You are on page 1of 32

Π Α Ν Ε Π Ι Σ Τ Η Μ Ι Ο ΔΥ Τ Ι Κ Η Σ Μ Α Κ Ε Δ Ο Ν Ι Α Σ

Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών

ΤΕΧΝΙΚΟ-ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ
Ε ν ό τ η τ α 4 : Γ ε ν ι κά Σ τ ο ι χ ε ί α Σ χ ε δ ι α σ μ ο ύ - Ι Ι

Δρ. Ακριβή Ασημακοπούλου


Χημικός Μηχανικός, Έκτακτο Διδακτικό Προσωπικό ΠΔΜ
1
Σκοπός

• Έλεγχος και ρύθµιση διεργασιών

• Λειτουργικότητα µονάδας

• Βοηθητικές παροχές - Αποθήκευση - Υπηρεσίες

• Διάταξη της μονάδας

• Κατασκευαστικά υλικά
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας 2
Έλεγχος και ρύθμιση διεργασιών
Ο έλεγχος των διεργασιών σε μια Χημική Βιομηχανία αποτελεί ένα από
τα βασικότερα στοιχεία της παραγωγικής διαδικασίας.
Π.χ. κατά την λειτουργία ενός αντιδραστήρα ή μιας αποστακτικής στήλης
απαιτείται ταυτόχρονος έλεγχος των συνθηκών λειτουργίας (πίεση,
θερμοκρασία) και των παραγωγικών παραμέτρων (παροχές, συστάσεις
αντιδρώντων και προϊόντων, πυκνότητα, ιξώδες, κλπ.).

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας Κ.Χ. Κυριαζής & Ε.Γ. Παπαδάκης, Τεχνοοικονομική Μελέτη, Εκδόσεις Τζιόλα 3
Έλεγχος και ρύθμιση διεργασιών
Ο μηχανικός θα πρέπει να αποφασίσει κατά τη σχεδίαση για τα εξής:

 Ποιες συνθήκες και παράμετροι θα ελέγχονται


 Συχνότητα του ελέγχου (συνεχής ή περιοδικός έλεγχος)
 Τρόπος ελέγχου (αυτόματος, ανθρώπινος, εργαστηριακός)
 Μέθοδος παρακολούθησης κάθε παραμέτρου (π.χ.
παρακολούθηση της συγκέντρωσης μέσω της
αγωγιμότητας)
 Πρότυπες τιμές των παραμέτρων
 ∆ιορθωτικές ενέργειες (ρυθμίσεις) για την αποκατάσταση
των προτύπων τιμών
 Επιλογή των οργάνων μέτρησης ελέγχου και ρύθμισης.

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας Κ.Χ. Κυριαζής & Ε.Γ. Παπαδάκης, Τεχνοοικονομική Μελέτη, Εκδόσεις Τζιόλα 4
Λειτουργικότητα μονάδας
Ο τρόπος λειτουργίας καθορίζει τις περισσότερες µεταβλητές σχεδιασµού. Ο
σχεδιαστής Μηχανικός θα πρέπει να συνθέσει όλες τις επί µέρους
παραγωγικές µονάδες ή µηχανές σε ένα αρµονικό και οµαλά λειτουργούν
σύνολο. Η σύνθεση αυτή πρέπει να περιλαµβάνει:
• Τρόπο και διόδους εσωτερικής διακίνησης πρώτων και βοηθητικών υλών,
ενδιάµεσων και τελικών προϊόντων (π.χ. συνεχής ή ασυνεχής διακίνηση),
που είναι διαφορετική για υγρά, στερεά ή αέρια.
 Υγρά & αέρια: διακινούνται µέσω δικτύων µε τη βοήθεια αντλιών και συµπιεστών,
αντίστοιχα, ή μέσα σε δοχεία µε διάφορα µεταφορικά µέσα.
 Στερεά: µεταφέρονται µε ταινιόδροµους ή ραουλόδροµους, µε ατέρµονες
µεταφορείς, πνευµατικά συστήµατα, καροτσάκια απλά ή σε τροχιές, κλάρκ,
µονοτροχιές, κλπ.
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας Κ.Χ. Κυριαζής & Ε.Γ. Παπαδάκης, Τεχνοοικονομική Μελέτη, Εκδόσεις Τζιόλα 5
Λειτουργικότητα μονάδας
Οι παράγοντες που θα καθορίσουν το ή τα συστήµατα διακίνησης που θα
επιλεγούν είναι:
• Φυσικοχηµικές ιδιότητες του υλικού
• Μορφολογία και µήκος της πορείας µεταφοράς
• Ποσότητα διακινούµενου υλικού ανά µονάδα χρόνου
• Μορφή έκδοσης του υλικού από τον αποθηκευτικό χώρο και
τροφοδοσίας της παραγωγικής διεργασίας
• Συνεχής ή διαλείπουσα ανάγκη για τροφοδοσία

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας Κ.Χ. Κυριαζής & Ε.Γ. Παπαδάκης, Τεχνοοικονομική Μελέτη, Εκδόσεις Τζιόλα 6
Λειτουργικότητα μονάδας
Άλλοι παράγοντες που πρέπει να προβλέπτονται:
• Συστηματική και προληπτική συντήρηση και αποκατάσταση βλαβών: δεν
πρέπει να παραµελείται κατά τον σχεδιασµό και ιδιαίτερα στην επιλογή και
εγκατάσταση του µηχανολογικού εξοπλισµού. Ο µηχανικός θα πρέπει να λάβει
υπόψιν τόσο το κόστος αγοράς, όσο και το κόστος συντήρησης και
αντικατάστασης, και να καταλήξει στην οικονοµικότερη επιλογή.
• Επίσης κατά το σχεδιασµό της εγκατάστασης του εξοπλισµού πρέπει πάντα να
λαµβάνεται µέριµνα για την εύκολη συντήρησή του (προσπελάσιµοι χώροι,
αποφυγή καθ’ ύψος κατασκευών, ευκολία εξεύρεσης ανταλλακτικών, κλπ.).
• Όσον αφορά το εάν θα ακολουθηθεί κάποιο σύστηµα προληπτικής
συντήρησης, εξαρτάται από το είδος του εξοπλισµού και τις προδιαγραφές που
θέτει ο κατασκευαστής.
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας Κ.Χ. Κυριαζής & Ε.Γ. Παπαδάκης, Τεχνοοικονομική Μελέτη, Εκδόσεις Τζιόλα 7
Βοηθητικές παροχές
Ως βοηθητικές παροχές χαρακτηρίζονται η ενέργεια και το νερό που
απαιτούνται στις διάφορες παραγωγικές και βοηθητικές διεργασίες. Η
ενέργεια µπορεί να απαιτείται στην τελική κατανάλωση στις εξής µορφές
της:

 Ηλεκτρική (για κίνηση µηχανών, παραγωγή θερµότητας ή ψύξης,


φωτισµός, κλπ.) Η αγορά ενέργειας
έχει απελευθερωθει
(2001)  είναι
δυνατή η
 Θερµική (ατµός ή υγραέριο για παραγωγή θερµότητας) ιδιοπαραγωγή 
παραγωγή ενέργειας
από την ίδια τη
µονάδα.
 Μηχανική (πεπιεσµένος αέρας για κίνηση µηχανών και ρευστών)

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας Κ.Χ. Κυριαζής & Ε.Γ. Παπαδάκης, Τεχνοοικονομική Μελέτη, Εκδόσεις Τζιόλα 8
Βοηθητικές παροχές
Ο ατµός παράγεται µε τη καύση αργού πετρελαίου ή άνθρακα συνήθως σε πίεση
40 atm, εκτονώνεται σε τουρµπίνες που παράγουν ρεύµα και διατίθεται στην
κατανάλωση για παραγωγή θερµότητας στις 4-40 atm, χρησιµοποιούµενος εκεί
που απαιτούνται θερµοκρασίες µέχρι 250οC. Για υψηλότερες θερµοκρασίες θα
χρησιµοποιηθεί υγραέριο είτε για απευθείας θέρµανση είτε για θέρµανση άλλου
µέσου µεταφοράς θερµότητας (π.χ. λαδιού).
Ο πεπιεσµένος αέρας παράγεται σε αεροσυµπιεστές και διατίθεται στη
κατανάλωση συνήθως στις 6 atm. Είναι µια ακριβή µορφή ενέργειας, προσφέρει
όµως µέσω της ρύθµισης της πίεσης έναν σχετικά απλό τρόπο ρύθµισης των
στροφών ενός µικρού κινητήρα ή εφαρµογής µεγάλων πιέσεων.
Προδιαγραφές για τη ποιότητα του νερού που χρειάζεται η µονάδα (σκληρό, µαλακό, απιονισµένο,
απεσταγµένο, απαλλαγµένο από στερεά σωµατίδια, κρύο, ζεστό)

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας 9


Αποθήκευση
Με τον όρο αποθήκευση εννοούμε:
a. την χωροταξική ανάγκη παραµονής των διαφόρων υλικών (πρώτες και
βοηθητικές ύλες, ανταλλακτικά, ενδιάµεσα και τελικά προϊόντα και
παραπροϊόντα, υλικά συσκευασίας, κλπ.) σε κάποιο αποµονωµένο χώρο από
τον οποίο εύκολα µπορούν να ληφθούν
b. το όλο σύστηµα παρακολούθησής τους (εισροές – εκροές, αποθέµατα).
Επιδίωξη είναι πάντα η διατήρηση των αποθεµάτων στα χαµηλότερα δυνατά
(ώστε να µην προκύπτουν δυσχέρειες στη παραγωγή) επίπεδα

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας Κ.Χ. Κυριαζής & Ε.Γ. Παπαδάκης, Τεχνοοικονομική Μελέτη, Εκδόσεις Τζιόλα 10
Αποθήκευση
Υγρά: Αποθηκεύονται συνήθως σε κλειστά σφαιρικά ή κυλινδρικά δοχεία. Τα
δοχεία πρέπει να εξασφαλίζουν στεγανότητα, αποφυγή έκλυσης ατµών,
πυρασφάλεια, και αντοχή στη διάβρωση.

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας Κ.Χ. Κυριαζής & Ε.Γ. Παπαδάκης, Τεχνοοικονομική Μελέτη, Εκδόσεις Τζιόλα 11
Αποθήκευση
Αέρια: Υπό ατµοσφαιρική πίεση αποθηκεύονται σε αεροφυλάκια που
τοποθετούνται σε µεγαλύτερα σιλό µε παρεµβολή µεταξύ τους νερού ή πλαστικών
στεγανοποιητικών. Υπό πίεση αποθηκεύονται σε σφαιρικά ή οριζόντια κυλινδρικά
πιεστικά δοχεία.

H αποθήκευση υγρών και αερίων απαιτεί αρκετές


γνώσεις φυσικών διεργασιών και διάβρωσης

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας Κ.Χ. Κυριαζής & Ε.Γ. Παπαδάκης, Τεχνοοικονομική Μελέτη, Εκδόσεις Τζιόλα 12
Αποθήκευση
Στερεά: Ανάλογα µε τη µορφή που διατίθενται (χύµα, σε σάκκους, σε δοχεία) και
τη φύση τους, ποικίλει και ο τρόπος αποθήκευσής τους (σιλό, στο ύπαιθρο, σε
φοριαµούς, σε παλέτες, κλπ.). H αποθήκευση στερεών απαιτεί περισσότερο κοινή
λογική και οργανωτικές ικανότητες.

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας Κ.Χ. Κυριαζής & Ε.Γ. Παπαδάκης, Τεχνοοικονομική Μελέτη, Εκδόσεις Τζιόλα 13
Υπηρεσίες
Για να λειτουργήσει µια µονάδα, εκτός από τα παραγωγικά τµήµατα και τα
άµεσα σχετιζόµενα µε αυτά (αποθήκες, διακίνηση, παραγωγή και διανοµή
παροχών) χρειάζεται και µια πληθώρα βοηθητικών υπηρεσιών. Οι υπηρεσίες
αυτές µπορούν να διακριθούν σε:
A. ∆ιοικητικές. Περιλαµβάνουν την συλλογική διεύθυνση των παραγωγικών
τµηµάτων, τις υπηρεσίες εξυπηρέτησης του προσωπικού, τη γραµµατεία,
οικονοµική υπηρεσία, κλπ.
B. Επιτελικές. Έτσι χαρακτηρίζονται οι υπηρεσίες που η δραστηριότητά τους
έχει χαρακτήρα υποβοηθητικό της παραγωγής. Τέτοιες είναι:
‐ Υπηρεσία προγραµµατισµού παραγωγής
‐ Υπηρεσία ανάλυσης κόστους
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας Κ.Χ. Κυριαζής & Ε.Γ. Παπαδάκης, Τεχνοοικονομική Μελέτη, Εκδόσεις Τζιόλα 14
Υπηρεσίες
‐ Υπηρεσία Μηχανικών Παραγωγής
‐ Τεχνική υπηρεσία (Μελετητές Μηχανικοί – Σχεδιαστές, Συντήρηση
‐ Υπηρεσία έρευνας και ανάπτυξης προϊόντων
‐ Yπηρεσία διασφάλισης ποιότητας
Οι δύο τελευταίες απαιτούν φυσικά και ανάλογη εργαστηριακή υποδοµή, της οποίας
το µέγεθος και το επίπεδο θα καθορισθούν από τις άµεσες ανάγκες και τη φύση της
παραγωγής και των προϊόντων σε πρώτο λόγο και έπειτα από την πολιτική και τους
στόχους της επιχείρησης.
C. Περιφερειακές, όπως υγειονοµική, ασφάλειας (φύλακες), προµηθειών,
κλπ.
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας Κ.Χ. Κυριαζής & Ε.Γ. Παπαδάκης, Τεχνοοικονομική Μελέτη, Εκδόσεις Τζιόλα 15
Διάταξη της μονάδας
Μετά την εξέταση των παραπάνω παραγόντων πρέπει να σχεδιαστεί η
διάταξη όλων των επιµέρους τµηµάτων του εργοστασίου (µονάδων
παραγωγής και βοηθητικών τµηµάτων, γραφείων, υπηρεσιών, κλπ.).
Αυτή η διάταξη µπορεί να παίξει ένα σηµαντικό ρόλο στον προσδιορισµό του
κόστους κατασκευής και του κόστους λειτουργίας, γι’ αυτό πρέπει να
σχεδιαστεί προσεκτικά και να λάβει υπόψη της προβλήµατα που µπορεί να
ανακύψουν στο µέλλον.

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας 16


Διάταξη της μονάδας
Μερικές βασικές αρχές που πρέπει να τηρηθούν στη σχεδίαση της διάταξης
είναι:
 Ελαχιστοποίηση διακίνησης υλικών και µετακινήσεων προσωπικού
 Αριστοποίηση διανοµής παροχών και παροχής υπηρεσιών
 Συγκέντρωση οµοειδών διεργασιών
 Αποµόνωση ανθυγιεινών χώρων
 ∆ιαχωρισµός παραγωγικών / µη παραγωγικών χώρων
 Προσπελασιµότητα όλων των εγκαταστάσεων (κύρια για τη συντήρηση)
 Πρόβλεψη για µελλοντική επέκταση

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας 17


Κατασκευαστικά Υλικά
Λειτουργικές καταπονήσεις των υλικών:
I. Μηχανικές καταπονήσεις
Οι µηχανικές καταπονήσεις παράγονται από δυνάµεις ή ροπές και εµφανίζονται
σαν ελκυσµός, θλίψη, κάµψη, στρέψη σε σταθερή ή εναλλασσόµενη µορφή.
Η τριβή αποτελεί µια ιδιόµορφη, σηµαντική αλλά συχνά αγνοούµενη µηχανική
καταπόνηση, αφού συνιστά την αντίσταση στη σχετική κίνηση δύο υλικών.
Επειδή κατά την τριβή παράγεται θερµότητα µπορούµε να µιλήσουµε ακόµα για
εσωτερική και εξωτερική τριβή. Η εξωτερική εµφανίζεται κατά τη σχετική κίνηση
δύο επιφανειών. Η εσωτερική εµφανίζεται κατά τις ολισθήσεις και µετακινήσεις
που συµβαίνουν στο ατοµικό πλέγµα και τη κρυσταλλική δοµή του υλικού.

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας 18


Κατασκευαστικά Υλικά
Λειτουργικές καταπονήσεις των υλικών:
II. Χηµικές καταπονήσεις
… ή διάβρωση των υλικών. ∆ιάβρωση είναι η αντίδραση ενός υλικού µε το
περιβάλλον του, που προξενεί µια µετρήσιµη µεταβολή στο υλικό και µπορεί να
επηρεάσει τη λειτουργικότητα του αντίστοιχου εξαρτήµατος.
Η αντίδραση αυτή στα µέταλλα συνήθως είναι ηλεκτροχηµικής φύσης και
προκαλείται από την τάση των τεχνητά παραγοµένων µετάλλων και κραµάτων
να µεταβούν από την ατοµική στη δεσµευµένη κατάσταση που είναι
θερµοδυναµικά σταθερότερη.
Με εξαίρεση τα ευγενή, όλα τα µέταλλα είναι θερµοδυναµικώς ασταθή
απέναντι στο οξυγόνο και στο νερό.
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας 19
Κατασκευαστικά Υλικά
Λειτουργικές καταπονήσεις των υλικών:
II. Χηµικές καταπονήσεις
Η αντίδραση διάβρωσης μπορεί να είναι χηµική, δηλαδή να πραγµατοποιείται
απευθείας ένωση του µετάλλου µε τη διαβρωτική ουσία (π.χ., αντίδραση του Al
µε χλωριωµένους υδρογονάνθρακες µέσω µηχανισµού ελευθέρων ριζών) ή
µεταλλοφυσική, να οδηγεί δηλαδή στο σχηµατισµό κραµάτων (π.χ., το
ηλεκτρολυτικά παραγόµενο Η2 ενώνεται µε το µέταλλο της καθόδου).
Η χρονική εξέλιξη της διάβρωσης & η ύπαρξη χρόνου επώασης πριν την
εµφάνιση της καθαυτό διαβρωτικής αντίδρασης, π.χ. φαιός χυτοσίδηρος σε
αεριζόµενο θαλασσινό νερό, σιδηροπλισµός κατασκευών από σκυρόδεµα,
αλουµίνιο σε αλογονοµένους υδρογονάνθρακες, κλπ.
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας 20
Κατασκευαστικά Υλικά
Λειτουργικές καταπονήσεις των υλικών:
III. Θερμικές καταπονήσεις
Η επίδραση εναλλασσόµενων θερµοκρασιακών βαθµίδων µπορεί να
καταπονήσει σηµαντικά το υλικό. Κάθε θερµοκρασιακή µεταβολή σηµαίνει για
το υλικό µεταβολή όγκου που µπορεί να προκαλέσει εσωτερικές τάσεις που
µερικές φορές υπερβαίνουν την αντοχή του υλικού.
Στα µέταλλα, όπως είναι γνωστό οι θερµικές καταπονήσεις µπορούν να
προκαλέσουν σηµαντικές µεταβολές στη δοµή τους (ανόπτηση,
ανακρυστάλλωση, σκλήρυνση, αλλαγή κρυσταλλικής δοµής, κλπ.).
Στα κράµατα µπορούν να διαφοροποιηθούν τοπικά οι συγκεντρώσεις έτσι ώστε
να προκύπτει ανοµοιογενές υλικό.
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας 21
Κατασκευαστικά Υλικά
Λειτουργικές καταπονήσεις των υλικών:
III. Θερμικές καταπονήσεις
Θερµικές καταπονήσεις & πλασ τικά υλικά
Υψηλές θερµοκρασίες --> χαλάρωση των µοριακών αλυσίδων --> θερµική
αποικοδόµηση
Χαµηλές θερµοκρασίες --> ευθραυστότητα του πλαστικού
Παράδειγμα: στο PVC µπορεί να αποσπασθεί HCl, που αρχικά προξενεί µεταβολή
χρωµατισµού του πλαστικού κι αργότερα ευθραυστότητα.
Για τα σκληρυνόµενα πλαστικά η επίδραση υψηλών θερµοκρασιών προκαλεί αρχικά
επισκλήρυνση, δηλαδή συνέχιση του σχηµατισµού του πλέγµατος, άρα ίσως βελτίωση
των ιδιοτήτων τους.
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας 22
Κατασκευαστικά Υλικά
Ιδιότητες των υλικών:
i. Μηχανικές ιδιότητες (Αντοχή, Παραµόρφωση, Σκληρότητα)
ii. Χηµικές ιδιότητες
iii. Φυσικές ιδιότητες
iv. Κατασκευαστικές ιδιότητες

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας 23


Κατασκευαστικά Υλικά
Χρώµιο, Νικέλιο,
Υλικά κατασκευών Μολυβδένιο

Σίδηρος και Τιτάνιο, Νιόβιο,


χάλυβες Ταντάλιο

Θείο, Σελήνιο,
Μόλυβδος
Υλικά κατασκευών
Αλουµίνιο, Χαλκός,
Μη σιδηρούχα
Νικέλιο,
υλικά
Μόλυβδος, Τιτάνιο

Πλαστικά

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας 24


Κατασκευαστικά Υλικά

Σίδηρος και χάλυβες


Χυτοσιδήροι - κοινοί - κραµατοποιηµένοι - ανοξείδωτοι χάλυβες
Χαρακτηριστικά:
 χαµηλή τιµή
 μεγάλα αποθέματα ορυκτών οξειδίων του σιδήρου
 μπορούν να κατασκευαστούν κράµατα σιδήρου για συγκεκριµένες εφαρµογές
 οι ιδιότητες και η συµπεριφορά τους στις µηχανικές, θερµικές, και χηµικές καταπονήσεις µπορούν
να επηρεασθούν εκλεκτικά τόσο µε τη κραµατοποίηση όσο και µε τις διεργασίες παραγωγής και
επεξεργασίας καθώς και µε θερµικές και επιφανειακές κατεργασίες.

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας 25


Κατασκευαστικά Υλικά
11 % < Cr < 30% εµποδίζει τη
Χρώµιο
Υλικά κατασκευών µετατροπή του φερρίτη σε
ωστενίτη

24% < Ni < 40 % Aυξάνονται η


αντοχή σε κάµψη, το όριο
Νικέλιο εφελκυσµού και η ευκολία
συγκόλλησης

Μο <7% Αυξάνει την


Σίδηρος και Μολυβδένιο
αντιδιαβρωτική αντοχή των
χαλύβων απέναντι στη τοπική
χάλυβες διάβρωση και στη διάβρωση εντός
σχισµών

Τιτάνιο, Νιόβιο, Σταθεροποιητές: Εµποδίζουν τον


σχηµατισµό καρβιδίων του
Ταντάλιο χρωµίου σε υψηλές θερµοκρασίες

Βελτιώνουν τη µηχανική
κατεργασιµότητα των
Θείο, Σελήνιο, χαλύβων, αυξάνοντας έτσι τη
διάρκεια ζωής των εργαλείων και
Μόλυβδος µειώνοντας τις ενεργειακές
απαιτήσεις
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας 26
Κατασκευαστικά Υλικά
Μη σιδηρούχα υλικά
Αλουμίνιο • Ελαφρύ, µαλακό, ευκολοκατέργαστο
• Υψηλή αντοχή στην ατµόσφαιρα, στο νερό σε οξειδωτικά μέσα

Χαλκός • Εξαιρετικά αγώγιμος, ανθεκτικός στην ατµοσφαιρική διάβρωση


• Ιδιαίτερα επικίνδυνη η χρήση του σε οξειδωτικά οξέα

Νικέλιο • Από τα πιο όλκιµα µέταλλα


• ∆εν συνίσταται η χρήση του σε οξειδωτικό περιβάλλον

• Αντοχή σε δυσδιάλυτα άλατά του (H2SO4, H2CO3, αποφεύγεται


Μόλυβδος σε HNO3, CH3COOH, HC, και σε πόσιµο νερό
• Συνδυασµός με χάλυβα
• Ακριβό µέταλλο, µε πολύ καλές µηχανικές και καλύτερες αντιδιαβρωτικές

Τιτάνιο ιδιότητες, αλλά δυσκολοκατέργαστο και δυσκολοσυγκόλλητο


• Ανθεκτικό στο θαλασσινό νερό, σε δ/τα χλωριόντων, στο ΗΝΟ3 όλων των
συγκεντρώσεων, λιγότερο ανθεκτικό σε αναγωγικό περιβάλλον

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας 27


Κατασκευαστικά Υλικά

Πλαστικά
Τα πλαστικά εµφανίζουν γενικά καλή αντοχή απέναντι στη προσβολή χηµικών
ουσιών και χρησιµοποιούνται έτσι ευρύτατα εκεί που κρίνονται ακατάλληλα τα
µέταλλα (δοχεία αποθήκευσης χηµικών, επενδύσεις δοχείων και σωλήνων,
σωληνώσεις, χηµικές συσκευές, αντλίες, κλπ.).
Χαρακτηριστικά:
 ευπαθή στις επιδράσεις του περιβάλλοντος, ιδιαίτερα µετά από µακροχρόνια έκθεση (ελάττωση
ορίων ελαστικότητας και θραύσης, ελάττωση επιµήκυνσης στη θραύση, µείωση αντοχής στη
διάβρωση, κλπ.).

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας 28


Κατασκευαστικά Υλικά
Χαρακτηριστικά:
 Οι υπεριώδεις συχνότητες της ηλιακής ακτινοβολίας προκαλούν δοµικές µεταβολές στα πολυµερή
που µπορεί να είναι είτε σχηµατισµός διπλών δεσµών (αποτέλεσµα: µεταβολή χρώµατος) ή
διάσπαση της αλυσίδας (αποτέλεσµα: ευθραυστότητα).
 Διαβρωτική συµπεριφορά των πολυµερών: Οι µακροµοριακές ενώσεις ακολουθούν γενικά τις
αντιδράσεις των µονοµερών τους, µε τη διαφορά ότι σε µια αντίδραση ενός πολυµερούς δεν
λαµβάνουν µέρος όλες οι οµάδες των µακροµορίων κι από κάθε µακροµόριο πάλι όχι όλες οι
οµάδες που θα µπορούσαν να αντιδράσουν.

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας 29


Κατασκευαστικά Υλικά

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας 30


Κατασκευαστικά Υλικά

Προστασία υλικών και εξοπλισµού


Οι µέθοδοι προστασίας των υλικών από τη διάβρωση (προστασία από
µηχανικές και θερµικές καταπονήσεις δεν θα είχε ίσως νόηµα, αφού η
λειτουργικότητα των εξαρτηµάτων επιβάλλει να τις υποστούν) µπορούν
να διακριθούν σε:
i. Επιστρώσεις
ii. Καθοδική και ανοδική προστασία
iii. Αναστολείς

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας 31


Τέλος της ενότητας 4

Η παρούσα διάλεξη αξιοποίησε το υλικό από το διαδίκτυο και από το βιβλίο:


1. Κ.Χ. Κυριαζή & Ε.Γ. Παπαδάκη "Τεχνοοικονομική Μελέτη" από τις Εκδόσεις
Τζιόλα
2. Κ. Αλαφοδήμος “Έλεγχος Παραγωγικών Διεργασιών« , Τμήμα Μηχανικών
Αυτοματισμού Τ.Ε., Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας 32

You might also like