Chủ đề 5: CHỨNG MINH HAI ĐƯỜNG THẲNG SONG SONG

1. PHƯƠNG PHÁP CHỨNG MINH.

- Dựng mối quan hệ về góc: sole bằng nhau, đồng vị bằng nhau, trong cùng phía bù nhau,…
- Dựng mối quan hệ bắc cầu: cùng vuông góc hoặc song song với đường thứ ba.
- Áp dụng định lý đảo của định lý Talet.
- Áp dụng tính chất của các tứ giác đặt biệt, đường trung bình của tam giác.
- Dùng tính chất hai dây chắn giữa hai cung bằng nhau của một đường tròn.
2. CÁC VÍ DỤ.
Mức độ 1: Nhận biết

Câu 1. Cho hai đường tròn , có bán kính lần lượt là , ( ) tiếp xúc ngoài với
nhau tại điểm . Qua kẻ cát tuyến cắt hai đường tròn , lần lượt tại hai điểm , .
Chứng minh rằng: .
Lời giải

O’
O A

Ta có:
▪ ( do tam giác cân)

▪ ( đối đỉnh)

▪ ( do tam giác cân)

Vậy ( sole trong) nên .

Câu 2. Cho tam giác nội tiếp đường tròn tâm . Gọi là trực tâm tam giác và là
điểm đối xứng của qua . Chứng minh .
Lời giải

1
 A

B C

Ta có:
▪ (do là trực tâm của tam giác)
▪ (góc nội tiếp chắn nửa đường tròn)
.
Câu 3. Cho tam giác cân tại . Kẻ hai đường cao , của tam giác. Chứng minh
rằng: .
Lời giải

F E

B C

Xét tam giác và , có: nên hai tam giác bằng nhau.

Vậy .

Mức độ 2: Thông hiểu

Câu 1. Cho đường tròn đường kính , kẻ tiếp tuyến và trên đó lấy điểm sao
cho . Dựng tiếp tuyến ( là tiếp điểm). Chứng minh .
Lời giải

2
 x
P

A B
O

Ta có:
▪ (tính chất hai tiếp tuyến xuất phát từ 1 điểm nằm ngoài đường tròn)
▪ (góc nội tiếp chắn nửa đường tròn).
(cùng vuông góc với đường )

Câu 2. Cho đường tròn ngoại tiếp tam giác . Gọi , lần lượt là chân đường cao hạ
từ , của tam giác . Chứng minh với là tiếp tuyến của đường tròn tại .

Lời giải

O
E

B C
C

Ta có: là tứ giác nội tiếp vì (do , là đường cao)

▪ (cùng chắn cung )

▪ (góc trong bằng góc đối ngoài của tứ giác nội tiếp)

(so le trong) nên .

3
Câu 3. Cho đường tròn , hai điểm , thuộc đường tròn, lấy là trung điểm của cung
nhỏ . Kẻ đường kính , trên tia lấy điểm ngoài đường tròn, cắt đường tròn tại
điểm thứ hai là , cắt tại , cắt tại . Chứng minh: .
Lời giải
B

C D

M A

Ta có: (cùng chắn hai cung bằng nhau , ) nên tứ giác nội tiếp.
▪ (góc nội tiếp cùng chắn cung )
▪ (góc nội tiếp cùng chắn cung )
(đồng vị) nên .

Mức độ 3: VDT
Câu 1. Cho tam giác vuông tại , lấy điểm nằm giữa , . Đường tròn đường kính
cắt tại , các đường thẳng , lần lượt cắt đường tròn tại các điểm , . Chứng
minh: .
Lời giải

A D B

4
Ta có: nên tứ giác nội tiếp.

▪ (góc nội tiếp cùng chắn cung )

▪ (góc nội tiếp cùng chắn cung )

(sole trong) nên .

Câu 2. Cho nửa đường tròn đường kính và một điểm bất kỳ nằm trên nửa đường tròn
(khác , ). Trên nửa mặt phẳng bờ chứa nửa đường tròn kẻ tiếp tuyến . Tia cắt
tại , tia phân giác góc cắt nửa đường tròn tại , cắt tại , tia cắt . Chứng
minh: .
Lời giải

I
F
M

E
K

A B

Xét tam giác có , nên là trực tâm của tam giác.

Ta có: nên .

Câu 3. Cho tứ giác nội tiếp đường tròn . Gọi là trung điểm cung nhỏ (phần
không chứ , ). Hai dây , lần lượt cắt tại , . Các dây , cắt nhau tại .
Các dây , cắt nhau tại . Chứng minh và .
Lời giải

I K

B
A
E F

Ta có: (cùng chắn hai cung bằng nhau , ) nên tứ giác nội tiếp.

5
▪

▪ (góc nội tiếp cùng chắn cung )

(sole trong) nên .

Mức độ 4: VDC
Câu 1. Cho ba điểm , , thẳng hàng theo thứ tự đó. Một đường thẳng qua và vuông
góc . Vẽ đường tròn đường kính và lấy điểm một điểm bất kỳ, tia cắt tại ,
tia cắt đường tròn tại điểm thứ hai là , tia cắt đường tròn tại điểm thứ hai là .
Chứng minh: .
Lời giải

A B C

Ta có: nên tứ giác nội tiếp.

▪ (góc nội tiếp cùng chắn cung )

▪ (góc nội tiếp cùng chắn cung )

(so le trong) nên .

Câu 2. Cho đường tròn . Trên đó lấy điểm cố định và kẻ tiếp tuyến tại . Lấy
tùy ý trên , kẻ tiếp tuyến với đường tròn . Gọi là trung điểm và là giao
điểm thứ hai của với đường tròn . Tia cắt tại . Chứng minh: .

Lời giải

6
 B
M

I K

A
O

Ta có: nên

Mà chung nên hai tam giác , đồng dạng với nhau. Suy ra .
Ta lại có: (góc nội tiếp cùng chắn cung )

(sole trong) nên .

Câu 3. Cho đường tròn và điểm nằm ngoài đường tròn. Từ kẻ hai tiếp tuyến ,
đến đường tròn, trên cung nhỏ lấy điểm . Từ lần lượt hạ vuông góc lên , ,
tại , , . Gọi là giao điểm của , và là giao điểm của , . Chứng
minh tứ giác nội tiếp và .
Lời giải

Ta có:
Tứ giác có nên là tứ giác nội tiếp.

Tứ giác có nên là tứ giác nội tiếp.

và

Do đó, nên tứ giác nội tiếp đường tròn.

Ta có:

Suy ra: (do có ở vị trí sole trong).