Âπτα

HMEPEΣ
3 ΔEKEMBPIOY 2000

ΓΕΩΡΓΙΟς XΟΡΤΑΤΣΗς
O πατέρας του Nεοελληνικού Θεάτρου
 H KA£HMEPINH
E¶TA HMEPE™
KYPIAKH 3 ¢EKEMBPIOY 2000
«Γεργιον Xορτκι
2-32 A º I E P ø M A
«...Ë “EڈʛÏË” Â›Ó·È ÌÈ· ·fi ÙȘ Ï›Á˜ ÛÙ¤ÚÂ-
ΓΕΩΡΓΙΟΣ Â˜ Á¤Ê˘Ú˜ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔÓ ÁÚ·Ùfi Î·È ÙÔÓ
ÚÔÊÔÚÈÎfi ÔÏÈÙÈÛÌfi ÛÙËÛ‡Á¯ÚÔÓË EÏÏ¿-

XΟΡΤΑΤΣΗΣ ‰· (...), Ô˘ÛÈ҉˜ ÙÌ‹Ì· Ù‹˜ ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋˜

·Ú¿‰ÔÛ˘ Ù˘ Û‡Á¯ÚÔÓ˘ EÏÏ¿‰·˜»Å

O ΠΑΤΕΡΑΣ
ΤΟΥ NΕΟΕΛΛΗΝΙΚΟΥ
ΘΕΑΤΡΟΥ
O TAN, TE™™EPI™ AIøNE™ ÚÈÓ, Ù¤ÏË
16Ô˘–·Ú¯¤˜ 17Ô˘ ·ÈÒÓ·, Ô PÂı‡-
ÌÓÈÔ˜ ÔÈËÙ‹˜ °ÂÒÚÁÈÔ˜ XÔÚÙ¿-
ÙÛ˘, ÛÙËÓ ·ÎÌ‹ Ù‹˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfiÙËÙ¿˜
ÙÔ˘, ¤ÁÚ·Ê ÙËÓ EڈʛÏË, ÙËÓ ¶·ÓÒÚÈ· ηÈ
ÙÔÓ K·ÙÛÔ‡ÚÌÔ, Ë ÓÂ˘Ì·ÙÈ΋ Î·È Î·ÏÏÈ-
«Γεργιον Xορτκιον κραζαν τ’
Ù¯ÓÈ΋ ·Ó·Á¤ÓÓËÛË ÛÙË ‚ÂÓÂÙÔÎÚ·ÙÔ‡-
νομ του...» ÌÂÓË KÚ‹ÙË ‚ÚÈÛÎfiÙ·Ó ÛÙÔ ˙ÂÓ›ı Ù˘ ‰È-
Tου ™Ù¤Ê·ÓÔ˘ K·ÎÏ·Ì¿ÓË Î‹˜ Ù˘ ·ÎÌ‹˜.
«¶ÔÙ¤ ‰ÂÓ ÁÂÓÓÈ¤Ù·È ÌÈ· ÏÔÁÔÙ¯ӛ· ̤۷
Γεργιος Xορττσης, Û ¤Ó· ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ Ô˘ ‰ÂÓ Â›Ó·È ¿ÍÈÔ Ó· ÙË
νας λγιος της Aναγννησης ÓÈÒÛÂÈ» Î·È Ó· Á›ÓÂÈ ‰¤ÎÙ˘ Ù˘, ·Ú·ÙËÚ›
Tης AÓ·ÛÙ·Û›·˜ M. M·ÚÎÔÌȯÂÏ¿ÎË Î¿Ô˘ Ô ·Î·‰ËÌ·˚Îfi˜ ™Ù˘ÏÈ·Ófi˜ AÏÂ͛Ԣ,

«Eρωφ(λη». O ποιητ*ς
Eπιμ λεια αφιερματος:
και το ργο
Tου ™Ù˘ÏÈ·ÓÔ‡ AÏÂ͛Ԣ Kø™TH™ °IOYP°O™
«Eρωφ(λης τ+χαι» ·Ó·ÊÂÚfiÌÂÓÔ˜ ÛÙËÓ KÚËÙÈ΋ ·Ó·Á¤ÓÓË-
Tου B¿ÏÙÂÚ ¶Ô‡¯ÓÂÚ ÛË. T· ¤ÚÁ· Ù˘ ·ÎÌ‹˜ Ù‹˜ ÎÚËÙÈ΋˜ ÏÔÁÔ-
Ù¯ӛ·˜ –Ô˘ ·Ó¿ÌÂÛ¿ ÙÔ˘˜ ÂΛӷ ÙÔ˘
«Πανρια» * το παιχν(δι XÔÚÙ¿ÙÛË ‰È·ÎÚ›ÓÔÓÙ·È ÎÔÚ˘Ê·›·– ›¯·Ó
της ειρωνικ*ς νοσταλγ(ας ÛÙËÓ ÂÔ¯‹ ÙÔ˘˜ ÙËÓ ·Á¿Ë ÙÔ˘ ÌÂÁ¿ÏÔ˘
Tου AÏÊÚÂÓÙ B›ÓÛÂÓÙ ÎÔÈÓÔ‡ ·ÏÏ¿ Î·È ÙËÓ ·Ô‰Ô¯‹ ÙˆÓ ÏÔÁ›ˆÓ
ÙÔ˘ ··ÈÙËÙÈÎÔ‡ ÓÂ˘Ì·ÙÈÎÔ‡ ‚ÂÓÂÙÔÎÚË-
«Kατσο+ρμπος» ÙÈÎÔ‡ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜.
H ÔıˆÌ·ÓÈ΋ ηٿÎÙËÛË ÙÔ˘ X¿Ó‰·Î·,
* ο φτωχς ρωτας
ÙÔ 1669, ·Î‡ÚˆÛ ¤Ó· ÛÔ˘‰·›Ô ÌÔÚʈÙÈ-
Tου ™Ù¤Ê·ÓÔ˘ K·ÎÏ·Ì¿ÓË Îfi ΤÓÙÚÔ ÛÙÔÓ ÂÏÏËÓÈÎfi ¯ÒÚÔ, ·ÏÏ¿ ‰ÂÓ
¤ÚÈÍ ÛÙË Ï‹ıË Ù· ÂÈÙ‡ÁÌ·Ù· ÙÔ˘ ÎÚËÙÈ-
Tα Iντερμδια του Xορττση ÎÔ‡ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡. O,ÙÈ ¤ÊÂÚ·Ó Ì·˙› ÙÔ˘˜ ÛÙ·
Tης P¤Ó·˜ §˘‰¿ÎË ‚ÂÓÂÙÔÎÚ·ÙÔ‡ÌÂÓ· EÙ¿ÓËÛ· ÔÈ ÚfiÛÊ˘-
Á˜, ¤Î·Ó ÂÓÙÔÓfiÙÂÚË ÙËÓ ·ÚÔ˘Û›· ÙˆÓ
H γλσσα του Xορττση ÎÚËÙÈÎÒÓ ·Ú·‰fiÛÂˆÓ ÂΛ. H Û˘Ó¿ÓÙËÛË
Tης KÔÌÓËÓ‹˜ ¶Ë‰ÒÓÈ· ÙÔ˘ ÂÙ·ÓËÛÈ·ÎÔ‡ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡ –ÔχÏ¢-
Ú· ÛËÌ·ÓÙÈÎÔ‡ ÁÈ· ÙË ÓÂÔÂÏÏËÓÈ΋ Ú·Á-
Ì·ÙÈÎfiÙËÙ·– Ì ÙÔÓ ÔÏÈÙÈÛÌfi Ù˘ ·Ó·-
Aναγννηση
ÁÂÓÓËÛȷ΋˜ KÚ‹Ù˘ ‰È·ÌfiÚʈÛ ÙÔ˘˜
και Eυρωπαϊκ Θατρο fiÚÔ˘˜ Ô˘ ·¤ÙÚ„·Ó ÙËÓ ·ÒÏÂÈ· ηÈ
Tου AÓÙÒÓË °Ï˘Ù˙Ô˘Ú‹ Â¤ÙÚ„·Ó ÛÙËÓ Ô›ËÛË ÙÔ˘ XÔÚÙ¿ÙÛË Ó·
‰ÒÛÂÈ ÙË ‰È΋ Ù˘, ÌÔÓ·‰È΋, Û˘Ì‚ÔÏ‹ ÛÙË
‰È·ÌfiÚʈÛË Ù˘ ÓÂÔÂÏÏËÓÈ΋˜ ÏÔÁÔÙÂ-
¯Ó›·˜. AÓ ·fi ÙËÓ Â˘Ú‡ÙÂÚË ·‹¯ËÛË ÙÔ˘
EÍÒÊ˘ÏÏÔ ¤ÚÁÔ˘ ÙÔ˘ ·ÔÌÔÓÒÛÔ˘ÌÂ, ¤ÛÙˆ ÌfiÓÔ, ÙË
™‡ÓıÂÛË. X·ÏÎÔÁÚ·Ê›· ÙÔ˘ X¿Ó- Û˘Ó·Ú·ÛÙÈ΋ ÂÚÈ¤ÙÂÈ· Ù˘ ÂÈ‚›ˆÛ˘
‰·Î· ÙˆÓ ·Ú¯ÒÓ ÙÔ˘ 17Ô˘ ·ÈÒÓ· Ù˘ EڈʛÏ˘ Û Ï‹ıÔ˜ Ï·˚Τ˜ ‰È·Û΢¤˜
(ÏÂÙÔ̤ÚÂÈ·) – ™ÎËÓ‹ ·fi ·Ú¿-
ÛÙ· EÙ¿ÓËÛ·, ÛÙËÓ ÎÚËÙÈ΋ ·Ú·ÏÔÁ‹,
ÛÙ·ÛË «·ÛÙÈ΋˜» Έ̈‰›·˜ ÙÔ˘
17Ô˘ ·ÈÒÓ·. AÛÚfiÌ·˘ÚË Í˘ÏÔ-
ÛÙÔ Ï·˚Îfi ı¤·ÙÚÔ Ù˘ ‰˘ÙÈ΋˜ Î·È Ù˘ ÎÂ-
ÁÚ·Ê›·. ÓÙÚÈ΋˜ EÏÏ¿‰·˜, ı· ηٷϿ‚Ô˘Ì ÁÈ·Ù› Ô
KˆÛÙ‹˜ ¶·Ï·Ì¿˜ ·ÔοÏÂÛ ÙÔÓ XÔÚÙ¿-
ÙÛË «·Ù¤Ú· ÙÔ˘ ÓÂÔÂÏÏËÓÈÎÔ‡ ı¿ÙÚÔ˘». Tου ™ ΔŒº∞¡√À K ∞∫§∞ªÕ¡∏
T· ΛÌÂÓ· ÙÔ˘ ·ÊÈÂÚÒÌ·ÙÔ˜ ÛÙÔÓ °Â-
ÒÚÁÈÔ XÔÚÙ¿ÙÛË ˘ÔÁÚ¿ÊÔ˘Ó ‰È·ÎÂÎÚÈ̤- Aναπλ. καθηγητ Nεοελληνικς
ÓÔÈ ÌÂÏÂÙËÙ¤˜ ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ ÙÔ˘ ·ÏÏ¿ Î·È Ù˘ Φιλολογας στο Πανεπιστμιο Kρτης
ÓÂ˘Ì·ÙÈ΋˜ Î·È Î·ÏÏÈÙ¯ÓÈ΋˜ ·Ó·Á¤ÓÓË-
Û˘ ÛÙËÓ KÚ‹ÙË Ù˘ ‚ÂÓÂÙÔÎÚ·Ù›·˜.

Yπεθυνη «Eπτ Hμερν»

1. Walter Puchner, «TÚ·Áˆ‰›·», ÛÙÔ Û˘Ï-
ÏÔÁÈÎfi ÙfiÌÔ §ÔÁÔÙ¯ӛ· Î·È KÔÈÓˆÓ›·
ÛÙËÓ KÚ‹ÙË Ù˘ AÓ·Á¤ÓÓËÛ˘, ¶·ÓÂÈ-
ÛÙËÌȷΤ˜ EΉfiÛÂȘ KÚ‹Ù˘, HÚ¿ÎÏÂÈÔ
O MAPINO™ TZANE™ M¶OYNIA§H™ ÛÙË ºÈÏÔÓÈΛ· ÙÔ˘
X¿Ó‰·ÎÔ˜ Î·È PÂı¤ÌÓÔ˘ (1681) Û˘ÁηٷϤÁÂÈ Î·È
ÙÔÓ °ÂÒÚÁÈÔ XÔÚÙ¿ÙÛË ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ÂÎÏÂÎÙÒÓ
Û˘Ì·ÙÚȈÙÒÓ ÙÔ˘ Ô˘ Ï¿ÌÚ˘Ó·Ó ÙÔ P¤ı˘ÌÓÔ ÛÙ·
¯ÚfiÓÈ· Ù˘ ÂÏ¢ıÂÚ›·˜ Î·È ··ÚÈıÌ› ÙÚ›· ¤ÌÌÂÙÚ· ¤ÚÁ·
E§EY£EPIA TPA´OY
1997). ÙÔ˘, fiÛ· ÁÓˆÚ›˙Ô˘ÌÂ Î·È ÂÌ›˜ Û‹ÌÂÚ·: ÙËÓ ÔÈÌÂÓÈ΋

2 H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 3 ¢ E K E M B P I O Y 2 0 0 0
ον κραζαν τ’ νομ του...»
Õ Tο Pθυμνο, η
γεντειρα του Γε-
ωργου Xορτ-
τση, στις αρχς
του 17ου αινα.
Πνακας της επο-
χς, ργο αννυ-
μου Pεθυμνιτη
ζωγρφου. Pθυ-
μνο, Πινακοθκη.

Έ̈‰›· ¶·ÓÒÚÈ· (‹ °‡·Ú˘), ÙËÓ ÎˆÌˆ‰›· K·ÙÛ¿Ú·Ô˜
(‹ K·ÙÛÔ‡ÚÌÔ˜) Î·È ÙËÓ ÙÚ·Áˆ‰›· EڈʛÏË.
EÓ· ·È‰› ÌÔ˘ ·Ï·ÈfiÓ ÔÔ‡ ’ıÂÏ· ÁÂÓÓ‹ÛÂÈ,
Î’ ÂΛÓÔ Ì ÔÏÏ‹Ó ÙÈÌ‹Ó ‹ıÂÏ Ì ÛÙÔÏ›ÛÂÈ,
°ÂÒÚÁÈÔÓ XÔÚÙ¿ÎÈÔÓ ¤ÎÚ·˙·Ó Ù’ fiÓÔÌ¿ ÙÔ˘
Î’ ÔÈ ÛÙ›¯ÔÈ ÙÔ˘ ÊËÌ›˙Ô˘ÓÙ·È Î·È Ù· ÔÈ‹Ì·Ù¿ ÙÔ˘,
Î’ ¤Î·Ì ÙËÓ ¶·ÓÒÚÈ·Ó ÙÔ˘ Ì ˙·¯·Ú¤ÓÈ· ¯Â›ÏË
Ì·˙› Ì ÙÔÓ K·ÙÛ¿Ú·ÔÓ, ÙËÓ ¿ÍÈ·Ó EڈʛÏË.
O ÔÈËÙ‹˜ °ÂÒÚÁÈÔ˜ (T˙ÒÚÙ˙˘) XÔÚÙ¿ÙÛ˘ ÁÂÓÓ‹ıË-
ΠÛÙÔ P¤ı˘ÌÓÔ ÛÙ· ̤۷ ÙÔ˘ 16Ô˘ ·ÈÒÓ· Î·È ¤ı·ÓÂ
ÌÂÙ¿ ÙÔ 1605. H ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ¿ ÙÔ˘, Ô˘ ·Ó‹Á ÙËÓ Î·Ù·-
ÁˆÁ‹ Ù˘ ÛÙËÓ ·Ï·È¿ ‚˘˙·ÓÙÈÓ‹ ·ÚÈÛÙÔÎÚ·Ù›· Ù˘
™¯Â‰›·ÛÌ· ‚ÈÔÁÚ·Ê›·˜
KÚ‹Ù˘ («T˙ÒÚÙ˙Ë Ó· ÂȘ ˆ˜ ϤÛÈÓÂ,
XÔÚÙ¿ÙÛË ÙË ÁÂÓÈ¿ ÌÔ˘»), ·Ó‹Î ÛÙËÓ ÙÔ˘ ÔÈËÙ‹ Ù˘ «Eڈʛ-
·ÛÙÈ΋ Ù¿ÍË Î·È ‹Ù·Ó ‡ÔÚË, ÁÂÁÔÓfi˜ Ô˘
Â¤ÙÚ„ ÛÙÔÓ Ó·Úfi ‚Ï·ÛÙfi Ù˘ Ó· ·Ô-
Ï˘», Ù˘ «¶·ÓÒÚÈ·˜»
ÎÙ‹ÛÂÈ ÛËÌ·ÓÙÈ΋ ÁÈ· ÙËÓ ÂÔ¯‹ ÙÔ˘ ÌfiÚ- Î·È ÙÔ˘ «K·ÙÛÔ‡ÚÌÔ˘»
ʈÛË. H ·È‰Â›· ÙÔ˘ ‹Ù·Ó ‰˘ÙÈ΋-ÈÙ·ÏÈ΋
·Ú¿ (·Ú¯·ÈÔ)ÂÏÏËÓÈ΋, fiˆ˜ ÚÔ·ÙÂÈ
·‚›·ÛÙ· ·fi ÙË ÌÂϤÙË ÙˆÓ ‰Ú·Ì·ÙÈÎÒÓ ¤ÚÁˆÓ ÙÔ˘.
øÛÙfiÛÔ, ‰ÂÓ Â›Ó·È ÂÍ·ÎÚÈ‚ˆÌ¤ÓÔ ·Ó ÛÔ‡‰·Û ÛÙËÓ IÙ·-
Ï›· ηıÒ˜ ÙfiÛÔÈ ¿ÏÏÔÈ Û˘ÓÔÌ‹ÏÈÎÔ› ÙÔ˘ KÚËÙÈÎÔ› (¶Ë-
Á¿˜, M·ÚÁÔ‡ÓÈÔ˜, §Ô‡Î·ÚȘ Î.¿.), ·ÏÏ¿ ¤Ó· Ù¤ÙÔÈÔ ÂÓ‰Â-
¯fiÌÂÓÔ ‰ÂÓ Ú¤ÂÈ Ó· ·ÔÎÏÂÈÛÙ›. AÓ ÓÂfiÙÂÚ· ÛÙÔȯ›·

H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 3 ¢ E K E M B P I O Y 2 0 0 0 3

H Aλληγορικ
παρσταση της
Bενετας, με τις ÂÓÈÛ¯‡ÛÔ˘Ó ÙËÓ ˘fiıÂÛË ·˘Ù‹, ÙfiÙÂ
θαλσσιες κτ- ÙÔ Èı·ÓfiÙÂÚÔ Â›Ó·È Ô XÔÚÙ¿ÙÛ˘ Ó·
σεις της. Παρσι, ÊÔ›ÙËÛ ÌÂٷ͇ 1565 Î·È 1575 ÛÙË
Eθνικ Bιβλιοθ- ºÂÚÚ¿Ú·, ÁÈ·Ù› Ù· ¤ÚÁ· ÙÔ˘ ÚÔ¸Ôı¤-
κη, χειργραφο. ÙÔ˘Ó ÂÍÔÈΛˆÛË Ì ÙË ı·ÙÚÈ΋ Ú¿-
I viaggi e le ÍË Î·È ¿ÚÈÛÙË ÁÓÒÛË Ù˘ ÔÈËÙÈ΋˜ Ù¤-
avventure di ¯Ó˘ Î·È Ù˘ ·Ú·ÁˆÁ‹˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÒÓ
Carlo Magi. fiˆ˜ ÙÔ˘ G.B. Giraldi, ÙÔ˘ L. Groto,
ÙÔ˘ T. Tasso, ÙÔ˘ G.B. Guarini Î.¿.,
Ô˘ ¤˙ËÛ·Ó Î·È ¤‰Ú·Û·Ó ÛÙËÓ ÂÎÏÂ-
Ù˘Ṳ̂ÓË ·˘Ï‹ ÙˆÓ Estensi, Î·È fi¯È
ÛÙÔÓ ·˘ÛÙËÚfi ·ÓÂÈÛÙËÌÈ·Îfi ¯ÒÚÔ
Ù˘ ¶¿‰Ô‚·˜.
H Ù·˘ÙfiÙËÙ· ÙÔ˘ ÔÈËÙ‹
AÓ Î·È ÊËÌÈṲ̂ÓÔ˜ Î·È Î·Ù·ÍȈ̤ÓÔ˜
ÛÙËÓ ÂÔ¯‹ ÙÔ˘ («ÔÔ‡ ÂÛÙ¿ıË ÂȘ
ÙÔ‡ÙÔ ÙÔ Á¤ÓÔ˜ Ô ÎÔÚ˘Ê·›Ô˜ ÙˆÓ ÔÈË-
4 H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 3 ¢ E K E M B P I O Y 2 0 0 0
ÙÒÓ» °Ú·‰ÂÓ›ÁÔ˜ [1676]Ø «ÔÈ ÛÙ›¯ÔÈ ÙÔ˘
ÊËÌ›˙ÔÓÙ·È Î·È Ù· ÔÈ‹Ì·Ù¿ ÙÔ˘»
MÔ˘ÓÈ·Ï‹˜), ÛÙȘ ̤Ú˜ Ì·˜ ‰ÂÓ ÛÒ-
˙ÔÓÙ·È ·ÍÈfiÈÛÙ˜ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÁÈ·
ÙÔÓ ›‰ÈÔÓ Î·È ÁÈ· ÙËÓ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ¿ ÙÔ˘,
fiˆ˜, Ï.¯., ÙÔ ·ÙÚÒÓ˘ÌÔ, ÛÙÔȯ›Ô
Ô˘ ı· ÌÔÚÔ‡Û ӷ ·Ô‰Âȯı› Ôχ-
ÙÈÌÔ ÛÙËÓ Ù·‡ÙÈÛË ÙÔ˘ ÔÈËÙ‹ Ì ο-
ÔÈÔÓ ·fi ÙÔ˘˜ ÔÏÏÔ‡˜ ÔÌÒÓ˘ÌÔ‡˜
ÙÔ˘ Ô˘ Ì·ÚÙ˘ÚÔ‡ÓÙ·È ÛÙ· ‰ËÌfiÛÈ·
Î·È È‰ÈˆÙÈο ¤ÁÁÚ·Ê· Ù˘ ÂÔ¯‹˜. H
Ù·‡ÙÈÛË ÙÔ˘ ÔÈËÙ‹ ÌÂ ÙÔÓ ·ÛÙfi °ÂÒÚ-
ÁÈÔ XÔÚÙ¿ÙÛË ÙÔ˘ Iˆ¿ÓÓË Î·È Ì ÙÔÓ
ÔÌÒÓ˘ÌÔ ÁÚ·ÌÌ·ÙÈÎfi ÙÔ˘ M·Ùı·›Ô˘
K·ÏϤÚÁË (1523-1571) ÛÎÔÓÙ¿ÊÙÂÈ
ÛÙËÓ ·‰È·ÌÊÈÛ‚‹ÙËÙË Ì·ÚÙ˘Ú›· ÙˆÓ
·Ú¯ÂÈ·ÎÒÓ ËÁÒÓ: Ô ÁÚ·ÌÌ·ÙÈÎfi˜ °Â-
ÒÚÁÈÔ˜ XÔÚÙ¿ÙÛ˘ ÁÂÓÓ‹ıËΠÛÙÔÓ
X¿Ó‰·Î·, ‹Ù·Ó ÁÈÔ˜ ÙÔ˘ E˘‰ÔΛÌÔ˘
Î·È ¤ı·Ó ϛÁÔ ÌÂÙ¿ ÙÔ 1577Ø ÁÈ· ÙÔÓ
°ÂÒÚÁÈÔ XÔÚÙ¿ÙÛË ÙÔ˘ Iˆ¿ÓÓË ‰È·ı¤-
ÙÔ˘Ì ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ÏËÚÔÊÔڛ˜ Ô˘
ʈٛ˙Ô˘Ó ‰È¿ÊÔÚ˜ Ù˘¯¤˜ Ù˘ ˙ˆ‹˜
ÙÔ˘, ·ÏÏ¿ ηÌÈ¿ Ô˘ Ó· ÙÔÓ Û˘Ó‰¤ÂÈ ÌÂ
ÙÔÓ ÔÈËÙ‹ Î·È ÙÔÓ ÎfiÛÌÔ ÙÔ˘. EÊ’
fiÛÔÓ Ô ÔÈËÙ‹˜ ÙÔ˘ ºÔÚÙÔ˘Ó¿ÙÔ˘ M·Ú-
ηÓÙÒÓÈÔ˜ ºfiÛÎÔÏÔ˜ (1595-1660) ηÈ
Ô «ÎÚÈÙÈÎfi˜» ÂΉfiÙ˘ Ù˘ EڈʛÏ˘
(1676) ·‚‚¿˜ AÌ‚ÚfiÛÈÔ˜ °Ú·‰ÂÓ›ÁÔ˜
–KÚËÙÈÎÔ› Ô˘ ‹Ù·Ó ÛÂ ı¤ÛË Ó· ÁÓˆ-
Ú›˙Ô˘Ó Î·Ï‡ÙÂÚ· ·fi ÂÌ¿˜ Ù· ÏÔÁÔÙÂ-
¯ÓÈο Ú¿ÁÌ·Ù· ÙÔ˘ ηÈÚÔ‡ ÙÔ˘˜–,
·ÔηÏÔ‡Ó ÙÔÓ ÔÈËÙ‹ «Â˘ÁÂÓ‹ ·Ê¤-
ÓÙË» Î·È «Â˘ÁÂÓ¤ÛÙ·ÙÔ», ‰ÂÓ ·ÔÎÏ›-
ÂÙ·È ·˘Ùfi˜ Ó· ·¤ÎÙËÛ ÙËÓ ÎÚËÙÈ΋
¢Á¤ÓÂÈ·, ¿ÁÓˆÛÙÔ fiÙ –·ÏÏ¿ ÔˆÛ-
‰‹ÔÙ ÌÂÙ¿ ÙÔ 1582– Î·È Û ·ÓÙ¿Ï-
Ï·ÁÌ· ÔÈˆÓ ÛËÌ·ÓÙÈÎÒÓ ˘ËÚÂÛÈÒÓ
ÚÔ˜ ÙÔ BÂÓÂÙÈÎfi ÎÚ¿ÙÔ˜. ¶¿ÓÙˆ˜, ‰ÂÓ
Â›Ó·È ¯ˆÚ›˜ ÛËÌ·Û›· fiÙÈ ÛÙÔÓ K·Ù¿ÏÔ-
ÁÔ (1644) ÙÔ˘ Antonio Triv(is)an ηٷ-
ÁÚ¿ÊÔÓÙ·È XÔÚÙ¿ÙÛˉ˜ ÙÔ˘ PÂı‡-
ÌÓÔ˘ οÙÔ¯ÔÈ Ù˘ ÎÚËÙÈ΋˜ ¢Á¤ÓÂÈ·˜.
H ‡ÛÙÂÚË (1726) ÏËÚÔÊÔÚ›· ÙÔ˘ NÈ-
ÎfiÏ·Ô˘ KÔÌÓËÓÔ‡ ¶··‰fiÔ˘ÏÔ˘ ÁÈ·
ÙÔÓ Û˘ÁÁÂÓÈÎfi ‰ÂÛÌfi ÙÔ˘ ÔÈËÙ‹ ÌÂ
ÙÔÓ ÁÈ·ÙÚfi °ÂÒÚÁÈÔ XÔÚÙ¿ÙÛË (†1658)
Î·È Ì ÙÔÓ ÌËÙÚÔÔÏ›ÙË ºÈÏ·‰ÂÏÊ›·˜
MÂϤÙÈÔ XÔÚÙ¿ÙÛË (†1677), Ë ÔÔ›· ı·
ÌÔÚÔ‡Û ӷ ·Ô‰Âȯı› ÔχÙÈÌË
ÛÙËÓ ·Ó›¯Ó¢ÛË ÙÔ˘ ·ÙÚˆÓ‡ÌÔ˘ ÙÔ˘
ÔÈËÙ‹, ‰ÂÓ Â›Ó·È ·ÛÊ·Ï‹˜.
O XÔÚÙ¿ÙÛ˘ ¤˙ËÛ ÁÈ· οÌÔÛÔ
¯ÚfiÓÔ ÛÙÔÓ X¿Ó‰·Î·. ™ÙÔÓ K·ÙÛÔ‡Ú-
ÌÔ ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È ÙÔˆÓ‡ÌÈ·, ÂÎÎÏË-
ۛ˜ Î·È Ï·˚Τ˜ ÁÂÈÙÔÓȤ˜ Ù˘ fiÏ˘ ·˘-
Ù‹˜, fiÔ˘ ÍÂÙ˘Ï›ÁÂÙ·È Ë ˘fiıÂÛË
(E93). EΛ, ÛÙ· 1581, ‹ Ï›ÁÔ ·ÚÁfiÙÂÚ·,
¤ÁÚ·„ ÙËÓ ÎˆÌˆ‰›· Ì ÚfiÙ˘· ÈÙ·-
ÏÈΤ˜ Ù˘ ÏÂÁfiÌÂÓ˘ ÏfiÁÈ·˜ Έ̈‰›·˜
(commedia erudita). TËÓ ›‰È· ÂÔ¯‹
Ú¤ÂÈ Ó· ÙÂı› Î·È Ë ÁÓˆÚÈÌ›· ÙÔ˘ ÌÂ
ÙÔÓ BÂÓÂÙÔÎÚËÙÈÎfi ¢ÁÂÓ‹ M·Úη-
ÓÙÒÓÈÔ BÈ¿ÚÔ (1540-1605), ÛËÌ·ÓÙÈÎfi
·Ú¿ÁÔÓÙ· Ù˘ ‰ËÌfiÛÈ·˜ ˙ˆ‹˜ ÙˆÓ
X·Ó›ˆÓ Î·È ÚÔÛÙ¿ÙË ÙˆÓ ÁÚ·ÌÌ¿-
ÙˆÓ, ÁÓÒÚÈÌÔ ÙÔ˘ ¶ËÁ¿, ÙÔ˘ ºÔ˘ÚÏ¿-
ÓÔ˘ Î·È ¿ÏÏˆÓ KÚËÙÈÎÒÓ ÏÔÁ›ˆÓ Ù˘
ÂÔ¯‹˜. X¿ÚË ÛÙÔ Î‡ÚÔ˜ Î·È ÙËÓ ÔÏÈ-
ÙÈ΋ ÂÈÚÚÔ‹ ÙÔ˘ BÈ¿ÚÔ˘, Ô XÔÚÙ¿ÙÛ˘
Ú‡ıÌÈÛ ÌÈ· ‰‡ÛÎÔÏË ˘fiıÂÛ‹ ÙÔ˘
ÛÙÔ P¤ı˘ÌÓÔ, fiÔ˘ ÔÈ ‰‡Ô ¿Ó‰Ú˜ Û˘-
Ó·ÓÙ‹ıËηÓ, ¿ÁÓˆÛÙÔ fiÙ ·ÎÚÈ‚Ò˜
Î·È Î¿Ùˆ ·fi ÔȘ Û˘Óı‹Î˜. O XÔÚ-
Ù¿ÙÛ˘ ı· ·Ó·ÊÂÚı› ÛÙËÓ ˘fiıÂÛË
ÂΛÓË ·ÚÁfiÙÂÚ·:
Û’ ÙÛÈ ¯¿Ú˜ Ï›ÁË ·ÓÙ›ÌÂ„Ë Ô’
¤¯ˆ ÁÓˆÚÈṲ̂ӷ
·Ô‡ ÙÔ ÛÏ¿Á¯ÓÔ˜ ÙÔ Ôχ ÎÈ
¿ÌÂÙÚË Î·ÏÔÛ‡ÓË
Ù˘ ·ÊÂÓÙÈ¿˜ ÙÔ˘ ÙÛ’¿ÍÈ·˜ ÂȘ
ÙËÓ ÊÔÚ¿Ó ÂΛÓË
ÔÔ‡ ’ÙÔÓ ÂȘ ÙÔ P¤ı˘ÌÓÔ˜Ø
TÔ ÎÔÈÓˆÓÈÎfi ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ
™ÙÔ ÁÓÒÚÈÌÔ ÎÔÈÓˆÓÈÎfi ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ
ÙÔ˘ ÔÈËÙ‹ ·Ó‹ÎÂ Î·È Ô KÚËÙÈÎfi˜ ¢-
ÁÂÓ‹˜, «Ú‹ÙÔÚ·˜» (‰ÈÎËÁfiÚÔ˜), ÛÔ˘-
‰·Á̤ÓÔ˜ ÛÙËÓ ¶¿‰Ô‚· (Ù˘¯. 1581),
Iˆ¿ÓÓ˘ MÔ‡ÚÌÔ˘Ú˘, ·fi Ù· X·ÓÈ¿,
ÁÈÔ˜ ÙÔ˘ EÌÌ·ÓÔ˘‹Ï, ÂÍ·›ÚÂÙÔ˘ ÛÙÚ·-
ÙȈÙÈÎÔ‡ ÛÙËÓ ˘ËÚÂÛ›· Ù˘ °·ÏËÓÔ-
Ù¿Ù˘. ™ÙÔ˘˜ ‰‡Ô ·˘ÙÔ‡˜ ‰È·ÎÂÎÚÈ̤-
ÓÔ˘˜ ¿Ó‰Ú˜, ÙÔÓ BÈ¿ÚÔ Î·È ÙÔÓ MÔ‡Ú-
ÌÔ˘ÚË, Ô XÔÚÙ¿ÙÛ˘ ·ÊȤڈÛ ·Ú·-
ÛÙ¿ÛÂȘ Ù˘ ¶·ÓÒÚÈ·˜ Î·È Ù˘ Eڈʛ-
Ï˘ ÛÙ· X·ÓÈ¿, ÙȘ Ôԛ˜ ÂΛÓÔÈ ı·
¯ÚËÌ·ÙÔ‰fiÙËÛ·Ó (AÊȤڈÛË, ÛÙ. 41-
44).
 O XÔÚÙ¿ÙÛ˘ ¤ÁÚ·„ ÙËÓ EڈʛÏË Ã Γυναικεα
Ï›ÁÔ ÌÂÙ¿ ÙÔ 1595, ÁÈ·Ù› ÛÙÔÓ ¶ÚfiÏÔ- μορφ, προσω-
ÁÔ, ‰È· ÛÙfiÌ·ÙÔ˜ ÙÔ˘ X¿ÚÔ˘, ˘·ÈÓ›Û- ποποηση της
ÛÂÙ·È ÙË ÊÔ‚ÂÚ‹ ÂȉËÌ›· ·ÓÔ‡ÎÏ·˜ πλης του Xν-
Ô˘ ¤ÏËÍ ÙËÓ KÚ‹ÙË ÛÙ· ¯ÚfiÓÈ· δακα. Παρσι,
1592-1595. T· ¯ÚÔÓÈο fiÚÈ· Û‡ÓıÂÛ˘ Eθνικ Bιβλιο-
Ù˘ ¶·ÓÒÚÈ·˜ Â›Ó·È ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚ·Ø ÁÚ¿- θκη, χειργρα-
ÊÙËΠÌÂÙ¿ ÙÔ 1585 (·ã ¤Î‰. ÙÔ˘ Èı·- φο. Costumes de
ÓÔ‡ ÈÙ·ÏÈÎÔ‡ ÚÔÙ‡Ô˘ Ù˘ La Calisto femmes de
ÙÔ˘ Groto), Î·È Ò˜ ÙÔ 1605, ÔfiÙ ̷Ú- diverses contrees
Ù˘ÚÂ›Ù·È ÁÈ· ÙÂÏÂ˘Ù·›· ÊÔÚ¿ ˙ˆÓÙ·Ófi˜ (15ος αι.).
Ô BÈ¿ÚÔ˜. H ¯ÚÔÓÔÏfiÁËÛË Ù˘ ¶·ÓÒ-
ÚÈ·˜ ̤۷ ÛÙËÓ ÙÂÏÂ˘Ù·›· ‰ÂηÂÙ›·
ÙÔ˘ 16Ô˘ ·ÈÒÓ· ›Ûˆ˜ Ó· ÌËÓ Â›Ó·È Ì·-
ÎÚÈ¿ ·fi ÙËÓ ·Ï‹ıÂÈ·. MÂÙ¿ ÙÔ 1595 (-
1601) Í·Ó··›¯ÙËÎÂ Î·È Ô K·ÙÛÔ‡Ú-
ÌÔ˜, Û‡Ìʈӷ Ì οÔȘ Â›Î·ÈÚÔ˘
ÂÚȯÔ̤ÓÔ˘ ÚÔÛı‹Î˜ ÛÙÔ Î›ÌÂÓÔ
(B1) Ù˘ Έ̈‰›·˜. OϘ ·˘Ù¤˜ ÔÈ ÂÓ-
‰Â›ÍÂȘ Ê·ÓÂÚÒÓÔ˘Ó fiÙÈ ÛÙË ‰ÂηÂÙ›·
ÙÔ˘ 1590 Ô XÔÚÙ¿ÙÛ˘ ÂÈ‚¿ÏÏÂÙ·È
ÛÙË ı·ÙÚÈ΋ ˙ˆ‹ ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ ˆ˜ ÚÔÈ-
ÎÈṲ̂ÓÔ˜ Û˘ÁÁڷʤ·˜ Î·È ı·ÙÚ¿Ó-
ıÚˆÔ˜.
H Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÙÔ˘ XÔÚÙ¿ÙÛË ÛÙËÓ
Aη‰ËÌ›· ÙˆÓ Stravaganti ÙÔ˘ X¿Ó‰·-
η, ÛÙÔÓ Î‡ÎÏÔ ÙˆÓ KÚËÙÈÎÒÓ ÏÔÁ›ˆÓ
Ô˘ ıÂÚ¿¢·Ó ÙȘ MÔ‡Û˜ Î·È Ù·
ÁÚ¿ÌÌ·Ù· Î·È ÌÂÙ·Î¤ÓˆÓ·Ó ÙËÓ Ó¢-
Ì·ÙÈ΋ ·ÙÌfiÛÊ·ÈÚ· Ù˘ IÙ·Ï›·˜ ÛÙÔÓ
ÙfiÔ ÙÔ˘˜, Ú¤ÂÈ Ó· ıˆÚËı› Èı·-
Ó‹, ›Ûˆ˜ Ì¿ÏÈÛÙ· Ô XÔÚÙ¿ÙÛ˘ Ó· ·-
ÚÔ˘Û›·ÛÂ Ù· ¤ÚÁ· ÙÔ˘ ÂÓÒÈÔÓ ÙˆÓ ÌÂ-
ÏÒÓ Ù˘ Aη‰ËÌ›·˜Ø ÁÈ·Ù› ·˘Ù¿ ÚÔ¸-
Ôı¤ÙÔ˘Ó Î·ÏÏÈÂÚÁË̤ÓÔ ÎÔÈÓfi ÁÈ· Ó·
·Ú·ÎÔÏÔ˘ı‹ÛÂÈ Ì ¿ÓÂÛË Ù· Â› ÛÎË-
Ó‹˜ ‰ÚÒÌÂÓ·. AÛÊ·ÏÒ˜ Î·È Ô ÔÈËÙÈ-
Îfi˜ ÏfiÁÔ˜ ÙÔ˘ XÔÚÙ¿ÙÛË ÁÔ‹Ù¢ ÙÔ
ÎÔÈÓfi ÙÔ˘, ÙÔ ÔÔ›Ô ‰È„Ô‡Û ÁÈ· οÙÈ
‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfi ·fi ÙÔÓ Ù˘ÔÔÈË̤ÓÔ
·Î·‰ËÌ·˚Îfi ÏfiÁÔ ÙÔ˘ ÈÙ·ÏÈÎÔ‡ ‰Ú¿Ì·-
ÙÔ˜, Ô˘ ·Ó·Î˘ÎψÓfiÙ·Ó ‰È·ÚÎÒ˜ ÛÙË
ÌÓ‹ÌË ÙÔ˘ ·fi ÙËÓ ÚfiÛÊ·ÙË ı·ÙÚÈ-
΋ ÂÌÂÈÚ›· ÙÔ˘ ÛÙËÓ IÙ·Ï›· Î·È ·fi
ÙËÓ ·Ó¿ÁÓˆÛË ÙˆÓ ¤ÓÙ˘ˆÓ ¤ÚÁˆÓ
Ô˘ ΢ÎÏÔÊÔÚÔ‡Û·Ó ÛÙËÓ KÚ‹ÙË. ™Â
¤Ó· ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ ÛÙÔ ÔÔ›Ô Ù· Ó¤· ı·-
ÙÚÈο ΛÌÂÓ· Ú¤ÂÈ Ó· ‹Ù·Ó Û¿ÓÈÔ
›‰Ô˜, ÙÔ ı·ÙÚÈÎfi ·Ó¤‚·ÛÌ· ÙˆÓ ¤Ú-
ÁˆÓ ÙÔ˘ XÔÚÙ¿ÙÛË ·ÔÙÂÏÔ‡Û ÌÂÁ¿-
ÏÔ Î·ÏÏÈÙ¯ÓÈÎfi ÁÂÁÔÓfi˜ ÛÙËÓ ÙÔÈ΋
ÎÔÈÓˆÓ›·.

EÎÊÚ·ÛÙÈ΋ ˆÚÈÌfiÙËÙ·
O XÔÚÙ¿ÙÛ˘ ÁÓÒÚÈ˙ ÙËÓ ÈÙ·ÏÈ΋ ÏÔ-
ÁÔÙ¯ÓÈ΋ Î·È ı·ÙÚÈ΋ ·Ú·ÁˆÁ‹
Ù˘ ÂÔ¯‹˜ ÙÔ˘. ™Ù· ¤ÚÁ· ÙÔ˘ ·Ô‰ÂÈ-
ÎÓ‡ÂÙ·È ÔÏ˘Û˘ÏÏÂÎÙÈÎfi˜, ÁÈ·Ù› ·ÊÔ-
ÌÔÈÒÓÂÈ ÂÎÏÂÎÙÈο ÙȘ ÏÔÁÔÙ¯ÓÈΤ˜
ηٷÎÙ‹ÛÂȘ ÙˆÓ ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙÂÚˆÓ
IÙ·ÏÒÓ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÒÓ ÙÔ˘ 16Ô˘ ·ÈÒÓ·:
Ù· ¤ÚÁ· ÙˆÓ Ariosto, Giraldi, Groto,
Guarini, Marzi, Piccolomini, Speroni,
Tasso, Trissino Î.¿. Á›ÓÔÓÙ·È ·ÓÙÈΛ-
ÌÂÓÔ ÂÂÍÂÚÁ·Û›·˜ Î·È ¤ÓÙ·Í˘ ÛÙ· ͤӷ ‰¿ÓÂÈ· Ì¿˜ ÂÈ‚¿ÏÏÂÙ·ÈØ Ô ÔÈË- ‰ÂÈÍË ÂÓfi˜ ‡ÊÔ˘˜ Ô˘ fiÌÔÈfi ÙÔ˘ ‰ÂÓ Û˘Ó¤‚·Ï ·ÔÊ·ÛÈÛÙÈο ÛÙË ÌÂٷʇ-
·ÈÛıËÙÈο, ȉÂÔÏÔÁÈο Î·È ÔÏÈÙÈÛÌÈ- Ù‹˜ ÚÔÛ·ÚÌfi˙ÂÈ Ù· ‰È¿ÊÔÚ· Â›‰¿ ¤¯ÂÈ Ó· Âȉ›ÍÂÈ Ô ÓÂÔÂÏÏËÓÈÎfi˜ ÔÈË- Ù¢ÛË ÙÔ˘ ı¿ÙÚÔ˘ ·fi ÙËÓ IÙ·Ï›·
ο Û˘ÌÊÚ·˙fiÌÂÓ· ÙÔ˘ ÙfiÔ˘ ÙÔ˘. OÈ Ù˘ ·Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙÔ ‰Ú·Ì·ÙÈÎfi ›‰Ô˜ ÙÈÎfi˜ ÏfiÁÔ˜ ÛÙË ‰È·‰ÚÔÌ‹ ÙÔ˘ ¯Úfi- ÛÙËÓ KÚ‹ÙË Î·È ·Ó·Ó¤ˆÛ ÚÈ˙Èο ÙÔ˘˜
ÔÈËÙÈΤ˜ ηٷ‚ÔϤ˜ ÙÔ˘ ÛÙÔÓ KÏ·ÛÈ- Î·È ÙÔ ÁψÛÛÈÎfi Ú¤ÔÓ ÙˆÓ ¯·Ú·- ÓÔ˘. H Û˘ÛÙËÌ·ÙÈ΋ ·ÔÊ˘Á‹ Ù˘ ¯·- ÙÚfiÔ˘˜, ÙÔ˘˜ ÛÙfi¯Ô˘˜ Î·È Ù· ÎÚÈÙ‹-
ÎÈÛÌfi Î·È ÙÔÓ M·ÓÈÂÚÈÛÌfi ‰ÂÓ ÂÚÈÔ- ÎÙ‹ÚˆÓ ÙÔ˘. H ÂÚ›ÏÔÎË Î·È Û‡ÓıÂ- Û̈‰›·˜, ·ÎfiÌ· Î·È ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ÛÙ›- ÚÈ· Ù˘ ÏÔÁÔÙ¯ÓÈ΋˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·˜ ÛÙÔ
Ú›˙ÔÓÙ·È ÛÙȘ ÎÂÈÌÂÓÈΤ˜ ËÁ¤˜ Ù˘ ÙË Û˘ÓÙ·ÎÙÈ΋ ‰ÔÌ‹ ÙˆÓ ÂÚÈfi‰ˆÓ, ¯ˆÓ Î·È ÙˆÓ ‰ÈÛÙ›¯ˆÓ, Î·È Ë Î·Ù¿ Îfi- ÓËÛ›, ·ÓÔ›ÁÔÓÙ·˜ Ì ÙÔ ÔχÙ˘¯Ô ¤Ú-
¤ÌÓÂ˘Û‹˜ ÙÔ˘ ·ÏÏ¿ ·ÏÒÓÔÓÙ·È Û Ì ÙËÓ ·Ó·ÙÚÔ‹ Ù˘ Ê˘ÛÈ΋˜ ÛÂÈÚ¿˜ ÚÔÓ ¯Ú‹ÛË Ù˘ Û˘Ó›˙ËÛ˘ Î·È ÙÔ˘ ‰È·- ÁÔ ÙÔ˘ ÙÔ ‰ÚfiÌÔ ÛÙËÓ ·Ó·Á¤ÓÓËÛË ÙÔ˘
fiÏÔ ÙÔ Â‡ÚÔ˜ Ù˘ ÔÈËÙÈ΋˜ ıˆڛ·˜ ÙˆÓ Ï¤ÍˆÓ, Ù· Û˘¯Ó¿ ÏÔÁÔ·›ÁÓÈ·, ÔÈ ÛÎÂÏÈÛÌÔ‡ ÙÔ˘ ÓÔ‹Ì·ÙÔ˜ ÚÔÛ‰›‰Ô˘Ó NÂÔÂÏÏËÓÈÎÔ‡ £Â¿ÙÚÔ˘.
Î·È Ú¿Í˘ ÙÔ˘. H ¯Ú‹ÛË ÙÔ˘ ÎÚËÙÈ- ‰È·‰Ô¯ÈΤ˜ ·Ú˯‹ÛÂȘ, Ë ÚËÙÔÚÈ΋ ÂÍ·ÈÚÂÙÈ΋ ÔÈÎÈÏ›· ÛÙÔ Ú˘ıÌÈÎfi ‚¿‰È-
ÎÔ‡ ȉÈÒÌ·ÙÔ˜ ÛÙË Û‡ÓıÂÛË ÙˆÓ ¤Ú- ÔÚÁ¿ÓˆÛË ÙÔ˘ ÏfiÁÔ˘, ÙÔ Ì·ÎÚÔÂÚ›Ô- ÛÌ· ÙÔ˘ ÛÙ›¯Ô˘ Î·È ÂÈÙÚ¤Ô˘Ó ÛÙÔÓ BÈ‚ÏÈÔÁÚ·Ê›·:
ÁˆÓ ÙÔ˘ Û˘Ó¿‰ÂÈ ÚÔ˜ ÙȘ ÂÈÙ·Á¤˜ ‰Ô ‡ÊÔ˜ ÚÔ‰›‰Ô˘Ó ÙÔ «Ì¤¯ÚȘ ÂÈÙË- ÔÈËÙ‹ Ó· ÂÎÊÚ¿ÛÂÈ Ì ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈ- Λνος Πολτης, «H προσωπικτητα του
ÙÔ˘ M·ÓÈÂÚÈÛÌÔ‡, Ô˘ Û˘ÓÈÛÙÔ‡Û ‰Â‡Ûˆ˜ ¤ÓÙ¯ÓÔ» ‡ÊÔ˜ ÙÔ˘ XÔÚÙ¿- ΋ ¿ÓÂÛË Î·È Â˘ı˘‚ÔÏ›· Î·È Ù· ÈÔ Xορττση», «Eποχ ς», τχ. 17 (Σεπτ.
ÙËÓ Î·ÏÏȤÚÁÂÈ· ÙˆÓ ÙÔÈÎÒÓ ‰È·Ï¤- ÙÛË, Û‡Ìʈӷ Ì ÙÔÓ Â‡ÛÙÔ¯Ô ¯·Ú·- ÛÙÔ¯·ÛÙÈο ÓÔ‹Ì·Ù·. 1964), σ. 3-7.
ÎÙˆÓ ÛÙË ÏÔÁÔÙ¯ÓÈ΋ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·. H ÎÙËÚÈÛÌfi ÙÔ˘ ‡ÊÔ˘˜ ÙÔ˘ XÔÚÙ¿ÙÛË M ÙËÓ ˘Ô‰ÂÈÁÌ·ÙÈ΋ ηÏÏȤÚÁÂÈ· Στ φανος Kακλαμνης, «Eρευνες για το
ÂÎÊÚ·ÛÙÈ΋ ˆÚÈÌfiÙËÙ· Î·È Ë Î·ı·Úfi- ·fi ÙÔÓ ™Ù˘ÏÈ·Ófi AÏÂ͛Ԣ. AÏÏ¿ Î·È Ë Ù˘ Έ̈‰›·˜, Ù˘ ÙÚ·Áˆ‰›·˜ Î·È ÙÔ˘ πρσωπο και την εποχ του Γεωργου
ÙËÙ· Ù˘ ÁÏÒÛÛ·˜ ÙÔ˘ XÔÚÙ¿ÙÛË ·fi ÛÙÈ¯Ô˘ÚÁ›· ÙÔ˘ Û˘Ì‚¿ÏÏÂÈ ÛÙËÓ ·Ó¿- ÔÈÌÂÓÈÎÔ‡ ‰Ú¿Ì·ÙÔ˜, Ô XÔÚÙ¿ÙÛ˘ Xορττση», Hρκλειο Kρτης 1993.

H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 3 ¢ E K E M B P I O Y 2 0 0 0 5
 Γεργιος Xορττσης, νας
H H πλη του Tης A ¡∞™Δ∞™ÿ∞˜ M. M ∞ƒ∫√ªπÃ∂§Õ∫∏
X νδακα (λεπτο-
μρεια). Πηγ: Δρος Φιλολογας
Bernhardus von
Breydenbach,
Transmarina
Peregrinatio in
Terram Sanctam,
Mangonza 1496.
O TAN O °EøP°IO™ XOPTAT™H™ ÁÚ¿ÊÂÈ, ÛÙ· Ù¤ÏË ÙÔ˘ 16Ô˘
·ÈÒÓ·, ÙËÓ EڈʛÏË, ÙËÓ ¶·ÓÒÚÈ· Î·È ÙÔÓ K·ÙÛÔ‡Ú-
ÌÔ –Ù· ÚÒÙ· Ûˆ˙fiÌÂÓ· ¤ÚÁ· ÙÔ˘ KÚËÙÈÎÔ‡ ı¿-
ÙÚÔ˘– Ë ÏÔÁÔÙ¯ӛ· ÙˆÓ ¯ÚfiÓˆÓ Ù˘ ‚ÂÓÂÙÔÎÚ·Ù›·˜ (1211-
1669) ÛÙËÓ KÚ‹ÙË ·ÚÈıÌ› ۯ‰fiÓ ‰‡Ô ·ÈÒÓ˜ ˙ˆ‹˜. Afi
ÙË ÏÔÁÔÙ¯ÓÈ΋ ·Ú·ÁˆÁ‹ ·˘ÙÒÓ ÙˆÓ ‰‡Ô ·ÈÒÓˆÓ –Ô˘
ÔÓÔÌ¿ÛÙËΠ«¶ÚÒÈÌË KÚËÙÈ΋ §ÔÁÔÙ¯ӛ·», Û ·ÓÙȉȷ-
ÛÙÔÏ‹ ÚÔ˜ ÙË ‰Â‡ÙÂÚË Ê¿ÛË, ·˘Ù‹ Ù˘ «AÎÌ‹˜ Ù˘ KÚËÙÈ-
΋˜ §ÔÁÔÙ¯ӛ·˜», Ô˘ ¤‰ˆÛ ·ÚÈÛÙÔ˘ÚÁ‹Ì·Ù· fiˆ˜ Ô
EÚˆÙfiÎÚÈÙÔ˜ ÙÔ˘ KÔÚÓ¿ÚÔ˘ Î·È Ù· ı·ÙÚÈο ÙÔ˘ XÔÚÙ¿ÙÛË–
ÛÒ˙ÔÓÙ·È Û‹ÌÂÚ· ÂÚ›Ô˘ Û·Ú¿ÓÙ· ¤ÚÁ·, ÛÙËÓ ÏÂÈÔÓfiÙË-
Ù¿ ÙÔ˘˜ ÔÈ‹Ì·Ù· Û ‰ÂηÂÓÙ·Û‡ÏÏ·‚Ô ÛÙ›¯Ô, fi¯È fiÏ·
ÔÌÔÈÔηٿÏËÎÙ· Î·È Û ¤Ó· fi¯È ÂÓÙÂÏÒ˜ ‰È·ÌÔÚʈ̤ÓÔ ÏÔ-
ÁÔÙ¯ÓÈο ÎÚËÙÈÎfi ȉ›ˆÌ·, ÁÚ·Ì̤ӷ ·fi ÔÈËÙ¤˜ fiˆ˜ Ô
™Ù¤Ê·ÓÔ˜ ™·¯Ï›Î˘, Ô M·Ú›ÓÔ˜ º·ÏȤÚÔ˜, Î·È Ô, ηٿ Ù·
¿ÏÏ· ¿ÁÓˆÛÙÔ˜, MÂÚÁ·‰‹˜, ‰ËÌÈÔ˘ÚÁfi˜ ÙÔ˘ ÂÚ›ÊËÌÔ˘
AfiÎÔÔ˘.
™Ù¤Ê·ÓÔ˜ ™·¯Ï›Î˘
O ™Ù¤Ê·ÓÔ˜ ™·¯Ï›Î˘ ÁÂÓÓ‹ıËΠÛÙÔ K¿ÛÙÚÔ Ù˘ KÚ‹Ù˘
(ÛËÌ. HÚ¿ÎÏÂÈÔ) Á‡Úˆ ÛÙ· 1330 ·fi ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ· Â˘Î·Ù¿ÛÙ·-
ÙˆÓ Á·ÈÔÎÙËÌfiÓˆÓ ÂÏÏËÓÈ΋˜ ηٷÁˆÁ‹˜ O ›‰ÈÔ˜ ·¤Ù˘¯Â,
ˆÛÙfiÛÔ, Ó· ‰È·¯ÂÈÚÈÛÙ› ÛˆÛÙ¿ ÙË ÌÂÁ¿ÏË ÂÚÈÔ˘Û›· Ù˘
ÔÔ›·˜ ·¤ÌÂÈÓ ÌfiÓÔ˜ ÎÏËÚÔÓfiÌÔ˜ ÌÂÙ¿ ÙÔ ı¿Ó·ÙÔ ÙÔ˘ ·-
Ù¤Ú· Î·È Ù˘ ·‰ÂÏÊ‹˜ ÙÔ˘ ÛÙÔ ÏÔÈÌfi ÙÔ˘ 1348. AÊÔ‡ Û·-
Ù¿ÏËÛ ÌÂÁ¿ÏÔ Ì¤ÚÔ˜ Ù˘ Ì ÙȘ «Â‡ı˘Ì˜ Î˘Ú¿‰Â˜» ÙÔ˘ K¿-
ÛÙÚÔ˘ (Î·È ›Ûˆ˜ Î·È ÛÙ· ˙¿ÚÈ·), fiˆ˜ Ô ›‰ÈÔ˜ Ì·˜ ÏËÚÔÊÔ-
Ú› ÛÙËÓ ·˘ÙÔ‚ÈÔÁÚ·Ê›· ÙÔ˘, ¤Ú·Û ÌÂÁ¿ÏÔ ‰È¿ÛÙËÌ·
ÛÙËÓ ‡·ÈıÚÔ, ÛÙÔ ÌÔÓ·‰ÈÎfi Ê¤Ô˘‰Ô Ô˘ ÙÔ˘ ›¯Â ·ÔÌ›-
ÓÂÈ, ÚÈÓ ÂÈÛÙÚ¤„ÂÈ ÙË ‰ÂηÂÙ›· ÙÔ˘ 1380 ÛÙÔ K¿ÛÙÚÔ Î·È
‰ÈÔÚÈÛÙ› ‰ÈÎËÁfiÚÔ˜ ÛÙË ‰Ô˘ÎÈ΋ ˘ËÚÂÛ›·. Afi ÙÔÓ ¢Â-
Τ̂ÚÈÔ ÙÔ˘ 1391 Î·È ÌÂÙ¿ ¯¿ÓÂÙ·È ·fi Ù· ·Ú¯Â›· Ù˘ BÂ-
ÓÂÙ›·˜, Î·È Ú¤ÂÈ Ó· ˘Ôı¤ÛÔ˘Ì fiÙÈ Ï›ÁÔ ÌÂÙ¿ ·fi ·˘Ù‹Ó
ÙË ¯ÚÔÓÔÏÔÁ›· ÙÂÏÂÈÒÓÂÈ Ë ÔÏ˘Ù¿Ú·¯Ë ˙ˆ‹ ÙÔ˘.
O ™·¯Ï›Î˘ ¤ÁÚ·„ fiÏ· Ù· ¤ÚÁ· ÙÔ˘ ÛÙÔÓ ‰ÂηÂÓÙ·Û‡Ï-
Ï·‚Ô Ù˘ ÂÏÏËÓÈ΋˜ ·Ú¿‰ÔÛ˘ Î·È Â›Ó·È ·˘Ùfi˜ Ô˘ ÂÈÛ‹Á·-
Á ÙËÓ ÔÌÔÈÔηٷÏËÍ›· ÛÙË ÓÂÔÂÏÏËÓÈ΋ Ô›ËÛË. XÚËÛÈÌÔ-
Ô›ËÛ Ù¯ÓÈΤ˜ Ù˘ ÚÔÊÔÚÈ΋˜ Û‡ÓıÂÛ˘ ·ÓÙÏË̤Ó˜ ·fi
Ù· ‰ËÌÔÙÈο ÙÚ·ÁÔ‡‰È· Ù˘ ÂÔ¯‹˜ ÙÔ˘, ·ÏÏ¿ ÛÙȘ ËÁ¤˜ ÙÔ˘

6 H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 3 ¢ E K E M B P I O Y 2 0 0 0

H Mικρογραφα απ γαλλικ
χειργραφο του «Mυθιστορ-
ματος του Pδου» (15ος αι.).
Παρσι, Eθνικ Bιβλιοθκη.
λγιος της Aναγννησης
Û˘ÁηٷϤÁÔÓÙ·È Â›Û˘ ÁÚ·Ù¿ ÂÒÓ˘Ì· ¤ÚÁ· Ù˘ ÈÙ·ÏÈ΋˜
ÏÔÁÔÙ¯ӛ·˜. M·˜ ÌÂٷʤÚÂÈ ·fi ÙÔ ÚÔÊÔÚÈÎfi ÛÙÔ ÁÚ·Ùfi,
·fi ÙÔÓ MÂÛ·›ˆÓ· ÛÙËÓ AÓ·Á¤ÓÓËÛË, ‰›‰ÔÓÙ¿˜ Ì·˜ ¤ÙÛÈ
¤Ó· ÚÒÙÔ ‰Â›ÁÌ· Ù˘ Û‡˙¢Í˘ ÂÏÏËÓÈ΋˜ Î·È ÈÙ·ÏÈ΋˜
ÎÔ˘ÏÙÔ‡Ú·˜ Ô˘ ı· ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÂÈ ¤ÎÙÔÙ ÙËÓ KÚËÙÈ΋ ÏÔÁÔ-
Ù¯ӛ·. °ÓˆÛÙfi˜ ÛÙÔ ÎÔÈÓfi Ù˘ ÂÔ¯‹˜ ÙÔ˘ ΢ڛˆ˜ ÁÈ· Ù· Û·-
ÙÈÚÈο ¤ÚÁ· ÙÔ˘ Ô˘ η˘ÙËÚ›·˙·Ó ÙȘ ÎÔÈÓ¤˜ Á˘Ó·›Î˜ Ù˘
ÂÔ¯‹˜, ¤ÁÚ·„ ·ÎfiÌË ‰È‰·ÎÙÈο ÔÈ‹Ì·Ù· ·ÓÙÏË̤ӷ ·fi
ÙËÓ ÂÌÂÈÚ›· Ù˘ Ê˘Ï¿ÎÈÛ‹˜ ÙÔ˘ (Û˘Ó¤‚Ë Î·È ·˘Ùfi ÛÙÔÓ Ù·-
Ú·¯Ò‰Ë ‚›Ô ÙÔ˘), ÌÈ· ¤ÌÌÂÙÚË ·˘ÙÔ‚ÈÔÁÚ·Ê›· Î·È ÙÔ ·Ú·È-
ÓÂÙÈÎfi Ô›ËÌ· ™˘Ì‚Ô˘Ï¤˜ ÛÙÔÓ ºÚ·ÓÙ˙ÈÛ΋, fiÔ˘, Û ÒÚÈÌË
È· ËÏÈΛ·, ÚÔÂȉÔÔÈ› ÙÔ ÁÈÔ ÂÓfi˜ Ê›ÏÔ˘ ÙÔ˘ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ÎÈÓ-
‰‡ÓÔ˘˜ ·’ ÙË ˙ˆ‹ Ù˘ Ó‡¯Ù·˜, Ù· ˙¿ÚÈ· Î·È ÙȘ fiÚÓ˜, Ù·
«ÙÚ›· ηο» ‰ËÏ·‰‹ Ù˘ ›‰È·˜ Ù˘ ‰È΋˜ ÙÔ˘ ÌÔ›Ú·˜.
M·Ú›ÓÔ˜ º·ÏȤÚÔ˜
O M·Ú›ÓÔ˜ º·ÏȤÚÔ˜, ÌÈ· ¿ÏÏË ÏËıˆÚÈ΋ ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ·
Ì ÏÔ‡ÛÈÔ Ûˆ˙fiÌÂÓÔ ¤ÚÁÔ, ‹Ù·Ó ¤Ó·˜ ·fi ÙÔ˘˜ ÈÙ·ÏÈ΋˜
ηٷÁˆÁ‹˜ KÚ‹Ù˜ ÔÈËÙ¤˜, ̤ÏÔ˜ Ù˘ ÙÔÈ΋˜ ·ÚÈÛÙÔÎÚ·-
Ù›·˜ Ì ÌÂÁ¿Ï· Ê¤Ô˘‰· ÛÙÔ ÓËÛ›. °ÂÓÓ‹ıËΠÙËÓ ÂÔ¯‹ Ô˘
¤ı·ÓÂ Ô ™·¯Ï›Î˘ (ÙÂÏÂ˘Ù·›· ¯ÚfiÓÈ· ÙÔ˘ 14Ô˘ ·È.) Î·È Ë ÏÔ-
P Oικογνεια Kρητικν
τιμαριοχων ευγενν της
υπαθρου, 16ος αινας.
Bιλα Σητεας, νας Aγ-
ου Γεωργου. Kατ τον
Gerola («Iστορα του
Eλληνικο Eθνους».
Eκδοτικ Aθηνν).
ÁÔÙ¯ÓÈ΋ ÙÔ˘ ·ÎÌ‹ ÙÔÔıÂÙÂ›Ù·È ÛÙȘ ÚÒÙ˜ ‰ÂηÂٛ˜
ÙÔ˘ 15Ô˘ ·ÈÒÓ·. EÁÚ·„ ¤ÚÁ· ÂÚˆÙÈο Î·È ıÚËÛ΢ÙÈÎÔ-‰È-
‰·ÎÙÈο. MÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ ·fi Ù· ‰‡Ô ÂÚˆÙÈο Â›Ó·È ÙÔ IÛÙÔÚ›·
Î·È OÓÂÈÚÔ, Ô˘ ı˘Ì›˙ÂÈ ÚÒÈÌË ÌÔÚÊ‹ ÌÈÎÚÔ‡ ı·ÙÚÈÎÔ‡ ¤Ú-
ÁÔ˘ Î·È ·fi ÙËÓ ·Ô„Ë ·˘Ù‹ ÌÔÚ› Ó· ÂÓÙ·¯ı› ÛÙÔ˘˜ ÏÔ-
ÁÔÙ¯ÓÈÎÔ‡˜ «ÚÔÁfiÓÔ˘˜» ÙÔ˘ XÔÚÙ¿ÙÛË.
™ÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË ÙÔ˘ º·ÏȤÚÔ˘ ¤¯Ô˘Ì ¤Ó·Ó
BÂÓÂÙfi ¢ÁÂÓ‹ Ô˘ Ë ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ¿ ÙÔ˘ ˙ÂÈ ÛÙËÓ
KÚ‹ÙË ¿Óˆ ·fi ‰‡Ô ·ÈÒÓ˜ Î·È Ô ›‰ÈÔ˜ ¯ÚË- O ÂÈÛËÁËÙ‹˜ ÙÔ˘ ·Ó·-
ÛÈÌÔÔÈ› ÛÙËÓ Ô›ËÛ‹ ÙÔ˘ ÙÔ ÂÏÏËÓÈÎfi ·Ú·-
‰ÔÛÈ·Îfi ̤ÙÚÔ Î·È ÙËÓ ÂÏÏËÓÈ΋ ÁÏÒÛÛ·. ÁÂÓÓËÛÈ·ÎÔ‡ ı¿ÙÚÔ˘
ÛÙËÓ KÚ‹ÙË Î·È ÔÈ ÏÔÁÔ-
MÂÚÁ·‰‹˜
Ù¯ÓÈÎÔ› ÙÔ˘ ÚfiÁÔÓÔÈ
OÙ·Ó Ô º·ÏȤÚÔ˜ ‹Ù·Ó ·ÎfiÌË Ó¤Ô˜ (1400-
1420), Ú¤ÂÈ Ó· ÁÚ¿ÊÙËÎÂ Ô AfiÎÔÔ˜ ÙÔ˘
MÂÚÁ·‰‹, ¤Ó· Ô›ËÌ· ȉȷ›ÙÂÚ· ·Á·ËÙfi η-
Ù¿ ÙË ‚ÂÓÂÙÔÎÚ·Ù›· Î·È ÙËÓ ÙÔ˘ÚÎÔÎÚ·Ù›·, fiˆ˜ Ì·ÚÙ˘-
ÚÔ‡Ó ÔÈ ÔÏϤ˜ –¿Óˆ ·fi ‰¤Î· – ÂΉfiÛÂȘ ÙÔ˘. AÔÙÂÏ›-
Ù·È ·fi 556 ÛÙ›¯Ô˘˜ (Ô˘ ÌfiÓÔ ÔÈ 440 Ú¤ÂÈ Ó· Â›Ó·È ·˘ıÂ-
ÓÙÈÎÔ›) Î·È ÍÂÎÈÓ¿ Ì ÌÈ· Û˘Ì‚ÔÏÈ΋ ·ÂÈÎfiÓÈÛË Ù˘ ˙ˆ‹˜
ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘ Î·È ÙÔ˘ ÙÚfiÔ˘ Ì ÙÔÓ ÔÔ›Ô Î·Ù·Ï‹ÁÂÈ ÛÙÔÓ
H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 3 ¢ E K E M B P I O Y 2 0 0 0 7

A‰Ë, Ô˘ Ô ÔÈËÙ‹˜ ÙË ‚ϤÂÈ Û fiÓÂÈ-
ÚÔ, fiÙ·Ó ÌÈ· ̤ڷ ¤ÊÙÂÈ Ó· ÎÔÈÌËı›
«·fi ÎfiÔ˘» (= ·fi ÎÔ‡Ú·ÛËØ ÂÍ Ô˘
Î·È Ô Ù›ÙÏÔ˜). ZˆÓÙ·Ófi˜ ÛÙÔÓ Î¿Ùˆ Îfi-
ÛÌÔ, ¤¯ÂÈ ÙËÓ Â˘Î·ÈÚ›· Ó· Û˘ÓÔÌÈÏ‹ÛÂÈ
Ì ÙÔ˘˜ ÓÂÎÚÔ‡˜ Î·È Ó· η˘ÙËÚÈ¿ÛÂÈ
Ù· ηÎÒ˜ ΛÌÂÓ· ÙÔ˘ Â¿Óˆ ÎfiÛÌÔ˘.
TÔ ¤ÚÁÔ ¤¯ÂÈ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙ› «ıÂÚÌfi˜
‡ÌÓÔ˜ ÛÙË ˙ˆ‹», «Û·ÙÈÚÈÎԉȉ·ÎÙÈÎfi»
¤ÚÁÔ, ·ÎfiÌË Î·È «ÂÚˆÙÈÎfi fiÓÂÈÚÔ»Ø Î˘-
Ú›ˆ˜ fï˜ ·ÔÙÂÏ› ÌÈ· ÚfiÎÏËÛË
ÛÙȘ ηıÈÂڈ̤Ó˜ Û˘Ì‚¿ÛÂȘ Ù˘ Û¯Â-
ÙÈ΋˜ ‚˘˙·ÓÙÈÓ‹˜ Ô›ËÛ˘, ·ÏÏ¿ ηÈ
ÛÙȘ ·Ú·‰ÔÛȷΤ˜ Ï·˚Τ˜ ·ÓÙÈÏ‹„ÂȘ
fiˆ˜ ·˘Ù¤˜ ÂÎÊÚ¿˙ÔÓÙ·È Ì¤Û· ·fi Ù·
‰ËÌÔÙÈο ÙÚ·ÁÔ‡‰È·, Ô˘ ı¤ÏÔ˘Ó ÙÔ˘˜
ÓÂÎÚÔ‡˜ Ó· ͯÓÔ‡Ó. «øÚ·›Ô ‰Â›ÁÌ·
Ù˘ ·Ó¿ÌÂÈ͢ ÂÏÏËÓÈÎÒÓ Î·È ‰˘ÙÈÎÒÓ
ÛÙÔȯ›ˆÓ», Ô AfiÎÔÔ˜ ÂÌÓ¤ÂÙ·È Ùfi-
ÛÔ ·fi Ù· ‰ËÌÔÙÈο ÙÚ·ÁÔ‡‰È· Ù˘ ÂÏ-
ÏËÓÈ΋˜ ·Ú¿‰ÔÛ˘ fiÛÔ Î·È ·fi ¢-
Úˆ·˚Τ˜ ËÁ¤˜ fiˆ˜ Ë £Â›· KˆÌˆ‰›·
‹ ÙÔ Á·ÏÏÈÎfi M˘ıÈÛÙfiÚËÌ· ÙÔ˘ Pfi‰Ô˘.
AÓ¿ÌÂÛ· ÛÙ· (ÏÈÁfiÙÂÚÔ ÁÓˆÛÙ¿) ¤Ú-
Á· Ù˘ ÚÒÈÌ˘ ÎÚËÙÈ΋˜ ÏÔÁÔÙ¯ӛ·˜
Î·È ÛÙ· (ÛËÌ·ÓÙÈο) ¤ÚÁ· Ù˘ ÂÔ¯‹˜
Ù˘ ·ÎÌ‹˜ (Ù¤ÏË 16Ô˘ ·È.-1669), ‰ÂÓ
¤¯ÂÈ ‰È·ÈÛÙˆı› ¿ÌÂÛË Û¯¤ÛË. øÛÙfi-
ÛÔ Ë Û˘Ì‚ÔÏ‹ ÙˆÓ ÚÒÙˆÓ ÂΛӈÓ
ÔÈËÙÒÓ ‹Ù·Ó ÛÔ˘‰·›·: ·Ó¤Ù˘Í·Ó
ÙËÓ ÎÚËÙÈ΋ ‰È¿ÏÂÎÙÔ Û ÏÔÁÔÙ¯ÓÈ΋
ÁÏÒÛÛ·, ÂÈÛ‹Á·Á·Ó ÙËÓ ÔÌÔÈÔηٷÏË-
Í›· ÛÙÔÓ ‰ÂηÂÓÙ·Û‡ÏÏ·‚Ô, Î·È ¤‰ˆ-
Û·Ó ¤Ó·Ó Ó¤Ô ÚÔÛ·Ó·ÙÔÏÈÛÌfi ÛÙËÓ
ÂÏÏËÓÈ΋ Î·È ÎÚËÙÈ΋ ÏÔÁÔÙ¯ӛ·,
ʤÚÓÔÓÙ¿˜ ÙËÓ Û Â·Ê‹ Ì ÙËÓ ÈÙ·ÏÈ-
΋ Î·È ÁÂÓÈÎfiÙÂÚ· ÙË ‰˘ÙÈ΋ ÏÔÁÔÙÂ-
¯Ó›· Ù˘ ÂÔ¯‹˜ ÙÔ˘˜.
H ÂÔ¯‹ Ù˘ ·ÎÌ‹˜
TÔ Â›‰Ô˜ Ô˘ ΢Úȷگ› ÙËÓ ÂÚ›Ô‰Ô
Ù˘ ·ÎÌ‹˜ –Ô˘ ‰È‹ÚÎÂÛ ÏÈÁfiÙÂÚÔ
·fi ¤Ó·Ó ·ÈÒÓ· Î·È ·Ó·ÎfiËΠ‚›·È·
·fi ÙËÓ ¿ÏˆÛË ÙÔ˘ X¿Ó‰·Î· Î·È ÙËÓ
ÔıˆÌ·ÓÈ΋ ηٿÎÙËÛË Ù˘ KÚ‹Ù˘ ÙÔ
1669– Â›Ó·È ÙÔ ı¤·ÙÚÔ. M ÂÍ·›ÚÂÛË Ù·
ÔχÛÙȯ· EÚˆÙfiÎÚÈÙÔ˜ Î·È KÚËÙÈÎfi˜
¶fiÏÂÌÔ˜, Î·È Ù· Û‡ÓÙÔÌ· BÔÛÎÔԇϷ
Î·È £Ú‹ÓÔ˜ ÙÔ˘ º·Ï›‰Ô˘, fiÏ· Ù· ¤ÚÁ·
8 H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H
Õ Ξυλογραφα απ τη βενετικ κδοση ı·ÙÚÈÎÔ‡˜ Û˘ÁÁÚ·Ê›˜, ηıÒ˜ ·ÚÎÂ-
του ργου «Πνθος Θαν του». Tο θμα ÙÔ› ·’ ·˘ÙÔ‡˜ ›¯·Ó ÁÚ¿„ÂÈ Î·È ıˆ-
του θαν του, πως αποδδεται απ τον ÚËÙÈο ΛÌÂÓ· ÂÎÙfi˜ ·fi ı·ÙÚÈο
Mπεργαδ και λλους Kρητικος ποι- ¤ÚÁ·.
ητς των αρχν του 16ου αινα, συν-
δυ ζει στοιχεα ανατολικ , βυζαντιν OÈ ÎˆÌˆ‰›Â˜
και δυτικ . Mναχο, Eθνικ Bιβλιοθ-
κη («Iστορα του Eλληνικο Eθνους». H Έ̈‰›· ÙÔ˘ XÔÚÙ¿ÙÛË K·ÙÛÔ‡Ú-
Eκδοτικ Aθηνν). ÌÔ˜ ÌÔÈ¿˙ÂÈ Ôχ, ˆ˜ ÚÔ˜ ÙÔ ÂÚÈÂ-
¯fiÌÂÓÔ, Ì ÙȘ ‰‡Ô ¿ÏϘ Ûˆ˙fiÌÂÓ˜:
ÙÔÓ ™Ù¿ıË, ¿ÁÓˆÛÙÔ˘ ÔÈËÙ‹, Î·È ÙÔÓ
ºÔÚÙÔ˘Ó¿ÙÔ ÙÔ˘ M·ÚηÓÙÒÓÈÔ˘ ºfi-
ÛÎÔÏÔ˘. AÎÔÏÔ˘ıÔ‡Ó Î·È ÔÈ ÙÚÂȘ ÙȘ
Û˘Ì‚¿ÛÂȘ Ù˘ ÏÔ΋˜ ÙˆÓ ÈÙ·ÏÈÎÒÓ
·Ó¿ÏÔÁË ·Ú·ÁˆÁ‹ ÛÙËÓ ÂÏÏËÓÈ΋ Έ̈‰ÈÒÓ, Ô˘ ÎÈ ·˘Ù¤˜ Ì ÙË ÛÂÈÚ¿
ÁÏÒÛÛ·. E›Ó·È ÂÚ›ÂÚÁÔ Ô˘ ‰ÂÓ Ì·˜ ÙÔ˘˜ ‹Ù·Ó ·ÓÙÏË̤Ó˜ ·fi ÙË ÚˆÌ·˚-
¤¯Ô˘Ó Ûˆı› ÚˆÈÌfiÙÂÚ· ı·ÙÚÈο ¤Ú- ΋ Έ̈‰›·. E¯Ô˘Ó ÙËÓ ›‰È· ÎÔÈÓ‹ ·-
Á· ÛÙËÓ ÎÚËÙÈ΋ ‰È¿ÏÂÎÙÔ ‹ ÙÔ˘Ï¿¯È- ڷηٷı‹ÎË ÛÙÂÚÂfiÙ˘ˆÓ ËÚÒˆÓ, ÌÈ·
ÛÙÔÓ ÚˆÙfiÏÂÈ· ÙÔ˘ ›‰ÈÔ˘ ÙÔ˘ XÔÚÙ¿- ˘fiıÂÛË Ô˘ ·Ú·ÏÏ¿ÛÛÂÈ ÂÏ¿¯ÈÛÙ·
ÙÛË, fiÙ·Ó Ë ÔÈfiÙËÙ· ÙˆÓ ¤ÚÁˆÓ ÙÔ˘ Î·È Û¤‚ÔÓÙ·È ÙË Û‡Ì‚·ÛË ÙˆÓ ÂÓÔÙ‹-
Â›Ó·È ÙfiÛÔ ˘„ËÏ‹, Ô ÛÙ›¯Ô˜ Î·È Ë ÙˆÓ ¯ÚfiÓÔ˘, ¯ÒÚÔ˘ Î·È ÏÔ΋˜. K·È ÔÈ
ÁÏÒÛÛ· ÙÔ˘˜, Ë ÚËÙÔÚÈ΋ ÙÔ˘˜ Î·È Ù· ÙÚÂȘ Έ̈‰›Â˜, ÈÛÙ¤˜ ÛÙË ıˆÚËÙÈ΋
Û¯‹Ì·Ù· ÏfiÁÔ˘ ÙÔ˘˜ ÙfiÛÔ ‰Ô˘ÏÂ̤ӷ ·Ú¯‹ fiÙÈ Ú¤ÂÈ Ó· ·ÂÈÎÔÓ›˙Ô˘Ó ÙËÓ
Î·È ¿ÚÙÈ·. N· ˘Ôı¤ÛÔ˘Ì ÏÔÈfiÓ fiÙÈ Ú·ÁÌ·ÙÈ΋ ˙ˆ‹ Î·È Ó· Â›Ó·È Î·ıÚ¤-
Â›Ó·È Ô ÂÈÛËÁËÙ‹˜ ÙÔ˘ ÂÏÏËÓfiʈÓÔ˘ Ù˘ ÙˆÓ Û‡Á¯ÚÔÓˆÓ ËıÒÓ, ·ÓÙÈηÙÔ-
ı¿ÙÚÔ˘ ÛÙËÓ KÚ‹ÙË; Afi Ù· ÙÚ›· ¤Ú- ÙÚ›˙Ô˘Ó Û ÌÂÁ¿ÏÔ ‚·ıÌfi ÙËÓ ÎÚËÙÈ-
Á· ÙÔ˘ ÌfiÓÔ ÁÈ· ÙËÓ EڈʛÏË ¤¯ÂÈ Î‹ ÎÔÈÓˆÓ›· Ù˘ ÂÔ¯‹˜, fiˆ˜ ¤¯ÂÈ
ÂÓÙÔÈÛÙ› ¤Ó· ۷ʤ˜ ÈÙ·ÏÈÎfi ÚfiÙ˘- ·Ô‰Âȯı› ·fi ·Ú¿ÏÏËϘ Ì·ÚÙ˘-
Ô –Ô˘ ¿ÓÙˆ˜ ‰ÂÓ ÙÔ ·ÎÔÏÔ˘ı› Ô- ڛ˜ ÛÙ· ‚ÂÓÂÙÈο ·Ú¯Â›· (·Ó·Ê¤ÚÔ-
χ ÈÛÙ¿– ÂÓÒ ÁÈ· Ù· ¿ÏÏ· ‰‡Ô, ÙÔÓ K·- ÓÙ·È, .¯., ˘·ÚÎÙ¿ ÚfiÛˆ·, ÙÔˆÓ‡-
ÙÛÔ‡ÚÌÔ Î·È ÙËÓ ¶·ÓÒÚÈ·, ı· Ú¤ÂÈ ÌÈ· Î.Ï.). O K·ÙÛÔ‡ÚÌÔ˜, ˆÛÙfiÛÔ, ÍÂ-
Ô˘ ÛÒ˙ÔÓÙ·È ‹ Ï·Óı¿ÓÔ˘Ó ·Ó‹ÎÔ˘Ó Ó· ›¯Â ˘fi„Ë ÙÔ˘ ¤Ó·Ó ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ ¯ˆÚ›˙ÂÈ ·fi ÙȘ ˘fiÏÔÈ˜ ÁÈ· ÙËÓ ÔÈ-
Û ¤Ó· ·fi Ù· ı·ÙÚÈο ›‰Ë Ô˘ ηÏ- ·ÎÏÔ ÎˆÌˆ‰ÈÒÓ Î·È ÔÈÌÂÓÈÎÒÓ ÂÈ- ÎÈÏ›· ÙˆÓ ı·ÙÚÈÎÒÓ Ù‡ˆÓ Ô˘ ¯ÚË-
ÏÈÂÚÁ‹ıËÎ·Ó ÛÙËÓ AÓ·Á¤ÓÓËÛË, Î·È ‰˘ÏÏ›ˆÓ ·ÓÙ›ÛÙÔȯ·. ¶ÚfiÛÊ·Ù˜ Û˘- ÛÈÌÔÔÈ› Î·È ÁÈ· ÙÔ˘˜ ÔÏÏÔ‡˜ ‰È·ÊÔ-
ÁÚ¿ÊÙËÎ·Ó Â›Ù ÛÙ· ÂÏÏËÓÈο (΢ڛˆ˜) ÁÎÚÈÙÈΤ˜ ÌÂϤÙ˜ ‰Â›¯ÓÔ˘Ó fiÙÈ Èı·- ÚÂÙÈÎÔ‡˜ ÙÚfiÔ˘˜ Ì ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ ÂÈ-
›Ù ÛÙ· ÈÙ·ÏÈο. Ófiٷٷ Ô XÔÚÙ¿ÙÛ˘ ‹Ù·Ó ÁÓÒÛÙ˘ Ù˘Á¯¿ÓÂÈ ÙÔ ÔÙÈÎfi Î·È ÙÔ ÏÂÎÙÈÎfi ¯È-
•Â¯ˆÚ›˙Ô˘Ó ‰‡Ô ÔÈËÙÈΤ˜ ÚÔÛˆÈ- Î·È ıˆÚÈÒÓ ÙÔ˘ ı¿ÙÚÔ˘ – fi¯È ÌfiÓÔ Ô‡ÌÔÚ.
ÎfiÙËÙ˜: Ô ı·ÙÚÈÎfi˜ Û˘ÁÁڷʤ·˜ °Â- ·Ó·ÁÓÒÛÙ˘ ‹ ı·ً˜ ¤ÚÁˆÓ, ‰ËÏ·‰‹:
ÒÚÁÈÔ˜ XÔÚÙ¿ÙÛ˘, Î·È Ô ÈÔ ÁÓÒÚÈÌÔ˜ Ù· ‰Èο ÙÔ˘ ı·ÙÚÈο, ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ OÈ ÙÚ·Áˆ‰›Â˜
ÛÙÔ Â˘Ú‡ ÎÔÈÓfi BÈÙÛ¤ÓÙ˙Ô˜ KÔÚÓ¿ÚÔ˜, ·fi Ù· ¿ÏÏ· ÙÔ˘ ÎÚËÙÈÎÔ‡ ı¿ÙÚÔ˘,
Ô ÔÈËÙ‹˜ ÙÔ˘ EÚˆÙfiÎÚÈÙÔ˘. AÓ ‰Â- Ê·›ÓÂÙ·È Ó· ¢ı˘ÁÚ·ÌÌ›˙ÔÓÙ·È Ì ıˆ- EÎÙfi˜ ·fi ÙËÓ EڈʛÏË ÙÔ˘ XÔÚÙ¿ÙÛË,
¯Ùԇ̠fiÙÈ Ô BÈÙÛ¤ÓÙ˙Ô˜ ·˘Ùfi˜ Â›Ó·È Ô ÚËÙÈΤ˜ ·Ú¯¤˜ ÙÔ˘ 16Ô˘ ·ÈÒÓ· ÁÈ· ÙÔ ÙËÓ ÎÏ·ÛÈ΋ ÙÚ·Áˆ‰›· ÙˆÓ ÂÚÈÛÛfiÙÂ-
ÁÈÔ˜ ÙÔ˘ I·ÎÒ‚Ô˘ KÔÚÓ¿ÚÔ˘, ÁfiÓÔ˜ η- ‰Ú¿Ì·. K·È ·fi ÙËÓ ¿Ô„Ë ·˘Ù‹ Ô ÚˆÓ ·fi 3.000 ÛÙ›¯ˆÓ, Ô˘ ÁÓÒÚÈÛÂ
ıÔÏÈ΋˜ ‚ÂÓÂÙÔÎÚËÙÈ΋˜ ÊÂÔ˘‰·Ú¯È- XÔÚÙ¿ÙÛ˘ ÚÔÛÂÁÁ›˙ÂÈ ·ÎfiÌË ÂÚÈÛ- ÔÏϤ˜ ÂΉfiÛÂȘ Î·È ·Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ ηÈ
΋˜ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ·˜ Ì ÌÂÁ¿ÏË ÂÚÈÔ˘Û›· ÛfiÙÂÚÔ ÙÔ˘˜ Û‡Á¯ÚÔÓÔ‡˜ ÙÔ˘ IÙ·ÏÔ‡˜ ÌÂÙ¿ ÙÔ ı¿Ó·ÙÔ ÙÔ˘ ÔÈËÙ‹, ÙÔ KÚËÙÈ-
ÛÙË ™ËÙ›· Î·È ÙÔ K¿ÛÙÚÔ, ÙfiÙÂ Ô EÚˆ-
ÙfiÎÚÈÙÔ˜ ÁÚ¿ÊÂÙ·È Ù· ›‰È· ¯ÚfiÓÈ· Ì ٷ
¤ÚÁ· ÙÔ˘ XÔÚÙ¿ÙÛË –‰ËÏ. ÛÙÔ ‰È¿ÛÙË-
Ì· Ï›ÁÔ ÚÈÓ ·fi ÙÔ 1590 ¤ˆ˜ Ï›ÁÔ ÌÂ-
Ù¿ ÙÔ 1600– Î·È Ô ÔÈËÙ‹˜ ÙÔ˘, Ô˘,
Û‡Ìʈӷ Ì ÙȘ ¤Ú¢Ó˜ ÙÔ˘ °. K.
M·˘ÚÔÌ¿ÙË, ¤˙ËÛ ÌÂٷ͇ 1556 ηÈ
1613/4, Û˘Ó‰˘¿˙ÂÈ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο
·Ó·ÁÂÓÓËÛÈ·ÎÔ‡ ÏÔÁ›Ô˘ Ù· ÔÔ›· ·Ó·-
˙ËÙÔ‡ÌÂ Î·È ÛÙÔÓ °ÂÒÚÁÈÔ XÔÚÙ¿ÙÛË:
Ô KÔÚÓ¿ÚÔ˜ ‹Ù·Ó ÌÔÚʈ̤ÓÔ˜, ̤ÏÔ˜
Ù˘ Aη‰ËÌ›·˜ ÙˆÓ Stravaganti, ¤ÁÚ·-
„Â Ï˘ÚÈο ÔÈ‹Ì·Ù· ÛÙ· ÈÙ·ÏÈο, ηÈ
Û˘Ó‰‡·˙ ÙËÓ ·Ú¯·ÈÔÏ·ÙÚ›· Ù˘ AÓ·-
Á¤ÓÓËÛ˘ Ì ÙË «‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÂÓfi˜ ÔÈ-
ËÙÈÎÔ‡ ÎfiÛÌÔ˘ ÂÍȉ·ÓÈÎÂ˘Ì¤ÓÔ˘, ÙÔ-
ÔıÂÙË̤ÓÔ˘ ÛÙËÓ ÂÏÏËÓÈ΋ AÓ·ÙÔ-
Ï‹» (™Ù. AÏÂ͛Ԣ).
O XÔÚÙ¿ÙÛ˘, ·fi ÙËÓ ¿ÏÏË ÏÂ˘Ú¿,
Ì·˜ ¿ÊËÛ ¤ÚÁÔ Û fiÏ· ۯ‰fiÓ Ù· ›‰Ë
ÙÔ˘ ·Ó·ÁÂÓÓËÛÈ·ÎÔ‡ ı¿ÙÚÔ˘, ¿Ú·
‰Â›¯ÓÂÈ Ó· η٤¯ÂÈ Î·Ï¿ ÙÔ ÈÙ·ÏÈÎfi ı¤-
·ÙÚÔ Î·È Ó· ÂÈı˘Ì› Ó· ‰Ô˘Ï¤„ÂÈ Î·È
·˘Ùfi˜ Û fiϘ ÙȘ ‰È·ÛÙ¿ÛÂȘ ÙÔ˘.
OÙ·Ó ÁÚ¿ÊÂÈ Ù· ı·ÙÚÈο ÙÔ˘ ¤ÚÁ·,
Ê·›ÓÂÙ·È fiÙÈ ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ Ó· ÛÙËÚȯı› ÛÂ
à «...K θα ες σας να με κλαγει /
στον καημ οπο με καγει. /
Για των Xριστιαν το γνος!
Eφαλλρισα ο καημνος».
«Θρνος Φαλλδου του φτωχο »
(1600-1620).
3 ¢ E K E M B P I O Y 2 0 0 0
Îfi ı¤·ÙÚÔ Ì·˜ ÎÏËÚÔ‰fiÙËÛ ·ÎfiÌË Ã Tο εξφυλλο
ÙÔÓ B·ÛÈÏÈ¿ PÔ‰ÔÏ›ÓÔ ÙÔ˘ Iˆ¿ÓÓË της τραγωδας
AÓ‰Ú¤· TÚÒÈÏÔ˘. T· ‰‡Ô ¤ÚÁ·, ÂÓ ·ÓÙÈ- «Bασιλι ς Pοδολ-
ı¤ÛÂÈ ÚÔ˜ ÙȘ Έ̈‰›Â˜, ‰ÂÓ Â›Ó·È Â‡- νος» του Iω ννη
ÎÔÏÔ Ó· Û˘ÁÎÚÈıÔ‡Ó ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜, ÁÈ·- Aνδρα Tριλου.
Ù› ·Ó‹ÎÔ˘Ó Û ‰È·ÊÔÚÂÙÈο Â›‰· Bενετικ κδοση
‡ÊÔ˘˜ Î·È Ë ˘fiıÂÛ‹ ÙÔ˘˜ ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ του 1647.
ÎÔÈÓ¿ ÛÙÔȯ›·. ™Â ÁÂÓÈΤ˜ ÁÚ·Ì̤˜
¿ÓÙˆ˜ ˘·ÎÔ‡Ô˘Ó ÛÙȘ Û˘Ì‚¿ÛÂȘ
ÙÔ˘ ›‰Ô˘˜ ÙÔ˘˜, Ì ¤ÚÁ· ‚·ÛÈÏÈ¿‰ˆÓ
ÙÔÔıÂÙË̤ӷ ÛÂ Ì˘ıÔÏÔÁÈÎfi Ï·›ÛÈÔ,
Ì·ÎÚÈ¿ ·fi ÙË Û‡Á¯ÚÔÓË ˙ˆ‹ Î·È ÙÔ˘˜
ηıËÌÂÚÈÓÔ‡˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜ Ù˘ Έ̈-
‰›·˜, Î·È ‰ÔṲ̂ӷ Û ÁÏÒÛÛ· ˘„ËÏ‹
ÙfiÛÔ ÛÙÔ ‡ÊÔ˜ fiÛÔ Î·È ÛÙÔ ÏÂÍÈÏfiÁÈÔ
Î·È ÙË ÚËÙÔÚÈ΋ Ù˘. AÏÏ· ÎÔÈÓ¿ ¯·-
Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÙÔ˘˜ Â›Ó·È Ô ÚfiÏÔÁÔ˜, Ë
ÂÓÙ¿Ú·ÎÙË ‰ÔÌ‹ Î·È Ù· ¯ÔÚÈο.
™ÙÔ KÚËÙÈÎfi ı¤·ÙÚÔ ÙÔÔıÂÙÔ‡ÓÙ·È
Â›Û˘ Ë ÙÚ·Áˆ‰›· Fedra ÙÔ˘ Fr.
Bozza, ÁÚ·Ì̤ÓË ÛÙ· ÈÙ·ÏÈο, Î·È Ô
·ÓÒÓ˘ÌÔ˜ Z‹ÓˆÓ, Ô ÔÔ›Ô˜ ˆÛÙfiÛÔ
·Ó‹ÎÂÈ ÛÙÔ ÈÛÙÔÚÈÎfi ‰Ú¿Ì· ÙÔ˘ M·-
ÚfiÎ Î·È Èı·Ófiٷٷ ÁÚ¿ÊÙËΠ·fi
EÙ·Ó‹ÛÈÔ.

H ÙÚ·ÁÈΈ̈‰›·
øÛÙfiÛÔ, ÙËÓ ÂÔ¯‹ Ô˘ ÁÚ¿ÊÂÈ Ô XÔÚ-
Ù¿ÙÛ˘, ÙÔ ı·ÙÚfiÊÈÏÔ ÎÔÈÓfi Ù˘ IÙ·-
Ï›·˜, ·ÏÏ¿ Î·È ÔÈ ›‰ÈÔÈ ÔÈ ı·ÙÚÈÎÔ› Û˘Á-
ÁÚ·Ê›˜, ‰ÂÓ ÈηÓÔÔÈÔ‡ÓÙ·Ó È· ·fi
ÙȘ ·ÎÚfiÙËÙ˜ ÙˆÓ ‰‡Ô ·Ú·‰Â‰Ô̤-
ÓˆÓ ·fi ÙËÓ ·Ú¯·ÈfiÙËÙ· ÂȉÒÓ, Ù˘
ÙÚ·Áˆ‰›·˜ Î·È Ù˘ Έ̈‰›·˜, Î·È ÂÈ-
ı‡ÌËÛ·Ó ÌÈ· ̤ÛË Ï‡ÛË. AÚ¯Èο ÁÚ¿-
ÊÙËÎ·Ó ÔÈ ÙÚ·Áˆ‰›Â˜ Ì ¢¯¿ÚÈÛÙÔ Ù¤-
ÏÔ˜, fiÔ˘ fiÏ· ‚·›ÓÔ˘Ó fiˆ˜ Û ÌÈ· Ù˘-
È΋ ÙÚ·Áˆ‰›·, ·ÏÏ¿ ÛÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ·ÓÙ›
ÁÈ· ı¿Ó·ÙÔ ¤¯ÔÌ Á¿ÌÔ. EÙÛÈ ÁÂÓÓ‹ıË-
ÎÂ Ë ÙÚ·ÁÈΈ̈‰›·, Ô˘, ÂÎÙfi˜ ·fi
ÙËÓ Ú¿ÍË, ˘ÔÛÙËÚ›¯ıËΠ·fi ÙÔ˘˜
Û˘ÁÁÚ·Ê›˜ Ù˘ Î·È Ì ıˆÚËÙÈο Λ-
ÌÂÓ·. §›ÁÔ ÌÂÙ¿, ·fi ÙËÓ ÙÚ·ÁÈΈ̈-
‰›· ÍÂˉ¿ ÙÔ ÔÈÌÂÓÈÎfi ‰Ú¿Ì·, ¤Ó·
Â›Û˘ ÌÂÈÎÙfi ›‰Ô˜ Ì ‹ÚˆÂ˜ ·fi ÙÔ
Ê·ÓÙ·ÛÙÈÎfi ¯ÒÚÔ ÙˆÓ ·Ú¯·›ˆÓ ÔÈ̤-
ÓˆÓ, Ô˘ ˆÛÙfiÛÔ ÎÏ›ÓÂÈ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ
ÚÔ˜ ÙËÓ ÎˆÌˆ‰›·, ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·˜
–ÂÎÙfi˜ ·fi ÙÔ ·›ÛÈÔ Ù¤ÏÔ˜– Î·È Î¿ÔÈ-
Ô˘˜ ΈÌÈÎÔ‡˜ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú˜ Î·È ‰È·Ïfi-
ÁÔ˘˜.
O XÔÚÙ¿ÙÛ˘ Ê·›ÓÂÙ·È fiÙÈ ÚÒÙÔ˜
ÛÙËÓ KÚ‹ÙË ÂÈÚ·Ì·Ù›˙ÂÙ·È Î·È Ì ÙÔ ·˘Ù¿ ÛÎÈ·ÁÚ·Ê‹ıËÎ·Ó ·Ú·¿Óˆ. ™Ë-
Ó¤Ô ·˘Ùfi ‰Ú·Ì·ÙÈÎfi ›‰Ô˜, Î·È Ì¿ÏÈÛÙ· Ì·ÓÙÈ΋ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ‹Ù·Ó Î·È Ë ÎÏ·-
·ÚÎÂÙ¿ ÂÈÙ˘¯Ë̤ӷ fiˆ˜ ·Ô‰ÂÈÎÓ‡- ÛÈ΋ ÙÔ˘ ·È‰Â›·, fiˆ˜ Ê·›ÓÂÙ·È, .¯.,
ÂÈ Ë Û‡ÁÎÚÈÛË Ì ٷ ·ÓÙ›ÛÙÔȯ· ıˆ- ÛÙÔ ÚfiÏÔ ÙÔ˘ Û¯ÔÏ·ÛÙÈÎÔ‡ ¢·ÛοÏÔ˘
ÚËÙÈο ΛÌÂÓ·. TfiÛÔ Ë ÁÏÒÛÛ· Ù˘ ÛÙÔÓ K·ÙÛÔ‡ÚÌÔ, ÛÙÔ ÂÈÙË‰Â˘Ì¤ÓÔ
¶·ÓÒÚÈ·˜ fiÛÔ Î·È Ë ‰Ú·Ì·ÙÔ˘ÚÁÈ΋ ‡ÊÔ˜ Î·È Ù· ·Ú¯·›· ÔÓfiÌ·Ù· ÛÙËÓ EÚˆ-
Ù˘ ‰ÔÌ‹ Ì·ÚÙ˘ÚÔ‡Ó ¤Ó· ηÏÔÊÙÈ·Á- Ê›ÏË, ÛÙÔ ÂÚȯfiÌÂÓÔ Î¿ÔÈˆÓ ÈÓÙÂÚ-
̤ÓÔ ¤ÚÁÔ Ô˘ ‰ÂÓ ÂÌÈÌ›ÙÔ ·ÏÒ˜ ο- ̉›ˆÓ Ô˘ Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È Ì ٷ ¤ÚÁ·
ÔÈÔ ÚfiÙ˘Ô. AÏÏÔ ÚˆÙfiÙ˘Ô ÔÈÌÂ- ÙÔ˘. AÏÏ¿ Î·È ÔÈ ÁÓÒÛÂȘ ÙÔ˘ Ù˘ ÚË-
ÓÈÎfi ‰Ú¿Ì· ÂÎÙfi˜ ·fi ÙËÓ ¶·ÓÒÚÈ· ÙÔÚÈ΋˜ Â›Ó·È ‰‡ÛÎÔÏÔ Ó· ·ÌÊÈÛ‚ËÙË-
‰ÂÓ ¤¯ÂÈ Ûˆı› ÛÙ· ÂÏÏËÓÈο, ηıÒ˜ ıÔ‡Ó: ÌÂÁ¿ÏË ÔÈÎÈÏ›· ·fi ÚËÙÔÚÈο
·fi Ù· Ûˆ˙fiÌÂÓ· ¤ÚÁ· ÙÔ˘ ›‰Ô˘˜, Ë Û¯‹Ì·Ù· Î·È ÙÚfiÔ˘˜, ÂÎÙÂÓ›˜ ηٿ-
Amorosa Fede ÙÔ˘ AÓÙÒÓÈÔ˘ ¶¿ÓÙÈÌÔ˘, ÏÔÁÔÈ ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·Ó
ÂÓfi˜ 18¯ÚÔÓÔ˘ KÚËÙÈÎÔ‡ ÊÔÈÙËÙ‹ ÛÙÔ ÛÙ· Û˘ÁÁÚ¿ÌÌ·Ù· ÔÈËÙÈ΋˜ Ù˘ AÓ·-
¶·ÓÂÈÛÙ‹ÌÈÔ Ù˘ ¶¿‰Ô‚·˜, ÁÚ¿ÊÙË- Á¤ÓÓËÛ˘, ·ÓȯÓ‡ÔÓÙ·È ÛÙ· ¤ÚÁ· ÙÔ˘
ΠÛÙ· ÈÙ·ÏÈο, ÂÓÒ Ô ¶ÈÛÙÈÎfi˜ BÔÛÎfi˜ Î·È Û˘Ì‚¿ÏÏÔ˘Ó, Ì·˙› Ì ÙÔÓ Âȉ¤ÍÈÔ
Â›Ó·È ·ÏÒ˜ Ë ÌÂÙ¿ÊÚ·ÛË ÛÙËÓ ÎÚËÙÈ- ¯ÂÈÚÈÛÌfi ÙÔ˘ ‰ÂηÂÓÙ·Û‡ÏÏ·‚Ô˘,
΋ ‰È¿ÏÂÎÙÔ ÙÔ˘ ÂÚ›ÊËÌÔ˘ Pastor ÛÙËÓ ˘„ËÏ‹ ÔÈfiÙËÙ¿ ÙÔ˘˜. MÔÚÔ‡-
Fido ÙÔ˘ Guarini, ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ Ô˘ ¤ıÂÛ ÌÂ, ÏÔÈfiÓ, Ó· ·Ô‰ÒÛÔ˘Ì ÛÙÔÓ ›‰ÈÔ
Ù· ıÂ̤ÏÈ· ÙÔ˘ ÔÈÌÂÓÈÎÔ‡ ‰Ú¿Ì·ÙÔ˜ ÙÔÓ ÔÈËÙ‹ ÙËÓ ·È‰Â›· Ô˘ Ô ¢¿Ûη-
ÛÙËÓ IÙ·Ï›·. ÏÔ˜ ÌÂ ÙfiÛË ÂÚËÊ¿ÓÈ· ÂÎı¤ÙÂÈ ÁÈ· Ó·
Õ Προσωπογραφα ÂÓÙ˘ˆÛÈ¿ÛÂÈ ÙÔÓ ·ÌfiÚʈÙÔ ÎÔÌÔÚ-
O ·Ó·ÁÂÓÓËÛÈ·Îfi˜ XÔÚÙ¿ÙÛ˘ του ιταλογρ φου Ú‹ÌÔÓ· ÛÙÚ·ÙȈÙÈÎfi ÛÙÔÓ K·ÙÛÔ‡Ú-
Kρητικο συγγρα- ÌÔ:
H ·fi‰ÔÛË ÛÙÔÓ XÔÚÙ¿ÙÛË ÙÔ˘ ¯·Ú·- φα της «Amorosa «Logica Î·È Retorica ηÈ
ÎÙËÚÈÛÌÔ‡ ÙÔ˘ ·Ó·ÁÂÓÓËÛÈ·ÎÔ‡ ÔÈË- Fede» , Aντνιου Umanità η٤¯ˆ,
Ù‹ ‰ÂÓ ÛÙËÚ›˙ÂÙ·È ÌfiÓÔ ÛÙ· ›‰Ë Î·È Π ντιμου. Xαρακτι- Ù·›ÚÈ ÛÙË Matematica οÙ¯Â
ÙË ıÂÌ·ÙÔÏÔÁ›· ÙˆÓ ¤ÚÁˆÓ ÙÔ˘, fiˆ˜ κ, 17ος αινας. ˆ˜ ‰ÂÓ ¤¯ˆ...»

H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 3 ¢ E K E M B P I O Y 2 0 0 0 9
Eρωφλη
O ποιητς
και το ργο
Tου ™ ΔÀ§π∞¡√⁄ A §∂•ÿ√À
Oμ
τιμου καθηγητ του Πανεπιστημου
Kρτης. Aντεπιστλλοντος μλους
της Aκαδημας Aθηνν

¶ O§Y §I°A ¶PA°MATA ͤÚÔ˘Ì ÁÈ·

ÙÔÓ °ÂÒÚÁÈÔ ‹ T˙ÒÚÙ˙Ë XÔÚÙ¿-
ÙÛË, ÙÔÓ PÂıÂÌÓÈÒÙË ÔÈËÙ‹
Ù˘ EڈʛÏ˘, Ù˘ ¶·ÓÒÚÈ·˜ Î·È ÙÔ˘
K·ÙÛÔ‡ÚÌÔ˘, ÙÚÈÒÓ ı·ÙÚÈÎÒÓ ¤ÚÁˆÓ
Ô˘ ·Ó‹ÎÔ˘Ó ·ÓÙÈÛÙÔ›¯ˆ˜ ÛÙ· ›‰Ë
Ù˘ ÙÚ·Áˆ‰›·˜, Ù˘ ÔÈÌÂÓÈ΋˜ Έ̈-
‰›·˜ Î·È Ù˘ ·ÛÙÈ΋˜ Έ̈‰›·˜. H
H H «Eρωφλη» του Γ. Xορτ-
τση στο Θατρο Λυκαβηττο,
ÙÔ˘ÚÎÈ΋ ηٿÎÙËÛË ÂÍ·Ê¿ÓÈÛ ‰˘-
Iονιος 1978. Σκηνοθεσα: Γ.
ÛÙ˘¯Ò˜ fiϘ ÙȘ ÏËÚÔÊÔڛ˜ Ô˘
Mιχαηλδης. Σκηνογραφα-Kο-
·ÛÊ·ÏÒ˜ ı· ˘‹Ú¯·Ó ÁÈ· ÙÔÓ XÔÚÙ¿-
στομια: Aντ. Kυριακολης.
ÙÛË, ÙÔÓ ÂÈÛËÁËÙ‹ ÙÔ˘ ·Ó·ÁÂÓÓËÛÈ·-
Mουσικ: N. Mαμαγκκης.
ÎÔ‡ ı¿ÙÚÔ˘ ÛÙËÓ KÚ‹ÙË Î·È «·Ù¤Ú·
Πανρετος (Γ. Xριστοδολου),
Ù˘ Ó¤·˜ Ì·˜ ‰Ú·Ì·ÙÈ΋˜ Ù¤¯Ó˘»
Eρωφλη (Σ. Σπυρτου) και
fiˆ˜ ÙÔÓ ·ÔοÏÂÛ ‡ÛÙÔ¯· Ô Kˆ-
φιγορες απ" τα Iντερμδια
ÛÙ‹˜ ¶·Ï·Ì¿˜.
(σκτσο Eλλης Σολομωνδου-
TÔ ÂÒÓ˘ÌÔ, ¿Û¯ÂÙÔ ·fi ÙÔ ¯fiÚÙÔ,
Mπαλνου).
Â›Ó·È ¯ˆÚ›˜ ·ÌÊÈ‚ÔÏ›· ÌÈÎÚ·ÛÈ·ÙÈÎfi
Î·È ‰Â›¯ÓÂÈ ÙË ‚˘˙·ÓÙÈÓ‹ ÌÈÎÚ·ÛÈ·ÙÈ-
΋ ÚԤϢÛË Ù˘ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ·˜ Ë
ÔÔ›·, ηٿ ÙËÓ ÎÚËÙÈ΋ ÙÔÈ΋ ·-
Ú¿‰ÔÛË, ‹Úı ÛÙËÓ KÚ‹ÙË Ì ÙË ÁÓˆ-
ÛÙ‹ ÂÁηٿÛÙ·ÛË ·Ú¯fiÓÙˆÓ Î·È ·-
Ï·ÈÌ¿¯ˆÓ ÙÔ˘ ‚˘˙·ÓÙÈÓÔ‡ ÛÙÚ·ÙÔ‡. ÁÚ·ÊÔ Ù˘ EڈʛÏ˘ Ô˘ Ê˘Ï¿ÛÛÂÙ·È
™ÙȘ ·Ú¯¤˜ ÙÔ˘ 15Ô˘ ·ÈÒÓ· Ô IÙ·Ïfi˜ ÛÙÔ Birmingham ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ˆ˜ «Â˘-
ÂÚÈËÁËÙ‹˜ Buondelmonti ÌÓËÌÔÓ‡- ÁÂÓ‹˜ ·Ê¤ÓÙ˘». EÙÛÈ Î·È Ô ÚÒÙÔ˜ ÂÎ-
ÂÈ ÙÔ˘˜ XÔÚÙ¿ÙÛˉ˜ ˆ˜ ÙËÓ ÚÒÙË ‰fiÙ˘ Ù˘ EڈʛÏ˘, Ô Â›Û˘ KÚËÙÈ-
Î·È ÔÏ˘ÏËı¤ÛÙÂÚË ·fi ÙȘ «ÚˆÌ·˚- Îfi˜ AÌ‚ÚfiÛÈÔ˜ °Ú·‰ÂÓ›ÁÔ˜, ¯·Ú·ÎÙË-
Τ˜», ‰ËÏ·‰‹ ‚˘- Ú›˙ÂÈ ÙÔ ¤ÚÁÔ ˆ˜
˙·ÓÙÈÓ¤˜ ÔÈÎÔÁ¤- «Ô›ËÌ· ÙÔ˘ ÏÔ-
ÓÂȘ Ô˘ ÂÁη- ÁȈٿÙÔ˘ Î·È Â˘ÁÂ-
Ù·ÛÙ¿ıËÎ·Ó H ·ÚÈÛÙÔ˘ÚÁËÌ·ÙÈ΋ ÓÂÛÙ¿ÙÔ˘ ΢ڛԢ
ÛÙËÓ KÚ‹ÙË ÌÂ
ÙËÓ ·Ú·¯ÒÚË-
ÙÚ·Áˆ‰›· ÙÔ˘ ·Ù¤Ú· °ÂˆÚÁ›Ô˘ XÔÚÙ¿-
ÙÛË ÙÔ˘ KÚËÙÈ-
ÛË Á·ÈÒÓ ·fi Ù˘ ÓÂÔÂÏÏËÓÈ΋˜ ÎÔ‡». ™¯ÂÙÈο ÌÂ
ÙÔÓ NÈÎËÊfiÚÔ ÙËÓ Ù·‡ÙÈÛË ÙÔ˘
ºˆÎ¿. OÈ XÔÚÙ¿- ‰Ú·Ì·ÙÔ˘ÚÁ›·˜ ÔÈËÙ‹ Î·È ÙË ¯ÚÔ-
ÙÛˉ˜ ·˘ÙÔ› ÓÔÏfiÁËÛË ÙˆÓ ¤Ú-
Â·Ó·ÛÙ¿ÙËÛ·Ó ÁˆÓ ÙÔ˘ ¤¯Ô˘Ó
ηٿ Ù˘ BÂÓÂÙ›·˜ ÙÔÓ 13Ô ·ÈÒÓ·. H ·Û¯ÔÏËı› ÔÈ Î·ıËÁËÙ¤˜ ™‡ÚÔ˜ E˘·Á-
Û·ÓÈfiÙËÙ· ÙÔ˘ ÔÓfiÌ·ÙÔ˜ οÓÂÈ Èı·- ÁÂÏ¿ÙÔ˜ Î·È ™Ù¤Ê·ÓÔ˜ K·ÎÏ·Ì¿Ó˘.
Õ ΠANAPETOΣ: Ófi fiÙÈ Ô ÔÈËÙ‹˜ ‹Ù·Ó ¤Ó·˜ ·fi ÙÔ˘˜ MÔÚԇ̠ӷ ˘Ôı¤ÛÔ˘Ì fiÙÈ Ô
«Eρωτα, μ’ "σα β- ·ÔÁfiÓÔ˘˜ Ù˘ ·Ú¯ÔÓÙÈ΋˜ ·˘Ù‹˜ Î·È ÔÈËÙ‹˜ ‚ÚÈÛÎfiÙ·Ó, ·fi ÙÔ 1570 ÂÚ›-
σανα ÔÚıfi‰Ô͢ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ·˜. Ô˘, Û Â·Ê‹ Ì ÙËÓ «Aη‰ËÌ›· ÙˆÓ
με κνεις να γροι- ™Ù· 1644 Û ÌÈ·Ó ·ÔÁÚ·Ê‹ ÙÔ˘ ZˆÓÙ·ÓÒÓ», ÙˆÓ Vivi, Ë oÔ›· ›¯Â
κσω, ÏËı˘ÛÌÔ‡ Ù˘ KÚ‹Ù˘ ÔÈ XÔÚÙ¿ÙÛË- È‰Ú˘ı› Ï›Á· ¯ÚfiÓÈ· ÚÈÓ ÛÙÔ P¤ı˘-
τση δναμς σου ‰Â˜ ÙÔ˘ PÂı‡ÌÓÔ˘ ÂÓÙ¿ÛÛÔÓÙ·È ÛÙË ÌÓÔ, ÓÂ˘Ì·ÙÈÎfi ۈ̷ÙÂ›Ô Ô˘ ηÏ-
δεν μπορ# ÏÂÁfiÌÂÓË «ÎÚËÙÈ΋ ¢Á¤ÓÂÈ·». º·›ÓÂ- ÏÈÂÚÁÔ‡Û ÙËÓ Ô›ËÛË Î·È ÙÔ ı¤·ÙÚÔ,
παρ να φχαριστ- Ù·È fiÙÈ Ú¿ÁÌ·ÙÈ Ô ÔÈËÙ‹˜ ›¯Â ÙÔÓ Û ÈÙ·ÏÈ΋ ÁÏÒÛÛ· ΢ڛˆ˜. H Èı·Ófi-
σω...» Ù›ÙÏÔ ·˘Ùfi, ‰Â‰Ô̤ÓÔ˘ fiÙÈ ÛÙÔ ¯ÂÈÚfi- ÙÂÚË ¿Ô„Ë Â›Ó·È fiÙÈ Ô XÔÚÙ¿ÙÛ˘

10 H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 3 ¢ E K E M B P I O Y 2 0 0 0
 ÎfiÚË, ÙËÓ EڈʛÏË. ™ÙËÓ ·˘Ï‹ Ù˘ AÈ-
Á‡ÙÔ˘ ¤¯ÂÈ ·Ó·ÙÚ·Ê› Î·È ¤Ó· ͤÓÔ
ÔÚÊ·Ófi ¤ÎÙˆÙÔ ‚·ÛÈÏfiÔ˘ÏÔ, Ô ¶·-
Ó¿ÚÂÙÔ˜, ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ fï˜ Ë Î·Ù·ÁˆÁ‹
Â›Ó·È ÌfiÓÔ Û’ ·˘ÙfiÓ ÙÔÓ ›‰ÈÔ ÁÓˆÛÙ‹.
OÈ ‰‡Ô Ó¤ÔÈ, Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ÌÂÁ·ÏÒÛÂÈ Ì·-
˙›, Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È ·ÈÛıËÌ·ÙÈο. EÂÈÙ·
·fi ¤Ó·Ó fiÏÂÌÔ, ÛÙÔÓ ÔÔ›Ô ÛÒ˙ÂÈ ÙË
¯ÒÚ· ÂÈÎÂÊ·Ï‹˜ ÙÔ˘ ÛÙÚ·ÙÔ‡ Ô ¶·-
Ó¿ÚÂÙÔ˜, ·ÓÙÚ‡ÔÓÙ·È ÎÚ˘Ê¿. O ºÈÏfi-
ÁÔÓÔ˜ ۯ‰ȿ˙ÂÈ fï˜ Ó· ‰ÒÛÂÈ ÙËÓ Îfi-
ÚË ÙÔ˘ ˆ˜ Û‡˙˘ÁÔ Û ¤Ó·Ó ·fi ÙÔ˘˜
·ÓÙÈ¿ÏÔ˘˜ ÙÔ˘ ‚·ÛÈÏÈ¿‰Â˜ Ù˘ ¶ÂÚ-
Û›·˜ Î·È Ù˘ AÓ·ÙÔÏ‹˜ ÁÈ· Ó· ÂÍ·ÛÊ·-
Ï›ÛÂÈ ÌÂÏÏÔÓÙÈο ÙËÓ ÂÈÚ‹ÓË. AÓ·ı¤ÙÂÈ
ÛÙÔÓ ¶·Ó¿ÚÂÙÔ Ó· ›ÛÂÈ ÙËÓ ÎfiÚË ÙÔ˘
Ó· ‰Â¯ı› ÙÔ Û˘ÓÔÈΤÛÈÔ, ·ÏÏ¿ ÙÂÏÈο
·Ó·Î·Ï‡ÙÂÈ ÙÔÓ ‰ÂÛÌfi ÙÔ˘˜. H ÂΉ›-
ÎËÛ‹ ÙÔ˘ Â›Ó·È ÙÚÔÌÂÚ‹. B·Û·Ó›˙ÂÈ ÙÔÓ
¶·Ó¿ÚÂÙÔ, ÙÔÓ ÛÎÔÙÒÓÂÈ Î·È, ÚÔÛÔÈ-
Ô‡ÌÂÓÔ˜ ÛÙËÓ ÎfiÚË ÙÔ˘ fiÙÈ ÙË Û˘Á¯ˆ-
Ú› Î·È fiÙÈ ı· ÂÈÙÚ¤„ÂÈ ÙÔÓ Á¿ÌÔ, Ù˘
ÚÔÛʤÚÂÈ, ̤۷ Û ¯Ú˘Û‹ ÏÂοÓË, ÙÔ
ÎÂÊ¿ÏÈ, ÙËÓ Î·Ú‰È¿ Î·È Ù· ¯¤ÚÈ· ÙÔ˘
·Á·Ë̤ÓÔ˘ Ù˘. H Ó¤· ·˘ÙÔÎÙÔÓ› ηÈ
ÔÈ Á˘Ó·›Î˜ ÙÔ˘ ·Ï·ÙÈÔ‡ ÂÍÂÁ›ÚÔÓÙ·È,
Ú›¯ÓÔ˘Ó ÛÙË ÁË Î·È Ô‰Ô·ÙÔ‡Ó Ì¤¯ÚÈ
ı·Ó¿ÙÔ˘ ÙÔÓ ·¿ÓıÚˆÔ ·Ù¤Ú· ηÈ
Ù‡Ú·ÓÓÔ. AÏÏ· ‰Â˘ÙÂÚ‡ÔÓÙ· ÚfiÛˆ-
· Â›Ó·È Ô Û˘ÓÂÙfi˜ Û‡Ì‚Ô˘ÏÔ˜ ÙÔ˘ ‚·-
ÛÈÏÈ¿, Ë ·Ú·Ì¿Ó· Ù˘ EڈʛÏ˘ (N¤-
Ó·) Î·È Ô ¤ÌÈÛÙÔ˜ Ê›ÏÔ˜ ÙÔ˘ ¶·Ó¿ÚÂ-
ÙÔ˘, Ô K·ÚfiÊÔÚÔ˜, Ô ÌfiÓÔ˜ ÛÙÔÓ
ÔÔ›Ô ¤¯ÂÈ ÂÎÌ˘ÛÙËÚ¢ı› ÙÔ ·ÚÂÏ-
ıfiÓ ÙÔ˘ Î·È ÙÔ ‰ÂÛÌfi ÙÔ˘ Ì ÙËÓ ÚÈ-
ÁΛÈÛÛ·. O K·ÚfiÊÔÚÔ˜ ¤¯ÂÈ ˘ÔÛ¯Â-
ı› ÙË ‚Ô‹ıÂÈ¿ ÙÔ˘, ‰ÂÓ ÙËÚ› fï˜ ·˘-
Ù‹ ÙËÓ ˘fiÛ¯ÂÛË, ·Ê‹ÓÔÓÙ·˜ Ò˜ ÙÔ Ù¤-
ÏÔ˜ ·‚Ô‹ıËÙ˜ ÙȘ Á˘Ó·›Î˜, ÔÈ ÔÔ›Ô˜
ÌfiÓ˜ Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈÔ‡Ó ÙËÓ ÂͤÁÂÚÛË.
¶·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È Â›Û˘ ÙÔ Ê¿ÓÙ·ÛÌ·
ÙÔ˘ ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓÔ˘ ‚·ÛÈÏÈ¿ Î·È Ô M·-

¤ÁÚ·„ ÙËÓ EڈʛÏË Á‡Úˆ ÛÙ· 1595. ·ÂÏ¢ı¤ÚˆÛË. O XÔÚÙ¿ÙÛ˘ ÌÂÙ¤ÊÂ-

™‡Ìʈӷ Ì ÙË Û˘Ó‹ıÂÈ· Ù˘ ÂÔ-
¯‹˜, Ë EڈʛÏË ·ÎÔÏÔ˘ı› ¤Ó· ÈÙ·ÏÈÎfi
ÚfiÙ˘Ô, ÙËÓ ÙÚ·Áˆ‰›· Orbecche ÙÔ˘
Gianbattista Giraldi, Ô˘ ·›¯ÙËÎÂ
ÁÈ· ÚÒÙË ÊÔÚ¿ ÙÔ 1541 ÛÙË ºÂÚÚ¿-
Ú·, Î·È ¤ÂÈÙ· Û ÔÏϤ˜ fiÏÂȘ Ù˘
IÙ·Ï›·˜Ø Ù˘ÒıËΠ۠‚È‚Ï›Ô ÙÔ 1543
Î·È Â·ÓÂÈÏËÌ̤ӈ˜ ¤ÎÙÔÙÂ. O Giraldi
‹Ù·Ó ÊËÌÈṲ̂ÓÔ˜ ÛÙËÓ ÂÔ¯‹ ÙÔ˘. MÂ
ÙȘ ÂÓÓÈ¿ ÙÚ·Áˆ‰›Â˜ ÙÔ˘ Î·È Ì ۯÂÙÈ-
΋ ıˆÚËÙÈ΋ ÌÂϤÙË ¤ÁÈÓÂ Ô Î‡ÚÈÔ˜
ÂÈÛËÁËÙ‹˜ ÙÔ˘ ı·ÙÚÈÎÔ‡ ›‰Ô˘˜ ÛÙËÓ
IÙ·Ï›·. EÚÁÔ ÙÔ˘ ÂËÚ¤·Û ¤ÌÌÂÛ·
ÙÔÓ Oı¤ÏÏÔ ÙÔ˘ ™·›ÍËÚ. H Ù¯ÓÈ΋
Î·È Ë È‰ÂÔÏÔÁ›· ÙÔ‡ Giraldi ·Ó‹ÎÔ˘Ó
Ô˘ÛÈ·ÛÙÈο ‹‰Ë ÛÙÔ Îϛ̷ ÙÔ˘ «Ì·-
Úfiλ, Ô˘ ·Ó··ÚÈÛÙ¿ ÙË ‚È·ÈfiÙËÙ·,
ÙÔ ¤ÁÎÏËÌ· Î·È ÙËÓ ·Ì·ÚÙ›· ÁÈ· Ó· Ù·
ÛÙÈÁÌ·Ù›ÛÂÈ Î·È Ó· ÂÍ¿ÚÂÈ ÙËÓ ÙÂÏÈ΋
ÙÈ̈ڛ· ÙÔ˘˜. H ¤ÓÙÔÓ· ·ÓÙÈÙ˘Ú·ÓÓÈ-
΋ ‰È¿ıÂÛË ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ ÚÔ·Ú·Û΢-
¿˙ÂÈ, ÛÙÔÓ ¯ÒÚÔ Ù˘ ÏÔÁÔÙ¯ӛ·˜, ÙË
Ú ÙÔ È‰ÂÔÏÔÁÈÎfi ·˘Ùfi Ì‹Ó˘Ì· ÛÙËÓ
ÎÚËÙÈ΋ ·ÛÙÈ΋ ÎÔÈÓˆÓ›·, Ô˘ ¯ˆÚ›˜
·ÌÊÈ‚ÔÏ›· ‹Ù·Ó Î·È ÂÛˆÙÂÚÈο ¤ÙÔÈÌË
Ó· ÙÔ ‰Â¯ı›. ¢ÂÓ ¤Î·Ì ‰Ô˘ÏÈ΋ Ì›-
ÌËÛË ÙÔ˘ ÈÙ·ÏÈÎÔ‡ ¤ÚÁÔ˘, ·ÏÏ¿ ÌÈ·
ÙÔÏÌËÚ‹ Î·È ÂÈÙ˘¯Ë̤ÓË ·Ó·ÚÔ-
Û·ÚÌÔÁ‹ Ì ÔÏϤ˜ ·ÏÏ·Á¤˜. K˘Ú›ˆ˜
·Ú¤ÏÂÈ„Â Ù· ÛÙÔȯ›· «ÙÂÚ·ÙÒ‰Ô˘˜
·ÁÚÈfiÙËÙ·˜» (Ì ÙËÓ ·ÚÈÛÙÔÙÂÏÈ΋ ¤Ó-
ÓÔÈ·) Ô˘ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÛÙËÓ Orbecche,
(·ÈÌÔÌÈÍ›·, ·È‰ÔÎÙÔÓ›· Î·È ·ÙÚÔ-
ÎÙÔÓ›·) Î·È ÂÈÛ‹Á·Á ÙËÓ ÂÍ·ÈÚÂÙÈο
ÙÔÏÌËÚ‹ ÁÈ· ÙËÓ ÂÔ¯‹ ÙÔ˘ ÂͤÁÂÚÛË
ÙˆÓ Á˘Ó·ÈÎÒÓ, Ô˘ ‰›ÓÂÈ Î·È ÙËÓ ÙÂÏÈ-
΋ οı·ÚÛË ÛÙÔ ‰Ú¿Ì·.
H ˘fiıÂÛË ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ à EPΩΦIΛH:
H ˘fiıÂÛË Ù˘ EڈʛÏ˘ Â›Ó·È Ë ·Îfi- «Πως σ’ αγαπ#
ÏÔ˘ıË: EÓ·˜ ‚·ÛÈÏÈ¿˜ Ù˘ ÚÔ¯ÚÈÛÙÈ·- κατχεις το·
ÓÈ΋˜ AÈÁ‡ÙÔ˘, Ô ºÈÏfiÁÔÓÔ˜, ¤¯ÂÈ ÛÎÔ- γνωρζεις πως
ÙÒÛÂÈ ÙÔÓ ·‰ÂÏÊfi ÙÔ˘ (Ô˘ ‹Ù·Ó Ô Ófi- μηδνα
ÊÈÏÔÛÔÊ›· Î·È ÙËÓ ÔÏÈÙÈ΋ ÙÔ˘ ¢È·- ÌÈÌÔ˜ ·ÚÈÔ˜ ÙÔ˘ ıÚfiÓÔ˘) Î·È Î˘‚ÂÚÓ¿ θρρος δεν πρ-
ʈÙÈÛÌÔ‡ ÙÔ˘ 18Ô˘ ·ÈÒÓ·. ™ÙÔ ›‰ÈÔ ˆ˜ ÛÊÂÙÂÚÈÛÙ‹˜. Afi ÙË Á˘Ó·›Î· ÙÔ˘ πει ν ’χω πλιο
Îϛ̷ ·Ó‹ÎÂÈ Ë ¤Í·ÚÛË Ù˘ Á˘Ó·›Î·˜ ·‰ÂÏÊÔ‡ ÙÔ˘, ÙËÓ ÔÔ›· ·ÚÁfiÙÂÚ· ÛÎfi- στον κ"σμο
Î·È ÙÔ ·›ÙËÌ· ÁÈ· ÙËÓ ÎÔÈÓˆÓÈ΋ Ù˘ ÙˆÛÂ, Ô ºÈÏfiÁÔÓÔ˜ ¤¯ÂÈ ·ÔÎÙ‹ÛÂÈ ÌÈ· παρ σνα...»

H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 3 ¢ E K E M B P I O Y 2 0 0 0 11
 Õ H Bσω Mανω- ÙÔÓ £ÂÔ¯¿ÚË ¢ÂÙÔÚ¿ÎË. H EڈʛÏË
λδου, Eρωφλη ΢ÎÏÔÊÔÚÔ‡Û Û ¯ÂÈÚfiÁÚ·Ê·, ÔÚÈ-
στην ομ#νυμη τρα- Ṳ̂ӷ ·fi Ù· ÔÔ›· ÛÒ˙ÔÓÙ·È, Î·È ÛÂ
γωδα του Xορτ- ¤ÓÙ˘˜ ÂΉfiÛÂȘ Ô˘ Á›ÓÔÓÙ·Ó ÛÙË
τση. Tο ργο ανε- BÂÓÂÙ›·. H ÚÒÙË ·fi ·˘Ù¤˜ Ù˘ÒıË-
βστηκε απ" το ΠÛÙ· 1637 Ì ÂÈ̤ÏÂÈ· ÂÓfi˜ ÈÂÚ¤·
Eθνικ" Θατρο, ·fi ÙËÓ K‡ÚÔ, ÙÔ˘ M·Ùı·›Ô˘ KÈÁ¿-
στο πλασιο του Ï·, Ô ÔÔ›Ô˜ fï˜ ÚÔÛ¿ıËÛ ӷ ·Ì-
ÓÙ·ÙÔÊfiÚÔ˜, Ô˘ ·ÊËÁÂ›Ù·È ÙÔ Ì·ÚÙ‡-
ÚÈÔ Î·È ÙÔ ı¿Ó·ÙÔ ÙÔ˘ ¶·Ó¿ÚÂÙÔ˘.
T· ÌÂÁ¿Ï· ÚÔÙÂÚ‹Ì·Ù· ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘
Â›Ó·È Ë ÏÔ‡ÛÈ· Î·È ÂÎÊÚ·ÛÙÈ΋ ÁÏÒÛ-
Û· Ì ÙË ÛÊȯÙÔ‰Â̤ÓË Î·È ÂÚ›Ù¯ÓË
Û‡ÓÙ·ÍË, Ë Ó¢Ú҉˘ ÛÙÈ¯Ô˘ÚÁ›·, Ë
Ï˘ÚÈ΋ Î·È ÙÚ·ÁÈ΋ ‰‡Ó·ÌË ÛÙÔ˘˜ ‰È·-
ÏfiÁÔ˘˜ Î·È ÌÔÓÔÏfiÁÔ˘˜ ÙˆÓ ‰‡Ô ÂÚˆ-
ÙÂ˘Ì¤ÓˆÓ, Î·È ÛÙËÓ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË Ù˘
ÊÔ‚ÂÚ‹˜ ÌÔ›Ú·˜ ÙÔ˘˜. TÔ ÎÚËÙÈÎfi ȉ›ˆ-
Ì· ÁÈ· ÚÒÙË ÊÔÚ¿ ÌÂ ÙÔÓ XÔÚÙ¿ÙÛË
˘„ÒÓÂÙ·È Û ηÏÏÈÂÚÁË̤ÓË, ηÓÔÓÈ-
΋ ÏÔÁÔÙ¯ÓÈ΋ ÁÏÒÛÛ·.
H EڈʛÏË Â›¯Â ÌÂÁ¿ÏË Â›‰Ú·ÛË
ÛÙÔÓ KÔÚÓ¿ÚÔ (Ô˘ Û˘ÓÂȉËÙ¿ ÙË ÌÈ-
Ì‹ıËΠÛÙÔÓ EÚˆÙfiÎÚÈÙÔ) Î·È ÛÙÔ˘˜
¿ÏÏÔ˘˜ ÂÎÏÂÎÙÔ‡˜ ÔÈËÙ¤˜ Ù˘ ÎÚËÙÈ-
΋˜ ÏÔÁÔÙ¯ӛ·˜, ÙÔÓ TÚÒÈÏÔ, ÙÔÓ ºfi-
ÛÎÔÏÔ, ÙÔÓ T˙¿ÓÂ, ηıÒ˜ Î·È ÛÙÔ˘˜
EÙ·Ó‹ÛÈÔ˘˜, ΢ڛˆ˜ ÛÙÔÓ ÔÈËÙ‹ ÙÔ˘
Z‹ÓˆÓÔ˜ Î·È ÙÔÓ K·ÙÛ·˝ÙË.
TÔ ‰Ú¿Ì· ·›¯ıËΠÔÏϤ˜ ÊÔÚ¤˜
ÛÙËÓ KÚ‹ÙË Ò˜ ÙËÓ ÙÔ˘ÚÎÈ΋ ηٿ-
ÎÙËÛË, Î·È ·ÚÁfiÙÂÚ· ÛÙ· EÙ¿ÓËÛ·,
fiÔ˘ Ò˜ ÙȘ ̤Ú˜ Ì·˜ ‰È·ÙËÚ‹ıËηÓ
ÔÈ «ÔÌÈϛ˜», ‰ËÏ·‰‹ Û‡ÓÙÔ̘ ˘·›-
ıÚȘ ·Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ ÙˆÓ Î˘ÚÈÔÙ¤ÚˆÓ
ÂÂÈÛÔ‰›ˆÓ ηٿÏÏËÏ· ‰È·Û΢·Ṳ̂-
Φεστιβλ Aθην#ν,
τον Aγουστο-Σε-
πτμβριο του
1961, στο Hρ#-
δειο, σε σκηνοθε-
σα Aλξη Σολομο
(πηγ: «60 χρ"νια
Eθνικ" Θατρο,
1932-1992». Eκδ.
«Kδρος»).
ÓˆÓ. Afi Ù· EÙ¿ÓËÛ· ÔÈ Ï·˚Τ˜ ·˘-
Ù¤˜ ·Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ ‰È·‰fiıËÎ·Ó ÛÙËÓ
AÚÙ·, ÙËÓ AÌÊÈÏÔ¯›·, ÙÔ Z·ÁfiÚÈ, Ù·
TڛηϷ Î.·. Afi ÙȘ ·Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ ηÈ
·fi ÙËÓ ·Ó¿ÁÓˆÛË ‹ ·ÎÚfi·ÛË Ë EÚˆ-
Ê›ÏË ¤Ú·Û ÛÙË Ï·˚΋ ·ÔÛ·ÛÌ·ÙÈ-
΋ ·ÔÌÓËÌfiÓ¢ÛË Î·È ÛÙËÓ ÚÔÊÔ-
ÚÈ΋ ·Ú¿‰ÔÛË. KÔÌÌ¿ÙÈ· Ù˘ ÌÂÙ·-
ÔÈ‹ıËÎ·Ó Î·Ù¿ ÙȘ ‰Ô̤˜ ÙˆÓ ‰ËÌÔ-
ÙÈÎÒÓ ÙÚ·ÁÔ˘‰ÈÒÓ. ¶ÔÏϤ˜ Ù¤ÙÔȘ ‰Ë-
ÌÔÙÈΤ˜ ·Ú·ÏÏ·Á¤˜ Ù˘ EڈʛÏ˘
¤¯Ô˘Ó ηٷÁÚ·Ê› ·fi ÙËÓ KÚ‹ÙË.
MÂÏÂÙ‹ıËÎ·Ó Î˘Ú›ˆ˜ ·fi ÙÔÓ M.
¢Ô˘ÏÁÂÚ¿ÎË, ÙÔÓ B¿ÏÙÂÚ ¶Ô‡¯ÓÂÚ Î·È
‚χÓÂÈ ÙÔÓ ÎÚËÙÈÎfi ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· ÙÔ˘
ÎÂÈ̤ÓÔ˘ ·ÏÏ¿˙ÔÓÙ·˜ ÔÏϤ˜ ϤÍÂȘ
Î·È Ù‡Ô˘˜ ÂȘ ‚¿ÚÔ˜ ·ÎfiÌË Î·È ÙÔ˘
̤ÙÚÔ˘. TȘ ÂÏÏ›„ÂȘ ·˘Ù¤˜ ·Ôη٤-
ÛÙËÛÂ Ë ¤Î‰ÔÛË ÙÔ˘ 1676, ÊÚÔÓÙÈṲ̂-
ÓË ·fi ÙÔÓ KÚËÙÈÎfi «‚È‚ÏÈÔʇϷη»
Ù˘ M·ÚÎÈ·Ó‹˜ BÈ‚ÏÈÔı‹Î˘ AÌ‚Úfi-
ÛÈÔ °Ú·‰ÂÓ›ÁÔ.
™Ù· ÓÂÒÙÂÚ· ¯ÚfiÓÈ· Ô ‚˘˙·ÓÙÈÓÔÏfi-
ÁÔ˜ N›ÎÔ˜ B¤Ë˜ ÂÈÌÂÏ‹ıËΠÌÈ·Ó ¤Î-
‰ÔÛË Ù˘ EڈʛÏ˘ ÛÙ· 1926, ·Ó··-
Ú¿ÁÔÓÙ·˜ ÙËÓ ·ÏÈ¿ ¤Î‰ÔÛË ÙÔ˘ ™¿ı·.
§›ÁÔ ·ÚÁfiÙÂÚ·, ÛÙ· 1928, Ô ™Ù¤Ê·ÓÔ˜
•·ÓıÔ˘‰›‰Ë˜ ÂÚ·ÁÌ·ÙÔÔ›ËÛ ÙËÓ
ÚÒÙË ÂÈÛÙËÌÔÓÈ΋ ÎÚÈÙÈ΋ ¤Î‰ÔÛË
Ù˘ ÙÚ·Áˆ‰›·˜, fi¯È fï˜ ÈηÓÔÔÈËÙÈ-
ο. XÚÂÈ¿ÛÙËΠӷ ÂÚ¿ÛÔ˘Ó ÂÍ‹ÓÙ·
¯ÚfiÓÈ· ÁÈ· Ó· Á›ÓÂÈ ¿ÏÏË ÌÈ· ¤Î‰ÔÛË,
·fi ÙÔÓ ™Ù˘ÏÈ·Ófi AÏÂ͛Ԣ Î·È ÙË M¿Ú-
ı· AÔÛΛÙË, Ì ·ÍÈÔÔ›ËÛË ÁÈ· ÚÒ-
ÙË ÊÔÚ¿ Ù˘ ¤Î‰ÔÛ˘ KÈÁ¿Ï· Î·È Î˘-
Ú›ˆ˜ ÙÔ˘ ÔχÙÈÌÔ˘ ¯ÂÈÚÔÁÚ¿ÊÔ˘ ÙÔ˘
Birmingham, Ô˘ ·Ó·Î·Ï‡ÊıËΠÛÙÔ
ÌÂٷ͇. AÔηٷÛÙ¿ıËÎ·Ó Ì ÙÔÓ
ÙÚfiÔ ·˘ÙfiÓ ÔÏÏ¿ ¯ˆÚ›· ηıÒ˜ ηÈ
ÙÔ Ì¤ÙÚÔ, ΢ڛˆ˜ ÔÈ Ú›Ì˜, Ô˘ ›¯·Ó
‰È·Ù·Ú·¯ı› ÛÙËÓ ¤Î‰ÔÛË ÙÔ˘ 1928.
AӷʤÚÔÌÂ Â‰Ò ÙË ‚·ÛÈ΋ Û˘Ì‚ÔÏ‹
ÙÔ˘ Aη‰ËÌ·˚ÎÔ‡ M·ÓÔ‡ÛÔ˘ M·ÓÔ‡-
۷η ÛÙË ‰È·ÎÚ›‚ˆÛË ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘
Û˘ÁÁÚ·Ê‹˜ ÙˆÓ ‰Ú·Ì¿ÙˆÓ ÙÔ˘ XÔÚÙ¿-
ÙÛË, Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ Ù˘ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ·˜ ηÈ
Â›Û˘ ÙˆÓ ·˯‹ÛÂˆÓ Ô˘ ›¯Â ÛÙËÓ
EڈʛÏË Ë ÙÚ·Áˆ‰›· Re Torrismondo
ÙÔ˘ ÌÂÁ¿ÏÔ˘ IÙ·ÏÔ‡ ÔÈËÙ‹ Torquato
Tasso. ¶ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· «ÎÚÈÙÈ΋˜ ÎÂÈ̤-
ÓÔ˘» Ù˘ EڈʛÏ˘ Ì ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο
·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· Û˘˙ËÙÔ‡ÓÙ·È Î·È ÛÙ·
KÚËÙÈο ºÈÏÔÏÔÁÈο, ¤Î‰ÔÛË ÙÔ˘ Ô›ÎÔ˘
«ÛÙÈÁÌ‹» ÙÔ˘ AÈÌ›ÏÈÔ˘ K·ÏȷοÙÛÔ˘
(Aı‹Ó· 1999).
Õ H σελδα
ττλου της
Eρωφλης
στην κδοση
à Eρωφλη. Kιγλα το
Πρξη πρ#τη· 1637 (πηγ:
Σκην πρ#τη. Kριτικ κδο-
Σελδα απ" ση της «Eρω-
την κδοση φλης», Στ.
Γραδενγου Aλεξου - M.
της τραγωδας Aποσκτη,
του Xορττση. 1966)

12 H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 3 ¢ E K E M B P I O Y 2 0 0 0
 Eρωφλη
¶Ú¿ÍË ¢Â‡ÙÂÚË
MÔÓfiÏÔÁÔ˜ ÙÔ˘ ¶·Ó¿ÚÂÙÔ˘:
¶AN. °ÂȘ ·Ô‡ ÙËÓ ÏÔ˘ÛfiÙËÙ· ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ ÁÓˆÚÈṲ̂ÓË,
Ì ÙË ÊÙˆ¯ÂÈ¿ ÂÚÓ¿ ˙ˆ‹ ηϋ ÎÈ ·Ó··Ë̤ÓË.
°ÂȘ ·Ô‡ ÁÂÓÓËı› Ù˘ÊÏfi˜, ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ ¯ÚÂÈ¿ ÛÙÔÓ ‹ÏÈÔ
ÙÔ Ï·Ì˘Úfi Ó· οıÂÙ·È ÁË Û’ Ì·˘ÚÈṲ̂ÓÔ Û‹ÏÈÔ.
°ÂȘ ·Ô‡ ‰ÚfiÛÔ˜ ÎÚ‡Ô˘ ÓÂÚÔ‡ ÔÙ¤ ÙÔ˘ ‰Â ÁÓˆÚ›˙ÂÈ,
‰ÂÓ ÙÔ ˙ËÙ¿ ÛÙË ‰›„· ÙÔ˘ Ìˉ¤ ÔÛÒ˜ ÙÔ ¯Ú‹˙ÂÈØ
Î·È ÁÂȘ ·Ô‡ ‰ÂÓ Â›¯Â ÌÂÈ Û’ ÌÈ·˜ ÎÔÚ·Û›‰·˜ ¯¿ÚË,
ڛη Ó· È¿ÛÂÈ ‰Â ÌÔÚ›, ÓÈfiÓ ¿ÏÏÔ ·Ó ÂÓ’ Î·È ¿ÚÂÈ.
M· ÔÈÔ˜ Ó· ¤ÛÂÈ Û ÊÙˆ¯ÂÈ¿, ÛÙ· ÏÔ‡ÙË Ì·ıË̤ÓÔ˜,
Î·È Ó· ÌËÓ ¤¯ÂÈ ‚¿Û·Ó· ¿Û· ηÈÚfi Ô Î·Ë̤ÓÔ˜;
¶ÔÈÔ˜ Ì ÙÔ Êˆ˜ ÙˆÓ ·ÌÌ·ÙÈÒ ÛÙË ÁË ÔÙ¤ ÁÂÓÓ¿Ù·È,
ÎÈ ÒÛÙ ӷ ˙ÂÈ, Û·Ó Ù˘Êψı›, Ó· ÌËÓ ·Ú·ÔÓ¿Ù·È;
¶ÔÈÔ˜ Ì ÁÏ˘Î‡ Î·È ÎÚ‡Ô ÓÂÚfi ÙË ‰›„· ÙÔ˘ Ó· Û‚‹ÛÂÈ,
Î·È Ó· ÙÔ˘ Ï›„ÂÈ ÛÙÔ ’ÛÙÂÚÔ, Î·È Ó· ÌÔÚ› Ó· ˙‹ÛÂÈ;
°Ë ÔÈÔ˜ ÌÈ·˜ ÎfiÚ˘ fiÌÔÚÊ˘ ÊÈÏÈ¿ ÎÈ ·Á¿Ë ¯¿ÓÂÈ,
Î·È Ó· ÌËÓ ¤¯ÂÈ Âı˘ÌÈ¿ ¿Ú·˘Ù·˜ Ó’ ·Ôı¿ÓÂÈ;
¶ÏÔ‡ÛÔ˜, Êڷ̤ÓÔ˜ ÛÙË ‰ÚÔÛÈ¿ Î·È ¯ÔÚÙ·Ṳ̂ÓÔ˜ ‹ÌÔ˘
Î·È Ï‹Û· ηÏÔÚ›˙ÈÎÔÓ ÂÎÚ¿ÙÔ˘ ÙÔ ÎÔÚÌ› ÌÔ˘Ø
‚Ú‡ÛË ¯ÈÔÓ¿ÙË ÎÚ˘fiÙ·ÙÔ ÓÂÚfiÓ ÂfiÙÈ˙¤ ÌÂ,
Ù· ÛˆıÈο ÌÔ˘ ÂÁÈ¿ÙÚ¢Á ÎÈ fiÏÔÓ Â‰ÚfiÛÈ˙¤ ÌÂ.
¢˘Ô ‹ÏÈÔÈ Û’ ¤Ó· ÎÔ‡ÙÂÏÔ ‚·Ï̤ÓÔÈ Êˆ˜ ÌÔ‡ ‰›‰·,
Î·È ÊˆÙÂÚ¤˜ ÙÛÈ Ó‡ÎÙ˜ ÌÔ˘ Û· ÌÂÛË̤ÚÈÓ Â›‰·.
MÈ· ÎÔÚ·Û›‰· ¢ÁÂÓÈ΋ ·Ú¿ Á˘Ó·›Î·Ó ¿ÏÏË,
Ì ‰›¯ˆ˜ Ù·›ÚÈ Û’ ÙÛ’ ÔÌÔÚÊȤ˜ Î’ ÂȘ Ù· ÂÚ›ÛÛ· οÏÏË,
ÙÛ’ ÂÏ›‰Â˜ ÙÛË Â›¯ÂÓ ÂȘ Â̤ ÎÈ fiÏË ÙÛË ÙËÓ ·Á¿Ë,
ÎÈ ÔÏËÌÂÚÓ›˜ ·Û›¯·ÚÔ Ì’ ÂÎÚ¿ÙÂÈ ÙÔÓ ·˙¿Ë.
K’ ‰¿ Û fiÛÔ Î›ÓÙ˘ÓÔ ÛÙ¤ÎÔÌ·È Î·È ÙÚÔÌ¿ÛÛˆ
Ó· ÌË Á˘Ú›ÛÂÈ Ë Ù‡¯Ë ÌÔ˘ ÎÈ fiÏ· ÁÈ·ÌÈ¿ Ù· ¯¿Ûˆ,
ÊÙˆ¯fi˜ Ó· Ì›ӈ ÙÔ ˙ÈÌÈfi, Ù˘ÊÏfi˜ Î·È ‰È„·Ṳ̂ÓÔ˜,
Î·È ‰È¯ˆÛÙ¿˜ ÙËÓ ÎfiÚË ÌÔ˘ ÙËÓ fiÌÔÚÊË Ô Î·Ë̤ÓÔ˜.
fiÙ˜ ÂΛÓÔ ÙÔ ÊÈÏ›Ó ÔÔ‡ ·ÓÔÈÁÔÛÊ·Ï›˙ÂÈ
ÙÛÈ fiÚÙ˜ ÙÛË ¶·Ú¿‰ÂÈÛÔ˜ Î·È ÙÛ› ηډȤ˜ ‰ÚÔÛ›˙ÂÈ,
Ó· ı˘ÌËıÒ ˆ˜ ¤¯·Û· Î·È Ó· Ìˉ¤Ó ·Ú¿Íˆ
Ì·¯·›ÚÈ, ÙËÓ Î·Ë̤ÓË ÌÔ˘ ηډȿ ˙ÈÌÈfi Ó· Ûʿ͈;
£Â¤ ÌÔ˘, Ù¤ÙÔÈ· ·È‰ˆÌ‹ ÌË ‰ÒÛÂȘ ÛÙÔ ÎÔÚÌ› ÌÔ˘,
Ì· ÚÒÙ·˜ Ì ÙÔ ı¿Ó·ÙÔ Ù¤ÏÂȈÛ ÙË ˙ˆ‹ ÌÔ˘.
¶Ú¿ÍË TÚ›ÙË
O ¶·Ó¿ÚÂÙÔ˜ ϤÂÈ ÛÙËÓ EڈʛÏË:
¶AN. OÓÙÂÓ ·ÛÙÚ¿ÊÙÂÈ Î·È ‚ÚÔÓÙ¿ ÎÈ ·ÓÂÌÈΤ˜ Ê˘ÛÔ‡ÛÈ,
Î’ ÂȘ ÙÔ ÁÈ·Ïfi Ù· ·̷ٷ Ù· ı˘ÌˆÌ¤Ó· ÛÎÔ‡ÛÈ,
Î·È ÙÔ Î·Ú¿‚È ·ÌÒıÔ˘ÛÈ Û ÌÈ· ÌÂÚ¿ Î’ ÂȘ ¿ÏÏË
ÙÛË ÊÔ˘ÛΈ̤Ó˘ ı¿Ï·ÛÛ·˜, Ì ٷڷ¯‹ ÌÂÁ¿ÏË,
ÙfiÙ˜ ÁÓˆÚ›˙ÂÙ·È Ô Î·Ïfi˜ Ó·‡ÎÏÂÚÔ˜, ÌfiÓÔ ÙfiÙ˜
ÙÈÌÔ‡ÓÙ·È ÔÈ Î·Ù¯¿ÌÂÓÔÈ ÎÈ ·‰˘Ó·ÙÔ› Ô‰fiÙ˜,
ÁÈ·Ù› Ì ٤¯ÓË ÎÈ Ô ÁÈ·Ïfi˜ ÔÏϤ˜ ÊÔÚ¤˜ ÓÈοٷÈ,
Î’ ÂΛÓÔ˜ ·Ô‡ ΢‚ÂÚÓ¿ „ËÏÒÓÂÈ Î·È ÙÈÌ¿Ù·È.
XÔÚÈÎfi °ã
O ¯ÔÚfi˜ ÙˆÓ ÎÔÚ·Û›‰ˆÓ
XOP. TÔ˘ ÏÔ‡ÙÔ˘ ·Ú¯ÔÚÙ·ÁÈ¿, ÙÛË ‰fiÍ·˜ ›ӷ,
ÙÔ˘ ¯ÚÔ˘Û·ÊÈÔ‡ ·ÎÚÈ‚ÂÈ¿ ηٷڷ̤ÓË,
fiÛ· ÁÈ· Û·˜ ÎÔÚÌÈ¿ ÓÂÎÚ¿ ·ÔÌ›ӷ,
fiÛÔÈ ¿‰ÈÎÔÈ ÔϤÌÔÈ ÛËΈ̤ÓÔÈ,
fiÛ˜ Û˘¯ÓȤ˜ Ì·ÏȤ˜ Û˘Ó·ÊÔÚÌ¿ Û·˜
ÁÚÔÈÎÔ‡ÓÙ·È ÔÏËÌÂÚÓ›˜ ÛÙËÓ ÔÈÎÔ˘Ì¤ÓË!
™ÙÔÓ A‰ËÓ ·˜ ‚Ô˘Ï‹ÛÂÈ Ù’ fiÓÔÌ¿ Û·˜
ÎÈ fi͈ ÛÙË ÁË ÌËÓ ¤‚ÁÂÈ Ó· ·È‰¤„ÂÈ
ÓÔ˘ ÏÈfiÓ ·ÓıÚˆÈÓfiÓ Ë ·Ù˘¯È¿ Û·˜.
.............................................................
ºÙˆ¯ÂÈ¿ ¯·ÚÈو̤ÓË, Î·È Ì fiÛË
ÁÏ˘ÎfiÙË ÚÔÛηÏ›˜ Î·È ÛÈÚÁÔ˘Ï›˙ÂȘ
ÛÙËÓ ÎÏ›ÓË ÛÔ˘ ÙÔÓ ‡ÓÔ Ó· ÛÈÌÒÛÂÈ!
¶fiÛ˜ ÔÏϤ˜ ·Ó¿·„˜ ¯·Ú›˙ÂȘ
‰˘Ô ·Á·ÊÙÈÎÒ ÈÛÙÒ, Î·È fiÛ· Ï‹Û·
ÙÔ ÓÔ˘ Î·È ÙËÓ Î·Ú‰È¿ ÙˆÓ ‰ÚÔÛ›˙ÂȘ!
¶ÏÔ‡ÙË Î·Ù·Ú·Ì¤Ó·, ÔÈÔ˜ Û·˜ Ê›ÏÔ˜
Ì ͤÓÔ˘˜, Ì’ ÂȉÈÎÔ‡˜, Ì ÙËÓ Î·Ú‰È¿ ÙÔ˘
‰ÂÓ Â›Ó·È Ï˘ÛÛ·Ṳ̂ÓÔ˜ ÎÈ ¿ÁÚÈÔ˜ Û·ÏÔ˜;
¶fiÙ ¤Ó·˜ ·ÎÚÈ‚fi˜ ÙËÓ Âı˘ÌÈ¿ ÙÔ˘
¯ÔÚÙ·›ÓÂÈ Ì ٷ ÏÔ‡ÙË; ¶fiÙ˜; K¿ÓÂÈ
Ù¤ÏÔ˜ ÔÙ¤ ÛÙËÓ ÙfiÛË ·¯ÔÚÙ·ÁÈ¿ ÙÔ˘;
¶Ú¿ÍË ¶¤ÌÙË
O M·ÓÙ·ÙÔÊfiÚÔ˜ ‰ÈËÁÂ›Ù·È ÙÔ ÊÚÈÎÙfi ı¿Ó·ÙÔ ÙÔ˘ ¶·Ó¿ÚÂÙÔ˘
™’ ÙÔ‡ÙÔ ÊˆÓÈ¿˙ÂÈ Ô ‚·ÛÈÏÈfi˜ Ì ÏÈ¿ ı˘Ìfi, ÎÈ ·ÚÔ‡ÛÈ
ÙË ÁÏÒÛÛ· ÙÔ˘ Î·È ‚Á¿ÓÔ˘ ÙË Î·È ¯¿Ì·È ÙËÓ ·ÙÔ‡ÛÈØ
Î·È ÌÂÙ¿ ÙÔ‡Ù· ÙÛ’ ¿ÎÔ˘Û· Ù’ ·ÊÙÈ¿ Ó· ÂÈ «EڈʛÏË»,
ÙËÓ ÒÚ· Ô˘ ÙË Ú›Í·ÛÈ ÛÙË ÁËÓ ÂΛÓÔÈ ÔÈ Û·ÏÔÈØ
Î·È ÙfiÙ˜ Î·È Ù’ ·ÌÌ¿ÙÈ· ÙÔ˘ ÙÔ˘˜ fiÚÈÛ Β ‚Á¿Ï·
Î’ ÂÈÛ¤ ÌÈ· ÎÔ‡· ÔÏfi¯ÚÔ˘ÛË Ì¤Û· ˙ÈÌÈfi Ù· ‚¿Ï·,
Î·È Ì ÌÂÁ¿ÏË ÙÔ˘ ¯·Ú¿ Ù· È¿ÓÂÈ Î·È ıˆÚ› Ù·
ÎÈ ·fiÎÂȘ ¯¿Ì·È Ù· ’ÚÈÍ ÛÙÔ ¯ÒÌ· Î·È ·Ù› Ù·Ø
Î·È ÏÈ¿ ¿ÁÚÈÔ˜ ̤۷ ÛÙË ¯·Ú¿ ÙˆÓ ¤‰ÂÈÍ ÛËÌ¿‰È
Î·È Ù· ηË̤ӷ ¯¤ÚÈ· ÙÔ˘ ÙÔ˘ Îfi„·ÛÈÓ ÔÌ¿‰È,
ÎÈ ˆÛ¿Ó ÙÔÓ ¤Î·Ì ηıÒ˜ ÁÚÔÈοٷÈ, ÙÔ˘ ÛÈÌÒÓÂÈ
ÎÈ fiÛÔÓ ÂÌfiÚÂÈ ÏÈ¿ „ËÏ¿ Ù· ¯¤ÚÈ· ÙÔ˘ ÛËÎÒÓÂÈ,
Î·È ÙÔ Ì·¯·›ÚÈ Ù’ ¿ÔÓÔ ÛÙ· ÛˆıÈο ÙÔ‡ ‚¿ÓÂÈ
ÎÈ ·Ï‡ËÙ· ÙÔÓ ¤ÛÊ·ÍÂØ Ì· Ú›¯Ô˘ Ó’ ·Ôı¿ÓÂÈ,
Û· ÏÈfiÓÙ·˜ ÂÌÔ˘ÁΛÛÙËÎÂ Î·È Ù· ÚÈÎÈ¿ ÙÔ˘ ¯Â›ÏË
‰˘Ô ÙÚÂȘ ÊÔÚ¤˜ ·ÓԛͷÛÈ Ó· Ô‡ÛÈÓ «EڈʛÏË»
Û’ ÙÛ’ ‡ÛÙÂÚÔ˘˜ ·Ó·ÛÙÂÓ·ÌÔ‡˜, Ì· Ï›ÔÓÙ·˜ Ë ÁÏÒÛÛ·
Ù‘ fiÓÔÌ· ÌfiÓÔ ÙÔ ÁÏ˘Î‡ ‰›¯ˆ˜ Ï·ÏÈ¿Ó Â‰ÒÛ·Ø
ÎÈ fiÛÔÈ ’¯· fiÓÔ ÛÙËÓ Î·Ú‰È¿ ÎÈ ·Á¿ËÓ ÂÁÓˆÚ›Û·,
ˆ˜ «EڈʛÏË» ÂϤÁ·ÛÈ Î·Ïfiٷٷ ÂÁÚÔÈ΋۷.
TÔ ÌÔÈÚÔÏfiÈ Î·È Ë ·˘ÙÔÎÙÔÓ›· Ù˘ EڈʛÏ˘
EPø. ø ·ÚË ÌÔ˘, Ì· ·ÚË ÏÈÔ ÁÈ¿ÓÙ· Ó· Û’ ÔÓÔÌ¿˙ˆ
ÎÈ fi¯È ıÂÚÈfiÓ ·Ï‡ËÙÔ ÎÈ ¿ÔÓÔ Ó· Û ÎÚ¿˙ˆ,
Âȉ‹ ÂÚÓ¿˜ ÛÙËÓ fiÚÂÍË ¿Û· ıÂÚÈfi ÙÔ˘ ‰¿ÛÔ˘,
Î·È ÏÈ· ¿ÁÚÈ· ·Ú¿ ÏÈÔÓÙ·ÚÈÔ‡ ÌÔ˘ ’‰ÂÈ͘ ÙËÓ Î·Ú‰È¿ ÛÔ˘.
¶·Ó¿ÚÂÙ¤ ÌÔ˘ ·Ê¤ÓÙË ÌÔ˘, Ô‡ ’Ó Ù· ÔÏÏ¿ ÛÔ˘ οÏÏË,
Ô‡ ΛÓË Ë ÓfiÛÙÈÌË ıˆÚÈ¿ Î·È ¿Û· ¯¿ÚË ÛÔ˘ ¿ÏÏË;
¶Ô‡ ’Ó·È Ù· Ì¿ÙÈ· Ù· ÁÏ˘ÎÈ¿, ÔÈÔÓ ¿ÔÓÔ Ì·¯·›ÚÈ
ÛÔ˘ Ù· ’‚Á·Ï Β ÂÙ‡ÊψÛÂÓ Â̤, ·ÎÚÈ‚fi ÌÔ˘ Ù·›ÚÈ;
™ÙfiÌ· ÌÔ˘ ÓÔÛÙÈÌfiÙ·ÙÔ Î·È ÌÔÛÎÔÌ˘ÚÈṲ̂ÓÔ,
‚Ú‡ÛË ÔψÓÒ ÙˆÓ ·ÚÂÙÒ, ˙·¯·ÚÔ˙˘ÌˆÌ¤ÓÔ,
ÁÈ¿ÓÙ· Ù· ÏÔ˘ÌÈṲ̂ӷ ÛÔ˘ Î·È Ù· ÁÏ˘ÎÈ¿ ÛÔ˘ ¯Â›ÏË
ÙË ‰Ô‡ÏË ÛÔ˘ ‰ÂÓ ÎÚ¿˙Ô˘ÛÈÓ, Ô˚̤, ÙËÓ EڈʛÏË;
°È¿ÓÙ· Ûˆ¿˜ ÛÙÔÓ fiÓÔ ÌÔ˘, ÁÈ¿ÓÙ· ÛÙ· ÎÏ¿ËÌ·Ù¿ ÌÔ˘
‰Â Û˘ÓÙ˘¯·›ÓÂȘ ‰˘Ô ÌÈÎÚ¿ ÏfiÁÈ· Û’ ·ÚËÁÔÚÈ¿ ÌÔ˘;
M· ‰›¯ˆ˜ ÁÏÒÛÛ· ·fiÌÂÈÓ˜ Î·È Ò˜ Ó· ÌÔ˘ ÌÈÏ‹ÛÂȘ,
Ò˜ ÙËÓ ÔÏÏ¿ ‚·ÚfiÌÔÈÚË Ó· Ì ·ÚËÁÔÚ‹ÛÂȘ;
¶Ò˜ Ó· ÌÔ˘ ·Ú·ÔÓÂı›˜, Ò˜ Ó· ÌÔ˘ ÂȘ «„˘¯‹ ÌÔ˘,
ÁÈ· Û¤Ó· ÌfiÓÔ ı¿Ó·ÙÔÓ Â‹Ú ÙÔ ÎÔÚÌ› ÌÔ˘;»
øÊÔ˘, ÚÈ· ÌÔ˘ ÚÈ˙ÈÎfi ÎÈ ·ÓÙ›‰È΋ ÌÔ˘, ÌÔ›Ú·,
fiÛ· ÁÔÚÁfi Ì’ ÂοÌÂÙ ӇÊË ÁÈ·ÌÈ¿ Î·È ¯‹Ú·!
MÔ›Ú· η΋ ÁÈ· ÏfiÁÔ˘ ÌÔ˘, ÎÔÌÒÙÚ· ÎÈ Ô¯ıÚÂ̤ÓË,
Û’ ÔÈÔ Ù¤ÏÔ˜ Ì’ ÂηٿÊÂÚ˜ ÙËÓ ÔÏ˘ÚÈη̤ÓË!
M· ΛÓÔ Ô˘ ‰Â ‰‡ÓÂÙ·È ÙfiÛÔ˜ ηËÌfi˜ Ó· οÌÂÈ,
ı¤ÏÂÈ ÙÔ Î¿ÌÂÈ Ë ¯¤Ú· ÌÔ˘ Î·È ÙÔ Ì·¯·›ÚÈ ·ÓÙ¿ÌÈØ
ÛÙÔÓ A‰Ë ·˜ Ì ¤„Ô˘ÛÈ, ÎÈ Ô Î‡Ú˘ ¿ÔÓfi˜ ÌÔ˘
ÙË ‚·ÛÈÏÂÈ¿ ÙÔ˘ ·˜ ¯·›ÚÂÙ·È Î·È ÙÛÈ ¯·Ú¤˜ ÙÔ˘ ÎfiÛÌÔ˘.
¶Ú¿ÍË ¶¤ÌÙË
XÔÚÈÎfi
H Ì·Ù·ÈfiÙËÙ· ÙˆÓ ÂÁÎÔÛÌ›ˆÓ
XOP. ø, fiÛ· ηÎÔÚ›˙ÈÎÔ˘˜, fiÛ· ÏÔÏÔ‡˜ Ó· ÎÚ¿˙Ô˘
Ù˘¯·›ÓÂÈ Î›ÓÔ˘˜ ·Ô‡ Â‰Ò Î¿Ùˆ ÛÙË ÁË ÏÔÁÈ¿˙Ô˘
Ò˜ Â›Ó·È Î·ÏÔÚ›˙ÈÎÔÈ Î’ ÂȘ Ù’ ¿ÛÙÚË Ò˜ ÂÙÔ‡ÛÈ
ÁÈ· ÏÔ‡ÙÔ˜, ‰fi͘ Î·È ÙÈ̤˜ ·Ô‡ Û’ ·˘ÙÔ‡˜ ıˆÚÔ‡ÛÈ!
°È·Ù› fiϘ ÔÈ Î·ÏÔÌÔÈÚȤ˜ ÙÔ˘ ÎfiÛÌÔ˘ Î·È Ù· ÏÔ‡ÙË
ÌÈ· ÌfiÓÔ ·ÛÎÈ¿ ’Ó·È ÛÙË ˙ˆ‹ ÙËÓ ÚÈη̤ÓË ÙÔ‡ÙË,
ÌÈ· ÊÔ˘Ûηϛ‰· ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡, ÌÈ· Ï¿‚Ú· Ô˘ ÙÂÏÂÈÒÓÂÈ
ÙfiÛ· ÁÔÚÁfi fiÛÔ ÏÈ¿ „ËÏ¿ ÙÛÈ Ïfi¯Â˜ ÙÛË ÛËÎÒÓÂÈ.
T¤ÏÔ˜ ÙÛË ÙÚ·Áˆ‰›·˜
 «Eρωφλης τ
χαι»
H Xρτης του Xνδακα. Mε την
παρδοση της πλης στους Oθω-
μανος, το 1669, αχρηστετηκε να
μεγλο μορφωτικ κντρο στον ελ-
ληνικ χρο. Tο ργο του Xορτ-
τση μοιρστηκε την τχη των
πλοσιων κρητικν παραδσεων:
πρασε στα Eπτνησα μαζ με τους
πρσφυγες. Eτσι, κορυφαο προϊν
του αναγεννησιακο πολιτισμο της
Kρτης, συναντθηκε γνιμα με
τις ανγκες και τις αναζητσεις του
νου Eλληνισμο (Giorgio Corner,
«Il Regno di Candia»).
14 H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H
Tου B Õ§Δ∂ƒ ¶ √⁄á∂ƒ
Kαθηγητ Θεατρολογας
στο Πανεπιστ μιο Aθηνν
H TPA°ø¢IA EڈʛÏË ÙÔ˘ PÂı˘-
ÌÓÈÒÙË ‰Ú·Ì·ÙÔ˘ÚÁÔ‡ °ÂˆÚÁ›-
Ô˘ XÔÚÙ¿ÙÛË, ÁÚ·Ì̤ÓË Á‡Úˆ
ÛÙ· 1600, ÙÔ Î·Ù’ ÂÍÔ¯‹Ó ·ÚÈÛÙÔ‡ÚÁË-
Ì· Ù˘ ÂÏÏËÓÈ΋˜ ÎÏ·ÛÈΛ˙Ô˘Û·˜ ‰Ú·-
Ì·ÙÔ˘ÚÁ›·˜ ÛÙË ‚ÂÓÂÙÔÎÚ·ÙÔ‡ÌÂÓË
KÚ‹ÙË, ˘‹Ú¯Â ÁÈ· ‰‡Ô ·ÈÒÓ˜ ÙÔ˘Ï¿-
¯ÈÛÙÔÓ ÙÔ ··Ú¿ÌÈÏÏÔ ÚfiÙ˘Ô Ù˘
ÓÂÔÂÏÏËÓÈ΋˜ ‰Ú·Ì·ÙÔÁÚ·Ê›·˜ Î·È ıÂ-
ˆÚ›ÙÔ, ÁÈ· ÙË Û‡ÓıÂÙË ÁÏÒÛÛ· ηÈ
ÙËÓ ¿ÚÈÛÙË ÛÙÈ¯Ô˘ÚÁ›· ÙÔ˘, ‰Â›ÁÌ·
˘„ËÏ‹˜ Ô›ËÛ˘ ¤ˆ˜ ÙÔ 1800 ÂÚ›Ô˘,
fiÔ˘ ÛËÌÂÈÒÓÂÙ·È Ë ÙÔÌ‹ ÛÙËÓ ÂͤÏÈ-
ÍË ÙÔ˘ ÁψÛÛÈÎÔ‡ ˙ËÙ‹Ì·ÙÔ˜ Ì ·Ú-
¯·ÈÔÚÂ¤ÛÙÂÚ˜ ÂÈÏÔÁ¤˜, Î·È ÛÙË
‰Ú·Ì·ÙÔ˘ÚÁ›·, fiÔ˘ ÚfiÙ˘Ô Á›ÓÂÙ·È
ÙÒÚ· Ë ›‰È· Ë ·Ú¯·›· ÙÚ·Áˆ‰›· Î·È Ë
ÎÏ·ÛÈÎÈÛÙÈ΋ haute tragédie Ù˘ °·Ï-
Ï›·˜ ÙÔ˘ 17Ô˘ ·ÈÒÓ·, ÂÓÒ Ë ÂÁ¯ÒÚÈ·
ÎÏ·ÛÈΛ˙Ô˘Û· ‰Ú·Ì·ÙÔ˘ÚÁ›· ÙÔ˘ KÚË-
3 ¢ E K E M B P I O Y 2 0 0 0
ÙÈÎÔ‡ £Â¿ÙÚÔ˘ ·Ú·ÌÂÚ›˙ÂÙ·È. TËÓ
ÂÎÙ›ÌËÛË ÙÔ˘ 17Ô˘ ·ÈÒÓ· ÁÈ· ÙÔ Úfi-
ÛˆÔ ÙÔ˘ XÔÚÙ¿ÙÛË ÂÎÊÚ¿˙ÂÈ Ô
AÌ‚ÚfiÛÈÔ˜ °Ú·‰ÂÓ›ÁÔ˜, Ô ‰Â‡ÙÂÚÔ˜ ÂÎ-
‰fiÙ˘ Ù˘ ÙÚ·Áˆ‰›·˜ ÛÙË BÂÓÂÙ›· ÙÔ
1676, ˆ˜ ÂÍ‹˜: ÌÈÏ¿ÂÈ ÛÙÔÓ ÚfiÏÔÁfi
ÙÔ˘ «¶ÚÔ˜ ÙÔ ·Ó·ÁÈÓÒÛÎÔÓÙ·˜» ÁÈ·
ÙÔÓ XÔÚÙ¿ÙÛË, «fiÔ˘ ÂÛÙ¿ıË ÂȘ ÙÔ‡-
ÙÔ ÙÔ Á¤ÓÔ˜ Ô ÎÔÚ˘Ê·›Ô˜ ÙˆÓ ÔÈË-
ÙÒÓ». T· ‰Ú·Ì·ÙÈο ÙÔ˘ ¤ÚÁ· ›ӷÈ
ۯ‰fiÓ Ù· ÌfiÓ· Ô˘ ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È ÌÂ
ÙÔ˘˜ Ù›ÙÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ Û ÏÔÁÔÙ¯ÓÈΤ˜ ηÈ
ÁÚ·ÌÌ·ÙÔÏÔÁÈΤ˜ ËÁ¤˜ ÙÔ˘ 17Ô˘ ·ÈÒ-
Ó·. AÏψÛÙÂ, ÂȉÈο ÁÈ· ÙËÓ EڈʛÏË
ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ì ¿ÌÂÛ˜ ·Ó·ÊÔÚ¤˜, ˆ˜ Û˘-
¯Ó¿ ¤¯ÂÈ ·Ú·ÛÙ·ı› ÛÙÔ X¿Ó‰·Î· ηÈ
¿ÓÙ· ¤¯ÂÈ ·Ú¤ÛÂÈ.
H ÂÈÙ˘¯›· ÂȉÈο Ù˘ EڈʛÏ˘, ÂÎ-
‰ËÏÒÓÂÙ·È Î·È ·fi ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ ˆ˜
ÁÓÒÚÈÛÂ, ̤۷ ÛÙÔ 17Ô ·ÈÒÓ·, ‰‡Ô Ù˘-
ˆÌ¤Ó˜ ÂΉfiÛÂȘ, Ù‡¯Ë Ô˘ ‰ÂÓ Â›¯Â
ηӤӷ ¿ÏÏÔ ¤ÚÁÔ Ù˘ KÚËÙÈ΋˜ §ÔÁÔ-
Ù¯ӛ·˜ Ù˘ fi„ÈÌ˘ Ê¿Û˘ Î·È Â›Ó·È
ÁÓˆÛÙ¿ ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ Ù¤ÛÛÂÚ· ¯ÂÈÚfi-
ÁÚ·Ê·, Ú¿ÁÌ· Ô˘ Ì·ÚÙ˘Ú› ÙËÓ Â˘-
Ú‡ÙÂÚË ‰È¿‰ÔÛ‹ Ù˘. IÛˆ˜ ˘‹Ú¯Â ‹‰Ë
ÙÔÓ 17Ô ·ÈÒÓ· Î·È ‰È·Û΢‹ Ù˘, ÁÈ·Ù›
ÛÙË ‚È‚ÏÈÔı‹ÎË ÙÔ˘ ºÚ·ÁΛÛÎÔ˘ Zeno
·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ‰›Ï· ·fi ÙËÓ EڈʛÏË
Î·È ¤Ó·˜ ¶·Ó¿ÚÂÙÔ˜. AÎÚÈ‚Ò˜ ·˘Ùfi˜
ı· Â›Ó·È Ô Ù›ÙÏÔ˜ Ù˘ ÙÚ·Áˆ‰›·˜ ÛÙËÓ
ÂÙ·ÓËÛȷ΋ Ù˘ ·Ú¿‰ÔÛË.
¶Ï‹ıÔ˜ ·˯‹ÛˆÓ
MÈ· ¿ÏÏË ·Ú¿ÌÂÙÚÔ˜ Ù˘ ·fi‰ÂÈ͢
Ù˘ ‰È¿‰ÔÛ˘ Ù˘ EڈʛÏ˘ ÛÙËÓ ÂÔ-
¯‹ Ù˘, Â›Ó·È ÔÈ ·˯‹ÛÂȘ Ô˘ ÌÔ-
ÚÔ‡Ó Ó· ÂÓÙÔÈÛıÔ‡Ó Û ÏÔÁÔÙ¯ÓÈο
¤ÚÁ· ·ÎfiÌ· Î·È ÛÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ÙÔ˘ 18Ô
·ÈÒÓ·. M¿ÏÈÛÙ· ÙfiÛÔ ¤ÓÙÔÓË Â›Ó·È Ë
«‰È·ÎÂÈÌÂÓÈ΋» ·ÚÔ˘Û›· Ù˘ ÙÚ·Áˆ-
‰›·˜ ÙÔ˘ XÔÚÙ¿ÙÛË, Ô˘ ‰ÂÓ ˘¿Ú¯ÂÈ
ۯ‰fiÓ Î·Ó¤Ó· ÏÔÁÔÙ¤¯ÓËÌ· Ò˜ ÙÔ
1800, Ô˘ ‰ÂÓ ‰Â›¯ÓÂÈ, Ì ÙÔÓ ¤Ó· ‹ ÙÔÓ
¿ÏÏÔ ÙÚfiÔ, ÂËÚ·Ṳ̂ÓÔ ·fi ÙËÓ ·Ú-
¯¤Ù˘Ë ÌÔÚÊ‹ Ù˘ ‚·ÛÈÏÔԇϷ˜ Ù˘
M¤ÌÊȉԘ ÛÙË ‰Ú·Ì·ÙÈ΋ ÂΉԯ‹ ÙÔ˘
PÂı‡ÌÓÈÔ˘ ‰Ú·Ì·ÙÔ˘ÚÁÔ‡. T¤ÙÔȘ Û·-
Ê›˜ ÂӉ›ÍÂȘ
Ù˘ ÁÓˆÚÈÌ›·˜
Ù˘ ÙÚ·Áˆ‰›·˜
ÙÔ˘ XÔÚÙ¿ÙÛË H ·‹¯ËÛË ÙÔ˘ ÎÔÚ˘-
˘¿Ú¯Ô˘Ó ÛÙÔÓ
EÚˆÙfiÎÚÈÙÔ,
Ê·›Ô˘ ¤ÚÁÔ˘ Ù˘ ÂÏÏËÓÈ-
ÛÙËÓ ÙÚ·Áˆ‰›· ΋˜ ÎÏ·ÛÈΛ˙Ô˘Û·˜ ‰Ú·-
ÙÔ˘ B·ÛÈϤ· PÔ-
‰ÔÏ›ÓÔ˘ (Á‡Úˆ Ì·ÙÔ˘ÚÁ›·˜ ÛÙËÓ KÚ‹ÙË
ÛÙ· 1640), ÛÂ
ÌÂÚÈο ÈÓÙÂṲ́- Ù˘ ‚ÂÓÂÙÔÎÚ·Ù›·˜
‰È· ÙÔ˘ KÚËÙÈ-
ÎÔ‡ £Â¿ÙÚÔ˘,
ÛÙȘ Έ̈‰›Â˜ ™Ù¿ı˘ Î·È ºÔÚÙÔ˘Ó¿-
ÙÔ˜ (1655), ÛÙÔ ‚Ô˘ÎÔÏÈÎfi ‰Ú¿Ì· ¶È-
ÛÙÈÎfi˜ BÔÛÎfi˜ Î·È ÛÙËÓ ÈËÛÔ˘ÈÙÈ΋
ÙÚ·Áˆ‰›· Z‹ÓˆÓØ ÛÙÔ ıÚËÛ΢ÙÈÎfi
‰Ú¿Ì· E˘Á¤Ó· (1646) ÙÔ˘ £Âfi‰ˆÚÔ˘
MÔÓÙÛÂϤ˙Â, ÁÈ· Ó· ÂÚ¿ÛÔ˘Ì ÛÙ·
EÙ¿ÓËÛ·, ÛÙÔÓ ¶ÚfiÏÔÁÔ ÂȘ ¤·ÈÓÔÓ
Ù˘ Ó‹ÛÔ˘ KÂÊ·ÏÏËÓ›·˜ (ÂÚ. 1650),
ÛÙȘ ‰‡Ô ÙÚ·Áˆ‰›Â˜ ÙÔ˘ ¶¤ÙÚÔ˘ K·-
ÙÛ·˝ÙË IÊÈÁ¤ÓÂÈ· (1720) Î·È £˘¤ÛÙ˘
(1721), ·ÏÏ¿ ‰ÂÓ ÂÚÈÔÚ›˙ÂÙ·È ÌfiÓÔ ÛÙË
‰Ú·Ì·ÙÔÏÔÁ›·: ·ÓȯÓ‡ÔÓÙ·È Î·È ÛÙÔ
ÂÙ·ÓËÛÈ·Îfi ·ÊËÁËÌ·ÙÈÎfi ÛÙȯԇÚÁË-
Ì· IÛÙÔÚ›· ÙÔ˘ Aı¤ÛıË Î·È Û Ô›ËÌ·
Ù˘ ‚ÂÓÂÙÈ΋˜ Û˘ÏÏÔÁ‹˜ AÓıË E˘Ï·‚›-
·˜, ·ÎfiÌ· Î·È ÛÙÔÓ KÚËÙÈÎfi ¶fiÏÂÌÔ
ÙÔ˘ T˙¿Ó MÔ˘ÓÈ·Ï‹. H ÂÌ‚¤ÏÂÈ· Ù˘
‰È¿‰ÔÛ˘ ˆÛÙfiÛÔ ‰ÂÓ ÛÙ·Ì·Ù¿ÂÈ ÛÙËÓ
KÚ‹ÙË Î·È Ù· EÙ¿ÓËÛ·, ·ÏÏ¿ ÂÍ·ÏÒ-
ÓÂÙ·È Î·È ÛÙÔ AÈÁ·›Ô: Û·Ê›˜ ·˯‹-
ÛÂȘ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÛÙÔÓ EÏ¿˙·ÚÔ Î·È ÙÔ˘˜
ÂÙ¿ ·›‰Â˜ M·Îη‚›Ô˘ ÙÔ˘ Mȯ·‹Ï
BÂÛÙ¿Ú¯Ë (ÚÈÓ ÙÔ 1662) ÛÙË X›Ô, η-
ıÒ˜ Î·È ÛÙÔ ¢Ú¿Ì· ÂÚ› ÙÔ˘ ÁÂÓÓËı¤-
ÓÙÔ˜ Ù˘ÊÏÔ‡ ÙÔ˘ °·‚ÚÈ‹Ï ¶ÚÔÛÔ„¿
(›Ûˆ˜ ÚÔ˜ ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ÙÔ˘ 17Ô˘ ·È., ÛÙË
X›Ô). EÓÒ ÛÙÔÓ ÚÒÙÔ Ë ÁÓÒÛË ÙÔ˘
ÚÔÙ‡Ô˘ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ› Û˘ÓÂÈÚÌÈο ηÈ
˘ÔÛ˘Ó›‰ËÙ·, ÛÙÔ ‰Â‡ÙÂÚÔ Ë ¯Ú‹ÛË
ÙÔ˘ ÚÔÏfiÁÔ˘ ÙÔ˘ X¿ÚÔ˘ Â›Ó·È Û˘ÓÂÈ-
‰ËÙ‹ Î·È ÛÎfiÈÌË: ·ÏÏ¿˙ÂÈ ÙÔ Î›ÌÂÓÔ
ÌfiÓÔ Û ÂΛӷ Ù· ÛËÌ›· Ô˘ ‰ÂÓ Ù·È-
ÚÈ¿˙ÂÈ Ì ÙËÓ ˘fiıÂÛË ÙÔ˘ ‰ÈÎÔ‡ ÙÔ˘
‰Ú¿Ì·ÙÔ˜, ‰ËÏ·‰‹ ¤¯ÂÈ ‰›Ï· ÙÔ˘
·ÓÔÈÁ̤ÓË ÙËÓ ¤Î‰ÔÛË ÙÔ˘ M·Ùı·›Ô˘
KÈÁ¿Ï· (1637) ‹ ÙÔ˘ AÌ‚ÚfiÛÈÔ˘ °Ú·‰Â-
Ó›ÁÔ˘ (1676) ‹ Î·È ¯ÂÈÚfiÁÚ·ÊÔ Ù˘ ÙÚ·-
Áˆ‰›·˜. A˯‹ÛÂȘ Ù˘ EڈʛÏ˘ ‚Ú›-
ÛÎÔÓÙ·È Î·È ÛÙÔ˘˜ ¶ÂÚ› £˘ÌÔ‡ ™Ù›¯Ô˘˜
(1747) ÙÔ˘ ™Ù·Ó›ÛÏ·Ô˘ BÂÏ¿ÛÙË Î·È
ÛÙÔÓ K·ıÚ¤ÙË °˘Ó·ÈÎÒÓ ÙÔ˘ K·ÈÛ¿ÚÈ-
Ô˘ ¢·fiÓÙÂ (1766).
OÈ ·ԉ‰ÂÈÁ̤Ó˜ ·Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ Ù˘
EڈʛÏ˘ ÛÙ· EÙ¿ÓËÛ· ÙÔÓ 18Ô ·ÈÒ-
Ó· Ô‰ËÁÔ‡Ó fi¯È ÌfiÓÔ ÛÙËÓ Î·ıȤڈÛË
ÙÔ˘ ı¤Ì·ÙÔ˜ ÛÙȘ Ï·˚Τ˜ OÌÈϛ˜, ·ÏÏ¿
Î·È Û ¿ÏϘ ·˯‹ÛÂȘ ÛÙËÓ ÂÙ·ÓË-
Ûȷ΋ ‰Ú·Ì·ÙÔ˘ÚÁ›·: ÛÙËÓ KˆÌˆ‰›·
ÙˆÓ æ¢ÙÔÁÈ·ÙÚÒÓ (1745) ÙÔ˘ ™·‚fiÁÈ·
PÔ‡ÛÌÂÏË, ÂÓÒ ÚÔ˜ ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ÙÔ˘ ·ÈÒ-
Ó· ·Úˆ‰Â›Ù·È ·ÎfiÌ· ¤Ó· ‰›ÛÙÈ¯Ô Ù˘
ÙÚ·Áˆ‰›·˜ ÛÙÔ X¿ÛË ÙÔ˘ ¢ËÌ. °Ô˘˙¤-
ÏË. ™Â ÌÂÚÈΤ˜ ÂÙ·ÓËÛȷΤ˜ ÔÌÈϛ˜
‰ÂÓ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÌfiÓÔ ÈÛ¯˘Ú¤˜ ·ÓÙÈÛÙÔÈ-
¯›Â˜ ÛÙËÓ ˘fiıÂÛË (ÛÂ Û˘ÌÊ˘ÚÌfi ÌÂ
ÙÔÓ EÚˆÙfiÎÚÈÙÔ) ·ÏÏ¿ ·Ó··Ú¿ÁÔÓÙ·È
Î·È ÔÚÈṲ̂ÓÔÈ ÛÎËÓÈÎÔ› ÁψÛÛfiÙ˘ÔÈ
Ô˘ ‹Ù·Ó ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎÔ› ÁÈ· ÙÔ KÚË-
ÙÈÎfi £¤·ÙÚÔ.
øÛÙfiÛÔ, ¤Íˆ ·fi Ù· EÙ¿ÓËÛ·, Ë
EڈʛÏË Èı·ÓÒ˜ ‹‰Ë ηٿ ÙÔÓ 18Ô
·ÈÒÓ·, ηٷÓÙ¿ÂÈ ·ÈÛıËÌ·ÙÈÎfi ·Ó¿-
ÁÓˆÛÌ· ÙˆÓ Ï·˚ÎÒÓ ÛÙÚˆÌ¿ÙˆÓ Î·È
‰ÂÓ ¤¯ÂÈ ÙË ‰È¿‰ÔÛË ÙÔ˘ EÚˆÙfiÎÚÈÙÔ˘.
°È’ ·˘Ùfi ηӤӷ˜ º·Ó·ÚÈÒÙ˘ ‰ÂÓ ·È-
Ûı¿ÓıËΠÛÙȘ ·Ú¯¤˜ ÙÔ˘ 19Ô˘ ·ÈÒÓ·
ÙËÓ ·Ó¿ÁÎË Ó· ÌÂÙ·ÁψÙÙ›ÛÂÈ ÙËÓ
ÙÚ·Áˆ‰›· ÙÔ˘ XÔÚÙ¿ÙÛË Û ÏÔÁÈfiÙÂÚË
ÌÔÚÊ‹ ÛÂ ÌÈ·
N¤· EڈʛÏË,
fiˆ˜ ÙÔ ¤Î·ÓÂ
Ô ¢ÈÔÓ‡ÛÈÔ˜
ºˆÙÂÈÓfi˜, ÌÂ
ÙÔÓ EÚˆÙfiÎÚÈ-
ÙÔ (N¤Ô˜ EÚˆ-
ÙfiÎÚÈÙÔ˜, BȤÓ-
ÓË 1818). MÔ-
ÏÔÓÙÔ‡ÙÔ ‰ÂÓ
‹Ù·Ó ¿ÁÓˆÛÙË:
Ù·ÍȉÈÒÙ˜
fiˆ˜ Ô J. L. S.
H EPΩΦIΛH: NENA:
«Ωφου, κακ μου ριζικ, «Nα ρζει ο κρης το παιδ σ’
Bartholdy Î·È Ô M. Leake οÓÔ˘Ó Ì·-
κ’ ντ ’θελα τα πλοτη λους μας εν’ δοσμνο
ÎÚÔÛÎÂÏ›˜ ·Ó·Ï‡ÛÂȘ Ù˘ ÙÚ·Áˆ‰›·˜,
κ’ ντ ’θελα να γεννηθ κι ποιο παιδ το θλει αλλις,
Ô Chr. Aug. Brandis ÙË Û˘ÁÎÚ›ÓÂÈ Ì¿ÏÈ-
στην αφεντι ετοτη!...» εν’ καταδικασμνο...»
ÛÙ· Ì ÙÔ B·ÛÈϤ· PÔ‰ÔÏ›ÓÔ, Ô˘ ·ÓÙ›-
Ù˘fi ÙÔ˘ ›¯Â ÛÙË ‚È‚ÏÈÔı‹ÎË ÙÔ˘. O
Pierre Aug. de Guys ·Ú·ÙËÚ› ˆ˜ Ù·
‰›ÛÙȯ· ÙÔ˘ ÎÏ‹‰ÔÓ· ÛÙ· ÓËÛÈ¿ ÙÔ˘
AÈÁ·›Ô˘ Û˘¯Ó¿ Â›Ó·È ·Ṳ́ӷ ·˘ÙÔ‡-
ÛÈ· ·fi ÙËÓ EڈʛÏË, ‰›ÛÙȯ· Ô˘ ™ÙÔ ÌÂٷ͇, Ë ¿Ù˘¯Ë ‚·ÛÈÏÔԇϷ ÙÚ·ÁÔ‡‰È·, Ô ÚfiÏÔÁÔ˜ ÙÔ˘ X¿ÚÔ˘ ηÈ
ÂÚÓÔ‡Ó, Ì ÙÔ Û¯ÂÙÈÎfi Û¯ÔÏÈ·ÛÌfi, Ù˘ ·ÈÁ˘Ùȷ΋˜ ÂÚ‹ÌÔ˘ ‰ÂÓ ‚ڋΠÛÙ· ÌÔÈÚÔÏfiÁÈ·. øÛÙfiÛÔ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ηÈ
ÛÙȘ ÁÓˆÛÙ¤˜ Û˘ÏÏÔÁ¤˜ ÂÏÏËÓÈÎÒÓ ‰Ë- ·‹¯ËÛË ÛÙË ÏfiÁÈ· Ô›ËÛË ÙÔ˘ 19Ô˘ ·Ú·ÏÔÁ¤˜ (·ÊËÁËÌ·ÙÈο ÙÚ·ÁÔ‡‰È·)
ÌÔÙÈÎÒÓ ÙÚ·ÁÔ˘‰ÈÒÓ, fiˆ˜ ÙÔ˘ ·ÈÒÓ·, ·Ú¿ ÌfiÓÔ Û ÔÚÈṲ̂ÓÔ˘˜ ÚÔ- Ô˘ ·Ó··Ú¿ÁÔ˘Ó ÙËÓ ›‰È· ÙËÓ ˘fiıÂ-
Fauriel Î·È ÙÔ˘ Passow. ÏfiÁÔ˘˜, ·ÏÏ¿ ÛÙË Ï·˚΋. ™ÙË ‰˘ÙÈ΋ ÛË Ù˘ EڈʛÏ˘: ÔÈ ·Ú·ÏÔÁ¤˜ Ù˘
EÏÏ¿‰·, ·fi ÙËÓ HÂÈÚÔ Ò˜ ÙËÓ ¶ÂÏÔ- EڈʛÏ˘, ·fi ÙȘ Ôԛ˜ ¤¯Ô˘Ó ηٷ-
Eȯ›ÚËÌ· ÙˆÓ ‰ËÌÔÙÈÎÈÛÙÒÓ fiÓÓËÛÔ, ¤¯Ô˘Ó ÂÓÙÔÈÛı› Ï·˚Τ˜ ·- ÁÚ·Ê› ¤ˆ˜ Û‹ÌÂÚ· ‰¤Î· ·Ú·ÏÏ·Á¤˜.
Ú·ÏÏ·Á¤˜ Î·È ·Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ, Ù˘ Eڈʛ- AÏÏ¿ Ë ÁÓÒÛË ÙÔ˘ ‰ËÌÔÊÈÏÔ‡˜ ¤Ú-
AÏÏ¿ Î·È ÛÙÔ˘˜ ÁψÛÛÈÎÔ‡˜ ·ÁÒÓ˜ Ù˘ Ï˘, Ô˘ ÙÔ Èı·ÓfiÙÂÚÔ Â›Ó·È ˆ˜ ÚÔ- ÁÔ˘ ‰ÂÓ ÂÚÈÔÚÈ˙fiÙ·Ó ÌfiÓÔ ÛÙË ÌÂÁ·-
ÂÔ¯‹˜ ÙÔ˘ KÔÚ·‹ Ë ÙÚ·Áˆ‰›· ÙÔ˘ ¤Ú¯ÔÓÙ·È ·fi οÔÈ· ·Ï·ÈfiÙÂÚË ÏfiÓËÛÔØ ‹Ù·Ó ‰È·‰Ô̤ÓË Î·È Û ÔÏfi-
XÔÚÙ¿ÙÛË ·ÔÙÂÏ› ¤Ó· Âȯ›ÚËÌ· ÂÙ·ÓËÛȷ΋ ‰È·Û΢‹ Û ÌÔÚÊ‹ ÔÌÈ- ÎÏËÚÔ ÙÔ ÓËÛȈÙÈÎfi ¯ÒÚÔ: Û ÂÈÎfiÓ·
ÙˆÓ ‰ËÌÔÙÈÎÈÛÙÒÓ ˘¤Ú Ù˘ «Ê˘ÛÈ΋˜» Ï›·˜, Ô˘ Ò˜ ÙÒÚ· ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ ·ÎfiÌË Ù˘ N¿ÍÔ˘ ·fi ÙÔ 17Ô ·ÈÒÓ· ÂÌÊ·Ó›˙Â-
ÁÏÒÛÛ·˜ (Ù˘ ‰È·Ï¤ÎÙÔ˘)Ø ˆ˜ Ù¤ÙÔÈÔ ÂÈ- ÂÓÙÔÈÛı›. ¶ÚÔ˜ ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ÙÔ˘ 18Ô˘ ·È- Ù·È Ô X¿ÚÔ˜ ÎÚ·ÙÒÓÙ·˜ ¤Ó·Ó ¿˘ÚÔ
¯Â›ÚËÌ· ÙËÓ ·Ó·Ê¤ÚÂÈ Ô æ·Ï›‰·˜ Û ÒÓ·, Û’ ¤Ó· ηٿÛÙÈ¯Ô ÙÔ˘ ·Ú¯ÂÈÔÊ˘- Ì ٷ ÚÒÙ· ÏfiÁÈ· ÙÔ˘ ÚÔÏfiÁÔ˘ ÙÔ˘
ÂÈÛÙÔÏ‹ ÚÔ˜ ÙÔÓ NÂfiÊ˘ÙÔ ¢Ô‡Î· Ï·Î›Ô˘ Ù˘ §Â˘Î¿‰·˜ ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È «ÌÈ· X¿ÚÔ˘, Î·È Û ‰È¿ÊÔÚ˜ ·ÚÔÈ̛˜ ·fi
(1815) fiˆ˜ Î·È Ô BËÏ·Ú¿˜ ÂÚ›Ô˘ ÙËÓ ·ÏÈÔÊ(˘)Ï¿‰· ¶·Ó¿Ú·ÙÔ˜, ÂÙ˙È ÔÓÔ- ÙË N¿ÍÔ ÎÈ ·ÏÏÔ‡ ÛÒ˙ÔÓÙ·È ·Ú·Êı·Ú-
›‰È· ÂÔ¯‹. EÈηÏÔ‡ÓÙ·È Ì¿ÏÈÛÙ· ÙÔÓ Ì·˙Ô̤ÓË», Èı·ÓÒ˜ ¿ÁÓˆÛÙË ‰È·- ̤ӷ ·ÎfiÌ· ‰›ÛÙȯ· Ù˘ ÙÚ·Áˆ‰›·˜.
ÚfiÏÔÁÔ ÙÔ˘ °Ú·‰ÂÓ›ÁÔ˘, Ô˘ ÎÚÈÙÈο- Û΢‹ Ë ¤Î‰ÔÛË Ù˘ EڈʛÏ˘ Ì ÙÔ
ÚÂÈ ÙÔÓ ÚÒÙÔ ÂΉfiÙË Ù˘, ÙÔÓ K‡ÚÈÔ fiÓÔÌ· ÙÔ˘ Û˘ÌÚˆÙ·ÁˆÓÈÛÙ‹. TÔ Â- EÈÏÔÁ‹ ‚È‚ÏÈÔÁÚ·Ê›·˜:
ÈÂÚ¤· M·Ùı·›Ô KÈÁ¿Ï·, ˆ˜ «ÓÔıÂ‡Ë ÙÔ Ú›ÂÚÁÔ Â›Ó·È ˆ˜ fiϘ ÔÈ Ï·˚Τ˜ ‰È·- 1. B. Ποχνερ «“H Eρωφλη” στη δημ-
Ê˘ÛÈÎfiÓ Î·È ÁÓ‹ÛÈÔÓ È‰›ˆÌ·» ÙÔ˘ ÎÚË- Û΢¤˜, ·fi 16 ¤ˆ˜ ¿Óˆ ·fi 250 ÛÙ›- δη παρδοση της Kρ της. Δραματουργι-
ÙÈÎÔ‡ ÔÈ‹Ì·ÙÔ˜ Î·È ˆ˜ «¿Û· ÁÏÒÛ- ¯Ô˘˜, ¤¯Ô˘Ó ·ÎÚÈ‚Ò˜ ·˘Ùfi ÙÔÓ Ù›ÙÏÔ. κς παρατηρ σεις στις κρητικς παρα-
Û· ¯·›ÚÂÙ·È ÂȘ ÙÔ˘˜ ȉȈÙÈÛÌÔ‡˜ ÙÔ˘˜ º·›ÓÂÙ·È ˆ˜ ÚÔ¤Ú¯ÔÓÙ·È ·fi ¯ÂÈÚfi- λογς της τραγωδας του Xορττση»,
στον τμο: «Eλληνικ Θεατρολογα»,
ȉ›Ô˘˜, fiÙ·Ó Î·Ó›˜ ÌËÓ ·ÔÎÔÙ¿ ÔÙ¤ ÁÚ·ÊË ·Ú¿‰ÔÛË ÎÈ ¤¯Ô˘Ó ¤Ó·, ÁÈ·
Aθ να 1988, σ.σ. 127-190· του ιδου,
ÚÔÂÙÒ˜ Ó· Û˘Á¯‡˙Ë Ù·˜ ÁÏÒÛÛ·˜». Ì·˜ Û‹ÌÂÚ· ¿ÁÓˆÛÙÔ, ÂÓÈ·›Ô ÚfiÙ˘Ô. «H πρσληψη των δραματικν ργων
EÙÛÈ Ê·›ÓÂÙ·È Û¯Â‰fiÓ Ê˘ÛÈÔÏÔÁÈÎfi ˆ˜ OÈ ·Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ ·˘Ù¤˜ ÂÓÙ¿ÛÛÔÓÙ·È του Kρητικο Θετρου», στον τμο:
Ë ÏÔÁÔÙ¯ÓÈ΋ ÁÂÓÈ¿ ÙÔ˘ 1880 ·Ó·Î·- ÛÙȘ ÂΉËÏÒÛÂȘ ÙÔ˘ ηÚÓ·‚·ÏÈÔ‡, «Aνιχνεοντας τη θεατρικ παρδοση»,
χÙÂÈ ÂÎ Ó¤Ô˘ ÙÔ ·ÚÈÛÙÔ‡ÚÁËÌ· ÙÔ˘ ÛÙ· Z·ÁÔÚÔ¯ÒÚÈ· ·ÎfiÌË Î·È ÛÙË ÌÔÚ- Aθ να 1995, σ.σ. 178-196· του ιδου,
XÔÚÙ¿ÙÛË (ÙfiÙ ·ÎfiÌ· Ì ÙËÓ ¤ÓÓÔÈ· Ê‹ ÂıÈÌÈÎÔ‡ ‰ÚÒÌÂÓÔ˘, Ô˘ ·ÚÈÛÙ¿- «Aπηχ σεις της Eρωφλης στη νεοελλη-
Ù˘ «‰ËÌÔÙÈ΋˜ Ô›ËÛ˘») Î·È Ô ¶·Ï·- ÓÂÙ·È ·fi fiÌÈÏÔ ÌÂÙ·ÌÊÈÂṲ̂ӈÓ, Ô˘ νικ λογοτεχνα», στον τμο «Kεμενα
Ì¿˜, ÛÙÔÓ ÚfiÏÔÁÔ Ù˘ TÚÈÛ‡ÁÂÓ˘ ËÁ·›ÓÔ˘Ó ·fi Û›ÙÈ Û Û›ÙÈ. και αντικεμενα», Aθ να 1997, σ.σ.
(1903) ÌÓËÌÔÓ‡ÂÈ ÚËÙ¿ ÙÔÓ XÔÚÙ¿ÙÛË MÈ· ¿ÏÏË ·Ú¿‰ÔÛË Ô‰ËÁ› ÛÙËÓ 251-284.
ˆ˜ ·Ù¤Ú· Ù˘ ÓÂÔÂÏÏËÓÈ΋˜ ‰Ú·Ì·- ›‰È· ÙËÓ KÚ‹ÙË: ÛÙË ÌÂÁ·ÏfiÓËÛÔ Ù˘ 2. Aικ. Πολυμρου-Kαμηλκη, «Θεατρο-
ÙÔ˘ÚÁ›·˜, ¿Ô„Ë Ô˘ ¤¯Ô˘ÌÂ Î·È Û‹ÌÂ- ÙÔ˘ÚÎÔÎÚ·Ù›·˜ Ë EڈʛÏË ¤¯ÂÈ Á›ÓÂÈ λογικ μελετ ματα για το λαϊκ θατρο.
Ú·, Û ·ÓÙ›ıÂÛË Ì ÙÔ˘˜ ·Ï·ÈfiÙÂÚÔ˘˜ ÎÙ‹Ì· Ù˘ ÚÔÊÔÚÈ΋˜ ·Ú¿‰ÔÛ˘ Î·È Aπ το κρητικ θατρο στα δρμενα της
ÈÛÙÔÚÈÎÔ‡˜ ÙÔ˘ ÓÂÔÂÏÏËÓÈÎÔ‡ ı¿ÙÚÔ˘ ÙÔ ÁψÛÛÈÎfi Ù˘ ˘ÏÈÎfi ¤¯ÂÈ ‰È·Û·Ú- νεοελληνικ ς αποκρις. “Aπ την Eρω-
NÈÎ. §¿ÛηÚË Î·È °. ™È‰¤ÚË. ı› Û ̷ÓÙÈÓ¿‰Â˜ ·ÏÏ¿ Î·È ÈÛÙÔÚÈο φλη στην Γκλφω”», Aθ να 1998.
H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 3 ¢ E K E M B P I O Y 2 0 0 0 15
 Πανρια  το παιχν
δι
Õ «H Aρτεμις με τις
Nμφες της», πνα-
κας του Γιοχνες
Bερμερ (17ος αι.).
Tα δια, κδηλα,
στοιχεα μιας συμβα-
τικς και εξιδανικευ-
μνης, στο πνεμα
της εποχς, αρχαι-
τητας, χαρακτηρ-
ζουν και το σκηνικ
της Πανριας.
Aλλωστε, η φερνυ-
μη ηρωδα του ργου
εναι μετεκασμα της
ατθασης κυνηγτι-
δας παρθνου θες.

Tου A §ºƒ∂¡Δ B ÿ¡™∂¡Δ ÎÈ ·Ó··Ë̤ÓÔÈ ÛÙ¤ÎÔ˘ÓÙ·È Û’
·Á¿Ë ¿ÓÙ· ÔÌ¿‰È
Kαθηγητ Eλληνικς Λογοτεχνας Û’ ÂΛÓÔ ·Ô‡ ¯·Ú›˙’ Ë Á˘ ηÈ
στο Πανεπιστμιο του Σνδεϊ, Aυστραλα ‰›‰ÂÈ ÙÔ ÎÔ˘Ú¿‰È. (ÛÙ. 55–62)2
H ÌÔ˘ÛÈÎfiÙËÙ· Ù˘ ÁÏÒÛÛ·˜ Î·È Ë
Û˘ÛÛÒÚ¢ÛË ÙˆÓ ÂÈÎfiÓˆÓ Ôχ ÁÚ‹-
Ûˆ· Ù˘ Έ̈‰›·˜ Â›Ó·È Â˘Î·Ù¿ÛÙ·- °˘Ó·›Î· ÛÙÔ Ù˘ÚÔÎÔÌÂÈfi ÔÙ¤ Ó·
Ù· ̤ÏË ÌÈ·˜ ÎÙËÓÔÙÚÔÊÈ΋˜ ÎÔÈÓˆ- ÌË Ù˙Ë ÌÔÈ¿ÛÂÈ!
Ó›·˜Ø Ô Î‡ÚÈÔ˜ ÚˆÙ·ÁˆÓÈÛÙ‹˜, Ô °‡- ¢ÂÓ ¿ÊËÓ ·ıfiÁ·ÏÔ ÌÈ· ÛÙ¿ÍË
·Ú˘, ¤¯ÂÈ 3.000 Úfi‚·Ù·. AÛ¯ÔÏ›- ÛÎÈ·˜ Ó· ¯¿ÛÂÈ.
Ù·È fï˜ ÎÈ ·˘Ùfi˜, fiˆ˜ Î·È Ù· ¿ÏÏ· KÈ · Ì’ ›¯Â ‰ÂÈ ÎÈ·ÌÈ¿ ÊÔÚ¿ Û·Ó
ÚfiÛˆ·, Ì ÙȘ ηıËÌÂÚÈÓ¤˜ ‰Ô˘ÏÂȤ˜ ÎÔ˘Ú·Ṳ̂ÓÔ˜ Ó· ’Ì·È,

™ E ENAN A¶O ÙÔ˘˜ ÚÔÏfiÁÔ˘˜ Ù˘

¶·ÓÒÚÈ·˜1, Ë ÔÌÈÏ‹ÙÚÈ·, Ë £Â¿
Ù˘ X·Ú¿˜, Ì·˜ ÌÂٷʤÚÂÈ ÛÂ
¤Ó· Ì·ÁÈÎfi ÙfiÔ Ô˘ ‰È·ÙËÚ› ÔÏÏ¿
¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο Ù˘ XÚ˘Û‹˜ EÔ¯‹˜
ÁÔÚ· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Ó ÌÈ· ·ÙÌfiÛÊ·ÈÚ· ¢-
ÊÔÚ›·˜, Û·Ó Ó· ‚ÚÈÛÎfiÌ·ÛÙ Ú·ÁÌ·-
ÙÈο Û’ ¤Ó·Ó ¿ÏÏÔ ÎfiÛÌÔ, ÈÔ fiÌÔÚÊÔ
Î·È ÈÔ ·ÓıÚÒÈÓÔ ·fi ÙÔ ‰ÈÎfi Ì·˜. O
ȉ·ÓÈÎfi˜ ·˘Ùfi˜ ÎfiÛÌÔ˜, ˆÛÙfiÛÔ, ‰ÂÓ
Ù˘ ÎÙËÓÔÙÚÔÊÈ΋˜ Âȯ›ÚËÛ˘, ÌÂ
ÙË Û˘ÓÂÚÁ·Û›· ‰È¿ÊÔÚˆÓ ‚ÔËıÒÓ. A˜
·ÎÔ‡ÛÔ˘Ì ÙȘ ·Ó·ÌÓ‹ÛÂȘ ÙÔ˘ ·Ù¤-
Ú· Ù˘ ¶·ÓÒÚÈ·˜, ÙÔ˘ °È·ÓÓÔ‡ÏË, ÁÈ·
ÙË Ì·Î·Ú›ÙÈÛÛ· Á˘Ó·›Î· ÙÔ˘ (¶Ú¿ÍË
ÌÔ˘ ’ÏÂÁÂ: «£¤Û ‰¿ ÎÈ ÂÛ‡, Ï›-
ÁÔ, °È·ÓÓÔ‡ÏË, ¯¿Ì·È».

(TÔ˘ ¤ÏÂÁÂ, ‰ËÏ·‰‹, Ó· Ï·ÁÈ¿ÛÂÈ Ó·

ÙÔ˘ ̇ıÔ˘:
KÈ ·Ó¤Ó Î·È Á¿Ï· ÔÈ ÔÙ·ÌÔ› ‰ÂÓ
ÙÚ¤¯Ô˘ ˆÛ¿ Ù˙È ¯ÚfiÓÔ˘˜
ÙÛÈ ·Ï·ÈÔ‡˜ ÂÙÚ¤¯·ÛÈ, ÎÈ ÂÎ Ùˆ
‰ÂÓÙÚÒ ÙÛÈ ÎÏÒÓÔ˘˜
Ù· ̤ÏÈ· ‰Â ÛÙÚ·ÁÁ›˙Ô˘ÛÈ, ÎÈ ÔÈ
¤ÙÚ˜ ‰Â ÌÈÏÔ‡ÛÈ,
·ÏÏ¿ ÔÈ ·ıÚÒÔÈ ÙÛ’ ·ÚÂÙ¤˜ ÙÛÈ
·Ï·È¤˜ ÎÚ·ÙÔ‡ÛÈ,
Î·È ‰›¯ˆ˜ ڛΘ ÎÈ fi¯ıÚÈÙ˜, ‰›-
¯ˆ˜ ˙ËÏÂȤ˜ Î·È ÊfiÓÔ˘˜
ÂÚÓÔ‡ÛÈ ÙÛ’ ‚‰ÔÌ¿‰Â˜ Ùˆ˜, ÙÛÈ
Ì‹Ó˜ Î·È ÙÛÈ ¯ÚfiÓÔ˘˜,
‚Ú›ÛÎÂÙ·È Û οÔÈ· Ì·ÎÚÈÓ‹, Û˘Ì‚·-
ÙÈ΋ AÚ牛·, ·ÏÏ¿ ÛÙȘ Ï·ÁȤ˜ ÙÔ˘
æËÏÔÚ›ÙË, Ù˘ I‰Ë˜ ÙˆÓ ·Ú¯·›ˆÓ, Ô-
χ ÎÔÓÙ¿ ÛÙȘ fiÏÂȘ ÙÔ˘ PÂı‡ÌÓÔ˘ ηÈ
ÙÔ˘ X¿Ó‰·Î·. TÔ ·Ó¤ÌÔÚÊÔ ·˘Ùfi Â-
ÚÈ‚¿ÏÏÔÓ, Ì ÙÔ˘˜ ‚Ú¿¯Ô˘˜ Î·È ÙȘ ·fi-
ÙÔ̘ Ï·ÁȤ˜, Ì ٷ ‰¿ÛË ÙÔ˘ ηÈ
ÙÔ˘˜ ·ÚˆÌ·ÙÈÎÔ‡˜ ı¿ÌÓÔ˘˜, Â›Ó·È ÙÔ
ÛÎËÓÈÎfi Ù˘ ÔÈÌÂÓÈ΋˜ Έ̈‰›·˜ ÙÔ˘
XÔÚÙ¿ÙÛË.
™ÙËÓ ÂÚÈÁÚ·Ê‹ ÙÔ˘ ÙÔ›Ô˘ Î·È Ù˘
˙ˆ‹˜ ÙˆÓ Î·ÙԛΈÓ, ˘¿Ú¯Ô˘Ó ·ÚÎÂÙ¿
Ú·ÏÈÛÙÈο ÛÙÔȯ›·. T· ÎÂÓÙÚÈο Úfi-
Bã, ÛÙ. 91 ÎÂÍ.):
™ÙÛÈ ÚÔÎÔÛ‡Ó˜ ÙÛË ÊÙˆ¯‹˜
Ì¿Ó·˜ ÛÔ˘ ·˜ ›¯Â˜ ÌÔÈ¿ÛÂÈ,
·Ô‡ ÔÙ¤ ‰ÂÓ ¿ÊËÓ ‰Ô˘ÏÂÈ¿
Ó· Ù‹Ó ¯¿ÛÂÈ.
OÏËÌÂÚÓ›˜ ÂÌ¿˙ˆÓ ¯fiÚÙ’ ·Ô‡
ÙÔ ÏÈ‚¿‰È,
ÁË ¤Ï·ı ÁË ÂÎÔÛΛÓÈ˙ ÁË
¤Ê·ÈÓÂÓ Ò˜ ÙÔ ‚Ú¿‰˘ (...)
ÎÈ ‹Îψı ÙfiÛ· ÔÓfiÛÙÈÌ· ÎÈ ¤ÙÛÈ
ÔÏÏ¿ ’ÈÙ‹‰ÂÈ·
·Ô‡ ÂÎÔÈÌÔ‡ÌÔ˘ ÌÔÓ·¯¿˜ ıˆ-
ÚÒÓÙ·˜ ÙËÓ ·ÊÓ›‰È·. (...)
ÍÂÎÔ˘Ú·ÛÙ›). EÛÙˆ ÎÈ ·Ó Ô °È·ÓÓÔ‡-
Ï˘... ÂÍȉ·ÓÈ·ÂÈ Î¿ˆ˜ ÙË ÛÙ¿ÛË
Ù˘ ̷ηڛÙÈÛÛ·˜, Ë ÂÈÎfiÓ· Ù˘ ‰Ô˘-
ÏÂÈ¿˜ ÙÔ˘ ÓÔÈÎÔ΢ÚÈÔ‡ Â›Ó·È ·ÚÎÂÙ¿
ÂÈÛÙÈ΋.
O ÙfiÔ˜
T·˘Ùfi¯ÚÔÓ·, fï˜, ÙÔ ÛÎËÓÈÎfi Ù˘ ¶·-
ÓÒÚÈ·˜ ¤¯ÂÈ ÔÏÏ¿ ·fi Ù· ¯·Ú·ÎÙËÚÈ-
ÛÙÈο ÌÈ·˜ Û˘Ì‚·ÙÈ΋˜, Ì˘ıÔÔÈË̤-
Ó˘ ·Ú¯·ÈfiÙËÙ·˜, Ô˘ ı˘Ì›˙ÂÈ ·ÚÎÂÙ¿
Ù· ·ÓÙ›ÛÙÔȯ· ÛÎËÓÈο ÈÙ·ÏÈÎÒÓ ÔÈ-
ÌÂÓÈÎÒÓ ¤ÚÁˆÓ. ¶¿Óˆ ÛÙË ÛÎËÓ‹

16 H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 3 ¢ E K E M B P I O Y 2 0 0 0
της ειρωνικς νοσταλγ
ας
˘¿Ú¯ÂÈ ÌÈ· ÛËÏÈ¿, ηÙÔÈΛ· ÌÈ·˜ NÂ-
ڿȉ·˜, Ë ÔÔ›· ÚÔÊËÙ‡ÂÈ ÙÔ Ì¤ÏÏÔÓ
Ì ÙË ÁÓˆÛÙ‹ ̤ıÔ‰Ô Ù˘ ˯Ҙ – Â·-
Ó·Ï·Ì‚¿ÓÂÈ ‰ËÏ·‰‹ ÙȘ ÙÂÏÂ˘Ù·›Â˜
Û˘ÏÏ·‚¤˜ ÙˆÓ ÂÚˆÙ‹ÛÂˆÓ Ô˘ Ù˘ ο-
ÓÔ˘Ó ÔÈ ÂӉȷÊÂÚfiÌÂÓÔÈ. Y¿Ú¯ÂÈ Â›-
Û˘ ¤Ó·˜ Ó·fi˜ Ù˘ AÊÚÔ‰›Ù˘. K·È Ì¿-
ÏÈÛÙ· Ë ›‰È· Ë ı¿ Ù˘ ·Á¿˘ ÂÌÊ·Ó›-
˙ÂÙ·È ·˘ÙÔÚÔÛÒˆ˜, Ì·˙› Ì ÙÔ ÁÈÔ
Ù˘ ÙÔÓ EÚˆÙ·, Ô˘ ·›˙ÂÈ ¤Ó· ·ÚÎÂÙ¿
ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ÚfiÏÔ ÛÙËÓ ˘fiıÂÛË ÙÔ˘ ¤Ú-
ÁÔ˘.
H ÂÈÏÔÁ‹ ÙÔ˘ æËÏÔÚ›ÙË ˆ˜ ÛÎËÓÈ-
ÎÔ‡ Ù˘ ¶·ÓÒÚÈ·˜ ‰ÂÓ Â›Ó·È Ù˘¯·›·.
H‰Ë ÚÈÓ ·fi ÙÔÓ XÔÚÙ¿ÙÛË ÙÔ ‚Ô˘Ófi
ÙÔ˘ ¢›· ›¯Â ÂÌÊ·ÓÈÛı› ÛÙË ÏÔÁÔÙÂ-
¯Ó›· ˆ˜ ¤Ó· Ì˘ıÔÔÈË̤ÓÔ, ÂÍȉ·ÓÈ-
ÎÂ˘Ì¤ÓÔ ÙÔ›Ô. TÔ 1553-54 Ô KÚËÙÈÎfi˜
ÏfiÁÈÔ˜ £ˆÌ¿˜ TÚÈ‚È˙¿ÓÔ˜ ‰ËÌÔÛ›Â˘ÛÂ
¤Ó· ÂÚ›ÂÚÁÔ ·Ú¯·ÈfiÁψÛÛÔ Ô›ËÌ·,
Ô˘ ÂÚÈÁÚ¿ÊÂÈ
ÌÈ· ÂΉÚÔÌ‹ ÛÙȘ
Ï·ÁȤ˜ ÙÔ˘ æË-
ÏÔÚ›ÙË3. O ·ÊË- «TÔ ÈÔ ¯·ÚÔ‡ÌÂÓÔ,
ÁËÙ‹˜ Î·È ÔÈ Ê›-
ÏÔÈ ÙÔ˘ Û˘Ó·- ÙÔ ÈÔ ÚˆÙfiÙ˘Ô Î·È
ÓÙÔ‡Ó ¤Ó· ™¿Ù˘-
ÚÔ, Ô ÔÔ›Ô˜ ˙Ë-
ÙÔ ÈÔ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈ-
Ù¿ÂÈ ÏËÚÔÊÔ- Îfi ÚÔ˚fiÓ Ù˘ KÚËÙÈ-
ڛ˜ ·fi ÌÈ· Ó‡Ì-
ÊË, ÎÈ ·˘Ù‹ ··- ΋˜ AÓ·Á¤ÓÓËÛ˘»
ÓÙ¿ ‰È·Ì¤ÛÔ˘ Ù˘
˯Ҙ. O æËÏÔ-
Ú›Ù˘ ÂÌÊ·Ó›˙ÂÙ·È Â›Û˘ ÛÙËÓ ÈÙ·Ïfi-
ÁψÛÛË °ÎÈfiÛÙÚ· ÙˆÓ X·ÓÈÒÓ (1954)
ÙÔ˘ Persio4, ÛÙÔ ÂÂÈÛfi‰ÈÔ ÙÔ˘ X·Ú›‰Ë-
ÌÔ˘ ÛÙÔÓ EÚˆÙfiÎÚÈÙÔ, Î·È ÛÙËÓ EÚˆÙÈ-
΋ ¶›ÛÙË (L’ amorosa fede) ÙÔ˘ AÓÙÒÓÈ-
Ô˘ ¶¿ÓÙÈÌÔ˘, ¿ÏÏÔ ÈÙ·ÏfiÁψÛÛÔ ¤ÚÁÔ
Ô˘ ÁÚ¿ÊÙËÎÂ, ‚¤‚·È·, ·ÚÎÂÙ¿ ¯ÚfiÓÈ·
ÌÂÙ¿ ÙËÓ ¶·ÓÒÚÈ·, ÙÔ 1619.5
H Ô˘ÙÔÈ΋ ·ÚÔ˘Û›·ÛË Ù˘ I‰Ë˜
›Ûˆ˜ Ó· ÌËÓ Â›Ó·È ÂÓÙÂÏÒ˜ ¿Û¯ÂÙË ÌÂ
ÙȘ Ú·ÁÌ·ÙÈΤ˜ Û˘Óı‹Î˜ Ù˘ ˙ˆ‹˜
ÛÙÔ ‚Ô˘Ófi. H ÛÎÏËÚ‹ ηٷ›ÂÛË, ÔÈ
Û˘Óı‹Î˜ ÂÍ·ıÏ›ˆÛ˘ Ô˘ Û˘¯Ó¿ ¯·-
Ú·ÎÙ‹ÚÈ˙·Ó ÙË ˙ˆ‹ ÙˆÓ KÚËÙÈÎÒÓ ¯ˆ-
ÚÈÎÒÓ Û ¿ÏϘ ÂÚÈÔ¯¤˜, ‰ÂÓ Ê·›ÓÂÙ·È
Ó· ÂÈÎÚ·ÙÔ‡Û·Ó ÛÙÔÓ ›‰ÈÔ ‚·ıÌfi ÛÙȘ
Ï·ÁȤ˜ ÙÔ˘ æËÏÔÚ›ÙË. ™‡Ìʈӷ ÌÂ
ÌÈ· ·ÍÈfiÈÛÙË ËÁ‹, ÔÈ Î¿ÙÔÈÎÔÈ, ÔÈ
ÔÔ›ÔÈ, fiˆ˜ Î·È ÙÒÚ·, ·Û¯ÔÏÔ‡ÓÙ·Ó
Ì ÙËÓ ÎÙËÓÔÙÚÔÊ›·, η٤‚·ÏÏ·Ó Û¯Â-
ÙÈο ·Û‹Ì·ÓÙ˜ ÏËڈ̤˜ Û ¯Ú‹Ì· ‹
Û ›‰Ô˜ ÛÙÔ˘˜ ÊÂÔ˘‰¿Ú¯Â˜ Ù˘ ÂÚÈÔ-
¯‹˜. MÂÁ¿Ï˜ ÂÎÙ¿ÛÂȘ ÙÔ˘ ‚Ô˘ÓÔ‡
·Ó‹Î·Ó ηٿ ÙÔ 15Ô Î·È 16Ô ·ÈÒÓ·
ÛÙËÓ ¿ÌÏÔ˘ÙË Î·È ·Ó›Û¯˘ÚË ÔÚıfi-
‰ÔÍË ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ· ÙˆÓ K·ÏϤÚÁˉˆÓ,
Ô˘ ‰ÚÔ‡Û·Ó ÂÚ›Ô˘ ˆ˜ ·ÓÂ›ÛËÌÔÈ
ËÁ¤Ù˜ ÙÔ˘ ÔÚıfi‰ÔÍÔ˘ ÏËı˘ÛÌÔ‡.
OÛÔÓ ·ÊÔÚ¿ ÙËÓ ÏÔ΋ Ù˘ ¶·ÓÒ-
ÚÈ·˜ Î·È ÙË Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿ ÙˆÓ ÚˆÙ·-
ÁˆÓÈÛÙÒÓ, ‚ÚÈÛÎfiÌ·ÛÙÂ Î·È ¿ÏÈ ÛÂ
ÌÈ· Ô˘‰¤ÙÂÚË ÂÚÈÔ¯‹, Ô˘ ÂÈÎÔÈÓˆ-
Ó› Î·È Ì ÙÔÓ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfi ÎfiÛÌÔ Ù˘
‚ÂÓÂÙÔÎÚ·ÙÔ‡ÌÂÓ˘ KÚ‹Ù˘ Î·È Ì ÙÔ
Û˘Ì‚·ÙÈÎfi ÎfiÛÌÔ Ù˘ ÔÈÌÂÓÈ΋˜ Ô›-
ËÛ˘ Ù˘ fi„ÈÌ˘ AÓ·Á¤ÓÓËÛ˘. OÈ
ÚˆÙ·ÁˆÓ›ÛÙÚȘ, Ë ¶·ÓÒÚÈ· Î·È Ë Ê›-
ÏË Ù˘ Ë AÓıÔ‡Û·, ¤¯Ô˘Ó ÎËÚ‡ÍÂÈ Â·-
Ó¿ÛÙ·ÛË. AÚÓÔ‡ÓÙ·È Ô˘ÛÈ·ÛÙÈο Ó·
·Û¯ÔÏËıÔ‡Ó Ì ÎÙËÓÔÙÚÔÊÈΤ˜ ÂÚÁ·-
ۛ˜ (!), Î·È ÂÈ̤ÓÔ˘Ó Ó· ÂÚÓ¿Ó ÙȘ
ÒÚ˜ ÙÔ˘˜ Ì ÙÔ Î˘Ó‹ÁÈ. O‡Ù ÏfiÁÔ˜,
Ê˘ÛÈο, ÁÈ· Á¿ÌÔ Î·È ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ·. ¢Ë-
ÏÒÓÂÈ Ë ¶·ÓÒÚÈ· (Bã 161 ÎÂÍ.):
ÙÔ˘ fiıÔ˘ ·˜ ·ÎÏÔ˘ıÔ‡ÛÈÓ ηÈ
Ù’ fiÓÔÌ’ ·˜ ÁÚÈÎÔ‡ÛÈ
ÙÛË Ì¿Ó·˜ fiÔȘ Âı˘ÌÔ‡, Û·
Ϙ, Ó’ ·Ó·Á·ÏÏÈÔ‡ÛÈ,
Ì· ’Áˆ ÍÂÊ¿ÓÙˆÛË Î·ÌÈ¿ ‰Â
‚Ú›ÛΈ ·Ú¿ ÌfiÓÔ
ÛÙ· ‰¿ÛË Ï¿ÊÈ· Î·È Ï·ÁÔ‡˜ ÎÈ
·ÁÚ›ÌÈ· Ó· ˙˘ÁÒÓˆØ
ÎÈ ÒÛÙ ·Ô‡ Ó· ’¯ÂÈ Ë ÛÔ‡Ú‰·
ÌÔ˘ Û·Á›Ù˜, ÎÈ ÂȘ ÙÔ ‰¿ÛÔ
Ó· ’Ó·È ıÂÚÈ¿, ÍÂÊ¿ÓÙˆÛË ‰Â Ï›-
ÔÌ·È, ÛÔ˘ Ù¿ÛÛˆ!
K·È ÔÈ ˘Ô„‹ÊÈÔÈ Á·ÌÚÔ› ÙÔ˘˜ ·ÓÙÈ-
ÌÂÙˆ›˙Ô˘Ó ÙËÓ ¿ÚÓËÛË ÙˆÓ ÎÔÚÈ-
ÙÛÈÒÓ Ì ¯ÂÈÌ¿Ú-
ÚÔ˘˜ ‰·ÎÚ‡ˆÓ ηÈ
Ï˘ÚÈÎÒÓ ·Ú¿Ô-
ÓˆÓ. O °‡·Ú˘,
Ì¿ÏÈÛÙ·, οÓÂÈ
·fiÂÈÚ· ·˘ÙÔ-
ÎÙÔÓ›·˜.
O ı·ً˜/·Ó·-
ÁÓÒÛÙ˘ ÂÓı·Ú-
Ú‡ÓÂÙ·È ·fi ÙÔ
›‰ÈÔ ÙÔ ¤ÚÁÔ Ó·
Ì›ÓÂÈ ·ÚÎÂÙ¿
·ÔÛÙ·ÛÈÔÔÈË-
̤ÓÔ˜ ·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙ· ηÌÒÌ·Ù· ·˘Ù¿.
™’ ·˘Ù‹ ÙËÓ Î·Ù‡ı˘ÓÛË ÙÔÓ ÛÚÒ-
¯ÓÂÈ Ë Ú·ÏÈÛÙÈ΋ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË ÙÔ˘
¤ÚˆÙ· ÛÙȘ ΈÌÈΤ˜ ÛÎËÓ¤˜ Ì ÙÔÓ ËÏÈ-
ÎȈ̤ÓÔ ·Ù¤Ú· Ù˘ ¶·ÓÒÚÈ·˜, ÙÔÓ
°È·ÓÓÔ‡ÏË, Ô˘ ÊÏÂÚÙ¿ÚÂÈ Ì ÙËÓ ÂÍ›-
ÛÔ˘ ËÏÈÎȈ̤ÓË ºÚÔÛ‡ÓË, Î·È ı¤ÏÂÈ
H Πανρια. Tο T-
λος του Προλγου.
Ó· ‰Â¯ı› ˆ˜ Á·ÌÚfi ÙÔÓ °‡·ÚË ÂÂÈ-
Eικονογραφημνο
‰‹, ÌÂٷ͇ ¿ÏψÓ
φλλο του χειρογρ-
TÔ‡ÙÔ˜, ÁÈ·Ù› ÙËÓ ·Á·¿, ‰›¯ˆ˜
φου της ιδιωτικς
ÚÔ˘ÎÈ¿ ˙ËÙ¿ ÙË. (Eã 235).
συλλογς Mριου
ÙÔ˘ ·fi ÙËÓ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· Ù˘ ÎÚË-
Δαπργολα.
H ·ÙÌfiÛÊ·ÈÚ· ÙÈ΋˜ ˘·›ıÚÔ˘, ÌÈ· Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·
Ô˘ ‹Ù·Ó Ï›ÁÔ Ôχ ÔÈΛ· Û fiÏÔ˘˜
E¯Ô˘Ì Â›Û˘ ÙË ÏÂÙ‹ ÂÈÚˆÓ›· Ù˘ ÙÔ˘˜ ı·٤˜.
ºÚÔÛ‡Ó˘ ÁÈ· ÙȘ ˘ÂÚ‚ÔϤ˜ ÙˆÓ ÂÚˆ- H ÂÚÌËÓ›· ÙÔ˘ ¶Ô‡¯ÓÂÚ ‚·Û›˙ÂÙ·È
ÙÂ˘Ì¤ÓˆÓ ‚ÔÛÎÒÓ, Î·È ÙËÓ ÎˆÌÈ΋ ÛÙËÓ ÚÔ¸fiıÂÛË fiÙÈ Ë Ìfi‰· ÙÔ˘ ÔÈ-
ÂÓÙ‡ˆÛË Ô˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÂ›Ù·È ·fi ÌÂÓÈÎÔ‡ ›‰Ô˘˜ ›¯Â ‹‰Ë ÊÙ¿ÛÂÈ ÛÙËÓ
ÙÔ˘˜ ›‰ÈÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ÂÚˆÙÔ¯Ù˘Ë̤ÓÔ˘˜ KÚ‹ÙË ÙËÓ ÂÔ¯‹ ÙÔ˘ XÔÚÙ¿ÙÛË. K·È
ÚˆÙ·ÁˆÓÈÛÙ¤˜ fiÙ·Ó, ·Ú·‰Â›ÁÌ·ÙÔ˜ Ú¿ÁÌ·ÙÈ ˘¿Ú¯Ô˘Ó Û¯ÂÙÈΤ˜ ÂӉ›-
¯¿ÚË, Ô Î·ı¤Ó·˜ ÙÔ˘˜ ÚÔÛ·ı› Ó· ÍÂȘ. ¶Èı·ÓÒ˜ Á‡Úˆ ÛÙ· 1600 Ú¤ÂÈ
·ԉ›ÍÂÈ ˆ˜ Â›Ó·È ÈÔ ‰˘ÛÙ˘¯ÈṲ̂- Ó· ¯ÚÔÓÔÏÔÁÂ›Ù·È ÙÔ Âȉ‡ÏÏÈÔ Ù˘ BÔ-
ÓÔ˜ ·fi ÙÔÓ ¿ÏÏÔÓ. MÈ· ·ÙÌfiÛÊ·ÈÚ· ÛÎÔԇϷ˜, Ô˘ ÚˆÙÔÙ˘ÒıËΠÙÔ
ηÏÔÛ˘Ó¿Ù˘ ÂÈÚˆÓ›·˜ Â›Ó·È ‰È¿¯˘ÙË 1627 Î·È ˘‹ÚÍ ‰ËÌÔÊÈϤÛÙÂÚÔ Ï·˚Îfi
Û ÔÏfiÎÏËÚÔ ÙÔ ¤ÚÁÔ. ·Ó¿ÁÓˆÛÌ· ̤¯ÚÈ Î·È ÙÔÓ 20fi ·ÈÒÓ·.
™‡Ìʈӷ Ì ÙÔÓ ı·ÙÚÔÏfiÁÔ B¿Ï- TÔ ÔÈÌÂÓÈÎfi ‰Ú¿Ì· Ô˘ ·ÓÙÈÚÔÛÒ-
ÙÂÚ ¶Ô‡¯ÓÂÚ, ÛÙfi¯Ô˜ Ù˘ ÂÈÚˆÓ›·˜ ¢ ÙÔ ·ÔÎÔڇʈ̷ ÙÔ˘ ›‰Ô˘˜
ÙÔ˘ XÔÚÙ¿ÙÛË ÛÙËÓ ¶·ÓÒÚÈ· Â›Ó·È ÔÈ ÛÙËÓ IÙ·Ï›·, Ô ¶ÈÛÙfi˜ BÔÛÎfi˜ (Pastor
Û˘Ì‚¿ÛÂȘ ÙÔ˘ ÈÙ·ÏÈÎÔ‡ ÔÈÌÂÓÈÎÔ‡ fido) ÙÔ˘ Guarini (1589–90), ÛËÌ›ˆÛÂ
‰Ú¿Ì·ÙÔ˜, Ô˘ ›¯Â Á›ÓÂÈ Ù˘ Ìfi‰·˜ Û Â›Û˘ ·ÍÈfiÏÔÁË ÂÈÙ˘¯›· ÛÙÔÓ ÂÏÏË-
ÔÏÏ¿ ̤ÚË Ù˘ E˘ÚÒ˘6. TȘ Û˘Ì‚¿- ÓfiʈÓÔ ÎfiÛÌÔ, fiˆ˜ Î·È Û ÔÏfiÎÏËÚË
ÛÂȘ ÙÔ˘ ›‰Ô˘˜ ÙȘ ·Ó··Ú¿ÁÂÈ Ô XÔÚ- ÙËÓ E˘ÚÒË. O Pastor Fido ÌÂÙ·ÊÚ¿-
Ù¿ÙÛ˘ Û οÔÈÔ ‚·ıÌfi ÛÙË ‰È΋ ÙÔ˘ ÛÙËΠÛÙËÓ ÎÚËÙÈ΋ ‰È¿ÏÂÎÙÔ ·fi
ÏÔ΋7. ¶·Ú¿ÏÏËÏ·, fï˜, Ì ÙËÓ ÂÈ- ¿ÁÓˆÛÙÔ Û˘ÁÁڷʤ· Î·È Û ¿ÁÓˆÛÙË
ÚˆÓÈ΋ ·˘Ù‹ ·ÔÛÙ·ÛÈÔÔ›ËÛË ˘Ô- ÂÔ¯‹ – ›Ûˆ˜ Î·È ¿ÏÈ Á‡Úˆ ÛÙ· 1600.
ÁÚ·ÌÌ›˙ÂÈ ÙË Û˘Ì‚·ÙÈÎfiÙËÙ· ÙÔ˘ ÔÈ- AÓ‚¿ÛÙËΠÛÙË ÛÎËÓ‹ ÙÔ 1611 ÛÙÔ
ÌÂÓÈÎÔ‡ ›‰Ô˘˜, ÙËÓ ·fiÛÙ·ÛË Ô˘ X¿Ó‰·Î·, Èı·ÓÒ˜ ÙÔ ÚˆÙfiÙ˘Ô.
¯ˆÚ›˙ÂÈ ÙÔÓ Âȉ˘ÏÏÈ·Îfi, Ì˘ıÈÎfi ÎfiÛÌÔ Y‹ÚÍ Â›Û˘ ‚·ÛÈÎfi ÚfiÙ˘Ô, fiÛÔÓ
H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 3 ¢ E K E M B P I O Y 2 0 0 0 17

H O Γπαρης και
η Φροσνη. Aπ
την εικονογρφη- ·ÊÔÚ¿ ÙË ‰Ú·Ì·ÙÔ˘ÚÁÈ΋ ‰ÔÌ‹, Ù˘
ση του επτανησια- EÚˆÙÈ΋˜ ›ÛÙ˘ ÙÔ˘ ¶¿ÓÙÈÌÔ˘, ÙÔ
κο χειρογρφου 1619. T¤ÏÔ˜, ÙÔ 1656 Ù˘ÒıËΠ‰Â‡ÙÂ-
της «Πανριας». ÚË ÌÂÙ¿ÊÚ·ÛË ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ ÙÔ˘ Guarini
·fi ÙÔÓ Z·Î˘ÓıÈÓfi Mȯ·‹Ï ™Ô˘ÌÌ¿-
ÎË.
«TÔ ÈÔ ¯·ÚÔ‡ÌÂÓÔ, ÙÔ ÈÔ ÚˆÙfiÙ˘-
Ô Î·È ÙÔ ÈÔ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÎÚËÙÈÎfi
ÚÔ˚fiÓ Ù˘ KÚËÙÈ΋˜ AÓ·Á¤ÓÓËÛ˘».
EÙÛÈ ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÂÙ·È Ë ¶·ÓÒÚÈ· ÛÂ ¤Ó·
ÚfiÛÊ·ÙÔ ÂÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ ÁÈ· ÙËÓ KÚËÙÈ΋
§ÔÁÔÙ¯ӛ·8. øÛÙfiÛÔ, Ë ¶·ÓÒÚÈ· ÛÂ
Û‡ÁÎÚÈÛË Ì ¿ÏÏ· ÎÚËÙÈο ¤ÚÁ· ¤¯ÂÈ
Ì›ÓÂÈ Û¯ÂÙÈο ¿ÁÓˆÛÙË. °È·Ù›; M‹ˆ˜
Â›Ó·È ÂÂȉ‹ Ë ÔÈÌÂÓÈ΋ Έ̈‰›·, ˆ˜
ı·ÙÚÈÎfi ›‰Ô˜, ‰ÂÓ Î·ÏÏÈÂÚÁÂ›Ù·È ÛÙȘ
Ë̤Ú˜ Ì·˜ Î·È Ê·›ÓÂÙ·È Î¿ˆ˜ ·Ô-
Ì·ÎÚ˘Ṳ̂ÓÔ ·fi ÙȘ ÂÌÂÈڛ˜ Ì·˜ ηÈ
ÙȘ ηÏÏÈÙ¯ÓÈΤ˜ Ì·˜ Û˘Ó‹ıÂȘ; KÈ
fï˜, Ú·ÁÌ·Ù‡ÂÙ·È ÌÂٷ͇ ¿ÏψÓ
¤Ó· ·fi Ù· η˘Ù¿ ı¤Ì·Ù· Ù˘ ‰È΋˜
Ì·˜ ÂÔ¯‹˜, ÙÔ ı¤Ì· Ù˘ Û¯¤Û˘ ÙÔ˘
·ÓıÚÒÔ˘ Ì ÙË º‡ÛË Î·È ÙË ‰È΋ ÙÔ˘
ʇÛË. E›Ó·È Ù˘¯·›Ô, ¿Ú·ÁÂ, fiÙÈ ÙË ÛÙÈÁ-
Ì‹ Ô˘ Áڿʈ ·˘Ùfi ÙÔ Î›ÌÂÓÔ, Á›ÓÔ-
ÓÙ·È ÔÈ ÚÔÂÙÔÈ̷ۛ˜ ÁÈ· ÙȘ ÂΉËÏÒ-
ÛÂȘ ÙˆÓ Y·Î‡ÓıÂȈÓ, ÛÙ· AÓÒÁÂÈ·
ÙÔ˘ æËÏÔÚ›ÙË – ·ÎÚÈ‚Ò˜ ÛÙÔÓ ÙfiÔ
Ô˘ ‰È¿ÏÂÍÂ Ô XÔÚÙ¿ÙÛ˘ ˆ˜ ÛÎËÓÈÎfi
ÁÈ· ÙËÓ ¶·ÓÒÚÈ·;
¶¿ÓÙˆ˜, Ë ÛÙ¿ÛË ÙÔ˘ XÔÚÙ¿ÙÛË Â›-
18 H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 3 ¢ E K E M B P I O Y 2 0 0 0
Ó·È ÂÚ›ÏÔÎË. H ‰‹ÏˆÛË
Ù˘ ı¿˜ ÛÙÔÓ ¶ÚfiÏÔÁÔ ‰ÂÓ
ÌÔÚ› Ó· ÂÎÏËÊı› ÂȘ ÂÈ-
ÚˆÓÈ΋ ‹ ·ÓÂÈÏÈÎÚÈÓ‹˜ –
ÁÈ·Ù› ηٿ ηÓfiÓ· Ô ¶ÚfiÏÔ-
ÁÔ˜ ‹Ù·Ó ·ÎÚÈ‚Ò˜ ÙÔ Ì¤ÚÔ˜
ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ fiÔ˘ Ô ÔÈËÙ‹˜
ÂÈÎÔÈÓˆÓÔ‡Û ¿ÌÂÛ· Ì ÙÔ
ÎÔÈÓfi, ¤ÛÙˆ Î·È Ì¤Ûˆ ÂÓfi˜
Ì˘ıÈÎÔ‡ ÚÔÛÒÔ˘ Ô˘ ·›-
˙ÂÈ ÙÔ ÚfiÏÔ ÙÔ˘ ÊÂڤʈÓÔ˘.
AÏÏ¿ ·Ó ÚÔÛÂÁÁ›ÛÔ˘Ì ÙÔ
¤ÚÁÔ ÙÔ˘ XÔÚÙ¿ÙÛË ¯ˆÚ›˜
ÚÔηٷϋ„ÂȘ, ›Ûˆ˜ ı·
‚Úԇ̠ˆ˜ ̤ÚÔ˜ Ù˘ ÁÔË-
Ù›·˜ ÙÔ˘ ¤ÁÎÂÈÙ·È ·ÎÚÈ‚Ò˜
Û’ ·˘Ùfi ÙÔ Û˘Ó‰˘·ÛÌfi Ë-
Á·›Ô˘ Ú·ÏÈÛÌÔ‡ Î·È Ì˘ıÔ-
ÔÈË̤ÓÔ˘ Ï˘ÚÈÛÌÔ‡, Î·È Û’
·˘Ùfi ÙÔ ÎÚ¿Ì· ÏÂÙ‹˜ ÂÈÚˆ-
Ó›·˜ Î·È ÓÔÛÙ·ÏÁ›·˜ ÁÈ· ÙÔ
¯·Ì¤ÓÔ ·Ú¿‰ÂÈÛÔ Ù˘ ·ıˆ-
fiÙËÙ·˜. OÈ «·ÓÙÈÊ¿ÛÂȘ»
ÛÙË ÛÙ¿ÛË ÂÓfi˜ ÔÈËÙ‹
ÌÔÚ› Ó· ·ÔÙÂÏÔ‡Ó Ì¤ÚÔ˜
Ù˘ ‰È΋˜ ÙÔ˘ Î·È Ù˘ ‰È΋
Ì·˜ ·Ï‹ıÂÈ·˜. ¢ÂÓ Â›Ó’ ¤ÙÛÈ;
H ˘fiıÂÛË ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘
O °‡·Ú˘ Î·È Ô AϤ͢ ›-
Ó·È ÂÚˆÙÂ˘Ì¤ÓÔÈ ·ÓÙ›ÛÙÔȯ·
Ì ÙËÓ ¶·ÓÒÚÈ· Î·È ÙËÓ
AÓıÔ‡Û·, Ù· ÎÔÚ›ÙÛÈ· fï˜
ÂӉȷʤÚÔÓÙ·È ÌfiÓÔ ÁÈ· ÙÔ
΢ӋÁÈ. MÂÙ¿ ·fi ·Ú¿ÎÏË-
ÛË ÙÔ˘ °‡·ÚË, Ë ÔχÂÈ-
ÚË ÁÚÈ¿ ºÚÔÛ‡ÓË ‰¤¯ÂÙ·È
Ó· ÌÈÏ‹ÛÂÈ ÂΠ̤ÚÔ˘˜ ÙÔ˘
ÛÙËÓ ¶·ÓÒÚÈ·. M·›ÓÂÈ ÛÙË
ÛÎËÓ‹ Ë ¶·ÓÒÚÈ·, ÎÔ˘Ú·-
Ṳ̂ÓË ·fi ÙÔ Î˘Ó‹ÁÈ, ηÈ
Í·ÏÒÓÂÈ Ó· ÍÂÎÔ˘Ú·ÛÙ›
‰›Ï· Û ÌÈ· ‚Ú‡ÛË. O °‡-
·Ú˘ ÙË ‚Ú›ÛÎÂÈ ÂΛ. ¶ÚÔ-
Û·ı› Ó· ÎϤ„ÂÈ ¤Ó· ÊÈÏ›,
ÙËÓ Í˘Ó¿, Î·È ÂÈÛÚ¿ÙÙÂÈ
ÌÈ· ·ÎfiÌË ·fiÚÚÈ„Ë. AÂÏ-
ÈṲ̂ÓÔ˜, ÂÙÔÈÌ¿˙ÂÙ·È Ó’
·˘ÙÔÎÙÔÓ‹ÛÂÈØ Ë Ê›ÏË fï˜
Ù˘ ¶·ÓÒÚÈ·˜, Ë AıÔ‡Û·, ÙÔÓ ÚÔÏ·-
‚·›ÓÂÈ Î·È ·ÔÙÚ¤ÂÈ ÙÔ Î·Îfi. TÔ˘
˘fiÛ¯ÂÙ·È Ó· ÚÔÛ·ı‹ÛÂÈ ÎÈ ·˘Ù‹ Ó·
›ÛÂÈ ÙËÓ ¶·ÓÒÚÈ·. AÎÔ‡ÁÔÓÙ·˜ ÙËÓ
AıÔ‡Û· Ó· ηٷ‰Èο˙ÂÈ ÙË ÛÎÏËÚfiÙË-
Ù· Ù˘ ¶·ÓÒÚÈ·˜, Ô AϤ͢ ‚Ú›ÛÎÂÈ
ÂÈÙ¤ÏÔ˘˜ ÙÔ ı¿ÚÚÔ˜ Ó· Ù˘ ·Ôηχ-
„ÂÈ ÙÔ ·›ÛıËÌ¿ ÙÔ˘. H AıÔ‡Û· fï˜
ÙÔ˘ ‰ËÏÒÓÂÈ ˆ˜ ‰ÂÓ ÚfiÎÂÈÙ·È Ó· ·-
ÓÙÚ¢Ù› ÔÙ¤. ™ÙÔ ÌÂٷ͇ Ô °È·ÓÓÔ‡-
Ï˘, Ô ·Ù¤Ú·˜ Ù˘ ¶·ÓÒÚÈ·˜, ›ӷÈ
¤Íˆ ÊÚÂÓÒÓ Ì ÙË ÛÙ¿ÛË ÙˆÓ ÎÔÚÈ-
ÙÛÈÒÓ Î·È Ë ºÚÔÛ‡ÓË, ÂÂȉ‹ ‰ÂÓ Î·-
Ù¿ÊÂÚ ӷ ÙȘ ›ÛÂÈ Ì ÙË ÏÔÁÈ΋,
·ÔÊ·Û›˙ÂÈ Ó· ‰ÔÎÈÌ¿ÛÂÈ ¿ÏÏ· ̤۷.
¶ËÁ·›ÓÂÈ Ì ÙÔ˘˜ ‚ÔÛÎÔ‡˜ Ó· ˙ËÙ‹ÛÂÈ
ÙË Û˘Ì‚Ô˘Ï‹ ÌÈ·˜ NÂڿȉ·˜ Ô˘ ÚÔ-
ÊËÙ‡ÂÈ ÙÔ Ì¤ÏÏÔÓØ Ë ÚfiÁÓˆÛË Ô˘
‰›ÓÂÙ·È Â›Ó·È ÂÓı·ÚÚ˘ÓÙÈ΋. A¢ı‡-
ÓÔÓÙ·È ÏÔÈfiÓ ÛÙÔÓ ÈÂÚ¤· Ù˘ AÊÚÔ‰›-
Ù˘, Ô ÔÔ›Ô˜ ÌÂÙ·‰›‰ÂÈ Ù· ·Ú·Î¿ÏÈ·
ÙÔ˘˜ ÛÙË ı¿. EÌÊ·Ó›˙ÂÙ·È Ë ›‰È· Ë
AÊÚÔ‰›ÙË, ·Ó·ÁÓˆÚ›˙ÂÈ ÙÔ ‰›ÎÈÔ ÙˆÓ
Ó·ÚÒÓ, Î·È ÛÙ¤ÏÓÂÈ ÙÔ ÁÈÔ Ù˘ ÙÔÓ
EÚˆÙ· Ó· ÏËÁÒÛÂÈ Ù· ·Ó˘fiÙ·ÎÙ·
ÎÔÚ›ÙÛÈ·. M ÙËÓ Â¤Ì‚·ÛË ÙÔ˘ ıÂÔ‡
Ë ÛÙ¿ÛË ÙˆÓ ÎÔÚÈÙÛÈÒÓ ·ÏÏ¿˙ÂÈ ·Ì¤-
Ûˆ˜. TÒÚ· ÙÔ ÌfiÓÔ Ô˘ ı¤ÏÔ˘Ó Â›Ó·È
Ó· ÛÌ›ÍÔ˘Ó Ì ÙÔ˘˜ ‚ÔÛÎÔ‡˜. °È· Ó· ÙȘ
ÙÈ̈ڋÛÂÈ, Ë ºÚÔÛ‡ÓË ÙÔ˘˜ ϤÂÈ ˆ˜
Ù· ·ÁfiÚÈ· ‰ÂÓ ÂӉȷʤÚÔÓÙ·È È·.
AÓ·Áο˙ÂÙ·È fï˜ ÙÂÏÈο Ó· ÂÈ ÙËÓ
·Ï‹ıÂÈ·, fiÙÈ «¶ÏÈ· ·Ú¿ ÚÒÙ·˜ ÙÛ’
·Á·Ô‡, ÁÈ·Ù› ’Ó·È Ù˘Êψ̤ÓÔÈ / ÎÈ ˆÛ¿Ó
Ô˘ÏÈ¿ ÛÙ· ‰›¯Ù˘· Ùˆ˜ ‚Ú›ÛÎÔ˘ÓÙ·È
ÌÂÚ‰Â̤ÓÔÈ» (Eã 297-8).
TÔ ¤ÚÁÔ ÙÂÏÂÈÒÓÂÈ Ì ¯·ÚÔ‡ÌÂÓ˜
ÚÔÂÙÔÈ̷ۛ˜ ÁÈ· ÙÔ˘˜ Á¿ÌÔ˘˜.
™HMEIø™EI™:
1. H «¶·ÓÒÚÈ·» (‹ «°‡·Ú˘») ÁÚ¿-
ÊÙËΠÁ‡Úˆ ÛÙ· 1595-1600. ™Ò˙ÂÙ·È
Û ÙÚ›· ¯ÂÈÚfiÁÚ·Ê·. ¢ÂÓ Ê·›ÓÂÙ·È Ó·
Ù˘ÒıËΠÔÙ¤ ̤¯ÚÈ ÙËÓ ¤Î‰ÔÛ‹
Ù˘ ·fi ÙÔÓ KˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ ™¿ı· ÛÙÔ
‚È‚Ï›Ô ÙÔ˘ «KÚËÙÈÎfiÓ £¤·ÙÚÔÓ»
(1879), Ì ‚¿ÛË ÙÔ N·ÓÈ·Ófi ÎÒ‰Èη
Ù˘ BÂÓÂÙ›·˜. TÔ 1940 ΢ÎÏÔÊfiÚËÛÂ
ÎÚÈÙÈ΋ ¤Î‰ÔÛË ·fi ÙÔÓ EÌÌ·ÓÔ˘‹Ï
KÚÈ·Ú¿, Ô ÔÔ›Ô˜ ‹Ú ˘fi„Ë Î·È ÙÔ
¯ÂÈÚfiÁÚ·ÊÔ Ù˘ EıÓÈ΋˜ BÈ‚ÏÈÔı‹-
΢ Ù˘ Aı‹Ó·˜. H ·Ó·Î¿Ï˘„Ë ÙÔ˘
ÙÚ›ÙÔ˘ ¯ÂÈÚÔÁÚ¿ÊÔ˘ Û ÂÎÎÏËÛ›· Ù˘
°Ï˘Ê¿‰·˜ ¤Î·Ó ·Ó·Áη›· ÙËÓ Î·-
Ù¿ÚÙÈÛË Ó¤·˜ ¤Î‰ÔÛ˘, ÙËÓ ÔÔ›·
ÂÈÌÂÏ‹ıËÎÂ Î·È ¿ÏÈ Ô KÚÈ·Ú¿˜
(£ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË 1975, ÛÙË ÛÂÈÚ¿ «B˘-
˙·ÓÙÈÓ‹ Î·È NÂÔÂÏÏËÓÈ΋ BÈ‚ÏÈÔı‹-
ÎË». O ›‰ÈÔ˜ ÂÈÌÂÏËÙ‹˜ ÂÙÔÈÌ¿˙ÂÈ
ÙÒÚ· ÙÚ›ÙË ÎÚÈÙÈ΋ ¤Î‰ÔÛË. °È· ÙËÓ
«¶·ÓÒÚÈ·» ‚Ï. Rosemary Bancroft-
Marcus. «¶ÔÈÌÂÓÈÎfi ‰Ú¿Ì· Î·È Âȉ‡Ï-
ÏÈÔ» ÛÙÔ «§ÔÁÔÙ¯ӛ· Î·È ÎÔÈÓˆÓ›·
ÛÙËÓ KÚ‹ÙË Ù˘ AÓ·Á¤ÓÓËÛ˘», ÂÈ̤-
ÏÂÈ· David Holton, ÌÂÙ¿ÊÚ·ÛË N·-
Ù·Ï›· ¢ÂÏËÁÈ·ÓÓ¿ÎË, ¶·ÓÂÈÛÙËÌÈ·-
Τ˜ EΉfiÛÂȘ KÚ‹Ù˘, HÚ¿ÎÏÂÈÔ
1997, 95-124.
2. ™Ù· ·Ú·ı¤Ì·Ù· ·ÎÔÏÔ˘ıԇ̠ÙË
‰Â‡ÙÂÚË ¤Î‰ÔÛË ÙÔ˘ KÚÈ·Ú¿ (1975).
™ÙȘ ·Ï·ÈfiÙÂÚ˜ ÂΉfiÛÂȘ Û˘ÌÂÚÈ-
Ï‹ÊıËÎÂ Î·È ¤Ó·˜ ‰Â‡ÙÂÚÔ˜ ÚfiÏÔ-
ÁÔ˜, Ô˘ ˘¿Ú¯ÂÈ Û ‰‡Ô ·fi Ù· ¯ÂÈ-
ÚfiÁÚ·Ê·, ‚Ï. R. Bancroft-Marcus,
ÛÙÔ ÂÚÈÔ‰ÈÎfi «KÚËÙÔÏÔÁ›·» 10-11
(1980), 135 163.
3. HÚ·ÎÏ‹˜ K·ÏϤÚÁ˘, «O KÚËÙÈÎfi˜
ÏfiÁÈÔ˜ ÙÔ˘ 16Ô˘ ·ÈÒÓ· £ˆÌ¿˜ TÚÈ‚È˙¿-
ÓÔ˜», Aı‹Ó· 1980 (Ì ÎÚÈÙÈ΋ ¤Î‰Ô-
ÛË ÙˆÓ ÔÈËÌ¿ÙˆÓ).
4. Gian Carlo Persio, «La nobilissima
Barriera della Canea: Poema cretese
del 1594», Introduzione, testo critico
e commento a cursa di Cristiano
Luciani. Instituto Ellenico di Studi
Bizantini e Postbizantini di Venezia
& Biblioteca Municipale Vikelea di
Iraklion, BÂÓÂÙ›· 1994.
5. BÏ. ÙÔ ÚfiÁÚ·ÌÌ· ÙˆÓ ·Ú·ÛÙ¿-
ÛÂˆÓ ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ ÛÙÔ ºÂÛÙÈ‚¿Ï AıË-
ÓÒÓ ÙÔ˘ 1994 ·fi ÙÔ AÌÊÈ-£¤·ÙÚÔ
ÙÔ˘ ™‡ÚÔ˘ E˘·ÁÁÂÏ¿ÙÔ˘.
6. B¿ÏÙÂÚ ¶Ô‡¯ÓÂÚ «H ÂÈÚˆÓ›· ÛÙÔÓ
XÔÚÙ¿ÙÛË», ÛÙÔ ‚È‚Ï›Ô ÙÔ˘ «MÂÏÂÙ‹-
Ì·Ù· ı¿ÙÚÔ˘. TÔ ÎÚËÙÈÎfi ı¤·ÙÚÔ»,
EΉfiÛÂȘ X. MÔ‡Ú·, Aı‹Ó·, 1991.
7. H «¶·ÓÒÚÈ·» ‰ÂÓ Ê·›ÓÂÙ·È Ó· ‚·-
Û›˙ÂÙ·È Û οÔÈÔ ÌÔÓ·‰ÈÎfi ÈÙ·ÏÈÎfi
ÚfiÙ˘Ô. O XÔÚÙ¿ÙÛ˘ ‰·Ó›ÛÙËÎÂ,
Èı·ÓÒ˜, ÔÚÈṲ̂ӷ ÛÙÔȯ›· ·fi ÙËÓ
«Calisto» ÙÔ˘ Luigi Groto (ÚÒÙË ¤Î-
‰ÔÛË 1583) ·ÏÔÔ›ËÛ fï˜ ÙËÓ
ÏÔ΋ Î·È ‰ËÌÈÔ‡ÚÁËÛ ¤Ó· ÚˆÙfi-
Ù˘Ô ¤ÚÁÔ Ô˘ ÂÎÊÚ¿˙ÂÈ ÌÈ· ÙÂÏ›ˆ˜
‰È·ÊÔÚÂÙÈ΋ ÛÙ¿ÛË ·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙËÓ
ÔÈÌÂÓÈ΋ ·Ú¿‰ÔÛË. BÏ. §. ¶ÔÏ›Ù˘
«¶ÔÈÌÂÓÈ΋ Ô›ËÛË Î·È ‰Ú¿Ì· ÛÙËÓ
KÚ‹ÙË: OÌÔÈfiÙËÙ˜ Î·È ‰È·ÊÔÚ¤˜ ÌÂ
ÙÔ ÈÙ·ÏÈο». «¶ÂÚ·Á̤ӷ ÙÔ˘ Bã ¢ÈÂ-
ıÓÔ‡˜ KÚËÙÔÏÔÁÈÎÔ‡ ™˘Ó‰ڛԢ»
[=KÚËÙÈο XÚÔÓÈο, 15-16 (1961-2)],
ÙfiÌ. 2. 389-396. E›Û˘: AÓ·ÛÙ·Û›·
M·ÚÎÔÌȯÂÏ¿ÎË «H ·Ó·ÁÂÓÓËÛȷ΋
‰Ú·Ì·ÙÈ΋ ıˆڛ· ÛÙÔ ÔÈÌÂÓÈÎfi
‰Ú¿Ì· “¶·ÓÒÚÈ·” ÙÔ˘ °ÂˆÚÁ›Ô˘ XÔÚ-
Ù¿ÙÛË», ÛÙÔ «Prosa y verso en griego
medieval: Rapports of the
International Congress “Neograeca
Medii Aevi», Vitoria 1994, ÂÈ̤ÏÂÈ·
J.M. Egea Î·È J. Alonso, AÌÛÙÂÚÓÙ·Ì
1996, 225-240.
8. Bancroft-Marcus.fi..
 Πανρια
¶Ú¿ÍË ¶ÚÒÙË
BÔ˘ÎÔÏÈÎfi ÛÎËÓÈÎfi Ù˘ I‰Ë˜. O °‡·Ú˘ ÌfiÓÔ˜ ÙÔ˘:
°Y¶. ø ‰¿ÛË ÌÔ˘ ˘ÎÓfiٷٷ, ʇÁÂÙ’ ·fi ÛÈÌ¿ ÌÔ˘,
ÌË Û¿Û ο„Ô˘ Û‹ÌÂÚÔ Ù’ ·Ó·ÛÙÂÓ¿Ì·Ù¿ ÌÔ˘,
ÁÈ·Ù› ÁÚÔÈÎÒ ÛÙÔ ÛÙ‹ıÔ˜ ÌÔ˘ η̛ÓÈÓ ·Êو̤ÓÔ
Î·È Ï¿‚Ú’ ·Ô‡ ÙÔ ÛÙfiÌ· ÌÔ˘ ‚Á·›ÓÂÈ ÙÔ ÚÈη̤ÓÔ
Î·È ‰Â ÌÔÚ› ·Ú’ fi,ÙÈ ‚ÚË Ó’ ¿„Ë Î·È Ó· ÊÏÔÁ›ÛË
ÎÈ fiÏÔ ÙÔÓ ÎfiÛÌÔ Î¿Ú‚Ô˘Ó· ÊÔ‚Ô‡Ì·È ÌË ÁÂÌ›ÛË.
BÚ‡Û˜, Ù· Ï‹Û· Û·˜ ÓÂÚ¿, Ù· ‰ÚÔÛÂÚ¿ ’˜ Û˘ÚıÔ‡ÛÈ
Î’ ÂȘ ÙË ‚·ı‡ÙÂÚË ÌÂÚ¿ οو ÛÙË ÁË ·˜ ¯ˆÛÙÔ‡ÛÈ,
ÌËÓ Ù’ ·ÔÊڇ͒ Ë Ïfi¯Ë ÌÔ˘Ø ÎÈ ÂÛ›˜ ηٷηË̤ӷ
Úfi‚·Ù·, ÂΛ ·Ô‡ ÔÚ·ÙÒ ¯fiÚÙÔ ÌË Ê¿Ù Ԣ‰’ ¤Ó·,
ÁÈ·Ù› Ù· Ê·Ú̷·ÁÔ˘ÛÈ Ù· ‰¿ÎÚ˘· Ù· ‰Èο ÌÔ˘,
ÙfiÛ· ÚÈÎÈ¿ ÔÔ‡ ‚Á·›ÓÔ˘ÛÈ Ì¤Û· ·fi ÙËÓ Î·Ú‰È¿ÌÔ˘.
I‰· ÌÔ˘ ¢ÁÂÓÈÎfiÙ·ÙË, Ô˘ ’Û·È Û˘ÓËıÈṲ̂ÓË
·fi ¯·ÈÚ¿ÌÂÓÔ˘˜ ‚ÔÛÎÔ‡˜ Ó· ’Û·È Î·ÙÔÈÎË̤ÓË,
Û‹ÌÂÚÔ ı· Û ÛÙÂÚ¢ÙÒ Î’ ÂȘ ÙfiÔ ı ӷ ¿ˆ
fiÔ˘ ÓÂÚfi ‰Â ‚Ú›ÛÎÂÙ·È, Ô˘‰¤ „ˆÌ› Ó· Ê¿ˆØ
O ·ÂÏÈṲ̂ÓÔ˜ °‡·Ú˘ ÚÔ˜ ÙËÓ ¿Î·Ú‰Ë ·Á·Ë̤ÓË ÙÔ˘:
°Y¶. ¶·ÓÒÚÈ·, ÎÔÚ·Û›‰· ÌÔ˘ ˙·¯·ÚÔ˙˘ÌˆÌ¤ÓË,
ÊÂÁÁ·ÚÔÚÔÛˆÔ‡Û· ÌÔ˘ Î·È ÔÌÔÚÊÔη̤̈ÓË,
ÁÈ¿ÓÙ· ÛÙË ¯¤Ú· ÛÔ˘ ‚·ÛÙ¿˜ Û·Á›Ù˜ Î·È ‰ÔÍ¿ÚÈ,
·‹˜ Ù· Ì¿ÙÈ· ÛÔ˘ ¤¯Ô˘ÛÈ ÌfiÓÈ· Ùˆ˜ ÙfiÛË ¯¿ÚË
Ó· ı·Ó·ÙÒÓÔ˘ÛÈ ˙ÈÌÈfi ÏÈ¿ ·Ú¿ ÙË Û·˝Ù·
·Û¤Ó· ηÎÔÚ›˙ÈÎÔ ·Ô‡ ÛÙÚ·Ê‹ Î·È ‰Ë Ù·;
M’ ·Ó¤Ó·È Î·È ÙË ÌfiÚÂÛË ÙËÓ ÙfiÛË ÓÙˆ˜, ÎÂÚ¿ ÌÔ˘,
‰ÂÓ Í‡ÚÂȘ, Á‡ÚÈÛ ے Â̤ Î·È ‰Â Ù· ‚¿Û·Ó¿ ÌÔ˘Ø
‰Â Ò˜ ÌÔ˘ ο„· ÙËÓ Î·Ú‰È¿, ‰Â Ò˜ Ì’ Âı·Ó·ÙÒÛ·,
‰Â fiÛ· ¿ıË Î·È Î·ËÌÔ‡˜, ÓÂڿȉ¿ ÌÔ˘ Ì’ ·ÍÒÛ·
Î’ ¤¯Â Û’ Â̤ӷ χËÛË Î·È ÁÏ˘ÎÔÁ‡ÚÈÛ¤ Ù·
Î’ ÂΛӷ ·Ô‡ ÊÏÔÁ›˙ÔÓÙ·È Ù· ̤ÏË ÁÈ¿ÙÚ„¤ Ù·Ø
ÁË ‰ˆÛ’ ÌÔ˘ ÛÎÈ¿˜ ÙÔ ı¿Ó·ÙÔ ÙÔÓ ÔÏ˘˙ËÙË̤ÓÔ
Ó· Ï›„Ô˘ ÔÈ fiÓÔÈ ÂÎ ÙÔ ÎÔÚÌ› ÙÔ‡ÙÔ ÙÔ ÚÈη̤ÓÔ.
¶Ú¿ÍË ¢Â‡ÙÂÚË
O °‡·Ú˘ ·ÔÂÈÚ¿Ù·È Ó· ·˘ÙÔÎÙÔÓ‹ÛÂÈ ·ÂÏÈṲ̂ÓÔ˜:
°Y¶. ¶·ÓÒÚÈ·, ·ÈÙÈ¿ ÙÔ˘ fiÓÔ˘ ÌÔ˘ ÎÈ’ ·Ú¯‹ ÙÛË ·È‰ˆÌ‹˜ ÌÔ˘,
ηϤÛÙÚ· ÙÔ˘ ı·Ó¿ÙÔ˘ ÌÔ˘ Î·È ‰ÈÒ¯ÙÚ· ÙÛË ˙ˆ‹˜ ÌÔ˘Ø
ÙÔ˘ ÏÔÁÈÛÌÔ‡ ÌÔ˘ Ù·Ú·¯‹, ʈÙÈ¿ Ùˆ ÛˆıÈÎÒ ÌÔ˘,
ıÚÔÊ‹ ÙˆÓ ·Ó·ÛÙÂÓ·ÌÒ, ‰¿ÎÚ˘· ÙˆÓ ·ÌÌ·ÙÈÒÓ ÌÔ˘Ø
¯·Ú¿ ÙÛË ڛη˜ ÌÔ˘ ÔÏÏ‹ Î·È ڛη ÙÛË ¯·Ú¿˜ ÌÔ˘,
Ù˘ ·ÚÚˆÛÙÈ¿˜ ÌÔ˘ Âı˘ÌÈ¿ Î·È ¯·Ï·ÛÌfi˜ ÙÛË ÁÂÈ¿˜ ÌÔ˘Ø
ÙÛË ÎÂÊ·Ï‹˜ ÌÔ˘ ÛÎfiÙÈÛË, ¤‰Ô˘ÎÏÔ ÙˆÓ Ô‰ÈÒ ÌÔ˘,
Î·Ù¿Ï˘ÛË ÙÛË ÓÈfiÙ˘ ÌÔ˘ Î·È Ù¤ÏÔ˜ Ùˆ ¯ÚÔÓÒ ÌÔ˘Ø
ı¿ ÙÛË ‰fiÏÈ·˜ ÌÔ˘ ηډȿ˜, ‚·Û›ÏÈÛÛ· ÙÔ˘ ÓÔ˘ ÌÔ˘,
ÙÛË Âı˘ÌÈ¿˜ ·Ú¿‰ÂÈÛÔ, ÎfiÏ·ÛË ÙÔ˘ ÎÔÚÌÈÔ‡ ÌÔ˘Ø
Î’ ÂÛ‡ Û·ı›, Ô˘ ¿ÓÙÔÙ ‹ÛÔ˘Ó ‚ÔËıfi˜ ÌÔ˘,
·Ï‡ËÙ· ÙÔ ı¿Ó·ÙÔ, ·Ú·Î·ÏÒ ÛÂ, ‰ˆÛ’ ÌÔ˘.
¶·ÓÒÚÈ· ÌÔ˘, ¶·ÓÒÚÈ· ÌÔ˘, ¶·ÓÒÚÈ· ÌÔ˘, ‰ÚÔÛ›ÛÔ˘.
O °È·ÓÓÔ‡Ï˘ ÌÔÓÔÏÔÁ› Î·È Ì¤ÌÊÂÙ·È ÙȘ Á˘Ó·›Î˜:
°IAN. ™·Ó ÙË Á˘Ó·›Î·Ó ·ÚÂÙfi ÛÙÔÓ ÎfiÛÌÔ ‰ÂÓ ÂÊ¿ÓË
ÌÂÓÙÈ¿ÚÈÎÔ Î·È ·ÁÚÈfiÙÂÚÔ, Ì· ÙÔÓ Â̤ ÙÔ °È¿ÓÓË!
Mˉ’ ¿ÏÏÔÓ ÂȘ ÙÔ Ê˘ÛÈÎfi ÏÔÁÈ¿˙ˆ Ó· ÙÛË ÌÔÈ¿˙Ë,
ÁÈ·Ù› Ì ‰›¯ˆ˜ ‰È¿ÎÚÈÛË ÙÔÓ ¿ÓıÚˆÔ ÂÈÚ¿˙ÂÈ.
K·Ï¿ Î’ ÔÈ ·›Á˜ ¯‡ÓÔ˘ÛÈ ÙÔ Á¿Ï·, Ì’ ·ÎÏÔ˘ıÔ‡ÛÈØ
Î·È ÔÈ ÊÔÚ¿‰Â˜ Ó· ÁÏ·ÎÔ‡ Î·È Ó· ÙÛÈÓÔ‚ÔÏÔ‡ÛÈ,
·ÏÏ¿ ÌÂÚÒÓÔ˘ÓÙ·È ˙ÈÌÈfi ÏÈ¿ ·Ú¿ ÚÔ‚·Ù›Ó˜Ø
·Ì’ ÔÈ Á˘Ó·›Î˜ ÌÂÚˆÌfi ‰ÂÓ ¤¯Ô˘ÛÈÓ ·˘Ù›Ó˜.
¶ÔÙ¤ ‰ÂÓ ÎÔÓÙÂÓÙ¿ÚÔ˘ÓÙ·È, Ì· ¿ÓÙ· ÌÔ˘ÚÌÔ˘Ú›˙Ô˘,
Ì·ÏÒÓÔ˘ÛÈ, ʈÓÈ¿˙Ô˘ÛÈ, ÁÚÈÓÈ¿˙Ô˘ Î·È Ì·Ó›˙Ô˘Ø
ÛÙÚ·‚ÔıˆÚÔ‡ÛÈ ÙÛ’ ¿ÓÙÚ˜ Ùˆ˜ Î·È ‚Á¿ÓÔ˘ÛÈ ÙËÓ „ËÓÙˆ˜,
ÂÚÈÙÙÔÏÈ¿˜ fiÓÙ·˜ ÁÚÔÈÎÔ‡ Ï›ÁË ÙË ÌfiÚÂÛ‹ ÓÙˆ˜.
K·È ÌÈ· Á·˚‰¿Ú· Ê˘ÛÈ΋ ÛÔ˘ ‰›‰ˆ ÙË Á˘Ó·›Î·,
ÁÈ·Ù› ÛÔ˘ ‰›‰ÂÈ ›ڷ͘ ÁÈ·ÌÈ¿ Û ÙfiÔ˘˜ ‰¤Î·.
T۷Λ˙Ô˘ÛÈ ÙËÓ ÎÂÊ·Ï‹ Ì ٷ ÂÈÛÌ·ÙÈο Ùˆ˜,
Ì ÙÛ’ ·ÔÎÔ˘ÓÙÔ˘Ú›‰Â˜ Ùˆ˜ Î·È Ì ٷ ÛÊ·¯ÙÈο Ùˆ˜
ÏfiÁÈ· Î·È Ì ٷ ¯¿‰È· Ùˆ˜ Î·È Ì ٷ ÎÔ˘ÎÔڤͷ
‚¿Û·Ó· Ó· ’¯Ë ÔÏËÌÂÚÓ›˜ ¯›ÏÈ· ÙÔ˘ οÓÂÈ ·‰¤Í·.
KÈ ·Ó ›¯Â ‰‡Ó·ÌË, ı·ÚÚÒ, ¯¿Ì·È ÙÔÓ Â›¯Â ‚¿ÏÂÈ
Ó· ÙfiÓ ‰Â›ÚË Ì ڷ‚‰›, Ù· Á¤ÓÈ· ÙÔ˘ Ó· ‚Á¿ÏË.
EÁÒ ‰ÔÍ¿˙ˆ ÙÔ £Âfi ·Ô‡ ’Ì·È ¯ËÚÂ̤ÓÔ˜
Î·È ‰›¯ˆ˜ Ù¤ÙÔÈ· ·È‰ˆÌ‹ ÛÙ· Á¤Ú· ·Ó··Ë̤ÓÔ˜.
¶Ú¿ÍË TÚ›ÙË
°ÂÚÔÓÙÈΤ˜ ÂÚˆÙÔÙÚÔ›Â˜ °È·ÓÓÔ‡ÏË Î·È ºÚÔÛ‡Ó˘:
ºP. KÈ ÂÛ‡ ’Û·È ÏÂÈfiÙÂÚÔ Î·ÈÚÔ‡ ·Ú’ ¿ÓıÚˆÔ ÛÙËÓ KÚ‹ÙËØ
Î·È ÌˉÂÛÎÈ¿˜ ÛÙÔ ÛÙfiÌ· ÛÔ˘ ‰ÂÓ ¤¯ÂȘ ÙÚ·Â˙›ÙËØ
Î’ Â̤ӷ ϤÁÂȘ ÏÈ· ηÈÚÔ‡ ˆ˜ Â›Ì·È ·Ú¿ Û¤Ó·,
·Ô‡ ÎÚ·ÙÔ‡ Ù’ ·‰fiÓÙÈ· ÌÔ˘ Û· Ó· ’Û· ÛȉÂÚ¤Ó·;
™·Ú¿ÓÙ· ¯ÚfiÓÔ˘˜ ÔÚ·ÙÒ, ·Ì¤ Ù· ‚¿Û·Ó¿ ÌÔ˘
·ÛÚ›Û·Ó ·Ú¿Î·ÈÚ·, Û· ‚ϤÂȘ, Ù· Ì·ÏÏÈ¿ ÌÔ˘.
°IAN. ZÈÌÈfi ¿ÊËÛ ٷ ‚¿Û·Ó· Î·È È¿Û’ ÙÔÓ fiıÔ ¿ÏÈ
Ó· ‰Ë˜ Ò˜ Í·Ó·ÓÈÒÓÔ˘ÛÈ Ù· ÚˆÙÈÓ¿ ÛÔ˘ οÏÏË.
ºP. ™·Ó ÍÂÚ·ı‹ Ô ‚·ÛÈÏÈÎfi˜, °È·ÓÓÔ‡ÏË, ‰Â Á˘Ú›˙ÂÈ
ÛÙËÓ ÚÒÙË ÓÙÔ˘ ÔÌÔÚÊÈ¿ ÔÙ¤, ηϿ Î·È Ó· Ì˘Ú›˙Ë.
°IAN. TËÓ ·ÁÎÈÓ¿Ú· ÙËÓ ÍÂÚ‹ ÂÁÒ ’‰· Ó· ηÚ›ÛË,
ˆÛ¿ Ù˙Ë ‚¿ÏË ÙËÓ ÎÔÚ¤ ÎÈ·Ó›˜ Ó· ÙË ÛηϛÛË.
ºP. T¤¯ÓË ÔÏÏ‹ Î·È ‰‡Ó·ÌË Î·È ÚÔÎÔ‹ ÌÂÁ¿ÏË
ı ӷ ’¯Ë ÂΛÓÔ˜ Ô ÁȈÚÁfi˜ ·Ô‡ ÛÙÔ ÓÔ˘ ÓÙÔ˘ ‚¿ÏË
Ó· Í·Ó·ÓÈÒÛË Ù· ·ÏÈ¿, ηÈÓÔ‡ÚÁÈ· Ó· Ù· οÌË,
Î·È Ì¤Ú· Ó‡¯Ù· ı· ÎÔÈ¿ ¯¤ÚÈ· Î·È fi‰È’ ·ÓÙ¿ÌÈ.
°IAN. E‰Â ÁȈÚÁfi˜ ·’ ›¯· ’ÛÙ·È Ó· Í·Ó·ÓÈÒÓˆ ÁÚ¿‰Â˜!
Ù’ ·Ì¤ÏÈ ÌÔ˘ ÂÍ·Ó¿ÓȈ۷ Ì ÙÛÈ Î·Ù·‚ÔÏ¿‰Â˜!
ºP. H ÚÔÎÔÛ‡ÓË ÛÔ˘ Ë ÔÏÏ‹ ‰Â›¯ÓÂÈ ÛÔ˘ ÂÎ ÙÔ Ú·‚‰› ÛÔ˘.
EÙÔÈ· ‰Ô˘ÏÂÈ¿, ‚·ÚÂÈfiÌÔÈÚÂ, ‰ÂÓ Â›Ó·È ÁÈ· Ù’ ·Ù˙› ÛÔ˘.
°IAN. Mˉ¤ ıˆÚ‹˜ Ù· Á¤Ú· ÌÔ˘, ÌË ‚Ϥ˘ Ù· Ì·ÏÏÈ¿ ÌÔ˘,
Ì· Ù‹ÚËÍ ÙËÓ fiÚÂÍË ·’ ¤¯ˆ ÛÙËÓ Î·Ú‰È¿ ÌÔ˘.
ºP. OÈ Á¤ÚÔÓÙ˜ η٤¯ˆ ÙÔ ˆ˜ fiÚÂÍË ÙÛÈ Û¤ÚÓÂÈ,
Ì· Ù›‚ÂÙ·˜ Ë ÌfiÚÂÛË Ó· οÌÔ˘ ‰Â Ù˙È Ê¤ÚÓÂÈ.
°IAN. TÔ Î˘·Ú›ÛÛÈ fiÛÔ ÁÂÚ¿ ÙfiÛÔÓ ·‰˘Ó·Ù‡ÁÂÈ
Î·È ÙÔ ÏÈÔÓÙ¿ÚÈ ÏÂÈfiÙÂÚ· ÛÙ· Á¤Ú· ÙÔ˘ ·ÁÚȇÁÂÈ.
ºP. KÈ ¿ÓıÚˆÔ˜ fiÛÔÓ ÏÈ¿ ÁÂÚ¿, ¯¿ÓÂÙ·È Ë ‰‡Ó·Ì‹ ÙÔ˘
ÎÈ fiÛÔ ÏÈÁfiÙÂÚ· ÌÔÚ› ÏËı·›Ó’ Ë ÁÈfiÚÂÍ‹ ÙÔ˘.
MÔÓfiÏÔÁÔ˜ ÙÔ˘ AϤÍË ÁÈ· ÙËÓ ·ÔÓÈ¿ ÙÔ˘ EÚˆÙ·:
A§. EÚˆÙ·, ÂÛ‡ ·Ô‡ Ì’ ¤‚·Ï˜ Û’ ÂÙÔ‡Ù· ‚Ô‡ËıËÛ¤ ÌÔ˘
Î’ ›ÓÙ· Ó· ο̒ Ô Ù·ÂÈÓfi˜ Ô ‰Ô˘ÏÂ˘Ù‹˜ ÛÔ˘ ¤ ÌÔ˘.
¢Â›Í ÌÔ˘ ÙËÓ Î·Ï‡ÙÂÚË ÛÙÚ¿Ù· Ó· ‚Áˆ Ô¯ Ù· ÙfiÛ·
‚¿Û·Ó’ ·Ô‡ Ì’ ¢ڋηÛÈ, ¿ıË ·Ô‡ Ì Ï·ÎÒÛ·!
M· ÔÈÔ ·Ú·Î·ÏÒ Ô ÊÙˆ¯fi˜; EÓ’ ·Ô‡ ’˜ ÙÛÈ Î·ËÌÔ‡˜ ÌÔ˘
‰ÚÔÛ›˙ÂÙ·È Î·È ıÚ¤ÊÂÙ·È Ì ÙÛ’ ·Ó·ÛÙÂÓ·ÌÔ‡˜ ÌÔ˘Ø
¤Ó·Ó ·Ô‡ ÁÈ·ÌÈ¿–ÁÈ·ÌÈ¿ Ù¿ÛÛÂÈ ÌÔ˘ Î·È ÁÂÏ¿ ÌÂ,
ÌÓfiÁÂÈ ÌÔ˘ Î·È ÎÔÌÒÓÂÈ ÌÂ, ı¤ÏÂÈ ÌÂ Î·È ÌÈÛ¿ ÌÂØ
ÂÓ’ ·Ô‡ ÎÚÔ‡ÁÂÈ ÛÏ·¯ÓÈÎfi˜ ÎÈ’ ¿ÔÓÔ˜ ÛÈÚÁÔ˘Ï›˙ÂÈ
Î·È ÙÔ Î·Ë̤ÓÔ ÌÔ˘ ÎÔÚÌ› η›ÁÔÓÙ·˜ ηӷΛ˙ÂÈØ
ÂÓ’ ·Ô‡ ı¤ÏÂÈ ˙ˆÓÙ·Ófi˜ Ó· ‚Ú›ÛÎˆÌ·È ÛÙÔÓ A‰Ë
Î·È Ó· ’¯ˆ ÂÏ›‰· Ì’ ¿ÌÂÙÚÔ Êfi‚Ô Ù’ ·Ú¤ÛÂÈ ÔÌ¿‰È
ÎÈ’ ÒÚ˜ ÌÔ˘ ϤÁÂÈ: «ÛÎfiÏ·Û» ÎÈ’ ÒÚ˜ ÌÔ˘ ϤÁÂÈ: «Î¿Ì»
ÎÈ’ ÒÚ˜ ÌÔ˘ ϤÁÂÈ: «·˜ Û٤ΈÌ»
ÎÈ’ ÒÚ˜ ÌÔ˘ ϤÁÂÈ: «·˜ ¿Ì»Ø...
¶Ú¿ÍË ¶¤ÌÙË
TÔ ·›ÛÈÔ Ù¤ÏÔ˜:
°Y¶. ¶·ÓÒÚÈ·, Ù· ¯ÂÚ¿ÎÈ· ÛÔ˘ ‰ÒÛ’ ÌÔ˘ Ó’ ·ÁηÏÈ·ÛÙÔ‡ÌÂ
ÎÈ ·ÁηÏÈ·Ṳ̂ÓÔÈ Û›ÙÈ Ì·˜ Î’ ÔÈ ‰˘Ô Ó· · Ó· ÌÔ‡ÌÂ.
ø ‰¿ÛË Î·ÏÔÚ›˙Èη Ù· ‰¤ÓÙÚË ÁÂÌÈṲ̂ӷ,
Ì ٷ ÎÏ·‰È¿ Ù· Ú¿ÛÈÓ· Î·È Ù’ ¿ıË ÊÔÚو̤ӷØ
ˆ ¯ÔÚÙ·Ú¿ÎÈ· ‰ÚÔÛÂÚ¿, ˆ ÎÚ˘¿ ÓÂÚ¿ ÙÛË ‚Ú‡Û˘,
Ô˘Ï¿ÎÈ· ÌÔ˘ ÁÏ˘ÎfiÏ·Ï· ÎÈ fiÌÔÚÊ· ·Ú¿ ʇÛ˘Ø
Î’ ÂÛ‡ Ó·¤ ÙÛ’ ·ÁÈ¿˜ ı¿˜, ·’ ›ÛÙ ÙÛË ¯·Ú¿˜ ÌÔ˘
Ì·ÚÙ‡ÚÔÈ Î·È ÙÔ Ï˘ÙÚˆÌfi ›‰ÂÙ ÙÛË Î·Ú‰È¿˜ ÌÔ˘,
·‹˜ ‰Â ÌÔ˘ ’Ó·È ÌÔÚÂÙfi ¿ÏÏÔ Ó· Û·˜ ¯·Ú›Ûˆ
·Ú¿ Ì ÏfiÁÈ· ÌÔÓ·¯¿˜ Ó· Û·˜ ¢ηÚÈÛÙ‹Ûˆ,
ÙÔÓ Ô˘Ú·Ófi ·Ú·Î·ÏÒ, ÙÔÓ ‹ÏÈÔ, ÙÔ ÊÂÁÁ¿ÚÈ,
Ù’ ¿ÛÙÚ·, ÙË Ó‡¯Ù·, ÙËÓ ·˘Á‹ ¿ÓÙÔÙ˜ Ï‹Û· ¯¿ÚË
Ó· Û¿Û ‰›‰Ô˘Ó fiÏ· Ùˆ˜ ÎÈ’ ¿ÓÂÌÔ˜ Ó· ÌË ÁÓ¤ÊË,
ÛÙ· ̤ÚË ÂÙÔ‡Ù· Ô˘‰¤ ¯ÈÔÓÈ¿, Ô˘‰¤ ʈÙÈ¿, Ô˘‰¤ Ó¤ÊËØ
Ìˉ¤ ‚ÔÛÎÔ› ÔÙ¤ ÙˆÓ ӷ ʤÚÔ˘ÛÈ ÎÔ˘Ú¿‰È
Ù· ¯fiÚÙ· Ó· ‚ÔÛ΋ÛÔ˘ÛÈ ·’ ¤¯ÂÈ ÙÔ ÏÈ‚¿‰È
ÁÈ· Ó· ’Ó·È ¿ÓÙ· ·Ó¤ÁÁȯٷ, Ú¿ÛÈÓ· ÎÈ’ ·ıÈṲ̂ӷ,
fiÌÔÚÊ·, ‰ÚÔÛÂÚfiٷٷ Î·È Ï‹Û· Ì˘ÚÈṲ̂ӷØ
Ó· Û·˜ ıˆÚÔ‡Ó ÔÈ ÎÔÚ·Û¤˜ Î’ ÔÈ ÓÈÔ› Ó· Û·˜ ÙÈÌÔ‡ÛÈ,
Ù˙fiÁȘ Ó· οÓÔ˘ ÌÂÙ¿ Û·˜ fiÌÔÚʘ Ó· ÊÔÚÔ‡ÛÈ.
M’ ·Ê‹Óˆ Û·˜ ¯·ÈÚ¿ÌÂÓÔ˘˜ Î·È ¿Áˆ Ó· ÙÂÏÂÈÒÛˆ
Ù· ¿ıË ÌÔ˘ Î·È Ϥڈ̷ ’˜ ÙÛÈ ÎfiÔ˘˜ ÌÔ˘ Ó· ‰ÒÛˆ.
Kατσορμπος
 ο φτωχς
ρωτας
Tου ™ ΔŒº∞¡√À K ∞∫§∞ªÕ¡∏
Aναπλ. καθηγητ Nεοελληνικς
Φιλολογας στο Πανεπιστμιο Kρτης
O «KAT™OYPM¶O™», Ë ·Ï·ÈfiÙÂÚË
Έ̈‰›· ÙÔ˘ KÚËÙÈÎÔ‡ £Â¿-
ÙÚÔ˘, ·ÏÒÓÂÙ·È ÛÂ 2.300 ÂÚ›-
Ô˘ ‰ÂηÂÓÙ·Û‡ÏÏ·‚Ô˘˜ ÔÌÔÈÔηٿ-
20 H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H
ÏËÎÙÔ˘˜ ÛÙ›¯Ô˘˜. ™Ù· ¯ÚfiÓÈ· ÙÔ˘ M·-
Ú›ÓÔ˘ T˙¿Ó MÔ˘ÓÈ·Ï‹ (1681) Ë Îˆ-
̈‰›· ‹Ù·Ó ÁÓˆÛÙ‹ ˆ˜ K·ÙÛ¿Ú·Ô˜,
·fi ÙÔ fiÓÔÌ· ÙÔ˘ Ï·›Ì·ÚÁÔ˘ ‰Ô‡ÏÔ˘
ÙÔ˘ NÈÎÔÏÔ‡, Ô˘ ϤÂÈ ÙÔÓ E›ÏÔÁÔ.
H ˘fiıÂÛË ÙÔ˘ K·ÙÛÔ‡ÚÌÔ˘, Ô˘
ÍÂÙ˘Ï›ÁÂÙ·È ÛÙÔ K¿ÛÙÚÔ (E93), ÙËÓ
ÚˆÙÂ‡Ô˘Û· Ù˘ KÚ‹Ù˘, Â›Ó·È ÂÍ·È-
ÚÂÙÈο ·Ï‹ Î·È ˘ÔÙ˘҉˘ ηÈ
ÛÙËÚ›˙ÂÙ·È ÛÙÔ ÌÔÙ›‚Ô Ù˘
·Ó‡ÚÂÛ˘ ÙÔ˘ ¯·Ì¤ÓÔ˘
·È‰ÈÔ‡ ·fi ÙÔ˘˜ ÁÔÓ›˜
ÙÔ˘, ÎÔÈÓfiÙ˘Ô ‹‰Ë ·fi ÙË
¢Ú¿ÛË ÁÔÚÁ‹, ··-
N¤· AÙÙÈ΋ Î·È ÙË §·ÙÈÓÈ΋ ÓˆÙ¤˜ ΈÌÈΤ˜ ηٷ-
Έ̈‰›· ÙÔ˘ ¶Ï·‡ÙÔ˘ ηÈ
ÙÔ˘ TÂÚ¤ÓÙÈÔ˘. ™ÙÔ ÂÚÈ- ÛÙ¿ÛÂȘ, ËÁ·›Ô Á¤-
ıÒÚÈÔ Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ ·Ú·-
ÎÔÏÔ˘ıÔ‡ÌÂ Î·È ÌÂÚÈο
ÏÈÔ. MÈ· Έ̈‰›·
¿ÏÏ· ÂÂÈÛfi‰È·, Ô˘
›Ù ‰ÂÓ ·›˙Ô˘Ó Î·-
Ô˘ ÛÙ¿ıËÎÂ ÚfiÙ˘-
Ó¤Ó· Ô˘ÛÈ·ÛÙÈÎfi Úfi- Ô ÁÈ· ·ÈÒÓ˜
ÏÔ ÛÙËÓ ˘fiıÂÛË ‹
Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È ÂÓÙÂ-
ÏÒ˜ ¯·Ï·Ú¿ ÌÂ ·˘Ù‹Ó. ™’
·˘Ù¿ ÚˆÙ·ÁˆÓÈÛÙÔ‡Ó ÔÈ
·Ú¿ÛÈÙÔÈ ‰Ô‡ÏÔÈ, Ô
ÌÚ¿‚Ô˜, Ô ‰¿ÛηÏÔ˜, ÔÈ
ÁÚȤ˜ ÚÔ˘ÊÈ¿Ó˜, ÔÈ fiÚ-
Ó˜, ¤Ó·˜ ÎfiÛÌÔ˜ Ô˘ ÌÂ
Ù· ηÌÒÌ·Ù¿ ÙÔ˘ ‰ËÌÈ-
Ô˘ÚÁ› ·ÙÌfiÛÊ·ÈÚ· ηÈ
Õ Πρνη. Eικονογρφηση χει-
ρογρφου της εποχς. Giovanni
Grevembroch, «Abiti de’
Veneziani». Bενετα, Bιβλιοθ-
κη του Museo Correr, χειργρα-
φο Gradenigo Dolfin 49.
3 ¢ E K E M B P I O Y 2 0 0 0
 ÛÎÔÚ›˙ÂÈ ÙÔ Á¤ÏÈÔ ÛÙÔ˘˜ ı·٤˜. £¤-
Ì· Ù˘ Έ̈‰›·˜ Â›Ó·È Ô ¤ÚˆÙ·˜ ÙÔ˘
«ÛÎÔÏ›ÙË» NÈÎÔÏÔ‡ ÁÈ· ÙËÓ K·ÛÛ¿Ó-
‰Ú·, Ô˘ ˙ÂÈ ÛÙÔ Û›ÙÈ Ù˘ «ÚÔ˘ÊÈ¿-
Ó·˜» ¶Ô˘ÏÈÛ¤Ó·˜. H Î˘Ú¿ Ù˘ ·‰È·ÊÔ-
Ú› ÁÈ· ÙËÓ «ÚÔÙ›ÌËÛË» Ù˘ „˘¯ÔÎfi-
Ú˘ Ù˘ Î·È Û¯Â‰È¿˙ÂÈ Ó· ÙËÓ ÚÔÛʤ-
ÚÂÈ Û fiÔÈÔÓ Ù˘ ‰ÒÛÂÈ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ·
¯Ú‹Ì·Ù· («Á˘Ú‡Áˆ ÌfiÓÔ fiÛÔ ÌÔÚÒ
Ó· ’‚Úˆ ÔÏÏ¿ ÙÔÚÓ¤Û·» A224). O NÈ-
ÎÔÏfi˜ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È Û ‰ÂÈÓ‹ ı¤ÛË, ÁÈ·Ù›
ÙËÓ K·ÛÛ¿ÓÙÚ· ‰ÈÂΉÈΛ Î·È ¤Ó·˜ ¢-
ηٿÛÙ·ÙÔ˜ Á¤ÚÔ˜ ·ÛÙfi˜, Ô AṲ́Ó˘,
Ô˘ ˘fiÛ¯ÂÙ·È Ó· ‰ÒÛÂÈ ÛÙËÓ ¶Ô˘ÏÈ-
Û¤Ó· ÔÏÏ¿ ¯Ú‹Ì·Ù· Î·È ·ÎÚÈ‚¿ ÊÔ-
ڤ̷ٷ. EÓ Ù¤ÏÂÈ, ¯¿ÚË ÛÙËÓ Â͢Ó¿-
‰· ÂÓfi˜ ˘ËÚ¤ÙË, ÙÔ˘ MÔ‡ÛÙÚÔ˘¯Ô˘,
·ÔηχÙÂÙ·È fiÙÈ Ë K·ÛÛ¿Ó‰Ú· ›-
Ó·È Ë ¯·Ì¤ÓË ÎfiÚË ÙÔ˘ AṲ́ÓË, Ô˘
ÌÈÎÚ‹ ÙËÓ Â›¯·Ó ·Ú¿ÍÂÈ ÔÈ TÔ‡ÚÎÔÈ,
Î·È ¤ÙÛÈ ÔÈ ‰‡Ô Ó¤ÔÈ ÌÔÚÔ‡Ó ϤÔÓ
Ó· ¯·ÚÔ‡Ó ÙÔÓ ¤ÚˆÙ· Ì ÙË Û˘Áηٿ-
ıÂÛË fiψÓ.
H ÎÈÓËÙ‹ÚÈ· ‰‡Ó·ÌË Ù˘ Έ̈‰›·˜
Â›Ó·È Ô ¤ÚˆÙ·˜, fi¯È fï˜ Ô ·ÁÓfi˜ ηÈ
¿‰ÔÏÔ˜ ¤ÚˆÙ·˜ Ô˘ ··ÓÙ¿Ì Ï.¯.
ÛÙËÓ EڈʛÏË Î·È ÛÙÔÓ EÚˆÙfiÎÚÈÙÔ,
·ÏÏ¿ Ô ÔÚÓÈÎfi˜, Ô˘ Û·ÚÎÒÓÂÙ·È ÌÂ
ÙÔÓ ‹¯Ô ÙÔ˘ ¯Ú‹Ì·ÙÔ˜ Î·È ÙËÓ ÏÂÈÔ-
‰ÔÛ›· («AÓ›Ûˆ˜ Î’ ÂÎÔ˘‰Ô‡ÓÈ˙ ÛÙÔ
Û›ÙÈ ÌÔ˘ ·Ôοو / ÌÈ·Ó ÒÚ· ÙÔ Û·-
ÎÔ‡ÏÈ ÙÔ˘ Ì ΛÙÚÈÓ· ÁÂÌ¿ÙÔ, / ‰ÂȘ
‹ıÂϘ ˆ˜ Ù’ ¿ÓÔÈÁ·,» A195-197). O
Ï˘ÚÈÎfi˜ ÔÚ›˙ÔÓÙ·˜ ÙˆÓ ËÚÒˆÓ (NÈÎÔ-
ÏÔ‡, K·ÙÛ¿Ú·Ô˘, K·ÛÛ¿Ó‰Ú·˜ Î.¿.)
Õ Kατσορμπος απ
τη «Nα Σκην» του
Λευτρη Bογιατζ,
Mιος 1993. Aπ
αριστερ: Kασσ-
ντρα, «ψυχοπαδα κι
αγαπητικ του Nικο-
λ» (Δσποινα Γκατζ-
ου), Eρωτας, «κνει
τον πρλογο» (Θαν-
σης Eυθυμιδης),
Aρκολι «γρι ρου-
φινα και δασκλα»(
Nατσσα Σανκα).
à Δσκαλος -
Pedante. Bενετα,
Fondazione
Querini
Stampalia.
H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H
Â›Ó·È ·Ó¿ÏÔÁÔ˜ ÙÔ˘ ›‰Ô˘˜ Î·È Ù˘ ÔÈ-
fiÙËÙ·˜ ÙˆÓ ÚÔı¤ÛÂˆÓ Î·È ÙˆÓ ÛÙfi-
¯ˆÓ ÙÔ˘˜. EÙÛÈ, ‰ÂÓ Â›Ó·È Ï›Á˜ ÔÈ ÊÔ-
Ú¤˜ fiÔ˘ Ë ÂÎÌ˘ÛÙ‹Ú¢ÛË Ù˘ „˘¯È-
΋˜ ‰È¿ıÂÛ˘ Î·È ÙˆÓ ·ÈÛıËÌ¿ÙˆÓ
ÙÔ˘˜ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ› ˆ˜ ËÁ‹ Á¤ÏÈÔ˘ Î·È ÂÈ-
ÚˆÓ›·˜ (‚Ï. A1 ÛÎËÓ‹). O ¤ÚˆÙ·˜
ÛÙÔÓ K·ÙÛÔ‡ÚÌÔ ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ ÙËÓ ¤ÓÙ·-
ÛË Î·È ÙËÓ ÓÂ˘Ì·ÙÈÎfiÙËÙ· Ì ÙȘ
Ôԛ˜ ÙÔÓ ¤Ï·ÛÂ Î·È ÙÔÓ ‡ÌÓËÛ Ô
¿ÓıÚˆÔ˜ Ù˘ AÓ·Á¤ÓÓËÛ˘.
TÔ ÚfiÙ˘Ô
H Έ̈‰›· ÙÔ˘ XÔÚÙ¿ÙÛË ¤¯ÂÈ ˆ˜ Úfi-
Ù˘Ô ÙË ÏfiÁÈ· Έ̈‰›· (commedia
erudita) Ô˘ ¿ÓıËÛ ÛÙȘ ËÁÂÌÔÓÈΤ˜
·˘Ï¤˜ Ù˘ IÙ·ÏÈ΋˜ XÂÚÛÔÓ‹ÛÔ˘ ÙÔÓ
16Ô ·ÈÒÓ·. H ·Ï‹ ‰ÔÌ‹ Ù˘ Î·È Ô ÛÙÂ-
ÚÂÔÙ˘ÈÎfi˜ ÏfiÁÔ˜ Î·È Ë Î·ıÈÂڈ̤ÓË
‰Ú¿ÛË ÙˆÓ ÚÔÛÒˆÓ Ù˘ ηıÈÛÙÔ‡Ó
Ì¿ÏÏÔÓ ·›ı·ÓÔ ÙÔÓ ÂÓÙÔÈÛÌfi ÌÈ·˜
ÈÙ·ÏÈ΋˜ Έ̈‰›·˜ Ô˘ Ó· ÛÙ¿ıËΠÙÔ
‚·ÛÈÎfi ÚfiÙ˘Ô ÙÔ˘ K·ÙÛÔ‡ÚÌÔ˘.
AÏÏ¿ Î·È ·Ó ¤Ó· Ù¤ÙÔÈÔ ¤ÚÁÔ ·Ô‰Âȯı›
ˆ˜ ˘¿Ú¯ÂÈ, ‚¤‚·ÈÔ Â›Ó·È fiÙÈ Ô XÔÚÙ¿-
ÙÛ˘ ÙÔ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛ Ì ÂÏ¢ıÂÚ›· ηÈ
‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ‰È¿ıÂÛË. MÂÌÔӈ̤ӷ
ÂÂÈÛfi‰È· ı· ‰·Ó›ÛÙËΠ·fi ¤ÓÙ˘˜
ÈÙ·ÏÈΤ˜ Έ̈‰›Â˜ Ô˘ ΢ÎÏÔÊÔÚÔ‡Û·Ó
ÛÙËÓ KÚ‹ÙË: ÙÔ «·˘ÙÔÛ¯¤‰ÈÔ» ÈÙ·ÏÈÎfi
ÔÎÙ¿ÛÙÈ¯Ô Ô˘ Ô ¢¿ÛηÏÔ˜ ··ÁÁ¤ÏÏÂÈ
ÛÙË ¢8 ÛÎËÓ‹ Ô XÔÚÙ¿ÙÛ˘ ÙÔ ‹Ú ·˘-
ÙÔÏÂÍ› ·fi ÙËÓ ÎˆÌˆ‰›· La fanciulla
(·ã ¤Î‰. 1570/1) ÙÔ˘ G.B. Marzi.
3 ¢ E K E M B P I O Y 2 0 0 0 21
 O K·ÙÛÔ‡ÚÌÔ˜ ÛÒ˙ÂÙ·È ÛÂ ¤Ó·
ÂÙ·ÓËÛÈ·Îfi ¯ÂÈÚfiÁÚ·ÊÔ (EBE ·Ú.
2978). OÈ ÛÙÂÚÂfiÙ˘˜ ΈÌÈΤ˜ ÛÎË-
Ó¤˜ B1 Î·È ¢8 (269-316, 115-268) Â·-
Ó·Ï·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È ˆ˜ ÈÓÙÂṲ́‰È· Ù˘ ¶·-
ÓÒÚÈ·˜, ¤ÚÁÔ Ô˘ ÛÙÂÁ¿˙ÂÙ·È ÛÙÔ ›‰ÈÔ
¯ÂÈÚfiÁÚ·ÊÔ. OÈ ÛÎËÓ¤˜ B1 Î·È °3, ·›-
¯ÙËÎ·Ó ·ÎfiÌË ˆ˜ ΈÌÈο ÈÓÙÂṲ́‰È·
Û ı·ÙÚÈ΋ ·Ú¿ÛÙ·ÛË Ù˘ TÚ·Á¤-
‰È·˜ ÙÔ˘ AÁ›Ô˘ ¢ËÌËÙÚ›Ô˘, Ô˘ ·Ó¤-
‚ËΠÛÙȘ 29.XII.1723 ÛÙË N¿ÍÔ, ηÈ
ÂÚȤ¯ÔÓÙ·È ÛÙÔ ¯ÂÈÚfiÁÚ·ÊÔ Ô˘ ÛÒ-
˙ÂÈ ÙÔ ıÚËÛ΢ÙÈÎfi ·˘Ùfi ‰Ú¿Ì·. EÙÛÈ,
Û ¢ı›· ·ÓÙ›ıÂÛË Ì ÙËÓ EڈʛÏË
Î·È ÙËÓ ¶·ÓÒÚÈ·, Ë ¯ÂÈÚfiÁÚ·ÊË ·-
Ú¿‰ÔÛË ÙÔ˘ K·ÙÛÔ‡ÚÌÔ˘ ‰ÂÓ Â›Ó·È Ë
ηχÙÂÚË ‰˘Ó·Ù‹: ·ÚΛ Ó· Û˘ÁÎÚ›ÓÂÈ
ηÓ›˜ ÙȘ ÛÎËÓ¤˜ Ì ‰ÈÏ‹ ‹ ÙÚÈÏ‹
·Ú¿‰ÔÛË ÁÈ· Ó· ‰È·ÈÛÙÒÛÂÈ fiÙÈ ÙÔ
ΛÌÂÓÔ ‰ÂÓ Â›Ó·È ÙÔ ›‰ÈÔ, fiÙÈ ÔÈ ¿ÌÂ-
Û˜ ÛÎËÓÈΤ˜ Ô‰ËÁ›Â˜ ‰ÂÓ Â›Ó·È Ù·˘Ùfi-
ÛË̘ Î.¿. H ηٿÛÙ·ÛË ·˘Ù‹ ‰ÂÓ Â›-
Ó·È ·ÓÂÍ¿ÚÙËÙË ·fi ÙË Ê‡ÛË ÙÔ˘ ‰Ú·-
Ì·ÙÈÎÔ‡ ›‰Ô˘˜ ÛÙÔ ÔÔ›Ô ·Ó‹ÎÂÈ ÙÔ
¤ÚÁÔØ ÁÈ’ ·˘Ùfi, ¿ÏψÛÙÂ, ‰ÂÓ Ù˘ÒıË-
ΠÛÙËÓ ÂÔ¯‹ ÙÔ˘, fiˆ˜ Û˘Ó¤‚Ë Ï.¯.
Ì ÙËÓ ÙÚ·Áˆ‰›· EڈʛÏË.
H ¯ÚÔÓÔÏfiÁËÛË
™ÙË B1 ÛÎËÓ‹ Ô Î·˘¯ËÛÈ¿Ú˘ ÛÙÚ·-
ÙȈÙÈÎfi˜ KÔ˘ÛÙÔ˘ÏȤÚ˘, Ô miles
gloriosus Ù˘ §·ÙÈÓÈ΋˜ Έ̈‰›·˜,
ÂÎÊÚ¿˙ÂÈ ÙËÓ ÚfiıÂÛ‹ ÙÔ˘ Ó· Ù·Íȉ¤-
„ÂÈ ÛÙËÓ MÔ˘Á‰·ÓÈ¿ ÁÈ· Ó· ÔÏÂÌ‹-
ÛÂÈ ÙÔ˘˜ TÔ‡ÚÎÔ˘˜ ÛÙÔ Ï¢Úfi ÙÔ˘
Mȯ·‹Ï ÙÔ˘ °ÂÓÓ·›Ô˘ (1593-1601) ηÈ
Ó· ÍÂÚÈ˙ÒÛÂÈ Ù· Á¤ÓÈ· ÙÔ˘ ÛÔ˘ÏÙ¿ÓÔ˘
M¯̤٠°ã (1595-1603). T· ÁÂÁÔÓfiÙ·
Ô˘ ÎÚ‡‚ÔÓÙ·È ›Ûˆ ·fi ÙȘ η˘¯Ë-
ÛÈÔÏÔÁ›Â˜ ÙÔ˘ ÌÚ¿‚Ô˘ ¤‰ˆÛ·Ó ÙË ‰˘-
Ó·ÙfiÙËÙ· ÛÙÔÓ §›ÓÔ ¶ÔÏ›ÙË Ó· ¯ÚÔÓÔ-
ÏÔÁ‹ÛÂÈ ÙË Û˘ÁÁÚ·Ê‹ ÙÔ˘ K·ÙÛÔ‡Ú-
ÌÔ˘ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙ· 1595 Î·È 1601. ™ÙË
¢8 ÛÎËÓ‹, Ô ¢¿ÛηÏÔ˜, ÁÈ· Ó· ·ԉ›-
ÍÂÈ ÛÙÔÓ KÔ˘ÛÙÔ˘ÏȤÚË fiÛÔ ËÁ·›Ô˜
Î·È fiÛÔ Î·Ïfi˜ Ù¯ӛÙ˘ ÙÔ˘ ÛÙ›¯Ô˘
›ӷÈ, ‰Â ‰ÈÛÙ¿˙ÂÈ Ó· ··ÁÁ›ÏÂÈ ¤Ó·
‰ÈÎfi ÙÔ˘ ÈÙ·ÏÈÎfi ÔÎÙ¿ÛÙÈ¯Ô Ô˘ ‚Ú›-
ÛÎÂÙ·È ¯·Ú·Á̤ÓÔ ÛÙÔÓ Ù¿ÊÔ ÙÔ˘
Rangone. O Baldassare Rangone ·fi
22 H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H
ÙË Mfi‰ÂÓ· ‹Ù·Ó ·ÍȈ̷ÙÈÎfi˜ Ô˘
˘ËÚ¤ÙËÛ ÛÙËÓ KÚ‹ÙË ˆ˜ ‰ÈÔÈÎËÙ‹˜
ÙÔ˘ ÌÈÛıÔÊÔÚÈÎÔ‡ ÛÙÚ·ÙÔ‡ Î·È ¤ı·-
Ó ÂΛ ÛÙȘ 10 M·˝Ô˘ 1581, Ï›ÁÔ˘˜ Ìfi-
ÏȘ Ì‹Ó˜ ÌÂÙ¿ ÙËÓ ¿ÊÈÍ‹ ÙÔ˘ ÛÙÔ ÓË-
Û›. H ÌÓ›· ̤۷ ÛÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ ı·Ó¿-
ÙÔ˘ ÙÔ˘ Rangone, ÂÓfi˜ ÁÂÁÔÓfiÙÔ˜ Â-
ÚÈÔÚÈṲ̂Ó˘ ÂÈηÈÚfiÙËÙ·˜ Î·È ÌÈ-
ÎÚ‹˜ ÛËÌ·Û›·˜ ÁÈ· ÙËÓ ÙÔÈ΋ ÎÔÈÓˆ-
Ó›·, ÂÍËÁÂ›Ù·È ·Ó ‰Â¯Ùԇ̠fiÙÈ Ô XÔÚ-
Ù¿ÙÛ˘ ¤ÁÚ·„ ÙÔÓ K·ÙÛÔ‡ÚÌÔ fi¯È
ÙËÓ ÙÂÏÂ˘Ù·›· ÂÓÙ·ÂÙ›· ÙÔ˘ 16Ô˘ ·È-
ÒÓ·, ·ÏÏ¿ ÙÔ 1582 ‹ Ï›ÁÔ ·ÚÁfiÙÂÚ·.
°È·Ù› Ë ÎˆÌˆ‰›· ÛÙËÚ›˙ÂÙ·È ÛÙË Û¿ÙÈ-
Ú· Ù˘ ÂÈηÈÚfiÙËÙ·˜ («ÙÔ ‰Ú·Ì·ÙÈÎfi
·ÚfiÓ ÙˆÓ ÎˆÌˆ‰ÈÒÓ Â›Ó·È ÎÔÓÙ¿
ÛÙÔÓ ¯ÚfiÓÔ Û‡ÓıÂÛ‹˜ ÙÔ˘˜»). AÓ Û˘Ì-
‚·›ÓÂÈ ·˘Ùfi, ÙfiÙÂ Ë ·Ó·ÊÔÚ¿ ÛÙÔÓ MÈ-
¯·‹Ï ÙÔÓ °ÂÓÓ·›Ô Î·È ÛÙÔ˘˜ ·ÁÒÓ˜
ÙÔ˘ ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ ÙˆÓ TÔ‡ÚÎˆÓ Ú¤ÂÈ Ó·
ÔÊ›ÏÂÙ·È Û ÌÂÙ·ÁÂÓ¤ÛÙÂÚË ÚÔÛı‹-
ÎË Â›Î·ÈÚˆÓ ÁÂÁÔÓfiÙˆÓ, Ô˘ Ô XÔÚ-
Ù¿ÙÛ˘ ¤Î·Ó Ì ÙËÓ Â˘Î·ÈÚ›· ÌÈ·˜ Ó¤-
Õ «Mα μετ ÂӉ›ÍÂȘ Ù˘ ÚÒÈÌ˘ Û˘ÁÁÚ·Ê‹˜ Ù˘
ποιο, στην πστη
σας, θε να μα-
λ&σω πλι μου,
/ ανν και ζω-
νταν ποθς δεν
φηκα οχθρ
μου, // ανν κι
λοι με τρμουσι
κι αναμερζουσ
με / κι λοι με
προσκυνοσινε
και κανισκε-
γουσ με;» (Kα-
τσορμπος, B´
στ. 5-8 )
3 ¢ E K E M B P I O Y 2 0 0 0
·˜ ı·ÙÚÈ΋˜ ·Ú¿ÛÙ·Û˘ ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘
Ô˘ ¤ÁÈÓ ÙfiÙ (1595 Î.Â.). ¢ÂÓ Â›Ó·È
¯ˆÚ›˜ ÛËÌ·Û›· fiÙÈ ·fi ÙË B1 ÛÎËÓ‹
Ô˘ ·›¯ÙËΠ·˘ÙÔ‡ÛÈ· ˆ˜ ÈÓÙÂṲ́‰ÈÔ
Ù˘ TÚ·Á¤‰È·˜ ÙÔ˘ AÁ›Ô˘ ¢ËÌËÙÚ›Ô˘,
·Ô˘ÛÈ¿˙Ô˘Ó ÌfiÓÔ ÔÈ ÛÙ›¯ÔÈ ÔÈ Û¯ÂÙÈ-
ÎÔ› Ì ÙÔÓ Mȯ·‹Ï ÙÔÓ °ÂÓÓ·›Ô Î·È ÙË
‰Ú¿ÛË ÙÔ˘.
AÙ¤ÏÂȘ Î·È ¤ÍˆıÂÓ
ÂÂÌ‚¿ÛÂȘ
H Έ̈‰›· ¤¯ÂÈ (ÓfiıÔ) ¶ÚfiÏÔÁÔ, Ô˘
οÓÂÈ Ô EÚˆÙ·˜, Î·È ¤ÓÙ Ú¿ÍÂȘ, Û˘-
ÓÔÏÈο 46 ÛÎËÓ¤˜ (15 ÌÔÓfiÏÔÁÔÈ). ™Â
Û‡ÁÎÚÈÛË Ì ÙÔÓ ºÔÚÙÔ˘Ó¿ÙÔ (5 Ú¿-
ÍÂȘ 27 ÛÎËÓ¤˜ [4 ÌÔÓfiÏÔÁÔÈ]), Ô K·-
ÙÛÔ‡ÚÌÔ˜, ÛÙË ÌÔÚÊ‹ Ô˘ Ì·˜ ¤¯ÂÈ
·Ú·‰Ôı›, ÎÚ›ÓÂÙ·È Î¿ˆ˜ ¯·Ò‰Ë˜
Î·È ‰Ú·Ì·ÙÔ˘ÚÁÈο ·ÓÔÈÎÔÓfiÌËÙÔ˜. H
‰È·›ÚÂÛË ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ Û ÛÎËÓ¤˜ [A3, B8
(2), °12 (5), ¢10 (4), E13 (4)] Â›Ó·È ·ÓÈ-
ÛÔÌÂÚ‹˜, Î·È Ë ˘„ËÏ‹ ·ÚÔ˘Û›· ÌÔÓÔ-
ÏfiÁˆÓ (46/15 : 27/4) ·ÓÙÈ‚·›ÓÂÈ ÛÙË Ê‡-
ÛË Ù˘ Έ̈‰›·˜ Ô˘ ÛÙËÚ›˙ÂÙ·È ÛÙÔ
‰È¿ÏÔÁÔ (Ù¤ÙÔȘ ÙÈ̤˜ ı˘Ì›˙Ô˘Ó ÙÚ·-
Áˆ‰›·: EڈʛÏË 29/13, PÔ‰ÔÏ›ÓÔ˜
31/12). E¯ÂÈ Â›Û˘ ·Ú·ÙËÚËı› fiÙÈ
˘ÛÙÂÚ› Û ·ÏËıÔÊ¿ÓÂÈ· Î·È fiÙÈ ÛËÌ·-
ÓÙÈΤ˜ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ‰Ú·Ì·ÙÈ΋˜ ˘Ê‹˜
̤ÓÔ˘Ó ·ÓÂÎÌÂÙ¿ÏÏ¢Ù˜ ÁÈ· ÙË Ï‡ÛË
Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ Î·È ÙËÓ ·Ó·ÁÓÒÚÈÛË ÙÔ˘
¯·Ì¤ÓÔ˘ ·È‰ÈÔ‡. AÏÏ· ·fi Ù· ÚÔ-
‚Ï‹Ì·Ù· ·˘Ù¿ ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· ÔÊ›-
ÏÔÓÙ·È ÛÙÔÓ XÔÚÙ¿ÙÛË (οÔȘ ·‰˘-
ӷ̛˜ ÛÙËÓ ÏÔ΋ ›Ûˆ˜ Ó· ·ÔÙÂÏÔ‡Ó
Έ̈‰›·˜) Î·È ¿ÏÏ· ÛÙËÓ fi¯È ηϋ ·-
Ú¿‰ÔÛË ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘: ÔÈ ÁψÛÛÈΤ˜ ηÈ
‰Ú·Ì·ÙÔ˘ÚÁÈΤ˜ ÂÂÍÂÚÁ·Û›Â˜ Ô˘ ‰¤-
¯ÙËΠÙÔ Î›ÌÂÓÔ ·fi ÙÔ˘˜ ηٿ ηÈ-
ÚÔ‡˜ ÛÎËÓÔı¤Ù˜ ÙÔ˘ ÁÈ· Ó· ‰È¢ÎÔχ-
ÓÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ı·٤˜ ÛÙËÓ Î·Ù·ÓfiËÛË
ÙÔ˘ ȉÈÒÌ·ÙÔ˜ Î·È ÁÈ· Ó· ÍÂÂÚ¿ÛÔ˘Ó
ÙȘ ‰È¿ÊÔÚ˜ ‰˘ÛÎÔϛ˜ Ô˘ ·ÓÙÈÌÂÙÒ-
È˙·Ó ÛÙÔ ·Ó¤‚·ÛÌ· ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘, ¤¯Ô˘Ó
·Ê‹ÛÂÈ Ù· ›¯ÓË ÙÔ˘˜ ÛÙÔ ¯ÂÈÚfiÁÚ·ÊÔ
Ù˘ ÎÚËÙÈ΋˜ Έ̈‰›·˜. §.¯., ‰ÂÓ ·Ô-
ÎÏ›ÂÙ·È ÔÈ ÛÎËÓ¤˜ E5-8 Ó· ·ÔÙÂÏÔ‡-
Û·Ó ÛÙÔ ·Ú¯ÈÎfi ΛÌÂÓÔ Ì›· ÛÎËÓ‹, ÌÂ
ı¤Ì· ÙËÓ ·ÔÎ¿Ï˘„Ë Ù˘ Ù·˘ÙfiÙËÙ·˜
Ù˘ K·ÛÛ¿Ó‰Ú·˜.
Õ Kατσορμπος απ το
Eθνικ Θατρο, το
1983. Eρωτας (Δ. Λι-
γνδης), Kατσορμπος
(T. Bουλαλς), Kουστου-
λιρης (H. Πλακδης)
(σκτσο Eλλης Σολομω-
νδου-Mπαλνου).
¶·Ú’ fiÏ· ·˘Ù¿, Ë ÛÎËÓÈ΋ ‰Ú¿ÛË
Â›Ó·È ÁÔÚÁ‹, ÔÈ ÎˆÌÈΤ˜ ηٷÛÙ¿ÛÂȘ
‰È·‰¤¯ÔÓÙ·È Ë Ì›· ÙËÓ ¿ÏÏË Î·È ÔÈ ˙ˆ-
ËÚÔ› ‰È¿ÏÔÁÔÈ ÂÈÙÚ¤Ô˘Ó ÙËÓ ·ÚÈÛÙÔ-
Ù¯ÓÈ΋ ‰È·ÁÚ·Ê‹ ÙˆÓ ¯·Ú·ÎÙ‹ÚˆÓ.
TÔ Á¤ÏÈÔ ËÁ¿˙ÂÈ ·fi ÙȘ ÏÂÎÙÈΤ˜ ·-
ÚÂÍËÁ‹ÛÂȘ, ÙȘ ·Ó·¿ÓÙ¯˜ ··ÓÙ‹-
ÛÂȘ, ÙȘ ¯ÂÈÚÔÓƠ̂˜ Î·È Ù· ¯ÔÓ‰ÚÔÂÈ-
‰‹ ·ÛÙ›· ÙˆÓ ÛÙÂÚÂfiÙ˘ˆÓ ¯·Ú·ÎÙ‹-
ÚˆÓ ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜ ‹ Ì ÙÔ˘˜ ·Ê¤ÓÙ˜
ÙÔ˘˜. H ·ı˘ÚÔÛÙÔÌ›· ·Ô˘ÛÈ¿˙ÂÈ, Ì¿Ï-
ÏÔÓ ˆ˜ Û˘Ó¤ÂÈ· Ù˘ Â›‰Ú·Û˘ ÙÔ˘
·˘ÛÙËÚÔ‡ Ó‡̷ÙÔ˜ Ù˘ AÓÙÈÌÂÙ·Ú-
Ú‡ıÌÈÛ˘ ÛÙÔÓ ÔÈËÙ‹.
O K·ÙÛÔ‡ÚÌÔ˜ ÛÙ¿ıËÎÂ ÙÔ ÚfiÙ˘-
Ô ÁÈ· ÙȘ ÎÚËÙÈΤ˜ Έ̈‰›Â˜ ÙÔ˘ ηÈ-
ÚÔ‡ ÙÔ˘, ·Ó ÎÚ›ÓÔ˘Ì ·fi ÙȘ ÔÏϤ˜
Î·È ÛÙÂÓ¤˜ ÔÌÔÈfiÙËÙ˜ Ô˘ ÙÔÓ Û˘Ó‰¤-
Ô˘Ó Ì ÙÔÓ ™Ù¿ıË Î·È È‰›ˆ˜ Ì ÙÔÓ
ºÔÚÙÔ˘Ó¿ÙÔ. TÔ ¤ÚÁÔ Î˘ÎÏÔÊfiÚËÛÂ
Û ¯ÂÈÚfiÁÚ·Ê· ηÈ, fiˆ˜ ›·ÌÂ, ÔÈ
ΈÌÈÎfiÙÂÚ˜ ÛÎËÓ¤˜ ÙÔ˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ-
‹ıËÎ·Ó ˆ˜ ÈÓÙÂṲ́‰È· ÛÙËÓ ¶·ÓÒÚÈ·
Î·È ÛÙËÓ TÚ·Á¤‰È· ÙÔ˘ AÁ›Ô˘ ¢ËÌËÙÚ›-
Ô˘. ™ÙȘ ̤Ú˜ Ì·˜ Ô K·ÙÛÔ‡ÚÌÔ˜ ·›-
˙ÂÙ·È Û˘¯Ó¿ ÛÙË ÛÎËÓ‹, οÔÙ ÌÂ
ÂÈÙ˘¯›·.
MÈ· Û‡Á¯ÚÔÓË ÛÎËÓÔıÂÛ›· ÔÊ›ÏÂÈ
Ó· Û‚·ÛÙ› Î·È Ó· ·Ó·‰Â›ÍÂÈ ÙÔ ÏÂÎÙÈ-
Îfi ·È¯Ó›‰È Î·È Ù· ΈÌÈο ‰ÚÒÌÂÓ·
Î·È Ó· ÌËÓ Î·Ù·Ê‡ÁÂÈ ÛÙȘ Ì·ÓȤÚ˜
Ù˘ ·˘ÙÔÛ¯¤‰È·˜ Ï·˚΋˜ Έ̈‰›·˜
(commedia dell’arte) —Ô˘ ·fi ÙfiÙÂ
‚ÚÈÛÎfiÙ·Ó ÛÙÔÓ ·ÓÙ›Ô‰· Ù˘ ÏfiÁÈ·˜
Έ̈‰›·˜— ÁÈ· Ó· ÚÔηϤÛÂÈ ÙÔ Á¤-
ÏÈÔ ÛÙÔ˘˜ ı·٤˜. O ËıÔÔÈfi˜ ηÏ›ٷÈ
Ó· ·Ó·‰Â›ÍÂÈ ÙËÓ ˘„ËÏ‹ Ô›ËÛË Î·È
ÙËÓ Ù¯ÓÈ΋ ÙÔ˘ ¯ÔÚÙ·ÙÛÈÎÔ‡ ÛÙ›¯Ô˘,
Î·È Û˘Ó¿Ì· Ó· Ï¿ÛÂÈ Ì ·ÏËıÔÊ¿ÓÂÈ·
ÙÔ È‰È·›ÙÂÚÔ ‡ÊÔ˜ ÙÔ˘ ΈÌÈÎÔ‡ ¯·Ú·-
ÎÙ‹Ú· Ô˘ ÂÓÛ·ÚÎÒÓÂÈ. H ÚfiÎÏËÛË
‰ÂÓ Â›Ó·È ÌÈÎÚ‹.
BÈ‚ÏÈÔÁÚ·Ê›·:
«Γεωργου Xορττση Kατσορμπος. Kω-
μωδα». Kριτικ κδοση, Σημεισεις,
Γλωσσριο Λνου Πολτη. Hρκλειον
Kρτης 1964.
«Γεωργου Xορττση Kατσορμπος»,
επιμλεια Στφανος Kακλαμνης. Aθ-
να, H NEA ΣKHNH, 1993.
Bλτερ Ποχνερ, «Mελετματα θετρου.
Tο Kρητικ" Θατρο». Aθνα 1991.
 Kατσορμπος
¶Ú¿ÍË ¶ÚÒÙË
O NÈÎÔÏfi˜ Î·È Ô ˘ËÚ¤Ù˘ ÙÔ˘ K·ÙÛÔ‡ÚÌÔ˜ ÌÈÏÔ‡Ó ÂÚ› ¤ÚˆÙÔ˜ ηÈ
ÂÚ›... Ôڤ͈Ó
NIK. AÓ ‹Í¢Ú˜ Ù· ¿ıË ÌÔ˘ Î·È ÙËÓ ÔÏÏ‹ ÌÔ˘ ·Á¿Ë
ÎÈ ·Ó ¤Ó·È Î·È ÎÈ·ÌÈ¿ ÊÔÚ¿ Û’ ›¯Â ‰Ôͤ„ÂÈ, ·˙¿Ë,
Ù˘ AÊÚÔ‰›Ù˘ ÙÔ ·È‰›, Ê·ÚÌ¿ÎÈÓ Â›¯Â˜ ϤÁÂÈ
ÏÔÁÈ¿˙ˆ ˆ˜ ÙÔ Ê·ÁËÙfi Î·È ¿ÓÙ· ÛÔ˘ ›¯Â˜ ÎÏ·›ÁÂÈ.
KA. ¢Ô͇ÁÂÈ ÌÔ˘ ηıËÌÂÚÓÒ˜ Ë ›ӷ ÙËÓ ÎÔÈÏÈ¿ ÌÔ˘
Î’ Ë fiÚÂÍË ÙÔ˘ Ê·ÁËÙÔ‡ ÌÔ˘ ÛÊ¿˙ÂÈ ÙËÓ Î·Ú‰È¿ ÌÔ˘.
P›ÊÈ „Ë̤ÓÔ ‰Â ıˆÚÒ ÁË fiÚÓÈı˜ ÁË Î·fiÓÔ˘˜
ÁË ÎÚÈ¿˜ ·¯‡ Ì·ÁÂÚ¢Ùfi, Î·È Ó· ÌËÓ ¤¯ˆ fiÓÔ˘˜.
ø ̷ηÚÔ‡Ó˜ ÌÂ Ù˘Ú› ηϿ ˙·ÊÔÚÈṲ̂Ó˜
Î’ ÂÛ›˜ ÌÔ˘ Ì˘˙ËıÚfiÈÙ˜, ÔÏÏ¿ ÌÔ˘ ·Á·Ë̤Ó˜,
fiÛ˜ ÊÔÚ¤˜ Û·Û¤ ˙ËÙÒ Î·È Û˘¯Ó·Ó·ÛÙÂÓ¿˙ˆ
ÎÈ ·Ô‡ Ù· ‚¿ıË ÙÛË Î·Ú‰È¿˜ Ì Âı˘ÌÈ¿ Û·˜ ÎÚ¿˙ˆ!
NIK. K·ıÒ˜ ıˆÚÒ ‰ÂÓ ¤ÁÓˆÛ˜ ÔÙ¤ ÛÔ˘ ÙËÓ ·Á¿Ë.
KA. °ÓÒıˆ ÙËÓÂ Î·È Î·›ÁÂÈ ÌÔ˘ Ù· ÛˆıÈο Ù’ ·˙¿Ë...
NIK. M ÙÔ ÁÏ˘Î‡ ÎÈÏ·‰ÈÛÌfi ÙÔÓ ‹ÏÈÔ ÚÔÛηÏÔ‡ÛÈ
οı Ô˘ÚÓfi fiÏ· Ù· Ô˘ÏÈ¿ Ó· ’‚ÁÂÈ Ó· ÙÔÓ¤ ‰Ô‡ÛÈ,
KA. M ÙÔ ÌÔÛοÙÔ ÙÔ ÁÏ˘Î‡ Î·È Ì’ fiÌÔÚÊË ÏÔÁ¿‰·
οı Ô˘ÚÓfi ÔÈ ÊÚfiÓÈÌÔÈ ‰ÈÒ¯ÓÔ˘ÛÈ ÙËÓ ÎÚ˘¿‰·,
NIK. Ó· ¿ÚÔ˘ ʈ˜ Ù’ ·ÌÌ¿ÙÈ· Ùˆ˜ Î·È Ï¿Ì„ËÓ ·fi ΛÓÔ,
Ù· Ù·›ÚÈ· Ùˆ˜ ÁÈ· Ó· ÌÔÚÔ‡ Ó’ ·Óٷ̈ıÔ‡ÛÈ, ÎÚ›Óˆ.
KA. Ó· ¿ÚÔ˘ÛÈ Ù· ̤ÏË Ùˆ˜ ‰‡Ó·ÌË, Ó· ‰·ÛÙÔ‡ÛÈ
ÙÛÈ ÎfiÔ˘˜ Î·È ÙÛÈ ÏÔÁÈÛÌÔ‡˜ ÔÔ‡ ÙÛÈ Ù˘Ú·ÓÓÔ‡ÛÈ...
¶Ú¿ÍË ¢Â‡ÙÂÚË
KÔ˘ÛÙÔ˘ÏȤÚ˘ „¢ÙÔ·ÏËηڿ˜ Î·È K·ÙÛÔ‡ÚÌÔ˜
KOY. M’ ·›˜ ‰Â ‚Ú›ÛΈ ÏÈfi ’‰Â¿ Ó· ‰Â›Íˆ ÙËÓ ·ÓÙÚÂÈ¿ ÌÔ˘,
Ó· ¿Áˆ ·„¿ ÛÙË MÔ˘Á‰·ÓÈ¿ ‚Ϥˆ ˆ˜ Â›Ó·È ¯ÚÂÈ¿ÌÔ˘,
ÁÈ· Ó’ ·ÔÌ›ӈ Û‡ÓÙÚÔÊÔ˜ ÙÔ˘ ·ÈÓÂÙÔ‡ Mȯ¿ÏË,
ÛÎfiÙˆÛË ÙˆÓ TÔ˘ÚÎÒ Î’ ÔÈ ‰˘fi Ó· ‰ÒÛÔÌ ÌÂÁ¿ÏË.
KA. MËÓ ¤¯ÂÙ’ ¤ÁÓÔÈ·, ÔÁÈ·Ù› Îfi‚ÁÂÈ ¤ÙÛÈ ÙÔ Û·ı› ÙÔ˘,
ÙÔ MÂÁ·Ê¤ÓÙË ÔÁÏ‹ÁÔÚ· ‚Á¿ÓÂÈ ·Ô‡ ÙÔ ıÚÔÓ› ÙÔ˘...
H AÚÎÔÏÈ¿, Ë ÁÚÈ¿ ÚÔ˘ÊÈ¿Ó·, ‰·ÛηχÂÈ ÙËÓ ¶Ô˘ÏÈÛ¤Ó·
APK. ¶¿ÓÙ· ÌÔ˘ Û’ ›¯· ÁÓˆÛÙÈ΋, Ì ÊÚfiÓÂÛË ÌÂÁ¿ÏË,
Ì· ÙÒÚ· ÊÚÔÓÈÌfiÙÂÚË ·Ú¿ Á˘Ó·›Î·Ó ¿ÏÏË,
ÁÈ·Ù› Û ÛÙÚ¿Ù·, Û· ıˆÚÒ, ı· ‚¿ÏÂÈ ÙÔ ·È‰› ÛÔ˘
ΤډԘ Ó· οÌÂÈ, ηٷÒ˜ ÙÔ ’η̘ ÎÈ ··Ù‹ ÛÔ˘.
KÂÚ¿ÙÛ· ¶Ô˘ÏÈÛ¤Ó· ÌÔ˘, ÌË ÛÙ¤ÎÂȘ Ó’ ·ÓÈ̤ÓÂȘ,
ʇÁÂÈ Ô Î·ÈÚfi˜ Î·È ‡ÛÙÂÚ· Ù›‚ÔÙ·˜ ‰ÂÓ ÍÂÛÙ¤ÓÂȘ...
O˘‰¤ Û’ ÙÛ’ ·Ú¯¤˜ ÛÔ˘ ÌË ˙ËÙ¿˜ ÙÛÈ ÏÂڈ̤˜ ÌÂÁ¿Ï˜,
Ó· ÌË ÛÔ˘ ʇÁÔ˘ Û·Ó Ô˘ÏÈ¿ Ó· Ë·›Ô˘ÛÈ Û’ ÙÛÈ ¿ÏϘ.
K¿ÏÏÈÔ ÙÔ Ï›ÁÔ Î·È Û˘¯ÓÈfi ÁÂÌ›˙ÂÈ ÙÔ Û·ÎÔ‡ÏÈ,
Î·È ÛÙË ÊÙËÓÂÈ¿ η٤¯ÂȘ ÙÔ ÙÔ Ò˜ ÁÏ·ÎÔ‡ÛÈÓ Ô‡ÏÔÈ...
™ÙËÓ Î¿ÌÂÚ·Ó ·˜ ÂÈÓ’ Ô ÂȘ ÎÈ ¿ÏÏÔ˜ ÂȘ ÙËÓ ·˘Ï‹ ÛÔ˘,
ÎÈ ¿ÏÏÔ˜ ·’ fi͈ ÙÔ˘ ÛÙÂÓÔ‡, ÎÈ fiÏË ÙË ‰‡Ó·Ì‹ ÛÔ˘
‚¿Ó ÙÛÈ Ó· ˙ËχÁÔ˘ÛÈÓ Ô ¤Ó·˜ Ì ÙÔÓ ¿ÏÏÔ,
ÁÈ·Ù› ÛÔ˘ Ù¿ÛÛˆ ‰È¿ÊÔÚÔ Ó· ’¯ÂȘ ÔÏÏ¿ ÌÂÁ¿ÏÔ.
M· ¿Óˆ Û’ fiÏ· ‚ϤÂÛÂ, ÎÂÚ¿ÙÛ· ¶Ô˘ÏÈÛ¤Ó·,
Ó· Û·Û¤ ‚·ÚÂı› ÔÙ¤ ÌËÓ Î¿ÌÂÙ ÎÈ·Ó¤Ó·.
¶¿ÓÙ· ·˜ ÌÈÛ‡ÁÔ˘ ·’ ·˘Ù‹ ÎÈ ·˜ ÌËÓ ÔÏ˘¯ÔÚÙ·›ÓÔ˘,
ÁÈ·Ù› ·ÓÔÛÙ›˙ÂÈ ÙÔ Ôχ ÊÈÏ› Î·È ‰Â ÁÈ·Á¤ÚÓÔ˘.
¶Ú¿ÍË TÚ›ÙË
O ÂÚˆÙÂ˘Ì¤ÓÔ˜ NÈÎÔÏfi˜ ÌÔÓÔÏÔÁ› ÁÈ· Ù· ‚¿Û·Ó· Ù˘ ηډȿ˜ ÙÔ˘
M¤Û· ’Ì·È ÛÙËÓ ¶·Ú¿‰ÂÈÛÔ Î·È ‚Ú›ÛÎÔÌ·È ÛÙÔÓ A‰Ë,
ʈ˜ ¤¯Ô˘ÛÈ Ù’ ·ÌÌ¿ÙÈ· ÌÔ˘ Î·È ÛÎÔÙÂÈÓ¿ÁÚ· ÔÌ¿‰È,
Î’ ÂΛÓÔ Ô˘ ’Ó·È ÏÈfiÙÂÚÔ, ÌÔ›Ú· ·Û‡Ûٷً ÌÔ˘,
ÙÔ ı¿Ó·Ùfi ÌÔ˘ Âı˘ÌÒ Î·È ı¤Ïˆ ÙË ˙ˆ‹ ÌÔ˘.
TÔ ’Ó·, Ë ·Á¿Ë ÔÔ‡ ‚·ÛÙ¿ Û ̤ӷ Ë ÎÂÚ¿ ÌÔ˘
ÙfiÛ· ÌÂÁ¿ÏË Î·È ÈÛÙ‹, Ì ÙËÓ Î·Ú‰È¿ ‚ÔËı¿ ÌÔ˘,
Î·È Ù’ ¿ÏÏÔ, Ù’ ·ÌÔ‰›ÛÌ·Ù· ÙÛË ¶Ô˘ÏÈÛ¤Ó·˜ ¿ÏÈ.
O˚̤, Î·È Ò˜ ÌÔÚÒ Ó· ˙ˆ Û’ Ù¤ÙÔÈ· ʈÙÈ¿ ÌÂÁ¿ÏË!
O K·ÙÛÔ‡ÚÌÔ˜ ÌÔÓÔÏÔÁ› ÁÈ· Ù· ‚¿Û·Ó· Ù˘... ÎÔÈÏÈ¿˜ ÙÔ˘
TÚÒÁÔÓÙ·˜, ÛÙËÓ ¶·Ú¿‰ÂÈÛÔ ÌÔ˘ Ê·›ÓÂÙ·È ÎÔÈÌԇ̷È
ÎÈ Ô ÚÒÙÔ˜ ηÏÔÚ›˙ÈÎÔ˜ Â¿ ÛÙË ÁË ÎÚ·Ùԇ̷È.
¶fiÛË ÁÏ˘ÎÂÈ¿ ı·Ú¿·„Ë Î·È ÓÔÛÙÈÌ¿‰· fiÛË
‰›‰ÂÈ Ë ÁÔ˘ÏÈ¿ fiÓÙÂÓ ÙË Ì·Û› ÎÈ·Ó›˜, Ó· ÙËÓ ·ÌÒÛÂÈ,
ÙÔ ÌÔ‡ÚÏÔ ÚÔ˜ ÙÔÓ ÙÛ¿ÚԢη, Î·È Û˘¯ÓÔηÙ‚·›ÓÂÈ
ÙË ÛÙÚ¿Ù· ÙÔ˘ ÛÙÂÓÔ‡ Ï·ÈÌÔ‡ Î’ ÂȘ ÙÔ ÛÙÔÌ¿¯È Ì·›ÓÂÈ!
¶fiÛË ı·Ú¿·„Ë ÁÚÔÈο ‡ÛÙÂÚ·, Û· ¯ÔÚÙ¿ÛÂÈ
ÁÂȘ ÂÈÓ·Ṳ̂ÓÔ˜ ¿ıÚˆÔ˜, fiÛËÓ ˆÛ¿ Ê˘Ú¿ÛÂÈ
¿ÏÈ Ë ÎÔÈÏÈ¿ ÙÔ˘ ÙÔ ˙ÈÌÈfi Î·È ı ӷ Í·Ó·Ú¯›ÛÂÈ
ıÚÔÊ‹ Ó· ‰ÒÛÂÈ ÙÔ˘ ÎÔÚÌÈÔ‡, Û·Ó fiÚÈÛÂÓ Ë Ê‡ÛË...
TÔ‡Ù˜ ÔÈ ‰¤ÌϘ ÔÈ Ì·ÎÚ¤˜ Î·È Ù’ ¿ÏÏ· ̤ÏË ·ÓÙ¿ÌÈ
ηÏÏÈ¿ ’ÙÔÓ ӷ Ï›·ÛÈ, Î·È ÙËÓ ÎÔÈÏÈ¿ Ó· οÌÂÈ
Ï·Ù‡ÙÂÚË, Ó· ‰¤¯ÂÙ·È, Ó· ‚¿ÓÂÈ, Ó· ÁÂÌ›˙ÂÈ,
Î·È ÙËÓ Î·Ë̤ÓË Ì·˜ ηډȿ Ó· ÙËÓ Î·ÏÔηډ›˙ÂÈ.
TË Ê‡ÛË ı· Ó· ηٷÚÒ Ô˘ Û’ ¤Î·Ì ÌÈÎÚԇϷ,
ÎÔÈÏÈ¿ ÌÔ˘, Î·È ‰Â Û’ ¤Î·ÌÂ Û·Ó Î·Ú·‚ÈÔ‡ ‚·ÚÎԇϷ.
¶Ú¿ÍË T¤Ù·ÚÙË
H AÓÓÔ‡Û·, Ó·ڋ ˘ËÚ¤ÙÚÈ· Ù˘ ¶Ô˘ÏÈÛ¤Ó·˜ ‰ÈÂÎÙÚ·ÁˆÁ› Ù· ‚¿Û·-
Ó¿ Ù˘ ÛÙËÓ ·ÁÔÚ¿ Ù˘ fiÏ˘
¢ÂÓ ¤¯ÂÈ ·‰ÂÈ¿ ÌÔ˘‰¤ ÎÈ·ÌÈ¿ Ó· ‚ÁÂÈ Ó· ÔÚ·Ù‹ÛÂÈ,
¯›ÏȘ ηÎËÒÚ˜ ÙÔ ˙ÈÌÈfi Ó· ÌË Û˘Ó··ÓÙ‹ÛÂÈ,
Ó· ÙËÓ¤ ΈÏÔÛ¤ÚÓÔ˘ÛÈ Î·È Ó· ÙËÓ¤ ÍÂÛΛ˙Ô˘,
ÎÈ ˆÛ¿ Á·˚‰¿ÚÔÈ ·¿Óˆ ÙÛË Ó· ÛÙ¤ÎÔ˘ Ó· Áηڛ˙Ô˘.
TÔ NÈÎÔÏfi ÂÁ‡Ú¢Á· Î·È ¯›ÏÈÔÈ Ì’ ·ÎÏÔ˘ıÔ‡Û·,
ÎÈ ¿ÏÏÔÈ ÌÔ˘’ È·Ó· Ù· ‚˘˙¿, ÎÈ ¿ÏÏÔÈ Ì’ ¯·ÈÚÂÙÔ‡Û·,
ÎÈ ¿ÏÏÔÈ Ì’ ·Ó·ÛÎÂ¿˙·ÛÈ Î’ ‚Á¿Ó·ÛÈ ÙËÓ „Ë ÌÔ˘,
Î·È Û‡ÚÂ Í¤Û˘ÚÂ, ı·ÚÚÒ Ó· ÛΛ۷ ÙÔ ÎÔÚÌ› ÌÔ˘.
H AÓÓ›Û·, ˘ËÚ¤ÙÚÈ· Ù˘ Á˘Ó·›Î·˜ ÙÔ˘ AṲ́ÓË, ‰ÈÂÎÙÚ·Áˆ‰Â› Ù· ‰Èο
Ù˘ ‚¿Û·Ó· ÛÙË ÁÂÈÙÔÓÈ¿
¢‡Ô ·‚Á¿ ÚÔ¯ı¤˜ ÂÁ‡Ú¢Á· ÁÈ· ÌÈ· ÎÏÒÛÛ· Î·È ¤Ú·
ÚÔ˜ ÙË B·ÁÈ¿Ó ÂÊÒÓÈ·˙· «ÔÈÔ˜ ¤¯ÂÈ ·‚Á¿» ÔÏË̤ڷØ
Î’ ˇڷ ÔÏÏ¿, Ì¿ ’Û· ÏÈ·Ó¿, ÎÈ Ô›Ûˆ ÁÈ¿ÁÂÚÓ¿ Ù·,
ÁÈ·Ù’ Ë ÎÂÚ¿ ÌÔ˘ Ù¿ ’ıÂÏ ¯ÔÓÙÚ¿, ·ÓÙÔ˘‚·Ó¿Ù·.
K’ ÂΛ ÂÚfi‚·Ï ÌÈ· ÁÚ·, –ÛÙ¿ÛÔ˘, Ò˜ ÙËÓ ÂÎÚ¿˙·,
ÎÂÚ¿ ™ÊÂÓÙfiÓ· ¤Ó·È, ı·ÚÚÒ, Î’ ¤ÙÛÈ ÙËÓ ÔÓÔÌ¿˙·–
Î·È ÎÚ¿˙ÂÈ Ì ÛÙÔ Û›ÙÈ ÙÛË Î’ ›¯’ ¤Ó·Ó ÎÔÂÏÈ¿ÚË
ÂȘ ÔÚ‰ÈÓÈ¿, Î·È È¿ÓÂÈ Ì ÁÈ· Ó· Ì ÛÙÚ·ÛÈÓ¿ÚÂÈ.
™Â ÌÈ· ηۤϷ Ì’ ¤ÚÈÍ Β ÂÙÛ›Ì·, ¤·È˙¤ ÌÔ˘,
ÂÊ›ÏÂÈ ÌÂ, <Î’> ‰¿Î·ÓÂ, <Î’> ÂÁ¤Ï·, ÂÌ¿ÓÈ˙¤ ÌÔ˘.
¢‡Ô ÒÚ˜ Ì’ ÂÙÚ·‚Ô¿Ï¢ÁÂ Î·È ÏÈfiÙÂÚ˜, Ó· ˙‹Ûˆ,
Ô‡ÚÈ ÛÙ·ÓÈfi ÌÔ˘ Ù›‚ÔÙÛÈ ‰Â ÌÔ˘’ ηÌ ÂÚ›ÛÛÔ.
KÈ ·›ÙȘ ÂÎÔ˘Ú¿ÛÙËÎÂ, ηı›˙ÂÈ ÛÙËÓ Î·Û¤Ï·
Î’ ÂıÒÚÂÈ Ì ÛÙÔ ÚfiÛˆÔ Î·Ï¿ ηϿ Î’ ÂÁ¤Ï·Ø
Î’ ÂÁÒ ÂÚ›ÛÛ· ÂÓÙÚ¤Ô˘ÌÔ˘, Î’ Ë ÁÚ· ÛÈÚÁÔ‡ÏÈ˙¤ ÌÂ
Î’ ‡ÛÙÂÚ· Ì ¤ÓÙ’ ¤ÍÈ ·‚Á¿, fiÌÔÚÊ· ·fi‚Á·Ï¤ ÌÂ.
§ÔÁÔÌ·¯›· ¢·ÛοÏÔ˘, η˘¯ËÛÈ¿ÚË, Î·È KÔ˘ÛÙÔ˘ÏȤÚË, ÛÙÚ·ÙÈÒÙË
„¢ÙÔ·ÏËηڿ
KOY. IÓÙ· ’Û·È, Â Ì·˜, ÙÔ ÏÔÈfi.
¢A. ¢¿ÛηÏÔ˜ Ùˆ ÁÚ·ÌÌ¿Ùˆ.
KOY. K·ÏÏÈ¿ ’ÙÔ Ó· ’ıÂϘ ÌÔ˘ ÂÈ Ò˜ Â›Û·È ÙˆÓ ·ÚÌ¿Ùˆ,
ÁÈ· Ó· Û ο̈ Û‹ÌÂÚÔ Ó· ÂȘ ÙÔ ˆ˜ ÎÈ·Ó¤Ó·
‰ÂÓ Â›‰Â˜ ‰˘Ó·ÙfiÙÂÚÔ ÛÙ’ ¿ÚÌ·Ù· Û·Ó Î’ Â̤ӷ.
¢A. A’ fiϘ ÙÛÈ ÛȤÓÙÛȘ, pre grazia divina,
‰ÂÓ Ì’ ·ÔÏ›ÂÙ·È ÎÈ·ÌÈ¿.
KA. KÈ ·Ô‡ ÙË Áη‚·Ú‰›Ó·
·Ô‡ ÊÔÚ›˜ ÛÔ˘ Ê·›ÓÂÙ·È.
¢A. £¤ÏÂȘ Filosofia,
ı¤ÏÂȘ ÙËÓ AÚÈıÌËÙÈ΋, ı¤ÏÂȘ AÛÙÚÔÓÔÌ›·;
Logica Î·È Retorica ÎÈ Umanità η٤¯ˆ,
Ù·›ÚÈ ÛÙË Matematica οÙ¯ ˆ˜ ‰ÂÓ ¤¯ˆ.
KOY. £Â˜ ‰ÂÓÙÔÌ¿Ó·, ı˜ Û·ı›, ı˜ Ù¿ÚÁ·, ı˜ Ô˘ÓÈ¿ÏÔ,
ı˜ ÌÔÓ·¯fi Û·ı› ÌÈÎÚfi, ı˜ ÛÙfiÎÔ, ı˜ ÌÂÁ¿ÏÔ,
ı¤ÏÂȘ ÛηÚÙÛ›Ó·,  fi,ÙÈ ıÂ˜Ø ı˜ Ï¿ÓÙÛ·, ı˜ ÎÔÓÙ¿ÚÈ,
ı˜ ÛÂÏÓÙÔÓ¿‰·; MÔ˘‰¤ ÁÂȘ ÌÔÚ¿ ÌÔ˘ ÎÔÓÙÚ·ÛÙ¿ÚÂÈ.
T¤ÏÔ˜ Ù˘ ΈÌ‰›·˜ ÙÔ˘ K·ÙÛÔ‡ÚÌÔ˘.
 Tα ιντερμδια
του Xορττση

H «Pινλδος και Aρμ-

δα στον κπο» (1742),
λδι σε καμβ 186,9εκ
X 295,5 εκ. Πνακας Tης P Œ¡∞˜ § À¢Õ∫∏
του Gianbattista
Tiepolo. The Art Φιλολγου
Institute of Chicago.
¢ ø¢EKA INTEPME¢IA, ÂÌ‚fiÏÈÌ· ÌÈ-
ÎÚ¿ ‰Ú¿Ì·Ù· Ì ¤ÎÙ·ÛË Ô˘
ÔÈΛÏÏÂÈ ·fi 34 ¤ˆ˜ 224 ‰Âη-
ÂÓÙ·Û‡ÏÏ·‚Ô˘˜ ÔÌÔÈÔηٿÏËÎÙÔ˘˜
ÛÙ›¯Ô˘˜, ·Ú·‰›‰ÔÓÙ·È, Ì·˙› Ì ٷ
‰Ú·Ì·ÙÈο ¤ÚÁ· ÙÔ˘ °ÂˆÚÁ›Ô˘ XÔÚÙ¿-
ÙÛË, ÛÙȘ ¯ÂÈÚfiÁڷʘ Î·È ¤ÓÙ˘˜ Ë-
24 H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 3 ¢ E K E M B P I O Y 2 0 0 0
Á¤˜. ¶ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ΛÌÂÓ· Ô˘, Û‡Ì-
ʈӷ Ì ÙË ı·ÙÚÈ΋ Ú·ÎÙÈ΋ Ô˘ ›-
¯Â ηıÈÂÚˆı› ·fi ÙÔÓ fi„ÈÌÔ 15Ô ·ÈÒ-
Ó· ÛÙËÓ IÙ·Ï›·, ‹Ù·Ó ÚÔÔÚÈṲ̂ӷ Ó·
·È¯ÙÔ‡Ó ÛÙ· ‰È·Ï›ÌÌ·Ù· ÙˆÓ ÂÓÙ¿-
Ú·ÎÙˆÓ ‰Ú·Ì·ÙÈÎÒÓ ¤ÚÁˆÓ. H Eڈʛ-
ÏË, ÛÙË ¯ÂÈÚfiÁÚ·ÊË Î·È ¤ÓÙ˘Ë ·Ú¿-
‰ÔÛË ÙÔ˘ ÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ù˘, Û˘Óԉ‡ÂÙ·È
¿ÓÙÔÙ ·fi Ù¤ÛÛÂÚ· ÈÓÙÂṲ́‰È·, ›ÙÂ
·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙȘ ¤ÓÙ Ú¿ÍÂȘ ›Ù ˆ˜
ÚÔÛı‹ÎË ÛÙÔ Ù¤ÏÔ˜ Ù˘ ÙÚ·Áˆ‰›·˜1.
¶¤ÓÙ ÈÓÙÂṲ́‰È· Ô˘ Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È ÌÂ
Ù· ¤ÚÁ· ¶·ÓÒÚÈ· Î·È K·ÙÛÔ‡ÚÌÔ˜ Â-
ÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È ÛÙÔ ¯ÂÈÚfiÁÚ·ÊÔ BÂÚ-
ÁˆÙ‹ Ù˘ EıÓÈ΋˜ BÈ‚ÏÈÔı‹Î˘: Ù¤ÛÛÂ-
Ú· Ô˘ ›¯·Ó ·Ú¯Èο ÁÚ·ÊÙ› ˆ˜ ÂÓ·Ï-
Ï·ÎÙÈο ÈÓÙÂṲ́‰È· ÁÈ· ÙËÓ ¶·ÓÒÚÈ·
(«EÙÂÚ· ÈÓÙÂṲ́‰È·»), ηٷ¯ˆÚ›ÛÙË-
Î·Ó fï˜ ·fi ÙÔÓ ·ÓÙÈÁڷʤ· ÌÂÙ¿ ÙÔ
Ù¤ÏÔ˜ ÙÔ˘ ÎÂÈ̤ÓÔ˘ ÙÔ˘ K·ÙÛÔ‡ÚÌÔ˘,
Î·È ¤Ó· ÈÓÙÂṲ́‰ÈÔ Ù˘ ¶·ÓÒÚÈ·˜, Ô˘
·ÓÙÈÁÚ¿ÊÂÙ·È ÚÈÓ ·fi ÙËÓ ÙÂÏÂ˘Ù·›·
Ú¿ÍË Ù˘ ÔÈÌÂÓÈ΋˜ Έ̈‰›·˜, ÂÓÒ
·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙȘ Ù¤ÛÛÂÚȘ ÚÒÙ˜ Ú¿-
 Õ Tο πρτο ιντερμδιο
της «Eρωφλης» ( «Tο
περιβλι της Aρμδας»).
Σελδα απ την κδοση
του Γραδενγου (1676).

Õ H σελδα
ττλου της κ-
δοσης των
Iντερμεδων
της «Eρωφ-
λης» απ τον
Στυλιαν Aλε-
ξου και τη
Mρθα Aπο-
ÍÂȘ ·ÚÂÌ‚¿ÏÏÔÓÙ·È ÙÚÂȘ ·fi ÙȘ
ϤÔÓ ÁÔÚÁ¤˜ Î·È ·ÔÏ·˘ÛÙÈΤ˜ ÛÎË-
Ó¤˜ ÙÔ˘ K·ÙÛÔ‡ÚÌÔ˘. ™ÙÔ ¯ÂÈÚfiÁÚ·ÊÔ
¢·¤ÚÁÔÏ·, Ô˘ ·Ú·‰›‰ÂÈ Î·È ÙÔ ÏË-
Ú¤ÛÙÂÚÔ Î›ÌÂÓÔ Ù˘ ¶·ÓÒÚÈ·˜, ·ÓÙÈ-
ÁÚ¿ÊÔÓÙ·È ¿ÏÏ· ÙÚ›· ÈÓÙÂṲ́‰È·, ·-
ڤ̂ÏËÙ· ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙȘ Ù¤ÛÛÂÚȘ ÚÒ-
Ù˜ Ú¿ÍÂȘ ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘Ø ÛÙË ı¤ÛË ÙÔ˘
٤ٷÚÙÔ˘ ˘¿Ú¯ÂÈ Ô MÔÓfiÏÔÁÔ˜ ÙÔ˘
EÚˆÙ· ·fi ÙËÓ E’ Ú¿ÍË Ù˘ ÔÈÌÂÓÈ-
΋˜ Έ̈‰›·˜2.
¶ÔÈÔ˜ ¤ÁÚ·„ ٷ ÈÓÙÂṲ́‰È·
¢Â‰Ô̤ÓÔ˘ fiÙÈ Ù· ÈÓÙÂṲ́‰È· ÛÒ˙ÔÓÙ·È
·ÓÒÓ˘Ì· Û ¯ÂÈÚfiÁÚ·Ê· Ô˘ ‰ÂÓ Â›Ó·È
·˘ÙfiÁÚ·Ê· ÙÔ˘ XÔÚÙ¿ÙÛË, ·ÏÏ¿ ÂÙ·-
ÓËÛȷο ·ÓÙ›ÁÚ·Ê· ÙÔ˘ 17Ô˘ ·ÈÒÓ·,
Ù¤ıËΠ·fi ÓˆÚ›˜ ÙÔ ÂÚÒÙËÌ· fiÙÂ
·ÎÚÈ‚Ò˜ Î·È ·fi ÔÈÔÓ ÁÚ¿ÊÙËηÓ. O
ÚÒÙÔ˜ ÌÂÏÂÙËÙ‹˜ Ù˘ EڈʛÏ˘ C.
Bursian ˘ÔÛÙ‹ÚÈÍ fiÙÈ ˆ˜ ÚÔ˜ Ù· Û˘-
ÛÙ·ÙÈο ÛÙÔȯ›· Ù˘ ÁÏÒÛÛ·˜ Î·È ÙÔ˘
‡ÊÔ˘˜, Ù· ÈÓÙÂṲ́‰È· Ù˘ EڈʛÏ˘
‰ÂÓ ‰È·Ê¤ÚÔ˘Ó ·fi ÙËÓ ÙÚ·Áˆ‰›· ηÈ
fiÙÈ ÚÔ¤Ú¯ÔÓÙ·È Î·È ·˘Ù¿ ·fi ÙÔÓ ›‰ÈÔ
ÙÔÓ XÔÚÙ¿ÙÛË. TËÓ Ù·‡ÙÈÛË ÙÔ˘ ÔÈË-
Ù‹ ‰¤¯ÙËÎ·Ó ÔÈ ÌÂÙ·ÁÂÓ¤ÛÙÂÚÔÈ ÌÂÏÂ-
ÙËÙ¤˜, Ì ÎÚÈÙ‹ÚÈÔ ÙȘ ˘„ËϤ˜ ÔÈËÙÈ-
Τ˜ Î·È ‰Ú·Ì·ÙÈΤ˜ ·ÚÂÙ¤˜ ÙˆÓ ÎÂÈ̤-
ÓˆÓ ·˘ÙÒÓ. °È· Ù· ÈÓÙÂṲ́‰È· Ù˘ ¶·-
ÓÒÚÈ·˜ Î·È ÙÔ˘ K·ÙÛÔ‡ÚÌÔ˘ Ô M. I.
M·Óԇ۷η˜ ÚfiÙÂÈÓ ÙËÓ ·ÙÚfiÙËÙ·
ÙÔ˘ PÂı‡ÌÓÈÔ˘ ‰Ú·Ì·ÙÔ˘ÚÁÔ‡, ˘Ô‰ÂÈ-
ÎÓ‡ÔÓÙ·˜ ·ÍÈÔÚfiÛÂÎÙ˜ ÁψÛÛÈΤ˜
·Ó·ÏÔÁ›Â˜ Î·È ÊÚ·ÛÙÈΤ˜ ÔÌÔÈfiÙËÙ˜
ÛÙ›¯ˆÓ ·Ó¿ÌÂÛ· Û’ ·˘Ù¿ Î·È Ù· ¤ÚÁ·
ÙÔ˘ XÔÚÙ¿ÙÛË, ηıÒ˜ Î·È ÂÍ¿ÚÙËÛË,
fiˆ˜ ÛÙËÓ EڈʛÏË Î·È Ù· ÈÓÙÂṲ́‰È¿
Ù˘, ·fi ÙÔ ›‰ÈÔ ÈÙ·ÏÈÎfi ÚfiÙ˘Ô. TÔ
ÁÂÁÔÓfi˜, ÂÍ¿ÏÏÔ˘, fiÙÈ Ù· ΛÌÂÓ· ·˘Ù¿
·Ú·‰›‰ÔÓÙ·È Ì·˙› Ì ٷ ·ÚÈ· ‰Ú¿Ì·-
Ù· ÙÔ˘ XÔÚÙ¿ÙÛË ¯ˆÚ›˜ ¤Ó‰ÂÈÍË ÔÓfi-
Ì·ÙÔ˜ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÔ‡ ÔÈËÙ‹ ‰ÂÓ ı·
ÌÔÚÔ‡Û ӷ ıˆÚËı› Ù˘¯·›Ô. «E›Ó·È
‰˘ÛÎÔÏfiÙÂÚÔ», ηٿ ÙÔÓ M·Óԇ۷η,
«Ó’ ·ԉ›ÍÂÈ Î·Ó›˜ fiÙÈ Ù· ÈÓÙÂṲ́‰È·
‰ÂÓ ÂÁÚ¿ÊÙËηÓ
·fi ÙÔ XÔÚÙ¿ÙÛË
·Ú¿ fiÙÈ ÂÁÚ¿ÊÙË-
ηÓ. K·È ·ÎfiÌË ‰˘- EÌ‚fiÏÈÌ· ÌÈÎÚ¿
ÛÎÔÏfiÙÂÚÔ Ó· ‚ÚÂ-
ı› ÂÒÓ˘ÌÔ˜ ‹
·˘ÙÔÙÂÏ‹ ‰Ú¿Ì·Ù·,
¤ÛÙˆ Î·È ·ÓÒÓ˘ÌÔ˜ ÁÚ·Ì̤ӷ ÁÈ· Ó·
ÔÈËÙ‹˜ ·fi ÙË ¢˘-
ÙÈ΋ KÚ‹ÙË Û‡Á¯ÚÔ- ·›˙ÔÓÙ·È ÛÙ· ‰È·-
ÓÔ˜ ÙÔ˘ XÔÚÙ¿ÙÛË,
Ô˘ ı· ÌÔÚÔ‡ÛÂ
Ï›ÌÌ·Ù· ÙˆÓ ı·-
Ó· ¤¯ÂÈ ÁÚ¿„ÂÈ Ù·
ÈÓÙÂṲ́‰È· ÙˆÓ ‰‡Ô
ÙÚÈÎÒÓ ¤ÚÁˆÓ
‹ ÙÚÈÒÓ ¤ÚÁˆÓ ÙÔ˘,
·ÚÂÌ‚¿ÏÏÔÓÙ¿˜ Ù·
·ÓÒÓ˘Ì· ÛÙ· ¯ÂÈÚfiÁÚ·Ê· ÙˆÓ ¤ÚÁˆÓ
·˘ÙÒÓ Î·È ÌÈÌÔ‡ÌÂÓÔ˜ (... ) ÙÔ ‡ÊÔ˜ ÙÔ˘
Î·È Ô˘ Ó· ÌËÓ ÙÔÓ Í¤ÚÔ˘Ì ·fi Ô˘-
ıÂÓ¿». øÛÙfiÛÔ, ÏfiÁˆ Ù˘ ¿ÓÈÛ˘ ÔÈË-
ÙÈ΋˜ ·Í›·˜ ÔÚÈÛÌ¤ÓˆÓ ÈÓÙÂÚ̉›ˆÓ ÛÂ
Û¯¤ÛË Ì ÙËÓ ˘fiÏÔÈË ‰Ú·Ì·ÙÔ˘ÚÁÈ-
΋ ·Ú·ÁˆÁ‹ ÙÔ˘ XÔÚÙ¿ÙÛË, Ë ÚÔ-
ÙÂÈÓfiÌÂÓË Ù·‡ÙÈÛË ÙÔ˘ ÔÈËÙ‹ ÌÔÚ›
Ó· ‰ڷȈı› ÌfiÓÔÓ ¤ÂÈÙ· ·fi ÏÂÙÔ-
ÌÂÚ¤ÛÙÂÚË ÌÂϤÙË Ù˘ ÁÏÒÛÛ·˜, ÙÔ˘
‡ÊÔ˘˜ Î·È Ù˘ Ù¯ÓÈ΋˜ ÙÔ˘ ÛÙ›¯Ô˘
ÙˆÓ ÂÏ¿ÛÛÔÓˆÓ ·˘ÙÒÓ ÎÂÈ̤ӈÓ.
¶ÚfiÙ˘· Î·È ¯ÚÔÓÔÏfiÁËÛË
H ¯ÚÔÓÔÏfiÁËÛË ÙˆÓ ÈÓÙÂÚ̉›ˆÓ ÌÔ-
Ú› Ó· ηıÔÚÈÛı› ÌfiÓÔÓ Î·Ù¿ ÚÔ-
Û¤ÁÁÈÛË: ˆ˜ ‚·ÛÈΤ˜ ËÁ¤˜ ¤ÌÓ¢Û˘
ÁÈ· ÙÔÓ KÚËÙÈÎfi ÔÈËÙ‹ ¤¯Ô˘Ó ˘Ô‰ÂÈ-
¯ı› ‰‡Ô ¤ÚÁ· Ô˘ ÁÓÒÚÈÛ·Ó Â˘Ú‡Ù·ÙË
‰È¿‰ÔÛË ÛÙË ‰È¿Ú-
ÎÂÈ· ÙÔ˘ 16Ô˘ ηÈ
ÙÔ˘ 17Ô˘ ·ÈÒÓ·
ÛÙËÓ IÙ·Ï›·, ÙÔ
¤Ô˜ ÙÔ˘ Torquato
Tasso, Gerusalemme
Liberata (·’ ¤Î‰ÔÛË
1581) Î·È Ë ¤ÌÌÂÙÚË
ÌÂÙ¿ÊÚ·ÛË ÙˆÓ MÂ-
Ù·ÌÔÚÊÒÛÂˆÓ ÙÔ˘
O‚ȉ›Ô˘ ÙÔ˘ G.A.
Dell’Anguillara (·’
¤Î‰ÔÛË 1561). MÂ
·ÊÂÙËÚ›· ÙË ¯ÚÔÓÔ-
ÏÔÁ›· Ù˘ ÚÒÙ˘
Ï‹ÚÔ˘˜ ¤Î‰ÔÛ˘ Ù˘ Gerusalemme
Liberata, ÂȉڿÛÂȘ Ù˘ ÔÔ›·˜ ÂÓÙÔ-
›˙ÔÓÙ·È Î·È Û ÈÓÙÂṲ́‰È· Ô˘ ÛÙËÚ›-
˙ÔÓÙ·È ÛÙȘ MÂÙ·ÌÔÚÊÒÛÂȘ ÙÔ˘
Dell’Anguillara, ÙÔÔıÂÙԇ̠ÁÂÓÈο
ÙË Û˘ÁÁÚ·Ê‹ ÙˆÓ ÈÓÙÂÚ̉›ˆÓ ÛÙȘ
·Ú¯¤˜ ÙÔ˘ 17Ô˘ ·ÈÒÓ·, ·Ó ·Ó·ÏÔÁÈ-
ÛÙԇ̠ÙÔÓ Â‡ÏÔÁÔ ¯ÚfiÓÔ Ô˘ ··È-
H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H
σκτη. Eκδ.
«στιγμ», Aθ-
να 1992.
ÙÔ‡ÓÙ·Ó ÁÈ· ÙË ÌÂÙ·ÊÔÚ¿ ÙÔ˘ ÏÔÁÔÙÂ-
¯ÓÈÎÔ‡ ¤ÚÁÔ˘ ·fi ÙËÓ IÙ·Ï›· ÛÙËÓ
KÚ‹ÙË. ø˜ ÚÔ˜ ÙËÓ IÙ·Ï›·, ÔÈ ÚÒÙ˜
‰Ú·Ì·ÙÈΤ˜ ‰È·Û΢¤˜ ÙÔ˘ Ù·ÛÛÈ·ÓÔ‡
¤Ô˘˜ Î·È ÙˆÓ Ô‚È‰È·ÓÒÓ MÂÙ·ÌÔÚÊÒ-
ÛÂˆÓ ¯ÚÔÓÔÏÔÁÔ‡ÓÙ·È ·fi Ù· Ù¤ÏË ÙÔ˘
16Ô˘ Î·È ÂÍ‹˜. H ·ÓÙÈ‚ÔÏ‹ ÙˆÓ ÈÓÙÂÚ-
̉›ˆÓ ÙˆÓ ¤ÚÁˆÓ ÙÔ˘ XÔÚÙ¿ÙÛË ÌÂ
ÔÌfiÏÔÁ˜ ÈÙ·ÏÈΤ˜ ‰Ú·Ì·ÙÔÔÈ‹ÛÂȘ
ÌÔÚ› Ó· ·Ô‰Âȯı› ÔχÙÈÌË, ÙfiÛÔ
ÁÈ· Ù· ı¤Ì·Ù· Ù˘ ¯ÚÔÓÔÏfiÁËÛ˘ ηÈ
Ù˘ ·ÙÚfiÙËÙ·˜ ÙˆÓ ÎÚËÙÈÎÒÓ ÎÂÈ̤-
ÓˆÓ fiÛÔ Î·È ÁÈ· ÙËÓ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË ÙÔ˘
‚·ıÌÔ‡ Ù˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ Û˘Ì‚ÔÏ‹˜
ÙÔ˘ KÚËÙÈÎÔ‡ ÔÈËÙ‹ ÛÙË ‰Ú·Ì·ÙÔ˘Ú-
ÁÈ΋ ÂÂÍÂÚÁ·Û›· ÙÔ˘ ÏÔÁÔÙ¯ÓÈÎÔ‡
˘ÏÈÎÔ‡.
£¤Ì·Ù·
T· ÈÓÙÂṲ́‰È· Ù˘ EڈʛÏ˘ ¤¯Ô˘Ó ı¤-
Ì· ÂÓÈ·›ÔØ Û˘ÓÈÛÙÔ‡Ó ÌÈ·Ó ·fiÂÈÚ·
‰Ú·Ì·ÙÔÔ›ËÛ˘ ÔÏfiÎÏËÚÔ˘ ÙÔ˘
¤Ô˘˜ Gerusalemme Liberata. ¶ÈÔ Û˘-
ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ, ‰È·Û΢¿˙ÂÙ·È ÙÔ ÂÂÈÛfi-
‰ÈÔ Ù˘ Ì¿ÁÈÛÛ·˜ AÚÌ›‰·˜ Î·È ÙÔ˘ ¯ÚÈ-
ÛÙÈ·ÓÔ‡ ÈfiÙË PÈÓ¿Ï‰Ô˘, Ô ÔÔ›Ô˜
·Ô‰ÂÛ̇ÂÙ·È ·fi ÙË Ì·Ù·ÈfiÙËÙ·
Ù˘ ·ÈÛıËÛȷ΋˜ ˙ˆ‹˜ ÙÔ˘ Ì·ÁÈÎÔ‡
΋Ô˘ Ù˘ Î·È ÂÌ„˘¯ˆÌ¤ÓÔ˜ ·fi Ù·
ȉÂÒ‰Ë Ù˘ ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈ΋˜ ›ÛÙ˘ Û˘Ì-
‚¿ÏÏÂÈ ÛÙËÓ ·ÂÏ¢ı¤ÚˆÛË Ù˘ IÂÚÔ˘-
Û·Ï‹Ì ·fi ÙËÓ ÙÔ˘ÚÎÈ΋ ΢ÚÈ·Ú¯›·.
T· «EÙÂÚ· ÈÓÙÂṲ́‰È·», Ô˘ Û˘Ó‰¤-
ÔÓÙ·È Ì ÙËÓ ¶·ÓÒÚÈ· Î·È ÙÔÓ K·-
3 ¢ E K E M B P I O Y 2 0 0 0 25
 Ù·ÌfiÚʈÛ˘ (ÈÓÙÂṲ́‰ÈÔ °Ï·‡ÎÔ˘ ηÈ
™Î‡ÏÏ·˜) Î·È ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÔÙÈÎÒÓ
H EÏ¢ıÂڈ̤ÓË Î·È Ë¯ËÙÈÎÒÓ ÂÓÙ˘ÒÛÂˆÓ (ʈÙÈ¿, ˘-
IÂÚÔ˘Û·Ï‹Ì ÚÔÙ¯Ӌ̷ٷ ‹ ÂȉÈÎfi˜ ʈÙÈÛÌfi˜, ηÈ
ıÔÚ˘‚҉˘ ÌÔ˘ÛÈ΋ ˘fiÎÚÔ˘ÛË, .¯.
IÓÙÂṲ́‰ÈÔ ¢Â‡ÙÂÚÔ [ÛÙ. 71–88] ÁÈ· ÙËÓ ·ÚÔ˘Û›·ÛË ıËÚ›ˆÓ Ô˘ ‚Á¿-
˙Ô˘Ó ÊˆÙÈ¿ ·fi ÙÔ ÛÙfiÌ·, ÙËÓ ·Ó··-
™Â ÙÔ‡ÙÔ Ê‡ÁÔ˘ÛÈÓ ÔÈ ‰·›ÌÔÓ˜ Î·È ¤Ó· ӤʷÏÔ Î·Ù‚·›ÓÂÈ ·fi ¿- Ú¿ÛÙ·ÛË ÙˆÓ Ì·ÁÈÎÒÓ ÂÓÂÚÁÂÈÒÓ Ù˘
Óˆ, ̤۷ ·Ô‡ ÙÔ ÔÔ›Ô Â‚Á·›ÓÂÈ Ô PÈӿωԘ Ì ÙËÓ AÚÌ›‰· Î·È Ï¤ÁÂÈ Ë K›Ú΢, ÙËÓ Î·Ù·ÛÙÚÔÊ‹ ÙÔ˘ ΋Ô˘
AÚÌ›‰· ÚÔ˜ ÙÔ PÈӿωÔ: Ù˘ AÚÌ›‰·˜ Î·È ÙËÓ ·ÓÈÎfi‚ÏËÙË ¤ÍÔ-
‰Ô ÙˆÓ ÚÔÛÒˆÓ ·fi ÙË ÛÎËÓ‹ ÛÙÔ
AÚÌ›‰· ÈÓÙÂṲ́‰ÈÔ °Ï·‡ÎÔ˘ Î·È ™Î‡ÏÏ·˜).

H Tο εξφυλλο της ιταλικς κδο-
TÔ‡ÙÔÈ ’Ó·È ÔÈ ÙfiÔÈ ÔÈ fiÌÔÚÊÔÈ, „˘¯‹ ÌÔ˘ Î·È Î·Ú‰È¿ ÌÔ˘, O ÛÎËÓÈÎfi˜ ¯ÒÚÔ˜
ÙÔ‡ÙÔ ’Ó·È ÙÔ ÂÚ‚fiÏÈ ÌÔ˘, ÙÔ‡ÙË ’Ó·È Ë ‚·ÛÈÏ›· ÌÔ˘Ø
ÎfiÛÌÔÈ ·Á·ıÔ› Î·È ÛÈÁ·ÓÔ› Î·È Ì¤ÚË ·Á·Ë̤ӷ T· ‰È·ÊÔÚÂÙÈο ¯ÂÈÚfiÁÚ·Ê· ÙˆÓ
ÎÈ ·fi Ì·ÏȤ˜ Î·È Û‡Á¯˘Û˜ ÂÚ›ÛÛ· ·Ó··ËÌ¤Ó·Ø ÈÓÙÂÚ̉›ˆÓ Î·È ÔÈ ÙÚÂȘ ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈΤ˜
·ÓÙÔÙÈÓ‹ ·Ú¿‰ÂÈÛÔ˜ ¿Û· ÏÔÁ‹˜ ·ıÚÒÔ˘, ÛÂÈÚ¤˜ Ô˘ ÛÒıËÎ·Ó ÁÈ· ÙËÓ ¶·ÓÒÚÈ·
ÍÂÎÔ‡Ú·ÛË ÙÔ˘ ÏÔÁÈÛÌÔ‡ ÎÈ ·Ó¿·ÊË ÙÔ˘ ÎfiÔ˘Ø ·Ú·¤ÌÔ˘Ó ·Ó·ÌÊ›‚ÔÏ· Û ‰È·ÊÔ-
ÙÔ˘ fiıÔ˘ ÂÚȉȿ‚·ÛË, ÙÛ’ ·Á¿˘ ÂÚÈ‚fiÏÈ, ÚÂÙÈΤ˜ ·Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ ÙˆÓ ¯ÔÚÙ·ÙÛÈ-
ÙˆÓ ÎÔÚ·ÛÒ ÍÂÊ¿ÓÙˆÛË Î·È Ùˆ ÓÂڿȉˆ ÛÎfiÏË. ÎÒÓ ‰Ú·Ì¿ÙˆÓ Ì ٷ ·Ú¤Ì‚ÏËÙ· ÌÈ-
™’ ÙÔ‡Ù·, PÈÓ¿Ï‰Ô ÌÔ˘ ·ÎÚÈ‚¤, Û’ ÙÔ‡Ù· ÏÔÈfi Ù· ̤ÚË, ÎÚÔ‰Ú¿Ì·Ù·, ÛÙËÓ KÚ‹ÙË ·ÏÏ¿ ηÈ
ÂÚ›ÛÛ· ηÏÔÚ›˙Èη ¯ÂÈÌÒÓ· ηÏÔη›ÚÈ ÛÙ· ÓËÛÈ¿ ÙÔ˘ IÔÓ›Ô˘ (ÌÂÙ¿ ÙÔ 1669).
ı¤ÏÔÌ ÛÙ¤ÎÂÈ Û ÔÏÏ‹ ÎÈ ·Ì¤ÙÚËÙË ÁÏ˘ÎfiÙË, EÊfiÛÔÓ, fï˜, ‰ÂÓ ‰È·ı¤ÙÔ˘Ì —̤-
Ì·ÎÚ¿ ·Ô‡ ÙÛ’ ¤ÁÓÔȘ ÙÛ’ fiÊηÈÚ˜ ·Ô‡ ¯·ÏÔ‡ ÙË ÓÈfiÙË. ¯ÚÈ ÛÙÈÁÌ‹˜ ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ— ηÌÈ¿
KÈ ˆ˜ ‹ÛÔ˘Ó ¿Û· ηÈÚfi, ʈ˜, Ì¿ÙÈ· Î·È „˘¯‹ ÌÔ˘ ÏËÚÔÊfiÚËÛË ÁÈ· ÙÔÓ ÙÚfiÔ ÔÚÁ¿Óˆ-
σης (16ος αι.) της «Iστορας του Î·È ÙÛË Î·Ú‰È¿˜ ÌÔ˘ ·Ó¿·„Ë ÎÈ ÔÏ›‰· ÌÔÓ·¯‹ ÌÔ˘, Û˘ ÙˆÓ ·Ú·ÛÙ¿ÛˆÓ, ÙËÓ Î·Ù·-
Π!ραμου και της Θσβης» (La ı˜ ›ÛÙ·È ¿ÏÈ ·Ê¤ÓÙ˘ ÌÔ˘ ÙÒÚ· Î·È ‚·ÛÈÏÈ¿˜ ÌÔ˘, Û΢‹ Î·È ÙËÓ Ù¯ÓÈ΋ Û΢‹ Ù˘
Historia di Piramo e Tisbe). Ξυ- Î·È ÙÔ‡ÙÔ˜ fiÏÔ˜ (Ô) fiÌÔÚÊÔ˜ Ô ÙfiÔ˜ Ô ‰ÈÎfi˜ ÌÔ˘ ÛÎËÓ‹˜ ÛÙË ‚ÂÓÂÙÔÎÚ·ÙÔ‡ÌÂÓË KÚ‹-
λογραφα. Eικονζει τη Θσβη να ¿ÓÙ· Û ı¤ÏÂÈ ÚÔÛÎ˘Ó¿ Î·È ÓfiÌÔÓ ·fi Û¤Ó· ÙË, ‰ÂÓ Â›Ì·ÛÙ Û ı¤ÛË Ó· ‰È·ÌÔÚ-
τρχει για να γλυτσει απ το λιο- ı¤ÏÂÈ ·ÓÈ̤ÓÂÈ Ù·ÂÈÓ¿ Û’ ¿Û· ηÈÚfi ÎÈ·Ó¤Ó·. ÊÒÛÔ˘Ì ÔÚı‹ ÂÈÎfiÓ· ÙÔ˘ ÛÎËÓÈÎÔ‡
ντρι, και το τραγικ τλος των ·Ó‚¿ÛÌ·ÙÔ˜ ÙˆÓ ÈÓÙÂÚ̉›ˆÓ ÛÙÔ
δ!ο εραστν. Στο ιντερμδιο του IÓÙÂṲ́‰ÈÔ ¢Â‡ÙÂÚÔ (ÛÙ. 121-134) ÌfiÓÈÌÔ ÛÎËÓÈÎfi ÙˆÓ Î˘Ú›ˆÓ ‰Ú·Ì¿-
Xορττση, αντθετα, η ιστορα χει ÙˆÓ, ‰Â‰Ô̤ÓÔ˘ fiÙÈ ÔÚÈṲ̂ӷ ÚÔ¸¤-
ασιο τλος.
ÙÛÔ‡ÚÌÔ, ¤¯Ô˘Ó ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfi ı¤Ì· ÙÔ
ηı¤Ó·: ‰È·Û΢‹ ÂÂÈÛÔ‰›Ô˘ Ù˘
Gerusalemme Liberata ·ÔÙÂÏ› ÙÔ
ÚÒÙÔ, Ô˘ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ ÙËÓ ÂÚˆÙÈ΋
ÈÛÙÔÚ›· Ù˘ ™ˆÊÚÔÓ›·˜ Î·È ÙÔ˘ OÏ›-
ÓÙÔ˘, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ Î·Ù·‰Èο˙ÔÓÙ·È Û ı¿-
Ó·ÙÔ ·fi ÙÔ ‚·ÛÈÏÈ¿ Ù˘ IÂÚÔ˘Û·Ï‹Ì,
ÛÒ˙ÔÓÙ·È fï˜ ¯¿ÚȘ ÛÙËÓ Â¤Ì‚·ÛË
Ù˘ ·ÏÏfiÈÛÙ˘ KÏÔÚ›ÓÙ·˜. ™ÙȘ MÂÙ·-
ÌÔÚÊÒÛÂȘ ÛÙËÚ›˙ÔÓÙ·È ıÂÌ·ÙÈο Ù·
ÂfiÌÂÓ· ÈÓÙÂṲ́‰È·: ÙÔ ‰Â‡ÙÂÚÔ ·Ó·-
ʤÚÂÙ·È ÛÙÔÓ ¤ÚˆÙ· ÙÔ˘ ı·Ï¿ÛÛÈÔ˘
ıÂÔ‡ °Ï·‡ÎÔ˘ ÚÔ˜ ÙË Ó‡ÌÊË ™Î‡ÏÏ·
Î·È ÙË ÌÂÙ·ÌfiÚʈÛË Ù˘ ÙÂÏÂ˘Ù·›·˜
Û «Û·Ϸ» Ì ÙËÓ Â›ÎÏËÛË ‰·ÈÌfi-
ÓˆÓ ·fi ÙË Ì¿ÁÈÛÛ· K›ÚÎËØ ÙÔ ÙÚ›ÙÔ
Ú·ÁÌ·Ù‡ÂÙ·È ÙÔ˘˜ ÙÂÏÂ˘Ù·›Ô˘˜
¿ıÏÔ˘˜ ÙÔ˘ I¿ÛÔÓ· ÁÈ· ÙËÓ ·fiÎÙËÛË
ÙÔ˘ ¯Ú˘ÛfiÌ·ÏÏÔ˘ ‰¤Ú·ÙÔ˜, ·Ó·‰ÂÈ-
ÎÓ‡ÔÓÙ·˜ ·Ú¿ÏÏËÏ· ÙȘ Ì·ÁÈΤ˜ Èη-
ÓfiÙËÙ˜ Ù˘ M‹‰ÂÈ·˜Ø ÙÔ Ù¤Ù·ÚÙÔ ‰Ú·-
Ì·ÙÔÔÈ› ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· Ù˘ ı˘Û›·˜ Ù˘
¶ÔÏ˘Í¤Ó˘ ¿Óˆ ÛÙÔÓ Ù¿ÊÔ ÙÔ˘ A¯ÈÏ-
Ϥ· ÌÂÙ¿ ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ÙÔ˘ TÚˆÈÎÔ‡ ¶ÔϤ-
ÌÔ˘. £¤Ì· ÔÈÌÂÓÈÎfi ¤¯ÂÈ ÙÔ Ù¤Ù·ÚÙÔ
ÁÓ‹ÛÈÔ ÈÓÙÂṲ́‰ÈÔ Ù˘ ¶·ÓÒÚÈ·˜, ÙËÓ
·ÂÏ¢ı¤ÚˆÛË Ù˘ ‚·ÛÈÏÔԇϷ˜ NÂ-
Ú›Ó·˜ ·fi ÙÔÓ ¶ÔÏ›Ù·Ú¯Ô Î·È ÙÔ˘˜
ÛÙÚ·ÙÈÒÙ˜ ÙÔ˘ ¤ÂÈÙ· ·fi ÔÏÂÌÈ΋
·Ó·Ì¤ÙÚËÛ‹ ÙÔ˘˜ Ì ¿ÁÚÈÔ˘˜ ‚ÔÛÎÔ‡˜.
M˘ıÔÏÔÁÈÎfi ı¤Ì·, ·Ṳ́ÓÔ ·fi ÙȘ
MÂÙ·ÌÔÚÊÒÛÂȘ, ¤¯Ô˘Ó Ù· ‰‡Ô ÚÒÙ·
ÈÓÙÂṲ́‰È· Ù˘ ¶·ÓÒÚÈ·˜ ÙÔ˘ ¯ÂÈÚÔ-
ÁÚ¿ÊÔ˘ ¢·¤ÚÁÔÏ·: ÛÙÔ ÚÒÙÔ ‰È·-
Û΢¿˙ÂÙ·È ÙÔ ÂÂÈÛfi‰ÈÔ Ù˘ ‰È¿Ûˆ-
Û˘ Ù˘ –ηٷ‰ÈηṲ̂Ó˘ Ó· ηٷ-
Û·Ú·¯ı› ·fi ıËÚ›Ô– AÓ‰ÚÔ̤‰·˜
·fi ÙÔÓ ¶ÂÚÛ¤·, Î·È ÛÙÔ ÂfiÌÂÓÔ Ë
ÚÔÌ·ÓÙÈ΋ ÈÛÙÔÚ›· ÙÔ˘ ¶˘Ú¿ÌÔ˘ ηÈ
Ù˘ £›Û‚˘, ÔÈ ‰ÔÎÈ̷ۛ˜ Î·È Ë ·›ÛÈ·
¤Î‚·ÛË ÙÔ˘ ¤ÚˆÙ¿ ÙÔ˘˜. TÔ ÙÚ›ÙÔ
ÈÓÙÂṲ́‰ÈÔ Ù˘ ÛÂÈÚ¿˜ ·˘Ù‹˜, ÙÔ ÌÈ-
26 H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H
EȘ ÙÔ‡ÙÔ Ô PÈӿωԘ ÛËÎÒÓÂÙ·È Ó· ÚȯÙ› ÙÛÈ Ù˙fiÁȘ ·Ô‡ ÙËÓ ÎÂ- ıÂÙ·Ó ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfi ÛÎËÓÈÎfi. AÓ·¿-
Ê·Ï‹ ÙÔ˘ Î·È ÛΛ˙ÂÈ Ù· ÚÔ‡¯· ·Ô‡ ÊfiÚÂÈÂ Î·È Ú›¯ÙÂÈ Ù· Î·È ÛΛ˙ÔÓÙ¿˜ ÓÙËÙÔ ·Ú·Ì¤ÓÂÈ ÙÔ ÂÚÒÙËÌ· ·Ó ÔÈ
Ù· ϤÁÂÈ: ÛÎËÓÔÁÚ·ÊÈΤ˜ ··ÈÙ‹ÛÂȘ, fiˆ˜
˘·ÁÔÚ‡ÔÓÙ·È ·fi ÙȘ ÛÎËÓÈΤ˜ Ô‰Ë-
PÈӿωԘ Á›Â˜ Ô˘ ÛËÌÂÈÒÓÔÓÙ·È ÛÙ· ¯ÂÈÚfiÁÚ·-
Ê·, ·ÓÙÈηÙÔÙÚ›˙Ô˘Ó ÙË ÛÎËÓÔıÂÙÈ-
T˘ ÂÓÙÚÔ‹˜ ÊÔڤ̷ٷ, ÛÙÔÏ‹ ηٷڷ̤ÓË, ΋ ÌÂÁ·ÏÔÊ˘˝· ÙˆÓ ÂÈÌÂÏËÙÒÓ Ù˘
ÛΛ˙ˆ ·ÙÒ Û·˜, Ú›¯Ùˆ Û·˜, ηıÒ˜ Û·Û¤ Ù˘¯·›ÓÂÈ. ÛÎËÓ‹˜ ‹ ÂÈÛËÌ·›ÓÔ˘Ó ·ÏÒ˜ ÙȘ ·Ú-
°Ï˘ÎÈ¿ ·Ú·ÔӤ̷ٷ Î·È Ù·ÎÙÈο ÂÚ›ÛÛ· ¯ÈΤ˜ ÚÔı¤ÛÂȘ ÙÔ˘˜, Ô˘ ÌÔÚÔ‡Û·Ó
˙˘ÁÒÌ·Ù·, ÎÈ ˆÚÈfiٷ٘ Ì·ÏȤ˜ Î·È ·Á¿˜ ›Û·, Ó· ·ÏÔÔÈËıÔ‡Ó ÛÙÔÓ ÙÂÏÈÎfi ۯ‰ȷ-
ÌÂÛÔ‚Á·Ï̤ÓÔÈ ÛÙÂÓ·ÁÌÔ›, ‰¿ÎÚ˘· ÁÏ˘ÎÔ¯˘Ì¤Ó·, ÛÌfi ÙˆÓ ÂÈη˙fiÌÂÓˆÓ ·Ú·ÛÙ¿ÛˆÓ.
ÏfiÁÈ· Î·È Á¤ÏÈ· Î·È ÊÈÏÈ¿ ˙·¯·ÚÔ˙˘ÌˆÌ¤Ó· B¤‚·ÈÔ Â›Ó·È fiÙÈ ÔÈ ·Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ ÙˆÓ
ÌÈ·˜ ÎfiÚ˘ ÔÌÔÚÊfiÙ·Ù˘ Î·È Ì·ÁÈο ÌÂÁ¿Ï· ÈÓÙÂÚ̉›ˆÓ ‰ÂÓ ‰È¤ıÂÙ·Ó ÙË ÌÂÁ·ÏÂÈ-
Û ÙÔ‡ÙË ·Ô‡ Ì ‚ϤÂÙ ÙËÓ ÂÚËÌÈ¿ Ì’ ‚¿Ï·. Ò‰Ë Ê˘ÛÈÔÁӈ̛· ÙˆÓ ÈÙ·ÏÈÎÒÓ ·˘ÏÈ-
TÒÚ· ‰ÔÍ¿˙ˆ ÙÔ £Âfi, ˆ˜ χÙÂÚÔ˜ Á˘Ú›˙ˆ ÎÒÓ ·Ú·ÛÙ¿ÛÂˆÓ ÙÔ˘ 16Ô˘ Î·È ÙÔ˘
Î’ ÂȘ ›ÓÙ· ÛÊ¿ÏÌ· ·Ì¤ÙÚËÙÔÓ ÂÛÙ¤ÎÔ˘ÌÔ˘ ÁÓˆÚ›˙ˆ, 17Ô˘ ·ÈÒÓ·, fiˆ˜ ·ÔÙ˘ÒÓÂÙ·È ÛÙȘ
Î’ ÂÛ¿˜ ÂÚ›ÛÛ· ¢¯·ÚÈÛÙÒ, ÂÂȉ‹ Ì ÙfiÛÔ ÎfiÔ ÂÚÈÁڷʤ˜ ÙˆÓ ·˘ÏÔ‰›·ÈÙˆÓ ¯ÚÔÓÈ-
Û’ ÙÔ‡ÙÔ ÁÈ· Ì¤Ó·Ó ‹ÚıÂÙ ÙÔÓ ÍÔÚÈṲ̂ÓÔ ÙfiÔ. ÎÔÁڿʈÓ, ·ÏÏ¿ ÙË ÏÈÙ‹ Î·È Î·Ï·›-
M’ ·˜ ʇÁÔÌÂÓ ·Ô ’‰Â¿, Ó· ÌË Ì·Û¤ ÁÚÔÈ΋ÛÂÈ ÛıËÙË ÙˆÓ ·Ú·ÛÙ¿ÛÂˆÓ Ô˘ ÔÚÁ·-
ÙÔ‡ÙË ·Ô‡ Ì’ ›¯Â ÛÎÏ¿‚Ô ÙÛË, ÙÔ Ê‡ÁÈ Ó· ÌÔ‰›ÛÂÈ. ÓÒÓÔÓÙ·Ó ÛÙËÓ IÙ·Ï›·, Û ‰ËÌfiÛÈÔ˘˜
¯ÒÚÔ˘˜ ‹ ÛÙȘ ·›ıÔ˘Û˜ ÙˆÓ Aη‰Ë-
ÌÈÒÓ. ¶ÚÔÛ·ÚÌfi˙ÔÓÙ·Ó Ì¿ÏÏÔÓ ÛÙȘ
ÔÈÎÔÓÔÌÈΤ˜ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ ÙˆÓ Âο-
ÛÙÔÙ ¯ÔÚËÁÒÓ Î·È ÛÙ· ‰È·ı¤ÛÈÌ· ÙÂ-
¯ÓÈο ̤۷ Ù˘ ÛÎËÓ‹˜, ۯ‰ȷṲ̂Ó˜
Ó· ‰È·ÔÈΛÏÏÔ˘Ó ‹ Ó· Ï·ÌÚ‡ÓÔ˘Ó
(·Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙÔ˘˜ ·Ô‰¤ÎÙ˜) ÛÙËÓ
ÎÚfiÙÂÚÔ Û ¤ÎÙ·ÛË Î·È Ì ËÁ‹ ¿ÁÓˆ- ÙÔ˘ÚÁ›·, ›ӷÈ: ·) Ë ÌÔÚ¤Ûη, ˆ˜ ¯ÔÚfi˜ ÂÊ‹ÌÂÚË ÂͤÏÈÍ‹ ÙÔ˘˜ ÙȘ Â·Ó·Ï·Ì-
ÛÙË, Û˘Ì˘ÎÓÒÓÂÈ Û’ ¤Ó·Ó Â›Â‰Ô ‹ ˆ˜ ·Ó··Ú¿ÛÙ·ÛË ¤ÓÔÏ˘ Û‡- ‚·ÓfiÌÂÓ˜ ·Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ ÙˆÓ ¤ÚÁˆÓ
‰È¿ÏÔÁÔ ÙÔ ÁÓˆÛÙfi ÂÂÈÛfi‰ÈÔ Ù˘ KÚ›- ÁÎÚÔ˘Û˘, ‚) Ë ·ı¤·ÙË ÌÔ˘ÛÈ΋, ʈ- ÙÔ˘ XÔÚÙ¿ÙÛË Î·È Ó· ÂÍ·ÛÊ·Ï›ÛÔ˘Ó
Û˘ ÙÔ˘ ¶¿ÚË. ÓËÙÈ΋ Î·È ÂÓfiÚÁ·ÓË (΢ڛˆ˜ ÛÙ· ‰‡Ô ÙÔ ÚÔÛ‰ÔÎÒÌÂÓÔ, Û‡Ìʈӷ Ì ٷ
ÚÒÙ· ÈÓÙÂṲ́‰È· Ù˘ EڈʛÏ˘, Ì ÁÔ‡ÛÙ· ÙÔ˘ ÊÈÏÔı¿ÌÔÓÔ˜ ÎÔÈÓÔ‡,
O ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·˜ ÚÔÊ·Ó‹ Âȉ›ˆÍË Ó· Û˘Ì·Ú·Û‡ÚÂÈ ÛÎËÓÈÎfi ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ·.
ÙÔ ÎÔÈÓfi ÛÙÔÓ Â͈Ú·ÁÌ·ÙÈÎfi ÎfiÛÌÔ
ÙˆÓ ÈÓÙÂÚ̉›ˆÓ ÙÔ˘ ÂÚˆÙÈÎÔ‡ ·Ú·‰Â›ÛÔ˘ Ù˘ AÚÌ›-
™∏ª∂πfl™∂π˜:
1. Eκδθηκαν απ τους Στυλιαν Aλεξί-
‰·˜), Î·È Á) Ô ÔχÏÔÎÔ˜ ÛÎËÓÈÎfi˜ ου και Mάρθα Aποσκίτη, «Γεωργίου
H ÏÔ΋ ÙˆÓ ÈÓÙÂÚ̉›ˆÓ Ô‰ËÁ›, ÛÙÔ ÂÍÔÏÈÛÌfi˜ Ô˘ ÚÔ¸¤ıÂÙ·Ó Ù· Â- Xορτάτση, H Eλευθερωμένη Iερουσαλήμ
Û‡ÓÔÏÔ Û¯Â‰fiÓ ÙˆÓ ÈÛÙÔÚÈÒÓ, ÛÂ Â˘Ù˘- ÚÈÛÛfiÙÂÚ· ·fi ·˘Ù¿: ÂȉÈΤ˜ Ì˯·Ó¤˜ (Tα Iντερμέδια της Eρωφίλης )», Eπιμέ-
¯‹ ηٿÏËÍË, ·ÔÎÏ›ÓÔÓÙ·˜ ¤ÙÛÈ ·fi Ù‹Û˘ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ËıÔÔÈÔ‡˜ (Ë AÚÌ›‰· λεια — Aθήνα, Στιγμή, 1992.
Ù· ÈÙ·ÏÈο ÚfiÙ˘·. H ÙÚÔ‹ ·˘Ù‹ Î·È Ô PÈӿωԘ ηÙ‚·›ÓÔ˘Ó ÛÙË ÛÎË- 2. Tα πέντε ιντερμέδια του χειρογράφου
‹Ù·Ó Ê·›ÓÂÙ·È ··Ú·›ÙËÙË, ÒÛÙ ӷ Ó‹ ηıÈṲ̂ÓÔÈ Û ӤʷÏÔ), Ì˯·ÓÈÛÌÔ› Bεργωτή και τα τρία του χειρογράφου
·ÚÌfi˙ÂÈ ÛÙÔÓ „˘¯·ÁˆÁÈÎfi ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· ηı¤Ï΢Û˘ Î·È ·Ó¤Ï΢Û˘ ·fi ÙËÓ Δαπέργολα εξέδωσε ο M. I. Mανούσα-
ÙˆÓ ·Ú¤Ì‚ÏËÙˆÓ ı·̿وÓ. K‡ÚÈ· ηٷ·ÎÙ‹ ÛÙÔ Î¤ÓÙÚÔ Ù˘ ÛÎËÓ‹˜ κας. «Aνέκδοτα ιντερμέδια του Kρητικού
Θεάτρου», «Kρητικά Xρονικά» 1 (1947),
Û˘ÛÙ·ÙÈο ÙÔ˘˜, Ô˘ ·Ó·Ù‡ÛÛÔÓÙ·È (ÁÈ· ÙËÓ Â›ÛÔ‰Ô Î·È ÙËÓ ¤ÍÔ‰Ô ÙˆÓ
525-580, και «Tα τρία τελευταία ιντερμέ-
Û‡ÌÌÂÙÚ· Ì ÙÔÓ ÛÎËÓÈÎfi ÔÈËÙÈÎfi fiÓÙˆÓ Ô˘ ÚÔ¤Ú¯ÔÓÙ·È ·fi ÙÔÓ K¿Ùˆ δια του Kρητικού Θεάτρου», «Πεπραγμέ-
‰È¿ÏÔÁÔ Î·È ÙÔ˘˜ ÚÔÛ‰›‰Ô˘Ó ȉȷ›ÙÂ- KfiÛÌÔ), ÂȉÈο ÛÎËÓÈο ÂÊÂ˘Ú‹Ì·Ù· να του ΣT΄ Διεθνούς Kρητολογικού Συνε-
ÚË „˘¯·ÁˆÁÈ΋ Î·È ı·̷ÙÈ΋ ÏÂÈ- ÁÈ· ÙËÓ Â› ÛÎËÓ‹˜ ·Ó··Ú¿ÛÙ·ÛË ÌÂ- δρίου», τ. B΄ , Xανιά 1991, 317-342.
3 ¢ E K E M B P I O Y 2 0 0 0
 H γλσσα
του Xορττση
Tης K √ª¡∏¡◊˜ ¶ ∏¢fl¡π∞ Õ Pθυμνο. Eπι-
χρωματισμνη
Eπκ. καθηγ
τριας στο Tμ
μα Φιλολο- γκραβορα του
γας του Πανεπιστημου Θεσ/νκης M. Boschini,
1651 (ανατπω-
ση: Eκδσεις

H °§ø™™A TOY °EøP°IOY XOPTAT™H,

«ÙÔ˘ ÎÔÚ˘Ê·›Ô˘ ÙˆÓ ÔÈËÙÒÓ»
Ù˘ ÂÔ¯‹˜ ÙÔ˘ ηٿ ÙÔ ¯·Ú·-
ÎÙËÚÈÛÌfi ÙÔ˘ ‰Â‡ÙÂÚÔ˘ ÂΉfiÙË (1676)
Ù˘ EڈʛÏ˘ AÌ‚ÚfiÛÈÔ˘ °Ú·‰ÂÓ›ÁÔ˘,
«Mικρς Nαυτ-
λος», Hρκλειο
Kρτης).

Â›Ó·È ÙÔ ÎÚËÙÈÎfi ȉ›ˆÌ· Î·È ·ÎÚÈ‚¤-

ÛÙÂÚ· ÙÔ È‰›ˆÌ· Ù˘ ‰˘ÙÈ΋˜ KÚ‹Ù˘
Ì οÔÈ· ÛÙÔȯ›· ÙÔ˘ ȉÈÒÌ·ÙÔ˜ Ù˘
·Ó·ÙÔÏÈ΋˜ KÚ‹Ù˘ (.¯. Ï‹Û·, ÂÚ›Û-
Û·, ÏÔ‡ÛÔ˘). øÛÙfiÛÔ ‰ÂÓ Ú¤ÂÈ Ó·
ıˆÚËı› ÁÈ’ ·˘Ùfi ‹ ·ÎfiÌË Î·È ÁÈ· ÙË
ÛÙÈ¯Ô˘ÚÁ›· ÙÔ˘ Ï·˚Îfi˜ ÔÈËÙ‹˜ (Û¯ÂÙÈ-
΋ ¿Ô„Ë ·Ï·ÈfiÙÂÚ· ›¯Â ‰È·Ù˘ˆ-
ı›, .¯. ηٿ ÙÔÓ •·ÓıÔ˘‰›‰Ë, Ë
ÁÏÒÛÛ· Î·È ÙÔ ‡ÊÔ˜ ÙÔ˘ ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È
Ôχ ÎÔÓÙ¿ ÛÙÔ ‰ËÌÔÙÈÎfi ÙÚ·ÁÔ‡‰È). O
XÔÚÙ¿ÙÛ˘ Â›Ó·È ¤Ó·˜ ÏfiÁÈÔ˜ ÔÈËÙ‹˜,
Ô ÔÔ›Ô˜ Û˘ÓÂȉËÙ¿ ÁÚ¿ÊÂÈ Ù· ı·ÙÚÈ-
ο ÙÔ˘ ¤ÚÁ· Û ȉȈ̷ÙÈ΋ ÁÏÒÛÛ·
·ÎÔÏÔ˘ıÒÓÙ·˜ ÙËÓ ·Ó·ÁÂÓÓËÛȷ΋
Ù¿ÛË ÙÔ˘ ηÈÚÔ‡ ÙÔ˘, fiˆ˜ Î·È ¿ÏÏÔÈ
·ÍÈfiÏÔÁÔÈ KÚËÙÈÎÔ› ÔÈËÙ¤˜ Ù˘ ›‰È·˜
ÂÔ¯‹˜, Ô˘ ÎÈ ·˘ÙÔ› Â›Û˘ ¤Î·Ó·Ó
ÌÂıÔ‰È΋ Î·È Û˘ÓÂȉËÙ‹ ¯Ú‹ÛË ÙÔ˘
ÎÚËÙÈÎÔ‡ ȉÈÒÌ·ÙÔ˜ ˆ˜ ÁÏÒÛÛ·˜ ÏÔÁÔ-
Ù¯ÓÈ΋˜. H ÁÏÒÛÛ· Î·È ÙÔ ‡ÊÔ˜ ÙÔ˘
fï˜ ‰È·Ê¤ÚÔ˘Ó ÛËÌ·ÓÙÈο ·fi ÙˆÓ
ÔÈËÙÒÓ ·˘ÙÒÓ, ·ÎfiÌË Î·È ·fi ÙÔ˘
KÔÚÓ¿ÚÔ˘, ÎÈ ·˘Ùfi ÓˆÚ›˜ ›¯Â ÂÈÛË-
Ì·Óı› ·Ú¯Èο ÛÙËÓ EڈʛÏË, ÙÔ ÌfiÓÔ
·ԉȉfiÌÂÓÔ Ò˜ ÙÔ 1963 ÛÙÔ XÔÚÙ¿-
ÙÛË ¤ÚÁÔ, Î·È ·ÚÁfiÙÂÚ·, ȉ›ˆ˜ fiÙ·Ó
‰ËÌÔÛȇÙËÎ·Ó ¤Á΢Ú˜ ÎÚÈÙÈΤ˜ ÂÎ-
‰fiÛÂȘ ÙˆÓ ÙÚÈÒÓ ¤ÚÁˆÓ, ÛÙÔ Û‡ÓÔÏÔ
ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ ÙÔ˘, Ô˘ ÙfiÙÂ ÌÂÏÂÙ‹ıËÎÂ
Û˘ÛÙËÌ·ÙÈÎfiÙÂÚ· ˆ˜ ÚÔ˜ Ù· ı¤Ì·Ù·
·˘Ù¿.
EȉÈÎfiÙÂÚ·, fiˆ˜ ηْ ·Ú¯‹Ó ‰¤¯Ô-
ÓÙ·È Î·È ·ÍÈfiÏÔÁÔÈ ÌÂÏÂÙËÙ¤˜ Î·È ÂΉfi-
Ù˜ ÙÔ˘ XÔÚÙ¿ÛË, .¯. Ô ™Ù. •·ÓıÔ˘‰›-
‰Ë˜, Ô E. KÚÈ·Ú¿˜, Ô §. ¶ÔÏ›Ù˘, Ô ™Ù.
AÏÂ͛Ԣ Î.¿., ¯ˆÚ›˜ ·ÌÊÈ‚ÔÏ›· Ë ÁÏÒÛ-
Û· ÙÔ˘, ÏÔÁÈfiÙÂÚË Î·È Ù¯ÓÈÎfiÙÂÚË
·fi ÙÔ˘ KÔÚÓ¿ÚÔ˘, ¤¯ÂÈ ÌÈ· ÏÔÁÈfiÙËÙ·
Î·È Î¿ÙÈ ÙÔ ÂÚ›Ù¯ÓÔ, Ô˘ ÔÊ›ÏÂÙ·È
‚¤‚·È· ÛÙÔ ‡ÊÔ˜ ÙÔ˘ Î·È Ô˘ ÊÙ¿ÓÂÈ
ηÌÈ¿ ÊÔÚ¿ ÛÙÔ ·Û·Ê¤˜, ÙÔ ÛÎÔÙÂÈÓfi ÚÔÈ Û Ϸ˚ÎfiÙÂÚÔ˘˜ ÔÈËÙ¤˜ Î·È Ï›- ÎÏ¿ËÌ· Ó· ÏÈÁ¿ÓÂÈ ÔÊı·ÏÌfi ¯ˆṲ̂ÓÔ.
Î·È ÙÔ ‰˘ÛÓfiËÙÔ. O ¤ÓÙ¯ÓÔ˜ ÏfiÁÔ˜ Ô˘Ó ÂÓÙÂÏÒ˜ ·fi ÙÔ ‰ËÌÔÙÈÎfi ÙÚ·- ηËÌfi ÎÈ·Ó¤Ó·, Û·Ó ÙÔ Ï˜, fiÙ EڈʛÏË °ã 129-132
ÙÔ˘ ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÂÙ·È ·fi ÌÂÁ¿Ï˜ ÚÔ- ÁÔ‡‰È). EÓ‰ÂÈÎÙÈο ·ÔÛ¿ÛÌ·Ù·*: ÛÙÔÓ ÎfiÛÌÔ ÂÊ¿ÓË;
Ù¿ÛÂȘ, Û˘¯Ó¿ ˘ÂÚ‚ÔÏÈο ÌÂÁ¿Ï˜, ¶¿ıË ÔÙ¤ Î·È ÎÏ¿ËÌ·Ù·, AϤ- ¶·ÓÒÚÈ· Aã 225-230   
Ô˘ ÂÎÙ›ÓÔÓÙ·È Û ÔÏÏÔ‡˜ ÛÙ›¯Ô˘˜, ÍË, ‰Â ÌÔÚÔ‡ÛÈ
Î·È ·fi ÙË ‰È·Ù·Ú·¯‹ Ù˘ ηÓÔÓÈ΋˜ ‚¿Û·Ó· Ó· ÏÈÁ¿ÓÔ˘ÛÈ, Ì¿ÏÏÈÔ˜ TÔ‡Ù· Ù’ ·ÌÌ¿ÙÈ·, ·Ê¤ÓÙÚ· ÌÔ˘, B¤‚·È· Î·È ·fi ¤ÚÁÔ Û ¤ÚÁÔ ·Ú·ÙË-
ÛÂÈÚ¿˜ ÙˆÓ Ï¤ÍˆÓ, .¯. Â›ıÂÙ· ·Ô- ·˘Ù¿ ÁÂÓÓÔ‡ÛÈ Î·Ï¿ Î·È ‰Â ıˆÚÔ‡ÛÈ ÚÔ‡ÓÙ·È ‰È·ÊÔÚ¤˜. A˘Ùfi ÔÊ›ÏÂÙ·È ÛÙÔ
Ì·ÎÚ‡ÓÔÓÙ·È ·fi Ô˘ÛÈ·ÛÙÈο Ù· ÔÔ›· ÏÂÈfiÙÂÚ· ‚¿ÚË ÛÙËÓ Î·Ú‰È¿. ˆ˜ ÛÙËÓ Î·Ú‰È¿ ÛÔ˘ ‚Ú›ÛÎÔ- ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfi ı·ÙÚÈÎfi ›‰Ô˜ ÛÙÔ ÔÔ›Ô
ÚÔÛ‰ÈÔÚ›˙Ô˘Ó, ˘ÔΛÌÂÓ· ÚËÌ¿ÙˆÓ ¶Ò˜ ËÌÔÚ› Ó· Û‚‹ÛÂÈ Ì·È, ÙÔ˘ ÓÔ˘ ÙÔ Û˘ÓÙËÚÔ‡ÛÈ ·Ó‹ÎÂÈ ÙÔ Î·ı¤Ó· Î·È ÛÙÔ ‰È·ÊÔÚÂÙÈ-
·ÔÌ·ÎÚ‡ÓÔÓÙ·È ·fi Ù· Ú‹Ì·Ù·, ÂÓÒ ÊˆÙÈ¿ ÎÈ·Ó›˜ Ì ÙË ÊˆÙÈ¿ Á‹ Ó’ Ù’ ·ÌÌ¿ÙÈ·, ·’ ¤¯Ô˘ Ó· ıˆÚÔ‡ Îfi ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· ÙÔ˘ οı ¤ÚÁÔ˘. EÙÛÈ,
ÔÈ ÌÂÙÚÈÎÔ› ‰È·ÛÎÂÏÈÛÌÔ› Â›Ó·È ·ÏÏÂ- ·ÔÊÚ‡ÍÂÈ ‚Ú‡ÛË ¯¿ÚË ÛÁÔ˘Ú·ÊÈṲ̂ÓÔ .¯. ÛÙËÓ EڈʛÏË, ÙÚ·Áˆ‰›· Ù˘
¿ÏÏËÏÔÈ (ÁÓˆÛÙfi fiÙÈ Â›Ó·È Û·ÓÈfiÙÂ- Ì Ï‹ıÔ˜ ·ÏÏÔ˘ÓÔ‡ ÓÂÚÔ‡ Î·È ÙÔ Ú¿Ì·Ó ·Ô‡ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È ÛÙÔÓ ÔÔ›·˜ Ë ˘fiıÂÛË ÙÔÔıÂÙÂ›Ù·È ÛÙË

H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 3 ¢ E K E M B P I O Y 2 0 0 0 27
M¤ÌÊË Ù˘ AÈÁ‡ÙÔ˘, Ë ÁÏÒÛÛ· ÈÔ ÁÓÒÚÈ˙ IÙ·ÏÔ‡˜, ›Ûˆ˜ Î·È §·Ù›ÓÔ˘˜
Û‡ÓıÂÙË Î·È ÂÚ›ÏÔÎË, ÂÓÒ ÛÙËÓ ¶·- Û˘ÁÁÚ·Ê›˜, ·ÚÂÌ‚¿ÏÏÂÈ ÛÙÔ Î›ÌÂÓfi
ÓÒÚÈ·, ÔÈÌÂÓÈÎfi ‰Ú¿Ì· Ô˘ ‰È·‰Ú·- ÙÔ˘, fiˆ˜ ›‰·ÌÂ, ÂÚÈÔÚÈṲ̂ӷ ηÈ
Ì·Ù›˙ÂÙ·È ÛÙËÓ KÚ‹ÙË, ÛÙËÓ I‰·, ÈÔ ÛÎfiÈÌ· ÈÙ·ÏÈο Î·È Ï·ÙÈÓÈο.
·Ï‹ (ÛÙÔ ÏÂÍÈÏfiÁÈfi Ù˘ ˘¿Ú¯Ô˘Ó Ϥ- ™Ù· ¤ÚÁ· ÙÔ˘ fï˜ ··ÓÙÔ‡Ó Î·È ÂÏ-
ÍÂȘ ·fi ÙËÓ ÔÈÌÂÓÈ΋ ˙ˆ‹, fiˆ˜ ÌË- ÏËÓÈο ÏfiÁÈ· ÁψÛÛÈο ÛÙÔȯ›·, ÏÂÍÈ-
Ù¿ÙÔ, ·ıfiÁ·ÏÔ, Á·Ï·˘ÙÈ¿, ·Ṳ́Áˆ, ÎÔ˘- ÏÔÁÈο, ÁÚ·ÌÌ·ÙÈο, Û˘ÓÙ·ÎÙÈο, ·Ú-
Ú¿‰È, ÎÔ˘ÚÔ‡È, ·›Á· Î.¿.). ™ÙÔÓ K·- ¯·˚ÛÙÈΤ˜ ‰ËÏ. ·ÔÎÏ›ÛÂȘ ·fi ÙÔ ÎÚË-
ÙÛÔ‡ÚÌÔ, Έ̈‰›· Ì ı¤Ì· ·fi ÙËÓ ÙÈÎfi ȉ›ˆÌ·. AÓ¿ÏÔÁ· ÏfiÁÈ· ÁψÛÛÈο
ηıËÌÂÚÈÓ‹ ˙ˆ‹ ÛÙÔ MÂÁ¿ÏÔ K¿ÛÙÚÔ ÛÙÔȯ›· ¤¯Ô˘Ó ÂÈÛËÌ·Óı› Î·È Û ¿Ï-
(ÛËÌÂÚÈÓfi HÚ¿ÎÏÂÈÔ), Ë ÁÏÒÛÛ· Ï· ÎÚËÙÈο ¤ÚÁ·, Û‡Á¯ÚÔÓ· ÙÔ˘ XÔÚ-
–·Ï‹ Â›Û˘, Î·È Î·ıÒ˜ Ë ˘fiıÂÛË Ù¿ÙÛË ·ÏÏ¿ Î·È ·Ï·ÈfiÙÂÚ·, ÔÈ ÌÂÏÂÙË-
ÚÔ¯ˆÚ› Ì ÁÔÚÁfiÙËÙ·, Ì Ôχ Û˘- Ù¤˜ ˆÛÙfiÛÔ Û˘ÌʈÓÔ‡Ó ÛÙÔ fiÙÈ Ë Ïfi-
ÓÙÔÌfiÙÂÚ˜ ÚÔÙ¿ÛÂȘ Î·È ¯ˆÚ›˜ ÙÔ˘˜ ÁÈ· ·˘Ù‹ Ù¿ÛË ÙÔ˘ XÔÚÙ¿ÙÛË, ηıÒ˜
ÂÎÙÂÓ›˜ ÌÔÓÔÏfiÁÔ˘˜ Ô˘ Û˘Ó·ÓÙÔ‡ÌÂ Î·È ÙˆÓ ÁÓˆÛÙÒÓ ÔÈËÙÒÓ Ù˘ ·ÎÌ‹˜
ÛÙ· ¿ÏÏ· ‰‡Ô ¤ÚÁ·, ȉ›ˆ˜ ÛÙËÓ ¶·ÓÒ- Ù˘ KÚËÙÈ΋˜ ÏÔÁÔÙ¯ӛ·˜, Ô˘ ı·
ÚÈ·– ‰Ò, fiˆ˜ ηٿ ηÓfiÓ· ·Ú·ÙË- ÌÔÚÔ‡Û·Ì ӷ ÙÔ˘˜ ¯·Ú·ÎÙËÚ›ÛÔ˘ÌÂ
ÚÂ›Ù·È ÛÙȘ Έ̈‰›Â˜, ·ÔÙ˘ÒÓÂÙ·È ‰fiÎÈÌÔ˘˜, Â›Ó·È ‰È·ÊÔÚÂÙÈ΋ ·fi ÙË
ÁÓËÛÈfiÙÂÚ· Ë ÁÏÒÛÛ· Ù˘ ηıËÌÂÚÈ- ÏfiÁÈ· Ù¿ÛË ÙˆÓ ÚÒÈÌˆÓ KÚËÙÈÎÒÓ
Ó‹˜ ÔÌÈÏ›·˜ Î·È ÁÈ’ ·˘Ùfi Û˘Ó·ÓÙÔ‡ÌÂ Û˘ÁÁڷʤˆÓ, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ·fi ·‰ÂÍÈfiÙË-
ÔÏÏ¿ ÔÓfiÌ·Ù· Ú·ÁÌ¿ÙˆÓ ÎÔÈÓ‹˜ Ù· ‰·Ó›˙ÔÓÙ·È Ù· ÛÙÔȯ›· ·˘Ù¿ ·fi
¯Ú‹Û˘, fiψÓ, ÚÔ‡¯ˆÓ Î.Ï., ·fi Ù· Ù· ÚfiÙ˘¿ ÙÔ˘˜ ‹ Ù· ÁÚ¿ÊÔ˘Ó ÂËÚÂ-
ÔÔ›· ·ÚÎÂÙ¿, fiˆ˜ ‚¤‚·È· Î·È ¿ÏϘ ·Ṳ̂ÓÔÈ ·fi ÙË ÏfiÁÈ· ÁÏÒÛÛ· Î·È Û˘-
‰ËÌÔÙÈΤ˜ ϤÍÂȘ, ÚÔ¤Ú¯ÔÓÙ·È ·fi Ù· Ó‹ıˆ˜ ÙËÓ ÂÎÎÏËÛÈ·ÛÙÈ΋, ¯ˆÚ›˜ fï˜
‚ÂÓÂÙÛÈ¿ÓÈη .¯. ·‚·ÓÙÛ¿Úˆ, ·ÚÎÔ˘- Ó· Ù· ÂÓÙ¿ÛÛÔ˘Ó ÔÚÁ·ÓÈο ÛÙÔ ÏfiÁÔ
ÌÔ˘˙È¿, ‰ÂÓÙÔÌ¿Ó·, ¿ÌÈÙÔ, ‚¤ÛÙ·, ‰Â- ÙÔ˘˜, ÁÈ’ ·˘Ùfi Î·È Â‡ÎÔÏ· ͯˆÚ›˙Ô˘Ó.
ÛÎÚÈÙÛÈfiÓ, ÙÛÂΛÓÈ·, ÚÂ̤‰ÈÔ Î.¿. EÍ·›- ™Â ·ÓÙ›ıÂÛË, ÔÈ ÈηÓÔ› KÚËÙÈÎÔ› Û˘Á-
ÚÂÛË ÛÙÔÓ K·ÙÛÔ‡ÚÌÔ Î¿ÔÈ· ÏfiÁÈ· ÁÚ·Ê›˜ Î·È Î·Ù’ ÂÍÔ¯‹Ó Ô XÔÚÙ¿ÙÛ˘,
ÙÔ˘ ΈÌÈÎÔ‡ Ù‡Ô˘ ÙÔ˘ ¢·ÛοÏÔ˘ ηÙÔÚıÒÓÔ˘Ó Ó· ÙÔ˘˜ ‰ÒÛÔ˘Ó ÔÚÁ·ÓÈ-
ÛÙ· ÈÙ·ÏÈο Î·È Ù· Ï·ÙÈÓÈο, Ô˘ ÛÎfi- ΋ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÛÙÔ ÏfiÁÔ ÙÔ˘˜, ·Ôʇ-
ÈÌ· ·Ú·ı¤ÙÔÓÙ·È ˆ˜ ÂÓ‰ÂÈÎÙÈο Ù˘ ÁÔÓÙ·˜ ηْ ·Ú¯‹Ó ·Ú¯·˚ÛÌÔ‡˜ Ô˘
ÌfiÚʈۋ˜ ÙÔ˘. MÂÚÈο ·ÓÙÈÚÔÛˆ- ¤Ú¯ÔÓÙ·È Û ¤ÓÙÔÓË ·ÓÙ›ıÂÛË ÚÔ˜ ÙÔ
¢ÙÈο ·ÔÛ¿ÛÌ·Ù·: ·›ÛıËÌ· Ù˘ Ï·˚΋˜ ÁÏÒÛÛ·˜. H ¯Ú‹-
ÛË ÙˆÓ ÏfiÁÈˆÓ ·˘ÙÒÓ ÛÙÔȯ›ˆÓ, ηٿ
TÛ’ ·›Á˜ ı˘ÌÔ‡Ì·È ÎÈ ¿ÚÌÂÁ ÙÔ ™Ù. AÏÂ͛Ԣ, ·ÔÛÎÔ› ÛÙË ÌÂÙÚÈ-
οÏÏÈ· ·Ú¿ ÎÈ·Ó¤Ó·Ø
H Πανρια στο Θ- ΋ ‰È¢ÎfiÏ˘ÓÛË ÙÔ˘ ÔÈËÙ‹ ‹ ÛÙÔÓ
ατρο Λυκαβηττο
Ú›¯Ô˘ Ó’ ·Ṳ͈́ ÌÈ·Ó ÂÁÒ, ‰˘Ô ÏÔ˘ÙÈÛÌfi Ù˘ ÁψÛÛÈ΋˜ ‡Ï˘.
απ το ΔHΠEΘE
’¯ÂÓ ·˘Ù‹ ·ÚÌÂ̤ӷ.
Kρτης, το 1994.
HÚ· ÙË ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË, ÛÙ· ÛΤ- ...·ÏÈοÚÈÛ fiÏÔÓ ÙÔÓ ÏÔÁÈÛÌfi ÙÔ˘   
Γπαρης (Pγας
ÏÈ· Ù˙Ë ¤‚·Ó¤ ÓÙË, nelle delizie ÌÔÓ·¯¿˜ di
Aξελς), Πανρια
ÙË ÌÔ˘ÛÙ·Ú¤ Ù˙’ ·fiÛÂÚÓ ’ȉ¤- lusinghier amore; ™ÙÔÓ XÔÚÙ¿ÙÛË ˘¿Ú¯ÂÈ ÛËÌ·ÓÙÈÎfi˜
(Kωνστ. Oικον-
ÍÈ· ÎÈ ¿ÚÌÂÁ¤ ÓÙË. Spera or, padre misero, Ó· ÙÔÓ ·ÚÈıÌfi˜ ÏfiÁÈˆÓ Ï¤ÍÂˆÓ Ì ¿ÌÂÛË ÂÏ-
μου), Γιαννολης
°˘Ó·›Î· ÛÙÔ Ù˘ÚÔÎÔÌÂÈfi ÔÙ¤ Ó· ‰ÂȘ ‰ÔÙfiÚÂ! ÏËÓÈ΋ ÚԤϢÛË, fiˆ˜ ·ÓÙÈÙ›ӈ,
(Λμπρος Tσγγας)
ÌË Ù˙Ë ÌÔÈ¿ÛÂÈ! Kڛ̷ ÂȘ ÙȘ ÏÂÙÛÈfiÓ˜ ÌÔ˘, ÎÚ›- ΈÌÈÎfi˜, Ï›ıÔ˜, ÌÂÚÈÌÓÒ, ÚÂÛ‚‡Ù˘,
(σκτσο της Eλλης
¢ÂÓ ¿ÊËÓ ·ıfiÁ·ÏÔ ÌÈ· ÛÙ¿ÍË Ì· ’˜ ÙÛÈ ÎfiÔ˘˜ Ì’ Ô‡ÏÔ˘˜, ÙÚ·Áˆ‰›·, Û˘ÛÊ›ÁÁˆ, ÊÙÒÛË, „¢‰fiÏÔ-
Σολομωνδου-Mπα-
ÛÎÈ¿˜ Ó· ¯¿ÛÂÈ. Ó· Ù’ ·ÚÌËÓ‡ˆ OÚ¿ÙÛÈÔ˘˜, TÈ- ÁÔ˜, ı¿, ‚·ÛÈÏ›· Î.Ï., ÂÏ¿¯ÈÛÙ˜ Ϥ-
λνου).
¶·ÓÒÚÈ· Bã 99-104 ÌÔ‡ÏÏÔ˘˜ Î·È K·ÙÔ‡ÏÏÔ˘˜! ÍÂȘ Ì ¤ÌÌÂÛË ÂÏÏËÓÈ΋ ÚԤϢÛË
K·ÙÛÔ‡ÚÌÔ˜ ¢ã 130–134 ÚÔÂÚ¯fiÌÂÓ˜ ·fi Ù· ÈÙ·ÏÈο, ηıÒ˜
N¤Ó·, ‰ÂÓ Â›Ó·È ÌÔÚÂÙfi Ó· Í·- ¤‰ÂÈÍ ۯÂÙÈ΋ ¤Ú¢ӷ Ì ‚¿ÛË ÙË
Ó·Ú¯›Ûˆ, ÎÚ›Óˆ,    ÌÔÚÊ‹ ÙÔ˘˜, ÙË Û‡ÁÎÚÈÛË Ì ٷ ·ÓÙ›-
Ó· ‰ËÁËıÒ ÔȘ ·ÊÔṲ́˜ ηÏ- ÛÙÔȯ· ¯ˆÚ›· ÙˆÓ ÚÔÙ‡ˆÓ Î.Ï.,
ÏÈ¿ Ó· ¿Úˆ ÂΛÓÔ K·È ̤۷ ÛÙÔ ›‰ÈÔ ¤ÚÁÔ fï˜, Û ‰È¿- .¯. ·ÔÛٿٷ(˜), ÂÁÏÔÁ‹, ÌÔÓ¿Ú¯·˜,
ÁÈ· Ù·›ÚÈ ÌÔ˘ Ì’ Âο̷ÛÈ ·Ú¿ ÊÔÚ· ÛËÌ›· ÙÔ˘, ·Ú·ÙËÚÂ›Ù·È ÔÈÎÈ- Ô¯Ù¿ÛÙȯԘ, ˘Ú¿Ìȉ·.
¿ÓıÚˆÔ Î·Ó¤Ó·, Ï›·. EÙÛÈ, ÛÙ· ¯ÔÚÈο Ù˘ EڈʛÏ˘ ‡- Afi ÙÔ Û‡ÓÔÏÔ ÙˆÓ ·Ú¯·˚ÛÙÈÎÒÓ Ï¤-
ÁÈ·Ù› ηϿ ÙÛ’ ÂÁÚÔ›ÎËÛ˜ Û‹ÌÂ- ÎÔÏ· ‰È·ÎÚ›ÓÂÙ·È ÈÔ Û‡ÓıÂÙË, ÂÚ›- ÍÂˆÓ ÙÔ˘ XÔÚÙ¿ÙÛË ÌÈ· ηÙËÁÔÚ›·
ÚÔÓ ·fi ̤ӷ. ÏÔÎË Î·È Û˘¯Ó¿ ‰˘Û- ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ·˘Ù¤˜ Ô˘ ÂÎÊÚ¿˙Ô˘Ó ·ÊË-
EڈʛÏË Bã 27-30 ÓfiËÙË ÁÏÒÛÛ·, fiˆ˜ ÚË̤Ó˜ ¤ÓÓÔȘ, ¿ÏÏË ÔÈ ı·ÙÚÈÎÔ›

¶fiÛ˜ ÊÔÚ¤˜ Ë Ù˙ÂÏ·‰È¿ ÌÂ

™ÎÔfi˜ ÙÔ˘ ÔÈËÙ‹ Î·È ‡ÊÔ˜. A˘Ùfi ÔÊ›ÏÂ-
Ù·È ÙfiÛÔ ÛÙË ‰È·ÊÔÚ¿
fiÚÔÈ Î.Ï., ÂÓÒ ·ÚÎÂÙ¤˜ Â›Ó·È ·Ú¯·˚-
ÛÙÈΤ˜ ÚÔÙÈÌ‹ÛÂȘ, ¤¯Ô˘Ó ‰ËÏ. ·ÓÙ›-
ÛÊ¿˙ÂÈ ÙÔÓ Î·Ë̤ÓÔ, ‹Ù·Ó Ó· ‰ÒÛÂÈ Î·È ÙÔ˘ ı¤Ì·Ùfi˜ ÙÔ˘˜ fiÛÔ ÛÙÔȯ· ‰ËÌÔÙÈο Û˘ÓÒÓ˘Ì·, Î·È ÂÏ¿¯È-
fiÛ˜ Ë Ï·Ú‰ÔÌ·ÁÂÚÂÈ¿ Ì’ ¤¯ÂÈ Î·È ÛÙÔ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfi, ÛÙÔÈ ÔÈ ·ÔÎÚ˘ÛÙ·Ïψ̤ÓÔÈ ·Ú¯·˚-
ı·Ó·ÙˆÌ¤ÓÔ! ·fi ÁψÛÛÈ΋ ¿Ô- Û˘ÓÙÔÌfiÙÂÚÔ ÛÙ›¯Ô ÛÌÔ› fiˆ˜ ÂÎÏ·ÌÚfiÙ·ÙÔ˜, ÂÍÔ¯fiÙ·ÙÔ˜,
P‡˙È Î·Ù¿ÛÚÔ ÎÈ fiÌÔÚÊÔ Ì ˙¿-
¯·ÚË ÂÚ›ÛÛ·,
„Ë ·ÍÈfiÏÔÁ· ¤ÚÁ· (ÛÙ· ¯ÔÚÈο Ù˘ Eڈʛ-
Ï˘ Ô ÛÙ›¯Ô˜ È·Ì‚ÈÎfi˜
¢ÁÂÓ¤ÛÙ·ÙÔ˜ (΢ڛˆ˜ Û ÚÔÛʈӋ-
ÛÂȘ).
fiÛ˜ ÊÔÚ¤˜ ı˘ÌÒÓÙ·˜ ÙÔ Ù· Û ÎÚËÙÈÎfi ȉ›ˆÌ· ÂÓ‰ÂηۇÏÏ·‚Ô˜ Û ‰·- O XÔÚÙ¿ÙÛ˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ› Û ‰È¿-
Û¿ÏÈ· ÌÔÎÈÓ‹Û·. ÓÙÈΤ˜ ÙÂÚÙÛ›Ó˜), .¯. ÊÔÚ· ÛËÌ›· ÙˆÓ ¤ÚÁˆÓ ÙÔ˘ ·Ú¯·ÈÔ-
ø ̷ηÚÔ‡Ó˜ ÌÂ Ù˘Ú› ηϿ ˙·- ø Ï‹Û· ηÏÔÚ›˙ÈÎË Î·È ÚÂ›˜ ϤÍÂȘ, ÚÔ¿ÓÙˆÓ fiÙ·Ó ÙÔ
ÊÔÚÈ·Ṳ̂Ó˜, Ï‹Û· fiÏÔ ÓfiËÌ· ··ÈÙ› ·Ó¿ÏÔÁÔ ÏÂÍÈÏfiÁÈÔ,
ÎÈ ÂÛ›˜ ÌÔ˘ Ì˘˙ËıÚfiÈÙ˜ ÔÏ- ¯·ÚÈو̤ÓË Ù‡¯Ë ÙˆÓ ·ıÚÒˆ, .¯. ı¿, Ó·fi˜, ÚÂÛ‚‡Ù˘, ı˘Û›· ÛÙËÓ
Ï¿ ÌÔ˘ ËÁ·Ë̤Ó˜ ÔÔ‡ ÛÙÔÓ ÎfiÛÌÔ ÙÔ‡ÙÔ ·ÏÏfiÙ˜ ¶·ÓÒÚÈ· ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ ÁÈ· ı˘Û›· ÛÙËÓ
K·ÙÛÔ‡ÚÌÔ˜ Aã 57-62 ‹Û·Ø AÊÚÔ‰›ÙËØ ·Ó¿ÏÔÁ· ÛÙÔÓ K·ÙÛÔ‡ÌÚÔ
ÙfiÙ˜, fiÓÙÂÓ Ë Á˘ Ì ‰›¯ˆ˜ Îfi- ÛÙ· ÏfiÁÈ· ÙÔ˘ ¢·ÛοÏÔ˘ ·ÚÂÌ‚¿ÏÏÂÈ,
EȘ ÙÔÓ Ô¤Ù· ‚Ú›ÛÎÔÌ ÙÔÓ Îˆ- Ô, ÂÎÙfi˜ ·fi Ù· ÈÙ·ÏÈο, Ù· Ï·ÙÈÓÈο ηÈ
ÌÈÎfiÓ ÁÚ·Ì̤ÓÔ Ì ‰È¯ˆÛÙ¿˜ ÏËÁ‹ Ó· ÁÓÒıÂÈ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ›‰ÈÔ˘˜ ÏfiÁÔ˘˜, Î·È ÔÚÈṲ̂Ó˜
ÎÈ ¤ÙÛÈ ·fi ÙÔÓ TÂÚ¤ÓÙÛÈÔ Î·Ï¿ ·ÎfiÌË, ÂÏÏËÓÈΤ˜ ϤÍÂȘ, fiˆ˜ ·ÚÈıÌËÙÈ΋,
͉ËÁË̤ÓÔ, Ù· ˆÚÈο ÙÛË ÂÁ¤ÓÓ· Û’ οı· ·ÛÙÚÔÓÔÌ›·, Ô¯Ù¿ÛÙȯԘ. OÈ ÂÚÈÙÒ-
ˆ˜ ÁÈ·Ù› ·Á¿· Ô ¶¿ÌÊÈÏÔ˜ ÙfiÔØ ÛÂȘ ÌÂÙÚÈ΋˜ ·Ó¿Á΢ ‹ ÔÌÔÈÔηٷ-
ÙËÓ fiÌÔÚÊË °Ï˘ÙÛ¤Ú EڈʛÏË ¯ÔÚ. ‚ã 467–472 ÏËÍ›·˜ fiÛÔÓ ·ÊÔÚ¿ ÙȘ ϤÍÂȘ ·˘Ù¤˜ ÁÂ-
Ì ‰›¯ˆ˜ ‡Ó’ ÔÏfiÙÂÏ· Ï notti ÓÈο Â›Ó·È ÂÏ¿¯ÈÛÙ˜.
·¤ÚÓ· intiere O XÔÚÙ¿ÙÛ˘ ÌÔÚ› Ó· ÁÚ¿ÊÂÈ Û ø˜ ÚÔ˜ Ù· ÁÚ·ÌÌ·ÙÈο, Ù· ʈÓËÙÈ-
K·ÙÛÔ‡ÚÌÔ˜ ¢ã 115-118 ÁÏÒÛÛ· ȉȈ̷ÙÈ΋, ˆÛÙfiÛÔ, ηıÒ˜ ο Î·È Ù· Û˘ÓÙ·ÎÙÈο ÛÙÔȯ›·, ÔˆÛ-

28 H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 3 ¢ E K E M B P I O Y 2 0 0 0
 Γλωσσρι
·‰ÂÈ¿ = ¢ηÈÚ›·
·˙¿˘ = ηË̤ÓÔ˜
·˙ÈÁ·Ó‡Áˆ = ÂÍ··ÙÒ
·ÌÒıˆ = ÛÚÒ¯Óˆ
·ÓÈ̤ӈ = ÂÚÈ̤ӈ
·Í(È)ÒÓˆ = ıˆÚÒ Î¿ÔÈÔÓ ¿ÍÈÔ
··Ùfi˜ = ÌfiÓÔ˜ ÌÔ˘
·›ÙȘ = ·ÊÔ‡
·‹˜ = ·fi ÙfiÙÂ, ÂÂȉ‹
·ÔÎÔ˘ÓÙÔ˘Ú›‰· = ·ÓfiËÙË ÂÓ¤ÚÁÂÈ·
·ÔÊÚ‡ÛÛˆ = ÍËÚ·›Óˆ, οӈ ÛÙ›ÚÔ
·ÛÎÈ¿ = ÛÎÈ¿
·Û‡ÛÙ·ÙÔ˜ = ·ÛÙ·ı‹˜, ¢ÌÂÙ¿‚ÏËÙÔ˜
·Ù˙› = fi‰ÈØ ÈηÓfiÙËÙ· οÔÈÔ˘
·Êو̤ÓÔ˜ = ·Ó·Ì̤ÓÔ˜
·„¿ = ÁÚ‹ÁÔÚ·, ·Ì¤Ûˆ˜
‚Ô˘ÙÛ› = ‚·Ú¤ÏÈ
ÁÂȘ = ÂȘ, ¤Ó·˜, οÔÈÔ˜
ÁË = ‹ (‰È·˙¢ÎÙÈÎfi)
ÁÈ·Á¤ÚÓˆ = ÂÈÛÙڤʈ
ÁÈ·ÌÈ¿-ÁÈ·ÌÈ¿ = ‰È·ÌÈ¿˜, ·Ì¤Ûˆ˜
ÁÈ¿ÓÙ· = ÁÈ·Ù›
ÁÏ·ÎÒ = ÙÚ¤¯ˆ
ÁÚÔÈÎÒ = ·ÎÔ‡ˆ
‰¤ÌÏ· = Ú·‚‰›, ÌÙÊÚ Ù· ¯¤ÚÈ·
‰ÂÓÙÔÌ¿Ó· = ›‰Ô˜ fiÏÔ˘
˙ÈÌÈfi = ·Ì¤Ûˆ˜, ¿Ú·˘Ù·
˙˘ÁÒÌ·Ù· = ΢ÓËÁËÙ¿
ı·Ú¿·„Ë = ¯·Ú¿, ÈηÓÔÔ›ËÛË
οÔÓ·˜ = ηfiÓÈ, ¢ÓÔ˘¯ÈṲ̂ÓÔ˜
ÎfiÎÔÚ·˜
H Oρφας Zχος, ÎÔÌÒÓˆ = ··ÙÒ
Θ. Kατσαφδος ÎÔÓÙÂÓÙ¿ÚÔÌ·È = ÈηÓÔÔÈԇ̷È
ÎÔÓÙÚ·ÛÙ¿Úˆ = ÂÓ·ÓÙÈÒÓÔÌ·È
και Γ. Aργρης ÎÔÂÏÈ¿Ú˘ = Ó·Úfi˜
στο ανβασμα του ÎÔÚ¤ = ÎÔÚÈ¿
«Kατσορμπου» ‰‹ÔÙ ·Ú¯·˚ÛÙÈ΋ Ù¿ÛË Ì·ÚÙ˘ÚÔ‡Ó ÓÔ˘Ì ÏfiÁÔ ÁÈ· Ù˘¯fiÓ ÂÏÏËÓÈΤ˜ ÙÔ˘ ÎÔ˘ÎÔڤͷ = ȉÈÔÙÚÔ›Â˜
απ το το Eθνικ ÌfiÓÔ Î¿ÔȘ ·ÔÎÏ›ÛÂȘ ·fi ÙÔ˘˜ η- ËÁ¤˜ Î·È Ó· ÚÔÛ‰ÈÔÚ›ÛÔ˘Ì ÙÔ ‚·ı- ÎÚ·ÙÒ = ıˆÚÒ, ÈÛÙ‡ˆ
Θατρο το 1983. ÓfiÓ˜ ÙÔ˘ ȉÈÒÌ·ÙÔ˜. Ìfi Ù˘ ÂÏÏËÓÈ΋˜ ÙÔ˘ ·È‰Â›·˜. ÎÚÈ¿˜ = ÎÚ¤·˜
H σκηνοθεσα Ï¿ÓÙÛ· = ÏfiÁ¯Ë
™ÙË ÁÚ·ÌÌ·ÙÈ΋, .¯., ÔÈ Ù‡ÔÈ ÙÔ˘ ÏÔÏfi˜ = ÙÚÂÏfi˜
ταν του Mιχλη ¿ÚıÚÔ˘ Ù˘, ÙÔ˘˜, ÙȘ, Ù˜, Ô˘ ··- Ïfi¯Ë = fiıÔ˜ ÂÚˆÙÈÎfi˜
™∏ª∂ÿø™∏:
Mποχλη. ÓÙÔ‡Ó ÌÂÚÈΤ˜ ÊÔÚ¤˜, fiˆ˜ Î·È ÙÔ ÙÂ- Ì·ÏÈ¿ = Û‡ÁÎÚÔ˘ÛË
• Tα αποσπάσματα προέρχονταν απ τις
ÏÈÎfi Ó Û ÔÚÈṲ̂Ó˜ ÂÚÈÙÒÛÂȘ.
OÈ ÊˆÓËÙÈÎÔ› ·Ú¯·˚ÛÌÔ› ÂÚÈÔÚ›˙Ô-
ÓÙ·È Î˘Ú›ˆ˜ Û οÔÈ· Û˘ÌϤÁÌ·Ù·
Û˘ÌÊÒÓˆÓ, ÎÙ, ʯ, ¯ı, Ïı, Ì‚, Óı, Ù, Ûı
Î.Ï.
™ÙË Û‡ÓÙ·ÍË, ¤Ú· ·fi fiÛ· ÁÂÓÈο
·Ó·Ê¤ÚıËηÓ, ·Ú¯·˚ÛÙÈ΋ Â›Ó·È ÛÂ
ÔÏϤ˜ ÂÚÈÙÒÛÂȘ Ë ·ıËÙÈ΋ Û‡-
ÍÂÛÙ¤Óˆ = ηÙÔÚıÒÓˆ
ÓÙ·ÍË, Ë Û‡ÓÙ·ÍË ÙˆÓ ÚÔı¤ÛˆÓ
, σχλια και λεξιλ- ÔÌ¿‰È = Ì·˙›
λ Kριαρ, Θεσσαλονκη ÔÚ‰ÈÓÈ¿ = ‰È·Ù·Á‹, ÂÙÔÈÌfiÙËÙ·
·ÓÙ›, ÌÂÙ¿, ·Ú¿ Î·È ÙˆÓ ÂÈÚÚËÌ¿ÙˆÓ
·Ó¿ÌÂÛ·, ·ÓÙ›‰Èη, ·¿Óˆ, ·fi͈, fi͈
και Nεοελληνικ
Bι-
κη,2] (κυκλοφορε προσεχς ·ÓÙÔ˘‚·Ó¿ÙÔ˜ = ·fi ÙËÓ ¶¿ÓÙÔ‚·,
Î.Ï. Ì ÁÂÓÈ΋, ηıÒ˜ Î·È ÔÚÈṲ̂Ó˜
¯Ú‹ÛÂȘ ÙˆÓ ÚÔı¤ÛÂˆÓ ÂȘ Î·È ÚÔ˜.
-
ø˜ ÚÔ˜ Ù· ·ÚÈ· ÔÓfiÌ·Ù·, ·Ú¯·ÈÔ-
Ì¿ıÂÈ· ‰ËÏÒÓÔ˘Ó ·ÚÎÂÙ¿ ÔÓfiÌ·Ù·
Ô˘ ÚÔ¤Ú¯ÔÓÙ·È ·fi ÙËÓ ÂÏÏËÓÈ΋
·Ú¯·ÈfiÙËÙ·, .¯. EڈʛÏË, £Ú·Û‡Ì·-
», Aθ
να
¯Ô˜, K·ÚfiÊÔÚÔ˜, ¶·Ó¿ÚÂÙÔ˜, ºÈÏfiÁÔ-
ÓÔ˜, AÊÚÔ‰›ÙË, EÚˆÙ·˜ Î.¿., ÂÓÒ ¿ÏÏ·
Â›Ó·È ‰ËÌÔÙÈο, ›Ù ÂÏÏËÓÈο, .¯. ¶·-
ÓÒÚÈ·, °È·ÓÓÔ‡Ï˘, ºÚÔÛ‡ÓË Î.¿. ›ÙÂ
- ÛÁÔ˘Á·Ú›˙ˆ = ˙ˆÁÚ·Ê›˙ˆ
Ì ÈÙ·ÏÈ΋ ÚԤϢÛË, .¯. NÈÎÔÏfi˜,
¶Ô˘ÏÈÛ¤Ó·, AÏÈÛ¿ÓÙÚÔ˜ Î.¿.
κδοση, σημεισεις, ÛÎÈ¿˜ = Ô‡Ù ηÓ, ηıfiÏÔ˘
  
™ÎÔfi˜ ÙÔ˘ XÔÚÙ¿ÙÛË ‹Ù·Ó Ó· ‰ÒÛÂÈ
της ÛÙfiÎÔ˜ = ÛÙÈϤÙÔ, ÂÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ
Î·È ·fi ÁψÛÛÈ΋ ¿Ô„Ë ·ÍÈfiÏÔÁ· ¤Ú-
Á· Û ÎÚËÙÈÎfi ȉ›ˆÌ·. OÈ ·Ú¯·˚ÛÌÔ›
Δ. Πηδνια, Tα λγια γλωσ- ÛÊ·¯ÙÈÎfi˜ = ÛÎÏËÚfi˜
‰ÂÓ Ï›Ô˘Ó, Ë ÏfiÁÈ· Ù¿ÛË ÙÔ˘ fï˜ ›-
Ó·È ÂÓÛ˘Ó›‰ËÙË Î·È fi¯È ·‰¤ÍÈ·, Î·È ÛÂ
διατριβ
. Eρευνες στη Nα Ù¿ÛÛˆ = ˘fiÛ¯ÔÌ·È
·˘Ùfi ‰È·Ê¤ÚÂÈ ·fi ÙÔ˘˜ ¿ÏÏÔ˘˜ KÚËÙÈ-
Φιλολογα, 2. Iωννινα Ù›‚ÂÙ·˜/Ù›‚ÔÙ·˜ = Ù›ÔÙ·
ÎÔ‡˜ Û˘ÁÁÚ·Ê›˜, ȉ›ˆ˜ ÙÔ˘˜ ·Ï·ÈfiÙÂ-
ÚÔ˘˜. H ÈÙ·ÏÈ΋ ÙÔ˘ ·È‰Â›·, fiˆ˜ ‹‰Ë
- Êڷ̤ÓÔ˜ = (¢ÊÚ·›Óˆ)
·Ó·Ê¤Ú·ÌÂ, Ì ÚÔÛ·Ó·ÙÔÏÈÛÌfi
ÛÙÔ˘˜ §·Ù›ÓÔ˘˜ Û˘ÁÁÚ·Ê›˜, Â›Ó·È ‰È·-
ÈÛو̤ÓË Î·È ‚¤‚·ÈË. OÛÔ ÁÈ· ÙËÓ
·Ó·ÌÊÈÛ‚‹ÙËÙË ÂÏÏËÓÔÌ¿ıÂÈ¿ ÙÔ˘,
του 16ου
ÂÂȉ‹ ‰ÂÓ ·ԂϤÂÈ Û Â›‰ÂÈÍ‹ Ù˘,
‰ÂÓ Ì·˜ ‰›ÓÂÈ ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· ο-
εκδσεις: Πανώρια (έκδ. E. Kριαρά Ì¿ÏÏÈÔ˜ = ·ÓÙÈı¤Ùˆ˜, ÙÔ˘Ó·ÓÙ›ÔÓ
1975), Eρωφίλη (έκδ. Στ. Aλεξίου - M. Ì·Ó›˙ˆ = ı˘ÌÒÓˆ
Aποσκίτη 1996), Kατζούρμπος (έκδ. Λ. ÌÂÓÙÈ¿ÚÈÎÔ˜ = ÁÂÌ¿ÙÔ˜ ÂÏ·ÙÙÒÌ·Ù·
Πολίτη 1964). ÌˉÂÛÎÈ¿˜ = ηıfiÏÔ˘
ÌÈÛ‡Áˆ = ʇÁˆ
ÌÓfiÁˆ = ÔÚΛ˙ÔÌ·È
EÈÏÔÁ‹ ‚È‚ÏÈÔÁÚ·Ê›·˜: ÌÔ˘ÛÙ·Ú¤ = Ì·ÛÙfi˜, Ì·ÛÙ¿ÚÈ
ÌÔ‡ÚÏÔ = ‚ψÌfi˜, ÌÔ˘ÎÈ¿
Γεργιου Xορττση Πανρια. Kριτικ
κδοση με εισαγωγ
γιο Eμμανου
·È‰ˆÌ‹ = ·È‰ÂÌfi˜, Ù·Ï·ÈˆÚ›·
1975 [Bυζαντιν
βλιοθ
ÌÙÊÚ ÌÂÁ¿ÏÔ˜
αναθεωρημνη επανκδοση με την επι-
ÂÚÈÙÙÔÏÈ¿˜ = ȉ›ˆ˜
μλεια K. Πηδνια, Eκδσεις «K. Z
Ï‹Û· = ¿Ú· Ôχ
τρος», Θεσσαλονκη). ÏÈfi = ϤÔÓ, È·
Eρωφλη, τραγωδα Γεωργου Xορτ- Ô‰fiÙ˘ = ÙÈÌÔÓȤÚ˘
Ô˘ÓÈ¿ÏÔ = Ì·¯·›ÚÈ, ÂÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ
τση. Eπιμλεια Στυλιανς Aλεξου, Mρ-
Ô‡ÚÈ = fï˜, ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ
θα Aποσκτη, Eκδ. «στιγμ
1996. ڛη = ›ÎÚ·
Ú›¯Ô˘ = ÚÈÓ
Eρωφλη, τραγωδα Γεωργου Xορττση Ú›ÊÈ = ÂÚ›ÊÈÔ, ηÙÛÈοÎÈ
(1600)....υπ Στεφ. Ξανθουδδου, Aθ
να 1928. ÛÈÌÒÓˆ = ÏËÛÈ¿˙ˆ
ÛÈÚÁÔ˘Ï›˙ˆ = ηÏÔÈ¿Óˆ
Γεωργου Xορττση Kατζο&ρμπος, κω- ÛηÚÙÛ›Ó· = ›‰Ô˜ Ì·¯·ÈÚÈÔ‡
μωδα. Kριτικ
γλωσσριο Λνου Πολτη, Eταιρεα ÛÂÏÓÙÔÓ¿‰· = ›Ûˆ˜ ·ÎfiÓÙÈÔ
Kρητικν Iστορικν Mελετν. Kρητι- ÛÙ¿ÍË = ÛÙ·ÁfiÓ·, ÂÏ¿¯ÈÛÙË ÔÛfiÙËÙ·
κν Θατρον,1. Hρκλειον Kρ
1964. ÛÙÚ·ÛÈÓ¿Úˆ = ηÎÔÔÈÒ
Û˘ÓÙËÚÒ = ·Ú·ÙËÚÒ, ‚Ϥˆ
Kομνην
σικ στοιχεα στα ργα του Xορττση. Ù¿ÚÁ· = ·Û›‰·
Διδακτορικ
Eλληνικ
1977. ÙÛ¿ÚԢη˜ = Ê¿Ú˘ÁÁ·˜
ÙÛÂÏ·‰È¿ = ÙÛÈÏ·‰È¿, ˯ً
Στ. Aλεξου, «Φιλολογικα παρατηρ
σεις εις κρητικ κεμενα. Eρωφλη», ÈηÓÔÔÈË̤ÓÔ˜
Kρητικ Xρονικ 8 (1954), 244–253. ÊÙˆ¯ÂÈ¿ = ÊÙÒ¯ÂÈ·
ʇÁÈ = Ê˘Á‹
T. Mαρκομιχελκη–Mντζα, «H αρχαιο- Ê˘ÚÒ = ÂÏ·ÙÙÒÓÔÌ·È, ·‰˘Ó·Ù›˙ˆ
μθεια του Kρητικο& ποιητ
„Ë = „˘¯‹
αινα Γεωργου Xορττση», Kρητολογι-
κ Γρμματα 13 (1997), 121–130.
H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 3 ¢ E K E M B P I O Y 2 0 0 0 29
 Aναγννηση και
Eυρωπαϊκ Θατρο
Tου A ¡Δfl¡∏ ° §ÀΔ∑√⁄ƒ∏
Λκτορα Θεατρολογας
στο Πανεπιστμιο Kρτης

O π π™Δ√ƒπ∫Œ˜ ¶ƒ√Ω¶√£Œ™∂π˜ Ô˘

‰È·ÌfiÚÊˆÛ·Ó ÙÔ ı¤·ÙÚÔ ÙÔ˘
fi„ÈÌÔ˘ MÂÛ·›ˆÓ· Î·È Ù˘
ÚÒÈÌ˘ AÓ·Á¤ÓÓËÛ˘ Â›Ó·È Ï›ÁÔ-Ôχ
ÎÔÈÓ¤˜: Ë ·Ú·ÎÌ‹ ÙÔ˘ ÊÂÔ˘‰·ÏÈÛÌÔ‡,
Ë ·Ó¿Ù˘ÍË ÙˆÓ fiÏÂˆÓ Î·È Ù˘ ·ÛÙÈ-
΋˜ Ù¿Í˘, Ë ·ÌÊÈÛ‚‹ÙËÛË Ù˘ ÂÎÎÏË-
ÛÈ·ÛÙÈ΋˜ ·˘ıÂÓÙ›·˜. øÛÙfiÛÔ, ÛÙÔ
ÚÒÙÔ ÌÈÛfi ÙÔ˘ 16Ô˘ ·È. ÙÔ ÌÂ۷ȈÓÈ-
Îfi ı¤·ÙÚÔ Â›¯Â ÎÏ›ÛÂÈ ÙÔÓ ÈÛÙÔÚÈÎfi
ÙÔ˘ ·ÎÏÔ. O ÎfiÛÌÔ˜ ÙÔ˘ MÂÛ·›ˆÓ·
›¯Â Ô‰ËÁ‹ÛÂÈ ÛÙËÓ ·Ó¿‰˘ÛË ÙÔ˘ ı¿-
ÙÚÔ˘ ÛÙË ÓÂfiÙÂÚË E˘ÚÒË Ì ÙȘ ıÚË-
Û΢ÙÈΤ˜ ·Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ ÙˆÓ §ÂÈÙÔ˘Ú-
ÁÈÎÒÓ ¢Ú·Ì¿ÙˆÓ ·Ú¯Èο Î·È ÙˆÓ M˘-
ÛÙËÚ›ˆÓ ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ·Ø ÔÈ ıÚËÛ΢ÙÈ-
Τ˜ ¤Úȉ˜ Ô˘ ¤ÊÂÚÂ Ë MÂÙ·ÚÚ‡ıÌÈÛË
fï˜ Û‹Ì·Ó·Ó Î·È Ù˘Èο ÙÔ Ù¤ÏÔ˜
ÙˆÓ M˘ÛÙËÚ›ˆÓ Á‡Úˆ ÛÙ· 1550 (ηÈ
ÌfiÓÔ ÛÙËÓ IÛ·Ó›· Ù˘ IÂÚ¿˜ Eͤٷ-
Û˘ ÔÈ ·Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ ÙÔ˘˜ Û˘Ó¯›ÛÙË-
Î·Ó ¤ˆ˜ ÙÔÓ 18Ô ·È.). A’ ·˘Ù‹Ó ÙËÓ
¿Ô„Ë, Ë ÌÂÙ¿‚·ÛË ÛÙËÓ ·Ó·ÁÂÓÓË-
Ûȷ΋ ÛÎËÓ‹ ‹Ù·Ó ¤Ó· ÌÂÁ¿ÏÔ ‚‹Ì·
ÛÙË ‰È·‰Èηۛ· ÂÎÎÔÛÌ›Î¢Û˘ ÂÓfi˜
Û˘ÏÏÔÁÈÎÔ‡ Ï·ÙÚ¢ÙÈÎÔ‡ ıÂÛÌÔ‡,
fiˆ˜ ‹Ù·Ó ÙÔ ı¤·ÙÚÔ ÛÙËÓ ·Ú¯·ÈfiÙË-
Ù· Î·È ÙÔ MÂÛ·›ˆÓ·. H ÎÈÓËÙ‹ÚÈ· ‰‡-
Ó·ÌË ·˘Ù‹˜ Ù˘ ÂͤÏÈ͢, Ô˘ ‹Ù·Ó
Û‡ÌÊ˘ÙË Ì ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ Ù¿Í˘
ÙˆÓ ÂÌfiÚˆÓ, ‹Ù·Ó Ë ·Ó¿‰˘ÛË ÂÓfi˜
ÚˆÙÔ‚¿ıÌÈÔ˘ ·ÙÔÌÈÎÈÛÌÔ‡. K·Ù·Ú-
¯‹Ó, ÂÂȉ‹ ÔÈ ·ÓÒÓ˘ÌÔÈ Î·ÏÏÈÙ¤¯Ó˜
ÙÔ˘ ÌÂ۷ȈÓÈÎÔ‡ ı¿ÙÚÔ˘ ¤‰ˆÛ·Ó ÙË
ı¤ÛË ÙÔ˘˜ Û ÂÒÓ˘ÌÔ˘˜ ÛÙÔ ¯ÒÚÔ
Ù˘ ‰Ú·Ì·ÙÔ˘ÚÁ›·˜ (fiˆ˜ ÙÔÓ O˘›Ï-
ÏÈ·Ì ™·›ÍËÚ ‹ ÙÔÓ AÏÂÍ¿ÓÙÚ AÚÓÙ‡),
Ù˘ ˘ÔÎÚÈÙÈ΋˜ (fiˆ˜ ÙÔÓ P›ÙÛ·ÚÓÙ
M¿ÚÌ·ÈÙ˙ ‹ ÙËÓ I˙·Ì¤Ï· AÓÙÚ½ÓÈ)
Î·È Ù˘ ÛÎËÓÔÁÚ·Ê›·˜ (fiˆ˜ ÙÔÓ A˚-
ÓÙ›ÁÎÔ T˙fiÔ˘Ó˜ ‹ ÙÔÓ T˙È¿ÎÔÌÔ TÔ-
Ú¤ÏÏÈ). EÈϤÔÓ, ÔÈ Î·ÏÏÈÙ¤¯Ó˜ ¤ÁÈ-
Ó·Ó Â·ÁÁÂÏ̷ٛ˜ Ô˘ ˙Ô‡Û·Ó ·ÛÎÒ-
ÓÙ·˜ ÙËÓ Ù¤¯ÓË ÙÔ˘˜.
K·ıÒ˜ ÙÔ ı¤·ÙÚÔ ¤¯·Ó ÙÔ ¯·Ú·ÎÙ‹-

Õ Πλανδιοι ηθοποιο
και «τσαρλατνοι» στην
πλατε α του Aγ ου Mρ-
κου της Bενετ ας. Γκρα-
βορα του Giacomo
Franco (1610).

30 H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 3 ¢ E K E M B P I O Y 2 0 0 0
Ú· ÌÈ·˜ ÂÚÈÛÙ·Ûȷ΋˜ Î·È ÂÔÚÙ·ÛÙÈ- Õ Σκην απ παρσταση
΋˜ ÂΉ‹ÏˆÛ˘ Ù˘ ÎÔÈÓfiÙËÙ·˜, fiÊÂÈ- κωμωδ ας στη Bενετ α, πι-
Ï ӷ ‰ÒÛÂÈ ÙË Ì¿¯Ë Ù˘ ÂÈ‚›ˆÛ˘ Ì θαντατα σε πλατε α της
ηı·Ú¿ ÂÌÔÚÈÎÔ‡˜ Î·È Î·ÏÏÈÙ¯ÓÈ- πλης. Ξυλογραφ α του
ÎÔ‡˜ fiÚÔ˘˜. EÙ·ÈÚÈÎÔ› Î·È ÂȯÂÈÚËÌ·- 17ου αινα (Στυλ. Aλεξ -
ÙÈÎÔ› ı›·ÛÔÈ ¤Î·Ó·Ó ÙËÓ ÂÌÊ¿ÓÈÛ‹ ου, «Tο Kστρο... στον 16ο
ÙÔ˘˜ ηÈ, ‰›Ï· ÛÙÔ˘˜ ηÏÏÈÙ¤¯Ó˜ Ô˘ και 17ο αινα». Hρ-
Û˘ÓÂÚÁ¿ÛÙËÎ·Ó Ì ·˘ÙÔ‡˜, ÍÂÚfi‚·- κλειο).
Ï·Ó ‰˘Ó·ÌÈÎÔ› ÂȯÂÈÚË̷ٛ˜ Î·È ıÈ·-
ۿگ˜, fiˆ˜ Ô ºÈÏ› X¤ÓÛÏÔÔ˘, Ô §fi-
 ‰Â PÔ˘¤ÓÙ·, Ô ºÚ·ÓÙ˙¤ÛÎÔ
AÓÙÚ½ÓÈ.
O ¿ÏÏÔ˜ ı‡Ï·Î·˜ ÛÙÔÓ ÔÔ›Ô ·Ó·-
Ù‡¯ıËΠÙÔ ·Ó·ÁÂÓÓËÛÈ·Îfi ı¤·ÙÚÔ
‹Ù·Ó ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ù˘ ‰ڷ›ˆÛ˘ Ù˘
ÌÔÓ·Ú¯›·˜ Î·È Ù˘ ÂÈÎÚ¿ÙËÛ˘ ÎÔÚ˘-
Ê·›ˆÓ ÂÎÚÔÛÒˆÓ Ù˘, fiˆ˜ Ë EÏÈ-
Û¿‚ÂÙ Aã Ù˘ AÁÁÏ›·˜ ‹ Ô º›ÏÈÔ˜ Bã
Ù˘ IÛ·Ó›·˜. MÂÁ¿Ï· ÂÈÙ‡ÁÌ·Ù·
Ù˘ ‰Ú·Ì·ÙÔ˘ÚÁ›·˜, fiˆ˜ Ù· ¤ÚÁ· ÙÔ˘
MÂÓ T˙fiÓÛÔÓ Î·È ÙÔ˘ ¶¤‰ÚÔ K·ÏÓÙÂ-
ÚfiÓ, ÁÚ¿ÊÙËÎ·Ó ÛÙËÓ A˘Ï‹ ÙÔ˘ ËÁÂ-
ÌfiÓ·. EÓÒ Ë ÌÂÁ¿ÏË ¿ÓıËÛË ÙÔ˘ ÛÎË-
ÓÈÎÔ‡ ı¿̷ÙÔ˜ ‹Ù·Ó Û˘Ó‰Â‰Â̤ÓË ÌÂ
ηÙÂÍÔ¯‹Ó ·˘ÏÈο ı·ÙÚÈο ›‰Ë, BÈfiÏ· Î·È Ë °ÈfiÚÛÈ· Ù˘ ¢ˆ‰ÂοÙ˘ N‡- 1472 Î·È 1518 fiÏ· ۯ‰fiÓ Ù· ÁÓˆÛÙ¿
fiˆ˜ ÔÈ M¿ÛΘ ÛÙËÓ AÁÁÏ›· ‹ Ù· ¯Ù·˜ Î·È ÙÔ˘ EÌfiÚÔ˘ Ù˘ BÂÓÂÙ›·˜ ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈο Î·È ÚˆÌ·˚ο ¤ÚÁ· fi¯È ÌfiÓÔÓ
M·Ï¤ ÓÙ KÔ˘Ú ÛÙË °·ÏÏ›·. OÈ Ó¤ÔÈ ™·›ÍËÚ, fiˆ˜ ÔÈ ÚÒÙ˜ ÙÔÏÌËÚ¤˜ ›¯·Ó ÂΉÔı› ·ÏÏ¿ ΢ÎÏÔÊÔÚÔ‡Û·Ó
Û˘ÁÁÚ·Ê›˜, fiˆ˜ Ô §fi ÓÙ B¤Áη, Â·ÁÁÂÏ̷ٛ˜ Á˘Ó·›Î˜ ËıÔÔÈÔ› (Â›- ¢ڤˆ˜ ÌÂÙ¿ ÙËÓ Â·Ó¿ÛÙ·ÛË Ù˘ Ù˘-
Â͢ÌÓÔ‡Û·Ó ÙÔ ‚·ÛÈÏÈÎfi ıÂÛÌfi: «MÂ- ÛËÌ· ÌÂÙ¿ ÙÔ 1587) ÛÙËÓ IÛ·Ó›·. ÔÁÚ·Ê›·˜. °È· Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ˘˜ ÈÛÙÔ-
Ù¿ ÙÔ £Âfi, ‰ÂÓ ¤¯Ô˘Ì ¿ÏÏÔÓ ÚÈÎÔ‡˜ ÏfiÁÔ˘˜, Ë Ú‹ÍË Ì ÙÔ ÌÂ۷ȈÓÈ-
K‡ÚÈÔ ·fi ÙÔ ‚·ÛÈÏÈ¿» (ºÔ˘- O˘Ì·ÓÈÛÙÈο ȉÂÒ‰Ë Îfi ı¤·ÙÚÔ ÍÂΛÓËÛ ÛÙËÓ ÈÙ·ÏÈ΋ ¯ÂÚ-
¤ÓÙ O‚¯ԇӷ, . 1614). ÛfiÓËÛÔ. IÙ·ÏÔ› Û¯ÔÏÈ·ÛÙ¤˜ Ù˘ ¶ÔÈËÙÈ-
TÔ Â˘Ú‡ÙÂÚÔ ÈÛÙÔ- H ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙÂÚË ›Ûˆ˜ ÂͤÏÈÍË ÚÔ¤- ΋˜ ÙÔ˘ AÚÈÛÙÔÙ¤ÏË, fiˆ˜ Ô §ÔÓÙÔ‚›-
H ·ÌÊÈÛ‚‹ÙËÛË ÚÈÎfi Ï·›ÛÈÔ ÂÌ- ΢„Â, fiÙ·Ó Ë ·ÌÊÈÛ‚‹ÙËÛË ÙÔ˘ ÂÎ- ÎÔ K·ÛÙÂÏ‚¤ÙÚÔ Î·È Ô IÔ‡ÏÈÔ˜ K·›Û·-
ÎÏËÛÈ·ÛÙÈÎÔ‡ ‰fiÁÌ·ÙÔ˜ ¤ÛÙÚ„ ٷ Ú·˜ ™Î¿ÏÈÁÎÂÚ, ‰È·ÌfiÚÊˆÛ·Ó ÙȘ ·Ú-
Ù˘ ÂÎÎÏËÛÈ·ÛÙÈ΋˜
·˘ıÂÓÙ›·˜ Ê¿ÓÈÛ˘ Î·È ‰È·- ‚ϤÌÌ·Ù· ÛÙËÓ ÚÒÙË ÂΉ‹ÏˆÛË ÙˆÓ
Ô˘Ì·ÓÈÛÙÈÎÒÓ È‰·ÓÈÎÒÓ ÙËÓ ·Ú¯·ÈfiÙË-
¯¤˜ ÙÔ˘ ÓÂÔÎÏ·ÛÈÎÔ‡ ȉÂÒ‰Ô˘˜: ÙÔ ‰È·-
¯ˆÚÈÛÌfi ÙÚ·Áˆ‰›·˜ Î·È ÎˆÌˆ‰›·˜, ÙËÓ
ÌfiÚʈÛ˘ ÙÔ˘ Ù·. ™ÙËÓ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·, ÙÔ ı¤·ÙÚÔ ·ÏËıÔÊ¿ÓÂÈ· ÛÙË Ì›ÌËÛË Ù˘ Ú·ÁÌ·-
O ÙÚ›ÙÔ˜ ¯ÒÚÔ˜ ̤۷ ÛÙÔÓ Ù˘ AÓ·Á¤ÓÓËÛ˘ ·Ó·‰‡ıËΠfiÙ·Ó ÔÈ ÙÈÎfiÙËÙ·˜, ÙÔÓ Î·ÓfiÓ· ÙˆÓ ÙÚÈÒÓ ÂÓÔ-
ÔÔ›Ô ‰È·ÌÔÚÊÒıËΠÙÔ KÚËÙÈÎÔ‡ ı¿ÙÚÔ˘ O˘Ì·ÓÈÛÙ¤˜ ÙÔ˘ 15Ô˘ Î·È 16Ô˘ ·È. ¿Ú- Ù‹ÙˆÓ (‰ËÏ·‰‹ ÙËÓ ÂÓfiÙËÙ· ‰Ú¿Û˘,
·Ó·ÁÂÓÓËÛÈ·Îfi ı¤·ÙÚÔ ¯ÈÛ·Ó Ó· ÌÂÏÂÙÔ‡Ó ÙÔ ı¤·ÙÚÔ Ù˘ ·Ú- ¯ÚfiÓÔ˘ Î·È ÙfiÔ˘, Û‡Ìʈӷ Ì ÙËÓ
‹Ù·Ó ÔÈ Û¯ÔϤ˜ Î·È Aη‰Ë- ¯·›·˜ EÏÏ¿‰·˜ ηÈ, ȉȷ›ÙÂÚ·, Ù˘ PÒ- ÔÔ›· ¤Ó· ¤ÚÁÔ Ú¤ÂÈ Ó· ¤¯ÂÈ Ì›· ÏÔ-
̛˜, ¯ÒÚÔ˜ Û˘Ó·Ê‹˜ Ì ÙËÓ ·ÌÊÈÛ‚‹- Ì˘, ÁÈ· Ó· ·ÓÙÏ‹ÛÔ˘Ó Ù· ÚfiÙ˘· ¿- ΋ Î·È Ó· ÂÍÂÏ›ÛÛÂÙ·È Û’ ¤Ó·Ó ÙfiÔ Î·È
ÙËÛË Ù˘ ÂÎÎÏËÛÈ·ÛÙÈ΋˜ ·˘ıÂÓÙ›·˜. Óˆ ÛÙ· ÔÔ›· ÔÈÎÔ‰ÔÌ‹ıËΠÙÔ ÓÂfiÙÂ- Û ‰È¿ÛÙËÌ· 24 ˆÚÒÓ), IÙ·ÏÔ› Û˘ÁÁÚ·-
OÛË ‰‡Ó·ÌË Î·È ·Ó ·Ó¤ÎÙËÛ ÙÔ B·ÙÈ- ÚÔ ı¤·ÙÚÔ: ÙÔÓ AÚÈÛÙÔÙ¤ÏË, ÙÔÓ OÚ¿- Ê›˜ fiˆ˜ Ô T˙È·ÓÌ·Ù›ÛÙ· T˙ÈÚ¿ÏÓÙÈ
ηÓfi ÌÂÙ¿ ÙË Û‡ÓÔ‰Ô ÙÔ˘ TÚ¤ÓÙÔ ÙÈÔ Î·È ÙÔÓ ¢ÔÓ¿ÙÔ, ÙÔÓ ™ÂӤη, ÙÔÓ Î·È Ô §ÔÓÙÔ‚›ÎÔ AÚÈfiÛÙÔ, Í·Ó·˙ˆÓÙ¿-
(1545 – 1563), ÔÙ¤ ‰ÂÓ ·¤ÎÙËÛ ÙËÓ ¶Ï·‡ÙÔ Î·È ÙÔÓ TÂÚ¤ÓÙÈÔ, ÙÔÓ BÈÙÚÔ‡- Ó„·Ó ÙËÓ ÙÚ·Áˆ‰›· Î·È ÙËÓ ÎˆÌˆ‰›·
ÂÍÔ˘Û›· Ô˘ ›¯Â ÙÔ 12Ô Î·È 13Ô ·ÈÒÓ·. ‚ÈÔ Î·È ÙÔÓ ¶ÔÏ˘‰Â‡ÎË. AÓ¿ÌÂÛ· ÛÙ· ÛÙË ÁËÚ·È¿ ‹ÂÈÚÔ, ‚·ÛÈṲ̂ÓÔÈ Û ¯·-
™ÙÔ ÌÂÛԉȿÛÙËÌ·, Ù· ıÂ̤ÏÈ· Ù˘ ıÂ-
ÔÎÚ·ÙÈ΋˜ ıÂÒÚËÛ˘ ÙÔ˘ ÎfiÛÌÔ˘ ›-
¯·Ó Ú·Á›ÛÂÈ ·ÓÂ·ÓfiÚıˆÙ·, ·fi ÙË
ÛÙÈÁÌ‹ Ô˘ ÌÈ· Ó¤· ·ÓıÚˆÔÎÂÓÙÚÈ΋
‰È¿ÛÙ·ÛË ·ÓÙÈÌÂÙÒÈ˙ ÙËÓ Â›ÁÂÈ·
˙ˆ‹ ˆ˜ ·˘Ù·Í›·, ÁÔËÙ¢fiÙ·Ó ·fi ÙÔ
Ó‡̷ ÙÔ˘ ÂÈÚ·Ì·ÙÈÛÌÔ‡ Î·È Ù˘ Â-
ÚÈ¤ÙÂÈ·˜ Î·È ¤ÎÚÈÓ ÙËÓ ·ÓıÚÒÈÓË
·‰˘Ó·Ì›· fi¯È ÌfiÓÔ Ì ÙÔ Ì¿ÙÈ ÙÔ˘ £Â-
Ô‡ ·ÏÏ¿ Î·È Ì ÙÔ ÓÔ˘ ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘.
TÔ ÌÂ۷ȈÓÈÎfi Û˘Á¯ˆÚÔ¯¿ÚÙÈ Â›¯Â ‰Ò-
ÛÂÈ ÙË ı¤ÛË ÙÔ˘ Û ÌÈ· Ó¤· ÂÚÈÔ¯‹,
ÙËÓ ·ÙÔÌÈ΋ ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈ΋ Û˘Ó›‰ËÛË.
OÈ Ó¤ÔÈ ÙÚ·ÁÈÎÔ› ‹ÚˆÂ˜, fiˆ˜ Ô º¿Ô˘-
ÛÙÔ˘˜ Î·È Ô T·ÌÂÚÏ¿ÓÔ˜ ÙÔ˘ KÚ›ÛÙÔ-
ÊÂÚ M¿ÚÏÔÔ˘, Â›Ó·È ÌÂÁ¿Ï˜ ÂÁˆÎÂ-
ÓÙÚÈΤ˜ ÌÔÚʤ˜ Ô˘ Û˘ÓıÏ›‚ÔÓÙ·È ·fi
ÙȘ ·Ó·Î·Ù·Ù¿ÍÂȘ Ô˘ ¤ÊÂÚÂ Ë Î·Ù¿Ú-
Ú¢ÛË ÙÔ˘ ·ÏÈÔ‡ ÎfiÛÌÔ˘. ¢›Ï· Û’
·˘ÙÔ‡˜, οÓÔ˘Ó ÙËÓ ÂÌÊ¿ÓÈÛ‹ ÙÔ˘˜
‰˘Ó·ÌÈΤ˜ Á˘Ó·ÈΛ˜ ÌÔÚʤ˜, fiˆ˜ Ë

à Παρσταση της Kομ"ντια ντελ’ Aρτε,

σχ"διο του ψιμου 16ου αινα. H λαϊκ
αυτοσχ"δια κωμωδ α των Iταλν θεατρ -
νων υπρξε το μακροβιτερο επ τευγμα του
ευρωπαϊκο αναγεννησιακο θετρου (πη-
γ: The Commedia dell’ Arte. A
Documentary History, Oxford, 1990).

H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 3 ¢ E K E M B P I O Y 2 0 0 0 31

χαρα-
Ú·ÎÙ‹Ú˜, ı¤Ì·Ù· Î·È Ù¯ÓÈΤ˜ ÙˆÓ
PˆÌ·›ˆÓ: ÙÔ˘˜ ·˘ÛÙËÚÔ‡˜ ·Ù¤Ú˜,
ÙÔ˘˜ Ó·ÚÔ‡˜ ÂÚˆÙÂ˘Ì¤ÓÔ˘˜ Î·È ÙÔ˘˜
η¿ÙÛÔ˘˜ ‰Ô‡ÏÔ˘˜, ÙËÓ ÂÓÙ¿Ú·-
ÎÙË ‰ÔÌ‹, ÙȘ ÛÎËÓ¤˜ ‚›·˜ Î·È ÙÚfiÌÔ˘,
ÙÔ ÌÔÙ›‚Ô ÙˆÓ ‰È‰‡ÌˆÓ Î.¿. IÙ·ÏÔ› ηÏ-
ÏÈÙ¤¯Ó˜, fiˆ˜ Ô AÓÙÚ¤· ¶·ÏÏ¿ÓÙÈÔ
Î·È Ô ™ÂÌ·ÛÙÈ¿ÓÔ ™¤ÚÏÈÔ, ¤ıÂÛ·Ó ÙȘ
‚¿ÛÂȘ Ù˘ Û‡Á¯ÚÔÓ˘ ı·ÙÚÈ΋˜ ·Ú¯È-
ÙÂÎÙÔÓÈ΋˜ Î·È Ù˘ ÛÎËÓÈ΋˜ ·ÚÔ˘-
Û›·Û˘: ÙÔ ı¤·ÙÚÔ Ù˘ „¢‰·›ÛıËÛ˘,
Ì ÙËÓ ·„›‰· ÚÔÛÎËÓ›Ô˘ Î·È ÙËÓ
ÚÔÔÙÈ΋ Ô˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Û·Ó Ù· ˙ˆ-
ÁÚ·ÊÈÛÙ¿ Ù·ÌÏfi.
OÈ ·Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ ÙˆÓ ÌÂ۷ȈÓÈÎÒÓ
M˘ÛÙËÚ›ˆÓ ·ÊËÁÔ‡ÓÙ·Ó ÔÏfiÎÏËÚË
ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· ÙÔ˘ ÎfiÛÌÔ˘, ·fi °ÂÓ¤ÛÂ-
ˆ˜ ¤ˆ˜ ¢Â˘Ù¤Ú·˜ ¶·ÚÔ˘Û›·˜Ø Ô ¶·Ú¿-
‰ÂÈÛÔ˜, Ë KfiÏ·ÛË Î·È Ë °Ë ·ÚÔ˘ÛÈ¿-
˙ÔÓÙ·Ó Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓ· Â› ÛÎËÓ‹˜, ÌÈ·
Î·È fiÏ· ·ÓÙÈÌÂÙˆ›˙ÔÓÙ·Ó ·fi ÙËÓ
ÔÙÈ΋ ÁˆÓ›· ÙÔ˘ £ÂÔ‡, ˆ˜ οÙÈ ¿ÂÈ-
ÚÔ Î·È ·ÂÚÈfiÚÈÛÙÔ. H ·Ó·ÁÂÓÓËÛȷ΋
ÛÎËÓ‹ ıÂ¿Ù·È ·fi ¤Ó· ÚÔηıÔÚÈṲ̂-
ÓÔ ÛËÌÂ›Ô ÙÔ˘ ·ÙfiÌÔ˘Ø Û˘Ó‰¤ÂÙ·È ÌÂ
ÙÔ ÂÂÚ·Ṳ̂ÓÔ Ô˘ ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÂÈ
ÙËÓ ·ÓÙ›ÏË„Ë ÙÔ˘ ¯ˆÚÔ¯ÚfiÓÔ˘ ·fi
ÙËÓ ·ÓıÚÒÈÓË ÂÌÂÈÚ›·, ·ÏÏ¿ Î·È ÌÂ
ÙËÓ ÚÔÛ¿ıÂÈ· ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÈÓÔ˘ ÓÔ˘
Ó· ÔÈÎÔ‰ÔÌ‹ÛÂÈ ÌÈ· ÔÈÎÔÓÔÌ›· ‰Ú¿-
32 H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H
H Δο βασικο
κτρες της Kομ"ντια
ντελ’ Aρτε, ο καπιτν
Spezzamonti και ο
zanni Bagattino. Eργο
αννυμου καλλιτ"χνη.
T"λη 17ου αι.
E˘¯·ÚÈÛÙԇ̠fiÏÔ˘˜ fiÛÔÈ Û˘Ó¤‚·Ï·Ó ÛÙËÓ
ÔÏÔÎÏ‹ÚˆÛË ÙÔ˘ ·ÊÈÂÚÒÌ·ÙÔ˜. I‰È·›ÙÂÚ·
ÙÔ £¤·ÙÚÔ «N¤· ™ÎËÓ‹» ÙÔ˘ §Â˘Ù¤ÚË BÔ-
ÁÈ·Ù˙‹, ÙȘ EΉfiÛÂȘ «K¤‰ÚÔ˜» Î·È ÙËÓ
«EΉÔÙÈ΋ AıËÓÒÓ».
3 ¢ E K E M B P I O Y 2 0 0 0
Û˘, ÙfiÔ˘ Î·È ¯ÚfiÓÔ˘. Afi Ù· ̤۷
ÙÔ˘16Ô˘ ·È. ÂÚ›Ô˘, Ù· Ó¤· ȉ·ÓÈο
¤Ú·Û·Ó Ù· Û‡ÓÔÚ· Ù˘ ÈÙ·ÏÈ΋˜ ¯ÂÚ-
ÛÔÓ‹ÛÔ˘ Î·È Î·ÏÏÈÂÚÁ‹ıËÎ·Ó Û ¿Ï-
Ϙ ¯ÒÚ˜ Ì ‚¿ÛË ÙȘ ÂÁ¯ÒÚȘ ȉȷÈ-
ÙÂÚfiÙËÙ˜. EÙÛÈ, Ë ·Ú·ÎÌ‹ ÙÔ˘ ÌÂ-
۷ȈÓÈÎÔ‡ ı¿ÙÚÔ˘ (Ô˘ ·ÊËÁÔ‡ÓÙ·Ó
¤Ó· ıÚËÛ΢ÙÈÎfi–ÔÈÎÔ˘ÌÂÓÈÎfi ‰Ú¿Ì·)
›¯Â ÌÈ· ·ÎfiÌ· ÌÂÁ¿ÏË Â›ÙˆÛË: ÙÔ
ı¤·ÙÚÔ Î¿ı ¯ÒÚ·˜ ‰ÂÓ ¤ÁÈÓ ÌfiÓÔÓ
ÎÔÛÌÈÎfi ·ÏÏ¿ ¿Ú¯ÈÛ ӷ ·Ó·Ù‡ÛÛÂÈ
Ù· ‰Èο ÙÔ˘, ÂıÓÈο ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο.
T· ÙÂÏÂ˘Ù·›· ÚԤ΢„·Ó, ΢ڛˆ˜, ÛÂ
Û˘Ó¿ÚÙËÛË Ì ÙËÓ ÂÈ‚›ˆÛË Ù˘ ÌÂ-
۷ȈÓÈ΋˜ ·Ú¿‰ÔÛ˘ ·fi ¯ÒÚ· ÛÂ
¯ÒÚ·. ™ÙËÓ IÙ·Ï›· Î·È ÙË °·ÏÏ›· Ù· ÓÂ-
ÔÎÏ·ÛÈο ȉÂÒ‰Ë ÂÈÎÚ¿ÙËÛ·Ó Û¯Â-
‰fiÓ Î·Ù¿ ÎÚ¿ÙÔ˜. AÓÙ›ıÂÙ·, ÛÙËÓ
AÁÁÏ›· Î·È ÙËÓ IÛ·Ó›· Ù· ȉ·ÓÈο ·˘-
Ù¿ Û˘Á¯ˆÓ‡ıËÎ·Ó Ì ÙȘ ÈÛ¯˘Ú¤˜ ÂÈ-
‚ÈÒÛÂȘ Û˘Ì‚¿ÛÂˆÓ Î·È Ú·ÎÙÈÎÒÓ
ÙÔ˘ ÌÂ۷ȈÓÈÎÔ‡ ı¿ÙÚÔ˘ ηÈ, ·Ú¿
ÙȘ ¤ÓÙÔÓ˜ ·ÓÙȉڿÛÂȘ ÙˆÓ ¶Ô˘ÚÈÙ·-
ÓÒÓ Î·È Ù˘ EÎÎÏËÛ›·˜ ·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙÔ
ı¤·ÙÚÔ, Ù· ÂÈÙ‡ÁÌ·Ù· ‹Ù·Ó ÛËÌ·-
ÓÙÈÎfiÙÂÚ·. H ÒÛ̈ÛË Ô˘Ì·ÓÈÛÙÈÎÒÓ
·ÍÈÒÓ Î·È ÌÂ۷ȈÓÈ΋˜ ·Ú¿‰ÔÛ˘
‰ËÌÈÔ‡ÚÁËÛ ٷ ·ÚÈÛÙÔ˘ÚÁ‹Ì·Ù· ÙÔ˘
EÏÈÛ·‚ÂÙÈ·ÓÔ‡ Î·È I·Îˆ‚È·ÓÔ‡ £Â¿-
ÙÚÔ˘ Î·È ÙÔ˘ ÈÛ·ÓÈÎÔ‡ XÚ˘ÛÔ‡ AÈÒ-
Ó·. M¿ÏÈÛÙ·, Ë ÂͤÏÈÍË ·˘Ù‹ Û˘ÓÙÂϤ-
ÛÙËΠ۠‰ËÌfiÛÈ· ı¤·ÙÚ· Î·È ÚÔ‹Ï-
ı fiÙ·Ó ÏfiÁÈÔÈ Û˘ÁÁÚ·Ê›˜ ·˘ÙÒÓ ÙˆÓ
¯ˆÚÒÓ ¿Ú¯ÈÛ·Ó Ó· Û˘ÓÂÚÁ¿˙ÔÓÙ·È ÌÂ
Â·ÁÁÂÏ̷ٛ˜ ı·ÙÚ›ÓÔ˘˜, ı¤ÙÔÓÙ·˜
ÙÔ˘˜ ·˘ÙÔ‡˜ ÙÔ˘˜ ÛÙËÓ ˘ËÚÂÛ›·
ÙˆÓ ÁÔ‡ÛÙˆÓ Î·È Ù˘ ÎÚ›Û˘ ÂÓfi˜ Ù·-
ÍÈο ÂÙÂÚfiÎÏËÙÔ˘ ÎÔÈÓÔ‡. HÙ·Ó ÌÈ·
‰È·‰Èηۛ· ·ÓÙ›ıÂÙË Ì ÙÔ Û¯›ÛÌ·
·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔ ÏfiÁÈÔ Î·È ÙÔ Ï·˚Îfi ı¤·-
ÙÚÔ, Ô˘ ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÂÈ ÙÔ ÈÙ·ÏÈÎfi ı¤·-
ÙÚÔ Ù˘ ÂÔ¯‹˜, ÙË ‰È¿ÎÚÈÛË ‰ËÏ·‰‹
·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙËÓ KÔÌ̤ÓÙÈ· EÚÔ˘ÓÙ›Ù·
(ÙË ÏfiÁÈ· Έ̈‰›· ÙˆÓ O˘Ì·ÓÈÛÙÒÓ)
Î·È ÙËÓ KÔÌ̤ÓÙÈ· ÓÙÂÏÏ’ AÚÙ (ÙË
Ï·˚΋ ·˘ÙÔÛ¯¤‰È· Έ̈‰›· ÙˆÓ ı·-
ÙÚ›ÓˆÓ).
H ÙÂÏÂ˘Ù·›· ‰È·ÌÔÚÊÒıËÎÂ, fiˆ˜
Ê·›ÓÂÙ·È, fiÙ·Ó ÔÈ Ï·Ófi‰ÈÔÈ IÙ·ÏÔ›
ËıÔÔÈÔ› ÙÔ˘ fi„ÈÌÔ˘ MÂÛ·›ˆÓ·
·ÊÔ˘ÁÎÚ¿ÛÙËÎ·Ó Ù· Ó¤· ÌËӇ̷ٷ,
ÚÔÛ¿ıËÛ·Ó Ó· ·ÓÙÂÂͤÏıÔ˘Ó ÛÙȘ
Ӥ˜ ··ÈÙ‹ÛÂȘ Î·È ·ÊÔÌÔ›ˆÛ·Ó ÛÙÔ
‰ÈÎfi ÙÔ˘˜ ÔÏÈÙÈÛÌfi, ¤Ó·Ó ÔÏÈÙÈÛÌfi
ÚÔÊÔÚÈ΋˜ ·Ú¿‰ÔÛ˘, ÙȘ ·Í›Â˜ Ù˘
AÓ·Á¤ÓÓËÛ˘. M¿ÏÈÛÙ·, ÔÈ ÈÛÙÔÚÈΤ˜
‰ÈÂÚÁ·Û›Â˜ ·Ó¤‰ÂÈÍ·Ó ÙËÓ KÔÌ̤ÓÙÈ·
ÓÙÂÏÏ’ AÚÙÂ, ·Ó fi¯È ÙÔ ÎÔÚ˘Ê·›Ô, Û›-
ÁÔ˘Ú· fï˜ ÙÔ Ì·ÎÚÔ‚ÈfiÙÂÚÔ Â›Ù¢Á-
Ì· ÙÔ˘ ·Ó·ÁÂÓÓËÛÈ·ÎÔ‡ ı¿ÙÚÔ˘.