ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ∆ΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕ∆ΟΝΙΑΣ

ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ∆ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΠΟΡΩΝ

Εναλλακτικές Χρήσεις
και Εφαρµογές
του Φυσικού Αερίου
Επ. Καθ. Αντώνιος Τουρλιδάκης
atourlidakis@uowm.gr

«ΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ ΣΤΗ ∆ΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕ∆ΟΝΙΑ –ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ”

TEE-Τ∆Μ, Κοζάνη 15-12-2008
Περιεχόµενο αρουσίασης

Εφαρµογές φυσικού αερίου στην

παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας

Μονάδες αεριοστροβίλων

Μονάδες συνδυασµένου κύκλου

Συµπαραγωγή Ηλεκτρισµού και
Θερµότητας (ΣΗΘ)

Μεταφορές (κίνηση οχηµάτων)

Παραγωγή υδρογόνου
 Εφαρµογές φυσικού αερίου

Η εισαγωγή φυσικού αερίου στην Ελλάδα και η πιθανή διέλευση του
από τη ∆. Μακεδονία δηµιουργεί νέες προοπτικές ανάπτυξης και
εφαρµογής σύγχρονων καθαρών τεχνολογιών για παραγωγή
ηλεκτρικής ενέργειας.

Η διαθεσιµότητα του φυσικού αερίου οδηγεί στην εισαγωγή στο

σύστηµα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας του αεριοστροβίλου ως
µηχανή µετατροπής ενέργειας σε µονάδες συνδυασµένου κύκλου.

Το φυσικό αέριο επιτρέπει την εισαγωγή εναλλακτικών τεχνολογικών

συστηµάτων για συµπαραγωγή Ηλεκρικής Ισχύος και Θερµότητας
(CHP) για οικιακή και βιοµηχανική χρήση.
 Τεχνολογία αεριοστροβίλων

Ο αεριοστρόβιλος αποτελεί ένα από τα πλέον Θάλαµος
προηγµένα συστήµατα µετατροπής ενέργειας Άτρακτος Συµπιεστής καύσης Στρόβιλος
µε µεγάλη ανάπτυξη κυρίως µέσω µεταφοράς
τεχνολογίας από εφαρµογές αεροπορικής
πρόωσης και σηµαντική έρευνα και ανάπτυξη

Πλεονεκτήµατα
 Ευελιξία στη χρήση διαφόρων καυσίµων
 Μικρό µέγεθος και χρόνος εγκατάστασης
 Γρήγορη απόκριση σε µεταβολές φορτίου
 Απλή κατασκευή που απαιτεί εύκολη συντήρηση
 Σηµαντική µείωση εκποµπών ρύπων
 ∆ιατίθεται σε µεγάλο εύρος µεγέθους ισχύος

Μεονεκτήµατα
 Σχετικά χαµηλός βαθµός απόδοσης σε σχέση µε
ΑΗΣ και για το λόγο αυτό χρησιµοποιείται από
µόνος του για κάλυψη φορτίων αιχµής
 Εξάρτηση από διεθνείς συνθήκες αναφορικά µε
διαθεσιµότητα και τιµολόγηση των καυσίµων
 Μικρός βαθµός απόδοσης σε µερικό φορτίο
 Μονάδες Συνδυασµένου Κύκλου
καυσαέρια
Αεριοστροβίλων

Οι µονάδες συνδυασµένου κύκλου
εκµεταλλεύονται την ενθαλπία των Ατµοπαραγωγός
καυσαερίων του αεριοστρόβιλου για την
παραγωγή ατµού σε κατάλληλο
ατµοπαραγωγό µε τη χρήση ή όχι
συµπληρωµατικού καυσίµου

Οι σύγχρονες µονάδες συνδυασµένου Ατµοστρόβιλος

Αεριοστρόβιλος
κύκλου προσφέρουν βαθµό απόδοσης
που ξεπερνά το 55% και
χρησιµοποιούνται για µεγάλες µονάδες

Βαθµός απόδοσης %
παραγωγής Βασικού φορτίου Συνδυασµένος κύκλος

Τα τελευταία χρόνια υπήρξε τεράστια Diesel

διάδοση που συµβάδισε µε την
ΑΗΣ
τεχνολογική ανάπτυξη στην Ιαπωνία, Αεριοστρόβιλος
Κορέα και άλλες χώρες της Άπω
Ανατολής, στη Β. Αµερική και Β.Ευρώπη. Πυρηνικός σταθµός

Ισχύς (MW)
 Τεχνολογία Συνδυασµένου Κύκλου
Μονάδα συνδυασµένου κύκλου
µονής ατράκτου για παραγωγή
Ατµο-
∆ιαχύτης Ηλεκτρικής Ισχύος µεγάλης κλίµακας
παραγωγός
Αεριοστρόβιλος
Γεννήτρια
Ατµοστρόβιλος

Μετασχηµατιστές
Συµαραγωγή Ηλεκτρισµού και
Θερµότητας

Συµπαραγωγή Ηλεκτρισµού και Θερµότητας
« Η ταυτόχρονη παραγωγή θερµικής και ηλεκτρικής
ενέργειας ή / και µηχανικής ενέργειας στα πλαίσια
µίας µόνο διεργασίας »
 ∆ιαθέσιµες τεχνολογίες

Ατµοστρόβιλοι αντίθλιψης

Ατµοστρόβιλοι αποµάστευσης

Αεριοστρόβιλοι συνδυασµένου
κύκλου µε ανάκτηση
θερµότητας

Αεριοστρόβιλοι µε ανάκτηση
θερµότητας

Μηχανές Εσωτερικής Καύσης

Μικρο – αεριοστρόβιλοι

Κινητήρες Stirling

Κυψέλες Καυσίµου

Ατµοµηχανές

Οργανικοί κύκλοι Rankine
Εφαρµογές αεριοστροβίλων για συµαραγωγή
ισχύος και θερµότητας (CHP)

Aεριοστρόβιλοιµε
Aεριοστρόβιλοι µεεξωτερική
εξωτερική
καύση
καύση
Micro
Micro––αεριοστρόβιλοι
αεριοστρόβιλοι
(Ισχύος
(Ισχύος30-300kW)
30-300kW) Χρήσηγια
Χρήση γιααποµονωµένη
αποµονωµένη
παραγωγήισχύος
παραγωγή ισχύοςκαι
και
Χρήση
Χρήσηγια
γιααποµονωµένη
αποµονωµένη
θερµότητας (CHP)από
θερµότητας(CHP) από
παραγωγή
παραγωγήισχύος
ισχύοςκαι
και βιοµάζα,απορρίµατα
βιοµάζα, απορρίµατακλπκλπ
θερµότητας (CHP)
θερµότητας (CHP)
Πλεονεκτήµατα

Αύξηση του βαθµού απόδοσης των συστηµάτων

παραγωγής ενέργειας

Αποκέντρωση της ηλεκτροπαραγωγής µε

αποτέλεσµα την οικονοµική και κοινωνική

ανάπτυξη σε τοπικό επίπεδο

Αύξηση της αξιοπιστίας ηλεκτροδότησης

Μείωση του κόστους κάλυψης των ενεργειακών

αναγκών
Πλεονεκτήµατα χρήσης Φυσικού Αερίου
σε ΣΗΘ

Οικονοµικά
 Ανταγωνιστικά τιµολόγια ως προς άλλα συµβατικά καύσιµα
 Καθαρή καύση µε αποτέλεσµα την επιµήκυνση της
διάρκειας ζωής του κινητήρα
 Μεγαλύτερα χρονικά διαστήµατα µεταξύ
προγραµµατισµένων συντηρήσεων

Περιβαλλοντικά
 Χαµηλότερες εκποµπές ρύπων σε σχέση µε άλλα
συµβατικά καύσιµα
 Λιγότερο διοξείδιο του άνθρακα (φαινόµενο θερµοκηπίου)
 Μηδενικές εκποµπές οξειδίων θείου (όξινη βροχή)
Χρήσεις – Πλεονεκτήµατα
Φυσικού αερίου στη βιοµηχανία
Χρήσεις Πλεονεκτήµατα

Φούρνοι
Συνεχής παροχή καυσίµου

Χρήσεις ατµοπαραγωγής οδηγεί σε απρόσκοπτη
λειτουργία

Καύση απορριµάτων

Μειωµένες εκποµπές

Ιχθυοκαλλιέργειες
ρύπων

Κονσερβοποιία
Μειωµένο λειτουργικό

Βιολογικός καθαρισµός κόστος διαχείρισης

Ανακύκλωση καυσίµου και συντήρησης

Θερµοκήπια
Βελτίωση της ποιότητας
των προϊόντων
 Εφαρµογές ΣΗΘ

Καύσιµα

Φυσικό αέριο

LPG

Βιοαέριο

Πετρέλαιο

Μαζούτ

Κηροζίνη

Άνθρακας

Αστικά ή

βιοµηχανικά απόβλητα

Βιοµάζα

Νάφθα
 ΣΗΘ στην Ευρώη
- Παραγωγή Ηλεκτρικής ενέργειας αό
ΣΗΘ για το 2003
 ΣΗΘ στην Ευρώη - Καύσιµα

Φυσικό αέριο
40%
 Αεριοκίνηση Οχηµάτων :
Χαρακτηριστικά και Πλεονεκτήµατα

Η αεριοκίνηση οχηµάτων αποτελεί σήµερα µία σηµαντική
και αποτελεσµατική διέξοδο στο οξύ πρόβληµα
ατµοσφαιρικής ρύπανσης που αντιµετωπίζουν πολλές
µεγαλουπόλεις

Η τεχνολογία των οχηµάτων που κινούνται µε πεπιεσµένο
Φ.Α. (CNG) είναι γνωστή, ώριµη και ασφαλής

Το Φ.Α. καίγεται σε κινητήρα τύπου Otto (µε σπινθήρα),
καθιστώντας δυνατή την εναλλαγή καυσίµου µεταξύ
βενζίνης και Φ.Α.
 Η δυνατότητα της εναλλαγής εφαρµόζεται, κυρίως, στα
µικρά οχήµατα
 Μεγαλύτερα οχήµατα που κινούνται σε συγκεκριµένες
διαδροµές (λεωφορεία, απορριµµατοφόρα, κλπ.)
κατασκευάζονται αποκλειστικά για καύση Φ.Α., για
οικονοµικούς λόγους
Υάρχοντα οχήµατα µε CNG
 Αεριοκίνηση Οχηµάτων :
Χαρακτηριστικά και Πλεονεκτήµατα

Με τη χρήση Φ.Α. στα οχήµατα επιτυγχάνεται, ανάλογα µε
το συγκρινόµενο καύσιµο και τον τύπο του οχήµατος:
 Μείωση των εκποµπών µη-µεθανιούχων υδρογονανθράκων µέχρι
και 80%
 Ελαχιστοποίηση εκποµπών καρκινογόνων αρωµατικών και
πολυκυκλικών υδρογονανθράκων
 Μείωση των εκποµπών NOx µέχρι και 85%
 Μείωση των εκποµπών CO περισσότερο από 90%
 Μείωση των εκποµπών CO2 µέχρι και 20%
 Μείωση του σχηµατισµού όζοντος (νέφους) κατά 80-90%
 Μείωση των εκποµπών λεπτών σωµατιδίων (PM) µέχρι και 99%

Τα οχήµατα Φ.Α. θεωρούνται σήµερα ως τα καθαρότερα,

µετά τα αυτοκίνητα «µηδενικών» εκποµπών (ηλεκτρικά,
υδρογόνου), που όµως έχουν ακόµη σοβαρούς
τεχνολογικούς περιορισµούς
 Κατάσταση στην Ελλάδα

Στην Ελλάδα :
• Κυκλοφορούν, ήδη από το 2001, 295 λεωφορεία Φ.Α. της ΕΘΕΛ

• Η ΕΘΕΛ έχει προµηθευτεί επιπλέον 121 λεωφορεία Φ.Α., τα οποία

παρελήφθησαν το 2005 και κυκλοφορούν στο Λεκανοπέδιο της
Αττικής ανεβάζοντας τη συµµετοχή των λεωφορείων CNG στο
20% περίπου του στόλου της εταιρείας

• Τα λεωφορεία αυτά ανεφοδιάζονται από τους σταθµούς CNG της

∆ΕΠΑ στα Άνω Λιόσια και στην Ανθούσα

• Ολοκληρώνεται η προµήθεια 100 νέων απορριµµατοφόρων Φ.Α.

τα οποία θα διανεµηθούν δωρεάν σε διάφορους ∆ήµους του
Λεκανοπεδίου της Αττικής και αναµένεται να τεθούν σε
κυκλοφορία µέσα στο 2008
ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ Υ∆ΡΟΓΟΝΟΥ
Το υδρογόνο ως ενεργειακός φορέας

• Η παραγωγή υδρογόνου µε ηλεκτρόλυση του ύδατος από καθαρές

ενεργειακές τεχνολογίες οδηγεί σε µηδενικές εκποµπές διοξειδίου του
άνθρακα.
• Εναλλακτικά µπορούν να χρησιµοποιηθούν συµβατικές τεχνολογίες από
αεριοποίηση του άνθρακα µε την παράλληλη υπόγεια αποθήκευση του
παραγόµενου διοξειδίου του άνθρακα.
 Μέθοδοι αραγωγής Υδρογόνου
 Το 96% της παγκόσµιας παραγωγής Υδρογόνου προέρχεται από
την καταλυτική αναµόρφωση ορυκτών καυσίµων (φυσικό αέριο)

 Κυριότερες µέθοδοι παραγωγής Υδρογόνου


 Αναµόρφωση
Αναµόρφωσηµεθανίου
µεθανίουµε
µεατµό:
ατµό: CH
CH44++HH22O
O↔↔COCO++3H
3H22

 Μερική
Μερικήοξείδωση
οξείδωσηµεθανίου:
µεθανίου: CH
CH4 ++1/2O
4 ↔CO
1/2O2 ↔
2 CO++2H
22H2

 Ηλεκτρόλυση
Ηλεκτρόλυσηνερού
νερού Η ↔2Η
Η22ΟΟ↔
+ -2
2Η+++ΟΟ-2↔ Η22++1/2Ο
↔Η 1/2Ο22

 Η Ηλεκτρόλυση συµφέρει µόνο στην περίπτωση

χρήσης Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας
Συµεράσµατα

Η εισαγωγή του Φυσικού Αερίου στη ∆υτική
Μακεδονία δηµιουργεί νέες ευκαιρίες ανάπτυξης
στον τοµέα της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας

Η συµπαραγωγή ηλεκτρισµού και θερµότητας
παρέχει οικονοµικά και περιβαλλοντικά
πλεονεκτήµατα

Η χρήση Φυσικού Αερίου στην κίνηση οχηµάτων και
µελλοντικά στην παραγωγή υδρογόνου συνεισφέρει
σε ένα καθαρότερο αστικό περιβάλλον και σε
αειφόρο ανάπτυξη