FIL106

Wikang Filipino
bilang Wikang
Pambansa
CUNANAN, MA. ROSARIO P.
 Maikling Kasaysayan
ng Wikang Filipino
• 1935 ng Saligang Batas, Seksyon 3, Artikulo IV

• 1936 (OKT. 27) - paglikha ng SWP (KWF)

• 1936 (NOB. 13) - Batas Komonwelt blg. 184

• 1937 (ENERO 12) Seksyon 1, Batas
Komonwelt
blg. 184

• 1937 (NOB. 9) Batas Komonwelt blg. 184

(TAGALOG)
• 1940 ( ABRIL 1) Kautusang
Tagapagpaganap blg. 263
• 1940 (ABRIL 12) Sirkular blg. 26, serye
1940
• 1940 (HULYO) Batas Komonwelt blg.
570
• 1954 (MARSO 26) Proklamasyon blg. 12
(Wikang Pilipino)
• 1955 (SEPT. 23) PROKLAMASYON Blg.
186
• 1959 (AGOSTO 13) KAUTUSAN
PANGKAGAWARAN Blg. 7
• 1967 (OKT. 24) KAUTUSAN
TAGAPANGULO Blg. 96
• 1975 (NOB. 14) KAUTUSANG
PANGKAGAWARAN Blg. 50
• 1987 (PEB) ARTIKULO XIV, SEKSYON 6-
9 (WIKANG FILIPINO
• 1987 (AGOSTO 6) KAUTUSAN BLG. 81
• 1997 PROKLAMASYON BLG. 1041
• 2001 Rebisyon sa mga
Ortograpiyang Filipino
Maraming salamat
po sa pakikinig!
Saligang Batas
ng 1987
Artikulo XIV
ARTIKULO XIV
 EDUKASYON

SEKSYON 1
Dapat pangalagaan at itaguyod ng Estado ang karapatan ng lahat ng mga
mamamayan sa mahusay na edukasyon sa lahat ng antas at dapat magsagawa ng
angkop na mga hakbang upang matamo ng lahat ang gayong edukasyon.
 EDUKASYON
SEKSYON 2
Ang Estado ay dapat:
(1) Magtatag, magpanatili, at magtustos ng isang kumpleto, sapat at pinag-isang sistema ng
edukasyong naaangkop sa mga pangangailangan ng sambayanan at lipunan;

(2) Magtatag at magpanatili ng isang sistema ng libreng pambayang edukasyon sa

elementarya at hayskul. Hindi bilang pagtatakda sa likas na karapatan ng mga magulang sa
pag-aaruga ng kanilang mga anak, ang edukasyong elementarya ay sapilitan sa lahat ng mga
batang nasa edad ng pagaaral.
 EDUKASYON
SEKSYON 2
Ang Estado ay dapat:
(3) Magtatag at magpanatili ng isang sistema ng mga kaloob na iskolarsip, mga programang
pautang sa estudyante, mga tulong na salapi at iba pang mga insentibo na dapat ibigay sa
karapat-dapat na mga estudyante sa mga paaralang publiko at pribado, lalo na sa mga kulang-
palad;
(4) Pasiglahin ang di-pormal, impormal at katutubong mga sistema ng pagkatuto, at gayon din
ang mga programang pagkatuto sa sarili, sarilinang pag-aaral at pag-aaral sa labas ng paaralan
lalo na yaong tumutugon sa mga pangangailangan ng pamayanan; at
(5) Mag-ukol sa mga mamamayang may sapat na gulang, may kapansanan, at kabataang nasa
labas ng paaralan ng pagsasanay sa sibika, kahusayang bokasyonal at iba pang mga kasanayan.
 EDUKASYON
SEKSYON 3
(1) Dapat maging bahagi ng kurikula ang pag-aaral ng Konstitusyon sa lahat ng mga institusyong
pang-edukasyon.
(2) Dapat nilang ikintal ang pagkamakabayan at nasyonalismo, ihasik ang pag-ibig sa
sangkatauhan, paggalang sa mga karapatang pantao, pagpapahalaga sa gampanin ng mga
pambansang bayani sa historikal na pagpapaunlad ng bansa, ituro ang mga karapatan at mga
tungkulin ng pagkamamamayan, patatagin ang mga pagpapahalagang etikal at espiritwal,
linangin ang karakter na moral at disiplinang pansarili, pasiglahin ang kaisipang mapanuri at
malikhain, palawakin ang kaalamang syentipiko at teknolohikal, at itaguyod ang kahusayang
bokasyonal;
 EDUKASYON
SEKSYON 3
3) Sa opsyong nakalahad nang nakasulat ng mga magulang o mga tagakupkop, dapat
pahintulutang ituro ang relihyon sa kanilang mga anak o mga ampon sa mga pambayang
paaralang elementarya at hayskul sa regular na mga oras ng klase ng mga tagapagturong
itinalaga o pinahintulutan ng relihyosong awtoridad ng relihyong kinaaniban ng mga anak o mga
ampon, nang walang dagdag na gastos ang pamahalaan.
 EDUKASYON
SEKSYON 4
(1) Kinikilala ng Estado ang mga gampaning komplimentaryo ng mga institusyong publiko at
pribado sa sistemang pang-edukasyon at dapat itong tumupad ng makatwirang superbisyon at
regulasyon sa lahat ng mga institusyong pang-edukasyon.
 EDUKASYON
SEKSYON 4
(2) Ang mga institusyong pang-edukasyon, bukod sa mga itinatag ng mga angkat na relihyoso at
mga kalupunang misyon, ay dapat na ari lamang ng mga mamamayan ng Pilipinas o ng mga
korporasyon o mga asosasyon na ang animnapung bahagdan man lamang ng puhunan nito ay
ari ng gayong mga mamamayan. Gayon man, maaaring itakda ng Kongreso ang karagdagang
lahok na ekwiting Pilipino sa lahat ng mga institusyong pang-edukasyon.

Dapat sumakamay ng mga mamamayan ng Pilipinas ang kontrol at administrasyon ng mga

institusyong pang-edukasyon.
 EDUKASYON
SEKSYON 4
Hindi dapat matatag ang ano mang institusyong pang-edukasyon na eksklusibong para sa mga
dayuhan at hindi dapat humigit sa isang-katlo ng enrolment sa alinmang paaralan ang ano mang
pangkat ng mga dayuhan. Ang mga tadhana ng subseksyong ito ay hindi sasaklaw sa mga
paaralang itinatag para sa mga dayuhan na tauhang diplomatiko at kanilang mga dependent at,
matangi kung naiiba ang itinatadhana ng batas, para sa iba pang mga dayuhan na
pansamantalang naninirahan dito.
 EDUKASYON
SEKSYON 4
(3) Ang lahat ng mga rebenyu at mga aset ng mga institusyong pang-edukasyon na di-sapian, di-
pampakinabang at ginamit nang aktwal, tuwiran at eksklusibo para sa mga layuning pang-
edukasyon ay dapat malibre sa mga bwis at mga bayarin sa kalakal. Sa sandaling mabuwag o
maputol ang buhay-korporasyon ng gayong mga institusyon, dapat madispos ang kanilang mga
aset sa paraang itinatadhana ng batas.
Maaari ring magkaroon ng karapatan ang mga institusyong pang-edukasyon na propryetari pati
yaong mga ari ng kooperatiba sa gayong mga pagkalibre salig sa mga katakdaang itinatadhana
ng batas kabilang ang mga pagtatakda sa mga dibidendo at mga tadhana para sa muling
pamumuhunan.
 EDUKASYON
SEKSYON 4
(4) Batay sa mga kondisyong itinatakda ng batas, dapat malibre sa bwis ang lahat ng mga
kaloob, mga endowment, mga donasyon, o mga kontribusyon na ginamit nang aktwal, tuwiran, at
eksklusibo para sa mga layuning pang-edukasyon.
 EDUKASYON
SEKSYON 5
(1) Dapat isaalang-alang ng Estado ang mga pangangailangan at kalagayang panrehiyon at
pansektor at dapat pasiglahin ang lokal na pagpaplano sa pagbubuo ng mga patakaran at mga
programang pang-edukasyon.
(2) Dapat tamasahin ang kalagayang akademiko sa lahat ng mga institusyon ng lalong mataas
na karunungan.
(3) Ang bawat mamamayan ay may karapatang pumili ng propesyon o kurso ng pag-aaral, salig
sa karampatan, makatwiran at ekwitableng mga kinakailangan sa pagpasok at mga
pangangailangang akademiko.
 EDUKASYON
SEKSYON 5
(4) Dapat patingkarin ng Estado ang karapatan ng mga guro sa pagsulong na propesyonal. Dapat
magtamasa ng proteksyon ng Estado ang mga tauhang akademiko na di-nagtuturo at mga
tauhang di-akademiko.
(5) Dapat mag-ukol ang Estado ng pinakamataas na prayoriti sa pagbabadyet sa edukasyon at
seguruhin na magaganyak at mapamamalagi ng pagtuturo ang nararapat na kaparte nito sa
pinakamahuhusay na mga talino sa pamamagitan ng sapat na gantimpagal at iba pang paraan
ng kasiyahan at katuparan sa gawain.
 Wika
SEKSYON 6
Ang wikang pambansa ng Pilipinas ay Filipino. Samantalang nalilinang, ito ay dapat payabungin
at pagyamanin pa salig sa umiiral na mga wika ng Pilipinas at sa iba pang mga wika.
Alinsunod sa mga tadhana ng batas at sang-ayon sa nararapat na maaaring ipasya ng Kongreso,
dapat magsagawa ng mga hakbangin ang Pamahalaan upang ibunsod at puspusang itaguyod
ang paggamit ng Filipino bilang midyum ng opisyal na komunikasyon at bilang wika ng pagtuturo
sa Sistemang pang-edukasyon.
 Wika
SEKSYON 7
Ukol sa mga layunin ng komunikasyon at pagtuturo, ang mga wikang opisyal ng Pilipinas ay
Filipino at, hangga’t walang ibang itinatadhana ang batas, Ingles. Ang mga wikang panrehiyon ay
pantulong na mga wikang opisyal sa mga rehiyon at magsisilbi na pantulong na mga wikang
panturo roon. Dapat itaguyod nang kusa at opsyonal ang Kastila at Arabic.
 WIKA
SEKSYON 8
Ang Konstitusyong ito ay dapat ipahayag sa Filipino at Ingles at dapat isalin sa mga pangunahing
wikang panrehyon, Arabic, at Kastila.

SEKSYON 9
Dapat magtatag ang Kongreso ng isang komisyon ng wikang pambansa na binubuo ng mga
kinatawan ng iba’t ibang mga rehyon at mga disiplina na magsasagawa, mag-uugnay at
magtataguyod ng mga pananaliksik sa Filipino at iba pang mga wika para sa kanilang
pagpapaunlad, pagpapalaganap at pagpapanatili.
SIYENSYA AT TEKNOLOHIYA
SEKSYON 10
Napakahalaga ng syensya at teknolohya sa pambansang pag-unlad at pagsulong.
Dapat mag-ukol ng prayoriti ang Estado sa pananaliksik at pagbubuo, imbensyon,
inobasyon, at sa pagsasagamit ng mga ito; at sa edukasyon, pagsasanay at mga
lingkurang pansyensya at panteknolohya. Dapat suportahan nito ang mga kakayahang
syentipiko at teknolohikal na katutubo, angkop at umaasa sa sariling kakayahan at ang
kanilang kabagayan sa mga sistemang pamproduksyon at pambansang
kapamuhayang pambansa.
SIYENSYA AT TEKNOLOHIYA
SEKSYON 11
Maaaring magtadhana ang Kongreso para sa mga insentibo, kasama ang mga
kabawasan sa bwis, upang maganyak ang paglahok na pribado sa mga programa ng
batayan at gamiting pananaliksik syentipiko. Dapat magkaloob ng mga iskolarsip,
kaloob-na-tulong, o iba pang mga anyo ng mga insentibo sa mga karapat-dapat na
estudyante sa syensya, mga mananaliksik, mga sayantist, mga imbentor, mga
teknolodyist, at mga mamamayang may natatanging likas na talino.
SIYENSYA AT TEKNOLOHIYA
SEKSYON 12
Dapat regulahin ng Estado ang paglilipat at itaguyod ang pag-aangkop ng teknolohya
mula sa lahat ng batis para sa pambansang kapakinabangan. Dapat pasiglahin nito ang
pinakamalawak na paglahok ng mga pribadong pangkat, mga pamahalaang lokal, at
mga organisasyong salig-pamayanan sa paglikha, at pagsasagamit ng syensya at
teknolohya.
SIYENSYA AT TEKNOLOHIYA
SEKSYON 13
Dapat pangalagaan at seguruhin ng Estado ang mga eksklusibong karapatan ng mga
sayantist, mga imbentor, mga artist at iba pang mga mamamayang may likas na talino
sa kanilang ari at mga likhang intelektwal, lalo na kung kapaki-pakinabang sa
sambayanan para sa panahong maaaring itakda ng batas.
MGA SINING AT KULTURA
SEKSYON 14
Dapat itaguyod ng Estado ang pangangalaga, pagpapayaman at dinamikong ebolusyon
ng isang pambansang kulturang Pilipino salig sa simulaing pagkakaisa sa pagkakaiba-
iba sa kaligirang malaya, artistiko at intelektwal na pagpapahayag.

SEKSYON 15
Dapat tangkilikin ng Estado ang mga sining at panitikan. Dapat pangalagaan, itaguyod,
at ipalaganap ng Estado ang pamanang historikal at kultural at ang mga likha at mga
kayamanang batis artistiko ng bansa.
MGA SINING AT KULTURA
SEKSYON 16
Ang lahat ng mga kayamanang artistiko at historiko ng bansa ay bumubuo sa
kayamanang kultural nito ay dapat pangalagaan ng Estado na maaaring magregula sa
disposisyon nito.

SEKSYON 17
Dapat kilalanin, igalang, at pangalagaan ng Estado ang mga karapatan ng mga
katutubong pamayanang kultural sa pagpapanatili at pagpapayaman ng kanilang mga
kultura, mga tradisyon at mga institusyon. Dapat isaalang-alang nito ang mga
karapatang ito sa pagbabalangkas ng mga pambansang plano at mga patakaran.
MGA SINING AT KULTURA
SEKSYON 18
(1) Dapat seguruhin ng Estado ang pantay na pagtatamo ng mga pagkakataong kultural
sa pamamagitan ng sistemang pang-edukasyon, mga kultural na entity na publiko o
pribado, at mga iskolarsip, mga kaloob at iba pang mga insentibo, at mga
pampamayanang sentrong kultural at iba pang mga tanghalang pangmadla.

(2) Dapat pasiglahin at tangkilikin ng Estado ang mga pananaliksik at mga pag-aaral
tungkol sa mga sining at kultura.
 ISPORTS
SEKSYON 19
(1) Dapat itaguyod ng Estado ang edukasyong pisikal at pasiglahin ang mga programang pang-
isports, mga paligsahang panliga at mga amatyur isports, kasama ang pagsasanay para sa
mga paligsahang pandaigdig, upang maisulong ang disiplina sa sarili, pagtutulungan ng
magkakasama at kahusayan para sa pagbubuo ng kapamayanang malusog at mulat.

(2) Ang lahat ng mga institusyong pang-edukasyon ay dapat magsagawa ng regular na mga
gawaing pang-isports sa buong bansa sa pakikipagtulungan sa mga samahan sa palaro at iba
pang mga sektor.
 SALAMAT SA
PAKIKINIG!

CARA LOREEEN G. BALUYUT

WIKANG FILIPINO
BILANG WIKANG
OPISYAL
SHANE MARIE D. BOGNOT
Ang wikang opisyal ang itinadhana ng batas
na maging wika sa opisyal na talastasan ng
pamahalaan.
7 Hunyo 1940, sa bisa ng Batas Komonwelt
Blg. 570
 1987 Konstitusyon
(Wikang Filipino bilang Wikang Opisyal)
Executive Order No. 335 noong 25 Agosto 1988
(Corazon C. Aquino)
MARAMING SALAMAT SA
PAKIKINIG!
ANG WIKANG FILIPINO
BILANG WIKANG
PANTURO
LIT 106:UGNAYAN NG WIKA,KULTURA AT LIPUNAN

Tagapag-ulat:Jinky V. Dolo-Iras
WIKANG
PANTURO
ANG WIKANG PANTURO ANG OPISYAL NA WIKANG GINAGAMIT SA
pormal na EdukasyoN.

ITO ANG WIKA NG TALAKAYANG GURO-MAG-AARAL NA MAY KINALAMAN SA

MABISANG PAGKATUTO DAHIL DITO NAKALULAN ANG KAALAMANG MATUTUTUHAN
SA KLASE.

ITO ANG WIKA SA PAGSULAT NG AKLAT AT KAGAMITANG PANTURO SA MGA SILID-

ARALAN.
KAGAWARAN NG EDUKASYON ORDINANSA BLG. 74(HULYO 14, 2009)

ISINAINSTITUSYON ANG GAMIT NG INANG WIKA SA ELEMENTARY

MTBMLE.(MOTHER TONGUE-BASED MULTILINGUAL LANGUAGE EDUCATION)
na may
pagkakaibaa
ng salita, ang
bigkas, ang
tunog at sa
tono o
intonasyon,
pagbuo ng
pangungusa
a. Istandard na
Dayalekto
- ang wikang ginagamit ay
katanggap-tanggap sa lahat ng
antas ng lipunan sa mga
pormal na usapan,sa
paaralan,unibersidad,
pamamahayag o broadcast o
ng anumang pagpupulong.
b. Idyolek
- Nagpapakilala ng kakayahan ng
nagsasalita bungang
kaalaman,karanasan o pag-aaral,
paraan ng pagsasalita o uri ng
wikang ginamit, timbre ng boses
o kwaliti ng boses o paboritong
ekspresyon ng nagsasalita.
c. Dayalektong
Pampook
- ang mga salita ay
nagkakaiba iba dahil
sa pook
napinagmulan.
d. Dayalektong sosyal o
panlipunan
- nakikita rito ang mga
salita na ginagamit saiba't
ibang antas ng buhay.
- salitang Greek na ‘idio’ na ang ibig sabihin ay
“pansarili o kakaiba,” at ‘lect’ ang ibig sabihin ay
“pagkakaiba ng wika.”

- Nagkakaiba-iba sa pagdiin sa mga salita, sa punto, at

maging sa paraan ng paggamit ng tono o ritmo sa
pagbibigkas ng mga salita.

Tumatatak ang kakaibang paraan ng pagsasalita, higit

kung mga sikat na personalidad ang nagbibigkas ng
mga ito.
SOSYOLEK

TAGAPAG-ULAT: JERICO D. RAVANA

 SOSYOLEK
Ang tawag sa isang uri ng wika na
ginagamit ng isang partikular na
propesyon o ng anumang pangkat na
kinabibilangan ng mga iba’t-ibang
indibidwal.
 MGA PANGKAT:

Mga kabataan naman ay Mga Miyembro ng LGBT

Mga propesyonal
jejemon at konyo
PORMAL/SALITA NG MGA
PROPESYONAL
• ASIGNATURA AT KURIKULUM
• PNEUMONOULTRAMICROSCOPICSILI
COVOLCANOCONIOSIS
• STEREOISOMER
 DI-PORMAL

• H3L10 po3 , wey+ l4Ng bR0

• STOP ACTING LIKE, ALAM MO ANG BUONG
STORY
• BEKLABU , BILAT, ANETCH, ANAKIS
 DI-PORMAL

• BALBAL - Masaya yung tipar ni Lilibeth

kagabi kaso maaga akong pinauwi ni erpat”
ETNIKO
ANG TAWAG SA WIKA NA GAMIT NG MGA KATUTUBO ANG
MGA TINATAWAG NG MGA ETNOLINGGWISTIKONG
MAMAMAYAN. ANG PILIPINAS AY NABIBILANG SA MGA
BANSA NA MAY MARAMING PANGKAT ETNIKO.
 Halimbwa ng mga SalitangEtnolek

1.) TOHAN – TAWAG SA DIYOS (MARANAO)

2.) TEKAW – NABIGLA O NAGULAT (MARANAO)
3.) SOLUTAN – SULTAN (MARANAO)
4.) TEPAD – BABA KA NG SASAKYAN (MARANAO)
5.) MUNSALA – TAWAG SA SAYAW (IFUGAO)
6.) MOHANA – SALAMAT (IFUGAO)
7.) MARIKIT – MAGANDA (IFUGAO)
8.) OHA – ISA (IFUGAO)
9.) KADAL HERAYO – SAYAW NG KASAL (KALINGA, APAYAO)
10.) KADAW LA SAMBAD – DIYOS NG MGA ARAW (T’BOLI)
 PIDGIN

KAHULUGAN - ISANG URI NG BARAYTI

NG WIKA NA NABUO MULA SA
DALAWANG TAONG MAY
MAGKAIBANGWIKA NA UPANG
MAGKAINTINDIHAN AY NAPAGSASAMA
SAMA ANG IBANG SALITA.
HALIMBAWA
1. Ikaw aral mabuti para ikaw kuha taas grado. (Mag- aral
ka ng mabuti upang mataasang iyong grado)

2. Suki ikaw bili akin ako bigay diskawnt. (Suki, bumili ka

na ng paninda ko. Bibigyankita ng diskawnt.)

3. Ako kita ganda babae. (Nakakita ako ng magandang

babae.)

4. I no no. (I don’t know)

NORVANDO CABILANGAN
“Ang wika (pasalita) ay isang sistema ng
mga sagisag na binubuo ng mga tunog at
kung ito naman ay pasulat, ito ay
iniuugnay natin sa mga kahulugang nais
nating iparating sa ibang tao.”

-Emmert at Donaghy (1981)

UNANG YUGTO
NGUNIT SAAN NGA BA
NAGMULA ANG WIKA?
Ako ay niniwala na ang wika ay nagsimula sa Panginoong
Dios. Sapagkat, verbo o salita ang kaniyang ginamit nang
likhain ang lahat ng bagay maliban sa Tao, ayon sa mga
talata ng Biblia:

Genesis 1:3

“At sinabi ng Dios Magkaroon ng liwanag; at nagkaroon ng

Liwanag.”

Genesis 1:6
“At sinabi ng Dios, Magkaroon ng isang kalawakan sa gitna
ng tubig, at mahiwalay ang tubig sa kapuwa tubig.”
 1At ang buonglupa ay iisa ang wika at iisa ang salita. 2At nangyari, na, sa
kanilang paglalakbay sa silanganan, ay nakasumpong sila ng isang
kapatagan sa lupain ng Sinar; at sila'y nanahan doon. 3At nagsangusapang,
Halikayo! tayo'y gumawa ng mga laryo, at ating lutuing mabuti. At inari
nilangbato ang laryo at ang betun ay inaring argamasa. 4At nagsipagsabi,
Halikayo! Magtayo tayo ng isang bayan natin at ng isang moog, na ang
taluktok niyaon ay aabot hanggang sa langit, at magtaglay tayo ng
isangngalan; baka tayo'y mangalat sa ibabaw ng buong lupa. 5At bumaba ang
Panginoon upang tingnan ang bayan at ang moog, na itinayo ng mga anak ng
mga tao. 6At sinabi ng Panginoon,
Narito, sila'y iisang bayan at silang lahat ay may isang wika; at ito ang kanilang
pinasimulang gawin: at, ngayon nga'y walang makasasawata sa anomang
kanilang balaking gawin. 7Halikayo! tayo'ybumaba at diyan din ay atingguluhin
ang kanilang wika, na anopa't sila'y huwag magkatalastasan sa kanilang salita.
8Ganito pinanabog sila ng Panginoon mula riyan, sa ibabaw ng buong lupa; at
kanilang iniwan ang pagtatayo ng bayan. 9Kaya ang pangalang itinawag ay
Babel; sapagka't doon ginulo ng Panginoon ang wika ng buong lupa: at mula
roon ay pinanabog sila ng Panginoon sa ibabaw ng buong lupa.
 1.Teoryang Bow-wow
2.Teoryang Ding-dong
3. Teoryang Pooh-pooh
Task Name
4.Teoryang Ta-ra-ra Boom De Ay
5. Teoryang Sing-song
6.TeoryangBiblikal
7.TeoryangYoo He Yo
Task Name
8.Teoryang Ta-ta
9.Teoryang Mama
10.Teoryang Babble Lucky
 “ANG WIKA AY HINDI NAGMULA SA
PANGANGAILANGAN NITO NGUNIT SA
SILAKBO NG DAMDAMIN.”
 1. Teorya ng Pandarayuhan
•Kilala din ang teoryang ito bilang wave
migration theory na pinasikat ng isang
Amerikanong antropologo na si Dr. Henry
Otley Beyer noong 1916.

·Tatlong pangkat:
·NEGRITO, INDONES at MALAY
Napabulaanan ang teorya
ni Beyer nang matagpuan
ng mga grupo ng
arkeologo sa pangunguna
ni Dr. Robert B. Fox ang
isang bungo at buto ng
panga sa yungib ng
Tabon sa Palawan noong
1962
Natagpuan ang isang buto na
sinasabi na mas matanda pa
sa taong Tabon.
Natagpuan sa kuweba ng Callao
sa Cagayan na sinasabing
nabuhay nang 67,000 taon na
ang nakalipas.
 Ang Austronesian
Task Name
ay hango sa
salitang Latin na auster na
nangangahulugang “south wind” at
ang nesos
Task Name na ibig sabihin ay “isla”
 Ama ng Arkeolohiya ng Timog-SilangangAsya

•Ayon kay Wilhelm Solheim II (Ama ng Arkeolohiya ng Timog-

SilangangAsya), ang mga Austronesian ay nagmulasamgaisla ng
Sulu at Celebes natinawagnaNusantao
•
•Sa pamamagitan ng kalakalan,migrasyon,atpag-aasawa ay
kumalat ang mga Austronesian saiba’t-ibangpanig ng rehiyon.
Ayon naman kay Peter Bellwood
ng Australia National University,
ang mga Austronesian ay
nagmula sa Timog Tsina at
Taiwan na nagtungo sa Pilipnas
noong 5,000 B.C.
BAYBAYIN

Binubuo ng mga
labimpitong titik-
tatlong pantig at
labing-apat na
kaktinig.
• Ang panahon ng hapon sa pilipinas
mula 1942-1945.
• Ang panahong ito ng kasaysayan ng
bansa at ng panitikan ang
tinaguriang " Gintong panahon ng
panitikang pilipino.
• Itinatag ang CO-PROSPERITY
SPHERE FOR GREATER ASIA.
Pagbuklurin ang iba't - ibang bansa
sa naturang rehiyon ( asya).
• Panahon na ito itinatag ang PUPPET
GOVERNMENT , ang malasariling
pamahalaan ng pilipinas noong
panahon ng hapon.
• Executive order No. 10 - Inithala ni
pang. Jose P. Laurel noong 1943.
• Executive order No. 44 inithala ni pang.
Jose P. laurel 1943.
• Ordinansa Militar Blg. 13 Ipinasa noong
ika -24 ng hulyo 1942.
SURIAN NG WIKANG PAMABANSA

• Muling binuhay noong ika -14 ng oktubre

1942.
• Masao at Tanaka - inithala ang mga
impormatibo upang sagutin ang mga
katanungan ng publiko ukol sa usaping
wikang pambasa.
• Jose panganiban - nagturo ng Tagalog sa
mga hapon at di- Tagalog.
MGA URI NG TULA NA SUMIKAT SA
PANAHON NG HAPON

• Haiku - binubuo ng Tatlong taludtud at may

bilang ng pantig na 5-7-5
• Tanaga - ito ay binubuo ng apat na taludtod
at may bilang ng pantig 7- 7-7 sa bawat
taludtod
• Karaniwang anyo - ito ay kumbensyunal.
• Malayang taludturan - walang kahit Anong
hinihiling ng sukat o tugma.
ILANG DULA NA SUMIKAT SA
PANAHON NG HAPON

• Panday pira - Jose ma. Hernandez

• Sa Pula sa Puti - Francisco soc.
Rodriguez
• Bulaga - clodualdo del mundo.
• Sino bha kayo ? - dahil sa anak at.
• Higanti ng Patay - Nvm gonzales.
Hunyo 7,1940
Pinagtibay ang Batas Komonwelt Blg.
570, na nagtatakdang wikang opisyal na
ang pambansang wika (Tagalog) simula
Hulyo 4, 1940.
Marso 26, 1951
Nilagdaan ng Pangulong Ramon Magsaysay
ang proklama blg. 12 na nagpapahayag ng
pagdiriwang ng Linggo ng Wikang
Pambansa simula sa Marso 29 hanggang
Abril 4 taon-taon, sang-ayon sa tagubilin ng
Surian ng Wikang Pambansa. Napapaloob
sa panahong saklaw ng pagdiriwang ang
Araw ni Balagtas (Abril 2).
Setyembre 23, 1955
Nilagdaan ng Pangulong Ramon Magsaysay
ang Proklama Blg. 186 na sumusunod sa
Proklama Blg. 12 serye ng 1954, na sa
pamamagitan nito'y inililipat ang panahon
ng pagdiriwang ng Linggo ng Wikang
Pambansa taon-taon simula Agosto 13
hanggang 19. (bilang paggunita sa
kaarawan ni Manuel Quezon (Agosto 19) na
kinikilala bilang "Ama ng Wikang
Pambansa."
Agosto 13,1959
Inilabas ni Kalihim Jose E. Romero
ng Kagawaran ng Edukasyon ang
Kautusang Pangkagawaran Blg. 7 na
nagsasaad ng "kailanma'y tutukuyin
ang Wikang Pambansa,ang salitang
Pilipino ay siyang gagamitin.
Oktubre 24, 1967
Naglagda ang Pangulong Marcos ng
isang Kautusang Tagapagpaganap
Blg. 96 na nagtatadhanang ang
lahat ng gusali, edipisyo, at
tanggapan ng pamahalaan ay
pangangalan na sa Pilipino.
Marso 27,1968
Inilabas ni Kalihim Tagapagpaganap
Rafael M. Salas ang Memorandum
Sirkular Blg. 172 na nag-aatas na ang
lahat ng letterhead ng mga tanggapan,
kagawaran at sangay ng pamahalaan
ay dapat na nakasulat sa Pilipino
kalakip ang kaukulang teksto sa Ingles.
Hulyo 21, 1978
Nilagdaan ng Ministro ng
Edukasyon at Kultura Juan L.
Manuel ang Kautusang Blg. 22
na nag- uutos na isama ang
Pilipino sa lahat ng
kurikulum na pandalubsahang
Antas/Kolehiyo.
 ANG PANULAANG TAGALOG SA
PANAHON NG IKATLONG REPUBLIKA
MGA AWITING FILIPINO
 –

Huling pangulo ng
Pamahalaang Komonwelt
Unang pangulo ng Ikatlong
Republika ng Pilipinas
Ika-limang pangulo ng bansa
 •

•
Kapanganakan: Enero 1, 1892
Kamatayan: Abril 15, 1948

•
•

•
•

•
•

•
 –

Ika-anim na pangulo ng bansa

Ikalawang pangulo ng Ikatlong

Republika ng Pilipinas

“Ama ng Industriyalisasyon sa
Pilipinas”
Kapanganakan: Nob. 16, 1890
sa Vigan, Ilocos Sur
Kamatayan: Pebrero 29, 1955
sa Novaliches, Quezon City
•
•

•
•

•
•
•
•

•
•

•
•

•
 –

Ika-pitong pangulo ng bansa

Ikatlong pangulo ng Ikatlong

Republika ng Pilipinas

“Idolo ng Masa"
 •

Kapanganakan: Agosto 31, 1907 •

Kamatayan: Marso 17, 1957
 –

Ika-walong pangulo ng bansa

Ika-apat na pangulo ng Ikatlong
Republika ng Pilipinas
Ipinagpatuloy ang mga gawaing
nasimulan ni Magsaysay
 Kapanganakan:
Nobyembre 4, 1896
Kamatayan:
Hunyo 14, 1971
 –

Ika-siyam na pangulo ng bansa

Ika-limang pangulo ng Ikatlong
Republika ng Pilipinas
 Kapanganakan:
setyembre 28, 1910
Kamatayan:
Abril 21, 1997
 –

Ika-sampung pangulo ng bansa

Ika-anim na pangulo ng Ikatlong
Republika ng Pilipinas
Pinakamatagal na naging pangulo
ng bansa (5 beses na nahalal)
 Kapanganakan:
setyembre 28, 1910
Kamatayan:
Abril 21, 1997
Pebrero 2, 1987
 1987
Pinalabas ng kalihim Lourdes R.
Quisumbing ng Departamento ng
Edukasyon, Kultura at Palakasan ang
Kautusan Blg. 52 na nag-uutos sa
paggamit ng Filipino bilang wikang
panturo sa lahat ng antas sa mga
paaralan kaalinsabay ng Ingles na
nakatakda sa patakarang
edukasyong bilinggwal.
1996
Hulyo, 1997
PAGKAKAIBA
TAGALOG
PILIPINO
FILIPINO
 FIL 106

ARALIN 3
WIKANG FILIPINO SA
PRODUKSIYON NG
KAALAMAN SA IBA'T
IBANG LARANG
 FIL 106

MGA NILALAMAN
A. PAGTUKLAS AT PAGLINANG NG MGA KAALAMAN
BATAY SA LOKAL NA KAALAMAN AT/O KATUTUBONG
KAALAMAN

B. INTELEKTUWALISASYON NG WIKA

C. PROSESO NG PAGBUO NG PROYEKTO

PAGTUKLAS AT PAGLINANG
NG MGA KAALAMAN BATAY SA
LOKAL NA KAALAMAN AT/O
KATUTUBONG KAALAMAN

mARVIE mARISTELA
 FIL 106

PANIMULA
Ang Pilipinas ay mayroong mahigit na 170
na wika at kaugnay ng mga wikang ito ay
ang mayabong na mga kulturang mayroon
tayong mga Filipino
Kaalaman batay sa Lokal na Kaalaman
at/o Katutubong Kaalaman

Ang mga lokal at/o katutubong

kaalaman ay tumutukoy sa mga
maunlad na sistema ng kaalaman na
ginagamit at pinauunlad ng tao batay
sa mahabang interaksyon nito sa
kanyang paligid.
fil 106
MARVIE MAristela

Wikang Filipino
sa Produksiyon
ng kaalaman sa
Larangan ng
Kalusugan
Pala'wan (o Palawan, depende sa
sub-dialect) o Palawano (tanging
sa pamamagitan ng mga
tagalabas), ay isa sa mga
katutubong mamamayan ng
Palawan
 FIL 106

MARAMING
SALAMAT SA
PAKIKIKINIG!
MARVIE MARISTELA
Pagtuklas at Paglinang ng mga Kaalaman batay
sa Lokal na Kaalaman at/o Katutubong
Kaalaman

Diana J. Dela Cruz

Tagapag ulat
Kapaligiran
ito ang lahat ng panlabas na mga puwersa, mga kaganapan,
at mga bagay na gumagalaw sa ibabaw ng isang bagay ng
lahat ng mga bagay na nakapaligid sa kanya, kasama na ang
mga bahay, mga gusali, mga tao, mga lupa, temperatura,
tubig, liwanag, at ibang mga buhay at walang-buhay na mga
bagay
Likas na kapaligiran- kinokolekta ng ganitong uri ang lahat ng
nasa klima, flora, palahayupan, heograpiya at lahat ng naroroon
nang natural.

Kapaligiran ng kultura- ito ay ang lahat ng bagay na artipisyal na

nilikha ng mga tao at kanilang mga aktibidad sa socioeconomic.
Kapaniwalaan

Likas na sa mga sinaunang Pilipino angpagiging

relihiyoso bago pa man dumating ang mga Espanyol.
Naniniwala sila na may mga espiritungnananahan sa
kanilang kapaligiran, tinawag itong“anito”ng mga
Tagalog at“diwata”ng mga Bisaya
Animismo- pinaniniwalaan din ng mga sinaunangPilipino na
ang mga bagay sa kalikasan tulad ngaraw, bituin, at ilog ay
tirahan ng kanilang mgayumaong ninuno

Katalonan(sa mgaTagalog) at Babaylan(sa mga Bisaya-

humihingi muna sila ng gabay atpahintulot mula sa mga espiritu
ng kalikasan bago sila magpatayo ng tahanan
 Bathala o Diyos

Pinaniniwalaan nila na may isang pangunahing Diyos o dakilang

nilalang na siyang may likha sa langit at lupa.
Kabuhayan
ito ay tumutukoy sa paraan ng pagtitiyak ng mga pangunahing
pangangailangan. Tumutukoy ito bilang isang hanay sa mga aktibidad
na mahalaga sa pang araw araw na na buhay na isinasagawa ng tao
upang mabuhay .
WIKANG FILIPINO SA
PRODUKSYON NG
KAALAMAN SA IBAT
IBANG LARANG
ANGEL P. LICUP
 SINING
• Pangwika ang bumubuo sa lahat ng
mga anyo ng pakikipag-ugnayan
kung saan ginagamit ang mga salita.
Kaugnay nito sa kung anong wikang
ginagamit sa isang pook, bansa, o
relihiyon.
APAT NA SINING PANGWIKA

PAKIKINIG
PAGSASALIT A

PAGBABASA

PAGSU SU LAT
 PAKIKINIG
• Pangwika ang bumubuo sa lahat ng
mga anyo ng pakikipag-ugnayan
kung saan ginagamit ang mga salita.
Kaugnay nito sa kung anong wikang
ginagamit sa isang pook, bansa, o
relihiyon.
 PAGSASALITA
• Mahalaga ang pagsasalita dahil: naipaaabot sa kausap
ang kaisipan at damdaming niloloob ng nagsasalita
nagiging kasangkapan sa pagkakaunawaan ng mga tao
nakapag-aanyaya o nakaiimpluwensiya ng saloobin ng
nakikinig naibubulalas sa publiko ang opinyon at
katwirang may kabuluhan sa kapakanang panlipunan
upang magamit sa pagbuo ng mga patakaran at
istratehiya sa pagpapatupad ng mga ito. madaling
nakakakuha ng respeto ng ibang tao.
 PAGBABASA
• Kapwa kaugnay ng sining ng pagbabasa
ang tahimik na pagbabasa at ang
malakasang pagbabasa. Sa proseso ng
pagbabasa, nagiging bihasa sa pagkilala ng
mga simbolo ng nasusulat na wika ang
isang tao, partikular na ang batang nag-
aaral, bakit ganun ang mga sagisag na ito.
 PAGSUSULAT
• Kabilang sa sining ng pagsulat ang
pagsusulat sa pamamagitan ng kamay
at ang pagbabaybay. Maging ang sining
pagsulat ng mga komposisyon at ang
pagkasanay sa pagtatala ng mga
komposisyon para sa ibang taong
babasa.
KALAMIDAD AT SAKUNA
• Sa panahon ng ating mga ninuno, iba
ang kanilang pamantayan upang
maitala ang isang phenomenon. Sila ay
bunga batay sa mga bagay na di
umano posibleng pag mula ng isang
superstyon
KALAMIDAD AT SAKUNA
• Sa modernong panahon ang
mga tao ay gumagamit ng
modernong teknolohiya
upang makaya ang isang
kalamidad.
 KASARIAN
• Pansariling konsepto o
sariling pagkakakilanlan ay
ang pag intindi ng isang tao
sa paraan kung paano sila
tinitignan at iniintindi ng iba
 KALAKALAN
• Sistemang barter - Ito ay ang palitan
ng paninda na hindi ginagamitan ng
pera o salapi karaniwan ay bagay na
kinakalakal, ang pinag papalitan na ito
ay kasing halaga ng salapi, subalit
walang ginagamit ang pagpapalitan o
suklian ng pera.
MGA HALIMBAWA:
• Palay
• Isda
• Kopra niyog
• Ginto
• Kabibe
MARAMING
SALAMAT SA
PAKIKINIG:)
Wikang Filipino
sa Iba’t ibang
Larangan
Edlyn Talania
Tagapag-ulat
-isang paraan ng pagpapayabong ng wika ay ang elaborasyon o
pagpapayabong nito na tinatawag ding intelektwalisasyon. Ang wika
ay uunlad kung ito ay ginagamit bilang kasangkapan ng kultura at mas
lalo pang napalalawak kung ginagamit ito sa pagpapahayag ng mga
pagbabago o pag-unlad ng kabihasnan, partikular sa mga paksang may
kinalaman sa agham at teknolohiya, sa mga makabagong
pangangailangan at gawain sa pagsulong ng isang bansa tungo sa
industriyalismo nito. (Gonzales, 2021)
-ang paggamit ng Filipino sa iba’t ibang larangan tungo sa
pagpapaunlad hindi lamang ng wikang Filipino kundi ng kaisipang Filipino.
(Consstantino, 2015)
1. Makro-ang pagpaplanong pangwika kung saan nakatuon
sa mandatoring asignaturang Filipino sa Kolehiyo
2. Maykro-ang pagpaplanong pangwika na nauukol sa
aktwal na implementasyon ng gayong patakaran sa bawat
lugar.
SALAMAT SA PAKIKINIG!
Wikang Filipino sa

iba't ibang Larang

(Agham at Teknolohiya,
Agham Panlipunan,
Sining at Humanidades)

Tagapag-ulat : Bnb. Erica Joy L. Dela Ostia

 Agham at Teknolohiya

Ang Agham at Teknolohiya ay isang kataga sa

sining na ginagamit upang saklawing ang
ugnayan sa pagitan ng agham at teknolohiya.
Madalas itong lumitaw sa mga pamagat ng mga
disiplinang pang-akademiya, araling pang-
agham at teknolohiya, at mga tanggapan ng
pamahalaan.
 Agham Panlipunan

Ang Agham Panlipunan ay isang larangang

akademiko na pumapaksa sa tao -
kalikasan, mga gawain at pamumuhay
nito, kasama ang mga implikasyon at
bunga ng mga pagkilos nito bilang
miyembro ng lipunan.
Sining at Humanidades

Sining
• Masasabing ang Filipino ay isang wikang
pambayan. Sa katunayan nito ay sa mga
performing arts. Dito gamit ang filipino sa
pakikipag tunggali gaya ng balagtasan, tula,
sayaw, atbp.

• Sa Biswal na Sining naman tampok ang

karakter na Filipino.
 Sining at Humanidades

Humanidades
• Ang Humanidades ay hango sa salitang 'Humanus' na ang ibig
sabihin ay tumulong sa tao at tumutugon sa isang pangkat ng
mga palagay at saloobin na nakatuon sa pagpapahalaga sa
buhay.

• Ang pangunahaing layunin ng Humanidades ay "hindi kung

ano ang gagawin ng tao, kundi kung paano maging tao". Ang
kaisipan, kalagayan at kultura ng tao ang binibigyang-tuon sa
pag-aaral ng larangang ito.
Salamat
sa
Pakikinig
Medisina
➢ Ito ay tumutukoy sa kahalagahan ng
wikang Filipino sa propesyong medisina.
Batas
➢ Ito ay isa sa mga mahalagang sangkap
ng nasyonalismo na nakapagbubunsod
sa ating bayan sa ibayong kaunlaran,
katiwasayan, at pagkakaisa.
Salamat sa
pakikinig!
Catherine M. Pabustan
BSED Fil-2A
 FIL 106- UGNAYAN NG WIKA, KULTURA AT LIPUNAN

Wikang Filipino sa larangan

ng Mass Media at Agrikultura
Jane Karla C. Day
 FIL 106- UGNAYAN NG WIKA, KULTURA AT LIPUNAN

Mass Media
Ito ay isang pangmadlang komunikasyon sa
iba’t-ibang midyum ng teknolohiya na nililikha
para sa mga tiyak na tagatanggap ng mensahe.

Pangunahing layunin nito ang paggamit ng

teknolohiya bilang tsanel ng komunikasyon gamit Mass Media
ang mga tradisyunal at makabagong midyum.
 FIL 106- UGNAYAN NG WIKA, KULTURA AT LIPUNAN

Uri ng Mass Media

• Broadcast media Billboard

• Print media
• Outdoor media
• Digital media
 FIL 106- UGNAYAN NG WIKA, KULTURA AT LIPUNAN

Ang Wika ng Mass Media

Ayon kay Tiongson (2012), ang paggamit ng Wikang Filipino ng

media ngayon, at ang kaakibat na pagpapalaganap nito, ay hindi
dahil sa pagnanais ng media na mapalaganap ang Wikang
Pambansa kundi upang maabot nito ang pinakamalawak na antas
ng mga manonood at tagapakinig.
 FIL 106- UGNAYAN NG WIKA, KULTURA AT LIPUNAN

Wikang Filipino sa larangan ng Agrikultura

Ang Agrikultura ay isang agham o kaalaman na may kaugnayan sa

pagsasaka o pagtatanim ng mga halaman at pag-aalaga o pagpaparami ng
mga alagang hayop.
Ang Agrikultura rin ang pangunahing pinagmulan ng ating pagkain
at mga pangunahing produkto. It ay nanggaling sa salitang Latin na
"Agri" na ibig-sabihin ay "Lupa" at "Cultura" na nangangahulugan
naman na "Paglilinang".
 FIL 106- UGNAYAN NG WIKA, KULTURA AT LIPUNAN

Sa larangan ng Agrikultura nagkakaroon ng

intelektuwalisasyon ang wika. Sa pamamagitan ng paggamit
ng mga salitang kabilang sa register bilang bahagi ng mga
teknikal o siyentipikong larangan.
FIL 106- UGNAYAN NG WIKA, KULTURA AT LIPUNAN
IBA'T IBANG LARANG SA
PAGPAPAUNLAD NG
WIKANG FILIPINO
Tagapag-ulat: Rholaida M. Soriano
 Wikang Filipino ang
pambansang wika ng
Pilipinas
PAANO MO PAUUNLARIN
ANG WIKANG FILIPINO?
•Kailangan may sarili kang diksiyonaryong Filipino.
Sa panahon natin ngayon, pwede ka ring
magsaliksik at magpaunlad ng paggamit ng wikang
Filipino sa pamamagitan ng internet.
• Magbasa ng mga libro, mga babasahin, lalo na ng
mga “research papers” na gumagamit ng wikang
Filipino.
•Mapanuring pakikipagtalakayan sa mga bihasa sa
wikang Filipino

• Mataas na pagpupugay at paggalang sa mga

lumikha ng Batas Republika Blg. 7104 at Proklamasyon
Blg. 1041, sa mga mananaliksik o sa mga taong
tumutulong sapagpapatibay at pagpapaunlad ng
kasanayan sa paggamit ng wikang Filipino.
• Makilahok sa mga aktibidad at
proyekto ng pamahalaan na may
kinalaman sa pagpapahalaga ng
wikang pambansa.
• Paglikha ng mga nakakatuwang
tula, mga kinapupulutan ng aral na
mga sanaysay, kwento, o anumang
artikulo gamit ang wikang
pambansa.
 ATING PAHALAGAHAN AT
PAUNLARIN ANG ATING
S A R I LI N G W I K A S A P A G KA T I T O
AY SARILING ATIN
SALAMAT SA PAKIKINIG!
PAGSASALIN AT
WIKANG FILIPINO
Syrine T. Magday
BSED FIL 2-A
PAGSASALING WIKA
Paglilipat sa pinagsasalinang
wika ng pinakamalapit na
katumbas sa diwa at estilo na
nasa wikang isinasalin.
 MGA KATANGIANG DAPAT
TAGKAYIN NG TAGASALIN
1. Sapat na kaalaman sa dalawang wikang
kasangkot sa pagsasalin.

2. Sapat na kaalaman sa paksang isasalin.

3. Sapat na kaalaman sa kultura ng dalawang

bansang kaugnay sa pagsasalin.
 MGA PATNUBAY SA
PAGSASALING WIKA

1. Kailangang malaman ng nagsaslin

kung ang pangungusap ay
pangungusap na PORMULA o
MALAYA
 MGA PATNUBAY SA PAGSASALING WIKA

PORMULA
Halimbawa:
English: Why are you crying?
Filipino: Bakit ka umiiyak?

MALAYA
Halimbawa:
English: My sweetheart bought roses.
Filipino: Ang aking kasintahan ay bumili ng rosas
 MGA PATNUBAY SA
PAGSASALING WIKA

2. May mga salitang nagtataglay ng

marami at ibat-ibang kahukugan.
Angkupan ang salitang gagamitin sa
diwa at kahulugan ng mga
pangungusap.
 MGA PATNUBAY SA PAGSASALING WIKA

Halimbawa:

English: She is a soft-spoken lady.

Filipino: Ang dalaga ay malumanay

magsalita
 MGA PATNUBAY SA
PAGSASALING WIKA

3. Alamin ang kabuuan kung ang

pangungusap ay pa idyomatiko o
patayutay dahil ang isinasalin ay ang
diwa o mensahe hindi ang mga
salita.
 MGA PATNUBAY SA PAGSASALING WIKA

Halimbawa:

English: Brian gave a hand to the old man.

Filipino: Tinulungan ni Brian ang matanda.

SALAMAT SA PAKIKINIG
Syrine T. Magday
BSED FIL 2-A
 Kasaysayan ng
PAGSASALIN
SARAH MAE FERNANDEZ
 PAGSASALIN
Ang pagsasalin ay may matagal nang kasaysayan at
malawak na sakop. Ang unang mga tala ng
pagsasalin ay maaaring matagpuan sa sinaunang
panahon, kung saan mga pagsasalin ng mga
kasulatan at ritwal mula sa isang wika tungo sa iba
ay ginagawa na. Ang mga sinaunang kabihasnan
tulad ng Sumerian, Egyptian, Greek, at Chinese ay
may mga kahalintulad na gawain ng pagsasalin.
 ANDRONICUS
Ang kinikilalang unang tagasalin na siyang nagsalin ng
Odyssey ni Homer sa anyong patula (240 B.C.)
Sinundan ito nina Naevius at Ennius, gayon din nina
Cicero at Catulus.
 Dalawang Uri ng
PAGSASALIN
TREXIE JOY GRAGASIN
 PAMPANITIKAN
Isang uri ng pagsasalin na naiiba sa
pangkaraniwan at pangkalahatang konsepto ng
pagsasalin.

TEKNIKAL
Ayon kay Newmark (1988), sa pagsasaling teknikal,
mas binibigyang-pansin ng tagasalin ang
deskripsyon, fungksyon,at epekto ng konsepto
(termino).
 LAYUNIN
Maipalaganap ang kaalaman o kaisipang ipinapaabot
1.
ng awtor mula sa teksto.

2. Maipakilala ang pinagmulan ng isang lahi.

3. Maipakilala ang kultura ng isang bansa.

 Pagsasalin sa
Intelektuwalisasyon ng
WIKANG FILIPINO
LEONARDO JACINTO
ANO ANG INTELEKTUWALISASYON?
 Kasaysayan ng
PAGSASALIN
SARAH MAE FERNANDEZ
 PAGSASALIN
Ang pagsasalin ay may matagal nang kasaysayan at
malawak na sakop. Ang unang mga tala ng
pagsasalin ay maaaring matagpuan sa sinaunang
panahon, kung saan mga pagsasalin ng mga
kasulatan at ritwal mula sa isang wika tungo sa iba
ay ginagawa na. Ang mga sinaunang kabihasnan
tulad ng Sumerian, Egyptian, Greek, at Chinese ay
may mga kahalintulad na gawain ng pagsasalin.
 ANDRONICUS
Ang kinikilalang unang tagasalin na siyang nagsalin ng
Odyssey ni Homer sa anyong patula (240 B.C.)
Sinundan ito nina Naevius at Ennius, gayon din nina
Cicero at Catulus.
 Dalawang Uri ng
PAGSASALIN
TREXIE JOY GRAGASIN
 PAMPANITIKAN
Isang uri ng pagsasalin na naiiba sa
pangkaraniwan at pangkalahatang konsepto ng
pagsasalin.

TEKNIKAL
Ayon kay Newmark (1988), sa pagsasaling teknikal,
mas binibigyang-pansin ng tagasalin ang
deskripsyon, fungksyon,at epekto ng konsepto
(termino).
 LAYUNIN
Maipalaganap ang kaalaman o kaisipang ipinapaabot
1.
ng awtor mula sa teksto.

2. Maipakilala ang pinagmulan ng isang lahi.

3. Maipakilala ang kultura ng isang bansa.

 Pagsasalin sa
Intelektuwalisasyon ng
WIKANG FILIPINO
LEONARDO JACINTO
ANO ANG INTELEKTUWALISASYON?
1. Pagpili ng Paksa
2. Mga tanong na maaari mong itanong
sa iyong sarili bago tuluyang magpasiya
sa paksang sulatin.
3. Pagbuo ng Pahayag ng Tesis (Thesis
Statement)
4. Paghahanda ng pansamantalang
Bibliyograpiya
5. Paghahanda sa Tentatibong
Balangkas
6. Pangangalap ng tala o Note Taking
Tuwirang sinipi
Buod
Hawig
7. Paghahanda ng Iniwastong
Balangkas o Final Outline
8. Pagwawasto at Pagrebisa ng Borador
 9. APA FORMAT

1. PARA SA AKLAT
APELYIDO NG AWTOR, PANGALAN NG AWTOR, TAON NG
PAGLILIMBAG, PAMAGAT, LUNGSOD NG TAGAPAGLIMBAG:
TAGAPAGLIMBAG
2. PARA SA MGA ARTIKULO SA PAHAYAGAN O
MAGASIN

APELYIDO NG AWTOR, PANGALAN

NG AWTOR. (TAON NG
PAGLILIMBAG) PAMAGAT NG
ARTIKULO. PAMAGAT NG
PAHAYAGAN O MAGASIN,
PAGLILIMBAG#. (ISYU#), PAHINA#
 3. PARA SA MGA KAGAMITANG MULA SA INTERNET

AWTOR. (PETSA NG PUBLIKASYON) "PAMAGAT

NG ARTIKULO O DOKUMENTO". PAMAGAT NG
PUBLIKASYON. PETSA KUNG KAILAN SINIPI O
GINAMIT MULA SA BUONG WEB ADDRESS SIMULA
SA HHTP://
10. PAGSULAT NG PINAL NA SULATING PANANALIKSIK
Danica Joy S. Datu
 Pagbasa,
Pagsulat, at
Pagsasalin
ni G. Crisjosef Corpuz

11:11PM
Ang pagbasa ay pagkilala ng mga simbulo o
sagisag ng nakalimbag at pagpapakahulugan o
interpretasyon sa mga ideya o kaisipan na
gusto ng manunulat na ilipat sa kaisipan ng
mambabasa.
Ang pagsulat ay isang paglalarawan ng wika sa
tekstuwal na tagapamagitan sa pamamagitan
ng paggamit ng isang pangkat ng mga tanda o
sagisag.
Ang pagsasalin (pagsasalinwika) ay ang
gawain ng pagpapaunawa ng mga kahulugan
ng panitik (teksto), at ng kinalabasang paglikha
ng katumbas na teksto – na tinatawag na
salinwika – na naghahatid ng kaparehong
mensahe na nasa ibang wika.
Maraming Salamat!
Ang
pananaliksik
gamit ang
wikang
Filipino
Monica T. Gragasin
Ano ang pananaliksik at bakit ito
mahalaga?

PANANALIKSIK
Ang pananaliksik o imbestigasyon
ay ang "sistematikong pagsusuri o
pagsisiyasat ng isang paksa,
pangyayari, at iba pa."
Dr. Ramon G. Guillermo
TANYAG NA MANANALIKSIK SA
FILIPINO

Si Dr. Ramon G. Guillermo ng Departamento ng

Filipino at Panitikan ng Pilipinas ng Kolehiyo ng Arte
at Literatura ang nag-iisang nakatanggap ng
pagkilala. Siya ay kinilala “Para sa bukod-tanging
kabuluhan, kahusayan at kasiglahan ng kaniyang
mga pananaliksik at panulat; sa pambihirang lawak
at lalim ng kaniyang mga panuri sa wika, Philippine
Studies, Araling Rizal at kasaysayan at panitikang
Filipino.”
 Pananaliksik
gamit ang
wikang Filipino