• MADEN ;

• Röset , kuyu ve başaşağıların ve başlarının katlardaki yatay yollara olan bağlantı yerlerini ifade
eder.
• Maden taş ocaklarında ve tünel yapımında iş güvenliği için , karakol,vinç ve varagel baş ve
diplerinde “karakol “ kurulan koruyucu düzeni ifade eder.
• Kademe = açık işletmelerde belirli aralık,kot ve eğimlerle meydana getirilen basamak
şeklindeki çalışma yerlerini ifade eder.
• Fenni nezaretçi 15 günde bir denetim yapar.
• Maden ocaklarında imalat haritaları her aynın sonunda işlenir
• Bir kişinin taşıyabileceği max. Patlayıcı madde miktar 10 kg dir.
• En çok 5 lağımın ateşlenmesi aynı anda yapılır.Seri halinde,elektirik ile.
• Elektirikle ateşlemede,alana en az 5 dk kimse giremez.
• Fitil vb. ateşlemede alana en az 1 saat kimse giremez.
• Patlamamış lağım deliği en az 30 cm yakınında başka bir delikle patlatılır.
• Kömür ocaklarında , lağımlar yalnızca elektirikli kapsülle ateşlenir
• Kömür ve kükürt ocaklarında alimunyum kovanlı kapsül kullanılmaz,bakır kovanlı kapsül
kullanılır.
• Ateşci , grizulu ocaklarda lağım deliklerini doldurmadan önce 25 m yarıçapında ki bir alan
içinde ölçüm yapar.
• Yeraltı deposunda sıcaklık 8-30 derece olmalı.
• Ortamda %2 metan bulunduğunda ateşleme yapılmaz.
• Metan gazı % 1 in altında ise patlatma yapılabilir.
• Demir yollarının eğimi % 0.5 den fazla olmamalı.
• Eğimleri 3 dereceyi geçmeyen yollar,düz veya az eğimli olarak kabul edilir.
• İşcilerin gidiş gelişlerine izin verilen ve eğimleri 25-45 derece arasında olan yollarda tabana
basamak yapılır.
• Maden ocaklarında halat kafes en altta iken tambura en az 3 kez dolanmış olmalıdır.
• Tambur ve makaralarda pik ( font ) mil kullanmak yasak.
• Kafes yapımında uygulanacak güvenlik katsayısı, kafesin taşıyabileceği en çok statik yüke
nazaran en az 12 olacaktır.
• Taşıyıcı halatların güvenlik katsayıları malzeme taşınmasında 6’dan az olmaz.
• Taşıyıcı halatların güvenlik katsayıları insan taşınmasında 8’den az olmaz.
• Köpelerde halatların güvenlik katsayıları malzeme taşınmasında 7’den az olmaz.
• Köpelerde halatların güvenlik katsayıları insan taşınmasında 9.5’den az olmaz.
• Halatlar insan taşınmasında 18 aydan fazla kullanılamaz.
• İnsan taşınmasında en ağır yük, malzeme taşınmasındaki en ağır yükün %75 ini geçemez.

www.makinaegitimi.com
 • Her taşıyıcı halat,insan taşınması için hizmete konulmadan önce,taşıması öngürülen yükle en
az 20 kez taşıma deneyine tabii tutulur.
• Taşıyıcı halatta kafes arasındaki kosum düzeni 6 ayda muayene edilecek.
• İnsan ve malzeme taşınmasında kullanılan kuyularda , lağımlarda ana nefeslik yollarında
,eğimli ve düz yollarda hava hızı saniyede 8 m’yi geçmemeli.
• Madenlerde , havada %19’dan az oksijen,%2 den çok metan, % 0.5 den çok karbondioksit
varsa çalışılmaz.
• Basınçlı hava lokomtiflerinin hava depolaro,haftada 1 kez işletme basıncının 1.5 katı basınç
altında muayene edilecektir.
• Grizulu ve yangına elverişli kömür damarlarında işçiler yanlarında karbonmonoksit maskesi
taşımak zorundadır.
• %2 den çok metan var ise ,sadece kurtarma ve grizu temizleme çalışması yapılır.
• Kullanılacak taş tozu içinde % 1.5 den çok organik madde bulunmayacak,silis olmayacak.
• Emniyet lambalarında,yalnızca benzin kullanılacak.
• 24 saatte 50’den çok işçi çalıştıran her ocakta,yangın ekibi oluşturulacak.
• Ocaktaki yangın söndürücler 6 ayda kontrol edilecek.
• Kompresör içindeki havanın en yüksek sıcaklığı, kompresör yağlanması için kullanılan yağın
parlama noktasından, en az 30 derece küçük olmalı.
• Ocakta çalışan işçilerin 10 kişiden az olmamak üzere, en az % 3 ü gerektiğinde kurtarma
işlerinde göre almak üzere yetiştirilmelidir.
• Kurtarma istasyonu,yöneticisi maden yük müh. Veya maden müh olmalı.Aynı zamanda
kurtarma işlerinde yetişmiş en az 3 yıl uygulama görmüş eleman olabilir.
• Kurtarma istasyonu 50 km’lik alanı kapsar.
• Kurtarıcılar,en az ilkokul mezunu ve özellikler ocak içi işlerinde 2 yıl deneyimli olmalı.
• Kurtarıcı belge sahibi, 6 ayda bir geliştirme kurslarına gider.
• Yüksekliği 5 m ve eğimi 30 dreceden fazla olan şevlerde, işçilere emniyet kemeri,baret vs.
verilmelidir.
• Elle kazı yapılan yerlerde kademe yüksekliği en fazla 3 metre olacak.
• Bir ayrışıma uğraşmış kalkerlerde,parçalanmış volkanik taş ve tüflerde şev eğimi en fazla 30
drece olmalı.
• Yol,bina,elektirik,havai hat gibi sabit tesislerde, 70 metre uzaklıkta patlayıcı kullanmak yasak.
• Ocak içinde 6 ay çalışan işçiler deneyimli sayılır.
• Madenlerde ciddi ve ölümlü olaylar 2 gün içinde ilgili bölge müdürlüklerine bildirilir.
• En az 10 kişinin çalıştığı yerlerde dinlenme yeri olacak.
• Toplam 300’den fazla isçinin çalıştığı işletmede tozla mücadele birimi kurulmalı.
• Madenler 6 gruba ayrılır.
• Yeraltı üretim yöntemiyle çalışan veya en az 15 işci çalıştıran açık işletmelerde bir maden
müh olmalı.
• B sınıfı ateşleyici belgesi yerüstü içindir.
• Grizulu ocaklarda,elektrikli ateşleme,manyeto ile yapılır.manyetolar ayda bir defa test
edilir.Manyetoların ateşleme akım süresi 4 milisaniyeyi geçmemelidir.
• Tüm grızulu ocaklarda en geç 10 günde bir ölçüm yapılır.
• Madenlerde,2 ayrı yolla yerüstüne bağlanır.Aynı catı altında olamaz.
• Yollara arası topuk en az 30 metre olmalı.

2
İSG HAP BİLGİLER – 3 |||| http://www.isguvenligi-uzmani.org
www.makinaegitimi.com
 • İnsan taşımasında kullanılan otomatik hız ayarlayıcısı bulunan sistemlerde kafesin hızı 12 m
geçmemeli.
• Kuyu ağzındaki asansör kulesine sovelman denir.

• Ayni hava akimindan yararlanan ayaklarda ve damar icindeki duz ve egimli yollarda metan
orani %1,5i bunlarin baglandigi donus yollarinda %1'i gecemez.
• Tozlu komur ocaklarinin taban tavan ve cevresindeki toz ayda en az 1 kez denetlenerek
gerekli olcumler yapilir.
• İnsan ve malzeme tasimasinda kullanilan kuyularda, lagimlarda, ana nefeslik yollarinda ,
egimli ve duz yollarda hava hizi sn.de 8mt.yi gecmemelidir.
• Patlayicinin ateslenmesi en yakin delige 100 mt.den az olmamak uzere tesis sahasi disina
secilen bir yerden yapilir.
• Komur ve kukurt ocaklarinda bakir, kursun, plastik kovanli kapsul kullanilirken aluminyum
kovanli kapsul kullanilmaz.
• En siddetli grizu patlamasi %9,5 siddetinde olur.
• Havasinda %2den fazla metan bulunan ocaklarda iscilerin kurtarimi ve grizu temizlenmesi
disinda calisma yapmak yasaktir.%1,5 oranindaysa tum elektrikli cihazlarin prizleri cikarilir.
• Yeraltinda iki kat arasini birlestiren tahkimatli bir burun bir bolumunun insan inis ve cikisi icin
merdivenle techiz edildigi , bir bolumununse cevher veya ramble nakledildigi acikliga KELEBE
denir.
• Vinc ve varagel bas ve diplerinde kurulan koruyucu duzene KARAKOL denir.
• Depoda 150 kg dan çok dinamit 300 den çok kapsül olmaz.
• Patlayıcı maddenin boyu delik derinliğinin yarısını geçemez
• Kömür ocaklarında lağımlar ancak elektrikli kapsül ile ateşlenir. Aynı dirençte olacak
kapsüller, mümkün değilse fark en fazla 0,25 ohm olabilir.
• Cepler 50 m aralıklarla ve 2 kışılık olmalı
• Grizu ölçümleri noterce onaylı “ emniyet defterine “ yazılır
• Hava ölçüm sonuçları “ havalandırma defterine “ yazılır
• Lambalar en az 10 saat yanmalı
• Su başkanlarına karşı 25 m den az olmayan kontrol sondajyon yapılır
• Alev sızdırmaz aygıtlar 5 yılda bir kontrol edilir
• Elle kazı yapılan yerlerde sev yüksekliği 3 m yi aşamaz. Sağlam arazide 60, yumuşak 45,
sulu 30 dereceyi geçemez.
• NRR = gürültü azaltma oranı
• P1 Filtre = Mekanik işlemler sonucu toksit olmayan tozlara karşı
• P2 Filtre = Toksit madde içeren toz,sis vb.. Mak değeri 0.1 mg/m3 den büyük.
• P3 = Toksit ve çok toksit maddelerde,mak değeri 0.1 den
küçük,kansorejen,radyoaktif,bakteri,virüs gibi.
• Amnyok bukarına karşı K tipi filtre
• Karışık gaz ortamlarında ABEK tipi filtre
• Formaldehit buharına karşı B-P3 tipi filtre.
• Baretler TS 2429 EN 397 standartı.
• Ağırtlığı TSE’ye göre 450 gr, avrupaya göre 300-400 gr
• Barette,süspansiyon sistemi,kullanıcın kafası ile baret arasında oluşacak şokları absorblayacak
bir iç koruma olması ve kullanıcıların başında 2.54 cm ile 3.18 cm kadar emniyetli bölge
olmalı.
• Baretin etrafındaki terek 1 cm’den az olmayacak.

3
İSG HAP BİLGİLER – 3 |||| http://www.isguvenligi-uzmani.org
www.makinaegitimi.com
 • Raf Ömürleri 5 yıldır.
• Baretler : a sınıfı genel hizmet, b sınıfı genel hizmet,c sınıfı hizmet ve yangına karşı itfaiye
baretleridir.
• B sınıfı baretlerde,delik,metak olmamalı elektrik gerilimine karşı korur.30000 volta kadar
dayanır.
• Deri yağa karşı dirençli değildir.
• Kaynakçıların iş elbises deri olmalı
• Yağ ve akaryakıtla uğraşanlar pamuklu elbise
• Asitle çalışanlar kumaş üzerine neopren kaplı elbise
• Emniyet kemerleri en az 12 cm genişliğinde ve 6 mm kalınlığında, en az 1150 kg yük taşımalı.
• Basit yapıdaki KKD’ler için AT tipi inceleme gerekmez.
• 50C’nin üstünde olmayan sıcak maddelerde çalışmalarda AT incelemesi gerekmez.
• Basit koruyucular : Güneş ışığı,mevsimlik elbiseler,bahçıvan eldivenler,deterjan’a karşı
eldiven,kafa derisini koruyan baret bunlarda AT gerekmez.
• CE işaretinin harfleri dikey boyutlarda aynı olmalı ve 5mm den küçük olmamalı
• - 50 C veya daha düşük sıcaklarda kullanılan ekipmanlar kategori 3’e girer
• Kategori 1’de dahil olan KKDler belgelendirilmesi üreticinin sorumluğu kendi üzerine alarak
AT uygunluğu beyanı düzenlemeli.
• KKD yönetmeliği kapsamına girmeyen KKD’ler kategori 0 dır.
• Talaşlı imalat makineleri : tornalama,frezeleme,delik delme,broşlama,taşlama
• Sabit Koruyucular : Çalışan hareketli makine parçalarını , çalışma noktalarını ve güç aktarma
aksamları ile istenmeyen temasları önleyendir.
• Sanit Koruyuculara örnek : kayış-kasnak,dişli-zincir,makine gövdeleri,kaplin-mil-vola,zımpara
taşı,pervane, korkuluk ve siper.
• Kilitlemeli Koruyucular : koruyucu yerine oturmadan makine çalışmaz.
• Kilitlemeli Koruyucu örnek : çift el kumandası,kumanda tertibatı,tehlikeli bölgeleri sınırlayan
emniye switchleri,makine hareket alanını sınırlayan switchler,kaldırma makineleri alt ve üst
limit switchleri,enjeksiyon presleri,helezon taşıyıcılar,kazan kapakları.
• Otomatik koryucular : çalışan tehlike alanına girdiğinde fiziksel olarak uzaklaştıran
sistem.Presler ve makaslarda kullanılır.
• Sabit engeller , tel kafesler,emniyet seritleri ve ipler yaklaşma koruyucularıdır.
• Şerit testere ve matkap koruyucuları ayarlanabilir koruyuculardır.
• Daire testere koruyucusu,kendi kendine ayarlanan koruyucudur.
• Eylemsizlik koruyucuları : otomatik çamaşır maki. Kapaklar,santrifüj maki kapakları,kaldırmak
maki otomatik fren sistemi.
• DIN 2403’e göre boru renkleri ;

Su = Yeşil ,,, Asitler = turuncu

Buhar = Kırmızı ,,,,, Alkaliler = mor

Hava = Gri Sıvılar = kahverengi

Gazlar = Sarı Oksijen = mavi

• Sabit koruyucular, bir alet yardımı olmadan açılamazlar,kaldırılamazlar.

• Alet kullanmaksızın acılan koruyucular hareketli koruyuculardır.

4
İSG HAP BİLGİLER – 3 |||| http://www.isguvenligi-uzmani.org
www.makinaegitimi.com
 • Makine koruyucusu açık olduğu sürece çalıştırmayan,koruyucusu kapanınca çalışan sistem
kumandalı koruyuculardır.
• Belirli şartlar altında makine çalışmasını önleyen,mekanik,elektrikli güvenlik tertibatı ara
kitlemeli tertibattır.
• Bir kişinin bir kısmı güvenlik sınırını aştığında makineyi durudan sistem hassas algılama
tertibatıdır.
• Bir makinanın tasarımlandığı sınırı aşmasını önleyen sistem sınırlama tertibatıdır.
• Bir mekanizma içine mekanik bir engel koyan ve engelin dayanımı sistemi mekanik
alıkoymadır.
• Bir başlama kumandası ile çalışan ve sürekli tahrik edilen elle çalışan sistem takviyeli
kumandadır.
• Makine ve tezgah arası açıklık en az 80 cm dir.
• Delikli veya ızgaralı merdiven ve sahanlıklardaki delikler ve ızgara aralığı en cok 2 cm olmalı.
• Çalışılan yerden 260 cm yülsekte bulunan transmisyon milleri,mil uçları,dişli çarklar,kayış ve
kasnaklar koruma içine alınmalı.
• Bir makinede kaç kişi çalışıyorsa okadar çalıştırma ve durdurma düğmesi olmalı.
• Zımpara taşı tezgahında taş ile mesnet aralığı en fazla 3 mm olacak.
• Kuru ve yanıcı mad. Öğütüldüğü makinelerde öğütme ile ilgili kısımlar bronz ve pirimçten
yapılmalı.
• Ütü makinelerinde baskı merdanelerini örten kapakların açılmasını önleyen sistem kilitlemeli
koruyucudur.
• Preslerde,açık kalıpla çalışanlarda mekanik koruyucu.
• Yatay bıçak merdaneli planya tezgahı tablo ile bıçak merdanesi arasındaki boşluk en fazla 3
mm olmalı.
• Şerit testere ve bıçkı makinelerinin testere bağlantıları en az 6 ayda bir kontrol.
• Pamukla çalışan tezgahlarda tel kafes yaklaşma koruyucu kullanılmaz.
• Aspirasyon tesisatı 3 ayda bir kontrol.
• Yerden 150 cm yüksekte bulunan taşıma yollarının yanları,parça düşmesine karşı korunacak
transportorlerde.
• Bantılı transpotorlerde,koruyucular silindirin iki başından en az 1 m uzatılmalı.
• Sonsuz vidalı transportörlerde, çelik veya levha oluklar içine konulacak ve bu oluklar en az
3mm kalınlıkta olucak.
• Düşmeyi öneleyen toplu koruma yöntemleri ancak seyyar veya sabit merdivenler başlarında
kesintiye uğrayabilir.
• ROPS = devrilmeye karşı koruyucu yapılar
• FOPS = düşen nesnelere karşı koruyucu yapılar.
• Makinelerin operasyon noktaları,talaş kırma kısımları,şekillendiren,delen,ezen kısımlardır.
• İş ve İşci büroları , 3008 kanunuyla 1936 tarihinde iş dairesi haline getirilmiştir.
• 1971 yılında 1475 sayılı kanun,2003 te 4857 kanun.
• Bir işçinin iş güvencesi kapsamında olabilmesi için kıdemi en az 6 ay olmalı.
• Tazminat davaları ve rücu davaları haksız fiil zaman aşımına tabi olup süresi 1 yıldır.
• Çağrı ile çalıştırılan işçi günde 4 saatten az ,haftada 20 saatten az çalıştırılamaz.
• Tüplerde, hortum ile üfleç arası 3 metre.
• Elektrikli kaynaklarda boşta çalışma gerlimi max ac’de 80v , dc’de 100 volt , elektrikli kaynak
harici normal kaynaklarda ac 70v , dc 100v.

5
İSG HAP BİLGİLER – 3 |||| http://www.isguvenligi-uzmani.org
www.makinaegitimi.com
• Ramazzini : kurşun ve civa zehirlenmelerinin belirtilerini saptamış,ergonomil ilkelerini
açıklayan endüstri sağlığının babası olarak kabul edilen, iş hastalıkları,işyeri ortamında
incelenir diye sahış.
• Tehlikeli tozlara karşı maske yerine boşlarına torba geçirmelerini öneren sahış Plini.
• Her madde zehirdir,zehir olmayan madde yoktur.Zehir ile ilacı ayıran dozdur, diyerek
toksilojinin temelini atan paracelsusdur.
• Bel kemeği eğrilikleri kitabını yazan,baca temizleyecilerinde görülen skrotum kanserini bulan
sahış perciol Pott.
• Fabrikalar yasasını yürürlüğe sokan Michael Sadler ( 1833 ) . 9 yaşındaki çocukların iş
alınmasını ve 18 yaşından küçüklerin 12 saatten fazla çalıştırılması yasaklanmıştır.
• İlk iş sağlığı yasası ingilterede çıktı.
• Osmanlı imparatorluğu döneminde hazırlanan 100 maddeden oluşan iş sağlığı ve güvenliği ile
ilgili ilk yasal belge dilaver paşa nizamnamesidir.
• Cumhuruiyetin ilk iş kanunu 3008 ( 16 haziran 1937 )
• İşyerlerinde sağlık hizmeti verilecek,işyeri hekimi olacak gibi düzenlemeler 1593 sayılı umumi
hıfzıssıhha kanunu (1930 ) ( 180 madde )
• Kaza piramidi : 330 Kaza olayında , 300 maddi hassarlı,29 uzuv kayıplı, 1 ölümlü.
• Kazan zinciri :

İnsanın doğal yapısının mekanik kuvvletler karşısındaki zayıflığı

Tehlikeli hareket-durum

Kaza olayı

Yaralanma
• TBMM döneminde madenler ile ilgili ilk yasa “ 114 sayılı Zonguldak ve ereğli havza-i
fahmiyesinde mevcut kömür tozarlarının amele menafii umumiyesinin olarak füruhtura dair
kanun.
• Sanayi ve ticarette iş teftişi hakkındaki milletler arası çalışma sözleşmesi 81 sayılı İLO
sözleşmesidir.
• Sosyal güvenlik hakkının düzenleyen anayasanın 60.maddesi.
• Adli yargı kolunun üst derece mahkemesi yargıtaydır.
• Özel hukuk ;

Medeni Hukuk

Borçlar Hukuk

Ticaret Hukuku

İcra

Devletler özel hukuku
• Sıralama :
1. Anayasa

www.makinaegitimi.com
 2. Usulune göre yürülüğe konumuş milletlerarası antlaşma
3. Kanunlar
4. Kanun hükmünde kararname
5. Tüzükler
6. Yönetmelikler
7. Tebliğler
• Tazminat ceza değildir.
• Tüzükler,danıştayın onayından geçirilmek zorundadır.
• İş sağlığı ve güvenliği genel müdürlüğünün yönetmelik çıkartmaya yetkisi yoktur.
• Kanunlar : yazılı,genel ve sürekli olmalı.
• İşyerini kapatan,çalışma konusunu değiştiren,devralan vs. 1 ay içinde bölge müd. Bildirmeli.
• İşyeri devredildiğinde ,devirden önce ödenmesi gerekn borçlardan devreden 2 yıl
sorumludur.
• Gecici iş ilişkisi 6 ayı geçmemeli,en fazla 2 defa yenilenir.
• Süreksiz işler en çok 30 işgünü sürer.
• Deneme süresi 2 aydır, toplu sözleşmelerde 4 ay’a kadar uzatılabilir.
• 6 aydan az süren isçi feshih bildirimi 2 hafta
• 6 ay – 1.5 sene süre isçi feshi bildirimi 4 hafta feshedilmiş sayılır.
• 1.5-3 sene arası 6 hafta
• 3’den fazla ise 8 hafta
• 30 veya daha fazla isçinin çalıştığı yerde en az 6 aylık kıdemi olan isçinin işine son vermek için
geçerli bir sebep olmalı.
• İsci gereksiz,sebepsiz yere işten çıkartıldıysa 1 ay içinde mahkeme açabilir.
• Mahkeme işveren haksız bulduysa, işçiyi 1 ay içinde işe başlatmalı,eğer başlatmaz ise 4-8 aylık
tazmiat öder.
• İşte değişiklik olduysa işveren,işçiye 6 gün içinde yazılı bildirim yapmalı,yoksa işçiyi
ilgilendirmez.
• 20-100 arasında isçide en az 10 isci
• 101-300 arasında en az %10 toplu işten çıkartma sayılır.
• 301’den fazla ise , en az 30 isci
• Fazla çalışma süresi yılda 270 saati geçemez.
• Haftalık çalışma süresü 45 saati aşarsa fazla çalışma olur.
• 1-5(dahil) yıl olanlarda 14 günden az
• 5-15 arasında 20 günden az yıllık izin olamaz.
• 15(dahil) veya daha fazla 26 günden az
• 18 yaş altında ve 50 yaş üstünde yıllık izin 20 günden az olamaz.
• Günde en fazla 11 saat çalışılır.
• 4 saat veya daha az süreli işlerde 15 dk.
• 4-7.5 saat arasından 30 dk. Ara dinlenmesi verilmeli.
• 7.5 saatten fazla işlerde 1 saat
• Okula devam eden işçiler günde en fazla 2 saat çalışabilir.
• Kadın işçilere günde 1.5 saat süt izni verilir ( 1 yaşından küçük çocuklarda )
• Postalar halinde calısma yönetmeliği ( iş kanunun 76.mad )
• Kadınların gece postalarında çalıştırılması ( iş kanunu 73.mad )
• Ağır ve tehlikeli işlerde 16 yaşını doldurmamış olanlar çalışamaz.

www.makinaegitimi.com
• Ağır ve tehlikeli işler raporu, işe girişte ve en az yılda bir alınır.
• Sanayiden,ticaretten, tarım ve orman işlerindeki esaslar kanunun 111.mad.
• Kimse,yaşına,cinsiyetine ve gücüne uymayan işte çalıştırılamaz ( anayasanın 50.mad )
• İş kazası ve meslek hastalığı tanımı,sosyal sigorta ve genel sağlık sigortası kanununda yer alır.
• En az %10 meslekten kazanma gücü azaldıysa sürekli iş göremez.
• İşveren tazminat ödeme sorumluluğunun zaman aşımı 10 yıldır.
• İşletme belgesi talebinde en geç 3 ay içinde teftiş edilir.
• İLO’da her yıl düzenlenen konferansa her ülke 4 delege ile katılır.
• İLO Hedefleri ;

Çalışma yaşamında standartlar,temel ilke ve hakları geliştirmek

İnsanlar,insana yakışır işler için fırsat yaratma

Sosyal koruma prog.

Üçlü yapıyı ve sosyal diyalogu günlendirmek.
• 155 İLO sözleşmesi = iş sağlığı ve güvenliği politikaları
• 161 İLO sözleşmesi = iş sağlığı hizmetlerinin yerine getirilmesi
• 127 İLO sözlşemesi = tek kişinin taşıyabileceği azami yük.
• 119 İLO sözlemşesi : makine koruyucuları
• 87 İLO sözleşmesi : Sendikalaşma hakkı
• Her işçinin,çalışmaya,işini seçme hakkı (BM insan hakları evrensel beyannamesi )
• Her işçinin, sağlığı , güvenliğini gözeten çalışma şartları ( Avrupa birliği temel haklar )
• BM çocuk haklarına göre 18 yaşına kadar herkes çocuktur.
• 50 işci çalışıyorsa işyeri sağlık ve güvenlik birimi kurulmalı.
• İşcilerin kişisel sağlık dosyaları,işten ayrıldığı itibaren 10 yıl saklanmalı.
• İSGB’lerde 12 m2 az olmamak üzere, en az bir muayene ve ilk yardım odası,sanayiden
sayılanlarda 8m2 den az olmamak üzere isg uzmanı odası.
• OSGB’lerde en az 10 m2 muayene odası, 15 m2’lik ilk yardım odası,10 m2’lik isg uzmanı, 12
m2 bekleme yeri olmalı.
• İSGB ve OSGB’lerde sözleşme feshinde 5 gün içinde bildirimeli.
• B sınıfından A sınıfına geçmek için 4 yıl görev yapmalı.
• Bakanlıkta 5 yıl uzmanlık yaptıysa,sınavda başarılı olursa A sınıfı olur.
• Genel müdürlüklte 10 yıl uzmanlık yaptıysa A sınıfı olur.
• İş güvenliği uzmanları seminerlere,konferanslara 1 yıl içinde 5 iş günü katılabilir,çalışma
süresinden sayılır ve ücret kesilmez.
• Çok tehlikeli sınıfta her 500 işci için isg uzmanı
• Tehlikeli sınıta her 750 işci için isg uzmanı
• Az tehlikeli sınıfta her 1000 işci için isg uzmanı
• İşyeri hekimleri az tehlikeli yerlerde ayda en az 10 saat,işçi için yılda 20 dk.
• İşyeri hekimi, tehlikeli yerlerde ayda 15 saat, işçi başına yılda 25 dk.
• Çok tehlikeli sınıfta ayda 20 saat, işçi başına yılda 30 dk.
• İşyeri hekimleri yenileme eğitimi 5 yılda bir ve 30 saat.
• İSG kurulu 8 kişiden oluşur.
• TS 18001 PUKÜ döngüsü ; Planlar,uygula,kontrol et,önlem al.
• İşyerinde tavan yüksekliği 3 m.
• Merdivenler bakım işleri dışında 110 cm olacak, korkuluk varsa 100 cm.

www.makinaegitimi.com
• Merdiven eğimi 20-45 derece.
• Genişliği 225 cm olan merdivenlerde trabzan olacak.
• 100 işciye kadar, 30 erkek için bir kabin ve pisivar, 25 kadın için bir kabin.
• 100’den fazla isçi varsa sonrası için her 50 kişiye bir tuvalet.
• Fosseotikler,gıdaların depolandığı yerin 30 m uzağında olmalı.
• Duş kabinleri 25 derece.
• Ses dalgaları : 240m/s hızla yayılır.boyuna dalgalardır.
• Frekans : sesin saniyedeki titreşimi
• Subsonik sesler : frekansı 20 HZ’den az.
• İşitilen sesler : 20 Hz – 20 KHZ.
• Ultrasonik sesler : 20 KHZ’den fazla.
• İşitme kaybı ;

1. Evre : 4500-5000 Hz. Günlük hayata etkisi yok.

2.Evre : 3000-4500 Hz (fısıltı kaybı )

3.evre : 2000-2500 Hz ( ciddi duymamazlık,meslek hastalığı )
• Gürültüye karşı teknik koruma yöntemi 3 tane.
• 85 DB’de çalışma süresi 8 saat
• 103 DB’de çalışma süresi 7.5 dk.
• Leq : Eşdeğer gürültü seviyesi
• Gürültü yükümlülük süresi 6 ay.
• Gürültülü işte en az 2 yıl çalışmalı,
• 85 DB’nin üstünde en az 30 gün çalışması gerekli.
• İşitme kaybına etki edenler : Şiddeti , süresi,frekansı,yaşı,duyarlılık,cinsiyet.
• Gürültü,dozimetre ile ölçülür.
• Ağır ve tehlikeli işlerin yapılmadığı yerlerde 80 DB geçilmeyecek.
• 80 DB’de kkd bulundurma zorunluluğu var.
• 85 Db’de kkd kullanmak zorunluluğu
• Ağırlıklı ses, makine yüzeyinden 1 m mesafede,zeminden 1.6 m yüksekte ölçülür.
• Titreşim şiddeti W/cm2
• 1Hz-1000HZ insan tarafından duyulur.
• İnsanlar 16-20 Hz titreşime direnç gösterir.
• 4-10 Hz, iç organlarda rezonans yapar.
• Titreşim etkileri : fizyolojik,psikolojik,patolojik.
• Titreşim yükümlülük süresi 2 yıl.
• El kol titreşimi sınır değer = 5 m/s2 , etki değer = 2.5 m/s2
• Butun vucud için sınır değer = 1.15 m/s2,etkin değer 0.5m/s2
• 41 C de ısı çarpması olur.
• Titreşimin etkisi : frenkasa,şiddetine,yönüne,süreye bağlıdır.
• Yatay titreşim daha tehlikelidir.
• 8 Hz’den büyükler beyaz parmak hastalığı. ( titreşim )
• Hava akım hızı 0.3-0.5 olmalı.
• Bağıl nem % 30-80
• Çok buğulu yerlerde sıcaklık 15-30 derece.
• Suni aydınlatma 3 şekilde yapılır.

www.makinaegitimi.com
• Dışarıdan ışık alan pencereler vb. yüzeylerinin toplam alanı,işyeri tabanı yüzeyine oranı 1/10
olmalı.
• Açık alanlarda,geçitlerde 20 lüks.
• Kaba malzeme taşınmasında,depolanmasında 50 lüks.
• Kaba montaj,kazan dairesi,makine dairesi,asansör kabini,yemekhane,tuvalet 100 lüks.
• Normal montaj,kutulama,konservme 200 lüks.
• Ayrıntıların yakında seçilmesi işlemleri 300 Lüks.
• Koyu renkli dokuma,büro ,ince işler 500 lüks.
• Hassas işlerin sürekli yapıldığı yerller 100 lüks.
• Aydınmlatma şebekeleri 250 voltu geçmeyecek.
• Pano odaları 250 lüks,transformatör odaları 150 lüks.
• Elektirik açık hava tesisleri 60 lüks.
• Yapı içindeki elektirik tesisleri 250 lüks.
• Algılamamın %80-90’ı görerek olur.
• 30 Derece açı içerisinde kişiye aydınlatma yansımamalı.
• Radyasoon kaynak çalışanları butun vucud alacağı yıllık doz 5 remi geçmeyecek.
• Toplımdakilerin yıllık dozu 0.5 remi geçmeyecek.
• Hava basıncının akut yükümlülük süresi 3 gün,yükümlülüğü 10 yıl.
• Basıncla çalışanlarda işçi işten ayrıntıktan sonra bile 2 yıl korunma yöntemleri uygulanmalı.
• Yüksek basınçlı çalışma yerlerinde dekampresyon odası olmalı.
• Gece çalıştırılanlar 2 yılda bir kontrol, 7.5 saati geçemez.
• Postası değiştrilecek işçi kesintisiz olarak 11 saat dinlendirilmeli.
• Geceleri,18 yaşını doldurmamış olanlar çalıştırılamaz.
• Geceleri çalıştırılan kadınlar 6 ayda bir muayene.
• Çalışma etiği,hukuka ,düşünmeye ve fesefeye dayalı …
• İş ahlakı dine ve dini inançlara bağlı.
• İş sağlığı profesyoneller için uluslar arası etik kuralları ICOH tarafından hazırlandı.
• Eğitimler 3 şekilde yürütülebilir ; örgün eğitim,yaygın eğitim,algın eğitimi.
• YYetişkinlerin öğrenmesinie yol gösteren,yardımcı olan sanat androgoji denir.
• Kaza sebeplerini açıklama teorisi : domino,insan faktörleri,kaza/olay,epidemioloji sistem ve
kombinasyon teorisidir.
• Domino teorisi : tehlikeli hareket ve durumlar.
• Kaza Sıklık oranı : toplam kaza sayısı / toplam çalışma sayısı x 1000000
• Kaza Ağırlık oranı : toplam kayıp gün sayısı / toplam çalışma sayısı x 1000
• Eğer ölümlü iş kazası yada sürekli iş görememezlik durumu varsa,toplam kayıp gün sayısına ,
her ölümlü veya sürekli iş göremezlik için ayrı ayrı 7500 gün eklenir.
• Bir yılda çalışılan 1000000 iş saatinde ;

İş kazası sıklık hızı : toplam kaza sayısı / toplam çalışma saati x 1000000

İş kazası ağırlık oranı : toplam kayıp gün sayısı / toplam çalışma süresü x1000000

Tam gün çalışan her 100 işci için ;

İş kazası sıklık hızı : toplam kaza sayısı / toplam çalışma saati x 225000

İş Kazası ağırlık oranı : toplam kayıp gün sayısı x8 / toplam çalışma saati x 100
• İş Kazası : 5510 sayılı sosyal sigortalar ve genel sağlık sigortası kanununda tanımlanmıştır.
• Gecici iş görememezlik ödeneği,yatarak tedavilerde günlük kazancının yarısı,ayakta
tedavilerde kazancının üçte ikisidir.

www.makinaegitimi.com
• Sürekli tam iş görememezlik ödeneği aylık kazancının % 70’i dir.
• Başka birinin sürekli bakımına muhtaç ise %100’dür.
• Meslekte kazanma gücünün en az %60 ını kaybettiyse malul sayılır.
• Bissinoz hstalığı, pamuk,keten ve kendir tozlarının hastalığı
• Antrokoz hastalığı,kömür madeni işçilerinde
• Asbestoz hastalığı , en çok izolasyon ve tersane işçileri
• Silikoz,Silika kristallerinin hastalığıdır.Maden,döküm,taş,kil,cam
• Akciger kanseri : arsenik,kromat,asbest,radyasyon hastalığı
• Koruyucu sağlık hizmetleri ; 1 - Primer: eğitim ,çalışma koşulları , 2-Sekonder = ilk yardım
uygun tedavi , 3-tersiyer koruma : rehabilitasyon
• Pnömokonyoz için işte en az 3 yıl çalışmış olmalı.
• Silikoz hastalığının yükümlülük süresi 10 yıl
• C grubu meslek hastalığı : Silikoz,asbestoz,pnomokonyoz,sideroz,aliminyum,sert metal
tızları,bissinoz.
• Basınclı kaplar yılda bir hidrostatik basınç testi yapılır.
• İsg tüzüğüne göre, kaldırma mak ve araçları 3 ayda bir kontrol
• Parlayıcı,patlyacını mad. Yüzüğüne göre, elektirik ve aydınlatma tesisatı yılda 1 kez kontrol.
• Parlayıcı ve patlayıcı tüğüzüne göre paratoneler yılda bir kontrol.
• Makine emn. Yönetmeliğine göre halatının bütününün 5 kat sayısına sahip olmalı.
• Makine emn. Yönetmeliğine göre,kaldırma zincirlerinin katsayısı 4 dür.
• Makine emn. Yönetmeliğiene göre dokuma halak ve sapanları 7 katsayısı.
• Makine emn yönetmeliğine göre, sapanlı çalışan aksamlarının katsayısı 4 dür.
• Ağır ve tehlikeli işlerde, 16 yaşını doldurmamış genç işçiler ve çocuklar ile ilgili mesleki eğitim
almamış olanlar çalışamaz.
• Ağır ve tehlikeli işler çizelgesinde ( K ) harfi bulunanlarda kadınlar çalıştırılabilir.
• Ağır ve tehlikeli işler çizelgesinde ( Gİ ) bulunanlarda 18 yaşını bitimemiş işçiler çalıştırılamaz.
• Ağır ve tehlikeli işlerde calışalnlar, 16 yaşını doldurmuş, 18 yaşını bitirmemişler 6 ayda bir
rapor, diğerleri yılda bir rapor.
• Kadınlar, ay hali günlerinde ağır işlerde çalıştırılamaz.Bu gün 5 gün olarak kabul edilir.
• WHO’ya göre , yaşlılık sınırı 65 dir. 60-69 arası erken yaşlılık,70-79 arası yaşlı, 80 üstü ileri
yaşlı.
• 138 nolu İLO sözleşmesi , en küçük çalışma yaşı 14.
• Özel sektör % 3 özürlü çalıştırmalı.
• Kamu işyerleri % 4 özürlü, % 2 eski hükümlü işçi çalıştırmalı.
• Genç işçi : 15 yaşını tamamlamış,ancak 18îni tamamlamamış.
• Cocuk işçi : 14 yaşını bitirmiş,15 yaşını doldurmamış ve ilköğretimi tamamlamış.
• Cocuk ve gençler kesintisizi olarak 14 saat dinlendirilmeli.
• Cocuk ve gençlerin hafta tatili kesintisiz 40 saat olmalı.
• Çalışma gücünün en az yüzde 40’ından yoksunlar özürlü olarak kabul edilir.
• Kapalı alanlar havalandırılmasında ortalama bir saat içinde kapalı alanın 4 katı kadar temiz
hava temin edilmeli.
• Son 5 yılın en çok iş kazası riski ; kimyasal etmenlerdir.
• OGSB ler yetki belgeleri 5 yılda vize ettirlemli.
• İLO’ya göre en küçük çalışma yaşı 15 dir.

www.makinaegitimi.com
• co kimyasal boğucu ve zehirli
co2 basit boğucu
metan patlayıcı renksiz kokusuz havadan hafif patlama aralığı %5-15 en max explotion
interval %9,5 max patlama aralığı
hidrojen sülfür zehirli
hidrojen siyanür kimyasal boğucu hcn su ile temasında c2h2 asetilen çıkar
karbonsülfür zehirli hava ile karışımında yüksek detanisyon etkisine sahip havada 60mg/m3 20
ppm sınır değeri
amonyak tahriş edici solunum yol felç eder
ozon yüksek tahriş edici
he - argon koruyucu gazlar azaqt narkozunda he gazı verilir , kaynakta ayrıca koruyucu gaz
olarak kullanılır + helyum tüpü kahverengi

www.makinaegitimi.com