iarmka piasku nieustannie przesuwane praez wiatr formuja wydmy o powtarzalnych ksztat- tach. Mieszkajacy na Polwyspie Arabskim Beduini od wiekéw 2yli tw zgodnie 2 rytmem por roku. Gorace lata spedzali na pustyni, cchronigc sie przed storicem w oazach. Zima przenosil sie nad wody Zatoki Perskiej ub Oceanu Indyjskiego. Plenigdze, ktore zaczely plyna¢ do emiratéw po odkryciu 2162 ropy naftowe] w 1958 roku, zmienily nie tylko miejscowy krajobraz, ale i ludzi Pozwolily wybudowaé Burdé Chalifa, najwyészy budynek swiata, Palme Déamira, wyspe w ksztalcie dakrylo- Wego drzewa, i galerie Dubai Mall, ktéra reklamuje sig jako .Najwieksza Ww Uniwersum’. A wszystko wydarzylo sig na przestrzeni zaledwie 50 lat, czyli 2ycia dw6ch pokoless. Mlodzi Emirat- czycy nie znaja inne rzeceywistosci nie wille i stucznie podlewane ogrody. Ale starsi mleszkaricy pamietaja jeszcze nedze swoich rodzicow. MLEIHA 2eby zrozumie€ Dubai, warto wybraé sig na pustynie, bo tu wszystko sie zaczglo, Niejeden bogaty Emiratceyk oprécz pigciusetmetrowe} willi weentrum miasta nadal ma na wy- mach farme, w czasie Swigt rozbija tradycyjny namiot, a w wolnych chwilach jedzie na wydmy samocho- dem 4 4. To ludzie, ktérzy pustynig ‘maja w genach, a piasek we krwi Prayciaga ich, jak osmiotysieceniki wspinaczy. Prayjezdzajacy do Dubaju turysta, jesli trafi na pustynig, to awykle skuszony oferta jedinego 2miejscowych biur podrézy. Wyciece- ka sprowadiza sig do praejazdu toyota po wydmach, krétkiego spaceru na grabiecie wielblada, zeslizgu po piasku na desce i rednie} jakos positku, po ktorym mozna zaciagnaé sie szisza. Ja proponuje ciekawsze doswiadczenie: wyprawe do Centrum Archeologiczne- Sztucana wyspa Palma Demir, tu swe wile maja najbogats Arabowie.Zeby wods mig im palmy ‘ozortawata ceysta, riezbgdne sa systemy ‘ikrujace {go Mletha w sasiednim emiracie Szard2a, 60 km od Dubaju. Moana dostac sie tu, wypozyczajac auto i wpisujacw nawigacie nazwe mu- zeum, albo zorganizowanym transpor- tem po uprzedniej rejestracji praez internet (www.discovermleiha.ae\, W poblizu miasteczka Mleiha znajduje sig obszar archeologicany z prehisto- rycznymi grobami wpisany na liste dziedzictwa UNESCO i niewielkie ‘muzeum, w ktorym wykupié mozna ustynne wycieczki: wyprawe geologiczna w poszukiwaniu skamie- nialosci pod wzniesieniem Fossil Rock, pustynny trekking w kierunku Camel Rock, warsztaty jogi i medytacii, kone ‘do ktére| moina dostac sg woding taksowia, Ware cominaé bazar Tpospacerowat je} leskami gréd Al Baar Rosny w mieicie uzymuja sito sigh setucznemu rnavedniani (tem, hiedy emperatury dochodza 4050 stop, Imiesekatcow tocry sie wylacznie w klimatyzowanyeh omieszczeniach, jazdy, takze dla amatorow. Wycieczki sa zorganizowane, ale nie ad tak komercyjne, jak te proponowane przez biura w Dubaju. Odwiedzajacy Emiraty rzadko pojawia- ja sie w muzeum w Mleisze,a szkoda, bo to miejsce, ktére powinno bye poczatkiem spotkania z tym krajem, Najbardziej imponujacy z odkrytych grobowcéw, Umm an-Narz okolo 2300 roku pe, jest okragly, ma trzynascie metréw Srednicy i sluzyl do pochéwku przez dwiescie lat. Odnaleziono w nim osci ludzi i zwierzat. Zgodnie ztradycjg Beduindw chowano razem zich wielbladami. Bez rych zwierzat nna pustyni nikt by nfe przetyl Stara deilnica Deira,podréz | Dubaj To na ich grabietach podrézowano, to one wyczuwaly, w ktéra strong is ado tego dawaly bogate w witaminy leko i welng, z kt6rej moina bylo uszy¢ ubrania i namioty, Wizyta w Mleisze uswiadamta, w jak cigkich warunkach Zyli przez tysiace lat mieszkaricy Polwyspu Arabskiego i jak wiele zawdzigczaja zwierzetom, tore pomagaly im w zmaganiach zsurowym klimatem. Do dzié wielbla- dy, ale tez sokoly, z torymi dawnie} polowano na pustynng zwierzyne, darzone sq ogromnym szacunkiem. ‘Wioska widmo lezaca 10 minut samo- chodem od Mleihy dopiero niedawno zostala oznaczona na mapach Google’, dzieki czemu mitosnicy alternatywne} turystyki dzis moga bez klopotu ja odnalezé. Al Madam jest miejscem :manym takie producentom ses}i 174 TwojSTYL ZEBY STWORZYC KRAJ, TRZEBA BYLO OSIEDLIC BEDUINOW, PUSTYNNYCH NOMADOW. modowych. Powlocayste, barwne suknie arabskich projektantow doskonale prezentuja sie na tle piasku, ktéry przez puste okna waziera sie do opuszczonych doméw, powoli zatapiajac pozostawione tu meble i prayslaniajgc kafelki na Scianach. Domy w osadzie wygladaja, jakby mieszkaticy opuscili je w pospiechu, lecz do dais nikt nie wie, dlaczego tak sig stalo, Badacze 2 fundacji satuki ww Szarday przypuszczaja, ze powodem byly brak pradu i wody, ktorych nigdy nie doprowadzono do nowo postawio- nych budynk6w. ‘Wioska powstala w 1975 roku, cztery lata po zjednoczeniu siedmiu emiratéw ‘w jedno paristwo. Kraj rozpoczal wredy sprint ku przyszlosci. Szejkowie ‘zdawali sobie sprawe, 2e aby stworzyé nar6d, Beduindw trzeba osiedli¢ Wramach rzadowego programu budowano dla nich tzw. domy ludowe ‘Wielbiay,ktre eds pomagaty przetrwaé Beduinom, dary sig tu vylathowrym seacunkiem. ub al Khali jest najwieksea plaszeaysta pustynia Swiata. (sha'bi houses) Osiedla powstawaly ww ak s2ybkim tempie, 2 pray niekt6- rych inwestycjach zapomniano o. doprowadzeniu mediéw: ‘Tak moglo zdaray¢ sie w Al Madam. Prez wiele lat opusaczona wioska pozostawala zapomniana do momen- tu, gdy miejce zaccelo wygladaé sur- realistycznie izatreymy wat precjezd- nych, Deis handlujacy prey pobliskiej drodze sprzedawey dywandw 2 Indii i Pakistanu bez zdziwienia wskazuja kierunek, w ktorym naledy pojechac, by do nie] dotrzeé. Najlepiej zostawie tuautoizzapasem wody ruszy¢ dale) na piechote. W Al Madam najmocnie| ‘wybramiewaja slowa, ktére wypowie dial kiedys Rasa ibn Said al-Mak- tum, ojiec obecnego szejka Dubaju: Mo} dziadek jeadoit na wielbladzie, Ojcec tei poruszal signa wielbladach, Ja prowadze mercedesa, moj syn land rovera,jego syn pewnie tet bedziejeédail land roverem. Ale kto wie, moze jego syn ponownie wréci na wielbla. dy?". Tu trudno oprze¢ sie wratentu, 2e {Jego stowa moga by¢ prorocze. Obywa- tele kraju, ktdrego bogactwo opiera sig na ropie, czesto slysza pytanie, co be- dale z nimi, gdy zloza sie wyczerpia, Ale Dubaj odrobil jué lekcje. Glownym 4rédlem dochodéw tego niewielkiego cemiratu nie sa pieniadze z bogactw naturalnych (stanowia zaledwie procent). Wieksz0st biznesu opiera sig ra uslugach finansowych, porcie morskim i turystyce. ALSERKAL AVENUE Choe Dubajle2y na pustyni,z piaskiem potrzebnym do budowy ciagle 102 jacego sie miasta jest klopot. Do pro- duke tysigcy metréw szesciennych betonu nie moéna wykorzysta¢ lokal- nego surowca. Ma zbyt gladkie, wy- rmuskane wiatrem zlarenka. Piasek sprowadzany jest wigc..2 Australi, Beronu codziennie zudywa sie tutaj tak uso, e cementownie dzialaja nadal ww centrum miasta. Jedna z nich znaj- duje sie w dzielnicy Al Quoz zamieszka- nj przez robotnik6w z Pakistan, Sri Lanki, indi czy Ghany, ktorey pracuja przy wenoszeniu kolejnych pigter W dtielnicy Alsrkal Avenue stworzone| na terenie davne|fbryki marmur Azita 70 gale suki w ktrych prace prezentuj arty =rénych tron svat Jeden 2 najbardai|alternatywnyeh bbudyakww w miecie, Concrete, autora slynnego architekta Rema Koolhaasa. ‘wiedoweéw, 2a swoje wynagrodzenie ‘utrzymujac nierzadko cate pozostawio- ne w ojezyznach rodziny. Mieszkaia wbarakach z wewngtrznym dziedzif- ccem, w szeScio- lub osmioasobowych pokojach, Nie sadzi sig tu palm i nie podlewa pelargonii. Nc ne jest rakie jak w dztelnicach dla bogaczy. Na cafe latte a 23 dichamy (waluta ~ red.) w pobliskiej dzielnicy artystyczne} nikt sobie nie pozwoll Alserkal Avenue to przestrzeri po dawne fabryce obrébki ‘marmuru. W 2007 roku jej wlasciciel zaprosit tu artyst6w. Postindustrialne CHOC DUBAJ LEZY NA PUSTYNI, PIASEK DO BUDOWY WIEZOWCOW TRZEBA SPROWADZAC Z... AUSTRALIL. praestrzene, kt6re nie dziwia w Nowym Jorku czy Londynie, w komercyjnym Dubaju zaskakuja. W davwnych kontene- rach i magazynach dzialajgalternatyw- ne galerie sztuki, konceptualne restau racle sklepy zdesignem i autorska biutria, pracownie dla malarzy redbiarzy,szkoty plastycane dla dziec. Mieszkajacy nieopodal robotnicy nigdy tu nie zagladaja. Kilka lat temu ktos Jednak o nich pomyslal. W 2015 roku palestyfskiartysta Hazem Harb stworzylinstalaje,ktdra miata ich ‘uhonorowaé: wideo z robotnikami bylo tlem dla rzezh wykonanych zobiekt6w znalezionych na placach bbudowy.Instalacje moéna bylo ogladae w budynku zaprojektowanym przez Rema Koolhaasa i pracownie OMA. Jego minimalistyczna bryla do Dubaju wlasciwie nie pasuje. Czarny budynek hazwany Concrete, czyi beton,trudno zauwaiy€z wyjatkiem momentdw, gay obrotowe drawiz pélpraezroceystego poliweglanu otwieraja si rozswietlajg ‘wysokie na osiem metréw wnetrza. ‘Wieczorem na dachach okolicenych budynkéw zapalaja sig neonowe napisy: .When did you arrive? When will you return?” (Kiedy prayjechates? Kiedy wrécisz?) ~ ta watpliwose dopada tu wszystkich. Z daleka neon widza Spiacy w pobliskich barakach robotnicy, ale na pytanie musza sobiepodréz | Dubaj fnew out amo MIEJSCEM, W KTORYM ekspac:lekare archteke naucrycle lez Europy i Ameryki ktdrzy przyje- SPOTYKAJA SIE I BIEDNL I BOGACI, chali 2wabieni kontraktami. W Dubaju JEST TOR WYSCIGOW KONNYCH. wolno pozostaé tylko tym, ktorzy pracujg lub maja tu posiadlose. Innit wkrotkim czasie musza wylecha. robotnik6w. Pospacerowaé, wsluchu- __-Miejscem, ktére gromadzl wszystkich, DEIRA|MEYDAN Jacsie w spiewy muzulmariskich bez wagledu na stan posiadania, Do najstarszej dzielnicy da sig dotrzeé_duchownych, wdychajac zapachy narodowose cay wyznanie, jest metrem, ale najlepiej doptynaé abra, orientalnych przypraw i olejkow, tor wyScigéw konnych Meydan. Jedngz wodnych taksdwek za dirhama. _popijajac karak, hinduska herbate Od listopada do marca, kiedy odbywaje ‘Mijajacturystyczne okolice ztargami ——_z przyprawami i mlekiem, te2 sig gonitwy, w sektorze dla bogatych praypraw i zlota, warto zapuscie sig za dirhama. A praede wszystkim zasiadaja wlasciciele koni, trenerzy, ww glab uliczek zamieszkanych przez obserwujac ludzi. daokeje i damy w fantazyjnych To imigeanci z Azji i Afryki, ktorzy kapeluszach. Tud obok, chot osiedli tu juz na dobre. W wolnym: za metalowymi barierkami, caasie graja w karty i warcaby, wielbiciele koni ze Sri Lanki, Erytrei ‘Anna Dudtifiska ogladaja mecze krykieta. To chyba i Bangladeszu. Wejécie jest bezptaine. aaa MS jedno nielicanych miejsc na Swiecie; Radosne glosy tych, ktdrzy trafnie Miastoinnych ludet gdzie Hindusi i Pakistariczycy wytypowali zwycieskiego konia, (ye. Marginesy) w zgodzie kibicuja swoim druzynom. —_po obu stronach brzmia tak samo. = Z DALA OD ZGIELKU inja marki Dr trena Eris od poczatku istnienia hoteli SPA zakladala stworzenie miejsc zapewniajacych najwyésza jakose ustug w polaczentu z bliskoScia natury: Hotele SPA Drirena Eris znane sa z innowacyjnych pomysléw, alé tez poszanowania opinii i oczekiwati gosci Kolejnym krokiem marki jest zmiana formuty dzialalnosci Hotelu SPA Dr Irena Eris Krynica Zdr6j, pragnacy skorzysta¢ z wypoczynku bez swoich kt6ry od 8 stycznia 2023 roku stanie sig miejscem ‘najmlodszych pociech. To czyni krynicki Hotel SPA, dla doroslych oraz mlodziezy powy2ej dwunastu lat. Uunikatowym miejscem, ktore oferujac wysoki komfort W tym butikowym hotelu, wyrézniajacym sig kameralng _wypoczynku i najwyszejjakoscl obstuge, jednoczesnie przestrzenia, pr2ytulna atmosfera, autorska koncepe)a sprzyja wyciszeniu zmystéw, zadbaniu o cialo i psyche SPA oraz zapewniajacym holistyczne podejscie do relaksu, _podezas zabiegéw plelegnacyjnych czy dzieki kulinarnym. dzieki wprowadzone} zmianie jego profilu idealne warunki _doznaniom w hotelowe| restauracji. Na pobyty rodzinne do wypoczynku znajda tu nie tylko single czy pary marzace _zapraszaja dwa pozostale Hotele SPA Dr Irena Eris © romantycznych chwilach we dwoje, ale te? rodzice = w Polanicy-Zdroju i na Weg6rzach Dylewskich. DRIRENAERISSPA.COM