You are on page 1of 10

Końcówki charakterystyczne dla angielskich rzeczowników

-ence, -ance, -ation, -tion, -ness, -th, -son, -sion, -ment, -dom, -ity, -hood, -ee, -ship, -er, -ist, -
ress, -let, -our, -sis, -ure, -y, -al, -age

-ence turbulence, occurrence, presence, absence, independence, difference, coincidence,


interference
-ance hindrance, acceptance, balance, chance, disturbance, clearance, importance, annoyance,
entrance, insurance, resistance
-ation reservation, exclamation, frustration, explanation, destination, situation, obligation
-tion portion, attention, revolution, production, introduction, repetition
-ness fitness, carelessness, carefulness, openness
-th depth, length, width, strength
-son unison, comparison
-sion vision, fusion, mission, passion, conclusion, illusion, collision, division, admission,
explosion
-ment detriment, astonishment, fulfilment, encouragement, entertainment, advertisement,
treatment
-dom boredom, freedom, wisdom

-ity clarity, serendipity, purity, security, identity


-hood childhood, parenthood, neighbourhood
-ee trainee, employee, nominee
-ship friendship, relationship, partnership, scholarship
-er prisoner, employer, banker
-ist motorist, pianist, florist, dentist
-ress actress, waitress, mistress
-let booklet, leaflet
-our candour, splendour
-sis crisis, hypnosis, analysis
-ure failure, closure, signature, seizure
-y prosperity, expiry, forgery, apology, discovery, injury
-al denial, approval, survival, rehearsal, trial, arrival
-age usage, shrinkage, passage, postage, leakage

Końcówki charakterystyczne dla angielskich przymiotników

-ible, -able, -uble, -ive, -ous (-ious, -uous, -eous), -ate, -ful, -etic, -ic, -ant, -al, -y

-ible gullible, sensible, edible, responsible, visible


-able portable, irrevocable, flammable, formidable, comfortable, probable
-uble soluble, voluble
-ive attentive, talkative, explosive, decisive, reflexive, obtrusive
-ous
-ious
-uous
-eous righteous, furious, obnoxious, ridiculous, fabulous
-ate desolate, adequate
-ful deceitful, plentiful, dreadful, peaceful, hopeful, thoughtful
-etic sympathetic, poetic, energetic, magnetic
-ic historic, comic, hectic, pathetic
-ant blatant, ignorant, redundant
-al historical, comical, chemical
-y trendy, handy, nosy

Końcówki charakterystyczne dla angielskich czasowników

-ate, -fy, -ise/-ize

-ate locate, contemplate, designate, suffocate


-fy solidify, purify, exemplify, simplify
-ise
-ize practise, organise, standardise, generalise

Końcówka charakterystyczna dla angielskich przysłówków

-ly

Dodaje się ją do przymiotnika:

strange+ly strangely dziwnie


straightforward+ly straightforwardly bezpośrednio, wprost
nice+ly nicely przyjemnie, miło, ładnie
adequate+ly adequately odpowiednio
casual+ly casually zwyczajnie

Przedrostki i przyrostki i jakie czasowniki można z nich wykombinować

przedrostki ab-, ad-, com-, con-, de-, dis-, ex-, e-, im-, in-, ob-, per-, pre-, pro-, re-, sub-
przyrostki -tract, -pel, -fer, -vert, -cur, -duce, -sume, -tain, -mit, -press, -nounce, -pound, -
plete, -voke, -pose, -scribe, -sist, -tend, -claim, -sent, -volve

-tract subtract, contract, distract, retract


-pel repel, expel, impel, compel
-fer transfer, refer, defer
-vert invert, subvert, convert
-cur occur, incur
-duce induce, produce
-sume assume, presume, consume
-tain pertain, contain, detain, obtain, retain
-mit submit, admit, vomit, commit
-press depress, impress, suppress, express, compress, repress
-nounce announce, pronounce, denounce
-pound compound, expound, impound
-plete complete
-voke evoke, revoke, invoke, provoke
-pose impose, suppose, depose, expose, compose, propose
-scribe transcribe, inscribe, prescribe, describe, ascribe
-sist insist, persist, consist, resist
-tend pretend, attend, intend
-claim reclaim, proclaim, declaim
-sent resent, absent, present, consent
-volve involve, revolve, evolve

Przedrostki (suffixes) wprowadzające znaczenie przeciwne lub negatywne:

a-, anti-, counter-, de-, dis-, il-, ill-, im-, in-, ir-, mal-, mis-, non-, un-

a- nie
amoral amoralny
asexual aseksualny
anti- przeciwko
anti-ageing przeciwko starzeniu
anti-drug antynarkotyczny
anti-nuclear antynuklearny
anti-social antyspołeczny
counter- kontra
counterpoint kontrapunkt
counter-argument kontrargument
counterbalance przeciwwaga
counter-intelligence kontrwywiad
de- przeciwna czynność
defrost rozmrozić
demobilise zdemobilizować
dehumanise odczłowieczyć
dehydrate odwodnić
deforest wylesiać
depopulate wyludnić
dis- przeciwieństwo
disadvantage niekorzyść
discourage zniechęcić
dishonest nieuczciwy
disapproval brak poparcia
disappear zniknąć
il- nie- (przed słowami zaczynającymi się na L)
illegal nielegalny
illogical nielogiczny
illegible nieczytelny
im- nie- (przed słowami zaczynającymi się na P/M/B)
impossible niemożliwy
improbable nieprawdopodobny
immature niedojrzały
immortal nieśmiertelny
in- nie-
incomplete niekompletny
incredible niewiarygodny
inaccurate niewłaściwy
insane niepoczytalny, szalony
ir- nie- (przed słowami zaczynającymi się na R)
irregular nieregularny
irresponsible nieodpowiedzialny
irrational nieracjonalny
mal- złe, niepoprawne, wadliwe
malfunction awaria, wadliwe działanie
maltreatment złe traktowanie
ill- źle
ill-advised źle doradzony
ill-conceived nieprzemyślany
ill-mannered źle wychowany
ill-fated niefortunny, feralny
ill-tempered zniecierpliwiony
ill-prepared źle przygotowany
mis- błędne
misunderstand błędnie zrozumieć
misunderstanding nieporozumienie
misconception błędne wyobrażenie
misuse błędne użycie
misfortune nieszczęście
non- przeciwieństwo
nonsense bezsens
bzdura
non-smoker niepalący
non-existence nieistnienie
non-fat beztłuszczowy
un- przeciwieństwo
unhappy nieszczęśliwy
unfriendly nieprzyjazny
unspoken niewypowiedziany
uninteresting nieinteresujący
unfamiliar nieznany
unnoticed niezauważony
unemployed niepracujący
-less bez-
fruitless bezowocny
powerless bezsilny
careless beztroski
helpless bezsilny, bezradny
hopeless beznadziejny
penniless bez grosza

Przedrostki pochodzenia łacińskiego:

co-, re-, ex-, inter-, bi-, pre-, semi-, post-, mono-, multi-, trans-, super-, pro-, sub-, uni-

co- wspólne
co-pilot drugi pilot
co-operation kooperacja
co-education wspólna edukacja
re- ponownie
rewrite przepisz
reread przeczytaj ponownie
repaint przemaluj
ex- były
ex-president były prezydent
ex-husband były mąż
inter- między
intercontinental międzykontynentalny
international międzynarodowy
bi- dwu, bi-
bilingual dwujęzyczny
bisexual biseksualny
bicycle rower (dwa kółka ;-)
pre- przed, wcześniejszy
prehistoric prehistoryczny
premature niedojrzały
preliminary wstępny
semi- pół
semicircle półkole
semicentenary półwiecze
semiliterate półanalfabeta
post- po
post-war powojenny
postgraduate podyplomowy
mono- jedno-
monosyllabic jednosylabowy
monotone jednostajny
monogamy monogamia
multi- wiele
multi-millionaire multimilioner
multiple choice wielokrotny wybór
trans- trans-
poprzez
transatlantic transatlantyk
transplant transplantacja
translation tłumaczenie
super- ponad-, nad-
super-natural nadnaturalny
supersonic ponaddźwiękowy
pro- pro-, popierający
pro-liberal proliberalny
pro-Islamic proislamski
sub- pod-
submarine podwodny
subterranean podziemny
subconscious podświadomy
uni- jeden, jednorodny, jednostronny
uniform mundur = ujednolicone ubranie
unique unikatowy = jedyny w swoim rodzaju
unilateral jednostronny

Przedrostki i przyrostki wprowadzające informację o ilości:

under-, over-, -worthy, -ful, -some, -proof

under- niewystarczająco
understatement niedopowiedzenie
understaffed niewystarczająco obsadzony
underpaid niewystarczająco opłacany
underused niewykorzystany
underdone niedopieczony
over- zanadto, za dużo
overpaid przepłacany
overstatement przesada
overused nadużywany
overdone przesmażony, przepieczony

-worthy warty, ~wiarygodny, mający zdolność


noteworthy warty zanotowania, interesujący
trustworthy warty, godny zaufania
seaworthy ~wiarygodny na morzu = popłynie
creditworthy mający zdolność kredytową, wiarygodny kredytowo
-ful posiadający taką cechę
plentiful pełen
dreadful przerażający
harmful szkodliwy
beautiful piękny
-some posiadający daną cechę
troublesome kłopotliwy
quarrelsome kłótliwy
tiresome męczacy, nużący
-proof odporny
waterproof wodoodporny
fireproof ognioodporny
bulletproof kuloodporny
heatproof żaroodporny

Tworzenie czasowników od rzeczowników: N » V

courage » EN+courage » encourage zachęcać


danger » EN+danger » endanger zagrozić
force » EN+force » enforce zmusić, wprowadzić w życie, wyegzekwować

power » EM+power » empower upoważnić kogoś do czegoś


body » EM+body » embody ucieleśniać

length » length+EN » lengthen przedłużyć


strength » strength+EN » strengthen wzmocnić

proof » prove udowodnić


half » halve przepołowić
relief » relieve złagodzić, przynieść ulgę

Tworzenie przymiotników od przymiotników: Adj » Adj

old » old+ISH » oldish starawy


green » green+ISH » greenish zielonkawy
new » new+ISH » newish prawie nowy
slow » slow+ISH » slowish raczej powolny

Tworzenie rzeczowników od rzeczowników: N masculine » N feminine:

-ess
waiter » waitress kelner/kelnerka
actor » actress aktor/aktorka
steward » stewardess steward/stewardesa

Tworzenie rzeczowników od rzeczowników: N » N

-ism
alcohol » alcoholism
terror » terrorism
hero » heroism
race » racism
organ » organism
-ful
hand » handful garstka
mouth » mouthful łyk
fist » fistful garść
Tworzenie przymiotników od czasowników: V » Adj

-able
understand » understandable zrozumiały
agree » agreeable zgodny
change » changeable zmienny
accept » acceptable dający się zaakceptować
read » readable dający się czytać

Tworzenie przysłówków od przymiotników: Adj » Adv

-ly
boastful » boastfully zarozumiale
wise » wisely mądrze
strong » strongly mocno
weak » weakly słabo
rough » roughly szorstko, brutalnie

HARD twardy, ciężki » HARDLY ledwo, prawie wcale


LATE późny » LATELY ostatnio
FAST szybki » FAST szybko

Tworzenie rzeczowników od przymiotników: Adj » N

-ness
happy » happiness szczęście
lazy » laziness lenistwo
agressive » agressiveness agresywność
direct » directness bezpośredniość
-ity
obscure » obscurity niejasność
clear » clarity jasność
sober » sobriety trzeźwość
complex » complexity złożoność

Tworzenie czasowników od przymiotników: Adj » V

-en
sharp+EN » sharpen naostrzyć
ripe+EN » ripen dojrzeć
deep+EN » deepen pogłębić
flat+EN » flatten spłaszczyć
weak+EN » weaken osłabić
deaf+EN » deafen ogłuszyć
en-
EN+large » enlarge powiekszyć
EN+rich » enrich wzbogacić
-ify
solid » solidify wzmocnić
pure » purify oczyścić
false » falsify fałszować
-ise
-ize
familiar » familiarise zapoznawać się z czymś
modern » modernise modernizować

Tworzenie przymiotników z rzeczowników: N » Adj

-like
child » childlike dziecinny
lady » ladylike dystyngowany
-less
fruit » fruitless bezowocny
penny » penniless bez grosza
pain » painless bezbolesny
harm » harmless nieszkodliwy
-ful
fruit » fruitful owocny
pain » painful bolesny
harm » harmful szkodliwy
-al
history » historical historyczny
music » musical muzyczny
-ive
decision » decisive decyzyjny
attention » attentive uważny
explosion » explosive wybuchowy
-en (w znaczeniu 'zrobiony z')
gold » golden złoty
lead » leaden ołowiany
wood » wooden drewniany

Tworzenie rzeczowników z czasowników: V » N

-er (nazwy zawodów lub określenia osób wykonujących czynność)


work » worker pracownik
employ » employer pracodawca
dance » dancer tancerz

-ee (określenia 'biernych' osób podlegających jakiejś czynności)


employ » employer czynny - zatrudnia » employee bierny - zatrudniany
train » trainer trenuje kogoś » trainee jest trenowany
examine » examiner egzaminujący » examinee egzaminowany

-ation
examine » examination egzamin
organize » organization organizacja
purify » purification oczyszczanie
speculate » speculation spekulacja
simplify » simplification uproszczenie
-ment
agree » agreement zgoda
fulfil » fulfilment spełnienie
move » movement ruch
imprison » imprisonment uwięzienie
-al
deny » denial zaprzeczenie
renew » renewal odnowa
arrive » arrival przyjazd
approve » approval poparcie
bury » burial pochówek

Imiesłowy czynne i bierne

verb TIRE męczyć


noun TIREDNESS zmęczenie
tiring męczący
tired zmęczony

verb BORE nudzić


noun BORE nudziarz
noun BOREDOM nuda
boring nudne, nudzące
bored znudzony

verb AMAZE zadziwiać


noun AMAZEMENT zdumienie
amazed zadziwiony
amazing zadziwiające

You might also like