Ενεργειακή κρίση και επιχειρήσεις:

Κίνδυνοι βιωσιμότητας και ευκαιρίες απεξάρτησης

Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία έχει δημιουργήσει μια ενεργειακή «κρίση»
τεραστίων διαστάσεων που απαιτεί την αναθεώρηση των στρατηγικών της χώρας μας
για μια ήπια μετάβαση σε πιο «πράσινες» μορφές ενέργειας.

Ταυτόχρονα η απεξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο θα πρέπει να πραγματοποιηθεί

διασφαλίζοντας παράλληλα τις ποσότητες ενέργειας που είναι απαραίτητες για την
κατανάλωση των οικογενειών και των επιχειρήσεων. Σε όλο αυτό έρχεται να προστεθεί
και η κρίση που προκλήθηκε από την έκρηξη των τιμών των ορυκτών καυσίμων.

Όλα τα παραπάνω δημιουργούν ένα εκρηκτικό μίγμα που υπονομεύει την ήδη χαμηλή
ανταγωνιστικότητα της οικονομίας μας και συγχρόνως απειλεί την βιωσιμότητα όλων
των επιχειρήσεων.

Επομένως, δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι το σημερινό σύστημα φορολογικών

κινήτρων αλλά και επιδοτήσεων, όσον αφορά την ενεργειακή αναβάθμιση αλλά και
την παραγωγή ενέργειας από τις επιχειρήσεις, δεν είναι επαρκές.

Μια στοχευμένη επανεξέταση τέτοιων φορολογικών κινήτρων θα μπορούσε να έχει

σημαντικά αποτελέσματα στη μείωση της εξάρτησης από το φυσικό αέριο.

Ο φορολογικός νόμος που είναι σε ισχύ (παρ.6 άρθρο 29 ν.4172/2013) προβλέπει ότι
τα κέρδη των φυσικών προσώπων και των ατομικών επιχειρήσεων που εμπίπτουν στην
έννοια των πολύ μικρών επιχειρήσεων, από τη διάθεση παραγόμενης ηλεκτρικής
ενέργειας, μετά από την ένταξή τους στο «Ειδικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης
Φωτοβολταϊκών Συστημάτων μέχρι δέκα (10) Kw απαλλάσσονται του φόρου.

Με το άρθρο 117 του νόμου Ν.4549/2018, ορίζεται ότι το συναφές με την ενεργειακή
απόδοση ή εξοικονόμηση νερού κόστος, για τις επιχειρήσεις αποσβένεται με
συντελεστές προσαυξημένους κατά 100%. (Υπεραποσβέσεις)

Ακόμη όπως ήδη γνωρίζουμε, εδώ και μερικά χρόνια, ένας μεγάλος αριθμός πολιτών
έχει πρόσβαση σε σημαντική οικονομική ενίσχυση μέσω του προγράμματος
«ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ» για την ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων.

Με αυτόν τον μηχανισμό, μάλιστα, το κράτος χρηματοδοτεί ένα μέρος των εργασιών
και του εξοπλισμού και οι δικαιούχοι απολαμβάνουν τα αποτελέσματα της μείωσης της
κατανάλωσης ενέργειας για δεκαετίες.

Αυτό το σύστημα κινήτρων όμως δεν είναι αποτελεσματικό όταν η προτεραιότητα είναι
η μείωση της εξάρτησης από το εισαγόμενο αέριο, και μάλιστα σε εύλογο χρόνο.

Η γεωγραφική θέση της χώρας, μας δίνει τη δυνατότητα της αξιοποίησης των
φωτοβολταικών συστημάτων στο έπακρο λόγω της υψηλής ηλιοφάνειας.

Όμως τα φωτοβολταϊκά πάνελ παράγουν ενέργεια μόνο κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Αντίθετα με τους οικιακούς χρήστες που καταναλώνουν λίγη ενέργεια κατά τη
διάρκεια της ημέρας, οι βιοτεχνίες, οι εμπορικές δραστηριότητες και ο κλάδος των
υπηρεσιών καταγράφουν την αιχμή της κατανάλωσης τους στις ώρες κατά τις οποίες
τα φωτοβολταϊκά πάνελ παράγουν την περισσότερη ενέργεια. Αυτό μεταφράζεται σε
υψηλό ταυτοχρονισμό παραγωγής – κατανάλωσης.

Ακόμη ο επιχειρηματικός κόσμος διαθέτει ανεκμετάλλευτο χώρο για να τοποθετήσει

τα φωτοβολταϊκά πάνελ σε ταράτσες βιοτεχνικών κτιρίων, αποθηκών ή σούπερ μάρκετ
ή σε χώρους στάθμευσης που είναι δυνατό να καλυφθούν με φωτοβολταϊκά στέγαστρα.

Επιπλέον το υπάρχον θεσμικό πλαίσιο για τις ενεργειακές κοινότητες θα μπορούσε να

προωθήσει τις ανταλλαγές ενέργειας μεταξύ των χρηστών, γεγονός που θα συμβάλει
στην ελάττωση των απωλειών όπου η περίσσεια ενέργειας δεν είναι δυνατό να
διοχετευθεί στο δίκτυο μεταφοράς και διανομής.

Ωστόσο, τα κίνητρα που δίνονται είναι ελάχιστα.

Σημαντική επίδραση στο ενεργειακό κόστος θα μπορούσε να επιτευχθεί με την

υιοθέτηση του κινήτρου των αποσβέσεων με συντελεστές προσαυξημένους κατά 100%
για τις επενδύσεις με σκοπό την αυτοπαραγωγή και τον ενεργειακό συμψηφισμό (net-
metering) ενέργειας.

Εάν παρείχαμε στις επιχειρήσεις το φορολογικό κίνητρο των υπεραποσβέσεων με

συντελεστές προσαυξημένους κατά 100%, η εξάρτησή μας από το φυσικό αέριο αλλά
θα μειωνόταν σε σύντομο χρονικό διάστημα. Χωρίς η πολιτεία να χρειαστεί να
εκταμιεύσει άμεσα χρήματα. Χωρίς την ασφυκτική γραφειοκρατία που εσχάτως
μεταβλήθηκε σε ηλεκτρονική. Ταυτόχρονα ο ιδιωτικός τομέας θα κινητοποιούσε
σημαντικά κεφάλαια τα οποία θα έδιναν μια αναπτυξιακή δυναμική που μοιάζει
σήμερα να έχει χαθεί μετά τα γεγονότα στην Ουκρανία.

Τα πάνελ μπορούν να τοποθετηθούν σχετικά γρήγορα και μπορούν να συμβάλουν

άμεσα στη μείωση του ενεργειακού κόστους. Θα υπήρχε σημαντικό αντίκτυπο επίσης
στη μείωση των αιωρούμενων μικροσωματιδίων και στην βελτίωση της ποιότητας του
αέρα. Τα πλεονεκτήματα αυτής της πρότασης είναι και άλλα.

Για παράδειγμα, ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα για κάθε επιχειρηματία είναι η
μεταβλητότητα του κόστους της ενέργειας που αυξάνει τον κίνδυνο της
επιχειρηματικής δραστηριότητας. Τα συστήματα αυτοπαραγωγής εξαλείφουν το
υψηλό κόστος ενέργειας για 20-30 χρόνια και εξαφανίζουν αυτή τη μεταβλητότητα.

Το περιβάλλον και η δημόσια υγεία ωφελούνται από αυτή την κίνηση.

Ένα μεγάλο μέρος του κόστους μιας τέτοιας εγκατάστασης θα παραμείνει στην
ελληνική οικονομία με πολλαπλασιαστικά οφέλη για όλους. (κόστος εργασίας, υλικών
που παράγονται στην χώρα μας, κλπ).

Μετά την κλιματική αλλαγή, και την υγεία των πολιτών, η υπεράσπιση της
ανταγωνιστικότητας και η προστασία των επιχειρήσεων από τις διακυμάνσεις του
ενεργειακού κόστους θα πρέπει να αποτελέσουν στόχους της ενεργειακής πολιτικής.
Η θέσπιση κατάλληλων φορολογικών εκπτώσεων για την εγκατάσταση
φωτοβολταικών συστημάτων σε στέγες επαγγελματικών χώρων και χώρους
στάθμευσης θα ήταν μια σημαντική απάντηση.

Μια ευκαιρία που δεν πρέπει να χαθεί.

*Γιώργος Χουσμεκερίδης

Οικονομολόγος ΜΒΑ

Λογιστής Α΄ Τάξης

ΟΡΙΖΟΝΤΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ