Zenbat?

Matematika ekosistema
 IKAS-EGOERAK AHALBIDERATZEN DITUZTEN ESPAZIO, MATERIAL ETA ESKU-
HARTZEEN DISEINUA

DATU OROKORRAK

Zikloa:

☐Lehengo zikloa

☒Bigarren zikloa

Haurren adina, garapen maila(k) eta ezaugarriak (komunikazioa eta

adierazpen erak, hizkuntza(k), ingurunea, aprendizaia estiloa(k)…).

5 urtekoen taldea da. Ekosistema 20 haur bertan aritzeko diseinatu dugu,

aforoaren mugak eskaintzak berak markatzen du. Haurren garapen maila
dela eta muga hauek errespetatzen dituzte gehienetan. Haur gehienek
ahozko adierazpen maila egokia dute eta gehienek errepresentaziorako
bidea hasi dute.

Badago haur bat garapen mailaren arabera 3 urtekoen gelan kokatuta egon
daitekeena, HPBko zerrendetan dago eta “garapen motela” diagnostikoa
dauka. Haur honek bere norbanako plan propioa dauka, ekosisteman zenbait
material eta proposamen bere ezaugarrietara moldatu dira (adibidez Lego
pieza handiak, esperimentazio mailan aurre sinbolikorako materiala…).

Taldearen ezaugarriak direla eta ekosistema era autonomoan erabiltzen dute

haurrek, aurretik aipatu kasu hau izan ezik, azken honek batzuetan
hezitzailearen laguntza berezia eskatzen baitu.

Ekosistemaren/Espazioaren antolaketaren intentzionalitatea eta justifikazioa.

Hezkuntza asmoa: Zer lortu nahi dugu?

- HHko bloke matematikoetako (arrazoiketa logikoa, neurriak, geometria

eta zenbakikuntza) prozesuak jolasaren bidez bizitzea. (sailkapenak,
ordenazioak, seriazioak, batuketa txikiak, zenbaketa,…).

- Nozio espazialak eta begi-eskuko koordinazioa jolasaren bidez

garatzen joatea.

Justifikazioa:

Etapa honetan, haurrak inguratzen duen mundua deskubritzeko duten jakin-

mina, zentzumen-manipulazioaren bidez esploratzen du, tresna ezin hobea da
beren ingurune hurbileneko materialen eta objektuen ezaugarriak
identifikatzeko eta haien arteko erlazioak ezartzeko. Esplorazio-jolas honen

2
Haur Hezkuntza
helburua sortzen dituen sentsazio fisikoez gozatzea da. Hala ere, haurraren
garapen mailaren arabera, esploratzeko eskaria handitu egiten da: sentitzeko
eta ukitzeko plazerra lortzeko asmoari pixkanaka objektuen ezaugarriak
ikertzeko interesa gehitzen zaio. Mugimendu zabal eta globalari ekintza
espezifikoagoak eta zehatzagoak egiteko gaitasuna gehitzen zaio. Horrek
guztiak gero eta informazio gehiago ematen die beren ezaugarriei buruz.

Pertsona helduak erronkak proposatu behar ditu, aprendizaia egoeratan eta

esperientzia esanguratsuetan testuinguruan kokatuz, lortu nahi den
intentzionalitateari erantzuten dioten materiala eta jarduera mota aukeratuz
eta kontuan hartuta norbanakoaren eta taldearen interes eta kezketatik
abiatu behar dela, besteekiko elkarrekintzak lehen mailako zeregina izanda.
Hala, haurrek beren aprendizaien arteko loturak ezartzen jarraitzen dute, eta
horri esker, pixkanaka neurketako, erlazioko, sailkapeneko, ordenazioko eta
kuantifikaziozko trebetasun logiko-matematikoak garatu ahal izango dituzte.
Lehenik eta behin, beren banakako interesei lotuta egongo dira, eta,
pixkanaka, taldeko interesei erantzuten dieten aprendizaia-egoeren parte
izango dira.

FUNTSEZKO KONPETENTZIAK

☒Hizkuntza-komunikaziorako konpetentzia
☐Konpetentzia eleaniztuna
☒Matematikarako eta zientziako, teknologiako eta ingeniaritzako
konpetentzia
☐Konpetentzia digitala
☒Konpetentzia pertsonala, soziala eta ikasten ikasteko konpetentzia
☒Herritartasunerako konpetentzia
☒Ekintzailetzarako konpetentzia
☐Konpetentzia eta adierazpen kulturalerako konpetentzia

☒1. EREMUA: HARMONIAN HAZTEN

Konpetentzia espezifikoak eta ebaluazio-irizpideak

☒ 1. Gorputzaren ezagutzan eta kontrola garatzen eta hainbat estrategia

eskuratzen joatea, haien ekintzak inguruko errealitatera era seguruan
moldatuz norberaren irudi doitua eraikitzeko.

Lehen zikloa Bigarren zikloa

☐1.1. Ekintzak eta erreakzioak egoera ☒1.1. Gorputzaren ezagutzan aurrera

bakoitzera egokitzea inguruarekin egitea ekintzak eta erreakzioak
izandako interakzio ludiko eta egokituz eta oreka, zentzumenen
espontaneoen bidez, pertzepzioa eta mugimenduan
mugimendurako eta hautemateko

3
Haur Hezkuntza
dituen aukerak esploratuz eta koordinazioa garatuz.
zehaztasuna, koordinazioa eta
intentzionalitatea hobetuz.

☐1.2. Onarpena eta errespetua ☒1.2. Segurtasun pertsonala

erakustea norbere gorputzarekiko eta adieraztea jolasetan parte-hartzean
besteenarekiko, horren ezagutza eta eguneroko bizitzako egoera
pixkanaka hobetuz. ugarietan, bakoitzaren aukeretan
konfiantza izanez eta iniziatibaz.

☐1.3. Segurtasuna, nahitasuna eta ☒1.3. Hainbat objektu, tresna eta

konpetentziarekin lotutako erreminta anitzez baliatzea jolasetan
sentimenduak adieraztea ekintza eta eguneroko zereginetan, mugimen
bakoitzean. xehearen koordinazioaren kontrol
progresiboa erakutsiz.

☐1.4. Denboraren oinarrizko jakintzen ☒1.4. Ekosistemetan (ikasteko

inguruko ezagutzak erabiltzea, espazioetan) eta jolas ez-
eguneroko bizitzako jarduera eta estereotipatu zuzenduen eta
errutinetan eta beste gertaera espontaneoen testuinguruetan parte
batzuetan bere burua denboran hartzea bere aukera pertsonaletara
kokatzeko. egokituz.

☒2. Progresiboki emozioak ezagutzea, adieraztea eta erregulatzea beharrak

eta sentimenduak adieraziz ongizate emozionala eta segurtasun afektiboa
lortzeko.

Lehen zikloa Bigarren zikloa

☐2.1. Emozioak eta sentimenduak ☒2.1. Beharrak eta sentimenduak

adieraztea, pixkanaka kontzientzia identifikatu eta adieraztea pixkanaka
emozionala eta erregulazio emozioen kontrola egokituz.
emozionalerako estrategiak garatuz.

☐2.2. Beste pertsona batzuekin ☒2.2. Eguneroko egoeretan laguntza

harremanak izatea maitasuna onartuz eskaintzea eta eskatzea,
eta adieraziz modu aske, seguru, kooperazioaren onurak eta
begirunetsuan eta estereotipo mota berdintasunezko harremanak
guztietatik urrun. balioetsiz.

☐2.3. Ezbehar txikiei aurre egitea, ☒2.3. Ezinegonak, gogoko duena eta
hobetzeko gogoa adierazten duten nahiago duena adieraztea,
jarreren bidez eta laguntza eskatuz lorpenekin gogobetez eta
eta eskainiz. segurtasuna adieraziz.

☒3. Eredu, arau eta ohiturak bereganatzea, aukera propioetan konfiantza eta
lorpen sentimenduak garatuz, ekologiarekiko eta gizartearekiko arduratsua
den bizimodu osasuntsua bultzatzeko.

Lehen zikloa Bigarren zikloa

☐3.1. Norberaren eta ingurunearen ☐3.1. Norberaren eta ingurunearen

4
Haur Hezkuntza
zaintzarekin lotutako estrategiak eta zaintzarekin lotutako jarduerak egitea
ohiturak eskuratzea. errespetuzko jarrerarekin, konfiantza
eta iniziatiba adieraziz.

☐3.2. Jardueren denborazko segida, ☒3.2. Gertaerei eta eguneroko

erritmo biologikoak eta eguneroko jarduerei lotutako denborazko segida
bizitza egituratzen duten jarraibide errespetatzea taldeari ezarritako
soziokulturalak ezagutu eta errutinetara ohituz eta gainontzeko
aurreratzea, elementuekin, pertsonekiko errespetuzko portaerak
prozedurekin eta jarrera zehatzekin garatuz.
lotuz.

☒4. Berdintasun baldintzak dituzten gizarte-interakzioak ezartzea,

laguntasunaren, errespetuaren eta enpatiaren garrantzia balioetsiz, balio
demokratikoetan eta giza-eskubideen errespetuan oinarrituta bere nortasun
propioa eraikitzeko.

Lehen zikloa Bigarren zikloa

☐4.1. Lotura eta harreman ☒4.1. Jolasetan eta talderako

osasuntsuak ezartzea, gainontzeko proposamenetan ekimenez parte
pertsonekiko nahitasunezko eta hartzea, afektu- eta enpatia-jarrerak
enpatiazko jarreren bidez. dituzten beste pertsona batzuekin
harremanetan, eta diskriminazio mota
guztiak saihestea.

☐4.2. Lehenago gertuko ingurunean ☐4.2. Jolas sinbolikoaren bidez

behatutako jokaera eta egoerak jokabideak, ekintzak edo egoerak
errepikatzea, errespetuan, enpatian errepikatzea berdinekin
generoen arteko berdintasunean eta elkarreraginean, mota guztietako
giza eskubideen errespetuan estereotipoak identifikatuz eta
oinarritutakoak, imitaziozko jolasaren baztertuz.
bidez.

☐4.3. Berdinekin gatazkak kudeatzen ☒4.3. Era aktiboan parte-hartzea

hastea pertsona helduaren bizikidetasuna erregulatzen duten eta
bitartekaritzarekin, eta akordioak dibertsitateari errespetua eta genero-
lortzeak dakartzan onuraz eta berdintasuna bezalako balioak
gogobetetzeaz jabetzen hastea bultzatzen dituzten arau sozialei
buruzko hausnarketarekin lotutako
jardueretan.

☒4.4. Egoera gatazkatsuetan

ekintzak kudeatzeko aukerak
proposatzea beste pertsona batzuen
irizpidea kontuan hartuz.

☐4.5. Jarrera kritiko batetik eta

errespetutik abiatuta bere ingurunean
dauden ohitura eta tradizio etniko eta
kulturalekin lotutako jardueretan
parte hartzea, horiek ezagutzeko

5
Haur Hezkuntza
 interesa adieraziz.

Oinarrizko jakintzak

Lehen zikloan Bigarren zikloan

☐A. Gorputza eta gorputzaren kontrol ☒A. Gorputza eta gorputzaren kontrol
progresiboa. progresiboa.
☐B. Oreka eta afektibitatearen ☒B. Oreka eta afektibitatearen
garapena.
garapena.
☐C. Norberaren zaintzarako
☐C. Norberaren zaintzarako
osasuntsuak diren eta naturarenerako
mesedegarriak diren bizitza-ohiturak. osasuntsuak diren eta naturarenerako
☐D. Oreka eta afektibitatearen mesedegarriak diren bizitza-ohiturak.
garapena. ☒D. Elkarreragin sozio-emozionala
ingurunean. Bizitza besteekin batera.
☒2. EREMUA: INGURUNEA EZAGUTZEA ETA ESPLORATZEA

Konpetentzia espezifikoak eta ebaluazio-irizpideak

☒1. Materialen, objektuen eta bildumen ezaugarriak identifikatzea eta haien

arteko loturak ezartzea, esplorazioaren, zentzumen-manipulazioaren eta
tresna errazak erabiltzearen bidez, trebetasun logiko-matematikoak
garatzeko.

Lehen zikloa Bigarren zikloa

☐1.1. Objektuen arteko loturak egitea ☒1.1. Objektuen artean hainbat

oinarrizko ezaugarriak kontuan lotura egitea ezaugarriak kontuan
hartuta jakinmina eta interesa hartuz jakinmina eta interesa
adieraziz. adieraziz.

☐1.2. Eguneroko esperientziarekin ☒1.2. Oinarrizko zenbatzaile

lotutako oinarrizko kuantifikatzaile esanguratsuak erabiltzea jolasaren
esanguratsuenak erabiltzea, eta eta besteekin dituzten testuinguruan.
jolasaren eta besteekiko
interakzioaren testuinguruan
erabiltzea.

☐1.3. Oinarrizko nozio espazialei ☒1.3. Ohiko espazioetan era egokian

buruzko ezagutzak aplikatzea kokatzea, geldi daudela, zein
espazioetan kokatzeko, bai geldi, mugimenduan, espazioari buruzko
mugimenduan, norberaren oinarrizko ezagutzak erabilita eta
gorputzarekin eta objektuekin jolastuz. norberaren gorputzarekin eta
objektuekin jolastuz.

☒1.4. Eguneroko egoerak

identifikatzea eta neurketak egiteko,
gorputza edo beste material eta

6
Haur Hezkuntza
 erreminta batzuk erabiltzea.

☒1.5. Haien jarduera antolatzea,

denborazko segiden ordena ezarriz
eta denborari buruzko oinarrizko
jakintzak erabilita.

☒2. Metodo zientifikoaren prozedurak eta pentsamendu konputazionalaren

trebetasunak garatzea pixkanaka, objektuak behatzeko eta manipulatzeko
prozesuen bidez, ingurunea interpretatzen hasteko eta planteatzen diren
egoerei eta erronkei sormenez erantzuteko.

Lehen zikloa Bigarren zikloa

☐2.1. Zailtasunak, erronkak eta ☒2.1. Egoerak, zailtasunak, erronkak

arazoak kudeatzea interesez eta edo arazoak kudeatzea jardueren
iniziatibaz, ekintza sinpleagoz sekuentziak planifikatuz, interesa eta
osatutako sekuentzietan banatuz. iniziatiba adieraziz eta maila
berekoekin elkarlanean arituz.

☐2.2. Hainbat estrategien bidez ☒2.2. Pixkanaka zailtasunen edo

konponbide alternatiboak arazoen ondoriozko frustrazioa
proposatzea, entzunez eta bideratzeko estrategiak erabiltzea.
gainontzekoak errespetatuz.

☐2.3. Hainbat elementu edo

materialen portaeraren inguruan
hipotesiak planteatzea eta eskuztatuz
eta haiengan ekinez egiaztatzea.

☒2.4. Erabakiak hartzeko geroz eta

autonomia handiagoz hainbat
estrategia erabiltzea eta planteatzen
diren erronketako arazoei sormena
erabilita konponbideak aurkitzea.

☐2.5. Zeregin analogiko edo

digitaletarako ekintzen edo
argibideen sekuentziak antolatzea,
pentsamendu konputazionalerako
oinarrizko konpetentziak garatuz.

☐2.6. Proiektuetan parte-hartzea

norberaren eta besteen iritziak
partekatuz eta balioetsiz eta horietatik
aurrera ondorio pertsonalak adieraziz.

☐3. Naturaren elementuak eta fenomenoak ezagutzea, eta naturan eragina

duten ohiturekiko interesa agertzea, pertsonen bizitzan ingurunea modu
iraunkorrean erabiltzeak, zaintzeak eta kontserbatzeak duen garrantzia
jabetzeko.

7
Haur Hezkuntza
Lehen zikloa Bigarren zikloa

☐3.1. Interesa adieraztea naturarekin ☐3.1. Natura-ingurunea

lotutako proposamenekiko eta errespetatzea eta zaintzeko jarrera
tokiekiko, baita inguruneko elementu izatea eta gizakien ekintza batzuek
naturalekiko ere. Naturako bertan dituzten ondorio positibo eta
elementuak errespetatzea eta negatiboak identifikatzea.
horiekin gozatzea.

☐3.2. Bere inguruan ohikoak diren ☐3.2. Izaki bizidunek eta bizigabeek
fenomeno atmosferikoak dituzten ezaugarri komunak eta
identifikatzea eta izendatzea eta ezberdinak identifikatzea.
eguneroko bizitzan dituzten ondorioak
azaltzea.

☐3.3. Natura-ingurunearen eta

gizarte-ingurunearen arteko loturak
egitea naturako hainbat
fenomenoren behaketatik aurrera.

Oinarrizko jakintzak

Lehen zikloa Bigarren zikloa

☐A. Gorputzaren harremana ☒A. Gorputzaren harremana

ingurunearekin. Objektua, materialak
eta espazioak sormenez esploratzea.
☐B. Esperimentazioa ingurunean.
Jakin-mina, pentsamendu zientifikoa,
arrazoimen logikoa eta sormena.
☐C. Ingurune fisikoan eta naturalean
ikertzea. Zaintza, balioespena eta
errespetua.
3. EREMUA: KOMUNIKAZIOA ETA ERRALITATEAREN ADIERAZPENA
ingurunearekin. Objektua, materialak
eta espazioak sormenez esploratzea.
☒B. Esperimentazioa ingurunean.
Jakin-mina, pentsamendu zientifikoa,
arrazoimen logikoa eta sormena.
☒C. Ingurune fisikoan eta naturalean
ikertzea. Zaintza, balioespena eta
errespetua.

Konpetentzia espezifikoak eta ebaluazio-irizpideak

☒1. Eguneroko egoeretan komunikazio-errepertorioaren eta esplorazioaren

bidez interakzioak izateko interesa adieraztea beharrak eta asmoak
adierazteko eta inguruneko eskakizunei erantzuteko.

Lehen zikloa Bigarren zikloa

☐1.1. Beste pertsonekin lotura ☒1.1. Era aktiboan, espontaneoan

afektiboak sortzea eta indartzea, eta errespetuzkoan bakoitzaren
interesez interakzioetan eta ezberdintasunekin geroz eta
eguneroko komunikazioa- zailagoak izango diren hainbat
testuinguruetan parte hartuta eta komunikazio-egoeratan parte
hainbat komunikazioa-sistema hartzea. Horretarako lengoaia eta
erabilita. hizkuntza ezberdinen adierazteko

8
Haur Hezkuntza
 aukerak ikertzea eta komunikazio-
errepertorioa proposamenetara,
hizketakideetara eta testuingurura
egokitzea.

☐1.2. Komunikazio-egoeretan ☒1.2. Lengoaia eta Hizkuntza

espontaneo-tasunez parte-hartzea, ezberdinak erabiltzen diren
postura, keinuak eta mugimenduak egoeretan parte hartzea, interesa,
hizketakideetara moldatuz. jakinmina eta hizkuntza-profil
aniztasunarekiko errespetua erakutsiz.

☐1.3. Beharrak, sentimenduak eta ☐1.3. Hainbat bitarteko eta tresna

bizipenak adieraztea komunikazio- digitalen erabilerara gerturatuz, modu
estrategiak erabilita eta lengoaia eta birtualean jardutea.
hizkuntza desberdinek eskaintzen
dituzten aukerak aprobetxatuta, guzti
hori jakinminez eta gozatuz.

☐1.4. Gizarte-interakzioetan iniziatiba

izatea, komunikazio egoerez gozatuz
errespetuzko jarrerarekin.

☐1.5. Lengoaia eta hizkuntza

ezberdinak erabiltzen diren
egoeretan parte hartzea hizkuntza-
profil aniztasunarekiko interesa eta
jakinmina adieraziz.

☐2. Mezuak eta adierazpenak interpretatzea norberaren ezagutzetan eta

baliabideetan oinarrituz ingurunearen eskakizunei erantzuteko eta ikaskuntza
berriak eraikitzeko.

Lehen zikloa Bigarren zikloa

☐2.1. Inguruneko estimulu eta ☐2.1. Arte-adierazpenen bidez edo

mezuak interpretatzea eta era formatu digitalean igorritako mezuak
egokian erantzutea. interpretatzea igorlearen asmoa zein
den identifikatuz eta jakinminezko eta
ardurazko jarrerarekin.

☐2.2. Sentsazioak, sentimenduak eta

emozioak adieraztea hainbat arte-
eta kultura-adierazpenen aurrean.

☒3. Hainbat lengoaia eta hizkuntza erabiliz, horietako bakoitzaren kodeak

ezagutuz eta komunikazio-beharrei erantzuteko dituzten adierazpen-aukerak
miatuz, mezuak modu eraginkorrean, pertsonalean eta sortzailean gauzatzea.

Lehen zikloa Bigarren zikloa

☐3.1. Ahozko hizkuntza beharrak, ☒3.1. Ahozko-hizkuntza era

sentimenduak, desioak, emozioak, praktikoan erabiltzea hizkuntza-

9
Haur Hezkuntza
bizipenak adierazteko erabiltzea; errepertorioa zabalduz eta pixkanaka
ekintzak erregulatzeko eta hainbat solas eraginkor bat eraikitzeko,
egoera eta testuingurutan antolatutako eta testuinguru formal
interakzioak izateko. eta informaletan koherentzia duena.

☐3.2. Hainbat lengoaia hizkuntzaren ☒3.2. Ahozko hizkuntza

adierazpenerako aukerak erregulaziorako tresna gisa
esploratzea, hizkuntza horietako segurtasunez eta konfiantzaz
berezko baliabideak eta materialak erabiltzea beste pertsonekin izaten
erabiliz. dituzten interakzioetan.

☐3.3. Mezuak sortzea komunikazio- ☒3.3. Ahozko kontaketaren bidez

errepertorioa segurtasunez eta ideiak espontaneotasunez ekartzea
konfiantzaz zabalduz eta aberastuz. gogora eta adieraztea.

☐3.4. Sorkuntza plastikoak egitea

hainbat material eta teknika erabiliz
eta behar denean talde-lanean era
aktiboan parte-hartzea.

☐3.5. Dramatizazio- eta musika-

proposamenak interpretatzea
hainbat tresna, baliabide eta teknika
erabiliz eta esploratuz.

☐3.6. Norberaren mugimendua era

harmoniatsuan besteenera eta
gorputz-adierazpen libre gisa,
espaziora egokitzea interesa eta
iniziatiba adieraziz.

☐3.7. Intuiziozkoak eta ikusmenezkoak

diren hainbat erreminta edo aplikazio-
digital erabiltzea sormenez beren
burua adierazteko.

☐4. Idatzizko testuekin lotutako jardueretan parte hartzea norberaren

iniziatibarekin, funtzionalitatea eta ezaugarrietako batzuk ulertzeko interesa
eta jakinmina adieraziz.

Lehen zikloa Bigarren zikloa

☐4.1. idatzizko-hizkuntzarako ☐4.1. Kode-idatzien bidez

hurbilketa-jarduera ludikoetan era komunikatzeko interesa adieraztea,
aktiboan parte hartzea. konbentzionalak izan ala ez,
sormenezko funtzioa baloratuz.

☐4.2. Idazketa zehaztugabe, ☐4.2. Testuaren eta paratestuaren

espontaneo eta ez- ezaugarri batzuk identifikatzea
konbentzionaletara jotzea, eta gizarte-erabilera duten eta aurreiritzi
komunikazio-asmoko bere eta estereotipo sexistarik ez duten
produkzioei gehitzea. erabilera sozialeko liburuetan

10
Haur Hezkuntza
 lagundutako ikerketaren bidez.

☐4.3. Liburutegira jotzea gozamena

lortzeko erabilerarako arauak
errespetatuz.

☒5. Komunikazio-estrategiak eta kultura-ezagutza aberasteko, haurraren

ingurunean dagoen aniztasun linguistikoa eta beste kultura-adierazpenak
baloratzea.

Lehen zikloa Bigarren zikloa

☐5.1. Taldearen hizkuntza- eta ☒5.1. Bere inguruneko hizkuntza- eta

kultura-errealitatean naturaltasunez kultura-aniztasunean normaltasunez
harremanak izatea. harremanak izatea, beste hizkuntza,
etnia eta kultura batzuekiko interesa
adieraziz.

☐5.2. Haur-literaturarekin, musika- ☒5.2. Errutinekin eta eguneroko

lanekin, ikus-entzunezko lanekin, egoerekin lotutako komunikazio-
dantzekin edo dramatizazioekin interakzioetan atzerriko hizkuntzarekin
lotutako banakako eta taldeko parte hartzea.
jarduerekiko interesa eta gozamena
adieraztea, jarrera
partehartzailearekin aurrera eginez.

☐5.3. Haur-literaturara hurbiltzeko

jardueretan parte hartzea, bai
banakakoetan, bai elkarrizketa
testuinguruetan eta testuinguru
partehartzaileenetan, literatura-
hizkuntzaren edertasuna aurkitu,
aztertu eta aintzat hartuz..

☐5.4. Emozioak, ideiak eta

pentsamenduak arte- eta kultura-
adierazpenen bidez adieraztea,
hezkuntza prozesuaz gozatuz.

☐5.5. Arte-adierazpenen aurrean

gustuak, lehentasunak eta iritziak
adieraztea, horien gozamenak
sorrarazten dizkien emozioak azalduz.

Oinarrizko jakintzak

Lehen zikloa Bigarren zikloa

☐A. Asmoa eta komunikazio- ☒A. Komunikazio-asmoa eta

interakzioen elementuak. komunikazio-interakzioa.
☐B. Hizkuntzak eta beren hiztunak. ☒B. Hizkuntzak eta beren hiztunak.

11
Haur Hezkuntza
☐C. Ahozko hitzezko komunikazioa. ☒C. Ahozko hitzezko komunikazioa.
Adierazpena-ulermena-elkarrizketa. Adierazpena-ulermena-elkarrizketa.
☐D. Idatzizko hizkuntzara hurbiltzea. ☐D. Idatzizko hizkuntzara hurbiltzea.
☐E. Hizkuntza eta musika-lengoaia. ☐E. Literatura ikasketara hurbiltzea.
☐F. Hizkuntza eta adierazpen ☐F. Hizkuntza eta musika-lengoaia.
plastikoa eta bisuala. ☐G. Hizkuntza eta adierazpen
☐G. Hizkuntza eta gorputz-lengoaia. plastikoa eta bisuala.
☐H. Hizkuntza eta gorputz-lengoaia.
☐I. Teknologia digitalak.

EKOSISTEMA/ESPAZIOAREN IZAERA

1) ☐ Amankomuna (sarrera, kanpo espazioa, pasilloa...)

☒ Berariazkoa

(zientzia, matematika, artea, hizkuntza(k), eraikuntzak, sinbolikoa...)

2) IDU. Printzipioak

I. printzipioa: Irudikatzeko modu ugari ematea

☒ 1. Jarraibidea: Pertzepziorako hainbat aukera ematea

☒ 2. Jarraibidea: Hizkuntzarako, adierazpen matematikorako eta

sinboloetarako aukera ugari ematea

☒ 3. Jarraibidea: Ulermenerako aukerak ematea

II. printzipioa: Ekintza eta adierazpen modu ugari ematea

☒ 4. Jarraibidea: Interakzio fisikorako aukerak ematea

☒ 5. Jarraibidea: Adierazteko eta komunikatzeko aukerak ematea

☒ 6. Jarraibidea: Funtzio exekutiboetarako aukerak ematea

III. printzipioa: Inplikatzeko modu ugari ematea

☒ 7. Jarraibidea: Interesa eta erakartzeko aukerak ematea

☒ 8. Jarraibidea: Ahaleginari eta iraunkortasunari eusteko aukerak

ematea

☒ 9. Jarraibidea: Autoerregulaziorako aukerak ematea

12
Haur Hezkuntza
3) Ekosistema/espazioaren identitatea eta ezaugarri orokorrak

Diseinatu dugun edo diseinatu nahi dugun espazioaren identitatea zein

den (kanpo/barne espazioa, lengoaia(k), zaintza, ongizatea, segurtasun
afektiboa...), mikroespazioak...

Barne espazio bat da, gela alegia.

4) Espazioa eta geruzak:

• Lehen geruza: hormak, zoruak eta sabaiak.

o Hormak kolore neutroz margotuak daude, garbi, gehiegizko txartel

edo posterrik gabe. Daudenak haurren altuerara kokatuta daude.

• Bigarren geruza: altzariak eta hauen antolaketa

o Lehen hormetan egoten ziren apaletako armairuak, etzan egin

ditugu eta materiala gainean aurkezten diegu haurrei. Behar izanez
gero zenbait armairuren gainean telak jarriko ditugu, material
bakoitzaren espazioa mugatzeko eta jantziago egon dadin.
o Ekosistema guztian zehar landareak ditugu, txiki batzuk materialen
aurkezpenekin harmonian eta beste handiago batzuk espazioa
jantzi edo muga naturalak ezartzeko.
o Egurrezko eraikuntzen mikroespazioan gurpildun palet batekin
plataforma bat eratu dugu, haurrek beraien eraikuntzak bertan egin
ditzaten.
o Espazioan mota ezberdinetako landareak erabiliko ditugu,
espazioak mugatzeko eta naturaren presentzia zaintzeko.

• Hirugarren geruza: materialak eta baliabideak

o Haurren osotasuna ulertuta, ezinezkoa iruditzen zaigu matematika

konpetentzia lantzeko ekosistema “purua” diseinatzea. Horregatik
eraikuntzak animaliekin nahastu daitezke, jolas sinboliko proiektatua
eta matematikako zenbait prozedura (sailkapenak, ordenazioak…)
bat egiten dutelako haurraren jardunean.
o Mikroespazioak mugatzeko argi ezberdinetako lanparak daude.
o Materialari dagokionez, egituratua eta ez-egituratua aldizkatuko
ditugu.
o Ekosistemak 5 mikroespazio ditu:

● ERAIKUNTZAK:

- Tamaina ezberdinetako egurrak, kapla, Lego txikiak, K-nex.

13
Haur Hezkuntza
 ● MUNDU TXIKIAK:

- Material naturalak (pinaburuak, goroldioa, makilatxoak…),

animaliak, egurrezko pertsonaiak, koloretako uztai txikiak…

● NEURKETAK:

- Esperimentazio mahai txiki bat, ontzi ezberdinak (neurketak

ahalbideratzen dituztenak).

- Balantzak.

- Neurgailu ezberdinak: termometroak, metroak…

● JOLASAK (bakarka erronka pertsonaletan, zein taldeka

aritzeko):

- Partxis eta antzara jolasa, nor da nor, 4 lerroan, “hundir la flota”

- Katamino, Colour Code.

● ESPAZIO LASAIA

- Palet batekin sofa bat egin dugu kojin eta liburu batzuekin.

• Laugarren geruza: pertsonak

o Haurren garapen harmoniko eta integrala gertatzeko, helduek

objektuekin eta pertsonekin harremanak ahalbideratzeko espazio
ziur, babesle eta erosoak diseinatu behar dituzte. Espazio horietan
helduon presentzia ziurtatu behar da laguntza eta
akonpainamendu egokia gertatzeko. Arreta berezia haurrekin
gertatzen diren elkarrizketetan jarriko dute, horretarako hitz egiteko
era eta jarrerarako protokoloa definituta egotea ezinbestekoa da.

HEZITZAILEEN ESKU-HARTZE ESTILO BATERATUA

Protokoloak, galdera-gidak, galdera-erronkak, arauak, marra-gorriak...

• Espazioak eta materialak berak mugatuko du haur kopurua mikroespazio

bakoitzean, hala ere behar denean hezitzaileak ezarriko ditu beharrezkoak
diren neurriak.

• Oinarrizko arau sozialak ezarriko dira (tratu ona, errespetua…), berdinekin

zein materialarekin, zaindu eta bukatzean bere lekuan gorde.

14
Haur Hezkuntza
• Hezitzaile taldeak proposamenak edo erronkak ezarriko dizkiete
materialaren aurkezpenaren bidez.

• Haur bakoitzari doitutako deboluzio/ispilu lanak egingo ditu hezitzaileak

(ikusi dut nolako eraikuntza egin duzun), baita bere garapenean aurrera
egin dezan egin beharreko galderak ere (zer da eraiki duzuna? Zure
gazteluari zerbait falta zaiola uste duzu? Nondik sartzen da jendea?)

• Ekosistemaren hiztegi propioaren erabilera funtzionala.

• …

EBOLUZIOA ETA EBALUAZIOA

1. Haurraren eboluzioa

Atal honetan, haurraren eboluzioaren erakusleak jasoko ditugu. Erakusle

hauek, espazio-ekosistema horretan eskaintzen ditugun material eta
proposamenekin lotura zuzena izango dute, egunerokoan antzeman
daitezkeenak. Adibidez:

• 1. EREMUA

A. Doitasuna eta oreka eskatzen dituzten eraikuntzak egiten ditu, Lego,

Kapla... motatako materiala erabiliz.

B. Emozioak adierazi eta kontrolatzen ditu, ekosisteman sortzen diren

egoera gatazkatsuetan.

C. …

• 2. EREMUA

A. Ekosistemak eskaintzen dizkion materialak, identifikatu, erlazionatu eta

sailkatzen ditu, berak ezarritako irizpideen arabera.

B. Neurketak egiten ditu ekosistemak eskainitako material eta tresnen

bidez.

C. ...

• 3. Eremua

A. Haurren arteko elkarrizketetan txandak errespetatzen ditu eta lagunek

esaten dutena aditzen du.

B. Ekosistemak eskaintzen dizkion adierazpen grafikorako kodeak

(sinboloak, irudiak, zenbakiak...) ulertzen ditu.

C. ...

15
Haur Hezkuntza
 2. Hezitzaile/maisu-maistren ebaluazioa

Hezitzaile taldeak atal honetan, haurrari eskainitakoaren ebaluazioa egiteko

antolamendua ezarriko du. Denbora tarte batean (astero, hilabetero...),
haurrentzako proposamenak (espazio, material eta esku-hartzeak), aurrez
ezarritako helburu edo intentzionalitatearen arabera baloratuko dira (guk
eskainitakoa lantzea pentsatua geneukana garatzeko erabilgarria izan zaio
haurrari?).

3. Ebaluaziorako teknikak, erremintak eta tresnak

Honetarako erabiliko den antolamendua (mailaka, zikloka, etapaka, bertikalki,

horizontalki...), koordinazioa eta bilerak zehaztu.

• Teknika: Behaketa sistematikoa

Erabiliko ditugun erramintak:

o Egunerokoa
o Kontrol-zerrendak
o Gertakari larriak
o ...
• Tresnak: Haurren ebidentziak (elkarrizketak, ekoizpenak...)

16
Haur Hezkuntza