Gürültüye Karşı Alınabilecek Önlemler

Karadeniz Teknik Üniversitesi İş Güvenliği Uzmanlığı

Uzaktan Eğitim
Karadeniz Uygulama
Teknik ve Araştırma Merkezi
Üniversitesi Temel Eğitim Programı
 Gürültüye Karşı Alınabilecek Önlemler
Kulak Koruyucuları

Karadeniz Teknik Üniversitesi İş Güvenliği Uzmanlığı

Uzaktan Eğitim
Karadeniz Uygulama
Teknik ve Araştırma Merkezi
Üniversitesi Temel Eğitim Programı
 Gürültüye Karşı Alınabilecek Önlemler

Karadeniz Teknik Üniversitesi İş Güvenliği Uzmanlığı

Uzaktan Eğitim
Karadeniz Uygulama
Teknik ve Araştırma Merkezi
Üniversitesi Temel Eğitim Programı
 Gürültüye Karşı Alınabilecek Önlemler

• Hava yolunu koruma sınırı, gürültü düzeyinin 85 dB(A) ve üzerine

çıkmasıdır.
• Gürültü düzeyi 125 dB(A) üzerinde ise hava yolunu korumanın
yanında, kemik yolunu da koruyacak kulak koruyucuları tercih
edilmelidir.
• Kulaklıklar, gürültülü ortama girmeden takılmalı, çıkmadan
çıkarılmamalıdır.

Karadeniz Teknik Üniversitesi İş Güvenliği Uzmanlığı

Uzaktan Eğitim
Karadeniz Uygulama
Teknik ve Araştırma Merkezi
Üniversitesi Temel Eğitim Programı
 Gürültü Denetim Kuralları

• Gürültü denetimi çalışmaları, mimari avan proje aşamasında,

teknik donanım ve statik yapı sistemi konusundaki kararlar
kesinleşmeden başlatılmalıdır.
• Gürültü denetiminde alınacak önlemler, kolaydan zora, az
masraflıdan çok masraflıya ve çok güvenilirden daha az
güvenilire doğru alınmalıdır.
• Gürültü denetiminde 63 – 250 Hz frekanslar, alçak frekanslar
(kalın sesler); 1000 - 4000 Hz frekanslar yüksel frekanslar (ince
sesler) olarak düşünülebilir.
• Gürültü kaynağı yakında ise yüksek frekanslar, uzakta ise alçak
frekanslar daha etkili olur.
• Kulak, alçak frekanslara daha az duyarlıdır

Karadeniz Teknik Üniversitesi İş Güvenliği Uzmanlığı

Uzaktan Eğitim
Karadeniz Uygulama
Teknik ve Araştırma Merkezi
Üniversitesi Temel Eğitim Programı
 Gürültü Denetim Kuralları

• Alçak frekanslı sesler, deliklerden, aralıklardan, kenarlardan

frekansına bağlı olarak doğrultu değiştirerek, dönerek geçer ve
yayılır. Ses yutucu gereçlerin yerleştirilmesi, engellerle akustik
gölge oluşturulmasında buna dikkat edilmelidir.
• Hava hareketi en çok 30 - 40 m/s hız ile havadaki ses hızından
(340 m/s) küçük olup, havalandırma sistemlerinin kanallarında ve
emme ağızlarında büyük gürültüler meydana gelir.
• Havalandırma kanalları boyunca, uygun yerlerde ses yutucu
birimler oluşturulmalıdır.
• Havalandırma ve benzeri kanallarında, basınçlı su borularında
türbülanslı akışlar mümkünse önlenmeli, dirsekler, kesit
değişiklikleri, ek yerleri vb. laminer bir akışı sağlayacak biçimde
düzenlenmeli, gerekirse, kesit büyütülüp akış hızı azaltılmalıdır.

Karadeniz Teknik Üniversitesi İş Güvenliği Uzmanlığı

Uzaktan Eğitim
Karadeniz Uygulama
Teknik ve Araştırma Merkezi
Üniversitesi Temel Eğitim Programı
 Gürültü Denetim Kuralları

• Teknik donanımın ve çalışma biçimlerinin seçimlerinde sistemler

yerine basınçlı sistemler seçilmelidir. Örneğin, topuk gürültüsü için
yumuşak döşeme kaplamaları.
• Titreşen levha, pano, plaka vb. yüzeylerin öz frekanslarını
yükseltmek için küçük parçalara bölünerek rijitlikleri artırılmalıdır.
• Bir hacmin havasına yayılmış gürültünün yükselişini azaltmak için
gürültünün özelliklerine uygun tasarımlı ses yutucu gereçler
kullanılmalıdır.
• Gürültünün hacmin dışına çıkmasını azaltmak için, yoğunluğu
yüksek yapı elemanları veya yüzer döşeme, çift duvar, asma
tavan, çift kullanılmalıdır.
• Gürültü geçişi ısı geçişinden farklıdır. İşitilen gürültü logaritmik bir
büyüklüktür. Eksik çözüm kabul edilmez.
• Gürültü denetiminde ölçüsüz ve aşırı önlemlere de gidilmemelidir.
Karadeniz Teknik Üniversitesi İş Güvenliği Uzmanlığı
Uzaktan Eğitim
Karadeniz Uygulama
Teknik ve Araştırma Merkezi
Üniversitesi Temel Eğitim Programı
 EKLER

Eş gürlük eğrileri ve gürültü skalası

Seslerin fon ve dB değerlerinin

frekansla İlişkisi (eş gürlük eğrileri)

A, B, C ve D tipi filtrelerin frekansa bağlı

sönümleme özellikleri (gürültü skalası)

Karadeniz Teknik Üniversitesi İş Güvenliği Uzmanlığı

Uzaktan Eğitim
Karadeniz Uygulama
Teknik ve Araştırma Merkezi
Üniversitesi Temel Eğitim Programı
Karadeniz Teknik Üniversitesi İş Güvenliği Uzmanlığı
Uzaktan Eğitim
Karadeniz Uygulama
Teknik ve Araştırma Merkezi
Üniversitesi Temel Eğitim Programı
Karadeniz Teknik Üniversitesi İş Güvenliği Uzmanlığı
Uzaktan Eğitim
Karadeniz Uygulama
Teknik ve Araştırma Merkezi
Üniversitesi Temel Eğitim Programı
Karadeniz Teknik Üniversitesi İş Güvenliği Uzmanlığı
Uzaktan Eğitim
Karadeniz Uygulama
Teknik ve Araştırma Merkezi
Üniversitesi Temel Eğitim Programı
Karadeniz Teknik Üniversitesi İş Güvenliği Uzmanlığı
Uzaktan Eğitim
Karadeniz Uygulama
Teknik ve Araştırma Merkezi
Üniversitesi Temel Eğitim Programı
 Gürültü Değerlendirme

Karadeniz Teknik Üniversitesi İş Güvenliği Uzmanlığı

Uzaktan Eğitim
Karadeniz Uygulama
Teknik ve Araştırma Merkezi
Üniversitesi Temel Eğitim Programı
 Gürültü Değerlendirme

Örnek: Bir jeneratörün ses basınç düzeyi (SPL) 90 dB’dir. İki

jeneratörün toplam SPL’sini hesaplayın.
• Toplam ses basınç düzeyi formülü ile;
SPL(T) =N+10 log n
N = bir ses kaynağının ses basınç düzeyi (dB)
n = ses kaynaklarının sayısı
SPL(T) = 90 + 10 log 2 = 93 dB
• İlgili tablodan; SPL(T) = 90 + 3 = 93 dB
 Ses şiddetinde şiddetler arası 10 birim artması şiddetin 10 kat
olduğu anlamına gelir.
 Örneğin, 70 dB’lik bir ses 60 dB’lik bir sesten 10 kat daha
fazladır. 90 dB’lik bir ses 60 dB’lik bir sesten 10X10X10=1000
Karadeniz Teknik Üniversitesi İş Güvenliği Uzmanlığı
Karadenizkat daha şiddetlidir.
Uzaktan Eğitim Uygulama
Teknik ve Araştırma Merkezi
Üniversitesi Temel Eğitim Programı
 Gürültü Değerlendirme

Örnek: Bir keman 67 dB SPL (ses basınç düzeyinde) müzik

çalmaktadır. 100 keman aynı düzeyde ses üretirse toplam ses
düzeyi ne olur?
SPL(T) = N + 10 log n
SPL(T) = 67 + 10 log 100 = 67 + 20 dB = 87dB
Örnek: Ses basınç düzeyleri 65 dB ve 68 dB olan iki kaynağın
toplam SPL değerini hesaplayınız.
• SPL’lerin farkı = 68 – 65 = 3 dB
• Tablodan büyük olana eklenmesi gereken değerin “2 dB” olduğu
görülmektedir.
• SPL(T) = 68 + 2 = 70 dB

Karadeniz Teknik Üniversitesi İş Güvenliği Uzmanlığı

Uzaktan Eğitim
Karadeniz Uygulama
Teknik ve Araştırma Merkezi
Üniversitesi Temel Eğitim Programı
 Gürültü Değerlendirme

Örnek: Düzeyleri 65 dB, 68 dB ve 71 dB olan üç ses kaynağının

toplam ses düzeyini hesaplayınız.
• İkiden fazla ses kaynağının toplam ses düzeyinin hesaplanması,
kaynaklar ikişer ikişer gruplanarak gerçekleştirilir; toplama
işlemine birbirine yakın ve düşük değerli olanlardan başlanır.
İlk iki kaynağın SPL’leri farkı = 68–65=3 dB
Tabloya göre büyük SPL değerine 2 dB eklenir.
İlk iki kaynağın toplam SPL’si = 68 + 2 = 70 dB
Düzey farkı = 71 – 70 = 1 dB
Tabloya göre büyük SPL değerine 3 dB eklenir.
Üç kaynağın toplam ses düzeyi = 71 + 3 = 75 dB

Karadeniz Teknik Üniversitesi İş Güvenliği Uzmanlığı

Uzaktan Eğitim
Karadeniz Uygulama
Teknik ve Araştırma Merkezi
Üniversitesi Temel Eğitim Programı
Karadeniz Teknik Üniversitesi İş Güvenliği Uzmanlığı
Uzaktan Eğitim
Karadeniz Uygulama
Teknik ve Araştırma Merkezi
Üniversitesi Temel Eğitim Programı
Karadeniz Teknik Üniversitesi İş Güvenliği Uzmanlığı
Uzaktan Eğitim
Karadeniz Uygulama
Teknik ve Araştırma Merkezi
Üniversitesi Temel Eğitim Programı
Karadeniz Teknik Üniversitesi İş Güvenliği Uzmanlığı
Uzaktan Eğitim
Karadeniz Uygulama
Teknik ve Araştırma Merkezi
Üniversitesi Temel Eğitim Programı
Karadeniz Teknik Üniversitesi İş Güvenliği Uzmanlığı
Uzaktan Eğitim
Karadeniz Uygulama
Teknik ve Araştırma Merkezi
Üniversitesi Temel Eğitim Programı