å¡=∞kÌ. D 2~°HÍÖ’¡ `≥Å¡=∞kÌH˜ B+¨^èŒ QÆ∞}O LOk. P_»"åà◊√§
^Õ=`å Ñ¨Ó[Ö’¡ "å\˜x "å_»@O =Å¡ `«fi~°QÍ Ñ¶ë`«O Hõ#|_»∞`«∞Ok.
ãÖ`å#O HõeyOKÕ Ñ¨Ù=ÙfiÅ∞ ‰õÄ~°^˘O_». ãÖ`å<åxfl PtOKÕ"å~°∞.
^˘O_» fQÆ#∞ Ñ¨Ólã¨∞Î LO\Ï~°∞. ‰õÄ~°^˘O_» Ñ¨ÓÅ#∞ ^èiŒ ¿ãÎ ãÖ`å#=Ú
HõÅ∞QÆ∞`«∞O^Œx H˘O^Œi „Ñ¨QÍ_è» #=∞‡Hõ=Ú.
160. UÖÏO\˜ ^Œ∞ã¨∞ÎÅ∞ ^èŒiOKåe?
Ñïâ◊√„Éèí"≥∞ÿ# h\˜`À LuH˜# |@ìÖË ^èŒiOKåe. #∂u =^ŒÌ
LuH˜#q „âı+¨ªO. #^Œ∞Å =^ŒÌ LuH˜#q |Ç¨ï „âı+¨ª=Ú. ã¨~°ã¨∞ûÅ =^•Ì,
‰õΩO@Å =^•Ì LuH˜#q J^èŒ=∞=Ú. ^èŒiOKÕ ^Œ∞ã¨∞ÎÅ∞ `ÕeHõQÍ LO_®e.
#∂Å∞ QÆ∞_»¤Å`À <Õã≤# |@ìÅ∞ „âı+¨ª=Ú. L`«Hõ\ÏxH˜ ‰õΩ^Œ∞~°x "å\˜x
^èŒiOK«@=Ú J<å~ÀQÆº"Õ∞.
161. ^Õ"åÅÜ«∂Ö’¡ `«Å hÖÏÖˇO^Œ∞‰õΩ ã¨=∞iÊ™êÎ~°∞?
r=# áÈ~å@OÖ’ =∞#O K≥¿ÑÊ J|^•úÅ‰õÄ, z#fl z#fl
"≥∂™êÅ‰õÄ Jã¨Å∞ JO`Õ LO_»^Œ∞. =∞x+≤ KÕ¿ã ã¨~°fi Hõ~°‡Å áêÑ¨Ñ¶¨ÅO
`«Å "≥O„@∞HõÅ#∞ KÕ~°∞`«∞Ok. JO^Œ∞ˆH áêáêÅH˜ xÅÜ«∞"≥∞ÿ# `«Å
"≥O„@∞Hõ Å#∞ ^Õ=ÙxH˜ ã¨=∞iÊOz, F ÉèíQÆ=O`«∞_® WO`«=~°‰õÄ <Õ#∞
KÕã#≤ áêáêÅ#∞ =kÖËã∞¨ <Î åfl#∞. WHõÃÑ· =∞OzQÍ, ^è~Œ ‡° OQÍ, <åºÜ«∞OQÍ
huQÍ LO\Ï#x K≥Ñ¨Ê@"Õ∞ `«Å hÖÏÅ∞ W=fi_»OÖ’x Ñ¨~°=∂~°÷O.
162. [O`«∞=ÙÅ #∞Oz =∞x+≤ UO <Õ~°∞ÛHÀ"åe?
''ã≤OÇ¨^ÕHõO |HÍ^ÕHõO +¨\òâ◊√# „ã‘Î}˜ QÆ~°ÌÉèÏ`üI
"åÜ«∞™ê`«ÊOK« tˆHΔK«Û`åfii ‰õΩHõ¯\Ï`üII——
ã≤OÇ¨Ï=Ú #∞Oz XHõ q+¨Ü«∂xfl, H˘OQÆ #∞Oz Ô~O_»∞ q+¨Ü«∂
Åh, ‰õΩHõ¯ #∞Oz P~°∞ q+¨Ü«∂Åh, QÍ_ç^Œ #∞Oz =¸_»∞ q+¨Ü«∂Åh,
HÍH˜ #∞Oz J~Ú^Œ∞ q+¨Ü«∂Åh, HÀ_ç #∞Oz <åÅ∞QÆ∞ q+¨Ü«∂Å#∞
<Õ~∞° ÛHÀ"åe. =∞$QÍÅ#∞ "Õ\Ï_Õ@Ñ¨C_»∞ ã≤OÇ¨ÏO ã¨~fi° â◊‰Ωõ ÅÎ #∂ LÑ¨Ü∂≥ y
ã¨∞ÎOk. H˘OQÆ `«# PÇ¨~åxfl ^Õâ◊ "å`å=~°} „Ñ¨HÍ~°OQÍ#∂ HÍÖÏ#∞
QÆ∞}OQÍ#∂ fã¨∞‰õΩO@∞Ok. =∞#∞A_»∞ ‰õÄ_® HÍ~åºxfl JÖÏ<Õ KÕÜ∂« e.
JÖÏˆQ ‰õΩHõ¯ J=ã¨~"° ∞≥ #ÿ O`« Éè∞í lOK«∞@, JÅÊãÖ`À+¨=Ú, K«H¯õ \˜ x„^Œ,
`«Q∞Æ ã¨=∞Ü«∞=Ú# x„^ŒÖKË ∞« @, #q∞‡# |O@∞QÍ LO_»∞@, Ñ¨~å„Hõ=∂xfl
Hõey LO_»∞@ KÕã¨∞ÎOk. D P~°∞ QÆ∞}ÏÅ∞ ‰õΩHõ¯ #∞Oz <Õ~°∞ÛHÀ"åe.
98 QÀÑ¨Ù~°O....
JÖÏˆQ QÍ_ç^Œ "≥∂Ü«∞ÖËx |~°∞=Ùx ‰õÄ_® „"≥∂ã¨∞ÎOk. "å`å=~°}Ïxfl
ÖˇHõ¯ KÕÜ«∞HõáÈ=@O, ÉÏQÍ Ñ¨xKÕã≤ JÅã≤ ™⁄Åã≤ ã¨∞YOQÍ LO_»∞@.
D =¸_»∞ QÆ∞}ÏÅ#∞ QÍ_ç^Œ #∞Oz <Õ~°∞ÛHÀ"åe. HÍH˜ #∞Oz J_»∞¤QÆÅ
â◊$OQÍ~°=¸, HÍiî#º=¸, WÅ∞¡ xi‡OK«∞H˘#∞@Ö’ *ÏQÆ∞~°∂Hõ`,« ™È=∞i
`«<åxfl ÖË‰õΩO_»∞@... W\˜ìq <Õ~°∞ÛHÀ"åe. WHõ HÀ_ç #∞Oz =∞x+≤
<Õ~°∞ÛHÀ"åeûOk. áÈ~å@OÖ’ "≥#∞Hõ‰õΩ `«QÆæ‰õΩO@_»∞@, L^ŒÜ«∂<Õfl
x„^ŒÖË=@=¸, |O^èŒ∞=ÙÅ`À Éèí∞lOK«@=¸, PÑ¨^ŒÅÑ¨C_»∞ „ã‘ÎÅ#∞
(ÃÑ@ì#∞) ~°H˜ΔOK«∞H˘#∞@.... W@∞=O\˜q HÀ_ç #∞O_ç `≥Å∞ã¨∞HÀ"åe.
163. u~°∞=∞Å u~°∞Ñü N"≥OHõ>Ëâ◊fi~° ã¨∞„Ñ¨ÉèÏ`åxfl Z=~°∞
~°zOKå~°∞?
N"≥OHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞ ã¨∞„Ñ¨ÉèÏ`åxfl ~°zOz#k N„Ñü"åk
ÉèíÜ«∞OHõ~° J}‚<£ PKå~°∞ºÅ"å~°∞. N„Ñü"åk ÉèíÜ«∞OHõ~° J}‚<£ J<Õ
PÜ«∞# =∞à◊Ü«∂à◊ =∞Ç¨=Ú#∞Å t+¨μºÖ’¡ =ÚYº"≥∞ÿ#"å~°∞.
g~°∞ „H©.â◊. 1361 #∞Oz 1454 =~°‰Äõ rqOz J<ÕHõ Hõ$`«∞Å∞
~°zOKå~°∞. ã¨∞„Ñ¨ÉèÏ`åxfl Ñ¨Ùã¨ÎHõOQÍ „Ñ¨K«∞iOKÕ "å~°∞. WOHÍ J<ÕHõ
ãÖw`« HÍ~°º„Hõ=∂Å∞ x~°fiÇ≤ÏOKÕ"å~°∞.
164. ã¨~°ã¨fif ^Õq ~åu g∞^Œ ZO^Œ∞‰õΩ ‰õÄ~°∞Ûx LO@∞Ok?
ã¨~°ã¨fif ^Õq U Ñ¨@OÖ’<≥·<å ~åug∞^Œ g} Ñ¨@∞ì‰õΩ<Õ ‰õÄ~°∞Û<Õ
LO@∞Ok. ÅH˜Δ ‡^ÕqÖÏ xÅHõ_»ÖËx `å=∞~°Ñ¨Ù=ÙfiÖ’ `«# ™ê÷#=ÚO_»^Œx
K≥Ñ¨Ê@"Õ∞ „Ñ¨^è•# L^ÕÌâ◊º=Ú.
ã≤iãÖÑ¨^ŒÅ∞ Ç¨ÏiOK«∞‰õΩáÈ=K«∞Û <Õ~°∞Û‰õΩ#fl q^Œº, q*Ï˝#O
ZHõ¯_çH˜ áÈÖËx=x D ÉèíOy=∞‰õΩ J~°÷O–Ñ¨~°=∂~°÷O. ã¨~°ã¨fiu^Õq
"åÇ¨Ï#=Ú Ç¨ÏOã¨. Ç¨ÏOã¨ KåÖÏ *Ï˝#=Ú HõÅk. áêÅ∞, hà◊¥§ HõeÑ≤
^•x =ÚO^Œ∞ LOz`Õ áêÅx =∂„`«"Õ∞ ã‘fiHõiã¨∞ÎOk. JÖÏˆQ q*Ï˝#O
=Å¡ U^≥·<å ™êkèOK«=K«∞Û#x =∞#O <Õ~°∞ÛHÀ=K«∞Û.
165. <åQÆ∞Å K«qu ~ÀA# Ñ¨Ù@ìÖ’ áêÅ∞ ZO^Œ∞‰õΩ áÈ™êÎ~°∞?
áê=ÚÅ∞ Jã¨Å∞ Ñ¨Ù@ìÅ∞ ÃÑ@ì=Ù. K≥^Œ Ñ¨Ù~°∞QÆ∞Å∞ Ñ¨Ù@ìÅ∞ ÃÑ_ç`Õ
áê=ÚÅ∞ JO^Œ∞Ö’ x"åãÖ LO\Ï~Ú. áê=∞O>Ë JO^ŒiH© ÉèíÜ«∞"Õ∞
Hõ^•. áê=ÚÅ∞ Jhfl =∞x+≤x K«OÑ¨ÖË=Ù. JÖÏˆQ Ñ¨QÆ ‰õÄ_® Ñ¨@ì=Ù.
J@∞=O\˜ áê=ÚÅ∞ Ç¨Ï~îå`«∞ÎQÍ HõxÑ≤¿ãÎ, ÉèíÜ«∞O`À QÆ∞O_≥ Py
QÀÑ¨Ù~°O..... 99
K«xáÈ`å~°x, áê=ÚÅ∞Ñ¨@¡ ÉèHí Î˜ LO>Ë, P ÉèHí `Î˜ À<≥<· å áê=Úx K«∂_»QÍ<Õ
^Œ∂~°OQÍ [iy `«=∞ „áê}ÏÅ∂, áê=Ú „áê}ÏÅ∞ xÅÃÑ_»`å~°x ÃÑ^ŒÅÌ ∞
D xÜ«∞=∂xfl ÃÑ\Ïì~°∞. x*ÏxH˜ Ñ¨Ù@ìÖ’ áêÅ∞ áÈ¿ãÎ áê=ÚÅ∞ P
áêÅ#∞ „`åQÆ=Ù.
áê=Ú HÍ>Ëã∞¨ OÎ ^Œx =∞#O „Éèqí ∞™êÎ=Ú. =∞#"Õ∞^≥<· å JáêÜ«∞O
KÕ™êÎ=∞x áê=Ú ÉèíÜ«∞Ñ¨_»∞`«∞Ok. JO^Œ∞Hõx ^•x ÉèíÜ«∂xfl `«yæOKÕ
„Ñ¨Ü«∞`«fl"Õ∞ Ñ¨Ù@ìÖ’ áêÅ∞ áÈÜ«∞@=Ú.
166. |@ìÅhfl qÑ≤Ê kQÆO|~°OQÍ ZO^Œ∞‰õΩ Ñ¨_»∞HÀ‰õÄ_»^Œ∞?
„ã‘ÎQÍh, Ñ¨Ù~°∞+¨μ_»∞QÍh |@ìÅ∞ JxflqÑ≤Ê kQÆO|~°OQÍ Ñ¨_»∞
HÀ~å^Œx âß„™êÎÅ∞ K≥|∞`«∞<åfl~Ú. =O\˜g∞^Œ |@ìÅ∞ ÖË‰õΩO_®
Ñ¨_∞» HÀ=_»O=Å¡ =∞# ^ÕÇÏ¨ OÖ’ ~°™êÜ«∞xHõ K«~º° [iy, â◊HxÎ˜ Ç¨ÏiOKÕÖÏ
KÕã∞¨ OÎ ^Œx PÜ«Ú~ˆ fi^Œ âßG=Ú K≥|∞`ÀOk. JÖÏˆQ „ã‘ÅÎ ∞ |@ìÅhfl qÑ¨Ênã≤
Ñ¨_»∞HÀ=_»O =Å¡ ~å„`«∞à◊√¡ qÇ¨~°OKÕ¿ã J<ÕHõ ~åHõΔã¨ JOâ◊QÆÅ "å~°∞
P=Ç≤ÏOK«@"≥∂, ~°Ç¨ÏãÖQÍ jÖÏxfl JÑ¨Ç¨ÏiOK«_»O [~°∞QÆ∞`«∞Ok.
JO^Œ∞Hõ<Õ HõhãÖ =∞~å‡OQÍÅÃÑ· =„™êÎxfl HõÑC¨ ‰õΩx x„kOK«@O =∞Ozk.
167. `«e¡ QÆ~°ƒùOÖ’x Ñ≤O_»O ZÖÏ ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞Ok?
J~Ú^Œ∞ ~ÀAÅ‰õΩ |∞^Œ∞ƒ^•HÍ~°=Ú, Ñ¨k~ÀAÅ‰õΩ ~ˆ yÑÖ_»O`«
Ñï=∂}OQÍ ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞Ok. XHõ <≥ÅH˜ t~°ã∂¨ û, ~Ô O_»∞ <≥ÅÅH˜ Éè∞í *ÏÅ∂,
=¸_»∞ <≥ÅÅH˜ QÀà◊¥§, ~À=∂Å∂, K«~°‡=¸, QÆ∞Ç¨ºOQÍÅ∂, <åÅ∞QÆ∞
<≥ÅÅH˜ ã¨Ñ¨Î^è•`«∞=ÙÅ∂, S^Œ∞ <≥ÅÅH˜ PHõe^ŒÑ≤ÊHõÅ∂, P~°∞ <≥ÅÅH˜
=∂Ü«∞`À HõÑÊ¨ Ñ¨_,ç U_»= <≥ÅÖ’ *Ï˝#O Hõey J@∂ W@∂ Hõ^∞Œ Å∞`å_»∞.
<≥ÅÅ∞ xO_ç [x‡OKÕ =~°‰õÄ Ö’Ñ¨Å rq J<ÕHõ q^è•Å∞QÍ, QÆ`« [#‡Ö’
KÕã≤# áêáêÅ#∂, `«Ñ¨CÅ#∂ Ñ¨Ù#~åÖ’zOK«∞‰õΩx, D [#‡Ö’ Jq
K≥Ü«∞º#x P ^Õ=^Õ=Ù_çfl „áêi÷ã¨∂Î Éèí∂q∞ g∞^Œ Ñ¨_»`å_»∞. J~Ú`Õ Ñ¨_ô
Ñ¨_»QÍ<Õ =∂Ü«∞ Hõ"Õ∞‡ã¨∞ÎOk. JO`å =∞izáÈ`å_»∞. =∞m§ =∂=ÚÅ∞
áÈ~å@"Õ∞. ^èŒ# áÈ~å@=Ú. „ã‘Î áÈ~å@=Ú. ‰õΩ@∞O| áÈ~å@=Ú. H©iÎ
áÈ~å@=Ú.
168. Éè’[#=Ú U P‰õΩÖ’ KÕÜ«∂e ?
q"åÇ¨k â◊√ÉèHí Í~åºÖ’¡ Ñ¨Ó~°fiO qkèQÍ J~°\ ˜ P‰õΩÖ’¡<Õ Éè’[<åxfl
=_çO¤ KÕ"å~°∞. Ñ¨Ù~å`«#âß„™êÎÅ∞ Ji\Ï‰õΩÖ’<Õ L`«=Î ∞=∞x K≥|∞`«∞<åfl~Ú.
100 QÀÑ¨Ù~°O....
J~°\ ˜ P‰õΩÖ’ Z<Àfl B+¨^èŒ QÆ∞}ÏÅ∞<åfl~Ú. Jq â◊s~åxH˜ ZO`À "Õ∞Å∞
KÕ™êÎ~Ú. JÖÏˆQ ~åq P‰õΩÖ’ Éè’[#O P~°y¿ãÎ [#<ÕO„kÜ«∞ ^ÀëêÅ∞
áÈ`å~Ú. z#fl Ñ≤Å¡ÅH˜ K«Hõ¯\˜ =∂@Å∞ =™êÎ~Ú. "≥∂^Œ∞QÆ qã¨ÎiÖ’
Éè’[#O P~°y¿ãÎ HõO\˜^ÀëêÅ∞ Hõ#∞=∞~°∞QÆ=Ù`å~Ú. =∞„i P‰õΩÅ`À
‰õΩ\˜ì# qã¨ÎiÖ’ Éè’[#O P~°y¿ãÎ P~ÀQÆº=Ú. Ñ¨K«Û\˜ P‰õΩÖ’¡ Éè’[#=Ú
P~°yOK«_»O =Å¡ P P‰õΩÖ’x HÀ¡~ÀÑ¶≤Ö=ò Å¡ J<ÕHõ [|∞ƒÅ∞, ¿ÑQÆ∞Ö’¡x
„H˜=ÚÅ∞ `˘ÅyáÈ`å~Ú.
169. =∞$`«∞º^Õ=`« =∂#=Ù_çfl ÃÇÏK«Ûiã¨∞ÎO^•?
0 =∞$`«∞º^Õ=`« =∂#=ÙÅH˜ J<ÕHõ q^è•Å∞QÍ ãÖˆH`åeã¨∞ÎOk.
=ÚO^Œ∞QÍ `«Å"≥O„@∞HõÅ#∞ ~åÖËÖÏ KÕ™êÎ_»∞. J^Õ =∞$`«∞º^Õ=`« Hõ^ŒeHõ.
PÃÑ· Ñ¨à◊√§ =H˘¯Hõ¯\˜QÍ T_çáÈÜÕ∞ºÖÏ KÕ™êÎ_»∞. P `«~åfi`« Hõ#∞Å‰õΩ
^Œ$+≤ìx `«yæ™êÎ_»∞. `«^Œ∞Ñï HÍà◊¥§, KÕ`«∞Å∂ =}˜ˆHÖÏ KÕ™êÎ_»∞.
J^Õ PÜ«∞# z=i ÃÇÏK«ÛiHõ. [@∞ì~åÅ@O „áê~°OÉèíO HÍQÍ<Õ
ÉèíQÆ=O`«∞xfl P~åkèOK«=∞x, Ñ¨ÓiÎ HÍÅO xÜ«∞=∞ x+ì̈Å`À LO_ç PÜ«Ú
+¨μ¬#∞ ÃÑOK«∞HÀ=∞x WÇ¨ÏO #O^Œ∞ K≥Ü«∞ºeû# ã¨=∞ãÎ̈ q^èŒ∞Å∂ ã¨∞MÏÅ∂
á⁄O^Œ=∞x Ü«∞=∞^èŒ~°‡~åA `«# ãÖˆH`åÅ ^•fi~å `≥eÜ«∞K≥|∞`å_»∞.
170. „|Ç¨Ï‡ =ÚÇ¨ï~°Î ã¨=∞Ü«∞=∞O>Ë?
Hõâ◊ºÑ¨„|Ç¨Ï‡‰õÄ, q#`å^ÕqH˜ [x‡Oz#"å_»∞ J#∂~°∞_»∞. J`«_Õ
ã¨∂~°∞º_ç ™ê~°k.ä `«e¡ q#`å^Õq Ñ¨Ù„`«∞_çfl K«∂ã¨∞HÀ"åÅ<Õ ‰õΩ`«∂Ç¨ÏÅO`À,
P„`«∞`«`À Ñ¨Ù@ìHõ=ÚO^Õ JO_»O Ñ¨QÆÅH˘@ì_»O`À ã¨QÆO â◊s~°O`À
[x‡OKå_»∞.
„|Ç¨Ï‡ J`«_çfl ã¨∂~°∞º_çH˜ ™ê~°käQÍ xÜ«∞q∞Oz, h=Ù Éèí∂Ö’HÍ#
L#fl ã¨=∞Ü«∞"Õ∞ „|Ç¨Ï‡ HÍÅ=∞x, P HÍÅ ã¨=∞Ü«∞=Ú# K≥_»∞ J#flk U
#HõΔ„`åÅ∂, „QÆÇ¨Å∞ K≥Ü«∞ºÖË=x =~°q∞zÛ ã¨∂~°∞º_ç ã¨áêÎâ◊fi~°^ä•xH˜
™ê~°käQÍ xÜ«∞q∞OKå_»∞.
171. UÜÕ∞ ^•<åÅ =Å¡ UÜÕ∞ Ñ¶ë`«O =ã¨∞ÎOk?
Hõ<åº^•#O =Å¡ „|Ç¨Ï‡Ö’Hõ„áêÑ≤Î, |OQÍ~åxfl ^•#O K≥Ü«∞º@O
^•fi~å q+¨μ‚Ö’Hõ „áêÑ≤Î, QÆ∞„~°O ^•#O KÕ¿ãÎ QÆO^èŒ~°fiÖ’Hõ „áêÑ≤Î, U#∞QÆ∞x
^•#OQÍ W¿ãÎ t=Ö’Hõ ™êxfl^èŒº=Ú, WÅ∞¡ ^•#O KÕ¿ãÎ q+¨μ‚ Hõ~°∞},
<åQÆe ^•#O KÕ¿ãÎ NHõ$+¨μ‚_ç „¿Ñ=∞, Éèí∂^•#O t=Ö’Hõ x"åã¨=Ú,
QÀÑ¨Ù~°O..... 101
Z^Œ∞Ìx ^•#OQÍ W¿ãÎ =∞$`«∞ºO[Ü«∞ Ö’HõOÖ’ [#‡, QÀ=Ùx ^•#OQÍ
W=fi@O ^•fi~å "≥·‰õΩO~î° x"åã¨=Ú.
172. Jyfl Ç¨ÏŸ„`«=∞O>Ë ZÖÏ KÕÜ«∂e?
ã¨∂~Àº^ŒÜ«∞ ã¨∂~åºã¨Î=∞Ü«∂Å ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ~åyáê„`«Ö’ P=Ù
¿Ñ_» Ñ≤_»HõÅ∂, lÖË¡_»∂, "≥∂^Œ∞QÍ, K«O„_»,^Œ~°ƒù, QÆiHõÖÏO\˜ =$HΔÍÅ
Hõ>Åìˇ #∞"Õã≤ Jyfl "≥eyOz =∞O„`« [áêxfl KÕÜ∂« e. P=Ù <≥~Úº, QÀ^è∞Œ =∞
~°OQÆ∞QÆÅ J#fl=Ú#∞ Ç¨Ïqã¨∞ûQÍ Jyfl^Õ=ÙxH˜ JiÊOKåe. =∞O„`«
â◊|Ì=ÚÅ∞, ~åyáê„`«#∞Oz =KÕÛ Ç¨ÏŸ=∞^èŒ∂=∞=Ú =Å¡ K«∞@∂ì "å`å
=~°}=Ú Ñ¨q„`«OQÍ =∂iáÈ`«∞Ok.
173. ÑïÑ¨Ó~°‚ P~ÀQÆºOQÍ rqOKåÅO>Ë?
=∞^è•ºÇ¨Ïfl=Ú ZO_»#∂, â◊"åxfl HÍeÛ#Ñ¨C_»∞ =KÕÛ á⁄QÆ#∂,
=$^Œú „ã‘Îx, `«#Hõ<åfl =Ü«∞ã¨∞Ö’ ÃÑ^ŒÌ^≥·# „ã‘Îh, QÆ\ ˜ì ÃÑ~°∞QÆ∞#∂, pÑ¨Ù~°∞
^èŒ∂oh ¿ãqOK«‰õÄ_»^Œ∞. ¿ãqOz#KÀ PÜ«Ú+¨μ¬ `«QÆ∞æ#∞.
174. u~°∞=∞Å áêÑ¨<åâ◊#=∞O^Œ∞ ™êfl#O KÕ¿ãÎ?
`≥eã≤ KÕã#≤ , `≥eÜ«∞Hõ KÕã#≤ ã¨=∞ã¨Î áêÑ¨=ÚÅ∞ Ñ¨âßÛ`åÎÑ=¨ Ú`À
=¸_»∞ ~ÀAÅ∞ ™êfl#=∂K«iOz# ã¨=∞ã¨Î ^ÀëêÅ∞, áêáêÅ∂ áÈ`åÜ«∞x
N"ÕOHõ>âË fi◊ ~° =∞Ç¨Ï`«º‡OÖ’ LOk. z`åÎ #Hõ„Δ `å# K≥„· `« áœ~°q‚ ∞ L^ŒÜ∞« O
PHÍâ◊ QÆOQÆÖ’ ™êfl#=∂K«iOz#, h\˜`À Hõ_çy# =ÚiH˜ÖÏ áêáêÅ∞
áÈ`å~Ú.
175. "Õ\˜x Z#fl\˜H© K≥Ñ¨Ê‰õÄ_»^Œ∞?
<Õ~°∞Û‰õΩ#fl ~°Ç¨Ïã¨º =∞O„`« B+¨^è•Å#∞, KÕã≤# ^•#^èŒ~°‡=ÚÅ#∞
WO\˜Ö’x áÈ~°∞#∞, HÀ~°∞‰õΩ#fl „ã‘Î`À HõÅ~ÚHõ#∞, ÉèÏ~°º`ÀQÆ_çÑ≤#
ãÖQÆ`«∞Å#∞, K≥_»∞"å~°ÎÅ#∞, W@∞=O\˜q "Õ\ ˜x W`«~°∞Å`À K≥Ñ¨Ê~å^Œ∞.
176. FO âßOu âßOu âßOuó J#QÍ....
"≥Ú^Œ\ ˜™êi âßOu J#QÍ<Õ.... =∞#H© =∞# "åiH©, ^Œ∞óY
ÉÏ^èŒÅ∞ `˘ÅQÍÅh, Ô~O_»=™êi âßOu J#QÍ<Õ =∞# K«∞@∂ì L#fl
ã¨=∞ã¨Î „áê}˜ HÀ\˜ ã¨∞YOQÍ LO_®Åh, =¸_»=™êi âßOuó J#QÍ<Õ
„Ñ¨Hõ$u Ñ¨~°OQÍ, „QÆÇ¨Å Ñ¨~°OQÍ U LÑ¨„^Œ"åÅ∂ Éèí∂=∞O_»ÖÏxfl `åHõ
=^ŒÌx HÀ~°∞HÀ=@=Ú.
102 QÀÑ¨Ù~°O....
U „áê~°÷# z=iÖ’#~<å =∞#O FO âßOu âß≈Ou âßOuó Jx
=¸_»∞™ê~°∞¡ LK«Ûiã¨∞ÎO\ÏO. P q^èŒOQÍ =¸_»∞™ê~°∞¡ J#O_»O^•fi~å
=¸_»∞ ~°HÍÅ~Ú#@∞=O\˜ `åáêÅ∞ (ÉÏ^èÅŒ ∞) `˘ÅQÍÅx ÉèQí =Æ O`«∞_çx
„áêi÷OK«_» =∞#fl=∂@.
FO âßOuó (P^è•ºu‡Hõ `åÑÖ K«ÖÏ¡~°∞QÍHõ)
FO âßOu (Pk Éè∫uHõ `åÑÖ K«ÖÏ¡~°∞QÍHõ)
FO âßOuó (Jkè^≥·qHõ `åÑÖ K«ÖÏ¡~°∞QÍHõ)
1. P^è•ºu‡Hõ `åÑÖ JO>Ë, â◊s~åxH˜ ãÖ|OkèOz#@∞=O\˜ qq^èŒ
~°HÍÅ~Ú# ~°∞QÆ‡`«Å∞ (~ÀQÍÅ∞ "≥Ú^ŒÅ~Ú#q) `˘ÅQÍÅx.
2. JkÉè∫uHõ `åÑÖ JO>Ë, ^˘OQÆÅ∞ "≥Ú^ŒÖˇ·# "åi=Å¡ HõeˆQ
ÉÏ^èŒÅ∞, „Ñ¨=∂^•Å∞ `˘ÅQÍÅx.
3. Jk^≥·qHõ `åÑÖ JO>Ë, ^≥·==â◊O=Å¡ HõeˆQ ÉÏ^èŒÅ∞, Ü«∞‰õΔΩÅ∞,
~åHõΔã¨∞Å∞ "≥Ú^ŒÖˇ·#"åi=Å¡ HõeˆQ TÇ¨Ï‰õΩ ‰õÄ_® JO^Œx ÉÏ^èŒÅ∞,
„Ñ¨=∂^•Å∞ "≥Ú^ŒÖˇ·#q `˘ÅQÍÅx „áêi÷OK«_»=∞#fl=∂@.
'FO âßOu âß≈Ou âß≈Ouó— Jx =¸_»∞™ê~°∞¡ K≥Ñ¨Ê_»OÖ’ WO`«
J~°÷O ^•y=ÙOk.
177. =∞x+≤x ~åHõΔã¨∞xQÍ KÕ¿ãq Uq?
^èŒ~°‡, J~å÷Å`À rq`åxfl ™êyã¨∞Î#fl =ºH˜Î E^Œ=Ú, =∞^Œº=Ú,
=∞QÆ∞= =O\˜ =ºã¨<åÅ áêÅ=Ù`Õ J`«xÖ’ ^èŒ~°‡, ã¨`«º QÆ∞}O #tOz
Zxfl J|^•úÖˇ·<å, =∞Ô~xfl hK«HÍ~åºÅ~Ú<å KÕÜ«∞\ÏxH˜ Z\ì̃ ã≤÷uÖ’#∂
ãÖ^ÕÇ≤ÏOK«_»∞. Hõ#∞Hõ =ºã¨#=ÚÅ∞ ZO`«\ ˜ =∞Ç¨`«∞‡_ç#~Ú<å J^èŒ~°‡
Ñ¨^ŒúuÖ’H˜ fã¨∞ÔHà◊`å~Ú.
178. U Ñ¨x ZÑ¨C_»∞ K≥Ü«∂ºÖ’ JÑ¨C_Õ K≥Ü«∂ºe.... P Ñ¨#∞ÖËO\˜?
=O^ŒÑ¨#∞Å∞<åfl..... HÀ\˜ ^èŒ#O =ã¨∞ÎO^Œ<åfl ã¨=∞Ü«∂xH˜
Éè’[#O KÕÜ«∂e. "≥~Úº Ñ¨#∞Å∞<åfl `«QÆ∞ ã¨=∞Ü«∂xfl "≥zÛOz
™êfl#=ÚKÕã≤ Ñ¨Ó*ÏkèHÍÅ∞ KÕÜ«∂e. ÅHõΔ ã¨=∞ã¨ºÅ∞<åfl ^•#=Ú
KÕÜ∂« ÅxÑ≤¿ãÎ "å~Ú^• "Õã∞¨ HÀ‰õΩO_® KÕ¿ãÜ«∂e. HÀ\˜ Ñ¨#∞Å∞<åfl =^Œe
NÇ¨Ïix ã¨=∞Ü«∂xH˜ Ñ¨ÓlOKåe. Wq KÕÜ«∞QÆey`Õ g∞Hõ<åfl ã¨∞Y=O
`«∞_»∞ LO_»~°∞.
QÀÑ¨Ù~°O..... 103
179. ÉèÏ~°º QÆ~°ƒù=uQÍ L#flÑ¨C_»∞ WÅ∞¡ ZO^Œ∞‰õΩ xi‡OK«‰õÄ_»^Œ∞?
ÉèÏ~°º QÆ~°ƒù=uQÍ L#flÑ¨C_»∞ H˘`«Î WO\˜Ö’H˜ J_»∞QÆ∞ÃÑ@ì~å^Œ∞.
JÖÏˆQ #∂`«# QÆ$Ç¨ÏO ‰õÄ_® xi‡OK«~å^Œ∞. rq`åO`«=Ú xÅz=ÙO_Õ
WO\˜Ñ@¨ ,¡ =Oâßxfl L^Œiú OKÕ Ñ≤ÅÅ¡ Ñ¨@¡ „â◊^úŒ KåÖÏJ=ã¨~O° . QÆ~ƒ° =ù uQÍ
L#fl ÉèÏ~°ºx ZO`À *Ï„QÆ`«ÎQÍ HõO\˜H˜ Ô~Ñ¨ÊÖÏ K«∂ã¨∞HÀ"åe. ÉèÏ~°º
ãÖ~°HõΔ} =∞iÜ«Ú H˘`«Î WO\˜ x~å‡}O D Ô~O_»∞Ñ¨#∞Å#∞ XˆH™êi
Z=~°∞ ã¨~Ô #· suÖ’ K«∂ã¨∞HÀÖË~∞° . ~Ô O_ç\H˜ © <åºÜ«∞O K≥Ü∞« ºÖË~∞° . JO^Œ∞Hˆ
ÉèÏ~°º QÆ~°ƒù=uQÍ L#flÑ¨C_»∞ WÅ∞¡ Hõ@ì‰õÄ_»^Œx ÃÑ^ŒÌÅ∞K≥Ñ¨Ù`å~°∞.
180. ^Œã¨~å ÑÖ_»∞QÆ ~ÀA# U Ñ¨x „áê~°OaèOz<å
q[Ü«∞=∞=fi\ÏxH˜ HÍ~°}=Ú Uq∞\˜?
P ~ÀA q[Ü«∞^Œâ◊q∞. J#QÍ „â◊=}Ï #HõΔ„`«O, ^Œâ◊g∞ ukä,
ãÖ^è•º HÍÅ=Ú ^•\˜# `«~åfi`« ã¨=∞Ü«∞"Õ∞ q[Ü«∞HÍÅ=Ú. ãÖ^è•ºHÍÅO
^•\˜# `«~åfi`« 48 x=ÚëêÅ =~°‰õÄ Ñ¨~åâ◊H˜Î J##ºâ◊H˜Î =∞O`«∞~åÅ=Ù
`«∞Ok. Hõ#∞Hõ P ã¨=∞Ü«∞=Ú# UÑ¨x „áê~°OaèOz<å, q[Ü«∞Ñ¨^äŒOÖ’
^Œ∂ã¨∞‰õΩáÈ=K«∞Û.
181. Ñ≤Å¡efl ZÖÏ ÃÑOKåe?
J~Ú^Œ∞ ãÖ=`«û~åÅ∞ =KÕÛ =~°‰õÄ Ñ≤Å¡Åx ~å[‰õΩ=∂~°∞ÖÏ¡
Ju QÍ~°|OQÍ ÃÑOKåe. PÃÑ· Ñ¨k¿ÇÏ#∞ ãÖ=`«û~åÅ =~°‰Äõ ¿ã=‰õΩ_çÖÏ
P*Ï˝ÑO≤ z ÃÑOKåe. Ñ¨^ÇŒ ¨ ~°∞ ãÖ=`«û~åÅ `«~åfi`« q∞„`«∞xÖÏ ÉèÏqOz
ÃÑOKåe. JÑ¨C_Õ „Ñ¨Ü≥∂[‰õΩÅ=Ù`å~°∞. Ñ≤Å¡efl „¿Ñ=∞`À K«∂_»@O "Õ~°∞
QÍ~åÉOQÍ K«∂_»@O "Õ~°∞. „¿Ñ=∞`À ÃÑOz`Õ „Ñ¨Ü≥∂[‰õΩÅ=Ù`å~°∞.
QÍ~å|OQÍ ÃÑOz`Õ g∞‰õÄ ^ÕâßxH©, Hõ@∞ì‰Ωõ #fl ^•xH© ã¨=∞ã¨º J=Ù`å~°∞.
z#fl`«#OÖ’ =∞# `«b¡, `«O„_ô #∞Oz =∞#O UO HÀÖ’ÊÜ«∂"≥∂, U
q+¨Ü«∂Å ^•fi~å rq`«OÖ’ D ã≤÷uH˘KåÛ"≥∂, QÆ=∞xOz P"Õ `«Ñ¨CÅ∞
=∞m§ KÕã≤ PÃÑ· zOuOK«HõO_ç. Ñ≤Å¡Å∞ ÃÑiy ÃÑ^ŒÌ~Ú „Ñ¨Ü≥∂[‰õΩÅ∞QÍ
=∂i, =∞#efl L^ŒúiOKÕ ã≤÷uÖ’ LO_®e. HÍx =∞#"Õ∞ "åix K«∂¿ã
Ñïã≤u÷ =¿ãÎ YzÛ`«OQÍ =∞#O =∞# Ñ≤ÅÅ¡ x ã¨~Ô #· ^•iÖ’ ÃÑOK«Ö^Ë xŒ ....
182. ~å=∂Ü«∞}O, ÉèÏ~°`«O, ÉèÏQÆ=`åÅ#∞ ZÑ¨C_»∞ K«^Œ"åe?
ã¨∂~Àº^ŒÜ«∞ã¨=∞Ü«∞=Ú# =∞Ç¨ÉèÏ~°`åhfl, =∞^è•ºÇ¨Ïfl ã¨=∞Ü«∞
=Ú# ~å=∂Ü«∞}Ïhfl, ~å„u ÉèÏQÆ=`åhfl K«kq`Õ =∞Oz Ñ¶e¨ `«O =ã¨∞OÎ k.
104 QÀÑ¨Ù~°O....
183. ÉèíQÆ=O`«∞xH˜ ÃÑ>Ëì nÑÖ U "≥·Ñ¨ÙH˜ LO_®e?
"≥O_ç, ÑÖK«Ö’Ç¨Å∞ ÖË^• =∞\˜ì „Ñ¨q∞^ŒÖ’¡ nÑÖ "≥eyOz
^Õ=Ùx "≥·Ñ¨ÙH˜ LOKåe 2 =`«∞ÎÅ∞ =∂„`«O YzÛ`«OQÍ LO_®e. XˆH
=uÎ`À náêxfl ZÑ¨C_»∂ "≥eyOK«~å^Œ∞. JÖÏKÕÜ«∞_»O =∞Ç¨^À+¨=Ú.
F™êi Ñ¨Ó[‰õΩ "å_ç#=ã¨∞Î=ÙÅ#∞ =∞m§ "å_»~å^Œ∞. t=ÙxH˜ Z_»=∞
"≥·Ñ¨Ó, q+¨μ‚=Ù=¸iÎH˜ ‰õΩ_ç"≥·Ñ¨Ù náêxfl LOKåe. JO`ÕHÍx Z^Œ∞~°∞QÍ
LOK«~å^Œ∞.
x`«º náê~å^è#Œ KÕ¿ã "åiH˜ =∞Oz Éè~í Î° =™êÎ_∞» . „ã‘ÅÎ ∞ ã¨∞=∞OÆoQÍ
2 LO\Ï~°∞. ãÖ`å#=O`«∞Å=Ù`å~°∞. náê~å^èŒ KÕÜ«∞_»O JO>Ë ™êHΔÍ`«∞Î
P [QÆ<å‡`«x P~åkèOK«@"Õ∞.
184. K≥@∞ì =ÚO^•? q`«∞Î =ÚO^•? Uk =ÚO^Œ∞ ?
K≥@∞ì HÍ"åÅO>Ë q`«Î#O HÍ"åe. JÖÏˆQ q`«Î#O HÍ"åÅO>Ë
K≥@∂ì HÍ"åe. JÖÏ ZO`« Ñïâ’kèOz K«∂ã≤<å K≥@∞ì =ÚO^Œ∞ q`«Î#O,
q`«Î#O =ÚO^Œ∞ K≥@∞ì WÖÏ Zxfl™ê~°∞¡ "≥#H˜¯ "≥o§<å Pk JO`«O
=ÙO_»^Œ∞. JO>Ë K≥@∞ì q`«Î#O ãÖ|O^èŒO ÃÑ\˜ì#"å_Õ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞. P
ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ JxflO\Ï JO^ŒsHõO>Ë =ÚO^Œ∞ J<Õk Jã¨Öˇ·# Ñ¨~°=∂~°÷O.
HÍh K≥@∞ì =ÚO^• q`«∞Î =ÚO^•? JO>Ë Ñ¨Ù~å}ÏJL P^è•~°OQÍ K≥>Ëì
=ÚO^Œ∞ Jx K≥áêÊe ZO^Œ∞HõO>Ë H©Δ~°™êQÆ~° =∞^äŒ#OÖ’ HõÅÊ=$HõΔ"Õ∞
Ñ¨Ù\˜ìOk HÍh HõÅÊq`«Î#O Ñ¨Ù@ìÖË^Œ∞ QÆ#∞Hõ.
185. NÅH©Δ‡^Õq ™ê÷<åÅ∞ Uq∞\˜?
QÆ∞~°∞ÉèíH˜Î, ^≥·=ÉèíH˜Î, =∂`å Ñ≤`«$ÉèíH˜Î QÆÅ"åiH˜ N=∞Ç¨ÅH˜Δ ‡^Õq
`«# Hõ\ÏHΔÍxfl JOkã¨∞ÎOk. JuQÍ x„^ŒáÈÜÕ∞"åi Wà◊§Ö’¡#∂, „áê`«ó
HÍÅ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ Ñ¨Ó[ KÕÜ«∞x "åi WO\˜Ö’#∂ ÅH˜Δ ‡^Õq LO_»^Œ∞.
WÅ∞¡ Ñïâ◊√„ÉèíOQÍ ÖËHõáÈ~Ú<å, QÆ_»Ñ¨‰õΩ Ñ¨ã¨∞Ñ¨Ù ~åÜ«∞Hõ áÈ~Ú<å,
„ã‘ÅÎ ‰õΩ x+≤^"úŒ ∞≥ #ÿ 4 ~ÀAÅ∞ Ñ¨Ó[=∞Ok~åxH˜ ^Œ∂~°OQÍ LO_»Háõ È~Ú<å
ÅH˜Δ ‡^Õq P WO\˜ #∞Oz "≥o§áÈ`«∞Ok. =ÚQÆ∂æ, Ñ¨ã¨∞Ñ¨Ó, Ñ¨Ù=ÙfiÅ∂,
Ñ¨à◊¥§, áêÅ∂, nÑ¨, ^èŒ∂Ñ¨, =∞OQÆà◊„^Œ"åºÅ∞ ÅH©;^Õq™ê÷<åÅ∞.
186. WO„^Œ^èŒ#∞ã¨∞ûx =∞~˘HõiH˜ K«∂Ñ≤OK«=KåÛ? K«∂Ñ≤OK«‰õÄ_»^•?
ã¨∞O^Œ~°"≥∞ÿ# WO„^Œ^èŒ#∞ã¨∞û#∞ K«∂_»@O JO@∂ [iy`Õ
„Ñ¨`«ºHõΔOQÍ g∞~°∞ =∂„`«"Õ∞ K«∂_®eQÍx =∞~˘HõiH˜ K«∂Ñ≤OK«‰õÄ_»^Œ#
QÀÑ¨Ù~°O..... 105
\ÏxH˜ =ÚYºHÍ~°}O Uq∞@O>Ë WO„^Œ^èŒ#ã¨∞û #∞Oz =KÕÛ hÖÏÖ’Ç≤Ï`«
H˜~°}ÏÅ∞ HõO\˜H˜ JáêÜ«∞O Hõey™êÎ~Ú. JO^Œ∞ˆH =∞~˘HõiH˜ K«∂Ñ≤OK«
‰õÄ_»^Œx K≥Ñ¨Ê‰õÄ_»^Œx ÃÑ^ŒÌÅ∞ K≥|∞`å~°∞.
187. ÑÖKåOQÆ=Ú ZÑ¨C_»∞ Ñ¨Ù\˜ìOk?
ã¨∞=∂~°∞ J~Ú^Œ∞ "ÕÅ ãÖ=`«û~åÅ <å\˜ „H˜`«O =∞Ç¨Ï~°∞¬Å∞
ã¨∂~°ºK«O„^Œ∞Å QÆ=∞<åxfl P^è•~°OQÍ KÕã∞¨ H˘x unä, "å~°=¸, #Hõ„Δ `«=¸,
Ü≥∂QÆ=¸, Hõ~°}=¸ J#∞ D J~ÚkO\˜`À ÑÖKåOQÍxfl „"åâß~°∞.
188. P=Ù Ü≥ÚHõ¯ Ñ¨q„`«`« Uq∞\˜ ?
QÀ=Ù... QÆOQÆ... QÍÜ«∞„u... D 3 Ñ¨~°=∞ Ñ¨q„`«"≥∞ÿ#q. J=Ùx
Ñ¨Ól¿ãÎ 33 HÀ@¡ ^Õ=`«Åx Ñ¨ÓlOz#>Ë¡! „H˜q∞ H©@HÍÅ∞ ÖË‰õΩO_®
K≥Ü«∞º@OÖ’#∂ WOHÍ J<ÕHõ <Õ„`«, Ç¨Ï$^£ ~ÀQÍÅ#∞ áê~°„^ÀÖË â◊H˜Î
QÀ=∞Ü«∞OÖ’ =ÙO^Œx "≥^· ºŒ âß„ãÖÎ Ö’ ¿Ñ~˘¯<åfl~°∞. P=Ùx =Ú@∞ì‰Ωõ #flO`«<Õ
PÜ«Ú+¨μ¬ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞Ok. P=Ù‰õΩ #=∞ã¨¯i¿ãÎ =ÚHÀ¯\˜ ^Õ=`«ÅH˜
#=∞ã¨¯iOz #>Ëì!
189. ÑÖKåOQÆ Ñ¶¨Å=∞O>Ë?
„|Ç¨Ï‡ J~Ú^Œ∞ =ÚMÏÅ #∞Oz Ñ¨Ù\˜ì#^Õ ÑÖKåQÆ=Ú. `«∂~°∞Ê
=ÚMÏ#∞flOz ukä, ^ŒH}Δ˜ =ÚMÏ#∞flOz "å~°=¸, Ñ¨tÛ=∞ =ÚYO #∞Oz
#HõΔ„`«=¸, L`«Î~° =ÚYO #∞Oz Ü≥∂QÆ=Ú, T~°úfi =ÚYO #∞Oz
Hõ~°}=¸... D J~ÚkO\˜ HõÅ~ÚˆH ÑÖKåOQÆ=Ú. ukä =Å¡ ^èŒ#=¸,
"å~°=Ú =Å¡ PÜ«Ú+¨μ¬ ÃÑ~°∞QÆ∞`å~Ú. #HõΔ„`«O =Å¡ áêÑ¨ÑïÇ¨~°=¸,
Ü≥∂QÆ=Ú =Å¡ ~ÀQÍÅ∞ ã¨=∞ã≤áÈ`å~Ú. Hõ~°}=Ú =Å¡ HÍ~°ºã≤kú
HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok.
190. UU ~ÀAÖ’¡ ‰õΔΩ~° Hõ~°‡ KÕ~ÚOK«∞HÀ"åe?
|∞^èŒ"å~°=¸, QÆ∞~°∞"å~°=¸, ™È=∞"å~°=¸ =∞Ozk. Jk"å
~°=¸, â◊x"å~°=¸ ‰õΔΩ~°Hõ~°‡ =^Œ∞Ì. "≥Ú^Œ@ QÆ_»¤O w~ÚOK«∞‰õΩx PÃÑ·
K«OHõÅ∂, P `«~åfi`« `«Å HΔ“~°O KÕ~ÚOK«∞HÀ"åe. WÖÏ KÕ~ÚOK«∞HÀ=@O
=Å¡ ‰õΩ@∞O| =$^Œúx âß„™êÎÅ∞ K≥|∞`«∞<åfl~Ú.
QÀà◊¥§, g∞™êÅ∂, ~À=∂Å∂, „Ñü J~Ú^Œ∞ ~ÀAÅH˘Hõ™êi
HõuÎiOK«∞HÀ"åe. =Ú‰õΩ¯Ö’x "≥O„@∞HõÅ∞ HõuÎiOK«∞HÀ‰õÄ_»^Œ∞. ^•x
=Å¡ HõO\˜H˜ W|ƒOk. =∞#O Ñ‘ÖËÛQÍeÖ’ J<ÕHõ q+¨„H˜=ÚÅ∞O\Ï~Ú.
106 QÀÑ¨Ù~°O....
"å\˜x Ñ¨ãQ≤ \Æ ì˜ PÑ≤... =∞Oz QÍex ÑÖÑ≤OKÕ"Õ =Ú‰õΩ¯Ö’x "≥O„@∞HõÅ∞.
JÖÏO\˜ "å\˜x JO^ŒO HÀãÖ HõuiÎ OK« =^Œ∞.Ì JÖÏˆQ ‰õΩΔ ~°H~õ ‡° áê_»ºg∞,
K«qf, +¨+≤ª, J+¨ìg∞, #=g∞, J=∂"åã¨º, áœ~°‚q∞ ukäÅO^Œ∞ =Å^Œ∞.
191. â◊hâ◊fi~°∞#‰õΩ #_»HõO>Ë W+¨ì=∂?
â◊hâ◊fi~°∞#‰õΩ #_»HõO>Ë ZO`À „Ñ‘u. JO^Œ∞ˆH J<ÕHõ „Ñ¨^ŒH˜Δ}ÏÅ∞
KÕ™êÎ~∞° . â◊xx `«=∞Hõ#∞QÆ∞}OQÍ Pjfi~°kOK«=∞x "Õ_∞» ‰õΩO\Ï~°∞. QÆÒ« Ö’
=∞# ~åR=ÚYº=∞O„u ‰õÄ_® J~Ú^•~°∞ <≥ÅÅ áê@∞ #_»Hõ#∞ ™êyOKÕ
=ÚYº=∞O„u JÜ«∂º~°∞. WHõ #_»Hõ q+¨Ü∂« xH˘¿ãÎ #_»Hõ â◊s~°OÖ’ â◊HxÎ˜
ÃÑOK«∞`«∞Ok. |∞kúx ÃÑOK«∞`«∞Ok. =∞#ã¨∞H˜ L`Õ*Î Ïhfl L`åûÇ¨hfl WzÛ
ã¨=∞ã¨Î HÍ~åºÖ’¡ q[Ü«∂xfl `≥zÛ ÃÑ_»∞`«∞Ok.
192. '9— JOÔH Ü≥ÚHõ¯ qt+¨ª`« Uq∞\˜ ?
Hõ$`«, „`Õ`å, ^•fiÑ¨~° Ü«ÚQÍÅ#∞ ÖˇˆH¯¿ãÎ 9 ãÖYº =ã¨∞ÎOk.
Hõ$`«ÜÚ« QÆO 17,28,000. „`Õ`å Ü«ÚQÆ=Ú 12,96,000. JÖÏˆQ ^•fiÑ¨~°
Ü«ÚQÆ=Ú 8,64,000.
=∞Ç¨ÉèÏ~°`=« ÚÖ’x Ñ¨~åfiÅ∞ 18, =∞Ç¨ÉèÏ~°`« Ü«Ú^ŒOú [iyOk
‰õÄ_® 18 ~ÀAÖË. =∞Ç¨ÉèÏ~°`«OÖ’ áêÖÁæ#fl JHΔ“Ç≤Ï}∞Å∞18. JÖÏˆQ
ÉèíQÆ=næ`«Ö’x J^è•ºÜ«∂Å∞ 18. "åºã¨=∞Ç¨i¬ ~°zOz# Ñ¨Ù~å}ÏÅ∞ 18
HõeÑ≤`Õ =KÕÛk 9. =∂#= ^ÕÇ¨ÏOÖ’ L#fl ~°O„^è•Å∞ 9. PY~°∞H˜ =∞#O
`«e¡ QÆ~ƒ° Où Ö’ LO_Õk ‰õÄ_® 270 ~ÀAÅ∞.JO>Ë "å\˜ "≥Ú`åÎxfl HõeÑ≤`Õ
=KÕÛk 9.
193. ÃÑo§Ö’ `«ÅO„ÉÏÅ∞ ZO^Œ∞‰õΩ áÈã¨∞‰õΩO\Ï~°∞?
q"åÇ¨ÏOÖ’ "≥Ú^Œ\™˜ êiQÍ =^è∂Œ =~°∞Å∞ W^Œ~Ì ∂° <åÅ∞ÔQ^· ∞Œ ™ê~°∞¡
XHõiÃÑ· XHõ~∞° `«ÅO„ÉÏÅ∞ áÈã¨∞‰õΩx, P`«~∞° "å`« áÈ\©Ñ_¨ ç =∞s XHõig∞^Œ
XHõ~∞° ãÖ`À+ÖQÍ `«ÅO„ÉÏÅ∞ áÈã¨∞‰õΩO\Ï~°∞. P ã¨=∞Ü«∞=Ú# LK«Ûiù Oz#
=∞O„`åÅ‰õΩ J~°=÷ Ú Uq∞@O>Ë ãÖ`å#=Ú =$kú K≥O^•Åx =~°∞_»∞, ^è#Œ ^è•<åºÅ∞
=$kú K≥O^•Åx =^è∞Œ =Ù WÖÏã¨HÅõ ãÖÑ¨^ÅŒ ∂ ã¨∞YãÖ`ÀëêÅ∞ HÍ"åÅx W^Œ~Ì ∂°
HõÅã≤ ^Õ=Ù_çfl HÀ~°∞HÀ=@"Õ∞ `«ÅO„ÉÏÅ =ÚYºL^ÕÌâ◊º=Ú.
194. QÆ~°ƒùQÆ∞_çÖ’H˜ "≥àı§=ÚO^Œ∞ QÆ_»Ñ¨‰õΩ ZO^Œ∞‰õΩ #=∞™ê¯~°=Ú KÕ™êÎ~°∞?
WO\’¡ L#fl>Ë¡ K≥Hõ¯`À HÍ‰õΩO_® QÆ∞à◊§Ö’ QÆ_»Ñ¨#∞ ~åu`À
xi‡™êÎ~°∞. ~å~Ú Ñ¨~°fi`åxH˜ K≥Ok#k.
QÀÑ¨Ù~°O..... 107
Éèí„^Œ∞_»∞ J<Õ |∞∞+≤ Éèí„^Œ=∞<Õ Ñ¨~°fi`«OQÍ#∂, Ç≤Ï=∞=O`«∞_»∞
J<Õ Éèí‰õΩÎ_»∞ Ç≤Ï=∂ÅÜ«∞=ÚQÍ#∂, <å~åÜ«∞}∞_»∞ J<Õ Éèí‰õΩÎ_»∞
<å~åÜ«∞}Ï„kQÍ#∂ J=`«iOKå~°x Ñ¨Ù~å}ÏÅ∞ K≥|∞`«∞<åfl~Ú. ^Õ=Ù_»∞
P Éèí‰õΩÎÅ HÀãÖ P H˘O_»Å g∞^Õ H˘Å∞"≥· L<åfl_»∞. Hõ#∞Hõ P ~åà◊§
#∞Oz =zÛ# ~å~Ú<Õ QÆ_»Ñ¨QÍ=∂iÛ LOK«∞`å~°∞. „Ñü~ÀA ^Õ=Ù_çfl
^Œi≈OKÕ P QÆ_»Ñ¨ Ñ¨Ù}ÏºxH˜ #=∞ã¨¯iã¨∂Î JÖÏˆQ JO`«\ ˜ =∞Ç¨Éèí‰õΩÎ_çfl
^•@∞`«∞#flO^Œ∞‰õΩ HõqΔ ∞OK«=∞x "Õ_∞» HÀ=@"Õ∞ QÆ_Ñ» ‰¨ Ωõ #=∞ã¨¯iOK«_=» Ú
Ö’x JO`«~å~°÷=Ú.
195. QÆÜ«∞Ö’ W+¨ì"≥∞ÿ#^•xfl =^ŒÅ=∞O\Ï~°∞ ZO^Œ∞Hõx ?
ZO`À „Ñ‘uHõ~°"≥∞ÿ# ÑÖ_»∞#∞ ÖË^• ‰õÄ~°QÍÜ«∞#∂ =∞ˆ~^≥·<å
=ã¨∞Î=Ù#∞ QÆÜ«∞Ö’ =^Œe =KåÛ=∞O\Ï~°∞. P `«~åfi`« ^•xx Jã¨Å∞
=Ú@ì<Õ =Ú@ì~°∞. JÖÏ =^ŒÅ\ÏxH˜ „Ñ¨^è•# HÍ~°}=Ú Uq∞@O>Ë
HÍ=∞„HÀ^èÖŒ ’Éèí "≥∂Ç¨Åx, =∞^Œ=∂`«û~åºÅ∞ =kÖËã≤ =KåÛ#x WHõ#∞Oz
<Õ#∞ <å WO„kÜ«∂Å#∞ J^Œ∞Ñ¨ÙÖ’ LOK«∞‰õΩO@∞<åfl#x K≥Ñ¨Ê@O.
196. P_»Ñ¨_»∞K«∞ KÕ`« ÃÑo§H˘_»∞‰õΩ#∞ `«Ü«∂~°∞ KÕ~ÚOKÕ^≥O^Œ∞‰õΩ?
„ã‘Î Ñ¨Ù\˜ìO\˜ #∞Oz J`«ÎQÍiO\˜H˜ "≥à◊§QÍ<Õ `«# Ñ¨Ù\˜ìO\˜`À Lfl
L#fl J#∞|O^èŒ=¸, Ç¨Ï‰õΩ¯Å∂ áÈÜ«∂Ü«∞h, Ñ¨Ù\˜ìO\˜H˜ `å#∞
^Œ∂~°=∞Ü«∂ºÜ«∞x ÉÏ^èÑŒ _¨ ∞» `«∞O\Ï~°∞. J@∞=O\˜^gÕ ∞ ÖË^∞Œ . D WO\’¡
h Ç¨Ï‰õΩ¯ JÖÏˆQ LO^Œx K≥Ñ≤Ê, ÃÑo§ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ `À_»Ñ¨Ù\˜ì# "å_çx
ÃÑO_ç¡ H˘_»∞‰õΩ#∞ KÕ~ÚOK«@O ^ŒQiæÆ flOz P"≥∞‰õΩ ÖÏOKè<« åÅ∞ WÑ≤ÊOK«@O
=~°‰Äõ `«# WO\˜ Ñ≤ÅQ¡ Í „áê^è•#º`« HõeÊ™êÎ~∞° . JÖÏˆQ `å=Ú "≥o§áÈ~Ú#
`«~åfi`« P_»Ñ≤Å¡#∞ =∞QÆ Ñ≤Å¡Å∞ Ñ¨\ ˜ìOK«∞HÀˆ~"≥∂#x *Ï„QÆ`«Î`À =ÚO^Œ∞
#∞Oz „Ñü â◊√ÉèHí Í~åºxH˜ P_»ÑÅ≤ ¡ `«ÑÊ¨ x ãï Jx, P"≥∞ KÕ`∞« Å g∞^ŒQÍ<Õ
U^≥·# „áê~°OaèOKåÅx K≥Ñ¨Ê@"Õ∞ „Ñ¨^è•# L^ÕÌâ◊º=Ú.
197. Pk"å~°O Lã≤iHÍÜ«∞ u#=KåÛ ? u#‰õÄ_»^•?
Pk"å~åxfl ~°q"å~°=∞x ‰õÄ_® JO\Ï~°∞. *’ºu+¨ºs`åº ~°q,
â◊√„‰õΩÅH˜ â◊„`«∞`«fi=Ú. Lã≤iHÍÜ«∞Ö’x P=∞¡ QÆ∞}O â◊√„‰õΩxH˜
ãÖ|OkèOz#k.
W^ŒÌiH© Ñ¨_»^Œ∞ HÍ|\˜ì P~ÀA Lã≤iHÍÜ«∞ u#‰õÄ_»^Œx ÃÑ^ŒÌÅ∞
K≥|∞`å~°∞.
108 QÀÑ¨Ù~°O....
198. ÑÖ_»∞QÆÅ ~ÀA# =_»Ñ¨Ñ¨C ZO^Œ∞‰õΩ KÕ™êÎ~°∞?
Ñ¨~fi° k<åÅÑ¨C_»∞ =∞#O Z<Àfl Ñ≤O_ç=O@Å∞ KÕã∞¨ ‰õΩx uO@∂O
\Ï=Ú. ^•x`À Z<Àfl J<å~ÀQÆº ã¨=∞ã¨ºÅ∞ `«Öˇ`«∞Î`å~Ú. =_»Ñ¨Ñ¨C,
áê#HõO „`åQÆ_»O=Å¡ J~°QÆx PÇ¨~°Ñ¨^•~åúÅ#∞ JiˆQ@@∞¡ KÕ™êÎ~Ú.
JO^Œ∞Hõ<Õ ÑÖ_»QÆÅ~ÀA# =_»Ñ¨Ñ¨C, áê#HõO KÕ™êÎ~°∞.
199. ™êÅ„QÍ=∂Å∞ Ñÿe`Õ Ñ¨Ó[‰õΩ Ñ¨xH˜~å"å?
™êÅ„QÍ=∞=ÚÅ∞ ™êHΔÍ`«∞Î q+¨μ‚^Õ=ÙxH˜ „Ñ¨fHõÅ∞.
''ã¨∞Ê\˜`«O Ñ¨Ù„`«Ç¨x ™êûº`ü ÉèíQÀfl+¨ªO |∞kú^Œ <åâ◊#"£∞.
4 P™ê÷# ÉèíOQÆ^ŒO ÉèíQÆflO ^Œ∞~°∞Ì~°O ˆH¡â◊ HÍ~°}"£∞
ÉèíÜ«∂=Ç¨ÏO ÉèíQÆfl j~°¬O Juã¨∂÷ÅO ^èŒ<åÑ¨Ç¨Ï"£∞
Ju„Ç¨Ïã¨fi =∞Ñ¨Ó*Ï~°›O „uHÀ}O |O^èŒ∞<åâ◊<£.——
Ñÿe# ™êÅ„QÍ=∞=Ú ãÖ`å#Ç¨xx Hõeyã¨∞OÎ k. ÃÑ^Œq qiy#
™êÅ„QÍ=∞=Ú |∞kúx Ç¨Ïiã¨∞ÎOk. ^Œ^Œ∞Ì~°∞¡ Hõey# ™êÅ„QÍ=∞=Ú ˆH¡â◊
HÍ~°}=∞=Ù`«∞Ok.
`«Å Ñÿe# ™êÅ„QÍ=∞=Ú ÉèÜ í ∂« xfl Hõeyã¨∞OÎ k. ÉÏQÍ ÖÏ=~Ú#
™êÅ„QÍ=∞=Ú ^èŒ# <åâ◊<åxfl Hõeyã¨∞ÎOk. WHõ á⁄\˜ì ™êÅ„QÍ=∞=Ú
Jã¨Å∞ Ñ¨Ó[ˆH Ñ¨xH˜ ~å^Œ∞. K«„HõO`À ‰õÄ_ç L#fl ™êÅ„QÍ=∞=Ú Ñÿe<å,
qiy<å ZÖÏ =Ù<åfl Ñ¨xH˜ =ã¨∞ÎOk.
200. ‰õΩ_ç"≥·Ñ¨Ù uiy Ñ¨_»∞‰õΩO>Ë Ñ≤âßKåÅ∞ P=Ç≤Ï™êÎÜ«∂?
‰õΩ_ç"Ñ·≥ Ù¨ uiy Ñ¨_∞» ‰õΩO>Ë Z<Àfl Ñ‘_H» Åõ Å∂, HõÅ`« x„^•=ã¨∞OÎ ^Œx
ÃÑ^ŒÌÅ∞ K≥áêÎ~°∞. Hõ#∞Hõ Z_»=∞"≥·Ñ¨Ù uiy Ñ¨_»∞HÀ"åe. ÃÑ^ŒÌÅ=∂@Ö’¡
ZO`À P~ÀQÆºã¨`«ºO ‰õÄ_® ^•yLOk =∞x+≤H˜ Z_»=∞ áê~°≈fi=Ú#
[~î°~åyfl LO@∞Ok. u#fl PÇ¨~°=Ú ãïQÍæ ri‚OK«\ÏxH˜ Z_»=∞ "≥·Ñ¨Ù
uiy Ñ¨_»∞HÀ=∞x K≥a`Õ q#~°x ‰õΩ_ç"≥·Ñ¨Ù uiy x„k¿ãÎ Ñ≤âßKåÅ∞
J=Ç≤Ï™êÎÜ«∞x K≥|∞`å~°∞.
201. H˘`«Î|@ìÅ‰õΩ #Å∞kâ◊ÖÏ Ñ¨ã¨∞Ñ¨Ù ZO^Œ∞‰õΩ ~å™êÎ~°∞?
D ãÖ„Ñ¨^•Ü«∂xfl =∞# Ñ¨Ósfi‰õΩÅ∞ =∞# P~ÀQÆºO HÀã¨"Õ∞
ÃÑ\Ïì~°∞. =„™êÎÅ#∞ =∞QÍæÅÃÑ· <Õ™êÎ~°∞. JÖÏ <Õ¿ã =ÚO^Œ∞ #∂Å∞‰õΩ
Ñ≤O_ç`À `«Ü«∂~°~Ú# QÆOl ÃÑ_»`å~°∞. JÖÏ QÆOl ÃÑ\˜ì <ÕÜ«∞@O =Å¡
J<ÕHõ ã¨∂HõΔ ‡„H˜=ÚÅ∞ =„™êÎÖ’¡ KÕ~°`å~Ú. J@∞=O\˜ =„™êÎÅ#∞ ^èŒi¿ãÎ
QÀÑ¨Ù~°O..... 109
K«~‡° ~ÀQÍÅ∞ =™êÎ~Ú. JO^Œ∞Hˆ P ã¨∂HõΔ ‡ „H˜=ÚÅ#∞ ^Œ∂~°O KÕ¿ã Ñ¨ã∞¨ Ñ¨Ù#∞
H˘`«Î|@ìÅ‰õΩ #Å∞kâ◊ÖÏ ~åã≤ PÃÑ· ^èŒiOK«=∞x K≥Ñ¨Ù`å~°∞. Ñ¨ã¨∞Ñ¨Ù
â◊√Éèí„Ñ¨^Œ=Ú#‰õΩ zÇ¨ÏflO ‰õÄ_®.
202. ã¨Ñ¨ÎÑ¨k JO>Ë Uq∞\˜?
ÃÑo§H˘_»∞‰õΩ ÃÑo§‰õÄ`«∞~°∞x 7 J_»∞QÆ∞Å∞ #_çÑ≤ã¨∂Î h=Ù #<Õfl
ã¨^• J#∞ãïOK«∞, P Dâ◊fi~°∞_»∞ h=Ù <å`À #_çKÕ J_»∞QÆ∞`À UHõO
KÕÜ∂« e. WOHÍ J<åflhfl, â◊HhÎ˜ , |∞kúh, ã¨∞MÏhfl, Ñ¨â√◊ =$kúh, |∞∞`«∞ãÖÑ¨
^Œ#∂, |∞∞ufiH± ãÖÑ¨^Œ#∂ HõÅ∞QÆKÕÜ«∂e. W^ŒÌ~°=¸ ^èŒ~°‡, "≥∂HõΔ,
HÍ~åºÅ#∞ Hõeã≤ KÕ^•Ì=Ú. <Õ#∞ ™ê=∞"Õ^•xfl, h=Ù |∞∞ˆQfi^•xq. g~åºxfl
LOKÕ"å_çx <Õ#∞. ÉèíiOKÕ ^•#=Ù h=Ù. =~°¬Ñ¨Ù h\˜ K«∞Hõ¯Å∞ <ÕÅ g∞^Œ
Ñ¨_ç Ñ¨~°=∞ B+¨^è•Å∞ "≥ÚÅÔHuÎ#@∞ì h=Ù <å‰õΩ ãÖ`å#O HõÅ∞QÆKÕ~Ú.
JÖÏ =∞#O ãÖ`À+ÖQÍ HõÅã≤rq^•Ì=Ú Jx J~°÷O.
q"åÇ¨ÏOÖ’ ã¨ÑÑÎ¨ k¨ HÍ~°º„Hõ=∞O KåÅ=ÚYº"≥∞#ÿ k. Wk Ñ¨Ó~°~Î Ú`Õ<Õ
HÍx q"åÇ¨ÏO J~Ú#@∞¡HÍ^Œ∞. JÑ¨Ê\˜ #∞Oz =^èŒ∞=Ù WO\˜¿Ñ~°∞,
QÀ„`«=Ú =∂i =~°∞_ç WO\˜¿Ñ~°∞, QÀ„`«=Ú =™êÎ~Ú. JyflÇ¨ÏŸ„`åxH˜
L`«~Î O° QÍ XHõ Ñ¨à§‹ OÖ’ aÜ«∞º=ÚáÈã≤ U_»∞ Ñ¨ã∞¨ Ñ¨ÙH˘=Ú‡Å#∞ aÜ«∞º=Ú
ÃÑ· Ñ¨_»=∞~° #∞Oz `«∂~°∞Ê‰õΩ LOz =~°∞_»∞ =^èŒ∞=Ù KÕ~ÚÑ¨@∞ì‰õΩx
P"≥∞ ‰õΩ_çáê^ŒO`À P"≥∞#∞ #_çÑã≤ ∂¨ Î XH˘¯Hõ¯ H˘=Ú‡<Õ =∞O„`«ÜÚ« HõOÎ QÍ
`åH˜™êÎ_»∞. nx<Õ ã¨Ñ¨ÎÑ¨k JO\Ï~°∞. P =∞O„`å~å÷Å∞ U=∞O>Ë –
"≥Ú^Œ\ ˜ J_»∞QÆ∞ J#fl=Ú H˘~°‰õΩ, Ô~O_»= J_»∞QÆ∞ |Å=Ú H˘~°‰õΩ,
=¸_»= J_»∞QÆ∞^è~Œ å‡K«~}° ™ê=∞~°º÷ O H˘~°‰Ωõ , <åÅæ= J_»∞QÆ∞ Hõ~‡° ãÖ|O^èŒ
"≥∞ÿ# ã¨∞YO H˘~°‰õΩ, S^Œ= J_»∞QÆ∞ Ñ¨â◊√ã¨=∞$kú H˘~°‰õΩ, P~°= J_»∞QÆ∞
P~°∞ |∞∞`«∞=ÙÅÖ’ "å`å=~°} =∂~°∞ÊÅ#∞ r=ÙÅ∞ ZÖÏ `«@∞ì‰Ωõ O\ÏÜ≥∂
J>Ë¡ ãÖ™ê~°OÖ’ =KÕÛ P@∞áÈ@¡#∞ `«@∞ì‰Ωõ <Õ â◊HHÎ˜ ˘~°‰Ωõ , U_»= J_»∞QÆ∞
Ü«∞[˝=Ú KÕÜÚ« @‰õΩ HÍ=Åã≤# U_»∞QÆ∞~°∞ |∞∞ufi‰õΩ¯Å#∞ „Ñ¨™êkOK«∞@‰õΩ
q+¨μ‚=¸iÎx „áêi÷ã¨∞Î "Õ~Ú™êÎ_»∞. WHõ¯_» Ü«∞[˝=∞#QÍ ÉèÏ~åºÉèí~°Îe^ŒÌ~°∞
ãŸº=ÚQÍ LO_»∞@, ZÑ¨Ù_»∞ q=Ú‰õΩÎÅ∞ HÍ‰õΩO_»∞@, QÆ$Ç¨Ï™ê÷„â◊=∞
^è~Œ å‡Åxfl W~°∞=Ù~°∞ PÖ’zOz KÕÜÚ« @, XHõiÃÑ· WOH˘Hõ~O° „Ñ‘u HõÅ"åÔ~·
Ü«ÚO_»∞@, =∞Oz =∞#ã¨∞û Hõey "åi‰õΩ#fl ãÖÑ¨^#Œ ∞ ã¨=∂# Ç¨Ï‰õΩ¯Å`À
J#∞Éèqí OK«∞@, ^Õ¿ÇÏO„kÜ«∞, JO`«~ˆ O„kÜ«∞ =¸Å Ñ¨#∞Å#∞ ã¨„Hõ=∞OQÍ
KÕÜ«∞QÆey Ü«ÚO_»∞@ W=hfl Ü«∞[˝=ÚÖË.
110 QÀÑ¨Ù~°O....
203. ëÈ_»â◊ =∞Ç¨^•#=ÚÅ#fl Uq?
QÀ=Ù, Éèí∂q∞, uÅÅ∞, Ç≤Ï~°}º=Ú, ~°`«fl=Ú, q^Œº, Hõ#º, ^•ã≤,
â◊Ü∞« º, QÆ$Ç¨Ï=Ú, J„QÆÇ¨ ~°O, ~°^=Œä Ú, QÆ[=Ú, Jâ◊fi=Ú, "Õ∞Hõ, =∞Ç≤Ï+¨=Ú.
204. ÃÑo§Ö’ JÅ∞¡_ç HÍà◊√§ =∂=∞QÍÔ~O^Œ∞‰õΩ Hõ_»∞QÆ∞`å~°∞?
'F ÃÑO_ç¡ ‰õΩ=∂~°∞_® ÑÖK« Éèí∂`åÅ ™êH˜ΔQÍ z#fl <å\˜ #∞Oz
JÖÏ¡~°∞ =Ú^Œ∞ÌQÍ ÃÑOz ÃÑ^ŒÌ KÕã≤# <å Ñ¨Ù„uHõ#∞ <å Hõ<åº=∞}˜x, ^èŒ~°‡,
J~°÷, HÍ=∞, "≥∂HΔÍÅÔH· h‰õΩ JiÊã¨∞Î<åfl#∞. ^•#q∞ã¨∞Î<åfl#∞. D ^•#O
=Å¡ <å‰õΩ „|Ç¨Ï‡ Ö’Hõ„áêÑ≤Î HõÅQÍÅx J_»∞QÆ∞`«∞<åfl#∞.
'F =~°∞_®! h=Ù D ã¨=∞Ü«∂# ™êHΔÍ`«∞Î N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_çq...
<å a_»¤ ÅH©;^Õq. HÍ# JO`«\ ˜ h‰õΩ HÍà◊√§ Hõ_∞» QÆ∞`«∞<åfl#∞— Jx =^è∞Œ =Ù
`«O„_ç =~°∞x HÍà◊√§ Hõ_»∞QÆ∞`å_»∞. JO^Œ∞ˆH JO`å "åiÃÑ· JH˜Δ`«Å∞ "Õã≤,
NÅH©;<å~åÜ«∞}∞Å∞QÍ ÉèÏqOz #=∞ã¨¯i™êÎ~°∞.
205. ™êfl<åÅ∞ Zxfl ?
1. =∂#™êfl#=Ú: qÉèí∂ux ^ÕÇ¨xH˜ ~åã¨∞H˘x â◊OHõ~°∞x
Ñ¨ÓlOK«@=Ú.
2. ^è•º#™êfl#=Ú: QÆOQÆ, ã¨~ã° fi¨ u "≥Ú^ŒÖ#·ˇ #^Œ∞Å#∞ `«Å∞K«∞H˘x
h\˜`À ™êfl#=Ú KÕÜ«Ú@.
3. =∞O„`« ™ êfl#=Ú: =∞O„`åÅ#∞ LK« Û ù i ã¨ ∂ Î ™êfl#=Ú
K≥Ü«∞º@=Ú.
4. =∞$uÎHÍ™êfl#=Ú... Ñ¨q„`« „Ñ¨^ÕâßÅ #∞Oz `≥zÛ# =∞\˜ì`À
™êfl#=Ú KÕÜ«∞@=Ú.
5. k=º™êfl#=Ú : L`«Î~åÜ«∞}=Ú# ZO_»`Àáê@∞, "å#
‰õΩ~°∞ã¨∞ÎO_»QÍ |Ü«∞@xÅ|_ç ™êfl#=Ú KÕÜ«∞@=Ú..
206. t"åÅÜ«∞OÖ’ #Onâ◊fi~°∞x H˘=Ú‡Å =∞^èŒº #∞Oz
ÉèíQÆ=O`«∞_çfl ZO^Œ∞‰õΩ ^Œi≈™êÎ=Ú?
#Ok "Õ^Œ ^èŒ~°‡ ã¨fi~°∂Ñ¨=Ú. #Ok =∞#Ö’x Ñ¨â◊√`åÎ fixH˜ x^Œ~°≈
#=Ú. H˘=Ú‡Å∞ Ñ¨@∞ìH˘x, "≥#∞Hõ `ÀHõ"≥·Ñ¨Ù KÕ~Ú ÃÑ\˜ì H˘=Ú‡Å =∞^èŒº
#∞Oz ÉèíQÆ=O`«∞x K«∂ã¨∂Î, '™êfiq∞... <Õ#∞ <å Ñ¨â◊√`«`åÎ fixfl J^Œ∞Ñ¨ÙÖ’
ÃÑ@∞ì‰õΩO\Ï#∞. JO^ŒiH© =∞Oz KÕ™êÎ#∞. huQÍ,<åºÜ«∞OQÍ LO\Ï#∞——
Jx „Ñ¨=∂}OKÕã≤ ÉèíQÆ=O`«∞x K«∂_»@"Õ∞ Jã¨Öˇ·# Ñ¨~°=∂~°÷O.
QÀÑ¨Ù~°O..... 111
207. Ñ¨Ù\˜ì# a_»¤H˜ UO KÕÜ«∂e?
tâ◊√=ÙÑÙ¨ \#ì˜ 15 ~ÀAÖ’¡<Õ ¿Ñ~°∞ ÃÑ\Ïìe. #^Œ∞Å ¿Ñ~°∞,¡ =$Hõ=Δ ÚÅ
¿Ñ~°∞¡ ÃÑ@ì‰õÄ_»^Œ∞. 4= <≥ÅÖ’ ã¨∂~°º^Œ~°≈#=Ú KÕ~ÚOKåe. 6=<≥Å‰õΩ
J#fl„áêâ◊# KÕ~ÚOKåe. 1= ãÖ=`«û~°=Ú ÖË^• 3= ãÖ=`«û~°O
Ñ¨Ù@∞ì"≥O„@∞HõÅ∞ f~ÚOz, K≥=ÙÅ∞ ‰õΩ\˜ìOKåe.
208. '108— ãÖYº`À [áê<≥flO^Œ∞‰õΩ KÕ™êÎ~°∞?
108 #~°=ÚÅ`À 108 ˆHO„^•Å`À =∂#=Ù_ç "≥∞^Œ_»∞ LOk.
JO^Œ∞Hõ<Õ 108 ™ê~°∞¡ 108 [Ñ¨=∂Å`À F =∞O„`åxfl [Ñ≤OK«=∞x
^èŒ~°‡ âß„™êÎÅ∞ â‹Åqã¨∞Î<åfl~Ú. Ñ¨QÆ_®Å`À [Ñ≤¿ãÎ "Õ~ÚO`«Å Ñ¶¨Å=¸,
~°`«fl=∂Å`À [Ñ≤¿ãÎ Ñ¨k"ÕÅÔ~@∂¡, ^Œ~°ƒù=Ú_çKÕ`« #∂~°∞HÀ@¡ Ô~@∞¡,
~°∞„^•HΔÍÅ ^•fi~å J#O`«"≥∞ÿ# Ñ¶¨Å=Ú Åaèã¨∞ÎO^Œx eOQÆÑ¨Ù~å}=Ú
K≥|∞`ÀOk. q#Ñ¨_@ Õ @∞ì, q#Ñ¨_ô q#Ñ¨_‰» Ωõ O_® LO_Õ@@∞ì, =∞#ã¨∞Ö’
[Ñ≤OK«@=¸ WÖÏ U Ñ¨^Œú`«~Ú<å L`«Î=∞"Õ∞.
209. N=∞Ç¨ÅH©;^Õq ZHõ¯_» LO_»^Œ∞?
=∂ã≤# |@ìÅ∞ ^èiŒ Oz# "åi ^ŒQ~æÆ å, ãÖ^è•ºHÍÖÏÖ’¡ x„^ŒáÈÜÕ∞
WO\’¡#∞ N=∞Ç¨ÏÅH˜Δ ‡ LO_»^∞Œ . ^è<Œ åxH©, ^è•<åºxH©, Ñ¨Ùã¨HÎ ÍxH©, ÃÑ^ŒÅÌ H©
HÍà◊√§ `«ye`Õ N=∞Ç¨ÏÅH˜Δ ‡ ^ÕqH˜ P„QÆÇ¨ÏO =ã¨∞ÎOk.
JxflO\˜Hõ<åfl q∞Oz =∞Ç≤Ïà◊Å∞ Hõhfl~°∞ ÃÑ@∞ì‰õΩ<Õ KÀ@ P"≥∞
P Ñïã¨~° „áêO`«=ÚÖ’ ‰õÄ_® LO_»^Œ∞.
210. Ñ¨Óã¨Å#∞ U „"ÕÅ∞`À =∂~åÛe?
ÉÁ@# „"Õe`À Ñ¨Óã¨Å#∞ =∂i¿ãÎ "≥∂HõΔ„áêÑ≤Î HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok.
K«∂Ñ¨Ù_»∞ „"ÕÅ∞`À Ñ¨Óã¨Åx =∂i¿ãÎ g∞ â◊„`«∞=ÙÅ∞ <åâ◊#=∞ø`å~°∞.
LOQÆ~°O „"ÕÅ∞`À Ñ¨Óã¨Å#∞ âßOu Hõ~°‡ÅÑ¨C_»∞ =∂„`«"Õ∞ =∂~åÛe.
=∞^èŒº „"ÕÅ∞`À Ñ¨Óã¨Å#∞ =∂i¿ãÎ ÅH©;^Õq Hõ\ÏH˜Δã¨∞ÎOk.=∞~°}O
ãÖÉèíqOz#Ñ¨Ù_»∞ =∂„`«"Õ∞ z\˜ÔH# „"ÕÅ∞#∞ Ñ¨Óã¨Å#∞ =∂~°Û_®xH˜
LÑ¨Ü≥∂yOKåe.
211. U_ÕÛ =∞QÆ"å_çfl, #"Õfi P_»^•xfl #=∞‡‰õÄ_»^Œ<Õ ™ê"≥∞`« ZO^Œ∞‰õΩ
=zÛOk ?
=∞QÆ"å_»∞ |Å=O`«∞_»∞. ã¨=∂[OÖ’ u~°QÆ@O =Å¡, JO^Œi`À
ÑïK«Ü«∂Å∞ U~°Ê_ç ^è≥·~°ºO Z‰õΩ¯=QÍ LO@∞Ok. ZO`« Hõ+¨ìO =zÛ<å
112 QÀÑ¨Ù~°O....
K«eOK«x =∞#ã¨Î`«fi=Ú =∞QÆ"å_çH˜ ÉèíQÆ=O`«∞_çKåÛ_»∞. ÃÑ·QÍ ^è≥·~°ºO
K≥áêÊeû#"å_»∞. ÉèÏ~°º^ŒQÆæ~° K«∞@∞ì„Ñ¨Hõ¯Å "åi ^ŒQÆæ~° nè=∂QÍ
LO_®eû#"å_»∞ U_®Û_»O>Ë #=∞‡~å^Œ∞. J@∞=O\˜ "å_»∞U_ç¿ãÎ "å_»∞
"≥∂ã¨HÍi J~ÚLO\Ï_»∞. ™êfi~°O÷ `À U^ÀZ`«∞Î "Õã∞¨ <Î åfl_»x ÉèÏqOK«=K«∞Û.
ÖË^• Jã¨=∞~°∞ú_≥·# J~Ú LO_®e.
J^Õ „ã‘Î ã¨∞xfl`« =∞#ã¨Î`«fi=Ú Hõey LO@∞Ok. z#fl z#fl
ÉÏ^èŒÅˆH, z#fl z#fl ã¨=∞ã¨ºÅˆH `«Å„HÕ^Œ∞Å=Ù`«∞Ok. ZO`« P#O^•#fl
~Ú<å ÉÏ^èJŒ ~Ú<å z~°∞#=Ùfi`À `≥eÜ«∞KÕã≤ Éè„í ^ŒOQÍ QÆ∞O_≥Ö’¡ ^•K«∞‰õΩO
6 @∞Ok. J@∞=O\˜ ã¨$+≤ì ^è~Œ å‡xfl =kÖËã≤ JuQÍ #=Ùfi`«∂ =∂\Ï¡_∞» `«∞O>Ë,
P „ã‘Î ã¨~°~Ú#k HÍ^Œx J~°÷O. P_»k HÍ~°}OÖË‰õΩO_® p\˜H˜ =∂\˜H˜
#=Ùfi`«∂ =ÙO>Ë P WO\˜ =∞QÆ"å_ç Ñ¨~°∞=Ù #=ÙfiÅ áêÖ∫`«∞Ok.
212. WO\˜ =ÚO^Œ∞ `«∞Åã≤ HÀ@#∞ ÃÑ\˜ì ZO^Œ∞‰õΩ Ñ¨Ól™êÎ~°∞ ?
N=∞Ç¨q+¨μ‚=Ù‰õΩ J`«ºO`« „Ñ≤Ü«∞"≥∞ÿ# `«∞Åã≤. `«∞Åã≤ HÀ@
L#fl QÆ$Ç¨Ï=Ú Éèí∂`«, „¿Ñ`« Ñ≤âßKåÅ∞~å=Ù. `«∞Åã≤P‰õΩ QÍe ™ÈH˜`Õ <Õ
Z<Àfl ã¨∂HõΔ ‡„H˜=ÚÅ∞ #t™êÎ~Ú. ^Õ=^•#=ÙÅ H©Δ~°™êQÆ~°=∞^èŒ#OÖ’
[x‡Oz# "å\˜Ö’¡ H˘xfl Éè∂í Ö’HÍxH˜ =~åÅ∞QÍ WKåÛ~°∞. "å\˜Ö’ `«∞Åã≤
‰õÄ_® XHõ\ ˜. `«∞Åã≤HÀ@ L#fl KÀ@ Jâ◊√ÉèíO qxÊOK«^Œ∞.
213. N "≥OHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞ "≥·Éèí"åxH˜ "åã¨∞Î ‰õÄ_® `À_»~ÚºO^•?
N "≥OHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞H˜ `«∂~°∞Ê# Z`«∞Î, PÅÜ«∞ „áêHÍ~°OÖ’
Ñ¨ÓÅÉÏq, „áêHÍ~åxH˜ "≥Å∞Ñ¨Å Dâß#ºOÖ’ h~°∞ WÖÏO\˜ =hfl
"≥É· ’è QÍxH˜ HÍ~°}=∞x "åã¨∞Î ÑÖ_ç`∞« Å∞ K≥|∞`å~°∞. D "åã¨∞Î q+¨Ü∂« Å∞
=∂#=ÙÅ "åã¨∞Î „Ñ¨HÍ~°O =ºuˆ~Hõ=∞~Ú#q.
214. ^Õ=ÙxH˜ Ñ¨Ù+¨Ê=ÚÅ`À Ñ¨Ó[ ZÖÏ KÕÜ«∂e ?
J~Ú^Œ∞ "Õà◊§`À Ñ¨ÓÅ∞ fã¨∞H˘x ÉèíQÆ=O`«∞xÃÑ· "ÕÜ«∞‰õÄ_»^Œ∞.
=∞^èºŒ "ÕeH©, LOQÆ~Ñ° Ù¨ "ÕeH˜ =∞^èºŒ # Ñ¨Ó=ÙÅ#∞ fã¨∞H˘x ÉèHí `Î˜ À q#Ü«∞OQÍ
ÉèíQÆ=O`«∞xH˜ #=∞ã¨¯iOz Ñ¨Ó=ÙÅ∞ "ÕÜ«∂e. =ÚO^Œ∞ ~ÀA "å_ç#
Ñ¨ÓÅ#∞ ^Õ=Ùx ã¨xflkè#∞O_ç ÉÁ@#"Õe`À#∞, K«∂Ñ¨Ù_»∞"Õe`À#∞ uÜ«∂ºe.
215. ™êÅ„QÍ=∞=ÚÅ∞ ZÖÏ â◊H˜Î=O`«"≥∞ÿ#q ?
ˆ~YÅ∞, ~°O„^è•Å∞ =Ù#fl ™êÅ„QÍ=∞=ÚÅ∞ D HõeÜ«Ú QÆOÖ’
QÆO_»H© #nf~°OÖ’ =Ù#fl ^•áê^Œ~° QÆ∞O_»O^ŒQÆæ~° Åaè™êÎÜ«∞x N ^Õg
QÀÑ¨Ù~°O..... 113
ÉèÏQÆ =`«O ^•fi~å `≥Å∞ã¨∞ÎOk. Ü«∞[˝ Ü«∂QÍ^Œ∞Å∞, =∞O„`« Ñ¨Ó[ÅHõ<åfl
=∞Ç¨ÏŸ#fl`«"≥∞ÿ#k ™êÅ„QÍ=∞Ñ¨Ó[.
D ™êÅ„QÍ=∂Å#∞ H˘#‰õÄ_»^Œ∞. ™êÅ„QÍ=∞=ÚÅH˜ q∞Oz#
^•#O =∞ˆ~n ÖË^Œ∞. Ñ¨Ó~°fiO WO\˜HÀ ™êÅ„QÍ=∞=Ú ~°HõΔ}QÍ ÃÑ@∞ì‰õΩ<Õ
"å~°∞. ™êÅ„QÍ=∞=ÚÅ∞ Z‰õΩ¯=QÍ ÅaèOKÕk QÆO_»H#© n f~°OÖ’x =ÚH˜Î
<å^ä£ ˆHΔ„`«OÖ’#∞, u~°∞=∞ÅÖ’#∂, N~°OQÆOÖ’#∂ !
216. L`«Î~åÜ«∞}O ZO^Œ∞‰õΩ Ñ¨Ù}ºHÍÅ=Ú?
„Ñ¨Hõ$u áê`« P‰õΩÅ#∞ =kÖËã≤ zQÆ∞~°∞Å∞ "Õã≤, H˘=∞‡Å∞ ÃÑOz
=∂#=ÙÅ‰õΩ =∞^è∞Œ ~° Ñ¶Ö¨ ÏÅxKÕÛ ã¨=∞Ü«∞O L`«~Î åÜ«∞}O, L`«~Î åÜ«∞}OÖ’
Z‰õΩ¯=QÍ [#<åÅ∞ [~°∞QÆ∞`«∞O\Ï~Ú. P_»Ñ≤Å¡Å∞ Ñ¨Ù+¨Ê=`«∞ÅÜÕ∞ºk
D HÍÅOÖ’<Õ. „ã‘Î Ñ¨Ù~°∞+¨μÅÖ’ â◊$OQÍ~° ÉèÏ"åÅ∞ ˆ~ÔHuÎOKÕ HÍÅ=¸
W^Õ. ÅÜ«∞HÍ~°∞_»∞ Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~°∞_»∞ x„^ŒÖKË Õ ã¨=∞Ü«∞=Ú L`«~Î åÜ«∞} HÍÅO.
JO`«\ ˜ Ñ¨q„`«"≥∞ÿ#k HÍ|>Ëì cè+¨μ‡_»∞ JOÑ¨â◊Ü«∞º g∞^Œ∞O_ç ‰õÄ_®
L`«Î~åÜ«∞}O =KåÛHõ ÉèíQÆ=O`«∞_çÖ’ b#=∞Ü«∂º_»∞.
217. QÆOQÍ#k Ñ¨q„`«`« Uq∞\˜ ?
QÆOQÍ#k N=∞<åfl~åÜ«∞}∞x áê^•Å ^ŒQ~æÆ ° [x‡Oz, Éèwí ~°^∞Œä x
=Å# Éèí∂Ö’HÍxH˜ =zÛ =∞#efl `«iOÑ¨ KÕã¨∞ÎOk. QÆOQÍ^Õq q+¨μ‚Ñ¨Ù„u,
Dâ◊fi~° Ñüfl. QÆOQÆ‰õΩ =∞~À ¿Ñˆ~ ã¨∞~°#k. QÆOQÆ =¸_»∞ Ö’HÍÖ’¡#∂
„Ñ¨=Ç≤Ïã¨∞ÎOk. QÆOQÍ[ÅO k=º B+¨^èŒ∞Å ã¨"Õ∞‡à◊#O. QÆOQÍ#k=ÖË¡
HÍjH˜ JO`« k=ºâ◊H˜Î =zÛO^Œx ÃÑ^ŒÌÅ∞ K≥Ñ¨Ù`å~°∞. QÆOQÍ#k ã¨r=
#k.
218. LÑ¨"åã¨=Ú ZÖÏ LO_®e ?
LÑ¨"åã¨=∞O>Ë, ^Õ=Ù_çfl x`«ºO ã¨‡iã¨∂Î PÜ«∞# ^è•ºã¨Ö’<Õ
LO_®eû# ã¨=∞Ü«∞O. LÑ¨"åãÖ =Å# â◊s~°OÖ’=Ù#fl Z<Àfl =∞e<åÖˇ<Àfl
`˘Åy áÈ`å~Ú. LÑ¨"åã¨=∞O>Ë ^Õ=Ùx`À áê@∞, =∞#^ÕÇ¨xfl ‰õÄ_®
Ñ¨ÓlOK«@=Ú.âß„™êÎÖ’¡ á⁄~°áê@∞¡ KÕã#≤ "å~°∞ LÑ¨"å™êÅ∞ K≥Ü∂« ºÅ<Õ
LOk.
219. WO\˜H˜ ã¨∞#flO "ÕÜ«∞@OÖ’ JO`«~å~°÷O Uq∞\˜?
ã¨∞#flO "ÕÜ«∞@O =Å¡, K«Hõ¯QÍ "≥Å∞`«∞~°∞ =ã¨∞ÎOk `≥Å¡~°OQÆ∞
Ñ¨^Õ Ñ¨^Õ K«∂_»@O =Å¡ =∞#ã¨∞ L`ÕÎ*Ïxfl á⁄O^Œ∞`«∞Ok. P"Õâ◊O `«yæ
114 QÀÑ¨Ù~°O....
PÖ’K«# ÃÑOK«∞`«∞Ok. Hõà§◊ Ö’ â◊HÎ˜ H©}Δ O˜ K«‰Ωõ O_® LO@∞Ok. ZO_®HÍÅO
ZO_»#∂, j`åHÍÅO K«ex ~åx=fi^Œ∞. ^•x =Å¡ QÆ$Ç¨ÏOÖ’x "åiH˜
P~ÀQÆº=Ú. ã¨∞#flO "Õã#≤ WO\’¡ QÆ_Ñç #≤ "åiH˜ PÜ«Ú~åúÜ∞« =Ú Z‰õΩ¯=.
220. =ºã¨#O U_»∞ QÆ_»Ñ¨Åx `˘H˜¯ã¨∞ÎO^•?
K≥~ÚºKåÑ≤ J_çˆQ"å~°∞ H˘O^Œ~°∞O\Ï~°∞. Z\˜ì ã≤÷uÖ’#∂ J_»QÆ
‰õÄ_»x"å~°∞ H˘O^Œ~∞° O\Ï~°∞. =ºã¨#O Z=i =ÚO^Œ∞ K≥~Úº KåÑ¨‰Äõ _»^À
"å~°O^Œi =^•Ì K≥~Úº Kå¿ÑÖÏ KÕã¨∞ÎOk. QÆ∞~°∞=Ó â◊„`«∞=Ó, ‰õÄ`«∞~°∂,
=_ô"¤ åºáês, =ÚYÑïK«Ü∞« =Ú L#fl"åsfl, K≥ÖÅ¡ˇ ∂, ¿ã=‰õΩÅ#∂ g~°O^Œi
=^•Ì P`å‡aè=∂#=¸, ^èŒ~°‡=¸ =kÖËã≤ Ç‘Ï#OQÍ J_çˆQÖÏ KÕã¨∞ÎOk.
JO^Œ∞Hˆ JO\Ï~°∞ =ºã¨#O U_»∞ QÆ_Ñ» Å¨ h U_»∞ Tà◊§h ‰õÄ_® ^•\˜ã∞¨ OÎ
^Œx.
221. ^Õg Ñ¨Ó[Ö’ U ~ÀA U <≥·"Õ^ŒºO ÃÑ\Ïìe?
Pk"å~°=Ú : áêÜ«∞ã¨=Ú., ™È=∞"å~°=Ú : áêÅ∞, =∞OQÆà"◊ å~°=Ú:
J~°\ ˜ Ñ¨à◊√§, |∞^èŒ"å~°=Ú :"Õ‰õΩ*Ï=Ú<Õ ÃÑ~°∞QÆ∞#∞ zeHõQÍ fã≤# "≥#fl
QÆ∞~°∞"å~°=Ú : HõO_»KHÔ« ¯~°, â◊√„Hõ"å~°=Ú :K«HÔ ¯~°, â◊x "å~°=Ú: P=ÙáêÅx
ã¨=∞iÊOKåe.
222. f~°÷Ü«∂„`«Å ã¨=∞Ü«∞OÖ’ "Õ_çh\˜ ‰õΩO_®Ö’¡ Z‰õΩ¯= ¿ãÑ¨Ù
™êfl#O ZO^Œ∞‰õΩ KÕÜ«∞~å^Œ∞?
J`«ºO`« j`«Å„Ñ¨^Õâ◊"≥∞ÿ# ˆH^•~ü<å^ä£, |^Œs<å^ä£ „Ñ¨Ü«∂}ÏÅÖ’
J<ÕHõ KÀ@¡ L+¨‚h\˜ ‰õΩO_®Å∞ HõxÑ≤™êÎ~Ú.
JuK«Å¡x =∞OK«∞„Ñ¨^Õâ◊OÖ’ JO`«\ ˜ "Õ_ç h~°∞ H˘O_»Ö’¡Oz ~å=
\ÏxH˜ HÍ~°}=Ú QÆO^èHŒ =õ Ú. QÆO^èHŒ =õ Ú H˘O_»Å QÆ∞O_® „Ñ¨=Ç≤ÏOK«@
« O
=ÖË¡ h~°∞ JO`« "Õ_çQÍ LO@∞Ok. ZO`À=∞Ok "≥·^Œº xÑ¨Ù}∞Å∞ KÕã≤#
Ñïâ’^è#Œ Å∞ P^è•~°OQÍ P "Õ_ç h\˜ ‰õΩO_»Ö’¡ ™êfl#O K≥Ü∞« º@O =∞Ozk
HÍ^Œx `ÕbÛ =∞s K≥áêÊ~°∞. JO^Œ∞Hõ<Õ"Õ_ç h\˜ ‰õΩO_»Ö’¡ Z‰õΩ¯= ¿ãÑ¨Ù
™êfl#O KÕÜ«∞~å^Œ∞. JÖÏˆQ P Ñ¨q„`« Ñ¨q„`« Ñ¨Ù}ºˆHΔ„`åÖ’¡ ã¨fiK«Ûù"≥∞ÿ#
h~°∞ „Ñ¨=Ç≤Ïã¨∂Î LO@∞Ok. HÍÅ∞ëêºxH˜ P™ê¯~°OÖËx „Ñ¨^âÕ =◊ ∞x ÉèÏqOz
g∞~°∞ P h\˜x `˘O^Œ~° Ñ¨_ç „`åQÆHõO_ç. h~°∞ ã¨fiK«Ûù"≥∞ÿ#^Õ HÍx P h~°∞
=∞OK«∞ Hõiy# h~°∞ HÍ=K«∞Û ÖË^• Z<Àfl q+¨tÅÅ∞ =$HΔÍÅ∞#∞Oz
*ÏÅ∞"åi# h~°∞ HÍ=K«∞Û, U^≥·<å ã¨ˆ~ „`åQÆ_»O JO`«=∞OzkHÍ^Œ∞.
QÀÑ¨Ù~°O..... 115
223. k+≤ì ÉÁ=∞‡#∞ ZO^Œ∞‰õΩ ÃÑ_»`å~°∞ ?
ÑÖ@ KÕÅÖ’¡ H˘`«QÎ Í Hõ>ìË Wà◊=¡ ÚO^Œ∞ k+≤ì ÉÁ=∞‡#∞ LOK«∞`å~°∞.
#~°k+≤Hì ˜ <åÑ¨~å~Ú ‰õÄ_® Ñ¨Q∞Æ Å∞`«∞O^Œ#@OÖ’ ãÖ^ÕÇÏ¨ O ÖË^∞Œ . JO^Œ∞Hˆ
Z=fi~°∞ K«∂ã≤# P K«∂Ñ¨Ù =ÚO^Œ∞ k+≤ª ÉÁ=∞‡ g∞^Œ Ñ¨_∞» `«∞Ok. `«^•fi~å
#~°k+≤ª `«QÆÅ‰õΩO_® QÆ$Ç¨Åx, á⁄ÖÏÅh WOHÍ ^˘OQÆÅ ÉÏi#∞Oz
HÍáê_»∞HÀ=K«∞Û. ÑÖ@KÕÖÏÖ’¡ J~Ú`Õ ~å„u ^˘OQÆÅ∂, Ñ¨‰ΩΔõ Å∂ "≥Ú^ŒÖ#·ˇ
=hfl =∞x+≤ HÍÑ¨ÖÏQÍ L<åfl_»x „Éèqí ∞Oz KÕ#∞*’eH˜ ~å=h FHÍ~°}=Ú.
224. ZÖÏO\˜ Éè’[<åxfl u#‰õÄ_»^Œ∞ ?
P=Ù "åã¨# K«∂ã≤# Éè’[<åxfl, "Õâº◊ =_çO¤ K«∞ Éè’[#=Ú, ^˘OQÆ
ÖË^• =_ô¤"åºáê~°∞Å∞ ÃÑ>Ëì Éè’[#=¸, Ö’cè, <Õ~°ã¨∞Î_»∂, P_»O|~åÅ#∞
K≥ÑÙ¨ `«∂ =_çO¤ z# "åi Éè’[#=Ú#∞ Z\˜ì Ñïã≤`÷ ∞« ÅÖ’ u#~å^Œ∞. JÖÏˆQ
K«kÌ J#fl=¸, ^Õ=`«ÅH˜ <≥·"Õ^ŒºO ÃÑ@ìx J#fl=¸, Éèí~°Î, H˘_»∞‰õΩÅ ÖËx
"åi KÕu Éè’[#=¸, <å@º=Ú KÕÜ«Ú"åx Éè’[#=¸, #Ñ¨ÙOã¨‰õΩ_»∂,
~°O‰õΩÖÏ_ô, "Õ@QÍ_»∂ "≥Ú^ŒÅQÆ∞ "åi #∞Oz Éè’[#O ã‘fiHõiOK«‰Äõ _»^xŒ
^èŒ~°‡âß„ã¨ÎO K≥|∞`«∞Ok.
225. Éèí~°Î#∞ ÉèÏ~°º ¿Ñ~°∞ ÃÑ\˜ì Ñ≤Å=KåÛ? Ñ≤Å=‰õÄ_»^• ?
U=O_ô...q∞=∞‡ÖËfl, g∞~°∞ `«=∞~°∂... WÖÏ ÉèÏ~°º Éè~í #Î° ∞ ãÖÉè’k
ã¨∞OÎ _»@O ã¨ÇÏ¨ [O. HÍx H˘O`«=∞Ok "åi "åi ¿Ñ~°`¡ À#∞ Ñ≤Å∞ã¨∞OÎ \Ï~°∞.
=∞#O Uk PK«iOz<å, WuÇ¨™êÅ∞, Ñ¨Ù~å}ÏÅ∂, „Ñ¨HÍ~°"∞Õ ã¨ÇÏ¨ r=#O
™êyã¨∞OÎ \Ï=Ú. Éè~í Î° ÉèÏ~°º#∞ `«O„_ç =Oâ◊O`À ‰õÄ_® ãÖÉè’kã¨∞OÎ \Ï_»∞.
L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ N~å=Ú_»∞ ã‘`«#∞ [#Hõ~å[Ñ¨Ù„f Jx ‰õÄ_® Ñ≤Å∞™êÎ_»∞.
JÖÏˆQ ÉèÏ~°º ‰õÄ_® Ñ≤Å=K«∞Û. ã‘`å^Õq N~å=Ú_çfl Z<Àfl™ê~°∞¡ ¿Ñ~°∞
ÃÑ\˜ì Ñ≤ezOk. Jk UHÍO`«OÖ’ L#flÑ¨ÙÊ_»∞ =∂„`«"Õ∞. Éèí~°Î#∞ ¿Ñ~°∞
ÃÑ\˜ì Ñ≤Å=_»O =∞# Ç≤ÏO^Œ∞ ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞O HÍ<Õ HÍ^Œ∞. q<Õ"åà◊¡H˜ P
Éèí~°Îg∞^Œ LO_®eû# Q“~°==Ú LO_»^Œ∞. JÖÏˆQ ™ê\˜ `À\˜ „ã‘ÎÅÖ’
‰õÄ_® P „ã‘Î XHÕ`« Ö’‰õΩ"Õ J=Ù`«∞Ok.
226. 18 ~ÀAÅ ‰õΩ~°∞ˆHΔ„`« Ü«Ú^ŒúOÖ’x „Ñ¨=ÚY =ÓºÇ¨Å∞ Uq∞\˜?
1. „H“OKå~°∞} =ÓºÇ¨ÏO: ^è$Œ +¨^ì ∞Œ º=Úfl_»∞ „H“OK« Ñ¨HΔ˜ PHÍ~°OÖ’
Ãã·<åºxfl xÅ∞Ñ¨Ù`å_»∞.
116 QÀÑ¨Ù~°O....
2. QÆ~∞° _»=ÓºÇ¨ÏO: =¸_»=~ÀA# D =ÓºÇ¨xfl cè+μ¨ º_»∞ xi‡O
Kå_»∞. nx<Õ ã¨∞=~°‚ =ÓºÇ¨ÏO Jx ‰õÄ_® JO\Ï~°∞.
3. â◊H@õ =ÓºÇ¨ÏO: Ñ¨^HŒ ˘O_»= ~ÀA# D =ÓºÇ¨xfl xi‡OKå~°∞.
|O_çPHÍ~°OÖ’ „^À}ÏKå~°∞º_»∞ Ãã<· åºxfl xeÑ≤ Hˆ O„^Œ ™ê÷#OÖ’ LO\Ï_»∞.
4. K«„Hõ=ÓºÇ¨ÏO: Ñ¨^Œ=¸_»= ~ÀA D =ÓºÇ¨xfl xi‡OKå~°∞.
nxx Ñ¨^Œ‡ =ÓºÇ¨ÏO Jx‰õÄ_» JO\Ï~°∞. „^À}ÏKå~°∞º_»∞ D =ÓºÇ¨xfl
Ñ¨xfl Jaè=∞#∞º_çfl |e fã¨∞‰õΩ<åfl_»∞.
5. =∞Hõ~° =ÓºÇ¨ÏO : S^Œ= ~ÀA# cè+μ¨ ‡_»∞ D =ÓºÇ¨xfl xi‡OKå_»∞.
8 6. ÉÏ~°›ã¨Ê`«º =ÓºÇ¨ÏO: Ñ¨k¿ÇÏ_»= ~ÀA# |$Ç¨Ïã¨Êu ã¨Ç¨ÏHÍ
~°O`À Hõ~°∞‚_»∞ D =ÓºÇ¨xfl Ñ¨<åfl_»∞.
7. â◊$OQÍ@Hõ =ÓºÇ¨ÏO: Zxq∞^Œ= ~ÀA xi‡Oz# D
=ÓºÇ¨ÏOÖ’ „uHÀ}ÏHÍ~°OÖ’ Ãã<· åºxfl xeáê~°∞. ^è$Œ +¨^ì ∞Œ º=Úfl_»∞ cè+μ¨ ºx
=ÓºÇ¨xH˜ „ÑüQÍ xi‡OKå~°∞.
8. âıº# =ÓºÇ¨ÏO: D =ÓºÇ¨xfl S^Œ= ~ÀA xi‡Kå_»∞. nx<Õ
_ÕQÆ =ÓºÇ¨ÏO Jx ‰õÄ_® JO\Ï~°∞. cè+¨μ‡_ç =∞Hõ~° =ÓºÇ¨xH˜ „ÑüQÍ
^èŒ$+¨ì^Œ∞º=Úfl_»∞ D =ÓºÇ¨xfl xeáê_»∞.
9. J~°úK«O„^Œ =ÓºÇ¨ÏO: =¸_»= ~ÀA cè+¨μ‡_»∞ Ñ¨xfl# QÆ~°∞_»
=ÓºÇ¨xH˜ „ÑüQÍ ^èŒ$+¨ì^Œº=Úfl_»∞ J~°÷K«O„^Œ =ÓºÇ¨xfl xeáê_»∞.
10. =∞O_»Å =ÓºÇ¨ÏO: U_»= ~ÀA# xi‡Oz# D =ÓºÇ¨ÏOÖ’
cèëê‡Kå~°∞º_»∞ ‰õΩ~°∞¿ã##∞ =∞O_»ÖÏ HÍ~°OÖ’ xeáê_»∞.
11. =∞O_»ÖÏ~°÷ =ÓºÇ¨ÏO: „^À}∞_»∞ Ñ¨<≥flO_À ~ÀA ‰õΩ~°∞¿ã##∞
QÆ~°∞_» =ÓºÇ¨ÏOÖ’ xÅ∞Ñ¨QÍ ^èŒ~°‡~åA áêO_»= Ãã·#ºO`À =∞O_»ÖÏ~°ú
=ÓºÇ¨xfl ~°zOKå_»∞.
12. =„[=ÓºÇ¨ÏO: U_»= ~ÀA# cè+¨μº_»∞ ‰õΩ~°∞¿ã##∞ =∞O_»Å
=ÓºÇ¨ÏO`À xiOK«QÍ ^èŒ~°‡~åA áêO_»= ¿ã#Å#∞ =„[ =ÓºÇ¨ÏO`À
#_çÑ≤OKå_»∞.
13. ã¨∂p=ÚY =ÓºÇ¨ÏO: P~°= ~ÀA ^èŒ$+ì̈^Œ∞º=Úfl_»∞ áêO_»=
¿ã##∞ =∞Hõ~° =ÓºÇ¨ÏO`À xÅÑ¨QÍ ^•xH˜ „ÑüQÍ cè+¨μ‡_»∞ „H“OK«
=ÓºÇ¨ÏO`À Ãã·<åºxfl #_çÑ≤OKå_»∞. Ô~O_»∞ =ÓºÇ¨Å∞ ÉèíOQÆÑ¨_»@O`À
Jaè=∂#∞º_»∞ ã¨∂p =ÚY =ÓºÇ¨xfl Ñ¨<åfl_»∞.
QÀÑ¨Ù~°O..... 117
14. "åºÅ =ÓºÇ¨ÏO: <åÅ∞QÆ= ~ÀA cè+¨μ‡_»∞ ‰õΩ~°∞¿ã##∞ K«∞@ì
K«∞@∞ì‰Ωõ #fl ÖË^• =Ú_ç"ãÕ ∞¨ ‰õΩ#fl áê=ÚÖÏ xeáê_»∞. D =ÓºÇ¨ÏO ^•fi~å
ã¨HõÅ Ãã·<åºÅ ã¨÷OÉèí##∞ JOK«<å "≥Ü«∞º@O Hõ+¨ì=Ú.
15. ã¨~°fi`ÀÉèí„^Œ =ÓºÇ¨ÏO: `˘q∞‡^Œ= ~ÀA ‰õΩ~°∞¿ã#`À D
ã¨~°fi`ÀÉèí„^Œ =ÓºÇ¨xfl ~°zOKå_»∞ cè+¨μ‡_»∞.
16. =∞Ç¨=ÓºÇ¨ÏO: Ô~O_»= ~ÀA cè+¨μ‡_»∞ D =ÓºÇ¨xfl J<ÕHõ
q^è•Å∞QÍ xi‡Oz J*ËÜ«Ú_≥· Ç¨Ï_»Å∞ H˘\˜ìOKå_»∞.
17. =∞Ç¨=ÓºÇ¨ÏO: Zxq∞^À~ÀA ‰õÄ_® =∞Ç¨=ÓºÇ¨xfl
xi‡OKå_»∞ cè+¨μ‡_»∞.
18. =∞Ç¨=ÓºÇ¨ÏO: cè+¨μ‡_»∞ xi‡Oz# ã¨~°fi`ü Éèí„^Œ =ÓºÇ¨xfl
„ÑüQÍ ^èŒ$+¨ì^Œ∞º=Úfl_»∞ =∞Ç¨=ÓºÇ¨xfl xi‡OKå_»∞.
227. t"åÅÜ«∞OÖ’ #Onâ◊fi~°∞x `ÀHõ#∞ xq∞ˆ~^≥O^Œ∞‰õΩ?
t"åÅÜ«∞OÖ’ #Ok Z^Œ∞Ì *ÏuH˜ K≥Ok#k HÍ^Œ∞. J~Ú<å
`ÀHõ xq∞i`Õ ZO`À P#O^Œ=Ú. JÖÏ xq∞i#Ñ¨C_»∞ #Onâ◊fi~°∞_»∞
Ñ¨~°=∂#O^ŒÉèíi`«∞_≥· Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°∞xH˜ h Éèí‰õΩÎ_»∞ h ^Œ~°≈<åxH˜ =KåÛ_»x
x"Õk™êÎ_»∞. Z^Œ∞Ì ^èŒ~å‡xH©, QÆ∞„~°O â◊H˜ÎH© „Ñ¨fHõÅ∞. ^èŒ~å‡xH˜ Ñ¨ÙiH˘Å∞Ê
`«∞<åflO Jx K≥Ñ¨Ê@O ‰õÄ_® `ÀHõ x=∞~°@OÖ’ ÉèÏQÆO.
228. 'Ç¨Ï#∞=∂<£ Kåb™ê—#∞ "≥Ú@ì"≥Ú^Œ\˜™êiQÍ q#fl^≥=fi~°∞?
Ç¨Ï#∞=∂<£ Kåb™ê#∞ "≥Ú@ì "≥Ú^Œ\ ˜QÍ q#flk ã¨fiÜ«∞OQÍ
PO[<ÕÜ«∞™êfiq∞ÜÕ∞.... Jk ZÖÏJO>Ë N~å=∞K«i`« =∂#ãπ „"åã≤#
N~å=∞ÉèíHÍÎ„QÆQÆ}º_»∞ `«∞Åã‘^•ã¨ QÀ™êfiq∞.`«∞Åã‘^•ã¨∞ N~å=∞K«i`«
=∂#ãπ QÍ#O KÕ¿ãÎ ã¨fiÜ«∞OQÍ Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_Õ =KÕÛ"å_»∞. ZHõ¯_» N~å=∞
ãÖH©~#Î° [iy# JHõ¯_»H˜ Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ "ÕOKÕ¿ã"å_»∞. XHõ™êi `«∞Åã‘
^•ãπ N~å=∞K«i`« =∂#ãπ QÍ#O KÕâßHõ, JO^Œ~°∂ ÖËz "≥o§áÈÜ«∂~°∞.
XHõ¯=$^Œú=¸iÎ =∂„`«O `«#‡Ü«∞O`À JÖÏˆQ LO_çáÈQÍ, `«∞Åã‘^•ã¨∞
PÜ«∞# áê^•ÅH˜ #=∞ã¨¯iOKå_»∞. P =$^Œ~ú ∂° ÑÖÖ’ #∞#fl Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞
`«∞Åã‘^•ã¨∞‰õΩ `«# k=º^Œ~°≈<åxfl WKåÛ_»∞.
`«∞Åã‘^•ã¨∞ Ñ¨~°=∂#O^Œ Éèíi`«∞_≥· 40 Ñ¨^Œº=ÚÅ`À ‰õÄ_ç#
™ÈÎ„`åxfl K≥áêÊ_»∞. J^Õ Ç¨Ï#∞=∂<£ Kåb™êQÍ ~°∂áêO`«~°O K≥OkOk.
118 QÀÑ¨Ù~°O....
229. =∞~°}Õz# "åi ¿Ñ~°∞ =ÚO^Œ∞ 'ã¨fisæÜ«∞— Jx „"å™êÎÔ~O^Œ∞‰õΩ?
=∞x+≤ [x‡Oz=Ù#flÑ¨C_»∞ KÕã≤# Ñ¨#∞Å#∞ |\˜ì =∞~°}Õz#
Ñ¨C_»∞ ã¨fi~°,æ #~°HÍÅH˜ "≥à`◊ å_»∞. D =∂#= x`«º rq`« Hõ~‡° Ö’¡ Z=fi~°∂
„Ñ¨`«ºHõΔOQÍ ã¨fi~åæxH˜ "≥àı§ J=HÍâ◊=Ú ÖË^Œ∞. JÖÏˆQ K«xáÈ~Ú# "åi
QÆ∞iOz U Jâ◊|Ì ^À+Ö "å_ç# =∞Ç¨áêÑ¨"Õ∞. J@∞=O\˜ áêÑÖ
JO@‰õΩO_® LO_ÕO^Œ∞‰õΩ 'ã¨fisæÜ«∞— Jx ãÖÉ’kè™êÎ~°∞.
230. J~Ú^À `«#=∞O>Ë?
=Ú`«Î~Ú^Œ=x J~°÷O. „ã‘Î J~Ú^Œ∞ JÅOHõ~°}Å`À Hõà◊ Hõà◊
ÖÏ_»∞`«∞O_®e. Ñ¨ã¨∞Ñ¨Ù, ‰õΩO‰õΩ=∞, QÍAÅ∞, "≥∞>ˇìÅ∞, =∂OQÆÅº=Ú.
231. #=~°™êÅ∞ J#QÍ?
#=~°™êÖ’¡ `˘ek â◊$OQÍ~°=Ú, P `«~åfi`« =~°∞ã¨QÍ Ç¨ã¨º=¸,
Hõ~°∞}Ï, ~“„^Œ=¸, g~°º=¸, ÉèíÜ«∂#Hõ=¸, cÉèí`«û=¸, J^Œ∞ƒù`«=¸,
âßO`«=¸... W"Õ #=~°™êÅ∞.
232. x„^ŒáÈÜÕ∞@Ñ¨C_»∞ HõÅ=iO`« ZÖÏ HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok
Z‰õΩ¯=QÍ HõÅÅ∞ Hõ<Õ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ =∞#O ã¨∂÷Å â◊s~åxfl =ke
WO„kÜ«∞ |∞^Œ∞úÅ`À ‰õÄ_ç# ã¨∂HõΔ ‡ â◊s~°OÖ’ LO\Ï=Ú.JÑ¨C_»∞ HõeˆQ
n~°… f„=HõÅÅ =Å¡ ãÖÑ¨Ó~°‚OQÍ b#"≥∞ÿ <À\˜H˜ `åH˜_ç =zÛ =∂\Ï¡_»
`å=Ú. P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ =∂\Ï¡_#ç =∂@ÖË HõÅ=iO`«Å∞. =∞# =∞<Àxâ◊Û
Ü«∂Å∂, ÉèíÜ«∂Å∂, HÀiHõÅ∂ W`åºk "å\˜H˜ Wëêì#∞™ê~°OQÍ <À\˜x
Hõ^ŒÅÛ@"Õ∞ HõÅ=iO`«.
233. K«`«∞iÌâ◊ q^ŒºÅ∞ J#QÍ?
|∞∞ˆQfi^Œ=Ú, Ü«∞Aˆ~fi^Œ=¸, ™ê=∞"Õ^Œ=¸, J^èŒ~°fi} "Õ^Œ=¸,
tHõ,Δ "åºHõ~}° =¸, KèO« ^Œã∞¨ û, x~°∞Hõ=Î Ú, *’ºu+¨º=Ú, HõÅÊ=Ú, g∞=∂Oã¨,
<åºÜ«∞, Ñ¨Ù~å} ^èŒ~°‡ =∞Ç¨âß„ã¨Î=ÚÅ∞.
234. Jhfl ^•#=ÚÅ Hõ<åfl q^•º^•#O Q˘Ñ¨Ê^•?
J#fl^•#=Ú Q˘Ñ¨Ê^ŒO\Ï~°∞. =∞#∞=Ù q^•º^•#=Ú =∞Ç¨ÏŸ#fl`«
"≥∞ÿ# Ñ¶¨Å=∞x `≥eÜ«∞K≥áêÊ_»∞. h~°∂,J#fl=¸,QÀ=ÙÅ∂,Éèí∂g∞, =„ã¨Î
=ÚÅ∂, |OQÍ~°=¸ k#ãïÉè`í º« =ÚÅ∂ g@xflO\˜ Hõ<åfl q^•º^•#=Ú
Q˘Ñ¨Êk. =ã¨∞Î=ÙÅ∂ ^èŒ#=¸ ÖÏO\˜q ^•#OQÍ W¿ãÎ "åiˆH LÑ¨Ü≥∂QÆ
Ñ¨_»`å~Ú. J^Õ q^•º^•#O KÕ¿ãÎ "åiH©, "åi ‰õΩ@∞O|=∞O`« \H©
QÀÑ¨Ù~°O..... 119
LÑ¨Ü≥∂QÆÑ¨_»∞`«∞Ok. KÕÑ¨Å‰õÄ~°`À J#flO ÃÑ@ì_»O Hõ<åfl =∞Oz Ñ¨x
KÕÑ¨Å∞ Ñ¨@ì_»O <ÕiÊOK«@=Ú.
235. WO\’¡ J~°\˜ K≥@∞ì ÃÑOK«∞`«∞<åfl~å?
^ŒH˜Δ} k‰õΩ¯ J~°\ ˜ K≥@∞ì ÃÑOÑ¨Hõ=Ú =Oâßhfl, Ñ¨tÛ=∞ kâ◊Ö’
^èŒ<åhfl ÃÑOá⁄Okã¨∞ÎOk. WO\˜ P=~°} L`«Î~° kâ◊Ö’ ^èŒ#Ç‘Ï#`å,
WO\˜ P=~°} `«∂~°∞Ê kâ◊Ö’ Q“~°"åhfl Hõeyã¨∞OÎ k. J~°\˜ K≥@∞ì `«∂~°∞Ê#
"≥e¿ãÎ ã¨HõÅ â◊√Éèí„Ñ¨^ŒO. <≥·|∞∞u =¸Å# ãÖ`å#=¸, Dâß<åfl# H©sÎ
HõÅ∞QÆ∞`å~Ú.
236. J=∂"åã¨º, áœ~°‚q∞~ÀAÖ’¡ „Ñ¨Ü«∂}O KÕÜ«∞‰õÄ_»^ŒO\Ï~°∞
ZO^Œ∞Hõx ?
K«O„^Œ∞x ãÖÑ¨Ó~°‚`«fi=¸, JãÖÑ¨Ó~°‚`«fi=ÚÅ =Å¡ P ~ÀAÖ’¡
=∞# ^ÕÇ¨ÏOÖ’ H˘O`« â◊H˜Î `«QÆ∞æ`«∞Ok. J<å~ÀQÆºO=Ù#fl "åiHõ~Ú`Õ
=∞s Z‰õΩ¯= h~°ãÖQÍ LO@∞Ok. Hõ#∞Hõ "≥àı¡HÍ~°ºO ã¨=∞~°÷=O`«OQÍ
K≥Ü«∞º ÖËHõáÈ=K«∞Û. JO^Œ∞Hõ<Õ „Ñ¨Ü«∂}O KÕÜ«∞‰õÄ_»^ŒO\Ï~°∞.
237. "åã¨∞Î âß„ã¨ÎOÖ’ Uq∞ =Ù<åfl~Ú ?
WO\˜H˜ Ñ¨Ù<åk Dâß#ºO "≥Ñ· Ù¨ "ÕÜ∂« e. Ñ¨Ù<å^Œ∞Å∞ „`«"fiÕ =ÚO^Œ∞
<åQÆ∞áê=Ú HõxÑ≤¿ãÎ â◊√ÉèOí HÍ^Œ∞. WO\˜ ã¨Å÷ =Ú ^ŒH}Δõ Ñ¨_=» ∞~° Z`«∞QÎ Í
L`«Î~°O, `«∂~°∞Ê kâ◊Å∞ Ñ¨Å¡OQÍ LO>Ë ã¨÷Å Ü«∞[=∂xH˜, ‰õΩ@∞O|
ã¨Éèí∞ºÅH© `«~°`«~åÅH© HÍ"åeû# _»|∞ƒ ã¨=∞‰õÄ~°∞`«∞Ok. H˘`«Î á⁄~Úº
Hõ~å¯@Hõ ÅQÆflOÖ’ xi‡OK«~å^Œ∞. JÖÏˆQ á⁄~ÚºÅ∞ K≥_»∞k#=ÚÖ’#∞,
â◊√ÉèHí Í~åºÅ∞ =∞Oz ~ÀAÖ’¡<Õ K≥Ü∂« ºe.t=, q+¨μ,‚ J=∞‡"åi ^Õ"åÅÜ«∂
Å‰õΩ `«QÆ∞ ^Œ∂~°OÖ’ WÅ∞¡ xi‡OK«∞HÀ"åe. WO\˜Ö’ ^Õ=Ù_çH˜ `«∂~°∞Ê
uiy Ñ¨Ó[ KÕÜ«∂e. L`«Î~°O uiy Ñ¨Ó[KÕÜ«∞~å^Œ∞. JÖÏˆQ Ñ¨_»=∞~°
"≥·Ñ¨Ù# ^Õ=Ù_çfl LOz`Õ Ñ¨_»=∞~° "≥·Ñ¨Ù uiy Ñ¨Ó[ KÕÜ«∂e.
238. „ã‘Î QÆ~°ƒùO ÃÑ^ŒÌQÍ LO>Ë P_»tâ◊√"å?
J=Ù#<Õ K≥|∞`«∞Ok âß„ã¨ÎO. eOQÆx~åú~°} ÖËx HÍÅOÖ’ „ã‘Î
QÆ~åƒùxfl |\˜ì P_®, =∞QÍ J<Õk K≥¿ÑÊ"å~°∞. P_»tâ◊√=Ù QÆ~°ƒùOÖ’ LO>Ë
QÆ~ƒ° Où ÃÑ^ŒQÌ Í LO@∞Ok. ^•xH˜ HÍ~°}O tâ◊√=Ù K«∞@∂ì „^Œ=O Z‰õΩ¯=QÍ
LO@∞Ok. J^Õ =∞QÆtâ◊√=Ù J~Ú`Õ „^Œ=O `«‰õΩ¯=QÍ LO@∞Ok. D
HÍ~°}OQÍ P_®, =∞QÍ J<Õ K≥¿ÑÊ"å~°∞ P~ÀAÖ’¡.
120 QÀÑ¨Ù~°O....
239. "å_ç ÃÑàÏ§O `å_»∞ QÆ\˜ì^Œx JO\Ï~°∞.... ZO^Œ∞‰õΩ?
q"åÇ¨Ï ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ÃÑO_ç¡H˘_»∞‰õΩ ÃÑo§‰õÄ`«∞i "≥∞_»Ö’ D
=∞O„`«O K«^Œ∞=Ù`«∂ „¿Ñ=∞QÍ, ÃÑ^ŒÌÅO^Œi ã¨=∞HõΔOÖ’ `åoHõ_»`å_»∞.
''=∂OQÆÅº `«O`«∞<å <Õ# =∞=∞r=# ¿ÇÏ`«∞<åI
HõOˆ~î |^è•flq∞, ã¨∞ÉèíˆQ `«fiOr= â◊~°^•O â◊`«"£∞II——
J<Õ "Õ^Œ =∞O„`åÅ =∞^èºŒ =¸_»∞ =¸à◊√§ "Õ™êÎ_∞» . P =∞O„`åxH˜
J~°÷O... F J^Œ$+¨ì=O`«∞~åÖÏ. <Õ#∞ h`À z~°HÍÅO rqOK«∞@‰õΩ D
Ñ¨q„`«"≥∞ÿ# =∞OQÆà◊ã¨∂„`åxfl h HõO~î°=∞O^Œ∞ |Okèã¨∞Î<åfl#∞. h=Ù
0 ã¨∞=∞OQÆoQÍ #∂~°∞ ãÖ=`«û~åÅÃÑ·# rqOK«∞ Jx...=∞OQÆà◊ã¨∂„`« â◊H˜Î
Uáê\˜^À áê~°fiuH˜ ãÖÑ¨Ó~°‚OQÍ `≥Å∞ã¨∞. JO^Œ∞ˆH J=∞$`«OHÀãÖ
ã¨=Ú„^•xfl=∞kèOKÕ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ =zÛ# HÍÅ‰õÄ@ qëêxfl t=Ù_çfl
„q∞OQÆ=∞x áê~°fi`Õ ã¨fiÜ«∞OQÍ K≥Ñ≤ÊOk.
Y~°∞_»∞ ‰õÄ_® P ÉèÜí ∞« OHõ~° HÍÅ‰õÄ@ qëêxH˜ |e HÍ=eûOk.
HÍx áê~°fiu^Õq =∞OQÆà◊ ã¨∂„`« =∞Ç≤Ï=∞`À „|uHÍ_»∞.
240. QÆ∞_ç "≥#∞Hõ ÉèÏQÍxfl ZO^Œ∞‰õΩ `åHõ~å^Œ∞?
KåÖÏ =∞Ok Éèí‰õΩÎÅ∞ QÆ∞_çÖ’ „Ñ¨^ŒH˜Δ}Å∞ KÕã¨∞Î#flÑ¨C_»∞ QÆ∞_ç
"≥#∞Hõ ÉèÏQÍxfl `å‰õΩ`«∂ #=∞ã¨¯iã¨∞ÎO\Ï~°∞. JÖÏ KÕÜ«∞‰õÄ_»^Œ∞. P
"≥#∞Hõ ÉèÏQÆOÖ’ ~åHõΔã¨∞Å∞O\Ï~°∞. JÖÏˆQ QÆ∞_çH˜ QÆ[O ^Œ∂~°O #∞Oz
„Ñ¨^ŒH˜Δ} KÕÜ«∂e.
241. â◊√„Hõ, =∞OQÆà◊ "å~åÖ’¡ H˘O^Œ~°∞ _»ÉˇƒO^Œ∞‰õΩ W=fi~°∞?
=∞OQÆà◊, â◊√„Hõ"å~°O ÅH©;^Õq „Ñü~°∂Ñ¨=∞x =∞Ç≤Ïà◊Å∞
#=Ú‡`å~°∞. JO^Œ∞=ÖË¡ P ~ÀA Z=fiiH© _»|∞ƒ W=fi~°∞. JÖÏ KÕ¿ãÎ P_»
Ñ≤Å#¡ ∞ â◊√„Hõ"å~°O ÑÖÑ≤#>Ë#ì x ÉèÏq™êÎ~∞° . Ñ¨Ù\Õì \˜H˜ =zÛ# P_»ÑÅ≤ #¡ ∞
‰õÄ_® =∞OQÆà◊, â◊√„Hõ"å~åÅ∞ J`«Î"åiO\˜H˜ ÑÖÑ¨~°∞.
242. U „ã‘Î Zxfl =~åÅ∞ HÀ~°∞HÀ"åe?
„ÉÏÇ¨Ï‡} „ã‘Î =¸_»∞ =~åÅ∂, HõΔ„uÜ«∞ „ã‘Î Ô~O_»∞ =~åÅ∂, "≥·â◊º
„ã‘Î ~Ô O_»∞ =~åÅ∂, â◊¥„^Œ „ã‘Î =¸_»∞ =~åÅ∞ J_»QÍe. =∞Ç¨ÉèÏ~°`Q« Í^äÖŒ ’
„^ÒÑ¨k ^èŒ$`«~å„+¨μì_çfl Ô~O_»∞ =~åÖË J_»∞QÆ∞`«∞Ok. =¸_À =~°O
HÀ~°∞HÀ=∞<åfl HÀ~°∞HÀ^Œ∞. ^èŒ$`«~å„+¨μì_Õ „^ÒÑ¨k ^èŒ~°‡ xÜ«∞=∂ÅH˜ "≥∞zÛ
=¸_À =~°O W™êÎ_»∞.
QÀÑ¨Ù~°O..... 121
243. â◊√Éèíâ◊‰õΩ<åÅ∞ JO>Ë Uq∞\˜ ?
<≥~°*Ï}Ï, â◊==¸, KÕÑ¨Å∂, Jwfl, ã¨∂„^Œ∞_»∂, =∂Oã¨=¸,
#Å∞QÆ∞~°∞ "≥·â◊√ºÅ∂, W^ŒÌ~°∞ =Ú`≥·Î^Œ∞=ÙÅ∂, D â◊‰õΩ<åÅhfl â◊√Éèí=ÚÖË.
aO^≥`À h~°∞ `≥ã¨∞Î#fl „ã‘Î, W^ŒÌ~°∞ „ÉÏÇ¨Ï‡}∞Å∂, „ã‘Î, HÀ_ç, áêÅÑ≤@ì
W=hfl Z_»=∞"≥·Ñ¨Ù #∞Oz =¿ãÎ =∞Ozk. =¸_»∞ JÑ¨â◊‰õΩ#=ÚÅ∞ XHõ
â◊√Éèíâ◊‰õΩ#=Ú.
244. Ñ¨Ù}ºO áÈQ˘>Ëìq Uq?
Q˘„Ô~Å =∞O^ŒÅ =∞^èŒºÖ’ "≥à◊§@=¸, ÉèÏ~åºÉèí~°ÎÅ =∞^è•º,
QÆ∞~°∞t+¨μºÅ =∞^è•º W^ŒÌ~°∞ „ÉÏÇ¨Ï‡}∞Å =∞^è•º =∞Ç¨Ï~°∞¬Å=∞^è•º,
t"åÅÜ«∞OÖ’ #Ok, Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°∞Å =∞^è•º "≥o`Õ Ñ¨Ù}ºO ãÖQÆu ã¨ˆ~
ãï.... áêÑÖ`À áê@∞ KÕã≤# Ñ¨Ù}º=¸ HõiyáÈ`«∞Ok.
245. WO\˜ P=~°}Ö’ [#‡ #HõΔ„`« s`åº U =$HΔÍÅ∞ ÃÑOKåe?
Jtfih #HõΔ„`«O "å~°∞ =Ú+≤ì, Éèí~°}© "å~°∞ Lã≤i, Hõ$uÎHõ"å~°∞
JfÎ, ~ÀÇ≤Ï}© "å~°∞ <Õˆ~_»∂, =∞$QÆt~° "å~°∂ K«O„_®, P~°∞„^Œ "å~°∞
=#K«O„_®, Ñ¨Ù#~°fiã¨∞ "å~°∞ "≥^Œ∞~°∂,Ñ¨Ù+¨ºg∞ "å~°∞ ~åg, Pâı¡ëê "å~°∞
<åQÆˆHã¨~°=¸, =∞Y "å~°∞ =∞„s, Ñ¨Ù|ƒ "å~°∞ "≥∂^Œ∞QÍ, L`«Î~° "å~°∞
Agfi, Ç¨Ïã¨Î"å~°∞ =ÚÅ∞"Õ=¸, P#∞~å^èŒ "å~°∞ á⁄QÆ_®, *Ëº+¨ª "å~°∞
h~°∞e¡, =¸Å "å~°∞ "Õw, Ñ¨Ó~åfiëê_è» "å~°∞ Ñ¨#™ê, L`«Î~åëê_è» "å~°∞
‰õÄ_® Ñ¨#™ê, „â◊=}O "å~°∞ lÖË¡_»∂, ^èŒx+¨ª "å~°∞ ‰õÄ_® Ñ¨#™ê,
„â◊=}O "å~°∞ lÖË¡_»∂, ^èŒx+¨ª "å~°∞ <≥g∞‡, â◊`«aè+Ö "å~°∞ HÍ#∞QÍ,
Ñ¨Ó~åfiÉèÏ„^Œ "å~°∞ L`«Î~åÉèÏ„^Œ "å~°∂ "Õáê, ˆ~=u "å~°∞ WÑ¨Ê ÃÑOK«∞@
â◊√ÉèíO. PÜ«∂ #HõΔ„`åÅ "åiH˜ Jq q∞„`« =$HΔÍÅ∞.
246. J+¨ìkHÍÊÅ‰õΩÅ∞ Z=~°∞?
''WO„^À=Ç≤Ïfló Ñ≤`«$Ñüó <≥·~°$`À =~°∞}À=∞~°∞`ü,
‰õΩÉË~° Dâ◊óÑ¨`«Ü«∞ó Ñ¨Ó~åfin<åO kâßO„Hõ=∂`ü.——
WO„^Œ∞_»∞ (`«∂~°∞Ê), Jyfl (PˆQflÜ«∞O) Ü«∞=Ú_»∞ (^ŒH˜Δ}O),
x~°$u (<≥·|∞∞u), =~°∞}∞_»∞ (Ñ¨tÛ=∞O), "åÜ«Ú=Ù ("åÜ«Ú=ºO),
‰õΩÉË~°∞_»∞ (L`«Î~°O), Dâß#∞_»∞ (Dâß#ºO) "≥Ú^ŒÖˇ·# k‰õΩ¯Å##∞
áêeOKÕ "åˆ~ J+¨ìkHÍÊÅ‰õΩÅ∞.
122 QÀÑ¨Ù~°O....
247. ziy# P‰õΩÖ’ Éè’[#=Ú KÕÜ«∞=KåÛ?
|OuÖ’ P‰õΩÅ∞ "Õ¿ã@Ñ¨C_»∞ H˘xfl pe#q =™êÎ~Ú. J\˜ì
P‰õΩÖ’ Éè’[#O K≥Ü«∞º@O =Å¡ P‰õΩ „HÕ^Œ =∞e#O J#flOÖ’ Hõeã≤
J<å~ÀQÆº=Ú U~°Ê_»∞`«∞Ok. JÖÏˆQ J<ÕHõ KÀ@¡ uiy uiy =zÛ P
=„™êÎÅ`À<Õ Éè’[#O KÕÜ«∞~å^Œ∞. =ÚY=¸, KÕ`«∞Å∂ Hõ_»∞H˘¯x
„Ñ¨âßO`«OQÍ =∞ø#OQÍ Éè’[#O KÕÜ«∂e.
248. â◊OY=ÚÖ’ áÈ¿ãÎ<Õ f~°÷=∂?
â◊OMÏÖ’¡ ^ŒH˜Δ}Ï=~°Î â◊OY=Ú „âı+¨ª"≥∞ÿ#k. â◊OY=Ú ÅH©;
ã¨fi~°∂Ñ¨=Ú. â◊OY=Ú HÍe¬Ü«∞O‰õΩ ãÖ|OkèOz#k, ^•x ^•fi~å
f~°÷=Ú#∞ Ñ¨ÙK«∞Û‰õΩO>Ë J<ÕHõ "åº^èŒ∞Å∞ =∞@∞=∂Ü«∞O J=Ù`å~Ú.
JÖÏˆQ ÉèíQÆ=O`«∞xH˜ f~°÷ Ñ¨Ó[ KÕÜ«Ú@‰õÄ, Jaè¿+HÕK«∞@‰õΩ ÅH˜Δ ‡ˆH
JkèHÍ~°O. HÍ=Ù# â◊OYO ^•fi~å<Õ f~°÷=¸, Jaè¿+Hõ=¸ KÕ™êÎ~°∞.
249. W@∞Hõ`À QÀ_»Å∞ Hõ@ìQÍ<Õ ã¨∞#flÑ¨Ù ÉÁ@∞¡ ÃÑ\˜ì 'N~å=∞— Jx
ZO^Œ∞‰õΩ ~å™êÎ~°∞?
„H˘`«ÎQÀ_»Å∞ ÖËÑ¨QÍ<Õ ã¨∞#flO`À ÃÑ^ŒÌ ÃÑ^ŒÌ ÉÁ@∞¡ ÃÑ\˜ì ÃÑ^ŒÌQÍ
N~å=∞ Jx „"å™êÎ~∞° . ^•xH˜ HÍ~°}O Uq∞@O>Ë „H˘`«Î QÀ_»Ö’¡ Ñ¨Ù~°∞QÆ∂,
Ñ¨Ù„\Ï LO>Ë P ã¨∞#flO Ñ¶¨∂@∞H˜ Jq #tOz Éèíq+¨º`«∞ÎÖ’ QÀ_»‰õΩ
ZÖÏO\˜ c@Å∂, Ñ¨QÆ∞à◊¥§ ÖË‰õΩO_® Ñ¨\ ˜+¨ìOQÍ LO\ÏÜ«∞x.
250. [áêxfl ZÖÏ KÕÜ«∂e?
[Ñ¨=∂ÅÖ’ 108 Ñ¨Ó[Å∞O\Ï~Ú. =∂ÅÖ’ ÖÏ=Ù Ñ¨Ó[
'"Õ∞~°∞=Ù—. D ÖÏ=Ù Ñ¨Ó[ [Ñ¨ ãÖYºx H˘Å=\ÏxH˜ ãÖˆH`«HõOQÍ
ÃÑ@∞ì‰õΩO\Ï~°∞. =∂Å#∞ ÉÁ@# „"ÕeH˜ #_»∞=∞ „"ÕeH˜ =∞^èŒº xeÑ≤
XHÀ¯Ñ¨Óã¨#∂ XH˘¯Hõ¯ [áêxH˜ ^•@"Õã¨∂Î [Ñ≤OKåe. K«∂Ñ¨Ù_»∞„"ÕÅ∞#∞
"å_»~å^Œ∞. K«∂Ñ¨Ù_»∞ „"ÕÅ∞ PHõ~°¬} â◊H˜Î QÆÅk. JO^Œ∞ˆH [áêÅÖ’¡
LÑ¨Ü≥∂yOK«~°∞.
251. =ÚQÆ∞æx ZÖÏ "Õã¨∞HÀ"åe?
L^ŒÜ∞« O Ñ¨Ó@ gkèÖ’ #∞Oz g∞ WO\˜Ö’H˜, ™êÜ«∞O„`«O Ñ¨Ó@
WO\’¡ #∞Oz gkèÖ’H˜ =ÚQÆ∞æ ÖˇÜ«∂ºe. HõàÏ§Ñ≤ K«e¡ =ÚQÆ∞æ "≥Ü«∞º@O
ÅH©;„Ñ¨^ŒO.
QÀÑ¨Ù~°O..... 123
252. Ñ¨_»∞‰õΩ#flÑ¨C_»∞ ^Œ∞Ñ¨Ê\˜x Ñ¨ÓiÎQÍ ZO^Œ∞‰õΩ HõÑ¨CHÀ‰õÄ_»^Œ∞ ?
=∞#O „áê}"åÜ«Ú=Ùx Ñ‘eÛ „|`«∞‰õΩ`«∞<åfl=Ú. ^Œ∞Ñ¨Ê\˜ Ñ¨ÓiÎQÍ
HõÑ¨C‰õΩ<Õ JÖ"å@∞ Z‰õΩ¯=QÍ Ñ≤Å¡Ö’¡<Õ LO@∞Ok.
^•x =Å¡ Z‰õΩ¯=™ê~°∞¡ „áê}"åÜ«Ú=Ù JO^ŒHõ J<å~ÀQÍºÅ∞,
ãÖÉèíqOK«=K«∞Û. JO^Œ∞ˆH JÖÏ Ñ¨_»∞HÀ‰õÄ_»^Œ∞. z#flÑ≤Å¡Å∞ JÖÏ
Ñ¨_»∞‰õΩO>Ë "≥O@<Õ ãïKÕÜ«∞@O HÍ‰õΩO_® Ñ≤Å¡ÅH˜ J~°÷O JÜÕ∞ºÖÏ
q=iOK«O_ç.
253. U ~ÀA `«Å™êfl#O KÕ¿ãÎ U Ñ¶¨Å=Ú HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok?
Pk"å~°O `«ÅO@∞ áÈã¨∞‰õΩO>Ë `åÑÖ áÈ`«∞Ok.
™È=∞"å~°O KÕ¿ãÎ JO^ŒO ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞Ok.
=∞OQÆà◊"å~°O J=∞OQÆà◊=Ú.
|∞^èŒ"å~°O KÕ¿ãÎ "åºáê~°, =º=Ç¨~° Jaè=$kú.
QÆ∞~°"å~°O ^èŒ#<åâ◊#=Ú.
â◊√„Hõ"å~°O J#∞HÀx PÑ¨^ŒÅ∞ HõÅ∞QÆ∞`å~Ú.
â◊x"å~°O =∞Ç¨Éè’QÆ=ÚÅ∞ Hõeã≤ =™êÎ~Ú.
D ™êfl#O qkè Ñ¨Ù~°∞+¨μÅˆH.
254. =∞_ç |@ìÅ`À Ñ¨Ó[ ZO^Œ∞‰õΩ KÕÜ«∂e ?
^Õ=ÙxH˜ â◊√p, â◊√„Éè`í « JO>Ë ZO`À W+Öì . h Wëêìxfl Q“~°qOz,
x#∞fl Ñ¨Ólã¨∞<Î åfl=Ú Jx ÉèÏ=#. =∞_ç g∞^Œ Ñ¨Ó[ KÕã∂¨ Î 'ÉèQí =Æ O`«∞_®...
J#∞ºÖˇ=fiih `åHõ‰õΩO_® h HÀã¨"Õ∞ ÉèíH˜Î`À D =∞_ç ^èŒiOKå#∞. =„ã¨ÎO
Pˆ~ =~°‰õÄ h¿ã"Õ, =∞_ç =„ã¨ÎO`À KÕ¿ã Ñ¨Ó[ Ñ¨~°=∂~°÷O J^Õ. JO^Œ∞ˆH
ÉèíH©Î, â◊√„Éèí`«`Àáê@∞ =∞_ç|@ì ^èŒiOK«@O=Å¡ â◊s~°OÖ’x "Õ_ç Éˇ·\ ˜H˜
"≥à◊§^Œ∞.
255. Z=Ô~=~°∞ ZO`« ã¨=∞Ü«∞O Ñ¨_»∞HÀ"åe ?
Z=fiiÔH·<åã¨ˆ~ 8 QÆO@Å∞ x„^Œ `«Ñ¨ÊxãïQÍ =ÙO_®e. z#fl
Ñ≤Å¡Å‰õΩ 12 #∞Oz 14QÆO@Å∞ x„^Œ J=ã¨~°O. =$^Œ∞úÅ‰õΩ 10QÆO@Å∞.
QÆiƒù}© „ã‘ÅÎ ‰õÄ, áêeKÕÛ `«Å∞¡Å‰õÄ gÅ~Ú#O`« Z‰õΩ¯=QÆ x„^Œ J=ã¨~O° .
x„^Œ =∞# PÜ«Ú+¨μ¬h, â◊HhÎ˜ ÃÑOK«∞`«∞Ok. Ñ¨Q\Æ x˜ „^Œ Hˆ =ÅO ZO_®HÍÅO
=∂„`«"Õ∞ KÕÜ«∂e. 50 ^•\˜#"å~°∞ =∞^è•ºÇ¨ÏflOx„^Œ J~°QÆO@KÕ¿ãÎKåÖÏ
=∞Ozk.
124 QÀÑ¨Ù~°O....
256. U ^Õ=Ù_çfl ^Œi≈OKÕ@Ñ¨C_»∞ U ~°OQÆ∞ ^Œ∞ã¨∞ÎÅ∞ ^èŒiOKåe?
ã¨~°ã¨fif ^Õqh, N=∞Ç¨ÅH©;h, =∞¿ÇÏâ◊fi~°∞_çfl ^Œi≈OK«\ÏxH˜
"≥àı§@Ñ¨C_»∞ `≥Å¡x ^Œ∞ã¨∞ÎÅ∞ ^èŒiOKåe. áê~°fif ^Õqh, P"≥∞ Ñ¨Ù„`«∞_≥·#
q<åÜ«∞‰õΩ_çfl, ã¨∞„|Ç¨Ï‡}º™êfiq∞ ^Œi≈OK«\ÏxH˜ "≥àı§@Ñ¨C_»∞ Z~°∞Ñ¨Ù
|@ìÅ∞ ^èŒiOKåe.
257. ~°OQÆ∞Å∂, "å~åÅH˜ ZO`À ãÖ|O^èŒ=Ú Uq∞\˜ ?
Z~°∞Ñ¨Ù L`ÕÎ[HÍi}˜, <åiO[ â◊s~°OÖ’x â◊H˜Îx Hõ^ŒÅÛQÆÅ^Œ∞.
2 Ñ¨ã¨∞Ñ¨Ù P^è•ºu‡Hõ *’ºu. P‰õΩÑ¨K«Û PO^Àà◊##∂, he~°OQÆ∞ Éè∫uHõ
™œMÏºhfl, QÆ∞ÖÏa ~°OQÆ∞ „¿Ñ=∞#∂, PáêºÜ«∞`«#∂, |∂_ç^~Œ O° QÆ∞ ãÖ`«$
Ñ≤Îh, =OHÍÜ«∞ ~°OQÆ∞ HÍ=∂hfl =$kúK≥O^Õ@@∞ì KÕã¨∞ÎOk. JÖÏˆQ U
"å~°O U~°OQÆ∞ `«y#^ŒO>Ë... Pk"å~°O <åiO[, ™È=∞"å~°O `≥Å∞Ñ¨Ù,
=∞OQÆà◊"å~°=Ú Z~°∞Ñ¨Ó, |∞^èŒ"å~°=Ú P‰õΩÑ¨KåÛ, QÆ∞~°∞"å~°O Ñ¨ã¨∞Ñ¨Ó,
â◊√„Hõ"å~°O |∂_ç^• ÖË^• =OHÍÜ«∞ ~°OQÆ∂, â◊x"å~°O #Å∞Ñ¨Ó JO>Ë
#=„QÆÇ¨Å‰õΩ „Ñ‘u.
258. J=™ê#^Œâ◊Ö’ `«∞Åã≤ f~°÷"≥∞O^Œ∞‰õΩ áÈ™êÎ~°∞?
`«∞Åã≤ =∞Ç¨ÏŸ#fl`«"∞≥ #ÿ Ñ¨q„`«`Àáê@∞ J<ÕHõ =O^ŒÅ J<å~ÀQÍº
Å#∞ =∞@∞=∂Ü«∞O KÕã¨∞ÎOk. `«∞Åã≤H˜ ^À+Ö ÖË^Œ∞. D `«∞Åã≤x
J=∂"åã¨º, J+¨ìq∞, ^•fi^Œt, =∞OQÆà◊, â◊√„Hõ"å~°=ÚÅO^Œ∞ HÀÜ«∞~å^Œ∞.
`«ÅÃÑ· ^èŒiOK«~å^Œ∞. q+¨μ‚ áê^•ÅK≥O`« LO_®eû# D `«∞Åã≤Ö’ ZO`À
â◊H˜Î LOk HÍ=Ù# J=™ê# ^Œâ◊Ö’ `«∞Åã≤ f~°÷O áÈ™êÎ~°∞. `«^•fi~å rq
â◊s~°OÖ’ "Õ_ç ~°QÆeÛ, â◊s~°O K«Å¡|_»‰õΩO_® KÕã≤ =∞iO`« HÍÅO „|uˆH
J=HÍâ◊O Z‰õΩ¯=QÍ =ÙOk. JO^Œ∞ˆH `«∞Åã≤ f~°÷O áÈ™êÎ~°∞.
259. `«Ö’¡ <åÅ∞HõÖÏ LO_»@=∞O>Ë?
<À\’¡ <åÅ∞HõÖÏ Jx ‰õÄ_® JO\Ï~°∞. <åÅ∞Hõ "≥∞`«Îxk.
ã¨∞u"≥∞`«Î<≥·#k. J~Ú<å ~åHõΔã¨∞ÖÏ¡O\˜ =ÚÃÑ·ÊÔ~O_»∞ Ñ¨à◊§ =∞^èŒº ZO`À
KåHõK«HõºOQÍ "å\˜x x=Ú~°∞`«∂, `å‰õΩ`«∂ Hõkeã¨∂Î `«# Ñ¨x `å#∞
KÕã∞¨ ‰õΩáÈ`«∞O@∞Ok. U ~ÀE ZÑ¨C_»∂ "å\˜ #∞Oz ZÖÏO\˜ W|ƒOkx
Z^Œ∞~À¯‰õΩO_® ™œ=∞ºOQÍ, ã¨~°à◊OQÍ Ç¨ïO^•QÍ ™êyáÈ`«∞O@∞Ok.
JÖÏ `«Ö’¡ <åÅ∞HõÖÏ LO\Ï_»x Ñ¨~°=∂~°÷O.
QÀÑ¨Ù~°O..... 125
260. u~°∞Ñü Å_»∞¤‰õΩ JO`« ~°∞z ZÖÏ =ã¨∞ÎOk?
ZO`«=∞Ok KÕã≤<å, ZHõ¯_» KÕã≤<å, Å_»∞¤ Ü≥ÚHõ¯ ~°∞zx|\˜ì
K«∂ã≤ Wk u~°∞Ñü Å_»∞¤HÍ^Œh, J^Õ „Ñ¨™ê^Œ=∞~Ú`Õ Wk "≥OHõ>Ëâ◊fi~°
™êfiq∞ k=º=∞^èŒ∞~° „Ñ¨™ê^Œ=∞x K≥Ñ¨ÊQÆÅ=Ú. u~°∞Ñü Å_»∞¤H˜ ~°∞z
~å=\ÏxH˜ HÍ~°}O Uq∞@O>Ë ™êfiq∞H˜ <≥·"Õ^ŒºO ÃÑ@ì_»O „Ñ¨^äŒ=∞ HÍ~°}
=∞~Ú`Õ PÅÜ«∞OÖ’#∞#fl |OQÍ~°O ÉÏqh\˜`À Å_»∂¤, q∞y`å <≥·"Õ^•º
Å#∞ `«Ü«∂~°∞KÕÜ«∞_»O kfifÜ«∞HÍ~°}O. u~°∞ÑüÖ’ Z<Àfl J^Œ∞ƒù`« =#
=¸eHõÅ∞<åfl~Ú. |OQÍ~°∞ ÉÏq h\˜`À K≥Ü«∞º@O=Å¡ u~°∞Ñü Å_»∞¤H˜
~°∞z =ã¨∞ÎOk.
261. ÉèíQÆ=næ`«#∞ 12= J^è•ºÜ«∞O #∞Oz =∂„`«"Õ∞ ZO^Œ∞‰õΩ K«^Œ==∞O\Ï~°∞ ?
ÉèíQÆ=næ`« "≥Ú^Œ\ ˜ J^è•ºÜ«∞=Ú ^Œ∞óMÏxH˜ ãÖ|OkèOz# J<ÕHõ
q+¨Ü∂« Å`À xO_ç LO@∞Ok. J^Õ 12= J^è•ºÜ«∞O`À „áê~°OaèOK«@O
^•fi~å P J^è•ºÜ«∞OÖ’ J=∞$`«"≥∞ÿ# "å‰õΩ¯Å#∞ J=QÍÇ¨Ï# KÕã¨∞H˘x,
P `«~°∞"å`« Z@∞=O\˜ ^Œ∞óYãÖ|Okè`«"≥∞ÿ#q K«kq# =∞<ÀqHÍ~°=Ú
HõÅQÆ^Œx ÃÑ^ŒÌÅ∞ JÖÏ K«^Œ==∞O\Ï~°∞.
262. P`«‡Ç¨Ï`«º‰õΩ P Ö’HõOÖ’, DÖ’HõOÖ’ tHõΔ Uq∞\˜?
r=Ù_»∞ P`«‡Ç¨Ï`«º KÕã∞¨ H˘#flKÀ p=¸, <≥`∞« ~Î ∂° xO_ç# JO^èHŒ Í
q∞„â◊=∞#∞ =∞Ç¨#~°HõOÖ’ J~°"≥· UO_»∞¡ LO_®e.
P`«‡Ç¨Ï`«º KÕã¨∞‰õΩ#fl "åi "åiH˜ Jâ∫K«#=ÚO_»^Œ∞. J\˜ì"åiH˜
`«~°Ê}=Ú ezÛ<å Ñ¶¨ÅO HõÅQÆ^Œ∞. Jyfl ãÖ™ê¯~°=Ú KÕÜ«∞~å^Œ∞. ^Œ∞ó
dOK«~å^Œ∞. =∞~°∞[#‡Ö’ JÅÊPÜ«Ú+¨μ¬Å=Ù`å~°∞.
263. U Ñ≤Å∞Ñ¨Ù ^Õx H˘~°‰õΩ ?
Ñ¶¨∞O\Ï<å^Œ=Ú ^Õ=`«ÅH˜ Ñ≤Å∞Ñ¨Ù† â◊OMÏ~å==Ú q[Ü«∂xH˜
Ñ≤Å∞Ñ¨Ù† ^è#Œ ∞+Öì HÍ~°=Ú ã¨=∞~åxH˜ ã≤ÔúŒ †aO^≥Å∞ „"≥∂y¿ãÎ Éè∂í `«„¿Ñ`åÅH˜
PÇ¨fi#=Ú.
264. QÆiƒù}© „ã‘ÎÅ∞ „QÆÇ¨Ï}Ïxfl K«∂_»=KåÛ ? K«∂_»‰õÄ_»^•?
QÆiƒù}„© ã‘ÖÎ Ë HÍ^Œ∞ Z=fi~°∂ „Ñ¨`º« HõOΔ QÍ K«∂_»‰Äõ _»^∞Œ . „ã‘Î QÆ~ƒ° Où Ö’x
tâ◊√=Ù ZO`À ã¨∞xfl`«OQÍ ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞O\Ï_»∞. U z#fl =∂~°∞Ê J~Ú<å
„Ñ¨ÉèÏ=O "≥O@<Õ „ã‘Î â◊s~°O ^•fi~å tâ◊√=ÙÖ’H˜ „Ñ¨"Õtã¨∞ÎOk. „QÆÇ¨Ï}
ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ~åÇ¨ïˆH`«∞=ÙÅ`À, ã¨∂~°ºK«O„^Œ∞Å HÍO`«∞Å∞ q∞o`«=∞~Ú
126 QÀÑ¨Ù~°O....
J<ÕHõ q+¨H˜~°}ÏÅ∞ L^Œƒùq™êÎ~Ú Jq KåÖÏ =~°‰õÄ =∂#= x~å‡}ÏxH˜
W|ƒO^Œ∞Å#∞ Hõey™êÎ~Ú. JO^Œ∞Hõ<Õ „QÆÇ¨Ï}O K«∂_»‰õÄ_»^ŒO\Ï~°∞.
265. U ~°OQÆ∞ U „Ñ¨ÉèÏ"åxfl K«∂Ñ≤ã¨∞ÎOk?
Z~°∞Ñ¨Ù L`ÕÎ*Ïhfl, K«∞~°∞‰õΩ^Œ<åhfl, Ñ¨ã¨∞Ñ¨Ù P^è•ºu‡Hõ *Ï˝<åhfl,
<åiO[ â◊H˜Îh HõÅ∞QÆKÕ™êÎ~Ú. he~°OQÆ∞ Jâ◊√ÉèÏxfl Hõeyã¨∞ÎOk. Hõ#∞Hõ
=∞~À ~°OQÆ∞`À HõeÑ≤ "å_®e. P‰õΩÑ¨KÛ« LÖÏ¡™êxfl JOkã¨∞OÎ k. |∂_ç^Œ
~°OQÆ∞ *Ï˝<åhfl, PÖ’K«##∂, QÆ∞ÖÏc~°OQÆ∞ HÀiHõÅ#∂ ÃÑOK«∞`«∞Ok.
#Å∞Ñ¨Ù ÉÏ^èÅŒ #∂, â’HÍhfl Hõeyã¨∞OÎ k. =OHÍÜ«∞ ~°OQÆ∞ W+¨Ñì _¨ "Õ å~°O>Ë
_»|∞ƒÃÑ· J`«ºO`« =∞=∞HÍ~åxfl HõeyL#fl>Ë.¡ `≥Å∞Ñ¨Ù ã¨fiK«Û`ù #« ∞, „Ñ¨âßO`«
`«#∞ Wã¨∞ÎOk.
266. Jã¨`«º ^À+¨"≥∞O`À `≥Å∞™ê?
ã¨`º« O #∂~°∞ Jâ◊fi"Õ∞^è•ÅO`« Q˘Ñ¨Êk. Jã¨`º« ^ÀëêxH˜ |∞∞+¨μÅ∞,
=∞Ç¨Ïi¬Å∞ ‰õÄ_® ÉèíÜ«∞HõOÑ≤`«∞Å=Ù`å~°∞. Ñ¨Ù~å}ÏÖ’¡ =∞Ç¨Ñü„=`«Å∞
ã¨Ç≤Ï`«O Éèí~°Î =∂@<≥·# [=^•@∞ `å~°∞QÍh, Jã¨`«ºOÑ¨ÅHõÖË^Œ∞. ã¨`«º
^èŒ~å‡xfl áê\Õz# "åˆ~ Ñ¨Ù}ºÖ’Hõ„áêÑ≤ÎH˜ J~°∞›Å∞.
267. HÍtÖ’ áÈ"åÅx ZO^Œ∞‰õΩ HÀ~°∞‰õΩO\Ï~°∞?
H˘O`«=∞Ok P HÀiHõ`À HÍt "≥o§ JHõ¯_Õ HÍÅO QÆ_∞» Ñ¨Ù`«∞O\Ï~°∞.
J=™ê# ^ŒâÖ◊ ’ =KÕÛ =∞~°}O HÀãÖ "Õz =ÙO\Ï~°∞. HÍtÖ’ „ÑüHõ}Δ =¸
L`«Î~åÜ«∞}"Õ∞. D L`«Î~åÜ«∞}O HÀã¨"Õ∞ (ã¨∂~°∞º_»∞ =∞Hõ~°~åtÖ’
„Ñ¨"tÕ Oz#Ñ¨Ê\˜flOz q∞^è∞Œ # ~åtÖ’ L#flO`« HÍÅO) cè+μ¨ ‡_»∞ JOÑ¨âÜ
◊ ∞« º
g∞^Œ∞O_ç "Õz K«∂ã≤Ok. D L`«Î~åÜ«∞}OÖ’<Õ ^Õ"åÅÜ«∞=¸, ÉÏg
„Ñü+¨ìÅ∞ KÕ™êÎ~°∞.
268. J+¨ìÉè’QÍÅ∂, J+¨ì=∞^Œ=ÚÅ#QÍ?
J#fl=¸, =„ã¨Î=¸, QÆO^èŒ=¸, Ñ¨Ù+¨Ê=¸, áê#∞Ñ¨Ó, `åO|∂
Å=¸, =∞QÆ∞=. ãÖw`«=¸ J+¨ìÉè’QÍÅ∞. WHõ J+¨ì=∞^Œ=ÚÅ∞... J~°÷
=∞^Œ=Ú, „ã‘Î =∞^Œ=Ú, q^•º=∞^Œ=Ú, ‰õΩÅ=∞^Œ=Ú, ™œO^Œ~°º =∞^Œ=Ú,
L^ÀºQÆ =∞^Œ=Ú, Ü«∞=fi# =∞^Œ=Ú, J#fl =∞^Œ=Ú.
269. J+¨ìáêâ◊=ÚÅO>Ë Uq?
J+¨ìáêâ◊=ÚÅ∞ =∂#=Ù_çfl |OkèOz ãÖ™ê~° ™êQÆ~å# Dkã¨∞Î
<åfl~Ú. ^ŒÜ«∞,â◊OHõ, ÉèíÜ«∞O, Å[˚, AQÆ∞Ñ¨û, ‰õΩÅO, jÅO, *Ïu.
QÀÑ¨Ù~°O..... 127
270. <ÕÅg∞^Œ Uq∞ ÖË‰õΩO_® ZO^Œ∞‰õΩ ‰õÄ~ÀÛ‰õÄ_»^ŒO\Ï~°∞?
HõhãÖ z#fl QÆ∞_»¤=ÚHõ¯~Ú<å "Õã¨∞‰õΩx ‰õÄ~ÀÛ"åe. |∞∞+¨μÅ∞
`«Ñã¨ ∞¨ û ã¨=∞Ü«∞OÖ’#∂, Ç¨ÏŸ=∂kã¨=∞Ü«∂Ö’¡#∂ <ÕÅÃÑ· Pj#∞Å=fi~°∞.
=∂#=Ùxâ◊s~°OÖ’ q^Œ∞º`ü LO@∞Ok. J^Õ =∞#efl #_çÑã≤ ∞¨ OÎ k. Éè∂í q∞H˜
PHõ~¬° } â◊HÎ˜ Z‰õΩ¯=.^•xÖ’ â◊s~°OÖ’x q^Œ∞º`ü#∞ ÖÏ‰õΩ¯O@∞Ok. ^•x`À
â◊s~°OÖ’ â◊H,Î© Ü«ÚH©Î ã¨#flyÅ∞¡`å~Ú. JO^Œ∞Hõ<Õ Hõ\H˜ õ <ÕÅ g∞^Œ ‰õÄ~˘Ûx
Éè’[#O QÍh, x„^ŒQÍh, Ñ¨Ó[QÍh Un KÕÜ«∞~å^Œ∞.
271. f~å÷xfl =¸_»∞™ê~°∞¡ fã¨∞‰õΩO\ÏÔ~O^Œ∞‰õΩ?
`˘e f~°÷=Ú â◊s~° â◊√kú, â◊√zH©... Ô~O_»= f~°÷O ^èŒ~°‡, <åºÜ«∞
„Ñ¨=~°#Î ‰õÄ.... =¸_»= f~°=÷ Ú Ñ¨q„`«"∞≥ #ÿ Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~°∞x Ñ¨~=° ∞ Ñ¨^=Œ Ú
H˘~°‰õΩ.F"£∞ JK«∞º`åÜ«∞#=∞ó Jx "≥Ú^Œ\ ˜™êi f~°÷=Ú Éèí‰õΩÎ_»∞
fã≤H˘x#KÀ J`«x P`«‡ Ñ¨q„`«=Ú JQÆ∞#∞. F"£∞ J#O`åÜ«∞ #=∞ó
Jx Ô~O_»=™êi f~°÷=Ú#∞ Éèí‰õΩÎ_»∞ fã≤H˘x#KÀ J`«x P`«‡ Ñ¨q„`«=Ú
JQÆ∞#∞. F"£∞ QÀqO^•Ü«∞#=∞ó Jx =¸_»=™êi f~°÷=Ú#∞ Éèí‰õΩÎ_»∞
fã≤H˘x#KÀ J`«xH˜ "≥∂HõΔ=Ú#‰õΩ Ü≥∂QÆº`«ÅaèOK«∞#∞. N=∞<åfl~åÜ«∞
}∞x J#∞ „QÆÇÏ¨ =Ú=Å# „ã‘Î ÉÏÅ, =$^Œ∞Åú ∞ JO^Œ~∞° #∂ qkèQÍ =Ú=∂‡~°∞
„â◊^•ú Éèí‰õΩÎÅ`À f~°ú Ñï„QÆÇ¨Ï}=Ú KÕÜ«∞=Öˇ#∞.
f~°÷=∞O„`«=Ú:
JHÍÅ =∞$`«∞ºÇ¨Ï~°}O ã¨~°fi"åºkè x"å~°}"£∞I
ã¨=∞ã¨Î áêÑ¨ â◊=∞#O q+¨μ‚áê^À^ŒOHõO â◊√Éèí"£∞II
272. ~å=}∞_ç Ñ¨k`«ÅÅ∞ ^ÕxH˜ „ÑüHõÅ∞?
HÍ=∞=Ú, „HÀ^èŒ=Ú, Ö’ÉèíO, "≥∂Ç¨ÏO, JÇ¨ÏOHÍ~°=Ú, D~å¬º
Jã¨∂Ü«∂, ^Õfi+Ö, ™È=∞i`«#O, x~°¡HõΔ ºO, Jux„^Œ.
273. „ã‘ÎH˜ Z_»=∞Hõ#∞fl Jki`Õ â◊√Éèí=∂? Jâ◊√Éèí=∂?
„ã‘HÎ ˜ Z_»=∞Hõ#∞fl Jki<å, [Å^ŒiOz<å â◊√Éè"í ∞Õ [~°∞QÆ∞`«∞Ok.
JÖÏˆQ Z„~°\ ˜ Hõ#∞H˘Å#∞Å∞ Ñ¨ÙÅHÕz<å â◊√Éèí"Õ∞. ã‘`å<Õfi+¨} HÀãÖ
PO[<ÕÜ«Ú_»∞ ÅOHõ#∞KÕi Jâ’Hõ=#OKÕi# ã¨=∞Ü«∂# ã‘`å^Õqx
^Œi≈OKÕ H˘xflHõΔ}ÏÅ =ÚO^Œ∞ ã‘`å^ÕqH˜ â◊√Éèíã¨∂zHõOQÍ D â◊√Éèíxq∞
`åÎÅ∞ HõeQÍ~Ú. P HõΔ}O `«~åfi`« ã‘`å^ÕqH˜ Jhfl â◊√ÉèÏÖË [iQÍ~Ú.
ã¨HõÅ ™œÉèÏQÍºÅ`À Éèí~°Î`À P `«~°∞"å`« ZO`À ã¨∞YÑ¨_çOk ã‘`å^Õq.
128 QÀÑ¨Ù~°O....
274. ÑÖK«=∞Ç¨áê`«Hõ=ÚÅ∞ Uq?
|OQÍ~åxfl ^˘OQÆeOK«@=Ú, =∞^ŒºO ¿ãqOK«@=Ú, „|Ç¨Ï‡
Ç¨Ï`«º, QÆ∞~°∞Ñüfl`À ã¨~ã° =¨ Ú, D <åÅ∞QÆ∞ áêáêÅ#∞ KÕ¿ã"åi`À ¿ãflÇ¨ÏO.
Wq ÑÖK«=∞Ç¨áê`«Hõ=ÚÅ∞.
275. ^Õ=`«Å "åÇ¨Ï#=ÚÅ∞ Uq∞\˜ ?
QÆOQÍ#n ^ÕqH˜ "≥Úãë† Ü«∞=Ú<å #n ^ÕqH˜ `åÉËÅ∞, WO„^Œ∞#‰õΩ
S~å=`«=Ú, K«O„^Œ∞#‰õÄ "åÜ«Ú^Õ=Ù#‰õÄ ÖË_ç. t=Ù#H˜ =$+¨Éèí=Ú.
ã¨∂~°∞º_»∞#‰õΩ U_»∞ JâßfiÅ∞ Ñ¨ÓxÛ# ~°ÔŒä . â◊xH˜ HÍH˜, „QÆ^.úŒ ÅH©;^ÕqH˜
4
QÆ∞_»¡QÆ∂|. ~°f =∞#‡^äŒ∞Å‰õΩ zÅ∞Hõ, „|Ç¨Ï‡, ã¨~°ã¨fi`«∞Å‰õΩ Ç¨ÏOã¨.
áê~°fif^ÕqH˜ ã≤OÇ¨Ï=Ú. J=∞‡"åiH˜ ÃÑ^ŒÌÑ¨Ùe. Ç¨Ï#∞=∞O`«∞#‰õΩ XO>ˇ.
276. ÃÑà◊§~Ú# `«~åfi`« J~°∞O^èŒu #HõΔ„`åxfl ZO^Œ∞‰õΩ K«∂Ñ≤™êÎ~°∞?
J~°∞O^èŒu =t+¨ª =∞Ç¨Ïi¬ ^èŒ~°‡Ñüfl, =∞Ç¨Ñü„=`« PHÍâ◊O "≥·Ñ¨Ù
ÃÑo§ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ K«∂Ñ≤Oz K≥|∞`å~°∞ „ÉÏÇ¨Ï‡}∞Å∞. JÖÏ KÕ¿ãÎ g∞
ãÖ™ê~° r=#O ã¨∞Y=∞Ü«∞OQÍ H˘#™êQÆ∞`«∞O^Œx ÑÖ_ç`«∞Å #=∞‡HõO.
=∂Ñ¶¨∞ =∂ãÖ, ÑÖK«=∂™êÅHÍÅO `«Ñ¨Ê D #HõΔ„`«O ™êÜ«∞O„`«"Õà◊
Hõ#|_»^Œ∞.
~å„uÑ¨Ó@ K«O„^Œ∞_çfl, #Hõ„Δ `åÅ#∞ K«∂_»@O=Å¡ HõO\˜ â◊HÎ˜ ÃÑ~°∞QÆ∞
`«∞Ok. J~°∞O^èŒu #HõΔ„`«O #∞Oz =KÕÛ H˜~°}ÏÅ =Å¡ HõO\˜ â◊H˜Î =∞iO`«
|ÅÑ¨_∞» `«∞Ok. J~°∞O^èuŒ #Hõ„Δ `«O ã¨ÑiÎ¨ ¬=∞O_»ÅOÖ’ =ÙO_Õ z#fl #Hõ„Δ `«O.
tt~°, =ãÖ`«, „w+¨‡|∞∞`«∞=ÙÅO^Œ∞ ™êÜ«∞OHÍÅ ã¨=∞Ü«∂#, q∞ye#
HÍÖÏÖ’¡ J~°÷~å„u ÖË^• ^•\˜# `«~åfi`« `≥Å¡"å~°∞ *Ï=Ú# D #HõΔ„`«O
HõxÑ≤ã¨∞ÎOk. J~°∞O^èŒu #HõΔ„`åxfl K«∂_®Å#∞‰õΩO>Ë *Ï„QÆ`«ÎQÍ PHÍâ◊O
"≥·Ñ¨Ù K«∂_»O_ç. '?— =∂~°∞¯ PHÍ~°OÖ’ #HõΔ„`åÅ∞ LO\Ï~Ú. YzÛ`«OQÍ
HÍHõáÈ~Ú<å ^•^•Ñ¨ÙQÍ P PHÍ~°OÖ’ LO@∞Ok.
277. ÑÖK«=∂OQÆÖÏºÅ∞ JO>Ë Uq∞\˜ ?
#∞^Œ∞@# ‰õΩO‰õΩ=∂, "≥∞_»Ö’ =∂OQÆÅº=¸, `«ÅÖ’ Ñ¨ÓÅ∂,
KÕ`«∞Å‰õΩ =∞\˜ì QÍAÅ∂, HÍeH˜ "≥∞>ˇìÅ∂ W"Õ ÑÖK«=∂OQÆÖÏºÅ∞. D
J~Ú^Œ∞ q"åÇ¨Ï"≥∞ÿ# „ã‘Î ã¨~°fi"Õà◊ÖÏ ^èŒiOKåe. Éèí~°ÎH˜ W=hfl ^èŒiOKÕ
HõxÑ≤OKåe.
QÀÑ¨Ù~°O..... 129
278. #=„QÆÇ¨Ï P~å^èŒ# ~°Ç¨Ï™êº Ñ¶¨Å=ÚÅ∞ Uq∞\˜ ?
ã¨∂~°∞º_çfl P~åkè¿ãÎ J<ÕHõ J<å~ÀQÆº=ÚÅ∞ `˘eyáÈ`å~Ú.
K«O„^Œ∞_çfl P~åkè¿ãÎ =∞<À^è≥·~°º=Ú ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞Ok.
|∞^èŒ „QÆÇ¨xfl P~åkOK«@=Ú ^•fi~å K«Hõ¯\˜ q^•º.
QÆ∞~°∞ „QÆÇ¨ xfl ¿ãqOK«@=Ú ^•fi~å â◊√Éè"í å~°ÅÎ #∂ á⁄O^Œ∞`å~°∞.
â◊√„‰õΩ_çfl P~åkè¿ãÎ ã¨∞MÏÅ∞ ÅÉèíº=∞=Ù`å~Ú.
â◊xx Ñ¨Ól¿ãÎ n~å…Ü«Ú=Ù Hõey P~ÀQÆºOQÍ "≥eyáÈ`å_»∞.
~åÇ¨ï„QÆÇ¨xfl P~åkè¿ãÎ `«HõΔ}"Õ∞ J<å~ÀQÆº=Ú `˘Å∞QÆ∞#∞.
279. #Å¡Ñ¨Óã¨Å∞ ZO^Œ∞‰õΩ ^èŒi™êÎ~°∞ ?
=∞OQÆà◊ã¨∂„`«O`À áê@∞ #Å¡Ñ¨Óã¨Å#∞ Q˘Å∞ã¨∞QÍ ^èŒiOK«@O
=∞# Ç≤ÏO^Œ∂ ™êO„Ñ¨^•Ü«∞O. ^Œ∞+¨âì ‰◊ Ωõ ÅÎ ∞ `«# =∂OQÆàº◊ O g∞^Œ Ñ¨_‰» Ωõ O_®
=ÙO_»\ÏxH˜ =ÚYºOQÍ ^èŒi™êÎ~°∞. JO`Õ HÍ‰õΩO_® #Å¡Ñ¨Óã¨Å∞ ãÖ`å#
™êÑ¶Ö¨ ÏºxH©, ^è<Œ åxH©, ã¨∞MÏxH© „ÑüaOÉÏÅ∞. #Å¡ÑÓ¨ ã¨Å∞ â◊√Éè„í Ñ¨^"Œ ∞≥ #ÿ ,
™œÉèÏQÆº"≥∞ÿ# PÉèí~°}=Ú.
280. Ñ≤Å¡Å∞ ÔQO`«∞`«∂ P_»∞`«∞O>Ë Éèí∂^ÕqH˜ HÀÑÖ =ã¨∞ÎO^Œx
ZO^Œ∞‰õΩ JO\Ï~°∞?
Ñ≤Å¡Å∞ JÖÏ x~°O`«~°O ÔQO`«∞`«∂ P_»∞`«∞O>Ë, =∞QÆÑ≤Å¡ÅH˜
=ic[=Ú ÖÏO\˜q =™êÎ~Ú. P_»ÑÅ≤ Å¡ H˜ „ã‘Î ãÖ|Okè`« J<ÕHõ ã¨=∞ã¨ºÅ∞
LO\Ï~Ú. Jq "≥#∞HÍ, =ÚO^Œ∂ ~å‰õΩO_® ã¨~°~Ú# ã¨=∞Ü«∞OÖ’<Õ
~å=\ÏxH˜ ÃÑ^ŒÌÅ∞ Ñ≤Å¡Åx ÔQO`«∞`«∂ P_»∞‰õΩO>Ë Éèí∂^ÕqH˜ HÀÑ¨"≥Úã¨∞ÎO
^Œx K≥Ñ≤Ê =∂xÊ™êÎ~°∞.
281. „"≥Ú‰õΩ¯|_»∞Å∞ K≥e¡OK«‰õΩO>Ë ÉèíQÆ=O`«∞xH˜ HÀÑÖ =ã¨∞ÎO^•?
`«eH˜¡ a_»¤Å g∞^Œ HÀÑÖ =ã¨∞ÎO^•? ZÑ¨Ê\˜H© ~å^Œ∞ WnJO`Õ.
^Õ=Ù_»∞ PtOKÕk hu, <åºÜ«∂Å`À rq`åxfl QÆ_»Ñ¨=∞x. „"≥Ú‰õΩ¯Å∞
fã¨∞H˘x =∞# áêáêÅx PÜ«∞# ã‘fiHõiOK«_»∞. „"≥Ú‰õΩ¯|_»∞e=fiÖË^Œx
HõëêìÅ∞ ÃÑ@ì_∞» . Z=~°∞KÕã#≤ Hõ~‡° Å#∞|\˜ì "å~°∞ "åi"åi áêÑ¨ÑÙ¨ }ÏºÅ#∞
J#∞Éèí qOK«Hõ `«Ñ¨Ê^Œ∞. Hõ+¨ì"≥Ú¿ãÎ ^Õ=Ù_çH˜ „"≥Ú‰õΩ¯H˘x, fi# `«~åfi`«
=∞iÛáÈ~Ú#"åiH˜, =∞m§Hõ+¨ìOÖ’<Õ P„"≥Ú‰õΩ¯Å∞ f~°∞Û‰õΩO\Ï~°∞.
ÉèíQÆ=O`«∞ _≥Ñ¨C_»∂ =∂@g∞^Œ, ã¨`«ºO g∞^Œ xez LO_»=∞O\Ï_»∞.
^•xfl g∞i`Õ Jk g∞ ã¨=∞ã¨º, PÜ«∞# ã¨=∞ã¨ºHÍ^Œ∞.
130 QÀÑ¨Ù~°O....
282. ™êÅ„QÍ=∞=ÚÅ∞ – â◊‰õΩÎÅ∞ Z@∞=O\˜q ?
™êÅ„QÍ=∞tÅ ^ŒQ~æÆ Ö° ’ ~å=∂Ü«∞},ÉèÏ~°`,« ÉèÏQÆ=`«=Ú K«^=Œ @O
=Å¡ g∞ Ñ≤ÅÅ¡ `Àáê@∞ "åi Ñ≤ÅÅ¡ H˜ ‰õÄ_® _»|∞ƒ`Àáê@∞ H©iÎ Åaèã∞¨ OÎ k.
™êÅ„QÍ=∞ tÅÃÑ· tÖÏ`«ºHõ"∞≥ #ÿ @∞=O\˜ ‰õΩO‰õΩ=∞#∞QÍx K«O^Œ#=ÚQÍx
~ÀA ÃÑ@∞ì‰õΩ<Õ"å~°∞ ^èŒ#ºr=ÙÅ∞. "≥∂HõΔ=Ú#‰õΩ J~°∞›Å∞. ™êÅ„QÍ=∞tÅ
Ñ¨Ó[ `«~åfi`« J^Õ „Ñ¨^Õâ◊OÖ’ ÉèÏQÆ=`«=Ú K«kq`Õ ÉèíH˜Î,=ÚH˜Î, â◊‰õΩÎÅ`À
J#∞ ‰õΩ#flk ™êkèOK«QÅÆ ∞QÆ∞`å~°∞. ™êÅ„QÍ=∞ tÅÑ¨Ó[ Ñ¶e¨ `«O |^Œs<å^ä£
^Œi≈Oz#O`« Ñ¨Ù}ºÑ¶¨Å=Ú.
QÆ`«[#‡áêÑ¨=ÚÅ #∞Oz q=ÚHÎ̃.... D HõeÜ«ÚQÆ=Ú# ÉèíQÆ=O
`«∞_»∞ P N=∞Ç¨q+¨μ=‚ Ù =∞#H˜zÛ# =~°O ™êÅ„QÍ=∞=Ú. QÆ$Ç¨Ï ãÖ|Okè`«
^Õ=`å~°Û#Ö’ ™êÅ„QÍ=∞ Ñ¨Ó[ KÕÜ«Ú@=Å¡ J<ÕHõ WO\˜ ^ÀëêÅ∞
áÈ`å~Ú. `≥e™È `≥eÜ«∞Hõ KÕã≤# `«Ñ¨CÅ∞ áÈ`å~Ú.
283. =∂#=Ùx „Ñ¨=~°Î# ZÖÏ LO_®e?
H˘O_» zÅ∞= =Öˇ ÅaèOz# ^•x`À `«$Ñ≤Î K≥O^•e. ã‘`åHÀHõ
zÅ∞Hõ =ÖË Ñ¨~∞° Å#∞ W|ƒO^Œ∞Å∞ ÃÑ@ì‰Ωõ O_® =∞Hõ~O° ^•xfl P™êfikOKåe.
`Õ<Õ\ ©QÆ `Õ<≥x ‰õÄ_»Éˇ\ ˜ì#@∞ì ^èŒ~å‡xfl ‰õÄ_® Éˇ\Ïìe. ÖË_çÖÏ PHõ~°¬}‰õΩ
Ö’#∞HÍ~å^Œ∞. J`åºâ◊`À KÕÑ¨Å =ÖË QÍÖÏxH˜ zHõ¯~å^Œ∞.
Ñ¨ã≤áêÑ¨ÖÏ PHõe f~°QÍ<Õ ãÖ`«$Ñ≤Î K≥O^•e. teÊ q„QÆÇ¨ÏO
g∞^Œ UHÍ„QÆ`« ÃÑ\˜ì#@∞ì ^èŒ~°‡OÃÑ·, ÉèíQÆ=O`«∞xÃÑ· =∞#ã¨∞û xÅáêe.
ã¨=∂[ ¿ã= Ñ¨~°OQÍ#∂, „âıÜ«∞ã¨∞û HÀi „Ñ¨=iÎOKåe.
284. N~å=∞HÀ\˜– HÀ\˜Hõ<åfl `«‰õΩ¯= „"åÜ«∞=KåÛ?
N~å=∞HÀ\˜ „"åÜ«∞@O ^•fi~å =∞#ã¨∞ „Ñ¨âßO`«=∞=Ù`«∞Ok.
UHõ„QÍ`« á⁄O^Œ∞`«∞Ok. =∞OzÑ¨x ZO`«K¿Õ ãÎ JO`«Ñe¨¶ `«O L#fl>Ë.ì ZO`«
N~å=∞HÀ\˜x ~å¿ãÎ JO`« Ñ¶¨Å=Ú ÉèíQÆ=„`åÑ≤ÎH˜ ~å=∞HÀ\˜ ã¨∞ÅÉèí^•i.
285. h~°∞ q+¨=∂, J=∞$`«=∂?
PÇ¨~°=Ú r~°O‚ HÍx"åiH˜ h~°∞ J=∞$`«OÖÏ Ñ¨xKÕã∞¨ OÎ k. JÖÏˆQ
Éè’[# =∞^èŒºÖ’ H˘kÌ h~°∞ J=∞$`«"Õ∞. HÍx Éè’[#O KÕã≤# `«~åfi`«
„`åˆQ h~°∞ q+Ö`À ã¨=∂#=Ú. HõhãÖ Ô~O_»∞ QÆO@Öˇ·<å q~å=∞O
LO_®e. JÖÏˆQ uO@∂ „`åQÆ∞`«∂, „`åQÆ∞`«∂ uO>Ë ‰õÄ_® P h~°∞
q+¨"Õ∞. HÍHõáÈ`Õ <≥=∞‡kQÍ Ñ¨x K≥Ü«∞º@O „áê~°Oaèã¨∞ÎOk.
QÀÑ¨Ù~°O..... 131
286. Z=i áêáêÅ∞ Z=iHõO@∞`å~Ú?
„Ñ¨[Å∞ KÕã#≤ áêáêÅ∞ ~åA‰õÄ, ~åA KÕ¿ã áêáêÅ∞ Ñ¨Ù~ÀÇ≤Ï`«∞
Å‰õÄ, ÉèÏ~°º KÕã≤# áêáêÅ∞ Éèí~°Î‰õÄ, t+¨μº_»∞ KÕã≤# áêÑ¨=Ú QÆ∞~°∞=Ù‰õÄ
ãÖ„Hõq∞™êÎ~Ú. =∞QÆÑ≤ÖÏ¡_»∞ `«Ñ¨C KÕ¿ãÎ `«b¡, P_»Ñ≤Å¡ `«Ñ¨C KÕ¿ãÎ `«O„_ô
ÉÏ^èŒ∞ºÅ∞.
287. â◊√ÉèíHÍ~åºÖ’¡ P_»"åà◊§ Q˘O`«∞H˜ K«O^Œ#O Ñ¨Ó™êÎ~°∞ ZO^Œ∞Hõx?
ÉèÏ~°º Éèí~°Î WO\˜Ö’x "åi`À áê@∞ K«∞\ÏìÅ∂, ¿ãflÇ≤Ï`«∞Å∂..
WÖÏ ZO^Œi<À Jaè=∂#O`À Ñ¨ÅHõiOKåe. Éèí~åÎ, J`åÎ, =∂=∂ =O\˜
"åi`À ZO`ÀJaè=∂#OQÍ =∂\Ï¡_®eû =zÛ#Ñ¨C_»∞ ã¨~°à◊OQÍ,
™œ=∞ºOQÍ =∂\Ï¡_®e. K«O^Œ#O "≥∞_»H˜ „"åÜ«∞@O ^•fi~å Q˘O`«∞
ã¨~à° O◊ QÍ=ã¨∞OÎ k. ã¨∞xfl`«OQÍ ã¨~à° O◊ QÍ fÜ«∞QÍ =∂\Ï¡_@» O =Å¡ P"≥∞ÃÑ·
Q“~°"åaè=∂<åÅ∞ ÃÑ~°∞QÆ∞`å~Ú. XHÀ¯™êi K≥¿ÑÊ q+¨Ü«∞O q#Ü«∞OQÍ
L<åfl =∂@QÆ\ ì̃QÍ, Hõiî#OQÍ LO>Ë `«=∞#∞ Z^Œ∞iOKÕÖÏ =∂\Ï¡_»∞`«∞O
^Œx J#∞‰õΩ<Õ „Ñ¨=∂^ŒO LOk. „ã‘Î~°∂áêxH˜ `«QÆæ@∞ì ã¨fi~°=¸ LO_®Åx
K«O^Œ#O ~å™êÎ~°∞. K«O^Œ#O â◊√ÉèÏxH˜ ã¨∂K«# ‰õÄ_®.
288. ~°∞„^•HõΔÅ∞ Z=iH˜ „Ñ¨fHõÅ∞ ?
UHõ=Úd ~°∞„^•HõΔ Ñ¨~°=∞t=Ù_çH˜ „Ñ¨fHõ
kfi=Úd ~°∞„^•HõΔ J~°÷<åsâ◊fi~° ã¨fi~°∂Ñ¨=Ú.
„u=Úd ~°∞„^•HõΔ Jyfl^Õ=Ù_ç ã¨fi~°∂Ñ¨=Ú.
K«`«∞~°∞‡d ~°∞„^•HõΔ „|Ç¨Ï‡^Õ=Ù_ç „Ñ¨fHõ.
ÑÖK«=Úd ~°∞„^•HõΔ =∞Ç¨=∞$`«∞º*ÏfiÅ J#QÍ HÍÖÏyfl ã¨fi~°∂Ñ≤}˜
+¨}∞‡d ~°∞„^•HõΔ HÍiÎˆHÜ«Úx „Ñ¨fHõ
ã¨Ñ¨Î=Úd ~°∞„^•HõΔ ã¨Ñ¨Îã¨fi~åÅ∞
J+¨ì=Úd ~°∞„^•HõΔ =∞Ç¨QÆ}Ñü
#==Úd ~°∞„^•HõΔ Hõ#Hõ^Œ∞~°æ.
^Œâ◊=Úd ~°∞„^•HõΔ N=∞Ç¨q+¨μ‚=Ù ã¨fi~°∂Ñ¨=Ú.
UHÍ^Œâ◊=Úd ~°∞„^•HõΔ =∞¿ÇÏO„^Œ∞_ç „Ñü~°∂Ñ¨=Ú.
^•fi^Œâ◊ =Úd ~°∞„^•HõΔ WO„^Œ∞xH˜ „Ñ¨fHõ.
K«`«∞~°Ìâ◊ =Úd ~°∞„^•HõΔ z~°Orq Ç¨Ï#∞=∞H˜ „Ñü~°∂Ñ¨=Ú.
W~°"≥· Ô~O_»∞ =ÚMÏÅ ~°∞„^•HõΔÅ∞ ^˘~°∞‰õΩ`åÜ«∞x JO\Ï~°∞. U
132 QÀÑ¨Ù~°O....
~°∞„^•HõΔ ^èiŒ Oz<å, QÆOQÍ [Å=Ú`À â◊√kú KÕã≤ ãÖ|Okè`« =∞O„`« [Ñ¨=Ú
KÕã≤, ™È=∞"å~°O „áê`«óHÍÅOÖ’ ^èŒiOK«O_ç.
289. "≥∞ÿÖÏ, JO@∂ ÖËx =ã¨∞Î=ÙÅ∞ Uq?
Ñ¨ã¨∞Ñ¨Ù, ‰õΩO‰õΩ=∞, Ñ¨ÓÅ∞, Ñ¨à◊√§, =Hõ¯, `«=∞Åáê‰õΩ, áêÅ∞,
ÃÑ~°∞QÆ∞, `Õ<,≥ `«∞Åã≤, QÆO^èOŒ , K≥H¯õ , <≥~Úº, ‰õÄ~°QÍÜ«∞Å∞. ^Õ"åÅÜ«∂Ö’¡
¿Ñ~°O\ÏÖ’¡ WzÛ# Ñ¨ã∞¨ Ñ¨Ù#∞ UÑ¨~=° ∂~°O÷ H˘~°‰Ωõ WKåÛ~À ^•xˆH LÑ¨Ü∂≥
yOKåe. Ñ¨ã¨∞Ñ¨Ù#∞ ‰õÄ~°Ö’¡#∂, ‰õΩO‰õΩ=∞#∞ ^≥·=Ñ¨Ó[H˜ "å_»~å^Œ∞.
290. ZÖÏO\˜k ÑïÑ¨Ó~°‚ ^•#=∞=Ù`«∞Ok?
6 `«#∞ KÕ¿ã Hõ~°‡ ^•fi~å W`«~°∞Å∞ ÉÏ^èŒ^ŒÑ¨_»`å~°x ÉèÏq¿ãÎ K≥Ü«∞º
‰õΩO_® LO_Õk L`«Î=∞"≥∞ÿ# ^•#=Ú.WKÕÛ ^•#O fã¨∞‰õΩ<Õ =ºHÎ̃ J~°∞›_®,
HÍ_® Jx PÖ’zOK«‰õΩO_® Jáê„`«^•#O K≥Ü«∞º~å^Œ∞. ^•#=∞O>Ë H©iÎ
HÀãÖ HÍOH˜ΔOz WKÕÛk HÍ^Œ∞. Jk ^•#O „HÕ^ŒH˜~å^Œ∞.
Jhfl ^•<åÖ’¡ÔHÖÏ¡ J#fl^•#"Õ∞ L`«Î"≥∂`«Î=∞=Ú. ~ÀQÆÑ‘_ç`«∞ÅH˜
P~ÀQÆº^•#O KÕ¿ãÎ "ÕÖÏk Ü«∂QÍÅ∞ KÕã#≤ Ñ¶Å¨ O. Hõ$`«ÜÚ« QÆOÖ’ `«Ñã¨ ∞¨ û,
„`Õ`åÜ«ÚQÆOÖ’ *Ï˝#O, ^•fiÑ¨~O° Ö’ Ü«∞[˝O... D HõeÜ«ÚQÆOÖ’ ^•#O,
DÜ«ÚQÍ# ^•#O ^•fi~å =¸_»∞ Ü«ÚQÍÖ’¡ KÕã≤# `«Ñ¨ã¨∞û, *Ï˝#, Ü«∞[˝
Ñ¶¨ÖÏÅhfl á⁄O^ŒQÆÅ=Ú.
291. U #HõΔ„`å# Ñ¨Ù+¨Ê=u J~Ú`Õ U „Ñ¨ÉèÏ==Ú LO@∞Ok?
P_»Ñ≤Å¡ Ñ¨Ù+¨Ê=u J=fiQÍ<Õ #HõΔ„`«O K«∂ã¨∞‰õΩO\Ï~°∞. P
#Hõ„Δ `åÅ#∞ |\˜ì Éèqí +¨º`«∞ÖÎ ’ [~°QÉÆ ’ÜÕ∞ =∞Op, K≥_∂» *’ºu+¨ºâß„™êÎÅ
^•fi~å `≥Å∞ã¨∞HÀ=K«∞Û.
#HõΔ„`«O =∞Ozk HÍHõáÈ~Ú<å, Jâ◊√Éèí"≥∞ÿ<å zOuOKåeû#
Ñ¨xÖË^Œ∞. `«QÆ∞ q^èŒOQÍ Ñ¨Ó[Å∞, Hõ~°‡Å∞ KÕ~Ú¿ãÎ „QÆÇ¨Ï}O q_çz#@∞ì
^À+Ö áÈ`«∞Ok.
Jtfix #HõΔ„`«O Jáê~°"≥∞ÿ# ^Œ∞óMÏÅ∞
Éèí~°}˜ #HõΔ„`«O ãÖ`å#=∞O`å P_»Ñ≤Å¡ÖË
Hõ$uÎHõ #HõΔ„`«O =∞Ç¨^Œi„^Œ=Ú
~ÀÇ≤Ï}˜ #HõΔ„`«O K«Hõ¯\˜ ^•OÑ¨`«º=Ú
=∞$QÆt~° #HõΔ„`«O J<Àº#º"≥∞ÿ# ã¨∞YãÖ™ê~°=Ú
P„~°ú #HõΔ„`«O Ñ¨Ù„`«ãÖ™ê~°=Ú
QÀÑ¨Ù~°O..... 133
Ñ¨Ù#~°fiã¨∞ #HõΔ„`«O ^Œ∞óY"≥∞ÿ# rq`«=Ú
Ñ¨Ù+¨ºg∞ #HõΔ„`«O ‰õΩ@∞OÉÏxH˜ "Õ^Œ#
Pâı¡+¨ #HõΔ„`«O ã¨HõÅ â◊√Éèí=ÚÅ∞
=∞Ñ¶¨∞ #HõΔ„`«O Éèí~°ÎH˜ ^Œ∂~°=∞=fi@=Ú
Ñ¨Ù|ƒ #HõΔ„`«=Ú =∞QÆ ãÖ`å#=Ú
L`«Î~° á¶êÅ∞æ}˜ #HõΔ„`«=Ú ÉÏQÍ K«∂ã¨∞‰õΩ<Õ Ñ¨Ù„`«∞_»∞
Ç¨Ïã¨Î #HõΔ„`«=Ú JYO_» J^Œ$+¨ì=Ú
z`«Î #HõΔ„`«=Ú K«Hõ¯\˜ rq`«=Ú
™êfiu #HõΔ„`«=Ú Éèí~°Î „¿Ñ=∞ Jáê~°=∞QÍ á⁄O^Œ∞`«∞Ok.
qâßY #HõΔ„`«=Ú #Å∞QÆ∞~°∂ D~°¬ºÑ¨_Õ ^•OÑ¨`«º=Ú.
J#∞~å^èŒ#HõΔ„`«=Ú ~ÀQÍÅ=∞Ü«∞=Ú
*Ëº+¨ª #HõΔ„`«=Ú ^èŒ# #+¨ìO, K«Ñ¨Å z`«Î=Ú
=¸Å #HõΔ„`«=Ú Du ÉÏ^èŒÅ∞, P~ÀQÆº ÉÏ^èŒ
Ñ¨Ó~åfiëê_è» #HõΔ„`«=Ú ‰õΩ@∞OÉÏxH˜ P"Õ^Œ#
L`«Î~åëê_è» #HõΔ„`«=Ú ãÖ`À+¨Hõ~° rq`«=Ú
„â◊=}Ï #HõΔ„`«=Ú JkèHÍ~° P#O^Œ=Ú
^èŒx+¨ª #HõΔ„`«=Ú PÜ«Ú~å~ÀQÆº=ÚÅ∞
â◊`«aè+Ö PHõe ÉÏ^èŒÅ∞
Ñ¨Ó~åfiÉèÏ„^ŒÑ¨^ŒO â◊H˜ÎÖËHõáÈ=@=Ú
L`«Î~° ÉèÏ„^ŒÑ¨^ŒO Ñ¨k=∞Ok "≥∞K«∞Û‰õΩ<Õ rq`«=Ú
ˆ~=u ã¨HõÅ â◊√Éèí=ÚÅ∞
292. u~°∞=∞Å N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~° ™êfiq∞x ^Œi≈OKåÅO>Ë U_»∞
^•fi~°=ÚÅ∞ ^•\Ïe... ^•xÖ’ J~°÷O Ñ¨~°=∂~°÷"Õ∞q∞?
N™êfiq∞ q„QÆÇ¨xfl ^Œi≈OKåÅO>Ë P~°∞ ^•fi~°=ÚÅ∞ ^•\˜ PÃÑ·
=KÕÛ U_»= ^•fi~°O J=`«Å QÆ~ƒ° Qù ∞Æ _çÖ’x N"ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞x ^Œi≈ã¨∞<Î åfl=Ú.
^•x Ñ¨~°=∂~°÷O =∞#Ö’ L#fl „|Ç¨Ï‡<å_çÖ’ U_»∞ ˆHO„^Œ=ÚÅ∞<åfl~Ú.
r=Ù_»∞ P`«‡#∞ KÕ~åÅO>Ë U_»=™ê÷<åxH˜ KÕ~åe.
JO^Œ∞ˆH ™êfiq∞ <Õ#∞ U_»=QÆkÖ’ L<åfl#∞. ##∞fl KÕ~åÅO>Ë
g∞Ö’ L#fl U_»∞ ^•fi~°=ÚÅ∞ ^•@O_ç. JÑ¨C_»∞ <å ~°∂áêhfl, JO`«~åºhfl
K«∂_»QÆÅ~°∞ J<Õk ™êfiq∞ ^Œ~°≈#OÖ’ Ñ¨~°=∂~°÷O.
134 QÀÑ¨Ù~°O....
293. J=∂"åã¨º, áœ~°‚q∞ ~ÀAÖ’¡ ~ÀQÆO u~°QÆÉˇ_»∞`«∞O^•?
~ÀQÍÖË HÍ^Œ∞ Ñ≤zÛ ‰õÄ_® =Ú^Œ∞~°∞`«∞Ok JO\Ï~°∞. K«O„^Œ∞_»∞
[ÅHÍ~°‰õΩ_»∞. áœ~°‚q∞<å_»∞ ã¨∂~°ºK«O„^Œ∞Å∞ Éèí∂q∞H˜ Ô~O_»∞"≥·Ñ¨ÙÖÏ
XˆH™ê÷~Ú PHõ~°¬} Hõey LO\Ï~°∞. JÖÏˆQ JkèHõâ◊H˜Î, |ÅÇ‘Ï#O K«O„^Œ∞
xÖ’ P ~Ô O_»∞ ~ÀAÅ∞ LO\Ï~Ú. =∞# â◊s~°OÖ’ ‰õÄ_® h~°∞ LO@∞Ok.
K«O„^Œ∞_»∞ h\˜ HÍ~°‰õΩ_»∞ HÍ=Ù# qÑ¨s`«OQÍ PHõi¬™êÎ_»∞. JO^Œ∞=Å¡
"åºkè„QÆã¨∞ÎÅ∞ XHÕ`« Z‰õΩ¯= "Õ^Œ#‰õΩ QÆ∞iJ=Ù`å~°∞.
294. ÉèíQÆ=næ`«#∞ K«^Œ"åÖÏ? q<åÖÏ?
w`« J#QÍ 'w— JO>Ë `åºQÆO, '`«— JO>Ë `«`«fi=Ú. D Ô~O\˜x
É’kèOKÕk ÉèíQÆ=næ`«. LÑ¨x+¨`«∞ÎÅ ã¨=∞ã¨Î ™ê~åOâ◊=Ú WO^Œ∞Ö’ Wq∞_ç
=ÙOk. ÉèíQÆ=næ`«#∞ J~°∞˚#∞_çH˜ NHõ$+¨μ‚_»∞ =∂~°æt~° â◊√^Œú UHÍ^Œt<å_»∞
É’kèOKå_»∞. 'QÆ— PHÍ~°OÖ’ Hõey# "å\˜Ö’ w`«#∞ K«^Œ"åe. q#@O
=∞^èŒº=∞O. w`«#∞ K«^Œ=@O, QÆOQÍ ™êfl#O, QÍÜ«∞„f [ÑÖ, QÀqO^Œ
<å=∞ã¨‡~°}... D 4yO\˜Ö’ w`« QÆOQÆ Hõ<åfl L`«Î=∞"≥∞ÿ#k. QÍÜ«∞„f
=∞O„`«O Hõ<åfl KåÖÏ Q˘Ñ¨Êk.
295. áœ~°‚q∞ – J=∂"åã¨ºÖ’¡ „Ñ¨Ü«∂}ÕK«‰õÄ_»^•?
#=g∞, áê_»º=ÚÖ’¡ `«∂~°∞Ê "≥·Ñ¨Ù‰õÄ, qkÜ«∞ ^Œâ◊=ÚÖ’¡ L`«Î~°O
"≥·Ñ¨Ù‰õÄ, `«kÜ«∞ UHÍ^Œâ◊√Ö’¡ PˆQflÜ«∂xH©, JÖÏˆQ K«qu ^•fi^Œâ◊√ÅO^Œ∞
<≥|· ∞∞u "≥Ñ· Ù¨ H©, Ñ¨Ói‚=∞ ã¨Ñ=Î¨ ÚÅÑ¨C_»∞ "åÜ«Ú"åºxH©, J=∂"åã¨º J+¨qì ∞
~ÀAÅÖ’ Dâß<åºxH© „Ñ¨Ü«∂}ÕK«‰õÄ_»^Œx âß„ã¨ÎO K≥|∞`«∞Ok.JÖÏ
"≥àÏ§eû =¿ãÎ ^≥·=Ñ¨Ó[ KÕã¨∞‰õΩx "≥à◊§=∞x âß„ã¨Î K≥|∞`ÀOk.
296. QÆÜ«∞Ö’ Ñ≤O_» „Ñ¨^•#O KÕ¿ãÎ „Ñü ãÖ=`«û~°O K≥Ü«∞ºHõ¯ˆ~¡^•?
QÆÜ«∞Ö’<ÕHÍ^Œ∞ ZHõ¯_» Ñ≤O_» „Ñ¨^è•#O KÕã≤# =∞m§Ü«∞^ä•qkèQÍ
`«kÌ<åÅ∞ ÃÑ\ÏìeûO^Õ. `«kÌ<åÅ∞ÃÑ>ˇì"å~°∞ J#QÍ "å~°ã¨∞Å∂,Ñ¨Ù„`«∞Å∂
ÖËHáõ È`Õ QÆÜ∞« Ö’ Ñ≤O_»„Ñ¨^•#OKÕã∞¨ ‰õΩO>Ë Ñ¨Ù}ºÖ’HÍÅ„áêÑ≤HÎ Åõ ∞QÆ∞ `«∞Ok.
297. ÃÑo§Ö’ =^èŒ∞=Ù#∞ QÆOÑ¨Ö’ LOz ZO^Œ∞‰õΩ `≥™êÎ~°∞?
ÃÑo§ã¨=∞Ü«∞O`À #==^èŒ∂=~°∞Å∞ ÅH©;<å~åÜ«∞}∞Å∞. ÅH˜Δ ‡
ZÑ¨C_»∂ `å=∞~° Ñ¨Ù=ÙfiÖ’ LO@∞Ok. JO^Œ∞ˆH ÃÑo§‰õÄ`«∞~°∞x ‰õÄ_®
`å=∞~°ÑÙ¨ =ÙfiÖÏO\˜ QÆOÑ¨Ö’ JÅOHõiOz N=∞Ç¨q+¨μ=‚ Ù=O\˜ JÅ∞¡xH˜zÛ
q"åÇ¨ÏO KÕã¨∞Î<åfl=∞x J~°÷O Ñ¨~°=∂~°÷O.
QÀÑ¨Ù~°O..... 135
298. =∞Ç¨~°∞„^Œ∞xH˜ U Jaè¿+HÍÅ∞ W+¨ìO? U Ñ¶¨ÅO W™êÎ_»∞?
P=ÙáêÅ`À Jaè¿+H˜¿ãÎ ™œYº=¸, P=Ù ÃÑ~°∞QÆ∞`À P~ÀQÆº=¸...
P=Ù<≥~Úº`À Sâ◊fi~°º=¸, `Õ<`≥ À `Õ*’=$nú „Ñ¨™êk™êÎ_∞» . QÆO^èÀ^ŒH=õ Ú`À
Ñ¨Ù„`«∞_ôfl, Ñ¨ÙëÈÊ^ŒHõ=Ú`À Éèí∂q∞h JOk™êÎ_»∞. JÖÏˆQ ã¨∞=~°‚ Ñ¨ÓÅ`À
^Œi„^Œ<åâ◊#=¸, #∞=ÙfiÅ#∂<≥`À =∞$`«∞ºÉèíÜ«∞=¸ ÖË‰õΩO_® KÕ™êÎ_»∞.
„^•Hõ~Δ ã° ¨ Jaè¿+HõO`À HÍ~°ºã≤k,ú Ñ¨ã∞¨ Ñ¨Ùhà◊§`À =∞OQÆà„◊ Ñ¨^"Œ ∞≥ #ÿ â◊√Éè=í Ú
Å#∞ q<ÕÖÏ KÕ™êÎ_»∞.
299. J+¨ìQÆO^èŒ=∞O>Ë?
Hõã∂¨ sÎ , QÀ~À[#=¸, ‰õΩO‰õΩ=∞ Ñ¨Ù=Ófi, ^Õ=^•~°∂, Ñ¨KÛ« Hõ~∂° Ê
~°=¸, QÆ∞yæÅO, NQÆO^è=Œ ¸, ~°HKÎõ O« ^Œ#=¸...D Zxq∞kO\˜`À KÕ¿ã^Õ
J+¨ìQÆO^èŒ=Ú.
300. `Õ<Õ`«∞@ìÅ∞ ZHõ¯_»»ÃÑ_ç`Õ UO Ñ¶ë`«O?
WO\˜ =∞^èŒºÖ’ – JkèHõ ^èŒ# #+¨ì=Ú
<≥·|∞∞u ÉèÏQÆOÖ’ – =∞Ozk HÍ^Œ∞.
Dâß#ºOÖ’ – J<ÕHõ HõëêìÅ∞
JˆQflÜ«∞OÖ’ – ÃÑ^ŒÌQÍ =∞Oz, K≥_»∞Å `Õ_®Å∞O_»=Ù.
`«∂~°∞Ê ÉèÏQÆOÖ’ – â◊„`«∞=ÙÅÃÑ· q[Ü«∞O
L`«Î~°ÉèÏQÆOÖ’ – J<ÕHõ ã¨∞MÏÅ∞
"åÜ«Ú=ºOÖ’ – ^èŒ#, ^è•#º ÖÏÉèÏÅ∞.
301. ZO`« Z‰õΩ¯= =∞~°Ì#=Ú KÕ¿ãÎ ZO`« ã¨∞Y=Ú?
K≥~°∞‰õΩ#∂, #∞=ÙfiÅ#∂, Ñ¨x"å~°#∂, JO^Œ"≥∞ÿ# ÉèÏ~°º#∂,
|OQÍ~åhfl, Éèí∂q∞h, ÃÑ~°∞QÆ∞#∂, K«O^Œ#=Ú#∂, `åO|∂ÖÏhfl ZO`«
KÕ`«<≥·`Õ JO`« =∞~°ú#=Ú KÕ¿ãÎ JO`« QÆ∞}=¸, ã¨∞Y=¸ =™êÎ~Ú.
302. =∞#‡^èŒ∞_»∞ P=Ç≤Ï¿ãÎ =KÕÛ J=ã¨÷Å∞ Uq∞\˜?
Hõ#∞Å`ÀK«∂ã≤ "≥∞=ÿ ∞~°∞K«∞@, =∞#ã¨∞Ñ¨_∞» @, ãÖHõeÊOK«∞@, x„^Œ
Ñ¨@ìHõ"˘uÎyÅ∞¡@, zH˜¯ã¨QÆ=∞=Ù@, qÑ¨s`«"≥∞ÿ# qã¨∞QÆ∞,ã≤QÆ∞æ,a_çÜ«∞O
=ke"ÕÜ∞« @O, z`«„Î É=íè ∞ <˘O^Œ∞@,=¸~°Û,ù `«∞^Œ‰Ωõ P`«‡Ç¨Ï`«º‰õΩ „ÑÜ
¨ ∞« uflOK«∞@.
303. <À~°∞ =∞Oz^Œ~Ú`Õ T~°∞ =∞Oz^Œ=Ù`«∞O^Œx JO\ÏÔ~O^Œ∞‰õΩ?
<åÅ∞Hõ H˘ã¨# ÅH©;^Õq LO@∞Ok. lÇ¨fi„QÆ=Ú =ÖË¡ q∞„`«∞Å∂,
â◊„`«∞=ÙÅ∂ U~°Ê_»`å~°∞. lÇ¨fi„QÆ=Ú =Å<Õ Jxfl HÍ~åºÅ‰õΩ =¸Å"≥∞ÿ#
136 QÀÑ¨Ù~°O....
ÅH©;^Õq ^èŒ#~°∂ÑÖÖ’ =ã¨∞ÎOk. JO^Œ∞Hõ<Õ <À~°∞ =∞Oz^Œ~Ú`Õ T~°∞
=∞Oz^Œ=Ù`«∞O^Œx, HÀi#=hfl K≥O`«‰õΩ =™êÎÜ«∞x JO\Ï~°∞.
304. =∞O„`åÅ∂, =¸eHõÅ‰õÄ âßÑ¨=ÚO^•?
J=Ù#∞. =∞O„`åÅ‰õÄ, =¸eHõÅ‰õÄ JQÆã¨∞Îºx âßÑÖ LOk.
JO^Œ∞ˆH g\˜x QÆ∞~°∞=ÚY`«ó <Õ~°∞ÛHÀ"åe. <ÕiÊOKÕ QÆ∞~°∞=Ù =∞O„`«
`«áÈ ã≤kú Hõey =ÙO\Ï_»∞. QÆ∞~°∞ =ÚY`«ó HÍ‰õΩO_® <Õ~°∞Û‰õΩO>Ë „|Ç¨Ï‡
Ç¨Ï`åºáê`«HõO K«∞@∞ì‰õΩO@∞Ok.
305. "åb‡H˜ ~å=∂Ü«∞}OÖ’ Uq∞ ÖË=Ù ?
8 ÅHõΔ ‡}∞_»∞ ÅHõΔ ‡}ˆ~Y wÜ«∞@=¸, ã‘`å ã¨fiÜ«∞O=~åxH˜ ~å=
}∞_»∞ ~å=@=¸, Ti‡à◊ x„^•, JÇ¨ÏÅº‰õΩ N~å=Úx áê^Œ=Ú `«ye
âßÑ¨q"≥∂K«#O HõÅQÆ@=¸, Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ N~å=Ú_»∞ "Õã#≤ ÉÏ}Ïxfl
"åÜ«Ú^Õ=Ùx ã¨Ç¨ Ü«∞O`À <åaèÖ’ QÆ∞K«∞Û‰õΩ<ÕÖÏ K≥Ü∞« º@=¸, [#‰õΩ_»∞
ã‘`å ã¨fiÜ«∞O=~°O „Ñ¨H\õ O˜ K«@=¸ W=hfl‰õÄ_® "åb‡H˜ ~å=∂Ü«∞}OÖ’
ÖË=Ù.
306. '~å=∞— <å=∞ â◊|Ì qt+¨ª`« Uq∞\˜ ?
'~å=∞— ~°, P, =∞Å∞ Hõeã≤# â◊|ÌO. '~°— JHõΔ~°=Ú ~°∞„^Œ∞_çfl 'J—
JHõΔ~°=Ú „|Ç¨Ï‡#∂ '=∞— JHõΔ~°=Ú q+¨μ‚=Ù#∞ ãÖÉè’k™ÈÎOk. '~å=∞—
Jx XHõ¯™êi Jx#O`«<Õ „u=¸~°∞ÅÎ #∞ Ñ¨ÓlOz# Ñ¶Å¨ O HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok.
'~å=∞— J#fl â◊|ÌO r"å`«‡Ñ¨~°=∂`«‡ ã¨fi~°∂Ñ¨"Õ∞.
~å=∞ <å=∞=ÚÖ’ '~å— Jx ÑëH˜#Ñ¨C_»∞ P â◊|ÌOÖ’Oz Z<Àfl
[#‡Å áêáêÅ∞ Éˇ·\ ˜H˜ áÈ`å~Ú. '~å— Jx K«∂_»O_ç g∞ ÃÑ^Œ=ÙÅ∞ q_ç
áÈ`å~Ú. P "≥O@<Õ '=∞— Jx LK«ÛùiOK«@O`À Éˇ·\ ˜ áêáêÅ∞ =∞#Ö’H˜
„Ñ¨"ÕtOÑ¨ÖË=Ù. '=∞— J#QÍ<Õ ÃÑ^Œ=ÙÅ∞ HõÅã≤áÈ`å~Ú.
307. Ñ¨ã≤Ñ≤Å¡Å `«ÅÃÑ· ZO^Œ∞‰õΩ H˘@ì~å^Œ∞?
ã¨~^° •QÍ#∂, „¿Ñ=∞QÍ#∂ Ñ¨ãÑ≤ Å≤ Å¡ `«ÅÃÑ· H˘@ì~å^Œ∞. Ñ¨Ù„Ô~^ŒQ~æÆ °
Z=ÚHõÅ∞ "≥∞`«ÎQÍ LO\Ï~Ú. H˘O`«=∞Ok Ñ≤Å¡ÅH˜ P~°∞ ãÖ=`«û~åÅ∞
=zÛ<å |ÅOQÍ `«Ü«∂~°=fi=Ù. HÍ=Ù# `«ÅÃÑ· H˘@ì_»O =Å¡ „Ñ¨=∂^Œ=¸
ÖË^• =∂#ã≤Hõ ã≤÷uÖ’ `Õ_®~å=K«∞Û. Ñ≤Å¡Ö’=Ü«∞ã¨∞`Àáê@∞ "≥∞^Œ_»∞
ÃÑ~°QÆHõ áÈ=K«∞Û.
QÀÑ¨Ù~°O..... 137
308. ~°∞„^•aè¿+HõO KÕ~ÚOKÕ@Ñ¨C_»∞ u^èŒ∞Å∞K«∂ã¨∞HÀ"åÖÏ ? =^•ú?
n~°"… åº^è∞Œ Å∞"å~°∞ `«=∞ "åº^è∞Œ Å∞ áÈ"åÅh, q∞QÆ`"« å~°∞ HÀiHõÅ
`À#∂, ÉèíH˜Î`À#∂ Dâ◊fi~°∞xH˜ ~°∞„^•aè¿+HõO KÕ~Ú™êÎ~°∞. WÖÏK≥Ü«∞º@O
=Å¡ =∞~°}ÉèíÜ«∞O áÈ`«∞O^Œx Ñ¨Ù~å}ÏÅ∞ K≥|∞`«∞<åfl~Ú. ~°∞„^•aè¿+HõO
KÕ~ÚOKÕ"å~°∞ F=ÚYºq+¨Ü«∞O QÆ∞~°∞ÎÃÑ@∞ìHÀ"åe. Jaè¿+HõO KÕ~ÚOKÕ
=ÚO^Œ∞ ~°∞„^•aè¿+Hõ=Ú#∞ t=ãÖKå~°=Ú#∞ `≥Å∞ã¨∞H˘x KÕ~ÚOKåe.
Ñ¨~°=∞t=Ù_»∞ â◊√Éèí™ê÷#=ÚÖ’#∞#flÑ¨C_»∞ ÖˇH˜¯OK«∞H˘x Jaè¿+HõO
KÕ~ÚOK«∞HÀ"åe. t=Ñ¨Ó[ KÕ¿ã ukèx 10`À ÃÇÏK«Û"Õ¿ãÎ J#QÍ '0—
KÕiÛ U_»∞`À ÉèÏy¿ãÎ '1— =¿ãÎ ÔH·ÖÏã¨=Ú, '2— =¿ãÎ áê~°fif^Õq =^•Ì, '3—
=¿ãÎ "åÇ¨Ï#∞_≥· L#fl@∞ì, '4— =¿ãÎ H˘Å∞=Ù fi#@∞¡, '5—=¿ãÎ <≥·"Õ^Œº=Ú
ã‘fiHõiã¨∞Î#fl@∞ì. '6— =¿ãÎ P#O^Œ<å@º=Ú KÕã¨∞Î#fl ã¨=∞Ü«∞=ÚQÍ ÉèÏqO
Kåe. '7—=¿ãÎ ã¨‡âß#=Ú# L#fl@∞ì `≥Å∞ã¨∞HÀ"åe. 7–14 u^èŒ∞ÅÖ’
Ñ¨Ó[ KÕÜ∞« ‰õÄ_»^∞Œ . D q=~åÅ∞ `≥Å∞ã¨∞H˘x Jaè¿+HõO KÕ~ÚOK«∞HÀ"åe.
309. ãÖ^è•º=O^Œ#=Ú U ã¨=∞Ü«∞OÖ’ KÕÜ«∂e?
ã¨∂~Àº^ŒÜ«∂xH˜ J~°QÆO@ =ÚO^Œ∞ JO>Ë XHõ\ ˜#fl~° QÆ_çÜ«∞Å
=ÚO^Œ∞ #HõΔ„`«=ÚÅ∞ ã¨=∂Ñ¨Î=∞=Ù`å~Ú. HÍ=Ù# ã¨∂~Àº^ŒÜ«∂xH˜
J~°QÆO@ =ÚO^Œ∞ HÍÅOÖ’<Õ ãÖ^èÀºáêã¨#O KÕÜ«∂e.
310. ÉèíQÆ=næ`«#∞ áê~åÜ«∞}O KÕÜ«Ú@ =Å¡ U U Ñ¨Ù}ºÑ¶ë`åÅ∞ =™êÎ~Ú?
J~°∞#˚ qëê^Œ Ü≥∂QÆ áê~åÜ«∞} ^•fi~å áêáêÅ∞ `˘Å∞QÆ∞`å~Ú.
Ñ¨Ó~°fi[#‡ ã¨‡ $u HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. ™êOYºÜ≥∂QÆO ^•fi~å P`«‡ ã¨fi~°∂Ñ¨=Ú#∞
`≥Å∞ã¨∞H˘#QÆÅ∞QÆ∞`å~°∞. Hõ~‡° Ü≥∂QÆO ^•fi~å g∞ K«∞@∂ì L#fl „¿Ñ`å`«‡Å∞
`˘eyáÈ`å~Ú. *Ï˝#Ü≥∂QÆ áê~åÜ«∞}O ^•fi~å Ñ¨â√◊ , =$Hõ,Δ Ñ¨‰ΩΔõ áêáêÅ∞
‰õÄ_® #tOz L`«=Î ∞"≥∞#ÿ Ö’HÍÅx KÕ~∞° `å~Ú. `«^•fi~° g∞‰õΩ Ñ¨Ù}º„áêÑ≤.Î
P`«‡ãÖÜ«∞=Ú Ü≥∂QÆO ^•fi~å J<ÕHõ ^•#=ÚÅ∞ KÕã≤# Ñ¨Ù}º
Ñ¶Å¨ O Åaèã∞¨ OÎ k. q*Ï˝# Ü≥∂QÆO ^•fi~å [#‡~åÇ≤Ï`«º=¸, JHõ~Δ ° Ñ¨~„° |Ç¨Ï‡
Ü≥∂QÆO ^•fi~° ã¨=∞ã¨Î ^Œ∞~°∞æ}ÏÅ∂ #t™êÎ~Ú. ~å[, q^•º, ~å[,
QÆ∞Ç¨ÏºÜ≥∂QÆO ^•fi~å Ñ¨~∞° Å ™⁄`«∞#Î ∞ JÑ¨ÇÏ¨ iOz# áêÑ¨=ÚÅ∞ áÈ`å~Ú.
qÉèí∂u Ü≥∂QÆO ^•fi~å ã¨HõÅ áêÑ¨ q=ÚH˜Î HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. ÉèíH˜Î Ü≥∂QÆO
^•fi~å W+¨ì^Õ=`å n"Õ<≥Å∂ Åaè™êÎ~Ú.
138 QÀÑ¨Ù~°O....
ˆHΔ„`« ˆHΔ„`«[˝ qÉèÏQÆÜ≥∂QÆO ^•fi~° ã¨HõÅ ^ÀëêÅ∂, K≥_»∂ `˘ey
áÈ`å~Ú. QÆ∞}„`«Ü«∞ qÉèÏQÆÜ≥∂QÆO áê~°Ü«∞}O ^•fi~å J<ÕHõ „ã‘ÎÅ`À
áÈ~Ú# áêÑ¨=ÚÅ∞, „ã‘Î ^ÀëêÅ∞ áÈ`å~Ú. Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=∞ „áêÑ≤Î Ü≥∂QÆO
^•fi~å ã¨~fi° áêáêÅ∂ áÈ~Ú L`«=Î ∞ "≥∂HΔÍÅ∞ ãÖ„Hõq∞™êÎ~Ú. Éè’[<åxH˜
=ÚO^Œ∞ K«kq`Õ =∞iO`« =∞Ozk. ^≥"· åã¨∞~° ãÖÑ¨kfiÉèÏQÆÜ∂≥ QÆO ^•fi~å
Jq∞`«âH◊ Î˜ =O`«∞Å=Ù`å~°∞. „â◊^•ú„`«Ü∞« qÉèÏQÆÜ∂≥ QÆO áê~åÜ«∞} ^•fi~å
J<ÕHõ n~°~… ÀQÆ=ÚÅ∞ #tOz H©}Δ ™˜ êÎ~Ú. "≥∂HõãΔ <¨ åºã¨Ü∂≥ QÆO áê~åÜ«∞}
^•fi~å J<ÕHõ Ü«∞[˝=ÚÅ∞ KÕã≤# Ñ¶¨Å=ÚÅ∞ HõÅ∞QÆ∞#∞.
311. U_»∞ "å~åÅ #QÆÅ∞ JO>Ë Uq∞\˜ ?
U_»∞"å~åÅ #QÆÅ∞ JO>Ë ¿Ñ~°∞ q#@"Õ∞ HÍx Jã¨Åq ZÖÏ
LO\ÏÜ≥∂ KåÖÏ=∞OkH˜ `≥eÜ«∞^Œ∞.
Pk"å~°=Ú : ã¨∂~°∞ºxH˜+¨ì"≥∞ÿ# D ~ÀA# ÔHOÑ¨ÙÅ Hõ=∞‡Å,
Ç¨~åÅ∞ ^èŒiOKåe.
™È=∞"å~°=Ú : K«O„^Œ∞xH˜+"ì¨ ∞≥ #ÿ D ~ÀA# =Ú`åºÅÇ¨~åÅ∂,
QÍAÅ∞ ÃÑ@∞ìHÀ"åe.
=∞OQÆà"◊ å~°=Ú : ‰õΩAxH˜+"ì¨ ∞≥ #ÿ D ~ÀA# Ñ¨Q_Æ ®Å^ŒO_®Å∂,
LOQÍ~åÅ∞ JÅOHõiOK«∞HÀ"åe.
|∞^èŒ"å~°=Ú : |∞^èŒ∞xH˜+¨ì"≥∞ÿ# D ~ÀA# Ñ¨K«ÛÅ Ñ¨`«HÍÅ∂,
QÍAÅ∞ "Õã¨∞HÀ"åe.
QÆ∞~°∞"å~°=Ú : |$Ç¨Ïã¨ÊuH˜+¨ì"≥∞ÿ# D ~ÀA# Ñ¨Ù+¨Ê~åQÆÑ¨Ù
Hõ=∞‡Å∂, LOQÆ~°=Ú KÕ~ÚOK«∞HÀ"åe.
â◊√„Hõ"å~°=Ú : â◊√„‰õΩxH˜+¨ì"≥∞ÿ# D ~ÀA# =„*ÏÅ Ç¨~°=ÚÅ∂,
=Ú‰õΩ¯Ñ¨Ù_»Hõ ^èŒiOz ÅH©;^ÕqÖÏ g∞ "åà◊§H˜ ^Œ~°≈#q∞"åfie.
â◊x"å~°=Ú : â◊xH˜+"ì¨ ∞≥ #ÿ D ~ÀA# hÅ=∞}˜`À KÕ~ÚOK«∞‰õΩ#fl
Hõ=∞‡Å∂, Ç¨~åÅ∂, =Ú‰õΩ¯Ñ¨Ù_»HÍ ^èŒiOKåe.
Wg U_»∞ "å~åÅ #QÆÅ∞. PÜ«∂ ~ÀAÖ’¡ PÜ«∂ #=~°`fl« =ÚÅ`À
áêÑ≤_ç aà◊§, =OH©Å∂ WÖÏ Z#fl~Ú<å KÕ~ÚOK«∞HÀ=K«∞Û. P ~ÀA P
~°`fl« O ãÖ|OkèOz#q |OQÍ~°O`À KÕ~ÚOz ÃÑ@∞ìHÀ=@=∞O>Ë JO`«‰Ωõ
q∞Oz# "≥·Éè’QÆ=Ú WOˆHg∞ LO_»^Œ∞.
QÀÑ¨Ù~°O..... 139
312. Ü«∞*’˝Ñ¨g`«=Ú #O^Œ∞ 9 áÈQÆ∞ÖËq∞\˜?
Ü«∞*’˝Ñ¨g`«=Ú `˘q∞‡k áÈQÆ∞Ö’¡ `˘q∞‡k ^Õ=`«Å∞O\Ï~°∞.
„|Ç¨Ï‡, Jyfl, J#O`«∞_»∞, K«O„^Œ∞_»∞, Ñ≤`$« ^Õ=`«Å∞, „Ñ¨*ÏÑü, "åÜ«Ú=Ù,
ã¨∂~°∞º_»∞, ã¨∂~°º^Õ=`«Å∞ x=t™êÎ~°∞.
313. Éè’[#=Ú KÕ¿ã@Ñ¨C_»∞ =∂\Ï¡_»‰õÄ_»^ŒO\Ï~°∞ ZO^Œ∞Hõx?
`«∂~°∞Ê kâ◊QÍ =ÚYO ÃÑ@∞ìH˘x ‰õÄ~˘Ûx Éè’[#O K≥Ü«∞º@O
PKå~°O. P kâ◊QÍ „áê}â◊HÎ˜ Z‰õΩ¯=QÍ LO@∞Ok. JÖÏˆQ Ñ≤`∞« ~°∞Å∞O_Õ
^ŒH˜Δ} k‰õΩ¯"≥·Ñ¨Ù J~Ú<å Éè’[#O KÕÜ«∞=K«∞Û. Éè’[<åxfl Z`≥·Î# ^•x
g∞^Œ ‰õÄ~˘Ûx <À\˜H˜ Z^Œ∞~°∞QÍ qãïÎ ÃÑ@∞ì‰Ωõ x P~°y¿ãÎ J<ÕHõ "åº^è∞Œ Å∞
=KÕÛ J=HÍâ◊O LOk. Ñ‘\Ï ÖË^• KåÑ¨ WÖÏO\˜ "å\˜ÃÑ· ‰õÄ~˘Ûx
Éèí∞lOK«@O =Å¡ Hõ_»∞Ñ¨ÙH˜ ZO`« HÍ"åÖ’ `≥Å∞ã¨∞ÎOk. JO`Õ u#QÆÅ∞QÆ∞
`å~°∞. Éè’[#O KÕã¨∂Î =∂\Ï¡_»∞`«∞O>Ë <À\˜Ö’ ÖÏÖÏ[ÅO T~°^Œ∞.
^•x`À PÇ¨~°O r~°‚=∞=fiHõ J<ÕHõ ~ÀQÆ ãÖ|Okè`« ã¨=∞ã¨ºÅ∞ =™êÎ~Ú.
314. „ã‘ÎÅ∞ J@¡`«kÌÑÖ_»∞QÆ~ÀA QÀiO\Ï‰õΩ ZO^Œ∞‰õΩ ÃÑ@∞ì‰õΩO\Ï~°∞?
J~°K`Õ ∞« ÅH©, HÍà◊§‰õÄ Jxfl â◊√ÉèHí Í~åºÖ’¡#∂ „ã‘ÅÎ ∞ QÀiO\Ï‰õΩ#∞
ÃÑ@∞ì‰Ωõ O\Ï~°∞. ^•xH˜ =∞OQÆàH◊ ~õ "° ∞≥ #ÿ HÍ~°}"Õ∞ HÍ‰õΩO_®, =∞~À HÍ~°}O
‰õÄ_® LOk. „ã‘ÅÎ ∞ ~ÀAÖ’ Z‰õΩ¯= ÉèÏQÆO h\˜Ö’<Õ Ñ¨x KÕÜ∂« eû~å=@O
=Å¡ HÍà◊¥§, KÕ`∞« Å∂ áêz Ñ¨_`» å~Ú. P áêp, Ñ¨Q∞Æ à◊¥§ J<ÕHõ "åº^è∞Œ ÅH˜
HÍ~°}=∞=Ù`å~Ú. QÀiO\Ï‰õΩ ÃÑ@∞ìHÀ=@O =Å¡ "å\˜x JiHõ@ì_»"Õ∞
HÍ‰õΩO_® â◊s~°OÖ’x "Õ_çx ‰õÄ_® `«yæã¨∞ÎOk.
315. 'Ju ã¨~°fi„`« =~°˚ÜÕ∞`ü— J#QÍ ?
J^Œ∞ƒù`« ™œO^Œ~°º=Ú LO_»@O=Å¡ ã‘`å^Õqx ~å=}∞_»∞
JÑ¨ÇÏ¨ iOKå_»∞. JuQÆ~fi° O=Å¡ N~å=Ú_çKuÕ Ö’ ~å=}∞_»∞ =∞~°}O˜ Kå_»∞.
Ju ^•#O=Å¡ |e#+¨áì ÈÜ«∂_»∞. JuQÍ uO>Ë =ÚO^Õ áÈ`å_»∞.
JuQÍ "åy`Õ K«∞ÅHõ#=Ù`å_»∞. JuQÍ Pâ◊Ñ¨_ç`Õ =KÕÛk J# ~°ú=Ú.
JO^Œ∞Hõ<Õ ^ÕxÔH·<å Ju Ñ¨xH˜ ~å^Œx JO\Ï~°∞.
316. Le¡ KÕ¿ã "Õ∞Å∞ `«e¡ ‰õÄ_® K≥Ü«∞º^Œ∞...J~Ú<å ZO^Œ∞‰õΩ Ñ¨Ó[ÅÖ’ x+≤^ŒúO?
x["Õ∞. Le¡K¿Õ ã "Õ∞Å∞ `«e‰¡ Äõ _® K≥Ü∞« º^ŒO\Ï~°∞. `«Ñã¨ ∞¨ û J#QÍ
^≥·=HÍ~åºÅ∞, Ñ¨Ó[Å∂, „=`åÅ∂ KÕ¿ã@Ñ¨C_»∞ Le¡ =^ŒÌ#@OÖ’ J~°÷O.
`«"≥∂QÆ∞}O ÃÑiy ™ê^èŒ#‰õΩ UHÍ„QÆ`« ‰õΩ^Œ∞~°^Œ∞. JO^Œ∞ˆH Le¡ x¿+^èŒO.
140 QÀÑ¨Ù~°O....
317. =∞Ç≤Ïà◊Å∞ A@∞ì q~°É’ã¨∞‰õΩx ZO^Œ∞‰õΩ LO_»‰õÄ_»^Œ∞?
A@∞ì q~°É’ã¨∞HÀ=_»O J<Õk Éè∂í `«,„¿Ñ`«, Ñ≤âßKåÅ‰õΩ PÇ¨fi#O
=O\˜k. J<ÕHõ ^Œ∞+¨ì„QÆÇ¨Å∞ P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ P=Ç≤ÏOz HõÖ’¡Å ÑïKÕ
â◊HÎ˜ A@∞ì q~°É’ã¨∞‰õΩ#flÑ¨C_Õ "å\˜H˜ =ã¨∞OÎ k. ^•xH˜ `À_»∞ q~°É’ã¨∞‰õΩ#fl
„ã‘Îx K«∂ã≤# Ñ¨Ù~°∞+¨μ_»∞H˜ P „ã‘Îg∞^Œ HÍ=∞O HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. `«^•fi~å
J<ÕHõ ‰õΩ@∞O| ã¨=∞ã¨ºÅ∞ =™êÎ~Ú.
318. u~°∞=∞Å N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞ JÉèíÜ«∞Ç¨Ï™êÎxH˜ J~°÷O Uq∞\˜?
u~° ∞ =∞Å N"Õ O Hõ > Ë â ◊ fi ~° ™ êfiq∞ JÉè í Ü « ∞ Ç¨ Ï ã¨ Î O `À =∞#H˜
0 ^Œ~°≈q∞™êÎ_»∞. ™êfiq∞ 5"Õà◊√§ HõeÑ≤ =∞#H˜ K«∂Ñ¨@OÖ’ J~°÷O Uq∞@O>Ë
=∞# â◊s~°OÖ’"åº#, ã¨=∂#, L^•#, „áê}, Páê#=ÚÅ#∞ "åÜ«Ú=Ù
Å∞O\Ï~Ú. P 5 "åÜ«∞=ÙÅ∞ xez# =∞#ã¨∞û xÅHõ_»QÍ LO@∞Ok.
Hõ#∞Hõ P 5 "åÜ«Ú=ÙÅ#∞ XHõ¯\˜QÍ KÕã≤ „áêi÷OK«∞ Jx ÉèÏ==Ú.
319. `åO|∂ÖÏÅÑ¨C_»∞ XHõi"ÕeH˜ =∞~˘Hõ~°∞ LOQÆ~°O `˘_çˆQ^≥O^Œ∞‰õΩ?
ZOˆQ*ò"≥∞O\ò Ñ¶ÖHõΔ<£Ö’ ÃÑo§‰õÄ`«∞~°∂, ÃÑO_ç¡ H˘_»∞‰õÄ XHõi
H˘Hõ~∞° LOQÍ~åÅ∞ ÃÑ@∞ìHÀ=@O F Hõ=∞‡x uÜ«∞ºx Hõ}Δ ÏÅ∞. =^è∂Œ =~°∞Å∞
`«=∞ rq`åO`«=Ú QÆ∞~°∞ÎOK«∞‰õΩ<Õ =∞^èŒ∞~°"≥∞ÿ# HõΔ}ÏÅ∞. D LOQÍ~åefl
LOQÆ~°O "ÕeH˜ `˘_»QÆ@OÖ’ XHõ q+¨Ü«∞O ^•y LOk. LOQÆ~°O "Õe
#~åxH˜ Ç¨Ï$^ŒÜ«∂xH˜ Jq<åÉèÏ= ãÖ|O^èŒ=Ú LOk. <å =∞#ã¨<Õ <å
D LOQÍ~åxfl h "ÕeH˜ `˘_»∞QÆ∞`«∞<åfl#∞. LOQÆ~O° "ÕÅ∞H˜ ÃÑ\˜#ì LOQÆ~O°
^•fi~å h Ç¨Ï$^ŒÜ«∂xfl JO\˜ÃÑ@∞ì‰õΩ<åfl#∞ Jx ÉèÏ==Ú.
320. ÉèíH˜Î zÇ¨flÅ J~°÷Ñ¨~°=∂~åúÖËq∞\˜?
FOHÍ~°=Ú ã¨=∞ã¨Î qâßfixH˜ „Ñü~°∂Ñ¨=Ú. JO^Œ∞ˆH JHõΔ~å
ÉèÏºãÖÖ’ `˘Å∞`«QÍ 'FO— x „"å~Ú™êÎ~°∞.
ÅH©;áê^•Å#∞ WO\˜ QÀ_»ÅÃÑ· "Õ™êÎ~°∞. ã¨HõÅ â◊√ÉèÏÅH˜ QÆ∞~°∞Î.
ã‘=∞O`«O KÕã#≤ „ã‘Î HÍex ‰õΩO‰õΩ=∞ÃÑ· JkÌOz, P áê^Œ=Ú„^Œ#∞ WO\˜Ö’
Ñ¨_ÕÖÏ #_çÑ≤™êÎ~°∞.
ã¨fiã≤HÎ ± QÆ∞~°∞Î ‰õÄ_® ã¨HÅõ â◊√ÉèÏÅHÀã¨"∞Õ . ã¨∂~°º^Õ=ÙxH˜ „Ñü~°∂Ñ¨"∞Õ
ã¨fiã≤ÎH± QÆ∞~°∞Î. "åºáê~° Ñ¨Ùã¨ÎHÍÅ g∞^Œ WO\˜ QÀ_»ÅÃÑ· J<ÕHõ "å\˜ g∞^Œ
„"åã¨∞‰õΩO\Ï~°∞.Hõ=∞Å=Ú Ç≤ÏO^Œ∞=ÙÅ Ñ¨q„`« zÇ¨ÏflO. Hõ=∞ÅO
|∞~°^ŒÖ’#∂, ^èŒ∂oÖ’#∂ LO@∞Ok. ^•x J~°úO ã¨=∂[OÖ’x K≥_»∂,
QÀÑ¨Ù~°O..... 141
‰õΩ„\Å∂, ‰õΩ`«O„`åÅ∞ =∞^èºŒ x=tã¨∞<Î åfl "å\˜H˜ Jf`«OQÍ ã¨fiK«ÛOù ^ŒOQÍ
Hõ=∞ÅOÖÏ q~ålÅ∞¡=∞x. Ñ¨Ó~°‚‰õΩOÉèí=Ú H©Δ~°™êQÆ~° =∞^èŒ#OÖ’ L^ŒƒùqO
z# J=∞$`«HõÅâ◊O`À ã¨=∂#=Ú. ãÖÑ¨Ó~°‚ ã¨∞Y rq`åxfl W=fi=∞x
"Õ_»∞HÀ=@"Õ∞ Ñ¨Ó~°‚‰õΩOÉèíO Ñ¨Ó[.
321. âß„ã¨Î „Ñ¨HÍ~°=Ú ^Œ^èÀº^Œ#=Ú ZÖÏ KÕÜ«∂e?
ã¨#fl aÜ«∞ºO`À =ÚO^Œ∞QÍ J<åflxfl ã≤^ŒúO KÕã¨∞HÀ"åe. ^•xÖ’
ÉÏQÍ HÍz# áêÅ∞ (ˆHr aÜ«∂ºxH˜ âı~°∞ áêÅ∞, âı~°∞ ÃÑ~°∞QÆ∞), ÃÑ~°∞QÆ∞,
<≥~Úº HõeÑ≤, u~°QÆ"≥∂`« ÃÑ@∞ìHÀ"åe. u~°QÆ"≥∂`«‰õΩ <≥~Úº=∂„`«"Õ∞
"å_®e. ZO_»∞q∞~°Ñ¨HÍÜ«∞Å∂, P"åÅ∂, q∞#∞=ÚÅ∂, Ãã#QÆÑ¨Ñ¨C,
Hõi"Õáê‰õΩ`À u~°QÆ"≥∂`«#∞ ÃÑ\˜ì HõÅáêe. PÃÑ· q∞iÜ«∂Å á⁄_ô, JÅ¡O
`«∞~°∞=∞"ÕÜ«∂e. hà◊§Ö’ WOQÆ∞= HõeÑ≤ ÃÑ~°∞QÆ∞ J#flOÃÑ· K«e¡ ÉÏQÍ
HõÅáêe. <À~°∂iOKÕ ^Œ^èÀº^Œ#=Ú ã≤^ŒúO. HõÑ¶¨=¸, ÃÑ·`åºxfl x"åiOz,
|Å=Ú`Àáê@∞. g~°º|Å=¸ D ^Œ^èÀº^Œ#=Ú ^•fi~å HõÅ∞QÆ∞`å~Ú.
322. u~°∞ÑüÖ’ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞H˜ J=∞‡"å~°∞ ‰õΩ_çÑ¨Hõ¯<Õ
ZO^Œ∞‰õΩO@∞Ok ?
u~°∞=∞ÅÃÑ· N=∞Ç¨q+¨μ‚=Ù =∞#∞+¨º ~°∂Ñ¨=Ú ^•ÅÛ@=Ú, P
`«~∞° "å`« PHÍâ◊~åA ‰õΩ=∂Ô~Î Ñ¨^•‡=ux q"åÇ¨ÏO KÕã∞¨ HÀ=@O JO^ŒiH©
`≥eã≤O^Õ. N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞, Ñ¨^•‡=f^ÕqÅ q"åÇ¨ÏO QÆ∂iÛ ãïQÍæ
ã¨=∞Ü«∂xH˜ ÅH©;^ÕqH˜ <å~°^Œ∞_»∞ K≥|∞`å_»∞. ^•x`À NÅH©;^Õq
Ñ¨^•‡=u`À#∂, Nx"åã¨∞x`À#∞ Q˘_»=‰õΩ kQÆ∞`«∞Ok. P ã¨=∞Ü«∂#
Nx"åã¨∞_»∞ Ñ¨^•‡=u Ñ¨Ó~°fiQÍ^äŒ NÅH˜Δ ‡^ÕqH˜ K≥Ñ≤Ê, ‰õΩ_ç =HõΔã¨÷Å=ÚÃÑ·
Ñ¨^•‡=uh, ÅH©;^Õqx Z_»=∞ =HõΔã¨÷ÅO ÃÑ· LO_»=∞x HÀ~°∞`å_»∞. Éèí~°Î
P^Õâß#∞™ê~°OQÍ W^ŒÌ~°∞ J=∞‡"å~°∞¡ ™êfiq∞H˜ W~°∞"≥·Ñ¨ÙÖÏ LO\Ï~°∞.
323. „âß^Œú=∞O^Œ∞ Éè’[#O KÕ¿ã Éè’HõÎÅ∞ ZO^Œ∞‰õΩ =∂\Ï¡_»~°∞?
„âß^Œú=∞O^Œ∞ Éè’[#ã¨=∞Ü«∞=Ú# Éè’HõÎÅH˜ Éè’[#O=_ç¤Oz P
`«~∞° "å`« "å~°∞ uO@∞#flÑ¨C_»∞ Éè’[#=ÚÉÏQÆ∞O^•? JxJ_çy<å Éè’‰õΩÅÎ ∞
=∂\Ï¡_»~°∞. Éè’[#O"Õ_çQÍ L#flO`«=~°‰õÄ, Éè’HõÎÅ∞ =∞ø#OQÍ Éèí∞lOz
#O`« =~°‰õÄ Ñ≤`«$^Õ=`«Å∞ Éèí∞l™êÎ~°∞. =∞ø#ÉèíOQÆ"≥∞ÿ`Õ ã‘fiHõiOK«~°∞.
Éè’HõÅÎ ^ŒHŒ }Δ˜ =ÚYOQÍ ‰õÄ~˘Ûx Éè∞í l¿ãÎ PÉè’[<åxfl ~åHõãΔ ∞¨ Å∞ ã‘fiHõi™êÎ~∞° .
HÍ=Ù# =_ç¤OKÕ@Ñ¨C_»∞ D q+¨Ü«∂xfl *Ï„QÆ`«ÎQÍ QÆ∞~°∞ÎOK«∞HÀO_ç.
142 QÀÑ¨Ù~°O....
324. =∞OK«g∞‡^Œ ‰õÄ~˘Ûx HÍà◊√§ ZO^Œ∞‰õΩ TÑ¨‰õÄ_»^Œ∞?
=∞OK«Og∞^Œ ‰õÄ~˘Ûx HÍà◊√§ TÑ¨Ù K«~°º Jiëêìxfl ã¨∂zã¨∞ÎOk.
=∞# `≥eÜ«∞‰õΩO_®<Õ J<å~ÀQÆºOãÖÉèqí ã¨∞OÎ k. #~åÖ’¡ |ÅÇ‘Ï#`« =zÛ
g~°ºã¨¯Å#=Ú ‰õÄ_® [~°∞QÆ∞`«∞@∞Ok. ~ˆ `«ã∞¨ û |ÅÇ‘Ï#Ñ¨_ç ã¨∞YãÖ™ê~°O
QÍ_ç `«Ñ¨C`«∞Ok. 10–15 ~ÀAÖˇ·<å â◊$OQÍ~°Ñ¨~°"≥∞ÿ# PÖ’K«#~å^Œ∞.
ZÑ¨C_≥·`Õ â◊$OQÍ~°O Ñ¨@¡ L`åûÇ¨Ï=¸, HÀiHÍ `«yæáÈ`åÜ≥∂ â◊s~°OÖ’
â◊H˜Î ã¨#flyÅ∞¡`«∞Ok. PÖ’K«#Å∞ "Õ^•O`«Ñ¨~°"≥∞ÿ# q+¨Ü«∂ÅÃÑ·H˜ "≥o§
JHõ¯_® ‰õÄ_® W=∞_»ÖËHõ x~åâ◊ =O\˜k P=Ç≤Ïã¨∞ÎOk. `«^•fi~° J<ÕHõ
JÑ¨[Ü«∂Å∞ Z^Œ∞~°=Ù`å~Ú.
325. aÜ«∞ºO uO>Ë HõΔÜ«∞~ÀQÆO =ã¨∞ÎO^• ?
z#flÑ≤ÅÅ¡ ∞ aÜ«∞ºO u#@O ™ê^è•~°}O. z~°∞uà◊√§ ^˘~°H#õ Ñ¨C_»∞
HÍHõ`åmÜ«∞OQÍ aÜ«∞ºO u<Õ JÅ"å@∞ KÕã¨∞‰õΩO\Ï~°∞ Ñ≤Å¡Å∞. P
`«~åfi`≥Ñ¨C_À QÆ∞iÎOz# `«e¡, 'aÜ«∞ºO uO>Ë HõΔÜ«∞ ~ÀQÆO =ã¨∞ÎO^Œx——
K≥Ñ≤Ê P JÅ"å@∞#∞ `«yæã¨∞ÎOk. WÖÏ aÜ«∞ºO u#@O =Å¡ JriÎ
KÕã¨∞ÎOk. `«^•fi~å Z<Àfl ~ÀQÍÅ∞ ~å=@O MÏÜ«∞O.
326. Éèí~°Î "≥O@ „ã‘ÎÅ∞ ZÖÏ #_»"åe?
Jâ◊√ÉèÏxH˜ "≥àı§@Ñ¨C_»∞ „ã‘Î =ÚO^Œ∞ #_»"åe. â◊√ÉèÏxH˜
"≥à§ı @Ñ¨C_»∞ Ñ¨Ù~°∞+¨μ_»∞ "≥#∞Hõ „ã‘Î #_»"åe. JÖÏˆQ ÉèÏ~°º KÕã#≤ áêÑÖÖ’
Éèí~°Î‰õΩ ÉèÏQÆ=ÚO_»^Œ∞. HÍh Éèí~°Î KÕã≤# Ñ¨Ù}ºOÖ’ ÉèÏ~°ºH˜ ã¨QÆáêÅ∞. J^Õ
áêÑÖ KÕ¿ãÎ ÉèÏ~°ºˆH=∂„`«O ÉèÏQÆO LO_»^Œ∞.
327. Éèí~°Î Jã¨=∞~°∞ú_≥·# ÉèÏ~°º Ñü„=`«QÍ<Õ LO_®ÖÏ?
ÃÑà◊§O>Ë ãÖ`å<À`åÊ^Œ#. „ã‘Î ãÖ`å#O ^•fi~å Ñ¨Ùh`«∞~å
Å=Ù`«∞Ok. U HÍ~°}O =Å¡#~Ú<å Éèí~°Î Ñ¨xH˜ ~å#Ñ¨C_»∞, ãÖ`å#
™ê=∞~°÷ºâ◊H˜Î ÖË#Ñ¨C_»∞ „ã‘Î `«# =∂`«$`«fi Ç¨Ï‰õΩ¯#∞ x~°ƒùÜ«∞OQÍ "å_»∞HÀ
=K«∞Û. „¿Ñ=∂aè=∂<åÅ#∞ x~°¡HõΔ ºO KÕÜ«∞‰õΩO_® ãÖ`å#OHÀãÖ
=∂„`«"Õ∞, H˘xfl ^èŒ~å‡Å#∞ PK«iã¨∂Î =~°∞Ãã·# "åi`À ãÖ`å#O
á⁄O^Œ=K«∞Û. =∂`«$`åfixfl á⁄Ok# „ã‘Î =∞m§ P „Ñ¨Ü∞« `åflxfl H˘#™êyOK«
‰õÄ_»^Œ∞. JÖÏKÕ¿ãÎ P ãÖ|O^èŒ=Ú J„Hõ=∞ ãÖ|O^èŒ=Ú „HÕ^Œ
ÑïQÆ}ÕKåeû =ã¨∞ÎOk.
QÀÑ¨Ù~°O..... 143
328. h\˜h, áêÅ#∂, =∞l˚QÆ#∂ U ã¨=∞Ü«∞OÖ’ „`åQÍe?
L^ŒÜ«∞O ÖË=QÍ<Õ J#QÍ `≥Å¡"å~°∞*Ï=Ú# h\˜h, ~å„uÑ¨Ó@
áêÅ#∂, =∞^è•ºÇ¨ÏO Éè’[#O KÕâßHõ =∞l˚QÍ „`åQÍe.
JÖÏˆQ Éè’[# ã¨=∞Ü«∞OÖ’ =∞Ozh\˜x ‰õΩ_ç"Ñ·≥ Ù¨ LOK«∞HÀ"åe.
Éè’[#O KÕã¨∞Î#flO`«¿ãÑ¨Ù =Ú^ŒÌ =Ú^ŒÌH© h~°∞x „`åQÆ~å^Œ∞. "≥Ú`«ÎO
Éè’[#OÖ’ h~°∞ J~Ú^Œ∞ #∞Oz Uxq∞k âß`«O =∂„`«"Õ∞ fã¨∞HÀ"åe.
329. ^èŒ#„`«Ü≥∂^Œt ~ÀA# Ñ¨ã≤_ç H˘O>Ë ÅH˜Δ‡^ÕqH˜ PÇ¨fi#=∂?
'^èŒ<£`Õ~°ãπ— J<Õ ¿Ñ~°∞`À L`«Î~åk# ÉÏQÍ „áêK«∞~°ºO á⁄Ok#
D ÑÖ_»∞QÆ~ÀA |OQÍ~åxfl H˘#@O â◊√Éèí=∞x, D ~ÀAH˘O>Ë
ãÖ=`«û~°O á⁄_»=Ù<å |OQÍ~°O H˘<Õ Pi÷Hõ Ñïã≤÷ux N=∞Ç¨ÅH˜Δ ‡
^Õq HõeÊã¨∞ÎO^Œx F „Ñ¨QÍ_è» #=∞‡HõO. D ÑÖ_»∞QÆ ~ÀA |OQÍ~°O
H˘#\ÏxH˜ L`åûÇ¨ÏO K«∂Ñ≤™êÎ~°∞. =∞Ç≤Ïà◊Å‰õΩ =ÚYºOQÍ HÍ=Åã≤#q
=¸_»∞. 1. p~°Å∞ 2. #QÆÅ∞ 3. "≥ÚQÆ∞_»∞. Uk U=∞~Ú<å D ~ÀA#
Z=i‰õΩ#flO`«Ö’ "å~°∞ |OQÍ~°O H˘#∞‰õΩ¯O\Ï~°∞.
JÃ+âì· fi◊ ~åºÅ ÑÖ_»QÆ JHõÜ
Δ ∞« `«$fÜ«∞. D~À*Ë N=∞Ç¨ÅH˜Δ ‡ áêÅ
Hõ_»e #∞Oz [x‡OzOk. áêO_»=ÙÅ∞ JHõΔÜ«∞áê„`«#∞ á⁄Ok# ~ÀA.
‰õÄ_® D ~À*Ë. NHõ$+¨μ‚_»∞ ‰õΩKÕÅ∞xH˜ |OQÍ~°∞ Ñ¨@ì}Ïxfl WzÛ#
~ÀA‰õÄ_®.
330. Ñ≤Å¡ÅH˜ ¿ÑÔ~ÖÏ x~°‚~ÚOKåe?
a_»Ñ¤ Ù¨ \˜#ì Ñ¨^HŒ ˘O_»= ~ÀA ÖË^• =∞Oz ~À*ˇ#· â◊√Éè=í ÚÇ¨˙~°OÎ
K«∂ã¨∞H˘x *Ï`«Hõ Hõ~°‡ KÕÜ«∂e. "åi"åi ‰õΩÖÏKå~°=Ú „Ñ¨HÍ~°O J~°÷O
=KÕÛÖÏ ¿Ñ~°∞ ÃÑ@∞ì@=Å¡ "åi PKå~åÅ#∂, ãÖ„Ñ¨^•Ü«∂Å#∂ Q“~°qOKÕ
kâ◊QÍ Z^Œ∞QÆ∞`å~°∞ a_»¤Å∞. L^•:„ÉÏÇ¨Ï‡} a_»¤‰õΩ â◊√Éèí"åK«Hõ <å=∞^èÕ
Ü«∞=¸, g~°Ñ¨Ù„`«xH˜ |Å"≥∞ÿ# "åK«Hõ <å=∞=¸, "≥·â◊√ºxH˜ ^èŒ#"åK«Hõ
<å=∞^èÕÜ«∞=¸ ÃÑ\Ïìe. JÑ¨C_Õ g∞ Ñ¨Ó~°fi =Oj‰õΩÅ∞ Ç¨Ïi¬™êÎ~°∞. a_»¤
Ñ¨Ù\˜ì# =¸_»∞ <≥ÅÅH˜ ã¨∂~°º^Œ~°≈#=Ú KÕ~ÚOKåe. P~À <≥ÅÖ’
J#fl„áêâ◊# KÕÜ«∂e.
331. q<åÜ«∞‰õΩ_ç =ÚO^Œ∞ QÆ∞Olà◊√§ f¿ã^≥O^Œ∞‰õΩ?
q<åÜ«∞Hõ K«qu<å_»∞ QÆ∞Olà◊√§ Jk ‰õÄ_® W~°"·≥ U_»∞ QÆ∞Olà◊√§
fÜ«∞@OÖ’ Ñ¨~°=∂~°÷O LOk. W~°"≥· U_»∞ Wà◊§Ö’ W~°"≥· U_»∞ QÆ∞Olà◊√§
144 QÀÑ¨Ù~°O....
uÜ«∞º=∞x K≥|∞`å~°∞. ^•x =Å¡ â◊s~° ^ÀëêÅ∞ `˘ÅyáÈ`åÜ«∞x ÃÑ^ŒÅÌ ∞
K≥|∞`å~°∞. "åˆ~HÍ^Œ∞ YQÀàÏxH˜ K≥Ok# JOâ◊=∞x YQÀà◊ âß„ã¨ÎA˝Å∂
JOwHõi™êÎ~∞° . z#fl<å\˜ #∞OKÕ JO^Œi`À ãŸº`«QÍ LO_»=∞x. ã¨=∂[
=∞O>Ë =∞#∞+¨μºÅh JO^Œi`À Hõeã≤ "≥∞eã≤ LO>Ë ã¨∞Y=∞x `≥eÜ«∞
K≥Ñ¨Ê@"Õ∞ =∞~À L^ÕÌâ◊º=Ú.
332. ^èŒ~°ƒùÅÔHO^Œ∞HõO`« Ñ¨q„`«`«?
QÆ~∞° `«‡O`«∞_»∞ `«e¡ ^•ã‘`<« åxfl `˘ÅyOK«\ÏxH˜ ^Õ=Ö’HõO #∞Oz
J=∞$`« HõÅâ◊O `≥zÛ, ^Œ~°ƒù g∞^Œ ÃÑ\˜ì Hõ„^Œ∞= Ñ¨Ù„`«∞ÅH˜ K«∂Ñ≤Oz, `«#
2 `«e¡ ^•ã‘ `«#O #∞Oz q=ÚH˜Î KÕÜ«∞O_ç Jx K≥|∞`å_»∞. JÖÏ J=∞$`«
ÉèÏO_» ã¨Ê~°≈=Å¡ ^Œ~°ƒùÅ∞ Ñ¨q„`«=∞Ü«∂º~Ú. JO^Œ∞=ÖË¡ ã¨=∞ã¨Î =∂#=
^Õ=Ç¨ÏŸ=∂Ö’¡ ^Œ~°ƒùÅ∞ JO`«\ ˜ „áê=ÚYº`«#∂, J~°›`«#∂ á⁄O^•~Ú.
333. „Ñ¨^ŒH˜Δ} KÕ¿ã@Ñ¨C_»∞ ZÖÏ #_»"åe?
qO\˜ #∞Oz "≥Å=_»¤ ÉÏ}OÖÏ, "≥#∞ÔH=~À `«~°∞=Ú`«∞#fl@∞ì
„Ñ¨^HŒ }Δ˜ O KÕÜ∞« ~å^Œ∞. xO_»∞ QÆiƒù}© #_çz#@∞ì J_»∞QÆ∞Ö’ P_»∞QÆ∞ "Õã∂¨ Î
J_»∞QÆ_»∞QÆ∞<å ^Õ=Ù_çfl ã¨‡iã¨∂Î „Ñ¨^ŒH˜Δ}=ÚÅ∞ Ñ¨ÓiÎ KÕÜ«∂e. JÖÏˆQ
J~°÷~å„f, =∞^è•ºÇ¨Ïfl=¸ ^≥·=^Œ~°≈#=Ú KÕÜ«∞~å^Œ∞.
334. QÆ$Ç¨Ï"åã¨∞Î Ü«∞[=∂xÃÑ·<Õ Ñ¨x KÕã¨∞ÎO^•?
P QÆ$Ç¨ÏOÖ’ JO^Œi g∞^Œ ZO`ÀH˘O`« Ñ¨x KÕã¨∞ÎOk. Z‰õΩ¯=
âß`«=Ú Ü«∞[=∂x g∞^Œ Ñ¨x KÕã∞¨ OÎ k. "åã¨∞^Î ÀëêÅ∞ Z<Àfl W|ƒO^Œ∞Å‰õΩ
QÆ∞i KÕã¨∞ÎOk. k"åÖÏ fÜ«∞@=¸, J<å~ÀQÆº=¸, Ñ¨~å~Ú„ã‘ÎÃÑ· =∞=∞
HÍ~°=¸, JuY~°∂Û, Jaè=$kúÖËHõáÈ=@=¸, "≥∂ã¨áÈ=@=¸, J=
=∂#O K≥O^Œ@=¸, =∂#ã≤Hõ ÉÏ^èŒÅ∞... WÖÏ Jhfl Whfl HÍ=Ù. "åã¨∞Î
J<Õk #=∞‡Hõ=¸, P~ÀQÆº=¸ D Ô~O\˜`À áê@∞ âß„ãÖ ‰õÄ_®.
„Ñü"å~°∞ #=∞‡Hõ=Ú<åfl ÖËHáõ È~Ú<å "åã¨∞Î áê\ÕKåe. HÍ~°}O
"åã¨∞Î P~ÀQÆºO ‰õÄ_® HÍ|\˜ì. N~å=Ú_»∞ J~°}º"å™ê# ÑÖK«=\˜Ö’
P„â◊=∂xfl "åã¨∞Î „Ñ¨HÍ~°"Õ∞ xi‡Oz "åã¨∞Î Ñ¨Ó[ KÕã≤ QÆ$Ç¨Ï„Ñ¨"Õâ◊O
KÕâß_»∞.
335. q"åÇ¨Ï Ñ¨^Œú`«∞Öˇxfl?
ÃÑ^ŒÅÌ âß„™êÎÅ „Ñ¨HÍ~°O, ^Õ=`å =∞O„`åÅ ™êH˜QΔ Í, =^è∂Œ =~°∞Å∞
XHõi<˘Hõi Ç¨Ï™êÎÅ∞ „QÆÇ≤ÏOz KÕã¨∞HÀ=@O q"åÇ¨ÏO.
QÀÑ¨Ù~°O..... 145
Hõ#º#∞ JÅOHõiOz =~°∞xH˜ WzÛ [iÑ≤OKÕ q"åÇ¨ÏO „|Ç¨Ï‡
q"åÇ¨ÏO. Ü«∞[˝O KÕÜ∞« @O HÀã¨=Ú |∞∞ufi‰õΩ¯‰õΩ Hõ#ºx ^ŒH}Δ˜ QÍ W=fi@O
^≥=· q"åÇ¨Ï=Ú. P=Ù,Z^Œ∂Ì ^•#OKÕã≤ PÃÑ· Hõ#º#∞ W=fi@O P~°¬q"åÇ¨ÏO.
=∞Ç¨#∞ÉèÏ=ÙxH˜ „Ñ≤Ü«Ú~åeQÍ ã¨Ç¨Ï^èŒ~°‡Kåi}˜QÍ LO_»=∞x P^ÕtOz
Hõ#º#∞ W=fi@O „áê[Ñ¨`«º q"åÇ¨Ï=Ú. `«e¡, `«O„_ô J#∞=∞u ÖË‰õΩO_®
W~°∞=Ù~°∂ KÕã¨∞HÀ=@=Ú QÍO^èŒ~°fi q"åÇ¨Ï=Ú. +¨~°`«∞ ÃÑ\˜ì q"åÇ¨ÏO
KÕã∞¨ HÀ=@=Ú Jã¨∞~° q"åÇ¨ÏO. Hõ#º#∞ |ÖÏ`å¯~°OQÍ fã¨∞HÔ o§ q"åÇ¨ÏO
KÕã∞¨ HÀ=@O ~åHõãΔ ¨ q"åÇ¨ÏO. Hõ#º x^Œ∞~°áÈÜÕ∞@Ñ¨C_»∂, U=∞~°∞áê@∞QÍ
L#flÑ¨C_»∂ KÕã¨∞‰õΩ#fl q"åÇ¨ÏO ÃÑ·âßzHõ q"åÇ¨Ï=Ú.
336. ZÖÏO\˜ ã≤÷uÖ’ L#fl"åi =^ŒÌ‰õΩ "≥à◊§‰õÄ_»^Œ∞?
~°u [~°∞Ñ¨Ù‰õΩO@∞#fl ã¨=∞Ü«∞OÖ’#∂, PÖ’K«#Å`À L#fl "åi
^ŒQiæÆ H©, Ç¨ÏŸ=∞O KÕ¿ã@Ñ¨C_»∂, Éè’[#OKÕã∞¨ #Î fl "åi =^Œ‰Ì Äõ "≥à§◊ ‰õÄ_»^∞Œ .
=¿ãÎ =zÛ# "åifl J#∞=∂xOKåe. =zÛ# "å~°∞ =∞# Ç≤Ï`«∞Å∞ HÍ^Œx
`≥Å∞ã¨∞HÀ"åe.
337. #=~°`åflÅ∞ `˘q∞‡k Hõ^•.... Jã¨Å∞ ~°`åflÅ∞ 22... Jq L<åflÜ«∂?
L<åflÜ«∞<Õ Ñ¨Ù~å`«# âß„™êÎÅ∂, „QÆO^è•Å∂ K≥|∞`«∞<åfl~Ú. Jq
=„[=¸, WO„^ŒhÅ=¸, =∞~°Hõ`«=¸, Hõˆ~¯^èŒ#, Ñ¨^Œ‡~åQÆ=Ú, ~°∞„^•HõΔ,
"≥·_è»∂~°º=¸, qÑ¨ÙÖÏ, qÑ¨ÙeHÍ, ~°[=∞}©, ã¨Êù\ ˜Hõ=¸, ™œQÆOkèHõ=¸,
K«O„^ŒHÍO`«=¸, QÀ"Õ∞kèH=õ ¸, ãÖQÆ=¸, =∞Ç¨hÅ=¸, Ñ¨Ù+¨º~åQÆ=¸,
„|Ç¨Ï‡=∞}©, *’ºu„~°™ê, ã‘ã¨QÆ=Ú, =Ú`«º=¸, Ñ¨QÆ_»=Ú.
338. ~å„uÑ¨Ó@ K≥@¡ „HÕ^Œ ZO^Œ∞‰õΩ Ñ¨_»∞HÀ‰õÄ_»^Œ∞?
Ñ¨QÆ\ ˜ Ñ¨Ó@ K≥@∞¡ ÉÁQÆ∞æ Ñ¨ÙÅ∞ã¨∞"åÜ«Ú=Ù#∞ „áê}"åÜ«Ú=Ùx
=^Œ∞Å∞`å~Ú. ~å„uÑ¨Ó@ „áê}"åÜ«Ú=Ùx Ñ‘Å∞ÛH˘x ÉÁQÆ∞æÑ¨ÙÅ∞ã¨∞x
=^Œ∞Å∞`å~Ú. ÉÁQÆ∞æ Ñ¨ÙÅ∞ã¨∞ "åÜ«Ú=Ù J<å~ÀQÆº=Ú. Hõ#∞Hõ Ñ¨QÆ\ ˜
Ñ¨Ó@ K≥@∞¡ „HÕ^Œ ÖÏÉèíO, ~å„u Ñ¨Ó@ #+¨ì=Ú.
339. q<åÜ«∞Hõ K«qu ~ÀA K«O„^Œ∞_çfl K«∂¿ãÎ hÖÏÑ¨xO^ŒÖÁ™êÎÜ«∂?
nxH˜ „Ñ¨^è•# HÍ~°}O P~ÀA J#QÍ q<åÜ«∞Hõ K«qu<å_»∞
K«O„^Œ∞x #∞Oz =KÕÛ H˜~°}ÏÖ’¡ =∂~°∞Ê =ÙO@∞Ok. P ~ÀA K«O„^Œ∞_çfl
K«∂_»@O =Å¡ HõO\˜ K«∂Ñ¨Ù‰õΩ W|ƒOk ~å=K«∞Û. JO^Œ∞Hõ<Õ P ^ÀëêÅ#∞
áÈQ˘>ËìÖÏ qq^èŒ P‰õΩÅ`À q<åÜ«∞‰õΩx Ñ¨Ó[ KÕã≤ „=`« Hõ^äŒ K«kq
146 QÀÑ¨Ù~°O....
K«O„^Œ∞_çfl K«∂_»=∞O\Ï~°∞. q<åÜ«∞Hõ Ñ¨Ó[Ö’"å_Õ P‰õΩÖ’¡ K«O„^ŒH~˜ }° ÏÖ’¡
LO_Õ ^Àëêxfl Ç¨ÏiOKÕ â◊H˜Î LOk.
340. =∞Ç¨ÉèÏ~°`« Ñ¨~åfiÅ∞ Zxfl? Jq Uq∞\˜?
Éèí~°`«=Oâ◊ QÍ^äŒ#∞ =¸_Õà◊§ „=`åxfl KÕÑ¨\ ˜ì "Õ^Œ"åºã¨∞_»∞ [Ü«∞
HÍ"åºxfl „"åâß_»∞. PÃÑ· "≥â· O◊ áêÜ«∞#∞_»∞ [#"Õ∞[Ü«Ú#H˜ [Ü«∞HÍ"åºÅ
QÆ∂iÛ K≥|∞`«∞#flÑ¨C_»∞ HõeQˆ ãÖ^ÕÇ¨ Å#∂, ã¨=∂^è•<å Å#∂ "Õ^"Œ åºã¨∞_ç
Pjã¨∞ûÅ`À K≥Ñ≤Ê#k HõeÑ≤ ÉèÏ~°`«=Ú.
PÃÑ· L„QÆ„â◊=ã¨∞_»∞ <≥·q∞âß~°}ºOÖ’ â∫#HÍk =Ú#∞Å‰õΩ
ÉèÏ~°`åxfl q=iã¨∂,Î ~°=∞ºOQÍ K≥|∞`«∂ L#flÑ¨C_»∞ Hõey# ãÖ^ÕÇ¨ Å#∂,
ã¨=∂^è•<åÅ#∂ "åºã¨∞_ç `å`«Ê~åºxH˜ J#∞QÆ∞}OQÍ K≥Ñ≤Ê# ^ŒO`å
HõeÑ≤#^Õ. JÖÏ K≥Ñ≤ÊO^Õ =∞Ç¨ÉèÏ~°`«=Ú.
=∞Ç¨ÉèÏ~°`« Ñ¨~åfiÅ∞ Ñ¨^≥úxq∞k. Pk, ã¨ÉèÏ, J~°}º, q~å@,
L^ÀºQÆ, cè+¨‡, „^À}, Hõ~°‚, â◊Åº, ™œÑ≤ÎHõ, „ã‘Î, âßOu, J#∞âßã¨xHõ,
Jâ◊fi"Õ∞^èŒ, P„â◊=∞"åã¨, =∞øã¨Å, =∞Ç¨„Ñ¨™ê÷xHõ, ã¨fi~åæ~ÀÇ¨Ï} J#∞
Ñ¨^≥Ìxq∞k Ñ¨~åfiÖË =∞Ç¨ÉèÏ~°`«=Ú.
341. `≥Å¡"å~°∞ *Ï=Ú# „Ñ¨Ü«∂}=ÚKÕ¿ãÎ "å~°â◊¥Å ^À+¨=ÚO_»^•?
`≥Å¡"å~°∞ *Ï=Ú# J#QÍ L^ŒÜ«∞O <åÅ∞QÆ∞ QÆO@Å =ÚO^Œ∞
Éˇ·Å∞^Õi`Õ (ã¨∂~Àº^ŒÜ«∞O =ÚO^Œ∞) U ^À+¨=¸ ÖË^Œ∞. U k‰õΩ¯ÔH·<å
„Ñ¨Ü«∂}ÕK«=K«∞Û. "å~°â◊¥Å ^ÀëêÅ`À ãÖ|O^èŒ=Ú ÖË^Œ∞. J~Ú`Õ D
q+¨Ü«∞O ˆH=ÅO „Ñ¨Ü«∂}ÏxH˜ =∂„`«"Õ∞ Jx QÆ∞~°∞ÎOK«∞HÀ"åe.
342. J~°∞O^èŒuH˜ LÑ¨^ÕtOz# J~Ú^Œ∞ =`«∞ÎÅ
náê~å^èŒ# Ñ¶¨ÅO Uq∞\˜?
N =∞Ç¨ÅH©;, NQ“s, =∞Ç¨ ã¨~°ã¨fi`«∞Öˇ·# =ÚQÆ∞æ~°=∞‡Å
*’ºu~Àºáêã¨##∞ P~°∞O^èuŒ H˜ LÑ¨^tÕ OKå~°∞. J~Ú^Œ∞=`«∞ÅÎ náê~å^è#Œ
KÕÜ«∞@O =Å¡ `˘e =uÎ Éèí~°Î ã¨=∞ã¨Î HÀiHõÅ∞ f~°∞@‰õÄ, Ô~O_»= =uÎ
ãÖ`å# Ü≥∂QÆHˆ =Δ ∂Å HÀã¨=¸, =¸_»= =uÎ Ñ¨Ù\Õì \˜ =∞iÜ«Ú JuÎO\˜
ˆHΔ=∞=Ú H˘~°‰õÄ, <åÅ∞QÆ= =uÎ H©iÎ, Q“~°==Ú H˘~°‰õΩ, S^Œ= =uÎ
ã¨HõÅ JiëêìÅ#∞ áÈQ˘@∞ì@‰õÄ, ^Œ∞óY=Ú #∞Oz q=ÚH˜Î H˘~°‰õÄ. XHõ
=uÎ náê~å^èŒ# KÕÜ«∞=Å^Œ∞.
QÀÑ¨Ù~°O..... 147
343. ÃÑo§ KÕã¨∞HÀHõáÈ`Õ ã¨fi~°æ„áêÑ≤Î LO_»^•?
„ã‘Î Ñ¨Ù~°∞+¨μÖˇ=fiÔ~·<å q"åÇ¨ÏO HÍx^Õ ã¨fi~°æ „Ñ¨"Õâ◊O KÕÜ«∞ÖË~°∞.
HÍx ÉèQí =Æ O`«∞xÃÑ· Jáê~°ÉHíè `Î˜ À q"åÇ¨Ï q+¨Ü∂« xfl =kÖËã≤ J#O`«"∞≥ #ÿ
ÉèíH˜Î „Ñ¨Ñ¨`«∞ÎÅ`À P ^Õ=Ù_çflH˘e¿ãÎ ã¨fi~åæxH˜ "≥à◊§=K«∞Û. ^èŒ~°‡, J~å÷Å`À,
<åºÜ«∂Å`À ãÖáêkOz# Ñ¨Ù}ºO`À ã¨fi~åæxfl KÕ~Ö° ~Ë ∞° . ã¨fi~åæhfl, "≥∂HΔÍhfl
á⁄O^•ÅO>Ë ÉèíH˜Î `«Ñ¨Êxãï.
344. QÆ∞à’§Ç¨Ï#∞=∞O`«∞xH˜ Xà◊§O`å ã≤O^èŒ∂~°=Ú ZO^Œ∞‰õΩ ~å™êÎ~°∞?
F™êi ã‘`å^Õqx PO[<ÕÜ«Ú_»∞ '`«b¡, h #∞^Œ∞@ ã≤O^èŒ∂~°
uÅHõ=Ú#‰õΩ J~°÷"Õ∞q∞\˜— Jx J_çQÍ_»∞. ^•xH˜ ã‘`å^Õq '<åÜ«∞<å!
Ç¨Ï#∞=∂ ! „ã‘ÎH˜ ÉÁ@∞ì =∞OQÆà◊„Ñ¨^ŒO, ™œÉèÏQÆº^•Ü«∞HõO, <ÕxÖÏ ÉÁ@∞ì
ÃÑ@∞ìH˘O@∞O>Ë <å™êfiq∞ J~Ú# N~å=∞K«O„^Œ∞x PÜ«Ú=Ù ~ÀE
ÃÑ~°∞QÆ∞ `«∞O@∞Ok— Jx K≥ÑÊ≤ Ok. ^•xH˜ Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ ã‘`=« ∞‡ #∞^Œ∞@#
JO`« ã≤O^èŒ∂~°Ñ¨Ù ÉÁ@∞ì ÃÑ@∞ì‰õΩO>Ë<Õ N~å=Úx PÜ«Ú=Ù ÃÑiy`Õ,
<Õ#∞ Xà◊§O`å ™êfiq∞ ¿Ñ~°∞ K≥Ñ≤Ê ã≤O^èŒ∂~åxfl J^Œ∞Ì‰õΩO>Ë WOÔHO`À
PÜ«Ú=Ù ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞O^À Jx Xà◊§O`å ã≤O^è∂Œ ~°O Ñ¨ÙÅ∞=ÚH˘x ã‘`=« ∞‡H˜
K«∂Ñ≤Oz 'J=∂‡, <ÕxOHõ rq`åO`«=¸, Xà◊§O`å <å ™êfiq∞ HÀãÖ
ã≤O^èŒ∂~°=Ú Ñ¨Óã¨∞‰õΩO\Ï#∞— Jx K≥áêÊ_»∞. JO^Œ∞ˆH PO[<ÕÜ«∞™êfiq∞
q„QÆÇ¨xH˜ ã≤O^èŒ∂~åxfl ~å™êÎ~°∞.
345. ãÖ=`«û~°OÖ’ XHõ¯™ê~°~Ú<å <Õˆ~_»∞Ñ¨à◊√§ u#=∞O\Ï~°∞ ZO^Œ∞Hõx ?
<Õ~ˆ _»∞ Ñ¨à§◊ ‰õΩ K«HÔ ¯~° "åºkèx `«yOæ KÕ ÅHõ}
Δ O =ÙOk. Hõ_∞» Ñ¨ÙÖ’x
„¿Ñ=ÙÅ‰õΩ JO@∞H˘x L#fl J<ÕHõ ã¨∂HõΔ ‡„H˜=ÚÅ∞ qãï˚OK«|_»`å~Ú.
<åÅ∞Hõ "≥Ú^Œ∞ÌÉÏi ~°∞z `≥eÜ«∞‰õΩO_® L#flÑ¨C_»∞ <Õˆ~_»∞Ñ¨à◊√§ u#_»O
=Å¡ ~°∞z ã¨Ê+¨ìOQÍ `≥Å∞ã¨∞ÎOk. W=hfl K≥a`Õ qO\Ï~À q#~À#x
ãÖ=`«û~°HÍÅOÖ’ XHõ¯™ê~°<åfl <Õ~ˆ _»∞ Ñ¨à§◊ #∞ u#=∞x ÃÑ^ŒÅÌ ∞ K≥|∞`å~°∞.
346. '~å=∞— J<Õ Ô~O_»HõΔ~åÅ∞ t=Ùxq!?
"åb‡H˜ ~å=∂Ü«∞} â’¡HÍÅ∞ W~°"·≥ <åÅ∞QÆ∞ "ÕÅ∞. J~Ú`Õ t=Ùx
=^ŒÌ =∞iO`« qÑ¨ÙÅOQÍ =O^Œ HÀ@¡ â’¡HÍÅ∞ QÆÅ ~å=∞Ü«∞}O LO^Œ@.
P =O^Œ HÀ@¡ â’¡HÍÅ∞ ^Õ=`«ÅH˜, =∞Ç¨Ï~°∞¬Å‰õΩ, ~åHõΔã¨∞Å‰õÄ JO^ŒiH©
WKåÛ_»@. `«∞^Œ‰õΩ F â’¡HõO =∂„`«"Õ∞ q∞yeOk.
148 QÀÑ¨Ù~°O....
q∞ye# â’¡HÍxfl Ñ¨k=∞OkH˜ Ñ¨k JHõΔ~åÅ∞ ÑÖK«QÍ Ô~O_Õ
JHõΔ~åÅ∞ q∞yÖÏ~Ú. P Ô~O_»HõΔ~åÖË '~å=∞— =∞Ç¨t=Ù_»∞ P JHõΔ~åÅ#∞
Ô~O\˜<Õ Z=fiiH© W=fi#x `«<Õ LOK«∞‰õΩ<åfl_»@.
347. ÔH·Hõ#∞ q"åÇ¨ÏO KÕã¨∞‰õΩ#flÑ¨C_»∞ P"≥∞ a_»¤ˆH Ñ¨@ìO Hõ_»`å#x
^Œâ◊~°^äŒ∞_»∞ =∂@ WKåÛ_®?
WKåÛ_»∞. J~Ú`Õ HÔ H· ‰õ Ωõ HÍ^Œ∞. P"≥∞ `«O„_ç HÔ H· Ü
õ ∞« =∞Ç¨~åA‰õΩ.
Ñ¨\Ïìaè¿+Hõ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ h=Ù =zÛ J_»∞QÆ∞`Õ h=Ù K≥Ñ≤Ê#@∞ì h a_»¤
Ñ¨Ù„`«∞xˆH Ñ¨@Oì Hõ_`» å#x K≥|∞`å_»∞. JO^Œ∞Hˆ ^Œâ~◊ ^° ∞Œä _»∞ =t+¨ª =∞Ç¨Ïi¬x
4 ‰õÄ_® ãÖ„Ñ¨kOK«‰õΩO_® Ç¨Ï_»=Ù_çQÍ Ñ¨\Ïìaè¿+HõO x~°‚~Ú™êÎ_»∞. ÔH·HõÜ«∞
~åAH˜ ‰õÄ_® N~å=Ú_Õ Ñ¨\Ïìaè+≤‰õΩÎ_»"åfiÅx LO_»@O`À U ~ÀA `«#
=~°O QÆ∞~°∞ÎKÕÜ«∞ºÖË^Œ∞. JO^Œ∞ˆH ÔH·Hõ `«# `«O„_ç =zÛ J_»QÆ_»x, ^Õ=ã¨∞~°
Ü«Ú^ŒúOÖ’ WzÛ# HÀiHõÅ#∞ J_»∞QÆ∞`«∞Ok.
348. Éè’[<åxfl ZÖÏ fã¨∞HÀ"åe?
Éè’[<åxfl PK«=∞#O KÕã≤# `«~åfi`« fã¨∞HÀ"åe. J#fl=Ú#‰õΩ
#=∞ã¨¯iOz PÇ¨~°Ñ¨^•~å÷Å#∞ K«∂ã≤ z~å‰õΩ Ñ¨_»~å^Œ∞. =O_ç# "åifl
„Ñ¨â◊Oã≤OKåe. JÑ¨C_Õ |ÖÏhfl, Wã¨∞ÎOk. ÖËHõáÈ`Õ qHõ\ ˜ã¨∞ÎOk.
Éè’[#O =∞^èŒºÖ’ ÖË=@=¸, =∂\Ï¡_»@=¸ KÕÜ«∞‰õÄ_»^Œ∞.
ZOye J<åflxfl W`«~∞° Å‰õΩ ÃÑ@ì‰Äõ _»^∞Œ . Ñ¨^•~å÷Å∞ ÉÏQÆ∞<åflÜ«∞x JuQÍ
uO>Ë PÜ«Ú+¨μ¬ H©}Δ ã˜ ∞¨ OÎ k. Éè’[<å#O`«~=° Ú ‰õÄ_® PK«=∞#O KÕÜ∂« e.
PK«=∞# q^è•#O `≥eÜ«∞#Ñ¨C_»∞ ^Õ=Ùx ã¨‡iOz P `«~°∞"å`« u<åe.
qã¨ÎiÖ’ Ug∞ q∞QÆÅÛ‰õÄ_»^Œ∞. J=ã¨~°"≥∞ÿ#O`« =_ç¤OK«∞HÀ"åe.W+¨ìO
ÖËx Ñ¨^•~åúÅ#∞ =ÚO^Œ∞QÍ<Õ K≥áêÊe.
349. JuQÍ uO>Ë x„^Œ ZO^Œ∞‰õΩ =ÚOK«∞‰õΩ =ã¨∞ÎOk?
u#QÍ<Õ x„^Œ =∞Ozk HÍ^Œ∞. Ñ¨Ó~°fiHÍÖOÖ’x "å~°∞ Éè’[#O
KÕâßHõ HÍã¨Î ^Œ∂~°O #_çKÕ"å~°∞. ã¨„`åÖ’¡ Éè’[#O KÕã≤#"å~°∞ Z\˜ì
Ñïã≤÷`«∞Ö’¡ x„^ŒáÈÜÕ∞"å~°∞ HÍ^Œ∞. `«=∞ `«=∞ ^èŒ<åxfl ^˘OQÆÅ∂, ™êfi~°÷
Ñ¨~∞° Å∂ H˘Å¡Q˘>Ëì „Ñ¨=∂^ŒO LO^Œx. PHÍ~°}OQÍ#∂, P~ÀQÆº Ñ¨~O° QÍ#∂
x„^Œ =∞Ozk HÍ^Œ∞. Éè’[#OKÕã#≤ Ñ¨Ù_»∞ r~°=‚ º=ã¨Ö÷ ’ ~°H„Îõ Ñ¨™ê~°O [iy
áÈ+¨HÍÅ#∞ ã‘fiHõiã¨∞ÎOk. Pã¨=∞Ü«∞OÖ’ Z‰õΩ¯= ~°HõÎO J=ã¨~°O J=fi
@O`À â◊s~°OÖ’x q∞QÆ`å ÉèÏQÍÖ’¡ ~°HõÎ„Ñ¨ã¨~°} `«yæ =∞QÆ`«QÍ =∞`«∞ÎQÍ
QÀÑ¨Ù~°O..... 149
JxÑ≤ã¨∞ÎOk. #ÅÉèˇ· J~Ú^Œ∞ ^•\˜#"å~°∞ Éè’[#O JÜ«∂ºHõ F áê=Ù
QÆO@ Py x^Œ∞iOK«@O =∞Ozk.
350. P=Ù ¿Ñ_»Ö’ Jáê~°â◊‰õΩÎÅ∞!
=∞# ÉèÏ~°fÜ«ÚÖË HÍHõ q^ÕjÜ«ÚÅ Ãã·`«O P=Ù¿Ñ_» J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ#^Œx
K≥|∞`å~°∞. P=Ù¿Ñ_»#∞ JeH˜# WO\’¡ ã¨∂HõΔ ‡„H˜=ÚÅ∞ ~å=Ù.
Ñ¨q„`«"≥∞ÿ# Ü«∞[˝Ü«∂QÍ^Œ∞Å‰õΩ P=Ù¿Ñ_»<Õ LÑ¨Ü≥∂y™êÎ~°∞.
P=Ù¿Ñ_» "åã¨# =Å# =∞ÖËiÜ«∂ ™ÈHõ^Œ∞. J`«ºO`« "Õ_çx xÜ«∞O„uOKÕ
â◊HÎ˜ ‰õÄ_® P=Ù ¿Ñ_»Ö’ LOk. WO\˜x T_çÛ#Ñ¨Ù_»∂, "åH˜e T_çÛ#Ñ¨Ù_»∞
J<ÕHõ ~ÀQÆ„H˜=ÚÅ∞ QÍeÖ’H˜ ÖË™êÎ~Ú. JÖÏO\˜ "å\˜H˜ q~°∞QÆ∞_»∞QÍ
P=Ù¿Ñ_»#∞ h\˜Ö’ HõeÑ≤ HõàÏ§Ñ¨Ù K«Å¡@O, JÅHõ@O ^•fi~å "å\˜x
x"åiOK«=K«∞Û.
351. „ã‘ÎH˜ N=∞O`«=Ú KÕ¿ãÎ Ñ¨Ù„`«∞_»∞ [x‡™êÎ_®?
Ñ¨Ù<åfl=∞ #~°HõO #∞Oz ~°H˜ΔOK«∞"å_»∞ Ñ¨Ù„`«∞_»∞. `«b¡, `«O„_çH˜
L`«Î~° „H˜Ü«∞Å∞ KÕÜ«Ú@ÔH· =$^•úÑ¨ºOÖ’ K«∂ã¨∞HÀ=@O H˘~°‰õΩ Ñ¨Ù„`«∞_çfl
Hõ<åe. `˘e Ñ¨Ù„`«ãO¨ `å#O HÀãÖ „ã‘Î QÆ~ƒ° =ù u J=QÍ<Õ Ñ¨Ù+¨ºg∞ #Hõ„Δ `å#
ã‘=∞O`«=Ú KÕ™êÎ~°∞.
352. Dâß#º=ÚÖ’ ^Õ=Ù_çfl ÃÑ>Ëì gÅ∞ ÖËHõáÈ`Õ UO KÕÜ«∂e ?
=∂i# r=# Ñï}Ï=∂Å ^Œ$ëêì º, L^ÀºQÆ x~°fiÇ¨Ï}Å =Å¡
ZHõ¯_≥H¯õ _çHÀ "≥à§◊ =eû =ã¨∞OÎ k. J@∞=O@Ñ¨C_»∞ ÉèQí =Æ O`«∞_çfl Dâß#º
k‰õΩ¯# ÃÑ@∞ì‰õΩ<Õ ã¨^Œ∞áêÜ«∞O LO_»HõáÈ=K«∞Û. JÖÏO@Ñ¨C_»∞ ^Õ=Ù_»∞
Ñ¨tÛ=∂xfl K«∂¿ãÖÏ U~åÊ@∞ KÕã¨∞HÀ"åe.
353. U ãÖYº‰õΩ Z=~°∞ JkèÑü?
XHõ@= ãÖYº‰õΩ ã¨∂~°º„QÆÇÏ¨ =¸, ~Ô O_»= ãÖYº‰õΩ K«O„^Œ∞_»∂,
=¸_»= ãÖYº‰õΩ QÆ∞~°∞=Ó, <åÅæ= ãÖYº‰õΩ ~åÇ¨ï=Ó, J~Ú^Œ=
ãÖYº‰õΩ |∞^èŒ„QÆÇ¨Ï=¸, P~°= ãÖYº‰õΩ â◊√„‰õΩ_»∂, U_»= ãÖYº‰õΩ
Hˆ `«∞=Ù Uxq∞^À ãÖYº‰õΩ â◊h, `˘q∞‡^À ãÖYº‰õΩ ‰õΩA_»∞ JkèÑ`¨ ∞« Å∞.
354. áêi*Ï`« Ñ¨ÓÅ`À Ñ¨Ó[ KÕÜ«∞=KåÛ?
H˘O`«=∞Ok áêi*Ï`« Ñ¨ÓÅ`À Ñ¨Ó[ KÕÜ∞« ‰õÄ_»^xŒ ... ÉèQí =Æ O`«∞
xH˜ W+Öì ÖËx Ñ¨ÓÅx K≥|∞`«∞O\Ï~°∞. `≥Åã‘ `≥eÜ«∞Hõ KÕã#≤ „Ñ¨ãO¨ QÍÅ#∞
150 QÀÑ¨Ù~°O....
Ñ¨\ ì̃OK«∞HÀ#Hõ¯ˆ~¡^Œ∞. áêi*Ï`« Ñ¨ÓÅ`À ÉèíQÆ=O`«∞xH˜ „Ñ‘uHõ~°OQÍ Ñ¨Ó[
KÕÜ«∞=K«∞Û#∞.
355. =∞Ç¨ÉèÏ~°`åxfl q<åÜ«∞‰õΩ_»∞ ZHõ¯_» „"åâß_»∞?
"åºã¨∞_»∞ K≥|∞`«∞O>Ë q<åÜ«∞‰õΩ_»∞ Ñ¶∞¨ O@O Z`«‰Î Ωõ O_® „"åã≤Ok,
=∞# ÉèÏ~°`«^Õâ◊ z=~° „QÍ=∞"≥∞ÿ# '=∂#—Ö’. Ç≤Ï=∂ÅÜ«∂Ö’¡ LOk D
„QÍ=∞O. |^Œs<å^ä£ "≥o§# "å~°∞ `«Ñ¨Êx ãïQÍ D „QÍ=∂xfl ^Œi≈™êÎ~°∞.
'[Ü«∞— HÍ=º=∞<Õ =∞Ç¨ÉèÏ~°`åxfl q<åÜ«∞‰õΩ_»∞ "åºã¨∞x Ñ¨Å∞‰õΩ
„Ñ¨HÍ~°O ~åã¨∞ÎO>Ë „Ñ¨Hõ¯# „Ñ¨=Ç≤Ïã¨∞Î#fl ã¨~°ã¨fif #k `«# Ñ¨~°∞QÆ∞Å
L~°∞HõÅ â◊ÉÏúÅH˜ JO`«~åÜ«∞O HõÅQÆ‰õÄ_»^Œx =∞ø#O =Ç≤ÏOz
„Ñ¨=Ç≤Ïã¨∞ÎOk.
P J^Œ∞ƒù`åxfl WÑ¨C_»∞ ‰õÄ_® |^Œs<å^ä£ "≥o#¡ "å~°∞ K«∂_»=K«∞Û.
xOáêkQÍ Py QÆ=∞x¿ãÎ ã¨~°ã¨fif #k ÉèÏ~°`åxfl ~åã≤# KÀ@ â◊|ÌO
ÖË‰õΩO_® „Ñ¨=Ç≤Ïã¨∞ÎOk. P „Ñ¨^Õâßxfl ^•@QÍ<Õ =∞m§ QÆÅQÆÅÅ∞.
356. ZÖÏO\˜ Ñ¨Ù~°∞+¨μ_çfl q"åÇ¨Ï=∂_®e?
^è≥·~°º=Ú#fl"å_»∂, =∞OzQÆ∞}=ÚÅ∞ HõÅ"å_»∂, â◊√ÉèíÅHõΔ}
ãÖÑ¨#∞fl_»∂, q^•ºáê~°OQÆ`«∞_»∂, `«#Hõ<åfl á⁄_»"≥·# "å_»∂, ãÖÑ¨Ó~°‚
P~ÀQÆº=O`«∞_»∂, „ã‘Î =ºã¨#=ÚÅ∂, E^Œ=ºã¨#=ÚÅ∂ ÖËx"å_»∂,
=∞^•ºxfl W+¨Ñì _¨ x» "å_»∂, JO^ŒQÍ_»∂, Ñ¨Å∞=~°∞ã¨ K«H¯õ QÍ L#fl"å_»∂,
`«Å g∞^Œ xO_≥·# A@∞ì HõÅ"å_»∂ J~Ú# Ñ¨Ù~°∞+¨μ_çfl „ã‘Î HÀ~°∞HÀ"åe.
357. „|Ç¨Ï‡ =Ú_ç „|Ç¨Ï‡^Õ=Ú_Õ "Õ™êÎ_®?
q"åÇ¨Ï ã¨=∞Ü«∞OÖ’ =^èŒ∂=~°∞e~°∞=Ùi K≥OQÆ∞Å‰õÄ =Ú_ç "Õã≤
Pj~°fik™êÎ~∞° . D =Ú_ç ™êHõ`Δ ∞« Î „|Ç¨Ï‡^Õ=Ù_Õ =∞O„`ÀKåÛù~}° `À "Õ™êÎ_∞» .
rq`åO`«=Ú W~°∞=Ù~°∂ Hõeã≤ "≥∞eã≤ LO_®Åx „|Ç¨Ï‡^Õ=Ù_çKÕ "≥Ü«∞º
|_ç# =Ú_Õ „|Ç¨Ï‡=Ú_ç. XHõi KÕ~Ú XHõ~°∞ Ñ¨@∞ìH˘x Jyfl K«∞@∂ì
„Ñ¨^ŒH˜Δ}O KÕã≤ Hõeã≤ "≥∞eã≤ ã¨∞YOQÍ LO\Ï=∞x =Ú=∂‡~°∞ „Ñ¨^ŒH˜Δ}
KÕÜ«∞@"Õ∞ áê}˜„QÆÇ¨Ï}=Ú.
358. =Ãã‰õΩ¯= áÈâß~°O\Ï~°∞?
ãÖã¨¯ $`«OÖ’ '=K«∞— ÖË^• 'LÑ¨„QÆO^èŒ— JO\Ï~°∞. `Õ=∞QÍ L#fl
„Ñ¨^Õâ◊OÖ’ ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞Ok. Ñ¨ã≤`«#OÖ’ `˘O^Œ~°QÍ =∂@Å∞ ~å=\ÏxH˜
Ñ¨ãH¨ ˘=Ú‡#∞ J~°QÆ nã≤ `Õ<`≥ À HõeÑ≤ áÈ™êÎ~∞° . JÖÏáÈ¿ãÎ "å‰õΩ¯ ã¨Ê+Öì QÍ
QÀÑ¨Ù~°O..... 151
K«H¯õ QÍ `«fi~°QÍ =ã¨∞OÎ ^Œx JÖÏ áÈ™êÎ~∞° . ã¨=∞`«∂HõOQÍ =ã¨á⁄Ü«∞º‰õΩO_®
Z‰õΩ¯= áÈ¿ãÎ QÆÅQÆÅ =∂\Ï¡_» `å~°∞. JÖÏO\˜ "åà◊§x ãÖÉ’kèOz
g_çH˜ =Ãã‰õΩ¯= áÈâß~°O\Ï~°∞. PÜ«Úˆ~fi^ŒOÖ’ "åÑ¨Ù#∞ ‰õÄ_® D =ã¨
K≥@∞ì "Õà◊§ ~°ãÖ `«yæã¨∞ÎO^Œx L#flk.
359. K«`«∞ó+¨+≤ì Hõà◊Å∞ J#QÍ Uq?
64Hõà◊Å∞Jx J<ÕHõ ãÖ^èŒ~åƒùÖ’¡ qxLO\Ï~°∞. P64Hõà◊Å∞ Wq
1.Jëêª^âŒ e◊ Ñ≤ÉÁ^èŒ 2. `«ÖY¡Ë #=Ú 3. j„Ñ¶∞¨ "åK«#=Ú 4. |Ç¨ïq^èŒ
ÉèÏëê *Ï˝#=Ú 5. `«`«Î`ü ÉèÏëê Hõq`å Hõ^äŒ#=Ú 6. ^Œ∂º`«=Ú 7.
|∞∞ˆQfi^Œ=Ú 8. Ü«∞Aˆ~fi^Œ=Ú. 9. ™ê=∞"Õ^Œ=Ú 13. ^èŒ#∞ˆ~fi^Œ=Ú 14.
QÍO^è~Œ fi° "Õ^=Œ Ú 15. tHõΔ 16 "åºHõ~}° =Ú 17. KèO« ^Œã∞¨ û 18. x~°∞Hõ=Î Ú
19. *’ºu+¨=Ú 20, HõÅÊ=Ú 21. g∞=∂O™ê 22. <åºÜ«∞âß„ã¨Î=Ú
23. Ñ¨Ù~å}=Ú 24 ^èŒ~°‡âß„ãÎ̈=Ú 25. ~å*ÏºOQÆ=Ú 26. ÑÖKåOQÆ=Ú
27. `«O„`«=Ú 28. Ñ¨Ù~å}Hõ^äŒ#=Ú 29. ã¨‡ $u 30. HÍ=º=ÚÅ∞ 31.
JÅOHÍ~°=Ú 32. <å@Hõ=Ú 33. âßOu 34. qâ◊fi 35. PHõ~°¬} 36.
q^Õfi+¨ 37. LKåÛ@# 38. =∂~°} 39. QÆu 40. [Å 41. Jyfl 42.
^Œ$+≤ì 43. PÜ«Ú^èŒ 44. "åH± 45. ˆ~`«ãπ 46. QÆ[ 47. Ç¨ÏÜ«∞ 48. ~°^äŒ
49. tHõΔ} 50 ™ê=Ú„kHõ 51. =∞Å¡Ü«Ú^Œú=Ú 52. áêK«Hõ`«fi=Ú 53.
QÍ~°∞_»q^Œº 54 ã¨∞+≤# 55. J#~°ú 56. Ñ¶¨∞<å 57. WO„^Œ*ÏÅ 58.
#$`«º 59. w`« 60. ~°ã"¨ å^Œ 61. ~°`fl« ÑïHõΔ 62. KÒ~°º 63. ^è•`«∞ÑïHõΔ
64. J^Œ$â◊º`«fi=Ú.
360. Hõ\˜Hõ <ÕÅ g∞^Œ ÃÑ@ì‰õÄ_»xq?
|OQÍ~°=¸, ~°`«fl=ÚÅ∂, nÑ¨=Ú, t=eOQÆ=Ú, â◊OY=¸,
™êÅ„QÍ=∞=¸, [Å=¸, Ñ¨Ù+¨Ê=¸, `«∞Åã≤^ŒàÏÅ∂, [Ñ¨=∂ÅÅ∂,
Hõ~°∂Ê~°=¸, ~°∞„^•HõΔ=∂ÖÏ, ‰õΩâ◊=¸Å=ÚÅ∂ (QÆiHõ), Ñ¨Ùã¨ÎHõ=¸,
Ü«∞*’˝Ñ¨g`«=¸, P=ÙÑÖz`«=¸, <≥~¸º, `«=∞Åáê‰õΩÅ∂, ÑÖ_»∂¡,
g\˜x <ÕÅÃÑ· LOK«~å^Œ∞.
361. PjfiÜ«Ú[ =∂ã¨=ÚÖ’ U U ÑÖ_»∞QÆÅ∞ L<åfl~Ú ?
PjfiÜ«Ú[ =∂ã¨ „áê~°OÉèíOÖ’ â◊~°#fl=~å„`«∞Å∞ „áê~°OÉèí=Ú.
#=~å„u Ñ¨Ó[Å#∞ 9 ~ÀAÅ∞ Ñ¶¨∞#OQÍ [~°∞Ñ¨Ù‰õΩO\Ï~°∞. ^Œ∞~åæ+¨ìg∞
ÑÖ_»∞QÆÖ’¡ HõÅ¡ ÃÑ^ŒÌ ÑÖ_»∞QÆ. J=∞‡"åix 9 ~ÀAÅ∂ 9 ~°∂áêÅ`À
152 QÀÑ¨Ù~°O....
ÉèíH˜Î`À "≥·Éè’=¿Ñ`«OQÍ Ñ¨Ól™êÎ~°∞. q[Ü«∞ ^Œâ◊g∞, ^Œã¨~å Jx Ñ≤eKÕ
D ÑÖ_»∞QÆ <≥Å JO`å ÉèíH˜Î=∞Ü«∞O, â◊H˜Î=∞Ü«∞O.
362. PjfiÜ«Ú[ |Ç¨ïà◊ K«`«∞~°Ìt
D ÑÖ_»∞ˆQ Ñ≤Å¡Å‰õΩ Jã¨Å∞ ã≤ã¨Öˇ·# P#O^À`åûÇ¨Å ÑÖ_»∞QÆ.
N=∞Ç¨ÏÅH˜Δ ‡x H˘ez, „Ñ¨ã¨#flO KÕã¨∞‰õΩ<Õ k=º"≥∞ÿ#ÑÖ_»∞QÆ. áê`åà◊O
#∞Oz |eK«„Hõ=iÎ D~À*Ë Éèí∂q∞ÃÑ·H˜ =KåÛ_»h, J^Õ~ÀA "å=∞<å=
`å~°OÖ’ |ex áê`åà◊OÖ’H˜ J}QÆ^˘HÍ¯_»h Ñ¨Ù~å}ÏÅ∞ K≥|∞`«∞<åfl~Ú.
D ~ÀA# uÅ`≥·ÅO`À `«Å™êfl#O KÕ™êÎ~°∞. ^•xH˜ HÍ~°}=Ú náê=m
6 Ñ¨~°fi Ñ¨q„`« ~ÀAÖ’¡ ÅH©;^Õq uÅ`≥·ÅOÖ’ LO@∞Ok. #~°HõK«`«∞~°Ìt
~ÀA# #∞=ÙfiÅ`À KÕã≤# =O@HÍÅ∞ W+¨ìOQÍ uO\Ï~°∞. #~°Hõ K«`«∞~°Ìt
ÑÖ_»∞QÆH˜ "≥#‰õΩ#fl QÍ^äŒ Uq∞@O>Ë Ñ¨Ó~°fiO #~°HÍã¨∞~°∞_»∞ WO„^Œ∞_ç
`«e¡ Jku Hõ~å‚Éèí~°}ÏÅ#∂, ^Õ=`å Ñ¨Ù„uHõÅ∞ Ñ¨^ŒÇ¨~°∞ "ÕÅ=∞Okh
|Å=O`«OQÍ fã¨∞‰õΩ "≥àÏÎ_»∞. Jk `≥Å∞ã¨∞‰õΩ#fl ã¨`«ºÉèÏ=∞ `«# Éèí~°Î
NHõ$+¨μ‚_ç`À Hõeã≤ #~°HÍã¨∞~°∞x ÃÑ·H˜ Ü«Ú^•úxH˜ "≥o§ NHõ$+¨μ‚_çKÕ
K«OÑ≤ã¨∞ÎOk. ^•xH˜ „Ñ¨fHõQÍ #~°Hõ K«`«∞~°Ìtx „Ñ¨[Å∞ P#O^ŒOQÍ
[~°∞Ñ¨Ù‰õΩO\Ï~°∞. náê=o~ÀA J=∂"åã¨º. P ~ÀA# ÅH©;Ñ¨Ó[
qâı+ÖQÍ KÕ™êÎ~°∞.
363. f~°÷O ¿ãqOz# `«~åfi`« KÕux `«Å‰õΩ ~åã¨∞HÀ=KåÛ?
f~°÷O fã¨∞HÀ=\ÏxH˜ KÕux QÀHõ~°‚ÉèíOy=∞Ö’ LOz fã¨∞‰õΩO
\Ï=Ú. PÃÑ· J<åÖ’z`«OQÍ =∞#O P KÕux `«ÅÃÑ· ~åã¨∞‰õΩO\Ï=Ú.
JÖÏ K≥Ü«∞º@O `«QÆ^Œ∞.
f~°O÷ ÑÖKå=∞$`«O`À KÕ™êÎ~∞° . JO^Œ∞Ö’ `Õ<,≥ ÑÖKå^•~° =O\˜q
A@∞ì‰õΩ =∞OzqHÍ^Œ∞. JÖÏˆQ `«∞Åã‘ f~°÷O fã¨∞H˘<åfl `«ÅÃÑ·
~åã¨∞HÀ‰õÄ_»^Œ∞. f~°÷O fã¨∞HÀ=@O=Å¡ KÕ~Ú ZOyÅ=Ù`«∞Ok. ZOye
KÕux `«ÅÃÑ· ~åã¨∞HÀ‰õÄ_»^Œ∞.
U f~°O÷ fã¨∞‰õΩ<åfl KÕux ™ê^è•~°} h\˜`À â◊√„ÉèOí KÕã∞¨ HÀ"åe.
"≥·+¨‚= ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞OÖ’ QÆOQÆ [ÅO`À Jaè¿+HõO KÕã≤# f~åúxfl =∂„`«"Õ∞
`«Å "≥#∞Hõ ~åã¨∞HÀ"åex LOk.
364. K≥·„`«=∂ãÖÖ’ U ÑÖ_»∞QÆÖÁ™êÎ~Ú?
ãÖ=`«û~å~°OÉèí=Ú J#QÍ LQÍk. D ~ÀA# „|Ç¨Ï‡^Õ=Ù_çfl
„áêi÷¿ãÎ ã¨HõÅ â◊√ÉèÏÅ∞ [~°∞QÆ∞`å~Ú. „|Ç¨Ï‡#∞ „áêiúOKåeû# UÔH·Hõ
QÀÑ¨Ù~°O..... 153
ÑÖ_»∞QÆ D LQÍ^Õ. _ÀÖÏ Q“s „=`«=¸, ™œÉèÏQÆº â◊Ü«∞# „=`åÅ∞
áê\ÕKåe. N=∞Ç¨q+¨μ=‚ Ù =∞`åûº=`å~°"∞≥ uÎ ™È=Ú‰õΩ _çflOz "Õ^•Å#∞
~°H˜ΔOz „|Ç¨Ï‡H˜zÛ# D LQÍk.
K≥·„`«â◊√^Œú#=q∞ N~å=∞#=q∞. ã‘`å~å=ÚÅ HõàÏº}=¸,
N~å=Ú_»∞ ~å=}∞_çfl =kèOz ÅOHõ #∞Oz JÜ≥∂^èŒº‰õΩ =zÛ# ~ÀE
W^Õ. N~å=∞#=q∞ ~ÀA LÑ¨"å™ê^Œ∞Å∞ KÕÜ«Ú@ â◊√ÉèíO. D ÑÖ_»∞QÆ
~ÀA ~°ÑÚ¨¶ ‰õΩÅ uÅ‰õΩ_≥#· N~å=∞K«O„^Œ∞_ç „Ñü=∞#∞ JkÜ«Ú#∞ Z_»=∞
`˘_» g∞^Œ ã‘`å^Õq L#fl „Ñü=∞#∞ ^•#O KÕÜ«Ú@=Ú â◊√ÉèíHõ~°O.
365. Ñ¨Ó[ ã¨=∞Ü«∂Ö’¡ K≥Ü«∞º‰õÄ_»xq, K≥Ü«∞ºeû#q
ã¨∂~°∞º_»∞ L^Œ~ÚOK«_®xH˜ =ÚO^Õ ÖË"åe. Jã¨qÎ ∞Oz# `«~åfi`«
x^Œ∞iOKåe.<À=ÚÅ∂, „=`åÅ∂ KÕ¿ã ~ÀA `«Å‰õΩ #∂<≥ ÃÑ@ì_»O,
^Œ∞=fi@O KÕÜ∞« ~å^Œ∞.â◊x, Pk, =∞OQÆà"◊ å~°ÅÖ’ H˘`«Î =ã¨∞=Î Ùx H˘#~å^Œ∞.
™êfl#O K≥Ü«∞º‰õΩO_® á⁄~Úº "≥eyOK«=^Œ∞Ì. â◊√„Hõ"å~åÅ∞ „Ñ¨Ü«∂}ÏÅ∞
K≥Ü«∞º~å^Œ∞. `˘Å∞`«QÍ =ÚO^Œ∞ g∞~°∞ ÉÁ@∞ì ÃÑ@∞ìH˘x PÃÑ· W`«~°∞Å‰õΩ
ÉÁ@∞ì ÃÑ\Ïìe. Ñ¨Ó[ ã¨=∞Ü«∞~ÀAÖ’¡ =∞Oz hà◊√§, =∞l˚QÍ g∞ KÕ`∞« Å`À
=_ç¤OK˘^Œ∞Ì. W`«~°∞Å #∞Oz LÑ¨C, #∂<≥ fã¨∞HÀ~å^Œ∞. QÆ_»Ñ¨x HÍe`À
`˘Hõ¯‰õΩO_® *Ï„QÆ`«Î =Ç≤ÏOK«O_ç. QÆ_»Ñ¨ |Ü«∞@ #∞Oz Ö’Ñ¨Å =ã¨∞Î=Ùx
|Ü«∞@‰õΩ fã¨∞‰õΩ~å~å^Œ∞. JÖÏˆQ |Ü«∞@ =ã¨∞Î=ÙÅx QÆ_»Ñ¨ J=`«Å
ÃÑ@ì~å^Œ∞. ~å„u Éè’[#OÖ’ ÃÑ~°∞QÆ∞x Z\˜ì Ñïã≤÷`«∞ÅÖ’ fã¨∞HÀ=^Œ∞Ì.
366. ‰õΩHõ¯Å∞ =¸ey<å, U_çÛ<å PÑ¨^Œ ãÖÉèíqã¨∞Î#fl\Ïì?
‰õΩHõ¯Å∞ =¸ey<å, U_çÛ<å Ü«∞=∞^èŒ~°‡~åA =ã¨∞Î#fl@∞¡
ÉèÏq™êÎ~°∞. ‰õΩHõ¯Å∞ "åã¨# K«∂ã≤ ZÖÏ KÀ~°∞Åx QÆ∞iÎ™êÎÜ≥∂, JÖÏ<Õ
=∂#=ÙÅH˜ HõxÑ≤OK«x J<ÕHõ k=º, ^Œ∞+¨ìâ◊‰õΩÎÅ∞ ‰õΩHõ¯ÅH˜ HõxÊ™êÎ~Ú.
‰õΩHõ¯Å∞ JÖÏ „Ñ¨=iÎOz#Ñ¨C_»∞ KåÖÏ™ê~°∞¡ KåÅ KÀ@¡ =∞~°}ÏÅ∞
ãÖÉèíqOKå~Ú. „Ñ¨Hõ$ux, ÉèíQÆ=O`«∞_ç LxH˜x `≥Å∞ã¨∞HÀ=\ÏxH˜ Zxfl
[#‡Öˇ·<å KåÅ=Ù.
HÍh Ñ¨â◊√... Ñ¨HΔÍº^Œ∞Ö’¡ H˘xfl Jf`« â◊‰õΩÎÅ∞<åfl~Ú. =∂#=Ù_»∞
QÆ∞iÎOK«ÖËx "å\˜x Z<Àfl Jq QÆ∞iÎ™êÎ~Ú. K≥Ñ¨Ê\ÏxH˜ ‰õΩHõ¯ÅH˜ =∂@
ÖË^Œ∞. P =∂>Ë ‰õΩHõ¯ÅH˜ LO>Ë D Éèí∂g∞‡^Œ =∂#=Ù_»∞ LO_Õ"å_»∞
HÍ^Œ∞. ‰õΩHõ¯ÅˆH HÍ^Œ∞ U rqH˜ =∂\Ï¡_Õ â◊H˜Î L<åfl =∞x+≤ D Éèí∂q∞x
154 QÀÑ¨Ù~°O....
âßã≤OK«ÖË_»∞. JO^Œ∞ˆH ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ Jhfl [O`«∞=ÙÅHõO>Ë `«‰õΩ¯=
J~°›`«Å`À =∞x+≤x Ñ¨Ù\˜ìOz '=∂@— J<Õk WzÛ JO^ŒiHõO>Ë Z‰õΩ¯=
KÕâß_»∞.
367. =∂~°æt~°=∂ã¨=ÚÖ’ U ÑÖ_»∞QÆÅ∞ =™êÎ~Ú ?
=∂~°æt~° =∂ã¨=ÚÖ’ ^Œ`åÎ„`ÕÜ«∞ [~ÚOu. =∂~°æt~° áœ~°‚q∞
<å_Õ ^Œ`åÎ„`ÕÜ«∞ [Ü«∞Ou. `«#‰õΩ `å#∞QÍ Ñ¨Ù„`«~°∂áêxfl WzÛ ^Œ`«Î
<å=∞^èÕÜ«Ú_»Ü«∂º_»∞ N=∞Ç¨q+¨μ‚=Ù. D <≥ÅÖ’<Õ ^èŒ#∞ã¨ûO„HÍOu.
u~°∞áêÊ"≥· áê~åÜ«∞}=Ú „áê~°OÉè=í ∞ÜÕ∞º =∞OQÆàH◊ ~õ "° ∞≥ #ÿ ~ÀA. ã¨∂~°∞º_»∞
^è#Œ ∞~åtÖ’ „Ñ¨"tÕ OKÕ Ñ¨Ù}ºÑ¶∞¨ _çÜ∞« JÑ¨Ê\˜ #∞OKÕ ^è#Œ ∞~å‡ãÖ "≥Ú^ŒÅ∞.
368. Ñ¨Ù+¨¯~åÅ∞ ZÖÏ U~°Ê_®¤~Ú?
Ñ¨Ù+¨¯~°∞_»<Õ Éèí‰õΩÎ_»∞ =∞¿ÇÏâ◊fi~°∞x QÆ∂iÛ Ñ¶¨∞’~° `«Ñ¨ã¨∞û KÕâß_»∞.
J`«x `«Ñ¨ã¨∞û‰õΩ "≥∞zÛ t=Ù_»∞ „Ñ¨`«ºHõΔ"≥∞ÿ UO =~°O HÍ"åÖ’
HÀ~°∞HÀ=∞<åfl_»∞. JO^Œ∞‰õΩ Ñ¨Ù+¨¯~°∞_»∞. '™êfig∞ #^Œ∞Åhfl r=ÙÅ∞ KÕã≤#
áêáêÅ∞ xO_çáÈÜ«∂~Ú.
P #^Œ∞Åx Ñ¨Ùh`«=Ú KÕÜ«Ú@ÔH· h [Å"≥∞ÿ# â◊s~°=Ú#∞ <å
H˜=Ú‡, h ã¨Ê~°≈`À #^Œ∞Åhfl Ñ¨Ùh`«=∞=Ù`åÜ«∞x— HÀ~å_»∞. P `«~åfi`«
|$Ç¨Ïã¨Êu ‰õÄ_® t=Ùx `«#∞=Ùx Ñ¨Ù+¨¯~°∞x =ÖË á⁄Ok ã¨~°∞fiÅ‰õÄ
PÇ¨~°=Ú HÍ"åÅx `«Ñ¨=Ú KÕâß_»∞.
|$Ç¨Ïã¨Êu `«Ñã¨ ∞¨ û‰õΩ "≥∞zÛ t=Ù_»∞ `«#H˜zÛ# =~åxfl |$Ç¨Ïã¨Êu
H˜=fi\ÏxH˜ Ñ¨Ù+¨¯~°∞_»∞ =Ñ¨CHÀÖË^Œ∞. PÃÑ· „|Ç¨Ï‡ QÆ∂iÛ QÆ~°∞_»∞ `«Ñ¨ã¨∞û
KÕã≤ `«# HÀiHõ `≥eÜ«∞K≥áêÊ_»∞. JÑ¨C_»∞ „|Ç¨Ï‡Ñ¨<≥flO_»∞ r=#^Œ∞ÅÖ’
ãÖ=`«û~åxH˘Hõ¯™êi Ñ¨<≥flO_»∞ ~ÀAÅ∞ Ñ¨Ù+¨¯~°∞_»∞O_»∞#@∞ì, QÆ~°∞_˘Hõ¯
~åtÖ’ ãÖKå~°=Ú |\˜ì [~°∞QÆ∞`«∞O^Œx K≥Ñ≤Ê W^ŒÌsfl âßO`«ÑïKå_»∞.
Ñ¨Ù+¨¯~° ™êfl#O=Å¡, PÇ¨ÏÅº#∞ ÉèíOQÆO KÕã≤# ^Àëêxfl WO„^Œ∞_»∞
áÈQ˘@∞ì‰õΩ<åfl_»∞. „|Ç¨Ï‡ t~°ã¨∞û YO_çOz# ^À+Ö =Å# á⁄Ok#
„|Ç¨Ï‡Ç¨Ï`åº áêÑÖ #∞Oz t=Ù_»∞ q=Ú‰õΩÎ_»Ü«∂º_»∞.
369. Ñ≤Å¡Å∞ ÖËx"å~°∞ ã¨∞„|Ç¨Ï‡}Ëºâ◊fi~°™êfiq∞x ZO^Œ∞‰õΩ Ñ¨Ól™êÎ~°∞?
áê~°fif Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°∞Å#∞ ^Œi≈OK«\ÏxH˜ ZO`À =∞Ok |∞∞+¨μÅ∞
HÔ Ö· Ï™êxH˜ =KåÛ~°@. JO^Œ∞Ö’ kQÆO|~° |∞∞+¨μÅ∂ LO_»@O`À ã¨∞„|Ç¨Ï‡
}Ëºâ◊fi~°™êfiq∞ ¿ÇÏà◊#QÍ #"åfi_»∞. ^•xH˜ áê~°fiu^Õq H˘_»∞‰õΩx =∞O^Œ
QÀÑ¨Ù~°O..... 155
eOz, =∞~å‡OQÍÅ∞ ã¨$+≤ì=$kú HÀãÖ ã¨$+≤ìOz#q, *ÏuH˜ [#‡™ê÷<åÅx
`≥eÜ«∞ K≥Ñ≤ÊOk. `«e¡ *Ï˝#É’^èŒ`À ã¨∞„|Ç¨Ï‡}Ëºâ◊fi~°™êfiq∞ ã¨~°Ê~°∂ÑÖ
^•ÖÏÛ_»∞ r=Hõ}ÏÅ∞ áê=ÚÖÏ¡ LO\ÏÜ«∞x =∞#H˜ `≥eã≤O^Õ. P
`«~åfi`«"å\˜H˜ JkèÑü JÜ«∂º_»∞ ã¨∞„|Ç¨Ï‡}Ëºâ◊fi~°™êfiq∞, ^•x=ÖË¡
r=Hõ}ÏÅ JkèÑu¨ Ü≥∞ÿ # ã¨∞„|Ç¨Ï‡}Ëºâ◊fi~°∞x Ñ¨Ól¿ãÎ Ñ≤ÅÅ¡ ∞ Ñ¨Ù@ìx ^ŒOÑ¨`∞«
Å‰õΩ ãÖ`å#O HõÅ∞æ`«∞Ok.
370. Åe`å ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞O U ~ÀA K«kq`Õ ZO`« Ñ¶ë`«O =ã¨∞ÎOk?
„Ñü~ÀA Åe`å ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞O K«^Œ=@O=Å# =∞Ç¨Ñ¶ë`«O
=ã¨∞ÎOk. JÖÏ K«^Œ=@O gÅ∞HÍx "å~°∞ „Ñüâ◊√„Hõ"å~°O Åe`å ™ÈÎ„`«O
K«^Œ"åe. JÖÏˆQ Ñ¨Ù}ºÑ¶¨∞_çÜ«∞Ö’¡ D ™ÈÎ„`«O K«kq`Õ Ñ¶ë`«O Z<Àfl Ô
~Ô @∞¡ Z‰õΩ¯=QÍ LO@∞Ok. JÖÏˆQ ‰õΩ@∞O|ã¨É∞íè ºÅ [#‡ #Hõ„Δ `« ã¨=∞Ü«∂Ö’¡
K«kq`Õ ‰õΩ@∞O|âßOu. áœ~°‚q∞ <å_»∞ K«O„^Œ∞x K«∂ã¨∂Î K«^Œ=@O =Å¡
™êHΔÍº`«∞Î Åe`å^Õq Z^Œ∞~°∞QÍ<Õ ÑïîOz#>Ëì. Åe`å^ÕqH˜ HõÅ∞=Å∂,
=∂ˆ~_»∞ ^ŒàÏÅ∞, `«∞Åã‘^ŒàÏÅ∂, =∞Öˇ¡Ñ¨Ó=ÙÅ∂ ZO`À W+¨ìO. JÖÏˆQ
<≥·"Õ^ŒºOQÍ áêÜ«∞ã¨=¸, Ñ¨ÙÅQÆ=¸, z„`å#fl=¸, ^•x=∞‡, |∂_ç^Œ
QÆ∞=∞‡_çHÍÜ«∂ „Ñ‘u. ^ŒH}
Δ˜ Ï =$`« â◊OY=Ú "≥Ú^ŒÖ#·ˇ =hfl „Ñ‘uHõ~=° ÚÅ∞.
371. PaÌHõ=Ú<å_»∞ Éè’HõÎÅ‰õΩ ZÖÏ =_ç¤OKåe?
`˘Å∞`« J<åflxfl =_ç¤OKåe. Éè’HõÎ ‰õΩ_ç"≥·Ñ¨ÙQÍ Ñ¨Ñ¨C "Õã≤ PÃÑ·
fÑ≤ =_ç¤OKåe. P[ºáê„`« LOKåe. Éè’HõÎ Z_»=∞"≥·Ñ¨Ù Ñ¨Ó~°‚=ÚÅ∂, ÖË^•
JÖÏO\˜ ÉèíHõΔ=ÚÅ∞OKåe.
J<åflhfl, ‰õÄ~°Åh, Å=}=Úh QÆi>ˇ`À Éè’HõHÎ ˜ =_çO¤ Kåe. ÑÖ_»∞¡
=_ç¤¿ãÎ "˘ez =_ç¤OKåe. Éè’HõÎ =_»¤# HÍ=eû=¿ãÎ Ãã·QÆÅ`À<Õ K≥áêÊe.
Éè’HõÎÅ#∞ XHõi<˘Hõ~°∞ `åHõ‰õΩO_® ‰õÄ~ÀÛÉˇ\Ïìe.
372. q"åÇ¨Ï ã¨=∞Ü«∞OÖ’ Ñ¨^ŒÇ¨~°∞ P[ºÇ¨ÏŸ=∞=ÚÅH˜ J~°ú"Õ∞q∞\˜?
`˘e Ç¨ÏŸ=∞=Ú =^èŒ∞=Ùx `˘Å∞`« á⁄Ok# K«O„^Œ∞#‰õΩ PÇ¨ïu
^Œ`«Î=Ú KÕ™êÎ~°∞. PÃÑ· QÆO^èŒ~°∞fi#‰õÄ, JyflÇ¨ÏŸ„`«∞#‰õÄ PÇ¨ïu ^Œ`«Î=Ú
KÕ™êÎ~°∞.
<åÅ∞QÀ Ç¨ÏŸ=∞=Ú Ñ≤`$« QÆ$Ç¨ÏO #∞Oz Éè~í Î° QÆ$Ç¨Ï=Ú‰õΩ áÈ=Ù@ÔH·
Hõ#ºHÍ nHõΔ#∞ =^Œe"Õã≤#O^Œ∞‰õΩ PÃÑ· Ç¨ÏŸ=∞O Ñ≤`«$‰õΩÅO =^ŒÖËã≤#@∞ì
Éèí~°Î ‰õΩÖÏxfl =^ŒÅ‰õΩO_® LO_ÕO^Œ∞‰õΩ. P~°=Ç¨ÏŸ=∞=Ú WO„^Œ∞xÔH·,
156 QÀÑ¨Ù~°O....
™œÉèÏQÆº=uQÍ ã¨∞Ñ¨Ù„`«=uQÍ KÕÜ∞« =∞x. PÃÑ· U_À Ç¨ÏŸ=∞=Ú Jyfl^Õ=Ù_ç
QÆ∂iÛ =^èŒ∞=ÙH˜ Hõey# ãÖ`å<åxfl =∞$`«∞º=Ù #∞Oz ã¨^• ~°H˜ΔOK«=∞x
=^èŒ∞=ÙH˜ Éèíq+¨º`«∞ÎÖ’ Ñ¨Ù„`«â’HõO HõÅQÆhÜ«∞=^ŒÌx.
Zxq∞^À J[ºÇ¨ÏŸ=∞O, Hõey# ãÖ`å<åxH˜ ãÖÑ¨Ó~°‚ PÜ«Ú+¨μ¬
xzÛ D"≥∞#∞ ãÖ`À+ÖQÍ LOK«=∞x. `˘q∞‡^À P[ºÇ¨ÏŸ=∞=Ú â’HõO
^ŒiKÕ~‰° Ωõ O_®, Hõhfl~°∞ HÍ~°Û‰õΩO_® Éè~í ,Î° a_»Å¤ #∂ K«∂ã¨∞‰õΩO@∂ ÑïÑ¨Ó~°‚
ãÖ`À+Ö á⁄O^•Åx. Ñ¨^Œ=Ç¨ÏŸ=∞=Ú =^èŒ∞=Ù "≥∞_»#∞ xOw, "åÜ«Ú
^Õ=Ù_»∞, T~°∞=ÙÅ#∂, Z^Œ#∞ Pâ◊fih^Õ=`«Å∂, Ñ¨Ù@ìÉ’ÜÕ∞ ãÖ`å<åxfl
8 ÉèÏ#∞_»∂, ^èŒiOz# =„ã¨Î=ÚÅ#∞ |$Ç¨Ïã¨Êf, "≥#∞Hõ ÉèÏQÍxfl ^Õ=`«Å∂
~°H˜ΔOKåÅx.
Ñ¨^ŒH˘O_»= P[ºÇ¨ÏŸ=∞=Ú `≥eã‘ `≥eÜ«∞Hõ KÕã≤# áêáêÅ#∞
HõΔq∞OK«=∞x, "å\˜ #∞Oz HõÅ∞QÆ∞ ^Œ∞óY=Ú#∞ ^Õ=`«Å∞ áÈQ˘@ì=∞x.
Ñ¨<fl≥ O_»= Ç¨ÏŸ=∞=Ú =~°∞}^Õ=Ù_ç HÀãÖ, K«ÅQ¡ Í HÍáê_»=∞x, Ñ¨^=Œ ¸_À
Ç¨ÏŸ=∞=Ú =~°∞}∞_çfl „áêi÷OK«@=Ú.... ã¨=∞ã¨Î ‰õΩ@∞O| PÜ«Ú~åúÜ«∞
=Ú#∞ ÉèíOQÆÑ¨~°K«‰õΩO_®, HÀÑÖ ÖË‰õΩO_® „áê~°ú#Åx q#=∞x.
Ñ¨^•è flÅ∞QÀ P[ºÇ¨ÏŸ=∞=Ú Jyfl Ç¨ÏŸ„`«∞_çHÔ ,· =~°∞} ^Õ=Ù_ç HÀáêxfl
áÈQ˘\˜ì =∞=Ú‡ãÖ`À+¨ Ñ¨~°K«=∞x, =∂ÃÑ· â◊„`«∞=ÙÅ K«~°ºÅ#∞ PkÖ’<Õ
=º~°úO KÕÜ«∞=∞x. Ñ¨k¿ÇÏ#= Ç¨ÏŸ=∞=Ú ^Õ=`«ÅÖ’ `˘e "å_»~Ú#
Jyfl^Õ=Ù_çfl =∂ Ü«∞[˝Ü∂« QÍ^Œ∞ÅO^Œ∞ Ç¨Ïqã¨∞ûÉè∞í lOz, PÃÑ· =∂ HÀiHõÅ∞
f~°Û=∞x. Ñ¨^ÇŒ ¨ ~°= Ç¨ÏŸ=∞=Ú JyflÇ¨ÏŸ„`«∞xH˜ =∞#™ê "åKå ^è•ºxOz
Ñ¨ÓlOz #=∞ã¨¯iOK«@=Ú.
373. Ç¨Ï#∞=∞O`«∞#‰õÄ, ã¨∞=~°ÛÅ‰õΩ ÃÑo§ [iyO^•?
H˘xfl ^Õ"åÅÜ«∂Ö’¡ Ç¨Ï#∞=∞O`«∞#‰õΩ, ã¨∞=~°ÛÅ‰õΩ UHõOQÍ ÃÑo§
[iÑ≤ã¨∞Î<åfl~°∞. Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ „|Ç¨Ï‡Kåi. ã¨∂~°∞ºx ‰õΩ=∂Ô~Î¿Ñ~°∞
ã¨∞=~°ÛÅ. PO[<ÕÜÚ« _»∞ ã¨∂~°∞ºx =^ŒÌ q^•ºÉèÏºãÖ KÕâß_»∞. P ã¨=∞Ü«∞O
Ö’<Õ ã¨∞=~°ÛÅ Ç¨Ï#∞=∞O`«∞x W+¨ìÑ¨_çOk. q+¨Ü«∞O `≥eã≤# ã¨∂~°∞º_»∞
q^•ºÉèÏºãÖ J#O`«~°O Ç¨Ï#∞=∞O`«∞x QÆ∞~°∞^ŒH˜Δ}QÍ ã¨∞=~°ÛÅ#∞
Ñï}Ü«∞=∂_»=∞<åfl_»∞. Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ HõeÜ«ÚQÍO`«O JÜÕ∞º =~°‰õÄ
PQÆ=∞<åfl_»∞. P`«~åfi`« ÃÑo§ KÕã∞¨ ‰õΩO\Ï#x =∂\˜KåÛ_»∞. Hõ#∞Hõ ã¨∞=~°Û
Å#∞ Ç¨Ï#∞ =∞O`«∞_»∞ HõeÜ«ÚQÍO`«O `«~åfi`Õ q"åÇ¨ÏO KÕã¨∞‰õΩO\Ï_»∞.
QÀÑ¨Ù~°O..... 157
374. #~°HÍã¨∞~°∞_çfl =kèOzOk NHõ$+¨μ‚_®? ã¨`«ºÉèÏ=∂?
#~°HÍã¨∞~°∞}˜‚ =kèOzOk KåÖÏ=∞Ok ã¨`º« ÉèÏ=∞ J#∞‰õΩO\Ï~°∞.
`«e¡ KÕuÖ’ =∞~°}=∞x JO^Œ∞ˆH ã¨`«ºÉèÏ=∞#∞ Ü«Ú^•úxH˜ NHõ$+¨μ‚_»∞ f
fã¨∞‰õΩ=KÕÛÖÏ KÕâß_»x J#∞‰õΩO\Ï~°∞. HÍh Jk x[O HÍ^Œ∞. ã¨`º« ÉèÏ"Õ∞
Éèí∂^Õq.
N=∞Ç¨ÅH˜Δ ‡ á⁄O^Œ∞`«∞#fl "≥·Éè’QÍÅ QÆ∂iÛ K≥Ñ≤Ê, `«# =º^èŒÅ
QÆ∂iÛ Éèí∂ÉèÏ~°O QÆ∂iÛ K≥|∞`«∞Ok. JÑ¨C_Õ N=∞Ç¨q+¨μ‚=Ù ÅH©;^Õq
WO`« =~°‰õÄ ZxflÉè’QÍÅ∞ J#∞ÉèíqOzO^À J=hfl XHõ¯ [#‡Ö’<Õ
ã¨`«ºÉèÏ=∞QÍ J#∞Éèíq™êÎ=x K≥|∞`å_»∞. P ã¨=∞Ü«∞OÖ’<Õ a_»¤Å HÀãÖ
J_»∞QÆ∞`«∞Ok. J_çy# ã¨=∞Ü«∞O q+¨ Ñ¶¨∞_çÜ«∞Å∞ HÍ=@O`À ~åHõΔã¨∞Å∞
[x‡™êÎ~°h, `å<Õ "åifl K«OÑ¨Hõ `«Ñ¨Ê^Œx K≥|∞`å_»∞.
Éè∂í ^Õq Hõ_∞» Ñ¨Ù fÑ≤`À h=Ù ãÖÇ¨ÏiOK«=^ŒxÌ '=~°O— N=∞Ç¨q+¨μ‚
=Ù#∞ J_»∞QÆ∞`«∞Ok. JÑ¨C_»∞ N=∞Ç¨q+¨μ‚=Ù h‰õΩ h=ÙQÍ K«OÑ¨=∞#fl
Ñ¨C_Õ ãÖÇ¨Ïi™êÎ#x JÉèíÜ«∞O W™êÎ_»∞. #~°HÍã¨∞~°∞_çÃÑ· Ü«Ú^•úxH˜ "≥o§
#Ñ¨C_»∞ ã¨`º« ÉèÏ=∞#∞K«∂ã≤ #~°‰Ωõ _»∞ „ã‘Î JyflÖÏ =∂ˆ~ „Ñ¨ãO¨ QÆ=Ú KÕ™êÎ_∞» .
`«eÖ¡ ÏO\˜ <åÃÑ<· Õ HÍ~°∞‰õÄ`«Å∞ ‰õÄ™êÎ_® ãÖÇ¨ÏiOK«∞ '"≥^=Œè #∞—
Jx ã¨`«ºÉèÏ=∞ JO@∞Ok. NHõ$+¨μ‚_»∞ K«„HÍÜ«Ú^èŒO =kÖËÖÏ KÕã¨∞ÎOk
ã¨`«ºÉèÏ=∞.
375. „|Ç¨Ï‡ PÜ«Ú=Ù ZO`«?
XHõ HÍÅÊHõ HÍÅO „|Ç¨Ï‡^Õ=Ù_çH˜ Ñ¨QÆ\ ˜HÍÅO. =∞~˘Hõ HÍÅÊHõO
~å„u. JÖÏ Ñ¨QÅÆ ∂, ~å„u Hõeã≤# J<ÕHõ HõÅÊHÍÅ ã¨=∞Ü«∞"Õ∞ „|Ç¨Ï‡^Õ=Ù_ç
PÜ«Ú=Ù. XHõ HõÅÊHÍO`«O PÜ«∂ºˆH =∂~°¯O_ÕÜ«Ú_»∞ =@Ñ¨„`«âß~Úx
~åq P‰õΩÃÑ· K«∂âß_»∞.
376. J#flÑ¨Ó~å‚ ^Õq t=ÙxÔHO^Œ∞‰õΩ aèHõΔO "Õã¨∞ÎOk?
^ŒHÜΔõ ∞« [˝=Ú J~Ú# `«~∞° "å`« ã¨f^Õq áê~°fiu^ÕqQÍ [x‡ã¨∞OÎ k.
ÃÑ^ŒÜ
Ì ∂« ºHõ Dâ◊fi~°∞_çfl ÃÑo§ KÕã∞¨ HÀ"åÅx HÀ~°∞‰õΩO@∞Ok. Ñ¨~=° ∞t=Ù_»∞
Ç≤Ï=∂ÅÜ«∂Ö’¡ Ñ¶∞¨ ’~°`Ñ« ã¨ ∞¨ û KÕã∞¨ OÎ \Ï_»∞. PãÖQÆu `≥Å∞ã¨∞‰õΩ#fl áê~°fiu
Ç≤Ï=∂ÅÜ«∂Ö’¡ `«Ñã¨ ∞¨ û KÕã∞¨ ‰õΩO@∞#fl Dâ◊fi~°∞_çfl P~åkèã∞¨ OÎ k. ^•O`À
t=Ù_»∞ K«eOK«Háõ È=@O`À =∞#‡^ä∞Œ _»∞ t=ÙxÃÑ· ÉÏ}Ïxfl "Õ™êÎ_∞» . ^•x`À
Dâ◊fi~°∞_»∞ L„QÆ∞_»=Ù`å_»∞. =¸_À Hõ#∞fl`À =∞#fl^äŒ∞_çx Éèíã¨‡O KÕ™êÎ_»∞.
158 QÀÑ¨Ù~°O....
P`«~°∞"å`« =∞~À „Ñ¨^ÕâßxH˜ `«Ñ¨ã¨∞û HÀãÖ "≥à◊`å_»∞. áê~°fiuH˜ UO
KÕÜ«∂ºÖ’ `≥eÜ«∞^Œ∞. JÑ¨C_»∞ <å~°^Œ∞_»∞ áê~°fiu^Õq`À K≥Ñ¨Ù`å_»∞.
'`«b¡ Ñ¨~°=∞t=Ù_»∞ aèHΔÍ@#ÔH· ãÖKå~°O KÕã¨∞Î<åfl_»∞ HÍ=Ù# h=Ù
Ñ¨q„`« HÍj ˆHΔ„`«O "≥o§ „Ñü Éèí‰õΩÎxH˜ J#fl^•#O KÕã¨∂Î J#flÑ¨Ó~°‚QÍ
=∞#fl#Å#∞ JO^Œ∞HÀ ã¨~Ô #· ã¨=∞Ü«∞OÖ’ P Dâ◊fi~°∞_»∞ h ^ŒQ~æÆ H° ˜ =™êÎ_∞»
aèHõΔ Ji÷™êÎ_»∞ Jx K≥áêÊ_»∞.
<å~°^Œ∞_»∞ K≥Ñ≤Ê#@∞ì áê~°fif^Õq J#fl^•#O KÕã¨∂Î J#flÑ¨Ó~°‚QÍ
Éèí‰õΩÎÅ`À P~åkèOÑ¨|_»∞`«∞#fl ã¨=∞Ü«∞OÖ’ =∞Ç¨t=Ù_»∞ aèHõΔÔH· J#flÑ¨Ó~°‚
=ÚO^Œ∞‰õΩ =KåÛ_»∞. áê~°fiu^Õq Éè~í #Î° ∞ QÆ∞~°∞ÑÎ \¨ ì˜ KÕ~ÚÑ¨@∞ì‰Ωõ Ok. ^•x`À
=∞Ç¨t=ÙxH˜ ã¨~fi° =¸ J~°"÷ ∞≥ ÿ áê~°fif^ÕqÜÕ∞ J#flÑ¨Ó~°‚ Jx `≥Å∞ã¨∞‰õΩx
P"≥∞#∞ ã‘fiHõiOKå_»∞. JÑ¨Ê\˜flOz áê~°fif ^Õq HÍjˆH„Δ `«OÖ’ J#flÑ¨Ó~°Q‚ Í
"≥eã≤Ok. HÍj qâıfiâ◊fi~°∞_çQÍ =∞Ç¨t=Ù_»∞ "≥eâß_»∞.
377. U <å=∂xfl [Ñ≤¿ãÎ U Ñ¶ë`«O =ã¨∞ÎOk?
N~å=∞ <å=∂xfl [Ñ≤¿ãÎ [Ü«∞O
^•"≥∂^Œ~°∞_çfl [Ñ≤¿ãÎ ã¨HõÅ |O^èŒ=ÚÅ #∞Oz q=ÚH˜Î
ˆHâ◊"å Jx ã¨‡i¿ãÎ J<ÕHõ <Õ„`« "åº^èŒ∞Å∞ =∞@∞=∂Ü«∞O.
<å~åÜ«∞}Ï Jx [Ñ≤¿ãÎ ã¨HõÅ ã¨~°fi „QÆÇ¨Å ^ÀëêÅ∞ ã¨=∞táÈ`å~Ú.
=∂^èŒ"å Jx ã¨‡i¿ãÎ J#∞‰õΩ#fl Ñ¨#∞Å∞ <≥~°"Õ~°∞`å~Ú.
PK«∞Û`å Jx ã¨‡i¿ãÎ fã¨∞‰õΩ#fl PÇ¨~°"Õ∞ B+¨^èŒOQÍ Ñ¨xKÕã¨∞ÎOk.
#~°tOÇ¨ Jx ã¨‡i¿ãÎ g∞ â◊„`«∞=ÙÅÃÑ· g∞^Õ q[Ü«∞O.
J^Õ <å~°ã≤OÇ¨ Jx ã¨‡i¿ãÎ ã¨HõÅ ÉèíÜ«∂Å #∞Oz q=ÚH˜Î.
QÀqO^• Jx ã¨‡i¿ãÎ ã¨HõÅ áêáêÅ#∞Oz q=ÚH˜Î.
N=∞Ç¨ÅH©; q+¨μ‚=ÙÅ#∂ ã¨‡i¿ãÎ ã¨HõÅ ãÖÑ¨^ŒÅ`À
g∞ QÆ$Ç¨ÏO Hõà◊Hõà◊ÖÏ_»∞`«∞Ok.
ã¨ˆ~fiâ◊fi~å Jx ã¨‡i¿ãÎ KÕÑ¨\ ˜ì# HÍ~°ºO ã¨`«fi~°"Õ∞ [~°∞QÆ∞`«∞Ok.
q[Ü«∞O HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok.
[QÆ<å‡`å Jx ã¨‡i¿ãÎ ã¨HõÅ JiëêìÅ #∞Oz q=ÚH˜Î.
[QÆ[˚#h Jx ã¨‡i¿ãÎ ã¨~°fiÉèíÜ«∂Å∞ fi „Ñ¨âßO`«`« =ã¨∞ÎOk.
Hõ$+¨‚ Hõ$+¨‚ Jx ã¨‡i¿ãÎ HõëêìÅ∞ `˘Å∞QÆ∞`å~Ú.
t= t= Jx ã¨‡i¿ãÎ ã¨HõÅ=¸ ^ŒiKÕ~°∞`å~Ú.
QÀÑ¨Ù~°O..... 159
378. HÍsÎHõ=∂ã¨=ÚÖ’ ÑÖ_»∞QÆÅ∞ Uq∞\˜?
HÍsÎHõ =∂ãÖÖ’ N=∞Ç¨q+¨μ=‚ Ù#∞ ^•"≥∂^Œ~° <å=∞O`À Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞
Ñ¨Ól™êÎ~∞° . Z=iH˜ gÅ∞#fl Ñïã≤u÷ x|\˜ì "å~°∞ #n, #∂u ™êfl#=Ú#∂
ÉèíH˜Î`À PK«i™êÎ~°∞. HÍsÎHõ =∂ã¨=Ú#∞ q∞Oz# =∂ãÖ ÖË^Œx J„u
=∞Ç¨Ïi¬ `≥eÜ«∞*Ë™ê_»∞. Éèí‰õΩÎÅ∞ HÍsÎHõ =∂ã¨=ÚÖ’ HÍsÎHõ=∞Ç¨`«‡º=Ú
K«^∞Œ =Ù`«∂, Ñ¨~=° ∞t=Ù_çfl H˘Å∞ã¨∂Î Lã≤iK≥@∞ì„HÕ^Œ Ñ¨Ó[Å∂, Éè’[<åÅ∂,
=<åÖ’¡ qÇ¨~°=ÚÅ∂ WÖÏ J<ÕHõ P~å^èŒ#Å∞KÕã¨∂Î Ñ¨~°=∂#O^ŒOQÍ
QÆ_∞» Ñ¨Ù`å~°∞. HÍsÎHõ ™È=∞"å~åÅ∞ qkèQÍ PK«i™êÎ~∞° . HÍsÎHnõ áêÅ∞ "≥ey
™êÎ~∞° . D HÍsÎH=õ ∂ãÖ KåÖÏâ◊√Éèí „Ñ¨^"Œ ∞≥ #ÿ k... „ã‘ÅÎ ‰õΩ S^Œ=`«#=Ú#∞
=$kú KÕã¨∞ÎOk.
QÆ∞_»∞ÅÖ’, `«∞Åã‘ =<åÖ’¡ „ã‘ÅÎ ∞ qâı+O¨ QÍ J~°\ ˜ ^˘Ñ¨ÊÖ’¡ #∂<≥
áÈã≤ náêÅx "≥ey™êÎ~°∞. Lã≤iHÍÜ«∞ÃÑ· =uÎx ÃÑ\˜ì "≥eyOz q+¨μ‚
n"≥#Å#∞ á⁄O^Œ∞`å~°∞. D =∂ãÖÖ’ t=ÙxH˜ Jaè¿+HÍÅ∞ KÕ™êÎ~°∞.
379. =∂Ñ¶¨∞=∂ã¨=ÚÖ’ ÑÖ_»∞QÆÅ∞ Uq∞\˜ ?
=∂Ñ¶∞¨ =∂ãÖÖ’ ã¨∞„Ñ¨ÉÏè `«"àÕ ◊ ™êfl#O KÕ¿ãÎ ‰õΩ@∞OÉÏxHõO`«\ H˜ ©
ZO`À â◊√Éè=í Ú. _è∞» O_ç QÆ}Ñü Ñ¨Ó[Å∞ KÕ™êÎ~∞° . Dâ◊fi~°∞_çfl =∞ÖˇÑ¡ Ó¨ Å`À
P~åkè™êÎ~°∞. H˘xfl „áêO`åÖ’¡ 'NÑÖK«q∞— ÑÖ_»∞QÆ [~°∞Ñ¨Ù‰õΩO\Ï~°∞.
ã¨~°ã¨fif ^Õqx Ñ¨Ól™êÎ~°∞. JÖÏˆQ ~°^äŒã¨Ñ¨Îq∞x =∂Ñ¶¨∞â◊√^Œú ã¨Ñ¨Îq∞<å_»∞
PK«i™êÎ~∞° . ~°^ãŒä Ñ¨ qÎ¨ ∞ ã¨∂~°ºÉèQí "Æ å#∞_çfl Ñ¨ÓlOKÕ ÑÖ_»∞QÆ. =∂Ñ¶∞¨ â◊√^Œú
J+¨ìq∞ cèëê‡+¨ìq∞. =∞Ç¨t=Ù_çfl Jaè¿+HÍÅ`À, aÅfiÑ¨„`åÅ`À `«q∞‡
Ñ¨ÓÅ`À ÉèíH˜ÎQÍ Ñ¨ÓlOKÕ ÑÖ_»∞QÆ. K«`«∞~°út ~ÀA# =∞Ç¨t=ÙxH˜ „Ñ‘u
J~Ú# HÍÅ"Õ∞ =∂ã¨t=~å„u.=∂Ñ¶∞¨ |Ç¨ïà◊ K«`∞« ~°tú J#QÍ J=∂"åã¨º‰õΩ
=ÚO^Œ∞ =KÕÛk HÍ=Ù# =∞Ç¨t=~å„u. D t=~å„u =∞OQÆà◊"å~°"≥Ú¿ãÎ
ZO`À Ñ¨Ù}º„Ñ¨^=Œ Ú. t=~å„u Ñ¨QÅÆ ∞ LÑ¨"åã¨=Ú KÕÜ∂« e. ~å„u *ÏQÆ~}°
KÕÜ«∂e. ~°∞„^•aè¿+HõO KÕ¿ã"åi Ç¨Ïã¨ÎO J=∞$`«=∞Ü«∞"Õ∞ J=Ù`«∞Ok.
380. Pã‘Î, Sâ◊fi~åºÅ∞ <åÅ∞QÀ `«~°OÖ’ xÅ|_»=O\Ï~°∞ x["Õ∞<å?
`«~`° ~« åÅ∂ u<åfl `«~Q° xÆ Pã≤Î ãÖáêkOKå~°x JO@∂ LO\Ï~°∞.
HÍh x*ÏxH˜ P `«~`° ~« åÅ ãÖáê^Œ# <åÅ∞QÀ `«~O° =KÕÛãïH˜ =∂Ü«∞"≥∞ÿ
áÈ`«∞Ok. ÖH˜Δ ‡^Õq xÅHõ_Ö» xË ^Õ J~Ú<å, JÖÏ Pã≤Î áÈ=\ÏxH˜ HÍ~°}O,
"åi"åi Ñ¨Ù„`«∞Å „Ñ¨=~°Î<Õ HÍ~°}O.
160 QÀÑ¨Ù~°O....
_»|∞ƒ qÅ∞= `≥eÜ«∞Hõ, #=∂‡eû# "åix #=∞‡Hõ, #=∞‡‰õÄ_»x
"åix #q∞‡ "≥Ú`«OÎ áÈQ˘@∞ì‰Ωõ O\Ï~°∞. #_ç~À_»∞¤ g∞^Œ =∞m§ Hõ+Ñì¨ _¨ ∞» `«∞O
\Ï~°∞. WÖÏ HÍ=\ÏxH˜ _»|∞ƒ#fl^Œ<Õ PÇ¨Ï=¸, =∞^Œ=∂`«ûº~åºÖË
HÍ~°}=Ú. „¿Ñ=∞Å#∂, JáêºÜ«∞`«Å#∂, ^è~Œ å‡hfl, <åºÜ«∂hfl =∞~°záÈ=
@=Ú =Å<Õ "åiHÍ ^Œ∞ã≤÷u Ñ¨_»∞`«∞Ok.
381. Pëê_è»=∂ã¨=Ú ÑÖ_»∞Å∞ ÖËq∞\˜?
[QÆ<åfl^èŒˆHΔ„`«OÖ’ ~°^äŒÜ«∂„`« [~°∞QÆ∞`«∞Ok. W^Õ =∂ãÖÖ’<Õ
`˘e UHÍ^Œt. N=∞Ç¨q+¨μ‚=Ù â◊OYQÆ^• K«„HÍÅ∞ ^èŒiOz Pkâı+¨μxÃÑ·
0 â◊Ü«∞xOz LO_»QÍ N=∞Ç¨ÅH©Δ^Õq áê^Œ=ÚÅ∞ =`«∞Î`«∞O_Õ „Ñü=∞#∞
Ñ¨ÓlOKåe. D ~ÀA #∞OKÕ Kå`«∞~å‡ã¨º „=`åxfl Ñ¨_»`å~°∞. "åºã¨
Ñ¨Ùi‚=∂, t= â◊Ü«∞<À`«û==Ú D =∂ã¨=ÚÖ’<Õ =™êÎ~Ú.
382. QÆ$Ç¨~°OÉèí=Ú ZÑ¨C_»∞ „áê~°OaèOK«‰õÄ_»^Œ∞? ZÑ¨C_»∞ „áê~°OaèOKåe?
"≥·âßY=¸, á¶êÅ∞æ}=¸, Ñ¨Ù+¨º=¸, „âß=}=¸, D =∂ã¨=Ú
ÅO^Œ∞ =ÚQÆ∞æ"ÕÜ«∂Åx ÉÏ^Œ~åÜ«∞}∞_»∞ â‹ÅqKåÛ_»∞. J^Õ <å~°^Œ∞_»∞
á¶êÅ∞æ}O, "≥·âßYO, „âß=}O, HÍiÎHõ=ÚÅO^Œ∞ QÆ$Ç¨Ï x~å‡}=Ú#‰õΩ
NHÍ~°O K«∞@ì=∞x K≥áêÊ_»∞. D =∂ã¨=ÚÅÖ’ QÆ$Ç¨Ï~°OÉèí=Ú KÕ¿ãÎ ^èŒ#,
Hõ#Hõ, Ñ¨Ù„`«, P~ÀQÆº=ÚÅ∞ =$kú K≥O^Œ∞`åÜ«∞x `≥eÜ«∞*Ëâß_»∞. HÍ~°}
`«O„`«OÖ’ ã≤~÷ =° ∂ã¨=¸, ã≤~÷ ~° åj, ã≤~÷ ° JOâ◊=Ú WO^Œ∞ QÆ$Ç¨xH˜ â◊O‰õΩ
™ê÷Ñ#¨ KÕÜÚ« @ =∞Oz^Œx K≥áêÊ_»∞. „Ñ¨^•è # QÆ$Ç¨Ïx~å‡}O Ñ¨Ù+¨º, Pëê_è»
=∂ã¨=ÚÅÖ’ =^ŒÌx K≥áêÊ_»∞. ^≥·=[˝=Å¡Éèí∞_»∞, K≥·„`«=∂ãÖÖ’ QÆ$Ç¨
~°OÉèí=Ú â’Hõ=∞h, "≥·âßYOÖ’ â◊√Éèí=∞h, *Ëº+¨ªOÖ’ =∞Ç¨ÉèíÜ«∞OHõ~°
â’Hõ=∞h, Pëê_èO» Ö’ Ñ¨â√◊ =ÙÅ H©}Δ `«h, „âß=}=Ú ^è#Œ HÍ~°H=õ ∞h, ÉèÏ„^Œ
Ñ¨^=Œ Ú ^Œi„^Œ=∞h, PjfiÜ«Ú[=Ú Q˘_»=Åh, HÍsÎH=õ Ú Éè$í `«º<åâ◊#=∞h,
=∂~°æt~°=Ú ^èŒ#„áêÑ≤ÎJh, Ñ¨Ù+¨ºO ÅH©;„áêÑ≤ÎJh =∂Ñ¶¨∞=∂ã¨=Ú Jyfl
ÉèíÜ«∞=∞h á¶êÅ∞æ}O ã¨HõÅ Sâ◊fi~°º„áêÑ≤Î Jx â‹ÅqKåÛ_»∞.
383. ^Õ=Ùx f~°úO ZO`« P~ÀQÆº=Ú?
ÉèQí =Æ O`«∞_çfl ^Œi≈Oz fã¨∞‰õΩ<Õ f~°O÷ Ö’ Z<Àfl P~ÀQÆº ã¨∞QÆ∞}Å∞O
\Ï~Ú. N QÆO^èŒO, `«∞Åã‘, Ñ¨K«Û Hõ~°∂Ê~°=¸, ˆHãï "≥Ú^ŒÅQÆ∞ "å\˜x
ÉèíQÆ=O`«∞x f~°÷OÖ’ HõÅ∞Ñ¨Ù`å~°∞. D f~°÷O „H˜q∞ãÖÇ¨~°HõO`À áê@∞,
~ÀQÆx"å~°Hõ QÆ∞}O Hõey LO@∞Ok. JO^Œ∞ˆH ÉèíQÆ=O`«∞_çfl ^Œi≈OKåHõ
f~°O÷ fã¨∞‰õΩO>Ë P^è•ºu‡Hõ ÉèÏ=#`Àáê@∞ P~ÀQÆºO ‰õÄ_® HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok.
QÀÑ¨Ù~°O..... 161
384. á¶êÅ∞æ}=∂ã¨=ÚÖ’ =KÕÛ ÑÖ_»∞QÆÅ∞ Uq∞\˜ ?
á¶êÅ∞æ} =∂ãÖ q+¨μ‚=ÙÔHO`À „Ñ‘uHõ~°"≥∞ÿ#k. D =∂ãÖÖ’ N
=∞Ç¨q+¨μ=‚ Ù‰õΩ H©~Δ åxfl x"ÕkOKÕ „Ñ¨™ê^ŒOQÍ ã‘fiHõiOKÕ „=`«O PK«i™êÎ~∞° .
JÖÏˆQ Ñ¨Ù„`« QÆ}Ñü„=`«O KÕÜ«∞@O ^•fi~å Ñ¨Ù„`«„áêÑ≤Î HõÅ∞QÆ∞`«∞O^Œx
âß„™êÎÅ∞ K≥|∞`«∞<åfl~Ú.
ã¨∂~°∞º_»∞ g∞#~åtÖ’ „Ñ¨"ÕtOKÕ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ KÕ¿ã Ñ¨Ó[Å∂,
[áêÅ∞ ZO`À Ñ¶ë`åxfl™êÎ~Ú. á¶êÅ∞æ} áœ~°‚q∞ ~ÀA# Ç¨ÏŸm ÑÖ_»∞QÆ
KÕ™êÎ~∞° . 'Ç¨ÏŸoHÍ— J<Õ â◊HÎ˜ ^Õ=`«#∞ P~åkè™êÎ~∞° . NHõ$+¨μ_‚ flç LÜ«∂ºÅÖ’
"Õã≤ '_ÀÖ’`«û=O— KÕ™êÎ~∞° . Ñ¨~=° ∞t=Ù_»∞ `«# =¸_À Hõ#∞fl `≥iz HÍ=Ú_çfl
^ŒÇ≤ÏOzOk á¶êÅ∞æ} áœ~°‚q∞ ~À*Ë. ~°OQÆ∞ hà◊√§#∞ K«Å∞¡‰õΩx P#OkOKÕ
=ãÖ`À`«û==¸ D =∂ãÖÖ’<Õ.
385. *Ëº+¨ª=∂ãÖÖ’ =KÕÛ ÑÖ_»∞QÆÅ∞ Uq∞\˜ ?
ã¨∂~°∞º_»∞ q∞^è∞Œ #~åtÖ’ „Ñ¨"tÕ ™êÎ_∞» . ãÖ„Hõ=∞} „Ñ¨"âÕ =◊ Ú#‰õΩ
=ÚO^Œ∞ Ñ¨^ŒÇ¨~°∞ Ñ¶¨∞_çÜ«∞Å∞ Ñ¨Ù}ºHÍÅO. QÆOQÍ^Õqx Éèíw~°^èŒ∞_»∞
#K«ÛK≥Ñ≤Ê Éèí∂Ö’HÍxH˜ `≥zÛ# =∂ã¨=Ú. D =∂ãÖÖ’<Õ =@ ™êq„u
„=`åxfl „ã‘ÅÎ ∞ ™œÉèÏQÆº=Ú HÀãÖ PK«i™êÎ~∞° . D „=`«OÖ’ =@ =$HΔÍxfl
Ñ¨Ól™êÎ~∞° . „u=¸~°∞ÅÎ „Ñü~°∂Ñ¨"∞Õ =@=$Hõ=Δ Ú. "Õà√◊ § „|Ç¨Ï‡, HÍO_»=Ú
q+¨μ‚=Ó, H˘=∞‡Å∞, t=Ù_»∂. JÖÏˆQ *Ëº+¨ª áœ~°‚q∞, U~°∞"åHõ Ñ¨Ù#flg∞
=™êÎ~Ú. =~å¬HÍÅ „áê~°OÉèí=∂ã¨=Ú.
386. J=∞$`åxfl ^Õ=`«ÅH˜ =∂„`«"Õ∞ ÑÖz ÃÑ@ì_»O <åºÜ«∞"Õ∞<å?
H©~Δ ™° êQÆ~° =∞^è#Œ OÖ’ ^è#Œ fiO`«i J=∞$`« HõÅâ◊=Ú`À „Ñ¨`º« Hõ=Δ ∞=fi
QÍ<Õ ~åHõΔã¨∞Å∞ Ñ¨~°∞QÆ∞# "≥o§, ^èŒ#fiO`«i Ç¨Ï™êÎÎÖ’¡Oz J=∞$`åxfl
|Å=O`«OQÍ ÖÏH˘¯x `«=∞ x[™ê÷<åÅH˜ "≥o§áÈÜ«∂~°∞.
W^ŒÌ~°∞ Hõeã≤ Ñ¨xKÕã≤#Ñ¨C_»∞ Ñ¶ë`«O ãïã¨=∂#OQÍ LO_®Åx
N=∞Ç¨q+¨μ‚= K≥Ñ≤Ê<å q#ÖË^Œ∞. ^èŒ#fiO`«ix Q“~°qOK«ÖË^Œ∞.
`«Ñ¨Êxãï Ñïã≤÷`«∞Ö’¡ N=∞Ç¨q+¨μ‚=Ù "≥∂Ç≤Ïh J=`å~°O ZuÎ
~åHõãΔ ∞¨ Å‰õΩ "≥∂Ç¨ÏO HõeOæ Kå_»∞. J=∞$`åxfl =ke "≥∂Ç≤Ïx "≥O@Ñ¨_®¤~∞° .
ÃÑ^ŒÅÌ #∞ Q“~°qOK«H,õ =∂@‰õΩ Hõ@∞ì|_»H,õ J^è~Œ ‡° OQÍ „Ñ¨=iÎOz
J=∞$`åxfl `≥K∞« Û‰õΩ<åfl, „ã‘Î "åº"≥∂Ç¨ÏO`À J=∞$`åxfl áÈQ˘@∞ì‰Ωõ <åfl~°∞.
162 QÀÑ¨Ù~°O....
JO^Œ∞ˆH "å~°∞ ~åHõΔã¨∞ÅÜ«∂º~°∞. J^èŒ~°‡OQÍ J=∞$`åxfl JÑ¨Ç¨Ï
iOz `å"≥Ú‰õ¯~ˆ z~°Or=ÙÅ"åfiÅ#fl ™êfi~°"ú ∞Õ ~åHõãΔ ∞¨ ÅH˜ âßÑ¨=∞~ÚºOk.
J=∞$`«O ^Œ∂~°=∞~ÚºOk.
387. `≥Å∞QÆ∞ <≥ÅÅH˜ P ¿Ñˆ~¡ÖÏ =KåÛ~Ú?
z`åÎ #HõΔ„`«=ÚÖ’ áœ~°‚q∞ ~å=@O =Å¡ K≥·„`« =∂ã¨=∞h, qâßY
#HõΔ„`«=ÚÖ’ áœ~°‚q∞ ~å=@O=Å¡ "≥·âßY=∂ã¨=∞h, *Ëºëêª#HõΔ„`«OÖ’
Ñ¨Ù#flq∞ K«O„^Œ∞_»∞ ~å=@O=Å¡ *Ëº+¨ª=∂ã¨=∞h, Ñ¨Ó~°fiëê_è» #HõΔ„`«OÖ’
áœ~°q‚ ∞ ~å=@O`À Pëê_è=» ∞h, „â◊=}OÖ’ áœ~°q‚ ∞ ~å=@O=Å¡ ÉèÏ„^ŒÑ^¨ Œ
=∂ã¨=∞h, JÖÏˆQ Jâ◊fih, Ñ¨Ù+¨ºg∞ #Hõ„Δ `åÖ’¡ áœ~°q‚ ∞ ~å=@O=Å¡ HÍsÎH,õ
Ñ¨Ù+¨º=∂ã¨=ÚÅh =∞Y #Hõ„Δ `«OÖ’ áœ~°q‚ ∞ ~å=@O =Å¡ =∂Ñ¶∞¨ =∂ã¨=∞h,
Ñ¨Ó~°fiÑ¶¨Å∞æ}˜ #HõΔ„`«OÖ’ áœ~°‚q∞ ~å=@O=Å¡ á¶êÅ∞æ} =∂ã¨=∞x =∞#
Ñ¨Ósfi‰õΩÖˇ·# =∞Ç¨|∞∞+¨μÅ∞ <å=∞^èÕÜ«∞=ÚÖË~°ÊiKå~°∞.
388. z#∞‡„^Œ JO>Ë Uq∞\˜?
g∞ ÉÁ@#„"ÕÅ∞x K«∂Ñ¨Ù_»∞ „"ÕÅ∞z=~°Å`À q∞QÆ`å=¸_»∞ „"Õà§◊ #∞
x@~°∞QÍLOK«@"Õ∞ z#∞‡„^Œ. ^è•º#O,`«Ñã¨ ∞¨ û ã¨=∞Ü«∂Ö’¡ =∞Ç¨ÏŸ`«~Î "° ∞≥ #ÿ
â◊H˜Î g∞ #∞Oz |Ü«∞@‰õΩ „Ñ¨ãïOK«‰õΩO_® D =Ú„^Œ xÜ«∞O„uã¨∞ÎOk.
389. "≥·âßY =∂ãÖÖ’ U ÑÖ_»∞QÆÖÁ™êÎ~Ú?
D "≥·âßY =∂ãÖÖ’ Ñ¨Ù}º f~åúÅÖ’ ™êfl#O Ñ¨Ù}º Ñ¶ë`«O
=ã¨∞ÎOk. "≥·âßYOÖ’ ã¨∂~°∞º_»∞ "Õ∞+¨~åt ãÖ„Hõ=∞}OÖ’ LO_»QÍ „áê`«ó
™êfl#O KÕ¿ãÎ J^Œ∞ƒù`« Ñ¶ë`«O Hõ#|_»∞`«∞Ok. "≥·âßYOÖ’ K«e "ÕO„^•Å∞
xi‡¿ãÎ N=∞Ç¨q+¨μ‚=Ù, t=Ù_»∞, „Ñ‘`«∞Å=Ù`å~°∞. D =∂ãÖÖ’<Õ JHõΔÜ«∞
`«$fÜ«∞ =ã¨∞ÎOk.
Ñ¨~°∞â◊√~å=Úx [Ü«∞Of D "≥·âßY =∂ãÖÖ’<Õ! "≥·âßY â◊√^Œú
ã¨Ñ¨Îq∞<å_Õ QÆOQÍ^Õq [x‡Ozk. Ç¨Ï#∞=∞[˚~ÚOf, #$ã≤OÇ¨Ï [Ü«∞Of
D =∂ãÖÖ’<Õ! "≥â· ßYâ◊√^Œú K«`∞« ~°tÌ <å_»∞ ™êÜ«∞O ã¨=∞Ü«∞=Ú# Ç≤Ï~°}º
HõtÑ¨Ùx K«O¿ÑO^Œ∞‰õΩ N =∞Ç¨q+¨μ=‚ Ù L„QÆ#~°tOÇ¨ï_≥· Jq~°ƒqù OKå_»∞.
390. „âß=}=∂ã¨=ÚÖ’ =KÕÛ ÑÖ_»∞QÆÅ∞ Uq∞\˜ ?
D =∂ãÖÖ’ #n ™êfl#OKÕÜ«∞~å^Œ∞. #^Œ∞Åhfl ~°[ã¨fiÅÅ∞.
ã¨=Ú„^ŒOÖ’ Hõe¿ã #^Œ∞Å‰õΩ ÃÑ· xÜ«∞=∞=Ú =iÎOK«^Œ∞. <åQÆÑÖK«g∞,
^Œkè „=`«=¸, =~°ÅH©; „=`«=¸ =™êÎ~Ú.
QÀÑ¨Ù~°O..... 163
„Ñü WO@ D=∂ãÖ =~°ÅH©; „=`«=Ú KÕ™êÎ~°∞. „ã‘ÎÅ‰õΩ
™œÉèÏQÆº=O`«"≥∞ÿ#n, JÑ¨Ó~°fi ^èŒ# ~åâ◊√Å#∂ WKÕÛ^Õ =~°ÅH©Δ ‡ „=`«=Ú.
=~°ÅH©;^Õq Kå~°∞=∞uH˜ HõÅÖ’ HõxÑ≤Oz, „âß=} áœ~°q‚ ∞ <å\˜H˜
=ÚO^Œ∞ =KÕÛ â◊√„Hõ"å~°O Ñ¨ÓlOz `«iOK«=∞x K≥|∞`«∞Ok.
Kå~°∞=∞u ã¨HÅõ qkè q^è•<åÅ`À =~°ÅH©;„=`«O Ñ¨ÓiÎKãÕ ,≤ `˘e
„Ñ¨^ŒH˜Δ} K≥Ü«∞ºQÍ<Õ HÍe JOkÜ«∞Å∞ Ñ¶¨∞Å∞¡=∞x „"≥∂QÍ~Ú. Ô~O_»=
„Ñ¨^ŒH˜Δ} KÕÜ«∞QÍ<Õ #=~°`«flYz`« HõOHõ}ÏÅ∞ ^èŒQÆ^èŒQÆÖÏ_®~Ú. =¸_À
„Ñ¨^ŒH˜Δ} K≥Ü«∞ºQÍ<Õ =Ú`≥·Î~Ú^Œ∞=ÙÅO`å ã¨~åfiÉèí~°} Éèí∂+≤`«∞ÅÜ«∂º~°∞.
P Ñ¨@ì}"Õ∞ ^èŒ# Hõ#Hõ=ÚÅ`À xO_çáÈ~ÚOk. D „=`«OKÕã≤<å, KÕ¿ã
"åix K«∂ã≤# ã¨HÅõ â◊√Éè=í ÚÅ∞ ã≤k™ú êÎÜ∞« x â∫#HÍk =∞Ç¨Ïi¬ K≥áêÊ_»∞.
D =∂ãÖÖ’<Õ ~°HÍΔ |O^èŒ <À`«û==Ú. W^Õ J<åfl K≥Öà¡ˇ §◊ ÑÖ_»Q.Æ
JÖÏˆQ D =∂ãÖÖ’<Õ NHõ$ëê‚+¨ìq∞.
„âß=} "Õ∞Ñ¶∂¨ Å∞ Ñ¨~=° â◊O`À Ñ¨~∞° QÆ∞Å∞ fã¨∞#Î fl D ã¨=∞Ü«∞OÖ’<Õ
NHõ$+¨μ_‚ ∞» [x‡OKå_»∞. ~Ô `· ∞« Å∞ P=ÙÅ#∂, Z^Œ∞ÅÌ #∂, Ñ¨ÓlOKÕ áÈÖÏÅ
J=∂"åã¨º ‰õÄ_® D =∂ãÖÖ’<Õ.
391. u~°∞<åà◊√§ *Ï`«~°Å∞ ZO^Œ∞‰õΩ?
u~°∞<åà◊√§ JO>Ë Ti ÑÖ_»∞QÆ. [# ™êOã¨¯ $uHõ =Ù`«û"åÅ<Õ
u~°∞<åà◊√§, *Ï`«~°Å∞ JO\Ï~°∞.''u~°∞——JO>Ë =∞OQÆà◊Hõ~°=Ú Jx J~°úO.
''u~°∞<åà◊√§——JO>Ë â◊√ÉèHí ~õ "° ∞≥ #ÿ k<åÅ∞ Jx J~°Oú . u~°∞<åàò J<Õ Ñ¨ÔŒ
`«q∞à◊ÉÏè +¨ #∞O_ç `≥Å∞QÆ∞‰õΩ ãÖ„Hõq∞OzOk. '*Ï`«~—° J<Õk `≥Å∞QÆ∞Ñ¨ÔŒ .
ã¨=∞ã¨Î „áê}∞ÖÏ¡ˆQ =∞#∞+¨μÅ∞ ‰õÄ_® „áê}∞ÖË J~Ú<å, ã¨$+≤ìÖ’
U „áê}˜H© ÖËx "Õ∞^è•â◊H˜Î =∞x+≤H˜ =∂„`«"Õ∞ =ÙOk. JO^Œ∞ˆH
„áê}∞Åxfl\˜Ö’H˜ =∞x¿+ Q˘Ñ¨Ê"å_»Ü∂« º_»∞. `«#Hõ<åfl Z<ÀflÔ~@∞¡ |Å"≥∞#ÿ
„áê}∞efl ‰õÄ_® ÖÁOQÆnã¨∞H˘x ¿ã= KÕ~ÚOK«∞H˘O@∞<åfl_»∞.
=∞x+≤ q"ÕHõO `≥K«∞ÛH˘x, ÉèÏ+¨ <Õ~°∞ÛH˘x, ã¨∞MÏÅ∞ `≥Å∞ûH˘#fl
`«~∞° "å`« q<À^Œ q*Ï˝<åÅ "≥Ñ· Ù¨ H˜ ^Œ$+≤™ì êiOKå_»∞. ãÖÑ¶∞¨ rqQÍ =∂~å_»∞.
™êOÑ¶∞≤ Hõ Hõ@∞ìÉÏ@¡#∞ U~°Ê~°K∞« H˘<åfl_»∞. ™êOÑ¶∞≤ Hõ PKå~åÅ∞ xÜ«∞=∂Å∞
ã¨*Ï=ÙQÍ ™êQÍÅO>Ë =∞#∞+¨μÅ‰õΩ ÉèíÜ«∞O =ÙO_®eQÆ^•! ãïQÍæ D
PÖ’K«<å– ã≤÷uÖ’<Õ ^Õ=Ù_»∞ ^Õ"åÅÜ«∂Å∞ "≥Ú^ŒÅÜ«∂º~Ú. u~°∞<åà◊√§
„áê~°OaèOz# =Ù^ÕÌâ◊ºO KåÖÏ Q˘Ñ¨Êk. Ñ¨Ù#flq∞ k<åÅÖ’ =∂„`«"Õ∞
[iˆQ u~°∞<åà◊§‰õΩ ^Œ∂~° ^Œ∂~åÅ#∞O_ç ~°Hõ ~°HÍÅ q*Ï˝#^•Ü«∞Hõ"≥∞ÿ#
164 QÀÑ¨Ù~°O....
Ç¨Ïã¨ÎHõàÏ =ã¨∞Î=ÙÅ∞, QÆ$Ç¨ÏŸÑ¨Hõ~°}ÏÅ∞, ^Œ∞ã¨∞ÎÅ∞ J=∞‡HÍxH˜ =KÕÛq.
Ñ¨â◊√=ÙÅ J=∞‡HõO`À áê@∞ H˘#∞QÀÅ∞ ‰õÄ_® #_çKÕk. #$`«º, ãÖw`«
HÍ~°º„Hõ=∂Å∞ =ÙO_Õq. ~°H~õ H° ÍÅ qO`«qO`≥#· u#∞|O_®~åÅ∞ ^˘iˆHq.
ZÑ¨C_»∂ |Ü«∞@ „Ñ¨[Å#∞ K«∂z Z~°∞QÆx #=Ü«Ú=`«∞ÅO^Œ~∂° u~°∞<åà◊§
<≥ÑO¨ `À |Ü«∞@‰õΩ =KÕÛ"å~°∞. ^Õ=Ùx L`«û"åÅ‰õΩ N=∞O`«∞_»∞ ¿Ñ^Œ"å_»∞
J<Õ =º`åºãÖ =ÙO_»‰õÄ_»^Œ∞ QÍ|\˜ì JO^Œ~°∂ Hõeã≤áÈÜÕ∞"å~°∞. „Ñü
~ÚO\˜H© |O^èŒ∞=ÙÅ∞ =KÕÛ"å~°∞. KåÖÏ ‰õΩ@∞OÉÏÖ’¡ D ã¨=∞Ü«∞OÖ’<Õ
q"åÇ¨Å∞ xâ◊ÛÜ«∞O JÜÕ∞ºq. áê`« `«QÍ^•Å∞ ÑïÇ¨~°O JÜÕ∞ºq.
2 Jã≤÷ ÑÖÑ¨HÍÅ∞ ‰õÄ_® WÑ¨Ù_Õ [~°∞Ñ¨Ù`«∞O_Õ"å~°∞.
S^Œ∞/`˘q∞‡k/Ñ¨^ŒH˘O_»∞ ~ÀAÅ∞QÍ u~°∞<åà◊√§ [~°∞Ñ¨Ù`«∞O_Õ
"å~°∞. U u~°∞<åà◊√§ J~Ú<å K≥·„`« "≥·âßY =∂™êÅÖ’<Õ [~°∞QÆ∞`å~Ú.
„ã‘Î â◊H˜Î^Õ=`«Å *Ï`«~°Å∞ Jxfl =∂™êÅÖ’#∂ [i¿Ñ PKå~°O =ÙOk.
392. =∞O„`åÅ`À<Õ ^Õ=Ùx Ñ¨ÓlOKåÖÏ?
^Õ=`«Å ÉèÏ+¨ ãÖã¨¯ $`«O! =∞# ãÖã¨¯ $`« ÉèÏ+¨#∞ ^Õ=ÉèÏ+¨
JO\Ï~°∞ / ^Õ=<åQÆ~°eÑ≤ JO\Ï~°∞. 11 = â◊`åÉÏÌxH˜ Ñ¨Ó~°fiO PO„^èŒ
^Õâ◊OÖ’ JO^Œ~°∂ ãÖã¨¯ $`«"Õ∞ =∂\Ï¡_Õ"å~°∞.
ÉèÏ~°`«^Õâ◊ ÑÖ_ç`«∞ÅO^ŒiH© ãÖã¨¯ $`«"Õ∞ „Ñ¨^è•# ÉèÏ+¨. HÍ|\˜ì
ã¨<å`«# ™êÇ≤Ï`«º=∞O`å ãÖã¨¯ $`« ÉèÏ+¨Ö’ =ÙOk. =∞O„`åÅ∞ ‰õÄ_®
ãÖã¨¯ $`« ÉèÏ+¨Ö’<Õ =ÙO_»=eû=zÛOk. ãÖã¨¯ $`åxH˜ PkHõq "åb‡H˜
J~Ú`Õ, `≥Å∞QÆ∞ ÉèÏ+¨‰õΩ PkHõq ##flÜ«∞ Éèí\Ïì~°‰õΩ_»∞. DÜ«∞# 11=
â◊`å|ÌO"å_»∞. JO>Ë =∞# `≥Å∞QÆ∞ÉèÏ+¨‰õΩ "Õ~ÚãÖ=`«û~åÅ K«i„`«
=∂„`«"Õ∞ =ÙOk. "Õ~Ú ãÖ=`«û~åÅ „H˜`«O =∞# `å`« =Ú`åÎ`«ÅO^Œ~°∂
„áêHõ$`«ÉèÏ+¨ (ãÖã¨¯ $`åxH˜ =ÚO^Œ∞#fl ÉèÏ+¨) Ö’ =∂\Ï¡_»∞H˘<Õ"å~°∞.
ÑÖ_ç`∞« ÅO^Œi ÉèÏ+¨ ãÖã¨¯ $`«"∞Õ =ÙO_Õk. `≥Å∞QÆ∞ ÉèÏ+¨ Ñ¨Ù\˜#ì `«~∞° "å`«
„Ñ¨[ÅO^Œ~∂° `≥Å∞QÆ∞ ÉèÏ+¨Ö’<Õ =º=Ç¨ÏiOK«@O "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ\Ïì~∞° . ÑÖ_ç`«
ÉèÏ+¨QÍ=Ù#fl ãÖã¨¯ $`«ÉÏè +¨ x^•#OQÍ =∞~°∞QÆ∞# Ñ¨_áç È~Ú <Õ\ H˜ ˜ =∞$`«
ÉèÏ+¨QÍ q∞yeáÈ~ÚOk.
"Õ^•xH˜ XHõ âß„ã‘ÎÜ«∞"≥∞ÿ# ã¨fi~åÅ∞ =Ù<åfl~Ú. ã¨fi~°Ü«ÚHõÎOQÍ
=∂„`«"Õ∞ "Õ^ŒÑ¨~î°#O [~°QÍe. JÖÏ ÑïîOK«HõáÈ~Ú#@¡~Ú`À =∞#‰õΩ
=∞Oz [~°QÆ\ÏxH˜ |^Œ∞Å∞QÍ K≥_»∞ [iˆQ J=HÍâ◊O ZO`« QÍ<À =ÙOk.
D q+¨Ü∞« O KåÖÏ=∞OkH˜ `≥eÜ«∞^Œ∞. D<å_»∞ =∞#‰õΩ ^˘iˆH „ÉÏÇ¨Ï‡}∞
QÀÑ¨Ù~°O..... 165
ÅO^Œ~∂° á⁄@ì‰Äõ \˜ HÀãÖ Ñ¨Ó[Å∞ KÕ~Úã¨∞#Î fl"åˆ~! W@∞=O\˜ „ÉÏÇ¨Ï‡}∞
Å#∞ '[#‡ „ÉÏÇ¨Ï‡}∞Å∞— JO\Ï~°∞. g~°∞ 'Hõ~°‡ „ÉÏÇ¨Ï‡}∞Å∞— HÍ~°∞. Hõ~°‡
„ÉÏÇ¨Ï‡}∞_Õ x["≥∞ÿ# „ÉÏÇ¨Ï‡}∞_»∞. J~Ú`Õ Hõ~°‡ „ÉÏÇ¨Ï‡}∞_»∞ ÅHõΔ‰õΩ
XHõ¯_»∞ ‰õÄ_® ^˘~°Hõ_Õ"≥∂. Wk „ÉÏÇ¨Ï‡}*ÏuH˜ Q“`«=∞ =∞Ç¨Ïi¬ âßÑÖ.
^Õ=Ùx Ñ¨ÓlOK«\ÏxH©, #=∞ã¨¯iOK«\ÏxH©, ^Œi≈OK«\ÏxH© "Õ^Œ
=∞O„`åÅ`À Ñ¨xÖË^∞Œ . HÍ#∞HõÅ`À#∞ ÑÖ_»`¡ À#∞ Ñ¨xÖË^∞Œ . ^Õ=Ù_»∞ Éè‰í Ωõ xÎ
#∞O_ç HÀ~°∞H˘<Õk K«OK«Å`«fiOÖËx Ñ¨q„`« =∞#ã¨∞û =∂„`«"Õ∞. =∞O„`åÅ
ÉèÏ+¨ =∂„`«"Õ∞ HÍ^Œ∞ =¸QÆ"åx ÉèÏ+¨ ‰õÄ_® ^Õ=ÙxH˜ `≥Å∞ã¨∞. J~Ú`Õ
^Õ=Ùx QÆ∞iOz =∞#ˆH `≥eÜ«∞^Œ∞. UO KÕ^•ÌO?
â’¡II =∞#∞ëêº}ÏO ã¨Ç¨Ï„¿ã+¨μ HõtÛ`ü Ü«∞`«u ã≤^ŒúÜÕ∞I
Ü«∞`«`å=∞Ñ≤ ã≤^•ú<åO HõtÛ<å‡O "ÕuÎ `«`«fi`«óII
HÀ\˜ Éèí‰õΩÎÅ∞ =Ù<åfl ÑïÑ¨Ó~°‚OQÍ ^Õ=ÙxQÆ∞iOz `≥eã≤#"å_»∞
ZHõ¯_À XHõ¯_Õ =ÙO\Ï_»∞ Jx K≥|∞`«∞Ok ÉèíQÆ=næ`«.
393. q"åÇ¨Ï=ÚÅ∞ Zxfl~°Hõ=ÚÅ∞ ?
„ÉÏÇ‘Ï‡, ^≥·= (P~°¬º) „Ñ¨*ÏÑ¨`«º, ~åHõΔã¨, Jã¨∞~°, Hõ<åºâ◊√Å¯,
QÍO^èŒ~°fi, ÃÑ·âßzHõ=∞x q"åÇ¨Å∞ Zxq∞^≥·<å, P~°º^èŒ~°‡ „Ñ¨HÍ~°O q"å
Ç¨Ö’¡ <åÅ∞QÆ∞ ~°HÍÅ∞ „Ñ¨MÏº`«O.
1. „ÉÏÇ‘Ï‡ q"åÇ¨ÏO. 2. QÍO^èŒ~°fi q"åÇ¨ÏO
3. HΔÍ„`« q"åÇ¨Ï 4. ~åHõΔã¨ q"åÇ¨ÏO
D <åÅ∞QÆ∞ q"åÇ¨Ö’¡ '„ÉÏÇ‘Ï‡q"åÇ¨ÏO— qt+¨ì"≥∞ÿ#k.
–„ÉÏÇ‘Ï‡ q"åÇ¨ÏO
|∞∞+≤ ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞ |^Œú"≥∞ÿ# „ÉÏÇ‘Ï‡ q"åÇ¨ÏO P~°º ã¨=∞‡`«"≥∞ÿ#
q"åÇ¨ÏO. =^èŒ∂ =~°∞Å ‰õΩÅ ÃÑ^ŒÌÅ∞. `«e¡^ŒO„_»∞Å∞ J#∞=∞uOz
JOwHõiOz, Pj~°fikOz "≥·kHõ qkè`À PKå~°Ü«ÚHõÎOQÍ [iÑ≤OKÕk.
„ÉÏÇ‘Ï‡ q"åÇ¨ÏO. Wk ã¨<å`«# [# ã¨=∞‡`«O! ã¨`«ûO„Ñ¨^•Ü«∞O.
–QÍO^èŒ~°fi q"åÇ¨ÏO
Ü«Ú=f Ü«Ú=‰õΩe^ŒÌ~°∂ Ü«ÚHõÎ=Ü«∞ã¨∞û QÆÅ"åÔ~·Ü«ÚO_ç,
XHõi<˘Hõ~°∞ W+¨ìÑ¨_ç, ÃÑ^ŒÌÖˇ=i JOwHÍ~°=¸ ÖË‰õΩO_®, `«=∞O`«@
`å=ÚQÍ ~°ÇÏ¨ ã¨ºOQÍHÍh, "Õ~˘HõKÀ@H˜ áêiáÈ~ÚQÍh KÕã∞¨ H˘<Õ q"åÇ¨ÏO
QÍO^èŒ~°fi q"åÇ¨ÏO. D q"åÇ¨ÏO „ÉÏÇ¨Ï‡ q"åÇ¨Ï=∞O`« Q˘Ñ¨ÊkQÍ^Œ∞
166 QÀÑ¨Ù~°O....
Ñ¨q„`«"∞≥ #ÿ n HÍ^Œ∞. â◊‰Ωõ O`«Å ^Œ∞+¨ºO`«∞x D q^èOŒ QÍ<Õ ÃÑO_®¡_ç HõëêìÅ∞
áêÖˇ·Ok.
–HΔÍ„`« q"åÇ¨ÏO–
Hõ<åº=∞}˜ JOwHÍ~°O ÖË‰Ωõ O_® Hõ#º `«~∞° Ñ¨Ù"åi ÃÑ^ŒÅÌ J#∞=∞u
ÖË‰Ωõ O_® =~°∞_»∞ `«# â∫~°º™êÇ¨Ï™êÅ#∞ „Ñ¨îŒ ≈Oz Hõ#º#∞ |Å„Ñ¨^~Œ ≈° #`À
Z`«∞ÎÔHo§ `«# ã¨fi[#∞Å ã¨=∞HõΔOÖ’ q"åÇ¨ÏO HΔÍ„`«q"åÇ¨ÏO. WkˆH=ÅO
Hõ„Δ uÜ«∞‰õΩÅO"åiH˜ =∂„`«"∞Õ !JO^Œ∞<å Hõ„Δ uÜ«∞Hõ#º#∞ =∂„`«"∞Õ Dq^èOŒ QÍ
ÃÑO_®¡_Õ J=HÍâ◊=ÚOk. W`«~° =~å‚Å"åiH˜ D J=HÍâ◊O ÖË^Œ∞.
–~åHõΔã¨ q"åÇ¨ÏO–
K«`«∞ifi^èŒ q"åÇ¨Ö’¡ Wk hK«"≥∞ÿ# q"åÇ¨ÏO. D q"åÇ¨xH˜
„ÉÏÇ¨Ï‡} "≥·â◊º ‰õΩÖÏÅ"åiH˜ J#∞=∞u ÖË^Œ∞. Z=iH© `≥eÜ«∞‰õΩO_®,
^˘OQÆ`«#OQÍ, "≥∂ãÖ`À, W+¨ìOÖËx Hõ#º#∞ JÑ¨Ç¨ÏiOK«∞H˘xáÈ~Ú
|Å=O`«OQÍ q"åÇ¨ÏO KÕã¨∞HÀ=@O ~åHõΔã¨ q"åÇ¨ÏO. â◊¥„^Œ HõΔ„uÜ«∞
=~å‚Å"åiH˜ =∂„`«"Õ∞ D q"åÇ¨ÏO K≥Å∞¡ÉÏ@∞! D <åÅ∞QÆ∞ ~°HÍÅ
q"åÇ¨Å∞ ^èŒ~°‡ã¨=∞‡`«"Õ∞ J~Ú<å ÃÑ^ŒÌÅ J#∞=∞u`À [iˆQ „ÉÏÇ‘Ï‡
q"åÇ¨ÏO =∂„`«"Õ∞ Ñ¨q„`«"≥∞ÿ#k.
^≥·=|∞∞}O JO>Ë?
QÍe–h~°∞–PÇ¨~°O–Jyfl–Ñ¨QÅÆ ∞–~å„u–ã¨∂~°∞º_»∞– K«O„^Œ∞_»∞–
Éè∂í q∞–F+¨^∞Œè Å∞–=$HΔÍÅ∞ "≥Ú^ŒÖ#·ˇ „Ñ¨H$õ u „Ñ¨™êkOz# ã¨=∞ã¨Î ™œÅÉèÏº
Å‰õΩ „ÑüQÍ `«#|∞∞}Ïxfl f~°∞ÛHÀ=@O, Hõ$`«*˝`å ÉèÏ=#`À „Ñ¨Hõ$u
ãÖÑ¨^Œ#∞ HÍáê_»@O '^≥·=|∞∞}O—.
Ñ≤`«$|∞∞}O JO>Ë?
`«#‰õΩ [#‡xzÛ, `«#Ö’ ~°H=Îõ ∂O™ê^Œ∞Å xOÑ≤, =∞Å =¸„`å^Œ∞
Å#∞ Hõ_yç , "≥^· ºŒ ¿ã=Å∞ KÕã,≤ J#fláêhÜ«∂^Œ∞efl ã¨=∞‰õÄiÛÃÑ\˜,ì ÃÑ^Œ*Ì ãË ≤
=∂@<ÕiÊ, q^•º|∞^Œ∞úefl <ÕiÊOz „Ñ¨Ü≥∂[‰õΩxQÍ KÕã≤ QÆ$Ç¨ÏˆHΔ„`«
^èŒ<å^Œ∞ÅxzÛ# `«e¡^ŒO„_»∞Å#∞ "å~°úºHõº rq`«OÖ’ ¿ãqOz HÍáê_»@O
''Ñ≤`«$|∞∞}O——.
|∞∞+≤|∞∞}O JO>Ë?
D ã¨$+≤ìx ã¨HõÅ ™œHõ~åºÅ#∞ =∞#O =∂„`«"Õ∞ HõxÃÑ@ìÖË^Œ∞.
=∞#HõO>Ë =ÚO^Œ∞QÍ [x‡Oz# Ñ¨~ÀÑ¨HÍ~°|∞^Œ∞ÌÖˇ·# =∞Ç¨Ï~°∞¬ÖˇO^Œ~À
QÀÑ¨Ù~°O..... 167
ZO`ÀHÍÅO „â◊q∞Oz, QÆ}˜`«, YQÀà◊ q*Ï˝<åxfl =∞#‰õΩ JOkOKå~°∞.
=∞#O u<Õ LÑ¨C, zO`«ÑÖ_»∞ ^ŒQÆæ~°#∞O_ç â◊s~åxH˜ â◊H˜Îx JOkOKÕ
‰õÄ~°QÍÜ«∞Å =~°‰õÄ "åi ^ŒÜ«∂aèˆHΔ! PÜ«Úˆ~fi^Œ "≥·^ŒºO #∞O_ç Ñ¨ã¨∞Ñ¨Ù
"≥Å∞¡e¡, P"åÅ∞, rÅHõ„~° =~°‰õÄ "å\˜ áÈ+¨Hõ qÅ∞=efl `≥Å∞ã¨∞H˘x
=∞#‰õΩ JOkOzOk |∞∞+¨μÖË! HÍ|\˜ì ã¨<å`«#∞Öˇ·# "å~°O^Œi |∞∞}Ïhfl
q^•º~°˚# KÕÜ«∞@O ^•fi~å "å~°∞ ~°zOz# „QÆO^è•Å#∞ K«kq „QÆÇ≤ÏOz
ã¨=∞ã¨Î „Ñ¨[Å‰õΩ `≥Å∞Ñ¨@O ^•fi~å |∞∞+≤~∞° }Ïxfl f~°∞ÛHÀ"åe. W^Õ ''|∞∞+≤
|∞∞}O——.
394. ™êfl#O KÕÜ«∞‰õΩO_® Ñ¨Ó[ KÕÜ«∞‰õÄ_»^•?
â◊s~° =∂e<åºÅ#∞ `˘eyOKÕk ™êfl#O. ™êfl#=∞<Õk â◊√z
â◊√„Éèí`«Å ãÖˆH`«"Õ∞ QÍx Ñ¨q„`« HÍ~°ºO HÍ^Œ∞. Ñ¨Ó[ KÕÜ«∞\ÏxH© ™êfl#O
KÕÜ«∞\ÏxH© ãÖ|O^èŒO ÖË^Œ∞. HÍx, ™êfl#O KÕã≤# `«~°∞"å`«<Õ Ñ¨Ó[
KÕÜ«∞@OÖ’ XHõ JO`«~å~°úO =ÙO^Œx K≥Ñ¨Ê=K«∞Û! =∂=¸Å∞ ™êfl#O
HÍh, t~°™êfl#OHÍh, JÉèíºOQÆ# ™êfl#O HÍh KÕã≤# `«~°∞"å`« â◊s~°
=∂e<åºÅhfl `˘ÅyOÑ¨É_ç =∞#ã¨∞ „Ñ¨âßO`«OQÍ =ÙO@∞Ok.
395. =∂`åÑ≤`«$Hõ~°‡Å∞ `«Ñ¨ÊxãïQÍ KÕÜ«∂ÖÏ?
[#‡xzÛ, áÈ+≤Oz,ÃÑOz, `«ÑÊ¨ @_»∞QÆ∞Å∞ ^ŒQ~æÆ #° ∞O_ç `«ÑC¨ J_»∞QÆ∞Å
=~°‰õΩ ãïkkÌ, ÃÑ^ŒÌ*Ëã≤, q^•º|∞^Œ∞úÅ∞ <ÕiÊOz, =∞#efl =∞#∞+¨μÅ∞QÍ
ã¨=∂[OÖ’ xÅÉˇ\ ˜ì# `«e¡^ŒO„_»∞Å∞ =∞~°}Õz# `«~°∞"å`« „âß^Œú Hõ~°‡Å∞
`«Ñ¨ÊxãïQÍ KÕÜ«∂ÖÏ JO>Ë UO K≥áêÊe?
„ÉÏÇ¨Ï‡} HõΔ„uÜ«∞ "≥·â◊º =~å‚Å"å~°∞ „Ñü ãÖ=`«û~°=¸ u^äŒ∞Å
„Ñ¨HÍ~°O ãÖ=`«ûsHÍÅ∞ ÃÑ_»∞`«∞O\Ï~°∞. â◊¥„^Œ=~°O‚ "å~°O^Œ~∂° Z‰õΩ¯=QÍ
ãÖ„HÍOuH˜ ÃÑ^ŒÌÅ#∞ ã¨‡iOK«∞H˘x |@ìÅ∞ ÃÑ_»∞`«∞O\Ï~°∞. ÃÑ^ŒÌÅ¿Ñ~°∞
g∞^Œ ^•#^èŒ~å‡Å∞ KÕã¨∞ÎO\Ï~°∞. Wk =∞# ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞O. ãÖ„HÍOuˆH
ÃÑ^ŒÌÅ#∞ ã¨‡iOK«∞H˘x Ñ¨ÓlOK«∞HÀ=@"≥∞O^Œ∞HõO>Ë, ã¨∂~°∞º_»∞ =∞Hõ~°
~åtÖ’H˜ „Ñ¨"ÕtOKÕk Ñ¨Ù+¨º=∂ãÖÖ’ HÍ|\˜ì! L`«Î~åÜ«∞} Ñ¨Ù}º HÍÅO
‰õÄ_® WÑ¨Ù_Õ „áê~°OÉèí=∞ø`«∞Ok QÆ#∞Hõ WÑ¨Ù_Õ ã¨fi~°æ^•fi~åÅ∞ `≥~°∞™êÎ~°h,
D Ñ¨Ù}ºHÍÅOÖ’ =∞~°}O˜ z#"åiH˜ ã¨fi~°„æ áêÑ≤Î HõÅ∞æ`∞« O^Œx, Ç≤ÏO^Œ∞=ÙÅ
qâßfiãÖ. ã¨fi~°æ ^•fi~åÅ∞ `≥iKÕ ã¨=∞Ü«∞OÖ’<Õ ãÖ„HÍOu =ã¨∞OÎ k. HÍ|\˜ì
Éè’y<å_»∞ Ñ≤`«$^Õ=`«Å#∞ Ñ¨ÓlOKÕ ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞O =zÛOk.
168 QÀÑ¨Ù~°O....
396. '‰õΩO‰õΩ=∞—#∞ ZO^Œ∞‰õΩ ^èŒiOKåe?
‰õΩO‰õΩ=∞ ^èiŒ OK«@O J<Õk Hˆ =ÅO „ã‘ÅÎ ‰õΩ =∂„`«"∞Õ ãÖ|OkèOz
#k HÍ^Œ∞. „ã‘Î Ñ¨Ù~°∞+¨μe^ŒÌiH© ãÖ|OkèOz#k. ‰õΩO‰õΩ=∞ ÃÑ@∞ìHÀ=@O
Ç≤ÏO^Œ∂ ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞O! Jxfl ‰õΩÖÏÅ Ç≤ÏO^Œ∞=ÙÅ∞, â‹=· "≥+· =‚¨ =∞`«ã∞¨ Å÷ ∞
JO^Œ~°∂ <˘ã¨@# ‰õΩO‰õΩ=∞ ^èŒiOK«@O Q˘Ñ¨Ê^Œ#OQÍ ÉèÏq™êÎ~°∞.
‰õΩO‰õΩ=∞ Pã≤ÎHõ`« zÇ¨ÏflO! S^•~°∞ =O^ŒÅ ãÖ=`«û~åÅ „H˜`«O
=~°‰Äõ Ç≤ÏO^Œ∂=∞`«ã∞¨ Å÷ O^Œ~∂° `«ÑÊ¨ xãïQÍ ‰õΩO‰õΩ=∞#∞ <˘ã¨@ k^Œ∞HÌ ˘<Õ
PKå~°O |bÜ«∞OQÍ =ÙO_Õk. PKå~°OQÍ =∂„`«"Õ∞ HÍ‰õΩO_® JÅOHÍ
4 ~°OQÍ ‰õÄ_® =ÙO_Õk. Ç¨ÏiK«O^Œ<åxfl, =∞OzQÆO^è•xfl, qÉè∂í ux QÆ∂_®
<˘ã¨@ ^èiŒ OK«@O Ç≤ÏO^Œ∂ ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞OQÍ áê\˜ã∂¨ =Î KåÛ~°∞ Ñ¨Ósfi‰õΩÅ∞.
~Ô O_»∞ Hõ#∞ÉÁ=∞‡Å‰õΩ =∞^èºŒ ÉèÏQÆOÖ’ #∞^Œ∞\˜=^ŒÌ 'W_»— 'Ñ≤OQÆà—◊
<å_»∞Å∞ Hõeã≤ 'ã¨∞+¨μ=∞fl— <å_çQÍ Ñï=~°#Î K≥O^Õ ã¨Å÷ O =^ŒÌ ‰õΩO‰õΩ=∞#∞
k^Œ∞ÌH˘O\ÏO. D ‰õΩO‰õΩ=∞ =Å¡ =∞x+≤H˜ ^Œ$+≤ì^À+Ö `«QÆ∞Å ‰õΩO_®
=ÙO@∞O^Œx ‰õÄ_® XHõ #=∞‡HõO =ÙOk. =∞~˘Hõ>Ëq∞@O>Ë ‰õΩO‰õΩ=∞
^èiŒ OKÕ =ºH˜HÎ ˜ Z^Œ∞\˜"å~°∞ =∂#ã≤HOõ QÍÖÁOyáÈ`å~°#fl (ÃãH· ÍÅr) "å^Œ#
‰õÄ_® =ÙOk. Z„~°x Z~°∞Ñ¨Ù~°OQÆ∞ =∞x+≤H˜ =∞<Àâ◊H˜Îx, `åºQÆ`«`åfihfl,
x~°ƒùÜ«∞`åfihfl, Ñ¨~ÀÑ¨HÍ~°QÆ∞}Ïhfl Hõeæ™êÎÜ«∞#fl 'käÜ«∞s— ‰õÄ_® =ÙOk.
‰õΩO‰õΩ=∞ ^èiŒ OK«@O Ñ¨q„`«`‰« Ωõ , Pã≤HÎ `õ åfixH˜ ^è•i‡Hõ`åfixH˜ Ñ¨Ù~°∞+¨μÅ‰õΩ
ãÖHˆ `«"∞≥ `ÿ ,Õ „ã‘ÅÎ ‰õΩ S^Œ= `«<åxH©, ™œÉèÏQÍºxH©, ã≤~÷ |° ∞kúH© ãÖHˆ `«OQÍ
K≥Ñ¨Ê=K«∞Û. =∂#=Ù_»∞ <åQÆiHõ`« <ÕiÛ#^ŒQÆæ~°#∞O_ô ‰õΩO‰õΩ=∞#∞ =ÚYº
JÅOHÍ~°OQÍ ‰õÄ_® ÉèÏqOz#@∞¡ H˘xfl „QÆO^è•ÅÖ’ =ÙOk.
Éè~í #Î° ∞ HÀÖ’Ê~Ú# „ã‘ÅÎ ∞ Ñ¨~∞° Öˇ=fiiH© JO^ŒOQÍ `å=Ú HõxÊOK«
‰õÄ_»^Œ∞ J#fl =Ù^ÕÌâ◊ºO`À<Õ ‰õΩO‰õΩ=∞ ^è•~°}#∞ `«ºl™êÎ~°∞. ‰õΩO‰õΩ=∞
ÉèÏ~°fÜ«∞`«‰Ωõ K≥~∞° QÆx =Ú„^Œ, áêâßÛ`«º <åQÆiHõ`« =∞#g∞^Œ‰Ωõ ^•_çKãÕ #≤
`«~°∞"å`« Ñ¨Ù~°∞+¨μÅO^Œ~°∂ ‰õΩO‰õΩ=∞^è•~°} =∞~°záÈÜ«∂~°∞.
397. PÅÜ«∞ QÀÑ¨Ù~°O Z`«∞ÎQÍ ZO^Œ∞‰õΩ Hõ\Ïìe?
^Õ"åÅÜ«∞O JO>Ë ÅHΔÀÑ¨ÅHõΔÅ Éèí‰õΩÎÅ Ñ¨Ù}º^è•=∞O. PQÆ=∞
âß„ã¨|Î ^ŒOú QÍ ^Õ"åÅÜ«∂Å#∞ xi‡OK«=eû =ÙO@∞Ok. PÅÜ«∞ x~å‡}O
^Õ=Ù_»∞ Ñ¨_∞» ‰õΩ#fl@∞¡ â◊Ü∞« # suÖ’ xi‡™êÎ~∞° . PÅÜ«∞ QÀÑ¨Ù~°"∞Õ ÉèQí =Æ O
`«∞x áê^•Å∞. QÆ~°ƒùQÆ∞_ç ÉèíQÆ=O`«∞x t~°ã¨∞û. PÅÜ«∞ =∞O@ÑÖ ÉèíQÆ=O
`«∞x Hõ_»∞Ñ¨Ù. ^≥·=^Œ~°≈#O JO>Ë QÆ∞_çÖ’H˜ "≥o§ ™êfiq∞x K«∂z QÆO@
QÀÑ¨Ù~°O..... 169
H˘\˜ì #=∞ã¨¯iOKåe J#∞H˘O@∞O\ÏO. P Ñ¨ûúŒ <Õ áê\˜ã∞¨ OÎ \ÏO. HÍx
^Œ∂~°OQÍ =ÙO_ç ‰õÄ_® PÅÜ«∞QÀÑ¨Ù~åxH˜ #=∞ã¨¯iOz<å ™êfiq∞ áê^•
Å‰õΩ #=∞ã¨¯iOz#>Ë¡ J=Ù`∞« Ok. HÍ|\˜Pì ÅÜ«∞QÀÑ¨Ù~°O Z`«∞QÎ Í =ÙO_®e.
JO`ÕHÍ‰õΩO_® ^Õ"åÅÜ«∞O XHõ =ºH˜ÎH©, XHõ ‰õΩ@∞OÉÏxH©
ãÖ|OkèOz =ÙO_»^Œ∞. ™ê~°fi[xHõ Pã≤÷QÍ ÑïQÆ}ÕÑ¨|_»∞`«∂, áÈ+≤OÑ¨
|_»∞`«∂, ~°H˜ΔOÑ¨|_»∞`«∂, ^Œi≈OÑ¨|_»∞`«∂ =ÙO_®e. ^•`«Öˇ=Ô~·<å ^Õ"å
ÅÜ«∂xH˜ ^•<åkHÍÅ#∞ KÕÜ«∞=K«∞Û. áÈ+¨‰õΩÅ∞QÍ =ÙO_»=K«∞Û. "Õâ◊ºÅ∞
‰õÄ_® ^Õ"åÅÜ«∂Å#∞ Hõ\ Oì˜ z# ^•YÖÏÅ∞ Z<Àfl =Ù<åfl~Ú. ã¨~fi° [<åh
HÍxH©, á⁄~°∞QÆ∞=Ói"åiH©, Ñ¨~°^Õâ◊ "åã¨∞Å‰õÄ, „H˘`«ÎQÍ =zÛ#"åiH©
^Õ"åÅÜ«∞O ZHõ¯_» =Ù#fl^À ã¨∞ÅÉèOí QÍ `≥Å∞ã¨∞HÀ=\ÏxH˜ ÉÏQÆ∞O@∞Ok.
HÍ|\˜ì PÅÜ«∞QÀÑ¨Ù~°O Z`«∞ÎQÍ =ÙO_®e.
^Õ"åÅÜ«∞ QÀÑ¨Ù~°"∞Õ HÍ^Œ∞ ^Õ"åÅÜ«∞O ‰õÄ_® Z`«∞gÎ ∞^Œ =ÙO_»@O
Ç≤Ï`«^•Ü«∞HõO. JO^Œ∞Hˆ Z<Àfl ^Õ"åÅÜ«∂Å∞ H˘O_»Å∞ QÆ∞@ìÅ∞ K«∂K«∞H˘x
=∞s xi‡™êÎ~°∞. ZO^Œ∞HõO>Ë, =∂#=Ù_≥O`«\ ˜ `≥eqHõÅ"å_≥·<å „Ñ¨Hõ$ux
[~ÚOK«QÅÆ â◊H=Î˜ O`«∞_»∞ HÍÖË_∞» ! =~°^cŒ Éè`í åûÅ∞, `«∞á¶ê#∞Å∞ "≥Ú^ŒÖ#·ˇ
„Ñ¨Hõ$u "≥·Ñ¨s`åºÅ‰õΩ =∞x+≤ ÉèíÜ«∞Ñ¨_ç f~°=eûO^Õ. J@∞=O\˜ „Ñ¨Hõ$u
„Ñ¨à◊Ü«∞ã¨=∞Ü«∂ÅÖ’ „áê}∞Å HÍáê_»QÆeæ# ã¨÷ÅO ^Õ"åÅÜ«∞"Õ∞!
^Õ=Ù_»∞ ã¨~Àfi#fl`«∞_»∞! D ã¨~Àfi#fl`« ÉèÏ=O ^Õ"åÅÜ«∂xfl ^Œi≈O
z# „Ñü™ês, =∞#ã¨∞ûH© Éè’^èŒÑ¨_»\ÏxH˜ ^Õ"åÅÜ«∂hfl ^Õ"åÅÜ«∞ QÀÑ¨Ù
~åhfl ZO`«gÖˇ`· Õ JO`«QÍ Z`«∞HÎ ˜ xi‡™êÎ~∞° . Ç≤ÏO^Œ∞ ^Õ"åÅÜ«∂ÖË HÍ^Œ∞.
=∞ã‘^∞Œ H˜ ‰õÄ_® á⁄_»"#·≥ ãÖÎ ÉèOí (q∞<å~ü)xi‡™êÎ~∞° . K«iÛH˜‰Äõ _® =ÚO^Œ∞
ÉèÏQÆOÖ’ Z`«∞ÎQÍ ^Œ∂~åxH˜ HõxÊOKÕ q^èŒOQÍ JO`«ã¨∞÷ xi‡Oz QÆO@#∞
Hõ_»`å~°∞.
398. QÆ∞~°∞=Ù ^Õ=Ùx`À ã¨=∂#=∂?
QÆ∞~°∞=Ù ^Õ=Ùx`À ã¨=∂#O HÍ^Œ∞!
QÆ∞~°∞=Ù ^Õ=ÙxHõO>Ë ZO`À ZO`À Q˘Ñ¨Ê"å_»∞.
ˆH=ÅO ^Õ=Ù_»∞ #=∞‡HõO`À =Ú_çÑ¨_»¤"å_»∞.
=∞# 'NQÆ∞~°∞=Ù— Hõ#∞Å=ÚO^Œ∞ HõxÑ≤OKÕ =∞Ç¨ÏhÜ«Ú_»∞.
=∞x+≤ `«# rq`«OÖ’ f~°∞ÛHÀÖËxk QÆ∞~°∞=ÙÅ ~°∞}O XHõ¯>Ë.
JO^Œ∞ =Å¡<Õ '=∂`«$^Õ"ÀÉè=í — 'Ñ≤`$« ^Õ"ÀÉè=í — J#fl `«~∞° "å`« 'PKå~°º^Õ"À
Éè=í — Jx K≥ÑÊ≤ QÆ∞~°∞=Ù ™ê÷<åxfl `≥eÜ«∞*Ë™ê~°∞ =∞# Ñ¨Ósfi‰õΩÅ∞. `«e`¡ O« „_ç
170 QÀÑ¨Ù~°O....
`«~∞° "å`« ™ê÷#O QÆ∞~°∞=Ù^Õ. ^≥=· `åfixfl ‰õÄ_® QÆ∞~°∞=Ù ^•fi~å<Õ ^Œi≈OK«=eû
=ÙO@∞Ok.
â’II J*Ï˝# uq∞~åO^äŒã¨º *Ï˝<åO[# â◊ÖÏHõÜ«∂
K«‰õΔΩ~°∞h‡e`«O ÜÕ∞# `«Ãã·‡ N QÆ∞~°"Õ #=∞óII
J*Ï˝#=∞<Õ „QÆ∞_ç`¤ <« åxH˜ *Ï˝#=∞<Õ HÍ@∞HõxzÛ Hõ#∞Å∞ `≥ÑÊ≤ Oz#
N QÆ∞~°∞=ÙÅ‰õΩ #=∞ã¨¯~°=ÚÅ∞. Jx â’¡HÍ~°÷O.
„a\˜+π áêÅ‰õΩÅ ~åHõ`À QÆ∞~°∞‰õΩÖÏÅ∞ QÆ∞~°∞‰õΩÅ q^•ºÉèÏº™êÅ∞
áÈÜ«∂~Ú.''"≥∞HÍÖË^˘~°—— q^•º Ñ¨^Œúu`À QÆ∞~°∞ =∞~åº^ŒÅ∞ Ñ¨ÓiÎQÍ
áÈÜ«∂~Ú. Ñ¨Ó~°fiHÍÅO QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∞ ‰õÄ~°∞ÛO>Ë t+¨μºÅ∞ xÅ∞K«∞x
áê~îåÅ∞ q<Õ"å~°∞. WÑ¨Ù_»∞ HÍe|∂@¡`À t+¨μºÅ∞ ‰õÄ~°∞Ûx =ÙO>Ë QÆ∞~°∞=Ù
QÍ~°∞ xÅ∞Ûx áê~îåÅ∞ K≥áêÊe. (nx<Õ '"≥∞HÍÖË— Ñ¨^Œúu JO\Ï~°∞)
q^•º "åºáê~°=∞~ÚOn<å_»∞. ZÑ¨Ù_≥`· Õ q^•ºÉ’^è#Œ ‰õΩ qÅ∞=Å∞
`«yæ q^•ºÅÜ«∂Å∞ "åºáê~° ãÖã¨÷Å∞QÍ =∂~°∞ÊK≥O^•Ü≥∂ JÑ¨Ù_Õ QÆ∞~°∞
=ÙÅ∞ QÆ∞O„_®~ÚÅ∞QÍ J~ÚáÈÜ«∂~°∞. QÆ∞~°∞=ÙÅO^Œ~°∞ '=∂™êì~ü—Å∞
JÜ«∂º~°∞. WÑ¨Ù_çOHÍ H˘kÌQÍ „HÕ^Œ‰õΩ ky '™ê~ü—Å∞ JÜ«∂º~°∞.
D =∂~°∞ÊH˜ t+¨μºÖË HÍ~°}OHÍ^Œ∞ QÆ∞~°∞=ÙÅ∞ ‰õÄ_® ZO`À
H˘O`« HÍ~°}=∞=Ù`«∞<åfl~°∞. q^•ºÅÜ«∂Ö’¡ ‰õÄ_® ‰õΩÅq=HõΔ#∞
K«∂Ñ≤ã¨∞Î<åfl~°∞. "åºáê~°^èÀ~°}˜ „Ñ¨^Œi≈ã¨∞Î<åfl~°∞. WÑ¨Ù_»∞ q^•ºÅÜ«∂Å∞
q*Ï˝# xÅÜ«∂Å∞ HÍ=Ù. J~°˚# xÅÜ«∂Å∞QÍ =∂i „|`«∞‰õΩ^≥~°∞=Ù
=∂~åæxfl =∂„`«"Õ∞ É’kèã¨∞Î<åfl~Ú ''Ü«∞^ä•QÆ∞~°∞ `«^ä• t+¨º——
Uk U"≥∞ÿ# QÆ∞~°∞™ê÷#O QÆ∞~°∞=Ù^Õ Hõ^•! QÆ∞~°∞=Ùx ^Õ=ÙxQÍ
ÉèÏqOz ™êyÅÑ¨_ç ^ŒO_®Å∞ ÃÑ@ìHáõ È~Ú<å U<å_≥<· å ZÑ¨C_≥<· å ZHõ¯_≥<· å
Z^Œ∞~°∞Ñ¨_`ç Õ Jaè=∂#OQÍ Ñ¨ÅHõiOK«O_ç. QÆ∞~°∞=ÙÅ∞ HÀ~°∞H˘<Õk WO`Õ.
=∞#O Q˘Ñ¨Ê"åà◊§=∞Ü«∂º=∞x „Ñ¨Ü≥∂[# Ñ¨~°∞Å=∞Ü«∂º=∞x "åiH˜
`≥eÜ«∞*Ëã≤ K«∂_»O_ç. Ç¨Ï$^ŒÜ∞« Ñ¨Ó~°fiHõOQÍ ZO`« ãÖ`À+≤™êÎ~À g∞ Hõà§◊ `À
g∞ˆ~ K«∂_»O_ç.
399. t=Ùx =∂„`«"Õ∞ eOQÆ~°∂ÑÖÖ’ ^Œi≈OKåÔ~O^Œ∞‰õΩ?
ÅÜ«∞HÍ~°‰õΩ_≥·# t=Ù_»∞ ã≤÷~°ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»∞. ã≤÷uHÍ~°‰õΩ_≥·# q+¨μ‚=Ù
|Ç¨ï~°∂Ñ¨Ù_»∞. [O|∂nfiÑ¨ Éè~í `° « YO_»OÖ’ â‹=· "Õ∞ Ñ¨Ù~å`«# =∞#fl"å^Œ#
XHõ\ ˜ =Ù#flk. (1920 <å\˜ "≥ÚÇ¨ÏO*Á^•~À, Ç¨Ï~°áêÊ „`«=fiHÍÖ’¡ H˘xfl
QÀÑ¨Ù~°O..... 171
t=eO QÍÅ∞ ^˘iHÍ~Ú. ‰õΩ_»º z„`åÅÖ’ t=eOQÆ z„`åÅ∞ Hõ#|_®¤~Ú.
ÉèÏ~°`«^ÕâßxH˜ P~°∞ºÅ∞ ~åHõÑ¨Ó~°fiO, JO>Ë „H©ã¨∞ÎÑ¨Ó~°fiO 3000–1750
<å\˜ "≥ÚÇ¨ÏO*Ï^•~À <åQÆiHõ`«<Õ ã≤O^èŒ∂<åQÆiHõ`« JO@∞<åflO. (D
"≥ÚÇ¨ÏO*Á^•~À Ñ¨@}ì O WÑ¨Ù_»∞ áêH˜™êÎ<Ö£ ’ =ÙOk) P~°∞ºÅ∞ „H©ã∞¨ ÑÎ Ó¨ ~°fiO
1600 ãÖ=`«û~åÅÑ¨Ù_»∞ ÉèÏ~°`«^ÕâßxH˜ =∞^èŒº Pã≤Ü«∂ #∞O_ç =KåÛ~°x
K«i„`«HÍ~°∞Å∞ K≥|∞`«∞<åfl~°∞.)
=∞#O ^Œi≈ã¨∞Î#fl t=eOQÆO „ã‘Î Ñ¨Ù~°∞+¨μÅ ã¨$+≤ì ãÖˆH`«O
''eOQÆO—— Ñ¨Ù~°∞+¨ ã¨fi~°∂ÑÖ–
eOQÆO „HÕ^Œ=ÙO_Õ ''áê#∞=@ìO—— „ã‘Î ã¨fi~°∂ÑÖ.
ã¨$+≤ì ã¨fi~°∂Ñ¨"Õ∞ t=eOQÆO – <å=∞=Ú ~°∂Ñ¨=Ú ÖËx"å_»∞
^Õ=Ù_»∞. ^Õ=ÙxH˜ <åÅ∞QÆ∞KÕ`∞« Å∞, KÕ`∞« ÅÖ’ PÜ«Ú^è•Å∞, t~°ã∞¨ û# H˜s@O
"≥∞_»Ö’ k"åºÉèí~°}ÏÅ∞ =ÙO_Õ ^Õ=Ùx „Ñü=∞#∞ ^Õ"åÅÜ«∂Ö’¡, á¶È\’Ö’¡
K«∂ã¨∞ÎO\ÏO. D ~°∂áêÅ#∞ áê=∞~° [#O HÀãÖ ÑÖ_ç`«∞Å∞ ã¨$+≤ìOz#
~°∂áêÅ∞. x["≥∞#ÿ ^Õ=Ùx K«∂z# "åÔ~=~°∂ ÖË~∞° . Jhfl TÇ¨HõeÊ`åÖË!
t"åÅÜ«∂ÅÖ’ ZHõ¯_® t=Ùx „Ñü=∞Å∞ =ÙO_»=Ù.
Éèí$QÆ∞=∞Ç¨Ïi¬ âßÑÖ =Å¡ t=Ù_»∞ eOQÆ~°∂ÑÖQÍ Ñ¨ÓlOÑ¨|_»∞
`«∞<åfl_»∞. t"åÅÜ«∂Å∞ ZHõ¯_»∞<åfl âßOu xÅÜ«∂Å∞QÍ =ÙO\Ï~Ú.
t=Ù_ç =∞_ç, "≥∞ÿÅ, J„QÆ*Ïu, J^èÀ*Ïu J#fl `å~°=∞`«=∂ºÅ∞ ÖË^Œ∞. U
t"åÅÜ«∞OÖ’<≥·<å t=eOQÍxfl =∞# KÕ`«∞Å`À ã¨Ê $tOz t= â◊H˜Îx
á⁄O^Œ=K«∞Û.
â’¡II "åQÆ~åúq= ãÖÑ¨$H“Î "åQÆ~°ú „ÑüÑ¨`«ÎÜÕ∞!
[QÆ`«ó Ñ≤`«~“=O^Õ, áê~°fif Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~“!!
400. WO\˜ ÃÑ^ŒÌ =∞~°}˜¿ãÎ t"åÅÜ«∞x„^Œ KÕÜ«∂ÖÏ?
Z=iÔH·<å ZO`«\ ˜ "åiÔH·# =∞Ç¨Ï`«∞‡ÅÔH·# K«O_®Å∞xÔH·<å
=∞~°}ÕK«@O `«Ñ¨Ê^Œ∞. Zxfl Ü«∂QÍÅ∞ KÕã≤# ZO`« `«Ñ¨ã¨∞û KÕã≤<å
=∞~°}Ïxfl `«ÑÊ≤ OK«∞HÀx =∞#QÆÅQÆ\O U „áê}˜H˜ ™ê^èºŒ OHÍ^Œ∞. JO^Œ~∂°
=∞~°}˜™êÎ~°∞. JO^Œ~°∂ =∞~°}ÕK«=eûO^Õ. ''*Ï`«ã¨º Ç≤Ï^èŒ$"À =∞$`«∞º——.
Ñ¨Ù@∞ìHõ J<Õk =Ù#fl U^≥·<å y\˜ì f~°=eûO^Õ. JO^Œ∞ˆH Hõ~°‡Ü≥∂QÆ∞Å∞,
`«`fi« *Ï˝#∞Å∞, =∞~°}Ïxfl ^ÕÇÏ¨ ^è~Œ ‡° OQÍ ÉèÏq™êÎ~∞° QÍx ^Œ∞ódOK«~∞° . =∞x+≤
Q˘Ñ¨Ê`«#O =∞x+≤ „Ñ¨}ÏoHÍ`«`«fiO, =∞x+≤ ^èŒ~°‡ |^ŒÌ rq`«O, =∞x+≤
KÕã≤# Ñ¨Ù}ºO, =∞x+≤ =∞~°} k<åÅÖ’<Õ `≥Å∞ã¨∞ÎOk JO\Ï~°∞ ÃÑ^ŒÌÅ∞.
172 QÀÑ¨Ù~°O....
‰õΩ@∞O| ã¨É∞íè ºÅ Pf‡Ü«∞`«Å =∞^èºŒ |O^è∞Œ =ÙÅ P^Œ~}° Å =∞^èºŒ WÇ¨ÏÖ’Hõ
Ü«∂„`«#∞ =ÚyOK«∞H˘#fl"å_Õ ^èŒ#ºr=Ù_»∞. Ñ¨Ù}º=¸iÎ.
WO\˜ÃÑ^ŒÌ WÇ¨ÏÜ«∂„`« =Úy¿ãÎ H˘xfl ~ÀAÅ =~°‰õÄ WO\˜
"å~°O^Œ~∂° HõHÍqHõ ã≤u÷ x J#∞Éèqí OKåeûO^Õ. Ü«∞O„`åOQÆO #_çÑO≤ z#
=∞x+≤ ^Œ∂~° Ö’HÍÅ‰õΩ "≥o§áÈ`Õ ãÖ™ê~°O ™ê~°^èŒºO JÜ≥∂=∞Ü«∞"Õ∞.
~åAÖËx ~å[ºOÖ’ Ãã·x‰õΩÖË JkèHÍ~åÅ∞ „Ñ¨^Œi≈™êÎ~°∞. ~åK«iHÍÅ∞
"≥ÅQÆÉˇ@ì E™êÎ~°∞. ‰õΩHõ¯ÖÏ¡ H˘\Ï¡_»∞H˘O\Ï~°∞. WO\˜ Ñ¨~°∞=Ù#∞ gkèH˜
ÖÏQÆ∞`å~°∞. =∞=∞`«Å#∞ ÉÏ^èŒº`«Å#∞ =ÚHõ¯Å∞QÍ HÀã≤ "å\ÏÅ∞
6 ÑÖK«∞HÀK«∂™êÎ~°∞.
W@∞=O\˜ ã≤÷uÖ’, =∞#âß≈Ou =∞~°∞ÔQ·áÈ~Ú =∞#ã¨∞K«eOz
áÈ`«∞Ok. áÈ~Ú# "åi`À =∞#=Ú áÈ^•=∞xÑ≤ã¨∞ÎOk. JÉèí„^Œ`åÉèÏ=O
Ç¨Ï$^ŒÜ«∂xfl ‰õΩkOz "Õã¨∞ÎOk. D ã¨=∞Ü«∞OÖ’ =∞#âß≈Ou HÀãÖ
P`«‡â◊HÎ˜ HÀãÖ t"åÅÜ«∞OÖ’ XHõ¯~À*ˇ<· å =ÙO_ç=¿ãÎ ^è~·≥ º° O Åaèã∞¨ OÎ ^Œx,
Ñïã≤`÷ ∞« Åhfl K«H¯õ |_ç „Ñ¨âßO`«`« ^˘~°∞‰õΩ`«∞O^Œx ÑÖ_ç`∞« Å∞ K≥|∞`å~°∞.
t"åÅÜ«∞OÖ’ ^Õ=Ùx ^ŒQÆæ~° ‰õÄ~°∞Ûx PÖ’zOK«∞H˘O>Ë ^ÕxÔH·<å
^Õ=Ù_»∞<åfl_»∞ÖË J<Õ ^è≥·~°ºO =ã¨∞ÎOk.=∞x+≤H˜ =∞# "≥#∞Hõ XHõ~°∞<åfl~°∞
J#fl #=∞‡HõO ZO`À â◊H˜Îxã¨∞ÎOk. ''L#flk Ñ¨Ù+≤ì =∂#=ÙÅ‰õΩ F Ü«∞^Œ∞
Éèí∂+¨}! PÅ*ÏuH˜<£ u#flk Ñ¨Ù+≤ì—— =∞x+≤H˜ =ÙO>Ë â◊H˜Î Ñ¨â◊√=ÙH˜ uO>Ë
â◊H˜Î JO\Ï~°∞. ãÖ=`«û~åxH˘Hõ™êi WO\˜x Éèí„^ŒÑ¨~°∞K«∞H˘x XHõ¯~ÀA
t"åÅÜ«∞OÖ’ x„kOK«@O Z=iÔH·<å =∞Oz^Õ. XO@iQÍ HÍ‰õΩO_®
#Å∞QÆ∞Ô~·^Œ∞QÆ∞~°∞ Hõeû x„^ŒKÕÜ«∞@O â◊√Éèí^•Ü«∞Hõ=Ú.
401. =∞O„`åÅ∞ ãÖã¨¯$`« ÉèÏ+¨Ö’ ZO^Œ∞‰õΩ?
"Õ^•Å∞ 'Jáœ~°∞¿+Ü«∂Å∞— JO\Ï~°∞. Jáœ~°∞¿+Ü«∂Å∞ JO>Ë
U Ñ¨Ù~°∞+¨μ_»∂ „"åÜ«∞xq Jx J~°úO. "Õ^•Å#∞ ãÖã¨¯ $`«OÖ’ ZO^Œ∞‰õΩ
„"åâß~°∞! JO>Ë "Õ^•Å∞ Ñ¨Ù\˜#ì Ñ¨Ù_»∞ `≥Å∞QÆ∞ÉèÏ+¨ Ñ¨Ù@ìÖ^Ë ∞Œ . JO`≥O^Œ∞‰õΩ
"Õ~Ú ãÖ=`«û~åÅ„H˜`«O JO>Ë Ñ¨^ŒH˘O_»= â◊`å|ÌO =~°‰õΩ `≥Å∞QÆ∞
ÉèÏ+¨‰Ωõ "åºHõ~}° "Õ∞ Ñ¨Ù@ìÖ^Ë ∞Œ . "Õ~Ú ãÖ=`«û~åÅ„H˜Ò« PO„^è„Œ Ñ¨^âÕ O◊ Ö’
„áêHõ$`« ÉèÏ+¨ =∂\Ï¡_Õ "å~°∞. PO„^èŒ∞Å∞ <åQÆ*Ïu"å~°<Õ "å^ŒO ‰õÄ_®
XHõ@∞Ok. Hõ~å‚@Hõ ^Õâ◊O"å_≥·# ##flÜ«∞Éèí@∞ì "≥Ú@ì"≥Ú^Œ@QÍ
''PO„^èŒâ◊ÉÏÌ#∞ âßã¨#"£∞—— J<Õ "åºHõ~°}O „"å¿ã=~°‰õΩ `≥Å∞QÆ∞ÉèÏ+¨‰õΩ
XHõ ~°∂ÑÖ ÖË^∞Œ . JÖÏO@Ñ¨Ù_»∞ =∞O„`åÅ∞ `≥Å∞QÆ∞Ö’ ZÖÏ =ÙO\Ï~Ú?
QÀÑ¨Ù~°O..... 173
ÅHΔÀÑ¨ ÅHõÅΔ ãÖ=`«û~åÅK«i„`« =∞# "Õ^•Åk! `≥Å∞QÆ∞Ö’ =ÙO_»\ÏxÔHÖÏ
™ê^èºŒ O! "Õ^•xH˜ XHõ <å^ŒO =ÙOk. "Õ^•xH˜ XHõ ã¨fi~°O =ÙOk. "Õ^•xH˜
XHõ Kè«O^Œã¨∞û =ÙOk. ã¨fi~°Ü«ÚHõÎOQÍ "Õ^ŒO K«^Œ∞=Ù`«∂ =ÙO>Ë ZO`«
=∞^è∞Œ ~°OQÍ =ÙO@∞Ok! ZO`«Ç¨ ~ÚQÍ =ÙO@∞Ok!! ZO`«\ ˜ Jx~°fiK«hÜ«∞
"≥∞ÿ# P#O^ŒO HõÅ∞æ`«∞Ok!
Ñ¨q„`« Y∞~å#∞„QÆO^èŒO J~°aƒH± ÉèÏ+¨Ö’ =ÙOk. P ÉèÏ+¨#∞
=Úã≤O¡ =∞`«ã∞¨ Å÷ ∞ ZO`À Ñ¨q„`«OQÍ ÉèÏq™êÎ~∞° . É∫^Œ=ú ∞`«O áêmÉèÏ+¨Ö’
=ÙOk. É∫^Œ∞úÅ∞ áêmÉèÏ+¨#∞ ^≥·=ã¨=∂#OQÍ K«∂™êÎ~°∞. „ÔH·ã¨Î==∞`«
É’^èŒ‰õΩÅ∞ =∞#^Õâ◊OÖ’ É’^èŒ#Å∞ KÕã≤<å WOw¡+¨μ ÉèÏ+¨Ö’<Õ É’^èŒ#∞Å∞
KÕ™êÎ~°∞. U =∞`«O"å~°∞ P =∞`«ÉèÏ+¨#∞ Q“~°q™êÎ~°∞. „¿Ñq∞™êÎ~°∞. Ñ¨Ól
™êÎ~°∞. =∞# `«Ñ¨Ê!
H˘O`«=∞Ok ã¨fi„Ñ¨Ü∂≥ [‰õΩÅ∞, =∞O„`åÅ<Õ r=<å^è•~°OQÍ KÕã∞¨ H˘x,
PK«~°}Å∞ =∂„`«"Õ∞ q∞QÆ∞Å∞ÛH˘#fl =¸~°∞öÅ∞, J„QÆ=~°‚=∞x K≥Ñ¨CH˘<Õ
KèåO^Œã¨∞Å∞, "Õ^•Å‰õÄ, "Õ^Œ=∞O„`åÅ‰õÄ f~°x P~°x JÑ¨Kå~°O
JÑ¨HÍ~°O KÕâß~°∞! KÕã¨∞Î<åfl~°∞! "Õ^•Å∞ Z=iH© `≥eÜ«∞‰õΩO_® KÕâß~°∞.
Z=~°∂ K«^Œ=‰õΩO_® KÕâß~°∞. "Õ^ŒO JO>Ë ÃÑo§à◊§‰õÄ, „âß^•úÅ‰õÄ,
Ñ¨Ó[Å‰õÄ K«k"Õ â’¡HÍÅ∞ HÍ^Œ∞. =∂#=ÙxH˜ kâßxˆ~Ìâ◊O KÕ¿ãk "Õ^ŒO!
"ÕÔŒ XHõ ‰õΩÖÏxH˜, XHõ =∞`åxH˜, XHõ ÉèÏ+¨‰Ωõ K≥Ok#q HÍ^Œ∞. â◊¥„^Œ∞Å∞
"ÕÔŒ K«^=Œ ‰õÄ_»^xŒ U "Õ^=Œ ¸ K≥ÑÊ¨ ÖË^∞Œ . „ÉÏÇ¨Ï‡}∞Å∞ D q+¨Ü∞« OÖ’
=∂#"åoH˜ J<åºÜ«∞"Õ∞ KÕâß~°∞.
402. XˆH QÀ„f‰õΩÅ =∞^èŒº q"åÇ¨Å∞ ZO^Œ∞‰õΩ KÕÜ«∞~å^Œ∞?
â’¡II ã¨Ñ¨Î=∂`«$K«O =∂nú=∂<£ Ü«∞óHõ<åº=Ú^Œfi¿ÇÏ#fl~°ó!
QÆ∞~°∞`«bÊ# q*Ë˝Ü«∞ó ã¨QÀ„`å<£ K≥·= =Ú^ŒfiÇ¨Ï<£!!–^èŒ~°‡ã≤O^èŒ∞
`«O„_ç `«~°∞Ñ¨Ù# U_»∞`«~åÅÖ’QÍx, `«e¡`«~°∞Ñ¨Ù# S^Œ∞ `«~åÅÖ’
QÍx ã¨QÀ„u‰õΩÖˇ·# "åix q"åÇ¨ÏO KÕã≤H˘#~å^Œ∞. J@∞¡ KÕã≤H˘#flKÀ
`«e¡x (QÆ∞~°∞Ñüflx) q"åÇ¨ÏO KÕã≤H˘#flO`« áêÑÖ ãÖÉèíqã¨∞ÎOk.
ã¨<å`«# ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞OÖ’ Ü«∞[˝Ü«∂QÍÅ∞ "≥Ú^ŒÖˇ·# "≥·kHõ Hõ~°‡
Å‰õΩ, q"åÇ¨k â◊√ÉèHí Í~åºÅ‰õΩ, „âß^•Ìk Ñ≤`$« Hõ~‡° Å‰õΩ `«ÑÊ¨ xãïQÍ QÀ„`«O,
„Ñ¨=~° `«Ñ¨ÊxãïQÍ `≥eÜ«∞Ñ¨~°Û=eû =ÙO@∞Ok. =∞#O^Œi QÀ„`åÅ‰õΩ
Zxq∞k =∞Ok =∞Ç¨Ï~°∞¬Å∞ =¸ÅÑ¨Ù~°∞+¨μÅ∞QÍ =Ù<åfl~°∞. JQÆãºÎ¨ =∞Ç¨Ïi¬
174 QÀÑ¨Ù~°O....
– Éèí~°^•fi[ =∞Ç¨Ïi¬–Q“`«=∞=∞Ç¨Ïi¬– =t+¨ì=∞Ç¨Ïi¬– HÍâ◊ºÑ¨=∞Ç¨Ïi¬–
Éè~í ^° •fi[=∞Ç¨Ïi¬ – J„u=∞Ç¨Ïi¬–[=∞^Œyfl=∞Ç¨Ïi¬ D Zxq∞k =∞Ç¨Ï~°∞¬Å∞
=∞#‰õΩ QÀ„`«Ñ¨Ù~°∞+¨μÅ∞.
U QÀ„`«O "å~°∞ P QÀ„`«O"åiH˜ ~°HõÎãÖ|Onè‰õΩÅ∞ J=Ù`å~°∞.
D Zxq∞k=∞Ok QÀ„`«ÑÙ¨ ~°∞+¨μÅ‰õΩ HõeÑ≤ #ÅÉè`·ˇ ˘q∞‡k =∞Ok
„Ñ¨=~° Ñ¨Ù~°∞+¨μÅ∞<åfl~°∞. ãÖ`å<À`«ÊuÎ „H˜Ü«∞‰õΩ (^•OÑ¨`åºxH˜) XˆH
QÀ„u‰õΩÅ∞ J~Ú =ÙO_»~å^Œ∞. XˆH „Ñ¨=~°Î =Ù#fl"å~°∞ ‰õÄ_® ^•OÑ¨`«º
|O^è•xH˜ Ñ¨xH˜~å~°∞ (q"åÇ¨ÏO ‰õΩ^Œ∞~°^Œ∞)
=^èŒ∂=~°∞Å∞ XˆH QÀ„`«O HõÅ"åÔ~·#, XˆH '„Ñ¨=~°— "åÔ~·<å J<åfl
K≥Öˇ¡à◊§=Ù`å~°∞. XˆH QÀ„f‰õΩÅ‰õΩ a_»¤Å∞Ñ¨Ù_ç`Õ Ñ¨~°=∞ ^Œ∞~å‡~°∞æÅ=Ù`å~°∞.
ã¨QÀ„u‰õΩÅ∞ q"åÇ¨Ï|O^èŒO HõO>Ë =~å‚O`«~° q"åÇ¨Ï"Õ∞ "Õ∞Öˇ·#k.
ã¨QÀ„u‰õΩÅ∞, ã¨„Ñ¨=s‰õΩÅ =∞^èºŒ =∂„`«"∞Õ HÍ‰õΩO_® "Õ∞#`«‰Î Äõ `«∞
ix, J#flQÍi =∞~°^Œex (=k# K≥Öˇ¡ex) "Õ∞#=∂=∞ ‰õÄ`«∞ifl ‰õÄ_®
q"åÇ¨ÏO KÕã∞¨ HÀ‰õÄ_»^xŒ ^è~Œ ‡° âß„ãÖ K≥|∞`ÀOk. `«O„_ç `«~Ñ° Ù¨ ~°HãÎõ O¨ |O
nè‰õΩÅ∞ U_»∞`«~åÅ"å~°∞, `«e¡`«~°∞Ñ¨Ù# ~°HõÎ|O^èŒ∞=ÙÅ∞ S^Œ∞ `«~åÅ"å~°∞
HÍ‰õΩO_® =Ù#fl Hõ#º#∞ ÃÑO_çK¡ ãÕ ∞¨ HÀ"åÅx Jxfl âß„™êÎÅ∞ K≥|∞`«∞<åfl~Ú.
JHõ¯‰õÄ`«∞ix ÃÑO_ç¡KÕã¨∞HÀ=@O ‰õÄ_® ^èŒ~å‡Kå~°O HÍ^Œ∞.
''ÃÑ·`«$Ñ¨º¿ã~¸O ÉèíyhO, ã¨fiã‘Î Ü«∂O
=∂`«∞ˆ~=K«, U`åã≤Î „ã¨ã¨∞ÎÉèÏˆ~ºˆ~ú, <À Ñ¨Ü«∞KÕÛù`« |∞kú=∂<£——
J#QÍ `«O„_çQÍi K≥ee¡ a_»#¤ ∞ ("Õ∞#`«Î ‰õÄ`«∞~°∞) `«eQ¡ Íi K≥ee¡ a_»#¤ ∞
(Ñ≤#`«e¡ ‰õÄ`«∞~°∞) q"åÇ¨Ï=∂_»~å^Œ∞. ‰õΩO_»=∂iÊ_ç q"åÇ¨Å∞ HÍx,
XˆH ÑÖkiÖ’ Ô~O_»∞ ÃÑo§à◊√§ QÍx x+≤^ŒúO.
403. ~å=}∞_»∞ =∞Ç¨ÑÖ_ç`«∞_®?
^Õ=`«Å∞ ~åHõΔã¨∞Å∞ J#fl^Œ=Ú‡Å∞
Hõâ◊ºÑ¨„Ñ¨*ÏÑüH˜ Jkf^Õq=Å¡ ^Õ=`«Å∞, kf^Õq=Å¡ ~åHõΔã¨∞Å∞
Ñ¨Ù\Ïì~°∞. ^Õ=^•#=Ùe^ŒÌ~°∂ Hõâ◊ºÑ¨„|Ç¨Ï‡‰õΩ=∂~°∞ÖË!
Ñ¨~°"Õ∞+≤ª Ñ¨Ù„`«∞_≥·# Ñ¨ÙÅã¨Îº „|Ç¨Ï‡=Oâ◊O"å_Õ ÅOHÍkèÑü
~å=}„|Ç¨Ï‡! ~å=}∞_»∞ `«e¡ HÔ H· jõ P^ÕâO◊ `À „|Ç¨Ï‡#∞ QÆ∂iÛ Ñ¶∞¨ ’~°`Ñ« ã¨ ∞¨ û
KÕã≤ Ü«∞Hõ–Δ H˜<fl≥ ~°–HÕÑ¨Ù~°∞+¨–^Õ=–^•#=–ã≤^–úŒ ™ê^èºŒ –QÆ~∞° _»– QÆO^è~Œ fi° –
<åQÆ–#Éèâí Û◊ ~åk QÆ}ÏÖˇ=fiiKÕ`« =∞~°}O ÖË‰Ωõ O_»∞#@∞¡QÍ =~°O á⁄Ok,
'~å=}∞_»∞— J<Õ t=Ùx „Ñ¨â◊Oã¨#∞ á⁄O^•_»∞.
QÀÑ¨Ù~°O..... 175
P<å\˜ #∞O_ô ''~å=}„|Ç¨Ï‡——QÍ ã≤÷~°<å=∞O =zÛOk.
''~å=}∞_»∞—— JO>Ë =∞Ç¨ Ñ¨@∞ì^ŒÅQÆÅ"å_»x J~°úO. DÜ«∞#
=∞Ç¨ÑÖ_ç`∞« _»∞! „^•q_» ™ê„=∂*Ïºkè<`Õ !« J#∞Ñ¨=∂# t=Éè‰í Ωõ _Î ∞» ! #=
"åºHõ~°}ÏÖˇ·# HÍ=º–"åºHõ~°}–~å[hu–^ŒO_»hu–J~°÷âß„ã¨Î –QÆ}˜`«–
PÜ«Ú~ˆ fi^Œ –tÅÊ–QÍO^è~Œ fi° âß„™êÎÅÖ’ ÑÖ_ç`∞« _»∞! J`«Å q`«Å, ã¨∞`«Å,
~°™ê`«ÖÏk ÃÑÖ· ’HÍÅ‰õΩ, Éè∂í Ö’Hõ, Éè=í ~À¡H,õ ã¨∞=~À¡H,õ =∞Ç¨Ö’HÍk „HÕk
Ö’HÍÅ‰õΩ Jkè<Õ`«! ã¨~°fi ãÖw`«"å^Œº xÑ¨Ù}∞_»∞. Ju Ñ¨~å„Hõ=∞âße!
Ñ¨~=° ∞t=ÙxˆH K«∞@ìÑÙ¨ Ñ¨@Oì QÆ\#ì˜ â‹"· åKå~° Ñ¨~åÜ«∞}∞_»∞. J#∞k#=¸
#=HÀ\˜ t=eOQÍaè¿+HõOKÕ¿ã P t=Éè‰í Ωõ _Î ∞» . ^Õ"OÕ „^•^Œ∞ÅKÕ`« T_çQOÆ
KÕ~ÚOK«∞H˘#fl =∞Ç¨q„Hõ=∞âße. ÅOHÍÑ¨@}ì Ïxfl ã¨fi~°,‚ ~°`åflÅ`À =∞Ü«∞
„|Ç¨Ï‡KÕ`« xi‡OK«Ñ*¨ ãË ∞¨ H˘#fl nèâße. „|Ç¨Ï‡*Ï˝x, =∞Ç¨ ÑÖ_ç`=« ∞‡#∞º_»∞.
J~Ú`Õ, Ü«ÚHÍÎÜ«ÚHõÎ qKå~°=O`«∞_»∞, ã¨~°fiâß„ã¨Î ÑÖ_ç`«∞_»∞,
"Õ^Œ "Õ^•OQÍÅ#∞ q=iOz qÑ≤ÊK≥Ñ¨ÊQÆÅ „ÉÏÇ¨Ï‡}À`«Î=Ú_≥·Ü«ÚO_ç „ã‘Î
"åº"≥∂Ç¨Ï=∞<Õ XHõ¯ |ÅÇ‘Ï#`«‰Ωõ |Öˇá· ÈÜ«∂_»∞. ã¨∂~åºyfl QÀà◊O =O\˜
~å=}H©iÎ |∂_ç^‰Œ Ωõ Ñ¨ÊQÍ q∞yeáÈ~ÚOk. =∞$`«∞º^Õ=`«#∞ [~ÚOK«QÅÆ
â◊H˜Î =ÙO_ô, =∞$`«∞ºáêâßxH˜ `«Å=OKå_»∞.
404. q[Ü«∞^Œâ◊q∞H˜ â◊g∞Ñ¨Ó[ KÕ™êÎˆ~q∞\˜?
=ÚO^Œ∞QÍ q[Ü«∞^Œâ◊q∞x QÆ∞iOz ÑïK«Ü«∞O KÕ™êÎ#∞. "≥Ú@ì
"≥Ú^Œ@QÍ „`Õ`åÜ«ÚQÆOÖ’ N~å=Ú_»∞ ~å=}ãÖÇ¨~°O =ÚyOK« ∞H˘x
JÜ≥∂^è•º #QÆ~åxH˜ =zÛ# â◊√ÉèíãÖ^Œ~°ƒùOQÍ q[Ü≥∂`«û=O [iyOk.
P~ÀA ^Œâ◊g∞ ukäHÍ=\O=Å¡ 'q[Ü«∞^Œâ◊q∞—QÍ „Ñ¨ã≤kú K≥OkOk. Wk
`˘q∞‡k ~ÀAÅ=Ù`«û=O.Dq[Ü«∞^Œâq◊ ∞ â◊HãÎ˜ fi¨ ~°∂Ñ≤}˜ J~Ú# Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi
iH˜ ~Ú+¨ì"≥∞ÿ# ~ÀA Jx K≥|∞`å~°∞. D q[Ü«∞^Œâ◊q∞ ~ÀA# U Ñ¨xx
„áê~°OaèOz<å xifiÑ¶¨∞flOQÍ [~°∞QÆ∞`«∞O^Œx K≥|∞`å~°∞. q[Ü«∞^Œâ◊q∞
k#O „â◊=}Ï #HõΔ„`«Ü«ÚHõÎ"≥∞ÿ =ÙO_®e. ã¨∂~åºã¨Î=∞Ü«∂ #O`«~°O #ÅÉèˇ·
Zxq∞kx=ÚëêÅ `«~∞° "å`« (XHõ=¸Ç¨˙~°HÎ ÍÅO) Ñ¨~"° ∞Õ â◊fii JÑ¨~ål
`«QÍ =ÙO@∞O^Œx âß„ã¨Î „Ñ¨=K«#O. P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ KÕ¿ãÑ¨Ó[Å∞, „áê~°O
aèOKÕÑ¨#∞Å∞ q[Ü«∂xfl KÕ‰õÄ~°∞™êÎÜ«∞x #=Ú‡`å~°∞.
‰õΩ~°∞ˆHΔ„`« Ü«Ú^ŒúOÖ’ áêO_»=ÙÅ∞ q[Ü«∞O ™êkèOzOk ‰õÄ_®
D ~ÀA<Õ! ^Õ=–^•#=ÙÅ∞ áêÅHõ_»ex =∞kèOz# ã¨=∞Ü«∞OÖ’ Z<Àfl
176 QÀÑ¨Ù~°O....
F+¨n =$HΔÍÅ∞ ^Õ=`å =$HΔÍÅ∞ Ñ¨Ù\Ïì~Ú. P q^èŒOQÍ Ñ¨Ù\˜ì# ^Õ=`å
=$HΔÍÅÖ’ â◊g∞=$HõOΔ ([q∞‡K≥@∞ì) ‰õÄ_® XHõ\ .˜ ''â◊g∞â◊=∞Ü«∞`Õ áêÑÖ——
â◊g∞ =$HΔÍxH˜ ÉèHí ÑÎ˜ Ó¨ ~°fiHõOQÍ „Ñ¨^HŒ }Δ˜ Å∞ KÕ¿ãÎ KÕã#≤ áêáêÅ∞ áÈ`åÜ«∞@.
â◊g∞=$HΔÍxfl Ñ¨ÓlOz`Õ q[Ü«∞O. Åaèã¨∞ÎO^Œx Ñ¨Ósfi‰õΩÅ #=∞‡HõO.
â◊g∞=$HõOΔ Ñ¨~å^Õ=`« „Ñü~°∂Ñ¨=∞x JO^Œi qâßfiãÖ. â◊g∞=$HõOΔ P‰õΩÅ∞
qëêxH˜ q~°∞QÆ∞_»∞QÍ Ñ¨x KÕ™êÎÜ«∞O\Ï~°∞. „Ñü~ÀE D K≥@∞ì h_»#
=ÙO_ç D K≥@∞ì#∞O_ç ÅaèOKÕQÍe (PH˜û[<£) Ñ‘ÅÛ@O=Å¡ JO_»O ã¨„Hõ
=∞OQÍ q_»∞^ŒÅ[iy ãÖ`å#=`«∞Å∞ J=Ù`å~°x PÜ«Úˆ~fi^ŒO K≥|∞
8 `«∞#flk. â◊g∞=$HõΔO ZHõ¯_»=ÙO@∞O^À JHõ¯_ç Éèí∂q∞Ö’Ñ¨Å h~°∞ Åaèã¨∞ÎO
^ŒO\Ï~°∞.
q[Ü«∞^Œâq◊ ∞ ~ÀA# â◊g∞=$HΔÍxfl `åH˜#, â◊g∞Ñ¨„ux (P‰õΩÅ#∞)
KÕ`«∞Å`À =Ú\˜ì<å ^èŒ#ã≤kú Åaèã¨∞ÎO^Œ#fl #=∞‡HõO ^ŒH˜Δ} ÉèÏ~°`«OÖ’
ÉÏQÍ =ÙOk. q[Ü«∞^Œâq◊ ∞`À áê@∞QÍ â◊g∞Ñ¨Ó[#∞ Hõ~å‚@Hõ ~å[ºO"å~°∞
Ñ¶¨∞#OQÍ KÕ™êÎ~°∞. "≥∞ÿã¨∂~°∞ q[Ü«∞^Œâ◊q∞ L`«û"åÅ∞ K«∂zf~åeûO^Õ.
'â◊g∞ ã¨Ê~°≈=∂„`Õ} ã¨~°fi`À [Ü«∞=∞OQÆà◊"£∞—
405. WO\˜=ÚO^Œ∞ HõÖÏ¡Ñ≤ ZO^Œ∞‰õΩ K«ÖÏ¡e?
ã¨∂~Àº^ŒÜ«∂xH˜ =ÚO^Õ HõÖÏ¡Ñ≤ K«ÖÏ¡e.
ã¨∂~°∞º_»∞ L^Œ~Úã¨∞Î#fl ã¨=∞Ü«∞OÖ’ HõÖÏÑ≤ K«Å¡‰õÄ_»^Œ∞.
H˘xfl =∞`åKå~åÅ#∞ ZO^Œ∞‰õΩ Uq∞\˜ Jx „Ñ¨tflOK«‰õÄ_»^Œ∞.
JÖÏQÆx ZO^Œ∞HÀ `≥Å∞ã¨∞HÀ‰õΩO_® =ÙO_»‰õÄ_»^Œ∞. XHÍ<˘HõÑ¨C_»∞
=∞#^Õâ◊OÖ’ QÆ∞~°∞‰õΩÖÏÖ’¡x q^•º~°∞úÅ∞ aèHõΔ"≥∞uÎ QÆ∞~°∞=ÙH˜ ã¨=∞iÊã¨∂Î
q^•ºÉèÏºãÖ KÕ¿ã"å~°∞. „QÍ=∞Ñ¨Ù~ÀÇ≤Ï`«∞_»∞ É∫^Œaú ‰õΩΔ =ÙÅ∞ ‰õÄ_® ''Éè=í f
aèHΔÍO^ÕÇ‘Ï—— Jx QÆ$Ç¨Ïã¨∞÷Å#∞ JiúOKÕ"å~°∞. ''Jukè^Õ"ÀÉèí=—— J#fl
ãÖã¨¯ $u =∞#k. aÜ«∞ºO/ *Á#flÅ∞/ ~åQÆ∞Å∞ "≥Ú^ŒÖ#·ˇ PÇ¨~° ^è•#ºO`À
áê@∞QÍ ‰õÄ~°QÍÜ«∞Å∞ ‰õÄ_® ^è~Œ å‡Kå~°OQÍ ^•#O KÕ¿ã"å~°∞ QÆ$Ç¨Ïã¨∞Å÷ ∞.
P=Ù¿Ñ_»`À HõÖÏÑ≤ K«e¡ ~°OQÆ=Å∞¡Å∞ kkÌ# ~ÚO\˜=ÚO^Œ∞
=∂„`«"Õ∞ ^èŒ~°‡aèHõΔ#∞ JiúOKÕ"å~°∞. U ~ÚO\˜=ÚO^≥·# HõÖÏÑ≤ÖË‰õΩO_®
=ÙO>Ë P ~ÚO\˜Ö’ U^À Jâ◊√ÉèíO [iy=ÙO@∞O^Œh, ~ÚO\˜Ö’x"åiH˜
f„= J<å~ÀQÆºO Hõey =ÙO@∞O^Œx J~°Oú KÕã∞¨ H˘x =ÚO^Œ∞H˜ ™êyáÈÜÕ∞
J=QÍÇ¨Ï<å Ñ¨^Œúu =ÙOk. HÍÅ„Hõ"Õ∞}Ï ~Ú^˘Hõ PKå~°=∞~ÚOk.
177
P=Ù¿Ñ_»#∞ h\˜Ö’ HõeÑ≤ HõÖÏ¡Ñ≤ K«Å¡_»O =Å¡ ~ÀQÆHÍ~°Hõ„H˜q∞
WO\˜Ö’xH˜ „Ñ¨"tÕ OK«‰Ωõ O_®=ÙO@∞Ok. ~°H~õ H° ÍÅ~°OQÆ=Å∞¡Å∞ (=ÚQÆ∞Åæ ∞)
WO\˜ ~ÚÖÏ¡e HõàÏ`«‡Hõ ^Œ$+≤ìh, HõàÏ„áêg}ºO ^ŒO_çQÍ =ÙO_Õk.
406. 'JëêìOQÆ=∂~°æO— JO>Ë Uq∞\˜?
<å~åÜ«∞}∞x ^Œâß=`å~åÅÖ’ |∞^•ú=`å~°O XHõ J=`å~°OQÍ
QÆ∞iÎOKå~°∞. =∂#=Ùx ã¨~°fi^Œ∞óMÏÅ‰õΩ =∞#¿ã HÍ~°}=∞h, =∞#ã¨∞û
xÜ«∞O„`«}Ö’ =Ù#fl"åxH˜ ^Œ∞óYO ÖË^hŒ , JÇ≤ÏO™ê r=#"Õ∞ ^≥=· ~å^è#Œ `À
ã¨=∂#=∞x K≥Ñ≤Ê#"å_»∞ |∞^Œ∞ú_»∞. PÜ«∞# L`«Î=∞ rq`åxH˜ HÍ=eû#
Zxq∞k ã¨∂„`åÅ#∞ K≥áêÊ_»∞. J^Õ ''JëêìOQÆ=∂~°æO——
1. U q+¨Ü«∞"≥∞ÿ<å ÉÏQÍ PÖ’zOz# `«~°∞"å`«<Õ JOwHõiOz
PK«iOKåe. "≥ÚÇ¨Ï=∂@O`À QÍx, ÉèÜ í ∞« O`ÀQÍx, Q“~°=O`ÀQÍx JOw
HõiOK«‰õÄ_»^Œ∞. Wk "≥Ú^Œ\ ˜ ã¨∂„`«O.
2. „Ñü =ºH˜ÎH© =∞Oz ãÖHõÅÊO =ÙO_®e. Ö’HõÇ≤Ï`«O HÀãÖ nHõΔ
=Ç≤ÏOKåe. =∞Oz ãÖHõÅÊ"Õ∞ =∞Oz ^•i# #_çÑ≤ã¨∞ÎOk. Wk Ô~O_»=
ã¨∂„`«O.
3. W`«~∞° Å‰õΩ ÉÏ^èŒ HõeOæ KÕ, W`«~∞° Å#∞ <˘Ñ≤ÊOKÕ =∂@Å∞ =∂\Ï¡_»
‰õÄ_»^Œ∞. Kå_ô =∂@Å∞ J|^•úÅ∞ K≥Ñ¨Ê‰õÄ_»^Œ∞. Wk =¸_»= ã¨∂„`«O.
4. D „Ñ¨ÑÖK«O U XHõ¯ik HÍ^Œ∞. Jxfl „áê}∞Å‰õÄ ã¨=∂#Ç¨Ï‰õΩ¯
=ÙOk. HÍ|\˜ì „áê}˜Ç≤ÏOã¨ KÕÜ«∞‰õÄ_»^Œ∞. Wk <åÅ∞QÆ= ã¨∂„`«O.
5. JO^Œ~°∂ =∞Oz rq`å<Õfl QÆ_»áêe. ^˘OQÆ`«#O, =ºaèKå~°O,
"≥∂ãÖ, J„Hõ=∞O, ^Ò~°˚#ºO "≥Ú^ŒÖˇ·#"å\˜H˜ ^Œ∂~°OQÍ =ÙO_®e. S^Œ=
ã¨∂„`«q∞k.
6. ^ÕÇ¨hfl =∞#ã¨∞ûh |ÅOQÍ#∂, P~ÀQÆºOQÍ#∂ =ÙOKåe.
=∂#ã≤Hõ „â◊=∞ ^ÕÇ¨Ï^ŒO_»# Hõeyã¨∂Î =ÙO_®e. Wk P~°= ã¨∂„`«O.
7. ^Œ∞óMÏhfl, ^Œ∞~åâ◊#∂, ^Œ∞~°a=è ∂<åhfl =^Œe"ÕÜ∂« e. Ñ≤iH˜`<« åxfl
^ŒQÆæ~°‰õΩ ~åx=fi‰õÄ_»^Œ∞. ^èŒ~°‡O =∞~°∞=‰õÄ_»^Œ∞. Wk U_»= ã¨∂„`«O.
8. z=iã¨∂„`«O x~åfi}O. nx<Õ É’kèã`¨ º« O JO\Ï~°∞ Ñ¨Ù@∞ì Kå=Ù
Å‰õΩ Jf`«"∞≥ #ÿ L#fl`«ãu÷≤ ! ÉèÏ+¨ÉÏè "åÅHõO^Œx ^≥=· ã≤u÷ ! =∞x+≤ Ñ¨Ùh`«∞_≥,·
â◊s~°O g∞k "åº"≥∂Ç¨ÏO =^Œe Ö’Hõ|O^èŒO =∞~°z, =∞m§ uiy
~å=\ÏxH˜ D [#‡#∞ ÑïÑ¨Ó~°‚O KÕã¨∞HÀ"åe Wk Zxq∞^Œ= ã¨∂„`«O.
178
É∫^Œú É’^èŒ#Åhfl Kå~åfiHõ ã≤^•úO`«O (<åã≤ÎHõ`«fiO)QÍ HõxÑ≤ã¨∞ÎOk.
HÍx <åã≤ÎHõ=∞`«O HÍ^Œ∞. *Ïu q=HõΔ#∞ É∫^ŒúO JOwHõiOK«^Œ∞.
407. ÑÖK«jÅ JO>Ë Uq∞\˜ ?
1. „Ñü „áê}˜h „¿Ñ=∞`ÀK«∂_»∞! r=Ç≤ÏOã¨ KÕÜ«∞‰õΩ! =∂#= [#‡
Q˘Ñ¨Êk. 2.W`«~°∞Å ãÖÑ¨^Œ‰õΩ Pâ◊Ñ¨_»‰õΩ. _»|∞ƒ =∞x+≤x hK«∞xQÍ
=∂~°∞ã¨∞ÎOk.3. J|^Œú=∂_»@O JuhK«„Ñ¨=$uÎ. Ju áêáêHÍ~åºÅÖ’
=ºaèKå~°O "≥Ú^Œ\k˜ . 4.=∞`«∞Î Ñ¨^•~åúÅ ¿ã=#O=Å¡ =∂#=`« #tã¨∞OÎ k.
5. =∞`«∞Î Ñ¨^•~åúÅ "≥·Ñ¨Ù K«∂_»‰õΩ D S^Œ∞ ã≤^•úO`åÅ#∞ ''ÑÖK«jÅ——
JO\Ï~°∞.
408. WO\˜=ÚO^Œ∞ `«∞Åã≤HÀ@ ZO^Œ∞‰õΩ?
â’¡II Ü«∞#∂‡ÖË ã¨~°fif~åúx Ü«∞#‡^èÕº ã¨~°fi^Õ=`åó I
Ü«∞^Œ„ˆQ ã¨~°fi "Õ^•âßÛ, `«∞Åã≤! `åfiO #=∂=∞ºÇ¨ÏOII
^Õ=`«Å∞ ^•#=ÙÅ∞ H©~Δ ™° êQÆ~åxfl =∞kèOz# ã¨=∞Ü«∞OÖ’ `«∞Åã‘,
[q∞‡ HõÅÊ=$HõOΔ , áêi*Ï`«=$HõOΔ , ~åq, "ÕÑ=¨ $HΔÍÅ∞ Ñ¨Ù\ÏìÜ∞« x Ñ¨Ù~å}ÏÅ∞
K≥|∞`«∞<åfl~Ú. HõÅÊ=$HõΔO áêi*Ï`«O ^Õ=Ö’HÍxH˜ ãÖ„Hõq∞OKå~Ú.
`«∞Åã≤,~åq,"ÕÑ,¨ [q∞‡=$HΔÍÅ∞ Éè∂í Ö’Hõ ãÖ„áêÑ¨Î =∞Ü«∂ºÜ«∞x áœ~°}‰˜ Ωõ Å∞
K≥|∞`å~°∞. Ç≤ÏO^Œ∞=ÙÅ‰õΩ D <åÅ∞QÆ∞ =$HΔÍÅÃÑ· =∞=∞`«fiO Z‰õΩ¯=.
`«∞Åã≤ K≥@∞ì, ~åq, "ÕÑ¨ [q∞‡ =O\˜ ÃÑ^ŒÌ =$HõOΔ HÍ^Œ∞. <åÅ∞QÆ∞
J_»∞QÆ∞Å‰õΩ q∞Oz ÃÑ~°Q^Æ ∞Œ . WO_»=¡ ^ŒÌ "ÕÑK¨ @≥ ∞ì#∞ =∂„`«"∞Õ ÃÑOK«∞`å~°∞.
"ÕÑ¨Hõ„~°#∞ QÆ$Ç¨ÏŸÑ¨Hõ~°}ÏÅ‰õΩ "å_»∞HÀ=K«∞Û#∞. "ÕÑ¨q`«Î<åÅ∞ Ô~·`«∞Å‰õΩ
„H˜q∞ãÖÇ¨~°HõOQÍ ‰õÄ_® =ÙÑ¨Ü≥∂QÆÑ¨_»`å~Ú. ~åqK≥@∞ì#∞ HÍ"åÅx
Z=~°∂ WO_»¡ =^ŒÌ ÃÑOK«~°∞. ZO^Œ∞HõO>Ë =∞„i K≥@∞ìÖÏQÍ<Õ ~åqK≥@∞ì
‰õÄ_® ^≥·`«º=$HõΔO. =∞Ç¨=$HõΔOQÍ ÃÑiy WO\˜QÀ_»Å#∞ Ñ¨_»"Õã¨∞ÎOk.
Ñ¨ÓÅ∞, ÑÖ_»¡#∞~Ú=fi^Œ∞. ~åqHõÅÑ¨#∞ ^ÕxH© =ÙÑ¨Ü≥∂yOK«~°∞. LÑ¨
Ü≥∂QÆO ‰õÄ_® HÍ^Œ∞. [q∞‡K≥@∞ì `«#‰õΩ `å#∞QÍ Ñ¨Ù\˜ì ÃÑ~°QÍe J<Õ
#=∞‡HõO =ÙO_»@O=Å¡ Z=~°∂ ÃÑOK«~°∞.
`«∞Åã≤ HÀ@#∞ „ÉÏÇ¨Ï‡} "≥·â◊º HõΔ„uÜ«ÚÅ∞ =∂„`«"Õ∞ ~ÚO\˜
=ÚO^Œ∞ ÃÑ\˜ì „Ñüx`«ºO h~°∞áÈã≤ #=∞ã¨¯iã¨∞OÎ \Ï~°∞. [O^èºŒ Ñ¨Ù ‰õΩÖÏÅ‰õΩ
=∂„`«"Õ∞ ZO^Œ∞‰õΩ `«∞Åã≤ Ñïq∞`«=∞~ÚO^À `≥eÜ«∞^Œ∞. `«∞Åã≤=$HõΔO
PÜ«Ú~ˆ fi^Œ~O° QÆOÖ’ =∞Ç¨Ï`«~Î ™° ê÷#O ãÖáêkOK«∞H˘Ok. Z<Àfl J<å~ÀQÍº
QÀÑ¨Ù~°O..... 179
Å‰õΩ `«∞Åã≤ k=fiB+¨ÔŒè QÍ =ÙOk. `«∞Åã≤x ÅH©; ã¨=∂#OQÍ Ç≤ÏO^Œ∞=ÙÅ∞
Ñ¨Ól™êÎ~°∞. `«∞Åã≤ =$HõΔO WO\˜ =ÚO^Œ∞ =ÙO>Ë P ~ÚO\˜H˜ ^Œi„^ŒO
~å^Œx #=Ú‡`å~°∞. „Ñüx`«ºO `«∞Åã≤x Ñ¨ÓlOKÕ „ã‘ÎÅ‰õΩ ™œÉèÏQÆºO
Ñ¨kHÍÖÏÅáê@∞ K«ÅQ¡ Í =ÙO@∞O^Œh, Ñü„¿Ñ=∞‰õΩ áê„`«∞Å∞ J=Ù`å~°h,
`«∞Åã‘ „Ñ¨^ŒHõΔ}O KÕ¿ã"åiH˜ PÜ«Ú+¨μ¬ P~ÀQÆºO Åaè™êÎÜ«∞h ÉèÏ~°fÜ«∞
„ã‘Î Ñ¨q„`« qâßfiãÖ. Ñ¨ã≤áêÑ¨Å‰õΩ [Å∞|∞ ^ŒQÆ∞æ ^Œ∞~°^ŒÅ∞ =O\˜
J<å~ÀQÍºÅ∞ ^Œi*Ë~=° Ù. q+¨μ=‚ ¸iÎH˜ `«∞Åã≤=∂Å JO>Ë ZO`À ~Ú+¨=ì ∞x
"≥·+¨‚=ÙÅ∞ qâ◊fiã≤™êÎ~°∞. ZO_ç# `«∞Åã≤ H˘=∞‡Å#∞ z#fl z#fl =ÚHõ¯Å∞QÍ
HÀã≤ Ñ¨Óã¨Å∞QÍ `«Ü«∂~°∞KÕã≤ "Õ∞_»Ö’ ^èŒi™êÎ~°∞.
''#"≥∂`«∞Åã≤! #"≥∂^Õg! #"≥∂ q+¨μ‚„Ñ≤ÜÕ∞! â◊√ÉèË!
409. â◊√ÉèíHÍ~åºÅ∞ =∂Ñ¶¨∞=∂ãÖÖ’<Õ =ÙO\ÏÜÕ∞q∞\˜?
L`«Î~åÜ«∞} Ñ¨Ù}ºHÍÅOÖ’ =∂Ñ¶¨∞=∂ãÖ =ã¨∞ÎOk.
j`Àëê‚Å∞ ã¨=∞OQÍ=ÙO_ç PÇ¨^¡ HŒ ~õ O° QÍ =ÙO_Õ=∂ã¨q∞k. =∂Ñ¶∞¨
=∂ãÖÖ’ ÃÑO_ç¡ [iy`Õ HÍsÎHõ =∂~°tæ ~° =∂™êÖ’¡ a_»Ñ¤ Ù¨ _»`å_»∞. HÍsÎHõ
=∂~°tæ ~åÖ’¡ Ñ¨Ù\˜#ì áêÑ¨Å∞ P~ÀQÆºOQÍ =ÙO\Ï~°∞. JO^Œ~∂° =º=™êÜ«∞Ñ¨Ù
Ñ¨#∞Å∞ ÖË‰õΩO_® ~ÚO\’¡<Õ =ÙO\Ï~°∞. `«e¡a_»¤Å ˆHΔ=∞ã¨=∂Kå~åÅ∞
K«∂_»_®xH˜ ZO`À gÅ∞QÍ =ÙO@∞Ok. "≥·âßYOÖ’ q"åÇ¨ÏO [iy`Õ
=∂Ñ¶¨∞ =∂ãÖÖ’ a_»¤Å∞ Ñ¨Ù_»`å~°∞.
Ñ¨Ù+¨º=∂ãÖÖ’ ÑÖ@KÕuH˜ =zÛ _»|∞ƒÅ∞ =ÙO_Õ HÍÅO. Ñ¨Ù+¨ºO
`«~∞° "å`« =KÕÛ=∂ãÖ =∂Ñ¶∞¨ =∂ãÖ HÍ|\˜ì =∂Ñ¶∞¨ =∂ãÖ =∞^è∞Œ ~°=∂ãÖ
JO\Ï~°∞ ÑÖ_ç`∞« Å∞. =∂Ñ¶∞¨ =∂ãÖ â◊√ÉèHí Í~åºÅ‰õΩ, =∂~°tæ ~°O ÉèHí HÎ˜ Í~°º
Å‰õΩ â◊√Éèí„Ñ¨^Œ"≥∞ÿ#k.
=∂Ñ¶¨∞=∂ãÖÖ’ #^Œ∞Å∞ h~°∞ K≥~°∞=ÙÅ h~°∞ Ñïâ◊√„ÉèíOQÍ =ÙO
@∞Ok. „Ñ¨Hõ$u =Å¡ Z@∞=O\˜ `˘O^Œ~°Å∞ =ÙO_»=Ù. =~å¬Å∞ QÍx
Z‰õΩ¯= "Õ_`ç À ZO_»Å∞ QÍx Z‰õΩ¯= K«eQÍx =ÙO_»=#fl=∂@. =∞#^ÕâO◊
=º=™êÜ«∞ ^Õâ◊O. =º=™êÜ«∞"Õ∞ =∞#‰õΩ =ÚYº =$uÎ. HÍ|\˜ì U
ÑÖ_»∞QÆÖˇ·<å, â◊√ÉèíHÍ~åºÖˇ·<å Ô~·`«∞Ñ¨~°OQÍ x~°‚~ÚOKå~°∞. ^Õâßaè=$kúH˜
Hõ$+≤HÍi‡‰õΩÖË =ÚYº=∞x =∞# Ñ¨Óifi‰õΩÖˇÑ¨Ù_À QÆ∞iÎOKå~°∞. HÍ|\˜ì
u~°∞<åà◊√§ *Ï`«~°Å∞ ÑÖ_»∞QÆÅ∞ ÃÑo§à◊√§ Hõ$+≤Ñ¨~°OQÍ, Hõ$+≤‰õΩÅ ™œÅÉèíº
Ñ¨~°OQÍ =ÙO_Õ@∞¡ x~°‚~ÚOKå~°∞.
180 QÀÑ¨Ù~°O....
=∂Ñ¶¨∞=∂ãÖÖ’ HÍÜ«∞QÆ∂~°Å∞ qiqQÍ ^˘~°∞‰õΩ`å~Ú. ÑÖ_»∞¡,
Ñ¶Ö¨ ÏÅ∞ ‰õÄ_® ^˘~°∞‰õΩ`å~Ú. =∂Ñ¶∂¨ =∂ãÖÖ’q"åÇ¨ÏO [iy`Õ `«~∞° "å`«
ZO_»HÍÅO =ã¨∞ÎOk. ã¨∂~°ºâ◊HÎ̃=Å¡ „áê}∞ÅÖ’ ãÖÜ≥∂ˆQK«Ûù HõÅ∞QÆ∞`«∞O
@∞Ok. HÍ|\˜ì #∂`«# ^ŒOÑ¨`«∞Å‰õΩ J#∞~åQÆO Jaè=$kú K≥O^Œ∞`«∞Ok.
=∂Ñ¶¨∞=∂ãÖ #∞O_ç Pëê_»=∂™êxH˜ P~°∞<≥ÅÅ∞ ã¨=∞Ü«∞O =ÙOk.
#==^èŒ∞=Ù =∂Ñ¶¨∞OÖ’ QÆ~°ƒù=u J~Ú`Õ P~°=<≥ÅÖ’ Ñ¨Ù\˜ìO\˜"å~°∞
P_»Ñ≤Å¡#∞ `«=∞ ~ÚO\˜H˜ fã≤H˘x "≥à◊`å~°∞. ZÖÏQÆ∞ Pëê_»OÖ’ „H˘`«Î
JÅ∞¡_»∞ J`«Î"åiO\˜H˜ "≥à◊§_»∞.
0 410. ^Õ"åÅÜ«∂Ö’¡ ~åqK≥@∞ì, "ÕÑ¨K≥@∞ì ZO^Œ∞‰õΩO\Ï~Ú?
=$HΔÀ ~°HõΔu ~°H˜Δuó ~åqK≥@∞ìH˜ Jâ◊fiã¨÷ =$HõΔ=∞h, É’kè=$HõΔ=∞h
¿Ñ~°∞¡<åfl~Ú. ^•^•Ñ¨ÙQÍ ^Õ"åÅÜ«∂Ö’¡ ~åqK≥@∞ì ÖË^• "ÕÑ¨ K≥@∞ì
=ÙO\Ï~Ú. Z‰õΩ¯=KÀ@¡ ~åq,"ÕÑ¨ Hõeã≤=ÙO\Ï~Ú. ~åq K≥@∞ì#∞ Ñ¨Ù~°∞+¨μx
QÍ#∂, "ÕÑ¨K≥@∞ì#∞ „ã‘ÎQÍ#∂ ÉèÏqOz Ñ¨ÓlOK«@O Z‰õΩ¯=. ~åqx
q+¨μ‚ ã¨fi~°∂ÑÖQÍ#∂, "ÕÑ¨#∞ ÅH©;ã¨fi~°∂ÑÖQÍ#∂ ÉèÏqOz „Ñ¨^ŒH˜Δ}Å∞
KÕã¨∞ÎO\Ï~°∞. D [O@ =$HΔÍÅ#∞ Ñ¨Ól¿ãÎ ^•OÑ¨`«ºO ^À+¨x"å~°} Hõeæ
ãÖ™ê~°O J<Àº#ºOQÍ =ÙO@∞O^Œx Ç≤ÏO^Œ∞=ÙÅ #=∞‡HõO. ~åq=$HõΔO
QÆ∞iOz 'Ñ¨^Œ‡Ñ¨Ù~å}O— Ö’ q=iOK«|_çOk.
~åqK≥@∞ìÖ’x J}∞=}∞=Ó <å~åÜ«∞} ã¨fi~°∂Ñ¨"Õ∞#x PQÆ=∞
âß„™êÎÅ∞ ‰õÄ_® K≥|∞`«∞<åfl~Ú. D q+¨Ü«∂xfl ã¨¯O^ŒÑ¨Ù~å}O ‰õÄ_®
K≥|∞`«∞Ok. JO^Œ∞ˆH NHõ$+¨μ‚x '=@Ñ¨„`«âß~Ú— JO\Ï~°∞. Ñ¨ã≤a_»¤‰õΩ
*’Åáê_Õ@Ñ¨Ù_»∞'=@Ñ¨„`«âß~ÚH˜ =~°Ç¨ Å ÖÏe— Jx áê_»∞`«∂ x„^ŒÑÙ¨ K«Û
@O q<Õ=ÙO\Ï~°O^Œ~°∂. (D<å\˜ `«Å∞¡Å∞ áê_»@O ÖË^Œ#∞HÀO_ç)
*’ºu+¨º âß„ã¨ÎOÖ’ ~åqK≥@∞ìH˜ F „Ñ¨`ÕºHõ`« =ÙOk. â◊x^À+Ö
áÈ"åÅO>Ë „Ñü~ÀE ~åqK≥@∞ì h_»# xÅ|_®e.#=∞ã¨¯iOKåe.
H“yeOK«∞HÀ"åe. Dq^èOŒ QÍ H˘xfl~ÀAÅ∞KÕ¿ãÎ â◊x^À+Ö `˘ÅyáÈ`«∞O
^Œ@. ~åqK≥@∞ì H˘=∞‡Å`À Ü«∞[˝Ü∂« QÍÅ∞ KÕ™êÎ~∞° . ã¨<åºã¨∞Å∞ ~åqK≥@∞ì
Hõ„~°#∞ ^ŒO_»OQÍ KÕã∞¨ H˘O\Ï~°∞. ~åqK≥@∞ìh_»# HÍ¿ãÑ¨Ù ‰õÄ~°∞ÛO>Ë a.Ñ≤.
`«QÆ∞æ`«∞Ok. ~åqK≥@∞ìQÍe =∞Oz PÖ’K«#Å#∞ Hõeæã¨∞ÎOk.
â◊√^Àú^#Œ ∞x ‰õΩ=∂~°∞_≥#· ã≤^•ú~∞° _ú ∞» Z<Àfl ãÖ=`«û~åÅ∞ ZO^Œi<À
¿ãqOz<å HõÅ∞QÆx *Ï˝<À^ŒÜ∞« O, ~åqK≥@∞ì „HÕ^Œ q„â◊q∞Oz# `«~∞° "å`«
QÀÑ¨Ù~°O..... 181
=∞Ç¨*Ï˝<À^ŒÜ«∞O Hõey '|∞^Œ∞ú_»∞— JÜ«∂º_»∞. JO^Œ∞=Å¡<Õ ~åqK≥@∞ì#∞
'É’kè=$HõΔO— JO\Ï~°∞. É∫^Œú =∞`«ã¨∞÷Å‰õΩ D K≥@∞ì =∞Ç¨Ñ¨q„`«"≥∞ÿ#k.
NHõ$+¨μ_‚ ∞» z=i^ŒâÖ◊ ’ D =$HõOΔ „HÕ^Œ<Õ q„â◊q∞Oz „áê}`åºQÆO KÕâß_»∞.
D=$HõΔO P_», =∞QÆ Ñ¨Ù=ÙfiÅ∞ Ñ¨Ù+≤ÊOz HÍÜ«∞Å∞ HÍã¨∞ÎOk.
"ÕÑ¨=$HõΔO ‰õÄ_® Z<Àfl B+¨^èŒ QÆ∞}ÏÅ#∞ Hõey# k=º=$HõΔO.
"ÕÑ¨ =$HõOΔ Ö’ Z<Àfl B+¨^QŒè ∞Æ }ÏÅ∞ =Ù<åfl~Ú. "ÕÑ¨ P‰õΩ#∞ Z<Àfl ~ÀQÍÅ‰õΩ
=∞O^Œ∞QÍ "å_»`å~°∞. "ÕÑ¨ K≥@∞ì QÍeH˜ Z<Àfl ~ÀQÆHÍ~°Hõ „H˜=ÚÅ∞
#tOzáÈ`å~Ú. "Õáê‰õΩÅ#∞ h\˜Ö’ "Õã≤ HÍz „`åy<å, ™êfl#O KÕã≤#
K«~°‡ "åº^èŒ∞Å∞ ã¨∂HõΔ ‡„H˜=ÚÅ∞ #t™êÎ~Ú. "ÕÑ¨ K≥@∞ì =O\˜ k=º B+¨^èŒ
=$HõΔO Éèí∂Ö’HõOÖ’ =∞~˘Hõ\ ˜ ÖË^Œ∞.
411. #=~å„`«∞Å∞ qt+¨ì`« Uq∞\˜ ?
#=~å„`«∞ÅO>Ë `˘q∞‡k ~å„`«∞Å∞.
=∞#O „ã‘Î– Ñ¨Ù~°∞+¨^Õ=`«efl "Õˆ~fi~°∞QÍ Ñ¨Ól™êÎO HÍx P W^ŒÌ~°∂
XHõ¯>Ë. JO^Œ∞ˆH HÍo^•ã¨=∞Ç¨Hõq
''"åQÆ~åúq= ãÖÑ¨$H“Î "åQÆ~°÷ó „ÑüÑ¨`«ÎÜÕ∞I [QÆ`«ó
Ñ≤`«~“ =O^Õ áê~°fif Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~“II—— JO@∂ t~°ã¨∞û =OKå_»∞.
ãÖYºÅxflO\˜Ö’xH˜ '`˘q∞‡^Œ=— ãÖYº ^≥=· ãÖYºQÍ#∂, „|Ç¨Ï‡
ãÖYºQÍ#∂ K≥|∞`å~°∞. Pâ◊fiÜ«Ú[OÖ’ ^Õg#=~å„`«∞Å∞, K≥„· `«=∂ãÖÖ’
=ãÖ`« #=~å„`«∞Å∞, ÉèÏ„^ŒÑ¨^Œ=∂ãÖÖ’ QÆ}Ñü #=~å„`«∞Å∞ Jhfl
`˘q∞‡k ~å„`«∞Å∞ [i¿Ñ ^≥·"À`«û"åÖË! u~°∞=∞ÅÖ’ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x
„|Ç¨ÏŸ‡`«û"åÅ∞ ‰õÄ_® `˘q∞‡k ~ÀAÖË [~°∞Ñ¨Ù`å~°∞.
=∞Ç¨Ï~°∞¬Å∞, `«Ñ¨ã¨∞ûÅ∞, Ü«∞`«∞Å∞, "åã¨∞Î xÑ¨Ù}∞Å∞, YQÀà◊
âß„ãÄ
Î Å˝ ∞, PQÆ=∞ âß„ã¨Î ÑÖ_ç`∞« Å∞, "≥k· HÍKå~°∞ºÅ∞, JO^Œ~∂° `˘q∞‡kx
^≥·=â◊H˜Î ãÖYºQÍ<Õ ÉèÏqOz Q“~°qOK«@O JO^ŒiH© `≥eûO^Õ.
ÉèÏ„^ŒÑ¨^Œ Pâ◊fiÜ«Ú[ =∂™êÅÖ’ PK«iOKÕ #=~å„`«∞Å∞ „âıÜ≥∂
^•Ü«∞Hõ"≥∞ÿ#q. ZO^Œ∞HõO>Ë „H˘`«Îh\˜`À #n#^•Å∞ ZO`À H˘O`«
HõÅ‡+¨Ñ¨Ói`«OQÍ =ÙO\Ï~Ú. J<å~ÀQÍºxfl L^Œ~°ã¨=∞ã¨ºÅ#∞ Hõeæã¨∞ÎO
\Ï~Ú. D =∂™êÖ’¡ ^ÕÇ¨Ï„â◊=∞ `«‰õΩ¯=QÍ#∂ PHõe Z‰õΩ¯=QÍ#∂ ‰õÄ_®
=ÙO@∞Ok. ã¨ã¨ºâßHÍÇ¨~åÖ’¡ „H˜=ÚÅ∞ Hõ#|_»‰õΩO_® =ÙO_ç PÇ¨~°O
^•fi~å Hõ_∞» Ñ¨ÙÖ’xH˜ „Ñ¨"tÕ Oz J<å~ÀQÆºHÍ~°HÍÅ∞ J=Ù`«∞O\Ï~Ú. HÍ|>Ëì
182 QÀÑ¨Ù~°O....
QÆ}Ñü #=~å„`«∞Å#∂ ^Õg #=~å„`«∞Å#∞ ^ŒQ~æÆ ° ^ŒQ~æÆ Q° Í D =∂™êÅÖ’<Õ
Ñ¨Ó*’áêã¨# HÍ~°º„Hõ=∂Å‰õΩ `«Ñ¨ÊxãïQÍ =ÙÑ¨"åãÖ =ÙO_ç f~åe.
~å„uã¨=∞Ü«∂Å∞ Éè’[#Ox+≤ÔúŒ . D =ÙÑ¨"åã¨ „H˜Ü∞« =Å# â◊s~°O â◊HxÎ˜
Ñ¨ÙOA‰õΩO@∞Ok. '^ÕÇ¨Ï^ŒO_»#— =Å¡ `«"≥∂â◊H˜Î Ç¨ÏiOz k=º `Õ[ã¨∞û
#~°#~åÅ‰õΩ „áê‰õΩ`«∞Ok. PÜ«Úóâ◊H˜Î =$kú K≥O^Œ∞`«∞Ok.
„âß=}, ÉèÏ„^ŒÑ^¨ ,Œ Pâ◊fiÜ«Ú[, HÍsÎHõ =∂™êÖ’¡ Z‰õΩ¯=QÍ „=`åÅ∞
Ñ¨Ó[Å∞ LÑ¨"å™êÅ∞ Ñ¨Ù}º ™êfl<åÅ∞ U~°Ê~°K«@OÖ’x =¸Å L^ÕÌâ◊ºO
~Ú^Õ! =∂~°æt~° =∂™êxH˜ =∞x+≤ |ÖOQÍ ã≤÷~°OQÍ =ÙO\Ï_»∞ QÍ|\˜ì
=∂~°æt~° =∂™êxfl q+¨μ‚=∂ãÖQÍ K≥|∞`å~°∞. ÉèíQÆ=næ`«Ö’ NHõ$+¨‚
Ñ¨~°=∂`«‡ '' =∂™ê<åO =∂~°æj~À¬Ç¨ÏO—— JO\Ï_»∞. Ñ¨<≥flO_»∞ =∂™êÅÖ’
=∂~°æt~°=∂ãÖ q+¨μ‚„Ñ≤Ü«∞"≥∞ÿ#k.
412. =ÚY *’ºu+¨ºO JO>Ë Uq∞\˜?
WOw¡+Öπ ’ nxfl '¿Ñã¶ π s_çOQ∑— JO\Ï~°∞. nx<Õ 'ÉèÏ=™ê=Ú„kHõO—
Jx‰õÄ_® =º=Ç¨Ïi™êÎ~°∞.
D *’ºu+¨ºO K≥¿ÑÊ"åiH˜ =∞<À*Ï˝#O (ã≤H±Îû Ãã<£û) =ÙO@∞Ok.
XHõ =ºH˜Î =ÚY Hõ=oHõÅ#∞, HõO\˜K«∂Ñ¨ÙÖ’x â◊H˜Îh, =∂\Ï¡_ÕÑ¨^Œúuh,
=Ú‰õΩ¯ f~°∞#∂, =„ã¨Î^è•~°}#∂, Ñ¨Å∞=~°∞ã¨#∂, ÃÑ^•Å#∂, Hõ#∞ÉÁ=∞‡
Å#∂, Éèí∂*ÏÅ f~°∞#∂, xÅ∞K«∞<Õ / ‰õÄ~°∞Û<Õ Ñ¨^Œúuh =ÚO^Œ∞QÍ XHõ
POK«<å "Õ™êÎ~°∞. #"Õfi q^è•#O ‰õÄ_® Ñïje™êÎ~°∞. "≥∞_» á⁄_»∞QÆ∞#∞
K«∂Ñ¨ÙÅ`À<Õ H˘Å∞™êÎ~∞° . KÕ`∞« Å#∞ QÍx KÕu ~ˆ YÅ#∞QÍx ÑïjeOK«~∞° .
H˘kÌ ã¨=∞Ü«∞O PÖ’zOK«∞H˘x =∞# rq`«O QÆ∞iOz K≥Ñ¨Ê@O "≥Ú^ŒÅ∞
ÃÑ_»`å~°∞. =∞#Ö’x Ö’áêÅ#∞ =∞#Ö’x qâıëêÅ#∞ Ñ¨ÙãHÎ¨ Oõ K«kq#@∞¡QÍ
K«k"Õ™êÎ~°∞. ^•^•Ñ¨ÙQÍ Z#Éèˇ· âß`«O x["Õ∞ K≥|∞`å~°∞.
J~Ú`Õ, K≥¿ÑÊ"å_»∞ =∞Oz "åH± â◊HÎ˜ HõÅ"å_≥· =ÙO_®e. q<Õ"åix
=∞O„`«=ÚQÆ∞úÅ#∞ KÕÜ«∂e. q<Õ"åx Hõà◊§Ö’xH˜ |Ç¨ïã¨∂\˜QÍ K«∂ã¨∂Î
™ê=^è•#OQÍ ãÖ^Œ~Àƒùz`«OQÍ ã≤~÷ ° „Ñ¨[`˝ À K≥áêÊe. K≥¿ÑÊ@Ñ¨Ù_»∞ Z^Œ∞\˜
"åx =ÚYHõ=oHõÅ#∞ ÉèÏ= „Ñ¨Hõ@##∞ QÆ=∞xã¨∞ÎO_®e.
W^˘Hõ =jHõ~°} q^ŒºÖÏO\˜k. J#∞Éèí="Õ∞ nx =∞O„`«O. =∞<À
q*Ï˝#"Õ∞ nx Ü«∞O„`«O. ™ê^èŒ# KÕã¨∂Î áÈ`«∞O_®e. H˘xfl ~ÀAÅ‰õΩ
Wk ÔH·=â◊=∞=ÙO`«∞Ok. nxH˜ `˘O^Œ~°^Œáê@∞ =ÙO_»‰õÄ_»^Œ∞.
QÀÑ¨Ù~°O..... 183
nx<Õ =∞iH˘O^Œ~°∞ =∞~˘Hõ ~°HõOQÍ ‰õÄ_® K≥|∞`å~°∞. `˘q∞‡k
ãÖYºÅÖ’ XHõ ãÖYº#∞, H˘xfl Ñ¨ÓÅÖ’ XHõ Ñ¨Ó=Ù#∞, H˘xfl ~°OQÆ∞ÅÖ’
XHõ ~°OQÆ∞#∞, H˘xfl ~°∞K«∞ÅÖ’ XHõ ~°∞zx J_çy `≥Å∞ûH˘O\Ï~°∞. `˘q∞‡k
ãÖYºÅÖ’ XH˘¯Hõ¯ ãÖYº‰õΩ XH˘¯Hõ¯ `«`«fiO =ÙOk. Ñ¨ÓÅ#∞ XH˘¯Hõ¯
Ñ¨Ó=Ù‰õΩ XH˘¯Hõ¯ QÆ∞}O =ÙOk. ~°OQÆ∞ÅÖ’ XH˘¯Hõ¯ ~°OQÆ∞‰õΩ XH˘¯Hõ¯
qâı+O¨ =ÙOk. ~°∞K«∞ÅÖ’ XH˘¯Hõ¯ ~°∞zH˜ XH˘¯Hõ¯ ^è~Œ ‡° O =ÙOk. g\xfl\˜h
HõÅÉ’ã≤ qâı+¡ O≤ z =∞# rq`« #_»=_çH#õ ∞ K≥|∞`å~°∞. Wk ‰õÄ_® #∂\˜H˜
U#Éèˇ·áêà◊√§ x["Õ∞ HõxÊã¨∞Î#fl@∞¡O@∞Ok.
ÉÏÉÏÅ∞– ™êfi=ÚÅ∞– QÆ∞~°∞=ÙÅ∞– ÃÑ· q^èOŒ QÍ<Õ K≥|∞`«∞O\Ï~°∞.
WÖÏ K≥Ñ¨Ê\ÏxH˜ =∂Ü«∞=∞O„`«O JHõ¯~°ÖË^Œ∞. Z^Œ∞\˜ =∞x+≤x J~°úO
KÕã¨∞HÀQÆey# H˘O`« ™ê=∞~°úºO, H˘O`« =∂@HÍi`«#O =ÙO>Ë KåÅ∞!
â◊H˜Î ™ê=∞~åúºÅ∞ =∂„`«"Õ∞ KåÅ=Ù. "Õ+¨=¸, "ÕëêxH˜ `«QÆæ ÉèÏ+¨ =ÙO>Ë<Õ
#=∞‡HõO Ñ¨Ù_»∞`«∞Ok. "Õ+¨^è•~°}#∞ #=∞‡QÆey`Õ<Õ <À\˜=∂@ K≥qÔH‰õΩ¯
`«∞Ok. W^˘Hõ `åO„uHõ q^Œº.
413. `˘q∞‡^Œ= 'JOÔH— Q˘Ñ¨Ê^ŒO\Ïˆ~q∞\˜?
ãÖMÏºâß„ã¨ÎOÖ’ `˘q∞‡^Œ= JOÔH#∞ '„|Ç¨Ï‡ãÖYº— JO\Ï~°∞.
'^≥·=ãÖYº, =$kúãÖYº, Jx ‰õÄ_® JO\Ï~°∞.
'Ñ¨Ù~å} ãÖYº— Jx ‰õÄ_® ¿Ñ~°∞Ok.
D `˘q∞‡^Œ= ãÖYº Q˘Ñ¨Ê^Œ#"Õ∞q∞\’ Ñïje^•ÌO–
g∞~°∞ U^≥·# g∞ ~Ú+¨ìO =zÛ# ãÖYº#∞ fã¨∞H˘x P ãÖYº#∞
`˘q∞‡kKÕ`« ÃÇÏzÛOK«O_ç. ÃÇÏzÛOz# Ñ¶ë`åxfl "≥Ú`«ÎO HõeÑ≤ UHõ
ãÖYº#∞ KÕÜ«∞O_ç. `˘q∞‡k =ã¨∞ÎOk.
123456789˛9 ´ 1111111101 "≥Ú`«ÎO JOÔHÅ#∞ HõeÑ≤
K«∂_»O_ç. '`˘q∞‡k— J=Ù`«∞Ok. Dq^èŒOQÍ ZO`« z#fl ZO`« ÃÑ^ŒÌ
ãÖYº<≥·<å `˘q∞‡kKÕ ÃÇÏzÛOK«O_ç.
WÖÏˆQ `˘q∞‡^Œ= ZHÍ¯xfl ‰õÄ_® Ñ¨sH˜ΔOK«O_ç. âıëêÅ#∞ HõeÑ≤
K«∂_»O_ç. Hõ$`«Ü«ÚQÆ ãÖ=`«û~åÅ∞ 17.28.000– „`Õ`åÜ«ÚQÆO
12.96.000– ^•fiÑ¨~°Ü«ÚQÆO 8.64.000 U Ü«ÚQÆÑ¨Ù ãÖ=`«û~åÅ∞
HõeÑ≤<å `˘q∞‡^Õ =ã¨∞ÎOk. <åÅ∞æÜ«ÚQÍÅ#∞ ‰õÄ_ç# JO`Õ!
Wk `˘q∞‡^Œ= JOÔH‰õΩ =∂„`«"Õ∞ =Ù#fl „Ñ¨`ÕºHõ`«!
184 QÀÑ¨Ù~°O....
ã¨∞#fl fã≤"Õ¿ãÎ =∞#‰õΩ#fl JOÔH@∞ "≥Ú`«ÎO `˘q∞‡^ÕQÆ^•!
=∞Ç¨=∞¿ÇÏuÇ¨ã¨=∞x ¿Ñ~°∞á⁄Ok# =∞Ç¨ÉèÏ~°Ò« "≥Ú`«OÎ `˘q∞‡
^Œ= ãÖYº`À =Ú_çÑ¨_ç=ÙOk. =∞Ç¨ÉèÏ~°`«OÖ’x Ñ¨~åfiÅ∞ 18, =∞Ç¨
ÉèÏ~°`« Ü«Ú^Œkú <åÅ∞ 18, =∞Ç¨ÉèÏ~°`« Ãã#· ºO 18 JHΔ“Ç≤Ï}∞Å∞, ÉèQí =Æ næ`«
J^è•ºÜ«∂Å∞ 18. (XHõ\ ˜x Zxq∞kx HõeÑ≤`Õ `˘q∞‡k J=Ù`«∞Ok)
ÉèíQÆ"å<£ "åºã¨=∞Ç¨Ïi¬ ~°zOz# Ñ¨Ù~å}ÏÅ∞ ‰õÄ_® Ñ¨^≥Ìxq∞k.
XHõ\ ˜ #∞O_ç `˘q∞‡k =~°‰õΩ "≥Ú`«ÎO JOÔHÅ∞ ‰õÄ_ç`Õ '`˘q∞‡k—
=ã¨∞ÎOk. 1{2{3{4{5{6{7{8{9´81, 8{1´9
2 =∞x+≤ â◊s~åxH˜ =Ù#fl ~°O„^è•Å∞ ‰õÄ_® '`˘q∞‡k—.
ã¨~åÊxH˜`Ñ« Ê¨ ã¨$+≤Öì ’x „Ñü„áê}˜H˜ `˘q∞‡k ~°O„^è•Å∞O_»=eûO^Õ.
QÆO@‰õΩ 3,600 ÃãHõO_»∞¡ – 3{6{0{0´ 9
~ÀAH˜ 1,440 xq∞ëêÅ∞– 1{4{4{0 ´9
<≥Å‰õΩ 720 QÆO@Å∞ – 7{2{0´ 9
ãÖ=`«û~åxH˜ 360 ~ÀAÅ∞– 3{6{0 ´9
60 ãÖ=`«û~åÅ‰õΩ 720 <≥ÅÅ∞– 7{2{0´ 9
60 ãÖ=`«û~åÅ‰õΩ 21,600 ~ÀAÅ∞ – 2{1{6{0{0 ´9
`˘q∞‡^Œ= ãÖYº#∞ „¿Ñq∞OKÕ"å~°∞ P~°= ãÖYº#∞ W+¨ìÑ¨_»~°∞.
`˘q∞‡kx =∞$`«∞ºO[Ü«∞ ãÖYºQÍ ÉèÏq™êÎ~∞° . a_»¤ `«e¡ QÆ~ƒ° Où Ö’ =ÙO_Õk
270 ~ÀAÅ∞. 2{7{0´9 Wxfl HÍ~°}ÏÅ∞QÍ `˘q∞‡k Q˘Ñ¨Êk.
414. JOu=∞ ãÖ™ê¯~°OÖ’ "≥ÚÅ„`å_»∞ ‰õÄ_® =ÙO_»‰õÄ_»^•?
=∞x+≤ =∞~°}O˜ z# `«~∞° "å`« "≥ÚÅ„`å_»∞ ‰õÄ_® =Ó_»Éiˇ H˜ =∞\˜ì
KÕ™êÎ~∞° . ÖË^• ^ŒÇÏ¨ #O KÕ™êÎ~∞° . ZÖÏ =KåÛ_À JÖÏˆQ ãÖ™ê¯~°O KÕ™êÎ~∞° .
kQÆO|~°OQÍ DÉè∂í q∞H˜ =™êÎ~∞° . kQÆO|~°OQÍ<Õ Éè∂í q∞x =^Œe "≥à`◊ å~°∞.
^ÕÇ¨ xfl q_»z# r=Ù_çx "≥∂HΔÍxH˜ #_çÑO≤ KÕk ^è~Œ ‡° x+¨ª ã¨`º« nHõΔ
D Ô~O_»∞ =∂„`«"Õ∞! F =∞x+‘! „|u‰õΩ#flO`«HÍÅO ÃÑàÏ§O a_»¤Å HÀãÖ
J<åºÜ«∞O J„Hõ=∂Å∞ KÕã≤, ZO^Œi<À "≥∂ãÿOz ^èŒ#O ãÖáêkOz
=∞~°}O˜ z# D =ºH˜xÎ K«∂_»∞! D â◊"åxfl K«∂K≥<· å `≥eq `≥K∞« ÛHÀ =∞x+‘!
ÉèÏ~°º "åH˜e^•HÍ, H˘_»∞‰õΩ HÍ\˜^•HÍ =∂„`«"Õ∞ ~åQÆeQÍ~°∞. r=O ÖËx
^ÕÇ¨ÏO =∞\˜ì HÍÉ’ÜÕ∞ =ÚO^Œ∞ Hõ@∞ì|@ìÖË HÍ^Œ∞, "≥ÚÅ„`å_»∞ ‰õÄ_®
q∞QÆÅÛ_»O ÖË^Œ∞.
QÀÑ¨Ù~°O..... 185
''K«zÛ# g_çx K«∂K≥·<å „|u‰õΩ#fl"å~°∞ |∞kú`≥K«∞ÛHÀO_ç— Jx
J<åºÑ¨^Õâ◊OQÍ K≥Ñ¨Ê@"Õ∞ nx =Ù^ÕÌâ◊ºO.
â’¡II =∞$`«O â◊s~°=Ú`«ûº[º HÍ+¨ªÖ’+¨ª ã¨=∞OH˜Δ`Ò
q=ÚMÏ ÉÏO^èŒ"å Ü«∂Ou, ^èŒ~°‡ã¨Î=∞#∞QÆ∞K«ÛùuII
415. J^ŒÌO Ñÿe`Õ Ji+¨ì=∂?
J^ŒÌO ÑÿeáÈQÆ∂_»^Œ∞. Ñÿe# J^•Ìxfl ~ÚO\˜Ö’ =ÙOK«‰õÄ_»^Œ∞.
=∞~°HÅõ ∞ Ñ¨_ç =∂ã≤áÈ~Ú =∞ã¨Hõ ÉÏi# J^•Ìxfl ~ÚO\˜Ö’ =ÙOK«~å^Œ∞.
Ñÿe# J^ŒÌOÖ’ =ÚYO K«∂K«∞H˘#‰õÄ_»^Œ∞. J^ŒÌO ÅH©;™ê÷#=∞x
=∞#"åi #=∞‡HõO. J^•ÌxH˜ ÅH˜;H˜ H˘xfláÈeHõÅ∞ ‰õÄ_® =Ù<åfl~Ú.
W^ŒiÌ n ã≤~÷ `° fi« |∞kúHÍ^Œ∞. J^ŒOÌ Ö’ ZÑ¨Ù_»∂ XˆH ÉÁ=∞‡ xez =ÙO_»^∞Œ .
ÅH˜; ‰õÄ_® ZÑ¨C_»∂ XHõKÀ@ xez =ÙO_»^Œ∞.
416. áêÅ#∞ „`˘H˜¯`Õ áêÑ¨=∂?
=∞Ç¨ÅH©;^Õq áêÅÖ’<Õ Ñ¨Ù\Õì k. áêÅ∞ ÅH©;^ÕqH˜ x"åã¨™ê÷#O.
P HÍ~°}O KÕ`« áêÅ#∞ „`˘Hõ¯‰õÄ_»^∞Œ . XHõ¯ K«∞Hõ¯ áêÅ∞ `«Ü∂« ~°∞
HÍ=\ÏxH˜ â◊s~åxH˜ ZO`À â◊H˜Î HÍ"åe! áêÅÖ’¡ ZO`«\ ˜ ãÖÑ¨Ó~°‚â◊H˜Î
=ÙOk! „`åy# "≥O@<Õ =∞x+≤H˜ â◊H˜Îx ã¨=∞‰õÄˆ~Ûk áêÅ∞ XHõ¯>Ë! „^Œ"å
Ç¨~°OÖ’ áêÅ∞, Ñ¶¨∞<åÇ¨~°OÖ’ KÕÑ¨, D Ô~O_»∞ PÇ¨~åÅ∞ Ju"ÕQÆOQÍ
â◊s~åxH˜ â◊H˜Îx™êÎ~Ú.
áêÅ∞ J=∞$`«O`À ã¨=∂#"≥∞ÿ#q. U HÍ~°}OKÕ`«#∂ áêÅ∞,
ÃÑ~°∞QÆ∞, "≥#fl, <Õ~Ú =$^è• KÕÜ∞« @O áêÑÖ. JO^Œ∞=Å¡<Õ =∞# Ñ¨Ó~°fi*Ïu
r=<À#fluH˜ HÍ~°}"≥∞ÿ# P=Ù, "Õ∞Hõ (Q˘„Ô~), D =¸_çO\˜h KÕu`À
J^ŒeOKåÖËQÍx Hõ„~°`À H˘@ì@O =∞Ç¨áêÑÖ Jx "Õ^Œ„â◊√u. P=Ùh,
"Õ∞Hõh, Q˘„Ô~h H˘@ì‰Äõ _»^∞Œ . =∞# *Ïu qHÍ™êxH˜ `À_»∞QÍ =Ù#fl „áê}∞Å∞
W"Õ. =∞x+≤ `«# "Õ∞^è•â◊H˜Î`À `≥eq`À ã¨$+≤ìOK«ÖËxq áêÅ∞! áêÅ#∞
Hõ$„u=∞OQÍ U "Õ∞^è•g ã¨$+≤ìOK«ÖË_»∞. áêÅÖ’ Q˘Ñ¨Ê^Œ#O J^Õ! U
=∂`«$=¸iÎ J~Ú<å `«# KÕu`À QÍ¡ã∞¨ _»∞áêÅ∞ WzÛO^ŒO>Ë P"≥∞ =∞#‰õΩ
ã¨fiO`« `«e¡`À ã¨=∂#"Õ∞. áêÅ∞ ã¨=∞$kúQÍ =Ù#fl ~ÚO\˜x â◊hâ◊fi~°∞_»∞
`«# Hõ_»QÆO\˜`À<≥·<å K«∂_»_»@. áêÅ"åã¨# =Ù#fl ~ÚO\˜H˜ ^Œi„^Œ^Õ=`«
~å^Œ@!
186 QÀÑ¨Ù~°O....
417. „Ñü Ñ¨Ó[‰õÄ P=ÙáêÅ∞ HÍ"åÖÏ?
â’¡II „w"å =∞ã¨ÎHõ ãÖ^äÕ `«∞`å™êO QÆOQÍ „Ñü+≤ª`å
ã¨~°fif~°÷=∞Ü≥∂ QÍ=ó ã¨~°fif~°÷=∞Ü«∞ó `«^ä•II
QÀ=ÙÅ HõO~î°=ÚÖ’#∂, á⁄^Œ∞QÆ∞Ö’#∂, =¸„`«=ÚÖ’#∂ QÆOQÍ
^Õq =ÙOk. t~°ã¨∞û, QÆOQÆ_ÀÅ∞, HÍà◊√§, Hõà◊√§, K≥=ÙÅ∞, `ÀHõ "≥Ú^ŒÖˇ·#
QÀ=Ù ã¨~fi° J=Ü«∞"åÅÖ’#∂ ã¨~fi° ^Õ=`«Å∞ =ÙO\Ï~°x Ç≤ÏO^Œ∞=ÙÅ‰õΩ „Ñ¨QÍ_è»
#=∞‡HõO. H˘xflx"å~°}ÖËx ~ÀQÍÅ‰õΩ QÀ=¸„`åxfl B+¨^èŒOQÍ ‰õÄ_®
„`åQÆ∞`å~°∞. QÀ=Ù =∞Å=¸„`åÅÖ’ 'ÃÑxûe<£— =ÙO^Œx Hõ#∞Q˘<åfl~°∞.
QÀ=Ù<À\˜#∞O_ç =KÕÛ #∞~°∞QÆ∞x =∂#x „=}ÏÅg∞^Œ ~åã¨∂=Î ÙO>Ë ZO`«\ ˜
Ñ¨ÙO_»∞ J~Ú<å =∂xáÈ`«∞O^Œ@.
JO^Œ∞ˆH QÀ=Ù#∞ 'QÀ=∂`«— Jx Q“~°= Ñ¨Ó~°fiHõOQÍ Ñ≤Å∞™êÎ~°∞.
„ÑüÑ¨Ó[‰õÄ P=ÙáêÖË HÍ"åÖÏ JO>Ë, "≥k· Hõ ^è~Œ ‡° O HÍ"åÅx K≥|∞`ÀOk.
„Ñü^Õ=Ùx Ñ¨Ó[‰õÄ P=ÙáêÅ∞, P=Ù ÃÑ~°∞QÆ∞, P=Ù <≥~Úº, P=Ù=¸„`«O,
P=Ù¿Ñ_», qkèQÍ HÍ"åÅx K≥|∞`å~°∞ Ñ¨Ù~ÀÇ≤Ï`«∞Å∞. áêÅáêÔH@∞¡ =KÕÛ
âßHõ P=ÙÅ#∞ ÃÑOK«@O Ñ¨ÓiÎQÍ =∂<Õâß~°∞. U ~ÚO\˜=ÚO^Œ∞ QÀ=∂`«
=ÙO@∞O^À P ~ÚO\˜Ö’ ã¨~fi° â◊√ÉèÏÅ∞ =ÙO\Ï~Ú. P=ÙáêÅ∞ HÍ"åÅO>Ë
Ñ¨@}ì ÏÅÖ’ P^è•~°Ñ_¨ =» eû# ã≤u÷ =zÛOk. Qˆ ^≥áêÅ#∞ Ñ¨Å∞K«QÍKÕã≤ P=Ù
áêÅ∞ Jx "≥∂ãÖKÕÜ«∞@O =∂=ÚÖË.
„H˘`«ÎQÍ Hõ\ ˜ì#~ÚO\˜ QÆ$Ç¨Ï„Ñ¨"Õâ◊O [~°áêÅO>Ë QÀ=∂`« HÍ=
eûO^Õ. =ÚO^Œ∞QÍ QÀ=Ù#∞ WO\’¡ „uÑ≤Ê# `«~°∞"å`«<Õ JO^Œ~°∂ QÆ$Ç¨Ï
„Ñ¨"âÕ O◊ KÕ™êÎ~∞° . ÉèÏ~°fÜ«∞ [#rq`«O`À QÀ=Ù [`«Ñ_¨ =ç ÙOk. U Ñ¨Ó[Ö’
<≥<· å QÀH©~Δ O° `À ^≥"· åaè¿+HõO KÕÜ∂« eûO^Õ. q+¨μ=‚ ¸iÎH˜ QÀ=ÙÅO>Ë ~Ú+Öì .
JO^Œ∞Hˆ QÀqO^Œ∞_»∞, QÀáêÅ∞_»∞ JO\Ï~°∞. QÀ=ÙÅ∞O_Õ KÀ\˜H˜ â◊hâ◊fi~°∞_»∞
~å_»∞. QÀ^•#O ‰õÄ_® Q˘Ñ¨Êk.
418. QÆOQÍ#k Ñ¨~°=∞ Ñ¨q„`«=∂?
QÆOQÍ#kx q+¨μ‚Ñ¨Ù„u JO\Ï~°∞.
q+¨μ‚áê^À^ŒHõO ã¨~°fiáêÑ¨Ç¨Ï~°O Hõ^•!
''JHÍÅ=∞$`«∞ºÇ¨Ï~°}O! ã¨~°fi"åºkè x"å~°}O! ã¨=∞ã¨ÎáêÑ¨HõΔÜ«∞
Hõ~°O! q+¨μ‚ áê^À^ŒHõO! áê=#O â◊√ÉèíO!—— J<Õ =∞O„`ÀKåÛ~°} KÕã≤
f~åúxfl W™êÎ~°∞. =∞#‰õΩ#fl ÉèÏ~°fÜ«∞ #^Œ∞Åxfl\˜Ö’H˜ QÆOQÍ#k
QÀÑ¨Ù~°O..... 187
qt+¨ì"≥∞ÿ#kQÍ K≥|∞`å~°∞. ZO^Œ∞HõO>Ë QÆOQÍ#n N=∞<åfl~åÜ«∞}∞x
áê^•ÅK≥O`« [x‡Oz Éèwí ~°^∞Œä x k=º „Ñ¨Ü∞« `«flO =Å# NÑ¨~"° ∞Õ â◊fi~°∞x
[\ÏE\ÏxH˜ KÕi JHõ¯_»#∞O_ç Éèí∂q∞ g∞^Œ‰õΩ =zÛO^Œx Ñ¨Ù~å}ÏÅ∞
K≥|∞`«∞<åfl~Ú. Ñ¨~°=∞áê=x Ñü`«áê=x QÆOQÍ^Õq.
D"≥∞ q+¨μÑ‚ Ù¨ „u! Dâ◊fi~° Ñüfl! JO^Œ∞=Å¡<Õ ã¨~fi° áêÑ¨Å#∞ áÈQ˘>Ëì
k=ºâ◊H˜Î =zÛOn"≥∞‰õΩ.
QÆOQÍ#kx 'ã¨∞~°#k— JO\Ï~°∞. ã¨∞~°#k JO>Ë ^Õ=`«Å #k
Jx J~°÷O. =∞Ç¨ÉèÏ~°`«OÖ’x cèëê‡Kå~°∞º_»∞ D"≥∞‰õΩ [x‡Oz#"å_Õ.
QÆOQÍ `«#Ü«Ú_»∞ HÍ=@O=Å¡<Õ Jã¨÷e`« „|Ç¨Ï‡K«~°ºO`À Ñ¨q„`«r=#O
QÆ_áç ê_»∞. cè+μ¨ ‡x 800 ãÖ=`«û~åÅ rq`«HÍÅOÖ’ 675 ãÖ=`«û~åÅ∞
"Õ^Œ "Õ^•OQÆ q^ŒºÅ∞ <Õ~°∞ÛH˘#fl ã¨~°fiq^•º áê~°OQÆ`«∞_»∞. Ñ¨~°=∞Ñ¨Ùh`«
J~Ú# QÆOQÍ ^Õq QÆ~°ƒù"å™ê#O [##O HÍ"åÅx HÀ~°∞H˘x P"≥∞‰õΩ
[x‡Oz [#‡Ñ¨Ùh`«O KÕã∞¨ H˘x ^è#Œ ∞º_»Ü∂« º_»∞. QÆOQÍ[ÅO k=º B+¨^∞Œ Å
ã¨q∞‡o`«O "≥Ú@ì"≥Ú^Œ@ P~°∞ºÅ∞ QÆOQÍf~° „áêO`«ÅÖ’<Õ rqOKå~°∞.
P~°∞ºÅ‰õΩ QÆOQÍ#k Hõ#fl`«e¡`À ã¨=∂#O.
''lãπ^Õâò"≥∞ QÆOQÍ ÉˇÇ¨ÏfÃÇ·Ï F ^ÕâòÇ¨Ï=∂~å—— Jx ã¨QÆ~°fiOQÍ
L`«Î~° ÉèÏ~°fÜ«ÚÅO^Œ~°∂ K≥Ñ¨CH˘O\Ï~°∞. "å~°}Ïã≤H˜ (HÍj) JO`«@
k=ºâ◊H˜Î QÆOQÍ#k=Å¡<Õ ÅaèOzO^ŒO\Ï~°∞ ÑÖ_ç`«∞Å∞. QÆOQÍ^Õq t=
ÑüflQÍ ÉèÏqOÑ¨|_»∞`«∞<åfl "≥·+¨‚=ÙÅˆH P"≥∞ P~å^èŒº^Õ=`« J~ÚOk.
D<å\˜H© KåÖÏ=∞Ok `«=∞ ÃÑ^ŒÌÅ Jã≤÷HõÅ#∞ QÆOQÍ#kÖ’ HõeÑ≤
=ã¨∞ÎO_»@O JO^ŒiH© `≥eû# q+¨Ü«∞O.
Ñ¨q„`«`«‰õΩ =∂~°∞ ¿Ñ~°∞ QÆOQÆ! – ÉèÏ~°fÜ«ÚÅ Ñ¨Ù}º#k QÆOQÆ!
=~å¬Å∞ =zÛ# ~åHõáÈ~Ú<å U #^Œ∞Öˇ<· å ZO_çáÈ`åÜÕ∞"≥∂QÍx
QÆOQÍ#k ZO_»^Œ∞. ã¨r=#k QÆOQÍ#n=∞`«e¡. L`«Î~°ÉèÏ~°`« QÆOQÆ#∞
^ŒH˜Δ} ÉèÏ~°`åxH˜ #_çÑ≤OKåÅO@∞<åfl~°∞ "Õ∞^è•=ÙÅ∞. P â◊√Éèíã¨=∞Ü«∞O
~å"åÅx Pt^•ÌO. ã¨~fi° ÉèÏ~°Ò« ã¨ãº¨ âßº=∞ÅO HÍ"åÅx „áêi÷OK«∞^•ÌO.
419. ãÖ„HÍOuH˜ 'Ñ¨â◊√Ñ¨Ó[— ZO^Œ∞‰õΩ KÕ™êÎ~°∞?
Ñ¨â◊√ ãÖÑ¨^Œ *Ïu ãÖÑ¨^Œ
Ñ¨â√◊ ãÖÑ¨^Œ ã¨=∞$kúQÍ =ÙO>Ë Hõ~∞° =Ù HÍ@HÍÅ∞ Uq∞ KÕÜ∞« ÖË=Ù.
Ñ¨Ó~°fi HÍÅOÖ’ Z‰õΩ¯= Ñ¨â◊√ ãÖÑ¨^Œ =Ù#fl "åxx 'QÀ™êfiq∞— Jx
Ñ≤eKÕ"å~°∞. Éèí∂™êfiq∞Hõ<åfl QÀ™êfiq∞ ^èŒ#=O`«∞_»∞QÍ =ÙO_Õ"å_»∞.
188 QÀÑ¨Ù~°O....
D<å_»∞ =~°ÎHõ "åºáê~åÅ∞ KÕã¨∞Î#fl "≥·â◊º=~°‚O "å~°∞ QÀ™êfi=ÚÖË! ^ŒH˜Δ}
ÉèÏ~°O`«Ö’x „âı+≤ìx L`«Î~°ÉèÏ~°`«OÖ’ QÀ™êfiq∞ JO\Ï~°∞.
ãÖ„HÍOu ÑÖ_»∞QÆ<å_»∞ Ô~·`«∞ ™È^Œ~°∞ÅO^Œ~°∂ `«=∞ Ñ¨â◊√=ÙÅ
H˘=Ú‡Å‰õΩ ~°OQÆ∞"Õã≤ "Õ_çh\˜ ™êfl#O KÕ~ÚOz Ñ¨ã¨∞Ñ¨Ù ‰õΩO‰õΩ=∞Å`À
Ñ¨ÓlOz JÑ¨C_Õ ÑÖ_ç# H˘`«Î aÜ«∞ºO`À áêÜ«∞ãÖ =O_ç uxÑ≤™êÎ~°∞.
Ñ¨â√◊ =ÙÅ‰õÄ ~Ô `· ∞« Å‰õÄ q_»nÜ«∞~åx |O^èOŒ . ãÖ„HÍOu ÑÖ_»∞QÆ
<å\˜H˜ Ô~·`«#flÅ ~ÚO_»¡hfl ^è•#º~åâ◊√Å`À Hõà◊Hõà◊ÖÏ_»∞`«∂O\Ï~Ú.
ãÖ=`«û~° „â◊=∞Ñ¶e¨ `«O Jk. z#fl z#fl H˘O_»Å∞QÍ HõxÑ≤ã∞¨ #Î fl ^è•#º~åtx
4 K«∂K«∞H˘x Ô~·`«∞ÅO^Œ~°∂ P#O^ŒO`À "≥∞ÿ=∞~°z áÈ`å~°∞.
Ñ¨â◊√=ÙÖË ZO_»"å#Å`À `À_»∞QÍ xez, á⁄ÅO ^Œ∞xfl `«#
¿Ñ_»<Õ á⁄ÖÏxH˜ Z~°∞=ÙQÍ LÑ¨Ü≥∂yOz, `«# ãÖ™ê~åxH˜ PÑ¨^•ƒùO^èŒ
=ÙÅ∞QÍ xez# Ñ¨â◊√=ÙÅ#∞ Ñ¨ÓlOK«@OÖ’ ZO`« =∞^èŒ∞~°"≥∞ÿ# J~°÷O
ZO`«\ ˜ fÜ«∞x ÉèÏ=# ZO`« q_»nÜ«∞~åx Pf‡Ü«∞`«.
P Ñ¨â◊√=ÙÅ Hõ+¨ìO`À<Õ QÆ^• `«# ‰õÄ`«∞i ÃÑo§x KÕÜ«∞QÆeQÍ_»∞
P Ñ¨â◊√=ÙÅ „â◊=∞`À<Õ QÆ^• ÃÑ^ŒÌ H˘_»∞‰õΩ#∞ K«kqOKå_»∞. P Ñ¨â◊√=ÙÅ
Ñï„â◊=∞`À<Õ QÆ^• Hõ#fl `«O„_çH˜ "≥·^ŒºO KÕ~ÚOKå_»∞. P Ñ¨â◊√=ÙÅ
ã¨Ç¨Ü«∞O`À<Õ QÆ^• `«# ãÖ™ê~°O ã¨∞Y™ê~°"≥∞ÿ #_»∞™ÈÎOk. Ñ¨xH˜~åx
QÆ_ç¤x ux áêÅ∞,ÃÑ~°∞QÆ∞Å#∞ `«=∞ HõOKåÅ‰õΩ xOÑ≤# Ñ¨â◊√=ÙÅ#∞ „¿Ñ=∞
g∞~å Ñ¨ÓlOK«@OÖ’ Hõ$`«[˝`« ZO`À =ÙOk. Jq^•º=O`«∞Å‰õΩ#fl
Hõ$`«*Ï˝`å ÉèÏ=O, „¿Ñ=∞|O^èŒO ãÖ|O^èŒ ÉÏO^èŒ=ºO q^•º=O`«∞Å‰õΩ
=ÙO_»=Ù. `≥e=Ù. Ñ¨â√◊ *Ïu =ÙO>Ë<Õ |Å"≥∞#ÿ PÇ¨~°O =∞#‰õΩ Åaèã∞¨ OÎ k.
''uO_ç Hõey`Õ HõO_» HõÅ^ÀÜü∞ HõO_» QÆÅ"å_Õ#∞ =∞xëÈÜü∞—— Jx K≥ÑÊ≤ #
Hõq "å‰õΩ¯Å∞ x[O QÆ^•.
420. ã¨$+≤ìÖ’ =∂#=Ù_Õ Q˘Ñ¨Ê „áê}˜Ü«∂?
=ÚÖ’¡ H ÍÅÖ’ =∂#=Ù_Õ Q˘Ñ¨ Ê „áê}˜ . =∂#=Ùx q∞Oz#
=∂Ç¨ÏhÜ«Ú_»∞ ÖË_»∞. D =∂#=[#‡ q∞Oz# [#‡ ÖË^ŒO>Ë ÖË^Œ∞.
ZO^Œ∞Hõx? ZÖÏ? U q^èŒOQÍ? Uq∞\˜? #_»=\ÏxH˜ =∂„`«"Õ∞ HÍà◊√§,
u#\ÏxH˜ =∂„`«"∞Õ KÕ`∞« Å∞#flk. =∞x+≤Hˆ ! PÇ¨~åxfl =O_»∞H˘x ~°∞zQÍ
u<Õk =∞x+≤ =∂„`«"Õ∞.
LÑ¨C, Ñ¨ÙÅ∞Ñ¨Ù, HÍ~°O, fÑ≤, ~°∞K«∞Å∞ Hõeã≤# "Õ∞à◊qOÑ¨Ù =∞x+≤H˜
=∂„`«"∞Õ `≥Å∞ã¨∞. „Ñ¨H$õ u L„Ñ¨^"Œ åÅ #∞O_ç U q^èOŒ QÍ `«ÑÊ≤ OK«∞HÀ"åÖ’
QÀÑ¨Ù~°O..... 189
=∞x+≤H˜ =∂„`«"∞Õ `≥Å∞ã¨∞. `«#‰õΩ HÍ"åeû# ^•xfl U q^èOŒ QÍ á⁄O^•Ö’
=∞x+≤H˜ =∂„`«"∞Õ `≥Å∞ã¨∞. ã¨∞MÏÅÃÑ· "≥∞@∞ì HõëêìÅ „HÕk "≥∞@∞ì =∞x+≤H˜
=∂„`«"Õ∞ `≥Å∞ã¨∞. =∞O_»∞ >ˇO_»Ö’ K«Å¡QÍ x„^ŒÉ’=@O `≥Å∞ã¨∞.
Z=ÚHõÅ∞ H˘iˆH K«eÖ’ "≥K«ÛQÍ x„kOK«@O `≥Å∞û. "åÜ«Ú qÇ¨~°O
`≥Å∞ã¨∞. Éèí∂qÇ¨~°O `≥Å∞ã¨∞. [ÅqÇ¨~°O `≥Å∞ã¨∞. QÆQÆ#OÖ’ `Õe
~å=@O `≥Å∞ã¨∞. ~À^Œã≤Ö’ =ÙO_ç ~å=@O `≥Å∞ã¨∞. q[˝`« `≥Å∞ã¨∞!
q"ÕHõO `≥Å∞ã¨∞! ã¨$+≤ìOK«@O `≥Å∞ã¨∞! „Ñü ã¨$+≤ì KÕÜ«∞@O `≥Å∞ã¨∞!
™êkèOK«@O `≥Å∞ã¨∞! "åkOK«@O `≥Å∞ã¨∞!
„|Ç¨Ï‡`À áÈ\©Ñ¨_»^Œy# `≥eq QÆÅ"å_»∞ =∂#=Ù_»∞. ÉÏ^èŒÑ¨_»
=eû# q+¨Ü«∞"Õ∞=∞O>Ë, `å#∞ ™êkèOz# q*Ï˝<åxH˜ `å<Õ |eÑ¨â◊√=Ù
J=Ù`«∞<åfl_»∞. "≥∞^Œ_»∞ ÃÑiyOk. =∞#ã¨∞ `«iyOk. q∞ug∞i# ™êfi~°÷O
=∞„iK≥@∞ìÖÏ ÃÑiy z#fl z#fl "≥ÚHõ¯efl "≥ÚÅ=hÜ«∞ ‰õΩO_® KÕã∞¨ #Î flk.
„Ñü=ºH˜HÎ © ™ê~°fiÉè∫=Ú_ç<·≥ áÈ"åÅ#fl# `«Ñ#¨ `åÑ¨„`«Ü∞« O ÃÑiyáÈ`«∞#fl
^ŒâÖ◊ ’ =∂#=`å qÅ∞=Å∞ =∞\˜Öì ’ Hõeã≤ áÈ`«∞<åfl~Ú. hux áêuÃÑ\˜ì
ãÖ™ê¯~åxfl ã¨=∂kèKÕã≤ Éèí=O`«∞x Hõ>ËìÜ«∂ Åx `«Ñ≤Oz áÈ`«∞<åfl_»∞.
(DJ<åÖ’z`« `«ÑC¨ Å=Å¡<Õ ÉÏÉÏÅ∞,™êfi=ÚÅ∞ Ñ¨Ù@ìH˘‰õΩ¯ÖÏ¡ Ñ¨Ù@∞ìH˘ã¨∞Î
<åfl~°∞).
=∂#= ‰õΩÅˆHΔ„`«OÖ’ ÃÑiy xez# `«∞=∞‡ "≥ÚHõ¯efl Ñ‘H˜ `«∞Åã≤
"≥ÚHõ¯efl <å@ QÆey`Õ ^Õ=`«ÖË ã¨fi~°Oæ =^Œ∞Å∞H˘x Éè∂í q∞H˜ ky =KÕÛ™êÎ~∞° .
=∞~˘Hõ =∂#="Õ^ŒO ã¨$+≤ìOz W™êÎ~°∞.ZO`« HÍ^Œ#∞H˘<åfl ZO`« =^ŒÌ#∞
H˘<åfl ZHõ¯_À U =¸Å<À z#fl Pâ◊ q∞}∞‰õΩ =∞O\’Ok. ZÑ¨Ê\˜ÔH·<å
D<å_»∞ HÍHõáÈ~Ú<å =∞~˘Hõ<å\˜ÔH·<å "≥·*Ï˝xHõOQÍ Zky#>Ë¡ =∂#ã≤
HõOQÍ ‰õÄ_® Z^Œ∞QÆ∞`å_»∞. JO`«\ ˜ nèÜ«ÚHÎ̃ nèâ◊HÎ̃ XHõ¯ =∞x+≤ˆH =ÙOk.
421. ^Õ"åÖÜ«∂xH˜ "≥o§#Ñ¨C_»∞ H˘O`« ¿ãÑ¨Ù ‰õÄ~˘Ûx ~å"åÖÏ?
ã≤~÷ z° `«OÎ `À, SÇ≤ÏHõ`åfixfl =∞iz, =∞ø#^è•#ºO`À, H˘O`« ã¨=∞Ü«∞O
^Õ"åÅÜ«∞OÖ’ ‰õÄ~ÀÛ=@O âß¢ãÎ¨ ã¨=∞‡`«O, ^Õ"åÅÜ«∞OÖ’ JO>Ë ^Õ=ÙxH˜
Z^Œ∞~°∞QÍ Jx HÍ^Œ∞. ^Õ"åÅÜ«∞ „áêOQÆ}OÖ’ ZHõ¯_≥<· å ‰õÄ~ÀÛ=K«∞Û#∞.
^Õ"åÅÜ«∞OÖ’ ÉèQí =Æ ^Œ~Ì ≈° #O KÕã∞¨ H˘#fl `«~∞° "å`« "≥O@<Õ "≥Å∞ÑëH˜
"≥à◊§‰õΩO_® H˘O`«¿ãÑ¨Ù QÆ∞_çÖ’<Õ ‰õÄ~ÀÛ=_»=∞<Õ ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞O Hõ^Œ∞Ì.
T~°Hõ ‰õÄ~ÀÛ=_»OHÍ^Œ∞. U ^Õ=Ù}˜‚ `å#∞ ^Œi≈OKå_À, P ^Õ=`å ~°∂áêxfl
190 QÀÑ¨Ù~°O....
=∞#ã¨∞ûÖ’ ÉèÏqã¨∂,Î ^•xH˜ ãÖ|OkèOz# =∞O„`«"∞Õ ^≥<· å =ÙO>Ë [Ñ≤ã∂¨ ,Î
ÖË^• ^è•º#OKÕã∂¨ Î ‰õÄ~ÀÛ"åe. JÖÏHÍHõ Ñ≤KåÛáê\© =∂\Ï¡_∞» `«∞ ÉèQí =Æ ^•ƒù
=#ÖË‰Ωõ O_® ZO`«¿ãÑ¨Ù ‰õÄ~°∞Û<åfl „Ñ¨Ü∂≥ [#OÖË^∞Œ . XHõKÀ@ Hõ^ÅŒ ‰õΩO_®
‰õÄ~ÀÛ=_»O=Å¡ â◊s~°KåOK«ÖÏºhfl, ^è•ºxOK«_»O=Å¡ =∂#ã≤Hõ KåOK«
ÖÏºhfl JiHõ@ì=K«∞Û. DÑ¨x ÉèíQÆ=^ŒÌ~°≈<å#O`«~°O QÆ∞_çÖ’<Õ KÕÜ«∞_»O
ã¨=∞O[ãÖ.
422. Éè’QÆNx"åã¨∞_»∞, L„QÆNx"åã¨∞_»∞,
=∞ÅÜ«∞Ñ¨Ê™êfiq∞ Jx Z=ix Ñ≤Å∞™êÎ~°∞ ?
N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~åÅÜ«∞OÖ’ =¸Åq~å@∞ì`Àáê@∞ W`«~° =¸~°∞ÎÅ∞
‰õÄ_® H˘xfl Ñ¨Ó[ÅO^Œ∞H˘O@∞<åfl~°∞. P =¸~°∞ÎÖË Éè’QÆNx"åã¨∞_»∞,
L„QÆNx"åã¨∞_»∞, =∞ÅÜ«∞Ñ¨Ê™êfiq∞ Jx =º=Ç¨ÏiOÑ¨|_»∞`«∞<åfl~Ú.
Éè’QÆNx"åã¨ =¸iÎx H“`«∞Hõ=¸iÎ, Ñ¨Ù~°∞+¨É~Ë ° Jx ‰õÄ_® ¿Ñ~˘¯O\Ï~°∞.
'=∞#"åà◊ÃÑÊ~°∞ =∂àò—J#fl =º=Ç¨~°O ‰õÄ_® L#flk. PÅÜ«∞OÖ’ x`«ºO
~å„u UHÍO`«¿ã"å Éè’QÆO D =¸iÎˆH HõÅ∞æ`«∞Ok. UHÍO`«¿ã=Ö’
Ñ¨@∞ìáê#∞ÊÃÑ· â◊Ü∞« xOKÕ Éè’QÆO HõÅ=¸iÎ Hõ#∞Hõ 'Éè’QÆNx"åã¨=¸iÎ—QÍ
D =¸iÎH˜ „Ñ¨ã≤kú HõeyOk.
XHõ\ ˜#fl~° J_»∞QÆ∞Å Z`«∞ÎQÆÅ D =¸iÎ "≥O_ç`À ~°∂á⁄Ok#k.
„H©.â◊.7= â◊`åaÌÖ’ '™ê=∞"å~Ú—J<Õ Ñ¨Å¡= =∞Ç¨~å}˜ D =¸iÎx
PÅÜ«∂xH˜ |Ç¨˙HõiOzOk. WÑ¨C_»∞ QÆ∂_® D =¸iÎH˜ x`«ºO
Jaè¿+HÍk ÔH·OHõ~°º ~°∂Ñ¨"≥∞ÿ# Éè’QÆO [~°∞QÆ∞`«∞#flk. L„QÆNx"åã¨=¸iÎ
=¸Å=¸iÎ<Õ áÈe =ÙO@∞Ok. Wk ÑÖK«Ö’Ç¨q„QÆÇ¨ÏO. nxÜ≥∞`«∞Î
20 JOQÆ∞àÏÅ∞. N^Õq Éèí∂^Õg „Ñü=∞Å∞ ‰õÄ_® `«y# Ñï=∂}OÖ’
nxH˜~°∞"≥·Ñ¨ÙÖÏ LO\Ï~Ú. ^Œ∞+¨μìÅÑ¨@¡ L„QÆ`åfixfl =Ç≤ÏOKÕ =¸iÎHÍ#
'L„QÆNx"åã¨=¸iÎ—QÍ D =¸iÎ „Ñ¨ã≤^Œú=∞~ÚOk. „áêp#HÍÅOÖ’ D
=¸iÎ<Õ Tˆ~yOKÕ"å~°∞. XHõ™êi JÖÏKÕ¿ã@Ñ¨C_»∞ LÑ¨„^Œ=Hõ~° ãÖÑ¶∞¨ @
#Å∞ u~°∞=∞ÅÖ’ [iQÍÜ«∞@! JÑ¨Ê\˜ #∞O_ç D =¸iÎx Tˆ~yOÑ¨ÙÖ’
fã¨∞‰õΩáÈ=_»O ÖË^ŒO\Ï~°∞. ÔH·tHõ^•fi^Œt =O\˜ ãÖ^Œ~°ƒùOÖ’ =∂„`«O
D =¸iÎH˜ P™ê÷#O [~°∞QÆ∞`«∞Ok. HÍx P Ñ¨x ã¨∂~Àº^ŒÜ∂« xH˜ =ÚO^Õ
Ñ¨ÓiÎKÕ™êÎ~°∞. ã¨∂~°ºH˜~°}ÏÅ∞ D =¸iÎx™ÈH˜`Õ L„QÆ`«fiO ãÖÉèíqã¨∞ÎOk.
HÍ# JÖÏ KÕ™êÎ~°x ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞O. L„QÆNx"åã¨ =¸iÎH˜ |^Œ∞Å∞ 13=
QÀÑ¨Ù~°O..... 191
â◊`å|úO #∞O_ç =∞ÅÜ«∞Ñ¨Ê™êfiq∞x L`«û"åÅÖ’ Tˆ~yã¨∞Î<åfl~°∞. L`«û=
ÉË~°O, ã¨`«ºÉË~°O Jx ‰õÄ_® =∞ÅÜ«∞Ñ¨Ê™êfiq∞x =º=Ç¨Ïi™êÎ~°∞. 13=
â◊`åaÌÖ’ „|Ç¨ÏŸ‡`«û=O [~°∞QÆ∞`«∂ =ÙO_»QÍ ™êfiq∞ XHõ Éèí‰õΩÎxÖ’
P=Ç≤ÏOz =∞ÅÜ«∞Ñ¨ÊHÀ#Ö’ L#fl=¸iÎx L`«û==¸iÎQÍ Ñï„QÆÇ≤ÏOK«
=Åã≤#^Œx ã¨∂zOK«QÍ, J~°Û‰õΩÅ∞ =∞ÅÜ«∞Ñ¨ÊHÀ#Ö’ J<Õfi+≤Oz D
=¸iÎx Hõ#∞Q˘#fl@∞¡ [#„â◊√u. JO^Œ∞Hˆ '=∞ÅÜ«∞Ñ¨Ê™êfiq∞—QÍ D =¸iÎ
„Ñ¨ã≤kúá⁄O kOk. WÑ¨C_»∞ u~°∞=∞ÅÖ’ PÅÜ«∞O "≥Å∞Ñ¨Å [iˆQ
L`«û"åÅÖ’ N^Õg Éèí∂^Õg ã¨Ç≤Ï`«∞_≥·# =∞ÅÜ«∞Ñ¨Ê™êfiq∞ áêÖÁæ#_»O
Éè‰í Ωõ ÅÎ HõO^ŒiH© qk`«"∞Õ . WOHÍ ÃÑ· =¸~°∞ÅÎ #∞ QÆ∂iÛ# W`«~° q+¨Ü∂« Å∞
'Ç¨ÏiH˘Å∞=Ù— W`åºk „QÆO^ä•ÅÖ’ K«∂_»=K«∞Û#∞.
423. N q+¨μ‚ ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞O ZÖÏ Ñ¨Ù\˜ì#k ?
ÉèÏ~°`«Ü«Ú^ŒúO ã¨=∂Ñ¨Î"≥∞ÿ# `«~°∞"å`« cè+¨μ‡_»∞ â◊s~° Ñï`åºQÍxH˜
L`«Î~åÜ«∞} â◊√ÉèíHÍÖÏxÔH· „Ñ¨fH˜Δã¨∂Î JOÑ¨â◊Ü«∞ºÃÑ· LO_çáÈÜ«∂_»∞.
NHõ$+¨μ‚_»∞ cè+¨μ‡}˜‚ J#∞„QÆÇ≤ÏOÑ¨^ŒÅz ^èŒ~°‡~å*Ï^Œ∞Å`À ã¨Ç¨ cè+¨μ‡x
K≥O`«‰õΩ=KåÛ_»∞. "åã¨∞^Õ=Ùx J#∞„QÆÇ¨ÏO`À cè+¨μ‡_»∞ ^èŒ~°‡AxH˜ J<ÕHõ
^èŒ~å‡Å∞ É’kèOKå_»∞. JÑ¨C_»∞ ^èŒ~°‡~åA 'Ö’HõOÖ’ UÔH·Hõ ^≥·=O Uk ?
Z=ixã¨‡i¿ãÎ, Ñ¨Ól¿ãÎ â◊√ÉèíO HõÅ∞æ`«∞Ok? ^èŒ~å‡ÅxflO\˜Ö’ Ñ¨~°=∞"≥∞ÿ#
^èŒ~°‡OUk? ^Õxx [Ñ≤Oz =∂#=Ù_»∞ ãÖ™ê~° |O^èŒO #∞O_ç q_»∞^ŒÅ
á⁄O^Œ∞`å_»∞?——Jx „Ñ¨tfl™êÎ_»∞.
JO^Œ∞‰õΩ cè+μ¨ ‡_»∞ ''q+¨μ<‚ å=∞ ã¨ÇÏ¨ „™êxfl ¿Ñ~˘¯x q+¨μ^‚ =Õ Ùx ã¨‡i¿ã,Î
Ñ¨Ól¿ãÎ =∞#∞A_»∞ â◊√ÉèOí á⁄O^Œ∞`å_»∞. Ñ¨ÙO_»sHÍ‰õΩΔ }˜‚ ã¨∞uÎ OK«_O» HõO>Ë
Ñ¨~=° ∞^è~Œ ‡° O ÖË^∞Œ . ã¨$+≤ì ã≤u÷ ÅÜ«∂Å‰õΩ HÍ~°}"≥∞#ÿ P[QÆ<åfl^ä∞Œ x <å=∞ã¨ÇÏ¨
„ãÖ q#∞—— Jx K≥ÑÊ≤ q+¨μã‚ Ç¨ Ï¨ „ã¨<å=∞ ™ÈÎ„`«O qxÑ≤™êÎ_∞» . ^è~Œ ‡° *Ï^Œ∞Å∞
Jkqx ^èŒ#∞ºÅ=Ù`å~°∞. D™ÈÎ„`«O "åºã¨ÉèÏ~°`«OÖ’x J#∞âßã¨xHõ
Ñ¨~°fiOÖ’ 149=J^è•ºÜ«∞OÖ’ L#flk. WO^Œ∞Ö’ 108â’¡HÍÅ∞<åfl~Ú.
JO^Œx <å=∞ãÖYº "≥~ÚºHÍ|\˜ì Wkã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞ ™ÈÎ„`«OQÍ „Ñ¨ã≤^Œú
=∞~ÚOk.
424. "åeH˜ ÉèíÜ«∞Ñ¨_ç ã¨∞„w=Ù_»∞ XHõ H˘O_»Ü«∞O^Œ∞ ^•‰õΩ¯O\Ï_»∞. ^•x qâı+Ö Uq∞\˜ ?
"åe Jã¨=∂# Ñ¨~å„Hõ=∞âße. ~å=}∞_»∞ ‰õÄ_® "åe <≥kiOz
F_ç áÈÜ«∂_»∞. ^Œ∞O^Œ∞aè J<Õ ~åHõΔã¨∞_»∞ XHõ™êi "åe`À áÈ~å_®Åx
192 QÀÑ¨Ù~°O....
=KåÛ_»∞. "å_»∞ QÆ∂_® =∞Ç¨ |Å=O`«∞_Õ. Ç≤Ï=∂„k ‰õÄ_® J`«x ^è•\˜H˜
[OHÕk. H˜+¯≤ O^è•#QÆ~O° "≥Å∞Ñ¨Å "åeH©, ^Œ∞O^Œ∞aèH© Ü«Ú^ŒOú [iyOk.
z=iH˜ ^Œ∞O^Œ∞aè =∞~°}ÕKå_»∞. "åe P ~°Hõ¯ã¨∞x ÉèÏs Hõàı|~åxfl ZuÎ
^Œ∂~°OQÍ qãï"Õâß_»∞ P â◊s~°O#∞Oz zq∞‡# ~°HõÎaO^Œ∞=ÙÅ∞ |∞∞+¨º
=¸HõÑ~¨ fi° `«OÃÑ· `«áÈx+¨Öª ’ L#fl =∂`«OQÆ=∞Ç¨Ïi¬ÃÑ· Ñ¨_®¤~Ú. JO^Œ∞HÍ
=Úx P„QÆÇÏ≤ Oz "åe P H˘O_»ÃÑH· ˜ =¿ãÎ J`«x `«Å „=Ü«∞ºÅ=Ù `«∞O^Œx
â◊Ñ≤OKå_»∞. D âßÑ¨"å~°Î qx "åe |∞∞+¨º=¸Hõ Ñ¨~°fi`«O"≥·Ñ¨Ù áÈ=_»O
=∂#∞‰õΩ<åfl_»∞. D ãÖQÆu `≥eã≤# ã¨∞„w=Ù_»∞ "åe #∞O_ç ~°HõΔ}HÀi
6 |∞∞+¨º=¸Hõ Ñ¨~°fi`«OÃÑ· ^•‰õΩ¯<åfl_»∞.
425. cc<åOKå~°=∞‡ N"åi W+¨ìã¨dÜÕ∞<å ? P"≥∞ q„QÆÇ¨Ï=Ú ZHõ¯_» L#flk ?
cc<åOK«~=° ∞‡ _èbç ¡ ã¨∞ÖÏÎ#∞ ‰õΩ=∂Ô~.Î `«∞~°∞+¨μ¯Å∞ `«=∞ ^ŒO_»Ü∂« „`«
ÅÖ’ ^Õ"åÅÜ«∂ÅÖ’x q„QÆÇ¨Å#∞ JÑ¨Ç¨ÏiOKÕ"å~°∞. <å~åÜ«∞}Ñ¨Ù~°O
Ö’x u~°∞<å~åÜ«∞}™êfiq∞ L`«û=q„QÆÇ¨Ï"≥∞ÿ# ãÖÑ¨`«∞¯=∂~°™êfiq∞
=¸iÎx ‰õÄ_® J>Ë¡ JÑ¨Ç¨ÏiOKå_»∞. PÃÑ· _èçb¡H˜ fã¨∞‰õΩáÈÜ«∂~°∞. P
q„QÆÇÏ¨ O ™œO^Œ~º° O K«∂z Ñ¨~=° â◊√~åÖˇ#· cc<åOK«~=° ∞‡ JO`«óÑ¨Ù~°OÖ’
P q„QÆÇ¨ xfl `«#=^ÕÌ LOK«∞H˘#flk. PÃÑ· H˘O`«HÍÅxH˜ NÉèQí =Æ „^•=∂#∞
AÅ∞ _èbç H¡ á˜ È~Ú ã¨∞ÖÏÎ#∞#∞ XÑ≤ÊOz q„QÆÇ¨ xfl fã¨∞H˘x u~°∞<å~åÜ«∞}
Ñ¨Ù~åxH˜ |Ü«∞Å∞ ^Õ~å~°∞. P =¸iÎx QÍ_èO» QÍ „¿Ñq∞Oz# cc<åOK«~=° ∞‡
‰õÄ_® q„QÆÇ¨xfl J#∞ãïOz "≥o§ <å~åÜ«∞}Ñ¨Ù~°O KÕiOk. JHõ¯_»
„Ñü+≤Oª z# ™êfiq∞ =¸iÎx q_»z ~åÖËHõ JHõ¯_Õ ™êfiq∞Ö’ SHõº=∞~ÚOk.
DsuQÍ PO_®àò=Öˇ™êfiq∞x QÍ_èO» QÍ „¿Ñq∞Oz# cc<åOKå~°=∞‡ q„QÆ
Ç¨xfl KÕ~ÚOz N~å=∞#∞AÅ∞ N~°OQÆOÖ’ „Ñü+≤ªOÑ¨*Ëâß~°∞. WÑ¨Ê\˜H©
Pq„QÆÇ¨xH˜ JHõ¯_» Ñ¨Ó*Ïk ÔH·OHõ~åºÅ∞ x~°fiÇ≤ÏOK«|_»∞`«∞<åfl~Ú.
426. hàÏ^Õq Z=~°∞ ? NHõ$+¨μ‚x ZÖÏ ÃÑàÏ§_çOk ?
q∞käÖÏ#QÆ~O° Ö’ ‰õΩOÉè‰í Ωõ _»<Õ Q˘Å¡_∞» O_Õ"å_»∞. J`«x ‰õÄ`«∞~ˆ hàÏ
^Õq. P"≥∞ =∞Ç¨™œO^Œ~°º=u. <å~°_»∞_˘Hõ™êi ‰õΩOÉèí‰õΩx ~ÚO\˜H˜=zÛ
Hõ$+¨μ‚x QÆ∞}QÆ}ÏÅ#∞, ™œO^Œ~åºxfl =i‚OKå_»∞. Jkqx hà◊ Hõ$+¨μ‚xÃÑ·
„¿Ñ=∞ ÃÑOK«∞H˘#flk. ‰õΩOÉèí‰õΩ_»∞ hà◊ `«# ‰õΩ=∂Ô~Î Jh, P"≥∞‰õΩ `«y#
=~°∞}˜‚ J<Õfi+≤ã¨∞Î<åfl#h <å~°^Œ∞x`À K≥áêÊ_»∞. ‰õΩOÉèí‰õΩx ~ÚO@ Ô~O_»∞
á⁄QÆ~°∞|\˜ì# Ü≥∞^Œ∞ÌÅ∞O_Õq. Jq Ñ¨Ó~°fi[#‡Ö’ HÍÅ<Õq∞ Ñ¨Ù„`«∞Å∞. P
QÀÑ¨Ù~°O..... 193
=$+¨ÉèÏÅ∞ Z=iH© x„QÆÇ≤ÏOÑ¨gÅ∞QÍHõ [#∞Å#∞ ÉÏkèOKÕq. q∞käÖÏ
áêÅ‰õΩ_»∞ ''P Ü≥∞^Œ∞ÌÅ#∞ Ñ¨\ ˜ìLOK«∞, #QÆ~°OÃÑ· q_»∞==^Œ∞Ì—— Jx ‰õΩOÉèí
‰õΩ}˜‚ âßã≤OKå_»∞. HÍx J`«_»∞ ‰õÄ_® "å\˜x |OkèOÑ¨ÖËHõ áÈÜ«∂_»∞.
Z=~°∞ P Ü≥∞^Œ∞ÌÅ#∞ ÖÁOQÆnã¨∞H˘O\Ï~À, "åiH˜ `«# ‰õΩ=∂Ô~ÎxzÛ
ÃÑO_ç¡ KÕ™êÎ#x ‰õΩOÉè‰í Ωõ _»∞ „Ñ¨H\õ O˜ Kå_»∞. NHõ$+¨μ_‚ ∞» =zÛ P =$+¨ÉÏè Å#∞
xi˚Oz hÅ#∞ Ñï}Ü«∞O KÕã¨∞H˘<åfl_»∞.
427. ëÈ_»â◊ QÆ}Ñ¨`«∞ÅÖ’ ÅH˜;QÆ}Ñü Z<Àfl"å_»∞? ÅH˜;QÆ}Ñü
ZÖÏ LO\Ï_»∞ ?
=Ú^ŒÅæ Ñ¨Ù~å}OÖ’ QÆ}Ñü ã¨fi~°∂áêÅ∞ =ÚÑ¨Êk ~Ô O_»∞ q^è•Å∞QÍ
¿Ñ~˘¯#|_ç =Ù<åfl~Ú. JO^Œ∞Ö’ ëÈ_»â◊QÆ}Ñ¨`«∞Å∞ „Ñ¨ã≤^Œú"≥∞ÿ#"å~°∞.
QÆ}Ëâ◊ëÈ_»â◊O <å=∞„Ñ¨Ü«∞`«ó „áê`«~°∞u÷`«ó
ãÖã¨‡ˆ~`ü ã¨~°fi‰õΩâ◊ÅO ã¨ „Ñ¨Ü«∂u ã¨ ãÖâ◊Ü«∞ó
J#fl@∞¡ „áê`«óHÍÅOÖ’ ÖËz Ñ¨^∞Œ <å~°∞ q^è•Å QÆ}âË √◊ Å#∞ ã¨‡iOKåe.
JÖÏ ã¨‡iOKÕ "å_»∞ ã¨HõÅâ◊√ÉèÏÅ∞ á⁄O^Œ∞`å_»∞. D Ñ¨^Œ∞<å~°∞ QÆ}Ñ¨`«∞ÅÖ’
ÑÖ„_≥O_»= "å_»∞ ÅH©;QÆ}Ñü. D ^Õ=Ùx ã¨fi~°∂ÑÖ WÖÏ =i‚OÑ¨|_çOk.
a„ÉèÏ}ó â◊√Hõc[Ñ¨Ó~°Hõ q∞àÏ#‡}˜Hõº ‰õΩOÉèÏO‰õΩâß<£
áêâ◊O HõÅÊÅ`åOK« Y_»æqÅã¨, *’˚ ºuã¨∞û^è•x~°…~°ó
âßº"Õ∞<å`«Î ã¨~À~°∞¿ÇÏ} ã¨Ç≤Ï`«O ^Õg ^ŒfiÜ«∞O KåOuˆH
Q“~åOQÀ =^•# Ç¨Ïã¨Î ã¨Ç≤Ï`À ÅH©;QÆ}Ëâ’-=`å`ü.
Wk ÅH©;QÆ}Ñü „áê~°#÷ â’¡H=õ Ú [Ñ¨qkèÖ’ D â’¡HÍxfl =ÚYºOQÍ
ÑïOî Kåe. nx `å`«Ê~°ºq∞k.''=~°^=Œ Ú„^Œ, JÉèÜ
í ∞« =Ú„^Œ, zÅ∞Hõ, ^•x=∞‡
ÑÖ_»∞, =∂}˜Hõº ‰õΩOÉèíO, JO‰õΩâ◊O, áêâ◊O, HõÅÊÅ`«, Y_»æO, J=∞$`«O,
Ñ¨^•‡Å∞, Ô~O_»∞ `˘_»ÅÃÑ· W^ŒÌ~°∞ ^Õ"Õ~°∞Å∞ QÆeæ Q“~°=~°‚O`À =ÙO_Õ
ÅH©;QÆ}Ñü =∞=Ú‡ ~°H˜ΔOK«∞QÍHõ!——
428. N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~° [ÑÖ L#fl^•? Uq^èŒ=ÚQÍ KÕÜ«∂e ?
=∂`«$N `«iQ˘O_» "≥OQÆ=∂O| ~°zOz# 'N"ÕOHõ\ÏK«Å =∂Ç¨
`«‡ºO— J#fl „QÆO^äŒOÖ’x `«$fÜ«∂âßfiãÖÖ’ 177= Ñ¨Ù@Ö’ N "ÕOHõ
>ËâßëêìHsΔõ =∞O„`«[ÑÖ „Ñ¨™êÎqOÑ¨|_çOk. 'N"ÕOHõ>âË ßÜ«∞ #=∞ó— J<Õk
JëêìHõΔs =∞O„`«O. nxfl FOHÍ~° Ñ¨Ó~°fiHõOQÍ [Ñ≤OK«=K«∞Û. JOQÆ<åºã¨
Hõ~°<åº™ê^Œ∞Å`À [ÑÖKÕã≤ ^è•º#O, P"åÇ¨Ï#O, J~°…ºO, áê^ŒºO W`åºk
194 QÀÑ¨Ù~°O....
ëÈ_»â’Ñ¨Kå~åÅ∞ HÍqOKåe. 108 ™ê~°∞¡ 'N"ÕOHõ>ËâßÜ«∞#=∞ó— Jx
LK«ÛiOz áê^•Å∞ "≥Ú^ŒÅ∞ t~°óÑ¨~°ºO`«O ã¨~åfiOQÍÅ#∂ JiÛOKåe.
^èŒ∂Ñ¨nÑ¨<≥·"Õ^•º^Œ∞Å∞ ã¨=∞iÊOKåe. ÅHõΔÅ [Ñ¨=ÚKÕ¿ãÎ Ñ¨Ù#â◊Û~°}
J=Ù`«∞Ok. Hõ~∂° Ê~°h~å[#O HÍqOz =∞O„`«ÑÙ¨ +¨Ê „Ñ¨^HŒ }Δ˜ #=∞™ê¯~åÅ∞
ã¨=∞iÊOKåe. ^è•º#OKÕÜ∂« e. JÖÏ KÕ¿ãÎ N"ÕOHõ>âË fi◊ ~°™êfiq∞ J#∞„QÆÇÏ¨ O
ã≤kúã¨∞ÎOk. „â◊^•ú Éèí‰õΩÎÅ`À, QÆ∞~°∞qâßfiãÖ`À QÆ∞~°∞=ÚYOQÍ =∞O„`«O
„QÆÇ≤ÏOz [Ñ≤¿ãÎ Hõ$`å~°÷`« ã≤kúã¨∞ÎOk. ˆH=Å <å=∞[ÑÖ ‰õÄ_® `«y#
Ñ¶¨ÅO Hõeæã¨∞ÎOk.
429. LÑ¨áêO_»=ÙÅ∞ ¿Ñ~°∞¡ Uq∞\˜ ?
„ÑüqO^èŒ∞º_»∞, „â◊√`«™È=Ú_»∞, „â◊√`«H©iÎ,â◊`åh‰õΩ_»∞, „â◊√`«¿ã#∞_»∞
J#∞#q LÑ¨áêO_»=ÙÅ ¿Ñ~°∞¡. g~°∞ „Hõ=∞OQÍ ^èŒ~°‡~åA, cè=Ú_»∞,
J~°∞#˚ ∞_»∞, #‰õΩÅ∞_»∞, ã¨ÇÏ¨ ^Õ=Ù_»∞ J<Õ ÑÖK«áêO_»=ÙÅ‰õΩ „^ÒÑ¨kÜ«∞O^Œ∞
Ñ¨Ù\˜#ì "å~°∞. g~°∞ q"åÇ≤Ï`«∞Å∞HÍ~°∞. g~°∞ ÉèÏ~°`« Ü«Ú^ŒOú Ö’ áêÖÁæ<åfl~°∞.
q"åÇ¨ÏO [~°∞QÆH=õ ÚO^Õ ÉèÏ~°`Ü « Ú« ^ŒOú =Úyã≤# `«~∞° "å`« g~°∞~å„u"Õà◊
Jâ◊fi`å÷=∞KÕ xÇ¨Ï`«∞ÅÜ«∂º~°∞.
430. Jëêì^Œâ◊ Ñ‘~îåÅ∞, ÑÖKå~å=∞=ÚÅ∞, *’ºui¡OQÍÅ∞
ZHõ¯_≥Hõ¯_» L<åfl~Ú ?
Jëêì^Œâ◊ Ñ‘~îåÅ∞ – "å\˜ ™ê÷<åÅ∞ :
1. =∞Ç¨ÅH˜;–H˘ÖÏ›Ñ¨Ù~°O 2. =∞Ç¨^Õq – *ÏÅO^èŒ~°O 3. ‰õΩ|˚ –
Hõ#º ‰õΩ|˚O 4. ã≤OÇ≤ÏHõ – ã≤OÇ¨Ïà◊O 5.=∞}˜H~ˆõ â‚ fi◊ i–K«„Hõ"åÑ≤ 6. Ñ¨Ói‚HÍ
^Õq – Ñ¨Ói‚ˆHΔ„`«O 7. áê~°fiu–Ñ¨~°fi`«O 8. qO^èŒº"åã≤h– qO^è•º„k 9.
=∞Ç¨HÍàıâ◊fii–=∞Ç¨HÍà◊ˆHΔ„`«O 10.Ü≥∂QÍ=o– Ü≥∂yhÑ¨Ù~°O 11.
ÃÇÏ· =∂=u–Ç≤Ï=∂K«ÅO 12. Ñ¨^‡Œ "åã≤x–âıfi`«nÑÖ 13. ã¨∞„Ñ¨É–íè ã¨∞=∞#∞
14.„Éè=í ∞~åOaHõ–Nâ‹Å· O 15. J#flÑ¨Ó~°–‚ HÍt 16. HÍà◊~å„u–^è~Œ ‡° ã¨Å÷ O
17. âß~°^Œ–â◊$OˆQi 18. Åe`«–ÅOaHõ.
431. "Õ^•ÅÖ’ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞x QÆ∞iOz# „Ñ¨ã¨H˜Î L#fl^• ?
N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞x QÆ∞iOz# „Ñ¨ã¨H˜Î |∞∞ˆQfi^ŒOÖ’ L#fl^Œx D
„HÕk =∞O„`åxfl „Ñ¨=∂}OQÍ L^•Ç¨Ïi™êÎ~°∞.
J~å~Ú HÍ}Ë qHõ>Ë yiOQÆK«Ûù ã¨^•<Õfi
tiOa~î°ã¨º.........(|∞∞H±ãÖÇ≤Ï`«10–155–1)
QÀÑ¨Ù~°O..... 195
nxÉèÏ=O ''F x~°ú#∞_® ! (Ñ¨~°Ö’Hõ*Ï˝#OÖËx "å_®!) JO^èŒ∞_®!
(Ñ¨~°=∂~°÷*Ï˝#O ÖËx"å_®!) H˜¡+¨ìÑïã≤÷u ãÖÉèíqOz#Ñ¨Ù_»∞, ^•#=ÙÅ∞
P„Hõ q∞Oz#Ñ¨C_»∞ (Ö∫H˜Hõq+¨Ü«∂Å∞ J##∞‰õÄÅOQÍ =∂i#Ñ¨C_»∞)
Nx"åã¨∞xH˘O_»‰Ωõ á⁄=Ú‡—— x~°#ú ∞Å∞, Hõ+^ì¨ âŒ Ö◊ ’ L#fl"å~°∞ N"ÕOHõ>âË fi◊ ~°
™êfiq∞x PÑ¨^Œ„"≥Ú‰õΩ¯Å"åxQÍ ÉèÏqOz ¿ãqOK«_»O <Õ\ ˜H© HõÅ^Œ∞. ÃÑ·
=∞O„`åxH˜ ™êÜ«∞}ÉèÏ+¨ºOÖ’ DJ~°Oú K≥ÑÊ¨ |_»Ö^Ë ∞Œ . J~Ú<å JuÑ¨Ù~å
`«# HÍÅO#∞O_ô D J~å÷xfl H˘O^Œ~°∞ JOwHõiOz<å~°x ÉèíqëÈº`«Î~°
Ñ¨Ù~å}O#∞O_ç `≥Å∞ã¨∞#Î flk. P Ñ¨Ù~å}OÖ’ D "Õ^=Œ ∞O„`åxH˜ "ÕOHõ\Ï„k
Ñ¨~°OQÍ J~°÷O JOw HõiOÑ¨|_çOk.
U=O NHõ$+¨‚~°∂¿Ñ} „H©_ç`À "ÕOHõ\ÏK«ÖË,
J~å~ÚHÍ}Ë qHõ>Ë yiO QÆKÕÛùu `«O q^Œ∞ó
U=O "Õ^Œ=∞Ü«∞ ™êûHΔÍ`ü ysO„^Œó Ñ¨#flQÍK«Åó
Kè«#fl =b‡Hõ ^ÕÇ¨_èÀº "≥·‰õΩO~îå^ŒkèHÀÇ¨ÏºÉèí∂`ü. (Éèíq.4–21,22
432. ÑÖKå~å=∂Å∞ "å\˜ ™ê÷<åÅ∞ ?
1. J=∞~å~å=∞=Ú–J=∞~å=u 2. ‰õΩ=∂~å~å=∞=Ú–QÆ∞#∞Ñ¨Ó_ç
3. H© Δ ~ å~å=∞=Ú–áêÅH˘Å∞¡ 4. cè = ∂~å=∞=Ú–cè = ∞=~° O 5.
^•HΔÍ~å=∞=Ú– „^•HΔÍ~å=∞=Ú.
433. xQÆ=∞=Ú, PQÆ=∞=Ú J#QÍ <Õq∞?
„Ñ¨™ê÷#„`«Ü«∞=Ú JO>Ë Uq∞\˜ ?
'xQÆ=∞=Ú— J<Õ Ñ¨^•xH˜ "Õ^ŒO, JOQÆ_çgkä, =∂~°æO, Ñ¨@ì}O Jx
<åÅ∞QÆ∞ J~å÷Å∞<åfl~Ú. xÜ«∞`«O QÆ=∞º`« Wu xQÆ=∞ó J#QÍ xÜ«∞`«OQÍ
á⁄O^Œ|_»∞#k Jx J~°÷O.
'PQÆ=∞—=∞#QÍ qq^èŒ ^Õ=`«ÅÑ¨Ó*Ï Ñ¨^`úŒ ∞« Å#∞, "å\˜H˜ ãÖ|OkèO
z# W`«~° q+¨Ü∂« Å#∞ `≥e¿Ñ âßG=∞x J~°O÷ . ^Õ=`«Å∞ JkèHõ ãÖYºÖ’
L<åfl~°∞. HÍ# "åi Ñ¨Ó[Å#∞ q=iOKÕ PQÆ=∂Å∞ ‰õÄ_® JkèHãõ O¨ YºÖ’
L<åfl~Ú. XˆH=∞`«OÖ’ ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞Éè^Ë •xfl|\˜ì áêOK«~å„`«O, "≥M· Ï#ãÖ
=Ú#flQÆ∞ PQÆ=∂Å∞ "≥eâß~Ú. HÍq∞Hõ=Ú, Ü≥∂QÆ[=Ú "≥Ú^ŒÖˇ·# 28
PQÆ=∂Å∞ ~°∞„^ŒÑ¨~°OQÍ „Ñ¨ã≤kú á⁄Ok#q HõÅ=Ù. 'PQÆ=∞O—JO>Ë ~åHõ
Jx ‰õÄ_® J~°÷O. „Ñ¨™ê÷#„`«Ü«∞O J#QÍ =¸_»∞ „Ñ¨™ê÷<åÅ∞ Jx J~°÷O.
LÑ¨x+¨`∞« ÅÎ ∞, „|Ç¨Ï‡ã¨∂„`«=ÚÅ∞, ÉèQí =Æ næ`« J<Õq „Ñ¨™ê÷#„`«Ü∞« OQÍ „Ñ¨ãk≤ ú
196 QÀÑ¨Ù~°O....
á⁄O^•~Ú. WO^Œ∞Ö’ r=Ù_»∞, ^Õ=Ù_»∞, „Ñ¨Hõ$u, D =¸_çO\˜H˜ K≥Ok#
ã¨fi~°∂Ñ¨ ã¨fiÉèÏ"åÅ∞ q=iOÑ¨|_ç=Ù<åfl~Ú.
434. N~å=Úx `«~°∞"å`« Å=‰õΩâ◊Å =Oâ◊O LO_ç#^•?
JO`«iOz áÈ~Ú#^• ?
N~å=Úx `«~°∞"å`« Å=‰õΩâ◊Å =Oâ◊O JO`«iOK«ÖË^Œ∞. ‰õΩâß=f
#QÆ~åxH˜ JkèÑu¨ QÍ LO_ç# ‰õΩâ◊√_»∞ JÜ≥∂^èºŒ ‰õΩ uiy=KåÛ_»∞. Å=Ù_»∞
â◊~å=f #QÆ~åxH˜ áêÅ‰õΩ_»∞QÍ ÑïáêÅ# ™êyOKå_»∞. ‰õΩâ◊√_»∞
‰õΩ=Ú^Œ∞x Ñ¨Ù„uHõ J~Ú# ‰õΩ=Ú^Œfiux Ñï}Ü«∞=∂_®_»∞. J`«xH˜ 'Jukä—
8 J<Õ ‰õΩ=∂~°∞_»∞ [x‡OKå_»∞. PÃÑ· ~ÚOK«∞q∞OK«∞ 20`«~åÅ "å~°∞ "åi
=Oâ◊OÖ’ [x‡Oz ~å[ºO KÕã≤#@∞¡ =∞Ç¨Hõq HÍo^•ã¨∞ ~°Ñ¶¨Ú=Oâ◊OÖ’
=i‚OKå_»∞. `«^∞Œ Ñï P =OâßxH˜ K≥Ok# Jyfl=~°∞_‚ ∞» HõÜ Δ ∞« "åºkè„QÆã∞¨ _Î ·≥
K«xáÈQÍ QÆ~ƒ° =ù u J~Ú# J`«xÉèÏ~°º Ñ¨\Ïìa+è ‰≤ Ωõ ÅÎ ~åÅ~Ú#@∞¡ P HÍ=ºO
z=iã¨~°æÖ’ L#flk. Å=Ùx q=~åÅHõ¯_» ÖË=Ù.
435. #=<å~°ã≤OÇ¨Ï ˆHΔ„`åÅ∞, ÑÖK«^•fi~°HõÅ ¿Ñ~°∞¡ Uq∞\˜?
#= <å~°ã≤OÇ¨ÏˆHΔ„`åÅ∞ JO>Ë `˘q∞‡k #~°ã≤OÇ¨Ï™êfiq∞ ˆHΔ„`åÅ∞
Jx J~°÷O. g\˜x x~°‚~ÚOK«_»OÖ’ =¸_»∞ Ñ¨HΔÍÅ∞ L<åfl~Ú. "å\˜x
„Hõ=∞OQÍ D „HÕ^Œ ¿Ñ~˘¯#_»=∞~ÚOk.
J. 1. =∞OQÆà◊yi 2. JÇ¨ÏŸ|ÅO 3. ã≤OÇ¨K«ÅO 4. JO`«ˆ~fik
5. "Õ^•„k 6. Ü«∂^Œ"å„k 7. Hõki 8. PH˜iÑë¡ 9. #QÆi.
P. 1. Hõki 2. "ÕOHõ\Ï„k 3. #QÆi 4. "Õ^•„k 5. ÉèÏ~°æÑ¨Ó@∞ 6.
=∞>ˇì=∞à◊§ 7. HÍ#∞QÆ=∂#∞ 8. JÇ¨ÏŸ|ÅO 9. HÀ~°∞H˘O_».
W. 1. JÇ¨ÏŸ|ÅO 2. Hõki 3. ÃÑ<åflÇ¨ÏŸ|ÅO 4. HÀ~°∞H˘O_» 5.
ã≤OÇ¨K«ÅO 6. "Õ^•„k 7. =∞OQÆày◊ i 9. ã≤OQÆ~åÜ«∞H˘O_» 9. ^è~Œ ‡° Ñ¨Ùi.
D =¸_»∞ Ñ¨HΔÍÅÖ’#∂ J<ÕHõ ˆHΔ„`åÅ¿Ñ~°∞¡ Ñ¨Ù#~°∞HõÎ"≥∞ÿ# q+¨Ü«∞O
QÆ=∞<å~°›O.
WHõ ÑÖK«^•fi~°HõÅ∞ : 1.QÀ=∞u 2. ÉèË\ ˜ 3. HÍHõ_ç 4. N<å^äŒO 5.
"≥∂HõΔ^•fi~°Hõ.
436. ÑÖK«=∞Ç¨áê`«Hõ=ÚÅ∞ JO>Ë Uq∞\˜ ?
1. |OQÍ~°O ^˘OyeOK«_»O 2. ã¨∞~åáê#O 3. „|Ç¨Ï‡Ç¨Ï`«º 4.
QÆ∞~°∞Ñüfl`À ãÖQÆ=∞O 5.D áêáêÅ∞KÕã≤#"åi`À "≥∞ÿ„u J<Õq
QÀÑ¨Ù~°O..... 197
ÑÖK«=∞Ç¨áê`«HÍÅ∞. =∞~˘Hõ q^è•<å#fl#∞ãïOz 1. „|Ç¨Ï‡Ç¨Ï`«º 2.
„Éèí∂}Ç¨Ï`«º 3. ÉÏÅÇ¨Ï`«º 4. QÀÇ¨Ï`«º =∞iÜ«Ú 5. „ã‘ÎÇ¨Ï`«º J<Õq
ÑÖK«=∞Ç¨áê`«HÍÅ∞QÍ ÑïQÆ}ÕÑ¨|_»∞`«∞<åfl~Ú.
437. „Ñ¨™ê^ŒO JO>Ë Uq∞\˜? „Ñ¨™ê^•xfl q„Hõ~ÚOK«_»O ^èŒ~°‡=∂?
„Ñ¨™ê^ŒO JO>Ë J#∞„QÆÇ¨ÏO Jx J~°÷O. ^Õ"åÅÜ«∂ÅÖ’ ^Õ=ÙxH˜
x"ÕkOz# Éè’[ºÑ¨^•~åúÅ#∞ QÆ∂_® Éèí‰õΩÎÅH˜KÕÛ@Ñ¨C_»∞ „Ñ¨™ê^ŒO
JO\Ï~°∞. ™ê^è•~°} Ñïã≤÷`«∞ÅÖ’ J~Ú`Õ „Ñ¨™ê^•Å#∞ q„Hõ~ÚOK«_»O
`«Q^Æ ∞Œ . HÍx J™ê^è•~°} Ñïã≤`÷ ∞« ÅÖ’ ^è~Œ å‡^è~Œ å‡Å∞ H˘O`« =∂~°∞Ê‰õΩÖ’#∞
HÍHõ `«ÑÊ¨ ^Œ∞. "ÕÅ∞, ÅHõÅΔ ãÖYºÖ’ Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞ QÆ∞_çH=˜ zÛ „Ñ¨™ê^ŒO HÍ"åÅh,
Jk‰õÄ_® `«=∞ |O^è∞Œ q∞„`«∞Å‰õΩ ÑÖK«_®xH˜ Ãã`· O« ãïÑ¨_@Õ @∞¡ Z‰õΩ¯=
Ñï=∂}OÖ’ HÍ"åÅh HÀ~°∞‰õΩ<Õ@Ñ¨C_»∞ HÀ@∞¡ "≥zÛOz Lz`«OQÍ
„Ñ¨™ê^ŒO ÑÖK«_»O ™ê^èŒºO HÍxÑ¨x. J\˜ì Ñïã≤÷`«∞ÅÖ’ Éèí‰õΩÎÅ HÀiHõ
"Õ∞~°‰õΩ KÕ¿ã „Ñ¨™ê^Œ q„HõÜ«∞O ^èŒ~°‡=∞<Õ ÉèÏqOKåe.
438. *ÏO|=u q"åÇ¨ÏHõ^äŒ, q<åÜ«∞HõK«qu„=`«Hõ^äŒ† x["Õ∞<å?
*ÏO|=u *ÏO|=O`«∞x Ñ¨Ù„uHõ, XHõ™êi NHõ$+¨μ‚_»∞ HõxÑ≤OK«
‰õΩO_® áÈ~Ú# â◊º=∞O`«H=õ ∞}˜x J<Õfi+≤ã∂¨ Î "≥o§ *ÏO|=O`«∞x QÆ∞Ç¨ÏÖ’
^•xfl Hõ#∞Q˘<åfl_»∞. P =∞}˜q+¨Ü«∞"≥∞ÿ *ÏO|=O`«∞xH©, Hõ$+¨μ‚xH© áÈ~°∞
ãÖÉèíqO zOk. *ÏO|=O`«∞_»∞ F_çáÈÜ«∂_»∞. PÃÑ· J`«_»∞ `«# Ñ¨Ù„uHõ
*ÏO|=ux NHõ$+¨μx‚ H˜zÛ Ñï}Ü«∞O KÕâß_»∞. â◊º=∞O`«H=õ ∞}˜x Hõ@flOQÍ
WKåÛ_»∞. Hõ$+¨μ‚_»∞ *ÏO|=f ã¨"Õ∞`«OQÍ ^•fi~°Hõ‰õΩ uiy=KåÛ_»∞.
(q<åÜ«∞Hõ„=`«H^õ )Œä D"≥∞ q"åÇ¨ÏHõ^Œè =∞#‰õΩ q<åÜ«∞HõKq« u „=`«H^õ ÖŒä ’
=ã¨∞ÎOk.
"≥Ú^Œ@ *ÏO|=uH˜ ãÖ`å#O HõÅ∞QÆÖË^Œ∞. ãÖ`«u J#∞„QÆÇ≤ÏOK«
=∞x P"≥∞Éèí~°Î#∞ „áêi÷OzOk. Hõ$+¨μ‚_»∞ LÑ¨=∞#∞º_»∞ `«Ñ¨ã¨∞û KÕã¨∞Î#fl
H˘O_»‰õΩ "≥o§ J`«x ã¨ÅÇ¨ „Ñ¨HÍ~°O JHõ¯_» t=Ù}˜‚QÆ∂iÛ f„=`«Ñ¨ã¨∞û
KÕâß_»∞. P~°∞<≥ÅÅ `«Ñã¨ ∞¨ û `«~∞° "å`« t=Ù_»∞ „Ñ¨`º« Hõ"Δ ∞≥ ÿ Hõ$+¨μx‚ ÉèÏ~°ºÅO
^Œ~°∂ Ñ¨^Õã≤=∞Ok K˘Ñ¨C# ãÖ`å#OHõ<Õ@@∞¡=~°q∞KåÛ_»∞. PsuQÍ
*ÏO|=uH˜ Ñ¨Ù\˜ì# "≥Ú^Œ\ ˜ ãÖ`å#"Õ∞ ™êO|∞_»∞.Ü«∂^Œ=‰õΩÖÏxfl
#tOÑ¨*Ëã≤# =Úã¨ÅO Ñ¨Ù@ì_®xH˜ =ÚYºHÍ~°}O D ™êO|∞_Õ.
198 QÀÑ¨Ù~°O....
439. Hõe¯ Z=iH˜ ZHõ¯_» [x‡™êÎ_»∞ ?
N=∞Ç¨q+¨μ‚=ÙÜ≥ÚHõ¯ Ñ¨k J=`å~åÅÖ’ Hõe¯ z=i J=`å~°O.
Hõex ãÖÇ¨ÏiOK«∞@‰õΩ J=`«iOKÕ q+¨μ‚"Õ Hõe¯.
=∞`«ûºó ‰õÄ~À‡ =~åÇ¨Ïâ◊Û <å~°ã≤OÇ¨Ïâ◊Û "å=∞#óI
~å"≥∂ ~å=∞â◊Û ~å=∞â◊Û(Hõ$+¨‚â◊Û) |∞^Œúó Hõe¯ˆ~=K« II
J#fl â’¡HOõ Ö’ z=~°¿Ñ~˘¯#|_ç# J=`å~°q∞k. HõeÜ«ÚQÆOÖ’ Ö’HõO
q∞H˜¯e HÍÅ∞+¨ºÉèí∂~Ú+¨ª=∞=Ù`«∞Ok. P^Œ∞ã≤÷ux `˘ÅyOK«_®xH˜ Hõe¯
J=`«i™êÎ_x» Ñ¨Ù~å}ÏÅ∞ q=iã¨∞<Î åfl~Ú. 'â◊O|à◊ÑÙ¨ ~°O—J<Õ [#Ñ¨ÔŒ Ö’
ã¨∞=∞f q+¨μ‚Ü«∞â◊√Å<Õ ^ŒOÑ¨`«∞Å ‰õΩ=∂~°∞_≥· Hõe¯ J=`«i™êÎ_»@! Ñ¨~°â◊√
~å=Úx=^ŒÌ q^Œº#Éèºí ã≤OzÜ«Ú^ŒOú Ö’ xÑ¨Ù}∞_»=Ù`å_»∞. W`«x ÉèHí HÎ˜ "˜ ∞≥ zÛ
t=Ù_»∞ W`«xH˜ HõuÎh, QÆ∞„~åhfl „Ñ¨™êk™êÎ_»∞. P QÆ∞„~°=Ú #kè+≤ªOz Hõe¯
Hõeh, J`«x Ñï"å~åhfl Ç¨Ï`«=∂~°∞™êÎ_»∞. W`«x J=`å~°Hõ$`«ºO Ñ¨ÓiÎ
HÍQÍ<Õ =∞m§ HÍÅK«„HõÑï=~°Î#OÖ’ Hõ$`«Ü«ÚQÆO "≥Ú^ŒÅ=Ù`«∞Ok.
440. áê~°fif^Õq Ü≥ÚHõ¯ `˘q∞‡k ~°∂áêÅ∞, ¿Ñ~°∞¡ Uq∞\˜ ?
^Õg#=~å„`«∞Å HÍÅOÖ’ ^Œ∞~åæ^qÕ x `˘q∞‡k k<åÅ∞ `˘q∞‡k ~°∂áê
Å`À JÅOHõiOz JiÛ™êÎ~∞° . JÑ¨C_»∞ XH˘¯Hõ~ÀA XH˘¯Hõ¯ ¿Ñ~°∞K˘Ñ¨C#
^ÕqH˜ `˘q∞‡k ¿Ñ~°∞¡ "å_»∞HõÖ’ LO\Ï~Ú. "å\˜„Hõ=∞q∞k.
1. â‹Å· Ñ¨Ù„u : D"≥∞ =$+¨É"íè åÇ¨Ï#O Jkè+Oª≤ z =ÙO@∞Ok. D"≥∞‰õΩ
Ô~O_»∞ KÕ`«∞Å∞O\Ï~Ú. ‰õΩ_çKÕ`« „uâ◊¥ÅO,Z_»=∞KÕ`« Hõ=∞ÅO ^èŒiOz
=ÙO@∞Ok. J~°÷K«O„^•Éèí~°}O t~°ã¨∞ûÃÑ· LO@∞Ok.
2. „|Ç¨Ï‡Kåi}˜ : D"≥∞ *’ºu ã¨ûfi~°∂Ñ≤}˜. ‰õΩ_çKÕ`« [Ñ¨=∂Å,
Z_»=∞ KÕ`« Hõ=∞O_»Å=Ú ^èŒiOz=ÙO@∞Ok.
3. K«O„^ŒÑ¶¨∞O@ : D"≥∞‰õΩ Ñ¨kKÕ`«∞Å∞, Ñ¨Å∞ J„ã¨ÎÅ∞^èŒiOz
ã¨fi~°‚HÍOu`À ÉèÏã≤ã¨∂Î=ÙO@∞Ok. D"≥∞ "åÇ¨Ï#O Ñ¨Ùe.
4. ‰õÄëê‡O_» : D"≥∞ J+¨Éì ∞íè *ÏÅ`À Hõ=∞O_»Å=Ú, ^è#Œ ∞ã¨∞û, ÉÏ}O,
Hõ=∞ÅO, J=∞$`«HÅõ â◊O, K«„HõO,QÆ^,Œ [Ñ¨=∂Å g\˜x Ñ¨@∞ìH˘x =ÙO@∞Ok.
"åÇ¨Ï#OÑ¨Ùe.
5. ã¨¯O^Œ=∂`« : D"≥∞‰õΩ K«`∞« ~°∞ƒù*ÏÅ∞,JÉèÜí ∞« =Ú„^Œ, ~Ô O_»∞KÕ`∞« Ö’¡
Hõ=∞ÖÏÅ∞ Hõeæ=ÙO@∞Ok. âıfi`«=~°‚O Hõeæ ÉèÏã≤ã¨∞ÎOk. "åÇ¨Ï#O ã≤OÇ¨ÏO.
QÀÑ¨Ù~°O..... 199
6. HÍ`åº~Úx : D"≥∞‰õΩ <åÅ∞æ Éè∞í *ÏÅ∞, JÉèÜ í ∞« =Ú„^Œ, =~°=Ú„^Œ,
Y_»Oæ ,Ñ¨^‡Œ O ^èiŒ Oz k=º`Õ[ã¨∞û`ÀÉèÏã≤ã∂¨ Î ã≤OÇ¨xflJkè+Oª≤ z =ÙO@∞Ok.
7. HÍà◊~å„u : D"≥∞ â◊s~°O HÍOu #Å∞Ñ¨Ù, <Õ„`åÅ∞ cèHõ~°OQÍ
=ÙO\Ï~Ú. <åÅ∞æÉèí∞*ÏÅ`À JÉèíÜ«∞=~°=Ú„^ŒÅ∞, Y_»æO^èŒiOz, QÍ_ç^Œ
"åÇ¨Ï<åxfl Hõeæ=ÙO@∞Ok.
8. =∞Ç¨Q“i : <åÅ∞æÉèí∞*ÏÅ∞ Hõey JÉèíÜ«∞=~°=Ú„^ŒÅ∞ „uâ◊¥ÅO,
_»=∞~°∞HõO KÕ`«|∂x =ÙO@∞Ok. "åÇ¨Ï#O =$+¨ÉèíO.
9. ã≤kú^è•„u : <åÅ∞æKÕ`«∞ÅÖ’ â◊OYK«„HõQÆ^•Hõ=∞ÖÏÅ∞ ^èŒiOz
q^Œ∞º`«∞Î ÖÏQÍ q~å[=∂#∞~åÖˇ· =ÙO@∞Ok. ã≤^∞Œ Åú ∞, QÆO^è~Œ ∞° fiÅ∞,Ü«∞‰õΩΔ Å∞
=Ú#flQÆ∞ "å~°∞ D"≥∞#∞ ¿ãqã¨∞ÎO\Ï~°∞. Hõ=∞ÖÏã¨#OÃÑ· =ÙO@∞Ok.
ÃÑ·# K≥Ñ≤Ê# ~°∂áêÖËHÍHõ 1.ÉÏÖÏ„uÑ¨Ù~°ã¨∞O^Œi 2.Åe`« 3.
J#flÑ¨Ó~°‚ 4. =∞Ç¨ÅH˜; 5. QÍÜ«∞„u 6. ã¨~ã° fi¨ u 7. =∞Ç≤Ïëêã¨∞~°=∞~°xÌ
8. ^Œ∞~°æ 9. ~å[~å*Ëâ◊fii Jx `˘q∞‡k ~°∂áêÅ`À `˘q∞‡k ~ÀAÅ∞
^Õqx JiÛOKÕ ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞O‰õÄ_» L#flk. D~°∂áêÅ HõxflO\˜H© "Õ~°∞
"Õ~°∞QÍ „áê~°÷<å â’¡HÍÅ∞ „Ñ¨Kå~°OÖ’ L<åfl~Ú.
441. q<åÜ«∞‰õΩx q"åÇ¨ÏO ZÖÏ [iy#k ? ÉèÏ~°ºÅ∞ Z=~°∞ ?
q<åÜ«∞‰õΩ_»∞, ‰õΩ=∂~°™êfiq∞ áê~°fifÑ¨~°"Õ∞â◊fi~°∞Å Ñ¨Ù„`«∞Å∞. Ü«ÚHõÎ
=Ü«∞ã¨∞û ~åQÍ<Õ W^ŒÌ~°∂ q"åÇ¨ÏOH˘~°ÔH· `«fi~°Ñ¨_®¤~°∞. JÑ¨C_»∞ t=Ù_»∞
''g∞ ~Ú^ŒÌiÖ’ Z=~°∞ "≥Ú`«ÎO „Ñ¨ÑÖK«O K«∞@∂ì uiy=ÚO^Œ∞ =™êÎ~À
"åiH˜=ÚO^Œ∞ ÃÑO_çK¡ ™Õ êÎ=Ú JxK≥áêÊ_»∞. ‰õΩ=∂~°™êfiq∞ `«# "åÇ¨Ï#"≥∞#ÿ
<≥=∞e <≥H˜¯ qâ◊fiOK«∞\˜ì ~å=\ÏxH˜ áÈÜ«∂_»∞. HÍx q<åÜ«∞‰õΩ _»ÖÏ
KÕÜ«∞ÖËHõ áÈÜ«∂_»∞. XHõ¯HõΔ}O PÖ’zOz J`«_»∞ `«# `«e¡^ŒO„_»∞Öˇ·#
áê~°fif Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°∞Å K«∞@∂ì „Ñ¨^ŒH˜Δ}OQÍ uiQÍ_»∞. ZO^Œ∞H˜ÖÏ KÕâß=Ù
Jx „Ñ¨tflOK«QÍ „Ñ¨ÑÖK«=∞O`å g∞Ö’<Õ Lflk. g∞‰õΩ „Ñ¨^ŒH˜Δ}OKÕ¿ãÎ
qâßfixH˜ „Ñ¨^ŒH˜Δ}O KÕã≤#>Ë¡ Hõ^•—— Jx ã¨=∂^è•#O K≥áêÊ_»∞.
JO^Œ∞‰õΩãÖ`À+≤Oz ã≤kú,|∞kú J<Õ W~°∞=Ù~°∞ Hõ#ºÅxzÛ `«e¡^ŒO
„_»∞Å∞ q<åÜ«∞‰õΩxH˜ =ÚO^Œ∞QÍ q"åÇ¨ÏO KÕâß~°∞.
442. ÉË_ç PO[<ÕÜ«∞™êfiq∞ J#QÍ Z=~°∞ ? PÜ«∞#‰õΩ ZO^Œ∞‰õΩ ãÖÔHà◊√¡ "Õâß~°∞ ?
N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~åÅÜ«∂xH˜ Z^Œ∞~°∞QÍ ã¨xflkègkèÖ’ ™êfiq∞H˜ Jaè
=ÚYOQÍ JO[e|^Œ∞_ú ·≥ L#fl PO[<ÕÜÚ« _Õ ÉË_Pç O*<ÕÜ∞« ™êfiq∞. HÍà◊‰¡ Ωõ ,
200 QÀÑ¨Ù~°O....
KÕ`«∞Å‰õΩ ÉË_ôÅ∞ `«yeOz# =¸iÎQÍ# DÜ«∞#‰õΩ P ¿Ñ~°∞ =zÛOk.
PO[<ÕÜ«Ú_»∞ JO[<å^Õq Ñ¨Ù„`«∞_»∞. u~°∞=∞ÅÖ’ `«Ñ¨ã¨∞û KÕã≤ P"≥∞ D
‰õΩ=∂~°∞x Hõ#flk. ÉÏÅºOÖ’ HÀuKÕ+Åì¨ ∞, JÅ¡iÑ¨#∞Å∞ KÕã∂¨ Î u~°∞QÆ∞`«∞#fl
‰õΩ=∂~°∞}˜fl Hõ@ì_ç KÕÜ«∞_®xÔH· JO[<å^ÕqÜÕ∞ ÉË_ôÅ∞"Õã≤ P "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°
™êfiq∞H˜ Z^Œ∞~°∞QÍ xÅÉˇ\Oì˜ ^Œx SuÇ¨ÏºO. Ñ¨Ó~°fiO ^Õ=™ê÷<åxH˜ áêÅ‰õΩ
Öˇ·# =∞Ç¨ÏO`«∞Å∞ Ñ¨Ós [QÆ<åfl^äŒOÖ’x ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞O „Ñ¨HÍ~°O ÉË_ô
PO[<ÕÜ«∞=¸iÎx ™êfiq∞ ÔH^Œ∞~°∞QÍ xeÑ≤<å~°x ‰õÄ_® K≥|∞`å~°∞.
443. Jëêì^Œâ◊Ñ¨Ù~å}ÏÅÖ’ QÆ~°∞_» Ñ¨Ù~å}O K«^Œ∞=‰õÄ_»^ŒO\Ï~°∞ ? x["Õ∞<å
0 QÆ~°∞_»Ñ¨Ù~å}O q+¨Ü«∂xH˜=¿ãÎ QÆ~°∞`«‡O`«∞_»∞ J_çy# „Ñ¨â◊flÅ‰õΩ
=∞Ç¨q+¨μ‚=Ù K≥Ñ≤Ê# ã¨=∂^è•<åÅ∞ D Ñ¨Ù~å}OÖ’ =Ù<åfl~Ú. WO^Œe
Ñ¨Ó~°fi YO_»OÖ’ =∞#O `≥Å∞ã¨∞HÀ^Œy# J<ÕHÍOâßÅ∞ q=iOK«|_®¤~Ú.
Jq JO^Œ~°∂ ZÅ¡"Õà◊ÖÏ K«^Œ∞=^Œy#k. QÆ~°∞_»Ñ¨Ù~å}OÖ’x L`«Î~°YO
_®xfl „¿Ñ`« HõÅÊ=∞O\Ï~°∞. =∞~°}Ï#O`«~O° r=Ùx ã≤u÷ QÆ`∞« Å#∞ q=iOKÕ
YO_»q∞k. JOKÕ`« „âß^Œúã¨=∞Ü«∞OÖ’ D ÉèÏQÍxfl K«k"Õ ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞O
U~°Ê_çOk.
WO^Œ∞Ö’ Ü«∞=∞Ö’Hõ "å~°ÎÅ∞<åfl~Ú. HÍ|\˜ì nxx K«^Œ∞=~å^Œ<Õ
JáÈÇ¨Ï HõeæLO_»=K«∞Û. HÍx Jk JáÈÇ¨Ï =∂„`«"Õ∞. =∞~°}Ï#O`«~°O
r=Ù_Õ=∞=Ù `å_»∞? J#fl q+¨Ü«∞O q=iOKÕ Hõ~îÀÑ¨x+¨`«∞Î#∞ „âß^ŒúHÍÅO
Ö’#∂, W`«~° ã¨=∞Ü«∂ÅÖ’ QÆ∂_® Ñï™î êÎ~∞° . D Ñ¨ûúŒ x QÆ~∞° _»ÑÙ¨ ~å}ÏxH˜
‰õÄ_® ã¨=∞#fi ~ÚOK«∞HÀ=K«∞Û. XHõ „QÆO^ä•xfl K«^Œ∞=~å^Œ∞ JO>Ë WHõ
^•xx ~°zOK«_»"Õ∞ =º~°÷OHõ^•! "åºã¨ÉèíQÆ"å#∞_»∞ JO`« =º~°÷"≥∞ÿ#Ñ¨x
ZO^Œ∞‰õΩ KÕ™êÎ_»∞? Ç‘Ï#"≥∞ÿ# q+¨Ü«∂Å∞QÆÅ „QÆO^ä•Å#∞ K«^Œ∞=~å^Œ∞
HÍx =Úx„áÈHõÎ ™ÈÎ„`«„QÆO^ä•Å#∞ K«^Œ=_»O ^À+ÖHÍ^Œ∞.?
444. ÉèíQÆ=næ`« ÑïîOKÕ@Ñ¨C_»∞ U J^è•ºÜ«∞O #∞O_ç„áê~°OaèOKåe?
U „QÆO^äŒ"≥∞ÿ<å "≥Ú^Œ\ ˜ #∞O_ô K«^Œ=_»O ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞O. P ãÖ„Ñ¨
^•Ü«∂xfl áê\˜¿ãÎ w`«#∞ „Ñ¨^=Œä ∂^è•ºÜ«∞O #∞O_Õ ÑïOî Kåe. HÍx w`«‰Ωõ
PO„^è•=xÖ’ J##º ™ê=∂#º„Ñ¨Kå~°OHõeæOz# N =∞ÅÜ«∂à◊
™êfi=ÚÅ"å~°∞ `«=∞ 'NHõ$ëê‚âÜ ◊ ∞« =Ú— J#fl „QÆO^äOŒ Ö’ ^•fi^Œâß^è•ºÜ«∞"≥∞#ÿ
ÉèíH˜ÎÜ≥∂QÍxfl q=iã¨∂Î ''w`åáê~åÜ«∞}O KÕ¿ã"å~°∞ "≥Ú^Œ\ ˜#∞O_ç
„áê~°OaèK«Hõ ÑÖ„_≥O_»= J^è•ºÜ«∞O #∞O_ç "≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ@∞ì@ =∞Oz^Œx
QÀÑ¨Ù~°O..... 201
ÃÑ^ŒÌÅ∞ K≥Ñ¨C^Œ∞~°∞.——Jx „"å™ê~°∞. Jk Ñ¨~°OÑ¨~å^èŒ~°‡=∞x ‰õÄ_® `≥eÑ≤
<å~°∞. JÖÏ KÕ¿ãÎ qÑ¶¨∂flÅ∞ HõÅ∞QÆ=x ‰õÄ_® q=iOKå~°∞.
JO^Œ∞‰õΩ HÍ~°}ÏÅ∞ `≥Å∞Ñ¨Ù`«∂ P ™êfi=ÚÅ"å~°∞ WOHÍ WÖÏ xˆ~tÌ O
Kå~°∞. 1.D 12= J^è•ºÜ«∞OÖ’ J=∞$`«ã¨=∞"≥∞ÿ# "å‰õΩ¯Å∞ HõÅ=Ù. 2.
D J^è•ºÜ«∞â’¡HÍÅ∞ KåÖÏ z#flq. J#∞+¨μìÑπ Kè«O^Œã¨∞ûÖ’ 20 =∂„`«"Õ∞
L#flq. 3. "≥Ú^Œ\ ˜ J^è•ºÜ«∞O ^Œ∞óY"å~°ÎÅ`À ‰õÄ_ç#k. JO^Œ∞Ö’ 47
â’¡HÍÅ∞<åfl~Ú. Ü«Ú^ŒúO=Å¡ HõeˆQ ˆH¡â◊O JO^Œ∞Ö’ q=iOÑ¨|_çOk.
JO^Œ∞=Å¡ "≥Ú^Œ\ ˜ J^è•ºÜ«∂xH˜ |^Œ∞Å∞ ÉèíH˜Î`«`åÎ fixfl q=iOKÕ
^•fi^Œâß^è•ºÜ«∞O`À w`åáê~å Ü«∞}O „áê~°OaèOK«_O» Ü«ÚHõ=Î ∞x ÃÑ^ŒÅÌ ∞
ÉèÏqOzÜ«ÚO^Œ∞~°∞.——HÍx w`åáê~åÜ«∞}Ñ¨~∞° ÅO^Œ~∂° D ãÖ„Ñ¨^•Ü«∂xfl
áê\ÕK«_»O ÖË^Œ∞.
445. â◊√ÉèíHÍ~åºÅ∞ ^Œ~°ƒù`À [iÑ≤™êÎ~°∞ ? ^•x PO`«~°º"Õ∞q∞\˜ ?
Ñ¨Ó~°fiO QÆ~°∞`«‡O`«∞_»∞ `«# `«e¡ q#`«‰õΩ ã¨=u`«e¡ Hõ„^Œ∞= =^ŒÌ
ãÖÉèí qOz# ^•ã¨ºO `˘ÅyOK«_®xH˜ Hõ„^Œ∞= H˘_»∞‰õΩÅ∞ HÀi#@∞¡
J=∞$`«ÉÏè O_»O JÑ¨ÇÏ¨ iOK«∞H˘xáÈ`«∞#fl QÆ~∞° _»∞x`À áÈ~å_ç ^Õ"OÕ „^Œ∞_»∞
QÆ∂_® Ñ¨~ål`«∞ _»Ü«∂º_»∞.P ÃÑ· J=∞$`«O Hõ„^Œ∞= H˘_»∞‰õΩÖˇ·# ã¨~åÊÅ∞
„`åQÆ‰Ωõ O_® =ÙO_Õ@@∞¡ WO„^Œ∞x`À ã¨=∂Ö’K«#[iÑ≤ J=∞$`«ÉÏè O_»O`À
ã¨Ç¨ Hõ„^Œ∞= H˘_»∞‰õΩÅ K≥O`«‰Ωõ =KåÛ_»∞. P ÉèÏO_®xfl ^Œ~ƒ° Åù ÃÑ· LOKå_»∞.
g∞~°∞ ™êfl#O, JÅOHõ~°}O KÕã¨∞H˘x =zÛ D J=∞$`«O ¿ãqOK«O_ç
Jx "åi`À K≥áêÊ_»∞.
P ã¨~åÊÅ∞ J=∞$`«áê# ‰õΩ`«∂Ç¨ÏÅO`À ™êfl<åxH˜ áÈÜ«∂~Ú.
WO`«Ö’ „Ñ¨KÛ« #ù flOQÍ ^•y=ÙO_ç# WO„^Œ∞_»∞ ÉèÏO_»O fã¨∞H˘x J=∞~å=u
KÕ~∞° H˘<åfl_»∞. ™êfl#O KÕã=≤ zÛ# HÍ„^Œ"Ü Õ Ú« Å‰õΩ ÉèÏO_»O HõxÑ≤OK«Ö^Ë ∞Œ .
ÉèÏO_»O LOz# ^Œ~ƒ° Åù #∞ <åHõQÍ "åi <åÅ∞HõÅ∞ ~Ô O_»∞QÍ peáÈÜ«∂~Ú.
J=∞$`« ÉèÏO_»ã¨Ê~°≈=Å¡ ^Œ~°ƒùÅ∞ Ñ¨q„`åÅÜ«∂º~Ú. J\˜ì ^Œ~°ƒùÅ#∞
â◊√ÉèíHÍ~åºÅÖ’ "å_»∞`«∞<åflO.
446. q=∂# "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞ Z=~°∞ ?
N "ÕOHõ>âË fi◊ ~°™êfiq∞ PÅÜ«∞OÃÑ· L#fl P#O^Œ xÅÜ«∞O [QÆ„`«Êã≤ÔúŒ .
P q=∂#OÃÑ· qÅã≤Ö¡Ë P "ÕOHõ>âË fi◊ ~°=¸iÎ<Õ q=∂# "ÕOHõ>âË fi◊ ~°™êfiq∞
JO\Ï~°∞. q=∂#OÃÑ· "åÜ«Ú=ºkâ◊Ö’ =∞Hõ~`° À~°}OKÕ JÅOHõiOÑ¨|_ç#
202 QÀÑ¨Ù~°O....
XHõ z#fl=∞Ok~°O HõxÑ≤ã¨∞ÎOk. JO^Œ∞Ö’ L#fl =¸iÎÜÕ∞ 'q=∂#
"ÕOHõ>Ëâ◊fi~° ™êfiq∞—. Wk =¸Åq~å}∂‡iÎx áÈe =ÙO@∞Ok.
`«`« P#O^ŒxÅÜÕ∞ `˘O_»=∂<£ #$Ñ¨xi‡`Õ
q=∂<å„ˆQ Nx"å™È ~°~å[ ÉèíQÆ"å<£ Ç¨Ïió
J#fl „Ñ¨=∂}Ïxfl|\˜ì `˘O_»=∂<£ ~åA D =¸iÎx q=∂#OÃÑ·
U~åÊ@∞ KÕâß_»x "ÕOHõ\ÏK«Å =∂Ç¨`«‡ºO xˆ~tÌ ã¨∞#Î flk. =¸Åq~å@∞ì#∞
^Œi≈Oz#O`« Ñ¶¨ÅO D =¸iÎx ^Œi≈¿ãÎ ã≤kúã¨∞ÎO^Œx Éèí‰õΩÎÅ qâßfiãÖ.
q=∂#O ã¨~°fiáêÑ¨Ñ¶¨∞flO q+¨μ‚<åkè+≤ª`«O ã¨^•
1
Ñ¨â◊º`åO ã¨~°fiÉèí∂`å<åO PÇ¨¡^Œ[#HõO â◊√Éèí"£∞.
J#fl@∞¡ q=∂# "ÕOHõ>âË fi◊ ~° ^Œ~≈° #O „áê}∞Å‰õΩ ã¨~fi° áêÑ¨x"å~°H"õ ∞≥ ,ÿ
â◊√ÉèíHõ~°"≥∞ÿ, PÇ¨¡^ŒO Hõeæã¨∞ÎOk.
447. L¿ÑO„^Œ∞_»∞, (NHõ$+¨μ‚_»∞) ^Õ"ÕO„^Œ∞_»∞ J#fl^Œ=Ú‡ÅO\Ï~°∞. Jk ZÖÏ ?
L¿ÑO„^Œ WO„^•=~°[ó K«„Hõáê}˜ â◊Û`«∞~°∞ƒù[ó
Jx J=∞~°HÀâ◊O. Wq q+¨μ‚^Õ=Ùx K≥¿ÑÊ Ñ¨~åºÜ«∞ Ñ¨^•Å∞. WO„^Œ
=∞#∞ QÆ`ó« J#∞[`åfi ^Œ∞¿ÑO„^Œó J<Õ x~°fiK«<åxfl|\˜ì WO„^Œ∞x `«=Ú‡_»∞
QÍ# q+¨μ‚=Ù L¿ÑO„^Œ∞_»#|_»∞`«∞<åfl_»∞.
WO„^Œ∞x ~°HõΔ}ÔH· J`«x ã¨g∞ÑÖÖ’ LO_Õ"å_»h, WO„^ŒÖ’HõOÖ’
LO_Õ"å_»h ‰õÄ_® J=∞~°HÀâ◊ "åºMÏº`«Å∞ 'L¿ÑO„^Œ— â◊ÉÏÌxfl x~°fizO
Kå~°∞. ^Õ=`«Å∞ JkuÑ¨Ù„`«∞Å∞. WO„^Œ∞_»∞ "åiÖ’ XHõ_»∞. ~åHõΔã¨∞Å∞
ku Ñ¨Ù„`«∞Å∞. |eK«„Hõ=iÎ "åiÖ’ XHõ_»∞. Ô~O_»∞ *Ï`«∞Å‰õÄ `«O„_ç
Hõâº◊ Ñ¨„Ñ¨*ÏÑüÜÕ∞. XHõ™êi |eK«„Hõ=iÎ |ÅÑ¨~å„Hõ=∞ „Ñ¨ÉÏè =O`À ^Õ=`«Å∞
ã¨∞~°~å*Ïº xH˜ ^Œ∂~°"≥∞ÿáÈÜ«∂~°∞. ^Õ=`«Å#∞ =∞m§ J=∞~°Ö’HõOÖ’
„Ñü+≤ªOK«_®xÔH· q+¨μ‚=Ù Jku QÆ~°ƒùOÖ’ "å=∞#∞_≥· [x‡OKå_»∞. |ex
=¸_»_»∞QÆ∞Å Éèí∂q∞x ^•# =∞_çy J`«}˜‚ x„QÆÇ≤ÏOz ^Õ=`«Å‰õΩ ~å[ºO
Hõ@Éì \ˇ Ïì_∞» . Wk ÉèÏQÆ=`«OÖ’ „Ñ¨ã^≤ "úŒ ∞≥ #ÿ Hõ^.Œä JkuH˜ WO„^Œ∞x `«~∞° "å`«
‰õΩ=∂~°∞_»∞QÍ [x‡Oz<å_»∞ HÍ# "å=∞#∞_»∞ WO„^Œ∞x `«=Ú‡_»Ü«∂º_»∞.
J`«_Õ L¿ÑO„^Œ∞_»∞.
448. „|Ç¨Ï‡ Ç¨Ï`åºáê`«HõO JO>Ë Uq∞\˜ ? Jk ZÖÏ áÈ`«∞Ok?
„ÉÏÇ¨Ï‡}∞_»∞ ÖË^• „|Ç¨Ï‡x+¨μª_»∞ J~Ú#"å}˜‚ K«OÑ¨_»O „|Ç¨Ï‡Ç¨Ï`«º
J#|_»∞`«∞Ok. Wk „áêp#HÍÅOÖ’ W`«~°∞Å#∞ Ç¨Ï`«º KÕÜ«∞_»OHõO>Ë
QÀÑ¨Ù~°O..... 203
Ñ¶∞¨ ’~°"∞≥ #ÿ <Õ~O° QÍ ÉèÏqOÑ¨|_çOk. D áêÑ¨HÍ~°ºO KÕã#≤ "å~°∞ áêÑ¨q=ÚH˜Î
á⁄O^Œ _®xH˜ H˘xfl =∂~åæÅ∞ xˆ~tÌ OÑ¨|_ç=Ù<åfl~Ú. J_»qÖ’ XHõ Ñ¨~â‚° ßÅ
xi‡OK«∞ H˘x ÑÖ„_≥O_»∞ ãÖ=`«û~åÅ∞ JO^Œ∞Ö’ LO@∂ `«Ñã¨ ∞¨ û KÕÜ∂« e.
ÖË^• 't=t~À^èŒfi[O— J#fl aèHΔÍáê„`«#∞ `«Ü«∂~°∞ KÕã¨∞H˘x aèHõΔ Ji÷ã¨∂Î
Ñ¨~º° \Õ Kåe. ÖË^• Jâ◊fi"Õ∞^èOŒ , ã¨fii‚^•ºQÆO, ÖËHõ QÀã¨=#O J<Õ =¸_»∞
Ü«∂QÍÅÖ’ XHõ\ ˜ J#∞+≤ªOKåe.
W^Õn ™ê^èºŒ O HÍHõáÈ`Õ `«# Ü«∂=^•ã≤hÎ "Õ^qŒ ^Œ∞_≥#· q„Ñ¨ÙxH˜"åfie.
W\˜ì „áêÜ«∞tÛ`åÎÅÖ’ U^≥<· å XHõ\ ˜ KÕã#≤ "å_»∞ „|Ç¨Ï‡Ç¨Ï`åºáêÑÖ #∞O_ç
q=Ú‰õΩÎ_»=Ù`å_»x Ñ¨Ù~å}ÏÅÖ’ K≥Ñ¨Ê|_ç =Ù#flk. `«~°∞"åuHÍÅOÖ’ D
áêÑ¨ x=$uÎH˜ <å<å „áêÜ«∞tÛ`åÎÅ∞ ¿Ñ~˘¯#|_ç =Ù<åfl~Ú.
449. ^•fi^Œâ◊ *’ºui¡OQÍÅ∞ "å\˜™ê÷<åÅ∞ ?
1. ™È=∞<å^äŒ∞_»∞–™œ~åRO 2. =∞e¡HÍ~°∞˚#∞_»∞–Nâ‹·ÅO 3.=∞Ç¨
HÍÅ∞_»∞ – L[˚~Úx 4.J=∞ˆ~â◊fi~°∞_»∞–FOHÍ~°Hˆ „Δ `«O 5. Hˆ ^•ˆ~â◊fi~°∞_»∞–
Ç≤Ï=∂ÅÜ«∞O 6. cè=∞â◊OHõ~°∞_»∞–_è®H˜x 7. qâıfiâ◊fi~°∞_»∞ – HÍt 8.
„`«ºO|‰õΩ_»∞ – Q“`«g∞f~°O 9. "≥·^Œº<å^äŒ∞_»∞ – z`åÉèí∂q∞ 10.
<åˆQâ◊fi~°∞_»∞ – ^•~°∞=#O 11. ~å"Õ∞â◊fi~°∞_»∞–¿ã`«∂|O^èŒ#O 12.
Ñ¶¨∞$¿+â◊fi~°∞_»∞– t"åÅÜ«∞O.
450. Nâ‹·ÅOÖ’ÖÏQÍ NHÍà◊Ç¨Ïã≤ÎÖ’ t=eOQÆ=Ú#∞ ZO^Œ∞‰õΩ `åHõx=fi~°∞?
XHõ Nâ‹·Å=Ú#<ÕHÍ^Œ∞.L`«Î~° ÉèÏ~°`«=ÚÖ’x J<ÕHõ ^Õ"åÅÜ«∂ÅÖ’
=¸Åq~å@∞ì#∞ `åH˜ #=∞™ê¯~°=ÚKÕ¿ã JÅ"å@∞ KåÖÏHÍÅOQÍ LOk.
Nâ‹·ÅOÖ’<ÕHÍ^Œ∞, HÍjÖ’ ‰õÄ_® t=eOQÍxH˜ =∞#O Jaè¿+HõOKÕã≤
Ñ¨Ó[KÕ¿ã ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞OLOk. NHÍà◊Ç¨Ïã≤ÎÖ’ t=Ù#‰õΩ „ÑüÉèí‰õΩÎ_»∂ `åH˜
Jaè¿+HõO KÕ¿ã ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞OÖË^∞Œ . JO^ŒiH˜ „ÑüxkèQÍ J~°Û‰õΩÖË Jaè¿+HõO
KÕ™êÎ~°∞. Wk PÜ«∂ „áêO`åÅÖ’x ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞OQÍ LOk.
451. Jã¨Å∞ ÉèíQÆ=O`«∞x J=`å~°=ÚÅ∞ Zxfl ?
„Ñ¨ã≤kú"≥∞ÿ# ÉèíQÆ=O`«∞x J=`å~åÅ∞ Ñ¨k. Jq :
=∞`«û ºó ‰õÄ~À‡ =~åÇ¨Ïâ◊Û <å~°ã≤OÇ¨Ïâ◊Û "å=∞#ó
~å"≥∂ ~å=∞â◊Û ~å=∞â◊Û Hõ$+¨‚â◊Û |∞^Œúó HõeH˜ ˆ~=K«.
Jx ¿Ñ~˘¯#|_®¤~Ú. =∞`«ûºO, ‰õÄ~°‡O, =~åÇ¨ÏO, #$ã≤OÇ¨ï_»∞,
"å=∞#∞_»∞, Ñ¨~°â◊√~å=Ú_»∞, N~å=Ú_»∞, |Å~å=Ú_»∞ ÖËHõ Hõ$+¨μ‚_»∞,
204 QÀÑ¨Ù~°O....
|∞^Œ∞_ú ∞» ,Hõe¯, |Å~å=∞Hõ$+¨μÅ‚ J=`å~åÅ#∞ "Õ~∞° "Õ~∞° QÍ „QÆÇÏ≤ OKÕ "å~°∞
|∞^Œ∞úx ÖˇH˜¯OÑ¨~°∞. |∞^Œ∞úx ÖˇH˜¯OKÕ"å~°∞ |Å~å=∞Hõ$+¨μ‚Å#∞ XˆH
J=`å~°O „HÕ^Œ Ü«ÚQÆàÏ=`«~åOQÍ ÖˇH˜¯™êÎ~°∞.
WHõ ÉèÏQÆ=`«OÖ’x kfifÜ«∞ ã¨¯O^èŒOÖ’ W~°∞=k <åÅ∞æ J=`å~åÅ∞
K≥ÑÊ¨ |_ç<å~Ú. 1. =~åÇ¨ÏO 2. ã¨∞Ü«∞A˝_∞» 3. HõÑÅ≤ ∞_»∞ 4. ^Œ`åÎ„`ÕÜÚ« _»∞
5. ã¨#HÍ^Œ∞Å∞ 6. #~°<å~åÜ«∞}∞Å∞ 7. „^èŒ∞=Ù_»∞ 8. Ñ¨$^èŒ∞=Ù 9.
|∞∞+¨Éèí∞_»∞ 10.Ç¨ÏÜ«∞„w=Ù_»∞ 11. =∞`«ûº=Ú 12. ‰õÄ~°‡=Ú 13. #$ã≤O
Ç¨ï_»∞ 14. Pk =¸ÖÏ=`å~°O (QÆ[~°HõΔ‰õΩ_»∞) 15. "å=∞#∞_»∞ 16.
2 Ç¨ÏOã¨ 17. =∞#∞=Ù 18. ^è#Œ fiO`«i 19. Ñ¨~â° √◊ ~å=Ú_»∞ 20. N~å=Ú_»∞
21. |Å~å=∞Hõ$+¨μ‚Å∞ 22. "åºã¨∞_»∞ 23. |∞^Œ∞ú_»∞ =∞iÜ«Ú 24. Hõe¯.
WO^Œ∞Ö’ ^Œâß=`å~åÅ∂ L<åfl~Ú. N~å=Ú_»∞, NHõ$+¨μ‚_»∞ ÑïÑ¨Ó~å‚=
`å~åÅ∞QÍ H©iÎOÑ¨|_®¤~°∞. H˘O^Œ~°∞ NHõ$+¨μ‚_˘Hõ¯_Õ ÑïÑ¨Ó~å‚=`å~°
=∞O\Ï~°∞. 'Hõ$+¨‚ã¨∞Î ÉèíQÆ"å<£ ã¨fiÜ«∞"£∞— J<Õ ÉèÏQÆ=`« =K«<åxfl WO^Œ∞‰õΩ
„Ñ¨=∂}OQÍ K«∂Ñ¨Ù`å~°∞. `«H¯˜ # J=`å~å Åhfl JOâß=`å~åÖË. Sâ◊fi~°ºO,
^èŒ~°‡O, Ü«∞â◊ã¨∞û, ã≤i, *Ï˝#O, "≥·~åQÆºO, Wq +¨_»∞æ}ÏÅ∞. *Ï˝#O, |ÅO,
Sâ◊fi~°ºO, g~°ºO,â◊HÎ̃, `Õ[ã¨∞û, J<Õq +¨_»∞æ}ÏÅ∞ H˘O^Œ~°∞. D QÆ∞}ÏÅhfl
ÑïÑ¨Ó~°‚OQÍ HõÅ N~å=∞ NHõ$+¨μ‚Å∞ ÑïÑ¨Ó~å‚=`å ~åÅ∞HÍQÍ, H˘xfl
QÆ∞}ÏÅ#∞ =∂„`«"Õ∞ Hõeæ# `«k`«~å=`å~åÅ#∞ JOâß=`å~å Å∞QÍ
ÉèÏqOKåe.
''Ü«∞^Œº kfiÉèí∂u =∞`«û`«Î fiO N=∞^Œ∂i˚`« "Õ∞= "å
`«`«Î ^Õ"å =QÆK«Ûù `«fiO =∞=∞ `Õ*’-Oâ◊ ãÖÉèí="£∞——
Jx w`å=K«#O. nxx|\˜ì J™ê^è•~°}"≥∞ÿ# q|∂u,ã≤i, Ti˚
`«`«fiO HõÅ"åi#O^Œih ÉèíQÆ=^ŒOâ◊ ãÖÉèí∂`«∞Å∞QÍ ÑïQÆ}ÕKåe.
452. „`Õ`åÜ«ÚQÆOÖ’ N~å=∞ ÅHõΔ ‡}∞Å∞ HõeÜ«ÚQÆOÖ’x
"ÕOHõ\Ï K«ÅO ^Œi≈OKå~°x ã¨Ñ¨ÎyiÖ’ LOk. Jk Z@∞¡ ?
P Ü«ÚQÆOÖ’ ‰õÄ_» "ÕOHõ\ÏK«ÅO LO^• ?
"ÕOHõ\ÏK«Å Hõ$`«Ü«ÚQÍ~°OÉèíO #∞O_ô L#flk. „Ñ¨à◊Ü«∞HÍÅO Ñ¨ÓiÎ
HÍQÍ<Õ q+¨μ‚=Ù =~åÇ¨=`å~°O^•eÛ Ç≤Ï~°}º‰õΔΩ}˜‚ ãÖÇ¨ÏiOz Éèí∂q∞x
áê`åà◊O #∞O_ç L^Œiú OKå_»∞. „|Ç¨Ï‡^Õ=Ù_»∞ ã¨$+≤Hì Í~°º„Hõ=∞O x~°fiiÎOKå_»∞.
Jk Hõ$`«Ü«ÚQÍ~°OÉèí ã¨=∞Ü«∞O.
QÀÑ¨Ù~°O..... 205
JÑ¨ÙÊ_»∞ Éèí∂^Õq JO^ŒK«O^•Å∞ K«∂z PHõi¬`«∞_≥·# =~åÇ¨Ï™êfiq∞
QÆ~°∞_»∞x Ñ≤ez "≥·‰õΩO~î°O #∞O_ç `«# „H©_®„kx `≥zÛ Éèí∂q∞ÃÑ·
™ê÷ÑO≤ K«=Åã≤ #kQÍ P^ÕtOKå_»∞. QÆ~∞° _»∞_»∞ '"ÕOHõ\Ï„k— J<Õ „H©_®„kx
"≥·‰õΩO~î°O #∞O_ç `≥zÛ ã¨∞=~°‚=Úv f~å# xeÑ≤<å_»∞. =~åÇ¨Ï™êfiq∞ P
"ÕOHõ\ÏK«ÅOÃÑ· <å\˜ #∞O_ô x=ã≤OKå_»∞.
"≥·‰õΩO~î° Ö’HÍ ^Œæ~°∞_Õ# qëÈ‚ó „H©_®K«Ö’ "ÕOHõ@ <å=∞^èÕÜ«∞ó
PhÜ«∞ K« ã¨fi~°‚ =Úv ã¨g∞¿Ñ ãÖ™ê÷Ñ≤`À q+¨μ‚ x"åã¨ ¿ÇÏ`Àó
J#flÑ¨Ù~å} =K«#OÃÑ· q+¨Ü«∂xH˜ „Ñ¨=∂}O. JO^Œ∞KÕ`« Hõ$`«
Ü«ÚQÆO #∞O_ô "ÕOHõ\ÏK«ÅO L#flk. PÃÑ· Nx"åã¨∞_»∞ J~åÛ=¸iÎQÍ
J=`«iOz HõeÜ«ÚQÆ „Ñ¨`«ºHõΔ^≥·=OQÍ P~åkèOÑ¨|_»`å_»∞. "ÕOHõ\ÏK«ÅO
QÆ∂_® Hõe Ü«ÚQÆOÖ’ „Ñ¨â◊ã≤Î ÔHH˜¯Ok.
453. 100 =∞OkH“~°=ÙÅ ¿Ñ~°∞¡ Uq∞\˜ ?
^è$Œ `«~å„+¨μxì H˜ QÍO^è•i Ü«∞O^Œ∞ ^Œ∞~Àº^è#Œ ∞_»∞ "≥Ú^ŒÖ#·ˇ "å~°∞ 101
=∞Ok ãÖ`å#O HõeQÍ~°∞. JO^Œ∞Ö’ XHõ~°∞ „ã‘Î. P"≥∞¿Ñ~°∞ ^Œ∞â◊≈Å.
q∞ye# H“~°=ÙÅ∞ ¿Ñ~°∞¡ =~°∞ã¨QÍ :– 1. ^Œ∞~Àº^èŒ#∞_»∞ 2.
^Œ∞âß≈ã¨#∞_»∞ 3. ^Œ∞ã¨ûÇ¨ï_»∞ 4. ^Œ∞â◊≈Å∞_»∞ 5. [ÅãÖ^è∞Œ _»∞ 6. ã¨=Ú_»∞
7. ã¨Ç¨ï_»∞ 8. qO^Œ∞_»∞ 9. ^Œ∞~°ú~°∞¬_»∞ 10. ã¨∞ÉÏÇ¨ï_»∞ 11.
^Œ∞R^èŒ~°¬}∞_»∞ 12. ^Œ∞~°‡~°¬}∞_»∞ 13. ^Œ∞+¨¯~°∞‚_»∞ 15. Hõ~°∞‚_»∞ 16.
qqOâ◊u 17. qHõ~°∞‚_»∞ 18. â◊Å∞_»∞ 19. ã¨`«∞Î fi_»∞ 20. ã¨∞Ö’K«#∞Å∞
21. z„`«∞_»∞ 22. LÑ¨z„`«∞_»∞ 23. z„`å‰õΔΩ_»∞ 24. Kå~°∞z„`«∞_»∞ 25.
â◊~åã¨#∞_»∞ 26. ^Œ∞~°‡^Œ∞_»∞ 27. ^Œ∞ifiQÍÇ¨ï_»∞ 28. qq`«∞º_»∞ 29.
qHõ\Ï##∞_»∞ 30. T~°‚<åÉèí∞_»∞ 31. ã¨∞<åÉèí∞_»∞ 32. #O^Œ∞_»∞ 33.
LÑ¨#O^Œ ‰õΩ_»∞ 34. z„`«ÉÏ}∞_»∞ 35. z„`«=~°‡ 36. ã¨∞=~°‡ 37.
^Œ∞ifi"≥∂K«#∞_»∞ 38. JÜ≥∂ÉÏÇ¨ï_»∞ 39. =∞Ç¨ ÉÏÇ¨ï_»∞ 40.
z„`åOQÆ∞_»∞ 41. z„`«‰õΩO_»Å∞_»∞ 42. cè=∞"ÕQÆ∞_»∞ 43. cè=∞|Å∞_»∞
44. |ÖÏH˜ 45. |Å=~°ú#∞_»∞ 46. L„QÍÜ«Ú^èŒ∞_»∞ 47. ã¨∞¿+}∞_»∞
48. ‰õΩO_»^•è ~°∞_»∞ 49. =∞Ç¨ÏŸ^Œ~∞° _»∞ 50. z„`åÜ«Ú ^è∞Œ _»∞ 51. x+Öy
52. áêt 53. |$O^•~°‰õΩ_»∞ 54. ^Œ$_è»=~°‡ 55. ^Œ$_è»HõΔ„`«∞_»∞ 56.
™È=∞H©iÎ 57. J#∂^Œ~°∞_»∞ 58. ^Œ$_è»ãÖ^èŒ∞_»∞ 59. [~åãÖ^èŒ∞_»∞ 60.
ã¨~°∞_»∞ 61. ã¨∞"å‰õΩ¯ 62. L„QÆ„â◊=Ù_»∞ 63. L„QÆ ¿ã#∞_»∞ 64. ¿ã<åx
206 QÀÑ¨Ù~°O....
65. ^Œ∞+¨Ê~å[Ü«Ú_»∞ 66. JÑ¨~ål`«∞_»∞ 67. ‰õΩO_»âß~Ú 68.
qâßÖÏ‰õΔΩ_»∞ 69. ^Œ∞~å^èŒ~°∞_»∞ 70. ^Œ∞~°˚Ü«Ú_»∞ 71. ^Œ$_è»Ç¨Ïã¨∞Î_»∞
73. "å`«"ÕQÆ∞_»∞ 74. ã¨∞=~°∞Û_»∞ 75. Pk`«ºˆH`«∞=Ù 76. |Ç¨fit 77.
<åQÆ^Œ`«∞Î_»∞ 78. J„QÆÜ«∂~Ú 79. Hõ=z 80. „HÀ^èŒ#∞_»∞ 81. ‰õΩO_ç
82. ^èŒ#∞~°ú~°∞_»∞ 83. L„QÆ∞_»∞ 84. cè=∞~°^äŒ∞_»∞ 85. g~° ÉÏÇ¨ï_»∞
86. JÖ’Å∞Ñ¨Ù_»∞ 87. JÉèÜ í Ú« _»∞ 88. ~“„^ŒH~õ ‡° 89. ^Œ$_è^» •ä „â◊ÜÚ« _»∞
90. J<å^Œ$+¨μº_»∞ 91. ‰õΩO_»ÉèËk 92. q~åe 93. „Ñ¨=∞^äŒ∞_»∞ 94.
„Ñ¨=∂kè 95. n~°…~À=Ú_»∞ 96. n~°…ÉÏÇ¨ï=Ù 97. =Ùº_èÀ~°∞_»∞ 98.
3 Hõ#Hõ^èŒfiA_»∞ 99. ‰õΩO_®o 100. q~å[ã¨∞_»∞ 101. Ü«ÚÜ«Ú`«∞û_»∞
("≥â· º◊ „ã‘Ü
Î ∞« O^Œ∞ Ñ¨Ù\˜#ì "å_»∞). Ü«ÚÜ«Ú`«∞û x`À HõÅ∞Ñ¨Ù‰õΩO>Ë H“~°=ÙÅ∞
"≥Ú`«ÎO 101 =∞OkJ=Ù`å~°∞.
454. =@Ñ¨„`«âß~Ú Z=~°∞ ?
=@Ñ¨„`«âß~Ú JO>Ë =∞„i P‰õΩg∞^Œ â◊Ü«∞xOz# ÉèíQÆ=O`«∞_»∞
Jx J~°÷O. N=∞Ç¨q+¨μ‚=Ù =@Ñ¨„`«OÃÑ· ÉÏÅ~°∂ÑÖÖ’ â◊Ü«∞xOz#
=$`åÎO`«O =∂~°¯O_ÕÜ«∞ =∞Ç¨Ïi¬ K«i„`«Ö’ L#flk.
=∞$HõO^Œ∞ =∞Ç¨Ïi¬ Ñ¨Ù„`«∞_»∞ =∂~°¯O_ÕÜ«Ú_»∞. W`«_»∞ "Õ^•^èŒºÜ«∞#
ãÖÑ¨#∞fl_»∞, =∞Ç¨`«Ñã¨ fi≤ . KåÖÏHÍÅO q+¨μ=‚ Ù <å~åkèOz =∞$`«∞ºO[Ü«Ú
_»Ü∂« º_»∞. =∂~°¯O_ÕÜÚ« _»∞ P~°∞ =∞#fiO`«~åÅHÍÅO ^Õ=Ù}‚˜ ^è•ºxOKå_»∞.
U_»= =∞#fiO`«~°OÖ’ WO„^Œ∞_ç`«x `«Ñ¨ã¨∞û‰õΩ ÉèíOQÆO HõeæOKÕO^Œ∞‰õΩ
„Ñ¨Ü«∞uflOz JÑ¨û~°ã¨Å#∞ qxÜ≥∂yOKå_»∞ HÍx =∂~°¯O_ÕÜ«Ú_»∞
K«eOK«Ö^Ë ∞Œ .JÑ¨ÙÊ_»∞ #~°<å~åÜ«∞} ~°∂ÑÖÖ’=Ù#fl ÉèQí =Æ O`«∞_»∞ „Ñ¨`º« Hõ"Δ ∞≥ ÿ
=~°O HÀ~°∞HÀ J<åfl_»∞. JO^Œ∞HÍ P=∞Ç¨Ïi¬ <å‰õΩ "Õˆ~ HÀiHõÅ∞ÖË=Ù h
=∂Ü«∞#∞ K«∂_®ÅxLOk K«∂Ñ≤OK«∞ Jx"Õ_∞» H˘<åfl_»∞. ÉèQí =Æ =O`«∞_»∞
ã¨~ˆ Jx JO`«~å÷#O JÜ«∂º_»∞. P `«~∞° "å`« =∞Ç¨Ïi¬ P ^Õ=Ùxfl Ñ¨Ólã¨∂Î
H˘O`«HÍÅO QÆ_áç ê_»∞. XHõ™êi ÃÑ^ŒQÌ Íe gzOk. Z_»`Q≥ xÆ ‰õΩO_»áÈ`«QÍ
=~°¬O ‰õΩiã≤Ok. 4 ã¨=Ú„^•Å∞ á⁄OQÍ~Ú. Éè∂í q∞ h@ =ÚxyáÈ~ÚOk.
=∂~°¯O_ÕÜÚ« _»∞ ÉèÜ í ∞« Ñ¨_®¤_∞» . "≥∂Ç¨Ïâ’HÍÅ∞ J`«}‚˜ P=iOKå~Ú. q+¨μ‚
=∂Ü«∞‰õΩ Ö’<≥· J`«_»ÖÏ J<ÕHõ ãÖ=`«û~åÅ∞ h\˜ÃÑ· Ñï„Éèíq∞OKå_»∞.
JÖÏ u~°∞QÆ∞`«∂ u~°∞QÆ∞`«∂ XHõKÀ@ ÖË`« =∞„iK≥@∞ì#∞ K«∂Kå_»∞. P
K≥@∞ì P‰õΩÃÑ· â◊Ü«∞xOz# XHõ ÉÏÅ∞_»∞ J`«xH˜ QÀK«iOKå_»∞.
QÀÑ¨Ù~°O..... 207
„áêQÆ∞`«Î~°™êºO âßMÏÜ«∞O `«™êºÑ≤ ^Œ^Œ$âı tâ◊√"£∞
â◊Ü«∂#O Ñ¨~°‚Ñ¨Ù@ˆH „QÆã¨#ÎO „Ñ¨ÉèíÜ«∂ `«=∞ó
Kå~°fiOQÆ∞oÉèÏºO áê}˜ÉèÏº =ÚhflÜ«∞ K«~°}ÏO|∞["£∞
=ÚMË x^è•Ü«∞ q„¿ÑO„^À ^èŒÜ«∞#ÎO gHõΔ º qã≤‡`«ó –ÉèÏQÆ=`«O
J#fl@∞¡ P ÉÏÅ∞_»∞ `«# `Õ[ã¨∞û`À `«Ñã¨ ∞¨ û#∞ „QÆÇÏ≤ ã¨∂Î KÕu „"Õà`¡◊ À
Ñ¨@∞ìH˘#fl HÍex <À@ LOK«∞H˘x p‰õΩ`«∂ HõxÑ≤OKå_»∞. W`«_Õ =@Ñ¨„`«
âß~Ú J~Ú# =Ú‰õΩO^Œ∞_»∞.
Hõs~° qO^Õ# Ñ¨^•~°qO^ŒO =ÚMÏ~°qO^Õ qxˆHâ◊Ü«∞#Î"£∞
=@ã¨º Ñ¨„`«ã¨º Ñ¨Ù>Ë â◊Ü«∂#O ÉÏÅO =Ú‰õΩO^ŒO =∞#™êã¨‡~åq∞.
P `«~∞° "å`« =∞Ç¨Ïi¬ P =ÚY∞O^Œ∞_çx ã¨g∞Ñ≤Oz PÜ«∞# âßfiã¨^•fi~å
â◊s~°OÖ’xH˜ „Ñ¨"ÕtOKå_»∞. JHõ¯_» z„`« qz„`«"≥∞ÿ# qâßÅ qâßfixfl
gH˜ΔOKå_»∞. ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ `«# =∂Ü«∞#∞ LÑ¨ãÖÇ¨ÏiOz =~°O HÀ~°∞
H˘=∞‡O>Ë ÉèíQÆ=^ŒƒùH˜Î<Õ =~°OQÍ P =∞Ç¨ÏhÜ«Ú_»∞ HÀ~°∞H˘<åfl_»∞.
455. ã‘`«~å=ÚÅ∞ =#"åã¨ HÍÅOÖ’ âßHÍÇ¨~°∞ÖÏ ? =∂O™êÇ¨~°∞ÖÏ ?
N~å=Ú_»∞ J~°}º"å™êxH˜ áÈ=_®xH˜ =ÚO^Œ∞ H“ã¨Åº`À..
K«`«∞~°Ìâ◊ Ç≤Ï =~å¬}˜ =`åûºq∞ q[<Õ =<Õ
HõO^Œ=¸ÅÑ¶¨Öˇ· s˚=<£ Ç≤Ï`åfi =Úx=^•q∞+¨"£∞
–JÜ≥∂^è•ºHÍO_»Jx JO\Ï~°∞.
''<Õ#∞ Ñ¨^∞Œ <åÅ∞QÆ∞ ãÖ=`«û~åÅ∞ [# ~°ÇÏ≤ `«"∞≥ #ÿ =#OÖ’ =ÚxÖÏQÍ
Pq∞ëêxfl(=∂O™êxfl) =^Œe HõO^Œ=¸ÅÑ¶¨ÖÏÅ`À rqã¨∂Î x=ã≤OK«
QÆÅ#∞—— Jx ÃÑ· â’¡HÍxH˜ `å`«Ê~°ºO. nxx|\˜ì =#"åã¨HÍÅOÖ’ ã‘`å
~å=ÚÅ∞ âßHÍÇ¨~°∞ÖË Jx `≥Å∞ã¨∞Î#flk. HÍx JÜ≥∂^è•º HÍO_»OÖ’<Õ
96= ã¨~°æOÖ’x Ô~O_»= â’¡HõO WÖÏ L#flk.
x+¨™ê^Œ yi„Ñ¨¿ã÷ ã‘`åO =∂O¿ã# Kè«O^ŒÜ«∞<£
W^ŒO "Õ∞^èŒºq∞^ŒO ™êfi^Œ∞ x+¨ìÑ¨Î q∞^Œ =∞yfl<å nxÉèÏ=q∞k.
''~å=Ú_»∞ yi„Ñ¨ã¨Î=Ú#O^Œ∞ Wk â◊√^Œú"≥∞ÿ#k, Wk ~°ã¨=O`«"≥∞ÿ#k,
Wk xÑ¨ÙÊÖ’ HÍe#k—— JO@∂ ã‘`«#∞ =∂OãÖ`À =jHõiOK«∞H˘#fl"å_≥·
q„â◊q∞OK≥#∞. nxx|\˜ì "å~°∞ =#"åã¨ã=¨ ∞Ü«∞OÖ’ =∂Oã¨ÉHíè }Δõ KÕã#≤ @∞¡
ã¨Ê+¨=ì ∞=Ù`«∞#flk. Ñ¨~ã° Ê¨ ~° q~°∞^ŒOú QÍ =Ù#fl =∂@Å‰õΩ Ñïëê¯~°O QÀqO^Œ
~årÜ«∞ "åºYºÖ’ WÖÏ HõxÑ≤ã¨∞Î#flk. WO^Œe "≥Ú^Œ\ ˜ â’¡HÍxfl q=iã¨∂Î
208 QÀÑ¨Ù~°O....
"åºMÏº`« ''J„`« Pq∞+¨â◊ÉËÌ# ã¨∂^≥·ó ãÖã¨¯ $`«O =∂Oã¨=ÚK«º`Õ. ˆH=Å
=∂Oã¨ ã‘fiHÍ~° ™Èº`«Î~° „`«=HõΔ º =∂}`åfi`ü ''W^ŒO "Õ∞^èŒº q∞^ŒO ™êfi^Œ∞
x+¨ìÑ¨Îq∞^Œ =∞yfl<å Wu——
''WHõ¯_» P q∞+¨ â◊|OÌ KÕ =O@ "åiKÕ (PÜ«∂ „^Œ"åºÅ`À) ãÖã¨¯iOÑ¨
|_ç# =∂OãÖ K≥Ñ¨Ê|_»∞`«∞#flk. ''W^ŒO "Õ∞^èŒº q∞`åºk=K«<åÅKÕ
ãÖ™ê¯~°ÇÏ≤ `«"∞≥ #ÿ Hˆ =Å =∂O™êxfl ("å~°∞) ã‘fiHõiOz#@∞¡ ÃÑ#· K≥ÑÊ¨ |_»∞
`«∞#fl HÍ~°}O =Å¡—— Jx QÀqO^Œ~åA q=~°} Hõ~°÷O.
D q=~°}#∞|\˜ì ã‘`å~å=ÚÅ∞ J~°}º"åã¨HÍÅOÖ’ HõΔ„uÜ«∞
4 Ü≥∂QÆº"≥∞ÿ# =∂O™êÇ¨~åxfl „QÆÇ≤ÏOKå~°<Õ K≥Ñ¨Ê=Åã≤=ã¨∞Î#flk. J~Ú`Õ
#QÆ~°OÖ’ =Ù#flÑ¨Ù_»∞ ãÖã¨¯iOÑ¨|_ç# =∂O™êxfl, J_»qÖ’ J\˜ì
ãÖ™ê¯~°O ÖËx =∂O™êxfl ã‘fiHõiOKå~°x `≥eã≤HÀ"åe.
456. ™êÅ„QÍ=∂Å∞ Ñÿe`Õ Ñ¨xH˜=™êÎÜ«∂ ?
™êÅ„QÍ=∂Å∞ q+¨μ‚^Õ=ÙxH˜ „Ñ¨fHõÅ∞QÍ Ñ¨ÓlOÑ¨ |_»∞`«∞#flq.
™êÅ„QÍ=∞ âßGOÖ’ g\˜ PHÍ~°Ñ¶¨ÅO D „HÕk q^èŒOQÍ K≥Ñ¨Ê|_çOk.
ã¨∞Êù\ ˜`«O Ñ¨Ù„`«Ç¨x ™êû º`ü ÉèíQÀfl+¨ªO |∞kú<åâ◊#"£∞
P™êú# ÉèíOQÆ^ŒO ÉèíQÆflO ^Œ∞~°∞Ì~°O ˆH¡â◊ HÍ~°}"£∞.
ÉèíÜ«∂=Ç¨ÏO ÉèíQÆflj~°¬O Juã¨∂÷ÅO ^èŒ<åÑ¨Ç¨Ï"£∞
Ju„Ç¨Ïã¨fi =∞Ñ¨Ó*Ï~°›O „uHÀ}O |O^èŒ∞<åâ◊<£.
(–NHõÑÅ≤ "å~Ú eOQÆ=¸iÎ ãÖáêk`« ™êÅ„QÍ=∞ âßGO 80=Ñ¨Ù@)
Ñ¨Q∞Æ Å∞QÆÅ ™êÅ„QÍ=∞O Ñ¨Ù„`«Ç¨ x Hõeãæ ∞¨ OÎ k. ÃÑ^Œq qiy#k |∞kúx
#tOÑ¨*Ëã¨∞ÎOk. Ñ¨ÓiÎQÍ Ñÿe#k ™ê÷#ÉèíOQÆO Hõeæã¨∞ÎOk. ^Œ~°∞Ì~°∞¡QÆÅk
Hˆ â¡ ◊ HÍ~°H=õ ∞=Ù`∞« Ok. `«ÅÑÿe#k ÉèÜ í ∂« hfl, q∞H˜¯e ÖÏ"≥#· k ^è#Œ <åâßhfl
Hõeyã¨∞ÎOk. q∞H˜¯e á⁄\˜ìk Ñ¨Ó[‰õΩ Ñ¨xH˜~å^Œ∞.=¸_»∞ =¸ÅÅ∞ QÆÅk
|O^èŒ∞ <åâ◊Hõ=∞=Ù`«∞Ok. ÃÑ· q=~°}#∞|\˜ì ™êÅ„QÍ=∞O Ñ¨QÆÅ‰õΩO_®,
q~°QÆ ‰õΩO_® LO_®Åx ã¨Ê+¨ì=∞=Ù`«∞#flk. J~Ú`Õ P âßGOÖ’<Õ 88=
Ñ¨Ù@Ö’–
™êÅ„QÍ=∞ tÖÏÉèíQÍfl Ñ¨Ó[hÜ«∂ ã¨K«„H˜HÍ
YO_ç`å ã¨∞Êù\ ˜`å"åÑ≤ ™êÅ„QÍ=∞ tÖÏ â◊√ÉèÏ.
Jx L#flk. J#QÍ ™êÅ„QÍ=∞ tÅ qiy<å, Ñÿe<å K«„HõO`À‰õÄ_ç
LO>Ë â◊√Éèí"Õ∞ Hõeæã¨∞ÎOk. ^•xx Ñ¨ÓlOÑ¨=K«∞Û Jx ÉèÏ=O. |Ç¨ïâ◊ó
QÀÑ¨Ù~°O..... 209
D ãÖQÆux ^Œ$+≤ìÖ’ ÃÑ@∞ìH˘<Õ ™êÅ„QÍ=∞O Ñÿe ÉèÏQÆ"≥∞ÿÜ«Ú#fl#∞,
aè#fl"≥∞ÿÜ«Ú#fl#∞ ^•xx Ñ¨ÓlOz# ^À+¨=ÚÖË^Œ∞Jx t= Hõ=K«O J#fl
„QÆO^äŒO 585= Ñ¨Ù@Ö’ K≥Ñ¨Ê_»=∞~ÚOk.
457. "Õ^Œ=ÚÅ∞ Zxfl ? ÑÖK«=∞ "Õ^Œ"Õ∞k ?
"Õ^=Œ ÚÅ∞ <åÅ∞QÆ∞ Jq 1. |∞∞ˆQfi^ŒO 2. Ü«∞Aˆ~fi^ŒO 3. ™ê=∞"ÕÔŒ
4. J^èŒ~°fi} "Õ^ŒO. "åºã¨~°z`«"≥∞ÿ# =∞Ç¨ÉèÏ~°`«O ÑÖK«=∞ "Õ^ŒOQÍ
„Ñ¨ã≤kú á⁄OkOk.
458. ëÈ_»â◊ =∞Ç¨^•#=ÚÅ∞ Uq ?
1. QÀ=Ù 2. Éèí∂q∞ 3. uÅÅ∞ 4. Ç≤Ï~°}ºO 5. ~°`«flO 6. q^Œº 7.
Hõ#º 8. ^•ã≤ 9.â◊Ü«∞º 10.QÆ$Ç¨ÏO 11.J„QÆÇ¨~°O 12.~°^äŒO 13. QÆ[O
14. Jâ◊fiO 15. "Õ∞Hõ 16.=∞Ç≤Ï+Ö. g\˜^•<åÖË ëÈ_»â◊=∞Ç¨^•<åÅ∞.
459. LÑ¨^Õâ◊=Ú QÆ∞~°∞=Ù =∂„`«"Õ∞ K≥Ü«∂ºÖÏ ? `«O„_ç K≥Ü«∞º‰õÄ_»^•?
QÆ∞~°∞=Ù t+¨μºxH˜ LÑ¨^âÕ O◊ KÕÜ∞« _»O ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞ã≤ÔúŒ . â◊GzH˜`û« Ö’
xÑ¨Ù}∞_≥#· XHõ "≥^· ∞Œ º_»∞ `«# ‰õΩ=∂~°∞_çH˜ =∞~˘Hõ "≥^· ∞Œ ºxKÕ zH˜`û« KÕ~ÚOK«
_»O Hõ^Œ∞Ì. J>Ë¡ LÑ¨^Õâ◊ xÑ¨Ù}∞_≥·# XHõ`«O„_ç `«# ‰õΩ=∂~°∞_çH˜ =∞~˘Hõ
QÆ∞~°∞ =ÙKÕ LÑ¨^âÕ O◊ KÕ~ÚOK«_O» [~°∞QÆ∞`«∞Ok. JO`ÕHÍx `«O„_ç ‰õΩ=∂~°∞
_çH˜ LÑ¨^Õâ◊O KÕÜ«∞‰õÄ_»^Œ#fl x¿+^èŒO ÖË^Œ∞. JÖÏ KÕã≤#"å~°∞ L<åfl~°∞.
460. q<åÜ«∞‰õΩx q„QÆÇ¨Å#∞ Ñ¨Ó*Ï#O`«~°O ZO^Œ∞‰õΩ h\˜Ö’ HõÅáêe ?
q<åÜ«∞‰õΩx q„QÆÇ¨ Å#∞ =∞\˜`ì ÀQÍx =∞\˜Hì ˜ ~°∂áêO`«~åÖˇ#· =∞$^Œ∞
Ñ¨^•~åúÅ`ÀQÍh ~°∂á⁄Ok™êÎ~°∞. Ñ¨Ó*Ï#O`«~°O L^•fiã¨# ã¨=∞Ü«∞OÖ’
P q„QÆÇ¨Å#∞ h\˜Ö’ HõÅ∞Ñ¨Ù`å~°∞. tÖÏ Ö’Ç¨Ïq„QÆÇ¨Å#∞ JÖÏ Hõe¿Ñ
ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞OÖË^∞Œ . Ñ¨$käg Ñ¨^•~°"÷ ∞≥ #ÿ =∞\˜ì [ÅO #∞O_ç HõeOæ k. 'J^Œƒºù ó
Ñ¨$käg' Jx "Õ^Œ =K«#O. [ÅO #∞O_ç Ñ¨$käq Ñ¨Ù\˜#ì ^Œx J~°O÷ . JO^Œ∞KÕ`«
Ñ¨$käg~°∂Ñ¨"≥∞ÿ# q„QÆÇ¨xfl ^•x =¸Å™ê÷#"≥∞ÿ# [ÅOÖ’ HõÅÑ¨_»O
[~°∞QÆ∞`«∞#flk. D r=ÙÅO^Œ~°∂ Ñ¨~°=∂`«‡#∞O_ç =KåÛ~°∞. JO^Œ∞KÕ`«
r"å`«‡Åhfl `«=∞ L`«ÊuÎ ™êÎ#"≥∞ÿ# Ñ¨~°=∂`«‡Ö’ b#O HÍ"åe Jx
"Õ^•O`« ã≤^•úO`«O. D ~°Ç¨Ï™êº<Õfl ÃÑ· K«~°º x~°∂Ñ≤ã¨∞Î#flk. h\˜Ö’
HõeÑ≤#Ñ¨C_»∞ q„QÆÇÏ¨ O `«# ~°∂Ñ¨<å=∂Å#∞ HÀÖ’Ê`«∞Ok. <å=∞~°∂áêÅ`À
QÆ∂_ç# Ñ¨^•~å÷Åhfl z=iH˜ <å=∞~°∂Ñ¨ ~°Ç≤Ï`«"≥∞ÿ# ã≤÷ux á⁄O^Œ∞`«∞#fl
`«`åÎ fixfl Wk `≥eÜ«∞ *Ëã¨∞Î#flk.
210 QÀÑ¨Ù~°O....
461. ^•# ^èŒ~å‡Å∞ JO>Ë Uq∞\˜ ?
^•#^èŒ~å‡Å∞ J#fl ã¨=∂#O ^•#O, ^èŒ~°‡O J#flÔ~O_»∞ Ñ¨^•Å
HõÅ~ÚHõ`À U~°Ê_çOk. ^•#=Ú Ü≥ÚHõ¯ ^èŒ~å‡Å∞ J#fl +¨+‘ª `«`«∞Ê~°∞+¨
ã¨=∂ãÖQÍ QÆ∂_® nxx „QÆÇÏ≤ OK«=K«∞Û. XHõ=ºH˜Î `«#∞fl Ü«∂zOz#Ñ¨ÙÊ_»∞
WKÕÛk ^•# =∞h, J`«_»∞ Ü«∂zOK«Hõ<Õ J`«x J=ã¨~°O QÆ∞iÎOz ^•`«
WKÕÛk ^è~Œ ‡° =∞h ÃÑ^ŒÅÌ ∞ K≥ÑÊ¨ _»OHõ^∞Œ .Ì ^•#O ™êuÎ fiHõO, ~å[ãÖ, `å=∞ãÖ
Jx =¸_»∞ q^è•Å∞QÍ LO@∞O^Œx ÉèíQÆ=næ`« q=iã¨∞Î#flk. ^•#=Ú
Ü≥ÚHõ¯ ^èŒ~å‡xfl áê\ÕKÕ"å~°∞ ^Õâ◊HÍÅ áê„`«`«Å#∞ QÆ∞iÎOz ^•#O
5 KÕÜ«∂e. ^èŒ~°‡ â◊|ÌO Ju qã¨Î $`«"≥∞ÿ# J~°÷OHõeæ L#flk. ^•#O ‰õÄ_®
JO^Œ∞Ö’ XHõ ÉèÏQÆ"Õ∞.
462. „Ñ¨^ŒH˜Δ}Å∞ ZO^Œ∞‰õΩ KÕÜ«∂e ? „Ñ¨Ü≥∂[#O Uq∞ ?
QÆ∞_çK«∞@∂ì ÖË^• QÆ∞_çÖ’ ÉèíQÆ=O`«∞x K«∞@∂ì „Ñ¨^ŒH˜Δ#O KÕÜ«∞_»O
Hõ^Œ∞Ì. JÖÏ KÕ¿ã ã¨=∞Ü«∞OÖ’–
Ü«∂xHÍxK« áêáêx [<å‡O`«~° Hõ$`åxK«
`åx ã¨~åfi}˜ #â◊ºOu „Ñ¨^ŒH˜Δ} Ñ¨^Õ Ñ¨^Õ
Jx LK«Ûi™êÎ~∞° . Ñ¨Ó~°fi[#‡Ö’HÍh, D [#‡Ö’HÍh KÕã#≤ áêáêÅhfl
„Ñ¨^ŒH˜Δ}O KÕ¿ãÎ #t™êÎÜ«∞x ÃÑ· â’¡HÍxH˜ ÉèÏ=O. WO^Œ∞Ö’ „Ñ¨^ŒH˜Δ}O=Å¡
HõeˆQ „Ñ¨Ü≥∂[#O K≥Ñ¨Ê|_çOk.
P`«‡ „Ñ¨^HŒ }Δ˜ O JO>Ë `«# K«∞@∂ì `å#∞ u~°Q_Æ O» ‰õÄ_® „Ñ¨^HŒ }Δ˜ "Õ∞.
„Ñü rqH© `«#Ö’ JO`«~åºq∞QÍ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞<åfl_»∞. 'Dâ◊fi~°ã¨û~°fi
Éèí∂`å<åO Ç¨Ï$^ÕÌâı~°∞˚#u+¨ªu— Jx w`«. JO>Ëã¨=∞ã¨Î „áê}∞Å Ç¨Ï$^ŒÜ«∞
„Ñ¨^Õâ◊OÖ’ Dâ◊fi~°∞ _»∞<åfl_»x `å`«Ê~°ºO. P`«‡„Ñ¨^ŒH˜Δ}O JO>Ë `«#Ö’x
ÉèíQÆ=O`«∞x K«∞@∂ì `å#∞ u~°QÆ_»#fl=∂@. QÆ∞_çK«∞@∂ì ÖËHõ ÉèíQÆ=O`«∞x
K«∞@∂ì „Ñ¨^ŒH˜Δ}O KÕÜ«∞ _»OÖ’ ''F ^Õ"å! <Õ#∞ Jxfl"≥·Ñ¨ÙÅ#∞O_ô x<Õfl
J#∞ãïã¨∞Î<åfl#∞. x#∞fl g_ç áÈ=_»O ÖË^Œ∞. HÍ# ##∞fl Hõ~°∞}ÕK«∞——
J#fl „áê~°÷# JO`«~°∂ƒù`«"≥∞ÿ L#flk.
ÉèíQÆ=O`«∞ =ÅQ˘#∞ Ñ¨^Œ=ÚÅ∞ Ñ¨^Œ=ÚÅ∞ Jx ÉèÏQÆ=`«O. ^Õ=ÙxH˜
„Ñ¨^ŒH˜Δ}O HÍqOKÕ áê^•ÖË „Ñ¨â◊ã¨Î"≥∞ÿ# áê^•Å∞ Jx K≥Ñ≤ÊOk. Ñ¨Ó~°fiO
q<åÜ«∞‰õΩ_»∞ `«# `«e^¡ OŒ „_»∞Öˇ#· áê~°fif Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~°∞Å K«∞@∂ì „Ñ¨^HŒ }
Δ˜ O
KÕã≤ ã¨=∞ã¨Î qâßfixH© „Ñ¨^ŒH˜Δ}O KÕã≤# Ñ¶ë`«O á⁄O^•_»x Ñ¨Ù~å}ÏÅ∞
QÀÑ¨Ù~°O..... 211
K≥|∞ `«∞<åfl~Ú. JO^Œ∞=Å¡ ÉèíQÆ=„`«Ê^ŒH˜Δ}O qâ◊fi„Ñ¨^ŒH˜Δ}O ‰õÄ_®
J=Ù`«∞Ok. u~°∞=}Ï‚=∞ÅÖ’ yi „Ñ¨^ŒH˜Δ}O „Ñ¨ã≤^ŒúO. N~°=∞} =∞Ç¨Ïi¬
'„Ñ¨^ŒH˜Δ}O—J#fl Ñ¨^•xfl qâı¡+≤Oz WÖÏ K≥áêÊ~°∞. '„Ñ¨—J<Õ JHõΔ~°O ã¨=∞ã¨Î
áêáêÅ q<åâßxH˜ ã¨∂K«HõO. '^Œ—JO>Ë HÀiHõÅhfl f~°_»=∞x ÉèÏ=O.
'H˜Δ—J#fl =~°‚O ~åÉ’ÜÕ∞ [#‡Å HõΔÜ«∂xfl ã¨∂zã¨∞ÎOk. '#—JO>Ë J*Ï˝#O
#∞O_ç q=ÚH˜Î „áêÑ≤Î Jx „QÆÇ≤ÏOKåe. Wk „Ñ¨^ŒH˜Δ}OÖ’x ~°Ç¨Ïã¨ºO.
463. Ç¨Ï#∞=∞ "åÜ«Ú#O^Œ#∞_® ? ˆHãï #O^Œ#∞_® ?
Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ JO[<å^Õq ‰õΩ=∂~°∞_»∞. JO[<å^Õq ˆHãï ÉèÏ~°º.
ˆHãï ãÖ™ê~° q~°‰õΩÎ_≥· "åÜ«Ú^Õ=Ùx ¿ãqã¨∂Î LO_»=∞x JO[#‰õΩ K≥Ñ≤Ê
`å#∞ `«Ñã¨ ∞¨ û KÕÜ∞« _®xH˜ "≥àÏ¡_∞» . JO[# `«#ÃÑ· K«∂Ñ≤# ÉèHí Î˜ „Ñ¨Ñ`¨ ∞« ÅÎ ‰õΩ
"≥∞zÛ "åÜ«Ú^Õ=Ù_»∞ `«# QÆ~ƒ° Où Ö’x t=Ùx g~åºxfl P"≥∞‰õΩ „Ñ¨™êkOKå_»∞.
^•x`À P"≥∞ QÆ~ƒ° Où ^èiŒ Oz Ñ¨Ù„`«∞x Hõ#flk. P ‰õΩ=∂~°∞_Õ Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞.
JO[# qÇ¨~°OÖ’ LO_»QÍ "åÜ«Ú^Õ=Ù_»∞ P"≥∞#∞K«∂z HÍq∞Oz h‰õΩ
HÍ=∞ ~°∂Ñ¨Ù_»∞, =∞Ç¨|Å=O`«∞_≥·# ‰õΩ=∂~°∞_»∞ HõÅ∞QÆQÆÅ_»∞. h
áêu„=`åºxH˜ ÉèOí QÆO HõÅ∞QÆ^∞Œ . Jx K≥ÑÊ≤ P"≥∞#∞ ã¨=∞‡uOÑ¨ *Ëã<≤ å_»h,
"åi HõÅ~ÚHõ=Å¡ Hõey#"å_Õ JO[<ÕÜ«Ú_»h ‰õÄ_® Ñ¨Ù~å}ÏÅ∞ q=iO
Kå~Ú. JO^Œ∞=Å¡ Ç¨Ï#∞=∞ Hˆ ãïH©, "åÜ«Ú^Õ=Ù_çHD ˜ W~°∞=ÙiH©#O^Œ#∞_Õ!
464. z~°Or=ÙÅ∞ Z=~°∞ ? "åi =$`åÎO`«O Uq∞\˜ ?
Jâ◊fi`å÷=∂ |e~åfi º™È Ç¨Ï#∞=∂Oâ◊Ûqcè+¨}ó
Hõ$Ñ¨ó Ñ¨~°â◊√~å=∞â◊Û ã¨ÃÑÎÂ`Õ z~°rq#ó
J<Õ „Ñ¨=∂}Ïxfl|\˜ì 1. Jâ◊fi`å÷=∞ 2. |eK«„Hõ=iÎ 3. "åºã¨∞_»∞
4. Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ 5. qcè+¨}∞_»∞ 6. Hõ$áêKå~°∞º_»∞ 7.Ñ¨~°â◊√~å=Ú_»∞
J#∞"å~°∞ U_»∞QÆ∞~°∞ z~°Or=ÙÅ∞QÍ „Ñ¨ã≤kú á⁄OkÜ«Ú<åfl~°∞.
1. Jâ◊fi`å÷=∞ : W`«_»∞ Hõ$Ñ≤H©, „^À}∞xH© [x‡Oz# ‰õΩ=∂~°∞_»∞.
ÉèÏ~°`«Ü«Ú^ŒúOÖ’ `«O„_ç`Àáê@∞ H“~°=ÙÅ Ñ¨HõΔOÖ’ xeÛ áÈ~å_®_»∞.
Ü«Ú^ŒúO z=i~ÀA# ~å„uÑ¨Ó@ áêO_»=ÙÅ ta~°OÖ’ ^Œ∂i x„kã¨∞Î#fl
LÑ¨áêO_»=Ù Å#∞ „‰õÄ~°OQÍ Ç¨Ï`«=∂~åÛ_»∞. W`«_∞» „Ñ¨Ü∂≥ yOz# JGOKÕ
L`«Î~åQÆ~°ƒùã¨∞÷ _»QÆ∞ Ñ¨sH˜Δ`«∞Î ^ŒÇ≤ÏOÑ¨|_»∞`«∞O_»QÍ NHõ$+¨μ‚_»∞ áêO_»=
=Oâßxfl~°HOΔ˜ Kå_»∞. ÉÏÅ=^èŒ KÕã#≤ O^Œ∞‰õΩ "åºã¨∞_»∞ Jâ◊fi`åú=∞#∞ ^Œ∞~°Oæ ^èŒ
â◊s~°∞_»QÆ∞#@∞¡ â◊Ñ≤OKå_»∞.
212 QÀÑ¨Ù~°O....
2. |eK«„Hõ=iÎ : W`«_»∞ „Ñ¨Ç¨¡^Œ∞x =∞#∞=∞_»∞, q~ÀK«#∞x ‰õΩ=∂
~°∞_»∞. ^Õ=`«Å#∞ [~ÚOz ã¨fi~°Öæ ’HõO P„Hõq∞Oz#"å_»∞ q+¨μ=‚ Ù "å=∞#∞_≥·
J=`«iOz |e Ü«∞[˝"å\˜Hõ‰õΩ áÈ~Ú =¸_»_»QÆ∞Å <ÕÅ#∞ Ü«∂zOz
<å_»∞. "å=∞#∞x HÍÑ¨@ºO `≥eã≤ ‰õÄ_® |e =∞Ç¨^•`«$`«fiO`À PÜ«∞#
HÀi#>Ë¡ ã¨~°fiã¨fiO ^•#O KÕâß_»∞. q+¨μ‚=Ù |ex |OkèOz áê`åàÏxH˜
ÑÖÑ≤ `å#∞ QÆ∂_® J`«x "åH˜@ HÍ=e"å_»Ü«∂º_»∞.
3. "åºã¨∞_»∞ : DÜ«∞# ã¨`«º=f Ñ¨~åâ◊~°∞Å Ñ¨Ù„`«∞_»∞. J<Àº#º
qÉèÏQÆO ÖË‰Ωõ O_® Hõeã≤áÈ~Ú# "Õ^•Å#∞ qÉèlí Oz "Õ^"Œ åºã¨∞ _»Ü∂« º_»∞.
6 ÅHõΔ â’¡HÍÅ∞QÆÅ =∞Ç¨ÉèÏ~°`«O ~°zOKå_»∞. <åÅ∞QÆ∞ ÅHõΔÅ â’¡HÍÅ`À
Ñ¨^Œ∞<≥xq∞k Ñ¨Ù~å}ÏÅ∞ ~°zOKå_»∞. W`«x ‰õΩ=∂~°∞_»∞ â◊√‰õΩ_»∞.
4. Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ : "å#~°*ÏuÖ’ ˆHãïH˜, JO[<å^ÕqH© "åÜ«Ú
^Õ=`åOâ◊OÖ’ Ñ¨Ù\ì̃#"å_»∞ Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞. W`«_»∞ N~å=Úx Éèí‰õΩÎÅÖ’
J„QÆQ}Æ ∞º_»∞. =∞Ç¨|Åâße. ã‘`#« ∞ J<Õfi+≤OK«_®xH˜áÈ~Ú P"≥∞#∞ K«∂_»
_»"∞Õ HÍHõ ÅOHÍ#QÆ~åxfl QÆ∂_® ^ŒÇÏ≤ Oz=zÛ N~å=ÚxH˜ ã‘`å=$`åÎO`«O
`≥eÜ«∞*Ëã≤#"å_»∞ W`«_Õ.
5. qcè+} ¨ ∞_»∞ : q„â◊=ã¨∞xH˜ HÔ H· ãõ ≤ Ü«∞O^Œ∞ =¸_»= ‰õΩ=∂~°∞_»∞QÍ
[x‡Oz# "å_ç`_« ∞» . ~å=}Ïã¨∞~°∞x `«=Ú‡_»∞, ã¨pÛùÅ∞_»∞. ã‘`#« ∞ JÑ¨ÇÏ¨
iOz `≥K«∞Û@ `«Ñ¨ÙÊ Jx J#fl`À q#flqOz J`«xKÕ J==∂xOÑ¨|_ç
=zÛ ~å=ÚxH˜ â◊~}° ÏQÆ`∞« _»Ü∂« º_»∞. ~å=} =∞~°}Ï#O`«~O° ÅOHÍ#QÆ~å
xH˜ ÑïáêÅ‰õΩ_≥·<å_»∞.
6. Hõ$áêKå~°∞º_»∞ : W`«_∞» ã¨`º« ^è$Œ u ‰õΩ=∂~°∞_»∞. Hõ$Ñ≤ W`«x ™È^Œi.
„^À}∞_»∞ Ç¨Ïã≤<Î å #QÆ~åxH˜ ~åHõ=ÚO^Œ∞ H“~°=ÙÅ‰õΩ Hõ$Ñ¨Ù_Õ PKå~°∞º_»∞QÍ
LO_ç<å_»∞. W`«x ™È^Œi<Õ „^À}∞_»∞ Ñï}Ü«∞=∂_ç<å_»∞. UHõ^•â◊ ~°∞„^ŒÅ
JOâ◊OÖ’ [x‡Oz#"å_»∞ Hõ$Ñ¨Ù_»O\Ï~°∞. Q“`«=Úx =Oâ◊OÖ’
[x‡Oz#"å_»∞ HÍ# Q“`«=Ú_»∞ Jx ‰õÄ_® =º=Ç¨ÏiOÑ¨|_ç <å_»∞.
ÉèÏ~°`«Ü«Ú^ŒúOÖ’ H“~°=ÙÅ Ñ¨HΔÍ# áÈ~å_ç#"å_»∞.
7. Ñ¨~°â◊√~å=Ú_»∞ : ^Œâß=`å~åÅÖ’ XHõ J=`å~°"≥∞ÿ# Ñ¨~°â◊√
~å=Ú_»∞ ˆ~}∞HÍ [=∞^ŒQÆ∞flÅ ‰õΩ=∂~°∞_»∞. W`«_»∞ `«# `«O„_»x K«OÑ≤#
HÍ~åÎg~åº~°∞˚#∞x Ñ¨Ù„`«∞ÅÃÑ· Ñ¨QÆ|∂x W~°∞=kÜ≥ÚHõ¯ ™ê~°∞¡ ~åAÅÃÑ·
^ŒO_≥uÎ "åix Ç¨Ï`«=∂iÛ <å_»∞. z=iH˜ N~å=Úx =ÚO^Œ∞ `«#`Õ[O
HÀÖ’ÊÜ«∂_»∞. JGq^ŒºÖ’ "Õ∞\˜ J~Ú# Ñ¨~â° √◊ ~å=Ú_»∞ cè+μ¨ ‡_»∞ =Ú#flQÆ∞
"åiH˜ JGq^•º ~°Ç¨Ï™êºÅ∞ <ÕiÊ<å_»∞.
QÀÑ¨Ù~°O..... 213
465. NHõ$+¨μ‚_»∞ J+¨ìÉèÏ~°ºÅ#∞ ZÑ¨C_»∞ ZÖÏ q"åÇ¨Ï=∂_ç<å_»∞?
1. ~°∞H˜‡}˜ : ‰õΩO_ç# #QÆ~°=Ú#‰õΩ~å*ˇ·# cè+¨‡‰õΩx ‰õÄ`«∞~°∞. D"≥∞
™È^Œ~∞° _»Q∞Æ ~°∞H˜‡ D"≥∞#∞ KÕk^Õâßnèâfi◊ ~°∞_≥#· tâ◊√áêÅ∞#H˜zÛ q"åÇ¨Ï=Ú
¿ãÜ«∞`«Åz<å_»∞. D"≥∞ `«O„_çÜ≥ÿ∞# cè+¨‡‰õΩ_®"≥∞‰õΩ ã¨fiÜ«∞O=~° =Ú#∞
Kå\˜<å_»∞. <å<å^ÕâßQÆ`«∞ÅQÆ∞ ~åAÅ∞=zÛ<å~°∞. Jk=~°ˆH NHõ$+¨μ‚x
QÆ∂iÛ qx Ü«Ú#fl D"≥∞ `å<å`«x =Åz#@∞¡ Jyfl^Àº`«#∞x =¸Å=Ú#
ãÖ^Õâ=◊ ∞OÑ≤ #k. NHõ$+¨μ_‚ ∞» ‰õΩO_ç#Ñ¨Ù~°=Ú#‰õΩ =zÛ ~°∞H˜‡}˜x ''~åHõãΔ ¨
q"åÇ¨Ï=Ú#—— fã≤H˘xáÈ~Ú q"åÇ¨Ï=∂_ç<å_»∞.
2. ã¨`«ºÉèÏ=∞ : ã¨„`ål`«∞Î ‰õÄ`«∞~°∞. ã¨„`ål`«∞Î â◊º=∞O`«Hõ=∞}˜x
N Hõ$+¨μ‚H˜zÛ `«# ‰õΩ=∂Ô~ÎÜ«∞QÆ∞ ã¨`«ºÉèÏ=∞#∞‰õÄ_» WzÛ q"åÇ¨Ï=Ú
HÍqOz<å_»∞. #~°HÍã¨∞~°∞x [~ÚOK«∞@Ö’ ã¨`«ºÉèÏ=∞ N Hõ$+¨μ‚#‰õΩ
ã¨~°fi q^è•Å ã¨Ç¨ÏHõiOz#k.
3. hà◊ : q∞käÖÏ #QÆ~°=Ú#O^Œe ‰õΩOÉèí‰õΩ_»<Õ Q˘Å¡"åx ‰õÄ`«∞~°∞.
JO^ŒQÆ`≥Î XHõ<å_»∞ <å~°^Œ∞_»∞ gi ~ÚO\˜H˜=zÛ #O^Œ∞x ‰õΩ=∂~°∞_»QÆ∞
NHõ$+¨μx‚ =i‚Oz<å_»∞. JÑ¨Ù_»∞ hÅÜ«∞@∞ =zÛ#k. P"≥∞ `«# ‰õÄ`«∞~°h,
`«y# Éèí~°ÎÔH· "≥^Œ‰õΩK«∞<åfl#x ‰õΩOÉèí‰õΩ_»∞ K≥Ñ≤Ê<å_»∞. hÅ‰õΩ Hõ$+¨μ‚x
g∞^Œ =ÅÑ¨Ù QÆey#k. ‰õΩOÉèí‰õΩxO\˜Ö’ HÍÅ<Õq∞ Ñ¨Ù„`«∞Å∞ =$+¨Éèí=ÚÖˇ·
Ñ¨Ù\˜<ì å~°∞. P Z^Œ∞ÅÌ #∞ Z=fi~°∞#∞ Ñ¨@Öì HË õ "åx=Å# ÉÏ^èÅŒ #∞Éèqí ã¨∞OÎ _ç
<å~°∞. P =$+¨Éèí=ÚÅ#∞ ÑÖ@Å#∞ <åâ◊=Ú KÕã¨∞ÎO_ç#q. "åxx Ñ¨\ ˜ì
Ü«ÚOK«=Åã≤ #kQÍ q∞käÖÏnèâ√◊ _»∞ ‰õΩOÉè‰í Ωõ x P*Ï˝ÑO≤ z<å_»∞. "åxHõk
™ê^èŒº=ÚHÍÖË^Œ∞. Z=_® =$+¨Éèí=ÚÅ#∞ ÖÁOQÆnÜ«Ú<À "åxH˜ `«#
‰õÄ`«∞~°∞xzÛ q"åÇ¨Ï=Ú HÍqOK≥^Œ#x ‰õΩOÉèí‰õΩ_»∞ Kå\Õz<å_»∞.
NHõ$+¨μ_‚ ® =$+¨É=íè ÚÅ#∞ ÖÁOQÆ nã≤<å_»∞. ãÖÇ¨ÏiOz<å_»∞. ‰õΩOÉè‰í Ωõ _»∞
`«# ‰õÄ`«∞~°∞ hÅ#∞ NHõ$+¨μ‚#H˜zÛ q"åÇ¨Ï=Ú HÍqOz<å_»∞.
4. *ÏO|=u : *ÏO|=O`«∞x ‰õΩ=∂i. â◊º=∞O`«Hõ=∞}˜x "≥^Œ‰õΩ
K«∞#fl NHõ$+¨μ‚_®"≥∞ Ñ¨_»∞H˘xÜ«Ú#fl `˘>ˇì‰õΩ P@ÉÁ=∞‡QÍ Hõ\ ˜ìÜ«Ú#fl
=∞}˜x K«∂z ^•xx fã¨∞H˘<åfl_»∞. P ã¨=∞Ü«∞=Ú# *ÏO|=O`«∞x`À
H˘<åflà◊√¡áÈ~°∞ ™êyOz<å_»∞. `«#`À áÈ~å_ç#"å_»∞ NHõ$+¨μ‚_»x `≥eã≤
P =∞}˜x `«# ‰õÄ`«∞~°QÆ∞ *ÏO|=ux ‰õÄ_» <˘ãÿ<å_»∞. NHõ$+¨μ‚_»∞
*ÏO|=ux Ñï}Ü«∞ =∂_ç<å_»∞.
214 QÀÑ¨Ù~°O....
5. Éèí„^Œ : NHõ$+¨μ‚x J+¨ìÉèÏ~°ºÅÖ’<˘Hõ¯`≥. D"≥∞ ˆHHõÜ«∞~åA ^èŒ$+¨
Hˆ `«∞#‰õΩ „â◊√`«Hi© HÎ ˜ ‰õÄ`«∞~°∞. =ã¨∞^Õ=Ùx `À|∞@∞ì=Ù „â◊√`«Hi© .Î NHõ$+¨μ_‚ ∞»
"Õ∞#`«Î ‰õÄ`«∞ix q"åÇ¨Ï=∂_ç#@∞¡ `≥eÜ«ÚK«∞#flk.
6. q∞„`«qO^Œ : J=Ou ~åAÅQÆ∞ qO^•#∞ qO^Œ∞Å‰õΩ K≥Öˇ¡Å∞.
NHõ$+¨μ‚x "Õ∞#`«ÎÜ«∞QÆ∞ ~å*Ïkè^Õq ‰õÄ`«∞~°∞. NHõ$+¨μ‚_®"≥∞#∞ ã¨fiÜ«∞O
=~°=Ú# q"åÇ¨Ï=∂_ç<å_»∞.
7. <åQÆfllu : HÀã¨Å ^Õâßnèâ◊√_»QÆ∞ <åQÆfll`ü ‰õÄ`«∞~°∞. D ~åA
~åK«#QÆ~∞° Ö’x =$+¨É=íè ÚÅ∞ „Ñ¨[Å#∞ ÉÏkèOK«∞K«∞ Z=iH˜x Ñ¨@ì ™ê^èºŒ =Ú
7 HÍ‰õΩO_ç#k. "åxx Ñ¨\ ˜ì# "åxH˜ `«# ‰õÄ`«∞~°∞ x`«∞Î#x #QÆfll`«∞Î
Kå\Õz<å_»∞. P á⁄QÆ~∞° É’`«∞ Z^Œ∞ÅÌ #∞ Ç¨Ï`«=∂iÛ NHõ$+¨μ_‚ ∞» #QÆfllux
q"åÇ¨Ï =∂_ç<å_»∞.
8. ÅHõΔ ‡} : |$Ç¨Ï`Õû#∞x ‰õÄ`«∞~°∞. z#fl<å\˜#∞O_ç D"≥∞‰õΩ
NHõ$+¨μ‚x g∞^Œ =∞#ã¨∞O_ç#k. J`«x<Õ q"åÇ¨Ï=∂_»`«Åz#k. `«#
=∞#ã¨∞# `«O„_çH˜ `≥eÊ#k. J`«_˘Hõ =∞`«ûº Ü«∞O„`«=Ú#∞ HõeÊOz<å_»∞.
J~Ú`Õ P Ü«∞O„`«=Ú ÃÑH· ˜ Hõ#Ñ¨|_»^∞Œ . „HÕ^Œ h\˜Ö’=∂„`«O Hõ#Ê_»∞#∞.
^•xx H˘@∞ì@ÔH· XHõ ÃÑ^ŒÌ ^èŒ#ã¨∞û #K«Û@ =ÙOz<å_»∞. P ^èŒ#ã¨∞û`À <å
=∞`«ûº Ü«∞O„`«=Ú#∞ Q˘\˜ì# "åxH˜ `«# ‰õÄ`«∞~°∞xzÛ q"åÇ¨Ï=Ú
HÍqO`«∞#x Kå\˜<å_»∞. ZO^Œ~À ~å[‰õΩ=∂~°∞Å∞ „Ñ¨Ü«∞uflOz qÑ¶¨Å∞Öˇ·
<å~°∞. NHõ$+¨μ‚_®Ü«∞O„`«=Ú#∞Q˘\˜ì ÅHõΔ}#∞ `«# ~°^äŒ=ÚÃÑ· ZH˜¯Oz
^•fi~°Hõ‰õΩ fã≤H˘x=zÛ<å_»∞. J_»∞¤ =zÛ# ~å[Ö’Hõ=Ú <À_çOz<å_»∞.
`«~°∞"å`« |$Ç¨Ï`Õû#∞_»∞ ^•fi~°Hõ‰õΩ=zÛ 'ÅHõΔ} NHõ$+¨μ‚Å‰õΩ q"åÇ¨Ï=Ú#∞
HÍqOz<å_»∞.
466. „|Ç¨Ï‡ Hõ_çy#áê^Œ=Ú, „|Ç¨Ï‡ ZÑ¨C_»∞ q+¨μ‚áê^•Å∞ Hõ_çy<å_»∞?
=∞Ç¨q+¨μ‚=Ù "å=∞<å=`å~°=Ú# |eK«„Hõ=iÎx =¸_»_»∞QÆ∞Å
ã¨Å÷ =Ú#∞ ^•#=∞_çy<å_»∞. |e "å=∞#∞x JÉèºí ~°#÷ =Ú#∞ =∞xflOz Ü«∂`«x
HÀÔ~¯=∞~Ú Ü«∂ ã¨Å÷ =Ú#∞ ^•#"≥Úãÿ<å_»∞. q+¨μ=‚ Ù `˘eáê^Œ=Ú`À Éè∂í ÉèÏQÆ
=∞O`«Ü«Ú <å„Hõq∞Oz<å_»∞. Ô~O_»=áê^Œ=Ú`À PHÍâ◊ „áêO`«=∞O`«\ ˜h
P„Hõq∞Oz<å_»∞. P Ü«∂„Hõ=∞}=Ú#‰õΩ ^Õ=`«ÅO^Œ~∞° #∂, ãÖ„Éè=í ∂â◊Û~°º=Ú
Å‰õΩ Ö’<≥·<å~°∞. J@∞=O\˜ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ [QÆ=ÚÅO`«\ ˜h ^•\˜=zÛ#
„uq„Hõ=Úx áê^Œ Ñ¨^Œ‡=ÚÅ HÍOux Ez „|Ç¨Ï‡ –
QÀÑ¨Ù~°O..... 215
`«# Ñ¨Ù\˜ìe¡^≥ á⁄=∞‡@OK«∞ #A_»∞O ^Œ<åflaèÑÖ ˆH~°∞Ç¨ÏO
|∞ xsH˜ΔOz#\Õz Ü«Ú#fl`«Ñ¨^ŒO|∞Ez `«`åÊ^Œ ¿Ñ
K«#=ÚO*Ë¿ã QÆ=∞O_»Å∂^ŒHõ =ÚÅO [e¡Oz `«`ÀÎÜ«∞=ÚÖò
q#∞ gkèO „|=Ç≤ÏOz ^Õ= #k <å qâßfi`«‡H©iÎ „Ñ¨Éèí<£.
–áÈ`«# ÉèÏQÆ=`«O
Hõ#∞Hõ Ñ¨^ŒHõq`å Ñ≤`å=∞Ç¨ï_»∞ `åà◊¡áêHõ J#fl=∂Kå~°∞º_»∞ ''„|Ç¨Ï‡
Hõ_yç # áê^Œ=Ú „|Ç¨Ï‡=Ú`å<≥ háê^Œ=Ú |e`«Å"≥∂Ñ≤# áê^Œ=Ú `«ÅHõHõ
QÆQÆ#=Ú `«xfl#áê^Œ=Ú—— W`åºk H©~°Î#=Ú#∞*Ëã≤<å_»∞. =∞Ç¨q+¨μ‚=Ù
„uq„Hõ=∞ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_≥#· ã¨=∞Ü«∞=Ú# „|Ç¨Ï‡ Ü«∂`«xáê^Œ=ÚÅ#∞Hõ_yç <å_»∞.
467. QÆ}Ñüx `«∞Åã≤`À Ñ¨ÓlOK«=K«∞Û<å ?
=∞#‰õΩ ÉèÏ~°fÜ«ÚÅ‰õΩ q<åÜ«∞Hõ „=`«=Ú#∞ Ñ¨Ó[#∞ [i¿Ñ Ñ¨^ŒÌu
LOk. QÆ}Ñüx Ñ¨ÓlOKÕ@Ñ¨C_»∞ UHõqOâ◊u (W~°"X·≥ Hõ¯) P‰õΩÅ`À Ñ¨ÓlOKÕ
Ñ¨^Œúu LOk. P Ñ¨^ŒúuÖ’ ''QÆ[Hõ~å‚Ü«∞ #=∞ó `«∞Åã‘Ñ¨„`«O Ñ¨Ó[Ü«∂q∞——Jx
K≥Ñ≤ÊÜ«Ú<åfl~°∞. „=`«HõÅÊOÖ’ K≥Ñ≤Ê#@∞¡ =∞#=Ú `«∞Åã≤`À ''QÆ}Ñüx——
Ñ¨ÓlOK« =K«∞Û#∞. P<å_»∞ `«Ñ¨Ê q∞QÍ`å~ÀAÖ’¡ `«∞Åã≤x QÆ}ÑüÑ¨Ó[Ö’
"å_»~å^Œ∞.
468. ÉèíQÆ=O`«∞xH˜ `«ÅhÖÏÅ∞ ã¨=∞iÊOK«_»O ãïÜ≥ÿ∞#^Õ<å ?
^•x "≥#∞Hõ QÆÅ ~°Ç¨Ïã¨ºO Uq∞\˜ ?
=∂#=Ù#‰õΩ `«ÅhÖÏÅ∞ JO^•xfl JOkOKÕ P[#‡ qâı+O¨ . ^•xx
ã¨=∞iÊOK«_»O JO>Ë `«# ã¨~°fi™êfixfl `åºQÆO KÕã≤#@∞¡ Jx =∞#"å~°∞
ÉèÏq™êÎ~∞° . D PKå~°O =∞#^ÕâO◊ Ö’ KåÖÏ HÍÅOQÍ JÅ"å@∞Ö’ LOk.
nx<Õ =∞Ç¨Hõq, Ü≥∂y J~Ú# H©IIâıII "Õ@∂i „Ñ¨ÉÏè Hõ~â° ß„ã≤QÎ Í~°∞ u~°∞=∞Å
™êfiq∞x „áêi÷ã∂¨ Î ''`«Å"≥O„_»∞HõÅ#∂_çÛ `«~e° OK«∞\˜kÜÕ∞q∞ ? áêÑ¨=Ú‡Å∞
Ç¨ÏiOK«∞ ÉèÏ="≥ÚHÀ¯—— Jx J<åfl~°∞. D q^è•#O P`å‡~°Ê}O KÕã≤#@∞¡
ÉèÏqOKÕ "å~°∂ L<åfl~°∞.
469. „ã‘ÎÅ∞ "Õ^•Å∞ K«^Œ∞=‰õÄ_»^• ?
ã¨<å`«#∞Å∞, ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞"å^Œ∞Å∞ ''„ã‘ÎÅ∞ "Õ^•Å∞ K«^Œ∞=‰õÄ_»^Œ∞——
J<Õ JO\Ï~°∞. WO^Œ∞‰õΩ „Ñ¨=∂}OQÍ ''„ã‘Î â◊¥„^Ò <ånèÜ«∞`åO—— J#fl
„â◊√ux K«∂Ñ¨Ù`å~°∞. ã¨‡ $`«∞ÅÖ’ ‰õÄ_® „ã‘ÎÅ‰õÄ, kfi*Ë`«~°∞Å‰õÄ
"Õ^•^èŒºÜ«∞<åkèHÍ~°O ÖË^Œ∞ J<Õ ã¨Ê+¨ìOQÍ K≥Ñ¨Ê|_ç=Ù#flk. JO^Œ∞ˆH "åi
HÀãÖ Ñ¨Ù~å}ÏÅ∞ „"åÜ«∞ |_ç<åÜ«∞x ‰õÄ_® ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞"å^Œ∞ÅO\Ï~°∞.
216 QÀÑ¨Ù~°O....
HÍx "Õ^ŒHÍÅOÖ’ LÑ¨x+¨`å¯Å =ÚÖ’ D x¿+^èŒO L#fl@∞¡ HõxÑ≤OK«^Œ∞.
LÑ¨x+¨`∞« ÅÎ ∞ "Õ^•Åz=iÉèÏQÍÅ∞. JO^Œ∞Ö’ 'QÍiæ—"≥Ú^ŒÖ#·ˇ „|Ç¨Ï‡"åk#∞
ÅQÆ∞ „ã‘ÅÎ „Ñ¨™êÎ=O L#flk. "å~°∞ =∞Ç¨ã¨ÉÅíè Ö’ [iy# „|Ç¨Ï‡`«`Î« fi K«~Û° Ö’¡
áêÖÁæx "åkOz =Ù<åfl~°∞. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ |$Ç¨Ï^•~°#ºHõOÖ’x QÍsæÜ∂« [˝
=Å∞¯ ºÅ ãÖ"å^ŒOK«∂_»=K«∞Û. ÃÑQ· Í "Õ^=Œ ∞O„`åÅ#∞ ^Œi≈Oz# H˘O^Œ~∞°
„ã‘ÎÅ∞ QÆ∂_® L<åfl~°∞.
K«∂_®Å, ã¨∞ÅÉèí "≥Ú^ŒÖˇ·# Ü≥∂yh=∞}∞Å∞ „|Ç¨Ï‡q^ŒºÖ’ Pu`Õi
#@∞¡ Ü≥∂QÆ"åã≤+¨ªO, ÉèÏ~°`«O "≥Ú^ŒÖˇ·# „QÆO^ä•Å#∞O_ç `≥Å∞ã¨∞Î#flk.
8 "åiH˜ "Õ^•kèHÍ~°O ÖËHõáÈ`Õ "åÔ~ÖÏ JO`«\ ˜ „|Ç¨Ï‡q^•º"≥·^Œ∞+¨ºO HõÅ
"å~°Ü∂« º~°∞? JO^Œ∞=Å¡ PkHÍÅOÖ’ D x¿+^èOŒ ÖË^xŒ TÇ≤ÏOK«=K«∞Û.
''„ã‘Î â◊¥„^Ò<ånèÜ«∞`åO—— J<Õ „â◊√u =K«#O HõeÊ`«O HÍ=K«∞Û. JÖÏ
HõeÊ`«=K«<åÖˇ<Àfl =∞# „áêp# „QÆO^ä•ÅÖ’ „Ñ¨"ÕtOKåÜ«∞x N^ŒÜ«∂
#O^Œ™êfiq∞ "≥Ú^ŒÅQÆ∞"å~°∞ x~°∂Ñ≤Oz<å~°∞.
P^èŒ∞xHõ Ü«ÚQÆOÖ’ Ç≤ÏO^Œ∂=∞`«ãÖã¨¯~°ÎÖˇ·# N^ŒÜ«∂#O^Œ™êfiq∞
"≥Ú^ŒÖ#·ˇ "å~°∞ „ã‘ÅÎ ‰õΩ "Õ^•^èºŒ Ü«∂<åkèHÍ~°O HõÅ^Œx J<ÕHõ „Ñ¨=∂}ÏÅ`À
x~°∂Ñ≤OKå~°∞. ''Ü«∞^äÕ=∂O "åK«OHõÖÏº}© =∂=^•x [<ÕÉèíºó „|Ç¨Ï‡~å
*Ï<åº ÉèÏºO â◊¥„^•Ü«∞ Kå~åºÜ«∞ ™êfiÜ«∞ Kå~°}ÏÜ«∞—— W`åºk „â◊√u
=K«<åÅ#∂, ''W=∞O =∞O„`«O Ñ¨ffl Ñ¨ˆ~î`ü—— W`åºk ã¨∂„`« =K«<åÅ#∂
xˆ~ÌtOz "å~°∞ „ã‘ÎÅ∞ "Õ^ŒO K«^Œ∞==K«∞Û Jx K≥áêÊ~°∞. JO^Œ∞ÔH· Hõ<åº
QÆ∞~°∞‰õΩÖÏÅ#∞ ‰õÄ_® "å~°∞ ™ê÷Ñ≤OKå~°∞. ã¨=∞*ÏOÖ’ UHÍ~°}O`À<À
XHõPKå~°O U~°Ê_ç# `«~åfi`«, Jk J#∞z`«"≥∞ÿ#^≥·<å ã¨ˆ~, ^•xx
`˘ÅyOK«_»O Hõ+¨ì™ê^èŒºO. Jk =∞Ç¨Ñ¨Ù~°∞+¨ ÅˆH ™ê^èŒºO J=Ù`«∞Ok.
Jã¨Ê $â◊º`åk ^Œ∞~åKå~åÅ∞ ZO`«QÍ „Ñ¨Ü«∞uflOz<å WOHÍ ã¨=∂[OÖ’
JHõ¯_»H¯õ _® áê\ÕÑ¨|_»∞`«∞O_»_O» J#∞Éè=í OÖ’ L#fl q+¨Ü∞« "Õ∞. JO^Œ∞
=Å¡ „ã‘ÎÅ∞ "Õ^ŒO K«^Œ∞= ‰õÄ_»^Œ#fl =¸_è»qâßfi™êxfl ‰õÄ_® „Hõ=∞OQÍ
„Ñ¨Ü«∞`«flO`À `˘ÅyOz "≥·kHõ=∞`åxfl Ñ¨Ù#~°∞^ŒúiOK«∞HÀ"åe.
470. N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞"åiH˜ =Ú_»∞Ñ¨Ù Uq^èŒOQÍ Hõ\Ïìe ? ZÖÏ
K≥e¡OKåe. g\˜H˜ xÜ«∞=∞ x|O^èŒ#Å∞ U"≥∞ÿ<å L<åflÜ«∂ ?
™ê=∂#º=ÚQÍ N"ÕOHõ>âË fi◊ ~°™êfiq∞ "åiH˜ ÉèHí `Î˜ `« Ê« ~°``« À =Ú_»∞Ñ¨Ù
Hõ>ìË ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞=Ú =∞#"åiHõO^ŒiH˜h JÅ"å@∞QÍ LOk. ™êfl#=ÚKÕã≤
QÀÑ¨Ù~°O..... 217
™êfiq∞"åiH˜ nÑ¨=Ú#∞ "≥eyOz XHõz#fl Ñ¨ã¨∞Ñ¨ÙQÆ∞_»¤Ö’ `«=∞â◊H˜ÎH˜
`Àz#O`« _»|∞ƒ#∞ XHõ z#fl =¸\ÏQÍHõ\ ˜ì `«=∞‰õΩ#fl Pkè "åº^èŒ∞Å#∞
`˘ÅyOK«=∞x „áê~°÷<å Ñ¨Ó~°fiHõ=ÚQÍ P =¸@#∞ ZuÎÃÑ\˜ì `å=Ú HÍh
`«=∞"å~°∞ HÍh u~°∞=∞Å‰õΩ "≥o#¡ Ñ¨Ù_»∞ P =¸@#∞ ™êfiq∞"åi Ç¨ïO_ôÖ’
"Õã∂¨ Î LO\Ï~°∞. H˘O^Œ~∞° XHõ Ç¨ïO_ô =O\˜^•xÖ’ JÑ¨Ù_»ÑC¨ _»∞ _»|∞ƒ#∞
"Õã≤ P ^•z# _»|∞ƒ#∞‰õÄ_» ™êfiq∞"åi Ç¨ïO_ôÖ’ "Õã¨∂Î LO\Ï~°∞.
471. ^Œâ◊q^èŒ <å_»∞Å∞ Uq ?
=∞#∞+¨μºx â◊s~åO`«~åƒùQÆ=Ú# QÆÅ=Ù.gx<Õ <å_ô ^Œâ◊Hõ=∞x
Ñ≤eK≥^Œ~°∞. "åx q=~°=ÚÅ∞ Dq^èŒOQÍ K≥Ñ≤ÊÜ«Ú<åfl~°∞.
1. Ñ≤OQÆà◊<å_ç =Ú‰õΩ¯#‰õΩ ‰õΩ_çÉèÏQÆ=Ú LO_»∞#∞.
ã¨∂~°∞º_»∞, q+¨μ‚=Ù Jkè^Õ=`«.
2. W_»<å_ç =Ú‰õΩ¯#‰õΩ Z_»=∞ÉèÏQÆ=Ú# LO_»∞#∞.
K«O„^Œ<å_ç t=Ù_»kè ^Õ=`«.
3. QÍO^è•i<å_ç ‰õΩ_çHõ#∞fl#O^Œ∞O_»∞#∞. WO„^Œ∞_»kèÑü.
4. Pã≤Îx <å_ç – <åÅ∞HõÜ«∞O^Œ∞O_»∞#∞. =~°∞}∞_»kè^Õ=`«.
5. Ñ¨Óëê<å_ç – ‰õΩ_ç K≥qÜ«∞O^Œ∞O_»∞#∞. kˆQÌ=`« JkèÑü.
6. Ñ¨Ü«∞ã≤fix<å_ç – Z_»=∞ K≥qÜ«∞O^Œ∞O_»∞#∞. „|Ç¨Ï‡Jkè^Õ=`«.
7. JÅO|ã¨<å_ç – Ñ¨Ù~°∞ëê=Ü«∞=Ú™ê÷#=Ú. Jyfl Jkè^Õ=`«.
8. Å‰õΩÇ¨Ï<å_ç– QÆ∞^Œ™ê÷#=Ú##∞O_»∞#∞. Éèí∂q∞ Jkè^Õ=`«.
9. ã¨∞+¨μ=∞fl<å_ç – =Ú‰õΩ¯=∞^èŒº#∞O_»∞#∞. Jkè^Õ=`« „|Ç¨Ï‡.
10. â◊Odx<å_ç – ÉÁ_»∞¤#O^Œ∞O_»∞#∞ K«O„^Œ∞_»kè^Õ=`«.
=∂#=Ùx â◊s~°=Ú#O^Œe =ÚYº=∞QÆ∞ <å_»∞eq. D <å_»∞ÖË HÍHõ
^•^•Ñ¨Ù 700 <å_»∞Å∞ =∂#=ÙxÖ’ â◊s~åO`«~åƒùQÆ=ÚÖ’ L#fl=x `«Ñ¨
ã¨∞fiÅ∞ ¿Ñ~˘¯<åfl~°∞. "åxx <å_ôâß„™êÎ^ºŒè Ü«∞#O ^•fi~å QÆ∞iÎOÑ¨=K«∞Û#∞.
472. q<åÜ«∞‰õΩ_»∞ UHõ^ŒO`«∞_»∞ ZÖÏ JÜ«∂º_»∞ ?
„|Ç¨‡O_»ÑÙ¨ ~å}=Ú# q<åÜ«∞‰õΩ_»∞ UHõÔŒ `«∞_»Q∞Æ @‰õΩ HÍ~°}=Ú#∞
`≥e¿Ñ Hõ^äŒ L#flk. Ñ¨~°â◊√~å=Ú_»∞ HÍ~°Îg~°∞ºx ãÖÇ¨ÏiOz# `«~°∞"å`«
t=Ùx K«∂K«∞@ÔH· =zÛ<å_»∞. P ã¨=∞Ü«∞=Ú, áê~°fif Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°∞Å∞
UHÍO`«=ÚQÍ #∞O_ç<å~°∞. "åH˜\ ˜Ö’ #∞#fl q¿Ñ¶∞flâ◊fi~°∞_»∞ Ö’xˆHQÆ∞@‰õΩ
Jk ã¨=∞Ü«∞=Ú HÍ^Œx K≥Ñ¨ÊQÍ, `«#fl_»∞¤H˘#∞@‰õΩ h"≥=fi_»=x Ñ¨~°â◊√
218 QÀÑ¨Ù~°O....
~å=Ú_»∞ kèHõ¯iOz t= áê~°fi`«∞Å∞#flKÀ@∞#‰õΩ "≥à◊√¡@ÔH· ^Œ∂‰õΩ_»∞QÍ
áÈÉ’QÍ "åi~°∞fi~°‰õΩ#∞ ãÖÑ¶¨∞~°¬} "Õ∞~°Ê_ç#k. JÑ¨Ù_»∞ q¿Ñ¶∞flâ◊fi~°∞_»∞
`«# `˘O_»=Ú`ÀK«∞\˜ì Ñ¨~â° √◊ ~å=Úx ÃÑHÔ· uÎ<å_»∞. T~°fi÷ Ö’Hõ=ÚÅ∞ U_»∞#∞
Ñ¨~°â◊√~å=Ú#‰õΩ Hõ#∞Ñ≤Oz P`«_»∞ ÉèíÜ«∞HõOÑ≤`«∞_»QÆ∞#@∞¡ KÕã≤#k. P
ã¨=∞Ü«∞=∞O^Œ∞ Ñ¨~â° √◊ ~å=Ú_»∞ `«# QÆO„_» Q˘_»e¤ `À H˘@ìQÍ q<åÜ«∞‰õΩx
^ŒO`«"Ú≥ Hõ¯\˜. qiyÑ¨_#ç k. P<å\˜#∞O_ç q<åÜ«∞‰õΩ_»∞ _ÕH^õ OŒ `«∞_≥<· å_»∞.
473. =∞# =∞`«OÖ’ WO^Œ~°∞ ^Õ=Ùà◊√§ ZO^Œ∞‰õΩ<åfl~°∞ ?
=∞`«=∞<Õ Ñ¨^•xH˜ PKå~° =º=Ç¨~å^Œ∞Å‰õΩ ãÖ|OkèOz#
9 q+¨Ü«∞OQÍ K≥Ñ¨CHÀ=K«∞Û#∞. L^•. =∞#k ã¨`å#"≥∞ÿ# "≥·kHõ=∞`«=∞#∞
H˘O^•=Ú. "Õ^ŒOÖ’ ZO^Œi<À ¿Ñ~˘¯<åfl~°∞. "åiHõO`å ^≥·=`«Î fi=Ú#∞
P~ÀÑ≤Oz<å~°∞. XˆH ^≥=· =Ú#∞ P~åkèOKÕ"å~°∞ ‰õÄ_® ã¨ÇÏ¨ „ã¨<å=∂Å`À
P ^≥·"åxfl Ñ¨ÓlOK«_»=Ú Z@∞=O\˜^À Ö’`«∞QÍ TÇ≤Ï¿ãÎ Jhfl XˆH
`«`«Î fi=∞<Õ q+¨Ü«∞O É’^èŒÑ¨_»∞`«∞Ok. "Õˆ~fi~°∞ ÑÖ^ä•ÅÖ’ Ñ¨ÓlOKÕ "åi
"åi JcèëêìÅ H˘nÌ U~°Ê~°K«∞H˘#fl^Õ HÍx =∞ˆ~q∞HÍ^Œ∞. Jx `åuÎ fi‰õΩ
ÅO\Ï~°∞. „Ñ¨^è•#OQÍ „u=¸~°∞ÎÅ#∞ =∞#"å~°∞ ¿Ñ~˘¯O\Ï~°∞. nxH˜
HÍ~°}O „uQÆ∞}Ï`«‡Hõ"∞≥ #ÿ =∂#=Ùx =ºH˜`Î fi« =Ú (ã¨`Î« fi ~°[ã¨"Î ∂≥ QÆ∞}=Ú)
D =¸_»∞ ~°∂áêÅx ÉèÏqOK«_"» ∞Õ =∞# „áêp#∞Å `«`Î« fi=Ú. WHõ WO^Œ~∞°
^Õ=Ùà◊§O>Ë<å W\©=e P HÍÅOÖ’ =∞# Hõà◊§=ÚO^Õ QÆuOz#"åiH˜
‰õÄ_® ^Õ"åÅÜ«∂Å∞ Hõ_∞» `«∂ L<åfl~°∞. =∂#=Ùx =∞#ã¨`Î fi« Ñ¨Ù ã≤u÷ nxx
`≥Å∞Ê`«∂ LOk.
474. =∞~°}Õz#"åiH˜ „âß^ŒúHõ~°‡Å∞ x~°fiÇ≤ÏOK«_»OÖ’x Jã¨Å∞
~°Ç¨Ïã¨ºO Uq∞\˜ ? Hõ~°‡HÍO_» [~°∞Ñ¨HõáÈ`Õ Uq∞ [~°∞QÆ∞`«∞Ok ?
=∞x+≤Ñ¨Ù\˜ì# <å\˜#∞O_ç y>Ëì^•HÍ (K«xáÈÜÕ∞^•HÍ) Z<Àfl HÍ~°º
HõÖÏáêÅ∞ [~°∞Ñ¨Ù`«∂ LO\Ï~°∞. =∞#^Õâ◊OÖ’ PK«iOKÕ Hõ~°‡HõÖÏáêÅ∞
Z<Àfl q^è•Å∞QÍ L#flq. XHõ ‰õΩ@∞O|OÖ’ =∞x+≤ Ñ¨Ù@∞ìHõ‰õΩ HÍ~°}"≥∞ÿ#
`«e¡h, `«O„_çh =∞~°záÈx"å~°∞ H˘O^Œ~°∂, =∞~°záÈÜÕ∞"å~°∞ H˘O^Œ~°∂
L<åfl~°∞. "Õ^Œ ^èŒ~°‡=Ú##∞ãïOz =∂#=Ù_»∞ `«# ãÖ`å#OÖ’ `«#
„ÑüaOÉÏxfl K«∂™êÎ_»∞. JO^Œ∞ˆH P`å‡"≥· Ñ¨Ù„`«<å=∂ã≤ Jx J<åfl~°∞.
=∞#"åi #=∞‡HõO „Ñ¨HÍ~°O „Ñü„áê}˜H© `«e¡Hõ_»∞Ñ¨Ù# L#flÑ¨Ê\˜#∞O_ç
=∞~°}ÕKÕ^•HÍ J<ÕHõ ~°HÍÖˇ·# ãÖ™ê¯~åÅ∞ K≥Ñ≤ÊÜ«Ú<åfl~°∞. "åxx
QÀÑ¨Ù~°O..... 219
PK«iOKÕ"å~°∞ H˘O^Œ~∂° PK«iOK«Háõ È`Õ U=∞<Õ"å~°∞ H˘O^Œ~∂° L<åfl~°∞.
J~Ú`Õ P`«‡ `«$Ñ≤Î HÀã¨"∞≥ ÿ HÍ~°ºHõÖÏáêÅ∞ [~°∞Ñ¨Ù`«∞<åfl=∞#∞"å~°∞ ‰õÄ_®
L<åfl~°∞. Jã¨Å∞ '„âß^ŒúHõ~°‡#∞— „â◊^ŒúQÍ KÕÜ«∞=Öˇ#O\Ï~°∞ „â◊^Œú`À KÕÜ«∞Hõ
áÈ`Õ U=∞=Ù`«∞O^ŒO>Ë =∞x+≤ ™êfl#OKÕÜ∞« HõáÈ`Õ U=∞=Ù`«∞O^Œx „Ñ¨tflOz
#@¡=Ù`«∞Ok. â◊s~°=Úg∞^Œ LO_Õ Hõ~‡° Å=∞QÆ∞ ã≤u÷ x áÈQ˘@∞ì HÀ=_»=Ú#ÔH·
™êfl#OKÕã≤ â◊√„ÉèíOQÍ =ÙO_»_»=Ú ZO`« =ÚYº"≥∂ =∞# [#‡HÍ~°‰õΩÅ#∞
`«ÅK«∞H˘x KÕ¿ã Hõ~°‡‰õÄ_® JO`Õ =ÚYº=Ú. HÍ^ŒO\Ï~å PÜ«∂ =º‰õΩÎÅ
#=∞‡Hõ=∞x =^ŒÅ=Åã≤O^Õ. =∞~˘Hõ¯ q+¨Ü«∞O ‰õÄ_® QÆ=∞xOK«O_ç.
K«xáÈ~Ú#"å~°∞ =∞~°Å [x‡OKÕ@Ñ¨C_»∞ Ñ¨Ó~°fi [#‡ã¨∞Hõ$`«O HÍ~°}OQÍ
=∞# =∞^èŒº<Õ [x‡™êÎ~°<Õ #=∞‡HõO ‰õÄ_® Wk LÑ¨Ü«ÚHõÎ=∞=Ù`«∞O^Œx
#=∞‡HõO ‰õÄ_® =∞#"åi ‰õΩOk.
475. <å~åÜ«∞}Hõ=K« „áêâ◊ã¨Îº=Ú Uq∞\˜ ?
N=∞^•ƒùQ=Æ `«OÖ’x P~°= ã¨¯O^èOŒ Ö’ Zxq∞^Œ= J^è•ºÜ«∞OÖ’ =Ù#fl
„áê~°ú<å Ñ¨^•ºÅ ã¨=ÚK«ÛÜ«∞"Õ∞ '<å~åÜ«∞}Hõ=K«O—
XHõ™êi WO„^Œ∞_»∞ ^Õ=`«Å QÆ∞~°∞"≥#· |$Ç¨Ïã¨Êux J==∂xOKå_»∞.
=∞#™êÎÑÖ K≥Ok# ^Õ= QÆ∞~°∞=Ù ^Õ=Ö’HõO =^Œe ZHõ¯_çHÀ áÈÜ«∂_»∞.
JÑ¨ÙÊ_»∞ ^Õ=`«Å∞ 'qâ◊fi~°∂Ñ¨Ù_»∞— J<Õ"å}˜‚ Ñ¨Ù~ÀÇ≤Ï`«∞_»∞QÍ ã‘fiHõiOKå~°∞.
WO„^Œ∞x „áê~°÷# ##∞ãïOz qâ◊fi~°∂Ñ¨Ù_»∞ J`«xH˜ <å~åÜ«∞}Hõ=K«O
LÑ¨^ÕtOKå_»∞. ÉèíÜ«∂="≥∞ÿ# Ñïã≤÷u ãÖÉèíq¿ãÎ <å~åÜ«∞}~°∂Ñ¨"≥∞ÿ#
Hõ=Kåxfl ~°HõΔ}QÍ ^èŒiO Kåe. ''FO #"≥∂ <å~åÜ«∞}ÏÜ«∞—— ''FO #"≥∂
"åã¨∞^Õ"åÜ«∞—— FO q+¨"‚ Õ #=∞ó J<Õ =∞O„`åÅ#∞ JOQÆ<åºã¨ Hõ~<° åº™ê^Œ∞
ÅÖ’ qxÜ≥∂yOKåe. WÖÏ <åºãÖ KÕã#≤ =ºH˜Î =∞O„`« ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»=Ù`å_»x
'<å~åÜ«∞}Hõ=K«O— K≥|∞`«∞#flk. PÃÑ· Ñ¨~°=∂`«‡#∞ ^è•ºxOKåe. 'FO
Ç¨Ïi ifi^Œ^•è º#‡=∞ ã¨~fi° ~°HÍΔ O— (6–8–12) "≥Ú^ŒÅ∞ 'ã¨fi`Õ[™ê„QÆãÎ¨ ã¨=∞ã¨Î
`Õ[ó—(6–8–34) =~°‰Äõ „áê~°<÷ å â’¡HÍÅ#∞ ÑïOî Kåe. D=∞O„`«ÉÏè QÆ"∞Õ
<å~åÜ«∞}Hõ=K« =∞#|_»∞`«∞#flk. WO^Œ∞Ö’ 23 â’¡HÍÅ∞<åfl~Ú. D
„áê~°#÷ Ö’ N=∞Ç¨q+¨μ=‚ Ù,"å=∞#∞_»∞, #$ã≤OÇ¨ï_»∞, =~åÇ¨Ï=¸iÎ, Ñ¨~â° √◊
~å=Ú_»∞, N~å=Ú_»∞, ^Œ`åÎ„`ÕÜÚ« _»∞, HõÑÅ≤ ∞_»∞, ã¨#`«∞¯ =∂~°∞_»∞, Ç¨ÏÜ«∞
„w=Ù_»∞, <å~°^Œ∞_»∞ W`åº^Œ∞Å∞ „Ñ¨ã¨∞ÎuOÑ¨|_®¤~°∞. D ã¨∞Îu`À ÉèíÜ«∞O
`˘ÅQÆ∞`«∞Ok. WO„^Œ∞_»∞ nxx ÑïîOz Jã¨∞~°∞Å#∞ [~ÚOz „`≥·Ö’Hõº
ÅH˜;x á⁄O^•_»x ÉèÏQÆ=`«O K≥|∞`«∞#flk.
220 QÀÑ¨Ù~°O....
476. QÆ∞~°∞=Ù Z=~°∞ ? x["≥∞ÿ# QÆ∞~°∞=Ù#∞ ZÖÏ QÆ∞iÎOKåe?
QÆ∞ â◊|Ì ã¨Î fiO^èŒ HÍ~°ó ™êº`ü ~°∞ â◊|Ì ã¨Îxfl~À^èŒHõó
JO^èŒHÍ~° x~Àkè`åfi`ü QÆ∞~°∞ i`«ºaènèÜ«∞`Õ
Jx J^ŒfiÜ«∞`å~°HÀÑ¨x+¨`«∞Î 'QÆ∞~°∞—â◊ÉÏÌxH˜ J~å÷xfl q=iOzOk.
'QÆ∞—J#QÍ J*Ï˝#=∞<Õ JO^èŒHÍ~°O '~°∞— JO>Ë ^•xx x~ÀkèOKÕ"å_»∞
Jx J~°÷O. J*Ï˝<åxfl `˘ÅyOz *Ï˝#É’^èŒ HÍqOKÕ"å_»∞ 'QÆ∞~°∞=Ù— Jx
ÉèÏ=O. QÆ∞} ~°∂áêÅ‰õΩ Jf`«∞_≥·#"å_»∞ 'QÆ∞~°∞=Ù—Jx‰õÄ_® QÆ∞~°∞ â◊ÉÏÌxH˜
x~°fiK«#O K≥Ñ¨Ê_»O Hõ^Œ∞Ì. HõÑ¨@"Õ+¨^è•~°∞Öˇ·# QÆ∞~°∞=ÙÅ ‰õÄ_® ã¨=∂[OÖ’
0 =ÙO\Ï~°∞. HÍ|\˜ì x["≥∞#ÿ QÆ~∞° =Ù#∞ QÆ∞iÎOK«_O» Ö’ *ÏQÆ~∂° Hõ``« À =Ç≤ÏOKåe.
Kå`«∞~°ºO HõÅ"å_»∞, q"ÕH=õ O`«∞_»∞, P`«‡*Ï˝#O HõÅ"å_»∞, ÉÏÇ¨Ïºâ◊√kú JO`«~°
â◊√kú HõÅ"å_»∞, x~°‡Åz`«∞Î_»∞, âßO`å`«∞‡_»∞, ™ê^èŒ∞ã¨fiÉèÏ=Ù_»∞ , q∞`«ÉèÏ+≤,
HÍ=∞„HÀ^è•^Œ∞Å∞ ÖËx"å_»∞, ã¨^•Kå~°=O`«∞_»∞, WO„kÜ«∞ x„QÆÇÏ¨ O HõÅ"å_»∞,
"Õ^Œq*Ï˝# ãÖÑ¨#∞fl_»∞, JÇ≤ÏO™ê ã¨`åºk QÆ∞}ÏÅ∞ HõÅ"å_»∞, [Ñ¨^è•º#
Ñ¨~åÜ«∞}∞_»∞, x~°ÇÏ¨ OHÍ~°∞_»∞, âßGA˝_∞» , „|Ç¨Ï‡q+¨μ_‚ ∞» J~Ú#"å_»∞ x["≥∞#ÿ
QÆ∞~°∞=Ù Jx âß„™êÎÅ∞ =i‚OKå~Ú. D ÅHõ}Δ ÏÅ#∞ |\˜ì QÆ∞~°∞=Ù#∞ QÆ∞iÎOKåe.
477. ^Œ‰õΔΩ#‰õΩ ãÖ`å#O ZO`«=∞Ok ? "åÔ~=~°∞ ?
^ŒHõΔ„Ñ¨*ÏÑü ã¨$+≤ì qHÍãÖ JaèÅ+≤Oz "≥Ú^Œ@ Ç¨Ï~°ºâ◊√fi Å#|_Õ
Ñ¨k"ÕÅ =∞Ok Ñ¨Ù„`«∞Å#∞ Hõ<åfl_»∞. "å~°O^Œ~∂° <å~°^∞Œ x É’^è`Œ À ãÖ™ê~å
xH˜ ^Œ∂~°"≥∞ÿ `«áÈ=∂~°æO J#∞ãïOKå~°∞. ^Œ‰õΔΩ_»∞ =∞~°Å"≥~Úº =∞Ok
Ñ¨Ù„`«∞Å#∞ Hõ<åfl_»∞. "åiH˜ 'â◊ÉÏÖÏâ◊√fi—Åx¿Ñ~°∞. "å~°∞ ‰õÄ_® <å~°^Œ∞x
É’^èŒ‰õΩÖ’<≥· J„QÆAÅ=∂~°æO J#∞ãïOKå~°∞. JO`«@ HÀÑ≤Oz# ^Œ‰õΔΩ_»∞
'^Õâ„◊ k=∞‡iqHõ=Ú‡— Jx <å~°^∞Œ }˜‚ â◊ÑO≤ z =∞~°Å J~°∞=k =∞Ok Ñ¨Ù„uHõ
Å#∞ Hõ<åfl_»∞. "åi¿Ñ~°∞¡ 1. ÉèÏ#∞=Ù 2. ÅO| 3. Hõ‰õΩÑπ 4. *Ïq∞ 5.
qâ◊fi 6. ™ê^èŒº 7. =∞~°∞`«fiu 8. =ã¨∞=Ù 9. =ÚÇ¨ï~°Î 10. ãÖHõÅÊ D
Ñ¨k=∞Okx ^èŒ~°∞‡#H˜zÛ q"åÇ¨ÏO KÕâß_»∞.
11. Jtfix 12. Éèí~°}˜ 13. Hõ$uÎHõ 14. ~ÀÇ≤Ï}˜ 15. =∞$QÆt~°
16. P„~°Ì 17. Ñ¨Ù#~°fiã¨∞ 18. Ñ¨Ù+¨ºq∞ 19. Pâı¡+¨ 20. =∞Ñ¶¨∞ 21.
Ñ¨Ù|ƒ 22. L`«Î~° 23. Ç¨Ïã¨Î 24. z`«Î 25. ™êfiu 26. qâßY 27.
J#∂~å^èŒ 28. *Ëº+¨ª 29. =¸Å 30. Ñ¨Ó~°fiëê_» 31. L`«Î~åëê_» 32.
„â◊=} 33. ^èŒx+¨ª 34. â◊`«aè+¨ 35. Ñ¨Ó~°fiÉèÏ„^Œ 36. L`«Î~åÉèÏ„^Œ 37.
ˆ~=u g~°O^Œih K«O„^Œ∞xH˜KåÛ_»∞.
QÀÑ¨Ù~°O..... 221
38. Jku 39. ku 40. ^Œ#∞=Ù 41. HÍ+¨ª 42. Ji+¨ª 43.
ã¨∞~°ã¨ 44. JÅ 45. =Úx 46. „HÀ^èŒ=â◊ 47. `å„=∞ 48. ã¨∞~°aè 49.
ã¨~=° ∞ 50. uq∞ J<Õ Ñ¨^=Œ ÚQÆ∞iæ x Hõâº◊ Ñ¨Ùx H˜zÛ Ñï}Ü«∞O KÕâß_»∞.51.
ã¨~°∂Ñ¨ 52. Éèí∂`« J<Õ W^ŒÌix ~°∞„^Œ∞x H˜KåÛ_»∞. 53. ã¨fi^èŒ 54. ãü
J<Õ W^ŒÌix JOw~°ã¨∞x H˜KåÛ_»∞. 55. JiÛ 56. kè+¨} gix
Hõ$âßâ◊fixH˜zÛ q"åÇ¨ÏO KÕâß_»∞. `«H˜¯# 57. q#`« 58. Hõ„^Œ∞= 59.
Ñ¨Ò« y 60. Ü«∂q∞x J<Õ #Å∞æix `å~°∞¬ºx H˜zÛ Ñï}Ü«∞O HÍqOKå_»∞.
giÖ’ K«O„^Œ∞x ÉèÏ~°ºÅ‰õΩ ãÖ`«uÖË^Œ∞. `«H˜¯# "å~°O^Œ~°∂ ãÖ`å#
=O`«∞Öˇ· ^Œ‰õΔΩx „Ñ¨*ÏÑü`åfixfl ™ê~°úHõO HÍqOKå~°∞.
478. Hõ~°∞‚x [#‡~°Ç¨Ïã¨ºO cè+¨‡ Ñ≤`å=∞Ç¨ïÅ‰õΩ `≥Å∞ã¨∞<å ?
cè+¨μ‡xH˜ Hõ~°∞‚x [#‡~°Ç¨Ïã¨ºO `≥Å∞ã¨∞. ÉèÏ~°`«Ü«Ú^ŒúOÖ’ H“~°=
¿ã#‰õΩ PkèÑ`¨ º« O =Ç≤ÏOz# cè+μ¨ ‡_»∞ Ñ¨k~ÀAÅ∞ Ü«Ú^ŒOú KÕã≤ â◊~â° Ü ◊ ∂« º
QÆ`∞« _»=Ù `å_»∞. JO`«=~°‰Äõ cè+μ¨ ‡xg∞k ~À+Ö`À Ü«Ú^ŒOú Ö’ áêÖÁæ#x
Hõ~°∞‚_»∞ JÑ¨ÙÊ_»∞ cè+¨μ‡x=^ŒÌ‰õΩ =zÛ áê^Œ #=∞™ê¯~°O KÕ™êÎ_»∞. cè+¨μ‡_»∞
Hõ~∞° }
‚ ‚˜ XHõ¯ KÕu`À H“QÆeOK«∞H˘x JHõ¯_» L#fl ~°HHΔõ õ Éè@
í ∞Å#∞ ^Œ∂~°OQÍ
á⁄=∞‡O\Ï_»∞. J`«xÃÑ· `«#‰õΩ HÀÑÖ ÖË^ŒO\Ï_»∞. `«~°∞"å`« –
hÜ«Ú^ŒÜ«∞=Ú ^≥·qHõ QÆ ~åƒùÜ«Ú`«Î=Ú h‰õΩ =∞~°∞ÎÅº ã¨^Œ$‰õΔΩÅ∞ ˆQO
`ÕÜ«Ú_»=Ù QÍx q#∞ ~å^èÕÜ«Ú_»=Ù QÍ=Ù h=Ù nè~° qKå~å !
–ÉèÏ~°`«O–cè+¨‡ 3–444
Hõ~°∞‚x [#‡ ~°Ç¨Ï™êºxfl „Ñ¨Hõ\ ˜™êÎ_»∞. D q+¨Ü«∞O "åºã¨∞x ^•fi~å
`«#‰õΩ `≥eã≤O^ŒO\Ï_»∞. J`«x `Õ*’ qâı+Ö=Å¡ `å#∞ QÆ∂_® ãÖQÆu
„QÆÇ≤ÏOKå#O\Ï_»∞. PÃÑ· áêO_»=ÙÅ`À HõÅ∞ã¨∞H˘=∞‡x ã¨ÅÇ¨ W™êÎ_»∞.
Hõ~°∞‚_»∞ "≥∞`«ÎQÍ JO^Œ∞‰õΩ HÍ^ŒO\Ï_»∞. JO^Œ∞=Å¡ cè+¨‡ Ñ≤`å=∞Ç¨ïxH˜
Hõ~°∞‚x [#‡~°Ç¨Ïã¨ºO `≥Å∞ã¨∞#x =ºHõÎ=∞=Ù`«∞#flk.
479. ^Œâ◊~°^äŒ∞#‰õΩ |∞∞+¨ºâ◊$OQÆ∞_»∞ JÅ∞¡_≥ÖÏ JÜ«∂º_»∞ ?
|∞∞+¨ºâ◊$OQÆ∞_»∞ qÉèÏO_»‰õΩ_»#∞ =ÚxÜ≥ÚHõ¯ Ñ¨Ù„`«∞_»∞. ÉÏÅºOÖ’
P„â◊ =∞OÖ’ rqã¨∂Î „ã‘Î =ÚYO K«∂z#"å_»∞HÍ_»∞. "Õ^•^èŒºÜ«∞#O,
"≥·kHõ „H˜Ü«∞Å`À HÍÅO QÆ_çÑ≤ „Ñ¨ÉèÏ= ãÖÑ¨#∞fl_≥·<å_»∞. ^Œâ◊~°^äŒ∞#‰õΩ
'ã¨∞~°aè— J#∞„QÆÇ¨ÏO`À âßO`« J<Õ Ñ¨Ù„uHõ [x‡OzOk. ~À=∞áê^Œ∞_»<Õ
~åA#‰õΩ ãÖ`å#O ÖËHõáÈ`Õ J`«xH˜ ÃÑOÑ¨Ù_»∞ ‰õÄ`«∞~°∞QÍ ^Œâ◊~°^äŒ∞_»∞
222 QÀÑ¨Ù~°O....
âßO`«#∞ ã¨=∞iÊOKå_»∞. ~À=∞áê^Œ∞x ~å[ºOÖ’ =~å¬Å∞ ÖËHáõ È=_»O=Å¡
|∞∞+¨ºâ◊$OQÆ∞}˜‚ P ~åA `«# ~å*ÏºxH˜ Ñ≤eÑ≤OK«∞‰õΩ<åfl_»∞. J`«x ~åHõ`À
=~°¬Å∞ ‰õΩiâß~Ú. ~À=∞áê^Œ∞_»∞ J`«xH˜ âßO`«xzÛ ÃÑO_ç¡KÕâß_»∞. D
suQÍ |∞∞+¨ºâ◊$OQÆ∞_»∞ ^Œâ~◊ ^° ∞Œè xH˜, ~À=∞áê^Œ∞ xH© JÅ∞¡_<·≥ å_»∞. „Ñ¨ÉÏè =
ãÖÑ¨#∞fl_»∞ HÍ|\˜ì Ñ¨Ù„`«HÍ"Õ∞+≤ìH˜ PÇ¨fi#=∞O^Œ∞ H˘<åfl_»∞.
480. „Ñ¨Ç¨¡^Œ∞xH˜ ãÖ`å#O L#fl^• ?
„Ñ¨Ç¨ ^¡ ∞Œ xH˜ ^Õq J#∞ =x`«`À q"åÇ¨Ï=∞~ÚOk. J`«xH˜ PÜ«Ú+¨‡O
`«∞_»∞. ta, q~ÀK«#∞_»∞, ‰õΩOÉèí∞_»∞, x‰õΩOÉèí∞_»∞ J#fl J~Ú^Œ∞ =∞Ok
1
Ñ¨Ù„`«∞Å∞ [x‡OKå~°∞.
481. "å#„Ñ¨™ê÷xH©, ã¨<åfl º™êxH© `Õ_® Uq∞\˜ ?
ã¨<å`«# ^èŒ~å‡xH˜ K≥Ok# ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞OÖ’ „|Ç¨Ï‡K«~°ºO, QÍ~°›ã¨÷ºO,
"å#„Ñ¨ãO÷¨ =∞iÜ«Ú ã¨<åflºã¨=∞x <åÅ∞QÆ∞ P„â◊=∂Å∞ L<åfl~Ú. WO^Œ∞Ö’
z=i^≥·# ã¨<åflº™ê„â◊=∞O =∞Ç¨ÏŸ`«Î=∞"≥∞ÿ#k. `«H˜¯# =¸_®„â◊=∂Å∂
^•xH˜ ™Èáê<åÅ=O\˜q. H˘O^Œ~°∞ QÆ$Ç¨Ïã¨÷ "å#„Ñ¨™ê÷„â◊=∂Å#∞
Ñï„QÆÇ≤ÏOK«‰õΩO_® <Õ~°∞QÍ ã¨<åflºãÖ ã‘fiHõi™êÎ~°∞. Ü«∞^ŒÇ¨Ïˆ~= q~°*Ë`ü,
`«^ŒÇ¨Ïˆ~= „Ñ¨„=*Ë`ü U ~ÀA# q~°H˜Î f„==∞=Ù`«∞O^À P~ÀA#<Õ
ã¨#flºã≤OKåe. J#fl „Ñ¨=∂}Ïxfl |\ì̃ JÖÏ KÕÜ«∞_»O ‰õÄ_® âßGã≤^Œú"Õ∞.
JkèHõ ãÖMÏº‰õΩÅ∞ <åÅ∞QÍ„â◊=∂Å#∂ „Hõ=∞Ñ¨^ŒúuÖ’ áê\˜™êÎ~°∞.
K«`«∞~°÷=∂Ü«ÚëÈÉèÏQÆO L+≤`åfi--^ŒºO QÆ∞~°qÇ¨Ï
kfifÜ«∞=∂Ü«ÚëÈÉèÏQÆO Hõ$`«^•~À QÆ$¿ÇÏ=¿ã`ü.
U=O QÆ$Ç¨„â◊"Õ∞ ã≤÷`åfi qkè=`åû fl`«HÀ kfi[ó
=<Õ =¿ã`«∞ÎxÜ«∞=∂`ü Ü«∞^ä•= kfil`ÕO„kÜ«∞ó
=<Õ+¨μ`«∞ qÇ¨Ï$`≥·º=O `«$fÜ«∞O ÉèÏQÆ=∂Ü«Ú+¨ó
K«`«∞~°÷=∂Ü«ÚëÈ ÉèÏQÆO `«ºHÍÎ fi ãÖQÍ ã¨Êi„=*Ë`ü.
J<Õq WHõ¯_»„Ñ¨=∂} â’¡HÍÅ∞. =∞# rq`«HÍÅO PÜ«Ú~°fi~°¬â◊`«O
q∞`«O J#fl@∞¡ #∂~°∞ ãÖ=`«û~åÅ∞. JO^Œ∞Ö’ "≥Ú^Œ\ ˜ 25 ãÖ=`«û~åÅ
HÍÖÏxfl QÆ∞~°∞‰õΩÅOÖ’ LO@∂ „|Ç¨Ï‡K«~åº„â◊=∞OÖ’ QÆ_»áêe. Ô~O_»=
ÉèÏQÍxfl 26 #∞O_ç 50 ãÖ=`«û~åÅ=~°‰õÄ QÆ$Ç¨Ï™ê÷„â◊=∞OÖ’ LO_®e.
PÃÑ· WO„kÜ«∞ x„QÆÇ¨ÏÑ¨~°∞_≥· 25 ãÖ=`«û~åÅ HÍÅO =#OÖ’ x=ã≤O
QÀÑ¨Ù~°O..... 223
Kåe. JÑ¨Ê\˜H˜ 75 ãÖ=`«û~åÅ∞ xO_»∞`å~Ú. `«H˜¯# PÜ«Ú~åƒùQÍxfl
ã¨~°fiãÖQÆ Ñï`åºQÆÑ¨Ó~°fiHõ "≥∞ÿ# ã¨<åflº™ê„â◊=∞OÖ’ QÆ_»áêe.
"å#„Ñ¨™ê÷„â◊=∞HÍÅOÖ’ ÉèÏ~°º#∞ Ñ¨Ù„`«∞Å ãÖ~°HõΔ}Ö’ LOKåe.
JÖÏHÍHõ P"≥∞ W+¨ìÑ¨_ç`Õ `«#=^ÕÌ LOK«∞HÀ=K«∞Û. ã¨<åflº™ê„â◊=∞ ã¨=∞
Ü«∞OÖ’ =∂„`«O ÉèÏ~åºÑ¨Ù„`å^Œ∞Å`À Z\˜ãì O¨ |O^èOŒ LO_»~å^Œ∞. `«Ñã¨ ∞¨ ûKÕ
ã¨=∞ã¨Î áêáêÅ∂ #t¿ãÎ =∞#ã¨∞û ÑïÑ¨Hfiõ =∞=Ù`«∞Ok. JÑ¨C_»∞ ã¨<åflºãÖ
Ü≥∂yH˜ ã¨fiÜ«∞OQÍ<Õ ã≤kúã¨∞ÎOk. J~Ú<å âß„™ÈÎHõÎOQÍ ã¨<åflºã¨ nHõΔ#∞
=∞~˘Hõ QÆ∞~°∞=Ù #∞O_ç Ñï„QÆÇ≤ÏOK«_»O Lz`«O. ã¨<åflºã¨ ã‘fiHÍ~åxH˜
`«y# Ü≥∂QÆº`«#∞ "å# „Ñ¨™ê÷„â◊=∞OÖ’ ™ê^è‰Œ Ωõ _»∞ ™êkèOKåe. JO^Œ∞KÕ`«
ã¨<åflºãÖÃÑ· "≥∞@∞ì HÍQÍ "å#„Ñ¨ãO÷¨ „HÕk"≥∞@∞ì J=Ù`«∞Ok. ã¨<åflºãÖÖ’
‰õΩ\©K«Hõ, |Ç¨˙K«Hõ, Ç¨ÏOã¨, Ñ¨~°=∞Ç¨ÏOã¨ Jx <åÅ∞QÆ∞ ÉèË^•Å∞<åfl~Ú.
<å~°^Œ Ñï„"å[HÀÑ¨x+¨ `«∞ÎÖ’ `«∞sÜ«∂f`«∞_»∞, J=^èŒ∂`« Jx WOHÍ
Ô~O_»∞ ÉèË^•Å∞ ¿Ñ~˘¯#|_®¤~Ú. WÖÏO\˜ ÉèË^•Å∞ "å#„Ñ¨ã¨∞÷ÅÖ’ ÖË=Ù.
P`«‡*Ï˝# ãÖáê^Œ#HÔ · QÆ$Ç¨~å=∂^Œ∞Å∞ =^Œe =<åxHÀ, P„â◊=∂xHÀ
"≥o§âßO`« z`«∞Î_≥· LO_Õ ã≤÷u<Õ "å#„Ñ¨ã¨÷O JO\Ï~°∞. qY#ã¨ =Úx
É’kèOz# ^èŒ~å‡xfl PK«iOKÕ"å_»∞ HÍ# "åã¨„Ñ¨ã¨∞÷x "≥·MÏ#ã¨∞_»∞ Jx
‰õÄ_® JO\Ï~°∞. "å# „Ñ¨ã¨∞÷_»∞ ™êÜ«∞O„áê`«ó HÍÖÏÅÖ’ J~°}ºOÖ’
ÅaèOKÕ HõO^Œ=¸Å, Ñ¶Ö¨ Ï^Œ∞Å`À<Õ Ç¨ÏŸ=∞O, ÑÖK«=∞Ç¨Ü«∞*Ï˝Å∞ KÕÜ∂« e.
ã¨<åflºã≤H˜ Ü«∞[˝qkè ÖË^∞Œ . <å~°^Œ Ñï„"å[HÀÑ¨x+¨`∞« Î "≥Ú^ŒÖ#·ˇ „QÆO^ä•ÅÖ’
ã¨<åflºã¨ÅHõΔ}ÏÅ∞ KåÖÏ q=~°OQÍ „ÑüáêkOÑ¨|_ç=Ù<åfl~Ú.
482. =Úx, |∞∞+≤, Ü≥∂y, ™ê^èŒ∞=Ù JO`å XHõ>Ë<å?
1. =∞#º`Õ Wu =Úxó J#∞ =Ùº`«ÊuÎx|\˜ì '=Úx— J<Õ â◊|ÌO
U~°Ê_çOk. '=∞#*Ï˝<Õ— Jx ^è•`«∞=Ù. *Ï˝#O HõÅ"å_»∞ Jx P â◊ÉÏÌxH˜
J~°úO. =∞ø#„=`«O áê\ÕKÕ"åx ¿Ñ~°∞QÍ J=∞~°HÀâ◊O ¿Ñ~˘¯#flk.
2. |∞∞+≤ : '*Ï˝#ã¨º áê~°=∞QÍ`ü Wu |∞∞+≤ó— J#∞ =Ùº`«ÊuÎ „Ñ¨HÍ~°O
*Ï˝#=ÚÜ≥ÚHõ¯ P=eQÆ@∞ì#∞ KÕi#"å_»∞ '|∞∞+≤— J=Ù`å_»∞. ã¨`«º"å‰õΩ¯
(ã¨`«ºO K≥¿ÑÊ"å_»∞) J#∞#k nx Ñ¨~åºÜ«∞Ñ¨^ŒO.
3. Ü≥∂y : Ü≥∂QÆó J™êºãüÎ Ü≥∂w Ü≥∂QÆO HõÅ"å_»∞ Ü≥∂y J#|_»
`å_»∞. Ü≥∂QÆ â◊ÉÏÌxH˜ J<ÕHõ J~å÷Å∞<åfl~Ú. Ü≥∂QÆtÛ`«Î =$uÎx~À^èŒó
Jx Ñ¨`«O[e Ü≥∂QÆã¨∂„`«=Ú ##∞ãïOz =∞<À=$uÎx x~ÀkèOK«_»O
224 QÀÑ¨Ù~°O....
Ü≥∂QÆO. Hõ~°‡Ü≥∂QÆO, ÉèíH˜ÎÜ≥∂QÆO, *Ï˝#Ü≥∂QÆO J#fl =º=Ç¨~°O ‰õÄ_®
„Ñ¨ã≤^ŒúO. HÍ|\˜ì PÜ«∂ Ü≥∂QÍÅ#∞ J#∞+≤ªOKÕ"å_»∞ 'Ü≥∂y— J=Ù`å_»∞.
4. ™ê^èŒ∞=Ù : '™ê^èÀflfu ™ê^Œ∞ó— (™ê^èŒ ãÖã≤^Òú Jx ^è•`«∞=Ù)
HÍ~åºxfl ™êkèOKÕ"å_»∞ ™ê^èŒ∞=Ù. 'ã¨[˚#∞_»∞— J<Õ J~°÷OÖ’ ‰õÄ_® D
â◊ÉÏÌxfl „Ñ¨Ü≥∂y™êÎ~°∞.
483. UHÍ^Œâ◊~°∞„^Œ∞Å∞ Z=~°∞ ?
t"À=∞¿ÇÏâ◊fi~°ó â◊OÉèí∞ó NHõO~îÀ Éèí= Dâ◊fi~°ó
=∞Ç¨^Õ=ó Ñ¨â◊√Ñüó hÅHõO~îÀ =$+¨^èŒfi[ó
2 Ñ¨~°"Õ∞â◊ W"Õ∞ ~°∞„^• UHÍ^Œâ◊ ã¨g∞i`åó
Jx t=`«`«Î fi ~°`åflHõ~°O. nxx|\˜ì 1.t=Ù_»∞ 2. =∞¿ÇÏâ◊fi~°∞_»∞
3. â◊OÉèí∞_»∞ 4. NHõO~î°∞_»∞ 5. Éèí=Ù_»∞ 6. Dâ◊fi~°∞_»∞ 7. =∞Ç¨^Õ=Ù_»∞
8. Ñ¨â√◊ Ñü 9. hÅHõO~î∞° _»∞ 10. =$+¨^fiŒè A_»∞ =∞iÜ«Ú 11. Ñ¨~"° ∞Õ â◊√_»∞
J#∞"å~°∞ UHÍ^Œâ◊~°∞„^Œ∞Å∞.
=∞~˘Hõ Ñ¨HõΔ=Ú ##∞ãïOz –
1. JA_»∞ 2. UHõáê^Œ∞_»∞ 3. JÇ≤Ï~°∞ƒ^èŒ∞fl º_»∞ 3. â◊OÉèí∞_»∞ 4.
`«fi+¨ì 5. ~°∞„^Œ∞_»∞ 6. Ç¨Ï~°∞_»∞ 7. â◊OÉèí∞_»∞ 8. „`«ºO|‰õΩ_»∞ 9. JÑ¨~ål
`«∞_»∞ 10. Dâß#∞_»∞ =∞iÜ«Ú 11. „uÉèí∞=#∞_»∞ J#∞"å~°∞ UHÍ^Œâ◊
~°∞„^Œ∞Å∞QÍ ¿Ñ~˘¯#|_ç<å~°∞. WOHÍ H˘xfl =∞`«ÉèË^•Å∞ L<åfl~Ú. "å\˜
„Ñ¨HÍ~°O ÃÑ· ¿Ñ~°Ö¡ ’ H˘xflO\˜H˜ |^Œ∞Å∞ =$ëêHõÑ,≤ HõÑi¨ ,Ì â◊~∞° fi_»∞ "≥Ú^ŒÖ#·ˇ
¿Ñ~°∞¡ q#|_»∞ `«∞<åfl~Ú.
484. ^•fi^Œâßk`«∞ºÅ∞ Z=~°∞ ?
^•fi^Œâßk`«∞ºÅ∞ J#fl q+¨Ü«∞OÖ’ ‰õÄ_® =∞`«ÉèË^•Å∞ HÍ#
=ã¨∞Î<åfl~Ú. XHõ=∞`åxfl J#∞ãïOz =∞Ç¨ÉèÏ~°`«O K≥Ñ≤Ê#@∞¡ D „HÕk
"å~°∞ ^•fi^Œâßk`«∞ºÅ=Ù`å~°∞.
1.^è•`« 2. q∞„`«∞_»∞ 3. J~°º=Ú_»∞ 4. â◊√„‰õΩ_»∞ 5. =~°∞}∞_»∞ 6.
JOâ◊√_»∞ 7. ÉèíQÆ∞_»∞ 8. q=ã¨fiO`«∞_»∞ 9. Ñ¨ÙO+¨μ_»∞ 10. ã¨q`« 11.
`«fi+¨ì =∞iÜ«Ú 12. q+¨μ=‚ Ù. =∞~˘Hõ Ñ¨HOΔõ Ö’ g\˜Ö’H˘xfl ¿Ñ~°‰¡ Ωõ |^Œ∞Å∞–
1. [Ü«∞O`«∞_»∞ 2. ÉèÏã¨¯~°∞_»∞ 3. ÉèÏ#∞_»∞ 4. Ç≤Ï~°}ºQÆ~°∞ƒù_»∞ 5.
Pk`«∞º_»∞ W`åºkQÍ HõÅ <å=∂Å∞ ¿Ñ~˘¯#|_ç=Ù<åfl~Ú.
QÀÑ¨Ù~°O..... 225
485. P=|$^èŒ ™êfl#O JO>Ë Uq∞\˜ ?
P=|$^èŒ=Ú J<Õ =∂@‰õΩ Ü«∞*Ï˝O`«=Ú ÖËHõ Ü«∞[˝O Ñ¨ÓiÎ J~Ú#
`«~°∞"å`« J<Õ J~°úO "å_»∞HõÖ’ LOk. Ü«∞[˝=Ú Hõ_»Ñ¨@ JO>Ë Ü«∞[˝=Ú
Ñ¨ÓiÎJ~Ú# `«~∞° "å`« #∂º<åuiHõÎ ^À+¨Ñi¨ Ç¨~å~°=÷ Ú KÕÜÚ« Hõ~‡° . (J#QÍ
Ü«∞[˝=Ú KÕ¿ã@Ñ¨Ù_»∞ U"≥·<å ÃÇÏK«∞Û `«QÆ∞æÅ∞ [iyÜ«ÚO>Ë P ^À+¨=Ú
áÈ=Ù@ÔH· KÕ¿ã âßOu „Ñ¨„H˜Ü∞« ) Ü«∞[˝=Ú#∞ KÕÜÚ« Hõ~Î° Ü«∞[˝Ñi¨ Hõ~=° ÚÅ∞
=∞O„`«ÑÓ¨ ~°fiHõ=ÚQÍ ™êfl#=ÚKÕã≤ â◊√kúá⁄O^Œ∞ Ñ¨ûúŒ . Ü«∞[˝=Ú#∞ KÕÜÚ«
<å`«_»∞ `å#∞ `«# WÖÏ¡Å∞ (^èŒ~°‡Ñüfl) JÉèíºO[# ™êfl<å^Œ∞Å∞KÕã≤ â◊√^Œú
ãÖHõÅÊ=Ú`À Ü«∞[˝=Ú#‰õΩ HõOHõ} ^è•~°∞Å∞QÍ nHõΔ`À KÕ¿ã"å~°∞.
Ü«∞*Ï˝O`«~°=Ú# ^ÀëêÑ¨<À^Œ=ÚQÍ HõOHõ} qã¨~°˚#=ÚKÕã≤ Hõ~°Î ÉèÏ~åº
ã¨"Õ∞`«∞_»∞QÍ ã¨=∞O„`«Hõ=ÚQÍ HÍqOK«∞ ™êfl#=Ú.J#QÍ "åiH˜ „Ñ¨`ÕºHõ
=ÚQÍ XHõÑ¨q„`«`« U~°Ê_ç#^Œx¿Ñ~°∞.
=∞Ç¨ÉèÏ~°Ò« Ö’ ^è~Œ ‡° A_»∞ „^ÒÑ¨n ã¨"∞Õ `«OQÍ D q^èOŒ QÍ KÕã<≤ å_»∞.
WOHõ#∞ Ç¨Ïiâ◊ÛO„^•^Œ∞Å∞ ‰õÄ_® Ü«∞*Ï˝O`«=Ú# P=|$^èŒ ™êfl#=Ú
KÕã≤#@∞¡#flk. „^ÒÑ¨k L^ÀºQÆÑ¨~°fiOÖ’ NHõ$+¨μ‚x`À ~åÜ«∞ÉÏ~°=Ú#∞
ÑÖÑ¨Ù ã¨=∞Ü«∞OÖ’ `«#‰õΩ [iy# J==∂#=Ú#∞ QÆ∂iÛ K≥Ñ¨Ù`«∂
''XHõO_»∞ ~å[ã¨∂ Ü«∂=Éè$í ^äOŒ #O^Œ∞ â◊√zÜ≥∞ÿ ÃÑ#∞á⁄Ok#"Õ}Ñ˜ @ ¨ ì Jx
JO@∞Ok. JO>Ë ~å[ã¨∂Ü«∞ Ü«∞*Ï˝O`«=Ú# =∞O„`«Ñ¨Ó~°fiHõ ™êfl#=Ú
HÍqOz# `«Å"≥O„@∞HõÅ#∞Ñ¨\ì˜ ÖÏy J==∂xOz<å_»∞. Jx Ñ¨q„`«"∞≥ #ÿ
`«#"Õ}˜x ÖÏy<å_»x.
486. =∞Ç¨q+¨μ‚=Ù‰õΩ Éèí∂^Õq ÉèÏ~°º ZÖÏ J~ÚOk ?
Ç≤Ï~°}ÏºHõ,Δ Ç≤Ï~°}º HõtÑ¨ÙÅ∞ ™È^Œ~∞° Å∞, `˘e Ç≤Ï~°}Ïº‰õΩΔ _»∞ âßÑ¨=â◊
=Ú# q+¨μ‚x Z^ŒiOz<å_»∞. P ã¨=∞Ü«∞=Ú# P ~°Hõ¯ã¨∞x PQÆ_»=ÚÅ‰õΩ
JO`«∞ ÖË‰Ωõ O_ç#k. q+¨μx‚ Ç¨Ï`«=∂~°∞Û@ÔH· KåÅ „Ñ¨Ü∞« `«fl=Ú KÕã<≤ å_»∞.
Éèí∂q∞x QÀà◊=ÚQÍ KÕã≤ `«# QÆ∞Ñ≤Ê@Ö’ LOK«∞ H˘#∞@‰õΩ „Ñ¨Ü«∞`«fl=Ú
KÕã≤<å_»∞. P ã¨=∞Ü«∞=Ú# =∞Ç¨q+¨μ‚=Ù Pk =~åÇ¨Ï=¸iÎQÍ ~åHõΔã¨∞x
K≥~°#∞O_ç Éèí∂^ÕqH˜ q=ÚH˜Î HõeæOz<å_»∞.
487. ã¨`«º<å~åÜ«∞}™êfiq∞ „=`«=Ú „áê=ÚYºO Uq∞\˜ ?
=∂#=ÙÅ∞ [<å‡O`«~åÅÖ’#∞, D [#‡OÖ’#∂ `«=∞ HÀiHõÅ∞ f~°∞
@‰õÄ ã¨HõÅ ™œMÏºÅ`À ãÖ`À+¨ rq`«=Ú#∞ QÆ_»¿Ñ `«∞^Œ‰õΩ "≥∂HõΔ
226 QÀÑ¨Ù~°O....
™ê„=∂[º =Ú#‰õΩ KÕ~∞° HÀ=_»=Ú#‰õΩ [Ñ¨, `«Ñ=¨ ÚÅ∞, „=`«=ÚÅ∂ KÕã∂¨ Î
LO\Ï~°∞. „áêp#HÍÅOÖ’ „uÖ’Hõ ãÖKåi J~Ú# <å~°^Œ∞_»∞ XHõ
Ñ¨~åºÜ«∞=Ú "≥·‰õΩO~î°=Ú#‰õΩ "≥o¡ "≥·‰õΩO~î°<å^äŒ∞#‰õΩ #=∞™ê¯~°=ÚKÕã≤
`«O„_ô =∂#=ÙÅ∞ <å<åq^Œ =ºã¨<åÅ‰õÄ JÅ"å@∞Ñ¨_ç Z<Àfl ÉÏ^èŒÅ∞
J#∞Éèíqã¨∞Î<åfl~°∞. "åi ÉÏ^èŒÅ∞ `˘Åy "å~°O`å ã¨∞Y=ÚQÍ LO_»∞@‰õΩ
=∂~°æ"Õ∞k. U ^≥·==Ú#∞ P~åkèOz#"åi =º^èŒÅ∞ `˘ÅQÆ∞#∞. Jx
„Ñ¨tflOz<å_»@. ^•xH˜ q+¨μ=‚ Ù <å~°^•! Ñ¨^∞Œ <åÅ∞æ Ö’HÍÅÖ’ „Ñ¨ã∞¨ `Î =« Ú
¿ãÜ«ÚK«∞O_»∞ „=`«=ÚÅÖ’ L`«Î=∞ „=`« "≥ÚHõ¯\˜ Ü«Ú#flk. ^•x ¿Ñ~°∞
3 'ã¨`«º<å~åÜ«∞}™êfiq∞ „=`«=Ú— qkè xiÌ+ì̈ q^è•#OQÍ P „=`«=Ú#∞KÕ¿ãÎ
ã¨=∞ã¨Î JiëêìÅ∞ `˘Åy ã¨∞Y=ÚÅ∞ HõÅ∞æ#∞.
XHõ Ñ¨Ù}ºˆH„Δ `«=ÚÖ’ =∂#=Ù_»∞ ÉèHí „Î˜ â◊^•ú QÆi+¨μ_ª ∞» QÍ „Ñ¨^À+¨ HÍÅ=Ú
#O^Œ#∞ëêª#=Ú`À D „=`«=Ú#∞ KÕÜ«∞=Öˇ#∞. Ñ¨Ó*Ï#O`«~°=Ú ™êfiq∞
„Ñ¨™ê^Œ=Ú#∞ ã‘fiHõiOÑ¨=Öˇ#∞. D Ñ¨Ó*Ï q^è•#=Ú =Å# =∂#=ÙÅ‰õΩ
HÀiHõÅ∞ f~°QÅÆ =Ù. HõeÜ«ÚQÆOÖ’ 'ã¨`º« <å~åÜ«∞}„=`«=Ú— W+¨Ñì Å¨¶ ã≤kHú ˜
ÅÑ¶¸ ¨ Ü«∞=Ú. Jx =∞Ç¨q+¨μ=‚ Ù <å~°^∞Œ _»∞#‰õΩ K≥ÑÊ≤ #@∞¡ Ñ¨Ù~å}=ÚÅÖ’
#∞#flk. D „=`«=Ú#∞ QÆ∂iÛ# QÍ^äÅŒ ∞ qt+¨=ì ÚQÍ L#flq. q=~°=ÚÅ∞
„ÑüHõÅÊ=ÚÖ’ ã¨Ê+ì̈=ÚQÍ L#flq. HÀiHõÅ∞ f~°∞@ÔH· HÍqOKÕ „=`«q∞k.
Hõ^äŒÅÖ’ <å<åq^èŒ r=#=ÚÅ"å~°∞ á⁄Ok# J#∞Éèí==ÚÅ#∞ q=iOz
Ü«Ú<åfl~°∞. Hõ#∞Hõ P Hõ^äŒÅ#∞ K«^Œ∞=Ù@ J=ã¨~°=Ú.
488. u~°∞=∞ÅÖ’ N"åi PÅÜ«∞OZ^Œ∞~°∞QÍ L#fl Q˘Å¡ÉèÏ=∞
=∞O_»ÑÖ Ü≥ÚHõ¯ „áê=ÚYº`« Uq∞ ?
u~°∞=∞Å™êfiq∞ =∞Ç¨^•fi~åxH˜ Z^Œ∞~°∞QÍ L#fl gkèx ã¨xflkè gkè
JO\Ï~°∞. <Õ~°∞QÍ "≥o¡ K«∂¿ãÎ Z^Œ∞~°∞QÍ ÉË_ç PO[<ÕÜ«∞™êfiq∞ L<åfl~°∞.
QÆ∞_çH˜ Z^Œ∞~°∞QÍ L@¡"≥∞@¡#∞ ZH˜¯`Õ <åÅ∞æ ~åu ã¨ÎOÉèÏÅ`À ÃÑ· XHõ¯
HõÅâ◊O LO_Õ =∞O@ÑÖ =∞#=Ú ^•@∞H˘x "≥à=¡◊ Åã≤ LOk. P =∞O@Ñ¨
=Ú<Õ 'Q˘Å¡ÉèÏ=∞— =∞O@ÑÖ JO\Ï~°∞. "≥#∞Hõ\ ˜H˜ Q˘Å¡ÉèÏ=∞ XHõ`≥
áêÅ∞, ÃÑ~°∞QÆ∞ P „áêO`«OÖ’ Éèí‰õΩÎÅ‰õΩ J"Õ∞‡^Œ@. HÍh N"≥·+¨‚= PKå~°º
Ñ¨Ù~°∞+¨μÅ‰õΩ =∂„`«O P~å^èŒ<å ÉèÏ=O`À Lz`«OQÍ WKÕÛ^Œ@ P QÀÑ≤Hõ.
P"≥∞ ‰õÄ~°∞Û#fl PKÀ@ xi‡`«"∞≥ #ÿ =∞O@ÑÖ QÆ#∞Hõ P QÀÑ≤H#õ ∞ `«ÅÑ¨Ù#‰õΩ
`≥KÛÕ QÍ^ä#Œ ∞ `«ÅK«∞ H˘O@∂ ^•xH˜ Q˘Å¡ÉÏè =∞ =∞O@Ñ¨=∞x¿Ñ~°∞ =zÛ#^Œx
ÃÑ^ŒÌÅ∞ K≥|∞`å~°∞.
QÀÑ¨Ù~°O..... 227
489. =‰õΩàÏ^Õq =O@™êÅ ZHõ¯_» L#flk ?
u~°∞=∞ÖËâ◊√x =O@™êÅ#∞ áÈ@∞ =‰õΩà◊=∂eHõ ÖËHõ =‰õΩàÏ^Õq Jx
Ñ≤Å∞=|_Õ P"≥∞ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞H˜ `«e¡QÍ Ñ≤Å∞= |_»∞`«∂ LOk.P"≥∞
q„QÆÇÏ¨ O"åH˜\ H˜ ˜ ^ŒQ~æÆ Ö° ’<Õ LOk. D"≥∞#∞ =‰õΩàÏ^Õq, Ñ¨K#« ÅH˜;, =∞^ŒÑe¨ ¡
<åzÛÜ«∂~ü Jx ‰õÄ_® Ñ≤Å∞ã¨∞ÎO\Ï~°∞. D ãÖ^Œ~°ƒùOÖ’ XHõ SuÇ¨ÏºO
K≥Ñ¨Ù`«∂ L<åfl~°∞. ^•fiÑ¨~°Ü«ÚQÆOÖ’ NHõ$+¨μ‚x ÃÑOz ÃÑ^ŒÌKÕã≤# #O^ŒQÀÑ¨Ùx
WÖÏ¡Å∞ Ü«∞â’^Œ NHõ$+¨μ‚#‰õΩ q"åÇ¨kHõ=ÚÅ∞ [~°∞Ñ¨ÖËHõáÈ~Ú #O^Œ∞Å‰õΩ
zOuOzO^Œ@. NHõ$+¨μ_‚ ®"≥∞#∞ F^•~°∞ã¨∂Î HõeÜ«ÚQÆOÖ’ `å#∞ Nx"å™ê=
`å~°O ^•eÛ#Ñ¨Ù_»∞ P"≥∞ =‰õΩà◊=∂`«QÍ `«#‰õΩ ÃÑO_ç¡KÕ~ÚOKÕ J^Œ$+¨ìO
HõÅ∞QÆ∞`«∞O^Œx =~°q∞zÛ<å_»@. Hõ#∞Hõ ^•fiÑ¨~Ü ° Ú« QÆOÖ’ #O^ŒQÀÑ¨Ùx WÖÏ¡Ö#·ˇ
Ü«∞â’^Œ HõeÜ«ÚQÆOÖ’ =‰õΩà◊=∂`«Ü≥ÿ∞ `«# HÀÔ~¯ f~°∞Û‰õΩ#fl^Œx Ñ¨Ù~å}QÍ^äŒ.
490. [Ñ¨=Ú Uq^èŒ=ÚQÍ KÕÜ«∂e ?
ÉèíQÆ=„fÊuH˜ =∂#ã≤Hõ qHÍ™êxH© [Ñ¨`«áê^Œ∞Å∞ KÕ™êÎ~°∞. `å#∞
LÑ¨^Õâ◊=Ú á⁄Ok# =∞O„`«=Ú#∞ xâ◊ÛÅ=∞QÆ∞ =∞#ã¨∞`À JO`«~å`å‡=
Ö’Hõ#`«`«Ê~°`«`À UHÍ„QÆ =∞#ã¨∞¯_»∞QÍ J#ºzO`«# ÖË‰õΩO_® `«#Ö’
`å#∞ `«ÅK«∞H˘O@∂ KÕ¿ã ^≥·=^è•º#=Ú [Ñ¨=Ú, Hõ#∞Hõ '[Ñ¨=Ú—J<Õ
=∂@‰õΩ ãïÜ≥ÿ∞# J~°÷=Ú#∞ `≥eã≤H˘#=Åã≤Ü«ÚOk. JOQÆ<åºã¨
Hõ~<° åº™êk qkè`À ^è•º#=∞O„`«=Ú#∞K≥ÑÊ≤ xâ◊ÛÅ=∞#=Ú`À "≥eH˜ `≥eÜ«∞
~åx q^èŒOQÍ „Ñ¨âßO `«OQÍ KÕ¿ã ^≥·= ^è•º#"Õ∞ [Ñ¨=Ú.
491. =∞ÅÜ«∞Ñ¨Ê™êfiq∞ J#fl¿Ñ~°∞ ZÖÏ =zÛOk ? Jxfl PÅÜ«∂ÖÖ’#∞
L`«û=~°¡‰õΩ ¿Ñ~°∞¡ LO\ÏÜ«∂ ?
`«q∞à◊OÖ’ =∞Öˇ· JO>Ë H˘O_» Hõ#∞Hõ H˘O_»g∞k P~å^èŒº=¸iÎx
=∞ÅÜ«∞Ñ¨Ê Jx Ñ≤ÅK«∞@ HõÅ^Œ∞. JO^Œ∞=Å¡ P ¿Ñ~°∞ =zÛOk. „Ñü
PÅÜ«∞OÖ’x L`«û==¸~°∞ÅÎ ‰õÄ PÜ«∂ã¨Å÷ qâıëêÅ#∞|\˜ì ¿Ñ~°∞O¡ @∞#flq.
492. K«OÑ¨Hõ „Ñ¨^ŒH˜Δ} qkè q^è•<åÅ∞ Uq∞\˜ ?
K«OÑ¨Hõ =∞#QÍ ãÖÃÑOQÆ. Wk fQÆQÍ#∞, „=∂#∞#∞O_ç ‰õÄ_» zQÆ∞~°∞Û
Ñ¨Ó=Ù. U =∞OQÆà◊HÍ~åºxÔH·<å =∞#"å~°∞ „Ñ¨^ŒH˜Δ}=ÚQÍ HÍ~åº~°OÉèí=Ú
HÍqOKÕ "å~°∞. Hõ#∞Hõ K«OÑ¨Hõ =$Hõ=Δ Ú#‰õΩ „Ñ¨^HŒ }Δ˜ =Ú KÕÜÚ« @‰õΩ „Ñ¨`ºÕ Hõ
q^è∞Œ Å∞O _»=Ù. L^•. `«∞Åã≤, aÅfi=Ú "≥Ú^ŒÅQÆ∞ K≥@‰¡ Ωõ ‰õÄ_» „Ñ¨^HŒ }Δ˜ QÍ<Õ
=zÛ Ñ¨Ó[Å∞ KÕ¿ã PKå~°=Ú L#flk.
228 QÀÑ¨Ù~°O....
493. #=<å^äŒ∞Å∞ Z=~°∞ ?
#=<å^èŒ∞Å∞ g~°â‹·= =∞`«=Ú#‰õΩ ãÖ|OkèOz#"å~°∞ `åO„u‰õΩÅ∞
‰õÄ_». #=<å^ä∞Œ Å∞ Ü≥∂QÆãk≤ Hú Åõ "å~°∞QÍ =∂„`«"∞Õ HÍ^Œ∞."åºã¨∞Å∞ ‰õÄ_®#∞,
Q“~°# J<Õ Hõgâ◊fi~°∞_»∞ #=<å^äŒ K«i„`«#∞ kfiÑ¨^Œ HÍ=º=ÚQÍ ~°zOz<å_»∞.
D #=<å^äŒ ã≤^Œ∞úÅ#∞QÆ∂iÛ =∞Ç¨~åR, Ç≤ÏOnÅÖ’ KåÖÏ Hõ^äŒ
Å∞#flq.''QÀ# #=<å^äKŒ i« „`« ~°K<« åHÍÅ=Ú „H©.â◊.5= â◊`å|Ì=Ú <å\˜k.
P HÍ=º=Ú ##∞ãïOz Pk<å^ä∞Œ _»∞ Ñ¨~=° ∞t=Ù_»∞. Ñ¨~=° ∞t=Ùx J#∞„QÆÇÏ¨
=Ú# g∞# <å^èŒ∞_»#|_»∞ =∞`Õû ºO„^Œ<å^äŒ∞_»∞ P^è•ºu‡Hõ q^Œº#∞ á⁄Ok
4 Ñ¨~°=∞t=Ùx Ü«∂^Õâ◊=Ú# f~°÷Ü«∂„`«Å∞ HÍqOz HõoOQÆ, |OQÍà◊ "≥Ú^Œ
ÅQÆ∞ ^Õâ◊=ÚÅ∞ Ñ¨~°º\ÕK«∞K«∞ KÒ~°Oy "≥Ú^ŒÅQÆ∞ Zxq∞k =∞Okx
t+¨μºÅ∞QÍ ã‘fiHõiOz<å_»∞. `«# t+¨μºÅ`À HõÅã≤ "≥~°t `˘q∞‡k =∞Ok
#=<å^äŒ∞Åx Ö’HõOÖ’ „Ñ¨ã≤kú #Ok<å~°∞. #=<å^äŒ ã≤^Œ∞úÅ∞ „Ñ¨[Å‰õΩ
"Õ∞Å∞ KÕ‰õÄ~°∞ã¨∂Î LO_Õ"å~°∞. „H©.â◊.9,10 â◊`åÉÏÌÅÖ’ <ÕáêÅ∞ „áêO`«
=Ú# â‹=· , É∫^Œ=ú ∞`«=ÚÅ #∞O_ç D <å^äãŒ ^≤ ∞Œ Åú ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞=Ú "≥Ú^ŒÖ·ˇ
#@∞¡ K«i„`« K≥Ñ¨Ù`«∂L#flk. D ã≤^Œú ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞=Ú Ç≤Ï=∂ÅÜ«∞=Ú
#∞O_ç ¿ã`«∞=Ù^•HÍ ÉèÏ~°`«^Õâ◊=Ú# "åºÑ≤Oz#k. D #=<å^äŒ∞Å ¿Ñ~°∞¡
ãÖˆH`« Ñ¨^ŒHÀâ◊=Ú# x@∞¡#flk.
1. ã¨`«º<å^äŒ∞_»∞ 2. ã¨Ö’Hõ<å^äŒ∞_»∞ 3. Pk<å^äŒ∞_»∞ 4. J<åk
<å^ä∞Œ _»∞ 5. J‰õΩo`«<å^ä∞Œ _»∞ 6. =∂`«OQÆ <å^ä∞Œ _»∞ 7. =∞`ÕûºO„^Œ<å^ä∞Œ _»∞
8. Ñ¶∞¨ \˜Ü∂« „`« <å^ä∞Œ _»∞ 9. QÀ~°H<Δõ å^ä∞Œ _»∞ Jx ¿Ñ~˘¯#fl@∞¡ `≥eÜ«ÚK«∞#flk.
494. T~°úfi Ñ¨ÙO„_»=ÚÅ∞ ZO^Œ∞‰õΩ ^èŒi™êÎ~°∞ ? "å\˜ „Ñ¨ÉèÏ="Õ∞q∞ ?
P~°º=∞`«OÖ’ =ÚY^è•~°}O (ÉÁ@∞ì)XHõ P~°¬ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞OQÍ U~°Ê
_çOk. Jk „uÑ¨ÙO„_»=Ú, T~°fiú Ñ¨ÙO„_®Å∞ Jx =ÚYºOQÍ ~Ô O_»∞ ~°HÍÅ∞,
"≥+· =‚¨ ÙÅ∞ T~°fiú Ñ¨ÙO„_®Å∞ ^èiŒ ™êÎ~∞° . „ã‘ÅÎ ∞ uÅHõ^•è ~°} KÕ™êÎ~∞° . u~°∞=∞}˜x
xÅ∞=Ù# =¸_»∞ˆ~YÅ∞QÍ ^èŒiOK«_®<Õfl T~°úfi Ñ¨ÙO„_»^è•~°} =∞O\Ï~°∞.
D =¸_»∞~ˆ YÅ∞ JHÍ~°,LHÍ~°,=∞HÍ~° ã¨fi~°∂Ñ¨"∞≥ #ÿ „Ñ¨}"åxfl ã¨∂z™êÎ~Ú.
JHÍ~°O ã¨`«Î fi ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_≥·# q+¨μ‚=Ù#∂, LHÍ~°O z`«Î fi ã¨fi~°∂Ñ≤}˜ J~Ú#
=∞Ç¨ÅH˜;x =∞HÍ~°O ÉèíQÆ=^Œƒù‰õΩÎÖˇ·# ÉèÏQÆ=`«∞Å#∂ `≥eÜ«∞*Ë™êÎÜ«∞x
K≥|∞`å~°∞. â‹·=ÙÅ∞ Éèí™ê‡xfl =¸_»∞J_»¤ˆ~YÅ∞QÍ #∞^Œ∞@^èŒi™êÎ~°∞. u~°∞
=∞}˜ =∞\˜ì (=∞$`ü)H˜ ãÖ|OkèOz#k. HÍ=Ù# Jk =∞\˜ì#∞O_ç Hõeæ#
QÀÑ¨Ù~°O..... 229
D â◊s~°O z=iH˜ =∞\˜ìÖ’<Õ Hõeã≤áÈ`«∞O^Œx ã¨∂zã¨∞Î #flk. WO^Œ∞=Å¡
"≥~· åQÆºO HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. =ÚH˜HÎ Àˆ~ "åxH˜ "≥~· åQÆºO KåÖÏ =ÚYºO. q|∂k
^è•~°} ‰õÄ_® Dâ◊s~°O z=iH˜ |∂_ç^JŒ ÜÕ∞º^Õ J<Õ `«`åÎ fixfl xˆ~tÌ ã¨∞OÎ k.
=ÚY^è•~°} ÖË‰Ωõ O_® KÕ¿ã ã¨`¯« ~°‡Å∞ x~°~Hú° ÍÅx PQÆ=∂Å∞ ¿Ñ~˘¯<åfl~Ú.
^•fi^Œâ◊ (12) T~°úfi Ñ¨ÙO„_®Å∞ ^èŒiOK«_»O ‰õÄ_® Hõ^Œ∞Ì. <å_»∞Å∞,
Ç¨Ï$^ŒÜ«∞O "≥Ú^ŒÖˇ·# â◊s~°ÉèÏQÍÅ#∞ K«Å¡|~°K«∞@‰õΩ ‰õÄ_® PÜ«∂
™ê÷<åÅÖ’ T~°úfiÑ¨ÙO„_»^è•~°} J=ã¨~°=∞x "≥·*Ï˝xHõOQÍ qâı¡+¨} KÕã≤
H˘O^Œ~°∞ q=iã¨∞Î<åfl~°∞. T~°úfiÑ¨ÙO„_»OÖ’ LÑ¨Ü≥∂yOKÕ =ã¨∞Î=ÙÅ‰õΩ
K«Å¡^Œ#O HõeæOKÕ ÅHõΔ}O L#flk.
495. "åb‡H˜ ~å=∂Ü«∂}Ïxfl ZÑ¨ÙÊ_»∞ „"åâß_»∞ ? ~å=Ú_ç
[#<åxH˜ =ÚO^• ? ÖËHõ `«~°∞"å`« ?
"åb‡H˜ „`Õ`åÜ«ÚQÆOÖ’ ~å=Ú_»∞ rqOz=Ù#fl HÍÅOÖ’<Õ ~å=∂Ü«∞
}Ïxfl ~°zOz#@∞¡ ~å=∂Ü«∞}O #∞O_Õ `≥Å∞ã¨∞#Î flk. P =∞Ç¨Ïi¬ XHõ<å\˜
=∞^è•ºÇ¨ÏflO `«=∞™ê #kH˜ ™êfl<åxÔH· "≥àÏ§_»∞. JHõ¯_» É’Ü«∞"å_˘Hõ_»∞
„H“OK« Ñ¨‰õΔΩÅ [O@Ö’ XHõÑ¨H˜Δ}˜ ÉÏ}O`À H˘\˜ì K«Oáê_»∞. JkK«∂z
â’HÍxH˜ QÆ∞i J~Ú# "åb‡H˜ J`«}˜‚ â◊Ñ≤OKå_»∞. P âßÑ¨=K«#O Kè«O^À
|^ŒúOQÍ PÜ«∞# #∞O_ç "≥Å∞=_çOk. P„â◊=∂xH˜ áÈ~Ú ^•xx QÆ∞iOz
PÖ’zã¨∂Î =ÙO_»QÍ „|Ç¨Ï‡ „Ñ¨`«ºHõΔ"≥∞ÿ ''|∞∞+‘! h‰õΩ â◊|Ì„|Ç¨Ï‡O ™êfinè#
=∞~ÚOk. P~°¬ ^Œ$+≤`ì À h=Ù ~å=Úx K«i„`«#∞ K≥ÑÙ¨ Ê——Jx K≥ÑÊ≤ JO`«~åú#
=∞Ü«∂º_»∞.
`«~∞° "å`« <å~°^∞Œ _»∞ "åb‡H˜ K≥O`«‰Ωõ =KåÛ_»∞. "åb‡H˜ ''D Ö’HõOÖ’
WÑ¨ÙÊ_»∞ QÆ∞}=O`«∞_»∂, g~°º=O`«∞_»∂, ^è~Œ ‡° A˝_∂» , Hõ$`«A_˝ ∂» —— W`åºkQÍ
Ñ¨^Œ∞<å~°∞ QÆ∞}ÏÅ∞ Hõeæ#"å_»∞ Z=_»∞? Jx „Ñ¨tflOKå_»∞. <å~°^Œ∞_»∞
J\˜ì "å_»∞ JÜ≥∂^è•ºkèÑu¨ N~å=Ú_Õ Jx K≥ÑÊ≤ ~å=∞Hõ^#Œä ∞ ãÖ„QÆÇÏ¨ OQÍ
q= iOKå_»∞. DÖ’HõOÖ’ WÑ¨ÙÊ_»∞ „Ñ¨tflOK«_®xfl|\˜ì JÑ¨ÙÊ_»∞ ~å=Ú_»∞
~å[ºO KÕã¨∞Î#fl@∞¡ ã¨Ê+¨ì=∞=Ù`«∞#flk. JO^Œ∞KÕ`« "åb‡H˜ ~å=∂Ü«∞}Ïxfl
~å=Úx [#<å#O`«~°"Õ∞ „"åâß_»<Õk ã¨Ê+¨ìO.
496. Ti‡à◊, =∂O_»q, „â◊√`«H©iÎ Z=i ‰õΩ=∂Ô~ÎÅ∞ ?
=∂O_»q, „â◊√`«Hi© Î [#‰õΩx ™È^Œ~∞° _»Q∞Æ ‰õΩâ◊^fiŒè Ax Ñ¨Ù„uHõÅ#_»OÖ’
ZÖÏO\˜ ãÖâ◊Ü«∞=¸ÖË^Œ∞. Ti‡à◊ QÆ∂_» ‰õΩâ◊^èŒfiAx Ñ¨Ù„uHõÜÕ∞ Ü«∞x
230 QÀÑ¨Ù~°O....
Ñ¨Ó~°fi QÍ^è•ÅÇ¨Ïi ¿Ñ~˘¯O@∞#flk. ‰õO|~å=∂Ü«∞}=Ú QÆ∂_» Ti‡à◊#∞
‰õΩâ◊^èŒfiAx ‰õÄ`«∞~°∞xÜÕ∞ xˆ~Ìtã¨∞Î#flk.
HõO| ~å=∂Ü«∞}O (ÉÏÅHÍO_»O 139=Ñ¨Ù@) N Ñ¨Ó`«ÅÑ¨@∞ì"åi
J#∞"å^Œ=Ú.nxx|\˜ì ã‘`å~å=ÚÅ ÃÑO_ç¡ `«~°∞"å`« [iy# =ÚQÆ∞æ~°∞
™È^Œ ~°∞Å q"åÇ¨Ï=ÚÖ’ Ti‡à◊ =Ú#flQÆ∞ =ÚQÆ∞~æ ∞° ‰õΩâ◊^fiŒè Ax ‰õΩ=∂Ô~ÅÎ h
"åix ÅHõΔ ‡}Ï^Œ∞Å∞ KÕÑ\¨ Ïì~x° `≥Å∞ã¨∞#Î flk. HõO|Hõq U ~å=∂Ü«∞}=Ú
<å^è•~° =ÚQÍ Q˘x WÖÏ „"åâß_À `≥eÜ«∞^Œ∞. W\˜ì q+¨Ü«∂ÅÖ’ =∞#‰õΩ
„Ñ¨=∂}O "åb‡H˜ ~å=∂Ü«∞}"Õ∞.
5 „ÉèÏ`å Ü«∞gÜ«∂<£ ^èŒ~°‡[˝ U+¨~å*Ï ‰õΩâ◊^èŒfi[ó
Jã¨º^èŒ~å‡`«‡<À ~å[<£ ~°∂¿Ñ}Ï„Ñü=∞O Éèí∞q
ã¨∞`å^ŒfiÜ«∞O #~°„âı+¨ª Ñ¨`«fl º~°÷O Ñ¨~°Ü«∂=∞¿ÇÏ
Éèí~°`«ã¨º ‰õΩ=∂~°ã¨º â◊„`«∞Ñ¶¨∞flã¨º K« nè=∞`«ó
‰õΩâ◊^èŒfiAx W~°∞=Ù~°∞ Ñ¨Ù„uHõÅ#∞ Éèí~°`« â◊„`«∞Ñ¶¨ÚflÅ H˜=∞‡x qâßfi
q∞„`«∞_»∞ [#‰õΩx HÀi<å_»∞. [#‰õΩ_»O^Œ∞ HõOwHõiOKå_»∞.
=ã≤+¨μª_»∞ [#‰õΩx`À ~å=∞ÅHõΔ ‡}Ü≥∂ ~°ˆ~ú
`«fi`«∞û`Õ =~°ÜÕ∞ #$Ñ¨ ã¨^Œ$âßÉèÏºO #~°„âı+¨ª
ã¨^Œ$âı ^è•`«∞=∞~°›ã≤.
Jx K≥áêÊ_»∞. h Ñ¨Ù„uHõÅ e~°∞=Ùih ~å=∞ÅHõΔ ‡}∞ÅH˜=∞‡x `å`«Ê
~°ºO. ''Ti‡àÏ[#Hõã¨º B~°Ñ¨ã¨∞„f——Jx QÀqO^Œ~åA "åºYº. Ti‡à◊
[#‰õΩx ™⁄O`«‰Äõ `«∞~°∞ Jx ^•x J~°Oú . WO^Œ∞=Å¡ "åb‡H˜ ~å=∂Ü«∞}Ïxfl
„Ñ¨=∂}OQÍ „QÆÇ≤ÏOz Ti‡à◊ [#‰õΩx ‰õÄ`«∞ˆ~ Jx „QÆÇ≤ÏOKåe.
497. =∂#=ÙxH˜ Zxfl [#‡Å∞ =ÙO\Ï~Ú ?
''r=ÙÖˇ#∞|_ç <åÅ∞æ ÅHõΔÅ Kå=Ù Ñ¨Ù@∞ìHõeH˜¯_»—— Jx K≥Ñ≤Ê#@∞¡ 84
ÅHõΔÅ r=~åã¨∞Å∞<åflÜ«∞O\Ï~°∞. JO^Œ∞Ö’ =∂#= [#‡ z=ik.
^Œ∞~°¡Éèí"≥∞ÿ# =∂#= [#‡‰õΩ =zÛ# `«~°∞"å`« =∞m§ [#‡Å∞ LO\ÏÜ«∂?
J<Õk „Ñ¨âfl◊ . WO^Œ∞‰õΩ P [#‡Ö’ =∂#=Ùx „Ñ¨=~°#Î #∞, ÖË^• ã≤u÷ QÆ`∞« Å#∞
|\˜ì PÃÑ· [#‡Å∞ =ÙO_»=K«∞Û ÖË^• ÖËHõáÈ=K«∞Û Jx *"å|∞ K≥Ñ¨Ê=Åã≤
=ã¨∞ÎOk. P`«‡ *Ï˝#O HõeˆQ=~°‰õÄ "≥∂HõΔO~å^Œ∞. "≥∂HõΔO =KÕÛ=~°‰õÄ
[#‡Å∞ `«Ñ¨Ê=Ù. L`«Î=∞ "≥∞ÿ# ãÖ™ê¯~°O HõÅ"åiH˜ L`«Î=∞[#‡Å∞,
hK«ãÖ™ê¯~°O HõÅ"åiH˜ hK«[#‡Å∞ ãÖÉèíq™êÎÜ«∞x âß„™êÎÅ∞ K≥|∞
QÀÑ¨Ù~°O..... 231
`«∞<åfl~Ú. JO^Œ∞=Å¡ *Ï˝#OHõe"æ ∂≥ HõOΔ ã≤kOú KÕ @O`«=~°‰Äõ Zxfl [#‡Öˇ<· å
HõÅ∞QÆ=K«∞Û. P [#‡Å∞ Wxfl Jx K≥Ñ¨Ê_»O ™ê^èŒºOHÍ^Œ∞. JO`ÕQÍHõ P
~å#∞#fl[#‡Å∞ =∂#=[#‡Å∞QÍ<Õ LO\Ï~Ú. JxQÆ∂_® K≥Ñ¨ÊÖË=Ú.
[_» Éè~í `° ∞« _»∞ "≥Ú^ŒÖ#·ˇ "åi K«i„`«Å∞ =∂#=ÙÅ∞ uiy Ñ¨â√◊ Ñ¨HÍΔ º^Œ∞Å∞QÍ
QÆ∂_» Ñ¨Ù@ì=K«∞ÛJx x~°∂Ñ≤ã¨∞Î<åfl~Ú.
498. ÑÖK«Éèí∂`«eOQÍÅ∞ Uq ? ZHõ¯_» L<åfl~Ú ? "å\˜ „áêâ◊ã¨ÎºO
Ñ¨$käq, [ÅO, `Õ[ã¨∞û, "åÜ«Ú=Ù, PHÍâ◊O J<Õq ÑÖK«Éèí∂`åÅ∞.
t=Ù_»∞ D ÑÖK«Éèí∂`åÅ ã¨fi~°∂áêÖˇ·# eOQÆ~°∂áêÅ`À S^Œ∞ ˆHΔ„`åÅÖ’
„Ñü+≤`ª ∞« _≥· L<åfl_»∞. 1. Ñ¨$näfieOQÆO–HõOz 2. [ÅeOQÆO–[O|∞ˆHâ◊fi~°O
3. `Õ*’eOQÆO–u~°∞=}Ï‚=∞Öˇ· 4."åÜ«ÚeOQÆO–NHÍà◊Ç¨Ïã≤Î 5. PHÍâ◊
eOQÆO – z^ŒO|~°O. WO^Œ∞Ö’ HõOz, [O|∞ˆHâ◊fi~°O, u~°∞=}Ï‚=∞Öˇ·,
z^ŒO|~°O J<Õ ˆHΔ„`åÅ∞ `«q∞à◊<å_»∞Ö’ L<åfl~Ú. NHÍà◊Ç¨Ïã≤Î u~°∞ÑüH˜
ã¨g∞ÑÖÖ’L#flk.
HõOzÖ’x UHÍ„"Õ∞â◊fi~°∞_»∞ Ñ¨$nèfieOQÆ~∂° Ñ¨"∞≥ ÿ L<åfl_»∞. WHõ¯_ç UHõÑÅ¨¶
"≥∞ÿ# =∂q∞_çK≥@∞ì HÍ~°}OQÍ D ^Õ=Ù_»∞ UHÍ„"Õ∞â◊fi~°∞_»Ü«∂º_»∞. HõOz
U_»∞ =ÚHÎ̃^•Ü«∞Hõ ˆHΔ„`åÅÖ’ XHõ\ ˜. ~å"Õ∞â◊fi~°OÖ’x Ãã·Hõ`«eOQÆO‰õÄ_®
Ñ¨$nèfieOQÆ"Õ∞. [O|∞ˆHâ◊fi~°OÖ’x [ÅeOQÆO [Å=∞Ü«∞"≥∞ÿ =ÙO@∞Ok.
t=Ù#‰õΩ [ÅO KåÖÏW+ì̈O. P ^Õ=Ù_»∞ Jaè¿+Hõ„Ñ≤Ü«Ú_»∞ DˆHΔ„`«O `«q∞à◊
<å_»∞Ö’x u~°∞z<åÑë¡=^ŒÌ L#flk. ^ŒHõΔÇ≤ÏOã¨=Å¡ Hõeæ#áêáêxfl `˘Å
yOK«∞HÀ=_®xH˜ t=Ù_»∞ [O|∞ˆHâ◊fi~°OÖ’ `«Ñ¨ã¨∞û KÕâß_»x Ñ¨Ù~å}QÍ^èŒ.
`«q∞à◊<å_»∞Ö’x J~°∞}ÏK«ÅO `Õ*’eOQÆxÅÜ«∞O. J~°∞}ÏK«ÅO
K«∞@∂ì KÕ¿ã „Ñ¨^ŒH˜Δ}O =∞Ç¨Ñ¨Ù}º „Ñ¨^Œ=∞O\Ï~°∞. N~°=∞}=∞Ç¨Ïi¬ D
ˆHΔ„`«OÖ’ `«áÈx+¨μì_≥· =ÙO_ç *Ï˝#=∂~ÀæÑ¨^Õâ◊O`À „Ñ¨ã≤kú á⁄O^•_»∞.
NHÍà◊ÇÏ¨ ã≤xÎ ^ŒH} Δ˜ HÔ Ö· Ïã¨=∞O\Ï~°∞. WHõ¯_» "åÜ«ÚeOQÆ „Ñü+≤`ª "« ∞≥ #ÿ k.
™êÖˇÑ¨Ù~°∞QÆ∞, áê=Ú, U#∞QÆ∞ J<Õ u~°ºQÆ˚O`«∞=ÙÅ∞ WHõ¯_ç t=eOQÍxfl
¿ãqOz =ÚH˜Î á⁄O^•Ü«∞x t=Ñ¨Ù~å}O K≥|∞`«∞#flk. JO^Œ∞=Å¡<Õ
NHÍà◊Ç¨Ïã≤ÎQÍ DˆHΔ„`«O „Ñ¨â◊ã≤Î ÔHH˜¯Ok. PHÍâ◊eOQÆO z^Œ~°O|~°OÖ’
L#flk. WHõ¯_» Uq^èŒ"≥∞ÿ# eOQÍHÍ~°=¸ HõxÑ≤OK«Hõ x~åHÍ~°"≥∞ÿ# JO`«
~åà◊"Õ∞ HÍ#=ã¨∞ÎOk. Wk ~°∂Ñ¨ ~°Ç≤Ï`«eOQÆO. JO^Œ∞=Å¡<Õ PHÍâ◊
eOQÆOQÍ „Ñ¨ã≤kúQÍOzOk. PHÍâ◊OÖÏQÍ t=Ù_»∞ ÖËHõ P`«‡ã¨~°fi"åºÑ≤
232 QÀÑ¨Ù~°O....
Jx nx=Å¡ `≥Å∞ã¨∞ÎOk. D ˆHΔ„`«O xifiHõÅÊ ã¨=∂kèH˜ ^ÀÇ¨Ï^ŒHÍi.
WÖÏ ÑÖK«É∂íè `åÅ‰õΩ „Ñ¨fHõÖ#·ˇ D eOQÍÅ∞ áêOK«É∫è uHõ"∞≥ #ÿ [QÆ=∞O`å
^≥·=ã¨fi~°∂Ñ¨"Õ∞ JxKå@∞`«∞<åfl~Ú.
499. Åe`å ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞ qt+¨ì`« Uq∞\˜ ?
N q+¨μã‚ Ç¨ Ï¨ „ã¨<å=∂Å#∞ áê~åÜ«∞}O KÕã#≤ >Ë¡ J<Õ‰Ωõ Å∞ ÉèHí „Î˜ â◊^ÅúŒ `À
Åe`å ã¨ÇÏ¨ „ã¨<å=∂Å#∞ áê~åÜ«∞}O KÕã∞¨ <Î åfl~°∞. D ã¨ÇÏ¨ „ã¨<å=∞ ™ÈÎ„`«O
„|Ç¨‡O_» Ñ¨Ù~å}OÖ’ L#flk. N Ç¨ÏÜ«∞„w=Ù_»∞ JQÆã¨Îº =∞Ç¨Ïi¬H˜ D
<å=∂Å#∞ qâ◊nHõi™êÎ_∞» . Ç¨ÏÜ«∞„w=Ù_»∞ *Ï˝<å#O^Œ=∞Ü«Ú_≥#· J=`å~°
6 ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»∞. JQÆã∞¨ ºÎ _»∞ |∞∞+¨μÅÖ’ „âı+μ¨ _ª ∞» . gi~°∞=Ùi ãÖ"å^ŒO HÍ=_»"∞Õ
NÅe`å ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞ „áêâ◊™êÎºxfl "≥Å¡_çã¨∞Î#flk.
N q^•º~°∂Ñ≤}˜, [QÆ`«∞Î#∞ ^èŒiOKÕk, ã¨$+≤ì ã≤÷uÅÜ«∂Å‰õΩ Jnèâ◊fii
J~Ú# =∞Ç¨„uÑ¨Ù~°ã¨∞O^Œi Ü≥ÚHõ¯ "≥·Éèí"åxfl D ™ÈÎ„`«O H©iÎã¨∞Î#flk.
WO^Œ∞Ö’ „ÑüáêkOÑ¨|_Õ ^ÕqÜ≥ÚHõ¯ =∞Ç≤Ï=∞ J#O`«O HÍ=_»O=Å¡
D ™ÈÎ„`åxH˜ ZO`À „áê^è•#ºO HõeæOk. "≥#∞"≥O@<Õ ã≤kúHõeæOKÕ `«O„`«
„QÆO^è•Å‰õΩ K≥Ok# <å=∞ã¨Ç¨Ï„™êÅÖ’ Wk KåÖÏ=ÚYº"≥∞ÿ#k. D ™ÈÎ„`«
áê~åÜ«∞}O ^•fi~å Éèí‰õΩÎÅ∞ Ñ¨~°=∂`«‡#∞ ^Õg ~°∂ÑÖÖ’ Láêã≤Oz#
"å~°=Ù`å~°∞. WO^Œe "≥~Úº <å=∂Å∞ "≥~Úº =∞O„`åÅ∞QÍ ÉèÏqOÑ¨|_»∞
`«∞<åfl~Ú. g\˜H˜ Ju qã¨Î $`«"≥∞ÿ# ÉèÏëêºÅ∞ "≥Å∞=_®¤~Ú. N q^•º
~°}∞ºÅ∞, Nâ◊OHõ~°∞Å∞, NÉèÏã¨¯~°~åÜ«∂^Œ∞Å∞ „"åã≤# ÉèÏëêºÅ∞ ã¨∞„Ñ¨
ã≤^•úÅ∞. JO^Œ∞Ö’ WO^Œe <å=∂Å„áêâ◊ãºÎ¨ O q=iOÑ¨ |_ç=Ùflk. =t<åºk
^Õ=`«Å∞ "åºã¨ÉèíQÆ"å#∞x ^•fi~å D Ñ¨q„`« <å=∂=ox ÑëHÕKå~°<Õ
„Ñ¨fu Hõ^Œ∞Ì. ‰õΩO_»eh Ü≥∂QÆ ~°Ç¨Ïã¨ºO, x~°∞æ}Àáêã¨#, ã¨QÆ∞}Àáêã¨#,
NK«„Hõ=~°‚#, K«`«∞+¨¬+≤ì Ü≥∂yh qâıëêÅ∞, Åe`åOaHÍ `«`«Î fiO =Ú#flQÆ∞
J<ÕHõ qt+¨ª q+¨Ü«∂Å∞ D ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∂=oÖ’ HõxÑ≤™êÎ~Ú.
JO`«~°∞‡Y ã¨=∂~å^è•º, |Ç≤Ï~°∞‡Y ã¨∞^Œ∞~°¡ÉèÏ
''JO`«~°∞‡Y∞Öˇ·# "åiKÕ P~åkèOÑ¨^Œy#k, |Ç≤Ï~°∞‡Y∞Å‰õΩ q∞H˜¯e
^Œ∞~°¡Éèí—— Jx WHõ¯_» ^Õq H©iÎOÑ¨|_çOk. D =∂@Å∞.
HõtÛnú~°ó „Ñ¨`«ºQÍ`å‡#"≥∞ÿHõΔ`ü P =$`«ÎK«‰õΔΩ ~°=∞$`«`«fiq∞K«Ûù<£.
''XHÍ<˘Hõ nè~°∞_»∞ J=∞$`«`«fiO HÀiK«∂Ñ¨Ù#∞ JO`«~°∞‡YOKÕã≤ „Ñ¨`«º
QÍ`«‡#∞ K«∂Kå_»∞—— J#fl Hõ~îÀÑ¨x+¨`«∞ÎÖ’x =∂@Å`À ™ê=∞ºOHõeæ
QÀÑ¨Ù~°O..... 233
=Ù<åfl~Ú. JO^Œ∞KÕ`« LÑ¨x+¨`«Î`«Î fiO D <å=∂=oÖ’ L#fl^Œx „QÆÇ≤ÏOK«
=K«∞Û. Åe`å^Õq D <å=∂Å#∞ Ñïî¿ãÎ q∞H˜¯e „Ñ‘u K≥O^Œ∞`«∞Ok.
=∞„fÊ`åº ã¨HõÖÏ<£ HÍ=∂<£ ÅÉèí`Õ <å„`« ãÖâ◊Ü«∞ó
Jx K≥ÑÊ≤ # ^Õq =∂@Å#∞|\˜ì D ™ÈÎ„`«O ã¨=∞™êÎcëè êìÅ#∞ ã≤kOú Ñ¨
*Ëã¨∞ÎO^Œx `≥eÜ«∞=ã¨∞Î#flk. JOKÕ`« D<å=∂Å∞ q∞H˜¯e =ÚYº"≥∞ÿ#=x
„QÆÇ≤ÏOKåe.
500. "Õ^Œ"åºã¨∞_»∞ Z=~°∞ ?
N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_»∞ 'JáêO`«~`° =« Ú_»∞— J<Õ =∂#=Ñ¨Ù„`«∞}˜‚ ã¨$+≤Oì
Kå_»∞. "Õ^•Å#∞ qÉèílOK«=∞x J`«}˜‚ xÜ≥∂yOKå_»∞. „|Ç¨Ï‡ J`«}˜‚
K«∂z <åÜ«∞<å! ~å"À|∞ HÍÅ=ÚÖ’ =t+¨μªx =∞#∞=∞_≥·# Ñ¨~åâ◊~°∞x
Ñ¨Ù„`«∞_»"≥· Ñ¨Ù@∞ì^Œ=ÙQÍHõ Jx K≥áêÊ_»∞.
„|Ç¨Ï‡^Õ=Ù_»∞ K≥ÑÊ≤ #>Ë¡ =t+¨μxª H˜ =∞#∞=∞_»∂, â◊HHÎ˜ ˜ Ñ¨Ù„`«∞_»∂ J~Ú#
Ñ¨~åâ◊~°∞#‰õΩ ã¨`«º=uÜ«∞O^Œ∞ Ñ¨Ù\˜ì#"å_»∞ "Õ^Œ"åºã¨∞_»∞. W`«_»∞ =∂`«$
QÆ~°ƒù=Ú #∞O_ç Ñ¨Ù\˜ì#"≥O@<Õ '`«b¡! <å`À h‰õΩ Ñ¨x Hõeæ#Ñ¨ÙÊ_»∞ ##∞fl
ã¨‡iOK«∞. "≥O@<Õ <Õ#∞ =™êÎ#∞—Jx K≥Ñ≤Ê "≥o§áÈÜ«∂_»∞.
"Õ^"Œ åºã¨∞_»∞ [x‡Oz#Ñ¨ûúŒ Wk–Ñ¨~åâ◊~∞° _»∞ XHõ™êi f~°Ü ÷ ∂« „`«HÔ ·
áÈ`«∂ Ü«∞=Ú<å#kx^•@=Åã≤ =zÛOk. JHõ¯_» Ñ¨_»= #_»∞Ñ¨Ù`«∂
=ÙO_ç# =∞`«ûºQÆOkèx K«∂zJ`«_»∞ HÍ=∞ Ñ¨~°=â◊√_»Ü«∂º_»∞. P"≥∞ `«#
Hõ<åº`«fiO ^Œ∂+≤`« =∞=Ù`«∞O^Œx ÉèÜ í ∞« Ñ¨_Oç k. Ñ¨~åâ◊~∞° _»∞ P"≥∞ Hõ<åº`«fiO
^Œ∂+≤`«O HÍ‰õΩO_® =ÙO_Õ@@∞¡ =~°q∞KåÛ_»∞. Ü«∞=Ú<å #nf~°OÖ’
pHõ\ ˜x ã¨$+≤ìOKå_»∞. P"≥∞#∞ Ñï„QÆÇ≤ÏOKå_»∞. JÑ¨ÙÊ_»∞ =∞`«ûºQÆOkèH©,
Ñ¨~åâ◊~°∞xH© Ñ¨Ù\˜ì#"å_Õ "Õ^Œ"åºã¨∞_»∞. =∞`«ûºQÆOkèˆH ã¨`«º=u Jx¿Ñ~°∞.
JO^Œ∞Hˆ "åºã¨∞_»∞™ê`«º=`ÕÜÚ« _»Ü∂« º_»∞. D "åºã¨∞_»∞ ÉèÏ~°`åhfl, Jëêì^âŒ ◊
Ñ¨Ù~å}ÏÅ#∂, ÉèÏQÆ=`åhfl, „|Ç¨Ï‡ ã¨∂„`åÅ#∂ ~°zOz# =∞Ç¨=∞Ç¨ï_»∞.
"åºã¨∞_»∞ XHõ_»∞HÍ_»h, Ü«ÚQÆ ÉèË^•xflJ#∞ãïOz ÃÑ‰õΩ¯=∞Ok "åºã¨∞Å∞
L<åfl~°h H˘xfl „QÆO^ä•Å∞ K≥|∞`«∞<åfl~Ú.
501. „âß=}‰õΩ=∂~°∞x `«e¡^ŒO„_»∞Å <å=∞^èÕÜ«∞=ÚÅ∞ Uq∞? J`«x
=$`åÎO`«=Ú Uq∞\˜?
„âß=}‰õΩ=∂~°∞x `«e¡¿Ñ~°∞ ‰õΩO_». `«O„_ç¿Ñ~°∞ „â◊=}∞_»∞. „âß=}
‰õΩ=∂~°∞_»∞ =$^Œ∞úÅ∂, „QÆ∞_ç¤"å~°∂ J~Ú# `«e¡^ŒO„_»∞Å#∞ q∞H˜¯e
ÉèHí „Î˜ â◊^ÅúŒ `À ¿ãqã¨∂Î =ÙO_ç<å_»∞. XHõ™êi `«e^¡ OŒ „_»∞Å‰õΩ h~°∞ `Õ=_®xÔH·
234 QÀÑ¨Ù~°O....
J`«_»∞ XHõ #kH˜ "≥àÏ§_»∞. h\˜Ö’ ‰õΩO_»#∞ =ÚOK«∞`«∞#flÑ¨ÙÊ_»∞
|∞_»|∞_»=∞<Õ â◊|ÌO =zÛOk. P „áêO`åxH˜ "Õ@ÔH· =zÛ# ^Œâ◊~°^äŒ=∞Ç¨
~åA P â◊|ÌOqx U#∞QÆ∞ `˘O_»O`À h~°∞ „QÆÇ≤ÏOKÕ â◊|ÌOQÍ ÉèÏqOz
â◊|Ì"Õkè ÉÏ}O P"≥·Ñ¨Ù „Ñ¨Ü«∂yOKå_»∞. P ÉÏ}O =Úx‰õΩ=∂~°∞xH˜
`«yeOk. J`«_»∞ P~°Î<å^ŒO KÕâß_»∞. Jkqx ^Œâ◊~°^äŒ∞_»∞ `«# `«Ñ¨ÙÊ
„QÆÇ≤ÏOz J`«x K≥O`«‰õΩ "≥àÏ§_»∞. =Úx‰õΩ=∂~°∞_»∞ `«# `«e¡^ŒO„_»∞Å
ã≤÷u ZiyOz "åiH˜ `«# ãÖQÆu `≥Å∞Ñ¨ =Åã≤#kQÍ ~åA#∞ „áêi÷Oz
„áê}O =kÖÏ_»∞. ^Œâ◊~°^äŒ∞_»∞ q+¨}∞‚_≥· JO^èŒ∞Öˇ·# J`«x `«e¡`«O„_»∞Å‰õΩ
7 [iy# =$`åÎO`«O q=iOKå_»∞. JÑ¨ÙÊ_»∞ „â◊=}=Úx ''<å=Öˇ h=Ù#∞
Ñ¨Ù„`«â’HõO`À =∞~°}Õ`«∞=Ù——Jx â◊Ñ≤Oz â◊s~°Ñï`åºQÆO KÕâß_»∞.
^Œâ◊~°^äŒ∞_»∞ N~å=Ú_»∞ =#"å™êxH˜ "≥o§#Ñ¨Ù_»∞ H“ã¨Åº`À D ãÖQÆu
K≥Ñ≤Ê#@∞¡ ~å=∂Ü«∞}OÖ’ L#flk.
502. ^Œâ◊~°^äŒ =∞Ç¨~åA Ñ¨Ó~°fi[#‡Ö’ Z=~°∞ ?
^Œâ~◊ ^° ∞Œä _»∞ ã¨∂~°º=Oâ◊ÑÙ¨ ~åA. W`«_∞» WO^Œ∞=∞u, J[=∞Ç¨~åAÅ
‰õΩ=∂~°∞_»∞. N~å=Ú_»∞ J~°}ÏºxH˜ áÈ~Ú#Ñ¨ÙÊ_»∞ W`«_»∞ Ñ¨Ù„`«â’HõO`À
=∞~°}O˜ Kå_»∞. =∞~°}ÏxH˜ =ÚO^Œ∞ H“ã¨Åº`À `«# Ñ¨Ó~°fi=$`åÎO`«O K≥ÑÙ¨ Ê
H˘<åfl_»∞. WHõ P^ä•º`«‡ ~å=∂Ü«∞}Ïxfl Ñïje¿ãÎ ^Œâ◊~°^äŒ∞_»∞ Ñ¨Ó~°fiO
Hõâ◊ºÑ¨ „Ñ¨*ÏÑü Jx `≥eÜ«∞=ã¨∞Î#flk. Hõâ◊ºÑ¨Ù_»∞ `«Ñ¨ã¨∞ûKÕã≤ =∞Ç¨q+¨μ‚
=Ù#∞ `«#‰õΩ ‰õΩ=∂~°∞_»∞QÍ [x‡OK«=∞x „áêi÷OKå_»∞. q+¨μ‚^Õ=Ù_»O^Œ∞
JOwHõiOKå_»∞. Hõâ◊ºÑ¨Ù_»∞ ^Œâ◊~°^äŒ∞_»∞QÍ [x‡OKå_»∞. Jku H“ã¨ÅºQÍ
Ñ¨Ù\˜ìOk. q+¨μ‚=Ù N~å=Ú_»∞QÍ J=`«iOKå_»∞.
'Ü«∂z`«ó Ñ¨Ù„`«ÉèÏ"åÜ«∞ `«^äÕ`«ºOw Hõ$`«O=∞Ü«∂
ã¨ W^•hO ^Œâ◊~°^äÀ Éèí∂`åfi u+¨ªu Éèí∂`«ÖË—
Jx q+¨μ‚=Ù „|Ç¨Ï‡`À K≥Ñ≤Ê#@∞¡ P^è•º`«‡ ~å=∂Ü«∞}OÖ’ L#flk.
~å=}∞x ãÖÇ¨ÏiOK«=Åã≤#kQÍ „|Ç¨Ï‡ q+¨μ=‚ Ù#∞ HÀi#Ñ¨C_»∞ q+¨μ=‚ ÖÏ
„|Ç¨Ï‡‰õΩ K≥áêÊ_»∞. HÍ# ^Œâ◊~°^äŒ∞_»∞ Ñ¨Ó~°fiO Hõâ◊ºÑ¨Ù_»∞Jx„QÆÇ≤ÏOKåe.
503. =∞OzQÆ∞~°∞=Ù#∞ ZOK«∞HÀ=@O ZÖÏ ?
=∞OzQÆ∞~°∞=Ù#∞ ZOK«∞H˘<Õ =ÚO^Œ∞ `å#∞ =∞Oz t+¨μº_≥· LO_®e.
QÆ∞~°∞=ÙÅ‰õΩ#fl>Ë¡ t+¨μºÅ‰õΩ QÆ∂_® =∞OzÅHõ}Δ ÏÅ∞ xˆ~tú OÑ¨|_çL<åfl~Ú.
QÆ∞~°∞ â◊ÉÏÌxH˜ J*Ï˝#=∞<Õ pHõ\ ˜x `˘ÅyOKÕ"å_»∞ JxJ~°÷O.
QÀÑ¨Ù~°O..... 235
Jq^•ºÇ¨Ï$^ŒÜ«∞„QÆOkè |O^èŒ"≥∂HΔÀ Éèí"Õ^Œº`«ó
`«"Õ∞= QÆ∞~°∞i`åºÇ¨ïó QÆ∞~°∞â◊ÉÏÌ~°ú "Õk#ó
'Jq^Œº— J<Õ Ç¨Ï$^ŒÜ∞« OÖ’x =Ú_çx qÑ≤Ê"ÕÜÚ« "å_Õ QÆ∞~°∞=x QÆ∞~°∞
â◊ÉÏÌxH˜ J~°÷O `≥eã≤# "å~°∞ K≥áêÊ~°∞. QÆ∞~°∞ÅHõΔ}ÏÅ∞ âß„™êÎÅÖ’ WÖÏ
K≥Ñ¨Ê|_ç L<åfl~Ú.
Kå`«∞~°º"å<£ q"ÕH©K« J^è•º`«‡*Ï˝#"å<£ tLzó
=∂#ãÖ x~°‡ÅO Ü«∞ã¨º QÆ∞~°∞`«fiO `«ã¨º â’Éèí`Õ.
QÆ∞~°"À x~°‡ÖÏ âß≈O`åó ™ê^èŒ"À q∞`«ÉèÏ+≤}ó
HÍ=∞„HÀ^èŒ qx~°∞‡HÍÎó ã¨^•Kå~å l`ÕO„kÜ«∂ó
PKå~Àº "Õ^ŒãÖÑ¨<Àfl q+¨μ‚ÉèíHÀÎ q=∞`«û~°ó
Ü≥∂QÆ*’˝ Ü≥∂QÆx+¨ìâ◊Û ã¨^• Ü≥∂QÍ`«‡Hõó â◊√zó
Kå`«∞~°ºO, q"ÕHõO, P^è•º`«‡*Ï˝#O, x~°‡Åz`«ÎO, |Ç≤Ï~°O`«~°â◊√kú
HõÅ"å_»∞ QÆ∞~°∞=ÙQÍ ~å}˜™êÎ_»∞. x~°‡Å∞Å∞, âßO`«∞Å∞, ™ê^èŒ∞=ÙÅ∞, q∞`«
ÉèÏ+¨μÅ∞, HÍ=∞„HÀ^è•k ^Œ∞~°∞æ}ÏÅ∞ ÖËx"å~°∞, =∞Oz PKå~°O
áêeOKÕ"å~°∞. WO„kÜ«∂Å#∞ [~ÚOz#"å~°∞ =∞Oz QÆ∞~°∞=ÙÅ∞.
q∞^ä•ºKå~°∞Å∞, HõÑ¨@ „Ñ¨=$uÎQÆÅ â◊√+¨¯"Õ^•O`«∞Å∞ ‰õÄ_® H˘O^Œ~°∞
QÆ∞~°∞"Õ+¨^è•~°∞Öˇ· LO_»_»OHõ^Œ∞Ì. JOKÕ`« QÆ∞~°∞=ÙÅ#∞ ZOK«∞H˘<Õ =ÚO^Œ∞
xt`«OQÍ "åi Ü≥∂QÆº`«Å#∞ Ñ¨sH˜ΔOz #=∞‡HõO ‰õΩki# `«~°∞"å`«<Õ
"åi t+¨º`åfixfl JOwHõiOKåe. Ñ¨Ù~å}Ñ¨Ù~°∞+¨μÅÖ’ ZO^Œ~À QÆ∞~°∞=ÙÅ∞
<åfl~°∞. "åix QÆ∞iOz# „Ñ¨™êÎ=#Ñ¨Ù~å} „QÆO^è•ÅÖ’ L#flk. ~å=∂Ü«∞
}OÖ’ =ã≤+¨ª "åã¨∞^Õ= Éèí~°^•fi*Ï^Œ∞Å∞ L`«Î=∞ QÆ∞~°∞=ÙÅ∞. J>Ë¡
QÆ∞~°∞Ñ¨~°OÑ¨~°Ö’x "åºã¨ â◊√HÍ^Œ∞Å∞ QÆ∂_® QÆ∞~°∂`«Î=ÚÖË. D q+¨Ü«∞O
WOHÍ q=~°OQÍ `≥eÜ«∞QÀˆ~ "å~°∞ QÆ∞~°∞w`«, â◊√+¨¯"Õ^•O`« `«"∂≥ ÉèÏã¨¯~°O
=Ú#flQÆ∞ „QÆO^ä•Å∞ K«∂_»O_ç.
504. J}˜=∂^Œ∞Öˇ·# ã≤^Œ∞úÅ∞ Uq ? ZÖÏ Åaè™êÎ~Ú ?
J}˜=∂ =∞Ç≤Ï=∂ K≥·= QÆi=∂ ÅÑ¶≤∞=∂ `«^ä•„áêÑ≤Îó „áêHÍ=∞º
g∞â◊`«fiO =t`«fiO Kå+¨ìã≤^ŒúÜ«∞ó 1. J}˜=∞ 2. =∞Ç≤Ï=∞ 3. QÆ~°q∞ 4.
ÅÑ¶∞≤ =∞ 5. „áêÑ≤Î 6.„Ñ¨HÍ=∞ºO 7. Dâ◊`fi« O 8. =t`«fiO J<Õq J+¨ãì ^≤ ∞Œ Åú ∞.
1.J}˜=∞ : Ü≥∂QÆ™ê^èŒ‰õΩÅ∞ ã¨∂÷Å â◊s~°∞Öˇ·# J}∞Ñï=∂}O
HõÅ"å~°∞ HÍ=_»"Õ∞ J}˜=∞ 2. =∞Ç≤Ï=∞ : ™ê^èŒ‰õΩ_»∞ JÅÊÑï=∂}O
236 QÀÑ¨Ù~°O....
HõÅ"å_≥<· å QÆQ#Æ O =Öˇ qâßÅã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»∞ HÍ=_»"∞Õ . 3. QÆi=∞–™ê^è‰Œ Ωõ _»∞
`ÕeÔH·# "å_≥·##∞ q∞H˜¯e |~°∞=ÙQÆÅ"å_»∞QÍ LO_»QÆÅQÆ_»O. QÆi=∞. 4.
ÅÑ¶≤∞=∞ – |~°∞"≥·#"å_»∞ QÆ∂_® ^Œ∂kÑ≤O[ÖÏQÍ `ÕeÔH· PHÍâ◊OÖ’
K«iOK«_»O ÅÑ¶≤∞=∞. 5. „áêÑ≤Î – Éèí∂q∞ÃÑ· L#fl"å_»∞ `«# „"ÕeH˘#KÕ
K«O„^Œ∞}˜‚ Ãã·`«O ã¨Ê $tOK«QÆÅQÆ_»O „áêÑ≤Î. W`«xH˜ ã¨=∞ã¨Î Ñ¨^•~å÷Å∞
JO^Œ∞ÉÏ@∞Ö’H˜ =™êÎ~Ú. 6. „áêHÍ=∞ºO–`«# ãÖHõÖÏÊxH˜ U q^èŒ"≥∞ÿ#
P@OHõO ÖË‰õΩO_® LO_»_»"Õ∞ „áêHÍ=∞ºO. W`«x ãÖHõÖÏÊÅhfl <≥~°"Õ~°∞
`å~Ú. Dã≤kú QÆey`Õ ÑÖK«É∂íè `åÅ=Å¡ x~À^è=Œ ÚO_»^∞Œ . 7. Dâ◊`fi« O–
8 Éèí∂`« Éè∫uHõ =ã¨∞Î=ÙÅ L`«ÊuÎ q<åâßÅ#∞ KÕÜ«∞QÆÅQÆ_»O.Dâ◊`«fiO. 8.
=t`«fiO–ÑÖK«Éèí∂`åÅ#∞, Ñ¶¨∞\Ï^Œ∞Öˇ·# =ã¨∞Î=ÙÅ#∞ `«#=â◊OÖ’ LOK«∞
HÀ=_»"Õ∞ =t`«fiO. Ñ¨`«O[e Ü≥∂QÆâßGOÖ’x qÉèí∂u áê^ŒOÖ’ 44=
ã¨∂„`«O Éèí∂`«[Ü«∞O J<Õ ã≤kúx q=iã¨∞Î#flk. P ã≤kú ^•fi~å J}˜=∂k
ã≤^Œ∞úÅ∞ HõÅ∞æ`å~Ú.
ã¨∂÷Åã¨fi~°∂Ñ¨ ã¨∂HΔÍ‡ã¨fiÜ«∂~°÷ ã¨`«Î fiãÖÜ«∞=∂`ü Éèí∂`«[Ü«∞O(3–44)
`«`À-}˜=∂k „áê^Œ∞~åƒù=óHÍÜ«∞ãÖÑ¨`«Î^Œú~å‡#aèÑ¶¨∂`«â◊Û (3–45)
Wk Ü≥∂QÆâß„™êÎxH˜ ãÖ|OkèOz# q+¨Ü«∞O. P âßGO ^•fi~å<Õ
nxx „QÆÇ≤ÏOKåe. TÇ¨Ïó â◊É’Ì^èŒºÜ«∞#O ^Œ∞óY qÑ¶¨∂`åGÜ«∞ó ã¨∞Ç¨Ï$
„`åÊÑ≤óÎ ^•#OK« ã≤^Ü úŒ ∂≥ ëœì (™êOYºHÍiHõ) =∞~˘Hõ ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞O „Ñ¨HÍ~°O
1.TÇ¨Ï=Ú 2. â◊|Ì=Ú 3.J^èŒºÜ«∞#O 4. P^è•ºu‡Hõ ^Œ∞óYqÑ¶¨∂`«=Ú
5. PkèÉè∫uHõ ^Œ∞óYqÑ¶¨∂`«=Ú 6. Pkè^≥·qHõ ^Œ∞óYqÑ¶¨∂`«=Ú 7.
ã¨∞Ç¨Ï$„`åÊÑ≤Î 8. ^•#O J<Õq J+¨ìã≤^Œ∞úÅ∞QÍ ¿Ñ~˘¯#|_ç=Ù<åfl~Ú.
505. Ü≥∂QÆO ^•fi~å =∞x+≤ QÍeÖ’xH˜ ÖË==K«∞Û<å ?
J+≤ìã≤^Œ∞úÅÖ’ ÅÑ¶≤∞=∞ J<Õ ã≤kúx ™êkèOz# ™ê^èŒ‰õΩ_»∞ QÍeÖ’H˜
ÖË=QÆÅ_»x Ü≥∂QÆâßGO K≥|∞`«∞#flk.
506. ^èŒ~å‡xfl #=Ú‡H˘x N~å=Ú_»∞, áêO_»=ÙÅ∞ z=i =~°‰õΩ
Hõ+¨ìÑ¨_®¤~°∞. nx=Å# ^èŒ~å‡xfl ZO`« =~°‰õΩ J#∞ãïOK«QÆÅ~°∞?
D „Ñ¨âfl◊ KåÖÏ Pã¨H^Î˜ •Ü«∞Hõ"∞≥ #ÿ k. ™ê=^è•#OQÍ nxH˜ ã¨=∂^è•#O
„QÆÇ≤ÏOKåe. ^èŒ~å‡`«∞‡Å∞ HõëêìÅ áêÅ~Ú#@∞¡ Ñ¨Ù~å}Hõ^äŒÅ∞ q=iã¨∞Î
<åfl~Ú. '~å"≥∂q„QÆÇÏ¨ "å<£ ^è~Œ ‡° ó—~å=Ú_»∞ =¸sÎÉqíè Oz# ^è~Œ ‡° OQÍ „Ñ¨ãk≤ ú
=Ç≤ÏO Kå_»∞.J\˜ì ~å=ÚxH˜ HõëêìÅ∞ ZO^Œ∞‰õΩ =KåÛ~Ú J#flk ãÖ^ÕÇÏ¨ O.
QÀÑ¨Ù~°O..... 237
XHõ"àÕ ◊ ~å=Ú_»∞ ^Õ=Ù_»∞ HÍ|\˜ì |∞kúÑÓ¨ ~°fiHõOQÍ<Õ HõëêìÅ áêÅÜ«∂º_»∞.
JO>Ë ^èŒ~°‡ ~å[^Œ∞Öˇ·# W`«~°∞Å ãÖQÆu Uq∞\˜? "å~°∞ ^èŒ~°‡=∞Ü«ÚÅ∞QÍ
=i‚OÑ¨|_ç<å~°∞ QÆ^•! XHõ=ºH˜Î U Hõ+¨ìOÖË‰õΩO_® rq`«=∞O`å Ç¨~ÚQÍ
QÆ_çÑ≤`Õ J`«x ^èŒ~°‡ x+¨ª Z\˜ì^À Ö’HõO QÆ∞iÎOK«^Œ∞. JÖÏO\˜"åÔ~O^Œ~À
HÍÅQÆ~°ƒùOÖ’ HõÅã≤ áÈÜ«∂~°∞.
HõëêìÅÖ’ ^è~·≥ º° O HÀÖ’ÊHõ ^è~Œ ‡° O q_»<å_»Hõ L#fl"åˆ~ =∞Ç¨ÏhÜ«ÚÅ∞QÍ
K«i„`«Ö’ xeÛáÈÜ«∂~°∞. ~å=Ú_»∞ Ñ≤`«$"åHõº ÑïáêÅ# J<Õ ^èŒ~°‡O
PK«iOK« ‰õΩO_® `«O„_çÃÑ· u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞KÕã≤ JÜ≥∂^è•º#QÆ~åxfl KÕlH˜¯OK«∞
H˘x=ÙO>Ë =∞# g∞<å_»∞ PÜ«∞##∞ ^Õ=ÙxQÍ Ñ¨Ól™êÎ=∂? Ç¨Ïiâ◊ÛO„^Œ∞_»∞
Z\˜ì Ñïã≤÷`«∞ÅÖ’#∂ ã¨`«ºO `«Ñ¨ÊÖË^Œ∞ HÍ|>Ëì D~ÀA QÍOnè =O\˜
=∞Ç¨`«∞‡Å‰õΩ P^Œ~°≈"≥∞ÿ<å_»∞. „Ñ¨Ç¨¡^Œ∞_»∞ `«O„_çKÕ ÃÑ‰õΩ¯ HõëêìÅ∞ Ñ¨_»_»O
=Å¡<Õ ÉèíHÍÎ„ˆQã¨~°∞ _»∞QÍ „Ñ¨â◊ã≤ÎÔHHÍ¯_»∞. ã‘`«, ™êq„u, ^Œ=∞Ü«∞Ou
=Ú#flQÆ∞"åi K«i„`«Å∞ W\˜ì"Õ. JO^Œ∞KÕ ^èŒ~å‡`«∞‡Å‰õΩ ÉÏ^èÕ™œYº=∞<Õ
ÉèÏ=# LO@∞Ok. PÑ¨^ŒÖ’¡ ^è≥·~°ºO g_»x "å_Õ nè~°∞_»∞. ÉèÏQÆ=`«OÖ’
q+¨μ‚=Ù „|Ç¨Ï‡`À WÖÏ JO\Ï_»∞. Z=fix QÆ~°∞}ÕÑ¨ xzÛOzux"åx,
Ü«∞dÅq`«OÎ |∞ <Õ#Ñ¨ÇÏ¨ iO`«∞ JO>Ë ^è~Œ å‡`«∞‡_≥#· Éè‰í Ωõ }Î ‚˜ ^è#Œ Ç‘Ï#∞}˜K‚ ãÕ ≤
ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ Ñ¨sH˜Δ™êÎ_»∞. P Ñ¨sHõΔÖ’ <≥QÆæ_»"Õ∞ ^èŒ~°‡ ~°Ç¨Ïã¨ºO.
^èŒ~å‡`«∞‡Å∞ `å`å¯eHõOQÍ ÉÏ^èŒÑ¨_ç<å z=iH˜ WÇ¨Ï~°Ñ¨Ö’HÍÅÖ’
`«~°QÆx „Ñü+¨ì#∞ Pi˚™êÎ~°∞. D ã¨`åºxfl Ñ¨Ù~å}Hõ^äŒÅ∞ =∞#‰õΩ É’kèã¨∞Î
<åfl~Ú. Hõ + ¨ ì Ñ¨ _ » _ » O ‰õ Ä _® ^è Œ ~ å‡K« ~ ° } =∂#"åoH˜ ZÑ¨ Ê \˜ H ©
J#∞ã¨~°}©Ü«∞O QÍ<Õ LO@∞Ok. WO^Œ∞Ö’ =∞~˘Hõ ~°Ç¨Ïã¨º=Ú#flk.
^èŒ~å‡`«∞‡_≥·#"å_»∞ ZO`« Ñ¨Ù}ºO KÕã≤<å, J`«_»∞ Ñ¨Ó~°fiHõ~°‡ Ñ¶ë`«OQÍ
^Œ∞óYO Ñ¨ÓiÎQÍ J#∞ÉèíqOKÕ =~°‰õÄ Ñ¨Ù}ºÑ¶¨Å "≥∞ÿ# ã¨∞YO HõÅ∞QÆ^Œ∞.
áêáê`«∞‡Å∞ KÕã≤# áêÑÖ "≥O@<Õ ^Œ∞+¨ÊÅO W=fi‰õΩ<åfl HÍÅ„Hõ=∞OÖ’
J`«x Ñ¨Ù„`«∞Å∞, áœ„`«∞Å∞ =Ú#flQÆ∞"åiÖ’ P Ñ¶¨ÅO HõxÑ≤OK« =K«∞Û.
ÉèÏ~°`«O âßOu Ñ¨~°fiOÖ’ D ãÖQÆu q=iOK«|_ç=Ù#flk.
Hõ^•z`«∞ÊHõ$`«O `å`« ! ‰õÄ@ã¨÷q∞= u+¨ªu
=∞[˚=∂#ã¨º ãÖ™êˆ~ Ü«∂=^Œ∞ÌóMÏ kfi=ÚK«º`Õ
áêÑÖHõ~°‡ Hõ$`«O HÕz`ü Ü«∞k `«ã≤‡ #fl^Œ$â◊º`Õ
#$Ñ¨`!Õ `«ãº¨ Ñ¨Ù„`Õ+μ¨ áê„`Õ+fi¨ Ñ≤K« #Ñ¨Î $+¨μ. (ÉèÏ~°Ò« 12–137–19)
238 QÀÑ¨Ù~°O....
D q=~°}#∞ |\˜ì ^è~Œ å‡`«∞‡Å∞ H˘O`«HÍÅO Hõ+Ñì¨ _¨ _» O» , J^è~Œ ‡° Ñ¨~∞° Å∞
ã¨∞YÑ¨__» O» ãÖÉèqí ™êÎÜ∞« x ã¨Ê+¨=ì ∞=Ù`«∞#flk. D q+¨Ü∞« O ã¨∂HõΔ ‡^Œ$+≤`ì À
xt`«OQÍ K«∂z# "å~°∞ ã¨`«ºO „QÆÇ≤ÏOK«QÆÅ~°∞.
507. ã¨fiÜ«∞O „Ñ¨Éèí Z=~°∞? P"≥∞ =$`åÎO`«"Õ∞q∞ ?
~å=∂Ü«∞}OÖ’x H˜+¯≤ O^è•HÍ~_»Ö’ ã¨fiÜ«∞O „Ñ¨ÉÏè =$`åÎO`«O L#flk.
P"≥∞ "Õ∞~°∞™ê=i‚ÜÚ≥ Hõ¯ Ñ¨Ù„uHõ. JuÖ’Hõ™œO^Œ~º° =u. ¿ÇÏ=∞Ü≥ÚHõ¯ K≥eHõ`Î≥
J~Ú# D"≥∞ ¿ÇÏ=∞`À ã¨Ç¨ =∞Ü«Ú_»∞ xi‡Oz# |∞∞HõaΔ ÅOÖ’ LO_Õk.
H˜+¯≤ O^è•áêÅ‰õΩ_≥#· ã¨∞„w=Ù_»∞ ã‘`å<Õfi}ÔH· Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ =Ú#flQÆ∞
9 "å#~°∞Å#∞ ^ŒH˜Δ}kâ◊‰õΩ ÑÖáê_»∞. "å~°∞ ã‘`«#∞ Hõ#∞Q˘#ÖËHõ JÅã¨@
K≥Ok ^ŒÑ≤ÊHõ`À =zÛ P aÅOÖ’ „Ñ¨"ÕtOKå~°∞. JHõ¯_» ã¨fiÜ«∞O„Ñ¨Éèí#∞
K«∂z P"≥∞ =$`åÎO`«O `≥Å∞ã¨∞H˘x JHõ¯_Õ xeKå~°∞. ã¨∞„w=Ù_»∞ qkèOz#
QÆ_»∞=Ù ã¨g∞ Ñ≤ã¨∞ÎO_»_»O=Å¡ P aÅO #∞O_ç "≥à◊§_®xH˜ „Ñ¨Ü«∞uflOz
QÆ∂_® JO^Œ∞O_ç "≥eH˜ ~åÖËHõáÈÜ«∂~°∞. JÑ¨C_»∞ ã¨fiÜ«∞O„Ñ¨Éèí "åix
Hõ#∞Å∞ =¸ã¨∞H˘O_»x K≥Ñ≤Ê uiy Hõ#∞Å∞ `≥iKÕ Ö’Ñ¨Å aÅO #∞O_ç
"≥Å∞ÑëH˜ fã¨∞‰õΩáÈ~ÚOk. D suQÍ P"≥∞ "å#~°∞Å‰õΩ ^•iK«∂Ñ≤
ã‘`å<Õfi+¨}Ö’ "åiH˜ ã¨Ç¨ÏHõiOzOk.
508. NHõ$+¨μ‚_»∞ qâ◊fi~°∂áêxfl Zxfl™ê~°∞¡ ZHõ¯_≥Hõ¯_» „Ñ¨^Œi≈OKå_»∞?
NHõ$+¨μ‚_»∞ ÉÏÅ∞_»∞QÍ „"ÕÑ¨Öˇ¡Ö’ ÃÑiˆQ ~ÀAÅÖ’ XHõ<å_»∞ |Å
~å=Ú_»∞ =Ú#flQÆ∞"å~°∞ 'Hõ$+¨μ_‚ ∞» =∞#∞flk<åfl_»∞— Jx Ü«∞â’^Œ`À K≥|∞`å~°∞.
P"≥∞ =∞#∞fl ZO^Œ∞‰õΩ u<åfl=Ù? Jx Hõ$+¨μ‚}˜‚ QÆkÌã¨∞ÎOk. Hõ$+¨μ‚_»∞ `å#∞
=∞#∞flu# ÖË^ŒO\Ï_»∞. `«#=∂@ |∞∞A=Ù KÕÜ«∞_®xH˜ <À~°∞ `≥~°z
K«∂Ñ¨Ù`å_»∞. JÑ¨ÙÊ_»∞ Ü«∞â’^Œ‰Ωõ J`«x<À@ „|Ç¨‡O_»=∞O`å HõxÑ≤ã∞¨ OÎ k.
W^˘Hõ qâ◊fi~°∂Ñ¨„Ñ¨^Œ~°≈#. NHõ$+¨μ‚_»∞ ÃÑiy ÃÑ^ŒÌ"å_»Ü«∂ºHõ H“~°=
áêO_»=ÙÅ=∞^èŒºá⁄O^Œ∞ ‰õΩ^Œ~°Û_®xH˜ ~åÜ«∞ÉÏiQÍ Ç¨Ïã≤Î<å #QÆ~åxH˜
áÈ`å_»∞. J`«x Ç≤Ï`ÀÑ¨^Õâ◊O H“~°=ÙÅ K≥q ÔHHõ¯^Œ∞. ÃÑ·QÍ "å~°∞ Hõ$+¨μ‚}˜‚
|OkèOK«_®xH˜ ‰õΩ„@Ñ¨#∞fl`å~°∞. Jk „QÆÇ≤ÏOz Hõ$+¨μ‚_»∞ JHõ¯_» `«#
qâ◊fi~°∂ÑÖ K«∂Ñ¨Ù`å_»∞. <å~°^•k =Ú#∞Å∞, cè+¨μ‡_»∞, „^À}∞_»∞, q^Œ∞
~°∞_»∞, ãÖ[Ü«Ú_»∞ giH˜ ÉèQí =Æ O`«∞_»∞ qâ◊fi~°∂Ñ¨ ^Œ~≈° #O J#∞„QÆÇÏ≤ ™êÎ~∞° .
^èŒ$`«~å„+¨μìx „áê~°÷# "Õ∞~°‰õΩ J`«xH˜ QÆ∂_® P ÉèÏQÆºO Hõeæ™êÎ_»∞.
Wk Ô~O_»= qâ◊fi~°∂ÑÖ. PÃÑ· ÉèÏ~°`«Ü«Ú^Œú „áê~°OÉèík<å# J~°∞˚#∞_»∞
QÀÑ¨Ù~°O..... 239
â’Hõ"≥∂Ç¨Ï „QÆã¨∞Î_≥·Ü«Ú^ŒúO KÕÜ«∞*ÏÅ#O\Ï_»∞. ÉèíQÆ=O`«∞_»`«xH˜
P`«‡`«`Î« fiO q=iã¨∂Î w`ÀÑ¨^âÕ O◊ KÕ™êÎ_∞» . J#O`«"∞≥ #ÿ qÉè∂í `«∞Å#∞ w`«
Ñ¨^Œ= J^è•ºÜ«∞OÖ’ q=i ™êÎ_»∞. J~°∞˚#∞_»∞ Hõ#∞ÖÏ~å P qÉèí∂`«∞Å#∞
K«∂_®Åx HÀ~°∞‰õΩO\Ï_»∞. Hõ$+¨μ_‚ `» x« H˜ k=º ^Œ$+≤ì „Ñ¨™êkOz qâ◊fi~°∂ÑÖ
K«∂Ñ¨Ù`å_»∞. w`«Ö’x Ñ¨^Œ H˘O_»= J^è•ºÜ«∞OÖ’ D qâ◊fi~°∂Ñ¨=~°‚#
J^Œ∞ƒù`«OQÍ =Ù#flk. Wk =¸_»= „Ñ¨^Œ~°≈#.
ÉèÏ~°`«Ü«Ú^ŒúOÑ¨ÓiÎ J~Ú# `«~°∞"å`« NHõ$+¨μ‚_»∞ uiy ^•fi~°HÍ#QÆ
~åxH˜ „Ñ¨Ü«∂}=∞=Ù`å_»∞. ^•iÖ’ L^ŒOHõ=Úx P„â◊=∂xH˜ áÈ`å_»∞.
L^ŒO‰õΩ_»∞ Lz`« sux PÜ«∞##∞ ã¨`«¯iOz Ü«Ú^Œúx~°fiÇ¨Ï}Ö’ Hõ$+¨μ‚_»∞
x~°fiÇ≤ÏOz# áê„`«#∞xO^•QÆ~°ƒùOQÍ ¿Ñ~˘¯O\Ï_»∞. JÑ¨ÙÊ_»∞ Hõ$+¨μ‚_»∞
Ü«Ú^ŒúO Jx"å~°º"≥∞ÿ# Ñïã≤÷`«∞Ö’¡ [iyO^ŒO\Ï_»∞. JO^Œ∞‰õΩ P =Úx
ã¨=∞~°∞_÷ "» ·≥ LO_ç ‰õÄ_® h=Ù Ü«Ú^ŒOú x"åiOK«ÖHË áõ ÈÜ«∂=Ù. D áêáêxH˜
Ñ¶Å¨ OQÍ h‰õΩ âßÑ¨q∞™êÎ #O\Ï_»∞. âßÑÖ`À h `«Ñã¨ ∞¨ û#∞ =º~°O÷ KÕã∞¨ HÀ
=^ŒÌO@∂ Hõ$+¨μ‚_»∞ `«# ã¨HõÅ^Õ=`å ã¨fi~°∂Ñ¨ qt+¨ì`«#∞ q=iOz
K≥|∞`å_»∞.
JÑ¨ÙÊ_»∞ L^ŒO‰õΩ_»∞ ''<Õ#∞ h ^ŒÜ∞« ‰õΩ J~°∞›_<» `·≥ Õ <å‰õΩ h qâ◊fi~°∂ÑÖ
K«∂Ñ¨Ù Jx „áêi÷™êÎ_∞» . JO`«@ Hõ$+¨μ_‚ `» x« H˜ `«# qâ◊fi~°∂ÑÖ K«∂Ñ¨Ù`å_»∞.
L^ŒO‰õΩ_»∞ ^è#Œ ∞º_≥· #=∞ó Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«=Î ∂Ü«∞`Õ Jx #=∞ã¨¯i™êÎ_∞» . ÉèQí =Æ O
`«∞_»∞ HÀi# =~°O „Ñ¨™êk™êÎ_»∞. Wk <åÅæ= qâ◊fi~°∂Ñ¨ „Ñ¨^Œ~°≈#.
^Õ=H©ÑÙ¨ „`«∞_≥· HÍ~åQÍ~°OÖ’ Ñ¨Ù\˜#ì Ñ¨ÙÊ_»∞ ‰õÄ_® `«e^¡ OŒ „_»∞Å‰õΩ `«#
=∞Ç¨ q+¨μ‚ ã¨fi~°∂ÑÖ „Ñ¨îŒ ≈™êÎ_∞» . =∞~˘Hõ™êi „|Ç¨Ï‡ Hõ$+¨μ_‚ ∞» QÀ‰õΩÅOÖ’
ÃÑiˆQ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ÖËQÅÆ #∞, QÀÑ¨ÉÏÅ∞~°#∞ QÆ∞Ç¨ÏÖ’ ^•KÕ™êÎ_∞» . Hõ$+¨μ_‚ k»
„QÆÇÏ≤ Oz `å<Õ ÖËQÅÆ ∞QÍ, QÀÑ¨ÉÏÅ∞~°∞QÍ ~°∂Ñ¨^•è ~°KãÕ ≤ Ñïq∞`« ™ê÷~ÚÖ’
qâ◊fi~°∂ÑÖ K«∂Ñ≤Oz „|Ç¨Ï‡‰õΩ QÆ∞}áê~î°O <Õ~°∞Ê`å_»∞.
=∞~˘Hõ™êi HõOã¨∞x PÇ¨fi#O "Õ∞~°‰õΩ J„‰õÄ~°∞x`À =∞^èŒ∞~å#QÆiH˜
áÈ`«∂ Ü«∞=Ú<å#kÖ’ ™êfl#O KÕã¨∞Î#fl J„‰õÄ~°∞xH˜ ‰õÄ_® P #k h@
`«# qt+¨ì ~°∂áêxfl K«∂Ñ¨Ù`å_»∞. WÖÏ Ñïq∞`« ™ê÷~ÚÖ’#∂, JÑïq∞`«
™ê÷~Ú Ö’#∂ Ñ¨Å∞Ñ¨~åºÜ«∂Å∞ Hõ$+¨μ‚_»∞ qâ◊fi~°∂ÑÖ K«∂Ñ≤#@∞¡ ÉèÏ~°`«
ÉèÏQÆ=`åk „QÆO^ä•Å∞ `≥Å∞Ñ¨Ù`«∞<åfl~Ú.
240 QÀÑ¨Ù~°O....
509. #=nfiáêÅ∞ JO\Ï~°∞ ? Jq ZHõ¯_» L<åfl~Ú?
'#=— J#QÍ '`˘q∞‡k— Jx J~°÷O. `˘q∞‡k nfiáêÖË #=nfiáêÅ∞QÍ
„Ñ¨ãk≤ ú HÔ HÍ¯~Ú. 1.JO`«sfiÌ Ñ¨=Ú 2. ã‘=∞O`«nfiÑ¨=Ú 3. QÀ„^è∞Œ =∞ nfiÑ¨=Ú
4. =∞^èŒº nfiÑ¨=Ú 5. HÀÅnfiÑ¨=Ú 6. ~°∞„^ŒnfiÑ¨=Ú 7. [Ç¨flnfiÑ¨=Ú
8. "≥∂^Œ„^Œ∞=∞ nfiÑ¨=Ú 9. ~°∞„^Œ nfiÑ¨=Ú J#∞#"Õ #=nfiáêÅ∞.
WÑ¨ÙÊ_»∞ D nfiáêÅ∞ N =∞„^è•=∂Ü«∂Ñ¨Ù~°O, ã≤=¸eÜ«∂, QÍkèQÍK«
=∂*’kÜ«∂, #=nfiÑ¨@}ì O, K«OáêÇ¨Ï\˜, *Ï#flQÆ~O° , =∂OQÍzè =∞iÜ«Ú
~°∞„^Œáê^• J<Õ ¿Ñ~°`¡ À =º=Ç¨~°OÖ’ L<åfl~Ú. g@xfl\˜ ã¨=Ú^•Ü«∂<Õfl
0 #=nfiÑ¨ #QÆ~°=∞O\Ï~°∞. „áêp# #=nfiÑ¨ #QÆ~°O 32 "≥∞ÿà◊¡"≥·âßÅºO
Hõeæ Ü«ÚO_≥^Œ@! QÆOQÍf~°=∞O^Œe D #=nfiÑ¨ #QÆ~°=ÚÖ’ JO`«~åƒùQÆ
"≥∞#ÿ =∂Ü«∂ Ñ¨~∞° ~°OÖ’<Õ „H©.â◊.1486Ö’ NHõ$+¨‚ K≥`· #« ∞ºÅ∞ [x‡OKå~°∞.
JO^Œ∞ˆH #= nfiáêÅ∞ Ñ¨q„`« Ü«∂„`å ™ê÷<åÅ∞QÍ „Ñ¨ã≤kúK≥O^•~Ú.
510. „|Ç¨Ï‡ K«`«∞~°∞‡Y∞_»∞ ZÖÏ JÜ«∂º_»∞ ?
„|Ç¨Ï‡^Õ=ÙxH˜ "≥Ú^Œ@ S^Œ∞=ÚMÏÅ∞ LO_Õq. „|Ç¨Ï‡ q+¨μ=‚ Ù e~°∞=Ù
iÖ’ LO_Õq. Z=~°∞Jkè‰Ωõ Å∞? J#fl„Ñ¨âfl◊ =zÛ#Ñ¨ÙÊ_»∞ t=Ù_»∞ eOQÍHÍ~°O
^èŒiOz q+¨μ‚=Ù#∞ `«#=¸ÅO K«∂z~°=∞‡x, „|Ç¨Ï‡#∞ J„QÆÉèÏQÆO
K«∂z~°=∞‡h K≥Ñ≤Ê ÑÖáê_»∞. K«∂z =zÛ# `«~°∞"å`« Z=~°∞ Jkè‰õΩÖ’
x~°‚~Ú™êÎ#<åfl_»∞. q+¨μ‚=Ù =~åÇ¨Ï~°∂ÑÖ`À „HÕkH˜ "≥o¡ eOQÆ=¸ÅO
K«∂_»*ÏÅHõ uiy=zÛ x[O K≥áêÊ_»∞. „|Ç¨Ï‡ Ç¨ÏOã¨~°∂Ñ¨Ù_≥· ÃÑ·H˜áÈ~Ú
J„QÆÉèÏQÆO K«∂_»ÖË‰õΩ<åfl uiy=zÛ K«∂Kå#x J|^ŒúO K≥áêÊ_»∞. Jã¨`«º
^À+Ö =Å¡ J`«x =ÚYO XHõ\ ˜ QÍ_ç^Œ =ÚYOQÍ =∂iáÈ~ÚOk.
„|Ç¨Ï‡ `å#∞ Jkè‰õΩ_»#x QÆifiOz QÆ~°fiO `«QÆ^Œx t=Ù_»∞ K≥Ñ≤Ê<å
q#ÖË^Œ∞. ÃÑ·QÍ `«# QÍ_ç^Œ =ÚYO`À t=Ù}˜‚ f„=OQÍ ^Œ∂+≤OKå_»∞.
t=Ù_»∞ HÍÅÉè~·ˇ =° Ù}˜‚ ã¨$+≤Oì z `«#∞fl ^Œ∂+≤Oz# „|Ç¨Ï‡ t~°ã∞¨ û#∞ YO_çOK«
=∞<åfl_»∞. Éèˇ·~°=Ù_»∞ t=Ùx P^Õâ◊O "Õ∞~°‰õΩ P `«Å#∞ YO_çOKå_»∞. JÖÏ
YO_çOÑ¨|_ç# „|Ç¨Ï‡ t~°ã∞¨ û‰õΩ K≥Ok# HõáêÅO KÕ`|« \˜ì t=Ù_»∞ aèHÍΔ @#O
KÕã¨∞Î#fl@∞¡ Ñ¨Ù~å}ÏÅ∞ K≥|∞`«∞<åfl~Ú.
511. Ñ¨Ù~°∂~°= K«„Hõ=iÎ +¨@Û„Hõ=~°∞ÎÅÖ’ XHõ~å ?
Ñ¨Ù~°∂~°=Ù_»∞ +¨@Û„Hõ=~°∞ÎÅÖ’ XHõ_»∞.
Ç¨Ïiâ◊ÛO„^À #Ö’ ~å*Ï Ñ¨Ù~°∞‰õΩ`«ûó Ñ¨Ù~°∂~°=ó
#QÆ~°ó HÍ~°Îg~°ºâ◊Û +¨_Õ`Ò K«„Hõ=iÎ#ó Jx WO^Œ∞‰õΩ „Ñ¨=∂} â’¡HõO
QÀÑ¨Ù~°O..... 241
WÖÏ |∞^è∞Œ Å∞ Ñ¨Ù~°∂~°=Ùx `«e^¡ OŒ „_»∞Å∞. W`«x ÉèÏ~°º ¿Ñ~°∞ H“ã¨Åº.
[#"Õ∞[Ü«Ú_ç`«x ‰õΩ=∂~°∞_»∞. XHõãÖ^Œ~°ƒùOÖ’ Ñ¨Ù~°∂~°=Ù_»∞ q„Ñ¨ÙÅ
^èŒ# =∞Ñ¨Ç¨ÏiOKå_»∞. ã¨#`«∞¯=∂~°∞_»∞ =Ú#flQÆ∞ H˘O^Œ~°∞ `«#‰õΩ Ç≤Ï`«O
K≥Ñ¨Ê_®xH˜ ~åQÍ "åiH˜ ^Œ~°≈#O x~åHõiOKå_»∞. "å~°O^Œ~°∞ ‰õΩÑ≤`«∞Öˇ·
h=Ù L#‡`«∞Î_»=Ù Hõ=Ú‡ Jx â◊Ñ≤OKå~°∞.
Ñ¨Ù~°∂~°=Ù_˘Hõ™êi T~°fitx K«∂z "≥∂Ç≤ÏOKå_»∞. P"≥∞ 'h L~°}Hõ
=ÚÅ∞ (á⁄>Ëìà◊√¡) áÈ~Ú<å h=Ù #QÆ∞fl_»"≥· HõxÑ≤Oz<å x#∞fl=^Œe "≥o§
áÈ`å#∞— Jx +¨~°`«∞ qkèOz J`«xÖ’ HõÅã≤ "≥∞Åã≤ =ÙO_çOk. „â◊√`å
Ü«Ú=Ù "≥Ú^ŒÖˇ·# Ñ¨Å∞=Ù~°∞ Ñ¨Ù„`«∞Å∞ P"≥∞ Ü«∞O^• K«„Hõ=iÎH˜ HõeQÍ~°∞.
XHõ™êi qâßfi=ã¨∞_»<Õ QÆO^è~Œ ∞° fi_»∞ T~°fit L~°}HÍÅ#∞ JÑ¨ÇÏ¨ iOKå_»∞.
JÑ¨ÙÊ_»∞ kQÆO|~°∞_≥· =∞OK«OÃÑ· LO_ç# Ñ¨Ù~°∂~°=Ù_»∞ L#fl"å_»∞#fl>Ë¡ P
QÆO^èŒ~°∞fix "≥O@ Ñ¨~°∞ ÔQ`åÎ_»∞. P ^Œ$â◊ºO T~°fit HõO@|_çOk. "≥O@<Õ
P"≥∞ J`«}˜‚=^Œe "≥o§Ok. Ñ¨Ù~°∂~°=Ù_»∞ L#‡`«∞Î_≥· T~°fitx J<Õfi+≤ã¨∂Î
áÈÜ«∂_»∞. ‰õΩ~°∞ˆHΔ„`«OÖ’ P"≥∞#∞ K«∂Kå_»∞. `«#`À ~°=∞‡x JiúOKå_»∞.
P"≥∞ ã¨∂K«#"Õ∞~°‰õΩ QÆO^èŒ~°∞fiÅ#∞ „áêi÷OKå_»∞. QÆO^èŒ~°∞fiÅ∞ J`«xH˜
T~°fitH˜ |^Œ∞Å∞ Jyfl™ê÷ex WKåÛ~°∞. J`«_»∞ ^•xx J~°}ºOÖ’ =^Œe
T~°fit<Õ HõÅ=iã¨∂Î LO_ç áÈÜ«∂_»∞.
WO`«Ö’ „`Õ`åÜ«ÚQÆO=zÛOk. Ñ¨Ù~°∂~°=Ùx ^Œ$+≤ìH˜ Hõ~°‡ É’^èŒHÍÖˇ·#
"Õ^•Å∞ =¸_»∞ =∂~åæÅ∞QÍ `ÀKå~Ú. J`«_»∞ Jâ◊fi`å÷xfl J~°‰õΩÅ∞QÍ
KÕã≤ =∞O„`« Ñ¨~#°î O HÍqOKå_»∞. JÑ¨ÙÊ_»∞ '*Ï`«"^Õ ∞Œ —_»<Õ Jyfl [xOzOk.
Jk J`«x Ñ¨Ù„`«~°∂Ñ¨"≥∞ÿ PÇ¨Ï=hÜ«∂yfl J~ÚOk. Jyflx Ñ¨Ù~°∂~°=Ù_»∞
=¸_»∞ ÉèÏQÍÅ∞QÍ KÕÜ∞« _»O=Å¡ <å\˜#∞O_ç Jyfl „`Õ`åQÆ∞flÅ∞QÍ =∂iOk.
P JQÆ∞flÅ`À Ü«∂QÆOKÕã≤ K«„Hõ=iÎ QÆO^èŒ~°∞fiÅ J#∞„QÆÇ¨ÏO á⁄O^•_»∞.
"åÜ«Ú^Õ=Ù_»∞ Ñ¨Ù~°∂~°=ÙxH˜ ~å[^èŒ~å‡Å∞ É’kèOKå_»∞. XHõ™êi Ñ¨Ù~°∂~°
=Ù_»∞ <≥·q∞âß~°}ÏºxH˜ áÈÜ«∂_»∞. JHõ¯_» =Ú#∞Å∞ Ü«∞[˝O KÕã¨∞Î<åfl~°∞.
P Ü«∞[˝"å\˜H=õ ∞O`å ã¨fi~°=‚ ∞Ü«∞"≥∞ÿ ÉèÏã≤OzOk. ^•x <≥ÖÏÔQ<· å JÑ¨ÇÏ¨ iO
KåÅ<Õ ^Œ∞+¨ì ãÖHõÅÊO Ñ¨Ù~°∂~° =ÙxH˜ HõeæOk. Jk „QÆÇ≤ÏOz# =Ú#∞Å∞
J`«}˜‚ =„[O`À H˘\Ïì~°∞. P ^≥|ƒ‰õΩ J`«_»∞ Jã¨∞=ÙÅ∞ =^ŒÖÏ_»∞.
512. `«∞sÜ«∞ P„â◊=∞O JO>Ë Uq∞\˜ ?
'`«∞sÜ«∞— =∞<Õ Ñ¨^•xH˜ <åÅæ=k Jx J~°÷O. =∞# ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞OÖ’
„|Ç¨Ï‡K«~º° O,QÍ~°›ãº÷¨ O,"å#„Ñ¨ãO÷¨ ,ã¨<åflºãÖ Jx <åÅ∞QÍ„â◊=∂Å∞ L<åfl~Ú.
242 QÀÑ¨Ù~°O....
g\˜x „Hõ=∞OQÍ áê\ÕKåÅx qkè. JO^Œ∞=Å¡ Wq „Hõ=∞=ÚQÍ „Ñ¨^äŒ=∂
„â◊=∞O, K«`«∞~å÷„â◊=∞O ÖË^• `«∞sÜ«∂„â◊=∞O Jx =º=Ç¨ÏiOÑ¨ |_»∞
`«∞<åfl~Ú. JOKÕ`« '`«∞sÜ«∂„â◊=∞O— JO>Ë ã¨<åflº™ê„â◊=∞ =∞x J~°÷O.
513. Ç≤ÏO^Œ∞=ÙÅ‰õΩ „áê=∂}˜Hõ „QÆO^äŒO Uk ?
Ç≤ÏO^Œ∞=ÙÅ‰õΩ "Õ^"Œ ∞Õ „áê=∂}˜Hõ „QÆO^èOŒ , "ÕÔŒ |∞∞ˆQfi^ŒO, Ü«∞Aˆ~fi
^ŒO, ™ê=∞"ÕÔŒ =∞iÜ«Ú J^è~Œ fi° }"ÕÔŒ Jx <åÅ∞QÆ∞ ÉèÏQÍÅ∞QÍ L#flk.
JO^Œ∞=Å¡ D <åÅ∞QÆ∞ "Õ^•Å∂ Ç≤ÏO^Œ∂ã¨=∂*ÏxH˜ „áê=∂}˜Hõ"≥∞ÿ#
„QÆO^ä•ÖË. "Õ^•Å `«~°∞"å`«<Õ "Õ^Œ™ê~°"≥∞ÿ# ÉèíQÆ=næ`« "≥Ú^ŒÖˇ·# „QÆO^ä•Å∞
1 „áê=∂}˜HõOQÍ ¿Ñ~˘¯#|_»∞`å~Ú. „áê=∂}˜Hõ`«fiOÖ’ "≥Ú^Œ\ ˜ ™ê÷#O
=∂„`«O "Õ^•x^Õ.
514. |Å~å=∞ J=`å~°=ÚÖ’ qt+¨ª`« Uq∞\˜ ?
|Å~å=Ú_»∞ N=∞Ç¨q+¨μ‚=Ù Ü≥ÚHõ¯ Ñ¨k J=`å~åÅÖ’ XHõ
J=`å~°O. Ñ¨Ó~å‚=`å~°"≥∞ÿ# NHõ$+¨μ‚xH˜ DÜ«∞# J„QÆA_»∞. NHõ$+¨μ‚_»∞
^Œ∞+¨ìtHõΔ}‰õÄ, t+¨ì ~°HõΔ}‰õÄ `å#∞ Éèí∂q∞ÃÑ· J=`«iOz #Ñ¨ÙÊ_»∞ `«#‰õΩ
`«y# ã¨Ç¨Ü«∞O KÕÜ«∞_®xH˜ âı+¨μ}˜‚ J=`«iOK«=Åã≤OkQÍ HÀ~å_»∞.
âı+μ¨ _Õ ^Õ=H˜ QÆ~ƒ° Où Ö’ U_»= tâ◊√=ÙQÍ Pq~°ƒqù OKå_»∞. ÉèQí =Æ ^•[˝ "Õ∞~°‰Ωõ
=∂Ü«∂^Õq ^Õ=H˜ QÆ~ƒ° Où #∞O_ç |Å~å=Ú}˜‚ `˘ÅyOz =ã¨∞^Õ=Ùx =∞~˘Hõ
ÉèÏ~°ºÜ≥ÿ∞# ~ÀÇ≤Ï}˜ QÆ~°ƒùOÖ’ xeÑ≤Ok. Ö’‰õΩÅ∞ ^Õ=H˜ QÆ~°ƒùO*Ïi
áÈ~ÚO^Œ#∞H˘<åfl~°∞. ~ÀÇ≤Ï}˜ |Å ~å=Ú}˜‚ „Ñ¨ã¨qOzOk. WÖÏ W^ŒÌ~°∞
`«Å∞¡Å a_»¤QÍ J=`«iOz# |Å~å=Ú_»∞ ãÖHõ~°¬}∞_»∞, ~“Ç≤Ï}ËÜ«Ú_»∞
J#fl¿Ñ~°∞¡ HõÅ"å_»Ü«∂º_»∞.
|Å~å=Úx â◊s~°KåÛùÜ«∞ `≥Å∞Ñ¨Ù, NHõ$+¨μ‚x ~°OQÆ∞ #Å∞Ñ¨Ù. N=∞Ç¨
q+¨μ=‚ Ù `«Å#∞O_ç XHõ`Å≥ x¡ "≥O„@∞Hõ~ÀÇ≤Ï}© QÆ~ƒ° Où Ö’ „Ñ¨"tÕ Oz |Å~å=Ú
_»∞QÍ [x‡OzO^Œh, =∞~˘Hõ #Å¡x "≥O„@∞Hõ^Õ=H˜ QÆ~°ƒùOÖ’ „Ñ¨"ÕtOz
Hõ$+¨μ_‚ ∞» QÍ ~°∂á⁄OkO^Œh Ñ¨Ù~å}ÏÅ∞ ¿Ñ~˘¯O@∞<åfl~Ú. ‰õΩâ◊ãb÷¨ ÑïáêÅ
‰õΩ_≥·# ˆ~Ç¨Ï`«∞x ‰õΩ=∂Ô~Î ˆ~=ux |Å~å=Ú_»∞ ^èŒ~°‡ÑüflQÍ KÕÑ¨\Ïì_»∞.
‰õΩ~°∞ˆHΔ„`«OÖ’ H“~°=ÙÅ‰õÄ, áêO_»=ÙÅ‰õÄ Ü«Ú^ŒúO [iy#Ñ¨ÙÊ_»∞ |Å
~å=Ú_»∞ JO^Œ∞Ö’ áêÖÁæ#ÖË^Œ∞.
Ñ¨Ù~å}Hõ^ä• „Ñ¨g}∞_≥·# ã¨∂`«∞}˜‚ J<åÖ’z`«OQÍ K«OÑ≤#O^Œ∞‰õΩ
„áêÜ«∞tÛ`«OÎ QÍ |Å~å=Ú_»∞ f~°Ü ú ∂« „`«Å∞ KÕâß_»∞. ÉèÏ~°`Ü« Ú« ^ŒOú z=~°
QÀÑ¨Ù~°O..... 243
cè=∞^Œ∞~Àº^è#Œ ∞Å∞ QÆ^•Ü«Ú^ŒOú KÕ¿ã@Ñ¨ÙÊ_»∞ |Å~å=Ú_»∞ JHõ¯_çH˜ =KåÛ_»∞.
cè=Úx J^èŒ~°‡Ü«Ú^•úxfl x~°ã≤OKå_»∞. áêO_»= Ñ¨HõΔáêu J~Ú# Hõ$+¨μ‚x
K«∂z KÕ¿ãk ÖËHõ T~°‰Ωõ O\Ï_»∞. „Ñ¨ÅOÉÏã¨∞~°∞_»∞, ^è#Õ ∞HÍã¨∞~°∞_»∞ "≥ÚII
~°Hõ¯ã¨∞Å#∞ |Å~å=Ú_»∞ Ç¨Ï`«=∂~åÛ_»∞. ÉèÏ~°`«Ü«Ú^•ú#O`«~°O 36
ãÖ=`«û~åÅ `«~°∞"å`« |Å~å=Ú_»∞ „Ñ¨ÉèÏã¨f~°÷OÖ’ `«# J=`å~°O
KåeOz ã¨~°Ê~°∂ÑÖ`À "≥o§ áÈÜ«∂_»∞.
515. H˘_»∞‰õΩÅ∞ Zxfl~°Hõ=ÚÅ∞QÍ LO\Ï~°∞ ?
=∞#∞ã¨‡ $uÖ’ H˘_»∞‰õΩÅ∞ ÑÖ„_≥O_»∞ q^è•Å∞QÍ ¿Ñ~˘¯#|_®¤~°∞. 1.
B~°#∞_»∞ 2. ˆHΔ„`«A_»∞ 3. ^Œ`«∞Î_»∞ 4. Hõ$uÎ=Ú_»∞ 5. QÆ∂_èÀ`«Ê#∞fl_»∞ 6.
JÑ¨q^Œ∞ú_»∞ 7. HÍh#∞_»∞ 8. ã¨Ç¨ÏŸ_»∞_»∞ 9. „H©`«∞_»∞ 10.Ñ¨Ù#~°ƒù=Ù_»∞
11. ã¨fiÜ«∞O^Œ`«∞Î_»∞ =∞iÜ«Ú 12.â∫„^Œ∞_»∞. giÖ’ "≥Ú^Œ\ ˜ P~°∞QÆ∞~°∞
^•Ü«∂^Œ∞Å∞ =∞iÜ«Ú ÉÏO^èŒ=ÙÅ∞HÍQÍ `«H˜¯# P~°∞QÆ∞~°∞ ^•Ü«∂^Œ∞Å∞
HÍx |O^è∞Œ =ÙÅ∞. "≥Ú^Œ\ =˜ ~°Oæ "åiH˜ Ñ≤O_À^ŒHÍÅ∞ WKÕÛ JkèHÍ~°"∞Õ HÍHõ
Pã≤ÎÖ’ÉèÏQÆO ‰õÄ_® LO@∞Ok. `«H˜¯#"å~°∞ Ñ≤O_À^ŒHÍÅ∞ W=fi_®xH˜
JkèHÍ~°∞ÖËHÍx Pã≤ÎÖ’ "å\Ï á⁄O^Œ\ÏxH˜ J~°∞›Å∞HÍ~°∞. B~°â◊Ñ¨Ù„`«∞x
HõO>ˇ ˆHΔ„`«A_»∞ =Ú#flQÆ∞"åix `«‰õΩ¯=™ê÷~Ú "åiQÍ ÑïQÆ}ÕK«_»O
[iyOk.
1. B~°#∞_»∞:qkèÑÓ¨ ~°fiHõ q"åÇ¨ÏO`À KÕÑ\¨ #ì˜ ÉèÏ~°ºÜ«∞O^Œ∞ Ñ¨Ù\#ì˜ "å_»∞.
2. Hˆ „Δ `«A_»∞ : xÜ≥∂QÆqkè`À `«# ÉèÏ~°ºPHõx „ã‘Ü Î ∞« O^Œ∞ Ñ¨Ù\˜#ì "å_»∞.
3. ^Œ`«Î_»∞ : ^Œ`«Î`«`À ã‘fiHõiOÑ¨|_ç#"å_»∞.
4. Hõ$„u=Ú_»∞ : QÆ∞}^Àëêk qK«HõΔ} *Ï˝#OHõÅ =∞~˘Hõx Ñ¨Ù„`«∞x
`«# Ñ¨Ù„`«∞xQÍ „QÆÇ≤ÏOÑ¨|_»∞"å_»∞.
5. QÆ∂_è∞» _»∞ : Z=i ‰õΩ=∂~°∞_À Ö’HÍxH˜ `≥eÜ«∞‰õΩO_® QÆ∂_èO» QÍ Ñ¨Ù\#ì˜ "å_»∞.
6. JÑ¨q^Œ∞ú_»∞ : `«e¡^ŒO„_»∞ÅKÕ `«ºlOK«|_ç =∞~˘HõiKÕ ã‘fiHõiOÑ¨ |_ç#"å_»∞.
7. HÍh#∞_»∞ : Hõ#º‰õΩ Ñ¨Ù\˜ì#"å_»∞.
8. ã¨Ç¨ÏŸ_è»∞_»∞ : QÆ~°ƒù=u J~Ú# Hõ#ºHõ‰õΩ q"åÇ¨Ï"≥∞ÿ# `«~åfi`« Ñ¨Ù\ ˜ì#"å_»∞.
9. „H©`∞« _»∞ : `«e¡ ^ŒO„_»∞Å‰õΩ ^è#Œ q∞zÛ =∞~˘HõiKÕ „ã‘HÎ ˜ Ñ¨Ù\˜#ì "å_»∞.
10. Ñ¨Ù#~°ƒ=ù Ù_»∞ : Éè~í Î° q_çz#, ÖË^• q^èŒ J~Ú# „ã‘HÎ ˜ Ñ¨Ù\˜#ì "å_»∞.
11. ã¨fiÜ«∞O^Œ`«∞Î_»∞ : `«e¡^ŒO„_»∞Å∞ =∞~°}Õz ÖË^• "åiKÕ JHÍ~°
}OQÍ q_»∞=|_ç `«#‰õΩ `å#∞QÍ =∞~˘HõiH˜ ‰õΩ=∂~°∞_»∞QÍ ã¨=∞iÊOK«∞
H˘#fl"å_»∞.
244 QÀÑ¨Ù~°O....
12. â∫„^Œ∞_»∞ : „ÉÏÇ¨Ï‡}∞xH˜ â◊¥„^Œ„ã‘ÎÜ«∞O^Œ∞ Ñ¨Ù\˜ì#"å_»∞.
W`«~° q=~åÅ∞ =∞#ã¨‡ $uÖ’ K«∂_»=K«∞Û. Pã≤Î ÑÖÑ¨HõO "≥Ú^ŒÖˇ·#
q+¨Ü«∂Å∞ WÑ¨ÙÊ_»∞ =∞#∞ã¨‡ $u ##∞ãïOz [~°QÆ_»OÖË^Œ∞. <Õ\ ˜ K«\ÏìÅ
ã¨fi~°∂ÑÖ "Õ~°∞QÍ L#flk.
516. JëÈì`«Î~° â◊`«<å=∂Å =Å# „Ñ¨Ü≥∂[#=Ú L#fl^•?
ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ JëÈì`«Î~° â◊`«<å=∂Å`À Ñ¨Ól™êÎ~°∞. WO^Œ∞‰õΩ Ñ¨Å∞
q=~°}Å∞ „Ñ¨Kå~°OÖ’L<åfl~Ú. XHõ\,˜ ~Ô O_»∞ =ÚYº q=~°}Å∞ K«∂_»O_ç.
=∞# â◊s~°OÖ’ 72"ÕÅ<å_»∞Å∞<åfl~Ú. JO^Œ∞Ö’ 108 =ÚYº"≥∞#ÿ <å_»∞Å∞
2 Ç¨Ï$^ŒÜ∞« OÖ’ =Ù<åfl~Ú. ''Dâ◊fi~°ãû¨ ~°fiÉè∂í `å<åO Ç¨Ï$^ÕâÌ ~ı ∞° #˚ !u+üª —— J#fl
w`å=K«<åxfl J#∞ãïOz Ç¨Ï$^ŒÜ∞« "Õ∞ ÉèQí =Æ O`«∞x x"åã¨™ê÷#O. JOKÕ`«
ÉèQí =Æ O`«∞}˜‚ Ñ¨ÓlOKÕ@Ñ¨ÙÊ_»∞ 108 ãÖYº ##∞ãïOz <å=∂xflLK«Ûiù O
K«_O» , 108 ™ê~°∞¡ =∞O„`«[ÑÖ KÕÜ∞« _»O J#fl ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞O U~°Ê_çO^Œx
ÃÑ^ŒÅÌ O \Ï~°∞. [Ñ¨=∂ÅÖ’ 108 Ñ¨Ó[Å∞ LO_»_®xH˜ ‰õÄ_® HÍ~°}q∞^Õ.
=∞~˘Hõq=~°} 108Ö’ "≥Ú^Œ\ ˜ XHõ\Ñ˜ ~¨ =° ∂`«‡‰õΩ ãÖHˆ `«O z=i Zxq∞k
J+¨ì„Ñ¨Hõ$`«∞Å‰õΩ ãÖˆH`«O. =∞^èŒºÖ’x#∞#fl r"å`«‡#∞ ã¨∂zã¨∞ÎOk. r"å
`«‡‰õΩ XHõ„Ñ¨Hõ¯ Ñ¨~°=∂`«‡, =∞~˘Hõ„Ñ¨Hõ¯ Ñ¨$kä"åº^Œ∞Öˇ·# J+¨ì„Ñ¨Hõ$`«∞Å∞
L<åflÜ«∞xJ~°O÷ . „Ñ¨H$õ uH˜^∂Œ ~°"∞≥ ÿ Ñ¨~=° ∂`«‡‰õΩã¨xflÇ≤Ï`«OHÍ=_»"∞Õ r=Ùx
ÅHõΔ ºO. WO^Œ∞‰õΩãÖHˆ `«OQÍ<Õ108™ê~°∞É¡ Qíè =Æ ^Œ~≈° # U~åÊ@~ÚO^ŒO\Ï~°∞.
517. N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞xH˜, N QÀqO^Œ~å[™êfiq∞H˜ ãÖ|O^èŒO L#fl^•? Jx Uq∞\˜ ?
N QÀqO^Œ~å[™êfiq∞"å~°∞ Pkâı+¨μx J=`å~°=∞x „Ñ¨ã≤kú. D
™êfiq∞x N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x J#flQÍ Éèí‰õΩÎÅ∞ ÉèÏq™êÎ~°∞. ^•fiÑ¨~°Ü«ÚQÆOÖ’
NHõ$+¨μ‚x J„QÆAxQÍ, Pkâı+¨μx J=`å~° ~°∂ÑÖÖ’ |Å~å=Ú_»∞
„Ñ¨ã^≤ ∞Œ _ú ∞» . HõeÜ«ÚQÆOÖ’ PÜ«∞<Õ NQÀqO^Œ~å[™êfiq∞ JÜ«∂º_»x Éè‰í Ωõ ÅÎ
qâßfiãÖ. N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ `«# ÃÑO_ç¡ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ‰õΩÉË~°∞x=^ŒÌ JÑ¨ÙÊ
fã¨∞‰õΩ<åfl_»∞. nxH˜ ãÖ|OkèOz# =_ô¤x H˘Å∞ã¨∂Î JÅã¨@ K≥Ok# N
QÀqO^Œ~å[™êfiq∞ ‰õΩOKåxfl `«Å„HÕ^Œ ÃÑ@∞ìH˘x x„kã¨∞Î#fl suÖ’
Éèí‰õΩÎÅ‰õΩ ^Œ~°≈#q∞ã¨∞Î<åfl_»∞. u~°∞=∞ÅÖ’ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°=¸iÎx q+¨μ‚
ã¨fi~°∂ÑÖQÍ x~°∂Ñ≤Oz# N ÉèíQÆ=„^• =∂#∞AÖË u~°∞ÑüÖ’ N
QÀqO^Œ~å[™êfiq∞x „Ñü+≤ªOKå~°∞. ''QÀqO^Œ—— â◊|ÌO W^ŒÌ~°∞ ^Õ=`«Å‰õÄ
„Ñ¨ã≤^Œú<å=∞OQÍ =º=Ç¨~°OÖ’ =Ù#flk.
QÀÑ¨Ù~°O..... 245
518. #=„|Ç¨Ï‡Å∞ Z=~°∞ ? "åi PÅÜ«∞=Ú ZHõ¯_» L#flk ?
ã¨$+≤Hì ˜ Hõ~Î° „|Ç¨Ï‡ ^Õ=Ù_»∞. DÜ«∞# ã¨$+≤ì HÍ~åºxfl H˘#™êyOK«_®xÔH·
ÃÑ‰õΩ¯=∞Ok =∂#ã¨Ñ¨Ù„`«∞Å#∞ ã¨$+≤ìOKå_»∞. JÖÏ Hõey# „|Ç¨Ï‡
=∂#ã¨Ñ¨Ù„`«∞ ÅÖ’ `˘q∞‡k=∞Ok „Ñ¨*Ïã¨$+≤ìH˜ HÍ~°}Éèí∂`«∞ÅÜ«∂º~°∞.
"åˆ~ #=„|Ç¨Ï‡Å∞. gix „Ñ¨*ÏÑ¨`«∞Åx ‰õÄ_® =º=Ç¨Ïi™êÎ~°∞."å~°∞ 1.
J„u 2. JOw~°ã∞¨ _»∞ 3. Ñ¨ÙÅã¨∞ºÎ _»∞ 4.Ñ¨ÙÅÇ¨ï_»∞ 5. „Hõ`∞« =Ù 6. Éè$í QÆ∞=Ù
7. =t+¨μ_ª ∞» 8. ^Œ‰ΩΔõ _»∞ =∞iÜ«Ú 9. =∞szJ#∞"å~°∞. giÖ’ ã¨Ñ|Î¨ ∞∞+¨μÅ∞
‰õÄ_» JO`«~°∂ƒù `«∞Öˇ· =Ù<åfl~°∞. =∂#ã¨Ñ¨Ù„`«∞ÅÖ’ `«H˜¯#"åÔ~·# ã¨#Hõ
ã¨#O^Œ<å^Œ∞Å∞ ã¨$+≤ì HÍ~åºxH˜ JOwHõiOz# T~°úfi ˆ~`«ã¨∞¯Öˇ· *Ï˝#∞
ÅÜ«∂º~°∞. „|Ç¨Ï‡Ü≥ÚHõ¯ Hõ#∞flÅ #∞O_ç J„u, =ÚY=Ú #∞O_ç JOw~°ã∞¨ _»∞,
Hõ~=‚° Ú #∞O_ç Ñ¨ÙÅã¨∞ºÎ _»∞, <åaè #∞O_ç Ñ¨ÙÅÇ¨ï_»∞, Ç¨Ïã¨=Î Ú#∞O_ç „Hõ`∞« =Ù,
K«~°‡=Ú #∞O_ç Éèí$QÆ∞=Ù, „áê}=Ú #∞O_ç =t+¨μª_»∞, ÉÁ@#„"ÕÅ∞ #∞O_ç
^Œ‰õΔΩ_»∞, =∞#ã¨∞û #∞O_ç =∞sz J<Õ „Ñ¨*ÏÑ¨`«∞Å∞ Ñ¨Ù\Ïì~°x ÉèÏQÆ=`åk
„QÆO^è•Å∞ x~°∂Ñ≤ã∞¨ <Î åfl~Ú. g~°∞ HÍqOz# ã¨$+≤ì HÍ~°º„Hõ=∞O Ñ¨Ù~å}ÏÅÖ’
q=iOK«|_ç =Ù#flk. gi PÅÜ«∞=Ú =∞Ç¨Ï |∂Éò#QÆ~ü lÖÏ¡Ö’ L#flk.
^•x<Õ „|¿ÇÏ‡â◊fi~° PÅÜ«∞O Jx JO\Ï~°∞.
=∞~˘Hõq^èŒOQÍ ‰õÄ_® #=„|Ç¨Ï‡Å#∞ ÑïQÆ}ÕK«_»O Hõ^Œ∞Ì. 1. ÉÏÅ
„|Ç¨Ï‡ 2. ‰õΩ=Ú^Œ „|Ç¨Ï‡ 3. J~°¯„|Ç¨Ï‡ 4. g~°„|Ç¨Ï‡ 5. qâ◊fi„|Ç¨Ï‡ 6.
`å~°Hõ „|Ç¨Ï‡ 7. QÆ~°∞_» „|Ç¨Ï‡ 8. ã¨fi~°æ„|Ç¨Ï‡ 9. Ñ¨^Œ„|Ç¨Ï‡.
519. N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞u~°∞=∞ÅH˘O_»g∞^Õ ZO^Œ∞‰õΩ "≥eâß_»∞ ?
N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞ HõeÜ«ÚQÍkÖ’ u~°∞=∞ÅÃÑ· <≥ÅH˘<åfl_»x
„Ñ¨fu. P ^Õ=Ù}˜‚ HõeÜ«ÚQÆ „Ñ¨`º« HõΔ ^≥=· O JO\Ï~°∞. N =∞Ç¨q+¨μ=‚ ÙÜ≥ÚHõ¯
J~åÛ= `å~°"∞Õ N"ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞_»∞. u~°∞=∞Å HõeÜ«ÚQÆOÖ’<Õ HÍHõ ã¨$ëêì ºk
#∞O_ô JO>Ë Hõ$`«Ü«ÚQÍk #∞O_ô Ñ¨q„`« ˆHΔ„`«OQÍ<Õ „Ñ¨ã≤kúK≥OkOk.
„Ñ¨à◊Ü«∞HÍÅOÖ’ Éèí∂q∞ã¨=Ú„^ŒOÖ’ =ÚxyáÈ~Ú áê`åàÏxH˜ *Ïi
áÈ~ÚOk. N=∞Ç¨q+¨μ=‚ Ù âıfi`« =~åÇ¨Ï~°∂ÑÖ`À áê`åàÏxH˜ áÈÜ«∂_»∞.
JHõ¯_» Ç≤Ï~°}Ïº‰õΔΩ}˜‚ ãÖÇ¨ÏiOKå_»∞. Éèí∂q∞x L^ŒúiOKå_»∞. PÃÑ·
Éè∂í ^Õq`À ‰õÄ_ç WHõ¯_Õ =ÙO_®Åx P ^Õ=Ù_»∞ ãÖHõeÊOKå_»∞. QÆ~∞° `«‡O`«∞}˜‚
Ñ≤ez "≥·‰õΩO~î°OÖ’x `«# „H©_®„kx Éèí∂q∞ÃÑ·H˜ `≥=∞‡<åfl_»∞. QÆ~°∞_»∞_»∞
"≥O@<Õ "≥·‰õΩO~î°OÖ’x „H©_®„kx fã¨∞‰õΩ =zÛ `«∂~°∞Ê ã¨=Ú„^•xH˜ S^Œ∞
246 QÀÑ¨Ù~°O....
Ü≥∂[<åÅ^Œ∂~°OÖ’ ã¨∞=~°=‚ Úvf~°=ÚÖ’ xeáê_»∞. P „H©_®„k u~°∞=∞Å
H˘O_». =~åÇ¨Ï™êfiq∞ P H˘O_»ÃÑ· JÖÏ Hõ$`«Ü«ÚQÍkÖ’<Õ <≥ÅH˘<åfl_»∞.
"≥·‰õΩO~î°Ö’HÍ^Œæ~°∞_Õ# qëÈ‚ó „H©_®K«Ö’ "ÕOHõ@<å=∞^èÕÜ«∞ó
PhÜ«∞K« ã¨fi~°‚=ÚH© ã¨g∞¿Ñ ãÖ™ê÷Ñ≤`À q+¨μ‚ x"åã¨¿ÇÏ`Àó
W`åºk Ñ¨Ù~å}=K«<åÖË WO^Œ∞‰õΩ „Ñ¨=∂}ÏÅ∞. JÖÏ =~åÇ¨ÏHˆ „Δ `«OQÍ
¿Ñ~°∞á⁄Ok# u~°∞=∞ÅÃÑ·<Õ HõeÜ«ÚQÍkÖ’ NÇ¨Ïi JÑ¨~å=`å~°"≥∞ÿ# N
"ÕOHõ >Ëâ◊fi~°™êfiq∞ <≥ÅH˘<åfl~°∞.
"≥·‰õΩO~îå`«Ê~°"≥∂¿ÇÏº+¨ "ÕOHõ\ÏÉè’º #QÀ`«Î=∞ó
3 J„`≥·= x=™ê"Õ∞º= NÉèí∂q∞ ã¨Ç≤Ï`À#fiÇ¨Ï"£∞.
D "ÕOHõ\Ï„k "≥‰· Ωõ O~îO° HõO>Ë „âı+"ª¨ ∞≥ #ÿ k. <Õ#∞ NÉè∂í ^Õg ã¨ÇÏ≤ `«∞_»<·≥
x`«ºO WHõ¯_Õ x=ã≤™êÎ#∞—— Jx P<å_»∞ =~åÇ¨Ï™êfiq∞ KÕã∞¨ H˘#fl x~°Ü ‚ ∞« "Õ∞
P ^Õ=Ùx =∞~À~°∂Ñ¨"∞≥ #ÿ N"ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞x x"åãÖQÍ u~°∞=∞Å ~°∂á⁄O^Œ
_®xH˜ HÍ~°}"≥∞ÿOk.
520. L^•ÌÅHõ =∞Ç¨Ïi¬ J`«x ÉèÏ~°º K«O_çHõ *ˇ·q∞x ÉèÏ~°`«=ÚÖ’ HõxÑ≤™êÎ~°∞ ?
L^•ÌÅ‰õΩ_»∞ XHõ q„Ñ¨Ù_»∞. W`«x ÉèÏ~°º¿Ñ~°∞ K«O_çHõ. P"≥∞ q∞H˜¯e
QÆÜ∂« ºo. Éè~í KÎ° Ñ≥ Ê≤ # =∂@‰õΩ q~°∞^ŒOú QÍ KÕÜ∞« _»O P"≥∞ ã¨fiÉèÏ=O. JO^Œ∞
=Å¡ J`«xH˜ ãÖ™ê~°OÖ’ ã¨∞YâßO`«∞Å∞ Hõ~°∞=Ü«∂º~Ú. XHõ<å_»∞ `«#
^Œ∞~°=ã¨÷#∞ J`«_»∞ H“O_ç#º=Úx`À K≥Ñ¨CH˘<åfl_»∞. P =Úx J`«x`À
'h=Ù K≥ÑÊ≤ #^•xH˜ P"≥∞ q~°∞^ŒOú QÍ KÕã∞¨ #Î fl^ŒO@∞<åfl=Ù. ã¨~ˆ WÑ¨Ê\˜#∞O_ç
h=Ù h‰õΩ Uq∞HÍ"åÖ’ ^•xH˜ q~°∞^ŒúOQÍ P"≥∞`À K≥Ñ¨Ê_»O JÅ"å@∞
KÕã¨∞HÀ, h Ñ¨x <≥~°"Õ~°∞`«∞Ok Jx K≥áêÊ_»∞. D LáêÜ«∞O ÉÏQÍ Ñ¨x
KÕã≤Ok. L^•ÌÅ‰õΩ_»∞ `«# JcèëêìxH˜ q~°∞^ŒúOQÍ =∂\Ï¡_»∞`«∂ ÉèÏ~°ºKÕ`«
`«# Ñ¨x <≥~°"Õ~°∞ÛH˘<Õ"å_»∞. XHõ<å_»∞ Ñ≤`«$HÍ~°ºO KÕÜ«∞=Åã≤ =zÛOk.
'h=Ù Jâ◊√z"≥· =O@ KÕÜ«∂e Jx J`«_»∞ ÉèÏ~°º`À J<åfl_»∞. P"≥∞
KåÖÏ â◊√zQÍ =ÙO_ç =O@ KÕãO≤ k. „ÉÏÇ¨Ï‡}∞Å‰õΩ h=Ù J#flO =_çO¤ K«=^Œ∞Ì
Jx J`«_»∞ K≥Ñ¨ÊQÍ P"≥∞ ZO`À „â◊^ŒúQÍ "åiH˜ =_»¤#Å∞ HÍqOzOk.
J`«_»∞ Ö’Ö’# ãÖ`À+≤OKÕ"å_»∞.
XHõ<å_»∞ ãÖ`Àëêuâ◊Ü«∞O`À Jã¨Å∞ ãÖQÆu =∞~°z WHõ¯_» áê~°}
=Ú#flk. *Ï„QÆ`«ÎQÍ fã≤ÃÑ@∞ì Jx K≥áêÊ_»∞. ^•x <å"≥∞ ÃÑO@ ‰õΩÑ¨ÊÃÑ·
áê~°"ãÕ O≤ k. JO^Œ∞HÀÑ≤Oz P q„Ñ¨Ù_»∞ qO^èfiŒ Ñ¨~fi° `«OÖ’ tÅ"≥· Ñ¨_=ç ÙO_»∞
QÀÑ¨Ù~°O..... 247
Jx P"≥∞#∞ â◊Ñ≤OKå_»∞. ^èŒ~°‡Ax Ü«∂QÍâ◊fiO PtÅ#∞ „`˘H˜¯#Ñ¨C_»∞
h‰õΩ âßÑ¨q=ÚH˜Î HõÅ∞æ`«∞Ok. Jx ‰õÄ_® J<åfl_»∞. D Hõ^äŒ#∞ *ˇ·q∞x
ÉèÏ~°`«OÖ’ K«∂_»=K«∞Û.
521. "≥ÚQÆeÑ¨Ù=Ùfi Ñ¨Ó[‰õΩ ZO^Œ∞‰õΩ Ñ¨xH˜~å^Œ∞ ?
„|Ç¨Ï‡,q+¨μ=‚ Ù, t=Ù_»∞ gix „u=¸~°∞ÅÎ O\Ï~°∞. ã¨$+≤,ì ã≤u÷ , ÅÜ«∞HÍ~°
‰õΩÅ∞ D „u=¸~°∞ÎÖË. XHõ™êi „|Ç¨Ï‡‰õÄ,q+¨μ‚=Ù‰õÄ "åi^ŒÌiÖ’ Z=~°∞
Jkè‰Ωõ Å∞ J#fl JOâ◊OÃÑ· `«QÍ^• =zÛOk. t=Ù_∞» "åiH˜ f~°∞Ê K≥ÑÊ¨ =Åã≤#
Ñïã≤÷u U~°Ê_çOk. t=Ùx „Ñ¨ÉèÏ=O`À "åi Z^Œ∞@ XHõ k=ºeOQÆO
Pq~°ƒqù OzOk. PeOQÆ=¸Å™ê÷<åxfl K«∂z~°=∞‡x q+¨μ‚ =Ù#∂, eOQÆO
H˘ã¨#∞ K«∂z~°=∞‡x „|Ç¨Ï‡#∂ t=Ù_»∞ xÜ≥∂yOKå_»∞. "åiÖ’ Z=~°∞
=ÚO^Œ∞ K«∂z =™êÎ~À "å~°∞ Q˘Ñ¨Ê"å~°∞ J#fl x~°‚Ü«∞O [iyOk.
„|Ç¨Ï‡Ç¨ÏOã¨~∂° ÑÖÖ’ ÃÑH· ˜ "≥àÏ§_»∞. q+¨μ=‚ Ù =~åÇ¨Ï~°∂ÑÖ`À „HÕkH˜
áÈÜ«∂_»∞. JO^Œ∞Ö’ Z=~°∂ `«∞^Œ=Ú\Ïì "≥à◊§ÖËHõ áÈÜ«∂~°∞. eOQÆO
J#O`«"∞≥ ÿ HõxÑ≤OzOk. q+¨μ=‚ Ù uiy=zÛ eOQÆ=¸Å ^Œ~≈° #O HÍÖË^xŒ
x[O K≥áêÊ_»∞. „|Ç¨Ï‡=∂„`«O eOQÆt~ÀÉèÏQÍxfl `å#∞K«∂z =KåÛ#x
J|^Œú=∂_®_»∞. XHõ "≥ÚQÆeÑ¨Ó=Ù#∞ `å#∞K«∂z =zÛ#O^Œ∞‰õΩ ™êHõΔ ºO
K≥Ñ¨Ê=∞<åfl_»∞. P Ñ¨Ó=Ù JO^Œ∞HõOwHõiOz Jã¨`«ºO ÑëHÕk. ã¨`«ºO
„QÆÇ≤ÏOz# t=Ù_»∞ „|Ç¨Ï‡‰õΩ PÅÜ«∂Å∂, Ñ¨Ó[Å∂ ÖË‰õΩO_® áÈÜÕ∞@@∞¡
â◊ÑO≤ Kå_»∞. "≥ÚQÆeÑ¨Ó=Ù ‰õÄ_® Ñ¨Ó[Å‰õΩ Ñ¨xH˜~å^Œ<åfl~°∞. t=Ñ¨Ù~å}Ïk
„QÆO^ä•ÅÖ’ D =$`åÎO`«O Åaèã¨∞ÎOk.
522. "Õ^ŒÑü Z=~°∞ ?
"Õ^Œ=u =∂ÖÏ=f Hõ$â◊^èŒfiAÅ Ñ¨Ù„uHõ. D"≥∞ QÆ∞iOz "åb‡H˜
~å=∂Ü«∞}OÖ’ ÖË^Œ∞. „|Ç¨Ï‡ "≥·=~°ÎÑ¨Ù~å}OÖ’ D „HÕk suQÍ L#flk.
`«O„_ç "ÕÔŒ Ñïãî ∞¨ OÎ _»QÍ D"≥∞ [x‡OzOk HÍ|\˜ì "Õ^=Œ u Jx D"≥∞‰õΩ
<å=∞Hõ~} ° O KÕÜ∞« |_çOk. q+¨μ=‚ ¸iÎH˜ D"≥∞ xzÛ q"åÇ¨ÏO KÕÜ∂« Åx
`«O„_ç ãÖHõeÊOKå_»∞. "Õ^Œ=u ‰õÄ_® q+¨μ‚=Ù<Õ ÑüQÍ Z#∞flH˘#flk.
XHõ¯~°Hõ¯ã¨∞_»∞ P"≥∞#∞ HÍq∞Oz `«#‰õΩ Hõ<åº^•#O KÕÜ«∞=∞x Hõ$â◊
^èŒfiA}˜‚ J_çQÍ_»∞. Hõ$â◊^èŒfiA_»∞ JO^Œ∞‰õΩ u~°ã¨¯iOKå_»∞. JO^Œ∞‰õΩ
HÀÑ≤Oz# P ~åHõΔã¨∞_® q„Ñ¨Ù}˜‚ Ç¨Ï`«=∂~åÛ_»∞. =∂ÖÏ=u ã¨Ç¨ÏQÆ=∞#O
KÕã≤Ok.
248 QÀÑ¨Ù~°O....
â’HÕz# "Õ^=Œ u z=iH˜ `«Ñã¨ ∞¨ û‰õΩ Ñ¨Ó#∞H˘#flk. ~å=}Ïã¨∞~°∞_»∞
_®"≥∞#∞ K«∂z `«#∞fl Ñï}Ü«∞=∂_»=∞<åfl_»∞. P"≥∞ u~°ã¨¯iOzOk.
~å=}∞ _®"≥∞#∞ ã¨Ê $tOKå_»∞. NÇ¨ÏiÃÑ· ÅQÆfl"≥∞=ÿ ÙO>Ë <Õ#∞ JÜ≥∂x[QÍ
[x‡Oz P ^Õ=Ù}˜‚ Ñï}Ü«∞=∂_ç x#∞fl ã¨=¸ÅOQÍ <åâ◊#O KÕ™êÎ#∞.
Jxâ◊Ñ^¨ OŒä Ñ¨Óx Ü≥∂QÍyflÖ’ `«#â◊s~åxfl ^ŒQOúÆ KÕã∞¨ H˘#flk. P"≥∞ =∞~°∞
[#‡Ö’ ÅOHõÖ’ XHõÑ¨^Œ‡OÖ’ Ñ¨Ù\˜ìOk. P"≥∞ Ñ¨Ù@∞ìHõ Ji+¨ì ã¨∂K«Hõ=∞x
*’ºu+¨μ¯Å<åfl~°∞. P~°=}∞_® a_»<¤ ˘HõÃÑ>ˇÖì ’ ÃÑ\˜ì ã¨=Ú„^ŒOÖ’ =kÖÏ_»∞.
P ÃÑ>ˇì q∞käÖÏ #QÆ~°OKÕi [#‰õΩxH˜ ÅaèOzOk. P"≥∞ÜÕ∞ ã‘`å^Õq.
4 523. „^À}∞_»∞, „^Œ∞Ñ¨^Œ∞_»∞ W~°∞=Ù~°∞ XˆH QÆ∞~°∞=Ù =^ŒÌ q^•ºÉèÏºãÖ
KÕâß~°∞. P QÆ∞~°∞=Ù¿Ñˆ~q∞\˜ ?
Éè~í ^° •fi[ =∞Ç¨Ïi¬ Ñ¶∞¨ $`åz J<Õ JÑ¨û~°ã#¨ ∞ K«∂z# "≥O@<Õ PÜ«∞#‰õΩ
z`«ÎO HÍ=∂Ü«∞`«Î"≥∞ÿ ˆ~`«ã¨∞ûÑ¨`«#"≥∞ÿOk. P ˆ~`«ã¨∞û #∞O_ç Ñ¨Ù\˜ì#"å_»∞
„^À}∞_»∞. =$+¨`∞« _»<Õ ~åA `«Ñã¨ ∞¨ û KÕã∞¨ <Î åfl_»∞. J`«x ã¨g∞Ñ¨ „Ñ¨^âÕ O◊ Ö’
"Õ∞#Hõ J#|_Õ JÑ¨û~°ã¨ Ñ¨Ó=ÙÖË~∞° H˘O@∞#flk. P"≥∞#∞ K«∂_»QÍ<Õ PÜ«∞#
HÍ"≥∂„^ÕHOõ K≥O^•_»∞. J`«xH˜ g~°ºã¨Åö #O [iyOk. ^•xx `«# áê^ŒO`À
HõÑ≤Ê LOz<å_»∞. JO^Œ∞ [x‡Oz#"å_»∞ „^Œ∞Ñ¨^Œ∞_»∞. =$+¨`«∞_® ÉÏÅ∞x
Éèí~°^•fi*Ï„â◊=∞OÖ’ q_çz "≥àÏ¡_»∞. JÖÏ XHõ¯KÀ@ HõÅã≤H˘x# „^À},
„^Œ∞Ñ¨^ÅŒ ∞ Jyfl"Õâ√◊ _»<Õ =Úx=Å# ^è#Œ ∞ˆ~fi^Œ=∞Éèºí ã≤OKå~°∞. Jyfl"Õâ√◊ _»∞
"åi QÆ∞~°∞=Ù.
524. =Ú<Õâ◊fi~° ™êfiq∞ =$`åÎO`«O Uq∞\˜?
=Úhâ◊fi~° â◊|ÌO „Ñ¨[Å <åÅ∞HõÅ`À =Ú<Õâ◊fi~°∞_»∞QÍ =∂iOk. WHõ
^Õ"åÅÜ«∞ q+¨Ü«∂ÅÖ’ "≥·iã¨=∂™êÅ∞ ™ê=∂#ºO. QÆ~°ƒùQÆ∞_ç =O\˜q.
JÖÏ U~°Ê_çO^Õ =Ú<Õâ◊fi~°QÆ∞_ç. D ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞O `«q∞à◊<å@ Z‰õΩ¯=QÍ
LOk. PO„^èŒ^Õâ◊OÖ’ HõxÊOK«^Œ∞. |∞∞ˆQfi^ŒHÍÅO #∞O_ç „QÍ=∞^Õ=`å
Ñ¨Ó[Å∞ „Ñ¨H$õ `åº~å^è#Œ Å∞ „Ñ¨K∞« ~°OQÍ L<åfl~Ú. |∞∞ˆQfi^ŒHÍÅOÖ’ J=∞‡
`«e¡x Z‰õΩ¯=QÍ P~å kèOz#@∞¡ x^Œ~°≈<åÅ∞<åfl~Ú. „Ñü „QÍ=∞~°HõΔ}Hõ,
XHõ Jkèëêª# ^Õ=`« U~åÊ@ ~ÚºOk. NHõ$+¨μx‚ H˜ =∂~°∞QÍ Ü≥∂QÆ=∂Ü«∞,
‰õOã¨∞#‰õΩ zH˜¯ "åxKÕ =kèOÑ¨|_»Hõ "åxH˜ |∞kú K≥Ñ≤Ê J^Œ$â◊√º~åÖˇ·Ok.
JÑ¨Ù_»∞ =∞Ç¨q+¨μ‚"å"≥∞‰õΩ „Ñü„QÍ=∞OÖ’ `˘eÑ¨Ó[ÅO^Œ∞H˘<Õ =~°
q∞KåÛ_»∞. P ^Õ=`«Å ^Õ"åÅÜ«∂Å∞ „QÍ=∞Å‰õΩ |Ü«∞@ LO_Õq. H˘Å∞=ÙÅ
QÀÑ¨Ù~°O..... 249
ã¨=∞Ü«∞OÖ’ P ^Õ=`«Å#∞, Q˘éˇ]Å∞, ^Œ∞#flÅ∞, á⁄>Ëìà◊√¡, "Õ∞HõÅ∞, HÀà◊√¡,
"≥Ú^ŒÖˇ·# "å\˜x |e ã¨=∞iÊOKÕ"å~°∞. HÍo, =∂Ô~=∞‡, <åOKå~°=∞‡,
`å>ˇ=∞‡, #∂HÍÅ=∞‡, QÆOQÍ#=∞‡ D^Œ∞Å=∞‡=O\˜ ¿Ñ~°`¡ ÀD ‰õΩΔ „^Œ^=Õ `«Å∞
Ñ¨Ó[ÅO^Œ∞H˘O@∞<åfl~°∞. giH˜ ™êuÎ fiHõÑ¨Ó[Å∞ ‰õÄ_» K≥e¡™êÎ~°∞. D „ã‘Î
^Õ=`åÑ¨Ó[Å∞ ™êQÆ∞`«∞O_»QÍ P~°º ãÖã¨¯ $u `˘Oy K«∂zOk. "å~°∞
Ñ¨Ù~°∞+¨^≥·"åÅ‰õΩ „áê^è•#ºq∞KåÛ~°∞. "≥O@<Õ ‰õΔΩ„^Œ^Õ=`« ÅO^ŒiH˜ XHõ
`«=Ú‡_»∞ áÈ`«∞~åA J<Õ^=·≥ O `≥~Ã° ÑH· =˜ KåÛ_»∞. „Ñü „QÍ=∞OÖ’ áÈ`«∞~åA
q„QÆÇ¨ Å∞ „Ñ¨`º« Hõ"Δ ∞≥ <ÿ å~Ú. P~°∞ºÅ∞ Ü«Ú^•úxH˜ "≥à=¡ı ÚO^Œ∞ Ñ¨Ù~°∞+¨ ^Õ=`«
Å#∞ Ñ¨ÓlOKÕ"å~°∞. Z<Àfl[O`«∞=ÙÅ#∞ |eKÕÛ"å~°∞. P ^Õ=`«ÖË q[Ü«∞
q∞™êÎ~x° #"Õ∞‡"å~°∞. JO^Œ∞Hˆ =Ú<Õâfi◊ ~°∞x QÆ∞_çH_õ » QÆ∞éÏ]Å#kè~ÀÇ≤ÏOz#
g~°∞Å q„QÆÇ¨Å∞O\Ï~Ú. g~°"≥·â◊O "åºÑ≤ÎÖ’xH˜ =zÛO`«~åfi`« „QÍ=∞
~°HõΔ‰õΩÅ∞QÍ g~°Éèí„^Œ∞_»∞, HÍÅÉˇ·~°=Ù_»∞, "≥Ú^ŒÖˇ·#"åi q„QÆÇ¨Å#∞
„QÍ=∂Å‰õΩ=ÚO^Œ∞ „Ñü+≤ªOz "åxH˜ Ñ¨Ó[Å∞ x~°fiÇ≤ÏOKÕ"å~°∞. HÍjH˜
‰õÄ_® HÍÅÉèˇ·~°=Ù_»∞ ~°HõΔ‰õΩxQÍ H©iÎOÑ¨|_»∞`«∞<åfl_»∞. "≥·+¨‚=O =zÛ#
`«~åfi`« Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ „QÍ=∞ ~°HõΔ‰õΩxQÍ xÜ«∞q∞OÑ¨|_ç<å_»∞.
D q^èOŒ QÍK«∂¿ãÎ P áê`«HÍÖÏxH˜ K≥Ok# J=âıëêÖË „QÍ=∞^Õ=`«Å
Ñ¨Ó[Å∞, =Ú<Õâfi◊ ~° QÆ∞_çÑÓ¨ [Å∞ Jx ÉèÏqOK«=Åã≤ =ã¨∞OÎ k. Wq PKå~°
=º=Ç¨~åÅ‰õΩ ãÖ|OkèOz# q+¨Ü«∂ÖËQÍx gxH˘Hõ „Ñ¨`ÕºHõ K«i„`«
HõxÊOK«^Œ∞.
525. N~å=∞K«O„^Œ∞_»∞ JÜ≥∂^è•º#QÆ~åxfl Zxfl ãÖ=`«û~åÅ∞ Ñï áêeOKå_»∞ ?
HÍ"ÕºuÇ¨ã¨ÑÙ¨ ~å}ÏÅÖ’ Juâ◊Ü∂≥ ‰õΩÅÎ ∞O_»@O ã¨`º« O. "å\˜#xflO
\˜x Ü«∞^ä•`«^äŒOQÍ ã‘fiHõiOK«@"Õ∞ Hõ~°Î=ºO. ^•xÖ’x ã¨`åºã¨`åºÅ#∞
x~°~‚ ÚOK« @O ™ê^èºŒ OHÍx Ñ¨x. =∞#Ñ¨Ù~å}ÏÅ∞, Ü«ÚQÍefl J#∞ãïOz
PÜ«Úó„Ñ¨=∂ }O, â◊s~° „Ñ¨=∂}O x~°~‚ ÚOzOk. "åx „Ñ¨HÍ~°O =∞#O
J~°O÷ KÕã∞¨ HÀ"åe. HÍ"ÕºuÇ¨ã¨ Ñ¨Ù~å}ÏÅÖ’ Ü«Ú^ŒOú Ö’ áêÖÁæ#fl Ããx· ‰õΩÅ
ãÖYº‰õΩ, `«∞^Œ‰õΩ =∞~°}Õz# "åi ãÖYº‰õΩ, UHõ`«fiO ‰õΩ^Œ~°^Œ∞. WHõ
~å=∂Ü«∞}O q+¨Ü«∞O q=i™êÎ#∞. ã‘`åÑï`åºQÍ#O`«~°O ~å=Ú_»∞
Ñïáêeã¨∞Î<åfl_»∞. `«# H˘Å∞=Ù ‰õÄ\ÏxH˜ "≥Å∞Ñ¨Å ÅHõΔ ‡}∞x HÍÑ¨ÖÏ
LOKå_»∞. XHõ<å_»∞ ~å=Ú_»∞ H˘Å∞=ÙÖ’ L<åfl_»∞. Ü«∞=∞^è~Œ ‡° ~åA =∞Ç¨Ïi¬
"Õ+ÖÖ’=zÛ ''h`À UHÍO`«OQÍ =∂\Ï¡ _®e. JO^Œih |Ü«∞@‰õΩ
ÑÖÑ¨=Åã≤Ok. <Õ#∞ h`À ÉèÏ+≤OKÕ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ Z=_»∞ Ö’ÑëH˜ =zÛ<å,
250 QÀÑ¨Ù~°O....
J`«x t~°âıÛù^ŒO KÕÜ«∞=Åã≤O^Œx ~å=Úx XÑ≤ÊOKå_»∞. JÑ¨Ù_®`«_»∞
~å=Úx`À '~å=∂! <Õ#∞ Ü«∞=Ú_»#∞. h=Ù N=∞Ç¨ q+¨μ‚=¸iÎq. h=Ù
Éè∂í Ö’HõOÖ’ J=`«iOz Ñ¨^∞Œ <˘HõO_»∞(11)"ÕÅ ãÖ=`«û~åÖˇO· k. ~å=}Ïk
^Œ∞+¨ãì O¨ Ç¨~°O Ñ¨ÓiÎJ~ÚOk. Hõ#∞Hõ J=`å~° Ñïã¨=∂Ñ≤Î HÍqOK«=Åã≤Ok
Jx K≥|∞`«∞O_»QÍ ÅHõΔ ‡}∞_»∞ Ö’Ñ¨Å‰õΩ =KåÛ_»∞. Ü«∞=Ú_» ^Œ$â◊º"≥∞<ÿ å_»∞.
J#fl=∂@ „Ñ¨HÍ~°O `«=Ú‡x t~°âıÛù^ŒO KÕÜ«∞ÖËHõ ~å[º |Ç≤Ï+¨¯ $`«∞x
KÕâß_»∞. ÅHõΔ ‡}∞_»∞ ã¨~°Ü«¸#kÖ’ =Úxy J=`å~°O KåeOKå_»∞.
"≥O@<Õ ~å=Ú_»∞ ‰õÄ_» ã¨~Ü ° ¸
« #kÖ’ky J=`å~°O KåeOKå_»∞. Hõ#∞Hõ
5 nx „Ñ¨HÍ~°OK«∂¿ãÎ ~å=Ú_»∞ Ñ¨k"ÕÅ ãÖ=`«û~åÅ‰õΩ ÃÑQ· Í ~å[º ÑïáêÅ#
KÕâß_»∞.
526. u~°∞=∞ÅÖ’ Ü«∂„u‰õΩÅ∞ KÕÜ«∞=Åã≤#q
u~°∞=∞Å‰õΩ |Ü«∞Å∞^Õˆ~=ÚO^Œ∞ g∞g∞ W+¨ì^Õ=`«Å#∞ Ñ¨ÓlOK«O_ç.
N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞x ^Œi≈OKÕ =ÚO^Œ∞ N"åi Ñ¨Ù+¨¯i}˜Ö’ ™êfl#OKÕã≤,
N=~åÇ¨Ï™êfiq∞x Ñ¨ÓlOK«O_ç. ™êfl#OKÕã≤ â◊√zQÍ, â◊√„Éè"í ∞≥ #ÿ =„™êÎÅ`À
N"åi PÅÜ«∞OÖ’H˜ „Ñ¨"tÕ OK«O_ç. PÅÜ«∞OÖ’ L#flÑ¨Ù_»∞ ™êfiq∞"åiÃÑ<· Õ
g∞ ^è•º#O =ÙOK«O_ç. PÅÜ«∞OÖ’Ñ¨ÓiÎQÍ xâ◊≈ÉÏÌxfláê\˜ã∂¨ Î ''FO N"ÕOHõ
>ËâßÜ«∞#=∞ó—— Jx g∞Ö’g∞~°∞ N"åix ã¨‡iOK«O_ç. u~°∞=∞Å ã¨g∞ÑÖÖ’
=Ù#fl PHÍâ◊QÆOQÆ, áêÑ¨<åâ◊#O f~å÷ÅÖ’ ™êfl#OKÕÜ«∞O_ç. u~°∞=∞ÅÖ’
L#fl Ñ¨Ù_»∞ =∞# „áêp# PKå~° =º=Ç¨~åÅ#∞ qkèQÍáê\ÕK«O_ç. ™ê\˜
Ü«∂„u‰õΩÅ#∞ Q“~°qOz "åiÖ’ ÉèíH˜ÎÉèí"åÅ∞ ÃÑOá⁄OkOK«O_ç. g∞HÍ#∞
HõÅ∞ N"åi Ç¨ïO_ôÖ’<Õ ã¨=∞iÊOK«O_ç. N"åiPÅÜ«∞OÖ’ g∞~°∞
[iÑ≤OK«^ÅŒ z# Ñ¨Ó[Å‰õΩQÍx, g∞‰õΩ HÍ=Åã≤# ã¨=∂Kå~°O HÀãÖQÍx
u~°∞=∞ÅÖ’x ÖË^• u~°∞=∞Å u~°∞Ñü ^Õ=™ê÷#O"åi U ã¨=∂Kå~°
ˆHO„^ŒOÖ’ J~Ú<å J_»QÆO_ç.
527. u~°∞=∞ÅÖ’ KÕÜ«∞‰õÄ_»xq...
qÅ∞"≥#· PÉè~í } ° ÏÅ∞, Z‰õΩ¯=_»|∞ƒ g∞ =^ŒÌ =ÙOK«∞HÀHõO_ç. =∂O™ê
Ç¨~åxfl Éè∞í lOK«HOõ _ç. Uq^è"Œ ∞≥ #ÿ =∞`«∞ÑÎ ^¨ •~åúÅ∞ ¿ãqOK«HOõ _ç. á⁄QÆ„`åQÆ
HõO_ç. PÅÜ«∞Ñïã¨~åÖ’¡ áê^Œ~°HõΔÅ∞ ^èŒiOK«HõO_ç. N"åi ^Œ~°≈#OHÀãÖ
HÍ‰õΩO_® "Õ~ˆ W`«~° L^ÕâÌ ßÅ`À u~°∞=∞Å‰õΩ ~åHõO_ç. PÅÜ«∞ „áêOQÆ}OÖ’
Lq∞‡"ÕÜ«∞@O =O\˜ Jã¨Ç¨ÏºHõ~°"≥∞ÿ# Ñ¨#∞Å∞ KÕÜ«∞HõO_ç. PKå~° =º=
QÀÑ¨Ù~°O..... 251
Ç¨~åÅ „Ñ¨HÍ~°O PÅÜ«∂~°›`«ÖËx ãÖ^Œ~åƒùÅÖ’ PÅÜ«∞OÖ’H˜ ~åHõO_ç.
u~°∞=∞ÅÖ’ Ñ¨Ù=ÙfiÅ∞ ÃÑ@∞ìHÀHõO_ç. Ñ¨Ù=ÙfiÅhfl N"åiÑ¨Ó[ˆH. Ñïã¨~åÅ#∞
JÑï â◊√„ÉèíO KÕÜ«∞HõO_ç.
528. HõeÜ«ÚQÆO Zxfl áê^•Å∞ ? =∞#O Uáê^ŒOÖ’ L<åfl=Ú ? JO`«O ZÑ¨C_»∞ ?
XH˘¯Hõ¯Ü«ÚQÍxH˜ <åÅ∞QÆ∞ áê^•Å∞O\Ï~Ú. HõeÜ«ÚQÍxH˜ ‰õÄ_®
JO`Õ. HõeÜ«ÚQÆO JO`«O HÍ=\ÏxH˜ <åÅ∞æ ÅHõΔÖÏ =ÚÑ¨Êk Ô~O_»∞ "ÕÅ
ãÖ=`«û~åÅ∞ QÆ_»"åe. WÑ¨Ê\˜H˜ D Ü«ÚQÆOÖ’ 5,103 ãÖ=`«û~åÅ∞
=∂„`«O QÆ_çKåÜ«∞x =∞# ÑÖKåOQÍÅ∞ K≥|∞`«∞<åfl~Ú. HÍ# =∞#O
HõeÜ«ÚQÆO „Ñ¨^äŒ=∞ áê^ŒOÖ’ =Ù<åflO. ''HõeÜ«ÚˆQ „Ñ¨^äŒ=∞áê^Õ [O|∂
nfi¿Ñ—— W`åºkQÍ ãÖHõÅÊO K≥Ñ¨Ê_»O `≥eã≤O^ÕHõ^• !
529. x`«ºÑ¨Ó[Ö’ HõÅâß~å^èŒ# „áê=ÚYºO Uq∞\˜?
ëÈ_»â’Ñ¨Kå~° Ñ¨Ó[‰õΩ JOQÆOQÍ HõÅâß~å^è#Œ KÕ™êÎ~∞° .D P~å^è<Œ å
q^è•#O WÖÏ =ÙO@∞Ok.
''`«ÔŒ QÆ`fiÕ # HõÅâß~å^è#Œ O Hõi¿+º HõÅâ◊O QÆO^èŒ Ñ¨ÙëêÊHõ`Δ ·≥ ~°Éºíè ~°Ûº
HõÅâ◊ã¨º =ÚMË q+¨μ‚ó ‰õOˆ~î ~°∞„^Œ ã¨û=∂„t`«ó =¸ÖË `«„`«ã≤÷`À „|Ç¨‡
=∞^èÕº =∂`«$QÆ}Ïó ã¨‡ $`åó ‰õΩˆHΔ`«∞ ™êQÆ~åã¨ûˆ~fi HõÅâßO|∞ ã¨=∂„t`åó
QÆOˆQ K« Ü«∞=Ú<Õ Hõ$¿+‚ QÀ^•=i ã¨~°ã¨fiu #~°‡^Õ ã≤O^èÀ HÍ"Õi [ÖËã≤‡<£
ã¨xflkèO‰õΩ~°∞ HõÅâ’^ŒˆH# ^Õ==∂`å‡#O Ñ¨Ó*Ï„^Œ"åº}˜K« ãÖ„áÈHõΔ º——
nx J~°÷q∞k.
<Õ#∞KÕ¿ã Ñ¨Ó*‰õΩ JOQÆOQÍ HõÅâß~å^èŒ#KÕã¨∞Î<åfl#∞ Jx K≥Ñ≤Ê
JHõ`Δ Å« ∞, hà◊√=¡ ^ŒÖÏe. h\˜`À xO_ç# HõÅâßxfl QÆO^è‰Œ Ωõ ã¨∞=∞ Ñ¨ÙëêÊHõ`Δ «
Å`À JÅOHõiOKåe. Ñ¨Ù+¨ÊO Ö’Ñ¨Å xeÊ ‰õΩ_çK~Õ Ú =¸`«QÍKÕã≤ 'HõÅâ◊ãº¨
=ÚMË—W`åºk =∞O„`åxfl ÑïOî Kåe. ''HõÅâ◊=ÚÜ≥ÚHõ¯ =ÚYOÖ’ q+¨μ=‚ Ù.
HõO~îO° Ö’ ~°∞„^Œ∞_»∞, =¸ÅOÖ’ „|Ç¨Ï‡, =∞^èºŒ Ö’ =∂`«$QÆ}ÏÅ∞ LO\Ï~°∞.
Ö’Ñë h\˜Ö’ ™êQÆ~å Åhfl =Ù<åfl~Ú. =∞iÜ«Ú D HõÅâ◊OÖ’ F QÆOQÍ!
Ü«∞=Ú<å ! ã¨~°ã¨fif! Hõ$+¨‚"Õ}©! QÀ^•=s ! #~°‡^• ! ã≤O^èŒ∂! HÍ"Õs !
g∞~°O^Œ~°∂ ™êxfl^èŒºO KÕÜ«∞O_ç.—— WÖÏ K≥Ñ≤Ê HõÅâ’^ŒHÍxfl Ñ¨ÓÅ`À
^Õ=ÙxÃÑ· K«ÖÏ¡e. `«#ÃÑ· ‰õÄ_® K«Å∞¡HÀ"åe. PÃÑ· Ñ¨Ó*Ï„^Œ"åºÅÃÑ· K«ÖÏ¡e.——
ÃÑ· =∞O„`åxfl |\˜ì HõÅâß~å^è#Œ „áê=ÚMÏºxfl „QÆÇÏ≤ OK«=K«∞Û. ^Õ=`å
~°Û#KÕ¿ã Éèí‰õΩÎÅ∞ z`«Îâ◊√kú QÆÅ"å_≥·`Õ J`«x ãÖHõÅÊ |ÅO`À PÜ«∂
252 QÀÑ¨Ù~°O....
^Õ=`«Å∞, ™êQÆ~åÅ∞, #^Œ∞Å∞ HõÅâ◊OÖ’ ™êxfl^èŒºO =Ç≤Ï™êÎ~Ú. JÖÏO\˜
HõÅâ◊[ÅO Ñ¨~=° ∞ áê=#"≥∞#ÿ k. P [ÖÏxfl `«#ÃÑ<· å, Ñ¨Ó*Ï„^Œ"åºÅÃÑ<· å
K«Å¡_»O =Å¡ `«#‰õÄ, P „^Œ"åºÅ‰õÄ Ñ¨q„`«`« ã≤kÌã¨∞ÎOk. `«^•Ìfi~å Ñ¨Ó[
Ñ¶¨Å „Ñ¨^èŒ=∞=Ù`«∞Ok.
530. HÍ~°ºg~åº~°∞˚#∞_»∞ ^Œ`«Î Éèí‰õΩÎ_® HÍ^• ?
Hõ$`«g~°∞º_»#∞"åx ‰õΩ=∂~°∞_»∞ HÍ~°gÎ ~°∞º_»∞. J`«_Õ HÍ~°gÎ ~åº~°∞#˚ ∞_»∞.
W`«_∞» ÃÇÏ· Ç¨ÏÜ«∞=OâßxH˜ K≥Ok#"å_»∞. =∞Ç≤Ï+¨‡f Ñ¨Ù~°O W`«x ~å[^è•x.
D ~åA ^Œ`åÎ„`ÕÜ«Úx Éèí‰õΩÎ_»∞. P J=`å~°=¸iÎx ã¨^• ¿ãqOKÕ"å_»∞.
6 XHõ™êi ^Œ`åÎ„`ÕÜ«Úx Jáê# "åÜ«Ú=Ù#∞O_ç Ñ¨Ù\˜ì# Jyfl=Å¡ J`«x
ÉÏÇ¨ï=ÙÅ∞ ^ŒQ=úÆ ∞Ü«∂º~Ú. J~Ú<å ÉèHí =Î˜ ^ŒÅHõ ™êfiq∞x P~åkèOKå_»∞.
J`«x ¿ã=‰õΩ ãÖ„Ñ‘`∞« _≥#· ^Œ`åÎ„`ÕÜÚ« _»∞ =~°O HÀ~°∞H˘=∞‡<åfl_»∞. `«#‰õΩ
"Õ~ÚÉÏÇ¨ï=ÙÅ∞ HõeˆQ@@∞¡, Ü«Ú^ŒúOÖ’ ã¨^• q[Ü«∞O ã≤kúOKÕ@@∞¡
J#∞„QÆÇ≤ÏOK«=∞x HÍ~°Îg~°∞º_»∞ HÀ~°∞H˘<åfl_»∞. ™êfiq∞ J>Ë¡ J#∞„QÆÇ≤ÏO
Kå_»∞. XHõ™êi Jyfl ^Õ=Ù_»∞ HÍ~°Îg~°∞ºx J#∞=∞u`À yi #QÆ~å~°}Ïºxfl
ÉèíH˜ΔOKå_»∞. JÑ¨C_»∞ P J_»qÖ’x "≥∞ÿ„`å=~°∞}∞x P„â◊=∞O ‰õÄ_®
`«QÆÅ|_çáÈ~ÚOk. JO^Œ∞HÍ |∞∞+≤ HÀÑ≤Oz HÍ~°Îg~°∞ºx ÉÏÇ¨ï=ÙÅ#∞
Ñ¨~°â◊√~å=Ú_»∞ YO_çOK«∞QÍHõ! Jx â◊Ñ≤OKå_»∞. HÍ~°Îg~åº~°∞˚#∞_»∞ =∞Ç¨
|Å=O`«∞_»x qx ~å=}∞_»`x« `À Ü«Ú^ŒOú KÕÜ∞« _®xH˜ =KåÛ_»∞. W^ŒiÌ H©
[iy# ã¨=∞~°OÖ’ ~å=}∞}˜‚ [~ÚOz HÍ~°Îg~°∞º_»`«}˜‚ |OkèOKå_»∞.
PÃÑ· Ñ¨ÙÅã¨∞Îºx „áê~°÷#`À q_çz ÃÑ\Ïì_»∞.
XHõ™êi HÍ~°gÎ ~°∞º_»∞ "Õ@‰õΩ áÈ~Ú [=∞^ŒyflKÕ ã¨`å¯~°O á⁄O^•_»∞.
J`«x HÍ=∞^èÕ#∞=Ù #i÷OKå_»∞. =Úx u~°ã¨¯iOKå_»∞. JO^Œ∞‰õΩ HÀÑ≤Oz
[=∞^Œyflx HÍ~°Îg~°∞º_»∞ Ç¨Ï`«=∂iÛ<å_»∞. Jk `≥eã≤ Ñ¨~°â◊√~å=Ú_»∞
HÍ~°Î g~°∞ºxÃÑ· ^ŒO_≥uÎ J`«}˜‚ =kèOKå_»∞.
531. ^èŒ#∞~å‡ãÖÖ’ N"åiH˜ ã¨∞„Ñ¨ÉèÏ`åxH˜ |^Œ∞Å∞ u~°∞áêÊ"≥·
ZO^Œ∞‰õΩ K«^Œ∞=Ù`å~°∞ ?
^è#Œ ∞~å‡ãÖÖ’ u~°∞áêÊ"≥· ãÖH©~#Î° QÍ#O KÕÜ∞« _»O N ÉèQí =Æ „^•=∂#∞
AÅ∞ KÕã≤# U~åÊ@∞ ##∞ãïOz [~°∞QÆ∞`«∞#flk. Ñ¨Ó~°fiO QÀÑ≤HõÅ∞
HÍ`åºÜ«∞h „=`«O`À NHõ$+¨μ}‚ ‚˜ ¿ãqOKå~°∞. QÀ^•^Õq ‰õÄ_® "åi =∂~åæxfl
J#∞ãïOz ^èŒ#∞~å‡ãÖÖ’ P „=`åxfl J#∞+≤ªã¨∂Î ~ÀAH˘Hõ¯ áêâ◊√~°O
QÀÑ¨Ù~°O..... 253
K˘Ñ¨C# =ÚÑ¨Êk áêâ◊√~åÅ∞ QÍ#OKÕãO≤ k. P"≥∞KÕã#≤ „=`å<Õfl 'u~°∞áêÊ"≥—·
„=`«=∞<åfl~°∞. N~å=∂#∞AÅ"å~°∞ u~°∞=∞Å PÅÜ«∞OÖ’ Ñ¨Ó*Ï q^è•<å
Å#∞ „Hõ=∞|^ŒúOKÕã¨∂Î ^èŒ#∞~å‡ãÖÖ’ x`«ºO 'u~°∞áêÊ"≥·— ÑïîOKÕ@@∞¡
Hõ@_ì ç KÕâß~°∞. ÉèHí ÍÎ„Qˆ ã¨∞Å∞ u~°∞áêÊ"≥x· "Õ^™Œ ê~°=∞x ÉèÏq™êÎ~∞° . ^è#Œ ∞~å‡
ãÖÖ’ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞ NHõ$+¨μ‚_»∞QÍ Ñ¨ÓlOÑ¨|_» `å_»∞. P ^Õ=Ù}˜‚
P~åkèOKÕ"å~°∞ QÀÑ≤HõÅ‰õΩ „Ñ¨fHõÅ∞. QÀ^•^Õq NÅH©;^ÕqÜ≥ÚHõ¯ =∞~°∞
~°∂Ñ¨=Ú. JO^Œ∞=Å¡ P"≥∞áê_ç# áê@Å#∞ ^èŒ#∞~å‡ãÖÖ’ áê_»_»O
ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞=∞~ÚOk.
532. J+¨ìáêâ◊=Ú J#<Õq∞ ?
Jëêìáêâ◊=ÚÅ∞ J#QÍ Zxq∞k áêâ◊=ÚÅ∞ Jx J~°O÷ . áêâ◊=∞#QÍ
„`å_»∞. Jk |OkèOK«_®xH˜ LÑ¨Ü∂≥ yOÑ¨|_»∞`«∞Ok. J>Ë¡ JëêìáêâßÅ∞
r=Ùx ™êfi`«O„`«ºO Ç¨ÏiOz |OkèOKÕ ÅHõΔ}O HõeæL<åfl~Ú. 1. ^ŒÜ«∞
2. â◊OHõ 3. ÉèíÜ«∞O 4. Å[˚ 5. AQÆ∞Ñ¨û 6. ‰õΩÅO 7. jÅO 8. *Ïu
J<Õk J+¨ìáêâßÅ∞. `«QÆxKÀ@ HõeˆQ ^ŒÜ«∞, ãÖ^ÕÇ¨ÏO, ÉèíÜ«∞Ñ¨_»_»O,
ã≤Q∞Æ Ñæ _¨ _» O» , ~À`« *ˇO^Œ_O» , ‰õΩÖÏaè=∂#O, jÅ=O`«∞_»#<Õ Jaè=∂#O,
*Ï`«ºaè=∂#O Wq áêâßÅ=Öˇ =∞#∞AÅ#∞ |OkèOKÕ ã¨fiÉèÏ=O Hõey
=Ù<åfl~Ú. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ 'Hõ$Ñ¨Ü«∂ Ñ¨~°Ü«∂--q+¨ìó— Jx w`«Ö’
K≥Ñ≤Ê#@∞¡ J~°∞˚#∞_»∞ Ü«Ú^•ú~°OÉèíOÖ’ `«QÆxKÀ@ ^ŒÜ«∞EÑ≤ Hõ~°Î=º
q=ÚY∞_≥·<å_»∞. W`«~° áêâßÅ#∞ QÆ∂_® W>Ë¡ ã¨=∞#fi~ÚOK«∞HÀ"åe.
1. Ñ¨=Ùáêâ◊O 2.Éèí=áêâ◊O 3. |O^èŒáêâ◊O 4. "≥∂Ç¨Ïáêâ◊O 5. Pâß
áêâ◊O 6. Hõ~°‡áêâ◊O 7. ^Œ∞óYáêâ◊O 8. ˆH¡â◊áêâ◊O Jx =∞~˘HõsuQÍ ‰õÄ_®
J+¨ìáêâßÅ#∞ q=i™êÎ~°∞.
533. ™ê`«ºH˜, ã¨∞Éèí„^Œ, NHõ$+¨μ‚Å =∞^èŒº QÆÅÉèÏO^èŒ=ºO Uq∞\˜ ?
ã¨∞Éèí„^Œ `«e¡^ŒO„_»∞Öˇ=~°∞ ? NHõ$+¨μ‚_»∞ ã¨∞Éèí„^Œ‰õΩ J#fl ZÖÏJ=Ù`å_»∞?
=ã¨∞^Õ=Ù#‰õΩ ^Õ=H˜=Öˇ ~ÀÇ≤Ï}˜ Ü«∞#∞ =∞~˘HõÉèÏ~°º HõÅ^Œ∞. ^Õ=H©
Ñ¨Ù„`«∞_»∞ Hõ$+¨μ‚_»∞HÍQÍ, ~ÀÇ≤Ï}˜H˜ |Å~å=Ú_»∞, ã¨∞Éèí„^Œ [x‡OKå~°∞.
JO^Œ∞KÕ`« ã¨∞Éèí„^Œ‰õΩ Hõ$+¨μ‚_»∞ J#fl J=Ù`å_»∞. ™ê`«ºH˜ Ü«∞^Œ∞=OâßxH˜
K≥Ok# â◊xÜ≥ÚHõ¯ ‰õΩ=∂~°∞_»∞ W`«_»∞ J~°∞˚#∞_»∞ t+¨μº_»∞. 'Ü«ÚÜ«Ú^è•
ã¨∞_»∞— J#∞ =∞~˘Hõ¿Ñ~°∞ QÆ∂_» W`«xH˜ HõÅ^Œ∞. W`«_»∞ Hõ$+¨μ‚xH˜ J`«ºO`«
ã¨xflÇ≤Ï`«∞_≥· Ü«ÚO_Õ"å_»∞. W`«_∞» ÉèÏ~°`Ü
« Ú« ^ŒOú Ö’ xÑ¨Ù}∞_≥· Ju~°^∞Œè _»∞QÍ
254 QÀÑ¨Ù~°O....
„Ñ¨ãk≤ ú =Ç≤ÏOKå_»∞. NHõ$+¨μ_‚ ∞» ~åÜ«∞ÉÏ~°=Ú#‰õΩ áÈ~Ú#Ñ¨C_»∞ ™ê`«ºH˜x
`«# ~°^äŒOÖ’ ‰õÄ~ÀÛÉˇ@∞ìH˘x "≥àÏ§_»∞.
534. FOHÍ~Àáêã¨# ZÖÏ KÕÜ«∂e ? Z=Ô~=~°∞ KÕÜ«∞=K«∞Û ?
'`«ã¨º"åK«Hõó „Ñ¨}=ó— Jx Ñ¨`«O[e K≥Ñ≤Ê#@∞¡ „Ñ¨}=O, J#QÍ
FO HÍ~°O JO>Ë 'Ñ¨~=° ∂`«‡— Jx J~°Oú LÑ¨x+¨`∞« ÅÎ ∞, ÉèQí =Æ næ`« =Ú#flQÆ∞
„QÆO^ä•Å∞ FOHÍ~Àáêã¨##∞ „Ñ¨É’kèã∞¨ <Î åfl~Ú. JO^Œ∞KÕ`« FOHÍ~Àáêã¨#
J#QÍ Ñ¨~° „|Ç¨Ï‡=Ú#∞ Láêã≤OK«_»"Õ∞. w`« Zxq∞^Œ= J^è•ºÜ«∞OÖ’
FOHÍ~Àáêã¨<å q^è•#O WÖÏ K≥Ñ¨Ê|_çOk.
7
ã¨~°fi^•fi~å}˜ ãÖÜ«∞=∞º =∞<ÀÇ¨Ï$k x~°∞^èŒºK«I
=¸~åú º^è•Ü«∂`«‡#ó „áê} Pã≤ú`À Ü≥∂QÆ^è•}Ï"£∞II
Fq∞`ÕºHÍHõΔ~°O „|Ç¨Ï‡ "åºÇ¨Ï~°<£ =∂ =∞#∞ã¨‡~°<£I
Ü«∞ó „Ñ¨Ü«∂u `«º[<£ ^ÕÇ¨ÏO ã¨ Ü«∂u Ñ¨~°=∂OQÆu"£∞II
–(w`« 8–12,13)
''Z=_»∞ WO„kÜ«∂Å#xflO\˜h x„QÆÇÏ≤ Oz =∞#ã¨∞û#∞ Ç¨Ï$^ŒÜ∞« OÖ’
xeÊ „áê}"åÜ«Ú=Ù#∞ t~°ã¨∞ûÖ’ P~ÀÇ¨Ï}O HÍqOz Ü≥∂QÆ^è•~°}`À
Ñ¨~° „|Ç¨Ï‡‰õΩ "åK«Hõ"≥∞ÿ# 'FO— J<Õ UHÍHõΔ~åxfl LK«Ûiã¨∂Î Ñ¨~°=∂`«‡<≥·#
##∞fl ^è•ºxã¨∂Î ^ÕÇ¨xfl `«ºl™êÎ_À "å_»∞ ã¨~Àfi`«¯ $+¨ì"≥∞ÿ# "≥∂HõΔO
á⁄O^Œ∞`å_»∞—— Jx ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ K≥áêÊ_»∞.
nxfl|\˜ì FOHÍ~Àáêã¨‰õΩÅ∞ WO„kÜ«∞x„QÆÇ¨ÏO, =∞<Àx~À^èŒO Hõeæ
Ü«ÚO_®e. Ü≥∂QÍxfl jeOz ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ ã¨‡iã¨∂Î FOHÍ~åxfl LK«ÛiO
Kåe.'`«[˚Ñ¨ã¨Î^Œ~°÷ÉèÏ=#"£∞—J#fl Ü≥∂QÆ^Œ~°≈# ã¨∂„`«O „Ñ¨HÍ~°O U=∞O„`«
"≥∞ÿ<å [Ñ≤OKÕ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ^•x J~å÷xfl ÉèÏqOKåe. FOHÍ~åxH˜ J~°÷O
Ñ¨~°=∂`«‡ JOKÕ`« Ñ¨~°=∂`«∞‡}˜‚ ã¨‡iOKåe. ''J=™ê#HÍÅOÖ’ x#∞fl
ZÖÏ `≥Å∞ã¨∞ HÀ"åe?—— Jx J~°∞#˚ ∞_»_yç # „Ñ¨âfl◊ ‰õΩ ã¨=∂^è•#O K≥|∞`«∂
ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ „áê} „Ñ¨Ü«∂}HÍÅOÖ’ Jx K≥áêÊ_»∞. P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ D
ã¨‡~°} HõÅQÍÅO>Ë JO`«‰õΩ=ÚO^Õ Wk JÅ"å@∞Ö’ LO_®e. HÍ=Ù#
JOu=∞ ã¨=∞Ü«∞O ~åHõ =ÚO^Õ „Ñ¨}"åxfl ÃÑ· *ˇÑÊ≤ # suÖ’ Láêã≤OK«_O»
JÉèíºã≤OKåe.
''Ü«∞ó´Z=_≥·`Õ, ã¨ó´"å_»∞—— Jx K≥Ñ¨Ê_»O=Å¡ D Láêã¨# Z=~°∞
KÕ™êÎ~À "å~°O`å `«i™êÎ~°∞ Jx „QÆÇ≤ÏOKåe. ÉèíQÆ=O`«∞xH˜ "åK«Hõ"≥∞ÿ#
QÀÑ¨Ù~°O..... 255
„Ñ¨}"åxfl Láêã≤OK«_®xH˜ ÉèíQÆ=O`«∞x ãÖ`å#"≥∞ÿ#=∞#∞A ÅO^ŒiH©
JkèHÍ~°=Ú#flk. WO^Œ∞Ö’ *Ïu,‰õΩÅ,eOQÍkÉèË^•Å∞ áê\ÕK« ~å^Œ∞.
Dq+¨Ü«∞O WOHÍ ã¨Ê+¨ìOQÍ `≥Å∞ã¨∞HÀQÀˆ~"å~°∞ ''N=∞ÅÜ«∂à◊ ã¨^Œ∞æ~°∞
„QÆO^ä•=o——Ö’ =¸_»=ãÖÑ¨Ù@O ''FOHÍ~°O——J<Õ„QÆO^èŒO K«∂_»O_ç.
535. WO„^Œ∞_»∞ =ºH˜Î <å=∞=∂ ? Ñ¨^Œg <å=∞=∂ ?
J+¨ìkHÍÊÅ‰õΩÅÖ’ XHõ_»∞QÍ WO„^Œ∞_»∞ „Ñ¨ã≤^Œ∞ú_»∞. W`«_»∞ `«∂~°∞Ê
k‰õΩ¯ #‰õΩ JkèÑu¨ , ã¨fi~åæxH˜ „Ñ¨É∞íè =Ù. WO„^Œ∞_»#∞#k =ºH˜Î <å=∞OHÍ^Œ∞,
Ñ¨^Œg <å=∞O. WO„^ŒÑ¨^Œq #kè+≤ªOz# „Ñü"å_»∂ WO„^Œ∞_Õ. #∂~°∞„Hõ`«∞
=ÙÅ∞ x~°fi Ñ¶¨∞flOQÍ KÕã≤#"å_»∞ WO„^ŒÑ¨^Œq #kè+≤ª™êÎ_»x Ñ¨Ù~å} Hõ^äŒ#O.
536. N"åi PÜ«Ú^è•ÅÖ’ 'âß~üVæO— JO>Ë J~°÷"Õ∞q∞ ?
KåÑ¨ó âß~üVæO =Ú~åˆ~ã¨∞Î Jx xÑ¶¨∞O@∞=Ù. =∞Ç¨q+¨μ‚=Ù (N"å~°∞)
Ü≥ÚHõ¯ ^èŒ#∞ã¨∞û ¿Ñ~°∞ âß~üVæO. â◊$OQÆã¨º qHÍ~°ó âß~üVæO–â◊$OQÆ=Ú
(H˘=Ú‡) Ü≥ÚHõ¯ qHÍ~°"≥∞ÿ#k, J#QÍ H˘=Ú‡`À `«Ü«∂~°∞ KÕÜ«∞|_ç#k.
HÍ# Jk 'âß~üVæ— =∞#|_çOk.
537. qâ◊fiHõ~°‡‰õΩ Nx"åã¨∞xH© QÆÅ ãÖ|O^èŒ"Õ∞q∞ ?
qâ◊fiHõ~‡° ^Õ=teÊ, W`«x `«O„_ç „Ñ¨ÉÏè =ã¨∞_»<Õ =ã¨∞=Ù. `«e¡ Ü≥∂QÆãk≤ .ú
D teÊ ÉèÏ~°º¿Ñ~°∞ „Ñ¨Ç¨¡kx. ãÖ[˝ DÜ«∞# Ñ¨Ù„uHõ. qâ◊fiHõ~°‡ ^Õ=`«Å
Hõ#∞"≥#· „áê™ê^•Å∞, Ñ¨@}ì ÏÅ∞, ~°^•ä Å∞, PÜ«Ú^è•Å∞ "≥Ú^ŒÖ#·ˇ q xi‡Oz
Wã¨∂Î LO\Ï_»∞. ã¨∂~°∞º_»∞ qâ◊fiHõ~‡° Ñ¨Ù„uHõÜ∞ÿ≥ # ãÖ[˝#∞ ÉèÏ~°ºQÍ ã‘fiHõiO
Kå_»∞. HÍx P"≥∞ ã¨∂~°∞ºx `Õ[ã¨∞û#∞ ã¨Ç≤ÏOK«ÖËHõ áÈ~ÚOk. JÑ¨C_»∞
qâ◊fiHõ~‡° `Õ[ã¨∞û#∞ `«yOæ K«_®xÔH· ã¨∂~°∞º}˜‚ ™ê#Ñ¨\Ïì_∞» . P ãÖ^Œ~ƒ° Où Ö’
~åe# K«∂~°‚=Ú`À<Õ ã¨∞^Œ~°≈# K«„HõO ~°∂á⁄OkOk.
Nx"åã¨∞_»∞ ã¨∞^Œ~≈° # K«„HÍxfl PÜ«Ú^èOŒ QÍ ã‘fiHõiOKå_»∞. P suQÍ
Nx"åã¨∞xH˜ k=º"≥∞ÿ# K«„HÍÜ«Ú^è•xfl `«Ü«∂~°∞ KÕÜ«∞_»OÖ’ qâ◊fiHõ~°‡
ÉèQí Æ "å#∞_»∞ „Ñ¨=ÚYáê„`« =Ç≤ÏOKå_»∞. =∞iÜ«Ú Ñ¨^•‡=f Nx"åã¨∞Å‰õΩ
q"åÇ¨ÏO x~°‚Ü«∞"≥∞ÿ# Ñ¨Ù~åxH˜áÈ~Ú XHõÃÑ^ŒÌ Éèí=#O xi‡OÑ¨*ËÜ«∞
=∞<åfl_»∞. J>Ë¡ áÈ~Ú WO„^Œ∞_»∞ qâ◊fiHõ~°‡KÕ =∞~°Hõ`«=∞}˜ `À~°}ÏÅ∞ QÆÅ
XHõ Hõ#Hõ =∞Ok~°O xi‡OÑ¨*Ëâß_»∞. WÖÏ Nx"åã¨∞x q"åÇ¨Ï Éèí=<åxfl
xi‡Oz#"å_»∞ qâ◊fiHõ~°‡ÜÕ∞.
256 QÀÑ¨Ù~°O....
538. =∂#ã≤Hõ Ñ¨Ó[ JO>Ë Uq∞\˜ ?
=∞#ã¨∞û`À<Õ x~°fiÇ≤ÏOKÕ Ñ¨Ó[‰õΩ =∂#ã¨Ñ¨Ó[ Jx¿Ñ~°∞. ™êfl<å^Œ∞
ÅKÕ â∫K«Oáê\Õz UHÍO`« „Ñ¨^âÕ O◊ Ö’‰õÄ~°∞ÛO_ç D Ñ¨Ó[#∞ J#∞ãïO
Kåe. WO^Œ∞‰õΩ WO„kÜ«∞x„QÆÇ¨ÏO KåÖÏ=ÚYºO. =∞Ok~°O, q„QÆÇ¨ÏO,
Ñ¨Ó*Ï ™ê=∞„y =ÔQ·~åÅ∞ =∂#ã¨Ñ¨Ó[Ö’ LO_»=Ù. =∞#ã¨∞ûÖ’<Õ Ñ¨Ó[
KÕ¿ã"å_»∞ g\˜x HõeÊOK«∞H˘O\Ï_»∞.=∂#ã≤HOõ QÍ HõeÊOK«∞H˘#fl =∞Ok~°O
Ö’x QÆ~ƒ° Qù $Æ Ç¨ÏOÖ’ ~°`fl« Yz`«"∞≥ #ÿ J+¨^ì àŒ Ñ◊ ~‘ O°î Ö’ W+¨^ì =Õ `«#∞ P"åÇ¨Ï#O
KÕã¨∞HÀ"åe. ã≤^•úã¨#ã¨∞÷_≥· ^Õ=`å=¸iÎÃÑ· z`«ÎO xeÑ≤ âßO`« ã¨∞O^Œ~°
8 Hõ~∞° }Ï=¸iÎQÍ P ã¨fi~°∂áêxfl ÉèÏqOKåe. Ñ¨Ó*Ï™ê=∞„yx‰õÄ_® =∞#ã¨∞û
`À<Õ HõeÊOK«∞H˘x Jaè¿+HÍ^Œ∞Å#∞ =∂#ã≤HõOQÍ x~°fiÇ≤ÏOKåe.
Ñ¨Ó*ÏHÍÅOÖ’ =∞O„`«ã¨‡~°} `«Ñ¨ÊHõ KÕÜ«∂e. ^èŒ∂Ñ¨nÑ¨ Ç¨~°`«∞Å∞
=Ú#flQÆ∞ „H˜Ü∞« Åhfl =∞#ã¨∞ûÖ’<Õ [~°áêe. <≥"· ^Õ ºŒ O ã¨=∞iÊOz# `«~∞° "å`«
^Õ=`å=¸iÎx `«^HÕ xõ +¨`ª À ^è•ºxOKåe. W+¨^ì =Õ `« `«# Z^Œ∞@ „Ñ¨`º« Hõ"Δ ∞≥ ÿ
#@∞¡ ÉèÏqOKåe. "≥~· åQÆºO, ÉèHí ,Î˜ qâßfiãÖ Hõe#æ "å~°∞ U ã¨Å÷ OÖ’ L#flÑ¨C
_≥·<å D =∂#ã¨Ñ¨Ó[#∞ x~°fiÇ≤ÏOK«=K«∞Û. Z@∞K«∂z<å ^Õ=`å=¸iÎ
„Ñ¨`º« Hõ=Δ ∞ÜÕ∞º Ñ¨~º° O`«O D Ñ¨Ó[#∞ ÉèHí „Î˜ â◊^ÅúŒ `À KÕã≤ Ñ¨Ó[ ã≤kOú z#@∞¡
`«ÅOKåe. =∂#ã¨ÑÓ¨ [Ö’ =∞~˘Hõ„Ñ¨„H˜Ü∞« ‰õÄ_® HõÅ^Œ∞. â◊s~°O Hˆ „Δ `«=∞h,
P`«‡ Hˆ „Δ `«A_˝ h» w`«¿Ñ~˘¯#flk. q[# „Ñ¨^âÕ O◊ Ö’ WO„kÜ«∂Å#∞ x„QÆÇÏ≤ Oz
ã¨∞MÏã¨#OÖ’ ‰õÄ~˘Ûx ^è•ºxOK«_"» ∞Õ D Ñ¨Ó*Ïq^è•#O. =∂#ã¨ÑÓ¨ [Ö’
ÖÏQÍ WHõ¯_» =∞Ok~° x~å‡}O`À Ñ¨xÖË^Œ∞. Ç¨Ï$^ŒÜ«∞=∞^èŒºOÖ’
ã¨ÇÏ¨ „ã¨^àŒ ÏÅ∞QÆÅ `å=∞~°ÑÙ¨ =Ùfi#∞ ÉèÏqOK«∞HÀ"åe. =∞#ã¨∞û#∞ JO`«~∞° ‡
YO KÕÜ∂« e. ÉèHí <Î˜ Õ Jaè¿+Hõ[ÅOQÍ, âßOuâ◊=∞^Œ=∂^Œ∞Å#∞ Ñ¨Ù=ÙfiÅ∞QÍ,
qâßfi™êxfl ^èŒ∂ÑÖQÍ, ã¨`åºxfl nÑÖQÍ, P`«‡ã¨=∞~°Ê}#∞ <≥·"Õ^ŒºOQÍ
ÉèÏqOKåe. â◊s~åO`«~åºq∞<Õ ÉèíQÆ=O`«∞_»x `«ÅOKåe. Ç¨Ï$^ŒÜ«∞OÖ’
ÉèíQÆ=O`«∞x LxH˜ QÀK«iOKÕ@O`« =~°‰õÄ x+¨ª H˘#™êyOKåe. Wk
ã≤k¿ú ãÎ ã¨~fi° „`å W+¨^ì =Õ `« ™êHΔÍ`«¯iã¨∞OÎ k. nx=Å¡^∞Œ óYx=$uÎ P#O^Œ„áêÑ≤Î
HõÅ∞æ`å~Ú.
539. "åeH˜ L#fl =~°O Uq∞\˜ ?
"åeH˜ <Õ~∞° QÍ `«<fl≥ kiOz# â◊„`«∞=ÙÜ≥ÚHõ¯ |ÅO ã¨QOÆ H©}
Δ ã˜ ∞¨ OÎ ^Œx
„|Ç¨Ï‡^Õ=Ù_»∞ =~°q∞zÛ#@∞¡ D „HÕk â’¡HÍxfl |\˜ì `≥Å∞ã¨∞Î#flk.
QÀÑ¨Ù~°O..... 257
PÇ¨˙Ü«∞ "åe#O „|Ç¨‡ ^Œ^Ò =~°=∞#∞`«Î=∞"£∞ I
„Ñ¨fÑ¨=iÎ<À Éèí∂Ü«∂ ^Œ~°úO |Å =∞iO^Œ=∞II
J#QÍ „|Ç¨Ï‡ "åex Ñ≤ez Z^Œ∞~°∞QÍ xeÛ x<≥flkiOz# "åx
|ÅO ã¨QOÆ `«iyáÈ`«∞Ok J#fl „âı+"ª¨ ∞≥ #ÿ =~°q∞zÛ<å_»x ÉèÏ=O. nxx
|\˜ìÜÕ∞ ~å=Ú_»∞ "åex Z^Œ∞~°∞QÍ=zÛ =kèOÑ¨Hõ Kå@∞##∞O_ç
=kèOz<å _»O\Ï~°∞. HÍx ÃÑ· â’¡HõO "åb‡H˜ ~å=∂Ü«∞}OÖ’ÖË^Œ∞.
'L=∂ãÖÇ≤Ï`«— J<Õ „QÆO^èOŒ Ö’ L#flk. H©~Δ ™° êQÆ~=° ∞^ä#Œ HÍÅOÖ’ ÃÑ=· ~åxfl
'„|Ç¨Ï‡ "åeH˜ WzÛ<å_»@ ! HÍx P HÍÖÏxH˜ "åe [x‡OK«<Õ ÖË^Œ∞ HÍ#
ÃÑ· =$`åÎO`«O ãÖâ◊Ü«∂ã¨Ê^Œ=∞x H˘O^Œi ÉèÏ=# (N~å=∂Ü«∞}
"≥·[Ü«∞Ou 185Ñ¨Ù@) Ñ¨Ù~å}ÏÅÖ’ W\˜ì q~°∞^•úOâßÅ∞ `«~°K«∞
=ã¨∞ÎO\Ï~Ú. Ü«ÚQÍO`«~°OÖ’ JÖÏ [iy=ÙO_»=K«∞Û Jx H˘O^Œ~°∞
ã¨=∞i÷™êÎ~°∞. "åex ~å=Ú_»∞ Jaè=ÚYOQÍ =zÛ =kèOK«Hõ áÈ=_®xH˜
HÍ~°}O, "åe "≥∞_»Ö’ ^èŒiOz# 'HÍOK«#=∂Å—Jx ‰õÄ_® K≥Ñ¨Ê_»O
Hõ^Œ∞Ì. WO„^Œ∞_»∞ `«# ‰õΩ=∂~°∞_≥·# "åeH˜ WzÛ# =∂Å Wk.
^Œ`åfi `«∞ HÍOK«hO =∂ÖÏO "å#ˆ~O„^Œã¨º "åe#óI
JHõΔÜ«∂ºO QÆ∞} ãÖÑ¨Ó~å‚O â◊„Hõã¨Î„`« k=OÜ«∞Ü«∞øII (L`«Î~°HÍO_»)
JHõΔÜ«∞"≥∞ÿ, QÆ∞}ãÖÉèíi`«"≥∞ÿ# HÍOK«#=∂Å#∞ "åeH˜zÛ WO„^Œ∞_»∞
ã¨fi~åæxH˜ "≥àÏ¡_x» ÉèÏ=O. H˜+¯≤ O^è•HÍO_»Ö’ WO„^Œ∞_çzÛ# =„[Éè∂í +≤`"« ∞≥ #ÿ
=∂Å "åe „áê}ÏÅ#∞, `Õ[=Ú#∞, â’Éèí#∞ ^èŒiOzO^Œx K≥Ñ¨Ê_»"≥∞ÿ#k.
â◊„Hõ^Œ`«Î =~å =∂ÖÏ HÍOK«h =„[ Éèí∂+≤`åI
^Œ^è•~° Ç¨Ïi=ÚYºã¨º „áê}ÏO¿ãÎ[ó „tÜ«∞O K« ™êII (H˜+≤¯O^èŒHÍO_»)
z=i^ŒâÖ◊ ’ "åe D =∂Å#∞ ã¨∞„w=Ùx H˜zÛ<å_»∞. "åe „áê}ÏÅ#∞
QÆ∂_® =∂Å^èiŒ OzO^Œx K≥ÑÊ¨ _»O=Å¡ "åeH˜ WO„^Œ∞_çzÛ# „áê}~°HHΔõ "õ ∞≥ #ÿ
=~°OQÍ ^•xfl ÉèÏqOK«_"» ∞≥ #ÿ k. WÖÏO\˜ q+¨Ü∂« ÅÖ’ "åb‡H˜~å=∂Ü«∞
}Ï<Õfl „Ñ¨=∂}OQÍ fã¨∞HÀ"åe. `«k`«~°=ÚÅ‰õΩ JO`«„áê=ÚYº
q∞=fi~å^Œ∞.
540. t=ÑÖKåHõΔi, <å~åÜ«∞}, =∞Ç¨=∞$`«∞ºO[Ü«∞ =∞O„`åÅ#∞
QÆ∞~°∂Ñ¨^Õâ◊O ÖË‰õΩO_® ÑïîOK«=KåÛ ?
t=ÑÖKåHõΔi =Ú#flQÆ∞ =∞O„`åÅ#∞ QÆ∞~°∂Ñ¨^Õâ◊O ^•fi~å á⁄Ok
[Ñ≤OK«_"» ∞Õ „âı+"ª¨ ∞≥ #ÿ =∂~°Oæ . W\˜ì =∞O„`åÅ#∞ É’kèOKÕ QÆ∞~°∞=Ù#∞ É’^èHŒ õ
258 QÀÑ¨Ù~°O....
QÆ∞~°∞=Ù JO\Ï~°∞. P QÆ∞~°∞=Ù =∞O„`«ã≤kúHõeæ LO\Ï_»∞. J\˜ì"åi#∞O_ç
á⁄O^Õ =∞O„`«O ã≤kú„Ñ¨^Œ=∞=Ù`«∞Ok. Ñ¨Ùã¨ÎHõOÖ’ „"åã≤# =∞O„`åÅ#∞
`å#∞QÍ „QÆÇ≤ÏOz [Ñ≤¿ãÎ „|Ç¨Ï‡Ç¨Ï`åºáê`«HõO =ã¨∞ÎO^Œx XHõ ÃÇÏK«ÛiHõ
L#flk.
Ñ¨Ùã¨ÎˆH ed`å<£ =∞O„`å<£ PÖ’Hõº „Ñ¨[ÑÖu ÜÕ∞I
„|Ç¨Ï‡Ç¨Ï`åº ã¨=∞O `ÕëêO áê`«HõO ÑïH©iÎ`«"£∞II
ã¨fiÜ«∞OQÍ =∞O„`åÅ∞ „QÆÇ≤ÏOK«_»O `«QÆ^Œx K≥Ñ¨Ê_®xˆH D q^èŒOQÍ
ÃÇÏK«ÛiOK«_»=∞~ÚOk.
9 Éèí"Õnfi~°º=f q^•º QÆ∞~°∞=„HõÎ ã¨=Ú^Œƒù"å I
J#º^ä• Ñ¶¨ÅÇ‘Ï<å ™êº`ü xsfi~åºÑ¨ºu^Œ∞óY^•II
Jx ‰õÄ_® K≥áêÊ~°∞. JO>Ë QÆ∞~°∞=ÚY`«ó =zÛ# q^Œº â◊H=Î˜ ∞O`«OQÍ
LO@∞Ok ÖË‰Ωõ O>Ë Jk xsfi~°º"≥∞ÿ ^Œ∞óY„Ñ¨^=Œ ∞=Ù`«∞O^Œx ÉèÏ=O. =∞O„`å
Å‰õÄ, =¸eHõÅ‰õÄ JQÆã¨∞Îºx âßÑ¨=Ú#fl^Œh, QÆ∞~°∞=ÚY`«ó "å\˜x
„QÆÇ≤Ï¿ãÎ P âßÑÖ Ñ¨xKÕÜ«∞^Œh ÃÑ^ŒÌÅO\Ï~°∞.
541. ÑÖK«=∞Ç¨áê`«HÍÅ∞ JO>Ë Uq∞\˜ ?
1. |OQÍ~°O ^˘OyeOK«_»O 2. ã¨∞~åáê#O 3. „|Ç¨Ï‡Ç¨Ï`«º 4.
QÆ∞~°∞Ñüfl`À ãÖQÆ=∞O 5. D áêáêÅ∞ KÕã#≤ "åi`À "≥∞„ÿ u J<Õq ÑÖK«=∞Ç¨
áê`«HÍÅ∞. =∞~˘Hõ q^è•<å#fl#∞ãïOz 1.„|Ç¨Ï‡Ç¨Ï`«º 2. „Éèí∂}Ç¨Ï`«º 3.
ÉÏÅÇ¨Ï`«º 4. QÀÇ¨Ï`«º =∞iÜ«Ú 5.„ã‘Î Ç¨Ï`«º J<Õq ÑÖK«=∞Ç¨áê`«HÍÅ∞QÍ
ÑïQÆ}ÕÑ¨|_»∞`«∞<åfl~Ú.
542. „`«Ü«∞O|‰õΩ _»#QÍ Z=~°∞ ?
„`«Ü«∞O|‰õΩ _»#QÍ Ñ¨~°=∞t=Ù_»∞. JO|Hõ =∞O>Ë <Õ„`« =∞x J~°÷O.
=¸_»∞<Õ„`åÅ∞QÆÅ ^Õ=Ù_»∞ „`«Ü«∞O|‰õΩ_»∞. ã¨∂~°∞º_»∞, K«O„^Œ∞_»∞, Jyfl
J<Õ =¸_»∞ `Õ[ã¨∞ûÅ∞ =¸_»∞ <Õ„`åÅ∞QÍ "≥Åã≤# ^Õ=Ù_»∞. á¶êÅÉèÏQÆOÖ’x
=¸_»= <Õ„`«"Õ∞ Jyfl<Õ„`«O. =∞#‡^äŒ∞}˜‚ D <Õ„`åyfl`À<Õ t=Ù_»∞ Éèíã¨‡O
KÕâß_»x Ñ¨Ù~å}ÏÅ Hõ^äŒ#O. 'JO|Hõ— â◊ÉÏÌxH˜ '`«O„_ç—J<Õ J~°÷O ‰õÄ_®
L#flk. ã¨fi~°æO, PHÍâ◊O, Éèí∂q∞ J<Õ =¸_»∞ ™ê÷<åÅ‰õΩ ãÖ~°HõΔ‰õΩ_≥·#
`«O„_ç t=Ù_»∞ Jx ‰õÄ_® „`«Ü«∞O|Hõ â◊ÉÏÌxfl q=i™êÎ~°∞. „`«Ü«∞O|HõO
Jx ‰õÄ_® „`«Ü«∞O|Hõ â◊ÉÏÌxfl q=i™êÎ~°∞. „`«Ü«∞O|HõO Ü«∞[=∂¿ÇÏ
ã¨∞QÆOkèO Ñ¨Ù+≤ì=~°ú#"£∞ W`åº kQÍ QÆÅ =∞$`«∞ºO[Ü«∞ =∞Ç¨=∞O„`«O`À
QÀÑ¨Ù~°O..... 259
=∞$`«∞º=Ù#∞O_ç q_»∞^ŒÅ KÕÜÚ« =∞x Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞ t=Ù}˜‚ „áêi÷™êÎ~∞° . „`«Ü∞« O|
Hˆ â◊fi~°™êfiq∞ Pq~åƒù"åxfl t=Ñ¨Ù~å}O q=iOzOk. D ^Õ=Ù_»∞ QÀ^•=s
`«@OÖ’ „`«Ü«∞O|‰õΩ_»∞QÍ Pq~°ƒùqOKå_»∞. QÆOQÍ#k Ü≥ÚHõ¯ =∂~°∞
~°∂Ñ¨"Õ∞ QÀ^•=i. ^•fi^Œâ◊ *’ºui¡OQÍÅÖ’ XHõ>ˇÿ# „`«Ü«∞O|ˆHâ◊fi~°
eOQÆO ^Œ~°≈#=∂„`«O`À ã¨HõÅ áêáêÅ#∞ ÑïÇ¨ÏiOÑ¨*Ëã¨∞ÎO^Œx ™ÈÎ„`«
„QÆO^ä•Å∞ K≥|∞`«∞<åfl~Ú.
XHõ™êi f„="≥∞#ÿ ^Œ∞iƒùHOΔõ U~°Ê_çOk. „Ñ¨[Å∞ HΔÍ=∞Ñ‘_`ç ∞« ÅÜ«∂º~°∞.
JÑ¨C_»∞ JÇ¨ÏÖÏº Q“`«=ÚÅ∞ =~°∞}∞x L^ÕÌtOz f„=`«Ñ¨ã¨∞û KÕâß~°∞.
P ^Õ=Ù_»∞ „Ñ¨`«ºHõΔ"≥∞ÿ XHõz#fl QÆ∞O@Ö’ JHõΔÜ«∞[ÅO Pq~°ƒùqã¨∞ÎO^Œx
=~° q∞KåÛ_»∞. P [Å"Õ∞ `«~∞° "å`« Q“`«g∞#kQÍ ~°∂á⁄OkOk. „Ñ¨[Å‰õΩ
HΔÍ=∞ÉÏ^èŒ fiOk. JÇ¨ÏÖÏº Q“`«=ÚÅ H©iÎ #Å∞^≥ã¨ÖÏ "åºÑ≤OzOk.
WkK«∂z F~°fiÖËx H˘O^Œ~°∞ =Ú#∞Å∞ XHõ =∂Ü«∂QÀ=Ù#∞ ã¨$+≤ìOz
Q“`«=Úx ÑÖ@á⁄ÖÏÅÖ’xH˜ `ÀÖÏ~°∞. Q“`«=Ú_»∞ QÆ_¤ç Ñ¨~H° `õ À QÀ=Ù#∞
J^ŒeOKå_»∞. Jk =∞~°}O˜ zOk. QÀÇ¨Ï`åºáêÑÖ Q“`«=ÚxH˜ HõeOæ ^Œh,
J`«x =ÚYO K«∂¿ãÎ áêÑ¨=∞h =Ú#∞Å∞ Q“`«=Ú}˜‚ xOkOKå~°∞.
Q“`«=Ú_»∞ „áêÜ«∞tÛ`«ÎO K≥Ñ¨ÊO_»x P =Ú#∞Å#∞ "Õ_»∞H˘<åfl_»∞. "å~°∞
K≥Ñ≤Ê#@∞¡ „|Ç¨Ï‡yi „Ñ¨^ŒH˜Δ}O KÕâß_»∞. HÀ\˜eOQÍÅ <å~åkèOKå_»∞.
JO^Œ∞‰õΩ ãÖ`«ã≤Oz# t=Ù_»∞ „Ñ¨`«ºHõΔ"≥∞ÿ =Ú#∞Å HÍÑ¨\Ïºxfl `≥eÜ«∞*Ëã≤
QÀÇ¨Ï`åºáêáêxfl `˘ÅyOKå_»∞. Q“`«=Úx „áê~°#÷ "Õ∞~°‰Ωõ QÆOQÍ â◊OHõ~∞° Å∞
<≥ÅH˘#fl Hˆ „Δ `«"∞Õ <åã≤H.± JÖÏ L^Œ~ÚOz# QÆOQÆÜ∞Õ QÀ^•=i. P eOQÆ"∞Õ
„`«Ü∞« O|ˆHâ◊fi~°∞_»∞. D ^Õ=Ùx P~å^è#Œ JcèëêìÅ∞ z=iH˜ =ÚH˜Î xã¨∞OÎ ^Œx
Éèí‰õΩÎÅ∞ qâ◊fiã≤™êÎ~°∞.
543. t=eOQÍxH˜, #Onâ◊fi~°∞xH˜ =∞^èŒº =∞#∞+¨μºÅ∞
#_»=‰õÄ_»^• ZO^Œ∞‰õΩ?
t=eOQÍxH©, #Onâ◊fi~°∞xH© =∞^èºŒ =∞#∞AÅ∞ #_»∞=~å^Œ#_»O ãÖ„Ñ¨
^•Ü«∞ã≤^Œú"≥∞ÿ# PKå~°O.
J[Ü≥∂iÌfiÜ≥∂~°‡^èÕº #Ok â◊OHõ~° Ü≥∂~°Ñ≤ J<Õ „Ñ¨=∂}Ïxfl |\˜ì
"Õ∞HõáÈ`«∞Å #_»∞=∞, kfiAÅ #_»∞=∞, #Ok â◊OHõ~∞° Å #_»∞=∞ #_»∞=~å^ŒO
\Ï~°∞. WO^Œ∞‰õΩ HÍ~°}Ïxfl ÃÑ^ŒeÌ ÖÏ q=i™êÎ~∞° . t=Ù_»∞ ÉèHí ÍÎ#∞„QÆÇÏ¨ `«`Ê«
~°∞_»∞. #Ok t=Éè‰í Ωõ ÅÎ Ö’ J„QÆQ}Æ ∞º_»∞, t=ÙxH˜ "åÇ¨Ï#"≥∞#ÿ "å_»∞ t=Ùx
260 QÀÑ¨Ù~°O....
áê^ŒÑ¨^•‡ Å#∞ Z_»`≥QÆ‰õΩO_® #Onâ◊fi~°∞_»∞ ^Œi≈ã¨∞ÎO\Ï_»∞. â◊OHõ~°∞_»∞
QÆ∂_® JqzÛù #flOQÍ ÉèíHÍÎ„QÆQÆ}∞º_≥·# #Onâ◊fi~°∞xÃÑ· J#∞„QÆÇ¨Ï ^Œ$+≤ìx
„Ñ¨ãïOÑ¨*Ëã¨∞ÎO\Ï_»∞. gi~°∞=Ùi =∞^èŒº =∂#=ÙÅ∞ #_ç¿ãÎ "åi Ñ¨~°ã¨Ê~°
^Œ$+≤„ì Ñ¨™ê~åxH˜ qKÕÛ^ù OŒ U~°Ê_»∞`«∞Ok. JO^Œ∞=Å¡ W~°∞=ÙiH© J_»∞^¤ yŒ e#
"åiÃÑ· HÀÑÖ~å=K«∞Û. JOKÕ`« t=eOQÆ #Onâ◊fi~°∞Å =∞^èŒº #_»∞=~å
^ŒO\Ï~°∞.
544. ÑÖK«„¿Ñ`«=ÚÖˇ=~°∞? ÑÖK«„|Ç¨Ï‡Öˇ~°∞?
Åe`åã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞ ™ÈÎ„`«=ÚÖ’ 'ÑÖK«„¿Ñ`åã¨<åã‘<å— 'ÑÖK«„|Ç¨Ï‡
0 ã¨fi~°∂Ñ≤}—© Jx 249,250 ãÖYºQÆÅ <å=∂Å#∞ Ñï™î êÎ=Ú. S^Œ∞„¿Ñ`«=Ú
ÅÃÑ· Pã‘#∞~åÖˇ#· k. ÑÖK«„|Ç¨Ï‡Å∞ ã¨fi~°∂ÑÖQÍ HõÅk Jx D <å=∂Å‰õΩ
J~°÷O. =∞¿ÇÏâ◊fi~°∞_»∞ HõÖÏÊO`« ã¨=∞Ü«∞OÖ’ „Ñ¨à◊Ü«∞`åO_»=O KÕ™êÎ_»∞.
JÑ¨C_»∞ Ñ¨$käq, [ÅO, `Õ[ã¨∞û, "åÜ«Ú=Ù, PHÍâ◊O J<Õ ÑÖK«É∂íè `åÅ‰õΩ
JkèÑ`¨ ∞« Öˇ#· „|Ç¨Ï‡, q+¨μ=‚ Ù, ~°∞„^Œ∞_»∞, Dâ◊fi~°∞_»∞, ã¨^•t=Ù_»∞ J<Õ"å~°∞
â◊H˜Îx HÀÖ’Ê~Ú ÑÖK«Éèí∂`åÅÖ’ b#"≥∞ÿáÈ`å~°∞. JO>Ë „¿Ñ`«`«fiO
á⁄O^Œ∞`å~°∞. P „¿Ñ`åã¨#O Jkè+≤ªOz ^Õq „Ñ¨à◊Ü«∞`åO_»=O gHΔ̃ã¨∞ÎOk.
JO^Œ∞=Å¡ P"≥∞ 'ÑÖK«„¿Ñ`åã¨ <åã‘#— Jx =i‚OÑ¨|_çOk. =∞~°Å P
^Õq z~°∞#=Ùfi #=fiQÍ<Õ ÑÖK«„|Ç¨Ï‡Öˇ·# „|Ç¨Ï‡ "≥Ú^ŒÖˇ·# S^Œ∞QÆ∞~°∞
K≥·`«#º=O`«∞Öˇ· ^Õq #∞O_ç L^Œƒùq™êÎ~°∞. ÑÖK«Éèí∂`å Å‰õΩ <åÜ«∞‰õΩÖˇ·#
„|Ç¨‡^Œ∞Å∞ ^Õg ã¨fi~°∂Ñ¨ÙÖË. JO^Œ∞=Å¡ ÑÖK«„|Ç¨Ï‡Å#∞ `«#Ö’ L^Œ~ÚOÑ¨
*Ëã≤# ^Õq ÑÖK«„|Ç¨Ï‡ ã¨fi~°∂Ñ≤}˜QÍ H©iÎOÑ¨|_çOk.
545. áê~°fiu =∞Ç¨q+¨μ‚=Ù ™È^Œi ZÖÏ J~ÚOk ?
Åe`å ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∂ÅÖ’ 'Ñ¨^Œ‡<åÉèíã¨Ç¨ÏŸ^Œs, <å~åÜ«∞}©— Jx
áê~°fif ^Õq ¿Ñ~˘¯#|_çOk.
'â◊~°}Ëº „`«ºO|ˆH ^Õq <å~åÜ«∞}©! #"≥∂ã¨∞Î`Õ— W`åºk ã¨∞Î`«∞ÅÖ’
‰õÄ_® áê~°fiu <å~åÜ«∞}˜QÍ H©iOÎ Ñ¨|_»∞`«∞#flk. XHõ™êi ^Õ=`«Å∞ ~åHõãΔ ¨
ãÖÇ¨~å ~°÷"≥∞ÿ Ü«∞[˝O KÕâß~°∞. ^ÕqHõ~°∞}KÕ P Ç¨ÏŸ=∞‰õΩO_»O #∞O_ç
XHõ JO_»O Pq~°ƒqù OzOk. JO_»=Ú Ü≥ÚHõ¯ J~°Éú Ïè QÆO #∞O_ç q+¨μ=‚ Ù,
`«H˜¯# ã¨QÆO #∞O_ç áê~°fiu L^ŒƒùqOKå~°∞. WÖÏ UHÍO_» ãÖÉèí=ÙÅ∞
HÍ=_»O=Å¡ áê~°fiu =∞Ç¨q+¨μ‚=Ù ™È^Œi J~ÚOk. WO^Œ∞‰õΩ =∞~˘Hõ
q=~°} ‰õÄ_® L#flk. „|Ç¨Ï‡ Ü≥ÚHõ¯ ãÖHõÅÊO =Å¡ „Ñ¨Hõ$u Ñ¨Ù~°∞+¨μÅ∞
QÀÑ¨Ù~°O..... 261
L^Œƒqù OKå~°∞. gi^Œ~Ì ∂° Hõ~=Î° ºO `≥eÜ«∞Hõ qKå~°O`À LO_»QÍ PHÍâ◊"å}˜
''h\˜Ö’ `«Ñ¨ã¨∞û KÕÜ«∞O_ç. g∞‰õΩ Hõ~°Î=ºO ã¨∞Êùiã¨∞ÎOk—— Jx JO@∞Ok.
PÃÑ· "åi~°∞=Ù~°∂ h\˜Ö’ `«Ñ¨ã¨∞û KÕã≤ Hõ~°Î=ºO „QÆÇ≤Ï™êÎ~°∞.
'JáÈ <å~å Wu „áÈHÍÎó— J#fl@∞¡ h\˜H˜ '<å~°=ÚÅ∞— Jx¿Ñ~°∞.
<å~°=ÚÅ=Å¡ J~Ú#=Ú#∞, J#QÍ Hõ~=Î° º=Ú#∞ „QÆÇÏ≤ OKå~°∞ QÍ# áê~°fiu
<å~åÜ«∞}˜QÍ, q+¨μ‚=Ù, <å~åÜ«∞}∞_»∞QÍ ~°∂á⁄O^•~°x t=Ñ¨Ù~å}O
q=iã¨∞Î #flk. <å~°=ÚÅ∞ JÜ«∞#OQÍ (x"åãÖQÍ) LO_ç `«Ñ¨ã¨∞û
KÕã≤#"å~°∞ Jx ‰õÄ_® q=iOK«=K«∞Û.
546. „Hõ`«∞=Ù, Ü«∂QÆ=Ú, Ü«∞[˝=Ú, g\˜H˜QÆÅ `Õ_® Uq∞ ?
Ü«∂[˝ãû¨ "À ^èfiŒ ~À Ü«∂QÆó ã¨Ñ`Î¨ O« `«∞~°‡MÏó „Hõ`∞« ó–Jx J=∞~°HÀâ◊O,
Ü«∞[˝O, ã¨=O, J^èŒfi~°O, Ü«∂QÆO, ã¨Ñ¨Î`«O`«∞=Ù, =∞YO, „‰õ`«∞=Ù D
U_»∞ Ñ¨^•Å∞ Ü«∞[˝O J<Õ J~°÷OÖ’<Õ „Ñ¨Ü≥∂yOÑ¨|_»∞`«∞<åfl~Ú.
'Ü«∞[^Õ=Ñ¨Ó*Ï ãÖQÆu Hõ~°}^•<Õ+¨μ— J<Õ ^è•`«∞=Ù #∞O_Õ Ü«∞[˝O.
Ü«∂QÆO J<Õ ~Ô O_»∞ â◊ÉÏÌÅ∂=KåÛ~Ú. JO^Œ∞=Å¡ Ü«∞[˝=∞<åfl, Ü«∂QÆ=∞<åfl
Ü«∞[#„H˜Ü«∞#∞ É’kèOKÕ â◊ÉÏÌÖË. „H˜Ü«∞`Õ „ÉÏÇ¨Ï‡}Ïkaè iu „Hõ`«∞ó J#fl
=Ùº`«ÊuÎx|\˜ì kfiAÅKÕ KÕÜ«∞|_»∞#k „Hõ`«∞=Ù. Wk ‰õÄ_® Ü«∞[#
„H˜Ü«∞ÜÕ∞. JO^Œ∞KÕ`« xÑ¶¨∞O@∞=Ù#∞ |\˜ì K«∂¿ãÎ Ü«∞[˝, Ü«∂QÆ, „Hõ`«∞
â◊ÉÏÌÅ‰õΩ XˆH J~°÷O ã≤kúã¨∞ÎOk. S<å Ü«¸ÑÖ`À (Hõ@∞ìHõO|O) ‰õÄ_ç#
™È=∞™ê^èŒº"≥∞ÿ# Ü«∞[˝=Ú „Hõ`«∞=h, =∞O„`«Ñ¨Ó~°fiHõOQÍ JyflÜ«∞O^Œ∞
^Õ=`«Å #∞^ÕÌtOz Ç¨Ïqã¨∞û #iÊOK«∞@ Ü«∂QÆ=∞h, "Õ^•^è•ºÑ¨<å^Œ∞Å∞
Ü«∞*Ï˝Åh q=~°} "åK«ã¨Ê`«ºOÖ’ K«∂_»=K«∞Û.
547. ~å=∂Ü«∞}OÖ’x N~å=ÚxH˜ QÆ∞Ç¨ï_»∞ Uq∞ KÕã≤<å_»∞ ?
QÆ∞Ç¨ï_»∞ XHõÉ’Ü«∞~åA. D`«_ç x"åã¨=Ú â◊$Oy ÉË~°=Ú J<Õ
#QÆ~°=Ú J~°}º"åã¨=Ú#‰õΩ áÈ=ÙK«∞#fl N~å=∂^Œ∞Å#∞ QÆOQÍ#kx
^•\Õz<å_»∞. N~å=∞K«O„^Œ∞xÜ≥∞_» q∞H˜¯e ÉèíH˜ÎHõÅ"å_»∞. â◊$OyÉË~°
Ñ¨Ù~°=Ú QÆOQÍf~°=Ú #O^Œe XHõ Ñ¨@ì}=Ú, N~å=Úx JÜ≥∂^èŒº‰õΩ
fã≤H˘x "≥à◊§=Öˇ#x =KÕÛ Éèí~°`«∞x J#∞=∂xOz "åxÃÑ· HõuÎHõ@∞ì@‰õΩ
ã≤^"úŒ ∞≥ <ÿ å_»∞. HÍx x[=Ú `≥eã≤ H˘x Éè~í `° ∞« x ~å=Úx Ü≥Ú^Œ‰Ì Ωõ áÈ=Ù@‰õΩ
QÆOQÆ#∞ ^•@∞@‰õΩ J#∞=∞uOz<å_»∞.
262 QÀÑ¨Ù~°O....
548. PÅÜ«∞=ÚÅ=^ŒÌ J"Õ∞‡ #Å¡^•~åÅ LÑ¨Ü≥∂QÆ"Õ∞q∞ ?
PÅÜ«∂Å=^ŒÌ J"Õ∞‡ #Å¡^•~åxH˜ ™ê=∂#ºOQÍ =∞#"å~°∞ PÜ«∂
„=`åÅÖ’ Ñ¨Ó[KÕã≤ KÕuH˜ Hõ@∞ìH˘<Õ `À~°=Ú Jx Ñ≤eKÕ^•~°=Ú Ü≥ÚHõ¯
ã≤u÷ x HõeOæ z<å~°∞. D ^•~åxfl KÕuH˜ Hõ@∞ìHÀ=_»OQÍh, "≥∞_»Ö’ ^ŒO_»QÍ
"Õã¨∞HÀ=_»OQÍh, XHõ¯ PKå~°OQÍ JÅ"å@∞ KÕã≤H˘<åfl~°∞. ^Õ"åÅÜ«∂Å
=^ŒÌ nxx fã≤HÀ=_»=Ú, J=∞‡_»=Ú XHõ Ñ¨q„`«"∞≥ #ÿ HÍ~°ºOQÍ ÉèÏq™êÎ~∞° .
"≥Ú^Œ@ nxH˜ HÍj^•~°O ÖË^• `À~°=Ú J<Õ ¿Ñ~°∞O_Õk. WÑ¨Ù_»∞ „Ñü
QÆ∞_ç=ÚO^Œ∂ nxx J=Ú‡`«∞<åfl~°∞.
1 549. náê~å^èŒ#‰õΩ „Ñ¨ã¨∞Î`«OÅaèOKÕ áê=∂~ÚÖò ã¨<£Ñ¶¨¡=~ü
P~ÚÖò#∞ LÑ¨Ü≥∂yOK«=KåÛ ?
náê~å^è#Œ ‰õΩ „áêp#OQÍ P=Ù<Õux =∂„`«"∞Õ "å_Õ"å~°∞. `«~∞° "å`«
HÍÅ„Hõ=∞OÖ’ #∂QÆÅ #∂<≥#∞ "å_»@O „Ñ¨ã≤^ŒúOQÍ LOk. J~Ú`Õ
Uq^èŒOQÍ L`«ÊuÎ JÜÕ∞º #∂<≥·<å "å_»=KåÛ JO>Ë..Jã¨Å∞ náê~å^èŒ#
KÕÜ«∞‰õΩO_® LO_»@=ÚHõO>Ë U^À q^èŒOQÍ ^Õ=`å~å^èŒ#O KÕÜ«∞_»O
"Õ∞ÖË.
550. t=Ù_»∞ Jaè¿+Hõ „Ñ≤Ü«Ú_»∞ JO\Ï~°∞ ZO^Œ∞‰õΩ ?
q+¨μ‚=Ù JÅOHÍ~°„Ñ≤Ü«Ú_≥·#>Ë¡ t=Ù_»∞ Jaè¿+Hõ „Ñ≤Ü«Ú_»Ü«∂º_»∞.
t=Ù_»∞ Jaè¿+HÍxfl KåÖÏ„Ñ≤Ü∞« OQÍ ÉèÏq™êÎ_∞» HÍ|\˜ì Jaè¿+Hõ„Ñ≤ÜÚ« _»#
|_»∞`«∞<åfl_»∞. Z_»`≥QÆx [Å^è•~°`À t=eOQÍxfl Jaè¿+H˜™êÎ~°∞. t=Ù_»∞
QÆOQÍ^è~Œ ∞° _»∞. PÜ«∞# t~°ã∞¨ ûÃÑ· QÆOQÆ LO@∞Ok. JO^Œ∞=Å¡ t=~åÛ#Ö’
Jaè¿+HõO =ÚYº=∞~ÚOk. QÆOQÆ [Å~°∂Ñ¨"≥∞ÿ#k. [ÅO ÑÖK«Éèí∂`åÅ
Ö’#∂, t=Ùx J+¨ì=¸~°∞ÎÅÖ’#∂ XHõ\ ˜. JÑ¨ U= ã¨ã¨~å˚^Ò J#fl
„Ñ¨=∂}Ïxfl|\˜ì „|Ç¨Ï‡ "≥Ú^Œ@ [ÖÏˆQfl ã¨$+≤ìOKå_»∞. „áê}∞Å HõxflO\˜H©
„áê}Ï^è•~°O hˆ~.
=∞O„`«Ñ¨Ù+¨ÊOÖ’x ''Ü≥∂áê =∂Ü«∞`«#O"Õ^Œ—— W`åºk =∞O„`åÅÖ’
h\˜ „áê=ÚYºO qâ◊nHõiOK«|_ç=Ù#flk. JO^Œ∞KÕ`« t=Ñ¨Ó[Ö’
[ÖÏaè¿+HÍxH˜ ZO`À „áê=ÚYºO U~°Ê_çOk. ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ 16
LÑ¨Kå~åÅÖ’ Ñ¨Ól™êÎ~°∞. JO^Œ∞Ö’ =∂„`«O W`«~ÀÑ¨Kå~åÅHõO>Ë
[ÖÏaè¿+Hõ ~°∂Ñ¨"≥∞ÿ# ™êfl#=∞<Õ LÑ¨Kå~°"Õ∞ „Ñ¨^è•#"≥∞ÿ#k.
„Ñ¨[Ñ¨<£ â◊`«~°∞„nÜ«∞O Jaè¿+HõO ã¨=∂K«ˆ~`ü.
QÀÑ¨Ù~°O..... 263
J#fl„Ñ¨=∂}Ïxfl J#∞ãïOz â◊`~« ∞° „nÜ«∞OÑïãî ∂¨ Î Jaè¿+HõOKÕÜ∂« e.
Ñ¨Ó*ÏÜ«∂ JaèHÀÇ¨ÏŸ"≥∂ Ç¨ÏŸ=∂`«Î~°Ê} =Ú`«Î=∞"£∞
`«~°Ê}ÏK«Û [Ñ¨ó „âıëÈª Ç¨Ïºaè¿+Hõó Ñ¨~À [áê`ü
Ñ¨Ó[HõO>Ë Ç¨ÏŸ=∞=Ú, Ç¨ÏŸ=∞O HõO>Ë `«~°Ê}=¸, `«~°Ê}O HõO>Ë
[Ñ¨=¸, [ÑÖ HõO>Ë Jaè¿+Hõ=¸ L`«~Î À`«~Î O° „âıëêªÅx ¿Ñ~˘¯#|_®¤~Ú.
551. ãÖ[Ü«Ú_»∞ Z=~°∞ ?
ãÖ[Ü«Ú_»∞ QÆ"åÅæ#∞_»<Õ ã¨∂`«∞x (~°^KŒä À^Œ‰Ωõ x) ‰õΩ=∂~°∞_»∞. W`«_∞»
ã¨HõÅ ã¨^Œ∞æ} ãÖÑ¨#∞fl_»∞. W`«x Ü≥∂QÆº`«#∞ "åºã¨∞_»∞, ^èŒ$`«~å„+¨μì_»∞,
^èŒ~°‡~åA "≥Ú^ŒÖˇ·#"å~°∞ K«Hõ¯QÍ QÆ∞iÎOz#@∞¡ ÉèÏ~°`«O #∞O_ç
`≥Å ∞ã¨ ∞ Î # flk.ã¨ O [Ü«Ú_»∞ J<Õ â◊ÉÏÌxH˜ WO„kÜ« ∂Å#∞ K« H õ ¯QÍ
[~ÚOz#"å_»∞ Jx J~°÷O.
H“~°= Ñ¨HOΔõ #∞O_ç ^è$Œ `«~å„+¨μxì P^ÕâO◊ `À áêO_»=ÙÅ=^Œ‰Ì Ωõ "≥Ú^Œ@
~åÜ«∞ÉÏiQÍ áÈ~Ú#"å_»∞ ãÖ[Ü«Ú_Õ. W`«_»∞ JO^èŒ∞_≥·# ^èŒ$`«~å„+¨μìx
=^ŒÌ LO_ç P =∞Ç¨~åA#∞ ¿ãqOKÕ"å_»∞. =∞Ç¨ÉèÏ~°`«Ü«Ú^ŒúO [iy#
f~°∞`≥#∞flÅ#∞ ÉèQí =Æ næ``« Àã¨Ç¨ P ~åA‰õΩ q=iOz K≥ÑÊ≤ #"å_»∞ W`«_.Õ
Ü«Ú^ŒúÉèí∂q∞Ö’ ZHõ¯_» uiy<å W`«xH˜ Uq^èŒ"≥∞ÿ# „Ñ¨=∂^Œ=¸
HõÅQÆ‰Ωõ O_® LO_»∞#@∂¡, Ü≥∂^è∞Œ Å =∂@Å∂, Jaè„áêÜ«∂Å∂ QÀK«iOKÕ
@@∂¡ "åºã¨=∞Ç¨Ïi¬ W`«xH˜ k=ºâ◊HÎ̃ „Ñ¨™êkOKå_»∞. JO^Œ∞=Å¡<Õ W`«_»∞
^èŒ$`«~å„+¨μìxH˜ Ü«Ú^Œú =$`åÎO`åxfl Ñ¨Óã¨ QÆ∞zÛ#@∞¡ q=iOK«QÆeQÍ_»∞.
Ñ¨^Œ∞<≥xq∞^Œ=~ÀA ÉèÏ~°`«Ü«Ú^ŒúÉèí∂q∞Ö’ ™ê`«ºH˜ W`«xfl Ñ¨@∞ìH˘x
=kèOK«É’QÍ"åºã¨∞_»∞ HÍáê_ç<å_»∞ z=i k<åÅÖ’ ^è$Œ `«~å„+¨μxì `À QÆ∂_®
W`«_∞» `«áÈ=<åxH˜ "≥àÏ§_»∞. ^è$Œ `«~å„+¨μxì =∞~°}Ï#O`«~O° Ç≤Ï=∂ÅÜ«∂
xH˜ áÈÜ«∂_»∞.
552. U =∞O„`åxfl J~Ú<å Zxfl™ê~°∞¡ [Ñ≤OKåe ?
=∞O„`«[áêxH˜ [Ñ¨=∂Å#∞ qxÜ≥∂y™êÎ~°∞. ™ê^è•~°}OQÍ
[Ñ¨=∂ÅÖ’ 108 Ñ¨Óã¨Å∞O\Ï~Ú. JO^Œ∞=Å¡ =∞O„`«[ÑÖ HõhãÖ
108™ê~°∞¡ KÕÜ«∂Åx „QÆÇ≤ÏOKåe. XHõ P=$uÎ (108) Ñ¨ÓiÎ J~Ú#
`«~°∞"å`« =∞~°Å "≥Ú^Œ\ ˜ Ñ¨Óã¨#∞O_ç „áê~°OaèOz [ÑÖ H˘#™êyOK«
=K«∞Û. WÖÏ Zxfl™êÔ~·¡<å J=HÍ âßxfl|\˜ì KÕÜ«∞=K«∞Û. =∞O„`åÅ#∞
JHõΔ~° ÅHõΔÅ∞QÍ [Ñ≤OKåÅx ‰õÄ_® K≥|∞ `å_»∞. ^•x=Å¡ Ç¨xÖË^Œ∞.
264 QÀÑ¨Ù~°O....
''J#∞x`«ºO Ñ¨k¿ÇÏ#∞ W~°"≥·"ÕÅ™ê~°∞¡ [ÑÖKÕ¿ãÎ =∞#ã¨∞û W+ì̈^≥·=O
g∞^Œ <≥ÅH˘O@∞Ok—— Jx Nâß~°^•^Õq K≥Ñ≤Ê=Ù#flk (=∞O„`«nHõΔ – 34
Ñ¨Ù@) H˘xfl =∞O„`åÅ‰õΩ Wxfl™ê~°∞¡ [Ñ≤OKåe Jx qkè =ÙO@∞Ok.
JÖÏ [Ñ≤OK«HõáÈ`Õ ã≤kú HõÅæHõáÈ=K«∞Û. HÍx Z‰õΩ¯= [Ñ≤OK«_»O=Å¡
„Ñ¨=∂^ŒO ÖË^Œ∞. W`«~°∞Å‰õΩ Ç¨x HõeæOKÕ L^ÕÌâ◊O`À =∂„`«O [ÑÖ
KÕÜ«∞~å^Œ∞. [Ñ¨ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ˆH=ÅO ÖˇHõ¯g∞^Œ<Õ =∞#ã¨∞û LOz`Õ Jk
W+¨ì^≥·=O g∞^Œ ÅQÆflOHÍ^Œ∞. HÍ# ÖˇHõ¯#∞Ñ¨\ ˜ìOK«∞HÀ‰õΩO_® [ÑÖ
H˘#™êyOKåÅx =∞Ç¨ÏhÜ«ÚÅO\Ï~°∞.
2 553. FO #"≥∂ÉèíQÆ=`Õ "åã¨∞^Õ"åÜ«∞ J<Õ k=º=∞O„`«O ZÖÏ U~°Ê_çOk ?
FO #"≥∂ÉèíQÆ=`Õ "åã¨∞^Õ"åÜ«∞ J#∞#k ^•fi^ŒâßHõΔs =∞O„`«O.
<å~°^Œ∞_»∞ „^èŒ∞=ÙxH˜ LÑ¨^ÕtOz#k. "åã¨∞^Õ=Ù_»#QÍ =ã¨∞^Õ=Ùx
‰õΩ=∂~°∞_≥#· Hõ$+¨μ_‚ ∞» . J\˜ì ^•fiÑ¨~Ü
° Ú« QÍxH˜ K≥Ok# "åã¨∞^Õ=Ù}˜‚ [Ñ≤OKÕ
=∞O„`«O Hõ$`«Ü«ÚQÆOÖ’ ZÖÏ „Ñ¨Kå~°O á⁄OkOk J#fl „Ñ¨â◊fl J_çy#
"åi ãÖ^ÕÇ¨Ï=∞x "åã¨∞^Õ=Ù_»∞ J<Õ â◊ÉÏÌxH˜ =ã¨∞^Õ=Ùx ‰õΩ=∂~°∞_»∞
Jx =∂„`«"Õ∞HÍHõ qt+¨ì"≥∞ÿ# J~°÷O ‰õÄ_® L#flk.
"åã¨<å ^•fiã¨∞^Õ=ã¨º "åã≤`«O `Õ [QÆ„`«ÎÜ«∞"£∞.
ã¨~°fiÉèí∂`«x"å™È-ã≤ "åã¨∞^Õ= #"≥∂-ã¨∞Î`Õ.
Jx ÉèÏ~°`«OÖ’x â’¡HõO. =ÚÖ’¡HÍÅÖ’#∂ x=ã≤OKÕ"å_»∂,
ã¨~°fi„áê}∞Å‰õÄ x"åã¨"≥∞ÿ#"å_»∂ Z=_À J`«_Õ "åã¨∞^Õ=Ù_»∞.
ZÅ¡Ü«∞O^Œ∞#∞ ^•=ã≤~ÚOK«∞>ˇÅ¡
Ü«∞kÜ«Ú ^Œ#Ü«∞O^Œ∞ =ã≤~ÚOK«∞@O„_»∞ "åã¨∞
^Õ=Ù _»#∞ ¿Ñi Hõ~O÷° |∞ – Jx PO„^è=Œ ∞Ç¨ÉèÏ~°Ò« Ö’ ‰õÄ_® "åã¨∞^Õ=
â◊|ÌO D J~°÷O HõÅkQÍ q=iOK«|_çOk.
ã¨~°fi„`åã¨ ã¨=∞ã¨ÎO K« =ã¨`«º„`Õu "≥· Ü«∞`«ó
`«`«ã¨û "åã¨∞^Õ"Õu q^Œfikúó ÑïÑ¨~î°º`Õ.
J#fl q+¨μ‚Ñ¨Ù~å} =K«#O ‰õÄ_® WO^Œ∞‰õΩ „Ñ¨=∂}O. HÍ# =∞`åûº
^Œº=`å~åÅ∞ Hõ$`«Ü«ÚQÆHÍÅO#∞O_ô `åeÛ# N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_Õ "åã¨∞
^Õ=Ù_»∞. P ^Õ=Ù_»∞ XHõ Ü«ÚQÍxH˜ K≥Ok#"å_»∞ HÍ_»∞. ã¨~fi° HÍÅ ã¨~fi° ^Õâ◊
ã¨~åfi=ã¨÷ÖÖ’ LO_Õ"å_»∞. JO^Œ∞KÕ`« ^•fi^ŒâßHõΔs =∞O„`«O Jxfl HÍÖÏ
Å‰õÄ J#∞=iÎã¨∞ÎOk.
QÀÑ¨Ù~°O..... 265
554. ™êÅ„QÍ=∂xfl „Ñü x`«º=Ú <≥·"Õ^Œº=Ú #∞OK«=Öˇ#O^Œ∞~°∞.
Wk x["Õ∞<å ?
=¸iÎ Ñ¨Ó*Ïq^è•#OÖ’ ™êÅ„QÍ=∞ tÖÏ Ñ¨Ó[ ‰õÄ_® L#flk.
^Õ=`å =¸~°∞ÎÅ∞ Ô~O_»∞~°HÍÅ∞. P"åÇ¨Ï#O ^•fi~å ^Õ=`å ™êxfl^èŒºO
HõÅ=¸~°∞ÅÎ ∞ XHõ~H° Oõ . HÍQÍ ã¨ÇÏ¨ [OQÍ<Õ^=Õ `å ™êxfl^èºŒ O HõÅq ~Ô O_»=
`≥QÆ‰õΩ K≥O^Œ∞`å~Ú. "≥Ú^Œ\ ˜ `≥QÆq QÆ∞_çÖ’x ^Õ=`å q„QÆÇ¨Å∞, Ô~O_»=
`≥QÆ‰õΩ K≥Ok#q ™êÅ„QÍ=∂Å∞. HÍ# ™êÅ„QÍ=∂ÅÖ’ x`«ºO ^Õ=`«Å∞
ã¨xflÇ≤Ï`«∞Öˇ· LO\Ï~°∞. QÆO_»H#© kÖ’ ÅaèOKÕ ™êÅ„QÍ=∂Å∞ „Ñ¨^•è #OQÍ
q+¨μ™‚ ê÷<åÖˇ· LO\Ï~Ú. D =¸~°∞ÅÎ #∞ Ñ¨ÓlOKÕ "å~°∞ ^è•º<å"åÇ¨Ï<åk
„Hõ=∞OÖ’ KÕ¿ã Ñ¨Ó[Ö’¡ x`«ºO <≥·"Õ^ŒºO ‰õÄ_® `«Ñ¨ÊHõ ã¨=∞iÊOKåe.
ã¨~°fiÉèíÔHΔÂº â◊Û Éè’*ˇ·ºâ◊Û ~°Ãã· +¨¬_çƒùã¨û=∞xfi`«"£∞
<≥·"Õ^ŒºO- K« =∞Ü«∂ -h`«O QÆ$Ç¨} Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=∞.
–Jx Ñïîã¨∂Î <≥·"Õ^ŒºO ã¨=∞iÊOKåe. =∞~˘Hõ qâı+Ö <≥·"Õ^ŒºO
<å=∞ =∂„`«OQÍ ÃÑ@ì_»"Õ∞HÍHõ Kåe#O`«QÍ ÃÑ\Ïìe Jx ‰õÄ_® ÃÑ^ŒÌÅ∞
K≥áêÊ~°∞. XHõ™êi ÑÖKåÜ«∞`«# Ñ¨Ó[KÕ¿ã Éèí‰õΩÎ_˘Hõ_»∞ `å#∞ HõëêìÅÖ’
L#fl@∞¡ â◊$OˆQs Ñ‘~îåkèÑ¨`«∞Å‰õΩ q#flqOK«∞H˘<åfl_»∞. P ™êfiq∞ "å~°∞
J`«_∞» Ñ¨ÓlOKÕ =¸iÎx K«∂z ''D ™êÅ„QÍ=∂xH˜ <≥"· ^Õ ºŒ O ãïáÈ=_»O
ÖË^∞Œ . „Ñük#O áêÜ«∞ãÖ x"Õ^#Œ K≥~Úº—— Jx K≥áêÊ~°@! JÖÏ KÕÜ∞« QÍ
J`«x HõëêìÅ∞ f~åÜ«∞@!
D q+¨Ü«∂xfl N HõÑ≤Å"å~Ú eOQÆ=¸iÎQÍ~°∞ ãÖáêkOz
„Ñ¨Hõ\ Õz# ™êÅ„QÍ=∞ âß„™êÎxH˜ `å=Ú „"åã≤# ÑïK«Ü«∞ =K«<åÅÖ’
ã¨∞„Ñ¨ã≤^Œú q^•fiOã¨∞Å∞ PKå~°º Ñ¨ÙÖˇ¡Å N~å=∞K«O„^Œ∞_»∞QÍ~°∞ L@OHÕ
Kå~°∞. (Ñ¨Ù@ 8)
555. ã¨Ñ¨Î|∞∞+¨μÅ∞ J#QÍ Z=~°∞ ?
=∞sz ~°Oy~åâßÛ„uó Ñ¨ÙÅã¨Îºó Ñ¨ÙÅÇ¨Ïó „Hõ`«∞ó
=ã≤+¨ª Wu ã¨ÃÑÎÂ`Õ =∞#™ê xi‡`å Ç≤Ï `Õ
U`Õ "Õ^Œq^À =ÚMÏº "Õ^•Kå~åºâ◊Û HõeÊ`åó
„Ñ¨=$uÎ ^èŒi‡}â‹·Û= „áê*ÏÑ¨`Õº K« HõeÊ`åó
Jx =∞Ç¨ÉèÏ~°`«OÖ’x âßOu Ñ¨~°fiO ã¨Ñ¨Î~°∞¬Å#∂, "åi ^èŒ~å‡hfl
¿Ñ~˘¯#flk. =∞sz, JOy~°ã¨∞_»∞, J„u,Ñ¨ÙÅã¨∞Îº_»∞, Ñ¨ÙÅÇ¨ï_»∞, „Hõ`«∞=Ù,
266 QÀÑ¨Ù~°O....
=ã≤+¨μª_»∞ J#∞"åˆ~ ã¨Ñ¨Î~°∞¬Å∞, g~°∞ "Õ^Œ"Õ`«ÎÅ∞, "Õ^•Kå~°∞ºÅ∞, Ö’HõOÖ’
„Ñ¨=$uÎ ^è~Œ å‡xfl x~°fiÇ≤Ïã¨∂Î „Ñ¨*ÏÑ¨`∞« Å∞QÍ ‰õÄ_® `«=∞ Hõ~"Î° åºxfl <≥~"° ~Õ ∞°
™êÎ~°∞. "åi [#‡ q+¨Ü«∞O ÉèíQÆ=næ`«Ö’–
=∞Ç¨Ï~°¬Ü«∞ ã¨ûÑ¨ÎÑ¨Óˆ~fi K«`åfi~À =∞#= ã¨Î^è•
=∞^•ƒù"å =∂#™ê *Ï`å ÜÕ∞ëêO Ö’Hõ W=∂ó „Ñ¨*Ïó
Jx K≥Ñ¨Ê|_çOk. ''U_»∞QÆ∞~°∞ =∞Ç¨Ï~°∞¬Å∞, ã¨#HÍ^Œ∞Å∞, =∞#∞=ÙÅ∞
<å=∞#ã¨ûOHõÅÊO =Å¡ [x‡OKå~°∞. "åi #∞O_ç „Ñ¨[Å∞ L^Œƒqù OKå~°∞——Jx
ÉèíQÆ=O`«∞_»<åfl_»∞. WO^Œ∞=Å¡ ã¨Ñ¨Î~°∞¬Å∞ =∞Ç¨q+¨μ‚=Ù ãÖHõÅÊO`À
3 [x‡OKå~°x `≥eÜ«∞=ã¨∞#Î flk. S`Õ ÉèÏ~°Ò« Ö’ Ñ¨~=° ∞ Ñ¨Ù~°∞+¨μ_»∞ „|Ç¨Ï‡`À
'ã¨ÃÑ`ÂÎ =Õ ∞#™ê xi‡`åÇ≤Ï`Õ— Jx K≥ÑÊ¨ _»O=Å¡ „|Ç¨Ï‡ Ü≥ÚHõ¯ =∂#ã¨ Ñ¨Ù„`«∞
Å∞QÍ ã¨Ñ¨Î~°∞¬Å∞ ¿Ñ~˘¯#|_ç<å~°∞. D "≥·~°∞^èŒºO ZÖÏÑï+¨¯iOK«_»O ?
„|Ç¨Ï‡ q+¨μ^‚ =Õ Ùx ‰õΩ=∂~°∞_Õ HÍ# 'P`å‡"≥· Ñ¨Ù„`«<å=∂ã≤— J#fl „Ñ¨=∂}Ïxfl
|\˜ì „|Ç¨Ï‡ q+¨μ‚=ÙÅ‰õΩ ÉèË^ŒOÖË^Œ∞. JOKÕ`« „|Ç¨Ï‡=∂#ã¨ Ñ¨Ù„`«∞Å<åfl,
Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=Úx ãÖHõÅÊO`À [x‡OKå~°<åfl "≥·~°∞^èŒºO ÖË^Œx „QÆÇ≤ÏOKåe.
ÃÑ·# ¿Ñ~˘¯#fl =∞sz =Ú#flQÆ∞ã¨Ñ¨Î~°∞¬Å∞ "≥Ú^Œ\ ˜^≥·# ™êfiÜ«∞O Éèí∞=
=∞#fiO`«~åxH˜ K≥Ok#"å~°∞. qâßfiq∞„`«∞_»∞, [=∞^Œyfl, Éèí~°^•fiA_»∞,
Q“`« =Ú_»∞ =Ú#flQÆ∞ WÑ¨Ê\˜ =∞#fiO`«~åxH˜ K≥Ok# |∞∞+¨μÅ∞ w`«Ö’
¿Ñ~˘¯#|_ç#"å~°∞HÍ~°x w`å "åºMÏº`«Å∞ q=iOKå~°∞.
556. [Ñ¨=Ú, ^è•º#=Ú gxH˜ QÆÅ `Õ_® Uq∞ ?
[Ñ¨´=ºHÍÎÜ«∂O "åz J<Õ^è•`«∞=Ù #∞O_ç [Ñ¨ â◊|ÌO Ñ¨Ù\˜ìOk.
=ºHõ"Î ∞≥ #ÿ =∂@, [ÑÖ J#|_»∞`«∞Ok. D Ñ¨ÔŒ =ÚYºOQÍ =∞O„`åÅ#∞
[Ñ≤OK«_O» Ö’ LÑ¨Ü∂≥ yOÑ¨|_»∞`«∞#flk. =Ú=Ú‰õΩΔ =ÙÅ∞, J#QÍ "≥∂HΔÍxfl
JaèÅ+≤OKÕ"å~°∞ `«=∞ =∞#ã¨∞û#∞ x„QÆÇ≤ÏOK«_®xH˜ [áêxfl ™ê^èŒ#OQÍ
„QÆÇ≤Ï™êÎ~°∞. ã¨Ñ¨ÎHÀ\˜ =∞Ç¨=∞O„`åÅÖ’ U=∞O„`«=Ú<≥·<å [Ñ≤OK«=K«∞Û.
=∞##O KÕ¿ã"åix ~°H˜ΔOKÕ^Õ =∞O„`«O. JO^Œ∞Ö’ ~å=∞`å~°HõO,
t=ÑÖKåHõΔi, <å~åÜ«∞}ÏëêìHõΔi, „Ñ¨}=O, Wq =ÚMÏºu =ÚYº"≥∞ÿ#
=∞O„`åÅ∞. „Ñ¨}= [áêxfl q=iã¨∂Î Ñ¨`«O[e '`«[˚Ñ¨ã¨Î ^Œ~°úÉèÏ=#"£∞—
Jx K≥áêÊ_»∞. Ñ¨~=° ∂`«‡‰õΩ "åK«H"õ ∞≥ #ÿ FOHÍ~°O#∞ [Ñ≤OKÕ ã¨=∞Ü«∞OÖ’
FOHÍ~åx Hõ~°ú"≥∞ÿ# Ñ¨~°=∂`«‡#∞ QÆ∂_® ÉèÏqOKåe. W`«~° =∞O„`åÅ
[ÑÖÖ’ ‰õÄ_® D Ñ¨ûúŒ x áê\ÕKåe. [Ñ¨"åzHõO, LáêOâ◊√, =∂#ãÖ
Jx =¸_»∞~°HÍÅ∞.
QÀÑ¨Ù~°O..... 267
qkèÜ«∞*Ï˝A˚Ñ¨Ü«∞*’˝ qtëÈì ^Œâ◊aè~°∞æ}ˇÿó
LáêOâ◊√ó ™êºK«Ûù`«QÆ∞}ó ™êÇ¨Ï„™È =∂#ã¨ó ã¨‡ $`«ó
Jx =∞#∞ã¨‡ $u. qkèÑÓ¨ ~°fiHõ"∞≥ #ÿ Ü«∞[˝O HõO>Ë „Ñ¨}"å^Œ∞Å "åzHõ
[Ñ¨~°∂Ñ¨"≥∞ÿ# Ü«∞[˝O Ñ¨kÔ~@∞¡ "Õ∞Öˇ·#k. LáêOâ◊√ [ÑÖ #∂~°∞Ô~@∞¡
„âı+¨ª"≥∞ÿ#k. =∂#[ÑÖ "≥~ÚºÔ~@∞¡ "Õ∞Öˇ·#k.
ÃÑH· ˜ q#|_Õ@@∞¡ LK«Ûiã¨∂Î KÕ¿ã [ÑÖ "åzHõO. ÃÑ^Œ=ÙÅ HõêŒ Hõ`À
‰õÄ_ç q∞H˜¯e `«‰Ωõ ¯= ã¨fi~°O`À KÕ¿ãk LáêOâ◊√ [ÑÖ. =∞#ã¨∞û`À KÕ¿ãk
=∂#ã¨ [Ñ¨=∞x „QÆÇÏ≤ OKåe. '[¿Ñº<≥=· `«∞ ãÖã≤^ºúÕ `ü— J#∞ „Ñ¨=∂}Ïxfl
|\˜ì ™ê^èŒ‰õΩ_»∞ [ÑÖ`À<Õ ã≤kúx á⁄O^Œ∞`å_»∞. =∂#ã¨[ÑÖ L`«Î=∞O.
LáêOâ◊√ [ÑÖ =∞^èºŒ =∞O, "åzHõO [ÑÖ J^è=Œ ∞=∞x âß„™êÎÅ∞ K≥áêÊ~Ú.
WHõ ^è•º#O q+¨Ü«∂xH˜=¿ãÎ [Ñ¨HÀ\˜ ã¨=∞O ^è•º#O J#fl L`«Î~°w`å
=K«<åxfl|\˜ì HÀ\˜ =∞O„`«[ÑÖ XHõ¯ ^è•º#O`À ã¨=∂#=∞x `≥Å∞ã¨∞HÀ"åe.
^è≥·º´zO`åÜ«∂O J#fl ^è•`«∞=Ù #∞O_ç ^è•º#O J<Õ â◊|ÌO [xOzOk.
`«„`«„Ñ¨`«ºÜ≥ÿ∞Hõ`å#`å ^è•º#O Jx Ü≥∂QÆâßGO ^è•º<åxfl x~°fizO
zOk. U^≥·<å XHõKÀ@ W`«~° q+¨Ü«∂Å`À ãÖ|O^èŒO ÖË‰õΩO_® z`«ÎO
ãÖÅQÆflO HÍ=_®xfl ^è•º#=∞O\Ï~°∞. ^è•º#O xifi+¨Ü∞« O =∞#ó J#∞@‰õΩ
|\˜ì q+¨Ü∞« zO`«#ÖËx =∞#óã≤u÷ ^è•º#=∞=Ù`«∞Ok. ^èºÕ Ü«∞ q+¨Ü∂« xfl|\˜ì
D ^è•º#O "Õ∞Öˇ#· k. âßfiã¨g∞^Œ =∂„`«"∞Õ ^è•ºã¨ xe¿Ñ „Ñ¨„H˜Ü∞« #∞ QÆ∂_®
^è•º#=∞O\Ï~°∞. „áê}Ïáê#ã¨‡ $u (P<åáê#ãü) ~°∂Ñ¨"≥∞ÿ# ^è•º#q∞k.
<åã≤Î ^è•º#ã¨"≥∂ Ü«∞[˝ó <åã≤Î ^è•º# ã¨=∞O `«Ñ¨ó
<åã≤Î ^è•º#ã¨=∞O f~°÷O `«™ê‡^•úº#O ã¨=∂K«ˆ~`ü.
^è•º#O`À ã¨=∞"≥∞ÿ# Ü«∞[˝O, `«Ñ¨ã¨∞û, f~°÷O ÖË=ÙHÍ# ^è•º#O
PK«iOKå Åx âß„™êÎÅ∞ É’kèOKå~Ú.
^è•º#O`À ã¨=∞"≥∞ÿ# ã¨QÆ∞}=∞h, x~°∞æ}=∞h „Ñ¨^è•#OQÍ Ô~O_»∞
q^è•Å∞. x~°∞æ}"≥∞ÿ# Ñ¨~°=∂`«‡#∞ ^è•ºxOK«_»O Hõ+¨ìO. HÍ# ã¨QÆ∞}
^è•º#OKÕã≤ Jk ÑïÑ¨Hfiõ `« á⁄Ok# `«~∞° "å`« x~°∞} æ ^è•º#O KÕÜ∞« =K«∞Û.
ã¨QÆ∞} ^è•º#Ç‘Ï#ã¨º, #Ç≤Ï x~°∞æ}"Õ^Œ#"£∞ J#∞@Ö’x JO`«~°ºq∞^Õ.
ÉèQí =Æ næ`« P~°=J^è•ºÜ«∞O P`«‡ãÖÜ«∞=∞Ü≥∂QÆOÖ’ ^è•º#q^è•#O É’kèOK«
|_çOk. Ü≥∂QÆâßGO ‰õÄ_® ^è•º<åxfl x~°∂Ñ≤OzOk.
268 QÀÑ¨Ù~°O....
557. |Å~å=Ú_»∞, Hõ$+¨μ‚_»∞ J#fl^Œ=Ú‡Å∞ ZÖÏ JÜ«∂º~°∞ ?
Ü«∞^Œ∞=OâßxH˜ K≥Ok# =ã¨∞^Õ=ÙxH˜ KåÖÏ=∞OkÉèÏ~°ºÅ∞<åfl~°∞.
"åiÖ’ ^Õ=H˜, ~ÀÇ≤Ï}˜ J<Õ"å~°∞ =ÚYº"≥∞#ÿ "å~°∞. ^Õ=H©^qÕ H˜ J+¨=ì ∞QÆ~ƒ° ù
=ÚÖ’ HÍ~åQÍ~°=ÚÖ’ Ñ¨Ù\ì̃#"å_»∞ Hõ$+¨μ‚_»∞.W`«}˜‚=ã¨∞^Õ=Ù_»∞ HõOã¨∞xH˜
ÉèÜ
í ∞« Ñ¨_ç „Ñ¨KÛ« #ù flOQÍ #O^ŒQÀ‰õΩÅO KÕ~åÛ_»∞. JHõ¯_» Ü«∞â’^Œ ÃÑOzOk.
Pkâı+μ¨ x J=`å~°"∞≥ #ÿ |Å~å=Ú_»∞ "≥Ú^Œ@ ^Õ=H˜ÜÚ≥ Hõ¯ ã¨Ñ=Î¨ ∞QÆ~ƒ° Où Ö’
ÃÑiy#"å_»∞. HõOã¨∞x #∞O_ç „Ñ¨=∂^ŒO QÆ∞iÎOz QÆ~ƒ° Ñù O≤ _®xfl fã≤ Ü≥∂QÆ
=∂Ü«∞ ~ÀÇ≤Ï}˜ QÆ~ƒ° Où Ö’ „Ñ¨"âÕ Ã◊ Ñ\Õì k. JO^Œ∞KÕ`« ~ÀÇ≤Ï}˜ ‰õΩ=∂~°∞_»∞QÍ
4 |Å~å=Ú_»∞ „Ñ¨ã^≤ ∞Œ _ú <·≥ å_»∞. D suQÍ |Å~å=Ú_»∞, Hõ$+¨μ_‚ ∂» W~°∞=Ù~°∂
=ã¨∞^Õ=Ùx ‰õΩ=∂~°∞ÖËQÍ# J#fl^Œ=Ú‡ÅÜ«∂º~°∞. ^Œâß=`å~åÅÖ’ gix
ã¨Ñ¨Î=∞, J+¨ì=∞ J=`å~åÅ∞QÍ ÑïQÆ}˜™êÎ~°∞.
558. áêO_»=ÙÅÖ’x ã¨Ç¨Ï^Õ=Ùx =$`åÎO`«=Ú Uq∞ ?
ã¨ÇÏ¨ ^Õ=Ù_»∞ áêO_»∞~åA ‰õΩ=∂~°∞_»∞. =∂„k Ü«∞O^Œ∞ Jtfih^Õ=`«Å
JOâ◊OÖ’ #‰õΩÅ ã¨ÇÏ¨ ^Õ=Ùe^Œ~Ì ∂° [x‡OKå~°∞. =∂„k Éè~í `Î° À ã¨ÇÏ¨ QÆ=∞#O
KÕã≤Ok. #‰õΩÅ ã¨Ç¨Ï^Õ=ÙÅ#∞ ‰õΩOf^Õq ^èŒ~°‡*Ï^Œ∞Å`À ã¨Ç¨ ÃÑOzOk.
ã¨fiÜ«∞O=~°OÖ’ ã¨Ç¨Ï^Õ=ÙxH˜ ÅaèOz# ÉèÏ~°º¿Ñ~°∞ q[Ü«∞. P"≥∞Ü«∞O^Œ∞
J`«xH˜ Ñ¨Ù\˜ì# ‰õΩ=∂~°∞x ¿Ñ~°∞ ã¨∞Ç¨ÏŸ=∞„`«∞_»∞. „^ÒÑ¨kÜ«∞O^Œ∞ J`«xH˜
Ñ¨Ù\˜ì# "å_»∞ „â◊√`«¿ã#∞_»∞.
ã¨Ç¨Ï^Õ=Ù_»∞ áêO_»=ÙÅÖ’ z=i"å_»∞, KåÖÏ ã¨∞‰õΩ=∂~°∞_»∞.
JO^Œ∞KÕ`« J~°}º"å™êxH˜ áÈÜÕ∞ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ‰õΩOu ZO`À ^Œ∞ódOz
''Hõ_∞» Ñ¨ãa≤ ¤ g_˘Hõ\ ˜ QÍ=Ù`å <≥é∞QÆO_»∞—— Jx J`«x ã¨fiÉèÏ"åxfl „^ÒÑ¨kH˜
q=iOz *Ï„QÆ`«ÎQÍ K«∂K«∞H˘=∞‡x K≥Ñ≤ÊOk.
~å[ã¨∂Ü«∞ Ü«∂QÍxH˜ =ÚO^Œ∞ ã¨Ç¨Ï^Õ=Ù_»∞ ^ŒH˜Δ} k‰õΩ¯Ö’x
~åAÅ#∞ [~ÚOKå_»∞. Ü«∂QÆOÖ’ tâ◊√áêÅ∞_»∞ Hõ$+¨μx‚ Ñ¨Ó[#∞ PˆHÑΔ O≤ z
#Ñ¨Ù_»∞ W`«_»∞ P„QÆÇ≤ÏOz ''JÖÏ PˆHΔÑ≤Oz# "åi`«ÅÃÑ· <å HÍÅ∞ "≥∂Ñ¨Ù
`å#∞——JO@∂ HÍÅ∞ ÃÑHÔ· `åÎ_∞» . JÑ¨ÙÊ_»∞ ã¨^ãŒ ∞¨ ûÅ∞ ÉèÜí ∞« Ñ¨_®¤~∞° . ‰õΩ~°∞Hˆ „Δ `«
Ü«Ú^ŒOú Ö’ W`«_∞» LÅ∂‰õΩ_»∞ "≥Ú^ŒÖ#·ˇ H“~°=Ñ¨HÜ Δ© Ú« Å#∞ ãÖÇ¨ÏiOKå_»∞.
W`«_»∞ „áêÜ«∞OÖ’ z#fl"å_≥·<å „Ñ¨*Ï˝=O`«∞_»∞. <Õ#∞ „Ñ¨*Ï˝=O`«∞_»#∞
J#fl QÆ~°fiO ‰õÄ_® W`«xH˜ LO_Õk. =∞Ç¨„Ñ¨™ê÷# ã¨=∞Ü«∞OÖ’ W`«_»∞
„áê}~°ÇÏ≤ `«∞_≥· Ñ¨_áç È~Ú#Ñ¨C_»∞ ^è~Œ å‡~åA–''g_»∞ ^Œ#HõO>ˇ „áêA˝O_»∞
QÀÑ¨Ù~°O..... 269
ÖË_»∞ [QÆu <≥O^Œ∞#x ãÖ`«`«=Ú‡ ^•<≥_»¤ ^ŒÅK«∞ ^•#x@¡Ü≥∞º—— Jx
K≥áêÊ_»∞. P QÆ~°fi"Õ∞ J`«xÖ’ L#fl^À+Ö.
559. LÑ¨x+¨`«∞ÎÅ∞–WuÇ¨™êÅ∞ `Õ_® Uq∞\˜ ?
„|Ç¨Ï‡q^Œº#∞ É’kèOKÕq LÑ¨x+¨`«∞ÎÅ∞ '^èŒˆ~‡~°Ç¨Ïã¨∞ºÑ¨x+¨`ü—J#fl
xÑ¶¨∞O@∞=K«#O „Ñ¨HÍ~°O '^èŒ~°‡O— ÖË^•'~°Ç¨Ïã¨ºO— ‰õÄ_® LÑ¨x+¨`«∞Î Jx
K≥Ñ¨Ê|_»∞`«∞Ok. J~Ú`Õ 'ã¨ˆ~fiJ~å÷ó LÑ¨x+‘^èŒOu J™êºq∞u LÑ¨ x+¨`ü—
J#fl x~°fiK«<å#fl#∞ãïOz Jxfl J~åúÅ∂ ^ÕxÖ’ L#fl"À, Jk LÑ¨x+¨`∞« Î
J#fl q=~°} =ÚYº"≥∞ÿ#k. ãÖ™ê~°c*Ïxfl #tOÑ¨*Ë¿ãk, "≥∂HõΔO HÀˆ~
"åix Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡O =^ŒÌ‰õΩ KÕˆ~Ûk, Jq^Œº =Ú#flQÆ∞ ãÖ™ê~° HÍ~°}ÏÅ#∞
`˘ÅyOKÕk LÑ¨x+¨`«∞Î Jx ÉèÏ+¨ºHõ~°ÎÅ∞ qâ◊nHõiOKå~°∞.
QÆ∞~°∞=Ù ã¨xflkèÖ’ UHÍO`«OÖ’ ‰õÄ~˘Ûx t+¨μºÅ∞ PÜ«∞# #∞O_ç
„QÆÇÏ≤ OKÕ `«`Î« fi"Õ∞ LÑ¨x+¨`∞« Î Jx#g#∞Å<åfl~°∞. JO^Œ∞Ö’ "Õ∞Öˇ#· „âıÜ∞« ã¨∞û
LÑ¨x+¨}‚"≥∞ÿ (‰õÄ~˘Ûx) L#flkQÍ# ^•xH˜ LÑ¨x+¨`«∞Î Jx =º=Ç¨~°O
Jx QÆ∂_® q=iOK«_»O Hõ^Œ∞Ì. LÑ¨x+¨`«∞Î J#QÍ „|Ç¨Ï‡q^Œº, ^•xx
„ÑüáêkOKÕ „QÆO^ä•Å#∞ QÆ∂_® LÑ¨x+¨`«∞ÎÅ#=K«∞Û#∞.
r=Ù_»∞, ^Õ=Ù_»∞, „Ñ¨Hõ$u =Ú#flQÆ∞ q+¨Ü«∞=ÚÅ#∞ LÑ¨x+¨`«∞ÎÅ∞
q=i™êÎ~Ú. nxx q=iOKÕ H˘xflHõ^ÅŒä ∞ QÆ∂_® "å\˜Ö’LO\Ï~Ú. 'Dâß
"åºãÖ— "≥Ú^ŒÖ#·ˇ q LÑ¨x+¨`∞« ÅÎ ∞. WuÇ¨ãÖ J<Õ Ñ¨^•xfl 'Wu–Ç¨Ï–Pã¨—
Jx q_» Q˘\Ïìe. W@∞¡ LO_≥#∞ QÆ^• Jx ^•x J~°úO. Ñ¨Ó~°fi"≥∞Ñ¨C_À
[iy# K«i„`«#∞ WÖÏ [iyO^Œx q=iOKÕ"Õ WuÇ¨™êÅ∞. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ
ÉèÏ~°Ò« XHõWuÇ¨ãÖ. WO^Œ∞Ö’ Ñ¨Ó~°fiO [iy# H“~°=áêO_»=ÙÅ K«i„`«,
^•xH˜ ãÖ|OkèOz# W`«~åOâßÅ∞ q=iOK«|_ç =Ù<åfl~Ú.
WuÇ¨ã¨ Ñ¨Ù~å}ÏÉèÏºO "Õ^ŒO ã¨=ÚÑ¨|$OÇ¨ÏÜÕ∞`ü
J#fl=∂@#∞|\˜ì "Õ^•~å÷Å#∞ q=iOK«_®xˆH WuÇ¨™êÅ∂,
Ñ¨Ù~å}ÏÅ∂ Pq~°ƒqù OKåÜ«∞x „QÆÇÏ≤ OKåe.JO^Œ∞KÕ`« LÑ¨x+¨`∞« ÅÎ ∞ `«`Î« fi
„Ñ¨^è•#"≥∞ÿ#qHÍQÍ, WuÇ¨™êÅ∞ Ñ¨Ó~°fiK«i„`« „Ñ¨^è•#"≥∞ÿ#=x ã¨Ê+¨ì=∞
~ÚOk.
560. QÀqO^Œ <å=∂xH˜ QÆÅ J~å÷Å∞ Uq∞\˜ ?
'QÀ— â◊ÉÏÌxH˜ J<ÕHÍ~å÷Å∞<åfl~Ú.
ã¨fiˆ~æ+¨μ Ñ¨â◊√"åQÆfi„[, k„Vıfl„`«Ñ¶¨∞$}˜ Éèí∂[ÖË
270 QÀÑ¨Ù~°O....
–Jx J=∞~°HÀâ◊O, ã¨fi~°Oæ ,ÉÏ}O,Ñ¨â√◊ =Ù, "å‰õΩ¯,=„*ÏÜ«Ú^èOŒ , k‰õΩ¯,
<Õ„`«O, H˜~°}O, Éèí∂q∞,h~°∞ Jx Ñ¨Å∞ J~åúÅ#∞ 'QÀ—â◊ÉÏÌxH˜ K≥|∞`å~°∞.
ÃÑ· J~å÷ÅÖ’ H˘xfl 'QÀqO^Œ— <å=∞OÖ’x 'QÀ— â◊ÉÏÌxH˜ J#fi~Ú™êÎ~Ú.
''`«fiO QÆ"åq∞O„^Œ`åO QÆ`«óI QÀqO^Œ Wu Ö’HÍ™êÎ fiO
™ÈÎ+º¨ Ou Éè∞í q âßâ◊fi`«"∞£ —— J#fl „Ñ¨=∂}Ïxfl|\˜ì QÀ=ÙÅ‰õΩ „Ñ¨É∞íè "≥#·
Hõ$+¨μ_‚ ∞» QÀqO^Œ∞_»Ü∂« º_»∞. QÀ=ÙÅ#∞ HÍáê_Õ"å_»∞ Jx ‰õÄ_® K≥ÑÊ¨ =K«∞Û.
QÀaèˆ~=Ü«∞`À "åKÀº QÀqO^Œ ã¨û L^•Ç¨Ï$`«ó
Jx =∞~˘Hõ„Ñ¨=∂}Ïxfl J#∞ãïOz"Õ^Œ"å‰õΩ¯ÅKÕ „ÑüáêkOÑ¨|_Õ
5 "å_»∞ QÀqO^Œ∞_»∞.
"Õ^≥·â◊Û ã¨Ô~· fi ~°Ç¨Ï"Õ∞= "Õ^Œºó Jx ÉèíQÆ=næ`« ‰õÄ_® D q+¨Ü«∂<Õfl
K≥ÑÊ≤ Ok. Ç≤Ï~°}Ïº‰õΩΔ xKÕ JÑ¨ÇÏ¨ iOÑ¨|_ç# Éè∂í ^Õqx uiy á⁄Ok#"å_»∞
QÍ# QÀqO^Œ∞_»∞. D suQÍ P=ÙÅ∞, "Õ^Œ"å‰õΩ¯Å∞, Éèí∂q∞ W`åºkQÍ
HõÅ J~å÷Å#∞ „QÆÇ≤ÏOz QÀqO^Œ â◊ÉÏÌxfl J~°úO KÕã¨∞HÀ"åe. 'H˜~°}O—
J<Õ J~å÷xfl „QÆÇ≤ÏOz `Õ*’=¸iÎ Jx ‰õÄ_® q=iOK«=K«∞Û.
561. PHÍâ◊~åA Ñ¨Ù„uHõ Ñ¨^•‡=f^Õq, Ñ¨^Œ‡ã¨~À=~°=ÚÖ’
J=`« iOz# Ñ¨^•‡=f^Õq XHõˆ~<å ?
XHõ¯ˆ~. gi^ŒÌ~°∞ ÅH©;^Õq JOâ◊`À Ñ¨Ù\˜ì#"åˆ~. QÀ^•^Õq ‰õÄ_®
`«∞Åã≤ =#OÖ’ ^˘iHÕk. g~°O^Œ~°∞ XHõ¯ˆ~.
562. Jã¨Å∞ NÅe`å^ÕqH˜ K«i„`« L#fl^• ?
Åe`å^ÕqQÍh, „uÑ¨Ù~°ã¨∞O^Œi ÉÏÅ, âßº=∞Å, ~å*Ëâ◊fii W`åºkQÍ
Ñ≤Å∞=|_Õ „ã‘Î ^Õ=`«ÅO^Œ~∞° , áê~°fif^ÕqÜ≥ÚHõ¯ ã¨`Î« fi,~å[ã¨ ã¨fi~°∂áêÅ∞.
HÍo,K«O_ç, W`åºk ~°∂áêÅhfl P"≥∞ `å=∞ã¨ ~°∂áêÅ∞QÍ Ñ¨Ù~å}ÏÅ∞
K≥|∞ `«∞<åfl~Ú. Dâ◊fisã¨~fi° Éè∂í `åO, ã¨~fi° Hõ~å} HÍ~°}O, ã¨~fi° HÍ=∂~°^÷ •
âßO`å ã¨∞Y¿ã"åº ^ŒÜ«∂xfi`å Jx ^Õg ÉèÏQÆ=`«OÖ’ ^Õqx QÆ∞iOz
q=iOÑ¨|_çOk. =∞Ç¨HÍo, =∞Ç¨ÅH˜;, =∞Ç¨ã¨~ã° fi¨ u P"≥∞ÜÕ∞. PkÑ¨~å
â◊H˜Î ‰õÄ_® P"≥∞ÜÕ∞.
NHõ$+¨μ‚_»∞ âßº=∞ÖÏ~°∂Ñ¨Ù_»x, N~å=Ú_»∞ Åe`å ã¨fi~°∂Ñ¨=∞x,
âßˆHÎÜ«ÚÅ∞ K≥|∞`å~°∞. 'NHõ$+¨‚óâßº=∞ÖÏ^Õg N~å"≥∂ Åe`åOaHÍ— Jx
t= Ñ¨Ù~å}OÖ’ L#flk. g∞~°_yç # „Ñ¨âfl◊ Ö’ Åe`å^Õq"Õ~∞° . „uÑ¨Ù~°ã∞¨ O^Œi
"Õ~∞° . ÉÏÖÏ„uÑ¨Ù~° ã¨∞O^Œi"Õ~∞° . Ñ¨Ó~°fiO =∞Ç≤Ïëêã¨∞~°∞x ãÖÇ¨ÏiOK«\ÏxH˜
QÀÑ¨Ù~°O..... 271
„u=¸~°∞ÎÅ∞, ^Õ=`å ã¨Ç≤Ï`«∞Öˇ· P`«x g∞kH˜ Ü«Ú^•úxH˜ "≥àÏ§~°∞. HÍx
„|Ç¨Ï‡ ^Œ`Î« =~° „Ñ¨ÉÏè =OKÕ"å_»∞ Ñ¨Ù~°∞+¨μÅKÕ =∞~°}O˜ Ñ¨_∞» . "åiH© q+¨Ü∞« O
`≥eã≤ ZÖÏ=kèOK«=Öˇ#x,^è•º#=∞QÆ∞flÖˇÜ · Ú« O_»QÍ "åi JO^Œi â◊s~°=ÚÅ
#∞O_ç XHõ =∞Ç¨`Õ[ã¨∞û |Ü«∞Å∞"≥_»e „Hõ=∞OQÍ UHõ"≥∞ÿ PHÍâ◊OÖ’
"åi Z^Œ∞@=ÚY=Ú âıfi`«ÑÙ¨ O_»sHõ=ÚÅ∞=Öˇ q+¨μ=‚ ÚY=Ú=Öˇ <˘Ñ≤ÊOk.
t=Ùx „Ñ¨ÉÏè ==Ú# P"≥∞‰õΩ =¸_»∞ <Õ„`«=ÚÅ∞ Hõe#æ q. XHõ ‰õ#∞fl Zé]QÍ
XHõ Hõ#∞fl#Å¡QÍ XHõ Hõ#∞fl`≥Å¡QÍ ÉèÏã≤OKå~Ú. P =¸_»∞ <Õ„`«=ÚÅ
Ü«∞O^Œyfl P=Ç≤ÏOzOk. "åÜ«Ú`Õ[O`À K≥=ÙÅ∞, ãÖ^è•º`Õ[O`À #Å¡<#·≥
"≥O„@∞HõÅ`À ^è#Œ ∞ã¨∞û#∞ É’e# Hõ#∞ÉÁ=∞Å∞, ‰õΩÉË~∞° x `Õ[ã¨∞û`À #∞=Ùfi
Ñ¨Ù=Ùfi=O\˜ <åã≤Hõ, „|Ç¨Ï‡`Õ[=Ú# =∞Öˇ¡"≥ÚQÆæÅ=O\˜ <åã≤Hõ, „|Ç¨Ï‡`Õ[
=Ú# =∞Öˇ¡ "≥ÚQÆÅæ =O\˜ ^ŒO`«=ÚÅ∞, ã¨∂~°º`Õ[ã¨∞û =Å# „HÕkÃÑ^Œq,
=∞Ç¨q+¨fi‚ Oâ◊=Ú# ÉÏÇ¨ï=ÙÅ∞, =ã¨∞=ÙÅ JOâ◊=Ú# P"≥∞„"Õà√◊ Å∞, K«O„^Œ∞
#Oâ◊=Ú# ã¨Î#=ÚÅ∞, WO„^•Oâ◊`À „u=mÜ«Ú`«"≥∞ÿ# #_»∞=Ú, Éèí∂q∞
JOâ◊=Ú# Hõ\ ˜„Ñ¨^Õâ◊O`À P"≥∞ Pq~°ƒùqOzOk. ^Õ=`«Å∞ `«=∞ `«=∞
PÜ«Ú^è•Å #xflO\˜h „Ñ¨™êkOKå~°∞. P"≥∞ ™œO^Œ~°ºO QÆ∞iOz qx
=∞Ç≤Ï+¨μ_®"≥∞#∞ Ñ¨@=ì ∞Ç≤Ï+≤QÍ á⁄O^•Åx ÉèÏqOz, =∞O„u ¿ã<å ã¨=Ú
^ŒÜ∞« ã¨=∞xfi`«OQÍ P"≥∞KÕ K«OÑ¨|_ç<å_»∞. ^Õ=`«ÅO^Œ~∞° P"≥∞#∞ „uÖ’Hõ
ã¨∞O^ŒiQÍ P~åkèOzi. P"≥∞<Õ „uÑ¨Ù~°ã∞¨ O^ŒiQÍ qq^èŒ <å=∂Å`À <Õ\ H˜ ©
JiÛã¨∞Î<åfl~°∞. D"≥∞ ¿Ñ~°∞Ö’x „uÑ¨Ù~°â◊ÉÏÌxH˜ Z<Àfl J~å÷Å∞<åfl~Ú.
Ñ¨Ù~°=∞O>Ë â◊s~°O. Hõ#∞fl, t~°ã¨∞û, Ç¨Ï$^ŒÜ«∞O ÖËHõ ã¨∂~°º, K«O„^Œ, Jyfl
J<Õ =∞O_»ÖÏÅ‰õΩ "åQÆƒù@‰õÄ_», HÍ=∞‰õÄ@, â◊H˜Î‰õÄ\ÏÅ HÍ"≥∞ Jnèâ◊fii
Hõ#∞Hõ P"≥∞‰õΩ „uÑ¨Ùˆ~â◊fii Jx¿Ñ~°∞ =zÛOk. ÑÖKåHõΔs=∞O„`«O Ö’x
=¸_»∞ÉèÏQÍÅ#∞, P"≥∞ â◊s~°OÖ’x =¸_»∞ÉèÏQÍÅ∞QÍ H˘O^Œ~°∞ ÉèÏqO
Kå~°∞. "≥Ú^Œ\É˜ Ïè QÆO t~°ã∞¨ û, ~Ô O_»=ÉèÏQÆ=∞Hõ¯_» #∞O_ç <åaè=~°‰Ωõ , JHõ¯_»
#∞O_ç „HÕkÉèÏQÆO =¸_»=ÉèÏQÆOQÍ ÉèÏqOKå~°∞. Wq =~°∞ã¨QÍ "åQÆƒ@ù ,
â◊H,Î˜ HÍ=∞ ‰õÄ\ÏÅ‰õΩ xÅÜ«∂Å∞. â◊OHõ~åKå~°∞ºÅ"å~°∞ ™œO^Œ~º° ÅÇ¨ÏiÖ’
„uÑ¨Ù~åã¨∞O^Œi =~°‚#O ZO`À Q˘Ñ¨ÊQÍ HÍqOKå~°∞.
HÍoHÍ^Õq Ü≥ÚHõ¯ ™œO^Œ~º° ã¨fi~°∂ÑÖ Åe`å^Õq. Jëêì^âŒ ◊ =∞Ç¨â◊HÎ˜
Ñ‘~îåÅÖ’ „Ñ¨Ü«∂QÆÖ’ Åe`åÑ‘~î°O L#flk. B`«Î~åÇ¨ïÅÖ’ Åe`Àáêã¨#
KåÅ `«‰õΩ¯=. Åe`å^Õq XHõ=∞OK«=ÚÃÑ· ‰õÄ~°∞ÛO_ç LO@∞Ok. P
=∞OKåxH˜ ~°∞„^Œ∞_»∞, q+¨μ=‚ Ù, „|Ç¨Ï‡, Dâ◊fi~°∞_»∞ #Å∞QÆ∞~°∞ <åÅ∞QÆ∞HÀà◊√.¡
272 QÀÑ¨Ù~°O....
ã¨^•t=Ù_»∞ P =∞OK«OÃÑ· Ñ¨~°∞Ñ¨Ù. PÜ«∞# g∞^Œ P"≥∞ ‰õÄ~°∞ÛO_ç LO
@∞Ok. Éèˇ·~°=Ü«∂q∞à◊ =∞<Õ âßˆHÎÜ«∞ „QÆO^äŒOÖ’–
t"å`«‡ˆH =∞Ç¨=∞OKÕ =∞¿ÇÏâß<ÀÑ¨|~°›}Ë
=∞$`«HÍâ◊ÛK«`«∞ëêÊ^•ó HõtÑ¨Ùâ◊Û ã¨^•t=ó
`«„`« âı`Õ =∞¿ÇÏâßh =∞Ç¨„uÑ¨Ù~°ã¨∞O^Œs
WHõ¯_» Åe`å, „uÑ¨Ù~°ã¨∞O^Œ~°∞ÖÁHõ\ ˜QÍ ÉèÏqOKå_»∞ Hõq.
''t"åHÍˆ~ =∞OKÕ Ñ¨~=° ∞t=Ñ¨~º° OHõ xÅÜ«∂O—— Åe`å^ÕqH˜ t"åHÍ~°
"≥∞#ÿ =∞OK«O–Ñ¨~=° ∞t=Ù_»∞ â◊Ü∞« º. P"≥∞â◊Ü∞« º#∞ K«∂_»O_ç. ã¨^•t=Ù_»∞
6 =∞OK«ÑÙ¨ Ñ¨ÅHõ. =∞¿ÇÏâ◊√_»∞ `«ÅQÆ_k» O_»∞. Ñ¨~=° ∞t=Ù_»∞ „Ñ¨H¯õ g∞^Œ Ñ¨~z° #
^Œ∞Ñ¨Ê\˜. ^•xg∞^Œ Åe`å^Õq ‰õÄ~°∞ÛO_ç LO@∞Ok. P"≥∞#∞ Láêã≤¿ãÎ
ã¨~°fi HÍ=∞º=ÚÅ∞ f~°∞ã¨∞ÎOk. „ã‘Î ^Õ=`«ÅO^ŒiÖ’ Åe`å^Õqx q∞Oz#
™œO^Œ~º° =uÖË^xŒ ^•~°≈x‰õΩÅ Jaè„áêÜ«∞O. ™œO^Œ~º° ÅÇ¨ÏiÖ’ â◊OHõ~∞° Å
"å~°∞ „uÑ¨Ù~° ã¨∞O^Œix q∞Oz# ™œO^Œ~°º=u ÖË^Œ<åfl~°∞. WHõ P"≥∞
HÍà◊§„HÕ^Œ t=Ù_»∞O_» \ÏxH˜ K«O_ôãÑ¨ âÎ¨ u◊ Ö’ XHõ Hõ^LŒä #flk. =∞Ç¨„Ñ¨àÜ ◊ ∞«
ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ãÖÇ¨~° â◊H˜Î HÍoHÍ^Õq Hõ~°`åà◊`åO_»=O KÕã¨∞Î#flk. P"≥∞
áê^ŒÑ∂¨¶ `åÅ‰õΩ „|Ç¨‡O_» ÉèÏO_»O ^ŒîúŒ Å∞¡`∞« #flk. kHÍÊÅ‰õΩÅ∞ ^Õ=`«Å∞
ÉèíÜ«∞„ÉèÏO`«∞Öˇ· â◊OHõ~°∞x â◊~°}∞*ÁzÛ<å~°∞. Ñ¨~°=∞t=Ù_»∞ Ö’HÍÅ#∞
~°H˜ΔOKåÅ<Õ `«ÅOÑ¨Ù`À P"≥∞`À ''Ö’HÍÅhfl zè<åflaè#fl=∞ø`«∞<åfl~Ú. <å
^ÕÇ¨xfl hHõiÊOK«∞H˘O@∞<åfl#∞. D â◊s~°Og∞^Œ HÍÅ∞ "≥∂Ñ¨=Åã≤O^Œ
<åfl_»∞. P"≥∞ JOwHõiOz t=Ùx ^ÕÇ¨ÏOÃÑ· xÅ∞= |_çOk. JO^Œ∞=Å#
P"≥∞‰õΩ t"å~°∂_è» Jx¿Ñ~°∞ =zÛOk.
563. t=Ùx JOâ◊`À Ñ¨Ù\˜ì# PO[<ÕÜ«Ú_»∞ q+¨μ‚ (~å=∞) Éèí‰õΩÎ_»∞QÍ
ZO^Œ∞‰õΩ =∂~°^Œ∞.
q+¨μ‚=Ù Ç¨Ï$^ŒÜ«∞O t=Ù_»∞. t=Ùx Ç¨Ï$^ŒÜ«∞O q+¨μ‚=Ù Jx âß„™êÎÅ∞
K≥|∞`«∞<åfl~Ú. t=Ù_»∞ ~å=∞Éè‰í Ωõ _Î ∞» . áê~°fif ^ÕqH˜ 'N~å=∞ ~å=∞ ~°"∞Õ u,
~°"Õ∞ ~å"Õ∞ =∞<À~°"Õ∞— ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞ `«`«∞ÎÅºO, ~å=∞<å=~å#<Õ Jx
~å=∞ `«`åÎ fixfl t=Ù_Õ K≥áêÊ_»∞. HÍjÖ’ =∞~°}Õz# „áê}∞Å‰õΩ_çK≥qÖ’
qâıfiâ◊fi~°∞_»∞ ~å=∞`å~°Hõ=∞O„`«O K≥|∞`å_»@.
Ç¨Ï#∞=∞`«ûOÇ≤Ï`«Ö’ â◊OHõ~∞° _Õ ~å=∞¿ã"åHÍOHõ`Δ À Ç¨Ï#∞=∞O`«∞xQÍ
[x‡OKå_»x K≥Ñ¨Ê|_çOk. áê~°fif^Õq`À t=Ù_»∞ '^Õg! ~å=}∞_»∞ `«#
QÀÑ¨Ù~°O..... 273
Ñ¨k`«ÅÅ∞HÀã≤ JyflÖ’ „"ÕeÛ^Œâ~◊ ∞° „^Œ∞Å Hõ~∞° }‰õΩ áê„`«∞_≥<· å_»∞. UHÍ^Œâ◊
~°∞„^Œ∞x L¿ÑHÕΔ z<å_»∞. <å JO`«~O° yHõ Éè‰í Ωõ _Î #·≥ #Onâ◊fi~°∞x ~å=}∞_»∞
¿ÇÏà◊#KÕâß_»∞. HÍ=Ù# ~å=}∞x tH˜ΔOK«_®xH˜ UHÍ^Œâ◊~°∞„^•Oâ◊`À <Õ<Õ
~å=∞Éèí‰õΩÎ_≥·# Ç¨Ï#∞=∞O`«∞xQÍÑ¨Ù\˜ì ~å=}∞x tH˜ΔOK≥^Œ#∞. ##∞fl J=
=∂xOz##∞ Éèíi™êÎ#∞QÍx, <å Éèí‰õΩÎx J==∂x¿ãÎ ÉèíiOK«ÖË#∞. Jx
â◊OHõ~°∞_Õ Ç¨Ï#∞=∞„^Œ∂ÑÖ`À [x‡OKå_»∞. JHÍ~°LHÍ~° =∞Hõ~åÅ∞ Hõe¿ãÎ
FOHÍ~°=∞<Õ „Ñ¨}="Õ∞~°Ê_»∞ `«∞Ok. JO^Œ∞ 'JHÍ~Àq+¨μ—‚ Jx K≥ÑÊ¨ |_çOk.
NHõ$+¨μ_‚ ∞» 'JHõ~Δ å}ÏO— 'J— HÍ~Àã≤‡ J<åfl~°∞. JO>Ë 'J—q+¨μc‚ [O. '=∞HÍ
~åHõΔ~°ãÖÉèí∂`«ót=ã¨∞Î Ç¨Ï#∞=∂<£ ã¨‡ $`«ó— Jx `å~°™ê~ÀÑ¨x+¨`«∞Î K≥|∞
`«∞Ok. Hõ#∞Hõ t=q+¨μ=‚ Ùe^Œ~Ì ∞° FOHÍ~° ã¨fi~°∂Ñ¨ÙÖË Jx J~°O÷ KÕã∞¨ HÀ"åe.
564. Pk`«º Ç¨Ï$^ŒÜ«∞O Ñ¶¨Å„â◊√u Uq∞ ?
Pk`«ºÇ¨Ï$^ŒÜ«∞O ~å=∞~å=}Ü«Ú^Œú ã¨=∞Ü«∞OÖ’ JQÆã¨Îº =∞Ç¨Ïi¬
~å=Ú #‰õΩ LÑ¨^ÕtOKå_»∞.
^≥·=`«â◊Ûã¨=∂QÆ=∞º „^Œ+¨μì=∞ÉèÏºQÆ`À~°}"£∞
LÑ¨QÆ=∂º„^èŒƒùg„^•=∞ =∞QÆ™ÈÎº ÉèíQÆ"å#$+≤ó
J<Õ â’¡HõOÃÑ· q+¨Ü«∂<Õfl `≥Å∞Ñ¨Ù`«∞#flk.
Pk`«ºÇ¨Ï$^ŒÜ«∞O Ñ¨Ù}ºO – ã¨~°fiâ◊„`«∞q<åâ◊#"£∞
[Ü«∂=Ç¨ÏO [¿Ñxfl`«ºO – JHõΔÜ«∞ºO Ñ¨~°=∞O â◊√Éèí"£∞
ã¨~°fi=∞OQÆÅ =∂OQÆÅºO – ã¨~°fiáêÑ¨„Ñ¨}Ïâ◊#"£∞
zO`åâ’Hõ„Ñ¨==∞#O – PÜ«Ú~°fi~°÷#=Ú`«Î=∞"£∞.
Pk`«ºÇ¨Ï$^ŒO Ñ¨Ù}º„Ñ¨^ŒO, HÍ=∞„HÀ^è•k JO`«â◊≈„`«∞=ÙÅ#∞
|Ç≤Ïâ◊≈„`«∞ =ÙÅ#∞ <åâ◊#O KÕã¨∞ÎOk. „Ñüx`«ºO [Ñ≤¿ãÎ q[Ü«∞O
Åaèã∞¨ OÎ k. JHõÜ
Δ ∞« `åfixfl HõeÊã¨∞OÎ k. „âı+"ª¨ ∞≥ #ÿ â◊√ÉèÏÅxã¨∞OÎ k. áêÑ¨=Ú
ÅxflO\˜h <åâ◊#O KÕã¨∞ÎOk. zO`«Å∞ ^Œ∞óY=ÚÅ #∞O_ç LÑ¨â◊=∞#O
HõeÊã¨∞ÎOk. PÜ«Ú=Ù#∞ ÃÑOá⁄Ok ã¨∞ÎOk. D q^èŒOQÍ Z<Àfl Ñ¶¨Å=ÚÅ∞
K≥Ñ¨Ê|_®¤~Ú.
565. `«# Ñ¨Ó~°fi[#‡ QÆ∂iÛ `≥Å∞ã¨∞HÀ=\ÏxH˜ Ç≤ÏO^Œ∂ ^èŒ~°‡âß„™êÎÅÖ’
„Ñ¨`ÕºHõ"≥∞ÿ# „QÆO^ä•Å∞ QÍx, Ü≥∂QÆ™ê^èŒ<åÅ∞QÍx L<åflÜ«∂?
JÖÏO\˜ „QÆO^è•Å∞QÍx, âß„™êÎÅ∞QÍx ÖË=Ù.Ñ¨Ó~°fi[#‡#∞ QÆ∞iOz
K≥ÑÊ≤ <å "å\˜H˜ P^è•~åÅ∞O_»=Ù. H˘O^Œ~∞° Ñ¨Ó~°fi[#‡ Hõ$`«ÑÙ¨ }º qâı+O¨ `À
274 QÀÑ¨Ù~°O....
Ñ¨Ó~°fi[#‡ qâıëêÅ∞ `≥eã≤Ñ¨Ù_»`å~°x JO\Ï~°∞. ^•xH˜ qâßfiã¨"Õ∞
=¸ÅO.
566. QÀqO^Œ~å[™êfiq∞ ^Õ"Õ~°∞Å¿Ñˆ~¡q∞\˜?
UHõOã¨`ü q„áêó |Ç¨ï^è•=^ŒOu "Õ^Œ"åHõºO. QÀqO^Œ~å[ ™êfiq∞
J<åfl, "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»<åfl, ~°OQÆ<å^äŒ∞_»<åfl ã¨∞O^Œ~°ÉÏÇ¨ï™êfiq∞ J<åfl,
~å=Ú _»<åfl, Hõ$+¨μ_‚ <» åfl XˆH^≥=· O. q+¨μ"‚ .Õ WHõ ~å=∂Hõ$ëê‚^ºŒ =`å~åÅÖ’
"åi ^Õ"Õ~°∞Å∞ "Õ~°∞. "åi ^Õ"Õ~°∞Å ¿Ñ~°∞ÖË"≥·<å ÅH©;ã¨fi~°∂áêÖË. XH˘¯Hõ¯
ã¨÷ÅOÖ’ ™êfiq∞H˘Hõ¿Ñ~°∞. PÜ«∞# ^Õ"Õ~°∞Å‰õΩ „Ñ¨`ÕºHõ"≥∞ÿ# ¿Ñ~°∞¡O\Ï~Ú.
7 u~°∞ÑüÖ’x QÀqO^Œ~å[™êfiq∞"åi ^Õ"Õi¿Ñ~°∞ Ñ¨Ù+¨Ê=b¡ `åÜ«∂~°∞.
QÀ^•J=∞‡"å~°∞ ‰õÄ_® J^Õ PÅÜ«∞OÖ’ L#flk. "å~åÜ«∞# ÉèÏ~°ºÅx
"Õˆ~K≥áêÊÖÏ? XˆH^≥·"åxH˜ Wxfl ~°∂áêÅ∞, Wxfl¿ÑÔ~¡O^Œ∞Hõx „Ñ¨tfl¿ãÎ J^Õ
Ç≤ÏO^Œ∂=∞`«O „Ñ¨`ÕºHõ`«. nx<Õ ~°∞zÉèË^ŒO JO\Ï~°∞. U =ºH˜ÎJ~Ú<å,
`«#‰õΩ#zÛ# ~°∂áêxfl, `«#‰õΩ #zÛ# <å=∂xfl JiÛOz [Ñ≤OKÕ J=HÍâ◊O
XHõ¯ Ç≤ÏO^Œ∂=∞`«OÖ’<Õ L#flk.
567. â◊|i Z=~°∞ ?
â◊|i =∞`«OQÆ =∞Ç¨Ïi¬ t+¨μº~åÅ∞. XHõÉ’Ü«∞ =x`«. =$^Œ∞ú~åÅ∞.
ÑÖáê#n f~å„â◊=∞OÖ’ x=ã≤OzOk.
ã¨ Kåã¨º Hõ^äŒÜ«∂=∂ã¨ â◊|sO ^èŒ~°‡Kåi}©"£∞
„â◊=∞}©O ^è~Œ ‡° xÑ¨Ù}Ï=∞aèQKÆ ÛÕ uù ~åÑ¶∞¨ = Jx â◊|ix QÆ∂iÛ "åb‡H˜
=∞Ç¨Ïi¬ ÉÏÅHÍO_»Ö’ „"åâß_»∞. P"≥∞^è~Œ ‡° Kåi}˜, ^è~Œ ‡° xÑ¨Ù}. P"≥∞ Hõ_‰» Ωõ
"≥àÏ§_»∞ ~å=Ú_»∞ ÅHõΔ ‡} ã¨Ç≤Ï`«∞_≥·. qâ◊fi<å^äŒ D"≥∞#∞`«áÈ Ç≤ÏOã≤QÍ
Jaè=i‚OKå_»∞.
cÉèí`«∂û<åO ã¨Ü«Ú[O Ç≤ÏOã¨=∂Ç¨ï, ~°áêO k"åº<åO ã¨MËºK«~°O
`«O Jx |∞∞ˆQfi^ŒO K≥|∞`«∞#flk. HõÅ`«K≥Ok cèÉèí`«ûOQÍ L#fl kº
#n[ÖÏxH˜ <≥=∞‡kx HõÖOæË KÕ Ñ¨HHΔ˜ ˜ „Ñü~°∂ÑÖ Ç¨ÏOã¨. ã‘`åqÜ≥∂QÆO`À
HõÅ`«K≥Ok ãÖ‰õΔΩaè`«"≥∞ÿ "Õ^Œ<å #kÖ’ H˘@∞ìH˘xáÈ`«∞#fl ~å=Ú#‰õΩ,
`«# ÑïK«~°ºÅ`À HõÅ`«fiÛ# Ü≥∂QÆÇ¨ÏOã≤ P"≥∞.
~å=∂Ü«∞}O P"≥∞ [#‡=$`åÎO`åxfl ZHõ¯_® ¿Ñ~˘¯#ÖË^Œ∞. ~å=Úx
HÍÅOÖ’ É’Ü«∞HÍO`«Å∞ ‰õÄ_» `«Ñ¨ã≤ûkúx á⁄O^•~°#\ÏxH˜ D"≥∞ ™êH˜Δ.
~å=Ú_»∞ z„`«‰Äõ \ÏxH˜ =zÛ# "ÕàÖ◊ ’<Õ =∞`«OQÆ =∞Ç¨Ïi¬ „|Ç¨Ï‡Ö’HÍxH˜
"≥àÏ¡_∞» . "≥à√◊ `«∂ "≥à√◊ `«∂ â◊|i`À 'â◊|s! ~å=Ú_»∞ J~°}º"åã¨HÍÅOÖ’
QÀÑ¨Ù~°O..... 275
=∞# P„â◊=∂xH˜ =™êÎ_»∞. hqHõ¯_Õ LO_ç PÜ«∞#‰õΩ Jukä =∞~åº^ŒÖÏK«
iOz JÑ¨Ù_»∞ „|Ç¨Ï‡Ö’HÍxH˜ ~å=Åã≤O^Œx âßã≤Oz "≥àÏ§_»∞. JÑ¨Ê\˜
#∞O_ç ~å=Ú _®„â◊=∂xH˜ =KÕÛ=~°HÍ"≥∞ „Ñüx`«º=∂Ü«∞# H˘~°‰õΩ xsH˜Δ
ã¨∂<Î Õ L#flk. ã‘`å<Õfi+¨} H˘~°HÔ · ~å=∞ÅHõΔ ‡}∞Å∞ ^ŒO_»HÍ~°}ºOÖ’ =ã¨∂Î
Hõ|O^èxŒ ãÖÇ¨ÏiOKå~°∞. P`«_∞» ‰õÄ_» â◊|iP„â◊=∞O ^Œi≈Oz "≥à§◊ =Åã≤O
^Œx K≥áêÊ_»∞. ~å=Ú_»∞ ÅHõΔ ‡}ã¨Ç≤Ï`«∞_≥· P„â◊=∂xH˜ "≥àÏ§_»∞. P"≥∞
~å=Úx áê^•Å‰õΩ #=∞ã¨¯iOz =Ú^•Ì_ç, `«# QÆ∞~°∞"≥·# =∞`«OQÆ=∞Ç¨Ïi¬
=∂Ç¨`«‡ºxfl =i‚Oz, PÜ«∞# J#∞[˝ „QÆÇ≤ÏOz Ü≥∂QÆ=∂Ü«∞#∞ HõeÊOz,
Ü≥∂QÍyflÖ’ ^ŒQÆú"≥∞ÿ „|Ç¨Ï‡Ö’HÍxH˜ áÈ~ÚOk.
â◊|i „Ñük#O J_»qÖ’xH˜ áÈ~Ú =∞Oz Ñ¶¨ÖÏÅ<ÕiHÀã≤, "åxx
H˘iH˜ ~°∞zK«∂z, fÜ«∞x Ñ¶¨ÖÏÅ#∞ ~å=ÚxH˘~°ÔH· LOKÕ^Œ@. Ñ¨ÙÅ¡xq
áê~°"Õ¿ãk. JÖÏ P"≥∞ ~å=Ú_»~°}º"å™êxH˜ =zÛ#k#O "≥Ú^ŒÅ∞ `«=∞
P„â◊=∂xH˜ =KÕÛ=~°‰õΩ, „Ñük#O KÕ¿ãk. P ™êÜ«∞OHÍÖÏxH˜ "å\˜x
áê~° "Õ¿ãk. =∞m§ L^ŒÜ∞« O „H˘`«ÑÎ Ö¨¶ ÏÅ∞ `≥KÛÕ k. ~å=∞ÅHõΔ ‡}∞Å∞ ~åQÍ<Õ
"åiHÍ ZOye Ñ¶¨ÖÏezÛO^Œ@. ~å=Ú_≥O`À PáêºÜ«∞`«`À "å\˜x
ÉèíH˜ΔOKå_»@. 'ÉèíH˜Î „Ñ≤Ü≥∂=∂^èŒ=ó— ÉèíH˜Î<Õ „QÆÇ≤Ï™êÎ_»∞ ^≥·=O. D q+¨Ü«∞O
K≥ÑÊ≤ #"å~°∞ PàÏfi~°∞Å∞. ~å=Ú_»∞ â◊|i ZOyeÑÖ_»∞¡ u#fl@∞¡ ~å=∞^•ã¨∞
QÍ~°∞ ^•â◊~n° ä â◊`H« Oõ Ö’=i‚OKå~°∞. Z<Àfl "≥+· =‚¨ „QÆO^ä•ÅÖ’ ‰õÄ_® L#flk.
568. Ñ¨Ù}º#^Œ∞Å∞ WÑ¨Ù_»∞<åflÜ«∂?
Ñ¨Ù}º#^Œ∞Å∞ H˘xflZO_çáÈ=K«∞Û. H˘xfl =∂~åæÅ#∞ =∂~°∞ÛHÀ=K«∞Û.
XHÀ¯#k XH˘¯Hõ¯ „Ñ¨^Õâ◊OÖ’ XH˘¯¿Ñ~°∞`À LO_»=K«∞Û. Hõ$ëê‚#k `«#
=∂~åæxfl =∂~°∞ÊH˘#fl>ˇ<¡ Àfl P^è•~åÅ∞<åfl~Ú. U"≥<· å Éè∂í HõOáê^Œ∞Å =O\˜
„Ñ¨=∂^• ÖË~°Ê_ç#Ñ¨Ù_»∞ #^Œ∞Å∞ =∂~åæÅ#∞ =∂~°∞ÛH˘O\Ï~Ú. Z_®i
„áêO`åÅ∞QÍ =∂i#Ñ¨Ù_»∞ #^Œ∞eOH˜áÈ`å~Ú. |Å~å=Ú_»∞ Ü«∞=Ú<å#n
QÆ=∞# =∂~åæxfl =∂iÛ#@∞¡ áœ~å}˜Hõ QÍ^äÅŒ ∞<åfl~Ú. ã¨~ã° fi¨ f^Õq, WÑ¨Ù_»∞
„Ñ¨Ü«∂QÆ ^ŒQÆæ~° JO`«~åfiÇ≤ÏxQÍ L#fl^Œx K≥|∞`å~°∞. JO^Œ∞ˆH ^•xfl
„u"Õ}© ãÖQÆ=∞O „Ñ¨^Õâ◊ =∞O\Ï~°∞. QÀ^•â◊|i, „Hõ=∞OQÍ QÀ^•|i,
QÀ^•=i, QÀ^•iQÍ =∂i#@∞¡ ÉèÏëêâß„ã¨ÎA˝Å∞ K≥|∞`«∞<åfl~°∞. Ñ¨Ó~°fi
HÍÅOÖ’ L#flÑ¨Ù}º#^Œ∞Å∞ <Õ_»∞ ‰õÄ_® L<åfl~Ú. ^•^•Ñ¨Ù =∞# Ñ¨Ù~å}Ï
ÅÖ’ ¿Ñ~˘¯#|_ç# #^Œ∞Åhfl WÑ¨Ù_»∞‰õÄ_» L<åfl~Ú. â◊√H˜=Î ∞u, ã¨fi~°=‚ Úd,
z„`å=u, áêÖË~°∞ =O\˜q ÃÑ^ŒÌÃÑ^ŒÌ "åQÆ∞Å∞. #^Œ∞Å∞QÍ K≥Ñ¨CH˘O\ÏO.
276 QÀÑ¨Ù~°O....
"åxH˘Hõ ^Õ=`å ãÖ|O^èŒ Hõ^Œä HõeÊOz K≥ÑÊ≤ , "åxH˜ „Ñ¨âã◊ Î≤ HõeÊOK«\ÏxH˜,
PÜ«∂ „áêO`åÅÖ’Ñ¨Ù\˜#ì ~°K~« Ú`«Å∞, Hõ=ÙÅ∞ „Ñ¨Ü∞« uflOKå~°<kÕ ã¨`º« O.
"åx<Õ ã¨÷ÅÑ¨Ù~å}ÏÅO@~°∞.
569. =ã¨∞^Õ=Ù#‰õΩ ÉèÏ~°ºÅ∞, ™È^Œs=∞}∞Å∞ ¿Ñ~°∞¡ Uq∞\˜?
=ã¨∞^Õ=Ù_»∞ [x‡Oz#Ñ¨Ù_»∞ PHÍâ◊OÖ’ ^Õ=^Œ∞O^Œ∞Éè∞í Å∞ „"≥∂QÍ~Ú.
JO^Œ∞=Å# PÜ«∞#‰õΩ, P#Hõ^Œ∞O^Œ∞aèJ<Õ ¿Ñ~°∞ =zÛOk. DÜ«∞#‰õΩ
^Õ= ÉèÏQÆ∞_»∞, ã¨$O[Ü«Ú_»∞, J#‰õΩ_»∞ "≥Ú^ŒÖ#·ˇ `˘q∞‡k=∞Ok ™È^Œ~∞° Å∞
<åfl~°∞. Ñ¨$^äŒ(‰õΩOf^Õq) „â◊√`«^Õ=, ~å*Ïkè^Õq "≥Ú^ŒÖˇ·# S^Œ∞=∞Ok
8 ™È^Œs=∞}∞ Å∞<åfl~°∞. ^Õ=‰õΩx ‰õΩ=∂Ô~ÎÅ∞ ^Õ=H˜, âßOu^Õ=, ^èŒ$`«^Õ=
"≥Ú^ŒÖˇ·# ¿Ñ~°∞Å∞ QÆÅ"å~°∞ U_»∞QÆ∞~°∞<åfl~°∞. P U_»∞QÆ∞ix =ã¨∞^Õ=Ù_Õ
ÃÑO_ç¡ KÕã≤H˘x<å_»∞. g~°∞HÍHõ,~ÀÇ≤Ï}˜, H“ã¨Åº áœ~°q"≥Ú^ŒÖˇ·# ÉèÏ~°ºÅ∞
<åfl~°∞. ~ÀÇ≤Ï}˜Ü∞« #∞ ÉèÏ~°ºÜ«∞O^Œ∞ |Å~å=Ú_»∞,QÆ^∞Œ _»∞, ™ê~°}∞_»∞ J<Õ
‰õΩ=∂~°∞Å∞ [x‡Oz<å~°∞. áœ~°qÜ«∞O^Œ∞ ã¨∞Éèí„^Œ∞_»∞ Ñ¨Ù\˜ì<å_»∞. =∞k~°
J<Õ ÉèÏ~°ºÜ«∞O^Œ∞ #O^Œ∞_»∞, LÑ¨#O^Œ∞_»∞, ^Õ=~°H`Δ˜ « J<Õ ÉèÏ~°º‰õΩ QÆ^∞Œ _»∞,
^Õ=H˜ =Å# H©i=Î ∞O`«∞_»∞, ã¨∞¿+}∞_»∞, Éè„í ^Œ¿ã#∞_»∞, |∞∞A=Ù,ã¨=∞^Œ#∞_»∞,
Éè„í ^Œ∞_»∞, J+¨=ì ∞QÆ~ƒ° Où Ö’ NHõ$+¨μ_‚ ∞» [x‡OKå_»∞. 7= QÆ~ƒ° Où Ö’ „Ñ¨"tÕ Oz#
|Å~å=Úx Ü≥∂QÆ=∂Ü«∞ |Ü«∞@‰õΩ ÖÏQÆ|_ç ~ÀÇ≤Ï}© QÆ~ƒ° Où Ö’„Ñ¨"âÕ Ã◊ Ñ@ì
|_çOk. QÆ#∞Hõ PÜ«∞#‰õΩ ãÖHõ~°¬}∞_»#∞ ¿Ñ~°∞ =zÛOk.
570. ÑÖK«Hõ#ºÅ∞ Z=~°∞ ?
JÇ¨ÏÖÏº „^ÒÑ¨n ‰õΩOf (`å~å) `å~å=∞O_À^Œs `«^ä•
ÑÖK«Hõ<åºó ã¨‡ˆ~xfl`«ºO =∞Ç¨áê`«Hõ <åâ◊#"£∞.
J#flâ’¡HOõ „Ñ¨ã^≤ OúŒ . JÇ¨ÏÅº,„^ÒÑ¨k,‰õΩOu,(ÖËH`õ å~°),`å~°, =∞O_À
^Œi J<Õ ÑÖK«H#õ ºÅ#∞ x`«º=¸ ã¨‡iOKåe. Pã¨‡~°} =∞Ç¨áê`« HÍÅ#∞
#tOÑ¨*¿Ë ãOÎ k Jx ÉèÏ=O. â’¡HOõ Ö’ ‰õΩOuH˜ |^Œ∞Å∞ `å~°¿Ñ~°∞ ~Ô O_»∞™ê~°∞¡
H˘O^Œ~°∞ ¿Ñ~˘¯O\Ï~°∞. XHõ`å~° |$Ç¨Ïã¨ÊuÉèÏ~°º, HÍQÍ =∞~˘Hõ`å~° "åe
ÉèÏ~°º Jx„QÆÇ≤ÏOKåe. ‰õΩOux „QÆÇ≤Ï¿ãÎ XHõ`å~°<Õ K≥áêÊe. JÇ¨ÏÅº
Q“`«=ÚxÉèÏ~°º, „^ÒÑ¨k ÑÖK«áêO_»=ÙÅ ^èŒ~°‡Ñüfl, ‰õΩOu áêO_»∞~åA
ÉèÏ~°º, =∞O_À^Œi ~å=}∞x ÉèÏ~°º.
D ÑÖK«Hõ#ºÅ∂ =∞Ç¨Ñü„=`«Å∞. J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# JO^Œ K«O^•Å∞
HõÅ"å~°∞. gix „|Ç¨Ï‡ qt+¨"ì ∞≥ #ÿ k=ºÅHõ}Δ ÏÅ`À ã¨$+≤Oì Kå_»∞. ™œO^Œ~º° O,
QÀÑ¨Ù~°O..... 277
™œ‰õΩ=∂~°ºO, ™œjÅºO=O\˜ ã¨∞QÆ∞}ÏÅ∞ g~°O^ŒiÖ’#∂ ã¨=∞$kúQÍ
L<åfl~Ú. XHõ™êi q"åÇ≤Ï`«Öˇ·<å, ãÖ`«uHõeæ=Ù<åfl gi Hõ<åº`åfixH˜
ÉèíOQÆOÖË^Œ∞. =∞~°}ÕKÕ=~°‰õÄ g~°∞ x`«ºÜ«Ú=`«∞Å∞QÍ =ÙO\Ï~°∞.
x`«ºHõ#ºÅ=Öˇ â’aèÅ∞¡`å~°∞. ã¨$+≤ìHõ~°Î giH˜ „Ñ¨™êkOz# =~°=∞k. Q“`«
=Úx ÉèÏ~°º JÇ¨ÏÅº WO„^Œ∞}˜‚ „¿Ñq∞OzOk. ‰õΩOu Hõ#ºQÍ LO@∂<Õ
ã¨∂~°∞º}˜‚ =iOzOk. Hõ~°∞‚xH˜ `«e¡ J~ÚOk. „^ÒÑ¨k ÑÖK«Éèí~°Î $Hõ.
|$Ç¨Ï ã¨Êu ÉèÏ~°º K«O„^Œ∞xH˜ QÆ∂_® QÆ$Ç≤Ï}˜ J~ÚOk. =∞~˘Hõ `å~°
"åeã¨∞„w=Ù e~°∞=ÙiH© aè#fl aè#fl HÍÖÏÅÖ’ ÑüflQÍ =º=Ç¨ÏiOzOk.
=∞O_À^Œi Hõ$`«û fl=∞^Œ∞_»∞ =∞O„uOz# áêÅ∞„`åy QÆ~°ƒù=u J~ÚOk.
Hõ#º#∞ „Ñ¨ãq¨ OzOk. D suQÍÑïje¿ãÎ D S^Œ∞QÆ∞~°∂ XH˘¯Hõ¯ Ñ¨ûúŒ Ö’
K«i„`« ã¨$+≤ìOz# <ås=∞}∞ÖË. ÉèÏ~°`« ~å=∂Ü«∞}Ïk qt+¨ì „QÆO^ä•Å∞
gix qt+¨ì =x`«Å∞QÍ =i‚OKå~Ú.
571. Éèí∂`«„¿Ñ`« Ñ≤âßKåÅ‰õΩ JkèÑü t=Ù_® ?
t=Ù_»∞ ã¨$+≤ìã≤÷uÅÜ«∞Hõ~°ÎÖˇ·# „u=¸~°∞ÎÅÖ’ XHõ_»∞. D qâßfixH˜
ÅÜ«∞Hõ~.Î° „‰õÄ~°„Ñ¨=$uÎQÅÆ Éè∂í `«Ñâ≤ ßKå^Œ∞Å∞ „Ñ¨[Å#∞ ÉÏkèOKÕ ã¨fiÉèÏ=O
Hõey =ÙO_Õq. ã¨$+≤ìHõ~°Î J~Ú# „|Ç¨Ï‡"å\˜ ^Œ∞â◊Û~°ºÅ‰õΩ „Ñ¨fHÍ~°O
KÕÜ«∞=Åã≤OkQÍ t=Ùx „áêi÷OKå_»∞. JO^Œ∞HõOwHõiOz t=Ù_»∞
[#ãÖKå~°OÖËx KÀ@∞ `«#‰õΩ HÍ"åÅh, JHõ¯_» LO_ç Éè∂í `«„¿Ñ`« Ñ≤âßKå
Å#∞ x„QÆÇ≤ÏOK«QÆÅ#h K≥áêÊ_»∞. PÃÑ· t=Ù_»∞ [#ãÖKå~°OÖËx â◊‡âß#
"å\˜HõÖ’ x=ã≤OKÕ U~åÊ@∞ [iyOk. JHõ¯_» LO_ç t=Ù_»∞ Éèí∂`å
^Œ∞Å#∞ x„QÆÇÏ≤ ã¨∂Î L<åfl_»∞. HÍ#"å\˜H˜ JkèÑu¨ JÜ«∂º_»∞. ™ê¯O^ŒÑÙ¨ ~å
}OÖ’x „|Ç¨ÏŸ‡`«Î~°YO_»OÖ’ t=Hõ=K«™ÈÎ„`« „Ñ¨ÉèÏ=O K≥Ñ¨Ê|_çOk. P
„Ñ¨ÉèÏ= =~°‚#Ö’ –
''‰õÄëê‡O_»É∂íè `« ÉË`åà◊ =∂sQÆ} „|Ç¨Ï‡ ~åHõãΔ Q¨ }Æ Ï<£ ãÖ„`åã¨Ü∞« ,
ãÖ„`åã¨Ü«∞—— W`åºkQÍ Éèí∂`å^Œ∞Å#∞ x„QÆÇ≤ÏOKÕ =∞O„`åÅ∞ t=Ù}˜‚
L^ÕÌtOz ÃÑ· HÍ~°}O =Å¡<Õ LK«ÛiOÑ¨|_»∞`«∞<åfl~Ú.
572. ÉèíQÆ=næ`«Ö’ â’¡HÍÅ∞ Zxfl ?
N â◊OHõ~°ÉèíQÆ=`åÊ^Œ∞Å∞ w`åÉèÏ+¨º ~°K«#‰õΩ LÑ¨„Hõq∞ã¨∂Î ''`«O
^èŒ~°‡O ÉèíQÆ=`åÜ«∞^äÀÑ¨k+¨ìO "Õ^Œ"åºã¨ó ã¨~°fi*’˝ÉèíQÆ"å<£ w`åMˇ·ºó ã¨Ñ¨Îaèó
â’¡Hõâ◊`≥·ó LÑ¨x||O^èŒ—— Jx „"åâß~°∞. nx `å`«Ê~°ºq∞k ''ÉèíQÆ=O`«∞_»∞
LÑ¨^ÕtOz# suQÍ ^èŒ~°‡=Ú#∞ ã¨~°fiA˝_»∂, ÉèíQÆ=O`«∞_»∂ J~Ú#
278 QÀÑ¨Ù~°O....
"Õ^Œ"åºã¨∞_»∞ U_»∞ =O^ŒÅ â’¡HÍÅ`À ã¨=∞‰õÄ~åÛ_»∞——. WÖÏ PKå~°∞ºÅ∞
HõO~îÀH˜QÎ Í w`«Ö’ 700 â’¡HÍÅ∞<åflÜ«∞x ¿Ñ~˘¯<åfl~°∞. J<ÕHõ w`å„Ñ¨`∞« ÅÖ’
WÑ¨C_»∞ 700 â’¡HÍÖË HõxÑ≤ã¨∞Î<åfl~Ú. HÍx w`«Ö’x Ñ¨^Œ=¸_»=
J^è•ºÜ«∞"≥∞ÿ# ˆHΔ„`« ˆHΔ„`«[˝qÉèÏQÆ Ü≥∂QÆOÖ’ "≥Ú^Œ\ ˜ â’¡HõOQÍ D „HÕk
â’¡HõO JkèHõOQÍ HõxÑ≤ã¨∞Î#flk.
„Ñ¨Hõ$uO Ñ¨Ù~°∞+Ö K≥·= ˆHΔ„`«O ˆHΔÎ[˝"Õ∞=K«
U`«^Õfik`«∞ q∞KåÛq∞ *Ï˝#O *Ë˝Ü«∞O K« ˆHâ◊=
nx`À HõeÑ≤`Õ w`«Ö’ 701 â’¡HÍÅ=Ù`å~Ú. D â’¡HÍxH˜ J<Õ‰Ωõ Å∞
9 "åºYº „"åÜ«∞ÖË^Œ∞. WO^Œ∞Ö’ P~°∞ „Ñ¨â◊flÅ∞<åfl~Ú. J~°∞˚#∞_»_çy# D
„Ñ¨â◊flÅ‰õΩ `«~°∞"å`« Hõ$+¨μ‚_»∞ ã¨=∂^è•#O K≥áêÊ_»∞. D â’¡HõO „Ñ¨H˜ΔÑ¨Î=∞x
H˘O^Œ~°∞ ÉèÏq™êÎ~°∞. NHõ$+¨μ‚x ã¨=∂^è•<åÅ‰õΩ J#∞QÆ∞}OQÍ „Ñ¨â◊flÅ∞
ã¨=∞‰õÄiÛ Z=~À D â’¡HõO„"åã≤=ÙO\Ï~°x "åi Jaè„áêÜ«∞O. t+¨μº_»∞
„Ñ¨tflOK«‰õΩ<åfl ã¨^Œ∞æ~°∞=Ù P`«‡ `«`åÎ fixfl q=iOK«_»O ã¨=Úz`«"Õ∞. D
â’¡HOõ ÖË‰Ωõ <åfl #+Öì ÖË^∞Œ . JkèHáõ ê~î"° ∞≥ #ÿ D â’¡HÍxfl QÆ∂_» ÖˇH¯˜ ¿ãÎ w`«Ö’
â’¡HõãÖYº 701J=Ù`«∞Ok.
573. "åb‡H˜ Ñ¨Ó~°fi<å=∞^èÕÜ«∞"Õ∞q∞ ?
"åb‡H˜ "≥Ú^Œ\ ˜¿Ñ~°∞ '|∞∞‰õΔΩ_»∞— „Ñ¨KÕ`«ã¨∞x ‰õΩ=∂~°∞_»∞ HÍ|\˜ì
„áêKÕ`«ã¨∞ _»x ‰õÄ_® =º=Ç¨Ïi™êÎ~°∞. „|Ç¨Ï‡ âßÑÖKÕ W`«_»∞ É’Ü«∞*Ïu
"åi`À HõÅã≤ áÈ~Ú#Ñ¨C_»∞ '~°`åflHõ~°∞_»∞— J#fl¿Ñ~°∞`À „Ñ¨ã≤kúÔHHÍ¯_»∞.
|∞∞+¨μÅ LÑ¨^Õâ◊O`À '~å=∞— <å"≥∂KåÛ~°} HÍqOz =b‡HõO #∞O_ç
"≥Å∞=_»∞@ =Å¡ '"åb‡H˜— JÜ«∂º_»∞.
574. QÆ∞~°∞=Ù‰õÄ, ã¨^Œ∞æ~°∞=Ù‰õÄ `Õ_® Uq∞\˜ ?
QÆ∞~°∞=ÙÑ¨^•xfl ™ê=∂#º J~°úOÖ’"å_ç`Õ QÆ∞~°∞=Ù‰õÄ, ã¨^Œ∞æ~°∞=Ù‰õÄ
ÉèË^ŒO LOk. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ XHõ~°∞ U =ºH˜Î =^ŒÌ<≥·<å H˘`«Î q+¨Ü«∂Å∞
r=<À áêkèÔH· <Õ~°∞ÛH˘O>Ë P q^Œº K≥Ñ≤Ê# =ºH˜Îx QÆ∞~°∞=x Ñ≤Å=K«∞Û.
áê~îâ° ßÅ, HõàÏâßÅÖ’¡x K«^∞Œ =Ù q+¨Ü∞« OÖ’#∂, q∞QÆ`å Jxfl ~°OQÍÖ’¡#∂
QÆ∞~°∞=Ù Ñ¨^•xfl ™ê=∂#º J~°÷OÖ’ fã¨∞H˘O@∞<åflO. HÍh, 'ã¨^Œ∞æ~°∞=Ù—
JO>Ë ™ê^è‰Œ Ωõ xH˜ ÉèQí =Æ ^Œ~Ì ≈° #O KÕ~ÚOK«QeÆ y#=ºH˜.Î J=`å~° Ñ¨Ù~°+μ¨ Å∞
D ã¨^Œ∞æ~°∞=ÙÅ HÀ=‰õΩ =™êÎ~°∞. ã¨^Œ∞æ~°∞=ÙÖË L`«Î=∞"≥∞ÿ# QÆ∞~°∞=ÙÅ∞.
"å~°∞ t+¨μºÅ Ç¨Ï$^ŒÜ∞« `åáêxfl `˘Åy™êÎ~∞° . gix É’^èŒ QÆ∞~°∞=ÙÅO\Ï~°∞.
QÀÑ¨Ù~°O..... 279
‰õΩÇ¨<å QÆ∞~°∞=ÙÖˇ·`Õ t+¨μºÅq`åÎxfl (^èŒ<åxfl) Pt™êÎ~°∞. g~°∞ ÉÏ^èŒ
QÆ∞~°∞=ÙÅ∞!
575. ^Õx Z~°∞Hõ`À ã¨=∞ã¨Î=Ú#∞ „QÆÇ≤ÏOK«QÆÅ"≥∂ Jk Uk ?
J^Õ Ñ¨~„° |Ç¨Ï‡. =∞\˜xì QÆ∞iOz `≥Å∞ã¨∞H˘O>Ë, =∞\˜`ì ÀKÕã#≤ =ã¨∞=Î Ù
Åhfl `≥Å∞™êÎ~Ú. JO>Ë ‰õΩO_»,^•Hõ, ÉÏ# WÖÏ! HÍQÍ, D ã¨$+≤ìJO`å
P „|Ç¨Ï‡O #∞Oz =zÛOk. HÍ|\˜ì P „|Ç¨‡xfl `≥Å∞ã¨∞H˘O>Ë ã¨$+≤ì
~°Ç¨Ïã¨º=∞O`å `≥Å∞ã¨∞ÎOk.
576. ™ê^èŒ∞=ÙÅ∞, KÕuÖ’ ^ŒO_»O (Hõ„~°) z=~° HÍëêÜ«∞ *ˇO_®
LO@∞Ok. ZO^Œ∞‰õΩ?
™êfig∞rÅ∞ ã¨~°fiãÖQÆ Ñï`åºQÆO KÕ™êÎ~°∞. ã¨<åflºã¨ ã‘fiHõ~å ã¨=∞
Ü«∞OÖ’ HÍëêÜ«∞ =„™êÎÅ`Àáê@∞ ^ŒO_»OKÕ`|« \Ïìe. JkHÍÜ«∞Hõ, "åzHõ,
=∂#ã≤Hõ xÜ«∞O„`«}‰õΩ zÇ¨ÏflO. JO>Ë =∞#ã¨∞û, "å‰õΩ¯ (=∂@Å∞) KÕ`Å« ∞
J^Œ∞Ñ¨ÙÖ’ LOK«∞H˘x ÅHõΔ ºO KÕ~åe. ÉèíQÆ=`åûHΔÍ`å¯~°"Õ∞ ÅHõΔ ºO. nxfl
ZÑ¨C_»∂ QÆ∞~°∞ÎOK«∞HÀ=_®xˆH ^ŒO_»ã‘fiHõ~°}.
=∞x+≤ ÑÖK«Éèí∂`åÅ ã¨"Õ∞‡à◊#"Õ∞ HÍ|\˜ì Ü«∞`«∞Å∞ S^Œ_»∞QÆ∞Å
á⁄_»"≥·# Hõ„~°#∞ Ñ¨@∞ì‰õΩx LO\Ï~°∞. D Hõ„~°ÅÖ’ UHõ^ŒO_ç, kfi^ŒO_ç,
„u^ŒO_ç JxÉè^Ë •Å∞<åfl J^≥· fi`« ã≤^•úO`«∞Å∞ XˆH XHõ Hõ„~°#∞ KÕ`« ^èiŒ ™êÎ~∞° .
Ô~O_»∞ Hõ„~°Å#∞ HõeÑ≤ XHõ\ ˜QÍ Hõ\ ˜ìKÕ`« ^èŒiOz É’^èŒ#Å∞ KÕ¿ã"å~°∞,
^≥·=`«ã≤^•úO`«O QÆÅ"å~°∞. =¸_»∞Hõ„~°Å#∞ XˆHHõ@ìQÍ Éèí∞*Ï# `«yeOK«∞
‰õΩ<Õ"å~°∞ ‰õÄ_» L<åfl~°∞.
577. HÍjÖ’ =∞~°}˜¿ãÎ =ÚH˜Î Åaèã¨∞ÎO^ŒO\Ï~°∞. x["Õ∞<å?
J<åkQÍ HÍjÖ’ =∞~°}˜¿ãÎ =ÚH˜Î Åaèã¨∞ÎO^Œx K≥|∞`å~°∞.
JkJq=ÚHõÎ ˆHΔ„`«O. qâ◊fi<å^äŒ∞_≥Ñ¨C_»∂ HÍjˆHΔ„`åxfl =^ŒÅ_»∞. N~å=∞
Hõ$+¨μ‚Å∞ ‰õÄ_® JHõ¯_» J#∞Éèí∂u á⁄O^•~°∞. JHõ¯_» =∞~°}Õz# r=Ùefl
J=∞‡"å~°∞ `«# Ç¨ÏãÖÎ `À fÜ«∞_»O, t=Ù_»∞ `å~°H=õ ∞O„`ÀÑ¨^âÕ O◊ KÕÜ∞« _»O
„Ñ¨`º« HõOΔ QÍK«∂âß~°∞. '*Ï˝<å^Õ=`«∞ HÔ =· ÅºO— J<Õ =∂@*Ï˝#∞Å‰õΩ =iÎã∞¨ OÎ k.
Jk "Õ^ÀH˜.Î HÍjÖ’ =∞~°}¿˜ ãÎ qâ◊fi<å^ä∞Œ _»∞ `å~°Hõ =∞O„`ÀÑ¨^âÕ O◊ KÕ™êÎ_<» Õ
JK«OK«Å qâßfiãÖ LO>Ë, J^Õ'*Ï˝#OQÍ— ÉèÏqOKåe. P *Ï˝#O`À =ÚH˜Î
Åaèã∞¨ OÎ k. N âß~°^• ^Õq qâßfiãÖ ‰õÄ_® J^Õ. 'N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^•ä =∞$`«O—
Nâß~°^•^Õq =K«<å =∞$`«O K«kq`Õ `≥Å∞ã¨∞ÎOk.
280 QÀÑ¨Ù~°O....
578. ÅHõΔ ‡} Éèí~°`« â◊„`«∞Ñ¶¨ÚflÅ‰õΩ ãÖ`å#O L#fl^• ?
ÖHõΔ ‡} Éèí~°`«â◊„`«∞Ñ¶¨ÚflÅ‰õΩ ãÖ`å#O =Ù#flk. "å~°∞ XH˘¯Hõ¯~°∂
W^ŒÌˆ~ã≤ ‰õΩ=∂~°∞Å#∞ Hõ<åfl~°∞. JOQÆ^Œ∞_», K«O„^ŒˆH`«∞_»∞ J#∞"å~°∞
ÅHõΔ ‡}∞x ‰õΩ=∂~°∞Å∞. g~°∞ HÍsÑ¨^Œä ^ÕâßxH˜ „Ñ¨É∞íè =ÙÅÜ«∂º~°∞. `«‰ΩΔõ _»∞,
Ñ¨Ù+¨¯Å∞_»∞, J<Õ "å~°∞ Éè~í `° ∞« x Ñ¨Ù„`«∞Å∞. g~°∞ `«HtΔõ Å, Ñ¨Ù+¨¯ÖÏ=m#QÆ~å
Å‰õΩ ÑïáêÅ‰õΩ ÅÜ«∂º~°∞. â◊„`«∞Ñ¶∂¨ u, ã¨∞ÉÏÇ¨ï_»∞, J#∞"å~°∞ â◊„`«∞Ñ¶Ú¨ flx
ãÖ`å#O.WO^Œ∞Ö’ "≥Ú^Œ\"˜ å_»∞ =∞^è∞Œ ~å#QÆ~åhfl ~Ô O_»="å_»∞ qkâß#QÆ
~åxfl áêeOKå~°∞.
0 579. HÍHÍã¨∞~°∞_»∞ Z=~°∞ ?
HÍHÍã¨∞~°=$`åÎO`«O ~å=∂Ü«∞}OÖ’x ã¨∞O^Œ~°HÍO_»Ö’ L#flk.
Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ Jâ’Hõ=xÖ’ ã‘`«#∞ ^Œi≈Oz Hõ$`«Hõ$`«∞º_»Ü«∂º_»∞. ã‘`«
Hˆ =Δ ∞OQÍ L#fl^Œ#fl"å~°#Î ∞ N~å=ÚxH˜ `≥eÜ«∞*ËÜ∞« _®xH˜ uiy"Õà=¡ı ÚO^Œ∞
`å#∞ P"≥∞#∞K«∂z =zÛ#O^Œ∞‰õΩ QÆ∞~°∞ÎQÍ U^≥·<å „âı+¨ª"≥∞ÿ# Jaè*Ï˝#O
K≥ÑC¨ =∞x ã‘`å^Õqx J_çQÍ_»∞. JÑ¨C_®"≥∞ Ñ¨Ó~°fiO z„`«‰Äõ @OÖ’ [iy#
HÍHÍã¨∞~° =$`åÎO`«O ~å=ÚxH˜ K≥Ñ¨Ê=Åã≤#kQÍ Ç¨Ï#∞=∞O`«∞xH˜
K≥|∞`«∞Ok. z„`«‰õÄ@OÖ’ x=ã≤OKÕ@Ñ¨C_»∞ =∞O^•H˜h f~°OÖ’ ã‘`«
~å=Úx JOHõOÖ’ ‰õÄ~°∞Ûx =ÙO_»QÍ =∂OãÖÃÑ· Pã¨H˜ÎHõÅ XHõHÍH˜
=zÛ P"≥∞#∞ ã¨Î#=∞^èŒºOÖ’ á⁄_»∞ã¨∞ÎOk. P"≥∞ =∞\˜ìÃÑà◊§ qã≤i ^•xx
x"åiOK«_®xH˜ „Ñ¨Ü«∞uflã¨∞ÎOk. J~Ú<å P HÍH˜ P"≥∞#∞ á⁄_»=_»O
=∂#ÖË^Œ∞. ~å=Ú_»k K«∂z P"≥∞#∞ HÍã¨Î ÑïÇ¨Ïã≤™êÎ_»∞. =∞m¡HÍH˜ ~°HõÎO
„ã¨qOKÕ@@∞¡ P ^Õqx á⁄_»∞ã¨∞ÎOk. JO`«@ ~å=Ú_»k K«∂z HÀÑ≤Oz
XHõ ^Œ~°ƒùáÈK«#∞ fã¨∞H˘x „|Ç¨‡GO`À ^•xx ãÖÜ≥∂[#O KÕã≤ HÍH˜ÃÑ·
„Ñ¨Ü≥∂y™êÎ_»∞. JO^Œ∞‰õΩ ÉèíÜ«∞Ñ¨_ç HÍH˜ Ñ¨Å∞kâ◊Å‰õΩ ZyiáÈ`«∞Ok.
HÍx ^Œ~°ƒùáÈK« ^•xx =^ŒÅ‰õΩO_® "≥#flO@∞ `«∞Ok. =ÚÖ’¡HÍÅ∂ uiy
ZHõ¯_® ~°H}Δõ á⁄O^ŒÖHË õ =∞~°e=zÛ "åÜ«∞ãÖ `«∞^Œ‰Ωõ ~å=Ú}Ë‚ â◊~}° ∞"Õ_∞»
`«∞Ok. JÑ¨C_»∞ ~å=Ú_»∞ ^•xÃÑ· ^ŒÜ∞« ^ŒÅz ^•x „áê}ÏÅ∞ fÜ«∞‰õΩO_®
‰õΩ_çH#õ ∞fl#∞ =∂„`«O Ç¨Ïi™êÎ_∞» . HÍH˜ ~å=ÚxH˜ #=∞ã¨¯iOz `«# P"å™ê
xH˜ "≥o§áÈ`«∞Ok. Wk HÍHÍã¨∞~°=$`åÎO`«O. Ñ¨Ó~°fiO [iy# D
=$`åÎO`åxfl ã‘`« Ç¨Ï#∞=∞O`«∞xH˜ K≥|∞`«∂ ''Ñ¨Ù„`«ó H˜Å ã¨ â◊„Hõãº¨ "åÜ«∞ã¨ó
Ñ¨``« åO =~°ó—— (4–32–28) Jx HÍH˜x xˆ~tÌ ã¨∞OÎ k. WO„^Œ∞x Ñ¨Ù„`«∞_≥#·
[Ü«∞O`«∞_Õ JÖÏ"åÜ«∞ã¨~∂° ÑÖÖ’ =KåÛ_»x WHõ¯_» H˘O^Œ~∞° q=iOKå~°∞.
QÀÑ¨Ù~°O..... 281
HÍHõ~°∂Ñ¨Ù_≥·# =∞~˘Hõ Ñ¨Ù„`«∞_»x, [Ü«∞O`«∞_ç HÍ_»h =∞iH˘O^Œi
Jaè„áêÜ«∞O.
580. ~å=}Ïã¨∞~°∞_ç Ñ¨Ù@∞ì Ñ¨Ó~Àfi`«Î~åÅ∞ Uq∞\˜ ?
HÔ H· ãõ H≤ ,© qâ◊fi"À„|Ç¨Ï‡‰õÄ Ñ¨Ù\˜#ì *Ëº+¨Ñª Ù¨ „`«∞_»∞ ~å=}Ïã¨∞~°∞_»∞. HÔ H· ãõ ≤
ãÖ`å<å¿ÑHõΔ`À J#∞z`«ã¨=∞Ü«∞OÖ’ Éèí~°Î#∞KÕi# HÍ~°}Ï# P"≥∞
ãÖ`å#O ~åHõΔã¨∞Å∞ HÍ=Åã≤=zÛOk. #~°ã≤OÇ¨Ï=¸iÎ Ç≤Ï~°}ºHõtÑ¨Ù}˜‚
ãÖÇ¨ÏiOKÕ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ''h=Ù ##∞fl W~°∞=k QÀà◊§`À K«Oáê=Ù. h
áœ~°∞+¨q∞O`Õ<å?—— Jx PˆHÑΔ O≤ Kå_»@! JO^Œ∞‰õΩ ™êfiq∞ ''~åÉ’=Ù [#‡Ö’
h‰õΩ W~°∞=k KÕ`∞« Å∞, Ñ¨k `«ÅÅ∞ LO_»QÅÆ =Ù. <Õ#∞ ™ê=∂#º =∂#=Ù_»<·≥
x#∞fl ãÖÇ¨Ïi™êÎ#∞.—— Jx K≥áêÊ_»@! JO^Œ∞=Å¡ ~å=}∞_»∞ Ñ¨k `«ÅÅ`À,
W~°"≥· KÕ`«∞Å`À Ñ¨Ù\Ïì_»x Ñ¨Ù~å}QÍ^äŒ.
'"≥‰· Ωõ O~îO° Ö’ q+¨μ=‚ Ù Ü≥ÚHõ¯ ^•fi~°áêÅ‰õΩÖˇ#· [Ü«∞q[Ü«ÚÅ∞ `«=∞#∞
Ö’xH˜áÈh‰õΩO_® J_»∞¤HÀ=_»O =Å¡ P„QÆÇ≤ÏOz# ã¨#Hõã¨#O^Œ<å^Œ∞Å∞
"åix ~åHõΔã¨∞Å∞QÍ [x‡OK«O_»x â◊Ñ≤OKå~°∞. JOKÕ`« `«~°∞"åu =¸_»∞
[#‡ÅÖ’ [Ü«∞q[Ü«ÚÅ∞, Ç≤Ï~°}ÏºHõΔ Ç≤Ï~°}ºHõtÑ¨ÙÅ∞QÍ, ~å=} ‰õΩOÉèHí ~õ ∞° ‚
Å∞QÍ, tâ◊√áêÅ ^ŒO`«=„‰õΩÅÎ ∞QÍ [x‡OKå~°∞. „Hõ=∞OQÍ #~°ãO≤ Ç¨Ï™êfiq∞,
N~å=Ú_»∞, NHõ$+¨μ_‚ ∞» gix ãÖÇ¨ÏiOKå~°∞. =∞~°Å "å~°∞ q+¨μ™‚ êxfl^èºŒ O
KÕ~°∞‰õΩ<åfl~°∞.
581. [~åãÖ^èŒ∞x NHõ$+¨μ‚_Õ ZO^Œ∞‰õΩ K«OÑ¨ÖË^Œ∞ ?
[~åãÖ^èŒ∞_»∞ =∞Ç¨|Å=O`«∞_»∞. Ñ¨Å∞Ñ¨~åºÜ«∂Å∞ Ü«∂^Œ=ÙÅÃÑ·
^ŒO_≥uÎ NHõ$+¨μ‚x [~ÚOz#"å_»∞. J~Ú<å XHõ™êi W`«x`À U~°Ê_ç#
f„= Ü«Ú^ŒOú Ö’ W`«xÃã#· ºO H©}Δ O˜ zOk. |Å~å=Úx KÕuHõ`_« ∞» zHÍ¯_»∞.
J`«}˜‚ K«OÑ¨_®xH˜ |Å~å=Ú_»∞ L^Œ∞º‰õΩÎ_≥· #Ñ¨C_»∞ NHõ$+¨μ‚_»∞ –
|^èŒº=∂#O Ç¨Ï`«~åuO áêâ‹·~åfi~°∞}=∂#∞Ã+·ó
"å~°Ü«∂=∂ã¨ QÀqO^Œó `Õ# HÍ~°ºzH©~°¬Ü«∂.
Jx ÉèÏQÆ=`«OÖ’ K≥Ñ≤Ê#@∞¡ Éèíq+¨º`å¯~åºxfl ^Œ$+≤ìÖ’ ÃÑ@∞ìH˘x
K«OÑ¨ ‰õΩO_® q=iOKå_»∞. cè=ÚxKÕ [~åãÖ^è∞Œ }˜‚ ãÖÇ¨ÏiOÑ¨*Ü Ë ∂« Åh,
JÖÏKÕ¿ãÎ J`«xK≥~Ö° ’ L#fl~åAÅ∞ q=Ú‰õΩÖÎ ·ˇ ~å#∞#fl ‰õΩ~°∞Hˆ „Δ `«ÜÚ« ^ŒOú Ö’
áêO_»=ÙÅ Ñ¨HÍΔ # KÕ~Q° ÅÆ ~°h Hõ$+¨μ_‚ ∞» ^Œ∂~°OQÍ PÖ’zOz DÑ¨xKÕâß_»∞.
282 QÀÑ¨Ù~°O....
Hõ$+¨μ‚_»∞, cè=Ú_»∞,J~°∞˚#∞_»∞, q„Ñ¨"ÕëêÅ`À áÈ~Ú [~åãÖ^èŒ∞}˜‚
áÈ~å\ÏxH˜ Ñ¨ÙiH˘ÖÏÊ~°∞. '=∂Ö’ Z=~°<åfl XHõi`À Ü«Ú^ŒúOKÕ~Ú— Jx
HÀi`Õ [~åãÖ^èŒ∞_»∞–
#`«fiÜ«∂ cè~°∞}Ï Ü≥∂`Õû Ü«Úkè qHõ¡= KÕ`«™ê
Jx Ñ≤iH˜ ÑÖ^Œ"≥·# h`À Ü«Ú^ŒúO KÕÜ«∞#x Hõ$+¨μ‚x`À JO\Ï_»∞.
cè=Úx`À `«ÅÑ¨_ç =∞~°}˜™êÎ_»∞. „uHÍÅA˝_≥·# Hõ$+¨μ‚xH˜ Wk WÖÏ
[~°∞QÆ∞`«∞O^Œx `≥Å∞ã¨∞. JO^Œ∞KÕ Hõ$+¨μ‚_»∞ `å#∞QÍ J`«}˜‚ K«OÑ¨ÖË^Œ∞.
1
582. *Ï˝#O q*Ï˝#O g\˜ ÉèË^ŒO Uq∞\˜ ?
*Ï˝#O q*Ï˝# ã¨Ç≤Ï`« q∞^ŒO =HΔÍº =∞ºâı+¨`«óI
Ü«∞^£ *Ï˝`åfi <ÕÇ¨Ï Éèí∂Ü≥∂#º`ü *Ï˝`«=º =∞=t+¨º`Õ II
ÉèQí =Æ næ`Ö« ’ nxH˜ ã¨=∂^è•#O LOk. *Ï˝#O JO>Ë XHõ q+¨Ü∂« xfl
QÆ∞iOz `≥Åã≤ LO_»_O» . (*Ï˝ J=É’^è<Œ )Õ q{*Ï˝#=∞O>Ë P `≥eã≤O^•xfl
PK«~}° Ö’ ÃÑ@ì_O» . L^•Ç¨Ï~°}H˜ =∞#O^ŒiH© pHõ\=˜ zÛ#Ñ¨ÙÊ_»∞ =fÎ#∂<≥
F „Ñ¨q∞^ŒÖ’ "≥eyOK«_»O^•fi~å "≥Å∞QÆ∞x á⁄O^Œ=K«Ûx `≥Å∞ã¨∞. Wk
*Ï˝#O. pHõ\ Ñ˜ _¨ #ç Ñ¨C_»∞ nÑÖ nÑÖ JO@∂ Ji¿ãÎ P pHõ\ x˜ KèkÕ OK«
ÖËO "≥Å∞`«∞~°∞x `ÕÖËO. =∞i D pHõ\ ˜x ÉèËkOK«_»OHÀãÖ F „Ñ¨q∞^Œx
`≥zÛ #∂<≥xáÈã≤ =uÎx "≥eyOK«_»O J<Õk U^Œ∞O^À Jk q*Ï˝#O.
JO^Œ∞ˆH „Ñü q+¨Ü«∂hfl k=º^Œ$+≤ì`À ^Œi≈Oz# <å\˜ =∞Ç¨Ï~°∞¬ÅO`å
*Ï˝#∞Å∞, JO>Ë Wk WÖÏ LO_®e. LO@∞O^Œx `≥eã≤#"åà◊√§. WHõ
<Õ_∞» P<å\˜ =∞Ç¨Ï~°∞¬Å *Ï˝<åxfl PK«~}° Ö’ÃÑ_»∞`«∂ hà◊Ö¡ ’ xÑ¨ÙÊO@∞O^Œx
x~°∂Ñ≤ã¨∂Î, xÑ¨ÙÊxOz h~˘ã¨∞ÎO ^Œx ~°∞A=ÙKÕã¨∂Î HõxÊOÑ¨KÕã¨∞Î#fl"åà◊√¡
q*Ï˝#∞Å∞. JO^Œ∞ˆH <å\˜"åà◊¡k *Ï˝# âßG"≥∞ÿ`Õ <Õ\ ˜k q*Ï˝# âßGO.
=zÛ# W|ƒO^Õ=∞O>Ë q*Ï˝#O HÍ~°}OQÍ q#Ü«∞O <Õ\"˜ åà◊H¡ ˜ q#Ü«∂xH˜
=∂~°∞QÍ JÇ¨ÏOHÍ~°O ÃÑiy, J*Ï˝#=∞ø`«∞<åfl~°∞. Hõe „Ñ¨ÉèÏ"åxH˜
ÃÑ^ŒÌÅO\Ï~°∞ =∞i.
583. L`«Î~åÜ«∞} ^ŒH˜Δ}ÏÜ«∞# Ñ¨Ù}ºHÍÅO JO>Ë Uq∞\˜ ?
ãÖ=`«û~åxH˜ Ñ¨<fl≥ O_»∞=∂™êÅ∞. ã¨∂~°∞º_»∞ XH˘¯Hõ¯~åtÖ’ „Ñ¨"tÕ OK«
_®xfl ãÖ„Hõ=∞}O JO\Ï~°∞. ã¨∂~°ºãÖ„Hõ=∞}OÖËx =∂™êxfl JkèH=õ ∂ãÖ
JO\Ï~°∞. Ñ¨<≥flO_»∞ ~åâ◊√ÅÖ’ Hõ~å¯@Hõ ~åtÖ’H˜ ã¨∂~°∞º_»∞ „Ñ¨"Õt¿ãÎ
QÀÑ¨Ù~°O..... 283
Éèí∂q∞ g∞^Œ ^ŒH˜Δ}ÉèÏQÆOÖ’H˜ ã¨∂~°ºH˜~°}ÏÅ∞ `˘O^Œ~°QÍ „Ñ¨"Õt™êÎ~Ú.
ã¨∂~°∞º_»∞ ^ŒH˜Δ} ÉèÏQÆOÖ’ „Ñ¨"ÕtOK«_®xfl ^ŒH˜Δ}ÏÜ«∞#O JO\Ï~°∞.
ã¨∂~°∞º_»∞ =∞Hõ~° ~åtÖ’ „Ñ¨"ÕtOz#Ñ¨Ù_»∞ ^•xx L`«Î~å~°úOQÍ „QÆÇ≤ÏOz
L`«~Î åÜ«∞}O JO\Ï~°∞. ãÖ=`«û~åxH˜ ~Ô O_»∞ JÜ«∞<åÅ∞QÍ K≥ÑÊ≤ XHõ\ ˜
^ŒH˜Δ}ÏÜ«∞#O, =∞~˘Hõ\ ˜ L`«Î~åÜ«∞}OQÍ QÆ∞iÎOz x~å÷iOKå~°∞ =∞#
Ñ¨Óifi‰õΩÅ∞. ã¨∂~°∞º_»∞ Hõ~å¯@HõÖ’ „Ñ¨"ÕtOKÕ HÍÖÏxfl ^ŒH˜Δ}ÏÜ«∞#
Ñ¨Ù}ºHÍÅOJh, ã¨∂~°∞º_»∞ =∞Hõ~°OÖ’H˜ „Ñ¨"Õ tOKÕ HÍÖÏxfl L`«Î~åÜ«∞}
Ñ¨Ù}ºHÍÅO Jh JO\Ï~°∞. Ñ¨Ù}ºHÍÅO JO>Ë Ñ≤`«$^Õ=`«Å‰õΩ `«~°Ê}Å∞
q_çKÕ J`«ºO`« Ñ¨q„`«"≥∞ÿ# HÍÅO Jx J~°÷O.
584. =ã¨∞^Õ=Ùx ÉèÏ~°º ~ÀÇ≤Ï}˜ ˆ~Ñ¨Öˇ¡Ö’<Õ ZO^Œ∞‰õΩ LOk ?
=ã¨∞^Õ=ÙxH˜ ^Õ=H˜, ~ÀÇ≤Ï}˜ J<Õ W^ŒÌ~°∞ ÉèÏ~°ºÅ∞<åfl~°<Õk Ü«∞^ä•~°÷O.
P W^ŒÌiH© ãÖ`å#OÖËx HÍ~°}OQÍ XHõiH˜ XHõix q∞Oz# „=`åÅh,
`«Ñã¨ ∞¨ ûÅh, `«=∞`«=∞ ™ê÷~ÚH˜ `«y#@∞ì KÕÜ∞« „áê~°OaèOKå~°∞. J~Ú`Õ, ^Õ=H˜
~ÀÇ≤Ï}˜ÖÏ ™ê=∂#∞º~åÅ∞ HÍ^Œ∞. P"≥∞ "≥Ú^Œ\ ˜ [#‡Ö’ Ñ¨$tfl. Ô~O_»=
[#‡Ö’ Jku. =¸_»= [#‡Ö’ Hõâ◊ºÑ¨Ùx ^•fi~å "å=∞#∞}˜‚ HõOk. =¸_»=
[#‡Ö’ =ã¨∞^Õ=Ùx ^•fi~å Hõ$+¨μ}‚ ‚˜ Hõ#_®xH˜ HõOã¨ ~å[ºOÖ’ LOk. ~ÀÇ≤Ï}˜H˜
Wxfl [#‡Å∂, ãÖ`å#=¸ JÑ¨Ê\˜H˜ ÖË=Ù.
585. „|Ç¨Ï‡Kåi J#QÍ Z=~°∞ ?
=∞#O ™ê^è•~°}OQÍ LÑ¨#Ü«∞#=Ú (X_»∞QÆ∞) J~Ú# "åix „|Ç¨Ï‡
Kåi JO@∞O\ÏO. HÍh, Jk ãïHÍ^Œ∞. QÆ$Ç¨Ïã¨∞Å÷ Ö’ ‰õÄ_» „|Ç¨Ï‡Kå~°∞Å∞
L<åfl~°∞. Z=ix „|Ç¨Ï‡Kåi JO\Ï~À K«∂^•ÌO !
1. QÍÜ«∞„`«∞_»∞ : LÑ¨#Ü«∞#O J~Ú# ^ŒQÆæ#∞O_ç HÍ~°O, LÑ¨ÙÊ
ÖË‰Ωõ O_® Éè’[#O KÕã#≤ "å_»∞. 2. „ÉÏÇ¨Ï‡_»∞ – "Õ^=Œ Ú Ñ¨ÓiÎQÍ <Õ~∞° Û‰õΩ<Õ
=~°‰Ωõ „|Ç¨Ï‡K«~º° O áê\ÕKÕ"å_»∞. 3.„áê*ÏÑ¨`∞« º_»∞–`«# ÉèÏ~°º#∞ |∞∞`«∞
HÍÅ =∞O^Œ∞ =∂„`«"∞Õ ãÖÉè’yã¨∂Î ZÅ¡"àÕ Ö◊ Ï Ñ¨~„° ã‘Î q=ÚY∞_»∞QÍ LO_Õ
"å_»∞. 4. |$Ç¨Ï`«∞_Î ∞» –K«xáÈÜÕ∞ =~°‰Ωõ QÆ∞~°∞‰õΩÅOÖ’<Õ LO@∂, <≥+· ‰ª≤ Ωõ
_»∞QÍ LO_Õ"å_»∞.
586. [_» Éèí~°`«∞_»∞ Éèí~°`«∞xH˜ U=∞ø`å_»∞ ?
Ñ¨Ù~å}ÏÅÖ’ =ÚQÆ∞~æ ∞° Éè~í `° ∞« Å∞ HõxÑ≤™êÎ~∞° . XHõ~∞° N=∞„^•=∂Ü«∞
}OÖ’ HõxÑ≤OKÕ HÔ H· =õ ∞‡ Ñ¨Ù„`«∞_»∞. PÜ«∞#H© [_» Éè~í `° ∞« xH© ãÖ|O^èOŒ ÖË<Õ
ÖË^Œ∞. WHõÔ~O_À"å_»∞ ÉèÏ~°`«OÖ’x"å_»∞. qâßfiq∞„`«∞x `«Ñ¨óHÍÅOÖ’
284 QÀÑ¨Ù~°O....
"Õ∞#Hõ PÜ«∞#x F_çOK«QÍ Ñ¨Ù\˜ì# â◊‰õΩO`«ÅH˜ Ñ¨Ù„`«∞_»∞. DÜ«∞# ¿Ñi@
=∞#^Õâ◊O ÉèÏ~°`«^Õâ◊O JÜ«ÚºO@∞O^Œx JO^Œi Jaè„áêÜ«∞O. HÍh Jk
ãïHÍ^Œ∞. DÜ«∞#H˜ ^ÕâO◊ Ö’x ã¨HÅõ „áêO`åÅ Ñïã≤`÷ ∞« Å∂ ãÖÑ¨Ó~°O‚ QÍ
`≥Å∞ã¨∞. P `«e¡ HÀiHõ g∞^Œ [_» Éèí~°`«∞x ¿Ñi@ U~åÊ>ˇÿ# =∞#^Õâ◊O
x*ÏxH˜ [_»Éèí~°`« ^Õâ◊O. J^Õ„Hõ=∞OQÍ ÉèÏ~°`«^Õâ◊O J~ÚOk.
587. ã¨∞Éèí„^Œ Z=ix q"åÇ¨Ï=Ú KÕã¨∞H˘#flk ?
Ñ¨Ù~å}ÏÅx ãïQÍ J~°÷O KÕã¨∞HÀHõáÈ`Õ =KÕÛz‰õΩ¯e"Õ. J~°∞˚#∞_»∞
f~°Ü
÷ ∂« „`«ÅH˜ |Ü«∞ÖËiÌ #"Õà,◊ ã¨<åºã¨ ~°∂ÑÖÖ’ H˘Å∞=Ùfi#"Õà◊ ÑïK«~º°
2 KÕÜ«∞_®xH˜ =zÛ# ^•ã≤ ã¨∞Éèí„^Œ. áêO_»=ÙÅ∞ S^Œ∞QÆ∞~°∂ XHõxÜ«∞=∂xfl
KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl~°∞. ^•x „Ñ¨HÍ~°O XH˘¯Hõ¯ ãÖ=`«û~°HÍÅO áê@∞ f~°Ü
÷ ∂« „`«Å∞
KÕÜ«∂e. P ^À+Ö J~°∞˚#∞_çH˜ Ñ¨\ ˜ìOk. P HÍÅOÖ’ J~°∞˚#∞x ÉèÏ~°ºQÍ
=zÛOk ã¨∞Éèí„^Œ.
588. =∞Hõ~°‰õΩO_»ÖÏÅ∞ ZÖÏ LO\Ï~Ú ? Jq Z=~°∞ ^èŒi™êÎ~°∞ ?
=∞Hõ~°O JO>Ë "≥Úãë Jx J~°÷O. ‰õΩO_»ÅO J<Õk K≥qH˜ ^èŒiOKÕ
PÉèí~°}O. D =∞Hõ~åxfl P ‰õΩO_»ÅO`À HõeÑ≤ =∞Hõ~° ‰õΩO_»ÅO J<Õk
XHõ PÉè~í }° O J<åfl~°∞ ÃÑ^ŒÅÌ ∞. x*ÏxH˜ ‰õΩO_»ÖÏÖËg "≥Úãë PHÍ~°OÖ’
LO_»=Ù. ‰õΩO_»ÅO K≥qH˜ ^èŒiOKÕ PÉèí~°}O. ãÖã¨¯ $`«OÖ’ K≥q J<Õ
^•xx „â◊=}O JO\Ï~°∞. JO^Œ∞KÕ`« NÇ¨Ïix K«∂ã¨∂<Î Õ DÜ«∞# „â◊=}Ï
#Hõ„Δ `«OÖ’ Ñ¨Ù\Ïì_x» P „â◊=}Ï#Hõ„Δ `«O =∞Hõ~~° åtH˜ K≥Ok#^Œh „QÆÇÏ≤ OKåˆ~
`«ÑÊ¨ , K≥qH˜ "≥Úãë PHÍ~°ÑÙ¨ ‰õΩO_»ÖÏÖËg HõxÊOK«_O» ÖË^Õ J#∞HÀ~å^Œ∞.
ÑÖ_ç`À`«Î=ÚÅ∞ =∞Hõ~°‰õΩO_»ÖÏÅ∞ ^èŒi™êÎ~°∞.
589. â◊~î°QÀÑÖÖ’x JO`«~å~°÷O Uq∞\˜ ?
â◊s~°OÖ’ Ñ¨k q^è•Öˇ#· "åÜ«Ú=ÙÅ∞O\Ï~Ú. „áê}, Jáê#, "åº#,
L^•#, ã¨=∂#, Hõ$Hõ~°, ^èŒ#O[Ü«∞, â◊~î°, Jx "å\˜¿Ñ~°∞¡. g\˜Ö’ â◊~î°
Jx ¿Ñ~°∞ Hõey# "åÜ«Ú=Ù `«e¡ QÆ~°ƒùOÖ’ Ñ≤O_»O L#flÑ¨ÙÊ_»∞ Ñ≤O_®xH˜
Ç¨x HõeyOK«_»O HÀãÖ P"≥∞ QÆ~°ƒùãÖzK«∞@∂ì LO_ç LO@∞Ok. P
â◊~î°=∞<Õ ¿Ñ~°∞QÆÅ "åÜ«Ú=Ù #∞O_ç QÀÑ¨#O´~°H˜ΔOK«_»O Uk KÕã¨∞ÎO^À
^•xx â◊~î°QÀÑÖ ÖË^• â◊~î°QÀÑ¨#O J<åfl~°∞. â◊~î° J<Õ ¿Ñ~°∞ QÆey# D
"åÜ«Ú=ÙH˜ Ji´â◊„`«∞ =ÙÅ Ñ¨xKÕ¿ãk Uk LO^À P HÍ~°}OQÍ nxfl
â◊~îåi Jx ‰õÄ_» Ñ≤Å∞™êÎ~°∞.
QÀÑ¨Ù~°O..... 285
590. ã¨∂~°∞ºxH˜ L^ŒÜ«∂ã¨Î=∞Ü«∂Å∞ ÖË"å ?
D „Ñ¨â◊fl=∞#ˆHHÍ^Œ∞ =∞Ç¨=∞Ç≤Ï=∂`«∞‡Öˇ·# =∞Ç¨Ï~°∞¬Å‰õÄ =zÛOk.
XHõ™êi "åºã¨ÉQíè "Æ å#∞_»∞ "åiH˜ Ñ¨Ù~å}Hõ^ÅŒä #∞ É’kèã∞¨ <Î åfl_»∞. ã¨∂~°∞º_»∞
L^ŒÜ∂« „kÃÑ· L^Œ~ÚOz, Ç¨Ï™êÎ„kÃÑ· Jã¨qÎ ∞™êÎ_®? Jx=Ú#∞Å∞ J_çQÍ~°∞.
^•xH˜ PÜ«∞# K«H¯õ x ã¨=∂^è•#O K≥áêÊ~°∞. ã¨∂~°∞ºxH˜ x[OQÍ L^ŒÜ∂« ã¨Î
=∞Ü«∂Å∞ ÖË=Ù. Jk x`«º „Ñ¨HÍâ◊aO|O. JO^Œ∞Hˆ ã¨∂~°∞º}˜‚ „|Ç¨Ï‡Ñ¨^•~å÷
xH˜ „Ñ¨fHõQÍ ÉèÏq™êÎ~∞° . `≥Å"¡ åi#Ñ¨ÙÊ_»∞ =∞#^Œ$+≤Hì ˜ P aO|O U aO^Œ∞=Ù
g∞^Œ xez L#fl@∞¡ HõxÑ≤ã¨∞ÎO^À, Jã¨Îq∞ã¨∞ÎO^À, P aO^Œ∞=Ù K«eOK«^Œ∞
Hõ#∞Hõ JK«ÅO J<åfl~°∞. JO^Œ∞ˆH L^ŒÜ«∂K«ÅO, J™êÎK«ÅO J<Õ ¿Ñ~°∞¡
=KåÛ~Ú Jx q=iOKå~°∞.
591. *Ï˝<ÕO„kÜ«∂ÅÖ’ Uk â◊√ÉèíO ?
*Ï˝<OÕ „kÜ«∂Å∞ J~ÚkO\˜Ö’ (K«∂_»_O» , q#_»O, ~°∞z K«∂_»@O,
"åã¨#K«∂_»@O, ã¨Ê~°≈^•fi~å `≥Å∞ã¨∞HÀ=_»O) "≥∂HõΔ*Ï˝<åxfl JOkOKÕq
"≥Ú^Œ\ ˜ ~Ô O_»∞. Hõ#∞fl^•fi~å K«∂_»QÍ, K≥q ^•fi~å q#QÍ HõeQˆ k =∂„`«"∞Õ
`å`«Î fiHõ *Ï˝#O. q∞ye# =¸_çO\˜Ö’ ^Õx=ÖÏ¡ Wk ™ê^èŒºOHÍ^Œ∞. Jq
Hˆ =ÅO Éè’QÍxˆH HÍ|\˜ì *Ï˝<OÕ „kÜ«∂Å∞ J~ÚkO\˜Ö’ `åuÎ fiHõ *Ï˝<åxfl
JOkOKÕ Hõ#∞fl, K≥q, â◊√Éèí„Ñ¨^Œ"≥∞ÿ#q JÜ«∂º~Ú. q∞ye# =¸_»∞
ZO^Œ∞‰õΩ Jâ◊√Éè„í Ñ¨ÔŒ JO>Ë Jq "≥∂HΔÍxfl ^Œ∂~°OKÕã≤ |O^è•xfl HõeyOKÕ
K«~°ºÖ’¡ áêÖÁæO@∞<åfl~Ú Hõ#∞Hõ.
592. „|Ç¨Ï‡H˜ =¸_»∞ `«ÅÖÏ ?
„|Ç¨Ï‡H˜ XHõÑÙ¨ Ê_»∞ S^Œ∞ `«ÅÅ∞O_Õq. P S^Œ∂ÃÑ#· J#∞‰õΩ#fl f~°∞QÍ
ÑÖK«Éèí∂`åÅH© ãÖˆH`åÖË. J~Ú`Õ PHÍâ◊=∞<Õk `«# Pnè#OÖ’
LO_®eûO^Õ #<Õ Jaè„áêÜ«∞O`À â◊OHõ~°∞_»∞ S^Œ= `«Åx (PHÍâßxfl)
`å#∞ fã¨∞‰õΩO>Ë ^•<Õfl #~°Hõ_»OQÍ Jaè=i‚OzOk Hõ^äŒ.HÍ|\˜ì „|Ç¨Ï‡
<åÅ∞QÆ∞ =ÚMÏÅ"å_Õ. K«`«∞~°∞‡Y∞_»x QÆ^• PÜ«∞#¿Ñ~°∞.
593. k+≤ì JO>Ë Uq∞\˜ ?
^Œ$+≤ì ^À+¨=Ú J<Õk =∂#ã≤Hõ â◊s~åxH˜ ãÖ|OkèOz# XHõ K≥_»∞
ÉèÏ=#. H˘O^Œi Pj~åfi^•xH˜ |Å=Ú L#fl>Ë¡H˘O^Œi ^Œ$+≤ìH˜ |Å=Ú
LO@∞Ok. =ÚYºOQÍ J#∞=∂<åÅ∞ L#fl"åà◊√§ Z^Œ∞\˜"åix â◊OHÕKÕ
"å~°∞, ^≥Ü«∂ºÅ∞ Éèí∂`åÅ#∞ QÆ∞iOz PÖ’zOKÕ"åà◊√§ D k+≤ì^À+Ö
286 QÀÑ¨Ù~°O....
ÉÏi# Ñ¨_»`å~°∞. #=∞‡x"åà◊§g∞^Œ, "åà◊§ [O`«∞=ÙÅg∞^Œ Ñ¨xKÕÜ«∞=Ù.
x`«ºÑ¨Ó[, "Õ^•^èŒºÜ«∞#=Ú, [Ñ¨Ç¨ÏŸ=∂Å∞ ^≥·=HÍ~åºÅ∞ KÕ¿ã"åà◊§‰õΩ U
^À+Ö JO@^Œ∞.
594. WÅ∞¡ W~°HÍ@O Pe =∞~°¯@OÖÏ LO_®ÖÏ ?
Z=i WÅ¡~Ú<å W~°HÍ@OQÍ<Õ (ãïáÈxkQÍ) LO_®e@. JÖÏˆQ
Pe (WÖÏ¡Å∞) =∞~°¯@OÖÏ (HÀuÖÏ) LO_®e@ Wn D ™ê"≥∞`«H˜ ÃÑ·#
HõxÊOKÕ J~°÷O. XHõ™ê"≥∞`« ãïQÍ Ñ¨ÅHõÖËx "åà‹¡=Ô~·<å J^ÀÖÏ Ñë¯`Õ,
JÖÏ ÑëH˜# "åà◊H¡ Í~°}OQÍ "≥Ú`«OÎ ÉèÏ+Ö`å „Éè+í "ì¨ ∞≥ áÿ È`ÀOk. XHõ™êi
3 „Éèí+¨ì"≥∞ÿ#O`« =∂„`å# U=∞ø`«∞O^Œ#∞HÀ‰õÄ_»^Œ∞. P LKåÛ~°} ãïÖËx
HÍ~°}OQÍ z„`«qz„`åÅ∞ ^•xH˜ J~°O÷ QÍ HõxÊã¨∂Î ãÖ„Ñ¨^•Ü«∂xfl K≥_Q» ˘_»
`å~Ú. WÅ∞¡ 'W~°HÍ@O—HÍ^Œ∞. 'W~°∞Hõ"å@O—QÍ LO_®e. JO>Ë W@∞
XHõ H˜\ ˜H© ^•xH˜ Z^Œ∞~°∞ kâ◊Ö’ =∞~˘Hõ H˜\ ˜H©x LOKåe. JÑ¨ÙÊ_®
WÅ∞¡ W~°∞‰õΩ "å@O (Ô~O_»∞ `«Å∞Ñ¨ÙÅ∞#fl^Õ B`«∞Ok) J=Ù`«∞Ok. W@∞
#∞O_ç QÍe J@∞ #∞Oz "≥à¥◊ Î J<å~ÀQÍºxfl HõeOæ K«^∞Œ . WHõ Pe (ÉèÏ~°º)
=∞~°¯@OÖÏHÍ^Œ∞. '=∞~°H`õ O« — ÖÏQÍ LO_®e@. '=∞~°H`õ « =∂}˜Hºõ QÀ"Õ∞kèHõ
Ñ¨Ù+¨º~åQÍ...ÅO@∂ #=~°`åflÅx K≥áêÊeû =zÛ#Ñ¨Ù_»∞ =ÚO^Œ∞QÍ
HõxÊOKÕk =∞~°Hõ`«"Õ∞. JÖÏ „Ñ¨HÍâ◊=O`«OQÍ Jxfl\Ï =∞~°Hõ`«O ZÖÏ
HõxÊ™ÈÎO^À J^Õf~°∞QÍ Jxfl\Ï WO\˜ WÖÏ¡Å∞ HõxÊOK«_»O HõxÊOK«QÆÅQÆ
_»O F J^Œ$+¨ìO. JO^Œ∞KÕ`« D ™ê"≥∞`« WÅ∞¡ W~°∞‰õΩ"å@O–WÖÏ¡Å∞
=∞~°Hõ`«OÖÏ K«∂_®Å<Õk ÉèÏ==∞#fl=∂@.
595. Ñ¨â◊√Ñü J#QÍ Z=~°∞ ?
áêâ◊O JO>Ë `å_»∞. P áêâ◊OKÕ`« Hõ@|ì _Õk U^Œ∞O^À ^•xfl Ñ¨â√◊ =Ù
JO\Ï~°∞. Ñ¨â◊√=Ù J#QÍ<Õ =∞#H˜ Z^Œ∞ÌÅ∂, ^Œ∞#fláÈ`«∞Å∂ WOHÍ WÖÏ
<åÅ∞QÆ∞HÍà◊¡ [O`«∞=ÙÖË Hõà◊§=ÚO^Œ∞ "≥∞^Œ∞Å∞`å~Ú. x["Õ∞! "å\˜x
áêâ◊O (<å~°`À ¿Ñx#`å_»∞) `À Hõ>Ëì¿ã =∂@ x["Õ∞. ^•xfl Hõ\ ˜ì#Ñ¨Ù_»∞
Jk =∞#xOz ZHõ¯_çHÀ uO_ç ^˘iˆH KÀ\˜H˜ "≥o§áÈÜÕ∞ =∂\ x*"Õ∞!
JO`« =∂„`å# Ñ¨â◊√=ÙÅO>Ë <åÅ∞QÆ∞HÍà◊¡ [O`«∞=ÙÅ∞ =∂„`«"Õ∞HÍ^Œ∞.
=∂#=*ÏuÖ’L#fl =∞#O ‰õÄ_» Ñ¨â◊√=ÙÅ"Õ∞. ZÖÏQÆ?
Wk <åWÅ∞¡–W^˘Hõ áêâ◊O. Wk <å ^èŒ#O W^˘Hõ áêâ◊O, D"≥∞ <å
ÉèÏ~°º. W^˘Hõáêâ◊O, g_»∞ <å Ñ¨Ù„`«∞_»∞. W^˘Hõáêâ◊O, Ñ¶¨ÖÏx "åxH˜
QÀÑ¨Ù~°O..... 287
<åºÜ«∞O K≥Ü∂« ºe. W^˘Hõáêâ◊O, nx¿Ñ~°∞ ~åQÆO, Ñ¶Ö¨ Ïx "åiH˜ „^ÀÇ¨xfl
`«ÅÃÑ\Ïìe. W^˘Hõ áêâ◊O, nx¿Ñ~°∞ ^Õfi+Ö, WÖÏ\˜ áêâßÅxfl\˜`À#∂
Hõ@ì|_ç L#fl"åà◊¡O =∞#O. ÃÑ·# J#∞‰õΩ#fl@∞¡ Ü«∞[=∂x Ñ¨â◊√=Ùefl
ZÖÏ XHõã¨ÎOÉèÏxH˜ Hõ\ ˜ì"Õ™êÎ_À JÖÏ Ñ¨â◊√=ÙÅ"≥∞ÿ# =∞#x WO^•Hõ
J#∞‰õΩ#fl z„`«qz„`« áêâßÅ`À Hõ>¿ìË ã "å_»∞ â◊OHõ~∞° _»∞. Z=~°∞ áêâ◊O`À
Hõ>Ëì¿ãÎ P Ñ¨â◊√=ÙH˜ P Hõ>Ëìã≤#"å_»∞ Ü«∞[=∂x (Ñü) J=Ù`«∞<åfl_À
JÖÏ D áêâßÅ`À =∞#q Hõ>Ëìã≤# â◊OHõ~°∞_»∞ =∞# áêe\˜ Ñ¨â◊√Ñü.
596. ''=∞Ç¨—— J#fl Ñ¨^Œ=Ú Dâ◊fi~°∞xˆH ZO^Œ∞‰õΩ L#flk?
=∞Ç¨{Dâ◊fi~°∞_»∞´=∞¿ÇÏâ◊fi~°∞_»∞
'=∞Ç¨— J<ÕÑ¨^ŒO ZHõ¯_≥·<å =zÛO^ŒO>Ë P =∞Ç¨ â◊|ÌOÖËxq H˘xfl
L<åflÜ«∞h, JÖÏO\˜ H˘xflO\˜ HõO>ˇ Q˘Ñ¨Êk D =∞Ç¨Ñ¨ÔŒ `À HõxÊOã¨∞OÎ
^Œh J~°÷O KÕã¨∞HÀ"åe. „Ñü |Ç¨ïà◊ K«`«∞~°Ìj t=~å„u J~Ú`Õ =∂Ñ¶¨∞
|Ç¨ïà◊ K«`«∞~°út =∞Ç¨t=~å„u J~Ú#@∞¡. WO\’¡ [iˆQ ÉÏÅ™êÔ~,
<å=∞Hõ~°}O, Ñ¨Ù\˜ì#~ÀA ÑÖ_»∞QÆ, LÑ¨#Ü«∞#O =O\˜=hfl L`«û"åÖË.
J~Ú`Õ HõÖÏº}O =∂„`«O =∞Ç¨ÏŸ`«û=O. ã¨ˆ~ !
ã¨$+≤ìH˜ Dâ◊fi~°∞_»∞ „|Ç¨Ï‡. ã≤÷uH˜ Dâ◊fi~°∞_»∞ q+¨μ‚=Ù. q^ŒºÅH˜ Dâ◊fi
~°∞_»∞ q<åÜ«∞‰õΩ_»∞. ãÖw`åxH˜ Dâ◊fii ã¨~°ã¨fiu. ^èŒ<åÅH˜ Dâ◊fi~°∞_»∞
‰õΩÉË~∞° _»∞. JO^Œ~∂° Dâ◊fi~°∞Å‰õÄ Dâ◊fi~°∞_»∞ JO>Ë WO^Œih `«# =â◊OÖ’
LOK«∞ ‰õΩ#fl"å_»∞ =∞Ç¨{Dâ◊fi~°∞_»∂ =∞¿ÇÏâ◊fi~°∞_»∞. (Dâ◊fi~°∞_»<Õ =∂@H˜
JkèHÍi „Ñ¨Éèí∞=Ó Jx J~°÷O. =∞¿ÇÏâ◊fi~°∞_»<Õ =∂@H˜ ã¨~åfikèHÍs =∞Ç¨
„Ñ¨Éèí∞=Ó Jx J~°÷O. '=∞Ç¨„Ñ¨Éè’! J<Õ ãÖÉ’^èŒ#O XHõÑ¨ÙÊ_»∞
ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞OÖ’ LO@∞O_Õk.)
597. =∞Ç¨=∞$`«∞ºO[Ü«∞ Ç¨ÏŸ=∞O KÕ~Ú¿ãÎ =∞$`«∞º=Ù PyáÈ`«∞O^•?
=∞$`«∞ºO[Ü«Ú_»∞ J#QÍ =∞$`«∞º=Ùx [~ÚOz#"å_»x J~°÷O.
Ñ¨Ù@ì_O» ZÑ¨ÙÊ_À P q+¨Ü∂« xfl `≥Å∞ã¨∞HÀÖËO =∞#O. JÖÏˆQ =∞~°}O˜ KÕk
ZÑ¨ÙÊ_À P q+¨Ü«∂xfl ‰õÄ_» `≥Å∞ã¨∞HÀÖËx "åà◊¡O =∞#"Õ∞. D Ô~O\˜h
`«#=^ŒÌ ã¨~°Ç¨Ïã¨ºOQÍ LOK«∞‰õΩ<Õ "å_»∞ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ JÖÏ\˜ Ô~O\˜Ö’
=∞$`«∞º=Ùx [~ÚOKåÅO>Ë DÜ«∞xfl P„â◊~ÚOKåÅx D =∞$`«∞ºO[Ü«∞
J<ÕÑ^¨ OŒ =∞#H˜ K≥áÈÎOk. JÖÏ =∞$`«∞º=ÙH˜ áÈ=Åã≤# "åà◊O¡ `å DÜ«∞xfl
P„â◊~Ú¿ãÎ WHõ Z=iH© Kå"Õ ~åHõ LO_»Hõ Jã¨Å∞ „Ñ¨ÑÖK«OÖ’ ÅÜ«∞=∞<Õ
288 QÀÑ¨Ù~°O....
HÍ~°º„Hõ=∞"Õ∞ PyáÈ`«∞Ok. HÍ|\˜ì =∞$`«∞º=Ùx [~ÚOz#"å_»<Õ =∂@H˜
J~°÷O WkHÍ^Œ∞.
`å`å¯eHõOQÍ =∞#H˜ Kå=Ù`À ã¨=∂#OQÍ =zÛÑ¨_Õ PÑ¨^Œx JÑ¨
=∞$`«∞º=Ù JO\Ï~°∞. WÖÏHÍHõ =∞~°}ÕKÕ HÍÅOÖ’ =zÛ# PÑ¨^Œx
=∞$`«∞º=Ù JO\Ï~°∞ D ~Ô O\˜Ö’#∂ =∞#H˜ `≥eÜ«∞‰õΩO_® =zÛ# Kå=Ù`À
ã¨=∂#"≥∞ÿ# Ñïã≤÷ux (JÑ¨=∞$`«∞º=Ùx) [~ÚOK«QÆÅ (^•@QÆÅ) â◊H˜Îx
=∞#H˜KÕÛ"å_»∞ (=∞$`«∞ºO[Ü«Ú—_»x J~°÷O. JO^Œ∞ˆH Kå=Ù ã¨g∞Ñ≤ã¨∂Î#fl
^ŒxÑ≤Oz#Ñ¨Ù_»∞ =∞Ç¨=∞$`«∞ºO[Ü«∞ [ÑÖ, Ç¨ÏŸ=∞O, =O\˜q KÕ~ÚOK«∞
4 ‰õΩO@∞O\ÏO. KÕ~ÚOK«∞‰õΩ<åfl =∞~°}O =zÛO^ŒO>Ë P HÍÅO JÑ¨=∞$`«∞º
HÍÅO HÍ^Œ∞ =∞$`«∞ºHÍÅ"Õ∞ Jx J~°÷=∞#fl=∂@ !
598. 108 â◊H˜ÎÑ‘~îåÅ∞ q=~åÅ∞ ?
1. qâßÖÏH˜Δ–HÍj 2.eOQÆ^è•i}˜–<≥·q∞âß~°}º=Ú 3. Åe`«–
„Ñ¨Ü«∂QÆ, 4.HÍ=∂H˜Δ–QÆO^èŒ=∂^Œ=O 5. ‰õΩ=Ú^Œ–=∂#ã¨ã¨~À =~°=Ú
6. qâ◊fiHÍÜ«∞–JO|~ü 7.QÀ=∞u–QÀ=∞O`«Ñ¨~°fi=Ú 8. HÍ=∞ Kåi}˜–
=∞O^Œ~Ñ° ~¨ fi° `«=Ú 9.=∞^À`«¯@–K≥„· `«~^° =Œä #=Ú 10. [Ü«∞Ou– Ç¨Ïã≤<Î å
Ñ¨Ù~°=Ú 11. Q“i–Hõ<åº ‰õΩ|˚=Ú 12. ~°OÉèí–=∞ÅÜ«∞Ñ¨~°fi`«=Ú 13.
H©iÎ=∞u–UHÍ=∞~°ˆHΔ„`«O 14. qâıfiâ◊fii–qâ◊fi=Ú 15. Ñ¨Ù~°∞Ç¨ï`«–
Ñ¨Ù+¨¯~°=Ú 16. =∂~°^æ •~Úx–ˆH^•~°=Ú 17. #O^Œ–Ç≤Ï=∞=O`«=Ú 18.
Éè„í ^ŒHiõ H‚ –õ QÀHõ~=‚° Ú19. Éè"í åh–™ê÷<âÕ fi◊ ~°=Ú 20. aÅfiÑ¨„uHõ–aÅfiHõ=Ú
21. =∂^èqŒ –Nâ‹Å· =Ú 22. Éè„í ^Œ–Éè„í ^Õâfi◊ ~°=Ú 23. [Ü«∞–=~åÇ¨Ïâ‹Å· =Ú
24. Hõ=∞Å–u~°∞"å~°∂~ü 25. ~°∞„^•}˜–~°∞„^ŒHÀ\˜ 26. HÍo–HÍà◊O[~°Ñ~¨ fi°
`«=Ú 27. HõÑ≤Å–=∞Ç¨eOQÆ=Ú 28. =Ú‰õΩ>Ëâ◊fii – =∞~À¯@=Ú 29.
=∞Ç¨^Õq–™êÅ„QÍ=∞=Ú 30. [Å„Ñ≤Ü∞« –t=eOQÆ=Ú 31. ‰õΩ=∂i–Ç¨Ïi
^•fi~°=Ú 32. Åe`«–ãÖ`å#ˆHΔ„`«=Ú 33. L`«ÊÖÏH˜Δ–ã¨Ç¨Ï „™êHõΔ=Ú
34. =∞Ç¨`«ûÅ–Hõ=∞ÖÏHõΔ=Ú 35. =∞OQÆà◊–QÆOQÍ`«@=Ú 36. q=∞Å–
Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«=Î ∞ˆH„Δ `«=Ú 37.J"≥∂Ñ¶∂¨ H˜–Δ qáêâßf~°=Ú 38. áê@Å– Ñ¨ÙO_»
=~°#ú =Ú 39.<å~åÜ«∞}˜–z#∞áê~°≈fi=Ú 40. Éè„í ^Œã∞¨ O^Œi– q‰õÄ @=Ú
41. qÑ¨ÙÖËâfi◊ i–qÑ¨ÙÅ=Ú 42. HõÖÏº}© – =∞ÅÜ«∂K«Å=Ú 43. HÀ@q–
HÀ\˜f~°÷=Ú 44. ã¨∞QÆO^èŒ–=∂^èŒ=#=Ú 45. „uãÖ^èŒº–Ç¨Ï$+‘ ˆHâ◊=Ú
46. ~°u „Ñ≤Ü∞« –QÆOQÍ^•fi~°=Ú 47. ã¨∞#O^Œ–t=‰õΩO_»=Ú 48. #Okx–
QÀÑ¨Ù~°O..... 289
kqHÍ `«@=Ú49.~°∞H˜} Δ –˜ ^•fi~°Hõ 50. ~å^è–Œ |$O^•=#=Ú 51. ^ÕqHõ–
=∞^è∞Œ ~° 52. Ñ¨~"° ∞Õ â◊fii–áê`åà◊ 53. ã‘`–« z„`«‰Äõ @=Ú 54. qO^èºŒ "åã≤x
–qO^è•ºK«Å=Ú 55. UHõg~°–ã¨Ç¨ÏºÑ¨~°fi`«=Ú 56. K«O„kHõ–Ç¨Ïiâ◊ÛO
„^Œ=Ú 57. ~°=∞}–~å=∞f~°=÷ Ú 58. =∞$QÍ=f– Ü«∞=Ú<å`«@=Ú 59.
=∞Ç¨ÏÅH©;–H˘ÖÏ›Ñ¨Ù~°=Ú 60. L=∂^Õq–=e <åÜ«∞HõˆHΔ„`«=Ú 61.
P~ÀQÆº–"≥·^Œº<å^äŒ=Ú 62. =∞¿ÇÏâ◊fii–=∞Ç¨HÍà◊=Ú 63. JÉèíÜ«∞–L+¨‚
f~°÷=Ú 64. J=∞$`«–qO^èŒº HõO^Œ~°=Ú 65. =∂O_»e–=∂O_»=º=Ú
66. ™êfiÇ¨Ï–=∞Ç≤Ï+¨‡u 67. „Ñ¨K«O_»–KèåQÆÖÏO_»=Ú 68. K«O_çHõ–
=∞Hõ~°O^Œ=Ú 69. =~å~ÀÇ¨Ï–™È"Õ∞â◊fi~°=Ú 70. Ñ¨Ù¯~å=u–„Ñ¨ÉèÏã¨=Ú
71. ^Õ==∂`«–ã¨~°ã¨fif ã¨=Ú„^ŒãÖQÆ=∞=Ú 72. ã≤OÇ≤ÏHõ–`«$`«â∫K«=Ú
73. Ü«∞â◊ã¯¨ i–HÍiÎHˆ Ü«∞Hˆ „Δ `«=Ú 74.Ö’Å–L`«ÊÖÏ=~°#Î =Ú 75. ã¨∞Éè„í ^Œ–
â’}QÆOQÍãÖQÆ=∞=Ú 76.ÅH©;^Õq–ã≤^ŒúÑ¨Ù~°=Ú 77. JOQÆ#–Éèí~°`å
„â◊=∞=Ú 78. qâ◊fi=Úd–*ÏÖÏO^èŒ~°=Ú 79. `å~°–H˜+≤¯O^èŒ Ñ¨~°fi`«=Ú
80. Ñ¨Ù+≤–ì ^Õ=^•~°∞=#=Ú 81. "Õ∞^è–Œ HÍj‡~°∞=∞O_»Å=Ú 82. cè=∂^Õq
–Ç≤Ï=∂„k 83. Ñ¨Ù+≤ì–qâıfiâ◊fi~°=Ú 84. â◊√k–HõáêÅ"≥∂K«#=Ú 85.
=∂`«–HÍÜ«∞=~ÀÇ¨Ï}=Ú 86. ^èŒfix–â◊OM’^•ú~°=Ú 87.^èŒ$u–Ñ≤O_®~°
Hõ=Ú 88. HÍÅ–K«O„^ŒÉèÏQÍf~°=Ú 89. t=HÍi}˜–JKÀÛù^Œ=Ú 90.
J=∞$`«–"Õ}©@=Ú 91. T~°fit–|^Œs=#=Ú 92. F+¨kè–L`«Î~°‰õΩ~°∞
Éèí∂q∞ 93. ‰õΩâ’^ŒHõ–‰õΩâ◊nfiÑ¨=Ú 94.=∞#‡^äŒ–¿ÇÏ=∞‰õÄ@=Ú 95.
ã¨`«º"åkx–=Ú‰õΩ@=Ú 96.=O^ŒhÜ«∞–Jâ◊fi`«÷=Ú 97. xkè–JÅHÍ
Ñ¨Ù~°=Ú 98. QÍÜ«∞„u–"Õ^=Œ ÚÅ∞ 99.áê~°fiu–t=ã¨xflkè 100. WO„^•}˜
–^Õ=Ö’Hõ=Ú 101.ã¨~°ã¨fiu–„|Ç¨Ï‡=ÚY=Ú 102. „Ñ¨Éèí–ã¨∂~°º=∞O_»
Å=Ú 103. "≥·+¨‚q–=∂`«$HõÅ∞ 104. J~°∞O^èŒu–Ñü„=`«Å∞ 105.
uÖ’`«=Î ∞–~°=∞}∞Å∞ 106.„|Ç¨Ï‡Hõà–◊ z`«Î 107.â◊H–Î˜ r= â◊s~°=Ú.108.
599. „Ñ¨™ê^•ÖˇO^Œ∞‰õΩ ?
=O_»∞H˘#flk ™êfiq∞H˜ x"Õ^Œ#KÕ¿ãÎ J^Õ „Ñ¨™ê^ŒO. ÖËHõáÈ`Õ =\˜ì
J#flO. PÅÜ«∂ÅÖ’ J#fl"Õ∞ HÍ‰õΩO_® J<ÕHõ =ã¨∞=Î ÙÅ#∞ x"Õ^#Œ KÕ™êÎ~∞° .
JqÉèí‰õΩÎÅ‰õΩ ~°Hõ~°HÍÖˇ·# ~ÀQÍÅ#∞ áÈQ˘@∞ì‰õΩO@∂ LO\Ï~°∞.
QÆ∞~°∞=Ü«¸~ü ^Õ"åÅÜ«∞OÖ’ (ˆH~°à)◊ Hõ$+¨q‚ „QÆÇÏ¨ OLOk. H˘<åflà◊§Hõ¯_»
LO_ç Hõ$+¨μ‚xH˜ Jaè¿+HõOKÕã≤# #∂<≥#∞ H˘kÌQÍ Ö’Ñ¨Å‰õΩ fã¨∞H˘O>Ë
H©à§◊ <˘Ñ¨CÅ∞ áÈ`åÜ«∞x #=∞‡HõO. <å~åÜ«∞}Éè\í ÏìiH˜ J\Ï¡áÈ~ÚO^Œx,
290 QÀÑ¨Ù~°O....
P "≥#∞Hõ <å~åÜ«∞}©Ü∞« O J<Õ„QÆO^ä•xfl ~°zOKå_»x, P „QÆO^ä•xfl Hˆ ~°àÖ◊ ’
H˘xfl"ÕÅ=∞Okx`«ºO áê~åÜ«∞}KÕ™êÎ~°x q<åfl=∞. áê`åà◊ JO[#O
J<Õ ~åu`À P q„QÆÇ¨ÏO #∞OK«|_çO^Œ@.
Hˆ ~°àÖ◊ ’<Õ Ã+~üè« ¡ `åÅ∞HÍÖ’ u~°∞q~°≠Ï J<Õ „QÍ=∞O LOk. „¿ÑQÆ∞Å
ÉÏ^èŒÅ∞ `«k`«~° ÉÏ^èŒÖ`À ‰õÄ_ç# [#O WHõ¯_»‰õΩ =ã¨∂ÎO\Ï~°∞. Ñ¨Ó*Ïi
QÆ∞_çK«∞@∂ì "≥ÚeKÕ F+¨kèx fã≤H˘x=zÛ P=ÙáêÅÖ’ P ~°™êxfláÈã≤
™êfiq∞H˜ x"Õ^Œ#KÕ™êÎ_»∞. Éèí‰õΩÎÅ∞ MÏmHõ_»∞Ñ¨Ù`À LO_ç P ~°™êxfl„`åy,
QÆ∞_çK«∞@∂ì „Ñ¨^ŒHΔ̃}O KÕ™êÎ~°∞. =¸_»= „Ñ¨^ŒHΔ̃}O Ñ¨Ó~°ÎÜÕ∞ºÖ’QÍ Hõ‰õΩ¯O
5 \Ï~°∞. `«~°∞"å`« "åiH˜ J#flO ÃÑ_»`å~°∞.
^äŒHõs≠ J<Õ „QÍ=∞O JO|ÅÑ¨Ó~°≠Ï `åÅ∂HÍÖ’ LOk. JHõ¯_»
XHõ #∂<≥#∞ `«Ü«∂~°∞KÕ™êÎ~°∞. Jk H©à◊§<˘Ñ¨CÅ∞, HõΔÜ«∞, ~°HõÎ^Àëêxfl
áÈQ˘_»∞`«∞O ^Œ@. ãÖ=`«û~åxH˜ XHõ=∂>Ë `«Ü«∂~°∞KÕ™êÎ~°∞. JO^Œ~°∂
F+¨^èŒ∞Å∞ fã¨∞H˘x =™êÎ~°∞. "å\˜x ^ŒOz, P ~°™êxfl #∂<≥Ö’áÈã≤
=∞~°QÆHÍ™êÎ~°∞. J^Õã¨=∞ Ü«∞OÖ’ áêÜ«∞™êxfl =O_»∞`å~°∞. áêÜ«∞ãÖ
ÃÑ·# `≥@∞ì Hõ\ ˜ì#Ñ¨Ù_»∞ P #∂<≥ ‰õÄ_® HÍyO^Œx #q∞‡, ^•xx =_»É’ã≤
#∂<≥#∞ Éèí‰õΩÎÅ‰õΩ JOk™êÎ~°∞. Z@∞ì=∞#∂~ü ^Õ"åÅÜ«∞O XHõÃÑ^ŒÌ
nÑ¨ã¨ÎOÉèíO LOk. ^•xÃÑ· Ñ¨àı§xfl LOz HÍ@∞Hõ#∞KÕã≤ HõO\˜~ÀQÍÅ‰õΩ
"å_»`å~°∞.=¸~°Û`ù À ÉÏ^èÑŒ _¨ "Õ å~°∞ ‰õÄ_® WHõ¯_» H˘<åflà◊√§O_ç „Ñ¨™ê^•Å∞
uO@∂ ~ÀQÍÅ#∞ áÈQ˘@∞ì‰õΩO\Ï~°@.
"≥·^Œº<å^äŒ^Õ"åÅÜ«∞OÖ’ XHõ =∞O_»ÅO ~ÀAÅ∞ (40~ÀAÅ∞) Éèí‰õΩÎ
Å∞O_ç JHõ¯_»∞#fl hà◊§#∞ „`åQÆ∞`«∂ ^Õ"åÅÜ«∞OÖ’ WKÕÛ qÉè∂í u „Ñ¨™ê^•xfl
XO\˜H˜ Ñ¨Óã¨∞H˘x, H˘O`«<À\’¡ "Õã¨∞H˘x `«=∞ K«~°‡~ÀQÍÅ#∞ áÈQ˘@∞ì
‰õΩO@∂ LO\Ï~°@. WÖÏ f~°÷„Ñ¨™ê^•Å‰õΩ JO`«\ ˜ =∞Ç≤Ï=∞ LOk=∞i.
600. Ñ¨Ù\˜ì# ~ÀA# Uq∞ KÕÜ«∂e ?
L„QÆO, g~°O, =∞Ç¨q+¨μ‚O [fiÅO`«O ã¨~°fi`À=ÚYO
#$ã≤OÇ¨ÏO cè+¨}O Éèí„^ŒO, =∞$`Àº~°‡ $`«∞º~°fl=∂=∞ºÇ¨ÏO I
=∞$`«∞ºO[Ü«∂Ü«∞ ~°∞„^•Ü«∞ hÅHõO~îåÜ«∞ â◊OÉèí"Õ
J=∞$`ÕâßÜ«∞ ã¨~åfiÜ«∞ =∞Ç¨^Õ"åÜ«∞ `Õ #=∞óII
Ñ¨^ŒH˘O_»∞=O^ŒÅ™ê~°∞¡ ÃÑ· â’¡HÍxfl LK«ÛiOz Ñ¨Ù\˜ì#~ÀA<å_»∞
gix Ñ¨ÓlOz, áêÅ∞, #∞=ÙfiÅ∞, ÉˇÅO¡ x"ÕkOz „Ñ¨™ê^ŒO ã‘fiHõiOKåe.
QÀÑ¨Ù~°O..... 291
601. PO[<ÕÜ«ÚxH˜ `«=∞Åáê‰õΩÅ`À<Õ P‰õΩ Ñ¨Ó[x ZO^Œ∞‰õΩ KÕ™êÎ~°∞?
PO[<ÕÜÚ« _»∞ =#Ñ¶Å¨ „Ñ≤ÜÚ« _»∞ JO>Ë J_»qÖ’ LO_Õ K≥@H¡ ˜ HÍã≤#
Ñ¶Ö¨ ÏÅx u#_»OW+Öì QÍ Hõey# "å_»x J~°O÷ . PO[<ÕÜÚ« _»∞ âßMÏK«~∞° _»∞
(K≥@¡ H˘=∞‡Å g∞^ŒxOz, H˘=∞‡Å g∞kH˜ ^Œ∂H˜ x=ã≤OKÕ ÅHõΔ}O
Hõey#"å_»∞) HÍ|\˜ì, J_»q fÔQÅ∂, J_»q P‰õΩÅ∂ PÜ«∞#H˜ =∞iO`«
W+¨ìO. `«=∞Åáê‰õΩ J<Õk fQÆQÍ ÃÑiˆQ *ÏuH˜ K≥Ok#"≥ÚHõ¯. Wk ã¨Ç¨Ï
[OQÍ QÆ$Ç¨ÅÖ’ LO_»^Œ∞. =<åÅÖ’<Õ LO@∞Ok. HÍo^•ã¨ =∞Ç¨Hõq
~°ÑÚ¨¶ =Oâ◊ HÍ=ºOÖ’ `åO|∂ÅÑ¨Ù K≥@∞¡ QÆ∞iOz F =~°#‚ ‰õÄ_® KÕ™ê_»∞.
(`åO|∂b<åO ^ŒÖˇ·ã¨Î„`«...)
602. â◊O`«#∞_ç ÉèÏ~°º ¿Ñ~°∞ QÆOQÆ, t=Ùx ÉèÏ~°º ‰õÄ_» QÆOˆQ XHõ~°∞ HÍ^•?
QÆOQÆ=¸_»∞KÀ@¡ „Ñ¨=Ç≤Ï™ÈÎOk. ã¨fi~°æOÖ’ LO_Õ QÆOQÆ¿Ñ~°∞
PHÍâ◊QÆOQÆ. =∞~°Îº(=∂#=)Ö’HõOÖ’ LO_Õ QÆOQÆ ¿Ñ~°∞ QÆOQÆ. áê`åà◊
Ö’HõOÖ’L#fl QÆOQÆ ¿Ñ~°∞ áê`åà◊QOÆ QÆ. â◊OHõ~∞° x `«Åg∞^Œ L#flk PHÍâ◊
QÆOQÆ=∞‡. â◊O`«#∞xÉèÏ~°º J~Ú# P"≥∞ Éèí∂Ö’HõQÆOQÆ. HÍ|\˜ì QÆOQÆÅhfl
XHõ\ ˜HÍ=Ù. Éèí~°ÎÅO^ŒiH© Uq^èŒ"≥∞ÿ# ãÖ|O^èŒ=ÚÖË^Œ∞.
603. Éèí∂q∞Hõ<åfl |~°∞"≥·#^Õk ?
Éè∂í q∞Hõ<åfl |~°∞"≥#· k `«e.¡ ã¨$+≤Öì ’x K«~åK«~° =ã¨∞=Î Ù ÅxflO\˜Ö’#∂
^≥·=`åfixfl K«∂_»_»O =∞#ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞O. =∞#O xÅ|_»_®xH©, rqOK«
_®xH© P^è•~°"∞≥ #ÿ Éè∂í q∞x‰õÄ_® =∞#O ^Õ=`«ÖÏˆQ ÉèÏqOz P~åkè™êÎO.
=∂#=ÙÅ∞, Ñ¨â√◊ Ñ¨HÍΔ º^Œ∞Å`À ã¨Ç¨ D <ÕÅg∞k ã¨=∞ã¨Î r=~åã¨∞Å LxH˜,
áÈ+¨} JO`å Éèí∂q∞g∞^Õ P^è•~°Ñ¨_ç LOk. Ñ¨Ù}ÏºHÍ~åºÅ∞, áêáêÅ∞,
Ñ¶∞¨ ’~åÅ∞, <Õ~åÅ∞Jhfl DÉè∂í q∞g∞^Œ [iyáÈ`«∞O\Ï~Ú. r=ÙÅ=Å¡ HõeQˆ
~°Hõ~°HÍÅ Ç≤ÏOã¨Å#∞ Éèí∂^Õq =∞ø#OQÍ Éèíiã¨∂Î ã¨Ç≤Ïã¨∂Î LO@∞Ok.
JO^Œ∞ˆH F~°∞ÊH˜, HõΔ=∂QÆ∞}ÏxH© Éèí∂q∞h ãÖˆH`«OQÍ K≥|∞`å~°∞. ã¨Ç¨Ï
#=¸ âßO`«=¸ =¸sÎÉèíqOz# Éèí∂q∞ Hõ<åfl ‰õÄ_® |~°∞"≥·#k `«e¡
Jx ^èŒ~°‡~åA ã¨=∂^è•#O K≥áêÊ_»∞. F~°∞ÊÖ’ HõΔ=∂QÆ∞}OÖ’ Hõ#fl `«e¡
Éèí∂^Õq`À ã¨=∂#OQÍ LO_»_»"Õ∞HÍ^Œ∞. XHõ\ ˜ Ô~O_»∞™ê~°∞¡ ÃÇÏK«∞ÛQÍ
‰õÄ_® LO@∞Ok. =∞#O xÅ=_®xH˜ P^è•~°"≥∞ÿ#Éèí∂q∞ ‰õÄ_®
XH˘¯Hõ¯™êi HõOÑ≤Oz r=Ùefl á⁄@ì# ÃÑ@∞ì‰õΩO@∞OkQÍh, `«e¡=∂„`«O
`«# Hõ#fl a_»¤efl Z@∞=O\˜ Ñïã≤ÎuÖ’#∂ K«OÑ¨ÙHÀ^Œ∞. JO^Œ∞ˆH H˘_»∞‰õΩ
292 QÀÑ¨Ù~°O....
(‰õΩÑ¨Ù„`À *ÏÜÕ∞`üfiz^ŒÑ≤ ‰õΩ=∂`å #Éè=í u) P~ÀºH˜.Î =∞# ãÖ„Ñ¨ ^•Ü«∞OÖ’
`«eHˆ¡ „Ñ¨^=Œä ∞™ê÷#O. =∂`«$^Õ"ÀÉè=í , Ñ≤`$« ^Õ"ÀÉè=í , PKå~°º^Õ"ÀÉè=í , J<Õk
=∞# P~å^è<Œ å„Hõ=∞O. `«e^¡ OŒ „_»∞Å∞ JO\ÏOQÍh, `«O„_ç `«Å∞¡Å∞ J#O.
^ÕâßÅ#∂, Éèí∂q∞h ‰õÄ_® =∞#O „ã‘Î~°∂áêÅ∞QÍ, =∂`«$~°∂áêÅ∞QÍ<Õ
ÉèÏq™êÎO. ^Õ=Ù_çHõ<åfl ‰õÄ_® `«e¡^ŒO„_»∞Å∞ Q˘Ñ¨Ê"å~°x, Ñ¨Ó[hÜ«ÚÅx
=∞Ç¨‰õΩÎ_»∞ Ñ¨ÙO_»s‰õΩ_»∞ ~°∞A=ÙKÕ™ê_»∞. XHõ™êi áêO_»∞~°OQÆ q~î°Å∞_»∞
Ñ¨ÙO_»s‰õΩx WO\˜H˜=zÛ#Ñ¨C_»∞, WÑ¨ÙÊ_»∞ `«e¡^ŒO„_»∞Å¿ã=Ö’ L<åflx,
`«~åfi`« =zÛ =∂\Ï¡_`» å#h PÜ«∞#‰õΩK≥ÑÊ≤ ‰õΩ\©~O° "≥Å∞Ñ¨Å XHõ W@∞Hõ
6 LOz, ^•xg∞^Œ xÅ|_»=∞x K≥Ñ≤Ê Ñ¨ÙO_»s‰õΩ_»∞ Ö’ÑëH˜ "≥o§áÈ`å_»∞.
`«e¡^ŒO„_»∞Å ¿ã= =ÚyOK«∞‰õΩx J`«_»∞ =KÕÛ=~°‰õΩ q~î°Å∞_»∞ JÖÏˆQ
xÅ|_ç xsH˜™Δ êÎ_∞» . Éè∂í q∞Hõ<åfl |~°∞"≥#· k `«Ö#¡Ë x ^è~Œ ‡° ~åA =∂@=~°ã‰¨ Ωõ
K≥Ñ¨ÊÖË^Œ∞. JO^Œ∞Ö’ WOHÍÖ’`≥·# J~°÷OLOk. WO`«=~°‰õÄ PÜ«∞#
`«Ñ¨ã¨∞û, =∞<Àx„QÆÇ¨ÏO, „áê}ÏÜ«∂=∂k „Ñ¨„H˜Ü«∞Å∞, Ü«∞[˝O "≥Ú^ŒÖˇ·#
"≥∂Hõ™Δ ê^è<Œ åÅQÆ∞iOz K≥áêÊ_»∞. „Ñ¨H$õ uÖ’<Õ ^≥=· `åfixfl ZÖÏ ^Œi≈OKåÖ’
K≥áêÊ_»∞. W"Õg ™ê^èŒºOHÍx"å~°∞ `«iOKÕ ã¨∞ÅÉè’áêÜ«∞O WÑ¨ÙÊ_»∞ K≥|∞
`«∞<åfl_»∞. #∞=Ùfi U [Ñ¨`«áêÅ∞, Ü≥∂QÆ ™ê^Œ#Å∂, Ü«∞[˝Ü«∂QÍ^Œ∞Å∞
KÕÜ«∞HõáÈ~Ú<åã¨ˆ~, XHõ¯\˜ Ç¨Ï$^ŒÜ«∞Ñ¨Ó~°fiHõOQÍ KÕ¿ãÎKåÅ∞. J^Õ `«e¡
^ŒO„_»∞Å¿ã=Jx D ["å|∞^•fi~å ã¨∂zã¨∞<Î åfl_»∞. Ö’`«∞QÍ `«~z° K«∂_»x
"åiH˜ =∞# P^è•ºu‡Hõ„Ñ¨„H˜Ü∞« ZO`À H˜+¡ Oì¨ QÍ#∂, JO^ŒiH© JO^Œ∞ÉÏÅ∞Ö’
ÖËxkQÍ#∂ HõxÑ≤ã¨∞ÎOk. x*ÏxH˜ =∞# P^è•ºu‡Hõ ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞O ZO`«
ãÖH˜¡+¨ìOQÍ, ZO`« [\˜ÅOQÍ HõxÑ≤ã¨∞ÎO^À JO`«ã¨~°à◊OQÍ, ã¨∞ÅÉèí
™ê^èŒºOQÍ LO@∞Ok. Jk ã¨=∂[OÖ’x Jxfl`«~°QÆ`«∞Å "åiH©, "åi
"åi™ê÷~Úx|\˜ì, ™œÅÉèÏºxfl|\˜ì, =∂#ã≤Hõ Ñï}ux|\˜ì "Õˆ~fi~°∞ "≥∂HõΔ
=∂~åæÅ#∞ ã¨∂zOzOk. #∞=Ùfi UOKÕã≤<å KÕÜ«∞HõáÈ~Ú<å HõhãÖ
ã¨r=^Õ=`«Öˇ·# h `«e¡^ŒO„_»∞Å#∞ ÉèíH˜Î, „â◊^ŒúÅ`À ¿ãqOK«∞HÀ, `«i™êÎ
=x K≥Ñ¨Ê_»O D ["å|∞Ö’x JO`«~°ºO. `«e¡^ŒO„_»∞Å#∞ x~°¡HõΔ ºOKÕã≤
Z@∞=O\˜ ™ê^èŒ#KÕã≤<å =º~°÷"Õ∞.
604. PHÍâ◊O Hõ<åfl Z`≥ÎÂ#^≥=~°∞?
PHÍâ◊OHõ<åfl Z`≥#ÂÎ "å~°∞ `«O„_ç. `«e¡ `«~åfi`« WO^Œ∞Ö’ `«O„_ç „áê^è•
#ºO K≥|∞`«∞<åfl_»∞. Ö’HõOÖ’ Z`≥ÎÂ# "å\˜Ö’ PHÍâßxflq∞Oz#kÖË^Œ∞.
QÀÑ¨Ù~°O..... 293
HÍh `«O„_ç PHÍâ◊OHõ<åfl Z`≥#ÂÎ "å_»x ^è~Œ ‡° ~åA JO\Ï_»∞. [#‡HÍ~°‰Ωõ _Õ
HÍ^Œ∞, `˘e QÆ∞~°∞=Ù. áÈ+¨‰õΩ_»∞ ‰õÄ_® `«O„_Õ. „ÑÖK«OÖ’H˜ `˘OyK«∂_»
_®xH˜ a_»¤‰õΩ LÑ¨Ü≥∂QÆÑ¨_Õ H˜\ ˜H©ÖÏO\˜"å_»∞ `«O„_ç. Ö’Hõ*Ï˝#OÖ’
F#=∂Å∞ `«O„_ç ^ŒQÆæˆ~ k^Œ∞Ì‰õΩO\Ï_»∞. r=#QÆ=∞#OÖ’ #_»Hõ <ÕiÊOKÕ,
`«ÑÊ¨ @_»∞QÆ∞Å∞ ãïk^ÕÌ „Ñ¨^=Œä ∞ã¨ÇÏ¨ K«~∞° _»∞ `«O„_Õ. ÃÑiy ÃÑ^Œ~Ì Ú# `«~åfi`«
h `«O„_çx q∞Oz# q^•º=O`«∞Å∞, q*Ï˝#=O`«∞Å∞, ^èŒ#=O`«∞Å∞,
JkèHÍ~°=O`«∞Å∞ ZO^Œ~À h‰õΩ q∞„`«∞Å∞ HÍ=K«∞Û. HÍh "åÔ~=~°∂ `«O„_çH˜
™ê\˜~å~°∞. ZO^Œ∞HõO>Ë h‰õΩ ZO`«\ ˜ Q˘Ñ¨Êq∞„`«∞Å∞L<åfl, "å~°∞ ZÅ¡"àÕ Ö◊ Ï
h‰õΩ L`«Î=∞"≥∞ÿ# ã¨ÅÇ¨ÖË W™êÎ~°#fl #=∞‡HõOÖË^Œ∞. HÍh `«O„_ç WKÕÛ
ã¨ÅÇ¨ÅÖ’ =∂„`«O Z@∞=O\˜ HõbÎLO_»^Œ∞. ^•x "≥#∞Hõ Z@∞=O\˜
™êfi~°÷=¸ LO_»^Œ∞. ã¨ÅÇ¨ KÕ^Œ∞QÍ L#flÑ¨Ê\˜H© W=fi_®xH˜ `«O„_ç ãÖ^Õ
Ç≤ÏOK«_»∞. HÍh W`«~° q∞„`«∞Å∞ ãÖ^ÕÇ≤ÏOK«=K«∞Û. Ñ≤`«$"åHõºáêÅ#Hõ<åfl
L`«=Î ∞P^Œ~≈° OÖË^xŒ Kå\˜Ká≥ êÊ_»∞ N~å=∞K«O„^Œ∞_»∞. `«O„_çÑ@¨ ¡ J@∞=O\˜
JK«OK«Å ÉèíH˜Î„â◊^ŒúÅ∞ ‰õÄ_® P^è•ºu‡Hõ „Ñ¨QÆuH˜ ™ê~ÚÑ¨_»`å~Ú.
605. QÍe Hõ<åfl "ÕQÆOQÍ Ñ¨Ü«∞xOKÕk Uk ?
QÍeHõ<åfl "ÕQOÆ QÍÑ¨Ü∞« xOKÕk =∞#ã¨∞û. J`«ºO`« "ÕQOÆ QÍ Ñ¨Ü∞« xOKÕ
"å\˜Ö’ "≥Ú@ì"≥Ú^Œ\ ˜k HÍOuJh, Ô~O_»=k QÍeJh K≥|∞`å~°∞.
QÍeHõ<åfl ‰õÄ_® "ÕQÆOQÍ Ñ¨Ü«∞xOKÕk =∞#ã¨∞û Jx ^èŒ~°‡~åA ["å|∞
K≥|∞`«∞<åfl_»∞. HÍOu"ÕQ=Æ ¸, "åÜ«Ú=Ù "ÕQ=Æ ¸ H˘Å`«‰Ωõ JO^Œ∞`«∞Ok.
HÍh, =∞<À"ÕQÆO Z@∞=O\˜ H˘Å`«Å‰õÄ JO^Œ^Œ∞. J~°HõΔ}OÖ’ Jxfl
YO_®Å#∞ K«∞\˜~ì åQÆÅ â◊HÎ˜ =∞ã¨∞û‰õΩ LO@∞Ok. D =∞#ã¨∞û J<Õ Ñ¨^•~°O÷
ÉèQí =Æ O`«∞_»∞ =∞#"≥∞_»‰Ωõ `«yeOz# QÆ∞k|O_». [#‡‰õÄ "≥∂HΔÍxH© =∞^èºŒ
ÃÑ^ŒJÌ _»∞Q¤ À_» =∞#ã¨∞û. |O^è•ÅÖ’ z‰õΩ¯HÀ_®xH©, |O^è•Å#∞Oz |Ü«∞@
Ñ¨_»_®xH© ‰õÄ_® =¸ÅO =∞#¿ãû. P^è•ºu‡Hõ ™ê^èŒ#ÅxflO\˜H© UÔH·Hõ
ÅHõΔ ºO =∞#ã¨∞û#∞ [~ÚOK«_»"Õ∞. J^Õ =ÚH˜Î. nx<Õ =∞<ÀÅÜ«∞O,
=∞<À[Ü«∞O JO\Ï~°∞. =∞x+≤ =∞~°}Õz<å =∞#ã¨∞ =∞~°}ÕK«^Œ∞.
~°Hõ~°HÍÅ HÀiHõÅ#∞, "åã¨#Å#∞, Ñ¨Ù}ºáêáêÅ#∂ "≥∂ã¨∞ ‰õΩO@∂
=∞~À[#‡‰õΩ ã≤ÔúŒ KÕã∞¨ OÎ k. „áê~°ÉÏÌxfl [#‡#∞Oz [#‡‰õΩ Éè„í ^ŒOQÍ ~°"å}Ï
KÕã¨∂Î P@O`å P_çã¨∂Î LO@∞Ok. =∂Ü«∞JO>Ë =∞ˆ~^À HÍ^Œ∞. =∞#¿ãû
=∂Ü«∞. Q˘Ñ¨ÊQ˘Ñ¨Ê |∞∞+¨μÅ∞, *Ï˝#∞Å∞‰õÄ_® D =∞#ã¨<Õ =∂Ü«∞=ÚO^Œ∞
294 QÀÑ¨Ù~°O....
z`«Î~ÚáÈÜ«∂~°∞. WO„kÜ«∂Å#∞ `«# K≥Ñ¨CKÕ`«Ö’¡ LOK«∞ ‰õΩx =∞#ã¨∞û
=∞#g∞^Œ ZÑ¨C_»∂™êfis KÕã¨∂Î<ÕLO@∞Ok. =∞#ã¨∞ ^Õxg∞^Œ <≥·<å
QÍ_è»OQÍ ÅQÆfl"≥∞ÿO^ŒO>Ë, ^•xHÀãÖ qkèQÍ =∞~À[#‡ Z`«Î=Åã≤O^Õ.
ÖË_çx QÍ_è»OQÍ „¿Ñq∞Oz =∞~°∞[#‡Ö’ ÖË_çQÍ Ñ¨Ù\˜ì# [_»Éèí~°`«∞x Hõ^äÕ
WO^Œ∞‰õΩ L^•Ç¨Ï~°}. WÖÏ =∞#ÃÑ· „ÑüHõ}Δ O ™êfis KÕ¿ã =∞#ã¨∞û "ÕQÍxfl
xÜ«∞O„uOK« QÆey`Õ x["≥∞ÿ# P#O^•xfl á⁄O^ŒQÆÅ∞QÆ∞`å=∞x ã¨∂K«#.
606. LÑ¨"åãÖ ^ÕxH˜ ?
PÜ«Úˆ~fi^ŒO „Ñ¨HÍ~°O „Ñü =∞x+≤ â◊s~°OÖ’ "å`«O, Ñ≤`«ÎO, HõÑ¶Ö
7
J<Õ =¸_»∞^ÀëêÅ∞ LO\Ï~Ú. g\˜Ö’ U XHõ¯\˜ Z‰õΩ¯"≥<· å Jk ~ÀQÍxH˜
^•i f~Úã¨∞OÎ k. D =¸_»∞ ^ÀëêÅ∂ ã¨=∞`«∞ÅºOQÍ LO>Ë<Õ P~ÀQÆºO.
j`åHÍÅOÖ’ HõÑO¨ ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞Ok. ^•xx `«yOæ K«_®xˆH LÑ¨"åãÖ qkèO
Kå~°∞. LÑ¨"åãÖ=Å¡ â◊s~°OÖ’ KÕi# q+¨Ñ¨^•~å÷Å∞ JO`«iOz, â◊sO
â◊H˜Îx Ñ¨ÙOA ‰õΩO@∞Ok.
607. ÉèíQÆ=zÛO`«# ^ÕxH˜ ?
=∞#ã¨∞û ÉèQí =Æ ^•Ìº#OÖ’ x=∞QÆfl"≥∞#ÿ Ñ¨C_»∞ ~°[ã¨"Î ∂≥ QÆ∞}ÏÅ#∞ JkèQÆ
q∞Oz ã¨`Î« fiQÆ∞}Ïxfl á⁄O^Œ∞`«∞Ok. JÑ¨C_»∞ „Ñ¨ÑO¨ K«=ã¨∞=Î ÙÅg∞^Œ "åº"≥∂
Ç¨ÏO `˘ÅQÆ∞`«∞Ok. HÀiHõÅ∞ J}yáÈ~Ú Ç¨Ï$^ŒÜ∞« O ã¨=∞ã≤u÷ h âßOuh
á⁄O^Œ∞`«∞Ok. Hõ>ˇìÅ∞ "ÕÜ«∞_»O PÑ≤"Õ¿ãÎ =∞O@ ZÖÏxâ◊ÛÅOQÍ "≥Å∞QÆ∞
`«∞O^À Ç¨Ï$^ŒÜ«∞O JÖÏˆQ xâ◊ÛÅã≤÷ux á⁄O^Œ∞`«∞Ok.
608. ~°^äŒã¨Ñ¨Îq∞<å_»∞ UO KÕÜ«∂e ?
~°^ãŒä Ñ¨ qÎ¨ ∞H˜ =ÚO^Œ∞~ÀA# ~å„u LÑ¨"åãÖKÕã,≤ =∞~°∞<å_»∞ J~°∞}À
^ŒÜ∞« O`À<Õ ™êfl#OKÕ¿ãÎ U_»∞[#‡ÅÖ’x áêáêÅ∞ JO`«i™êÎ~Ú. ™êfl<åxH˜
=ÚO^Œ∞ „Ñ¨q∞^ŒÖ’ nÑÖ "≥eyOz ^•xx <≥uÎg∞^Œ ÃÑ@∞ì‰õΩx, ã¨∂~°∞ºx
^è•ºxOz náêxfl hà◊¡Ö’ =^Œe ™êfl#OKÕÜ«∂e. ™êfl#O KÕ¿ã@Ñ¨C_»∞
lÖË¡_»∞ P‰õΩÅ∞, z‰õΩ¯_»∞ P‰õΩÅ∞, ˆ~QÆ∞Ñ¨à◊√§ <≥uÎg∞^ŒÃÑ@∞ì‰õΩx ™êfl#O
KÕÜ«∂e. ™êfl<å#O`«~°O ''[#h `«fiOÇ≤Ï Ö’HÍ<åO ã¨Ñ¨Îg∞ ã¨Ñ¨Î ã¨Ñ≤ÎˆH
ã¨Ñ=Î¨ ∂º Ç¨ºk`Õ ^Õq #=∞¿ãÎ ã¨∂~°º=∂`«$Hˆ —— J#flâ’¡HOõ K«kq ã¨∂~°∞ºxH˜
J~°… ºq∞zÛ ^è•º#O KÕÜ«∂e.`«~åfi`« Ñ≤`«$`«~°Ê}OKÕã≤ (`«e¡`«O„_»∞Å∞
ÖËx"å~°∞) zq∞‡ex ^•#O W"åfie.
QÀÑ¨Ù~°O..... 295
„=`åxH˜ =∂Ñ¶¨∞ â◊√^Œú +¨+≤ª<å_»∞ JO>Ë ~°^äŒã¨Ñ¨Îq∞ =ÚO^Œ∞~ÀA#
`≥Å¡ #∞=ÙfiÅ Ñ≤O_ç`À #Å∞QÆ∞ÃÑ@∞ì‰õΩx ™êfl#O KÕÜ«∂e. |O^èŒ∞=ÙÅ`À
HõÅã≤ #∂<≥ÖxË =O@HÍÅ`À Éè’[#OKÕÜ∂« e. ~å„u LÑ¨"åã¨=ÚO_®e.
"Õ^ÑŒ O¨ _ç`∞« Å#∞ ã¨∂~°º~°∂Ñ¨ÙÅ∞QÍ ÉèÏqOz ã¨`¯« iOKåe. ~å„u <ÕÅg∞^Œ
x„kOKåe. QÆ∞~°∞=Ù‰õΩ Z„~°x =„™êÎÅ∞ ^•#OKÕÜ«∂e. D „=`«O=Å¡
ã¨∂~°º„QÆÇÏ¨ ^ÀëêÅ∞ JO`«i™êÎ~Ú. r~°H‚ Àâ◊, <Õ„`«,^ŒO`«, L+¨‚ ãÖ|O^è"Œ ∞≥ #ÿ
~°∞QÆ‡`«Å∞, ~°HõÎáÈ@∞ =O\˜q `«QÆ∞æ`å~Ú.
609. 108 JOÔH „áê^è•#º`«, 11 ‰õÄ_®. D ãÖYºÅ qâıëêÖËq∞\˜?
=¸_»∞ JO>Ë |Ç¨ï=K«#O. ''„u`Õfi |Ç¨ï`«fiã≤kúó—— Jx. JO>Ë
=¸_»∞™ê~°∞¡ JO>Ë KåÖÏ ™ê~°¡x. JO^Œ∞ˆH =Ú=∂‡\˜H˜ K≥|∞`«∞<åfl#x,
„uHõ~}° â◊√kú, =∞#™ê,"åKå,Hõ~‡° }Ï Jx, =¸_»∞JOÔH#∞ "å_»_O» Ö’ KåÖÏ
™ê~°∞¡ <˘H˜¯K≥Ñ≤Ê#@¡=Ù`«∞Ok. J>Ë¡ 108. ãÖã¨¯ $`«OÖ’ ãÖYºÅ#∞ ‰õΩ_ç
#∞Oz „áê~°OaèOz Ñ¨Å∞‰õΩ@ PKå~°O. #∂@ Zxq∞k JO>Ë JëÈì`«Î~°
â◊`«=∞x, 18x Jëêì^Œâ◊ Jx K≥|∞`å~°∞. JëÈì`«Î~°â◊`«=∞O>Ë Zxq∞k`À
‰õÄ_ç# =O^ŒÜ«∞x, Jëêì^Œâ◊ JO>Ë Zxq∞k`À ‰õÄ_ç`Õ Ñ¨kÜ«∞x,
(100{8,10{8) D ãÖYºÅÖ’x ã¨∞<åflÅ‰õΩ ™ê÷<åxfl|\˜ì qÅ∞"ÕQÍx
=ã¨∞`Î ó« qÅ∞=ÖË^∞Œ . Hõ#∞Hõ ã¨∞<åflÅ#∞ ÖˇH¯õ Ö’H˜ fã¨∞HÀ‰õΩO_®"Õ¿ãÎ 1{8,
J=Ù`«∞Ok. JO>Ë 9 J=Ù`«∞Ok. 9 Ñ¨Ó~°‚ãÖYº. `«~°∞"åu=hfl =∞~°Å
=∞~°Å "å_»|_Õ JOÔHÖËQÆ^•! P q^èŒOQÍ JëÈì`«Î~°â◊`«=∞<åfl, Jëêì^Œâ◊
J<åfl `˘q∞‡^Õ J=Ù`«∞Ok. 9 JO>Ë Ñ¨Ó~°‚"≥∞ÿ#^Œx J~°÷O. Hõ#∞Hõ #∂@
Zxq∞k™ê~°∞¡ [ÑÖ KÕÜ«∞=∞O>Ë Ñ¨Ó~°‚OQÍ KÕÜ«∞=∞x. WHõ 11 UHÍ^Œt
~°∞„^Œ∞Å‰õΩ zÇ¨ÏflO.
610. ^è•º#=Ú KÕ¿ã@Ñ¨C_»∞ Uq∞ [Ñ¨=Ú KÕÜ«∂e ?
^è•º#O KÕÜ«∞_®xH˜ U^À XHõ PÅO|# HÍ"åe. Jk FO HÍ=K«∞Û.
"åã¨∞^Õ= HÍ=K«∞Û#∞. ~å=∞<å=∞O HÍ=K«∞Û. `«# W+¨^ì =·≥ O Ü≥ÚHõ¯ <å=∞
"Õ∞^≥·<å HÍ=K«∞Û. J~Ú`Õ D <å=∞O ^è•º#O xÅÑ¨_®xH˜ "å_»∞‰õΩ<Õ
™ê^èŒ#O =∂„`«"Õ∞. „áê~°OÉèíOÖ’ g\˜x "å_»∞‰õΩO@∂ z=~°‰õΩ "å\˜x
‰õÄ_® q_»<å_ç P`«‡#∞ Ñ¨~°=∂`«‡`«`«fiO`À UHÍ„QÆ`« á⁄OkOK«_»O
[~°QÍe. JÑ¨C_»ÑC¨ _»∞ ^è•º#O xÅ∞=#Ñ¨C_»∞ P W+¨^ì =·≥ <å=∂xfl aQÆ~æ Q° Í
LK«Ûiã¨∂Î =∞#ã¨∞#∞ ‰õΩ^Œ∞\˜H˜ `≥K«∞ÛHÀ"åe. Ü≥∂QÆ=∞O>Ë *Ï˝<ÕO„kÜ«∂
296 QÀÑ¨Ù~°O....
Å#∞, =∞#ã¨∞û#∞ |OkèOz r=ÙxH˜, Dâ◊fi~°∞xH© JÉèË^•xfl ™êkèOKÕ
™ê^è#Œ O. <å=∞[ÑÖ ‰õÄ_® Ü≥∂QÆ ™ê^è#Œ ‰õΩ ™ê^è#Œ "Õ∞. P [ÑÖ, =ÚO^Œ∞
aQÆæ~°QÍ, `«~°∞"å`« <≥=∞‡kQÍ ÃÑ^Œ=ÙÅ∞ Hõ^Œ∞Ñ¨Ù`«∂, `«~°∞"å`« =∞#ã¨∞Ö’
™êQÆ∞`«∂ z=~°‰Ωõ =∞#„Ñ¨Ü∞« `«fl"Õ∞ ÖË‰Ωõ O_® ^•#O`«@ J^Õ ™êˆQ ™ê÷~ÚH˜
*Ë~åe. ^•xˆH P [áê[Ñ¨ ã≤÷u Jx¿Ñ~°∞.
611. N K«„HõO qt+¨ª`« Uq∞\˜ ?
NK«„HÍÅO>Ë J=∞‡"åiH˜ ãÖ|OkèOz#^Õ. J=∞‡"åi ^Õ"åÅÜ«∂Å
Ö’<Õ "å\˜x JiÛOK«_O» [~°∞QÆ∞`«∞Ok. qq^èŒ ^Õ=`«Å‰õΩ aè#fl aè#fl=ÚÖˇ#·
8 Ü«∞O„`åÅ∞O\Ï~Ú. "å\˜x PÜ«∂^Õ=`«Å‰õΩ ãÖ|OkèOz# ^Õ"åÅÜ«∂
ÖÖ’ „Ñü+≤ª™êÎ~°∞. NK«„HÍxH˜, "å\˜H˜ ãÖ|O^èŒOÖË^Œ∞. NK«„HÍxfl J=∞‡
"åiH˜ „Ñ¨fHõQÍ JiÛOK«_»O [~°∞QÆ∞`«∞Ok. ^•xH˜ #"å=~°}Ñ¨Ó[ W`åº
^Œ∞Å∞ Nq^Àºáêã¨‰Ωõ Å∞ KÕ™êÎ~∞° . Pkâ◊OHõ~∞° Å∞ ‰õÄ_® ^Õg PÅÜ«∂ÅÖ’<Õ
NK«„HÍÅ#∞ „Ñü+≤ªOz ^•x#iÛOKÕ =º=ã¨÷ KÕâß~°∞. =∞i "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°
™êfiq∞ PÅÜ«∞OÖ’ NK«„Hõ=ÚOk Hõ^• Jx g∞~°_»QÆ=K«∞Û. JO^Œ∞‰õΩ
HÍ~°}O "ÕOHõ>âË fi◊ ~°™êfiq∞ ÉÏÖÏr, ÉÏÖÏ „uÑ¨Ù~°ã∞¨ O^Œi Jx, XHõÑC¨ _»∞
"å=∂Kå~°Ñ¨^ŒúuÖ’ JHõ¯_» J=∞‡"å~°∞ Ñ¨ÓlOÑ¨ |_Õ^Œh, P Ñ¨^Œúux
=∂iÛ "≥k· HõÑ^¨ uúŒ Ö’ JHõ¯_» Ñ¨Ó[ÖË~åÊ@∞ KÕã≤ NK«„HÍxfl ‰õÄ_® Pkâ◊OHõ
~°∞Å∞ „Ñü+≤ªOKå~°x ÃÑ^ŒÌÅO@∞<åfl~°∞.
612. Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°∞x HõO~îåÉèí~°}"≥∞ÿ# <åQÆã¨~°ÊO, q+¨μ‚=Ù â◊Ü«∞xOKÕ
Pkâı+¨μ_»∞ XˆH*Ïuã¨~åÊÖÏ ?
Jhfl XHõ*ÏuH˜ K≥Ok#"Õ. =∞#∞+¨º*Ïu "åã¨∞H˜ "≥Ú^ŒÖˇ·# J~Ú<å
LK«ÛùhKåÅ∞#fl>Ë¡ "å\˜Ö’#∞ "åã¨∞H˜ "≥Ú^ŒÖˇ·# LK«Ûù*Ïu ã¨~åÊÅ∞ ‰õÄ_®
LO\Ï~Ú. ã¨~åÊxH˜ HÍÅ=∞#fl ¿Ñ~°∞Ok Hõ^• ! HÍÅ=∞O>Ë =∞#=∞#∞‰õΩ<Õ
>ˇÿ"Õ∞. P HÍÖÏxfl Ñ¨Hõ¯QÍ KÕã¨∞‰õΩx "å_»∞‰õΩO\Ï_»∞ q+¨μ‚Ñ¨~°=∂`«‡.
HõO~î°OÖ’ PÉèí~°}OQÍ ^èŒi™êÎ_»∞ Ñ¨~°=∞t=Ù_»∞. JO>Ë HÍÅO "åà◊§
™êfinè#OÖ’ LO@∞Ok. =∞#O HÍÅOÜ≥ÚHõ¯ Jnè#OÖ’ LO\ÏO.
613. =∞OQÆà◊, â◊√„Hõ"å~åÅ∞, HΔ“~°O, QÀà◊√¡ HõuÎiOK«∞HÀ=_»O =O\˜q
KÕ¿ãÎ ^Œi„^Œ=∞O\Ï~°∞. W=hfl ZO`«=~°‰õΩ x[O ?
^èŒ~°‡O Hõ#fl PKå~°O |bÜ«∞=∞#fl=∂@‰õΩ J~°÷O =¸_è®Kå~°=∞x
HÍ^Œ∞. ^èŒ~°‡O Hõà◊¡‰õΩ Hõ#|_»^Œ∞. J=¸~°ÎO, PKå~°O Hõ#|_»∞`«∞Ok.
QÀÑ¨Ù~°O..... 297
PKå~åÅ∞ ‰õÄ_® ^ÕâßKå~°O, „áêOfÜ«∞, áêi"åiHõ PKå~åÅ∞ W`åº^Œ∞
Å∞O\Ï~Ú. PKå~°O q+¨Ü«∞OÖ’ ''=∞Ç¨[<À U#QÆ`«óã¨Ñ¨™ê÷—— JO>Ë
x™êfi~°÷Ñ¨~°∞Öˇ·# =∞Ç¨[#∞Å∞ U=∂~°æOÖ’ #_ç¿ãÎ J^Õ =∞#=∞O^Œ~°O
#_»∞==Åã≤# =∂~°æ=∞<åfl~°∞. PKå~°OÜ≥ÚHõ¯ Jã¨Å∞ ã¨fi~°∂áêxfl, PO`«
~åºxfl ™ê=∂#º =º‰õΩÎÅ∞ J~°÷O KÕã¨∞HÀÖË~°∞ Hõ#∞Hõ qA˝Å~Ú#"å~°∞
PK«iOz#@∞¡ PK«iã¨∂Î áÈ`å~°∞. JO`«=∂„`«O`À Jk =¸_è®Kå~°
=∞#∞HÀ#Hõ¯~°ÖË^Œ∞.
WHõ HΔ“~å^Œ∞Å q+¨Ü«∞OÖ’ KÕã¨∞HÀ^Œy#~ÀA, ‰õÄ_»x ~ÀAÅ#∞
xiú +Öì QÍ ^è~Œ ‡° âß„™êÎÅ∞ ¿Ñ~˘¯<åfl~Ú. PÜ«∂ k<åÅÖ’ PÜ«∂ „QÆÇÏ¨ QÆ`∞« Å
„Ñ¨ÉÏè "åÅ∞, "å`å=~°}OÖ’x Ñïã≤`÷ ∞« Å „Ñ¨ÉÏè "åÅ∞ =∞#g∞^Œ LO\Ï~Ú.
Hõ#∞Hõ „Ñü Ñ¨xH˜ H˘xfl xiú+¨ì k<åÅ <Õ~åÊ@∞ KÕÜ«∞_»O [iyOk.
"å\˜x =¸_è#» =∞‡HÍÅ#∞HÀHõ¯~°Ö^Ë ∞Œ . WHõ =∞_ç,`«_ç W`åº^Œ∞Å q+¨Ü∞« OÖ’
‰õÄ_® â◊√z,â◊√„Éèí`«Å „Ñ¨ÉèÏ=O ˆH=Å=Ú â◊s~°O g∞^ÕQÍHõ =∞#ã¨∞ g∞^Œ
‰õÄ_® LO@∞OkQÆ^•! U^≥<· å JuÑ¨xH˜~å^Œ∞ QÍx Jã¨Å∞ Ñ¨xH˜ ~å^Œ#ÖËO.
614. HõO\˜H˜ HõxÑ≤OK«x â◊„`«∞=ÙÅ∞ ?
=∞#‰õΩ â◊„`«∞=ÙÅ∞ |Ü«∞@ ZHõ¯_À L<åfl~°#∞‰õΩO\ÏO. HÍh x*ÏxH˜
hÖ’<Õ XHõ~°∞HÍ^Œ∞, P~°∞QÆ∞~°∞ â◊„`«∞=ÙÅ∞ L<åfl~°x ÃÑ^ŒÌÅ∞ K≥|∞`å~°∞.
Jq HõO\˜H˜ HõxÑ≤OK«x â◊„`«∞=ÙÅ∞. =∞#‰õΩ `≥eÜ«∞‰õΩO_® Jq =∞#
=∞#ã¨∞Ö’<Õ #H˜¯ LO_ç, =∞# rq`åÅ#∞ z<åflaè#flO KÕ™êÎ~Ú. Jq
HÍ=∞O, „HÀ^èŒO, Ö’ÉèíO, "≥∂Ç¨ÏO, =∞^ŒO, =∂`«û~°ºO. Ç≤Ï~°}ºHõtÑ¨Ù_»∞
=∞^ŒO=Å¡ <åâ◊# =∞Ü«∂º_»∞. ~å=}∞_»∞ HÍ=∞O=Å¡ Ñ¨`«#=∞Ü«∂º_»∞.
Ç≤Ï~°}Ïº‰õΔΩ_»∞ Ö’ÉèíO=Å¡ =∞\˜ìHõiKå_»∞. Éèí™ê‡ã¨∞~°∞_»∞ "≥∂Ç¨ÏO=Å¡
^ŒQ=úÆ ∞Ü«∂º_»∞. ^Œ∞~Àº^è#Œ ∞_»∞ =∂`«û~°ºO =Å¡ <ÕÅ ‰õÄÖÏ_»∞. D P~°∞^Œ∞~°∞æ
}ÏÅ∞ XHõ^•x`À XHõ\ ˜ ãÖ|O^èŒ =Ú#flq. XHõ\ ˜ LO>Ë q∞ye#q
‰õÄ_® „Ñ¨"Õt™êÎ~Ú. g\˜x `«Ñ≤ÊOK«∞‰õΩ#fl "å_Õ `«Ñ¨ã≤fi, Ü«∞â◊ã≤fi.
615. ÑÖK«q^èŒ QÆ∞~°∞=ÙÅ∞ ?
1. QÆ∂_è∞» _»∞ : J#QÍ `å#∞ P`«‡*Ï˝# ãÖÑ¨#∞fl_≥<· å, Jk „Ñ¨H\õ `˜ O«
HÍ‰õΩO_®, UHÍO`åxfl HÀ~°∞‰õΩO@∂ `«##∞HÀi =zÛ# "åiH˜ =∂„`«"Õ∞
`«`åÎ fixfl É’kèOKÕ"å_»∞. 2. ^è$Œ _è∞» _»∞ : JO>Ë ÑïÑ¨Ó~°‚ *Ï˝xÜ≥∞ÿ JO`«\`˜ À
`«$Ñ≤Î á⁄O^ŒHõ, ãÖKå~°OKÕã¨∂Î, Ñ¨k=∞OkH© `«`«Î fiÉ’^èŒKÕ¿ã"å_»∞. 3.
298 QÀÑ¨Ù~°O....
„Ñ‘`∞« _»∞JO>Ë, ã¨~fi° O `«ºlOz, [QÆ`∞« `Î À ãÖ|O^èOŒ ÖË‰Ωõ O_® D [`«OÎ `å
XHõ <å@Hõ~O° QÆ=∞<Õ ã¨Ê $Ç¨ÏHõey, ^Œ$+≤ì =∂„`«O`À t+¨μºÅ#∞ `«iOÑ¨KÜ Õ ∞«
QÆey#"å_»∞. 4. =∞øx – xâ◊ÛÅ z`«ÎO`À J^≥· fi`å=∞$`« áê#OKÕã¨∂Î,
^è•º#|eq∞`À P„t`«∞Å#∞ `«iOÑ¨KÕ¿ã"å_»∞. 5. ã¨Hõ$`üHÍ=∞QÆ`«∞_»∞–
=∞Ç¨ ãÖHõÅÊâ◊HÎ̃ Hõey#"å_≥·, `«##∞ P„â◊~ÚOz#"åix JYO_» *Ï˝#
ãÖÑ¨#∞fl Å#∞ KÕ¿ã"å_»∞.
616. Láê"å™êxH˜, "≥∂HΔÍxH˜ QÆÅ ãÖ|O^èŒ"Õ∞q∞\˜ ?
9
=∞#ã¨∞û#∞ uO_çg∞^ŒQÍHõ, ÉèíQÆ=O`«∞x ã¨xflkèÖ’ xÅÑ¨_®xH˜
LÑ¨"åã¨=∞x¿Ñ~°∞. L^ŒÜ∞« ,™êÜ«∞OHÍÖÏÅÖ’ ^≥"· åxH˜ x`«º=¸ Ñ¨Ó[KÕã,≤
`«~∞° "å`« Éè’[#OKÕÜ∞« =K«∞Û. UHÍ^Œt<å_»∞, g∞~°∞ xÜ«∞=∞OQÍ ÃÑ@∞ì‰Ωõ #fl
=∞~˘Hõ ~ÀA# LÑ¨"åãÖ qkèQÍ KÕÜ∂« e. ^≥=· Ñ¨Ó[, „=`å^Œ∞Å∞ Éè’[<å
xH˜ =ÚO^Õ KÕã≤ `«~°∞"å`« Éè’[#OKÕÜ«∞=K«∞Û. Éè’[#OKÕã≤# `«~°∞"å`«
Ñ¨Ó[ KÕ¿ã"å~°∞O\Ï~å? LÑ¨"å™êxH˜, "≥∂HΔÍxH˜ ãÖ|O^èŒ"Õ∞q∞ @x
J_»∞QÆ∞`«∞<åfl~°∞. ã¨=∞ã¨HÎ ~õ ‡° Å#∞ =ke P`«‡#∞ Ñ¨~=° ∂`«‡Ö’ b#O KÕÜ∞«
QÆey`Õ<Õ "≥∂HõΔO. WO„kÜ«∂Å#∞, =∞#ã¨∞û#∞,|∞kúx,Éè’[# Ñ¨^•~å÷Å
g∞^Œ, "å\˜ ~°∞K«∞Å g∞^• ÅQÆflOKÕ¿ãÎ Jq ÉèíQÆ=O`«∞xÃÑ·H˜ =∞à◊¡=ÙQÆ^•!
HõO^Œ=¸ÖÏÅ#∞, K≥@¡ P‰õΩÅ#∞ uO@∂ z=~°‰õΩ Jq ‰õÄ_® =ke,
ÑÖKåyfl =∞^èºŒ OÖ’ ‰õÄ~°∞Ûx |∞∞+≤, =∞Ç¨Ï~°∞¬Å∞ `«Ñã¨ ∞¨ ûÅ∞ KÕã≤ "≥∂HΔÍxfl
á⁄O^•~°∞.
617. ÃÑo§Ö’ J~°∞O^èŒf #HõΔ„`åxfl K«∂Ñ≤™êÎÔ~O^Œ∞‰õΩ ?
=t+¨μ_ª ∞» Q˘Ñ¨Ê `«Ñã¨ û¨ OÑ¨#∞fl_»∞. ^è~Œ ‡° "Õ`.Î« PÜ«∞# Ñüfl J~°∞O^èuŒ
=∞Ç¨Ñü„=`«. "åik Jxflq^è•ÖÏ P^Œ~≈° ^•OÑ¨`º« O. "åix P^Œ~≈° OQÍ
ÃÑ@∞ìH˘=∞‡x „Ñ¨É’kèOK«_®xˆH #HõΔ„`«~°∂ÑÖÖ’ J~°∞O^èŒux #∂`«#
^ŒOÑ¨`«Å∞Å‰õΩ K«∂Ñ≤OK«_»O ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞O.
618. =¸Å=∞O„`«=∞O>Ë Uq∞\˜?
=∞#^èŒ~°‡OÖ’QÆÅ „Ñü^Õg ^Õ=`«Å‰õΩ PÜ«∂ „Ñ¨`ÕºHõ ÅHõΔ}ÏÅ∞, â◊H˜Î
"≥Ú^ŒÖˇ·#q LO\Ï~Ú. "å\˜x =ºHõÎÑïKÕ =∞O„`«O P ^Õ=`«Å‰õΩ
ãÖ|OkèOz# =¸Å =∞O„`«O. ^•xx [Ñ≤OK«_O» =Å# PÜ«∂ ^Õ=`«Å
J#∞„QÆÇ¨ÏO, â◊‰õΩÎÅ∞ =∞#‰õΩ Åaè™êÎ~Ú.
QÀÑ¨Ù~°O..... 299
619. c*ÏHõΔ~åÅO>Ë Uq∞\˜ ?
„Ñü JHõΔ~°=¸ c*ÏHõΔ~°"Õ∞. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ 'J—JO>Ë q+¨μ‚=Ù. '=∞—
J#flk t==∞O„`åxH˜ c[O, ~å =∂^èŒ==∞O„`åxH˜ c[OO. P =∞O„`å
ÅÖ’ P JHõΔ~åÅ∞ ÖË‰õΩO>Ë =ºuˆ~Hõ"≥∞ÿ# J~å÷Å∞ =™êÎ~Ú.
620. náê~å^èŒ#‰õΩ x#fl\˜ =uÎ W"åà◊ "≥eyOK«=KåÛ ? JHõΔ`«Å∞,
ZÑ¨Ê\˜HõÑ¨ÙÊ_»∞ HõÅ∞Ñ¨ÙHÀ"åÖÏ?
x#fl"≥eyOz# =uÎ<Õ =∞m¡ "≥eyOK«~å^Œ∞. H˘`«Î=uÎ "≥eyOKåe.
JHõΔ`«Å∞ XHõ¯™êiQÍ HõeÑ≤ ÃÑ@∞ì‰õΩx ~ÀE "å_»∞HÀ=K«∞Û. JHõΔ`«ÅO>Ë
qiyáÈx aÜ«∞ºÑ¨Ù yO[Å∞.
621. ÉÏ„Ç¨Ï‡}ÏÅO>Ë Uq∞\˜ ?
"Õ^Œ=∞O„`åÅ∞ <åÅ∞QÆ∞ ~°HÍÅ∞QÍ LO\Ï~Ú. Jq ãÖÇ≤Ï`«Å∞,
„ÉÏÇ¨Ï‡}ÏÅ∞, J~°}ºHÍÅ∞, LÑ¨x+¨`«∞ÎÅ#flq. g\˜Ö’ „ÉÏÇ¨Ï‡}=ÚÅ∞,
Ü«∞[˝Ü«∂QÍ^Œ∞Å#∞ x~°fiÇ≤ÏOK«∞@‰õΩ "å_Õ =∞O„`åÅ∞.
622. H˘`«Î|@ìÅ‰õΩ Ñ¨ã¨∞Ñ¨Ù ZO^Œ∞‰õΩ ~åÜ«∂e ?
Ñ¨ã∞¨ Ñ¨Ù =∞OQÆà„◊ Ñ¨ÔŒ . „Ñü ~°OQÆ∞#‰õΩ H˘xfl QÆ∞}ÏÅ∞O\Ï~Ú. `≥Å∞Ñ¨Ù
ã¨`«fiQÆ∞}ÏxH˜, Z~°∞Ñ¨Ù ~°*’QÆ∞}ÏxH˜, P‰õΩÑ¨K«Û ã¨ã¨ºã¨=∞$kúH˜ zÇ¨flÅ∞.
J^Õq^èŒOQÍ Ñ¨ã¨∞Ñ¨Ù ~°OQÆ∞ â◊√ÉèÏxH˜ ã¨∂K«Hõ"≥∞ÿ#~°OQÆ∞.
623. ÃÑ^ŒÌÅ∞ K«xáÈ~Ú#Ñ¨ÙÊ_»∞ ^Õ"åÅÜ«∞OÖ’ XHõ~å„u, ÉèÏ~°º Ñ¨Ù\˜ìO\’¡
XHõ~å„u QÆ_»Ñ¨x^Õ W`«~°∞Å Wà◊¡‰õΩ "≥à◊¡~å^ŒO\Ï~°∞ ZO^Œ∞‰õΩ?
`«e¡^ŒO„_»∞Å∞ K«xáÈ~Ú#Ñ¨ÙÊ_»∞ ^Œ∞óYO HõÅ∞QÆ∞@ ã¨Ç¨Ï[O. ^Œ∞óY
âßOuÔH· ^Õ"åÅÜ«∞OÖ’ ÉèQí =Æ O`«∞x ^è•ºxã¨∂,Î XHõ~å„u QÆ_á» êe. J`«=Î ∂=∞Å∞
`«e^¡ OŒ „_»∞Å`À ã¨=∂#O.HÍ=Ù# "åi`À XHõ~ÀA QÆ_Ñç ≤ z`«âÎ ßOux HõeyOK«∞
HÀ=_®xH˜ ÃÑ\˜ì#k D PKå~°O.
624. HÍsÎHõ=∂ãÖÖ’ PK«iOKåeû# q^èŒ∞Å∞ ?
1. ™êfl#qkè :– HÍsÎH=õ ∂ãÖÖ’ „Ñü~ÀE Hõ$uÎHÍ#Hõ„Δ `«O Jã¨qÎ ∞OKÕ
Ö’QÍ, JO>Ë,`≥Å"¡ å~°∞~°≠Ï=Ú# ™êfl#O KÕÜ∞« =Öˇ#∞. #n™êfl#O L`«=Î ∞O.
ÖË#@∞=O\˜ ã≤÷uÖ’ HÍÅ∞=Å∞, K≥~°∞=ÙÅ∞, ÉÏ=ÙÅÖ’<≥·<å KÕÜ«∞=K«∞Û.
`«∞ÖÏ =∂ãÖÖ’ QÀ=Ù áê^Œ=∞O`« [Å„Ñ¨^Õâ◊OÖ’ ‰õÄ_® N=∞Ç¨q+¨μ‚=Ù
=ÙO\Ï_»x „Ñ¨fu.
300 QÀÑ¨Ù~°O....
''`«∞ÖÏ~åtOQÆ`Õ ã¨∂ˆ~ºQÆOQÍ „`≥·Ö’Hõºáê=h
ã¨~°fi„`å „^Œ=~°∂¿Ñ} ™ê ãÖÑ¨Ó~å‚ Éèí"Õ`«Î^•——
J<Õ â’¡HÍxfl ÑïOî z ™êfl#O KÕÜ∞« =Öˇ#∞. J#O`«~O° ã¨∂~°ºÉèQí "Æ å#∞
_çH˜ J~°…ºO W=fi_»O`Àáê@∂ W+¨ìO ^Õ=`«Å#∞ Ñ¨ÓlOK«=Öˇ#∞.
2. nÑ¨qkè :– HÍsÎHOõ Ö’ náêÅ∞ "≥eyOK«_O» , nÑ¨^•#O KÕÜ∞« _»O
=O\˜q KÕÜ∞« =Öˇ#∞. HÍsÎH=õ ∂ãÖÖ’ ™êÜ«∞OHÍÅO t"åÅÜ«∞OÖ’QÍh,
"≥·+¨‚ "åÅÜ«∞OÖ’QÍh, náêÅ∞ "≥eyOK«=Öˇ#∞. =ÚYºOQÍ HÍsÎHõ
Ñ¨Ù#flq∞<å_»∞ `«Ñ¨ÊHõ "≥eyOK«=Öˇ#∞. Lã≤iHõ HÍÜ«∞ÃÑ·# =`«∞ÎÅ#∞Oz
0 nÑÖ "≥eyOK« =K«∞Û. #^Œ∞ÅÖ’ náêÅ#∞ =^ŒÅ_»O`Àáê@∂, ÑÖ_ç`∞« _çH˜
nÑ¨^•#O W=fi =Öˇ#∞.
3. LÑ¨"åã¨qkè :– HÍsÎH=õ ∂ãÖÖ’ t=Ù_çH˜ „Ñ≤Ü∞« "≥∞#ÿ ™È=∞"å~°O
<å_»∞, LÑ¨"åã¨ „=`åxfl PK«iOK«_»O =∞Ozk.
4. =#Éè’[#O :– HÍsÎHõ=∂ãÖÖ’ =#Éè’[<åÅ∞ KÕÜ«∂Åx
âßG=K« #O. Ñ¨Å∞*Ï`«∞Å =$HΔÍÅ∞#fl =#OÖ’ Lã≤iHõ K≥@∞ì#∞ Ñ¨ÓlOK«
=Öˇ#∞. Lã≤iHõ K≥@∞ì „HÕ^Œ ‰õÄ~°∞Ûx Ñ¨#ã¨ P‰õΩÖ’ Éè’[#O KÕÜ«∞_»O
L`«Î=∞O.
HÍsÎHõ=∂ãÖÖ’ KÕÜ«∞‰õÄ_»x Ñ¨#∞Å∞ : HÍsÎHõ=∂ãÖÖ’ "Õ_çh\˜
™êfl#O, Ñ¨QÆ\ ˜x„^Œ, HõOK«∞ Ñ¨à‹§OÖ’ Éè’[#O, =∂Oã¨ÉèíHõΔ}O, W`«~°∞Å
ZOye u#_»O, "≥Å∞¡e,¡ h~°∞e¡ u#_»O, WO\’¡ ™êfl#O KÕÜ∞« _»O =O\˜q
KÕÜ«∞~å^Œx âß„™êÎÅ∞ K≥|∞`«∞<åfl~Ú.
625. ÅH©;^Õq =ÙO_Õ KÀ@∞ ?
ÅH©;^Õq JO>Ë ˆH=ÅO ^èŒ#O J<ÕHÍ^Œ∞. P"≥∞ Ü≥ÚHõ¯ J#O`«
k=º qÉèí∂`«∞Ö’¡ ^èŒ#OXHõ\ ˜ =∂„`«"Õ∞. <åºÜ«∂i˚`«"≥∞ÿ# ãÖÑ¨^Õ
ÅH©;ã¨fi~°∂áêÖ’¡ XHõ\ ˜, L`åûÇ¨ÏO, HÍOu, ™œO^Œ~°ºO, â◊√z, â◊√„Éèí`«,
W@∞=O\˜ L`«Î=∞ ÅHõΔ}ÏÅ∞, QÆ∞}ÏÅ∞, ÅH©;^Õq ã¨fi~°∂áêÅ∞. ÅH©;^Õq
ZHõ¯_»=ÙO@∞O^À, P `«ÖË¡ WO„^Œ∞_ç`À WÖÏ K≥Ñ≤ÊOk.
QÆ∞~°∞ÉèíH˜ÎHõÅ"å~°∂, ^Õ=Ñ¨Ó*Ï, Ñ≤`«$Ñ¨Ó* KÕ¿ã"å~°∂, x[O K≥¿ÑÊ
"å~°∂, ^•#QÆ∞}O HõÅ"å~°∂, Ñ¨~^° <Œè åxfl Ñ¨~É° Ïè ~°ºbfl HÀ~°x"å~°∂, Ñ¨QÅÆ ∞
x„^ŒáÈx "å~°∂, â◊√z=∞O`«∞Å∂, Jukä¿ã"å Ñ¨~°∞Å∂, g~°∞ <Õ#∞ "≥∞KÕÛ
[#∞Å∞. gi "≥O@ <Õ#∞ =ÙO\Ï#∞. =$^Œ∞úbfl, ^Œ∞~°ƒÅ∞bfl, ¿Ñ^Œbfl,
„ã‘ÎÅh ^ŒÜ«∞K«∂¿Ñ "åi Ü«∞O^Œ∂ =ÙO\Ï#∞.
QÀÑ¨Ù~°O..... 301
QÆ~åfiO^è∞Œ Å∞, J^è~Œ ‡° Ñ¨~∞° Å∞, HÍ=∞„HÀ^è•Ö’¡ =Úxy`ÕÅ∞`«∞#fl"å~°∂,
Ñ¨~°∞ÅˆHg∞ W=fix"å~°∂, Ñ¨~°∞+ÖQÍ =∂\Ï¡_Õ"å~°∂, „‰õÄ~° K«i„`«∞Å∂,
Jã¨∂Ü«∂Ñ¨~∞° Å∂, giÃÑ· <å J#∞„QÆÇÏ¨ ^Œ$+≤ì Ñ¨_^» ∞Œ ."åix <Õ#∞ "≥∞K«Û#∞.
|∞nú, ^èŒ$f, hf, „â◊^•ú, F~°∂Ê, âßOf, ã¨=∞‡f D U_»∞QÆ∞~°∞ ^Õ=`«Å∂
<å‰õΩã¨xflÇ≤Ï`«∞Å∞. ^Œ$_è»"≥∞ÿ#jÅO,ã¨`«ºO,HÍ~°∞}ºO L#fl"åiO@ <Õ#∞O
\Ï#∞. <Õ#∞ÖËxKÀ@ JO`å h~°ã"¨ ∞Õ . <Õ#∞#flKÀ>Ë ã¨~ã° `¨ fi« O. <Õ#∞#fl"å_Õ
HõÅ"å_»∞, âßOu, x~°‡Å`«fiO, ÉÏÇ¨ºÉèºí O `«~° â◊√kú L#flKÀ>Ë <å x"åãÖ.
626. P`«‡‰õΩ, Ñ¨~°=∂`«‡‰õΩ `Õ_® ÖË^• ?
P`«‡ JO>Ë Ñ¨~=° ∂`«‡Ü≥ÚHõ¯ JOâ◊"∞Õ . ^•xH˜ Kå=Ù, Ñ¨Ù@∞ìHÅõ ∞ÖË=Ù.
â◊„™êÎÅ∞ ^•xx KèÕkOK«ÖË=Ù. h~°∞ `«_»∞Ñ¨ÖË^Œ∞,xÑ¨ÙÊHÍÅÛÖË^Œ∞. QÍe
ZQÆ~°Q˘@ì ÖË^Œ∞. Ñ¨~°=∂`«‡‰õΩ#fl ÅHõΔ}ÏÅ∞ ‰õÄ_® ~Ú"Õ QÆ^• ! Ñ¨~°=∂`«‡
ÃÑ^ŒÌ ˆ~_çÜ≥∂ S`Õ, P`«‡ „\Ïxû+¨ì~ü ˆ~_çÜ≥∂.
627. '„uÑ¨ÙO„_»^è•~°}— J#QÍ<Õq∞?
qÉèí∂ux h\˜`À `«_çÑ≤#∞^Œ∞\˜g∞^Œ =¸_»∞ˆ~YÅ∞ XHõ^•xH˘Hõ\ ˜
`«Q∞Æ Å ‰õΩO_®, q_çq_çQÍ LO_Õ@@∞¡QÍ J_»O¤ QÍ ÃÑ@∞ìHÀ=_®xH˜ „uÑ¨ÙO„_»
^è•~°} =∞O\Ï~°∞. u~°∞=∞}˜`À "≥·+¨‚=ÙÅ∞ =¸_»∞w`«Å∞ #∞^Œ∞\˜g∞^Œ
xÅ∞=ÙQÍ ÃÑ@∞ì‰õΩO>Ë ^•xx T~°≈fiÑ¨ÙO„_»=∞O\Ï~°∞. J>Ë¡ =∞^è•fiKå~°º
ãÖ„Ñ¨^•~ÚxH˜ K≥Ok# ^≥· fi`«∞Å∞, QÀÑ‘KO« ^Œ<åxfl ^èiŒ Oz ^•x =∞^èºŒ Ö’
JOQÍ~åxfl ^èŒi™êÎ~°∞. WHõ, qÉèí∂ux ^èŒiOKÕ@Ñ¨C_»∞ ‰õΩ_çKÕ`À qÉèí∂u
fã¨∞‰õΩx Z_»=∞KÕuÖ’ áÈã¨∞‰õΩx ^•xx `«_çÑ≤, ''FO JyfliuÉèíã¨‡, FO
"åÜ«Úiu Éèíã¨‡, FO dq∞u Éèíã¨‡, FO [Åq∞u Éèíã¨‡, FO ã¨÷Åq∞u
Éèíã¨‡. FO "Àº"Õ∞u Éèíã¨‡. FO ã¨~°fiQ∑OÇ¨Ï"å W^ŒO Éèíã¨‡. FO =∞#Ñ≤`åx
K«‰õΔΩOã≤ Éèí™ê‡hu—— J#fl =∞O„`«O`À U_»∞=∂~°∞¡ Jaè=∞O„uOKåe.
`«~°∞"å`« ''FO „`åºÜ«Ú+Ö [=∞^ŒˆQfliu t~°ã≤ (`«Åg∞^Œ) FO Hõâ◊ºÑ¨ã¨º
„`åÜ«Ú+Ö WuÅÖÏ>Ë (<˘ã¨Å∞) FO Ü«∞^Õ"Ì å<åO „`åÜ«Ú+Ö Wu =HõãΔ Ö÷¨ Ë
(~˘=Ú‡) FO`«<Õ‡ Jã¨∞Î „`åºÜ«Ú+Ö Wu ã¨¯O^äÕ+¨μ (Éèí∞[=ÚÅg∞^Œ)
Jx PÜ«∂KÀ@¡ =¸_»∞ ˆ~YÅ∞QÍ ^èŒiOKåe. J>Ë¡ "≥·+¨‚=ÙÅ∞ KÕ¿ã
T~°÷fiÑ¨ÙO„_» ^è•~°} ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ˆHâßk<å=∂Å#∞ ã¨‡iã¨∂Î ^èŒiOKåe.
ÖË^• ã¨‡ $`Õ ã¨HõÅ HõàÏº}, ÉèÏ[#O Ü«∞„`« *ÏÜ«∞`Õ Ñ¨Ù~°∞+¨`« =∞[O
x`«ºO „=*Ïq∞ â◊~°}O Ç¨Ïi"£∞——JO@∂ Ç¨Ïix ã¨‡iã¨∂Î ^èŒiOKåe.
302 QÀÑ¨Ù~°O....
628. U eOQÍxfl Ñ¨Ól¿ãÎ U Ñ¶ë`«O ?
XH˘¯Hõ¯ eOQÍxfl Ñ¨ÓlOz Jaè¿+HÕK«_»O =Å¡,XH˘¯Hõ¯ Ñ¶ë`«O
LO@∞O^Œx eOQÆÑÙ¨ ~å}O WÖÏ ¿Ñ~˘¯Ok. ~°`fl« =∞Ü«∞"≥∞#ÿ eOQÆO ãÖÑ¨^Œ
Å#∞ Wã¨∞ÎOk. ~åu`À KÕã≤# eOQÆO ã¨~°fiã≤^Œ∞úÅ#∞ Wã¨∞ÎOk. ^è•`«∞=ÙÅ
#∞Oz, JO>Ë áê^Œ~°ãÖ =O\˜ "å\˜`À`«Ü«∂Ô~·# eOQÆO ^èŒ#q∞ã¨∞ÎOk.
H˘Ü«∞º`À `«Ü«∂~°∞KÕã≤# eOQÆO ã¨~°fiÉè’QÍÅ#∞ Hõeyã¨∞ÎOk. =∞\˜ì`À
KÕã≤# eOQÆO, JO>Ë áêi÷=eOQÆO J}˜=∂k ã≤^Œ∞úÅ#∞ Wã¨∞ÎOk.
t=eOQÍÅxflO\˜Ö’ ~åueOQÆO Jaè¿+HÍxH˜ Ñ¨Ó[‰õΩ L`«Î=∞"≥∞ÿ#^Œh,
1 ^è•`«∞eOQÆO =∞^èŒº=∞ "≥∞ÿ#^Œh, eOQÆÑ¨Ù~å}O K≥|∞`ÀOk.
1.QÆO^èŒeOQÆ=Ú : Ô~O_»∞ ÉèÏQÍÅ∞ Hõã¨∂Îi, <åÅ∞QÆ∞ ÉèÏQÍÅ∞ K«O^Œ
#=Ú =¸_»∞ ÉèÏQÍÅ∞QÍ HõeÑ≤ QÆO^èŒ eOQÆ=Ú#∞ `«Ü«∂~°∞KÕÜ«Ú^Œ∞~°∞.
nxH˜ Ñ¨Ó[KÕã#≤ t=™êÜ«Ú[ºO HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. 2.Ñ¨Ù+¨ÊeOQÆ=Ú : nxx
Jxfl ~°HÍÅ Ñ¨ÓÅ`À xi‡™êÎ~∞° . D q^èOŒ QÆ_® <å<åq^è•Öˇ#· ã¨∞"åã¨#Å∞
QÆÅ Ñ¨ÓÅ`À xi‡Oz# Ñ¨Ù+¨ÊeOQÍxfl Ñ¨ÓlOz#KÀ ~å*ÏºkèÑ¨`«º=Ú
HõÅ∞QÆ∞#∞. 3.QÀ=∞Ü«∞ eOQÆ=Ú : ã¨fiK«Ûù"≥∞ÿ# HõÑ≤Å QÀ=∞Ü«∞=Ú#∞ `≥zÛ
eOQÆ=Ú#∞ KÕã≤ Ñ¨Ó[KÕã≤#KÀ ^•x=Å¡ Sâ◊fi~°º=Ú KÕ‰õÄ~°∞#∞. nxH˜
<ÕÅÃÑ·# =∞\ì̃Ö’#Ñ¨_ç# ¿Ñ_»Ñ¨xHÍ~å^Œ∞. 4.~°*’=∞Ü«∞eOQÆ=Ú : Ñ¨Ùá⁄Ê
_ç`À `«Ü∂« ~°∞KÕã#≤ eOQÆ=Ú#∞ Ñ¨ÓlOz#KÀ q^•º^è~Œ `° fi« =Ú ã≤kOú K«∞#∞.
PÃÑ#· t=™êÜ«Ú[º=Ú á⁄O^Œ=K«∞Û#∞. 5. Ü«∞=QÀ^è∞Œ =∞, âße[eOQÆ=Ú:
nxx Ü«∞=, QÀ^èŒ∞=∞Å∞, `«O_»∞ÅÑ≤+¨ì=ÚKÕ`« `«Ü«∂~°∞KÕ™êÎ~°∞. nxH˜
Ñ¨Ó[KÕã≤#KÀ ã¨HõÅ ãÖÑ¨^ŒÅ∞ HõÅ∞QÆ∞#∞. Ñ¨Ù„`«ãÖ`å#O HõÅ∞QÆ∞#∞. 6.
uÅÑ≤+eì¨ OQÆ=Ú: nxx #∞=ÙfiÅÑ≤O_ç`À `«Ü∂« ~°∞KÕ™êÎ~∞° . nxx Ñ¨ÓlOz
#KÀ W+¨ãì k≤ ú HõÅ∞QÆ∞#∞. 7.Å=}eOQÆ=Ú : nxxÇ¨Ïi^Œà=◊ Ú, „uHõ@∞HÍÅ∞
"≥∞`«ÎQÍ á⁄_çKÕã≤ LÑ¨C`À HõeÑ≤ eOQÆ=ÚQÍ KÕ™êÎ~°∞. nxx Ñ¨ÓlOz#
=jHõ~°} U~°Ê_»∞#∞. 8. `«áÈ`«÷eOQÆ=Ú : nxx Ñ¨ÓlOz# â◊„`«∞=ÙÅ∞
#tO`«∞~°∞. 9. Éèíã¨‡=∞Ü«∞ eOQÆ=Ú : nxx Ñ¨ÓlOz# ã¨=∞ãÎ̈ Ñ¶ë`åÅ∞
KÕ‰Äõ ~°∞#∞. 10. QÆ∞^À`«e÷ OQÆ=Ú : nxH˜ Ñ¨Ó[KÕã#≤ „Ñ‘ux HõeyOK«∞#∞.
11.â◊~¯° ~å=∞Ü«∞eOQÆ=Ú : nxH˜ Ñ¨Ó[KÕã#≤ Jxflã¨∞MÏÅ∞ HõÅ∞QÆ*Ü Ë Ú« #∞.
12. ^Œ∂~åfiHÍO_» eOQÆ=Ú : nxx QÆiHõ HÍ_»Å`À KÕ™êÎ~°∞. nxx
Ñ¨ÓlOz# JÑ¨=∞$`«∞º=Ù #tOK«∞#∞.
QÀÑ¨Ù~°O..... 303
629. ã‘`å^Õq #QÆÅ=¸@ ZÖÏ *Ï~°q_çzOk ?
ã‘`å^Õq =Ú`≥ÎÂ^Œ∞=Ù. =Ú`≥ÎÂ^Œ∞=O>Ë S^Œ∞ =Ú`åºÅ#∞ ZÑ¨ÙÊ_»∂
^èŒiOz Ü«ÚO_»∞ „ã‘Î Jx J~°÷O. =#"å™êxH˜ "≥àı¡@Ñ¨ÙÊ_»∞, ÔH·Hõ P"≥∞
Hõ@∞ì‰õΩ#fl Ñ¨@∞ìp~°Å∞ qÑ≤ÊOz, <å~°|@ìÅ∞ Hõ\ ˜ìOzOk. JO^ŒOHÀãÖ
^èŒiOz# PÉèí~°}ÏÅ#∞ f~ÚOzOkQÍh, =Ú`«Î~Ú^Œ∞=Ù‰õΩO_» =Åã≤#
HÍe=∞>ì̌Å∞, Hõ_çÜ«∂Å∞, KÕ`«∞Å ‰õΩO_Õ QÍAÅ∞, K≥=ÙÅ‰õΩ, =Ú‰õΩ¯‰õΩO_Õ
^Œ∞^Œ∞ÌÅ∞, =Ú‰õΩ¯Ñ¨Ù_»HõÅ∞, "≥∞_»Ö’x =∞OQÆà◊ã¨∂„`«O, #Å¡Ñ¨Óã¨Å∞
f~ÚOK«Ö^Ë ∞Œ . ã‘`=« ∞‡ "å\˜Ö’Oz H˘xflO\˜x fã≤ =¸@Hõ\Ñì˜ _¨ "» ãÕ O≤ k.
630. ukä^ŒfiÜ«∞=∞O>Ë Uq∞\˜ ?
ukä^fiŒ Ü«∞=∞O>Ë ~Ô O_»∞ u^ä∞Œ Å∞ XˆH~ÀA# ~å=_»O. HÍÅQÆ}#OÖ’
XH˘¯Hõ¯™êi P q^èŒOQÍ =™êÎ~Ú. J^Õq^èŒOQÍ XHõukäÑ¨ÓÔ~ÎÂ =∞iÜ≥ÚHõ
ukä „áê~°OÉè=í ∞=_®xH˜ =∞^èºŒ Ö’ H˘O`« =º=kè U~°Ê_ç`,Õ ^•xH˜ â◊¥#ºukä
Jx ¿Ñ~°∞. J\Ï¡ˆQ â◊¥#º=∂ãÖ. u^äŒ∞Å∞, =∂™êÅ∞ „QÆÇ¨ÏQÆux |\˜ì
ÖˇHõ¯QÆ@ì_»O [~°∞QÆ∞`«∞Ok. [#=i, Ñ¶≤„|=i "≥Ú^ŒÖˇ·# WOw¡+¨μ <≥ÅÖ’
‰õÄ_® XHõ <≥Å‰õΩ 31 ~ÀAÅ∞, XHõ<≥Å‰õΩ 30 ~ÀAÅ∞ ~å=_»OÖË^•?
631. =∞x+≤ K«xáÈQÍ<Õ "åx P`«‡ "Õˆ~ â◊s~°OÖ’ „Ñ¨"Õtã¨∞ÎO^• ?
#*ÏÜ«∞`Õ, q∞Ü«∞`Õ"å Hõ^•z`ü P`«‡‰õΩ Kå=Ù Ñ¨Ù@∞ìHõÅ∞ ÖË=Ù. Jk
ã¨~fi° "åºÑ¨H"õ ∞≥ #ÿ `«`fi« O. â◊s~°OÖ’ „Ñ¨"tÕ OKÕk, =ke"Õ¿ãk r=Ù_»∞. r=Ù
_»O>Ë ãÖ™ê¯~°=ÚÅ Ü≥ÚHõ¯ ™ê=Ú^•~ÚHõ ã¨fi~°∂ÑÖ. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ
q^Œ∞º`«∞Î |Å∞ƒÖ’x Ñ¶e≤ "≥∞O@∞`À HõeÑ≤#Ñ¨ÙÊ_»∞ HÍOu=ã¨∞OÎ k. P HÍOu
=O\˜k r=Ù_»O>Ë P |Å∞ƒ â◊s~°=Ú, q^Œ∞º`«∞Î P`«‡. q^Œ∞Î`«∞Î |Å∞ƒÅ
HõÅ~ÚHõ=Å# HÍOu Ñ¨Ù\˜#ì >Ë¡ P`«‡. â◊s~åÅ ãÖÜ≥∂QÆO =Å# r=Ù_Õ~Ê°
`å_»∞. |Å∞ƒ =∂_çáÈ`Õ q^Œ∞º`«∞ÎáÈ^Œ∞. HÍOu =∂„`«"Õ∞ áÈ`«∞Ok.
â◊s~åxfl =ke# r=Ù_»∞ `«# ãÖ™ê¯~åÅ‰õΩ J#∞QÆ∞}O"≥∞#ÿ =∞~˘Hõ
â◊s~°OÖ’ „Ñ¨"tÕ OK«_®xH˜ PHÍâ◊OÖ’ u~°∞QÆ∞`«∂ LO\Ï_»∞. `«#Hõ#∞‰õÄÅ
"≥∞ÿ# â◊s~°O ÅaèOK«QÍ<Õ JO^Œ∞Ö’ „Ñ¨"ÕtOz =∞~°ÖÏ Ñ¨Ù_»`å_»∞.
WO^Œ∞‰õΩ L^•Ç¨Ï~°}QÍ ˆ~_çÜ≥∂ `«~°OQÍÅ#∞ K≥Ñ¨ÙÊHÀ=K«∞Û.
^Õâ◊OÖ’x qq^èŒ ˆ~_çÜ≥∂ ¿ãì+¨<£Å #∞O_ç ˆ~_çÜ≥∂ `«~°OQÍÅ∞ ÑÖÑ¨|_»
`å~Ú. Jq Jxfl PHÍâ◊OÖ’ u~°∞QÆ∞`«∂ LO\Ï~Ú. =∞# WO\˜Ö’x
~ˆ _çÜ∂≥ Ö’QÆÅ =ÚÅ∞¡#∞ XHõg∞@~ü g∞kH˜ „uÑ¨ÊQÍ<Õ ^•xH˜ ãÖ|OkèOz#
304 QÀÑ¨Ù~°O....
~ˆ _çÜ∂≥ Hˆ O„^ŒO #∞Oz ÑÖÑ¨|_ç# ~ˆ _çÜ∂≥ `«~O° QÆO JO^Œ∞Ö’ „Ñ¨"tÕ Oz
=∞#‰õΩ â◊|Ì~°∂ÑÖQÍ q#|_»∞`«∞Ok. \©qÖ’ ^Œ$â◊ºOQÍ Hõ#|_»∞`«∞Ok.
=∞#O ÃÑ>Ë=ì ∂ã≤HÍÅ∞, `«k<Ì åÅ∞ ‰õÄ_® W^Õ „Ñ¨„H˜Ü∞« ‰õΩ ãÖ|OkèOz#q.
=ºH˜Î K«xáÈ~Ú# `«~∞° "å`« XHõ ãÖ=`«û~°O =~°‰Ωõ =∂ã≤HÍÅ∞ ÃÑ_»`å=Ú.
K«xáÈ~Ú# =ºH˜Î ÃÑ^ŒÌ‰õΩ=∂~°∞_»∞ P =∂ã≤HõO ÃÑ\Ïìe. K«xáÈ~Ú# =ºH˜Î
Ü≥ÚHõ¯ ãÖ™ê¯~° ã¨fiÉèÏ"åÅ∞ ÃÑ^ŒÌ ‰õΩ=∂~°∞xˆH Z‰õΩ¯= `≥eã≤ LO\Ï~Ú.
WO^Œ∞Ö’KÕ¿ã Ñ≤O_»„Ñ¨^•<åxH˜ J~°÷O â◊s~°~°^•#=∞x, Ñ≤O_»=∞O>Ë
â◊s~°"Õ∞.D „Ñ¨„H˜Ü«∞ JO`å K«xáÈ~Ú# =ºH˜Î `«# QÆ~°ƒù"åãÖÖ’xH˜
2 „Ñ¨"tÕ OK«=∞x HÀ~°_"» ∞Õ . Z\ÁpÛ D q^èOŒ QÍ „Ñ¨"tÕ OK«_®xH˜ ZO`«HÍÅO
Ñ¨_»∞`«∞Ok? J#fl „Ñ¨=fl‰õΩã¨=∂^è•#OQÍ QÆ_ç¤Ñ¨Ù~°∞QÆ∞ L^•Ç¨Ï~°}
K≥Ñ¨Ê|_çOk. QÆ_ç¤ Ñ¨Ù~°∞QÆ∞ `«#=ÚO^Œ∞ HÍà◊¡#∞ XHõ QÆ_ç¤Ñ¨~°Hõ g∞^Œ ÃÑ\˜ì#
`«~°∞"å`«<Õ "≥#∞Hõ HÍà◊√¡ `«# ^ŒQÆæ~°‰õΩ fã¨∞‰õΩO@∞Ok. Pq^èŒOQÍ
fã¨∞HÀ=_®xH˜ XHõ¯ HõΔ}O Ñ¨@ì=K«∞Û ÖË^• XHõ ãÖ=`«û~°O Ñ¨@ì=K«∞Û.
HÍÅ=∞#flk ™ê¿ÑHõΔO HÍ=_»O =Å# HõΔ}=∞<åfl, ãÖ=`«û~°=∞<åfl XHõ¯>Ë.
ÃÑQ· Í P QÆ_¤ç Ñ¨Ù~°∞QÆ∞‰õΩ =ÚO^Œ∞ HÍà◊√¡ ÃÑ@∞ìHÀ=_®xH˜ HÍ=Åã≤# QÆ_Ñ¤ç ~¨ H° õ
HõxÑ≤OKåeHõ^• !
632. HõOz QÆ~°∞_»¿ã= JO>Ë Uq∞\˜ ?
HõOzÖ’ QÆ~°∞`«‡O`«∞x q„QÆÇ¨Ï"≥ÚHõ\ ˜ P~°∞Éˇ·@ KÕ`«∞Å∞ *’_çOz
LO_Õk. Ñ¨~°=∂`«‡ ¿ã=‰õΩ x~°O`«~°O ã≤^ŒúOQÍ LO_Õk. ^•xx |\˜ì HõOz
QÆ~°∞_»¿ã= J#fl <å#∞_ç U~°Ê_çOk.
633. =∞O„`«Ñ¨Ù+¨ÊO JO>Ë Uq∞\˜ ?
^Õ=ÙxH˜ KÕ¿ã Ñ¨Ó[Ö’ Ñ¨^ŒÇ¨~°∞ LÑ¨Kå~°=ÚÅ∞O\Ï~Ú. z@ìz=~°
=∞O„`«ÑÙ¨ +¨Ê=ÚO@∞Ok. "ÕÔŒ Ö’x „Ñ¨^•è # ÑÖK« ã¨∂HÍÎÅÖ’ <å~åÜ«∞}
ã¨∂HõÎ =∞#flk XHõ\ ˜.P =∞O„`åÅ#∞ K«^Œ∞=Ù`«∂ =∞O„`«Ñ¨Ù+¨Ê=Ú#∞
ã¨=∞iÊOK«_»O [~°∞QÆ∞`«∞Ok.
634. QÆiƒù}©„ã≤ÎH˜ U_»=<≥Å „Ñ¨"ÕtOz# `«~°∞"å`« WO\’¡QÍx, ^Õ"åÅÜ«∞OÖ’QÍx
J~°Û#,Ñ¨Ó[Å∞,„=`åÅ∞ P"≥∞, P"≥∞Éèí~°ÎKÕÜ«∞‰õÄ_»^ŒO\Ï~°∞ x["Õ∞<å?
x*ÏxH˜ S^Œ=<≥Å#∞OKÕ Ñ¨xH˜~å^Œ∞. QÆ~ƒ° ãù t÷¨ â◊√=Ù‰õΩ ãÖÑ¨Ó~°‚ ã¨fi~°∂
ÑÖ U~°Ê_Õ ã¨=∞Ü«∞=∞k HÍ=Ù# QÆiƒù}˜ q„âßOu fã¨∞HÀ"åe. Éè~í Î° ‰õÄ_®
KÕÜ«∞~å^Œ#_»OÖ’x PO`«~°ºO, Ñ¨Ù~°∞+¨μ_»∞ U^èŒ~°‡HÍ~°ºO KÕÜ«∞=Öˇ#<åfl
^èŒ~°‡Ñ¨ffl ã¨Ç≤Ï`«∞_≥· KÕÜ«∂e.
QÀÑ¨Ù~°O..... 305
635. „Ñ¨ã¨="≥∞ÿ# `«~°∞"å`« P WO\˜¿Ñ~°∞ QÆÅ"å~°∞, Ñ¨Ó[,
„=`åÅÖ’#∞, â◊√ÉèíHÍ~åºÅÖ’#∞ áêÖÁæ# ‰õÄ_»^ŒO\Ï~°∞ x[=∂ ?
=∞#‰õΩ Ô~O_»∞ q^è•Öˇ·# Jâ∫K«=ÚÅ∞, "≥∞ÿÅÅ∞ L<åfl~Ú. XHõ\ ˜
=∞$`å â∫K«=Ú, J#QÍ ^ŒQ~æÆ ° |O^è∞Œ =ÙÅ∞ K«xáÈ`Õ áê\ÕK« =Åã≤#"≥∞Åÿ .
Ô~O_»=k *Ï`«â∫K«=Ú, JO>Ë Ñ¨Ùi\˜"≥∞ÿÅ. D Ô~O_»∞ Pâ∫K«=ÚÅÖ’
g∞~°∞ `≥eÑ≤#Ñ¨Ó[Å∞, „=`å^Œ∞Å∞ Ñ¨xH˜~å^Œ∞. WO^Œ∞‰õΩ „Ñ¨=∂}Ï„QÆO^ä•Å∞
=∞# Ü«∂[˝=Å¯ º Ñ¨~åâ◊~åk ã¨‡ $`«∞Å∞.
636. Éèí~°Î XHõ¯_Õ Ñ¨Ó[KÕã¨∞Î#flÑ¨C_»∞ ^èŒ~°‡Ñ¨ffl ã¨"Õ∞`« Jx K≥Ñ≤Ê
^èŒ~°‡Ñüfl ¿Ñ~°∞, QÀ„`«O ‰õÄ_® K≥áêÊÖÏ ?
q"åÇ¨ÏO `«~∞° "å`« ÉèÏ~°ºÉè~í ÅÎ° k XˆH QÀ„`«=∞=Ù`«∞Ok. Ñ¨Ó*Ï^Œ∞ÅÖ’
''^è~Œ ‡° Ñ¨fflã¨"∞Õ `«ãº¨ ——JxK≥a`ÕKåÅ∞. P"≥∞¿Ñ~°∞ ‰õÄ_® K≥¿ÑÊJ=ã¨~O° ÖË^∞Œ .
637. Éè’y<å_»∞ ¿Ñ~°O\Ïà◊¡‰õΩ ÉÁ@∞ìÃÑ\˜ì, `åO|∂ÅO`À "Õ~ÚOz# #∞=ÙfiÅ∞,
"Õ~ÚOz# "Õ~°∞ â◊#QÆÑ¨Ñ¨ÙÊÅ∞, #∞=ÙfiÅ∞, ÉˇÅ¡=Ú HõÅÑ≤ W=fi_»O =∞Oz^• ?
¿Ñ~°O\Ïà◊¡‰õΩ g∞~°∞ `≥eÑ≤#=hfl #∞=ÙfiÅ`À ã¨Ç¨ "Õ~ÚOz ÉˇÅ¡O
HõeÑ≤ W=fi_»"Õ∞ PKå~°=Ú. "åÜ«∞#O"Õ~°∞. ^•#O "Õ~°∞. ^•#q∞KÕÛ
@Ñ¨ÙÊ_»∞ Ñ¨zÛ#∞=ÙfiÖË ^•#O KÕÜ«∂e. ^•xˆH uÅ^•#=∞x¿Ñ~°∞. WHõ¯_»
¿Ñ~°O\Ïà◊§ H˜KÕÛk "åÜ«∞#O. D "åÜ«∞#OÖ’ =∞~˘Hõ~°Ç¨Ïã¨º=ÚOk.
#∞=ÙfiÅ#∂<≥ =ã¨∞ÎOk. #∂<≥‰õΩ ¿ãflÇ¨Ï=∞x¿Ñ~°∞.P#∞=ÙfiÅ#∞, "Õ~°∞â◊#QÆ
Ñ¨ÑÙ¨ ÊÅ#∞ "Õ~ÚOz, "å\˜Ö’ ÉˇÅO¡ HõeÑ≤ #∂i LO_»Å∞ KÕã≤ ¿Ñ~°O\Ïà◊‰¡ Ωõ
W=fi_»O [~°∞QÆ∞`«∞Ok. PLO_»Å∞ uÜ«∞ºQÍ =ÙO\Ï~Ú. JO>Ë =∞^è∞Œ ~°"∞≥ #ÿ
¿ãflÇ¨xfl JO^ŒiH© ÑÖK«_»=∞x J~°÷O.
638. HÍjÜ«∂„`å#O`«~°=Ú „Ñü™ês HÍÅÉèˇ·~°= ã¨∂~°º~å^èŒ#, HÍj
ã¨=∂~å^èŒ# [~°∞Ñ¨=Öˇ<å ?
Ü«∂„`«QÍ "≥o=¡ zÛ# `«~∞° "å`« =∂„`«"∞Õ [~°∞Ñ¨Ù‰õΩO>Ë KåÅ∞. Ñ¨Ó~°fi
HÍÅOÖ’ HÍj=O\˜ Ñ¨Ù}ºˆHΔ„`åÅ#∞ rq`«OÖ’ XHõ¯™êi =∂„`«"Õ∞ ^Œi≈O
K«∞@ [iˆQk. HÍ~°}O P~ÀAÖ’¡ „Ñ¨Ü«∂}™œHõ~åºÅ∞ JO`«QÍ LO_Õq
HÍ=Ù. WÑ¨C_»∞ „Ñ¨Ü«∂}™ê^èŒ<åÅ∞ ÃÑiQÍ~Ú. HÍ=Ù#, Zxfl™ê~°¡~Ú<å,
U^À XHõ Ö∫H˜Hõ „Ñ¨Ü≥∂[#=Ú HÀã¨=Ú „Ñ¨Ü«∂}ÏÅ∞ KÕÜ«∞_»O [~°∞QÆ∞
`ÀOk. J@∞=O\˜ „Ñ¨Ü∂« }ÏÅ∞ Ü«∂„`«„HÕkH˜~å=Ù. W^Õ Ñ¨ûúŒ Ö’ QÆÜ∞« Ö’
„Ñü™ês Ñ¶¨Å=Ú, ‰õÄ~°Å∞ =^ŒÖÏeû#=ã¨~°OÖË^Œ∞.
306 QÀÑ¨Ù~°O....
639. ~°∞„^•HõΔÖˇO^Œ∞‰õΩ ^èŒi™êÎ~°∞ ?
~°∞„^•HõΔ=∂ÅÅ∞, `«∞Åã‘=∂ÅÅ∞, Ñ≤O_çHõ@∞¡, W=hfl Éèí‰õΩÎ_»x
Kå@∞HÀ=_®xH˜ "Õ¿ã "ÕëêÅx H˘O`«=∞Ok "ÕàÏHÀà◊OKÕ™êÎ~°∞. P "Õã¨∞
‰õΩ#fl"å}˜‚ K«∂¿ãÎ =∞#O ‰õÄ_» ^èŒiOKåÅ<Õ ÉèÏ=OÑ¨Ù_»∞`«∞Ok. J=hfl
J_»∞QÆ_»∞QÆ∞<å Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°∞}˜‚ QÆ∞~°∞ÎKÕã¨∞Î<åfl~Ú. ~°∞„^•HõΔÅ∞ J=∞Å `«fixfl,
L+¨`‚ åfixfl Hõeyã¨∞OÎ ^Œx „H˜=ÚÅ#∞ áÈQ˘_»∞`«∞O^Œx, qëêxH˜ q~°∞QÆ∞_»x
áÈ+¨H=õ ∞x (~°∞K«fi`«fi) hK«ÉÏè "åÅ∞ ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ ~å=x PÜ«Ú~ˆ fi^ŒO JO\’Ok.
^Õ=Ù_»∞, ^≥Ü«∞º=∞x #"Õ∞‡"åà◊§‰õΩ <åÅ∞QÆ∞=∂@Å∞. qÉèí∂ux ~°∞„^•HõΔ#∞
3 ^èiŒ OK«‰Ωõ O_® KÕ¿ã t=Ñ¨Ó[ x+¨ÊÅ=∞x eOQÆÑÙ¨ ~å}O. „uÑ¨Ù~åã¨∞~°∞Å#∞
ãÖÇ¨ÏiOKÕ ãÖ^Œ~ƒ° Où Ö’ Dâ◊fi~°∞x HõO\˜ #∞O_ç HÍi# ^ŒÜ∂« aO^Œ∞=ÙÖË
~°∞„^•HõΔÅ∞QÍ=∂~åÜ«∞x Ñ¨Ù~å}ÏÅO@∞<åfl~Ú. ~°∞„^•HõΔ ZO`« ÃÑ^ŒÌ^≥·`Õ
JO`« =∞Oz^Œx, #~°‡^ŒÖ’ ^˘iˆH™êÅ„QÍ=∞O ZO`« z#fl^≥·`Õ JO`«
=∞Oz^Œx "Õ∞~°∞`«O„`«O JO\’Ok. ã¨=∞ã¨Î áêáêÅ∞ áÈ`åÜ«∞x Ü≥∂QÆ
™ê~°O JO\’Ok.
640. ^Õ=Ù_çH˜ „Ñü U\Ï ÃÑàı§q∞\˜ ?
„Ñü U\Ï Uukä<å_»∞ q"åÇ¨Ï"≥∞ÿ#^À, P<å_»∞ q"åÇ¨ÏŸ`«û=O
[~°∞Ñ¨ÙHÀ"åÅx QÆ$Ç¨Ïºã¨∂„`åÅÖ’ LOk. HÍx DxÜ«∞=∞O ^Õ=`«ÅÑ¨@¡
ÖË^Œ∞. L^•.~å=Ú_»∞ Ñ¨Ù\˜ì#~ÀA<Õ ÃÑo§KÕ™êÎ~°∞. q+¨μ‚=ÙÜ≥ÚHõ¯ J=`å~°
"≥∞#ÿ ~å=Ú_»∞ J=`«iOz#Ñ¨Ù_Õ J=∞‡"å~°∞ ‰õÄ_®J=`«iã¨∞OÎ k. "åi^Œ~Ì ∞°
ã¨∂~°∞º_»∞, ã¨∂~°ºHÍOu† Ñ¨Ù=Ùfi ^•x Ñï=∞à◊O, ~°`«flO ^•x HÍOu=O\˜
q_»nÜ«∞~åx ãÖ|O^èŒOHõÅ"å~°∞. ~å=∂Ü«∞}OÖ’ ''J#<åº ~åÑ¶¨∞"Õ}Ï
Ç¨ÏO ÉèÏã¨¯~ˆ } Ü«∞^ä•„Ñ¨É—íè — J<Õ â’¡HOõ ÃÑ=· ∂@<Õ ã≤~÷ Ñ° ~¨ ∞° ã¨∞OÎ k. ~å=Ú_»∞
Ñ¨Ù\˜ì# "≥O@<Õ ã‘`« Ñ¨Ù\˜ì#@∞¡ ÖË^Œ∞. PÜ«∞#‰õΩ, P"≥∞‰õΩ 7 ãÖ=`«û~åÅ
JO`«~°O LOkHõ^• Jxâ◊OHõ. Ö’HõOÖ’ Ñ¨Ù~°∞+¨μx =Ü«∞ã¨∞û Z‰õΩ¯=, „ã‘Î
=Ü«∞ã¨∞û `«‰Ωõ ¯=QÍ L#flÑ¨Ù_Õ "åi^ŒiÌ H˜ ÃÑà◊§x LO_»_O» KÕ`« ã‘`~« å=Úx`À
J=`«iOz<å z#flkQÍ L#fl>Ë¡ LO@∞Ok. Wk |∞∞+¨μÅ=O\˜ "åiˆH
`≥Å∞ã¨∞OÎ k. „Ñ¨H$õ u, Ñ¨Ù~°∞+¨μ_»∞ HõÅã≤ LO\Ï~°<Õ ã¨`åºxfl `≥eÜ«∞Ñ¨~Û° _»O
HÀãÖ Ñ¨Ù\˜#ì <å_Õ ÃÑo§ KÕÜ∂« Å<Õ PKå~°O Ñ¨Ù\Õì k. "åi [Ü«∞O`«∞Å<å_Õ
q"åÇ¨Ï L`«û"åÅ∞ [iÑ≤OKåÅx HÍq∞HÍQÆ=∞OÖ’ LO^Œx ÃÑ^ŒÅÌ ∞ K≥ÑÊ¨ QÍ
qO@∞<åflO. ~åuÉÁ=∞‡Å‰õΩ ÃÑàı§q∞\˜? PÜ«∞#‰õΩ ÃÑo§KÕã≤<å, KÕÜ«∞Hõ
áÈ~Ú<å U=∞#_»∞. Jk =∞#HÀãÖ. „ÑüaO|OÖ’ ÉÁ@∞ì Hõ#Ñ¨_®ÅO>Ë
QÀÑ¨Ù~°O..... 307
aOÉÏxH˜ (ÖË^• =ÚMÏxH˜) ÉÁ@∞ì ÃÑ\ÏìeHõ^•! PÜ«∞# aO|O. =∞#O
„ÑüaOÉÏÅO. hÖ’xr=Ù}˜‚ ãÖ`À+¨ÃÑ\ÏìÅ#∞‰õΩO>Ë #~°ÇÏ¨ ix Ñ¨ÓlOÑ¨Ù
=∞x â◊OHõ~åKå~°∞ºÅ"å~°<åfl~°∞.
''`«fi„`«ÊÉèí∞r= „Ñ≤Ü«∞q∞K«Ûùã≤ KÕ#fl~°Ç¨Ïi Ñ¨Ó*ÏO ‰õΩ~°∞ ã¨`«`«O
„ÑüaOÉÏÅOHõ$u ^èŒ$u‰õΩâ◊Ö’ aOÉÏÅOHõ$u =∂`«#∞`Õ——II
641. P`«‡`À Jxfl"Õà◊ÖÏ ÉèíQÆ=<åfl=∞ã¨‡~°} KÕã¨∞HÀ=K«∞ÛQÍ?
P`«‡‰õΩ=∞_ç, `«_∞» ÅO@∂ÖË=Ù. âß„™êÎÅ∞ KèkÕ OK«ÖxË , xÑ¨C HÍÅÛÖËx,
h~°∞`«_»∞Ñ¨ÖËx, QÍe W~°QÆQ˘@ìÖËxk P`«‡.â◊√z,â◊√„Éèí`«Å∞ â◊s~å
xˆHHÍ"åe. ÉèQí =Æ O`«∞x H©iOÎ K«_O» , Éè∫uHõ"∞≥ #ÿ â◊s~åxˆH HÍ"åe. ÉèQí =Æ O
`«∞x H©iÎOK«_»O Éè∫uHõ"≥∞ÿ# ÃÑ^Œ=ÙÅ`À KÕ¿ãÑ¨x. JO^Œ∞Ö’xH˜ =∞o¡OK«∞
‰õΩx =∞#ã¨∞û`À ã¨‡iOKåe. Pã¨‡~°} x~°O`«~°O ^•#O`«@ Jk, =∞#
„Ñ¨Ü«∞`«flOÖË‰õΩO_® =∞#ã¨∞ûÖ’ H˘#™êQÍe. ^•xˆH J[áê[Ñ¨ã≤÷u Jx
¿Ñ~°∞. Dq^èŒOQÍ XHõ"≥∞@∞ì#∞Oz =∞~˘Hõ"≥∞@∞ìH˜ ™ê^èŒ# ™êQÆ∞`«∞O_®e.
642. =∞^èŒ∞~°g∞<åH˜Δ^Õq KÕuÖ’ zÅ∞Hõ LO@∞Ok. ZO^Œ∞‰õΩ ?
^Õg^Õ=Å KÕ`«∞ÅÖ’#∞#fl "å\˜HõxflO\˜H©, "å\˜ <å=∞^èÕÜ«∂Å‰õΩ,
"åi bÅÅ‰õΩ "≥#∞Hõ JO`«iflQÆ∂_è"» ∞≥ #ÿ J~å÷Å∞<åfl~Ú. ÃÑ#· `≥eÑ≤#@∞¡QÍ
P =~°‚#Åhfl JÅOHõ~åWHÍÅ∞. g∞<åH˜Δ KÕuÖ’xzÅ∞Hõ r=ÙxH˜, r=Ùx
„áê}ÏxH˜ ÖËHõ =∞#ã¨∞û‰õΩ „Ñ¨fHõ. JÖÏˆQ P"≥∞‰õΩ g∞<åH˜Δ KÕÑ¨Å=O\˜
Hõà√◊ § HõÅ^Œx¿Ñ~°∞. P ¿Ñ~°∞ "≥#∞Hõ XHõ ~°ÇÏ¨ ã¨º=ÚOk. KÕÑÅ¨ ∞ „QÆ∞_»∞Ã¡ Ñ\˜,ì
"å\˜x á⁄^Œ∞QÆ∞`å~Ú. "å\˜ #∞O_ç Ñ≤Å¡Å∞=™êÎ~Ú. "≥O@<Õ PHõe`À
JÅ=∞\˜™êÎ~Ú. KÕÑ¨ ã¨ã#Î¨ „áê}˜HÍ^Œ∞. "å\˜H˜ áêe=fiÖË^∞Œ . "å\˜ PHõe
f~°Û_®xH˜ `«eK¡ ÑÕ ¨ "å\˜ Hõà√◊ § qÑ≤Ê K«∂ã¨∞OÎ k. P K«∂Ñ¨Ù`À "å\˜H_õ ∞» Ñ¨Ù
xO_»∞`«∞Ok. J^Õq^èOŒ QÍ q+¨μ=‚ Ù KÕuÖ’x K«„HõO =∞# =∞#¿ãû, =∞#ã¨∞û
K«„HõO =O\˜k. „Ñ¨ÑO¨ K«=∞O`å uiy=ã¨∞OÎ k. ^•xx Ñ¨~=° ∂`«‡ Ñ¨~O° KÕ¿ãÎ
q+¨μ‚ K«„Hõ=∞=Ù`«∞Ok. PÜ«∞#KÕuÖ’x QÆ^Œ =∞# |∞kú. QÆ^‰Œ Ωõ „Ñü^•xx
z`«Q˘æ>Ëì QÆ∞}=Ú#fl>Ë¡. =∞# |∞kúH˜ „Ñüq+¨Ü«∂xfl `«~°¯O`À qâı¡+≤OKÕ
QÆ∞}OLO@∞Ok. ^•xx ÉèQí =Æ `«Ê~°OKÕ¿ãÎ ÉèQí =Æ ^ŒiÊ`«|∞kúQÍ =∂~°∞`«∞Ok.
643. Ñ≤`«$Hõ~°‡ÅÖ’ÃÑã¨~°Ñ¨Ñ¨ÙÊ, ^≥·=Hõ~°‡ÅÖ’HõOkÑ¨Ñ¨C=O_®Åx xÜ«∞=∞=ÚLO^• ?
J^˘Hõ PKå~°O. Ñ≤`«$Hõ~°‡ÅÖ’ ÃÑã¨~°Ñ¨Ñ¨C, q∞#Ñ¨Ñ¨C, "å_»`å~°∞.
P Ô~O_»∞ Ñ≤`«$^Õ=`«Å‰õΩ „Ñ‘uáê„`«=ÚÅx ÉèÏqOK«_»O XHõ PKå~°OQÍ
308 QÀÑ¨Ù~°O....
=™ÈÎOk. =OHÍÜ«∞,™⁄~°HÍÜ«∞,QÀOQÆ∂~°,=Ú#QÆ,@"≥∂\Ï,HÍºÉËr =O\˜q
"å_» ‰õÄ_»^Œ∞. =∞#ÃÑ^ŒÌÅ∞ K≥Ñ≤Ê# „Ñü^•xH˜ F JO`«~å~°÷O LO@∞Ok.
644. "≥·`«~°}© #k ZHõ¯_» L#flk?
K«xáÈ~Ú# r=Ù_»∞ Ü«∞=∞Ñ¨Ù~åxH˜ "≥àı¡=∂~°æOÖ’ "≥·`«~°}©#k
=ã¨∞ÎOk. D#k #∂~°∞P=∞_»Å ^Œ∂~°O „Ñ¨=Ç≤Ïã¨∞ÎOk. nx X_»∞¤#
Z=ÚHõÅQÆ∞@ìÅ∞, ^•xÖ’Ñ¨Å p=Ú, <≥`∞« \Î ˜ „Ñ¨"åÇ¨Å∞, =∂OãÖ |∞~°^Œ
QÍ#∞, "≥O„@∞HõÅ∞ <åK«∞QÍ#∞ LO\Ï~Ú. nxÖ’ ZO`À „Ñ¨=∂^ŒH~õ "° ∞≥ #ÿ
[ÅÑ¨‰õΔΩÅ∞ qÇ¨Ïiã¨∞ÎO\Ï~Ú. ^•xÖ’#∞#fl "≥Úã¨à◊√§ áêáê`«∞‡"≥·# r=Ù
4 Å#∞ K«∂_»QÍ<Õ, "åiÃÑ·H˜ L~°∞‰õΩ`å~Ú. ^•xÖ’x Ñ¨Ù~°∞QÆ∞Å‰õΩ ã¨∂^Œ∞Å
=O\˜ =Ú‰õΩ¯Å∞O\Ï~Ú. ÉÁO`« HÍ‰õΩÅ∞, QÆ^ÅÌŒ ∞, h\˜HÀ`«∞Å∞, [ÅQÆÅ∞,
KÕÑ¨Å∞, `åÉËà◊§`À xO_ç# ÉèíÜ«∞OHõ~° "≥∞ÿ# #k "≥·`«~°}˜.
645. HÍH˜H˜, QÀ=Ù‰õΩ Ñ≤`«$HÍ~åºÖ’¡ „áê=ÚYº`« L#fl^• ?
QÀ=Ù =ÚHÀ¯\˜ ^Õ=`«Å ™ê=Ú^•~ÚHõ ~°∂ÑÖ. ÃÑ·QÍ P=Ù ã¨∂~°∞ºx
‰õΩ=∂Ô~Î. Ju Ñ¨q„`«"≥∞ÿ#k. HÍH˜ Ñ≤`«$^Õ=`«Å‰õΩ „Ñüxkè. JO^Œ∞ˆH
Ñ≤`«$HÍ~åºÅÖ’ "åÜ«∞ã¨Ñ≤O_®xfl ã¨=∞iÊ™êÎO. |O^èŒ∞=ÙÅ~åHõ#∞
=ÚO^Œ∞QÍ `≥e¿Ñk HÍˆH QÆ^• !
646. Éèíw~°^äŒ „Ñ¨Ü«∞`«flO Jx JO\Ï~°∞ Uq∞\˜ ?
Ñ¨Ó~°fiO Éè∂í Ö’HõOÖ’ JÜ≥∂^èºŒ #∞ ã¨Q~Æ ∞° _»∞ Ñïáêeã¨∞#Î fl ã¨=∞Ü«∞O.
ã¨QÆ~°∞xH˜ W^ŒÌ~°∞ ÉèÏ~°ºÅ∞, ˆHtx, ã¨∞=∞u. ˆHtx=Å¡ 'Jã¨=∞O[#∞_»∞—
J<Õ H˘_»∞‰õΩ, ã¨∞=∞u=Å¡ J~°"≥·"ÕÅ=∞Ok H˘_»∞‰õΩÅ∞ HõeQÍ~°∞. ¿Ñ~°∞‰õΩ
`«y#@∞¡ Jã¨=∞O[#∞_»∞ ^Œ∞~å‡~°∞æ_»∞. J`«}˜fl ã¨QÆ~°∞_»∞ ~å[ºO #∞Oz
"≥à◊¡Q˘\Ïì_»∞. q∞ye# J~°"≥·"ÕÅ=∞Ok H˘_»∞‰õΩÅ∞ ‰õÄ_® J`«xˆHg∞
fã≤áÈ~°∞. XHõ™êi ã¨QÆ~°∞_»∞ U_»∞Jâ◊fi"Õ∞^äŒÜ«∂QÍÅ∞ KÕÜ«∞`«ÅÃÑ\˜ì
QÆ∞éÏ]xfl q_çz ^•x"≥O@ `«# J~°"≥·"ÕÅ=∞Ok Ñ¨Ù„`«∞Å#∞ ÑÖÑ≤OKå_»∞.
QÆ∞„~°O "≥o§ "≥o§ ã¨=Ú„^ŒOÖ’H˜ „Ñ¨"tÕ OzOk. JÑ¨C_»∞ WO„^Œ∞_»∞ K≥ÑÊ¨ QÍ
"åÜ«Ú=Ù P QÆ∞„~åxfl fã¨∞HÔ o§ ~°™ê`«OÖ’ HõÑÅ≤ =∞Ç¨=Úx P„â◊=∞O^ŒQ~æÆ °
Hõ>âìË ß_»∞. ZO`« "≥kH˜<å QÆ∞„~°O Hõ#|_»Hõ ã¨Q~Æ Ñ° Ù¨ „`«∞Å∞ ~å*ÏºxH˜ uiy
"≥o§ `«O„_ç`À K≥áêÊ~°∞. QÆ∞„~åxfl fã¨∞H˘¿ãÎ `«Ñ¨Ê, WO\˜H˜ ~å=_®xH˜
gÖË^¡ xŒ ã¨Q~Æ ∞° _»∞ HÀÑ≤OKå_»∞. ã¨Q~Æ Ñ° Ù¨ „`«∞Å∞ uiy"≥o§ ã¨=Ú„^•xfl `«qfi
~°™ê`«ÅOÖ’H˜ "≥o§ HõÑÅ≤ =∞Ç¨Ïi¬ P„â◊=∞OÖ’ Hõ\=ì˜ Ù#fl QÆ∞„~åxfl K«∂âß~°∞.
QÀÑ¨Ù~°O..... 309
HõÑ≤Å∞_Õ Jâ◊fixfl ^˘OyeOKå_»#∞‰õΩx PÜ«∞##∞ ^Œ∂+≤OKå~°∞. P
=ÚxHÀÑÖ`À Hõ#∞Å∞ `≥~=° QÍ PHÀáêyflH˜ "å~°∞ Éèãí ‡¨ "≥∞áÿ ÈÜ«∂~°∞. WHõ¯_»
JÜ≥∂^èºŒ Ö’ ã¨Q~Æ ∞° _»∞ `«# ÃÑ^ŒHÌ ˘_»∞‰õΩ Jã¨=∞O[#∞x ‰õΩ=∂~°∞_≥#· JOâ◊√
=∞O`«∞xH˜ ~å[º=∞Ñ¨ÊyOKå_»∞. JOâ◊√=∞O`«∞x ‰õΩ=∂~°∞_Õ Éèíw~°^äŒ∞_»∞.
J`«_»∞ `«# ÃÑ^Œ`«O„_»∞Å∞ HõÑ≤Å∞x HÀáêyflH˜ |∂_ç^ŒÜ«∂º~°x `≥eã≤
ÉÏ^èŒÑ¨_®¤_»∞. "å~°∞ Éèíã¨‡"≥∞ÿ#KÀ@ k=º QÆOQÍ[ÖÏxfl „Ñ¨=Ç≤ÏOÑ¨*Ë¿ãÎ
`«Ñ¨Ê, "åiH˜ Ñ¨Ù}ºQÆ`«∞Å∞ HõÅQÆ=x `≥eã≤ Éèíw~°^äŒ∞_»∞ QÆOQÆ#∞ QÆ∞iOz
`«Ñ¨ã¨∞û KÕâß_»∞. QÆOQÆ „Ñ¨`«ºHõΔ"≥∞ÿ, h HÀiHõ f~°∞™êÎ#∞ HÍh, <Õ#∞ HÕkH˜
„Ñ¨=Ç≤Ïã¨∞Î#flÑ¨C_»∞ <å ^Œ∂‰õΩ_»∞#∞ ÉèíiOK«QÆÅâ◊H˜Î t=ÙxˆH LOk. Hõ#∞Hõ
Éèií ™êÎ_"Õ ∂≥ J_»Q=Æ ∞x ã¨∂zOzOk. JÑ¨C_»∞ Éèwí ~°^∞Œä _»∞ t=Ùx QÆ∞iOz
`«Ñ¨ã¨∞û KÕâß_»∞. t=Ù_»∞ QÆOQÆ#∞ ÉèíiOK«_®xH˜ XÑ¨C‰õΩ<åfl_»∞.
Pq^èOŒ QÍ QÆOQÆ Éè∂í q∞H˜ ky=zÛOk. JO`«\`˜ À P@OHÍÅ∞ `˘ÅQÆ
ÖË^Œ∞. Éèíw~°^äŒ∞x "≥O@ =ã¨∞Î#fl QÆOQÆ, ^•iÖ’ [Ç¨ïfl=Ù J<Õ =Úx
`«Ñ¨ã¨∞û KÕã¨∞ ‰õΩO@∞#fl P„â◊=∞ „áêO`åxfl =ÚOKÕã≤Ok. P =ÚxH˜
HÀÑÖ=zÛ QÆOQÆ#∞ `åˆQâß_»∞. JÑ¨C_»∞ Éèwí ~°^∞Œä _»∞ P =Úxx „áêi÷OK«QÍ,
J`«_»∞ Hõ~°∞}Õz `«# K≥=ÙÅ#∞O_ç QÆOQÆ#∞q_çz ÃÑ\Ïì_»∞. Éèíw~°^äŒ∞x
„Ñ¨Ü«∞`«flO=Å¡ Éèí∂q∞H˜ kyOk. z=~°‰õΩ ã¨QÆ~°Ñ¨Ù„`«Å Éèíã¨‡O g∞^Œ∞QÍ
QÆOQÆ „Ñ¨=Ç≤ÏOK«QÍ "åiH˜ L`«Î=∞QÆ`«∞Å∞ HõeQÍ~Ú. "≥Ú`åÎxH˜ Éèíw~°^äŒ
„Ñ¨Ü∞« `«flO WÖÏÑ¶e¨ OzOk. J™ê^èºŒ =∞#∞‰õΩ#fl Ñ¨#∞Å#∞ ã¨∞™ê^èºŒ O KÕ¿ãO
^Œ∞ÔH· KÕÜ«Ú „Ñ¨Ü«∞`åflÅ#∞ Éèíw~°^äŒ „Ñ¨Ü«∞`åflÅ#ÅO\Ï~°∞.
647. Hõ$+¨μ‚x <å=∂Ö’¡ „|Ç¨Ï‡Kåi}Ë #=∞ó Jx Ñ≤Å∞™êÎ~°∞,
ZO^Œ∞‰õΩ?
„|Ç¨Ï‡Kåi J<ÕÑ¨^•xH˜ Jq"åÇ≤Ï`«∞_»<Õk J~°úOHÍ^Œ∞. „|Ç¨Ï‡}˜
K«~°u, D „Ñ¨ÑÖK«O JO`å „|Ç¨Ï‡Ñ¨^•~°ú"Õ∞ HõxÑ≤OKÕk Unã¨`«ºOHÍ^Œ∞.
JO`å #tOKÕ^Õ J<ÕJaè„áêÜ«∞O`À LO_Õ"å_»xJ~°O÷ . Hõ$+¨μ_‚ ∞» „|Ç¨Ï‡Kåi
J# _®xH˜ HÍ~°}O, PÜ«∞# ÉèíQÆ=næ`« xO_»∞QÍ É’kèOz# ã¨`«ºO W^Õ
HÍ|\˜ì.
648. q<åÜ«∞‰õΩ}˜‚ `«∞Åã≤ ^ŒàÏÅ`À Ñ¨ÓlOK«‰õÄ_»^Œx JO\Ï~°∞. x["Õ∞<å ?
â◊√HÍ¡O|~°^èŒ~°O q+¨μ‚"£∞..J<Õ â’¡HÍxfl =∞#O q#∞<åflO. q#Ü«∂
‰õΩ_»∞ ™êHΔÍ`«∞Î q+¨μ‚ ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»x nxJ~°÷O. HÍ|>Ëì ÅH©;QÆ}Ñü ¿Ñi@
310 QÀÑ¨Ù~°O....
P"≥∞x `«# Ü≥∞_»=∞ `˘_»ÃÑ· ‰õÄ~ÀÛÉˇ@∞ì‰Ωõ #fl F q„QÆÇÏ¨ O Ö’HÍxH˘zÛOk.
WO`ÕHÍHõ q+¨μ‚=Ù <å~° (hà◊¡Ö’) JÜ«∞#ó (x„kOzU"å_»∞ ÖË^•
LO_Õ"å_»∞) HÍ|>Ëì <å~åÜ«∞}∞_»Ü«∂º_»∞. P HÍ~°}OQÍ<Õ JO>Ë
q<åÜ«∞‰õΩ_»∞ q+¨μ‚ ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»∞ HÍ|>Ëì QÆ}Ñü L`«û"åÅ z=i ~ÀA#
PÜ«∞#x hà◊¡Ö’<Õ x=∞[˚#O KÕã¨∞Î<åflO. WÖÏ Z<ÀflP^è•~åÅ∞,
q<åÜ«∞‰õΩ_çH©, q+¨μ‚=ÙH© ÉèË^ŒO ÖË^Œh W~°∞=Ù~°∂ XHõˆ~#h x~°∂Ñ≤OKÕO
^Œ∞‰õΩ HõxÊã¨∞<Î åfl~Ú. q+¨μ=‚ Ù `«∞Åã‘^àŒ ^◊ •=Ú_»∞ JO>Ë `«∞Åã≤ Ñ¨„`åÅ`À
KÕã≤# =∂eHõÅx "≥∞_»Ö’ ^èŒiOz LO_Õ"å_»x J~°÷O. q+¨μ‚=Ó, q<åÜ«∞
5 ‰õΩ_»∂ XHõÔ~·#Ñ¨C_»∞ q+¨μ‚=Ù H˜+¨ì"≥∞ÿ# `«∞Åã≤=∂Å ÖË^• `«∞Åã‘^Œà◊Ñ¨Ó[,
q<åÜ«∞‰õΩ_çH˜ ZO^Œ∞‰õΩ ãïÑ¨_^» À P q+¨Ü∂« xH˜ P^è•~°OÖË<ÖÕ ^Ë ∞Œ , HÍ|\˜ì
`«∞Åã≤Ñ¨Ó[ `«Ñ¨CHÍ^Œ∞.
649. ~å=Ú_»∂, Hõ$+¨μ‚_»∂ W^ŒÌ~°∂ ^Õ=Ùàı¡ Hõ^• ?
~å=Ú_»∞, Hõ$+¨μ‚_»∞ J<Õ W^ŒÌ~°∂ ‰õÄ_® NÇ¨Ïi ~°∂Ñ¨ÙÖË. ~å=Ú_»∞
`«# N=∞^£~å=∂Ü«∞}OÖ’ ãÖÑ¨Ó~°O‚ QÍ =∂#=ÙxQÍ<Õ HÍ~°ºx~°fiÇ¨Ï}Ïxfl
KÕ™ê_»∞. ZHõ¯_»‰Äõ _® `å#∞^Õ=Ù}‚x K≥ÑÙ¨ ÊHÀÖË^∞Œ . ^≥=· bbefl „Ñ¨îŒ ≈OK«#∂
ÖË^Œ∞. J~Ú`Õ Hõ$+¨μ‚_»∞ =∂„`«O, Ñ¨Ù@∞ìHõÖ’<Õ <åÅ∞QÆ∞ Éèí∞*ÏÅ"å_»∞QÍ
HõxÊOz, Ü«∞=Ú#x^•\˜, <À\˜Ö’ qâ◊fi~°∂áêxfl K«∂Ñ≤, WÖÏ Jhfl
J=∂ #∞+¨ Hõ$`åºÅ∞KÕã≤ ^≥·=OQÍ<Õ #\ÕKå_»∞ ÉèÏ~°`«OÖ’ ÉèÏQÆ=`«O
Ö’#∂ ‰õÄ_». JO^Œ∞Hˆ DÜ«∞# Hõ$+¨É‚ Qíè "Æ å#∞_»∞QÍ#∂, PÜ«∞# =∂#=Ù_»∞
HÍ|\˜ì ^Œâ◊~°^äŒÑ¨Ù„`«∞_≥· ^•â◊~°käQÍ#∂ JÜ«∂º~°∞.
650. ã¨=Ú„^Œ™êfl#O ZO^Œ∞‰õΩ KÕÜ«∂e ?
â◊s~°O g∞^Œ LO_Õ ¿ãfi^Œ „QÆO^ä∞Œ Å∞ ~À=∂Å=Å¡ =¸ã¨∞‰õΩx LO\Ï~Ú.
„Ñüx`«ºO =∞#O â◊s~åxfl ~°∞^Œ∞Ì‰õΩx P ¿ãfi^Œ„QÆO^äŒ∞Å∞ Ñ¨ÓiÎQÍ `≥~°∞K«∞HÀ
|_»=Ù. PHÍ~°}OQÍ „áêp#∞Å∞ "≥^· ºŒ Ñ¨~"° ∞≥ #ÿ XHõx~°Ü
‚ ∂« xflKÕã∂¨ Î „Ñü =ºH©Î
U_®kÖ’ <åÅ∞QÆ∞=∂~°∞¡ ã¨=Ú„^ŒOÖ’ ™êfl#OKÕÜ«∂e J<Õ xÜ«∞=∂xfl
U~åÊ@∞KÕ™ê~°∞ (Pëê_»,HÍiÎHõ,=∂Ñ¶¨∞,"≥·âßY,Ñ¨Ói‚=∞ÅÖ’) ã¨=Ú„^ŒOÖ’
=Úxy, H˘O`«¿ãÑ¨Ù ™êfl#OKÕ¿ãÎ P h\˜Ö’ LÑ¨ÙÊ â◊s~åxH˜Ñ¨\ ˜ì, â◊s~°OÖ’
L#fl J#=ã¨~O° Ñ¨^•~°Oú ¿ãfi^Œ ~°∂ÑÖQÍ Éˇ\· H˜ ˜ q[i˚OÑ¨|_»∞`«∞Ok. HÍ|\˜ì
ã¨=Ú„^Œ ™êfl#=∞<Õk P^è•ºu‡HõOQÍ<Õ HÍHõO_® "≥·^ŒºÑ¨~°OQÍ ‰õÄ_» U~åÊ@∞
KÕÜ«∞|_çO^Õ.
QÀÑ¨Ù~°O..... 311
P–HÍ–=∂–"≥· J<Õ <åÅ∞QÆ∞ <≥ÅÖ’¡ JO>Ë Pëê_èO» ,HÍiÎHOõ , =∂Ñ¶∞¨ O,
"≥·âßYO J<Õ <åÅ∞QÆ∞ <≥ÅÖ’¡#∂ =KÕÛ Ñ¨Ói‚=∞<å_»∞ã¨=Ú„^Œ ™êfl<åxfl
KÕÜ∂« Åx âßGO K≥ÑÙ¨ #Î fl=∂@. D <åeæO\˜x "åºã¨ÑÓ¨ i‚=∞ L`«û"åÅ∞QÍ
JO^Œ∞ˆH K≥áêÊ~°∞. ã¨=Ú„^Œ ™êfl#O JO>Ë Ñ¨ÓiÎQÍ â◊s~åxfl t~À*ÏÅ`À
ã¨Ç¨ ã¨=Ú„^ŒOÖ’ =ÚOz ™êfl#O KÕÜ∞« _»O J#fl=∂@. JÖÏKÕ¿ãÎ â◊s~°O
Ö’x ~À=∞‰õÄ áêÅ∞ `≥~°∞K«∞‰õΩx â◊s~°OÖ’ J#=ã¨~°OQÍ LO_Õ ¿ãfi^ŒO
"≥Ú^ŒÖˇ·# =º~°÷ Ñ¨^•~å÷Å∞ |Ü«∞\˜H˜ <≥@ì|_»`å~Ú.
J^ÕHÍHõ â◊s~åxH˜ `«y#O`« LÑ¨Ê^Œ#O Ñ¨>ìË HÍ~°}OQÍ K«~‡° "åº^è∞Œ Å∞
^ŒiKÕ~°=Ù. U Ç¨x HõeyOKÕ ~ÀQÆ„H˜=ÚÅ∞ â◊s~åxH˜ ÉÏÇ≤Ï~°ÉèÏQÆOÖ’
(K«~°‡O ÃÑ·ÉèÏQÆOÖ’, t~À*ÏÖ’¡, â◊s~°Ñ¨Ù ãÖ^Œ∞Ö’¡, Ô~O_»∞ J=Ü«∞"åÅ∞
Hõe¿ãKÀ@∞Ö’¡) L<åflÜ≥∂ Jq Jhfl D ã¨=Ú„^Œ[OÖ’x LÑ¨Ê^Œ#O
HÍ~°}OQÍ Ñ¨ÓiÎQÍ =∞~°}Õz â◊s~åxH˜ ™œMÏºxfl KÕ‰õÄ~°∞™êÎ~Ú.
651. N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞ ^Õ=™ê÷#O L#fl Jxfl KÀ\Ï¡ =~åÇ¨Ï™êfiq∞
QÆ∞_ç ZO^Œ∞‰õΩ LO_»^Œ∞ ?
Ç≤Ï~°}Ïº‰õΩΔ }˜‚ K«OÑ≤# =~åÇ¨Ï™êfiq∞ <Õ~∞° QÍ ™⁄~°OQÆ =∂~åæ# Éè∂í q∞H˜
KÕiOk u~°∞=∞ÅˆH„Δ `«OÖ’<Õ. P HÍ~°}OQÍ u~°∞=∞Å Hˆ „Δ `«ÑÙ¨ Éè∂í q∞ "≥Ú`«OÎ
=~åÇ¨Ï™êfiq∞^Õ. JO^Œ∞ˆH PÜ«∞#H˜ x"Õ^Œ# JÜ«∂ºHõ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞xH˜
x"Õ^#Œ ™êQÆ∞`«∞Ok. q∞ye# PÅÜ«∂ÅÖ’ =~åÇ¨Ï™êfiq∞ ÖËHáõ È=\ÏxH˜
HÍ~°}O =~åÇ¨Ï™êfiq∞ u~°∞=∞ÅH˜ =∂„`«"Õ∞ KÕ~å_»∞.
652. PHÍâ◊nÑÖ „áê=ÚYº`«, ^•x JO`«~å~°úO Uq∞\˜?
Pâ◊fiÜ«Ú[ J=∂"åã¨º<Õ náê=oQÍ =º=Ç¨Ïiã¨∞ÎO\Ï~°∞. x*ÏxH˜
náê=o <å\˜ J~°÷~å„u ÅH©;Ñ¨Ó[KÕÜ«∂e. Ñ¨QÆ\ ˜Ñ¨Ó@ Ñ≤`«$^Õ=`«ÅH˜
`«~°Ê}ÏÅx q_»"åe. P=∞~°∞ã¨\ ˜ ~ÀAxOz „áê~°OÉèí=∞ÜÕ∞º^Õ HÍiÎHõ
=∂ãÖ. P HÍiÎHõ â◊√^Œúáê_»ºq∞ xOz Ñ≤`«$^Õ=`«ÅO`å PHÍâ◊=∂~°æO
QÆ∞O_® `«=∞`«=∞ Ö’HÍÅH˜ „Ñ¨Ü«∂}˜ã¨∞ÎO\Ï~°∞. P HÍÅOÖ’"åiH˜ „`À=
K«∂¿ÑO^Œ∞‰õΩQÍ#∞ XHõ nÑÖ =∞#"≥Ñ· Ù¨ #∞O_ç U~åÊ@∞ KÕÜ∞« _»O U^Œ∞O^À
J^Õ PHÍâ◊nÑÖ. JO>Ë D nÑÖ Éèí∂q∞g∞k"åiH˜ "≥Å∞QÆ∞hÜ«∞_®xH˜
L^ÕtÌ OzOkHÍ^Œh, Ñ≤`$« ^Õ=`«ÅH˜ =∂„`«"∞Õ „`À=K«∂¿Ñ^Œh J~°O÷ KÕÜ∞« _»O
HÀã¨"∞Õ ^•xx t"åÅÜ«∂ ÅÖ’ ^èfiŒ [ãÖÎ ÉèOí ÃÑ· ÉèÏQÆOÖ’ U~åÊ@∞KÕ™êÎ~∞° .
312 QÀÑ¨Ù~°O....
Jk ‰õÄ_» H˘O_≥H¯˜ áÈHõO_® LO_»_O» HÀãÖ zÅ∞¡Å∞#fl QÆ∞O„_»x áê„`«Ö’
xH˜ΔÑ¨ÎO KÕ™êÎ~°∞.
653. ã¨ˆ~fiâ◊fi~°∞_çx Z=~°∞ ã¨$+≤ìOKå~°∞ ?
# `«ãº¨ „Ñü=∂ Jã≤–Î # „ã‘Î #Ñ¨Ù=∂<£..Jx ÉèQí =Æ O`«∞xH˜ ãÖ|OkèO
z# x~°fiK«#O. ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ „ã‘ÎHÍ^Œ∞. Ñ¨Ù~°∞+¨μ_»∞HÍ^Œ∞. JÖÏQÆx U
=∞~Àf~°∞"å_»∂HÍ_»∞. PÜ«∞#‰õΩ XHõ~°∂Ñ¨"Õ∞ ÖË^Œ∞. D q+¨Ü«∂xfl „Ñü
PQÆ=∞âßG=¸ `≥eÜ«∞*Ëã≤Ok. HÍ|\˜ì, ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ „|Ç¨Ï‡Ñ¨^•~°÷OQÍ
~°∂Ñ¨=Ú, ~°OQÆ∂,^èŒ~°‡=¸,PHÍ~°=¸, WÖÏO\˜"å~°∞ ÖË‰õΩO_® â◊H˜Î
6 ~°∂ÑÖQÍ([QÆ<å‡`«)LO\Ï_»∞. P~°∂ÑÖ JO>Ë „|Ç¨Ï‡Ñ¨^•~°O÷ D „Ñ¨ÑO¨
K«Ñ¨Ù #_»HõHÀãÖ ã¨$+≤ì ã≤÷uÅÜ«∂Å xq∞`«ÎO „u=¸~°∞ÎÅx ã¨$+≤ìOzOk.
654. J+¨ìq∞ HõëêìÅ∞† #=q∞ #ëêìÅ∞ x["Õ∞<å ?
„Ñü~ÀE ãÖHõÅÊOÖ’ â◊√ÉèË â’Éèí<Õ =ÚÇ¨ïˆ~Î Ñ¨~°fik<Õ Jx
K≥|∞`åO. x*ÏxH˜ <≥ÅÖ’x =ÚÃÑ·Ê ~ÀAÅ∂ =∞Oz"Õ. J~Ú`Õ,
rq`«OÖ’ "≥Ú^Œ\™˜ êiQÍ XHõÑx¨ x „áê~°OaèOKÕ@Ñ¨Ù_»∞ J+¨qì ∞ ãïHÍ^Œx,
JÖÏˆQ #=q∞ ‰õÄ_» ãïHÍ^Œx *’ºu+¨âßGO `≥eÜ«∞*Ëã∞¨ OÎ k. JO`ÕHÍ^Œ∞.
ukä ãïÖËHáõ È~Ú<å, #Hõ„Δ `«O nx HõO>ˇ Q˘Ñ¨Ê^Œ~Ú`Õ JO>Ë ukä ^Àëêxfl
`˘ÅyOKÕ^~Œ Ú`Õ, J+¨qì ∞, #=q∞Å∞ ‰õÄ_» =∞Oz"Õ J=Ù`å~Ú. ÑÖKåO
QÍÖ’¡ =ÚÇ¨ï~°Î K«„HõO Jx XHõ\ ˜ HõxÑ≤ã∞¨ OÎ k. ^•xx K«∂¿ãÎ J+¨qì ∞<å_»∞,
#=q∞<å_»∞ ‰õÄ_» q"åÇ¨Ï=ÚÇ¨˙~åÎÅ∞ HõxÑ≤™êÎ~Ú. JO^Œ∞KÕ`,« J+¨qì ∞
HõëêìÅ∞, #=q∞#ëêìÅ∞ÖÏO\˜ =∂@Å∞, f~°∞|_çQÍ =Ù#fl"å~°∞ HõeÊOz#q
`«Ñ¨Ê, âßGq^è•<åxH˜ xÅ|_ÕqHÍ=Ù.
655. Hõ~°‡Ñ¶¨ÅO J#∞ÉèíqOÑ¨Hõ `«Ñ¨Ê#Ñ¨Ù_»∞ WHõ ^Õ=Ù_çx Ñ¨ÓlOz
ÖÏÉèí"Õ∞q∞\˜ ?
^Œ∞~°^$Œ +¨=ì âß`«∞Î =∞#H˘Hõ "åºkè =zÛO^Œ#∞‰õΩO^•O. Jk =∞~°}ÏO
`«H« "õ ∞≥ #ÿ "åºkè. JO>Ë K«KÛÕ O`«=~°‰Äõ `«QxæÆ "åºkè. JO`ÕHÍ^Œ∞. ÉÏ^èxŒ ÃÑ_»∞
`«∞O_Õ "åºkè. "åºkè ÉÏ^èŒ `«ˆQæO^Œ∞‰õÄ, `å`å¯eHõOQÍ LÑ¨â◊=∞<åxfl
á⁄O^ÕO^Œ∞‰õΩ B+¨^•è xfl „Hõ=∞O `«ÑÊ¨ ‰õΩO_® "å_»∞`«∞<åfl=Ú. J^Õ f~°∞QÍ
HõzÛ`«OQÍ Hõ~°‡Ñ¶¨ÅO „Ñü=ºH©Î `«# rq`«OÖ’ J#∞ÉèíqOz f~åeÛO^Õ.
Jk xâ◊ÛÜ«∞O. JÖÏ J#∞ÉèíqO Kå_® ÖË^• Jx ÑïjeOKÕ ™êH˜Δ
‰õÄ_® ÉèQí =Æ O`«∞_Õ. J@∞=O\˜ Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi ~°∞}˜‚ ¿ãqOKÕk Hˆ =ÅO ™êO`«fi#,
QÀÑ¨Ù~°O..... 313
LÑ¨â=◊ ∞#O, `å`å¯eHõ ÉÏ^è• x"å~°}O HÀã¨"∞Õ `«ÑÊ¨ Hõ~‡° Ñ¶Ö¨ Ïxfl^•@QÆÅ
â◊H˜Î NÇ¨ÏiH˜ ‰õÄ_» ÖË^Œ∞.
656. Ñ¨Ó*Ï#O`«~°=Ú Ñ¨ã¨∞Ñ¨Ù QÆ}Ñüx Uq∞KÕÜ«∂e?
„Ñ¨^=Œè ∞Ñ¨Ó[ N q¿Ñ∞¶ flâ◊fi~°∞xH˜ `«ÑÊ¨ HõKÜ
Õ ∂« e. Ñ¨â√◊ Ñ¨Ù`À QÆ}Ñüx
KÕã≤ `«=∞Åáê‰õΩÃÑ· LOz #∂`«#áê„`«Ö’ aÜ«∞ºOáÈã≤ JO^Œ∞Ö’ QÆ}Ñüx
LOz P"åÇ¨Ï#KÕã≤ ëÈ_»â’Ñ¨Kå~° Ñ¨Ó[KÕÜ∂« e. Ñ¨Ó*Ï#O`« ~°=Ú ''=„Hõ
`«∞O_»=∞Ç¨HÍÜ«∞ ã¨∂~°ºHÀ\˜ã=¨ ∞„Ñ¨Éíè xifiQÆflO ‰õΩ~°∞"Õ∞^Õ= ã¨~fi° HÍˆ~º+¨μ
ã¨~fi° ^•——JO@∂ ™êfiq∞x #=∞™ê¯~° q^è•#=Ú`À â◊√ÉèÏ~ˆ ÷ â’Éè<í åˆ~÷ Ñ¨Ù#~å
QÆ=∞<åÜ«∞K« JO@∂ ™êfiÇ¨ g∞ Ñ¨Ó[ =ÚyOKåO =∞~°Å =∂=Å¡ [iˆQ
â◊√ÉèíHÍ~°º=ÚÖ’ g∞Ñ¨Ó[KÕ™êÎ=Ú. Jx =∞#ã¨∞ûÖ’ÉèÏqã¨∂Î ™êfiq∞H˜
L^•fiã¨#QÍ ™êfiq∞x LOz# `«=∞Åáê‰õΩ#∞ `«∂~°∞Êkâ◊QÍ HõkeOKåe.
Ñ¨Ó*Ï#O`«~°=Ú P Ç¨Ïi„^Œ QÆ}Ñüx „Ñ¨™ê^ŒOQÍ ÉèÏqã¨∂Î WO\˜Ö’
LOK«∞HÀ"åe. `«^∞Œ Ñï P Ñ¨ã∞¨ Ñ¨Ù`À WO\’¡x „ã‘ÅÎ ∞ ™êfl#ã¨=∞Ü«∞=ÚÖ’
#∞^Œ∞~°∞‰õΩ, q"åÇ≤Ï`«∞Öˇ·#KÀ =∞OQÆà◊ ã¨∂„`«=ÚÅ‰õΩ Ñ¨Ó#∞H˘#=Öˇ#∞.
Jk â◊√Éè„í Ñ¨ÔŒ . ™œÉèÏQÆº„Ñ¨ÔŒ . =O\˜H˜ ~åÜ«∞~å^Œ∞. áê^Œ=ÚÅ‰õΩ ~åÜ«∞
‰õÄ_»^∞Œ . JÖÏ LÑ¨Ü∂≥ yOK«Ö#Ë Ñ¨ÙÊ_»∞ QÆ$Ç¨Ï=ÚÖ’x ÉÏqÖ’ ÖË^• Ñ¨ÓÅ
K≥@¡=^ŒÌ ™êfiq∞x LOK«=K«∞Û. ÉÏqÖ’ "ÕÜ«∞=K«∞Û#∞.
657. k+≤ìfÜ«∞@O JO>Ë Uq∞\˜ ?
k+≤^ì À+¨Ñi¨ Ç¨~å~°O÷ QÆ$Ç¨Ï=ÚÅ‰õΩ, "åºáê~°ã∞¨ Å÷ ‰õΩ |∂_ç^QŒ ∞Æ =∞‡_ç
HÍÜ«∞ Ñ¨ÓlOz |∞^è"Œ å~°O~ÀA =Ù\˜Öì ’=ÙOz Hõ@=ì Öˇ#∞. QÀ„`«<å=∞=Ú
Å`À QÆ∞=∞‡_çHÍÜ«∞‰õΩ Ñ¨Ó[KÕÜ∞« =Öˇ#∞. JÅOHÍ~°OQÍ Ñ¨ã∞¨ Ñ¨Ù~åã≤ ‰õΩO‰õΩ
=∞`À JÅOHõiOK«=Öˇ#∞. gÖˇ·`Õ ^ŒQÆæ~°Ö’x ^Õ"åÅÜ«∞OÖ’x J~°ÛHõ
™êfiq∞`À ÖË^• `≥eã≤# Ñ¨Ù~ÀÇ≤Ï`«∞Å`À Ñ¨Ó[KÕ~ÚOK«∞HÀ=K«∞Û. |Ü«∞@
"≥·Ñ¨ÙQÍ Hõ@ì=Öˇ#∞.
QÆ∞=∞‡_çHÍÜ«∞ Hõ@ì_»O^•fi~å k+≤ì`˘ÅQÆ∞#∞. â◊„`«∞ÉÏ^èŒ x"åiOÑ¨
|_»∞#∞. Hõ\ ˜ì# QÆ∞=∞‡_çHÍÜ«∞ ZO_çáÈ~Ú#KÀ uiy H˘`«Îk Hõ@ì=Öˇ#∞.
‰õΩo¡HÍÜ«∞#∞O_ç ~°ã=¨ Ú=Öˇ HÍi#KÀ Ji+¨=ì Ú "≥O@<Õ P ‰õΩo¡#HÍÜ«∞#∞
fã≤"Õã≤ H˘`«Î QÆ∞=∞‡_çHÍÜ«∞#∞ fã¨∞‰õΩ=zÛ Ñ¨ÓlOzHõ@ì=Öˇ#∞. H˘xfl
„áêO`« =ÚÅÖ’ QÆ∞=∞‡_çHÍÜ«∞ ^˘~°Hõ#Ñ¨ÙÊ_»∞ H˘|ƒiHÍÜ«∞ Ñ‘K«∞`Àã¨Ç¨
Hõ_»∞`«∞O\Ï~°∞. k+≤ì x"å~°}‰õΩ x=∞‡HÍÜ«∞Å∞ Hõ>Ëì@Ñ¨ÙÊ_»∞ 3,5,9,11
314 QÀÑ¨Ù~°O....
D ãÖYºÖ’ x=∞‡ HÍÜ«∞Å∞ Hõ\Ïìe „Ñ¨^•è # ^•fi~°=Ú#‰õΩ ÃÑ#· Hõ\`ì˜ ãÕ i¨ áÈ
`«∞Ok. gÖˇ·`Õ `«H˜¯# QÆ∞=∞‡=ÚÅ‰õΩ ‰õÄ_® Hõ@ì=K«∞Û#∞. "å~°=Ú#‰õΩ
XHõ™êi x=∞‡HÍÜ«∞Å∞ =∂~åÛe. x=∞‡HÍÜ«∞Å∞ ã¨QÍxH˜ HÀã≤ ^•fi~°=Ú
#‰õΩ J@∞W@∞ =ÙOz# Z_»Å k+≤`ì ˘ÅQÆ∞#∞. HÀã≤# x=∞‡HÍÜ«∞#∞ ‰õΩO‰õΩ
=∞Ö’ =ÚOK«=Öˇ#∞. JÑ¨ã¨=º=ÚÅ∞ ‰õΩ_çÉèÏQÆ=Ú Z_»=∞‰õΩ, Z_»=∞
ÉèÏQÆ=Ú ‰õΩ_çHÃ˜ Ñ@ì=Öˇ#∞. =∞Oz QÆ∞=∞‡_çHÍÜ«∞ÃÑ· Hõ~∂° Ê~°=Ú#∞ "≥eyOz
=¸_»∞™ê~°∞¡ ã¨=º=ÚQÍ =¸_»∞™ê~°∞¡ JÑ¨ã¨=º=ÚQÍ „uÑ≤Ê Ñ¨QÆ∞ÅQ˘\ì
=Öˇ#∞. nx=Å# k+≤ì`˘ÅQÆ∞#∞. QÆ∞=∞‡_çHÍÜ«∞ ^˘~°Hõ#Ñ¨ÙÊ_»∞ H˘|ƒi
7 HÍÜ«∞`À J^Õq^èŒ=ÚQÍ k+≤ì fÜ«∞=K«∞Û#∞.
658. ^Œ~°ƒù=Ú_ç LOQÆ~åÅ∞ JO^Œ~°∂ ^èŒiOK«=K«∞Û<å ?
Hõ~‡° Å#∞ PK«iOKÕ@Ñ¨Ù_»∞ ^Œ~ƒ° Åù `À XHõ „Ñ¨`ºÕ Hõ"∞≥ #ÿ =Ú_ç`À Ñ¨q„`«O
`«Ü∂« ~°∞KÕ™êÎ~∞° . nxx^èiŒ Oz PÜ«∂Hõ~‡° Å#∞ PK«iOKåÅx âßGO K≥|∞
`«∞#flk. =ÚYºOQÍ Ñ≤`$« Hõ~‡° Å#∞ PK«iOKÕ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ g\˜x ^èiŒ OKåe.
J~Ú`Õ J^Õ =Ú_ç Hõey=ÙO_Õ@@∞¡ |OQÍ~°O`ÀHÍx "≥O_ç`ÀHÍx LOQÆ~O°
`«Ü∂« ~°∞ KÕ~ÚOz ^èiŒ OKÕ ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞O =Ù#flk. nxx Ü≥∞=~°∞ Ü≥∞=iH˜
WKÕÛqHÍ=Ù. ã¨fiÜ«∞OQÍ `«Ü«∂~°∞KÕ~ÚOz ^èŒiOKÕq. J~Ú`Õ `«O„_ç
=∞~°}Õz# `«~åfi`« *Ëº+¨ª‰õΩ=∂~°∞_»∞ "å~°ã¨`«fiOQÍ Ñ≤`«$Hõ~°‡ P^ŒK«iOK«
_®xH˜ `å#∞ fã¨∞‰õΩx Ñ≤`«$Hõ~°‡Å#∞ JK«iOKÕ PKå~°O =Ù#flk.
659. ãÖ^è•º=O^Œ#O =∞^èŒºÖ’ P@OHõ=Ú=¿ãÎ Uq∞KÕÜ«∂e ?
ãÖ^èŒº, Ñ¨Ó[, ^è•º#O KÕ¿ã@Ñ¨Ù_»∞ Ü≥∞=Ô~·<å =¿ãÎ P ^≥·=HÍ~°ºO
Ñ¨Ó~°ÜÎ ∞Õ =~°‰Ωõ =zÛ#"å~°∞ Ñ¨Ó*Ï^Œ∞Å‰õΩ ÉèOí QÆO HõeyOK«‰Ωõ O_® Z^Œ∞~°∞
K«∂z Jq Ñ¨ÓiÎ J~Ú# `«~∞° "å`« "åi Ñ¨xx „Ñ¨™êÎqOKåe. ^è•º<å^Œ∞Å∞
Ñ¨ÓiÎ `«~åfi`« ~Ú+¨ìO =zÛ#O`«¿ãÑ¨Ù =∂\Ï¡_»=K«∞Û#∞. Ñ¨Ó*Ï^Œ∞Å‰õΩ
ÉèOí QÆO HõÅ∞QÆ‰Ωõ O_® K«∂K«∞HÀ"åeQÍx ÉèOí QÆO [iy`Õ =∞m§ ^è•º<å^Œ∞Å∞
„áê~°OaèOKÕ JHÍâ◊O =ÙO_»^Œ∞.
660. #=„QÆÇ¨Ï=ÚÅ‰õΩ „Ñ¨^ŒH˜Δ}ÏÅ∞ KÕã≤# `«~åfi`« `«Ñ¨ÊxãïQÍ HÍà◊√§
Hõ_»∞QÆ∞HÀ"åÖÏ?
^Õ"åÅÜ«∞OÖ’ =Ù#fl #=„QÆÇ¨ Å‰õΩ „Ñ¨^HŒ }
Δ˜ ÏÅ∞ KÕã#≤ `«~åfi`« HÍà◊√§
Hõ_»∞HÀ¯HõáÈ`Õ ÜÕ∞^À Ñ‘_» HõÅ∞QÆ∞`«O^Œ<Õ Jaè„áêÜ«∞O KåÖÏ=∞OkÖ’
=Ù#flk. Hõey#Ñ‘_#» ∞ =keOK«∞HÀ=_®xˆHQÆ^• „Ñ¨^HŒ }Δ˜ ÏÅ∞ KÕ¿ãk. „QÆÇÏ¨
QÀÑ¨Ù~°O..... 315
Ñ‘_®x=$uÎx #=„QÆÇÏ¨ =ÚÅ‰õΩ „Ñ¨^HŒ }Δ˜ ÏÅ∞KÕ¿ãk. „QÆÇÏ¨ Ñ‘_®x=$uÎx #=
„QÆÇ¨Ï=ÚÅ‰õΩ „Ñ¨^ŒH˜Δ}QÍ KÕÜ«∂eJ#flk âßG=K«#O. `«~åfi`« HÍà◊√§
Hõ_»∞HÀ¯=∞x ZHõ¯_®ÖË^Œ∞. #=„QÆÇ¨ÅÜ«∞"≥∞ÿ<å =∞~À^Õ"åÅÜ«∞"≥∞ÿ<å Jhfl
Ñ¨q„`«"∞≥ #ÿ "Õ Ñ¨q„`«"∞≥ #ÿ „Ñ¨^âÕ O◊ Ö’ KÕã#≤ ã¨`¯« ~°‡ =ºH˜xÎ Ñ¨q„`«∞}˜‚ KÕã∞¨ OÎ k.
HÍx JÑ¨q„`«`« JO@^Œ∞. Ñ¨q„`«„Ñ¨^âÕ O◊ Ö’ Ñ¨q„`«H~õ ‡° #∞ PK«iOz JÑ¨q
„`«`«#∞ ÉèÏqOK«_»"Õ∞ ÃÑ^ŒÌ^À+Ö. H˘O`«=∞Ok #=„QÆÇ¨Ï „Ñ¨^ŒH˜Δ} KÕã≤#
`«~∞° "å`«HÍà◊√¡ Hõ_∞» H˘x `«~∞° "å`« =∂„`«"∞Õ t"åÅÜ«∞ „Ñ¨"âÕ =◊ Ú KÕ™êÎ~∞° .
H˘xfl PKå~åÅ∞ „áêOfÜ«∞ÉèË^•Å`À LO\Ï~Ú. g\˜ÔHÖÏO\˜
âß„™êÎÅ∞ LO_»=Ù. g\˜H˜ ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞O =ÚYºO. Ñ¨Ó~°fiO t"åÅÜ«∂Å#∞
â◊‡âß# Éèí∂=ÚÅ∞QÍ ÉèÏqOKå~°∞. JO^Œ∞ˆH HÍjx =∞Ç¨â◊‡âß#=∞<åfl~°∞.
t=ã¨xflkèÖ’ Ñ¨Ó~°fiO U„Ñ¨™ê^ŒO ã‘fiHõiOKÕ"å~°∞HÍ^Œ∞. ™ê=∂#ºOQÍ
t"åÅÜ«∂ÅÖ’<Õ #=„QÆÇÏ¨ „Ñü+¨ª KÕ™êÎ~∞° . JHõ¯_ç â◊<åºk„QÆÇ¨ Å‰õΩ „Ñ¨^HŒ #Δ˜
KÕã≤ áê^Œ„Ñ¨HÍΔ à◊#O KÕ¿ã"å~°∞. g~°â=·‹ ÙÅ∞ ^•xx =ºuˆ~HÕKå~°∞. D<å_»∞
U „áêO`«OÖ’#∞ D ãÖ„Ñ¨^•Ü«∂xfl Ñ¨ÓiÎQÍ áê\ÕK«@OÖË^Œ∞.
661. #=„QÆÇ¨Ï=∞O@Ñ¨=Ú#‰õΩ „Ñü~ÀA „Ñ¨^ŒH˜Δ}ÏÅ∞ KÕÜ«∞=K«∞Û<å?
t"åÅÜ«∞OÖ’ „Ñü+¨Kª ãÕ <≤ å =∞~ÀKÀ@ „Ñü+¨Kª ãÕ <≤ å #=„QÆÇÏ¨ =ÚÅ‰õΩ
„Ñ¨^HŒ }Δ˜ O KÕÜ∞« @O^À+ÖHÍ^Œ∞. J~Ú`Õ ^À+¨x=$uÎHÀãÖ KÕ¿ã „Ñ¨^HŒ }Δ˜ ÏÅ∞
^•xq^è•#O `≥Å∞ã¨∞H˘xKÕÜ∂« e. =∂=¸Å∞QÍJ~Ú`Õ PÅÜ«∞OÖ’ =Ù#fl
^Õ=`«ÅO^ŒiH˜ (#=„QÆÇ¨ Å#∞‰õÄ_®HõÅ∞Ñ¨Ù‰õΩx) HõeÑ≤ „Ñ¨^HŒ }Δ˜ O KÕÜ∂« e.
662. #=„QÆÇ¨Ï „Ñ¨^ŒH˜Δ} KÕ¿ã@Ñ¨Ù_»∞ U „QÆÇ¨ÏO #∞O_ç „áê~°OaèOz KÕÜ«∂e?
Pk`åºÜ«∞ K« ™È=∂Ü«∞ Jx „QÆÇ¨Ï=ÚÅÖ’ "≥Ú^Œ\ ˜ „QÆÇ¨ÏO ã¨∂~°º
„QÆÇÏ¨ O ã¨∂~°º„QÆÇÏ¨ O=∞^èºŒ Ö’ `«∂~°∞Ê=ÚYOQÍ „Ñü+¨Kª ™Õ êÎ~∞° . Hõ#∞Hõ `«∂~°∞Ê
#∞O_ç „áê~°OaèOz „áê~°OaèOz# KÀ@∞=~°‰Ωõ KÕ¿ãÎ „Ñ¨^HŒ }Δ˜ Ñ¨Ó~°=Î Ù`«∞Ok.
663. #=„QÆÇ¨Å‰õΩ Zxfl „Ñ¨^ŒH˜Δ}ÏÅ∞ KÕÜ«∂e ?
„Ñ¨^HŒ }Δ˜ ÏÅ∞ #=„QÆÇ¨ Å‰õΩ =¸_»∞™ê~°∞¡ KÕÜ∞« =K«∞Û. `˘q∞‡k „QÆÇ¨ Å∞
Hõ#∞Hõ `˘q∞‡k™ê~°∞¡ KÕÜ«∞=K«∞Û ÖË^• Ñ¨^ŒH˘O_»∞ 21,27 ~ÚÖÏ ÉËã≤
ãÖYº =KÕÛÖÏ KÕÜ«∞_»O ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞O.
664. T~°÷fi Ñ¨ÙO„_»=ÚÅ∞ ZO^Œ∞‰õΩ ^èŒi™êÎ~°∞ ? "å\˜ „Ñ¨ÉèÏ="Õ∞q∞ ?
P~°º=∞`«OÖ’ =ÚY^è•~°}O (ÉÁ@∞ì) XHõ P~°¬ ãÖ„Ñ¨^Œ^•Ü«∞OQÍ
U~°Ê_çOk. Jk „uÑ¨ÙO„_»=Ú, T~°úfi Ñ¨ÙO„_®Å∞ Jx =ÚYºOQÍ Ô~O_»∞
316 QÀÑ¨Ù~°O....
~°HÍÅ∞. "≥·+¨‚=ÙÅ∞ T~°úfiÑ¨ÙO„_®Å∞ ^èŒi™êÎ~°∞. „ã‘ÎÅ∞ uÅHõ^è•~°} KÕ™êÎ~°∞.
u~°∞=∞}˜x xÅ∞=Ù# =¸_»∞ˆ~YÅ∞QÍ ^èŒiOK«_®<Õfl T~°úfi Ñ¨ÙO„_» ^è•~°}
=∞O\Ï~°∞. D =¸_»∞~ˆ YÅ∞ JHÍ~°,LHÍ~°,=∞HÍ~° ã¨fi~°∂Ñ¨ "≥∞#ÿ „Ñ¨}"åxfl
ã¨∂z™êÎ~Ú. JHÍ~°O ã¨`«Î fi ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_≥·# q+¨μ‚=Ù#∂, LHÍ~°O z`«Î fi
ã¨fi~°∂Ñ≤}˜ J~Ú# =∞Ç¨ÅH˜;x, =∞HÍ~°O ÉèQí =Æ ^Œƒ‰ù Ωõ ÖÎ #·ˇ ÉèÏQÆ=`«∞ Å#∂
`≥eÜ«∞*Ë™êÎÜ∞« x K≥|∞`å~°∞. â‹=· ÙÅ∞ Éè™í ê‡x =¸_»∞ J_»~ˆ¤ HõÅ∞QÍ #∞^Œ∞@
^èŒi™êÎ~°∞.
u~°∞=∞}˜=∞\˜ì (=∞$`ü) H˜ ãÖ|OkèOz#k. HÍ=Ù# Jk =∞\˜#ì ∞O_ç
8 Hõeæ# Dâ◊s~°O z=iH˜ =∞\˜ìÖ’<Õ Hõeã≤áÈ`«∞O^Œx ã¨∂zã¨∞Î#flk.
WO^Œ∞=Å¡ "≥~· åQÆºOHõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. =ÚH˜HÎ Àˆ~ "åxH˜ "≥~· åQÆºO KåÖÏ=ÚYºO.
q|∂k^è•~°} ‰õÄ_® D â◊s~°O z=iH˜ |∂_ç^Œ JÜÕ∞º^Õ J<Õ `«`åÎ fixfl
xˆ~Ìã¨∞ÎOk. =ÚY^è•~°}ÖË‰õΩO_® KÕ¿ã ã¨`«¯~°‡Å∞ x~°~°úHÍÅx PQÆ=∂Å∞
¿Ñ~˘¯<åfl~Ú.
^•fi^Œâ◊ (12) T~°úfi Ñ¨ÙO„_®Å∞ ^èŒiOK«_»O ‰õÄ_® Hõ^Œ∞Ì. <å_»∞Å∞,
Ç¨Ï$^ŒÜ«∞O "≥Ú^ŒÖˇ·# â◊s~°ÉèÏQÍÅ#∞ K«Å¡|~°K«∞@‰õΩ ‰õÄ_® PÜ«∂
™ê÷<åÅÖ’ T~°÷fiÑ¨ÙO„_»^è•~°} J=ã¨~°=∞x "≥·*Ï˝xHõOQÍ qâı¡+¨} KÕã≤
H˘O^Œ~°∞ q=iã¨∞Î<åfl~°∞. T~°÷fi Ñ¨ÙO„_»OÖ’ LÑ¨Ü≥∂yOKÕ =ã¨∞Î=ÙÅ‰õΩ
K«Å¡^Œ#O HõeæOKÕ ÅHõΔ}O =Ù#flk.
665. "åb‡H˜ ~å=∂Ü«∂}Ïxfl ZÑ¨ÙÊ_»∞ „"åâß_»∞ ?
"åb‡H˜ „`Õ`åÜ«ÚQÆOÖ’ ~å=Ú_»∞ rqOz=Ù#fl HÍOÖ’<Õ ~å=∂Ü«∞
}Ïxfl ~°zOz#@∞¡ ~å=∂Ü«∞}O #∞O_Õ `≥Å∞ã¨∞Î#flk.
P =∞Ç¨Ïi¬ XHõ<å\˜ =∞^è•ºÇ¨ÏflO `«=∞™ê #kH˜ ™êfl<åxÔH· "≥àÏ§_»∞.
JHõ¯_» É’Ü«∞"å_˘Hõ_»∞ „H“OK« Ñ¨‰õΔΩÅ [O@Ö’ XHõ Ñ¨H˜Δx ÉÏ}O`À
H˘\˜ì K«Oáê_»∞. JkK«∂z â’HÍxH˜ QÆ∞iJ~Ú# "åb‡H˜ J`«}fl˜ â◊ÑO≤ Kå_»∞.
P âßÑ¨=K«#O Kè«O^À|^ŒÌOQÍ PÜ«∞# #∞O_ç "≥Å∞=_çOk. P„â◊=∂xH˜
áÈ~Ú ^•xx QÆ∞iOz PÖ’zã¨∂Î =ÙO_»QÍ „|Ç¨Ï‡ „Ñ¨`«ºHõΔ"≥∞ÿ ''|∞∞+‘!
h‰õΩ â◊|Ì „|Ç¨Ï‡O ™êfinè#=∞~ÚOk. P~°¬ ^Œ$+≤ì`À h=Ù ~å=Úx K«i„`«#∞
K≥Ñ¨ÙÊ—— Jx K≥Ñ≤Ê JO`«~åú#=∞Ü«∂º_»∞.
`«~∞° "å`« <å~°^∞Œ _»∞ "åb‡H˜ K≥O`«‰Ωõ =KåÛ_»∞. "åb‡H˜ ''DÖ’HõOÖ’
WÑ¨ÙÊ_»∞ QÆ∞}=O`«∞_»∂, g~°º=O`«∞_»∂, ^è~Œ ‡° A˝_∂» , Hõ$`«A_˝ ∂» —— W`åºkQÍ
QÀÑ¨Ù~°O..... 317
Ñ¨^Œ∞<å~°∞ QÆ∞}ÏÅ∞ Hõeæ#"å_»∞ Z=_»∞? Jx „Ñ¨tflOKå_»∞. <å~°^Œ∞_»∞
J\˜"ì å_»∞ JÜ≥∂^è•ºkèÑu¨ N~å=Ú_Õ Jx K≥ÑÊ≤ ~å=∞Hõ^#Œä ∞ ãÖ„QÆÇÏ¨ OQÍ
q=iOKå_»∞. DÖ’HõOÖ’ WÑ¨ÙÊ_»∞ „Ñ¨tflOKå_®xfl |\˜ì JÑ¨ÙÊ_»∞ ~å=Ú_»∞
~å[ºO KÕã¨∞Î#fl@∞¡ ã¨Ê+¨ì=∞=Ù`«∞#flk. JO^Œ∞KÕ`« "åb‡H˜ ~å=∂Ü«∞}Ïxfl
~å=Úx [#<å#O`«~°"Õ∞ „"åâß_»<Õk ã¨Ê+¨ìO.
666. [QÆ<å‡`« J#QÍ Z=~°∞ ?
[QÆ`ó« =∂`å – [QÆ`∞« ‰Î Ωõ `«e¡ J#fl J~°O÷ Ö’ [QÆ<å‡`« J<Õ â◊ÉÏÌxfl
"å_»∞`«∞<åflO. Ñ¨~°=∂`«∞‡_»∞ Ö’HÍxH˜ `«O„_çHÍQÍ, [QÆ<å‡`« `«e¡ J=Ù
`«∞#flk. ÅH©;<å~åÜ«∞}∞Å∞ Ö’HÍxH˜ `«e^¡ OŒ „_»∞Å∞. J>Ë¡ áê~°fif Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi
~°∞Å#∞ QÆ∂_» `«e¡^ŒO„_»∞Åx ÉèÏqOK«_»O Hõ^Œ∞Ì. ''[QÆ`«ó Ñ≤`«~“ =O^Õ
áê~°fif Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~“—— Jx HÍo^•ã¨∞[QÆ`«∞Î‰õΩ =∂`åÑ≤`«~°∞Å∞QÍ áê~°fif
Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°∞Å#∞ =i‚OKå_»∞.
'Dâß<åO [QÆ`Àã¨º— J<Õ ÅH©; „áê~°÷#Ö’ =O^Õ [QÆ<å‡`«~°O Jx
[QÆ<å‡`«QÍ ÅH˜;H˜ #=∞ã¨¯iã¨∞Î<åfl=Ú. Pk HÍÅOÖ’ Ñ¨~°=∂`«‡Ü≥ÚHõ¯
"å=∞ ÉèÏQÆO #∞O_ç ÅH©;^Õq [x‡OzOk. P `«~∞° "å`« Z<Àfl ~°∂áêÅ`À
J=`«iOzOk. ã‘`«, ~°∞H˜‡}˜ =Ú#flQÆ∞#q P"≥∞ ~°∂áêÖË. q+¨μ‚=Ù aè#fl
aè<åfl=`å~åÅ∞ ^•eÛ#Ñ¨C_»∞ P"≥∞ QÆ∂_® "Õ~°∞"Õ~°∞QÍ J=`«iOz P
^Õ=ÙxH˜ x`åº#áê~Úx J~Ú# ÑüflQÍ q~åle¡Ok.
NÅH˜; NH©Δ~°™êQÆ~°OÖ’ [x‡Oz#@∞¡, áê~°fiu Ç≤Ï=∞=O`«∞x
‰õΩ=∂Ô~ÎQÍ [xOz#@∞¡, JO`«‰õΩ =ÚO^Œ\ ˜ [#‡Ö’ P"≥∞ ^Œ‰õΔΩx Ñ¨Ù„uHõ
Ü≥∞ÿ # ã¨f^ÕqQÍ „Ñ¨Éqíè Oz#@∞¡ Ñ¨Ù~å}ÏÅÖ’ K≥ÑÊ¨ _»=∞~ÚOk. xÑ¶∞¨ O@∞
=ÙÅ∞QÆ∂_» 'WOk~åÖ’Hõ=∂`å— ÉèÏ~°æg Ö’Hõ[#h Jx ÅH©;^Õqx
[QÆ<å‡`«QÍ ¿Ñ~˘¯<åfl~Ú. Éèí‰õΩÎÅ∞ `å=Ú ÉèíH˜Î „â◊^ŒúÅ`À U „ã‘Î ^Õ=`«<≥·<å
[QÆ<å‡`«QÍ<Õ ÉèÏqOz ¿ãqã¨∂Î LO\Ï~°∞.
667. q+¨μ‚ ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∂Å∞ ZÑ¨C_»∞ K«^Œ∞=Ù HÀ"åe?
q+¨μ‚ ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∂Å#∞ U"À H˘xfl k<åÅÖ’<Õ K«^Œ"åÅ#fl
xÜ«∞=∞"Õ∞n ÖË^Œ∞. x`«º=¸ K«^Œ∞==K«∞Û.
`«"Õ∞= Kå~°ÛÜ«∞<£ x`«ºO ÉèíHÍÎº Ñ¨Ù~°∞+¨ =∞=ºÜ«∞"£∞
^è•ºÜ«∞<£ ã¨∞Î=<£ ã¨=∞ã¨ºO=Û Ü«∞[=∂# ã¨Î"Õ∞= K«.
318 QÀÑ¨Ù~°O....
Jx ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞ ™ÈÎ„`« „áê~°OÉèíOÖ’ J~°Û# ^è•º# ™ÈÎ„`å^Œ∞Å∞
x`«º=¸ KÕÜ«∞=K«∞Û Jx K≥Ñ¨Ê_»=∞~ÚOk. =∞iÜ«Ú 'Ü«∞^ŒƒùHÍÎº Ñ¨ÙO_»s
HÍHõΔO ã¨Î"≥·~°ˆ~Û #fl~° ã¨û^•— Jx K≥Ñ¨Ê_»O=Å¡ x`«º=¸, ZÅ¡"Õà◊ÖÏ ÉèíQÆ=
<åfl=∞ã¨∞Îu KÕÜ«∞=K«∞Û Jx xˆ~ÌtOK«_»=∞~ÚOk. ÉèíQÆ=næ`«Ö’ ‰õÄ_®
'ã¨`«`«O H©~°Î Ü«∞<ÀÎ =∂O Ü«∞`«O`«â◊Û ^Œ$_è»„=`åó Jx ÉèíQÆ"å#∞_»∞ ã¨`«
`«=¸ ÉèíQÆ=<åfl=∞ H©~°Î# KÕÜ«∞^ŒQÆ∞#x K≥áêÊ_»∞. J~Ú`Õ áê~åÜ«∞}
KÕ¿ã"åiH˜ ÉèíH˜Î, z`«Îâ◊√kú LO_®e.
ÉèíH˜Î=∂<£ Ü«∞ã¨û^À`å÷Ü«∞ â◊√z ã¨Î^Œæ`«=∂#ã¨ó
9 ã¨Ç¨Ï„ãÖ "åã¨∞^Õ=ã¨º <å=∂fl "Õ∞`« „`«ÊH©~°ÎÜÕ∞`ü.
P~°∞ÅÎ ∞, q+¨}∞‚Å∞, ÉèÜ í ∞« „QÆã∞¨ ÅÎ ∞, Ñ¶∞¨ ’~°"åº^è∞Œ Å áêÖˇ#· "å~°∞ ‰õÄ_®
<å~åÜ«∞} <å=∞H©~°Î#Å`À ^Œ∞óY~°Ç≤Ï`«∞Å=Ù`å~°x Ñ¶¨Å„â◊√u. J~Ú`Õ
xÜ«∞=∞O HÀãÖ L^ŒÜ∞« O ™êÜ«∞O"ÕàÖ◊ ’¡ ™êfl<å#O`«~O° , qëê‚fiÅ Ü«∂Å‰õΩ
áÈ~Ú#Ñ¨C_»∞, =∞Hõ~° ãÖ„Hõ=∞}Ïk Ñ¨Ù}ºHÍÖÏÅÖ’ <å=∞ áê~åÜ«∞}
qâı+Ñ¨ Å¨¶ „Ñ¨ÔŒ QÍ LO@∞Ok. `«H¯˜ # "ÕàÖ◊ ’¡ ‰õÄ_® áê~åÜ«∞ }O KÕÜ∞« _»O
Ñ¶¨Å„Ñ¨^Œ"Õ∞.
668. Ç¨ÏÜ«∞„w"å=`å~° "≥·t+¨ìºO Uq∞\˜ ?
q+¨μ‚=¸iÎ J=`å~°O. ^•#=ÙÅ`À Ü«Ú^ŒúOKÕã≤# JÅã≤ `«#
^è#Œ ã¨∞ûÃÑ· `«ÅÃÑ@∞ì‰Ωõ x x„^ŒáÈ`«∞O_»QÍ, Ü«∞[˝ÉÏè QÆ=ÚÅ#∞ JiÊOK«∞@‰õΩ
=zÛ# ^Õ=`«Å∞ q+¨μ‚=¸iÎ x„^ŒÖËÑ¨_®xH˜ ãÖâ◊~ÚOK«QÍe t=Ù#∞
LáêÜ«∞=ÚKÕ „|Ç¨Ï‡ J#∞[˝KÕ`« =„q∞ J<Õ H©@Hõ=Ú P ^èŒ#ã¨∞ûÜ≥ÚHõ¯
<åix H˘iHÕk. Z‰õΩ¯ÃÑ\˜Lì #fl ^è#Œ ã¨∞û „`«∞o§ q+¨μ=‚ Ù `«Å `≥yÑ¨_∞» `«∞Ok.
(nxH˜ ÅH©Δ ‡^Õq âßÑÖ‰õÄ_® LOk). ^Õq J#∞[˝K`Õ « Ç¨ÏÜ«∞=Ú(QÆ∞é]=Ú)
`«Å q+¨μ=‚ Ù â◊s~åxH˜ JO\ÕKå~°∞. JO^Œ∞=Å¡ PÜ«∞# Ç¨ÏÜ«∞„w=Ù_≥#· @∞¡
K≥Ñ¨Ê|_çOk.
Ç¨ÏÜ«∞„w=Ù_»<Õ ~åHõΔã¨∞_»∞ 'Ç¨ÏÜ«∞„w=Ù_»∞— J<Õ "åx=Å¡ =∞~°}O
á⁄O^Õ@∞¡ ^Õq#∞O_ç =~°O á⁄O^Œ_O» [iyOk. P =~°Q~Æ fi° „Ñ¨ÉÏè ==Ú`À
^Õ=`«Å#∞ ÉÏ^èŒÃÑ@ì_»O`À gxx ãÖÇ¨ÏiOK«_®xH˜ q+¨μ‚=Ù Ç¨ÏÜ«∞„w=Ùx
J=`å~°O Z`åÎ_»x ^ÕgÉèÏQÆ=`«OÖ’ K≥Ñ¨Ê|_çOk.
„|Ç¨Ï‡KÕ ã¨$lOK«|_ç# "Õ^Œ=ÚÅ#∞ Ç¨ÏiOz# =∞^èŒ∞ÔH·@Éèí∞Å∞
"åxx ~°™ê`«Å=ÚÖ’ |OkèOKå~°∞. "Õ^Œ=ÚÅ∞ ÖËHõ ã¨$+≤ì PyáÈ=_»O`À
QÀÑ¨Ù~°O..... 319
^Õ=`«Å „áê~°ú# "Õ∞~°‰õΩ q+¨μ‚=Ù Ç¨ÏÜ«∞t~°ã¨∞û_≥· =∞^èŒ∞ÔH·@Éèí∞Å#∞ =kèOz
"Õ^Œ=ÚÅ#∞ ~°H˜ΔOK«_»O`À uiy ã¨$+≤ì „áê~°OÉèí"≥∞ÿ#@∞¡ K≥Ñ¨Ê|_çOk.
*Ï˝#O, P#O^ŒO ã¨fi~°∂ÑÖQÍ QÆÅ"å_»∞, ã¨fiK«Û"ù ∞≥ #ÿ ã¨Ê\ù H˜ Oõ =O\˜
PHõ$uQÆÅ"å_»∞, ã¨=∞ãÎ̈q^ŒºÅ‰õΩ P^è•~° "≥∞ÿ#"å_»∞ J~Ú# Ç¨ÏÜ«∞„w=Ù}˜‚
Láêã≤ã∞¨ <Î åfl=Ú Jx „áê~°#÷ ‰õΩ`å`«Ê~°ºO. WO^Œe =~°#‚ =Å¡<Õ Ç¨ÏÜ«∞„w=
™êfiq∞Ü≥ÚHõ¯ ã¨fi~°∂Ñ¨ ã¨fiÉèÏ"åÅ∞ H˘O`«=~°‰õΩ „QÆÇ≤ÏOK«=K«∞Û. ^Œ∞+¨ìtHõΔ
}‰õΩ, t+¨ì~°HõΔ}‰õΩ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ Z<Àfl J=`å~åÅ∞ ^•ÖÏÛ_»∞. JO^Œ∞Ö’
Ç¨ÏÜ«∞„w"å=`å~°O XHõ\.˜ "Õ^À^Œ~ú }° ‰õΩ, *Ï˝#O, ã¨^•Kå~°O #tOK«‰Ωõ O_®
x~°O`«~°OQÍ H˘#™êQÆ∞#@∞¡ J#∞„QÆÇ≤ÏOK«_®xH˜ D ™êfiq∞ J=`«iO
Kå_»∞. N "Õ^•O`« ^Õt‰õΩÅ∞ Ç¨ÏÜ«∞„w=Ù}˜‚ „Ñ¨^äŒ=∂=`å~°OQÍ =i‚Oz
L<åfl~°∞. JO^Œ∞KÕ Hõ$`«Ü«ÚQÍkÖ’<Õ "≥Ú^Œ\ ˜ =∞#∞=Ù HÍÅOÖ’<Õ D
J=`å~°O ãÖÉèíqOz#@∞¡ „QÆÇ≤ÏOKåe. „|Ç¨Ï‡ x~°fiÇ≤ÏOz# Ü«∞[˝OÖ’
Ç¨ÏÜ«∞„w=™êfiq∞ [x‡Oz#@∞¡ Ñ¨Ù~å}ÏÅ∞ K≥|∞`«∞<åfl~Ú. =∞^è∞Œ HÔ @· Éè∞í Å#∞
ãÖÇ¨ÏiOz Ç¨ÏÜ«∞„w=Ù_»∞ "Õ^•Å#∞ L^Œiú OKå_»∞. q+¨μ‚ ã¨ÇÏ¨ „ã¨<å=∞OÖ’
''QÆ∞~°∞ó,L`«~Î ,° QÀÑüó QÀáêÎ, *Ï˝#QÆ=∞ºó Ñ¨Ù~å`«#ó â◊s~°É∂íè `«É$íè H±, Éè’HÍÎ——
J#fl Zxq∞k <å=∂Å∞ Ç¨ÏÜ«∞„w= "≥É· "íè åxfl „Ñ¨H\õ ã˜ ∞¨ <Î åflÜ«∞x N Ñ¨~åâ◊~°
Éèí@ì~°∞"å~°∞ `≥eáê~°∞. 'â◊√HÍ¡O|~°^èŒ~°O— J#fl „Ñ¨ã≤^Œú™ÈÎ„`«O Ç¨ÏÜ«∞„w=
ã¨∞Îu Ñ¨~°=∞x H˘O^Œi ÉèÏ=#. "≥·kHõ=∞`åÅÖ’<Õ HÍHõ J"≥·kHõ=ÚÖˇ·#
=∞`åÅÖ’ QÆ∂_® Ç¨ÏÜ«∞„w"å~å^èŒ# L#fl@∞¡ Ñïâ’^èŒ‰õΩÅ∞ `≥eáê~°∞.
N "Õ^•O`« ^Õt‰õΩÅ‰õΩ QÆ~°∞_»∞_»∞ „Ñ¨`«ºHõΔ"≥∞ÿ Ç¨ÏÜ«∞„w= =∞O„`«O
LÑ¨^ÕtOKå_»h, P =∞O„`åxfl N^ÕtHõ™êfiq∞ ÉèíH˜Î„â◊^ŒúÅ`À [Ñ≤Oz
Ç¨ÏÜ«∞„w"å#∞„QÆÇÏ¨ O á⁄Ok =∞Ç¨Hõq ÑÖ_ç`∞« Å∞QÍ ~°∂á⁄O^•~°h ÃÑ^ŒÅÌ ∞
K≥áêÊ~°∞. "å~°∞ ~°zOz# Ç¨ÏÜ«∞„w= ™ÈÎ„`«O ã¨∞„Ñ¨ã≤^ŒúO.
669. "≥·MÏ#ã¨∞Å∞ Z=~°∞ ? gix QÆ∞iOz `≥ÅÑÖ_ç ?
^Õ"åÅÜ«∞O J~°Û‰õΩÅÖ’ XHõ `≥Q‰Æ Ωõ K≥Ok#"å~°∞ "≥M· Ï#ã¨∞Å∞. g~°∞
Hõ$+¨‚Ü«∞Aˆ~fi^ŒOÖ’x `≥·uÎsÜ«∞âßY‰õΩ K≥Ok#"å~°∞, "Õ^ŒqÇ≤Ï`« ^èŒ~°‡O
áê\ÕKÕ "å~°∞. '"≥·MÏ#ã¨— â◊ÉÏÌxH˜ J<ÕHõ q^è•Å x~°fiK«<åÅ∞<åfl~Ú.
qY<å "≥· q+¨μó‚ `«*Ï˚ "≥M· Ï#™êó ã¨‡ $`åóJ#QÍ qY#∞_Õ q+¨μ=‚ Ù, PÜ«∞#
=Oâ◊ã¨∞÷ÖË "≥·MÏ# ã¨∞Å∞. =∞#ã¨∞û#∞ qâı+ÖQÍ Y##OKÕã≤ (`«Ñ¨ã¨∞ûKÕã≤)
q+¨μ=‚ Ù ã¨∞`«∞_»∞ („|Ç¨Ï‡) qY#∞_≥<· å_»∞. PÜ«∞# =Ú#∞ÅÖ’ "≥Ú^Œ\"˜ å_»∞.
320 QÀÑ¨Ù~°O....
qY<å WuÇ≤Ï „áÈHÀÎ =∞#ã¨ó Y#<å`«∞û`«`«ó
„|Ç¨Ï‡}ó ã¨∞ qâı¿+} =Úh<åO „Ñ¨^äŒ"≥∂ =Úxó
JO`«~°æ"≥∞ÿ# "Õ^•Å#∞ „`«qfi ÃÑ·H˜ fÜ«∞_»O =Å¡ P „Ñ¨Éèí∞=Ù qY#∞
_»Ü«∂º_»∞. PÜ«∞<Õ Ñ≤`å=∞Ç¨ï_»∞ "≥·MÏ#ã¨∞_»∞.
JO`«i›`å<åO Y#<å`ü "Õ^•<åO `«∞ qâı+¨`«ó
ã¨ qÉèí∞ó „áÈK«º`Õ ã¨Ô~· fió qY<å „|Ç¨Ï‡"åkaèó
"≥·MÏ#ã¨â◊Û ÉèíQÆ"å<£ „áÈK«º`Õ ã¨ Ñ≤`å=∞Ç¨Ïó
JO`ÕHÍHõ "å#„Ñ¨ã∞¨ }÷ ‚˜ QÆ∂_® "≥M· Ï#ã¨∞_»O\Ï~°∞. D suQÍ q+¨μ=‚ Ù,
0 „|Ç¨Ï‡, q+¨μ‚=∂#ã¨Ñ¨Ù„`«∞_»∞, "≥·MÏ#ã¨=Oâ◊Hõ~°Î, "å#„Ñ¨ã¨∞÷_≥·# =Úx Jx
"≥·MÏ#ã¨Ñ¨^•xH˜ J<ÕHÍ~å÷Å∞ K≥|∞`å~°∞. Hõâ◊ºÑ¨Ù_»∞, J„u, =∞sz,
=ã≤+¨μª_»∞, JOy~°ã¨∞_»∞, Éèí$QÆ∞=Ù, Ñ¨ÙÅã¨∞Îº_»∞, Ñ¨ÙÅÇ¨ï_»∞, „Hõ`«∞=Ù D
`˘q∞‡k=∞Ok qY#ã¨∞x t+¨μºÅ∞. g~°∞ "≥·MÏ#ã¨ ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞ "åºÑ≤Î
HõeæOKå~°∞. =ÚH˜ÎH˜ ÉèíH˜Î XHõ¯>Ë KåÅ^Œh, =¸iÎ Ñ¨Ó[ ‰õÄ_» KÕÜ«∂Åh
"≥M· Ï#ã¨∞ÅO\Ï~°∞. g~°∞ `«=∞ Ñ¨Ó*Ïqkèx "Õ^=Œ ∞O„`åÅ`À x~°fiÇ≤Ï™êÎ~∞° .
`«q∞à◊ „Ñ¨|O^è•Å‰õΩ JO^Œ∞Ö’ ™ê÷#OÖË^∞Œ . u~°∞=∞Å N"ÕOHõ>âË fi◊ ~°™êfiq∞
PÅÜ«∞OÖ’ J~°∞Û ‰õΩÅ∞ "≥·MÏ#ã¨∞Å∞.
670. H˘|ƒiHÍÜ«∞ „áê=ÚYºO Uq∞ ?
Éèí‰õΩÎÅ∞ `«=∞ Ç¨Ï$^ŒÜ«∂xfl ÉèíQÆ=O`«∞x HõiÊOKåÅx âß„™êÎÅ∞ K≥|∞
`«∞<åfl~Ú. x[OQÍ Ç¨Ï$^ŒÜ∞« ã¨=∞~°Ê}O ™ê^èºŒ O HÍx=x, ^•xH˜ „Ñ¨fHõQÍ
>ˇOHÍÜ«∞#∞ ã¨=∞iÊOK«_»=∞<Õ q^è•#O U~°Ê_çOk.
<≥·"Õ^Œºq∞_» =∂‰õΩ <åiˆHà◊=Ú ÖË^Œ∞
Ç¨Ï$^ŒÜ«∞"Õ∞ KÕu HõOnÜ«∞#∞O\˜
J#flÉèíHõÎ Hõq =∂@ÅÖ’ DÉèÏ="Õ∞ „Ñ¨HÍ~åO`«~°OQÍ =ºHõÎ=∞=Ù
`«∞#flk. =∞#‰õΩ ã¨∂÷Å ã¨∂HõΔ ‡ HÍ~°}ÏÅ<Õ =¸_»∞ â◊s~åÅ∞<åflÜ«∞x
"Õ^•O`«âßGO x~°∂Ñ≤ã¨∞Î#flk. D â◊s~åÅ#∞ =keOK«∞H˘O>Ë<Õ =ÚH˜Î.
>ˇOHÍÜ«∞ÃÑ· Éˇ~_° ∞» ã¨∂Å÷ â◊s~åxfl, H˘|ƒi ã¨∂HõΔ ‡â◊s~åhfl, h~°∞ HÍ~°}â◊s
~åhfl ã¨∂z™êÎ~Ú. r=`«fiO á⁄O^Œ_®xH˜ ãÖHˆ `«OQÍ =¸_»∞ P=~°}Å`À
L#fl >ˇOHÍÜ«∞#∞ ^Õ=ÙxH˜ JiÊã¨∞Î#fl@∞¡ ÉèÏqOKåe.
HÍÜ«∞ÃÑ· #∞#flÑ≤ÅHõ JÇ¨ÏOHÍ~åxH˜ ãÖˆH`«=∞x H˘O^Œ~°∂, JYO_»
*Ï˝<åxH˜ ã¨∂K«Hõ=∞x =∞iH˘O^Œ~°∂ K≥|∞`å~°∞. h~°∞K«OK«Å"≥∞ÿ# =∞#
QÀÑ¨Ù~°O..... 321
ã¨∞û‰õΩ ã¨∂K«H=õ ∞x QÆ∂_® q=i™êÎ~∞° . Ñ≤ÅHõ#∞ `˘ÅyOK«_O» JÇ¨ÏOHÍ~°
x~°∂‡Å<åxfl ã¨∂zã¨∞OÎ k. ÖË^• z=i=~°‰Äõ , JO>Ë â◊s~°„`«Ü∞« O #tOz
*Ë˝Ü«∞OÖ’ b#=∞ÜÕ∞º =~°‰õÄ, *Ï˝#~°∂Ñ¨ tY#∞ J>Ë¡ =ÙOz `«~°∞"å`«
^•xfl `˘ÅyOKåÅx QÆ∂_® q=i™êÎ~°∞.
>ˇOHÍÜ«∞#∞ ^Õ=`«Å‰õΩ ã¨=∞iÊOK«_®xfl QÆ∞iOz XHõ SuÇ¨ÏºO
Hõ^∞Œ .Ì q<åÜ«∞‰õΩ_»∞ XHõ™êi t=Ù}˜‚ ''h `«Å#∞ <å‰õΩ |eQÍ W=∞‡——<åfl_»@!
`«Å W=fi_»O ‰õΩ^Œ~°^Œ∞ HÍh `«Å`À ãï`«∂ˆQ =ã¨∞Î=Ùx=fi=Åã≤ =zÛOk.
=¸_»∞ Hõ#∞flÅ"ÕÅ∞Ê `«Å‰õΩ |^Œ∞Å∞ =¸_»∞ Hõ#∞flÅ∞#fl <åiˆHà◊O q<åÜ«∞
‰õΩ_çH˜zÛ `«$Ñ≤Î ÑïKå~°∞. P `«~°∞"å`« ^Õ=`«Å HõO^ŒiH© >ˇOHÍÜ«∞Å∞
ã¨=∞iÊOKÕ ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞O U~°Ê_çOk.
671. J=`å~° ÅHõΔºO Uq∞\˜ ?
^Œ∞+¨ìtHõΔ}, t+¨ì~°HõΔ} Wk „Ñü J=`å~°OÖ’x ÅHõΔ ºO. ^èŒ~å‡xfl
uiy <≥ÅH˘ÅÊ\ÏxH˜ Ñ¨^Õ Ñ¨^Õ <å~åÜ«∞}∞_»∞ [x‡™êÎ_»∞. J=`å~°Ñ¨Ù~°∞
+¨μ_»∞ =∂#= ~°∂ÑÖÖ’ HõxÑ≤Oz<å, =∂#=ÙÅ‰õΩ JO>Ë QÆ∞}, Hõ~°‡Å‰õΩ
Jf`«OQÍ =º=Ç¨Ïi™êÎ_»∞. <å~åÜ«∞}∞_»∞ ã¨^Œ∞æ}ãÖÑ¨ #∞fl_»∞. ã¨~°fiâ◊H˜Î
ãÖÑ¨#∞fl_»∞. J~Ú<å `«# â◊‰õΩÎÅ#∞ =$^ä•QÍ „Ñ¨^Œi≈OK«_»∞. z=iHõΔ}O
=~°‰Ωõ ã¨ÇÏ¨ #O „Ñ¨îŒ ≈™êÎ_∞» . =∂~°∞ÊK≥O^Õ J=HÍâßÅ∞ W™êÎ_∞» . J=`å~°
Ñ¨Ù~°∞+¨μ_ç =∞Ozx Jã¨=∞~°÷`«QÍ, Ñ≤iH˜`«#OQÍ ÉèÏqOz ~åHõΔã¨`«fiO
=∞iO`«QÍ „Ñ¨^Œi≈Oz#Ñ¨Ù_»∞ ãÖÇ¨~°OKÕ™êÎ_»∞. Ç≤Ï~°}ºHõtÑ¨Ù_»∞ ÉèíQÆ=O
`«∞x LxH˜x „Ñ¨tflOz, QÆ~fi° OQÍ J_çQˆ ãïH˜ ãÖÎ ÉèOí Ö’ #∞O_ç <å~°ãO≤ Ç¨Ï
~°∂ÑÖÖ’=zÛ ~åHõãΔ ¨ ãÖÇ¨~°O KÕâß_»∞. JÖÏˆQ PO[<ÕÜÚ« x ÉÏ}ÏÅ`À
Ç≤ÏOã≤Oz#Ñ¨Ù_Õ N~å=∞K«O„^Œ∞_»∞ P„QÆÇÏ¨ O`À ~å=∞ÉÏ}O ãÖkèOKå_»∞.
Jk J=`åÑ¨Ù~°∞+¨μx QÆ∞}O. z=iHõΔ}O =~°‰õΩ J=`«e =ºH˜ÎÖ’ ã¨Ç¨Ï[
=∂~°∞Ê#∞ `≥KÕÛ Ü«∞`«flOKÕ™êÎ_»∞.
672. #n™êfl# =∞Ç≤Ï=∞ Uq∞\˜ ?
D Éèí∂q∞x, Éèí∂q∞ÃÑ· x=ã≤OKÕ „Ñ¨[efl `«iOÑ¨*ËÜ«∞_®xH˜ P
=∞Ç¨t=Ù_»∞ #^Œ∞Å#∞, JHõ¯_»Hõ¯_» `«# ˆHΔ„`åÅ#∞ ã¨$+≤ìOKå_»∞. H˘xfl
ˆHΔ„`åÅ∞ ã¨fiÜ«∞OÉèí∞"åÅ∞, =∞iH˘xfl ˆHΔ„`åÅ∞ |∞∞+¨º#∞+≤ª`åÅ∞ WOH˘xfl
^Õ=`å=Ok`åÅ∞. #nã¨=Ú„^Œf~åÅÖ’ J<ÕHõ ˆHΔ„`åÅ∞<åfl~Ú. QÆOQÍ
f~å# HÍj "≥Ú^ŒÖˇ·# ˆHΔ„`åÅ∞ q~ålÅ∞¡`«∞<åfl~Ú. #~°‡^•#kÖ’ ™êfl#O
322 QÀÑ¨Ù~°O....
KÕã≤ ^•<åÅ∞W¿ãÎ q+¨μ‚Ö’HõO ã≤kúã¨∞ÎOk.â’},Éèí„^•#kÖ’ ™êfl#OKÕã≤
JHõ¯_Õ=ÙO_ç XHõ ~ÀA LÑ¨"åã¨ =ÚO>Ë "åiH˜ q<åÜ«∞HõÑ^¨ OŒ Åaèã∞¨ OÎ k.
Jxfl\˜HOõ >Ë Ñ¨Ù}º„Ñ¨^"Œ ∞≥ #ÿ k QÀ^•=i. P #nã¨‡~°}KåÅ∞ Jxfl áêáêÅ∂
`˘ÅyáÈ`«Ü«∂~Ú.
HÍjˆHΔ„`«O=Å¡ QÆOQÆ‰õΩ ¿Ñ~°∞=zÛOk. QÀ^•=i #k=Å¡ WHõ¯_ç
ˆHΔ„`åÅ‰õΩ ¿Ñ~˘zÛOk. XHõ¯ QÀ^•=i ™êfl#O =O^Œ ãÖ^è•º=O^Œ<åÅ
ÃÑ@∞ì. =O^Œ QÀ^•=s ™êfl<åÅ∞ Ü≥∂QÍÉèÏº™êxH˜ `˘e"≥∞@∞ì. x`«ºQ“`«q∂
™êfl#OHÍx, Ñ¨~fi° k<åÅÖ’ Q“`«g∞™êfl#OHÍx WKÕÛ Ñ¨Ù}ºO JO`å WO`å
1 Jx K≥Ñ¨Ê#Åq HÍ^Œ∞. |$Ç¨Ïã¨Êu ã≤OÇ¨Ï~åtÖ’ =Ù#flÑ¨C_»∞ QÀ^•=i
(Ñ¨Ù+¨¯~°) ™êfl#OKÕã#≤ "åiH˜, t=Ö’HõO `«ÑÊ¨ ^Œx K≥áêÊ_»∞ t=Ù_»∞. Z=~°∞
t=Éè‰í Ωõ _Î À, Z=~°∞ t=Ö’HÍxH˜ áÈ"åÅ#∞‰õΩO\Ï_À P â‹=· Ù_»∞ QÀ^•=s
™êfl#O KÕÜ«∂e.t= Ö’HÍxfl „Ñ¨™êkOKÕ =∞Ç¨Ï`«∞Î QÀ^•=iH˜ =ÙOk.
WHõ Hõ$ëê‚#k q+¨μÖ‚ ’Hõ„áêÑ≤xÎ „Ñ¨™êkã¨∞OÎ k. `«∞OQÆÉ„íè ^Œ#∞ P~åkèO
z# "åà◊√§ „|Ç¨Ï‡Ö’HÍxH˜ "≥à`◊ å~°∞. Z=Ô~`· Õ U Ñ¨Ù}ºO =Å<À „|Ç¨Ï‡Ö’HõO
KÕi JHõ¯_» uiy Éè∂í q∞ÃÑ· Ñ¨Ù@ì=Åã≤=¿ãÎ "å~°O`å YzÛ`«OQÍ ã¨∞=~°=‚ Úv
#nf~å<Õfl [x‡™êÎ~°x JO\Ï~°∞ ÃÑ^ŒÌÅ∞. Hõ#∞Hõ J@∞=O\˜ k=º#n#^Œ
f~°÷ã¨÷ ˆHΔ„`åÅ∞ =Ú=Ú‰õΔΩ=ÙÅ‰õΩ ã¨^• x"åã¨Ü≥∂QÍºÅ∞.
673. ã¨∞O^Œ~°HÍO_» =K«#O áê~åÜ«∞}O KÕÜ«∞=K«∞Û<å?
áê~åÜ«∞}O KÕ¿ã"å~°∞ â’¡HÍÅÖ’ c*ÏHõΔ~åÅ∞<åflÜ«∞x qâ◊fiã≤Oz
KÕã∞¨ <Î åfl~°∞. JÖÏHÍHõ =∂#=rq`åxH˜ ã¨∞O^Œ~H° ÍO_»Ö’ ÅaèOKÕ ãÖ^ÕâO◊
`≥Å∞ã¨∞HÀ"åÅ#∞‰õΩ#fl "å~°∞ =K«#O K«^Œ∞=ÙHÀ=K«∞Û. ^ÕxÔH·<å =∞#ã¨∞û
„Ñ¨^•#O.„Ñ¨ã¨∞Î`«=Ú ã¨∞O^Œ~°HÍO_» =K«#~°∂Ñ¨=ÚÖ’ Ñ¨Ùã¨ÎHõ=ÚÅ∞
Åaèã¨∞Î<åfl~Ú. g\˜x Z=Ô~·<å K«^Œ∞=ÙH˘#=K«∞Û#∞.
674. Ü«∞HõΔ„Ñ¨â◊flÅ∞ JO>Ë Uq∞\˜ ?
=∞Ç¨ÉèÏ~°`«OÖ’ J~°}ºÑ¨~°fiO FáêO_»=ÙÅ∞ J~°}º"åãÖÖ’ L#fl
Ñ¨C_»∞ XHõ„ÉÏÇ¨Ï‡}∞_»∞ áêO_»∞=Å=^ŒÌ‰õΩ=zÛ `«# P~°}˜ ÖË_çH˘=Ú‡
ÅÖ’ W~°∞‰õΩ¯ áÈ~ÚO^Œx, ^•xx `≥zÛ W"åfieûOkQÍ HÀ~°`å_»∞. ^è~Œ ‡° ~åA
`«# #Å∞QÆ∞~°∞ `«=Ú‡Å`À HõÅã≤ ÖË_xç Ñ¨@∞ìHÀ=_®xH˜ JHõ¯_»‰Ωõ |Ü«∞Å∞
^Õ~`° å_»∞. H˘kÌ¿ãÑ¨\ H˜ ˜ P ÖË_ç =∂Ü«∞O J=Ù`«∞Ok. "≥uH˜ "≥uH˜ JÅã¨@
K≥Ok =∞Oz hà◊√§ `Õ=_®xH˜ #‰õΩÅ∞_çx ÑÖÑ¨Ù`å~°∞. JÖÏˆQ J~°∞#˚ ∞_»∞,
cè=Ú_»∞ ‰õÄ_® "≥àÏÎ~∞° . Z=fi~°∂ uiy~å~°∞. z=~°‰Ωõ ^è~Œ ‡° ~åA |Ü«∞Å∞
QÀÑ¨Ù~°O..... 323
^Õ~°`å_»∞. =∞Ozh\˜ H˘Å#∞ Ñ¨Hõ¯#QÆÅ #Å∞QÆ∞~°∞ `«=Ú‡à◊§#∞ K«∂ã≤
ÉÏ^ŒÑ_¨ `» ∞« O\Ï_»∞. JO`«Ö’ J^Œ$+¨"ì å}˜ Ñ¨Å∞‰õΩ`«∞Ok. `å#∞ Ü«∞‰õΩΔ _ç#x,
D ã¨~ã° ∞¨ û `«# Jnè#OÖ’ LO^Œx, `å#_çy# „Ñ¨âfl◊ Å‰õΩ ã¨=∂^è•#OK≥ÑÊ≤ ,
^•Ç¨ÏO f~°∞ÛHÀÉ’~Ú #O^Œ∞=ÖË¡ D ^Œ∞ã≤u÷ HõeyO^Œx, ^è~Œ ‡° ~åA J~Ú<å
`«# „Ñ¨â◊flÅ‰õΩ ã¨=∂^è•#O K≥Ñ≤Ê, ^•Ç¨ÏO f~°∞ÛHÀ=∞x Ü«∞‰õΔΩ_»∞ K≥áêÎ_»∞.
^•xH˜ ã¨ˆ~#O\Ï_»∞ ^èŒ~°‡~åA. P„Ñ¨â◊flÅ<Õ Ü«∞HõΔ„Ñ¨â◊flÅ∞ JO\Ï~°∞. ^èŒ~°‡
~åA#∞ Ñ¨sH˜ΔOKÕO^Œ∞‰õΩ Ü«∞=∞^èŒ~°‡~åA Ü«∞‰õΔΩ_ç ~°∂ÑÖÖ’ 72 z‰õΩ¯
„Ñ¨â◊flÅ∞"Õ™êÎ_»∞. "å\˜H˜ ^èŒ~°‡~åA ã¨=∂^è•#Å∞ K≥áêÎ_»∞.
675. ‰õÄëê‡O_» ^•#O J#QÍ Uq∞ ?
L`«Î~åÜ«∞} Ñ¨Ù}ºHÍÅO „áê~°OÉèí=∞ÜÕ∞º â◊√Éèí"Õà◊ ~åÉ’ÜÕ∞ "Õã¨qH˜
â◊√Éèãí ∂¨ K«HOõ . ã¨$+≤"ì Ú≥ `«OÎ ‰õÄ_® tt~°OÖ’ É’ã≤áÈ~Ú =∞m§H˘`«zÎ QÆ∞~°∞
`˘_»QÆ_®xH˜ J#∞"≥·# HÍÅO =zflO^Œ∞‰õΩ Ñ¨ÙÅHÕzáÈÜÕ∞ ã¨=∞Ü«∞OÖ’
=KÕÛ ÑÖ_»∞QÆ D =∞Hõ~° ãÖ„HÍOu.
Ñ¨Ù~å}ÏÖ’¡ ãÖ„HÍOu QÆ∞iOz J<ÕHõ Hõ^ÅŒä ∞<åfl~Ú. "å\˜Ö’ XHõH^õ Œä
`≥Å∞ã¨∞HÀO_ç. HõÅÊO P~°OÉèíOÖ’ „Ñ¨à◊Ü«∞O=zÛ Éèí∂q∞ ã¨=Ú„^ŒOÖ’
=ÚxyáÈ~Ú# ã¨=∞Ü«∞OÖ’ NÇ¨Ïi Pk"å~åÇ¨Ï~°∂ÑÖ ZuÎ Éèí∂q∞x
D ~ÀA<Õ L^Œiú OKå_»∞. Ç≤Ï~°}Ïº‰õΩΔ _»∞ J<Õ ~åHõãΔ ∞¨ _»∞ Éè∂í q∞x áê`åàÏxH˜
fã¨∞‰õΩ"≥à¥◊ Î ã¨=Ú„^ŒOÖ’ ^Œ∂‰õΩ`«∞#fl J`«xx N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_»∞ =~åÇ¨Ï
~°∂ÑÖ ZuÎãÖÇ¨ÏiOKå_»∞. Éèí∂q∞x L^ŒúiOKå_»∞. JO^Œ∞Hõ<Õ =~åÇ¨Ï
™êfiq∞x „áêi÷¿ãÎ HõëêìÅ∞ LO_»=Ù. Jxfl ãÖ`ÀëêÅ∞ KÕ‰õÄ~°`å~Ú.
=~åÇ¨Ï™êfiq∞ Éè∂í q∞x L^Œiú Oz#O^Œ∞‰õΩ ãÖHˆ `«OQÍ QÆ∞=∞‡_ç ÑÖ_»∞
^•#O KÕ™êÎ~∞° . nx<Õ ''‰õÄëê‡O_»^•#O—— JxJO\Ï~°∞. D ^•#O KÕÜ∞«
_»O=Å¡ ã¨=∞ã¨Î „|Ç¨‡O_®xfl q+¨μ‚=Ù‰õΩ ã¨=∞iÊOz#@∞¡ J=Ù`«∞O^Œ#flk
qâßfiãÖ.
676. Ñ¨^Œ=¸_»∞ Ñ¨ÓÅ Ñ¨Ó[ ?
Éè’y JO>Ë Éè’QÆO. N~°OQÆ<å^äŒ∞_Õ <å Éèí~°Î J#fl QÀ^•^Õq Ñï}Ü«∞O
P_ç# ~ÀA Éè’yÑÖ_»∞QÆ. Wk Éè’yÑÖ_»∞QÆ Éè’QÆO. PÜ«∞#x J`«ºO`« „Ñ‘u
Hõ~°OQÍ ã¨ÊOkOÑ¨KÕã≤# QÀ^•^Õq Éè’QÆO. P Éè’QÆOÖ’x P#O^•xfl `«#
`À\˜ K≥eHÍO„_»ˆH HÍ‰õΩO_® W~°∞QÆ∞ á⁄~°∞QÆ∞# QÆÅ „QÍ=∂Å"åiH˜ JO^ŒiH©
HõeÊzOk P =∞Ç¨`«e¡ QÀ^•^Õq. JO^Œ∞ˆH =∞#O^Œ~°O.
324 QÀÑ¨Ù~°O....
Ü«∂^Œ$âßHÕK«# „`åHÍ |∞^ŒúHõOHõ}áê}˜ÜÕ∞
q+¨μ‚z`«Î `«#∂*ÏÜ≥ÿ∞ QÀ^•Ü≥ÿ∞ x`«º=∞OQÆà◊"Õ∞
JO@∂ =∞OQÆà=◊ K«<åÅ`À `«iOKåe. QÀ=∞Ü«∞O`À WO\˜=ÚO^Œ∞
JeH˜ =ÚQÆ∞æÅ∞ÃÑ\˜ì `å=∞~°Ñ¨Ù=Ùfi`À ã¨Ç¨ 13 ~°HÍÅ Ñ¨ÓÅ`À Ñ¨Ó[‰õΩ
ã≤^ŒúO HÍ"åe. Ñ¨Ó[Ö’ "≥Ú^Œ\ ˜Ñ¨Ù=Ùfi ÉèíH˜Îh, Ô~O_À Ñ¨Ù=Ùfi *Ï˝<åxfl,
=¸_À Ñ¨Ù=Ùfi S^À`«<åxfl, <åÅ∞QÀÑ¨Ù=Ùfi ™œO^Œ~åºxfl, S^ÀÑ¨Ù=Ùfi ÉèHí hÎ˜ ,
P~ÀÑ¨Ù=Ùfi P#O ^•xfl U_À Ñ¨Ù=Ùfi ã¨`û« O`«<åxfl, Zxq∞^ÀÑ¨Ù=Ùfi ã¨ÇÏ¨ HÍ~°
™œÉèÏQÍºxfl, `˘q∞‡^À Ñ¨Ù=Ùfi =∞OzQÆ∞}Ïxfl, Ñ¨^ÀÑ¨Ù=Ùfi H©iÎ „Ñü+¨ìefl,
2 Ñ¨^HŒ ˘O_À Ñ¨Ù=Ùfi =∞Oz á⁄~°∞QÆ∞#∂, Ñ¨<fl≥ O_ÀÑ¨Ù=Ùfi áê~°fif J#∞„QÆÇ¨ hfl
Ñ¨^Œ=¸_À Ñ¨Ù=Ùfi Ñ¨~°=∞ ã¨∞MÏhfl „Ñ¨™êk™êÎ~Ú. nx<Õ 13 Ñ¨ÓÅ Ñ¨Ó[
JO\Ï~°∞. ^è#Œ ∞~å‡ãÖÖ’ =ÚQÆ∞Åæ ∞ÃÑ\˜,ì Ñ¨Ó[Å∞KÕ¿ã"å~°∞ ^è#Œ º`«á⁄O^Œ∞
`å~°∞. 108 Ñ¨Ù=ÙfiÅ`À q+¨μ‚, ÅH©;Ñ¨Ó[Å∞ KÕ¿ã P_»"åiH˜ Z@∞=O\˜
Ö’@∂ ~å^Œ∞.
677. L`«Î~° k‰õΩ¯ „áê^è•#ºO ZO^Œ∞‰õΩ?
=∞Hõ~° ãÖ„Hõ=∞}O ~ÀA#∞O_ç ã¨∂~°∞º_»∞ L`«~Î ° k‰õΩ¯QÍ „Ñ¨Ü∂« }O
„áê~°Oaè™êÎ_»∞. nxx L`«Î~åÜ«∞} =∞Ç¨Ñ¨Ù}ºHÍÅO JO\Ï~°∞.
‰õΩ~°∞Hˆ „Δ `«OÖ’ JOÑ¨âÜ◊ ∞« ºÃÑ· Ñ¨_#ç cèëê‡Kå~°∞ºÅ∞ D L`«~Î åÜ«∞}O^•HÍ
=∞~°}O HÀãÖ "Õz K«∂âß_»O>Ë nx „áê^è•#ºO =∞#‰õΩ J~°O÷ HÍQÆÅ^Œ∞.
L`«~Î åÜ«∞}O Ñ¨~=° ∂`«‡ xÅÜ«∞O.JO^Œ∞KÕ`<« Õ =ÚHÀ¯\˜ ^Õ=`«Å∂ L`«~Î °
k‰õΩ¯<Õ x=ã≤™êÎ~°#flk ÃÑ^ŒÌÅ=∂@.L`«Î~°k‰õΩ¯ L`«Î~åÜ«∞}O |Ç¨ïÑ¨Ù}º
„Ñ¨^Œ=∞#flk =∞# qâßfiãÖ. ZO^Œ∞HõO>Ë L`«Î~° k‰õΩ¯<Õ Ñ¨q„`« QÆOQÍ#k
Ñ¨Ù\˜ìOk. |^ŒiHÍk Ñ¨Ù}ºÉèí∂=ÚÅÖ’ #~°<å~åÜ«∞}∞Å∞ L^ŒƒùqOKå~°∞.
<å~°^Œ∞_»∞, =∞ø^ŒæÅ∞º_»∞, Q“`«=Ú_»∞ "≥Ú^ŒÖˇ·# |∞∞+¨μÅ∞ ZO^Œ~À Ç≤Ï=∂
ÅÜ«∂Ö’¡ `«Ñ¨ã¨∞ûKÕã≤ =∞O„`«„^Œ+¨ìÅ∞JÜ«∂º~°∞. Ñ¨Ó~°fi=Ú ‰õΩ~°∞ =∞Ç¨
~åAÅ∞ L`«Î~° Éèí∂=ÚÅ#∞^Œ∞xfl ‰õΩ~°∞ˆHΔ„`åxfl ^èŒ~°‡ˆHΔ„`«OQÍ =∂~åÛ~°∞.
678. LÑ¨x+¨`«∞ÎÅ∞ Zxfl ? Jq U"À K≥Ñ¨ÊO_ç ?
LÑ¨x+¨`∞« ÅÎ ‰õΩ =∞~À ¿Ñ~°∞ "Õ^•O`«=ÚÅ∞. XHõÑC¨ _»∞ =∞Ç¨|∞∞+¨μÅ∞
|∞∞+≤ÑÙ¨ „`«∞Å#∞ XHõKÀ@KÕiÛ P`«‡ JO>Ë Uq∞\˜? J<å`«‡JO>Ë Uq∞\˜?
r=Ù_»∞Z=~°∞? r=ÙÅ,Dâ◊fi~°∞Å #_»∞=∞ ãÖ|O^èŒO Z@∞=O\˜k?
ZHõ¯_çH˜ áÈ`å=Ú? J#fl „Ñ¨â◊flefl QÆ∞iOz K«~°ÛÅ∞ [~°Ñ¨QÍ =zÛ#
QÀÑ¨Ù~°O..... 325
*"å|∞ÖË LÑ¨x+¨`«∞ÎÅ∞. g\˜ãÖYº108. g\˜Ö’ Ñ¨kLÑ¨x+¨`«∞ÎÅ∞
=∂„`«O â◊OHõ~å Kå~°∞ºÅ HÍÅOÖ’ ã¨~åfiOwHõ~åO á⁄Ok#@∞¡ K≥áêÎ~°∞.
P Ñ¨k. Dâß "åºáÈÑ¨x+¨`ü, ˆHâ’Ñ¨x+¨`ü, Hõ~îÀÑ¨x+¨`ü, „Ñ¨â’flÑ¨x+¨`ü,
=ÚO_»HÀÑ¨x+¨`,ü =∂O_»∂Hõº LÑ¨x+¨`,ü `≥u· sÎ Ü≥∂Ñ¨x+¨`,ü S`«~ˆ Ü≥∂Ñ¨
x+¨`ü, KèåO^ÀQÀºÑ¨ x+¨`ü, |$Ç¨Ï^•~°}º HÀÑ¨x+¨`ü.
679. `«y# QÆ∞~°∞=Ù#∞ ZOK«∞HÀ=_»O ZÖÏ ?
Jã¨Å∞ QÆ∞~°∞=Ù#∞ #∞=Ùfi ZOK«∞HÀ=^Œ∞.Ì #∞=Ùfi ZOK«∞‰õΩ<Õ 'QÆ∞~°∞=Ù—
h=ÙHÀ~°∞‰õΩ<Õk K≥¿ÑÊ"å~°∞QÍ LO\Ï_»∞. HÍx x["≥∞ÿ# QÆ∞~°∞=Ù x#∞fl
"Õkè™êÎ_»∞. #∞=Ùfi #∞=Ùfi HÍ‰õΩO_® KÕ™êÎ_»∞. Ñ¨ÓiÎQÍ x#∞fl=∂iÛ"Õã≤,
<Õ#∞ J<Õ JÇ¨ÏO =keOz, <å‰õΩ Z@∞=O\˜ â◊HÖÎ˜ ^Ë ∞Œ .WO`«=~°‰Ωõ JO`å
J*Ï˝#OÖ’ L<åfl#∞ Jx JOwHõiOÑ¨KÜ Õ ∞« QÆey# "å_Õ Jã¨Ö#·ˇ QÆ∞~°∞=Ù.
J@∞=O\˜ QÆ∞~°∞=Ù x#∞fl "≥`∞« ‰õΩ¯O@∂=zÛ x#∞fl t+¨μº_çQÍ ã‘fiHõi™êÎ_∞» .
hJO`«@ #∞=ÙfiQÍ "≥`«∞‰õΩ¯O@∂ "≥o`Õ #∞=Ùfi ZOK«∞‰õΩ<Õ QÆ∞~°∞=Ù
q+¨Ü«∞OÖ’ `«Ñ¨ÊHõ á⁄~°áê@∞ [~°∞QÆ∞`«∞Ok.
680. N~å=∞K«O„^Œ∞_»∞ ^•fi~å =∞#=Ú <Õ~°∞Û‰õΩ#fl QÆ∞}áê~î°O Uq∞\˜ ?
XHõ¯ÉèÏ~°º`À Ç¨~ÚQÍ ãÖ™ê~°O KÕÜ«∞_»O, JÖÏ LO_»HõáÈ`Õ `«#
`«O„_çÖÏ „áê}ÏÅ∞ áÈQ˘@∞ì‰Ωõ O\Ï~°h, ~å=}∞x=Öˇ ã¨~fi° <åâ◊#O J=Ù`å
~°h <Õ~åÊ_»∞ Ö’HÍxH˜.
681. ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ =∞x+≤QÍ Ñ¨Ù_»`å_»∞, =∞x+≤ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ HÍ_®?
ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ =∞x+≤QÍ J=`«iOK«_»ObÅ, =∞x+≤ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞
HÍ"åÅO>Ë `«#Ö’x P`«‡#∞ ™êHΔÍ`«¯iOÑ¨KÕã¨∞‰õΩO>Ë KåÅ∞.
682. JHõΔ Ç¨Ï$^ŒÜ«∞O JO>Ë ?
E^ŒOÖ’ =∞# W+¨ìO =zÛ#@∞ì áêzHõÅ∞ #_»Ñ¨_»O. WO^Œ∞Ö’
#Å∞_»∞ Pi`Õi#"å_Õ, â◊‰õΩx JO^≥"Õã≤# K≥~Úº.
683. ^≥·fi`« ã≤^•úO`åÅ QÆ∞iOz `≥eÜ«∞*ËÜ«∞O_ç.
J^≥· fi`«=Ú, qtëêì^≥· fi`«=Ú, ^≥· fi`«=Ú J<Õ =¸_»∞ ã≤^•úO`åÅ∞
L<åfl~Ú. J^≥· fi`«=Ú : D ã≤^•úO`åxfl É’kèOz#k Pkâ◊OHõ~åKå~°∞ºÅ∞.
r=Ù_çH˜,„|Ç¨Ï‡=Ú#‰õΩ ÉèË^Œ=ÚÖË^Œx, „|Ç¨Ï‡"≥ÚHõ¯>Ë ã¨`«º=Ú `«Ñ¨Ê
q∞QÆ`åk JO`åq∞^äºŒ Jx¿Ñ~˘¯<åfl~°∞. r=Ù_»∞ P`«‡*Ï˝<åxfl á⁄Ok#Ñ¨Ù_»∞
326 QÀÑ¨Ù~°O....
„|Ç¨Ï‡=Ú#∞ á⁄O^Œ∞`å_»x, J^Õ"≥∂HõΔ=∞x PÜ«∞# K≥áêÊ~°∞. qtëêì^≥· fi
`«=Ú: „Ñ¨=HõÎ N~å=∂#∞*ÏKå~°∞ºÅ∞, r=Ù_»∞,„Ñ¨H$õ u,Dâ◊fi~°∞_»∞, =¸_»∞
ã¨`åºÖË #x K≥áêÊ~°∞. Dâ◊fi~°∞_»∞ÖËx^Õ r=Ù_»∞, „Ñ¨Hõ$u LO_»*ÏÅ=x,
â◊~°sOÖ’ r=Ù_»∞ L#fl>Ë¡ Dâ◊fi~°∞_»∞ L<åfl_»x, PÜ«∞}˜‚ ÉèíH˜Î„Ñ¨Ñ¨`«∞ÎÅ`À
Ñ¨Ól¿ãÎ "≥∂Hõ=Δ Ú á⁄O^ŒQÅÆ =∞x D ã≤^•úO`«OÖ’ q=iOKå~°∞. ^≥· fi`«=Ú:
„Ñ¨=HõÎ N=∞^è•fi Kå~°∞ºÅ∞ ^Õ=ÙxH˜, r=ÙxH˜QÆÅ ãÖ|O^èŒO Ü«∞[=∂xH˜,
¿ã=‰õΩ _çH˜ =∞^èºŒ QÆÅ ãÖ|O^èOŒ =O\˜^xŒ , ^Õ=ÙxH˜ ¿ã=KÕÜ∞« _»"∞Õ rq`«
Ñ¨~°=∂~°÷ =∞x D ã≤^•úO`«OÖ’ K≥áêÊ~°∞.
3 684. ™êfi~°÷~°Ç≤Ï`«OQÍ LO_»@O ZÖÏ ?
™êfi~°÷OÖË‰õΩO_® U rqJ~Ú<å LO_»QÆÅ^•! ™êfi~°÷O ÖË‰õΩO>Ë rq
„|`«HõÖË^Œ∞. <Õ#∞, <å ãÖ™ê~°O, <å Ñ≤Å¡Å∞ J<Õ™êfi~°÷O ÖË‰õΩO_® LO>Ë
‰õΩ@∞O| =º=ã¨÷ xÅ|_»∞`«∞O^•?‰õΩ@∞OÉÏÅ∞ ‰õÄe`Õ ã¨=∂[O LO_»^∞Œ .
<Õ#∞ P#O^ŒOQÍ LO_®e, <å`À\˜"å~°∞ P#O^ŒO`À LO_®e. "≥Ú`«ÎO
Ö’Hõ=∞O`å P#O^ŒOQÍ LO_®e J<Õ PÖ’K«#KÕÜ∞« O_ç. nx=Å# g∞Ö’
™êfi~°O÷ áêÅ∞ `«Q∞Æ `æ ∞« Ok. HÍ|\˜ì ™êfi~°O÷ Ñ¨ÓiÎQÍ =^ŒÖÏÅ#fl PÖ’K«##∞
=ÚO^Œ∞QÍ Ñ¨H¯õ # ÃÑ@ìO_ç. Ñïq∞`« ™êfi~°O÷ `«ÑÊ¨ x ãï Jx QÆ∞iÎOK«O_ç.
685. P^è•ºu‡HõO 12 =∂~åæÅ∞ ?
1. rq`«OÖ’ ZÖÏ Z^Œ∞QÆ∞`«∞<åfl, ZO`« "ÕQÆOQÍ ÅHõΔ ºO"≥·Ñ¨Ù Ñ¨~°∞
QÆ∞Å∞ fã¨∞Î<åfl, `å#∞ „áê^äŒq∞HõOQÍ =∞x+≤#x, =∂#=`«fiO =∞x+≤
=ÚYºQÆ∞}=∞<Õ q+¨Ü«∞O =∞~°∞=‰õÄ_»^Œ∞. âßs~°Hõ, =∂#ã≤Hõ P~ÀQÆºO,
„Ñ¨âßO`«`«#∞ JOkO KÕk "åã¨Î"åxH˜ ^ŒQÆæ~°QÍ „|`«HõQÆey# <Õ~°∞Ê.
2. `«=∞ `«=∞ =$`«∞ÎÅÖ’ ararQÍ QÆ_ç¿Ñ KåÖÏ =∞OkH˜ =∂#ã≤Hõ
„Ñ¨âßO`«`« Hõ~∞° ==\ÏxH˜ HÍ~°}O `«=∞ `À\˜"åiH˜ ^Œ∂~°OQÍ [~°Q@Æ "Õ∞.
Éè∫uHõOQÍHÍHõ, =∂#ã≤HõOQÍ U~°Ê_»∞`«∞#fl Z_»O=Å# XO@i"å~°=Ù
`«∞<åfl~°∞. „Ñ¨Hõ$uH˜, `À\˜=∂#=ÙÅ∞, [O`«∞=ÙÅH˜ =∞x+≤H˜ q_»nÜ«∞ÖËx
|O^è=Œ ÚOk. Jk Z#fl\˜H˜ =^ŒÅ‰õÄ_»^xŒ K≥¿ÑÊO^Œ∞‰õΩ „ÑürqÖ’ L#fl
P`«‡ XHõ¯>Ë##fl qâı+¨ PÖ’K«##∞ ÃÑ^ŒÌÅ∞ =∞#‰õΩ JOkOKå~°∞.
3. D J#O`«qâßfixfl XHõ =∞Ç¨Ï`«Î~°â◊H˜Î #_çÑ≤™ÈÎOk. Jk ÉèíQÆ=O
`«∞_À ÖËHõ =∞~˘Hõ\’ J#=ã¨~°O. J~Ú`Õ „ÑüL^ŒÜ«∞O „Ñ¨âßO`« L^Œ
Ü«∞OQÍ JOkã¨∞Î#fl P â◊H˜ÎH˜ #=∞ã¨¯iOz ~ÀA#∞ "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ@ìO_ç.
QÀÑ¨Ù~°O..... 327
J^Õ q^èŒOQÍ „Ñü~å„u Ñ¨_»∞‰õΩ<Õ =ÚO^Œ∞ P ~ÀAÖ’[iy# ãÖÑ¶¨∞@#
Å#∞ `«ÅK«∞‰õΩx "å\˜x q[Ü«∞=O`«OQÍ #_çÑO≤ Ñ¨KãÕ #≤ P â◊HHÎ˜ ˜ Hõ$`«[`˝ å
=O^Œ#O KÕÜ«∞O_ç.
4. „Ñ¨ÉèÏ`« HÍÅOÖ’ 20 xq∞ëêÅáê@∞ K«Å¡x, „Ñ¨âßO`« "åÜ«Ú=Ù
Å#∞ Ñ‘Å∞ã¨∂Î J@∞W@∞ #_»"åe. =ÚYOg∞^Œ z~°∞#=ÙfiÅ∞ zOkã¨∞ÎO
_®e.#=ÙfiJO`«~°æ`«OQÍ Z<ÀflÖ’áêÅ#∞ ãïk^Œ∞Ì`«∞Ok. =∞#ã¨∞#∞
„Ñ¨âßO`«Ñ¨~°K« QÆey#â◊H˜Î #=Ùfi‰õΩOk. ^•xx LÑ¨Ü≥∂yOK«∞HÀ=@O
=∞# KÕuÖ’ Ñ¨x.
5. PÇ¨~° xÜ«∞=∂Å∞ áê\ÕKåe. Uku<åfl Jk `å*ÏQÍ =O_ç#^≥·
LO_®e. Jk ‰õÄ_® Ñ¨ÓiÎQÍ L_çHÕz#k HÍHõ, F "≥∂ã¨Î~°∞ `«‰õΩ¯=QÍ
L_çHÕz#^≥· LO_®e. =∞™êÖÏ k#∞ã¨∞Å "å_»HõO `«yæOKåe. =∞#O
ã¨$+≤ìOKÕ =∂#ã≤Hõ â◊H˜ÎH˜ =¸ÅO PÇ¨~°O JOkOKÕâ◊H˜Î, D =¸Å
Ñ¨^•~°÷O "≥∞~°∞QÍæ LO>Ë â◊H˜Î ‰õÄ_® K«Hõ¯x^≥· LO@∞Ok.
6. PÇ¨~°ÑÙ¨ xÜ«∞=∞O`Àáê@∞ x„^ŒH˜ xÜ«∞=∞O J=ã¨~O° . „Ñü~ÀA
xs‚`« ã¨=∞Ü«∞OÖ’ Ñ¨_»∞‰õΩx "Õ‰õΩ= *Ï=Ú<Õ ÖË=@O JÅ"å@∞KÕã¨∞
HÀ"åe. J#O`« qâ◊fiOÖ’ g∞~°∞ XHõÉÏè QÆO. P J#O`«qâ◊fiOÖ’x q∞ye#
JOâßÅ`À g∞‰õΩ ãÖ|O^èOŒ LO@∞Ok. P|O^è•xfl |ÅÑ¨~K° kÕ P^è•ºu‡Hõ
zO`«#. „Ñü L^ŒÜ«∞O „Ñ¨âßO`« "å`å=~°}OÖ’, â◊√„ÉèíOQÍ ™êfl#OKÕã≤
P^è•ºu‡Hõ zO`«##∞ ÃÑOKÕ„QÆO^ä•Å#∞ ÑïOî K«O_ç. Jq =∞~°`Ñ« ~¨ "° ∞≥ #ÿ "≥<· å
ÖË^• =∞Ç¨#∞ÉèÏ=ÙÅ „Ñ¨=K«<åÖˇ·<å Z@∞=O\˜"≥·<å Ñ¨~°"åÖË^Œ∞.
7. „Ñ¨Hõ$u`À g∞J#∞|O^èŒO =∞iO`«QÍ ÃÑOK«∞HÀO_ç. „Ñ¨Hõ$u
=¸ÖÏÅ #∞O_Õ r=OÑ¨Ù\Õì k. JO^Œ∞Ö’<Õ =∞m§ r=ÙÅ∞ Hõeã≤áÈ`å~Ú.
`å`å¯eHõOQÍ ÅaèOz# PÖ’K«#Å∞, qÜ«∂Å#∞ K«∂ã¨∞‰õΩx „Ñ¨Hõ$uH˜
=ºuˆ~HõOQÍ Z=fi~°∂ `«Ü«∂~°∞HÍ‰õÄ_»^Œ∞. L^ŒÜ«∞O"Õà◊ "≥ÚHõ¯Å`À
ã¨=∞Ü«∞O QÆ_Ñ» O¨ _ç. "≥ÚHõ¯Å`Àáê@∞ K«∞@∂ìHxõ Ñ≤OKÕ z#fl,ÃÑ^ŒÌ [O`«∞=Ù
Å#∞ QÆ=∞xã¨∂,Î "å\˜H˜ PÇ¨~°O JOkã¨∂,Î =∂#ã≤H„õ Ñ¨âßO`«`« JO^Œ∞HÀ=
_®xH˜ „Ñ¨Ü«∞uflOK«O_ç?
8. ^è•º#O‰õΩ#fl â◊H˜Îx =∞#∞+¨μÅ∞ =∞^èŒºÖ’ =∞~°z áÈÜ«∂~°∞.
„Ñü~ÀA L^ŒÜ∞« O ^è•º#O`À ~ÀA"åi Ñ¨#∞Å#∞ „áê~°OaèOK«@O ZO`À
"Õ∞Å∞ KÕã¨∞ÎOk. =∞#ã¨∞Ñ¨_»∞`«∞#fl XuÎ_çx Ñ¨Hõ¯‰õΩ <≥\ ˜ì"ÕÜ«∞QÆey# â◊H˜Î
328 QÀÑ¨Ù~°O....
^è•º<åxH˜ LOk. =ÚYºOQÍ <Õ\ ˜ L^ÀºQÍÅÖ’ XuÎ_ç ÉèÏQÆ"≥∞ÿOk. D
XuÎ_çÖ’ H˘O`« ã¨Ç¨Ï["≥∞ÿOk.
9. „Ñü~ÀA L^ŒÜ«∞O, ™êÜ«∞O„`«O „áê~°÷#KÕÜ«∞@O J=ã¨~°O.
„áê~°÷# J#QÍ<Õ U^À XHõ =∞`«Ñ¨~°"≥∞ÿ# JOâ◊OQÍ ÑïQÆ}ÕK«‰õÄ_»^Œ∞.
„áê~°÷#Å∞ =∞#ã¨∞#∞ `ÕeHõÑïKÕ ™ê^èŒ<åÅ∞. =∞#O ZO`« =^ŒÌ#∞‰õΩ<åfl
U^ÀXHõ~°Hõ"≥∞ÿ# XuÎ_çH˜ QÆ∞~°=Ù`«∞O\ÏO. =∞#ã¨∞#∞ "ÕkèOKÕ JOâßÅÖ’
H˘xflJ~°÷OÖËxq. Ñ¨\ ˜ìOK«∞HÀ"åeû# J=ã¨~°O ÖËHõáÈ~Ú<å Ñ¨\ ˜ìOK«∞
‰õΩ<Õq. J@∞=O\˜q =keOK«QÆey# =∞~À=∂~°æO UnÖË^Œ∞. nxH˜
4 =∂#=â◊HxÎ˜ q∞Oz# =∞~Àâ◊HÎ˜ `À_»Ê_®eûO^Õ. P `À_®Ê@∞#∞ JOkOKÕq
„áê~°÷#Åx `≥Å∞ã¨∞HÀO_ç. TÇ¨Ï‰õΩ JO^Œx Z<ÀflJOâßÅ#∞ ™êkèOz
ÃÑ>ËìÖÏQÍ KÕ™êÎ~Ú. „áê~°÷#Å∞ "å\˜x qâ◊fiã≤Oz J#∞ãï¿ãÎ `Õ_®#∞
Juã¨∞ÅÉèíOQÍ J~°÷O KÕã¨∞‰õΩO\Ï~°∞. ZO`À =∞Ok q*Ë`«Å∞ „áê~°÷##∞
qiqQÍ LÑ¨Ü≥∂ yOK«∞‰õΩ#fl^Õ.
10. „áê~°÷# aQÆæ~°QÍ KÕ™êÎ~°∞ H˘O^Œ~°∞. =∞ø#OQÍ KÕ¿ã"å~°∞ =∞i
H˘O^Œ~°∞. =∞ø#OÖ’KÕ¿ã Ñ¨#∞Ö’¡ =∞Ô~O`À â◊HÎ̃ LO^ŒxÑ≤ã¨∞ÎOk. JO^Œ∞ˆH
<Õ"≥∂ =∞Ç¨`å‡QÍOkè "å~°OÖ’ XHõ~ÀA =∞ø#O áê\ÕKÕ"å~°∞. „Ñ¨ã≤^Œú
QÆ∞~°∞=ÙÅ∞ W^ÕÑ^¨ uúŒ áê\ÕKÕ"å~°∞. „Ñ¨ãk≤ ú QÆ∞~°∞=ÙÅ∞ W^ÕÑ^¨ uúŒ áê\ÕKÕ
"å~°∞. ~À[O\Ï =∞ø#OQÍ LO_»@O ™ê^èŒºOHÍHõáÈ~Ú<å HõhãÖ 20
#∞O_ç 30xq∞ëêÅ∞ =∞ø<åxH˜ ˆH\Ï~ÚOKåe. ˆH=ÅO âßfiã¨g∞^Œ ^Œ$+≤ì
xeÑ≤ KÕ¿ã '=∞ø#„=`«O— W`«~° „=`åÅxflO\˜Hõ<åfl "Õ∞Öˇ·#k.
11. ã¨ÊO^Œ# J<Õk ã¨Ç¨Ï[O. J~Ú`Õ ã¨ÊOkOKÕ f~°∞ JO^Œ∞iÖ’
XHõÖÏ LO_»^Œ∞. g∞‰õΩ F „Ñ¨`ÕºHõ`«`≥KÕÛk g∞ ã¨ÊO^Œ# q^è•#O. U
JOâ◊O g∞^Œ J~Ú<å `«HõΔ}O ã¨ÊOkOKåÅ#∞HÀ=^Œ∞Ì. H˘kÌ¿ãÑ¨Ù Py
ã¨ÊOkOK«@O =Å¡ ZO`À "Õ∞Å∞ [~°∞QÆ∞`«∞Ok. ã¨ÊO^Œ#‰õΩ =ÚO^Œ∞ g∞~°∞
fã¨∞‰õΩ<Õ ã¨=∞Ü«∞O Ô~O_»∞ xq∞ëêÖË HÍ=K«∞Û. HÍx P H˘kÌHÍÅ"Õ∞
J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# `Õ_®#∞`≥ã¨∞ÎOk. H˘`«Î PÖ’K«#Å#∞ g∞ =ÚO^Œ∞OK«∞`«∞Ok.
=∞Oz, K≥_»∞Å‰õΩ =∞^èŒº L#fl`Õ_®#∞ `≥Å∞ã¨∞‰õΩO\Ï~°∞.
12. h ¿ãflÇ≤Ï`«∞Öˇ=~À K≥Ñ≤`Õ h QÆ∞}QÆ∞}ÏÅ QÆ∞iOz K≥Ñ¨Ù`å
J#flk `≥Å∞QÆ∞ <å#∞_ç. Wu JHõ~Δ ã° `¨ º« O, =∞Oz PÖ’K«#Å∞, =∞Oz`«#O
Hõey# "åi`À<Õ ¿ãflÇ¨ÏO KÕÜ∞« O_ç, ã¨ÇÏ¨ #O,^ŒÜ∞« ,Hõ~∞° }, Hõey#"åi`À<Õ
QÀÑ¨Ù~°O..... 329
u~°∞QÆ∞`«∞O_»O_ç. nx<Õ =∞#ÃÑ^ŒÌÅ∞ 'ã¨`«ûOQÆO— JO\Ï~°∞. ã¨`«ûOQÆOÖ’
JO^Œi`À Hõeã≤ J^Œ∞ƒù`«OQÍ g∞~°∞ ‰õÄ_® Z^ŒQÆQÆÅ∞QÆ∞`å~°∞.
686. =∞^ŒfiÜ«∞ Ñ¨Ù~å}Ïefl q=iOK«O_ç ?
=∞^ŒfiÜ«∞ Ñ¨Ù~å}ÏÅ∞ ~Ô O_»∞. =∞`«ûº Ñ¨Ù~å}O. =∂~°¯O_ÕÜ∞« Ñ¨Ù~å}O.
=∞`«ûºÑ¨Ù~å}O : nxÖ’ 14,000 â’¡HÍÅ∞ L<åfl~Ú. =∞`åûº=`å~°O
ZuÎ# q+¨μ=‚ ÙKÕ =∞#∞=Ù‰õΩ É’kèOÑ¨|_çOk. HÍiÎHˆ Ü«∞,Ü«∞Ü«∂u, ™êq„`«∞Å
K«i„`«Å∞, ^è~Œ å‡K«~}
° ÏÅ∞, „Ñ¨Ü∂« QÆ, "å~°}Ïã≤ `«k`«~° Ñ¨Ù}ºˆH„Δ `åÅ =∞Ç¨
`åºÅ∞ nxÖ’ Ñ¨ÓiÎQÍ q=iOKå~°∞.
=∂~°¯O_ÕÜ∞« Ñ¨Ù~å}O : nxÖ’ 9,000 â’¡HÍÅ∞ L<åfl~Ú. =∂~°¯O
_ÕÜ∞« =∞Ç¨Ïi¬ K≥ÑÊ≤ #k. t=, q+¨μ=‚ Ù =∞Ç¨`å‡ºÅ∞, WO„^Œ, Jyfl, ã¨∂~°∞ºÅ
=∞Ç¨`åºÅ∞, ã¨Ñ¨Îâ◊u ÖË^• ^Õg =∞Ç¨`«‡ºO L<åfl~Ú. K«O_ôÇ¨ÏŸ=∞O,
â◊`«K«O_ô, ã¨Ç¨Ï„ã¨K«O_ô Ç¨ÏŸ=∞ q^è•<åxH˜ D ã¨Ñ¨Îâ◊uÜÕ∞ P^è•~°O.
687. LQÍk Ñ¨K«Û_ç ¿ãqOK«_»OÖ’x JO`«~å~°÷O Uq∞\˜ ?
x*ÏxH˜ LQÍk¿Ñ~°∞ K≥Ñ¨ÊQÍ<Õ QÆ∞~°∞Î‰õΩ =KÕÛk LQÍk "ÕÑ¨Ñ¨Ù=Ùfi
Ñ¨K«Û_Õ. LQÍkÑ¨K«Û_ç u#_»OÖ’ ‰õÄ_® Z<≥fl<Àfl J~å÷Å∞ L<åfl~Ú. H˘`«Î
ãÖ=`«û~°OÖ’ J#∞Éèqí OK«É’ÜÕ∞ j`À+¨‚ ã¨∞Y ^Œ∞óMÏÅ#∞, ÖÏÉè#í ëêìÅ#∞,
xO^•ã¨∞Î`«∞Å#∞ (NHõ$+¨‚ Ñ¨~°=∂`«‡ ÉèíQÆ=næ`«Ö’ K≥Ñ≤Ê#@∞¡QÍ ã¨∞Y^Œ∞óMË
ã¨"Õ∞ Hõ$`åfiÖÏÉèÏ ÖÏÉè∫...`«∞ÖÏºxO^• ã¨∞Îu~“‡h..) D Ñ¨K«Û_çx ãÖˆH
`«OQÍ Jaè=i‚™êÎ~∞° . g\˜x rq`«OÖ’ ã¨=∞^Œ$+≤`ì À K«∂_®Åh K≥|∞`ÀOk.
JO`ÕQÍHõ PÜ«∂|∞∞`«∞=ÙÖ’¡ (=KÕÛ "Õ_,ç L+Ö‚ ,j`«ÅO,K«e...) J#∞Éèqí OK«
É’ÜÕ∞ "å\˜x LQÍkÑ¨K«Û_ç ~°∂ÑÖÖ’ ã‘fiHõiOz K«qK«∂_»=∞x K≥|∞
`ÀOk. DLQÍk Ñ¨K«Û_çH˜ B+¨^èŒQÆ∞}ÏÅ∞ ÖËHõáÈÖË^Œ∞. nxx ¿ãqOK«_»O
=Å# J<ÕHõ n~°…HÍeHõ "åº^èŒ∞Å∞ âßOu™êÎÜ«∞x, =∞x+≤H˜ Jxflq^èŒÖÏ
P~ÀQÆºxfl™êÎÜ«∞x qâßfiãÖ.
688. =∞~°}Õz#"å~°∞ ã¨fiÑ¨flOÖ’ Hõ#|_»_®xH˜ HÍ~°}O Uq∞\˜?
Ñ¶Ö¨ Ï<å HÍ~°}O=Å¡ K«xáÈ~Ú#"å~°∞ ã¨fiáêflÖ’¡ HõxÑ≤™êÎ~x° K≥ÑÊ¨ ÖËO.
|O^è∞Œ `«fiO, =∞~°}O˜ z# =ºH˜ÃÎ Ñ· L#fl =∞=∞HÍ~°O, „¿Ñ=∞=Å¡ "åi^Œ~≈° #O
J=fi=K«∞Û#∞. Wk HõÅÅ∞ Hõ<Õ"åi ã¨fiÉèÏ=OÃÑ·# P^è•~°Ñ¨_ç LO@∞Ok.
=∞Ç¨`«∞‡Å rq`åÖ’¡ WÖÏO\˜q ãÖÉèíqOKå~Ú. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ ™êfiq∞
q"ÕHÍ#O^Œ Ñï„"å[‰õΩÅ∞QÍ Ñ¶∂¨ rÑ¨Ó~ü "≥àÏ§~°∞. â◊s~åxfl ^Œ$_èÑ» ~¨ K° ∞« HÀ=
330 QÀÑ¨Ù~°O....
_®xH˜ Ñ¨=Ç¨s ÉÏÉÏ=^ŒÌ Ç¨Ï~îÜ ° ∂≥ QÆ ™ê^è#Œ KÕ^•Ì=∞#∞‰õΩ<åfl~°∞. PÜ«∞##∞
QÆ∞~°∞=ÙQÍ ã‘fiHõi^•Ì=∞x J#∞H˘<åfl~°∞. J~Ú`Õ N~å=∞Hõ$+¨‚ Ñ¨~=° ∞Ç¨ÏOã¨
QÍ~°∞ ™êfiq∞ q"ÕHÍ#O^ŒrH˜ ã¨fiÑ¨flOÖ’ J<ÕH™õ ê~°∞¡ ^Œ~≈° #q∞KåÛ~°∞. JÑ¨ÙÊ_»∞
`«#x~°Ü‚ ∞« O ã¨~Ô #· kHÍ^Œh, nxH˜ N~å=∞Hõ$+¨μÅ‚ J#∞[˝Ö^Ë hŒ q"ÕHÍ#O^Œ
™êfiq∞ Ñ¨=Ç¨s ÉÏÉÏ=^ŒÌ #∞Oz Ü≥∂QÆ™ê^è#Œ <Õ~∞° ÛHÀÖË^∞Œ . =∞~°}O˜ z#
r=ÙÅ∞ ã¨fiÑ¨flOÖ’ Hõ#|_»_®xH˜ J<ÕHõ HÍ~°}ÏÅ∞ LO\Ï~Ú.
689. „uHõ~°}ÏÅ∞, „uHõ~°}â◊√kú JO>Ë Uq∞\˜ ?
=∞#ã¨∞û, "å‰õΩ¯, â◊s~°O J<Õq „uHõ~°}ÏÅ∞. JO>Ë =¸_»∞ Hõ}ÏÅ∞
5 Jx J~°÷O. Wq Ñïâ◊√^ŒúOQÍ =ÙO_®e. g\˜Ö’ Z@∞=O\˜ =∂e#ºO
=ÙO_»~å^Œ∞. Wq XHõ^•xH˘Hõ\ ˜ ãÖ|O^èŒO Hõey=ÙO\Ï~Ú. =∞#ã¨∞ûÖ’
HõeQˆ Jaè„áêÜ«∂Å#∞ „Ñ¨H\õ O˜ KÕk "å‰õΩ¯. =∞#ã¨∞û JOwHõiOKÕ HÍ~åºxfl
x~°fiÇ≤ÏOKÕk â◊s~°O. Jq ZO`« â◊√^ŒúOQÍ =ÙO>Ë =∞x+≤ JO`«QÍ
~å}˜™êÎ_∞» . =∞#ã¨∞û x~°‡ÅOQÍ, "å‰õΩ¯ ã¨`º« O`ÀxO_ç, „Ñ≤Ü∞« OQÍ =ÙO_®e.
690. "Õ^• ^Õ=`«Å ~°∂áêÅ∞ L<åflÜ«∂ ?
„Ñ¨ÑÖK«OÖ’ „Ñü JOâßxH˜ Jkèëêª#^≥·"åÅ∞ LO\Ï~Ú. #^Œ∞Å∞,
Ñ¨~°fi`åÅ=O\˜ "å\˜H© k=º^ÕÇ¨Å ^Õ=`å ~°∂áêÅ∞<åfl~Ú. J^Õq^èŒOQÍ
|∞∞ˆQfi^ŒO, Ü«∞Aˆ~fi^ŒO, ™ê=∞"ÕÔŒ , J^è~Œ fi° } "Õ^•Å‰õÄ ^Õ=`å ~°∂áêÅ∞
L<åfl~Ú. P Ü«∂ "Õ^•ÅÖ’ LO_Õ ÅHõ}Δ ÏÅ∞ P~°∞ =¸~°∞ÖÎ ’ HõxÑ≤™êÎ~Ú.
|∞∞ˆQfi^Œ^Õ=`« : `≥Å¡x~°OQÆ∞`À Ô~O_»∞KÕ`«∞Å`À LO@∞Ok. QÍ_ç^Œ
=ÚYOQÆÅk. JHõΔ~°=∂Å ^èŒiOz, ™œ=∞º=ÚYO`À „Ñ‘ux „Ñ¨Hõ\ ÕKÕ
"åºMÏº#O KÕ¿ã „Ñ¨Ü«∞`«flOÖ’ L∞Ok. Ü«∞Aˆ~fi^Œ^Õ=`« : "Õ∞Hõ =ÚYO`À
Ñ¨ã∞¨ Ñ¨Ù Ñ¨KÛ« x ~°OQÆ∞`À, [Ñ¨=∂Å#∞ ^èiŒ Oz, Z_»=∞KÕuÖ’ =„*ÏÜ«Ú^èOŒ
Ñ¨@∞ìH˘x LO@∞Ok. Sâ◊fi~åºxfl â◊√ÉèÏxfl „Ñ¨™êkã¨∂Î LO@∞Ok.
™ê=∞"Õ^^Œ =Õ `« : QÆ∞„~°O =ÚYO`À he â◊s~°O`À LO@∞Ok. ‰õΩ_çKuÕ Ö’
JHõΔ~°=∂Å, Z_»=∞KÕuÖ’ Ñ¨Ó~°‚‰õΩOÉÏxfl Ñ¨@∞ì‰õΩx LO@∞Ok. J^è~Œ fi°
"Õ^Œ ^Õ=`« : HÀu=ÚYO`À `≥Å¡x~°OQÆ∞`À LO@∞Ok. Z_»=∞KÕuÖ’
[Ñ¨=∂Å, ‰õΩ_ç KÕuÖ’ Ñ¨Ó~°‚‰õΩOÉèÏxfl Ñ¨@∞ì‰õΩx LO@∞Ok.
691. J=∞$`«O ¿ãqOz# ^Õ=`«Å‰õΩ <≥·"Õ^ŒºO ^ÕxH˜ ?
PÅÜ«∂Ö’¡ =ÙO_Õ ^Õ=`«Å∞ J=∞$`«O `åy#"å~°∞HÍ^Œ∞. J=∞$`«O
JOkOz#"å~°∞. PÅÜ«∂ÅÖ’ =∞#OKÕ¿ã x"Õ^Œ#Å∞ P q„QÆÇ¨Å
QÀÑ¨Ù~°O..... 331
P~°yOÑ¨Ù‰õΩ HÍ^Œ∞, P q„QÆÇÏ¨ ~°∂ÑÖÖ’=Ù#fl ^≥=· O J#∞„QÆÇÏ≤ Oz =∞#‰õΩ
JO^Œ*Ëã≤# PÇ¨~åxfl P ^≥·"åxH˜ x"Õ^Œ# KÕã≤ =∞#O P~°yOK«_®xH˜.
692. qq^èŒ ~°HÍÅ HÍÅã¨~°Ê^ÀëêÅ∞ J#QÍ Uq∞\˜ ?
1. ÅQÆflO #∞O_ç U_»=™ê÷#O =~°‰õΩ ~åÇ¨ï, ˆH`«∞„QÆÇ¨Å =∞^èŒº
q∞QÆ`å 7„QÆÇ¨Å∞ LO>Ë ''J#O`«HÍÅã¨~°Ê^À+Ö—— nx=Å# "≥·"åÇ≤ÏHõ
rq`«OÖ’, P~ÀQÆº q+¨Ü«∞OÖ’ ã¨=∞ã¨º L@∞Ok.
2. *Ï`«HKõ „« HõOÖ’ ÅQÆflO #∞O_ç ~Ô O_»= ™ê÷#=Ú #∞O_ç Zxq∞^Œ=
™ê÷#=Ú =~°‰õΩ ~åÇ¨ïˆH`«∞=ÙÅ =∞^èŒº q∞QÆ`å „QÆÇ¨Å∞ LO>Ë ''QÆ∞oHõ
HÍÅ ã¨~°Ê^À+Ö—— nx =Å# Pi÷Hõ, ‰õΩ@∞O| ã¨=∞ã¨ºÅ∞O\Ï~Ú.
3. =¸_»=™ê÷#O #∞O_ç `˘q∞‡^Œ= ™ê÷#O =~°‰Ωõ ~åÇ¨ï, Hˆ `«∞„QÆÇ¨ Å
=∞^èºŒ q∞QÆ`å7 „QÆÇ¨ Å∞ LO>Ë ''"åã¨∞H˜ HÍÅã¨~Ê° ^À+Ö—— nx=Å# ™È^Œ~,°
|O^èŒ∞=~°æO "åi`À ã¨=∞ã¨ºÅ∞ LO\Ï~Ú.
4. <åÅæ=™ê÷#O #∞O_ç Ñ¨^Œ=™ê÷#O =~°‰õΩ ~åÇ¨ïˆH`«∞=ÙÅ =∞^èŒº
q∞QÆ`å 7 „QÆÇ¨Å∞ =ÙO>Ë ''â◊OYáêÅHÍÅã¨~°Ê^À+Ö—— nx=Å# `«e¡,
ã¨÷Å, QÆ$Ç¨Ï, "å}=ÚÅ ã¨=∞ã¨ºÅ∞O\Ï~Ú.
5. S^Œ=™ê÷#O #∞O_ç 11=™ê÷#O =~°‰õΩ ~åÇ¨ïˆH`«∞=ÙÅ =∞^èŒº
q∞QÆ`å7 „QÆÇ¨Å∞LO>Ë ''Ñ¨^Œ‡HÍÅã¨~°Ê^À+Ö—— nx=Å# J<å~ÀQÆºO,
|∞∞}O, â◊„`«∞=ÙÅ ã¨=∞ã¨ºÅ∞O\Ï~Ú.
6. P~°=™ê÷#O #∞O_ç Ñ¨<≥flO_»= ™ê÷#O =~°‰õΩ ~åÇ¨ï ˆH`«∞=ÙÅ
=∞^èŒº q∞QÆ`å 7 „QÆÇ¨Å∞ LO>Ë ''=∞Ç¨Ñ¨^Œ‡HÍÅ ã¨~°Ê^À+Ö—— nx=Å#
"åºáê~°OÖ’#∞ rq`« ÉèÏQÆ™êfiq∞`À#∞ ã¨=∞ã¨ºÅ∞O\Ï~Ú.
7. U_»= ™ê÷#O#∞O_ç ÅQÆflO =~°‰Ωõ ~åÇ¨ï, Hˆ `«∞=ÙÅ∞ =∞^èºŒ q∞QÆ`å
7 „QÆÇ¨ Å∞ LO>Ë ''`«HHΔõ õ HÍÅã¨~Ê° ^À+Ö—— "åºáê~°OÖ’, rq`«ÉÏè QÆ™êfiq∞`À
ã¨=∞ã¨ºÅ∞.
8. Zxq∞^Œ= ™ê÷#O #∞O_ç Ô~O_»= ™ê÷#O =~°‰õΩ ~åÇ¨ï,ˆH`«∞=Å
=∞^èŒº q∞QÆ`å 7 „QÆÇ¨Å∞ LO>Ë ''Hõ~À¯@HõHÍÅ ã¨~°Ê^À+Ö—— nx=Å#
ÉèÏ~°º =Å#, „Ñ¨=∂^•Å =Å# ã¨=∞ã¨ºÅ∞O\Ï~Ú.
9. `˘q∞‡^Œ= ™ê÷#O #∞O_ç =¸_»=™ê÷#O =~°‰õΩ ~åÇ¨ï, ˆH`«∞=ÙÅ
=∞^èŒº q∞QÆ`å 7 „QÆÇ¨Å∞ =ÙO>Ë ''â◊OYK«∂_»HÍÅ ã¨~°Ê^À+Ö—— nx=Å#
`«O„_ç, <åã≤ÎHõ`«fiO, ^Œ∞~°^Œ$+¨ìO, QÆ∞~°∞=Ù=Å# ã¨=∞ã¨ºÅ∞ LO\Ï~Ú.
10. Ñ¨^Œ=™ê÷#O #∞O_ç <åÅæ= ™ê÷#O =~°‰õΩ ~åÇ¨ï, ˆH`«∞=ÙÅ
332 QÀÑ¨Ù~°O....
=∞^èŒº q∞QÆ`å7 „QÆÇ¨Å∞ =ÙO>Ë ''Ñ¶¨∞@HõHÍÅ ã¨~°Ê^À+Ö—— nx=Å#
L^ÀºQÆOÖ’#∞, "åºáê~°OÖ’#∞ ã¨=∞ã¨ºÅ∞ LO\Ï~Ú.
11. Ñ¨^HŒ ˘O_»= ™ê÷#O #∞O_ç S^Œ=™ê÷#O =~°‰Ωõ ~åÇ¨ï, Hˆ `«∞=ÙÅ
=∞^èºŒ q∞QÆ`å7„QÆÇ¨ Å∞ LO>Ë ''qÑ¨HHΔõ Åõ ã¨~Ê° ^À+Ö—— nx=Å# ÖÏÉè#í ëêìÅ
Ö’#∞, =∞iÜ«Ú "åºáê~° ÖÏ"å^ÕgÅÖ’#∞ ã¨=∞ã¨ºÅ∞ LO\Ï~Ú.
12. Ñ¨<≥flO_»= ™ê÷#O #∞O_ç P~°=™ê÷#O =~°‰õΩ ~åÇ¨ï,ˆH`«∞=ÙÅ
=∞^èŒº q∞QÆ`å 7 q„QÆÇ¨Å∞ LO>Ë ''âı+¨<åQÆHÍÅã¨~°Ê^À+Ö—— nx=Å#
JkèHõ Y~°∞Û=Å#, â◊„`«∞=ÙÅ =Å# ã¨=∞ã¨ºÅ∞ LO\Ï~Ú.
6
693. HÍÅã¨~°Ê^ÀëêxH˜ x"å~°}Ï=∂~åæÅ∞ Uq∞\˜ ?
1. NHÍà◊ÇÏ¨ ã≤"Î o≥ § ~åÇ¨ï, Hˆ `«∞ ã¨~Ê° ^À+¨ ÑïÇ¨~°=Ú KÕ~ÚOK«∞H˘x,
q∞#∞=ÚÅ∞,HõO^Œ∞Å∞,LÅ=Å∞ ^•#OKÕÜ∞« _»O, ^Œ∞~°,æ áê`åà◊ q<åÜ«∞‰õΩx
Ñ¨ÓlOK«_»O. 2. |OQÍ~°O ÖË^• "≥O_ç`À <åQÆÑ¨_»QÆ KÕ~ÚOz, UHÍ^Œâ◊
~°∞„^•aè¿+HÍ#O`«~°O P Ñ¨_»QÆ#∞ „ÉÏÇ¨Ï‡}∞Å‰õΩ ^•#O W=fi_»O ^•fi~å
^À+Ö áÈ`«∞Ok. 3. "≥O_ç`À ã¨~åÊHÍ~°LOQÆ~°O KÕ~ÚOz "ÕeH˜ ^èŒiOK«
_»O.4.U^≥·<å ã¨∞„|Ç¨Ï‡}º ˆHΔ„`«OÖ’ 108 „Ñ¨^ŒH˜Δ}Å∞KÕã≤ ^Õ=ÙxH˜ "≥O_ç
Ñ¨_Q» Æ ã¨=∞iÊOK«_O» . 5. ‰õΩ[, ~åÇ¨ï, Hˆ `«∞ „QÆÇ¨ Å‰õΩ q_çq_çQÍ [áêÅ∞
KÕ~ÚOz „QÆÇ¨Ï^•<åÅ∞ KÕÜ«∞_»O^•fi~å HÍÅã¨~°Ê^À+Ö x"å~°} J=Ù
`«∞Ok. =∞Oz [~°∞QÆ∞`«∞Ok.
694. =~åÇ¨Ï Ñ¨Ù~å}OÖ’ Uq∞ L#flk?
NHõ$+¨μ‚_»∞, t=ÙxQÆ∞iOz `«Ñ¨ã¨∞û KÕÜ«∞_»O, t=Ùx Q˘Ñ¨Ê^Œ<åxfl,
=∞Ç¨`å‡ºxfl Kå@_»O =O\˜ ãÖ^Œ~åƒùÅ∞ =~åÇ¨ÏÑ¨Ù~å}OÖ’ HõxÑ≤™êÎ~Ú.
*ÏO|=u HÀiHõ g∞^Œ Ñ¨Ù„`åi÷Ü≥ÿ∞ Hõ$+¨μ‚_»∞, t=Éèí‰õΩÎ_≥·# LÑ¨=∞#∞º
LÑ¨^Õâ◊O „Ñ¨HÍ~°O Dâ◊fi~°∞x QÆ∞iOz `«Ñ¨ã¨∞ûKÕã≤ t=™êHΔÍ`å¯~åxfl
á⁄O^Œ_»O, t=Ù_»∞ ZO`À „¿Ñ=∞`À Hõ$+¨μ‚x ÔH·ÖÏ™êxH˜ fã¨∞‰õΩxáÈ=_»O,
JHõ¯_» H˘O`«HÍÅO q<Àkã¨∂Î LO_»QÍ, Hõ$+¨μ_‚ ∞» ÖËx HÍ~°}Ï# ^•fi~°H#õ ∞
~åHõΔã¨∞Å∞ =Ú@ì_çOK«_»O, |Å~å=Ú_»∞ <å~°^Œ∞x ^•fi~å Hõ$+¨μ‚x *Ï_»
`≥Å∞ã¨∞H˘x, QÆ~∞° `«‡O`«∞x HÔ Ö· Ï™ê xH˜ ÑÖÑ¨_O» , Hõ$+¨μx‚ ~åHõ`À ~åHõãΔ ∞¨ Å∞
áêiáÈ=_»O =O\˜ ãÖÑ¶∞¨ @#Å∞ q=~°OQÍ L<åfl~Ú. J#O`«~O° *ÏO|=
uH˜ ™êO|∞_»∞ [x‡OKå_»∞.
QÀÑ¨Ù~°O..... 333
XHõ<å_»∞ =∂~°¯O_ÕÜ∞« =∞Ç¨=Úx ^•fi~°H‰õ Ωõ ~åQÍ, NHõ$+¨μ_‚ ∞» Jukä
ã¨`å¯~åÅ∞KÕã≤, `«#‰õΩ P`«‡Ü≥∂QÍxfl É’kèOK«=∞x HÀ~°_»O, =∂~°¯O_Õ
Ü«Ú_»∞ JxflÜ≥∂QÍÅ∞ NHõ$+¨μ‚x HÀã¨"Õ∞#x, Ü≥∂QÆ=∞Ü«∞ Ñ¨Ù~°∞+¨μ_≥·#
NHõ$+¨μx‚ H˜ K≥ÑÊ¨ QÆÅ"å_»#∞ HÍ#xK≥ÑÊ≤ , t=eOQÀ^Œƒ=ù QÍ^ä#Œ ∞ `≥Å∞Ñ¨=∞x
Hõ$+¨μ_‚ <ç Õ =∂~°¯O_ÕÜÚ« _»∞ HÀ~å_»∞. P ãÖ^Œ~ƒ° Où Ö’ Hõ$+¨μ_‚ ∞» t=eOQÀ^Œƒù
"åxfl QÆ∞iOz `≥Å∞Ñ¨Ù`«∂ „Ñ¨à◊Ü«∞OÖ’ JO`å #tOz [Å=∞Ü«∞OQÍ
JO^èŒHÍ~°OÖ’ LO_»QÍ, `å#∞ q~°∂„_»∂ÑÖÖ’ "≥~Úº`«ÅÅ∞, "≥~Úº
KÕ`«∞Å∞, "≥~Úº=ÚMÏÅ∞ Hõey [ÅOg∞^Œ Ñ¨_»∞‰õΩx x„kOz LO_»QÍ
„|Ç¨Ï‡~å=_»O ãÖÉèíqOzO^Œh `«#∞, „|Ç¨Ï‡, P eOQÍxH˜ P^ŒºO`åÅ∞
Hõ#∞HÀ¯ÖËHõ t=Ùx ™ÈÎ„`«OKÕÜ«∞QÍ, x[~°∂ÑÖÖ’ Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞ „Ñ¨`«ºHõΔ
=∞Ü«∂º_»h „|Ç¨Ï‡ q+¨μ‚=Ù Dâ◊fi~°∞x #∞O_ç Ñ¨Ù\˜ì# "åˆ~#x Hõ$+¨μ‚_»∞
=∂~°¯O_ÕÜ«Ú_çH˜ `≥eáê_»∞.
695. Éèíq+¨ºÑ¨Ù~å}OÖ’ Uq∞ L#flk ?
DÑ¨Ù~å}O â◊`åh‰õΩ_»<Õ ~åA‰õΩ ã¨∞=∞O`«∞_»∞ `≥Å∞Ñ¨Ù`«∞#fl@∞¡QÍ
LOk. K«O„^ŒÉèÏQÍ#k X_»∞¤# ™êO|Ñ¨Ù~°O Pk`«∞ºxH˜ âßâ◊fi`« ™ê÷#=∞x
K≥Ñ≤Ê# ã¨∞=∞O`«∞x`À, â◊`åh‰õΩ_»∞ ™êO|∞x QÆ∞iOz K≥Ñ¨Ê=∞#_»O=Å¡
ã¨∞=∞O`«∞_»∞ Hõ$+¨μx‚ H˘_»∞HÔ #· ™êO|∞x K«i„`«#∞ `≥Å∞Ñ¨Ù`«∞#fl ãÖ^Œ~ƒ° Où Ö’
Hõ$+¨‚ „Ñ¨ã¨H˜Î HõxÑ≤ã¨∞ÎOk. ã¨∞=∞O`«∞_»∞, '^•fi^Œâßk`«∞ºÅÖ’ XHõ_≥·# q+¨μ‚
^Õ=Ù_»∞ "åã¨∞^Õ=Ù_≥· Éè∂í Ö’HõOÖ’ [x‡OKå_»h, *ÏO|=uH˜ "åã¨∞^Õ=ÙxH˜
Ñ¨Ù\˜#ì ™êO|∞_»∞ Hõ$+¨μx‚ âßÑÖKÕ`« ‰õΩ+¨μ~ª ÀyJ~Ú, `«#¿Ñ~°∞QÆÅ Ñ¨@}ì Ïxfl
Hõ\Oì˜ z, Pk`«∞ºx ™ê÷ÑO≤ z Ñ¨ÓlOKå_»h K≥áêÊ_»∞. ™œO^Œ~º° =∞^ŒQ~Æ fi° O`À
^Œ∞~åfiã¨∞x ZQÆ`åoKÕÜ«∞_»O, <å~°^Œ∞x u~°ã¨¯iOz Jq# Ü«∞OQÍ
„Ñ¨=iÎOK«_»O`À ™êO|∞x ‰õΩ+¨μª~Àyq Hõ=∞‡x Hõ$+¨μ‚_»∞ â◊Ñ≤OKå_»∞.
Jëêì^Œâ◊ Ñ¨Ù~å}ÏÅÖ’ „|Ç¨Ï‡,„|Ç¨‡O_», „|Ç¨Ï‡"≥·=~°Î, Ñ¨^Œ‡, q+¨μ‚,
<å~°^,Œ =∂~°¯O_ÕÜ∞« , Jyfl, =∞`«ûº, ‰õÄ~°‡,™ê¯O^Œ,=~åÇ¨Ï,Éèqí +¨º`ü Ñ¨Ù~å}Ï
ÅÖ’ Hõ$+¨‚„Ñ¨ã¨ã≤Î HõxÑ≤ã¨∞ÎOk. PÜ«∂Ñ¨Ù~å}ÏÖÖ’ NHõ$+¨μ‚x rq`« Ñ¶¨∞\Ïì
ÅÖ’ „Ñ¨^è•<åOâßÅ∞ XˆHq^èŒOQÍL<åfl q∞ye# JOâßÅÖ’ H˘kÌH˘kÌ
=∂~°∞ÊÅ∞, `Õ_®Å∞ QÀK«iã¨∞Î<åfl~Ú. H˘xfl\˜Ö’ QÀÖ’Hõ"åã≤ NHõ$+¨μ‚_Õ
Éèí∂Ö’HõOÖ’ J=`«iOz#@∞¡, =∞iH˘xfl\˜Ö’ <å~åÜ«∞}∞_Õ Hõ$+¨μ‚_»∞QÍ
J=`«iOz#@∞¡, =∞iH˘xfl\˜Ö’ <å~åÜ«∞}∞_Õ Hõ$+¨μ_‚ ∞» QÍ J=`«iOz#@∞¡
L#flk. H˘xfl Ñ¨Ù~å}ÏÅ∞ NHõ$+¨μx‚ rq`åxfl ãÖÑ¨Ó~°O‚ QÍ ‰õΩΔ }‚OQÍ =i‚¿ã,Î
334 QÀÑ¨Ù~°O....
=∞iH˘xfl Ñ¨Ù~å}ÏÅ∞ ‰õΩ¡Ñ¨ÎOQÍ`≥eÜ«∞áê~Ú. H˘xfl\˜Ö’ QÀÖ’Hõ"åã≤
J~Ú# Hõ$+¨μ‚xH˜ J`«ºO`« „Ñ≤Ü«Ú~åÅ∞ J~Ú# ~å^è•^Õq ‰õÄ_® |$O^•
=#OÖ’ J=`«iOz#@∞¡ K≥a`Õ, H˘xfl\˜Ö’ ~å^èŒ „Ñ¨ã¨ˆHÎÖË^Œ∞. W@∞=O\˜
=º`åº™êÅ‰õΩ HÍ~°}ÏÅ#∞ ÑïjeOz #@¡~Ú`Õ, H˘xfl q+¨Ü«∂Å∞ J~°÷O
J=Ù`å~Ú. NHõ$+¨μ‚x K«i„`«Ö’ HõxÑ≤OKÕ `Õ_®Å‰õΩ HõÅÊÉË^èŒO J<Õk
„Ñ¨^è•# HÍ~°}O.
Hõ$ëê‚=`å~°O „ÑüHõÅÊOÖ’#∂ [~°∞QÆ∞`«∞Ok. Hõ#∞Hõ PÜ«∂ HõÖÏÊÅ
Ö’x Hõ$ëê‚=`å~°O QÆ∞iOz# bÅÖ’#∂ `Õ_®Å∞ H˘kÌQÍLO_»_O» ã¨ÇÏ¨ [O.
7 P `Õ_®ÖË PÜ«∂ Ñ¨Ù~å}ÏÅÖ’ HõxÑ≤OK«_O» [iyOk. J~Ú`Õ ã¨fiÜ«∞OÉèQí Æ
"å#∞x Ñ¨Ó~å‚q~åƒù=O =∂„`«O ™ê~°ã¨fi`« HõÅÊOÖ’<Õ [~°∞QÆ∞`«∞Ok.
WO^Œ∞Ö’ ã¨=∞ã¨Î JOâ◊ HõàÅ◊ ∞ ã¨=∂"ÕâO◊ J~Ú LO\Ï~Ú. P ÉèQí "Æ å#∞x
Ñ¨Ó~å‚q~åƒù=O D HõeÜ«ÚQÍxH˜ Ñ¨Ó~°fiO [iy# ^•fiÑ¨~O° Ö’ [iy#@∞¡
"åºã¨ÉQíè "Æ å#∞xKÕ`« N=∞^•ƒùQ=Æ `«OÖ’ =i‚`"« ∞≥ #ÿ k. PÜ«∂ Ñ¨Ù~å}ÏÅÖ’
HõxÑ≤Oz ÉèÏQÆ=`«OÖ’ HõxÑ≤OK«x áê„`« ~å^è•^Õqk. Hõ$+¨μ‚xH˜ J`«ºO`«
„Ñ≤Ü«Ú~åÅ∞QÍ, NHõ$+¨μ‚xH˜ Jaè#flOQÍ Ñ¨Ù~å}ÅÖ’ =i‚`«=∞~Ú# ~å^èŒ
ÉèÏQÆ=`«OÖ’ KÀ@∞ KÕã∞¨ HÀHõ áÈ=_®xH˜ HÍ~°}"Õ∞q∞@<Õk KåÖÏ =∞OkH˜
HõeˆQ ãÖ^ÕÇ¨Ï"Õ∞.
|$O^•=#OÖ’x XH˘¯Hõ¯ QÀÑ≤HõÖ’#∂ ãÖÑ¨Ó~°‚OQÍ ~å^èŒã¨fiÉèÏ=O
xO_ç LOk. „ÑüQÀÑ≤Hõ ~å^è•`«`åÎÎ fixfl Hõey=ÙOk. "åã¨Î"åxH˜ ~å^èÕ
Wxfl ~°∂áêÅÖ’ QÀÑ≤HÅõ ∞QÍ „Ñ¨H\õ `˜ =« ∞~Ú#k. Hõ#∞Hõ<Õ NHõ$+¨μ_‚ ∞» XH˘¯Hõ¯
QÀÑ≤H‰õ Ωõ (~åkèH‰õ Ωõ ) XH˘¯Hõ¯ Hõ$+¨μx‚ QÍJ~Ú ~åã¨„H©_» [iáê_»∞. ^•fiÑ¨~O°
Ö’x QÀÑ≤HõÖËHÍHõ NHõ$+¨μ‚ xH˜ „uHõ~°}â◊√kúQÍ ã¨=∞iÊ`«=∞~Ú NHõ$+¨μ‚<Õ
ã¨~fi° ã¨fiOQÍ ÉèÏqã¨∂,Î =∞^è∞Œ ~°ÉÏè =#`À NHõ$+¨μx‚ ¿ã=KÕ¿ã „Ñürq „ã‘ÑÎ Ù¨ ~°∞+¨
ÉèË^ŒOÖË‰õΩO_® ~å^è•ã¨fi~°∂Ñ¨"Õ∞. ÉèÏQÆ=`«OÖ’ ~å^èŒ¿Ñ~°∞ =∂„`«"Õ∞HÍ^Œ∞
UQÀÑ≤Hõ ¿Ñ~°∂ K≥Ñ¨ÊÖË^Œ∞. ÉèÏQÆ=`«OÖ’ ~å^èŒ XHõ =ºH˜ÎQÍHÍHõ QÀÑ≤HÍ
ã¨fi~°∂áêÅÖ’ "åºÑ≤Oz LO^Œ#_»OÖ’ Z@∞=O\˜ PˆHΔÑ¨}ÏLO_»^Œ∞.
696. ~å=Úx ã¨HõÅQÆ∞}ãÖÑ¨#∞fl_»x JO\Ï~°∞. WO`«H© PÜ«∞#Ö’x ã¨∞QÆ∞}ÏÖËq∞\˜ ?
ã¨HõÅQÆ∞} ãÖÑ¨#∞fl_≥·# N~å=∞K«O„^Œ∞_çÖ’ ã¨Ç¨Ï#O "Õ∞~°∞Ñ¨~°fi`«
=∞O`« L#fl`«"≥∞ÿ#k. =∞Ç¨~åAÅ∞, K«„Hõ=~°∞ÎÅÖ’ DQÆ∞}O `«‰õΩ¯=QÍ
LO@∞Ok. =∂#=*ÏuH˜ P^Œ~°≈Ñ¨Ù~°∞+¨μ_»∞QÍ J=`«iOz# ~å=Ú_»∞,
QÀÑ¨Ù~°O..... 335
`«#∞ =∞Ç¨~åAQÍ Ñ¨\Ïìaè+≤‰õΩÎ_»=Ù`«∞<åfl#x `≥eã≤<å á⁄OyáÈÖË^Œ∞.
=ÚO^Œ∞~ÀA ~å„u QÆ∞~°∞=ÙÅ P^Õâß#∞™ê~°O LÑ¨"åã¨ xÜ«∞=∞O`À
J^èâŒ ≈◊ =∞#O`À =∞ø#OQÍ QÆ_áç ê_»∞. JHõ¯_» HÔ Hˆ· ~Ú JO`«óÑ¨Ù~°OÖ’ =∞O^è~Œ °
=∂@ qx `«#H˘_»∞‰õΩ Éèí~°`«∞_Õ ~åAHÍ"åÅx, ~å=Ú_»∞ Ñ¨^è•flÅ∞ˆQà◊√§
J~°}ÏºxH˜ "≥àÏ§Åx Ñ¨@∞ì|\Õì k. Ñ¨\Ïìa¿è +HÍxH˜ JÅOHõ$`«∞_≥#· ~å=Ú
_çx Ñ≤eÑ≤Oz Dq+¨Ü«∞O K≥áêÊ~°∞. âßO`«=¸iÎ J~Ú# ~å=Ú_»∞
qO@∂<Õ ~å[ÖÏOKè«<åÅhfl f¿ãâß_»∞. L`«ÎsÜ«∞O ‰õÄ_® JHõ¯_» LOz
ãÖ`À+ÖQÍ ''J=∂‡!<å#flQÍiH˜ <åg∞^Œ ZO`«J#∞~åQÆOLO^•? x~°O`«
~°O ~å[ºáêÅ#`À, ã¨=∞ã¨ºÅ`À ã¨`«=∞`« =∞=‰õΩO_® J~° }ºOÖ’ Ñ¨Ù}º
Ñ¨Ù~°∞+¨μÖˇ·# =∞Ç¨Ï~°∞¬Å ã¨xfl^è•#OÖ’ Ñ¨~°`«`åfixfl Láêã≤OKÕ J=HÍâ◊O
J#∞„QÆÇ≤ÏOKå~°∞—— Jx H˘xÜ«∂_®_»∞. ''J#flÜ«∂º, D~å[ºO h‰õΩ ^ŒHõ¯
‰õΩO_® KÕ¿ã"åix <å Hõ~°"åÖÏxH˜ |eW™êÎ——#x`«=Ú‡_»∞ ÅHõΔ ‡}∞_»∞
P„QÆÇÏ¨ O`À xÑ¨CÅ∞ K≥~Q° Íæ, N~å=Ú_»∞ 'âßO`«O— JO@∂ ZO`À F~°∞ÊQÍ
J`«xx ã¨=Ú^•~ÚOKå_»∞.
J~°}º"åãÖÖ’ ~å=Ú_»∞ ÉèíiOz# Hõ+¨ìO, K«∂Ñ≤# Fiq∞ JO`å
WO`åHÍ^Œ∞. Ç¨ÏOã¨`«∂eHÍ`«ÅÊO, J#∞K«~°QÆ}O, ^•ã¨^•ã‘Å`À Éè’QÆ
ÉèÏQÍºÅ∞ J#∞ÉèíqOKåeû# =∞Ç¨~åA, HõO^Œ=¸ÖÏÅ∞ uO@∂, ~åu
<ÕÅg∞^Œ Ñ¨_∞» ‰õΩ<åfl_»∞. Z=ÚHõÅ∞ H˘iˆH K«eÖ’, ZO_®"å#Ö’¡ ã¨~fi° HÍÅ
ã¨~åfi=ã¨Ö÷ ’ ~å=Ú_»∞ F~°∞Ê#∞ g_»Ö^Ë ∞Œ . ã¨ÇÏ¨ <åxfl HÀÖ’ÊÖË^∞Œ . Ñ¨Å∞=∂~°∞¡
ÅHõΔ ‡}∞_»∞ J#flÜ«∂º =∞#‰õΩ W^ÕO QÆu JO@∂ Jã¨Ç¨Ï#O`À ÔH·ˆH~Úx
^Œ∂+≤Oz<å, JÖÏ J#_»O `«Ñ¨C Jx F^•iÛ# N~å=∞K«O„^Œ∞x F~°∞Ê,
ã¨Ç¨Ï#O Jx`«~°™ê^èŒºO. JO^Œ∞ˆH PÜ«∞# ã¨HõÅ QÆ∞}Ïaè~å=Ú_»∞.
697. PO[<ÕÜ«∞ J#∞„QÆÇ¨ÏO HÀãÖ UO KÕÜ«∂e ?
PO[<ÕÜÚ« x Ñ¨Ól¿ãÎ ã¨~fi° ^Õ=`«Å#∞ Ñ¨ÓlOz #>Ë.¡ "≥â· ßY |Ç¨ïà◊
^Œâ◊q∞ Ñ¨Ó~åfiÉèÏ„^Œ #HõΔ„`«O â◊x"å~°O<å_»∞ [x‡OKå_®Ü«∞#. JO^Œ∞ˆH
N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞, PÜ«∞##∞ â◊x"å~°O<å_»∞ „Ñ¨`ºÕ HõOQÍ Ñ¨Ól
™êÎ~°∞.PO[<ÕÜ«∞ Láêã¨#`À ‰õΩ[, ~åÇ¨ï, â◊x^ÀëêÅ∞ `˘ÅyáÈ`å~Ú.
ã¨~fi° â◊„`«∞ =ÙÅ#∞ x"åiOz, ãÖÇ¨ÏiOz Éè‰í Ωõ ÅÎ #∞ ~°HOΔ˜ KÕ H˘OQÆ∞|OQÍ~°O
PÜ«∞#, PO*<ÕÜ«Úx P~åkèOK«_»O=Å¡ =∞#‰õΩ ÅaèOKÕ Ñ¶ë`åÅ#∞ D
„HÕk â’¡HõOÖ’.
336 QÀÑ¨Ù~°O....
|∞kú~°ƒùÅO Ü«∞â’^è≥·~°ºO x~°ƒùÜ«∞`«fi =∞~ÀQÆ`å
J*Ï_»ºO "åHõÊ@∞`«fiO K« Ç¨Ï#∞=∞`«û ‡~°}Ï^Œƒù"Õ`ü
WHõ¯_» K≥Ñ¨Ê|_ç# Ñ¶ë`åÅ „Hõ=∞O KåÖÏ =ÚYº"≥∞ÿOk. "≥Ú^Œ@
|∞kú K≥Ñ¨Ê|_çOk. PO[<ÕÜ«Úx P~åkèOK«_»O=Å¡ ã¨^Œ∞ƒùkú ã¨=∞‰õÄ~°∞
`«∞Ok. |∞kúãïQÍæ =ÙO>Ë, q∞QÆ`å q+¨Ü«∂Åhfl "å@O`«@"Õ ãïQÍ
LO\Ï~Ú. |∞kú`~« åfi`«<Õ |ÅO, PO[<ÕÜÚ« x Éèlí ¿ãÎ H©i,Î „Ñü+¨,ì ^è~·≥ º° O,
"åHÍÛ`«∞~°ºO, =∞OzP~ÀQÆºO...WÖÏ Z<Àflã≤k™ú êÎ~Ú.PO[<ÕÜÚ« _»∞ `«##∞
H˘ez# "åiH˜ |∞kúx, =∞<À|ÖÏxfl, WOHÍ W`«~°â◊‰õΩÎefl „Ñ¨™êk™êÎ_»∞.
8 JO^Œ∞Hˆ „ÑüXHõ¯~°∂ P™êfiq∞x „áêi÷Oz, PÜ«∞# J#∞„QÆÇ¨ xH˜ áê„`«∞Öˇ`· Õ
ã¨~°fi™œMÏºÅ`À =i÷Å∞¡`å~°#_»OÖ’ U=∂„`«O ãÖ^ÕÇ¨ÏO ÖË^Œ∞.
698. ^≥·"åxH˜ Z@ì Z^Œ∞@ xÅ|_ç #=∞ã¨¯iOK«=KåÛ ?
QÆ∞_çÖ’ =∞#O Ñ¨ÓlOKÕ ^≥"· åxH˜ Z@ìZ^Œ∞@ xÅ|_ç #=∞ã¨¯iOK«_O»
ãïHÍ^Œx ÃÑ^ŒÅÌ L"åK«. Z^Œ∞~°∞QÍ xÅ|_ç =∂\Ï_»∞`å"å J<Õ =∂@#∞
=∞#O `«~°K«∂ qO@∂O\ÏO. =∞#HõO>Ë `«‰õΩ¯=™ê÷~ÚÖ’ L#fl"å_»∂,
z#fl "å_»∂ Z^Œ∞~°∞QÍ xÅ|_ç =∂\Ï¡_»¤O Jq^èÕÜ«∞`«QÍ ÉèÏq™êÎ=Ú.
ã¨=∂# ™ê÷~ÚÖ’ L#fl"åˆ~ Z^Œ∞@ xÅ|_ç =∂\Ï¡_»∞ H˘O\Ï=Ú.
^≥·=O=ÚO^Œ∞ Ö’Hõ=∞O`å z#fl^Õ. WHõ HÀ@#∞ HÀ@¡ r=ÙÅÖ’ =∞#
™ê÷#O, =∞# ™ê÷~Ú J`«ºÅÊ"≥∞ÿ#k. JO^Œ∞ˆH ^≥·=O Z@ì Z^Œ∞@ xÅ|_ç
#=∞ã¨¯iOK«_»O ãïHÍ^Œ<åfl~°∞ ÃÑ^ŒÌÅ∞. J~Ú`Õ ^≥·"åxH˜ #=∞ã¨¯iOKÕ
Ñ¨^Œúu ZÖÏQÆ∞O_®e J<Õ ãÖ^ÕÇ¨ÏO KåÖÏ=∞OkH˜ HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok.
^Õ=Ù_ç q„QÆÇ¨xH˜ ‰õΩ_ç"≥·Ñ¨Ù# Ñ¨Ó*Ïi LO_ç Ñ¨Ó[Å∞ x~°fiÇ≤Ïã¨∂Î
LO\Ï_»∞. „Ñ¨^HŒ }Δ˜ q^è•#=ÚQÍ ^Õ=Ùx Ñ¨Ó*Ï„^Œ"åºÅ∞ ã¨=∞iÊã¨∂Î Ç¨~°u
Ñ¨_»∞`å_»∞. DHÍ~°º„Hõ=∞O Ñ¨Ó*Ïi ^Õ=ÙxH˜ ‰õΩ_ç"≥·Ñ¨Ù# L#flÑ¨C_Õ
™ê^èŒº=∞=Ù`«∞Ok. D ã≤÷uÖ’ Éèí‰õΩÎÅ∞ ^Õ=ÙxH˜ Z^Œ∞@ Z_»=∞ „Ñ¨Hõ¯#
LO_®e. JÖÏ L#flÑ¨C_Õ ™ê^èŒº=∞=Ù`«∞Ok. D ã≤÷uÖ’ Éèí‰õΩÎÅ∞ ^Õ=ÙxH˜
Z^Œ∞@ Z_»=∞„Ñ¨Hõ¯# LO_®e. JÖÏL#flÑ¨C_»∞ ^≥·==¸,J~°Û<å HÍ~°º
„Hõ=∂Å∞ ã¨Ê+¨ìOQÍ Hõ#|_»∞`å~Ú.J~°Û# ãÖ^Œ~°ƒùOÖ’ Éèí‰õΩÎÅ∞ JkèHõOQÍ
LO>Ë D Ñ¨ûúŒ ‰õΩ^Œ~^° ∞Œ . ^≥"· åxH˜ ‰õΩ_ç, Z_»=∞„Ñ¨H¯õ Å Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞ KÕiáÈ=Åã≤
=ã¨∞ÎOk. ^•xx ^À+ÖQÍ ÑïQÆ}ÕK«‰õÄ_»^Œ∞. J=ã¨~°ã¨=∞Ü«∞OÖ’
J#∞‰õÄÅº`«#∞ J#∞ãïOK«=∞x K≥áêÊ~°∞ ÃÑ^ŒÅÌ ∞.WHõ¯_» =∞~˘Hõ q+¨Ü∂« xfl
QÀÑ¨Ù~°O..... 337
‰õÄ_® QÆ=∞xOKåe =∞#O. ^≥=· q„QÆÇÏ¨ O =∞# ^Œ$Mò=∂~åæx HõO>ˇ Z`«~Î Ú#
Ñ‘~î°O g∞^Œ <≥ÅH˘ÅÊ |_ç LO>Ë Z@ìZ^Œ∞@ xÅ|_ç #=∞ã¨¯iOK«_»OÖ’
P ^À+ÖÖË^∞Œ . Z`«~Î Ú# Ñ‘~O°î ÃÑ· ÉèQí =Æ O`«∞_»∞ L#flÑ¨C_»∞ =∞#OZ^Œ∞@QÍ
xÅ|_ç`Õ PÜ«∞# áê^•Å g∞^Œ =∞#^Œ$+≤ìÑ¨_»∞`«∞Ok. JÖÏ =∞#OZ^Œ∞@
xÅ|_ç #=∞ã¨¯iOK«_» =∞O>Ë ^Õ=Ùx áê^•Å‰õΩ #=∞ã¨¯iOK«#@¡=Ù`«∞Ok.
^≥=· q„QÆÇÏ¨ O Páê^Œ=∞ã¨HÎ Oõ (áê^•Å#∞O_ç `«Å=~°‰Äõ ) ÖËHáõ È~Ú#
áê^•Å™ê÷#O =∂~°^Œ∞. „QÍ=∞^Õ=`« =¸Åq~å@∞ì j~°¬O =∂„`«"Õ∞. D
q+¨ Ü«∂xfl „QÆÇ≤ÏOÑ¨ÙÖ’ ÃÑ@∞ìH˘x ^Õ=`«Å‰õΩ #=∞™ê¯~°=ÚÅ∞ KÕÜ«∂e.
699. f~°÷ „Ñ¨™ê^•Å Ñ¨~°=∂~°÷"Õ∞q∞\˜ ?
f~°÷O : Éèí‰õΩÎÅ∞`å=Ú Ñ¨ÓlOKÕ ^≥·=O#∞O_ç =ÚYºOQÍ P~ÀQÆº
Sâ◊fi~°ºÅ#∞ HÀ~°∞H˘O\Ï~°∞. XHÀ¯ QÆ∞_çÖ’ XHÀ¯^≥"· åxfl „Ñü+≤Oª z Ñ¨Ólã¨∞OÎ
\Ï~°∞. XHõQ∞Æ _çÖ’ ZO^Œ~∞° ^Õ=`«Å#∞ <≥ÅH˘eÊ<å, „Ñ¨^•è #^≥=· O XHõ~ˆ #x
P ^≥=· O ¿Ñ~°∞`À<Õ P QÆ∞_çx Ñ≤Å∞ã¨∞OÎ \Ï~°∞. J~°Û‰õΩ_»∞ f~°O÷ WKÕÛ@Ñ¨C_»∞
„Ñ¨^•è #^≥=· O ¿Ñ~°∞ g∞^Œ∞QÍ<Õ =∞O„`«OÑïOî z W™êÎ_∞» . q+¨μ^‚ "Õ åÅÜ«∂ÅÖ’
Ñ¨Ó*Ïi f~å÷xfl Wã¨∂Î ÑïîOKÕ q^èŒq∞k.
JHÍÅ =∞$`«∞ºÇ¨Ï~°}O ã¨~°fi"åºkè x"å~°}O
ã¨=∞ã¨ÎáêÑ¨HõΔÜ«∞HõO Nq+¨μ‚áê^À^ŒHõO áê=#O â◊√ÉèíO.
t"åÅÜ«∞OÖ’ Ñ¨Ó*ÏiÃÑ· =¸_»∞ "åHÍºÅ∞ K≥Ñ≤Ê, Hõ_»Ñ¨\ ˜áê^ŒO
''Nâ◊OHõ~°áê^À^ŒHõO áê=#O â◊√ÉèíO——Jx Ñïîã¨∂Î f~°÷q∞™êÎ_»∞.
„Ñ¨™ê^ŒO : ^Õ=Ù_ç x"Õ^Œ#‰õΩ ÃÑ\˜ì# <≥·"Õ^•ºxfl Éèí‰õΩÎÅ‰õΩ W™êÎ_»∞.
Ñ¨Ó*Ïi ^Õ=Ù_çH˜ JiÊOz# <≥"· ^Õ ºŒ O uiy Éè‰í Ωõ ÅÎ ‰õΩ KÕ~∞° `«∂ ^≥=· „Ñ¨™ê^Œ
=∞~ÚOk. „Ñ¨™ê^•xfl WKÕÛ@Ñ¨C_»∞ Ñ¨Ó*Ïi WÖÏ Ñïîã¨∂Î W™êÎ_»∞.
„Ñ¨™ê^ŒO t~°™êQÆ$Ç¨q‚ ∞ ãÖ`«`« N~°ã∞¨ ã¨=∞ã¨Î ã¨#‡OQÆàÏxÉè=í O`«∞
x`«º N~°ã¨∞Î x`«º=∞OQÆàÏxÉèí=O`«∞——
700. [O@ J~°\˜ Ñ¨à◊√§ u#=KåÛ ?
HõÅã≤# ÑÖ_»∞¡ W=fi_»O `«ÑC¨ HÍ^• J<Õ =∂@#∞ ZHõ¯_® K≥ÑÊ¨ ÖË^∞Œ .
HÍ|\˜ì [O@QÍ HõÅã≤# J~°\ ˜Ñ¨~_»∞¡ WzÛ# ^À+Ö ÖË^Œ∞. =∂=¸Å∞
HõO>Ë `Õ_® Hõ#|_Õ ÑÖ_»¡#∞ ^Õ=Ù_çH˜ ã¨=∞iÊOK«_»O =∞OzkHÍ^Œ∞. J<Õ
L^ÕÌâßxfl HõeyOz#k =∞^èŒºÖ’ Z=~À `≥eã‘ `≥eÜ«∞‰õΩO_® U~°Ê~°z#
™êO„Ñ¨^•Ü«∞O. J~Ú`Õ J=HÍâ◊O L#flO`«=~°‰õÄ ^À+ÖÖËxÑÖ_»∞¡ U
338 QÀÑ¨Ù~°O....
`Õ_®ÖËx "å\˜x ã¨=∞iÊOKåe. `«ÑÊ¨ xãï Ñïã≤u÷ Ö’ g\˜x ã¨=∞iÊOz<å
`«Ñ¨CÖË^Œ∞. "å\˜x u<åfl `«Ñ¨CÖË^Œ∞. JO^Œ∞=Å¡ [O@ J~°\ ˜ÑÖ_»∞#∞
u# =K«∞Û `«Ñ¨CÖË^Œ∞. ^•xx ^Õ=ÙxH˜ ã¨=∞iÊOK«=K«∞Û#∞.
701. „^ÒÑ¨k [#‡=$`åÎO`«O Uq∞\˜ ?
„ÉÏÇ¨Ï‡} "Õ+ÖÖ’#∞#fl J~°∞˚#∞_»∞ =∞`«ûº Ü«∞O„`åxfl KèÕkOKå_»∞.
„^ÒÑ¨k J~°∞˚#∞_ç "≥∞_»Ö’ =~°=∂Å#∞ "Õã≤Ok. J#O`«~°O áêO_»=
™È^Œ~°∞ÅO`å „^ÒÑ¨kx "≥O@Éˇ@∞ì‰õΩx WO\˜H˜KÕi, `«e¡ ‰õΩOf^Õq`À
'J=∂‡! h a_»¤Å∞ aèHõΔ`≥KåÛ~°∞— Jx J<åfl~°∞. "å~°∞ K≥Ñ≤Ê# aèHõΔ Uq∞\’
9 K«∂_» ‰õΩO_® J~Ú`Õ ã¨=∂#OQÍ ÑÖK«∞HÀO_ç <åÜ«∞<å! Jx J#flk
‰õΩOu^Õq =∂=¸Å∞QÍ. P=∂@Ö’¡ áêO_»=ÙÅ∞ S^Œ∞QÆ∞iH˜ „^ÒÑ¨k ÉèÏ~°º
HÍ"åÅ<Õ q+¨Ü«∞O ã¨∞ÊùiOzOk. JO^Œ∞‰õΩ ‰õΩOf^Õq`À ã¨Ç¨ JO^Œ~°∂
Pâ◊Û~°ºáÈÜ«∂~°∞. JO`å ^≥·=x~°‚Ü«∞=∞#∞‰õΩ<åfl~°∞.
HÍh, „^ÒÑ¨k `«O„_ç „^Œ∞Ñ¨^Œ∞_»∞ JO^Œ∞‰õΩ ã¨=∞‡uOK«ÖË^Œ∞.JÑ¨C_Õ
JHõ¯_»‰Ωõ =zÛ# "åºã¨∞_»∞ áêO_»=ÙÅ „^ÒÑ¨kÅ Ñ¨Ó~°fi[#‡ =$`åÎO`åÅ#∞
q=iOz, „^ÒÑ¨k S^Œ∞QÆ∞i ÉèÏ~°ºHÍ=_»O "≥#∞Hõ XHõ Hõ^äŒ LO^Œx, ^•x
„Ñ¨HÍ~°O P"≥∞#∞ áêO_»=ÙÖˇ·^Œ∞QÆ∞~°∞ ÃÑo§KÕã¨∞HÀ=_»O ã¨=∞O[ã¨"Õ∞#x
J<åfl_»∞. ‰õΩOf^ÕqH˜ =~°„Ñ¨ÉÏè = HÍ~°}OQÍ Ü«∞=∞,"åÜ«Ú, WO„^Œ,Jâ◊fih
^Õ=`«Å JOâßÅ`À áêO_»=ÙÅ∞ [x‡OKå~°h, JÖÏˆQ P ^Õ=`«Å ÉèÏ~°ºÖˇ#·
ÉèÏ~°u,âßº=∞Å,â◊p^Õq,L+¨Å∞ „^ÒÑ¨k ~°∂ÑÖÖ’ L<åfl~°O@∂ ^•x "≥#∞Hõ
#∞#flHõ^äŒ#∞ K≥áêÊ_»∞.
XHõ™êi áê~°fiu, â◊s, âßº=∞Å, L+¨Å∞ XHõ ^ÕÇ¨Ï~°∂áêxfl ^èŒiOz
„|Ç¨Ï‡=ÚO^Œ∞‰õΩ"≥o§, Pq+¨Ü«∂xfl „|Ç¨Ï‡QÆ∞iÎ™êÎ_À, ÖË_À Jx `≥Å∞ã¨∞
‰õΩ<ÕO^Œ∞‰õΩ J@∞W@∞ ~Ô O_»∞™ê~°∞¡ uiQÍ~°∞. "å~°∞ `«##∞ P@Ñ¨\ ãì˜ ∞¨ <Î åfl
~°#∞‰õΩx HÀÑÿOz# „|Ç¨Ï‡^Õ=Ù_»∞, "åixJÖÏˆQ UHõ^ÇÕ Ï¨ O`À =¸_»∞™ê~°∞¡
Éèí∂Ö’HõOÖ’ [x‡OK«=∞x â◊Ñ≤OKå_»∞. =∞~˘Hõ™êi PÖÏO\˜ á⁄~°áê>Ë
KÕÜ«∞_»O`À <åÅ∞QÆ=™êi ‰õÄ_» Éèí∂Ö’HõOÖ’ [x‡OK«=∞x â◊Ñ≤OKå_»∞.
HÍ¿ãÑ¨\ ˜ `«~∞° "å`« ^Õ=`å „ã‘ÅÎ ‰õΩ `«=∞ `«ÑC¨ `≥eã≤=zÛOk. Éè∂í Ö’
HõOÖ’ [x‡¿ãÎ Ñ¨~Ñ° Ù¨ ~°∞+¨μÅ ãÖÜ≥∂QÍxfl á⁄O^•eû LO@∞Ok. P Ñïã≤u÷
#∞Oz ZÖÏ`«Ñ¨CHÀ"åe? Jx PÖ’zã¨∞Î#flÑ¨C_»∞, "åi =∞kÖ’ XHõ
PÖ’K«# "≥∞keOk. "åÜ«Ú^Õ=Ùx ÉèÏ~°º ÉèÏ~°f ^Õq ^ÕÇÏ¨ OÖ’ `å=∞O`å
Wq∞_çáÈ"åÅx x~°‚~ÚOK«∞HÀQÍ, JO^Œ∞‰õΩ ÉèÏ~°f^Õq ‰õÄ_» ã¨=∞‡uO
QÀÑ¨Ù~°O..... 339
zOk. `«`«Êùe`«OQÍ P"≥∞ q∞QÆ`å #Å∞QÆ∞~°∞ „ã‘ÎÅJOâ◊Å#∞ HõÅ∞Ñ¨Ù‰õΩx
„^ÒÑ¨kQÍ [x‡OzO^Œx, JO^Œ∞ˆH „^ÒÑ¨k áêO_»=ÙÖˇ·^Œ∞QÆ∞ix q"åÇ¨ÏO
KÕã¨∞HÀ=K«Ûx "åºã¨∞_»∞ K≥áêÊ_»∞. „^ÒÑ¨k ~°∂ÑÖÖ’#∞#fl ^Õ=`å „ã‘ÎÅ∞,
áêO_»=ÙÅÖ’ Z=i=O`«∞ =zÛ#Ñ¨Ù_∞» , P ^Õ=`å„ã‘Î =∂„`«"∞Õ KÕ`<« å=ã¨Ö÷ ’
LO_ç, q∞ye# #Å∞QÆ∞~°∂ JKÕ`«<å=ã¨÷Ö’ „Ñ¨Hõ¯‰õΩ `«Ñ¨C‰õΩx LO\Ï~°∞.
L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ WO„^Œ∞x J=`å~°OQÍ L#fl J~°∞˚#∞_ç =O`«∞ =zÛ#Ñ¨Ù_»∞
â◊p^Õq =∂„`«"Õ∞ KÕ`«<å=ã¨÷Ö’ LO@∞Ok. JÖÏ ^Õ==`å„ã‘ÎÅ∞ "åi
"åi Éè~í ÅÎ° `À ãÖQÆ=∞O á⁄O^Œ∞`«∞O\Ï~°x "åºã¨∞_»∞, „^Œ∞Ñ¨^∞Œ xH˜ `≥eÜ«∞
*Ë™ê_»∞. Jkq#fl „^Œ∞Ñ¨^∞Œ _»∞ P ~À*Ë áê}©„QÆÇÏ¨ } =∞Ç¨ÏŸ`«û"åxfl U~åÊ@∞
KÕ™ê_»∞. ^èÒ=Úºx áœ~ÀÇ≤Ï`«ºO`À, P HõÖÏº} =∞Ç¨ÏŸ`«û=O „|Ç¨‡O_»OQÍ
[iyOk.
702. UHõqOâ◊`«º=`å~åÅ∞ – „Ñ¨Ü≥∂[<åÅ∞ Uq∞\˜ ?
x~åHÍ~° Ñ¶∞¨ #Ñ¨~„° |Ç¨Ï‡O „Ñ¨„Ñ¨^=Œä ∞OQÍ ã¨HÅõ [QÆ`∞« Î ã¨$+≤Oì K«_®xH˜
ëÈ_»â◊HõÖÏ`«‡Hõ=∞~Ú# Ñ¨Ù~°∞+¨~°∂áêxfl ^èŒiOKå_»∞. P q~å@∞Ê~°∞+¨μx
<åaè ã¨~À=~°=Ú #∞Oz Ñ¨Ù\˜ì# Ñ¨^Œ‡O#∞O_ç D ã¨~°fiÖ’HÍÅ∞ HõeÊOK«
|_®¤~Ú. "≥Ú^Œ\ ˜ J=`å~°"≥∞ÿ# ã¨#`«∞¯=∂~° J=`å~°O „|Ç¨Ï‡K«~åºxH˜
„Ñ¨fHõ. „|Ç¨Ï‡K«~°ºO=Å¡ =∞#ã¨∞û,|∞kú, z`«ÎO, JÇ¨ÏOHÍ~°O Ñ¨q„`«=∞=Ù
`å~Ú. JO`«óHõ~}° â◊√kúH˜ „|Ç¨Ï‡K«~º° O „Ñ¨^•#=∞x K≥¿ÑÊ^Õ ã¨#`«∞¯=∂~å
=`«~åO. ~Ô O_»=^Œ~Ú# =~åÇ¨=`«~åO ãÖ`Àëê=`å~°O. =~åÇ¨Ï=∞O>Ë
„âı+¨ì"≥∞ÿ# k#=Ú (=~°{JÇ¨Ï=Ú). U ~ÀA# ã¨`«¯~°‡[~°∞QÆ∞<À Jk
=∞Oz ~ÀA. ã¨`«¯~°‡`À Ö’ÉèÏxfl K«OÑ≤ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ =∞#H˜zÛ# ^•x`À
`«$Ñ≤ÎK≥Ok ãÖ`À+≤OK«=∞x K≥Ñ¨Ê_»"Õ∞ D J=`å~° ~°Ç¨Ïã¨ºO. =¸_»=k
<å~°^•= `å~°O. Wk ÉèíH˜Î~°™ê= `å~°O. ÉèíH˜Î ^•fi~å ÉèíQÆ=`åûHΔÍ`å¯~°O
Åaèã∞¨ OÎ k QÆ#∞Hõ <åÅ∞QÆ=k <å~åÜ«∞}Ï =`å~°O. J~Ú`Õ *Ï˝#"≥~· åQÍºÅ∞
ÖË‰Ωõ O_® ÉèHí Î˜ ã≤~÷ Ñ° _¨ ^» ∞Œ . *Ï˝#"≥~· åQÍºÅ‰õΩ „Ñ¨fHõQÍ "≥Åã≤#k J~Ú^Œ=^≥#·
HõÑ≤ÖÏ =`å~°O.
„|Ç¨Ï‡K«~º° O ãÖ`À+Ö *Ï˝#O "≥~· åQÆºO ÉèHí Î˜ L#fl"å~°∞ QÆ∞}Ïf`«∞Å=Ù
`å~°∞. JÑ¨C_Õ ÉèQí =Æ O`«∞_»∞ "åi ã¨xflkèH˜ =™êÎ_∞» . ^•x zÇ¨Ïfl"Õ∞ P~°=^Œ
~Ú# ^Œ`åÎ„`ÕÜ«∞ J=`å~°O. D P~°∞J=`å~åÅ∞ „ÉÏÇ¨Ï‡}ºO HÀãÖ
U~°Ê_ç# J=`å~åÅ∞. U_»=^Œ~Ú# Ü«∞[˝=¸iÎ J=`å~°O, Zxq∞^Œ=
340 QÀÑ¨Ù~°O....
~Ú# |∞∞+¨Éíè ^Õ=Ùx J=`å~°O, `˘q∞‡^Œ=^Œ~Ú# Ñ¨$^ä∞Œ ~åA J=`å~°O,
Ñ¨^=Œ ^Œ~Ú# =∞`«ûº<å~åÜ«∞}Ï=`å~°O Hõ„Δ uÜ«ÚÅHÀãÖ U~°Ê_ç# J=`å
~åÅ∞. ^èŒ~å‡^Œ~å≈xfl K«∂Ñ¨_»"Õ∞ D J=`å~åÅ L^ÕÌâ◊O.
Ñ¨^HŒ ˘O_»=^≥#· ‰õÄ~å‡=`å~°O, Ñ¨<fl≥ O_»=^≥#· ^è#Œ fiO`«i J=`å~°O,
Ñ¨^=Œ ¸_»^#·≥ "≥∂Ç≤Ïh J=`å~°O "≥â· √◊ ºÅ HÀãÖ, J<ÕHõ bÅÅ∞ „Ñ¨ki≈ã¨∂Î
U~°Ê_ç# J=`å~åÅ∞. ÉèQí =Æ O`«∞x ã¨~fi° "åºÑ¨H`õ åfixfl `≥eÜ«∞*Ëã≤ „Ñ¨Ç¨ ^¡ ∞Œ
xÃÑ· Hõ$Ñ¨#∞ „Ñ¨^Œi≈OK«_»O Ñ¨^è•flÅ∞QÆ=^Œ~Ú# #~°ã≤OÇ¨=`å~°O. nx
„Ñ¨Ü≥∂[#O ˆH=ÅO „¿Ñ=∞`À<Õ ÉèíQÆ=O`«∞_çx [~ÚOK«=K«∞Û. =∞#â◊≈H˜Î,
0 |∞kúâH◊ Î˜ ÉèQí =Æ O`«∞x ÖÁOQÆnÜ«∞ÖË=Ù. „Ñ¨Ç¨ ^¡ ∞Œ x=O\˜^$Œ +≤ì Hõey LO_®Åx
`≥eÜ«∞*Ë¿ã J=`å~°O Wk. Ñ¨k¿ÇÏ#= J=`å~°O J~Ú# "å=∞#∞_»∞
Ñ¨ÓiÎQÍ xëê¯=Ú_»∞. ÉèHí Î˜ h`«∞Å Kè„« `«O "å=∞#∞_çÃÑ#· LOk. ^è~Œ ‡° Hõ=K«O
^èŒiOz#@∞=O\˜ =∂#=Ùx ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ‰õÄ_® K«OÑ¨ÖË_»∞. Ñ¨~°=∂`«‡
ZO`« Q˘Ñ¨Ê"å_≥·<å |eK«„Hõ=iÎ =O\˜ "åi =ÚO^Œ∞ Ju z#fl"å_»∞.
WHõ Ñ¨^ŒÇ¨~°=^Œ~Ú# Ñ¨~°â◊√~å=∂=`å~°O P"Õâß=`å~°O. Ñ¨k
¿ÇÏ_»= J=`å~°O "åºã¨ÉèíQÆ"å#∞xk. Wk *Ï˝<å=`å~°O. Ñ¨^≥Ìxq∞=k
=∞~åº^•Ñ¨Ù~°∞ ëÈ`«=Î Ú_≥#· N~å=Úx J=`å~°O.ÑÖ^˘q∞‡^Œ=k NHõ$ëê‚=
`å~°O. N~å=ÚxÖÏ =∞~åº^Œ#∞áê\˜¿ãÎ, HÍ=∞O #tOz Hõ$+¨μ‚_»∞
Åaè™êÎ_∞» . 'Hõ$+¨ã‚ ∞¨ Î ÉèQí "Æ å<£ãfi¨ Ü«∞"£∞— N~å=∞ Hõ$ëê‚=`å~åÅ∞ J#O`«HÍÅO
=~°‰õÄ r=ÙÅO^ŒiH© â◊√ÉèÏxfl HõeæOK«_®xH˜ U~°Ê_ç# Ñ¨Ó~å‚=`å~åÅ∞.
q∞ye#q JOâß=`å~åÅ∞. P `«~åfiu |∞^ŒHú Öõ Ï¯ º=`å~åÅ∞ HõeÑ≤ UHõqO
â◊`º« =`å ~åÅ∞. D J=`«~åÖÏÅÖ’ |∞^Œ∞xú J=`å~°O Q“`«=∞ |∞^Œ∞xú k
HÍ^Œx H˘O^Œi Jaè„áêÜ«∞O. HõeÜ«ÚQÆOÖ’ ^Õ=q^Õfi+¨μÅ∞ `å=∞ã≤‰Ωõ Öˇ#·
[#∞Å#∞ "≥∂Ç¨ÏÑ¨~°K«_®xH˜ |∞^Œ∞ú_»<Õ ¿Ñ~°∞`À JO[# Ü«∞#∞ <å"≥∞‰õΩ
QÆÜ«∞ „áêO`«OÖ’[x‡™êÎ_»x, Ü«ÚQÆãÖkèHÍÅOÖ’(HõeÜ«ÚQÍO`å#)
~åAÅ∞ ^Œã¨º„áêÜ«ÚÅ∞ HÍQÍ [QÆ<åfl^äŒ∞_≥·# q+¨μ‚=Ù Hõe¯ J<Õ ¿Ñ~°∞`À
q+¨μÜ ‚ ∞« â◊√_»<Õ „ÉÏÇ¨Ï‡}∞xQÆ$Ç¨ÏOÖ’ [x‡™êÎ_x» ÉèÏQÆ=`«O `≥Å∞Ñ¨Ù`ÀOk.
703. J=`å~° ÉèË^•Å∞ Uq∞\˜?
ÉèíQÆ=O`«∞x Hõà◊ Éèí∂q∞g∞^Œ „Ñ¨ãïOz XHõ=ºH˜ÎKÕ`« ÖË^• rq`«KÕ
Ö’HõHõàÏº}O HÀãÖ Ñ¶¨∞#HÍ~åºÅ∞ QÍqOK«_»"Õ∞ J=`«~°}O. J~Ú`Õ P
Hõà◊ ÖË^• P =ºH˜Î KÕã#≤ Ñ¶∞¨ #HÍ~åºÅ `å~° `«=∂ºxfl|\˜ì J=`å~° Éè^Ë •Å∞
QÀÑ¨Ù~°O..... 341
‰õÄ_® U~°Ê_»_»O ã¨Ç¨Ï[O. WÖÏ U~°Ê_ç# J=`å~åÅ∞ P~°∞ q^è•Å∞. 1.
JOâß=`å~°O 2. JOâßOâß=`å~°O 3. P"Õâß=`å~°O 4. HõàÏ=`å~°O
5. Ñ¨Ó~å‚=`å~°O 6. Ñ¨Ó~å‚`«=∂=`å~°O.
JOâß=`å~°∞Å∞ : „|Ç¨‡^Œ∞Å∞ JOâß=`å~°∞Å∞. „|Ç¨Ï‡ ã¨$+≤ìHõ~°Î.
q+¨μ‚=Ù ã≤÷uHõ~°Î. Dâ◊fi~°∞_»∞ ãÖÇ¨~°Hõ~°Î. g~°∞ HÍ~åºkèHÍ~°∞Å∞, ã¨$+≤ì
ã≤÷uÅÜ«∂Å∞ Ñ¨Ó~å‚xH˜ JOâßÅ∞. Hõ#∞Hõ „|Ç¨Ï‡ q+¨μ‚ =∞¿ÇÏâ◊fi~°∞Å∞
Ñ¨Ó~°‚`«=Úx JOâß=`«~åÅ∞.
JOâßOâß=`å~°∞Å∞ : JOâß=`å~åÅ‰õΩ `À_»Ê_Õ"å~°∞ JOâßOâß=
`å~°Å∞. =∞sKåº^Œ∞Å#∞ JOâßO"å=`å~°∞Å∞QÍ ÉèÏqOK«=K«∞Û. g~°∞
JOâß=`å~°∞Å P*Ï˝|^Œ∞úÅ~Ú LO\Ï~°∞.
P"Õâß=`å~°∞Å∞ : [#‡`«ó Ö’HÀ`«~Î ° â◊HqÎ˜ âıëêÅ∞ ÖË‰Ωõ O_® XH˘<˘Hõ
ã¨=∞Ü«∞OÖ’ P"Õâ◊ qâı+ÖKÕ`«, Ö’HÀ`«Î~° HÍ~åºÅ#∞ ™êkèOKÕâ◊H˜Î
P"ÕtOz#"å~°∞ P"Õâß=`å~°∞Å∞.[#‡`«ó |∞∞+≤‰õΩ=∂~°∞_≥·# Ñ¨~°â◊√
~å=Ú_»∞ `«O„_ç =∞~°}O HÍ~°}OQÍ ã¨HÅõ ^Œ∞+¨ì Hõ„Δ uÜ«∞ ãÖÇ¨~°O QÍqO
Kå_»∞. D q^èOŒ QÍ â◊HÍÎº"Õâ◊ Ñ¨Ói`«∞Öˇ· ^è~Œ ‡° ãÖ™ê÷Ñ#¨ HÍqOz# "å~°O`å
P"Õâß=`å~°∞Å∞QÍ ÑïQÆ}ÕK«|_»`å~°∞.
HõàÏ=`å~°∞Å∞ : g~°∞ Ü«ÚQÆ ^èŒ~À‡^•ú~°‰õΩÅ∞. HõÑ≤Å ‰õÄ~å‡^Œ∞Å∞
W@∞=O\˜"å~°∞. HõÑ≤Å∞xÖ’ Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°∞x Hõà◊ „Ñ¨ãïOK«_»O =Å#
P`«xH˜`«`«Î fiO QÀK«iOz ™êOYºÜ≥∂QÆ x~å‡}O KÕÜ«∞QÆeQÍ_»∞. D Hõà◊
„Ñ¨ãïOK«_»O =Å¡<Õ ‰õÄ~°‡OÖ’#∂ JkèHõ |ÅO KÕ‰õÄi ã¨=Ú„^Œ=∞^äŒ#
ã¨=∞Ü«∞OÖ’ =∞O^èŒ~° Ñ¨~°fi`åxfl "≥∂Ü«∞QÆeyOk.
Ñ¨Ó~å‚=`å~°∞Å∞ : âßÑ¨=â◊√Å~Ú# ~åHõΔã¨ [#∞‡Å#∞ ãÖÇ¨ÏiOKÕ
xq∞`«ÎO Pq~°ƒùqOz#"å~°∞ Ñ¨Ó~å‚=`å~°∞Å∞. #$ã≤OÇ¨ï_»∞. N~å=Ú_»∞
"≥Ú^ŒÅ~Ú#"å~°∞.
Ñ¨Ó~°‚`«=∂=`«~åO : ã¨HõÅ Éèí∞=<åÅH© <åÜ«∞‰õΩ_≥· J`«∞º`«¯ $+¨ì
^è•=∞=∞~Ú# QÀÖ’Hõ"åã≤ NHõ$+¨μ‚_»∞ Ñ¨Ó~°‚`«=Ú_»∞. JdÖÏO_»HÀ\˜
„|=∂‡O_» <åÜ«∞‰õΩ_»Ü«∞x NHõ$+¨‚ ÉèíQÆ"å#∞_»∞ J#O`«â◊‰õΩÎÅ#∞
JÑïq∞`«OQÍ Hõey "å\˜# Ö’HõHõàÏº}ÏxÔH· LÑ¨Ü≥∂yOz Ñ¨Ó~°‚`«=Ú
_»~Ú<å_»∞. Ö’Hõ~HÔ° HÂΔ Í~°OÉè‰í Ωõ _»∞ ÉèHí áÎõ êÅ HõàÏãÖ~°OÉè‰í Ωõ _»∞, ^•#"À„^ÕHõ
ã¨ÎOÉèí‰õΩ_»∞, ˆHmÖ’Å qÅã¨^Œ$QÍ˚Å ãÖÉèí∂`« <å<åHõO*Ï`« Éèí"åO_»
342 QÀÑ¨Ù~°O....
‰õΩO‰õΩ_»∞, =∞Ç¨#O^•OQÆ<å _çOÉèí‰õΩ_»∞ J~Ú# NHõ$+¨‚ Ñ¨~°=∂`«‡
Ñ¨Ó~°‚`«=∂=`å ~°OQÍ ÉèÏqOK«|_»∞ `«∞<åfl_»∞.
704. [O|∂nfiÑ¨ #=YO_®Å∞ JO^Œ∞Ö’ x=ã≤OKÕ r=ÙÅ∞Uq?
1. ^≥·=YO_»=Ú – ^Õ=`«Å∞ 2. QÆÉèíã¨ºYO_»=Ú – Éèí∂`åÅ∞ 3.
Ñ¨Ù~°∞+¨ YO_»=Ú – H˜<fl≥ ~°Å∞ 4. Éè~í `° Y« O_»=Ú – =∂#=ÙÅ∞ 5. â◊~É° Yíè O
_»=Ú–ã≤^Œ∞úÅ∞ 6. QÆO^èŒ~°fi YO_»=Ú – QÆO^èŒ~°∞fiÅ∞ 7. `å„=∞ YO_»=Ú
–~åHõãΔ ∞¨ Å∞ 8. âı~∞° YO_»=Ú – Ü«∞‰õΩΔ Å∞ 9. WO^Œ∞ YO_»=Ú–Ñ¨#flQÆ∞Å∞.
705. Ñ¨Ó[‰õΩ Ñ¨xH˜~åx Ñ¨ÓÅ∞ Uq?
1 ^Õ=Ùà◊§O^ŒiH© Jxfl ~°HÍÅ Ñ¨ÙëêÊÅ#∂ LÑ¨Ü∂≥ yOK«~å^Œ∞. „Ñ¨`ºÕ HÕz
H˘xflO\˜x H˘O^Œ~°∞ ^Õ=Ùà◊§Ñ¨Ó[‰õΩ "å_»‰õÄ_»^Œ∞. P q=~åÅ∞ :
JHõ`Δ Å« `À – N=∞Ç¨q+¨μ=‚ Ù#∞ Ñ¨ÓlOÑ¨~å^Œ∞† QÆiHõ`À – ^Œ∞~åæ^qÕ x
Ñ¨ÓlOÑ¨~å^Œ∞† =∂ˆ~_»∞^ŒàÏÅ∞, `«QÆ~°Ñ¨ÙëêÊÅ#∞, ã¨∂~°ºÉèíQÆ"å#∞_ç
J~°Û#‰õΩ LÑ¨Ü≥∂yOK«~å^Œ∞† L"≥∞‡`«Î, J~°¯Ñ¨ÙëêÊÅ`À Éèˇ·~°=Ù}˜‚ Ñ¨ÓlOÑ¨
~å^Œ∞. `«=∂ÅÑ¨ÙëêÊÅ`À – ã¨~ã° fi¨ f^ÕqxÑ¨ÓlOÑ¨‰Äõ _»^∞Œ . lÖË_¡ ∞» , QÆ<flÕ ~°∞
Ñ¨ÓÅ`À, N^Õqx Ñ¨ÓlOÑ¨~å^Œ∞. "≥ÚQÆe, ‰õΩ@[Ñ¨ÙëêÊÅ#∞ t=Ù_ç Ñ¨Ó[‰õΩ
LÑ¨Ü≥∂yOK«~å^Œ∞. ^•™êxÑ¨Ù+¨ÊO, =ãÖ`«HÍÅÑ¨Ù=∞Öˇ¡, kiÃã#,
J_»q=∞Öˇ¡, ã¨#fl*Ïl, "≥ÚyeÑ¨Ó=ÙÅ`À ZÑ¨C_»∂ â◊OHõ~°∞}˜‚ Ñ¨ÓlOK«
‰õÄ_»^Œ∞. =∞O^•~°O, lÖË¡_»∞, L"≥∞‡`«Î, |∂~°∞QÆ, ^Õ=HÍOK«#O, `åO„_»
Ñ¨ÙëêÊÅ∞, q+¨μ‚ Ñ¨Ó[‰õΩ x+≤^ŒúO. WHõ, #~°ã≤OÇ¨Ï™êfiq∞ Ñ¨Ó[‰õΩ `≥Å∞Ñ¨Ù,
Ñ¨K«Ûx ~°OQÆ∞Å "≥Úye Ñ¨Ó=ÙÅ∞ ‰õÄ_® x+≤^ŒúO.
706. ÑÖK«QÆOQÆÅ∞ Uq ?
HÍ"Õs, `«∞OQÆÉèí„^• K« Hõ$+¨‚"Õ}© K«, Q“`«q∂ I
ÉèÏw~°näu qMÏº`åó ÑÖK«QÆOQÍó „Ñ¨H©iÎ`åóII
HÍ"Õi, `«∞OQÆÉ„íè ^Œ J<Õ ~Ô O_»∞ #^Œ∞Å HõÅ~ÚHõ`À „Ñ¨=Ç≤ÏOKÕ `«∞OQÆ
Éèí„^•#k JÖÏˆQ XHõ „ã‘ÎH˜ LO_Õ "Õ}˜ÖÏQÆ ([_») Jun~°…OQÍ LO_Õ
Hõ$+¨"‚ }Õ © #k, XH˘¯Hõ¯ =∞Ç¨Ïi¬K`Õ « XHÀ¯ k‰õΩ¯QÍ fã¨∞‰õΩáÈ|_ç „Ñ¨=Ç≤Ïã¨∂Î
U_»∞ áêÜ«∞Å∞QÍ q_çáÈ~Ú ã¨=Ú„^ŒOÖ’ U_»∞KÀ@¡ Hõe¿ã QÀ^•=i #k
("å\˜Ö’ Q“`«=ÚxKÕ`« fã¨∞‰õΩáÈ|_ç# HÍ~°}OQÍ Q“`«q∞ J<Õ ¿Ñ~°∞`À
Ñ≤Å∞=|_Õ QÀ^•=i áêÜ«∞) D <åÅ∞yO\˜`À áê@∞ Éèíw~°^äŒ∞xKÕ`«
PHÍâ◊O #∞O_ç fã¨∞‰õΩ~å|_ç, <ÕÅg∞^Œ „Ñ¨=Ç≤ÏOz ÉèÏw~°kä J<Õ¿Ñ~°∞
QÀÑ¨Ù~°O..... 343
á⁄Ok# QÆOQÍ#k J<Õ D SkO\˜h ÑÖQÆOQÆÅ∞ JxÑ≤Å∞™êÎ~°∞. D
S^Œ∞ QÆOQÆÅ∂ áêáêÅ#∞ `˘Åy™êÎ~Ú.
707. 'J—HÍ~° ^Õ=`« Z=~°∞?
JHÍ~° ^Õ=`«x 'J*Ï=Úd— JO\Ï~°∞. D"≥∞ "Õ∞Hõ (J[)=ÚYO
Hõey Z„~°QÍ LO@∞Ok. `≥Å¡\ ˜ =„™êÎÅ∞ ^èŒiOz Ç¨ÏOã¨ "åÇ¨Ï<åxfl
Hõey LO@∞Ok. <åÅ∞QÆ∞ KÕ`«∞Å∞O\Ï~Ú. ‰õΩ_çÉèÏQÆ=Ú# „HÕ^Œ #∞Oz
ÃÑ·H˜ =~°^Œ =Ú„^Œ, qÅ∞¡, Z_»=∞"≥·Ñ¨Ù# JÉèíÜ«∞=Ú„^Œ, ÉÏ}Ïxfl^èŒiOz
LO@∞Ok. D"≥∞Ñ‘~O°î ÃÑ· ‰õÄ~°∞ÛxLO@∞Ok. Ç¨ÏOã¨ÉÁ=∞‡K≥H¯˜ LO@∞Ok.
708. 'P—HÍ~° ^Õ=`« Z=~°∞ ?
PHÍ~åk ^Õ=`«x P ^èŒ~°fi}˜ JO\Ï~°∞. D"≥∞ J^èŒ~°fi} "Õ^Œ=Ú#‰õΩ
ãÖ|OkèOz#k. #Å¡QÍ LO@∞Ok. `≥Å¡x =G=ÚÅ∞ Hõey LO@∞Ok.
<åÅ∞QÆ∞ KÕ`«∞Å∞O\Ï~Ú. ‰õΩ_çÉèÏQÍ# „HÕ^Œ #∞Oz ÃÑ·H˜ JÉèíÜ«∞=Ú„^Œx,
Y\ÏfiOQÆ PÜ«Ú^è•xfl ^èŒiOz LO@∞Ok. Z_»=∞"≥·Ñ¨Ù# =~°^Œ =Ú„^Œ,
MË@=Ú#∞ ^èŒiOz LO@∞Ok. D ^Õ=`« "åÇ¨Ï#O QÆ∞W~°Oz# „Ñ¨™êÎ=#
ÖË^Œ∞. D"≥∞ xÅ|_ç LO@∞Ok.
709. ^Œ`«Î [Ü«∞Ou qt+¨ª`« Uq∞\˜?
J„u, J#ã¨∂Ü«∞Å∞ |∞∞HõΔÑ¨~°fiO`«ÃÑ· `«Ñ¨ã¨∞ûKÕã≤, q+¨μ‚=¸iÎx
™êHΔÍ¯`«iOÑ¨KãÕ ∞¨ ‰õΩx, `«=∞`«#Ü«Ú_»∞QÍ [xOK«∞=∞x HÀ~°QÍ =∞Ç¨q+¨μ"‚ Õ
'^Œ`åÎ„`ÕÜ«Ú_»∞—QÍ "åiH˜ [x‡OK≥#x N=∞^•ƒùQÆ=`«O,^ÕgÉèÏQÆ=`«O,
=∂~°¯O_ÕÜ«∂k Ñ¨Ù~å}ÏÅ∞ `≥eÜ«∞KÕã¨∞Î<åfl~Ú. D ^Œ`åÎ=`«~°} QÍ^äŒÖ’
qâı+¨ JO`«~å~°O÷ Wq∞_ç Ü«Ú#flk. Jk Éè∫uHõ, Jkè^q·≥ Hõ, P^è•ºu‡Hõ"∞≥ #ÿ
'„u—q^èŒ áêÑ¨,`åÑ¨=ÚÅ#∞ [~ÚOz, ™êufiHõ, ~å[ã¨, `å=∞™êÇ¨ÏOHÍ~åxfl
(„uq^èŒ JÇ¨ÏOHÍ~åÅ#∞) áê~°„^Àe#"å_»∞ Hõ#∞Hõ 'J„u— Jx Ñ≤Å∞=|_ç#
=Úxã¨`=Î« Ú_»∞, Jã¨∂Ü«∞ ÖËx ™êkèfi 'J#ã¨∂Ü«∞—Å∞ ãÖ`å<å~°O÷ `«Ñã¨ ∞¨ û
KÕ™ê~°∞.'|∞∞Hõ—Δ J#QÍ 'ÉèÅí ∂¡HOõ — Jx J~°O÷ . 'Ñ¨~fi° `«O— xâ◊ÛÅã≤u÷ Ö’ #∞O_»∞
JK«ÅO ÉèÅí ∂¡HÑõ Ù¨ Ñ¨@∞ì (=^ŒÅx nHõ)Δ ÖÏO\˜ xÜ«∞=∞ x+¨Åì `À, JK«OK«Å
`«Ñ¨ã¨∞û KÕã≤#"åiH˜ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ `«#‰õΩ `å<Õ ^Œ`«∞Î_»=Ù`å_»#fl ÉèíH˜Î
ã≤^•ÌO`åxH˜ x^Œ~≈° #"Õ∞ D^Œ`™Î« êfiq∞ J=`«~}° O. D ^Œ`åÎ„`ÕÜ∂« q~åƒù=O
'=∂~°æj~°¬Ñ¨Ói‚=∞— ukä<å_Õ Hõ#∞Hõ qâı+≤Oz P^è•ºu‡Hõ ™ê^èŒ#Å‰õΩ,
^Œ`ÀÎáêã¨#‰õΩ =∞Ç≤Ï=∂xfi`« '^Œ`«Î[Ü«∞Ou—QÍ PK«~°}©Ü«∞"≥∞ÿ#k.
344 QÀÑ¨Ù~°O....
710. ^Œ`åÎ„`ÕÜ«∞ ~°∂Ñ¨ãÖˆH`å~°÷O Uq∞\˜?
=¸_» `«ÅÅ`À, P~°∞ Éè∞í *ÏÅ`À, â◊OYK«„Hõ „uâ◊√ÖÏk PÜ«Ú^è•Å`À,
"≥O@ <åÅ∞QÆ∞ ‰õΩHõ¯Å`À, P=Ù`À ^Œ~≈° hÜ«Ú_≥Ü · Ú« #fl ^Œ`åÎ„`ÕÜÚ« x ã¨fi~°∂
ÑÖ "≥#∞Hõ ãÖˆH`å~°÷=Ú ÖËHõáÈÖË^Œ∞.
=¸_»∞t~°=ÚÅ∞, P~°∞KÕ`«∞Å∞ „u=¸iÎ ãÖˆH`åÅ∞, „|Ç¨Ï‡, q+¨μ‚,
t"å`«‡Hõ `Õ[ã¨fi~°∂ÑÖ ^Œ`Î« ã¨fi~°∂ÑÖ „HÕ^Œ ~Ô O_»∞ KÕ`∞« Ö’¡ ^èiŒ OzÜ«Ú#fl
JHõ=Δ ∂Å, Hõ=∞O_»ÅO „|Ç¨Ï‡`åfixH˜ =∞^èºŒ KÕ`∞« Ö’¡x _»=∞~°∞HõO,„uâ◊¥ÅO
t=`åfixH˜, ÃÑ· Ô~O_»∞KÕ`«∞Ö’¡x â◊OYK«„HÍÅ∞ 'q+¨μ‚`«`åfixH˜— „Ñ¨fHõÅ∞.
2 JO`Õ QÍHõ „uâ◊¥ÅO =∞#Ö’x „uQÆ∞}ÏÅ#∞ #tOÑ¨KÕã≤ QÆ∞}Ïf`«∞_çQÍ
KÕã¨∞ÎO^Œx, â◊OY (FOHÍ~°)<å^ŒO ã¨$+≤ìHÍ~°ºxfl x~°fiÇ≤ÏOz [QÆ`«∞Î#∞
J*Ï˝#O #∞Oz "Õ∞ÖÁ¯Å∞Ñ¨Ù`«∞O^Œh, Hõ=∞O_»ÅO z`åÎxfl â◊√kúKãÕ ∞¨ HÀ=∞x
„Ñ¨É’kèã¨∞ÎO^Œh K«„HõO Jq^Œº#∞ Å~ÚOÑ¨KÕã¨∞ÎO^Œx ‰õÄ_» ÉèÏqOK«|_»∞
K«∞#flk.
PÜ«∞# "≥O@ LO_Õ QÀ=Ù 'HÍ=∞^è#Õ ∞=Ù—‰õΩ ãÖHˆ `«=∞x, ^•x á⁄^Œ∞QÆ∞
#∞Oz K«`«∞ifi^èŒ Ñ¨Ù~°∞ëê~å÷Å<Õ H©Δ~åxfl^Œ`ÀÎáêã¨#‰õΩÅ‰õΩ JOk™êÎ_»x
Ñ¨Ù~å} „Ñ¨fu. ''^è~Œ À‡Ü«∞"≥∂ Q“~°#Ñ¶∂¨ â◊√ÉèÏ) ^Œ`ÀÎáêã¨‰Ωõ Å‰õΩ JOk™êÎ_x»
Ñ¨Ù~å} „Ñ¨fu. ''^èŒ~À‡Ü«∞"≥∂ Q“~°#Ñ¶¨∂â◊√ÉèÏ) Ü«∞#∞ WO„kÜ«∞ã¨º ^èŒ~°‡ó
ã¨fiÉèÏ"À^èŒ~å‡kè =`Õ~°∞æ}Ï^Õ"å—— `«`«#∞ â◊~°}∞*ÁzÛ# Ü«∞=∞^èŒ~°‡~åA#∞
(^è~Œ ‡° ^Õ=`«#∞) QÀ=ÙQÍ `«# K≥O`« LOK«∞‰õΩx ~°HãΔ˜ ∞¨ <Î åfl_»x, P ^è~Œ ‡° ^Õ=`«#∞
<åÅ∞QÆ∞ „Ñ¨Hõ¯Å #∞Oz <åÅ∞QÆ∞"Õ^•Å∞, <åÅ∞QÆ∞ 'â◊√#Hõ— ~°∂Ñ¨=ÚÅ`À
HÍáê_»∞`«∂ ^Œ`™Î« êfiq∞ P^Õâß#∞=~°∞ÖÎ ·ˇ L<åflÜ«∞x ‰õÄ_» Ñ¨Ù~å} qk`«O.
^Œ`åÎ„`ÕÜ«∞ ã¨fi~°∂ÑÖÖ’x JO`«~å~°÷q∞kÜÕ∞.
711. `«ÅO„ÉÏÅ∞ ZO^Œ∞‰õΩ "å_®e?
yO[ q~°QÆx aÜ«∂ºxfl Hõ_çy H˘kÌQÍ P=Ù<≥~Úº "Õã≤ HõÅ∞Ñ¨Ù`å~°∞.
(H˘O^Œ~°∞ Ñ¨ã¨∞Ñ¨Ù ‰õÄ_» HõÅ∞Ñ¨Ù`å~°∞.) g\˜x `«ÅO„ÉÏÅ∞ Jx JO\Ï~°∞.
=ÚO^Œ∞QÍ =^è∂Œ =~°∞Å∞ XHõi `«ÅÃÑ· XHõ~∞° ~Ô O_Õã≤ ™ê~°∞¡ =∞O„`«ÜÚ« HõOÎ QÍ
áÈã¨∞‰õΩO\Ï~°∞. q∞ye#"å\˜x áÈ\ÏáÈ\©QÍ =∞O„`«O ÖË‰Ωõ O_® áÈã¨∞‰õΩO
\Ï~°∞. =ÚO^Œ∞QÍ =~°∞_»∞ =^èŒ∞=Ù `«ÅÃÑ· h=ÙHÀ~°∞‰õΩ#fl ãÖ`å#=Ú
Jaè=$kú JQÆ∞QÍHõ Jx LOK«∞`å_»∞. J#O`«~°O =^èŒ∞=Ù áê_çÑÖ@Å∞
Jaè=$kú JQÆ∞QÍHõ Jx =~°∞x `«ÅÃÑ· `«ÅO„ÉÏÅ∞ LOK«∞`«∞Ok. Ô~O_»=
QÀÑ¨Ù~°O..... 345
™êi =~°∞_»∞ Ü«∞[˝~°∂Ñ¨"≥∞ÿ# HÀiHõ ã≤kúOK«∞QÍHõ Jx =^èŒ∞=Ù `«ÅÃÑ·
`«ÅO„ÉÏÅ∞ áÈ™êÎ_∞» . J#O`«~O° =^è∂Œ =~°∞Å∞ HõÅã≤ XHõi `«ÅÃÑ· XHõ~∞°
<å‰õΩ HÍ=Åã≤#^è#Œ =Ú Jaè=$kú JQÆ∞QÍHõ Jx`«ÅO„ÉÏÅ∞ áÈã¨∞‰õΩO\Ï~°∞.
712. f~°÷Ü«∂„`«Å „áê=ÚYº`« Uq∞\˜ ?
P^è•ºu‡Hõ =∂~°Oæ Ö’ „Ñ¨Ü∂« }O „áê~°OaèOz# =ºH˜HÎ ˜ `å#∞ #=Ú‡‰õΩ#fl
=∂~åæxfl =∞iO`« |ÅÑïKÕ J#∞Éèí"åÅ∞ J=ã¨~°=∞=Ù`å~Ú. J@∞=O\˜
J#∞Éèí=O J`«xH˜ HõeyOKÕ „áêO`åÅ∞, =º‰õΩÎÅ∞ LO\Ï~°∞. J@∞=O\˜
"å\˜x "≥`«∞‰õΩ¯O@∂ "≥à◊§@"Õ∞ f~°÷Ü«∂„`«. =Úhâ◊fi~°∞Å ^ŒQÆæ~°‰õΩ "≥o§ `«=∞
ãÖ^ÕÇ¨Å#∞ f~°∞Û‰õΩ<Õ"å~°∞ QÆ`«OÖ’. P =∞Ç¨#∞ÉèÏ=ÙÅ∞#fl „Ñ¨^ÕâßÖË Ñ¨Ù}º
Hˆ „Δ `åÅÜ«∂º~Ú. J@∞=O\˜ â◊HÎ˜ „Ñü+≤Oª z# ^Õ=`å=¸~°∞ÅÎ ^•fi~å Åaèã∞¨ OÎ k.
P qâı+¨ ã¨÷ÅÑ¨Ù~å}O Hõey# Ñ¨Ù}ºˆHΔ„`åÅ#∞ ^Œi≈OK«@O=Å¡ =∂#=ÙÅ
=∞# ã¨∞Ö’ =∂~°∞Ê=ã¨∞ÎOk. =∂i# =∞#ã¨∞ =∞x+≤H˜ „Ñ¨âßO`«`«#∞ KÕ‰õÄ~°∞
ã¨∞ÎOk. W^Õ f~°÷Ü«∂„`«Å „áê=ÚYº`«.
713. ã¨^Œæ`«∞Å∞ Uq?
Ñ¨~°=∂`«‡ÃÑ· ^Œ$+≤ì LOz JO`«ºHÍÅOÖ’ P ÉèíQÆ=O`«∞x ã¨‡iã¨∂Î
^ÕÇ¨ xfl =kÖË"åiH˜ Z@∞=O\˜ ã¨^`æŒ ∞« Å∞ Åaè™êÎÜ∂≥ K«∂_»O_ç. =∂sK«∞_»∞
N~å=∞K«O„^Œ∞_»∞ H˘\˜ì# ÉÏ}OKÕ ÖË_ç â◊s~åxfl =ke, ~åHõΔã¨~°∂ÑÖ
^•eÛ 't=t"å— Jxã¨‡iã¨∂Î t=eOQÆ=∞Ü«∂º_»∞. D eOQÆO WÑ¨Ê\˜H©
QÀ^•=i [#‡™ê÷#=∞QÆ∞ <åã≤H±Ö’ =∂sKÕâ◊fi~° eOQÆO J<Õ ¿Ñ~°∞`À
Ñ¨ÓlOÑ¨|_»∞`ÀOk. HÍ=∞HÀ\˜ Ñ‘~îåkèÑ¨`«∞ÅÖ’ ã¨zÛ^Œ…# [ÜÕ∞O„^Œ
ã¨~°ã¨fif ™êfi=ÚÅ"å~°∞ HõOz ^Õ"åÅÜ«∞OÖ’ JO`«ºHÍÅ=Ú# t=Ùx
^è•ºxã¨∂Î t=eOQÍHõ$u <˘O^•~°∞. DÜ«∞# Ñ¨^Œ=¸_»= Ñ‘~îåkèÑü.
JÖÏˆQ W~°"·≥ S^Œ= Ñ‘~åî kèÑu¨ Ü≥∞ÿ # ã¨zÛ^•#O^Œ Ñ¶∞¨ # [ÜÕ∞O„^Œ ã¨~ã° fi¨ f
™êfi=ÚÅ"å~°∞ QÀHõ~Hˆ‚° „Δ `«OÖ’ JO`«ºHÍÅ=Ú# t=Ùx ^è•ºxã¨∂Î t=eOQÆ
=∞Ü«∂º~°∞.
g∞~åÉÏ~Ú NHõ$+¨μx‚ Ö’ b#=∞~ÚºOk. ã¨‰Ωõ ¯ÉÏ~Ú NáêO_»∞~°OQÆx
Ö’#∂, N=∞u `«iQ˘O_» "ÕOQÆ=∂O| N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞xÖ’#∂, ÉèíHõÎ QÆ∞_»
QÆ∂z t=eOQÆOÖ’#∂ b#=∞Ü«∂º~°∞. "åb‡H˜ =∞Ç¨Ïi¬`«∞Åã‘^•ã¨∞QÍ
Ñ¨Ù\Ïì_∞» . â◊√Hõ=∞Ç¨Ïi¬ Hõc~°∞^•ã¨∞QÍ Ñ¨Ù\Ïì_∞» . =ã≤+ª¨ =∞Ç¨Ïi¬ xq∞K«„Hõ=iÎ
âßÑÖ=Å¡ =∞m§ =ã≤+¨μìQÍ<Õ [x‡OKå_»∞. =∞~°ÖÏ q~îÀÉÏQÍ Ñ¨Ù\Ïì_»∞.
<å~°^Œ =∞Ç¨Ïi¬ `åºQÆ~åAQÍ, Náê^Œ™êfiq∞QÍ Hõ=∂Öò^•ãπQÍ [#‡Å#∞
346 QÀÑ¨Ù~°O....
á⁄O^•_»∞. t"å=`å~°=∞QÆ∞ â◊OHõ~åKå~°∞ºÅ∞QÍ *Ï˝#ãÖ|O^èŒ <åÜ«∞<å
~°∞QÍ, ~°=∞}=∞Ç¨Ïi¬QÍ [#‡Å#∞ á⁄O^•_»∞. t"å=`å~°=∞QÆ∞ â◊OHõ~å
Kå~°∞ºÅ∞ HõeÜ«ÚQÆOÖ’ W~°"≥· Zxq∞k™ê~°∞¡ [#‡Å#∞ á⁄O^Œ∞`å~°@.
Pkâı+¨μ_»∞ ÖHõΔ ‡}∞_»∞QÍ, ~å=∂#∞*Ï Kå~°∞ºÅ∞QÍ [#‡Å#∞ á⁄O^•_»∞
"åÜ«Ú^Õ=Ù_»∞, cè=Ú_çQÍ, =∞^è•fiKå~°∞ºÅ∞QÍ [#‡Å#∞ á⁄O^•_»∞. J~°∞˚
#∞_»∞ NHÍÇ¨Ïã≤ÎÖ’ Hõ#flÑ¨ÊQÍ Ñ¨Ù\Ïì_»∞. Hõ~°∞‚_»∞ t~À`«ÎO_» <åÜ«∞<å~°∞QÍ
[x‡OKå_»∞.
714. QÍÜ«∞„f =∞O„`åxfl „ã‘ÎÅ‰õΩ K≥Ñ¨Ê~å^• ?
3 U =∞O„`«<≥·<å Z=iÔH·<å K≥Ñ¨Ê=K«∞Û.^•xx Láêã≤OKÕ"å~°∞ x~°‡Å
Ç¨Ï$^ŒÜ«∞O`À, Ñ¨q„`«"≥∞ÿ# =∞#ã¨∞û`À LO_»QÆeæ =∞O„`åxfl ã¨fi~°O`À
Ñ¨ÅHõQÆe y`Õ, WO^Œ∞Ö’ Uk Ö’Ñ≤Oz<å Ñ¨Ù~°∞+¨μ_≥·<å, „ÉÏÇ¨Ï‡}∞_≥·<å
"åiH˜ =∞O„`«O J#=ã¨~°O. `«O„`åÖ’¡ Pã≤Î‰õÄ_»Éˇ@ì_»O =∞Ozk.
715. [Ñ¨=Ú KÕã¨∞Î#fl ã¨=∞Ü«∞OÖ’ =∞#ã¨∞ ÑïÑï q^è•Å áÈ`«∞Ok.
JÖÏ xÅHõ_»ÖËx =∞#ã¨∞`À KÕ¿ã [ÑÖ Ñ¶ëã¨∞ÎO^• ?
ã¨=Ú„^ŒOÖ’ JÅÅ∞ L<åfl~Ú HÍ|\˜ì Jq `«yæ#Ñ¨C_»∞ ™êfl#O
KÕÜ«∂ Å#∞‰õΩO>Ë =∞#O Z#fl\˜H© ™êfl#O KÕÜ«∞ÖËO. JÅÅ∞ L<åfl
™êfl#O KÕÜ«∞_®xH˜ „Ñ¨Ü«∞uflOKåe. JÖÏˆQ =∞#ã¨∞ xÅHõ_»QÍ LO_»_»O
ÖË^Œx [ÑÖ KÕÜ«∞HõáÈ`Õ ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ á⁄O^ŒÖËO. =∞#O `≥eã≤ hà◊§Ö’H˜
^Œ∂H˜<å, `≥eÜ«∞Hõ hà◊§Ö’ `ÀÜ«∞|_ç<å |@ìÅ∞ `«_∞» ™êÎ~Ú. JÖÏˆQ =∞#ã¨∞
Ñ¨ÓiÎQÍ ÉèQí =Æ O`«∞xÜ«∞O^Œ∞ x=∞QÆfl"≥∞<ÿ å, HÍHõáÈ~Ú<å [ÑÖ KÕÜ∞« _»O=Å¡
Ñ¶ë`«O LO@∞Ok. F~°∞Ê`À H˘<åflà◊√§ „Ñ¨Ü«∞ufl¿ãÎ =∞#ã¨∞ Ñ¨q„`«=∞=Ù
`«∞Ok. Ñ¨q„`«"≥∞ÿ# =∞#ã¨∞ ÉèíQÆ=O`«∞x Ü«∞O^Œ∞ ÅQÆfl=∞=Ù`«∞Ok.
''ã¨fiÅÊ=∞Ñ¨ºã¨º ^è~Œ ‡° ã¨º„`åÜ«∞`Õ =∞Ç¨Ï`À ÉèÜ
í ∂« `ü—— ^è~Œ ‡° HÍ~°ºO ZO`«
z#fl^≥·#Ñ¨Ê\˜H© =^ŒÅ‰õΩO_® „Ñ¨Ü«∞ufl¿ãÎ J#O`« Ñ¶¨ÖÏxflã¨∞ÎOk. XHõ™êi
NHõ$+¨‚Ñ¨~°=∂`«‡ <å~°^Œ∞xH˜ XHõ y<≥flÖ’ #∂<≥xOÑ≤, #∂<≥ XÅHõ‰õΩO_®
H˘O_»K«∞@∂ì uiy~°=∞‡<åfl_»∞. uiy =zÛ# <å~°^Œ∞}˜‚ NHõ$+¨μ‚_»∞ 'H˘O_»
K«∞@∂ì uiˆQ ã¨=∞Ü«∞=ÚÖ’ ##∞fl Zxfl™ê~°∞¡ ã¨‡iOKå=Ù—Jx J_çQÍ_»∞.
#∂<≥ XHõ¯K«∞Hõ¯ ‰õÄ_® „HÕ^Œ Ñ¨_»‰õΩO_® #_»ã¨∞Î#flÑ¨C_»∞ <å =∞#ãÖ`å
#∂<≥ y<≥flg∞^Õ LOk. WOHõ h ã¨‡~°} ZÖÏ KÕÜ«∞QÆÅ#∞ Jx <å~°^Œ∞_»∞
|^Œ∞eKåÛ_»∞. WO`« z#fl Ñ¨xÖ’<Õh=Ù##∞fl QÆ∞~°∞ÎÃÑ@∞ìHÀÖËHõáÈÜ«∂=Ù.
QÀÑ¨Ù~°O..... 347
<å QÆ$Ç¨Ïã¨÷ Éèí‰õΩÎ_»∞ K«∂_»∞, J`«_»∞ Z<Àfl ãÖ™ê~° ÉÏ^èŒº`«efl x~°fiiÎã¨∂Î
‰õÄ_® ##∞fl ã¨‡iã¨∞Î<åfl_»∞ Jx J<åfl_»∞ ÉèíQÆ"å#∞_»∞. ãÖ™ê~°OÖ’ Zxfl
Ñ¨#∞Å =∞^èºŒ L<åfl ÉèQí =Æ O`«∞}˜‚ ã¨‡i¿ãÎ `«ÊHõ PÜ«∞# J#∞„QÆÇÏ¨ O LO@∞Ok.
716. U Ñ¨Ù+¨Ê=ÚÅ`À =∞#=Ú Ñ¨Ó[ KÕÜ«∂e ?
Ñ¨ÙëêÊÅ∞ ^Õ=`«ÅO^ŒiH© ZO`À „Ñ‘uHõ~°"≥∞ÿ#q. JO^Œ∞ˆH, Ñ¨Ó[Ö’
=∞#O `«Ñ¨ÊxãïQÍ Ñ¨ÙëêÊÅ#∞ qxÜ≥∂yã¨∞ÎO\ÏO. Ñ¨ÙëêÊÅ Ñï=∞à◊O
^Õg ^Õ=`«Å‰õΩ ãÖ`À+Ö HõeyOÑ¨ *Ëã∞¨ OÎ ^Œx ÃÑ^ŒÅÌ =∂@. K«∂_»=ÚK«Û@
HõeyOKÕ Ñ¨ÙëêÊÅ#∞ ÉèíQÆ=O`«∞_çH˜ ã¨=∞iÊOK«_»O Hõ#∞flÅ ÑÖ_»∞QÆQÍ
LO@∞Ok. JO`ÕHÍ‰õΩO_® Jq P#O^•xH©, ãÖ`«$Ñ≤ÎH© „Ñ¨fHõQÍ xÅ∞
™êÎ~Ú. Ñ¨ÙëêÊÅQÆ∞iOz ‰õΩÖÏ~°‚= `«O„`«OÖ’ WÖÏ ¿Ñ~˘¯<åfl~°∞. 'Ñ¨Ù}º
ãÖ=~°÷<åKåÛÑ≤ áêáœÑ¶¨∞ ÑïÇ¨~°`«ó Ñ¨Ù+¨¯ÖÏ~°÷ „Ñ¨^•<å~°÷O Ñ¨Ù+¨Ê q∞`«ºaè
nèÜ∞« `Õ—— Ñ¨Ù}Ïºxfl ÃÑOá⁄OkOÑ¨*ãË ,≤ áêáêxfl ÑïÇ¨ÏiOz, J<ÕHõ „Ñ¨Ü∂≥ [
<åÅ#∞ Hõeyã¨∞OÎ k HÍ|\˜.ì ^•xfl Ñ¨Ù+¨ÊO JO\Ï~°∞. WHõ âß~°^• uÅHõ=∞<Õ
„QÆO^äOŒ '^≥=· ã¨º =∞ã¨HÎ Oõ ‰õΩ~åº `«∞¯ã¨∞"≥∂Ñ¨ÇÏ≤ `«O ã¨^•— Jx K≥|∞`ÀOk.
JO>Ë, ^Õ=Ùx t~°ã¨∞û#∞ ã¨^•Ñ¨ÙëêÊÅ`À JÅOHõiOKåÅ#fl=∂@. WHõ
q+¨μ‚ <å~°nÜ«∞O ^èŒ~À‡`«Î~° Ñ¨Ù~å}O WÖÏ K≥|∞`«∞<åfl~Ú.|OQÍ~°O HÍh,
~°`åflÅ∞HÍh ã¨=∞iÊOK«#Ñ¨Ê\˜H<õ åfl, Ñ¨ÙëêÊÅ∞ ã¨=∞iÊOz#Ñ¨C_»∞ ^Õ=`«Å∞
ZO`À ãÖ`«∞+≤ì K≥O^Œ∞`å~°∞.
1. Ñ¨=à◊=∞Öˇ¡ Ñ¨ÙëêÊÅ`ÀÑ¨Ól¿ãÎ – =∞Oz PÖ’K«#Å∞, =∞Oz
HÀiHõÅ∞ HõÅ∞QÆ∞`å~Ú. 2. =∞Oy+ÖÑ¨ÙëêÊÅ`À Ñ¨Ól¿ãÎ – F~°∞Ê, ã¨ÇÏ¨ #O
ÃÑ~°∞QÆ∞`å~Ú. âßOu HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. 3. q~°∞z Ñ¨ÙëêÊÅ`À Ñ¨Ó[KÕ¿ãÎ–
â◊s~°OÖ’x "Õ_çx `«yæOz, =∞#ã¨∞û#∞ „Ñ¨âßO`«OQÍ LOK«∞`«∞Ok. 4.
Z~°∞‰õΩ Ñ¨ÙëêÊÅ`À– Ñ¨Ó[KÕÜ«∞_»O =∞#Ö’x J^è≥·~åºxfl áÈQ˘\˜ì, P`«‡
Ãã·÷~åºxflHõeyã¨∞ÎOk. 5. J~°o Ñ¨ÙëêÊÅ`À Ñ¨ÓlOK«_»O – ã¨`«ºãÖ^èŒ`«#∞
ÃÑOá⁄Okã¨∞ÎOk. 6. `≥Å¡ `å=∞~°Å`À Ñ¨Ól¿ãÎ–ÉèíH˜Îx „¿Ñˆ~Ñ≤ã¨∞ÎOk. 7.
`«∞Åã‘ ^ŒàÏÅ`À Ñ¨Ó[KÕÜ∞« _»O– ÉèHí xÎ˜ ÃÑOK«∞`«∞Ok. P^è•ºu‡Hõ =∂~åæxfl
K«∂Ñ¨Ù`«∞Ok. 8. QÆ<Õfl~°∞, r=Ou Ñ¨ÙëêÊÅ`À Ñ¨ÓlOK«_»O=Å¡ ^≥·=Og∞^Œ
ÉèHí Î˜ ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞Ok. =ÚH˜Î Åaèã∞¨ OÎ k. 9.^Œ=#O`À Ñ¨Ó[KÕÜ∞« _»O–=º~°"÷ ∞≥ #ÿ
HÀiHõÅ#∞ J}z"Õã,≤ ãÖ`À+¨H~õ "° ∞≥ #ÿ r=<åxfl „Ñ¨™êkã¨∞OÎ k. 10.=∞Öˇ¡
Ñ¨ÓÅ`À Ñ¨Ó[–áêÑ¨„Ñ¨HÍΔ à◊# KÕã∞¨ OÎ k. |∞kúx x+¨¯Å‡+ÖQÍ LOK«∞`«∞Ok.
348 QÀÑ¨Ù~°O....
11. ãÖÃÑOQÆ Ñ¨ÓÅ`À Ñ¨ÓlOK«_»O–Jxfl ~°OQÍÖ’¡ Jaè=$kúx KÕ‰õÄ~°∞
ã¨∞OÎ k. 12. <åQÆeOQÆ Ñ¨ÙëêÊÅ`À Ñ¨Ó[=Å¡ Pi÷Hõ Ñïã≤u÷ "≥∞~°∞QÆ=Ù`«∞Ok.
13. Z„~°=∞e¡ Ñ¨Ù™êÊÅ`À Ñ¨ÓlOz#@¡~Ú`Õ ã¨HÅõ ãÖÑ¨^ÅŒ ‰õÄ Jkè^=Õ `«
J~Ú# N=∞Ç¨ÅH˜; Hõ\ÏHõOΔ ã≤kOú ã¨∞OÎ k.14. `å=∞~°, â◊OY Ñ¨Ù™êÊÅ`À
Ñ¨Ól¿ã–Î JÃ+âÂì fi◊ ~åºÅ∞ HõÅ∞QÆ∞`å~Ú.15.=∂ˆ~_»∞ ^ŒàÏÅ`À Ñ¨ÓlOz#@¡
~Ú`Õ–*Ï˝<≥·â◊fi~°ºO HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. =ÚH˜Î Åaèã¨∞ÎOk.
717. Ü«∞=∞Ö’HÍkèÑü Ü«∞=Ú_»∞ Z=~°∞ ?
^ŒH˜Δ}k‰õΩ¯‰õΩ JkèÑü. ã¨∂~°∞º_»∞, ãÖ[˝ `«e¡`«O„_»∞Å∞. ã¨∂~°∞ºx
4 `Õ[ã¨∞û `«@∞ìHÀÖËx ãÖ[˝ `«# KèåÜ«∞#∞ ã¨∂~°∞ºx=^ŒÌ LOz Ñ¨Ù\˜ìO\˜H˜
"≥o§áÈ~ÚOk. KèåÜ«∞ `«# Ñ¨Ù„`«∞Å#∞ „¿Ñ=∞QÍ K«∂ã¨∞‰õΩO@∂ ãÖ*Ï˝
ãÖ`å#"≥∞ÿ# Ü«∞=ÚxÃÑ· Ñ¨HõΔáê`«O K«∂Ñ≤OKÕk. `«##∞ J<å^Œ~°}
KÕã∞¨ OÎ ^Œ<Õ HÀÑÖ`À `«#fl_®xH˜ HÍÅ∞#∞ Z`«QÎ Í HÍÅ∞ qiy <ÕÅÃÑ· Ñ¨_=» ∞x
â◊Ñ≤OzOk. D q+¨Ü«∂xfl ã¨∂~°∞ºxH˜ K≥Ñ¨ÊQÍ „HÕ^ŒÑ¨_ç# áê^Œ=Ú
„H˜=ÚÅKÕ u#|_ç#Ñ¨Ù_»∞ âßÑ¨q"≥∂K« <åxfl WKåÛ_»∞. âßÑ¨ÉèíÜ«∞=ÚKÕ
^èŒ~°‡=Ú#∞ HÍáê_»`«∞O_»_»O`À ^èŒ~°∞‡_»<Õ ¿Ñ~°∞ =zÛOk. ^èŒ~°∞‡x ^èŒ~°‡
QÆ∞}=Ú|\˜ì Ñ≤`«$Ö’HÍkèÑ¨`«ºO =zÛOk. Ü«∞=Úx ÉèÏ~°ºÅ∞ ^èŒ∂"≥∂~°‚,
q[Ü«∞Å∞. z„`«QÆ∞Ñ¨ÙÎ_»∞, ÖËYi,K«O_»∞_»∞ =∞Ç¨K«O_»∞_»∞ DÜ«∞# Ñï
"å~°=Ú. =@=$HõΔ=Ú „Ñ‘uHõ~°"≥∞ÿ# =$HõΔ=Ú. ‰õΩOuÜ«∞O^Œ∞ Ü«∞=ÚxH˜
^èŒ~°‡~åA [x‡OKå_»∞.=¸_»∞<Õ„`«=ÚÅ∞, H©i@=Ú, <åÅ∞QÆ∞ KÕ`«∞ÅÖ’
HÍÅ^ŒO_»=Ú,áêâ◊=Ú, JÉèíÜ«∞=~°^ŒÇ¨Ïã¨Î=ÚÅ∞, ÉèÏ~°ºÜ≥ÿ∞# âßº=∞ÖÏ
^Õq`À, =∞Ç≤Ï+¨ "åÇ¨Ï#=Ú ZH˜¯ LO\Ï_»∞.
718. qâ◊fiHõ~°‡ Z=~°∞ ?
|∞∞ˆQfi^ŒOÖ’ qâ◊fix~å‡`«QÍ qâ◊fiHõ~°‡#∞ =i‚OKå~°∞. P qâ◊fiHõ~°‡ U
=#O#∞O_ç, U =$HõΔO#∞O_ç ^Òº, Ñ¨$näfiÅ#∞ xi‡OKå_»∞. Éèí∞=#=ÚÅ#∞
^èŒiOz xÅ∞ÛxL#fl P Ñ¨Ù~°∞+¨μ_»∞ Z=fi_À g∞ =∞#ã¨∞ûÅ#∞ „Ñ¨tflO
K«O_ç.(10.18.4)
1.=ã¨∞Î=Ù J<Õ =∞#∞=Ù‰õΩ, JOw~°ã¨‰õΩ Ñ¨Ù\˜ì#"å_»∞. W`«_çH˜
PHõ$u ^•fi~å Kå‰õΔΩ_»<Õ =∞#∞=Ù Ñ¨Ù_»`å_»∞.(ÉèÏQÆ) 2. „Ñ¨*ÏÑü.
„Ñ≤Ü«∞„=`«∞_ç ÉèÏ~°º |i›+¨‡u W`«_ç ‰õÄ`«∞~°∞. 3. ^Õ=teÊ. „Ñ¨ÉèÏã¨∞_»<Õ
=∞#∞=Ù ‰õΩ=∂~°∞_»∞. W`«x `«e¡ |$Ç¨Ïã¨Êu K≥eÜ«∞Ü≥ÿ∞# Ü≥∂QÆã≤kÌ.
QÀÑ¨Ù~°O..... 349
ÉèÏ~°º „Ñ¨Ç¨ k¡ . ã¨∂~°∞º_çÉÏè ~°º ãÖ[˝ qâ◊fiHõ~‡° ‰õÄ`«∞~°∞. ã¨∞„w=Ùx H˘Å∞=ÙÖ’
g#fl #Å∞_»<Õ "å#~°∞_»∞ W`«x ‰õΩ=∂~°∞_»∞. qâ◊fi~°∂Ñ¨Ù_»<Õ J<Õ"å_»∞
=∞~˘‰õΩ_»∞ L<åfl_»∞. qâ◊fiHõ~°‡ ^Õ=`«Å∞‰õΩ HÍ=Åã≤# #QÆ~åÅ∞, Ç¨Ï~°‡º
=ÚÅ∞, ~°^äŒ=ÚÅ∞, PÜ«Ú^èŒ=ÚÅ∞ `«Ü«∂~°∞KÕã≤ W™êÎ_»∞. ãÖ[˝ ã¨∂~°∞ºx
`Õ[ã¨∞û#∞ ÉèíiOK«ÖËHõ áÈ`Õ P H˜~°}=ÚÅ#∞ YO_çOz ã¨∞^Œ~°≈# K«„HõO
`«Ü∂« ~°∞KÕã≤ N=∞Ç¨q+¨μ‚ =Ù‰õΩ WKåÛ_»∞. Éè∂í Ö’Hõ=ÚÖ’ WO„^Œ„Ñ¨ã=÷¨ Ú#∞
xi‡OKå_»∞.
XHõ~ÀA qâ◊fiHõ~‡° ~°^=Œä ÚÃÑ· áÈ`«∞ Ñ¶∞¨ $`åzx K«∂™ê_»∞. P"≥∞#∞
K«∂_»QÍ<Õ q=â◊√_≥· HÍ=∞ˆHoH˜ ~°=∞‡x Ñ≤eKå_»∞. P"≥∞ x~åHõiOK«_»O`À
qâ◊fiHõ~°‡‰õΩ HÀÑÖ=zÛ „Ñ¶¨∞`åzx â◊¥„^ŒÜ≥∂xÜ«∞O^Œ∞ Ñ¨Ù@ì=∞x â◊Ñ≤¿ãÎ,
h=Ù Éè∂í Ö’Hõ=ÚÖ’ Ñ¨_`» å=x Ñ¨~ã° Ê¨ ~°O âßáêÅ∞ ÃÑ@∞ì‰Ωõ #QÍ qâ◊fiHõ~‡°
„ÉÏÇ¨Ï‡}∞xQÍ [x‡Oz „Ñ¨Ü∂« QÆÖ’ [Ñ¨=Ú KÕã∞¨ H˘O@∂O_Õ"å_»∞. Ñ¶∞¨ $`åz
QÀÑ¨HÍO`«QÍ „Ñ¨Ü«∂QÆÖ’ qâ◊fiHõ~°‡‰õΩ Hõ#Ñ¨_çOk. Ñ¨Ó~°fi=$`åÎO `«=Ú
`≥Å∞ã¨∞‰õΩx P"≥∞`À ~°q∞OKå_»∞. "åiH˜ Ñ¨Ù\˜ì# ãÖ`å#"Õ∞ HõOK«~°∞Å∞,
=„_»OQÆ∞Å∞, ã¨fi~°‚HÍ~°∞Öˇ·<å~°x „|."≥· Ñ¨Ù~å}=ÚÖ’ K≥Ñ¨Ê|_çOk.
719. „|Ç¨Ï‡‰õΩ Ñ¨Ó*Ï~°›`« ÖËHõáÈ=_»O HÍ~°}=Ú Uq∞\˜ ?
„|Ç¨Ï‡ `˘_»#∞O_ç <å~°^Œ∞_»∞ Ñ¨Ù\Ïì_»∞. „|Ç¨Ï‡ <å~°^Œ∞x`À h=Ù
ã¨$+≤ì KÕÜ∞« =∞x K≥áêÊ_»∞. <å~°^∞Œ _»∞ nxH˜ x~åHõiOz <Õ#∞ ãÖ™ê~°|O^èŒ
=ÚÖ’ „Ñ¨"tÕ OK«#∞. HÍ=Ù<å <Õ#∞ ã¨$+≤ì KÕÜ∞« #x u~°ã¯¨ iOK«QÍ „|Ç¨Ï‡‰õΩ
HÀÑÖ=zÛ h=ÙHÍ=Ú‰õΩ_»∞"≥· â◊¥„^ŒÜ∂≥ xÜ«∞O^Œ∞ [x‡OK«=∞x â◊ÑO≤ Kå_»∞.
<å~°^Œ∞_»∞ HÀÑ≤Oz h‰õΩ Ñ¨Ó*Ï^Œ∞Å∞ ÖË‰õΩO_»∞#x „ÑüâßÑÖ WKåÛ_»x
„|Ç¨Ï‡ "≥·=~°Î Ñ¨Ù~å}=ÚÖ’ K≥Ñ¨Ê|_çOk.
XHõ™êi „|Ç¨Ï‡‰õΩ, q+¨μ=‚ ÙÅ∞ `«=∞Ö’ Z=~°∞ Jkè‰Ωõ Å<Õ q+¨Ü∞« OÃÑ·
"å^Œ∞ÖÏ_»∞‰õΩO@∞O>Ë "åi Z^Œ∞@ „|Ç¨‡O_»"≥∞ÿ# `Õ[ã¨∞û`À XHõ eOQÆO
Pq~°ƒùqOzOk. ^•x P^ŒºO`«=ÚÅ∞ K«∂_»_®xH˜ W^ŒÌ~°∞ „|Ç¨Ï‡ ÃÑ·H˜,
q+¨μ‚=Ù „HÕ^Œ"≥·Ñ¨Ù "≥àÏ§~°∞. Z=Ô~·`Õ ^•x z=~° =~°‰õΩ "≥à◊`å~À "åiH˜
Ô~O_»="å~°∞ ã¨=∞ã¨¯iOz, Ñ¨ÓlOKåÅx ÑÖ^≥O "Õã¨∞‰õΩ<åfl~°∞. ZO`«
HÍÅxH˜ ^•x `«∞kx KÕ~°ÖË^Œ∞. „|Ç¨Ï‡‰õΩ ÃÑ·#∞O_ç XHõ "≥ÚQÆe Ñ¨Ù=Ùfi
HõxÑ≤Oz KåÖÏHÍÅO #∞O_ç D ãÖÎ ÉèOí "≥Ú^ŒÅ∞ K«∂_®Åx „Ñ¨Ü∞« uflã¨∞<Î åfl
Jk ™ê^èŒºO HÍÖË^Œx K≥Ñ≤ÊOk. q+¨Ü«∞O `≥eã≤# „|Ç¨Ï‡ ^•x "≥Ú^ŒÅ∞#∞
350 QÀÑ¨Ù~°O....
`å#∞ K«∂ã≤#@∞¡ J|^ŒúO K≥Ñ¨Ê_®xH˜ xâ◊Û~ÚOK«∞‰õΩx `«#‰õΩ ™êHõΔ ºOQÍ
LO_»=∞x "≥ÚQÆeÑ¨Ù=Ùfi#∞ HÀ~å_»∞. q+¨μ‚=Ù`À `å#∞ Hõ_»Ñ¨_ç =~°‰õΩ
"≥àÏ§#x K≥ÑÊ¨ QÍ q+¨μ=‚ Ù „|Ç¨Ï‡‰õΩ #=∞ã¨¯iO Kå_»∞. JO`«t=Ù_»∞ „Ñ¨`º« Hõ"Δ ∞≥ ÿ
„|Ç¨Ï‡ J|^ŒúO P_®_»x K≥Ñ≤Ê „|Ç¨Ï‡‰õΩ Ñ¨Ó*Ï~°›`« ÖË‰õΩO_® â◊Ñ≤OKå_»∞.
„|Ç¨Ï‡‰õΩQÆÅ S^Œ==ÚYO QÍ~°ÉÌ =íè ÚYO J~ÚOk. „|Ç¨Ï‡ t=Ùx „áêiúOz
âßÑ¨q"≥∂K«=∞O HÀ~°∞HÀQÍ Ü«∞[˝=Ú ÅO^Œ∞ =∂„`«"∞Õ Ñ¨Ó*Ï~°›`« LO@∞Ok
HÍx W`«~° HÍ~°º„Hõ=ÚÅÖ’ Ñ¨Ó[Å∞O_»=x J#∞„QÆÇ≤ÏOKå _»x t=Ñ¨Ù~å
}OÖ’ K≥Ñ¨Ê|_çOk.
5 =∞¿ÇÏâ◊fi~°∞x *’ºui¡OQÆO „|Ç¨Ï‡`À ''h‰õΩ =~°q∞K≥^ŒÌ#∞ HÀ~°∞
H˘=∞‡Ok——. „|Ç¨Ï‡ `å#∞ Jkè‰õΩ_»∞QÍ LO_®Å<Õ HÀiHõ`À t=Ùx `«#‰õΩ
‰õΩ=∂~°∞xQÍ [x‡OK«=∞x HÀ~å_»∞. t=ÙxH˜ HÀÑÖ=zÛ „|Ç¨Ï‡‰õΩ Ñ¨Ó*Ï~°›`«
ÖË‰Ωõ O_® â◊ÑO≤ Kå_»x =∞~˘Hõ Ñ¨Ù~å} Hõ^#Œä O. „|Ç¨Ï‡ q+¨μ‚ =∞¿ÇÏâ◊fi~°∞ÅÖ’
=ÚH˜Îx HõeyOKÕ"å~°∞ Z=fi~°∞ Jx =Ú#∞Å‰õΩ ãÖ^ÕÇ¨ÏO~åQÍ, nxx
x~åú~} ° KÕÜ∞« _®xH˜ Éè$í QÆ∞=Ùx xÜ«∞q∞O Kå~°∞. =ÚO^Œ~Q° Í „|Ç¨Ï‡ =^Œ‰Ì Ωõ
=zÛ# Éè$í QÆ∞=Ù „|Ç¨Ï‡ J#∞=∞u ÖË‰Ωõ O_® J`«x ã¨=∞HõOΔ Ö’ ‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞.
D HÍ~°}OQÍ „|Ç¨Ï‡ Éè$í QÆ∞=ÙÃÑ· HÀÑ¨ Ñ¨_®¤_∞» . h=Ù ~°*’QÆ∞} „Ñ¨^•è #∞_»=Ù.
=ÚH˜xÎ W=fiÖË=Ù h‰õΩ Ö’Hõ=ÚÖ’ Ñ¨Ó[ÖË‰Ωõ O_»∞#∞ QÍHõ! Jx â◊ÑO≤ z#@∞¡
=∞Ç¨ÉèÏQÆ=`«OÖ’ K≥Ñ¨Ê|_çOk.
=~°=ÚÅ∞ HÀi `«Ñã¨ ∞¨ û KÕã#≤ ~åHõãΔ ∞¨ ÅO^ŒiH˜ =~°=ÚÅ∞ W=fi_»O,
P =~°|ÅO`À Ö’HÍÅ‰õΩ ÉÏ^èÅŒ ∞HõeyOK«_O» , Wk Ç≤Ï~°}ºHõâÑ◊ Ù¨ _»∞ ^ŒQ~æÆ °
#∞O_ç ~å=}∞x =~°‰Ωõ ™êQÆ_O» , "åix ãÖÇ¨ÏiOK«_®xH˜ q+¨μ=‚ Ù qq^èŒ
J=`å~°=ÚÅ∞ Z`«Î=Åã≤ ~å=_»O`À áê@∞ „|Ç¨Ï‡~åHõΔã¨∞Å‰õΩ =~°=ÚÅ∞
WKÕÛ ^Õ=ÙxH˜QÍ „|Ç¨Ï‡^Õ=Ùx JÑ¨MÏºuH˜ HÍ~°}=∞=fi_»O`À Ñ¨Ó[Å∞
`«yáæ È~Ú#@∞¡ K≥ÑC¨ HÀ=K«∞Û#∞.=~°=Î ∂#OÖ’ ^ÕâO◊ "≥Ú`«OÎ g∞^Œ „|Ç¨Ï‡‰õΩ
~å[™ê÷<Ö£ ’x Pr‡~üÖ’ Ñ¨Ù+¨¯~°ã~¨ ã° ∞¨ û „áêO`«OÖ’ XHõ^"Õ åÅÜ«∞O =∂„`«"∞Õ
HõxÑ≤™ÈÎOk. JÖÏ<Õ PO„^èŒ„Ñ¨^ÕâòÖ’ QÆ∞O@∂~°∞lÖÏ¡Ö’x QÆ∞O@∂~°∞
Ñ¨@ì}=Ú#‰õΩ ã¨∞=∂~°∞ 20 H˜.q∂. ^Œ∂~°=ÚÖ’ KÕ„É’Å∞ „QÍ=∞=Ú
K«`«∞~°∞‡Y „|Ç¨Ï‡eOˆQâ◊fi~åÅÜ«∞O L#flk. Z‰õΩ¯= =∞Ok Éèí‰õΩÎÅ∞ QÆ∞~°∞
"å~°=Ú<å_»∞ ãÖ^Œi≈™êÎ~∞° . qkè„"å`« =∂~°∞ÛHÀ"åÅO>Ë D ^Õ"åÅÜ«∞=Ú
ãÖ^Œi≈OK« =Åã≤#^Õ !
QÀÑ¨Ù~°O..... 351
ã¨$+≤ì ã≤÷uÅÜ«∞ HÍ~°∞Å∞QÍ „|Ç¨Ï‡, q+¨μ‚, =∞¿ÇÏâ◊fi~°∞Å∞. giÖ’
~°HõΔ} =ÚMÏº=ã¨~°O Hõ#∞Hõ ~°HõΔ}#∞WKÕÛ q+¨μ‚=Ù JO^ŒiH˜ P~å^èŒ∞º_»∞.
r=<åxH˜ =ÚMÏº=ã¨~=° ∞~Ú# ãÖÑ¨^ÅŒ ‰õΩ Jkèëêª#"≥∞#ÿ ÅH©Δ ‡^Õq q+¨μ‚
=¸iÎ ÉèÏˆ~º J=fi_»O`À q+¨μ‚=Ùx JO^Œ~°∞ „áêiú™êÎ~°∞.
t=Ù_»∞ ÅÜ«∞HÍ~°‰Ωõ _»∞. =∞~°}=∞O>Ë JO^ŒiH˜ ÉèÜ í ∞« "Õ∞. =∞~°}O
HÍ"åÅx ™ê=∂#ºOQÍ Z=~°∞ J_»QÆ~°∞ HÍx =∞~°}O ^Œ∂~°O KÕÜ«∞=∞x
ÖË^• "≥∂HõΔO „Ñ¨™êkOK«=∞x t=Ùx „áêiú™êÎ~°∞.
D „áê~°ú#Åxfl Ñ¨Ù\˜ì# `«~°∞"å`«. Ñ¨Ù\˜ìOKÕ ^Õ=Ù_»∞ „|Ç¨Ï‡ Ñ¨Ù@ìHõ
=ÚO^Œ∞ PÜ«∞##∞ „áêiúOKÕ J=HÍâ◊=ÚÖË^∞Œ . Ñ¨Ù\Õì KÕ „|Ç¨Ï‡#∞ Ñ¨Ù\Õì K«
=∞x Z=~°∞ „áêiúOK«~∞° ZO^Œ∞HõO>Ë uiy Ñ¨Ù\Ïì ÅO>Ë „Ñ¨ã∞¨ `Î O« =∞~°}O˜
Kåe. „Ñ¨ã∞¨ `Î O« =∞~°}O˜ K«_O» Z=fiiH˜ W+Öì HÍ^Œ∞. =∞~°}O˜ z# `«~∞° "å`«
Ñ¨Ù\˜ìOK«=∞x „|Ç¨Ï‡#∞ „áêiúOK«ÖË~°∞. D `«`åfixfl J~°úO KÕã¨∞HÀ=_®xH˜
„|Ç¨Ï‡ *Ï˝#OHÍ"åe. Wk UH˘kÌ =∞Ok =∞Ç¨#∞ÉèÏ=ÙÅHÀ `«ÑÊ¨ q∞ye#
"åiH˜ ™ê^èŒºOHÍ^Œ∞. `«=∞HÀiHõÅ∞ f~°Û=∞O@∂ „áê~°ú#Å∞ KÕ¿ã"å~°∞
t=ˆHâ◊=ÙÅ#∞ „áêiúOK«_»O „áê~°OaèOKå~°∞. t=ˆHâ◊=ÙÅ<Õ ãÖÑ¨^ŒÅ‰õΩ,
"≥∂HõΔ=Ú HÀãÖ „áêi÷OK«_»O`À „|Ç¨Ï‡‰õΩ Ñ¨Ó*Ï~°›`« ÖË‰õΩO_® áÈ~ÚOk.
Ö∫H˜HõOQÍ PÖ’z¿ãÎ W^Õ „Ñ¨^è•#"≥∞ÿ# HÍ~°}=∞x K≥Ñ¨Ê=K«∞Û#∞.
720. „|Ç¨Ï‡‰õΩ S^Œ∞ =ÚMÏÅ∞<åflÜ«∂ ?
„|Ç¨Ï‡‰õΩ "≥Ú^Œ\’¡ 5 =ÚMÏÅ∞ LO_Õq. <åÅ∞QÆ∞ k‰õΩ¯Å"≥·Ñ¨Ù 4,
T~°úfiOQÍ XHõ\ ˜ LO_Õk. XHõ™êi „|Ç¨Ï‡QÆ~°fiO`À t=Ùx ^Œ∂+≤OKå_»∞.
HÀÑ≤Oz# t=Ù_»∞ HÍÅÉè̌·~°=Ùx Ñ¨Ù\ì̃Oz ^Œ∂+≤Oz# t~°ã¨∞û#∞ #~°Hõ=∞x
P*Ï˝Ñ≤O Kå_»∞. nxH˜ ÉèíÜ«∞Ñ¨_ç# „|Ç¨Ï‡ `«# S^Œ= t~°ã¨∞û t=Ùx ^ŒQÆæ~°
Ñ¨_®Åx ^•x`À t=Ù_»∞ aèHÍΔ @# KÕÜ∞« =∞x t=Ùx HÀ~å_»x ™ê¯O^äÑŒ Ù¨ ~å
}O HÍjYO_» =ÚÖ’ K≥Ñ¨Ê|_çOk.
Ñ¨Ó~°fiO ^Õ"åã¨∞~° Ü«Ú^ŒOú [iˆQ ãÖ^Œ~ƒ° Où Ö’ „|Ç¨Ï‡‰õΩ QÍ~°ÉÌ =íè ÚY
PHÍ~°OÖ’L#fl 5==ÚYO LO_Õk. Jk ^•#=ÙÅ`À g∞~°∞ ÉèÜ í ∞« Ñ¨_H» Oõ _ç.
<Õ#∞ ^Õ=`«Å#∞ „q∞Oy"Õ™êÎ#∞ Jx J<åfl_»∞. Jk q#fl ^Õ=`«Å∞ t=
q+¨μ‚=ÙÅ`À K≥áêÊ~°∞. t=Ù_»∞ „|Ç¨Ï‡Ü≥ÚHõ¯ 5= t~°ã¨∞û#∞ YO_çOKå_»∞.
P t~°ã¨∞û áê`«à◊=ÚÖ’ Ñ¨_çOk. Pt~°ã¨∞û YO_çOK«|_ç# „áêO`«"Õ∞
„|Ç¨Ï‡f~°úO.
352 QÀÑ¨Ù~°O....
„áê~°OÉèOí Ö’ „|Ç¨Ï‡‰õΩ XHõ t~°¿ãû LO_Õ^xŒ `«^#Œ O`«~° HÍÅOÖ’
5t~°ã∞¨ ûÅ∞ L^Œƒqù Oz#@∞¡ Ñ¨Ù~å} Hõ^#Œä O. „|Ç¨Ï‡ ã¨$+≤xì ÃÑOá⁄OkOK«
_®#H˜ `«# ^ÕÇ¨ÏO #∞O_ç â◊`«~°∂Ñ¨J<Õ ¢ã‘Îx ã¨$+≤ìOKå_»∞. J`«ºO`«
ã¨∞O^Œ~° ~°∂ÑÖ Hõey# D"≥∞ "åH±, ã¨~°ã¨fiu. JuÖ’Hõ ã¨∞O^ŒiÜ≥ÿ∞#
D"≥∞#∞ „|Ç¨Ï‡ "≥∂Ç≤ÏOz `«^ÕHõ ^Œ$+≤ì`À K«∂_»™êQÍ_»∞. „|Ç¨Ï‡ ^Œ$+≤ìH˜
ã≤QÆ∞æÑ¨_ç# ã¨~°ã¨fiu J`«x ^Œ$+≤ìH˜ ^Œ∂~°OQÍ LO_»_®xH˜ q∞ye#
k‰õΩ¯Å"≥·Ñ¨Ù uiy`Õ P "≥·Ñ¨Ù K«∂_»_®xH˜ Z_»=∞, ‰õΩ_ç"≥·Ñ¨ÙÅ, "≥#∞Hõ"≥·Ñ¨Ù
t~°ã¨∞ûÅ#∞ ã¨$+≤ìOK«∞ ‰õΩ<åfl_»∞. P"≥∞ ÃÑ·H˜"≥o`Õ ÃÑ·# XHõt~°ã¨∞û
6 U~°Ê_çO^Œx D q^èŒOQÍ 5 t~°ã¨∞ûÅ∞ U~°Ê_®¤Ü«∞x Ñ¨Ù~å} Hõ^äŒ#O.
"å}˜Ñ¨Ù~°O^Œ~°∞Å ãÖ`å#O =~°Î=∂# ã¨$+≤ìH˜ HÍ~°‰õΩ_≥·# ã¨fiÜ«∞OÉèí∂
=∞#∞=Ù.
721. #~°<å~åÜ«∞}∞Å∞ Z=~°∞ ?
^è~Œ ∞° ‡xÑ¨Ù„`«∞Å∞. Ç≤Ï~°}ºHõâÑ◊ Ù¨ x ãÖÇ¨ÏiOz# `«~∞° "å`« #~°ãO≤ Ç¨=
`å~°O ~Ô O_»∞ ÉèÏQÍÖˇO· k. #~°~∂° Ñ¨=Ú #~°∞_»∞, ã≤OÇ¨Ï~°∂Ñ¨=Ú <å~åÜ«∞
}∞_»∞ JÜ«∂º~°∞. g~°∞ |^Œs=#OÖ’ `«Ñã¨ ∞¨ û KÕã∞¨ ‰õΩO@∞O>Ë P `«Ñã¨ ∞¨ û#∞
K≥_»H˘@ì _®xH˜˜ WO„^Œ∞_»∞ JÑ¨û~°ã¨Å#∞ ÑÖÑ¨QÍ, <å~åÜ«∞}∞_»∞ `«#
T~°∞=Ù#∞ QÀ~°∞`À wHõQÍ JHõ¯_»#∞O_ç ã¨∞O^Œ~°"≥∞ÿ# XHõ ¢ã‘ÎÑ¨Ù\˜ìOk.
T~°∞=ÙÅ#∞O_ç Ñ¨Ù\Õì k Hõ#∞Hõ P"≥∞ T~°fit J~ÚOk. D"≥∞#∞ K«∂ã≤#
JÑ¨û~°ã¨Å∞ ã≤QÆ∞æ`À "≥#∞Hõ‰õΩ "≥o§áÈÜ«∂~°∞. gi =^Œú PÜ«Ú^èŒ=ÚÅ∞
LO_»_»OK«∂ã≤# „Ñ¨Ç¨¡^Œ∞_»∞ gi`À "åkOz Ü«Ú^•úxH˜ kQÍ_»∞. ZO`«
áÈi<å QÔ Å=HõáÈ=_»O`À q+¨μ=‚ Ù#∞ „áêi÷OK«QÍ ™êfiq∞„Ñ¨`º« Hõ"Δ ∞≥ ÿ #~°<å~å
Ü«∞}Å∞ q+¨‚fiOâ◊=Ú "å~°x, "å~°∞ J*ËÜ«ÚÅx K≥ÃÑÊ#∞.
Ñ¨Ó~°fi=Ú ã¨ÇÏ¨ „ã¨H=õ K«∞_»<Õ ~åHõãΔ ∞¨ x â◊s~°OÃÑ· "≥~Úº Hõ=K«=ÚÅ∞
LO_Õq. "åxx ãÖÇ¨ÏiOK«_®xH˜ Z=fiiH˜ â◊H˜Î LO_Õk HÍ^Œ∞. gxx
ãÖÇ¨ÏiOK«_®xH˜ #~°<å~åÜ«∞}∞Å∞ `«Ñ¨ã¨∞û KÕã¨∂Î #~°∞_»∞ "≥~Úº
ãÖ=`«û~° =ÚÅ∞ `«Ñ¨ã¨∞ûKÕã≤ Ü«Ú^•úxH˜ "≥à◊§QÍ<Õ <å~°Ü«∞}∞_»∞ `«Ñ¨ã¨∞û
KÕÜ∞« _»O, <å~åÜ«∞}∞_»∞ "≥~ÚºãÖ=`«û~°=ÚÅ∞ `«Ñã¨ ∞¨ ûKÕã≤ Ü«Ú^Œ=ú Ú#‰õΩ
"≥àQ¡◊ Í<Õ #~°∞_»∞ Ü«Ú^Œ=Ì Ú =∂x `«Ñã¨ ∞¨ û‰õΩ "≥à§◊ _»O Dq^èOŒ QÍ ã¨ÇÏ¨ „ã¨H=õ
K«∞x 999 Hõ=KåÅ∞ ÉèËkOKå~°∞. `«~°∞"å`« [#‡Ö’ XHõ¯ Hõ=K«OÖ’
Hõ~°∞‚xQÍÑ¨Ù@ìQÍ, #~°<å~åÜ«∞}Å∞ Hõ$ëê‚~°˚#∞Å∞QÍ [x‡Oz Hõ~°∞‚}˜‚
K«Oáê~°∞.
QÀÑ¨Ù~°O..... 353
722. PÜ«Úˆ~fi^Œ P^Œ∞º_»∞ Z=~°∞ ?
PÜ«Úˆ~fi^•Kå~°∞º_»∞. H©Δ~°™êQÆ~°=∞^èŒ#OÖ’ KÕuÖ’ HõÅâ◊O`À
Ñ¨Ù\˜#ì "å_»∞. DÜ«∞#ˆH J|∞˚_<» Õ ¿Ñ~°∞LOk. XHõ™êi HÍj~åA ^è#Œ ∞fi_»∞
<å~åÜ«∞}∞x J#∞„QÆÇÏ¨ O HÀãÖ `«Ñã¨ ∞¨ ûKÕ™ê_»∞. `«Ñã¨ ∞¨ û‰õΩ "≥∞zÛ# <å~å
Ü«∞}∞_»∞=~°O HÀ~°∞ HÀ=∞#QÍ 'hJOâ◊`À Ñ¨Ù„`«∞_»∞— HÍ"åÅx J_çQÍ_»∞.
Éè∂í Ö’HõOÖ’ „Ñ¨[Å∞ qq^èŒ ~ÀQÍÅ`À ÉÏ^èÑŒ _¨ _» O» K«∂ã≤ ^ŒÜ∞« `À <å~åÜ«∞
}∞_»∞ `«#JOâ◊QÍ '^èŒ#fiO`«i— J=`å~°OÖ’ HÍj~åA Ñ¨Ù„`«∞xQÍ [x‡O
Kå_»∞. Éèí~°^•fiAx =^ŒÌ PÜ«Úˆ~fi^Œâß¢ã¨ÎO <Õ~°∞Û‰õΩ<åfl_»∞.
723. =∞Ç¨q+¨μ‚=Ù "åÇ¨Ï#=Ú Z=~°∞ ?
Ñ¨H˜Δ~åA. N=∞Ç¨q+¨μ‚=Ù "åÇ¨Ï#=Ú. J#∂~°∞_ç ™È^Œ~°∞_»∞.
J`«ºO`« |Åâße. `«e¡ q#`« HÍ|\˜ì "≥·#`ÕÜ«Ú_»x JO\Ï~°∞. `«O„_ç
Hõâ◊ºÑ¨Ù_»∞. WO„^Œ∞}˜‚ F_çOz J=∞$`«O `≥zÛ `«e¡H˜ ^•ã¨ºq=ÚH˜Î KÕ™êÎ_»∞.
W`«_ç Ô~Hõ¯Å∞ QÆ\ ˜ì`«#O=Å¡ QÆ~°∞_»∞x ã¨∞Ñ¨~°∞‚_»∞ JO\Ï~°∞. =∞}˜<åQÆ∞_»<Õ
âı+μ¨ x ‰õΩ=∂~°∞_»∞ qÇ¨Ïiã¨∞OÎ _»QÍ QÆ~∞° _»∞_»∞ P áê=Ú#∞ <À@ Hõ~∞° K«∞‰õΩx
=zÛOk. Pã¨~Ê° =Ú t=Ùx „áêi÷OzOk. t=Ù_»∞ Páê=Ú#∞ q_çÑO≤ K«=∞x
#Okx ÑÖÑ¨QÍ, #Ok q+¨μ‚=Ù`À K≥ÃÑÊ#∞. q+¨μ‚=Ù K≥Ñ≤Ê<å QÆ~°∞_»∞_»∞
P áê=Ú#∞ =^ŒÅÖË^Œ∞. h=Ù |ÅÇ‘Ï#∞_»=Ù Hõ=∞‡x q+¨μ‚=Ù â◊Ñ≤OK«QÍ,
QÆ~°∞_»∞_»∞ q+¨μ‚=Ù#∞ â◊~°}∞ HÀ~°QÍ h=Ù t=Ùx „áêiÌOK«=∞x K≥áêÊ_»∞.
t=Ùx =^Œ‰Ì Ωõ "≥o§ "Õ_∞» H˘#QÍ h=Ù Q“`«q∞Ö’ ™êfl#=Ú KÕã≤ „áêi÷OK«=∞x
K≥áêÊ_»∞. W`«_»∞ ™êfl#OKÕã≤ t=Ùx „áêiúOK≥#∞. QÆ~°∞_»∞_»∞ ™êfl#O KÕã≤#
KÀ@∞ QÆ~°∞_»f~°ú=∞x „|Ç¨Ï‡ Ñ¨Ù~å}=ÚÖ’ K≥Ñ¨Ê|_çOk. HÍoOk #kÖ’
„Ñ¨"Õt¿ãÎ =∞~°}˜ ™êfi=x ™œÉèí =∞Ç¨Ïi¬ QÆ~°∞`«‡O`«∞}˜‚ â◊Ñ≤™êÎ_»∞. Wk
K«∂ã¨∞‰õΩ<Õ HÍmÜ«∞=∞<Õ ã¨~Ê° =Ú W`«xH˜ ÉèÜ í ∞« Ñ¨_ç P =∞_»∞QÆ∞Ö’ ^•‰õΩ¯O
@∞Ok. W`«_»∞ r=¸`«"åÇ¨Ï#∞}˜‚ ~°H˜Δ™êÎ_»∞.
^Õ"åÅÜ«∂ÅÖ’ QÆ~°∞_»∞x q„QÆÇ¨Ï=Ú "≥∂HÍà◊§ÃÑ· ‰õÄ~°∞Ûx #=∞™ê¯~°
=Ú„^ŒÖ’ HõxÑ≤ã∞¨ OÎ k. 2,4,8 KÕ`∞« Å∞ LO\Ï~Ú KÕ`∞« ÅÖ’ â◊OY=Ú. K«„Hõ=Ú,
HõuÎ,ã¨~°Ê=Ú =∞iÜ«Ú J=∞$`«áê„`« ^èŒiOz#@∞¡#fl H˘xfl q„QÆÇ¨Ï=ÚÅ∞
HõxÑ≤™êÎ~Ú.
724. =∞Ç¨q+¨μ‚=Ù âı+¨áê#∞Ê Pkâı+¨μ_»∞ Z=~°∞ ? âıëê„k ZÖÏ U~°Ê_ç#k ?
âı+¨μ_»∞ Hõ„^Œ∞= ‰õΩ=∂~°∞_»∞. `«O„_ç Hõâ◊ºÑ¨Ù_»∞. `«# `«e¡ q#`«#∞,
`«=Ú‡Å‰õΩ KÕã≤# J^èŒ~å‡xH˜ ‰õΩÑ≤`«∞_≥· "åix q_çz „|Ç¨Ï‡#∞ QÆ∞iOz
354 QÀÑ¨Ù~°O....
`«Ñ¨ã¨∞ûKÕ™ê_»∞. „|Ç¨Ï‡„Ñ¨`«ºHõΔ"≥∞ÿ h=Ù ã¨`«º^èŒ~°‡ x~°`«∞_»=Ù. h=Ù Éèí∂ÉèÏ~°
=Ú#∞ =Ç≤ÏOK«∞, QÆ~°∞_»∞x`À ãŸº=Ú KÕÜ«Ú=∞x P^ÕtOKå_»∞. Éèí$QÆ∞
=∞Ç¨Ïi¬ âßÑÖ=Å¡ |Å~å=∂=`å~°O HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok.
âı+¨μ_»∞ ã¨~°æ=ÚÖ’ q+¨μ‚x ^•fi~°=Ú=^ŒÌ HÍÑ¨ÖÏHÍã¨∞ÎO_»QÍ, q+¨μ‚
^Œ~°≈<å~°ÌO=zÛ# "åÜ«Ú=Ù#∞ J_»¤yOK«QÍ, QÆ~°∞_»∞x u~°ã¨¯iOz =ÚO
^Œ∞‰õΩ áÈ=_®xH˜ „Ñ¨Ü«∞uflOK«QÍ "åi~°∞=ÙiH˜ áÈ~å\ÏxH˜ ky `«=∞
|ÖÏxfl ÑïH˜ΔOK«∞HÀ=_»O „áê~°OaèOKå~°∞. ãÖk_çH˜ q+¨μ‚=Ù |Ü«∞@‰õΩ
=zÛ, âı+μ¨ _»∞ "Õ∞~°∞=Ù ‰õΩ=∂~°∞_≥#· "≥OHõ\Ï„kx K«∞@∞ì‰Ωõ #∞#∞. "åÜ«Ú=Ù
7 ^•xx Hõ^ŒÖÏÛe. Hõke`Õ "åÜ«Ú=Ù, Hõ^ŒÅHõáÈ`Õ âı+¨μ_»∞ |Å=O`«∞_»x
K≥ÃÑÊ#∞. âı+¨μ=Ù "≥OHõ\Ï„kx QÆ\ ˜ìQÍ K«∞@∞ìH˘#QÍ "åÜ«Ú=Ù ^•xx
Hõ^ŒeÛ ^Œ∂~°OQÍ qã≤~å_»∞. âı+¨μ=Ù zO`«`À ã¨fi~åæxH˜áÈ=Hõ qKå~°O`À
LO_»QÍ q+¨μ‚=Ù J`«xx F^•ˆ~Û_»∞. âı+¨μ_»∞ J^Õ Ñ¨~°fi`«OÃÑ· LO_»_»O`À
J^Õ âıëê„k J~ÚºO^Œx "ÕOHõ>Ëâ◊fi~° =∞Ç¨Ï`«‡ºOÖ’ K≥Ñ¨Ê|_çOk.
725. q+¨μ‚=¸iÎ PÜ«Ú^èŒ=Ú áêOK«[º=Ú „áêâ◊ã¨Îº=Ú Uq∞\˜ ?
N=∞Ç¨q+¨μ=‚ Ù PÜ«Ú^è=Œ Ú. ÑÖK«[#∞_»<Õ ~åHõãΔ ∞¨ x â◊s~°=ÚÖ’
L#fl â◊OY=Ú. |Å~å=∞Hõ$+¨μÅ‚ QÆ∞~°∞"≥#· ™êOnÑ¨Ùx Ñ¨Ù„`«∞_»∞ „Ñ¨ÉÏè ã¨f~°Ì
=Ú# [ÅHÍÖÏ\ÏÅ∞ P_»∞`«∞O_»QÍ XHõ ÔH~°@=Ú "åxx H˘@ìQÍ
ã¨=Ú„^Œ=ÚÖ’H˜ H˘@∞ì‰õΩáÈ~Ú h\˜Ö’ =ÚxyáÈ=QÍ ÑÖK«[#∞_»∞
„q∞OQÍ_»∞. ™êOnÑ¨ÙxH˜ QÆ∞~°∞^ŒH˜Δ}QÍ `«# Ñ¨Ù„`«∞x HÀ~°QÍ |Å~å=∞
Hõ$+¨μ‚Å∞ ã¨=Ú„^Œ∞x =^ŒÌ‰õΩ "≥o§ QÆ∞~°∞Ñ¨Ù„`«∞x W=∞‡xHÀ~å_»∞. „Ñ¨ÉèÏã¨
f~°ú=Ú# L#fl áêOK«[#∞º_»∞ „q∞OQÍ_»x ã¨=Ú„^Œ∞_»∞ K≥Ñ¨ÊQÍ „Ñ¨ÉèÏã¨
f~°=ú ÚÖ’ky ÑÖK«[#∞_çfl K«∂ã≤ "åx`À áÈ~å_ç pbÛ"Õ™ê_»∞. JO^Œ∞#fl
â◊OMÏxfl NHõ$+¨μ‚_»∞ fã¨∞‰õΩx Ü«∞=∞Ñ¨ÙiH˜ "≥o§ P â◊OMÏxfl T^•_»∞.
P <å^•xH˜ LeH˜¯Ñ¨_#ç Ü«∞=∞^è~Œ ‡° ~åA NHõ$+¨μ_‚ ∞» =zÛ# Ñ¨xx `≥Å∞ã¨∞
‰õΩx ™êOnÑ¨Ùx Ñ¨Ù„`«∞x WzÛ ÑÖÑ≤OKå_»x N=∞Ç¨ÉèÏQÆ=`«=ÚÖ’
K≥Ñ¨Ê|_çOk.
726. ^ŒOÑ¨`«∞Å =∞^èŒº J#∞~åQÆ=ÚÃÑOKÕ J~°÷<åsâ◊fi~å=`å~°O ZÖÏ =zÛOk ?
„|Ç¨Ï‡ „Ñ¨[Å#∞ ã¨$+≤Oì Kå_»∞ HÍx "åà◊√§ Z^Œ∞QÆ∞ ÉÁ^Œ∞QÆ∞ ÖË‰Ωõ O_®
LO_ç áÈÜ«∂~°∞. P HÍ~°}OQÍ „Ñ¨*’`«ÊuÎ [~°QÖÆ ^Ë ∞Œ . JÑ¨Ù_»∞ PHÍâß"å}˜
''¢ã‘Î Ñ¨Ù~°∞+¨μÅ[O@Å#∞ HõeÊOK«=∞x—— P^ÕtOzOk. HÍx „|Ç¨Ï‡‰õΩ P
QÀÑ¨Ù~°O..... 355
~°∂Ñ¨=Ú Uq∞\’ ZÖÏLO@∞O^À É’^èŒÑ¨_»ÖË^Œ∞. t=Ù}˜‚ „áêiÌOK«QÍ
J#∞„QÆÇ≤ÏOz# t=Ù_»∞, ã¨QÆ=Ú ¢ã‘Î,ã¨QÆ=Ú Ñ¨Ù~°∞+¨ ~°∂Ñ¨=ÚÖ’ HõxÑ≤O
Kå_»∞. `«##∞O_ç â◊H˜Îx q_»nã≤ K«∂Ñ≤OKå_»∞. JÑ¨Ù_»∞ „|Ç¨Ï‡ ''¢ã‘ÎÅ#∞
ã¨$+≤Oì K«_O» <å=Å¡ HÍ=_»O HÍÖË^∞Œ . P â◊HxÎ˜ J#∞„QÆÇÏ≤ OK«=∞x HÀ~å_»∞——.
JÑ¨Ù_»∞ â◊H˜Î Hõ#∞ÉÁ=∞Å #∞O_ç XHõ ^Õq Pq~°ƒùqOzOk. `«HõΔ}"Õ∞ â◊H˜Î
t=Ù_çÖ’ b#"≥∞áÿ È~ÚOk. 'â◊H!Î˜ P„|Ç¨Ï‡ hÔH`· Ñ« ã≤ ∞¨ <Î åfl_»∞. J`«#x J#∞„QÆ
Ç≤ÏOK«∞——=∞x K≥Ñ≤Ê JO`«~åú#O K≥O^•_»∞.J^Õ J~°ú<åsâ◊fi~å=`å~°O.
727. *Ï˝#=Ú „Ñ¨™êkOKÕ ^ŒH˜Δ}Ï=¸iÎ Z=~°∞ ?
Pk QÆ∞~°∞=ÙQÍ K≥Ñ¨Ê|_»¤ =∞¿ÇÏâ◊fi~°∞x ~°∂ÑÖ ^ŒH˜Δ}Ï=¸iÎ.
„|Ç¨Ï‡ q^•º „áêÑ≤HÎ ÀãÖ ã¨#Hõ ã¨#O^Œ<å^Œ∞Å∞ ã¨^•t=Ùx =^Œ‰Ì Ωõ "≥àÏ§~°∞.
P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ t=Ù_»∞ Q“iã¨"Õ∞`«∞_≥· ^Õ=QÆ}ÏÅ =∞^èŒº# <å@ºO KÕã¨∞Î
<åfl_»∞. D #$`«ºw`« q<À^Œ∞_≥·# ãÖ™êi `«=∞‰õΩ „|Ç¨Ï‡q^ŒºÅ#∞ ZÖÏ
É’kè™êÎ_x» J#∞=∂#O`À "≥#H˜¯ uiQÍ~°∞. JÖÏ u~°QQÆ Í<Õ XHõ =∞„iK≥@∞ì
„HÕ^Œ t=Ù_»∞ Ü«Ú=~°∂ÑÖÖ’ ‰õÄ~°∞Ûx =$^Œ∞úÖˇ·# t+¨μºÅ‰õΩ =zÛ#
ãÖ^ÕÇ¨Å#∞ `«# =∞ø#O`À x=$uÎ KÕã¨∞Î<åfl_»∞. PÜ«∞<Õ ^ŒH˜Δ}Ï=¸iÎ.
^ŒH} Δ˜ Ï=¸iÎ ^•fi~å ã¨#Hõ ã¨#O^Œ<å^Œ∞Å∞ „|Ç¨Ï‡*Ï˝#O á⁄Ok#@∞¡ K≥ÑÊ¨
|_çOk.
t=ÙxÜ≥ÚHõ¯ *Ï˝#ã¨fi~°∂ÑÖ ^ŒH}Δ˜ Ï=¸iÎ. =∞Ç¨q+¨μ=‚ Ù Ü≥ÚHõ¯ *Ï˝#
ã¨fi~°∂ÑÖ Ç¨ÏÜ«∞„w"å=`å~°O. t=Ù_»~<ú° åsâ◊fi~° `«`Î« fiO. J~°<÷ åsâ◊fi`«`Î« fiO
~°HõΔ} áê~°≈fiO XHõ\ ˜. "å=∞áê~°≈fiO XHõ\ ˜. ^ŒH˜Δ} JO>Ë ‰õΩ_ç"≥·Ñ¨Ù. Jk
Ñ¨Ù~°∞+¨ ÉèÏQÆO (Ñ¨ÙOÉèÏ=O) "å=∞=∞O>Ë Z_»=∞ÉèÏQÆO „ã‘Î~°∂ÑÖ. XˆH
K≥`· #« º `«`Î fi« O '„ã‘–Î Ñ¨ÙO— ~°∂ÑÖQÍ ~Ô O_»∞ÉèÏQÍÅ~ÚOk. JO^Œ∞Hˆ HÍo^•ã¨
=∞Ç¨ Hõq '„ã‘Î Ñ¨ÙO™ê"å`«‡ÉèÏQ“`Õ aè#fl=¸ˆ~Îã≤ûã¨$HõΔÜ«∂—J<åfl_»∞.
^ŒH}Δ˜ –^ŒHΔõ JO>Ë ã¨=∞~°"÷ ∞≥ #ÿ k Jx ÖÏHõ}Δ H˜ Í~°O÷ . ã¨fi`«O„`«"∞≥ #ÿ ^ŒxJ~°O÷ .
ã¨fi`«O„`«=Ú ã¨fi`«ó „Ñ¨=∂}ã≤^Œú"≥∞ÿOk *Ï˝#"≥ÚHõ¯>Ë. K≥·`«#ºâ◊H˜Î Ô~O_»∞
J‰õΩΔ ÅÖ’ ^ŒH}Δ˜ ÏH˜Δ Ö’<Õ qâı+O¨ QÍ Jaè=ºHõ=Î ∞ø`«∞Ok. `«`åÎ fixH˜ ^ŒH}Δ˜ "≥∞#ÿ
=¸iÎ *Ï˝#â◊H˜Î JO^Œ∞ˆH '*Ï˝#â◊HõÎº=`å~åÜ«∞ ^ŒH˜Δ}Ï =¸~°ÎÜÕ∞ #=∞ó—
JO\Ï~°∞. ^ŒH˜Δ}Ïaè =ÚYOQÍ =@=$HõΔO „HÕ^Œ ‰õÄ~°∞Û#fl =¸iÎ ^ŒH˜Δ}Ï
=¸iÎ 'PKåˆ~ºO„^ŒO— „|Ç¨Ï‡ q^Œº#∞ É’kèOKÕ PKå~°º Ñ¨Ù~°∞+¨μÅO^Œ~°‰õΩ
=¸ÅÑ¨Ù~°∞+¨μ_»∞. ''=∞ø# "åºMÏº „Ñ¨Hõ\ ˜`« Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡`«`«Î fi"£∞—— PÜ«∞#
356 QÀÑ¨Ù~°O....
=∞ø#=Ú„^Œ`À Ñ¨~„° |Ç¨Ï‡ `«`åÎ fixfl É’kèã∞¨ <Î åfl_»∞. t=Ùx *Ï˝#â◊HºÎõ =`å~°O
^ŒH˜Δ}Ï=¸iÎ.
728. JÅH˜; (*Ëºëêª^Õg) Z=~°∞ ?
H©Δ~°™êQÆ~° =∞^èŒ#OÖ’ ÅH©Δ ‡^ÕqHõO>Ë =ÚO^Œ∞ =zÛ#k JÅH˜Δ ‡.
D"≥∞<≥ÖÏ Ñ¨ÓlOKåÖ’ É’^è•Ü«∞# ã¨∂„`åÅÖ’ K≥ÑÊ¨ |_çOk. Ñ¨^Àâ◊`å|ÌO
Hõ<åfl =ÚO^Œ~° D"≥∞#∞ Ñ¨ÓlOKÕ"å~°∞. `«~°∞"å`« HÍÅOÖ’ Wk `«yæ
áÈ~ÚOk. D"≥∞ Ñ¨~åâ◊H˜Î JOâ◊Jx â‹·=Ñ¨Ù~å}OÖ’ K≥Ñ¨Ê|_çOk.
=∞`åO`«~°OÖ’ „|Ç¨Ï‡ =∂#ã¨ Ñ¨Ù„uHõQÍ K≥Ñ¨Ê|_çOk. D"≥∞#∞ HõÑ≤Å∞_»∞
8 q"åÇ¨ÏO KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl_»x giH˜ J^è~Œ ∞° ‡_»<Õ Ñ¨Ù„`«∞_»∞ Hõey#@∞¡ K≥ÑÊ¨ |_çOk.
H˘xfl ^Õ"åÅÜ«∂ÅÖ’ JO^ŒqHÍ~°"≥∞ÿ# =Úãë~°∂ÑÖÖ’, QÍ_ç^ŒÃÑ·
‰õÄ~°∞Ûx KÕuÖ’ pÑ¨Ù~°∞`À LO@∞Ok. Ñ¨`åHõOÃÑ· HÍH˜LO@∞O^Œx K≥Ñ¨Ê
|_çOk. D"≥∞#∞ P~åkèOz# "åiH˜ Hõ+¨ì#ëêìÅ∞ `˘Åy JÃ+ìÂâ◊fi~åºÅ#∞
Hõeyã¨∞OÎ ^Œx K≥ÑÊ¨ |_çOk.D"≥∞<Õ *Ëºëêª^gÕ Jx JO\Ï~°∞. H˘xfl Ñ¨Ù~å}Ï
ÅÖ’ â◊<Õâ◊fi~°∞x ÉèÏ~°ºQÍ =i‚™êÎ~°∞.
729. NHõ$+¨μ‚x „¿ÑÜ«∞ã≤ ~å^èŒ Z=~°∞ ?
NHõ$+¨μ‚x ¿Ñ~°∞ `«Åz# "≥O@<Õ QÆ∞~°∞Î‰õΩ =KÕÛ =∞~À¿Ñ~°∞ ~å^èŒ.
x+¨¯Å‡+¨"≥∞ÿ# „¿Ñ=∞ `«`åfixH˜ ~å^èŒ „Ñü~°∂ÑÖQÍ ~å^èŒ#∞ ¿Ñ~˘¯O\Ï~°∞.
WO„^•}˜ q+¨μÖ‚ ’HõOÖ’ q+¨μ=‚ Ù#∞ Ñ¨ÓlOz ''h `˘_»ÃÑ· ‰õÄ~˘Û#=Öˇ
#<Õ HÀiHõ——#∞ HÀ~°QÍ Éèí∂Ö’Hõ=ÚÖ’ <Õ#∞ Hõ$+¨μ‚_»<≥· [x‡Oz#Ñ¨Ù_»∞ h
HÀiHõ fÔ~Û^Œ#x =~°q∞KåÛ_»∞. â◊z^Õ"Õ ~å^èŒ Jx K≥Ñ¨Ê|_çOk.
Ç¨Ïi=Oâ◊=ÚÖ’ Ñ¨Ù\ì̃# ~å*ˇ·# =$+¨ÉèÏ#∞xH˜ HõàÏ=u^•fi~å Ñ¨Ù\ì̃#
‰õΩ=∂Ô~~· å^è.Œ NHõ$+¨μx‚ H˜ "Õ∞#`«.Î Hõ$+¨μ_‚ ∞» QÀÖ’Hõ=ÚÖ’ L#flÑ¨Ù_»∞ PÜ«∞#
â◊s~°O#∞O_ç Ñ¨Ù\˜ì#k HÍ=_»O`À JO>Ë ~åã¨=Ú#∞O_ç Ñ¨Ù\˜ì#k Hõ#∞Hõ
~å^èŒ J~ÚOk. NHõ$+¨μ‚_»∞ ~å^èŒ#∞ "≥∂Ç≤ÏOKå_»∞. ~å^èŒ â◊s~°=Ú#O^Œe
~À=∞‰õÄÑ¨=ÚÅ#∞O_ç QÀÑ≤HÅõ ∞Ñ¨Ù\Ïì~∞° . ~å^è=Œ ∂^è=Œ ÙÅ „¿Ñ=∞ JÖ∫H˜H=õ Ú,
JÉè∫uHõ"≥∞ÿ#kQÍ MÏºu K≥OkOk. gi ã¨xflÇ≤Ï`« ãÖ|O^èŒ =∂^èŒ∞~°ºO
™ê\˜ÖËxk HÍ#∞Hõ nxH˜ =∞^èŒ∞~°ÉèíH˜Î J<Õ ¿Ñ~°∞=zÛOk.
730. ã¨~°Ê^À+¨ x"å~°}‰õΩ =∂#™ê^Õq Ñ¨Ó[ KÕÜ«∂ÖÏ ?
ã¨~°Ê^À+¨âßOuH˜ KÕ¿ã Ñ¨Ó[ÅÖ’ =ÚYº"≥∞ÿ#k =∂#™ê^Õq Ñ¨Ó[.
Hõâ◊ºÑ¨ „Ñ¨*ÏÑü =∂#ã¨Ñ¨Ù„uHõ =∂#™ê^Õq. D"≥∞ˆH [~°`å¯~°∞=<Õ
QÀÑ¨Ù~°O..... 357
¿Ñ~°∞ LOk. Ñ¨Ó~°fiHÍÅO Éè∂í Ö’HõOÖ’ ã¨~Ê° ÉèÜ í ∞« O Z‰õΩ¯=ÙQÍ LO_»_O» `À
JO^Œ~°∞ Hõâ◊ºÑ¨Ùx â◊~°}∞ "Õ_»QÍ „|Ç¨Ï‡^Õ=Ùx ã¨Ç¨Ü«∞O`À "Õ^•Å#∞O_ç
c*ÏHõΔ~åÅ#∞ ‰õÄiÛ =∞O„`åÅ#∞ ã¨$+≤ìOKå_»∞. "å\˜H˜ Jkèëêª# ^Õ=`«
=∂#™ê ^Õq. =∂#™ê^Õq t=Ùx QÆ∞iOz `«Ñ¨ã¨∞ûKÕÜ«∞QÍ, t=Ùx P[˝
"Õ∞~°‰õΩ Ñ¨Ù+¨¯~° ˆHΔ„`«OÖ’ =¸_»∞ Ü«ÚQÍÅ∞ `«Ñ¨ã¨∞ûKÕã≤Ok. NHõ$+¨μ‚_»∞
ã¨~°fiÖ’Hõ Ñ¨Ól`«=Ù Hõ=∞‡x =~°OWzÛ `å<Õ "≥Ú^Œ@QÍ Ñ¨ÓlOK«QÍ
`«~°∞"å`« â◊OHõ~°∞_»∞ q∞ye# ^Õ=`«Å∞ Ñ¨ÓlOKå~°∞. Hõâ◊ºÑ¨Ù_»∞ D"≥∞#∞
[QÆ`å¯~°∞ =ÚhO„^Œ∞#‰õΩ WzÛ q"åÇ¨ÏO KÕ™ê_»∞.
XHõ<å_»∞ =∂#™ê^Õq X_çÖ’ [~°`å¯~°∞_»∞ x„kã¨∞OÎ _»QÍ ãÖ^è•º
ã¨=∞Ü«∞"≥∞ÿ x`«ºHõ~°‡‰õΩ "Õà◊ q∞OzáÈ`ÀO^Œ#fl HõOQÍ~°∞Ö’ x„kã¨∞Î#fl
Éè~í #Î° ∞ "Õ∞ÖÁ¯Ñ¨QÍ, HÀÑ≤Oz# [~°`å¯~°∞_»∞ P"≥∞x q_çzáÈÜ«∂_»∞. "åiH˜
Hõey# ãÖ`å#"Õ∞ Jã‘Î‰õΩ_»∞. [#"Õ∞[Ü«Ú_»∞ ã¨~°ÊÜ«∂QÆ=Ú KÕã¨∞Î#fl
ãÖ^Œ~ƒ° Où Ö’ WO„^•k ^Õ=`«Å „áê~°#Ì Å`À =∂#™ê^Õq `«# ‰õΩ=∂~°∞_≥#·
Jã‘Î‰õΩx ÑÖÑ≤ Ü«∂QÆ=Ú#∞ PÑ≤OzOk.
731. QÆ}Ëâ◊√x Ñ¨Ù„uHõ ãÖ`À+‘=∂`« Z=~°∞ ?
L`«Î~°ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’ Ñ¨Ó[ÅO^Œ∞‰õΩO@∞#fl =∞~˘Hõ ^Õ=`« ãÖ`À+‘
=∂`«. XHõ™êi QÆ}Ëâ◊ Ñ¨Ù„`«∞Öˇ·# ˆHΔ=∞ ÖÏÉèí=ÚÅ∞ ™È^Œs ™È^Œ~°∞Å =∞^èŒº
J#∞|O^è•xH˜ „Ñ¨fHõQÍ K≥Ñ¨Ê|_ç# ~°HΔÍ|O^èŒ#=Ú `å=Ú KÕã¨∞HÀ"åÅ
#∞O^Œx QÆ}Ëâ◊√x HÀ~°QÍ QÆ}Ëâ◊√x ãÖHõÅÊ=ÚKÕ <Õ„`«=ÚÅ #∞O_ç XHõ
*’ºu "≥Å∞=_ç XHõ ÉÏeHõ ~°∂ÑÖ ^èŒiOzOk. QÆ}Ëâ◊ Ñ¨Ù„`«∞Öˇ·# ˆHΔ=∞
ÖÏÉèí=ÚÅ‰õΩ qâı+¨"≥∞ÿ# ãÖ`À+¨=Ú HõeyOz#k HÍ=_»O`À P"≥∞‰õΩ
ãÖ`À+‘ ^Õ=`«QÍ, ãÖ`À+‘=∂`« J~Ú#@∞¡ K≥Ñ¨Ê|_çOk.
732. [fi~°=ÚÅ∞ x"å~°}‰õΩ j`«ÖÏ^Õq ã¨‡iOKåÖÏ ?
L`«Î~åk#, ÉˇOQÍÖò, Xi™êû ~å¢+¨ì=ÚÅÖ’ "åº^èŒ∞Å#∞ x"åiOÑ¨
KÕ¿ã ^Õ=`«QÍ j`«ÖÏ^Õqx qâı+O¨ QÍ P~åkè™êÎ~∞° . J#O`« â◊HÎ˜ ã¨fi~°∂Ñ≤}˜
J~Ú# [QÆ^•O| `«# J#O`« J#∞„QÆÇ¨xfl qq^èŒ ~°HÍÅ∞QÍ JOkOK«
_®xH˜ ^•eÛ# ~°∂áêÅÖ’ j`«ÖÏ^Õq XHõ\ ˜.
QÍ_ç^Œ"åÇ¨Ï#OÃÑ· ‰õÄ~°∞Ûx KÕ@,pÑ¨Ù~°∞, HõÅâ◊O`À D ^Õq ~ÀQÆ
<åâ◊Hõ â◊‰Ωõ ÅÎ ‰õΩ ãÖHˆ `«O.(JÅH˜Δ ‡H˜ W^Õ ~°H"õ ∞≥ #ÿ ~°∂Ñ¨=Ú Hõey LOk.)
`≥Å∞QÆ∞^Õâ◊OÖ’#∞ qq^èŒ "åº^èŒ∞Å‰õΩ J=∞‡"å~°¡#∞, „QÍ=∞^Õ=`«Å#∞
358 QÀÑ¨Ù~°O....
H˘Å=_»O JO^ŒiH˜ `≥eã≤O^Õ. Ñ≤Å¡Å‰õΩ =KÕÛ P@Å=∞‡ (J"≥∂‡~°∞)
x"å~°}‰õΩ D ^Õq<å=∞ã¨‡~°} KÕÜ«∞_»O`À<Õ [fi~°`åáêÅ#∞ áÈQ˘_»∞
`«∞O^Œx K≥Ñ¨Ù`å~°∞.
733. ^èŒ<åkèÑü ‰õΩÉË~°∞_»∞ Z=~°∞ ?
q„âß=ã¨∞=Ù, WÅaÅÅ H˘_»∞‰õΩ. JO^Œ∞Hõx "≥„· â◊=}∞_»∞, SÅaÅ∞_»∞
Jx Ñ≤Å∞™êÎ~∞° . Ü«∞‰õΩΔ Å‰õΩ, QÆ∞Ç¨Ïº‰õΩÅ‰õΩ „Ñ¨É∞íè =ÙQÍ K≥ÑÊ¨ |_®¤_∞» . ~å*Ïkè
~å[<Õ a~°∞^Œ∞ HõeyL<åfl_»∞.ã¨=Ú„^•kèÑü. t=ÙxH˜ ¿ãflÇ≤Ï`«∞_»∞.
„|Ç¨Ï‡=Å¡ #Å‰õÄ|~°∞_»<Õ ‰õΩ=∂~°∞_çx, Ö’HõáêÅHõ`åfixfl, ^è<Œ åkèÑ`¨ åºxfl,
9 L`«~Î k° âßkè Ñ¨`åºxfl =∞iÜ«Ú ÅOHõ#∞ =~°OQÍ á⁄O^•_»∞.`«O„_ç J#∞=∞
u`À ÅOHõÖ’ rqã¨∞OÎ \Ï_»∞. HÍx ~å=}∞x KÕuÖ’F_ç, Ñ¨Ù+¨ÊHõ q=∂#O
‰õÄ_® áÈQ˘@∞ì‰õΩx QÆO^äŒ=∂^Œ# Ñ¨~°fi`«O KÕ~°∞‰õΩO\Ï_»∞. ‰õΩÉË~°∞xã¨Éèí
„Ñ¨ãk≤ Kú O≥ kOk. „ÉÏÇ¨Ï‡}∞Å#∞ K«OÑ≤#O^Œ∞‰õΩ q~°∂ áê‰õΩΔ _»<Õ QÆO^è~Œ ∞° fi}˜‚
‰õΩÉË~°∞_»∞ â◊Ñ≤™êÎ_»∞. áê~°fif^Õqx Jã¨∂Ü«∞`À K«∂ã≤#O^Œ∞‰õΩ Ñ≤OQÍàÏ
‰õΩΔ _çQÍ =∂~°`å_»∞. JO^Œ∞Hˆ UHõÑO≤ QÆ∞_»∞, UHõÑO≤ QÆà√◊ _»∞ Jx Ñ≤Å∞™êÎ~∞° .
=∞}˜=∞O`«∞x`À HõÅã≤ Ñ¨Ù+¨ÊHõOÃÑ· u~°∞QÆ∞`«∞O_»QÍ =∞}˜=∞O `«∞_»∞ L"Õ∞‡¿ãÎ
Jk JQÆã¨∞Îº_»∞ g∞^Œ Ñ¨_»_»_»O`À "åix â◊Ñ≤™êÎ_»∞.
Ñ¨^•‡=u`À q"åÇ¨Ï [iˆQ ãÖ^Œ~°ƒùOÖ’ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ ‰õΩÉË~°∞x
=^ŒÌ ^èŒ<åxfl JÑ¨Cfã¨∞‰õΩ<åfl_»x, N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞xH˜ Éèí‰õΩÎÅ∞ K≥e¡Oz#
=Ú_»∞Ñ¨ÙÅ∞ JÑ¨Cg∞^Œ =_ô¤QÍ [=∞KÕÜ«∞|_»`åÜ«∞x, HõeÜ«ÚO`åOÖ’
‰õΩÉË~°∞x JÑ¨C f~°∞`«∞O^Œx N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°=∞Ç¨Ï`«‡ºOÖ’ K≥Ñ¨Ê|_çOk.
|OQÍ~°=Ú =O\˜ â◊s~°KåÛùÜ«∞, Ô~O_»∞ <Õ„`«=ÚÅ∞, <åÅ∞QÆ∞ KÕ`«∞
ÅÖ’ „HÕ^Œq JÉèíÜ«∞ =~°^ŒÇ¨Ïã¨Î=ÚÅ∞, ÃÑ·q KÕ`«∞ÅÖ’ HõuÎ,_®Å∞#∞
Ñ¨\ ˜ìLO_Õ Ü«∞[˝ã¨∂„`«=Ú, L`«ÎsÜ«∞=Ú, ã¨~åfiÉèí~°}=ÚÅ`À, ÉèÏ~°º z„`«
ˆ~MÏ^Õq, Jâ◊fi"åÇ¨Ï#=Ú ZH˜¯ LO\Ï~°∞.
734. =∞x+≤ =∞$`«∞º=Ù `«~°∞"å`« ZHõ¯_çH˜ áÈ=Ù#∞ ?
=∞x+≤ =∞$`«∞º=Ù `«~åfi`« `«# Hõ~°‡##∞ãïOz Ñ¨~°Ö’Hõ=Ú#‰õΩ
áÈ=Ù#∞. U =∂#=Ù_≥·`Õ q^•ºÅÜ«∞=ÚÅ∞, J#flã¨„`«=ÚÅ∞, ^Õ"åÅÜ«∞
=ÚÅ∞ xi‡Oz n#[#∞Å‰õΩ ¿ã=KÕÜ«Ú<À J`«_»∞ K«O„^ŒÖ’Hõ=ÚÖ’
ã¨∞Y=ÚQÆ LO_»∞#∞. =∞iÜ«Ú U =∂#=Ù_≥·`Õ "å[¿ÑÜ«∞ ™È=∞Ü«∂QÍk
Ç¨Ï=#=ÚÅ∞ KÕÜÚ« <À J`«_∞» ã¨fi~°Öæ ’Hõ=ÚÖ’ ã¨∞Y=Úá⁄O^Œ∞#∞. DÔ~O_»∞
QÀÑ¨Ù~°O..... 359
q^èŒ=ÚÖˇ·# =∂#=ÙÅ∞ Ñ¨~°Ö’Hõ=ÚÖ’ H˘O`«HÍÅ=Ú ã¨∞Y=ÚQÍ LO_ç
=∞~°Å Éèí∂Ö’Hõ=Ú# [x‡O`«∞~°∞. HÍx Z=Ô~·`Õ ã¨QÆ∞} „|Ç¨Ï‡} Láêã¨#
KÕÜ«Ú^Œ∞~À "å~°∞ „|Ç¨Ï‡Ö’Hõ=Ú#‰õΩáÈ~Ú „|Ç¨Ï‡*Ï˝#=Ú#∞ á⁄Ok
JK«Û@<Õ =ÚH˜áÎ ⁄O^≥^~Œ ∞° . WO`Õ HÍ‰õΩO_» áêÑ¨H~õ ‡° Å <åK«iOz# [#∞Å∞
=∞~°}Ï#O`«~°=Ú Ü«∞=∞Ö’Hõ=Ú #O^Œ∞ áêÑ¨Ñ¶¨Å=ÚÅ#∞ÉèíqOz uiy
Éèí∂Ö’Hõ=Ú#<Õ [x‡O`«∞~°∞.
735. <åÅ∞QÆ∞ Ü«ÚQÆ=ÚÅÖ’ „Hõ=∞=ÚQÆ XH˘¯Hõ¯ Ü«ÚQÆ=ÚÜ≥ÚHõ¯
HÍÅ „Ñ¨=∂} "≥∞O`« ?
Hõ $ `« Ü « Ú QÆ = Ú–17,28,000=~° ¬ =ÚÅ∞, „`Õ ` åÜ« Ú QÆ = Ú–
12,96,000 =~°¬=ÚÅ∞, ^•fiÑ¨~°Ü«ÚQÆ=Ú 8,64,000 =~°¬=ÚÅ∞,
HõeÜ«∞QÆ=Ú – 4,32,000 =~°¬=ÚÅ∞. D q^è=Œ ÚQÆ <åÅ∞QÆ∞ Ü«ÚQÆ=ÚÅ∞
Hõeã≤ XHõ =∞Ç¨Ü«ÚQÆ=Ú JQÆ∞#∞. 1000 =∞Ç¨Ü«ÚQÆ=ÚÅ∞ QÆ_çz#KÀ
ã¨$+≤Hì ~õ Ü
Î° ∞ÿ≥ # „|Ç¨Ï‡‰õΩ XHõk#=Ú. Dq^è=Œ ÚQÆ 1000 =∞Ç¨Ü«ÚQÆ=ÚÅ∞
QÆ_zç # Ñ≤=∞‡@ „|Ç¨Ï‡‰õΩ XHõ ~å„u JQÆ∞#∞. 432,00,00,000 ãÖ=`«û~°
=ÚÅ∞ „|Ç¨Ï‡‰õΩ XHõ ~å„uJQÆ∞#∞. J#QÍ 432,00,00,000 ãÖ=`«û~°
=ÚÅ∞ „|Ç¨Ï‡‰õΩ XHõk#=Ú. =∞~°Å Wxfl ãÖ=`«û~°=ÚÖˇ·#KÀ XHõ ~å„u.
736. gkèQÆ∞=∞‡OÖ’ U á¶È\’ `«yeOKåe ? WO\˜H˜ "≥#∞Hõ U á¶È\’
`«yeOKåe?
q<åÜ«∞‰õΩ_ç á¶È\’#∞ gkè QÆ∞=∞‡OÖ’ `«yeOK«=K«∞Û#∞. `«#
`˘O_»=Ú`À Jã¨∞~°â◊‰õΩÎÅ Ñ‘_»Å#∞ `«~°∞=Ú`å_»∞. Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_ç á¶È\’
WO\˜"≥#∞Hõ `«yeOKåe.`«#`ÀHõ`À Jã¨∞~°â◊‰õΩÎÅ#∞ `«~°∞=Ú`å_»∞.
737. #k #^Œ=Ú QÆÅ =º`åºã¨=Ú Uq∞\˜ ?
`«∂~°∞Êk‰õΩ¯"≥Ñ· Ù¨ „Ñ¨=Ç≤Ïã¨∂Î áÈ~Ú `«#O`« `å<Õ ã¨=Ú„^ŒOÖ’ Hõe¿ãk
#k J#|_»∞`«∞Ok. Ñ¨_»=∞@ k‰õΩ¯"≥·Ñ¨Ù „Ñ¨=Ç≤Ïã¨∂Î áÈ~Ú JHõ¯_» #k`À
KÕi ã¨=Ú„^Œ^ŒOÖ’ Hõe¿ãk #^Œ=Ú J#|_»∞`«∞Ok.
738. q„QÆÇ¨ÅH˜ Ñ¨Ó[KÕ¿ã Ñ¨^Œúu Uq∞\˜ ?
Ñ¨Ù~°∞+¨μÖˇ`· Õ `«Å‰õΩ™êfl#=Ú K≥Ü∞« º=Åã≤ L#flk. „ã‘ÅÎ ∞ HõO~îO° =~°‰Ωõ
™êfl#OKÕ¿ãÎ ãïáÈ`«∞Ok. ™êfl#OKÕã≤# `«~°∞"å`« `«_çÖËx á⁄_ç|_»¤Å∞
Hõ@∞ì‰õΩx #∞^Œ∞@ ‰õΩO‰õΩ=∞ ÃÑ@∞ìHÀ"åe. x`«ºq^èŒ∞Å∞ x~°fiiÎOKåe.
360 QÀÑ¨Ù~°O....
Ñ¨Ó[QÆkH˜"o≥ § =ÚO^Œ∞~ÀA ÃÑ\˜#ì QÆO^èOŒ , Ñ¨Ù=ÙfiÅ∞ fã≤"Ü Õ ∂« e. nÑÖ
"≥eyOz uik „H˘`«QÎ Í K«O^Œ#O, ‰õΩO‰õΩ=∞ÃÑ\˜ì Ñ¨ÙëêÊÅ∞ ã¨=∞iÊOKåe.
Ñ≤=∞‡@ JQÆ~∞° =uÎ ^è∂Œ ÑÖ, nÑÖ ã¨=∞iÊOz áêÅ∞,Ñ¨à√◊ §,„^•HõΔ "≥Ú^ŒÖ#·ˇ q
<≥·"Õ^ŒºO ÃÑ\Ïìe. P `«~°∞"å`« Ç¨~°u Hõ~°∂Ê~°O "≥eyOz, náê~å^èŒ#
K≥Ü∂« ºe. Ç¨~°u Hõà§◊ Hõ^∞Œ Ì ‰õΩx, Ñ¨Ù=ÙfiÅ∞ fã¨∞‰õΩx Ñ¨ÙëêÊO[e ã¨=∞iÊOz
#=∞™ê¯~°O K≥Ü«∂ºe. q„QÆÇ¨ÏÑ¨Ó[ KÕÜ«∂Å#∞H˘<Õ"å~°∞ Z=Ô~·<å P
q+¨Ü∞« O, q=~åÅ∞ `≥eã≤# ÃÑ^Œ"Ì åi =^ŒÌ PÜ«∂ =¸iÎH˜ ãÖ|OkèOz#
=∞O„`åÅ∞ LÑ¨^Õâ◊O á⁄Ok q„QÆÇ¨ÏÑ¨Ó[ KÕÜ«∞=K«∞Û#∞. „ã‘ÎÅ∞LÑ¨^Õâ◊O
0 á⁄Ok<å ã¨ˆ~ ÑÖK«Ö’Ç¨Ï q„QÆÇ¨Ï=¸~°∞ÎÅ#∞ =∂„`«=Ú`åH˜ Ñ¨Ó[
KÕÜ∞« =K«∞Û<Õ HÍx ÑÖKåÜ«∞`«# Ñ¨Ó*Ï =¸~°∞ÅÎ #∞`åH˜ JiÊOK«‰Äõ _»^∞Œ .
WO\’¡ ''JOQÆ∞+ª̈—— Ñï=∂}=Ú#‰õΩ q∞Oz L#fl q„QÆÇ¨Ï=ÚÅ∞ÃÑ\ì̃
Ñ¨Ó[ K≥Ü«∞º‰õÄ_»^Œ∞. x"Õ^Œ#O KÕã¨∞Î#flÑ¨Ù_»∞ hà◊√§K«e¡, XHõ Ñ¨Ù+¨ÊO"Õã≤
<≥·"Õ^ŒºO ÃÑ@ì=Öˇ#∞. JÑ¨C_Õ JHõ¯_» L#fl ^Œ∞+¨ìâ◊‰õΩÎÅ∞ `˘Åy ^Õ=ÙxH˜
Ñ¨q„`«"≥∞ÿ# x"Õ^Œ#=Ú KÕã≤#@∞¡ J=Ù`«∞Ok.
739. ÑÖKåÜ«∞`«#=ÚÖ’ S^Œ∞ ÑÖK«=¸~°∞ÎÅ∞ UÜÕ∞
„Ñ¨^Õâ◊=ÚÅÖ’ ÅaèOK«∞#∞?
1. ã¨fi~°‚=Úd J<Õ#k #∞O_ç J=∞‡"åiQÍ ÑïQÆ}ÕÑ¨|_Õ tÅ
Åaèã¨∞ÎOk. 2. ã¨Êù\ ˜HõO #∞O_ç ã¨∂~°ºÉèíQÆ"å#∞_»∞ Åaè™êÎ_»∞. 3. #~°‡^•
#k #∞O_ç t=Ù_»∞ QÀK«~°=∞=Ù`å_»∞. 4. QÆO_»H˜#k #∞O_ç q+¨μ‚=ÙQÍ
ÑïQÆ}ÕÑ¨|_Õ ™êÅ„QÍ=∞=Ú Pq~°ƒùqã¨∞ÎOk. 5. QÀ=∞u#k #∞O_ç
q<åÜ«∞‰õΩ_»∞ L^Œƒùq™êÎ_»∞.
740. UÜÕ∞ Ö’Ç¨Å`À KÕã≤# náêÅ#∞ "≥eyOK«=K«∞Û#∞?
HõOK«∞, W`«Î_ç, "≥O_ç =∞iÜ«Ú =∞\˜ì „Ñ¨q∞^ŒÅ`À nÑÖ "≥eyOK«
=K«∞Û#∞. U Ñïã≤`÷ ∞« ÅÖ’#∞ W#∞=Ú, Ãã~ì Ú<£Öãˇ π ã‘Åì ∞`À KÕã#≤ ‰õΩOkÖ’
nÑÖ ÃÑ@ì‰õÄ_»^Œ∞.
741. ^Õ=Ùx Ç¨~°u =Å¡ Hõà◊¡‰õΩ „Ñ¨Ü≥∂[#=Ú Uq∞\˜ ?
P *’ºu Hõà§◊ ^•fi~å "≥o§ =∞# Ç¨Ï$^ŒÜ∞« =Ú#∞ Ñïâ◊√^ŒÑú ~¨ K° =« Öˇ#∞.
Hõ~°∂Ê~°O Uq^èŒOQÍ HõiyáÈ~Ú Ñ¨q„`«OQÍ, „Ñ¨HÍâ◊=O`«OQÍ "≥Å∞QÆ∞
`«∞O^À J^Õq^èŒOQÍ =∞#Ö’ L#fl^Œ∞~°∞æ}ÏÅxfl áÈ~Ú JO`«~°OQÆO
„Ñ¨HÍâ◊=O`«OQÍ LO_®e Jx Ç¨~°u Hõà◊¡Hõ^Œ∞Ì‰õΩO\Ï=Ú.
QÀÑ¨Ù~°O..... 361
742. Ñ¨Ù@ì L#fl ã¨÷ÅO H˘#=K«∞Û<å ?
=∞~˘Hõ =∞Oz ã¨Å÷ O U^≥<· å H˘#\ÏxH˜ „Ñ¨Ü∞« `«flO KÕÜ∂« e.^˘~°Hxõ
Ñ¨HõΔOÖ’ H˘O`«HÍÅO Py`Õ P ã¨÷ÅO ^ŒQÆæ~° =∞#∞+¨º ãÖKå~°O ÃÑiy`Õ
áê=Ú P Ñ¨Ù@ì ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ ~å=@O =∂x"Õã∞¨ OÎ k. JÑ¨C_»∞ áê=Ú ÖË‰Ωõ O_®
ˆH=ÅO Ñ¨Ù@ì =∂„`«"Õ∞ J~Ú#@¡~Ú`Õ P Ñ¨Ù@ì=Å# ^À+Ö ÖË^Œ∞. P
Ñ¨Ù@ìx fã≤"Õã≤ P ã¨÷ÅOÖ’ WÅ∞¡ Hõ@∞ìH˘#=K«∞Û#∞.
743. áêÅ#∞ Jaè¿+Hõ=Ú#‰õΩ LÑ¨Ü≥∂yOK«=K«∞Û<å ?
L^ŒÜ«∞O fã≤# áêÅ#∞ ™êÜ«∞O„`«O Jaè¿+Hõ=Ú#‰õΩ LÑ¨Ü≥∂yOK«
‰õÄ_»^∞Œ . L^ŒÜ∞« O fã≤#áêÅ#∞ L^ŒÜ∞« O Jaè¿+Hõ=Ú H˘~°‰Ωõ , ™êÜ«∞O„`«O
fã≤#áêÅ#∞ ™êÜ«∞O„`«O Jaè¿+HõO H˘~°‰õΩ LÑ¨Ü≥∂yOK«=Öˇ#∞.
744. qÉèí∂ux h\˜`À `«_çÑ≤ #∞^Œ∞\˜g∞^Œ ÃÑ@∞ìHÀ‰õÄ_»^• ?
™êfl#=Ú KÕÜ∞« Hõ =Ú#∞Ñ¨Ù qÉè∂í ux hà◊§`À `«_Ñç ≤ ÃÑ@∞ìH˘#‰õÄ_»^∞Œ .
™êfl#=Ú KÕã≤# `«~°∞"å`« qÉèí∂ux hà◊§`À `«_çÑ≤ ÃÑ@∞ìH˘#=K«∞Û#∞. P
q^èŒ=ÚQÆ<Õ ™êÜ«∞O„`«O h\˜`À `«_»Ñ¨‰õΩO_® ÃÑ@∞ìH˘#=Öˇ#∞.
745. „H˘`«Î|@ìÅ∞ Ñ¨ã¨∞Ñ¨Ù ÃÑ\˜ì ^èŒiOÑ¨=Öˇ<å ?
H˘`«Î =G=ÚÅ∞ ZÅ¡ÑC¨ _»∞ â◊√Éè=í Ú#∞ KÕ‰Äõ ~°∞Û@‰õΩ "å\˜x ^èiŒ Oz#
"åiH˜ ^Œ$+≤ì ^À+¨=Ú `«QÆ∞Å‰õΩO_» LO_»∞@‰õΩ Ñ¨ã¨∞Ñ¨Ù ÉÁ@∞ìÃÑ\˜ì ^èŒiOK«
=Öˇ#∞.
746. PK«=∞# f~°ú=Ú ZÖÏ ã‘fiHõiOKåe ?
Ç¨Ï$^ŒÜ∞« O =~°‰Ωõ áÈ=Ù#O`«, (‰õΩ_çKuÕ Ö’ q∞#ÑÿO[ =Ú#∞QÆ∞#O`«
Ñï=∂}=Ú) [Å=Ú#∞ fã¨∞‰õΩx K«∂Ñ¨Ù_»∞ „"ÕÅ∞#∞ =∞_»z, ÉÁ@#∞
„"ÕÅ∞#∞ K«∂Ñ¨Ù_»∞ „"ÕÅ∞ "≥#HõÉèÏQÆ=Ú #∞O_ç =∞^èŒº„"ÕÅ∞ =∞^èŒºˆ~Y#∞
`å‰õΩ#@∞¡ ÃÑ\˜ì PK«=∞#=Ú KÕÜ«∞=Öˇ#∞.
747. z#∞‡„^Œ JO>Ë Uq∞\’ q=iOK«O_ç ?
z`ü{=Ú„^Œ Ñ¨~°Ö’HÍxfl ã¨∂zOKÕ zÇ¨Ïfl=Ú. K«∂Ñ¨Ù_»∞ „"ÕÅ∞#∞
ÉÁ@# „"ÕÅ∞ „HÕ^Œ ÉèÏQÍxH˜ KÕiÛ q∞ye# =¸_»∞„"Õà◊§#∞ q_çQÍ XHõ
„Ñ¨Hõ¯H˜ ÃÑ\˜ì K«∂Ñ≤OKÕ =Ú„^Œ. ÉÁ@#„"ÕÅ∞ ^≥·"åxfl, K«∂Ñ¨Ù_»∞ „"ÕÅ∞
P`«‡#∞, q∞ye# =¸_»∞ „"Õà§◊ Ö’ =∞^èºŒ „"ÕÅ∞ JÇ¨ÏOHÍ~°=Ú#∞, LOQÆ~Ñ° Ù¨
362 QÀÑ¨Ù~°O....
„"ÕÅ∞ Hõ~°‡#∞, z\˜H˜# „"ÕÅ∞ =∂Ü«∞#∞ ã¨∂z™êÎ~Ú. =¸_çO`«Å∞QÍ
ÃÑiy xÅz# P`«‡„‰õΩOyKÕi ã¨zÛ^•#O^Œ ™êQÆ~°OÖ’ FÅÖÏ_»@"Õ∞ D
=Ú„^ŒÖ’x JO`«~å~°÷O.
748. Pk`«º Ç¨Ï$^ŒÜ«∞O ™ÈÎ„`«O „ã‘ÎÅ∞ áê~åÜ«∞}O KÕÜ«∞=K«∞Û<å?
Pk`«º Ç¨Ï$^ŒÜ«∞O ã¨∂~°ºÉèíQÆ"å#∞x ã¨∞ÎuOKÕ ™ÈÎ„`«=Ú. JO^Œ~°∂
ÑïOî K« =K«∞Û#∞. z~°∞=Ü«∞ã¨∞û#∞O_Õ ã¨∂~°∞ºx P~å^è#Œ , ã¨∂~°º#=∞™ê¯
~åÅ∞ K≥Ü∞« º@O <ÕiÊOK«=Öˇ#∞. Ñ¨Ó~°fiHÍÅOÖ’ =#"åãÖKÕ¿ã |∞∞+¨μÅ=^ŒÌ
q^Œº <Õ~°∞ÛH˘#∞@‰õΩ "≥àı§ q^•º~°∞÷Å∞ „Ñü~ÀA ã¨∂~°º #=∞™ê¯~° =ÚÅ∞
1 KÕã¨∞ÎO_Õ"å~°∞. JO^Œ∞=Å# â◊s~åxH˜ |ÅO =ã¨∞ÎOk. =ÚYOÖ’ `Õ[ã¨∞û
XÅ∞‰õΩ`«∞Ok. K«^Œ∞=ÙÖ’ LfÎ~°∞‚ÅÜÕ∞º *Ï˝#O HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. ã¨∂~°∞º_»∞
`Õ*’=∞Ü«Ú_»∞. PÜ«∞#x JO^Œ~°∂ P~åkèOK«=K«∞Û#∞.
749. Éèí‰õΩÎÅ `«Åg∞^Œ â◊~î°QÀÑÖ ÃÑ@ì@O ZO^Œ∞‰õΩ ?
"≥·+¨‚= ^Õ"åÅÜ«∂xH˜ "≥àı§ Éèí‰õΩÎÅO^Œ~°∞ JHõ¯_»=Ù#fl Jxfl ÃÇ·ÏO^Œ=
ã¨xfl^è•#=ÚÅÖ’#∞ f~°O÷ , `«∞Åã≤, Ñ¨ã∞¨ Ñ¨Ù, ‰õΩO‰õΩ=∞ "≥Ú^ŒÖ#·ˇ „Ñ¨™ê^•Å∞
fã¨∞‰õΩx `«Åg∞^Œ â◊~Q°î ÀÑÖ ÃÑ\Õì K«∞‰õΩx =¿ã<Î Õ PÜ«∂ ã¨xfl^è•#=ÚÅÖ’
P~å^èŒ# Ñ¨ÓiÎÜ≥ÿ∞#@∞¡ `«Å∞™êÎ~°∞. áê^Œ∞HõÖË N â◊~î°QÀÑÖ, Nâ◊~î°QÀÑ¨"Õ∞
PàÏfi~°∞.áê^Œ∞HõÅ∞,â◊~Q°î ÀÑÖ, PàÏfi~°∞ JO`å XHõ>Ë (â◊~Q°î ÀÑÖ JO>Ëáê^Œ∞
HõÅ∞) JO>Ë â◊~Q°î ÀÑÖ ^•fi~å<ÕH^õ • NÑüÜ≥∞ÿ # ÉèQí "Æ å#∞x k=ºK«~} ° ÏÅ
g∞^Œ =∞# t~°ã¨∞û#∞ ã¨=∞iÊOK« ™ê^èŒº=∞=Ù`«∞Ok.
750. WO\’¡ ÃÑ^ŒÌÅ‰õΩ, ^Õ"åÅÜ«∞OÖ’ ^Õ=ÙxH˜ Uq^èŒOQÍ
#=∞™ê¯~°O K≥Ü«∂ºe ?
WO\’¡ ÃÑ^ŒÌ"åà◊§H˜ XHõ™êi =∞#¿Ñ~°∞ "≥Ú^ŒÖˇ·# q=~åÅ∞ K≥Ñ≤Ê
#=∞ã¨¯ iOKåe. ÃÑ^Œ"Ì å~°∞ ‰õÄ_® #=∞™ê¯~°OKÕã#≤ Ñ≤#flÅ#∞ Pj~°fikOK«
=Åã≤=Ù#flk. t"åÅÜ«∞OÖ’ #Onâ◊fi~°∞xH˜ |Ü«∞@<Õ #=∞™ê¯~°O KÕÜ∂« e.
„ã‘ÎÅ∞ =¸_»∞™ê~°∞¡, ÑÖKåOQÆ #=∞™ê¯~°O KÕÜ«∂e. ™êëêìOQÆO JO>Ë
ÅÖÏ@O, Ô~O_»∞Hõà◊√§, Ô~O_»∞ Éèí∞*ÏÅ∞, Ô~O_»∞ "≥∂HÍÅ∞§ Ô~O_»∞áê^•Å∞,
Éèí∞*ÏÅ #∞O_ç Ô~O_»∞ #_»∞=Ú =~°‰õΩQÆÅ ÉèÏQÍÅ∞. D â◊s~° ÉèÏQÆÅhfl
Éèí∂q∞x `å‰õΩ#@∞¡QÆ =Oy #=∞™ê¯~°O KÕÜ«∂e.
ÑÖKåOQÆO JO>Ë ÅÖÏ@O, Ô~O_»∞ "≥∂HÍà◊√§, Ô~O_»∞áê^•Å∞. Wq
QÍHõ q∞ye# â◊s~°ÉÏè QÍÅ∞ Ug Éè∂í q∞x `åHõ‰Äõ _»^∞Œ . ^Õ=# =^ŒÌ #=∞™ê¯
QÀÑ¨Ù~°O..... 363
~°O KÕã¨∞Î#flÑ¨Ù_»∞ =∞#¿Ñ~°∞ q=~åÅ∞ K≥Ñ¨Ê#=ã¨~°=ÚÖË^Œ∞. =∞#O KÕã≤#
`«Ñ¨CÅ∞ =∞xflOK«=∞x HÀ~°∞`«∂ #=∞ã¨¯iOKåe.
ã¨<åºã¨∞Å‰õΩ „ã‘ÎÅ∞, Ñ¨Ù~°∞+¨μÅ∞ JO^Œ~°∂ <åÅ∞QÆ∞™ê~°∞¡ #=∞™ê¯~°O
KÕÜ«∂e. =∞#¿Ñ~°∞, q=~åÅ∞ K≥Ñ¨Ê#=ã¨Hõ~°OÖË^Œ∞. FO #"≥∂<å~åÜ«∞
}ÏÜ«∞ Jx K≥ÑÊ≤ #=∞ã¨¯iOKåe.ã¨<åºã¨∞Å∞ ‰õÄ_® #=∞™ê¯~°O ã‘fiHõiã¨∂Î
<å~åÜ«∞} Jx K≥Ñ≤Ê Pj~°fikOK«=Åã≤ L#flk.
751. „ã‘ÎÅ∞ ã¨∞O^Œ~°HÍO_» áê~åÜ«∞}=Ú KÕÜ«∞=K«∞Û<å ?
„ã‘ÎÅ∞ ã¨∞O^Œ~°HÍO_» áê~åÜ«∞}=Ú KÕÜ«∞=K«∞Û#∞. =∞Oz~ÀA,
=∞Ozã¨=∞Ü«∞=ÚÖ’ "Õ^ÑŒ O¨ _ç`∞« x ^•fi~å P~°OaèOÑ¨=Öˇ#∞. áê~åÜ«∞}O
Ñ¨ÓiÎJ~Ú# ~ÀA XHõã¨∞=∞OQÆoH˜ ÖË^• XHõ =∞Oz =ºH˜ÎH˜ Éè’[#=Ú
ÃÑ\˜ì# =∞Ozk. HÀi# Ñ¶¨Å=Ú ÅaèOK«∞#∞.
752. =ÚH˜Îx „Ñ¨™êkOKÕ #QÆ~°=ÚÅ∞ Uq ?
JÜ≥∂^èŒº : N~å=∞K«O„^Œ∞x [#‡ã¨÷Å=Ú. D Ñ¨q„`«"≥∞ÿ# Ñ¨Ù}º
Éè∂í q∞Ö’ =∞~°}O˜ z# Ñ¨Ù}º=Ú† =∞^è∞Œ ~° : NHõ$+¨‚ Ñ¨~=° ∂`«‡ [#‡™ê÷#=Ú.
WHõ¯_» =∞~°}O˜ z# "≥∂Hõ=Δ Ú =ã¨∞OÎ k† HÍt : WHõ¯_» =∞~°}O˜ z# ã¨^`æŒ ∞« Å∞
HõÅ∞QÆ∞`å~Ú† Ç¨Ïi^•fi~ü : WkÜÕ∞ QÆOQÍ#k L`«ÊuÎ J~Ú#ã¨÷Å=Ú. D
QÆOQÍ ^Õqx `«e¿ãÎ<Õ Ñ¨Ù}ºO =ã¨∞ÎOk† L[˚~Úx : Wk ã¨HõÅ [#∞Å‰õΩ
=ÚH˜Îx „Ñ¨™êkOz# ˆHΔ„`«O† ^•fi~°Hõ : WHõ¯_» =∞~°}˜¿ãÎ =ÚH˜Î xâ◊ÛÜ«∞=Ú†
U_»=kHÍOpÑ¨Ù~°=Ú: WHõ¯_» x=ã≤¿ã<Î Õ =ÚH˜xÎ „Ñ¨™êkOKÕ ã¨Å÷ =Ú. WHõ¯_»
HÍ=∂H˜Δ J=∞‡"å~°∞ qâı+O¨ QÍ r=#∞‡H˜Î „Ñ¨™êkOK«\ÏxˆH "≥Åã≤ÜÚ« <åfl~°∞.
=∞#ã¨∞û#∞, JÇ¨ÏOHÍ~° =Ú#∞, Pâ◊Å#∞, HÀiHõÅ#∞ J}z"ÕÜ∞« @O =Å#
WHõ¯_» r=#∞‡H˜Îx „Ñ¨™êkOK«QÆÅ Ñ¨Ù}ºˆHΔ„`«=ÚJ~Ú =ÙO_»@"Õ∞ HÍOp
Ñ¨Ù~°=Ú Ü≥ÚHõ¯ „áê=ÚYº`«, „Ñ¨`ÕºHõ`«.
753. U"å~°O U Ñ¨#∞Å∞ KÕÜ«∂e ?
Pk"å~°O : =∞OQÆà◊Hõ$`åºÅ∞, L`«û"åÅ∞, Ü«Ú^ŒúO, ~å*Ïºaè¿+HõO,
^è•º#O, =º=™êÜ«∞„áê~°OÉèíO, B+¨^èŒ ¿ã=#O, LÑ¨^Õâ◊O, =∞O„`«Ñ¨~î°#O,
L`«~Î k° ‰õΩ¯ „Ñ¨Ü∂« }O,ÔHOÑ¨Ù^è•~°}† ™È=∞"å~°O : =Ú`«ºO,ã¨Ê\˜HOõ , [ÖÏ
â◊Ü«∞ x~å‡}O, LÑ¨#Ü«∞#O, ã¨÷OÉèí„Ñü+¨ì,ãÖw`«, #$`«º, Åe`«Hõà◊Å∞,
"≥O_ç, `≥Å¡x =G^è•~°}, ^ŒH˜Δ} k‰õΩ¯„Ñ¨Ü«∂}O, ã¨=∞ã¨Î "åã¨∞ÎHõ~°‡Å∞,
=º=™êÜ«∞O† =∞OQÆà◊"å~°O : "≥O_ç,|OQÍ~°∞,~åy,W`«Î_ç W#∞=Ú H˘e
364 QÀÑ¨Ù~°O....
q∞Ö’ HõiyOK«∞@, HÀ~°∞=ì º=Ç¨~°O, HõO^Œ∞Å∞,"Õ∞Åâ◊#QÆq`«<Î åÅ∞ "ÕÜÚ« @,
™êÇ¨Ïã¨ q+¨Ü∂« Å∞ `«∂~°∞Êk‰õΩ¯ „Ñ¨Ü∂« }O, Ñ¨Q_Æ O» ^èiŒ OK«∞@† |∞^è"Œ å~°O:
|OQÍ~°∞#QÆÅ∞, "åÇ¨Ï#O,tÅÊO,q^ŒºÅ∞, q"åÇ¨ÏO, "åºáê~°O, QÆ}`˜ O«
~°`åflÉèí~°} „Ñ¨„H˜Ü«∞, Ü«ÚH˜ÎÑ¨#fl_»O, ~årKÕÜ«∞_»O,`À@Å∞, ÃÑã¨Å∞ÃÑ·~°∞
"ÕÜ«Ú@, Ñ¨_»=∞@ k‰õΩ¯ „Ñ¨Ü«∂}O, =∞~°Hõ`«^•~°}† QÆ∞~°∞"å~°O: Ü«∞[˝
Ü«∂QÆk Hõ~‡° HÍO_» q"åÇ¨k â◊√Éè„í Hõ`∞« =ÙÅ∞, q^•º~°OÉèOí , Ü«Ú^•ú~O° ÉèOí ,
^Õ=Ñ¨Ó[, â◊#QÆÅ∞, Ñ¨Ù+¨º~åQÆ ^è•~°},Ñ¨_=» ∞~°k‰õΩ¯ „Ñ¨Ü∂« }O† â◊√„Hõ"å~°O:
„ã‘ÎãÖ|O^èŒ „H˜Ü«∞Å∞,„¿Ñ=∞,q"åÇ¨ÏÑ¨Ù x~°‚Ü«∂Å∞ =„[,"≥·_»∂~°º PÉèí~°}
2 ^è•~°}, ã¨∞QÆO^è„Œ ^Œ"åºÅ∞,â◊Ü∞« º, L^ÀºQÆ„Ñ¨Ü∞« `«flO, H˘`«|Î @ìÅ∞ ^èiŒ OK«_O» ,
™êÇ≤Ï`«º, HõàÏq+¨Ü«∂Å∞, L`«Î~°O "≥·Ñ¨Ù „Ñ¨Ü«∂}O† â◊x"å~°O : K≥Hõ¯_»O,
H˘@ì_O» , ã‘ãÑ¨ Ù¨ Ñ¨#∞Å∞, `«Q~Æ O° , W#∞=ÚÑ¨#∞Å∞, "≥eO¤ Q∑ ã≤~÷ "° ∞≥ #ÿ Ñ¨#∞Å∞,
QÆ$Ç¨Ïx~å‡}Ñ¨Ù<å^Œ∞Å∞, P=ÙÅ∞, Qˆ ^≥Å∞, ‰õÄbÅ#∞ KÕ~∞° ÛH˘#∞@, PÜ«Ú^èŒ
x~å‡}O, â◊x^À+¨ x=$uÎÑ¨Ó[Å∞.
754. U U "å~°=Ú t=™ÈÎ„`«=ÚÅ∞ áê~åÜ«∞}KÕÜ«∂e?
Pk"å~°=Ú – JdÖÏ+¨ì=∞Hõ=Ú – ã¨~åficè+¨ìã≤kú, ãÖ`å#=Ú†
™È=∞"å~°O – K«O„^ŒâıY~å+¨ìHõ=Ú–PÜ«Ú+¨μ¬, P~ÀQÆºO =∞#âß≈Ou†
=∞OQÆà◊ "å~°=Ú–HÍÅÉèˇ·~°"å+¨ìHõ"£∞–ã¨~°fi^À+¨ ÑïÇ¨~°O† |∞^èŒ"å~°O–
qâ◊fi<å^ä•+¨ìHõ"£∞– q^Œº, ^èŒ#^è•#º ã¨=∞$kú† QÆ∞~°∞"å~°=Ú–t"å+¨ìHõ"£∞
–ã¨~fi° áêÑ¨<åâ◊#O† â◊√„Hõ "å~°=Ú–eOQÍ+¨Hì "õ ∞£ –PQÍq∞, ãÖz`«, „áê~°|ú
Hõ~°‡<åâ◊#O† â◊x"å~°=Ú–t= <å=∂=oJ+¨ìHõ"£∞–PQÍq∞, ãÖz`«,
„áê~°|Ì Hõ~°‡<åâ◊#O.
755. ~å=}Ïã¨∞~°∞_»∞ JÑ¨Ç¨ÏiOz#k =∂Ü«∞ã‘`«<å ?
D q+¨Ü∞« O "åb‡H˜ ~å=∂Ü«∞}OÖ’ÖË^∞Œ . J~Ú`Õ ^ÕgÉèÏQÆ=`«OÖ’
K≥Ñ¨Ê|_ç#k. N~å=∞K«O„^Œ∞_»∞ ™êHΔÍ`ü N=∞<åfl<å~°Ü«∞}∞_Õ. ã‘`å^Õq
=∞Ç¨ Ñü„=`«. P"≥∞#∞ `å‰õΩ@ J<Õ J=HÍâ◊O ~å=}Ïã¨∞~°∞xH˜ ÖË^Œ∞.
JO^Œ∞=Å# ~å=}∞_»∞ ã‘`åÑ¨ÇÏ¨ ~°}‰õΩ PÖ’K«# KÕã#≤ "≥O@<Õ JQÆfl^Õ=Ù_»∞
~å=Úx ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ "≥o§ q+¨Ü∞« O `≥eÑ≤ Jã¨Å∞ ã‘`#« ∞ `«#=^ŒÌ =ÙOK«∞H˘x
=∂Ü«∞ ã‘`#« ∞ ~å=}∞xH˜ JO^Œ∞#@∞ì KÕÃã#∞. JO^Œ∞Hˆ ~å=Ú_»∞, ~å=}
=^è•#O`«~O° ã‘`#« ∞ Jyfl„Ñ¨"âÕ O◊ KÕ~ÚOz `«~åfi`« =∂Ü«∞ã‘`#« ∞ JyflH˜
JÑ¨ÊyOz Jã¨Å∞ ã‘`«#∞ Ñï„QÆÇ≤ÏOK≥#∞. =∂Ü«∞ã‘`« HÀãÖ ~ÚO`«
QÀÑ¨Ù~°O..... 365
KÕÜ«∞=Åã≤# J=ã¨~°O ~å=Ú_çH˜ Uq∞\˜ JO>Ë?—— ~å=∂=`å~° ÅHõΔ ºO
~å=}ãÖÇ¨~°O.
756. ''^èŒ#=Ú, #QÆÅ∞, PÇ¨~° ^è•#º=ÚÅ∞ =O\˜q qã≤i"ÕÜ«∞
‰õÄ_»^Œ∞——JO\Ï~°∞. x[=∂?
^èŒ#=¸, #QÆÅ∞, PÇ¨~°^è•#º=ÚÅ∞, Wq Jhfl Sâ◊fi~°ºO Jx JO
\Ï~°∞. Sâ◊fi~°ºO JO>Ë ÅH©;„Ñ¨^ŒO. ÉèÏ~°fÜ«∞ ãÖã¨¯ $uÖ’ J=∞‡"åi
J#∞„QÆÇÏ¨ O=ÙO>Ë HÍh W@∞=O\˜ Sâ◊fi~åºÅ∞ ÅaèOÑ¨=Ù Jx ÃÑ^ŒÅÌ "å^Œ#.
ÅH˜; J#∞„QÆÇ¨ÏO`À ÅaèOz# D Sâ◊fi~åºÅ#∞ qã≤i"ÕÜ«∞_»O JO>Ë
ÅH©;^Õqx =^Œ#Ì ∞ HÀ=_»"∞Õ . JÖÏ ÅH©;^Õq „Ñ¨™ê^ŒO =^Œ#Ì ∞‰õΩ<Õ"åiH˜H˜
^Œi„^ŒO Åaèã∞¨ OÎ k. ™œÉèÏQÆºO #tã¨∞OÎ k. ~å=∂Ü«∞}OÖ’ HÔ Hˆ· ~Ú XHõ™êi
''~å=Ú}˜‚ J~°}º=ÚÅ‰õΩ ÑÖÑ¨Ù@, Éèí~°`«∞x ~å[ºÑ¨\Ïìaè¿+HõOKÕÜ«Ú@,
J<Õ HÀiHõÅ∞ HÀ~°∞‰õΩ<Õ xq∞`«ÎOQÍ Pq_» `«#P„QÆÇ¨"ÕâßÅ`À XO\˜
g∞^Œ#∞#fl #QÆÅ∞ qã≤~ˆ ã≤#@∞¡QÍ ~å=∂Ü«∞}OÖ’=Ù#flk. =∞i J=∞‡"åiH˜
P„QÆÇ¨ÏO =zÛO^Õ"≥∂? ÔH·ˆH~Ú „Ñ¨=~°Î# „Ñ¨ÉèÏ=OQÍ ^Œâ◊~°^äŒ∞x =∞~°}O,
`«^•fi~å ÔH·ˆH~ÚH˜ ™œÉèÏQÆºÅH˜; ^Œ∂~°"≥∞ÿ#k. g∞~°∞ J_çy# ÃÑ· =¸_»∞
HÍ‰õΩO_® Ñ¨x=Ú@∞¡, =O@™ê=∂„y, ~ÚÖÏ F =ã¨∞=Î Ù J~Ú# P=∞‡"åi
J#∞„QÆÇ¨ÏO LO>Ë<Õ "å\˜x "å_»∞HÀ QÆÅ∞QÆ∞`åO. JO^Œ∞=Å# =∞#O
J#∞Éèqí ã¨∞#Î fl „Ñü =ã¨∞=Î Ù#∞ P„QÆÇÏ¨ O`À K«∂_»‰Äõ _»^∞Œ . qã¨~∞° @, HÍà◊§`À
`«#∞fl@, =O\˜ ^•fi~å "å\˜x J#∞Éèqí OK« ÖËx ^Œi„^ŒO =∞~˘Hõ~∂° ÑÖÖ’
„áê~°OÉèí=∞=Ù`«∞Ok.
757. #=„QÆÇ¨Å‰õΩ QÆ~åƒùÅÜ«∂Å∞ =ÙO_»=Ù ZO^Œ∞‰õΩ ?
#=„QÆÇ¨ Å‰õΩ q_çq_çQÍ PÅÜ«∂Å∞ Hõ>@ìË @¡~Ú`Õ QÆ~ƒ° Qù ∞Æ _ç Hõ@=ì K«∞Û.
`«q∞à◊<å_»∞Ö’ ã¨∂~°º<å~ü HÀÜ«∞Öò ^ŒQ~æÆ ° #=„QÆÇ¨ Å‰õΩ q_çQÍ QÆ~åƒùÅÜ«∂
Ö`À PÅÜ«∂ Å∞<åfl~Ú. #=„QÆÇ¨ Å∞ XHõÑ~‘ O°î g∞^Œ x~å‡}O KÕã#≤ Ñ¨C_»∞
P q„QÆÇ¨Å∞ J+¨ìk‰õΩ¯Å‰õΩ Jaè=ÚYOQÍ =ÙO\Ï~Ú. JÖÏ=Ù#flÑ¨ÙÊ_»∞
QÆ~åƒùÅÜ«∞ x~å‡ }O KÕÜ∞« ~å^Œ∞. HÍ~°}O QÆ~åƒùÅÜ«∞OÖ’=Ù#fl Uq„QÆÇ¨ xfl
J~Ú<åã¨ˆ~ Éèí‰õΩÎÅ∞ Z^Œ∞~°∞QÍ =ÙO_ç K«∂K«∞#@∞Å q„QÆÇ¨Å∞
U~åÊ@∞J=Ù`å~Ú. =∞i #=„QÆÇ¨ÅÖ’ ã¨∂~°ºâ◊‰õΩÎÅ∞ =∂„`«"Õ∞ Éèí‰õΩÎ_çH˜
Jaè=ÚYOQÍ =ÙO_ç q∞ye#q "Õ~°∞"Õ~°∞ k‰õΩ¯ÅÖ’ =ÙO\Ï~Ú. HÍ=Ù#
"å\˜x ^Œi≈OK«∞@‰õΩ Éèí‰õΩÎ_»∞ q„QÆÇ¨ÏO ^ŒQÆæ~°‰õΩ "≥àÏ¡e ÖËx^Õ P Ñ‘~î°O
366 QÀÑ¨Ù~°O....
g∞^Œ q∞ye# q„QÆÇ¨Å∞ ^Œ~°≈hÜ«∞OHÍ=Ù. JO^Œ∞=Å# Éèí‰õΩÎÅO^Œ~°∂
Ö’Ñ¨Å‰õΩ "≥àÏ§ÅO>Ë QÆ~åƒù ÅÜ«∞OÖÏQÍ x~å‡}O KÕ¿ãÎ PQÆ=∞ ^èŒ~å‡Å‰õΩ
q~À^èOŒ J=Ù`«∞Ok. HÍ=Ù# XHõÑ~‘ O°î g∞^Œ `˘q∞‡k q„QÆÇ¨ Å∞(#=„QÆÇ¨ Å∞)
=ÙOz#Ñ¨C_»∞ QÆ~åƒùÅÜ«∂Å∞ Ñ¨xH˜~å=Ù.
758. ÅH©;^Õq W+¨ìÑ¨_Õ „ã‘ÎÅ∞ ZÖÏ LO_®e ?
XHõ~ÀA "≥‰· Ωõ O~îO° Ö’ L#fl ÅH©;^Õq =∞Ok~åxH˜ ~°∞H˜‡}©^qÕ "≥oO¡ k.
W^ŒÌ~°∂ Ñ¨~°ã¨Ê~°O =∂\Ï¡_»∞H˘<Õ ãÖ^Œ~°ƒùOÖ’ ~°∞H˜‡}˜, ÅH©;^Õqx WÖÏ
J_çyOk.''™È^Œs! h=Ù U „ã‘ÅÎ ^ŒQ~æÆ ° LO_»\ÏxH˜ W+¨Ñì _¨ `» å=Ù? U „ã‘ÅÎ ∞
3 h‰õΩ„Ñ≤Ü«∞"≥∞ÿ#"å~°∞? h‰õΩ „Ñ‘uáê„`«∞Å∞ HÍ=\ÏxH˜ P_»"å~°∞ UO
K≥Ü«∂ºe?——
ÅH©;^Õq z~°∞#=Ùfi #qfi WÖÏ JOk ''`«# ™êfiq∞Ñ¨@¡ JK«O@ÅÉèHí Î˜
L#fl„ã‘JÎ O>Ë <å‰õΩ KåÖÏ W+Öì . XHõ¯ Hõ}Δ O ‰õÄ_® P"≥∞#∞ q_çz LO_»#∞.
JÖÏO\˜"åi ^ŒQÆæ~° LO_»@O=Å¡ <å‰õΩ ãÖ`À+Ö HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. ã¨=∞Ñ¨Î
QÆ∞}ÏÅ∞ L<åfl `«# Éè~í #Î° ∞ Q“~°qOK«x „ã‘ÅÎ x <Õ#∞ u~°ã¯¨ i™êÎ#∞. "åix
<å ^ŒQiæÆ H˜~åx=fi#∞. W`«~∞° Å JÑ¨~å^è•Å#∞ =∞xflOKÕ Hõ=Δ ∂QÆ∞}O Hõey#
„ã‘Î WO\’¡ <Õ#∞ x=ã≤™êÎ#∞. ã¨`º« O =∂\Ï¡_Õ „ã‘ÅÎ ∞ <å‰õΩ „Ñ≤Ü∞« "≥∞#ÿ "å~°∞.
x+¨¯Ñ¨@OQÍ L#fl „ã‘ÎÅ∞ ##∞fl á⁄O^ŒQÆÅ~°∞. "≥∂ãÖ, HõÑ¨@ ã¨fiÉèÏ=O`À
W`«~°∞Å#∞ ÉÏ^èŒÃÑ>Ëì"åix <Õ#∞ ZO`«=∂„`«O W+¨ìÑ¨_»#∞, <å ^Œ~°≈#O
"åiH˜ ÅaèOK«^Œ∞.
Ñ¨q„`«OQÍ LO_ç, xiÌ+"ì¨ ∞≥ #ÿ #_»=H˜ Hõey, ^Õ=`«Å#∞, „ÉÏÇ¨Ï‡}∞Å#∞
Ñ¨ÓiÎ Q“~°"åÅ`ÀK«∂¿ã „ã‘ÎÅ∞, Ñü„=`«Öˇ·#„ã‘ÎÅ∞, Jukä ¿ã=KÕÜ«∂Åx
HÀˆ~ „ã‘ÎÅ∞, ##∞fl ã¨∞ÅÉèíOQÍ á⁄O^ŒQÆÅ~°∞. WO„kÜ«∂Å#∞ [~ÚOz,
Ñ¨~Ñ° Ù¨ ~°∞ +¨μÅ#∞ Hõ}Δ O ‰õÄ_® ÉèÏqOK«x „ã‘ÅÎ QÆ$Ç¨ÏO #∞O_ç <Õ#∞ ZÑ¨Ê\˜H©
"≥à◊¡#∞. "åˆ~ ##∞fl `«=∞Jnè#OÖ’ LOK«∞‰õΩO\Ï~°∞.——
''K≥ÖÖ¡ˇ Ï! <Õ#∞, Z=ix ZO`«=∂„`«O W+¨Ñì _¨ <» À "åi QÆ∞iOz ‰õÄ_®
q=i™êÎ#∞. Éèí~°Î#∞ =ºuˆ~HÕz, ÉÏkèOKÕ „ã‘ÎÅ∞, Ñ¨~°∞+ÖQÍ =∂\Ï¡_ç
<˘Ñ≤ÊOKÕ „ã‘ÎÅ∞ <å‰õΩ JãÖ`«$Ñ≤Î, „HÀ^èŒO Hõey™êÎ~°∞. Ñ¨~°Ñ¨Ù~°∞+¨μÅ#∞
HÀˆ~"å~°∞, Ñ¨~°∞Å WO\’¡ x=ã≤OKÕ"å~°∞, J@∞=O\˜ „ã‘ÎÅ∞ #~°HõOÖ’
H©@HÍÅ=Ù`å~°∞. <Õ#∞ "åi ^ŒQÆæ~° LO_»@O HõÅÖ’ ‰õÄ_® W+¨ìÑ¨_»#∞.
x~°¡[˚QÍ áÈ\Ï¡_Õ ã¨fiÉèÏ=O, Ñ¨~°∞+¨"å‰õΩ¯, JuÉèÏ+¨} Hõey# „ã‘ÎÅ∞ <å‰õΩ
QÀÑ¨Ù~°O..... 367
ãÖ`À+Ö HõeyOK«~°∞. JO^Œi `À#∞ JuQÍ =∂\Ï¡_Õ =∞Ç≤ÏÅ, áÈ\Ï¡_Õ
„ã‘Î, ¿ãflÇ¨ÏÉèÏ=O,^ŒÜ«∞ÖËx „ã‘ÎÅ#∞ <Õ#∞ `«ºl™êÎ#∞. ™È=∞i`«#O, Ju
x„^Œ, ÃÑ^ŒÅÌ Ñ¨@¡ Jq#Ü«∞O, Jº==ã≤`÷ « "≥∞#ÿ QÆ$Ç¨Ï"å`å=~°}O, WO\’¡x
=ã¨∞Î=ÙÅÑ¨@¡ x~å^Œ~°}QÆÅ „ã‘ÎÅ∞ ZÑ¨Ê\˜H© <å"å~°∞ (ÅH©;„áêÑ≤Î Hõey#
"å~°∞) HÍÖË~°∞.——
759. q"åÇ¨ÏO #HõΔ„`åÅ∞ Uq ?
27 #HõΔ„`åÖ’¡ =∞Y, =¸Å, =∞$QÆt~°, Ç¨Ïã¨Î, J#∂~å^èŒ, ™êfiu,
L`«Î~°Ñ¶¨Å∞æ}˜, L`«Î~åëê_», L`«Î~åÉèÏ„^Œ, ~ÀÇ≤Ï}˜, ˆ~=u Wq J`«ºO`«
â◊√Éèí„Ñ¨^Œ "≥∞ÿ#qQÍ ÉèÏq™êÎ~°∞. H˘xfl qâı+¨ #HõΔ„`åÅ∞ W`«~° HÍ~åºÅ‰õΩ
â◊√ÉèíHõ~°"Õ∞ HÍx, q"åÇ¨Ï =ÚÇ¨˙~åÎÅ‰õΩ ãïÑ¨_»=Ù.
Ñ¨Ù+¨ºq∞ : D #HõΔ„`«O ã¨=∞ã¨Î â◊√ÉèíHÍ~åºÅ‰õΩ â◊√Éèí #HõΔ„`«"≥∞ÿ<å
q"åÇ¨xH˜ ZO`«=∂„`«O Ñ¨xH˜~å^Œ∞. „|Ç¨Ï‡ D #HõΔ„`«OÖ’ `«# Ñ¨Ù„uHõ
q"åÇ¨ÏO KÕâß_»x, ÃÑo¡ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ „|Ç¨Ï‡ =∞^Œ„QÆã∞¨ _Î ·≥ Ñü`«∞_»Ü∂« º_»x
[#„â◊√u. JO^Œ∞KÕ`« Ñ¨Ù+¨ºq∞ #Hõ„Δ `«OÖ’ Z=fi~°∂ q"åÇ¨ÏO KÕÜ∞« ‰õÄ_»^xŒ
„|Ç¨Ï‡ âßã≤OKå_»∞.
Ñ¨Ó~°fiÑ¶¨Å∞æ}˜ : "åb‡H˜ |∞∞+≤ K≥Ñ≤Ê#@∞ì Ñ¨Ó~°fiÑ¶¨Å∞æ}˜ #HõΔ„`«O
L#flÑ¨ÙÊ_»∞ ã‘`å~å=ÚÅ q"åÇ¨ÏO [iyOk. "åiH˜ qÜ≥∂QÆO ãÖÉèíqO
zOk Hõ#∞Hõ D #HõΔ„`«OÖ’ q"åÇ¨ÏO ã¨Ñ¶¨ÅOHÍ^Œ∞.
Jaèl`ü : #Å ^Œ=∞Ü«∞O`«∞Å q"åÇ¨ÏO Jaèl`ü #Hõ„Δ `«OÖ’ [iyOk.
"å~°∞ J<ÕHõ HõëêìÅ∞ J#∞Éèqí OKå~°∞. JO^Œ∞KÕ`« J„u =∞Ç¨Ïi¬ D #Hõ„Δ `åxfl
q"åÇ¨xH˜ Jâ◊√ÉèíOQÍ „Ñ¨Hõ\ ÕKå~°∞.
=¸Å : "≥Ú^Œ\’¡ =¸ÖÏ #Hõ„Δ `åxfl q"åÇ¨xH˜ Jâ◊√ÉèOí QÍ ÉèÏqOKÕ
"å~°∞. HÍx ÉèíQÆ=O`«∞_≥·# NHõ$+¨μ‚xH˜ [#‡xzÛ# ^Õ=H©^Õq q"åÇ¨ÏO
=ã¨∞^Õ=Ùx`À =¸ÖÏ#Hõ„Δ `«OÖ’ [iyOk. JO^Œ∞KÕ`« `«~åfi`« D #Hõ„Δ `åxfl
â◊√ÉèíOQÍ ÉèÏqã¨∞Î<åfl~°∞.
=∞Y : =∞Y #HõΔ„`åxH˜ JkèÑ¨`«∞Å∞ Ñ≤`«$QÆ}ÏÅ∞. q"åÇ¨ÏOÖ’ Ñ≤`«$
HÍ~åºÅ∞ =~°h˚ Ü«∂Å∞. HÍx, D #Hõ„Δ `«OÖ’ ^ŒH„Δõ Ñ¨*ÏÑü `«# ‰õΩ=∂Ô~ÅÎ #∞
Hõâ◊ºÑ¨ =∞Ç¨Ïi¬H˜ WzÛ D #HõΔ„`«OÖ’ q"åÇ¨ÏO [iÑ≤OKå_»∞. "å~°O^Œ∂
™œÉèÏQÆº=O`«∞Öˇ· ã¨∞dOKå~°∞. JO^Œ∞KÕ`« D #HõΔ„`åxfl q"åÇ¨ÏÅ‰õΩ
â◊√ÉèíOQÍ ÉèÏq™êÎ~°∞.
368 QÀÑ¨Ù~°O....
`åº[º#Hõ„Δ `åÅ∞ : „QÆÇÏ¨ }OÑ¨\#ì˜ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ L#fl#Hõ„Δ `«O, Éè∂í HõOÑ¨
ã¨=∞Ü«∞OÖ’x #Hõ„Δ `«O, ^è∂Œ =∞ˆH`«∞=Ù [x‡Oz# #Hõ„Δ `«O– D #Hõ„Δ `åÅ#∞
P ãÖÑ¶¨∞@# [iy# P~°∞=∂™êÅ =~°‰õΩ q"åÇ¨Å‰õΩ =i˚OKåe.
760. Ñ¨~°=∂`«‡ ã¨fi~°∂áêÅ∞ Uq ?
`«# Éè‰í Ωõ ÅÎ #∞ HÍáê_ÕO^Œ∞HÔ · Ñ¨~=° ∂`«‡ Ñ¨Å∞ ~°∂áêÅ#∞ ^èiŒ ã¨∞OÎ \Ï_»∞.
JO^Œ∞Ö’ „â◊√u##∞ãïOz S^Œ∞J=`å~åÅ∞ =ÚYº"≥∞ÿ#qQÍ `≥Å∞ã¨∞Î
<åfl~Ú. Ñ¨~°,=ÓºÇ¨Ï,qÉèí=,JO`«~åºq∞, J~åÛ=`å~°O J<Õ"Õ P S^Œ∞
J=`å~åÅ∞. D SkO\˜Ö’ Ñ¨~,° =ÓºÇ¨ÏJ=`å~åÅ∞ ™ê=∂#∞ºÅ‰õΩ JO^Œ
4 #q. qÉè=í J=`å~åÅ∞ HÍÖÏO`«~O° Ö’ "≥e™ê~Ú. JO`«~åºq∞ ^Œ~≈° #O
Ü≥∂QÆ∞Å‰õΩ =∂„`«"Õ∞ ™ê^èŒºO. HÍQÍ J~åÛ=`å~°O =∂„`«"Õ∞ =∞#O^ŒiH©
^Œ~°≈#q∞ã¨∂Î Ñ¨Ó[ÅO^Œ∞‰õΩO@∂ =∞#Å#∞ ^èŒ#∞ºÅ#∞ KÕ™ÈÎOk.
1. Ñ¨~°ã¨fi~°∂ÑÖ : N"≥·‰õΩO~î°OÖ’ J#O`« QÆ~°∞_» q+¨fiˆHû<åk
x`«ºã¨∂~°∞ ÅKÕ Ñï"Õ+`ì≤ "« ∞≥ ÿ ÅH©;Ü«Ú`«"∞≥ ÿ LO_Õ k=º=∞OQÆà◊ ã¨fi~°∂ÑÖ.
2. =ÓºÇ¨Ï=Ú:"åã¨∞^Õ=, ãÖHõ~¬° }, „Ñ¨^∞Œ º=∞fl, Jx~°∞^ŒÌ `«k`«~° <å=∂Å`À
QÆ∞iÎOÑ¨|_»∞`«∂ áêÅHõ_»e =∞^èŒº# âı+¨âß~ÚÃÑ· Ñ¨=oOz Dâß#
„|¿ÇÏ‡O„^•k ^Õ=`«Å`À, =Úhâ◊fi~°∞Å`À ¿ãqOK«|_»∞`«∞#fl ã¨fi~°∂ÑÖ.
3. qÉè=í =Ú:t+¨~ì H° }Δõ , ^Œ∞+¨tì Hõ}Δ ,^Œ~≈° ãÖ™ê÷Ñ<¨ å~°O÷ ^ÕâH◊ ÍÅ Ñïã≤`÷ ∞« Å‰õΩ
J#∞QÆ∞}OQÍ "≥Å¿ã J=`å~åÅ∞, ~å=Ú_»∞, Hõ$+¨μ_‚ ∞» =O\˜q. 4. JO`«
~åºq∞ : ã¨~fi° „áê}∞Å Ç¨Ï$^ŒÜ∂« ÅÖ’ LO_Õ ã¨fi~°∂ÑÖ. 5. J~åÛ=`å~°O:
=∞#HÀãÖ Wà◊§Ö’, ^Õ"åÅÜ«∂ÅÖ’ ~°^Àä `«û"åÅÖ’ „Ñü+≤`ª "« ∞≥ ,ÿ =∞#Å#∞
Hõ~°∞}˜™ÈÎ#fl J=∞$`«=∞Ü«∞=¸~°∞ÎÅ∞.
761. QÆ}Ñ¨`«∞Å∞ "åi ÉèÏ~°ºÅ∞ Z=~°∞ ?
ã≤kQú }Æ Ñü–ã≤k|ú ∞kú† ÅH©;QÆ}Ñü–[Ü«∞ÅH˜;† ^è∂Œ „=∞QÆ}Ñü–ã≤^úŒ
ÅH˜;† Hõ$+¨Q‚ }Æ Ñü–ã¨∞=~°^‚ qÕ † ~°H=Îõ ~°Q‚ }Æ Ñü–Ñ¨^•‡=u† ã¨∞=~°Q‚ }Æ Ñü–
~°[`« ^Õq† q+¨μQ‚ }Æ Ñü–„Ñ¨*Ï^Õq† xifiÑ¶∞¨ flQÆ}Ñü–Ju„Ñ¨*Ï˝^qÕ † qHõ@
QÆ}Ñü–*Ï˝#^Õq† ÉÏÅK«O„^ŒQÆ}Ñü–K«O„^Œ=Úd† JO|~°QÆ}Ñü–
ãÖÇ¨~°^qÕ † Éè„í ^ŒQ}Æ Ñü–âßOu^Õq† â◊√HõQ¡ }Æ Ñü–|∞kúÅH˜;† |∞∞}q"≥∂
K«#QÆ}Ñü–™œÉèÏQÆºÅH˜;† ÅOÉ’^Œ~°QÆ}Ñü – Ö’Hõ=∂`«† ÅH©;„Ñ¨^Œ
QÆ}Ñü–=~°ÅH˜;† =„Hõ`«∞O_» QÆ}Ñü–#=~°`«flÅH˜;† zO`å=∞}˜
QÆ}Ñü– q[Ü«∞ÅH˜;† UHõ^ŒO`«QÆ}Ñü– ã≤kúÅH˜;†
QÀÑ¨Ù~°O..... 369
762. ã¨ÉèÏnÑ¨ Ñ¶¨ÅO ?
ZO`À=∞OkH˜ KåÖÏ ãÖ^Œ~åƒùÖ’¡ ã¨ÉèÏ=∞~åº^Œ ã¨#flyÅ∞¡`«∞Ok.
JO>Ë "å~°∞ K≥¿ÑÊk ã¨~Ô #· ^ÕÜ∞ÿ≥ <å "åi =∂@‰õΩ qÅ∞=, QÆ∞iÎOÑ¨Ù LO_»=Ù.
"åi =∂@#∞ Z=~°∂ ã¨=Úz`«"∞≥ #ÿ ^Œx QÆ∞iÎOK«~∞° . HÍh J#uHÍÅOÖ’<Õ
"åiPÖ’K«#, Jaè„áêÜ«∞O, =∂@ã¨~Ô #· qQÍ „QÆÇÏ≤ ™êÎ~∞° . J~Ú`Õ JO^Œ∞‰õΩ
qÅ∞= =∂„`«O LO_»^Œ∞. W@∞=O\˜q =∞#Ö’ KåÖÏ=∞OkH˜ x`«ºO
[~°∞QÆ∞`«∂=ÙO\Ï~Ú. J@∞=O\˜ ã¨ÉèÏ=∞~åº^Œ ^ÀëêÅ∞ ãïk^Œ∞Ì‰õΩ<ÕO
^Œ∞‰õΩ „âß=}Ñ¨Ói‚=∞ ZO`À ^ÀÇ¨Ï^ŒÑ¨_»∞`«∞Ok.
QÀ^èŒ∞=∞Ñ≤O_ç, áêÅ∞ HõeÑ≤ *’º`«∞Å∞ KÕã≤, ^•xÖ’ nÑÖ ÃÑ\˜ì P
náêxH˜ Ñ¨ã¨∞Ñ¨Ù‰õΩO‰õΩ=∂ÅOHõ~°} QÍqOz, Ñ¨Ó[KÕÜ«∂e. Ñ¨Ó*Ï#O`«
~°O â◊HÍÎº#∞™ê~°O x"Õ^#Œ KÕÜ∂« e. J#O`«~O° FOáœ~ÀÇ≤Ï`«º „ÉÏÇ¨Ï‡}∞
#‰õΩ qO^Œ∞ `åO|∂ÖÏk ã¨`å¯~åÅ∞KÕã≤, P náêxfl ^•#q∞zÛ, Pjã¨∞û
ÅO^Œ∞HÀ"åe. WÖÏ S^Œ∞ãÖ=`«û~°=ÚÅ∞ KÕÜ«∂e. "≥Ú^Œ\ ˜ U_®k
ÉèíH˜Î„â◊^ŒúÅ`À KÕÜ«∞QÍ<Õ =∂@‰õΩ qÅ∞=,Ç¨ÏŸ^• ÃÑ~°∞QÆ∞`å~Ú. ãÖÑ¶¨∞
=∞O^Œ∞ Q“~°=O, ã¨ÉÏè =∞~åº^Œ ^Œ‰Ωõ ¯`å~Ú. J~Ú`Õ ãÖHõÅÊOÖ’ S^Õà§◊ x
K≥Ñ¨CHÀ"åe. S^Õà◊√§ KÕÜ«∂e. =∂@‰õΩ qÅ∞=, Q“~°=O ÃÑiyO^ŒO>Ë
Pi÷HõOQÍ ‰õÄ_® L#fl`«"≥∞ÿ# =∂~°∞ÊÅ∞ Hõey#>Ë¡##fl=∂@ !
763. PàÏfi~°∞Å∞ ZO`«=∞Ok ? "å~°∞ Z=~°∞ ?
PàÏfi~°∞Å∞ 12 =∞Ok "å~°∞ 1. Ñ¨Ó^Œ`åÎàÏfi~°∞ 2. á⁄Üü∞QÔ Ü· ∂« àÏfi~°∞
3. ¿ÑÜ«∂àÏfi~°∞ 4. ÃÑiÜ«∂àÏfi~°∞ 5. PO_®àò 6. u~°∞=∞oâ‹·Ü«∂àÏfi~°∞
7. ‰õΩÅâıY~åàÏfi~°∞ 8. u~°∞áêÊ}˜Ü∂« àÏfi~°∞ 9. `˘O_»~_° áç ⁄Ê_çÜ∂« àÏfi~°∞
10. u~°∞=∞OÔQ·Ü«∂àÏfi~°∞ 11. =∞^èŒ∞~°HõqÜ«∂àÏfi~°∞ 12. #=∂‡àÏfi~°∞.
764. N"åi ÑÖK«=¸~°∞ÎÅ∞ J#QÍ Uq∞\˜ ?
=¸Å=¸iÎ ÖËHõ „^èŒ∞==¸iÎ : ™êfiq∞"å~°∞ ã¨fiÜ«∞OÉèí∞=Ù. ™êfiq∞
"å~°∞ `«# k=ºÖ’Hõ=Ú#∞O_ç ky=zÛ ã¨fiÜ«∞OQÍ "≥Åã≤# =¸iÎ,
™êfiq∞"å~°∞ Zxq∞kJ_»∞QÆ∞Å Z`«∞ÎHõey K«`«∞~°∞ƒùA_≥· "≥Åâß_»∞.
™êfiq∞"åi ^ŒH}Δ˜ =HõãΔ Å÷¨ =Ú# N^Õq H˘Å∞"≥=· ÙOk. ™êfiq∞"åi K«`∞« ~°∞ƒù[
=ÚÅÖ’, Ô~O_»∞ T~°÷fi ÉÏÇ¨ï=ÙÅO^Œ∞ â◊OYK«„Hõ=ÚÅ#∞ J=∞~°Û@O
[iyOk. J^èÀÇ¨Ïã¨=Î ÚÅÖ’ ^ŒH}Δ˜ Ç¨Ïã¨=Î Ú Hõ\ J˜ =ÅOa`« ÉèOí y=∞Ö’#∞
=ÙO\Ï~Ú. Éèí‰õΩÎÅ∞ J_çy# HÀiHõÅ#∞ Ü«∞^äÕK«ÛQÍ WKÕÛ =~°^ŒÇ¨Ïã¨∞Î_»∞
370 QÀÑ¨Ù~°O....
™êfiq∞ "å=∞Ç¨Ïã¨=Î Ú#O^Œe ÉÁ@# „"ÕÅ∞ `«∞O\˜ ÉèÏQÆ=Ú#‰õΩ, T~°∞=Ù‰õΩ
`«ye=ÙO@∞Ok. =HõãΔ Å÷¨ =∞^èºŒ # H“ã¨∞ÉÎ =íè Ú XHõ\ ˜ „"ÕÖÏ_»∞`«∂ =ÙO@∞Ok.
™êfiq∞ "åiH˜ XHõ <åQÍÉè~í }° =Ú ‰õÄ_®=ÙOk. D <åQÍÉè~í }° =Ú q„QÆÇÏ¨ `«
"≥∞ÿ#kHÍ^Œh, Éèí‰õΩÎÖˇ=~À ã¨=∞iÊOz# HÍ#∞Hõ Jx ÉèÏq™êÎ~°∞.
Éè’QÆNx"åã¨=¸iÎ (H“`«∞HõÉË~°=Ú) : D =¸iÎx H“`«∞Hõ ÉË~°=Ú
Jx JO\Ï~°∞. Ñ¨^=Œ â◊`åƒ^Œ=ÚÖ’ ™êfiq∞"åi PÅÜ«∞OÖ’ „Ñü+≤Oª Ñ¨|_ç#
~°[`« q„QÆÇ¨Ï=Ú. D =¸iÎ‰õÄ_® „^èŒ∞==¸iÎ=Öˇ K«`«∞~°∞ƒù[=¸iÎ. D
=¸iÎ ‰õÄ_® „^è∞Œ ==¸iÎ=Öˇ K«`∞« ~°∞ƒù[=¸iÎ. D =¸iÎ áê^Œ=Ú „HÕ^Œ
5 +¨\’¯} Ü«∞O„`«=Ú XHõ\ ˜ =ÙOk. ™êfiq∞"åi x`åºaè¿+HõO, J~°Û#Å∞
H˘~°‰õΩ D K«~°aO|=Ú#∞ „Ñü+≤ªOK«@O [iyOk. D Éè’QÆNx"åã¨
=¸iÎx XHõ ã≤Å∞¯^•~°=Ú`À „^èŒ∞==¸iÎH˜ J#∞ãÖ^è•#OKÕã≤ =ÙOK«∞
`å~°∞. Éè’QÆNx"åã¨=¸iÎ Jxflq^è=Œ ÚÖÏ „^è∞Œ ==¸iÎH˜ „áêx^èºŒ O =Ç≤ÏOK«
@O [~°∞QÆ∞`«∞Ok. „^èŒ∞==¸iÎH˜ QÆÅ Jxflâ◊‰õΩÎÅ∞, J~°›`«Å∞ D =¸iÎH˜
‰õÄ_® =Ù<åfl~Ú.
H˘Å∞=Ù Nx"åã¨=¸iÎ (|eÉË~°=Ú) : PÅÜ«∞OÖ’ „Ñüx`«ºO
`À=∂Å¿ã= `«~∞° "å`« u~°∞=∂=∞}˜ =∞O@ ÑÖÖ’ H˘Å∞=Ù [~°∞QÆ∞`«∞Ok.
WHõ¯_» H˘Å∞= Nx"åã¨∞x XHõ "≥O_ç Ñ‘~î°OÃÑ·# "ÕOKÕ=Ù KÕã≤ |OQÍ~°∞
Q˘_»∞QÆ∞#∞ J=∞~°∞™êÎ~°∞. WHõ¯_»<Õ ÑÖKåOQÆ „â◊=}O [~°∞QÆ∞`«∞Ok.
=ÚO^Œ∞~ÀA Ç¨ïO_ô^•fi~å =zÛ# P^•Ü«∞ q=~åÅ#∞ Ñ¨Å∞=Ùi ã¨=∞
HõΔOÖ’ K«^Œ∞=Ù`å~°∞. <å}ˇ=ÚÅ∞, |OQÍ~°∞ #QÆÅ∞, qÅ∞=QÆÅ ~°`«fl=ÚÅ
q=~°=ÚÅ#∞ WHõ¯_» ã¨Ê+Öì QÍ „Ñ¨H\õ ™˜ êÎ~∞° . D =¸iÎ N"åi PÅÜ«∞OÖ’H˜
U q^èOŒ QÍ „Ñ¨"tÕ OKå_À K≥ÑÊ¨ ÖË=Ú. DÜ«∞##∞ ^Œ~åƒ~°∞ Nx "åã¨=¸iÎ
Jx‰õÄ_® =º=Ç¨Ïi™êÎ~°∞.
L„QÆ Nx"åã¨=¸iÎ : Éè’QÆ Nx"åã¨=¸iÎ PÅÜ«∞ „Ñ¨"Õâ◊=ÚO^Œ∞
<å\˜ #∞OKÕ L„QÆNx"åã¨=¸iÎ PÅÜ«∞OÖ’=Ù#fl@∞¡ `≥Å∞ã¨∞ÎOk. P~°O
ÉèOí Ö’ L„QÆNx"åã¨=¸iÎÜ∞Õ L`«û==¸iÎQÍ =º=Ç¨ÏiOKå~°∞. D™êfiq∞
"åi KÕuÖ’x K«„Hõ=Ú „Ñ¨Ü≥∂yOK«∞@‰õΩ ã≤^ŒúOQÍ =ÙO@∞Ok. „Ñ¨ã¨∞Î`«O
D=¸iÎ ™êfiq∞"åi KÕuÖ’x K«„Hõ=Ú „Ñ¨Ü≥∂yOK«∞@‰õΩ ã≤^ŒúOQÍ =ÙO
@∞Ok. „Ñ¨ã¨∞Î`«O D =¸iÎ ™êfiq∞"åi =¸_»∞ L`«û"åÅÖ’ =∂„`«"Õ∞
áêÖÁæ#@O [~°∞QÆ∞`«∂ =ÙOk. Jq =ÚHÀ¯\˜ UHÍ^Œt, L`å÷# UHÍ^Œt,
^•fi^Œâß~å^èŒ#O.
QÀÑ¨Ù~°O..... 371
L`«û==¸iÎ (NÉèí∂^Õq ã¨"Õ∞`« =∞ÅÜ«∞Ñ¨Ê™êfiq∞) : =∞ÅÜ«∞Ñ¨Ê
™êfiq∞ "åi ~åHõ‰Ωõ Ñ¨Ó~°fiO L„QÆ Nx"åã¨=¸iÎ L`«û"åÅÖ’ áêÖÁæ<"Õ å~°∞.
XHõ™êi „|Ç¨ÏŸ‡`«û= ã¨=∞Ü«∞OÖ’ „QÍ=∞OÖ’ =∞Ç¨yfl*ÏfiÅ ~°ye „QÍ=∞
=∞O`å PÇ¨ïu J~ÚOk. qkèx~°fiÇ¨Ï}Ö’ ^À+Ö U"≥∞<ÿ å [iyO^Õ"∂≥ #x
J~°ÛHõ™êfi=ÚÅ∞ ÉèíÜ«∞Ñ¨_ç HõΔq∞OÑ¨=∞x ™êfiq∞"åix HÀ~å~°∞. P ã¨=∞
Ü«∞OÖ’ XHõiH˜ Ñ¨ÓxHõ=zÛ WHõ `«#<≥ÑC¨ _»∞ L`«û==ÚÅÖ’ LÑ¨Ü∂≥ yOÑ¨
~å^Œx P Ñ¨~fi° `«"∞≥ ^ÿ •#OÖ’ XHõ=¸iÎ HõÅ^Œh, P =¸iÎx L`«û==ÚÅÖ’
LÑ¨Ü≥∂yOÑ¨=Åã≤#^Œh ™êfiq∞"å~°∞ P#uKåÛ~°∞. ™êfiq∞"åi P#u
„Ñ¨HÍ~°O"≥^HŒ Qõ Í, ^Õ"~Õ ∞° Å`ÀHõÅ ™êfiq∞"åi=¸iÎ ÅaèOzOk. =∞Öˇ· JO>Ë
Ñ¨~°fi`«O. Ñ¨~°fi`«=Ú#O^Œ∞ ÅaèOz# ™êfiq∞ J<Õ ¿Ñ~°∞=zÛOk. 1399=
ãÖ=`«û~°„áêO`«OÖ’ DãÖÑ¶¨∞@# [iy=ÙO@∞O^Œx ÉèÏqã¨∞Î<åfl~°∞.
W`«~°=∞Ç¨Ï~°∞¬Å∞ : ™êfiq∞"åi J~Ú^Œ∞ =¸~°∞ÎÅ∞QÍHõ, ã¨xflkèÖ’
ã¨∞^Œ~≈° # K«„HõO=ÙOk. D™êfiq∞x K«„Hõ`åÎàÏfi~°∞ JxJO\Ï~°∞. „|Ç¨ÏŸ‡`«û
"åÅ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ JO‰õΩ~å~°Ê} ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ^èfiŒ [ãÖÎ Éè=í Ú=^Œ‰Ì Ωõ fã¨∞‰õΩx
=™êÎ~∞° . „|Ç¨ÏŸ‡`«û"åÅ =ÚyOÑ¨ÙÖ’ K«„Hõ™êfl#OÖ’ K«„Hõ`åÎàÏfi~°∞ ™êfiq∞x
Ñ¨Ù+¨¯i}©H˜ "ÕOKÕÑ¨Ù KÕ™êÎ~°∞. ™êfiq∞"åi ã¨xflkèÖ’ N~å=∞K«O„^Œ∞_»∞,
NHõ$ã¨‚ Ñ¨~°=∂`«‡ q„QÆÇ¨Ï=ÚÅ∞ =Ù<åfl~Ú.
765. u~°∞=∞Å‰õΩ P ¿Ñ~°∞ ZÖÏ =zÛ#k ?
u~°∞=∞Å‰õΩ "ÕOQÆ_»O J<Õ¿Ñ~°∞ =ÙOk. "ÕOQÆ_»O JO>Ë áêáêÅ#∞
Ç¨ÏiOK«∞#k. "ÕOQÆ_®xH˜ „Ñ¨Éèí∞=Ù Hõ#∞Hõ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ J<Õ¿Ñ~°∞
=zÛOk. XHõ ÉèÏQÆ=`À`«=Î Ú_»∞ u~°∞Å=∞‰õΩ "ÕOKÕã≤ ™êfiq∞"åix ^Œi≈Oz,
H˘O_»ky"≥o§ J#flO=¸@#∞ qÑ≤ÊK«∂¿ãÎ J#flOÖ’ p=∞Å∞ HõxÑ≤OKå~Ú.
`«#∞ HÍ~°}OQÍ D p=∞Å∞ Ñ¨q„`«"∞≥ #ÿ u~°∞=∞Å Hˆ „Δ `åxfl =^Œe =KåÛ~Ú
Jx PÜ«∞# ZO`ÀÉÏ^èÑŒ _¨ ®¤_∞» . =∞~°Å H˘O_» ZH˜¯ P p=∞Å#∞ H˘O_»ÃÑH· ˜
KÕ~åÛ_»∞. u~°∞=∞ÅÖ’ "å#~åÅ∞ Z‰õΩ¯=QÍ HõxÑ≤™êÎ~Ú. „áêp# HÍÅOÖ’
D "å#~åÅ∞ ‰õÄ_® Nx"åã¨∞x JiÛOKÕq. Ñ¨Ù+¨¯i}˜Ö’ ™êfl#OKÕã≤,
Ñ¨ÓÅ∞HÀã≤ ™êfiq∞ ÉèHí `Î˜ À ™êfiq∞H˜ ã¨=∞iÊOKÕq. "Õ^•Å∞ Ñ¨~fi° `« ~°∂ÑÖÖ’
"≥ÅÜ«∞QÍ, "Õ^•Å‰õΩ JkèÑü J~Ú# N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_»∞ Nx"åã¨∞_≥·
~¸ Ñ¨~°fi`åÅÃÑ· "≥Åâß_»∞. u~°∞=∞Å J<Õk `«~°∞"å`« =zÛ# ¿Ñ~°∞.
JkHÍÅOÖ’=Ù#fl ¿Ñ~°∞ u~°∞"ÕOQÆ_»O.
372 QÀÑ¨Ù~°O....
766. ãÖ^è•ºHÍÅOÖ’ fã¨∞HÀ=Åã≤# *Ï„QÆ`«ÎÅ∞ Uq∞\˜ ?
ãÖ^è•ºHÍÅO qt+¨`ì Q« ∂Æ iÛ ZO`« K≥ÑÊ≤ <å `«‰Ωõ ¯"Õ J=Ù`«∞Ok. ÅH©;
^Õq J#∞„QÆÇ≤ÏOKÕ HÍÅO ãÖ^è•ºHÍÅO. Ü≥∂QÆâ◊H˜Îx ÃÑOK«∞HÀ=_®xH˜
J#∞‰õÄeOKÕ HÍÅO ãÖ^è•ºHÍÅO. J@∞=O\˜ ãÖ^è•ºHÍÅOÖ’ gÅ~Ú
#O`« â◊√z, â◊√„Éè`í ,« „Ñ¨âßO`«`Å« ∞ áê\˜¿ãÎ =∞x+≤H˜ r=#O KåÖÏ K«H¯õ QÍ
#_»∞K«∞#∞. JO^Œ∞ˆH =∞# ÃÑ^ŒÌÅ∞ â◊√z,â◊√„Éèí`«, „Ñ¨âßO`«`«Å∞ ^Œ$+≤ìÖ’
=ÙOK«∞H˘x H˘xfl xÜ«∞=∂Å∞ JOkOKå~°∞. LÉèíÜ«∞ ãÖ^èŒºÖ’#∞ =∞#O
=∞# x"åã¨ Ñïã¨~åÅ∞ â◊√„ÉèOí KÕÜ∞« _»O, ™êfl<åkHõ=ÚÅ∞ Ñ¨ÓiÎKÜ Õ ∞« _»O,
6 LÉèíÜ«∞ ãÖ^èŒºÅÖ’#∞ náê~å^èŒ# KÕÜ«∞_»O, J=HÍâ◊O =Ù#flO`«=~°‰õÄ
^≥·"å~å^èŒ# KÕÜ«∞_»O, ^è•º#O`À =∞ø#=Ú`À „Ñ¨âßO`« z`«ÎOHÀãÖ "≥∞_ç
>Ë+¨<£ KÕÜ«∞_»O =O\˜q U~°Ê~°Kå~°∞. JO^Œ∞ˆH „ã‘ÎÅ#∞ ãÖ^è•ºHÍÅOÖ’
~ÚÅ∞¡=^Œe "≥à§◊ =^ŒxÌ ÃÑ^ŒÅÌ ∞K≥|∞`å~°∞. ~ÚÅ∞¡ Ñ¨Ó_»=_»O, Hˆ âßÅOHõ~}° ,
|@ìÅ∞ L`«Hõ_»O =O\˜q ãÖ^è•º HÍÅ=Ú#‰õΩ Ñ¨Ó~°fi"Õ∞ Ñ¨ÓiÎKÕÜ«∂e.
W@∞=O\˜ xÜ«∞=∂Å∞ áê\Õz# "åi ~ÚO@ ÅH©; ã≤~÷ O° QÍ =ÙO@∞Ok.
JO`ÕHÍHõ „áêOfÜ«∞ PKå~åÅ∞ ‰õÄ_® `≥Å∞ã¨∞H˘x „Ñ¨=iÎOK«_»O KåÖÏ
J=ã¨~°O. „áê`«ã¨ûO^èŒÖ’ ~ÚO\˜ =ÚO^Œ~° =ÚQÆ∞æ WÖÏ¡Å∞ "ÕÜ«Ú@,
™ê~ÚOãÖ^èºŒ Ö’ `«∞Åã≤^QŒ ~æÆ ° nÑÖ"≥eyOK«∞@ ^•fi~å ‰õΩ@∞O| ã¨=∞ã¨ºÅ∞
f~°QÆÅ=Ù Jx ÃÑ^ŒÌÅ "å^Œ#.
767. áê`« ~ÚÅ∞¡ Ñ¨_»"Õã≤ â◊OY∞™ê÷Ñ¨# ZÑ¨C_»∞ KÕÜ«∂e ?
ã¨Å÷ Ü«∞[=∂x â◊OY∞™ê÷Ñ#¨ KÕÜÚ« @‰õΩ HÍ~Àº#∞‡Y∞_»~Ú=Ù#flÑ¨C_»∞
^•xx =ºuˆ~Hõ=∞~Ú# HÍ~°ºO r~°‚QÆ$Ç¨ÏO Ñ¨_»"ÕÜ«∞_»O, â◊OY∞™ê÷Ñ¨#
KÕÜ«∞_»O =∞iÜ«Ú QÆ$Ç¨ÏO Ñ¨_»"ÕÜ«∞_»O Jx Ô~O_»∞ =ºuˆ~Hõ ÉèÏ=#Å`À
‰õÄ_ç# HÍ~°º =ÚÅ∞ XˆH ã¨=∞Ü«∞=ÚÖ’ XˆH Ü«∞[=∂x KÕÜ«∞‰õÄ_»^Œ∞.
JÖÏ KÕÜ«∞=Åã≤=¿ãÎ QÆ$Ç¨Ï=Ú Ñ¨_»"ÕÜ«ÚHÍ~°º=Ú Ñ¨x"åiKÕ`« KÕ~ÚOz
â◊OY∞™ê÷Ñ¨# ã¨÷ÅÜ«∞[ =∂x KÕÜ«∞=Öˇ#∞. JO`ÕHÍ‰õΩO_®K≥@∞¡ H˘@ì_»O,
áê`«~ÚÅ∞¡ Ñ¨_»"ÕÜ«∞_»O, ÉÏ=ÙÅ∞ Ñ¨Ó_»Û_»O =O\˜q KÕÜ«∂e. JO>Ë P
HÍ~°º=ÚÅ∞ KÕã≤#`«~åfi`« P~°∞<≥ÅÅ∞ PQÆ_»O J=ã¨~°O. =∞iÜ«Ú Ñ≤`«$
Hõ~°‡Å∞KÕã≤# ãÖ=`«û~°O ‰õÄ_® â◊OY∞™ê÷Ñ¨# KÕÜ«∞~å^Œ∞.
768. ã¨~åfiO`«~åºq∞ =∞#Ö’<Õ L#fl@∞¡ ÉèÏqOKåÅ#∞ HÀ=_»O`«áêÊ?
ã¨~åfiO`«~åºq∞ J~Ú# ã¨ˆ~fiâ◊fi~°∞}˜‚ ˆH=ÅO ^Õ"åÅÜ«∂xHÀ, Ñ¨Ó[
QÆkHÀ Ñïq∞`«OKÕÜ∞« ~å^Œ∞. ZÅ¡ÑC¨ _»∂ PÜ«∞# =∞#`À<Õ L#fl@∞¡ ÉèÏqOK«
QÀÑ¨Ù~°O..... 373
@O L`«Î=∞O. P kfifÜ«∞ Ñ¨~°=∂`«‡ JO`«\Ï "åºÑ≤Oz L#fl@∞¡ ÉèÏqO
Kåe. J~Ú`Õ ^Õ"åÅÜ«∂Ö’¡#∂, WO\’¡#∂ Ñ¨ÓlOK«‰Äõ _»^#Œ _»O ÉèÏ=ºO
HÍ^Œ∞. PÜ«∞# J~åÛ=¸iÎQÍ PÅÜ«∂Ö’¡ LO@∂ Éèí‰õΩÎÅ x"Õ^Œ#Å#∞
ã‘fiHõi™êÎ_∞» . HõÅÊ=$Hõ"Δ ∞≥ ÿ "åi HÀiHõÅ#∞ f~°∞™êÎ_∞» . ^≥"· åxfl ã¨~fi° r=ÙÅÖ’
K«∂_®e JO^ŒiH© Jk ™ê^èŒºOHÍ^Œ∞. P ã≤÷ux KÕ~°∞HÀ=_®xH˜ Ñ¨Ó[
QÆ^Œ∞Å∞, ^Õ"åÅÜ«∂Å P=â◊ºHõ`« LOk. nxfl Q“}˜Ñ¨Ó[ JO\Ï~°∞.
N~å=∞Hõ$+¨‚ Ñ¨~°=∞Ç¨ÏOã¨, ™êfiq∞ q"ÕHÍ#O^Œ, Ñ¨=Ç¨i ÉÏÉÏ, N~°=∞}
=∞Ç¨Ïi¬ WÖÏ JãÖMÏº‰õΩÖˇ#· =∞Ç¨`«∞‡Å∞ ã¨~ˆ fiâ◊fi~°∞x ã¨~åfiO`«~åºq∞`åfixfl
^Œi≈OKåÅO>Ë ^≥·"å#∞„QÆÇ¨ÏO LO>Ë g∞~°∂K«∂_»QÆÅ~°∞.
769. `å~å|ÅO Uq^èŒ=ÚQÍ K«∂™êÎ=Ú ?
[#‡`å~° JHõ¯_ç#∞O_ç 3,5,7= `å~°Å∞ „Ñü‰õÄÅ `å~°Å∞. HÍQÍ
2.4.6,8,9= `å~°Å∞ J#∞‰õÄÅ"≥∞ÿ#q.
1. [#‡`å~° : =∞^èŒºÑ¶¨Å^•~Ú. q"åÇ¨ÏO, Ü«∂„`«, QÆ$Ç¨~°OÉèíO,
QÆ$Ç¨Ï„Ñ¨"âÕ O◊ , B+¨^¿Œè ã=#O „áê~°OaèOK«=K«∞Û. â◊„`«∞ãÖkè KÕÜ∞« ‰õÄ_»^∞Œ .
2. ãÖÑ¨`åÎ~° : "åºáê~°O, Ñï„â◊=∞Å∞, ^èŒ#ãÖ|O^èŒ =º=Ç¨~åÅ‰õΩ
=∞OzÑ¶ë`«O Wã¨∞ÎOk. HÍ~åº~°OÉèíOKÕ¿ãÎ ^èŒ#ÖÏÉèíO LO@∞Ok.3. qÑ¨
`åÎ~:° ÖÏÉèHí Í~°H"õ ∞≥ Oÿ k. â◊√ÉèHí Í~åºÅ∞, ãÖkè, XÑ¨ÊO^•Å∞ KÕÜ∞« ‰õÄ_»^∞Œ .
HÍ~åºÅ‰õΩ qÑ¶¨∂flÅ∞ HõÅQÆ@"Õ∞HÍHõ, =ºH˜ÎQÆ`«OQÍ ‰õÄ_® Hõ+¨ìO
HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. 4. Hˆ =Δ ∞`å~°: Wk ã¨∞YHõ~"° ∞≥ #ÿ #Hõ„Δ `«O. q"åÇ¨ÏO, Ü«∂„`«,
QÆ$Ç¨~°OÉèOí , QÆ$Ç¨Ï„Ñ¨"Õ â◊O, XÑ¨ÊO^•Å∞, QÆ$Ç¨Ï, "åÇ¨Ï#„HõÜ∞« O, L^ÀºQÆ∞Å
xÜ«∂=∞HõO, "≥Ú^ŒÖ#·ˇ ã¨∞Y„áêÑ¨Î HÍ~åºÅhfl ã¨ÑÅ¨¶ =∞=Ù`å~Ú. 5. „Ñ¨`º« i:
Wk â◊„`«∞`åfixfl =$kú KÕã¨∞ÎOk. q"åÇ¨ÏO, Ü«∂„`«, ÉèÏQÆã¨÷ =º=Ç¨~åÅ∞,
XÑ¨ÊO^•Å∞, Ñ¨^gŒ ã‘fiHÍ~°O, "å^Œ q"å^•Å∞, ^è#Œ O WzÛ Ñ¨ÙK«∞ÛHÀ=@O,
WÅ∞¡, ^Œ∞HÍ}O J^≥‰Ì Ωõ fã¨∞HÀ=@O, U^≥<· å „Ñ¨}ÏeHõ#∞ J=∞Å∞Ñ¨~K° @« O,
L`«û= x~°fiÇ¨Ï}=O\˜ HÍ~åºÅ∞ KÕÜ«∞‰õÄ_»^Œ∞. 6.™ê^èŒ#`å~° :D `å~å
|ÅO=Å¡ Hõi#î HÍ~åºÅ∞ ‰õÄ_® ã¨∞ÅÉè=í ∞=Ù`å~Ú. JuHõ+"ì¨ ∞≥ ÿ ã¨=∞™êº`«‡Hõ
"≥∞ÿ# HÍ~åºÅ#∞ D `å~° L#fl ã¨=∞Ü«∞OÖ’ „áê~°OaèOKåe. Éèí=#
x~å‡}O, Ñ¨sHõÅΔ ‰õΩ ã≤ÔúŒ HÍ=@O, ãÖkèã=¨ ∂^è•<åÅ∞, J^èHŒ Í~°∞Å ^ŒQ~æÆ °
Js˚ ÃÑ@∞ìHÀ=@O, =∞O„`«™ê^èŒ#, Ñ¨Ó*ÏHÍ~°º„Hõ=∞O, J#∞ëêª#O Hõ+ì̈`«~°
"≥∞#ÿ Ü«∂„`«,QÆ$Ç¨~°OÉèOí , QÆ$Ç¨Ï„Ñ¨"âÕ O◊ , Ñ¨^gŒ ã‘fiHÍ~°O, zH˜`û« "≥Ú^ŒÖ#·ˇ q
374 QÀÑ¨Ù~°O....
„áê~°Oaè¿ãÎ ã¨ÑÅ¨¶ =∞=Ù`«∞Ok. 7. =^èŒ : D `å~°Ö’ „áê~°OaèOz# HÍ~åºÅ∞
r=#, =∞$`«∞º ãÖ|Okè`« HõëêìÅ‰õΩ HÍ~°}=∞=Ù`«∞Ok. HÍ~°ºO Ñ¨ÓiÎHÍ^Œ∞,
Ü«∂„`«, q"åÇ¨ÏO, QÆ$Ç¨~°OÉèí, QÆ$Ç¨Ï„Ñ¨"Õâ◊O, "åÇ¨Ï#„HõÜ«∞O, zH˜`åû
„áê~°OÉèíO =O\˜q KÕÜ«∞‰õÄ_»^Œ∞. 8. q∞„`«`å~° : Wk "≥∞ÿ„f ÉèÏ"åxfl
ÃÑOK«∞`«∞Ok. ã¨Ç¨ÏHÍ~åxfl P¿ÑH˜ΔOKÕ HÍ~åºÅ∞, z~°HÍÅO ãÖ|O^èŒO
xÅ∞Ñ¨ÙHÀ=Åã≤# HÍ~åºÅ∞ ^èŒ#O P^•# „Ñ¨^•#O, ÉèÏQÆã¨÷ x~°‚Ü«∞O,
¿ãflÇ¨ÏãÖ|O^è•Å∞, "≥Ú^ŒÖˇ·# "å\˜H˜ ã¨`«Êùe`åxflã¨∞ÎOk.9. Juq∞„`«
`å~°: Wk "≥∞„ÿ f ãÖ|O^è•xfl QÍ_èO» QÍ KÕã∞¨ OÎ k. "≥∞„ÿ u „¿Ñ=∞ =º=Ç¨~°O,
7 ÉèÏQÆã÷¨ x~°Ü
‚ ∞« O. q"åÇ¨ÏO, QÆ$Ç¨~°OÉèOí , QÆ$Ç¨Ï„Ñ¨"âÕ O◊ , Ü«∂„`« q∞„`«`å~°‰Ωõ
ãÖ|OkèOz# Jxfl HÍ~åºÅ‰õΩ Wk Z‰õΩ¯= ã¨`Ê« eù `åxfl ã¨∞OÎ k. [#‡`å~°
#∞O_ç ÖˇH˜¯OK«∞H˘x J#∞‰õÄÅ #HõΔ„`åÅ#∞ x~°‚~ÚOK«∞H˘x U ~°Hõ"≥∞ÿ#
HÍ~åºxH˜ U ~°Hõ"≥∞ÿ# `å~°#∞ ZOK«∞HÀ"åÖ’ xâ◊Û~ÚOK«∞‰õΩx HÍ~åºÅ∞
„áê~°Oaè¿ãÎ HÍ~åºK«~°}Ö’ ã¨Ñ¶¨bHõ$`«∞Å=Ù`å~°∞.
770. q"åÇ¨Ï ãÖ|O^è•Å‰õΩ „âı+¨ì"≥∞ÿ# á⁄O`«# #HõΔ„`åÅ∞ Uq ?
=~°∞_»∞ =^èŒ∞=Ù
Jtfix Ñ¨Ù+¨ºq∞
Éèí~°}˜ Jtfix
Hõ$uÎHõ ("Õ∞+¨~åt) Jtfix
Hõ$uÎHõ (=$+¨Éèí~åt) â◊`«aè+¨, ^èŒx+¨ª(‰õΩOÉèí)
~ÀÇ≤Ï}˜ =∞$QÆt~° (=$+¨É)íè Ñ¨Ó~åfiÉèÏ„^Œ(‰õΩOÉè)í
=∞$QÆt~° (=$+¨Éèí) ~ÀÇ≤Ï}˜, Ñ¨Ó~åfiÉèÏ„^Œ (‰õΩOÉèí)
=∞$QÆt~° (q∞^èŒ∞#) P„~°Ì, Ñ¨Ù#~°fiã¨∞, (q∞^äŒ∞#)
L`«Î~°Ñ¶¨Å∞æ}˜ (Hõ#º) Ç¨Ïã¨Î
P„~°Ì =∞$QÆt~° (q∞^äŒ∞#)
Ñ¨Ù#~°fiã¨∞(q∞^äŒ∞#) =∞$QÆt~° (q∞^äŒ∞#)
Ñ¨Ù#~°fiã¨∞(Hõ~å¯@Hõ) Éèí~°}˜,Ñ¨Ù+¨ºq∞
Ñ¨Ù+¨ºq∞ Jtfix, Ñ¨Ù+¨ºq∞
Pâı¡+¨ Ñ¨Ù+¨ºq∞
=∞Y *Ëº+¨ª
Ñ¨Ó~°fiÑ¶¨Å∞æ}˜ L`«Î~°Ñ¶¨Å∞æ}˜ (ã≤OÇ¨Ï)
QÀÑ¨Ù~°O..... 375
L`«Î~°Ñ¶¨Å∞æ}˜(ã≤OÇ¨Ï) Ñ¨Ó~°fiÑ¶¨Å∞æ}˜
L`«Î~°Ñ¶¨Å∞æ}˜(Hõ#º) =∞$QÆt~° (q∞^äŒ∞#)
Ç¨Ïã¨Î =∞$QÆt~° (q∞^äŒ∞#)
z`«Î (`«∞Å) qâßY (`«∞Å)
qâßY (`«∞Å) z`«Î (`«∞Å)
qâßY (=$tÛHõ) *Ëº+¨ª
J#∂~å^èŒ L`«Î~°Ñ¶¨Å∞æ}˜ (ã≤OÇ¨Ï)*Ëº+¨ª
*Ëº+¨ª Hõ$uÎHõ (=$+¨Éèí) =∞Y
qâßY (=$tÛHõ)
=¸Å ^èŒx+¨ª (‰õΩOÉèí)
Ñ¨Ó~åfiëê_è» L`«Î~åëê_è» (^èŒ#∞ã¨∞û)
L`«Î~åëê_»(^èŒ#∞ã¨∞û) Ñ¨Ó~åfiëê_è», Ñ¨Ó~åfiÉèÏ„^Œ
L`«Î~åÉèÏ„^Œ
L`«Î~åëê_» (=∞Hõ~°) L`«Î~åÉèÏ„^Œ
„â◊=} L`«Î~åÉèÏ„^Œ
^èŒx+¨ì (=∞Hõ~°) L`«Î~åÉèÏ„^Œ
^èŒx+¨ª (‰õΩOÉèí) â◊`«aè+¨
â◊`«aè+¨ Hõ$uÎHõ (=$+¨Éèí) ^èŒx+¨ª (‰õΩOÉèí)
Ñ¨Ó~åfiÉèÏ„^Œ (‰õΩOÉèí) ~ÀÇ≤Ï}˜
Ñ¨Ó~åfiÉèÏ„^Œ (g∞#) Ñ¨Ó~å¬ëê_», Ñ¨Ó~åfiÉèÏ„^Œ (g∞#)
ˆ~=u
~ˆ =u Ñ¨Ó~°fiëê_», L`«~Î åÉèÏ„^Œ
771. qq^èŒ „QÆÇ¨Å „Ñ¨ã¨#fl`«‰õΩ J#∞‰õÄÅ #HõΔ„`åÅ∞ Uq ?
„QÆÇ¨Å∞ #HõΔ„`åÅ∞
ã¨∂~°∞º_»∞ Jtfix, L`«Î~åÑ¶¨Å∞æ}˜
K«O„^Œ∞_»∞ Hõ$uÎHõ, ~ÀÇ≤Ï}˜, =∞$QÆt~°,Ñ¨Ù+¨ºq∞
‰õΩA_»∞ ^èŒx+¨ì (Ñ¨Ó~åfi~°÷O) Jtfix
Hõ$uÎHõ, („Ñ¨^äŒ=∞K«~°}O)
|∞^èŒ∞_»∞ Ç¨Ïã¨Î, =∞$QÆt~°(Ñ¨Ó~åfi~°÷O) z`«Î
QÆ∞~°∞=Ù Ñ¨Ù#~°fiã¨∞, Ñ¨Ù+¨ºq∞, =¸Å, LIIÉèÏII
376 QÀÑ¨Ù~°O....
â◊√„‰õΩ_»∞ ˆ~=u, =∞$QÆt~°(Ñ¨Ó~åfi~°÷O)z`«Î
â◊x ™êfiu, „â◊=}, â◊`«aè+¨
~åÇ¨ï–ˆH`«∞ P„~°Ì, =¸Å
772. Ñ¨~°=∞t=Ùx J+¨ì=¸~°∞ÎÅ∞ Uq∞\˜ ?
1. UHÍ„"Õ∞â◊fi~°∞_»∞ – Ñ¨$näfi(H˜uΔ )`«`fi« eOQÆO : ÑÖK«É∂íè `åÅ ¿Ñ~°`¡ À
„Ñ¨ã≤kúK≥Ok# t=eOQÍÖ’¡ Ñ¨$näfieOQÆO ^ŒH˜Δ} ÉèÏ~°`«^Õâ◊O t= HõOzÖ’
ã≤÷`«"≥∞ÿOk. HõOr=~°O‰õΩ H˘O`«^Œ∂~°OÖ’ ã¨~°fif~°÷=∞<Õ ã¨~À=~°O fs#
UHÍ„"Õ∞â◊fi~°™êfiq∞ PÅÜ«∞OLOk. „Ñ¨^•è #=∞Ok~°OÖ’ =¸_»∞ ^•fi~åÅ∞
8 ^•\ÏHõ, Ö’Ñ¨Å N UHÍ„"Õ∞â◊fi~°t=eOQÆO ^Œ~°≈#q∞ã¨∞ÎOk. t=eOQÆO
#Å∞Ñ¨Ù~°OQÆ∞Ö’ LO@∞Ok. ^•x "≥#Hõ áê~°fif Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°∞Å q„QÆÇ¨
Å∞<åfl~Ú. UHÍ„"Õ∞â◊fi~° ™êfiq∞H˜ [ÅO`À Jaè¿+HõO KÕÜ∞« ~°∞. =∞ÖˇÑ¡ Ó¨ Å∞,
ã¨∞QÆO^èŒ`≥·ÅO`À Jaè¿+ H˜™êÎ~°∞. D ™êfiq∞ „áêâ◊™êÎºxfl WÖÏK≥|∞`å~°∞.
XHõ=∂~°∞ áê~°fif^Õq, Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~°∞x Hõà#¡◊ ∞ `«# KÕ`∞« Å`À HõÑÊ≤ Ok.
`«`«Êùe`«OQÍ =¸_»∞ Ö’HÍÖ’¡ QÍ_è®O^èŒHÍ~°O "åºÑ≤OzOk. JHÍÅOÖ’
U~°Ê_ç# D „Ñ¨àÜ ◊ ∞« HÍ~°Hõ ^Œ$â◊ºO K«∂ã≤# t=Ù_»∞ „áêÜ«∞tÛ`«OÎ QÍ áê~°fif
^Õqx `«Ñã¨ ∞¨ û KÕÜ∞« =∞x P^ÕtOKå_»∞. ™êfiq∞ P[˝#∞ áêeOz, Wã¨∞Hõ`À
t=eOQÆO (Ãã·Hõ`«eOQÆO)KÕã≤ áê~°fif^Õq Láêã≤OK«™êyOk. Hõ~îÀ~°
`«Ñ¨ã¨∞û KÕã≤Ok. P Ãã·Hõ`«eOQÆ"Õ∞ UHÍ„"Õ∞â◊fi~° eOQÆO.
2. [O|∞ˆHâ◊fi~°∞_»∞–[Å`«`«fieOQÆO : ÑÖK«=∞Ç¨`«`åfiÅ eOQÍÖ’¡
[Å`«`«Î fieOQÆO [O|∞ˆHâ◊fi~°∞_»∞, u~°∞z<åÑë¡ N~°OQÆO #∞O_ç H˘O`«
^Œ∂~å# XHõ [Å„Ñ¨"åÇ¨ÏOÃÑ· [O|∞ˆHâ◊fi~° eOQÆO ™ê÷Ñ≤`«"≥∞ÿ LOk.
eOQÆ=¸iÎ HÕk #∞O_ç ÃÑ·H˜ [ÅO T~°∞`«∞O@∞Ok. ^Õ"åÅÜ«∞OÖ’,
|Ü«∞\Ï L#fl [O|∂=$HΔÍÅ‰õÄ "≥t· +¨ºª O LOk. ™ê÷Ñ`¨ º« tÅÊHõàÏ ^Œ$ëêì º
D ^Õ"åÅÜ«∞O „âı+"ì¨ ∞≥ #ÿ x~å‡}O. D =∞Ç≤Ï=∞`À<Õ ™êfiq∞H˜ [O|∞ˆHâ◊fi
~°∞_»∞ Jx ¿Ñ~°∞.
3. J~°∞}ÏK«ÖâË fi◊ ~°∞_»∞ – `Õ*’`«`Î« fieOQÆO : J~°∞}ÏK«ÖâË fi◊ ~° t"åÅ
Ü«∞O KåÖÏ qâßÅ"≥∞Oÿ k. =∞Ok~°QÀÑ¨Ù~°O ^ŒH} Δ˜ ÉèÏ~°`^« âÕ O◊ Ö’x W`«~°
QÀÑ¨Ù~åÅHõO>Ë "≥_Ö» Ê·ˇ #k. áê~°fif^Õq H˘O`«HÍÅO J~°∞}ÏK«Å Hˆ „Δ `«OÖ’
`«Ñ¨ã¨∞û KÕã≤O^Œx Ñ¨Ù~å}QÍ^äŒ. P"≥∞ `«Ñ¨ã¨∞û`À JyfltY ~°∂ÑÖÖ’ `Õ*’
eOQÆO L^ŒƒùqOzO^Œx, J^Õ Jyfl`«`«fi eOQÆ"≥∞ÿO^Œx „áêp# qâßfiãÖ.
J~°∞}ÏK«ÅO‰õΩ `«q∞à◊<å=∞O u~°∞=}Ï‚=∞Öˇ·.
QÀÑ¨Ù~°O..... 377
4. NHÍà◊ÇÏ¨ ã‘âÎ fi◊ ~°∞_»∞–"åÜ«Ú`«`fi« eOQÆO : u~°∞ÑüH˜ H˘kÌ ^Œ∂~°OÖ’
ã¨fi~°=‚ Úd #nf~å# Ñ¨~=° ∞t=Ù_»∞ "åÜ«ÚeOQÆ ~°∂ÑÖÖ’ NHÍà◊ÇÏ¨ ã‘âÎ fi◊
~°∞_≥· "≥Åâß_»∞. PÅÜ«∞ QÆ~°ƒùQÆ∞_çÖ’ ÉèíQÆ=O`«∞x ^Œ~°≈#O JYO_»nÑÖ
"≥Å∞QÆ∞Ö’ KÕÜ∂« e. WHõ¯_» t=Ù_»∞ "åÜ«ÚgzHõ ~°∂ÑÖÖ’ ^Œ~≈° #q∞™êÎ_∞» .
^Õ"åÅÜ«∞O <åÅ∞QÆ∞"≥·Ñ¨ÙÖÏ J<ÕHõ ^Õg^Õ=`«Å =¸~°∞ÎÅ∞ „Ñü+≤ª`«
=∞Ü«∂º~Ú. WHõ¯_» t==¸iÎ QÆ∞O„_»OQÍ LO_»Hõ #Å∞K«^Œ~°OQÍ LO
@∞Ok. „Ñ¨„Ñ¨^äŒ=∞OQÍ ™êfiq∞x ™êb_»∞, ã¨~°ÊO, U#∞QÆ∞ Ñ¨ÓlOKåÜ«∞x,
JO^Œ∞KÕ`« <å\˜¿Ñ~°∞ g∞^Œ t=Ù_»∞ NHÍà◊Ç¨Ïã‘Îâ◊fi~°∞_»∞ JÜ«∂º_»x Éèí‰õΩÎÅ
„Ñ¨QÍ_è» qâßfiãÖ.
5. z^ŒO|ˆ~â◊fi~°∞_»∞ – PHÍâ◊``« fi« eOQÆO : z^ŒO|~°O ^ŒH}Δ˜ ÏkÖ’x
„Ñ¨ã^≤ úŒ Ñ¨Ù}ºˆH„Δ `«O. Ñ¨~=° ∞t=Ùx PHÍâ◊``« fi« eOQÆO z^ŒO|~°OÖ’ LOk.
HÍ"Õs #kX_»∞#¤ ã¨∞O^Œ~° „Ñ¨H$õ u X_çÖ’ D PÅÜ«∞ x~å‡}O [iyOk.
WHõ¯_» QÆ~°ƒùQÆ∞_çÖ’ U q„QÆÇ¨Ï=¸ÖË^Œ∞. „Ñ¨Hõ¯<ÕQÆÅ =∞Ok~°OÖ’ Ñ¨~°=∞
ã¨∞O^Œ~"° ∞≥ #ÿ `åO_»= #$`«ºÖ’Å∞_≥#· #@~å[™êfiq∞ x[=∞Ok~°O WHõ¯_ç
#∞Oz S^Œ= „áêHÍ~°OÖ’ LOk.#@~å[™êfiq∞ #$`«º=Ú„^Œ ã¨∞=~°q‚ „QÆÇÏ¨ O
Ñ¨~°=∞ ã¨∞O^Œ~°O. ™êfiq∞H˜ ‰õΩ_ç"≥·Ñ¨Ù #Å¡xQÆ∂\˜Ö’ XHõÜ«∞O„`«O ™ê÷Ñ≤`«
"≥∞Oÿ k. ã¨fi~°Ç‚ ¨ ~åÅ∞ "ÕÖÏ_»∞`«∂O\Ï~Ú. Wk hÅO~°OQÆ∞Ö’x â◊¥<åºHÍâ◊
`«`«fieOQÆO. WHõ¯_» ™ê^è•~°}OQÍ `≥~°Ñ¨_ç LO@∞Ok. Jaè¿+Hõ ã¨=∞Ü«∞O
Ö’<Õ ^Œ~°≈#O Åaèã¨∞ÎOk. PÅÜ«∞OÖ’ |OQÍ~°∞ `˘_»∞QÆ∞ "Õã≤# XHõ ÃÑ^ŒÌ
^ŒH˜Δ}Ï=~°Î â◊OYO ‰õÄ_® Éèí‰õΩÎÅ‰õΩ ^Œ~°≈#q∞ã¨∞ÎOk.
6. Ü«∞[=∂#=¸iÎ–Ñ¨â◊√Ñü<å^äŒ∞_»∞ : J+¨ì=¸~°∞ÎÖ’¡ <ÕáêÖòÖ’x
Ñ¨â√◊ Ñü<å^ä∞Œ _»∞ Ü«∞[=∂#=¸iÎ „Ñ¨fHõ. NÑ¨â√◊ Ñü<å^ä∞Œ _»∞ WHõ¯_»eOQÆ
~°∂ÑÖÖ’QÍHõ, =∂#∞+¨ q„QÆÇÏ¨ ~°∂ÑÖÖ’ LO\Ï_»∞. D eOQÆO „áê^Œ∞~åƒù
=O QÆ∞iOz „Ñ¨ã^≤ ÑúŒ Ù¨ ~å}Hõ^Œä âıë¡ ê‡O`«H=õ ∞<Õ =#OÖ’ ã≤^•úKÅ« O ã¨g∞áê#
^Õ=#k "åQÆ‡uf~å# XHõãÅ÷¨ OÖ’ HÍ=∞^è#Õ ∞=_»∞ ~ÀE ¿ãfiK«ÛQù Í áêÅ^è•~°
=kÖËk. P ã¨÷ÅOÖ’ t=Ù_»∞ QÆ∞Ñ¨ÎOQÍ x=ã≤OKÕ"å_»∞. „|Ç¨Ï‡^Õ=Ù_»∞
q+¨μ=‚ Ù`À Hõeã≤ WHõ¯_çH=˜ zÛ ã¨fiÜ«∞OÉè∞í ^Œ~≈° #O KÕã∞¨ H˘x ã¨∞uÎ OK«™êQÍ_»∞.
„|Ç¨Ï‡, q+¨μ‚=ÙÅ∞ P`Õ*’Ñ¨ÙO[OÃÑ· ~°`«fl=∞Ü«∞"≥∞ÿ# ÑÖK«=ÚYeOQÆ
=¸iÎx™ê÷Ñ≤Oz, JHõ¯_» JÖÏˆQ „Ñü+≤ª`«∞_≥· LO_»=∞x „áêi÷OKå~°∞.
WÑ¨ÙÊ_»∞ P =∞}˜=∞Ü«∞ ã¨fi~°e‚ OQÆO ^Œ~≈° #OÅaèã∞¨ OÎ k. =∞Ok~° Ñïã¨~åÖ’¡
QÆ}âË √◊ _»∞, Éè~·ˇ =° Ù_»∞,ã¨∂~°∞º_»∞,q+¨μ=‚ Ù,"åã¨∞H˜,"åÜ«Ú=∞OQÆà,◊ hÅã¨~ã° fi¨ u,
j`«ÖÏ^Õq,J+¨ì=∂`«$Hõ,#=„QÆÇ¨Å∞,hÅHõO~î°∞_»∞,g~°Éèí„^Œ∞_»∞,=∞Ç¨HÍo,
378 QÀÑ¨Ù~°O....
q~°∂áê‰õΔΩ_»∞,#Ok,Éèí$Oy "≥Ú^ŒÖˇ·# ^Õg^Õ=`«Å „Ñü=∞Å∞ „Ñü+≤ª`«"≥∞ÿ
L<åfl~Ú.
7. K«O„^Œ=¸iÎ : QÆ∞[~å`üÖ’x Hõ^Ü Œä ∞« "å_£Ö’x ™È=∞<å^ä,£ ÉˇOQÍÖò
Ö’x p\òQÍ"£ ^ŒQ~æÆ =° Ù#fl K«O„^Œ<å^äŒ *’ºu~°‡Ü«∞ ã¨fi~°∂ÑÖ t=Ùx K«O„^Œ
=¸iÎ „Ñ‘`H« Åõ ∞. D ~Ô O_»∞ Hˆ „Δ `åÖ’¡#∂ t=Ù_»∞ K«O„^Œ~∂° ÑÖQÍ Ñ¨Ó[ÅO^Œ∞
‰õΩO@∞<åfl_»∞.
8. ã¨∂~°º=¸iÎ : ã¨∂~°ºÉèíQÆ"å#∞x „Ñü =∞Ok~°O Ñ¨~°=∞t=Ùx
ã¨∂~°º =¸iÎ`«`åfixfl „Ñ¨Hõ\ ˜ã¨∞ÎOk. Pk`«∞º_»∞ ã¨~°fi™êH˜Δ. „Ñ¨`«ºHõΔ^≥·=O,
9
t=ÙxH©, ã¨∂~°∞ºxH© Ug∞ ÉèË^ŒO ÖË^Œ∞.
773. „âß=}=∂ãÖ „áêâ◊ã¨Îº=Ú Uq∞\˜ ?
„u=¸~°∞ÅÎ Ö’ ã≤u÷ HÍ~°∞_»∞, ^Œ∞+¨tì Hõ‰Δ Ωõ _», t+¨~ì H° ‰Δõ Ωõ _»∞ J~Ú# N=∞Ç¨
q+¨μ‚=Ù‰õΩ, PÜ«∞<Õ ^Õ"Õi J~Ú# N=∞Ç¨ÅH˜;H˜ J`«ºO`« „Ñ‘uHõ~°"≥∞ÿ#,
qq^èŒ „=`åÅ∞, Ñ¨Ó[Å#∞ PK«iOK«_O» =Å¡ qâı+Ñ¨ e¨¶ `åÅ∞, ã¨HÅõ ™œÉèÏQÍº
Å#∞ „Ñ¨™êkOKÕ k=º"≥∞ÿ# =∂ãÖ–''„âß=}=∂ãÖ——
KåO„^Œ=∂#O „Ñ¨HÍ~°O „âß=}=∂ãÖ S^Œ=k. N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_ç
[#‡#HõΔ„`«O J~Ú# ''„â◊=}Ï#HõΔ„`«O—— ¿Ñ~°∞`ÀU~°Ê_ç# „âß=}=∂ãÖ
N =∞Ç¨q+¨μ‚=Ù Ñ¨Ó[‰õΩ L`«¯ $+¨ì"≥∞ÿOk. =∞#‰õΩ "å~åÅ∞ U_»∞L<åfl~Ú.
P U_çO\˜`À =∂Ñ¶¨∞=∂ãÖÖ’ QÆ∞~°∞"å~åÅ∞ Ñ¨Ù}º„Ñ¨^Œ"≥∞ÿ#q HÍQÍ,
U_»∞"å~åÖ’¡ =¸_»∞"å~åÅ∞ „âß=}OÖ’ Ñ¨Ù}º„Ñ¨^"Œ ∞≥ #ÿ q. =∞OQÆà,◊ â◊√„Hõ,
â◊x"å~åÅ∞ D =∂ãÖÖ’ J`«ºO`« „Ñ¨^•è #"≥∞#ÿ q. =∞Ç¨Ï`«∞#Î ∞ Hõey#q.
„âß=} =∂ãÖÖ’x =∞OQÆà"◊ å~åÅ∞ NQ“sÑ¨Ó[Å‰õΩ, â◊√„Hõ"å~°O NÅH©;
Ñ¨Ó[‰õΩ, â◊x"å~°O q+¨μÑ‚ Ó¨ [‰õΩ =ÚYº"≥∞#ÿ q.„âß=}=∂ãÖÖ’x â◊√HõÑ¡ H¨ OΔõ
qâı+¨"≥∞ÿ#k. D Ñ¨HõΔOÖ’x XH˘¯Hõ¯ ~ÀA XHÀ¯^Õ=Ù_çH˜ Ñ¨Ó[KÕÜ«∂Åx
âßG=K«#O. JO`ÕHÍ‰õΩO_® D Ñ¨k¿ÇÏ#∞~ÀAÖ’¡ qq^èŒ ^Õ=`«Å‰õΩ
Ñ¨q„`å~À=}À`«û"åÅ∞ KÕÜ∂« Åx âß„™êÎÅ∞ K≥|∞`«∞<åfl~Ú. ™ê^è•~°}OQÍ
Ñ¨q„`«=Ú JO>Ë ^Œ~°ƒù`À KÕã≤# "Õe`˘_»∞QÆ∞. ^Œ~°ƒùJ`«ºO`« Ñ¨q„`«"≥∞ÿ#k.
J@∞=O\˜ ^Œ~°ƒù#∞ LÑ¨Ü≥∂ yOz108 =Úà◊§`À HÍj^•~°OÖÏ `«Ü«∂~°∞
KÕã≤ ^•x`À PÜ«∂ ^Õ=Ùà◊√§#∞ JÅOHõiOz Ñ¨Ó[Å∞ KÕÜ«∂Åx
âßG=K«#O. nxH˜=ÚO^Œ∞ Ñ¨q„`«=Ú#∞ ^Õ=Ù_»∞ =ÚO^Œ∞ =ÙOz–
''ãÖ=`«û~°ã¨º Ü«∂QÆã¨º Ñ¨q„f Hõ~°}ÏÜ«∞Éè’
q+¨μ‚Ö’Hõ`åfi x„`å^Œº `åºQÆKÕÛÇ¨Ï #"≥∂ã¨∞Î`Õ——
QÀÑ¨Ù~°O..... 379
J<Õ â’¡HOõ `À Ñ¨q„`«=Ú#∞ Ñ¨ÓlOK«=Öˇ#∞. J#O`«~O° Ñ¨q„`«=Ú#∞
JÅOHõiOÑ¨*Ëã≤ XHÀ¯~ÀA XHÀ¯ ^Õ=Ù_çH˜ Ñ¨Ó[Å∞ KÕÜ«∞=Öˇ#∞.
q=~åÅ∞ : 1. áê_»ºq∞–„|Ç¨Ï‡^Õ=Ù_»∞† 2. qkÜ«∞–„tÜ«∞óÑü† 3.
`«kÜ«∞–áê~°fif^Õq† 4.K«qu–q<åÜ«∞‰õΩ_»∞† 5.ÑÖK«q∞–â◊p^Õq† 6.+¨+–ì≤
<åQÆ^Õ=`«Å∞† 7.ã¨Ñ¨Îq∞–ã¨∂~°∞º_»∞† 8. J+¨ìq∞–^Œ∞~åæ^Õq† 9. #=q∞–
=∂`«$^Õ=`«Å∞† 10. ^Œâ◊q∞–^èŒ~°‡~åA† 11. UHÍ^Œt–=∞Ç¨Ï~°∞¬Å∞† 12.
^•fi^Œt– N=∞Ç¨q+¨μ‚=Ù† 13.„`«Ü≥∂^Œt–J#OQÆ∞_»∞† 14. K«`«∞~°÷t–
Ñ¨~°=∞t=Ù_»∞† 15. Ñ¨Ói‚=∞–Ñ≤`«$^Õ=`«Å∞.
D q^èŒOQÍ â◊√Hõ¡Ñ¨HõΔOÖ’x XHÀ¯~ÀA XHÀ¯^Õ=`«#∞ Ñ¨ÓlOK«_»O,
Ñ¨q„`å~ÀÑ¨}À`«û=O KÕÜ∞« _»O=Å¡ Z@∞=O\˜ ã¨=∞ã¨ºÅ∞~å=h, PÜ«Ú~å
~ÀQÍºÅ∞, ãÖÑ¨^Œ =$kúK≥O^Œ∞`«∞O^Œx âßG=K«#O, nx`Àáê@∞–
„âß=}=∂ãÖÖ’ Ñ¨QÆÅ∞ x„^ŒáÈ~å^Œ∞. D =∂ãÖÖ’ XHõ¯Ñ¨Ó@
Éè’[#O KÕÜ«∞=Öˇ#∞. =∞~ÀÑ¨Ó@ LÑ¨"åãÖ =ÙO_»=Öˇ#∞. Dq^èŒOQÍ
Ñ¨Ó[Å∞, xÜ«∞=∂Å#∞ áê\ÕK«_»O=Å¡ „âß=} =∂ãÖÖ’ J#O`«"≥∞ÿ#
Ñ¶ë`åÅ#∞ á⁄O^Œ=K«∞Û.
774. =ÚHÀ¯\˜ UHÍ^Œt JO>Ë Uq∞\˜ ?
'=∂™ê<åO =∂~°jæ ~À¬ÇÏ¨ O— Jx ÉèQí =Æ næ`Ö« ’ NHõ$+¨™‚ êfiq∞ K≥áêÊ_»∞.
P =∂~°jæ ~°¬=∂ãÖÖ’ =ÚHÀ¯\˜ UHÍ^Œt =ã¨∞OÎ k. =∞# u^ä∞Œ ÅÖ’ cè+‡¨ UHÍ
^Œt, "åºã¨Ñ¨Ói‚=∞, WÖÏ Q˘Ñ¨Ê"å~°∞ KÕã≤# =º=Ç¨Ïi™êÎ~°∞. QÆ}Ëâ◊K«`«∞i÷,
=ãÖ`« ÑÖK«q∞ "≥Ú^ŒÅQÆ∞#q. ã¨Ç¨Ï„ã¨HÀ\˜ ÉèÏã¨¯~° „Ñ¨ÉèÏã¨ =∂#∞_≥·
"≥·‰õΩO~î°OÖ’ u~°∞=∂}˜ =∞O_»ÑÖÖ’ =∞Ç¨q+¨μ‚=Ù "ÕOKÕã≤ LO\Ï_»∞.
P~ÀA# =¸_»∞HÀ@¡=∞Ok ^Õ=`«Å∞ ™êfiq∞^Œ~≈° <å~°O÷ "≥‰· Ωõ O~î° #QÆ~åxH˜
=™êÎ~°∞. "≥·O‰õΩO~î°#QÆ~åxH˜ L`«Î~°^•fi~°O P<å_»∞ `≥~°∞=|_»∞ `«∞Ok.
L`«Î~° ^Œ~°≈#O KÕã≤#"åiH˜ "≥∂HõΔO Hõ~°`«ÖÏ=∞ÅHõO. JO^Œ∞=Å# nxx
'=ÚH˜Î UHÍ^Œt— Jx‰õÄ_» JO\Ï~°∞. ™êfiq∞ Ü≥∂QÆx„^Œ#∞O_çÖËz
~°=∂ã¨Ç≤Ï`«∞_≥· ^Õ=`å ã¨=¸Ç¨Å‰õΩ L`«Î~°^•fi~° ^Œ~°≈#q∞™êÎ_»∞.
775. 'z~°Or=— Jx nq™êÎ~°∞. 'PÜ«Úëê‡<£Éèí=— JO\Ï~°∞. =∞i
áêÑ‘z~åÜ«Ú=O\Ï~°∞. g\˜x QÆ∞iOz `≥ÅÊO_ç.
„Ñ¨Hõ~°}ÉèË^ŒO J<Õk XHõ\ ˜ LO@∞Ok. ã¨xfl"Õâßxfl|\˜ì J~°÷O KÕã¨∞
HÀ"åe. ÉèQí =Æ O`«∞_»∞ „Ñü=∂#=Ù#‰õΩ #∂ˆ~O_®¡ÜÚ« qKåÛ_»∞. 'â◊`åÜ«Úó
380 QÀÑ¨Ù~°O....
Ñ¨Ù~°∞+¨ó— J<Õ =∞O„`«O ^•x<Õ `≥Å∞Ñ¨Ù`«∞Ok. `≥Å∞QÆ∞Ö’ k#k# QÆO_»O
#∂ˆ~O_®¡Ü«Ú=Ù J<Õ ™ê"≥∞`« =Ù#flk. JO>Ë „Ñük#O „áê}QÆO_»"Õ∞.
^•x<Õ JHÍÅ =∞$`«∞º=O\Ï=Ú. P QÆO_»O ^•\˜`Õ =O^ÕO_®¡Ü«Ú=x
J~°O÷ . 'z~°Or=–PÜ«Úëê‡<£É=íè —Jx ÃÑ^ŒÖÌ Ïj~°fik¿ãÎ P JHÍÅ =∞$`«∞º=Ù
`˘ÅyáÈ"åÅx PHÍOHõ.Δ `˘ÅyáÈ`«∞O^Œx #=∞‡HõO. WHõÖ’HõOÖ’ ^Œ∞~å‡
~°∞æÅ∞ hK«∞Å∞, Z‰õΩ¯=HÍÅO rqOz, ^Œ∞+¨ìHÍ~åºÅ∞ KÕ¿ã@Ñ¨C_»∞ "åix
QÆ∞iOz áêÑ‘ z~åÜ«Ú=O\Ï~°∞. gxx HõeÑ≤ K«∂_»@O Bz`«º=O`«O
HÍ^Œ∞. ã¨=∞Ü«∂xfl|\˜ì J~°÷OKÕã¨∞HÀ"åe.
0 776. t=ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞™ÈÎ„`«O ZÖÏ L^ŒƒùqOzOk ?
ãÖã¨¯ $`«ÉèÏ~°`«O J#∞âßã¨xHõÑ¨~°fiOÖ’ t=ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞ ™ÈÎ„`«O
L#flk. Ü«Úkä+≤ª~°∞_»∞ cè+¨μ‡x`À ''ã¨∞~åã¨∞~°QÆ∞~“ ^Õ"Õ â◊OHõ~å=ºHõÎ
Ü≥∂#ÜÕ∞—— â◊OHõ~∞° x QÆ∞iOz K≥ÑÊ¨ =∞O>Ë cè+μ¨ ‡_»∞ Jâ◊HÀÎÇÏ¨ O QÆ∞}Ï#fi‰õΩOÎ
=∞Ç¨^Õ=ã¨º nè=∞`«ó Ü≥∂Ç≤Ï ã¨~°fiQÆ`À ^Õ"À # K« ã¨~°fi„`« ^Œ$â◊º`Õ—— =∞Ç¨
^Õ=ÙxÜ≥ÚHõ¯ =∂Ç¨`å‡ºxfl K≥Ñ¨Ê\ÏxH˜ <Õ#∞ â◊‰õΩÎ_»#∞ HÍ#∞ J<åfl_»∞.
JO^Œ∞=Å¡ LÑ¨=∞#∞º =<Õ =∞Ç¨Ïi¬ "åã¨∞^Õ=Ù#‰õΩ t=ã¨ÇÏ¨ „ã¨<å=∞ ™ÈÎ„`åxfl
K≥Ñ≤Ê#@∞¡QÍ L#flk. cè+¨μ‡_»∞ „áêÜ≥∂Ñ¨"Õâ◊O KÕã≤ L#fl ã¨=∞Ü«∞OÖ’
^èŒ~°‡Ax ãÖ^ÕÇ¨Åhfl f~°Û\Ï xH˜ NHõ$+¨‚Ñ¨~°=∂`«‡ PÜ«∞##∞ cè+¨μ‡x
Hõ_»‰õΩ fã¨∞H˘x=KåÛ_»∞. JÑ¨Ù_»∞ [iy# q+¨Ü«∞q∞k.
nxx Ñïî¿ãÎ t=Ù_»∞ Hõ~°∞}Õz ãÖ™ê~å~°∞ÎÅ#O^Œih L^Œúi™êÎ_»∞.
ãÖ™ê~°=Ú#∞O_ç q"≥∂K«#O HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. â◊OHõ~° ã¨xfl^è•<åxfl á⁄O^Œ∞
`å~°∞. ã¨=∞ã¨Î áêÑ¨=ÚÅ#∞ <åâ◊#OKÕã¨∞ÎOk. "≥∂HõΔO, ã¨fi~°æ™œYºO
ãÖ`À+ÖHõeyã¨∞OÎ k. XHõ¯ãÖ=`«û~°O J#∞+≤¿ª ãÎ HÀi#HÀiHõÅ∞ ã¨Ñb¨¶ Hõ$`«
=∞ø`å~Ú. WÖÏ Z<Àfl Ñ¶e¨ `åÅ∞ K≥ÑÊ¨ |_ç#q. ãÖã¨¯ $`«ÉÏè ~°Ò« ã¨áê^ŒÅHõΔ
„QÆO^äOŒ QÍ „Ñ¨ã^≤ OúŒ . HÍx B`«~Î åÇ¨Ï„Ñ¨`∞« Å∞"Õ~∞° . ^•H˜}
Δ Ï`«º „Ñ¨`∞« Å∞ "Õ~∞° .
130000 ÅHΔÍ=ÚÑ¨Êk "ÕÅ â’¡HÍÅ∞ H˘xflO\˜Ö’ 160000 ÅHΔÍJ~°"≥·
"ÕÅâ’¡HÍÅ∞ H˘xfl„Ñ¨`∞« ÅÖ’ HõxÊã¨∞<Î åfl~Ú. W=hfl „Ñ¨HáΔ˜ êÎÅ∞. Hõq„`«Ü∞« O
"åiH˜ ÅaèOz# „ÑüÖ’ Wk LO_»HõáÈ=K«∞Û. JO^Œ∞ˆH "å~°∞ ^•xx
J#∞=kOÑ¨ÖË^Œ∞. q+¨μ‚ ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞™ÈÎ„`åxfl =∂„`«O ¿Ñ~˘¯x<å~°∞. g~°
=∂¿ÇÏâ◊fi~°∞_≥#· hÅHõO~î° nH˜`Δ ∞« Å∞, ÉèÏ~°`åxH˜ "åºYº„"åã¨∂Î nxx ‰õÄ_»
`å<Õ HõeÊOz ÉèÏ~°`«OÖ’ K˘Ñ≤ÊOKå_»x ÑÖ_ç`« qâßfiãÖ.
QÀÑ¨Ù~°O..... 381
777. u~°∞HõÖÏº}O, Pi˚`« HõÖÏº}O, x`«º HõÖÏº}O g\˜ `Õ_®#∞ q=iOK«O_ç ?
u~°∞â◊|OÌ –ãÖã¨¯ $`«OÖ’x 'N— J^Õ ^•xH˜ ã¨=∂#"≥∞#ÿ `«q∞à◊Ñ^¨ OŒ .
N JO>Ë â◊√Éè„í Ñ¨^"Œ ∞≥ #ÿ Jx J~°Oú . =∞#O =º‰õΩÅÎ <å=∞=ÚÅ‰õΩ =ÚO^Œ∞
'N—LOK«∞`åO. N~å=Ú_»∞, NHõ$+¨μ_‚ ∞» Jx. J^Õ `«q∞à◊OÖ’ 'u~°∞~å=Ú_»∞,
u~°∞Hõ$+¨μ‚_»∞— WÖÏ "å_»`å~°∞. u~°∞Ñü–NÑü, u~°∞=∞Å–N=∞Å. =∞#
"≥·+¨‚"åÅÜ«∂ÅÖ’ ™êfiq∞"åi HõÖÏº}=∞Ç¨ÏŸ`«û=O x~°fiÇ≤ÏOKÕ@Ñ¨C_»∞
„|Ç¨‡O_» <åÜ«∞Hõã¨º–N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°ã¨º u~°∞Hõ¯ÖÏº}ã¨=∞ÜÕ∞—Jx K«^Œ∞=Ù
`«∞O\Ï~°∞. nxH˜, â◊√Éèí„Ñ¨^Œ"≥∞ÿ# ÅH©;ãÖ|O^èŒ"≥∞ÿ# HõÖÏº}=∞x J~°÷O.
WHõPi˚`« HõÖÏº}=∞O>Ë =∞#"Õ∞^≥·<å Ñ¨q„`«^Õ"åÅÜ«∂xH˜ "≥o¡
#Ñ¨C_»∞ =∞#¿Ñ~° N ™êfiq∞"åi HõÖÏº}O KÕ~ÚOKåÅx J#∞H˘O\ÏO.
^•xH˜ ^Õ= ™ê÷#OKÕ`« x~°‚~ÚOÑ¨|_ç# ~°∞ã¨∞OK≥e¡Oz, ™êfiq∞ HõÖÏº}O
KÕ~Ú™êÎO. ^•x<Õ Pi˚`« HõÖÏº}=∞O\Ï~°∞. WOHÍ ™êfiq∞Hõ<ÕHõ ¿ã=Å∞
KÕ~ÚOK«\ÏxH˜ ~°∞ãÖ x~°~‚ ÚOÑ¨|_çOk. P ~°∞ã¨∞OK≥eO¡ z ™êfiq∞"åiH˜
[iˆQ ¿ã"åHÍ~°º„Hõ=∂ÅÖ’ áêÖÁæO\ÏO. "åxxPi˚`« ¿ã=ÅO\ÏO. Pi˚Ò«
JO>Ë ãÖáêkOÑ¨|_ç# Jx J~°úO.
WHõ x`«ºHõÖÏº}=∞O>Ë u~°∞=∞ÅˆHΔ„`«O=O\˜ KÀ@¡ ™êfiq∞ "åiH˜
„Ñük#O HõÖÏº}O [~°QÆ∞`«∞O@∞Ok. Éèí‰õΩÎÅ∞ ‰õÄ_® KÕ~Ú™êÎ~°∞. ÖËHõ
áÈ~Ú<å ^Õ"åÅÜ«∞O x`«ºO HõÖÏº}O x~°fiiÎ¿ãÎ ^•xx x`«ºHõÖÏº}
=∞O\Ï~°∞. Ö’HõOÖ’ XHõ™ê"≥∞`« L#flk.x`«ºHõÖÏº}O Ñ¨K«Û`À~°}OQÍ
rq`«O ™êQÆ∞`«∞#flk Jx. ÃÑO_çH¡ ˜ Ñ¨KÛ« x P‰õΩÅ`À `À~°}ÏÅ∞ Hõ_`» å~°∞.
JO>Ë ÃÑO_ç¡[~°∞QÆ∞`«∞O>Ë ZO`«â◊√Éèí„Ñ¨^ŒOQÍ P#O^Œ^•Ü«∞HõOQÍ HÍÅO
QÆ_∞» ã¨∞OÎ ^À, JÖÏ „Ñüx`«ºO ã¨∞YOQÍ â◊√ÉèOí QÍ ™êˆQ rq`åÅ#∞ QÆ∞iOz
JÖÏ JO@∞O\Ï~°∞.
778. N q^•º[Ñ¨ q^è•#OÖ’ [Ñ¨ãÖYº‰õΩ J~°KÕux ÖˇH˜¯OK«∞@ ZÖÏ ?
KÕu<åÅ∞QÆ∞ "Õà§◊ Ö’ J<åq∞Hõ =¸ÅÑ¨~fi° #∞ XHõ\ Q˜ Æ ÖˇH¯˜ Oz JHõ¯_»
#∞O_ç „Ñ¨^HŒ }Δ˜ „Hõ=∞OÖ’ ÖˇH¯˜ ã¨∂Î Ñ¨^=Œ ãÖYº#∞ =∞^èºŒ „"Õe =¸ÅÑ¨~fi° `À
Ñ¨ÓiÎ KÕÜ«∂e. D„Hõ=∞OÖ’ J<åq∞Hõ, =∞^èŒº„"Õe=∞^èŒº Ñ¨~åfiÅ∞
"Õ∞~°∞=ÙÅ∞QÍ ÖˇH˜¯OKåHõ Hõx+≤ìHõ =¸ÅÑ¨~°fiO XHõ\ ˜QÍ ÖˇH˜¯Oz JHõ¯_»
#∞O_ç `«~°˚h =¸ÅÑ¨~°fiO`À 8 Ñ¨ÓiÎKÕÜ«∂e. D q^è•#O JëÈì`«Î~° â◊`«
ãÖMÏº [áêxH˜ LÑ¨Ü≥∂QÆÑ¨_»∞`«∞Ok. „uÑ¨Ù~° ã¨∞O^Œs [Ñ¨q^è•#=∞k.
382 QÀÑ¨Ù~°O....
779. [Ñ¨ãÖYº ZÑ¨ÙÊ_»∞ x+¨ÊùÅ=∞QÆ∞`«∞Ok ?
JOQÆ∞à◊º„ˆQ K« Ü«∞[˝Ñ¨ÎO Ü«∞[˝Ñ¨ÎO "Õ∞~°∞ÅOÑ¶¨∞<Õ I
Ñ¨~°fiãÖkè=∞ Ü«∞[˝Ñ¨ÎO `«`ü ã¨~°fiO x+¨ÊÅO Éèí"Õ`ü II
H˘#"Õà§◊ g∞^Œ ÖˇH¯˜ ã¨∂Î HÍx, "Õ∞~°∞ ™ê÷#=Ú#∞ (J~°KuÕ Ü«∞O^Œ∞HÍx,
=∂ÅÖ’HÍx) Ju„Hõq∞OzHÍx, Ñ¨~°fiÅ#∞ q_çz Ñ¨~°fiãÖ^Œ∞ÅÖ’HÍx
ÖˇH˜¯ã¨∂Î [Ñ≤¿ãÎ P [ÑÖ x+¨ÊùÅO J=Ù`«∞Ok.
<åHõΔ`≥·~°›ã¨Î Ñ¨Ô~· fi~åº #^è•<≥·º~°fl K« Ñ¨Ù+¨ÊÔH·ó
# K«O^Œ<≥·~°¯ $uÎHõÜ«∂ [Ñ¨ ãÖMÏºO K« HÍ~°ÜÕ∞`ü II
1 JHõΔ`«Å`ÀHÍx KÕu Ñ¨~°fiãÖ^Œ∞Å QÆ}#`ÀHÍx, ^è•º#=ÚÅ`ÀHÍx,
Ñ¨Ó=ÙÅ`ÀHÍx, K«O^Œ#=Ú`ÀHÍx =∞\˜ìx LÑ¨Ü≥∂yOz HÍx [Ñ¨
ãÖYº#∞ ÖˇH˜¯OK«~å^Œ∞.
780. "ÕQÆ=ÚÅ∞ Zxfl ? Jq Uq?
1. "åˆQfiQÆO : "åH±â◊H˜Î J"≥∂Ñ¶¨∞"≥∞ÿ#k. ^•xx =$^ä•KÕÜ«∞~å^Œx
=∞$^Œ∞ =QÆ∞=∂>Ë [Ñ¨=∞x, `«Ñ¨=∞x âßGO K≥|∞`ÀOk. Ñ¨~°∞+¨"å‰õΩ¯Å∞
Ñ¨ÅHõ_O» , Jã¨`º« O K≥ÑÊ¨ _»O, W`«~∞° ÅÃÑ· Kå_ôÅ∞K≥ÑÊ¨ _»O, JãÖ|^Œú „Ñ¨ÖÏáê
ÖÏ_»_O» D<åÅ∂æ"åQÀÌëêÅ∞. 2.=∞<À"ÕQOÆ :=∞<À"ÕQOÆ Ñ¨@~ì åxk, J#O`«
"≥∞#ÿ â◊HÎ˜ HõÅk. ã¨fi~åæxH˜, #~°HÍxH˜ =∞#¿ãû=¸ÅO. WO„^Œ∞_»∞, #Ç¨ï+¨μ_»∞
=Ú#flQÆ∞ "å~°∞ =∞<À"ÕQÆO=Å¡ `«=∞`«=∞ Jã≤Î`åfiÅ#∞ HÀÖ’ÊÜ«∂~°∞.
J`«ºO`« xëêìQiÆ +¨μ_ª #·≥ Ñ¨Ê\˜H© „Ñ¨=~åY∞º_»∞ =∞<À"ÕQOÆ =Å¡ Ç≤Ï=∂ÅÜ«∂
Å‰õΩKÕi =∞<ÀˆH¡âßxfl á⁄O^•_»∞. HÍ=Ù#, =∞<À"ÕQÍxfl xÜ«∞O„uOK«∞
HÀ"åe. 3. „HÀ^è"Œ QÕ OÆ : Wk =∞Ç¨„Ñ¨=∂kHÍi. HÍ=∞„HÀ^èÖŒ ’ÉèÏÅ∞ =¸_»∞
#~°Hõ ^•fi~åÅx w`åãÖ^Õâ◊O. =∂#=ÙxÖ’L#fl *Ï˝#=∞<Õ ~°`åflÅ#∞
`«ã¨¯iOK«_®xH˜ HÍ=∞„HÀ^èŒ Ö’ÉèÏÅ∞ ^ÕÇ¨ÏOÖ’ u+¨ª"Õã¨∞‰õΩx LO\Ï~Ú.
HÍ=Ù# *Ï„QÆ`«ÎÑ¨_»=∞x Nâ◊OHõ~°∞Å∞ É’kèOKå~°∞. 4. lÇ¨fi"ÕQÆ=Ú :
<åÅ∞Hõ ~Ô O_»∞ q^è•Å∞QÍ Ñ¨xKÕã∞¨ OÎ k. ~°∞K«∞Å∞ „QÆÇÏ≤ OK«_O» ,=∂@ÖÏ_»_O» ,
D Ô~O_»∞ Ñ¨#∞ÅÜ«∞O^Õ "ÕQÍxfl Hõey LO@OLk. =∞Oz =∂@ÅKÕ
ã≤iãÖÑ¨^ŒÅ∞, |O^èŒ∞|ÅQÆO ã¨=∞‰õÄ~°∞`å~Ú. HÍ|\˜ì lÇ¨fi "ÕQÍxfl
=â◊=Ú #O^Œ∞OK«∞HÀ"åe. 5. L^Œ~"° QÕ OÆ : Jq∞`åÇ¨~°O Ç¨x Hõeyã¨∞OÎ
^Œx, JÖÏÊÇ¨~°O "Õ∞Å∞KÕã¨∞ÎO^Œx |∞∞+¨μÅ"å‰õΩ¯ u#‰õÄ_»x Ñ¨^•~å÷Å#∞
`å=∞™êÇ¨~åÅ#∞ q_»<å_®Åx ã¨∞ÉèÏ+≤Ò« K≥|∞`ÀOk. Ü«ÚHÍÎÇ¨ ~° qÇ¨
~°ã¨ºÜ«ÚHõÎ"≥∞ÿ# PÇ¨~° qÇ¨~åÅ∞O_®Åx w`åãÖ^Õâ◊O. HÍ|\˜ì u#_»O
QÀÑ¨Ù~°O..... 383
HÀãÖ rqOK«_»O HÍ^Œx, rqOK«_»O HÀã¨"Õ∞ u<åÅx ÃÑ^ŒÌÅ=∂@. 6.
[#<ÕO„kÜ«∞"ÕQÆO : WO„kÜ«∞ x„QÆÇ¨xfl HõeyLO_®e. HÍ=∞"ÕQÍxfl
J}∞K«∞HÀ"åe. ''=∞~°}O aO^Œ∞áê`Õ<Õ, r=#O aO^Œ∞^è•~°}Ï`ü—— q∞u
g∞i# g~°ºÑ¨`«#O=Å¡ PÜ«Ú=Ù `«~°∞QÆ∞#x ^•xx xÅ∞Ê‰õΩ#flKÀ =ÚY
=~°Ûã¨∞û `Õ[ã¨∞û, "Õ∞^èãŒ ∞¨ û PÜ«Úã¨∞û =$kúKO≥ ^Œ∞`åÜ«∞x, *Ï˝ÑH¨ âõ H◊ Î˜ ÃÑ~°∞QÆ∞
#x âßG=K«#O. ™œ~°É=íè Úx [ÅOÖ’ „H©_Oç K«∞‰õΩO@∞#fl ~Ô O_»∞ =∞`«ûº=Ú
Å#∞ K«∂z =∞<ÀqHÍ~°O K≥Ok `«áÈ„Éèí+¨μì_≥·<å_»∞. HÍ=Ù# [#<ÕO„kÜ«∞
"ÕQÍxfl JiHõ\Ïìe.
781. 27 #HõΔ„`åÅ∞ Jkè^Õ=`«Å∞ Z=~°∞ ?
Jtfix–Jtfih^Õ=`«Å∞† Hõ$uÎHõ–Jyfl^Õ=Ù_»∞† =∞$QÆt~°–K«O„^Œ∞_»∞†
Ñ¨Ù#~°fiã¨∞–Jku† Pâı¡+¨–ã¨~°Ê=ÚÅ∞† Ñ¨Ù|ƒ–~°q† ™êfiu–"åÜ«Ú=Ù†
J#∞~å^è–Œ q∞„`«∞_»∞† =¸Å–x~°$u† L`«~Î åëê_»–qâıfi^Õ=`«Å∞† ^èxŒ +¨–ì J+¨ì
=ã¨∞=ÙÅ∞†Ñ¨Ó~åfiÉèÏ„^Œ–J*ˇH· áõ ê^Œ∞_»∞†L`«~Î åÉèÏ„^Œ–JÇ≤Ï~°∞ƒù^∞Œ flº_»∞† Éè~í }° –˜
Ü«∞=Ú_»∞† ~ÀÇ≤Ï}˜–„|Ç¨Ï‡† P~°∞„^Œ–t=Ù_»∞† Ñ¨Ù+¨ºq∞–QÆ∞~°∞_»∞† =∞Y–Ñ≤`$«
^Õ=`«Å∞†L`«~Î –° P~°º=∞†z`«–Î `«fi„+¨†ì qâßY–WO„^•QÆ∞flÅ∞† *Ëº+¨–ª WO„^Œ∞_»∞†
Ñ¨Ó~åfiëê_»–QÆOQÆ† „â◊=}O–q+¨μ‚=Ù† â◊`«aè+Ö–=~°∞}∞_»∞† ˆ~=u–
Ñ¨Ó+¨μ_»∞.
782. 27 #HõΔ„`åÅ∞ =$HõΔ=ÚÅ∞ Uq∞\˜ ?
Jtfix–J_»¤ã¨~°∞, Éèí~°}˜–^Õ=^•~°∞, Hõ$uÎHõ–JuÎ, ~ÀÇ≤Ï}˜–<Õˆ~_»∞,
=∞$QÆt~°–Yk~°, J„~°–Ì ~ˆ Å, Ñ¨Ù#~°fiã¨∞–"≥^∞Œ ~°∞, Ñ¨Ù+¨ºq∞–Ñ≤ÑÊ≤ e, Pâı+¡ –¨
<åQÆˆHã¨~å, =∞Y–=∞„i, Ñ¨Ù|ƒ–"≥∂^Œ∞QÆ, L`«Î~°–Aqfi, Ç¨Ïã¨Î–‰õΩO‰õΩ_»∞,
z`«–Î `å_ç, ™êfiu–=∞kÌ, qâßY–<åQÆHˆ ã¨~,° J#∂~å^è–Œ ÉÁQÆ_,» *Ëº+¨–ª q+≤,ì
=¸~Ú–"Õyã¨, Ñ¨Ó~åfiëê_»–<≥q∞‡, L`«~Î åëê_»–Ñ¨=#, „â◊=}O–lÖË_¡ ∞» ,
^èxŒ +¨–ì [q∞‡, â◊à« +è O¨ –J~°\ ,˜ Ñ¨Ó~åfiÉèÏ„^Œ–=∂q∞_ç, L`«~Î åÉèÏ„^Œ–"ÕÑ,¨
ˆ~=u–qÑ¨ÊK≥@∞ì.
783. 27 #HõΔ„`åÅ∞ J^Œ$+¨ì"å~åÅ∞, kâ◊Å∞, ~°OQÆ∞Å∞ Uq∞\˜ ?
#Hõ„Δ `åÅ∞–J^Œ$+¨"ì å~åÅ∞:1 QÆ∞~°∞2 â◊√„Hõ 3 Pk 4 ™È=∞ 5 =∞OQÆà◊
6 â◊√„Hõ 7 QÆ∞~°∞ 8 â◊x 9 |∞^èŒ10 QÆ∞~°∞11â◊√„Hõ 12 Pk 13 ™È=∞ 14
=∞OQÆà◊ 15 â◊√„Hõ 16 QÆ∞~°∞ 17 â◊x 18 |∞^èŒ 19 QÆ∞~°∞ 20 â◊√„Hõ 21
Pk 22 ™È=∞ 23 =∞OQÆà◊ 24 â◊√„Hõ 25 QÆ∞~°∞ 26 â◊x 27 |∞^èŒ.
384 QÀÑ¨Ù~°O....
#Hõ„Δ `åÅ∞–J^Œ$+¨ì kâ◊Å∞:1 <≥|· ∞∞u 2 Ñ¨_=» ∞~° 3 `«∂~°∞Ê 4 L`«~Î O°
5 ^ŒHõΔ}O 6 "åÜ«Ú=ºO 7 Dâß#ºO 8 ^ŒH˜Δ}O 9 L`«Î~°O 10 <≥·|∞∞u
11 Ñ¨_»=∞~° 12 `«∂~°∞Ê 13 L`«Î~°O 14 ^ŒH˜Δ}O 15 "åÜ«Ú=ºO 16
Dâß#ºO17 ^ŒH}Δ˜ O18 L`«~Î k° â◊ 19 <≥|· ∞∞u 20 Ñ¨_=» ∞~° 21 `«∂~°∞Ê22
L`«~Î O° 23 ^ŒH}Δ˜ O24"åÜ«Ú=ºO 25 Dâß#ºO 26 `«∂~°∞Ê 27 L`«~Î O° .
#HõΔ„`åÅ∞–^èŒiOK«=Åã≤# ~°OQÆ∞Å∞ : 1 QÀ^èŒ∞=∞ 2 `≥Å∞Ñ¨Ù 3
=Ú^Œ∞~°∞ Z~°∞Ñ¨Ù 4 `≥Å∞Ñ¨Ù 5 ‰õΩO‰õΩ=∞ 6 `Õ<≥ 7 |OQÍ~°∞ 8 PHÍâ◊O
9 P‰õΩÑ¨K«Û 10 QÀ^èŒ=∞ 11 `≥Å∞Ñ¨Ù 12 =Ú^Œ∞~°∞ Z~°∞Ñ¨Ù 13 `≥Å∞Ñ¨Ù
2 14 PHÍâ◊O 15 `Õ<≥ 16 |OQÍ~°∞ 17 hÅ=Ú (PHÍâ◊O) 18 P‰õΩÑ¨K«Û
19 QÀ^èŒ∞=∞ 20 `≥Å∞Ñ¨Ù 21 =Ú^Œ∞~°∞ Z~°∞Ñ¨Ù 22 `≥Å∞Ñ¨Ù 23 ‰õΩO‰õΩ=∞
24 `Õ<≥ 25 |OQÍ~°∞ 26 =Ú^Œ∞~°∞ 27 Ñ¨K«Û.
784. Ç≤ÏO^Œ∂ q"åÇ¨ÏOÖ’ =ÚYº"≥∞ÿ# JOâßÅ∞ Uq ?
1 ÃÑo§K«∂Ñ¨ÙÅ∞ 2 xâ◊ÛÜ«∞ `åO|∂ÖÏÅ∞ 3 ™êfl`«Hõ„=`«O 4 HÍj
Ü«∂„`« 5=~°ÑÓ¨ [ Z^Œ∞~À¯à◊√¡ 6 Q“sÑ¨Ó[ 7 =^è∂Œ =~°∞Å =∞OQÆà◊ ™êfl<åÅ∞
8 Hõ<åº=~°}O 9 =∞^è∞Œ Ñ¨~å¯Å∞ 10 Ü«∞*’˝Ñg¨ `«^•è ~°} 11 =∞Ç¨ãÖHõÅÊO
12 HÍà◊√§Hõ_Q» _Æ O» 13 rÅHõ„~°–ÉˇÅO¡ (ã¨∞=ÚÇ¨ï~°OÎ ) 14 HÍà◊√§ `˘H˜¯OK«
_»O 15 Hõ<åº^•#O 16 ã¨fi~°‚[ÖÏaè =∞O„`«}O 17 Ü≥∂„HõÎ |O^èŒ#O
18 =∞OQÆàã◊ ∂¨ „`«^•è ~°} 19 `«ÅO„ÉÏÅ∞ 20 „|Ç¨Ï‡=Ú_ç 21 LOQÆ~åÅ∞
fÜ«∞_»O 22 ã¨Ñ¨ÎÑ¨k, áê}˜„QÆÇ¨Ï#O 23 „Ñ¨^è•# Ç¨ÏŸ=∞O 24 ã¨xflHõÅ∞¡
`˘Hõ¯@O 25 ÖÏ[Ç¨ÏŸ=∞O 26 ™ê÷máêHõO 27 <åQÆ=e¡ 28 ã¨^Œã¨ºO
29 #Å¡Ñ¨Óã¨Å∞ Hõ@ì_»O 30 J~°∞O^èŒf ^Œ~°≈#O 31 LÜ«∂ºÅ–ÉÁ=∞‡x
JÑ¨ÊK≥ÑÊ¨ @O 32 JOÑ¨HÍÅ∞ (JÑ¨ÊyO`«Å∞) 33 QÆ$Ç¨Ï„Ñ¨"âÕ O◊ –ã¨`º« <å~å
Ü«∞}„=`«O 34 HõOHõ} q"≥∂K«#O 35. QÆ~åƒù^•#O
785. |∞∞+≤„`«Ü«∞O QÆ∞iOz q=iOK«O_ç ?
~å[i¬, =∞Ç¨Ïi¬, ^Õ=i¬ J#∞"åix |∞∞+≤„`«Ü«∞=∞O\Ï~°∞.L`«Î=∞
„âı}H˜ ˜ K≥Ok# =∞Ç¨Ï~°∞¬Å#∞ „|Ç¨Ï‡~°∞¬Å∞ Jx‰õÄ_® =º=Ç¨Ïi™êÎ~∞° . ~åAQÍ
LO@∂<Õ |∞∞+≤`fi« O á⁄Ok#"å_»∞~å[i¬.DÜ«∞#‰õΩ "Õ^`Œ `« Î« fi*Ï˝#O ‰õÄ_®
ã¨=∞„QÆOQÍ LO@∞Ok.Ñ¨Ó~°fiO Ü≥∂QÆq^ŒºÖ’ ~å[~°∞¬Å∞ xëê‚`«∞Öˇ· LO_Õ
"å~°∞.ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ q=ã¨fiO`«∞xH©, q=ã¨fiO`«∞_»∞ =∞#∞=Ù‰õÄ, =∞#∞=Ù
WHΔÍfi‰õΩ#‰õÄ É’kèOz# „|Ç¨Ï‡q^Œº ~å[~°∞¬ÅÖ’ Ñ¨~O° Ñ¨~åQÆ`"« ∞≥ ÿ LO_Õ^xŒ
ÉèíQÆ=næ`«#∞ |\˜ì `≥Å∞ã¨∞Î#flk. ™ê^è•~°} |∞∞+≤™ê÷~Úx^•\˜ D Q˘Ñ¨Ê
QÀÑ¨Ù~°O..... 385
|∞∞+¨μÅ∞ =∞Ç¨Ï~°∞¬ÅÜ«∂º~°∞. '=∞Ç¨Ï~°¬Ü∞« ó ã¨ÑÑÎ¨ Ó¨ ~ˆ fi— J#fl w`å =K«<åxfl
|\˜ì U_»∞QÆ∞~°∞ Ñ¨Ó~°fi=∞Ç¨Ï~°∞¬Å∞ ÉèíQÆ=`«ûOHõÅÊO`À [x‡Oz<å~°∞.
Ñ¨Ù~å}ÏÅÖ’ J<Õ‰Ωõ Å∞ =∞Ç¨Ï~°∞¬Å∞QÍ ¿Ñ~˘¯#|_ç#Ñ¨Ê\˜H© '=∞sz~°Oy~å
âßÛ„uó Ñ¨ÙÅã¨ºó Ñ¨ÙÅÇ¨Ïó „Hõ`«∞óI =ã≤+ª̈Wu ã¨ÃÑÎÂ`Õ =∂#™ê xi‡`å Ç≤Ï`Õ—II
J#fl „Ñ¨=∂}Ïxfl|\˜ì ™êfiÜ«∞OÉèí∞= =∞#fiO`«~°OÖ’ =∂~°∞Ê##∞ãïOz
=∞Ç¨Ï~°∞¬ÅÖ’ ‰õÄ_® ÉèË^Œ=ÚO_Õk. Éèí$QÆ∞=∞Ç¨Ïi¬ ÉèíQÆ=`«ûfi~°∂Ñ¨Ù_»∞QÍ
w`«Ö’ ¿Ñ~˘¯#|_çÜÚ« <åfl_»∞. (=∞Ç¨Ïs¬}ÏO Éè$í QÆ∞~°ÇÏ¨ O). D =∞Ç¨Ï~°∞¬Å∞
"Õ^Œq^Œ∞Å∞, „Ñ¨=$uÎ^èŒ~°‡O áê\˜ã¨∂Î „áê*ÏÑ¨`«ºOHõeæ LO_Õ"å~°∞. ^Õ=~°∞¬
Å#QÍ ''^Õ=Ö’Hõ „ÑüëêªâÛ◊ *ËÜ ˝ ∂« ^Õ=~°¬Ü∞« ó â◊√ÉèÏó—— J#fl@∞¡ ^Õ=Ö’HõOÖ’
„Ñü+¨ª QÆÅ"å~°∞ ^Õ=~°∞¬Å∞QÍ q#∞u ÔHHÍ¯~°∞. J#fl@∞¡ ^èŒ~°∞‡x Ñ¨Ù„`«∞Öˇ·#
#~°<å~åÜ«∞}∞Å∞, „Hõ`«∞Ñ¨Ù„`«∞Öˇ·# "åÅdÅ∞ºÅ∞, Ñ¨ÙÅÇ¨ïx ‰õΩ=∂~°∞_≥·#
Hõ~=Ì° Ú_»∞, Hõâº◊ Ñ¨ ã¨∞`«∞Öˇ#· Ñ¨~fi° `« <å~°^∞Œ Å∞ ^Õ=`«Å#∞ Ãã`· O« xÜ«∞q∞OK«
QÆÅ "å~°∞QÍ# ^Õ=~°∞¬Å∞QÍ ¿Ñ~˘¯#|_®¤~°∞.
786. HÍ=∞^èÕ#∞=Ù, HõÅÊ`«~°∞=Ù, zO`å=∞}˜ QÆ∞iOz `≥eÜ« *ËÜ«∞O_ç?
HÍ=∞^è#Õ ∞=Ù XHõQÀ=Ù. nxx 'ã¨∞~°a—è Jx ‰õÄ_® JO\Ï~°∞. ^Õ=`«Å∞,
~åHõãΔ ∞¨ Å∞ H©~Δ ™° êQÆ~° =∞^ä#Œ O KÕ¿ã ã¨=∞Ü«∞OÖ’ Wk Ñ¨Ù\˜#ì k. Wk HÀi#
HÀÔ~¯Å#xfl\˜h „Ñ¨™êkã¨∞ÎOk. nx á⁄^Œ∞QÆ∞#∞O_ç J=∞$`«O „ã¨qã¨∞ÎOk.
HõÅÊ=$Hõ=Δ ÚQÆ∂_» HÀi#"åi HÀÔ~¯Å#∞ f~°∞ã¨∞OÎ k. Wk QÆ∂_» HÍ=∞^è#Õ ∞=Ù
=Öˇ H©~Δ ™° êQÆ~° =∞^ä#Œ HÍÅOÖ’ Ñ¨Ù\Õì k. D ^Õ=`å=$HõOΔ WO„^Œ∞x L^•º#
=ÚÖ’ LO_ç ã¨=∞ã¨Î|∞∞`«∞=ÙÅÖ’#∂ Ñ¨„`«Ñ¨ÙëêÊ^Œ∞ÅKÕ â’aè`«"≥∞ÿ LO
@∞Ok. zO`å=∞}˜ XHõ ^Õ==∞}˜. Wk QÆ∂_» zOuOz# J#QÍ HÀi#
HÀÔ~¯Å#∞ fˆ~Û â◊H˜Î QÆeæÜ«Ú#flk. zO`å=∞}˜ =∞O„`«=Ú#∞ Láêã≤Oz#
"åiH˜ ãÖHõeÊ `å~å÷Å∞ ã≤k™ú êÎ~Ú. HÍ=∞^è#Õ ∞–HõÅÊ=$Hõ–Δ zO`å=∞}∞Å‰õΩ
ãÖ|OkèOz# ã≤^∞Œ Åú #∞ ¿Ñ~˘¯O@∂ `«`Î« fi"Õ`ÅÎ« ∞ xëê¯=∞ã≤u÷ ÜÕ∞ HÍ=∞^è#Õ ∞
ã≤kÜú ∞« h, xã¨ûOHõÅÊã≤u÷ ÜÕ∞ HõÅÊ=$HõãΔ k≤ Üú ∞« h,xtÛO`åã≤u÷ ÜÕ∞ zO`å=∞}˜
ã≤kúÜ«∞h q=iOKå~°∞. l*Ï˝ã¨∞=ÙÅ∞ nxx „QÆÇ≤ÏOK«QÆÅ~°∞.
787. ^Œ∂~°OQÍ L#fl=ºH˜Î ¿Ñ~°∞`À „QÆÇ¨ÏâßOu, [Ñ¨, Ç¨ÏŸ=∂k „H˜Ü«∞Å∞ ZÖÏ KÕÜ«∂e ?
™ê÷xHõOQÍ ÖË#@∞=O\˜ =º‰õΩÎÅ q^•º, L^ÀºQÆ Hõ~å}ÏÅ∞QÍ W`«~°
~å„ëêìÅ∞, W`«~°^ÕâßÅÖ’ L#flÑ¨C_»∞ P =º‰õΩÎÅ *Ï`«Hõs`åº U"≥∞ÿ<å
^ÀëêÅ∞ LO_ç, "å\˜H˜ âßOu„H˜Ü∞« Å∞ KÕÜ∞« =Åã≤=¿ãÎ "åiH˜ãO¨ |OkèOz#
386 QÀÑ¨Ù~°O....
‰õΩ@∞O| ã¨Éèí∞ºÅ∞ ÖË^• ã¨g∞Ñ¨ |O^èŒ∞=ÙÅ∞ ÖË^• Pf‡Ü«ÚÅ∞, q∞„`«∞Å∞
ãÖHõÅÊ Ñ¨Ó~°fiHõOQÍ =∞Oz ÑÖ_ç`∞« Å`À [Ñ¨,`«~Ê° },Ç¨ÏŸ=∂k HÍ~°º„Hõ=∞
=ÚÅ∞ x~°fiiÎOK« =K«∞Û#∞. „áê~°O|ã¨=∞Ü«∞OÖ’ Z=i¿Ñ~°∞`À âßOu
„H˜Ü«∞Å∞ KÕã¨∞Î<åfl~À "åi ¿Ñ~°∞, QÀ„`«=Ú L^ŒÇ¨Ïiã¨∂Î "å~°∞ WK«Û@ÖËx
ãÖ^Œ~°ƒù=ÚQÍ "åi `«~°Ñ¶¨Ù# <Õ#∞ KÕã¨∞Î<åfl#∞ Jx ãÖHõÅÊO KÕÜ«∂e.
„Ñü~ÀA [Ñ¨ HÍ~°º„Hõ=∞ ãÖ^Œ~°ƒù=ÚQÍ z=iÖ’ Ç¨ÏŸ=∞ãÖ^Œ~°ƒù=ÚQÍ
WKÕÛ f~°=÷ Ú#∞ HÍjqÉè∂í kÖ’"Õã,≤ Éè„í ^ŒÑ~¨ K° =« K«∞Û#∞. x`«º=Ú Ñ¨Ó[KÕã#≤
f~°÷=Ú qÉèí∂kÖ’ "Õã¨∂Î LO_»@O =Å# JO^Œ∞Ö’ P Ñ¶¨Å=ÚO_»∞#∞.
3 z=~°Ö’ P qÉè∂í kx Ñ¨Ó[ Z=i¿Ñ~°∞`À KÕã∞¨ <Î åfl"≥∂ "åiH˜ ÑÖÑ¨=Öˇ#∞.
JK«Û@ "å~°∞ "åi QÆ$Ç¨Ï=∞O^Œ∞ ^Õ=`å =¸~°∞ÅÎ Z^Œ∞@ H˘|ƒiHÍÜ«∞H˘\˜,ì
P h\˜Ö’ D qÉè∂í kx HõeÑ≤ =ÚO^Œ∞QÍ H˘OK≥O `«ÅÃÑK· Å« ∞¡H˘x, `«^∞Œ Ñï
=¸_»∞™ê~°∞¡ f~°÷O fã¨∞HÀ"åe. Ñ¨Ó*Ï„Ñ¨™ê^ŒO ÑÖÑ¨^Œe¿ãÎ H˘|ƒi
„Ñ¨™ê^ŒO, ÑÖ_»∞¡ xÅ∞= LO_»=Ù HÍ|\˜ì, ZO_»∞ Y~°∂˚~°O, ZO_»∞„^•HõΔ,
r_çÑ¨Ñ¨ÙÊ, ÉÏ^ŒOÑ¨Ñ¨C, Ñ¨\ ˜ìÉˇÅ¡O g\˜Ö’ U^ÀXHõ\ ˜ Ñ¨Ó*Ïã¨=∞Ü«∞OÖ’
x"Õ^Œ#KÕã≤, z=~°Ö’ ^•#O ‰õÄ_® Ñ¨Ó[ Z=iÔH·`Õ KÕã¨∞Î<åfl"≥∂ "åi
QÀ„`«, <å=∂Å`À ãÖHõÅÊOKÕã≤ W"åfie.
788. „QÆÇ¨ÏâßO`«∞Å∞, [áêÅ∞ KÕÜ«Ú\ÏxH˜ â◊H˜Î ÖËx"å~°∞ Uq∞ KÕÜ«∂e ?
Pi÷Hõ ™ÈÎ=∞`«ÖË#Ñ¨Ù_»∞, âßOu„H˜Ü«∞Å∞ KÕÜ«∞ÖËHõáÈ~Ú#Ñ¨Ê\˜H©
^À+¨=Ú Hõey# „QÆÇ¨Ï=ÚÅ‰õΩ ãÖ|OkèOz# ^è•º# â’¡Hõ=ÚÅ∞ x`«º=Ú
HõhãÖ 11 ™ê~°∞¡ ÑïîOKåe. „QÆÇ¨ÏãÖYº |\˜ì Jxfl™ê~°∞¡ Ü«∞^è•â◊H˜ÎQÍ
‰õΩki#xfl~ÀAÖ’¡ KÕÜ«∞=K«∞Û. J^Õq^èŒOQÍ #=„QÆÇ¨Ï=ÚÅ‰õΩ „Ñ¨^ŒH˜Δ}
=ÚÅ∞ KÕÜ«Ú@=Å# ‰õÄ_® LÑ¨Ü≥∂QÆ=Ú LO@∞Ok. P „QÆÇ¨Ï=Ú Å‰õΩ
ãÖ|OkèOz# "å~°O ~ÀA LÑ¨"åãÖ KÕÜ«∞=K«∞Û. ãÖ|OkèOz#
„QÆÇÏ¨ =Ú#‰õΩ ™ê^è•~°} ™ê÷~ÚÖ’ HõhãÖ JëÈì`~Î« =° Ú Ñ¨Ó[ KÕã#≤ =∞Oz^Õ.
ÖË^• WO\˜=^ŒÌ<Õ „QÆÇ¨Ï=ÚÅ‰õΩ ãÖ|OkèOz# ™ÈÎ„`«=ÚÅ∞ áê~åÜ«∞}
KÕÜ«∞=K«∞Û. ~°q^À+Ö LO>Ë Pk"å~°O, K«O„^À+Ö LO>Ë ™È=∞"å~°O,
‰õΩ[^À+Ö LO>Ë =∞OQÆà"◊ å~°O, |∞^è^Œ À+Ö LO>Ë |∞^è"Œ å~°O, QÆ∞~°∞^À+Ö
LO>Ë QÆ∞~°∞"å~°O, â◊√„Hõ^À+Ö LO>Ë â◊√„Hõ"å~°O, â◊x^À+Ö LO>Ë â◊x
"å~°O ~åÇ¨ï^À+ÖLO>Ë Pk ÖË^• =∞OQÆà◊"å~°O ˆH`«∞^À+Ö LO>Ë
=∞OQÆà◊ ÖË^• Pk"å~°O LÑ¨"åã¨=Ú#fl ^À+¨x"å~°} HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. P
„QÆÇ¨Ï=Ú#‰õΩ ãÖ|OkèOz# ^è•#º^è•#OKÕã≤# =∞Oz^Õ.
QÀÑ¨Ù~°O..... 387
789. HÍ"Õs #n „áêâ◊ã¨Îº=Ú q=iOK«O_ç ?
HÍ"Õs#kx ^ŒH}Δ˜ QÆOQÆ JxÑ≤Å∞™êÎ~∞° . ã¨ÇÏ¨ ºÑ¨~fi° `« „âı}∞Ö’¡ ã¨=Ú„^Œ
=∞\ÏìxH˜ 1320 g∞@~°¡ Z`«∞Î# "≥∞ÿã¨∂~À¡x „|Ç¨Ï‡yi H˘O_»ÃÑ· HÍ"Õi
Pq~°ƒù qOK«Ok. H˘_»∞QÆ∞ ÖË^• ‰õÄ~°∞æ J<Õ „áêO`«O D #kH˜ ~°∂Ñ¨HÅõ Ê#
KÕã∞¨ OÎ k. HÍ=Ù# D #k ''‰õÄ~°∞‰æ Ωõ Ñ¨Ói—— Jx HÍ"Õi L^Œƒqù OKÕ „Ñ¨^âÕ ßxfl
'`«ÖHÍ¯ÖË~å— Jx JO\Ï~°∞. HÍ"Õi Ñ¨Ù>ËìKÀ@ XHõ z#fl `˘>ˇì PHÍ~°OÖ’
LO@∞Ok. D `«ÅHÍ¯"Õ∞iÖ’ HÍ"Õi=∂Öò ÃÑ^ŒÌ q„QÆÇ¨ÏO LOk. HÍ"Õi
^Õ=`«QÍ Éèí‰õΩÎÅ∞ Ñ≤Å∞™êÎ~°∞. Éèí‰õΩÎÅ HÀÔ~¯ fˆ~Û WÅ"ÕÅ∞ÊQÍ HÍ"Õi ^Õ=`«
¿Ñ~°∞ á⁄Ok#k. D ^Õ=`«‰Ωõ „Ñü U\Ï „âß=}=∂ãÖÖ’ Q˘Ñ¨Ê L`«û=O
[~°∞QÆ∞`«∞Ok. ^ŒH˜Δ} QÆOQÆQÍ ¿Ñ~°∞ á⁄Ok# HÍ"ÕiH˜ +≤O™ê, Éèí"åh
J<ÕÔ~O_»∞ =ÚYº"≥∞ÿ# LÑ¨ #^Œ∞Å∞ K≥Ñ¨Ê|_»∞`«∞<åfl~Ú. WqHÍHõ Hõ#Hõ,
ã¨∞*’*’ºu, ¿ÇÏ=∂=u, Ö’HÍáê=Ú, J~åö=u, `˘ÃÑ·ÊÜÕ∞º~°∞, â◊~°ÉèíOQÆ,
=∞}˜=∞^è∞Œ ~°, Ç¨àı, ™êQÆ~Ñ° ∂¨¶ \ò, ÅHõΔ ‡}f~°,÷ HÍax‰õΩO_»Å, J=∞~å=u
"≥Ú^ŒÅQÆ∞ z#fl ÃÑ^ŒÌ "≥Ú`«ÎO Hõeã≤ 50H˜ÃÑ·QÍ HÍ"ÕiH˜ LÑ¨#^Œ∞Å∞
L<åfl~Ú. g\˜=Å¡ HÍ"Õi "≥_Å» ∞Ê ÃÑiy „Ñ¨=Ç≤Ïã¨∞OÎ k. HÍ"Õi Ñï"åÇ¨ÏHõ
„áêO`«O JO`å ã¨ãº¨ âßº=∞ÅO. JO^Œ∞Hˆ HÍ"Õix ''á⁄xfl——Jx JO\Ï~°∞.
á⁄xfl JO>Ë ^è•#ºO Jx |OQÍ~°∞ Jx Ô~O_»∞ J~å÷Å∞. D #k ^è•#º
ã¨=∞$kú HõeyOKÕk, |OQÍ~°∞ ÑÖ@Å∞ ÑÖ_çOKÕ^Œx D HÍ"Õi #kH˜
¿Ñ~°∞. ‰õÄ~°∞æ H˘O_»Ö’¡ [x‡Oz, H˘O`«^∂Œ ~°O Ñ¨~fi° `« ã‘=∞ÅO^Õ „Ñ¨=Ç≤ÏOz
`«~åfi`« PˆQflÜ«∞kâ◊QÍ „Ñ¨=Ç≤ÏOz "≥∞ÿã¨∂~°∞ ~åROÖ’ Ñ‘~î°Éèí∂q∞ ^Œâ◊
=ke „HÕ^Œ#QÆÅ Ñ¨ÅÖ¡ ’H˜x t=ã¨=Ú„^ŒO=^ŒÌ ^Œ∂‰õΩ`«∞Ok. XHõ¯_» HÍ"Õi
Ô~O_»∞QÍ pÅ∞`«∞Ok. D Ô~O_»∞pÅHõÅ ¿Ñ~°∞¡ Ñ¨~°∞K«∞H˜¯, QÆQÆ#K«∞H˜¯ Jx
Ñ≤Å∞™êÎ~∞° . Ñ¨~K° ∞« H˜¯ 230 J_»∞QÆ∞Å∞ „HÕkH˜ XHõ [Åáê`«OÖÏ Ñ¨_∞» `«∞Ok.
QÆQÆ#K«∞H˜¯ J^Œ∞ƒù`«OQÍ 90H˜.g∞.H˘O_»K«iÜ«∞Ö’¡ HÍ"Õi#n JÅã¨@
ÖË‰Ωõ O_® „Ñ¨=Ç≤Ïã¨∞OÎ k. t=ã¨=Ú„^ŒO ^•\˜# `«~åfi`« HÍ"Õi `«q∞à◊<å_»∞
~åROÖ’ „Ñ¨"ÕtOz, `«O*Ï=Ó~°∞lÖÏ¡Ö’ JkèHõâß`«O „Ñ¨=Ç≤ÏOz HÍ"Õi
JHõ¯_» #∞O_ç =∞iH˘O`«^Œ∂~°O™êy |OQÍàÏMÏ`«OÖ’ HõÅ∞ã¨∞ÎOk.
790. cè=∂#n „áêâ◊ã¨Îº=Ú q=iOK«O_ç?
D cè=∂#k<Õ cè=∞~°k Jx `å„=∞Ñ¨~°‚ Jx Ñ≤Å∞™êÎ~°∞. Ñ¨tÛ=∞
Hõ#∞=∞Ö’¡ ã¨Ç¨ÏºÑ¨~°fi`« =~°∞ã¨Ö’ D cè=∂#k L^ŒƒùqOz#k. D #k
388 QÀÑ¨Ù~°O....
„Ñ¨™êÎ=# =∞`«û, „|Ç¨Ï‡, "å=∞#, „|Ç¨‡O_», t=, "åÜ«Ú, ‰õÄ~°‡ Ñ¨Ù~å}ÏÖ’¡
~å=∂Ü«∞} ÉèÏ~°`åÖ’¡ D #n „Ñ¨™êÎ=# L#flk. D c=∂#kH˜ ÃÑ‰õΩ¯
LÑ¨#^Œ∞Å∞ L<åfl~Ú. cè=∞â◊OHõ~ü ˆHΔ„`«=Ú „Ñ¨Hõ¯# cè=∞yi J#∞ ã¨#flx
Ö’Ü«∞ QÆ∞O_® „Ñ¨=Ç≤ÏOz, Ñ≤OÑ¨sQÍ"£∞ =^ŒÌKÕi, JHõ¯_» ''ÉèÏ=∞—— J#∞
z#fl #kx `«#Ö’ HõÅ∞Ñ¨ÙH˘#∞K«∞#flk. c=∂#kÖ’ Hõe¿ã =∞~˘Hõ LÑ¨#k.
WO„^•}˜ D WO„^•}˜ ^ÕÇ¨ï J#∞ „QÍ=∞O QÆ∞O_® „Ñ¨=Ç≤Ïã¨∞ÎOk. D
„QÍ=∞OÖ’<Õ Hõq ÉèHí Îõ `«∞HÍ~åO [x‡OzOk. JHõ¯_» #∞Oz `«∞ÖÏÑ¨Ó~ü=^ŒÌ
cè=∂#kÖ’ WO„^•}˜ HõÅ∞ã¨∞OÎ k. ^è•O^èiÕ _£#∞ „áêO`åxH˜ H˘kÌ^∂Œ ~°OÖ’
4 ''`ÕÖò—— J#∞ =∞~˘Hõ#k cè=∂ #kÖ’ HõÅ∞ã¨∞OÎ k. `«~åfi`« ''=∂ÖÏ=Ú^è•——
J#∞„Ñ¨"åÇ¨ÏO HõÅ∞ã¨∞ÎOk. QÀÖò J#∞ z#fl#k cè=∂Ö’ HõÅ∞ã¨∞ÎOk.
cè=∂#k PˆQflÜ«∞kâ◊QÍ „Ñ¨=Ç≤Ïã¨∂Î =ÚO^Œ∞‰õΩ™êy, #~°ãO≤ Q∑ÑÓ¨ ~ü ^ŒQ~æÆ °
g~å J#∞ =∞~˘Hõ #k`À ãÖQÆq∞ã¨∞ÎOk. WHõ¯_» #∞O_ç cè=∂#k
=∞iH˘O`«^∂Œ ~°O „Ñ¨=Ç≤ÏOz ÑÖ_»sÑ¨Ù~°O KÕ~∞° #∞. JK«Û@ D#k K«O„^Œ
ÉèÏQÍ#k Jx Ñ≤Å∞™êÎ~°∞. WHõ¯_» PÅÜ«∞O áêO_»∞~°OQÆ™êfiq∞ (q~î°Öòr)
„Ñ¨ã≤^Œú ˆHΔ„`«O. WHõ¯_»∞#fl 11 ™êfl#Ñ¶¨∂@ìÅ∞ J`«ºO`« Ñ¨Ù}º„Ñ¨^Œ"≥∞ÿ#q.
WHõ¯_»#∞O_ç cè=∂#k PˆQflÜ«∞OQÍ 10 "≥∞ÿà◊√¡ „Ñ¨=Ç≤ÏOz, ™ê¯~°e =^ŒÌ
=∂™ê J#∞ z#fl#k HõÅ∞Ñ¨ÙH˘x ëÈÖÏÑ¨Ó~ü‰õΩ ^ŒH˜Δ}OQÍ „Ñ¨=Ç≤ÏOz,
25 "≥∞ÿà◊§^Œ∂~å# ‰õΩ=∞b J<Õ „áêO`«O =^ŒÌ ¿ã<å J#∞ z#fl#k `«#Ö’
HõÅ∞Ñ¨ÙH˘x z=~°‰õΩ Hõ~å‚@Hõ ~åROÖ’x ~åÜ«∞K«∂~ü‰õΩ L`«Î~°=ÚÖ’x
=∞Ç¨Ï |∂Éò#QÆ~ü ãïÇ¨Ï^Œ∞ÌÖ’ Hõ$ëê‚Ô~·ÖËfi ¿ãì+¨<£=^ŒÌ H©ëê‚#kH˜ LÑ¨#kQÍ
=∂i#k. ‰õΩOÉèíHõ~°∞‚x Ô~O_»=ÉèÏ~°º ''Hõ~°¯\˜——[x‡Oz# ÉèÏ=Ú_»<Õ
~åHõãΔ ã¨ O¨ Ç¨~°O KÕã#≤ Dâ◊fi~°∞_»∞ ''cè=∞â◊OHõ~—ü — *’ºui¡OQÆOQÍ "≥eâß_»∞.
D eOQÆ=Ú „HÕ^Œ#∞Oz Ti# h~°∞ cè=∂#n [#‡™ê÷#=ÚQÍ =∂i#k.
791. „|Ç¨Ï‡Ñ¨Ù„`« #n „áêâ◊ã¨Îº=Ú q=iOK«O_ç?
Ç≤Ï=∂ÅÜ«∞OÖ’Ñ¨Ù\˜ì# „|Ç¨Ï‡Ñ¨Ù„`å#k „Ñ¨ÑÖK«OÖ’ Ju ÃÑ^ŒÌ#k.
„`«q+¨ì=O (\˜Éˇ\ò) Ñ¨tÛ=∞ÉèÏQÆO F ÔH·ÖÏã¨Ñ¨~°fi`« „âı}∞Ö’¡HõÅ =∂#ã¨
ã¨~À=~åxH˜ H˘kÌ^Œ∂~å#=Ù#fl ÃÑ^ŒÌ =∞OK«∞=Ú^ŒÌ #∞O_ç „|Ç¨Ï‡Ñ¨Ù„`«
Ñ¨_»∞`«∞Ok. JHõ¯_» nx¿Ñ~°∞ ™êOQÀÊù ™êOQÀÊù JO>Ë \˜Éˇ\ò ÉèÏ+¨Ö’
''áê#Hõ=Ú KÕÜ«Ú#k—— Jx J~°÷O. JHõ¯_» #∞O_ç „|Ç¨Ï‡Ñ¨Ù„`« J~°∞}ÏK«Öò
„Ñ¨^âÕ ò‰Ωõ =zÛ kÇ¨OQ∑ Jx Ñ≤Å∞™êÎ~∞° . JHõ¯_» #∞O_ç J™êûOKÕi „|Ç¨Ï›ÑÙ¨ „`«
QÀÑ¨Ù~°O..... 389
Ö’Ç¨Ï`üQÍ ¿Ñ~°∞`≥K«∞ÛH˘x, WHõ¯_» #∞O_ç „Ñ¨=Ç≤ÏOz |OQÍ¡^ÕâòH˜ KÕi,
"Õ∞Ñ¶¨∞#, [=Ú#Å∞QÍ Ñ≤Å∞=|_»∞`«∂ ^˘ÅO^• =^ŒÌ QÆOQÍ#kÖ’ Hõeã≤
|OQÍàÏMÏ`åxfl KÕ~°∞`«∞Ok. „|Ç¨Ï‡Ñ¨Ù„`å#k Ñ¨~°=∞ Ñ¨q„`«"≥∞ÿ#^Œx,
™êfl#=∂„`«=ÚKÕ ã¨HõÅ áêáêÅ∞ áÈ`åÜ«∞x, f~å÷ÅÖ’ ÔHÖÏ¡ „|Ç¨Ï‡Ñ¨Ù„`«
J=∞$`«"∞≥ #ÿ f~°~÷ å[=∞x,D#k™êfl#O #nf~°OÖ’ ^è•º#OHÍx, Ñ¨Ó[Å∞
HÍx, Ñ≤`$« Hõ~‡° Å∞ KÕ¿ãÎ Jq HÀ\˜~Ô @∞¡ JkèHõ Ñ¶e¨ `åxfl Wã¨∞OÎ ^Œx—— Ü≥∂yx
`«O„`«O `≥eÜ«∞KÕã¨∞ÎOk.
ÉèÏ~°`^« âÕ O◊ Ö’ „Ñ¨^•è #OQÍ J™êûOÖ’ „Ñ¨=Ç≤Ïã¨∞OÎ k. J™êûq∞ ÉèÏ+¨Ö’
D #kH˜ Ö’Ç≤Ï`å#k Jx¿Ñ~°∞. Ñ¨Ù~å}Ö’¡ Ñ¨Ù+¨¯~° f~°÷ „Ñ¨™êÎ=#
HõxÑ≤ã∞¨ OÎ k. qâßfiq∞„`«∞_»∞ „|Ç¨Ï‡i¬Ñ^¨ OŒ á⁄O^ŒQÀi Ñ¨Ù+¨¯~° f~°÷ „áêO`å#
LO_ç, "Õ~Ú ãÖ=`«û~åÅ∞ `«Ñ¨ã¨∞ûKÕâß_»h, Ñ¨Ù+¨¯~° f~°÷OÖ’<Õ "Õ∞#Hõ
[ÅHÍÖÏ_»∞`«∂ qâßfiq∞„`«∞_çH˜ HõxÑ≤OK«#@∞¡ K≥Ñ¨Ê|_çOk.
792. HõÖÏÊÅ∞ Zxfl ?
HõÖÏÊÅ∞ Ñ¨^≥Ìxq∞k L<åflÜ«∞x Éèíq+¨ºÑ¨Ù~å}O K≥|∞`ÀOk. D
HõÖÏÊÅ∞ HÍÅ qÉè[í #Ö’ ã¨∞n~°"… ∞≥ #ÿ HÍÖÏ=^è∞Œ Å∞. XHÀ¯ HõÅÊOÖ’ <åÅ∞QÆ∞
áê^•Å∞ LO\Ï~Ú. J=hfl ã¨=∂#"≥∞#ÿ HÍÖÏ=kè`À LO\Ï~Ú. „Ñ¨ã∞¨ `Î O«
#_»∞ã¨∞Î#flk âıfi`«=~åÇ¨ÏHõÅÊOÖ’x "≥·=ã¨fi`« =∞#fiO`«~°O. JO^Œ∞ˆH
ãÖÅHõÊO K≥Ñ¨ÙÊ‰õΩ<Õ @Ñ¨ÙÊ_»∞ ukä K≥|∞`«∂, âıfi`«=~åÇ¨ÏHõÖËÊ "≥·=ã¨fi`«
=∞#fiO`«ˆ~ HõeÜ«ÚˆQ „Ñ¨^äŒ=∞áê^Õ [O|∂nfi¿Ñ Éèí~°`«=ˆ~¬ JO@∂
K≥Ñ¨ÙÊ‰õΩO\ÏO. WHõ D HõÖÏÊÅ¿Ñ~°¡ q+¨Ü«∂xH˜=¿ãÎ Jq ‰õÄ~°‡HõÅÊO,
=∞`«ûºHõÅÊO, âıfi`«=~åÇ¨ÏHõÅÊO, #$ã≤OÇ¨Ï HõÅÊO, "å=∞#HõÅÊO, ã¨¯O^èŒ
HõÅÊO, ~å=∞HõÅÊO, ÉèÏ=`«HÅõ ÊO, =∂~°¯O_ÕÜ∞« HõÅÊO, Éèqí +¨ºHõÅÊO, eOQÆ
HõÅÊO, „|Ç¨‡O_» HõÅÊO, Jyfl HõÅÊO, "åÜ«ÚHõÅÊO, Ñ¨^‡Œ HõÅÊO, t=HõÅÊO,
q+¨μH‚ Åõ ÊO, „|Ç‘Ï‡HõÅÊO, „Ñ¨ã∞¨ `Î O« #_»∞ã¨∞#Î flk âıfi`« =~åÇ¨ÏHõÅÊO. JO>Ë
Éèíq+¨ºÑ¨Ù~å}O „Ñ¨HÍ~°O =~°∞ã¨Ö’ =¸_ÀHõÅÊO. WHõ nx `«~åfi`« 15
HõÖÏÊÅ∞ L<åfl~Ú. JO^Œ∞Ö’x „Ñü^•xÖ’ =∞#fiO`«~åÅ∞ L<åfl~Ú.
„Ñü =∞O#fiO`«~O° Ö’#∂ <åÅ∞QÆ∞ Ü«ÚQÍÅ∞ LO\Ï~Ú. D K«„HõO JO`å
Ñ¨Ó~°Î~Ú# `«~åfi`«<Õ ãÖÑ¨ÓiÎ ÅÜ«∞O. DÖ’QÍ „Ñü HõeÜ«ÚQÍO`«OÖ’
[Å„Ñ¨ÅÜ«∞O=zÛ =∂#"åoÖ’ ^Œ∞+¨ì„Ñ¨Hõ$uH˜ K≥Ok# "åi#O^Œih
JO`«O KÕã¨∞ÎOk. q∞ye# H˘kÌ=∞Ok =∞Oz"åà◊¡`À =∞~À =∞#fiO`«~°O
Ö’x ã¨`«º Ü«ÚQÆO P~°OÉèí=∞ø`«∞Ok.
390 QÀÑ¨Ù~°O....
793. Hõe ÅHõΔ}ÏÅ∞ Uq∞\˜?
=∂#=ÙÅ #O^Œix HÍ=Ú‰õΩÅ∞QÍ#∞, lÇ¨Ïfi KåÑ¨ÅºO HõÅ"å~°∞QÍ#∞
KÕã≤, x„^Œ, HõÅÇ¨ÏO,^Œ∞óYO, W+¨ìO, ã≤QÆ∞æÖËx`«#O, W`«~°∞Å =ã¨∞Î=ÙÅ#∞,
„ã‘ÎÅ#∞, ^èŒ#=Ú#∞ JÑ¨Ç¨ÏiOK«@O, JÇ¨ÏOHÍ~° Ñ¨Ói`«∞Å#∞ KÕã≤ "åix
=„Hõ=∂~°æO"≥·Ñ¨Ù =∞~°eOK«@O Hõe ÅHõΔ}ÏÅ∞.
JÖÏˆQ H˘OQÆ[ÑÖ KÕ¿ã ^˘OQÆ ã¨<åºã¨∞Å<åfl, #q∞‡#"åiH˜ „^ÀÇ¨ÏO
KÕ¿ã "å~°<åfl, ^è~Œ ‡° |^Œ"ú ∞≥ #ÿ "å\˜x ^Õfi+ÖKÕ"å~°<åfl, Ü«∞[˝, Ü«∂QÍ^Œ∞Å#∞
<åâ◊#OKÕã≤ ¿ÇÏ`«∞"å^ŒO"≥·Ñ¨Ù Ñ¨ÙiH˘ÖËÊ"å~°<åfl, „ã‘Î,Ñ¨Ù„`«,^èŒ#, "åº"≥∂
5 Ç¨ÏO`À zH˜¯#"å~°<åfl, ã¨fi^è~Œ å‡xflg_ç Ñ¨~^° ~Œè ‡° O "≥Ñ· Ù¨ "≥Ú^Œ∞æ K«∂¿Ñ"å~°<åfl,
"Õ^Œ âß„ëêÎÅ#∞ xOkOKÕ"å~°<åfl t=ˆHâ◊=ÙÅ∞ "Õ~°x `«ÅKÕ"å~°<åfl,
^Õfi+≤OKÕ "å~°<åfl, HõeH˜ =∞Ç¨„Ñ‘u. JÖÏ `«Ñ¨ÙÊ^À= Ñ¨\ ˜ìOz áêÑ¨ÙÅ
ãÖYº#∞ JO`«HOõ `«‰Ωõ ÃÑOK«@"Õ∞ Hõe^èºÕ Ü«∞O. P `«ÑÙ¨ Ê`À =∞#x =kèOK«
_»O HõqÅHõΔ ºO. P LK«∞ÛÅ "åº"≥∂Ç¨ÏOÖ’Oz ÉèQí =Æ `ü ^è•º#O`À |Ü«∞@
Ñ¨_»@O =∞# Hõ~°Î=ºO.
794. Hõ<åº^•# Ñ¶¨ÅO qt+¨ì`« Uq∞\˜?
=∞Ç¨ãÖ™ê~° K«„HõOÖ’ Ñ¨â√◊ Ñ¨HÍΔ º^Œ∞Å∞QÍ Z<Àfl [#‡Öˇ`åÎHõ J^Œ$+Öì
H˘nÌ =∂#=[#‡ HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. JÑ¨Ê\˜#∞Oz `≥eã≤HÍx, `≥eÜ«∞Hõ HÍx
KÕã≤# =∞Ç¨áê`«HÍÅ∞, LÑ¨áê`«HÍÅ∞ WÖÏˆQ W`«~° J<ÕHõ q^è•Öˇ·#
áê`«H=õ ∞ÅÚ `«fi~°QÍ áÈ=_®xH©. `«# =Oâ◊OÖ’ `«# "≥#∞Hõ 10 `«~åÖ’¡#∞,
`«# `«~∞° "å`« 10 `«~=° ÚÅ "åiÖ’#∂ #~°H=õ ÚÖ’ L#fl#∂ LO_»É’ÜÕ∞
"å~°O^Œih ‰õÄ_» ~°H˜ΔOz âßâ◊fi`«"≥∞ÿ# Ñ¨Ù}ºÖ’Hõ=ÚÅ∞ á⁄O^Õ@@∞¡
KÕÜ∞« _®xˆH. QÆOQÍ #kÖ’x J}∞ˆ~}∞=ÙÅ#∞ ~åtQÍ ã¨Ñ|Î¨ ∞∞+≤ =∞O_»ÅO
=~°‰Ωõ #∞, #∞=ÙfiÅ#∞ ~åtQÍ ã¨∂~°º=∞O_»ÅO =~°‰Ωõ #∞, Z^Œ∞Ì "≥O„@∞HõÅ#∞
~åtQÍ #HõΔÑ¨Ù =∞O_»ÅO =~°‰õΩ#∞, q∞#∞=ÚÅ#∞ ~åtQÍ ^èŒ$==∞O_»ÅO
=~°‰Ωõ #∞ áÈã≤ "åxx ^Õ=`å =∂#O „Ñ¨HÍ~°O "Õ~Ú ãÖ=`«û~åÅ∞ QÆ_zç #
Ñ≤^ŒÑ¨ ~åtÖ’ XH˘¯Hõ¯\˜ K˘Ñ¨ÙÊ# fã¨∂Î P ~åâ◊√Åhfl Ñ¨ÓiÎQÍ `«iˆQ
=~°‰Ωõ `«#‰õΩ „|Ç¨Ï‡Ö’Hõx"åã¨=Ú ãÖ„áê Ñ≤OÎ K«∞@‰õΩ, =∞iÜ«Ú JyflëÈì=∞,
Jâ◊fi"Õ∞^èŒ Ü«∞[˝Ñ¨Ù}º Ñ¶¨ÖÏÅ‰õΩ 3Ô~@∞¡ ÅaèOK«∞@‰õΩ, JO`ÕHÍHõ D [‡Ö’
~å[Éè’QÍÅ#∞Éèqí Oz J#O`«~O° q+¨μ™‚ êÜ«Ú[ºO á⁄O^Œ\ÏxH© ã¨~åfiÅO
HÍ~åÅ`À ‰õÄ_ç# Hõ#º#∞ ^•#O KÕÜ«∂e.
QÀÑ¨Ù~°O..... 391
795. =ºH˜Î =∞~°}˜¿ãÎ Z=~°∞ U_»∞™êÎ~°∞ ?
WO\’¡"åà◊√¡. W`«~° |O^èŒ∞=ÙÅ∞ ^Œ∞ód™êÎ~°∞ x[OQÍ "åà◊√¡ HÍ^Œ∞
U_ÕÛk. *Ï˝<ÕO„kÜ«∂Å∞ S^Œ∞, Hõˆ~‡O„kÜ«∂Å∞ S^Œ∞, =∞#ã¨∂ûÑ¨_ç Ñ¨_ç
^Œ∞ód™êÎ~Ú. *Ï˝<ÕO„kÜ«∂Ö’¡ –
"≥Ú^Œ\ ˜k â◊s~°O. Jk =}∞‰õΩ`«∞Ok. Ô~O_»=k Hõ#∞fl. Jk Hõhfl~°∞
HÍ~°∞ã¨∞ÎOk. =¸_»=k K≥q. Jk Z=Ô~=~°∞ Uq∞ =∂\Ï¡_»∞`«∞<åfl~À
^•xfl qxÑÖK«∞‰õΩ<Õ â◊HxÎ˜ `å`å¯eHõOQÍ HÀÖ’Ê`«∞Ok. <åÅæ=k <åÅ∞Hõ.
^Õxh u<åÅ<Õ TÇ¨ÏÖ’<Õ ÖËHõ Un ~°∞WOK«~°‰õΩO_® KÕã¨∞‰õΩO@∞Ok.
S^Œ=k =Ú‰õΩ¯ LKåÛùfiã¨ xâßfi™êÅx |~°∞=ÙQÍ KÕã¨∞ÎOk. WHõ Hõˆ~‡O„k
Ü«∂Å∞ SkO\˜Ö’ "≥Ú^Œ\ ˜k =∂@. =∂\Ï¡_»\ÏxH˜ <À~°∞ ÃÑQÆÅ<Õ
ÃÑQÆÅ^Œ∞. ~Ô O_»=k áê}˜ (K≥~Úº) Uq∞ KÕÜ∂« Ö’ ^•xH˜ `ÀK«^∞Œ . JO^Œ∞
KÕ`« K≥~Úº P_»^Œ∞. =¸_»=k áê^ŒO (HÍÅ∞) ZHõ¯_çH© "≥àÏ§ÅO@∂
L`åûÇ¨xfl K«∂Ñ¨<Õ K«∂Ñ¨^Œ∞. <åÅ∞QÆ∞, S^Œ∞ qã¨~°˚Hõ J=Ü«∞"åÅ∞. Jq
^•^•Ñ¨Ù Ñ¨xKÕÜ«∞=Ù. WHõ =∞#ã¨∞ D *Ï˝<ÕO„kÜ«∞, Hõˆ~‡O„kÜ«∂Å#∞
J^Œ∞Ñ¨Ù KÕÜ«∞ÖËHõáÈ`«∞Ok. =ºH˜ÎH˜ ãÖ|OkèOz# ÑïK«Ü«∞O`À UU
ÑïK«Ü«∂Å∞ [iQÍÜ≥∂ "å\˜x `«Å∞K«∞‰õΩx `«Å∞K«∞ ‰õΩx ^Œ∞ód™êÎ~Ú.
HÍ|\˜ì ^Œ∞ódOKÕ"åà◊√¡ Ñ¨^ŒH˘O_»∞QÆ∞~°∞ L<åfl~°#fl=∂@.
796. ~åA J<Õ =∂@H˜ J~°÷O Uq∞\˜ ?
~°O [Ü«∞u Wu~å*Ï, JO^Œih ãÖ`À+¨ÃÑ>Ë"ì å_»∞ ~åA Jx J~°O÷ .
ãÖ`À+¨ ÃÑ>Ë"ì å_»∞ J#QÍ<Õ "åà◊O¡ ^ŒiH© ™⁄=Ú‡ÅxKÀÛ, "åà◊H¡ ˜ q<À^•efl
KÕ‰õÄ~ÀÛ P#O^ŒÑïKÕ "å_»x J~°÷O HÍ^Œ∞. ~å*Ï „Ñ¨Hõ$u ~°O[<å`ü Jx
K≥Ñ¨Ê|_»¤O=Å¡ Éèí∂q∞ ^•fi~å P#O^•xfl (K«Hõ¯x ÑÖ@Åx ÑÖ_çOKÕÖÏ
KÕã≤) h\˜^•fi~å P#O^•xfl (=~å¬Åx ‰õΩiÑ≤Oz) `Õ[ã¨∞û ^•fi~å P#O
^•xfl (ã¨Ô~·# "Õ_çq∞x JÖÏˆQ ã¨Ô~·# "≥<≥flÅx PHÍâ◊O Hõey LO_ÕÖÏQÆ
JO>Ë ã¨„Hõ=∞"≥∞#ÿ HÍÅÑ¨ûúŒ áê\ÕÑ¨|_ÕÖÏQÆ KÕã–≤ JHÍÅ=~å¬Å∞, =~å¬Å
HÍÅOÖ’ ZO_»Å∞ ÖË‰õΩO_»KÕã≤) "åÜ«Ú=Ù ^•fi~å P#O^•xfl (QÍe"å#,
`«∞á¶ê#∞¡ "≥Ú^ŒÖ#·ˇ LÑ¨„^Œ"åÅ∞ ÖË‰Ωõ O_® KÕã)≤ JOkOKÕ"å_≥=_À J`«_∞»
~åA. W=hfl ~åAH˜ ™ê^èºŒ =∂? J=hfl ÑÖK«É∂íè `åÅ∞ Hõ^•! Jx J#∞HÀ
#Hõ¯~°Ö^Ë ∞Œ . ~åA ã¨„Hõ=∞OQÍ ÑïáêÅ# ™êyOz# ~ÀA# ^≥"· åxfl =∞~°∞
392 QÀÑ¨Ù~°O....
=x ~ÀA# W=hfl ã¨„Hõ=∞OQÍ™êy x["≥∞#ÿ ~åA HÍQÆÅ∞QÆ∞`å_»∞. HÍ|\˜ì
~åA JO>Ë ˆH=ÅO ÑïáêeOKÕ"å_»<Õk J~°÷OHÍ^Œ∞. „Ñ¨Hõ$uÖ’ LO_Õ
ÑÖK«Éèí∂`åÅ ^•fi~å Ö’HÍxH˜ P#O^•xfl HõeyOKÕ"å_»x J~°÷O.
797. =∞O„`«[ÑÖ JO>Ë ?
=∞#<å`ü „`åÜ«∞`Õ Wu=∞O„`«ó =∞##O KÕ¿ã"åix ~°HOΔ˜ KÕk =∞O„`«O
QÆ∞~°∞=ÙKÕ LÑ¨^ÕqOÑ¨|_ç# =∞O„`åxfl [Ñ≤OK«∞@=Å¡ =∞O„`«ã≤kÌ
HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. ''[ÑÖ——Ö’ ''[——JO>Ë [#‡O~å‰õΩO_®, ''Ñ¨—— JO>Ë áêÑ¨
Ñ¨Ù}ÏºÅ∞ áÈQ˘>Ëì, ''=Ú—— JO>Ë =ÚH˜Îx „Ñ¨™êkOKÕk Jx J~°÷O. =∞O„`«
6
[ÑÖ =∞#Ö’ L#fl áêÑ¨ÑÙ¨ }ÏºÅ∞ Ç¨ÏiOÑ¨*ãË ≤ Éè=í ™êQÆ~O° Ö’ Ñ¨_‰» Ωõ O_®
~°H˜Δã¨∞ÎOk. J~Ú`Õ [ÑÖ =¸_»∞ ~°HÍÅ∞. 1. "åK«Hõ[ÑÖ 2. LáêOâ◊Hõ
[ÑÖ 3.=∂#ã≤Hõ[ÑÖ.1."åK«Hõ[ÑÖ : "å‰õΩ¯^•fi~å â◊ÉÏÌxfl |Ç≤Ï~°æ`«
=∞ÜÕ∞º@∞¡QÍ, |Ü«∞@‰õΩ qxÑ≤OKÕ@@∞¡QÍ [Ñ≤OKÕk. nxHõ<åfl LáêOâ◊Hõ
[ÑÖ „âı+¨ªO. 2. LáêOâ◊Hõ [ÑÖ : ÃÑ^Œ∞=ÙÅ∞ Hõkeã¨∂Î, â◊|ÌO Z=iH©
q#Ñ¨_»‰õΩO_® [Ñ≤OKÕk LáêOâ◊Hõ[ÑÖ. gxHõ<åfl =∂#ã≤Hõ[ÑÖ „âı+¨ª
"≥∞#ÿ k. 3.=∂#ã≤Hõ [ÑÖ : U^Õx Pã¨#OÃÑ· ‰õÄ~˘Ûx, ^ÕÇ¨ xfl x\Ï~°∞QÍ
xeÑ≤, ÉÏÇ¨ÏºzO`«#g_ç, â◊|OÌ |Ü«∞@‰õΩ ~å‰õΩO_®, ÃÑ^•Å∞ Hõ^ÅŒ ‰õΩO_®,
^Œ$+≤xì Ñ¨~=° ∂`«‡Ö’ SHõºOKÕã,≤ =∞#ã¨∞ûÖ’ [Ñ≤OK«@OÅKåÖÏ „âıÜ∞« ã¨¯~°O.
W\˜ì[Ñ¨"Õ∞ r=Ù}˜‚ j„Ñ¶¨∞OQÍ |O^èŒO#∞O_ç q_»∞^ŒÅKÕã≤ =ÚH˜Îx „Ñ¨™êk
ã¨∞ÎOk–ã≤^ŒúÑ¨Ù~°∞+¨μÖˇO^Œ~À W\˜ì =∞O„`« [ÑÖKÕã≤ ã≤kúx á⁄OkL<åfl~°∞.
798. QÆ∞~°∞ Ñ¨~°OÑ¨~° "≥Ú^ŒÅ∞ ZHõ¯_» ?
QÆ∞~°∞Ñ¨~°OÑ¨~°‰õΩ =¸Å Ñ¨Ù~°∞+¨μ_»∞ t=Ù_»∞. Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°∞x t+¨μº_»∞
q+¨μ=‚ Ù–q+¨μ=‚ Ù‰õΩ „|Ç¨Ï‡^Õ=Ù_»∞–PÜ«∞xH˜ =t+¨μ_ì ∞» –t+¨μºÅ∞. WÖÏ =~°∞ã¨
„Hõ=∞OK«∂¿ãÎ â◊HÑÎ˜ ~¨ åâ◊~∞° _»∞,"åºã¨∞_»∞,â◊√‰õΩ_»∞,Q“_»áê^Œ∞,QÀqO^Œ ÉèQí =Æ `åÊ
^•Kå~°∞ºÅ∞, â◊OHõ~É° Qíè =Æ `åÊ^Œ∞Å∞, qâ◊fi~°∂Ñ¨Ù_»∞, É’^Œ*Ï˝#yi, ã≤OÇ¨Ïyi,
Dâ◊fi~°f~°∞÷_»∞, #$ã≤OÇ¨Ïf~°∞÷_»∞, q^•º~°}∞º_»∞, =∞ÅÜ«∂#O^Œ∞_»∞, ^Õ=
f~°∞÷_»∞, Ü«∂^Œ"ÕO„^Œ ã¨~°ã¨fiu, Hõ$+¨‚ã¨~°ã¨fiu.
799. Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ ZÑ¨ÙÊ_»∂ #=∞ã¨¯iã¨∂Î<Õ HõxÊ™êÎ_≥O^Œ∞‰õΩ ? (PÅÜ«∞ q„QÆÇ¨Ö’¡)
~å=}=^èŒ JÜ«∂ºHõ "≥o§áÈ`«∂O>Ë ã‘`å~å=ÚÅ∞ ‰õÄ_» "≥à◊¥ÎO>Ë
~å=Ú_»∞ PO[<ÕÜ«Ú_ç`À J<åfl_»∞ 'hˆHO HÍ"åe?' Jx. <å‰õΩ =∞ˆ~
q^èŒ"≥∞ÿ# HÀiHõÅ∂=^Œ∞Ì. U~°∂ÑÖ K«∂z<å JO^Œ∞Ö’ h ~°∂Ñ¨"Õ∞
QÀÑ¨Ù~°O..... 393
HõxÊOKÕÖÏ#∂, U â◊|OÌ qxÑ≤Oz<å JO^Œ∞Ö’ ã‘`å~å=ÚÅ Hõ^Õä LO^Œx
JxÊOKÕÖÏ#∂, ZHõ¯_» #=∞ã¨¯iOz<å Jk g∞ˆH K≥O^ÕÖÏ#∂, D ÉèÏ=O
<å‰õΩ âßâ◊fi`«OQÍ LO_ÕÖÏ J#∞„QÆÇ≤ÏOK«∞— Jx HÀ~å_»∞ Ç¨Ï#∞=∞. ^•xH˜
~å=Ú_»∞ ã¨~ˆ #<åfl_»∞. JO^Œ∞Hõx PO[<ÕÜÚ« x #=∞™ê¯~°O ã‘`å~å=ÚÅˆH.
PO[<ÕÜ«∞ ^è•º#=∞O`å ã‘`å~å=ÚÅ q+¨Ü«∞OÖ’<Õ. ã‘`å~å=ÚÅH˜
#=∞ã¨¯iã¨∞#Î fl Ç¨Ï#∞=∞H˜ #=∞ã¨¯ iOK«_O» ã‘`å~å=ÚÅH˜ =∞iO`« W+Öì .
ZO^Œ∞HõO>Ë ÉèQí =Æ O`«∞_»∞ `«#H˜ KÕã#≤ #=∞™ê¯~°O HõO>ˇ, `«# ÉèÏQÆ=`«∞xH˜
(Éèí‰õΩÎxH˜ ) KÕã≤# #=∞™ê¯~åxH˜ Z‰õΩ¯= „áê^è•<åºxfl™êÎ_»∞ Hõ^•! (JÇ¨ÏO
ã¨‡~åq∞ =∞^ŒƒùHõÎ"£∞.)
800. Ü«∞[˝Ü«∂QÍ^Œ∞Å∞ Z=Ô~·<å KÕÜ«∞=KåÛ ?
Ü«∞[˝Ü∂« QÍ^Œ∞ÅH˜ H˘xfl xÜ«∞=∂Å∞<åfl~Ú. Ñ¨Ù„`«HÍ"Õ∞+≤xì ãÖ`å#O
ÖËx"å_ÕKÜ Õ ∂« e. Jâ◊fi"Õ∞^äÜŒ ∂« QÍxfl Hõ„Δ uÜ«Ú_Õ x~°fiÇ≤ÏOKåe. ~å[ã¨∂Ü«∞
Ü«∂QÍxfl <åÅ∞QÆ∞ k‰õΩ¯Å ~åAbfl F_çOz# g∞^Œ@<Õ K≥Ü∂« ºe. ã¨ÑÅ¨¶ O
HÍ‰õΩ_»^Œ∞ Jx „|Ç¨Ï‡~åHõΔã¨∞Å∞ "Õ~ÚHõà◊¡`À K«∂ã¨∞ÎO\Ï~°∞ HÍ|\˜ì~å[
ã¨∂Ü«∞OKÕã#≤ ~åAÅO^Œ~∂° ^•^•Ñ¨Ù ^≥|ƒu#fl"åàı.¡ ^è~Œ ‡° ~å[O`«\ "˜ å_»∞
~å[ã¨∂Ü«∂xfl Hõ$+¨μ‚x ã¨=∞HõΔOÖ’ PÜ«∞xfl Ñ¨ÓlOz KÕã≤<å P ã¨ÉèíÖ’<Õ
tâ◊√áêÅ=^èŒ [iyOk. ^•x HÍ~°}OQÍ<Õ =∞Ü«∞ã¨Éèí U~°Ê_çOk. J~°}Ïº
*Ï˝`« "å™êÅ∂ ‰õΩ~°∞Hˆ „Δ `«=¸ =KåÛ~Ú. HÍ|\˜ì Ü«∞[˝Ü∂« QÍ^Œ∞Å∞ JO^Œ~∂°
KÕ¿ãq HÍ=Ù. KÕÜ«∞=Åã≤#"åà◊√¡ ‰õÄ_» U^ÀÖÏKÕ¿ãÎ Ñ¶ë`åeflKÕÛg HÍ=Ù.
ãïQÍ KÕÜ«∞|_»x Ñ¨HõΔOÖ’ HõΔq∞Oz q_çzÑ¨ÙKÕÛ^ÕgHÍ=Ù.
801. ãÖ`å# „áêÑ≤ÎH˜ #=„QÆÇ¨Å P@OHõO Uq∞\˜ ?
1. ã¨∂~°∞º_»∞ : ãÖ`å# „áêÑ≤ÎH˜ ã¨∂~°∞º_»∞ ÉÏ^è•HÍ~°Hõ „QÆÇ¨Ï"≥∞ÿ`Õ,
Ñ≤`«~°∞Å∞, q+¨μ‚=Ù, QÆ∞~°∞=Ù‰õΩ „^ÀÇ¨ÏO KÕÜ«∞@O=Å¡ "åi âßÑÖKÕ`«
ãÖ`å#O HõÅQÆ^∞Œ . 2. K«O„^Œ∞_»∞ : D „QÆÇÏ¨ O ÉÏ^è•HÍ~°‰Ωõ _≥`· Õ `«eH¡ Q˜ Íx,
`«e¡`À ã¨=∂#∞~åÖˇ·# „ã‘ÎH˜QÍx =∞#™êÎÑÖ HõeyOK«@O=Å¡ ãÖ`å#
„áêÑ≤Î LO_»^Œ∞. ÅH˜;=∂`« âßÑÖ=Å¡ ‰õÄ_® ãÖ`å#O HõÅQÆ^Œ∞. 3.
‰õΩA_»∞ : ÉÏ^è•HÍ~°Hõ „QÆÇ¨ÏO ‰õΩA_≥·`Õ ™È^Œ~°∞Å∞, â◊„`«∞=ÙÅ ^•fi~å,
~°∞„^Œ ÉèíQÆ"å#∞}˜fl P~åkèOK«Hõ áÈ=_»O=Å¡ ãÖ`å#„áêÑ≤ÎH˜ P@OHõO
HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. 4. |∞^è∞Œ _»∞ : |∞^è„Œ QÆÇÏ¨ HÍ~°}OQÍ ãÖ`å#O HõÅQÆHáõ È`Õ
ã¨~°ã¨fiux Ñ¨ÓlOK«Hõ áÈ=_»O, Ñ≤Å∞¡Å#∞, KÕÑ¨Å#∞ K«OÑ¨@O ãÖ`å#
394 QÀÑ¨Ù~°O....
„áêÑ≤ÎH˜ P@OHõO J=Ù`«∞Ok. 5.QÆ∞~°∞=Ù : ãÖ`å#„áêÑ≤ÎH˜ QÆ∞~°=Ù
ÉÏ^è•HÍ~°Hõ „QÆÇÏ¨ "≥∞`ÿ Õ ‰õΩÅQÆ∞~°∞=Ù ÖË^• QÆ∞~°∞ ã¨=∂#∞Å#∞ x~å^ŒiOK«O,
„^ÀÇ¨ÏO KÕÜ«∞@O, Ñ¶¨Å=$HΔÍÅ#∞ #~°Hõ@O ãÖ`å# „áêÑ≤ÎH˜ P@OHõO.
6. â◊√„‰õΩ_»∞ : *Ï`«HõOÖ’ â◊√„‰õΩ_»∞ Ñ‘_ç`«∞_≥·`Õ Ñ¨Ù+¨Ê =$HΔÍÅ#∞ #~°Hõ@O,
QÀ=∂`«#∞ ¿ãqOK«Háõ È=_»O, Ü«∞H˜}Δ © âßÑÖHÍ~°}OQÍ ãÖ`å#O HõÅQÆ^∞Œ .
7. â◊x : ~åqK≥@∞ì#∞ #~°Hõ@O, Ñ≤âßK«ÉÏ^èŒ, Ü«∞=∞^èŒ~°‡~åA HÍ~°}OQÍ
*Ï`«HOõ Ö’ â◊x„QÆÇÏ¨ O ãÖ`å# „áêÑ≤HÎ ˜ ÉÏ^è•Hõ~O° J=Ù`∞« Ok. 8. ~åÇ¨ï=Ù:
~åÇ¨ï=Ù ÉÏ^è•Hõ~„° QÆÇÏ¨ "≥∞`ÿ Õ ã¨~Ê° âßÑÖ=Å¡ ãÖ`å#O HõÅQÆ^∞Œ . 9. Hˆ `«∞=Ù:
7 „ÉÏÇ¨Ï‡} âßÑÖ=Å¡ *Ï`«HõOÖ’ ˆH`«∞„QÆÇ¨ÏO ãÖ`å#„áêÑ≤ÎH˜ P@OHõ=∞=Ù
`«∞Ok. DÉÏ^è•HÍ~°Hõ „QÆÇ¨ Å#∞ LÑ¨âq◊ ∞OÑ¨KÜ Õ ∞« \ÏxH˜, qkè q^è•#OQÍ
âßOu„H˜Ü∞« Å∞ PK«iOK«@O=Å¡ ^À+Ö ÑïÇ¨~°=∞=Ù`«∞O^Œ^xŒ „âß„™êÎ#∞
™ê~°qâßfiãÖ.
802. ^•fi^Œâßk`«∞ºÅ =∂ã¨=ÚÅ∞ Uq ?
1. ã¨∂~°∞º_»∞–K≥„· `«=Ú† 2. J~°º=Ú_»∞–"≥â· ßY=Ú† 3. q=™êfi#∞_»∞–
*Ëº+¨ì=Ú† 4. JOâ◊√=∞O`«∞–Pëê_è»=∂ã¨=Ú 5. Ñ¨~°˚#∞º_»∞–„âß=}=Ú
6. =~°∞}∞_»∞–ÉèÏ„^ŒÑ¨^Œ=Ú 7. WO„^Œ∞_»∞–Pâ◊fiÜ«Ú[=Ú 8. ^è•`«$k–
HÍsÎHõ=Ú 9. q∞„`«∞_»∞–=∂~°æt~°=Ú 10. Ñ¨Ó~°‚–Ñ¨Ù+¨ºq∞ 11. ÉèíQÆ∞_»∞–
=∂Ñ¶¨∞=Ú 12. `«$+¨‚–á¶êÅ∞æ}=Ú.
803. ^•fi^Œâßk`«∞ºÅ ˆHΔ„`«=ÚÅ∞ Uq ?
1. Ö’ÖÏ~°∞¯_»∞ – HÍtÜ«∞O^Œe Éè^í x·≥ 2. L`«~Î å~°∞¯_»∞–HÍt–PÅÜ«∂
Ñ¨Ó~ü 3. ™êOÉÏk`«∞º_»∞–ã¨∂~°º‰õΩO_»=Ú 4. „^ÒÑ¨^•k`«∞º_»∞–JHõÜ Δ ∞« =@
=¸Å=Ú 5. =∞Ü«¸MÏk`«∞º_»∞–=∞OQÆà◊Q“i #Ü«¸==Ú 6. q#`å
k`«∞º_»∞–„uÖ’K«#Ñ¶¨∂\ò 7. J~°∞}Ïk`«∞º_»∞–„uÖ’K«#Ñ¶¨∂\ò `«∂~°∞Ê 8.
=$^•úk`«∞º_»∞–g∞~°∞Ñ¶¨∂\ò 9. ˆHâ◊"åk`«∞º_»∞–=~°∞}ÏãÖÑ¶¨∞=Ú 10.
q=∞ÖÏ k`«∞º_»∞–[OQÆ=∞ÉÏk 11. QÆOQÍk`«∞º_»∞–Åe`åÑ¶¨∂\ò 12.
Ü«∞=∂k`«∞º_»∞– ãÖHõ@Ñ¶¨∂\ò.
804. aèHΔÍ@<ÀáêÜ«∞=ÚÅ∞ J#QÍ Uq ?
1. aQÆæ~°QÍ J^èŒºÜ«∞#O KÕÜ«∞_»O 2. Ñ¨Ù~å`«# QÍ^èŒÅ∞ K≥Ñ¨Ê_»O 3.
P_»"åà◊§`À =∂\Ï¡__» O» 4. Ñ≤Åe¡ fl ÖÏeOK«_O» 5. P_»"åà◊¡ =O@"å~°∞Ê
ã¨∞ÎuOK«_»O 6. "åi Éèí~°ÎÅ#∞ ã¨∞ÎuOK«_»O 7. n#`«fi=Ú „Ñ¨^Œi≈OK«_»O
QÀÑ¨Ù~°O..... 395
8. JOQÆ"≥·HõÅºO „Ñ¨^Œi≈OK«_»O 9. ™ê=Ú„kHõ=Ú 10. *’ºu+¨º=Ú 11.
z\Ï¯@ "≥·^Œº=Ú 12. QÍ~°∞_»=∞O„`« ÉÏÅq^ŒºÅ∞.
805. =∂#=Ùx ^Œi„^Œ Ñ¶¨Å=ÚÅ∞ Uq∞ ?
1. ^Œi„^Œ∞x `«e¡ xOkOK«∞#∞ 2. ÉèÏ~°º ÅHõΔ ºÃÑ@ì^Œ∞ 3. <À@=K«∞Û
=∂@ÅxflÜ«Ú qÑ¨s`«=ÚQÍ`ÀK«∞#∞. 4. f~°x ^Œ∞óY=Ú HõÅ∞QÆ∞#∞. 5.
ã¨ÉèíÖ’xH˜ áÈ=Ù@∞ ÉèíÜ«∞=Ú HõÅ∞QÆ∞#∞. 6. ÉèÏQÆº=O`«∞x Z^Œ∞@ xÅ∞=
ÉèíÜ«∞Ñ¨_»∞#∞. 7. â∫~°º=Ú ã¨#fl=∞QÆ∞#∞ 8. WO\˜H˜=zÛ# K«∞@ì=ÚÅ∞
Ü«∞=∞^Œ∂`«Å=Öˇ HõxÑ≤O`«∞~°∞ 9. ÃÑ`«Î#=Ú ^ŒHõ¯^Œ∞ 10. Z=i`À Uk
K≥Ñ≤Ê##∞ =∞Oz PÖ’K«#K≥Ñ¨Ê~°∞ 11. JO^Œ~°∞ ZQÆ`åoKÕÜ«Ú^Œ∞~°∞ 12.
*Ï˝#ãÖÑ¨^Œ x„+¨ÊÜ≥∂[#=∞QÆ∞#∞.
806. ^Õ=`å~°∂Ñ¨ÙÅ∞, ^Õ=`å ã¨=∂#∞Å∞ Z=~°∞ ?
1. Hõ#fl`«O„_ç 2. `«#∞fláÈ+≤Oz#"å_»∞ 3. q^Œº K≥Ñ≤Ê#"å_»∞ 4.
=∞O„`«=Ú#∞Ñ¨^ÕtOz#"å_»∞ 5. PÑ¨`å¯Å=∞O^Œ∞ ~°H˜ΔOz#"å_»∞ 6.
^•i„^Œº =Ú#∞áÈQ˘\˜ì#"å_»∞ 7.ÉèíÜ«∞=Ú#∞ áÈQ˘\˜ì#"å_»∞ 8. Hõ<åº
^•#=Ú KÕã≤#"å_»∞ 9. *Ï˝#=Ú#∞Ñ¨^ÕqOz#"å_»∞ 10. LÑ¨HÍ~°=Ú
KÕã≤#"å_»∞ 11. ~åA. 12. ÉèíQÆ=^Œ~°Û‰õΩ_»∞.
807. #n Ñ¨Ù+¨¯~°=ÚÅ∞ Uq ?
1. QÆOQÍÑ¨Ù+¨¯~°=Ú–QÆ∞~°∞_»∞ "Õ∞+¨~åtÜ«∞O^Œ∞ 2. #~°‡^•Ñ¨Ù+¨¯~°=Ú–
QÆ∞~°∞_»∞ =$+¨É~íè åtÜ«∞O^Œ∞ 3. ã¨~ã° fi¨ f Ñ¨Ù+¨¯~°=Ú – QÆ∞~°∞_»∞ q∞^è∞Œ #~åt
Ü«∞O^Œ∞ 4. Ü«∞=Ú<å#k Ñ¨Ù+¨¯~°=Ú–Hõ@Hõ~åt 5. Q“`«g∞#k Ñ¨Ù+¨¯~°=Ú–
QÆ∞~°∞_»∞ ã≤OÇ¨Ï~åtÜ«∞O^Œ∞ 6. „H˜+"‚¨ }Õ © #k Ñ¨Ù+¨¯~°=Ú–QÆ∞~°∞_»∞ Hõ<åº~åt
Ü«∞O^Œ∞ 7.HÍ"Õs#nÑ¨Ù+¨¯~°=Ú–QÆ∞~°∞_»∞ `«∞ÖÏ~åtÜ«∞O^Œ∞ 8. `å„=∞Ñï‚
#n Ñ¨Ù+¨¯~°=Ú–QÆ∞~°∞_»∞ =$tÛHõ$~åtÜ«∞O^Œ∞ 9. ã≤O^èŒ∞#k Ñ¨Ù+¨¯~°=Ú–
^èŒ#∂~åt Ü«∞O^Œ∞ 10. `«∞OQÆÉèí„^Œ#kÑ¨Ù+¨¯~°=Ú–QÆ∞~°∞_»∞ =∞Hõ~°~åt
Ü«∞O^Œ∞ 11. cè=∂#n Ñ¨Ù+¨¯~°=Ú–QÆ∞~°∞_»∞ ‰õΩOÉè~í åtÜ«∞O^Œ∞ 12. `«Ñf¨
#k Ñ¨Ù+¨¯~°=Ú–QÆ∞~°∞_»∞ g∞#~åtÜ«∞O^Œ∞.
808. HÍ=∞ºHõ~°‡ („âß~°ú) ukä Ñ¶¨Å=ÚÅ∞ Uq ?
1. áê_»ºq∞–^èŒ#ÖÏÉèí=Ú 2. qkÜ«∞–ãÖ`å#=Ú 3. `«kÜ«∞–
Wëêì~=÷° Ú 4. K«qu–â◊„`«∞<åâ◊#=Ú 5. ÑÖK«q∞–Sâ◊fi~°º=Ú 6. +¨+–ì≤ qÖÏ
ã¨=Ú 7. ã¨ÑqÎ¨ ∞–JkèHÍ~°=Ú, L^ÀºQÆ ÖÏÉè=í Ú† 8. J+¨qì ∞–ã¨∞YãÖÑ¨^,Œ
396 QÀÑ¨Ù~°O....
Ñ¨â√◊ =$kú† 9.#=q∞–„ã‘ÖÎ ÏÉè=í Ú, q"åÇ¨kâ◊√Éè=í Ú 10. ^Œâq◊ ∞–ã¨HÅõ HÍ~°º
=ÚÅ ã≤kú 11.UHÍ^Œt–q^•º„áêÑ≤Î† 12. ^•fi^Œt–ã¨~°fiHÍ~°ºÑ¶¨Å„Ñ¨^Œ=Ú
13. „`«Ü≥∂^Œt–|∞kú, ‰õΩâ◊Å`«, Ñ¨â◊√=$kú, PÜ«Ú=$kú 14. K«`«∞~°Ìt–
PÜ«Ú^èŒ=ÚKÕ =∞$uá⁄Ok#"å~°∞ 15. J=∂"åã¨º(áœ~°‚q∞) ã¨HõÅ ÖÏÉèí
=ÚÅ∞, ã¨~°fiã¨∞Y=ÚÅ∞ HõÅ∞æ#∞.
809. ^Œâ◊ =∞$`«r=ÙÅ∞: („|uH˜Ü«Ú K«zÛ#"å~°∞) Z=~°∞ ?
1.^Œi„^Œ∞_»∞ 2.~Ày+≤ì 3.WÅ¡iHõ=ÚÜ«Ú#fl"å_»∞ 4.~å[ã¨ÉèíÖ’ ÉèíOQÆ
Ñ¨_#ç "å_»∞ 5. ÉèÏ~°º^è#Œ =ÚKÕ rqOK«∞"å_»∞ 6. f~°x^Œ∞óY=∞#∞Éèí qOK«∞"å_»∞
8 7. P_»∞^•xH˜ "≥éK«∞"å_»∞ 8. LÑ¨HÍ~°=ÚKÕÜ«∞x"å_»∞ 9.Ö’aè10. ~°Ç¨Ïã¨º
"≥∞ÿ#q ~°K«Û‰õΩ`≥K«∞Û"å_»∞ 11. P_»^•xKÕ Ñ¨_»∞Ñ¨Ù=$uÎ KÕ~ÚOK«∞"å_»∞.
810. Ñ≤`«~°∞Å∞ : Ñ≤`«$ã¨=∂#∞Å∞ Z=~°∞ ?
1. Láê^è•ºÜ«Ú_»∞ 2. `«O„_ç 3. J#fl 4. „Ñ¨Éèí∞=Ù 5. "Õ∞#=∂=∞
6. =∂=∞QÍ~°∞ 7. JÉèíÜ«∞„Ñ¨^•`« 8. =∂`å=∞Ç¨ï_»∞ 9. Ñ≤`å=∞Ç¨ï_»∞
10. |O^èŒ∞=Ù 11. `«O„_ç™È^Œ~°∞_»∞.
811. H©iÎâı+¨μÅ∞† K«zÛÜ«Ú „|uH˜Ü«Ú#fl"å~°∞ ?
1. Ñ¨~ÀÑ¨HÍi 2. =#=∂e 3. ^Õ"åÅÜ«∞ ^èŒ~°‡Hõ~°Î 4. ^èŒ~°‡ã¨„`«
^èŒ~°‡Hõ~°Î 5. "≥·^ŒºâßÅ ^èŒ~°‡Hõ~°Î 6. hu^ŒÑ¨Êx~åA 7. Ü«Ú^Œú~°OQÆ=∞O^Œ∞
"≥#∞k~°QÆx g~°∞_»∞ 8. Q˘Ñ¨Êq^Œº<ÕiÛ#"å_»∞ 9. Hõ$uÜ≥Ú#iÛ#"å_»∞
10. Hõ$u#Ok#"å_»∞ 11. ã¨`«∞Ê„`«∞xQÆ#fl"å_»∞.
812. áêÅ∞ „ã¨qOKÕK≥@∞¡ Uq ?
1 „uaÅfiO 2. r_ç 3. ÃÑ^Œ*Ì =ˇ Ú_»∞ 4. P‰õΩ*ˇ=Ú_»∞ 5. Ñ¨KÛ« QÆ<flÕ ~°∞
6. lÖË¡_»∞ 7. ~åq 8.=∞„i 9. JuÎ 10. Aqfi 11. HõÅAqfi.
813. ã¨`«fiQÆ∞}ã≤^Œ∞úÅ∞ J#QÍ <Õq∞ ?
1. ‰õΔΩuÊáê™ê~åÇ≤Ï`«º=Ú (PHõe ^ŒÑ¨ÙÊÅ∞ ÖË‰õΩO_® LO_»_»O) 2.
^Œ∂~°„â◊=}O (^Œ∂~°OQÍ L#fl â◊|OÌ q#_»O) 3. ^Œ∂~°^~Œ ≈° #O (^Œ∂~°OQÍ
=Ù#fl ^•xx K«∂_»_O» ) 4. =∞<À"ÕQQÆ uÆ (=∞#ã¨∞û Ñ¨~∞° QÔ uÎ#O`« "ÕQOÆ `À
„Ñ¨Ü∂« }O KÕÜ∞« _»O) 5. HÍ=∞~°∂Ñ¨„áêÑ≤Î (HÀi#~°∂ÑÖ ^èiŒ OK«QÅÆ QÆ_O» )
6. Ñ¨~H° ÍÜ«∞„Ñ¨"âÕ O◊ (Ñ¨~∞° Å â◊s~°OÖ’„Ñ¨"tÕ OK«_O» ) 7. ã¨fiK«ÛOù ^Œ=∞~°}O
(`«# ~Ú+¨ìO =zÛ#Ñ¨ÙÊ_»∞ =∞~°}ÕK«_»O) 8. JÑ¨û~°ûã¨Ç≤Ï`« ^Õ=`å „H©_®
^Œ~°≈#O (JÑ¨û~°ã¨Å`À, ^Õ=`«Å∞ „H©_çã¨∂Î LO_»QÍ K«∂_»QÆÅQÆ_»O) 9.
QÀÑ¨Ù~°O..... 397
ãÖHõÅÊã≤kú (Uk`«ÅK«∞‰õΩO>Ë Jk ã≤kúOK«_»O) 10. J„Ñ¨Ç¨Ï`å[˝ (`«#
P[˝‰õΩ J_»∞¤ ÖË‰õΩO_® LO_»_»O)
814. <å=∂Ñ¨~å^èŒ=ÚÅ∞ J#QÍ Uq∞ ?
1.™ê^è∞Œ xO^Œ 2. `«# ^≥=· "Õ∞ Q˘Ñ¨Ê^Œ#∞@ 3. ã¨~fi° [˝ 4. "Õ^âŒ ßGxO^Œ
5. Ç¨Ïi<å=∞=∞Ç≤Ï=∞ „Ñ¨â◊Oã¨ =∂„`«"Õ∞ J#∞@ 6. Ç¨Ïi<å=∞=Ú#‰õΩ
J<åº~°=÷ Ú 7. Ç¨Ïi<å=∞â◊HKÎ˜ Õ áêÑ¨HÍ~°º "≥Ú#~°∞Û@ 8. Ç¨Ïi<å=∞=Ú`À
W`«~° HÍ~°º=ÚÅ‰õΩ ã¨=∂#`«fi=Ú K≥ÑC¨ @ 9.„â◊^ÖúŒ xË "åiH˜ <å"≥∂Ñ¨^âÕ =◊ Ú
KÕÜ«Ú@ 10. <å=∞=∞Ç≤Ï=∞=Ú qx#∞ ^•xÜ«∞O^Œ∞ „Ñ‘uÖËHõáÈ=Ù@.
815. ^Œâ◊q^èŒ áêÑ¨=ÚÅ∞ J#QÍ <Õq∞ ?
1. Ñ¨~°∞+¨Ñ¨Ù=∂@Å∞ 2. Jã¨`«ºÑ¨Ù=∂@Å∞ 3. Ñ¨~°∞Å#∞ =OzOÑ¨Ù
=∂@Å∞ 4.JãÖ^Œ~°ƒùÑ¨Ù=∂@Å∞ 5. Ñ¨~°∞Å^èŒ#=Ú#∞ QÀ~°∞@ 6. W`«~°∞
Å‰õΩ Jx+¨ì=Ú `«ÅÑ¨Ù@ 7. =$^è•„Ñ¨Ü«∂ã¨=Ú 8. Ñ¨~°∞Å‰õΩ Ç¨xKÕÜ«Ú@
9. „ã‘ÎÅ#∞ K≥~°K«∞@ 10. Ç¨Ï`åºKå~°=Ú KÕÜ«Ú@.
816. „áê}ãÖHõ@=ÚÅ∞ J#QÍ Uq ?
1. a_»¤Å U_»∞ÊÅ∞ 2.WÅ∞¡HÍ~°∞@ 3. á⁄~Úº á⁄QÆ~å=_»O 4. #∂u
h~°∞ LÑ¨C HõëêÜ«∞O 5. |@ìÅ∞=ÚiH˜HõOÑ¨Ù 6. nÑ¨=Ú H˘_çQÆ\ ˜ì HÍOu
qÇ‘Ï#=Ú 7. Ñ¨_»Hõ–#Å∞¡ÅÉÏ^èŒ 8. uO_ç–Ü«∞[˝„Ñ¨™ê^Œ=Ú 9. ^•i–
|∞~°^Œ 10. ÉèÏ~°º–x~°O`«~° âßÑ¨<å~å÷Å∞.
817. ^Œ∞+¨ìQÆ∞}=ÚÅ∞ J#QÍ Uq ?
1. J|^Œú=ÚÖÏ_»∞@ 2. H˘O_≥=ÚÅ∞ K≥Ñ¨C@ 3. Hõiî#=ÚQÍ
=∂\Ï¡_»∞@ 4. x„+¨ÊÜ≥∂[#=ÚQÍ ãÖÉèÏ+≤OK«∞@ 5. ^˘OyeOK«∞@
6. ^Œ∞ëê¯~°º=ÚÅ#∞ ã¨Å∞Ñ¨Ù@ 7. K«OÑ¨Ù@ 8. K≥~°∞Ñ¨ÙKÕÜ«∞HÀ~°∞@ 9.
HÍq∞OK«∞@ 10. Pâ◊Ñ¨_»∞@.
818. ^Õ=Ùx Tˆ~yOK«∞ #q Uq ?
1. Ç¨ÏOã¨ ÖËHõ QÆ~°∞`«‡O`«∞_»∞ 2. ã≤OÇ¨Ï=Ú 3. âı+¨μ_»∞ 4.
PO[<ÕÜ«Ú_»∞ 5. ã¨∂~°º„Ñ¨Éèí 6. K«O„^Œ„Ñ¨Éèí 7. ~°^èŒ=Ú 8. Jâ◊fi=Ú 9.
QÆ[=Ú 10. Ñ¨Ù+¨ÊHõ=Ú. (|OQÍ~°=ÚÖËHõ "≥O_ç`ÀQÍx xi‡OÑ¨|_ç#q)
819. ÉèÏã¨¯~° ˆHΔ„`«=ÚÅ∞ ZHõ¯_» L<åfl~Ú ?
1. "å~°}Ïã≤ ˆHΔ„`«=Ú (HÍj) 2. Ñ¨Ù+¨ÊyiˆHΔ„`«=Ú (q[Ü«∞#QÆ~°O)
3. HÍOpˆHΔ„`«=Ú 4. q=$uÎˆHΔ„`«=Ú 5. JÅOÑ¨ÙsˆHΔ„`«=Ú 6. Nâ‹·Å=Ú
398 QÀÑ¨Ù~°O....
7. q~°∂áêHõΔ ˆHΔ„`«=Ú 8. N~å=∞¿ã`«∞ ˆHΔ„`«=Ú 9. QÀHõ~°‚ ˆHΔ„`«=Ú 10.
ˆH^•~° ˆHΔ„`«=Ú.
820. =∞Ç¨^•#=ÚÅ∞ J#QÍ <Õq∞ ?
1. Ç≤Ï~°}º(|OQÍ~°∞) ^•#=Ú 2. Jâ◊fi^•#=Ú 3. uÅ^•#=Ú
4. POÉ’`«∞^•#=Ú 5.^•ã‘^•#O 6. â◊Hõ@^•#=Ú 7. Éèí∂^•#=Ú
8. QÆ$Ç¨Ï^•#=Ú 9. Hõ<åº^•#=Ú 10. QÀ^•#=Ú.
821. =\˜ìKÕ`«∞Å`À áÈ‰õÄ_»#q Uq ?
1. JyflÇ¨ÏŸ„`«=Ú 2. ã¨fiQÆ$Ç¨Ï=Ú 3. Ñ¨Ù}ºˆHΔ„`«=Ú 4. QÆiƒù}©„ã‘Î 5.
9 =Úãë"å~°∞ 6. ÉÏÅ∞~°∞ 7. ~Ày+≤ì 8. ~åA 9. ^≥·==Ú10. QÆ∞~°∞=Ù.
822. áêÑ¨„H˜Ü«∞Å∞ J#QÍ Uq ?
1. J¿ã¡Ü«∞O (^˘OyeOK«_»O) 2. Ñ¨~°Ç≤ÏOã¨ 3. Ñ¨~°„ã‘Î ãÖQÆ=∞=Ú
4. Ñ¨~°∞+ÖQÍ =∂\Ï¡_»_»O 5. J|^•ÌÖÏ_»_»O 6. ÃÑ·â◊√#ºO 7. JãÖ
|^Œú=Ú ÖÏ_»_»O 8. Ñ¨~°„^Œ=º "åOKè« 9. W`«~°∞Å‰õΩ H©_»∞ `«ÅÃÑ@ì_»O
10. "≥Ú_çÑ¨@∞ì^ŒÅ
823. <å_»∞Å Jkèëêª#^Õ=`«Å∞ Z=~°∞ ?
1. W_»–"å=∞<åã≤HÍQÆ`<« å_ç–Ç¨Ïi† 2. Ñ≤OQÆà◊ ^ŒH}Δ˜ <åã≤HÍQÆ`<« å_ç
– „|Ç¨Ï‡† 3. ã¨∞+¨μ=∞fl–<åã≤HÍ=∞^èºŒ QÆ`<« å_ç–~°∞„^Œ∞_»∞† 4. QÍO^è•i–^ŒH}Δ˜
<Õ„`«QÆ`«<å_ç–WO„^Œ∞_»∞† 5. Ç¨Ïã≤ÎlÇ¨Ïfi–"å=∞<Õ„`«QÆ`«<å_ç–=~°∞}∞_»∞†
6. Ñ¨Ó+¨–^ŒH˜Δ}QÆ`«<å_ç–Dâ◊fi~°∞_»∞† 7. Ü«∞â◊ã≤fix–"å=∞Hõ~°‚QÆ`«<å_ç–
„|Ç¨Ï‡† 8. ‰õΩÇ¨ï<å_ç–QÆ∞^ÕO„^ŒQ`Æ <« å_ç–Ñ¨$kèfi† 9.JÅO|∞+¨–"Õ∞O„_»Q`Æ «
<å_ç– ã¨∂~°∞º_»∞) 10. â◊Odx–<åaèQÆ`«<å_ç–K«O„^Œ∞_»∞.
824. Ç≤ÏO^Œ∂=∞`« „Ñ¨^è•#ã¨∂„`«=ÚÅ∞ Uq ?
1. JÇ≤ÏOã¨ (=∞<À"åHÍ¯Ü«∞ Hõ~°‡ÅKÕ W`«~°∞Å‰õΩ Ç¨x HõeyOK«
‰õΩO_»∞@) 2. ã¨`º« =Ú (=∞<À"åHÍ¯Ü«∞ Hõ~‡° ÅKÕ XˆHq^è=Œ ÚQÍ =iÎOK«∞@)
825. kHÍÊÅ‰õΩÅ∞ Z=~°∞?
1.`«∂~°∞Ê–WO„^Œ∞_»∞† 2. PˆQflÜ«∞=Ú–Jyfl† 3. ^ŒH}Δ˜ =Ú–Ü«∞=Ú_»∞†
4. <≥·~°∞u=¸Å–<≥·~°∞u† 5. Ñ¨_»=∞~°–=~°∞}_»∞† 6. "åÜ«Ú=º=Ú–
"åÜ«Ú=Ù† 7. L`«~Î =° Ú–‰õΩÉË~∞° _»∞† 8. Dâß#º=Ú–Dâß#∞_»∞† 9. T~°fiú
k‰õΩ¯–„|Ç¨Ï‡O 10. J^èÀk‰õΩ¯–q+¨μ‚=Ù.
QÀÑ¨Ù~°O..... 399
826. ^Œâ◊^Õ=`å ã¨fi~°∂Ñ¨ÙÅ∞ (^Õ=Ü≥∂#∞Å∞) Z=~°∞ ?
1. q^•º^èŒ~°∞Å∞ (r=¸`«"åÇ¨Ï<å^Œ∞Å∞) 2. JÑ¨û~°ã¨Å∞ (T~°fit
"≥ÚII) 3. Ü«∞‰õΩΔ Å∞ (‰õΩÉË~å^Œ∞Å∞) 4.~åHõãΔ ∞¨ Å∞ (qcè+}
¨ Ï^Œ∞Å∞) 5. QÆO^èŒ
~°∞fiÅ∞ (Ç¨Ç¨Ç¨˙Ç¨˙) 6. H˜#fl~°∞Å∞ (`«∞O|∞~å^Œ∞Å∞) 7. QÆ∞Ç¨ïºÅ∞
(=∞}˜Éèí„^•^Œ∞Å∞) 8. ã≤^Œ∞úÅ∞ (qâß=™ê^Œ∞Å∞) 9. Éèí∂`«Å∞ (ÉÏÅ„QÆÇ¨
^Œ∞Å∞) 10. #~°∞Å∞ (#~°<å~åÜ«∞}Ï^Œ∞Å∞)
827. =ÚYº"≥∞ÿ# [Ü«∞O`«∞Å∞ Uq ?
1. =∞`«ûº[Ü«∞Ou (K≥·„`«|Ç¨ïà◊ÑÖK«q∞) 2. ‰õÄ~°‡[Ü«∞Ou (*Ëº+¨ª
|Ç¨ïà◊ ^•fi^Œt) 3. =~åÇ¨Ï[Ü«∞Ou (K≥„· `«|Ç¨ïà◊„`«Ü∂≥ ^Œt) 4. #$ã≤OÇ¨Ï
[Ü«∞Ou ("≥â· ßYâ◊√^Œú K«`∞« ~°tÌ ) 5. "å=∞#[Ü«∞Ou (ÉèÏ„^ŒÑ^¨ âŒ √◊ ^Œú ^•fi^Œt)
6. Ñ¨~â° √◊ ~å=∞[Ü«∞Ou (=∂~°tæ ~° |Ç¨ïà◊ kfifÜ«∞) 7. N~å=∞[Ü«∞Ou
(K≥„· `«â√◊ ^Œú #=∞q [#‡#=q∞) 8. |Å~å=∞[Ü«∞Ou ("≥â· ßYâ◊√^Œú `«$fÜ«∞)
NHõ$ã¨‚ó[Ü«∞Ou–„âß=} |Ç¨Ïà◊J+¨ìq∞) 9. É∫^Œú [Ü«∞Ou (ÉèÏ„^ŒÑ¨^Œ
â◊√^Œú+¨+≤ª) 10. Hõb¯[Ü«∞Ou (ÉèÏ„^ŒÑ¨^Œ â◊√^ŒúkfifÜ«∞)
828. Bã¨^èŒ¿ã=# HÍÅ=ÚÅ∞ Uq ?
1.x~°∞ƒùHOÎõ (Éè’[<åxH˜ =ÚO^Œ∞) 2. „áêQÆ∞ƒùHOÎõ (Éè∞í lOz# `«~∞° "å`«
HÍÅO) 3. J^ÀÉèHí OÎõ (Éè’[#OHÍQÍ<Õ Ñ¨ÙK«∞Û‰õΩ<Õk) 4. =∞^èºÕ ÉèHí OÎõ (ã¨QOÆ
Éè’[#O J~Ú#`«~°∞"å`«) 5. JO`«~åÉèíHõÎO (Ô~O_»∞Éè’[<åÅ‰õΩ =∞^èŒº
Ñ¨ÙK«∞Û‰õΩ<Õk) 6.ã¨ÉHíè OÎõ (Éè’[#OKÕã∂¨ Î Ñ¨ÙK«∞ÛH˘<Õk)7. ™ê=Ú^ŒOæ (Éè’[<å
xH˜ =ÚO^Œ∞ "≥#∞HÍ Ñ¨ÙK«∞Û‰õΩ<Õk) 8. „QÍ#O (=Ú^Œ`Ì À HõeÑ≤ Ñ¨ÙK«∞Û‰õΩ<Õk)
9. =ÚÇ¨ï~°∂‡Ç¨ï=Ù (Éè’[#OKÕã≤<å, K≥Ü«∞ºHõáÈ~Ú<å =∂\˜=∂\˜H˜
B+¨ÔŒè Ñ¨ÙK«∞ÛHÀ=_»O) 10. „QÍ™êO`«~O° (=Ú^Œ=Ì Ú^Œ‰Ì Ωõ =∞^èºŒ Ñ¨ÙK«∞Û‰õΩ<Õk)
829. ã¨fi~°O ãïKÕ¿ã HõëêÜ«∞ „^Œ"åºÅ∞ Uq ?
1. ã¨∞QÆOkè 2. K≥~°∞‰õΩ"Õà◊√§ 3. Ü«∞+≤ª=∞^èŒ∞HõO 4. Ñ≤Ñ¨Êà◊√¡ 5. „^•HõΔ
ÑÖ_»∞6.<ÕÅQÆ∞=∞‡_»∞7.ÃÑ#∞"ÕÑ8¨ .Ç¨ÏOã¨áêk9.ÃÑ^Œ=Ì ÚÅOHõ10. "å‰õΩ_»∞.
830. ^Œ∞~°^ŒÅ∞ áÈQ˘>Ëìq Uq ?
K«O^Œ#O, =\ì̃"Õ~°∞, ˆ~Å, HÍ#∞QÆ∞, "ÕÑ¨, H˘_çâ◊áêÅ, P"åÅ∞, Ü«∞+≤ª
=∞^èŒ∞HõO, =∂#∞Ñ¨ã¨∞Ñ¨Ù, `«∞OQÆ_»¤Å∞.
400 QÀÑ¨Ù~°O....
831. NK«„Hõ ^Õg ~°∂Ñ¨ ˆHΔ„`«=ÚÅ∞ ZHõ¯_»∞<åfl~Ú ?
Åe`å^Õq–„Ñ¨Ü∂« QÆ† HÍ"Õ∞â◊fii–HÍj† =∞OQÆàÏO|–ÅOHõ† Éè„í ^Œã∞¨ O
^Œi–„u‰õÄ@=Ú† =∞Ç¨ÏÅH˜;–Hõ~g° ~°=∞O^Œ∞† ~°=∂^Õq–q<åÜ«∞Hõ=∞O^Œ∞†
Ñ¨Ù+≤ì–^Õ=^•~°∞=#=∞O^Œ∞† "≥∂^•^Õq–HÍj‡~°=∞O^Œ∞† `«∞+≤ì–Ü«∞ˆHΔâ◊fi~°
=∞O^Œ∞.
832. t=ÉèíHõÎ ÅHõΔ}=ÚÅ∞ Uq ?
t=Ñ¨Ù~å} Hõ^ä•„â◊=}=Ú† t=<å=∞ ãÖH©~°Î#=Ú† t=ã¨‡~°}=Ú,
t=áê^Œ¿ã=#=Ú† t"å~°Û#=Ú† t=Ù#‰õΩ #=∞ã¨¯iOK«∞@† t=Ùx
0 ¿ãqOK«∞@, t=bÖÏ#∞~åQÆ=Ú† t=x Ü«∞O^Œ∞ â◊~°}º=Ú.
833. #=~°ã¨=ÚÅ∞ Uq ? "åi =¸~°∞ÎÅ∞ Z=~°∞ ?
â◊$OQÍ~°~°ã¨=Ú–QÀÑ≤HõÅ∞, ‰õΩ|˚† Ç¨ã¨º~°ã¨=Ú–QÀáêÅÉÏÅ‰õΩÅ∞†
Hõ~∞° } ~°ã=¨ Ú–^Œâ~◊ ^° ∞Œä _»∞† ~“„^Œ~ã° =¨ Ú–WO„^Œ∞_»∞† g~°~ã° =¨ Ú–c+¨μ‡_»∞†
ÉèÜ
í ∂« #Hõ~ã° =¨ Ú–HõOã¨∞_»∞† cèÉ`íè û« ~°ã=¨ Ú–JÑ¶∂¨ #∞~°∞_»∞† J^Œ∞ƒù`~« ã° =¨ Ú
– Ü«∞â’^Œ, J~°∞˚#∞_»∞† âßO`«~°ã¨=Ú–J„‰õÄ~°∞_»∞.
834. #=Éèí‰õΩÎÅ∞ Z=~°∞ ÉèíH˜Î ÅHõΔ}=ÚÅ∞ Uq ?
Ñ¨sH˜`Δ ∞« _Î ∞» –„â◊=}=Ú† <å~°^∞Œ _»∞–H©~#Î° =Ú† „Ñ¨Ç¨ ^¡ ∞Œ _»∞–ã¨‡~°}=Ú†
ÉèÏ~°qæ –áê^Œ¿ã=† Ñ¨$^è∞Œ _»∞–J~°Û#=Ú† J„‰õÄ~°∞_»∞–=O^Œ#=Ú† QÆ~∞° `«‡O
`«∞_»∞–^•ã¨º=Ú† ^è#Œ O[Ü«Ú_»∞–ãŸº=Ú† |eK«„Hõ=iÎ–P`«‡x"Õ^#Œ =Ú.
835. `å~å"åÇ¨Ï# Ñ¶¨Å=ÚÅ∞ Uq ?
1.[#‡`å~° (=∞Ü«¸~°=Ú) =∞#™êÎÑ=¨ Ú† 2. ãÖÑ¨`åÎ~° (Ç¨ÏÜ«∞=Ú)
^è<Œ åkÖÏÉè=í Ú† 3. qÑ¨`åÎ~° (J[=Ú) HõÅÇ¨Ï=Ú† 4. Hˆ =Δ ∞`å~°–(QÆ[=Ú)
~å[ºÖÏÉè=í Ú† 5. „Ñ¨`º« HÍÎ~–° ("åÜ«∞ã¨=Ú) HÍ~°ºÇ¨x† 6. ™ê^è#Œ `å~°(#Hõ¯)
™œYº=Ú† 7. <≥^· #Œè `å~° (ã≤OÇ¨Ï=Ú) Ü«Ú^ŒÉú Ü
íè ∞« =Ú 8. q∞„`«`å~°(QÆ~∞° `«‡O
`«∞_»∞) Ü«Ú^ŒúÉèíÜ«∞=Ú 8. q∞„`«`å~° (QÆ~°∞`«‡O`«∞_»∞) JkèHõ ™œYº=Ú.
9. Ñ¨~°=∞ q∞„`«`å~° (Ç¨ÏOã¨) Ü«∞`«flÉèíOQÆ=Ú.
836. #= `å~åâ◊√ÉèÏ â◊√Éèí=ÚÅ∞ Uq ?
1. [#‡`åÎ~° (Jâ◊√Éèí„Ñ¨^Œ=Ú) 2. ãÖÑ¨`åÎ~° (â◊√Éèí„Ñ¨^Œ=Ú) 3.
qÑ¨`åÎ~° (Jâ◊√Éèí„Ñ¨^Œ=Ú) 4. ˆHΔ=∞`å~° (â◊√Éèí„Ñ¨^Œ=Ú) 5. „Ñ¨`«ºHÍÎ~°
(Jâ◊√Éè„í Ñ¨^=Œ Ú) 6.™ê^è#Œ `å~° (â◊√Éè„í Ñ¨^=Œ Ú) 7.<≥^· #Œè `å~° (Jâ◊√Éè„í Ñ¨^=Œ Ú)
8.q∞„`«`å~° (â◊√Éèí„Ñ¨^Œ=Ú) 9. Ñ¨~°=∞q∞„`«`å~° (â◊√Éèí„Ñ¨^Œ=Ú).
QÀÑ¨Ù~°O..... 401
1. [#‡`å~°–^Õâ<◊ å#=Ú† 2. ãÖÑ¨`åÎ~–° ãÖÑ¨^†Œ 3. qÑ¨`åÎ~–° ^Œi
„^Œ=Ú† 4. ˆHΔ=∞`å~°–ˆHΔ=∞=Ú† 5. „Ñ¨`«ºHÍÎ~°–HÍ~°º<åâ◊#=Ú† 6. ™ê^èŒ#
`å~°– HÍ~°º™ê^è#Œ =Ú† 7. <≥^· #Œè `å~°–HÍ~°º™ê^è#Œ =Ú† 8. q∞„`«`å~°–"≥∞„ÿ u†
9. Ñ¨~°=∞"≥∞ÿ„u`å~°–Ñ¨~°=∞"≥∞ÿ„u.
837. #=„QÆÇ¨Kå~°=ÚÅ∞ Uq ?
1. ã¨∂~°∞º_»∞–XHõ¯ ~åtÖ’ 1<≥Å† 2. K«O„^Œ∞_»∞–XHõ¯ ~åtÖ’ 2
1/2 k#=ÚÅ∞† 3. ‰õΩA_»∞–XHõ¯~åtÖ’ 1<≥Å, 15~ÀAÅ∞† 4. |∞^è∞Œ _»∞–
XHõ¯~åtÖ’ 1<≥Å† 5. QÆ∞~°∞_»∞–XHõ¯~åtÖ’ 12<≥ÅÅ∞† 6. â◊√„‰õΩ_»∞–XHõ¯
~åtÖ’1<≥Å† 7. â◊x–XHõ¯~åtÖ’ 30 <≥ÅÅ∞† 8. ~åÇ¨ï=Ù–XHõ¯~åtÖ’
18<≥ÅÅ∞† 9.ˆH`«∞=Ù–XHõ¯ ~åtÖ’ 18 <≥ÅÅ∞ (12 ~åâ◊√ÅÜ«∞O^Œ∞ ãÖK«
iOK«∞#∞.)
838. #=„QÆÇ¨Ï "åÇ¨Ï#=ÚÅ∞ Uq ?
ã¨∂~°∞º_»∞–7 QÆ∞éÏ]Å~°^äŒ=Ú† K«O„^Œ∞_»∞–10 QÆ∞„~åÅ ~°^èŒ=Ú†
‰õΩA_»∞–á⁄>ËÅì ∞† |∞^è∞Œ _»∞–ã¨~Ê° =Ú, <≥=∞e† QÆ∞~°∞_»∞–Ç¨ÏOã¨† â◊√„‰õΩ_»∞–
HõÑ¨Ê† â◊x–„QÆ^Œú† ~åÇ¨ï=Ù–ã≤OÇ¨Ï=Ú† ˆH`«∞=Ù–_ÕQÆ.
839. #=„QÆÇ¨Ï âßOu‰õΩOÉè’~°Ê}=ÚÅ∞ Uq ?
~°q–(Pk"å~°=Ú–QÀ^èŒ∞=∞Ñ≤O_ç<≥~Úº`À Éè’[#=Ú) K«O„^Œ∞_»∞–
™È=∞"å~°=Ú–ÃÑ~°∞QÆ∞, Ñ¨~°"å#fl=Ú`ÀÉè’[#=Ú) ‰õΩA_»∞–(=∞OQÆà◊
"å~°=Ú– HõOkÑ¨ÑÙ¨ Ê`À Éè’[#=Ú) |∞^è∞Œ _»∞(|∞^è"Œ å~°=Ú – ÃÑã¨~Ñ° Ñ¨ Ù¨ Ê,
#Å¡=ÙÅ=Å`À Éè’[#=Ú) QÆ∞~°∞_»∞ (QÆ∞~°∞"å~°=Ú–H˘=Ú‡ â◊#QÆÑ¨Ñ¨ÙÊ,
q∞#Ñ¨ÊÑ¨ÙÊ`À Éè’[#=Ú) â◊√„‰õΩ_»∞ (â◊√„Hõ"å~°=Ú–ÉÁ|ƒ~° Ñ¨Ñ¨ÙÊ`À Éè’[
#=Ú) â◊x(â◊x"å~°=Ú KÕ#∞=ÙfiÅ∞ "Õã≤# ‰õÄ~°`À Éè’[#=Ú) ~åÇ¨ï=Ù
(Ñ¨Ó~°‚=Ú, ZO_»∞HÍÜ«∞QÆ∂~°Å`À Éè’[#=Ú) ˆH`«∞=Ù (J=∂"åã¨º–Ñ¨zÛ
HÍÜ«∞QÆ∂~°Å`ÀÉè’[#=Ú)
840. #=„QÆÇ¨Ï=ÚÅ ã¨q∞^èŒ∞Å∞ Uq ?
ã¨∂~°∞º_»∞–lÖË¡_»∞† K«O„^Œ∞_»∞ – "≥∂^Œ∞QÆ† JOQÍ~°‰õΩ_»∞–K«O„_»†
|∞^è∞Œ _»∞ – L`«~ˆÎ }∞† |$Ç¨Ïã¨Êu–~åq† â◊√„‰õΩ_»∞–JuÎ† â◊x–[q∞‡† ~åÇ¨ï=Ù
– ^Œ~°ƒù† ˆH`«∞=Ù–QÆiH˜.
841. #=„QÆÇ¨Ï=ÚÅ∞ =Å# HõÅ∞QÆ∞ ~ÀQÆ=ÚÅ∞ Uq?
~°q–Jyfl~ÀQÆ=Ú([fi~°=Ú)† K«O„^Œ∞_»∞–áêO_»∞~ÀQÆO (HÍ"≥∞~°¡
~ÀQÆ=Ú)† ‰õΩA_»∞–=∞â◊¥z, ‰õΩ~°∞Ñ¨ÙÅ∞† |∞^èŒ∞_»∞–QÆ∞Ç¨Ïº~°QÆ=Ú, L^Œ~°
402 QÀÑ¨Ù~°O....
~ÀQÆ=Ú† QÆ∞~°∞_»∞– âı+¡ ‡¨ ~ÀQÆ=Ú, QÆ∞Å‡~ÀQÆ=ÚÅ∞† â◊√„‰õΩ_»∞–"Õ∞Ç¨Ï~ÀQÆ=Ú†
â◊x–ãÖkè~ÀQÆ=Ú† ~åÇ¨ï=Ù–JÑ¨™ê‡~°=Ú, „H˜q∞~ÀQÆ=Ú† Hˆ `«∞=Ù–qâ◊¥z,
^Œ∞~°^Œ~ÀQÆ=Ú.
842. #=„QÆÇ¨Ï ãÖKå~°=ÚÅ∞ ZHõ¯_» LO\Ï~Ú ?
~°q–P`«‡† K«O„^Œ∞_»∞–=∞#ã¨∞û† ‰õΩA_»∞–|Å=Ú† |∞^èŒ∞_»∞–"å‰õΩ¯†
QÆ∞~°∞_»∞–*Ï˝#=Ú, â◊√„‰õΩ_»∞–HÍ=∞=Ú† â◊x–^Œ∞óY=Ú† ~åÇ¨ï=Ù–ˆH`«∞=Ù.
~°q–^Õ=Ñ¨Ó*ÏQÆ$Ç¨Ï=ÚÅ∞† K«O„^Œ∞_»∞–[Å"å\˜HÅõ ∞† ‰õΩA_»∞–áêHõ
âßÅÅ∞† |∞^è∞Œ _»∞–„H©_®QÆ$Ç¨Ï=Ú† QÆ∞~°∞_»∞–ÉÁHõ¯ã¨ÑÙ¨ QÆ$Ç¨Ï=Ú† â◊√„‰õΩ_»∞–
1 â◊Ü∞« # QÆ$Ç¨Ï=Ú† â◊x–™êfl#, =¸„`«, qã¨~#˚° , âßÅÅ∞† ~åÇ¨ï=Ù, Hˆ `«∞=Ù.
843. #=„QÆÇ¨Ï Jkè^Õ=`«Å∞ Z=~°∞?
~°q–<å~åÜ«∞}∞_»∞† K«O„^Œ∞_»∞–ÅH˜;† ‰õΩA_»∞–~°∞„^Œ∞_»∞† |∞^è∞Œ _»∞–
ã¨~ã° fi¨ u† QÆ∞~°∞_»∞–^ŒH}Δ˜ Ï=¸iÎ† â◊√„‰õΩ_»∞–áê~°fiu† â◊x–Éè~·ˇ =° Ù_∞» † ~åÇ¨ï=Ù
– +¨}∞‡Y∞_»∞† ˆH`«∞=Ù–QÆ}Ñü.
844. #=„QÆÇ¨Ï P`å‡kHõ~°‡Ñ¶¨Å=ÚÅ∞ J#QÍ Uq ?
ã¨∂~°∞º_»∞–P`«‡*Ï˝#=Ú† K«O„^Œ∞_»∞–=∞<À*Ï˝#=Ú, ‰õΩA_»∞–|Å=Ú†
|∞^Œ^∞Œè _»∞–"å‰õΩ¯† QÆ∞~°∞_»∞–*Ï˝#=Ú† â◊√„‰õΩ_»∞–HÍ=∞=Ú† â◊x–^Œ∞óY=Ú,
~åÇ¨ï=Ù–Ñ‘_»† ˆH`«∞=Ù–"≥·~åQÆºO.
845. #=„QÆÇ¨Ï PkèÑ¨`«º=ÚÅ∞ Z=iH˜?
~°q–Ñ≤`$« ^Õ=`«Å‰õΩ† K«O„^Œ∞_»∞–=∞#∞+¨μºÅ‰õΩ† ‰õΩA_»∞–Ñ≤`$« ^Õ=`«
Å‰õΩ† |∞^è∞Œ _»∞–u~°ºQÆO˚ `«∞=ÙÅ‰õΩ, QÆ∞~°∞_»∞–^Õ=`«Å‰õΩ† â◊√„‰õΩ_»∞–=∞#∞+¨μº
Å‰õΩ† â◊x–#~°HÍk"åã¨∞Å‰õΩ† ~åÇ¨ï=Ù–ˆH`«∞=Ù.
846. #=„QÆÇ¨Ï [#‡#HõΔ„`«=ÚÅ∞ Uq?
~°q–qâßY† K«O„^Œ∞_»∞–Hõ$uÎH†õ ‰õΩA_»∞–Ñ¨Ó~åfiëê_», |∞^è∞Œ _»∞–„â◊=
}=Ú† QÆ∞~°∞_»∞–Ñ¨Ù|ƒ† â◊√„‰õΩ_»∞–Ñ¨Ù+¨ºq∞† â◊x–ˆ~=u† ~åÇ¨ï=Ù–Éèí~°}˜†
ˆH`«∞=Ù–Pâı¡+¨.
847. #=„QÆÇ¨Ï*Ï`«∞Å∞ Uq?
~°q–Hõ„Δ uÜ«ÚÅ∞† K«O„^Œ∞_»∞–"≥â· √◊ ºÅ∞† ‰õΩA_»∞–Hõ„Δ uÜ«ÚÅ∞† |∞^è∞Œ _»∞–
"≥·â◊√ºÅ∞† QÆ∞~°∞_»∞–„ÉÏÇ¨Ï‡}∞Å∞† â◊√„‰õΩ_»∞–„ÉÏÇ¨Ï‡}∞Å∞, â◊x–â◊¥„^Œ∞Å∞†
~åÇ¨ï=Ù–"Õ∞¡K«∞ÛùÅ∞† ˆH`«∞=Ù–Kè«O_®Å∞~°∞.
QÀÑ¨Ù~°O..... 403
848. #=„QÆÇ¨Ï QÀ„`«=ÚÅ∞ Uq?
ã¨∂~°∞º_»∞ – HÍã¨ºÑ¨† K«O„^Œ∞_»∞ – P„`ÕÜ«∞ã¨† ‰õΩA_»∞ – Éèí~°^•fi[†
|∞^è∞Œ _»∞–P„`ÕÜ∞« ã¨† |$Ç¨Ïã¨Êu – JOw~°ã†¨ â◊√„‰õΩ_»∞ – ÉèÏ~°=æ † â◊x–HÍàÏº
#ã¨† ~åÇ¨ï=Ù–ÃÑ·~°ã¨#† ˆH`«∞=Ù–*ˇ·q∞xã¨QÀ„`«=Ú.
849. #=Q“s^Õ=`«Å∞ Z=~°∞ ? ZHõ¯_» L<åfl~°∞ ?
1=ÚY xi‡HÍQ“i (Ç¨Ï#∞=∂<£ Ñ¶¨∂\ò) 2 *ËºëêªQ“i (Hõi‚Ñ¶¨∞O\Ï
=∞Ç¨Ï`ü) 3 ™œÉèÏQÆºQ“i (qâıfiâ◊fi~åÅÜ«∞=Ú) 4 â◊$OQÍ~°Q“i (qâıfiâ◊fi~åÅ
Ü«∞=Ú) 5 qâßÖÏH˜QΔ “i (qâıfiâ◊fi~åÅÜ«∞=Ú) 6 Åe`åQ“i (Åe`åÑ¶∂¨ \ò)
7 Éèí"åhQ“i (HÍoHÍQÆb¡) 8 =∞OQÆà◊Q“i (qâıfiâ◊fi~åÅÜ«∞=Ú) 9
=∞Ç¨ÅH©; Q“i (qâıfiâ◊fi~åÅÜ«∞=∞)
850. Jëêì~°… º=ÚÅ∞ Uq ?
1 ÃÑ~°∞QÆ∞ 2 `Õ<≥ 3 <≥~Úº 4 JHõΔ`«Å∞ 5 QÆ\ ˜HõÅ∞ 6 #∞=ÙfiÅ∞ 7
^Œ~°ƒùÅ∞ 8 Ñ¨Ù+¨Ê=ÚÅ∞
851. J=∞$`«™ê÷#=ÚÅ∞ Uq ? g\˜H˜ q∞Oz#q ÖË=Ù?
1. ^Õ=`«Å‰õΩ–ã¨fi~°æ=∞O^Œ∞† 2.K«HÀ~°=ÚÅ‰õΩ–K«O„^Œ∞xÜ«∞O^Œ∞† 3.
Kå`«HÑõ ‰¨ ΩΔõ Å‰õΩ–"Õ∞Ñ¶∞¨ =ÚÅO^Œ∞†4.„ÉÏÇ¨Ï‡}∞Å‰õΩ–q^ŒºÜ«∞O^Œ∞† 5. ~åA
Å‰õΩ–Ü«Ú^Œ=ú Ú#O^Œ∞† 6. Hõ=ÙÅ‰õΩ–"å‰õΩ¯ÅO^Œ∞† 7. Éè‰í Ωõ ÅÎ ‰õΩ–ÉèQí =Æ O`«∞x
Ü«∞O^Œ∞† 8. ~ÀQÆ∞Å‰õΩ–B+¨^èŒ=Ú#O^Œ∞† 9. „ã‘ÎÅ‰õΩ–J^èŒ~°=ÚÅO^Œ∞.
852. PÜ«∞=ÚÅ Jkèëêª# ^Õ=`«Å∞ Z=~°∞? "åi Ñ¶¨Å=ÚÅ∞ Uq
1.^èfiŒ *ÏÜ«∞=Ú–WO„^Œ∞_»∞† ã¨HÅõ ™œÉèÏQÆº=Ú, ^è#Œ ÖÏÉè=í Ú, [Ü«∞=Ú.
2. ^è∂Œ =∂Ü«∞=Ú–Jyfl† ~ÀQÆÉÜ íè ∞« =Ú, â◊„`«∞=$kú, =∞~°}cèu. 3. ã≤OÇ¨
Ü«∞=Ú–Ü«∞=Ú_»∞† â◊s~°™œYº=Ú, ~ÀQÆ<åâ◊#=Ú, â◊„`«∞[Ü«∞=Ú. 4.
âßfi<åÜ«∞=Ú–<≥|· ∞∞u† ~å[HõÅÇ¨Ï=Ú, Ñ¶Å¨ Ç¨x,Jyfl"åÇ¨Ï=Ú. 5. =$+¨ÉÏè
Ü«∞=Ú–=~°∞}∞_»∞† â◊√Éèí=Ú, Ñ¨Ù„`«ÖÏÉèí=Ú, x`«ºâ◊√ÉèíHÍ~°ºHõ~°}=Ú. 6.
Y~åÜ«∞=Ú–"åÜ«Ú=Ù† Ñ¨~°^Õâ◊QÆ=∞#=Ú, x`«º^Œi„^Œ=Ú, ^Œ∞óY=Ú. 7.
QÆ*ÏÜ«∞=Ú–‰õΩÉË~∞° _»∞† =$kú,~°`fl« ÖÏÉè=í Ú,â◊„`«∞q[Ü«∞=Ú. 8.HÍHÍÜ«∞=Ú
–Dâ◊fi~°∞_»∞† ^Œ∞óY=Ú, |Å~åÇ≤Ï`«º=Ú, x„+¨ÊÜ≥∂[#=Ú (QÆ$Ç¨ÏÑüH˜
HõeyOK«∞#∞.)
853. J+¨ì"≥·+¨‚= ã¨fiÜ«∞O=ºHõÎ ˆHΔ„`«=ÚÅ∞ Uq ?
1 N~°OQÆ=Ú 2 N=Ú+¨=‚ Ú 3 `À`å„k 4 ™êÅ„QÍ=∞=Ú 5 <≥q· ∞â◊=Ú
6 |^ŒiHÍ„â◊=∞=Ú 7 HÍOK«ˆHΔ„`«=Ú 8 u~°∞Ñü.
404 QÀÑ¨Ù~°O....
854. JëêìOQÆ ^èŒ∂Ñ¨=ÚÅ∞ Uq ?
1 QÆ∞yæÅ=Ú 2 "Õáê‰õΩ 3 =ã¨ 4 K≥OQÆÅfi 5 HÀ+¨μì 6 Hõ~°HÍ¯HõÜ«∞
7 Ü«∞=Å∞ 8 <≥~Úº.
855. „ã‘Îâ◊H˜Î „QÆÇ¨Ï=ÚÅ∞ Uq ? "å\˜ ÉÏ^èŒÅ∞ Uq ?
1. xÜ≥∂lHõ (Ñ¨Ù~°∞+¨μÅO^Œ∞KÕi Ñ¨~°^•~°, Ñ¨~°„^Œ=º=ÚÅO^Œ∞ Pâ◊,
qHÍ~°=Ú Ñ¨Ù\Õì K«∞#k) 2. q~Àkèx (|O^è∞Œ q∞„`«∞ÅO^Œ∞KÕi Ñ¨~ã° Ê¨ ~°=Ú
q~À^è=Œ Ú Ñ¨Ù\Õì K«∞#k) 3.ã¨fiÜ«∞OÉèÏ~° (^è•#º=ÚQÆÅ `å=ÙÅO^Œ∞, Ñ¨â√◊ =Ù
Å∞O_»∞ ã¨Å÷ =ÚÅO^Œ∞, Ñ≤uH˜# áêÅÜ«∞O^Œ∞, =¸`«ÖxË =ã¨∞=Î ÙÅO^Œ∞KÕi
2 "å\˜ LÑ¨Ü∂≥ QÆ=Ú K≥~K° ∞« #k) 4.Hõi„ÉèÏ=∞}˜ (Ñ¨Ù~°∞+¨μÅO^Œ∞KÕi xëê¯~°}
=ÚQÆ „ã‘ÅÎ Ü«∞O^Œ∞ "≥∂Ç¨Ï=Ú Ñ¨Ù\Õì K«∞#k) 5. |∞∞`«∞Ç¨i}˜ („ã‘ÅÎ Ü«∞O^Œ∞
KÕi ~°[ã¨∞û Ç¨ÏiOK«∞#k) 6. ã¨‡ $uÇ¨i}˜ (=∞#∞+¨μºÅ ã¨‡ $u Ç¨ÏiOz
*Ï˝ÑH¨ âõ H◊ Î˜ #tOÑ¨ KÕÜÚ« #k) 7. c[Ç¨i}˜ („ã‘Î Ñ¨Ù~°∞+¨ â◊√Hõâ¡ ’}˜H=õ ÚÅ∞
Ç¨ÏiOz ãÖ`å#„áêÑ≤Î ÖË‰õΩO_» KÕÜ«Ú#k.) 8. q^Õfi+≤}˜ ( ÉèÏ~åºÉèí~°ÎÅ
Ü«∞O^Œ∞ KÕi Ñ¨~°ã¨Ê~°=Ú q~À^èŒ=Ú HõeyOK«∞#k)
856. "≥∞ÿ^èŒ∞#=ÚÅ∞ Zxfl ~°Hõ=ÚÅ∞ ?
1. ã¨‡~°}=Ú–„ã‘ÎÅ#∞ ã¨^• `«ÅK«∞@† 2. H©~°Î#=Ú – „ã‘ÎÅ =~°‚#`À
áê@Å∞ áê_»∞@† 3. Hˆ m–„ã‘ÅÎ `À HõÅã≤ u~°∞QÆ∞@† 4. „¿ÑHõ}Δ O–„ã‘Î ãÖ|O^èŒ
=∞QÆ∞ #$`«º=ÚÅ∞ uÅHÕK«∞@† 5. QÆ∞Ç¨ÏºÉèÏ+¨}=Ú („ã‘ÎÅ`À UHÍO`«
=∞O`«#=ÚÅ∞ [~°∞Ñ¨Ù@) 6. ãÖHõÅÊ=Ú–„ã‘Îx á⁄O^Œ=ÅÜ«Ú#x `«Å
áÈÜ«Ú@† 7. J^èŒº=™êÜ«∞=Ú – „ã‘Î `«#ÃÑ· =∞‰õΩ¯= K«∂Ñ¨HõáÈ~Ú##∂
P"≥∞#∞ á⁄O^Œ=ÅÜ«Ú#x `«ÅáÈÜ«Ú@† 8. „H˜Ü«∂xi‡`«– HÀi# „ã‘Î`À
Ñ¨~°ã¨Ê~°=Ú HÀiHõ f~°=ÅÜ«Ú#x `«ÅOK«∞@.
857. =∞ø#=ÚQÍ ZHõ¯_» LO_®e ?
1.=∞Å=¸„`«qã¨~°˚#"Õà◊ 2. „ã‘ÎãÖQÆ=∞=Ú"Õà◊ 3.™êfl#=∞Ñ¨Ù_»∞ 4.
Éè’[#ã¨=∞Ü«∞=Ú 5. ^ŒO`«^•=#=Ú 6. Ü«∞[˝=Ú 7. Ç¨ÏŸ=∞O 8.[Ñ¨=Ú.
858. ÉèíH˜Î ÅHõΔ}=ÚÅ∞ Uq ?
1. ÉèíQÆ=^Œƒù‰õΩÎÅO^Œ∞ „¿Ñ=∞ 2. ÉèíQÆ=^Œƒù‰õΩÎx K«∂z ãÖ`À+≤OK«∞@
3. ÉèíQÆ=O`«∞x Ñ¨ÓlOK«∞@ 4. x~å_»O|~°=∞QÆ∞Ñ¨Ó[ 5. ÉèíQÆ=`«¯^äŒÅ∞
q#∞@ 6. ^ÕÇÏ¨ Ñ¨ÙÅHÍOH˜`=« Ú 7. ÉèQí =Æ `«û ‡~°}=Ú 8. ÉèQí =Æ kfiÜ≥∂QÆ=Ú
ã¨Ç≤ÏOÑ¨~°∞.
QÀÑ¨Ù~°O..... 405
859. J+¨ìq^èŒ Éèˇ·~°=ÙÅ∞ Z=~°∞ ?
|∞∞~°∞Éè~·ˇ =° Ù_»∞, KèO« _»É~·ˇè =° Ù_»∞, H˘O_»É~·ˇè =° Ù_»∞, L#‡`«ÉÎ ~·ˇè =° Ù_»∞, HõáêÅ
Éèˇ·~°=Ù_»∞, cè+¨}Éèˇ·~°=Ù_»∞, HÍÅÉèˇ·~°=Ù_»∞, P#O^ŒÉèˇ·~°=_»∞.
860 . J+¨ìq^èŒ q"åÇ¨Ï=ÚÅ∞ Uq ?
1 „ÉÏÇ¨Ï‡=Ú 2 ÃÑ·âßzHõ=Ú 3 „áê*ÏÑ¨`«º=Ú 4 ^≥·==Ú 5
QÍO^èŒ~°fi=Ú 6 ~åHõΔã¨=Ú 7 ã¨fiÜ«∞O=~°=Ú 8 JOQÆ∞à◊º=Ú.
861. J+¨ì=~åæ~°∂_è» "åã¨∞ÎQÆ$Ç¨kèÑ¨`«∞Å∞ Z=~°∞ ?
1 J=~°=æ Ú–`«∂~°∞Êkâ◊–QÆ~∞° `«‡O_»∞_»kÑè u¨ † 2. Hõ=~°=æ Ú–PˆQflÜ«∞
kâ◊–=∂~å˚Å=Ú† 3. K«=~°æ=Ú–^ŒH˜Δ}=Ú–ã≤OÇ¨Ï=Ú† 4. @=~°æ=Ú–
<≥|· ∞∞u ^Œâ–◊ â◊√#Hõ=Ú† 5.`«=~°=æ Ú–Ñ¨tÛ=∞kâ◊–ã¨~Ê° =Ú† 6. Ñ¨=~°=æ Ú–
"åÜ«Ú=ºkâ◊–ZÅ∞Hõ† 7. Ü«∞=~°æ=Ú–L`«Î~°kâ◊–U#∞QÆ∞† 8. â◊=~°æ=Ú–
Dâß#ºkâ◊– ‰õΩO^ÕÅkèÑü.
862. =∂#=Ù_»∞ ã¨∞YÑ¨_»\ÏxH˜ J+¨ìÉè’QÆ=ÚÅ∞ Uq?
1 ãÖÑ¨^Œ 2 =∞Oz =G=ÚÅ∞ 3 PÉèí~°}=ÚÅ∞ 4 Éè’[#™œYº=Ú
5 `åO|∂Å™œYº=ÚÅ∞ 6 â◊Ü∞« º(áê#∞Ê) ™œYº=Ú 7 ãÖÉè’QÆ™œYº=ÚÅ∞
8 Ñ¨Ù+¨ÊK«O^Œ#Ñï=∞à◊„^Œ"åºk ã¨∞QÆO^èŒ „^Œ"åº#∞Éèí=™œYº=ÚÅ∞.
863. Ü«∞[˝=Ú#‰õΩ HÍ=Åã≤# ã¨q∞^èŒ∞Å∞ Uq?
~åq, "Õ∞_ç,Aqfi, =∞„iã¨q∞^èÅŒ ∞,#∞=ÙfiÅ∞,P"åÅ∞,áêÜ«∞ã¨=Ú, <Õ~Ú
864. J+¨ì QÆ∞~°∞=ÙÅ∞ Z=~°∞ ?
1 JHõΔ~åÉèÏºã¨=ÚKÕã≤#"å~°∞ 2 QÍÜ«∞„ux LÑ¨^ÕtOz#"å~°∞ 3
"Õ^•^èŒºÜ«∞#=Ú KÕ~ÚOz#"å~°∞ 4 âß„™êÎÉèÏºã¨=Ú KÕ~ÚOz#"å~°∞ 5
Ñ¨Ù~å}ËuÇ¨ã¨=ÚÅ∞ `≥eÜ«∞*Ëã#≤ "å~°∞ 6 =∞`«É’^èKŒ ãÕ #≤ "å~°∞ 7 =∞¿ÇÏO„^Œ
*ÏÖÏk q^ŒºÅ∞ <ÕiÊ# "å~°∞ 8 "≥∂HõΔ ™êHΔÍ`«¯~°=Ú `≥eÜ«∞*Ëã≤#"å~°∞.
É’^èHŒ ÍKå~°∞ºÅ∞, KÀ^ŒHÍKå~°∞ºÅ∞, HÍ~°}ÏKå~°∞ºÅ∞, x+≤^HúŒ ~õ ‡° É’^èHŒ Í
Kå~°∞ºÅ∞, Láê^è•ºÜ«Ú_»∞, HÍ=∞ºQÆ∞~°∞=ÙÅ∞, Hõ~°‡QÆ∞~°∞=ÙÅ∞, Hõ~°‡QÆ∞~°∞
=ÙÅ∞ ÖËHõ Ñ¨Ù~ÀÇ≤Ï`«∞Å∞, ã¨=∞Ü«∞ QÆ∞~°∞=ÙÅ∞.
865. J~°Û# q„QÆÇ¨Ï=ÚÅ∞ Zxfl ~°Hõ=ÚÅ∞ ?
1 â‹·e (tÖÏq„QÆÇ¨Ï=ÚÅ∞) 2 ^•~°∞=∞~¸ (Hõ„~°q„QÆÇ¨Ï=ÚÅ∞) 3
Ö∫Ç≤Ï (Ö’Ç¨Ïq„QÆÇ¨Ï=ÚÅ∞) 4 ÖËYº (edOÑ¨|_ç#q) 5 ÖËÑ¨º (ÖËÑ¨#=Ú
406 QÀÑ¨Ù~°O....
~°OQÆ∞Å`À KÕÜ∞« |_ç#q) 6 ÃãH· uõ (Wã¨∞Hõ`À KÕÜ∞« |_ç#q) 7 =∞<À=∞~Ú
(=∞$}‡~Ú–=∞\˜`ì ÀKÕÜ∞« |_ç#q) 8 =∞}˜=∞~Ú (=∞}∞Å`À KÕÜ∞« |_ç#q)
866. =º~°÷"≥∞ÿ#"å~°∞ Z=~°∞ ?
1 ™È=∞i 2 uO_çáÈ`«∞ 3 Ö’Hõ^Õfi+≤ 4 =∂Ü«∂q 5 „‰õÄ~°∞_»∞ 6
^Õâ◊HÍÅ *Ï˝#~°Ç≤Ï`«∞_»∞ 7 áê_»∞"Õ+¨=Ú QÆÅ"å_»∞.
1 jÅ=ÚÖËx P_»∞k 2 Hõ#∞flÅ∞ÖËx „áê}˜ 3 Hõ~‡° Ç‘Ï#∞_»Q∞Æ q„Ñ¨Ù_»∞
4 P=ÙÖËxWÅ∞¡ 5 âßO`«OÖËxK«^∞Œ =Ù 6 hà◊√Ö¡ xË ÜÕ∞~°∞7Ñ¨Ù~°∞+¨μ_»∞ÖËx„ã‘.Î
867. Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡ ã¨fi~°∂Ñ¨ =∞Ç¨"åHõº=ÚÅ∞ J#QÍ Uq ?
3 „Ñ¨*Ï˝#O „|Ç¨Ï‡, JÇ¨ÏO„|Ç¨‡ã≤‡, `«`fi« =∞ã≤„|Ç¨Ï‡, JÜ«∞=∂`«‡ „|Ç¨Ï‡
ã¨~°fiO Yefi^ŒO„|Ç¨Ï‡, =∂Ü≥∂áêkHõ„|Ç¨Ï‡, =∂Ü«∞~°Ç≤Ï`« „|Ç¨Ï‡.
868. #HõΔ„`« ^ŒQÆúÜ≥∂QÆ=ÚÅ∞ Uq ?
Éèí~°}˜–Pk"å~°O† z`«Î–™È=∞"å~°O† L`«Î~åëê_»–=∞OQÆà◊"å~°O†
^èŒx+¨ì–|∞^èŒ"å~°=Ú† L`«Î~°Ñ¶¨Å∞æ}˜–QÆ∞~°∞"å~°O† *Ëº+¨ª–â◊√„Hõ"å~°O†
ˆ~=u–â◊x"å~°=Ú.
869. ukä ^ŒQÆúÜ≥∂QÆ=ÚÅ∞ Uq ?
UHÍ^Œt– ™È=∞"å~°=Ú† ^•fi^Œt–â◊x"å~°=Ú†† +¨+≤ª QÆ∞~°∞"å~°=Ú†
`«kÜ«∞–|∞^èŒ"å~°=Ú† J+¨ìq∞–â◊√„Hõ"å~°=Ú† #=q∞–Pk"å~°=Ú†
ÑÖK«q∞– =∞OQÆà◊"å~°=Ú.
870. ã¨Ñ¨Î^ÕÇ¨Ï áêÑ¨HÍ~°º=ÚÅ∞ Uq ? Ñ¨Ù}ºHÍ~°º=ÚÅ∞ Uq ?
=∞#ã¨∞û–Ñ¨~°∞Å‰õΩ H©_»∞^ŒÅK«∞@, <À~°∞–Ñ¨~°∞"åHõº=ÚÅ∞Ñ¨Å∞‰õΩ@,
KÕ`«∞Å–Ñ¨~°^èŒ#=ÚJÑ¨Ç¨ÏiOK«∞@, HÍà◊√§–„â◊=∞<≥OK«x"åi=^ŒÌ‰õΩ u~°∞
QÆ∞@, K≥=ÙÅ∞–á⁄Ozq#∞@, ^ÕÇÏ¨ =Ú–Ñ¨~„° ã‘ÅÎ <åeOQÆ#=Ú KÕã∞¨ H˘#∞@.
„ã‘Î ~°*’^Œ~°≈#=Ú QÍOK«∞@.
=∞#ã¨∞û–^Õ=ÙxÜ«∞O^Œ∞ ÉèíH˜Î QÆÅ∞QÆ∞@, <À~°∞ – ^Õ=Ùx <å=∞=Ú
ã¨‡iOK«∞@, KÕ`∞« Å∞–^Õ=ÙxÑ¨ÓlOK«∞@, HÍà◊√§–^Õ"åÅÜ«∞=Ú#‰õΩ áÈ=Ù@,
Hõ#∞flÅ∞– ^Õ=Ùx Hõ#∞flÖÏ~° QÍOK«∞@, K≥=ÙÅ∞ – ^Õ=Ùx Hõ^äŒÅ∞ q#∞@,
t~°=Ú – ^Õ=ÙxH˜ =O^Œ#=ÚKÕÜ«Ú@.
871. ã¨Ñ¨ÎnfiÑ¨ „Ñ¨â◊ã¨Î ˆHΔ„`«=ÚÅ∞ Uq ?
1 Ñ¨Ù+¨¯~°nfiÑ¨=Ú–„|Ç¨Ï‡^Õ"åÅÜ«∞=Ú–ÃÑ^ŒÌ =∞é˜K] @≥ ∞ì ã¨∞„Ñ¨ã^≤ =úŒ Ú.
2 âßHõnfiÑ¨=Ú–âı+¨âß~ÚÜ«∞QÆ∞ qëê‚fiÅÜ«∞=Ú–>Ë‰õΩ „=∂#∞K≥@∞ì 3.
QÀÑ¨Ù~°O..... 407
„H“OK« nfiÑ¨=Ú–t"åÅÜ«∞=Ú–=∂#ã¨ã¨~À=~°=Ú. 4. ‰õΩâ◊nfiÑ¨=Ú–
=∞O^Œ~°y~åÅ Ü«∞=Ú–^Œ~°ƒùÅ∞ 5. âßÅ‡ÅnfiÑ¨=Ú–„^À}Ñ¨~°fi`« ãÖr=
PÅÜ«∞=Ú–|∂~°∞QÆ∞ =$Hõ=Δ Ú 6. Ñ¨H¡ nΔõ fiÑ¨=Ú–qáêâß#nf~° q~°∂áêHõΔ
^Õ"åÅÜ«∞=Ú – [q∞‡K≥@∞ì 7. [O|∂nfiÑ¨=Ú – qëê‚fiÅÜ«∞=Ú –
<Õˆ~_»∞ K≥@∞ì „Ñ¨ã≤^Œú=Ú.
872. PÜ«ÚH©Δ}`« HõeyOKÕq Uq ?
1. áêã≤áÈ~Ú# =∂OãÖ 2. =$^Œú„ã‘Î ãÖQÆ=∞O 3. ÉÏÖÏ~°¯¿ã=
4. ÖË=_çÃÑ~°∞QÆ∞ 5. „áê`«óHÍÅ "≥∞ÿ^èŒ∞#O 6. „áê`«óHÍÅ x„^Œ.
873. =Ú‰õΩÎÅ Ñ¶¨Å=ÚÅ∞ Uq ?
1 ™ê+≤ì=ÚH˜Î (+¨_≥·â◊fi~°º=ÚÅ∞ J#∞ÉèíqOK«∞@) 2 ™êÖ’Hõº=ÚH˜Î
("≥·‰õΩO~î° Ö’Hõ=Ú#=tOK«∞@) 3 ™ê~°∂Ñ¨º=ÚH˜Î (N=∞<åfl~åÜ«∞} ~°∂Ñ¨
^Œ~°≈#=Ú) 4 ™êg∞Ñ¨º=ÚH˜Î (^≥·=ã¨xflkèx=tOK«∞@) 5 ™êÜ«Ú[º=ÚH˜Î
(^≥=· =Ú`À ã¨=∂#`«fi=ÚÉÁO^Œ∞@) 6 b#`«=ÚH˜Î (^≥=· =∞O^Œ∞b#=∞QÆ∞@)
874. =∂#=ÙÅ∞ K≥_çáÈ=Ù^Œ∞~°∞ ?
1. =∞OK«=ÚÃÑ· Ñ¨_»Hõ 2. `≥Å¡x =G=ÚÅ∞ 3. „ã‘Î ãÖQÆ=∞=Ú 4.
K«Ñ¨Å`«fi=Ú 5. Ñ¨QÆ\ ˜x„^Œ 6. `«~°K«∞ u~°∞QÆK«∞O_»∞@.
875. +¨_çfi^èŒ Éèí‰õΩÎÅ∞ Z=~°∞ ?
1 â‹=· ÙÅ∞ (t=Ùx JiÛOKÕ"å~°∞) 2 "≥+· =‚¨ ÙÅ∞ (q+¨μ=‚ Ù JiÛOKÕ"å~°∞)
3 ã≤~°∞Å∞ (ã¨∂~°∞ºx JiÛOKÕ"å~°∞) 4 âßˆHÎÜ«ÚÅ∞ (â◊H˜ÎxJiÛOKÕ"å~°∞)
5QÆ}ÏÑ¨`∞« ºÅ∞(QÆ}ÑüxJiÛOKÕ"å~°∞)6HÍáêe‰õΩÅ∞(`«Ñ=¨ ∂K«iOK«∞"å~°∞)
876. `«O„`« =∞O„`« „Ñ¨Ü≥∂QÆ=ÚÅ∞ Uq ?
1. =â◊º=Ú (`«#‰õΩ ™êfinè#=ÚQÍ KÕã¨∞H˘#∞@) 2. =∂~°}=Ú
(`å<˘Hõi Kå=ÙHõ [Ñ¨"Ú≥ #~°∞Û@) 3. ãÖÎ Éè#í =Ú (Hõ^ÅŒ "≥∞ÅÖË‰Ωõ O_»∞@ÔH·
[Ñ¨"≥Ú#~°∞Û@) 4. ãÖ"≥∂Ç¨Ï}=Ú ("≥∂Ç≤ÏOK«∞@ÔH· [Ñ¨"≥Ú#~°∞Û@) 5.
LKåÛ @#=Ú (Ñ≤âßKå^Œ∞Å "≥_»ÅQ˘@∞ì@ÔH· [Ñ≤OK«∞@) 6. PHõ~°¬}=Ú
(Ñ≤âßKå ^Œ∞Å∞ =K«∞Û#@∞¡ [Ñ≤OK«∞@)
877. KÕÜ«∞~åx Ñ¨#∞Å∞ Uq ?
1. E^Œ=Ú – #ÅK«„Hõ=iÎ ^Œ∞óYÑ¨_#≥ ∞† 2. Ñ¨~„° ã‘Î "åº"≥∂Ç¨Ï#=Ú–
~å=}∞_»∞ #tOK≥#∞† 3. Ñ¨QÆKÕ`«–ã¨∞„w=ÙxKÕ "åe =∞$u K≥O^≥#∞. 4.
408 QÀÑ¨Ù~°O....
=OK«#KÕ`« – WÅfiÅ∞_»∞ ~°∂Ñ¨Ù=∂Ãã#∞. 5. Ñ¨~„° ^Œ"åºâ◊K`Õ –« ^Œ∞~Àº^è#Œ ∞_»∞
H©_»∞<˘O^≥#∞. 6. JÇ¨ÏOHÍ~°=ÚKÕ`« – Ç≤Ï~°}ºHõtÑ¨Ù_»∞ #tOK≥#∞.
878. H©iÎ (HÍOHõΔ) HÍ~°º=ÚÅ∞ Uq ?
1. Ñ≤`«$"åHõºÑïáêÅ#–N~å=Ú_»∞ H©iÎ á⁄O^≥#∞. 2. =∂`«$"åHõº
ÑïáêÅ#–(QÆ~°∞_»∞_»∞ Ü≥∂QÆ=Úá⁄O^≥#∞) 3. ã¨`«º„=`«=Ú–(Ç¨Ïiâ◊ÛO
„^Œ∞_»∞ MÏºuQÍOK≥#∞.) 4. ^•#=Ú– (|eK«„Hõ=iÎ Ñ¶¨∞#`«ÔHÔH¯#∞.) 5.
F~°∞ÊKÕ`–« (^è~Œ ‡° ~åA Ñ¨Ó[º`« á⁄O^≥#∞). 6. ÃÑ^ŒÅÌ ∞ `«ÅÃÑ\˜#ì HÍ~°º=Ú
<≥~°"Õ~°∞Û@KÕ`«– (Éèíw~°^èŒ∞_»∞_»∞ MÏºu <˘O^≥#∞.)
4
879. „ÉÏÇ¨Ï‡}∞Å∞ KÕÜ«∞=Åã≤#q Uq ?
1. Ü«∞[# –Ü«∞[˝=ÚÅ∞ KÕÜÚ« @† 2. Ü«∂[#–Ü«∞[˝=ÚÅ∞ KÕ~ÚO
K«∞@† 3. J^èŒºÜ«∞#–"Õ^ŒâßG=ÚÅ∞ K«^Œ∞=Ù@ 4. J^•ºÑ¨# ("Õ^Œ=ÚÅ∞
Ñ¨~°∞Å‰õΩ <Õ~°∞Ê@) 5. ^•#–W`«~°∞Å‰õΩ ^•#^èŒ~°‡=ÚÅ∞ KÕÜ«Ú@. 6.
„Ñü „QÆÇ¨Ï}=ÚÅ∞ – W`«~°∞Å#∞O_ç ^•#=ÚÅ#∞ ã‘fiHõiOK«∞@.
880. +¨@Û„HÍkè^Œà◊ ^Õ=`«Å∞, ^Õ=~°Å∞ Z=~°∞ ?
1. =¸ÖÏ^è•~°=Ú–QÆ}Ñü 2. ™êfikèëêì#=Ú–„|Ç¨Ï‡ 3.=∞}˜Ñ¨Ó~°
Hõ=Ú–q+¨μ‚=Ù 4. J<åÇ¨Ï`«=Ú–~°∞„^Œ∞_»∞ 5. qâ◊√^Œú=Ú–Dâ◊fi~°∞_»∞ 6.
J*Ï˝ K«„Hõ=Ú–ã¨^•t=Ù_»∞.
1. QÆ}Ñü–=Å¡Éèí 2. „|Ç¨Ï‡–ã¨~°ã¨fiu 3. q+¨μ‚=Ù–ÅH˜;, 4.
~°∞„^Œ∞_»∞– áê~°fiu 5. Dâ◊fi~°∞_»∞–L#‡x 6. ã¨^•t=Ù_»∞–=∞<À#‡x.
881. ÑÖKåÜ«∞`«# ^Õ=`åtÅÅ∞ J#QÍ <Õq∞ ?
1. Pk`«∞º_»∞–ã¨∂~°ºHÍO`«tÅ 2. JOaHõ–ã¨fi~°q‚ =∞ÅtÅ 3. q+¨μ=‚ Ù
– QÆO_»H©#k ™êÅ„QÍ=∞tÅ 4. QÆ}Ñü–â’}Éèí„^Œ#ntÅ 5. ~°∞„^Œ∞_»∞
– #~°‡^•#k Ü«∞O^Œe ÉÏ}eOQÆtÅ.
882. ÑÖK« ã¨∂HõÎ=ÚÅ∞ J#QÍ Uq ?
1 Nã¨∂HõÎ=Ú 2 Ñ¨Ù~°∞+¨ã¨∂HõÎ=Ú 3 Éèí∂ã¨∂HõÎ=Ú 4 hÖÏ ã¨∂HõÎ=Ú
5. hÖÏã¨∂HõÎ=Ú 6. =∞#∞ºã¨∂HõÎ=Ú.
1. Ñ¨Ù~°∞+¨ã¨∂HõÎ=Ú 2. ^Õgã¨∂HõÎ=Ú 3. ã¨∂~°ºã¨∂HõÎ=Ú 4. Ñ¨~°˚#º
ã¨∂HõÎ=Ú 5. Nã¨∂HõÎ=Ú
QÀÑ¨Ù~°O..... 409
883. ã¨∂`«Hõ=ÚÅ∞ J#QÍ Uq∞ ?
1. [#‡ã¨∂`«H=õ Ú 2. =∞$`«ã∂¨ `«H=õ Ú 3. ~°[óã¨∂`«H=õ Ú 4. JO@∞
(~ÀQÆ) ã¨∂`«Hõ=Ú 5. â◊^Œ~°≈# ã¨∂`«Hõ=Ú.
884. t=`åO_»= ã¨ÉèÏã¨÷Å=ÚÅ∞ ZHõ¯_» L<åfl~Ú ?
1. Hõ#Hõã¨Éèí (z^ŒO|~°=Ú) 2. ~°l`«ã¨Éèí (=∞^èŒ∞~°) 3. `å„=∞ã¨Éèí
(u~°∞#ÖËfie) 4. z„`«ãÉ¨ íè (=∞ÅÜ«∞Ñ¨~fi° `«=Ú) 5.~°`fl« ã¨Éíè (u~°∞"åÅOQÍ~°∞)
885. ÑÖK«â◊‰õΩÎÅ∞ J#QÍ Z=~°∞ ? Jkè^Õ=`«Å∞ Z=~°∞ ? HÍ~°º
=ÚÅ∞ Uq∞\˜ ?
1. WKåÛùâ◊H˜Î 2. *Ï˝#â◊H˜Î 3. „H˜Ü«∂â◊H˜Î 4. Pkâ◊H˜Î 5. Ñ¨~åâ◊H˜Î.
1. WKåÛâ◊H˜Î–L`«ÊuÎH˜ HÍ~°}=Ú 2. *Ï˝#â◊H˜Î–ã≤÷uH˜ HÍ~°}=Ú 3.
„H˜Ü∂« â◊H–Î˜ ÅÜ«∞HÍ~°=Ú4.Pkâ◊H–Î˜ u~À^•#=Ú5.Ñ¨~åâ◊H–Î˜ J#∞„QÆH$õ `«º=Ú
1. WKåÛùâ◊H˜Î–„|Ç¨Ï‡ 2. *Ï˝#â◊H˜Î – q+¨μ‚=Ù 3. „H˜Ü«∂â◊H˜Î–~°∞„^Œ∞_»∞
4. Pkâ◊H˜Î–u~À^•#=Ú 5. Ñ¨~åâ◊H˜Î–J#∞„QÆÇ¨Ï Hõ$`«º=ÚÅ∞.
886. tÅ∞ÊÅ∞ J#QÍ Z=~°∞ ?
1. =∞#∞=Ù (Hõ=∞‡~°=Ú Ñ¨#∞Å∞KÕÜ∞« "å_»∞) 2. Ü«Ú (=„_»Oy Ñ¨#∞Å∞
KÕÜ«Ú"å_»∞) 3. ^≥·=A˝_»∞ ("≥O_ç, |OQÍ~°∞ Ñ¨#∞Å∞KÕÜ«Ú"å_»∞) 4.
`«fi+¨ì (HõOK«~Ñ° Ù¨ Ñ¨#∞Å∞ KÕÜÚ« "å_»∞) 5. teÊ (~åuÑ¨#∞Å∞ KÕÜÚ« "å_»∞)
887. =∂`«$^Õ=`«Å∞ J#QÍ Z=~°∞ ?
1 `«#∞QÆ#fl`«e¡ 2 ÉèÏ~°º#∞QÆ#fl`«e¡ 3 J#flÉèÏ~°º 4 QÆ∞~°∞ÉèÏ~°º 5
~åAÉèÏ~°º.
888. Ñ¨Ó*ÏOQÆ=ÚÅ∞ Uq ?
1. JaèQ=Æ ∞#=Ú (ÉèQí =Æ O`«∞x ã¨‡iOK«∞K«∞ PÅÜ«∞=Ú#‰õΩ "≥_Å» ∞@)
2. Láê^•#=Ú (Ñ¨Ó*Ï„^Œ=º=ÚÅ∞ ãÖáêkOK«∞@) 3. W[º (^è∂Œ Ñ¨,nÑ¨,
<≥"· ^Õ ºŒ =ÚÅ`À P~åkèOK«∞@) 4.™êfi^è•ºÜ«∞=Ú (=∞O„`«Ñ~¨ #°î =Ú`À ã¨∞uÎ O
K«∞@) 5. Ü≥∂QÆ=Ú (`«^ÕHõ x+¨ª`À ^è•ºxOK«∞@)
889. ÑÖK«eOQÆˆHΔ„`«=ÚÅ∞ Uq ?
1. [ÅeOQÆ=Ú ([O|∂ˆHâ◊fi~°O) 2. JyfleOQÆ=Ú (J~°∞}ÏK«Å=Ú)
3. PHÍâ◊eOQÆ=Ú (z^ŒO|~°=Ú) 4. Ñ¨$näfieOQÆ=Ú (u~°∞"åÜ«¸~°∞)
5. "åÜ«Ú eOQÆ=Ú (HÍà◊Ç¨Ïã≤ÎÖ’)
410 QÀÑ¨Ù~°O....
890. ÑÖK« =@=$HõΔ=ÚÅ∞ Uq ?
1. aÅfi=Ú (=∂ˆ~_»∞) 2. =@=Ú (=∞é˜]) 3. Jâ◊fi`«÷=Ú (~åq)
4. ^è•„u (Lã≤iHõ) 5. "Õ∞_ç (JuÎ)
891. ÑÖK«=∞Ç¨áê`«Hõ=ÚÅ∞ J#QÍ Uq ?
1. „ã‘ÇÎ Ï¨ `«º 2. tâ◊√Ç¨Ï`«º 3. QÀÇ¨Ï`«º 4. „|Ç¨Ï‡Ç¨Ï`«º 5. QÆ∞~°∞Ç¨Ï`«º.
892. =∞Ç¨Ü«∞[˝=ÚÅ∞ J#QÍ Uq∞\˜ ?
1. ^Õ=Ü«∞[˝=Ú– Ç¨ÏŸ=∞=Ú 2. „|Ç¨Ï‡Ü«∞[˝=Ú–"Õ^•^èŒºÜ«∞#=Ú
3. Éèí∂`«Ü«∞[˝=Ú – HÍHõ|e 4. Ñ≤`«$Ü«∞[˝=Ú–Ñ≤O_»`«~°Ê} „H˜Ü«∞ 5.
5
=∞#∞+¨º Ü«∞[˝=Ú – JukäÑ¨Ó[
893. ^Õ"åÅÜ«∞ q„QÆÇ¨Ï=ÚÅ∞ Zxfl ~°Hõ=ÚÅ∞ ?
1. ^èŒ$=ÉË~°=Ú (=¸Åq~å@∞ì) 2. H“`«∞HõÉË~°=Ú 3. |eÉË~°=Ú
4. ã¨fiÑ¨#ÉË~°=Ú 5. L`«û=ÉË~°=Ú.
894. ÑÖK«^•fi~°HõÅ∞ QÆ∞iOz K≥Ñ¨ÊO_ç ?
1. QÀ=∞u^•fi~°Hõ 2. Éè\Ë ^© •fi~°Hõ 3. HÍHõ_^ô •fi~°Hõ 4. N<å^è^Œ •fi~°Hõ
5. "≥∂HõΔ^•fi~°Hõ
895. ÑÖK« QÆ=º=ÚÅ∞ J#QÍ Uq ?
1. QÀ=¸„`«=Ú (P=ÙÑÖz`«=Ú) 2. QÀ=∞Ü«∞=Ú (P=Ù¿Ñ_») 3.
QÀH©~Δ =° Ú (P=ÙáêÅ∞) 4. QÀ^Œkè (P=ÙÃÑ~°∞QÆ∞) 5 QÀÑ¶∞¨ $`«=Ú (P=Ù<≥~Úº)
896. <À\˜=Å# áêÑ¨HÍ~°º=ÚÅ∞ Uq ?
1. áœ~°∞+¨º=Ú (Ñ¨~°∞+ÖQÍ =∂\Ï¡_»_»O) 2. ÃÑ·â◊√#º=Ú (H˘O_≥
=ÚÅ∞ K≥Ñ¨ÙÊ@) 3.J#$`«Ú(J|^•ÌÖÏ_»_»O) 4. JãÖ|^Œú „Ñ¨ÖÏÑ¨=Ú
(=º~°÷„Ñ¨ãÖQÆ=Ú)
897. "Õ^Œã¨fi~°=ÚÅ∞ ZÖÏ Ñ¨ÅHÍe ?
1. L^•`«Î=Ú (ÃÑ·ÔHuÎ Ñ¨Å∞‰õΩ#k) 2. J#∞^•`«Î=Ú (kQÆ∞=ÙQÍ
Ñ¨Å∞‰õΩ#k) 3. ã¨fii`«=Ú (n~°…=ÚQÍ Ñ¨Å∞‰õΩ ã¨fi~°=Ú) 4. „Ñ¨K«Ü«∞=Ú
(ã¨=∞=ÚQÍ Ñ¨Å∞‰õΩ#k)
898. Ü«ÚQÍ=`å~°=ÚÅ∞ Uq ?
1. Hõ$`«ÜÚ« QÆ=Ú# â◊√Hõ=¡ ~°–‚ Ç¨Ïi J=`å~°=Ú 2. „`Õ`åÜ«ÚQÆ=Ú#
–~°HõÎ=~°‚–Ç¨ÏÜ«∞„w"å=`å~°=Ú 3. ^•fiÑ¨~°Ü«ÚQÆ=Ú# – Hõ$+¨‚=~°‚ –
âßº=∂ =`å~°=Ú 4. HõeÜ«ÚQÆ=Ú# – Ñ‘`«=~°‚–Hõ$ëê‚=`å~°=Ú.
QÀÑ¨Ù~°O..... 411
899. =#=ÚÅ∞ Zxfl ~°Hõ=ÚÅ∞ Uq ?
1. L^•º#=#O (HÍ=Ú‰õΩÅ∞ qÇ¨ÏiOKÕk) 2. =∞Ç¨=#O („‰õÄ~°
=∞$QÍÅ`À xO_ç=ÙO_ç# J~°}ºO) 3. LÑ¨=#O Ñ¶¨ÅÑ¨ÙëêÊ^Œ∞Å∞QÆÅ
=∂q∞_ç Ñ¨#ã¨ J~°\ ˜ "≥ÚIIQÆ∞ `À@Å∞) 4. „Ñ¨=∞^•=#O (~å}∞Å∞,
"åi K≥eHõ`≥ÎÅ∞ qÇ¨ÏiOKÕk)
900. =∂#=Ù#‰õΩ „Ñ¨^è•#=ÚÅ∞ Uq ?
1. ã¨<åºã¨∞Å‰õΩ–WO„kÜ«∞ x„QÆÇ¨Ï=Ú 2. "å#„Ñ¨ã¨∞÷Å‰õΩ–xÜ«∞=∞
áêÅ# 3. QÆ$Ç¨Ïã¨∞Å÷ ‰õΩ – ^•#=Ú 4. „|Ç¨Ï‡Kå~°∞Å‰õΩ – QÆ∞~°∞ â◊√„â◊¥+¨.
901. =∞x+≤H˜ „áê}ÏáêÜ«∞ ã¨=∞=ÚÅ∞ Uq ?
1 ^Œ∞+¨μì~åÖˇ·# ÉèÏ~°º 2. "≥∂ã¨HÍiÜ≥ÿ∞# q∞„`«∞_»∞ 3. JÇ¨ÏOHÍi
Ü«∞QÆ∞ ¿ã=‰õΩ_»∞ 4. áê=Ú u~°∞QÆ∞ ~ÚÅ∞¡.
902. <å=# HÍ~°º=ÚÅ∞ Uq ?
1. ^•ã‘„ã‘ÅÎ `À á⁄O^Œ∞–=∞~åº^Œ#∞† 2. "ÕâßºãÖÑ¨~¯° =Ú –^è#Œ =Ú#∞†
3. q^è"Œ å„ã‘`Î À‰õÄ@q∞–PÜ«∞+¨μº#∞† 4.Ñ¨~„° ã‘`Î À ãÖ|O^è=Œ Ú – ã¨~fi° ãÖÑ¨
^ŒÅ#∞ #tOÑ¨*ËÜ«Ú#∞.
903. Ç≤ÏO^Œ∂ ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞„Ñ¨HÍ~°=Ú ^•#=ÚÅ∞ Zxfl ?
1.J#fl^•#=Ú 2.*Ï˝#^•#=Ú 3.B+¨^^Œè •#=Ú 4. JÉèÜ
í ∞« ^•#=Ú
1. Hõ<åº^•#=Ú 2. QÀ^•#=Ú 3. Éèí∂^•#=Ú 4. q^•º^•#=Ú.
904. "Õ∞~°∞Ñ¨~°fi`«=Ú# k=º =#=ÚÅ∞ Uq ?
1. #O^Œ#=#=Ú (L`«Î~°=Ú) 2. K≥·„`«~°^äŒ=Ú (`«∂~°∞Ê) 3. QÆO^èŒ
=∂^Œ#=Ú (^ŒH˜Δ}=Ú) 4. "≥·„ÉèÏ[#O (Ñ¨tÛ=∞=Ú)
905. ^Œ∞~°æ=ÚÅ∞ Uq ?
1. yi^Œ∞~°æ=Ú 2. =#^Œ∞~°æ=Ú 3. ã¨÷Å^Œ∞~°æ=Ú 4. [Å^Œ∞~°æ=Ú
906. =∂#=Ù#‰õΩ ^Œ∞~°¡Éèí=ÚÅ∞ Uq ?
1. „Ñ≤Ü«∞=K«#=ÚÖ`À_ç ^•#=Ú 2. QÆ~°fi~°Ç≤Ï`«"≥∞ÿ# *Ï˝#=Ú
3. HõΔ=∂ã¨Ç≤Ï`«"≥∞ÿ# â∫~°º=Ú 4. `åºQÆÜ«ÚHõÎ"≥∞ÿ# q`«Î=Ú
907. ^≥·"Àáêã¨‰õΩÅ∞ Z=~°∞ ?
1. kfi*Ï`«∞Å∞ (JyflÇ¨ÏŸ„`«∞#iÛOK«∞ "å~°∞) 2. =∞ø#∞Å∞ (=Ú#∞Å∞
Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~°∞x Ç¨Ï$^ŒÜ∞« =ÚQÍ P~åkèOK«∞"å~°∞) 3. JÅÊ|∞^Œ∞Åú ∞ (q„QÆÇ¨ ~å
^èŒ‰õΩÅ∞) 4. qk`å`«∞‡Å∞ (ã¨~°fi=Ú Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°∞_»# Ü«∂~åkèOK«∞"å~°∞)
412 QÀÑ¨Ù~°O....
908. ^•fi~°|O^èŒ=ÚÅ∞ Uq ?
1. Ç¨Ïi^•fi~°|O^èŒ=Ú (Ñ¨~°^èŒ<å¿ÑHõΔ, ^Œ∞~°Ç¨ÏOHÍ~°=Ú ÖË‰õΩO_»∞@)
2. LÑ¨ã^÷¨ •fi~°|O^è=Œ Ú (Ñ¨~„° ã‘Î "åOKè« ÖË‰Ωõ O_»∞@) 3. L^•~°^•fi~°|O^è=Œ Ú
(ÅaèOK«∞#O`«=~°‰Ωõ `«$Ñ≤KÎ O≥ ^Œ∞@) 4. "åH± ^•fi~°|O^è=Œ Ú (Ñ¨~∞° +¨)"åHõº
=ÚÅ∞ Ñ¨Å∞Hõ‰õΩO_»∞@)
909. K«`«∞ifi^èŒ Hõ~°‡Å∞ Uq ?
1. HÍ=∞º=ÚÅ∞ (Ñ¨Ù„`«HÍ"Õ∞+≤ì z„`åÜ≥∂QÆ=Ú) 2. xëê¯=∞º=ÚÅ∞
(HÀiHõÖËx Hõ~°‡Å∞) 3. x`«ºHõ~°‡Å∞ (ãÖ^è•º=O^Œ#–JyflÇ¨ÏŸ„`å^Œ∞Å∞)
6 4. <≥·q∞uÎHõ~°‡Å∞ („QÆÇ¨Ï} ™êfl<åk ™ê‡~°ÎHõ Hõ~°‡Å∞)
1. Hõ$„K«Ûù=Ú (^•#=ÚÅ∞KÕÜ«Ú@) 2. KåO„^•Ü«∞}=Ú (f~°ú
Ü«∂„`«Å∞KÕÜ«Ú@) 3. x`«ºHõ~å‡#∞ëêª#=Ú (J#∞k<å~°› x`«ºHõ~°‡
ÖÁ#~°∞Û@) 4. <≥q· ∞uÎHõ Hõ~å‡#∞ëêª#=Ú (PÜ«∂ Ñ¨~fi° k#=ÚÅ Hõ~›=° ÚÅQÆ∞
Hõ~°‡ÖÁ#~°∞Û@)
910. QÆ$Ç¨Ïã¨÷ â◊„`«∞=ÙÅ∞ Z=~°∞ ?
1. JÑ¨CKÕã≤# `«O„_ç 2. =ºaèKåi}˜Ü≥ÿ∞# `«e¡ 3. ~°∂Ñ¨=uÜ«∞QÆ∞
ÉèÏ~°º 4. K«^Œ∞=ÙH˘#x H˘_»∞‰õΩ (=¸~°∞ö_»∞)
911. QÆ$Ç¨Ïã¨∞Î#‰õΩ J=∞$`ÀÑ¨ ã¨=∂#=ÚÅ∞ Uq ?
1. QÆ∞}=uÜ≥ÿ∞# QÆ$Ç≤Ï}˜ 2. Ñ≤Å¡Å =Ú^Œ∞Ì=∂@Å∞ 3.~å[ã¨ÉèÏ
ã¨<å‡#=Ú 4. q∞`«"≥∞ÿ# Éè’[#=Ú
912. „ã‘ÎÅ JÅOHÍ~°=ÚÅ∞ Uq ?
1. ˆHâßÅOHÍ~°=Ú 2. â◊s~åÅOHÍ~°=Ú 3. Éèí∂+¨}ÏÅOHÍ~°=Ú
4. ÖËÑ¨<åÅOHÍ~°=Ú
913. xÅHõ_»ÖËxk Uk ?
1. "≥ÅÜ«∂O„_»‰õΩ – Jaè=∂#=Ú 2. ãÖÑ¨^ŒÅ‰õΩ–ã≤÷~°`«fi=Ú 3.
=¸~°∞öÅ‰õΩ–q"ÕHõ=Ú 4. Hõ~°‡Å‰õΩ q<åâ◊#=Ú ( LO_»=Ù )
914. JO`«iHõΔ [Å=ÚÅ∞ J#QÍ Uq∞ ?
1. ^•~°O ("å#h~°∞) 2. HÍ~°O (=_»QàÆ §◊ h~°∞) 3. `Òëê~°O (=∞OK«∞
h~°∞) 4. ÃÇ·Ï=∞O (ã¨∂~Àº^ŒÜ«∂xH˜ Ñ¨Ó~°fiOÑ¨_Õ á⁄QÆ=∞OK«∞h~°∞)
915. JO`«óHõ~°} Jkè^Õ=`«Å∞ Z=~°∞? „Ñ¨=$`«∞ÎÅ∞ Uq∞\˜ ?
1 =∞#ã¨∞û–K«„O^Œ∞_»∞, 2 |∞kú–„|Ç¨Ï‡ 3. z`«Î=Ú–"åã¨∞^Õ=Ù_»∞
4. JÇ¨ÏOHÍ~°=Ú–~°∞„^Œ∞_»∞.
QÀÑ¨Ù~°O..... 413
1 =∞#ã¨∞û–ãÖHõÅÊ=Ú 2. |∞kú–*Ï˝#=Ú (xâ◊ÛÜ«∞=Ú) 3. z`«=Î Ú–
zO`«#=Ú 4. JÇ¨ÏOHÍ~°O–JÇ¨ÏO –(Jaè=∂#=Ú)
916. â◊s~åxH˜ ãÖ|OkèOKÕ JQÆ∞flÅ∞ Uq ?
1.HÍ=∂yfl(`«$+¨‚) 2. „HÀ^è•yfl(HÀÑ¨=Ú) 3. ‰õΔΩ^è•yfl (PHõeÉÏ^èŒ)
4. [~î°~åyfl (ÃÑ·`«º „Ñ¨HÀÑ¨=Ú# HõeˆQk)
917. P„â◊=∞=ÚÅ∞ J#QÍ Uq ?
1. „|Ç¨Ï‡K«~°º=Ú 2. QÍ~°›ã¨÷ º=Ú 3. "å#„ã¨÷=Ú 4. ã¨<åºã¨=Ú
1.Ñ¨~â‚° ßÅ 2.=∞~î=° Ú 3. áê~îâ° ßÅ 4.¿ã"å„â◊=∞=Ú (â◊~}° ÏÅÜ«∞=Ú)
918. K«`«∞~°fi~°‚ ^Õ=`«Å∞ Z=~°∞ ? â◊‰õΩÎÅ∞ Z=~°∞ ?
1. „ÉÏÇ¨Ï‡}∞ÅHõkè^Õ=Ù_»∞ – t=Ù_»∞ 2. HõΔ„uÜ«ÚÅ‰õΩ–q+¨μ‚=Ù 3.
"≥·â◊√ºÅ‰õΩ–ÅH˜; 4. â◊¥„^Œ∞Å‰õΩ – QÆ}Ñü.
919. Ñ¨ÙO„_»=ÚÅ∞ (ÉÁ@∞¡) Z=~°∞ ÃÑ_»`å~°∞ ?
1. „ÉÏÇ¨Ï‡}∞Å‰õΩ – T~°fiú Ñ¨ÙO„_»=Ú 2. Hõ„Δ uÜ«ÚÅ‰õΩ – „uÑ¨ÙO„_»=Ú
3. "≥â· √◊ ºÅ‰õΩ – J~°Kú O« „^•Hõ$u Ñ¨ÙO„_»=Ú 4. â◊¥„^Œ∞Å‰õΩ – (aO^Œ∞"åHõ$u)
=~°∞ÎÖÏHÍ~° Ñ¨ÙO„_»=Ú.
920. „ã‘Î áÈ+≤`«∞Å∞ ?
1.`«O„_ç–ÉÏÅº=Ú2.Éè~í –Î° Ü«∞ø=#=∞O^Œ∞3.Ñ¨Ù„`«∞Å∞–=$^•úÑº¨ =∞O^Œ∞
921. JO|Å∞ Z=~°∞ ? ZHõ¯_»∞<åfl~°∞?
1. *Ï˝#„Ñ¨ã¨∂<åO| (NHÍà◊Ç¨Ïã≤Î) 2. „Éèí=∞~åO| (Nâ‹·ÅO) 3.
=ÚHÍÎO| (=ÚO_Õâ◊fi~° t=ˆHΔ„`«=Ú)
922. JH˜Δ}∞Å∞ Z=~°∞ ZHõ¯_» L<åfl~°∞ ?
1. HõOzHÍ=∂H˜Δ 2. =∞^èŒ∞~°g∞<åH˜Δ 3. HÍjqâßÖÏH˜Δ
923. ã¨=∂^èŒ∞Å∞ Zxfl~°Hõ=ÚÅ∞ ?
1. r"å`«‡–ã¨qHõÅÊã¨=∂kè 2. JO`«~å`«‡–xifiHõÅÊã¨=∂kè 3.
Ñ¨~°=∂`«‡–xsƒ[ ã¨=∂kè
924. Ñ¨Ó*Ï ã¨=∞Ü«∞=ÚÅ∞ Uq∞\˜ ?
1. Ñ¨Ó~åfiÇ¨Ï‚O (^Õ=`«Åx) 2. =∞^è•ºÇ¨ÏflO (=∞#∞+¨μºÅ#∞) 3.
JÑ¨~åÇ¨Ï‚O (Ñ≤`«~°∞Åx Ñ¨ÓlOKåe)
414 QÀÑ¨Ù~°O....
925. ^Õ=`åÅHõΔ}=ÚÅ∞ Uq∞\˜ ?
1 Ô~Ñ¨Êáê@∞ ÖË‰õΩO_»∞@ 2. Éèí∂q∞g∞^Œ áê^Œ=Ú ™ÈHõ‰õΩO_»∞@ 3.
=ºã¨#=Ú ÖË‰õΩO_»∞@.
926. ^ÕÇ¨Ï^èŒ~°‡=ÚÅ∞ Uq∞\˜ ?
1. „áê}^èŒ~°‡=ÚÅ∞ (PHõe, ^ŒÑ≤Ê) 2. =∞<À^èŒ~°‡=ÚÅ∞(â’Hõ=Ú,
"≥∂Ç¨Ï=Ú) 3. ^ÕÇ¨Ï^èŒ~°‡=ÚÅ∞ ([#‡=Ú, =∞~°}=Ú)
927. ™êfl#=ÚÅ∞ Uq ? Zxfl~°Hõ=ÚÅ∞ ?
1. ÉÏÇ¨Ïº™êfl#=Ú (ÉÏÇ¨Ïºâ◊√kú) 2. =∂#ã≤Hõ™êfl#=Ú (P`«‡â◊√kú)
7
928. J=∞$`«=ÚÅ∞ Uq ? Zxfl ~°Hõ=ÚÅ∞ ?
1. ^Õ"å=∞$`«=Ú (^Õ=Ö’Hõ=∞O^Œ∞O_»∞#k, [~å=∞~°}=ÚÅ∞ ÖËHõ
ã¨∞dOÑ¨*ËÜ«Ú#k) 2. ÑÖKå=∞$`«=Ú–(Ñ¨Ó[Ü«∞O^Œ∞OK«|_»∞#k,
P~ÀQÆº=Ú HõeyOK«∞#k)
929. ^Õ=`«Å∞ Z=~°∞ ? Zxfl ~°Hõ=ÚÅ∞ ?
Ô~O_»∞~°Hõ=ÚÅ∞ 1 ^Õ=`«Å∞ („|Ç¨Ï‡,q+¨μ‚, =∞¿ÇÏâ◊fi~°∞Å∞) 2.
^Õ=Ü≥∂#∞Å∞ (Ü«∞Hõ,Δ QÆ~∞° _», QÆO^è~Œ fi° , H˜<fl≥ ~°, HÕÑ¨Ù~°∞+¨, JÑ¨û~°ã,¨ ~åHõãΔ ,¨
Ñ≤âßK«, QÆ∞Ç¨Ïº, q^•º^èŒ~°∞Å∞)
930. =∞Oz gkèáÈ@∞¡ Uq ?
1. Dâß#ºÑ¨Ù gkèáÈ@∞ 2. ^ŒH˜Δ} PˆQflÜ«∞gkèáÈ@∞ 3. Ñ¨_»=∞~°
"åÜ«Ú=ºÑ¨Ù gkèáÈ@∞ 4. `«∂~°∞ÊgkèáÈ@∞ 5. `«∂~°∞Ê Dâß#ºÑ¨ÙgkèáÈ@∞
6. L`«Î~°gkèáÈ@∞ 7. L`«Î~° Dâß#ºgkèáÈ@∞ 8. ^ŒH˜Δ}gkèáÈ@∞ 9.
Ñ¨_»=∞~° gkèáÈ@∞.
931. K≥_»∞KÕ¿ãgkèáÈ@∞¡ Uq ?
1. <≥~· ∞° ugkèáÈ@∞ 2. ^ŒH}Δ˜ <≥|· ∞∞u gkèáÈ@∞ 3. Ñ¨_=» ∞~° <≥|· ∞∞u
gkèáÈ@∞ 4. PˆQflÜ«∞Ñ¨Ù gkèáÈ@∞ 5. `«∂~°∞Ê PˆQflÜ«∞Ñ¨Ù gkèáÈ@∞ 6.
"åÜ«Ú=ºÑ¨Ù gkèáÈ@∞ 7.L`«~Î ° "åÜ«Ú=ºÑ¨Ù gkèáÈ@∞. =ÚO^Œ∞QÍ =∞Oz
Ñ¶ë`åÅ#∞ WKÕÛ gkèáÈ@¡#∞ QÆ∞iOz `≥Å∞ã¨∞‰õΩO^•O.
932. Dâß#ºÑ¨Ù gkèáÈ@∞ Ñ¶ë`åÅ∞ Uq∞\˜ ?
1. |O^èŒ∞q∞„`«∞Å∞, PÑ¨ÙÎÅ∞ Z‰õΩ¯=QÍ LO\Ï~°∞. 2. Pi÷HõOQÍ#∞,
¿Ñ~°∞ „Ñü+¨ªÅÖ’#∞ Q˘Ñ¨ÊQÍ =ÙO\Ï~°∞. 3. „ã‘Î,Ñ¨Ù~°∞+¨μÅ∞ ã¨∞Y ãÖ`À
QÀÑ¨Ù~°O..... 415
ëêÅ`ÀLO\Ï~°∞. 4. =ã¨∞Î, "åÇ¨Ï#Ü≥∂QÆO =ÙO@∞Ok. 5. Ñ≤Å¡Å∞ ÉÏQÍ
=$kúÖ’H˜ =™êÎ~∞° . 6. ~å[H©Ü∂« Å∞ Hõeã≤ =™êÎ~Ú. 7. Ñ¨Ó~°"‚ ∞≥ #ÿ PÜ«Ú+¨μ¬
=∞Oz P~ÀQÆºO Hõey=ÙO\Ï~°∞. 8. p‰õÄ, zO`«ÖxË rq`«O QÆ_∞» Ñ¨Ù`å~°∞.
Dâß#ºO gkèáÈ@∞ =Ù#flÑ¨C_»∞ ÖË^• Dâß#º =¸Åã¨÷Å=∞O^Œ∞ WÅ∞¡
=Ù#flÑ¨C_»∞, XHõ¯ `«∂~°∞ÊÖ’<Õ HÍ‰õΩO_®, L`«Î~°O "≥·Ñ¨Ù ‰õÄ_® ˆQ@∞ =ÙO_ç
f~åe. JÖÏˆQ WO\˜Ö’ Dâß#ºO QÆkH˜ `«∂~°∞Ê =∞iÜ«Ú L`«Î~åÅÖ’
`«Ñ¨ÊxãïQÍ ^•fi~åÅ∞ LO_®e.
933. `«∂~°∞Ê Dâß#º gkèáÈ@∞–Ñ¶ë`åÅ∞ Uq∞\˜ ?
1 _»|∞ƒ Ñ¨@¡*Ï„QÆ`«Î JkèHõOQÍ =ÙO@∞Ok. 2. L^ÀºQÍÅÖ’ =∞Oz
¿Ñ~°∞ =ã¨∞ÎOk. ãÖáê^Œ# =ÙO@∞Ok. 3.„ã‘ÎÅ∞ H©iÎ Hõey =ÙO\Ï~°∞. 4.
P~ÀQÆºOÉÏ=ÙO@∞Ok. 5. =∞QÆ"å~°∞ qÖÏã¨=O`«∞Å∞QÍ, Éè’QÆÖÏÅã¨∞Å∞QÍ,
ã¨∞Y ãÖ`ÀëêÅ∞ Hõey=ÙO\Ï~°∞. 6. „ã‘Î ãÖ`å#O `«‰Ωõ ¯=QÍ =ÙO@∞Ok.
7. Ñ≤Å¡Å∞ ÉÏQÍ K«^Œ∞=ÙH˘x =$kúÖ’H˜=™êÎ~°∞. 8. |O^èŒ∞q∞„`«∞Å ~åHõ`À
WÅ∞¡ Hõà◊Hõà◊ÖÏ_»∞`«∞Ok. 9. L^ÀºQÆs`åº =∞QÆÑ≤Å¡Å∞ ^Œ∂~°„áêO`åÅ‰õΩ
(W`«~°~å„ëêìÅ‰õΩQÍh ÖË^• ^ÕâßÅ‰õΩQÍx) "≥à◊`å~°∞.
934. ™êÅ„QÍ=∞ J~°Û<å Ñ¶¨Å=Ú Uq∞\˜ ?
N ÉèíqëÈº`«Î~° Ñ¨Ù~å}=Ú#O^Œe QÆO_»H© tÖÏ =∞Ç¨`«‡º=ÚÖ’ ™êÅ
„QÍ=∞ tÅÑÿe##∂, QÆ\Qì˜ Í =ÙO_ç##∂, qiyáÈ~Ú# =ÚHõ¯J~Ú##∂,
JyflÜ«∞O^Œ∞ HÍe##∂ U ^À+¨=Ú#∂ÖË^∞Œ . P ™êÅ„QÍ=∞=Ú#∞ Ñ¨ÓlOÑ¨
=K«∞Û#∞. ™êÅ„QÍ=∞ tÅ#∞ JiÛOK«∞"åiH˜ =∞O„`«=Ú `≥eÜ«∞HõáÈ~Ú
##∂, Ñ¨ÓlOK«∞ q^è•#=Ú `≥eÜ«∞Hõ áÈ~Ú##∂, Ñ¨Ù}ºf~°=ú ÚÅÜ«∞O^Œ∞
™êfl#=ÚÅ∞ KÕÜ«∞HõáÈ~Ú##∂, =∞#ã¨∞# ^è•ºxOK«∞@ KÕ`«HÍHõáÈ~Ú
##∂,ã¨∞Îu, Ñ¨^Œ∞<åé∞ LÑ¨Kå~°=ÚÅ∞ KÕÜ«Ú@ `≥eÜ«∞‰õΩ#fl#∂, ™êÅ
„QÍ=∞=Ú#O^Œ∞ ã¨^• ã¨xfl`«∞_≥·# NÇ¨Ïi (ˆH=Å=Ú #=∞ã¨¯iOz#O`«
=∂„`«=Ú#<Õ) „Ñ¨ã¨#∞fl_»QÆ∞#∞. ™êÅ„QÍ=∞tÅ#∞ Ñ¨ÓlOz#O^Œ∞=Å#
„|Ç¨Ï‡Ç¨Ï`«º =Ú#flQÆ∞ áêÑ¨=Ú Å∞#∂, =∞#ã¨∞, =∂@, â◊s~°=ÚÅKÕ`«
KÕã≤# áêÑ¨=ÚÅ∞#∂ Jq JxflÜ«Ú#∂ "≥#∞"≥O@<Õ #tOzáÈ=Ù#∞.
935. f~°÷=Ú J#QÍ<Õq∞ ?
Ñ¨Ù~°∞+¨ ã¨∂HõÎ=Ú =∞ø^ŒÖˇ·# (ÑÖK«ã¨∂HõÎ) =∞O„`«=ÚÅ`À N q+¨μ‚
ã¨fi~°∂Ñ¨=∞QÆ∞ ™êÅ„QÍ=∞ tÅ‰õΩ ™êfl#=Ú KÕ~ÚOz# [Å=Ú#∂† J~°…º
416 QÀÑ¨Ù~°O....
áê^Œº PK«=∞#=ÚÅ∞ ÉèQí "Æ å#∞#‰õΩ Ñ¨Ó[KÕÜÚ« "Õà◊ ã¨=∞iÊOz `«~∞° "å`«
P [Å=Ú#∞ Ñ¨`«`ü „QÆÇ¨Ïáê„`« Ü«∞O^Œ∞=ÙOz, ã¨flÑ¨#=Ú KÕã≤# [Å=Ú
‰õÄ_® HõeÑ≤ (`«∞Åã‘^Œà◊ ã¨Ç≤Ï`«"≥∞ÿ, Ñ¨q„`«=Ú#∂, áêÑ¨Ç¨Ï~°=Ú#∂ JQÆ∞
h~°=Ú f~°=÷ Ú J#|_»∞#∞.) D f~°=÷ Ú#∞ J~°Û#J~Ú# "≥O@<Õ, =Ú#∞
=ÚO^Œ∞QÍ J~°ÛHõ™êfiq∞ fã≤H˘x `«~∞° "å`«, `«#‡Ü«ÚÖˇ#· "åiH˜h, ã¨#ºã≤O
z#"åiH˜h, J^è•ºÑ¨‰õΩÅ‰õÄ, Ü«∞[=∂#∞ÅQÆ∞ ^èŒ~°‡Hõ~°ÎÅ‰õΩ#∂, `«H˜¯#
Éèí‰õΩÎÅ‰õΩ#∂, =~°∞ã¨QÍ ~Ú=fi=ÅÜ«Ú#∞.
936. f~°÷=Ú#∞ U =∞O„`«=Ú`À Zxfl=∂~°∞Å∞ fã≤H˘#=Öˇ#∞?
8 L`«ÎsÜ«∞=Ú#∞ =∞QÆ"å~°∞#∂, ÃÑ·@ K≥~°QÆ∞#∞ P_»"å~°∞#∂ Ô~O_»∞
=∞_»`«Å∞"Õã≤, J#QÍ <åÅ∞QÆ∞ á⁄~°Å∞ =K«∞Û#@∞¡QÍ =∞_»z Z_»=∞KÕu
Ü«∞O^Œ∞ ÃÑ@∞ìH˘x, ‰õΩ_çKÕux P QÆ∞_»¤ =∞_»`«ÃÑ· ÃÑ\˜ì, K«∂Ñ¨Ù_»∞ „"ÕÅ∞#∞
„HÕkH˜ kOz, ^•xH˜ ÃÑQ· Í (K«∂Ñ¨Ù_»∞ „"ÕÅ∞ U =∂„`«=¸ `«Q∞Æ Å‰õΩO_®)
„ÉÁ@# „"ÕÅ∞#∞ #_çq∞ „"Õe„HÕ^Œ Hõ}∞Ñ¨Ù#‰õΩÃÑ\˜ì QÆ\ ˜ìQÍ <˘H˜¯ q∞#∞Ñ¨
yO[ =Ú#∞QÆ∞#O`« f~°=÷ Ú#∞ q_çq_çQÍ (F"£∞ JK«∞º`åÜ«∞#=∞ó, F"£∞
J#<åÎÜ«∞ #=∞ó F"£∞ QÀq<åÌÜ«∞#=∞ó J#∞ <å=∞„`«Ü«∞=∞„#Î=Ú `À
XHõK«∞Hõ¯ f~°÷"≥∞ÿ##∂ <ÕÅÃÑ· Ñ¨_»hÜ«∞Hõ q#„=∞ t~°ã¨∞¯Öˇ· „â◊^•úÉèí‰õΩÎÅ`À
ã‘fiHõiOÑ¨=ÅÜ«Ú#∞.
937. „Ñ¨^ŒH˜Δ}=ÚÅ∞ Zxfl ~°Hõ=ÚÅ∞ ?
1= „Ñ¨^HŒ }Δ˜ =Ú´#QÆ~å ^èfiŒ x`À KÕÜ∞« =ÅÜ«Ú#∞, 2= „Ñ¨^HŒ }Δ˜ =Ú´
#$`«º=Ú`À KÕÜ«∞=ÅÜ«Ú#∞. 3= „Ñ¨^ŒH˜Δ}=Ú´áê@Å`À KÕÜ«∞=Öˇ#∞.
4= „Ñ¨^ŒH˜Δ}=Ú´=∞^≥ÌÅ „"≥∂`«`À KÕÜ«∞=ÅÜ«Ú#∞. 5= „Ñ¨^ŒH˜Δ}=Ú´
Ñ≤Å¡#„QÀq ^èŒfix`À KÕÜ«∞=ÅÜ«Ú#∞ 6= „Ñ¨^ŒH˜Δ}´Ñ¶¨∞O\Ï<å^Œ=Ú`À
KÕÜ∞« =ÅÜ«Ú#∞ 7= „Ñ¨^HŒ } Δ˜ =Ú´Éè[í # `åà◊=Ú`À KÕÜ∞« =ÅÜ«Ú#∞ 8=
„Ñ¨^ŒH˜Δ}=Ú´â◊OY^èŒfix`À KÕÜ«∞=ÅÜ«Ú#∞. 9= „Ñ¨^ŒH˜Δ}=Ú´=∞OQÆà◊
"å^Œº=ÚÖËx „â◊√u ^èŒfix`À KÕÜ«∞=ÅÜ«Ú#∞.10= „Ñ¨^ŒH˜Δ}=Ú´H˘=Ú‡
|∂~°(ÉÏHÍ) ^èfiŒ x`À KÕÜ∞« =ÅÜ«Ú#∞. 11= „Ñ¨^HŒ }Δ˜ =Ú´"Õ^ÑŒ ~¨ #°î =Ú`À
KÕÜ«∞=ÅÜ«Ú#∞. 12= „Ñ¨^ŒH˜Δ}=Ú´(Uâ◊|Ì=ÚKÕÜ«∞Hõ) N "åã¨∞^Õ=Ùx
=∞#ã¨∞# `«ÅK«∞H˘#∞K«∂ =∞ø#=ÚQÍ KÕÜ«∞=ÅÜ«Ú#∞.
938. JkèHõ=∂ã¨, HõΔÜ«∞=∂ã¨=ÚÅ∞ J#QÍ Uq∞ ?
U KåO„^Œ=∂ã¨ =∂ã¨=Ú#O^Œ∞ ã¨∂~°∞ºx ~åjãÖ„Hõ=∞}=Ú [~°∞QÆ^À
P KåO„^Œ=∂# =∂ã¨=Ú JkèH=õ ∂ã¨=Ú. U KåO„^Œ=∂#=∂ã¨=Ú #O^Œ∞
QÀÑ¨Ù~°O..... 417
ã¨∂~°∞º_»∞ ~Ô O_»∞ ~åâ◊√Å Ü«∞O^Œ∞ „Ñ¨"tÕ OK«∞<À P KåO„^Œ=∂# =∂ã¨=Ú
HõÜ
Δ ∞« =∂ã¨=Ú JkèH=õ ∂ã¨=Ú#∂, HõÜ Δ ∞« =∂ã¨=Ú#∂ D ~Ô O_»∞ =∂ã¨=Ú
Å∞#∂, =∞Å=∂ã¨=ÚÅ∞ Jx¿Ñ~°∞ á⁄Ok#q JkèHõ=∂ã¨=ÚQÍh, HõΔÜ«∞
=∂ã¨=ÚQÍh =zÛ# ãÖ=`«û~°=Ú#O^Œ∞ KåO„^Œ=∂# =∂ã¨=ÚÅ∞
ÑÖ„_≥O_»∞ <≥ÅÅ‰õΩQÍ#∞ Ñ¨^Œ∞=¸_»∞ <≥ÅÅ∞ =K«∞Û#∞.
939. "å~°=ÚÖ’ #∂<≥`À `«Å JO@∞H˘#∞@ "Õ∞Å∞ :
H©_»∞Å∞ `≥Å∞ÑÖ_ç.
Pk"å~°=Ú´`åÑ¨=Ú (^Œ∞óY=Ú) ™È=∞"å~°=Ú´â’Éèí(â◊√Éèí=Ú)
=∞OQÆà"◊ å~°=Ú´=∞$`«∞º=Ù |∞^è"Œ å~°=Ú´Sâ◊fi~°º=Ú QÆ∞~°∞"å~°=Ú´Ç¨x
â◊√„Hõ"å~°=Ú´^Œ∞óY=Ú, â◊x"å~°=Ú´ã¨∞Y=Ú.
J~Ú`Õ D ^À+¨=Ú ~å‰õΩO_® =ÙO_®b Jx J#∞H˘O>Ë–
Pk"å~°"≥∞ÿ`Õ #∂<≥Ö’ ã¨∞"åã¨#QÆÅ Ñ¨ÓÅ∞ HõÅáêe, =∞OQÆà◊"å~°
"≥∞`ÿ Õ #∂<≥Ö’ =∞\˜xì H˘kÌQÍ HõÅáêe, QÆ∞~°∞=~°"∞≥ `ÿ Õ #∂<≥Ö’ QÆiHõáÈK«Å∞
"ÕÜ«∂e. â◊√„Hõ"å~°"≥∞ÿ`Õ #∂<≥Ö’ P=Ù¿Ñ_» ã¨∂HõΔ ‡OQÍ HõÅáêe.
940. ÃÑO_ç¡H˜ â◊√Éèí"å~°=ÚÅ∞ Uq ?
ÃÑO_çH¡ ˜ ™È=∞,|∞^è,Œ QÆ∞~°∞"å~°=ÚÅ∞ "Õ∞Öˇ#· q. =∞OQÆà,◊ â◊x, Pk"å~°
=ÚÅ∞ ^À+¨=Ú.
941. [#‡`å~° ÃÑO_ç¡H˜ Ñ¨xH˜ =K«∞Û<å ?
„ã‘ÎÅ‰õΩ#∂, Ñ¨Ù~°∞+¨μÅ‰õΩ#∂ [#‡`å~°, [#‡=∂ã¨=Ú, [#‡ k#=Ú
â◊√ÉèíHõ~°"≥∞ÿ#"Õ JQÆ∞#∞. J^Õq^èŒ=ÚQÍ „ã‘ÎÅ‰õΩ J#∞ [#‡`å~°Å∞ (J#QÍ
1=`å~°, 10= `å~°, 19=`å~°Å∞) =¸_»∞#∂ áê}˜„QÆÇ¨Ï}=Ú#‰õΩ
„âı+¨ª"≥∞ÿ#q.
942. UHõ#HõΔ„`« q"åÇ¨Ï=Ú (â◊√Éèí, Jâ◊√Éèí=ÚÅ∞) `≥Å∞Ñ¨QÆÅ~°∞?
â◊√Éè„í Ñ¨^Œ `å~°Å∞ : ~ÀÇ≤Ï}©, P„~åÌ, =∞MÏ, qâßMÏ, Ñ¨Ù+¨ºq∞, „â◊=},
L`«Î~åÉèÏ„^Œ ˆ~=f #HõΔ„`«=ÚÅ∞ ÉèÏ~åº Éèí~°ÎÅ∞ HÍÉ’=Ù ^ŒOÑ¨`«∞Å‰õΩ
W~°∞=Ùin XHõ #Hõ„Δ `«"∞Õ S##∂ D Zxq∞k (8) `å~°Å∞ â◊√ÉèÑí Å¨¶ =ÚÅ#∞
„Ñ¨™êkOK«∞#∞.
=∞^èºŒ =∞ Ñ¶Å¨ „Ñ¨^`Œ å~°Å∞ : Jtfih, Éè~í }° ,© P„âıëê, ™êfif, Ñ¨Ó~°fiÑ¶Å¨ ∞æ}©
(Ñ¨Ó.Ñ¶,¨ ÖËHõ Ñ¨ÙÉÏƒ) J#∂~å^è•, =¸ÖÏ, â◊à« ëè ê #Hõ„Δ `«=ÚÅ∞ ^ŒOÑ¨`∞« Å∞
418 QÀÑ¨Ù~°O....
HÍÉ’=Ù"åiH˜ XHõ\ ˜QÍ =ÙO_ç#KÀ DZxq∞k(8) `å~°Å∞, =∞^èŒº=∞
Ñ¶¨Å=Ú#∞ ~ÚK«∞Û#∞.
^Œ∞+¨ì Ñ¶¨Å=Ú XãÖQÆ∞ `å~°Å∞ : Ñ¨Ó~åfiÉèÏ„^Œ, ^èŒxëêì, Ñ¨Ù#~°fiã¨∂,
Hõ$uÎHÍ, =∞$QÆj~å¬, z„`å, Ç¨Ï™êÎ, L`«~Î ° Ñ¶Å¨ ∞æ}© (L`«~Î )° *Ëºëêì, Ñ¨Ó~åfiëê_è®,
L`«~Î åëê_» #Hõ„Δ `«=ÚÅ∞ ^ŒOÑ¨`∞« Å∞ HÍÉ’=Ù „ã‘,Î Ñ¨Ù~°∞+¨μÅ‰õΩ XHõ\ Ü ˜ ∞ÿ≥ #KÀ
"åi~°∞=Ù~°‰Ωõ #∂ DÑ¨^<Œ ˘HõO_»∞(11) `å~°Å∞ q<åâ◊#=Ú ãÖÉèqí OK«∞#∞.
1. ^À+¨#Hõ„Δ `«"∞≥ #ÿ #∂ áê^Œ=ÚÅ∞ `Õ_® S#KÀ =∞OzkQÍ<Õ ÉèÏqOz
q"åÇ¨Ï=Ú KÕÜ∞« =K«∞Û#∞. 2. J@∞ÅHÍxKÀ Hõ#º‰õΩ =Ú`≥^ÂÎ ∞Œ =ÙÅKÕ ÑÖK«
9 Ñ¨Å=¡ =ÚÅ`À ‰õÄ_ç# [Å=ÚKÕ, Ñ¨q„`« ™êfl#=Ú KÕ~ÚOz, Ñ¨Ù~ÀÇ≤Ï`«∞x
Pj~°fiK«#, âßOu=∞O„`«=ÚÅ`À "Õ~˘Hõ â◊√ÉèHí ~õ =° ∞QÆ∞ <å=∞=Ú#∞ ^èiŒ OÑ¨
KÕã≤ áê}˜„QÆÇ¨Ï=Ú KÕ~ÚOÑ¨=Öˇ#∞.
943. QÆ$Ç¨Ï„Ñ¨"Õâ◊=Ú ZÖÏ [~°QÍe ?
QÆ$Ç¨Ï„Ñ¨"âÕ =◊ Ú Ñ¨QÅÆ ∞ [iy#KÀ â◊√Éè=í Ú HõÅ∞QÆ∞#∞. ~å„u [iy#KÀ
Ñ¨Ù„`«(‰õΩ=∂~°∞Å∞)áœ„`«a=è $kú (=∞#∞=∞Å∞) gi`À =Oâßaè=$kú HõÅ∞QÆ∞#∞.
944. QÆ$Ç¨Ï„Ñ¨"Õâ◊ â◊√Éèí#HõΔ„`«=ÚÅ∞ Uq ?
~ÀÇ≤Ï}˜, =∞$QÆj~å¬, L`«Î~°Ñ¶¨Å∞æ}©, z„`å, Ñ¨Ó~åfiëê_è», L`«Î~åëê_è»,
^èŒxëêì, L`«Î~åÉèÏ„^Œ, D 8 `å~°Å∞#∂ #∂`«# QÆ$Ç¨Ï„Ñ¨"Õâ◊=Ú#‰õΩ ã¨~°fi
„âı+=ª¨ ÚÅ∞. Jtfih#Hõ„Δ `«=Ú‰õÄ_® #∂`«# „QÆÇÏ¨ „Ñ¨"âÕ =◊ Ú#‰õΩ ã¨~fi° „âı+=ª¨ Ú.
tkäÅ QÆ$Ç¨Ï=Ú ÉÏQÆ∞KÕ~ÚOz =∞~°Å KÕ~°∞@‰õΩ J#∂~å^è•, *Ëºëêª,
ˆ~=u `å~°Å∞ =∞Ozq. Ñ¨Ù+¨ºg∞, Ç¨Ï™êÎ,„â◊=}, #HõΔ„`«=ÚÅÖ’ #∂`«#
QÆ$Ç¨Ï„Ñ¨"âÕ =◊ Ú KÕã#≤ KÀ3ãÖII^•@QÆ<Õ PQÆ$Ç¨ÏÜ«∞[=∂xWO\˜x`åHõ@∞ì
ÃÑ@∞ìH˘#∞#∞.
=∞$`«∞º„Ñ¨^Œ `å~°Å∞ #∂`«# QÆ$Ç¨Ï„Ñ¨"Õâ◊=Ú– Éèí~°}˜, Hõ$uÎHÍ, P„~åÌ,
Ñ¨Ù#~°fiã¨∂, P„âıëê, =∞MÏ, Ñ¨Ó~°fiÑ¶Å¨ ∞æ},© ™êfif,qâßMÏ,=¸ÖÏ,â◊``« å~å,
Ñ¨Ó~åfiÉèÏ„^ŒÅÖ’ KÕã#≤ KÀ QÆ$Ç¨ÏÜ«∞[ =∂xQÍh, QÆ$Ç¨Ï=ÚÖ’x"å~°∞ QÍh
`«Ñ¨ÊHõ (P~°∞ãÖ=`«û~°=ÚÅ Ö’Ñ¨Å) =∞~°}Õ`«∞~°∞.
945. QÆ$Ç¨Ï„Ñ¨"Õâ◊ â◊√Éèí=∂ã¨ "å~°=ÚÅ∞ Uq ?
=∂Ñ¶¨∞, á¶êÅ∞æ} (g∞# K≥·„`«=Ú ^ŒH˜Δ} ÉèÏ~°`« ^ÕjÜ«ÚÅ‰õΩ J#QÍ
qO^èŒº Ñ¨~°fi`«=Ú#‰õΩ ^ŒH˜Δ}=Ú #O^Œ∞ x=ã≤OK«∞"åiH˜ â◊√Éèí„Ñ¨^Œ"≥∞ÿ#^Õ)
"≥·âßY, *Ëº+¨ª=∂ã¨=ÚÅ∞ ã¨~°fi„âı+¨ª"≥∞ÿ#q.
QÀÑ¨Ù~°O..... 419
HÍiÎHõ, =∂~°æj~°¬=∂ã¨=ÚÅ∞ =∞^èŒº=∞ Ñ¶¨Å=Ú#∞ HõeÊOK«∞#∞.
Pk,=∞OQÆà◊"å~°=ÚÅ∞#∂, K«qu, #=g∞, K«`«∞~°÷j, J=∂"åã¨º
u^ä∞Œ Å#∂ Ñ¨ÓiÎQÍ=^Œe"Õã≤ `«H¯˜ # ukä,"å~°=ÚÅÖ’ Ñ¨QÅÆ ∞QÍh, ~å„uQÍh
#∂`«# QÆ$Ç¨Ï=Ú#O^Œ∞ „Ñ¨"tÕ Oz#KÀ ã¨HÅõ =∞OQÆà=◊ ÚÅ∞#∂ HõÅ∞QÆ#∞.
™È=∞, |∞^è,Œ QÆ∞~°∞, â◊√„Hõ"å~°=ÚÅÖ’ „Ñ¨"tÕ Oz#KÀ ÅH©;Hõ\ÏHõ=Δ Ú
HõÅ∞QÆ∞#∞. â◊x"å~°=Ú# KÕi# Jxfl q^è•Å∞QÍ#∂ ã≤÷~°OQÍ<Õ =ÙO\Ï~°∞.
HÍh ^˘OQÆÅÉÏ^èŒ HõÅ∞QÆ∞#∞.
946. „uq^èŒ „Ñ¨"Õâ◊=ÚÅ∞ J#QÍ Uq ?
1. JÑ¨Ó~°fi„Ñ¨"Õâ◊=Ú : Ü«∞[=∂x `å#∞ xi‡OK«∞H˘x# #∂`«#
QÆ$Ç¨Ï=Ú #O^Œ∞ `˘e™êiQÍ ã¨∞=ÚÇ¨ï~°Î=Ú# KÕ~°∞#k.
2. ã¨∞Ñ¨Ó~°fi„Ñ¨"âÕ =◊ Ú : ÃÑO_ç¡ S# `«~∞° "å`« H˘`«Î HÀ_»Å∞ J`«"Î åiO@
„Ñ¨"Õâ◊=Ú KÕÜ«Ú#k.
3. ^ŒfiO^Œfi „Ñ¨"Õâ◊=Ú : ~å[, Ü«Ú^ŒúÉèíÜ«∞, â◊„`«∞, Jyfl, Éèí∂HõOÑ¨
[Å„Ñ¨à◊Ü«∞ =ÚÅ =Å##∂, Hõ~°=Ù, JO@∞"åº^èŒ∞Å=Å##∂, ~°HõΔ}ÔH·
áêiáÈ~Ú, uiy Ñïã≤÷`«∞Å∞ J#∞‰õÄÅ=ÚQÍ =∂i#Ñ¨Ù_»∞ `«# „QÍ=∞
=Ú#∞ KÕi ã¨fiQÆ$Ç¨Ï=Ú# „Ñ¨"ÕtOK«∞#k.
947. `å~°Å∞, â◊√Éèí, Jâ◊√Éèí=ÚÅ∞ `≥Å∞ÑÖ_ç ?
1 [#‡`å~° 2 ãÖÑ¨`ü`å~° 3 qÑ¨`ü`å~° 4 ˆHΔ=∞`å~° 5 „Ñ¨`«ºH± `å~°
6 ™ê^èŒ#`å~° 7 <≥·^èŒ#`å~° 8 "≥∞ÿ„`«`å~° 9Ñ¨~°=∞"≥∞ÿ„`«`å~°. 1,3,5,7 `å~°Å∞
^À+¨Hõ~°"≥∞ÿ#q. 2,4,6,8,9 `å~°Å∞ â◊√ÉèíHõ~°"≥∞ÿ#q. S`Õ [#‡ `å~° Ü«Ú#∂,
J#∞ [#‡(10,19) `å~°Å∞#∂ LÑ¨#Ü«∞#=Ú‰õΩ#∂, „ã‘,Î Ñ¨Ù~°∞+¨μÅ q"åÇ¨Ï=Ú
Å‰õΩ#∂, #∂`«# QÆ$Ç¨Ï„Ñ¨"Õâ◊=ÚÅ‰õΩ#∂ „âı+¨ì"Õ∞ JQÆ∞#∞.
948. â◊¥#º=∂ã¨=ÚÅ∞ J#QÍ Uq?
ã¨∂~°∞º_»∞ g∞#~åtÖ’=ÙO_ç#Ñ¨C_»∞–KåO„^ŒK„·≥ `«=Úâ◊¥#º =∂ã¨=Ú,
ã¨∂~°∞º_»∞ q∞^èŒ∞~åtÖ’ =ÙO_ç#Ñ¨Ù_»∞–KåO„^ŒPëê_è»=Ú â◊¥#º=∂ã¨=Ú,
ã¨∂~°∞º_»∞ Hõ<åº~åtÖ’ =ÙO_ç#Ñ¨Ù_»∞–KåO„^ŒÉÏè „^ŒÑ^¨ =Œ Ú â◊¥#º=∂ã¨=Ú,
ã¨∂~°∞º_»∞^èŒ#∂~åtÖ’=ÙO_ç#Ñ¨Ù_»∞–KåO„^ŒÑ¨Ù+¨º=Ú â◊¥#º=∂ã¨=Ú.
949. +¨@Û„Hõ=ÚÅ∞ J#QÍ Uq ?
=¸ÖÏ^è•~° K«„Hõ=Ú – QÆ∞^Œ™ê÷#=Ú – Z~°∞Ñ¨Ù~°OQÆ∞† ™êfikèëêª#
K«„Hõ=Ú–á⁄uÎHõ_»∞Ñ¨Ù–PÔ~Ol~°OQÆ∞† =∞}˜Ñ¨Ó~°HõK«„Hõ=Ú–<åaè– Ñ¨ã¨∞Ñ¨Ù
420 QÀÑ¨Ù~°O....
~°OQÆ∞† J<åÇ¨Ï`« K«„Hõ=Ú–Ç¨Ï$^ŒÜ∞« =Ú–P‰õΩÑ¨KÛ« ~°OQÆ∞† qâ◊√kúK„« Hõ=Ú–
HõO~î°=Ú=∞^èŒº–hÅ=Ú ~°OQÆ∞† P*Ï˝K«„Hõ=Ú–Ô~O_»∞ Hõ#∞ÉÁ=∞Å=∞^èŒº–
T^•~°OQÆ∞† ã¨Ç¨Ï„™ê~°K«„Hõ=Ú– #_ç<≥uÎg∞^Œ–QÆ∞ÖÏc~°OQÆ∞†
950. ÑÖK«"åÜ«Ú=Ù J#QÍ Uq ?
1. „áê}"åÜ«Ú=Ù : âßfiã¨#∞, PÇ¨~°=Ú#∞, h\˜x fã¨∞H˘#∞ ÉÏ^èºŒ `«
x~°fiÇ≤ÏOK«∞#∞. Wk QÆ∞O_≥Ö’ HõÅ^Œ∞.
2. Páê#"åÜ«Ú=Ù : â◊s~°=Ú#O^Œe =∞e#=ÚÅ∞ qãï˚OK«∞@‰õΩ
Ñ¨x KÕã¨∞ÎOk. D Ô~O_çO\˜x („áê}Ïáê# "åÜ«Ú=ÙÅ#∞) ã¨=∞=Ú
0 KÕÜ«Ú@ =Å#, =∞#=Ú „áê}Ïáê# ã¨=∂Ü«ÚHõÎ=Ú#∞ ™êkèOK«QÆÅ=Ú.
3. "åº#"åÜ«Ú=Ù : "≥∞ÿ„HÀ =∞iÜ«Ú "≥∞ÿ„HÀ ã¨Å∂ºÖÏ~ü ™êú~ÚÖ’
â◊s~°=Ú #O`«@ QÆ=∞#=Ú Hõeyã¨∞ÎOk.
4. L^•# "åÜ«Ú=Ù : â◊s~°=Ú#O^Œ∞ WKåÛÑ¨Ó~°fiHõ HõO_»~åÅ
Hõ^ŒeHõ xifiÇ≤ÏOK«∞#∞.
5. ã¨=∂#"åÜ«Ú=Ù : r~°„‚ H˜Ü∞« ÉÏ^èºŒ `«#∞ x~°fiÇ≤ÏOK«∞#∞. ™ê^è•~°}
=ÚQÍ L^Œ~°=Ú#O^Œ∞, r~°‚„H˜Ü«∞‰õΩ ÉÏ^èŒº`« =Ç≤ÏOK«∞#∞.
951. Ü«∞[˝=Ú J<Õ Ñ¨^•xH˜ 3 J~å÷Å∞ L<åfl~Ú Jq Uq ?
1. ^Õ=Ñ¨Ó[#=Ú : ^Õ= Ñ¨Ó[#=∞O>Ë ^Õ=`å ÅHõΔ}ÏÅ∞ =∞#Ö’
ÃÑOá⁄OkOK«∞H˘x, L#fl`«"∞≥ #ÿ =ºH˜QÎ Í ^Õ= =∂#=ÙxQÍ (=∞Ç¨`«∞‡xQÍ)
LO_»∞@, U^Õ=`«#∞ P~åkèã∞¨ <Î åfl"≥∂ P ^Õ=`å ÅHõ}Δ ÏÅ#∞ U~°Ê~°K∞« HÀ=
_»"Õ∞ ^Õ=Ñ¨Ó[#=Ú.
2. ãÖQÆfHõ~°}=Ú : ãÖQÆf Hõ~°}=Ú JO>Ë XˆHÑ¨xx JO^Œ~°∂
Hõeã≤ Ñ¨xKÕÜ∞« QÆÅQÆ_O» . =ã¨∞^≥H· ‰õ Ωõ @∞O|=ÚQÍ XHõiH˘Hõ~∞° ã¨ÇÏ¨ HõiOK«∞
HÀ=_»=Ú. XHõ„QÆ∂Ñ¨ÙQÍ `«Ü«∂~°~Ú ã¨`«¯~°‡Å∞ KÕÜ«∞_»O, XHõi Hõ+¨ì
ã¨∞MÏÅÖ’ JO^Œ~∂° Hõeã≤ ÉèÏQÆ™êfi=∞ºO ÑÖK«∞HÀ=_»"∞Õ ãÖQÆfHõ~}° =Ú.
3. ^•#=Ú : ^•#=Ú JO>Ë L^•~°`fi« =Ú. PÑ¨^ÖŒ ’ L#fl J=`«e
=ºH˜Î =^ŒÌ ÖËxk, h =^ŒÌ L#flk J`«xH˜ x™êfi~°÷=ÚQÍ WzÛ P^Œ∞H˘#∞>Ë
^•#=Ú.
952. `«Ñ¨™êû^èŒ#Ö’ 3 ~°HÍÅ∞ L<åfl~Ú Jq Uq ?
`«Ñã¨ ∞¨ ûÅ∞3~°HÍÅ∞1.=∞#ã¨∞û2."å‰õΩ¯3.HÍÜ«∞=Ú (â◊s~°O)`À KÕ¿ãk.
1. =∞#ã¨∞û`ÀKÕ¿ã `«Ñ¨ã¨∞û#∞ =∂#ã≤Hõ `«Ñ¨ã¨∞û Jx JO\Ï~°∞.
QÀÑ¨Ù~°O..... 421
=∞#ã¨∞û#∞ x~°‡ÅOQÍ LOK«∞HÀ=_»O, ™œ=∞ºOQÍ (=∞OzQÍ) LO_»_»O,
h W+¨^ì =Õ `å=∞O„`åxfl ZÅ¡ÑC¨ _»∞ =∞##O KÕã∞¨ ‰õΩO@∂ LO_»_O» , Ñ¨q„`«
ÉèÏ"åÅ∞ HõeyÜ«ÚO_»_»O, =∞#ã¨∞û#∞ hJ^Œ∞Ñ¨ÙÖ’ LOK«∞HÀ=@=Ú W^Õ
=∂#ã≤Hõ"≥∞ÿ# `«Ñ¨ã¨∞û.
2. "å‰õΩ¯`À W`«~°∞Å#∞ <˘Ñ≤ÊOK«‰õΩO_® LO_»_»=Ú, ã¨`«º=Ú,
„Ñ≤Ü«∞=Ú, Ç≤Ï`«=Ú J~Ú# =∂@Å∞ =∂\Ï¡_»_»O WuÇ¨™êÅ∞ (ÉèÏ~°`«,
~å=∂Ü«∞}, ÉèÏQÆ=`«O "≥ÚIIQÆ∞ „QÆO^è•Å∞ K«^=Œ _»O–Wk "å‰õΩ¯H˜ ãÖ|O
kèOz# `«Ñ¨ã¨∞û.
3. HÍÜ«∞=Ú (â◊s~°=Ú)`À `«e¡ ^ŒO„_»∞Å∞, QÆ∞~°∞=ÙÅ∞, ^Õ=`«Å#∞
ÃÑ^ŒÅÌ #∞ Ñ¨ÓlOK«@=Ú, â◊√zQÍLO_»@O (ÉÏÇ¨Ïºâ◊s~°Oâ◊√zQÍ LO_»@"Õ∞
HÍ^Œ∞, =∞#ã¨∞ûÖ’‰õÄ_® HõÅ‡+Ö LO_»‰Äõ _»^∞Œ .) |∞∞A „Ñ¨=~°#Î (‰õΩÜ«ÚH˜Î
LO_»~å^Œ∞) „|Ç¨Ï‡K«~°ºO (Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡H˜ JOH˜`«=∞=fi_»O) JÇ≤ÏOã¨ J<Õq
âßs~°Hõ `«Ñ¨ã¨∞û. `«Ñ¨ã¨∞û JO>Ë `«Ñ≤OÑ¨KÕ¿ãk, =∞#O K≥Ü«∞º=Åã≤Ok
â◊s~åxfl `«Ñ≤OÑ¨ K≥Ü«∞º_»O HÍ^Œ∞, =∞#Ö’áêxfl K≥_»∞ „Ñ¨=~°Î##∞, K≥_»∞
PÖ’K«#Å#∂ `«Ñ≤OÑ¨ KÕã¨∂Î QÍÜ«∞„f =∞O„`«O [Ñ≤¿ãÎ ^≥·=^Œ~°≈<åÅ∞
ÅÉèíº=∞=Ù`å~Ú. ^≥·=O h‰õΩ `À_»∞QÍ#∞ Ü«ÚO@∞Ok.
953. +¨@¯~°‡Å∞ J#QÍ Uq ?
+¨@¯~°‡Å∞ J#QÍ P~°∞ Hõ~°‡Å∞ Jq 1. Ñ¨q„fHõ~°}=Ú 2. PK«=∞
#=Ú 3. tMÏ=O^Œ#=Ú 4. „áê}ÏÜ«∂=∞=Ú 5. <åºã¨=Ú 6. Éè∂í q∞Ñ¨Ó[
Wq QÍÜ«∞„f ÖË^• U^Õ=`åÑ¨Ó[Ö’#~Ú<å „áê~°OÉèOí Ö’ KÕÜ∞« =ÅÜ«Ú#∞.
954. ëÈ_»â◊ ãÖ™ê¯~°=ÚÅ∞ J#QÍ Uq ?
1. QÆ~åƒù^•#=Ú 2. Ñ¨ÙOã¨=#=Ú 3. ã‘=∞O`«=Ú 4. *Ï`«Hõ~°‡ 5.
<å=∞Hõ~°}=Ú 6. x„+¨¯=∞}=Ú (4= ÖË^• 5==∂ã¨=ÚÖ’ tâ◊√=Ù#∞
Éˇ@· „uÑ¨ÙÊ@) 7. J#fl„áêâ◊ã¨ 8. K«∂_®Hõ~‡° 9. Hõ~"‚° ^Õ Œè 10. LÑ¨#Ü«∞#=Ú
11. Ü«∞*’˝Ñ¨g`«=Ú 12. ã¨=∂=~°Î#=Ú (J^èŒºÜ«∞# ã¨=∂Ñ¨#=Ú) 13.
q"åÇ¨Ï=Ú, 14. "å#„Ñ¨ã¨÷=Ú 15. ã¨<åºã¨=Ú 16. JO`Õ+≤ª. D ëÈ_»â◊
ãÖ™ê¯~°=ÚÅ∞ PK«iOK«∞@ =Å# "åx ã¨=∞ã¨ÎáêÑ¨=ÚÅ∞ #tOz P`å‡
*Ï˝#=Ú Hõey ^ÕÇ¨O`«=Ú# „|Ç¨Ï‡Ö’Hõ=Ú á⁄O^Œ∞#∞.
955. [Ñ¨ã¨÷Å=Ú Z#∞flH˘#∞ q^è•#=Ú QÆ∞iOz `≥Å∞ÑÖ_ç ?
1. Lxfl=G=Ú ÖËHõ Lxflu"åã‘ g∞^Œ‰Äõ ~°∞Ûx [ÑÖ KÕ¿ãÎ – =Oâ◊=$kú
2. Ñ¨~°fitY~°O g∞^Œ ‰õÄ~°∞Ûx [ÑÖKÕ¿ãÎ [ÑÖ WOHÍ WOHÍ KÕÜ«∂Å#fl
422 QÀÑ¨Ù~°O....
`«Ñ#¨ HõÅ∞QÆ∞@ =∞iÜ«Ú `«Ñã¨ û≤ kú HõÅ∞QÆ∞#∞. 3. Ñ‘~O°î ,P„â◊=∞=Ú, ^Õ"åÅ
Ü«∞=Ú P=~°}ÅÖ’ [Ñ≤Oz# ^Õ=`å#∞„QÆÇ¨Ï=Ú, =∞Oz ã¨fiÑ¨fl=ÚÅ∞
=K«∞Û@ [~°∞QÆ∞#∞. 4. WO\˜Ö’[Ñ≤Oz# ZO`« [ÑÖ KÕ¿ãÎ JO`« Ñ¶e¨ `«"∞Õ
=K«∞Û#∞. 5. „Ñ¨=Ç≤ÏOKÕ r=#kÖ’ xÅ|_ç ÉÁ_»∞¤‰õΩ [ÅO `«yeUÖÏQÆ
[Ñ≤Oz# [Ñ¨ãO¨ Yº‰õΩ ~Ô O_»∞~Ô @∞¡ Ñ¶e¨ `«=Ú Åaèã∞¨ OÎ k. 6. QÀâßÅ Ü«∞O^Œ∞
‰õÄ~°∞Ûx [ÑÖKÕ¿ãÎ [Ñ¨ãÖYº‰õΩ #∂~°∞Ô~@∞¡ Ñ¶ë`«=Ú HõÅ∞QÆ∞#∞. 7.
Ü«∞[˝O KÕã≤# ã¨÷ÅOÖ’ ‰õÄ~°∞Ûx [ÑÖKÕã≤# [Ñ¨ãÖYº‰õΩ #∂~°∞Ô~@∞¡
Ñ¶e¨ `«OHõÅ∞QÆ∞#∞. 8. HÍjÖ’ qâıfiâ◊fi~°∞x ^Õ"åÅÜ«∞=Ú, Nâ‹Å· =∞e¡MÏ~°∞#˚
1 ^Õ"åÅÜ«∞=Ú, u~°∞=∞Å u~°∞Ñü "≥OHõ#fl ^Õ"åÅÜ«∂Å∞ÖÏO\˜ ã¨fiÜ«∞OÉè∞í
=ÙQÍ "≥Åã≤# ^Õ"åÖÜ«∂ÅÖ’ ^Õ=`å=¸iÎH˜ Z^Œ~∞° QÍ ÖËHõ =ÚY=∞O_»Ñ¨
=ÚÅÖ’QÍx ‰õÄ~°∞Ûx =∞O„`«O [Ñ≤Oz# [Ñ¨ãÖYº‰õΩ HÀ\˜Ô~@∞¡ JkèHõ
=ÚQÍ HõÅ∞QÆ∞#∞. 9.ã¨∂~°∞ºxH˜QÍx, QÆ∞~°∞=ÙH˜QÍx, náêxH˜QÍx Jaè
=ÚYOQÍ ‰õÄ~°∞Ûx [ÑÖKÕã≤# =∞O„`«=Ú `«fi~°QÍ ã≤kúOK«∞#∞.
956. [Ñ¨ ã¨=∞Ü«∞=ÚÖ’ =G^è•~°} ZÖÏ LO_®e ?
j`«HÍÅ=ÚÖ’ =∞#∞+¨μºÅ∞ "å`«=Ú, HõÑ¶¨=Ú Ç¨ÏiOKÕ, Ñ¨@∞ì, Lxfl
Z~°∞Ñ¨Ù ~°OQÆ∞Å |@ìÅ∞ ^èiŒ OKåe. HÍëêÜ«∞ =G=Ú "Õ∞^èãŒ ∞¨ û‰õΩ Ç≤Ï`«HÍi,
Jxfl"Õà◊ÖÏ, Jxfl|∞∞`«∞=ÙÅÖ’#∂ ^èŒiOK«=K«∞Û. `≥Å¡x =„™êÎÅ∞ ã¨∞Y
Hõ~°=Ú, jÅ=Ú"Õ_çx x~ÀkèOK«QÆÅ=Ù. JO^Œ∞=Å# Z‰õΩ¯="Õ_ç, Z‰õΩ¯=
K«Å¡^Œ#=Ú HõÅ∞QÆ^Œ∞. `≥Å∞Ñ¨Ù ^Œ∞ã¨∞ÎÅ∞ ^èŒiOK«∞@ =Å# Ç¨ïO^•`«#=Ú
‰õÄ_® HõÅ∞QÆ∞#∞. JO^Œ∞KÕ Ñ¨Ó*Ï ã¨=∞Ü«∞=ÚÖ’ `≥Å∞Ñ¨Ù ÖË^• HÍëêÜ«∞
~°OQÆ∞ ÖË^• |OuÑ¨Ù=Ùfi ~°OQÆ∞ (Ñ¨ã¨∞Ñ¨ÙÑ¨K«Û) „âı+¨ª=Ú.
957. =∞O„`ÀÑ¨^Õâ◊=Ú#‰õΩ â◊√Éèí=∂ã¨=ÚÅ∞, "å~°=ÚÅ∞, u^èŒ∞Å∞,
#HõΔ„`«=ÚÅ∞, ~åâ◊√Å∞, ã¨=∞Ü«∂Å∞ Uq ?
"≥·âßY=Ú, „âß=}=Ú, Pâ◊fiÜ«Ú[=Ú, HÍiÎHõ=Ú, =∂~°æt~°=Ú,
=∂Ñ¶¨∞O, á¶êÅ∞æ}=Ú, JkèHõ=∂ã¨=Ú =∞OzkHÍ^Œ∞.
=∞O„`ÀÑ¨^Õâ◊=Ú#‰õΩ â◊√Éèí"å~°=ÚÅ∞ : ™È=∞"å~°O, â◊√„Hõ"å~°O.
=∞O„`ÀÑ¨^Õâ◊=Ú#‰õΩ â◊√Éèí#HõΔ„`«=ÚÅ∞ : `«# [#‡#HõΔ„`«=Ú #∞O_ç
8,9 #HõΔ„`«=ÚÅÖ’ J#QÍ `å~åÉÅ=Ú „Ñ¨HÍ~°=Ú q∞„`«`å~° =∞iÜ«Ú
Ñ¨~°=∞ "≥∞ÿ„`«`å~° =∞Oz Ñ¶ë`åx™êÎ~Ú. Hõ#∞Hõ `å~å|Å=ÚÖ’ 8,9
QÀÑ¨Ù~°O..... 423
K«∂K«∞HÀ=ÅÜ«Ú#∞. Jâ◊fix,~ÀÇ≤Ï}˜,P„~°,Ì Ñ¨Ù#~°fiã¨∞, Ñ¨Ù+¨ºq∞, L`«~Î Ñ° Å¨¶ ∞æ},˜
Ç¨Ïã¨Î, z`«Î, ™êfiu, J#∂~å^èŒ, L`«Î~åëê_è», L`«Î~åÉèÏ„^Œ, ˆ~=u.
=∞O„`ÀÑ¨^âÕ =◊ Ú#‰õΩ â◊√Éè"í ∞≥ #ÿ u^è∞Œ Å∞ : Ñ¨Ói‚=∞, ÑÖK«q∞, qkÜ«∞,
ã¨ÑqÎ¨ ∞,â◊√.„`«Ü∂≥ ^Œt, â◊√.^Œâq◊ ∞ Hõ$+¨Ñ‚ H¨ =Δõ ÚÖ’ HõO>Ë â◊√HõÑ¡ H¨ =Δõ Ú =∞Ozk.
+¨+≤ª =∞iÜ«Ú „QÆÇ¨Ï}ã¨=∞Ü«∞=ÚÅO^Œ∞ =∞O„`ÀÑ¨^Õâ◊=Ú#‰õΩ Jã¨Å∞
=∞Ozk HÍ^Œ∞. „QÆÇ¨Ï}ã¨=∞Ü«∞=ÚÅÖ’ =∞O„`«nHõΔ fã¨∞‰õΩO>Ë 7 [#‡Å∞
^Œi„^Œ=Ú#∞ J#∞ÉèíqOK«∞^Œ∞~°∞.
=∞O„`ÀÑ¨^Õâ◊=Ú#‰õΩ â◊√Éèí~åâ◊√Å∞ : "Õ∞+Ö,Hõ~å¯@HõO, Hõ#º, `«∞Å,
=$tÛHõO, =∞Hõ~°O, ‰õΩOÉèíO.
=∞O„`ÀÑ¨^Õâ◊=Ú#‰õΩ â◊√Éèíã¨=∞Ü«∞=ÚÅ∞ : „áê`«ó ã¨=∞Ü«∞=Ú,
L^ŒÜ∞« ãÖ^è•ºã¨=∞Ü«∞=Ú, q∞@ì=∞^è•ºÇ¨Ïfl ã¨=∞Ü«∞=Ú =~°∞ã¨QÍ â◊√Éè„í Ñ¨^Œ
=ÚÅ∞. =∞O„`ÀÑ¨^Õâ◊=Ú#‰õΩ J~°Ì~å„u, JkèHõ=∂™êÅ∞ =∞OzkHÍ^Œ∞.
™êÜ«∞O ãÖ^èŒº =∞^èŒº Ñ¶ë`«=Ú.
958. QÍÜ«∞„f =∞O„`«Ñ¨Ù J~°ú=Ú Uq∞\˜ ?
FO Éèí∂ó~°∞ƒù=ó ã¨fió I `«`«û q`«∞~°fiˆ~}ºO I
Éèí~Àæ ^Õ=ã¨º nè=∞Ç≤Ï I kèÜ≥∂ Ü≥∂#ó „Ñ¨KÀ^ŒÜ«∂`üII
FO´„|Ç¨Ï‡† Éè∂í ó´„áê}ã¨fi~°∂Ñ¨=Ú(Éè∂í Ö’HÍxH˜ „Ñ¨fHõ)† Éè∞í =ó´^Œ∞ó
Y<åâ◊H=õ Ú (Éè∞í =~À¡HÍxH˜ „ÑüaO|=Ú) ã¨fió´ã¨∞Yã¨fi~°∂Ñ¨"∞≥ #ÿ (ã¨fi~åæxH˜
„Ñü~°∂Ñ¨=Ú) `«`ü´P, Pk, Pâ◊H˜Î† ã¨q`«∞ó´`Õ[ã≤fi, „Ñ¨HÍâ◊=O`«∞_»∞
(ã¨∂~°∞º_»x ‰õÄ_® J~°=ú Ú#flk) =ˆ~}ºO´„âı+μ¨ _ª #·≥ † Éè~í Àæ´áêÑ¨<åâ◊H=õ Ú
(Dâ◊fi~°∞_»x ‰õÄ_® J~°ú=Ú) ^Õ=ã¨º´k=º"≥∞ÿ#, WK«∞Û#@∞=O\˜"å_»∞†
nè=∞Ç≤Ï´^è•~°} QÍqOz, (=∞#ã¨∞ûÖ’ P`«‡Ö’ ÉèÏqOz) kèÜ≥∂´|∞kúx†
Ü≥∂´ÜÕ∞k† #ó´ =∞#Ü≥ÚHõ¯† „Ñ¨KÀ^ŒÜ«∂`ü´„¿Ñˆ~Ñ≤OK«∞QÍHõ!
959. #H˜b ~°∞„^•HõΔ#∞ QÆ∞iÎOKÕ =∂~åæÅ∞ Uq ?
~°∞„^•Hõ#Δ ∞ ~Ô O_»∞ ~åyˆ~‰õΩÅ (~åy <å}ËÅ) =∞^èºŒ #∞ =ÙOz#@¡~Ú`Õ
^•xH˜ J^Õ ã¨=ºkâ◊Ö’ u~°∞QÆ∞`«∞Ok. XHõ y<≥flÖ’ h~°∞áÈã≤ JO^Œ∞Ö’
~°∞„^•HõΔ"Õ¿ãÎ Xil#Öò J~Ú`Õ =Ú#∞QÆ∞`«∞Ok. _»∂Ñ≤¡ˆH\ò J~Ú`Õ `ÕÅ∞
`«∞Ok. (ÉÏQÍáê`« ~°∞„^•HõΔÅ∞ `ÕÅ∞`å~Ú, QÆ=∞xOK«=Åã≤Ok) h\˜Ö’
XHõ J~°QOÆ @¿ãÑ¨Ù"Õã≤ LOz`Õh~°∞H˘kÌQÍ "Õ_Hç ¯˜ #@¡~Ú`Õ Xil#Öò ~°∞„^•.
424 QÀÑ¨Ù~°O....
960. ~°∞„^•HõΔ ^è•~°}Ï xÜ«∞=∂Å∞ Uq ?
Ñ¨ÙzÛáÈ~Ú# ~°∞„^•HõÅΔ #∞ ^èiŒ OK«~å^Œ∞. ‰õΩÅ, =∞`«É^Ëè =Œ Ú ÖË‰Ωõ O_®
JO^Œ~°∂ ~°∞„^•HõΔÅ#∞ ^èŒiOK«=K«∞Û. |OQÍ~°∞,"≥O_ç, ~åy fÔQÅ`ÀQÍx,
#∂Å∞ ÖË^• ã≤Å∞¯^•~°=Ú`ÀQÆ∞zÛ ^èŒiOK«=K«∞Û#∞. ~°uã¨=∞Ü«∞=ÚÖ’
~°∞„^•HõΔÅ∞ Ñ¨q„`«ã¨÷Å=ÚÖ’ LOK«=Öˇ#∞. á⁄~°áê@∞# P ã¨=∞Ü«∞=ÚÖ’
^èŒi¿ãÎ, P `«~°∞"å`« "å\˜x P=ÙáêÅ`À â◊√kúKÕÜ«∞=Öˇ#∞. ~°∞„^•HõΔÅ#∞
^èŒiOKÕ@Ñ¨Ù_»∞ ''FO#=∞ót"åÜ«∞—— XHõ=∂Å (108™ê~°∞¡) KÕÜ«Ú@ â◊√Éèí
„Ñ¨^=Œ Ú. ~°∞„^•HõÅΔ ∞ ^èiŒ Oz#"å~°∞ "å\˜x ZÅ¡ÑC¨ _»∞ Ñïâ◊√„ÉèOí QÍ =ÙOz,
2 „Ñ¨fÑ¨Ói‚=∞‰õΩ P=ÙáêÅ`À =∞Ç¨=∞$`«∞ºO[Ü«∞ =∞O„`«O`ÀQÍh FO #=∞ó
t≈"åÜ«∞Jx JO@∂ Jaè¿+Hõ=ÚKÕÜ«Ú@ KåÖÏ=∞Ozk. ~°∞„^•HõΔÅ∞
^èiŒ Oz#"å~°∞ =∂O™êÇ¨~°O, =∞^ŒºO,á⁄QÆ„`åQÆ∞@=∂x"ÕÜ∞« _»O =∞Ozk.
961. ÑÖK«áêáêÅ ^À+¨x=$uÎH˜ ÑÖK« Ü«∞*Ï˝Å∞ (=∂~åæÅ∞)
`≥ÅÑÖ_ç?
â◊s~°O, =∞#ã¨∞û, P`«‡Å HõÅ~ÚHõÜÕ∞ =∂#=`«fiO. "Õ^•O`« Ñï
ÉèÏ+¨Ö’ KÕÜÚ« @, `«ÅK«∞@, LO_»∞@ JO\Ï~°∞. ¿ã=KÕ¿ãk ^ÕÇÏ¨ O, `«ÅO
KÕk =∞#ã¨∞û, ZÅ¡ÑC¨ _»∞ LO_ÕkP`«‡, â◊s~°O x~°O`«~O° Hõ~‡° Å#∞ PK«iã¨∂Î
LO@∞Ok. LKåÛùfiã¨, xâßfiã¨Å∞ â◊s~°O „Ñ¨^•è #Hõ~‡° Å∞. Hõ~‡° Å#∞ P^è•~°O
KÕã∞¨ ‰õΩ<Õk ^ÕÇÏ¨ O. =∞#O ZO`«=∞OzQÍ „Ñ¨=iÎOz<å =∞#‰õΩ `≥eÜ«∞‰õΩO
_®<Õ S^Œ∞^ÀëêÅ∞ HõÅ∞QÆ∞`å~Ú. 1.^≥·=Ü«∞[˝O 2. Ñ≤`«$Ü«∞[˝O 3.
"Õ^ŒÑ¨~î°#=Ú (™êfi^è•º Ü«∞=Ú) 4. Éèí∂`«Ü«∞[˝O 5. Jukä Ü«∞[˝O.
1. ^≥·=Ü«∞[˝O J#QÍ ÉèíQÆ=`ü zO`«#, „áê~°÷#, Ñ¨Ó[, „â◊=}O,
H©~°Î#O"≥Ú^ŒÅQÆ∞#q. 2.Ñ≤`«$Ü«∞[˝OJ#QÍ ^ÕÇ¨Ï=ÚxzÛ ÃÑOz# `«e¡
^ŒO„_»∞Å#∞, "å~°∞ rqOz L#flO`«=~°‰Ωõ , "åiH˜ U ÉÏ^èŒ ~åhÜ«∞‰õΩO_®
¿ã=Å∞ KÕÜÚ« @, =∞~°}O˜ z# `«~åfi`« Ñ≤`$« ^Õ=`å HÍ~åºÅ∞ x~°fiÇ≤ÏOK«_O» .
3. "Õ^ŒÑ¨~î°#=Ú J#QÍ "Õ^Œ=ÚÅÖ’QÆÅ =∞O„`åÅÖ’ =ÚYº"≥∞ÿ#k
QÍÜ«∞„f =∞Ç¨ =∞O„`«=Ú =∞iÜ«Ú =∞Ç¨=∞$`«∞ºO[Ü«∞=∞O„`« [Ñ¨=Ú
ÖËHõ Ñ¨Ù~°∞+¨ ã¨∂Hõ=Î Ú, ã¨„^ŒOæ ^èŒ Ñ¨~#°î O. 4. Éè∂í `« Ü«∞[˝O J#QÍ HÍ‰õΩÅ‰õΩ,
Ñ≤K«∞ÛHõÅ‰õΩ, P=ÙÅ‰õΩ, ‰õΩHõ¯Å‰õΩ h=Ù u<Õ=ÚO^Œ∞ PÇ¨~°=Ú ÃÑ@ì_»O.
5. Jukä Ü«∞[˝O J#QÍ WO\˜H˜ =zÛ# |O^èŒ∞q∞„`«∞Å‰õΩ, aèHõΔ‰õΩÅ‰õΩ
J#flO ÃÑ@ì_»O.
QÀÑ¨Ù~°O..... 425
962. `«∞Åã≤ QÆ∞iOz g∞‰õΩ `≥Å∞™ê ?
QÍÜ«∞„f, =∞Ç¨q+¨μ‚ [áêÅ‰õΩ `«∞Åã≤=∂Å J`«ºO`« ã¨~°fi„âı+¨ª=Ú,
=∞O„`«ã≤kÌx HõÅ∞QÆ∞*ËÜ«Ú#∞. „H˘`«Î `≥Å¡x =G=Ú#‰õΩ Ñ¨ã¨∞Ñ¨Ù~åã≤ P
=G=Ú#∞ ZO_»ÃÑ\˜ì JO^Œ∞Ö’ `«∞Åã‘=∂Å#∞ K«∞@ìO_ç. P =G=Ú#∞
„H˘`«Î ‰õΩO_»Ö’ LOz H˘`«Î =∞\˜=ì ¸`« ÃÑ\˜ì LOK«O_ç. „H˘`«Î WÅ∞¡ ‰õ@∞ìH˘#∞
ã¨=∞Ü«∞=Ú# D ‰õΩO_»#∞ WO\˜ Ñ¨Ù<åkÖ’ LOK«O_ç. P WO\˜g∞^Œ
Ñ≤_∞» QÆ∞ ZÑ¨C_»∂Ñ¨_^» ∞Œ . f„=`«=Å# ZÑ¨C_»Ü∞« <å Ñ¨_#ç @¡~Ú`Õ "≥O@<Õ
Éè∂í q∞Ö’ Hõeã≤áÈ`«∞Ok. WÅ∞¡~H° OΔ˜ Ñ¨|_»∞`«∞Ok. `«∞Åã≤=∂ÅÖ’ Z‰õΩ¯=QÍ
q^Œ∞º`üâ◊H˜Î LO@∞Ok. `«∞Åã≤=∂Å#∞ ^èŒiOK«∞@=Å# Ñ≤_»∞QÆ∞Ü≥ÚHõ¯
ÉèíÜ«∞O `«yæáÈ`«∞Ok. â◊s~°O ã¨∞~°H˜Δ`«OQÍ LO@∞Ok. =ºH˜Î P~ÀQÆºOQÍ,
n~°…rqQÍ LO\Ï_»∞. ã¨^•KåiQÍ LO_»∞@Ö’ JkèHõ ã¨Ñ¶¨Å∞_»=Ù`å_»∞.
`«∞Åã≤K≥@∞ì ^ŒQÆæ~° ÖËHõ ã¨g∞ÑÖÖ’ ‰õÄ~˘Ûx KÕã≤# ^èŒ~°‡HÍ~åºÅ∞
„Ñ¨`Õº HõOQÍ [Ñ¨=Ú, ^è•º#O Z‰õΩ¯= „Ñ¨ÉèÏ=O Hõey=ÙO@∞Ok. `«∞Åã≤
^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ qq^è~Œ ÀQÍÅ∞ HõeyOKÕ H©@HÍÅ∞ ~å*ÏÅ=Ù. ^•x ã¨g∞Ñ¨ „áêO`å
xH˜ ‰õÄ_» H©@HÍÅ∞ ~åÖË=Ù. QÍe â◊√^Œ=ú ÚQÍ #∞O_»∞#∞. ™êufiHõ ÉèÏ"åÅ∞
ã¨fiÉèÏ=ã≤^Œú =ÚQÍ ãÖK«i™êÎ~Ú. =∞#ã¨∞û ‰õÄ_® â◊√^Œú=ÚQÍ =∞iÜ«Ú
P~ÀQÆºOQÍ LO_»∞#∞. [#ã¨=∞‡~°ú=Ú Z‰õΩ¯=QÍ LO_Õ Ñ¨@ì} „áêO`«=Ú
ÅÖ’ K≥@∞ì<å@∞@ ^•fi~å "å`å=~°} HÍÅ∞+¨º=Ú `˘ÅyOK«ÖË#Ñ¨Ù_»∞ P
Ñ¨@}ì =ÚÖÖ’, ‰õΩO_ôÅÖ’ `«∞Åã≤x ÃÑOK«∞@ ^•fi~å HÍÅ∞+¨º=Ú `˘ÅyOK«
=K«∞Û#∞.
963. QÆ$Ç¨Ï=ÚÖ’ ZO`« H˘Å`«Å∞ L#fl q„QÆÇ¨Ï=ÚÅ∞ JiÛOK« =Öˇ#∞?
WO\˜Ü∞« O^Œ∞ J~°Û#KÕÜÚ« q„QÆÇÏ¨ =ÚÅ#∞ =∂<åOQÆ∞à◊=∞Å H˘Å`«
`À_»<Õ KÕÜ∞« =ÅÜ«Ú#∞ 2 J_»∞QÆ∞Å (24 JOQÆ∞à◊=ÚÅ∞) H˘Å`«‰Ωõ Z‰õΩ¯=
Ü«Ú#∂ Ñ¨k~Ô O_»∞(12) JOQÆ∞à◊=ÚÅ H˘Å`«‰Ωõ `«‰Ωõ ¯=Ü«Ú#∂ LO_»~å^Œ∞.
Éèí=#=ÚÅÖ’ =¸Åq~å@∞ìÖ’ tÖÏ,^•~°∞=ÙÅ`À =~°‚=ÚÅ#∞|\˜ì H˘Å
`«Å∞ =ÙO_»∞#∞. 1=q^è•#=Ú:„ÉÏÇ¨Ï‡}∞Å‰õΩ–24JOQÆ∞à◊=ÚÅ∞† Hõ„Δ uÜ«Ú
Å‰õΩ 21 JOQÆ∞à◊=ÚÅ∞† "≥·â◊√ºÅ‰õΩ–19 JOQÆ∞à◊=ÚÅ∞† â◊¥„^Œ∞Å‰õΩ17
JOQÆ∞à◊=ÚÅ∞† 2= q^è=Œ Ú–„ÉÏÇ¨Ï‡}∞Å‰õΩ–12 JOQÆ∞à◊=ÚÅ∞† Hõ„Δ uÜ«Ú
Å‰õΩ–9 JOQÆ∞à◊=ÚÅ∞† "≥·â◊√ºÅ‰õΩ–7 JOQÆ∞à◊=ÚÅ∞† â◊¥„^Œ∞Å‰õΩ 5
JOQÆ∞à◊=ÚÅ∞.
426 QÀÑ¨Ù~°O....
WO\˜Ü∞« O^Œ∞ ãÖÇ¨~°–â◊Ü∞« #~°∂Ñ¨=ÚÅ∂, qâ◊fi~°∂Ñ¨, Éè$í QÆ∞, ~å=∞,
Ç≤Ï~°}ÏºHõΔ ãÖÇ¨~° N=~åÇ¨Ï† Ç≤Ï~°}ºHõâº◊ Ñ¨ ãÖÇ¨~° N<å~°ãO≤ Ç¨Ï =∞Ç≤Ï+¨
=∞~°Ìh N g~°ÅH©;, ~°∂Ñ¨=Ú Hõey# q„QÆÇ¨Ï=ÚÅ#∞ JiÛOÑ¨~å^Œ∞.
NHõ$+¨μ‚x N Éèí∂ hàÏ^Õq ã¨Ç≤Ï`«=ÚQÍHÍh, "å~°∞ ÖËHõÜÕ∞ (XO@iQÍ)
HÍh, JiÛOÑ¨ =K«∞Û#∞.
964. QÆ$Ç¨Ï=ÚÅÖ’ ZÖÏO\˜ q„QÆÇ¨Ï=ÚÅ#∞ JiÛOK«=Öˇ#∞ ?
„ÉÏÇ¨Ï‡},HõΔ„uÜ«∞, "≥·â◊√ºÅ∞ Ñ¨ÓlOK«∞@‰õΩ `«y#q |OQÍ~°∞, "≥O_ç
q„QÆÇÏ¨ =ÚÅ∞ („âı+=ª¨ Ú) P~°‰Äõ @=¸, ~åw „Ñü=∞Å∞ –HÀi# HÀÔ~¯Å#∞
3 <≥~"° ~Õ ∞° Û#∞. tÅ`À#∂, H˘Ü«∞º`À#∂ KÕã#≤ aO|=ÚÅ#∞ WO\˜Ü∞« O^Œ∞
JiÛOÑ¨‰õÄ_»^Œ∞, Ñ≤âßK«=ÚÅ#∞ =jHõ~°} KÕÜ«∞=Öˇ#xKÀ–W#∞=Ú`À
KÕã#≤ q„QÆÇÏ¨ =ÚÅ#∞ Ñ¨ÓlOÑ¨=Öˇ#∞. HõOK«∞q„QÆÇÏ¨ =ÚÅ∞ Ñ¨ÓlOz#KÀ–
LKåÛ@#=Ú [~°∞QÆ∞#∞. „uÖ’Ç¨Ï=ÚÅ∞ (|OQÍ~°O,"≥O_ç,~åy) HõeÑ≤
KÕã#≤ q„QÆÇÏ¨ =ÚÅ#∞ Ñ¨ÓlOz#KÀ â◊„`«∞[Ü«∞=Ú HõÅ∞QÆ∞#∞. ã‘ã=¨ Ú`À
KÕã#≤ „Ñü=∞#∞ Ñ¨ÓlOz#KÀ HõÜ Δ ∞« "åº^è∞Œ Å∞ HõÅ∞QÆ∞#∞.~°`fl« =ÚÅ`À KÕã#≤
„Ñü=∞#∞ Ñ¨ÓlOz#KÀ JxflHÀiHõÅ∂f~°∞#∞. K«O„^ŒHÍO`« tÖÏ q„QÆÇÏ¨
=Ú#∞ JiÛOz#KÀ âßOuÅaèOK«∞#∞. `≥Å¡x=<≥fl Hõey#™êÅ „QÍ=∞
=Ú#∞ Ñ¨ÓlOz#KÀ „Ñ¨âßO`«`« ÅaèOK«∞#∞. Ñ¨ãq≤ ∞=<≥fl ™êÅ„QÍ=∞ =Ú#∞
Ñ¨ÓlOz#KÀ Sâ◊fi~°º„Ñ¨^=Œ Ú. ~°H=Îõ ~°™‚ êÅ„QÆ=∞=Ú#∞ JiÛOz#KÀ HÀi#
HÀÔ~¯Å∞ f~°∞#∞. #Å¡~å~Ú`À KÕã≤# q„QÆÇ¨Ï=ÚÅ#∞ JiÛOz#KÀ Ñ¨Ù+≤ì
HõÅ∞æ#∞. K«O^Œ#H˘Ü«∞º`ÀKÕã≤# q„QÆÇ¨Ï=Ú#∞ Ñ¨ÓlOz#KÀ ÅH©; Hõ\Ï
HõΔ=Ú HõÅ∞QÆ∞#∞. PQÆ~°∞H˘Ü«∞º`À xi‡Oz# q„QÆÇ¨Ï=Ú#∞ Éèí=#=ÚÅ
Ü«∞O^Œ∞ ã¨~fi° ^• JiÛOÑ¨=K«∞Û#∞. ^Õ=^•~°∞`À KÕã#≤ q„QÆÇÏ¨ =Ú#∞ ‰õÄ_®
Éèí=#=ÚÅO^Œ∞ ã¨~°fi^• JiÛOÑ¨=K«∞Û#∞. =∂ˆ~_»∞`À KÕã≤# aO|=Ú#∞
JiÛOz#KÀ K≥ÑC¨ @‰õΩ gÅ∞Ux JO`«=∞Ç¨Ï^≥â· fi◊ ~°º=Ú ÅaèOK«∞#∞. QÆOQÆ
~åq H˘Ü«∞ºq„QÆÇ¨Ï=Ú#∞ JiÛOz#KÀ „|Ç¨Ï‡=~°Ûã¨∞û HõÅ∞QÆ∞#∞.
â◊g∞([q∞‡) ^•~°∞=Ù ã¨fi~°æã¨∞Y=Ú† "Õ∞_çH˘Ü«∞º q„QÆÇ¨Ï=Ú J#fl=Ú#‰õΩ
Ö’@∞HõÅ∞QÆ^∞Œ .~åqH˘Ü«∞º–~å[ºáêÅ# ÖÏÉè=í Ú.=∞é˜H] ˘Ü«∞º–z~° HÍÅ=Ú
„|`«∞‰õΩ@, ^èŒ#ÖÏÉèí=Ú, Ñ¨Ù„`«^•~°∞=∞Ü«∞=Ú Ñ¨Ù„`«∞Å#∂, "≥∂HõΔ =Ú#∂
KÕ‰Äõ ~°∞Û#∞. ã¨~Ö° Ï=∞O„`«™ê^Œ#=∞QÆ∞#∞. `«=∂Å ã¨~fi° Ö’Hõ ã¨∞MÏ=Ç¨Ï=Ú.
=∂q∞_ç P~ÀQÆº„Ñ¨^=Œ Ú. ~ˆ QÆ∞ Ñ¨Ù„`«∞Å#∂, ^è#Œ =Ú#∂ HõeOæ K«∞#∞. Ñ¨#ã¨
Z‰õΩ¯==∞Ok Ñ¨Ù„`«∞Å∞ HõÅ∞æ^∞Œ ~°∞. áêÅ∞HÍ~°∞K≥@∞ì–^è#Œ =Ú#∞ HõeOæ K«∞#∞†
QÀÑ¨Ù~°O..... 427
965. q„QÆÇ¨Ï=ÚÅ∞ qiy#KÀ Uq∞ KÕÜ«∂e ?
q„QÆÇÏ¨ =ÚÅ‰õΩ KÕ`∞« Å∂, HÍà◊¥§=Ú#flQÆ∞ J=Ü«∞==ÚÅ∞ aè#fl"≥∞#ÿ KÀ
PKå~°∞º_»∞, Ü«∞[=∂xKÕ ^•#=ÚÅ∂, âßxÎÇ¨ÏŸ=∞=ÚÅ∞, [iÑ≤Oz
qiy# J=Ü«∞==ÚÅ#∞ ã¨÷ÑüKÕ =∞~°Å JuHÕÑ¨KÕã≤, JiÛOÑ¨=Öˇ#∞,
JuHÕK«∞@‰õΩ gÅ∞HÍx q„QÆÇ¨Ï J=Ü«∞==ÚÅ∞ LO_ç#KÀ P aè#fl"≥∞ÿ#
q„QÆÇ¨Ï=Ú#∞ #kÖ’ qãï˚Oz „H˘`«Î^•xx „Ñü+≤ªOÑ¨=Öˇ#∞.
966. â◊q∂ q^è•#=Ú `≥Å∞ÑÖ_ç?
Pâ◊fiÜ«Ú[ â◊√^Œ^ú âŒ q◊ ∞ (q[Ü«∞^Œâq◊ ∞) ~ÀA# ™êÜ«∞OHÍÅ ã¨=∞Ü«∞
=∞O^Œ∞ â◊„`«∞q<åâ◊=Ú H˘~°‰õΩ, q[Ü«∞„áêÑ≤Î H˘~°‰õΩ#∞, [q∞‡K≥@∞ì =^ŒÌ
JÑ¨~ål`å ^Õqx, â◊q∂=$HõΔ=Ú#∞, q[Ü«∞ Ñ¨„`«=ÚÅ#∞ Ñ¨ÓlOz P
K≥@∞ì #∞O_ç Ñ¨„`«=ÚÅ∞ „QÆÇ≤ÏO`«∞~°∞. „â◊=}Ï#HõΔ„`«=Ú P ~ÀA=zÛ#
qâı+=¨ ÚQÍ `«ÅO`«∞~°∞. â◊q∂ â◊=∞Ü«∞`ÕáêÑÖ â◊q∂â◊„`«∞q#â◊h I J~°∞˚
#ã¨º ^èŒ#∞~åÌs ~å=∞ã¨º „Ñ≤Ü«∞^Œ~°≈#OII JxÑ¨„`«=ÚÅÃÑ· „"åã≤ â◊g∞=$HõΔ
H˘=∞‡Å‰õΩ `«yeO `«∞~°∞.
967. Ñ¨Ó[Ö’ LÑ¨Kå~° ^À+¨=ÚÅ∞ J#QÍ Uq∞\˜ ?
QÆO^èŒO LOK«xKÀ ÉèíÜ«∞=Ú HõÅ∞QÆ∞#∞, QÆO^èŒÇ‘Ï<Õ ^Œi„^Œ`å Jx
‰õÄ_» HõÅ^Œ∞. Ñ¨Ù+¨Ê=ÚÅ∞OK«xKÀ Ü«Ú^ŒúÉèíÜ«∞=Ú, ^èŒ∂ÑÖÖËxKÀ ~ÀQÆO
nÑÖÖËxKÀ =∞u„ÉèíOâ◊, <≥·"Õ^ŒºO KÕÜ«∞xKÀ ^Œ∞iƒùHõΔ=Ú JyflÇ‘Ï#"≥∞ÿ#
ãÖ‰õΩÅ=Ú =∞O„`« Ç‘Ï#"≥∞ÿ# =∞~°}O „H˜Ü«∂Ç‘Ï#=∞~Ú# "åºkè„QÆã¨∞÷_»∞
JQÆ∞#∞. JO^Œ∞KÕ Ü«∞^ä• qkèQÍ Dâ◊fi~°∞x Ñ¨ÓlOK«=Öˇ#∞.
968. LÑ¨Kå~° ^èŒ~°‡=ÚÅ∞ J#QÍ Uq ?
áê^Œº=Ú#∞ áê^Œ=ÚÅÜ«∞O^Œ∞ =„Hõ=Î ∞O^Œ∞ PK«=∞#=Ú#∞ J~°… º=Ú
Ç¨Ïã¨Î=∞O^Œ∞ =ÙOz QÆO^èŒ=Ú Ñ¨ÓÜ«∞=Öˇ#∞. Ñ¨Ù+¨Ê=Ú#∞ t~°ã¨∞û#O^Œ∞
=Ú‰õΩ¯ ^ŒQÆæ~° ^èŒ∂Ñ¨=Ú#∞ <Õ„`«=ÚÅÜ«∞O^Œ∞ nÑ¨=Ú#∞ J#fl=Ú#∞ Ç¨Ïã¨Î
=∞O^Œ∞#∞ ^Œi≈OK«=Öˇ#∞.
969. ^Õ"åÅÜ«∞=Ú ZÖÏ K«∂_®e ?
PÅÜ«∞ tY~°=Ú t~°ã¨∞û, QÆ~åƒùÅÜ«∞O HõO~î°=Ú, =ÚY=∞O@Ñ¨=Ú
á⁄@ì „áêHÍ~°=Ú HÍà◊√¡, QÀÑ¨Ù~°=Ú áê^Œ=Ú, ^èŒfi["Õ∞ „áê}=Ú=O\˜q
Jx ÉèÏ==Ú.
428 QÀÑ¨Ù~°O....
970. ™êfl#ÉèË^Œ=ÚÅ∞ Zxfl~°Hõ=ÚÅ∞ ?
=ÚYº™êfl#=Ú nx<Õ "å~°∞}™êfl#=Ú Jx JO^Œ∞~°∞. Wk P~°∞
q^èŒ=ÚÅ∞. 1. x`«º=Ú–„Ñü~ÀA „áê`«óHÍÅ=Ú#KÕÜ«Ú ™êfl#=Ú† 2.
<≥q· ∞uÎH=õ Ú–=∞$`åâ∫Kå^Œ∞Å ãÖ^Œ~ƒ° =ù Ú#KÕÜ∞« |_»∞#k. 3. HÍ=∞º=Ú–
„Ñ¨`ÕºHõ "≥∞ÿ# HÀiHõ`À HÍsÎHõ, =∂Ñ¶¨∞=∂™ê^Œ∞ÅO^Œ∞ KÕÜ«∞|_»∞#k.4.
„H˜Ü«∂OQÆ=Ú– ^Õ=`åÑ¨Ó[, [Ñ¨=Ú, „=`«=Ú, ukäHÍ~°º=Ú "≥ÚII"åx
„áê~°OÉèí=Ú#‰õΩ =ÚO^Œ∞ KÕÜ«Ú#\˜ì ™êfl#=Ú. 5. =∞ÖÏÑ¨Hõ~°¬}=Ú –
ÑÖ_»∞QÆ~ÀAÅÖ’ `«ÅO@∞H˘x, #Å∞QÆ∞Ñ≤O_ç ÃÑ@∞ìH˘x KÕÜÚ« JÉèºí OQÆ#
4 ™êfl#=Ú. 6. „H˜Ü«∂™êfl#=Ú–ã¨~°ã¨∞û, Ñ¨Ù+¨¯i}˜, #nf~°=ÚÅÜ«∞O^Œ∞
KÕÜ«Ú ™êfl#=Ú.
Q“}™êfl#=Ú : â◊s~°=Ú#‰õΩ L`«=Î ∞ QÆ∞}=ÚÅ#∞ HõeOæ K«∞ ™êfl#=Ú.
Wk U_»∞ q^è=Œ ÚÅ∞. 1.=∞O„`«™êfl#=Ú–Pa¡OQÆ =∞O„`«=ÚÅ∞ K«^∞Œ
=ÙK«∞[Å=Ú#∞ „áÈHÕΔ K«∞H˘#∞@. nxH˜ '„ÉÏÇ¨Ï‡™êfl#—=∞x <å=∂O`«~=° Ú.
2.Éè∫=∞=Ú–Ñ¨Ù@ì=∞\˜xì HÍx ~ˆ QÆ_=ç ∞\˜xì HÍx â◊s~°=ÚxO_® Ñ¨ÙÅ∞=Ú
H˘#∞@ÜÕ∞ Éè∫=∞™êfl#=Ú nx<Õ 'áêi÷==Ú— =∞$uÎHÍ™êfl#=Ú Jx‰õÄ_®
JO^Œ∞~°∞. 3. PˆQflÜ«∞=Ú–Jyfl ‰õΩO_»=ÚÖ’x Éèíã¨‡=Ú#∞ ^èŒiOK«∞@.
4. "åÜ«Ú=º=Ú–QÀ^èŒ∂o â◊s~°=ÚÃÑ· „Ñ¨ãïOK«QÍ Jk "åÜ«∞=º
™êfl#=∞QÆ∞#∞. 5. k=º=Ú–ã¨∂~°ºH˜~}° ã¨Ê~°≈KÕ U~°Ê_»∞#k. 6. "å~°∞}=Ú
–=~°¬=Ú# `«_çÜ«Ú@ ÖË^• h\˜Ö’ Ñ¨ÓiÎQÍ =Ú#∞QÆ∞@. 7. =∂#ã¨=Ú
– ^≥·==Ú#∞UHÍ„QÆ`«`À^è•ºxã¨∞Î „Ñ¨âßO`«=ÚQÍ #∞O_»∞@ÜÕ∞ =∂#ã¨
™êfl#=Ú. W^Õ Ü«∞øyHõ=Ú.
971. ''`«~°˚x—— (K«∂Ñ¨Ù_»∞„"ÕÅ∞) x ZÑ¨C_»∞ ^Œ∂~°=ÚQÍ LOKåe ?
[Ñ¨=Ú KÕÜ«Ú#Ñ¨Ù_»∞ [Ñ¨=∂Å‰õΩ `«~°˚x `«QÆ∞Å~å^Œ∞. B+¨^èŒ=Ú
¿ãqOK«∞#Ñ¨Ù_»∞, Ç¨ÏŸ=∞=Ú KÕÜÚ« #Ñ¨Ù_»∞, PK«=∞#=ÚKÕÜÚ« #Ñ¨Ù_»∞, Ñ¨à√◊ §
`À=Ú ã¨=∞Ü«∞=Ú# Ñ¨à◊§‰õΩ#∂ `«~°˚x `«QÆ∞Å~å^Œ∞.
972. ëÈ_»â◊ =∞Ç¨~åAÅ∞ J#QÍ Z=~°∞?
1.QÆÜ«Ú_»∞ 2. JO|s+¨μ_»∞ 3. â◊taO^Œ∞=Ù 4. J#OQÆ∞_»∞ 5.
Ñ¨$^äŒ=Ù 6.=∞~°∞`«∞fi_»∞ 7. ã¨Ç¨ÏŸ„`«∞_»∞ 8. Ñ¨~°â◊√~å=Ú_»∞ 9. N~å=Ú_»∞
10. Éè~í `° ∞« _»∞ 11.kbÑ¨Ù_»∞ 12. ã¨$QÆ∞_»∞ 13. ~°Ou^Õ=Ù_»∞ 14. Ü«∞Ü«∂u
15. =∂O^è•`« 16. Éèíw~°^äŒ∞_»∞.
QÀÑ¨Ù~°O..... 429
973. ëÈ_»â◊ ã¨∞QÆO^èŒ „^Œ=º=ÚÅ∞ J#QÍ Uq ?
1. =\˜ì„"Õà◊√§ 2. Ñ¨~åÊ@HõO 3. `«∞OQÆ=Úã¨ÎÅ∞ 4.Ñ¨K«ÛHõ~°∂Ê~°O
5. QÆqàÏÅ∞ 6. JQÆ~∞° K≥H¯õ 7. Ü«∂Å∞HõÅ∞ 8. Å=OQÆ=ÚÅ∞ 9. `«HÀ¯ÖÏÅ∞
10. *ÏlHÍÜ«∞ 11. *ÏÑ¨„u 12. K«OQÆÅfiHÀ+¨μì 13. „=∂xÑ¨ã¨∞Ñ¨Ù 14.
=ã¨ 15. Hõ~°∂˚~°=Ú 16. Ñ¨ã¨∞Ñ¨Ù.
974. ã¨Ñ¨Î^Œâ◊ ^è•#º=ÚÅ∞ J#QÍ Uq ?
1.=_»∞¡ 2. QÀ^èŒ∞=∞Å∞ 3. Ü«∞=Å∞ 4. uÅÅ∞ 5. â◊#QÆÅ∞ 6.
„Ñ≤Ü«∞OQÆ =ÙÅ∞ 7. L^•~°=ÚÅ∞ 8. HÀ~°^Œ∞+¨ì=ÚÅ∞ 9. "å=∞Hõ=ÚÅ∞
10. q∞#∞=ÚÅ∞ 11. ÃÑã¨Å∞ 12. =∞ã¨∂~°=ÚÅ∞ 13. h"å~°=ÚÅ∞
14. LÅ=Å∞ 15. Ç¨iHõÅ∞ 16. HÍiHõÅ∞ 17. „QÍ=∂~°}ºHõ=ÚÅ∞.
975. „uq^èŒ nHõΔÅ∞ J#QÍ Uq ?
1. ^Œ$wÌHõΔ :– gHõΔ}=Ú=Å# =∞`«û=ÚÅ∞ `«=∞ JO_»=ÚÅ#∞ Z@∞¡
Ñ≤Å¡Å#∞ KÕÜ«Ú<À J>Ë¡ PKå~°∞º_»∞ t+¨μº#‰õΩ LÑ¨^Õâ◊=ÚKÕã≤ J`«_»∞
"≥∂HõΔ=Ú HõeæOK«∞#∞.
2. "åwÌHΔõ : „Éè=í ∞~°H@© <åºÜ«∞=Ú `«∞"≥∞‡^Œ Ñ¨Ù~°∞QÆ∞#∞`≥zÛ ^•xK«∞@∂ì,
u~°∞QÆ∞K«∞ x<å^Œ=Ú KÕÜ«Ú#∞. J@∞¡KÕã≤ ^•xx `«∞"≥∞‡^ŒQÍ =∂~°∞Û#∞.
J>Ë¡ PKå~°∞º_»∞ t+¨μºx É’^èŒ#KÕ `«#O`« "åxxQÍ KÕÜ«Ú#∞.
3. ã¨Ê~°≈nHõΔ : Ñ¨‰ΩΔõ Å `«=∞ JO_»=ÚÅ#∞ á⁄ky Ñ≤ÅÅ¡ #∞ KÕÜÚ« #@∞¡
QÆ∞~°∞=Ù t+¨μºx ã¨Ê~°≈KÕ`« `≥eq <˘OkOÑ¨*ËÜ«Ú@.
976. K«`«∞ifi^èŒ *Ï˝#=ÚÅ∞ J#QÍ Uq ?
„â◊=}=Ú–QÆ∞~°∞=Ù=^ŒÌ q#∞@† zO`«#–=∞##=Ú KÕÜÚ« @† xâ◊ÛÅ–
J#∞+≤ªOK«∞@‰õΩ xâ◊ÛÜ«∞=Ú† x+¨ª–KÕÜ«Ú@‰õΩ x+¨ª.
977. ÑÖK«=Ú„^ŒÅ∞ J#QÍ Uq ?
Éèí∂K«s: <å™ê„QÆ=∞O^Œ∞ ^Œ$+≤ìx xeÑ≤KÕÜ«Ú ^è•º#=Ú† MËK«s: Hõ#∞
ÉÁ=∞‡Å =∞^èºŒ ^Œ$+≤xì xeÑ≤KÜ Õ Ú« ^è•º#=Ú. =∞^èºŒ =∞ : <å™ê„QÆ „Éè∂í =∞^èºŒ
„Ñ¨^âÕ =◊ ∞O^Œ∞ ^Œ$+≤ì xeÑ≤ KÕÜÚ« ^è•º#=Ú. âßOÉègí : ~Ô O_»∞ <åtHÍ~°O„^èŒ
=ÚÅ∞ J<åq∞Hõ„"ÕÅ∞`À#∞ Ô~O_»∞ K≥=ÙÅ#∞ JOQÆ∞+¨ª=ÚÅ`À#∞, Ô~O_»∞
Hõ#∞ Å#∞ =∞^èŒº=∞ „"Õà◊§#∞ Ô~O_ç\ ˜`À Ñ¨@∞ìH˘x <å^Œ=ÚÅ#∞ q#∞K«∞
HõàÅ◊ #∞ ^Œi≈OÑ¨ *ËÜÚ« ^è•º#=Ú. +¨}∞‡v : ~Ô O_»∞ ÉÁ@#„"Õà§◊ `À ~Ô O_»∞
K≥=ÙÅ∞ =¸ã≤H˘x <å^Œ=Ú PÅHÕK«∞K«∞ KÕÜ«Ú ^è•#º=Ú.
430 QÀÑ¨Ù~°O....
978. ÑÖK«=∂~°æ=ÚÅ∞ J#QÍ Uq ?
HõÑ=≤ ∂~°=æ Ú: HÀuÑ≤Å=¡ Öˇ PKå~°∞ºx q_»∞=Hõ "åi`ÀÉÏ@∞ u~°∞QÆ∞K«∞
KÕÜÚ« t+¨ºiHõ=Ú† qÇ¨ÏOQÆ=∂~°=æ Ú : PKå~°∞º_»∞ t+¨μºx qÇ¨ÏOQÆ=Ú=Öˇ
á⁄ky JO_»=ÚÅ#∞ Ñ≤ÅÅ¡ #∞ KÕÜÚ« q^è=Œ ÚQÍ t+¨μºx *Ï˝xxQÍ KÕÜÚ« @†
=∂~å˚Å=∂~°æ=Ú : Ñ≤e¡ `«# Ñ≤Å¡Å#∞ ~°H˜ΔOK«∞H˘#∞@‰õΩ Q˘xáÈ=Ù#@∞¡,
QÆ∞~°∞=Ù t+¨μºx *Ï˝<ÀÑ¨^Õâ◊=ÚKÕ ~°H˜ΔOK«∞@ (=∂~å˚ÅH˜â’~°<åºÜ«∞=Ú).
4. g∞#=∂~°=æ Ú: KÕÑ„¨ QÆ∞_»∞Å¤ #∞ÃÑ\˜ì "åx=OHõ K«∂K«∞K«∞ *Ï˝xx KÕÜÚ« @.
5. ‰õÄ~°‡=∂~°æ=Ú : `åÉËÅ∞ „QÆ∞_»¡#∞ÃÑ\˜ì `å#∞ u~°∞QÆ∞K«∞ "åxx `«Åz
5 Ñ≤ÅÅ¡ #∞ KÕã#≤ @∞¡ PKå~°∞º_»∞ t+¨μºx Pj~°fiK«#=Ú =Å# *Ï˝xxKÕÜÚ« @.
979. ÑÖK« „Éèí=∞Å∞ J#QÍ Uq ?
^ÕÇ¨ `«‡„Éè=í ∞ : ^ÕÇÏ¨ "Õ∞ `å#∞ Jx„Éèqí ∞OK«∞@ (á⁄~°|_»∞@)† `«~∞° áêëê
}Ïk „Éèí=∞ : ~åà◊§Ü«∞O^Œ∞ K≥@¡Ü«∞O^Œ∞ ^Õ=Ù_»∞ HõÅ_»QÆ∞ „Éèí=∞. q∞^è•º`«‡
„Éèí=∞: P`«‡"Õ^Œ=∞#∞H˘#∞ „Éèí=∞. ^Õ=`å„Éèí=∞ : "≥∂HõΔ"≥Úã¨QÆx ^Õ=`«Å
<å~åkèOK«∞ Ü«∞O^Œe „Éèí=∞. Hõ~°‡„Éèí=∞ : Hõ~°‡"≥∂HõΔ "≥Úã¨QÆ∞#x „â∫`«
™ê‡~°Î„=`« LÑ¨"åã¨=ÚÅ KÕÜ«Ú„Éèí=∞.
980. Ç¨ÏŸ=∞„^Œ=º=ÚÅ∂ "å_ç`Õ Ñ¶ë`«=ÚÅ∂ Uq∞\˜ ?
1. Ü«∞[˝=$HõΔ (~åq,Aqfi, =∞„i, "Õ∞_ç) ã¨q∞^èŒÅ`À âßOu† 2.
Ü«∞[˝=$HõΔ Ñ¨Ù+¨Ê=ÚÅ`À ™œÉèÏQÆº=Ú† 3. ã¨∞QÆO^èŒ ^èŒ∂Ñ¨„^Œ=º=ÚÅ`À
–P~ÀQÆº=Ú† 4. áêÅ`À,ÃÑ~°∞QÆ∞`À Ñ¨Ù+‘ª† 5. J#fl=Ú`À–ã¨~°fi"åOKè«Å∞†
6. <Õ~Ú`À z~°Or=Ù ÅQÆ∞ Ñ¨Ù„`«∞Å∞† 7. `≥Å¡x Ñ¨^Œ‡=ÚÅ`À–„ÉÏÇ‘Ï‡
ãÖÑ¨^Œ† 8. N(=∂ˆ~_»∞) Ñ¨Ù+¨Ê=ÚÅ`À =∂ˆ~_»∞ ã¨q∞^èŒÅ`À Ñ¨^Œ‡=ÚÅ`À
–=∞Ç¨Ï`ü Sâ◊fi~°º„áêÑ≤Î, *Ï˝#=Ú.9. QÀÑ¶¨∞$`«=Ú`À–*Ï˝#=Ú, 10. HÍÅ
Ñ¨Ù+¨Ê=ÚÅ`À–`å#∞#zÛ# Hõ#º ÖËHõ =~°∞_»∞ 11. P=Ù¿Ñ_» (Ñ≤_»HõÅ`À)
QÀ ãÖÑ¨^†Œ 12. QÆiHõ`À–PÜ«Ú~ü =$kú† 13. Ñ¨q„`«=∞QÆ∞ =∞\˜`ì À–Éè∂í ÖÏ
Éèí=Ú† 14. Ü«∞=Å (ÉÏs¡ yO[Å)`À ^ÕÇ¨Ïã¨∞Y=Ú† 15.#∂=ÙÅ`À–
ã¨~°fi[# „Ñ≤Ü«∞`«fi=Ú† 16. „|Ç¨Ï‡=$HõΔ (QÆOQÍ ~åq) ã¨q∞^èŒÅ`À–„|Ç¨Ï‡
=~°Ûã¨∞û† 17. Ü«∞=–"Õ}∞, h"å~°, âße ^è•#º=ÚÅ`À ã¨~°fi"åOKè«Å∞†
18. ¿ÑÖÏÅ`À–Jxfl HÀiHõÅ∞† 19. áêÜ«∞ã¨=Ú`À–ã¨∞Ñ¨Ù „`«∞Å∞† 20.
"ÕÑ¨Ñ¨Ó=ÙÅ`À–|OQÍ~°=Ú.
QÀÑ¨Ù~°O..... 431
981. Ç¨ÏŸ=∞ã¨q∞^èŒ ÅHõΔ}=Ú ZÖÏ LO_®e ? Ñ¶ë`«=Ú ZÖÏ
LO@∞Ok?
1. ÃÑ`· ÀÅ∞ (Éˇ~_° ∞» ) ÖËxKÀ–q<åâ◊#=Ú† 2. qiyáÈ~Ú#KÀ–H©}Δ `«†
3.Ñ¨zÛQÍ =ÙO_ç#KÀ–|O^è∞Œ <åâ◊#=Ú† 4. áê`«q S#KÀ–Ñ¨Ù„`«<åâ◊#=Ú†
5. QÆO@∞¡QÍ #~°∞Hõ|_ç#KÀ–ÉèÏ~åº=∞~°}=Ú† 6. pÅ∞H˘=∞‡ =ÙO_ç#KÀ–
HõÅÇ¨Ï=Ú† 7. Z‰õΩ¯=ÖÏ"≥#· KÀ–=∞#óã≤q÷ ∞`«=Ú HÀÖ’Ê=Ù@† 8. =OHõ~Q° Í
=ÙO_ç#–^Œ∞+¨„ì QÆÇÏ¨ ÉÏ^è†Œ 9. q∞H˜¯e á⁄_»=ÙQÍ =ÙO_ç#–Z_»`Q≥ xÆ |Ç¨ïk#
=ÚÅ =~°¬=Ú.
982. JQÆ∞flÅ∞ Zxfl ~°Hõ=ÚÅ∞ ?
1. ÉÏÖÏyfl 2. Ü«∞ø=<åyfl 3. =$^•úyfl
1. ÉÏÖÏyfl : J~°}˜ =∞O^èÅŒ #∞ (~åq–[q∞‡ H˘Ü«∞ºÅ`À) =∞kèOÑ¨QÍ,
^•xÜ«∞O^Œ∞ Ñ¨Ù\˜#ì JyflH˜ ÉÏÖÏyfl Jx¿Ñ~°∞. ÉÏÖÏyflx nHõΔ ã‘fiHõiOK«∞#Ñ¨Ù
_»∞#∂† âßOu Ç¨ÏŸ=∞=Ú#O^Œ∞#∂, ÉèQí =Æ `ü „Ñü+¨ª HÍÅ=ÚÅÜ«∞O^Œ∞#∂
LÑ¨Ü≥∂yO`«∞~°∞. 2. K≥‰õΩ=ÚH˜~åà◊√¡ ~åÑ≤_çKÕã≤ Ñ¨Ù\ì̃Oz# JyflH˜ Ü«∞ø=
<åyfl Jx¿Ñ~°∞ D Ü«∞ø=<åyflx Jxfl L`«û==ÚÅ Ü«∞O^Œ∞ „Ñü+≤ìOz
^•xÖ’ K«~∞° Ñ¨^•~°=ú ÚÅ`À Ç¨ï`«=ÚKÕã≤ ^Õ=`«Å#∞ `«$Ñ≤Î K≥OkOÑ¨=Öˇ#∞.
3. "Õ^Œ ÑÖ_ç`«∞Å ~ÚO_»¡ Ü«∞O^Œ∞ =ÙO_ç# Ñ¨q„`«=∞QÆ∞ JyflH˜ =$^•úyfl
Jx¿Ñ~°∞. D =$^•úyflx x`«º=Ú#∂ ~ÚO\˜ Ü«∞O^Œ∞ PK«iOK«∞ "≥â· fi◊ ^Õ=
Ç¨ÏŸ=∞=Ú #O^Œ∞ "å_»∞HõKÕÜ«∞=Öˇ#∞.
983. [Ñ¨=∂Å Ñ¶¨Å=ÚÅ∞ Uq∞\˜ ?
„"ÕÅ∞ Hõ}∞Ñ¨Ù`ÀKÕã#≤ KÀ XHõ\H˜ ˜ XHõ\Ü
˜ ∞Õ Ñ¶Å¨ =Ú, „"ÕÅ∞ Ñ¨~fi° =ÚÅ`À
KÕã≤#KÀ 8Ô~@∞¡ Ñ¨Ù}ºÑ¶¨Å=Ú† Ñ¨Ù„`«r==ÚÅ`ÀKÕã≤#KÀ (XHõ*ÏuK≥@∞ì
q`«Î#=Ú) 10Ô~@∞¡† â◊√Y=∞}˜`À [Ñ¨=ÚKÕã≤#KÀ100Ô~@∞¡† „Ñ¨"åà◊
(Ñ¨QÆ_»=ÚÅ) =∂Å`À [Ñ¨=Ú KÕã≤#KÀ "Õ~ÚÔ~@∞¡† =Ú`«º=ÚÅ =∂Å`À
[Ñ¨=Ú KÕã≤#KÀ Ñ¨k"ÕÅÔ~@∞¡† |OQÍ~°∞Ñ¨Óã¨Å=∂Å`À [Ñ¨=ÚKÕã≤#KÀ
Ñ¨kHÀ@¡Ô~@∞¡† `≥Å¡x Ñ¨^Œ‡Ñ¨Ù Ñ¨Óã¨Å`À [Ñ¨=Ú KÕã≤#KÀ Jq∞`«Ñ¶¨Å=Ú†
^Œ~ƒ° =ù Ú_»∞Å`ÀHÍh, `«∞Åã‘ HÍ+¨=ì ∂Å`ÀHÍh [Ñ¨=Ú KÕã#≤ KÀ K≥ÑÙ¨ Ê@‰õΩ
gÅ∞ÖË#O`« Ñ¨Ù}ºÑ¶¨Å=Ú HõÅ∞QÆ∞#∞.
1. â◊OY=ÚÅ∞, JHõΔ=ÚÅ, =∞}∞Å∞, gx`ÀKÕã≤#=∂Å ´ ÅH©;
„Ñ¨^Œ=Ú 2. ã¨Ê\˜Hõ=∂Å "≥∂HõΔ^•Ü«∞Hõ=Ú 3.`å=∞~°Ñ¨Óã¨Å =∂Å
432 QÀÑ¨Ù~°O....
Ñ¨Ù+≤Hì ~õ =° Ú 4. ~°∞„^•Hõ=Δ ∂Å Éè∞í H˜,Î =Ú‰õΩÅÎ <˘ãÖQÆ∞#∞ 5. Ñ¨Ù„`«r= =ÚÅ
(XHõ*ÏuK≥@∞ì yO[Å∞) =∂Å Ñ¨â◊√,Ñ¨Ù„`«, ^è•#º„Ñ¨^Œ=Ú 6. Ñ¨QÆ_»=ÚÅ
(„Ñ¨"åà◊) =∂Å ^è#Œ =Ú, =â◊º=Ú 7. =Ú`«º=∂Å ™œ=∞OQÆÅº=ÚxK«∞Û#∞.
8. ^Œ~°ƒù=Ú_»∞Å =∂Å áêÑ¨=Ú #tOK«∞#∞† 9. |OQÍ~°∞, "≥O_ç Ñ¨Óã¨Å
=∂ÅHÀi# HÀÔ~¯Å∞f~°∞#∞† 10. Ñ¨QÆ_»=ÚÅ∂, =Ú`«º=ÚÅ∂, ã¨Ê\˜Hõ
=ÚÅ∂ HõÅã≤#=∂Å HÀ\˜~Ô @¡ÑÅ¨¶ =Ú 11. `«∞Åã‘, ~°∞„^•Hõ=Δ ∂ÅÅ∞ JHõÜ Δ ∞«
Ñ¶Å¨ =Ú 12. „"Õà§◊ `À[Ñ≤Oz#KÀ ™ê=∂#ºÑ¶Å¨ =Ú 13. Hõ}∞Ñ¨ÙÅ`À [Ñ≤O
z# ~Ô \Õì Ñ¨Ù Ñ¶Å¨ =Ú 14. Hõ}∞Ñ¨ÙÅ=∞^èºŒ w`«Å`ÀKÕã#≤ Ñ¨k~Ô @∞¡ Ñ¶Å¨ =Ú
6 15. â◊OY=∂Å #∂é∞Ô~@∞¡ 16. „Ñ¨"åà◊ (Ñ¨QÆ_»)=∂Å "Õ~ÚÔ~@∞¡ 17.
ã¨Ê\˜Hõ=∂Å Ñ¨k"ÕÅ Ô~@∞¡† 18. =Ú`åºÅ=∂Å ÅHõΔÅÔ~@∞¡† 19. `å=∞~°
Ñ¨Óã¨Å=∂Å Ñ¨kÅHõÅΔ ~Ô @∞¡ 20. ã¨∞=~°=‚ ∂ÅHÀ\˜~Ô @∞¡ 21. ^Œ~ƒ° =ù Ú_»∞Å
=∂Å#∂é∞HÀ@¡~Ô @∞¡ 22. `«∞Åã‘,~°∞„^•Hõ=Δ ∂ÅÅ∞ J#O`«,JHõÜ Δ ∞« Ñ¶Å¨ =Ú.
984. k‰õΩ¯Å∞ [Ñ¨=Ú Ñ¶ë`«=ÚÅ∞ Uq∞\˜ ?
`«∂~°∞Ê=ÚY=Ú–HÍ=∞º Hõ~‡° ‰õΩ† ^ŒH}Δ˜ =ÚY=Ú–„‰õÄ~°H~õ ‡° ‰õΩ† Ñ¨_=» ∞~°
=ÚY=Ú–=â◊º Hõ~‡° ‰õΩ† L`«~Î =° ÚY=Ú–"≥∂Hõ„Δ áêÑ≤HÎ .˜ „âı+Hª¨ ~õ ‡° Å‰õΩ–JOQÆ∞+¨ª
J<åq∞HõÅ`À_»#∂, PHõ~¬° H~õ ‡° Å‰õΩ–JOQÆ∞+¨ì =∞^èºŒ =∞=ÚÅ`À_»#∂, LKåÛ
@# Hõ~‡° Å‰õΩ–JOQÆ∞+¨ì `«~#˚° ∞Å`À_»#∂, =∂~°}Hõ~‡° Å‰õΩ–JOQÆ∞+¨ª Hõx+≤ì
HõÅ`À_»#∂ [Ñ¨=∂Å#∞ „uÑ¨Ê=Öˇ#∞.
985. Jëêì^Œâ◊ Ñ¨Ù~å}=ÚÅ∞ Uq ?
1. =∞`«ûº Ñ¨Ù~å}=Ú 2. =∂~°¯O_ÕÜ∞« Ñ¨Ù~å}=Ú 3. Éèqí +¨ºÑ¨Ù~å}=Ú
4. ÉèÏQÆ=`«Ñ¨Ù~å}=Ú 5. „|Ç¨Ï‡Ñ¨Ù~å}=Ú 6. „|Ç¨‡O_» Ñ¨Ù~å}=Ú 7.
„|Ç¨Ï‡"≥·=~°ÎÑ¨Ù~å}=Ú 8. =~åÇ¨ÏÑ¨Ù~å}=Ú 9. "å=∞#Ñ¨Ù~å}=Ú 10.
"åÜ«Ú Ñ¨Ù~å}=Ú 11. q+¨μ‚ Ñ¨Ù~å}=Ú 12. JyflÑ¨Ù~å}=Ú 13.
<å~°^ŒÑ¨Ù~å}=Ú 14. Ñ¨^Œ‡Ñ¨Ù~å}=Ú 15. eOQÆÑ¨Ù~å}=Ú 16.
QÆ~°∞_»Ñ¨Ù~å}=Ú 17. ‰õÄ~°‡ Ñ¨Ù~å}=Ú 18. ™ê¯O^ŒÑ¨Ù~°}=Ú.
986. K«`«∞~å=∂flÜ«∞ â◊OHõ~°Ñ‘~î°=ÚÅ∞ ZHõ¯_» L<åfl~Ú?
[QÆ^Œ∞æ~°∞ N â◊OHõ~åKå~°∞ºÅ∞ JkÑ‘~î°=∞QÆ∞ HõOzÖ’x HÍ=∞HÀ\˜
Ñ‘~=°î Ú #‰õΩ J^Œ#=ÚQÍ ÉèÏ~°`^« âÕ =◊ ÚÖ’<åÅ∞æ k‰õΩ¯Å Ü«∞O^Œ∞#∞ <åÅ∞QÆ∞
â◊OHõ~° Ñ‘~î°=ÚÅ#∞ <≥ÅH˘eÊÜ«ÚO_çi. 1. Ñ¨tÛ=∞=Ú# ^•fi~°HõÜ«∞O^Œ∞
âß~°^• (HÍoHÍ) =∞~î°=Ú 2. `«∂~°∞Ê# Ñ¨Ós Ü«∞O^Œ∞ QÀ=~°ú#=∞~î°=Ú
QÀÑ¨Ù~°O..... 433
3. L`«~Î =° Ú# |^Œs<å^ä£ #O^Œ∞ N =∞~î=° Ú (*’ºu~°‡~î=° Ú) 4. ^ŒH}Δ˜ =Ú#
â◊$OˆQi Ü«∞O^Œ∞ âß~°^• =∞~î°=Ú.
987. <åÅ∞QÆ∞ =∞Ç¨"åHõº=ÚÅ∞ Uq?
„Ñ¨*Ï˝#O „|Ç¨Ï‡ ™ê^èŒ# "åHõº=Ú–|∞∞ˆQfi^ŒO† JÇ¨ÏO „|Ç¨‡ã≤‡
J#∞Éèí∂u "åHõº=Ú–Ü«∞Aˆ~fi^ŒO† `«`«fi=∞ã≤–LÑ¨^Õâ◊ "åHõº=Ú–™ê=∞
"Õ^ŒO† JÜ«∞ =∂`å‡ „|Ç¨Ï‡ ã¨~åfi#∞Éèí= "åHõº=Ú–J^èŒ~°fi"Õ^ŒO.
988. U ^Õ=Ù_»∞ Ñ¨Ól¿ãÎ U Ñ¶ë`«=Ú HõÅ∞QÆ∞@∞Ok?
t=Ù_»∞–PÜ«Ú~åÌÜ∞« =Ú,Sâ◊fi~°º=Ú, â◊√Éè=í ÚÅ∞† q+¨μ=‚ Ù–[Ü«∞=Ú,
"≥∂HõΔ=Ú† q¿Ñ¶∞flâ◊fi~°∞_»∞–q^Œº, Ü«∞`«flHÍ~°ºã≤kú† ÅH©;^Õq–^èŒ#^è•#ºã≤kú,
â◊√Éèãí O¨ `À+¨=ÚÅ∞† PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞–|Å=Ú, x~°ƒÜ ù ∞« `«fi=Ú, HÍ~°ºã≤k†ú
"≥OHõ >Ëâ◊fi~°™êfiq∞–Jcè+¨ìã≤kú† ^ŒH˜Δ}Ï=¸iÎ–"Õ∞^èŒ, *Ï˝#=Ú, Ü«∞â◊ã¨∞û†
ã¨∂~°∞º_»∞– P~ÀQÆº=Ú,H©iÎ† K«O„^Œ∞_»∞–=∞#âß≈Ou, ã¨`«ûfiÉèÏ==Ú, ^èŒ#
^è•#º=$kú† ‰õΩA_»∞–^è~·≥ º° =Ú,â◊„`«∞[Ü«∞=Ú,|∞∞}q"≥∂K«#=Ú† |∞^è∞Œ _»∞–
|∞kú‰õΩâ◊Å`«, |O^èŒ∞q∞„`«`«, "åºáê~°=$kú† QÆ∞~°∞_»∞–^èŒ#=Ú, q^Œº,Q“~°
==Ú, ‰õΩ@∞O|=$kú,â◊√ÉèHí Í~°ºã≤k,ú ã¨∞=~°Ö‚ ÏÉè=í Ú†â◊√„‰õΩ_»∞– ã¨∞Y^•OÑ¨
`«º=Ú, Éè’QÆÉèÏQÆº=ÚÅ∞† â◊x–PÜ«Ú~åÌÜ«∞=Ú, HÍ~åº#∞‰õÄÅ`«, Ñ‘_»Å
#∞O_ç q=ÚH˜†Î ~åÇ¨ï=Ù– ^•i„^ŒºÉÏ^è•x"å~°}, J^Œ$+¨Éì Ïè QÆº=Ú† Hˆ `«∞=Ù–
KÀ~°, JyflÃÑ·âßzHõ ÉÏ^èŒÅx"å~°}, *Ï˝#=$kú,=∞O„`«ã≤kú,Ñ¨Ù}º f~°÷¿ã=
#=Ú. Ue<å\˜â◊x`˘ÅQÆ∞@‰õΩ Nq+¨μ‚ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞=ÚÅ#∞ ÑïîOK«∞@
=∞Ozk.
989. ^•fi^Œâ◊ =∂ã¨=ÚÅO^Œ∞ QÆ}Ëâ’áêã¨#=ÚÅ∞ Uq∞\˜ ?
K≥·„`«=∂ã¨=Ú#O^Œ∞ "åã¨∞^Õ= ~°∂Ñ¨=Ú`À, "≥·âßY=∂ã¨=Ú#O^Œ∞
ãÖHõ~°¬}~°∂Ñ¨=Ú`À, *Ëº+ª̈=∂ã¨=Ú#O^Œ∞ „Ñ¨^Œ∞º=∞fl~°∂Ñ¨=Ú`À, Pëê_è»
=∂ã¨ =Ú#O^Œ∞ Jx~°∞^Œú ~°∂Ñ¨=Ú`À, „âß=}=∂ã¨=Ú#O^Œ∞ |Ç¨ïÅ
Ü«∞#∞ ¿Ñ~°∞`À ÉèÏ„^ŒÑ¨^Œ=∂ã¨=∞O^Œ∞ ã≤kÌq<åÜ«∞‰õΩxÑ¨Ól™êÎ~°∞. Pâ◊fi
Ü«Ú[ =∂ã¨=∞O^Œ∞ HõÑ¨sÌâ◊J#∞¿Ñ~°∞`À, HÍsÎHõOÖ’ „HõHõ~°K«`«∞s÷„=`«O,
=∂~°jæ ~°¬OÖ’ K«`∞« ~°fi~°¬ „=`«O, Ñ¨Ù+¨ºOÖ’ qÑ¶∞¨ flq<åÜ«∞Hõ„=`«O, =∂Ñ¶∞¨ OÖ’
ãÖHõ+¨ìÇ¨Ï~° QÆ}Ëâ◊„=`«O, á¶êÅ∞æ}OÖ’ _è»∞O_ô q<åÜ«∞Hõ„=`«O KÕ™êÎ~°∞.
=∞OQÆà"◊ å~°=Ú K«`∞« s÷ ukä`À Hõeã≤ =zÛ#KÀ ^•xx JÇ¨ÏOHÍ~° K«`∞« i÷QÍ
K≥áêÎ~∞° . Wu KåÅ Ñ¶Å¨ ^•Ü«∞Hõ "≥∞#ÿ kQÍ „Ñ¨fu. JÖÏˆQ Pk"å~°=Ú<å_»∞
=KÕÛ K«`«∞i÷‰õÄ_® Ñ¶¨Å^•Ü«∞Hõ "≥∞ÿ#^Õ.
434 QÀÑ¨Ù~°O....
990. "Õ^•OQÆ=ÚÅ∞ Zxfl ? Jq Uq ?
"Õ^•OQÆ=ÚÅ∞ 6 Jq 1 tHõΔ: "Õ^Œ=∞O^Œe JHõΔ~°=ÚÅ#∞, ã¨fi~°=Ú
Å#∞ LK«Ûiù OK«∞sux q=iOz K≥¿ÑÊk. 2."åºHõ~} ° =Ú:ã¨∞â◊|,ú JÑ¨â|◊ ú
=ÚÅ#∞ É’kèOK«∞#∞. 3.Kè«O^Œã¨∞û :=∞O„`«=ÚÅO^Œ∞QÆÅ =$`«Î qâı+¨=Ú
Å#∞ `≥eÜ«∞KÕÜÚ« #∞. 4. x~°∞Hõ=Î Ú : =∞O„`«=ÚÅO^Œ∞ QÆÅ Hõi#î Ñ¨^=Œ ÚÅ
ÉèÏ==Ú#∞É’kèOK«∞#∞. 5. *’ºu+¨=Ú : PÜ«∂HÍÅ=ÚÅO^Œ∞ KÕÜ«∞=Å
ã≤# Ü«∞[˝Ü«∂QÍk q^èŒ∞Å‰õΩ ãÖ|OkèOz# HÍÅ qâı+¨=ÚÅ#∞ `≥eÜ«∞
KÕÜÚ« #∞. 6.HõÅÊ=Ú : =∞O„`«=ÚÅ∞ÑïOî K«∞K«∂ KÕÜ∞« =Åã≤# HÍ~°º„Hõ=∞
7 =ÚÅ#∞ É’kèOK«∞#∞. LÑ¨x+¨`«∞ÎÅ∞:LÑ¨x+¨`«∞ÎÅ‰õΩ =∞~˘Hõ¿Ñ~°∞ "Õ^•O`«
=ÚÅ∞. P`«‡, J<å`«‡, r=Ù_»∞, r"Õâfi◊ ~°∞Å ãÖ|O^è=Œ Ú "≥Ú^ŒÅQÆ∞ „Ñ¨âfl◊ Å
QÆ∞iOz K«~Û° Å∞ [~°∞Ñ¨QÍ ÅaèOz# ["å|∞ÖË LÑ¨x+¨`∞« ÅÎ ∞ Wq 108QÍ
¿Ñ~˘¯<åfl~°∞. WO^Œ∞ 10 LÑ¨x+¨`«∞ÎÅ∞ =∂„`«=Ú â◊OHõ~åKå~°∞ºÅ"åi
HÍÅ=Ú# JOwHÍ~°=Ú á⁄Ok#@∞¡ `≥eÜ«ÚK«∞#flk.
991. ^Õ=Ü«∞[˝O ("≥·â◊fi^Õ=O) J#QÍ Uq∞\˜ ?
U =∞Ç¨â◊H˜Î ^ŒÜ«∞=Å¡ =∞#O J#flO uO@∞<åfl"≥∂ P =∞Ç¨â◊H˜ÎH˜
ÖË^• P Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~°∞#‰õΩ x"ÕkOz ÖË^• JiÊOz Hõ$`«[`˝ #« ∞ K«∂Ñ≤OK«_O»
HÀã¨"∞Õ D ^Õ=Ü«∞[˝O L^ÕtÌ OÑ¨|_çOk. ÑÖK« =∞Ç¨Ü«∞*Ï˝Å`À ‰õÄ_ç#^Õ
"≥·â◊fi^Õ=O Jx ÃÑ^ŒÌÅJaè„áêÜ«∞O. Wk QÆ$Ç¨ºyflÖ’HÍx, =∂=¸Å∞
JyflÖ’HÍx KÕÜ∂« Åx, JyflÖËHáõ È`Õ hà◊§Ö’QÍx, =\˜<ì ÅÕ ÃÑQ· Íx [~°∞Ñ¨Ù
HÀ"åÅx âßã¨#O. WO^Œ∞Ö’ ã¨=∞ã¨Î ^Õ=`«Å‰õΩ |e (Ñ¨Ó[) LO@∞Ok.
`å#∞ u#Hõ áÈ~Ú<å KÕÜ∂« Åx JÑ¨~å~°∞¯_»<åfl~°∞. "≥â· fi◊ ^Õ=O KÕÜ∞« HõáÈ`Õ
~À[O`å LÑ¨"åãÖ LO_®Å<åfl~°∞. nx=Å¡ PÇ¨~°â◊√kú U~°Ê_»∞`«∞O^Œx
ÃÑ^ŒÌÅ=∂@. Wk „á⁄^Œ∞Ì#fl, ™êÜ«∞OHÍÅO ‰õÄ_® LO@∞Ok. Q“`«=Úx
=∞`«„Ñ¨HÍ~°O "≥â· fi◊ ^Õ=OÖ’ Jyfl ^è#Œ fiO`«i qâıfi^Õ=ÙÅ „Ñ¨*ÏÑü ã≤fi+¨Hì $õ `ü
^Õ=`«Å‰õΩ Ñ¨Ó[Ü«ÚO_»QÍ =∞#∞=Ù„Ñ¨HÍ~°O Jyfl™È=Ú_»∞ JwflëÈ=ÚÅ∞
qâıfi^Õ=`«Å∞ ^è#Œ fiO`«i ‰õΩÇ¨ïJ#∞=∞u „Ñ¨*ÏÑü ^•º"åÑ¨$^ä∞Œ fiÅ∞ ã≤fi+¨Hì $õ `ü
"≥Ú^ŒÅQÆ∞ ^Õ=`«Å‰õΩ Ñ¨Ó[.
™êÜ«∞OHÍÅO ÉèÏ~°ºÜÕ∞ =∞O„`åÅ∞ ÖË‰õΩO_® KÕÜ«∞=K«Ûx LOk.
Wk "≥Ú^Œ\ ˜ =¸_»∞=~å‚Å"åi =∂@. q∞ye#"åiH˜ P ^Õ=`«Å#∞
LK«Ûiã¨∂Î z=~°#=∞ó JxKÕiÛ Ñ¨zÛ„^Œ"åºÅ`À KÕÜ∂« Åx=ÙOk. WO^Œ∞Ö’
QÀÑ¨Ù~°O..... 435
q∞#∞=Ú, Ãã#QÆ, H˘„~°Å∞, |\Ïh, LÑ¨ÙÊ, #∂<≥`À KÕã#≤ q, áê_≥á· È~Ú#
Ñ¨^•~å÷Å#∞ qãï˚OKåe. PÇ¨~°O JiÊOK«ÖËx"å_»∞ ÑÖ_»¡`ÀQÍx, "Õ~°∞
Å`À QÍx, hà◊§`À QÍx KÕÜ«∞=K«∞Û. "≥·â◊fi^Õ=O KÕÜ«∞ÖËHõáÈ`Õ HõhãÖ P
=∞O„`åÅ#∞ K«kq<å Ñ¶¨ÅO LO^Œ<åfl~°∞.
992. `åO|∂ÅO=Å¡ LÑ¨Ü≥∂QÆ=Ú L#fl^• ?
Éè’[#O `«~∞° "å`« `åO|∂ÅO "Õã∞¨ HÀ"åe. ãÖ™ê~° ã¨∞YO J#∞Éèí
qOKÕ@Ñ¨ÙÊ_»∞, x„^Œ#∞O_ç ÖËz#`«~°∞"å`«, ™êfl#O KÕã≤# `«~°∞"å`«,
Ü«Ú^ŒOú Ö’ ÑÖ_ç`« ã¨ÉÖíè ’¡ `åO|∂ÖÏxfl ¿ãqOKåÅx ÉèÏ=„Ñ¨HÍâ◊"å‰õΩ¯.
QÍÜ«∂Å`À ÉÏ^èÑŒ _¨ "Õ å~°∞, HõO\˜~ÀQÍÅ`À L#fl"å~°∞, q+¨,=¸~°Û,ù =∞^Œ,
HõΔÜ«∂k ~ÀQÍÅ`À ÉÏ^èŒÑ¨_Õ"å~°∞ "Õã¨∞HÀ‰õÄ_»^Œx JëêìOQÆ Ç¨Ï$^ŒÜ«∞O
K≥|∞`ÀOk.
Wk HÍ=∂xfl =$kúKãÕ ∞¨ OÎ k. <À\˜ J~°∞zx áÈQ˘_»∞`«∞Ok. âıë¡ ê‡xfl
áÈQ˘@ì_O» ,<åÅ∞Hõ#∞, WO„kÜ«∂Å#∞ x~°‡ÅOQÍ KÕÜ∞« _»O nx QÆ∞}ÏÅ∞.
r~°‚â◊HÎ̃H˜ =∞Ozk. Ñ¨ã¨∞Ñ¨Ù~°OQÆ∞`À ‰õÄ_ç# `≥Å∞Ñ¨Ù~°OQÆ∞ QÆey# P‰õΩÅ∞
=∞Oz=<åfl~°∞. WO^Œ∞Ö’ "Õ¿ã Hõqi, HõÑ,¨¶ Ñ≤`åÎÅ#∞, ã¨∞#flO "å`«âë¡ı ê‡Å#∞
Ç¨Ïi™êÎ~Ú. „á⁄^Œ∞Ì#fl áÈHõK≥Hõ¯ Z‰õΩ¯= "Õã¨∞HÀ"åe. =∞^è•ºÇ¨ÏflO Hõqi
ÃÇÏK«∞ÛQÍ "Õã¨∞HÀ"åe. ~å„uã¨∞#flO Z‰õΩ¯=QÍ#∞ LO_®e. P‰õΩÜ≥ÚHõ¯
`˘_çq∞ uO>Ë "åºkè, z=~°uO>Ë áêÑÖ, =∞^èŒºÖ’L#fl D<≥Å∞ #q∞e`Õ
|∞kúáÈ`å~Ú HÍ|\˜ì `˘_çq∞, z=iÉèÏQÆO, D<≥Å∞ ÖË‰Ωõ O_® K«∂ã¨∞HÀ"å
Åx ÉèÏ=„Ñ¨HÍâ◊ "åºYº, #q∞ÖË@Ñ¨ÙÊ_»∞, "≥Ú@ì"Ú≥ ^Œ@ =KÕÛ ~°ãO¨ q+Ö`À
ã¨=∂#O HÍ|@ì Lq∞‡"ÕÜ«∂e. Ô~O_»=™êi Hõ+¨ìOQÍ r~°‚O J=Ù`«∞Ok.
HÍ|\˜ì Jn Ñ¨xH˜~å^Œ∞. `«~°∞"å`« q∞OQÍe. J=∞$`«O`À ã¨=∂#O.
XHõ =Hõ¯`À `åO|∂ÅO P~ÀQÍºxflã¨∞ÎOk. Ô~O_»∞ =Hõ¯Å∞ Ñ¨xH˜~å^Œ∞.
=¸_»∞ =Hõ¯Å`À =∞Ozk. ã¨∞#flO LOz# P‰õΩ#∞ "Õã¨∞HÀ‰õÄ_»^Œ∞ Jx
Ñ¨~åâ◊~°∞x "å‰õΩ¯. *ÏlHÍÜ«∞, Å=OQÍÅ∞, Ñ¨K«ÛHõ~°∂Ê~°O, `«HÀ¯ÅO,
q∞iÜ«∂Å∞, =Hõ¯`À ‰õÄ_ç# ÖË`« `«=∞Å áê‰õΩÅ∞ "Õã¨∞HÀ"åe. =\˜ì
=Hõ¯Å∞ u#‰õÄ_»^Œ∞. =ÚO^Œ∞ =Hõ¯ "Õã¨∞‰õΩ#fl `«~°∞"å`« `«=∞Åáê‰õΩÅ∞
#=∞Å‰õÄ_»^∞Œ . ã¨∞#flO ÉÁ@# "Õe`ÀQÍx, =∞^èºŒ "ÕÅ∞`ÀQÍx ~åã¨∞HÀ"åe.
^•x=Å¡ PÜ«Ú~åÌÜ∞« O Ñ¶Å¨ O J<åfl~°∞. PHõe`À L#flÑ¨ÙÊ_»∞, qˆ~K«<åÅ‰õΩ
=∞O^Œ∞ "Õã¨∞‰õΩ#fl"å~°∞ "å_»‰õÄ_»^Œ∞.
436 QÀÑ¨Ù~°O....
993. ~°[ã¨fiÖÏ ^èŒ~å‡Å∞ Uq∞\˜ ?
„ã‘Î |Ü«∞@ L#flÑ¨Ù_»∞ ÃÑ‰õΩ¯ xÜ«∞=∂Å∞ áê\ÕKåÅx ^èŒ~°‡âßG
HÍ~°∞Å∞, "≥·^Œ∞ºÅ∞ QÆ\ ˜ìQÍ K≥áêÊ~°∞. W=hfl P~ÀQÍºxH˜ ãÖ|OkèOz#q.
=∞Oz ãÖ`å#O HõÅQÆ_»O HÀãÖ D xÜ«∞=∂Å#∞ áê\ÕKåÅ<åfl~°∞.
|Ü«∞@ L#fl„ã‘Î`À Hõe¿ã^˘OQÆ, P"≥∞`À =∂\Ï¡_ç`Õ ã≤QÆ∞æHõÅ"å_»∞,
P"≥∞ P ~ÀAÖ’¡ ™êfl#O KÕ¿ãÎ Ñ¨~°∞Ñ¨_ç K«xáÈÜÕ∞"å_»∞, `«ÅO|∞ áÈã¨∞
‰õΩO>Ë âıfi`« (ÉÁe¡) ‰õΩ+¨ª "≥Ú^ŒÅQÆ∞ ~ÀQÍÅ`À Ñ¨Ù>Ë"ì å_»∞, <ÕÅg∞^Œ ~åã≤#KÀ
|@ì`Å« HõÅ"å_»∞, HÍ@∞Hõ ÃÑ@∞ì‰Ωõ O>Ë QÆ∞_ç"¤ å_»∞, ÑÖ_»∞`¡ À=Ú‰õΩO>Ë Ñ¨ÙÑ≤Ê
8 ^ŒO`åÅ∞ Hõey#"å_»∞, ‰õΩ\ì̃`Õ #ãÖÑ¨Ù‰õΩ_»∞, P‰õΩÅ`À hà◊√§`åy`Õ Ñ≤zÛ
"å_»∞, `åà◊√§¿Ñx`Õ LiáÈã≤H˘x áÈ=Ù"å_»∞, z#flK≥O|∞`À `åy`Õ
=∞~°∞QÆ∞A˚"å_»∞, W\Ï¡ K≥_¤» ãÖ`å#O HõÅ∞QÆ∞`«∞O^Œx ÃÑ‰õΩ¯ xÜ«∞=∂Å#∞
K≥Ñ≤ÊOk Ü«∞Aˆ~fi^ŒO.
ÃÑx· Ü«∞=∂Å#∞ =¸_»∞ ~ÀAÅ∞ áê\ÕKåe. KÕ`∞« Å`ÀQÍx, xÑ¨ÙÊÖ’
"ÕÜ∞« x =¸‰õΩ_»∞Ö’QÍx hà◊√¡ `åQÍe. W`«_Î ç áê„`«Ö’ h\˜x `åQÆ=K«Ûx,
|@ìÅ∞ L`«‰õÄ¯_»^Œx, <åÅæ=~ÀA# =_»∞¡^ŒOKåÅx |$Ç¨Ï^•~°}ºHõ LÑ¨
x+¨`«∞Î K≥|∞`ÀOk. <ÕÅÃÑ· Ñ¨_»∞HÀ"åe. Ñ¨QÆÅ∞ x„^ŒÑ¨xH˜~å^Œ∞. =∂OãÖ
u#‰õÄ_»^Œ∞. „QÆÇ¨Å#∞ K«∂_»‰õÄ_»^Œ∞. QÆ\ ì̃QÍ #=fi‰õÄ_»^Œ<Õ xÜ«∞=∂Å∞
=ã≤+¨ª^èŒ~°‡ ã¨∂„`å Å∞ÅÖ’L<åfl~Ú.
KÕu<Õáê„`«QÍ KÕã∞¨ H˘x Éè∞í lOK«=K«Ûx ÅÑ¶Ú¨ Ç¨s`« ã¨‡ $u. ~°[ã¨fiÅ
„ã‘ÅÎ ∞ XHõixXHõ~∞° `åHõ‰Äõ _»^∞Œ . ^Àã≤e`ÀQÍx, W#∞Ñ¨áê„`«`ÀQÍx h\˜x
`åQÍÅx ~åyáê„`«`À `åQÆ‰Äõ _»^xŒ "≥M· Ï#ã¨º QÆ$Ç¨Ïº ã¨∂„`åÅ∞Ö’ LOk.
hà◊√§ áÈã¨∞‰õΩ#fl `«~åfi`« JO>Ë <åÅæ=~ÀA# W`«~∞° Å`À =∂\Ï¡_‰» Ωõ O_®
`«# Éè~í =Î° ÚMÏ<Õfl K«∂_®Å<Õ xÜ«∞=∞O=ÙOk J\˜ì ãÖ^Œ~ƒ° Où Ö’ U Ñ¨Ù~°∞+¨μ}˜‚
K«∂¿ãÎ J\˜ìãÖ`å#"Õ∞ HõÅ∞QÆ∞`«∞O^Œx âß„™êÎÅ∞ K≥|∞`«∞<åfl~Ú.
994. 'N—HÍ~°O J#QÍ Uq∞\˜ ?
''N—— ÅH©;„Ñ¨^Œ"≥∞ÿ#k, =∞OQÆà◊Hõ~°"≥∞ÿ#k, =∞OQÆà◊Hõ~°"≥∞ÿ#k, "≥∂HõΔ
^•Ü«∞Hõ"∞≥ #ÿ k. NHÍ~°=Ú# â◊=~°,‚ ~ˆ Ñ¶,¨ D HÍ~°=ÚÅ∞KÕi, N J~Ú#k.
â◊=~°‚ D HÍ~°=ÚÅ‰õΩ ÅH©;^Õq Jkè^Õ=`«. ˆ~Ñ¶¨=Ú#‰õΩ JyflQÆ^Õ=Ù_»∞
^Õ=`«. '„tÜ«∞q∞KÕÛ^Œ∞Ì `åâ◊<å`ü— J#∞Ñ¨Ù~å} =K«<å#∞™ê~°OQÍ 'Jyfl—Ü«¸
ÅH©; „Ñ¨^∞Œ _Õ, â◊√ÉèHí ~õ ∞° _Õ. WÖÏ NÖ’ QÆÅ =¸_»∞ =~°=‚ ÚÅ‰õΩ â◊√Éè^í =Õ `«ÖË
QÀÑ¨Ù~°O..... 437
HÍ~°‰õΩ Öˇ·i. 'â◊—=~°‚=Ú#‰õΩ „QÆÇ¨ÏO QÆ∞~°∞_»∞. 'ˆ~Ñ¶¨— 'D— HÍ~°=ÚÅ‰õΩ
„QÆÇ¨Å∞ 'QÆ∞~°∞_»∞— 'â◊√„‰õΩ_»∞— QÆ∞~°∞,â◊√„Hõ „QÆÇ¨Ï=ÚÅ∞ Ô~O_»∂ â◊√ÉèíHõ~°∞ÖË
HÍ=Ù# 'N— â◊√ÉèÏxfl ã¨∂zã¨∞ÎOk. â◊√ÉèÏxfl HÀ~°∞`«∞Ok. xÑ¶¨∞O@∞=ÙÖ’
'Hõ=∞ÖÏ N~°›i„Ñ≤Ü«∂— Jx LOk. ÅH©; <å=∞=ÚÅÖ’ 'N— XHõ\ ˜ Jx
`≥eÜ«ÚK«∞#flk. HÍ=Ù# â◊√Éèí"åK«Hõ"≥∞ÿ#k.
Wxfl q^è•Å∞QÍ N ã¨~°fi„âı+¨ì"åK«Hõ"≥∞ÿ#k. „Ñü â◊√ÉèíHÍ~°º=Ú#‰õΩ,
NHÍ~°=Ú `«Å=∂xHõ"≥∞ÿ "≥Å∞Q˘O^Œ∞K«∞#flk. N â◊√Éèíã¨∂zHõÜÕ∞ HÍ^Œ∞,
Q“~°= „Ñ¨^Œ"≥∞ÿ#k ‰õÄ_®. U =∞`«=∞O^≥·##∂, U „áêO`«=Ú#O^≥·##∂,
U ÉèÏ+¨Ü«∞O ^≥·##∂ N J#∞Ñ¨^ŒO Q“~°= ã¨∂K«HõOQÍ, â◊√Éèíã¨∂K«HõOQÍ
"å_»∞`«∞O\Ï~°∞. nxx |\˜ì NHÍ~°=Ú#‰õΩ ZO`«\ ˜ L#fl`«"≥∞ÿ# ™ê÷#
=Ú#fl^À J~°÷=∞=Ù`«∞Ok.
995. N Hõ$+¨μ‚x ¿Ñ~°∞¡ Uq∞\˜ ?
ã¨[˚#∞Å#∞ `«# QÆ∞}ãÖÑ¨^ŒKÕ`« ~°q∞OÑ¨*Ë™êÎ_»∞ HÍ|\˜ì ~å=Ú_»∞.
|ÅOÖ’ Jkè‰õΩ_»∞ HÍ|\˜ì |Å∞_»∞. JO^ŒiH© SHõ=∞`«ºO ãÖHõi¬™êÎ_»∞
HÍ|\˜ì ãÖHõ~°¬}∞_»∞. ^•fiÑ¨~°Ü«ÚQÆOÖ’ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ Hõ$+¨‚=~°‚OÖ’ WÖÏ
l#‡OKå_»∞ QÍ|\˜ì Hõ$+¨μ_‚ ∞» . =ã¨∞^Õ=ÙxH˜ [x‡OKå_»∞ HÍ|\˜ì "åã¨∞^Õ=Ù_»∞,
#O^Œ∞x WO@ ÃÑiQÍ_»∞ QÍ|\˜ì #O^Œ#O^Œ#∞_»∞, PÜ«∞# KÕã≤#
Hõ$`åºÅ#∞|\˜ì, QÆ∞}Ïxfl |\©ì QÀ=~°ú#∞_»∂, QÀqO^Œ∞_»∂ WÖÏO\˜ Z<Àfl
¿Ñ~°¡`À Hõ$+¨μ‚_»∞ Ñ≤Å∞=|_»∞`«∞<åfl_»∞. ''W`«_»∞ N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_Õ Jx
`≥Å∞ã¨∞H˘x ÃÑOK«∞—— Jx Hõ$+¨μ‚xH˜ <å=∞Hõ~°}O [iÑ≤# QÆ~åæKå~°∞º_»∞
#O^Œ∞xH˜ D q+¨Ü«∂Å#∞ `≥eÜ«∞*Ëâß_»∞.
996. náê~å^èŒ#–Ñ¨Ó*Ï ã¨=∞Ü«∞O xÜ«∞=∞ x|O^èŒ#Å∞ ?
nÑÖ Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡ ã¨fi~°∂ÑÖ, náê~å^èŒ# KÕÜ«∞‰õΩO_® ^Õ=`å~å^èŒ#
KÕ‰Äõ _»^∞Œ .™ê^è•~°}OQÍ Ñ¨Ó[ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ~Ô O_»∞ nÑ¨ÑÙ¨ ‰õΩO^≥Å∞ "å_®e.
XHõ\‰˜ Äõ _® "å_»=K«∞Û. „Ñü ‰õΩO^≥Ö’ ~Ô O_Õã≤ =`«∞ÅÎ ∞ LO_®e. „Ñü~ÀE
HÍe#=`«∞ÎÅ∞, q∞ye# #∂<≥ fã≤"Õã¨∂Î LO_®e. H˘O`«=∞Ok XH˘¯Hõ¯
^Õ=ÙxH˜ XH˘¯Hõ¯ #∂<≥ "å_®Åx J#∞‰õΩO\Ï~°∞. HÍh Wk ã¨~Ô #· k HÍ^Œ∞.
Ñ¨Ó*Ï=∞Ok~°OÖ’ náê~å^èŒ#‰õΩ XˆH#∂<≥#∞ "å_®e. P=Ù<≥~Úº
JxflO\˜HõO>Ë „âı+¨ª"≥∞ÿ#k. Wk ~ÀE "å_»_®xH˜ gÅ∞HÍHõáÈ=K«∞Û.
#∞=ÙfiÅ#∂<≥ JO^Œ~∞° ^Õ=Ùà◊§‰õÄ =∞Ozk. =∞OQÆàH◊ ~õ "° ∞≥ #ÿ k, P~ÀQÆºHõ~°
438 QÀÑ¨Ù~°O....
"≥∞ÿ#k, "Õ~°∞â◊#QÆ, iÃÑ¶·<£¤P~ÚÖò, _®ÖÏ¤Å =O\˜q náê~å^èŒ#‰õΩ Ñ¨xH˜
~å=Ù. Ñ¨Ó[ =∞^è•ºÇ¨ÏflO Ö’Ñ¨Ù# Éè’[<åxH˜ =ÚO^Œ∞ ZÑ¨ÙÊ_≥<· å KÕÜ∞« =K«∞Û.
L^ŒÜ«∞O "å`å=~°}O „Ñ¨âßO `«OQÍ, PÇ¨¡^ŒHõ~°OQÍ LO@∞Ok HÍ|\˜ì
Ñ¨Ó[‰õΩ =∂#ã≤Hõ „Ñ¨âßO`«`« HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. ã¨∂~Àº^ŒÜ∞« OÖ’Ñ¨Ù Ü≥∂QÍã¨
<åÅ∞,™êfl#O,[ÑÖ,^è•º#O, ™ÈÎ„`«áê~îO° , ã¨∂~Àº^ŒÜ∞« O"Õà◊ ãÖ^èºŒ , Pk`«º
Ç¨Ï$^ŒÜ«∞OÑ¨@#O, ã¨∂~Àº^ŒÜ«∞O `«~åfi`« Ñ¨Ó[, x"Õ^Œ#, =∞OQÆà◊Ç¨~°u
=ÚyOz ‰õΩ@∞O| ã¨Éèí∞ºÅ∞, |O^èŒ∞q∞„`«∞Å‰õΩ f~°÷„Ñ¨™ê^•Å∞ W"åfie.
997. ^Õ"åÅÜ«∞ ^Œ~°≈#O, KÕÜ«∞=Åã≤# q^èŒ∞Å∞ ?
9 "≥Ú^Œ@ Ñ¨Ù+¨¯i}˜#k, ÖË^• ‰õΩàÏ~Úh~°∞`À J~Ú<åã¨~ˆ HÍà◊√§ Hõ_∞»
‰õΩ¯x `«Åg∞^Œ hà◊√§K«Å∞¡HÀ"åe. ÉÁ@∞ìÃÑ@∞ìH˘x ˆHΔ„`«áêÅ‰õΩ_çx ^Œi≈O
Kåe. QÆ∞_çH˜ „Ñ¨^HŒ }Δ˜ O `«~∞° "å`« ^èfiŒ [ãÖÎ ÉèOí =ÚO^Œ∞ ™êëêìOQÆ#=∞™ê¯~°O
K≥Ü«∂ºe. J@∞`«~°∞"å`« =ÚY=∞O_»ÑÖÖ’ QÆ~°∞_»∞x ÖË^• #Okx ÖË^•
PO[<ÕÜ«Úx ^Œi≈OKåe Jkqëê‚fiÅÜ«∞"≥∞ÿ`Õ, J^Õã¨=∞Ü«∞OÖ’ PàÏfi~°∞
Å#∞ ^Œi≈OKåe. `«~∞° "å`« J=∞‡"åix ^Œi≈Oz ^•fi~°áêÅ‰õΩÅ‰õΩ #=∞ã¨¯
iOz QÆ~ƒ° Qù ∞Æ _çÖ’ ™êfiq∞x (=¸Åq~å@∞ì#∞) Ñ¨ÓlOKåe. ÉèHí `Î˜ À ™êfiq∞
™êfiÜ«∞~°∂Ñ¨^è•º#O K≥Ü«∂ºe. ™êfiq∞ =∞OQÆà◊Ç¨~°uH˜ #=∞ã¨¯iOz,
f~°÷„Ñ¨™ê^•Å∞ fã¨∞H˘x, =ÚY=∞O_»ÑÖÖ’ HÍ¿ãÑ¨Ù ‰õÄ~°∞Ûx =∂#ã≤Hõ
„Ñ¨âßO`«`«#∞ J#∞ÉèíqOz, `«^Œ∞Ñï "≥Å∞ÑëH˜ ~å"åe. QÆ∞_çÖ’ ZÑ¨ÙÊ_»∞
Ñ¨_ç`Õ JÑ¨ÙÊ_»∞ QÆO@Å∞ „"≥∂yOK« ‰õÄ_»^Œ∞. Éèí‰õΩÎÅ ^è•º<åxH˜ ÉèíOQÆO
HõeyOK«‰õÄ_»^Œ∞. WÖÏ KÕ¿ãÎ ^Õ"åÅÜ«∞ ^Œ~°≈#O =∞#âß≈Ouxã¨∞ÎOk.
998. ëÈ_»â◊ QÆ}Ñ¨`«∞Å∞ J#QÍ Z=~°∞ ?
1. „|Ç¨Ï‡QÆ}Ñü 2. qÑ¶¨∞flQÆ}Ñü 3. ¿ÇÏ~°O| QÆ}Ñü 4.
ÅH©;QÆ#Ñ¶ü 5. =∞Ç¨QÆ}Ñü 6. `åO_»= QÆ}Ñü 7. _è»∞O_ô QÆ}Ñü
8. kfi=ÚYQÆ}Ñü 9. „u=ÚY QÆ}Ñü 10. Ü≥∂QÆQÆ}Ñü 11. =Å¡Éèí
QÆ}Ñü 12. Ç¨Ïi„^• QÆ}Ñü 13. LzÛù+¨ì QÆ}Ñü 14. g~°QÆ}Ñü
15. q[Ü«∞ QÆ}Ñü 16. ã≤^Œú QÆ}Ñü.
999. UHõqOâ◊u QÆ}Ñ¨`«∞Å∞ (21) J#QÍ Z=~°∞ ?
1. ÅH©;QÆ}Ñü 2. ã≤kQú }Æ Ñü 3. zO`å=∞}˜ QÆ}Ñü 4. UHõÔŒ `«
QÆ}Ñü 5. =„Hõ`«∞O_» QÆ}Ñü 6. ÅH©;„Ñ¨^Œ QÆ}Ñü 7. xO| QÆ}Ñü
8. ÅOÉ’^Œ~°QÆ}Ñü 9. |∞∞}q"≥∂K«# QÆ}Ñü 10. â◊√Hõ¡ QÆ}Ñ¶ü 11.
QÀÑ¨Ù~°O..... 439
^èŒ∂„=∞QÆ}Ñü 12. Hõ$+¨‚QÆ}Ñü 13. ~°HõÎQÆ}Ñü 14. ã¨∞=~°‚QÆ}Ñü
15. q+¨μQ‚ }Æ Ñü 16. xifiÑ¶∞¨ fl QÆ}Ñü 17. qHõ@QÆ}Ñü 18. ÉÏÅK«O„^Œ
QÆ}Ñü 19. JO|~°QÆ}Ñü 20. ÉÏÅQÆ}Ñü 21. â◊H˜Î QÆ}Ñü.
1000. K«`«∞ãπ „uOâ◊`ü 34 QÆ}Ñ¨`«∞Å∞ Z=~°∞ ?
1. ÉÏÅQÆ}Ñü 2. `«~°∞} QÆ}Ñü 3. ÉèíHõÎQÆ}Ñü 4. g~°QÆ}Ñü
5. â◊H˜ÎQÆ}Ñü 6. kfi[QÆ}Ñü 7. ã≤^ŒúQÆ}Ñü 8. LzÛù+¨ìQÆ}Ñü 9.
qÑ¶¨∞fl QÆ}Ñü 10. H˜Δ„Ñ¨QÆ}Ñü 11. ¿ÇÏ~°O|QÆ}Ñü 12. ÅH©;QÆ}Ñü
13. =∞Ç¨QÆ}Ñü 14. q[Ü«∞QÆ}Ñü 15. #$`«º QÆ}Ñü 16. T~°úfi
QÆ}Ñü 17. UHÍHõΔ~° QÆ}Ñü 18. =~° QÆ}Ñü 19. „`«HõΔ~°QÆ}Ñü 20.
H˜Δ„Ñ¨`«„Ñ¨^•Ü«∞Hõ QÆ}Ñü 21. Ç¨Ïi„^•QÆ}Ñü 22. UHõ^ŒO`« QÆ}Ñü
23. ã¨$+≤ì QÆ}Ñü 24. L^ŒÌO_» QÆ}Ñü 25. |∞∞}q"≥∂K«# QÆ}Ñü
26. _è»∞O_ç QÆ}Ñü 27. kfi=ÚY QÆ}Ñü 28. „u=ÚY QÆ}Ñü 29.
ã≤OÇ¨ÏQÆ}Ñü 30. Ü≥∂QÆQÆ}Ñü 31. ^Œ∞~åæ QÆ}Ñü 32. ãÖHõ@ Ç¨Ï~°
QÆ}Ñü 33. =Å¡ÉèíQÆ}Ñü 34. ã≤kú |∞kú QÆ}Ñü.
1001. â◊‰õΩ#O ÉÏQÍÖË#Ñ¨Ù_»∞, UO KÕÜ«∂e ?
™ê^è•~°}"≥∞#ÿ Ñ¨#∞Å∞, x`«ºHõ$`«º=ÚÅ q+¨Ü∞« =ÚÅÖ’ Ñ¶~¨ "° åÖË^∞Œ .
HÍh, =ÚYº"≥∞ÿ# Ñ¨#∞Åg∞^Œ |Ü«∞Å∞^Õˆ~@Ñ¨C_»∞ ^Œ∞â◊≈‰õΩ#=ÚÅ∞
Hõey#Ñ¨Ù_»∞ H˘kÌ¿ãÑ¨Ù Py, HÍà◊√§KÕ`∞« Å∞ Hõ_∞» QÆ∞H˘x, <À\’¡ hà◊√§áÈã¨∞H˘x
=¸_»∞™ê~°∞¡ Lq∞‡"ÕÜ∂« e. h\˜`À Hõà§◊ #∞ `«∞_»∞K«∞H˘x Ñ¨Ó*Ï=∞Ok~°=Ú
=^ŒÌ ÖË^• ZHõ¯_» L<åflã¨~ˆ `«∂~°∞Êkâ◊QÍK«∂ã¨∂Î `«=∞ W+¨^ì =Õ `«#∞ ã¨‡iOK«∞
H˘x, |Ü«∞Å∞ ^Õ~åe. XHõ\H˜ ˜ ~Ô O_»∞™ê~°∞¡ |Ü«∞Å∞^Õ~Q° Í<Õ ^Œ∞â◊≈‰õΩ#=ÚÅ∞
Z^Œ∞Ô~·`Õ P Ñ¨x JÑ¨Ê\˜H˜ PÑ¨@O =∞Ozk.
1002. K≥_»∞ HõÅÅ∞ =zÛ#Ñ¨Ù_»∞ UO KÕÜ«∂e ?
^Œ∞ã¨fiÑ¨fl=ÚÅ∞ Hõey#Ñ¨Ù_»∞ P Hõey# ã¨=∞Ü«∂xfl |\˜ì Ñ¶ë`«=Ú
LO@∞Ok. `≥Å¡"å~°∞*Ï=Ú# HõeˆQ Ñ¶ë`åÅ∞ ã¨`«fi~°OQÍ Ñ¶ëOK«∞#∞.
~å„u"Õà◊ =KÕÛ HõÅÅ Ñ¶e¨ `«O H˘O`« PÅã¨ºOQÍ LO@∞Ok. J<å~ÀQÆºO`À
L#flÑ¨Ù_»∞ XˆHq+¨Ü«∞O QÆ∞iOz, Z‰õΩ¯=QÍ PÖ’zOKÕ@Ñ¨C_»∞ P q+¨
Ü«∂Å∞ ã¨fiÑ¨flOÖ’=¿ãÎ ÃÑ^ŒÌQÍ ^À+Ö LO_»^Œ∞. JÖÏHÍ‰õΩOP `«#‰õΩ
ÖË^• `«#"åiH˜ W|ƒOk L#fl@∞ì ÖË^• ã¨fiÑ¨fl âßGO „Ñ¨HÍ~°O ^Œ∞+¨Êeù `åÅ∞
HõeyOKÕ HõÅÅ∞ =zÛ#Ñ¨Ù_»∞ "≥O@<Õ x„^Œ"Õ∞ÖÁ¯O>Ë, ^Œ∞~åæ J=∞‡"åix
440 QÀÑ¨Ù~°O....
ã¨‡iOK«∞HÀ=@O KÕ¿ããÎ i¨ áÈ`«∞Ok. =∞~°ã\¨ ~˜ ÀA L^ŒÜ∞« O `«Å™êfl#OKÕã,≤
HõhãÖ =¸_»∞~°HÍÅ #∂<≥Å∞ (L^•:– P=Ù<≥~Úº, #∞=ÙfiÅ#∂<≥, P=Ú
^Œ=Ú) HõeÑ≤ g∞W+¨ì^Õ=`«=ÚO^Œ∞ nÑÖ "≥eyOKåe. ^Œ∞ã¨fiÑ¨fl ^À+¨Ñï
Ç¨~°O HÀãÖ LÑ¨CÖË^• QÆ∞=∞‡_çHÍÜ«∞ ÖË^• x=∞‡HÍÜ«∞ Ñ¨Ó[ã¨=∞Ü«∞OÖ’
JK«Û@ LOz `«~åfi`« ^Œ∂~°OQÍ áê~°"ÕÜ«∂e.
1003. Ü«∂„`«‰õΩ "≥o`Õ áê„`«Å∞ `Õ"åe x[=∂ ?
„áêp# HÍÅOÖ’ f~°Ü ú ∂« „`«Å‰õΩ "≥àÏ¡ÅO>Ë J^˘Hõ ÃÑ^ŒÌ `«Ò« QÆOQÍ
0 LO_Õk. HÍe#_»H#õ ÖË^• Z_»|¡ O_çÃÑ· ÖË^• QÆ∞„~°ÑÙ¨ ™êfisKÕã∂¨ Î Ü«∂„`«Å‰õΩ
"≥à§ı "å~°∞.^•iÖ’ J=ã¨~"° ∞≥ #ÿ u#∞|O_®~åÅ∞ fã¨∞‰õΩ"≥o§<å Jq H˘O`«
HÍÅ"Õ∞ =™êÎ~Ú. HÍ|\˜ì `«~°∞"å`« Éè’[# J=ã¨~åÅHÀãÖ `å=Ú L#fl
„áêO`«OÖÖ’ J=ã¨~°"≥∞ÿ# áê„`«Å∞, ™ê=∂„y H˘#∞QÀÅ∞KÕã≤, "å\˜
P^è•~°OQÍ =O@ KÕã∞¨ H˘<Õ"å~°∞. u~°∞QÆ∞ „Ñ¨Ü∂« }OÖ’ P áê„`«Å∞ JK«@
=ke"ÕÜ∞« ÖËHõ â◊HQÎ˜ ÅÆ "å~°∞ fã¨∞H˘x=KÕÛ"å~°∞. H˘O^Œ~∞° JHõ¯_Õ Z=iÔH<· å
^•#O KÕ¿ã"å~°∞. Ñ¨^ÕÑ¨^Õ J<ÕHõ=∞Ok JÖÏKÕÜ«∞_»O=Å¡ "å_»∞HõÖ’
Ü«∂„`«‰õΩ "≥o`Õ áê„`«`Õ"åe Jx <å#∞_ç U~°Ê_çOk. `Õ"åeû#
J=~°OÖË^Œ∞. HÍx g∞~°∞ "≥o¡# Ñ¨q„`« ã¨÷ÅOÖ’ ã¨÷ÅÑ¨Ù~å}O, W+ì̈^Õ=`«Å
„Ñü=∞Å∞, JK«Û\˜ f~°÷„Ñ¨™ê^Œ, ‰õΩO‰õΩ=∞ "≥Ú^ŒÖˇ·#q `≥K«∞Û‰õΩO>Ë
ãïáÈ`«∞Ok.
1004. „Ñ¨ÑÖK«OÖ’ Ñ¨q„`«"≥∞ÿ# =ã¨∞Î=ÙÖËq ?
„Ñ¨ÑÖK«OÖ’ 1. QÆOQÍ[ÅO 2. JyflÇ¨ÏŸ„`«∞_»∞ 3. ^Œ~°ƒùÅ∞ 4.
qÉèí∂u Wq Ñ¨q„`«"≥∞ÿ#q. Jyfl–^Õ=`«Å‰õΩ Ç¨Ïqã¨∞û #OkOK«∞@KÕ
Ñ¨q„`«∞_»∞. ^Œ~ƒ° Åù ∞– QÆ~∞° `«‡O`«∞xKÕ J=∞$`«O ÃÑ@ì|_»∞@KÕ Ñ¨q„`«"∞≥ #ÿ q.
QÆOQÍ[ÅO – QÀ=ÚY =Ú#∞O_ç =K«∞Û@<Õ Ñ¨q„`«"∞≥ #ÿ k. qÉè∂í u–t=Ùx
^è•~°}KÕ Ñ¨q„`«"≥∞ÿ#k.
1005. Ñ¨Ó[ „áê~°OÉèí=Ú#‰õΩ =ÚO^Œ∞ áê\ÕK«=Åã≤# Hõhã¨
xÜ«∞=∂Å∞ `≥ÅÑÖ_ç ?
=∞QÆ"åi q+¨Ü∞« OÖ’ x`«ºO `«Å™êfl#OKÕã≤ Ñ¨Ó[‰õΩ LÑ¨„Hõq∞OKåe
J<Õ xÜ«∞=∞O=ÙOk. P_»"å~°∞ Hˆ =ÅO â◊√„Hõ"å~°O `«ÅO@∞áÈã¨∞HÀ"åe.
q∞ye# ~ÀAÅÖ’ Ñ¨ã∞¨ Ñ¨Ùhà◊√§ <≥u#Î K«Å∞¡HÀ"åe. Ñ¨Ó[‰õΩ „Ñ¨`ºÕ Hõ =GO
QÀÑ¨Ù~°O..... 441
„Ñü~ÀE LuH˜P~°"ãÕ ∞¨ HÀ"åe. Ñ¨Ó[‰õΩ LÑ¨„Hõq∞Oz#k "≥Ú^ŒÅ∞ Ñ¨Ó[
JÜÕ∞º=~°‰õΩ =∞#‰õΩ HÍ=Åã≤# ™ê=∂„y „Ñ¨Hõ¯<Õ =ÙOK«∞HÀ"åe. Ñ¨Ó[
=∞^èŒºÖ’ ÖË=‰õÄ_»^Œ∞. =∞iÜ«Ú ~Ú`«~° q+¨Ü«∂Å QÆ∞iOz K«iÛOK«
‰õÄ_»^∞Œ . náê~å^è#Œ , x"Õ^#Œ , ÉèHí ÖÎ˜ xË Ñ¨Ó[Å∞ =º~°O÷ . Jã¨#O "Õã∞¨ H˘x
‰õÄ~ÀÛ"åe. =∞#HõO>Ë =Ù#fl`« Pã¨#Og∞^Œ ^Õ=Ù_»∞ =ÙO_®e. Ñ¨Ó*Ï
ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ~Ú`«~∞° Å‰õΩ #=∞ã¨¯ iOK«~å^Œ∞. =∞QÆ"å~°∞ â‹=· ÙÅ∞ qÉè∂í u,
"≥+· =‚¨ ÙÅ∞ <å=∞O ÃÑ@∞ìHÀ‰õΩO_® Ñ¨Ó[KÕÜ∞« ~å^Œ∞. P_»"å~°∞ #∞^Œ∞@ ‰õΩO
‰õΩ=∞, HÍà◊§‰õΩ Ñ¨ã∞¨ Ñ¨ÙÖË‰Ωõ O_® Ñ¨Ó[KÕÜ∞« ~å^Œ∞. HÍ=Ù# Ñ¨ã∞¨ Ñ¨Ù ‰õΩO‰õΩ=∞
^è•~°} „ã‘ÎÅ‰õΩ `«Ñ¨Êxãï. Ñ¨Ó*Ï ã¨=∞Ü«∞OÖ’ P_»"å~°∞ ÉÁ@∞ìaà◊¡Å∞
^èiŒ OK«∞@ „âıÜ∞« ã¨¯~°O HÍ^Œ∞. Ñ¨Ó[KÕã#≤ `«~∞° "å`« Pã¨#OfÜ«∞HõáÈ~Ú<å,
x„^Œ#∞O_ç ÖË=QÍ<Õ Ñ¨Hõ¯|@ìÅ∞ fÜ«∞HõáÈ~Ú<å ^Œi„^ŒO =ã¨∞ÎOk. Jx
ÃÑ^ŒÌÅ∞ K≥|∞`å~°∞.
1006. N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x ÉÏÖÏr Jx ZO^Œ∞‰õΩ JO\Ï~°∞?
N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞x `˘e~ÀAÅÖ’ J~°}ÏºÅÖ’x â◊|~°∞Å∞ â◊H˜Î
ã¨fi~°∂Ñ≤}Q˜ Í P~åkèOKå~°∞. WÑ¨Ê\˜H© ™êfiq∞ q„QÆÇ¨ xH˜ "≥#∞Hõ „ã‘ÅÎ =Ú_ç
=O\˜ =Ú_ç L#fl^Œx H˘O^Œ~°∞ K≥|∞`å~°∞. Hõ#∞Hõ P"≥∞#∞ ÉÏÖÏ„uÑ¨Ù~°
ã¨∞O^ŒiQÍ ÉèÏqOKå~°∞. "≥·+¨‚"åÅÜ«∂ÅÖ’ ZHõ¯_®ÖËx q^èŒOQÍ ^Œã¨~å
ÑÖ_»∞QÆ‰õΩ ™êfiq∞"åi „|Ç¨ÏŸ‡`«û"åÅ∞ x~°fiÇ≤ÏOK«|_»@O, ^Õ"åÅÜ«∞OÃÑ·
J=∞‡"åi "åÇ¨Ï##"≥∞ÿ# ã≤OÇ¨Å ÉÁ=∞‡Å∞ #Å∞"≥·Ñ¨ÙÅ LO_»@O–
W@∞=O\˜=hfl P "å^•xH˜ |ÅOKÕ‰Äõ ~åÛ~Ú. ^Œã~¨ å â◊HÍÎº~å^Œ# Ñ¨~fi° O
Hõ^•! Hõ#∞Hõ ÉÏÖÏ„uÑ¨Ù~° ã¨∞O^Œi <å=∂xfl Éèí‰õΩÎÅ∞ =Ú^Œ∞ÌQÍ 'ÉÏÅ—
Jx Ñ≤Å∞™êÎ~°∞. JO^Œ∞=Å¡ B`«Î ~åÇ¨ïÅ∞ 'ÉÏÖÏr— Jx JO\Ï~°∞.
~å=∂#∞AÅ"å~°∞=zÛ DÜ«∞# q+¨μ=‚ x „ÑüáêkOz x~°i÷ OK«HÑõ Ó¨ ~°fiO
™êfiq∞H˜ P~°∞=∂™êÅ∞ t=Ñ¨Ó[, P~°∞=∂™êÅ∞ q+¨μ‚Ñ¨Ó[ x~°fiÇ≤ÏOÑ¨
|_Õq. 'UHõOã¨`ü q„áê|Ç¨ï^è•=^ŒOu— Ñ¨~°=∂`«‡ XHõ¯_Õ. ÑÖ_ç`«∞Å∞
aè#flã¨fi~°∂áêÅ∞QÍ K≥|∞`«∞<åfl~°x "Õ^Œ"åHõºO. ã¨~°fi^Õ=`å ã¨fi~°∂ÑÖ
"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞.
1007. ^èŒ~°‡~°HõΔ} JO>Ë Uq∞\˜ ? PK«iOKÕ q^è•<åxfl `≥ÅÊO_ç?
^è~Œ ‡° O JO>Ë ^≥"· åxH˜ „Ñü~°∂ÑÖ. Ñ¨Ù~°∞ëê~å÷Å∞ <åÅ∞QÆ∞. 1. ^è~Œ ‡° O
2. J~°O÷ 3.HÍ=∞O 4."≥∂HõOΔ . ^≥=· „Ñüáê^ŒH"õ ∞≥ #ÿ ^è~Œ ‡° â◊|OÌ Ñ¨Ù~°∞ëê~å÷ÅÖ’
442 QÀÑ¨Ù~°O....
=ÚO^Œ∞ K≥ÑÊ¨ |_çOk. ^è~Œ ‡° |^ŒOú QÍ _»|∞ƒ ãÖáêkOz, ^•x`À ^è~Œ ‡° |^Œ"ú ∞≥ #ÿ
HÀiHõÅ∞ f~°∞ÛH˘x, `«^•Ìfi~å "≥∂HõOΔ á⁄O^Œ∞=∞x P„Hõ=∂xHõ~O÷° . "åb‡H˜
=∞Ç¨Ïi¬ ^è~Œ À‡~°HuΔõ ~°H`Δ˜ ó« J<åfl~°∞. ^è~Œ å‡xfl =∞#O ~°H¿Δ˜ ãÎ ^è~Œ ‡° O =∞#O^Œih
~°H˜Δã¨∞ÎOk. ^èŒ~°‡â◊|ÌO`À<Õ ÉèíQÆ=næ`å âßGO „áê~°OÉèí"≥∞ÿ#k. ^èŒ~°‡=∞O>Ë
Uq∞\’ ÉèÏ~°Ò« Ö’ XˆHÑ¨^ºŒ O`À =ºHõOÎ KÕâß_»∞ uHõ¯# =∞Ç¨Hõq. W`«~∞° Å∞
hˆHq∞KÕ¿ãÎ h‰õΩ ÉÏ^èHŒ Åõ ∞QÆ∞`«∞O^À P Ñ¨xx h=Ù W`«~∞° Å‰õΩ KÕÜ∞« ‰õΩO_®
LO_»@"Õ∞^èŒ~°‡O. ^èŒ~°‡ã¨fi~°∂áêxfl `≥eã≤H˘x, ^•xx áê\˜ã¨∂Î =∞Oz
„Ñ¨=~°#Î `À, ^è~Œ å‡xfl~°HOΔ˜ Kåe. "ÕÔŒ , 'ã¨`º« O=^Œ ^è~Œ ‡° OK«~—° '=∂`«$^Õ"ÀÉè=í
1 –Ñ≤`$« ^Õ"ÀÉè=í —=O\˜ ^è~Œ å‡Å#∞ K≥ÑÊ≤ Ok. ^è~Œ ‡° O ã¨~fi° HÍÖÏÅ‰õΩ, ã¨~fi° *Ï`«∞
Å‰õΩ, ã¨~fi° ^ÕâßÅ‰õΩ XHõ¯\˜QÍ<Õ LO@∞Ok. hu HÍÖÏxfl|\˜,ì *Ïux|\˜,ì
^Õâßxfl|\˜ì =∂~°∞`«∞Ok. QÆ∞~°∞xˆ~tÌ `« ã¨„`«Ê=~°Î #`À ^è~Œ å‡xfl ~°HOΔ˜ Kåe.
1008. q"åÇ¨Ïã¨=∞Ü«∂Ö’¡ rÅHõé] ÉˇÅ¡O ÃÑ@ì_®xH˜ HÍ~°}"Õ∞q∞?
ÉèÏ~°fÜ«ÚÅ ãÖ„Ñ¨^•Ü«∂Å∞, =∞`«Ñ¨~°OQÍ–q*Ï˝#âßGÑ¨~°OQÍ
Ñ¨Ó~°∞fiÅ∞U~åÊ@∞ KÕâß~°∞. ÉèÏ~°fÜ«ÚÅ`«`«Î fi"Õ∞ WÇ¨ÏÑ¨~°™ê^èŒHõO HÍ"åÅ
<Õk. rÅHõé], ÉˇÅ¡O HõeÑ≤ #∂i`Õ Jk q_»nÜ«∞\ÏxH˜ gÅ∞HÍ#O`«
|O^èOŒ `À Hõeã≤áÈ`«∞Ok. D q"åÇ¨Ï|O^èOŒ ÉèÏ~åºÉè~í ÅÎ° #∞ J^Õq^èOŒ QÍ
XHõ¯\˜QÍ HõeÑ≤ LOKåÅ<Õk ãÖˆH`«O. ÉˇÅ¡O =∞^èŒ∞~°O. rÅHõé] HΔÍ~°O.
rq`«O Hˆ =ÅO fÜ«∞<≥#· ^ÕHÍ^Œ∞ ÉÏ^èÅŒ <Õ HÍ~°O ‰õÄ_® Hõeã≤ LO@∞Ok.
ã¨∞YHõëêìÅ q∞„â◊=∞ ã¨fi~°∂ÑÖ ãÖ™ê~°=∞x ãÖˆH`«O. ÃÑO_ç¡~ÀA ÉèÏ~åº
Éèí~°ÎÅ∞ x~åÇ¨~°∞Å∞QÍ LO\Ï~°∞. "åiH˜ H˘O`« ÃÑ·`«ºqHÍ~°O ‰õÄ_®
HõÅ∞QÆ=K«∞Û. <≥uÎg∞^Œ „|Ç¨Ï‡ ~°O„^èŒO LO@∞Ok. JHõ¯_» QÆ#∞Hõ rÅHõé]
ÉˇÅ¡O LOz`Õ <å_»∞Å ^•fi~å â◊s~°OÖ’H˜ „Ñ¨"ÕtOz, P ÃÑ·`«º „Ñ¨HÀáêxfl
â◊q∞OÑ¨ KÕã¨∞ÎOk. rÅHõé] ÉˇÅ¡O PÜ«Úˆ~fi^ŒÑ¨~°OQÍ P~ÀQÍºxH˜
=∞OzQÆ∞}O Hõey#k.
1009. K«O„^Œ∞x `«e¡^ŒO„_»∞Öˇ=~°∞ ?
K«O„^Œ∞x [##O QÆ∞iOz "Õ~∞° "Õ~∞° q^è•Å∞QÍ Ñ¨Ù~å}ÏÅ∞ K≥áêÊ~Ú.
J„u =∞Ç¨Ïi¬ J#ã¨∂Ü«∞`À ~°u„H©_»ã¨Å∞Ñ¨Ù`«∞O_»QÍ PÜ«∞#‰õΩ ˆ~`«ã¨∞û
Ñ¨`«#=∞~ÚOk. "åÜ«Ú^Õ=Ù_»∞ ^•xx =¸_»∞ÉèÏQÍÅ∞QÍ KÕâß_»∞.
JO^Œ∞Ö’ XHõ ÉèÏQÆO J„uHõO\˜ Ü«∞O^Œ∞ „Ñ¨"ÕtOzOk. P HõO\˜#∞O_ç
„|Ç¨‡Oâ◊`À K«O„^Œ∞_»∞ [x‡OKå_»x =∂~°¯O_ÕÜ«∞Ñ¨Ù~å}O K≥|∞`«∞#flk.
QÀÑ¨Ù~°O..... 443
J„u `«Ñã¨ ∞¨ û KÕã∞¨ <Î åfl_»∞. PÜ«∞# <Õ„`åÅ#∞O_ç Q˘Ñ¨Ê `Õ[ã¨∞û "åºÑ≤O
zOk. P HÍOux ^Œâk◊ ‰õΩ¯Å∞ ^èiŒ OKå~Ú. HÍx P `Õ[ã¨∞û#∞ Éèií OK«ÖHË õ
k‰õΩ¯Å∞ ^•xx ã¨=Ú„^ŒOÖ’ "≥_»Å„HõH˜¯#q. P`Õ[ã¨∞û <˘HõKÀ@ KÕiÛ
„|Ç¨Ï‡ ^•xH˘Hõ Ñ¨Ù~°∞+¨~∂° Ñ¨q∞zÛ<å_»∞. ^Õ=`«ÅÑ¨C_»∞ ™È=∞=∞O „`«O`À
„áêi÷OK«QÍ ã¨=Ú„^ŒO #∞O_ç K«O„^Œ∞_»∞^ŒƒùqOKå_»∞. Wk =∞`«ûº Ñ¨Ù~å}
Hõ^äŒ#O. D`«_»∞ q+¨μ‚=Ù Ü≥ÚHõ¯ Z_»=∞Hõ#∞fl.
^Œkèâ◊OY `«∞™ê~åÉèíO H©Δ~å~°‚= ã¨=Ú^Œƒù="£∞
#=∂q∞ â◊t#O ™È=∞O â◊OÉè’~°‡‰õΩ@ Éèí∂+¨}"£∞
ÃÑ~°∞QÆ∞, â◊OY=Ú, =∞OK«∞Å=Öˇ `≥Å¡<≥·# HÍOu Hõey#"åxx, ^Õ=
^•#=ÙÅ∞ zÅ∞‰õΩ#Ñ¨C_»∞ áêÅãÖ„^ŒOÖ’ [x‡Oz#"åxx, â◊OHõ~°∞x
t~ÀÉèí∂+¨}"≥∞ÿ# K«O„^Œ∞x QÆ∞iOz #=∞ã¨¯iOK«∞K«∞O\˜x.
1010. ÉèíQÆ=O`«∞x <å=∞ã¨‡~°} ã¨~°fiHÍÅã¨~åfi=ã¨÷ÅÖ’ KÕÜ«∞=KåÛ?
x~°Éºíè O`«~O° QÍ KÕÜ∞« =K«∞Û. 'HõÖ∫ Hˆ â◊= H©~#Î° "£∞— Jx LÑ¨x+¨`∞« ÅÎ ∞
K≥|∞`«∞#flk. ZÑ¨C_≥·<å ZHõ¯_≥·<å <å=∞ã¨‡~°} KÕÜ«∞=K«∞Û. XHõ™êi XHõ
t+¨μº_»∞ ~å=∂#∞[Ü«∞fO„^Œ∞x XHõ „Ñ¨âfl◊ J_çQÍ~°∞. ''™êfig∞! |Ç≤Ï~ˆ âÌ ßxH˜
"≥o§ HÍà◊√§‰õÄ_® Hõ_∞» HÀ¯‰õΩO_® =ã¨∞<Î åfl#∞. =ÚY„Ñ¨HÍΔ à◊#O ‰õÄ_» HÍÖË^∞Œ .
JÑ¨C_Õ QÆ∞_çÖ’ f~°÷„Ñ¨™ê^Œ qxÜ≥∂QÆO [~°∞QÆ∞`«∞#flk. WÑ¨C_»∞ <Õ#∞
"≥o§ "åxx ã‘fiHõiOK«=KåÛ?—— JO^Œ∞‰õΩ ~å=∂#∞[ Ü«∞fO„^Œ∞Å∞ '^≥=· f~°÷
„Ñ¨™ê^•Å=Å¡ h=Ù Ñ¨q„`«∞_»"Ò`å=Ù. hqO\˜H˜ áÈ~Ú `åÑ‘QÍ ™êfl<å^Œ∞Å∞
=ÚyOK«∞H˘x =KÕÛ=~°‰õΩ, f~°÷ „Ñ¨™ê^Œ HÍ~°º„Hõ=∞O PQÆ^Œ∞ Hõ#∞Hõ ZÖÏ
L<åfl áÈ~Ú "å\˜x ã‘fiHõiOK«@O =ÚYºO.— Jx ã¨=∂^è•#O K≥áêÊ~°∞.
Hõ#∞Hõ „ã‘ÎÅ∞ =Ú@ì~Ú# HÍÅOÖ’ ‰õÄ_® ^≥·=<å=∞ ã¨‡~°} KÕÜ«∞=K«∞Û#∞.
JÖÏO\˜"Õà◊ =∞Ç¨ =∞O„`« Ñ¨~î°O =∂„`«O ‰õÄ_»^Œ∞.
1011. „Ñ¨ÑÖKåxfl [Ü«∞OK«QÆeˆQ Ñ¨<≥flO_»∞ QÆ∞}ÏÅ∞ Uq ?
„Ñ¨ÑÖKåxfl [~ÚOz =∂#"À`«Î=Ú_»∞ HÍ=\ÏxH˜ =∞x+≤ 12
QÆ∞}ÏÅ#∞ J=~°K«∞HÀ"åe. Jq 1.*Ï˝#=Ú–`«`åfi~°÷=Ú `≥eÜ«Ú@∞, 2.
ã¨`«º=Ú–qâ◊fiÇ≤Ï`«"≥∞ÿ# Ü«∞^•~°÷=Ú Ñ¨Å∞‰õΩ@ 3. ^Œ=∞=Ú–=∞<À
x„QÆÇ¨Ï=Ú 4. „â◊√`«=Ú–P^è•ºu‡Hõ âßG=Ú q#∞@, 5. J=∂`«û~°º=Ú–
r=ÙÅÜ«∞O^Œ∞ ^Õfi+¨=Ú ÖË‰õΩO_»∞@, 6.„Ç‘Ïó–JHÍ~°º=Ú KÕÜ«Ú@‰õΩ
ã≤Q∞Æ Ñæ _¨ ∞» @ 7.uuHΔÍ– j`Àëê‚k ^ŒfiO^Œfi=ÚÅ#∞ã¨ÇÏ≤ OK«∞@, 8. J#ã¨∂Ü«∞
444 QÀÑ¨Ù~°O....
–Ñ¨~^° À+¨=ÚÅ#∞ |Ü«∞@ ÃÑ@ìHáõ È=_»O. 9. Ü«∞[˝=–PyflëÈì=∂k =∞Ç¨
Ü«∞[˝=ÚÅ∞ 10.^•#=Ú – áê„`«`« Ziy ^•#OKÕÜ«Ú@ 11. ^èŒ$u–
WO„kÜ«∞x„QÆÇ¨Ï=Ú 12. â◊=∞=Ú – JO`«iO„kÜ«∞ x„QÆÇ¨Ï=Ú `«Ñ¨ã¨∞û
„áê^è•#ºO.
1012. "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞ =_ô¤ K≥e¡ã¨∞Î<åfl~°∞, Jã¨Å∞ ZÑ¨ÙÊ_»∞ f~°∞ `«∞Ok?
Wk "ÕOHõ\ÏK«Å =∞Ç¨`«‡ºOÖ’ HõxÊOKÕ FHõ^.Œè =∞#OPÜ«∞xfl ZO`«
P~åkèOz<å P Ñ¨Ù}ºO"≥Ú`«ÎO Ñ¨Ó~°fi[#‡áêáêÅ∞ `˘ÅQÆ_®xˆH ãïáÈ
`«∞Ok `«Ñ¨Ê, D [#‡Ö’ =∞#HõO@∂ Ñ¨Ù}Ïºxfl ãÖáêkOK«∞ HÀ_®xH˜
2 ™ê^èŒºÑ¨_»^Œ<Õ q+¨Ü«∂xfl ãÖˆH`«~°∂ÑÖQÍ K≥Ñ¨Ê_»"Õ∞–=_ô¤ˆH ãïáÈ`ÀOk
`«Ñ¨Ê Jã¨Å∞ f~°_»OÖË^Œx J#_»=∞O>Ë r`«O "≥Ú`«ÎO ÉÏH©Åf~°∞Ê_»∞ˆH
ãïáÈ`Õ, WÅ∞¡ QÆ_çKÕ^≥ÖÏ ? Jx J#∞‰õΩ#fl@¡#fl=∂@.
1013. Z=ix „áêi÷OKåe ?
''„áê~°÷#——JO>Ë ''Ü«∂K«#O—— ÖËHõ J_»QÆ_»O. „áêi÷ JO>Ë "Õ_»∞‰õΩ<Õ
"å_»∞, J_çˆQ"å_»∞. HÍ|\˜ì ''„áêi÷OK«∞—— JO>Ë ''J_»∞QÆ∞—— JxJ~°÷O.
(ã¨∂.PO.x) Wk „áêK«ºÉèÏ+¨ÅÖ’x q=~°}. ^•^•Ñ¨ÙQÍ „Ñ¨ÑÖK«OÖ’x
ÉèÏ+¨ÅÖ’#∂ „áê~°÷# (PÜ«∂ ÉèÏ+¨ÅÖ’ ã¨=∂<å~°÷Hõâ◊ÉÏÌÅ∞) JO>Ë "Õ_»∞
H˘#∞@, Ü«∂zOK«∞@ JxJ~°O÷ . J_»Q@Æ O ("Õ_∞» HÀ=@O) J#flk x~°∂Ñ≤`«
=∞~ÚOk Hõ#Hõ Ô~O_»=„Ñ¨â◊fl Z=ifl J_»QÍe J#flk =ã¨∞ÎOk. "Õ_»∞‰õΩ<Õ
"å_çH˜ UkHÍ"åÖ’ Jk W=fiQÆey#"å_çx J_»QÍe. h~°∞HÍ"åeû =zÛ
#Ñ¨C_»∞ "Õ∞Ñ¶¨Ú}˜‚ J_»QÍe. JO`ÕHÍx Jyflx J_çyÖÏÉèíO ÖË^Œ∞Hõ^•.
JÖÏˆQ HÍ"åeû# ^•xx W=fiQÆey#"å}Ë‚ J_»QÍe. Ji÷Ö’x ^≥·#ºO,
J=ã¨~°O QÆ∞iÎOK«QÆÅ P ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ „áêi÷OKåe (J_»QÍe) PÜ«∞#
=∂„`«"∞Õ =∞#Ö’x x*Ï~Úfx ^Œi≈OK«QÅÆ _»∞. „áê~°#÷ KÕÜ∂« eû# J=ã¨
~°O U~°Ê_çOk. JO^Œ∞ˆH 'JiúJ=ã¨~°O— Ji÷Ü≥ÚHõ¯ =∞#ã¨∞û ÉèíQÆ=O`«∞_»∞
=∂„`«"Õ∞ K«∂_»QÆÅ_»∞. PÜ«∞# ã¨~åfiO`« ~åºq∞ „áê~°÷# KÕÜ«∞QÍ KÕÜ«∞QÍ
QÍx JiúÖ’x 'JÇ¨ÏO—Ñ¨ÓiÎQÍ #tOK«^Œ∞. JÇ¨ÏO #tã¨∞Î#fl H˘Ån
''„áê~°÷#Ö’—— `«b¡#`« ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞Ok. P `«b¡#`« ÅHõΔ ºã≤kú"≥·Ñ¨Ù UHÍ„QÆ`«
KÕ‰Äõ ~°∞ã¨∞OÎ k. =∞#ã¨∞û#∞ x+¨¯Å‡+ÖQÍ KÕã∞¨ OÎ k. JÑ¨C_»∞ Jiú Pâ◊Ü∞« O
Ñ¶ëã¨∞ÎOk. „áê~°÷# KÕÜ«∂eã≤# J=ã¨~°O ''ÅHõΔ ºO—— "≥·Ñ¨Ù z`«Îâ◊√kú`À
Ñ¨Ü«∞xOK«\ÏxˆH.
QÀÑ¨Ù~°O..... 445
1014. "≥∂HõΔ=∞#QÍ Uq∞\˜ ?
"≥∂HõΔ=∞O>Ë Jxfl\˜h q_çz"ÕÜ«∞QÆÅ_»"Õ∞. (=ÚK«"≥∂K«<Õ) JÑ¨Ê\˜
=~°‰Äõ P <åà◊O^•fi~å PÇ¨~å™ê~åxfl fã¨∞‰õΩx ÃÑiy ÃÑ^Œ^Ì #·≥ ^Àã¨ÑO¨ _»∞
`«# PÇ¨~°<åà◊O #∞O_ç `å#∞ "Õ~Ô #· @∞¡ =ºH˜Î ‰õÄ_» `å#∞#fl |O^è∞Œ ,q∞„`«,
QÆ$Ç¨Ï|O^è•Å #∞O_ç `≥yáÈ~Ú W=`«eH˜ ~åQÆey`Õ Jk"≥∂Hõ"Δ ∞Õ . `«#"åiH˜
`«# Z^Œ∞~°∞QÍ Ñ¶∞¨ ’~°H+õ Oì¨ [~°∞QÆ∞`«∞<åfl, K≥ÑÊ¨ ÖËx J==∂#O [~°∞QÆ∞`«∞<åfl
<å@HõOÖ’ Z=~À XHõ áê„`«^•è iH˜ [~°∞QÆ∞`«∞#fl@∞ìQÍ ÉèÏqã¨∂Î U=∂„`«ÑÙ¨
K«Å#=¸ ÖË‰õΩO_® q_çq_ç LO_»_»"Õ∞ WÇ¨ÏÖ’Hõ"≥∂HõΔO. D ™ê^èŒ#
ÃÑiy#>Ë¡Î`Õ ÉèíQÆ=^≥·HõºO `«Ñ¨Ê^Œ∞. ‰õΩKÕÅ∞_»∞ nxH˜ QÆ\ ˜ì™êHõΔ ºO.
1015. t=ÙxH˜ =∂ˆ~_»∞ ^ŒàÏÅ∞ J#fl ZO^Œ∞H˜+¨ìO ?
U ^≥·"åxH© Wq W+ì̈O Jq Jx+ì̈O Jx LO_»^Œ∞. aÅfiO (=∂ˆ~_»∞)
=¸_»∞ Hõ#∞flÅ PHÍ~°O`À L#fl Ñ¨„`åÅ`À â◊OHõ~°∞}˜‚ áÈe LO@∞O^Œh,
aÖÏfixfl HÀ™êHõ 8 ~ÀAÅáê>Ë "å_»∞HÀ=_»O `«Ñ¨ÙÊHÍ^Œ∞ HÍ|\˜ì P 8
JOÔH â◊O‰õ~°∞x J+¨ì=¸iÎ q^•<åxfl `«ÅÑ≤™ÈÎOk. HÍ|\©ì, aÅfiÉèíã¨‡O
(PÜ«Úˆ~fi ^ŒOÖ’x B+¨^èŒO) â◊s~åxH˜ r~°]Ö’áêhfl x„^Œ=∂O^•ºhfl
`˘Åyã¨∞ÎOk HÍ|\©ì aÅfiO â◊O‰õ~°∞xH˜ W+¨ì=∞<åfl~°∞ ÃÑ^ŒÌÅ∞.
1016. K≥#flˆHâ◊=™êfiq∞ N =∞Ç¨q+¨μ‚=Ùx J=`å~°=∂ ?
x*ÏxH˜ J=`å~åÅ ãÖYº 22 Jx ÉèÏQÆ=`«O K≥Ñ≤ÊOk. „Ñ¨`ÕºHõ
„Ñ¨Ü∂≥ [#L#fl ãÖ^Œ~åƒùÖ’¡ =∂„`«"∞Õ HõxÑ≤OKÕ J=`å~åxfl ^Œâß=`å~åÖ’¡
KÕ~åÛ~°∞. ^Œ`åÎ„`ÕÜ«Ú_»∞ ™êHΔÍ`«∂Î q+¨μ‚=Ù J=`å~°"Õ∞ J~Ú<å ^Œâß=`å
~åÖ’¡ÖË_»∞. Pk =~åÇ¨=`å~°O ^Œâß=`å~åÖ’¡ XHõ>Ë J~Ú<å PÜ«∞xH˜
Ñ¨Ó*Ï Ñ¨Ù~°™ê¯~åÅ∞ÖË=Ù. HÍ|\˜ì N=∞Ç¨q+¨μ‚=Ù‰õΩ L#fl XHõ JOâß=`å
~åxfl „áêOfÜ«∞"≥∞#ÿ ¿Ñ~°∞`À K≥#flˆHâ◊=Ù_»∞ J<åfl~°∞ `«ÑÊ¨ PÜ«∞# Hˆ â◊=Ù_Õ
Hõ^•! XHõ"àÕ ◊ Pq„QÆÇ¨ xfl K≥#flÑ¨@}ì O#∞O_ç`z≥ Û LO\Ïˆ~"≥∂! K≥#flˆHâ◊=
<å=∞O U Ñ¨Ù~å}ÏÖ’¡#∂ Hõ#|_»^∞Œ . HÍ|\˜ì D PÅÜ«∞O Hˆ â◊"åÅÜ«∞"Õ∞.
1017. ^Œâ◊~°^äŒ∞x ÉèÏ~°ºÅx QÆ∞iOz `≥eÜ«∞*ËÜ«∞O_ç ?
ã‘`å~å=ÚÅ HõÖÏº}=∞Ü«∂ºHõ qâßfiq∞„`«∞_Õ Hõ#Ñ¨|_»ÖË^ŒO>Ë,
N=∞„^•=∂Ü«∞}Ïxfl #_çÑO≤ z# =∞O^ä~Œ ° P Ñ¶∞¨ @ìO Ñ≤=∞‡@ T¿ã ÖË‰Ωõ O_®
áÈ~ÚO^ŒO>Ë D =ÚQÆ∞æ~°∞ ÉèÏ~°ºÅ K«i„`« QÆ∞iOz "åb‡H˜ PÖ’z™êÎ_®?
~å=Ú}©‚, JÖÏˆQ ã‘`«=∞‡h QÆ∞iOz „"åÜ«∞_»O PÜ«∞#H˜=ÚYºO. P
446 QÀÑ¨Ù~°O....
„`À=Ö’ Z=~°∞ HõxÊ¿ãÎ "åà◊§x QÆ∞iOz ZO`«=~°‰õÄ J=ã¨#~°"≥∂ JO`Õ
q=i™êÎ_»∞ `«Ñ¨Ê "åà◊§ Ç¨ÏŸ^•H˜ „áê=ÚMÏºxfl WzÛ z=i=~°‰õÄ "åi
K«i„`«x „"åÜ«∂Åx J#∞HÀ_»∞, J#∞HÀÖË_»∞ "åb‡H˜.
1018. `Õ*’ã¨fi~°∂Ñ≤}∞Å∞, ^è•"Õ∞â◊fii}∞Å∞, ÑÖK«=∞Ç¨ Ñü„=`«Å∞,
Éèí‰õΩÎ~å„O_»∞, â◊‰õΩÎÅ∞, ã¨f ã¨fi~°∂Ñ≤}∞Å∞, ÑÖK«Hõ#ºÅ∞ Z=~°∞ ?
1. #Å∞QÆ∞~°∞ `Õ*’ã¨fi~°∂Ñ≤}∞Öˇ·# ã¨`«∞Å∞ : 1. ã¨f ™êq„u 2.
ã¨f âßO}˜¤ex 3. ã¨f ã‘`å 4. ã¨f^Œ=∞Ü«∞Ou.
ÑÖK«k=º ^è•"Õ∞â◊fii}∞Å∞ : "≥‰· Ωõ O~î"° åã‘ ~°=∂ (ÅH©;^Õq) QÀÅHõ"åã‘
3 ~åkèHÍ, ™êˆH`«Ñ¨Ùˆ~ ã‘`å, ÔH·ÖÏ¿ã Q“s„|Ç¨Ï‡Ö’ˆH „|Ç¨Ï‡}© ÑÖK«k=º
^è•"Õ∞â◊fi~°O â◊√Éèí~°∂Ñ≤}©II
ÑÖK«=∞Ç¨Ñü„=`«Å∞:ã‘`,« J~°∞O^èfŒ ,áê~°fif, J#ã¨∂Ü«∞, âßO}˜e¤ h.
ÑÖK«=∞Ç¨ Éè‰í Ωõ ~Î åO„_»∞ : J#ã¨∂Ü«∞, â◊|i, wÑ¨„ã‘Î g∞~å, q^Œ∞~å}©.
ÑÖK«=∞Ç¨â◊‰õΩÎÅ∞ : ÅH©;, ã¨~°fiã¨fif, HÍm, `å~å, ^Œ∞~åæ
ÑÖK«ã¨f ã¨fi~°∂Ñ≤}∞Å∞ : ™êq„u, K«O„^Œ=∞u ã‘`«, ^Õ=Ç¨ïu,
^Œ=∞Ü«∞Ou.
ÑÖK«Hõ#ºÅ∞ : JÇ¨ÏÅº, „^ÒÑ¨k, `å~°, ‰õΩOf, =∞O_À^Œi. g~°∞
ÉèíQÆ=O`«∞x J#∞„QÆÇ¨Ï=Ú#∞ á⁄Ok ^èŒ#∞ºÖˇ·# Hõ#ºÅ∞.
1019. t"åJaè¿+HõO "å\˜ Ñ¶ë`åÅ∞ Uq∞\˜ ?
`«∞Åã≤f~°O÷ –=∞#âß≈Ou, áêÅ∞–n~å…ÜÚ« =Ù, ÃÑ~°∞QÆ∞–=Oâßaè=$kú,
K«HÔ ¯~°–â◊„`«∞[Ü«∞O, `Õ<–≥ q^•º, ãÖw`«=$kú, <≥~Úº–ã¨fi~å‚~›°`,« Ñ¨hfl~°∞–
ã¨HõÅ Sâ◊fi~°º„áêÑ≤Î, K«O^Œ#O–^èŒ<åaè=$kú, qÉèí∂k–ã¨~°fi~ÀQÆx"åi}˜†
x=∞‡~°ãO¨ –=∞~°}ÉèÜ í ∞« O Ç¨Ï~°O† ÑÖKå=∞$`åÅ∞–^ÕÇÏ¨ ^•~°∞_èº» O† Ñ¨Ù=ÙfiÅ∞
–ã¨∞YO† J~°\Ñ˜ à¨ √◊ §–=º=™êÜ«∞O† J#flO–ÃÑO_ç,¡ ™œÉèÏQÆºO† ÑÖK«Ö’Ç¨Ï
[ÅO–=∞O„`«ãk≤ ,ú Hõã∂¨ iÎ –HÍ~°º™êÑ¶Å¨ ºO† ^•x=∞‡~°ãO¨ –â◊„`«∞=jHõ~}° †
ã¨∞QÆO^èŒ „^Œ=º=ÚÅ∞– PÜ«Ú~åÌÜ∞« O† =∂#=Ù_»∞ `«#HÀiHõÅ∞ f~°∞ÛH˘#∞
@‰õΩ ÉèQí =Æ O`«∞x #=q^è• Å∞QÍ H˘Å∞ã¨∞<Î åfl_»∞, P ÉèQí =Æ O`«∞x Jaè¿+HõO
^•fi~å, ã¨‡~°}^•fi~å H˘Åz „Ñ¨ã¨#flO KÕã¨∞HÀQÆÅ~°∞.
1020. „ã‘ÎÅ∞ t=eOQÍ~°Û# KÕÜ«∞=K«Û<å ?
t=eOQÍ~°Û# JO^Œ~°∂ KÕÜ«∞=K«∞Û. "åi "åi ãÖ„Ñ¨^•Ü«∂Å`À
t=eOQÆÑÓ¨ [ KÕÜ∞« =K«∞Û. Hˆ =ÅO 't"åÜ«∞#=∞ó— J<Õ <å=∞O`À "≥Ú`«OÎ
J~°Û#KÕã≤<åKåÅ∞, ^èŒ#∞ºÅ=∞=Ù`åO.
QÀÑ¨Ù~°O..... 447
„ÉÏÇ¨Ï‡}ó HõΔ„uÜ≥∂ "≥·â◊ºó â◊¥„^À "å „ÑüÖ’=∞[óI
Ñ¨Ó[ÜÕ∞`«û`«`«O eOQÆO `«`«Î#‡O„`Õ} ™ê^Œ~°"£∞ II
‰õΩO|Ç¨˙ˆHÎ# =Ú#Ü«∞ó „ã‘Î}Ï=∞ã≤ `«^ä•#º`«óI
JkèHÍ~Àã≤Î ã¨ˆ~fi™êO t=eOQÍ~°Û<Õ kfi*ÏóII
''„ÉÏÇ¨Ï‡} HõΔ„uÜ«∞ "≥·â◊º â◊¥„^•k ã¨~°∞fiÅ∂ t=eOQÍxfl, "åi
"åi q^è•<åÅ`À P^Œ~°OQÍ Ñ¨ÓlOKåe. F=Ú#∞ÖÏ~å! Wxfl =∂@ÖˇO
^Œ∞‰õΩ? (Ñ¨Ù~°∞+¨μÖËHÍHõ) „ã‘ÅÎ ∞‰õÄ_® t"å~å^è#Œ ‰õΩ JkèHÍ~°∞ÖË. t=eOQÍ~°Û
#Ö’ JO^Œ~°∂ JkèHÍ~°∞ÖË—— D"åHÍºÅ∞ Nt=Ñ¨Ù~å}O, q^Õºâ◊fi~°
ãÖÇ≤Ï`«Ö’x 38,39,40â’¡HÍÅÖ’xq. J~Ú`Õ H˘xfl„QÆO^ä•Å#∞ Ñïje¿ãÎ
ÉÏ}eOQÍxfl =∂„`«O J`«ºO`« xÜ«∞=∂Å`À JiÛOKåe Jx K≥ÑÙ¨ <Î åfl~°∞.
ÉÏ}eOQÆO, ™êÅ„QÍ=∞O „ã‘ÎÅ∞ P~åkèOK«~å^Œx H˘xfl „QÆO^ä•ÅÖ’
LOk. Ñ¨Ó~°fiã¨∞"åã≤#∞Å∞ ã¨Ê\˜HõeOQÍxfl Ñ¨ÓlOK«=K«∞Û. Jx t=Ñ¨Ù~å
}OÖ’ LOk. q^èŒ"å<åO „Ñ¨=$`åÎ<åO ™êÊù\ ˜HõO ÑïH©iÎ`«"£∞I
(q^Õºâ◊fi~°ãÖÇ≤Ï`« 51= â’¡HõO) áêi÷=eOQÆ Ñ¨Ó[ JO^ŒiH© „âı+¨ª=∞x
K≥áêÊ~°∞. "≥O_ç eOQÆO x¿+^èŒOHÍ^Œ∞. ~°[`« eOQÍ~°Û# Sâ◊fi~°º „Ñ¨^ŒO.
"≥O_ç, |OQÍ~°O=O\˜ ^è•`«∞=ÙÅ∞ t=q~Àº^Œƒ"ù åÅ∞, Jx H˘xfl Ñ¨Ù~å}ÏÖ’¡
LOk. HÍx "å\˜x PÉè~í } ° ÏÅ∞QÍ ^èiŒ OK«_O» ÖË^•? Hõ#∞Hõ eOQÍ~°Û#QÍ
„ã‘ÎÅ‰õΩ "≥O_çx¿+^èŒO, J#_®xH˜ „Ñ¨=∂}OÖË^Œ∞. t=eOQÍ~°Û# KÕã≤#
„ã‘Î Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞ KåÖÏ=∞Ok Ñ¨Ù~å}ÏÖ’¡<Õ HõxÑ≤ã∞¨ <Î åfl~°∞. Ñ¶Ú¨ â◊‡ J<Õ Éè‰í Ωõ ~Î åÅ∞.
Ñ¶¨Úâı‡â◊fi~° *’ºui¡OQÆ Pq~åƒù"åxH˜ HÍ~°}"≥∞ÿ# =∞Ç¨`«∞‡~åÅ∞. JHõ¯
=∞Ç¨^Õq "≥Ú^ŒÖ#·ˇ t=eOQÍ ~°Û‰õΩÅ∞ K«i„`«Ö’ „Ñ¨ãk≤ .ú J~Ú`Õ áê^Œ~ã° ¨
eOQÍxfl =∂„`«O kfiAÅ∞ P~åkèO KåÅx t=Ñ¨Ù~å}O K≥|∞`ÀOk.
1021. ÉèÏ~°fÜ«∞ Hõà◊Å∞ J#QÍ Uq ?
"å`åûºÜ«∞#∞_»∞ ¿Ñ~˘¯#fl K«`«∞+¨ì+≤ª HõÅÅ∞. 1. w`«=Ú 2. "å^ŒºO
3.#$`«ºO 4. PÖËYºO (z„`«ÖËY#O) 5. qâı+¨ HõKÕÛù^ŒºO (uÅHõO, Ñ¨„`«
ÉèíOQÆO) 6. `«O_»∞Å ‰õΩã¨∞=∞ |eqHÍ~åÅ∞(aÜ«∞ºÑ¨ÙÑ≤O_ç, Ñ¨ÓÅ`À
|e=ÚQÆ∞æÅ∞) 7. Ñ¨ÙëêÊã¨Î~°}O (Ñ¨ÓÅ`À â◊Ü«∞ºÅ∞, Pã¨<åÅ∞) 8. ^Œâ◊#
=ã¨<åOQÆ~åQÆO (^ŒO`åÅ‰õΩ =„™êÎÅ‰õΩ ~°OQÆ∞Å^ŒÌ_»O) 9. =∞}˜Éèí∂q∞HÍ
Hõ~°‡ (=∞}∞Å`À ÉÁ=∞‡Å∞xi‡OK«_»O) 10. â◊Ü«∞# ~°K«#Å∞ (|∞∞`«∞=ÙÅ
##∞ãïOz â◊Ü«∞º ÖË~°Ê~°K«_»O) 11. L^ŒHõ"å^ŒºO ([Å`«~°Oy}˜) 12.
448 QÀÑ¨Ù~°O....
L^ŒHÍÑ¶∂¨ `«O (=ãÖ`«Hˆ oÖ’ h~°∞ z=∞‡_»O) 13. z„`«Ü∂≥ QÍÅ∞ ("ÕëêÅ`À
ãÖK«iOK«_»O) 14. =∂Åº„QÆ^äŒ# qHõÖÏÊÅ∞ (=∂ÅÅ#∞ ‰õÄ~°∞Û@) 15.
âıY~°HÍÑ‘_» Ü≥∂[#O (Ñ¨ÓÅH˜s\ÏÅ∞, `«ÅK«∞@∞ì) 16. <ÕÑ¨^äŒºÜ≥∂QÍÅ∞
(JÅOHõ~}° q^è•<åÅ∞) 17.Hõ~Ñ‚° „¨ `«ÉOíè QÍÅ∞ (U#∞QÆ∞^ŒO`åÅ`À, â◊OYO`À
Hõ~å‚Éèí~°}ÏÅ∞) 18. QÆO^èŒÜ«ÚH˜Î (ã¨∞QÆO^èŒ„^Œ"åºÅ`«Ü«∂s) 19. Éèí∂+¨}
Ü≥∂[# (#QÆÅ #ÅOHõiOK«∞HÀ=_»O) 20. WO„^Œ*ÏÅO (HõxHõ@∞ì) 21.
H“K«∞=∂~°Ü≥∂QÆO (ã¨∞ÉèíQÆ Hõ~°}Ï^Œ∞Å∞) 22. Ç¨Ïã¨ÎÖÏÑ¶¨∞=O (KÕ`«∞Ö’x
=ã¨∞=Î Ùefl =∂Ü«∞O KÕÜ∞« _»O) 23. qz„`«âßHõ Ü«¸+¨ÉHíè Δõ º qHÍ~°„H˜Ü∞« Å∞
4 (~°Hõ~°HÍÅ=O@Å∞KÕÜ«∞_»O) 24. áê#Hõ ~°ã¨~åQÍã¨=Ü≥∂[#O (áê#
HÍÅ∞, =∞^ŒºOKÕÜ«∞_»O) 25. ã¨∂p"åã¨Hõ~°‡ (QÆ∞_»¤Å∞‰õΩ@ì_»O) 26.
ã¨∂„`«„H©_» (^•~°O`ÀKÕ¿ã „H©_)» 27. g}Ï_»=∞~°∞Hõ"å^Œ#O 28. „Ñ¨¿ÇÏoHõÅ∞
(QÆ∂_è®~°H÷ qõ `«fiâ◊H)Î˜ 29. „Ñü=∂Å (¿Ñ~°_Åô ∞K«^=Œ _»O) 30. ^Œ∞~åfiK«H~õ #°
Ü≥∂QÆO (qÖÏãÖHÀãÖ H˜+¡ ~ì¨ K° #« Å∞ K«^=Œ _»O) 31. Ñ¨Ùã¨HÎ "õ åK«HOõ (J~°=÷ O
`«OQÍ K«^Œ=_»O) 32. <å@HÍMÏº~ÚHÍ ^Œ~°≈#O (<å@HÍÅ‰õΩ, Hõ^äŒÅ‰õΩ
ãÖ|OkèOz#*Ï˝#O) 33. HÍ=º ã¨=∞™êºÑ¨Ó~°}O (Ñ¨^•ºÅ`À ã¨=∞ã¨ºÅ#∞
Ñ¨ÓiOK«_O» ) 34. Ñ¨\Hì˜ Í"Õ„`« "å# qHõÅÊO („¿Ñ=¶ Ú`À‰õΩsÛÅ∞, =∞OKåÅ∞
JÅ¡_»O) 35. `«HõΔHõ~°‡ (qÖÏãÖ HÀãÖ ÉÁ=∞‡Å∞ KÕÜ«∞_»O) 36. `«HõΔ}O
(Hõé]Ñ¨x<Õ~°∞Ê) 37. "åã¨∞Î (QÆ$Ç¨Ïx~å‡}q^Œº) 38. ~°∂Ñ¨º~°`«flÑ¨sHõΔ
(~°∂áêÜ«∞ÅÖ’, ~°`åflÖ’¡x <å}º`« x~°‚~ÚOK«_»O) 39. ^è•`«∞"å^ŒO
(Ö’Ç¨Å∞ ÅaèOKÕ „Ñ¨^ÕâßÅ#∞ Hõ#∞Q˘#_»O) 40. =∞}˜~åQÍHõ~° *Ï˝#O
(=∞}∞ÅQÆ#∞Å#∞ Hõ#∞Q˘#_»O) 41. =$HΔÍÜ«Ú~ˆ fi^Œ Ü≥∂QÍÅ∞ (K≥@¡ "≥^· ºŒ
*Ï˝#O) 42. "Õ∞+¨‰Ωõ ‰õΩ¯@ÖÏ=Hõ Ü«Ú^Œqú kè (á⁄>Ëàì √◊ §,HÀà◊√§,ÖÏ=Hõ Ñ¨‰ΩΔõ Å
ÑÖ^•Å∞) 43. â◊√Hõ ™êiHÍ „Ñ¨ÖÏÑ¨#O(zÅ∞HõÅ‰õΩ, QÀiOHõÅ‰õΩ =∂@Å∞
<Õ~°Ê_»O) 44. L`åû^Œ, ãÖ"å^Œ#, ˆHâ◊=∞~°Ì#O (Xà◊√§, HÍà◊√§ Ñ¨@ì_»O,
`«ÅO@_»O.."≥ÚII<Õ~°∞Ê) 45.JHõΔ~° =Ú+≤ìHÍ Hõ=#O (#º™êÎHõΔi Hõq`«fiO)
46. "Õ∞¡zÛù`« HõqHõÅÊO (JHõΔ~° =º`«ºÜ«∞O KÕ`« ™ê^èŒ∞ â◊ÉÏÌxfl J™ê^èŒ∞
â◊|OÌ QÍ „Éèqí ∞OÑ¨*Ü Ë ∞« _»O) 47. ^ÕâÉ◊ Ïè ëê q*Ï˝#O (|Ç¨ï ÉèÏëê *Ï˝#O)
48. Ñ¨Ù+¨Êâ◊Hõ\ ˜Hõ (Ñ¨ÓÅ~°^ä•Å∞, Ñ¨Å¡H©Å∞ KÕÜ«∞_»O) 49. xq∞`«Î *Ï˝#O
(â◊√ÉèÏâ◊√Éèí â◊‰õΩ# Ñï*Ï˝#O) 50. Ü«∞O„`« =∂`«$Hõ (Ü«∞O„`« x~å‡}O
<Õ~°∞Ê) 51. ^è•~°}=∂`«$Hõ (UHõãÖ^è•„QÆÇ¨Ï}O) 52. ãÖáê~î°ºO (XHõi
##∞ãïOz J<Õ‰õΩÅ∞ =e¡OK«_»O) 53. =∂#ã‘„H˜Ü«∞ (=∞#ã¨∞û#∞ J#∞
QÀÑ¨Ù~°O..... 449
‰õΩ#fl JOâ◊OÃÑ· ˆHO„nHõiOK«_»O) 54. HÍ=º„H˜Ü«∞ (HÍ=º~°K«#) 55.
Jaè^è•# HÀâ◊K«ÛùO^À q*Ï˝#O (xÑ¶¨∞O@∞, Kè«O^Œã¨∞û Ñï*Ï˝#O) 56.
„H˜Ü∂« HõÅÊO (HÍ"åºÅOHÍ~° âßGÑï*Ï˝#O) 57. Kèe« `«Hõ Ü≥∂QÆO (=∂~°∞
"Õ+O¨ `À K«ÖÏ=∞}˜) 58. =GQÀÑ¨#O (=„™êÎÅ#∞ =∂Ü«∞OKÕÜ∞« _»O) 59.
^Œ∂º`« qâıãÖ (E^•Å‰õΩ ãÖ|OkèOz#*Ï˝#O) 60. PHõ~°¬„H©_»Å∞
(E^ŒO"≥Ú^ŒÖˇ·# P@Å∞) 61. ÉÏÅ„H©_»#HõO (Ñ≤Å¡Å P@Ö’¡<Õ~°∞Ê) 62.
"≥·#~ÚH©*Ï˝#O (QÆ[,Jâ◊fiâßGÑï*Ï˝#O) 63. "≥·[~ÚH©q^Œº (q[Ü«∞
™ê^èŒ<ÀáêÜ«∞ Ñï*Ï˝#O) 64. "åºÜ«∂q∞H©*Ï˝#O (âßs~°Hõ "åºÜ«∂Ü«∞
Ñï*Ï˝#O)
1022. LÑ¨"åãÖ KÕÜ«∞_»O =Å# Ñ¶ë`«"Õ∞q∞\˜ ?
ÉèQí =Æ O`«∞x J#∞„QÆÇÏ¨ O á⁄O^Œ_®xˆH LÑ¨"åãÖ. WOHÍ K≥áêÊÅO>Ë,
âßs~°H,õ =∂#ã≤Hõ =∂e<åºÅ#∞ =keOK«∞HÀ=_®xˆH LÑ¨"åã¨nHõ.Δ xëê¯
=∞OQÍ D nHõ#Δ ∞ KÕÜ∞« QÆey`Õ ÉèQí =Æ O`«∞_»∞ =∞#HÀiHõÅ#∞ J_»Q‰Æ Ωõ O_®<Õ
<≥~"° ~Õ ∞° Û`å_»x „Ñ¨fu. â◊s~åxH˜ JÅã¨@ Hõey`Õ<Õ =∞#ã¨∞ ã≤~÷ Ñ° _¨ ∞» `«∞Ok.
=∞#ã¨∞û ã≤~÷ Ñ° _¨ ç x„QÆÇ¨ xfl á⁄Ok`Õ<Õ P`«‡*Ï˝#O ‰õÅ∞QÆ∞`«∞Ok. P`«‡*Ï˝#O
á⁄Ok#Ñ¨C_Õ F=∞x+≤ `«#x `å#∞ `≥Å∞ã¨∞‰õΩO\Ï_»∞. `«#x `å#∞ `≥Å∞ã¨∞
HÀ_»=∞O>Ë<Õ ^≥·=O QÆ∞iOz `≥Å∞ã¨∞HÀ=_»#fl=∂@. LÑ¨"åã¨ nHõΔ~ÀA#
ÑÖ_»¡#∞, áêÅ#∞ ã‘fiHõiã¨∂Î Ñ¨ÓiÎQÍ ^≥·=zO`«#Ö’<Õ nHΔÍã¨=∞Ü«∂xfl
QÆ_»áêe.
1023. Dâ◊fi~°Ñ¨Ó[‰õΩ =∂ˆ~_»∞ ^ŒàÏÅ∞ ZO^Œ∞‰õΩ ?
''UHõaÅfiO t"å~°Ê}O—— Jx =∂ˆ~_»∞ ^ŒàÏÅÅ`À t=Ùx Ñ¨Ól™êÎ~∞° .
=¸_»∞ ^Œà=◊ ÚÅ∞ HõÅã≤ XHõ¯JO_»=Ú#<Õ LO_»∞#∞ HÍ=Ù#, nxH˜ aÅfi=Ú
Jx ¿Ñ~°∞ =zÛOk. D =¸_»∞ ˆ~‰õΩÅ‰õΩ P^è•ºu‡HõOQÍ.
Ñ¨Ó[‰õΩ_»∞–Ñ¨Ó[º=Ú –Ñ¨Ó[† ™ÈÎ„`«=Ú – ã¨∞Î`«º=Ú – ã¨∞Îu†
*Ï˝`–« *ËÜ
˝ ∞« =Ú–*Ï˝#=Ú† JxJ~å÷Å∞ K≥ÑC¨ K«∞<åfl~°∞. Dq^èOŒ QÍ (3˛3)
=¸_»∞, =¸_»∞#∞ "Õˆ~fi~°∞QÍ ÉèÏqOK«∞@ÜÕ∞ „uÑ¨Ù\˜*Ï˝#=Ú, WkÜÕ∞
J*Ï˝#=Ú, "Õ~∞° "Õ~∞° QÍ HõxÊOz##∂, J^è•~°HÍO_»=Ú XHõ¯>Ë J~Ú#@∞¡,
'F=∞Ç¨ ^Õ"å! ã¨$+≤ì, ã≤÷u, ÅÜ«∞HÍ~°‰õΩ_»"≥·# h"Õ =∂ˆ~_»∞^Œà◊=Ú #O^Œ∞
=¸_»∞ Ñ¨„`«=ÚÅ∞QÍ "Õ~°∞"Õ~°∞QÍ =Ù#fl@∞¡ `ÀK«∞K«∞<åfl=Ù.
450 QÀÑ¨Ù~°O....
Ñ¨Ó[‰õΩ_»=Ù h"Õ, Ñ¨ÓlOÑ¨|_»∞#k h"Õ, Ñ¨Ó*Ï„H˜Ü«∞=Ù h"Õ J<Õ
ÉèÏ=O`À JÉè^Ë |Œ ∞kú`À Ñ¨ÓlOK«∞@ÜÕ∞ ãïÜ≥∞ÿ # Ñ¨ûúŒ , =∞iÜ«Ú Ñ¨Ù}ºÑ¶Å¨
„Ñ¨^=Œ Ú. Dq^è"Œ ∞≥ #ÿ ÉèÏ==Ú`À Ñ¨ÓlOK«‰Ωõ O_»∞@ÜÕ∞ J*Ï˝#=Ú =∞iÜ«Ú
áêÑ¨ ¿ÇÏ`«∞=Ù. D *Ï˝#~°Ç¨Ïã¨º=Ú#∞ `≥Å∞ã¨∞‰õΩx, aÅfiÑ¨„`«~°∂Ñ¨=Ú`À
„uÑ¨Ù\˜*Ï˝#=Ú#∞, háê^Œ=ÚÅK≥O`« <Õ#∞ ã¨=∞iÊOK«∞K«∞<åfl#∞. 't"À
Ç¨Ï"£∞— t"ÀÇ¨Ï"£∞, J#∞ =∞Ç¨"åHõº*Ï˝#=Ú#∞, ã≤~÷ Ñ° ~¨ ∞° Û#kÜÕ∞ aÖÏfi~°Û#
Ü«∞QÆ∞#∞. Ñ¨q„`«=∞QÆ∞ Dâ◊fi~° Ñ¨Ó[‰õΩ D aÅfiÑ¨„`«=Ú ã¨~°fi„âı+¨ª"≥∞ÿ#k
=∞iÜ«Ú Ju Ñ¨q~°`« "≥∞ÿ#k. t"å~°Û#Å‰õΩ =¸_»∞ ˆ~‰õΩÅ`À#∞#fl Ñ¨ÓiÎ
5
aÅfi^Œà◊=Ú#<Õ LÑ¨Ü≥∂ yOK«=Öˇ#∞. XHõ™êi HÀã≤# aÅfiÑ¨„`«=ÚÅ∞,
ã¨∞=∂~°∞ 15 ~ÀAÅ=~°‰õΩ Ñ¨Ó[~°›`« HõeæÜ«ÚO_»∞#∞. "å_çáÈ~Ú##∞
^À+¨=ÚÖË^Œ∞. HÍx =¸_»∞ˆ~‰õΩÅ∞ =∂„`«=Ú `«Ñ¨ÊxãïQÍ LO_»=Öˇ#∞.
UHõaÅfi Ñ¨„`«OÖ’x =¸_»∞~ˆ ‰õΩÅÖ’ Z_»=∞"≥Ñ· Ù¨ #k „|Ç¨Ï‡ JxÜ«Ú,
‰õΩ_ç"Ñ·≥ Ù¨ #k q+¨μ=‚ xÜ«Ú, =∞^èºŒ #∞#flk ã¨^•t=Ù_»xÜ«Ú, Ñ¨Ù~å}=ÚÅÖ’
`≥eÜ«ÚK«∞#flk. =∞iÜ«Ú aÅfi^Œà=◊ ÚÖ’x =ÚO^Œ∞ÉèÏQÆ=Ú#O^Œ∞ J=∞$`«
=Ú#∞, "≥#∞HõÉèÏQÆ=Ú# Ü«∞‰õΔΩÅ∞#∞ =ÙO_»∞@ KÕ`«, aÅfiÑ¨„`«=ÚÜ≥ÚHõ¯
=ÚO^Œ∞ÉèÏQÆ=Ú#∞ t=Ùx"≥·Ñ¨Ù =ÙOz Ñ¨ÓlOK«=Öˇ#∞.
aÅfi=#=Ú HÍjˆHΔ„`«=Ú`À ãïã¨=∂#"≥∞ÿ#k Jx âßG=ÚÅÖ’
`≥Å∞Ñ¨ÙK«∞<åfl~°∞. =∂ˆ~_»∞K≥@∞ì =Ù#flKÀ@, P K≥@∞ì „HÕ^Œ t=Ù_»∞ LO\Ï_»∞.
WO\˜ P=~°}Ö’ Dâß#º ÉèÏQÆ=Ú# =∂ˆ~_»∞K≥@∞ì=Ù#flKÀ, PÑ¨^ŒÅ∞
`˘Åy ã¨Ô~· fiâ◊fi~°º=ÚÅ∞ HõÅ∞æ#∞. `«∂~°∞Ê#=Ù#flKÀ ã¨∞Y„áêÑ≤ÎHõÅ∞æ#∞,
Ñ¨_»=∞~°"≥·Ñ¨Ù# =Ù#flKÀ ã¨∞Ñ¨Ù„`«ãÖ`å#=Ú HõÅ∞æ#∞. ^ŒH˜Δ}"≥·Ñ¨Ù =Ù#flKÀ
Ü«∞=∞ÉÏ^èŒÅ∞ =ÙO_»=Ù.
â’¡II aÖÏfi<åO ^Œ~°≈#O Ñ¨Ù}ºO, ã¨Ê~°≈#O áêÑ¨<åâ◊#"£∞I
JÑ¶¨∞’~°áêÑ¨ãÖÇ¨~°O UHõaÅfiO t"å~°Ê}"£∞ II
aÅfiÑ¨„`«=ÚÜ≥ÚHõ¯ ^Œ~≈° #O=Å# Ñ¨Ù}º=Ú ÅaèK∞« #∞. "å\˜x ã¨Ê $tO
K«∞@ =Å# ã¨~°fiáêÑ¨=ÚÅ∞ #tOK«∞#∞. XHõaÅfiÑ¨„`«=Ú#∞ t=ÙxH˜
ÉèíH˜Î„â◊^ŒúÅ`À JiÊOK«∞@ =Å#, Ñ¶¨∞’~åuÑ¶¨∞’~°"≥∞ÿ# áêÑ¨=ÚÅ∞ Ãã·`«=Ú
x~°∂‡Å=∞QÆ∞#∞. W\˜ì „uQÆ∞}=ÚÅ∞QÆÅ aÅfi^Œà◊=Ú#∞ h‰õΩ JiÊOK«∞
K«∞<åfl#∞. ##∞fl J#∞„QÆÇ≤ÏOÑ¨Ù=Ú.
1024. [Ñ¨=Ú KÕÜ«Ú#Ñ¨Ù_»∞ q_çzÃÑ@ì^Œy# Ñ¨#∞Å∞ Uq ?
PÅã¨ºO [$OÉèí}O x„^•‰õΔΩ=O x+‘ª=#O ÉèíÜ«∞"£∞ I
hKåOQÆã¨Ê~°≈#O HÀÑÖ [Ñ¨HÍÖË q=~°˚ÜÕ∞`üII
QÀÑ¨Ù~°O..... 451
Jx K≥Ñ¨Ê|_ç#@∞ì [Ñ¨=Ú KÕÜ«Ú#Ñ¨Ù_»∞ ™È=∞i`«#O,P=ÙeO`«,
x„^Œ, `«∞=Ú‡, Lq∞‡"ÕÜ«Ú@,ÉèíÜ«∞O, â◊s~°=Ú#O^Œe hK«"≥∞ÿ# J=Ü«∞=
=ÚÅ#∞ ã¨Ê $tOK«∞@, HÀÑÖ=O\˜ Ñ¨#∞Å#∞ "≥O@<Õ q_çzÃÑ@ì=Öˇ#∞.
1025. x["≥∞ÿ# t=Ñ¨Ó[ Uk ?
„áê}∞ÅO^ŒiH© LÑ¨HÍ~°=ÚQÍqOK«∞@, „áê}∞ÅO^ŒiÃÑ· ^ŒÜ«∞
K«∂Ñ¨Ù@, PÑ¨^ŒÅÖ’ L#fl"åix P^Œ∞H˘x, "åiH˜ JÉèíÜ«∞=ÚxK«∞Û@
x["≥∞#ÿ t"å~å^è#Œ Jx hÅHõO~î° nHõ`Δ ∞« Å PÉèÏ}HõO. ã¨~fi° Éè∂í `ÀÑ¨H~õ }° O
/ ã¨~°fiÉèí∂`å#∞HõOÑ¨#O, ã¨~åfiÉèíÜ«∞ „Ñ¨^•#OK«/t=™êº~å^èŒ#Oq^Œ∞ó.
1026. t=Ñ¨Ó*Ï Ñ¶¨Å=Ú#∞ q=iOK«∞=Ú ?
t=Ñ¨Ó[ KÕã#≤ Ñ¨Ù}Ïº`«∞‡Å‰õΩ t=Ù_»∞ "åi WO@ =∞kOz# U#∞QÆ∞
Å#∞, "åÜ«Ú"ÕQÆ=Ú`À ‰õÄ_ç# QÆ∞é]=ÚÅ#∞, K«O„^Œ=ÚY∞ÅQÆ∞ „ã‘ÎÅ#∞
x=ã≤OÑ¨ *ËÜ«ÚK«∞<åfl_»∞. (™ê¯O^ŒÑ¨Ù~å}O).
1027. `«O„`«=ÚÅx U „QÆO^èŒ=ÚÅ‰õΩ ¿Ñ~°∞?
ã¨~,æ° „Ñüã¨~,æ° =∞O„`«x~°Ü
‚ ∞« , ^Õ=`å ã¨xfl"Õâ,◊ f~°,÷ =~å‚„â◊=∞, Ü«ÚQÆ
^è~Œ ‡° , ~å[^è~Œ ‡° , Ñ¨Ù}º, #~°Ö’Hõ"åã¨, ^Õ=`åK«„HõÜ∞« O„`« ÅHõ} Δ , „ã‘Î Ñ¨Ù~°∞+¨
ÅHõΔ}, „ÉÏÇ¨Ï‡} ãÖ¿ã=#, „=`«*’ºuifi*Ï˝<åk J<ÕHõq+¨Ü«∂Å#∞
É’kèOK«∞ „QÆO^ä•Å‰õΩ `«O„`«=ÚÅx ¿Ñ~°∞. `«O„`«=ÚÅ∞ Pã≤HÎ õ `«O„`«=ÚÅ∞
=∞iÜ«Ú É∫^Œú`«O„`«=ÚÅ∞ JxÔ~O_»∞ q^èŒ=ÚÅ∞QÍ HõÅ=Ù. Pã≤ÎHõ `«O„`«
=ÚÅ∞ =∞~°Å "≥·+¨‚= `«O„`«=ÚÅ∞ â‹·=`«O„`«=ÚÅ∞, â◊H˜Î `«O„`«=ÚÅ∞
Jx =¸_»∞ q^èŒ=ÚÅ∞QÍ qÉèílOÑ¨|_ç#q.
1028. "≥·kHõ „QÆO^äŒ=ÚÅO^Œ∞ U qÉèÏQÆ=Ú#O^Œ∞ ˆ~MÏ
QÆ}˜`«=Ú#‰õΩ „áê^è•#º=Ú W=fi|_ç#k ?
Ü«∞[˝âßÅÅ#∞, Ç¨ÏŸ=∞"ÕkHõÅ#∞ qq^èŒ PHõ$`«∞ÅÖ’ xi‡OK«_®xÔH·
=∂~°^æ ~Œ ≈° =ÚÅ∞QÍ ~°∂á⁄OkOK«|_ç# ''â◊√Åƒùã∂¨ „`«=ÚÅÖ’—— ~ˆ MÏQÆ}`˜ =« Ú
#‰õΩ J`«ºO`« „áê^è•#ºO DÜ«∞|_ç#k.â◊√Åƒù=Ú J#QÍ`å_»∞ Jx
J~°÷=Ú.`å\˜ ã¨Ç¨Ü«∞O`À (<Õ_»∞"≥∞[iOQ∑ >ËÑπû=O\˜ H˘Å`« Å‰õΩ
LÑ¨Ü∂≥ yOK«∞`å_»∞) ~ˆ MÏQÆ}`˜ « xÜ«∞=∞=ÚÅ#∞ J#∞ãïOz D „QÆO^ä=Œ Ú
ÅO^Œ∞ âßÖÏx~å‡}q^è•#O q=iOK«|_çOk.
1029. NHõ$+¨μ‚x K«∞@∂ì LO_Õ ~å[Hõ#ºÅO^Œ~°∂ =∞Ç¨Ï~°∞¬ÅO\Ï~°∞ x["Õ∞<å ?
x["Õ∞. N~å=Ú_»∞ Ñ¨ÙO™êO "≥∂Ç¨Ï#~°∂áêÜ«∞ Ñ¨Ù~°∞+¨μÅ‰õΩ ‰õÄ_»
"≥∂Ç¨ÏO HõeyOKÕ ™œO^Œ~°ºO HõÅ"å_»∞. PÜ«∞# J~°}ÏºÅ‰õΩ "≥o§#Ñ¨Ù
452 QÀÑ¨Ù~°O....
_®Ü«∞# ™œO^Œ~°ºO K«∂z ã¨~°fiãÖQÆÑï`åºQÆ∞Öˇ·# =∞Ç¨Ï~°∞¬Å∞ HÀiHõ`À
PÜ«∞##∞ H“yeOK«∞H˘#É’Ü«∂~°∞. JÑ¨Ù_®Ü«∞# ''<å^èŒ∞<å <å^èŒ∞<å——
WÑ¨C_»∞ HÍkÑ¨C_»∞ HÍ^Œ∞. D J=`å~°O UHõÑ¨ffl„=`«x+ª̈O. Hõ$ëê‚=`å~°
HÍÅOÖ’ g∞HÍ J=HÍâ◊O =ã¨∞OÎ ^Œx `≥eÑ≤#>ˇO¡ÿ k. ~å=Úx x„^ŒÖÑË Ù¨ @‰õΩ
"≥o¡# qâßfiq∞„`«∞_®Ü«∞##∞ H“yeOK«∞H˘#É’~Ú, x„QÆÇ≤ÏOK«∞H˘x,
^•fiÑ¨~° Ü«ÚQÆOÖ’ JOâ◊QÍ ã¨`«ºÉèÏ=∞Ö’ „Ñ¨"ÕtOKå_»∞.
NHõ$+¨‚™êfiq∞ Ü«∞=`å~°Ñïã¨=∂Ñ¨Îº#O`«~°O, P K«∞@∞ìÑ¨@¡QÆÅ
É’Ü«∞Å∞ H˜~å`«∞Å∞=zÛ NHõ$+¨‚™êfiq∞"åi ÉèÏ~°ºÅ#∞ <åÉèÏ~°º JO>Ë
6 <åÉèÏ~°º Ü«∞x H“yeOK«∞H˘O@∂ HÍ=∞„H©_»Å‰õΩ |ÖÏ`«¯iã¨∞Î<åfl~°∞.
Hõ$+¨‚x~åº}Ï#O`«~°O „uÖ’Hõ q[Ü«∞ ^èŒ#∞~°ú~°∞_≥·# J~°∞˚#∞_»∞ "åi ^•_ç
#∞O_ç „ã‘ÎÅ#∞ ~°H˜ΔOÑ¨ÖËHõ áÈÜ«∂_»∞.
JÑ¨Ù_»∞ Hõ$+¨μ‚x ÉèÏ~°ºÖÏ H˜~å`«∞Å`À ''™êfiq∞ "å~°=`å~°O KåeOz
WOHÍ =¸_»∞ ~ÀAÅ∞ ^•@ÖË^Œ∞. XHõ¯™êi ã¨=Ú„^ŒOÖ’ "≥∞ÿÅ™êfl<åÖÏ
K«iOz q∞=Ú‡Ñ¨`«∞Å∞QÍ ã‘fiHõi™êÎ=∞x #q∞‡OKå~°∞. "å~°∞ "≥∞e¡QÍ
ã¨=Ú„^ŒOÖ’ *Ï~°∞H˘O\Ï~°x ÉèÏqOz, XH˘¯Hõ¯H˜~å`«∞_»∞ `å#∞
ÔQ·H˘#^ŒÅz# „ã‘ÎH˜ `åà◊√§ QÆ\ ˜ì "åix ã¨=Ú„^ŒOÖ’ ™êfl#O KÕÜ«Ú=∞x,
`åà◊√§ Ñ¨@∞ìH˘x X_»∞¤# ‰õÄ~°∞Û<åfl~°∞. P„ã‘ÎÅ∞ XHõ¯™êi ã¨=Ú„^Œ`«~°OQÍ
ÅÖ’ =Úxy, g∞™êÅ∞QÆ_®¤Å`À ''Ç¨Ï~°Ç¨Ï~° =∞Ç¨^Õ=—— JO@∂ ÃÑ·H˜ÖËã¨∞Î
<åfl~°∞. JÜ«∂ºÉÏÉ’Üü∞! g~°O`å =∞Ç¨Ï~°∞¬Å∞ â◊Ñ≤™êÎ~°x ÉèíÜ«∞Ñ¨_ç
H˜~å`«∞Å∞ áêiáÈ~Ú#@∞¡ ÉèÏQÆ=`« Ñ¨Ù~å}O ™êHõΔ ºq∞ã¨∞Î#flk. J~Ú<å
NHõ$+¨‚ ™êfiq∞H˜ 16108 =∞Ok ÉèÏ~°ºÅO>Ë Jk r"Õâfi◊ ~° ãÖ|O^è"Œ ∞Õ QÍx
`«∞K«Ûù HÍ=∞ˆHmHõ=HÍâ◊=ÚO_Õ „ã‘Î Ñ¨Ù~°∞+¨ãÖ™ê~° |O^èŒOHÍ^Œ∞.
1030. Ñ¨^ŒÇ¨~°∞ Ñ¶¨ÖÏÅ <À=ÚÖ’ Ñ¨#ã¨ÑÖ_»∞¡ ‰õÄ_® 16 W"åfiÖÏ?
=∞#O ÉèQí =Æ O`«∞#‰õΩ ëÈ_»â’Ñ¨Kå~åÅ∞ KÕ¿ã@Ñ¨C_»∞ ã¨∞=~°~‚ `° fl« ã≤OÇ¨
ã¨#O ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞ #=~°`fl« ã≤OÇ¨ã¨#O ã¨=∞iÊã¨∞<Î åfl#O\ÏO. ã¨=∞iÊ
™êÎ=∂? `«^Œ~°÷=∞HõΔ`å<£ ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞ ^•xH˜ |^Œ∞Å∞ JHõΔ`«Å∞
ã¨=∞iÊã¨∞Î<åfl =∞O\ÏO. 16 ÑÖ_»∞¡ ÅaèOKÕâ◊H˜Î LO_ç W¿ãÎ =∞Oz^Õ!
Jk XHõÑO¨ _»∞ WzÛ „Ñ¨`åº=∂flÜ«∞OQÍ "Õ~ˆ 15 ÑÖ_»∞¡ ÃÑ@ì=K«∞Û. ''=∞#
U==∞#∞ëêº}ÏO HÍ~°}O |O^èŒ "≥∂HõÜ Δ ∂≥ ó—— =∞#ã¨∞û „Ñ¨^•è #O. „â◊^QúŒ Í
<À=Ú <ÀKå~å? ÖË^•? J<Õk =ÚYºO.
QÀÑ¨Ù~°O..... 453
1031. ÅHõΔ=`«∞ÎÅ <À=Ú ZÖÏ <ÀK«∞HÀ"åe ?
''`«=∞™È=∂*’ºu~°æ=∞Ü«∞—— J<Õ LÑ¨x+¨}‡O„`«"Õ∞ náê~å^èŒ#‰õΩ
=¸ÅO.J*Ï˝#=∞<Õ pHõ\ ˜Ö’#∞O_ç ##∞fl*Ï˝#=∞<Õ HÍOuÖ’xH˜ fã≤
H˘x~å! JxJ~°÷O. J^Õ náê~å^èŒ#. ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ *’ºuã¨ûfi~°∂Ñ¨Ù_»∞.
D „Ñ¨ÑO¨ K« =∞O`å ^ŒfiO^ŒfiO. JO^Œ∞Hˆ náê~å^è#Œ ‰õΩ ~Ô O_»∞ =`«∞ÅÎ ∞O_®e.
"åxx =ÚO^Œ∞ ÉèÏQÆOÖ’ HõeÑ≤, nÑ¨tY "≥eæOKåe. "≥#∞Hõ =∂„`«O U
=uÎHÍ=uÎ "Õ~°∞QÍ LO_®e. ^ŒfiO^Œfi=∞Ü«∞"≥∞ÿ# „Ñ¨ÑÖKåxfl XHõ¯\˜QÍ
"≥eæOKÕ `Õ[ã¨ûfi~°∂Ñ¨Ù_Õ ^≥·==∞x nx Ñ¨~°=∂~°÷O. ÅHõΔ J<Õk LÑ¨ÅHõΔHõO.
Wk q∞ye# <À=ÚÅ =Öˇ<Õ q+¨fiHˆ û# Ñ¨Ó[ (QÆ}ÑüÑ¨Ó[) =∞O@áê~°Û#,
HõÅâß~å^èŒ#Å`À ÅHõΔnáêÅ∞ "≥eyOz, ^≥·"åxfl Ñ¨ÓlOKÕ„=`«O, K«Hõ¯QÍ
`≥eã≤# UÑ¨Ù~ÀÇ≤Ï`«∞_≥·<å KÕ~Ú™êÎ_»∞. g∞Ô~·<å PÜ«∂ Ñ¨Ó[Å∞KÕã≤ <À=Ú
<ÀK«∞HÀ=K«∞Û. U^≥"· åxH˜ „Ñ¨fHõQÍ <À=Ú <Àã¨∞<Î åfl~À P ™êfiq∞H˜ ã¨ÇÏ¨ „ã¨
<å=∞ Ñ¨Ó[ K≥eO¡ Kåe. ÅHõ=Δ `«∞ÅÎ <À=Ú t=Ñ¨~O° QÍ q+¨μÑ‚ ~¨ O° QÍ ‰õÄ_®
L#flk.
1032. =∞O„`«Ñ¨Ù+¨Ê=∞O>Ë Uq∞\˜ ?
=∞##O KÕÜÚ« "åix ~°HOΔ˜ KÕk =∞O„`«O. NHõ$+¨μ_‚ ∞» 'Ñ¨„`«O, Ñ¨Ù+¨ÊO
Ñ¶¨ÅO`ÀÜ«∞O— XHõP‰õΩ<≥·<å XHõÑ¨Ó=Ù<≥·<å XHõÑÖ_≥·<å h\˜<≥·<å Z=~°∞
ÉèíH˜Î`À ã¨=∞iÊ™êÎ~À "åix ~°H˜Δ™êÎ_»∞ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞. =∞O„`«Ñ¨Ù+¨Ê=∞O>Ë
=∞O„`åxfl Ñ¨Ù+¨ÊOQÍ ™êfiq∞áê^•Å‰õΩ ã¨=∞iÊOK«∞HÀ=@O ÖË^•, JHõ`Δ Å« ∞,
Ñ¨Ó=ÙÅ#∞ =∞O„`«ãÇ¨ Ï≤ `«OQÍ ™êfiq∞áê^•Å‰õΩ ã¨=∞iÊOK«∞ HÀ=@O. =∞#O
U^≥·<å Ñ¨Ó[QÍh Ç¨ÏŸ=∂^Œ∞Å∞QÍh x~°fiÇ≤Ï™êÎO. P Ñ¨Ó*Ï#O`«~°O,
J~°Û‰õΩÅ∞ Ñ¨Ó[KÕã≤# Hõ~°ÎÅO^Œi ^Àã≤à◊§Ö’ JHõΔ`«Å`À ‰õÄ_ç# Ñ¨Ó=ÙÅ∞
QÍh, ˆH=ÅO Ñ¨Ó=ÙÅ∞QÍx LOz, "åi"åi QÀ„`«<å=∂Å#∞ K«kq,
=∞O„`«Ñ¨Ù+¨ÊO ™êfiq∞áê^•ÅHõ_» ã¨=∞iÊ™êÎ_»∞. P =∞O„`«O F"£∞ ã¨Ç¨Ï„ã¨
j~ü+Ö ^Õ=O qâßfiHõΔO qâ◊fiâ◊OÉèí∞="£∞ Jx „áê~°OÉèí=∞ø`«∞Ok. "Õ~Ú
j~°¬=ÚÅ∞QÆÅ ÉèíQÆ=O`«∞x qâ◊fi"Õ∞ <Õ„`«OQÍ QÆÅ"åxx, Ö’HÍxH˜ â◊√Éèí
HÍ~°‰õΩ_≥·# "åxx Jx„áê~°OaèOz J\˜ì"åxH˜ Ñ¨Ù+¨Ê =∞O„`«~°∂ÑÖ`À
=∞#Ç¨Ï$^ŒÜ«∂xfl ã¨=∞iÊOK«@"Õ∞ =∞O„`«Ñ¨Ù+¨Ê=∞O>Ë. D =∞O„`«OÖ’
ÉèíQÆ=O`«∞x qâ◊fiq~å@ûfi~°∂ÑÖ =i‚OÑ¨|_»∞`«∞Ok.
454 QÀÑ¨Ù~°O....
1033. ÑÖK«„H˜Ü«∞Å∞ J#QÍ Uq∞\˜ ?
1. Láêã¨#–Ñ¨Ó[QÆkÖ’QÍh, PÅÜ«∞OÖ’QÍh „áêi÷OK«_O» , ÉèHí `Î˜ À
„Hõ=∞tHõΔ}`À, PKå~°=º=Ç¨~åÅ∞ x~°fiÇ≤Ïã¨∂Î ^≥·"å~å^èŒ# KÕÜ«∞_»O. 2
L`«û=O – ‰õΩ@∞O|OÖ’Hõeã≤ ÑÖ_»∞QÆÅ∞, "Õ_»∞HõÅ∞ [iÑ≤OK«@O, LÑ¨
"å™êk „H˜Ü«∞ÅÖ’ áêÅ∞ÑÖK«∞HÀ=_»O, xÜ«∞=∂#∞™ê~°O PÅÜ«∂Å‰õΩ
"≥à_¡◊ O» . 3. JÇ≤ÏO™êq^è•#O : W`«~∞° Å Ü≥∂QÆHˆ =Δ ∂Å∞ PÖ’zOKÕ x™êfi~°÷
r=# q^è•#O, =∂#ã≤HOõ QÍ#∞, âßs~°HOõ QÍ#∞, W`«~∞° Å#∞ Ç≤ÏOã≤OK«x
'JÇ≤ÏO™êq^è•#O—`À ‰õÄ_ç# Hõ~‡° |^Œrú =#O.4. f~°Ü ÷ ∂« „`«Å∞ : „áêÑÖzHõ
7 Ñ¨~°=∞~Ú# q+¨Ü«∂Ö’K«#Å∞ =^ŒeÃÑ\˜ì, gÅ∞#∞|\˜ì f~°÷Ü«∂„`«Å∞
™êyã¨∂Î, ÉèíQÆ=O`«∞x, QÆ∞~°∞=ÙÅ#∂ ãÖ^Œi≈ã¨∂Î "≥·~åQÆºq^è•<åxfl JÅ
"å@∞ KÕã¨∞HÀ=@O. 5.ãÖ™ê¯~°O : Ñ¨Ù~°∞_»∞,<å=∞Hõ~°}O, Hõ~°‚Éèí∂+¨}O,
JHõ~Δ åÉèÏºãÖ, LÑ¨#Ü«∞#O, q"åÇ¨ÏO,=∞~°}O...WÖÏ J<ÕHõ ã¨=∞Ü«∂ÅÖ’
PK«iOKÕ ÃÇ·ÏO^Œ= PKå~° =º=Ç¨~åÅ#∞ ã¨„Hõ=∞OQÍ x~°fiÇ≤ÏOK«@O.
1034. UÜÕ∞ ã¨=∞Ü«∂Ö’¡ PÅÜ«∂Å‰õΩ "≥àıÎ =∞Ozk ?
x[O K≥áêÊÅO>Ë =∞#‰õΩ J=HÍâ◊O =Ù#flO`« "Õ∞~° L^ŒÜ∞« HÍÅOÖ’
N =∞Ç¨q+¨μ‚=Ùh, PÜ«∞# J=`å~°Öˇ·# ^Õ=Ùà◊§h, ™êÜ«∞O ã¨=∞Ü«∞OÖ’
â◊OHõ~°∞}©‚ PÜ«∞# ~°∂áêÅ~Ú#@∞=O\˜ ^Õ=Ùà◊§h „Ñü~ÀE ^Œi≈OKå
eûO^Õ. ''„áê`«ifi+¨μO‚ Éè=í O ™êÜÕ∞ J#∞x`«º"£∞—— J~Ú`Õ Wk ™ê^èºŒ OHÍx
Ñ¨x J~Ú#Ñ¨Ê\˜H© WHõ¯_» F J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# qâı+Ö LOk. qëê‚ÅÜ«∞OÖ’
`«∞Åã≤ f~å÷xfl, Ñ¨Ó=∂Åh W™êÎ~°∞. =∞#O L^ŒÜ«∂<Õfl ^Œi≈ã¨∞Î<åflO
Hõ^•. `«∞Åã≤f~°÷O âßfiã¨HÀâßxflâ◊√„ÉèíÑ¨~°∞ã¨∞ÎOk. Ñ¨Ó=∂Å JÅOHÍ~°
„Ñ≤Ü«∞`åfixfl Hõeyã¨∞ÎOk. W^ŒO`å k#K«~°º „áê~°OÉèíOÖ’ ÖË^• rq`«
„áê~°OÉèíOÖ’ J=ã¨~°O.
WHõ ™êÜ«∞OHÍÅO t=^Œ~≈° #=∞Ñ¨C_»∞ =∂ˆ~_®‰õΩÅ∞ =Úxy f~å÷xfl
Éèí™ê‡xfl W™êÎ~°∞. =∂ˆ~_»∞ h~°∞ r~°‚HÀâßxfl â◊√„ÉèíÑ¨~°∞ã¨∞ÎOk. Éèíã¨‡O XHõ
f~°∞ "≥·~åQÆº^Œ$+≤ìx HõÅ∞QÆKÕã¨∞ÎOk. D f~°∞ÉèÏ=#, ~ÀA =ÚyâßHõ UO
KÕâß#x ÑïjeOK«∞‰õΩ#fl Ñ¨âßÛ`åÎÑÑ¨ _¨ ®xH© ÖË^• rq`«ÑÙ¨ K«~=° ∞HÍÅO
Ö’#∂ =ÚH˜ÎH˜J=ã¨~°O. D „Ñ¨â◊flˆH =∞~ÀHÀ}O#∞Oz ã¨=∂^è•<åxfl
K«∂¿ãÎ |~°(=∞#ã¨∞û)H˜ U q^èŒ"≥∞ÿ#Ñ¨x `˘O^Œ~å ÖËHõ ˆH=ÅO ^Õ=Ù}˜‚
^Œi≈OKåÅx JxÊOz#Ñ¨C_»∂, Ñ¨~=° ∞ãÖ`À+¨"å~°xÎ q#flÑ¨C_»∞ Hõ$`«[`˝ «
Åx K≥Ñ¨C‰õΩ<ÕO^Œ∞‰õÄ, Ñ¨~°=∞^Œ∞óYO Hõey#Ñ¨ÙÊ_»∞ X_»∞¤# "ÕÜ«∞ =Åã≤
QÀÑ¨Ù~°O..... 455
#kQÍ n#OQÍ „áêi÷OKÕO^Œ∞‰õÄ, ÉèQí =Æ O`«∞xH˜ W+¨"ì ∞≥ #ÿ Ñ¨~fi° k<åÅÖ’#∂
QÆ∞_çH˜ "≥àÏ§e. WÖÏO@Ñ¨C_»∞^Œi≈¿ãÎ, `«Ñ¨Ê‰õΩO_® ÉèíQÆ=O`«∞xg∞^Œ QÆ∞i
‰õΩ^Œ∞~°∞`«∞Ok. „Ñü~ÀE „Ñü^Õ=Ù_çH© Ñ¨~°fik#OHÍ^Œ∞. HÍ^Œ∞ HÍ|\˜ì
Éèí‰õΩÎÅ^Œ~°≈#O gÅ∞HÀã¨"≥∞ÿ u~°∞=∞Å ˆHΔ„`åhfl HõeÜ«ÚQÆ "≥·‰õΩO~î°=∞x
Ñ≤Å∞ã¨∂Î, ^Õ=`«Å∞ JO`å PÜ«∞<Õfl ã¨~°fi^Õ=`å ã¨fi~°∂Ñ¨ÙxQÍ z„uOz
J#∞HõΔ}O L`åûÇ¨Ï=∞Ü«∞OKÕã≤, D ~ÀA P ~ÀAJx `Õ_® ÖË‰õΩO_®
~å=K«∞Û#x J<åfl~°∞. x`Àº`«û=O, Ñ¨HÀΔ `«û=O, =∂™È`«û=O W^Õ f~°∞QÍ
=∞¿ÇÏâ◊fi~°∞xH˜ x`åºaè¿+Hõ L`«û"åxfl [i¿Ñ U~åÊ@∞ KÕâß~°∞.
1035. Ñ¨Ó*Ï Ü«∞O„`åÅ∞, „ÑüëêìÜ«∞O„`åÅ `Õ_® Uq∞\˜ ?
„ÑüëêìÜ«∞O„`åÅ∞ Ô~O_»∞ ~°HÍÅ∞. ^Õ"åÅÜ«∂ÅÖ’ q„QÆÇ¨Å‰õΩ
K≥`· #« ºO HÀãÖ „Ñü+≤Oì KÕq. =∞~˘Hõ\ ˜ QÆ$Ç¨ÅÖ’ =∞`«ºÜ«∞O„`«O =O\˜q
„Ñü+¨ì KÕ™êÎ~°∞.J~Ú`Õ ^Õ"åÅÜ«∂ÅÖ’ "Õ¿ã „ÑüëêªÜ«∞O„`åÅ‰õΩ U
q^èOŒ QÍ HõÖÏÑÖ [~°∞QÆ∞`«∞O^À J^Õ q^èOŒ QÍ Wà◊Ö¡ ’ "ÕÜÚ« Ü«∞O„`åÅ‰õΩ
‰õÄ_® HõÖÏÑÖ [iÑ≤OKåe. Wà◊¡Ö’ Ü«∞O„`åÅ∞ „Ñü+¨ª [iy# `«~åfi`«
„Ñ¨`ÕºHõ xÜ«∞=∂Å∞ =ÙO_»=Ù. Ñ¨Ó*Ï Ü«∞O„`åÅ∞ ^Õ=`å =∞Ok~åÖ’¡,
„Ñü ~ÚO@ LO_»^Œy#q g\˜H˜ H˘xfl „Ñ¨`ÕºHõ xÜ«∞=∂Å∞ =Ù<åfl~Ú.
xÜ«∞=∞ |^ŒúOQÍ Ü«∞O„`åÅ#∞ Ñ¨Ól¿ãÎ P Ü«∞O„`«^Õ=`«Å J#∞„QÆÇ¨ÏO
`«Ñ¨ÊHõ Åaèã¨∞ÎOk. Ü«∞O„`«^Õ=`«Å#∞ Ü«∞O„`«~°∂ÑÖÖ’ x`«ºO
JiÛOK«=Öˇ#∞. x`«ºO ^è∂Œ Ñ¨, nÑ¨, x"Õ^#Œ Å∞ ã¨=∞iÊOK«=Öˇ#∞.JÖÏKÕã≤
ã¨^•Kå~° ãÖÑüÎ`À r=#O KÕã≤# ~ÚO\˜ ^Õ=`« J#∞„QÆÇ¨ÏO =Å#
JÃ+ìÂâ◊fi~°º=ÚÅ`À `«∞Å`«∂ˆQ J=HÍâ◊O HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. JO`ÕHÍ‰õΩO_®
Ü«∞O„`«O^•fi~å Ñ¶ë`åÅ∞ `«fi~°QÍ JO^Œ∞`å~Ú.
1036. â◊√ÉèíHÍ~°ºO KÕã≤# Zxfl~ÀAÅÖ’Ñ¨ÙQÍ JcÌHõO ÃÑ@ì~å^Œ∞?
PcÌHOõ ÃÑ@ì~å^Œ∞ J<Õ"åHõºO`«ÑÙ¨ Ê. â◊√ÉèHí Í~°ºOKÕã#≤ ~Ô O_»∞ <≥ÅÅÖ’Ñ¨Ù
PcÌHõO ~å‰õΩO_® =ÚÇ¨ï~°ÎO x~°‚~ÚOK«∞HÀ"åe. <À=ÚÅ∞ „=`«=ÚÅ∞
=O\˜q PcÌHõO =ÚO^Œ∞~ÀA, =∞~°∞ã¨\ ˜~ÀA Ñ¨xH˜~å^Œ∞. `«e¡^ŒO„_»∞
Å‰õΩ PcÌHõO =∂#_»O KåÖÏ`«Ñ¨ÙÊ. JO^Œ∞=Å# PcÌHõ=ÚÅ#∞ ^Œ$+≤ìÖ’
=ÙOK«∞H˘x â◊√ÉèHí Í~°º=ÚÅ∞ =ÚÇ¨ï~åÎÅ∞ ÃÑ\Õì K«∞HÀ"åe. PcÌHOõ J#O
`«~°O â◊√ÉèíHÍ~°ºO ^À+ÖÖË^Œ∞. PcÌHõ=Ú#‰õΩ <≥Å~ÀAÅ∞ =ÚO^Œ∞ â◊√Éèí
HÍ~°ºO ^À+ÖÖË^Œ∞.
456 QÀÑ¨Ù~°O....
1037. QÆ}ÑüH˜ QÆ∞OrÅ∞ ~Ú+¨ì=∂ ?
QÆ}ÑüH˜ QÆ∞OrÅ∞ fã≤=O^Œ#O KÕÜ∞« _»O J<åkQÍ PKå~°O. NÇ¨Ïi
XHÍ<˘HõÑ¨C_»∞ ÔH·ÖÏ™êxH˜"≥àÏ¡_»∞. =∞~åº^ŒÅhfl J~Ú# `«~°∞"å`«
t=ˆHâ◊=Ùe^ŒÌ~°∂ =ÚK«Û@ÖÏ_»∞‰õΩO@∂ ‰õÄK«∞<åfl~°∞. WO`«Ö’ QÆ}Ñü
JHõ¯_»‰Ωõ =KåÛ_»∞. NÇ¨ÏiKÕuÖ’ =Ù#fl ã¨∞^Œ~≈° # K«„HÍxfl K«∂Kå_»∞. ZO`À
ÉÏQÍ#zÛO^• K«„HõO QÆ}ÑüH˜. "≥O@<Õ PK«„HÍxflÖÏy `«# <À@ÃÑ@∞ì
‰õΩ<åfl_»∞. NÇ¨Ïi ZO`« |e=∂e# K«„HõOW=fiÖË^Œ∞ QÆ}Ñü. UO
K≥Ü∂« ºÖ’ Z=iH© J~°O÷ HÍÖË^∞Œ . LáêÜ«∞âße NÇ¨Ïi `«# ~Ô O_»∞ K≥=ÙÅ#∞
8 Ô~O_»∞ KÕ`«∞Å`À Ñ¨@∞ìH˘x QÆ∞Orà◊√¡ fÜ«∞_»O "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ\Ïì_»∞. NÇ¨Ïi
KÕ¿ã D qz„`«"≥∞ÿ# P@‰õΩ QÆ}Ñü #=Ùfi PÑ¨ÙHÀÖËHõ áÈÜ«∂_»∞. Ñ¨HõÑ¨HÍ
#=fi_»O "≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ\Ïì_»∞. JÖÏÑ¨_çÑ¨_ô #=fi_»O`À QÆ}Ñü <À\˜#∞O_ç
K«„HõO HÍ™êÎHÕ^Œ Ñ¨_çáÈ~ÚOk. JO`Õ NÇ¨Ïi P K«„HÍxflKÕ`« zH˜¯OK«∞
H˘<åfl_»∞. D q^èOŒ QÍ QÆ}Ñü QÆ∞iOz ™êHΔÍ`«∞Î N=∞Ç¨q+¨μ"‚ Õ QÆ∞Orà◊√¡
fÜ«∞_»O=Å# QÆ}ÑüH˜ QÆ∞Orà◊√¡ „Ñ‘uHõ~°OQÍ =∂~å~Ú. JÖÏ, P<å\˜
#∞O_ç q<åÜ«∞HõK«=u<å_»∞ q<åÜ«∞‰õΩx =ÚO^Œ∞ QÆ∞Olà◊√¡ fÜ«∞_»O,
™êfiq∞ J#∞„QÆÇ¨ÏO á⁄O^Œ_»O PKå~°OQÍ =∂iáÈ~ÚOk. Éèí‰õΩÎÅO`å
Ñ¨~°=∞ÉèíH˜Î`À ™êfiq∞H˜ QÆ∞Olà◊¡ ¿ã=KÕÜ«∞_»O Jcè+¨ì ^•Ü«∞HõO.
1038. Hõ=ÅÅ‰õΩ q"åÇ¨ÏO XHõ™êˆ~ KÕÜ«∂ÖÏ ?
‰õΩki`Õ KÕÜ«∞@ qâı+¨"Õ∞. q"åÇ¨Ï=Ú#‰õΩ =ÚO^Œ∞ KÕÜ«∞=Åã≤#
„Ñü „H˜Ü∞« LÑ¨#Ü«∞#, J#fl„áêâ◊#, JHõ~Δ ° ã‘fiHÍ~°O =O\˜q Jhfl XHõ~À*Ë
XHõ =ÚÇ¨ï~°OÎ Ö’<Õ KÕÜ∂« e. q"åÇ¨ÏO=∂„`«O ‰õΩki`Õ XˆH™êˆ~ KÕÜ∂« e.
ÖËHõáÈ`Õ q_çQÍ J~Ú<å KÕÜ«∞=K«∞Û. JO`ÕHÍHõ Hõ=ÅÖ’ Éèí∂q∞g∞^Œ‰õΩ
=zÛ# "≥Ú^Œ\ ˜ ãÖ`å#=Ú#ˆH "≥Ú^Œ@ q"åÇ¨ÏO KÕÜ«∂e.
1039. "åã¨∞Î =∂#= rq`«OÃÑ· U „Ñ¨ÉèÏ=O K«∂Ñ¨Ù`«∞Ok ?
™ê÷#|ÅO ÖËx^Õ =∞#O KÕÜ«Ú Ñ¶ë`åÅ∞ ã¨ÔHûãπ J=fi_»O „â◊=∞
Ü«ÚHõÎO J=Ù`«∞Ok. J~Ú`Õ *Ï`«Hõs`åº =Ù#fl Ñ¶ë`åÅ∞ "åã¨∞ÎHÍh,
=∞~˘Hõ\ ˜HÍh =∂~°ÛÖË=Ù. =∞#^Œâ◊ ÉÏQÍ=ÙO>Ë Jk`ÕeHõQÍ =∞#O
J#∞ÉèíqOK«_®xH˜ "åã¨∞Î`À_®Ê@∞ J=Ù`«∞Ok. ^Œâ◊ÉÏQÍ ÖËHõáÈ`Õ "åã¨∞Î
Ug∞KÕÜ«∞ÖË^Œ∞. ^Œâ◊ ÉÏQÍÖËHõáÈ`Õ =∞Oz "åã¨∞Î„Ñ¨ÉèÏ=OQÍ ~°HõΔ}
á⁄O^Œ=K«∞Û. HÍh Ü≥∂QÆO=∂~°^∞Œ . XHõ L^•Ç¨Ï~°}K«∂^•ÌO. „Ñü =∞x+≤H©
QÀÑ¨Ù~°O..... 457
Ñ¨Ù@ìQÍ<Õ *Ï`«Hõ „Ñ¨ÉèÏ=OQÍ P L^ÀºQÆO =KÕÛ ~ÀAHõO>Ë Z‰õΩ¯= HÍÅO
=ÚO^Œ∞QÍ „Ñ¨Ü«∞`åflÅ∞ „áê~°OaèOz KåÖÏ „Ñ¨Ü«∞`åflÅ∞KÕã≤ z=~°‰õΩ P
*Ï`«Hõs`åº „"åã≤=Ù#fl ~ÀA# J^Õ L^ÀºQÆO JO^Œ∞‰õΩO\Ï~°∞. DÖ’QÍ
KåÖÏ =∂#ã≤Hõ„â◊=∞ âßs~°Hõ „â◊=∞KÕ™êÎ~°∞. nxH˜ HÍ~°}O "åã¨∞Î ÉÏQÍ
ÖËHõáÈ=_»"Õ∞. J^Õ =∞Oz "åã¨∞Î=Ù#fl ~ÚO@ x"åãÖ =ÙO>Ë =∞#‰õΩ
ã¨ÔHûãπ JÜÕ∞º ~ÀA‰õΩ ^ŒQÆæ~À¡ „Ñ¨Ü«∞`åflÅ∞ „áê~°OaèOK«_»O „Ñ¨âßO`«OQÍ
„Ñ¨Ü∞« uflOK«_O» , KåÖÏ âßO`«OQÍ J^Õ L^ÀºQÆO á⁄O^Œ_O» [~°∞QÆ∞`«∞Ok.
"åã¨∞Î ÉÏQÍ=Ù<åfl ÖË‰õΩ<åfl *Ï`«Hõs`åº =Ù#fl~ÀA#, J^Õ L^ÀºQÆO
á⁄O^Œ_»O [~°∞QÆ∞`«∞Ok. "åã¨∞Î *Ï`«HõÜ≥∂QÍÅx =∂~°ÛÖË^Œ∞. JÖÏˆQ
~°`åflÅ∞ ‰õÄ_® *Ï`«HÜ õ ∂≥ QÆO =∂~°ÛÖË=Ù. *Ï`«Hõ Ü≥∂QÆO =∂~°∞Ê KÕÜÚ« @
^≥·"åxˆH ™ê^èŒºO. JO^Œ∞ˆH ^≥·"å~å^èŒ#x`«ºO KÕÜ«∞O_ç.
1040. ã‘=∞O`«O KÕã≤ P_»Ñ≤Å¡#∞ Ñ¨Ùi\˜H˜ J`«ÎQÍiO\˜ #∞O_ç
Ñ¨Ù\˜ìO\˜H˜ ÑÖÑ¨_»O âß„ã¨Î=∂? PKå~°=∂?
PKå~°"∞Õ . nxx QÆ∂iÛ Z‰õΩ¯= K«~Û° ‰õΩ ‰õÄ_® J=HÍâ◊O ~Ú=fi#=ã¨
~°OÖË^∞Œ .J~Ú`Õ QÆiƒù}„© ã‘Î ''ëê}À‡™ê^Œ∂~°fi÷ O——P~°∞<≥ÅÅ∞ xO_ç#k "≥Ú^ŒÅ∞
P"≥∞ ZO`« „Ñ¨âßO`«OQÍ P#O^ŒOQÍ =ÙO>Ë JO`« K«Hõ¯\˜ ãÖ`å#O
HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok Jx ÃÑ^ŒÅÌ "å^Œ#. JO`ÕHÍHõ P~°∞=∂™êÅ‰õΩ QÆ~ƒ° ãù ÷¨ t=Ù=Ù‰õΩ
~°∂ÑÖ U~°Ê_»∞`«∞Ok. Ñ¨Ù~å}ÏÅ∞, âßG=ÚÅ∞, "≥·^ŒºâßGO „Ñ¨HÍ~°OQÍ
QÆiƒù}© „ã‘Î Ü≥ÚHõ¯ #_»=_ç ^Œ$ëêì º P"≥∞Ü≥ÚHõ¯ „Ñ¨âßO`«`« ÖË^• JâßOux
^Œ$+≤ìÖ’ =ÙOK«∞H˘x J`«Î"åiO\˜ HõO>Ë Ñ¨Ù\˜ìO\˜Ö’ Z‰õΩ¯= „Ñ¨âßO`«OQÍ
=ÙO_Õ J=HÍâ◊O =ÙO@∞Ok. J<Õ ^Œ$+≤Öì ’ Ñ¨Ù\Õì \˜H˜ ÑÖÑ¨Ù`å~°∞. J~Ú`Õ
q"åÇ¨#O`«~°O „ÑüÑ¨h J`«Î"åiO\˜Ö’<Õ [~°QÍe. ~Úk "≥·kHõ ™êO„Ñ¨
^•Ü«∞O =∞iÜ«Ú âßGO.
1041. ~åqK≥@∞ì–*Ëºëêª^Õq qt+¨ª`« Uq∞\˜ ?
H©~Δ ™° êQÆ~åxfl ^Õ=`«Å∂ ^•#=ÙÅ∂ HõÅã≤ =∞kèã∞¨ <Î åfl~°∞. P =∞^è#Œ OÖ’
#∞Op Z<Àfl =∞Ç¨^Œ∞ƒù`"« ∞≥ #ÿ q Ñ¨Ù_»∞`«∞<åfl~Ú. ÅH©;,H“ã¨∞ÉÎ Oíè WÖÏ Z<Àfl
=KåÛ~Ú. JÖÏ =zÛ# ÅH˜;x q+¨μ‚=¸iÎ ÃÑO_ç¡KÕã¨∞‰õΩO\Ï#<åfl_»∞.
HÍx ÅH©;^Õq JO^Œ∞‰õΩ XÑ¨CHÀÖË^∞Œ . <åHõ<åfl ÃÑ^ŒkÌ =∂ JHõ¯ *Ëºëêª^qÕ
=Ù#flk. P"≥∞‰õΩ ÃÑO_ç¡HÍÖË^Œ∞. <Õ<≥ÖÏ KÕã¨∞‰õΩO\Ï##flk. Hõ#∞Hõ =∂
JHõ¯ ÃÑo§ q+¨Ü«∞O K«∂_»O_ç. `«~°∞"å`« <å ÃÑo§ J#flk. P"≥∞ =∂@Å∞
458 QÀÑ¨Ù~°O....
q#fl q+¨μ‚=¸iÎ ÃÑ^ŒÌÅ`À qKå~°}KÕã≤, L^•ÌÅ‰õΩ_»∞ J<Õ =∞Ç¨Ïi¬H˜
*Ëºëêª ^Õqx WzÛ q"åÇ¨ÏO [iÑ≤OKå_»∞.
*Ëºëêì^Õq Z„~°x Hõ#∞flÅ`À, Hõ~°‰õΩ HõO~î°^èŒfix`À ÃÑà◊√ã¨∞QÍ=ÙO_Õ
t~À*ÏÅ`À =ÙO_Õk. J~Ú<å L^•ÌÅ‰õΩ_»∞ P"≥∞#∞ q"åÇ¨ÏO KÕã¨∞H˘x
`«# P„â◊=∂xH˜ fã¨∞‰õΩ"≥àÏ§_»∞. JHõ¯_» [~°∞QÆ∞`«#fl Ç¨ÏŸ=∂Å∞, "Õ^Œ
=∞O„`åÅ Ñ¨~#°î =Ú, Ñ¨Ó[Å∂ "≥Ú^ŒÖ#·ˇ q+¨Ü∂« Å∞ P"≥∞‰õΩ ~°∞zOK«Ö^Ë ∞Œ .
"≥O@<Õ Éè~í #Î° ∞Ñ≤ezOk. U_»∞ã¨∂LÎ ^•ÌÅHÍ, h P„â◊=∞O <åˆHg∞ ÉÏQÍÖË^∞Œ .
DKÀ@∞ <å‰õΩãïÑ¨_»^Œ∞.DÜ«∞*Ï˝Å∞,Ü«∂QÍÅ∞,"Õ^•Å∂,Jukä ã¨`å¯
9 ~åÅ∂, Ñ≤`«$^Õ=`«Å Ñ¨Ó[Å∂, J<Àº#º J#∞~åQÍÅ∂, QÆ∞~°∞Ñ¨Ó[Å∂,
ã¨`«¯~åÅ∂, „¿Ñ=∂aè=∂<åÅ∂, hu, ^èŒ~°‡O "≥Ú^ŒÖˇ·# q+¨Ü«∂Å∞ <å‰õΩ
W+Öì LO_»=Ù. WHõ¯_» =∂„`«O J<åfl W"Õ =Ù<åfl~Ú. <ÕxHõ¯_» =ÙO_»Ö#Ë ∞.
JO@∂ Q˘_»= „áê~°OaèOzOk.
`«#H˜+¨ì"≥∞ÿ#KÀ@∞¡ H˘\Ï¡@Å∞, `«QÍ^•Å∂, =$^Œ∞úÅ‰õÄ, q∞„`«∞Å‰õÄ
Ñ¨~åÉèí"åÅ∞ [iˆQKÀ@∞¡, Ñ¨~°∞Å„^Œ=º=ÚÅ∞ ^˘OyeOKÕKÀ@∂¡, ^Œ∞~°Å
"å@∞¡ ^Œ∞~åKå~åÅ∂QÆÅ `å=ÙÖË <åH˜+¨ì"≥∞ÿ# „Ñ¨^ÕâßÅ∞. <Õ#∞ JÖÏO\˜
KÀ@¡Ö’<Õ =ÙO\Ï#∞. =∞^Œºáê#O KÕ¿ãKÀ@∂¡, „|Ç¨Ï‡Ç¨Ï`«ºÅ∞KÕ¿ãKÀ@∂¡,
W+¨ìÑ¨_» `å#∞. JO>Ë qã¨∞QÆ∞ÖË‰õΩO_® =∂\Ï¡_»_»O "≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ\˜ìOk.
L^•ÌÅ‰õΩ_»∞ ÉÏ^èŒÑ¨_®¤_»∞. "Õ^Œq^Œ∞_»∞, q^•º"Õ`«Î, J~Ú# `«#H©ÉèÏ~åº?
JO@∂ ÉÏ^èŒÑ¨_®¤_»∞. ã¨ˆ~,*Ëºëêª=ÙO_»∞ h‰õΩ`«y#KÀ@∞ "≥^ŒH˜=™êÎ#∞
JO@∂ |Ü«∞Å∞^Õ~å_»∞. JO`«=~°‰õÄ D ~åqK≥@∞ì "≥Ú^Œ\’¡ =∂~ÚQÍ
‰õÄ~ÀÛ JO@∂, P"≥∞JHõ¯_» =^Œe "≥o§áÈÜ«∂_»∞. Z<åflà‹§· <å L^•ÌÅ‰õΩ_»∞
~åÖË^Œ∞. Z^Œ∞~°∞K«∂ã‘K«∂ã‘ qã≤yáÈ~Ú# *Ëºëêª^Õq ÃÑ^ŒÌQÍ U_»=_»O
"≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ\Õì k. U_»∞Ñ¨ÙÅ∞ Jxfl k‰õΩ¯ÖÏ "åºÑ≤OKå~Ú. JHõ¯_» q+¨μ=‚ Ù
ÅH˜; D ~À^Œ#Å∞ q<åfl~°∞. W^ŒÌ~°∂ |Ü«∞Å∞^Õi *Ëºëêª^Õq ^ŒQÆæ~°‰õΩ
=KåÛ~°∞. Z<Àfl~°HÍÅ∞QÍ P"≥∞#∞ F^•~åÛ~°∞ z=~°‰õΩ q+¨μ‚=Ù *Ëºëêª,
kQÆ∞Å∞Ñ¨_»‰õΩ. D ~åqK≥@∞ì <åã¨fi~°∂Ñ¨"Õ∞. hqK«@<Õ ã≤÷~°=ÚQÍ D~åq
K≥@∞ì "≥Ú^ŒÅ∞ Ö’<Õ =ÙO_çáÈ. ã≤~÷ O° QÍ WHõ¯_»=Ù#fl x#∞flÑ¨ÓlOKÕ [#∞Å‰õΩ
ÅH©;J#∞ „QÆÇÏ¨ O HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. ãÖ=`«û~åxH˜ XHõ™êi h‰õΩ ëÈ_»â’Ñ¨Kå~°
=ÚÅ∂KÕã≤ Ñ¨Ól™êÎ~À "åi HÀiHõÅhfl <Õ#∞ f~°∞™êÎ#∞. "åiH˜ ÅH©;
Hõ\ÏHõOΔ Ñ¨ÓiÎQÍ HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. kQÆ∞Å∞Ñ¨_‰» Ωõ W^Õ h ã≤~÷ x° "åã¨=Ú JO@∂
QÀÑ¨Ù~°O..... 459
F^•iÛ J#∞#~ÚOz ÅH©;<å~åÜ«∞}∞Å∞ `«=∞ x"å™êxH˜ "≥o§ áÈÜ«∂~°∞.
P<å\˜#∞Op â◊x"å~åÅ∞ ~åqK≥@∞ì Ñ¨Ó[hÜ«∂Å∞QÍ =∂i áÈÜ«∂~Ú.
*Ëºëêª^Õqx Ñ¨ÓlOz# "åiH˜ JÅH˜; `˘ÅyáÈ~Ú ÅH©; J#∞„QÆÇ¨ÏO
HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. ^•fiÑ¨~°Ü«ÚQÆOÖ’ ã¨`«ºÉèÏ=∞ W^Õ *Ëºëêª^Õg „=`«OKÕã≤
ã¨HõÅ ™œÉèÏQÍºÅ∂ á⁄Ok#@∞¡ âßG=K«#O. ™êHΔÍ`«∞Î NHõ$+¨‚ Ñ¨~°=∂`Õ‡
D„=`«=Ú#∞ ã¨`«ºÉèÏ=∞‰õΩ K≥Ñ≤Ê#@∞¡ Ñ¨Ù~å}ÏÅ=Å¡ `≥Å∞ã¨∞Î#flk.
1042. z„`«QÆ∞Ñ¨ÙÎ_≥=~°O>Ë...?
z„`«QÆ∞Ñ¨ÙÎ_ç Jã¨Å∞¿Ñ~°∞ z„`«∞_»∞. z„`«∞_»∞ ã¨∂~°º=Oâ◊Ñ¨Ù~åA. `«#
=OâßxH˜ =¸ÅÑ¨Ù~°∞+¨μ_≥·# ã¨∂~°ºÉèíQÆ"å#∞x QÆ∞iOz z„`« =∞Ç¨~åA
`«Ñ¨ã¨∞ûKÕâß_»∞. J`«x `«Ñ¨ã¨∞û‰õΩ "≥∞K«∞Û‰õΩ#fl ã¨∂~°∞º_»∞ ™êHΔÍ`«¯iOz,
z„`«∞xH˜ ã¨~°fi[˝`åfixfl, JxflHÍ~åºÅÖ’#∂ xÑ¨Ù}`åfixfl =~åÅ∞QÍ
„Ñ¨™êkOKå_»∞. z„`«∞_»∞ =∞Ç¨^•#O`« Ñ¨_®¤_∞» . Pk`«∞ºxKÕ`« =~°^∞Œ _≥<· å_»∞
Hõ#∞Hõ <å\˜#∞O_ç z„`«∞xfl z„`åk`«∞º_»#™êQÍ~°∞. Ü«∞=∞^è~Œ ‡° ~åA z„`å
k`«∞ºx =O\˜ ã¨HõÅHÍ~°º^Œ∞~°O^èŒ~°∞_»∞, ã¨~°fiA˝_»∞, `«#=^ŒÌ KÕ^À_»∞QÍ
LO>Ë "≥ãÅ¨ ∞ÉÏ@∞QÍ LO@∞O^Œx ÉèÏqOKå_»∞. z„`åk`«∞ºx ã¨âs◊ ~°OQÍ
`«# Ñ¨@} ì ÏxH˜ fã¨∞‰õΩ~å=Åã≤#kQÍ Éè@ í ∞Å#∞ ÑÖáê_»∞. Ü«∞=∞Éè@ í ∞Å∞
z„`åk`«∞ºx ã¨xflkèH˜ "≥o§, [iy# =$`åÎO`«=∞O`å J`«xH˜ q#flqOz
Ü«∞=∞Ö’HÍxH˜ fã¨∞‰õΩ"≥àÏ§~°∞. Ü«∞=Ú_»∞ z„`åk`«∞ºx`À qq^èŒ „áê}∞Å∞
KÕã∂¨ =Î ÙO_Õ HÍ~°ºHõÖÏáêÅ#∞ QÆ=∞xã¨∂,Î "å@xflO\˜x QÆ∞ÑÖÎ QÍ „QÆO^èãŒ OÎ¨
KÕÜ∞« =Åã≤#^Œx, P q^èOŒ QÍKÕ¿ãÎ áêÑ¨ÙÅ#∞ tHÕΔ K«_O» `«#‰õΩ ã¨∞ÅÉè=í ∞=Ù
`«∞O^Œx, Ö’HõHàõ Ïº}Ï~°O÷ D ÉÏ^èºŒ `« ã‘fiHõiOK«=Åã≤#^Õ#x „áêi÷OKå_»∞.
z„`åk`«∞º_»∞ JO^Œ∞‰õΩ JOwHõiOKå_»∞. <å\˜#∞O_ç Ü«∞=∞Ö’HõOÖ’ `«#
x`«º x"å™êxfl U~°Ê~°∞ÛH˘x Z#Éè<·ˇ åÅ∞"ÕÅHÀ@¡ r=~åâ◊√Å∞ x`«ºO KÕ¿ã
áêÑ¨, Ñ¨Ù}ºHõ~‡° ÅxflO\˜x `«#ã¨~fi° [˝`fi« O`À ÑïH˜ã∂¨ ,Î ~°ÇÏ¨ ã¨ºOQÍ „QÆO^èŒ
ãÖ÷ KÕÜ∞« ™êQÍ_»∞. Dq^èOŒ QÍ QÆ∞ÑÖÎ QÍ áêÑ¨ÑÙ¨ }ÏºÅ z\Ïì#∞ Éè„í ^ŒÑ~¨ ã° ∞¨ Î
<åfl_»∞ QÆ#∞Hõ z„`«∞xH˜ z„`«QÆ∞Ñ¨ÙÎ_»<Õ ¿Ñ~°∞ =zÛOk.
=∞# ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’ z„`«QÆ∞Ñ¨ÙÎxH˜ ‰õÄ_® ^Õ"åÅÜ«∞O =ÙOk. Jk
U_»∞"≥∂HõΔÑ¨Ù~åÅÖ’ XHõ>ˇÿ# HÍOpÑ¨Ù~°OÖ’ z„`«QÆ∞Ñ¨ÙÎxH˜ ^Õ"åÅÜ«∞O
=ÙOk. JO^Œ~°∞ ^Õ=`«Å‰õΩ=Öˇ<Õ P ^Õ"åÅÜ«∞OÖ’ z„`«QÆ∞Ñ¨ÙÎxH˜ x`«º
Ñ¨Ó[Å∞ [~°∞QÆ∞`å~Ú. áêÑÖ ÃãÅ=ÙÅ∞ÖËx Ñ¨x Hõey# HÍ~åºÅÜ«∞OÖ’
HÍ~°º^Œi≈QÍ xÜ«∞q∞`«∞_≥·# Q˘Ñ¨ÊHÍi‡‰õΩ_»∞ z„`«QÆ∞Ñ¨ÙÎ_»∞.
460 QÀÑ¨Ù~°O....
1043. 27 #HõΔ„`åÅ∞ W+¨ìÑ¨_Õ Ñ¨^•~å÷Å∞ Uq ?
Jtfix–|OQÍàÏ^Œ∞OÑ¨, |∂_ç^ŒQÆ∞=∞‡_çHÍÜ«∞, "Õ~°∞â‹#QÆ† Éèí~°}˜–
Ñ¨Ù@ì Q˘_»∞QÆ∞Å∞, r_çÑ¨Ñ¨ÙÊ† Hõ$uÎHõ–lÖËa, Z„~°QÆ_»¤Å∞, „™êìÉˇ„s,
ÉÏ^•OÑ¨Ñ¨ÙÊ,ÉÁáêÊ~Ú† ~ÀÇ≤Ï}˜–H˘|ƒi, HÀ_çQÆ∞_»∞¤† =∞$QÆt~°–HÍº~°\ò
Ç¨ÏÖÏfi, ZO_»∞ q∞iÛ† P„~°–Ì zO`«ÑO¨ _»∞,Ñ¨ÙeÇ¨ÏŸ~°, JÅ¡O† Ñ¨Ù#~°fiã¨∞–x=∞‡
HÍÜ«∞ Ñ¨ÙeÇ¨ÏŸ~°, ÃÑ·<åÑ≤Öò, â‹#QÆÑ¨Ñ¨C, *ÏOÑÖ_»∞, Ñ¨#ã¨ÑÖ_»∞†
Ñ¨Ù+¨ºq∞–=OHÍÜ«∞, Ñ≤™êÎ† Pâı¡+¨–P‰õΩ‰õÄ~°, HÍºÉËr, c~°HÍÜ«∞, ÃÑã¨Å∞,
á⁄@¡HÍÜ«∞, HÍHõ~H° ÍÜ«∞, Ñ¨KÛ« |~îåhÅ∞†=∞Y–KåHÀÖË@∞¡, QÀ^è∞Œ =∞ Láê‡†
0 Ñ¨Ó~åfiÉèÏ„^Œ–"≥ÚHõ¯ *Á#flÅ∞, á⁄OQÆÖò† L`«Î~åÉèÏ„^Œ–<Õˆ~_»∞, #Å¡ÉˇÅ¡O†
Ç¨Ïã¨Î–"≥Å∞¡e¡, `≥Å¡ Le¡áêÜ«∞Å∞, =ÚOAÅ∞† z`«Î–ˆHãï, c\ò~°∂\ò,
HõOkÑ¨ÑC¨ † ™êfiu–HÍÑ¶,‘ `Õ<†≥ qâßY–J~°\Ñ˜ O¨ _»∞, HÍºeÑ¨=¡ ~ü† J#∂~å^è–Œ
#Å¡„^•Hõ,Δ ã‘`åÑ¶Å¨ O† *Ëº+¨–ì Ñ¨zÛ=∂q∞_ç, c<£û, =Ú#HÍ¯Ü«∞Å∞, ™⁄~°HÍÜ«∞,
Hõi"Õáê‰õΩ† =¸Å–ã¨áÈ@,K«áêu,ÉˇÅ¡O† Ñ¨Ó~åfiëê_»–áêÅ∞, áêÅÑ¨^•
~å÷Å∞† L`«~Î åëê_»–QÔ #ã¨Q_Æ ,¤» PÑ≤Öò† „â◊=}O–W_ô,¡ K«HÔ ¯~°, `≥Åq¡ ∞#∞=ÚÅ∞†
^èxŒ +¨–ì @"≥∂\Ï, <å~°O[, *ÏO„y, Ñ¨ÙK«ÛHÍÜ«∞Å∞† â◊à« +è O¨ –^Àâ‹, =_»,
É’O_®,|l˚,z~°∞uO_»∞¡† Ñ¨Ó~åfiÉèÏ„^Œ–=∂q∞_çÑÖ_»∞, ^Àã¨HÍÜ«∞†
L`«~Î åÉèÏ„^Œ–Hõ~∂° ~˚ O° , QÀ^è∞Œ =∞, #Å¡q∞#∞=ÚÅ∞† ~ˆ =u–ÉˇO_»HÍÜ«∞, H©~°
^Àã¨HÍÜ«∞, z‰õΩ¯_»∞ HÍÜ«∞Å∞, H˘uÎg∞~°.
1044. "åºã¨ ˆHΔ„`åÅ∞ J#QÍ Uq ?
=∞#^Õâ◊OÖ’ J<ÕHõ ˆHΔ„`åÅ∞ "åºã¨∞x ¿Ñ~°∞`À =Ú_çÑ¨_ç L<åfl~Ú.
^Õ= „Ñ¨Ü«∂QÆ‰õΩ ^ŒQÆæ~°QÍ "å™ê„â◊=∞O, ‰õΩ~°∞ˆHΔ„`«OÖ’ "åºã¨ã¨÷e, Ç≤Ï=∂
ÖÜ«∂Ö’¡ "åº™ê„â◊=∞O, HÍjH˜ ã¨g∞ÑÖÖ’ "åºã¨HÍt. WÖÏ KåÖÏ ã¨Ö÷ ÏÅ∞
PÜ«∞# x=ã≤Oz# „Ñ¨^Õâ◊ *Ï˝Ñ¨HÍÅ∞QÍ q∞yÖÏ~Ú. =∞# PO„^èŒ^Õâ◊OÖ’
ã¨∞„Ñ¨ã≤^Œú ã¨~°ã¨fifˆHΔ„`«O ÉÏã¨~° "åºã¨ˆHΔ„`«OQÍ, "åºã¨Ñ¨ÙiQÍ PkHÍÅO
#∞Oz MÏºuá⁄OkOk. ÉÏã¨~°Ö’ `«e¡ ã¨~°ã¨fiux ™êHΔÍ`«¯iOK«∞‰õΩ#fl
"åºã¨∞Å"å~°∞, QÀ^•=i f~å# P"≥∞#∞ „Ñü+≤ªOz#@∞¡ „|Ç¨‡O_»Ñ¨Ù~å}
QÍ^ä.Œ JO`ÕHÍHõ Jëêì^âŒ ◊ â◊HÑÎ˜ ~‘ åî ÅÖ’x „^•HΔÍ~å=∞O`À ‰õÄ_® "åºã¨∞xH˜
J#∞|O^èOŒ LOk. =∞# PO„^è#Œ ∞ Ñ¨Ùh`«O KÕãO≤ k P =∞Ç¨Ïi¬ áê^ŒãÊ¨ ~°≈.
1045. Kå`«∞~å‡ã¨ºO J#QÍ Uq∞ ?
„Ñü P„â◊=∂xH˜ XHõ ^è~Œ ‡° =ÚO@∞Ok. ã¨<åº™ê„â◊=∞ ã‘fiHÍ~°O KÕã#≤
Ü«∞u XˆH ™ê÷#OÖ’ Z‰õΩ¯=~ÀAÅ∞ QÆ_Ñ» ‰¨ Äõ _»^<Œ kÕ xÜ«∞=∞O. ãÖK«iã¨∂Î
QÀÑ¨Ù~°O..... 461
^èŒ~°‡„Ñ¨Kå~°O, KÕÜ«∞_»O ã¨<åºã≤Hõ~°Î=ºO. „Ñ¨[efl HõÅ∞ã¨∂Î "åiÖ’ ^è•i‡Hõ
`«#∞, ÉèíH˜Î„Ñ¨Ñ¨`«∞ÎÅ#∞ ÃÑOá⁄OkOÑ¨*ËÜ«∞_»"Õ∞ D xÜ«∞=∂xH˜ =¸Å
ã¨∂„`«O. XˆHKÀ@ x"åã¨=ÚO>Ë Pã¨Å÷ O`À JHõ¯_ç „Ñ¨[Ö’ |O^èOŒ |ÅÑ¨_∞»
`«∞Ok. J\˜|ì O^è•Å‰õΩ Jf`«OQÍ LO_®Å#fl^Õ D ãÖKå~° xÜ«∞=∞OÖ’x
=∞~À~°Ç¨Ïã¨ºO. HÍx W\ì̃ãÖKå~°O=Å¡ ™ê^èŒ#‰õΩ P@OHÍ ÖË~°Ê_»`åÜ«∞<Õ
L^ÕâÌ O◊ `À ã¨<åºã≤H˜ Kå`«∞~å‡ã¨ºnHõ#Δ ∞ âßGO qkèOzOk. D Kå`«∞~å‡ã¨º
nHõΔ Pëê_è»â◊√^Œú áœ~°‚q∞`À „áê~°OÉèí"≥∞ÿ =~°¬|∞∞`«∞=ÙÖ’ Ñ¶¨∞\˜ã¨∞ÎOk.
JO`ÕHÍHõ Hˆ =ÅO áê^ŒKå~°∞Öˇ· ãÖK«iOKÕ ã¨<åºã¨∞Å áê^•Å „HÕ^Œ
=~å¬HÍÅOÖ’ `«~°K«∞QÍ ~°Ç¨Ï^•~°∞Ö’¡ #_çKÕ „H˜q∞ H©@HÍÅ∞ Ñ¨_ç`Õ, "å~°∞
JÇ≤ÏO™ê ^è~Œ å‡xH˜ ^Œ∂~°=∞=Ù`å~°<Õ ÉèÏ=# ‰õÄ_® D ãÖKå xÜ«∞=∞OÖ’
=∞~À „Ñ¨^•è #"≥∞#ÿ `å`«Ê~°ºO. ã¨<åºã≤ Kå`«∞~å‡ã¨º nHõ‰Δ Ωõ J#∞"≥#· „áêO`åxfl
Z#∞fl‰õΩx, `å<åKÀ@ nHõΔ ãÖHõeÊOKå#x JHõ¯_ç Ñ¨Ù~°[#∞Å‰õΩ „Ñ¨Hõ\ Õ
Kåe. P áœ~°∞Å∞ ™êfiq∞"åi ãÖHõÖÏÊxfl `«=∞ áêe@ =~°O Jx ÉèÏqOz
P ™êfiq∞H˜ Jxflq^è•ÖÏ ã¨Ç¨ÏHõi™êÎ=∞x, ÔH·OHõ~°ºOÖ’ Ö’@∞áê@∞¡ [~°QÆ
É’=x „Ñü#|∂<åe.DKå`«∞~å‡ã¨ºnHõÖΔ ’ ™êfiq∞H˜ ã¨=∞iÊOKÕ aèHÍΔ =O^Œ
#O XHõ=~°O.
1046. "Õ^Œ=∞#QÍ <Õq∞?
Wëêì„áêÑ¨ºÎ x+¨Ñì i¨ Ç¨~°Ü∂≥ ~° Ö∫H˜H=õ ÚáêÜ«∞O Ü≥∂ „QÆO^äÀ "Õ^Ü
Œ ∞« u
ã¨ "Õ^Œó J#∞ ™êÜ«∞}ÏKå~°º x~°fiK«#=Ú ##∞ãïOz ÜÕ∞ „QÆO^äŒ=Ú
=Å# Jcè+¨ì ã≤kú Jx+¨ì q+¨Ü«∞ x"å~°}=Ú [~°∞QÆ∞@‰õΩ J=ã¨~°"≥∞ÿ#
JÖ∫H˜Hõ"≥∞ÿ# LáêÜ«∞=Ú `≥eÜ«∞*ËÜ«∞|_»∞<À P „QÆO^äŒ=Ú#‰õΩ "Õ^Œ=∞x
¿Ñ~°∞. N™êÜ«∞}∞Å"åˆ~ =∞~˘Hõ â’¡H=õ Ú#O^Œ∞ "Õ^=Œ Ú#∞ QÆ∞iOz „Ñ¨`º« Hˆ Δ
}Ï#∞ q∞`åº"å Ü«∞ã¨∂ÎáêÜ≥∂ #q^Œº`Õ! U#O q^ŒOu "Õ^Õ#Ñ¨ `«™ê‡`Õfi
^Œãº¨ "Õ^`Œ å——Jx K≥áêÊ~°∞. J#QÍ „Ñ¨`º« HõΔ „Ñ¨=∂}=Ú KÕ`Q« Íx, J#∞=∂#
„Ñ¨=∂}=ÚKÕ`Q« Íx U LáêÜ«∞=Ú ã¨∞ÊùiOK«^À P U áêÜ«∞=Ú#∞ "Õ^=Œ Ú
KÕ`« `≥eã≤H˘#=K«∞Û#∞. JO^Œ∞KÕ`«<Õ "Õ^Œ=Ú#‰õΩ "Õ^Œ`«fi=Ú ã≤kúOK«∞#∞
Jx N ™êÜ«∞}∞Å=∞`«=Ú.
1047. LÑ¨"Õ^Œ=ÚÅx "Õ\˜H˜ ¿Ñ~°∞ ?
PÜ«Úˆ~fi^Œ=Ú, ^èŒ#∞ˆ~fi^Œ=Ú, QÍO^èŒ~°fi"Õ^Œ=Ú, tÅÊ"Õ^Œ=Ú D
<åeæO\˜H˜ LÑ¨"Õ^Œ=ÚÅx ¿Ñ~°∞.
462 QÀÑ¨Ù~°O....
1048. ÑÖK«=¸~°∞ÎÅ∞ Z=~°∞?
N QÆ}Ñü, N ã¨∞„|Ç¨Ï‡}º™êfiq∞, N Ñ¨~=° ∞t=Ù_»∞, N áê~°fif^Õq,
N K«O_çˆHâ◊fi~°∞_»∞.
1049. ÑÖK«Ü«∞*Ï˝Å∞ JO>Ë Uq∞\˜ ?
[Öˇ¡_», ~°∞|∞ƒ~ÀÅ∞, pÑ¨Ù~°∞,~ÀÅ∞,‰õΩO_» D SkO\˜x "å_»@O=Å¡
áêÑÖ =ã¨∞ÎOk. g\˜ x"å~°}‰õΩ KÕ¿ã Ü«∞*Ï˝Å#∞ ÑÖK«=∞Ç¨Ü«∞*Ï˝Å∞
JO\Ï~°∞.
1050. ÑÖK«Ç¨ÏŸ=∂Å∞ JO>Ë Uq∞\˜ ?
1 QÆ}ÑüÇ¨ÏŸ=∞O : J#∞‰õΩ#fl HÍ~åºÅ∞ xifiÑ¶¨∞flOQÍ <≥~°"Õˆ~O^Œ∞ÔH·
KÕ¿ãÇ¨ÏŸ=∞O†K«O_ôÇÏ¨ Ÿ=∞O :^Œi„^ŒO, ÉèÜí ∂« Å∞ `˘ÅˆQO^Œ∞‰õΩ KÕ¿ã Ç¨ÏŸ=∞O†
#=„QÆÇ¨ÏÇ¨ÏŸ=∞O : „QÆÇ¨Ï^À+Ö `˘ÅˆQO^Œ∞‰õΩ #=„QÆÇ¨Ï„Ñ‘uHÀãÖ KÕ¿ã
Ç¨ÏŸ=∞O† ã¨∞^Œ~≈° #Ç¨ÏŸ=∞O : ã¨=∞ã¨^Î ÀëêÅ∞ `˘ÅˆQO^Œ∞‰õΩ† ~°∞„^ŒÇÏ¨ Ÿ=∞O:
PÜ«Ú~ü=$kú, P~ÀQÆºO HÀãÖ KÕ¿ã Ç¨ÏŸ=∞O.
1051. ÑÖK«<å^äŒ ã¨÷ÖÏÅ∞ ZHõ¯_» L<åfl~Ú ?
HÍj–N qâ◊fi<å^ä∞Œ _»∞, Ñ¨Ói– N[QÆ<åfl^ä∞Œ _»∞† ~å"Õ∞â◊fi~°O–N~å=∞
<å^äŒ∞_»∞† "≥·nâ◊fi~°O–N"≥·nèâ◊fi~°∞_»∞
1052. ÑÖK« ÉèíQÆ=u ã¨÷ÖÏÅ∞ ZHõ¯_» L<åfl~Ú ?
H˘Å∂¡~°∞ – =¸HÍOaHõ† =_»QÆ~å – Ö’HÍOaHõ† áêÖòÑ¶¨∂\ò–
Ç¨ÏŸ=∂OaHõ† H˘_»∞OQÆà◊¥¡~°∞–=∞Ç¨ÉèíQÆ=u† Hõ<åº‰õΩ=∂i–ÉÏÖÏOaHõ.
1053. =∞O„`«™ê^èŒ# Pã¨#O Uq∞"å_®e?
‰õΩâßã¨#O, =∞$QÆK«~å‡ã¨#O, "åº„Ñ¶¨∞K«~å‡ã¨#O, Lxfl Pã¨#O „âı+¨ì
"≥∞ÿ#q. Pã¨#OÖË‰õΩO_®, Hõ+¨ìÑ¨_»∞`«∂ KÕã≤# =∞O„`« [ÑÖ ã≤kÌOK«^Œ∞.
1054. =∞O„`«™ê^èŒ#‰õΩ [Ñ¨=∂Å Uq∞"å_®e?
~°∞„^•HõΔ=∂Å, [Ü«∞OfÑ¶¨Å=∂Å,`«∞Åã≤=∂Å,ã¨Êù\ ˜Hõ=∂Å, â◊OY
=∂Å, Ç¨Ïã≤^Î OŒ `«=∂Å, Ñ¨Q_Æ ®Å=∂Å, Z„~°KO« ^Œ#O =∂Å g\˜Ö’ U"≥<· å
108–54–27 Ñ¨Óã¨Å=∂Å LO_®e. =∞O„`«™ê^èŒ#‰õΩ ~°∞„^•HõΔ=∂Å
„âı+¨ª"≥∞ÿ#k. [ÑÖ j„Ñ¶¨∞OQÍ ã≤kúOz Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°∞x Hõ$Ñ¨Åaèã¨∞ÎOk.
1055. =∞O„`«™ê^èŒ#Ö’ KÕÜ«∞‰õÄ_»xq ?
[Ñ¨ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ Pã¨#O =∂~°Û@O, ^ŒQ@æÆ O, `«∞=∞‡@O, L=∞‡@O,
Jáê#"åÜ«Ú`åºQÆO, W`«~° q+¨Ü«∂Å zO`« x+≤^ŒúO. [ÑÖ KÕ¿ã"å~°∞
QÀÑ¨Ù~°O..... 463
UHÍ„QÆ``« À =∞O„`«O, `«^kŒ ëè êì# ^Õ=`«#∞ ^è•ºxOKåe. =∞O„`åxfl áê@ÖÏ
áê_»@O, LKåÛ~°}^À+Ö KÕÜ∞« @O`«ÑÙ¨ Ê. ™êfl#O KÕâßY â◊√^Œ"ú ∞≥ #ÿ #∂Å∞,
Ñ¨@∞ì, ÖË^• Lxfl =„™êÎÅ#∞ ^èŒiOKåe. [Ñ¨ã¨=∞Ü«∞OÖ’ HÀÑÖ, ^Œ∞~åƒù+¨
ÖÏ_»@O `«QÆ^Œ∞.
1056. =∞O„`«ã≤kúH˜ 12 xÜ«∞=∂Å∞ Uq ?
1.<ÕÅg∞^Œx„^Œ 2.„|Ç¨Ï‡K«~º° O 3.=∞ø#O4.QÆ∞~°∞¿ã= 5. „uHÍÅãÖ^èºŒ
6. áêÑ¨ Hõ~°‡Ñï`åºQÆO 7. x`«ºÑ¨Ó[ 8. x`«º^•#O 9. ^Õ=`åã¨∞Îu
10. <≥q· ∞uÎHÑõ Ó¨ [ 11. W+¨^ì =·≥ O, QÆ∞~°∞^Õ=ÙxÃÑ· qâßfiãÖ 12. [Ñ¨x+¨.ª
1057. Ñ¨Ù+¨¯~°™êfl<åxH˜, Ñ≤O_»„Ñ¨^•<åÅ∞, `«~°Ê}ÏÅ‰õΩ QÆÅ ãÖ|O^èŒ "Õ∞q∞\˜?
|$Ç¨Ïã¨Êu (QÆ∞~°∞=Ù) PÜ«∂~åâ◊√ÅÖ’ „Ñ¨"tÕ Oz#Ñ¨C_»∞ PÜ«∂ #^Œ∞
Å‰õΩ Ñ¨Ù+¨¯~åÅ∞=™êÎ~Ú. Ñ¨Ù+¨¯~°ã¨=∞Ü«∞OÖ’ #n™êfl#O KÕÜ«∞_»O, #n
f~°OÖ’ HΔ“~°O KÕ~ÚOK«∞‰õΩx `«~∞° "å`« qkè„Ñ¨HÍ~°O =∞$uÎHÍ™êfl#OKÕã,≤
Ñ≤`«$`«~°Ê}OKÕã≤, ^•<åÅ∞KÕã≤, Ñ≤O_»„Ñ¨^•#OKÕÜ«∞_»O =ÚYºO. Ñ¨Ù+¨¯~°
ã¨=∞Ü«∞OÖ’<ÕQÍHõ QÆÜ«∞, „u"Õ}© ãÖQÆ=∞O =O\˜ f~°÷ˆHΔ„`åÅÖ’ qkèQÍ
HΔ“~°O,™êfl#O, Ñ≤`«$`«~°Ê}ÏÅ∞ =^ŒÅ@O, Ñ≤O_»„Ñ¨^•<åÅ∞ KÕÜ«∂e.
Ñ¨Ù+¨¯~åÅ∞#^Œ∞ÅˆH =™êÎ~ÚQÍx, ã¨=Ú„^•xH˜~å=Ù. ã¨=Ú„^Œ™êfl<åxH˜
ãÖ|OkèOz# xÜ«∞=∞ x|O^èŒ#Å∞ "Õˆ~QÍ =Ù<åfl~Ú.
1058. HÍOu„=`«O JO>Ë Uq∞\˜ ? P „=`åxfl U ã¨=∞Ü«∞OÖ’
KÕÜ«∂e? „=`« q^è•<åxfl q=iOK«QÆÅ~°∞.
"≥Å∞`«∞~°∞#∞ Ñ¨ÓlOKÕ „=`åxH˜ HÍOu „=`«=∞x ¿Ñ~°∞. nx<Õ ÅHõ=Δ iÎ
„=`«=∞x Ñ≤Å=_»O Ñïáê\˜. Pëê_è» â◊√^Œú ^Œ=q∞ ~ÀA# UHõÉèí∞HõÎOKÕã≤
=∞~°∞<å_»∞ J#QÍ UHÍ^Œt<å_»∞, D„=`åxfl „áê~°OaèOz, Ñ¨k UHÍ^Œâ√◊ Å∞
LÑ¨"åãÖKÕã¨∂Î HÍsÎHõâ◊√^Œú UHÍ^Œt<å_»∞ LÑ¨"åãÖKÕã≤, ÅHõΔ=~°∞ÎÅ#∞
Ñ¨ÓiÎKÕã≤, `«~°∞"å`« =∞O_»áê~å^èŒ#, "≥Ú^ŒÖˇ·#qKÕã≤ áœ~°‚q∞H˜ „=`åxfl
=ÚyOKåe. D „=`«O ZO`À Ñ¶¨Å^•~ÚHõ"≥∞ÿ# „=`«O. nxx PK«iOKÕ
q^è•#=Ú, W`«~q° =~åÅ∞ ™ê÷xHõÑÙ¨ ~ÀÇ≤Ï`«∞Å ^•fi~å `≥Å∞ã¨∞‰õΩx PK«iO
K«O_ç. â◊√ÉèíO HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok.
1059. N Åe`å „uÑ¨Ù~°ã¨∞O^Œs^Õq ZO^Œ∞‰õΩ t=Ùx =HõΔã¨÷ÅOÃÑ· ‰õÄ~˘Ûx LO@∞Ok ?
Jk XHõ JÅOHÍi`« =~°‚#. J=∞‡"å~°∞ â◊H˜Îã¨fi~°∂Ñ≤}˜. t=ÙxH˜
â◊H˜Î`À_»~Ú`Õ<Õ t=Ù_»∞ U"≥∞ÿ<åKÕÜ«∞QÆÅ ã¨=∞~°∞÷_Ò`å_»∞. Pâ◊H˜Îx „ã‘Î
464 QÀÑ¨Ù~°O....
=¸iÎQÍ ÉèÏqOK«_»OÖ’ JO`«~°º"Õ∞q∞@O>Ë „ã‘ÎJ#QÍ ã¨HÍ~°, `«HÍ~°,
~°HÍ~åÅ∞,ÃÑ·# D HÍ~°O „"å™êÎ=Ú. JO>Ë „uQÆ∞}ÏÖˇ·# ã¨`«fi,~°[,ã¨Î"≥∂
QÆ∞}ÏÅ∞,ÃÑ#· DHÍ~°=∞O>Ë K≥`· <« åºxH˜ zÇ¨ÏflOHÍ|\˜ì J=∞‡"å~°∞ ã¨`º« ~°[
ã¨Î"≥∂QÆ∞}Ï`«‡Hõ"≥∞ÿ# K≥·`«#ºâ◊H˜Î J#fl=∂@. D „uQÆ∞}ÏÖË „|Ç¨Ï‡, q+¨μ‚,
t=ÙÅ∞, ã¨`«fiQÆ∞} ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_≥·# „|Ç¨Ï‡Ñ¨Ù\˜ì™êÎ_»∞. ~°*’QÆ∞} „Ñ¨^è•#∞_≥·#
q+¨μ‚=Ù ÃÑOK«∞`å_»∞. `«"≥∂QÆ∞} „Ñ¨^è•#∞_≥·# t=Ù_»∞ `«$OK«∞`å_»∞. P
=ÚQÆ∞~æ ∂° `«=∞Ñ¨#∞Å∞ H˘#™êyOKåÅO>Ë "åiH˜ K≥`· #« ºâ◊HÎ˜ `À_»∞HÍ"åe.
P K≥·`«#ºâ◊H˜ÎH˜=¸iÎ J=∞‡"å~°∞. P â◊H˜ÎHÍà◊§Ö’<Õ, Éèí∞*ÏÅÖ’<ÀQÍHõ
2 QÆ∞O_≥Ö’¡ xO_ç LO_®e. JO^Œ∞Hˆ P â◊HÎ˜ `«=∞ Ñ¨#∞Å∞ H˘#™êyã¨∞OÎ \Ï~°∞.
P K≥·`«#ºâ◊H˜Îx NÅe`å „uÑ¨Ù~°ã¨∞O^Œi ~°∂ÑÖÖ’ `«# =HõΔã¨÷ÅOg∞^Œ
‰õÄ~ÀÛÃÑ@∞ì‰Ωõ x t=Ù_»∞ `«#Ñ¨xx H˘#™êy™êÎ_∞» . P â◊HÎ˜ „|Ç¨Ï‡q+¨Ü∞« OÖ’
ã¨~ã° fi¨ u, q+¨μ=‚ Ù^ŒQ~æÆ ° ÅH©;^Õq, t=ÙxH˜ áê~°fif ã¨fi~°∂áêÅÖ’ LO@∞Ok.
P =ÚQÆ∞~°=∞‡Å‰õΩ =¸ÅÑ¨Ù@=∞‡ Ñ¨~åâ◊H˜Î, JO`å P Ñ¨~åâ◊H˜Î bÅÖË. P
â◊ˆHÎ JO`«\ ˜H© HÍ~°}O.
1060. ÉèÏ~°º K«xáÈ`Õ `«kÌ<åÅ∞, `«~°Ê}Ï^Œ∞Å∞ Éèí~°Î KÕÜ«∂ÖÏ ? H˘_»∞‰õΩÅ∞ KÕÜ«∂ÖÏ ?
=∂ã≤HÍÅ∞, `«k<Ì åÅ∞ ÃÑ^ŒHÌ ˘_»∞Hˆ KÕÜ∂« e. Éè~í Î° PÜ«∂ ã¨=∞Ü«∂ÅÖ’
`«~°Ê}ÏÅ∞ =^ŒÖÏe, Jã¨Å∞ „âß^ŒúHõ~°‡‰õΩ, Ñ≤O_»„Ñ¨^•<å^Œ∞Å‰õΩ "≥#∞Hõ
XHõ~°Ç¨Ïã¨º=ÚOk. K«xáÈ~Ú# r=Ù_»∞ `«# ãÖ™ê¯~°=ÚÅ‰õΩ J#∞‰õÄÅ
"≥∞#ÿ =∞iÜ≥ÚHõ â◊s~°=Ú#∞ "≥`∞« ‰õΩ`«∂ HÍ~°}â◊s~°OÖ’ PHÍâ◊OÖ’ ãÖK«
iã¨∂Î =ÙO\Ï_»∞.
P r=Ùx QÆ~åƒù"åãÖÖ’ Ñ¨Ù\˜#ì ÃÑ^ŒHÌ ˘_»∞‰õΩ#∞ `«O„_ç ÖËHõ `«eÜ
¡ Ú≥ Hõ¯
ãÖ™ê¯~°=ÚÅ∞ ÉÏQÍ `≥eã≤=ÙO\Ï~Ú. JO^Œ∞=Å# XHõ ãÖ=`«û~°=Ú
áê@∞ P r=Ù_çx `«#QÆ~ƒ° "ù åãÖÖ’ „Ñ¨"tÕ OK«=∞x Ñ≤Å∞™êÎ_∞» . J^Õ =∂ã≤Hõ
=∞O>Ë, JO^Œ∞Ö’ Ñ≤O_»„Ñ¨^•#O KÕ™êÎ_∞» . Ñ≤O_»=∞O>Ë â◊s~°"∞Õ . P q^èOŒ QÍ
K«xáÈ~Ú# r=Ù_»∞ J`«x =∞#ã¨∞Ö’ „Ñ¨"ÕtOz J`«x ˆ~`«ã¨∞û ^•fi~å
J`«x ÉèÏ~°º Hõ_»∞Ñ¨ÙÖ’ „Ñ¨"ÕtOz =∞~°Å [x‡™êÎ_»∞.
1061. t=ÙxH˜ eOQÆ ~°∂ÑÖ ZO^Œ∞‰õΩ ?
P Ñ¨~=° ∞t=ÙxH˜ ~Ô O_»∞ `«`åfiÅ∞<åfl~Ú. Jq XHõ\J˜ HõÅO. ~Ô O_»=k
ã¨HõÅO. JHõÅO, JO>Ë x~åHÍ~åO, x~°∞æ}O, x~°O[#O , „|Ç¨Ï‡*’ºu
ã¨fi~°∂ÑÖ. ã¨HõÅO, JO>ˇ ã¨QÆ∞}O, ÉèíHÍÎ#∞„QÆÇ¨Ïq„QÆÇ¨ÏO. eOQÆ~°∂ÑÖ
QÀÑ¨Ù~°O..... 465
J=Ü«∞=~°Ç≤Ï`«"≥∞ÿ, *’ºuã¨fi~°∂ÑÖQÍ,P^ŒºO`«=ÚÅ∞ `≥eÜ«∞x^≥· QÀK«i
ã¨∞ÎO@∞Ok. K«O„^ŒâıY~ü K«~À‡O|~°^ŒÅ∞ "≥Ú^ŒÖˇ·#q ã¨HõÅO. D Ô~O_»∞
`«`åfiÅ∞ Ñ¨Ó[hÜ«∂ÖË. ã¨~°fiO^ÕxÖ’ b#"≥∞ÿLO@∞O^À P Ñ¨~°=∂`Õ‡
eOQÆ~°∂Ñ¨Ù_»∞. JO^Œ∞ˆH P Ñ¨~°=∞t=Ù}˜fl eOQÆ~°∂ÑÖÖ’ Ñ¨Ól™êÎ~°∞.
t=Ù_»∞'Jâ◊√`À+¨μ_»∞— JO>Ë Éèí‰õÎ[# ã¨∞ÅÉèí∞_»∞. Pk =∞^•ºO`ü
~°Ç≤Ï`«∞_≥· PÜ«∞xfl eOQÆ~°∂ÑÖÖ’ JiÛ™êÎ~°∞. =∞Ç¨t=~å„u<å_»∞ P
eOQÍxH˜ JiÛOz =∂ˆ~_»∞ ^ŒàÏÅ`À Ñ¨ÓlOK«_»O =∞Ç¨Ñ¨Ù}º^•Ü«∞HõO.
1062. Hõ$uÎHÍ Ü≥∂QÆO ZÑ¨C_»∞ =ã¨∞ÎOk ?
HÍsÎHõ Ñ¨Ói‚=∞<å_»∞ Hõ$uÎHÍ #HõΔ„`«O =ÙO>Ë J^Õ Hõ$uÎHÍ Ü≥∂QÆO.
P<å\˜Ñ¨Ù}ºO JO`å,~ÚO`å HÍ^Œ∞. =∞Ç¨Ñ¨Ù}ºk#O. P<å_»∞ ‰õΩ=∂~°
™êfiq∞^Œ~°≈#O J#O`« Ñ¶¨Å„Ñ¨^ŒO. Z@∞=O\˜ Ñ¨xKÕÜ«∞_®xÔH·<å ã¨ˆ~
<Õ#∞ `«Ü«∂~°∞ J#fl@∞¡QÍ #_»∞Og∞^Œ K≥~ÚºÃÑ@∞ìH˘x =∞s xÅ∞KÀ=_»O
Jq∞`«"ÕQÆO QÆÅ WO„^Œ∞_çzÛ# <≥=∞e "åÇ¨Ï#O ZH˜¯ u~°QÆ_»O PÜ«∞#
™ê=∞~å÷ºxH˜Q∞Æ ~°∞.Î N=∞Ç¨q+¨μ=‚ Ù =∞Ç¨Ïi¬QÍ Éè∂í Ö’HõOÖ’ J=`«iOKå_»∞.
PÜ«∞# ‰õΩ=∂Ô~Î KåÖÏã¨#flQÍ =ÙO_Õk. JO^Œ∞ˆH P"≥∞‰õΩ ''=e¡——J<Õ¿Ñ~°∞.
D"≥∞#∞ q"åÇ¨Ï =∂_ç =∞Ç¨q+¨μ=‚ Ù‰õΩ JÅ∞¡_#·≥ ‰õΩ=∂~°™êfiq∞ QÆOcè~"° ∞≥ #ÿ
=∞Ozã¨fi~°O`À Hõ$uÎHÍÜ≥∂QÆOÖ’ JiÛOz# Éèí‰õΩÎÅ‰õΩ J#∞„QÆÇ¨ÏO „Ñ¨™ê
k™êÎ_»∞. HÀiHõÅhfl f~°∞™êÎ_»∞.
1063. „Ñ¨^Àëê~°Û# qt+¨ª`« Uq∞\˜ ?
Ü«∞â◊fi"À <å=∞ ~°∂áêÉèÏºO, Ü«∂^Õg ã¨~fi° =∞OQÆàÏ, `«Ü∂≥ ó ãÖã¨‡~°
}Ï`ü, Ñ¨ÙO™êO ã¨~°fi`À[Ü«∞=∞OQÆà◊II
t=ã¨fi~°∂Ñ¨=¸ <å=∞=¸ â◊√Éèí„Ñ¨^Œ"≥∞ÿ#q. P#O^Œq∞KÕÛq. áê~°fi
uÜÕ∞ ã¨~fi° =∞OQÆà=◊ ÚÅ∞ ~ÚKÕÛ`«e.¡ P W~°∞=Ùi ã¨‡~°}=Ú Jxfl â◊√Éè=í Ú
Å#∂ ã¨~°fiq^èŒ =∞OQÆà◊=ÚÅ#∂ „Ñ¨™êkã¨∞ÎOk.
HÍsÎHõ ™È=∞"å~åÅ∞ t"å t=ÙÅ‰õΩ „Ñ‘uHõ~°"≥∞ÿ# ~ÀAÅ∞. JO|`À
=Ù#fl t=ÙxH˜ ''™êO|t=Ùx——H˜ J`«ºO`« „Ñ‘uáê„`åÅ∞. D q^èOŒ QÍ ™È=∞
"å~åÅ∞ „Ñ¨^À+ÖÖ’ nÑÖ, ^èŒ∂ÑÖ, <≥·"Õ^•ºÅ∞ KÕ¿ã"åiH˜ ™êO|t=Ù_»∞
ã¨HõÖÏcèëêìÅ∂ f~°∞™êÎ_»∞. ã¨~°fiq^èŒ"≥∞ÿ# â◊xÉÏ^èŒÅ∞ #tOÑ¨KÕ™êÎ_»∞.
HÍÅã¨fi~°∂ Ñ¨Ù_»∞ Hõ#∞Hõ, #=„QÆÇ¨Å∂ HÍÅ=Ú #O^Œe"Õ Hõ#∞Hõ, PÜ«∂
"å~åÅÖ’ „Ñ¨^À+¨ ¿ã= KÕã≤# "åiH˜ PÜ«∂ „QÆÇ¨Ï ^ÀëêÅ∞ `˘ÅyOz
466 QÀÑ¨Ù~°O....
™êO|t=Ù_»∞ J#∞„QÆÇÏ≤ ™êÎ_∞» . ã¨∂~°∞º_»∞ Jã¨qÎ ∞Oz# XHõ QÆO@ `«~∞° "å`«
=KÕÛk „Ñ¨^À+Ö, Wk HÍÅ qâı+Ö. XHõ QÆO@ J#QÍ =¸_»∞ Ñ¶¨∞_çÜ«∞Å
HÍÅO. D „Ñ¨^À+¨ HÍÅOÖ’ t=Ùx ¿ãqOz# "åiH˜ ã¨~°fiq^èŒ ^ÀëêÅ∞
`˘Åy„âıÜ∂≥ aè=$kú HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. W^Õ „Ñ¨^Àëê~°Û#. D „Ñ¨^À+¨ HÍÅOÖ’
^Õ=`«ÅO^Œ~°∂ XˆHKÀ@ =ÙO\Ï~°@.
ÔH·ÖÏã¨ Ñ¨~°fi`«OÃÑ·...Éèí=#OÖ’ „u[QÆ[˚#x Q“i ~°`åflÅ∞ á⁄ky#
|OQÍ~°∞ ã≤OÇ¨ã¨#OÃÑ·# Pã‘#Ü≥ÿ∞ =ÙO@∞Ok. P `«e¡ Z^Œ∞@ t=Ù_»∞
<å@ºO KÕ™êÎ_»@. ã¨~°ã¨fiu g} "å~Úã¨∞Î#flk. WO„^Œ∞_»∞ "Õ}∞=Ù #∂^Œ∞
3 `å_»@. „|Ç¨Ï‡ `åà◊O "ÕÜ«∞_»O, ÅH©;^Õqáê@ áê_»_»O, =∞Ç¨q+¨μ‚=Ù
=∞$^ŒOQÆO "å~Úã¨∞<Î åfl_»@, QÆO^è~Œ ∞° fiÅ∂, ã≤^∞Œ Åú ∂, ^Õ=`«Å∂ D „Ñ¨^À+¨
"Õà◊ ¿ãqOK«∞H˘x, `«=∞`«=∞ HÀiHõÅ∞ f~°∞Û‰õΩO\Ï~°@. JO`«\ ˜
=∞Ç≤Ï=∂xfi`«"∞≥ #ÿ k „Ñ¨^À+¨HÍÅO. HÍsÎHOõ Ö’ „Ñ¨^À+¨HÍÖÏxfl P#O^ŒOQÍ
^≥·=ã¨‡~°}`À ÑÖK«∞HÀO_ç „âıÜ«∞ã¨∞û á⁄O^ŒO_ç.
1064. Ñ¶¨∞O\Ï<å^ŒO J#QÍ Uq∞ ?
^Õ=`å~°Û#Ö’ =ÚO^Œ∞QÍ "ÕÜ∞« =Åã≤Ok Ñ¶∞¨ O@ „"≥∂yOK«_O» Ñ¨Ó[‰õΩ
=ÚO^Œ∞ Ñ¶¨∞O@ Ü≥∞O^Œ∞‰õΩ „"≥∂yOKåÖ’ `≥Å∞ã¨∞HÀ"åe.
''PQÆ=∂~°÷O`«∞ ~åHõΔ™êO QÆ=∞<å~°÷O`«∞ ~åHõΔ™êO I
‰õΩ~°∞ Ñ¶¨∞O\Ï~°=O `«„`« ^Õ=`åÇ¨fi# ÖÏOKè«#OII
Ñ¨Ó*Ïã¨÷ÅOÖ’– PQÆ=∂~°÷O`«∞ ^Õ"å<åO ^Õ=`«Å∞ ~å=_»O HÀãÖ
QÆ=∞<å~°÷O`«∞ ~åHõΔ™êO JK«Û@ =ÙO_Õ H˘xfl ~åHõΔã¨â◊‰õΩÎÅ∞ áÈ=_»O HÀãÖ
Ñ¶¨∞O@ „"≥∂yOz â◊|ÌO KÕÜ«∞_»O F q^èŒ"≥∞ÿ# ÖÏOKè«#q∞k. „ÑüKÀ\Ï,
„Ñü<À\Ï J#∞‰õÄÅ â◊‰õΩÎÅ∂, „Ñü‰õÄÅâ◊‰õΩÎÅ∂ =ÙO\Ï~Ú. HõO\˜H˜
Hõ#∞Ñ≤OK«‰õΩO_® =ÙO_Õ D â◊‰õΩÎÅ∞ =∞#x „Ñ¨ÉèÏq`«O KÕ™êÎ~Ú. JO^Œ∞ˆH
â◊√„Éè`í ,« HÍOu, â◊√z=Ù#fl KÀ@¡‰Ωõ =ºuˆ~Hõâ‰◊ Ωõ ÅÎ ∞~å=Ù. Jâ◊√„Éè`í ,« Jâ◊√z
=Ù#flKÀ>Ë ^Œ∞+¨ìâ◊‰õΩÎÅ∞O\Ï~Ú. J"Õ ~åHõΔã¨ â◊‰õΩÎÅ∞. "å\˜x áê~°„^Àe,
náêÅ∞ "≥eyOz, ^è∂Œ áêÅ∞"Õã,≤ â◊√zQÍ, â◊√„Éè`í Q« Í =ÙOK«_O» , ^≥=· â◊‰Ωõ ÅÎ ‰õΩ
PÇ¨fi#O Ñ¨ÅHõ_»O, Ñ¶¨∞O\Ï<å^ŒOÖ’x „Ñ¨`ÕºHõ`«. JO^Œ∞ˆH Ñ¨Ó[ „áê~°O
ÉèíOÖ’ Ñ¶¨∞O\Ï<å^ŒO `«Ñ¨ÊHõ KÕÜ«∞=Åã≤# ÖÏOKè«#O!
1065. Ü«∂„`«Å‰õΩ "≥o§#Ñ¨C_»∞ ~ÚO\˜Ö’x ^Õ=`å q„QÆÇ¨Å ã≤÷u Uq∞\˜ ?
^Õ=`å~°Û#, ^Õ=`å Ü«∞O„`åÅ∞, ^Õ=`å q„QÆÇ¨Å∞ x`«ºO nÑ¨,
^èŒ∂Ñ¨, <≥·"Õ^•ºÅ`À JiÛOz# H˘Ån Jq â◊H˜Î=O`«=∞~Ú =ÙO\Ï~Ú.
QÀÑ¨Ù~°O..... 467
J~Ú`Õ ™êO™êiHõ r=#OÖ’ =Ù#fl"å~°∞, QÆ$Ç¨Ïã¨÷ ^èŒ~°‡O PK«iOKÕ ãÖ^Œ
~°ƒùOÖ’ ÉèÏQÆOQÍ |O^èŒ∞=ÙÅ WO_»¡‰õΩ, â◊√ÉèÏâ◊√Éèí xq∞`«ÎOQÍ „Ñ¨Ü«∂}O
KÕÜ«∞=Åã≤ ~å=_»O, f~°úÜ«∂„`«Å∞ KÕÜ«∞=Åã≤~å=_»O [~°∞QÆ∞`«∂ =ÙO
@∞Ok. J@∞=O\˜ ãÖ^Œ~ƒ° Où Ö’ ^Õ=`å q„QÆÇ¨ Å∞, ^Õ=`å Ü«∞O„`åÅ#∞,
^Õ=`å~°Û#Å#∞ aÜ«∞ºO _»ÉÏƒÖ’ÃÑ\˜ì =¸`«"Õã≤ =ÙOz, uiy =zÛ#
`«~°∞"å`« "å\˜H˜ ãÖ„áÈHõΔ}KÕã≤, „áê}„Ñü+¨ìKÕã≤ Ü«∞^è•qkèQÍ x`«ºO
nÑ¨,^èŒ∂Ñ¨,<≥·"Õ^•ºÅ`À JiÛOK«∞ H˘#=K«∞Û#∞. ~Úk ÃÑ^ŒÌÅ∞ U~°Êi z#
PKå~°=Ú. „Ñ¨Ü∂« }=Ú#‰õΩ "≥à§ı @Ñ¨C_»∞^Õ=`å~°Û#, ^Õ=`å q„QÆ Ç¨Å∞,
^Õ=`å Ü«∞O„`åÅ#∞ =ÙOz# aÜ«∞º=Ú`À =O@KÕã≤ ^Õ=`å x"Õ^Œ#
KÕÜ«Ú@ PKå~°=ÚQÍ =Ù#flk.
1066. r~°‚=∞~Ú# ^Õ=`å Ñ¨@=ÚÅ#∞, á¶È\’ „¿Ñ¶=ÚÅ∞ ^Õ=`å
q„QÆÇ¨Ï=ÚÅ#∞ Uq∞ KÕÜ«∂e ?
r~°‚=∞~Ú# Ñ¨@=ÚÅ∞, q„QÆÇ¨Ï=ÚÅ=O\˜ "å\˜x Ñ¨Ó[Ö’ =ÙOK«
‰õÄ_»^∞Œ . ~°OQÆ∞Å∞ "≥Åã≤áÈ~Ú# Ñ¨@=ÚÅ∞ =∞iÜ«Ú qiyáÈ~Ú# q„QÆÇÏ¨
=ÚÅ∞ ‰õÄ_® Ñ¨Ó[Ö’ =ÙOK«~å^Œ∞. J@∞=O\˜ "å\˜x r=#kÖ’ HõeÑ≤
"ÕÜ«Ú@ ÖË^• ^Õ"åÅÜ«∞=ÚÖ’ JÑ¨ÊyOK«∞@ KÕÜ«∞=Öˇ#∞.
1067. „Ñ¨Ü«∂}=Ú#‰õΩ =ÚÇ¨ï~°Î=Ú ‰õΩ^Œ~°HõáÈ~Ú#KÀ Uq∞KÕÜ«∞ =Öˇ#∞?
~ÀA"åi „Ñ¨Ü«∂}=ÚÅ∞, L^ÀºQÆs`åº „Ñ¨Ü«∂}=ÚÅ∞, „Ñ¨=∂^Œ
ã¨÷Å =ÚÅ‰õΩ "≥à◊§=Åã≤ =zÛ#Ñ¨C_»∞ =ÚÇ¨ï~åÎÅ HÀãÖ "≥^ŒHõ#=ã¨~°O
ÖË^Œ∞. JO`Õ HÍ‰õΩO_® „Ñ¨Éèí∞`«fi q+¨Ü«∞OQÍ, P~ÀQÆº q+¨Ü«∞OQÍ, =$uÎ
q+¨Ü«∂ÅÖ’#∞ „Ñ¨Ü«∂}ÏxH˜ =ÚÇ¨ï~°Î=ÚÅ∞ "≥`«Hõ=Åã≤# J=ã¨~°O
ÖË^∞Œ . Hˆ =Å =~°˚º=Ú, ^Œ∞~°∞‡Ç¨ï~°=Î Ú =∂„`«"∞Õ K«∂ã≤ JqÖËx ã¨=∞Ü«∞OÖ’
„Ñ¨Ü«∂}O KÕÜ«∞=K«∞Û#∞. „Ñ¨Ü«∂}=Ú#‰õΩ =ÚO^Œ∞ ÉèíQÆ=<åfl=∞ ã¨‡~°},
=∞Oz â◊‰õΩ# =ÚÅ∞, ÉèíQÆ=^ŒÌ~°≈#O`À =ÚÇ¨ï~°Î ^ÀëêÅ∞ áÈ`å~Ú.
„Ñ¨Ü«∂}O~ÀA# ukä, "å~°, #HõΔ„`«=ÚÅ∞ ‰õΩ^Œ~°HõáÈ`Õ, J`«º=ã¨~°OQÍ
„Ñ¨Ü«∂}O KÕÜ«∞=Åã≤ =¿ãÎ Ç¨Ï#∞=∂#O[<åã¨∂#∞ó "åÜ«ÚÑ¨Ù„`À
=∞Ç¨|Åó ~å"Õ∞+¨ì Ñ¶Å¨ ∞æ} ãŸó Ñ≤OQÍHΔÀ q∞`« q„Hõ=∞ó, L^Œu„Hõ=∞}â‹Û· =
ã‘`å â’Hõ q<åâ◊Hõó ÅHõΔ ‡} „áê}^•`åK« ^Œâ◊„w=K«Û ^Œ~°‚=∂ áê~åÜ«∞}
KÕã¨∞‰õΩO@∂ „Ñ¨Ü«∂}O KÕÜ«∞O_ç. ã¨∞Y „Ñ¨Ü«∂}O [~°∞QÆ∞`«∞Ok.
QÆ~ƒ° =ù `«∞Å q+¨Ü∞« OÖ’ Pëê_è,» ÉèÏ„^ŒÑ^¨ ,Œ =∞ø_èº» , Hõ~sÎ° ^ÀëêÅ∞ „Ñ¨Ü∂« }Ï
xH˜ K«∂_»#=ã¨~°OÖË^Œ∞.
468 QÀÑ¨Ù~°O....
1068. Ñ≤`«$^Õ=`«Å∞ Z=~°∞?
„|Ç¨Ï‡‰õΩ=∂~°∞_≥#· =∞#∞„Ñ¨*ÏÑüH˜ ã¨Ñ|Î¨ ∞∞+¨μÅ∞ [x‡OKå~°∞. "å~°∞
Ñ≤`«$^Õ=`«Å#∞ ã¨$+≤ìOKå~°∞. gˆ~HÍHõ q~å\ò Ñ¨Ù~°∞+¨μ_»∞, „|Ç¨Ï‡^Õ=Ù_»∂
Ñ≤`«$^Õ=`«bfl U~°Ê~°Kå~°∞. „|Ç¨Ï‡ ãÖÉèí=Ù_»∞ ~°∂áêÅ∞QÆÅ =¸_»∞~°HÍÅ
^Õ=`«bfl, `Õ[ã¨∞ûQÆÅ <åÅ∞QÆ∞ ~°HÍÅ Ñ≤`$« ^Õ=efl ã¨$+≤Oì Kå_»∞. =∂#=ÙÅ∞
`«~°Ê}O^•fi~å ã¨=∞iÊOKÕ Ñ≤O_®Å∞ "åiH˜ KÕ~°∞`å~Ú. Ñ≤O_»„Ñ¨^•#O
^•fi~å "åi |∞∞}O f~°∞ÛHÀ"åe. JÖÏ KÕÜ«∞x "åiH˜ áêÑÖ =ã¨∞ÎOk.
'JHõ~}° Ë „Ñ¨`º« "åÜ«∞ó— Jx âßGOK≥|∞`ÀOk. =∞x+≤ `«# â◊s~åxfl x`«ºO
4 J#fláêhÜ«∂Å`À áÈ+≤Oz#@∞¡ ãÖ=`«û~åxH˘Hõ™êi Ñ≤O_»„Ñ¨^•#O
^•fi~°P Ñ≤`«$^Õ=`«#Å∞ „â◊^•ú Éèí‰õΩÎÅ`À Ñ¨ÓlOKåe.
1069. J+¨ìq^èŒ Ñ¨ÙëêÊÅ∞ J#QÍ Uq ?
ÉèQí =Æ O`«∞}˜‚ Zxq∞k ~°HÍÖˇ#· Ñ¨ÙëêÊÅ`À JiÛOKåÅx ÃÑ^ŒÅÌ =∂@.
P J+¨ìq^èŒ Ñ¨ÙëêÊÅQÆ∞iOz „Ñ¨fHÍ`«‡HõOQÍ K≥áêÊ~°∞. nx QÆ∞iOz F
Ñ¨Ù~å}Hõ^äŒ LOk. N™ê¯O^Œ =∞Ç¨Ñ¨Ù~å}OÖ’x ˆ~"åYO_»OÖ’ 51=
J^è•ºÜ«∞OÖ’ WÖÏ LOk. #~°‡^• f~°OÖ’ J=∞~°HOõ @Hõ=∞<Õ F Ñ¨~fi° `«O
LOk. JHõ¯_Õ #~°‡`«Ö’ â◊¥ÅÉèË^Œ f~°÷O LOk. Pf~°÷O ^ŒQÆæ~° J=∞~°
HõO@Hõ Ñ¨~°fi`«Og∞^Œ F QÆ∞Ç¨Ï LOk. P f~°÷O ^ŒQÆæ~° J=∞~° HõO@Hõ
Ñ¨~°fi`«O g∞^Œ FQÆ∞Ç¨Ï LOk. P QÆ∞Ç¨ÏÖ’ N=∂~°¯O_ÕÜ«∞ =∞Ç¨Ïi¬ "≥~Úº
k=º ãÖ=`«û~åÅ∞ `«Ñ¨ã¨∞û KÕâß_»∞. XHõ t=eOQÍxfl ‰õÄ_® JHõ¯_»
„Ñü+≤ªOKå_»∞. P ™êfiq∞H˜ =∂~°¯O_Õ Ü«Ú_»x ¿Ñ~°∞. P eOQÆ=¸iÎH˜
J+¨qì ^èŒ Ñ¨Ù™êÊÅ`À#∂, J+¨qì ^èŒ =∂#ã≤Hõ Ñ¨ÙëêÊÅ `À#∂ Ñ¨Ó[KÕÜ∂« e.
P J+¨ìq^èŒ Ñ¨ÙëêÊÅ∞.
"åi[O, ™œ=∞ºO, PˆQflÜ«∞O, "åÜ«∞=ºO, áêi÷=O, "å#ã¨Ê`«ºO,
„áê*ÏÑ¨`«ºO, t=Ñ¨Ù+¨ÊO, Jx Ñ¨ÙëêÊÅ∞ Zxq∞k q^è•Å∞. q=~°OQÍ
K≥áêÊb JO>Ë– 1. "åi[–Ñ¨Ù+¨Ê ã¨=∞~°Ê}=∞O>Ë ^Õ=Ù_çH˜ Jaè¿+HõO
KÕÜ∞« _»O, 2. ™œ=∞º–Ñ¨Ù+¨Êã¨=∞~°Ê}=∞O>Ë ÉèQí =Æ O`«∞_çH˜ `Õ<,≥ <≥~Úº,áêÅ∞
x"ÕkOK«_»O. 3. PˆQflÜ«∞–Ñ¨Ù+¨Êã¨=∞~°Ê}=∞O>Ë ^Õ=Ù_çH˜(^èŒ∂Ñ¨,náêÅ∞
ã¨=∞iÊOK«_O» ) 4."åÜ«∞=º Ñ¨Ù+¨ÊÑ¨Ó[ JO>Ë K«O^Œ#O "≥Ú^ŒÖ#·ˇ q ^Õ=Ù_çH˜
JÅ^Œ_»O. 5.áêi÷= Ñ¨ÙëêÊ~°Û#=∞O>Ë HõO^Œ=¸ÖÏ^Œ∞efl <≥·"Õ^ŒºOQÍ
ÃÑ@ì_»O 6."å#ã¨û`«º Ñ¨ÙëÈÊÑ¨Ç¨~°=∞O>Ë ^Õ=Ù_çH˜ Ñ¶¨ÖÏ^Œ∞efl ã¨=∞iÊOK«
QÀÑ¨Ù~°O..... 469
_»O. 7. „áê*ÏÑ¨`º« Ñ¨Ù+¨Ê ã¨=∞~°Ê}=∞O>Ë ^Õ=Ù_ç Z^Œ∞@ "Õ^ÑŒ Ù¨ ~å}Ï^Œ∞efl
K«kq, qxÑ≤OK«_O» . 8. t=Ñ¨Ù+¨Ê ã¨=∞~°Ê}=∞O>Ë Éè‰í Ωõ _Î ∞» `«# =∞<À"åã¨
#efl ã¨=∞iÊOK«_»O.
1070. =∂#ã≤Hõ Ñ¨ÙëêÊÅ∞ J#QÍ Uq∞ ?
ÉèQí =Æ `ü Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞ "≥Ú^Œ@ WÖÏÑ¨„`åÅ∞, Ñ¨ÙëêÊÅ`À Ñ¨Ól™êÎ~∞° . W=hfl
Ñ¨Ó[Ö’ „Ñ¨^=Œä ∞™Èáê<åÅ∞. J~Ú`Õ, ™ê^è<Œ å„Hõ=∞OÖ’ =ÚO^Œ∞‰õΩ "≥àÏ§Hõ,
P`«‡qHÍãÖ á⁄Ok# `«~∞° "å`«, ã¨~åfiO`«~åºq∞ J~Ú# ^Õ=^Õ=Ù}˜‚ =∞#ó
Ñ¨ÙëêÊÅ`À<Õ Ñ¨ÓlOK«=K«∞Û. =∂#ã≤HõOQÍ ‰õÄ_® Zxq∞k Ñ¨ÙëêÊÅ∞O
\Ï~Ú. Jq1.JÇ≤ÏO™êÑ¨Ù+¨ÊO 2.WO„kÜ«∞ x„QÆÇÏ¨ Ñ¨Ù+¨ÊO 3. ^ŒÜ∂« Ñ¨Ù+¨ÊO
4.Hõ=Δ ∂Ñ¨Ù+Ê¨ O 5.^è•º#Ñ¨Ù+Ê¨ O 6.`«Ñó¨ Ñ¨Ù+Ê¨ O 7.*Ï˝#Ñ¨Ù+¨ÊO 8. ã¨`º« Ñ¨Ù+¨ÊO.
1071. ^Õ"åÅÜ«∂Å∞ ZÑ¨ÙÊ_»∞ `≥~°"åe ?
^Õ"åÅÜ«∞O ZÑ¨ÙÊ_»∞ `≥~°"åe J<Õ JOâßxH˜ „ÉÏÇ¨Ï‡} ^èŒ~å‡Å∞,
^è~Œ ‡° âßGO, PQÆ=∞âßGO, =¸_çO\˜h ã¨=∞#fiÜ«∞Ñ¨~z° K≥áêÊe. „ÉÏÇ¨Ï‡}
^è~Œ å‡Å∞, ^è~Œ ‡° âß„™êÎÅ#∞ J#∞ãïOz „ÉÏÇ¨Ï‡}∞_»∞ „|Ç¨Ï‡=ÚÇ¨˙~°OÎ Jx
Ñ≤Å∞=|_Õ L+¨óHÍÅ=Ú`À x„^ŒÖËz HÍÅHõ$`«º=ÚÅ∞ f~°∞Û‰õΩx, ãÖ^è•º
=O^Œ#=ÚÅ∞ Ñ¨ÓiÎKÕã¨∞‰õΩx, ã¨∂~Àº^ŒÜ«∞O =~°‰õΩ QÍÜ«∞„f [ÑÖK«ã≤,
ã¨∂~Àº^ŒÜ∞« HÍÅOÖ’ ã¨∂~ÀºÑ¨™ê÷#OK≥ÑÊ≤ P `«~åfi`« W`«~° HÍ~°º„Hõ=∂Å∞
KÕÑ¨\Ïìe. D q+¨Ü«∞OQÍ „ÉÏÇ¨Ï‡} ^èŒ~å‡Å∞, ^èŒ~°‡âßGO, Ñ¨Ù~å}ÏÅÖ’
=∞`åO`«~° áê~îåÅ∞ ÖË=Ù. JO^Œ~∂° D q+¨Ü∂« xfl XˆHq^èOŒ QÍ `≥eáê~°∞.
JO`ÕHÍ‰õΩO_® U^ÕxJ`«º=ã¨~° ãÖ^Œ~åƒùÅÖ’#∞, qâı+k¨ #=ÚÅ∞, Ñ¨~fi° k#
=ÚÅÖ’#∞ W`«~°HÍ~°ºO KÕÜ«∞^Œe¿ãÎ, L+¨óHÍÅOÖ’ ãÖ^è•º=O^Œ#O
J~°º… OWzÛ ã¨∂~°ºÑ¨™ê÷#OPÑ≤, P "Õ~∞° HÍ~°ºO KÕÜ∞« =K«Ûx ÃÑ^ŒÅÌ "å^Œ#.
1072. L+¨óHÍÅO JO>Ë Uq∞y ?
L+¨ó HÍÅO JO>Ë ã¨∂~Àº^ŒÜ«∂xH˜ Ñ¨Ó~°fiO Ô~O_»∞QÆO@Å HÍÅ=∞.
x`«ºOÖ’ U "≥·kHõ Hõ~°‡HÍO_» PK«iOKåÅ<åfl PQÆ=∞âßG „Ñ¨HÍ~°O U^Õx
Ñ¨Ó[ x~°fiÇ≤ÏOKåÅ<åfl, L+¨óHÍÅOÖ’<Õ "å~°O, ukä =∂~°∞Ê#∞ QÆ∂iÛ
ãÖHõ ÅÊOÖ’ LK«ÛùiOKåe. J@∞=O\˜ ^èŒ~å‡Å∞ „ÉÏÇ¨Ï‡}∞ÅH˜ L<åfl~Ú
HÍ=Ù# „ÉÏÇ¨Ï‡}∞Öˇ·# J~°Û‰õΩÅ∞ L+¨óHÍÅ=ÚÖ’ ãÖ^è•º=O^Œ<å^Œ∞Å∞
PK«iOzHÍh ^Õ"åÅÜ«∞O `≥~=° ‰õÄ_»^∞Œ . ~å=∂Ü«∞}O ÉÏÅHÍO_» 23=
ã¨~°æÖ’ qâßfi q∞„`«∞_»∞ ~å=∞ÅHõΔ ‡}∞Å#∞ QÆOQÍ ã¨~°Ü«¸#n f~°OÖ’
470 QÀÑ¨Ù~°O....
x„^ŒÖÑË Ù¨ ãÖ^Œ~ƒ° Où Ö’ H“ã¨ÖÏº ã¨∞„Ñ¨*Ï~å=∂ Ñ¨Ó~åfi ãÖ^è•º„Ñ¨=~°`Î .Õ .LuÎ+ª¨
#~°âß~°∂úÖÏ Hõ~°Î=ºO ^≥·==∂Ç≤ÏflHõO Jx x^Œ∞~° ÖËáê~°∞.
1073. â◊OY∞™ê÷Ñ¨#Ö’ Uq∞ Ü«∞O„`åÅ∞ "ÕÜ«∂e ?
U Ü«∞O„`«=Ú#∞ "ÕÜ∞« ‰õÄ_»^∞Œ . Ü«∞O„`«O Ñ¨Ó[KÕã≤ U~åÊ@∞ KÕ™êÎ~∞° .
â◊OY∞™ê÷Ñ¨# ^ŒQÆæ~°#∞O_ô QÆ$Ç¨Ïx~å‡}OÑ¨ÓiÎ JÜÕ∞º=~°‰õΩ ‰õÄ_® P
QÆ$Ç¨ÏOÖ’ JO^Œ~°∂ xÜ«∞=∞|^Œú"≥∞ÿ# ãÖKå~°O KÕÜ«∞~°∞. JO`ÕHÍHõ
Ü«∞O„`«O"Õã≤# „Ñ¨^Õâ◊O HÍO„H©@∞`À Ñ¨Ó_»Û|_ç =ÙO@∞Ok. ^•xg∞^Œ
5 #_»∞ã¨∂Î =ÙO\Ï~°∞.JO^Œ∞Hõx QÆ$Ç¨Ï„Ñ¨"âÕ O◊ ^•HÍ Ü«∞O„`åÅ∞ "ÕÜ∞« ‰õÄ_»^∞Œ .
=∞~ÀHÀ}OÖ’ PÖ’z¿ãÎ, Ü«∞O„`«=Ú#∞ Ñ¨Ó[ Ü«∞O„`«OQÍ "Õ¿ãÎ x`«ºO
Ñ¨Ó[KÕÜ«∂e. „ÑüëêªÜ«∞O„`«O J~Ú`Õ JHõ¯_» â◊OY∞™ê÷Ñ¨# KÕÜ«ÚKÀ@
„Ñüëêª HõÖÏÑ¨# KÕÜ«Ú@‰õΩ J#∞‰õÄÅO HÍ^Œ∞. HÍ=Ù â◊OY∞™ê÷Ñ¨#
ã¨=∞Ü«∞OÖ’ Ü«∞O„`åÅ∞ "ÕÜ«Ú@ J*Ï˝#∞Å∞ KÕÜ«ÚÑ¨x.
1074. Z@∞=O\˜ ~°∞„^•HõΔ#∞ ^èŒiOKåe ?
ã¨Ç¨Ï[OQÍ ~°O„^èŒO =ÙO_Õ ~°∞„^•HõΔ „âı+¨ª"≥∞ÿ#k. =∞<å=Ù_»∞ ~°O„^ŒO
KÕã≤# ~°∞„^•HõΔ =∞^èŒº=∞O. Ñ¨Ù~°∞QÆ∞Ñ¨\ ˜ìOk, ÑÿeOk, qiyOk, HõO@Hõ
=ÚÅ∞ ÖËxk, =∞iÜ«Ú „=}O =Ù#flk J<Õ P~°∞~°HÍÅ J=ÅHõΔ}ÏÅ∞
QÆÅ ~°∞„^•HõΔÅ#∞ ^èŒiOK«‰õÄ_»^Œ∞.
1075. Zxfl ~°∞„^•HõΔÅ∞ ^èŒiOKåe ?
ZÑ¨ÙÊ_≥·`Õ 1100 ~°∞„^•HõΔÅ`À H˜s@O KÕã≤ ^èŒi™êÎ_À JÑ¨ÙÊ_»∞ P
=ºH˜Î ~°∞„^Œ~∂° Ñ¨Ù_Ò`å_»∞. 550 ~°∞„^•HõÅΔ `À H˜s@O ^èiŒ KÕ Éè‰í Ωõ _Î ∞» q∞H˜¯e
„âı+"ª¨ ∞≥ #ÿ "å_»∞. 360 (=¸_»∞=O^ŒÅ J~°")·≥ ~°∞„^•HõÅΔ #∞ =¸_»∞¿Ñ@Å∞QÍ
KÕã≤ Ü«∞*’˝Ñ¨g`«OQÍ ^èŒiOKåe. tYÖ’ =¸_»∞ ~°∞„^•HõΔÅ#∞ ^èŒiOKåe.
XH˘¯Hõ¯ K≥qH˜ P~°∞ ~°∞„^•HõΔÅ#∞ ^èŒiOKåe. HõO~î°OÖ’ #∂@ XHõ\ ˜
~°∞„^•HõΔÅ∞ ^èŒiOKåe. ÉÏÇ¨ï=ÙÅ‰õΩ 11, KÕ`«∞Å‰õΩ 11 =∞}˜Hõ@∞ìÅ‰õΩ
11 ~°∞„^•HõÅΔ ∞ ^èiŒ OKåe. Dq^èOŒ QÍ ~°∞„^•HõÅΔ #∞ ^èiŒ Oz#"åix Dâ◊fi~°∞
x`À ã¨=∂#"≥∞ÿ# "å_»x ÉèÏqOz JO^Œ~°∂ #=∞ã¨¯iOz ã¨∞Îu™êÎ~°∞.
Dq^èŒOQÍ 1100 ~°∞„^•HõΔÅ∞ ^èŒiOz, t=<å=∞O [Ñ≤OKÕ Éèí‰õΩÎÅ#∞
^Œi≈Oz# "å~°O^Œi áêáêÅ∞ #tOzáÈ`å~Ú.
QÀÑ¨Ù~°O..... 471
1076. ~°∞„^•HõΔ ^èŒiOKÕ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ KÕÜ«∂eû# =∞O„`«[ÑÖ ?
t~°ã¨∞ûÖ’ ~°∞„^•HõΔ ^èŒiOKÕã¨=∞Ü«∞OÖ’ ''Dâß#—— =∞O„`«[ÑÖ
KÕÜ∂« e. ''`«`∞« Ê~°∞+¨—— =∞O„`«[ÑÖ KÕã∂¨ Î K≥=ÙÅÖ’ ~°∞„^•HõÅΔ ∞ ^èiŒ OPK«e.
''JÑ¶¨∞’~°—— =∞O„`«[ÑÖ KÕã¨∂Î Ç¨Ï$^ŒÜ«∞OÖ’‰õÄ_® ~°∞„^•HõΔÅ∞ ^èŒiOKåe.
''JÑ¶¨∞’~° c[=∞O„`«O—— Ñïîã¨∂Î Ô~O_»∞KÕ`«∞ÅÖ’ ~°∞„^•HõΔÅ∞ ^èŒiOKåe.
''"å=∞^Õ=—— =∞O„`«O`À 15 ~°∞„^•Hõ=Δ ∂ÅÅ#∞ L^Œ~O° K«∞@∂ì ^èiŒ OKåe.
''JOQÆ™êÇ≤Ïu—— FOHÍ~°O S^Œ∞™ê~°∞¡ [Ñ≤Oz, =¸_»∞, S^Œ∞, ÖË^• U_»∞
~°∞„^•HõΔ =∂ÅÅ#∞ L^Œ~°O K«∞@∂ì ^èŒiOKåe.
1077. ~°∞„^•HõΔ ^è•~°}Ö’ PÇ¨~°xÜ«∞=∂Å∞ Uq ?
~°∞„^•HõÅΔ ∞ ^èiŒ OKÕ"å~°∞ =∞^ŒºO ã‘fiHõiOK«‰Äõ _»^∞Œ . =∂OãÖ, "≥Å∞¡e,¡
h~°∞e¡, =Ú#QÆ‰Äõ ~°, ÑÖk=∂OãÖ, qiy#K≥@∞ì‰Äõ ~°#∞ Éè∞í lOK«‰Äõ _»^∞Œ .
„|Ç¨Ï‡Kåi QÆ$Ç¨Ïã¨∞_÷ ∞» , "å#„Ñ¨ã∞¨ _÷ ∞» , =∞iÜ«Ú ã¨<åºã≤ xÜ«∞=∞ Ñ¨Ó~°fiHõOQÍ
~°∞„^•HõÅΔ #∞ ^èiŒ OKåe. Ñ¨Ù}ºOKÕã#≤ "åiH˜ =∂„`«"∞Õ ~°∞„^•HõÅΔ #∞ ^èiŒ OKÕ
ÉèÏQÆºOÅaèã∞¨ OÎ k. ~°∞„^•HõÅΔ ∞ ÖË‰Ωõ O_® XHõ¯Hõ}Δ "≥∞<ÿ å =ÙO_»~å^Œ∞. ~°∞„^•HõΔ
Å#∞ g_ç# =ºH˜Î ã¨=∞ã¨Î #~°HÍÅ#∞ á⁄O^Œ∞`å_»∞.
1078. ~°∞„^•HõΔÅ#∞ ZÑ¨ÙÊ_»∞ ^èŒiOKåe ?
=ÚO^Œ∞QÍ Lã≤iHÍÜ«∞ „Ñ¨=∂}OÖ’QÆÅ ~°∞„^•HõΔÅ#∞ ^èŒiOKåe.
`«~åfi`« "å\˜HõO>Ë `ÕeÔH·# "å\˜x ^èŒiOKåe. z‰õΩ¯_»∞ yO[„Ñ¨=∂}O
QÆÅ ~°∞„^•HõΔ „Ñ¨âã◊ Î¨ "≥∞Oÿ k. Jxfl=~åæÅ"å~°∞, JxflP„â◊=∂ÅÖ’ =ÙO_Õ"å~°∞,
„ã‘ÎÅ∞, Ñ¨Ù~°∞+¨μÅ∞, ã¨~°fi^• ~°∞„^•HõΔÅ∞ ^èŒiOKåe. Ñ¨QÆÅ∞ ^èŒi¿ãÎ ~å„u
ã¨=∞Ü«∞OÖ’ KÕã#≤ áêÑÖ, ~å„u^èiŒ ¿ãÎ Ñ¨QÅÆ ∞ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ KÕã#≤ áêÑÖ,
ã¨~°fiHÍÖÏÅÖ’^èŒi¿ãÎ ã¨~°fiáêáêÅ∞, `˘ÅyáÈ`å~Ú. ~°∞„`«^•HõΔ t=Ùx
=∞OQÆà◊Hõ~°"≥∞ÿ# zÇ¨ÏflO. ã¨~°fi^• ~°∞„^•HõΔÅ∞ ^èŒiOKåe J<Õk ™êHΔÍ`«∞
t=Ù_ç P[˝.
1079. ~°∞„^•HõΔÅ∞ – „Ñ¨Ü≥∂[#=ÚÅ∞ ?
UHõ=Úd ~°∞„^•HõΔ : UHõ=Úd ~°∞„^•HõΔ ™êHΔÍ`«∂Î t=ã¨=∂#"Õ∞! Jk
ÉèHí xÎ˜ , =ÚH˜xÎ ã¨=∞ã¨Î Ñ¶Ö¨ ÏÅ#∞ „Ñ¨™êkã¨∞OÎ k. ^•xx ^Œi≈Oz# =∂„`«=Ú
KÕ`«<Õ „|Ç¨Ï‡Ç¨Ï`åº^À+Ö `˘eáÈ`«∞Ok. ^•xx Ñ¨ÓlOKÕ ã¨÷Å=ÚÖ’
ãÖÑ¨^ŒÅ∞ qÅã≤Å∞¡`å~Ú. LÑ¨„^Œ"åÅ∞ `˘ÅyáÈ`å~Ú. HÀÔ~¯Å∞ f~°∞
`å~Ú. Ô~O_»∞ =ÚMÏÅ~°∞„^•HõΔ : Ô~O_»∞=ÚMÏÅ∞QÆÅ ~°∞„^•HõΔ „âı+¨ª"≥∞ÿ#k.
472 QÀÑ¨Ù~°O....
QÀÇ¨Ï`åº áêáêxfl `˘Åyã¨∞ÎOk. 3=ÚMÏÅ~°∞„^•HõΔ : =¸_»∞ =ÚMÏÅ∞
QÆÅ ~°∞„^•HõΔ ™ê^è#Œ ãÖÑüxÎ „Ñ¨™êkã¨∞OÎ k. ^•x „Ñ¨ÉÏè =O=Å¡ ™ê^è‰Œ Ωõ xH˜
q^ŒºÅhfl ã≤÷~°OQÍ =ÙO\Ï~Ú. 4=ÚMÏÅ~°∞„^•HõΔ : <åÅ∞QÆ =ÚMÏÅ∞QÆÅ
~°∞„^•HõΔ ™êHΔÍ`«∞Î „|Ç¨Ï‡ ã¨fi~°∂Ñ¨"∞≥ Oÿ k. #~°ÇÏ¨ `åº ^À+Ö áÈQ˘_»∞`«∞Ok.
^•xx ^Œi≈Oz, ã¨Ê $tOK«_»O=Å¡ <åÅ∞æÑ¨Ù~°∞ëê~å÷Å∂ ã≤kú™êÎ~Ú. 5
=ÚMÏÅ ~°∞„^•Hõ:Δ S^Œ∞=ÚMÏÅ∞QÆÅ ~°∞„^•HõΔ ™êHΔÍ`«∂Î ~°∞„^Œãfi¨ ~°∂Ñ¨ "≥∞Oÿ k.
ã¨~fi° ã¨=∞~°"÷ ∞≥ #ÿ D ~°∞„^•Hõ#Δ ∞ HÍÖÏyflJO\Ï~°∞. Jk ã¨~fi° q^è=Œ ÚÅ =ÚH˜xÎ
„Ñ¨™êkã¨∞ÎOk. ã¨~°fiHÍ=∞=ÚÅ#∞ ~Úã¨∞ÎOk. u#‰õÄ_»x ^•xx u#_»O
6 "≥Ú^ŒÅQÆ∞ áêáêÅhfl Wk áÈQ˘_»∞`«∞Ok. =∞iÜ«Ú JQÆ=∞º QÆ=∞<åxfl
áÈQ˘_»∞`«∞Ok. 6 =ÚMÏÅ~°∞„^•HõΔ :P~°∞=ÚMÏÅ∞QÆÅ ~°∞„^•HõΔ#∞ Z=Ô~·`Õ
‰õΩ_çÉèí∞[OÖ’ ^èŒi™êÎ_À J\˜ì=ºH˜Î „|Ç¨Ï‡Ç¨Ï`åºk áêáêÅxflO\˜ #∞O_ô
xã¨ûO^ÕÇÏ¨ OQÍ q=ÚH˜Î á⁄O^Œ∞`å_»∞. U_»∞=ÚMÏÅ~°∞„^•HõΔ : U_»∞=ÚMÏÅ
QÆÅ ~°∞„^•HõΔ‰õΩ ''J#OQÆO—— J<Õ ¿Ñ~°∞Ok. ^•xfl ^Œi„^Œ∞_»∞QÍ =ÙO_Õ =ºH˜Î
^èŒiOz<å ‰õÄ_® J\˜ì =ºH˜Î ã¨=∞~°∞÷_»=Ù`å_»∞. 8 =ÚMÏÅQÆÅ~°∞„^•HõΔ :
8 =ÚY=ÚÅ∞QÆÅ ~°∞„^•HõΔ‰õΩ''Éèˇ·~°=Ú—— J<Õ¿Ñ~°∞Ok. Jk J+¨ì=ã¨∞=ÙÅ
ã¨fi~°∂Ñ¨"∞≥ ÿ =ÙO@∞Ok. ^•xx ^èiŒ OKÕ =ºH˜Î ''Ñ¨Ó~°P‚ Ü«Ú~åÌÜ∞« O—— á⁄O^Œ∞
`å_»∞. =∞~°}Oz# `«~åfi`« t=™êÜ«Ú[ºO Åaèã∞¨ OÎ k. 9=ÚMÏÅ ~°∞„^•Hõ:Δ
9=ÚMÏÅ∞QÆÅ ~°∞„^•Hõ#Δ ∞ Z=_≥`· Õ `«# Z_»=∞ Éè∞í [OÖ’ ^èiŒ ™êÎ_À, J\˜=ì ºH˜Î
ã¨~fi° ã¨=∞~°∞_÷ ∞» J=Ù`å_»∞. P=ºH˜Î t=Ùx`À ã¨=∂#"≥∞#ÿ "å_»∞QÍ =ÙO\Ï_»∞.
D ~°∞„^•HõΔ Éè̌·~°= ã¨fi~°∂Ñ¨"≥∞ÿ#k. nxH˜ 9~°∂áêÅ`ÀqÅã≤ÖË¡ ^Œ∞~åæ=∞¿ÇÏ
â◊fii Jkèëêì#^Õ=`« D ~°∞„^•HõΔ HõÑ≤Å=∞Ç¨Ïi¬Ü≥ÚHõ¯ ã¨fi~°∂Ñ¨=∞x K≥Ñ¨Ê
|_çOk. 10 =ÚMÏÅ~°∞„^•HõΔ : Ñ¨k=ÚMÏÅ∞QÆÅ ~°∞„^•HõΔ ™êHΔÍ`«∂Î [<å~°∞xÌ
ã¨fi~°∂Ñ¨=Ú. nxx ^èiŒ OKÕ =ºH˜Î HÀÔ~¯Åhfl f~°∞`å~Ú. 11=ÚMÏÅ~°∞„^•Hõ:Δ
11=ÚMÏÅ∞QÆÅ ~°∞„^•HõΔ ~°∞„^Œ∞x~°∂ÑÖ HÍ|\˜ì nxfl ^èiŒ OKÕ=ºH˜Î ã¨~fi° „`å
q[Ü«∞OÅaèã¨∞ÎOk. 12=ÚMÏÅ~°∞„^•HõΔ : 12 =ÚMÏÅ∞QÆÅ ~°∞„^•HõΔ#∞
Hˆ â◊=ÚÅÖ’^èiŒ OKåe. ^•fi^Œâßk`«∞ºÅ∞ ^•xÜ«∞O^Œ∞ „Ñü+≤`ì ∞« Öˇ· =ÙO\Ï~°∞.
13=ÚMÏÅ~°∞„^•HõΔ : 13=ÚMÏÅ∞QÆÅ ~°∞„^•HõΔ qâ◊fi^Õ=`«Å ã¨fi~°∂ÑÖHÍ|\˜ì
nxfl ^èŒiOKÕ =ºH˜ÎH˜ ã¨=∞ã¨Î HÀiHõÅ∞ <≥~°"Õ~°_»"Õ∞ HÍ‰õΩO_® ™œÉèÏQÆºO,
=∞OQÆà◊„Ñ¨^ŒO ‰õÄ_® Åaè™êÎ~Ú. 14=ÚMÏÅ~°∞„^•HõΔ : 14 =ÚMÏÅ∞QÆÅ
~°∞„^•HõΔ ™êHΔÍ`«∂Î Ñ¨~=° ∞t=Ù_ç ã¨fi~°∂ÑÖ. ^•xx ÉèHí `Î˜ À t~°ã∞¨ ûÃÑ· ^èiŒ OKÕ
"åiH˜ ã¨=∞ã¨Î áêáêÅ∞ `˘ÅyáÈ`å~Ú.
QÀÑ¨Ù~°O..... 473
1080. ~°∞„^•HõΔ ^è•~°}=∞O„`«=ÚÅ∞ Uq ?
UHõ=Úd ~°∞„^•HõΔ =∞O„`«O–FO „Ç‘ÏO #=∞ó† ~Ô O_»∞=ÚMÏÅ ~°∞„^•HõΔ
=∞O„`«O–FO #=∞ó† 3 =ÚMÏÅ =∞O„`«O–FO H©¡O#=∞ó† 4 =ÚMÏÅ
=∞O„`«O–FO „Ç‘ÏO #=∞ó† 5=ÚMÏÅ=∞O„`«O–FO „Ç‘ÏO #=∞ó† 6=ÚMÏÅ
=∞O„`«O–FO „Ç‘ÏO Ç¨ïO #=∞ó† 7=ÚMÏÅ =∞O„`«O–FO Ç¨ïO#=∞ó†
8 =ÚMÏ =∞O„`«O–FO Ç¨ïO #=∞ó† 9=ÚMÏÅ =∞O„`«O–FO „Ç‘ÏO
Ç¨ïO#=∞ó† 10=ÚMÏÅ =∞O„`«O–FO„Ç‘ÏO#=∞ó† 11=ÚMÏÅ =∞O„`«O–
FO „Ç‘ÏOÇ¨ïO #=∞ó† 12 =ÚMÏÅ =∞O„`«O–FO „HÀOHΔ“O~“O #=∞ó†
13=ÚMÏÅ =∞O„`«O–FO „Ç‘ÏO#=∞ó† 14=ÚMÏÅ =∞O„`«O–FO#=∞ó.
1081. ÅH©;^Õq `«=Ú‡_Õ ^ŒH˜Δ}Ï=~°Î â◊OY=∂?
™ê^è•~°}OQÍ â◊OMÏÖ’¡ KåÖÏÉèÏQÆO Z_»=∞"≥·Ñ¨Ù#‰õΩ `≥~°K«∞H˘x
LO\Ï~Ú. =∞~À=∂@Ö’ K≥áêÊÅO>Ë, Jq JÑ¨ã=¨ º kâ◊Ö’ U~°Ê_ç#=#fl
=∂@. WHõ, ‰õΩ_ç "≥Ñ· Ù¨ #‰õΩ `≥~∞° K«∞H˘x LO_Õ â◊OMÏÅ∞, JO>Ë ã¨=ºkâ◊Ö’
U~°Ê_ç# â◊OMÏÅ∞ J~°∞^Œ∞QÍ Åaè™êÎ~Ú. WÖÏ ‰õΩ_ç"≥·Ñ¨Ù#‰õΩ `≥~°∞K«∞H˘x
L#fl â◊OMÏÅ<Õ ÑÖ_ç`∞« Å∞ '^ŒH} Δ˜ Ï=~°âÎ O◊ MÏÅ∞—Jx =º=Ç¨Ïiã¨∞OÎ \Ï~°∞.
WÖÏO\˜ â◊OYO WO\’¡ Ñ¨Ó[QÆkÖ’ LO_»_O» â◊√Éè„í Ñ¨^=Œ ∞x Ç≤ÏO^Œ∞=ÙÅ
qâßfiãÖ, J~Ú`Õ, g\˜^~Œè ° KåÖÏ Z‰õΩ¯=.ã¨=∞ã¨Î ãÖÑ¨^ÅŒ ‰õÄ ãÖHˆ `«"∞≥ #ÿ
ÅH©;^Õq WÖÏ ‰õΩ_ç"Ñ·≥ Ù¨ #‰õΩ uiy# (^ŒH}Δ˜ Ï=~°)Î `≥Å\¡ ˜ â◊OYOÖ’ x"åã¨"∞≥ ÿ
LO@∞O^Œx „Ñ¨[Å#=∞‡HõO. `≥Å\¡ â˜ O◊ YO, ÅH©;^Õq ~Ô O_»∂ ã¨=Ú„^ŒOÖ’<Õ
Ñ¨Ù\ÏìÜ«∞x ÉèÏq™êÎ~°∞. ‰õΩ_ç"≥·Ñ¨Ù `≥~°zL#fl `≥Å¡\ ˜â◊OMÏxfl ÅH©;^ÕqH˜
`«=Ú‡_çQÍ qâ◊fiã≤™êÎ~°∞. ^ŒH˜Δ}Ï=~°Î â◊OYO Q˘Ñ¨Ê^Œ<åxfl =∞# âß„™êÎÅ∞
WÖÏ q=iOKå~Ú.
U WO\’¡ J~Ú`Õ ‰õΩ_ç"≥·Ñ¨Ù#‰õΩ `≥~°∞K«∞H˘x L#fl `≥Å¡\ ˜ â◊OYO
LO@∞O^À, P WO\’¡ ãÖÑ¨^ŒÅ∞, ãÖ`À+Ö "≥e¡q~°∞™êÎ~Ú. ™êHΔÍ`«∂Î
ÅH©;^Õ"Õ P WO\’¡ =ã≤ã¨∞ÎOk. ^Õ=Ù}˜‚ x`«ºO Ñ¨ÓlOK«_®xH˜ K«O^Œ#O,
Hõ~°∂Ê~°O =ÔQ·~å UWO\’¡ qxÜ≥∂y™êÎ~À P WÅ∞¡ ^èŒ#O, ™œÉèÏQÍºÅ`À
`«∞Å`«∂QÆ∞`«∞Ok.
1082. ^Õ=`«Å‰õΩ <≥Å=Ù ^ŒH˜Δ}Ï=~°Î â◊OY=∂ ?
^ŒH}Δ˜ Ï=~°"Î ∞≥ #ÿ `≥Å\¡ ˜ â◊OYO k=º`«fiOÖ’ ã¨∂~°º K«O„^Œ∞Å`À ã¨=∂#
"≥∞ÿ#k. D â◊OYO J„QÆÉèÏQÆOÖ’ QÆOQÆ x"åãÖ LO@∞Ok. =∞^èŒºÖ’
=~°∞}∞_»∞, Ñ¨$+¨Éª Ïè QÆOÖ’ „|Ç¨Ï‡ =ã≤ã∞¨ OÎ \Ï~°∞. N =∞Ç¨q+¨μ=‚ Ù P^ÕâßÅ
474 QÀÑ¨Ù~°O....
"Õ∞~°‰Ωõ =ÚÖ’¡HÍÅÖ’x Jxflf~å÷Å∂ D â◊OYOÖ’ LO\Ï~Ú. ‰õΩÉË~∞° _»∞
Ãã·`«O D â◊OYOÖ’ H˘Å∞"≥· LO\Ï_»∞. nxfl x`«ºO Ñ¨ÓlOKåe. D
â◊OMÏxfl K«∂ã≤#O`« =∂„`å# ã¨∂~Àº^ŒÜ«∞O`À =∞OK«∞ Hõiy# suÖ’
Jxfl ^ÀëêÅ∂ #t™êÎ~Ú. WHõ D â◊OMÏxfl ã¨Ê $t¿ã,Î k=º`«fiO ã≤kãú ∞¨ OÎ k.
1083. â◊OY<å^ŒO ZÑ¨C_»∞ KÕÜ«∂e ?
J~Ú`Õ, â◊OMÏxfl ZÑ¨C_»∞ Ñ¨_ç`Õ JÑ¨C_»∞ T^Œ‰õÄ_»^Œ∞. ˆH=ÅO
L^ŒÜ«∞O, ™êÜ«∞O„`« "Õà◊Ö’¡<Õ â◊OMÏxfl T^•e. Jn ã¨∂~Àº^ŒÜ«∂xH˜
=ÚO^Œ∞, ã¨∂~åºã¨Î=∞Ü«∞O `«~°∞"å`« Jx ÃÑ^ŒÌÅ∞ K≥|∞`«∞O\Ï~°∞. JÖÏ
7 HÍ‰õΩO_® q∞ye# ã¨=∞Ü«∂Ö’¡ â◊OYO Tk`Õ, P <å^Œ `«~°OQÍÅ‰õΩ
ã¨∂~°ºH˜~°}ÏÅ∞ P@OHõ=∞=Ù`åÜ«∞x JO\Ï~°∞. U"≥∞ÿ<å, "å`å=~°}O
„Ñ¨âßO`«OQÍ LO_Õ L^ŒÜ«∞, ™êÜ«∞O "Õà◊Ö’¡ â◊OYO Tk`Õ, P <å^ŒO
KåÖÏ^Œ∂~°O qxÑ≤ã∞¨ OÎ k. â◊OY<å^ŒO q#fl"å~°O`å ^•x=Å¡ „Ñ¨Ü∂≥ [#O
á⁄O^Œ∞`å~°∞.
1084. â◊OMÏq~åƒù= QÍ^äŒ Uq∞\˜ ?
â◊OYO Pq~åƒù=O QÆ∞iOz FHõ^Œä „Ñ¨Kå~°OÖ’ LOk. Ñ¨Ó~°fiO â◊OMÏ
ã¨∞~°∞_»<Õ ~åHõΔã¨∞_»∞ LO_Õ"å_»@. "å_»∞ ^Õ=`«Å#∞ F_çOz, "Õ^•Å#∞
JÑ¨Ç¨ÏiOz, ã¨=Ú„^ŒO J_»∞QÆ∞# ^•‰õΩ¯<åfl_»@. k‰õΩ¯`ÀK«x ^Õ=`«Å∞
NÇ¨Ïix ™êÜ«∞O "Õ_®~°∞. JÑ¨C_»∞ q+¨μ‚=¸iÎ =∞`åûº=`å~°O kè~°Oz,
P â◊OMÏã¨∞~°∞}˜‚ ãÖÇ¨ÏiOKå_»@ JÑ¨C_»∞ P ^Õ=^Õ=Ù_»∞ â◊OYO PHÍ
~°OÖ’ L#fl P ~åHõΔã¨∞_ç K≥qh, t~°ã¨∞û#∂ T^•_»@. ^•x#∞Oz FO
HÍ~°O "≥Å∞=_çO^Œ@. P FOHÍ~° <å^ŒO #∞Oz"Õ^•Å∞ =KåÛÜ«∞@.
"Õ^•Ö’¡ L#fl *Ï˝#O"≥Ú`«ÎO FOHÍ~åxH˜ qã¨Î $`«~°∂Ñ¨"Õ∞! JÖÏ P
â◊OMÏã¨∞~°∞_ç #∞OKÕ â◊OYO J<Õ ¿Ñ~°∞=zÛOk.
1085. â◊OY<å^ŒOÖ’ JO`«~å~°÷O Uq∞\˜ ?
^Õ=^Õ=Ù_≥#· NHõ$+¨fl ÉèQí "Æ å#∞_»∞ Ñ¨ÓiOKÕ â◊OYO ¿Ñ~°∞ áêOK«[#ºO
K«`∞« ~°∞ƒùA_≥#· q+¨μ=‚ ¸iÎK`Õ ∞« Ö’¡ XHõ^•xÖ’ â◊OHõO LO@∞Ok. rq`åxH˜
J`«ºO`« H©ÅHõ"≥∞ÿ# K«`«∞ifi^èŒ Ñ¨Ù~°∞ëê~å÷Ö’¡ XHõ>ÿ̌# ^èŒ~å‡xH˜ Jk „Ñ¨fHõ.
HÍ|\˜,ì â◊OY^è•fi#O J^è~Œ ‡° O g∞^Œ ^è~Œ ‡° O ™êkèOz# q[Ü«∂xH˜ zÇ¨ÏflO.
=∞Oz â◊OMÏxfl ZÑ¨C_≥·<å =∞# K≥=ÙÅ‰õΩ ^ŒQÆæ~°QÍ ÃÑ@∞ìH˘x, *Ï„QÆ`«ÎQÍ
QÆ=∞x¿ãÎ, =∞#‰õΩ ™êQÆ~° Ñ¶¨∞’+¨ qxÑ≤ã¨∞ÎOk.
QÀÑ¨Ù~°O..... 475
JÖÏˆQ, â◊OYO`Àã¨Ç¨ W`«~° =∞OQÆà◊"å^•ºÅ`À ^èŒfi#∞Å∞ KÕÜ«∞_»O
"≥#∞Hõ =∞~ÀH©ÅHõO LOk. „Ñü‰õÄÅ "åºYºÅ#∂, â◊ÉÏÌÅ#∂ xsfi~°ºO
KÕã,≤ ^Õ=Ù}˜‚ JiÛã¨∞#Î fl "åiH˜ â◊√Éè„í Ñ¨^"Œ ∞≥ #ÿ ^èfiŒ #∞Å`À ™êO`«fi# KÕ‰Äõ ~åÛ
Å#flk nx JO`«~å~°÷O. Ñ¨Öˇ¡@∂à◊√§, ‰õΩ„QÍ=∂Ö’¡x PÅÜ«∂Ö’¡ Ç¨~°u
ã¨=∞Ü«∂Ö’¡ â◊OY<å^ŒO KÕÜ«∞_»O=Å¡ Jk JO^ŒiH© q#|_Õk. PÅÜ«∂
xH˜ "≥à§ı fiHõ, FÑ≤H,õ J=HÍâ◊O ÖËx"åà◊√§ Ãã`· O« Hõ}Δ HÍÅO Jhfl=∞iz,
^≥·"åxfl ã¨‡iOK«∞HÀ=_®xH˜ Jk F ã¨∂K«#QÍ LÑ¨HõiOKÕk. fiHõÖËx
rq`«O QÆ_∞» Ñ¨Ù`«∞#fl"åiÖ’ Ãã`· O« ^≥=· zO`«# |ÅÑ¨__» ®xH˜ â◊OMÏ~å=O
`À_»Ê_Õk.
1086. â◊OY<å^ŒÑ¶ë`«O Uq∞\˜ ?
JO`«iHõOΔ , „QÆÇÏ¨ =∞O_»ÅO, ã¨∞=~å‚Å ã¨"∞Õ ‡à◊#O â◊OY=∞x J^ä~Œ fi° }
"ÕÔŒ (4/10) ¿Ñ~˘¯O\’Ok. â◊OY<å^ŒO â◊„`«∞=ÙÅ#∞ ÉèÜ í ∞« „ÉÏO`«∞Å#∞
KÕÜ«∞_»"Õ∞HÍHõ, ~åHõΔã¨∞Å#∂, ^Œ∞+ì̈â◊‰õΩÎÅ‰õÄ xÜ«∞O„uã¨∞ÎOk. J*Ï˝<åhfl,
|^ŒúHÍhfl, "åºkèh áê~°„^À`«∞Å∞Ok. n~å…Ü«Ú=Ù#∞ Wã¨∞ÎOk. WHõ, Ñ¨Ó*Ï
ã¨=∞Ü«∞OÖ’ â◊OMÏxfl Ñ¨ÓiOKÕ"å~°∞ JxfláêáêÅ #∞O_ç q=Ú‰õΩÎÅ=Ù
`å~°∞. N=∞Ç¨q+¨μ‚=Ù ãÖ`«∞+¨μì_»=Ù`å_»∞ Jx ÃÑ^ŒÌÅ=∂@.
1087. Ç¨Ï#∞=∞O`«∞}˜‚ #="åºHõ~°} ÑÖ_ç`«∞_»∞ JO\Ï~°∞. ZO^Œ∞
=Å#? #= "åºHõ~°}ÏÅ∞ Uq ?
N=∞„^•=∂Ü«∞}OÖ’x H˜+¯≤ O^èHŒ ÍO_»Ö’ "≥Ú@ì"Ú≥ ^Œ@ ~å=∞ÅHõΔ ‡}∞
Å#∞ PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ ^Œi≈Oz "åÔ~=~À `≥Å∞ã¨∞HÀQÀ~°∞`å_»∞. ^Œ∂`«QÍ
=zÛ "åi q=~åÅ∞ J_çˆQ q^è•<åxfl QÆ=∞xOz# ^•â◊~°kè ™œq∞„u`À
|∞∞Q∑, Ü«∞A~ü, ™ê=∞"Õ^•Å∞, "Õ^•OQÍÅ#∞ J^èŒºÜ«∞#O KÕÜ«∞x"å_»∞
D q^èOŒ QÍ =∂\Ï¡_Ö» _Ë ∞» Jx J`«}‚˜ Jaè#Ok™êÎ_∞» . N ã¨∂~°ºÉèQí "Æ å#∞x
#∞O_ç ~å=∞^Œ∂`« âß„™êÎ^èŒºÜ«∞#O KÕâß_»∞. #= "åºHõ~°}ÏÅ∞ JO>Ë 1.
áê}˜hÜ«∞O 2. HõÖÏÑÖ 3. ã¨∞Ñ¨^Œ‡O 4. ™ê~°ã¨fi`«O 5. „áêuâßYºO 6.
SO„^ŒO 7. "åº„Ñ¶∞¨ Éè∫uHõO 8. â◊Y\Ï\ÏÜ«∞#O 9. âßHõÅºO („áêuâßMÏº
xH˜ ‰õΩ=∂~° "åºHõ~°}O Jx =∂~°∞¿Ñ~°∞ LOk.)
1088. „QÆÇ¨Ï^ÀëêÅ∞ L#flÑ¨C_»∞ âßOu,[áêÅ∞ KÕÜ«∞\ÏxH˜
gÅ∞ÖË#Ñ¨C_»∞ KÕ¿ã"å~°∞ ^˘~°Hõ#Ñ¨C_»∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ KÕã¨∞HÀ=KåÛ ?
„QÆÇ¨Ï|ÅO KåÅ#Ñ¨C_»∞ *Ï`«Hõ ÑïjÅ# KÕã≤, UÜÕ∞ „QÆÇ¨Å∞
J#∞‰õÄÅOQÍ ÖË"À, "å\˜H˜ KÕÜ«∞=Åã≤# âßOux *’ºu+¨ ÑÖ_ç`«∞Å∞
476 QÀÑ¨Ù~°O....
K≥Ñ¨Ù`å~°∞. "å\˜x Ü«∞^è•qkèQÍ =∞Oz Ñ¨Ù~ÀÇ≤Ï`«∞Å`À ™êO„Ñ¨^•Ü«∞
|^ŒúOQÍ KÕ~ÚOKåe. H˘xfl„áêO`åÅÖ’ Ñ¨Ù~ÀÇ≤Ï`«∞Å∞ JO^Œ∞ÉÏ@∞Ö’
ÖËHõáÈ=_»O=Å¡, ÖË^• âßO`«∞Å∞ KÕ~ÚOK«\ÏxH˜ PiúHõOQÍ ™ÈÎ=∞`«
ÖËHõáÈ=@O=Å¡ Jx H˘O^Œ~°∞ ãÖ^ÕÇ¨ÏÑ¨_»∞`«∞O\Ï~°∞. Ñ¨Ù~ÀÇ≤Ï`«∞Å∞
"Õ^Œ=∞O„`åÅ`À [áê#∞ëêª#=ÚÅ∞ KÕã¨∂ÎO\Ï~°∞. JÖÏHÍ‰õΩO_®
ã¨fiÜ«∞OQÍ KÕã¨∞HÀ^ŒÅz#Ñ¨Ù_»∞x+¨ªQÍ, xÜ«∞=∞OQÍ KÕ¿ãâ◊H˜Î LO>Ë
QÆ∞~°∞=ÙÅ =^ŒÌ ÅÑ¶¨∞q^è•#OÖ’ KÕ¿ã =∞O„`«=ÚÅ∞ LÑ¨^Õâ◊O fã¨∞‰õΩx
KÕÜ∞« =K«∞Û. ÖË^• P „QÆÇÏ¨ =ÚÅ‰õΩ, P„QÆÇÏ¨ =ÚÅ‰õΩ JkèÑ`¨ ∞« Öˇ#· ^Õ=`«Å‰õΩ
8 ãÖ|OkèO z# ^è•º#â’¡Hõ=ÚÅ∞, ™ÈÎ„`«=ÚÅ∞, áê~åÜ«∞} KÕã¨∞HÀ=K«∞Û.
`«Ñ¨CÅ∞ ÖË‰õΩO_® K«^Œ"åe. „Hõ=∞Ñ¨^ŒúuÖ’ KÕã≤#KÀ ^À+¨x"å~°} [iy,
HÍ~°ºã≤kú HõÅ∞QÆ∞#∞. z#flÑ≤Å¡Å‰õΩ P~ÀQÆºO ãïQÍÖËx"åiH˜, ÃÑ^ŒÌ"åiH˜
"åi `«#Ñ¨Ù# WO\˜Ö’x W`«~°∞Å∞ ™ÈÎ„`«áê~åÜ«∞}Ï^Œ∞Å∞ KÕã¨∞H˘#
=K«∞Û#∞. Ñ¨q„`«"≥∞ÿ# „Ñ¨^Õâ◊OÖ’ KÕÜ«∞@O =Å¡ Ü≥∂yOK«∞#∞.
1089. ^ÀëêÅ‰õΩ âßO`«∞Å∞ KÕã≤#Ñ¨Ù_»∞ ^•<åÅ∞ W=fi@O ‰õΩ^Œ~°
#Ñ¨Ù_»∞, fã≤H˘<Õ"å~°∞ ^˘~°Hõ#Ñ¨Ù_»∞ Uq∞ KÕÜ«∂e ?
„QÆÇ¨Ï=ÚÅ‰õΩ [Ñ¨=ÚÅ∞, Ñ¨Ó[Å∞ KÕã≤#Ñ¨Ù_»∞ `«^Œ∞Ñï ^è•#º^•#O
KÕÜ∂« e. U„QÆÇ¨ xH˜ ZO`«[ÑÖ, Ñ¨Ó[KÕÜ∂« Ö’ K≥ÑÙ¨ `«∂ U^è•#ºO ZO`«
^•#O W"åfiÖ’ K≥Ñ¨Ù`å~°∞. P „Ñ¨HÍ~°O qã¨Î~å‰õΩÖ’ ^è•#º=Ú#∞ =ÙOz,
`«∂~°∞Êkâ◊QÍ LO_ç, ãÖHõÅÊ Ñ¨Ó~°fiHõOQÍ ^•#O fã¨∞‰õΩ<Õ =ºH˜ÎH˜ W=fi
=Öˇ#∞. `«^•fi~å ^À+¨x"å~°} [~°∞QÆ∞#∞. H˘xfl „áêO`åÅÖ’ ^è•#º^•#
=ÚÅ∞ fã≤H˘#∞ @‰õΩ Z=~°∂ ^˘~°HHõ õ áÈ=@O [~°∞QÆ∞`«∞Ok. uÅ^•#O,
JÑ¨=∞$`«∞º^•#O `«ÑÊ¨ q∞QÆ`å=hfl H˘O^Œ~∞° Ñ¨Ù~ÀÇ≤Ï`«∞Å∞ fã¨∞‰õΩO\Ï~°∞.
H˘xflKÀ@¡ Jq‰õÄ_® fã¨∞HÀ~°∞. HÍ=Ù# ^•#O fã¨∞‰õΩ<Õ =º‰õΩÎÅ∞
^˘~°H#õ Ñ¨Ù_»∞ Ñ¨Ó[J#O`«~O° ^•#OWzÛ#@∞¡QÍ ãÖHõeÊOz, P ^è•#ºO#∞
r=#k ÖË^• áê~°∞`«∞#fl HÍÅ∞=ÅÖ’ HõÅ∞Ñ¨=K«∞Û#∞. J=HÍâ◊OÖËx"å~°∞
hà◊¡Ö’ `«_çÑ≤, P ^è•#ºO u#QÆÅ [O`«∞=ÙÅ‰õΩ PÇ¨~°OQÍ ÃÑ@ì=K«∞Û.
ÖË^• Z=~°∂ „`˘Hõ¯xKÀ@ K«e¡~å=K«∞Û#∞. ^•#O WzÛ# =ã¨∞Î=ÙÅ∞
á⁄~°áê@∞QÍ ‰õÄ_® uiy fã≤H˘# ‰õÄ_»^Œ∞. H˘O^Œ~°∞ XHõ¯™êi ^•#O
WzÛ# =ã¨∞=Î ÙÅ<Õ ‰õΩ@∞O|=ÚÖ’x JO^Œ~∂° XHõi `«~åfi`« XHõ~∞° ^•#O
W=fi@OKÕã∞¨ OÎ \Ï~°∞. nx=Å¡ ^À+ÖáÈHõáÈQÍ, =∞~˘Hõ^À+Ö HõÅ∞QÆ=K«∞Û.
QÀÑ¨Ù~°O..... 477
1089. ã¨ˆ~fi[<å ã¨∞d<ÀÉèí=#∞Î. Ö’HÍã¨=∞™êÎ ã¨∞d<ÀÉèí=O`«∞ Jx
ZO^Œ∞‰õΩ HÀ~°∞HÀ"åe ?
Ö’HõOÖ’ =∞#O ÉÏQÆ∞O_®e, ÉÏQÆ∞<åflO ! J#∞HÀHõO_ç, =∞#K«∞@∞ì
=Ù#fl ãÖÑ¶¨∞O Hõ~°∞=Ù ^Œi„^Œ=ÚÖ`À ÉÏ^èŒÑ¨_»∞`«∞<åfl~°∞ J#∞‰õΩO^•O,
"åi ^Œ$+≤ì ZÖÏ=ÙO@∞Ok. ^Œi„^ŒOÖ’=Ù#fl „Ñ¨[Å∞ "åi Hõh™ê=ã¨~åÅ∞
f~°∞ÛHÀ =_»O HÀãÖ ^ÀÑ≤_Åô ‰õΩ, ^˘OQÆ`<« åÅ‰õΩ JÅ"å@∞Ñ¨_Õ J=HÍâ◊O
=Ù#flk. "å~°∞ JÖÏ „Ñ¨=iÎOK«_»O =Å# "å~°∞ =∞# g∞^Œ‰õΩ ^ÀÑ≤_ôH˜
=KÕÛ J=HÍâ◊O=Ù#flk. J<Õ ÉèíÜ«∞O`À =∞#O rqOKåeû =ÙO@∞Ok.
JO^Œ∞=Å# =∞#K«∞@∂ì=Ù#fl ãÖÑ¶∞¨ O ÉÏQÆ∞O>Ë =∞#‰õΩ Z@∞=O\˜ „Ñ¨=∂
^•Å∞, ÉèÜ í ∂« Å∞, LO_»=Ù. ã¨`û« OQÆO, ãÖÑ¶∞¨ ã¨û`«∞û qnèÜ∞« `åO ã¨`û« OQÆ`ºÕ
xã¨ûOQÆ`º« O WÖÏ Z<Àfl "åHÍºÅ QÆ∂_è®~å÷Å∞ ‰õÄ_® ~Ú"Õ. JO^Œ∞HÀã¨"∞Õ
''ã¨~ˆ fi[<å ã¨∞d<ÀÉè=í O`«∞, Ö’HÍã¨=∞™êÎ ã¨∞d<ÀÉè=í O`«∞ Jx HÀ~°∞HÀ"åe.
1090. qkè x~°fiÇ¨Ï}Ö’ Ö’ÑÖ KÕÜ«∞@O ^•fi~å =KÕÛ #ëêìÅ∞ ZÖÏ
=ÙO\Ï~Ú?
KÕã≤# `«Ñ¨ÙÊÅ‰õΩ ã¨=∂#=∞~Ú# tHõΔÅ∞ Éèí∂q∞g∞^Œ<Õ J#∞ÉèíqOKÕ
J=HÍâ◊O =Ù#flk. XHõ™êi =∞Ç¨ÉèÏ~°Ò« ÑïjeOK«O_ç. K«„Hõ=iÎ J~Ú#
^Œ$`«~å„+¨μì_»∞ XHõÃÑ^ŒÌ qkèx~°fiÇ¨Ï}Ö’ÑÖ KÕâß_»∞. `«#‰õΩ=∂~°∞_»∞
áêO_»∞‰õΩ=∂~°∞Å#∞ K«OÑ¨Ù „Ñ¨Ü∞« `åflÅ#∞ J_»∞H¤ ÀÖË^∞Œ .K«„Hõ=iÎ, ã¨~åfikèHÍi
J~Ú# `«#∞ J_»∞H¤ Àx HÍ~°}OQÍ `«#‰õΩ=∂~°∞Å∞ 100=∞Ok ^è$Œ `«~å„+¨μ_ì ∞»
„|u‰õΩO_»QÍ<Õ K«OÑ¨|_®¤~°∞. J^ÕÉèíQÆ=O`«∞_»∞ "Õã≤#tHõΔ. W^Õsu#=$uÎ
s`åº KÕã≤# `«Ñ¨CÅ‰õΩ ã¨=∂#"≥∞ÿ# tHõΔÅ<Õ J#∞ÉèíqOÑ¨=Åã≤=ã¨∞ÎOk.
1091. P_»"å~°∞ JO^Œ~°∂ ^èŒiOÑ¨^Œy# ~°`åflÅ∞ Uq L<åfl~Ú ?
Ñ¨Ó~°fiO P_»"å~°∞ =Ú`«ºO, Ñ¨Q_Æ O» , #Å¡ÑÓ¨ ã¨Å∞, ~°=fiÅ∞, (=„*ÏÅ∞)
™œÉèÏQÆº„Ñ¨^=Œ Ú Jx `«ÑÊ¨ xãïQÍ ^èiŒ OKåe Jx ÃÑ^ŒÅÌ ∞ K≥|∞`«∞O_Õ"å~°∞.
L#fl`«"≥∞ÿ# =ã¨∞^è•~°} „Ñ¨ÉèÏ=OQÍ Sâ◊fi~°º„áêÑ≤Î HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. =„[Ñ¨Ù
=Ú‰õΩ¯ Ñ¨Ù_»H,õ =„[Ñ¨Ù Hõ~å‚É~íè }
° =ÚÅ∞, JÅOHõ~}° q+¨Ü∞« =ÚÖ’ „Ñ¨`ºÕ Hõ
`«#∞ á⁄Ok =ÙO_Õq. JÖÏˆQ Ñ¨QÆ_®Å∞, =Ú`åºÅ∞, ™œÉèÏQÆº ¿ÇÏ`«∞=ÙÅ∞
JO^Œ∞=Å# g\˜ ^è•~°} q+¨Ü«∞OQÍ *Ï`«HõO K«∂¿ã"å~°∞ HÍ^Œ∞. <Õ\ ˜H©
„áêp# ™êO„Ñ¨^•Ü«∞O #_ç¿Ñ ‰õΩ@∞OÉÏÅÖ’ P_»"åi =∞OQÆà◊ã¨∂„`å
ÅÖ’, #Å¡Ñ¨Óã¨, Ñ¨QÆ_»O, =Ú`«ºO"Õã≤ `å_»∞Hõ@∞ì‰õΩ<Õ JÅ"å@∞ =∞#O
478 QÀÑ¨Ù~°O....
K«∂_»=K«∞Û.<Õ\ ˜ ã¨=∂[OÖ’ #=~°`åflÅ∞ Ñ≤zÛ Z‰õΩ¯= J~Ú ã¨=∂[OÖ’
P_»"åiH˜ Ñ¨QÆ_»O, =ÚYºO,=„[O, ^•fi~å =KÕÛ ™œÉèÏQÆº=$kú QÆ∂iÛ
`≥e¿Ñ"å~°∞ Hõ~°∞=Ü«∂º~°∞.
1092. Láêã¨#‰õΩ, LÑ¨"å™ê<åxH˜ ãÖ|O^èŒO Uq∞\˜ ?
â◊|ÌÑ¨~°OQÍ D Ô~O_»∞Ñ¨^•Å‰õΩ J~°÷O WOK«∞q∞OK«∞ XHõ>Ë. LÑ¨{
Pã¨#O´Láêã¨#O. JO>Ë ^ŒQ~æÆ ° ‰õÄ~ÀÛ=@O. LÑ¨{"åãÖ ´ LÑ¨"åãÖ.
JO>Ë ^ŒQ~æÆ ° x=ã≤OK«@O. Ñ¨~=° ∂`«‡ QÆ∞}QÍ#Å∞ ÉèÏ=#KÕÜ∞« @O ^•fi~å
PÜ«∞#‰õΩ ^ŒQ~æÆ Q° Í ‰õÄ~ÀÛ=_»"∞Õ Láêã¨#. ÉèÏ=#KÕÜ∞« @O J<Õk =∂#ã≤Hõ
9 „Ñ¨„H˜Ü∞« . Hõ_∞» Ñ¨ÙxO_®ux ‰õÄ~°∞Û#flÑ¨ÙÊ_»∞ ÉèÏ=#ãïQÍ [~°∞QÆ^∞Œ . ÉèÏ=#
ãïQÍ [~°QÍÅO>Ë Hõ_»∞Ñ¨ÙMÏmQÍ LO_®e. D q^èŒOQÍ Ñ¨ã¨∞ÎLO_»_»O
Láêã¨#‰õΩ ã¨ÇÏ¨ HÍi Hõ#∞Hõ Ñ¨ã∞¨ #Î ∞ ‰õÄ_® LÑ¨"åãÖ Jx =º=Ç¨ÏiOKå~°∞.
QÆ=∞xOK«=Åã≤# q+¨Ü«∞O Uq∞@O>Ë Ñ¨ã¨∞Î Ñ¨_»∞‰õΩ#flO`« =∂„`å#
Jk Láêã¨# HÍ<Õ~^° ∞Œ . Ñ¨ã∞¨ LÎ #fl ~ÀA ÉèQí =Æ `ü Láêã¨# HÀãÖ Hõ$+≤ÉÏQÍ
[~°QÍe. x*ÏxH˜ P Láêã¨# ÉÏQÍ [iˆQO^Œ∞‰õΩ Ñ¨ã∞¨ LÎ O_»_O» [~°QÍe.
JÖÏO@Ñ¨Ù_Õ Jk LÑ¨"åãÖ J=Ù`«∞Ok.
1093. =O^Œ# ã¨=∞~°Ê} J#QÍ Uq∞ ?
q+¨μ=‚ Ù Ü≥ÚHõ¯ J=`å~°=ÚÅ q„QÆÇÏ¨ =ÚÅ‰õΩ, Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~°∞_çH˜ =∞#O
#=∞ã¨¯iOKÕ@Ñ¨Ù_»∞ t~°ã∞¨ û=Oz Ñ¨<fl≥ O_»∞ JOQÆ∞àÏÅZ`«∞#Î KÕ`∞« Å∞ LOz
#=∞ã¨¯iOKåe. q∞ey# JO^Œi ^Õ=Ùà◊§‰õΩ #=∞ã¨¯iOKÕ@Ñ¨Ù_»∞ t~°ã¨∞û
g∞^Œ KÕ`«∞Å∞*’_çOz #=∞™ê¯~°=Ú KÕÜ«∂e. QÆ∞~°∞=Ù‰õΩ #=∞ã¨¯iOKÕ@
Ñ¨Ù_»∞ <Õ~°∞QÍ KÕ`«∞Å∞ *’_çOz #=∞ã¨¯iOKåe. Ü≥∂y Ñ¨ÙOQÆ=Å∞Å‰õΩ,
=∞Ç¨#∞ÉèÏ=ÙÅ‰õΩ =HõãΔ Å÷¨ O=^ŒÌ KÕ`∞« Å∞ *’_çOz #=∞ã¨¯iOKåe. `«O„_çH,˜
~åAÅ‰õΩ <À\˜g∞^Œ∞QÍ KÕ`«∞Å∞ *’_çOz #=∞ã¨¯ iOKåe. `«e¡H˜ L^Œ~°
=Ú# KÕ`«∞Å∞ *’_çOz #=∞ã¨¯iOKåe.
1094. t=, ˆHâ◊=ÙÅ∞‰õΩ "≥·~°O [iy#^• ?
t=ˆHâ◊=ÙÅO>Ë =∞#O J#∞‰õΩ#fl@∞ìQÍ W^Œ~Ì ∞° ^Õ=`«Å∞ HÍ^Œ∞. t=â◊H,Î˜
ˆHâ◊=â◊H˜Î J<Õ Ô~O\˜H© Ñ¨sHõΔ=zÛO^Œx J~°úO KÕã¨∞HÀ"åe. „Ñü Ñ¨Ù~å}O
Ö’#∂ D ÑïHõ=Δ ã¨∂Î LO@∞Ok. W+Öì ÖËHáõ È~Ú<å t=~å„u"Õà◊ `«ÑÊ¨ x
ãïQÍ LÑ¨=ã≤Oz t=Ñ¨Ó[x K«∂ã≤ eOQÀ^Œƒù=^Œ~°≈<åxfl KÕã≤# Éèí‰õΩÎ_»∞
=∞~°}˜¿ãÎ Ü«∞=∞^Œ∂`«Å∞~åQÍ t=^Œ∂`«Å∞ "åiOz t=Ö’HÍxH˜ fã¨∞‰õΩ
áÈÜ«∂~°∞.
QÀÑ¨Ù~°O..... 479
J^Õ f~°∞QÍ q+¨μ‚Éèí‰õΩÎÅ∞‰õÄ_» Ü«∞=Ú}˜‚ ^ŒiH˜ ~åxÜ«∞ºÖË^Œ∞. WHõ
J~°∞#˚ ∞_»∂, t=Ù_»∂ XHõ J_»qÑÖkx XˆH™ê~°W ÉÏ}O`À H˘\˜#ì Ñ¨C_»∞
W@∞ #~°<å~åÜ«∞}Ï=`«~åOÖ’ XHõ~Ô #· Hˆ â◊=Ù_»∂ J@∞ t=Ù_»∞ Ñ¨~ã° Ê¨ ~°O
"åkOK«∞‰õΩ#fl@∞¡ `≥Å∞ã¨∞ÎOk. Ü«Ú^ŒúOÖË^Œ∞. Z=ikÔQÅ∞Ñ¨Ù? J<ÕÖÏ
LO@∞Ok ãÖÉèÏ+¨}O, Ô~O_»∞â◊‰õΩÎÅ∂ ÖËx^Õ „Ñ¨ÑÖK«"Õ∞ ÖË^Œx `≥Å∞Ñ¨Ù
`«∞Ok =ÚyOÑ¨Ù.
1095. f~°÷Ü«∂„`«Å∞ ZO^Œ∞‰õΩ KÕÜ«∂e ?
N~å=∞Hõ$+¨‚ Ñ¨~°=∞Ç¨ÏOã¨#∞ D „Ñ¨â◊fl Z=~À J_çy`Õ, PÜ«∞# WÖÏ
K≥áêÊ~°∞. „|Ç¨Ï‡ ™êHΔÍ`å¯~åxfl HÀi ÖˇHõ¯ÖË#O`« =∞Ok Z<Àfl=∂™êÅ∞QÍ
[Ñ¨`«áêÅ∞, ^è•º<åxfl, „áê~°÷#Å∞, Ñ¨Ó[Å∞[iÑ≤# Ñ¨Ù}ºã¨÷ÖÏÖ’¡
áê~°=∂i÷HÉõ Ïè "åÅ∞ Ñ¶∞¨ hÉèqí Oz LO\Ï~Ú. JÖÏO\˜ f~å÷Å‰õΩ =KÕÛ"åiH˜
ã¨∞ÅÉèOí QÍ P`«‡ „Ñ¨É’^èOŒ Hõey, ÉèQí =Æ O`«∞x LxH˜x „Ñ¨Ü∞« ufl¿ãÎ =∂#ã≤Hõ
=∂e<åºxfl `ÕeHõQÍ =keOK«∞HÀ=K«∞Û. =ÚYºOQÍ |$O^•=#O,
JÜ≥∂^èŒº, |∞∞ã≤ˆH+π, Ç¨Ïi^•fi~ü, ˆH^è•~ü<å^ä£, |„n<å^ä£, QÆOQÀ„u, HÍj,
QÆÜ«∞, ˆHΔ„`åÅ∞ WO^Œ∞‰õΩ J#∞"≥·#q. z=i^Œâ◊Ö’ D Ü«∂„`«Å =Å#
=∂#ã≤Hõ <≥·~°‡ÅO U~°Ê_Õ J=HÍâ◊O LOk. Jx q=iOKå~°∞.
1096. =~åÇ¨Ï [Ü«∞Ou ZÑ¨Ù_»∞ [~°∞Ñ¨Ù‰õΩO\Ï~°∞ ?
ãÖ=`«û~°OÖ’ "≥Ú^Œ\ ˜<≥Å J~Ú# K≥·„`«OÖ’ <≥ÅÖ’ Ô~O_»=^≥·#
|Ç¨ïà◊ Ñ¨HõΔOÖ’, Ñ¨HõΔOÖ’ 12=^≥·# ^•fi^Œt ukä<å_»∞ JO>Ë J=∂"åã¨º
=∞~À =¸_»∞~ÀAÖ’¡ ~åÉ’`ÀO^Œ#QÍ K≥·„`« |Ç¨ïà◊^•fi^Œt<å_»∞ NÇ¨Ïi
Jk =~åÇ¨Ï~°∂áêxfl ^èiŒ Oz ã¨=Ú„^ŒOÖ’ ^•y# Éè∂í q∞x L^Œiú OKå_»∞.
JO>Ë ÃÑ·H˜`≥KåÛ_»∞. WÖÏ =~åÇ¨Ï~°∂áêxfl ZuÎ#™êfiq∞ ¿Ñi@ L#fl
ÑÖ_»∞QÆ =~åÇ¨Ï[Ü«∞Ou. x*ÏxH˜ Ç≤Ï~°}Ïº‰õΔΩ_»<Õ ¿Ñ~°∞QÆÅ ~åHõΔã¨∞_»∞
Éèí∂q∞#O`å F K«∞@ìQÍ K«∞\˜ì ã¨=Ú„^ŒOÖ’xH˜ <≥\ ˜ì"Õ™ê_»x JÖÏ L#fl
Éè∂í q∞x NÇ¨Ïi ã¨=Ú„^ŒO #∞O_ç W=`«eH˜ =~åÇ¨Ï~°∂Ñ¨"∞≥ uÎx `«#HÀ~°Å
^•fi~å ÃÑ·H˜ `≥KåÛ_»x K≥¿ÑÊ Hõ^äŒ JO`« ãïHÍ^Œ∞.
Éèí∂q∞ J<Õk K«`«∞ã¨=Ú„^Œ"ÕÖÏ =Å~Ú`«O. JO>Ë `«# K«∞@∂ì
<åÅ∞QÆ∞ ã¨=Ú„^•Å∞ LO_»QÍ P =∞^èŒºÖ’ LO_Õk JxJ~°÷O. hà◊√§
Ô~O_»∞"≥·Ñ¨ÙÅ∞QÍ „Ñ¨=Ç≤Ï¿ãÎ P Ô~O\˜H© =∞^èŒºQÍ L#fl Éèí∂„Ñ¨^Õâßxfl nfiÑÖ
JO\Ï~°∞. JÖÏˆQ =¸_»∞"≥Ñ· Ù¨ Å „Ñ¨=Ç≤Ï¿ãÎ „fÑÖ JO\Ï~°∞. <åÅ∞QÆ∞"≥Ñ· Ù¨ Å
480 QÀÑ¨Ù~°O....
h~°∞#flHÍ~°}OQÍ Éè∂í q∞ K«`∞« nfiÑÖ J=Ù`«∞Ok. WÖÏ ã¨=Ú„^•Å∞ <åÅ∞QÆ∞
`«#K«∞@∂ì Hõey L#flÉèí∂q∞ XHõ¯=∂~°∞ ã¨=Ú„^•Å =ÚOÑ¨ÙH˜ QÆ∞Ô~·Ok.
P ãÖ^Œ~ƒ° Où Ö’ D Éè∂í q∞ h\˜Ö’ =ÚxyáÈ‰õΩO_® ™êfiq∞ =~åÇ¨Ï~°∂áêxfl
ZuÎ P HÀ~°Å`À ÃÑH· f˜ ã¨∞‰õΩ=KåÛ_»∞. D fã¨∞‰õΩ=KÕÛ ãÖ^Œ~ƒ° Où Ö’ Éè∂í q∞
<åâ◊<åxfl W+¨ìÑ¨_Õ Ç≤Ï~°}Ïº‰õΔΩ_»∞ NÇ¨ÏiH˜ J_»∞¤=KåÛ_»∞. U^≥·<å ÃÑ#∞QÆ∞
ÖÏ@ [iy#>ˇÿ¡`Õ `«# HÀ~°Åg∞^Œ#∞#fl Éèí∂q∞ uiy ã¨=Ú„^ŒOÖ’H˜ Ñ¨_ç
áÈÜÕ∞ J=HÍâ◊O "≥∞O_»∞QÍ LO^Œx ÉèÏqOz# NÇ¨Ïi ZO`À JÑ¨Ê\˜=~°‰Ωõ
Hõ~°∞} J#∞HõOÑ¨ K«∂Ñ≤Oz# Ç≤Ï~°}Ïº‰õΔΩx g∞^Œ HÀÑ≤Oz J`«}˜‚ K«OÑ≤
0 "Õ™ê_»∞. J^Õ =~åÇ¨Ï [Ü«∞OuQÍ Ç≤Ï~°}Ïº F=^èŒQÍ Ö’HÍxH˜ =zÛOk.
=~åÇ¨Ï[Ü«∞Ou XHõ~ÀA# Ç≤Ï~°}ÏºHõΔ=^èŒ =∞~˘Hõ ~ÀA# [~°QÆÖË^Œ∞.
Ç≤Ï~°}Ïº‰õΔΩ}˜‚ =kèOK«_®xˆH Ñ¨Ù\˜ì#™êfiq∞ P Ç≤Ï~°}ÏºHõΔ =^èŒx =~åÇ¨Ï
[Ü«∞Ou ~ÀA<Õ KÕ™ê_»∞. ^•xHÀã¨"∞Õ =~åÇ¨Ï=`å~åxfl Z`åÎ_∞» JxJ~°O÷ .
1097. [Ü«∞q[Ü«ÚÅ =$`åÎO`åxfl `≥ÅÊO_ç ?
[Ü«∞q[Ü«ÚÅ#∞"å~°∞ =∞Ç¨q+¨μ=‚ ÙÜ≥ÚHõ¯ =∞Ok~° ~°H‰Δõ Ωõ Å∞ J#QÍ
^•fi~°áêÅ‰õΩÅ∞. XHõ<å_»∞ ÅH©;^Õq Ü«∞Ñ¨~å„u "Õà◊ q+¨μã‚ x¨ flkèH˜ =K≥Û#∞.
Wk ã¨=∞Ü«∞OHÍ^Œx "å~°"≥∞#_»¤yOzi. P"≥∞ [QÆ<å‡`« Hõ#∞Hõ q+¨μ‚#Ow
HÍ~°O`À Ö’xˆHy#k. JÑ¨Ê\˜#∞O_ç "åiH˜ QÆ~fi° O q∞‰õΩ¯@"≥∞#ÿ k. XHÍ<˘Hõ
ã¨=∞Ü«∂# ã¨#Hõ ã¨#O^Œ<å^Œ∞Å#∞ =∞Ç¨Ï~°∞¬Å∞ q+¨μ‚^Œ~°≈<å~°÷O qKÕÛã≤i.
[Ü«∞q[Ü«ÚÅ∞ QÆifi`« z`«∞ÅÎ ∞QÆ#∞Hõ Wk™êfiq∞x ^Œi≈OK«∞@‰õΩ "ÕàH◊ Í^Œx
^Œ∞~°∞ã¨∞`«#O`À „Ñ¨=iÎOzi. =∞Ç¨Ï~°∞¬Å∞ âßáêÜ«Ú^èŒ∞Å∞, Ñ¨~°=∞ ã¨`«Î fi
ã¨fi~°∂Ñ¨"≥∞ÿ# "≥·‰õΩO~î°OÖ’ g∞ =O\˜ `«"≥∂QÆ∞} Éèí∂~Ú+¨μªÅ∞O_»~å^Œ∞.
QÆ#∞Hõ g∞~°∞ Éè∂í Ö’HÍ# ~åHõãΔ Ü
¨ ∂≥ #∞ÅO^Œ∞ [x‡OÑ¨Ù_»x âßÑ¨"Ú≥ ãÖyi.
J^Õ HÀÑÖ`À "å~°∞ q+¨μ‚^Œ~°≈<åxH˜ =∞Ok~°OÖ’xˆHyi. ™êfiq∞H˜ áê^Œ
ãÖ"åÇ¨Ï# =∂K«iOK«∞K«∞#fl N=∞Ç¨ÅH˜; `«Ñ¨ã¨∞fiÅ∞ =K«∞ÛK«∞<åfl~°x,
P Ñ¨xx q_çz „Ñ¨H¯õ xeK≥#∞. ‰õΩ=∂~°∞_»∞ =zÛ#Ñ¨Ù_»∞ `«O„_ç ™œYº=Ú#∞
xeÑ≤uq QÍ=Ù# h=Ù Éèí∂Ö’Hõ=Ú# [x‡OÑ¨Ù=∞x â◊Ñ≤Oz, ™êfiq∞x
ãÖ^Œi≈Oz "≥_e» áÈ~Úi. JO`«‰Ωõ =ÚO^Œ∞QÆ<Õ ™êfiq∞"å~°∞ Ü≥∂QÆx„^ŒÖ’
#∞O_»QÍ ^Õ=`«Å∞=zÛ ~å=}∞x =Å# HõÅ∞QÆ∞K«∞#fl ÉÏ^èÅŒ #∞ K≥ÑC¨ H˘#
É’~Úi. ÅH©;^Õq ™êfiq∞H˜ x„^•ÉèíOQÆ=Ú HÍqOÑ¨=Å^ŒxÜ«Ú `å#∞
=ÚO^Œ∞ áÈ~Ú ÅOHõÖ’ #∞O_ç ™êfiq∞KÕ ~åHõΔã¨<åâ◊=Ú KÕ~ÚO`«∞#x
QÀÑ¨Ù~°O..... 481
=∂@~ÚzÛ "åix „uÑ≤ÊÑÖÃÑ#∞. ^•xH˜ `«QÆ∞#\©¡ âßÑ¨=Ú#∞ Hõeã≤
=K≥Û#∞. JÑ¨Ù_»∞ q+¨μ‚^Õ=Ù_»∞ [Ü«∞q[Ü«ÚÅ#∞ Ñ≤ez, P =∞Ç¨Ï~°∞¬Å
"å‰õΩ¯ J"≥∂Ñ¶¨∞O. HÍ=Ù# `å#∞ "åi âßáêxfl =∞~°eOÑ¨*ÏÅ#x K≥Ñ≤Ê
=¸_»∞[#‡=ÚÅÖ’ =∂‰õΩq~À^è∞Œ ÖˇÑ· Ù¨ \˜ì <åKÕKO« Ñ¨|_ç, Ñ≤^ÑŒ ¨ "≥‰· Ωõ O~îåxH˜
=`«∞~Î å ÖËHõ U_»∞[#‡=ÚÅÖ’ =∂Hõ#∞‰õÄÅ Hõ~∞° ‡Öˇ· [x‡Oz, P `«^∞Œ Ñ¨x
"≥·‰õΩO~îåxH˜=`«∞Î~å Jx „Ñ¨tflOK≥#∞. JO^Œ∞Å‰õΩ "å~°∞ U_»∞ [#‡ÅÖ’
™êfiq∞qÜ≥∂QÆ=Ú#∞ ÉèíiOÑ¨*ÏÅ=∞xÜ«Ú, =¸_»∞ [#‡=ÚÅÖ’ q~À^èŒ∞
Å∞QÍ Ñ¨Ù@∞ì"˘O^Œ∞^Œ∞=∞xi. q+¨μ‚=O^Œ∞Å‰õΩ JOwHõiOK≥#∞. `˘e [#‡
=Ú# Ç≤Ï~°}ÏºHõΔ, Ç≤Ï~°}ºHõtÑ¨ÙÅ∞QÍ, Ô~O_»= [#‡=Ú#O^Œ∞ ~å=},
‰õΩOÉèíHõ~°∞‚Å∞QÍ, =¸_»=[#‡=Ú# tâ◊√áêÅ, ^ŒO`«=„HõÎÅ∞QÍ Ñ¨Ù\˜ì
q+¨μ‚=ÙKÕ Ç¨Ï`«∞Öˇ· =∞~°Å N "≥·‰õΩO~î°=Ú# ^•fi~°áêÅ‰õΩ Å∞QÍ qKÕÛã≤i.
1098. Jâ◊fi`å÷=∞ z~°Orq ZÖÏ JÜ«∂º_»∞?
Jâ◊fi`å÷=∞‰õΩ =∞~°}O `«#Jnè#OÖ’ LO_Õ@@∞¡ J`«_»∞ HÀ~°∞H˘#fl
Ñ¨C_Õ =∞~°}ÕKÕ â◊H˜ÎxzÛ „^À}∞_»∞ Hõ$Ñ≤Ü«∞O^Œâ◊fi`å÷=∞#∞Hõ<≥#∞. JO^Œ∞
=Å# J`«_»∞ z~°Orq. ~åQÆÅ ^•fiÑ¨~°Ü«ÚQÆOÖ’ Jâ◊fi`å÷=∞ "åºã¨∞_»∞
HÍQÆÅ_»x ^ÕgÉèÏQÆ =`«O K≥ÑÊ≤ Ok. ÉèÏ~°`Ü « Ú« ^•ú#O`«~O° x„kOK«∞K«∞#fl
"åi#O^Œih LÑ¨áêO_» ã¨ÇÏ≤ `«OQÍ K«OÑ≤ JáêO_»==∞QÆ∞QÍHõ Jx „|Ç¨Ï‡
t~À<å=∞HÍGO „Ñ¨Ü∂≥ yOKå_»∞ Jâ◊fi`å÷=∞. JkáÈ~Ú Jaè=∞#∞ºx ÉèÏ~°º
L`«~Î ° QÆ~ƒ° ãù Ñ÷¨ O≤ _®xfl`åHÕk. Hõ$+¨μ_‚ ∞» ''J~°ƒ‰ù Ωõ Å#∞ K«OÑ¨@O ^è~Œ ‡° OHÍ^Œ∞.
h ÉÏ}Ïxfl LÑ¨ãÖÇ¨ÏiOK«∞. XHõ"Õà◊ QÆ~°ƒùã¨÷ tâ◊√=Ù =∞~°}Õz<å <Õ#∞
~°H™Δ˜ êÎ#∞. h"Õ LÑ¨ãÇ¨ Ï¨ OiOK«∞—— JxHÀi<å Jâ◊fi`å÷=∞ Hõ$+¨μx‚ =∂@#Ow
HõiOK«ÖË^Œ∞. JO^Œ∞Å‰õΩ HÀÑÖ=zÛ NHõ$+¨μ‚_»∞ ÉÏÅÑ¶¨∂u=QÆ∞ h‰õΩ
PÇ¨~°=Ú ÅaèOÑ¨H,õ ^Œ∞~°Oæ ^èOŒ `À ~°HeÎõ Ñ¨Î ^ÕÇÏ¨ O`À XO@iQÍ =¸_»∞"ÕÅ
ÜÕ∞O_»∞¡ kHõ\Î ÏÅÖ’ ãÖK«iã¨∂Î LO_»=Åã≤O ^Œx âßÑ¨q∞KåÛ_»∞. NHõ$+¨μ_‚ ∞»
â◊Ñ≤Oz#>Ë¡Ü«∞QÆ∞QÍHõÜ«∞x "åºã¨=∞Ç¨Ïi¬ =O`«ÑëHÍ_»∞. ~åÉ’=Ù ã¨∂~°º
™ê=i‚Hõ =∞#fiO`«~°OÖ’ ã¨Ñ¨Î~°∞¬ÅÖ’ D`«_˘Hõ _Ò`å_»∞. JO^Œ∞=Å#
h`«_»∞ z~°Orq.
1099. QÆ∞_»¡QÆ∂| ÅH©; "åÇ¨Ï#O ZO^Œ∞Hõ~ÚºOk ?
q+¨μ‚=¸iÎ ã¨~°ã¨#∞#flÑ¨C_»∞ ÅH©;^Õq PÜ«∞# "åÇ¨Ï#O J~Ú#
QÆ~°∞_»ÃÑ· „Ñ¨Ü«∂}O KÕã¨∞ÎOk. XO@iQÍ =Ù#flÑ¨C_»∞ P"≥∞ "åÇ¨Ï#O
482 QÀÑ¨Ù~°O....
QÆ∞_»¡QÆ∂|. QÆ∞_»¡QÆ∂| Ñ¨QÆ\ ˜"Õà◊ x„kOz, ~å„uÑ¨Ó@ u~°∞QÆ∞`«∞O@∞Ok.
D HÍ~°}OQÍ ÅH©;^Õq XO@iQÍ ~å"åÅO>Ë pHõ\’¡<=Õ zÛ, J^Õ pHõ\Ö˜ ’
"≥o§áÈ`«∞O^Œ#fl #=∞‡HõO =ÙOk. q+¨μ=‚ ¸iÎ "≥O@ =Ù#flÑ¨C_»∞ =∂„`«"∞Õ
P"≥∞ Ñ¨QÆ\ ˜ "≥Å∞QÆ∞Ö’ =ã¨∞ÎOk. JO^Œ∞ˆH náê=o pHõ@∞¡ =Úã≤ˆ~ "Õà◊
náêÅ#∞ "≥eyOz P `«e¡x PÇ¨fix™êÎ~°∞.
1100. QÀiO\Ï‰õΩ#∞ `«Å„HÕ^Œ ÃÑ@∞ì‰õΩO>Ë x„^Œ=ã¨∞ÎO^• ?
™ê=∂#ºOQÍ QÀiO\Ï‰õΩ#∞ JO^ŒO HÀãÖ HÍà◊§H˜, KÕ`«∞ÅH© ÃÑ@∞ì
‰õΩO\Ï~°∞. QÀiO\Ï‰õΩ#∞ x„^ŒÖqË ∞`À ÉÏ^èÑŒ _¨ "Õ å~°∞ QÀiO\Ï‰õΩ Ñ¨Ù=ÙfiÅ#∞
1 Ñ¨Hõ¯g∞^Œ K«Å∞¡HÀ=@O^•fi~å, QÀiO\Ï‰õΩ Hõ\ ˜ì# =¸@#∞ `«Å„HÕ^Œ
ÃÑ@∞ìHÀ=@O ^•fi~å K«Hõ¯\˜ x„^Œ=ã¨∞ÎOk. QÀiO\Ï‰õΩ ~°ã¨=Ú`À `«Å#∞
=∞iÌ¿ãÎ Ñ¨Å∞K«QÍ L#fl "≥O„@∞HõÅ∞ QÆ\ ˜ìÑ¨_»`åÜ«∞x PÜ«Úˆ~fi^ŒO `≥Å∞Ñ¨Ù
`«∞#flk.
1101. `«Å∞Ñ¨Ù QÆ_»Ñ¨ÃÑ· ZO^Œ∞‰õΩ ‰õÄ~˘Û#‰õÄ_»^Œ∞ ?
D JÅ"å@∞ KåÖÏHÍÅO XHõ=¸_è»#=∞‡HõOQÍ ÉèÏqOz H˘\˜ì
"Õã∞¨ OÎ _Õ"å~°∞. HÍh '„_Òã≤OQ∑ ~å_£—#∞ Hõ#∞Q˘#fl `«~∞° "å`« QÆ_Ñ» Ã¨ Ñ· ‰õÄ~ÀÛ
~å^Œ#@OÖ’ âß„ã‘ÎÜ«∞ JOâ◊O LO^Œx `≥eÜ«∞=zÛOk. '„_Òã≤OQ∑~å_£—
J<Õ ÑïHõ~åxfl `«Å∞Ñ¨Ù „¿Ñ"¶ ∞£ =^ŒÌ LOz#, JHõ¯_» „Ñü‰õÄÅâ◊HÎ˜ #Å∞kâ◊ÖÏ
"≥^Œ[Å¡|_»@O =∞#O QÆ=∞xOK«=K«∞Û. JO^Œ∞ˆH =∞#Ñ¨Ó~°∞fiÅ∞ QÆ_»Ñ¨Ö’
‰õÄ~ÀÛ=_»O x¿+kèOKå~°∞. D x¿+^è•xH˜ HÍ~°}O `«Å∞Ñ¨Ù „¿Ñ¶"£∞=^ŒÌ
„Ñü‰õÄÅ â◊H˜Î „Ñ¨™ê~°O LO_»@"Õ∞ HÍ~°}O. D „Ñü‰õÄÅ â◊H˜ÎH˜ HÍ~°}O
`«Å∞Ñ¨Ù „¿Ñ¶"£∞ K«`«∞~°„™êHÍ~°OÖ’ LO_»@"Õ∞. D q+¨Ü«∂xfl „QÆÇ≤ÏOz
=∞# Ñ¨Ósfi‰õΩÅ∞ ^Õ"åÅÜ«∂Å∞ =∞iÜ«Ú K«iÛÅ ^•fi~åÅ=^ŒÌ ÃÑ·ÉèÏQÆO
=OÑ¨ÙQÍ PsÛÅ =∂kiQÍ xi‡OKå~°∞. K≥h· Ü«ÚÅ∞ ‰õÄ_® `«=∞ `«Å∞Ñ¨ÙÅ#∞
ÃÑ·ÉèÏQÆOÖ’ =OÑ¨ÙQÍ J=∞iÛ xi‡™êÎ~°∞.
1102. #k ^•>Ë@Ñ¨C_»∞ #n=∞ `«e¡H˜ zÅ¡~° <å}ÏÅ#∞ ã¨=∞iÊOKåÖÏ?
Ñ¨Ó~°fiO ~ÀAÖ’¡ ~åy<å}ËÅ∞ LO_Õq. #^Œ∞Å∞, HÍÅ∞=Å∞ ^•>Ë
@Ñ¨C_»∞ QÆOQÆ#∞ „áêiúOz zÅ¡~°<å}ËÅ#∞ h\˜Ö’ q_çKÕ"å~°∞. Ñ¨Ó~°fiO
„Ñ¨ã¨∞Î`«O =∞#‰õΩ L#fl h\˜â◊√kú HÍ~°º„Hõ=∂Å∞, „`åQÆ∞h\˜ ™œHõ~åºÅ∞
LO_ÕqHÍ=Ù. „Ñ¨[Å∞ HÍÅ∞Å h\˜ÃÑ<· Õ P^è•~°Ñ_¨ ç `«=∞ r=<åxfl ™êyOKÕ
"å~°∞. ~åy <å}ËÅ∞ D h\˜x KÕ~°∞@=Å# P h~°∞ â◊√„Éèí"≥∞ÿ „Ñ¨[Å‰õΩ
QÀÑ¨Ù~°O..... 483
LÑ¨Ü≥∂QÆÑ¨_Õk. ~åy <å}ËÅ∞#fl #n h\˜x „`åy„Ñ¨[Å∞ P~ÀQÆºOQÍ,
|ÅOQÍ LO_Õ"å~°∞.
1103. q+¨ÉÏ^èŒÅ∞ `˘ÅQÍÅO>Ë QÆ~°à◊ HõO~î°∞x Ñ¨ÓlOKåÖÏ ?
H©Δ~° ™êQÆ~° =∞^èŒ# ã¨=∞Ü«∞OÖ’ =zÛ# Ç¨ÖÏÇ¨ÏÖÏxfl t=Ù_»∞ `«#
HõO~î°OÖ’ LOK«∞H˘x Ö’HÍxfl ~°HΔ̃OKå_»∞. JO`«\ ˜ qëêxfl `«#Ö’ ^•K«∞
‰õΩ#fl Ñ¨~°=∞t=Ù_»∞ =∞#∞+¨μºÅ‰õΩ HõeˆQ q+¨~ÀQÍÅ#∞ JiHõ>Ëì â◊H˜ÎQÆÅ
"å_»x Éèí‰õΩÎÅ∞ #=Ú‡`å~°∞. t"å, Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~å J#fl ^è•º# [ÑÖ=Å¡
â◊s~°OÖ’ Z<Àfl=∂~°∞ÊÅ∞ [iy L`åûÇ¨ÏO, L`Õ[Î O HõÅ∞QÆ∞`«∞O^Œx Éè‰í Ωõ ÅÎ
qâßfiãÖ.
1104. ÃÑà◊§~Ú# „ã‘ÎÖË #Å¡Ñ¨Óã¨Å∞ ^èŒiOKåÖÏ ?
„ã‘ÅÎ ∞ `«=∞‰õΩ ÃÑà◊§~ÚO^Œ#fl QÆ∞~°∞QÎ Í |OQÍ~°O`À K«∞\˜#ì #Å¡ÑÓ¨ ã¨Å∞
^èiŒ ™êÎ~∞° . `«=∞‰õΩ JOQÆ~O° QÆ"É·≥ =íè OQÍ [iy# ÃÑo¡Q∞Æ iOz, `«=∞ ãÖ™ê~°
=∂^è∞Œ ~°ºO QÆ∞iOz #Å∞QÆ∞~°∞ `«=∞ QÆ∞iOz Q˘Ñ¨ÊQÍ =∂\Ï¡_∞» ‰õΩ<Õ@Ñ¨C_»∞
"åi <À\˜"≥O@ =zÛ# ^ÀëêÅ#∞ D #Å¡Ñ¨Óã¨Å∞ JiHõ_»`åÜ«∞<Õ F
#=∞‡HõO. JO`ÕHÍHõ #Å¡Ñ¨Óã¨Å ^ŒO_»„ã‘ÎÅ‰õΩ P^Œ#Ñ¨Ù JÅOHÍ~°OQÍ
‰õÄ_® LO@∞Ok.
1105. pHõ\˜Ñ¨_ç# `«~åfi`« "åH˜e T_»Û‰õÄ_»^• ?
™êÜ«∞OHÍÅ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ pHõ\Ñ˜ _¨ H» =õ ÚO^Õ "åH˜e T_çÛ, `«~∞° "å`«
^Õ=ÙxH˜ náê~å^èŒ#KÕÜ«∂e Jx =∞#ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞O K≥|∞`ÀOk. J^Œ$+¨ì
^Õ=`«#∞ PHõi¬OK«_®xH˜, ^Œ∞~°^Œ$+¨ì ^Õ=`«Å#∞ ^ŒQÆæ~°‰õΩ ~åhÜ«∞‰õΩO_®
LO_»\ÏxH˜ D q^èŒ"≥∞ÿ# PKå~°O "åºÑ≤ÎÖ’ LOk. HÍh pHõ\ ˜ Ñ¨_ç#
`«~°∞"å`« "åH˜e T_»fi_»O, h~°∞ K«Å¡_»O KÕÜ«∞~å^Œ#\ÏxH˜ Jã¨Öˇ·#
HÍ~°}O pHõ\ ˜Ö’ "åH˜ex JO`« â◊√„ÉèíOQÍ T_»fiÖËHõ áÈ=@"Õ∞ HÍHõ
pHõ\ ˜Ñ¨_ç# `«~°∞"å`« <ÕÅÃÑ·áêˆH „áê}∞Å∞ |Ü«∞@‰õΩ =™êÎ~Ú‰õÄ_®.
JO^Œ∞Hˆ ã¨∂~åºã¨=Î ∞Ü«∂xH˜ =ÚO^Õ D T_ÕÛ HÍ~°º„Hõ=∂xfl Ñ¨ÓiÎ KÕÜ∂«
Åx K≥Ñ¨Ù`å~°∞.
1106. „ã‘ÎÅ∞ J~°\˜É’^≥Ö’ nÑÖ "≥eyOz ZO^Œ∞‰õΩ =^Œ∞Å∞`å~°∞?
ÃÑo§HÍx"å~°∞, ÃÑo§J~Ú#"å~°∞ ‰õÄ_® J~°\ ˜K≥@∞ì É’^≥Ö’ nÑÖ
"≥eyOz HÀ<Õ~∞° , #^Œ∞Ö’¡ náêÅ#∞ =^Œ∞Å∞`å~°∞. ÃÑo§HÍx"åiH˜ =∞Oz
484 QÀÑ¨Ù~°O....
Éèí~°Î Åaè™êÎ_»x, ÃÑo§ J~Ú#"åiH˜ Éèí~°ÎˆHΔ=∞OQÍ LO\Ï_»x #=∞‡HõO.
`≥Å¡"å~°∞ *Ï=Ú# ÖË=@O=Å¡, ZO`À^Œ∂~°O "≥o§ „Ñ¨âßO`«OQÍ náêÅ∞
=^ŒÅ@O=Å¡ ÃÑà◊§~Ú# "åiH˜ P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ =∞iO`« "≥∞~°∞Ñ¨Ù =zÛ
`«^•fi~å Éèí~°Î„¿Ñ=∞#∞ =∞iO`« JkèHõOQÍ JO^Œ∞‰õΩO@∞Ok. ÃÑo§HÍxÑ≤Å¡
#Å∞QÆ∞~°∞ J=∞‡ÅHõ¯Å ^Œ$+≤ìÖ’ Ñ¨_ç `«fi~°QÍ q"åÇ¨ÏO JÜÕ∞º J=HÍâßxfl
á⁄O^Œ∞`«∞Ok.
1107. ^Õ"åÅÜ«∞„Ñ¨"Õâ◊O KÕ¿ã Ñ¨Ù~°∞+¨μÅ∞ KèåfÉèÏQÆ=ÚÖ’ =GO ^èŒiOK«‰õÄ_»^• ?
^èiŒ OK«‰Äõ _»^<Œ Õ K≥|∞`å~°∞. H˘xfl ^Õ"åÅÜ«∂ÅÖ’ D PKå~°O `«ÑÊ¨ x
2 ãïQÍ áê\ÕK«|_»∞`ÀOk. ^Õ"åÅÜ«∞OÖ’H˜ „Ñ¨"ÕtOKÕ Éèí‰õΩÎ_»∞ ÉèíQÆ=`ü
Hõ$Ñ¨ `«#ÃÑ· „Ñ¨ãïOKåÅx HÀ~°∞‰õΩO\Ï_»∞. ^Õ=Úx =ÚO^Œ∞ KÕ`«∞Å∞
*’_çOz xÅz# Éè‰í Ωõ xÎ ÃÑH· ˜ ÉèQí =Æ `üH$õ Ñ¨ „Ñ¨"tÕ ã¨∞OÎ ^Œx ÉèÏqOK«|_»∞`ÀOk.
Wk =∂#ã≤Hõ ÉèÏ=<ÕHÍHõ âßs~°HÉõ Ïè =# ‰õÄ_®. q„QÆÇÏ¨ OÖ’x „ÑüÉèÏQÆO
#∞O_ç "≥Å∞=_»∞`«∞#fl â◊HHÎ˜ ~˜ }° ÏÅ∞ Éè‰í Ωõ _Î Öç ’ <Õ~∞° QÍ „Ñ¨"tÕ ™êÎ~Ú. HÍ=Ù#
#_»∞=Ú #∞O_ç `«ÅÉèÏQÆO =~°‰Ωõ #QÆflOQÍ LO_®Åx ÃÑ^ŒÅÌ ∞ ã¨∂z™êÎ~∞° .
^Õ"åÅÜ«∞OÖ’H˜ ^Õ=`å q„QÆÇ¨ xfl ^Œi≈OK«É’ÜÕ∞ Éè‰í Ωõ _Î ∞» `«_ç =∞_ç|@ì#∞
Hõ@∞ìH˘x LO_»@O=Å¡ ÉèíQÆ=`ü Hõ\ÏHõΔO WOHÍ Z‰õΩ¯=QÍ LO@∞Ok.
HÍh „ã‘ÎÅ‰õΩ D xÜ«∞=∞O =iÎOK«^Œ∞. „ã‘ÎÜ≥ÚHõ¯ =∂`«$`åfixfl ZO`À
Q“~°qOKÕ ÉèÏ~°fÜ«ÚÅ∞ "åiH˜ W|ƒOkx HõeyOKÕ D PKå~åxfl áê\ÕK«
=∞x K≥Ñ¨ÊÖË^Œ∞. JÖÏˆQ ã¨∂~Àº^ŒÜ«∞O, ã¨∂~åºã¨Î=∞Ü«∞O ã¨=∞Ü«∞OÖ’
™êfl#O `«~°∞"å`« =∞# ^ÕÇ¨xfl ã¨∂~°ºH˜~°}ÏÅÖ’ LO_Õ '_ç— q@q∞<£
â◊s~åxH˜ Ñ¨Ù+¨¯ÅOQÍ Åaèã∞¨ OÎ k. WÖÏO\˜ q+¨Ü∂« xfl ^Œ$+≤Öì ’ LOK«∞H˘<Õ
Ñ¨Ù~°∞+¨μÅ∞ÃÑ· =„™êÎxfl ^èŒiOK«‰õΩO_® ^Õ"åÅÜ«∞OÖ’H˜ „Ñ¨"ÕtOKåÅx
K≥Ñ¨Ê@O [iyOk.
1108. „u=∞^èŒ∞~° „Ñ¨™ê^Œ=∞O>Ë Uq∞\˜ ?
H˘|ƒs, J~°\Ñ˜ O¨ _»∞, ÉˇÅ=¡ ¸ g\˜x „u=∞^è∞Œ ~°=ÚÅ∞ Jx JO\Ï~°∞.
PÜ«Ú~ˆ fi^Œ Ñ¨~O° QÍ â◊s~åxH˜ D „Ñ¨™ê^ŒO ZO`À "Õ∞Å∞ KÕã∞¨ OÎ k. JÅû~ü
=O\˜ "å\˜H˜ J=∞$`«=ÚÖÏ Ñ¨xKÕã¨∞ÎOk.
1109. D ã¨$+≤ìÖ’ `˘e ÃÑo§‰õÄ`«∞~°∞ Z=~°∞ ?
Pk ^ŒOÑ¨`∞« Å∞ áê~°fif Ñ¨~"° ∞Õ fi~°∞Å∞. =∞# q"åÇ¨Ï =º=ã¨Ö÷ ’ #∂`«#
=^èŒ∞=ÙKÕ`« "≥Ú^Œ@QÍ Q“sÑ¨Ó[ KÕ~Ú™êÎ~°∞ HÍh U =∞Ç¨ÅHΔÀ‡, ã¨~°ã¨fif
QÀÑ¨Ù~°O..... 485
^ÕqÑ¨Ó[ KÕ~ÚOK«~∞° . HÍ~°}O `˘e =^è∞Œ =Ù, `˘e =Ú`«~Î Ú^Œ∞= áê~°fif
^Õq HÍ|\˜ì.
1110. Pk"å~°O =∂O™êÇ¨~°O x¿+^èŒ=∂ ?
Pk"å~°O =∂O™êÇ¨~°O u#∞@=Å¡ ã¨∂~°∞ºx P„QÆÇ¨xH˜ QÆ∞i
HÍ=eû =ã¨∞ÎOk. =∂O™êÇ¨~°O Éèí∞lOK«x "åiH˜ Jâ◊fi"Õ∞^äŒÜ«∂QÆO KÕã≤
#O`« Ñ¶¨ÅO ÅaèOK«QÆÅ^Œx Q“`«=∞ =∞Ç¨Ïi¬ `≥eáê~°∞.
1111. =∞O^èŒ~° ZHõ¯_» #∞O_ç =zÛOk ?
HÔ H· Hõ ˜ ^Œ∞~åÖ’K«##∂, ^Œ∞~å‡~°Ñæ Ù¨ PÖ’K«#Å#∂ HõÅ∞QÆ*ãË #≤ =∞O^ä~Œ °
ZHõ¯_ç#∞O_ç =zÛO^À, HÔ H· =õ ^Œ‰Ì Ωõ ZÖÏ KÕiO^À P"≥∞ QÆ∞iOz ã¨=∂Kå~°O
~å=∂Ü«∞}OÖ’ ÖË^∞Œ . J~Ú`Õ Ñ¨Ù~å}ÏÅ „Ñ¨HÍ~°O ^Œ∞O^Œ∞Éèí J<Õ QÆO^è~Œ fi°
„ã‘Îx ^Õ=`«Å∞ =∞O^äŒ~°QÍ ã¨$+≤ìOz ãÖ^Œ~Àƒùz`«OQÍ N~å=∞Ñ¨\Ïìaè¿+Hõ
ã¨=∞Ü«∂# ~å=}=^èŒÔH· ã¨~°ã¨fif^Õq =∞Ç≤Ï=∞`À P"≥∞<À\˜#∞O_ç K≥Ñ¨Ê
=Åã≤# =∂@Å#∞ K≥Ñ≤ÊOKå~°∞. P HÍ~°ºO `«~°∞"å`« =∞O^äŒ~° „Ñ¨™êÎ=#
HõxÑ≤OK«^Œ∞.
1112. =∞# QÆ∞iOz W`«~°∞Å‰õΩ "≥Å¡_çOK«‰õÄ_»x q+¨Ü«∂Å∞ Uq∞\˜?
1. =Ü«∞ã¨∞û 2. ÉèÏ~åºÉèí~°ÎÅ ãÖ|O^è•Å∞ 3. Éèíq+¨º`ü „Ñ¨}ÏoHõÅ∞
4. rq`«OÖ’ á⁄Ok# J==∂<åÅ∞ 5. J#∞+≤ªOK«∞ =∞O„`«=Ú =∞iÜ«Ú
P^è•ºu‡Hõ ~°Ç¨Ï™êºÅ∞ 6. h=Ù W`«~°∞Å‰õΩ WzÛ# ^•#=Ú =∞iÜ«Ú
JÑ¨CÅ∞.
1113. ÃÑo§HÍx Hõ<≥flÅ∞ QÀ^•^Õq Hõ^äŒ#∞ áê~åÜ«∞} KÕ¿ãÎ "åiH˜
ÃÑà◊§=Ù`«∞O^• ?
q+¨μ‚z`«∞Î_ç ‰õΩ=∂Ô~Î J~Ú# QÀ^•^Õq =∂#=ÙÅ‰õΩ HÍHõ ^Õ=Ù_≥·#
~°OQÆ<å^ä∞Œ <Õ q"åÇ¨ÏO KÕã∞¨ ‰õΩO\Ï#x nHõΔ Ñ¨Ó#∞`«∞Ok. JO^Œ∞Hõx P"≥∞
^è#Œ ∞~å‡ãÖÖ’ "Õ‰Ωõ =<Õ x„^ŒÖzË q+¨μÑ‚ Ó¨ [KÕã,≤ `«# J#∞Éè"í åbfl, ÉèÏ"åxfl
XHõ ˆQÜ«∞O JO>Ë áêâ◊√~°O ~°∂ÑÖÖ’ ~°zOKÕk. WÖÏ „Ñü~ÀA XHõ
áêâ◊√~°O K˘Ñ¨C# 30 áêâ◊√~åÅ#∞ ~°zOz "å\˜x q+¨μ‚=Ù‰õΩ „Ñ¨`«ºHõΔ"≥∞ÿ
N~°OQÆO ~°=∞‡#∞@, P"≥∞ `«O„_çx fã¨∞H˘x N~°OQÆO "≥à√◊ §@, N~°OQÆOÖ’
~°OQÆ<å^äŒ™êfiq∞`À q"åÇ¨ÏO [~°∞QÆ∞@, q"åÇ¨ÏO `«~°∞"å`« QÀ^•^Õq
~°OQÆ<å^äŒ∞xÖ’ SHõºO K≥O^Œ∞@`À Hõ^äŒ =ÚQÆ∞ã¨∞ÎOk. ÃÑo§HÍx Ñ≤Å¡Å∞
486 QÀÑ¨Ù~°O....
D u~°∞áêÊ"≥#· ∞ áê~åÜ«∞}O KÕÜ∞« @O=Å¡ `«=∞ HÀÔ~¯Å∞ <≥~"° ~Õ ∞° `åÜ«∞x
K≥|∞`å~°∞.
1114. „ã‘ÎH˜ QÆÅ U ÅHõΔ}ÏÅ∞ ã¨∞MÏxfl Hõey™êÎ~Ú ?
1. q∞H˜¯e á⁄_»=Ó, q∞H˜¯e Z`«∞QÎ ÍHÍHõ ã¨=∞=ÚQÍ L#fl =Ú‰õΩ¯QÆÅ
„ã‘Î ^èŒ#∞º~åÅ∞. Éèí~°Î^•fi~å âßs~°Hõ ã¨∞MÏxfl JkèHõOQÍ á⁄O^ŒQÆÅ^Œ∞. 2.
á⁄_»=ÙQÍ L#fl „HÕk ÃÑ^Œq „ã‘ÎÅ‰õΩ Éè’QÍxfl Wã¨∞ÎOk. 3. â◊OY=Ú=Öˇ
=∞ÖˇÑ¡ Ó¨ =Ù=Öˇ, K«O„^Œ∞x=O\˜ `≥Åx¡ Ñ¨Å∞=~°∞ã¨Å`À #∞#∞Ñ¨ÙQÍ, á⁄_»=ÙQÍ
3
ãÖ^Œ∞Å∞ ÖË‰õΩO_® Z`«∞ÎQÍ L#fl ^ŒO`«=ÚÅ∞QÆÅ „ã‘Î=∞Oz uO_çÑ¨Ù+≤ì
Hõey LO@∞Ok. 4. HÍ@∞Hõ Ñ≤@ì, =~åÇ¨Ï=Ú, ÖË_ç=O\˜ Hõ#∞flÅ∞QÆÅ „ã‘Î
"≥∞\˜xì O@ =∞Ç¨"≥É· ’è QÍÅ#∞ á⁄O^Œ∞`«∞Ok. Éè~í #Î° ∞ H˘OQÆ∞# =Ú_ç"ãÕ ∞¨ H˘O
@∞Ok. 5. XHõ^•x`À XHõ\˜ HõÅ=Hõ, z#fl Hõ#∞ÉÁ=∞‡Å∞QÆÅ „ã‘Î ã¨∞Y=O`«∞
~åÅ∞ HÍQÆÅ^Œ∞. 6. á⁄_»=ÙQÍ L#fl „HÕ^ŒÃÑ^Œq „ã‘ÅÎ ‰õΩ Éè’QÍxfl Wã¨∞OÎ k.
1115. LÑ¨"åãÖ L#fl ~ÀAÖ’¡ `«Å‰õΩ #∂<≥ ~åÜ«∞‰õÄ_»^• ?
LÑ¨"åãÖ KÕ¿ã ~ÀAÖ’¡ `«Å‰õΩ #∂<≥ JO@@O x¿+^èŒO. nxH˜
XHõ âß„ã‘Ü
Î ∞« HÍ~°}O K≥|∞`å~°∞. â◊x„QÆÇÏ¨ O â◊H„Î˜ Ñ¨ÉÏè =O=Å¡ #∂<≥ L`«Ê#fl
"≥∞ÿ#@∞¡QÍ ÉèÏqOK«@O [iyOk. `«Å‰õΩ #∂<≥ JO@∞HÀ=_»O =Å¡ `«Å
K«∞@∂ì F `Õ*’=ÅÜ«∞O U~°Ê_»∞`«∞Ok. D =ÅÜ«∞O W`«~° „QÆÇ¨Å#∞O_ç
=∞# â◊s~°OÖ’H˜ „Ñ¨ãi¨ OKÕ JÜ«∞™ê¯O`« `«~O° QÍÅ#∞ x~Àkèã∞¨ OÎ k. HÍh
LÑ¨"åãÖ áê\ÕK«∞ ~ÀAÖ’¡ Wk "Õ~°∞QÍ K≥Ñ¨Ê|_çOk. LÑ¨"åã¨nHõΔ#∞
Ñ¨q„`« =∞#ã¨∞û =∞iÜ«Ú â◊s~°=Ú`À PK«iOK«@O [~°∞QÆ∞`«∞Ok. HÍ|\˜ì
=∞# â◊s~åxH˜ W`«~° „QÆÇ¨Å =∞iÜ«Ú #HõΔ„`åÅ #∞O_ç Éèí∂q∞ÃÑ·H˜ „Ñ¨ã¨
iOKÕ JÜ«∞™ê¯O`« `«~°OQÍÅ J=ã¨~°O LO@∞Ok. `«ÅÃÑ·~åã≤# #∂<≥
D â◊H˜Î`«~°OQÍÅ#∞ =∞#Ö’H˜ „Ñ¨ãïOK«‰õΩO_® J_»∞¤‰õΩO@∞Ok. HÍ|\˜ì
WÖÏO\˜ x¿+^è•xfl LÑ¨"åã¨HÍÅOÖ’ =∞# ÃÑ^ŒÌÅ∞ U~åÊ@∞KÕâß~°∞.
1116. ™œO^Œ~°º~åt J~Ú# ÉèÏ~°º HÍ"åÅO>Ë UO KÕÜ«∂e ?
„`«Ü∂≥ ^Œt<å_»∞ =∞#‡^ä∞Œ x Ñ¨ÓlOz ãÖ`«$Ñ≤Î Ñï¿ãÎ =∞Oz ã¨∞O^Œ~°
~°∂ÑÖ`Àáê@∞ J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# ™⁄QÆã¨∂, ÖÏ=}ºOQÆÅ QÆ∞}=u J~Ú#
ÉèÏ~°º#∞ á⁄O^ŒQÆÅ_»x `≥eÜ«ÚK«∞#flk.
QÀÑ¨Ù~°O..... 487
1117. ‰õΩÉË~°∞xH˜ JO`«\˜ ãÖÑ¨^Œ#∞ Z=~°∞ WKåÛ~°∞ ?
L`«Î~°k‰õΩ¯‰õΩ JkèÑü, Ü«∞‰õΔΩÅ‰õΩ <åÜ«∞‰õΩ_»∞ J~Ú# ‰õΩÉË~°∞x
`«áÈx+¨‰ª Ωõ "≥∞zÛ J`«xH˜ Jáê~° ^è#Œ ~åtx =∞Ç¨#∞„QÆÇÏ¨ OQÍ N=∞Ç¨ÅH˜;
^Õq J#∞„QÆÇ≤ÏOzOk.
1118. Éè’[<åxfl XO@iQÍ u#‰õÄ_»^• ?
XO@iQÍ u<Õ Éè’[#=Ú =$^è• Jx K≥Ñ¨Ê|_çOk. W^ŒÌ~°∞ HõÅã≤
Éè’[#=Ú KÕ¿ãÎ Jk Éèí∞HÎ̃. =ÚQÆ∞æ~°∞ HõÅã≤ Éè’[#=ÚKÕ¿ãÎ Jk Éè’[º=Ú.
#Å∞QÆ∞~°∞ PÃÑ· HõÅã≤KÕ¿ãÎ Éè’[#=Ú. QÆ$Ç¨Ïã¨∞Î ‰õΩ@∞O| ã¨Éèí∞ºÅO^Œi`À
HõÅã≤ Éè’[#OKÕÜ«∂e. Éè’[# ã¨=∞Ü«∞=ÚÖ’ =∞Ozh\˜ QÍ¡ã¨∞#∞ ‰õΩ_ç
"≥·Ñ¨Ù# ÃÑ@ì=Öˇ#∞. Ñ‘@ÃÑ· ‰õÄ~˘Ûx Éè’[#O KÕÜ«Ú"å~°∞ Ñ‘@ÃÑ· #∞O_ç
HÍex „HÕ^Œ‰õΩ PxOK«‰õÄ_»^Œ∞.
1119. WO\’¡ Ñ≤K«∞ÛHõÅ∞ `«=∞QÆ∂_»∞ ÃÑ@∞ìHÀ‰õÄ_»^• ?
Ñ¨â◊√Ñ¨HΔÍº^Œ∞Å‰õΩ PÇ¨~åxfl "ÕÜ«Ú@, "å\˜H˜ x"åãÖ HõeÊOK«∞@
Ü«∞[˝O KÕã≤#O`« Ñ¶¨ÅO Hõeyã¨∞ÎO^Œx K≥|∞`å~°∞. JO^Œ∞KÕ Ñ≤K«∞ÛHõÅ
=O\˜ Ñ¨‰õΔΩÅ QÆ∂\˜x Hõ^ŒeOK«~å^Œ∞.
1120. Ñ¨QÆÅ∞ Z=~°∞ x„kOK« =K«∞Û#∞ ?
QÆiƒù}©„ã‘ÎÅ∞, z#flÑ≤Å¡Å∂, =$^Œ∞ÌÅ∂, J<å~ÀQÆº=Ú QÆÖ"å~°∞ Ñ¨QÆ\ ˜
Ñ¨Ó[ H˘kÌ¿ãÑ¨Ù x„kOK«=K«∞Û#∞. â◊$OQÍ~° ãÖÉè’QÆ=ÚÅ∞ [iÑ≤# "å~°∞
‰õÄ_® Ñ¨Q\Æ Ñ˜ Ó¨ @ x„kOK«=K«∞Û#∞. ~å„uÑ¨Ó@ P~°∞QÆO@Å x„^Œ J=∞$`«
=∞Ü«∞"≥∞ÿ#^Œx PÜ«Úˆ~fi^ŒâßGO K≥|∞`ÀOk.
1121. ã≤QÆ∞æ#∞ „Ñ¨^Œi≈OKÕ „ã‘Î D Ñ¨xx KÕÜ«∞~å^Œ∞ ?
„ã‘ÎÅ∞ ã≤QÆ∞æ#∞ J<ÕHõ q^è•Å∞QÍ „Ñ¨^Œi≈™êÎ~°∞. H˘O^Œ~°∞ „ã‘ÎÅ∞ HÍe
ÉÁ@#„"Õex <ÕÅ‰õΩ~åã¨∂Î ã≤QÆ∞æÑ¨_»`å~°∞. D Ñ¨x P~ÀQÆºs`åº =∞Ozk
HÍ^Œx `≥Å∞ã¨∞ÎOk. „ÉÁ@#"ÕeÖ’x #~åÅ∞ QÆ~åƒùxH©, Ç¨Ï$^ŒÜ«∂xH˜ ãÖ
|OkèOz#q J~Ú LO\Ï~Ú. "å\˜ÃÑ· XuÎ_ç `Õ=@O P~ÀQÆºs`åº
=∞Ozk HÍ^Œ∞. HÍ=Ù# „ã‘Î `«# ã≤QÆ∞æ#∞ WÖÏ „Ñ¨^Œi≈OK«~å^Œx ÃÑ^ŒÌÅ∞
ÃãÅqKåÛ~°∞.
488 QÀÑ¨Ù~°O....
1122. "≥∞\˜HõÅ∞ q~°∞= ‰õÄ_»^• ? JÖÏ qi¿ãÎ #+¨ì=∂ ?
"ÕÅ∞ÊÅ∞ JO>Ë ^Õ=`«Å∞ "Õà◊§Hõ}∞Ñ¨ÙÅ =^ŒÌ LO\Ï~°x K≥|∞`å~°∞.
"≥∞\˜HõÅ∞ qi¿ãÎ ^Õ=`«Å‰õΩ HÀÑÖ HõÅ∞QÆ∞`«∞O^Œx ÉèÏ=#. P~ÀQÆºs`åº
‰õÄ_® "≥∞\˜HõÅ#∞ q~°∞K«∞@ =∞OzkHÍ^Œ∞. WÖÏ "≥∞\˜HõÅ#∞ q~°∞K«∞@
=Å¡ KÕ`«∞ÅÖ’x â◊H˜Î Ç¨ÏiOK«QÆÅ^Œx, KÕ`«∞ÅÖ’ Ñ¨@∞ì LO_»^Œx ÃÑ^ŒÌÅ∞
K≥|∞`å~°∞.
1123. QÆiƒù}© „ã‘ÎÅ∞ K≥@∞¡ H˘@∞ìK«∞#flÑ¨C_»∞ K«∂_»‰õÄ_»^• ?
4
K«∂_»‰Äõ _»^<Œ Õ âßGO K≥|∞`«∞Ok. nxH˜ q=~°}#∞ ‰õÄ_® WzÛOk.
K≥@∞ì H˘@∞ìK∞« #flÑ¨C_»∞ P Ñïã¨~åÅÖ’QÍx QÆiƒù}„© ã‘ÅÎ ∞ L#flÑ¨C_»∞ XHõ"àÕ ◊
P K≥@∞ì qiy „HÕ^Œ Ñ¨_»∞K«∞#flÑ¨C_»∞ L~°HõÖËHõ áÈ=@"Õ∞HÍHõ `«Ñ≤ÊOK«∞
HÀÖË~∞° . D HÍ~°}"Õ∞HÍHõ K≥@∞ì qiy „HÕ^ŒÑ_¨ ∞» K«∞#flÑ¨C_»∞ L`«Ê#fl=∞ÜÕ∞º
â◊|ÌO KåÖÏ ÉèíÜ«∞OHõ~°OQÍ LO@∞Ok. D â◊|ÌO QÆ~°ƒùOÖ’x tâ◊√=Ù
QÆ∞O_≥ =∞iÜ«Ú "≥∞^Œ_∞» ÃÑ· âßâ◊fi`«"∞≥ #ÿ K≥_∞» „Ñ¨ÉÏè "åxfl HõeyOK«=K«∞Û#.
HÍ|\˜ì <Õ\ ˜"≥·^Œ∞ºÅ∞ ‰õÄ_® QÆiƒù}©„ã‘ÎÅ#∞ q™ÈÊù@<å â◊ÉÏÌÅ#∞, ÃÑ^ŒÌ
â◊ÉÏÌÅ#∞ q#‰õΩO_® LO_»=∞<Õ K≥|∞`å~°∞.
1124. ^Õ"åÅÜ«∞ ãÖ^Œ~°ƒù#O `«~°∞"å`« ™êfl#O KÕÜ«∞‰õÄ_»^• ?
=∞#O „Ñü~ÀA L^ŒÜ«∞O, ™êÜ«∞O„`«O ™êfl#O KÕ™êÎ=Ú. Z=Ô~·<å
=∞~°}"å~°Î qx# `«~∞° "å`«, â◊‡âß#=Ú#‰õΩ "≥o§ =zÛ# `«~∞° "å`« ‰õÄ_®
™êfl#O KÕ™êÎ=Ú. ^Õ=Ùx "åã¨"≥∞ÿ# ^Õ"åÅÜ«∞=Ú Ñ¨q„`«"≥∞ÿ#k. P Ñ¨q„`«
"≥∞ÿ# „Ñ¨^Õâ◊=Ú #∞O_ç =zÛ# `«~°∞"å`« ™êfl#=Ú KÕã≤#KÀ P Ñ¨q„`«
#tOK«QÆÅ^Œ∞. JO^Œ∞KÕ ^Õ"åÅÜ«∞=Ú#∞ ^Œi≈Oz# `«~°∞"å`« ™êfl#=Ú
KÕÜ«∞‰õÄ_»^Œ∞.
1125. #=~°`åflÅ∞ ^èŒiOz#KÀ Jq Zxfl ~ÀAÅÖ’ `«=∞ „Ñ¨ÉèÏ"åxfl
K«∂Ñ¨Ù`åÜ«∞x K≥|∞`å~°∞ ?
~°`«flâßG „Ñ¨HÍ~°=Ú #=~°`åflÅ∞ `«=∞ „Ñ¨ÉèÏ"åxfl K«∂Ñ¨QÆÅ=Ù.
J~Ú`Õ Jq Jã¨Öˇ·# ~°`åflÖˇ· LO_®e. =Ú`«º=Ú =ÚK«Û@QÍ =¸_»∞
~ÀAÅÖ’ `«# „Ñ¨ÉèÏ"åxfl K«∂Ñ¨QÆÅ^Œ∞, "≥·_»∂~°º=Ú <≥Å~ÀAÅÖ’#∞,
=„[=Ú W~°"≥· Ô~O_»∞ ~ÀAÅÖ’#∞, QÀ"Õ∞kèHõ=Ú W~°"≥· `˘q∞‡k
~ÀAÅÖ’#∞, hÅ=Ú =¸_»∞ ~ÀAÅÖ’#∞, Ñ¨Ù+¨º~åQÆ=Ú UHÍ^Œt, ^•fi^Œt
QÀÑ¨Ù~°O..... 489
=∞^èŒº ~ÀAÅÖ’#∞, =∞~°Hõ`«=Ú "å~°O ~ÀAÅÖ’#∞, Ñ¨QÆ_»=Ú
W~°"X·≥ Hõ¯~ÀAÅÖ’#∞ =∂}˜ Hõº=Ú ~Ô O_»∞ UHÍ^Œâ√◊ ÅÖ’#∞ `«# „Ñ¨ÉÏè "åxfl
K«∂Ñ¨QÆÅ=Ù Jx K≥|∞`å~°∞.
1126. "≥O_ç HõOK«OÖ’ uO>Ë <Õ„`«"åº^èŒ∞Å∞ ~å"å ?
"≥O_ç HõO\˜H©, =O\˜H©, ÑÖ\˜H© ZO`À"Õ∞Å∞ KÕã¨∞ÎO^Œx K≥|∞`å~°∞.
"≥O_ç HõOK«OÖ’ Éè’[#O KÕÜ«∞@O=Å¡ <Õ„`åÅ‰õΩ K«Å∞= HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok.
[~î°~åyfl ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞Ok. Jxfl "≥·^Œºâß„™êÎÅÖ’#∞ "≥O_çx HõO\˜H˜ ãÖ|O
kèOz# =∞O^Œ∞Å `«Ü«∂sÖ’ LÑ¨Ü≥∂y™êÎ~°∞.
1127. â◊√ÉèíÖËYÅ‰õΩ <åÅ∞QÆ∞ "≥·Ñ¨ÙÖÏ Ñ¨ã¨∞¿Ñ ~åÜ«∂ÖÏ ?
N =∞Ç¨ÅH˜;H˜ P"≥∞ JHõ¯ J~Ú# *Ëºëêª^ÕqH˜ Z=~°∞ ZHõ¯_≥Hõ¯_»
LO_®Ö’ J<Õ q+¨Ü∞« "≥∞ÿ K«~Û° ~åQÍ ÅH©;^Õq ã¨=Ú„^ŒOÖ’ ^•HÀ¯=@O`À
P"≥∞#∞ Éˇ·@‰õΩ ~°=∞‡x *Ëºëêì^Õq HÀiOk. P ã¨=∞ã¨º H˘eH˜¯ =zÛ#
ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ÅH©;^Õq `å#∞ U U „Ñ¨^ÕâßÅÖ’ LO_»QÆÅ<À K≥Ñ≤ÊOk.
"å\˜Ö’ Ñ¨ã¨∞Ñ¨Ù XHõ\ ˜. JO^Œ∞ˆH q"åÇ¨Ï â◊√ÉèíÖËYÅ‰õΩ Ñ¨ã¨∞Ñ¨Ù ~åã≤
ÅH˜;H˜ PÇ¨fi#O Ñ¨Å∞‰õΩ`å~°∞. WÖÏ ÅH˜;H˜ PÇ¨fi#O Ñ¨ÅHõ@O=Å¡
P"≥∞ ã¨^• giÃÑ· `«# Hõ$Ñ¨ K«∂Ñ¨QÆÅ^Œx Ñ¨Ù~å}ÏÅ∞ K≥|∞`«∞<åfl~Ú.
1128. MÏmQÍ L#fl ~ÀÅ∞#∞ ~°∞|ƒ~å^• ?
áê`«HÍÅOÖ’ ~À\˜ÃÑ·<Õ Z‰õΩ¯=QÍ P^è•~°Ñ¨_Õ"å~°∞. ~°∞|ƒ_®xH˜,
Ñ≤O_ç KÕÜ∞« \ÏxH˜ D ~À\˜x Z‰õΩ¯=QÍ LÑ¨Ü∂≥ yOKÕ"å~°∞.~À\˜H,˜ á⁄`«~Î °
=Ú#‰õΩ =∞^èŒºÖ’ HÍã¨Î Hõ~°∞‰õΩQÍ LO_Õk. nx# Hõ‰õΩ¯ JO\Ï~°∞. D
Hõ‰õΩ¯ÖË‰õΩO_® #∞#∞Ñ¨ÙQÍ LO>Ë U Ñ¨^•~°÷"≥∞ÿ<å `«fi~°QÍ #ÅQÆ^Œ∞ Hõ^•.
MÏm ~ÀÅ∞#∞ "å_»_O» JO>Ë ~°∞|ƒ@O=Å¡ ~åu~ÀÅ∞‰õΩ L#fl QÆ~∞° ‰õΩ`«#O
JiyáÈ~Ú, ^è•<åºxfl ^ŒOK«@O ÖË^• ~°∞|ƒ@O PÅã¨º=∞ø`«∞Ok. P
HÍ~°}OQÍ<Õ MÏmQÍ L#fl ~ÀÅ∞#∞ ~°∞|ƒ~å^Œ#fl x¿+^•xfl ÃÑ@ì_»O [i
yOk. ~ÀÅ∞ QÆ~°∞‰õΩQÍ LO>Ë<Õ `«fi~°QÍ ^•xÖ’ "Õã≤# Ñ¨^•~å÷xfl "≥∞`«ÎQÍ
#∂i"ÕÜ«∞ QÆÅ∞QÆ∞`«∞Ok. Jk =∂„`«"Õ∞ HÍHõ MÏm ~°∞|∞ƒ~ÀÅ∞ uÑ≤Ê`Õ
ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ# â◊ÉÏÌxfl KÕã¨∞ÎOk. D â◊|ÌO K«∞@∞ì„Ñ¨Hõ¯Å "åiH˜ W|ƒOk
Hõeyã¨∞ÎOk. JO^Œ∞ˆH W@∞=O\˜ Ñ¨#∞Å∞ ‰õÄ_»^Œx x¿+^ŒO.
490 QÀÑ¨Ù~°O....
1129. áê_»∞Ñ¨_ç# ÉÏqx =¸ã≤"ÕÜ«∞=Åã≤# q^è•#=Ú
KåÖÏHÍÅO "å_»‰õΩO_® q_çz "ÕÜ«∞|_ç# ÉÏq JO>Ë áê_»∞Ñ¨_ç#
ÉÏq WO\˜ Ñïã¨~åÅÖ’ LO>Ë P QÆ$Ç¨Ï Ü«∞[=∂xH˜ Jâ◊√Éèí Ñ¶ë`åÅ∞
HõÅ∞QÆ∞`åÜ«∞x, ^•xx Ñ¨Ó_çÛ"ÕÜ«∂Åx K≥|∞`å~°∞. áê_»∞|_ç# ÉÏqx
Ñ¨Ó_»∞Û@‰õΩ XHõ â◊√Éèík<åxfl Z#∞flH˘x, P ~ÀA `«∂~°∞Ê ÖËHõ L`«Î~°O
k‰õΩ¯# xÅ|_ç Ñ¨Ó[Å∞ x~°fiÇ≤ÏOKåe. Ñ¨Ó[ `«~∞° "å`« XHõb@~°∞ áêÅ#∞
ÉÏqÖ’H˜ áÈÜ«∂e. `«~∞° "å`« XHõ H˜Ö’ K≥~‰° Ωõ ~°™êxfl áÈÜ«∂e. `«~∞° "å`«
XHõ |™êÎÖ’ h\˜`À `«_Ñç #≤ Wã¨∞Hõ#∞ ÉÏqÖ’H˜ `å_»∞`À kOÑ≤ q_»∞"åe.
5 WÑ¨C_»∞ Ñ¨Ó_»∞Û@‰õΩ =∞\˜xì "å_®e. K≥`åÎ K≥^•~°O =∞iÜ«Ú HõÅ∞+≤`"« ∞≥ #ÿ
Ñ¨^•~å÷Å#∞ JO^Œ∞Ö’ "ÕÜ«∞~å^Œ∞. ÉÏqx =∞Oz =∞\˜ì`À Ñ¨Ó_»∞Û@
=∞Ozk.
1130. Z_»=∞KÕu`À HõhãÖ h\˜x ‰õÄ_® „`åQÆ‰õÄ_»^• ?
`åQÆ‰Äõ _»^<Œ Õ âß„™êÎÅ∞ K≥|∞`«∞<åfl~Ú. Éè’[# ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ‰õΩ_çKuÕ
=∞}˜Hõ@∞ìÃÑ· áê„`«#∞ PxOz Z_»=∞KÕu`À Ñ¨@∞ìH˘x h\˜x „`åQÆ=Öˇ#∞.
Z_»=∞KÕu`À =_çO¤ z<å =K«∞Û#k áêÑ¨"∞Õ . D q^è=Œ ÚQÍ ux# Éè’[#=Ú
~åHõãΔ ¨ Éè’[#O J=Ù`«∞Ok. ^•#=Ú#∞ ‰õÄ_® Z_»=∞KÕu`À KÕÜ∞« ‰õÄ_»^∞Œ .
Z_»O KÕu`À ZO`« Q˘Ñ¨Ê HÍ~°º=ÚKÕã≤<å J<å~ÀQÆºHõ~°=Ú. ‰õΩ_çKÕu`À
U Ñ¨xKÕã≤<å P~ÀQÆº=Ú.
1131. ''Éèí[~°OQÆÉèím—— Jx Ç¨Ï#∞=∞O`«∞x ZO^Œ∞‰õΩ Ñ≤Å∞™êÎ~°∞?
N~å=∞Éèí‰õΩÎ_≥·# Ç¨Ï#∞=∞O`«∞x ^ÕÇ¨ÏO =„[ Hõiî#O. ^Œ∞ˆ~ƒ^Œº=Ú.
JO^Œ∞ˆH '=„[OQÆÉèím, Éèí[~°OQÆ Éèím— Jx Ç¨Ï#∞=∞#∞ H˘Å∞™êÎ=Ú. PÑ¨^Œ
ÅÖ’ ˆH=ÅO D <å=∞O LK«ÛiOz#O^Œ∞KÕ`«<Õ ã¨=∞ã¨Î â◊√ÉèÏÅ∞ Hõey,
#∂`«# L`åûÇ¨ÏO =∞#‰õΩ HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. ‰õΩ~°∞ˆHΔ„`« ãÖ„QÍ=∞OÖ’ J~°∞˚
#∞_»∞ Ç¨Ï#∞=∞O`«∞x *ˇO_®#∞ `«# ~°^äŒOÃÑ· LOz â◊„`«∞=ÙÅ∞#∞ peÛ
K≥O_®_ç g~° qÇ¨~°O KÕâß_»∞. J>Ë¡ Ç¨Ï#∞=∞O`«∞x =∞#ã¨∞Ö’ ^è•ºxOK«∞
H˘x `«# HÍ~°º™ê^èŒ#‰õΩ ™ê^èŒ‰õΩ_»∞ LÑ¨„Hõq∞OKåe.
1132. QÆ∞_çÖ’x J~°Û‰õΩÅ#∞ Éèí‰õΩÎÅ∞ `åHõ~å^•?
QÆ∞_çÖ’x J~°Û‰õΩ_»∞ KåÖÏ ã¨=∞Ü«∞O ^Õ=`å =∞O„`åÅ#∞ =∞iÜ«Ú
â’¡HÍÅ#∞ Ñïãî ∂¨ Î LO\Ï_»∞. P HÍ~°}OQÍ J`«x â◊s~°O â◊HHÎ˜ ˜ xÅÜ«∞OQÍ
QÀÑ¨Ù~°O..... 491
=∂i LO@∞Ok. Z=Ô~·<å J`«xx `åH˜#@¡~Ú`Õ P â◊HÎ̃x J`«_»∞ HÀÖ’Ê
QÆÅ_»∞. „Ñü XHõ¯i â◊s~°O K«∞@∞ì`å F â◊H˜Î P=~°}=Ú LO@∞Ok.
=∞#=Ú W`«~°∞Å#∞ `åH˜#Ñ¨C_»∞ D `Õ*’ P=~°}O „Ñ¨ÉèÏ"åxH˜ QÆ∞i
J=Ù`«∞Ok. HÍ=Ù# J#=ã¨~°OQÍ J~°Û‰õΩÅ<Õ HÍ^Œ∞, U =ºH˜Îh `åˆH
JÅ"å@∞ =∂#∞HÀ=@O =∞Ozk.
1133. WO\’¡H˜ ^Œ∞+¨ìâ◊‰õΩÎÅ∞ ~å‰õΩO_® LO_®ÅO>Ë WÅ∞¡ U q^èŒOQÍ
LO_®e ?
1. WÅ∞¡ â◊√zQÍ, â◊√„ÉèíOQÍ LO_®e. 2. WO\’¡ x`«ºO náê~å^èŒ#
KÕÜ«∂e. 3. Ñ¨Ù~°∞\˜ „ã‘Îx q_çQÍ LOKåe. 4. WO\’¡ „ã‘ÎÅ∞ |∞∞`«∞
ã¨=∞Ü«∞OÖ’ q_çQÍ LO_®e. 4. `«∞Åã≤, x=∞‡, "ÕÑ¨=O\˜ K≥@∞¡ WO\˜
P=~°}Ö’ `«ÑÊ¨ Hõ LO_®e. 5. WO\’¡ ~å=∂Ü«∞}O, ÉèÏ~°Ò« , ÉèÏQÆ=`«O,
ÉèíQÆ=næ`« "≥Ú^ŒÅQÆ∞ „QÆO^ä•Å#∞ LOK«∞H˘x, "å\˜x áê~åÜ«∞}O
KÕÜ«∂e.
1134. q"åÇ≤Ï`« „ã‘ÎÅ∞ Ñ≤ÖË¡à◊√¡ ZO^Œ∞‰õΩ ^èŒi™êÎ~°∞ ?
q"åÇ≤Ï`« „ã‘ÎÅ∞ =¸_»∞, <åÅ∞QÆ∞ HÍe"Õà◊§‰õΩ Ñ≤ÖË¡à◊√§ ^èŒi™êÎ~°∞.
nxH˜ XHõ HÍ~°}Ïxfl K≥|∞`å~°∞. „ã‘ÎÅ‰õΩ Ñ¨Ù~°∞+¨μÅ Hõ<åfl Ô~O_»∞ Ô~@∞¡
HÍ=∞=Ú JkèHõ=Ú. g\˜x ^èŒiOK«@O=Å¡ P HÍe "Õà◊¡ =^ŒÌ L#flHÍ=∞
#~åÅ∞ XHõ^•x`À =∞~˘Hõ\ ˜ ~åã¨∞H˘x HÍ=∂xfl `«yæOz, Ñ¨Ù~°∞+¨μx
HÍ=∞O`À ãïã¨=∂#O JQÆ∞#∞. HÍ=Ù# Ñ≤ÖË¡à◊¡#∞ „ã‘Î áê^•Å "Õà◊§‰õΩ
ÃÑ@ì=∞x =∞# ÃÑ^ŒÌÅ∞ K≥áêÊ~°∞.
1135. Jã¨Îq∞OKÕ ã¨∂~°∞º_»∞ Q˘Ñ¨Ê"å_® ?
L^Œ~ÚOKÕ ã¨∂~°∞º_»∞ Q˘Ñ¨Ê"å_® ?
Jã¨qÎ ∞OKÕ ã¨∂~°∞º_»∞ L^Œ~ÚOKÕ ã¨∂~°∞º_»O`«\ ˜ â◊HHÎ˜ Åõ "å_»∞ HÍ^Œx
=∞# Ñ¨Ó~°∞fiÅ Jaè„áêÜ«∞O. P^èŒ∞xHõ âßGO ‰õÄ_® D q+¨Ü«∂xfl
JOwHõiOzOk. ã¨∂~°ºH˜~°}ÏÅ∞ „Ñ¨Ü«∂}O KÕã¨∞Î#flÑ¨C_»∞ Éèí∂q∞x
P=iOz L#flQÍe P=~°}O QÆ∞O_® áÈ`å~Ú. JÖÏ Jq QÍeÜ≥ÚHõ¯
Ñ¨~°=∂}∞=ÙÅ`À _èôH˘x "åºÑ≤™êÎ~Ú. `«‰õΩ¯= „Ñ¨ã¨~°}Ï ™ê=∞~°÷º=∞#fl
HÍOu H˜~} ° ÏÅ∞ JÖÏ QÍe Ñ¨~=° ∂}∞=ÙÅ`À _èHô ˘x "åºÑ≤™êÎ~Ú. JÖÏˆQ
ZO`« Z‰õΩ¯= ^Œ∂~°O H˜~}° ÏÅ∞ QÍe P=~°}O QÆ∞O_® „Ñ¨Ü∂« }O KÕ™êÎÜ∂≥
492 QÀÑ¨Ù~°O....
Jxfl Z‰õΩ¯= H˜~°}ÏÅ∞ QÍe Ñ¨~°=∂}∞=ÙÅ#∞ _èôH˘x "åºÑ≤™êÎ~Ú. Jã¨Î
q∞OKÕ ã¨∂~°∞º_ç H˜~°}ÏÅ∞ #_ç =∞^è•ºÇ¨Ïfl ã¨∂~°ºH˜~°}ÏÅ HõO>Ë Ñ¨^ŒÇ¨~°∞
Ô~@∞¡ ^Œ∂~°OQÍ „Ñ¨Ü«∂}O KÕ™êÎ~Ú. JÖÏ Jã¨Îq∞OKÕ ã¨∂~°ºH˜~°}ÏÅ∞
Z‰õΩ¯= ^Œ∂~°O „Ñ¨Ü«∂}O KÕÜ«∞_»O=Å¡ QÍe`À ~åÑ≤_çH˜ QÆ∞Ô~· Z‰õΩ¯=QÍ
"åºÑ≤Î K≥O^Œ∞`å~Ú. Z‰õΩ¯= „Ñ¨ã¨~°}Ï ™ê=∞~°÷º=Ú#fl ("Õ"£ÖˇOQ∑Î) Z„~°x
H˜~°}ÏÅ∞ =∂„`«O JÖÏ "åºÑ≤OK«=Ù. D Z„~°x H˜~°}ÏÅ∞ =∞# HõO\˜ÃÑ·
Ñ¨_ç Jã¨Îq∞OKÕ ã¨∂~°∞º_»∞ =∞#‰õΩ Z„~°QÍ HõxÑ≤™êÎ_»∞.
1136. ã¨∂~°ºÉèíQÆ"å#∞x U ^Õ=`«Å∞ ZÑ¨C_»∞ Ñ¨Ól™êÎ~°∞ ?
6 L^ŒÜ«∞OÑ¨Ó@ WO„^Œ∞_»∞† =∞^è•ºÇ¨Ïfl ã¨=∞Ü«∂# Ü«∞=Ú_»∞†
Jã¨Îq∞ã¨∞Î#fl ã¨=∞Ü«∂# =~°∞}∞_»∞ Ñ¨Ól™êÎ~°∞. K«O„^Œ∞_»∞ J~°ú~å„u ã¨=∞
Ü«∞O =~°‰õΩ Ñ¨Ól™êÎ~°∞.
1137. ZÑ¨C_»∂ q[Ü«∞O, ãÖÑ¨^• HõÅQÍÅO>Ë Uq∞ KÕÜ«∂e?
„â◊=}Ï#Hõ„Δ `«=Ú# `≥Å∞Ñ¨Ó, Ñ¨ã∞¨ Ñ¨Ó, hÅ =~°=‚ ÚQÆÅ Ñ¨Ù+¨Ê=ÚÅ`À
"≥·‰õΩO~î°"åã¨∞x Ñ¨ÓlOz#KÀ q[Ü«∞O ãÖÑ¨^Œ `«Ñ¨ÊHõ HõÅ∞QÆQÆÅ=Ù.
1138. =ÚHÀ¯\˜ UHÍ^Œt<å_»∞ LÑ¨"åãÖ ZO^Œ∞‰õΩ ?
=ÚHÀ¯\˜ UHÍ^Œt<å_»∞ u<Õ J#flOÖ’ ~åHõãΔ ∞¨ _»∞ L<åfl_»x JO\Ï~°∞.
JO^Œ∞ˆH P ~ÀA LÑ¨"åã¨=Ú LO_®Åx JO\Ï~°∞. „|Ç¨Ï‡^Õ=Ù_ç ¿ãfi^Œ
aO^Œ∞=Ù #∞Oz ~åHõΔã¨∞_»∞ [x‡OKå_»∞. „|Ç¨Ï‡ P[˝`À =ÚHÀ¯\˜ UHÍ^Œt
<å_»∞ =i J#fl=ÚÖ’ P<å\˜ #∞Op x=tã¨∞Î<åfl#∞ Jx Ñ¨Ù~å}ÏÅÖ’
L#flk. D ~ÀA<Õ N=∞Ç¨q+¨μ=‚ Ù QÆ~∞° `«‡O`«∞_ç`À ã¨Ç¨ "≥‰· Ωõ O~îO° #∞Oz
=ÚHÀ¯\˜ ^Õ=`«Å‰õΩ ^Œ~≈° #q∞™êÎ_∞» . "≥‰· Ωõ O~î° UHÍ^Œt J#O`«"∞≥ #ÿ Ñ¨Ù}Ïºxfl
WKÕÛ ~ÀA. D UHÍ^Œt<Õ =ÚHÀ¯\˜ UHÍ^Œt Jh, "≥∂HõΔ UHÍ^Œt Jx
‰õÄ_® JO\Ï~°∞. Kå`«∞~å‡ã¨º HÍÅOÖ’ ^ŒH}Δ˜ O k‰õΩ¯# `«ÅÃÑ\˜ì x„kã¨∞#Î fl
N =∞Ç¨q+¨μ=‚ Ù P ~ÀA "Õ∞ÖÁ¯x Éè‰í Ωõ ÅÎ ‰õΩ L`«~Î ^° •fi~° ^Œ~≈° <åxfl W™êÎ_∞» .
D ~ÀA L`«~Î ^° •fi~°=Ú#∞Oz ™êfiq∞x ^Œi≈Oz# "≥‰· Ωõ O~î=° ÚÖ’ ™êfiq∞x
^Œi≈Oz# Ñ¨Ù}ºO „áêÑ≤Îã¨∞ÎOk. ~åÉ’ÜÕ∞k L`«Î~åÜ«∞} Ñ¨Ù}ºHÍÅ=Ú.
ãÖ=`«û~°OÖ’ 24 UHÍ^Œâ◊√Ö’¡ Ñ¨ÓlOz LÑ¨=t¿ãÎ =KÕÛ Ñ¨Ù}ºO D
=ÚHÀ¯\˜ UHÍ^Œt ~ÀA# ™êfiq∞x ^Œi≈Oz Ñ¨ÓlOz#O`«<Õ HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok.
–)0(–
=∂=^ŒÌ ÅaèOK«∞ „QÆO^äŒ=ÚÅ∞
1. „=`«Hõ^äŒÅ∞ – Ñ¨Ó[Å∞
1. N q<åÜ«∞Hõ „=`«O "≥Å ~°∂. 7-50
2. N q¿Ñ¶∞flâ◊fi~°Ñ¨Ó*Ï–Ñ¨Ù}ÏºÇ¨Ï"åK«#O 25–00
3. N q¿Ñ¶∞flâ◊fi~°Ñ¨Ó[ (HÍ}˜áêHõˆHΔ„`«=∂Ç¨`«‡ºO`À) 10–00
4. ãÖHõ+¨ìÇ¨Ï~°K«`«∞i÷ N=∞Ç¨QÆ}Ñü „=`«O 25–00
5. =~°ÅH©; „=`«O 7–50
6. ˆH^•ˆ~â◊fi~° „=`«O 7–50
7. „u<å^èŒ „=`«O(HõÅ~ü) 7–50
8. „u<å^èŒ„=`«O(™ê^•) 5-00
9. H©Δ~åaú „=`«O 10–00
10.=∞OQÆà◊ Q“s„=`«O 10-00
11."≥·Éèí=ÅH©; „=`«O á¶È\’ Ü«∞O„`«O`À 18-00
12.NÅH©; ‰õΩÉË~° „=`«O (á¶È\’ Ü«∞O„`«O`À) 18-00
13.Hõ#Hõ=∞Ç¨ÅH©; „=`«O (HÍ"Õ∞â◊fisáê@`À) 20-00
14.ãÖ`À+‘=∂`å „=`«O 20-00
15.U_»∞ â◊x"å~åÅ „=`«O 20-00
16.ã¨`«º<å~åÜ«∞}„=`«O 20-00
17.N ã¨∞=~°ÛÖÏÇ¨Ï#∞=∞nÌHõΔ 20-00
18.t=nHõΔ 10-00
19.HÍ`åºÜ«∞h „=`«O 20–00
20.™œÉèÏQÆº Q“s„=`«O 20–00
21.u~°∞áêÊ"≥· (^èŒ#∞~å‡ã¨„=`«O) 36–00
22.„ã‘ÎÅ „=`«Hõ^äŒÅ∞ 30–00
23.„ã‘ÎÅ„=`«Hõ^äŒÅ∞ã¨∂÷ÖÏHõΔi(<Õ^Œ∞#∂iQÆOQÍ^èŒ~°~å=ÙQÍi) 54–00
-1-
24.„ã‘ÎÅáê@Å∞ (HÍ"Õ∞â◊fisáê@`À) 36–00
25.ã¨~°fi^Õ=`å Ñ¨Ó*Ïq^è•#O 20–00
26.P~°∞„=`åÅ∞ 30–00
27.^èŒ#fiO`«s „=`«HõÅÊO 10-00
28.~åÇ¨ïHÍÅOÖ’^Œ∞~åæ^ÕgÑ¨Ó*Ï 10-00
29.`«∞Åã≤ x`«ºÑ¨Ó[, `«∞Åã‘LÑ¨Ü≥∂QÍÅ∞ 10-00
30.N K«„HõÑ¨Ó[ 10-00
31.N K«„Hõ ~°Ç¨Ïã¨º q*Ï˝#"£∞ 36–00
32.NK«„Hõ Ñ¨Ó*Ïq^è•#O(ÃÑ^ŒÌk) 36–00
33.ÅH©; – Q“s x`«ºÑ¨Ó[ 10–00
34.NÅe`åx`«ºÑ¨Ó[(Åe`åã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞™ÈÎ„`«O`À) 10–00
35.N QÍÜ«∞„f x`«ºÑ¨Ó[ 10–00
36.J#flÑ¨Ó~°‚ x`«ºÑ¨Ó[ 10–00
37.N ã¨~°ã¨fif x`«ºÑ¨Ó[ 10–00
38.=∞Ç≤Ïëêã¨∞~° =∞~°÷hÑ¨Ó[ 10–00
39.~å[~å*Ëâ◊fis x`«ºÑ¨Ó[ 10–00
40.N ^Œ∞~åæx`«ºÑ¨Ó[ 10–00
41.HÍÅÉèˇ·~°= x`«ºÑ¨Ó[ 10–00
42.t=Ñ¨Ó[ 10–00
43.g~°Éèí„^Œ Ñ¨Ó[ 10–00
44.PO[<ÕÜ«∞ x`«ºÑ¨Ó[ 10–00
45.<åˆQO„^Œ ™êfiq∞ Ñ¨Ó[ 10–00
46.ã¨∞„|Ç¨Ï‡}º x`«ºÑ¨Ó[ 10–00
47.~å=∞^Õ=Ùx Hõ^äŒ 10–00
48.t=^Õ=Ùx Hõ^äŒ 10–00
-2-
49.ÅH©;#~°ã≤OÇ¨ÏÑ¨Ó[ 10–00
50."ÕOHõ>Ëâ◊fi~°Ñ¨Ó[ 10–00
51.„|Ç¨Ï‡OQÍi x`«ºÑ¨Ó[ 10–00
52.ã¨∂~°º x`«ºÑ¨Ó[ 10–00
53.#=„QÆÇ¨Ï x`«ºÑ¨Ó[ 10–00
54.~°∞H˜‡}© HõÖÏº}O 20–00
55.L=∂=∞¿ÇÏâ◊fi~° „=`«O 20–00
56.N HÍ"Õ∞â◊fis „=`«O 20–00
57.16 ™È=∞"å~°=ÚÅ „=`«=Ú 20–00
58.áê~°fifHõÖÏº}O 20–00
59.ã¨Ç¨Ï„ã¨Hõ=∞Å=iÎ „=`«=Ú 20–00
60.ÑÖK«=ÚY PO[<ÕÜ«∞x`«ºÑ¨Ó[ 20–00
61.J+¨ì<åQÆÑ¨Ó[ 36–00
62.Ñ¨Ó[Å∞ ZO^Œ∞‰õΩKÕÜ«∂e ? 36–00
63.U ^Õ=ÙxH˜ UÑ¨ÙëêÊÅ`À Ñ¨ÓlOKåe? 36–00
64.U ^Õ=ÙxH˜ U„Ñ¨™ê^ŒO <≥·"Õ^ŒºO ÃÑ\Ïìe? 36–00
65.U^Õ=ÙxH˜ Uq^èŒ=ÚQÍnáê~å^èŒ#K≥Ü«∂ºe? 36–00
66.U^Õ=ÙxH˜ Zxfl „Ñ¨^ŒH˜Δ}Å∞KÕÜ«∂e ? 36–00
67.Ç¨Ï#∞=∞^£ „=`«O 36–00
68.ÑÖKåÜ«∞`«# Ñ¨Ó[ 45–00
69.28 „=`«=ÚÅ∞ 108–00
70.HõÅâ◊Ñ¨Ó[Å∞ (9XˆH™êi) 150–00
71.HõÅâ◊Ñ¨Ó[Å∞ (q_çq_çQÍ) („Ñ≤O@∞Ö’) 150–00
72.„Ç‘ÏOHÍ~° =∞Ç¨Ü«∞[˝O („Ñ≤O@∞Ö’) 150–00
73.J~°Û# 40–00
-3-
74.N~å=∞ Hõ~å‚=∞$`«=Ú 99–00
75.N ^Õg ÉèÏQÆ=`«O 99–00
76.N ^Õg ÉèÏQÆ=`«O (ˆHãπÉˇ·O_£) 360–00
2. ™ÈÎ„`åÅ∞–ã¨∞„Ñ¨ÉèÏ`«=ÚÅ∞ ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞=ÚÅ∞
1. N Åe`å q+¨μ‚ ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞™ÈÎ„`åÅ∞ 40–00
Ñ¨Ù~å}ÑÖ_» ~å^è•Hõ$+¨‚=¸iÎQÍi ãÖHõÅ#O
2. Åe`åq+¨μ‚ ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞™ÈÎ„`«=ÚÅ∞ (Ç≤ÏOn) ,, 40–00
3. Åe`åq+¨μ‚ ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞™ÈÎ„`«=ÚÅ∞ (WOw¡+¨μ) ,, 40–00
4. ã¨∂÷ÖÏHõΔiÅe`åq+¨μ‚ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞™ÈÎ„`«=ÚÅ∞
(Ñ¨„uHõÃã·*ò Éˇ·O_£) 99–00
5. ã¨~°fi^Õ=`å ™ÈÎ„`«=∞O[i 108–00
6. ã¨HõÅ^Õ=`å JëÈì`«Î~°â◊`«<å=∂=oó (63) 20–00
7. q+¨μ‚ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞™ÈÎ„`«"£∞ („H“<£) 20–00
8. Åe`å ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞ ™ÈÎ„`«"£∞(„H“<£) 36–00
9. Åe`å ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞=ÚÅ∞ 20–00
10.ÅH©; ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞=ÚÅ∞ 20–00
11.^Œ∞~åæ ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞=ÚÅ∞ 20–00
12.PO[<ÕÜ«∞ ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞=ÚÅ∞ 20–00
13.t= ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞=ÚÅ∞ 20–00
14.q+¨μ‚ ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞=ÚÅ∞ 20–00
15.QÆ}Ñü ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞=ÚÅ∞ 20–00
16.ã¨∞„|Ç¨Ï‡}º ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞=ÚÅ∞ 20–00
17.QÍÜ«∞„u ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞=ÚÅ∞ 20–00
18.Åe`åq+¨μ‚ ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞™ÈÎ„`åÅ∞ 20–00
19.N~å=∂ ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞=ÚÅ∞ 20–00
-4-
20.ÅH©;#$ã≤OÇ¨Ïã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞=ÚÅ∞ 20–00
21.ã¨~°ã¨fiu ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞=ÚÅ∞ 20–00
22.ÅH©;QÆ}Ñü ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞=ÚÅ∞ ...
23.ã¨∂~°ºã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞=ÚÅ∞ Pk`«ºÇ¨Ï$^ŒÜ«∞O 20–00
24.N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞=ÚÅ∞ 20–00
25.=∞}ñfiÑ¨=~°‚# (ÃÑ^ŒÌk) 20–00
26.ãÖ^•º=O^Œ#O 20–00
27.=∞O„`«Ñ¨Ù+¨Ê"£∞ 20–00
28.„uÉèÏëê Ç¨Ï#∞=∂<£Kåb™ê 10–00
29.Ç¨Ï#∞=∂<£ Kåb™ê 9–00
30.=∞}ñfiÑ¨=~°‚# (áêÔH\ò) 10–00
31.P~°∞ Kåb™êÅ∞ 10-00
32.t"å~å^èŒ# (t=™ÈÎ„`åÅ∞) 10–00
33."ÕOHõ>Ëâ◊fi~° ã¨∞„Ñ¨ÉèÏ`«O (áêÔH\ò) 10–00
34.P~°∞^ŒO_»HÍÅ∞ 6–00
35."ÕOHõ>Ëâ◊fi~° QÀqO^Œ<å=∞=ÚÅ∞ 6–00
36.J+¨ìÅH©; ™ÈÎ„`«"£∞ Hõ#Hõ^è•~å™ÈÎ„`«"£∞ 10–00
37.^ÕgY_»æ=∂ÖÏ™ÈÎ„`«"£∞
(=∞Ç≤Ïëêã¨∞~°=∞~°Ìh™ÈÎ„`«O`À) 10–00
38.ÉÏÖÏ„uÑ¨Ù~° ã¨∞O^Œs x`«ºÑ¨Ó[ 10–00
39.ã¨∞O^Œ~°HÍO_» (áêÔH\ò) 10–00
40.ÉèíQÆ=næ`« =¸ÅO 20–00
41.~å=∞~°HΔÍ™ÈÎ„`«"£∞ 15–00
42.™ÈÎ„`« ~°`åfl=o 36–00
43.Ñ¨Ù~å}ÑÖ_»Åe`å–
-5-
q+¨μ‚ ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞™ÈÎ„`«"£∞(q∞h) 10–00
44.Ñ¨Ù~å}ÑÖ_» Åe`åã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞™ÈÎ„`«"£∞(q∞h) 10–00
45.Ñ¨Ù~å}ÑÖ_» q+¨μ‚ ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞™ÈÎ„`«"£∞ 10–00
46.Ñ¨Ù~å}ÑÖ_» Pk`«º Ç¨Ï$^ŒÜ«∞O 10–00
47.=∞O„`«Ñ¨Ù+¨ÊO (q∞h) 10–00
48.t"å#O^ŒÅÇ¨Ïi–™œO^Œ~°ºÅÇ¨Ïi 36–00
49.‰õΩ[^À+Ö 10–00
50.HÍÅã¨~°Ê ^À+Ö 10–00
51.g∞ JÑ¨CÅ∞ f~åÖÏ? 10–00
52.^Œ$+≤ì^ÀëêÅ∞ x"å~°} 10–00
53.ã¨~°fi^Õ=`å ^è•º#â’¡Hõ=ÚÅ∞ 10–00
54.ÑÖK«ã¨∂HõÎ=ÚÅ∞ 10–00
55.ãÖ^è•º=O^Œ#O 10–00
56.~°∞„^Œ#=∞Hõ"£∞–K«=∞Hõ"£∞ 10–00
57.QÍÜ«∞„f=∞O„`åÅ∞ 10–00
58.[Ñ¨=∞O„`åÅ∞ 10–00
59.Ç¨ÏÜ«∞„w= ™ÈÎ„`«=∂Å 10–00
60.^ŒH˜Δ}Ï=¸iÎ ™ÈÎ„`«=∂Å 10–00
61.^•fi^Œâ◊ *’ºui¡OQÍÅ∞–ÑÖKå~å=∂Å`À 10–00
62.Nã¨∂HõÎO Ñ¨Ù~°∞+¨ ã¨∂HõÎO 10–00
63.#=^Œ∞~°æÅ∞ 10–00
64.#=„QÆÇ¨Ï™ÈÎ„`«=∂Å 36–00
65.=∞Ç¨<åºã¨"£∞ 36–00
66.ã¨∞O^Œ~°HÍO_» QÍ<å=∞$`«O 36–00
67.ãÖ^è•º =O^Œ#O (ÃÑ^ŒÌk) 36–00
-6-
68.QÀ=∂`«Ñ¨Ó*Ïq^è•#=Ú 10–00
69.P#O^Œã≤kú – N^Õg ™ÈÎ„`«=∂Å 108–00
70.P#O^Œã≤kú – 2 U ã¨=∞ã¨º‰õΩ
U ™ÈÎ„`«"£∞ áê~åÜ«∞}KÕÜ«∂e 108–00
71.N Åe`å q+¨μ‚ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞ ™ÈÎ„`«=ÚÅ∞ (ˆHãπÉˇ·O_£) 72–00
72. x`«º^Õ=`å~°Û# 45–00
73. NÅe`å ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞=ÚÅ∞–qÑ¨ÙÅq=~°}ã¨Ç≤Ï`«O 144–00
74. N ^Œ∞~åæã¨Ñ¨Îâ◊u–(K«O_ô) Ç¨ÏŸ=∞q^è•#=Ú 250–00
3. N ™ê~Ú ^Œ`«Î „QÆO^äŒ=ÚÅ∞
1. N ™ê~ÚÉÏÉÏ ã¨K«Ûùi„`« 99–00
2. ãÖÑ¨Ó~°‚ N QÆ∞~°∞ K«i„`« 99–00
3. N ™ê~ÚP~å^èŒ#–+≤i¤"≥·Éèí=O 99–00
4. N ™ê~ÚÉÏÉÏ rq`« K«i„`« („H“<£) 54–00
5. N QÆ∞~°∞K«i„`« („H“<£) 54–00
6. ^•ã¨QÆ}Hõ$`« N™ê~Ú K«i„`« 36–00
7. #=<å^èŒ K«i„`« 99–00
8. N™ê~ÚK«i„`«(Éˇ·O_»∞)
„Ñ¨Ü«∂}Ñ¨Ùáê~åÜ«∞}„QÆO^äŒO 54–00
9. NQÆ∞~°∞K«i„`« (Éˇ·O_»∞)
„Ñ¨Ü«∂}Ñ¨Ùáê~åÜ«∞}„QÆO^äŒO 54–00
10.ã¨`«º^Œ`«Î„=`«O ^Œ`åÎ„`ÕÜ«∞Ñ¨Ó*ÏHõÅÊO,ã¨Ç¨Ï„ãÖ`À 20–00
11.J#Ñ¶¨∂^Õg „=`«O 20–00
12.Éèí‰õΩÎÅ „Ñ¨â◊flÅ‰õΩ ÉÏÉÏ ["å|∞Å∞ 30–00
13.=∞#ã¨∞Ö’x„Ñ¨â◊fl‰õΩN™ê~ÚÉÏÉÏ["å|∞Å∞ 30–00
14.JHõΔ~°„Hõ=∞=ÚÖ’ N™ê~Úã¨∂‰õΩÎÅ∞ 30–00
-7-
15.N ™ê~ÚÑ¨Ó*ÏHõÅÊO (ã¨Ç¨Ï„ãÖ`À) 20–00
16.N ™ê~ÚÉèí[#=∂Å 20–00
17.N ™ê~Ú Éèí[<£û 20–00
18.N ™ê~ÚÉèíH˜Î w`åÅ∞ 20–00
19.ti_çÇ¨~°`«∞Å∞ (ÉèÏ=O`À) 20–00
20.''N™ê~Ú——HÀ\˜ 25–00
21.''N™ê~Ú~å"£∞——HÀ\˜ 36–00
22.N ™ê~Ú<å^äŒ ™ÈÎ„`«=∞O[i 10–00
23.N ™ê~Ú"Õ~Ú<å=∂Å∞ 3-50
24.N ™ê~Ú ã¨Ç¨Ï„ã¨ <å=∂=o 10–00
25.N ™ê~Ú Kåb™ê–ã¨∞„Ñ¨ÉèÏ`«O 10–00
26.N ™ê~Ú<å^èŒ Kåb™ê 10–00
27.N ™ê~Ú Ç¨~°`«∞Å∞ (áêÔH\ò) 10–00
28.N ™ê~Ú x`«ºÑ¨Ó[ (áêÔH\ò) 10–00
29.N ™ê~Ú ã¨∂‰õΩÎÅ∞ 10–00
30.N ™ê~Ú ã¨Î=#=∞O[i–^Œ`«ÎKåb™ê 10–00
31.N™ê~Ú #HõΔ„`«=∂eHõ 10–00
32.Ç≤ÏOn N ™ê~Ú Ç¨~°`«∞Å∞ 12–00
33.â◊x ã≤OQÆ}ÏÑ¨Ó~ü ˆHΔ„`«=∂Ç¨`«‡ºO 45–00
34.WOw¡+¨μ N ™ê~ÚÇ¨~°`«∞Å∞ 12–00
35.+≤i_ç ^Œ~°≈#O–N™ê~Ú "≥·Éèí=O 99–00
36.™ê~Úã¨`«º„=`«O 20–00
37.™ê~Ú J#∞„QÆÇ¨Ï"£∞ 108–00
38.#=QÆ∞~°∞"å~åÅ „=`«HõÅÊ=Ú 15–00
39.N^Œ`«ÎbÖÏ=∞$`«=Ú 99–00
-8-
40.Ç¨Ï$^ŒÜ«∞OÖ’ ™ê~Ú 12–00
41.N+≤i_ô™ê~Ú bÖÏ=∞$`«O(Nã¨K«Ûùi„`«) 99–00
42.QÆ*Ï##=∞Ç¨Ï~å*ò K«i„`« 99–00
4. *’ºuëêÅ∞
1. 'â◊√Éèíã¨=∞Ü«∞— QÆO@Å ÑÖKåOQÆO 40–00
2. ã¨<å`«# "≥·kHõ „ÉÏÇ¨Ï‡} ÑÖKåOQÆO
(=OyÑ¨Ù~°Ñ¨Ù"åi Ñ¨„uHõÃã·*òÑÖKåOQÆO) 75–00
3. 'HÍÅK«„HõO— QÆO@ÅÑÖKåOQÆO (QÍˆ~æÜ«∞) 60–00
4. z„`åÅQÆ∞~°∞=¸iÎQÆ∞áêÎÑÖKåOQÆ=Ú 60–00
5. „QÆÇ¨ÏÉèí∂q∞ ÑÖKåOQÆ=Ú (QÍˆ~æÜ«∞) 116–00
6. P#O^Œã≤kú ÑÖKåOQÆO ("≥·.q.âß„ã≤Î) 60–00
7. NK«„Hõ ÑÖKåOQÆ=Ú
(~åR`˘e=∞Ç≤Ïà◊ÑÖKåOQÆHõ~°Î) 40–00
8. =ÚÅ∞QÆ∞"åi~åtÑ¶ë`åÅ∞(12~åâ◊√Å∞"åiH˜) 40–00
9. =ÚÅ∞QÆ∞"åi~åtÑ¶ë`åÅ∞ q_çq_çQÍXH˘¯Hõ¯\˜ 10–00
10. HÍÅK«„HõO *’ºu+¨ HÍºÅO_»~ü 25–00
11. „QÆÇ¨Ï|ÅO HÍºÅO_»~ü(Nx"åã¨QÍˆ~æÜ«∞–ÉèíH˜Î\ ˜q) 25–00
12. â◊√ÉèíÅQÆflO (`«Oy~åÅ) HÍºÅO_»~ü 25–00
13. â◊√Éèí=∞ã¨∞Î (Ñ≤_»ÑïÎ) HÍºÅO_»~ü 25–00
14. ™ê^• HÍºÅO_»~ü 5–00
15. áêÔH\ò HÍºÅO_»~ü 15–00
16. `å[HõhÅHõOsîÜ«∞"£∞ 100–00
17. ˆH~°à◊ *’ºu+¨ ~°Ç¨Ï™êºÅ∞ 150–00
18. *’ºu+¨ „|Ç¨Ï‡ ~°Ç¨Ï™êºÅ∞ 150–00
19. =∂#¨™êQÆi *Ï`«HõÑ¨^Œ÷u 150–00
-9-
20. =~åÇ¨Ïq∞Ç≤Ï~° *Ï`«HõÑ¨^Œ÷u 150–00
21. =^èŒ∂=~° q"åÇ¨Ï"≥∞ÿ„u^•fi^Œâ◊‰õÄ@=ÚÅ∞ 99–00
22. ã≤OÑ¨ÙÖò Ô~q∞_ôãπ 250–00
23. â◊OÉèí∞ Ç¨ÏŸ~°„Ñ¨HÍtHõ 250–00
24. Ñ¨Ó~°fi Ñ¨~åâ◊i 100–00
25. Ñ¨~åâ◊~° *’ºu+¨q*Ï˝# ã¨~°fiã¨fiO 200–00
26. „Ñ¨â◊fl ã≤O^èŒ∞ 99–00
27. #HõΔ„`« qâı+¨ Ñ¶ë`åÅ∞ 45–00
28. ã¨~åfi~°÷ Ñ¶¨ÅK«O„kHõ 99–00
29. ã¨∂~°ºã≤^•úO`«ÑÖKåOQÆQÆ}˜`«OKÕÜ«∞_»OZÖÏ? 150–00
30. ^Œ$H˜û^•úO`«ÑÖKåOQÆQÆ}˜`«O KÕÜ«∞_»OZÖÏ? 150–00
31. PÜ«Ú~åÌÜ«∞ x~°‚Ü«∞O 45–00
32. *Ï`«Hõ QÆ}˜`« „Ñ¨"ÕtHõ 50–00
33. *’ºu+¨=∞~°‡É’kèx 50–00
34. *’ºu+¨ „Ñ¨â’fl`«Î~°=∂Å 50–00
35.=ÚÇ¨˙~°ÎO x~°‚~ÚOK«_»OZÖÏ? 50–00
36.*Ï`«Hõ =∞Hõ~°O^ŒO 36–00
37.*’ºu+¨ ã¨~°ã¨fiu 36–00
38.g∞[##HÍÅ qâıëêÅ∞ 36–00
39.=ÚÇ¨˙~°Î q*Ï˝# ÉèÏã¨¯~°O 36–00
40.*’ºu+¨ ã¨fiÜ«∞OÉ’kèx 36–00
41.â◊√Éèí=ÚÇ¨˙~°Î t~À=∞}˜ 36–00
42.#HõΔ„`« Ñ¶¨Å=∞O[i 36–00
43.ÑÖKåOQÆO K«∂¿ã q^è•#O 36–00
44.ã¨~åfi~°÷ *’ºu+Ö 36–00
- 10 -
45.„áê^äŒq∞Hõ *’ºu+Ö 36–00
46.#=~°`«fl=ÚÅ∞ â◊√ÉèíÜ≥∂QÆ=ÚÅ∞ 36–00
47.â◊√Éèíâ◊‰õΩ<åÅ∞ 25–00
48.Ç¨Ïã¨Îˆ~MÏÑ¶ë`åÅ∞ 36–00
49.ãÖYºÖ’¡ Éèíq+¨º`ü 36–00
50.=ÚÇ¨˙~°Î nÑ≤Hõ 99–00
51.Ñ¨Ù@∞ì=∞K«ÛÅ∞ Ñ¶ë`åÅ∞ 25–00
52. HõÅÅ∞ Ñ¶ë`åÅ∞ 25–00
53. *Ï`«Hõ K«„HõO "ÕÜ«∞_»O ZÖÏ? 36–00
54. =∂#™êQÆi („áêp#*’ºu+¨„QÆO^äŒO)
–Ñ¨ÙKåÛNx"åã¨~å=Ù 250–00
55. *’ºu+¨âßG z\Ï¯Å∞ 108–00
56. QÆ∞áêÎ â◊`åaú ÑÖKåOQÆO(1940–2050) 1000–00
57. „Ñ¨â◊flK«O_Õâ◊fi~°"£∞ 50–00
58. ^•fi^Œâ◊ÉèÏ= Ñ¶¨ÅK«O„kHõ 250–00
59. *Ï`«HõK«„HõO g∞ˆ~ "Õã¨∞HÀ=K«∞Û 36–00
60. *’ºu+¨ â◊`«Ü≥∂QÆ~°`åfl=o
(#∂~°∞Ü≥∂QÍÅÑ¶ë`åÅ∞) 108–00
61. JOQÆ™ê=Ú„kHõO 36–00
62. Ç¨Ïã¨Î ™ê=Ú„kHõO 50–00
63. ÖÏÖò H˜`åÉò 99–00
64. â◊‰õΩ#âßGO 80–00
65. P^èŒ∞xHõ„Ñ¨â◊flâßGO 120–00
66. Ñ¨~åâ◊~°*’ºu+¨ „Ñ¨â◊fl*’ºu+Ö 150–00
67. J+¨ìHõ=~°∞æ 50–00
- 11 -
68. |$Ç¨Ï`ü*Ï`«HõO(„áêp#„ÑüH˜Ñ¨Ù#~°∞‡„^Œ}) 200–00
69. ÅQÆfl~°`åflHõ~°O 45–00
70. +¨@ÊOKåtHõ 120–00
71. 40 ~ÀAÖ’¡ *’ºu+Ö<Õ~°∞ÛH˘#O_ç 270–00
72. 40 ~ÀAÖ’¡ ™ê=Ú„kHõO<Õ~°∞ÛH˘#O_ç 150–00
73. 40 ~ÀAÖ’¡ ãÖMÏºâßGO 150–00
74. 40 ~ÀAÖ’¡ #HõΔ„`« (<å_ô) Ñ¶ë`«=ÚÅ∞ 270–00
75. 40 ~ÀAÖ’¡ "≥·^Œº*’ºu+Ö <Õ~°∞ÛHÀO_ç 250–00
76.g∞ Ñ¨Ù\˜ì#`Õn J^Œ∞ƒù`«~°Ç¨Ï™êºÅ∞(Numarolgy) 270–00
77. ÔH.Ñ≤.*’ºu+Ö (ÑïK«Ü«∞O) 50–00
78. =ÚÇ¨˙~°ÎzO`å=∞}˜ 99–00
79. ã¨∂~°ºK«O„^Œ „QÆÇ¨Ï}=ÚÅ∞ 50–00
80.„Ñ¨ã≤^Œú=º‰õΩÎÅ *Ï`«HÍÅ∞ ("Õˆ~H˘O_»Ñ¨Ê) 150–00
81.J^Œ$+¨ìÔ~"≥∞_ôãπ 120–00
82.„QÆÇ¨ÏãÖKå~° Ñ¶¨Åx~°‚Ü«∞nÑ≤Hõ 50–00
83.*’ºu+¨ Ô~q∞_ôãπ 300–00
84.*Ï`«Hõ=∂~åÎO_»O áê`«„ÑüH˜
Ü«∞^ä•`«^äŒO(H˘O_»Ñë¡) 250–00
85.*’ºu+¨q^•º„Ñ¨HÍtHõ áê`«„ÑüH˜
Ü«∞^ä•`«^äŒO(H˘O_»Ñë¡) 250–00
86.<å_ô*’ºu+Ö 50–00
87.QÍˆ~æÜ«∞O g∞ „QÆÇ¨Ï|ÅO Ô~q∞_ôãπ 250–00
88.#HõΔ„`«áêi*Ï`«O (QÀ~°ã¨g~°Éèí„^•Kå~°º) 50–00
89.ÅQÆfláêi*Ï`«O (QÀ~°ã¨g~°Éèí„^•Kå~°º) 50–00
90.Q“`«=∞ãÖÇ≤Ï`« 50–00
- 12 -
91.Ç¨ÏŸ~°~°`«fl=∂Å 50–00
92.*Ï`«HõÑ¶¨Å =∞}˜=∞O[i 200–00
93.Ñ¨Ù+¨¯~° ÑÖKåOQÆO 540–00
94.^ŒâßÉèí∞H˜ÎÑ¶¨Å x~°‚Ü«∞O 250–00
95.qO`« *’+¨º=ÚÅ∞ 50–00
96.ëÈ_»â◊=~°∞æÅ∞ 200–00
97–105.~°q/K«O„^Œ/‰õΩ[/|∞^èŒ/QÆ∞~°∞/â◊√„Hõ/â◊x/~åÇ¨ïˆH`«∞
–#=„QÆÇ¨Ï=ÚÅ‰õΩ XH˘¯Hõ¯ Ñ¨ÙãÎ̈HõO 99–00
106. =ÚÇ¨˙~°Î=∂~åÎO_»O 50–00
107. ÅÑ¶¨Ú*Ï`«HõO 50–00
108. *Ï`«HÍÅOHÍ~°=Ú 50–00
109–120. "Õ∞ëêk g∞#O–12 ÅQÍflÅ∞
XH˘¯Hõ¯ ÅQÆflO „QÆO^èŒO 99–00
121. <å~°^Œ ãÖÇ≤Ï`« 200–00
122. ÑÖKåOQÆÑ‘iîHõÖËdHÍQÆ}˜`«O 250–00
123. `å~å|ÅO – K«O„^Œ|ÅO ("Õˆ~ H˘O_»Ñ¨Ê) 99–00
124. ã¨∞ÅÉèíÅQÆfl ™ê^èŒ# (z„`åÅQÆ∞~°∞=¸iÎQÆ∞áêÎ) 200–00
125. ~°=∞ÅâßGO 108–00
126. =ÚÇ¨˙~°Î ~°`åfl=o 250–00
a.q.~å=∞<£ QÍi „QÆO^äŒ=ÚÅ∞
125. *’ºu+¨ q^•º~°OÉèíO 50–00
126. „QÆÇ¨ÏÉèÏ= |Å=ÚÅ∞ 50–00
127. HÍÅK«„Hõ^Œâ◊ 50–00
128. J#∞Éèí= „Ñ¨âßfl*’ºu+Ö 50–00
129. *’ºu+¨âßGOÖ’ "å`å=~°} Éèí∂HõOáêÅ∞ 50–00
- 13 -
130. Ñ¨Ù~ÀQÍq∞ *Ï`«HõO 50–00
131. ÉèÏ"å~°ú~°`åflHõ~°O 75–00
132. ÉèÏ~°fÜ«∞*’ºu+¨ ã¨~°fiã¨fiO 75–00
133. J+¨ìHõ=~°æ Ñ¨^Œúuó 75–00
134. *’ºu+¨âßGOÖ’ ãÖ^ÕÇ¨Å∞,ã¨=∂^è•<åÅ∞ 75–00
135. „Ñ¨â◊fl`«O„`« 75–00
136. =ÚÇ¨˙~°ÎO 75–00
137. qt+¨ì *Ï`«Hõ=ÚÅ∞ 125–00
138. ÉèÏ~°fÜ«∞Ñ¶ë`«*’ºu+Ö 125–00
139. 300 =ÚYº"≥∞ÿ# Ü≥∂QÆ=ÚÅ∞ 125–00
140. *Ï`«HõOÑïjeOK«_»OZÖÏ ? 300–00
~åRÑü J"å~°∞¤„QÆÇ‘Ï`«, =∞Ç¨=∞Ç¨ÏŸáê^è•ºÜ«∞, "åK«ã¨Êu
N =∞^èŒ∞~°Hõ$+¨‚=¸iÎQÍi „QÆO^äŒ=ÚÅ∞
141. |$Ç¨Ï`üÑ¨~åâ◊~°Ç¨ÏŸ~åâßG=Ú–1 200–00
142. |$Ç¨Ï`üÑ¨~åâ◊~°Ç¨ÏŸ~åâßG=Ú–2 200–00
143. |$Ç¨Ï`üÑ¨~åâ◊~°Ç¨ÏŸ~åâßG=Ú–3 200–00
144. |$Ç¨Ï`üÑ¨~åâ◊~°Ç¨ÏŸ~åâßG=Ú–4 200–00
145. ÉèÏ"å~°÷~°`åflHõ~°=Ú 100–00
146. =ÚÇ¨˙~°Î zO`å=∞}˜ 100–00
147. =ÚÇ¨ï~°Î zO`å=∞}˜–áê~°∞ì2 200–00
148. ã¨fiÑ¨fl âßG=Ú 50–00
149. â◊`«Ü≥∂QÆ=∞O[i 33–00
150. „=`«x~°‚Ü«∞HõÅÊ=e¡ 165–00
151. ^≥·=[˝=Å¡ÉèíO 50–00
152. =ãÖ`«~å[â◊‰õΩ#"£∞(|$Ç¨Ï`üâ◊‰õΩ#âßGO) ....
- 14 -
153. "åã¨∞ÎâßGq"ÕHõ=Ú–1 50–00
154. "åã¨∞ÎâßGq"ÕHõ=Ú–2 200–00
155. "åã¨∞ÎâßGq"ÕHõ=Ú–3 50–00
156. "åã¨∞ÎâßGq"ÕHõ=Ú–4 200–00
157. J#∞Éèí=ã¨∞ÅÉèí"åã¨∞Î – 1 50–00
158. J#∞Éèí=ã¨∞ÅÉèí"åã¨∞Î – 2 66–00
5. "åã¨∞ÎÅ∞
1. 40 ~ÀAÖ’¡ ''"åã¨∞Îq^Œº—— <Õ~°∞ÛH˘#O_ç 180–00
2. "åã¨∞ÎâßG ~°Ç¨Ïã¨º=ÚÅ∞ (Éˇ·O_»∞) 108–00
3. "åã¨∞Î#∞|\˜ì g∞ WÅ∞¡ 50–00
4. g∞~°∂ g∞ "åã¨∞Î 50–00
5. QÆ$Ç¨Ï"åã¨∞Î z\Ï¯Å∞ 50–00
6. "åã¨∞Î Ñ¨Ó[ 50–00
7. "åã¨∞Î ã¨∂„`«=ÚÅ∞ 50–00
8. "åã¨∞ÎâßG ~°Ç¨Ï™êºÅ∞ 50–00
9. QÆ$Ç¨Ï"åã¨∞Î =~°∞æÅ∞ 99–00
10.qâ◊fiHõ~°‡"åã¨∞Î âßGs`åº g∞ WO\˜ áê¡#∞Å∞ 50–00
11.qâ◊fiHõ~°‡ "åã¨∞ÎâßGs`åº g∞WO_»¡PÜ«∞=ÚÅ∞ 99–00
12.qâ◊fiHõ~°‡ "åã¨∞Î âßGO(z„`åÅQÆ∞~°∞=¸iÎQÆ∞áêÎ) 180–00
13.P^èŒ∞xHõ QÆ$Ç¨Ï"åã¨∞Î 99–00
14.â◊√Éèí"åã¨∞Î 270–00
15."åã¨∞ÎÜ«∞O„`« ~°`åfl=o 108–00
16."åã¨∞ÎâßGO 50–00
17.Ç¨Ï∫ãπ áê¡#∞¡ 50–00
18.QÆ$Ç¨Ï"åã¨∞Î™ê~°O 50–00
- 15 -
19.QÆ$Ç¨Ï"åã¨∞Î K«O„kHõ 50–00
20.QÆ$Ç¨Ï"åã¨∞Î ^Œ~°Ê}O 50–00
21.*’ºu+¨–QÆ$Ç¨Ï"åã¨∞ÎK«O„kHõ 50–00
22."åã¨∞Î~°`åflHõ~°O (H˘O_»Ñë¡) 50–00
23."åã¨∞Ît~À=∞}˜ ,, 50–00
24.NHõ$+¨‚"åã¨∞Î ,, 50–00
25.ÑÖK«"åã¨∞Î áêi*Ï`«O ,, 108–00
26."åã¨∞Î_çO_ç=∞"£∞ ,, 50–00
27."åã¨∞^Î ∞Œ Okaè ,, 108–00
28.qâ◊fiHõ~°‡"åã¨∞Î„Ñ¨HÍtHõ 99–00
29.Hõ$+¨‚"åã¨∞ÎâßG=Ú 50–00
30.[Å"åã¨∞Î,â◊Åº"åã¨∞Î(^ŒO`«∂iÑÖ_»s<å^ä£) 75–00
31.=∞Ü«∞"åã¨∞Î (QÀ~°ã¨g~°Éèí„^•Kå~°º) 120–00
32."åã¨∞Î*’ºu 54–00
6. =∞O„`«âß„™êÎÅ∞
1. =∞O„`«™ê^èŒ# 50–00
2. `«O„`«*ÏÅO 50–00
3. =∞O„`«â◊H˜Î 50–00
4. ^Œ`åÎ„`ÕÜ«∞ `«O„`«q^Œº 50–00
5. ^Œ`åÎ„`ÕÜ«∞ =¸eHÍ`«O„`«"£∞ 50–00
6. `åO„uHõ ÑÖKåOQÆO 50–00
7. Ü«∞H˜Δ}© `«O„`«O 50–00
8. =∞O„`å#∞ëêª# K«O„kHõ 50–00
9. ã¨~°fi^Õ=`å =∞O„`«Hõ=K«=ÚÅ∞ 50–00
10.=∞O„`åHõΔ~åÅ~°Ç¨Ïã¨ºO(c*ÏHõΔ~°xÑ¶¨∞O@∞=Ù) 50–00
- 16 -
11.ã¨~°fi^Õ=`å =∞O„`«~°`åfl=o 50–00
12.ã¨^•Kå~° nÑ≤Hõ 50–00
13.Ü≥∂yh–"å=∞ˆHâ◊fi~°`«O„`«O 50–00
14.„Ñ¨ÑÖK«™ê~°`«O„`«O 50–00
15.|^ŒxHõ `«O„`«"£∞ 50–00
16.LzÛù+¨ì QÆ}Ñü `«O„`«"£∞ 50–00
17.QÆ∞Ñ¨Î ™ê^èŒ# `«O„`«O 50–00
18.QÆO^èŒ~°fi `«O„`«"£∞ 50–00
19.™œO^Œ~°ºÅÇ¨Ïi (=∞O„`«Ü«∞O„`«~°`åfl=o) 50–00
20.Ü«∞O„`« =∞O„`« `«O„`« 50–00
21.áêâ◊√Ñ¨`« `«O„`«O 99–00
22.ÑÖK«^Œâ◊ =∞Ç¨Y_»æ `«O„`«O 99–00
23.~°∞„^•ëêª^è•ºÜ«∞ó 99–00
24.=∞O„`«ã≤kú 108–00
25.Ñ¨~°â◊√~å=∞`«O„`«"£∞ 108–00
26.NÅe`åqÖ’=∞ ÑÖK«^Œj 108–00
27.N QÆ∞~°∞ `«O„`«O 108–00
28.QÍÜ«∞„f `«O„`«"£∞ 108–00
29.â◊¥eh^Œ∞~åæ`«O„`«O (z#flk) 100–00
30.=∞Ç¨â◊H˜Î =∞O„`« `«O„`« ~°Ç¨Ï™êºÅ∞ 200–00
31.N ^Œ∞~°æ `«O„`«"£∞ 200–00
32.=∞Ç¨=∞$`«∞ºO[Ü«∞J=∞$`«áêâ◊√Ñ¨`«"£∞ 200–00
33.ã¨~°Ê (<åQÆ)`«O„`«O 250–00
34.Ç¨Ï=# `«O„`«O 250–00
35.ëÈ_»â◊x`«º`«O„`«O 250–00
- 17 -
36.âßˆHÎÜ«∞`«O„`«O 250–00
37.~°∞„^ŒÜ«∂=∞à◊`«O„`«O 250–00
38.ÅH©;„Ñ¨`«ºOy~å `«O„`«"£∞ 250–00
39.Ç≤Ï~°}ºâ◊¥eh `«O„`«"£∞ 250–00
40.=∂Ü«∂„Ñ¨`«ºOy~å `«O„`«"£∞ 250–00
41.N qâ◊fi~°∂Ñ¨ „Ñ¨`«ºOy~å `«O„`«"£∞ 250–00
42.ã¨fi~å‚Hõ~°¬}Éè̌·~°=`«O„`«O 250–00
43.HÍjqâßÖÏH˜Δ `«O„`«O 250–00
44.âßOu`«O„`«"£∞ 250–00
45.Ü«∞O„`«ã≤kú 330–00
46.N ÅH©; `«O„`«"£∞ 360–00
47.=∞O„`«=∞Ç¨ÏŸ^Œkè („ã‘Î^Õ=`åóHõÅÊ"£∞) 360–00
48.=∞O„`«=∞Ç¨ÏŸ^Œkè (Ñ¨Ù~°∞+¨^Õ=`åóHõÅÊ"£∞) 360–00
49.=∞O„`«âßGO („QÆO^äŒ=Ú) 360–00
50.„Ñ¨`«ºOy~åHõ$`åº`«O„`«O 360–00
51.HÍ=∞^èÕ#∞=Ù `«O„`«O 360–00
52.â◊¥eh^Œ∞~åæ`«O„`«O 360–00
7. „QÆO^ä•Å∞ – P~å^èŒ#Å∞
1. ÉèíQÆ=næ`« â’¡Hõ `å`«Ê~°º ã¨Ç≤Ï`«O 40–00
2. QÆ}Ëâ◊ P~å^èŒ# 1 99–00
3. QÆ}Ëâ’áêã¨# 2 99–00
4. #=„QÆÇ¨Ï"≥·Éèí=O 99–00
5. #=„QÆÇ¨Ï Ô~"≥∞_ôãπ 99–00
6. #=„QÆÇ¨Ï "Õ^ŒO 99–00
7. â◊x„QÆÇ¨~å^èŒ# 99–00
- 18 -
8. Pk`åº~å^èŒ# 99–00
9. ã¨∞„|Ç¨‡}Ïº~å^èŒ# 99–00
10.N t= P~å^èŒ# 99–00
11.ÅH©; P~å^èŒ# 99–00
12.Ç¨Ï#∞=∞^•~å^èŒ# 99–00
13.Åe`å~å^èŒ# 99–00
14.N K«„HÍ~å^èŒ# 99–00
15.QÍÜ«∞„f P~å^èŒ# 99–00
16.g~°Éèí„^•~å^èŒ# 99–00
17.‰õΩ[„QÆÇ¨~å^èŒ# 99–00
18.Éèˇ·~°"å~å^èŒ# 99–00
19.^≥·"å~å^èŒ# 99–00
20.w`å~å^èŒ# 99–00
21.N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å^èŒ# 99–00
22.Ç¨ÏÜ«∞„w"å~å^èŒ# 99–00
23.ÅH©;#~°ã≤OÇ¨~å^èŒ# 99–00
24.N ÉÏÖÏ„uÑ¨Ù~°ã¨∞O^Œs ™ÈÎ„`« Hõ^ŒO|O 99–00
25.^Õg bÖÏ=∞$`«O 99–00
26.Ñ¨Ù~å}ÑÖ_» ã¨∞O^Œ~°HÍO_» =K«#O 99–00
27.Ñ¨Ù~å}ÑÖ_» ~å=∂Ü«∞}O 99–00
28.Ñ¨Ù~å}ÑÖ_» ÉèÏ~°`«O 99–00
29.Ñ¨Ù~å}ÑÖ_» ÉèÏQÆ=`«O 99–00
30.(ã¨∂i) "åb‡H˜ ~å=∂Ü«∞}O 99–00
31.HÍÅã¨~°Ê Ü≥∂QÆO 99–00
32.x`«º rq`«=ÚÖ’ ~°∞„^•HõΔÅ∞ 99–00
- 19 -
33.x`«º rq`«=ÚÖ’ #=~°`åflÅ∞ 99–00
34."Õ^Œã¨∂HõÎ=ÚÅ∞ 99–00
35."Õ=∞# Ñ¨^Œº™ê~å=∞$`«O 99–00
36.ÑÖ_»QÆÅ∞ Ñ¨~°fik<åÅ∞ 99–00
37.ã¨∂H˜Î~°`åflÅ∞ 99–00
38.Ç¨Ï#∞=∞K«Ûùi„`« 99–00
39.#=„QÆÇ¨Ï ^Œ~°≈#"£∞ 99–00
40.x`«ºrq`«OÖ’ #=„QÆÇ¨Å∞ 99–00
41.™êÅ„QÍ=∞=ÚÅ∞ 99–00
42.QÆ∞~°∞â◊√„Hõ „Ñ¨ÉèÏ==Ú K«O„^ŒHõàÏ<å_ô 99–00
43.â◊x„QÆÇ¨ÏÔ~q∞_ôãπ 99–00
44.*Ï`«Hõã¨∞^è•™ê~°=Ú–*Ï`«Hõ"≥∂HõΔ„Ñ¨^•~Úx 99–00
45.q"åÇ¨Ï *’ºu+¨=∞O[i–
=∂ºˆ~*ò=∂ºzOQ∑ÔQ·_£ (™ê~ÚQÆ}ÑüÔ~_ç¤) 99–00
46.g∞Ñ¨Ù\˜ì#`Õnx|\˜ì g∞rq`«~°Ç¨Ï™êºÅ∞
(#∂º=∞~åÅr Öˇ·Ñ¶πÔQ·_£) ,, 99–00
47.g∞J^Œ$ëêìxH˜ (¿Ñ~°∞) <Õ"£∞Hõ~°HõΔ<£ 99–00
48.=¸HõÑÖK«â◊f 99–00
49.ÑÖK«=∞"Õ^ŒO =∞Ç¨ÉèÏ~°`«O 99–00
50.^Õ=Ùà◊√§ _®\ò HÍ"£∞ 99–00
51.QÆ}ÑüÉèÏ+¨ºO 99–00
52.Ü«∞Aˆ~fi^Œ LÑ¨#Ü«∞#q"åÇ¨Ï„Ñ¨Ü≥∂QÆ=∞O[i 99–00
53.#=Ü≥∂QÆ∞Å∞ 99–00
54.PO„^èŒ„Ñ¨^ÕâòÖ’x^Œi≈OK«=Åã≤# „Ñ¨=ÚY^Œ~åæÅ∞ 99–00
55.ã¨HõÅ^Õ=`åJëÈì`«Î~åÅ∞(ÃÑ^ŒÌk)–
- 20 -
(180JëÈì`«Î~°â◊`«<å=∂=à◊√Å`À) 99–00
56.ã¨HõÅ^Õ=`å ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞=ÚÅ∞ 99–00
57.P^è•ºu‡Hõ ã¨∂H˜Î xkè 99–00
58.„ÉÏÇ¨Ï‡}∞Å∞ QÀ„`åÅ∞,„Ñ¨=~°Å∞ 99–00
59.ã¨~°fi^Õ=`åã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»∞ N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ 99–00
60.N ÅH©;ã¨xflkè 99–00
61.NÅH©; QÆ}Ñü Ç¨ÏŸ=∞HõÅÊO 99–00
62.=∂~°¬ÖòP~üì û (Hõ~å>Ë,‰õΩOQ∑Ñ¶¨Ó<Õ~°∞ÛHÀO_ç) 99–00
63.=∂ºlH±ÔQ·_£ 99–00
64.K«^Œ~°OQÆO 99–00
65.ÑÖK«=ÚY Ç¨Ï#∞=∞`ü "≥·Éèí=O 54–00
66.QÆ~°∞_»Ñ¨Ù~å}O 40–00
67.=∂Ñ¶¨∞Ñ¨Ù~å}O 30–00
68.t=Ñ¨Ù~å}O 30–00
69."≥·âßYÑ¨Ù~å}O 30–00
70.ã¨∂÷ÖÏHõΔi =∂Ñ¶¨∞Ñ¨Ù~å}O 54–00
71.ã¨∂÷ÖÏHõΔi t=Ñ¨Ù~å}O 54–00
72.ã¨∂÷ÖÏHõΔi "≥·âßYÑ¨Ù~å}O 54–00
73.HÍsÎHõ Ñ¨Ù~å}O 30–00
74.HÍsÎHõ Ñ¨Ù~å}O (z#flk) 25–00
75.ã¨~°fiHÍ~°ºã≤kúH˜ ~å=∂Ü«∞}áê~åÜ«∞} 50–00
76.ÃÑ^ŒÌÉÏÅtHõΔ 40–00
77.QÍÜ«∞„f =∞Ç≤Ï=∞ 36–00
78.=∞`«ûº Ü«∞O„`« =∞Ç≤Ï=∞ 50–00
79.=$HõΔ^Õ=`«Å∞ 50–00
- 21 -
80. Ü«∂A+¨ ™ê‡~°Î ãÖ™ê¯~° K«O„kHõ 150–00
81.ã¨<å`«#"≥·kHõ „ÉÏÇ¨Ï‡}™ê‡~åÎQÆ=∞HõÅÊ"£∞ 150–00
82.K«`«∞ˆ~fi^Œ=ÚÅ∞ 144–00
83.#=„QÆÇ¨~å^èŒ# 144–00
84.`åà◊Ñ¨„`« ã¨=∂Ç¨~° QÀÑ¨Ù~°O 144–00
85.=∞#∞^èŒ~°‡ âßGO (=K«#OÖ’...) 144–00
86."Õ^Œ=∞O„`« ãÖÇ≤Ï`« 144–00
87.ã¨Ç¨Ï„ãëOQÍ~°Û# 144–00
88.N t=w`« 144–00
89.^•fi^Œâ◊LÑ¨x+¨`«∞ÎÅ∞ 144–00
90.Ñ¨Ù~å}ÑÖ_»"åi ™œO^Œ~°ºÅÇ¨Ïi
(â’¡Hõ`å`«Ê~°ºã¨Ç≤Ï`« qÑ¨ÙÅ"åºYº`À) 250–00
100. |$Ç¨Ï`ü t= ™ÈÎ„`« ~°`åflHõ~°=Ú 216–00
101. |$Ç¨Ï`ü ^Õg ™ÈÎ„`«~°`åflHõ~°=Ú 216–00
102. |$Ç¨Ï`ü q+¨μ‚ ™ÈÎ„`«~°`åflHõ~°=Ú 216–00
103. ˆH^•~°<å^è£ |^Œs<å^è£ Ü«∂„`åÔQ·_»∞ 40–00
104. ^ŒH˜Δ}Ï=$`« â◊OY=ÚÅ∞ 50–00
105. 108 k=º^ÕâßÅ q+¨μ‚ˆHΔ„`«^Œ~°≈x 36–00
106. ^èŒ~°‡ã≤O^èŒ∞=Ù(ˆHãπÉˇ·O_çOQ∑) 270–00
107. ÉèÏ~°fÜ«∞ â‹·=ˆHΔ„`«Ü«∂„`å^Œi≈x 108–00
108. zÅ∞‰õÄi ÉÏÖÏrK«i„`« 36–00
109. ÉèíQÆ=`üã¨∞Îu ...
110. ã¨∂~Àºáêã¨# 36–00
111. ã¨<å`«# ãÖ„Ñ¨^•Ü«∂Å∞–PKå~°=º=Ç¨~åÅ∞ ...
112. HÍjYO_»O 250–00
- 22 -
113. ^ÕgÉèÏQÆ=`«O(ˆHãπÉˇ·O_£) ....
8. "≥·^Œº „QÆO^ä•Å∞
1. PÇ¨~°O P~ÀQÆºO 36–00
2. =¸eHÍ"≥·^Œº z\Ï¯Å∞ 36–00
3. PÜ«Úˆ~fi^Œ "≥·^Œº z\Ï¯Å∞ 25–00
4. PÜ«Úˆ~fi^Œ "≥·^ŒºO 36–00
5. QÆ$Ç¨Ï"≥·^Œº ~°Ç¨Ï™êºÅ∞ 36–00
6. PÜ«Úˆ~fi^Œ "≥·^ŒºzO`å=∞}˜ – Ãã\ò 400–00
7. QÆ$Ç¨Ï"≥·^Œº™ê~°O 36–00
8. Ç¨ÏŸq∞Ü≥∂"≥·^ŒºO (^•fi^Œâ◊Å=}zH˜`«û) 54–00
9. „Ñ¨Hõ$u"≥·^ŒºO 36–00
10.PÇ¨~°O–"≥·^ŒºO 99–00
11.ãÖÑ¨Ó~°‚ PÜ«Úˆ~fi^Œ–z\Ï¯ "≥·^ŒºO 99–00
12.PÜ«Úˆ~fi^Œ"£∞ 36–00
13.PÜ«Úˆ~fi^Œ =¸eHÍ"≥·^ŒºnÑ≤Hõ 99–00
14.^Œ∞OÑ¨‰õÄ~°Å∞, P‰õΩ‰õÄ~°Å∞, HÍÜ«∞QÆ∂~°Å∞
"å_»HõO – LÑ¨Ü≥∂QÍÅ∞ 99–00
15.=#=¸eHÍ"≥·^ŒºO 300–00
16.UHõ=¸eHÍ"≥·^ŒºO 99–00
17.JëêìOQÆ Ç¨Ï$^ŒÜ«∞O(4ÉèÏQÍÅ∞) 1200–00
18.~°Ç¨Ïã¨ºã≤^ŒúÜ≥∂QÆ"≥·^Œº™ê~°"£∞ 99–00
19.„áê^äŒq∞Hõ Ç¨ÏŸq∞Ü≥∂"≥·^ŒºO 99–00
20.XÉˇã≤\ ˜ 99–00
21.ÃÇÏÖòÎÔQ·_£ 99–00
22.PÜ«Úˆ~fi^ŒO–r=#"Õ^ŒO 99–00
- 23 -
23.Ñ¶¨Ù_£^ä≥~°Ñ≤ 99–00
24.<åºK«∞~°Öò^ä≥~°Ñ≤ 99–00
25.ãÖÑ¨Ó~°‚P~ÀQÍºxH˜ 20xII 99–00
26.H©à◊§<˘Ñ¨CÅ∞ g∞ ã¨=∞ã¨ºÖˇ·`Õ... 99–00
27.Ü≥∂QÍ=∞O„`« 99–00
28.Ü≥∂QÍ ãÖ_Õ @∞ =∞O_Õ 99–00
29.ÃÇÏ~°ƒÖò "≥∞_çã≤<£–ÃÇÏÖòÎ@∞_Õ 99–00
30.ÃÇÏÖòÎÃÑ¶·Öò 108–00
31.=ã¨∞ÎQÆ∞}áê~î°O 250–00
32.~°™êÜ«∞# "årHõ~°} `«O„`«O 150–00
33.ã≤^Œú=¸eHÍ ~°Ç¨Ïã¨ºO 99–00
34. <å@∞"≥·^ŒºO 360–00
9. JÜ«∞ºÑ¨Ê – Éèí"åh ~°HÍÅ∞
1. N JÜ«∞ºÑ¨Ê bÖÏ=∞$`«O 36–00
2. N JÜ«∞ºÑ¨Ê P~å^èŒ# 54–00
3. N JÜ«∞ºÑ¨Ê Éèí[#áê@Å∞ 54–00
4. N JÜ«∞ºÑ¨Ê Ñ¨Ó*ÏHõÅÊO 20–00
5. N JÜ«∞ºÑ¨Ê ÉèíH˜Î w`åÅ∞ 20–00
6. N JÜ«∞ºÑ¨Ê nHõΔ F 10–00
7. N JÜ«∞ºÑ¨Ê Éèí[#=∂Å F 10–00
8. N JÜ«∞ºÑ¨Ê x`«ºÑ¨Ó[ P 10–00
9. N JÜ«∞ºÑ¨Ê x`«ºxÜ«∞=∂=o P 8–00
10.N Éèí"åh bÖÏ=∞$`«O(^Œ∞~åæÉèí"åhnHõΔ) 36–00
11.^ÕgbÖÏ=∞$`«O 99–00
12.N ^Õg Ñ¨Ó*ÏHõÅÊO 20–00
- 24 -
13.^Õg ÉèíH˜Îw`åÅ∞ 20–00
14.*ˇ· Éèí"åhnHõΔ F 10–00
15.Éèí"åhnHõΔ P 8–00
16.^Õg ÉèíH˜Î=∂Å 10–00
17.N JÜ«∞ºÑ¨Ê Éèí[<å=o 108–00
18.JÜ«∞ºÑ¨ÊÑ¨Ó*Ïqkè (*Ëã¨∞^•ã¨∞™êOQ∑û`À) 20–00
10. Éèí[#Å∞ – H©~°Î#Å∞
1. J#fl=∞Ü«∞º H©~°Î#Å∞ 25–00
2. N~å=∞^•ã¨∞ H©~°Î#Å∞ 25–00
3. ã¨~°fi^Õ=`å =∞OQÆà◊Ç¨~°`«∞Å∞ 20–00
4. =ã¨∞O^èŒ~° =∞OQÆà◊ Ç¨~°`«∞Å∞ 25–00
5. ™œÉèÏQÆº ^Õ=`å =∞OQÆà◊Ç¨~°`«∞Å∞ 36–00
6. ã¨~°fi^Õ=`å Éèí[#Å∞ 36–00
7. z\˜ì á⁄\˜ì áê@Å∞ 10–00
8. *ÏfÜ«∞ w`åÅ∞ 10–00
9. ^Õâ◊ÉèíH˜Î w`åÅ∞ 36–00
10.ÑÖ_»∞QÆÅ∞–Ñ¨Ù}ºˆHΔ„`åÅ∞ ÉèíH˜Îw`åÅ∞ 36–00
11.Q˘aƒà◊§áê@Å∞,ÖÏeáê@Å∞,HÀÖÏ@áê@Å∞ 36–00
12.J#fl=∞Ü«∞º ãÖH©~°Î#Å∞ 99–00
13.ÃÑo§áê@Å∞–„ã‘ÎÅáê@Å∞ 36–00
14.ÉèíHÍÎ#O^Œ Éèí[#H©~°Î#Å∞(FÖò¤ã≤hÃãìÂÖò) 36–00
15.ã¨~°fi^Õ=`åÉèíH˜Î=∞}˜=∂Å 36–00
16.|`«∞Hõ=∞‡ LÜ«∂ºÅ áê@Å∞ 36–00
17.J#fl=∞Ü«∞º ãÖH©~°Î<åxkè(1000H©~°Î#Å∞) 270–00
11. Ç≤Ï\òû ™êOQ∑û
- 25 -
1. Ñ¶¨∞O@™êÅ ÉèíH˜Îw`åÅ∞–ÉèíQÆ=næ`« 36–00
2. Zãπ.Ñ≤.ÉÏÅ∞ ÉèíH˜Îw`åÅ∞ 36–00
3. Ñ¶¨∞O@™êÅ ã¨∞=∞^èŒ∞~°w`åÅ∞ 99–00
4. Ñ≤. ã¨∞jÅ ã¨∞=∞^èŒ∞~°w`åÅ∞ 99–00
5. Zãπ.Ñ≤. ÉÏÅ∞ ã¨∞=∞^èŒ∞~°w`åÅ∞ 99–00
6. Zãπ.*Ï#H˜ ã¨∞=∞^èŒ∞~°w`åÅ∞ 99–00
7. "Õ@∂i ã¨∞O^Œ~°~å=∞=¸iÎÇ≤Ï\òû 99–00
8. ã¨~°fi^Õ=`å ã≤hÉèíH˜Îw`åÅ∞ 99–00
12. „ã‘ÎÅ‰õΩ LÑ¨Ü«ÚHõÎ Ñ¨Ùã¨ÎHõ=ÚÅ∞
1. NHÍO`å=∞}˜ =O@Å∞ ("≥*ò) 54–00
2. NHÍO`å=∞}˜ =O@Å∞ (<å<£"≥*ò) 54–00
3. âßHÍÇ¨~° =O@Å∞ 25–00
4. =∂O™êÇ¨~°=O@Å∞ 25–00
5. z\˜ìz\Ï¯Å∞ 25–00
6. JO^•xH˜ z\Ï¯Å∞ 25–00
7. Ñ≤Å¡Å ¿Ñ~°∞¡ (ÃÑ^ŒÌk) 25–00
8. Ñ≤Å¡Å ¿Ñ~°∞¡ (z#flk) 10–00
9. ÖË>ˇãπì ZO„ÉÏ~Ú_»s âßsÉ’~°¤~üû 36–00
10.ÖË>ˇãπì ZO„ÉÏ~Ú_»s _ç*ˇ·<£û 36–00
11.z<åfl~°∞Å‰õΩ z~°∞uà◊√§ 25–00
12.Ñ¨ãÖ^≥·# á¶êãπìÑ¶¨Ù_£ =O@Å∞ 25–00
13.Ñ¨ÖÏ"£Å∞, „ÃÑ¶·_£ Ô~·ãπÅ∞, "≥Ô~·\ ©Ô~·ãπÅ∞ 25–00
14."ÕÑ¨Ùà◊√§–WQÆ∞~°∞¡ 25–00
15.WOw¡+¨μÖ’P_»Ñ≤Å¡Å¿Ñ~°∞¡ 54–00
- 26 -
16.WOw¡+¨μÖ’ =∞QÆÑ≤Å¡Å¿Ñ~°∞¡ 54–00
17.„ÉËH±á¶êãπì =O@Å∞ 25–00
18.ÑÖ_»∞QÆÅÖ’ KÕã¨∞H˘<Õ Ñ≤O_ç=O@Å∞ 25–00
19."≥∞ÿ„HÀ"À"≥<£ =O@Å∞ 99–00
20.ã¨~°fi^Õ=`åÉèíH˜Î=∂Å 36–00
21.Ñ≤Å¡Å¿Ñ~°∞¡ (ÉÏ|∞) 36–00
22.Ñ≤Å¡Å¿Ñ~°∞¡ (áêÑ¨) 36–00
23."≥∂„_»<£ "≥∞Ç¨ÏOk (QÀiO\Ï‰õΩ _ç*ˇ·<£û) 36–00
24."≥∂„_»<£ Ñ≤Å¡Å¿Ñ~°∞¡ 99–00
25.<À~°∂iOKÕ <å<£"≥*ò=O@Å∞ 99–00
26."≥∂„_»<£ >ˇÿÅiOQ∑ (ÖË_ôãπ [O\òû) 99–00
qq^èŒ ~°HÍÅ∞
ZO^Œ~À=∞Ç¨#∞ÉèÏ=ÙÅ∞ 200–00
Ü≥∂QÍã¨<åÅ∞ 36–00
„áê}ÏÜ«∂=∞=Ú–Ü≥∂QÍ (Ñ¨`«O[eNx"åãπ) 63–00
ã¨∂~°º#=∞™ê¯~°=ÚÅ∞ 36–00
á⁄_»∞Ñ¨Ù Hõ^äŒÅ∞ (z#flq) 7–50
HÍÅ*Ï˝# `«`åÎ fiÅ∞ 36–00
Ç≤ÏOn–`≥Å∞QÆ∞–ã¨fiÉ’kèx 20–00
WOw¡+¨μ–`≥Å∞QÆ∞–ã¨fiÉ’kèx 20–00
[#~°Öò <åÖˇ_£˚ 20–00
#∂~°∞ ZHÍ¯Å∞ 10–00
1–100 >Ë|∞Öò |∞H± 10–00
1–100 >Ë|∞Öò|∞H± („H“<£Ãã·A) 10–00
N~å=∞HÀ\˜ 25–00
- 27 -
Nt=HÀ\˜ 25–00
"Õ∞lH± 25–00
JOÔHÅ`À QÍ~°_ô 25–00
„¿Ñ=∞Hõ^äŒÅ∞ 25–00
Ü«Ú=`«~°OQÍÅ∞ (Ü«Ú=`«~°OHÀãÖ) 25–00
„¿Ñ=∂ h‰õΩ *’Ç¨~°∞¡ (Å"£_çHõΔ#s) 25–00
Ç¨Ï$^ŒÜ«∞ã¨ÊO^Œ# (Hõq`«Å∞) 25–00
"å`«ûºÜ«∞# HÍ=∞ã¨∂„`åÅ∞ 36–00
Z.Ñ≤.@∂iãπì ÔQ·_»∞ 36–00
WO„^Œ*ÏÅ ~°Ç¨Ï™êºÅ∞ 25–00
=∞¿ÇÏO„^Œ*ÏÅ ~°Ç¨Ï™êºÅ∞ 25–00
â◊s~°ÉèÏ+¨ (ÉÏ_ô ÖÏOˆQfi*ò) 99–00
„H˜Ü«∂Ü≥∂QÆO 36–00
P#O^ŒOQÍ rq^•ÌO 99–00
Ç¨Ïiâ◊ÛO„^Œ <å@HõO 50–00
"å`åûÜ«∞#HÍ=∞ã¨∂„`åÅ∞ 99–00
ÑÖK«™êÜ«∞HõO 99–00
~°u~°Ç¨Ï™êºÅ∞ 99–00
J#OQÆ~°OQÆO (HõOÉèíOáê\˜ ã¨fiÜ«∞O„Ñ¨HÍ+π) 99–00
â◊$OQÍ~°ˆHo (HõOÉèíOáê\˜ ã¨fiÜ«∞O„Ñ¨HÍ+π) 99–00
Jã¨`À=∞Ü«∞ ã¨^Œæ=∞Ü«∞ 45–00
QÍÜ«∞„fq*Ï˝<£ 99–00
zO`å=∞}˜ (<å@HõO) 50–00
ÉÏÅ<åQÆ=∞‡ 50–00
áêO_»= L^ÀºQÆ=Ú 50–00
HÍà◊Ç¨Ïã≤Î „ã‘ÎÅ „=`«Hõ^äŒÅ∞ 36–00
- 28 -
HÍà◊Ç¨Ïã≤Î ~å=∂O[<ÕÜ«∞ Ü«Ú^ŒúO(|kÔ~_ç¤) 50–00
HÍà◊Ç¨Ïã≤Î QÀqO^Œ <å=∂Å ÉèíQÆ=næ`« 36–00
HÍà◊Ç¨Ïã≤Î QÆ$Ç¨Ï"åã¨∞Î zO`å=∞}˜ 99–00
HÍà◊Ç¨Ïã≤Î QÆ$Ç¨Ï"åã¨∞Î =∞~å‡Å∞ (Éˇ·O_»∞) 50–00
t=Ñ¨Ù~å}O ....
^ÕgÉèÏQÆ=`«O ....
‰õΩÖÏ~°‚= `«O„`«"£∞ 150–00
PKå~°º ã≤^Œú <åQÍ~°∞˚#`«O„`«O(Xi[#Öò) 300–00
Ü≥∂QÍã¨<åÅ∞ (VG/TNL) 36–00
~å=∞~åÜ«∞"åã¨∞ÎâßGO(=Ú„^ŒQÆ_»~å=∂~å=Ù) 99–00
ZO.Zãπ.P~ü.Ç¨Ï#∞=∂<£Kåb™ê 10–00
ZO.Zãπ.P~ü.ã¨∞O^Œ~°HÍO_» 70–00
J+¨ì=ÚY QÆO_»ÉèË~°∞O_»`«O„`«O 75–00
„|Ç¨Ï‡OQÍirq`«K«i„`« ([=OQÆ∞Å) 99–00
N Pkâ◊OHõ~åKå~°º k=ºK«i`å=∞$`«O 45–00
w`åO[e (~°gO„^Œ<å^ä£~îåQÆ∂~ü) 50–00
HÍj~å"Õ∞â◊fi~° =∞lb Hõ^äŒÅ∞ 50–00
NÅe`åã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞=Ú(ÉèÏã¨¯~°ÉèÏ+¨ºO) 500–00
„Ñ¨Hõ$uã≤^•úO`«=ÚÅ∞–"Õ^Œq*Ï˝#=Ú–
Ñ¶ë`«*Ï`«Hõ ã¨∂„`«=ÚÅ∞ 540–00
q"åÇ¨ÏnÑ≤Hõ ("Õ^ÀHõÎ qkèó) ....
=Ú^Œ∞O_ç qâ◊fi<å^äŒ~åAQÍi „QÆO^äŒ=ÚÅ∞
qâ◊fiHõ~°‡ „Ñ¨HÍâ◊=Ú 80–00
„áêp#"åã¨∞Îâß„™êÎÅ∞–P^èŒ∞xHõ"åã¨∞ÎÑïjÅ# ,, 250–00
<å~°^Œ ãÖÇ≤Ï`« ,, 150–00
- 29 -
"åã¨∞Î~å[=Å¡Éèí=Ú–=¸ÖÏ#∞"å^Œ=Ú ,, 60–00
=∞Ü«∞=∞`«=Ú – =K«#=Ú ,, 80–00
|$Ç¨Ï`«ûOÇ≤Ï`« – =K«#=Ú ,, 160–00
QÆ∞Ñ¨Î"åã¨∞Î "åã¨∞Îq*Ï˝#*’ºu ....
~åÇ¨ïˆH`«∞=ÙÅ∞ ã¨=∞ã¨Î „Ñ¨ÉèÏ==ÚÅ∞ 150–00
JOQÍ~°‰õΩ_»∞ (‰õΩA_»∞) 90–00
â◊√„‰õΩ_»∞ 75–00
Ñ¨Ù~ÀÇ≤Ï`« ^Œ~°≈x (QÀ~°ã¨g~°Éèí„^•Kå~°º) ....
qâ◊fiHõ~°‡"åã¨∞Îq^•º~°Ç¨Ïã¨º=ÚÅ∞ ,, ....
"åã¨∞Î q*Ï˝# K«O„kHõ ,, ....
=∞Ç¨^Œâß áêi*Ï`«O ,, ....
*Ï`«Hõ <å~åÜ«∞}©Ü«∞O("å„_Õ=Ù"åiq) 150–00
"åã¨∞Î <å~åÜ«∞}©Ü«∞O ,, 120–00
Ü≥∂QÍ=mYO_»O ,, 120–00
ã¨~åfi~°úK«O„kHõ (4ÉèÏQÍÅ∞)
g∞ˆ~ #∂º=∞~åÅlãπì (^•=Ó^£) 370–00
x~°‚Ü«∞ã≤O^èŒ∞ (2ÉèÏQÍÅ∞) 500–00
[Ü«∞¿ÇÏ...[Ü«∞¿ÇÏ...(Ñ¨Ù~å}ÑÖ_»Nx"åãπ) 27–00
™ê~Ú... ,, 27–00
N ^Œ∞~åæ#O^ŒÅÇ¨Ïi ,, 200–00
N=∂eHõ ,, 25–00
P~°u™ê~ÚÉÏÉÏ ,, 7–00
=∂`«$N™ÈÎ„`«~°`åflHõ~°=Ú 100–00
P~ÀQÆºãÖÇ≤Ï`« 250–50
„Ñü+¨ªHõÅÊó(™êy #~°ã≤OÇ¨Ï=¸iÎ) 500–00
`åAnÌ<£ÉÏÉÏ ã¨K«Ûùi„`« 100–00
- 30 -
ã¨∞=∂~°∞ 100 ãÖII~åÅ∞<å\˜ „áêp# „Ñ¨`«∞Å∞ uiy
D „HÕk „QÆO^äŒ=ÚÅ∞ „Ñ¨K«∞iOK«|_ç#q.
*Ï`«HÍ=∞$`«`«™ê~°O
*Ï`«Hõ É’kèx
ãÖw`« q^•º^Œ~°Ê}O
ãÖw`« ã¨~åfi~°÷™ê~°ãÖ„QÆÇ¨ÏO
=ÚÇ¨˙~°Î =∂~åÎO_»O
*Ï`«Hõ~°Ç¨Ïã¨ºO
~å[=∂~åÎO_»O
PÜ«Ú~åÌÜ«∞nÑ≤Hõ
"≥·^•º=∞$`«O
J#∞áê#=∞O[s
#=„QÆÇ¨ÏâßOu q^è•#O
zH˜`«û~°`«fl=Ú
ã¨fi~°zO`å=∞}˜
^•fi^Œâ◊Ö’Ç¨Ï Éèíã¨‡q^è•#O
^≥·=[˝Ü«∞*’ qÉèí∂+¨}O
J#∞áê# ~°`«flHõ~°=Ú
HÍÖÏ=∞$`«=Ú
^≥·=[˝Hõ~å‚=∞$`«=Ú
~°¿ãO„^Œ zO`å=∞}˜
~°ã¨~°`«fl ã¨=Ú`«ºÜ«∞=Ú
=ã¨∞ÎQÆ∞}~°`åflHõ~°=Ú
Ç¨ÏŸ~å#∞^Œ~°Ê}=Ú
qâ◊fiHõ~°‡ "åã¨∞Î„Ñ¨HÍtHõ
„ã‘Î[# HõÅÊ=e¡
- 31 -
ãÖw`« ã¨~åfi~°ú ãÖ„QÆÇ¨ÏO
"≥·^ŒºHõÅÊ`«~°∞=Ù
~°ã¨„Ñ¨nÑ≤Hõ
QÆ}HÍ#O^Œ=Ú
N Åe`åã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∂=oó–q=~°}Ï`«‡Hõ ÉèÏ=O`À
#=K«O_ô "Õ^ÀHõÎ N ^Õg Ñ¨Ó*ÏHõÅÊO
N QÍÜ«∞„f J#∞ëêª# `«`«Î fi„Ñ¨HÍtHõ
ãÖw`«=∂~åÎO_»=Ú
™ê~å=o
ÉèË+¨[HõÅÊ=Ú
QÆ∞~°∞t+¨º "≥·^ŒºzO`å=∞}˜
*Ï`«Hõ=∞}˜
ã¨~°fiâ◊‰õΩ# „Ñ¨HÍtHõ
Ü«∂A+¨ „Ñ¨Ü≥∂QÆ K«O„kHõ
tHΔÍ=b¡–P#O^Œ=b¡–Éèí$QÆ∞=b¡
=ãÖ`«~å[ â◊‰õΩ#=Ú
`˘\˜ì "≥·^ŒºO
*’ºu+¨ ã≤^•úO`« ãÖ„QÆÇ¨Ï=Ú (ÑÖKåOQÆ QÆ}˜`«O)
ã¨Ç¨Ï„ã¨ Ü≥∂QÆ„Ñ¨HÍtHõ
HÍÑ‘Å∞ HÍ=Åã≤#"å~°∞ :
"≥∂Ç¨Ï<£ Ñä¡ˆH+¨<£û,
P^è•ºu‡Hõ „QÆO^äŒxÅÜ«∞O
HÀ@QÆ∞=∞‡O, J[O`å Ç¨ÏŸ@Öò Z^Œ∞@,
~å[=∞O„_ç.
- 32 -
J~°∞^≥·# áê`« ÑÖKåOQÆ=ÚÅ∞, „=`«Hõ^äŒÅ∞,
Ñ¨Ù~å}=ÚÅ∞,P~å^èŒ# „QÆO^äŒ=ÚÅ∞,
ã¨∞„Ñ¨ÉèÏ`«=ÚÅ∞,=∞Ç¨`«‡º=ÚÅ∞, ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞=ÚÅ∞,
Ñ¨Ó*Ïq^è•#=ÚÅ∞, ™ÈÎ„`åÅ∞, „áê=∂}˜Hõ „QÆO^äŒ=ÚÅ∞,
Hõ^äŒÅ∞, *’ºu+¨, "åã¨∞Î, "≥·^Œº, =∞O„`«âß„™êÎk P^è•ºu‡Hõ
„QÆO^äŒ=ÚÅ‰õΩ
"≥∂Ç¨Ï<£ Ñä¡ˆH+¨<£û,
P^è•ºu‡Hõ „QÆO^äŒxÅÜ«∞O
HÀ@QÆ∞=∞‡O, J[O`å Ç¨ÏŸ@Öò Z^Œ∞@,
~å[=∞O„_ç. á¶È<£ : (0883) 246 25 65
Cell : 903 246 25 65
From : J : 0883-246 25 65
MOHAN PUBLICATIONS
Fort Gate, Opp : Ajanta Hotel
RAJAHMUNDRY-533 101 (A.P.)
WWW.MOHANPUBLICATIONS.COM
WWW.GRANTHANIDHI.COM
google play store / mohan publications

facebook Like us to follow /Mohanpublications
- 33 -

Gnana Bhandagaram

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Gnana Bhandagaram

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

QÀÑ¨Ù~°O.....

ã¨Oáê^Œ‰õΩÅ∞, ¿ãHõ~°}, ã¨OHõÅ#Hõ~°ÎÅ∞ :

„Ñ¨HÍâ◊‰õΩÅ∞ : á¶È<£ : (0883)246 2565

D „QÆO^èŒ=Ú Ñ¨OK«\ÏxH˜ Z‰õΩ¯= HÍÑ‘Å∞ HÍ=Åã≤#"å~°∞

Like us on follow Face book / Mohan publications

`Õk : ............ ã¨O`«HõO

D „QÆO^äŒ=Ú#‰õΩ Ñ¨ijeOK«|_ç# LÑ¨Ü«ÚHõÎ „QÆO^äŒ=ÚÅ∞

WOHÍ Z<Àﬂ Ñ¨Ù~å`«# „QÆO^äŒ=ÚÅ∞, =∂ã¨Ñ¨„uHõÅ∞

1. ã¨∂~°∞º_çﬂ UU ã¨=∞Ü«∂Ö’¡ K«∂_»~å^Œ∞?

=∂„`«"∞Õ `«Q∞Æ Ï„QÆ`ÅÎ« ∞ fã¨∞‰õΩO\Ï~°∞. Dq^èOŒ QÍ Ï„QÆ`ÅÎ« ∞ fã¨∞HÀx

LO_»@O, |@ìÅ∞ ÖË‰õΩO_® LO_»@O, J#=ã¨~° q+¨Ü«∂Å#∞ =∞^èŒºÖ’

42. Éè’[<åxH˜ =ÚO^Œ∂, `«~åﬁ`« PK«=∞#=ÚQÍqOKÕ^ÕO^Œ∞‰õΩ?

65. Ñ¨Ù~°∞+¨μ_»∞ ™êﬂ#O ZÖÏ K≥Ü«∂ºe?

LOK«‰õÄ_»^Œ∞. =∞~°HõÅ∞ Ñ¨_ç ÖË^• =∂ã≤áÈ~Ú# J^•Ìxﬂ Jã¨ûÅ∞ LOK«

81. u~°∞=∞Å N"≥OHõ>Ëâ◊ﬁ~°™êﬁq∞"åiKÕ`«∞Å∞ ZO^Œ∞‰õΩ JÖÏ LO\Ï~Ú?

88. U^Õ=Ùx U ã¨=∞Ü«∂Ö’¡ Ñ¨ÓlOKåe?

Jx LO^ŒO@. 'Fã≤ WO`Õ<å— J#∞‰õΩ<åﬂ_À ÖË^À @Ñ¨C# ã¨=Ú„^ŒOÖ’

=ÚÅ#∞O_çQÍh, UqÑ¶¨∞ﬂO HõÅQÆ‰õΩO_® K«∂_»=∞x D Ñ¶¨∞O\Ï<å^ŒO

google play store / mohan publications

You might also like