You are on page 1of 3

ZIRLAI - 2

TLEIRAWLTE LEH TUNLAI HMASAWNNA KHAWVEL

Thuhriltu 11:9 : Thalaite u, in that lai chen ula,


I la naupang viau lai hian hlim rawh u,
Amaherawhchu Pathianin in chungah
Ro a rêl dawn tih hre reng ang che u.

Rom 1:21-24 Pathian hre siin Pathian angin an chawimawi lo va; lawmthu pawh an sawi hek lo;
thil lawilo an ngaihtuah ta zawk a, an thinlung a chu a lo thim ta a.
Finga inngaiin mi aah an lo chang a,
thi thei lo Pathian ropuina chu thi thei mihringte leh sava te, fuliafa te,
rannung te lem angah an chantir ta a.
Chuvngin an taksa zahthlak taka insiamtawn turin an thinlung chakzawng anga
thil bawlhhlawh tih phalin Pathianin a hawisan a ni.

Bung hmasa-ah tunlai khawvelin hmasawnna chi hrang hrang a tawn chhoh
dan ka zir tawh a. Chu hmasawnnain a tuam khawvela kan awm mekna hian mihring
nunah khawsak awlsamna leh nawmchenna tur thil tam tak a thlen a, a zar zotute tan
chuan a lawmawm em em a ni. Chutih rual chuan heng hmasawnnate hian mizo \
halaite leh tleirawlte nunah hian nghawng tam tak a nei a. Chu chu kan bih chian
hmasak fo a ngai ang.

1. Thiamna leh Hriatna a pung :- Kan tunlai khawvelah hian mithiamte’n finna
an neih belh zel a, hriatna leh thiamna chu a pung chho hluai a. Eng huangah pawh
hmasawnna kan hmu nasa a. Thilsiamah te, ei leh bar zawnna kawngah te, sum leh pai
deuhchhuah danah te, thlai chin danah te, ral thuam siamdanah te, zirna kawngah te
leh thil dang tam takah hmasawnna a \hang chak em em a. A bik takin Information
technology-ah phei chuan thildang zawng aia chakin hmasawnna kan hmu a ni.

Hmasawnna leh hriatna kawngah chuan khawvel ram hrang hrangte an


intlansiak a, chutiang bawkin mimal pawh kan intlansiak suau suau a ni. Chutianga
hmasawnna leh hriatna neitu chuan hlawkna tam tak, sum leh pai leh hming\hatna a
ken tel avang chuan kan mihring puite pawh ngaihsak lek lovin chu thiltihtheihna chu
kan neih theihna turin kan intlansiak luih luih a ni ta ber. He thu hi Bible pawhin a lo
sawi lawk vek a. Hun tawp thlengin hriatna umin mi an tlan vel dawn a ni (Dan 12:4).

Heng hmasawnna thlipui hian kan duh emaw duh lo emaw, dan rual lohvin min
nuai vek a. Chu chuan kan nunphung a tidanglam dawrh dawrh ta a ni. Kan khawvelin
hetiang thil a tawn mek karah hian keini Kristian tleirawlte hian engtiangin nge heng
hmasawnnate hi kan lo hmachhawn ang tih hi kan inngaihtuah chian a ngai hle a ni.

2. Pathian tello hmasawnna a hlauhawm :- Kan Bible chuan Khawvel leh a


chhunga awm zawng zawng hi Pathian siam a nih thu min hrilh a (Gen 1 cf Joba 38).
Amaherawhchu a thilsiam mihringte chuan he khawvel hi an duh duh dana sawisain
an luah ta a (Rom 1:21 ff). Thiltithei nih leh midangte chunga leng nih duh vangin
khawvelah indona chi hrang hrang a lo chhuak a, chu chuan khawvel chu natna leh
rumna, beisei awm tawh lohna nia ngaihdan rapthlak pui pui a rawn hring chhuak a.
Pathian awm rin lohna “’God is Dead’ - theology” a rawn piang ta hial a ni. Chu
khawvela beidawnna nasa tak chuan khawvel thar rawn hringchhuakin tuna kan
khawvel hman mek, kan Tunlai Khawvel hi a rawn hring chhuak ta a ni.

Indopui 2-na hmalam kha chuan mihring chakna leh thiltihtheihnain khawvel
awpbeh an tum a. Tunah chuan hmasawnnain a ken, thilsiam chhuah thar hmanga
khawvel awmbeh an tum ta. Chutiang chuan hriatna lamah leh thil thar siam chhuah
lamah chuan khawvel a intlansiak ta mup mup a. Thilsiam chhuah tharte chuan
mihringte nun a tiawlsamin nawmsakna chi hrang hrang a thlen nasa em em a. Chumi
neih tum chuan kan phusa a, tumah kan bang lo. Mahni phak tawk ang \heuhvin he
hmasawnnain a hrin chhuah hi kan bawh a. Naupang, tleirawl leh \halai, nu leh pa
chenin chumi kawng chu kan zawh mup mup a ni. Hmasawnnain a ken tel, thilsiam
changkang zawk, chak zawk leh mawi zawk kan beisei zel a, kan neihsaah kan
lungawi lova, a aia \ha zawk neih zel duhnain kan rilru a luah a. Khawvel thilsiam
chhuah thar hmanga intihhlim leh intih lungawi tuma kan tuihalna hian reh lam aiin
tuihalna nasa zawk min thlen zel dawn a ni. Hei hian kan nun a luah hneh hle a, kan
hun tam tak kan seng a, mahni mihringpuite leh min siamtu Pathian theihnghilh hial
khawpin hmasawnna hrinchhuah thilsiamah kan rilru kan pe nasa lutuk mai ang tih a
hlauhawm hle.

Engkim mai hian \hatna leh \hat lohna a nei \hin. Heng hmasawnna thilte hi \
angkai taka hman theih a nih laiin, Pathian hriatna tel lova,keimahni nawmsip bawlna
atan chauh kan hman chuan Pathian theihnghilhna leh amah hawisanna min thlen thei
tih hriain kan fimkhur hle a ngai a ni. Heng kan hmasawnna te hian kan thlarau nun
tichauvin thihnaah min hnuk lut ang tih a hlauhawm hle (Thuf 14:12). Engpawhnise,
kan nun tuihalna hi khawvel hmasawnna thilah a awm lova, Lal Isuaah a awm tih hi
kan hriatreng fo a \ul. Lal isuan, “Tupawh a tuihal chuan ka hnenah lo kal sela in
rawh se” a ti a ni (Johana 7:37).

3. Inkungkaihna hloh :- American mithiam, Amanda Lenhart chuan tun hnai


khan America rama tleirawl kum 12-17 inkarte tunlai hmasawnnain a tihbuai dan zirin
research a nei a. A thil hmuh chhuah \henkhat te chu hetiang hi an ni :-
* Tleirawl kum 12-17 zinga 93% te chu an online \hin. (Age group dang
zawng zawng aiin an \hahnem)
* Tleirawl kum 12-17 zinga 80% chuan Game khelh tur (Game Console)
an nei.
* Tleiraw 75% chuan anmahni pualin Cellphone an nei
* Tleirawl pakhatin ni khatah SMS/Whatsapp/etc (Text message) vawi 50
thawn ziah ang a ni.
* Tleirawl 73% te chhuan nitin Social Network sites an tlawh ziah (eg
facebook, Twitter, etc)
Kan tarlan tak khi 2014 kuma America rama tleirawlte dinhmun a ni a.
Mithiamte’n an chhut danin khawvel hmun danga tleirawlte dinhmun pawh he zirna
lakah hian a danglam vak chuang lo a ni. Chuti a nih chuan tleirawlte chuan an hun
tam zawk chu anmahniin, an inawmtleina hmanrua nen an hmang tihna a ni. Tun hma
chuan tleiawlte chu inkawmin an infiam ho nasa a. Football an khel ho va, ram an vak
hova, thil tam tak a huhovin an ti \hin. Tunah chuan mahni room-ah inkharkhipin,
hmasawnna hmanruate nena inawm tleiin midang ngaihsak lek lovin hun an hmang a.
An \hiante an kawm ber pawhin internet leh cellphone hmangin an kawm tam ta zawk.
Nula tlangval ingaizawngte pawh a taka inhmuha inkawm aiin heng hmanraw hmanga
inkawm an tam ta zawk a ni. Tin, kan khawvel \hang mekah \henawm khawvengte
nena inpawhna tak tak nei si lovin kan insak erawh a inhnaih telh telh lawi si.
Chuvangin “Bang a inhnaih telh telh a, rilru erawh a inhlat telh telh si” an lo ti hial a
ni. Hengte avang hian kan mihring puite thlakhlelhna leh ngaihsakna a tihniam hle a,
chu chu Pathian duh loh zawng tak a ni.Pathhian chuan a thilsiam mihringte chu
inngaihsak tawna, a huhova khawsa tur leh amah chawimawiho turin min ti a ni. (I
Kor 1: 10; Rom 12:4-5, etc)

4. Mahni inngaihhlutna :- Tunlai hmasawnnain a ken tel zinga langsar tak


pakhat chu “Mahni inngaihhlut na leh mahni inngaih pawimawhna” hi a ni. Kan
hmanraw hrang hrangte hmangin mahni kan inawm tlei a, midang ngaihsaklo lekin
hun tam tak kan hmang a. Hriatna kan duha, zawhna kan neihin Internet leh hmun
dang a\angin kan nei thei a. Ngaihdan leh thurawn tam zawk chu kan nu leh pate leh
zirtirtute aiin Internet atangin kan hmu thei ta zel a. Chuvang chuan kan mihringpui
dangte mamawhna a lo hniam ta zel a, mahni inngaihhlutna lian tak a lo piang chhuak
ta a ni. Chuvangin thil nihna ngaihtuah chiang hmasa lovin “Hei hi ka nun a ni a,
keima thu thu..ka dikna a ni.” (It’s my life / It’s my right) te kan ti ve ringawt zel ta a.
He thu sawi thei tur hi ka ni chiah em? Tunge ka nih a, Engnge ka nih tih hi kan
inchhut hmasak a \ul hle.

Pathian chauh lo chu ‘I am that I am’ ti thei kan awm lo. Pathian hi khawvel
leh a chhunga awm zawng zawng siamtu a ni a, a thu hnuaiah khawvel hi a awm a,
tumahin chu chu kan relpui thei lo. Joba hnenah,“Leilung nghahchhan ka phûm lai
khan khawiah nge i awm? I hriat thiam chuan sawi rawh.....” a ti a nih kha (Job 38:4
ff). Chuvangin keini kristian tleirawlte chuan, “Kei atan zawng nun hi Krista a ni si
a....” (Phil 1:21) tia Paulan a sawi ang khan kan nun hi Krista ta a ni a, Krista tan kan
nung tih i inhre reng ang u. Siamtu neia, hringtu leh enkawltu neia, chhungkua neia, \
henrual neia, kohhran neia, hnam neia, mihring nihpui nei kan ni asin. Chuvangin
Pathianin min siam chhan ang ngeia midangte nena rualrem taka kan khawsakho dan
tur ngaihtuah reng hi kan tih makmawh a ni.

You might also like