ก รบ ใจก า tll 3

นั
ล้
 1
หลักการนับเบื้องต้น

สถานการณ์
ถ้าเจ๊แต๋วจะเดินทางจากกรุงเทพไปเชียงใหม่ เจ๊แต๋วอาจเลือกเดินทางโดยเครื่องบินหรือรถ
ประจาทาง สมมติว่ามีสายการบินและบริษัทรถประจาทางให้เลือกดังตาราง แล้วเจ๊แต๋วจะเลือกบริษัท
ผู้ให้บริการได้กี่วิธี
ยิ้มสยาม
การบินเอเชีย
วิหคเหินฟ้า 6
เครื่องบิน
กรุงเทพการบิน
เชียงใหม่แอร์เวย์
ไทยการบิน
แ
กรุงเทพทัวร์
มาลีทัวร์
5
รถประจาทาง สบายยทัวร์
สยามทัวร์
ทัวร์ทั่วไทย
1. หลักการบวก

ในการทางานอย่างหนึ่ง
ถ้าสามารถแบ่งวิธีการทางานออกเป็น 𝑘 กรณี โดยที่
กรณีที่ 1 สามารถทาได้ 𝑛1 วิธี
กรณีที่ 2 สามารถทาได้ 𝑛2 วิธี
...
กรณีที่ 𝑘 สามารถทาได้ 𝑛𝑘 วิธี
ซึ่งวิธีการทางานในทั้ง 𝑘 กรณีไม่ซ้าซ้อนกัน
และการทางานในแต่ละกรณีทาให้งานเสร็จสมบูรณ์
แล้วจะสามารถทางานนี้ได้ทั้งหมด
𝑛1 + 𝑛2 + ⋯ + 𝑛𝑘 วิธี
วํ
วิ
วํ
ธั
รั
ธี
 ตัวอย่างที่ 1 สมมติว่าเมืองหนึ่งมีถนนและลาคลองหลายสาย และในการเดินทางจากตาบล A
ไปยังตาบล B ในเมืองนี้สามารถไปทางถนนได้ 3 เส้นทาง และสามารถไปทางลาคลองได้
2
2 เส้นทาง จะมีเส้นทางตาบล A ไปยังตาบล B ทั้งหมดกี่เส้นทาง
ทางถนน 3 เ นทาง
ทาง คลอง 2 เ นทาง

ง น เ นทาง งหมด 5 เ นทาง

ตัวอย่างที่ 2 กมลนากระเบื้องรูปสามเหลี่ยมด้านเท่าที่แต่ละด้านยาว 1 หน่วย จานวน 4 แผ่น มาจัดเรียง

ชิดกัน ดังรูป จากการจัดเรียงกระเบื้องข้างต้น มีรูปสามเหลี่ยมด้านเท่าทั้งหมดกี่รูป

ปเ ก 4
ป
ไหญ
ป ป
"
1
i

r
2
3 ง น ป สาม เห ยม าน เ า งหมด ป

ตัวอย่างที่ 3 จานวนเต็มบวกสองหลักที่ผลบวกของเลขโดดทั้งสองหลักเป็นจานวนคู่มีทั้งหมดกี่จานวน

กร 20,22g 24g 26g 28 42g . . .

66
ๆ 68,80 82 ๑ 8 ใด 86 ไง

+
20 จ นวน

กรน 2 11
g
13 15g 17g 19g 31,33 . . .
.
77,79 ๆ 91193,9 5,97 99

25 จ นวน
+

20+25 = 45 จ นวน

ตัวอย่างที่ 4 สมคิดนากระเบื้องรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัสแต่ละด้านยาว 1 หน่วย จานวน 9 แผ่น มาจัดเรียงชิดกัน

ดังรูป จากการจัดเรียงกระเบื้องข้างต้น มีรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัสทั้งหมดกี่รูป
ป ขนาด เ ก9 ป
ป
1
กลาง 4
ป
2
ขนาด
" ๆ
+ i
" ไหน า ป
3 9 8 ป ขนาด

3
i. 9 + 4 t 1 5 14

9 ง น
5 6 ง 14 ป
ดั
มี
รู
ดั
รู
รู
รู
รู
ด้
ษู
คู่
ศู่
ดู
ดู
ดู
ที่
ศื่
คี่
ดู
ดู
ที่
มีรู
ดั
รู
ว่
มีรู
รู
มีรู
รู
รู
มี
จึ
ส้
ล็
ท้
ส้
ำ
ล็
ำ
ส้
ส้
ำ
นั้
ทั้
ทั้
นั้
นั้
ลี่
ณี
 แบบฝึกหัดที่ 1
3
1. เมนูของร้านอาหารแห่งหนึ่ง มีอาหารไทย 12 อย่าง อาหารจีน 8 อย่าง และอาหารญี่ปุ่น 5 อย่าง
ถ้าต้องการเลือกสั่งอาหาร 1 อย่าง จะสามารถเลือกสั่งอาหารได้กี่แบบ
ไทย เ2 น s ถ นะ

12 ts +5 = 25 แบบ

ง นสามารถ เ อก งอาหาร ไ ↳ แบบ

2. กมลนากระเบื้องรูปสามเหลี่ยมด้านเท่าที่แต่ละด้านยาว 1 หน่วย จานวน 9 แผ่น มาจัดเรียงชิดกัน ดัง

รูป จากการจัดเรียงกระเบื้องข้างต้น มีรูปสามเหลี่ยมด้านเท่าทั้งหมดกี่รูป
ป ขนาด เ ก ย ป
1
ป ขนาด กลาง ป
42 310
ป ขนาด ให เ
ป
\2

ง
6 ไง "

งหมด 13 ป
9

13 ง น ป ง

3. ห้างสรรพสินค้าแห่งหนึ่งมีประตูซึ่งเข้าออกได้ 10 ประตู ถ้าน้อยหน่าต้องการเข้าและออก

ห้างสรรพสินค้าแห่งนี้โดยไม่ใช้ประตูซ้ากัน น้อยหน่าจะสามารถเลือกประตูเข้าออกได้กี่วิธี
จั
ดั
ปู่
รู
รู
รู
รู
รู
ดั
รู
มี
จึ
รู
รู
ลื
ล็
สั่
ด้
ทั้
นั้
รี่
นั้
ญ่
 สถานการณ์ 4
ถ้าเจ๊แต๋วจะเดินทางจากบ้านไปทะเล โดยระหว่างทางจะต้องแวะซื้อของที่ซุปเปอร์มาร์เก็ต
ด้วย ถ้าเส้นทางจากบ้านไปซุปเปอร์มาร์เก็ตมี 2 เส้นทาง และเส้นทางจากซุปเปอร์มาร์เก็ตไปทะเล
มี 3 เส้นทางแล้วเจ๊แต๋วจะเดินทางไปทะเลได้กี่เส้นทาง

3
22

2. หลักการคูณ

ในการทางานอย่างหนึ่ง
ถ้าสามารถแบ่งวิธีการทางานออกเป็น 𝑘 ขั้นตอน
ซึ่งต้องทางานต่อเนื่องกัน
ขั้นตอนที่ 1 สามารถทาได้ 𝑛1 วิธี
ในแต่ละวิธีของขั้นตอนที่ 1 สามารถทาขั้นตอนที่ 2
ต่อไปได้ 𝑛2 วิธี
ในแต่ละวิธีของขั้นตอนที่ 1 และขั้นตอนที่ 2
สามารถทาขั้นตอนที่ 3 ต่อไปได้ 𝑛3 วิธี
⋮
ในแต่ละวิธีของขั้นตอนที่ 1 ถึงขั้นตอนที่ 𝑘 − 1
สามารถทาขั้นตอนที่ 𝑘 ต่อไปได้ 𝑛𝑘 วิธี
แล้วจะสามารถทางานนี้ได้ทั้งหมด
𝑛1 × 𝑛2 × 𝑛3 × ⋯ × 𝑛𝑘 วิธี
วิ
วิ
วํ
ธี
ธี
ธิ์
 ตัวอย่างที่ 1 ร้านอาหารแห่งหนึ่งมีอาหารคาว 4 อย่าง และขนม 3 อย่าง ถ้าลูกค้าต้องการอาหาร
คาวหนึ่งอย่างและขนมหนึ่งอย่าง เขาจะสามารถเลือกสั่งอาหารได้กี่แบบ 5
อาหาร คาว 4 อ าง
ขนม 3 อ าง
4✗ 3 = 12

ง น ก าจะ ง อาหารไ 12 แบบ

ตัวอย่างที่ 2 ชายคนหนึ่งมีเสื้อ 6 แบบ กางเกง 3 แบบ และเนคไท 5 แบบ ถ้าชายคนนี้แต่งตัวออกจาก

บ้าน โดยใส่เสื้อ กางเกง และผูกเนคไทแล้ว ชายคนนี้จะสามารถแต่งตัวได้กี่แบบ
เ อ 6 แบบ
กางเกง 3 แบบ
เนคไท 5 แบบ
6 ✗ 3 ✗ 5 = qo

ง น ชาย คน สามารถ แ ง วไ 90 แบบ

ตัวอย่างที่ 3 นักเรียน 3 คน ต้องการเข้าและออกห้องประชุมห้องหนึ่งซึ่งมีประตู 3 บาน โดยนักเรียนคนที่

1 เข้าและออกโดยใช้ประตูบานเดียวกัน นักเรียนคนที่ 2 เข้าและออกโดยไม่ใช้ประตูบานเดิม และนักเรียนคน
ที่ 3 เข้าและออกโดยใช้ประตูบานใดก็ได้ จงหาจานวนวิธีที่นักเรียนทั้งสามคนจะเข้าและออกห้องประชุมนี้ได้
นร คน เ เ า ออกไ 3
นร คน 2 เ า ออก ไ 6

เ า ออก ไ q
นร คน 3

3 × 6×9 = 162

i. นร
ง 3 เ า ออกไ 162

ตัวอย่างที่ 4 ต้องการสร้างจานวนที่มีสามหลักจากเลขโดด 2, 4, 6, 7, 8 โดยที่แต่ละหลักใช้เลขโดดไม่ซ้า

กัน จะสร้างได้ทั้งหมดกี่จานวน
ลอก เลขดะ ว ห กห วย ไ
บน ตอน
5
1 6

26 ลอก เลขดะ ว ห ก นไ 4
บน ตอน

บน ตอน 3 เ อก เลขโดด ะ วห ก อยไ 3

5×4×3 = 60

i. ส างไ งหมด 60 จ นวน

ดั
ลู
ดั
นี้
ตั
ที่
วํ
วึ
ที่
วิ
วิ
ตั
ที่
ร้
วิ
ตั
ที่
ร้
สิ
วิ
ที่
ร้
ตั
ร้
วิ
ข้
ข้
ข้
ด้
ด้
ด้
ลื
สื
ธี
ข้
ด้
ด้
ลั
ลั
ลั
น่
ธี
ด้
ด้
ต่
ธี
ด้
ด้
ย่
ธี
ธี
สั่
นั้
ด้
ทั้
ธี
ทั่
ร้
ำ
ย่
นั้
ทั้
ธั่
ค้
 ตัวอย่างที่ 5 สมมติว่าหมายเลขทะเบียนรถยนต์นั่งส่วนบุคคลในกรุงเทพฯ ประกอบด้วยเลขโดด
1 ตัว ที่ไม่ใช่ 0 ตามด้วยพยัญชนะไทย 2 ตัว และจานวนเต็มบวกที่ไม่เกิน 4 หลัก 1 จานวน 6
โดยพยัญชนะที่นามาใช้กาหนดหมายเลขทะเบียนรถยนต์ มีเพียง 35 ตัว (พยัญชนะที่ไม่นามาใช้ มี 9 ตัว
ได้แก่ ฃ ฅ ซ ฏ ฑ ป ฝ ฟ ห) จงหาว่าหมายเลขทะเบียนรถยนต์นั่งส่วนบุคคลในกรุงเทพมหานครจะมีได้
ไม่เกินกี่หมายเลข โดด ใ
เลข ไ 0 =
9 ว

พ ญชนะ 2 ว ไ 35×35 ว
ไ ว
จ นวน เ ม บวก ไ เ น 4ห ก 9 9 99

= 9 × 35×35×9999 = 110 230g 975

ตัวอย่างที่ 6 มีจดหมายที่แตกต่างกัน 3 ฉบับ และมีตู้จดหมายที่แตกต่างกัน 4 ตู้ จะมีวิธีนาจดหมาย

ไปใส่ตู้ได้ทั้งหมดกี่วิธี
จดหมาย ฉ บ เ ใ ไ 4
บ

จดหมาย ฉ บ 2 ใ ไ 4

3 ใ ไ ร
จดหมาย ฉ บ

i. สามารถใ ไ 69 ธ

ตัวอย่างที่ 7
มีตู้จดหมายที่แตกต่างกัน 4 ตู้ และมีสี 3 สี คือ สีเขียว สีเหลือง และสีแดง ถ้าต้องการทาสีตู้จดหมายตู้
ละหนึ่งสี แล้วจะทาสีตู้จดหมายได้ทั้งหมดกี่แบบ
เทาไ 3

2 ทา ไ 3

3 ทาไ 3

4 ทา ไ 3

3×3 ✗ 3×3=81
ที่
ตั
มั
ตั
ตั
ที่
มี
วิ
ดู
ตั
ที่
ต๊
ที่
ฅู๊
ที่
ตู้
ฅู๊ที่
ฅู้ที่
สัฅู๊ที่
สํ่ฅู๊ที่
วํ
สื
กิ
ต็
ม่
ด้
ด้
ด้
ลั
ด้
ำ
ด้
ธี
ด้
ด้
ช่
ด้
ส่
ด้
ม่
สิ่
ส่
ด้
ส่
วิ์
บั
บั
บั
ตู๊
ส่
ยั
ธิ่
 แบบฝึกหัดที่ 2
7
1. รหัสหนังสือของห้องสมุดแห่งหนึ่งประกอบด้วย ตัวอักษรภาษาอังกฤษ 2 ตัว เลขโดด 3 ตัวที่ไม่เป็น
ศูนย์พร้อมกัน ตัวอักษรภาษาอังกฤษ 1 ตัว และเลขโดด 2 ตัวที่ไม่เป็นศูนย์พร้อมกัน เช่น QA005 B01
จงหาจานวนรหัสที่เป็นไปได้ทั้งหมด
AAXXXAXX
วน 1 ว กษร งกฤษ 26×26
ห ก ไ ใ ว
เลขโดด 3
0 999
2

3 ว กษร งกฤษ 26 ว
4 เลขโดด 2 ห ก ไ ใ 0 99 ว

i. ร สห ง อ = 26 ✗ 26 ×
99g × 26×99 ว

2. ห้างสรรพสินค้าแห่งหนึ่งมีประตูซึ่งเข้าออกได้ 10 ประตู ถ้าน้อยหน่าต้องการเข้าและออก

ห้างสรรพสินค้าแห่งนี้โดยไม่ใช้ประตูซ้ากัน น้อยหน่าจะสามารถเลือกประตูเข้าออกได้กี่วิธี

เ าไ 10 ประ
ออกไ q ประ
เ า ออกไ 10×9=90 ประ
i. สามารถ
3. จงแสดงว่า
3.1 จานวนเต็มบวกที่มีสามหลัก มีทั้งหมดกี่จานวน

ห ก ห วยใจไ เ0 ว

ห ก บใ ไ io ว
ไ 9 ว
ห ก อย ใ
i. จ นวน
เ ม บอก = 900 จ นวน

3.2 จานวนเต็มบวกที่มีสามหลักที่เลขโดดในหลักแรกและหลักสุดท้ายไม่ซ้ากัน มีทั้งหมดกี่จานวน

ห ก บ 10 จ นวน
ห ก อย 9 จ นวน

ห ก ห วย 9 จ นวน

งหมด จ นวน
i. จ นวน = 10×9 ✗ 9 ะ 810

3.3 จานวนเต็มบวกที่มีสามหลักที่เลขโดดในหลักแรกและหลักสุดท้ายรวมกันได้ 10 มีทั้งหมดกี่จานวน

ห ก บ เ 0 จ นวน
90 จ นวน
ห ก อย q จ นวน จ นวน เ ม บวก สาม ห ก = io × 9×เ =
i.

ห ก ห วย I จ นวน
อั
อั
ตั
ที่
ส่
ที่
ตั
อั
อั
ตั
ตั
มี
ที่
ตั
มี
ตั
ตั
สิ
ตั
ร้
ตั
สิ
ร้
สิ
ร้
ข้
ต็
ม่
ต็
ม่
หั
ลั
ช่
ำ
ช่
ำ
ำ
ำ
ลั
นั
ำ
ำ
ข้
ด้
ลั
ำ
ส่
น่
ด้
ด้
ทั้
ำ
ำ
ด้
ส่
ำ
ำ
น่
ด้
ด้
ำ
ลั
ลั
น่
ลั
ลั
ลั
ลั
ลั
ลั
ลั
สื
ตู
ตู
ตู
 4. พาลินโดรม (palindrome) หมายถึง คาที่สามารถเขียนย้อนกลับจากหลังไปหน้าหรือจาก
ขวาไปซ้าย แล้วยังคงอ่านออกเสียงได้เช่นเดิม เช่น NOON, RADAR, REDDER จงหาว่าพาลินโดรม
8
ที่ประกอบด้วยตัวอักษรภาษาอังกฤษ 4 ตัว โดยไม่คานึงถึงความหมาย มีทั้งหมดกี่คา
ว 1 เ นไ 2เ ว
2 เ นไ 26 ว
3 เ นไ เ ว
q เ นไ I ว

งหมด 26 ✗ 26 ค

5. ลูกเต๋าแต่ละลูกประกอบด้วยหน้า 6 หน้า โดยมีแต้ม 1, 2, 3, 4, 5 และ 6 ปรากฏอยู่แต้มละหนึ่งหน้า

ถ้าทอดลูกเต๋าหนึ่งลูกสองครั้ง จงหา
5.1 จานวนวิธีที่แต้มทีได้จากการทอดลูกเต๋าทั้งสองครั้งเท่ากัน

ทอด กเ า ค ง แรก ไ เ

ทอด กเ า ค ว สอง ไ i

i.

5.2 จานวนวิธีที่แต้มที่ได้จากการทอดลูกเต๋าทั้งสองครั้งต่างกัน

ทอด กเ า ครา ไ แรก 6

ทอด กเ า คราง สองไ 5 i.

5.3 จานวนวิธีที่ผลรวมของแต้มที่ได้จากการทอดลูกเต๋าทั้งสองครั้งน้อยกว่า 10
1 2 3 9 5 6
36 -6 = 30
2 3 4 } 6
1

2 3 4 5 6 7

3 9 5 6 7 8 9

:: ii. : :
5 6 7 8 9 10 11

6. มีผลไม้อยู่ 4 ชนิด ได้แก่ มะละกอ ทุเรียน สับปะรด และส้มโอ ชนิดละ 1 ผล และมีตระกร้าที่แตกต่างกัน

อยู่ 6 ใบ หากต้องการนาผลไม้ทั้งหมดใส่ตระกร้า จงหาจานวนวิธีในการนาผลไม้ใส่ตะกร้าโดยไม่มี
เงื่อนไข
มะละกอ
ใ ไ 6 ตะก า
ใ ไ 6 ตะก า

6
เ ยน ใ ไ
ตะก า
บปะรด ตะก า
มโอ ใ ไ
ั
เ

ตะก า
i. ใ ผลไ ไ 6
ที่
ตั
ตั
ตั
ตั
มี
ตั
ลู
วิ
ลู
วํ
ลู
ร้
วิ
ลู
ร้
วํ
รู
ทุ
สั
ส้
ป็
ป็
ป็
ด้
ป็
ส่
ด้
ด้
ด้
ด้
ำ
ส่
ด้
ด้
ส่
ด้
ด้
ทั้
ธั
ส่
ธี
ด้
ด้
ด้
ด้
ส่
รั
ธี
ร้
ม้
ธิ์
รี
ร้
รั้
ร้
ร้
ร้
ต๋
ต๋
ต๋
ต๋
 สถานการณ์
A B C 9

ถ้าต้องการให้ทั้ง 3 คนยืนเรียงแถวหน้ากระดาน จะทาได้ทั้งหมดกี่วิธี

ต น .
. เ นไ 3 คน

ต .
น .
2 นไ 2 คน

ต น .
.
3 นไ เ คน

3 ✗ 2 XI =
6

i. สามารถ น เ ยง น เ น ห ากระดานไ เ

3. การเรียงสับเปลี่ยนเชิงเส้นของสิ่งของที่แตกต่างกันทั้งหมด

บทนิยาม ให้ 𝑛 เป็นจานวนเต็มบวก

แฟกทอเรียล (Factorial) 𝑛 คือ การคูณของจานวนเต็มบวกตั้งแต่ 1 ถึง 𝑛 เขียนแทนด้วย 𝑛!
(อ่านว่า เอ็น แฟกทอเรียล)
นั่นคือ 𝑛! = 1 × 2 × 3 × ⋯ × 𝑛 หรือ 𝑛! = 𝑛 × 𝑛 − 1 × 𝑛 − 2 × ⋯ × 2 × 1
และให้ 0! = 1

เช่น 1! = 1

2! = 1 ✗ 2=2

3! = 1 ✗ 2 ✗ 3=6

4! = 1 ✗ 2 ✗ 3 ✗ 4=24

5! = | ✗ 2 X 3 × 4×5=120

6! = 1 X 2 X 3 ✗ 4 ✗ 5 ✗6 = 7 20

4!6!
ตัวอย่างที่ 1 จงหาค่าของ 8!

24 × 720
e re =3
4 03 20 ใ
ยั
ที่
ยื
ที่
ยื
ที่
ยื
กั
วิ
รี
ป็
ด้
ด้
ด้
ธี
น้
ด้
 ตัวอย่างที่ 2 ร้านค้าต้องการนากระเป๋ารุ่นใหม่ที่แตกต่างกัน 6 ใบ วางโชว์หน้าร้าน โดยวางเรียง
กันในแนวเส้นตรง จะสามารถจัดวางกระเป๋าได้ทั้งหมดกี่วิธี
10
ท ไ 6 ! = 6×5×4×3 ✗ 2×1

= 720

จานวนวิธีในการนาสิ่งของ 𝑟 ชิ้น
จากสิ่งของ 𝑛 ชิ้น โดยที่ 0 ≤ 𝑟 ≤ 𝑛 มาเรียงสับเปลี่ยนเชิงเส้น คือ
𝑛!
𝑃𝑛,𝑟 = วิธี
𝑛−𝑟 !

จานวนวิธีในการนาสิ่งของที่แตกต่างกันทั้งหมด 𝑛 ชิ้น มาเรียงสับเปลี่ยนเชิงเส้น คือ

𝑛! 𝑛!
𝑃𝑛,𝑟 = = = 𝑛! วิธี
𝑛−𝑛 ! 0!

ตัวอย่างที่ 3 ร้านค้าแห่งหนึ่งมีผ้าไหมที่แตกต่างกันทั้งหมด 7 แบบ ต้องการนาผ้าไหม 3 แบบมาจัดแสดง

หน้าร้าน โดยวางเรียงกันในแนวเส้นตรง จะจัดได้ทั้งหมดกี่แบบ
จาก Pmr =
¥ [ ขาว 1.
ท = 7 และ r =
ๆ

ไ า P 3 =
¥ งง 1.
=

¥
"
ไ ×
= .me
% = 210

ตัวอย่างที่ 4 รหัสบัตร ATM ประกอบด้วยเลขโดดจานวน 6 ตัว จงหาจานวนรหัสลัตร ATM ทั้งหมดที่

เป็นไปได้
ถ้า 4.1) ไม่มีเงื่อนไขเพิ่มเติม
ว เ ใ ไ 10 ว

2 ใ ไ 10

3 ไ ไ 10

9 ใ ไ เอง

5 ใ ไ 10

6 ใ ไ lo

10 ✗ 10 ✗ 10 ✗ 10 ✗ 10×10
=
1,000,000
วิ
ว่
วิ
ทุ๋
ตั
ตั
วํ
วํ
วิ
วํ
วิ
วิ
ธั
ด้
ธั
ธี
ล่
ธี
ธั
ด้
ำ
ส่
ธี
ส่
ด้
ธี
ส่
ธี
ด้
ำ
ด้
ส่
ด้
ด้
ด้
ส่
ทั่
 4.2) ใม่ใช้เลขโดดซ้ากัน
จาก Pnr =

¥ ว!
11
แ = 10 และ ท= 6

ไ า Pio 6 = 10 !
, =

Ioxqxiafre
=
151,200

แบบฝึกหัดที่ 3
1. มีหนังสือคณิตศาสตร์ต่างกัน 2 เล่ม หนังสือภาษาไทยต่างกัน 3 เล่ม และหนังสือภาษาอังกฤษ
ต่างกัน 4 เล่ม ถ้าต้องการนาหนังสือทั้งหมดมาวางเรียงบนชั้นหนึ่ง จะทาได้ทั้งหมดกี่วิธี
9 !
5 ✗ 4 ✗ 3×2×1
91=9 ✗ 8✗7 ✗ 6
✗

= 362,880

2. ต้องการสร้างจานวน 3 หลัก จากเลขโดด 2, 3, 5 และ 9 โดยที่แต่ละหลักใช้เลขโดดไม่ซ้ากัน

จะสร้างจานวนที่แตกต่างกันได้กี่จานวน
Pท
¥
= = 24 จ นวน
3J !
-

3. นารูปภาพที่แตกต่างกัน 5 รูปมาจัดแสดงโดยเรียงต่อกันในแนวเส้นตรง จะมีวิธีเรียงต่อกันในแนว

เส้นตรง จะมีวิธีจัดเรียงรูปภาพได้ทั้งหมดกี่วิธี
5 !
5 ✗ 4×3×2×1 = 120
5 ! =
ว่
วิ
วิ
วิ
ำ
วึ
ด้
ธี
ธี
ำ
วิ
ธี
ธิ์
ฎั๋
ธื่
ฆิ๋
 4. จงหาค่าของ
4.1) 𝑃8,4 =
=
¥!
12
ยง !

= 8.ee
5 6 ✗7✗
4✗ = 1 6 80

4.2) 𝑃10,2 =

µ
=
¥ #
! = ไง
= 90

4.3) 𝑃5,5
5!
_

ggg
=
=

n = 51 = 120

4.4) 𝑃7,0 #
% [¥
= 1
ฏุ๋
ศฺ
หํ๋
 4. การจัดหมู่ของสิ่งของที่แตกต่างกันทั้งหมด 13

จานวนวิธีจัดหมู่ของสิ่งของที่แตกต่างกันทั้งหมด 𝑛 ชิ้น
โดยเลือกคราวละ 𝑟 ชิ้น เมื่อ 0 ≤ 𝑟 ≤ 𝑛 คือ

𝑛!
𝐶𝑛,𝑟 = วิธี
𝑛−𝑟 !𝑟!

ตัวอย่างที่ 1 ต้องการเลือกนักเรียน 3 คน จากนักเรียน 10 คน จะเลือกได้กี่วิธี

(
¥
่
กอ 83
.
↑
-

3) 1.3 1.
=
_
10 1.
71.3 1.

ใน
≤
10×9×8×7 -

3×ะ

ะ
120

ตัวอย่างที่ 2 มีทีมฟุตบอล 10 ทีม ซึ่งจะทาการแข่งขันแบบพบกันหมด และสองทีมใด ๆ จะแข่งขันกัน

เพียงครั้งเดียว จะต้องจัดการแข่งขันทั้งหมดกี่ครั้ง
(
เงา
2 =
¥21
II.
=
¥ !

:
.mn

= คง

ตัวอย่างที่ 3 ในงานเลี้ยงหนึ่งมีคน 20 คน ถ้าสองคนใด ๆ จับมือกันหนึ่งครั้ง จะมีการจับมือกันกี่ครั้ง

(
20,27 าง 21 :

ง!men
= 20

=เ 90 คง
วิ
ฎื๋
ร้
ผุ๊
ธี
หู๋
รั้
รั้
ภฺ
 แบบฝึกหัดที่ 4 14
1. จงหาจานวนวิธีเลือกตัวแทนนักเรียนจานวน 5 คน จากนักเรียนกลุ่มหนึ่งซึ่งมี 8 คน

s 1
Csgg =

↳ !้↑ !
= 1!
3 !5 !

%
=

5 !
= 56

2. ข้อสอบอัตนัยชุดหนึ่งมี 6 ข้อ ถ้าคาสั่งระบุว่าให้เลือกทาเพียง 4 ข้อ จงหาจานวนวิธี

ในการเลือกทาข้อสอบ

C แนะ
c %
¥
=

24 1

:#
% ÷
= 15

3. ถ้าต้องการเลือกกรรมการนักเรียน 9 คน ซึ่งประกอบด้วยนักเรียนชาย 5 คน และนักเรียนหญิง 4 คน

จากผู้สมัครที่เป็นนักเรียนชาย 20 คน และนักเรียนหญิง 15 คน จงหาจานวนวิธีการเลือกกรรมการชุดนี้

nnaI
เ อก
¥ ญ! # !
ช
กก

/ \
. นร .

C = 201 l.me
=

µ
= =

1
20,5
ช5 E.
0
15 ✗ 13 ✗ 7
ญ 4
.
=

¥,
°
=
"

; ¥ %%
"

ญ 15
=

× i. จ นวน การ เ อกกรรมการ ด = 19 ✗ 17 ✗ 16 ✗ 3 ✗ 15 ✗ 13 ✗ ไ

=
19×17×16×3

4. ในตระกร้าใบหนึ่งมีเงาะ 8 ผล ส้ม 4 ผล และมังคุด 2 ผล จงหาจานวนวิธีในการเลือกหยิบผลไม้ 4

ผล จากตะกร้านี้ โดยที่
4.1) ไม่มีเงื่อนไขเพิ่มเติม
C
เอง %งาน !
E.
= 14 ✗ 13 ✗ 12 ✗ 11 ✗ 10 1
10 ! ✗ 4 ✗ 3×2×1

=
1,001
วิ
ฌํ่
วิ
ตุ๋
ทํ๋
วิ
หุ๋
นุ
ญุ
วิ
วิ
นี้
ชุ
วิ
วิ
ลื
ลื
ธี
ธี
ธี
ธี
ธี
ธี
ำ
หิ๋
ธิ๋
ม่
ฐู่
ษั๋
ษั๊
 4.2) หยิบได้เงาะทั้ง 4 ผล
Cs , 4
15
a.

÷ ..
.

.×%
÷ ir
= 70
4.3) ไม่ได้ส้มเลย

( ±!
10g 4 =
ao ก 191
-

=
i
=
ii.%
= 210

5. กล่องใบหนึ่งมีลูกบอลที่แตกต่างกัน 11 ลูก เป็นลูกบอลสีแดง 5 ลูก สีขาว 3 ลูก และสีน้าเงิน 3 ลูก

ถ้าต้องการหยิบลูกบอลพร้อมกัน 3 ลูก จากกล่องใบนี้ จงหาจานวนวิธีการหยิบลูกบอลโดยที่ได้ลูกบอล
ครบทุกสี

±ะ

15,1 =

=
[ 5- 1) ! ↑ !

= ¥
หื๋
หํ๋
วิ
วิ
ฎุ๋
ธํ
ธี
หื๋