¬Ao½A nj ±¼¦Ä± ±§±ÄBQ »ªwn o{B¯

Paulo Coelho's Authorized Version

±¼¦Ä± ±§±ÄBQ

Bñ¼¯°n°
www.IrPDF.com

www.IrPDF.com
joǼ£»« ©Ç¼ªÇ~ÇU
jo¼ªM

¬Ao½A nj ±¼¦Ä± ±§±ÄBQ ºBµ±£ ° S£ BM

¬Ajo£oM
ºpB\e xnC
 Coelho, Paulo - 1947 ,±§±ÄBQ ,±¼¦Ä±@
:¬Ao´ÇU Ç/ ºpB\Çe xnC ¬Ajo£oÇM ;±¼¦Ä± ±§±ÄBQ .jo¼ªM jo¼£»« ©¼ª~U Bñ¼¯°n°
1381 ¬A°nB@
/| [240]
ISBN 964-91607-0-1
/(nBzT¯A pA y¼Q »v½±®Two´) BP¼ RBîÀA tBwA oM »v½±®Two´
Paulo Coelho, Veronika Decide Morrer :»§BUoQ ³M //|
Coelho, Paulo , Ç 1947 ,±§±ÄBQ ,±¼¦Ä± /2 /20 ¬o Ç »¦½poM ºB´¯BTwAj -1
/¬A±®î /J /©]oT« , - 1349 ,xnC ,ºpB\e / §A /Bµ³LeB~« --
/©µjnB´a NBa 1381 ,¬A°nB :»¦L NBa
8ì9.342 PZ3. @88°4
www.IrPDF.com

www.IrPDF.com
@875° 1378
1378
¨78Ç4992 ¬Ao½A »¦« ³¯BhMBT@
 ¬A°nB RAnBzT¯A
jo¼ªM jo¼£»« ©¼ª~U Bñ¼¯°n°
±¼¦Ä± ±§±ÄBQ
(¬B«n)
Veronika Decide Morrer
Paulo Coelho

ºpB\e xnC ©]oT«

1387 ©ñ½ ° Sv¼M NBa
¬A°nB ³¼¦UC »½AnC³dæ
¬A°nB ³¼¦UC k¦]bo
j±î±« »Ao£±T¼§
www.IrPDF.com

www.IrPDF.com
NBa¬±¯B@ NBa
³hv¯ 5000 rAo¼U
¬B«±U 4200
pA »zhM _¼µ /SwA ±d« ±e ¨BªU
,o{Bǯ J±Tñ« º²pB]A ¬°kM ,JBT ½A
,»¦ñ{ _¼µ ³M jk\« k¼§±U B½ o¼XñU ¥MB
nBzTÇǯA ,»P±TÇÇ ,NBÇÇÇÇa ³¦ªÇÇÇÇ] pA
oÇYA ½A /Sv¼¯ Akæ ° ©¦¼ ,»ñ¼¯°oTñ§A
° ¬B§ÆÇ« pA S½Bªe ¬±¯B y{±Q SdU
/jnAj nAo ¬Ao½A ¬B®~«
9 / / / / / / 2ååå Ä°r / / / / / / / / / / / / / /±¼¦Ä± ±§±ÄBQ / / / / / / / / / / / / /¨njAoÇM ¶oÇ´Ça ISBN: 978-964-9160-70-2

11 / / / / 2ååå ³¼Ä°r / / / / / / / / / / / / / /±¼¦Ä± ±§±ÄBQ / / / / /¨pBvM ¥Q ð½ ©µA±i»« 88007421 Ç ¬A°nB : yhQ qo«
14145-18ì »TvQ°k®æ Ç ¬Ao´U
14 / / / / / / / /79.3. 7 / / /pAo¼{ Be n¿BU nj gwBQ ° ywoQ ·v¦] ° »¯Ao®hw email: info@caravan.ir
website: www.caravan.ir
21 / / / / / / / /79.3. 8 / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /pAo¼{ Be n¿BU nj »¯Ao®hw
26 / / / / / / / /79.3.1å / / / / / / / / / / / / / / /±¼¦Ä± ±§±ÄBQ BM ºpB\e xnC º±£ ° S £@
29 / / / / / / / /79.3.11 / / / / / / / / / / / /¬Ao´U Rke° n¿BU nj ±¼¦Ä± ±§±ÄBQ »¯Ao®hw
32 / / / / / / / /79.3.11 / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /±¼¦Ä± ±§±ÄBQ »UBî±L « ·LeB~«
39 / / / / / / / /79.3.11 / / / / / / / / / / / / / /¬Ao´U nj gwBQ ° ywoQ ·v¦] ° »¯Ao®hw
43 / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / jo¼ªM jo¼£»« ©¼ª~U Bñ¼¯°n°
 ±¼¦Ä± ±§±ÄBQ ·«B¯»£k¯p

¬A±®î ³M ³ ¬C pA y¼Q /k{ ²jAp ¥½poM º°o¼¯Ar °j ±½n nj ,1947 ¤Bw nj ±¼¦Ä± ±§±ÄBQ
° ,»P¼Çµ ,oÇUFU ¬Ajo£nBÇ ,u½±¯³«B®z½BªÇ¯ ð½ ,j±Ç{ n±´Çz« x°ooQ ¶k®v½±¯ ð½
° nB¢¯³«Bǯp°n ð½ ¬A±®Çî ³ÇM ,kíÇM »ªÇ /j±ÇM ¥½poÇM »«joÇ« »¼w±Ç« ºAow³Ç¯AoÇÇU
/k{ nB ³M ¤±z« »¯±½q½±¦U u½±¯³«B®z½Bª¯
/j±ª¼Q ²jB¼Q An ,±£@B¼T¯Bw ¶jB] ,B¼¯BPwA »¯BTwBM »UnB½p o¼v« 1986 ¤Bw nj ±¼¦Ä±@
/k{ ozT®« 1987 ¤Bw nj ³ jAj bo{ "«Ô ð½ RAo Bi" JBT nj An ,BµkíM An ³Mo\U ½A
¥½kLU oæBí« ¬B£k®v½±¯ ½oU²k®¯A±ioQ pA »ñ½ ³M ,"o£@B¼ª¼@" y«°j JBT BM ,kíM ¤Bw
»¦¦Çª§A ¼ÇM ·¦\Ç« ³ÇM B®ÇM /k¯kÇ{ ozT®Ç« ¬B´Ç] n±z ³¯ ° Sv¼M nj °A ºBµJBT ° k{
www.IrPDF.com

www.IrPDF.com
²j±ÇM 1998 ¤Bw nj ¬B´] x°ooQ JBT ²j pA »ñ½ "o£@B¼ª¼@" JBT ,"pk¯oU ¡®¼z¼¦MBQ"
,¥½poÇM ,ð½s¦ÇM ,y½oÇUA ,BǼ§AoTÇwA , ¼TǯArnC ºBµn±Çz nj ¬±®Ç BÇU JBTÇ ½A /SwA
,r°oǯ ,ð½qÇñ« ,B½±U¿ ,B¼§BT½A ,¬Ao½A ,¬Bª§C ,³v¯Ao ,»wA°o ,B¼Lª¦ ,AjB¯B ,¬BTwnB¦M
,³¼oÇU ,¬A±½BÇU ,u¼½±Çw ,B¼¯BPÇwA ,»Ç¯A±¦ÇwA ,»Ç@A±¦ÇwA ,±ñ½n±Un±Q ,¤BUoQ ,¬BTv´§
/SwA ²j±M BµJBT ½oUx°ooQ Swo´ nj ÀÄ°q¯° ,º°Àw±£±½ ,³Ä±£°n°A
nj An ¬C ° j±{»« ³¼æ±U »wnj JBT ¬A±®î ³M ±£@Bñ¼{ ²B¢z¯Aj w±U "o£@B¼ª¼@"
, ¼TǯArnC tnAkÇ« nj ¼®a©Çµ /kǯA³TÇv¯Aj k¼ « nB¼vM »~h{ Ro¼~M ³M »MB½Swj
»Çwnj JBTÇ ¬A±®Çî ³ÇM ,B¼¯BPwA ° ²kdT« R¿B½A ,¬A±½BU ,¥½poM ,¤BUoQ ,B¼§BT½A ,³v¯Ao
/j±{»« »oí«
,(1994) "J±TÇñ«",(1992) "Bµºo¼Çñ§A°" ,(1990) "Ak½oÇM" ¥«BÇ{ °A oÇ¢½j ºBµJBT@
"J±TÇñ« ¼Ç«°j" ,(1996) "©\®ÇQ ²±Ç@" ,(1994) "©Tv½oÇ£ ° ©TÇvz¯ Ank¼ÇQ j°n nB®ÇÇ@"
jo¼£»« ©¼ª~U Bñ¼¯°n°" ¬B«n /k®Tvµ (1997) "n±¯ n°C¨pn ºBª®µAn JBT@" ° (1997)
ºBµn±z pA ºnB¼vM nj ° k{ ozT®« 1999 ¤Bw nj ,¬±®] ° »¢T ¼{ ¬BTwAj
ß ,"jo¼ªM
nj º° /SoÇ£ nAo x°ooQ ºBµJBT Swo´ nkæ nj ,¬Ao½A ° ³v¯Ao ³¦ª] pA ¬B´]
²kÇ{ ozT®Ç« ¬AoǽA nj oUy¼ÇQ ³ S{±¯ An "©½oQ ²q¼{°j ° ¬B¼{" ¬B«n 2000 ¤Bw
/SwA
 pA oUy¼ÇM /kǯA²kÇ{ ³ªÇ]oÇU ¬BÇMp 46 ³ÇM ° ,ozT®Ç« n±z 120 pA y¼M nj °A nBYC
·½oÇz¯ xnAqÇ£ ³ÇM B®ÇM ° k¯A³Tn x°o ³M °A ºBµJBT pA ³hv¯ ¬±¼¦¼« S µ ° Sv¼M
¨njAoÇM ¶oÇ´Ça ¤BÇw nj »¯B´Ç] x°ooQ ¶k®v½±¯ ¼«°j °A ,1999 ¤Bw tnB« ²B« nj "o¼§" º±v¯Ao
/SwA ²j±M 1998
2ååå Ä°r ,B±QA ,±¼¦Ä± ±§±ÄBQ
¬AkT®Ç« /SwA ²joÇ Kv jkíTÇ« ºBµn±z pA An ºjkíT« »MjA ºBµ²q½B] ±¼¦Ä±@
EPOCA, Brazil, 29.5.2000
,B« ºBµq« BM ³¯ ³ An »®½jBª¯ ¬BMp" ° ,k®½BTw»« An °A » v¦ ° Ao£éA° ,³¯AoîB{ ðLw
³ÇM ¨BÇ´§A »½BǯA±ÇU °A »Ç½Aow¬BTÇwAj /k®®»Ç« ¼vdÇU "k½±£»« hw ¬B«BµK¦ BM ³@
nAooM ²nBM°j ,»wB¼w ¤±dU ° JÀ¯A ð½ pA uQ ³ k®Tvµ »½Bµ¥Q ¼Tvh¯ ,xpn° ° ¡®µo
/jnAj An »¯±£@B¯±£ ºBµS¦«
,»wB¼w é « ð½ nj /k{ k®µA±i ²j±z£ ³`½nj °j ½A pA uQ ,o¢½j » BLUnA ºBµ²An /k¯±{»«
ß
©½odU B«A /²k{ ºoPw ½Ao{ ° é « ½A ³ SwBµRk« /k{ ©½odU Jo ºBµn±z w±U ¬Ao½A ¼ÇM º±£ ° S £ ° »e°n ºBµ»½Ao¢ªµ" ±ñv¯±½ ·«B¯oM ¶s½° n°Bz« ±¼¦Ä± ±§±ÄBQ
/³TB½ ³«AjA ¬B®`ªµ Jo »¢®µo /SwA "Bµ¡®µo

±¼¦Ä± ±§±ÄBQ ºBµJBT Swo´

:k¯A²j±L¯ ¬C KLv« ³ k¯oM»« An [¯n ½oUy¼M »¢®µo ©½odU ½A pA »¯Bv ,³z¼ªµ k®¯Bªµ
/k®¢®]»« »¯B´] ¡®µo º±½nB®w nj ²nBM°j n± e ºAoM ,»¯Ao½A ¬AoñT« ß /¬Ao½A ¬AoñT«
»«ÀwA jB{nA ° ¡®µo RnAp° ° ¬A°nB@ RAnBzT¯A º±w pA An ¬Ao½A ³M ow R±îj ß ³ »«B¢®µ ±¼¦Ä± ±§±ÄBQ nBYC Swo´
www.IrPDF.com

www.IrPDF.com
¬Ao½A nj ³ »¯B£k®v½±¯ ° ¬Ak®«o®µ ºA°C ,K¼UoU ½kM ¬±a ,©T{AjoM »ª´« ¨B£ ,©To½mQ ¬Ao½A
/k{»« ²k¼®{ o¢½j nBM ,k¯jo»« »£k¯p (1987) « ð½ RAoBi
nj ³a ,S½±®í« nj ³a ;S{Aj ²j±z£ ° ©¼î »e°n ³ ¨k½j An »T¦« ?¨k½j ³a ¬Ao½A nj (1988) o£@B¼ª¼@
nBYC ³M ¬Ao½A ¨jo« nr ¨AoTeA nj ³ ,¨k½j An "³T{m£@" k®«°o¼¯ n± e /SwB¼w nj ³a ° ,¡®µo (1990) Ak½oM
ß
(1991) oUoM º³¼î
ºAk¯ nj "¬±®@A" ½A ° /¨k½j q¼¯ An "¬±®@A" B«A /SB½»« »¦\U ºkíw ° Be ¬±a »¯AoîB{
(1992) Bµºo¼ñ§A°
« pA ð{A ° ¥£ BM ,¨k{ ¬Ao½A jnA° ³ ºA³d§ ¬Bªµ pA /SwA nBñ{C ¬Ao½A S¦« º"±£ ° S£@"
(1994) ©Tv½o£ ° ©Tvz¯ Ank¼Q j°n nB®@
° ,o¢½j ºBµ¡®µo ¥ªdU ,Bµð{A ½A ²An pA /¬B\¼µ ð{A ³ ,²°k¯A ð{A ³¯ ,k{ ¤BLTwA (1994) J±Tñ«
/¨jo ²kµBz« An Bµ¬C ³M ¨AoTeA (1996) ©\®Q ²±@
½A ³ »«B¢®µ /k®»« bo « »½±£ðU ºB] ³M An R°BT« ºBµ²B£k½j ¤jBLU ,"±£ ° S£@" (1997) n±¯ n°C¨pn ºBª®µAn JBT@
(©¼T{Aj o¯ ¬AnAqµ BM ¬Ao´U ° pAo¼{ nj ³ »½BµSLdæ nj ÂX«) ,k«C y¼Q ¬Ao½A nj ±£ ° S£@ (1997) oL«B¼Q ð½ º³¯B{Bî ºBµ³«B¯
¨Ak oµ ¨joM»« ¬Bª£ ,j±ª¯»« nA±{j ©½AoM ±£ ° S£ ,pB C nj /j±M Aki ,±±« ½oU»¦æA (1997) J±Tñ« ¼«°j
»íw ³ »«B¢®µ B«A /Sv¼¯ ñª« ©¼µB« ½A ¬B¼« k¯±¼Q ¬jo nAooM ° ©½nAj An j±i ©¼µB« (1998) jo¼ªM jo¼£»« ©¼ª~U Bñ¼¯°n°
nj An j±i oTz« RBñ¯ ©¼Tv¯A±U ,©½±{ ±T« jo»« Ak] ©µ pA An B« ³ »½Bµpo« nj ©½jo@ (2000) ©½oQ ²q¼{°j ° ¬B¼{
RB¼¦\U /k¯A²jo k¼½BU An ¬B¼¦½poM ° ¬B¼¯Ao½A jB½p SµBL{ »«±ªî o½±~U ,ºnB¼vM ºBµ¬BTwAj /©¼®@ (2002) Bµ²±¯ ° ¬Ak¯po ,¬AnkQ
(2003) ³¼ j ²jpB½
¬Ao½A ¶k{ ¼¼íU y¼Q pA o½±~U
ß ,¬Ao½A S¦« ºjB{ /k¯A³¼L{ nB¼vM ¥½poM ° ¬Ao½A nj q¼¯ Aki ° zî
(2004) o¼µp
/SwA »¢®µo ¤jBLU ½A ·«AjA oM »®¼ª U ° joM»« ¼M pA B« µl nj An
(2005) xBM ºnB] j°n ¬±a
k®¯B« /k¯nAj »z½Ao£ ¼®a q¼¯ S§°j ©´« ºB îA ,jnAk¯ ¥½BªU ±£ ° S£ ³M ¬Ao½A S¦« B´®U (2006) ±¦M±Un±Q º²oeBw

¨pBvM ¥Q ð½ ©µA±i»«
2ååå ³¼½°r 7 ,¬Bª§C ,±ÄB{k¯°n oUn±ñ¯Ao ·½oz¯ ,±¼¦Ä± ±§±ÄBQ
:k½±£»« hw ¬Bª§C ³M »ªUBi o w pA ° ,¬Ao½A ³M xA²p°n ²j o w pA ,±¼¦Ä± ±§±ÄBQ
pA uQ ,1979 ¤Bw pA ³ SwA »¯Bª¦v«o¼ ¶k®v½±¯ ¼Tvh¯ ,»¦½poM ¶k®v½±¯ ,±¼¦Ä± ±§±ÄBQ
,¬Ao´U nj °A pA ³¯B«jB{ ¤BLTwA ¶nBMnj "o£@B¼ª¼@" ¶k®v½±¯ /k®»« o w ¬Ao½A ³M ,»«ÀwA JÀ¯A
Sw°j BÇ« BÇM ¬B¼Ç¯AoǽA BÇ«A ,²jo º°q®« An ¬Ao½A ,»¢®µo ©½odU :k®»« ³ÄAnA ºA²jBw ³¼]±U
///k®Tvµ
²jpS¢{ ke pA y¼M ,Svz¯ ¼«p ³M ¬Ao´U nj jAk«BM 2 SîBw nj « ºBª¼QA±µ ³ »«B¢®µ
 /k¯j±M ²k«C ²B£j°o ³M ,K{³ª¼¯ ¨B¢®µ ¬C nj /k¯j±M « oT®« ²k®¯A±i kæ pA y¼M /¨k{
www.IrPDF.com
BM ,©¼T{Aj ©µ BM ¬Bz½A ¤q®« nj ³ ºA³ª§Bñ« nj /¬Ao½A ¡®µo o½p° Ç »¯Ao]B´« ³§A¾B î oTj ºBC
½oU©´« B«A /jo»« SLdæ n±z ½A ³M j±i y¼Q ¤Bw Sv¼M ow ° ,¥½poM ¶nBMnj nB¼vM o´«
k¯A±U»« »«B¢®µ B´®U ¡®µo ð½ Sv¯Aj»« °A /j±M S¦« °j ¬B¼« ¥Q ð½ ¶nBM°j jB\½A ß °A »¯Ao¢¯
/k{BM ³T{Aj BLUnA o¢½j ºBµ¡®µo BM ³ k¯BªM »®
:k¼woQ y¯BTw°j pA »v /¨k¼®{ »L§B] ¬BTwAj ,nBM ð½
<?²k{ pB C p°n ³ k¼ª´»« »¯B«p ³a> -
</»µj }¼hzU An Sinj ð½ »¯A±TM »T°> :S£ o¯ ¼§°A
</»µj }¼hzU »j± pA An y¼« ð½ »¯A±TM »T°> :S£ ºo¢½j
</»µkM }¼hzU An RnjAoM ¶o´a »¯A±TM »T°> :S£ o¯ ¼«±w ,¨B\¯Aow °
¨A»£k¯p ¬±£@B¯±£ ºBµ³d§ ³M ³ ºA²o\®Q ¬AnAqµ ¬B¼« pA k¼woQ « pA o¯ ð½ ,¬Ao½A nj
·d§ ³ j±z£ ©µA±i An ºA²o\®Q ¨jAj gwBQ ?jo ©µA±i JBhT¯A An ð½ ¨Ak ,k¯±{»« ²j±z£@
/kµj»« ¬Bz¯ An "¬±®@A"
/jnAj An ¨njAoM ¶o´a ¬Ao½A ,"¬±®@A" °

www.IrPDF.com
³¯Bz¯ ð½ ½A /¨jn±i ¬BñU Rk{ ³M /¨j±M ²joñ¯ ³Mo\U An ºq¼a ¼®a q£oµ Ç « ¬k½j ºAoM
pBM nB¼vM /k®® ©¼´w j±i ºBµ³z½k¯A nj Ao« k®TwA±i»« /k®½±¢M k«B{±i « ³M k®TwA±i»« :j±M
/©® ¬B{nj ©Tv¯A±U © © ,¨B¢®µ ¬Bªµ ° /j±M ²j±z£ »£pBU º±w ³M Bµ¬C x± C /k¯j±M
½A BM BµnBM ° BµnBM ,¬Ao´U ³M ¨A²p°n ²j ow nj /k¯j±M ¬Ao¢½j RAo¯ ¬k¼®{ BTz« ¬B¼¯Ao½A
/jnAj»«oM ¨B£ ±£ ° S£ º±w ³M ¬Ao½A :¨k{ °n³M°n S¼e
¬Ao´U ºAoQA n¿BU nj ³ »«B¢®µ /jAj fn ³YjBe ¼ªµ ©½Bµu¯Ao® ° Bµ»¯Ao®hw nj
/k¯j±M ¬BMB¼i nj ,¬°o¼M ©µ o¯ 1ååå ° k¯j±M B] ¬C o¯ 2ååå pA y¼M ,¨jo»« »¯Ao®hw
nAo ³ j±M ¤Bw ð½ /j±M R°BT« o¢½j ºBµn±z nj ©½Bµu¯Ao® ·ªµ BM ¬Ao´U nj « u¯Ao®@
fn nB nj ºo¼iFU ¬B´£@B¯ B«A ,j±ª¯»« ²k{ ºq½n³«B¯oM ° ©®« q¼a³ªµ ° ,©® ow ¬Ao½A ³M j±M
jnA° ¨B\¯Aow ³ »«B¢®µ /Aoa k½±¢M Sv¯A±U»ª¯ u_¼µ /k¼wn ³d§ ½oiC nj « ºAq½° /jAj
nA°k¼«A ³¯Ak¼«±¯ ³ j±M Bµ¤Bw /¨A³Tvñ{ An ¨A»£k¯p é¯B« ½oUònqM k¼wn»« o¯ ³M ,¨k{ ¬Ao½A
,j±M ²jo ¥¼ªdU ¬Ao½A oM Jo ³ ºA»¢®µo ©½odU ¬±a ,k{»ª¯ B«A /©½B¼M ¬Ao½A ³M ¨j±M
°o oñ ³M ½AoMB®M /k®¯Bwn»« K¼wC ,o¢½j u _¼µ ³¯ ° ,¨jo« ³M  Bµ©½odU /j±L¯ ³¯B~®«
"/°oM y¼Q uQ ?ºpBvM ¥Q ð½ »µA±i»«" :©T£ j±i ³M /©Tn
»¢®µo ºjApC ð½ ºAoM ³¯Ak¼«±¯ ºnB¼vM ¬Aoñ{°n ,¬Ao½A nj ³ ©½oLM jB½ pA k½BL¯
»¢®µo Bd§ pA An ¬Ao½A ºBµnj k¯k{ ±« ¬±®@A /k®Tvµ k½Bî ¤jBLU ³M ¥½B« /k¯A²k¼¢®]

11 10
 ¬An°j nj /©wB®{»« An RBeÀæA ·TvµC k®½Ao /SwA ³¯±¢a ¬Bi nj »£k¯p ©¯Aj»« uQ
nj ° /SwA « ¬±i nj ½A /¨A³Tv½p »wAo±«j ³M nBz ºBµ²°o£ ºn±UBTñ½j ß pA ¥½poM ¤BT¯A
/¨k½j ©za ³M An k®½Ao ¼ªµ q¼¯ ¬Ao½A
¬±a ,©¯A±hM An »¯Ao½A ¬B£k®v½±¯ nBYC ©¯A±U»ª¯ /jnAj k®½Ao ½A nj »ª´« y¯ »¯Ao½A o®µ
pA o®µ /©®¼LM An o¢½j ºo~M ºBµo®µ ° »{B¯ B½ ©¦¼ ,}n ð½ ©¯A±U»« B«A /©Tv¼¯ k¦M »wnB
nB¼vM »¯Ao½A o®µ /SwA ¬Ao½A ºBµSoz¼Q pA ºnB¼vM ñA ±UoQ ° ,j°n»«Ao BµS½j°kd«
²k¯p nB¼vM »¯Ao½A oæBí« o®µ /k½±£»« hw BµS½j°kd« oM ³L¦ ºBµºnA±{j pA ° SwA ²q¼¢¯AoQ
nBYC ¬±®@A /¨jo ºnAm£¬B¼®M »¯Ao½A ¬B£k®v½±¯ ºAoM »MjA ¶q½B] ð½ ,¬Ao½A ³M j°n° pA uQ /SwA
B «A An S½An»P ¶kµBí« n±z ½A ¬±a ,j±{»ª¯ ³ª]oU o¢½j ºBµ¬BMp ³M »¯Ao½A ¬B£k®v½±¯
¬Ao½A ¬±a /j±{ ozT®« ° ³ª]oU ¬Ao½A nj « nBYC ¨BªU ³ ²k{ WîBM ³§Fv« ½A ³TL§A ° /²joñ¯
½AoMB®M /k®® ³ª]oU kµA±i»« ¬Bz§j ³ An ³a oµ k®¯A±U»« ,²joñ¯ B «A An S½An»P ¶kµBí«
/k¯A²k¯A±i An « nBYC ¨BªU ¬B¼¯Ao½A oUy¼M
pA°oQ §±Q±U ºBª¼QA±µ BM /j±M pAo¼{ ³M ¨j°n° ·d§ ,¬Ao½A nj « ow ·d§ ½oUnAm£o¼YFU
nA±w q£oµ o¢½j H®Ãª « ° ¨j±M ²kz¯ §±Q±U nA±w q£oµ !@B®Tze° ºBª¼QA±µ ð½ /©½jo@
www.IrPDF.com
oîB{ ½oUònqM ,Be ²B¢«AnC ³M /k¯j±M « oT®« o¯ Bµ²j /©½k{ jnA° K{³ª¼¯ /k{ ©µA±h¯
²jp tke ³ o¯ k~ñ½ ³M ð½jq¯ B«A /©®¼LM An Be R±¦i nj ©¯A±TM BU ©¼Tn K{ /©¼Tn ¬Ao½A
/k¯jo oí{ ¬k¯A±i ³M °o{ ³ªµ ¬B´£@B¯ ° /k¯j±M Be ²B¢«AnC nj ,¨°n»« B] ¬C ³M « k¯j±M
nj An Bµ¬C b°n ©Tv¯A±U»« /j±M ²jo ³L¦ Bµpo« »«BªU oM oí{ ,³d§ ¬C nj /¨k{ ³v¦i nBaj
/k¯jo»« nj Ao« q¼¯ ¬B¯C ³ ©®Ãª « ° /©®@
/Sz£ ©µA±i pBM ¬Ao½A ³M «
13
/j±M ½A ¬Ao½A ³M « ow ¥¼§j /jnAj ZB¼TeA q¼¯ B« S½Bªe ³M Bµ¬C S¼±« ° ,k®½Bz¢M
ºAoM ,±£ ° S£ ºAoM »ª¼î B¼T{A ° »£k¯p ±{ ³ ¨k½j ²k¯pow »«jo« ¬Ao½A nj
BM ±{ ½A ¶nBMnj k{BM ¥½B« ³ k¯nAk¯ An u _¼µ j±i n±z pA ZnBi nj B«A /k®T{Aj S¼B{
JB\e k½BM Bª{ ºBµ¬p /k½A²jAj A±T Bª{ :©¼®»ª¯ SLdæ Bª{ BM ///³¯ ,³¯" :k® SLdæ Bµ¬C
"ºpBw¬B ¼{" ºAoM ºjB½p ¥½BªU Jo nj /k¯A²k{ A°q¯A nBaj »«BªU ³M ¬B¼¯Ao½A ° "/k®{BM ³T{Aj
¼ B¼{ ¬B¼¯Ao½A /¨jo« pA TiBw ¬B ¼{ ³ñ¦M ,BµS«±ñe ºpBw¬B ¼{ ³¯ ©µ ¬C /jnAj j±]°
ºpBw¬B ¼{ k®½Ao ½A ³M o£@A /k®T{Aj pB¼¯ »®ª{j ³M Bµ»½Bñ½o«C ¬±a  ,k¯k{ »oí«
/©¼® Ak] ¨B¯ pA An ¨jo« ©¼¯A±U»ª¯ ¬±a ,©¼µj»« Swj pA An j±i R°B  Rnk ,©½k¯±¼PM
/SwA @B¯o i nB¼vM ¬Ao½A ºpBwº°q®« ½A ° k®Tvµ ¬B´] pA »zhM ¬B¼¯Ao½A
³T{Aj JB\e k½BM ¬B¯p /k¯j±M ³Tvz¯ ©µ pA Ak] ¬Ajo« ° ¬B¯p ,« ºBµu¯Ao® pA »ñ½ nj
¬A±U»« ¦Th« y®@A° °j »¯Ao½A ¬B¯p S¼í° ½A ³M SLv¯ /k¯nAj ºjB½p ºBµS½j°kd« ° k®{BM
³ SwA ½A ¨°j ²An /©¼¯BzñM JÀ¯A ð½ ³M An ¬Ao½A ° ©¼® jBT¯A Bµ¬C pA ³ ¬C Svh¯ /S{Aj
/©®½q£»«oM An ¨°j ²An « /©¼® nj An ¬Ao½A ¨jo«
³LeB~« °A BM ¬Bª§C nj k{ jB´®z¼Q « ³M /k®»« ow ¬Bª§C ³M ³Tµ ½A »ªUBi n±´ª]u¼Än
www.IrPDF.com
RBÀ« °A BM q£oµ /©{BM ³T{Aj n± e ¥½poM nj »v¯Ao® nj k½BM ¬±a ,©¯A±U»ª¯ ³¯BwFT« /©®@
³ SwA ºnAkªTwB¼w »ªUBi /©®¼LM An °A ¨j±M ¥½B« nB¼vM /SwA »§Bî S¼¯ BM ºjo« °A B«A /¨A²joñ¯
° °A k®hL§ Svh¯ /k¯A²jAj Swj pA An Bµ¬C o¢½j ¬AnAkªTwB¼w ³ SwA ©´« »£s½° °j ºAnAj
°A ¬BL¼TzQ u¦\« S½oX@A ¬±®@A /k¯p»« k®hL§ ²nA±ªµ »ªUBi /Sw°A B¼TeA ° Ro¼~M ¨°j
»ªUBi /jAj fn nBz ºBµ²°o£ ° ¬BL´¢¯ ºAn±{ BM »¯A°Ao ºBµ¤Ak] pA uQ ²k½kQ ½A B«A /k®Tvµ
²An :²k½q£oM An o¢½j »µAn ³ SwA k®«joi nk ¬C /³To½mP¯ An ©¼Tv« »½°nB½°n o i q£oµ
B«A /¨joñ¯ RBÀ« °A BM ¨j±M ¬Ao½A nj ³ »«B¢®µ ³¯BwFT« /R±ñw nj RÀñz« pA nm£ ° k®hL§
/k®¼LM Ao« ³Tv¯A±T¯ ,u¦\« y½Bz£ o Bi ³M S£ ° jBTwo ©½AoM ºA³¯BTw°j ¨B¼Q
q¼¯ ¬Ao½A ¨jo« /¨j±M nAjn±ioM »¦«B ºjApC pA ,¨joñ¯ o i tBveA q£oµ ©T«BA ¬An°j nj
BM ¨j±M jApC Rk« ¨BªU /k¯pAjoPM »®¼¢®w ºB´M k½BM B«A ,k®µkM ¨B\¯A ,k®¦½B« ³ An ³a¬C k®¯A±U»«
S¼e nj ///Bµ¬BMB¼i nj ,¥Tµ »M¿ nj /jo¼¢M An ©½±¦] »v ³ ¬C ¬°kM ,©® SLdæ »voµ
,S¼¯Be°n ¶nBMnj ,³¦M /¨oLM ²B®Q ©BUA ³M ©T{Ak¯ »¦½BªU _¼µ /¨k¯Anm£»« »M¿ nj An j±i S° ¨BªU
/©½jo SLdæ q¼a³ªµ ¶nBMnj /©½jo SLdæ ©µ SwB¼w ¶nBMnj B«A /©½jo»« SLdæ ¬Boî °
/k¯jo»« SLdæ « BM ¬B¯A±] ©µ ° ¬Ao¼Q ©µ ,¬B¯p ©µ ,¬Ajo« ©µ °
³\®ñ{ ° S{AjpBM 197å ·µj nj /¨A³Tv½p ¥½poM nj »«B¯ ºn±UBTñ½j ð½ ¬An°j nj «
/k¯A²k{ ³Tz B½ k¯oY¿Aj±« p±®µ ©¯BTw°j pA ºnB¼vM /ºjApC ¶nBMnj ¨nBí{A o Bi ³M ?Aoa /¨k{
12
 Bª{ BM ³ ©Tv¼¯ «  ¬±®@A ©¯Aj»« /©® SLdæ Bª{ BM ©¯A±U»« ³ ,©®¼LM An Bª{ ºBµ©za
Bª{ S«ki nj o¢½j SîBw ©¼¯ ³ B] ¬C pA ° /k¼®»« SLdæ « BM ©µ Bª{ ,©®»« SLdæ
½kM /©µkM gwBQ ¬Bñ«A ke nj ° ©¯AkM An Bª{ ºBµywoQ ° Bµ²B£k½j pA »zhM ©¦½B« ,©Tvµ
©µ BM ° ©¼®ñ{»« ,B] ¬C Bª{ ° ©Tvµ B] ½A « ³ ºkw ,©½A²jo ¦i j±i ³ An ºkw ,K¼UoU
O£ ©µ BM ° ©½A³Tvz¯ yUC nB® ³ªµ ³ ©¼®»« ço ,n±¯ ¬An°C¨pn ¬±`ªµ ° ,©½±{»« »ñ½
/¨±{»« ¤Bd{±i ¬C ³M T£ gwBQ pA ° k®ñM »§AÆw ,SwA ¥½B« ³ u oµ ,o¯ ð½ /©¼¯p»«
²joÇ ¥¯ »¯BTwAj ,»½Bñ½o«C ¬Ajo£nB ,»w°n ð½njo pA ,±ñv¯±½ ¨B¼Q BM ºA³LeB~« nj É
nBî k¼woQ ° k¼wn ònqM nBî ð½ ³M ¬Ao½A nj ºnB ð½ nj »í ±« ð½ ¬Bz½A ³ k½j±M
q¼¢¯ARo¼e nB¼vM ° k½jn°C ºn± ½A Bª{ ³TL§A ³ kµj»« »¯Ao½A nBî ¬C ³ »MA±] ?Sv¼@
An ³¦ªÇ] ǽA ºB®íÇ« ©µA±i»« /²k¼zhM An Aki ³ SwA ºjo« nBî ³ k½±£»« nBî :SwA
kzhM»« An ¬Bv¯A Aki ³ ©½±®{»« B« kzhLM An Aki ¬Bv¯A ð½ ³ SwA ñª« ³¯±¢a /k¼½±¢M
?k{BM k¯A±U»« ³a nBî ð½ ¬k¼zhM »§°
½A pA SwA ¥½B« ,nkQ ð½ ° ;SwA nkQ ð½ ,ozM ±¯ ·ªµ ºAoM Aki /²j±L¯ ¼j ³ª]oU :±¼¦Ä±@
³ ºnB ¼Tvh¯ ,« o¯ ³M ,½AoMB®M /j±{ ê « ,k®MB¼M »£k¯p nj An j±i ºB] y¯Ak¯po ³@
www.IrPDF.com
ºAoM »ª ,±¦] °oM :k½±£»« ° k®»« Bµn An Bµ¬C ³ SwA ½A ,kµj»« ¨B\¯A xj±i ¶k®M BM Aki
/ xÀU /¡®\M Rj±i
nj »½B° ¬B«j±i ºAoM ³ªµ ¬±a /SwA Shw B« ºAoM ,Tn »£k¯p ¡®] ³M ³¯AjApC »§°
ºAoM ° Sv¼¯ B« ¤B« ³ ©¼z»« ¬B«j±i BM An ºnBM ° ,jnAk¯ ¦íU B« ³M ³ »½Bµq¼a ,©½o¼£»« o¯
¬BUj±i »¢®µo ·®¼«puQ ³M ° ,¬BUj±i ¡®µo ³M k½jo£oM o£@A B«A /©½nBñµB®£ ²nA±ªµ ¼ªµ
,²j±M ¬Bv¯A nB® ³z¼ªµ ©µ Aki ° ,Aki nB® nj ³z¼ªµ ¬Bv¯A ,Bª{ ¡®µo nj ³ k¼®¼M»« ,k½o¢®M
/»¢®\M »£k¯p nj j±i ²B¢½B] TB½ ºAoM k½BM ,« ¬jo j±®zi ºAoM k½±£»« ¬Bv¯A ³M ²nA±ªµ °
Aki Swj pA k½B{ /ñM An nB ½A :k½±£»« ° k¯p»« Bª{ ³M ºA³Mo Aki ,»®ñ¯ ¼®a o£@A °
/k¯An»« ¬BU»¼e ²An Sªw ³M An Bª{ Aki ³ ¬C ¤Be /kµj»« ¥µ Ao« Aoa ³ k½±{ ¼¢ªzi
« ,¨j±L¯ Aki ©zi ½A nA°Aqw « :k¼½±¢M ° k½±{ ¼¢ªzi °A Swj pA »µB£ SwA ñª«
½A Aki ³ ©Tv¼¯ ½A nA°Aqw ° ¨A²jo »£k¯p SAkæ BM ,¨A²jAj ¨B\¯A An ¨j±i ½B° ³z¼ªµ
k½jo»« ¬Bª£ ³ Aki ·Mo ¬C k¼MB½»« nj ³ k¼wn kµA±i Ao »¯B«p »§° /k¯qM ³Mo « ³M ³¯±£@
·¯BvA ³M »MB¼Twj o¼v« nj An Bª{ ³ ²j±M ¬C ºAoM ³Mo ¬C ,²j±M Bª{ é¯ ³M ,²j±M Bª{ ¬B½p ³M
³a¬C pA « n±®« /k¼®»« nj An Aki Soe ½A ºB®í« kíM ° /kµj nAo ¬BUj±i »~h{
¼¢ªzi Aki ³M SLv¯ »µB£ ³ ©¼zhLM An ¬B«j±i k½BM S¼e nj /²j±M ½A ²k{ ³T{±¯ B]¬C
/©½A²k{
15
pAo¼{ Be n¿BU nj gwBQ ° ywoQ ·v¦] ° »¯Ao®hw
79.3.7
Bª{ ºAoM An »¦½poM oîB{ ,1Ao¼Äk¯BM ¥Ä±¯B« oí{ pA ¤°A S¼M °j uQ ,©Tvµ ¬AoîB{ ¼«pow nj
:©¯A±i»«
B] ½A pA ¨°n»«
jB£nBwBQ ³M ¨°n»«
/j±M ©µA±i ²B{jBQ nB½ B] ¬C nj °
¥¼hU éL®« /k¯A³T£ hw ¬B´] ¨BªU ¬B«jo« b°n BM ºA³¯±£ ³M ,Be ¬±`ªµ ,¬AoîB{ ¨BªU
/S£ hw ¬Ao½A ¶nBMnj nBM ¼Tvh¯ ³ j±M »¦½poM oîB{ ½A pA ºoí{ ,¬Ao½A pA «
³M k¯A±U»« B« ¥¼hU ³ ½A ¶nBMnj /²j°ow b°n »½±]Ao]B« jn±« nj An oí{ ½A oîB{ ½A
k½BM ¬±a /SwA jApC B« b°n ,k{BM oTv« B] ð½ nj B« ©v] o£@A BTe ;k® ow ¬B´] owAow
www.IrPDF.com
pA /k®®»« ow ¬B´] owAow ³M ©½BµJBT ° ,¨nAm£»« ©½BµJBT nj An ¨j±i b°n « /k® ³½mU
¬Bªµ /²k«C B] ½A ³M ©ªv] pA y¼Q « b°n ,k®®»« Soe jBv]A pA oUk®U bA°nA ³ B] ¬C
¥½poM nj q£oµ ¨Ak _¼µ ³ ¬C »M ,jo ow ¬B´] owAow ° ¥½poM ³M Bª{ ¬AoîB{ bA°nA ³ n±
,« ºBµJBT ½oU©´« ° ½oU±« pA »ñ½ ³ SwA jB½p nk ¬C Bª{ ¬AoîB{ o¼YFU /k®{BM ²j±M
BM bA°nA º±£ ° S£ ¶nBMnj ºjB½p RBñ¯ /²k{ ³T{±¯ º±§±« pA »¯BTwAj tBwA oM ,o£@B¼ª¼@
k®aoµ /©ñ½jq¯ nB¼vM Bª{ ³M ¨jo tBveA ,¨k«C ¬Ao½A ³M ³ »«B¢®µ ° ,jnAj j±]° o¢½kñ½
¬jn°C Swj ³M ºAoM ©µ k®¯Bªµ B« ,©½nAj An ºjB{ ¬Bªµ B« /¨k«C»« B] ½A ³M ³ j±M nBM ¼Tvh¯
»§° /©½nAj Sw°j An ¤BLU± ©µ B« ° ©½nAj An ºpA±¯ ¬Bª´« ¬Bªµ B« ,©¼¢®]»« Tz½±i ³M ¨AoTeA
º°q®« nB¼vM »¦ªî ,T{±¯ /jo¢®M ¨nBYC ¬B£k®¯A±i ºBµ©za nj BU ,³TB½ An Sæo ½A « b°n
³ k¼®Ãª « B«A /k¼½±£»« hw ³ BM k¼¯Aj»ª¯ ° ,k¼v½±¯»« ° k¼®¼z¯»« ¬BUoU±¼P«B SzQ /SwA
oUk®«°o¼¯ k½joU»M ,JBT ° SwA ³T´¯ JBT SzQ nj »¯Bv¯A B«A /k¼®»« SLdæ j±i BM © Swj
« /Sv¼ ³ kµkM ¬Bz¯ k½BM ,j±zM »h« yMBT SzQ k¯A±U»ª¯ ²k®v½±¯ B«A /SwA ²k®v½±¯ pA
pA »ña± yhM ©µA±i»« ³ñ¦M ,©Tv¼¯ B] ½A Bª{ ¬k½j ºAoM  ,©Tvµ B] ½A ¼ªµ ºAoM
©¯A±U»« ³ ,SwA »½°jB] ºA³d§ « ºAoM ½A ° ,©µj ¬Bz¯ Bª{ ³M q¼¯ An ¨j±i j±]°
(1886-1968 ,»¦½poM oîB{) Manuel Bandeira -1
14
 nj ³ Sw°A ³z¼ªµ ¬±a ,k® ðª o¢½j ¬Bv¯A ³M k¯A±U»« »¯Bv¯A oµ ,o¼v« ½A nj /SwAki
»UBd§ ° ©®ñM 𪠩¯A±U»« ³ Svµ »UBd§ /SwA oBe j±î±« ¬Bñ« nj ° j±î±« ·d§
/kµj»« fn p°n ¤± nj BµnBM ° BµnBM ½A ° /SwA ¼ªµ »£k¯p ,©®ñM 𪠩¯A±U»ª¯ ³ Svµ
³M ,k½jo£»« jAo« ¤BL¯j »T° /©¯Ap±«B¼M »µB£ ° ¨p±«B¼M An ºq¼a »£k¯p nj k½BM »µB£ ,J±i
B« ³M T£ ºAoM ¬Ao¢½j ³ »½Bµoe ¬k¼®{ ºAoM B« x± C k¼µkM ²pB]A uQ ,k¼z½k®¼M Bµ¬Bv¯A
ºAoM ,SwA ¨p¿ ³ An ³a ¬C ,KwB®« ·d§ nj ³ ©¼{BM B\{ nk ¬C ° ;k{BM ²j±z£ ,k¯nAj
/©¼½±¢M ¬Ao¢½j
?k½k¼{±Q »ñz« ³ k½nAj Aqî Bª{ B½C É
An « ºBµtBL§ Bµ¥Tµ »½±{tBL§ ¬±a ,©®»« ow jB½p ³ ½A ºAoM ©{±Q»« ²B¼w tBL§ :±¼¦Ä±@
/k®® yMAoi jB½p k®¯A±U»ª¯ /SwA oUSeAn ¬k¼{±Q ²B¼w tBL§ ½AoMB®M /k¯oM»« ¼M pA
R°B U »¦¼i k½A³T{±¯ ¬BUj±i ³ ¬BUj±i ºBµJBT BM ,²k{ ³ª]oU B] ½A ³ Bª{ ºBµJBT É
Ç« ºAoÇM SwA ñªÇ« /SwA ³T ´Ç¯ ¬B oî ° Ao{A oM Bª{ nBYC ©U ±¼¦Ä± ±§±ÄBQ ºB C /k®»«
³Ç]° kǽA³T o£ B¼¯j ° Jo pA Bª{ ³ » Ao{A BM ³T o£ o{ pA Bª{ ³ An » Ao{A k¼µkM c¼±U
?k¼µkM bo{ An xq½BªU
www.IrPDF.com
:¨nAj »ªwn o{B¯ ð½ « ¬±®@A /©µkM »d¼±U ¨nBYC ·ª]oU ³M é]An k¼µkM ²pB]A :±¼¦Ä±ÇÇÇ@
° ³ª]oU An ¨nBYC ºnB¼vM ¬Ao{B¯ ¬±a ,j±M ³Th½n ©µ ³M »¦¼i q¼a ³ªµ ¤°A /¬A°nB@ RAnBzT¯A
¬Ao½A nj « ºBµJBT ³ ¨k¼ª´ »¯B«p nBM ¼§°A ,©½±¢M ³¯BjBæ ©µA±hM o£@A ° k¯jo»« ozT®«
¥ñz« ¬±®@A /¨jo SB½nj ¬Ao½A nj ¨nBYC ¬B£k®¯A±i pA »½Bµ³«B¯ ³ k¯A²k{ ozT®« ° ³ª]oU
©¯ ·§Fv« »£k¯p ,¤AÆw yhM ¼«°j jn±« nj ° /©µj»« ¼ª U Bª{ ³M « ° j±{»« ¥e ³ª]oU
»\®£ ³ k¯Aj»« ¬BQ±a ovQ ,k½A²k¯A±i o£@B¼ª¼@ nj ³ n± ¯Bªµ /SwA ³ Bî ¤Be ¼î nj °
° ©¯ ³M  ,B] ¬C ³M ¬k¼wn ºAoM ,J±i ³ k®»« oñ ¤°A /²k{ j o~« ¨AoµA ð½jq¯
/¨°n»« B] ¬C ³M ° ¨±{»« »Tz nA±w ,©{°o»« An ¬Ak®w±£ /¨nAj ZB¼TeA K¼UoU
¼Tvh¯ /©¼woM kµ ³M Hª¼Tv« ©¼µA±hM j±{»« WîBM ³ SwA j±]° ·®½o¯ yhM ,½A
pA »wBve é « B] ½A /k¯jpj»« An y§A±«A ³ SwA ½A kµj»« fn ¬BQ±a ovQ ºAoM ³ »BUA
³ ¬C q] ,jnAk¯ »MBhT¯A e o¢½j ¬±®@A B«A /k®»« JBhT¯A An ±]Ao]B« ð½ y¯ °A ,SwA JBT@
° kwn»« Ao{A ³M © © ,k¯B«»« B´®U ³ ¬±®@A ° /j±zM »½Bª®µAn ow ½A nj o¢½j jAoA w±U
jpAjoQ»« o¢½j ºBµ¬Bv¯A BM BLUnA ºnAooM ³M ³ SwA é « ½A nj ° /k®»« SB½nj An Bµ³¯Bz¯
½A nj /k®®»« °A ³M KwB®« ºBµ³d§ nj KwB®« ºBµ»½Bª®µAn ·ÄAnA ³M °o{ o¢½j ºBµ¬Bv¯A °
ºAoM ©µ o¢½j ºBµ¬Bv¯A ³M ³¼ñU ¤Be ¼î nj »§° SwA ©´« Ao{A ° Bµ³¯Bz¯ ¬k¯A±i ³d§
³ ³¯±£ ¬Bªµ /©¼µkM c¼±U ©¼¯A±U»ª¯ ³ SwA ºq¼a Ao{A B«A /jnAj S¼ªµA kµ ³M ¬k¼wn
17
/k¼µkM c¼±U <J±Tñ«> ¶rA° ¶nBMnj É
An ²rA° ½A ¨AoTeA ³ ¤Be ¬Bªµ nj ©®»« »íw /SwA nA±{j J±Tñ« ¶rA° ¬jAj c¼±U:±¼¦Ä±@
/An B« »~h{ ·¯BvA /³To£ o¯ nj »T{±¯ow B« ºAoM Aki « o¯ ³M /©® xA²jBw ,©®»« e
Sz« º±w ³M ©¼µA±i»« ³ Sv¼¯ ½A xA»®í« B«A /k¯Bwn»« »ThL{±i ³M An B« ³ ºq¼a
ºnB¼vM ºBµ²An B«A ,j±M kµA±i nAjB®í« B« »£k¯p ,RÀñz« ½A ¨BªU BM ,Rn±æ ½A nj /©½°oM
¼ªµ ºAoM /k®Tv¼¯ B« »~h{ ·¯BvA ° B« S{±¯ow B«A ,©¼®½q£oM An Bµ¬C ©¼¯A±U»« ³ k¯nAj j±]°
º±w ³M ° /©¼woU»« ,jnAj nAo B« S{±¯ow nj ,B« º°n y¼Q ³ ºjoL¯ BM »½°nB½°n pA ³ SwA
B« pA oUk®«°o¼¯ ©¼®»« ¬Bª£ ³ o¢½j » ½Ao{ w±U B«A ,Sv¼¯ B« ¬C ß pA ³ ©½°n»« »T{±¯ow
½A pA k½BM « !²C :³ k® JBhT¯A An S{±¯ow ½A ¨jC SwA ñª« /k¯±{»« ¥¼ªdU B« oM ,k®Tvµ
j±®zi An ³ªµ ©¼¯A±U»ª¯ q£oµ B« /k¯±{»« ¤Bd{±i ³ªµ Rn±æ ½A nj ¬±a ,©® º°o¼Q ¬±¯B
½A /©¼¢®\M xo Bi ³M k½BM ,©¼®»« JBhT¯A An ¬B«»~h{ ·¯BvA ³ ºA³d§ pA /©½nAj ³¢¯
³ ©¼® JBhT¯A An »µAn ° ©¼® x±«Ao An ¬C ©¼¯A±U»« »§° ,"²k{ ³T{±¯" B« ºAoM ³ SwA ºq¼a
/²jn±i ©n B« ºAoM ³a¬C ;SwB« S{±¯ow "J±Tñ«" ,K¼UoU ½kM /Sv¼¯ J±Tñ« B« ºAoM
Soe ¤Be nj ²nA±ªµ ºA²k½kQ , ²k{ ¼¼íU y¼Q pA ° o¼¼U ¥MBo¼ »ªñe ° ¨±Td« S{±¯ow
www.IrPDF.com
/SwA
k½BM e ³M ¬k¼wn ºAoM ³ k®Tvµ ²k¯oQ ð½ ¤BM °j ³ S½o ° Sí½o{ ³M ©¼Tvµ kTí« B« É
³§Fv« ° SwB« »«ÀwA ¤BªîA ³ Sí½o{ ³§Fv« /k®woM S¼e ³M ° k®® pA°oQ ° k®{BM ©µ ²Aoªµ
,SwA °A Sªw ³M Soe ° Aki ³M ¬k¼wn ºAoM ³ »µAn nj ©¼¯AkM ©µA±i»« /©½nAj B« ³ »T½o
³T{Aj k½BM ºo¼Q ° Svµ ºn°o ºjAo« B½C ,©¼woM ¬C ³M ©¼µA±i»« ° ©¼Tvµ ¬C ·®zU B« ·ªµ °
?Sv¼ ¬BUjAo« B½ o¼Q Bª{ Svµ pB¼¯ ºjAo« B½ o¼Q ³M o£@A ° ©¼® o w »½B´®U k½BM B½ ©¼{BM
¥~T« ©µ ³M «B Aki ° »£k¯p ³ ©½nAj jBTîA q¼¯ ¬B¼d¼v« B« ° ©Tvµ »d¼v« ð½ « :±¼¦Ä±@
ð½ nj ° j±î±« ·d§ nj ³ SwA »~h{ ow oM WdM j±{»« jAo« ° o¼Q SLdæ »T° /k®Tvµ
« ÂX« /k®»« Bª{ ³M An ¨p¿ »½Bª®µAn ,³d§ ¬C nj ° k½C»« Bª{ ïAow ³M }hz« S¼í±«
¬±a ,¨jn±i ¥ñz« ³M ¬BTwAj »¦æA S¼~h{ ¦i nj ,©T{±¯»« An ¨oiC JBT ³ »í±« ¨j±i
nj ³ ½A BU ,©® ¦i ° n±~U An S¼~h{ ½A ©Tv¯A±U»ª¯ /j±M nBñT«ki ð½ ¬BTwAj ¬B«o´
³a ³ k¯Bª´ « ³M «B ,³d§ ¬Bªµ nj ° k«C « ïAow ³M ºnBñT«ki ° ¨j±M ³Tvz¯ »¯An±Twn
,¨jo»« ²k¼`¼Q »¦¼i ¨j±i ºAoM An »£k¯p « /j±M « k{o« ° o¼Q °A ³d§ ¬C nj /©v½±®M k½BM
³ ¨k¼wn ³\¼T¯ ½A ³M ,¨jAj ¨B\¯A ¥Tw±Q¨±@ º±£@B¼T¯Bw ³M An ¨j±i »UnB½p ow ³ ½A pA uQ B«A
ð½ ,»½Bª®µAn ½A To£ ºAoM BTe »µB£ /©{BM Aki º±w pA »½Bª®µAn oT®« ©¯A±U»« ³d§ oµ nj
±UoQ pA ºA³o] ¬Bv¯A /©®»« Ak¼Q An ¨j±i »½Bª®µAn
ß ³z¼ªµ ° /©¯p»« »§FU B½ ° ©®»« ³ª§Bñ«
1ì
 ¬C pA oUAo »zî :SwA 2³QB£@C Bµ¬C ¼«±w ° ;joÒ iß ³M zî :SwA 1t±¦¼ Bµ¬C ¼«°j /jo« °
« SwA ñª« zî ½A nj /j±{»« °o{ y½BzhM BM ³ SwA »zî ½A /k{BM c¼±U ¥MB ³a
©{±i ,k¯qM ³ª § « ³M kµA±i»« ³ »v pA « ³ SwA »í¼L /k½B¼¯ ©{±i ºq¼a B½ »v pA
RF¼µ ° k¼wn ¥T ³M »½An±«Bw jBTwA ð½ /jnAj j±]° »½An±«Bw ð½ jn±« nj »¯BTwAj ð½ /k½B¼¯
¤°Æv«
ß »½An±«Bw jo«
ß /k® RApB\« ° kMB¼M An »½An±«Bw jBTwA ½A ¥UB So£ ©¼ª~U Bµ»½An±«Bw
³ ºA³d§ nj Swnj ° ,jo y½Ak¼Q ¨B\¯Aow ° Sz£ °A ¤BL¯j ¨BªU ¤Bw °j ,¥UB ¬jo Ak¼Q
nB¼vM :S£ »½An±«Bw jo« /SiAk¯A U »½An±«Bw jo« ³M ¥UB jo« ß ,jo¼¢M An °A SwA±i»«
»½An±«Bw /Szñ¯ An °A Aoa ³ k¯k{ k¼«AB¯ ³ªµ /Sn y¯BTw°j jq¯ ³M ° k¯B« ¨AnC ° ,J±i
©zi tBveA ,SiAk¯A U « ³M °A »T° »§° ,©®ñM ³¼° o Bi ³M An nB ½A ©TwA±i»« :S£@
¬C ïAow ³M ²nBM°j kíM p°n ° /©zi ³¯ ,©µkM ¨B\¯A zî ºB®L« oM An nB ½A ©TwA±i»« /¨jo@
Bª{ /k®»« ³¼]±U An B« ¤BªîA ·ªµ zî /jo RApB\« An °A S¯±zi ¬°kM ° Sn }h{
An ¤BªîA ½oU²jBw k¼¯A±U»« ° ;k¼{BM ³T{Aj zî o£@A ,k¼µkM ¨B\¯A An ¤BªîA ½oUnA±{j k¼¯A±U»«
nB¼vM B« ¥v¯ ºAoM Bµ¬C ,k¼wB®{»« An 3Bµ¥T¼M HªTe Bª{ /k¼{BM ³T{Aj zî o£@A ,k¼µkM ¨B\¯A ©µ
½A ¨BªU ºB®í« k¯k¼woQ ²°o£ ½A ¬B£k®¯A±i pA »ñ½ ,»®UnBð« ¥Q pA /k¯j±M ±« ° n±´z«
www.IrPDF.com
©®»ª¯ oñ « /zî :³ª¦ ð½ ,SwA ²jBw »¦¼i :S£ ?Sv¼a k¼½Aow»« Bª{ ³ »¼w±«
/k{BM ³T{Aj »U°BU Bµjo« ° Bµ¬p ¼M zî
/©½nAj An ¬BTwAj ½A ¬B«j±i B« ±¼¦Ä± ºB C É
k®¯B« ,©µ pBM ©Tv¯Aj»ª¯ ° ¨j±M ²k¼®{ n± ½A An ¬BTwAj B«A /©µA±i»« nmî ³¯Bª¼ªæ « :±¼¦Ä±@
/³To£ Fz®« Bª{ ¡®µo pA ,o¢½j ©¼µB« pA ºnB¼vM
·\¼Tǯ ð½ ³M k½j±M ²jo »íw ¥ A¿ »MBT oµ ¬B½BQ nj ,¨A²k¯A±i An Bª{ ºBµJBT pA »¦¼i É
³M An JBT ,oiC nj ,"jo¼ªM jo¼£»« ©¼ª~U Bñ¼¯°n°" JBT nj B«A /kM B½ J±i ¿Be ;k¼woM |Bi
²pnBLÇ« pA k¼½±¢M k¼TwA±i»« B½C ?j±M ¬BU»¦L ·¦ª] ¥X« Swnj B½C /k½j±M ²jo ¤° ²nBM ð½
/k¼T £ ±£k®¦M SzQ k½k«C »T ° ,¤°A ³ j±M ºA³¦ª] ½A ?k½A²k{ ³Tvi
¬B¼« nj ¬Ao¢½j BM An ¬BUj±i b°n k¼®»« »íw ,k¼v½±®M An »MBT k¼µA±i»« »T° :±¼¦Ä±ÇÇÇÇ@
ºk®«joi ¨jC « /Sv¼¯ bo « joi WdM ©µ JBT ½A nj ° /An ¬BUj±i joi ³¯ ,k½nAm¢M
,©® ²jBTwA  ®« pA ¬Ak®a ©®»ª¯ »íw ¨j±i ºBµJBT nj « /©Tvµ ºoÄAp jo« « ,©Tv¼¯
ºAoM ,²k{ ²j±z£ ¨j±i ºAoM ³ An »½Bµ²o\®Q ©®»« »íw « ,©® kîBT« An »v ©®»ª¯ »íw
¼ªµ ©µ "jo¼ªM jo¼£»« ©¼ª~U Bñ¼¯°n°" JBT nj /k®® R°B  ¬B{j±i ° ©½Bz¢M ©µ ¬Ao¢½j
beatles -3 agape -2 philos -1
19
©µ »]B¼TeA /©¼®ñM tBveA An ¥£ »½BL½p ©¼¯A±U»« B´®U B« ,©¼®ñM ¼æ±UAn ¥£ »½BL½p ©¼¯A±U»ª¯
/©½pn±M zî ¬C ³M ° ©¼®ñM ywBveA ©¼® nj An »½BL½p ©¼¯A±U»«  ,Sv¼¯ ¼æ±U ³M
³M ,k¼®»« Kv An ¨p¿ »½Bª®µAn ,k¼{BM ³T{Aj ¬Bª½A o£@A /j±{»« bo « ¬Bª½A B] ½A nj ½AoMB®M
JBT nj /j±M kµA±i Bª{ nB® nj KwB®« »½Bª®µAn ·ÄAnA ºAoM Aki ²nA±ªµ ° ,k¼wn»« Ao{A
oµ ³ SwA ºq¼a ½A ° ©®»« SLdæ Bµ³¯Bz¯ ¶nBMnj ° ¨pAjoQ»« ³§Fv« ¼ªµ ³M ©µ o£@B¼ª¼@
"Ank¼Q j°n" JBT nj /SwA « "·®½jB« b°n" Ao{A ,« ºAoM /Svµ ynj ³M njB »¢®µo
²k®µj ¬BñU nB¼vM ©½AoM ¼ve ¨B«A ·½qíU ¬k½j /©®»« SLdæ ¨j±i b°n ·®½jB« yhM ¶nBMnj
³ jnAk¯ »¦¼§j /k®®ñM ¬B¼M An ¬B{j±i RBwBveA B´¯p ¥X« k®¯A±U»« ©µ ¬Ajo« ¨k½j ¬±a ,j±M
°o¼¯ Bª{ ³M RBwBveA pAoMA ½A ° k¼® pAoMA An ¬BUj±i RBwBveA ,k¼® ¬B´®Q An ¬BUj±i RBwBveA
S½Akµ »~h{ w±U k¼®»« tBveA ,k¼®»« pAoMA An ¬BUj±i RBwBveA ³ ²B£ oµ ° /kzhM»«
/k½A²k{
»½Bµ²k®v½±Ç¯ ½oT´M pA »ñ½ An Bª{ ³TL§A /¨nAj jBT¯A °j ° ¨k¯A±i An Bª{ ºBµJBT pA »ñ½ É
pA ¥LÇ ,JBTÇ oÇiC /SwA oÇ£@B¼ª¼Ç@ JBT ³M é]An ©§°A jBT¯A /¨A²k¯A±i ¤Be ³M BU ³ ©¯Aj»«
¨jBT¯A "/²jo Ak¼Q An ³®¼\®£ °A j±M nB{ow ºjB{ pA yL¦ jp k®hL§ ©µ °A" :k¯A³T{±¯ ,¨B\¯Aow
www.IrPDF.com
kª´ M ° ,k® nB ³ k¼µkM ²pB]A ²k®¯A±i µl ³M k½BM ¬±a ,k¼µkM c¼±U k½BL¯ o¢½j ³ SwA ½A
/SwA « jBT¯A ¼§°A ½A /²j±M ³a k®hL§ »®í«
¨AoµA ³M ³ ©T{±¯ ²jBw »¦¼i /©{BM ²jAj c¼±U jB½p ©µ »¦¼i ©MBT nj ©®»ª¯ oñ :±¼¦Ä±ÇÇ@
j±]° ¬Bz½A ° ¨AoµA B½ ° Aodæ b°n ¼M » BLUnA ³ ¨jAk¯ c¼±U ° kMB½»« An y\®£ ° jo¢¯»«
,kv½±¯»« An »MBT ºA²k®v½±¯ ³ »T° /SwA ³§Fv« ½A ¬k½j ºAoM « »~h{ x°n ½A /³T{Aj
³ jnAj ºo¯ »v oµ /jnAj JBT ¬C ¶nBMnj ºo¯ »v oµ /j±{»« °n³M°n ©µ jBT¯A BM ³z¼ªµ
/kv½±¯»ª¯ »MBT _¼µ B«A /kv½±®M n± a An JBT ¬C
·¯BÇz¯ ð½ ©½A²k¯A±i An Bª{ ºBµJBT ³ B« ºAoM k½kTí« ¬C ³M Bª{ ³ »½Bµ³¯Bz¯ ¬k½j BM É
o¢½j ¤AÆw ?©¼µkM JA±] ¬C ³M ©¼¯A±U»« n±a ° ³¯±¢a ° ©¼® nj ©¼¯A±U»« n±a An c¼dæ
Roe ¶nBMnj ,k½jo ºoUy¼M SLdæ W¯Æ« ³]° zî pA "Ank¼Q j°n" JBT nj ³ SwA ½A
S¼í A° ð½ ½A ³ k½A³T £ JBT pA o¢½j »½B] nj ° c¼v« Roe BU k½jo SLdæ oUy¼M ©½o«
/k®Tvµ oU»¼e ¬Bzzî nj Bµ¬p »§° k¯±{»« ç±î Bµjo« ³ SwA
»wBveA zî /SwA oUAo ºo¢½j q¼a oµ ° S¼v®] pA /SwA zî ,zî ³ ¨nAj jBTîA :±¼¦Ä±@
¬p ¼M zî :SwA 1t°nA Bµ¬C ¼§°A /k®T{Aj ²rA° 3 zî ºAoM ¬BTwBM ¬B¼¯B¯±½ /©½nAj B« ³ SwA
Eros -1
18

pAo¼{ Be n¿BU nj »¯Ao®hw
79.3.8
_¼µ ³M ºpB¼¯ o¢½j ,j±{»« b°n pA SLdæ »T° /k½nAj »¯BMo´« nB¼vM K¦ Bª{ :±¼¦Ä± ±§±ÄBQ
º±£ ° S£ »¦¦ª§A¼M qo« ,»«ÀwA jB{nA ° ¡®µo RnAp° pA ©¦½B« /Sv¼¯ Bµ¬kªU ¼M »¦Q
³ k¯jo ©µAo An »T¼í±« ³ ©® oñzU Ankæ SMBY »¢®µo ³vwÆ« ° ¬A°nB@ RAnBzT¯A ,Bµ¬kªU
pB C An ¨j±i ²An o½Ap ð½ ¬A±®î ³M ³ »T° /©® nAooM ³ MAn ©¯B£k®¯A±i BM ©¯A±TM Hª¼Tv« «
/¨j±i ºBµSvñ{ pA ³¯ ° ¨j±i ºBµS¼±« pA ³¯ ,¨n±h¯ Svñ{ q£oµ ©To£ ©¼ª~U ,¨jo@
B´®U ³¯ ¬Bz½A /SwB®í« ð½ ³M B« ·ªµ ºAoM oí{ /©To£ nAo ºA³zª ©¯Bi ¬B®hw o¼YFU SdU nB¼vM
k¼zª] ShU ³M ³ p°o«A /k®wB®{»« J±i ©µ An K¦ ° tBveA ³ñ¦M ,k®wB®{»« J±i An oí{
Bª{ ºAoM ©¦½B« ³ jo ½oíU ©½AoM An »¯BTwAj ¬Bz½A ° ©¼¯qM »P£ ©µ BM BU k«C y¼Q »Tæo ,©¼Tn
,¬B{nkQ BM ²Aoªµ ³ p°n ð½ /©v½±¯»« ³a pA « k®»« ¬B¼M »£jBw ³M ³ »¯BTwAj /©®ñM ½oíU
www.IrPDF.com
¥½Bw° ¨BªU ° ²k«C ¬B{¤q®« ³M jpj k¯k{ ³]±T« ,k®Tz£ pBM ¬Ao´U nj ¬B{j±i ¤q®« ³M ,pAo¼{ pA
Rk{ ³M ° k¯jo ³½o£ ° ²±ñ{ ° çAoTîA ³M °o{ ³ªµ /³T{Am¢¯ B] ³M q¼a _¼µ ° ²joM An ¤q®«
Aoa ³ k¯j±«o ºA³zª ºBC B«A !©½nAk¯ q¼a _¼µ ,k¯joM An q¼a ³ªµ :k®T£»« ³ªµ /k¯k{ oYFT«
!²k{ ç±î ¬Bz½B]  !k®Tvµ B¼¯j ½A nj p±®µ ¨pA±§ ° ¥½Bw° ½A ?k¼®»« çAoTîA
»½B½Ån ¨jo»« oñ /²k{ ²k½jpj « pA ¨A»£k¯p ¨jo»« tBveA »µB£ /SwA ¼ªµ »£k¯p
° ©Tn ¨njB« jq¯ ³M ,¨j±M ¬A±] nB¼vM »T° /j±ª¯»« ñª«o¼ B½Ån ½A ¤BL¯j ³M Tn B«A ,¨nAj
kµA±i»« ¨ovQ !« ºAki> :S£ ° k{ ¬Ao¢¯ »¦¼i ¨njB« /¨±zM ²k®v½±¯ ©µA±i»« ©T£@
³TL§A « J±i </jn°B¼M nj ¤±Q k¯A±U»ª¯ »£k®v½±¯ ²An pA u _¼µ ¥½poM nj ° j±zM ²k®v½±¯
¬Bªµ k½BM « ° k¯nAj An ¬B{j±i ¥½¿j Bµ¬C ¨jo oñ ° ©® SeAnB¯ An ¨A²jA±¯Bi ©TwA±i»ª¯
,©¼{BM ³T{Aj y½±i ¬°nj nj »¼e »½B½Ån ,»TwAn ³M o£@A B«A /k®µA±i»« Bµ¬C ³ ©®ñM An ºnB@
yµA±i> :k®½±£»« S¼e nj ³ ©¼® o¼LíU ³¯±£ ½A ³M k½BM An ¬B«njB« B½ nkQ jn±ioM ¶±¼{ ½A
/¨jo»« An nB ¼ªµ Sv½BM»« ©µ « </o½mP¯ y¼QBz¼Q An »£k¯p ,¡®\M ºq¼a o Bi ³M ,©®»«
ºA³Tvµ ºBµnB\¯A ¨Ak« ,Svµ »½°nB½°n ¨Ak« k¼{n±i nj ¬±a ,©¼½B] ½A B« /SwA ¼ªµ B¼¯j
kµj»« ²pB]A B« ³M ³ SwA »£k¯p ¼ªµ ° /kzhM»« »£k¯p ³ Svµ ºq¼a k¼{n±i nj /Svµ
½A nj /jo¼ªM ¤°A k½BM ,j±zM ¥½kLU ²B¼£ ³M kµA±i»« ºA³¯Aj ³ »T° /©¼® »£k¯p ¼«p ½A º°n
ºA²pnBL« ¬Bªµ ½A /k¢®]»« ¬k{ Bµn ºAoM ,y¯°nj ³ ºq¼a ¬C ° ³¯Aj ¼M Svµ ºA²pnBL« ,B]
21
/¨jo ½oíU ©¯B£k®¯A±i ºAoM »¦¼XªU Rn±æ³M j±M ²jBTA ¨j±i ºAoM ³ An »BUA « /SwA n±
¬Ao½A ,¬Ao½A ¼ªµ »§° ;Sv¼a kM ° Sv¼a J±i k¼µkM }¼hzU k¼¯A±U»ª¯ /©¯Aj»ª¯ kM B½ J±i
ºBµ³¯Bwn BM JBT /k¼® R°B  ³ SwBª{ oM ° ²j±M o{ ° o¼i ¼M joL¯ k§±U k´« ß ¼Tvh¯ ,¬BTwBM
,¬C nj ³ SwA ºpBM ¶k½kQ JBT ³ ½A ºAoM k®»« R°BU o¢½j ºBµq¼a ° S¯oT®½A ¥X« o¢½j
»¯BTwAj Bñ¼¯°n° ¬BTwAj ½AoMB®M /k½nAm£»« xnB® uPw ° k¼zhM»« dU An ¬BUj±i ºBµoñU
/SwA ¥ñz« JBT ð½ ¬jAj c¼±U /k½k¼ª´ Bª{ ³ SwA »¯BTwAj ,©T{±¯ « ³ Sv¼¯
/k¼® SLdæ Bµ³¯Bz¯ ¶nBMnj H § É
/SwA §Bi ° Bª{ ¼M }hz« » BLUnA i ð½ :jAj c¼±U H¼j ¬A±U»ª¯ An Bµ³¯Bz¯ :±¼¦Ä±@
« /« j±i BTe ,k®Tvµ Jo « »ª ³ªµ ,¼ªµ ºAoM /SwA ¬Ao½A nj « u¯Ao® ¼§°A ½A
yhM ½oU½jBª¯ B] ½A ³ Aoa ,¨jo °o{ pAo¼{ pA An ¨j±i u¯Ao® ³ ©§Bd{±i »¦¼i
° ©½j±M Jo « B« ·ªµ ³ »¯B«p ¶nBMnj ,©® SLdæ Bµ³¯Bz¯ ¶nBMnj ©µA±i»« ¬±®@A /SwA ¬Ao½A
Jo « ³ªµ ,»«B¼« nj ©v¯Ao® ¼§°A nj ° ¨j±M Bñ½o«A nj /¨jo SB½nj »dA° ·¯Bz¯ «
¥d« ³M k{ nAo kíM ° ,k«C kµA±i y¼Q ³a Sv¯Aj»ª¯ uñ`¼µ ° /« j±i »Te ,k¯j±M
ð½ nj Swnj uPw /k«C u¯Ao® ¥d« ³M « ²Aoªµ ,BµJBT RB¼¦LU ¤°Æv« /©½°oM »v¯Ao®@
www.IrPDF.com
B] ¬Bªµ SwA±i « pA ° ,k®¼LM An y¯BTw°j pA »ñ½ k½BM S£ ° S{Am£ ©½B´®U ,|Bi ·d§
/¨A²k{ ³Tvi B] ½A nj Tvz¯ pA :©T£»« ¨j±i BM ° ¨j±M ³Tvz¯ B] ¬C /©® SeAoTwA ° ©®¼z®M
tBveA kíM ?©®»« nB ³a B] ½A /k¯oi»« k¯nAj ³ ©µ An ©½BµJBT ?©®»« nB ³a B] ½A
ð½ :k®½C»« k¯nAj o¯ ³w ¨k½j ° ©Tz£oM o ð½ ³M ¬B´£@B¯ /¨jo ²°k¯A ° »½B´®U ,»¢Tvi
pA »ñ½ ³M ða± oTij ß ,k®T{m£»« « ±¦] pA ³ ºA³d§ nj Swnj /©¯Bi °j ° ³`M oTij
/¨k¼®z¯ An njB« JA±] ³ ¨jn±i ³ñ½ nk ¬C /¨jo K\íU ?ºA²k¯A±i An "o£@B¼ª¼@" S£ Bµ©¯Bi
:©T£ ° ¨k½oQ ©½B] pA « kíM /xA»¯A±hM k½BM HªTe ,Sw»§Bî yMBT :S£ ³`M oTij B«A
½A ©¯A±U»ª¯ ¨k½j "/©½°oM B] ½A pA B¼M /SwA ³¯A±½j jo« ½A" :S£ oTij njB«
ß "!©®« xA²k®v½±¯"
©T£ ° ©To£ An RB¼¦LU ¤°Æv« ¬C BTe ° ¬Bz§BL¯j ¨k½°j ° ¨k{ k®¦M /©® k¼«±¯ An ³`M oTij
¶k®v½±¯ ¬Bz½A ³¦M ³¦M" :S£ RB¼¦LU ¤°Æv« /©Tvµ ¨j±i « ³ ©¼® ¬B{kîBT« ° ©½°oM ¬Bz§BL¯j
¬C B«A ,©Tvµ ³`M ð½ « ¬±a ,©Tv¯Aj»« «" :S£ ³`M oTij "/k®½±£»ª¯ ï°nj ° k®Tvµ JBT@
« S{±¯ow ½A ,³d§ ¬C nj "/k¯nAk¯ jBTîA q¼a _¼µ ³M BµònqM ¨jC ¬±a !³¯ S£ ³£nqM ¨jC
³ j±M ða± oTij ¼ªµ /j±M Aki º±w pA »«B¼Q ,³`MoTij ¬C ,¨j±M xoT®« ³ ºA³¯Bz¯ ,j±M
¬A±®î ³M An ¬C /k¼zhM S«B´{ « ³M ,¨j±M k¼«AB¯ ° ³Tvi k®aoµ ,u¯Ao® ¬C ¬jAj ³«AjA ºAoM
/j±M ²jBTwo « ºAoM Aki ³ »«B¼Q ¬A±®î ³M ,©T{B¢¯A ³¯Bz¯ ð½
20
 ³M » k¼¯AkM k½BM Bª{ /jo½mQ»« An joL¯ ½A ³¯Ak®«SAo{ °A ° SwA joL¯ ð½  q¼a oµ ;jnAk¯
³a ° BµSvñ{ oYA oM ³a ,k½±z¯ [¦ B«A ,k¼{BM n±Læ ° /k¼® oLæ » ° k½°oM y¼Q
BªUB´« ° /Sv¼a »¯Be°n S¼¼ ½oU©´« k¼woQ ºk¯B£ BªUB´« pA »~h{ p°n ð½ /¬BUBµS¼±«
³M SîB\{ /©woU»« ¨j±i « /Sv¼¯ ¬k¼woT¯ ºB®í« ³M S«B´{ /<S«B´{> :jAj gwBQ ºk¯B£@
»£k¯p nj ¤Be ³M BU ,¤BX« ¬A±®î ³M /»woU»« o£@A BTe ,»® Soe ±¦] Sªw ³M ³ SwA ½A »®í«
° ©Tn»« ³¼±æ ³M Sv½BM»« ° ¨j±M ³¼oU nj nBM ð½ BTe /¨j±M ²kz¯ ±§±Q±U ºBª¼QA±µ nA±w
,©½B¼M pAo¼{ ³M ¬Ao´U pA ©TwA±i»« »T° /¨°n»« nB  BM « ©T£ ;j±M ±§±Q±U ºBª¼QA±µ 
,¤Be oµ ³M ° /¨A³Tvz¯ ±§±Q±U ð½ nj ¨k{ ³]±T« ³íj ð½ ° j±M ﱦ{ ¨ow ,©T{Aj nB »¦¼i
¬A±®î ³M An ½A ©T£ ,©®»« oLæ ºkíM pA°oQ ºAoM ©½±¢M ° ¨±zM ²jB¼Q Bª¼QA±µ pA ³ ¬C ºB] ³M
Bª{ /¨A²k{ ±§±Q±U ð½ nA±w nBM ¼§°A ºAoM ³ ¨k{ ²jp¬B\¼µ ° ¨o½mQ»« »½±]Ao]B« ð½
/©Tvµ »T§B\i nB¼vM « ,o¢½j ¤BX« /SwA « pA ¥ñz« ,k½±zM ±§±Q±U nA±w ,k¼{BL¯ ¬Ao¢¯
¬jo SLdæ ½AoMB®M /©v½±¯»« ³ »¯BTwAj ° ,¨oU±¼P«B ° ©Tvµ ¨j±i  ³ ½A o Bi ³M k½B{
:©½±£»« ¨j±i ³M »½Bµu¯Ao® ¼®a pA ¥L ³z¼ªµ /SwA nA±{j »ª « ºAoM éª] oMAoM nj
,©wn»« B] ½A ³M »T° B«A <!¨A»£k¯p ° ³¯Bi ow ¨°oM ,¥½poM ¨jo£oM k½BM « !« ºAki>
www.IrPDF.com
³M Bª{ º±w pA ³ ©®»« tBveA An »zî ° ,©®¼M»« An Bª{ ,©®»« ºjB½p y«AnC tBveA
³M ©µA±i»« ¬±®@A ° /SwA ºnB] Bª{ Sªw ³M « º±w pA ³ An »zî ° SwA ºnB] « Sªw
pB C nj ³ n± ¬Bªµ /k½±z¯ [¦ toU o Bi ³M q£oµ »§° ,SwA »í¼L toU ³ ©½±¢M Bª{
Sv½BM»« ½AoMB®M /SwA ñª« o¼ ½A ?º±zM ²k®v½±¯ »µA±i»« ³ S£ ¨njB« ,©T£ ©TLdæ
k¼¯A±U»ª¯ »§° k¼µA±hM An ºq¼a oµ k¼¯A±U»« Bª{ ³TL§A ,jnAk¯ j±]° »®ñª« o¼ ³ ©To½mQ»«
,©zhM dU An ¨j±i ºB½Ån ©¯A±U»« ³ ¨k¼wn ³\¼T¯ ½A ³M o½j »¦¼i « /k¼{BM ³T{Aj q¼a³ªµ
³ ¨k¼woU»« o¢½j ¿Be ° ,¨j±M ³§Bw Sµ y{ ° »w ,j±M ¿BM nB¼vM ©®w ¬B«p ¬C nj ³¯BwFT«
An ºq¼a ³ j±M ºpAnj ¬B«p ¬±a /©{BM ³T{Ak¯ ©½BµB½Ån ³M ¬k¼zhM dU ºAoM »T° o¢½j
[¦ ©½B½Ån ¬j±M
ß ñª«o¼ toU ß pA ¤°A ½AoMB®M /¨k¼woU»« ¬jn±i Svñ{ pA ° ,©TwA±i»«
dU ºAoM ³ ©wB®{»« An ºnB¼vM jAoA /¨k{ [¦ ©½B½Ån dU ¬j±M ñª« toU ß pA ,kíM ° ,¨k{
,¨nAk¯ S° ¬¿A ,©µj»« ¨B\¯A An nB ½A GkíM k®½±£»« /k¯n°C»« ³¯B´M ³TwA±i ð½ ³M ¬k¼zhM
¼®`ªµ B«A ,k®zhLM dU An ³TwA±i ½A k®¯A±U»« ³ k®¯Aj»« Bµ¬C /©µj»« y«B\¯A Ajo
nj BµnBM « /k®woU»« ¬jn±i Svñ{ ¤BªTeA pA ° ,k¯n±hM Svñ{ SwA ñª« ³ k®¯Aj»«
,k{ ozT®« ¥½poM nj 1988 ¤Bw nj "o£@B¼ª¼@" ³ »«B¢®µ ,¤BX« n± ³M /¨A²jn±i Svñ{ ¨A»£k¯p
¨j±M ²jo ³L¦ ©½B½Ån ¬j±M ñª« o¼ pA toU oM « ³d§ ¬C nj /¨k{ °n³M°n ºk½k] toU BM
/j±M SeAnB¯ nB¼vM ©Twj pA ¨o{B¯ ° Sn»ª¯ x°o o¢½j ¿Be »§° ,©½j±M ²jo ozT®« An JBT °
23
©½A³T{Aj An ¥MBU ³z¼ªµ B« Sí¼L nj /k®»« ³¦MB« ¬BTv«p BM nB´M /©¼®¼M»« q¼¯ Sí¼L nj ³ SwA
½A ²±¼{ ½oUnA±{j ³M « /joM»« y¼Q ³M An ¬B´] ° k®»« k¼§±U ºro¯A ³ SwA ¥MBU ¼ªµ °
¬k¼zhM dU ºAoM k½BM ³¯±¢a ©Tv¯Aj»ª¯ ° ¨j±M ¬A±] »¦¼i ³ ½A o Bi ³M ,©Ti±«C An tnj
³\¼T¯ ½A ³M ¨B\¯Aow ,¤Be oµ ³M /¨k{ KñUo« ©µ ºjB½p ºBµ²BLT{A ³TL§A ° ,©¢®\M ©½BµB½Ån ³M
o¯ nj An »§±¦w ° ©½jo£oM Kî ³M ¬B«p nj o£@A /SwA y¼Q ³M »«B£ ³z¼ªµ ,²BLT{A ð½ ³ ¨k¼wn
° k®TB½»« o¼XñU ©µ k®¯B« ³ªµ Bµ¤±¦w ³ ©¼®¼M»« ,jn°C j±]° ³M An ¬Bv¯A S½B´¯ nj ³ ©½o¼¢M
³M o¢½j ºBµ¤±¦w ;jo ²BLT{A ¤±¦w ð½ ,p°n ð½ /k¯jo»« k¼§±U An ¬B{j±i ³MBz« ºBµ¤±¦w
¥«BñU k®½Ao ,j±M ²joñ¯ ²BLT{A ¤±¦w ð½ ½A o£@A »§° </ºA²jo ²BLT{A ±U ,ºA³¯A±½j ±U> :k®T£ °A
° /j±M R°BT« ºnBTn x°n ð½  /j±L¯ ²BLT{A ð½ ½A S¼e nj /k{»ª¯ pB C q£oµ
ª{j ð½ q£oµ An ¨j±i é¯A±« ° »£k¯p ° ¨A²k¼¢®] ¨j±i ±e ºAoM ³z¼ªµ « ,½AoMB®M
ºAoM ,¨j±i ºBµ»½B¯A±U pA ³¯±¢a jp±«B¼M « ³M kµA±i»« ³ ¨A³Tv¯Aj » °nj ³ñ¦M ,¨A³Tv¯Ak¯
Kî ³M ³ p°o«A ° ,¨k¼¢®] Bµ¤Bw ° Bµ¤Bw /©® ²jBTwA ¨j±i ³M SLv¯ ºoT´M nj ³M ¬k¼wn
jB\½A ¨j±]° oM ³ »½Bµ©ip ¨BªU j±]° BM ,¨A»£k¯p ºBµ³d§ ½oUnA±{j nj BTe ,©®»« ²B¢¯
©T{Am£ ,©T{Am£ ©½BµJBT nj An ²pnBL« ½A ³TL§A ° /¨k¼zñ¯ Swj ²pnBL« pA ³ ©®»« nBhTA ,k{
www.IrPDF.com
²B¢¯ j±i ºAoM  An zî ©¼¯A±U»ª¯ /k{ ©¼´w ¬Ao¢½j BM zî nj k½BM ³ ¨jo tBveA ¬±a
B´®U ° k½o¼£»« nAo BL½p J°o ·®dæ ð½ oMAoM nj ³ »T° /©½±{ ©¼´w zî nj k½BM ,©½nAj
½A> :k¼½±¢M BU k½nAk¯ An »v ¬±a ;j±M kµA±i q¼¢¯A© »¦¼i k¼{n±i J°o ½A ,k¼Tvµ
oM q¼a ³ªµ ° k¼{BM J±¦ «B¯ nB¼vM ° kM » ½Ao{ nj o£@A BTe ,uñî oM </SwBL½p nk ³a J°o
An »v ¬±a ,j±M kµA±i BL½p Bª{ ºAoM ³d§ ¬C ,k{BM ¬BUnB® Bª{ J±Ld« ß o£@A ,k{BM Bª{ ³¼¦î
³ ºAºro¯A ° ,SwA ©´« nB¼vM ¬k{ ©¼´w ,½AoMB®M /k½±{ ©¼´w °A BM j±i RBwBveA nj BU k½nAj
B« j±i pA zî ° /jnAj ¨B¯ zî ,k½C»« j±]° ³M ¬Ao¢½j BM RBwBveA nj ¬k{ ©¼´w ½A oYA nj
/SwA oU¿A° ° oT´M
³M ,©®¼M»« ¨nBYC ¬k¯A±i ¨B¢®µ ³M An ¨nBYC ¬B£k®¯A±i y®@A° ° zî ³ »«B¢®µ ,½AoMB®M
/¨A³To¯ ²BLT{A ³M ³ SwA ½A ©wBveA ¼§°A ¬±a ,¨±{»« ²jpS¢{ »TLX« nB¼vM ¶±¼{
¬Bªµ ° /¨oPvM x±£ ¨j±i ºBµ²rA° ³M ° ©ª´M An ¨j±i ©{±»« ¬B«p©µ ,©v½±¯»« »T°
xo¢¯ ¶±¼{ ½AoMB®M /k®Tvµ oT´M ¬B{¬B£k®v½±¯ pA ©µ BµJBT ,SwA oT´M B« j±i pA zî ³ n±
ºo¼£©¼ª~U Rnk ½A ° /SwA ºo¼£©¼ª~U »½B¯A±U T{Aj ,B« pA Aki ·TwA±i B´®U /SwA bo «
SwA ºo¼£©¼ª~U Rnk /k®»« o½mP§j B« ºAoM An q¼a ³ªµ ° ,oUð½jq¯ ozM ±¯ ³M An B« ³ SwA
kµj»« ²pB]A ³ SwA ºo¼£©¼ª~U Rnk /©¼woM ¬B«»~h{ ·¯BvA ³M k®»« njB An B« ³@
j±]° kM joL¯ ° 𼯠joL¯ ,n±¯ n°C¨pn
ß ²B¢¯
ß pA /©¼® nj An ²oT®«o¼ ºBµ²k½kQ ° Bµ²nB¢¯
22
 ¨njB« ³ »¯BTwAj /¨oLM ¬B½BQ ³M An Bª{ BM ²k®µj ¬BñU jn±ioM ½A »¯BTwAj BM ©µA±i»« ¬±®@A
/k®Tvµ ©´« nk ³a ða± ¥½Bv« ³ k®µj»« ¬Bz¯ ° ,S£ ©½AoM »j± nj
o¯ ¼§°A pA ° Sn ±¦] ° k{ °Bñ\® »¦¼i /k½j B®M ð½ TiBw ¤Be nj An o¯ ³w ºnm¢µn
ïAow kíM </©®ñ{»« An Bµ¡®w ¨nAj ?»®¼M»ª¯ o¢«> :jAj gwBQ jo« <?k¼®»« ³a B] ½A > :k¼woQ
¨nAj ?»®¼M»ª¯ o¢«> :jAj gwBQ ¨°j o¯ <?»®»« nB ³a B] ½A ºnAj> :k¼woQ ° Sn ¨°j o¯
³M ¨°j o¯ ° ,S{Aj ³]±U jAj»« ¨B\¯A ³ ºnB ³M  ¤°A o¯ </¨n°C»« nj An ¨A²jA±¯Bi Zoi
° ,jAj»« ¨B\¯A An nB ¬Bªµ S{Aj ³ Sn ¨±w o¯ ïAow ³M ¨B\¯Aow /xnB Rk« ²BU± ·\¼T¯
ºAoM »½BL½p nB¼vM ²B¢z½B¼¯ ¨nAj « ?»®¼M»ª¯> :jAj gwBQ °A ° <?»®»« nB ³a B] ½A> :k¼woQ
¥½Bv« Sv¯Aj»« ³ j±M ¨±w o¯ B´®U »§° ,k¯jAj»« ¨B\¯A An nB ð½ ³w oµ </¨pBw»« ¬B«j±i
/k¯nAj S¼ªµA oUònqM ¥½Bv« ³M ¬k¼wn ºAoM ,ða± nB¼vM
³T{Aj jB½ ³M k½BM ,©¼®ñzM ¡®w ©½k{ n±L\« ³ k«C y¼Q B« »£k¯p nj ºA²n°j o£@A ½AoMB®M
° /¬B¢ªµ ºAoM ³ ,¬B«j±i ºAoM  ³¯ ;©¼Tvµ »£nqM nB¼vM ²B¢z½B¼¯ TiBw ¤Be nj B« ³ ©¼{BM
Sw°j ³ An ºnB ©®»« yµA±i uQ /SwA ¬BUj±i nB ,³\¼T¯ ½A ³M ¬k¼wn ºAoM ²An B´®U
An ¼¢®w ºB´M ½A ³ ©Tvµ ¤Bd{±i »§° ,©TiAjoQ »®¼¢®w ºB´M « /k¼µkM ¨B\¯A ,k½nAj
www.IrPDF.com
/©{BM Bª{ S«ki nj p°o«A ³ kµj»« ²pB]A « ³M ¬±a ,©TiAjoQ
/Bª{ n± e pA ¬±®ª«
25
,»Tvµ »M±i nB¼vM ¶k®v½±¯ ±U !±¼¦Ä± ±§±ÄBQ :S£ ° k«C © Aow ³M ¨o{B¯ ,¤Bw ð½ pA kíM
/©®»ª¯ NBa An ±U ºBµJBT o¢½j « ° k®ª´»ª¯ ¨jo« »§° ,k®Tvµ ¡®z »¦¼i S½BµJBT@
° SwA±i»ª¯ An ¬C uñ`¼µ ° ¨j±M ³T{Am£ ¬C nj An ¨j±i k¼«A ° K¦ ¨BªU ³ ©T{Aj An »MBT@
An ¬C ³ñ¦M ,¨j±M ³T{±¯ An ¬C B´®U ³¯ ° ¨j±M ³T{±¯ An JBT « »§° /©® xozT®« ©Tv¯A±U»ª¯
¬C ³M ±U ¬k¼wn ºAoM ¬B´¼ owAow ,»µA±hM An ºq¼a »T° ¨k¼ª´ ³ j±M B] ½A ° /¨j±M ²k¯A±i
jn±« nj k¯AkM kµA±i»« ,k®»« ¬BdT«A An « jnAj Aki> :©T£ ¨j±i BM /j±{»« Swj©µ q¼a
,©woTM JBT pA o£@A /©{BM B\{ ° ©ª~« jnAj nBT¯A « pA /©Tvµ ©ª~« nk ³a JBT ½A
©µ o¢½j o{B¯ ð½ ³M An JBT ½A k½BM ° ©zñM Kî k½BL¯ « ½AoMB®M /©® xozT®« ©¯A±U»ª¯
° kTA»« ³ »BUA ,jBTA BUA ½A ¬B´£@B¯ ° ¨joM ºnB¼vM ¬Ao{B¯ jq¯ An ©MBT </©µkM ¬Bz¯
o£@B¼ª¼@ JBT ³M So£ ©¼ª~U ,¥½poM ¬Ao{B¯ ½oT´M pA »ñ½ /Aoa ° n± ³a »½±¢M »¯A±U»ª¯
²k{ ²k½jpj »½Bµq¼a ,³¦M /ºA³zª ©¯Bi nBow ¬BTwAj ³M ©½jo£»« oM /kµkM ºA²nBM°j Sæo
° ,SwA ¥½poM JBT ½oUx°ooQ "o£@B¼ª¼@" p°o«A /k¯j±M ²k{ ¥T®« ºo¢½j ºB] ³M B´®U B«A k¯j±M
BU ,¤°A o{B¯ ¬C ,o{B¯ ¬C ³TL§A ° /¨jAj ¨j±i ³M An ²nBM°j Sæo ½A ¬±a /©®»« nBhTA ¬C ³M
/k¯B«»« ¬Bª¼zQ ,jAj uQ An JBT ½A ³ ½A pA xoªî oiC
www.IrPDF.com
©T£»« ¨j±i ³M /¨j±M ²jovA ³ ,k½n°B¼M jB½ ³M An 1988 ¤Bw ,k¼®»« ²B¢¯ « ³M ³ ¬±®@A
/jo½mQ»ª¯ An ©MBT u _¼µ /k®µA±i»ª¯ An ©MBT ,²C
ºAoM ºA»~h{ nB¼vM ¶±¼{ Aki /kµj»ª¯ fn ,©½nAj nBT¯A ³ ³¯±£ ¬C Ao]B« »µB£ ½AoMB®M
¬BªµAn ³M ° ©¼® ³]±U Bµ³¯Bz¯ ³M o£@A ° ©¼® ³]±U Bµ³¯Bz¯ ³M k½BM /jnAj B« S{m£ow ¬jp ©n
³M ©µ oL«B¼Q ³ ²k{ ³T{±¯ oL«B¼Q JBT ¬B½BQ nj ³ ³¯±£ ¬Bªµ /©¼wn»« k~« ³M ,©½nAm¢M ¨AoTeA
ovQ ¬C ;SwA oUk®«joi nB¼vM « pA ³ »v ¬B®hw ³M »µB£ ©µ « ,jAj»« x±£ xj±i ¬B®hw
ºAk¯ ³M /»½°jB] ¼«pow ½A ³M ,jn°C ¬Ao½A ³M Ao« °A /©µj»« x±£ ,±£@B¼T¯Bw ,o£@B¼ª¼@ nj ¬BQ±a
³d§ ½A S¼ªµA Bª{ »µB£ B«A /SwA ©´« nB¼vM nB¼vM ,k¼®»« Bª{ ³ nB oµ /k¼® ³]±U ¬BU¬°nj
»íw k½BM ¿Be ,J±i ³ ¨k¼ª´ « ³ »¯B«p k®¯B« /k¼ª´»« An yT¼ªµA kíM ° k¼®»ª¯ nj An
»§° ,©® ¨BªU An ¬B«SLdæ ¬¿A ©µA±i»« /©® Ak¼Q ¨j±i o£@B¼ª¼@ JBT ºAoM ºo¢½j o{B¯ ©®@
¬C ¬BTwAj ¥X« ,³¯ B½ SwA »¯Ao½A ©¯Aj»ª¯ HíA° »§° ,©® ½oíU An »¯BTwAj ©µA±i»« ¤°A
»¦¼i ,p°o«A ,½A ° /SLX« ¥MBU ,©½jo SLdæ ¥MBU ¶nBMnj ¬±®@A B« /©T£ p°o½j ³ »½An±«Bw
[¦ ¬C w±U ³ ½A ,j±M "ñª«o¼ " jn±« nj ©½jo bo « ³ ºq¼a ¼«°j ° /SwA ©´«
³ »¯Ao¢½j ,k¯o¼¢M nAo tBveA ½A o¼YFU SdU SwA ñª« ©µ ¬Ao¢½j BTe ³ ½A ° ,©½±z¯
nj ¬±a /k¼woT¯ ¬jo ²BLT{A pA ,k½jo ³L¦ toU pA ¬k{ [¦ oM ³ ½A pA uQ /k¯±{»« B« é¯B«
/k½°oM ±¦] uQ /jo k¼µA±i ²BLT{A ¤Be oµ
24
 ?SwA ñª« ¡®] ¬°kM ° ,¡®] pA y¼Q ±£ ° S £ B½C :ºpB\e É
³ñ¦M ,kµA±i»ª¯ Aki ³ ½A o Bi ³M ³¯ /©¼®»ª¯ »£k¯p »¦«B ¬B´] nj p±®µ B« ³¯BwFT« :±¼¦Ä±@
° ,±£ ° S£ BM ²Aoªµ »¯B´] ³ ©½o½mPM An S¼§°Æv« ½A k½BM B«A /©¼®»« ²BLT{A nB¼vM B« ¬±a
An ºnA±{j ° @B¯jnj nB¼vM ºBµ³d§ ,©½A³T{m£ ºnB¼vM ºBµj°n pA B« /©¼{BM ³T{Aj ¡®] ¬°kM
j±MB¯  /k¼«B\¯A kµA±h¯ B\ _¼µ ³M Bµ¬Bv¯A ¬B¼« ¡®] ³ ©½A²k¼ª´¯ ° ,©½A²k¯Anm£ g½nBU nj
B«A ,©¼{BM ³T{Aj ÀTiA SwA ñª« ,©¼® SLdæ ©µ BM BU ©¼®¼z¯»« ³ ºA³d§ pA ,uQ /k®»«
½A ° /k® nj An Bª{ b°n k¯A±U»« Bª{ njAoM ° /©¼® pAoMA An j±i b°n ©¼¯A±U»« ¬B½BQ nj
»£k¯p ºBµ³d§ ½oU©´« /SwA »£k¯p nj »ª´« nB¼vM ¾»{ "q¼«" ©®»« oñ « /SwA ñª«
q¼a ³ªµ ,¬jo WdM ,¬jo SLdæ ,ovªµ ,njB« ° nkQ ²Aoªµ ³M ¬jn±i Am /jnm£»« q¼« SzQ
uQ /k{ kµA±h¯ ¥æBe »TLX« ·\¼T¯ _¼µ ,¬k¼¢®] ° q¼« T{Am£ nB® BM /kµj»« fn q¼« SzQ
/©¼{BM ³T{Aj j±i ¬B¼« An q¼« k½nAm¢M
¬B{o¼YFU SdU ° k¯A²k¯A±i An ±U nBYC o ¯ Bµ¬±¼¦¼« /»Tvµ x°o oQ ¶k®v½±¯ ð½ ±U :ºpB\e É
?k{BM Bµ¬kªU ¬B¼« ±£ ° S £ ºnAo oM ºAoM »{°n ©µ ±U nB »®»« oñ B½C /k¯A³T o£ nAo
,²k{ ¦i ³ An ºq¼a »T° /SwA ±£ ° S£ Sªw ³M ¨B£ ¼Tvh¯ ,o®µ ©®»« oñ « :±¼¦Ä±@
www.IrPDF.com
¶k®®½oC }h{ ¬C ³M uQ /kµj»« nAo ¬C nj An j±i j±]° pA yhM ½oT´M oYA §Bi ,»®¼M»«
ºnAm£»« ¨AoTeA j±i ³M kíM ° /ºnAm£»« ¨AoTeA ,²jn°C k½kQ An }h{ ¬C ³ »¢®µo ³M ° ,oYA
nj An ¨j±i j±]° pA yhM ½oT´M ©®»« »íw ©½BµJBT nj « /»®¼LM An »½BL½p »¯A±U»« ³@
BM /ºo¢½j ºo®µ oYA oµ k®¯B« /k®Tvµ « j±i pA oT´M « ºBµJBT /©µj nAo ¬Ao¢½j nB¼TiA
BM /An ¬B«j±i j±]° pA yhM ½oT´M ,©¼zhM»« ¬Ao¢½j ³M An j±i j±]° pA »zhM ,y®½oC
kíM ° /jo ©µA±i nj An ¨njAoM ,¨j±i ¬jo nj BM ° ,©®»« nj An ¨j±i ,oYA ¬k½oC
/jAj kµA±i ¬Bz¯ « ³M An j±i ¨njAoM
B´®U ±U B«A /k®®»« o w »¯±£@B¯±£ ºBµn±z ³M ³ k®Tvµ » ±« nB¼vM ¬B£k®v½±¯ :ºpB\e É
?SwA ñª« ³¯±¢a /»®»ª¯ SMo tBveA »®¼«pow _¼µ nj q£oµ ³ »Tvµ ºA²k®v½±¯
/k®»« ow Bµ¼«pow ½A ³M « pA y¼Q « b°n ¬±a ,©®»ª¯ SMo tBveA q£oµ :±¼¦Ä±@
»TeAn ³M ,©®»« ow Bµn±z ½A ³M »T° ½AoMB®M /SwA « nB ,SwA « ºBµJBT « b°n
b°n pA yhM ½oT´M  ³TL§A /k®¯A±i»« An « ºBµJBT ¨jo« ¬±a /©¼®»« nj An o¢½kñ½
ð½ ,ºo¢½j u oµ ¥X« ©µ « ³ ©µkM ¬Bz¯ BU ¨°n»« B] ¬C ³M ¼ªµ ºAoM /k®¯A±i»« An «
nAo ¬B¢ªµ nB¼TiA nj An j±i joi Aki ¬±a ,©¯Aj»ª¯ ¬Ao¢½j pA oU© B½ oUy¼M ³ /©Tvµ ¬Bv¯A
/kµj»«
JBTÇ ǽA nj An y«Bǯ nBM °j  B«A /Svµ ±£@B¼T¯Bw ¨B¯ ³M »¯BQ±a o£@B¼ª¼@ nj :ºpB\e É
27
±¼¦Ä± ±§±ÄBQ BM ºpB\e xnC º±£ ° S£@
/³¼¯AoLeBæ ¶p±« ,79.3.1å
u¼Än ,»ªUBi ºB C w±U Bµ¬kªU º±£ ° S £ bo ,¥L ¤Bw °j ³ »¯Aj»« ,±§±ÄBQ :ºpB\e É
?jo kµA±i ¥ªî ³¯±¢a jB´®z¼Q ½A ³M SLv¯ ¬B´] »®»« oñ /k{ bo« ¬Ao½A ºn±´ª]
pB¼¯ S¼¯ ve ½A ³M B« ° /©®»« tBveA An S¼¯ ve bo ½A nj ,q¼a oµ pA oUy¼M « :±¼¦Ä±@
³M ±£ ° S£ ¬±a ,SwA ©´« nB¼vM ±£ ° S£ ½A /©¼® ¥½kLU ºoT´M ozM ±¯ ³M An j±i BU ©½nAj
/j±M kµA±i »½±£ ðU ³¯o£° /SwA R°BT« ¡®µo °j ,R°BT« ¶k¼î °j ¬B¼« o¯ ¤jBLU ºB®í«
° ,»¢®µo ,ºoñ ·®¼«puQ k½BM S¦« oµ ³ ¨kTí« « /¨nAj jBTîA BµR°BU ³M « ½AoMB®M
,»Lµm« ° »¢®µo ·®¼«puQ ½A pA oUAo ³ ¨nAj jBTîA ¼®`ªµ B«A /k® e An j±i »Lµm«
pA ,©¼® SLdæ ©µ BM ©¼¯A±TM ³ ºA³d§ pA uQ /jk¯±¼Q»« ©µ ³M An q¼a³ªµ zî /jnAj nAo zî
° S£ ,©½nAm¢M ¬B¼« nj ©µ BM An Soe ° »£k¯p ³M ¬Bª¦¼« ,¬BªUBwBveA ©¼¯A±TM ,¬B«K¦ BªîA
www.IrPDF.com
/jo ©¼µA±i ¬jo nj ³M pB C ,©¼®»« ¬k¼®{ ³M pB C ³ »«B¢®µ /j±{»« pB C ±£@
½oU©´« zî ³ ºnAj jBTîA ±U /SwA »ª´« nB¼vM ¶k½kQ zî ,±U ºBµJBT nj :ºpB\e É
An j±Ç]° ,ºA³¦íÇ{ ¬±`ªÇµ ³Ç Svµ »Çzî »µBÇ£ B«A /SwBµ¬Bv¯A ¬B¼« k¯±¼Q ºAoM ¥«Bî
?k{BM ñª« ±£ ° S £ ,»zî ¼®a BM »®»« oñ /k¯Ap±w»«
° ©¯ ³M B« ,SwB« K¦ ° ©za nj ³ »wk« ·¦í{ pA ºAk] ,zî pA ºAk] ¨kTí« « :±¼¦Ä±@
»T° uQ /k®Tvµ ¬Bv¯A ºBµS¦¼  ½oUònqM ,ºnBMjoM ° ,©¯ ,zî /©½nAj pB¼¯ ©µ ºnBMjoM
©µ An ¬Ao¢½j RAo¯ BU ©¼{BM nBMjoM k½BM kíM ° ©¼½±¢M An j±i o¯ k½BM ,©¼®»« SLdæ ³M °o{
° S£ ½A ° ,j±M kµA±i ©½nAj ²k¼î j±i ³a ¬C oM nAoæA ,©¼®»« ³ ºnB oµ ,³¯o£° /©½±®zM
/¬jAj x±£ ° ¬jo SLdæ ° Tvz¯ »®í½ ±£ ° S£ /j±M kµA±h¯ ±£@
,kª´ ÇM kǯA±U»ª¯ ,j±®zM k¯A±U»ª¯ ¨jC /kwn»« »L¼\î ·¦eo« ³M ©µ »µB£ zî :ºpB\e É
?jo kµA±i 𪠱£ ° S £ ³M ³¯±¢a zî ½A /SwA {Bî  /k{BM ³T{Aj ®« k¯A±U»ª¯
/©½±{ ð½o{ ¬Ao¢½j BM An j±i RBwBveA BU S{Am£ ¼«p º°n An B« Aki ©®»« oñ « :±¼¦Ä±@
An zî tk« ·¦í{ ½A ¬AoîB{ /©½nAk¯ ¬Ao½A ¬AoîB{
ß pA oU¿BM /SwA Ti±«C ºAoM ²An B´®U ½A
¨jo« BM  ³¯ /k¯nAm¢M ¬B¼« nj ¬Ao¢½j BM An j±i RBwBveA k®Tv¯A±U»« ©µ Bµ¬C B«A /k®T{Aj
u oµ ¨nAj jBTîA « /k¯k{ ©¼´w ¬Ao¢½j BM tk« ·¦í{ nj /¬B´] owAow ¨jo« BM ³ ,¬Ao½A
/k®¼LM q¼¯ o¢½j ºBµ¬Bv¯A j±]° nj An Aki k½BM ,jnAj j±i K¦ nj An Aki
2ì

¬Ao´U Rke° n¿BU nj ±¼¦Ä± ±§±ÄBQ »¯Ao®hw
79.3.11
©ñ¼¦î ¨Àw
¬B£k®¯A±i ¨BªU ¶k®½Bª¯ ³ ½A ° ,B] ½A nj ¬BT¯j±M o Bi ³M ,Bª{ ·ªµ pA ©µA±i»« Svh¯
¤Bw ºBµ¤Bw ,j±M ºA³®½o½j ºB½Ån « ºAoM ,¬Ao½A ³M ¬k«C /©® oñzU ,k¼Tvµ « nBYC »¯Ao½A
³M ©TwA±i»« ©T{Am£»« ¨AoTeA ¬C ³M ³ ºn±z ¬A±®î ³M ¤°A /©® ow ¬Ao½A ³M ©T{Aj °pnC
/¨nAj ¬Ao½A nj ºjB½p nB¼vM ¬BTw°j ¨k¼ª´ ¬±a ,kíM ° ,©½B¼M ¬Ao½A
oTz« ²An ð½ nj ³ ©®¼M»« »¯BTw°j ³ ,j±i ¬B£k®¯A±i ¬A±®î ³M ³¯ An Bª{ « ¬±a
ºoT´M ¬Bñ« ³M An ¬B´] ©¼µA±i»« ³ ½A o Bi ³M ° ,oTz« zî ð½ o Bi ³M ,k®¢®]»«
¥¼¦i ¬AoL] jB½ ³M ,¨jAj»« x±£ ¨j±i ºBµSLdæ ³M ° ¨j±M ³Tvz¯ B] ½A »T° /©¼® ¥½kLU
An o´{ kµA±i»« oL«B¼Q Ç ¬AoL] JBT ½oUn±´z« Ç "oL«B¼Q" JBT »¯B½BQ ·®dæ nj /¨jBTA ¬AoL]
oñzU °A pA uPw ° /k®®»« °A pA ºnB¼vM ºBµywoQ ° k¯±{»« éª] xn°j ¨jo« ,k® oU
www.IrPDF.com
uQ <!¨jo»« x±£ ¨j±i ¬B®hw ³M ©T{Aj ¨j±i « ?k½kz¯ ³]±T«> :k½±£»« oL«B¼Q B«A ,k®®»«
/©µj»« x±£ ,¨j±i ºBµ²rA° ³M ,¨j±i ºBµSLdæ ³M ºA³¯±£ ³M ,©v½±¯»« An »MBT ³ »«B¢®µ
¬C nj ¬±a ;jnAj nAo B« j±i pA oUAo ,j±{ ¨B\¯A »¢T¼{ ° zî BM ³ nB oµ B½ ºo®µ oYA oµ
q¼a _¼µ :k½±£»« ³ ©® ²nB{A o¼Pvñ{ pA ºA³¦ª] ³M k¼µkM ²pB]A ° /©¼µj»« nAo JB¯ zî ß /SwA kLí« ºA³¯±£ ±U ºAoM Aodæ uQ :ºpB\e É
JBT nj ³ ºoñ ,uQ /k® Ak] ©µ pA ,k®MB½ k¯±¼Q ©µ BM k®µA±i»« ³ An µl °j k¯A±U»ª¯
/K¦ Bµ¬±¼¦¼« º±w ³M ;k®»« ow ºn°j nB¼vM ºBµ¼«pow ³M ³ SwA ºoBv« ,j±{»« »¦\T«
uQ /k®{BM ³¼L{ JBT ¶k®v½±¯ ³M »k¯A ³ k®® nj An JBT ºA±Td« k®¯A±U»« »¯Bv B´®U B«A
oµ ° j±{»« ³T{±¯ ²k®¯A±i ° ²k®v½±¯ w±U ,j±{»ª¯ ³T{±¯ ²k®v½±¯ w±U  q£oµ JBT ð½
yhM ,¨k{ ©¼´w Bª{ BM ©½BµJBT nj ³a ¬C /SwA ©¼´w j±{»« ³T{±¯ ³ »MBT oµ nj ,²k®¯A±i
,Svh¯ ³ ©¼ª´»« ° /»£k¯p ¶kµBz« ºAoM ¨j±i x°n ° ¨j±i ºBµ³Mo\U ;²j±M ¨j±]° oT´M
nj ³a ¬C oµ nj ½A ° /k¼Tvµ ©¼´w JBT ½A nj o¢½j ©µ Bª{ ,¨°j ° ,©Tv¼¯ B´®U o¢½j «
»v ³a ©µkM ¬Bz¯ Bª{ ³M BU ©Tvµ B] ½A /SwA jBæ ,j±{»« ¨B\¯A »¢T¼{ ° zî BM »£k¯p
,³T{±¯ An Bµ¬C ³ k¼wB®{»ª¯ An ºjo« »§° k¼wB®{»« An BµJBT Bª{ /jnAj nAo BµJBT SzQ
©µ « ,SwA oT´M ,j±{»« ¨B\¯A zî BM ³ ºnB oµ ³ B] ¬C pA ° /¨A²k«C B] ½A ³M ¼ªµ ºAoM
¤BL¯j ³M ³ ©Tvµ ºjo« « /k®Tvµ oT´M ¨j±i pA ©½BµJBT ½AoMB®M ;¨A³T{±¯ zî BM An ©½BµJBT@
½A ³M ¬k¼zhM dU o¼v« nj /j±M ¬k{ ²k®v½±¯ « »£k¯p ºB½Ån ¼§°A ,k®»« Soe y½B½Ån
29
?ºoM»ª¯ q£oµ An y«B¯ Aoa /JBT ¬B½BQ ° pB C nj /ºoM»«
º±¢®¼ªµ Sv¯nA º"B½nj ° o¼Q jo«" JBT o¼YFU SdU Rk{ ³M ,©T{±¯»« An o£@B¼ª¼@ »T°:±¼¦Ä±@
° /"j±M ±£@B¼T¯Bw ,jo«o¼Q ¨B¯" :k®»« pB C ³¦ª] ½A BM An JBT °A /B½nj BM ºjo« joL¯ ¬BTwAj /¨j±M
/©µj ¨B\¯A ¨B¯ ¼ªµ BM ,An nB ¼ªµ ©To£ ©¼ª~U ° /joM»ª¯ An jo«o¼Q ¨B¯ o¢½j ,JBT owAow nj
S¼~h{ n± e B«A /²joL¯ An ¬BTwAj »¦æA S¼~h{ ¨B¯ q£oµ o¢½j °A !SwA »§Bî" :¨jo oñ
,¬A±] jo« ¨B¯" :©½±£»« « /"j±M ±£@B¼T¯Bw ,jo«o¼Q ¨B¯" :k½±£»« º±¢®¼ªµ "/SwA pnBM nB¼vM »¦æA
"/j±M ±£@B¼T¯Bw
/jnAj ²k®Ç¯A±Çi oÇM k®«°o¼¯ ºo¼YFU ,k½±£»« hw Aodæ BM ±£@B¼T¯Bw ³ ºA³®dæ :ºpB\e É
?»®¼M»« ³¯±¢a An Aodæ
« »£k¯p owAow Aodæ /SwA oBe ©µ Bµºo¼ñ§A° nj ³ ,o£@B¼ª¼@ nj  ³¯ Aodæ :±¼¦Ä±@
ºAoM /k®»« ²jBw An ¬Bv¯A b°n ,SwA »£k¯p ¬jo ²jBw ,Aodæ /©Tvµ Aodæ {Bî « ,SwA
,Aodæ nj /©½A²jo ow ºnB¼vM ºBµAodæ ³M ©µ BM ¨ovªµ ° « /SwA »ª´« nB¼vM ¶nBíTwA «
³]±T« ¬B´£@B¯ /j°n nBª{ ³M ²q\í« ð½ k¯A±U»« ²jBw ¥£ ð½ /k® ³]±U ºq¼a oµ ³M k½BM ¬Bv¯A
qoªT« ²jBw ¥£ ¬C oM An j±i Rnk ° ºro¯A ¨BªU kíM ° ,Svµ B] ¬C ²jBw »¦£ º±{»«
www.IrPDF.com
¼ªµ ©µ B« b°n ° ,SwBL½p nka ¥£ ð½ ³ »ª´M »¯A±U»ª¯ ,¥£ oQ ïBM ð½ nj »µB£ /»®»«
ºjq½A ²±ñ{ ©¼¯A±TM BU ,©¼® ²jBw An j±i ¬k¼z½k¯A ¶±¼{ ,©¼® ²jBw An j±i nBñA k½BM /SwA ³¯±£@
/©¼® nj An
/³¦M /SwA kLí« ð½ « ºAoM Aodæ :±¼¦Ä±@
28
 ° ,©½B¼M B] ½A ³M k½BM ©Tv¯Aj»« /©T{Aj ¬Bª½A ©¯B£k®¯A±i ºBµBîj ³M « ° /k{ ñª« ° ,SwA
º±w ³M An ©L¦ ° ©µkM ¬Bz¯ Bª{ ³M An ¨j±i ©¯A±U»«  ,©½±¢M ©¯A±U»ª¯ ºo¢½j q¼a /¨k«C
nj ©µA±i»« ©µ « /k®® ³½o£ k¯njB ³ ¨k½j An »îB\{ ¬B¯p ° ¬Ajo« « ,¬Ao½A nj/©½Bz¢M Bª{
ºAoM ///¨oñzT« »¦¼i /©µkM ¬Bz¯ Bª{ ³M An ¨j±i ºjB{ ºB´ñ{A ©µA±i»« /©® ¼®a Bª{ nB®@
/p°o«A ,B] ½A nj ¬BU¬j±M o Bi ³M ///« b°n nj o Bi ³M ///« nB To½mQ
/¨oñzT«
www.IrPDF.com
31
Svñ{ ¨jo oñ ,¨±{»« k½k´U ¨jo oñ nBM ¼§°A /k{ jnA° ©e°n ³M ºjB½p ºBµ©ip ,B½Ån
uQ /©T{Aj ºnAk½BQ ° ¨j±L¯ ±woU « ³ oñ{ An Aki »§° /¨±{»ª¯ nj ¨jo oñ ,¨jn±i
/k®¯B«»« »½Bµ¤Ak« ³M ©½AoM Bµ¬C ,©®»« nBhTA Bµ¬C ³M ,©®»« ²B¢¯ ©e°n ºBµ©ip ³M ³ ¬±®@A
³ k¼{BM ½A ¶jB«C ,k¼®ñM K¼íU An ¬BUj±i ºB½Ån k¼µA±i»« o£@A /k¼{BM ¬jn±i Svñ{ ¶jB«C
j±]° ©µ ºA²oT®«o¼ RBd§ ,k¼¢®]»« ºq¼a o Bi ³M ²B£ oµ ¬±a /k½n±hM Svñ{ »µB£@
dU ºAoM ²pnBL« ,BµSvñ{ ½A pA ° k¼®ñ¯ nAo k¼¯A±TM o£@A B«A /jo k®µA±i ³L¦ Bª{ oM ³ k¯nAj
¨A»£k¯p nj « /k¼® K¼íU An ¬BUj±i ºB½Ån j±M k¼µA±i njB ,k½p±«B¼M An ¬BUBµB½Ån ³M ¬k¼zhM
w±U ,nBM ð½ ,k¼¯Aj»« ³ n± ¬Bªµ :k¼¯AkM k½B{ ³ ©T{Am£ ow SzQ An ºnA±{j nB¼vM RBd§
/¨k{ ºoTvM »¯A°n ¬BTwnBª¼M ð½ nj ,k¯j±M ¨A²k®½C ¬Ao¢¯ B«A ° k®T{Aj ©Tw°j ³ ¨njB« ° nkQ
B«A ,³¯Ak¼«±¯ Soe ð½ ;©¯Aj»« zî pA »{B¯ Soe ð½ ²nA±ªµ An ¨njB« ° nkQ Soe ½A
° /©Tn ¬Ak¯p ³M nBM ³w ,¥½poM nj »«B¯ S«±ñe ¬An°j nj BµkíM /¬B{ovQ e ºAoM ,³¯B{Bî
pA »T° /SwA ñª« o¼ ©½B½Ån ³M ¬k¼zhM dU ³ ¨k¼wn ³\¼T¯ ½A ³M ,³ªµ pA oUkM ° ,¨B\¯Aow
©¼ª~U uQ ,©® K¼íU An ¨j±i ºB½Ån ©¯A±U»ª¯ o¢½j ³ ¨k¼wn ³\¼T¯ ½A ³M ,¨k«C ¬°o¼M ¬Ak¯p
/k{»« ¥¼ªdU« oM ¥½poM ½Ao{ w±U ³ ©® JBhT¯A An ºo¼v« ° ©® x±«Ao An ©½B½Ån ©To£@
www.IrPDF.com
©® kîBT« An ¨j±i ¨jo »íw /©® x±«Ao An ©½BµB½Ån ¨jo »íw /¨jo ¼®a ¨BªU ¤Bw Sµ
« ° S{Aj j±]° »¢T¼{ tk« ·¦í{ ³ oñ{ An Aki B«A ° /SwA ñª« o¼ ¬k{ ²k®v½±¯ ³@
©To£ ©¼ª~U ° ,k¯jo ©]AoiA o¢½j RnBLî ³M B½ ,¨jo oU An ¨nB ,kíM ¤Bw Sµ /xA©TiB®{
½A ° ©½pAjoPM An ¬B«»£k¯p ºB´M k½BM ° SwB« »£k¯p ½A ¬±a /©µkM ¨j±i ³M ºA²nBM°j Sæo
An B´M ¬Bªµ k½BM ,k¼®ñ¯ ³a ° k¼®ñM ¤BL¯j An ¬BU»~h{ ·¯BvA ³a ¤Be oµ ³M »§° /Sv¼¯ ¬ApnA B´M
·¯BvA ³M ¬k¼zhM dU ²An nj o£@A ³ SwB] ½A R°BU  /k½pAjoPM ¬BU»£k¯p ºAoM
·¯BvA ³M ³ »µAn nj o£@A B«A /S{Aj kµA±i »½B®í« Svñ{ ½A ,k½n±hM Svñ{ ¬BU»~h{
oU¼í An B« B´®U Svñ{ ½A ,©½n±hM Svñ{ ¬C nj ° ©½nAjoM ¨B£ ,j±{»ª¯ o\®« B« »~h{
B] ¬C nj /²k{ ²j±ª¼Q oU© ³ k¼® JBhT¯A An »µAn  k{BM JBhT¯A oM nAo o£@A ½AoMB®M /k®»«
k¼µA±i An ºA³¦í{ j±i K¦ nj Bª{ B«A /k{ ©¼µA±i °n³M°n j±]° ¶o¼U ºBµ°o¼¯ BM ,Bµ³TiB®{B¯ BM
/jAj kµA±i ¬Bz¯ Bª{ ³M An ²An ³ SB½
oñ « /k¯A²k{ B]³MB]  BµB½Ån B«A ,k¯A²k½jpj An ¨jC ºBµB½Ån ³ kwn»« o¯ ³M »µB£@
½A pA tAoµ ° ,¨jo»« »£k{©£ tBveA ³ j±M »UBd§ /k¯A²k½jpj « pA An ©½BµB½°n ¨jo»«
nA±{j RBd§ ½A oM ©Tv¯A±U Aki ðª BM ,¤Be oµ ³M /©® ³L¦ ©½BµtoU oM ©¯A±T¯ q£oµ o¢½j ³@
oM B« ;¨A²jn±i ¬BñU Rk{ ³M ,©®»« SLdæ Bª{ BM ° ©Tvµ B] ½A ³ p°o«A /©® ³L¦
ñª« ³ ©¼T{Aj jBTîA B« »§° /©¼{BM ©µ nB® nj ©¼¯A±TM p°o«A BU ©½jo ³L¦ ºnB¼vM ºBµºnA±{j
30
 ¼ªµ ° /SwA pnBM nB¼vM ¬B{n± e B«A ,k¯nB¼{±µB¯ nB¼vM RAo¼YFU ½A ©® k¼@FU k½BM pBM ° ©¼®»«
ºBµ³ªza ow pA ¨A²k¼{± « /k®»« jB\½A ¦Th« KµAm« ¼M »½Bµ¥QÔ ° BLUnA ³ SwA ¬Boî
,Aki º±w ³M ¨j±i ²An TB½ ºAoM ° ,©Tvµ Aki º±] ° Sv] nj ºjo« ¬±a ,©{±®M ºnB¼vM
¨AoTeA Aki pAn ³M ¬±®@A ,©T{Aj ºnB¼vM ºBµywoQ ,¤Bw ºBµ¤Bw /©½Bz¢M An ¨j±i K¦ k½BM
hw S¼¯Be°n ° S½±®í« pA ©®»« »íw /¨nAkM »«Ao£ An Aki ¨nB BM ©®»« »íw /¨nAm£»«
B´®U ½A /k¯n°C»« °n S½±®í« ° S¼¯Be°n ³M oUy¼M ¨jo« p°n ³M p°n ©¯Aj»« ¬±a ,©½±¢M
/¨nAj jBTîA ¥ ³M ,¨nAk¯ jBTîA ¾q] ³M « /jnAj»« A° T£ hw ³M Ao« ³ SwA »½°o¼¯
?k{BM ³T{Aj BLUnA ¬Ao½A ³M ³ k¼v½±®M »¯B«n k½nAj k~ B½C É
Bª{ ywoQ /SwA pAn ° q«n ð½ ©µ ²k®v½±¯ j±i ºAoM ¬B«n ð½ /jo »®¼My¼Q j±{»ª¯:±¼¦Ä±@
¦i ºA³®dæ nBL]A ³M ©®»« »íw ¤°A ?©v½±¯»« ¬B«n ð½ ³¯±¢a :¨o¼£»« o¯ nj ³¯±£ ½A An
ºAoM ³z¼ªµ B«A /©µA±i»« ³ ¨nAm¢M »½B] An q¼a ³ªµ ° ,©v½±®M ,©µA±i»« ³ An »¯BTwAj ° ©®@
° ,©v½±®M ¨j±]° ³®½jB« yhM ¶nBMnj »MBT ©T{Aj Sw°j 199å pA /©Tv¼¯ ²jB«C JBT T{±¯
° ,©woM ¬B«n ½A ³M BU ©® oLæ ¤Bw nB´a ¨j±M n±L\« /©Tv¯A±U»ª¯ »§° ,¨jn°C nBz ,¨jo »íw
ºAoM /³¯ K¦ »§° SwA ²jB«C q« »µB£ /©T{±¯ An "©Tv½o£ ° ©Tvz¯ Ank¼Q j°n nB®@" ¬BTwAj kíM
www.IrPDF.com
»MBT ¨nAj Sw°j « ³ ³TL§A /K¦ ¨B´§A ° q« ©¯ :S{Aj jBªTîA °j oµ ³M k½BM ,JBT T{±¯
/Sv¼a y¯±ª « ©Tv¼¯ ê « »§° /²k{ ³T{±¯ « K¦ nj ©µ ¬¿A k½B{ ° /©v½±®M ¬Ao½A ¶nBMnj
° Bµ³LeB~« nj ³a ° Bµu¯Ao® nj ³a ,jo ©µA±i SLdæ ¬Ao½A ¶nBMnj « Rk« ½A nj »§°
/B¼¯j ¦Th« ºBµ³«B¯p°n
ºBñ½oÇ«C oÇ¢½j ¬B£k®v½±Ç¯
ß ° qnB« B¼wnB£ ,Bª{ ³ ½A ³M ³]±U BM (©] ¨B] »¯B´] ³ñL{) É
?k¼®¼M»« ¼U¿ ºBñ½o«C ° ¬Ao½A RB¼MjA ¼M »BLUnA ³a ,k½nAj ¬Ao½A nj ºjB½p ¬BLBh« , ¼U¿
ºnA±½j t±ª¦«B¯ ° t±ª¦« S¼e ¼M ©½nAk¯ ºnAoæA ,©¼v½±¯»« ³ »T° ©®»« oñ :±¼¦Ä±@
¬B¼« ºA³ª§Bñ« SwA ñª« /©¼®¼LM ©¼¯A±U»« ³ SwA ºq¼a pA oUAo S¼e ³ ©½kTí« B« /©½pBvM
¼M SµBL{ ½A ©®»« oñ /k{BM ³ª§Bñ« ½A · wA° R±æ L ½A ° j±{ ¨B\¯A Bª{ ° «
¬Ak®a An ¬Ao½A oæBí« RB¼MjA « ³ ©® AoTîA k½BM B«A /k{BM ¼U¿ ºBñ½o«C ° ¬Ao½A RB¼MjA
/©wB®zM An Bµ¬C ·ªµ o¢½j ¤Bw ð½ BU ¨nA°k¼«A /©wB®{»ª¯ J±i
:SwA ǽA ,²k{ bo« B« ·«B¯oM KBh« ºBµ¬A±] µl pA ³ »§AÆw (¬A±] »½±½jAn ·ñL{) É
³Ça B« ,²o«p°n »£k¯p nj /k¯A²k¯A±i ºnB¼vM An o£@B¼ª¼@ nj ²k{ bo« ºBµ³¯Bz¯ ° o£@B¼ª¼@
²pAk¯A ³a ,©¼Tvµ ³]A±« Bµ¬C BM ²o«p°n ³ »½Bµ³ k j ?©½±{»« °n³M°n Bµ³¯Bz¯ ½A BM ²pAk¯A
?k®®»« ðª B« ³M
¬Boî ºB®L« ½A /jnAj B« b°n BM ¬jo SLdæ ºAoM ºjo ³M o~d®« ²An Aki ¨nAj jBTîA :±¼¦Ä±@
33
±¼¦Ä± ±§±ÄBQ »UBî±L « ·LeB~«
Bµ¬kªU º±£ ° S£ »¦¦ª§A¼M qo« xp±«C keA° ,79.3.11
/k¼® SLdæ ,k½A³T o£ o¯ nj »¯Ao½A ¬B£k®v½±¯ ºAoM ³ ºA»MjA ¶q½B] jn±« nj H § É
nBYC ¬k¯A±i pA ¬±® BU B«A ,SwA nAko oQ ° ²k{ ³TiB®{ nB¼vM ¥½poM nj ¬Ao½A ºBª®¼w :±¼¦Ä±@
ºAoM An ±¼¦Ä± ±§±ÄBQ »MjA ²q½B] ©To£ ©¼ª~U ½AoMB®M /©½A²j±M ¨°od« ¥½poM nj »¯Ao½A ¬B£k®v½±¯
Swj B´®U B« /jAj ©µA±i Bª{ ³M »UBd¼±U ²q½B] ½A ¶nBMnj ©® bBTTA »¯Ao½A oæBí« ¬B£k®v½±¯
RF¼µ /k{BM ³dæ Sv½°j pA oUy¼M k½BL¯ nBYC ©\e ,©½o½mQ»« »wnB ¬BMp ³M An Bµ³T{±¯
©µjp±¯ nj /k¯±{ ³ÄAnA oLT@A 28 BU k½BM nBYC /j±{»« ¥¼ñzU ±\z¯Aj ³w ° oñ®{°n ³w pA ¬An°Aj
³®¼«p oµ nj ° k{ kµA±i ¨ÀîA ,jAj ©µA±i c¼±U ³ ²q½B] ½A ·®¼«p oµ ºAoM jq«B¯ [®Q ,tnB«
° ,»¯BTwAjo¼ ,»¯BTwAj RB¼MjA ºBµ³®¼«p nj ¬B£k¯oM pA ð½ oµ ºAoM /k{ kµA±i ²k¯oM o¯ ð½
½A ·ª]oU ·®½qµ « ,¬C oM ¬°qA /²k{ ³To£ o¯ nj n¿j nAqµ ¦L« ³M ºA²q½B] ,»«ÀwA ¡®µo
www.IrPDF.com
½kM /jo kµA±i ozT®« An oYA ³w ½A ¥½poM nj « o{B¯ ° ¨pAjoQ»« »§BUoQ ¬BMp ³M An oYA ³w
/©¼® nAooM ¬Ao½A ° ¥½poM ¡®µo ¬B¼« »ñ½jq¯ nB¼vM ³ MAn ©¼¯A±U»« K¼UoU
?k½A³T o£ o¼YFU »¯Ao½A o¼ B½ »¯Ao½A ¶k®v½±¯ ¨Ak pA É
³½kµ « ³M An ¬C ¨njB« /j±M ¨B¼i oªî RB¼îBMn ,¨k¯A±i ³ »½BµJBT ¼Tvh¯ pA »ñ½ :±¼¦Ä±@
j°n nj »T° /SwA [¯n ° ºjB{ ,òo« ,»£k¯p nj ºAoM »M±i nB¼vM ²An jo»« oñ ¬±a /jAj
« ,¬Ao½A RB¼MjA nB®
ß uQ /SwA ñª«o¼ ¬Ao¢½j RAo¼YFU ¬jAj q¼ªU ,k¼To£ nAo ¡®µo
jB½p « ¬±a ,Sv¼¯ ³¯AnB¼zµ RAo¼YFU ½A B«A /¨A³To£ ©µ o¢½j ¬B£k®v½±¯ pA ºnB¼vM RAo¼YFU
²jBTwA ¨j±i b°n ¬B¼M ºAoM ³¯AnB¼zµB¯ ,¨A²k¯A±i ³a ¬C pA ,©v½±¯»« ³ »T° ° ,©¯A±i»«
¬B£k®v½±¯ o¼YFU uPw ° /k¼®»« qoªU j±i b°n oM ° ,j±i oM ,k¼v½±¯»« »T° uQ /©®»«
/k¼v½±¯»« An ¬BTwAj ³ k¼½Bª{ B«A /kzhM»« »¦\U An j±i ,ºk½o\U nB¼vM Rn±æ ³M ,o¢½j
/jnAj »«ÀwA oñ U BM »ñ½jq¯ nB¼vM k¯±¼Q ,Bª{ nBYC »¯Be°n ºA±Td« (odw »¦¦ª§A ¼M ·ñL{) É
?k¼µj»« c¼±U ³¯±¢a An ³MAn ½A
³ ©¼®»« nj © © ,©¼®»« pB C Aki TB½ ºAoM An n±{oQ º±] ° Sv] ½A »T° :±¼¦Ä±@
pA ³ Sw»í¼L ° ©Tvµ »d¼v« « ³TL§A /SwA ¤°A ¨B£ ½A ©®»« oñ /SwA oBe B] ³ªµ Aki
S{AjoM ¼®a »«ÀwA ¬Boî pA /Sv¼¯ ½A ±±« B«A ,©{BM ³To£ o¼YFU nB¼vM »d¼v« ¬B£k®v½±¯
SB½nj An RAo¼YFU ½A ³ SwA ²B£¬C ° /©¼®»« Soe keA° ºAki ð½ º±w ³M ·ªµ ³ ©®»«
32
 ?Sv¼a ,k¼® »£k¯p
qoªT« «B k½BM Bª{ µl ,k½o¼£»« Swj ³M o¼zª{ ³ »«B¢®µ ,joL¯ ¬Ak¼« ð½ nj :±¼¦Ä±Ç@
²B£@C j±i ¶k®½C ° ³T{m£ pA ,k¢®]»« ¬±®@A ·d§ ºAoM ³ ºpnBL« ³ Sv¼¯ ½A y½B®í« /k{BM
í ° xq§ nBaj ,k® oñ j±i ·T{m£ ºBµSvñ{ ³M o£@A ¬±a /k®»ª¯ oñ ¬C ³M B«A /Sv¼¯
uQ /kMB½»« u¯ ³M jBªTîA ¨p¿ ke pA y¼M ,kz½k®¼M j±i ·T{m£ ºBµºp°o¼Q ³M o£@A ° ,j±{»«
/SwA ³d§ ¼ªµ nj Bª{ ¶k®½C ° ³T{m£ ³ k¼ª´M /k¼{BM "¬±®@A" nj ° "B] ½A" nj ,k¼®ñ¯ oñ
/j±M kµA±i q¼¯ Bª{ ·T{m£ o£@²±¦] ,k¼µj»« ¨B\¯A An ºnB ³d§ ½A nj »T°
° k¼v½±®M ³ jAj An u ¯ ³M jBªTîA ½A Bª{ ³M ³ jBT A Bª{ »£k¯p nj » B UA ³a (©] ¨B] ·ñL{) É
?k¼µkM nAo o¼YFU SdU ¬Ao½A nj An jAo A ³ªµ ½A
½A ³M k¼¯A±U»ª¯ uQ ;k¼® z An ¬BUj±i k¼®»« »íw ,k¼v½±¯»« »T° ,°o{ ºAoM :±¼¦Ä±@
° /¨jo»« z An ¨j±i Sv½BM»« /³¯ B½ jAj k¼µA±i nAo o¼YFU SdU An ¬Ao¢½j B½C ³ k¼® oñ
³ ½A To½mQ ,« ºAoM ° /<T{±¯> :¨j±M xA³T¼{ ³ j±M ºnB ¨B\¯A ,¨j±i z ºAoM ²An B´®U
ß
/©¢®\M S¼e ½A To½mQ ºAoM ¨j±M n±L\« ,j±M nA±{j nB¼vM ,k{BM <T{±¯> ¨A»~h{ ·¯BvA
³M jBªTîA ke pA y¼M ©®»ª¯ »íw « ©½±£»« ,¨nAj u¯ ³M jBªTîA nB¼vM « ³ k¼½±£»« »T°
www.IrPDF.com
JBT oµ /¨nAm¢M ¨AoTeA ,©µj»« ¨B\¯A ³ ºnB ³M ©µA±i»«  ³ñ¦M ,©{BM ³T{Aj u¯
»T° uQ /SwA ²pnBL«  ,jnAk¯ kM B½ J±i <²pnBL«> ° ;SwA k½k] ¶pnBL« ð½ ,ºk½k]
SwB®í« ½A ³M ³ñ¦M ,Sv¼¯ u¯ ³M jBªTîA ºB®í« ³M ½A ° ©ª´M An ¨j±i ©®»« »íw ,©v½±¯»«
/©µj y½Bª¯ ,©µA±i»« ³ An ºq¼a ,¨j±i zî ²An pA ©¯A±TM ³ ©{BM U°o nk ¬C k½BM ³@
?Sv¼a ©ñ½ ° Sv¼M ¬o ¶k®v½±¯ ð½ ³M ¬BUjB´®z¼Q É
k¼® x±«Ao An u½±] qª¼] "u¼§°A" /SwA ²jBw ° c½oæ Aki ¬±a /k{BM ²jBw ° c½oæ :±¼¦Ä±@
ºB®í« oM k®®»« »íw ³ªµ /k®®»« oñ ¬C º°n ²pAk¯A ½A ° ²k{ n±´z« ²pAk¯A ½A RB¼MjA nj ³@
SwA oT´M ,k{BM ²k®v½±¯ kµA±i»« ³ »v /k®v½±®M ¬BTwAj k®®»« x±«Ao ° k®® qoªU JBT@
q£oµ ° /k½nAk¯ An yUEo] »§° ,k¼{BM ²k®v½±¯ k¼µA±i»« »µB£ ¬±a ,k® T{±¯ ³M °o{
J±i »¦¼i JBT ½A k®½±£»« ³ ¨A²k½j An ºnB¼vM jAoA « ;k¼®ñ¯ nBñ¯A An j±i ºBµ³T{±¯
³¯BªeA »¦¼i ½A ,©v½±¯»« ºo¢½j JBT ° nB® y«nAm£»« ,Sv¼¯ « JBT ß ½oT´M ,Sv¼¯
/k¼®ñ¯ xozT®« q£oµ ,k{BM J±i ¬BUJBT k¼®»ª¯ oñ o£@A /SwA
¬Ao½A nj ±¼¦Ä± ±§±ÄBQ ºB C ºBµJBT pA ³hv¯ ¬±¼¦¼« ³w ³ ¨k¯A±i y¼Q ¤Bw k®a ( ´¼« ©µ) É
¬Ao½A nj k¯°n ½A B½C /j±{ SiAjoQ ¬Bz½A ³M ¼§FT§A e ¤B½n ð½ ³ñ®½A ¬°kM ,³T n x°o ³M
?k¯A²k{ °oM°n ºA³¦Ãv« ¼®a BM o¢½j ºBµn±z nj ° ²k{ ç±î
B «A An S½An»P »¦¦ª§A¼M ¶kµBí« ³ SwA ºn±z B´®U ¬Ao½A ,©¯Aj»« « ³ »½B] BU :±¼¦Ä±@
35
¬B´] BM ¬jo nAooM BLUnA ³M nAjA° An B« ³ SwA ºq¼a ½A ,SwA q¼a ³ªµ ºB®L« ½A ,SwA
¶nBMnj « o£@B¼ª¼ JBT nj /k® Ak¼Q An BLUnA ½A ¬BMp xj±i k½BM u oµ »§° /k®»« »¯Be°n
/k¯±{»« ³]±T« ³ªµ ° ,jo»« ¤BL¯j An Bµ³¯Bz¯ ¬BQ±a ¬A±] ©½±£»« ° ©®»« SLdæ Bµ³¯Bz¯
[®Q ° ¥´a ³M o£@B¼ª¼ ¬±®@A /k{ ³ª]oU o¢½j ºBµ¬BMp ³M o£@B¼ª¼ »T° ,j±M K§B] « ºAoM »¦¼i
pA » íM ¡®µo « ,« ºAki ©T£ ,¨k¼woU « /²k{ ozT®« n±z 12å nj ° ²k{ ³ª]oU ¬BMp
/¨k{ jB{ nB¼vM ,k¯A²k¼ª´ An Bµ³¯Bz¯ ¨±´« ³ªµ ¨k½j »T° »§° /©wB®{»ª¯ _¼µ An Bµn±z ½A
AoTîA k½BM B«A/ SwB« K¦ nj Aki ³ /©½nAj »ª¼Tv« BLUnA Aki BM ³ ©¼ª´»« B« ·ªµ ¬±a
° ©¼woU»« ¬jo ²BLT{A pA »µB£ ¬±a /©¼Tvµ B« j±i ,ºjo ºBL§A ½A nj ºAoM k B´®U ³ ©®@
¬Ao¢¯ k½BL¯ ,¬jo ²BLT{A »µB£ »®í½ »£k¯p B«A /SiAk¯A k®µA±i Swj An B« ³ªµ ©¼®»« oñ
©½A³T{AjoM »µBLT{A ¨B£ ³ ©½±{ ³]±T« k¯±{»« WîBM ³ k®Tvµ ²BLT{A ºBµ¨B£ ¼ªµ ¬±a ,©¼{BM
Ao{A ½A ©¼®»« oñ ° ©½nAj j±i K¦ nj »Ao{A B« »µB£ /©¼® Soe Swnj ²An º±w ³M °
BM e ° ²jo ²BLT{A B« µl ³ ©½±{»« ³]±T« ¨B\¯Aow B«A ,©¼®»ª¯ ³]±U ¬C ³M ° SwA ²BLT{A
¶nBMnj »T° ° ,©½nAj j±i ¬°nj nj ³ ºq¼a ,SwBµ³¯Bz¯ WdM ¬Bªµ ½A /²j±M B« »L¦ Ao{A
/j±{»« ³]±T« »v oµ ,©¼®»« SLdæ ¬C
www.IrPDF.com
oUy¼ÇM Bǵ¬A±] nj An ¥¼hU ½A « /k½A²jo ²nB{A ¥¼hU »î±¯ ³M o£@B¼ª¼ nj (¬A±] ±½jAn) É
ºoUy¼M »£jB«C ,o¼w ½A ºAoM ³ ¬A±] ³M »´]±U ,o£@B¼ª¼ T{±¯ nj B½C /©®»« uª§ ° ue
?k½A³T{Aj ,jnAj o¢½j jAo A ³M SLv¯
° k®wB®{»« oT´M An ¥¼hU Bµ¬A±] ©®»« oñ /k{BM oUº± Bµ¬A±] nj ¥¼hU©®»ª¯ oñ :±¼¦Ä±@
/k® »£k¯p k¯A±U»ª¯ ¥¼hU ¬°kM u _¼µ »§° ,k®®»« nj
/k®Tvµ oUB\{ Bµ¬A±] B«A É
e »£k¯p ·¼M ºAoM An j±i »¯A±] ©¼¯A±TM k½BM »§° /k¯oUB\{ Bµ¬A±] ,SwBª{ BM e :±¼¦Ä±@
° »µB®£»M" ©T{±¯ ° ©v½±®M ºA³¦ª] "¼«p ºBµ³`M" ¶r°oQ ºAoM k®TwA±i « pA p°o½j /©¼®@
,Bµ³`M k®¯B« ³ SwA ½A ,Sv¼¯ ¬j±M ¨Bi »®í« ³M »µB®£»M "/k¼µk¯ Swj pA An j±i S¼«±~í«
oT®« »£k¯p ¨BªU ³ k½±{ °n³M°n ºq¼a BM SwA ñª« /©¼®¼LM ºA²pBU ¶k½kQ ¬A±®î ³M An ºq¼a oµ
©¯ pA ºAk] uQ /k¼wB®{»ª¯ An ¬C ,k½A³TiAk¯A xo¼iFU ³M ¨Ak« ³ ½A o Bi ³M B«A ,k½A²j±M ¬C
»µB£ « ¬°nj j± ½A /¨nAj ³¢¯ ²k¯p ©e°n nj An ©¯°nj j± k½BM ,SwA ¨p¿ ³ »L¼UoU °
nB¼vM ·d§ ½A ° ,©½jn±i »®TvM ° ©¼Tn ¬Ao´U nj ©¯BTw°j pA »ñ½ BM ½AoMB®M ,jnAj Sw°j »®TvM
SwA »§BwònqM ¬Bv¯A ¬BL¼TzQ
ß ³ SwA j± ½A ¬±a /©® BnA An j± ½A k½BM /j±M »½BL½p
/k¼® x±£ j±i ¬°nj j± ºAk¯ ³M H § ©¼½±¢M ³ªµ ³M k½nAm¢M uQ /k{BM n±¯ n°C¨pn k½BM ³@
An p°n ¬BªÇµ k¼®Ç »íÇw p°n oµ k¼½B«o »« ³ »«B¢®µ Bª{ n±®« (tBñî Ç ²jApK¼~«) É
34
 /kv½±®M ¬±®@A ·d§ ºAoM ,An ³T{m£ ¬BTwAj ¬Bªµ ³ SwA ½A ²k®v½±¯ ð½ nB@
° º± {°n n±e _¼µ ¬B¯A±]±¯ ° ¬Bj± ,Bµ³`M ,Bª{ ºBµ¬B«n oUy¼M nj (¨Àw Bµ³`M) É
nj k¼®»Ç« »íÇw BªÇ{ ³Ç k®TÇvµ »ª¼µB « pA ºnB¼vM jBª¯ Bµ¬C ³ »§Be nj /k¯nAk¯ »wBwA
?Aoa /k¼® ¥T®« ¬BT½Bµ¬B«n
,©v½±®M An JBT ½A k½BM ©¯Aj»« /Bµ³`M ºAoM SwA »MBT ,« ·T{±¯B¯ ºBµJBT pA »ñ½ :±¼¦Ä±@
²k¯p ¬¿Bv£nqM b°n nj p±®µ ³ ©v½±¯»« »½Bµ³`M ºAoM An ¬BTwAj uQ /¨A³Tv¯A±T¯ ¿Be BU »§°
/©®»« An ©{ÀU ²k®½C nj B«A ,©v½±®M Bµ³`M ºAoM ¨A³Tv¯A±T¯ ¿Be BU ,SwA « o¼~U ½A ° /k®Tvµ
k®aoµ ,k½pAjoQ»ª¯ ¬BUj±i ·®« p°n ¥ÄBv« ³M ÂæA ¬BT½Bµ¬B«n nj Bª{ (JBµ° ·«B¯p°n) É
?¥¼§j ³a ³M ,k¼®»« o ¬B oî nj An ¬BUj±i oUy¼M B«A ,k½A²j±M »¯Ak¯p Bª{ j±i
ow ³M ¥«B »wAo±«j nj ¥½poM ,©¼®»« »£k¯p »U°BT« «B ½Ao{ nj ¬¿A B« :±¼¦Ä±ÇÇÇ É
¬±a /¨jo bo « An ¨j±i ¥ñz« ° o¯ "jo¼ªM jo¼£»« ©¼ª~U Bñ¼¯°n°" nj « /joM»«
½oUkM ¬Ak¯p ·Mo\U »§° /¨k{ ²jBTwo »¯A°n ¬BTwnBª¼M ³M ,©{BM R°BT« ¬Ao¢½j BM ©TwA±i»«
,¬Ak¯p ¶nBMnj SLdæ uQ /k{BM ³T{Aj xA»£k¯p nj k¯A±U»« ¬Bv¯A ð½ ³ SwA ºA³Mo\U
³T{m£ nj ³ j±M kµA±i »h¦U nB¼vM ³Mo\U ¶nBMnj SLdæ B´®U ;j±M kµA±h¯ ¨n±z ²nBMnj SLdæ
www.IrPDF.com
_¼µ Ro¯ pA ³ ©¯Aj»« ¼®`ªµ B«A ,©® x±«Ao An g¦U ¶o Bi ½A ©¯A±U»ª¯ ³ ©¯Aj»« /¨A³T{Aj
u½k
ß ºB®e±½ pA »MBT jB½ ³M ,¨k{»« ³\®ñ{ ³ »T° k½C»« ¨jB½ /k½C»ª¯ ¬°o¼M »M±i q¼a
° ,kM »¦¼i ºA³½±´U BM ,¨j±M ð½nBU «B ¤±¦w ð½ nj /¨jBTA "b°n ð½nBU K{" ¨B¯ ³M ,K¼¦æ
¬C nj ° ,¨j±M ²jovA nB¼vM /¨j±M ¨°od« ¨j±i RBwBveA pA «B ½AoMB®M ,»§Bi «B »§±¦w
»¯Be°n ·L®] ° ,b°n ð½nBU K{ ° ,K¼¦æ u½k ºB®e±½ ¶nBMnj ¬k¼z½k¯A ³M °o{ ¤±¦w
½A ³ ©§Bd{±i /k½C»ª¯ ¬°o¼M »M±i q¼a _¼µ Ro¯ pA /©Tv¯A±T¯ »§° /¨jo ¨j±i j±]°
¥«B »wAo±«j ¥½poM nj B« ³ SwA ¤Bw 18 ¬±®@A /So£ ¬B½BQ ¥½poM nj 1982 ¤Bw nj ,¬An°j
ð½ nj »¯B«p j±i ©µ ¥½poM n±´ª] u¼Än /©¼µkM ³«AjA ³¯±£ ¼ªµ ³M ©¼¯A±TM ³ ¨nA°k¼«A ° ©½nAj
³M B« /SwA ¼ªµ »£k¯p /k¯B«»« B« b°n ºAoM »½Bµ©ip ,jnm£»« ¬B«p /j±M ²k{ »¯Ak¯p ¤±¦w
/©½A²k¼¢®] nB¼vM »wAo±«j ºAoM ³ ©¼®»ª¯ x±«Ao ° ©½o¢¯»« Bµ©ip ½A
SiB®{ ¨kî oBi ³M ,Bª{ nBYC pA ¤BLTwA k¯kTí« ºA³ oe ¬B£k®¯A±i »ioM (¬A±] ³«B¯p°n) É
ºBñ½o«C ° ¼U¿ ºBñ½o«C ¬B£k®v½±¯ ¼M Bª{ ?Sv¼a Bª{ o¯ /SwA ¬B¢T{m£ nBYC pA c¼dæ
?k¼¯Anm£»« An j±i S ° B½ ,k¼®»« »£k¯p ,k¼Tvµ n±i ¨j Bµ²k®v½±¯ pA ð½ ¨Ak BM ,»M±®]
JBT nj »L¯ ¬Bª¼¦w /k®Tvµ « ònqM ¬AjBTwA uin±M u¼½±§ ³in±i ° °jB«C ²rnr :±¼¦Ä±Ç@
½oíU An »´MBz« ºBµ¬BTwAj ³ªµ B« uQ /Sv¼¯ ²pBU q¼a _¼µ JBTC o½p ³ k®»« ²nB{A ³í«B]
nj k®«o®µ ð½ ·¼° ½oU©´« /©¼®»« ³ª]oU ¦Th« ºBµoX¯ nj An Bµ¬BTwAj ¬Bªµ ° ©¼®»«
37
o¼¼U ½Ao{ /²k«C j±]° ³M ,jAjnAo ½A ºB «A Sªw ³M y½Ao£ ¬¿A ©®»« oñ ³TL§A /²joñ¯
©®»« oñ ° ,²jAj ¬Bz¯ S½An »P jn±« nj ºjo nB¼vM ºo¼£é±« ð½ ¬A°nB oz¯ ¬±a ,²jo@
,²kµBí« nj S½± î ¨kî ¬±a /k¼® So{ ²kµBí« ½A nj j±M k¼µA±i n±L\« ©µ Bª{ ²k®½C nj
¤±Q « ³M ³ ½A o Bi ³M « ³ k¼½B«oM ³]±U ³TL§A /jnAj no ©µ »¯Ao½A ¬B£k®v½±¯ ºAoM
/©®¼LM An »¯Ao½A ºBµnB¢¯oLi BU ©Tvµ B] ½A ,©Tv¼¯ B] ½A ,k®µj»ª¯ B½ k®µj»«
¬BTwAj B½ ° ?jAj xp±«C An »v½±¯ ¬BTwAj j±{»« B½C Bª{ o¯ ³M (»¯BTwAj RB¼MjA ¬BTwo®µ) É
?jnAk¯ ZB¼TeA xp±«C ³M ° k{BM ³T{Aj j±]° k½BM ° Sw»æBi jAkíTwA »v½±¯
¨nAj jBTîA « »§° /©½nAj ¬B«j±i K¦ nj JBT ð½ ¥Ake B« ¨Ak oµ ³ ¨nAj jBTîA :±¼¦Ä±@
ð¼®ñU BM »MBT ¼M k{BM B®M o£@A /¨nAk¯ jBTîA ºo¢½j ²An _¼µ ³M /k¯A±i k½BM ,T{±¯ Ti±«C
ß ºAoM
BM JBT
ß H®Ãª « ,©® JBhT¯A b°n BM »§° ¼í ð¼®ñU BM »MBT ° ,b°n ¬°kM B«A »§Bî nB¼vM
/©®»« JBhT¯A An b°n BM ° ¼í ð¼®ñU
S £ ¶r°oQ nj ±ñv¯±½ »¢®µo n°Bz« ¬A±®î ³M (Bª¼w ° Akæ ¤°A ³ñL{ o®µ ° ¡®µo ²°o£@) É
S½B´Ç¯ nj ³Ç Bµ¡®µo ¤jBLU WdM nj »ªwAo« »½BQoM ³«AjA ºAoM ºA³¼æ±U ³a ,¬B½jA º±£ °
?k½nAj ,j±zM ¬B´] »¢®µo c¦æ ³M o\®«
www.IrPDF.com
« ³M ,k¼¯Aj»« An S¼í° Bª{ ¤Be oµ ³M /So£ nAo k¯ jn±« Rk{ ³M ¬Ao½A ³M « ow :±¼¦Ä±@
o i ° ©To£ ©¼ª~U ¤Be oµ ³M »§° ,¨±zM RB¼Äq] jnA° ©µA±i»ª¯ /©½B¼M ¬Ao½A ³M k½BL¯ k®T£@
jB´®z¼Q /¨n°B¼M j±]° ³M An ¥Q ½A BU ©½C»« ¬Ao½A ³M « ©T£ ° ¨jAj Zoi ³M S«B´{ »®í½ ,¨jo@
¬¿A « ³ An »½Bµ¨B£ ¬Bªµ ©µ o¢½j ¬B£k®v½±¯ ° ¬Ak®«o®µ ©®»« jB´®z¼Q ?Sv¼a «
/©®ñM ©¯A±U»ª¯ nB _¼µ »½B´®U ³M « ¬±a /SwA « jB´®z¼Q B´®U ½A /k¯nAjoM ,¨nAj»«oM
¬BÇMp
ß ° ¬BÇ«n ¬B«p
ß ¶nBMnj ¬BUo¯ ,k¯A¬B«p pA ¬°o¼M Bª{ ºBµ¬BTwAj ºBµ¨jC (oLi ·ñL{) É
?Sv¼a Bµ¨jC
xA»wnB ·ª]oU nj ©¯Aj»ª¯ /¨A²jAj ³ÄAnA ¼j RB¼Äq] o£@B¼ª¼ nj ¬±a ,©®»« K\íU:±¼¦Ä±@
Bµ²joQ ,k®¼LM An »§± kµA±i»« ±£@B¼T¯Bw »T° ³ ¨A²jAj c¼±U /Svµ ³ ©®Ãª « »§° ,³¯ B½ Svµ
©½Bµ²k®¯A±i ³M ©TwA±i»«  « »§° ,SwA ða± nB¼vM »½q] WdM ð½ ½A /k¯A»ñ¼TwÀQ
³ ©½±¢M »½Bµ¬BTwAj ¨A²jo »íw »§°/kµj»« fn »¯Bñ« ° ¬B«p ³a nj ¬BTwAj ³ ©µkM ¬Bz¯
¬jn±i Am ¤±z« »¯Ao½A oîB{ ð½ ,k½±£»« ³ Svµ »¯BTwAj /k®{BM n°j ³M ¬B«p WdM pA ³ªµ
©½BµJBT ©®»« »íw /An "¬±®@A" ·d§ ¶q« k½±£»« ?Sv¼a Am ½A ¶q« k¼woQ °A pA »v /j±M
nj ,©¼®»« nAoñU An oTz« K§B ð½ ¨nAj jBTîA HíA° ¬±a ,©v½±®M ¬BTwAj ½A ³M ³]±U BM An
;o¯ ³w ¼M »zî ¬BTwAj ;o¯ °j ¼M »zî ¬BTwAj /jnAj j±]° ¬BTwAj ±¯ nB´a  S¼e
/k®Tvµ ³®¼«p nB´a ½A nj k½k¯A±i ³ »½BµJBT ¨BªU /ow ð½ ° ;Rnk ³M »MB½ Swj ºAoM joL¯
3ì

¬Ao´U nj gwBQ ° ywoQ ·v¦] ° »¯Ao®hw
79.3.11
?k¼v½±¯»« ³¯±¢a ° Aoa ,±¼¦Ä± ºB C É
³M ,©¼®»« ¦i An ºq¼a »T° /kv½±¯»« ³a ¶nBMnj k¯Aj»ª¯ ¤°A pA S° _¼µ ,²k®v½±¯ :±¼¦Ä±@
¬°nj ·`M k¯Aj»ª¯ ,¬p ³ ºA²±¼{ ¬Bªµ ³M ,©½±{»« ð½jq¯ nB¼vM ¬B«j±]° ·®½jB« yhM
ºB®í« ³M ¨B´§A /SwA ¨B´§A ,»£k®v½±¯ o®µ ½oU©´« /jnAj ¬Bµj ° »®¼M ° x±£ ° ©za ,yªñ{
¨j±i ©®»« »íw ,©v½±¯»« »MBT »T° /¬k¼z ¼ªî u¯ ¥X« ,SwA±µ ¥X« ºq¼a ¬jAj °o
ð½ ¨j±i ºAoM ³ ©§Bd{±i /¨pAn ð½ ¨j±i ºAoM ©µ ¨j±i ³ ©½±¢M k½BM ° ,©® z An
An xj±i k¯A±U»« ,jnAj xj±i nj zî ³ u oµ /©z»ª¯ Swj ¨j±i pA q£oµ ¬±a ,¨pAn
An j±i k¼¯A±U»« ,k½pAjoQ»« »£k®v½±¯ B½ »½AnC¥£ ¥X« ºo®µ ºnB ³M ³ »T° B´®U /kwB®zM
www.IrPDF.com
³ "³¦e [®Q" ¨B¯ ³M SwA »MBT ,»«pn ºBµo®µ ¶nBMnj BµJBT ½oU©´« pA »ñ½ /k¼zhLM dU
n±´z« nB¼vM ° j±i ¬B«p »½An±«Bw ½oT´M ,»{Bw±« ±U±«B½ /²k{ ³T{±¯ »{Bw±« ±U±«B½ w±U
T{±¯ ³M pB C uPw ° ?¨oµB« nk ½A ³T{n ½A nj Aoa ,k¼woQ xj±i pA »¢§Bw ²jq¼w nj /j±M
B« ©®»« oñ /jo»« k¯ ©µ An xj±i ð¼®ñU ,T{±¯ ¨B¢®µ /jo »«pn ºBµo®µ ¶nBMnj »MBT@
ß
³M °o{ ,j±i ºBµ²BLT{A pA ¬k¼woU »M o£@A /©¼® k¯ An ¬B«j±i nB ²±¼{ ¼ªµ ³M ©¼¯A±U»« ©µ
,©v½±¯»« JBT ³ SwA n± ½A /©½±{»« oUB®{C ¬B«j±i b°n BM © © ,©¼® ºnB ¬jAj ¨B\¯A
/Sv¼¯ B´®U « b°n ³ ©ª´»« ° /©wB®zM An ¨j±i b°n BU ©v½±¯»« JBT@
/kwn»« ¬B½BQ ³M ºo¢½j oTij ß BM JBT ° j±{»« B®{C ºoTij BM ±£@B¼T¯Bw ,o£@B¼ª¼ ºAkTMA nj É
?jnAj ¬B£npBM oTij ¬C BM »U°B U ³a JBT ¬B½BQ ·ªB
³ SwA »¯B«p »¢T¼{ /jnAj »¢T¼{ B½ ,R±´{ BM zî ³ »U°BU ¬Bªµ (²k®i BM) :±¼¦Ä±ÇÇÇ@
° ,k{BM k¼µA±i»« Bª{ ³ k{BM »v ¬Bªµ ,»¯B«nC Rn±æ ³M k¼µA±i»« ° k¼®¼M»« An »~h{
/Svµ ³ Sw»Un±æ ¬Bªµ ³M }h{ ¬C To½mQ zî
?k½nAj nAo ¼U¿ ºBñ½o«C »½°jB] ©v¼§BÄn ° uin±M o¼YFU SdU Bª{ B½C É
oUy¼M « ,¨±{»« ¥¼ñzU © ½Ao{ ° ¨j±i pA "«" :S£ »¯B«p »½B¼¯BPwA ±v¦¼ ð½ :±¼¦Ä±@
k¯j±M »«jo« ,¨jo RBÀ« »£k¯p nj « ³ ºk¼UBwA ½oU©´« /³wÀ BU ©Tvµ ¨jo« o¼YFU SdU
±£@B¼T¯Bw ¶jB] ¬j±ª¼Q B«A ,¨jo»« ²k¼`¼Q »¦¼i An ¨j±i »£k¯p
ß ,pB C nj /k®Ti±«C»« « ³M ³@
39
° k¯°n»« oUAo Bµpo« ½A ¨BªU pA ³ k®Tvµ »½BµJBT B«A /k{BM j±i ·¯B«p ·®¼½C ³ SwA ½A ¥æA
³ »¦v¯ B«A /S{Am£ ¨AoTeA Bµ¬C ³M ° k¯A±i An ð¼wÀ nBYC ½A k½BM /k®Tvµ ð¼wÀ nBYC Bµ¬C
±§±ÄBQ ¶q½B] ³ SwA ¼ªµ ºAoM /kµkM ¬Bz¯ An j±i RBwBveA k¯A±TM k½BM q¼¯ Svµ B] ½A ¬±®@A
B] ½A ¬A±] ¬B£k®v½±¯ ³ ©¯Aj»« ¬±a ,¨jo ºnAq£ ¬B¼®M »¯Ao½A ¬B£k®v½±¯ ºAoM An ±¼¦Ä±@
/©½A²k¯A±i An Bª{ ð¼wÀ nBYC  ¥½poM nj »§° k¯nAj ¥½poM nj T£ ºAoM ºjB½p ºBµoe
?SwA ³ªµ pA oUkM ºq¼a ³a ,B« n±z nj /SwA ³ª¦ ð½  yhwBQ ,²BU± ¤AÆw ð½ É
B« ¤BLU± »§° ,Sv¼¯ @B®Tze° !SwA @B®Tze° !¬BU¤BLU± ?Bª{ n±z nj q¼a ½oUkM :±¼¦Ä±@
nB® nj /jo So{ »¯B´] ¨B] nj ¬Ao½A /©®»« »i±{ !SwA oT´M ³ªµ pA ¥½poM /SwA oT´M
o´{ nj »U±ñw ¬Bªµ HL½oU /jo»« ºpBM Bñ½o«C BM k½BM ¬Ao½A ³ j±M ºp°n ,¥½poM ºBµºpBM
An ºjB{ ¬Bªµ HL½oU ,k{ p°o¼Q ¬Ao½A »T° ° ;k{»« ©@Be ¥½poM ºBµºpBM ºAoM ³ j±M ©@Be
/©½jBTwÔA B« »§° ,SwA @B®Tze° Bª{ ¤BLU± ³ Sv¼¯ ½A xA»®í« uQ /©¼T{Aj
S¼e nj ,k®»« jB\½A ¬BT½Bµ²k®¯A±i nj »oTz« ue Bª{ ºBµ³T{±¯  (S¼ ±« ·¦\«) É
³ k½C»« j±]° ³M »«B¢®µ tBveA ½A ° ,»Tvµ §Bi BM BLUnA ,zî Sªw ³M Soe tBveA
?Sv¼a k½nAj ¥«B ¬Bv¯A pA Bª{ ³ ºo½±~U /k® Soe »ñ¼¯ Sªw ³M ³¯BµB£@C ¬Bv¯A
www.IrPDF.com
/k½k Ô{ « JA±]
ß ³]±T« /j±{»ª¯ [¦ xj±i ºBµ}¯ w±U ³ SwA »v ¥«B ¬Bv¯A :±¼¦Ä±@
±¦] ³M Bµ¬B~¯ ½A j±]° BM ° jo½mPM An xj±i ºBµS¼§±¦í« ³ k{BM B\{ nk ¬C ³ »¯Bv¯A
[¦ ¬Bª½BµS¼§±¦í« ° Bµ}¯ ° BµtoU oYA nj Á±ªí« B« /SwAki »¦\U ³ jo½mPM ° k® Soe
/©¼® Soe ° ©¼Tv½B¯ B] ð½ nj ³ SwA ½A ©´« »§° /©½±{»«
?j±{ ²k¼z o½±~U ³M ¬BUnBYC ³ k½A²j±M oñ ½A ³M B½C (²k®½C ·«B¯ ³T µ) É
o¯nA° ¬AnjAoM »¯BPª ³M An o£@B¼ª¼ ©¦¼ SiBw pB¼T«A « /¨jo ©µ »£nqM ²BLT{A ° ,³¦M :±¼¦Ä±Ç@
o¢½j ºBµ¬BMp ³M ²pBU « nBYC ,j±M ²k{ °o{ ²pBU « nBYC »¦¦ª§A¼M ºBµS¼±« /©Ti°o
³ ©§Bd{±i »¦¼i ,jn±« ð½ ½A nj B«A /©Ti°o An ¬C pB¼T«A ° ¨jo An nB ½A ° /k{»« ³ª]oU
ð½ w±U o£@B¼ª¼ ©¦¼ ¬k{ ³TiBw kµB{ ©¼¯A±TM k½B{ ° ²joñ¯ B «A An S½An»P ¶kµBí« ¬Ao½A
/©¼{BM xoTij B½ BL¦ªh« k®¯B« »¯Ao½A ¬Ajo£nB@
?k¼®»« ²jB TwA S¯oT®½A pA Bª{ B½C ?Sv¼a S¯oT®½A ° »ñ¼¯°oTñ§A ºBµJBT ¶nBMnj Bª{ o¯ É
k¯A±TM ¨jC »T° ©®»« tBveA « /¨jBTí« S¯oT®½A ³M ,©®»ª¯ ²jBTwA S¯oT®½A pA  « :±¼¦Ä±@
° /k®»« Ak¼Q º°ny¼Q ºAoM ºoUy¼M nB¼vM Rnk ,k® Ak¼Q An xj±i ¬AnB½ ,xj±i ·¦¼L
WdM »ñ¼¯°oTñ§A ºBµJBT /jnAm£»« ¬Bv¯A nB¼TiA nj An oñªµ ¬BTw°j TB½ ¬Bñ«A S¯oT®½A
S¼LXU ³ ¨kTí« « B«A /k{ kµA±i ³a ²k®½C nj k¯Aj»ª¯ p±®µ u _¼µ ,k®Tvµ ºA²pBU nB¼vM
/k{ kµA±h¯ k½kQB¯ q£oµ ºjBî ºBµJBT º°jB] B«A /k{ k®µA±i
38
 ½A ° /k¯jo ©]AoiA ,¨k{ So{ o½k« ° ¨k¼wn So{ ¬C »¦{ c w ½oU¿BM ³M »T° /jBTA
¬±a /Sv¼¯ ~®« « jn±« nj Aki ³ ¨jo o¼vU n± ½A An ¨j±i »£k¯p pA q¼¢¯A© ¶n°j °j
²B¢¯ ³T{m£ ³M ³ ¿Be ° /SwA « ³¼L®U ,°A gwBQ ° ©®»« An ¨j±i xÀU ·ªµ « ³ ¨jo oñ
/jo»« S½Akµ c¼dæ ²An ³M ³ñ¦M ,jo»ª¯ ³¼L®U é « ¬C nj Ao« Aki ³ ©®¼M»« ,©®»«
SwA±i»« /©{BM »¼w±« o¼XñU »¯BPª o½k« SwA±i»ª¯ /©{BM Aow ³¯AoU « SwA±i»ª¯
An ²k½kQ ½A ©Tv¯A±U»« uQ /j±L¯ ©T{±¯ow nj ³ ¨jo»« An ºnB « »§° /©{BM ²k®v½±¯
zi »ª Aki ¬BMo´« Swj »µB£ /¤B ð½ ,³¯Bz¯ ð½ B½ ° ¨o¼¢M o¯ nj ³¼L®U ð½ ¬A±®î³M
½Ao{ ½A »¯BMo An ¨j±i ³ ½A ºB] ³M kíM ° /©¼®»ª¯ ³]±U °A ºBµ³¯Bz¯ ³M B« ¬±a ,j±{»«
¤± Bµ¤Bw /Sn»« xj±i [®£ º±w ³M S{Aj ³ ©To£ o¯ nj »v An ¨j±i ,¨o¼¢M o¯ nj
¨B¢®µ ©TwA±i»« ³ SwA ºA²k½A ½A ° /¨k¼ª´ ¨B\¯Aow »§° ,©ª´M An ±±« ½A BU k¼z@
ß
¬BUj±i »~h{ ºjrAoU pA ³ An »wnj k½BM uQ /¨nAm¢M ¬B¼« nj Bª{ BM ©\®Q ²± JBT T{±¯
nj ºjrAoU ¬C ºBµtnj »§° /k¯B«»« »BM xA²o Bi  ° jnm£»« ºjrAoU /k½p±«B¼M ,k½o¼£»«
BM An ða± u¯Ao® ½A ©µA±i»« /k®»« ðª Bª{ ³M ¬BU»£k¯p ·¼M nj ° k¯B«»« Bª{ K¦
/k¼®ñ¯ »§AÆw o¢½j H § /©¯BwoM ¬B½BQ ³M Bµ³¯Bz¯ jn±« nj ¬Bz½A ¤AÆw ³M ¬jAj gwBQ
www.IrPDF.com
° ºn±Læ o Bi ³M ,B] ½A nj ¬BU¬j±M o Bi ³M ©µA±i»« ,Bµ³¯Bz¯ ¶nBMnj SLdæ pA ¥L
³ An »UBd§ pA ³d§ ð½ BTe /©®»ª¯ x±«Ao An ¬Ao½A ° Bª{ q£oµ /©® oñzU ¬BUºpA±¯¬Bª´«
° Bª{ b°n ,Bª{ ¡®µo ©Tv¯A±U «B /©®»ª¯ x±«Ao ©T{Am£ ow SzQ tk« ¼«pow ½A nj
/Bµ³¯Bz¯ ¬BMp ³M ©½jo£oM /k¼® nj Ao« K¦ k¼¯A±U»« Bª{ ³ n± ¬Bªµ /©® nj An Bª{ K¦
³M o£@B¼ª¼ /SwBµ³¯Bz¯ ¶nBMnj »MBT o£@B¼ª¼ /k®½B« BM T£ hw ºAoM Aki ºjo ºBL§A Bµ³¯Bz¯
¥X« ,©¯A±hM ©¯A±U»ª¯ ¬Bz½°n ©µ An ©ªwA ³ »½Bµ¬BMp ³M BTe ,²k{ ³ª]oU ºnB¼vM ºBµ¬BMp
B¼¯j ·ªµ /SwA y½°n « uñî ¬±a ,SwA « JBT ©ª´»« »§° /»®¼a B½ »®QAr B½ »wnB
,kµj»« fn ºjB½p RBBUA »£k¯p nj /Sv¼a ¨n±®« ©®»« SLdæ Bµ³¯Bz¯ pA »T° k®ª´»«
uQ /k®µj»« fn ³ »Un±æ ¬C ³M ³¯ ° /jnAk¯ An ¬B{nBT¯A _¼µ ¨jC ³ ºA³d§ nj Swnj
©¯Aj»ª¯ /©® ½oíU An »¯BTwAj ¬BUºAoM k¼µkM ²pB]A /k{BM ²j±z£ q¼a ³ªµ ºAoM k½BM B« x± C
,k{BM »¯Ao½A ,©®»« ½oíU ³ »¯BTwAj ¾Bz®« ©¯Ao¢¯ ³z¼ªµ « /³¯ B½ SwA »wnB ¬BTwAj ½A
nj »®«Æ« jo« ,»½B¼§BT½A ða± ¶kñµj ð½ nj /¨k¼®{ ±@A ±UoL«°A pA An ¬BTwAj ½A « »§°
±U »§° ,jo¼£»« An B] ³ªµ ° k½C»« ¥¼w ,k½C»« ¬AnBM S£ °A ³M ³T{o /k½j An ºA³T{o JA±i
³ªµ /k®® ³¼¦hU An ²kñµj ³ªµ k¯jAj n±Twj ° k«C »ª¼î ¥¼w ° So£ ¬AnBM kíM p°n /ºo¼«»ª¯
« ,³¯ S£ jo« ¬C ° /º°oM B] ½A pA k½BM k®T£ ° k®To£ An jo« ¬C º°pBM BTe ,k¯jo oU An ²j
³M /ºo¼«»ª¯ ±U »§° k½C»« »ª¼î ¥¼w ° k½C»« ¬AnBM S£ ³ ¨k½j An ºA³T{o JA±i nj
41
/SwA oBe ²nA±ªµ Aki joi ß ³¯±¢a ³ jAj jB½ « ³M ,SwA « ºBµJBT pA »ñ½ ±±« ³@
³M gwBQ H¼j ³ k½±¢M ºq¼a « ³M ° ©® RBÀ« »v@BU ¶k®¯An ð½ BM SwA ñª« »µB£ uQ
njAoM ºBµ©za nj /o¢½j u oµ B½ S«kiy¼Q ð½ B½ ;©Tvµ y§BL¯j ³ SwA »ª´« ¤AÆw ¬Bªµ
Bª{ ³ k¯nAj j±i nj An »§AÆw ¬Bªµ Á±ªí« Bµ©za ½A ¬±a ,k¼® ²B¢¯ ¬BUj±i oµA±i °
Ti±«C x°n B´®U ° ,¨±{»« ¥¼ñzU ©¯±«Ao¼Q ½Ao{ ° ¨j±i pA « /k½A²j±M y§BL¯j BµRk«
/k®Tvµ ©¯AoµA±i ° ¬AnjAoM ,« b°n
²Aoªµ ° ©Tvz¯ Ank¼Q j°n nB® ,¨jo nAk½j Bª{ ¬BL´¢¯ ¬B¢T{o BM ,©TiB®{ o£@B¼ª¼ nj An Bª{ É
B¼¯j owAow pA HªTe Bª{ ³ SwA ½A ©§AÆw ¿Be ° /¨k{ n±¯ n°C¨pn ð½ uPw ° ,¨jo ³½o£ Bª{
¬B´Ç] oÇwAoÇw nj ³Ç ºoÇ¢½j n±¯ ¬An°C¨pn pA ©µA±i»« ,k½nAj n±¯ ¬An°C¨pn pA »½BµoLi
ºoLÇi Bǵ¬C pA o£@A ,»½Bñ½o«C o¼ ºBµn±z nj B½ ,Bñ½o«C nj ,B¼¯BPwA nj ,¥½poM nj ,k®Tvµ
« /k¼® ²BU± k®½±£»« /k®®ñM ³LUBñ« Bª{ BM k®¯A±U»« ³ªµ GoµB ¬±a /k¼½±¢M B« ºAoM k½nAj
/k®µj»ª¯ ²pB]A »§° ¨nAj T £ ºAoM oe »¦¼i
An ºjBî »£k¯p ð½ ³ /j±{»ª¯ [¦ xj±i ºBµtoU w±U ³ SwA »v n±¯ n°C¨pn :±¼¦Ä±@
½A ³ ½A pA ºAk] ° /k®»« xA»~h{ ·¯BvA »¯BMo An ºjBî »£k¯p ½A B«A ,k¯Anm£»« ow pA
www.IrPDF.com
/k½Bª®M S¼ªµA »M k®a oµ ,SwA ©´« nB¼vM kµj»« ¨B\¯A ³ ºnB k¯Aj»« ,k®»« nB ³a }h{
/jnAj jBTîA xnB ³M ³ ½A ºAoM /k®ñM An nB ½A kµA±i»« ³ ½A o Bi ³M ,k®»« An nB ½A
n±¯ ¬An°C¨pn ,¨A³Tz£ An B¼¯j ¨BªU « ,©µj»« ¬B®¼ª A Bª{ ³M ° /SwA n±¯ n°C¨pn }h{ ½A
/©Tv¼¯ B´®U « ³ ©®»« oñ{ An Aki /k¯nAj j±]° B¼¯j owAow nj ºnB¼vM
?Sv¼a ©\®Q ²±@ JBT nj Bª{ »¦æA o¯ É
¬B¼« nj Bª{ BM An ¨j±i »£k¯p pA tBve ·d§ °j ¥Ake /jnAj BLUnA »¦¼i [¯n BM :±¼¦Ä±ÇÇ@
,¨B¢®µ ¬C /j±L¯ n± ½A ³z¼ªµ B«A /©¼®»« »£k¯p ¥«B »wAo±«j BM ¥½poM nj p°o«A /¨nAm£»«
³¯BwFT« ° ,¨k{ o¼¢Twj »«B¯ S«±ñe w±U ° ¨j°ow»« oí{ Bµ³¯AoU ºAoM « ,1974 ¤Bw nj
»T° /j±M »Thw RBd§ « ºAoM »§° ,¨±zM ³\®ñ{ RB¼Äq] jnA° ©µA±i»ª¯ /¨k{ ³\®ñ{
o¢½j ¬±a ,©zhLM dU An ¨j±i ºB½Ån ©¯A±U»ª¯ o¢½j ©T£ ¨j±i ³M ,¨jo»« oU An ¬Ak¯p
nB¼vM ºAow³¯AoU ð½ « ³ ©T£»« ¨j±i BM ³ ¨k{ o¼¢Twj »í « nj Swnj /©woU»«
»¦¼i /k¯jAj ³\®ñ{ ° k®To£ Ao« ,kíM p°n Swnj ° ,k®»ª¯ o¼¢Twj Ao« uñ`¼µ ° ¨n±´z«
° o½mQB¯Svñ{ k®»« tBveA ¨jC ³ ºA³d§ ¬C nj Swnj ¬±a ,SwA ²q«BM ° nAj²k®i
/©T{Am£ nB® An ©½B½Ån ¨BªU ¤Bw 7 ° /SwA xA»£k¯p ·d§ ½oUo½mQK¼wC ,SwA U ¼Ä°n
° ¨jo ³L¦ ¨j±i ¾±w ° [¦ oM ¨B\¯Aow kíM ° /¨nAk¯ º°oz¼Q S«B´{ ¨jo»« oñ ¬±a
BUA ¼ªµ Swnj ° /©® Ak¼Q »¼w±« o¼XñU »¯BPª ð½ nj ¿BM nB¼vM ±e BM »M±i nB ©Tv¯A±U
40
 pA An y«BñdTwA kw ° k{ oUk½k{ ¬AnBM kíM p°n /©¯B«»« B] ¼ªµ uQ ,¨nAj jBTîA Bµ³¯Bz¯
ºj°p ³M kw ½A k®T£ ° k®Tn jo« ïAow ³M ½B BM BTe /j±M ²k«C ¿BM ¤°A ·L BU JC /jAj Swj
³M ³ « ,k¼®»« ¬BdT«A Ao« ¬Bª½A k½nAj Bª{ S£ jo« ° /©½°oM B¼M ,º±{»« o ° k®ñ{»«
B] ½A « /¨o¼«»ª¯ « B«A ,k½C»« ¥¼w ³ S£ « ³M ° ¨k½j JA±i nj An ºA³T{o ,©T£ Bª{
éª] B] ¬C B¼§BT½A ºoLi ºBµ³ñL{ ° Bµ¬±½q½±¦U ¨BªU /©® SMBY An ¨j±i »½B¼§BT½A ¬Bª½A BU ©¯B«»«
³ k®® ºnAjoM o½±~U ºjo« pA k®TwA±i»« ³ªµ /k¯B« B] ¬Bªµ jo« ° k¼wn w ³M JC /k¯k{
ºAoM ° jBTwo oTQ±»¦µ ð½ BTe ° j±L¯ »An u¼¦Q B«A /j±M k®L½BQ xj±i »½B¼§BT½A ¬Bª½A ³M
BM e ,k®½±£»« SwAn Bµ³T{o ,³¯ :S£ jo« B«A /k®µkM yUB\¯ k¯jo »íw nBM ¼«±w
° k{ o´{ jnA° ¥¼w ° Svñ{ kw ,kíM SîBw ©¼¯ /©¯B«»« « ° k¼®»« ²BLT{A Bª{ ,SwBµ³T{o
/jnAj ºjB½p ¬B¢T{o ³ Sn Bµð¼§±UB Sz´M ³M ,j±M »®«Æ« nB¼vM jo« ³ jo« /Sz An jo«
jo« /»Tvµ »®«Æ« ¬Bv¯A ¬±a ,º±zM jnA° »¯A±U»« :S£ ,SwA Sz´M ¬BMnj ß ³ u½k to Q
ð½ ¥d« ½A ð§B« ³ ½A o Bi ³M /¨±{»ª¯ B] ½A jnA° S° _¼µ « ,³¯ ,³¯ ,³¯ :S£@
¨jo« ° Bµ¬±½q½±¦U ·ªµ ¿Be /k½joM An « ¶jA±¯Bi º°oMC Bª{ /S£ ï°nj « ³M ° Sw±¢ °nj
/¨°n»« ©®´] ³M « ,¨°oM Sz´M ³M ©µA±i»ª¯ _¼µ « /k¯k®i»« « ¶jA±¯Bi ³M ° k¯A³Tvz¯
www.IrPDF.com

www.IrPDF.com
¨°n»« ,³T¢¯ ï°nj S° _¼µ °A ,³¯ ,J±i :S£ to Q /jAk¯ »§± _¼µ « ³M ¬B ¼{ ¬±a
°A /¨jo SLdæ Aki BM « ,³¦M :S£ ° Sz£oM ,Aki BM SLdæ SîBw ©¼¯ pA kíM ° /©woPM xpA
nj ,J±i »§° /»MB½»« RB\¯ ¥¼w ¬C pA ³ kµkM ±U ³M ºA³¯Bz¯ BU j±M ²jBTwo ºA³T{o S½AoM
/ºjoñ¯ ¤±L »§° ,jBTwo S½AoM ©µ RB\¯ ²°o£ ³w ,xnB®@
³M An xj±i Aki /k{BL¯ ,k½nAj nBT¯A ³ ¬C SwA ñª« ,k¼¯A±i»« An Bµ³¯Bz¯ »T°
³ An ºA²q\í« ° ©½A²jBí§AnBi ºBµ²k½kQ oT®« B« »§° /kzhM»« »¦\U ñª« ¥ñ{ ½oU²jBw
/©¼® ³]±U jnAj j±]° »£k¯p p°n
ß oµ nj ³ »®½°jB] ·d§ ³M k½BM /©¼®¼M»ª¯ ,SwB« º°n y¼Q

jo¼ªM jo¼£»« ©¼ª~U Bñ¼¯°n°

²k®v½±¯ ð½ /k¼® ³]±U ,k® ç±î ³z¼ªµ ºAoM An Bª{ »£k¯p k¯A±U»« ³ »®½°jB] ·d§ ³M k½BM

±¼¦Ä± ±§±ÄBQ
¤BLA oTª¼¦¼« ð½ ½A ¬jo
ß ¤BL¯j »£k¯p pAn /jnAj ¤BLA oTª¼¦¼« ð½ n±¯ n°C¨pn :S£ »¯B«p
/SwA
/¨oñzT« »¦¼i /kµj SoM Bª{ ³M Aki
 An ¬AnBÇ« ³Ç ©zhM»Ç« ¬C ¬A±U Bª{ ³M ³ k½o¢®M
K¼ÇwC BªÇ{ ³ÇM q£oǵ q¼Ça _¼µ ° /k¼® J±k¢§
/k¼¯Bwn kµA±h¯
19 ·½C ,10 JBM B±§ ¥¼\¯A
www.IrPDF.com

www.IrPDF.com
/jo 𪠫 ³M ,©¯AkM ³ ¬C »M ³ ,/¤A °j /»U/tA ºAoM

11
 - ³Ç k¼Çwn ³\¼Tǯ ǽA ³M 1Bñ¼¯°n° ,1997 ¤Bw oL«A±¯ ©µjpB½
BÇUA Sj BÇM /kÇzñM An xj±Çi BU ²k¼wn ¬C ¬B«p - !¨B\¯Aow
www.IrPDF.com

www.IrPDF.com
° jp @A±v« An y½Bµ¬Ak¯j ;jo q¼ªU ³í«±æ nj An xAºA²nB]A
/k¼z pAnj
yMA±hThÇU nB®Ç q¼Ç« º°n pA JA±Çi |oÇ ³TÇvM nB´Ça
©¼ª~ÇU ,k®Ç ¬B{¥Çe JC nj ° joÇiÔ ³ ¬C ºB] ³M /S{AjoM
° ©¼ª~U ¼M ²nA±ªµ ³ Aoa /jn±hM »ñ½ »ñ½ An Bµ¬C S o£@
ç±î yª¼ª~U o£@A SwA±i»« y§j ° ,kT A»« » Bñ{ ,¥ªî
°oÇ ³Ç »æoÇ oǵ BÇM ,k®Çaoǵ /jjo£oM ²An³ª¼¯ pA k¯A±TM ,k{
·TvM ,³ ¼j k®a pA uQ /k{»« ê « xnB pA oUy¼M ,jAj»«

Veronika -1

13
 ,j±ÇM òoÇ« ¬kÇ«C
ß oT®Ç« ³Ç n± ¬Bªµ ,Bñ¼¯°n° /k® ðª@
kǯA ³ »î±±« ,k{ ºoU±¼P«B ¨±¦î ¶nBMnj ³í§B « ¨o£ow
ß
joñ¦ªÇî BÇM »ñ½jqǯ BLÇUnA BÇ«A ° ,S{Ak¯ ¬C ³M ©µ ºA³Àî
²An º±] ° Sv] nj ²nA±ªµ :S{Aj »£k¯p owAow nj xj±i
////q¼Ça ½oUtoTwj nj º±] ° Sv] nj ²nA±ªµ ,¬BwC ¥e
!³¦\« ¬Bªµ ÂX«
S§BÇe pA An °A ,TÇ« ¬C o Çw ¼Tvhǯ ,»TÇ¢{ ¤Bª nj
ºBµ|oÇ) ,±±Ç« ǽA ° / k¼Çz ¬°o¼ÇM xA»ÇUAl »§BíǯA
n± ³ÇM Bñ¼¯°n° B«A ,j±M ²kz¯ ¥e xA²kí« nj p±®µ yhM¨AnC
www.IrPDF.com
³M BU S{AjA° An °A ,»£k¯p nj nBM ¼Tvh¯ ºAoM (j±M ¥í®« »UAl
ǽA nj" :kz½k®¼ÇM y¯BTw°j ¬B¼« nj n±´z« ¤± ð½ S ¼ e
"/Sv¼¯ »BUA q¼a _¼µ ,B¼¯j
An ¬joÇ« ³Ç ºA³d§ nj Swnj ©µ ¬C ?¤°A o w ½A Aoa
yªÇza y¼ÇQ nj ³Ç j±ÇM ³a ¨±Tñ« ¨B¼Q ½A ?j±M ²jo pBC
"¨±Tñ« ¨B¼Q" oUy¼M ,Bµq¼a ³¯±£ ½A ³ j±M n°BM ½A oM ?k½j»«
/jB~U H oæ BU k®Tvµ
ºpBÇM ¬C o½±~ÇÇU
ß oÇǽp nj An j±ÇÇi ·§B ÇÇ« nB¢¯³«BÇǯp°n
15
/j±M ²k{ »§Bi Bµ|o
pA An xAºnB¼{±µ BU kz»« ¤± nk³a Sv¯Aj»ª¯ H ¼j
An 1¨°A º±Çv¯Ao ·¦\« ¶nBª{ ½oiC ,¼ªµ ºAoM ;kµkM Swj
,xnBÇ ¥dÇ« ,³¯BhMBT ³M ²pBU ,³¦\« /j±M ³T{Am£ yThU º°n
¬BªÇµ B«A ,S{Ak¯ ºoU±¼P«B ¨±¦î ³M »æBi ·Àî /j±M ²k¼wn
ºpBÇM ð½ ¶nBÇMnj ºA³§B Ç« ³ÇM ,jp»Ç« n° An ³¦\Ç« ³Ç n±Ç
±§±ÄBÇQ ³ (!2²joz ºBµðv½j ¬C pA »ñ½) k¼wn ºoU±¼P«B@
,»BUA n± ³M ³ »¦½poM ¶k®v½±¯ ¬Bªµ /j±M ²jo AoTiA ±¼¦Ä±@
²jo RBÀ« °A BM ,3¥Tµ ¬±¼¯±½ k¯Ao£ · B nj »¯Ao®hw ð½ nj
www.IrPDF.com
±¼¦Ä± o{B¯
ß ,¬B½BQ nj ° k¯j±M ²jo SLdæ ©µ BM ³ª¦ k®a /j±M
,¤Be ½A BM /j±{ d¦« Bµ¬C ³M ¨B{ ºAoM j±M ²jo R±îj °A pA
ºAoÇM » BÇ SæoÇ ° k¯j±ÇM ²k{ éª] B] ¬C ºjB½p ºBµ¨jC
/k¯joñ¯ Ak¼Q q¼a _¼µ ¶nBMnj ¼ªî º±£ ° S£@
³M ºA³¯±£ ³M ,j±M ²jo RBÀ« ²k®v½±¯ ¬C BM ³ S¼íA° ½A
uQ ;Sw°A ¬B´Ç] pA »zhÇM ,²k®v½±Ç¯ ³Ç yTiAk¯A oñ ½A
¬BÇ«p nmÇ£ ³ÇM Sv¯A±U»Ç« ,°A ºBµnB ¶nBMnj ºA³§B « ¬k¯A±i
CD-Rom -2 /¨ /¬Bv¯A :Homme -1
Grand Union Hotel -3
14
 »Te ,j±{»ª¯  ±« q£oµ jo»« oñ ³ B] ¬C pA /kMB½ Swj <?SwB\ 1»¯ °±¦wA>
ß :j±M ²jo pBC ywoQ ½A BM ,ºoU±¼P«B@
³Ç j±Lǯ ©´Ç« /j±M ²jBT A ©µ yTwj _« ºBµòn ¬k½oM ß oñ ³M
oÇwjnj ³ÇM ° k¯k{»Ç« ³T{C Bµ³LµAn ° k{»« ¬±i o BUA »¯ °±¦wA
ß k¯Aj»ª¯ S° _¼µ u _¼µ ,©¼{BM jBæ> :jo oñ
oÇñ xj±Çi ³M ¤°A k½BM ¨jC ,»zj±i ºAoM ¬±a ,k¯jBT A»« </SwB\@
kÇe BÇU y£oÇ« BU jo»« An y{ÀU ¨BªU /¬Ao¢½j ³M kíM ° k®@ ,¬°nj nj ,¬°o¼ÇM nj /S{Aj j±]° »¯ °±¦wA ß ,j±]° ½A BM
_Ç« ºBǵòn ¬k½oÇM o£@A B«A ,k® jB\½A ºoU© »TeAnB¯ ¬Bñ«A ²BÇ¢¯ ¬C ³ÇM y¯°nj pA ³Ç »íMoÇ« nj ° y¯±Ç«Ao¼Q ºBµ²± nj
Bµ³LǵAn ///k¯B«»ªÇǯ y½AoÇÇM »ÇǵAn ,j±ÇÇM ²An B´®ÇÇU yTÇÇwj /j±M °A n±z »¯ °±¦wA
ß :jo»«
jBǽ pA An ¬BTwAj ¨BªU Sîow ³M ° ,k®® q¼ªU An BUA k®Tv¯A±U»« Swj pA S{Akǯ »¦Ç¼§j _¼Çµ oÇ¢½j ,S{Am£ nB® An ³¦\«
/k{»Ç« ¥Çñz« ¬BÇ{ºAoM BUA ¶nBM°j ¬jAj ²nB]A ³¯o£° ,k¯oLM »¯ °±¦ÇwA
ß ¶nBÇMnj q¼Ça _¼Çµ H ¦ Ç« ³Ç j±Ç{ ¼¢ªzi »¯B´]
www.IrPDF.com

bA°nA ³ÇM p±®Çµ ¨joÇ« SwA ñª« ©µ ©Tv¼M ¬o ¬B½BQ nj »Te
/k®{BM ³T{Aj jB TîA
pA »Çñ½ º¿BM pA An xj±i Sv¯A±U»« ³ SwA cA° ³TL§A
y ± w BM B«A ,jpAk®¼M ¼½BQ 1B¯B¼¦M±¼§ k®¦M ºBµ¬BªTiBw j°kí«
?k{»Ç« xnjBÇ« ° nkÇQ K¼~¯ »\¯n ° jnj ³a ,BUnA ¬C pA
k¯k{»Ç« n±L\Ç« ,j±ÇM ²joÇ« ¬B{oTÇij ³ ³Mo ½A pA ºAk]
²An ½A ,³¯ ;k®® »½BwB®{ q¼¯ An ²jBT A ¥ñ{ pA kv] ð½ S½±µ
±dÇ« ºnBÇYC ³Ç AoÇa ,j±ÇM òo« ke BU ºq½o¯±i pA oUkM ¥e
www.IrPDF.com
j±ÇM ¬C S°
ß /j±L¯ ©´« y½AoM o¢½j yT¦« nBhT A ;Sv¯Aj»ª¯
Rnk k® n°BM ³ j±M ²k¼wn yT° ,k® nBhT A xj±i ³M ³@
ºj°p ³M ° ,³T B½ An yT«B´{ ¨B\¯Aow ³ ,³T{Aj An nB ½A ¨B\¯A
ǽA S{Aj ,³T{m£ ¬C pA !»Um§ ³a :k®»« oU An »£k¯p ½A
¬jn±Çi BÇM ///j±M y½B½Ån nj ³ jAj»« ¨B\¯A ºA²±¼{ ³M An nB@
ºBÇ] ³ÇM j±Çi pA ºoÇÇYA _¼Çǵ ³ÇÇ ,n°CJA±ÇÇi ºBµ|oÇÇ
/k®T{Am£»ª¯
Bµ|oÇ ǽA ³ÇM j±M ²jo »íw ²B« y{ ²ð½jq¯ ß Bñ¼¯°n°

/»¯ °±¦wA
ß ShT½BQ : Ljubljana-1 Slovenia-1

17 16
 /SiAjoQ ,k¯k¯A±i»« "»£k¯p" ¨jo« ³a¬C BM » BeAki
pA ³Tvi ° ,³T n An ²An ¨BªU ³ ½A pA ¤Bd{±i ,j±M B] ¬C ð®½A
/k® ³a ,²k¯B« »BM y½AoM ³ »¯B«p k¯A BM Sv¯Aj»ª¯ ³ ½A
/j±ÇM ²kǯA±Çi ²pBU ³ k¼z½k¯A ºA²ohv« ywoQ ³M ²nBM°j
BÇM ,oU±¼P«BÇ ¶nBÇMnj ³§B Ç« ð½ ¤°A o Çw j±ÇM ñªÇ« n± ³a
?j±{ °o{ "?SwB\ »¯ °±¦wA"
ß ·¯B´¦MA ywoQ
¨BªÇU S o£ ©¼ª~U /kµkM ¨B\¯A ³ S{Ak¯ ºoUK§B] nB@
»¯ °±¦ÇwA
ß nj ,ºoU±¼P«BÇ ºpBÇM ǽA ³ k¯A±i /k¯A±hM An ³§B «
www.IrPDF.com
qÇ] u _¼Çµ GoµBÇ ³Ç »L½oÇ ¼«poÇw ¬Bªµ - ²k{ ³TiBw
An y½BÇ] Sv¯A±U»ªÇ¯ ,k¯jo»Ç« »£k¯p B] ¬C nj ³ »«jo«
²B« k®a /j±M ¬ApnA »¯Bv¯A º°o¼¯ éL®« ð½ ¬±a - k® }hz«
¶k®®k¼§±ÇU ,¤±~dÇ« ǽA k¼§±ÇU Çi bBTTÇ A ¨B¢®Çµ ³M ,¥L
¬AnB¢¯oLi ° ²jo BQ oM »T B¼ 1k§ß °Ö nj ºA³í¦ nj ,¬C º±v¯Ao
/j±M ²jo R±îj An ¬B´] owAow
/²kǯA±Çi ºq¼a »¯Bª´« ½A ¶nBMnj ³ k«C xjB½ Bñ¼¯°n°
j±L¯ ½A o Bi ³M  /j±M »ª´« ·YjBe o´{ ¬C nj ,»¯Bª´« ½A
Vled -1
19
An °A »M±Çi B´®U ³ S{Am£»« ºjAo A pA o¯ °j b°n oM »¯kz¯
/k®TwA±i»«
x±Ç«AoÇ BÇ«A /k®®»« RjBî ¬B{oTij òo« ³M ²oi¿BM> -
</k{BM ñª«o¼ k½BM ²k{ »{ÀT« ·ª\ª] ð½ ¬jo@
j±i ,k®¦M ¬BªTiBw ð½ º¿BM pA ¬k½oQ ,³§±¦£ BM »zj±i
xA³¯Bǯp S{ow BM Bµx°n ½A pA ¨Ak _¼µ ,Th½°C nAj ³M An
ºBǵx°n - k®z»Ç« An ¬B{j±Çi »TÇ° - Bµ¬p /j±L¯ nB£pBw
° ¬B{Swj ºBµòn ¬k½oM k®¯B« ,k®®»« JBhT¯A ºoU³¯AoîB{
oU ºBµSikµB{ /n°CJA±i |o ºjB½p jAkíU ¬jn±i B½
www.IrPDF.com
oÇM ±Ç¯ ǽA pA ºjkíT« ºBµ±¢§A ,j°±¼§Bµ ºBµ³z¼Qo®µ ° ²k{
/k¯A³T{Am£ ºB]
¬k¼Çwn Ao ºAoM nBT¯A ²nA±ªµ ,»£k¯p Sv¯Aj»« Bñ¼¯°n°
nj /kÇ{ SMBÇY y½AoÇM ±±Ç« ½A ° /SwA ¥ªî c¼dæ ß ·d§
°j ,kÇMA±hM BµK{ k¯A±U»ª¯ o¢½j ³ ½A pA yT½Bñ{ ³M gwBQ
º±Ç nB¼vM º°nAj ±¯ °j pA ³TvM °j ¨Ak oµ ,y¯BTw°j pA o¯
RjBÇî »¦dÇ« ·¯BLÇ{ ²B¢{BÇM ð½ ºBµ²kǯpA±Ç¯ ³ k¯jo ³¼´U
³TÇvM nB´Ça ,³Tǵ ð½ Rk« ³M Bñ¼¯°n° /k®® o~« k®T{Aj
BÇM - RkÇ« ¬C nj ° j±ÇM ³TÇ{Am£ yThU nB® q¼« º°n An |o
° òoÇ« ¬k¼Çwn AoÇ RB½oÇzU ³M - »UBwBveAo¼ «B »T§Be
18
 ,k{»« pBM B¯B¼¦M±¼§ ða± ¬Ak¼« ³M °n ³ ³í«±æ ¶o\®Q pA
,SwB\ »¯ °±¦wA
ß k®¯Aj»ª¯ o£@A> :jo oñ /Sv½o¢¯ ¬°o¼M ³M
2 1
B½ , n±ª§ B½ u¼T¯ÀUC k®¯B« </k{BM ³¯Bv A ð½ k½BM B¯B¼¦M±¼§ uQ
/k®®»Ç« nB{oÇw An ¬Bv¯A RÀ¼hU ³ ºo¢½j ¶kzª£ ºBµ²nB
pBÇC ywoÇQ ½A BM An xA³§B « ,¬B´] ºB] _¼µ nj ,u _¼µ
³T o¯ B] ¬C ³M q£oµ o£@A »Te ?SwB\ Swn °ß Aß ·¦ ³ k®»ª¯
¼®a bo pA ,©´« ·¦\« ð½ nB¢¯oLi ,BQ°nA w° nj B«A /k{BM
pA ºnB¼ÇvM Sv¯Aj»ÇÇ« ¬±ÇÇa /k¼z»ªÇǯ S§B\ÇÇi »§AÆÇÇw
nB¼ÇvM jAkíÇU ° ,SwB\Ç »¯ °±¦ÇwA
ß k®¯Aj»ª¯ ©µ y¯B£k®¯A±i
www.IrPDF.com
/k®¯Aj»« An B¯B¼¦M±¼§ yThT½BQ ¨B¯ ºoU©@
nj ºo¼¼U _¼µ p±®µ ° j±M ³T{m£ ³ ¼j ²j ³ ¨B¢®µ ½A nj
¼ÇvQA° /S Bǽ ¬BÇ«p ¬Anm£ ºAoM »µAn ,jo»ª¯ tBveA j±i
° ,kv½±®ÇM ³¦\« ¬C ºAoM ºA³«B¯ ³ k{»« ½A xA»£k¯p ¥ªî
³Ç SwA ºn±´ªÇ] [®ÇQ ¬C pA »Çñ½ ,»¯ °±¦ÇwA ß kµkM c¼±U
/k¯jAj»« ¥¼ñzU An MBw º°Àw±£±½
ºAoM »d¼±U _¼µ /k{»« °A »zj±i S{AjjB½ ,³«B¯ ½A
/jAj»ª¯ y£o« » ¼ e ¥½¿j
Lemuria -2 Atlantis -1
21
¬°oÇ ºBÇ BÇM ¥«BÇ ºnB£pBÇw jB\ǽA ºAoÇM An ³í¦ n±j ³@
çAoTîA o Bi ³M ;k¯j±M ²jAj o¼¼U ºoU±¼P«B ºpBM ¬C »½B w°
,º±Çv¯AoÇ ,»¯Bª§C ºBµnB¢¯³«B¯p°n /j±M ©µ »¦d« RBî±L «
ð½ »Te B«A ,k¯j±M ²k{ R±îj »½B¼¯BPwA ° »½B¼§BT½A ,»v¼¦¢¯A
/j±M ²kz¯ R±îj »¯ °±¦wA
ß pA nB¢¯oLi
nAkǽj »Ç¯A±wA pA nBM ¼Tvh¯ ºAoM ³ - ¨°A ·¦\« nB¢¯oLi
¨BªU ° ,j±M ²k{ SiAjoQ y]nBh« »«BªU k½joU»M ° ,jo»«
ÁBªTÇeA ,kǯAnm£»« o¢½j ºBµnB¢¯oLi BM »¢¯BaoQ BM An yT°
Rm§ ³í¦Ç ¬B¢½An »¯k¼{±¯ ° Am pA ° jAj»« ©µ »L§B] RAo¯
www.IrPDF.com
³ k® pBC »i±{ ð½ BM An xA³§B « j±M ³T o£ ©¼ª~U - joM»«
ÁBªTÇeA /jo»Ç« »An An xn±z ·Tv]oM ¬Aoñ®{°n H®Ãª «
¶nBÇMnj ©Çµ »íÇA°o¼Ç ¬BTwAj ½k®a ,³¦\« nj y¯AnBñªµ ³M
»¯ °±¦wA
ß ¬B¯p j±M ³T£ »Te ° ,j±M ³T£ B] ¬C »¦d« ºBµtBL§
/k®{±Q»« tBL§ kM nk³a
³ÇM k½BÇM ° ,jo«»« S{Aj Bñ¼¯°n° /j±M xj±i ¥ñz« ½A
j±]° òo« pA uQ »£k¯p B½C ÂX« ,jo»« oñ ºo¢½j ¥½Bv«
k½BÇ{ Bǽ ° - ¤Be ½A BM ?k®®»« Ak¼Q » An xkv] B½ ° ?jnAj
xnApC ³§B Ç« ǽA - j±ÇM ³T o£ ³ »ª´« ©¼ª~U o Bi ³M H ¼j
/jAj»«
20
 °A ³M »¦£ ,¬Ak¼« ½A w° nj Swnj ,³L½o «B ºjo« ³ ½A
/j±M ²jAj
nB¼ÇvM ¥Ç¼§j °j /SwA »í¼LÇ Â«B y§Be ³ S{Aj jB TîA
³ j±M ê « ° ,j±M ³T´¯ òo« ºAoM yª¼ª~U SzQ nj ²jBw
ºBǵ¨jC ,jnAm¢M ºB] oM »d¼±U S{AjjB½ SwA±i»« o£@A
/k¯jo»« k¼½FU An °A ¥ªî ºjB½p
° j±ÇM SiA±®Çñ½ xA»£kǯp nj q¼Ça ³ªÇµ :¥¼§j ¼Tvh¯
y¼ÇQ nj oǽpAow ²An ð½  ,S{m£»« xA»¯A±] ³ ¼ªµ
¥MB o¼ ©½Àî T{Am£ ³M jo»« °o{ ºo¼Q ° ,k¯B«»« y½°n
www.IrPDF.com
³«AjA BM /¬BTw°j ¬jAj Swj pA ,ºnBª¼M °o{ ;xj±i Sz£oM
 S ¼ e nj ;jn°C»ª¯ Swj ³M ºoUy¼M q¼a »£k¯p ¬jAj
/k{»« oUy¼M y¯joM [¯n ¤BªTeA
,k¯A±i»« An Bµ³«B¯p°n Bñ¼¯°n° :j±M oU»v¦ ¥¼§j ¼«°j
²B£@C ,S{m£»« ¬B´] nj ³ ³a¬C pA°,jo»« B{BªU ¬±½q½±¦U
¥½BÇv« c¼d~ÇU ºAoÇM »ÇµAn ° ,j±ÇM ²BLTÇ{A q¼ÇÇa ³ªÇǵ /j±ÇÇM
/jAj»« » ¦ « q\î tBveA °A ³M ±±« ½A ///S B½»ª¯
oÇw SzQ An xA»£kǯp ·Mo\ÇU ½oÇiC ºj°p ³ÇM ,¤Be oµ nj
An ³«Bǯ /"òo«" :j±ª¯»« R°BT« «B ³Mo\U ½A ° S{Am£»«
23
ǽA ³ÇM ³ k®T o£»« ³\¼T¯ ,k¯jo»« Ak¼Q An xkv] »T°
pA /SwB\ °A n±z ³Tv¯Aj»ª¯ ºA³¦\« ³ ³Tz An xj±i ¥¼§j
/S oÇ£ xA²k®Çi ,k{»Ç« BÇQ ³M Bµ³«B¯p°n nj ³ »½±µB¼µ oñ
BÇ j xn±Çz nBhTÇ A Çe o BÇi ³M °A »zj±i pA ,»íM
nk³Ça ³ ½A pA /k®T o£»« 鱫 °A ³¼¦î oM »ioM ° k¯jo»«
k®Ça ¼ªÇµ /jn±Çi ³Çñ½ ,k® ç±î An xoñ Sv¯A±U é½ow
¬B´] o¢½j ³ ½A ° j±M ½A §Bh« Swnj xoñ ,y¼Q ³d§
/Sv¼¯ ©´« y½AoM »½B¼ Ao] RÀñz« o½Bw °
www.IrPDF.com
oñ ½A ³M An °A ºA³d§ »Te ,JB¯ q® ·d§ ¬C /S{±¯ An ³«B¯
An Bµ|oÇ ǽA pA y¼ÇQ B«A /jo¼ªM k{BL¯ ¨p¿ k½B{ ³ SiAk¯A
/j±M o½j »¦¼i Sz£pBM ºAoM ,j±M ²jn±i
,j±M ²jp xow ³M »½Bµoñ ¼®a ©µ ½A pA ¥L ,¤Be oµ nj
,¼¢ª ¬p ³ Sz»ª¯ ½A o Bi ³M An xj±i ,³T{m£ ¬C pA °
BÇM An ºnB¼ÇvM ºBµo´Ç pA kíÇM /SwA ºA²joÇv A ³z¼ªÇµ ° g¦U
yBUA ¶o\®Q pA B½ ° j±M ²jp ¨k B¯B¼¦M±¼§ ºBµ¬BMB¼i nj ,»MAjB{
oM ° ða± ¬Ak¼« ¬C oM ³ j±M ²jo B{BªU An » oM ,³í«±æ nj
³ÇM ð½jqǯ ,nBÇM ð½ /k½nBM»« ,j±M ¬C nj ³ ºoîB{ ·ªv\«
o Bi ³M  ,j°n»« ²An A±µ nj j±M ²jo tBveA ,¨BªU ²B« ð½
22
 ¼ªÇµ ºAoÇM /jo½mQ»Ç« ¬B½BÇQ òo« BM q¼a ³ªµ ³ S{Aj ¼ ½
/ºkMA »{±«Ao /¦ « ºjApC :j±M ²jo JBhT¯A An »zj±i
j±]° Aki o£@A" :j±M ºk½joU p±®µ yL¦ BªîA nj k®aoµ
²B®Ç£ ð½ An »zj±Çi ozM ¬kªU ¤Bw ¬AnAqµ "?³a k{BM ³T{Aj
B M ºAoM ¬Bv¯A :¬B½jA »«BªU ³M nBñ{C »®¼µ±U ,j±M ³Tv¯Aj ònqM
³M ³í«B] /k® k§° ° jAp k½BM ¬Bv¯A jAs¯ /©¼¦vU ºAoM ³¯ ,k¢®]»«
An j±i »Tvµ zî ³ »«B¢®µ »Te ,Z°p ð½ /jnAj pB¼¯ o£nB@
° /k®{BM ³T{Aj ¬k¯B« o¢½kñ½ nB® nj ºAoM »¦¼§j k½BM ,k´¯»« A°
/jnAj pB¼¯ ¬Ak®«o®µ ° ¬AnAkªTwB¼w ,¬ApBMow ³M n±z ð½
www.IrPDF.com
j°kd« ozM nj ³ k¯Aj»« ,k{BM ³T{Aj j±]° Aki o£@A> -
o Ç ¬C nj ³Ç k½o C An Zo« ° Zoµ ½A ³ SwA ¬Bªµ °A /SwA
°A ð{ ¬°kM /Svµ »½B´®U ° |oe ,Svµ »T§Akî»M ,Svµ
j±]° Aki o£@A /²j±M ½o C ³í]B ¬C ·\¼T¯ B«A ,³T{Aj o¼i k~
An ¼«p ½A k¯o¼£»« ©¼ª~U ³ »UAj±]±« jn±« nj ,k{BM ³T{Aj
B« ³ ½A pA »Te k½B{ ° ,j±M kµA±i ²k®zhM ,k®® oU oUj°p
</kµA±hM Rnmí« ,©¼¯Anm¢M B] ¬C An ¬B«S° ²jo nAjA° An
:S£»Ç« y®«ÆÇ« njBÇ« /©®´Ç] ³ÇM RB«±µ±Ç« ° RB«od«
,Rn±æ ½A nj </SwA oLi BM ²k®½C ° ¤Be ,³T{m£ pA k¯°Aki>
»zj±Çi ³ÇM xnBÇ ³Ç ǽA pA ¥«BÇ À A BM An Bñ¼¯°n° Aki
25
³ÇM An y®Çµl ° joÇ x±Ç«AoÇ An Ao]BÇ« kíM ,S{±¯ ³¦\« ºAoM
BÇM ³Çd§ ¬C nj ³Ç »¦½BÇv« /joÇ ± íÇ« ºoTL§BÇ] ¥½BÇÇv«
³ k® n±~U jo »íw /j±M oUKwB®T« ,y£o« B½ ° ,xA»£k¯p
/kwoM ºA³\¼T¯ ³M Sv¯A±T¯ B«A ,Sv¼a ³M ³¼L{ ¬jo«
k®Ça BÇU ¬±Ça ,k®Ç x±zÇ« An y®µl S{Ak¯ »¦¼§j ³TL§A
/k¼ª´ »« o¢½j · ¼j
?³ ¼j k®a
ºj°p ³M ³ jo ²q« ²q« An oñ ½A B«A /S{Ak¯ ºn±~U _¼µ
Aki B½C" :k®woQ»« j±i pA ³ªµ ³ kMB½»«nj An »§AÆw ³M gwBQ
www.IrPDF.com
"?jnAj j±]°
©¼Çî ·kÇj ±±Ç« ǽA ,¨joÇ« pA ºnB¼ÇvM ÀÇi oM
,©½kÇ Sv¼¯±ªÇ ©½rn ¬An°j nj /j±L¯ Bñ¼¯°n° »£k¯p »¯°nj
° jo½mQ»Ç« ¬B½BQ òo« BM »£k¯p ³ j±M ½A ³wnk« »ªwn i
½k§A° ¥v¯ ,o¢½j º±w pA /j±M ²jo RjBî oñ ½A ³M Bñ¼¯°n°
RnB½p ³M ° k¯k¯A±i»« Bîj ,k®T n»« Bv¼¦ ³M p±®µ xjAk]A °
k®½±£»« ³aoµ ³M k¯°Aki ³ k¯j±M k Tí« Rk{ ³M ° ,k®T n»«
/kµj»« x±£@
An ³Ça¬C oǵ ³Ç »TÇ° ,»¢§Bw nB´a ° Sv¼M nj Bñ¼¯°n°
HL½o U - j±L¯ ©µ »ª ºp°o¼Q ° - j±M ²jo ³Mo\U ,Sv¯A±U»«
24
 ³Ç »ÇMAmÇ] ¬A±Ç] joÇ« ,¨o¯ ° ¨o£ BUA ¬C ,k½Aow»« An ¬B´]
³T oÇ£ ©¼ª~U ° ,S{m£»« xA²o\®Q ºBQ pA ,»£k¯p pA nB{ow
/Sv½o¢¯»Ç« An °A ° j±ÇM ²jBTÇv½A B] ¬Bªµ p±®µ ° ,kTv½BM j±M
»v ½oiC ,jo« ¬C ° ²k{ pBC Bµ|o o¼YFU k¼ª´ Bñ¼¯°n°
/k®¼M»« An °A ³ SwA
pA ºAoM ºq¼a ///jp k®hL§ ©µ Bñ¼¯°n° /jp k®hL§ ¬A±] jo«
S o£ ©¼ª~U Bñ¼¯°n° ;jAj ¬BñU Swj jo« /S{Ak¯ ¬jAj Swj
S{Aj o¢½j ¬A±] jo« ,k®»« ²B¢¯ ºo¢½j q¼a ³M k® j±ª¯A°
¬C ° jAj ³Ç«AjA An yµAn ³aBPTwj ¬A±] jo« /jo»« º°n²jB½p
www.IrPDF.com
/joM jB½ pA ³z¼ªµ ºAoM An ²o\®Q SzQ ¶o´a
°A ³ÇM »Çv nBÇM ½oÇiC ºAoM ³ j±M ¤Bd{±i Bñ¼¯°n° B«A
³M ³¯ q¼¯ ° /Sz»ª¯ An xj±i zî ¬Ak o Bi ³M /²jo ³]±U
o BÇi ³ÇM Bǽ ,xA²jA±¯Bi º±w pA SLd« j±Lª tBveA o Bi
/¬B«nj ¥MBo¼ ºnBª¼M B½ ° »§B« RÀñz«
B¯B¼¦M±¼§ ¼z®§j o´ pA kíM ¬C nj j±M ³T o£ ©¼ª~U Bñ¼¯°n°
,¬Ak¼Ç« ¬C nj »½B½±¼§±ÇM ºBµ²kǯpA±Ç¯ TiA±¯ BM ²Aoªµ ,jo¼ªM
³Ça¬C pA ° /xA²o\®ÇQ ºBÇQ pA »Ç¯A±Ç] joÇ« nmÇ£ BÇM ¬B«p©Çµ
k®TÇv¯A±U»Ç« y½Bµx±Ç£ ° k®®¼LÇM k®TÇv¯A±U»Ç« y½Bµ©Çza
,»w BU Sv¼¯ n±L\« ³ j±M oUjB{ ½A pA »Te /j±M jB{ ,k¯±®zM
27
³Çñ½ °A ¤BªÇîA pA ° ²jBTwoÇ ¬B´Ç] ǽA ³ÇM ,k¼«B\ǯA kǵA±Çi
/jn±i»ª¯
/k{»« oUk½k{ ¨Ak« ³ jo »¼i ±´U tBveA Bñ¼¯°n°
¬Ak¼Ç« oÇM An y®Çµl Sv¯A±U»ªÇ¯ o¢½j ,kíM ³d§ k®a BU
ÁBªTÇeA ,SwA ¬BTv«p Sv¯Aj»« /k® qoªT« xA²o\®Q ¬°o¼M
SîoÇw ³ÇM S{Aj k¼{n±Çi ° ,j±ÇM o´Ç pA kíÇM nB´a SîBw
»£kǯp ³ÇM oÇ¢½j ºBµ¨jC Sv¯Aj»« Bñ¼¯°n° /jo»« J°o
xA²o\®ÇQ ºBÇQ pA »Ç¯A±Ç] joÇ« ,³d§ ¬Bªµ nj /k®µj»« ³«AjA
www.IrPDF.com
pA »µ°o£ /jo¼«»« jnAj Sv¯Aj»ª¯ ÂæA ° ,k½j An °A ° S{m£@
R¿B Ç« AoÇa ?SwB\ º±¼§±M »TwAn - »½B½±¼§±M ºBµ²k¯pA±¯
,"1¬owoÇQ
ß u¯Ao " ·ªv\« oMAoM nj - ?k®woQ»ª¯ An ½A Bµ³¦\«
b°n oM » nr o¼YFU ¬B®a ³ k®TiA±¯»« »½B¼¯ °±¦wA
ß ònqM oîB{
/j±M ³T{Am£ xn±z ¨jo«
¬Ak¼« pA ³ An » ¼w±« ¬C ¬B½BQ BU k¯B«»« ²k¯p ²pAk¯A ¬C B½C
:k{»Ç« »£kǯp ǽA pA »½BLǽp ¶o BÇi ?j±®ÇzM ,SwBi»«oM
º±Çw ¬C pA »®¼«poÇw ºBµBǽÅn ³ ºA³ª¯ ,o´ pA kíM ²B£o½j
France Preseren -1
26

Sz´ÇM k½BÇM BÇ] ǽA> :joñ¯ oñ ,jo pBM An y½Bµ©za »T°
O«¿ pA ,BÇUA ¬joÇ Ç{°n ºAoM S° _¼µ Sz´M nj /<k{BM
www.IrPDF.com
kíM ³¼¯BY ð½ pA oU© ³ - jnj ¬C ° ;j±{»ª¯ ²jBTwA S®wn±¦
o¼Ç ,³¯B¢½ - »®¼«p jnj ¬C ,²C /j±M »®¼«p ±¯ pA - k{ °o{
/²BLT{A ¥MB
·Çñ§ ǽjn ð½ /k{ oUy¼M jnj ,jn±hM ¬BñU jo »íw
Bñ¼Ç¯°n° ,©Çµ ¨B¢®Çµ ǽA nj »TÇe BÇ«A ,kÇ{ oµBÇ ¬BÇzinj
çnA±Çî  Ç ,k®Tv¼Ç¯ Sz´M ºBµ²nBTw Bµ³ñ§ ¬C Sv¯Aj»«
/k®»« tBveA ³ k¯Aºk½k{ jnj
±ÇU> :k¼®{»Ç« An »Ç¯p ºAkÇæ </k½C»Ç« x±Çµ ³M jnAj> -
nB® ¬C BM SwA oT´M uQ ,ºA²jo ± w ©®´] ¬°nj ³M ©¼ Tv«
</»½B¼M
29
¬±a /kµj ³«AjA Bµq¼a ¬C ¬k½j ³M ©µ o¢½j ¤Bw ²B\®Q B½ ¥´a
³ÇM ° kǯjAj»Ç« Swj pA An j±i S§BæA »«BªU ,Rn±æ ¬C nj
nAoñU An j±i q¼a ³ªµ ¬C nj ³ ,k¯k{»« ¥½kLU »£k¯p ·«B®ª
/SwA o¢½j p°n ³M ³¼L{ p°n oµ ° k®»«
/j±M kM »¦¼i y§Be ° jn±i»« ©µ ³M S{Aj y§j o¢½j ¿Be
ke pA y¼M ° ²nBLñ½ o~« ¨jo»« oñ /SwA K¼\î> -
BÇ«A </joM»Ç« °oÇ JA±Çi ³ÇM ©¼ Tv« Ao« n°CJA±i ºBµ|o
³M y¦¼« ° ,y{±£ nj »L½o p°p° ,jo»« ³Mo\U S{Aj ³a¬C
www.IrPDF.com
/j±M ïAoTwA
</¨o¼«»ª¯ ,¨n°B¼M ¿BM o£@A> -
³M k{±ñM ° k®ñ¯ oñ xA²kí« ²Bñ¯B] jnj ³M S o£ ©¼ª~U
³ÇM ,Bµ»½B½±¼§±ÇM ³ÇM ,k¼wn»« ²An pA Sîow ³M ³ kz½k®¼M »L{
/k®T n»Ç« ³¯BÇi ³ÇM ° k®TvM»« An ¬B{Bµ²pB« © © ³ »«jo«
k{»Ç« oÇUxAoix±£ ° xAoix±£ y½Bµx±£ ¬°nj p°p°
»woÇU /k¼woÇU ,Bµ|oÇ ¬jn±Çi pA uQ nBÇM ¼Tvh¯ ºAoM ,°
/Bµ³TiB®{B¯ pA @B®§±µ
An xAºnB¼{±µ ,j°p »¦¼i /k¼zñ¯ ¤± ¬Ak®a S§Be ½A
/jAj Swj pA
28
 ¬BÇ«p ¬C nj /j±M ²k{ u¼wFU ,n±z ¤À TwA ¤Bw ,1991 ¤Bw
ºq¼«Cc¦Çæ Rn±Çæ ³ÇM º°Àw±£±½ ·½q\U k®T{Aj jB TîA ³@
An ¡®Ç] p°n ²jpBǽ  Ç »¯ °±¦wA
ß ¤Be oµ nj) j±{»« ¨B\¯A
³T oÇ£ ²pBÇ]A »½BQ°nA ¬Ao£@Aj±w pA »µ°o£ ,(S{Am£ ow SzQ
º¿BÇM ·®½qǵ o BÇi ³ÇM ³Ç »ª½kÇ ·¯BÇipBMoÇw ð½ nj k¯j±M
»Ç¯A°n ¬AnBª¼ÇM ºAoÇM »¯BTwnBª¼ÇM ,j±ÇM ²k{ °oT« ºnAk´¢¯
/k®® u¼wFU
° ,»wA°o nj ¤°A :k{ pBC ¡®] kíM »ª ,j±]° ½A BM
,An ºnAm£@³½B«ow ·®½qµ /k¯k{ ¬Ao¢¯ ¬Ao£@Aj±w /»®w±M nj kíM
www.IrPDF.com
k¯jo»« ¼«FU »¯Bv ° ,¬B´] owAow nj ²k®@AoQ ¬AnAj³½B«ow
S{Ak¯ j±]° y¯Bñ«A ½AoMB®M /k®Tv¯Aj»ª¯ An ¬B{¨B¯ »Te ³@
k®ÇµA±hÇM Bǵ¬C pA ° k¯n°B¼ÇM ³¯B´M k®a ,k®®¼z®M Bµ¬C ±¦] ³@
¬BTwnBª¼ÇM nj »½Bǵx°n ºAoÇ]A BM An ¥ñz« ½A /k®{BM nBMjoM
,j±{»ª¯ ³¼æ±U »¯A°n ¬BTwnBª¼M pA ¨Ak _¼µ nj ³ k¯jo ¥e
©v¼¯±ªÇ ð½ pA »£pBÇU ³ÇM ¬A±Ç] S¦Ç« ǽA ³Ç BÇÇ] ¬C pA °
»®Ç« ºBµ³L®Ç] »«BªU jBª¯ ³M S¦½° ,j±M ²k{ Ak] ©¼ix±i
³M ¬k{ ³T o½mQ ºAoM ºn°o q¼a B´®U :k{ ¥½kLU ºnAj³½B«ow
/j±M ¤±Q ,¬BTwnBª¼M
ð½ Swj pA »½Bµn ºAoM k¯j±M oBe ³ ºjAo A k¯j±L¯ ©@
31
yL½o S{Aj Akæ ¬C ,k{BM ³T{Aj S ¼ e Sv¯A±U»ª¯ ,³¯
° j±ÇM ²kÇ{ xjoÇw Rk{ ³M ¬±a ,j±L¯ fp°j B] ¬C /jAj»«
¬°o¼ÇM y¯Bǵj ° »®¼M pA ³ jo»« ue An »ñ¼TwÀQ ºBµ³§±§
,j±M ³T n ¼½BQ y½±¦£ pA ³ ¬Bªµ ,Bµ³§±§ pA »ñ½ /k¯j±M ²k«C
/jAj»« °A ³M »¢i tBveA
³TÇvM ShU ³M y½BµSwj B«A ,kzñM ¬°o¼M An ¬C SwA±i
/j±M ²k{
/Sv¼Ç¯ ©®´Ç] HíÇA° B] ½A ,¨jo »i±{> :jAj ³«AjA Akæ
nj ±ÇU /¨A²j±L¯ ©®´] nj S° _¼µ « ³TL§A /SwA ©®´] pA oUkM
www.IrPDF.com
</»Tvµ 1S¦½°
k¼ª´Ç ¡¯nj»M Bñ¼¯°n° ,»¢i tBveA ° jnj ©n»¦î
pA é±Ç« ³M o¯ ð½ ° kzñM An xj±i j±M ²jo »íw /²k{ ³a
Bµ³LµAn pA »ñ½ nB j±M ñª« /j±M ²jAj RB\¯ An °A ° ,²k¼wn ²An
»v B½ ,k¯qM ow °A ³M oLi»M S{Aj k~ ³ »Tw°j nB B½ ,k{BM
xnBw An ¬C j±M ²jo x±«Ao xj±i ³ ²jn°C An ºq¼a ³@
/j±M S¦½° nj ° ,²k¯B« ²k¯p ³ SwA ½A S¼íA° /²jAj
pA ³Ç ºq¼¢¯A¤±µ ° n±´z« »¯A°n ²B¢z½BwC ¬Bªµ ,S¦½°
Villette -1
30
 ǽA ³ÇM ° ,SwA ¥Çñz« »¯ °±¦ÇwA
ß nj »Ç]nBÇi ºnAm£@³½B«ow
S ¼ Çe nj /k¯BÇ« »BÇM j±Çi ºBÇ] oÇw oM ³vwÆ« ½A ,K¼UoU
/S o£»« Rnk oUy¼M ° oUy¼M
/Sz An xj±i ¥L ²B« k®a ¨A³ªî> :jAj ³«AjA ³¯B¯p ºAkæ
³z¼ªÇµ :k¼woU»Ç« yBUA ¬jo oU pA »Te ,¨BªU ¤Bw Szµ
ºBµ|o o~« ,¬k¼z nB¢¼w ,¬k{ Ba ,¬jn±i ¤±z«
oµ±{ ð½ ° oTij °j /k¼MA±i»« RB°A K¦A ° j±M yhM¨AnC
</k®T{Aj yTw°j ³ S{Aj
BÇ«A ,kǯAjo£oÇM AkÇæ SªÇw ³M An xow jo »íw Bñ¼¯°n°
www.IrPDF.com
/Sv¯A±T¯
xoµ±Ç{ ³Ç »TÇ° ,joÇ ²pnBLÇ« ³ ¨k½j nBM ð½  > -
±¦¼ k®a ,SiAk¯A ²An ³M »½Akæ ° ow S° ¬C /S o£ ³±zí«
- oÇiC ·Tǵ k®a nj - ° Svñ{ An ³z¼{ BU k®a ,jo © ¬p°
/k®ÇMA±hÇM °A jAj ° ¼Ç] pA ,Bµ³½BvªÇµ pA ¨AkÇ _¼Çµ S{Am¢¯
,¬An°j ¬C ©®»« oñ « B«A ,kwoM o¯ ³M K¼\î k½B{ k®aoµ
,k¼¢®]»Ç« ºq¼a ºAoM ²n°j ¬C nj /j±M xoªî ¬An°j ½oT´M
ºBµ°o¼Ç¯ BÇM kǯA±U»« jo»« tBveA ,jo»« »£k¯p tBveA
</k¢®\M y§Bh«
³Ça ½A> :jo oñ ,k½±¢M ºq¼a Sv¯A±U»ª¯ ³ Bñ¼¯°n°
33
n°C¨oÇ{ nBT n B½ °) ³¼YnA ow oM ³§jB\« o Bi ³M ,²jA±¯Bi ±î
»ñ{qÇQ xnAq£ ð½ S B½nj ºAoM »T¢®µ §BL« ,(}h{ ¬C
owjnjoÇQ ǽk§A° Bǽ ° ¬Ak¯po ¬jo ºoTvM ¶pB]A ° k¯pAjoPM
Bǽ ° k®Th½o£»« j±i ºBµ»µkM pA ³ ,¬Ao¢½j /k¯o¼¢M An j±i
½A o¼ nj ³ k®® ³¼]±U An j±i |Bi ºBµnBT n k®TwA±i»«
,k¼«B\ǯA»Ç« ¬Akǯp ³ÇM RkÇ« pAnj ºBµS¼«±ñd« ³M Rn±æ
¬°kÇM kíÇM ° k¯kǯAnm£»Ç« ²B¢z½BÇwC ¬C nj An »µBU± Rk«
BÇ] ¬C pA ,j±Çi S¼«±ñdÇ« ¬kǯAnmÇ£ Bǽ ° ³ª½oÇ] SiAjoQ
/k®T n»«
www.IrPDF.com
,j±M ³Th½o¢¯ B] ¬C pA q£oµ u _¼µ ³ j±M »¯Bñ« S¦½°
ºBµ¬BTwnBª¼M B½ ° ²B£jAj w±U ³ - »íA° ºBµ³¯A±½j ³ »½B]
©´T« ³ k®Th¼«C»« »¯B¯C BM - k¯j±M ²k{ ²jBTwo B\¯C ³M o¢½j
³\¼Tǯ /kǯA³Ç¯A±½j k¯jo»« j±ª¯A° B½ ° k¯j±M ²k{ »¢¯A±½j ³M
pA »½Bµ¬BTÇwAj ¨AkÇ« RBî±L Ç« ° j±ÇM ¦ Ç« »Ç]oÇ« ° Zoǵ
;k®T{±¯»Ç« ¬C ¥ÇiAj ºBµ²jBTÇwA ¾±Çw ° SwnjBǯ jn±ÇioM
BÇU j±ÇM ²kÇz¯ ²jAj Bǵ¬C ³ÇM S¦½° pA nAk½j ¶pB]A q£oµ k®aoµ
¤±z« S§°j /k®®¼LM ,jAj»« fn B] ¬C nj »TwAn ³M ³ An ³a¬C
/jn°C»ªÇ¯ Swj ³ÇM »nkÇ« _¼Çµ BÇ«A ,j±M BµS½Bñ{ »wnoM
³Ç joÇ k®ÇµA±i yhQ An oLi ½A k¯jo»« k½k´U ¬AnAk«B´w
32
 SvM An y½±¦£ ²An ³§±§ B«A ,kµj c¼±U An ±±« SwA±i»«
/S BT{ yñª ³M ¬p °
¨BªÇU /k{»Ç« ©Çi xA²kÇ{ o¼\¯p ¬kM º°n ³ k½j An ¬p
ÀÇi oM ° y¦¼« Ài oM ³ j±M »½Bµ³§±§ pA ²k¼{±Q y¯kM
/k¯jo»« S Bd« ¬C pA ,¬kM ½A ºj±MB¯ ºAoM xpnBM B¼T{A
y½Bµ©Çza BÇM ,jAj»« ¬BñU o ¬C ° o ½A ³M An xow
/jo¼ªM y«AnC nj k¯nAm¢M ° k¯nAjoM An Bµ³§±§ jo»« tBªT§A
,ºA²jo ³ ºnB o Bi ³M ©¯Aj»ª¯ /»TeAnB¯ ±U> :S£ ¬p
/Sv¼Ç¯ ©´Ç« ©½AoM /ºo¼ªM kµA±i»« S§j ©µ p±®µ B½ »¯Bª¼zQ
www.IrPDF.com
k®½±£»« kîA± /SwA ³¼° ¨B\¯A ,SwA ©´« « ºAoM ³ ºq¼a
</©µkM yhM ¨AnC Bµ¬C ³M k½BM ,j±zM ³T{C nBª¼M o£@A
½nqÇU oÇ¢½j nBTwoÇQ BÇ«A ,k¼Çz Swj ¤AkÇ] pA Bñ¼¯°n°
¬B´] ³M ²nBM°j ,j°p »¦¼i /j±M ²jo pBC y½°pBM nj An ºq¼a
jBǽ ³M An »¯p o½±~U B´®U B] ¬C nj ° Sz£oM B½Ån ¬°kM K½o
° ,ºA²±´Ç ºBµ±Ç« ,qLÇw ºBµ©za :j±M ²k½j ²pBU ³ jn°C»«
¨B\ǯA An ºnBÇ ³Ç »v ºA±µ ° ¤Be ,n°j nB¼vM »½A±µ ° ¤Be
¼®a kîA± Aoa kwoQ»ª¯ q£oµ ° ;SwA n±L\« ¬±a ,kµj»«
/k®½±£»« ¬B®a B½
35
</¨nAk¯ ©µ oµ±{ ° ©Tv¼¯ RA³ªî « ?jnAj « ³M » Mn
©Ç ° /jo Bµn An xA³±zí« xoµ±{ ,ow oiC> :S£ ¬p
° jp ¡¯p ,p°n ð½ /Sz£oM y§°A »§Bí¯A S§Be ³M ¨A³ªî ,©@
oU An ¬k¼z nB¢¼w /k® ç±î An xA»£k¯p kµA±i»« S£@
jAkíU ,k¼z»ª¯ nB¢¼w ³ ½A o Bi ³M ,³Tµ ¬Bªµ nj /j±M ²jo@
SÇ£ ³ªÇµ ³ÇM kíÇM ° joÇ oUy¼ÇM An xA» o~ÇÇ« ºBµ|oÇÇ
,kíM /joñ¯ n°BM An y oe u _¼µ /kzñM An xj±i kµA±i»«
° S{AmÇ£ »«B¼ÇÇQ ÇÇ« »®¦ÇÇU »z®ÇÇ« º°n ,cLÇÇæ p°n ð½
¨B¼ÇQ ¬C ³ÇM nBM k®a /Sz An xj±i pB£ BM ° ,jo » BeAki
www.IrPDF.com
©¼¦ÇvU nkÇ ¬C ,¨AnC nkÇ ¬C An y½AkÇæ q£oǵ :¨jAj x±Ç£@
,SeAnB¯ ³¯ ° SwA ¤Bd{±i ³¯ S£»« /¨j±M ²k¼®z¯ S{±¯ow
</kµkM ³«AjA k¯A±U»ª¯ o¢½j ¼ªµ ºAoM °
ÇwFU ,S£»Ç« An ¬BTÇwAj ¬C ³Ç »Ç¯p ºAoÇÇM Bñ¼Çǯ°n°
S¦Çî njß ºAoM An ¬BTwAj ½A k¼wn»« o¯ ³M ¬±a /jn±i»«
oǵ ³ÇM ,»voǵ ³Ç »½B¼Ç¯j nj /k®»Ç« ½oíU xA³ªî òo«
©¼ª~ÇU ³ »¯Bv nBT n jn±« nj ,k¢®]»« y½B M ºAoM ,»½B´M
?jo j±{»« »U°B ³a ,k¯o¼ªM k¯o¼£»«
j±i [¯n Síw° »v oµ /k® R°B k¯A±U»ª¯ u _¼µ
Bñ¼Ç¯°n° /An xA»£kǯp ºB®íÇ« ¬Ak Ç ¬Aq¼Ç« ° ,kwB®{»ÇÇ« An
34
 S¼~hÇ{ °A ¬±Ça ,S{Ak¯ °A ¼æ±U ³M ºpB¼¯ ,j±M Bñ¼¯°n°
Bǽ ,³Ç¯A±Ç½j ºBñ¼Ç¯°n° ¬k¯A±i pA ¨jo« ° ,j±M yMBT ºqo«
¬C pA /k¯k{»« ²jnpC k® »zj±i jo »íw ³ »½Bñ¼¯°n°
JBT pA »ª yhM ,Bñ¼¯°n° yTw°j ©µ ° xj±i ©µ ,³T{m£@
:An yhM ¼ªµ ,k¯jAj»« |B~TiA j±i ³M An
,j±ÇM SeAnBǯ RkÇ{ ³M xnkQ ¥ªî pA ,Bñ¼¯°n° yTw°j
° Sv] nj ºA³vwÆÇ« o½kÇ« xnkÇQ ,³T{m£ q¼a³ªµ pA ¬±a
nAo ³ jo»« nB ºA³§Bwn º°n ©µ xj±i ° j±M ¨AoTeA º±] ³Ç »«B¢®Çµ ;k¼®Ç{ kíM ²B« ³w An Bñ¼¯°n° ¬BTwAj ±¼¦Ä± ±§±ÄBQ
/jo¼£ nAo R°B jn±« ©@Be »µB¢z¯Aj ·í«B] w±U j±M Sw°j ð½ BÇM ,u½nBÇQ nj ºoǽAq\§A ¬An±Twn ð½ nj S{Aj
www.IrPDF.com

www.IrPDF.com
?k½C»Ç« B\Ç pA 1¨±¦¼wC ¶rA° »¯Aj»«> :S£»« Bñ¼¯°n° GoµB ° j±M Bñ¼¯°n° ©µ yTw°j ¨B¯ /jn±i»« Am »½B¼¯ °±¦wA ß
³ÇM k®TÇ{Aj Çe ¨joÇ« ³Ç jjo£»«oM » w° ¬°o ³M ¬C g½nBU /j±M S¦½° ²B¢z½BwC ¤°Æv« ð{qQ oTij
¬joÇM ²B®ÇQ Çe
ß /k¯oLM ²B®Q o¢½j tk « ºBµ¬Bñ« B½ BµBv¼¦@ »MBTÇ Ao]BÇ« ǽA jn±« nj S o£ ©¼ª~U »T° ,kíM »Uk«
n± ³a uQ/k® nj k¯A±U»« »¯kªT« ¬Bv¯A oµ ³ Swºq¼a ,²k®Ç¯A±i »ª£njow pA q¼µoQ ºAoM SwA oT´M jo oñ ,kv½±®M
<?k® nBT n n± ¬C »v BM Sv¯A±U ,"¨±¦¼wC" ð½ o½k« ,¨nkQ Bǽ 2B®Ç½°jA B½ 1BñwÀM An °A jo oñ /k® ç±î An yTw°j ¨B¯
¬±a ,k¯AkM An Ao]B« RB¼½q] ¨BªU SwA±i»« ±¼¦Ä± ±§±ÄBQ ¨B\ǯAoÇw BÇ«A ,k«B®ÇM oÇ¢½j »½B¼¯ °±¦wA
ß ¨B¯ ð½ ³M B½ ,3B½qT½nB«
/S{Aj Bñ¼¯°n° ¬BTwAj Tv¯Aj ºAoM ºjo ³M o~d®« ¥¼§j ,j±M yTw°j xn±®« »T° /jo e An »íA° ºBµ¨B¯ ¬Bªµ
»Çñ½ ¬C xn±®Ç« »TÇ° /kǯA±hÇM Bñ¼Ç¯°n° An °A Sv¯A±U»«
nj /SwA ²kÇ«C ¬BTwnBª¼U ° ³¯Bh¯A±¯ ,²B¢µB®Q ,²B£q½o£ ºB®í« ³M :asylum -1
ºB®íÇ« ,¤±ªíÇ« n±Ç ³ÇM BÇ«A /SwA ²rA° ǽA ¤°A ºB®íÇ« °j j±~Ç« BÇ] ÇǽA Marietzja -3 Edwina -2 Blaska -1
/¨ /SwA oU[½An "¬BTwnBª¼U"

37 36
 ð½ ³ j±M ²jo çAoTîA ° ,j±M ³T{Am£ B] ³M ° ³T{±¯ ³¦\« ¬C
/jp ²k®i o½p ,SwB\ »¯ °±¦wAß k¯Aj»ª¯ º±v¯Ao ©´« ·¦\«
</kz»ª¯ ºq¼a ¼®a o Bi ³M An xj±i u _¼µ> -
³«Bǯ ¬C ,¼ªÇµ ºAoM> :S£ »£k®«o{ BM Bñ¼¯°n° yTw°j
¤°ÆÇv« ,¨kÇ{ ¥Tǵ jnA° »TÇ° ,p°oǽj /S{Akǯ ºo¼YFU _¼µ
</SwA ¬Bª§C nj ºo´{ »¯ °±¦wA
ß jo oñ xo½mQ
Bµ»Ç]nBÇi pA ºnB¼vM ¬±a ,j±M B®{C tBveA ½A BM ±§±ÄBQ
¥½poÇM ShT½BÇQ toǽC t±®Ä±M »®¼T¯ArnC o´{ k¯jo»« oñ
/SwA
www.IrPDF.com
»½BLǽp pA ³¯Bª¼ªÇæ ³Ç »¯B¼Ç]nBÇi BÇM jn±ÇioM pA Ak] B«A
n±z pA j±M nAo ³TL§A ³@) ,k¯jo»« ½oíU xn±z ShT½BQ
»î±±Ç« nj ±¼¦Ä±Ç ±§±ÄBÇQ (jn°B¼M nj ow ,¼T¯ArnC ,³½Bvªµ
³TÇ£ ½A pA y¼Q ³ »î±±« ,j±M ð½o{ Bñ¼¯°n° BM q¼¯ o¢½j
»Ç¯A°n ¬BTwnBª¼M ð½ nj ©µ °A /SwA oUkM xnAoñU ³TL§A ° k{
:j±M ³T£ nBM ð½ y§°A ovªµ ³ n± ¬Bªµ ° ,j±M ²k{ ºoTvM
/"k½B¼M ¬°o¼M B] ¬C pA k¯jAj»« ²pB]A Sv½BM»ª¯ q£oµ"
nBÇM ½oÇiC ºAoÇM »TÇ° ° /k¯joÇ jApC BÇ] ¬C pA An °A BÇ«A
oM B] ¬C ³M q£oµ o¢½j S o£ ©¼ª~U ,jo»« oU An ²B¢z½BwC
:j±M ²jAj ¤± °j xj±i ³M /jjo¢¯
39
° ,"¨±¦¼wC" ð½ nj ½A pA y¼Q xj±i °A :j±M ½A °A ¥¼§j
»Ç¯A°n ¬BTwnBª¼ÇM ð½ nj - SwA oU°oíÇ« ³Ç n±Ç ¬C - B½
:j±M ²jAj fn nBM ³w ³ ,nBM ð½ ³¯ ³YjBe ½A ° /j±M ²k{ ºoTvM
²kÇ{ ºoTÇvM ¬C nj ³Ç »¯BTwnBª¼M /19ì7 ° ,19ìì ,19ì5 nj
/j±M °o¼¯Ar@°j@±½n nj 1tAo½C oTj »¯A°n ²B¢z½BwC ,j±M
/Sv¯Aj»Ç« ²ohv« An xAºoTvM ¼j S¦î ©µ p°o«A »Te
,»T§B\i ³ª¼¯ nBT n pA ,°A ¤±ªí«o¼ nBT n pA xnjB« ° nkQ k½B{
²kÇ{ [¼Ç£ ¬kÇ{ "k®«o®µ" ºAoM y zî pA ° ,°A ºAo£¬°oM ³ª¼¯
An ¬C ,²jA±¯Bi ºBîA ·ªµ ³ j±M ºq¼a ¬k{ k®«o®µ ° ;k¯j±M
www.IrPDF.com
/k®Tv¯Aj»« o nj òo« ° »îBªT]A jo ³M S¼«±ñd«
ǽA © »¦¼i S£ k½BM ° - jo»« oñ ¬An°j ¬C ³M »T°
³ÇM ³Ç Sv¯Aj»Ç« »ñ{qÇQ ¬C An »íA° ·¯A±½j - jo»« An nB@
¬BªÇµ) j±M ²jo S A±« °A ¬k{ ºoTvM BM ,SvwÔ ¥½¿j ¼ªµ
¬jo£ oM An o¼~ U SwA ¥½B« ²jA±¯Bi ±î ð½ ²nA±ªµ ³ n±
k® BîjA ³¯B]±\§ ° ,jpAk®¼M xA²jA±¯Bi ºBîA q] ³M »¯Ao¢½j
/(k®®»« ³a ©´«©¼ª~U ½A lBhUA BMk¯A³Tv¯Aj»ª¯ y®½k§A° ³@
ºAoÇM Bñ¼Ç¯°n° ³Ç k¼®{ An »L¼\î ·«B¯ ºAo]B« ±§±ÄBQ »T°
Eiras -1
38

ð½ k«C»Ç« xjB½ /²j±M JA±i Rk« ³a Sv¯Aj»ª¯ Bñ¼¯°n°
xA»®¼M ° ¬Bµj nj yhM »£k¯p ºBµ³§±§ p±®µ ° - k{ nAk¼M nBM
www.IrPDF.com
<?©® Sñ½odU »µA±i»«> :³ k¼®{ An »½Akæ ° - j±M
,Sv½o¢¯»Ç« BÇUA Ao A ³M ²o¼i ºBµ©za BM ³ ¿Be B«A
¼ªÇµ pA o¼Ç /©µ±ÇU  Ç B½ ²j±M »íA° Ao]B« ½A Sv¯Aj»ª¯
/jn°C»ª¯ jB½ ³M q¼a _¼µ H ¦ « ,q¼a _¼µ o¢½j ,²o Bi ð½
y¯kM ¨BªU nj »½Bµ¬p±w p±®µ B«A ,k¯j±M ³T{AjoM An Bµ³§±§
° ,¥~TÇ« xqÇ« ³M ° yL¦ Ao A ³M »½Bµ©¼w ° j±M ³T n °o
ð½ B´®U ,j±M ³®µoM /j±M ²k{ ³TvM ShU ³M ¬B®`ªµ y½BµSwj
»T½Bñ{ S o£ ©¼ª~U B«A /j±M xjow ° ,k¯B{±Q»« An °A ³d¦«
,j±ÇM ²joÇ xA³ BeA qLw ºBµ²joQ ³ An »ña± · ®« /k®ñ¯
° ²sǽ° SLÇAo« keA° ²B¢Twj ,j±M ²k¼MA±i y½°n °A ³ »ThU
41
° /kv½±®M ±±« ½A ¶nBMnj p°n ð½ /§A
ǽA kíÇM ° k¯o¼ªÇM xnjB« ©µ ° xnkQ ©µ BU k® oLæ /J
¬BÇ{nApC SwA±i»ªÇ¯ y§j /k®Ç bo « ¨±ªî jq¯ An ±±«
¥ªÇî o BÇi ³ÇM An j±i ¤Bw ºBµ¤Bw Bµ¬C °j oµ ¬±a ,kµkM
/k¯j±M ²jo y¯pow j±i
¤Bw nj ³ xnkQ B«A ,j±M ³T{m£ nj 1993 ¤Bw nj xnjB«
xA»¯À î ºA± ,j±M ²k¯p p±®µ ,j±M ³§Bw nB´a ° jBTzµ 1997
¨q¼«C k½BM ³TL§A) S{Aj ¥«B S«Àw ° j±M ²k¯B« ±d« «B@
·½mÇU q¼Ç¯ ° ,j±ÇM ²k¼Çzñ¯ nB¢¼Çw q£oµ ³ An ½A ° y½Bµ³½n
www.IrPDF.com
Sv¯A±U»ªÇ¯ oÇiC /S oÇ£ ²k½kǯ ²jpg½ ºBµAm BM An y oæ
/(k½B¼M nB® y§±ªí«o¼ ºBµnBT n BM ³ kMB¼M ºnBñT«ki
,k¼®Ç{ An Bñ¼Ç¯°n° ¬BTwAj ±¼¦Ä± ±§±ÄBQ »T° ,K¼UoU ½kM
SLdÇæ Ao]B« ½A ¶nBMnj ,y§± Tvñ{ ¬°kM ³ S B½ »µAn
»½B®Ç{C BÇ«A ,j±ÇM ²jBT¼Ç¯ »zj±Çi oñ ³M q£oµ k®aoµ /k®@
ºBµnBTÇ n BÇM - S{Aj »¯A°n ¬BTwnBª¼M ¬°nj ¬B´] BM »ñ½jq¯
° Bµy½BÇwC BÇM ° ,¬AnBª¼ÇM ° Bµð{qÇQ BLÇUnA BÇÇM ,¬C ¬°nj
/»¯Bñ« ¬B®a nj »£k¯p ºBµ»¯Ao¢¯
,Bñ¼Ç¯°n° yTw°j ° ±¼¦Ä± ±§±ÄBQ ©½nAm¢M SwA oT´M uQ
/©½pAjoPM ¬BTwAj ·¼ M ³M k¯nAm¢M ° k®® oU An JBT ½A
40
 A k¼Qnj »¦ñz« _¼µ ° ,x±µBM ,BL½p ,©¯A ±]p±®µ :¨A ²jBT¼¯ ³ B¼
nj /©TÇ{A kǯ »¦Çñz« q£oǵ ,S{A j ©ÇµA ±h¯ovQ Sw°j ¬jo@
pA »®¼íÇ« ke ,¨pBM»« zî Bµ¬C BM ,Bµ¥¢®] nj B½ ,¬B{Bµ³¯Bi
,jo¼£»Ç« Z°A ©Um§ tBveA ³ ¼ªµ B«A ,©®»« tBveA An Rm§
³M T£ ºAoM ºjB½poe B« /jjo£»«oM ²nBM°j ¾Ài tBveA ¬C
ºAoM "¬B«p" /©¼¯A j»«An ±±« ½A«©µ ° °A ©µ ° ,©½nA k¯©µ
cLÇæ A joÇ k½BM" B½ ,"²k{ o½j" :kwn»« Ao B« ºBµ³¯B´M T o½mQ
½A ¬°kM ,©½±{»« A k]©µ pA ¨BªU Sîow BM ° /"¨±zM nA k¼M j°p
/©¼® ²B¢¯ ©µ ºBµ©za nj ³@
www.IrPDF.com
»MBTÇ ©®»« »íw /¨jo£»«oM ³í«±æ nj ¨A ºA ²nB]ABUA ³M
An »ª½kÇ ºBµ³«B¯oÇM ¬Bªµ BU ©®»« {°n An ¬±½q½±¦U,©¯A ±hM
»TîBw ¬Bªµ nj Swnj BU©®»« ± An nA j³ Bª{SîBw ,©®¼LM
³ÇM ³¯BhMBTÇ nj An ©½BµnBÇ ° ,¨k{ nA k¼M ¥L p°n ³ ¨±zM nA k¼M
nBÇQ nj ¨A ²p°noǵ»§k®Çæ º°n /©®Ç nAoÇñU nBj±Çi Rn±æ
©®¼z¯»« »«jo« nB® /¨n±i»« _½°k¯Bw ° ©®¼z¯»« oUFUº°n³M°n
ºBµSñª¼Ç¯ ¬BªÇµ ,¬jn±Çi nBµBǯ ° TÇvz¯ºAoM ©µ Bµ¬C ³@
An »§BÇi ²BÇ¢¯ ¬Bªµ ³ªµ ³ »«jo« ,k¯A ²joJBhT¯A An ²p°noµ
/k®®»« oñ ©´« »¦¼i »¦¼i ¥½Bv« ³M k®®»« j±ª¯A °B«A ,k¯nA j
SL¼Ç ³ÇM ,©®»Ç« x±£ ° ¨jo£»«oM ¨nB ow ³M ²nBM°j kíM
43
JBTÇ ° j±ÇM ³Tvz¯ ¬C º°n oM ºnBTwoQ ³ k¼w »§k®æ ð½
/j±M ²jo ¤B{A ,k¯A±i»«
ǽA BM /S{Aj ºA²±´ ºBµ±« ° ²o¼U ºBµ©za ¬p ,nBM ½A
³ Sv¼¯ »~h{ ¬Bªµ ,¬p ½A ³ j±L¯ ê « Bñ¼¯°n° ,j±]°
/j±M ²jo SLdæ °A BM - ?y¼Q Bµp°n k½B{ B½ - y¼Q BµSîBw
<?k¼® pBM An ©½BµSwj j±{»«> -
³ÇM ²nBÇM°j ° <!³Ç¯> :SÇ£ S¯±Çzi BM ,jo yµB¢¯ nBTwoQ
/S n yMBT ïAow
¤°A pA ²nBÇM°j SwA nAo q¼a ³ªµ /¨A ²k¯p:jo oñ Bñ¼¯°n°
www.IrPDF.com
/©ª§BÇw «B «k®ª´M BU ,©¯BªM B] ½A »Uk« k½BM /j±{ °o{
An B¯B¼¦M±Ç¼§ ºBµ¬BMB¼Çi ²nBÇM°j ° ,¬°o¼ÇM ¨°oÇM kǯnA m£»Ç« kíM
nBÇ ow oM ³ An »«jo« ,An y½Bµ¥Q,An xA »¦æA ¬A k¼« ,©®¼M»«
¬Ao¢½j ³M k®¦½B« ³z¼ªµ ¨jo« ³ B] ¬C pA /k¯jo£»«oM ° k¯°n»«
k¯A ºq¼a¬C pA oT´M k®® tBveA ³ ½AºAoM -k®® ðª@
¤± nj /k®¯A jo£»«oM «³M ³¯BhMBT nj An ¨nB -k®Tvµ HíA ° ³@
,©®»Ç« °oÇ{ An ³¯BL{ ºBµ²B¢{BM ° BµnBM ¬Bªµ ³M T n,¬B«p
SLdÇæ ©¯BTÇw°j BÇM ¬B´Ç] RÀÇñz« ° Bµ»ÇT§A kî»ÇM ¶nBMnj
/©¯p»« ¨k ³aB½nj nB® ,¨°n»« Bª®¼w ³M ,©®»«
° ¥ñ{ pA ÂæA ,¨A ²jn±in°CJA ±i|o ³ B] ¬C pA
42
 «/©¼¯p»« oe©µ BM Rnk¯ ³M ,oUkM ¬C pA /©¼¯p»« Swj ¬C ³M
³Ça ³Ç ©¯B«»Ç« ° ,©®»Ç« ½Ao{ ½AT o½mQ³M nA jA °An ¨j±i
²k½kǯ Ao« ,k®»ª¯ »´]±U«³M o¢½j ¨oµ±{ ¬±a ,SwA ©£o«
nBÇ¢¯A ,k®»ªÇ¯ ºnBÇ y¯BTÇw°j ¶nBMnj SLdæ q] ° ,jo¼£»«
/k®Tvµ xA »íA °¬B´] Bµ¬C
,k{BPM ©µ pA B« ZA °jpA SwA ð½jq¯ ³ ºA ³d§nj Swnj
©Çµ ³ÇM »UkÇ« ºAoÇM ,©½±{»Ç« ºk¯po KeBæ /¨±{»« ³¦«Be
éÇ° ¬BªÇµ ³ÇM ½Ao{ kíM ° ,©¼®»« ºoUy¼M»ñ½jq¯ tBveA
/jjo£»« oM j±i¼z¼Q
www.IrPDF.com
Swnj ,y¼QBµp°n k½B{ B½ -p°o½j ³ ºnBTwoQ ¬C ·ªî ¥X«
kíÇM ° /¬kÇ{ BÇa ³M ©®»« °o{ ,jo»« SLdæ - ©¯A j»ª¯
Svñ{ ¨j±Çi ¬p° pA ¨A kÇ« ,³Tµ oµ ,p°n oµ B«A /¨o¼£»« ©½rn
¬C nj /j±{»Ç« oUy¼ÇM« Bµ¤oT® ¨BªU j±]° BM ¬±a ,¨n±i»«
é¯BÇ« ³Ç »½°jBÇ] ºBµ|o¬C ¬jn±i ³M ©®»« °o{ ,é «
³ ¨n°C»« o¢½j ·`M k®a kíM ° ,j±{»« ¨jC »£jov A tBveA
³ªÇµ ³ÇM /kǯA ²kÇ«C j±Ç]° ³ÇM ºpn° Çzî nm£j°p ºBµK{ nj
»£k¯p éA °nj B«A ,k¯A »£k¯pºAoM «¥¼§j B´®U Bµ³`M ³ ©½±£»«
/SwBµ¬C »Tvµ ¥¼§j B´®U «
u_¼µ ° ,k®®»« n±~U»ThL{±i Z°p An B« ²nA ±ªµ¨jo«
45
[ǯn »Ça pA »Ç ,jnA j³MAn »v ³a BM »v ³a ³ ½A ¶nBMnj
ð{A xoµ±Ç{ o BÇi ³M »½A ²k{¬À ¬À ¬p n± ³a ,joM»«
Ç« :¨q½BªTÇ« ³ ©¯B«»« ºB] oM tBveA ½A BM « ° ,Sh½n»«
Sw°j ºoÇvQ oǵ BÇM ,©ÇµA ±hMo£@A ,©¯A ±U» «,¨nA j»¦{ ,¨BL½p
²nBÇM°j q¼Ça ³ªµ ° ,¨jo£»«oM "BµnBM" ³M p°n ¬B½BQ nj uQ/¨±zM
/j±{»« nAoñU
ǽA pA ,²k{ ³¯A ±½j»¯Ao¢¯ pA «»zj±i o Bi ³M ³ ¨njB«
BÇM ©ÇµA ±i»Ç«³ kwoQ»« «pA KUo« pBM ° kMB½»« j±L´M ³Mo
¥½BÇv« k½±£»Ç« ° ,©Tv¼¯ ¬Ao¢½j ¥X« Aoa ,©® nB@³a ¨A »£k¯p
www.IrPDF.com
:k½±£»« ÂX« /k®Tv¼¯ ²k¼`¼Q ©®»« oñ « ³ ²pA k¯A ¬C HíA °
³ÇM ¨A ²joÇ»íÇw ° ,¨A ²joÇZA °jpA RnkQ BM SwBµ¤Bw ,¼LM>
</©{BM ±UºAoM ±¢§A ½oT´M° ©® ònqMAn ±Uñª«¥ñ{ ½oT´M
³Tvi ,k®»« nAoñU An Bµq¼a ¼ªµ ¨A k«³ ½A pA ,p°n ð½
³Ç ©®»« ZA °jpAºjo« BM ,©® xA »An ³ ½AºAoM ° ¨±{»«
BM ºAoM »µAn «° °A /©{BM ³T{A j yTw°j ¨A ²jon±L\« An ¨j±i
,o´Ç{ ·«±Çe nj ºA ³¯BÇi :©¼®»« A k¼Q²k®½C ºBµB½Ån ¬k½j ©µ
»½±{B¯p·MAn ©µ BM oUy¼M¤°A ¤Bw nj /¬B«Bµ³`M ¶k®½C ,Bµ³`M
²jq¯BQ oµ Á BªTeA ,¨±w ¤Bw pA kíM ° ,oU© ¨°j ¤Bw ,©½nA j
nBM ð½ ²B« oµ ° ©¼®»« oñ »½±{B¯p ·MAn ³M nBM ð½ p°n
44
 B«A -³T£ «³M »ñ½ B½ ,¨A ²k½j©µ BM An Bµ¬C ¬±a -©ª´ »« «
oÇæ An ¨j±Çi º°o¼Ç¯ ¨BªU /¨nA k¯oLi ³ ©®»« j±ª¯A °nBM ½A
»BÇM ©Ç½AoÇM »½°o¼Ç¯ oÇ¢½j ° ,¨A ²jo»§°A ·±zí« ¬C BM ²pnBL«
¬C ³Ç¯ ° ,¨o½mPM Svµ ³ n± ¬Bªµ An »£k¯p SwA oT´M /²k¯Bª¯
/j±M ¨njB« BM e/j±M «¤B¼i nj ³ ³¯±£@
nj ¨nBÇ ³ÇM /k¯B«»Ç« »BÇM ³eÀÇ« BM ºoµ±{ ¬B®`ªµ °A
oÇUFU ±¦Ç] ¬A k¼Ç« nj An ©½Bµ_½°k¯BÇw ,©µj»Ç« ³Ç«A jA ³¯BhMBT@
¬B{¬joÇ ¨BªU ¬Ao¢¯ q£oµ ³ ©¯A ±i»«An »½BµJBT ,¨n±i»«
k®¯BÇ« Swnj ³Ç ©®»Ç« B{BªU ¬±½q½±¦UpA An »½Bµ³«B¯oM ,©Tv¼¯
www.IrPDF.com
/k¯A y¼Q¤Bw ²B\®Q ,Sv¼M ,²j ºBµ³«B¯oM
:¨n±i»« ²B®£ tBveA ºA ³¯±£BM An ©½Bµ_½°k¯Bw ,¬C pA A k]
¨nA jºoµ±{¬±a ,¨°n»ª¯ nBM ³M o¢½j° ;¨±{»« Ba ¨nA j¬±a
/©® ºnA k´¢¯Bµ³`M pA ° ¨jo£oM ³¯Bi ³M jnA jnBT¯A ³@
¬k{ ònqM ºAoM nBT¯A ³M o¢½j ¨A »£k¯p,kíM ³M ¬C pA
¬°kM ,j±{»« ¥½kLU»zj±ioñ BM p°n ¨BªU¬k¯Anm£ ° ,Bµ³`M
ǽA ³ÇM ,¡®z p°n ð½ /©{BM ³T{A j An ¬C ¨B\¯A REo] ³ ½A
,©{BM y¯Ao¢¯ Sv¼¯ ¨p¿ ° ,SwA ¼ªµ »£k¯p ³ ©wn»« ³\¼T¯
/¨o½mQ»« An ±±«½A° /k®»ª¯ o¼¼Uq¼a _¼µ
xj±Çi BÇM ° joÇM ¬B½BQ ³M An xA»¯°nj »½±£ðU Bñ¼¯°n°
47
° »h¦U³a ,»½B´®U ³a ,»dw »ThL{±i ½Ao½pnj ³ k¯A j»ª¯
/SwA ³T´¯ »ª¼¦vU³a
° /jo¼£»« ºA ³±zí«nBM ¼§°A ºAoM ¨oµ±{,p°n ð½ ³ ½ABU
,©®»« jA j»M° jA j³M °o{ nBTwoQ ¬C ·ªî ³M ³¼L{ Á BªTeA «
±woÇU° o¼Q ,¨B¢®µ ¬C nj B«A /©z½k¯A »«»zj±i ³M ²nBM°j B½ °
° ,kǯnA j ZB¼TÇeA Ç« ðªÇ ³M ³ ¨nA j³`M BU ³w °j ° ,¨A ²k{
©® ðª Bµ¬C ³M ° ònqMAnBµ¬C ,q¼a ³ªµ oUpA ß y¼Q¨n±L\«
ð½ :©®»ªÇ¯ »zj±Çi /k®MB¼M j±i ºAoM »½B] ¬B´] ½A nj BU
Bµ³`M ° ¨°n»« ³ ©®»« k½k´U ,©®»« Swnj »z½Bª¯ ·®dæ
www.IrPDF.com
,k®»« »®¼z¯K î ¨oµ±{,Bµjo« ¨BªU¥X« /¨oM»«¨j±iBM ©µ An
nAoÇñU q£oǵ oÇ¢½j Ao]BÇ« ǽA ° jnA j©TÇw°j ³ k½±£»« «³M
¨o¼¢M ©¼ª~U HíA ° o£@A ³ kwn»ª¯ ©µ xoñ ³M »Te /j±{»ª¯
BÇU k½BÇM ° ,SwA ¨njB« ° nkQ ·¯Bi ³M Tz£oM ©µAn B´®U ,¨°oM ³@
ºBµSLdÇæ ³ÇM ©{BÇM n±L\« ,©® »£k¯p B] ¬C nj ¨oªî ¬B½BQ
¨j±iSæo n± ³a k½±£»« «³M p°n ¨BªU³ ©µkM x±£ ¨njB«
©n»¦Çî ,¨oµ±ÇÇ{ ³ÇÇ ;¨A ²jA jSwj pA »ThL{±ÇÇi ºAoÇÇM An
½Ao Bi³M ©¯A k¯po ³ ;SwA ²jBí§A ± oµ±{ð½ ,y½Bµxq§
/k¯n±i»« ³Mo»½A k]
/j±{»« oµB ¨oµ±{ »£k¯p nj ºo¢½j ¬p ,kíM ¤Bw ³w °j
46

³]±TÇ« nBÇM ¼§°A ºAoM ,jo pBM An y½Bµ©za ²nBM°j »T°
ònqÇM yhM ð½ ³¼L{ »½B] nj ;k¯A²jo ç±î An y½B] k{
www.IrPDF.com
·¼ ÇM BÇ«A ,j±ÇM ¥Çæ° yTÇwj ³ÇM »«oÇw p±®µ /j±M »¯BTwnBª¼M
/k¯j±M ³T{AjoM An Bµ©¼w ° Bµ¬p±w
BÇM RkÇ{ ³ÇM ³ »T®w k¼w S ¬Bªµ BM ,ºk k®¦M ð{qQ
/j±ÇM ²jBTÇv½A °A ShÇU ºBÇQ ,j±ÇM jBT« yµB¼w y½n ° Bµ±«
° j±ÇM ³T oÇ£ Swj nj An ºA²k¯°oÇQ ,p±«CnB ð{qQ ,xnB®@
/S{Aj»«oM S{AjjB½
³]±T« <?©Tvµ B] ½A ³ SwA S° k®a> :k¼woQ Bñ¼¯°n°
éªÇ] y¯Bǵj nj JC ° k®»Ç« SLdÇæ ShÇw »ªÇ ³ k{
/j±{»«
yhÇM ǽA nj ³Tǵ °j RkÇ«
ß Bª{> :jAj gwBQ oUv« jo«
49
¼ªµ j±M oT´M /jo kµA±h¯ oU An S¦½° ²k¯p :S{Am£ ºnAo
S«ÀÇw ° SwA B\Ç{ p±®Çµ ³ ,¿Be ,k® ¨BªU An q¼a³ªµ B]
/jnAj ¬jo« ºAoM » B@
³ k{»« ³]±T« nBM oµ ° ,k{ nAk¼M ° S n JA±i ³M nBM k®a
y¯kM ºB«o£ ,j±{»« oU© ° oU© y Ao A ºBµ²B¢Twj jAkíU
BÇ«A /jo»Ç« o¼¼ÇU ¨AkÇ« BµnBTwoÇQ ºBµ²o´a ° ,k{»« oUy¼M
»v ³ k¼®{ ,qLw ¶joQ o ¬C pA /j±M xnB® nj »v ³z¼ªµ
BÇM ³Ç k¼®{»« An »«AnC ºBµ³«q«p ° ,Bµ³§B¯ ºAkæ ° ,k½o£»«
nj »µB¢TÇwj »µBÇ£ /k¯jo»ÇÇ« SLdÇÇæ »~~hÇÇU »®ÇÇd§
www.IrPDF.com
nj An »¯BMBT{ ºBµ¨B£ ºAkæ Bñ¼¯°n° ° jo»« p°p° Swjn°j
Swj pA An j±Çi ¨AnC ° »®Ç Çd§ BǵAkæ kíM /k¼®{»« °oµAn
/k¯k{»« ¥½kLU ³¯Ao«C ° zi »½BµAkæ ³M ° k¯jAj»«
:k¼woQ °A pA ºnBTwoQ ,y®µl B{ RBd§ pA »ñ½ nj
<?SwA n± ³a S§Be »¯AkM »µA±i»ª¯> -
» BLUnA _¼µ ° /©¯Aj»« ©µ ¿Be ¼ªµ> :jAj JA±] Bñ¼¯°n°
SwA ºq¼a ±±« /jnAk¯ ,k½C»« ©¯kM ow oM »®¼M»« ³a¬C ³M
</kµj»« fn ©e°n nj jnAj ³@
An xj±i Bñ¼¯°n° B«A ,kµj ³«AjA An ³ª§Bñ« jo »íw nBTwoQ
/jp JA±i ³M
48
 /j±M ¥ñz« nBaj ©µ k®»« ³a B]
w±ÇU ²kÇ{ BÇ §A »î±®~Ç« JA±ÇÇi ð½ nBÇÇaj BªÇÇ{> -
¬BU³ BÇe k½BÇ{ o BÇi ǽA ³M ° ,k½j±M n°CJA±i ºBµ|o
¨BªÇU ³M k¼® »íw ©®»« yµA±i B«A ,k{BM ²k½j K¼wC »ª@
</k¼µkM JA±] B« ºBµywoQ
:joÇ pBÇC An K½o ºBµywoQ ³¦v¦w ð½ o¢½j ð{qQ
¼ªÇµ ,kǯAkÇM An B¯B¼¦M±¼§ ºBµ³«B¯p°n ½oU©´« ¨B¯ SwA±i»«
,²C) j±ÇM o´{ »¦æA ¬Ak¼« nj xA³ªv\« ³ An ºoîB{ ¨B¯ n±
oǵ b°n oÇM ¬owoQ o½±~U ,jo»ª¯ x±«Ao An »ñ½ ½A q£oµ
www.IrPDF.com
,xnjBÇ« ºBµ±Ç« ¡¯n SwA±i»« /(²k{ y ¯ ºA»½B¼¯ °±¦wA ß g½nBÇU ° ¥ÇµFU S¼íÇ° ,»¯BÇz¯ ,¨Bǯ> :SÇ£ oUv« jo«
An ³¯BhMBTÇ ¥ÇiAj ºBµJBTÇ ½oU©´« ¬A±®î ° y¯AnBñªµ ¨B¯
/k¯AkM
p±®Çµ xA³ BÇe - kµkǯ JA±Ç] joÇ oÇñ ¤°A Bñ¼Ç¯°n°
©Ç ©Ç ,S{Aj ³«AjA BµywoQ ³ n± ¬Bªµ B«A - j±M x±z«
,é Ç« ð½ nj /jn°C jBǽ ³ÇM ,j±ÇM ²joÇ x±Ç«Ao ³ An ³a¬C
Bµ³¯A±½j ° ,SwA »¯A°n ¬BTwnBª¼M nj ¿Be ³ jn°C jB½ ³M ¬B´£@B¯
ºAoÇM ° ,xj±Çi é B®« o Bi ³M B«A ;k®{BM » ®« k®Tv¼¯ n±L\«
¬BÇñ«A kÇe BÇU ° jnAj ³Ç¢¯ xj±i nB® nj An Bµð{qQ ³ ½A
»íÇw ,k® z xj±i S¼í° jn±« nj ºoUy¼M RBîÀ A
51
° /k½j±M ²s½° SLAo« keA° nj p°n [®Q ,¬C pA y¼Q ° ,k½A²j±M
</k½A²k¯p p±®µ ³ k¼{BM ¤Bd{±i k½BM
½oÇiC nBÇ¢¯A ,k¼wn»Ç« oǯ ³ÇM ²jpS¢{ oU¬A±] jo«
¡¯nj»ÇM Bñ¼Ç¯°n° /j±Lǯ L ®Ç« ½B e BM H ¼j ð{qQ ·¦ª]
pA oUy¼M B½C :k¯k{ ³Th¼¢¯AoM xq½Ao ° ,k{ °A y®@A° ³]±T«
oǵ ³ÇM Sj BÇM ?SwA o i nj p±®µ B½C ?²j±M B] ¬C Rk« ½A
¬k¼woÇQ Sv¯Aj»« ;jo Sj jo« °j ¬C Soe oµ ³M ,S§Be
nB¼{±µ o£@A B«A ,k®T£»ª¯ °A ³M An S ¼ e q£oµ /SwA ¥æBe»M
/SwA oLi ³a kª´M Sv¯A±U»« ,j±M
www.IrPDF.com
An xk§±U g½nBU ° ¥µFU S¼í° ,¨B¯ Bñ¼¯°n° </±¢M An Rk§±U
:jnAj j±Ç]° xA³ BÇe nj »§ÀTÇiA k{ ³]±T« B«A ,Sv¯Aj»«
/jn°C»ª¯ jB½ ³M H ¼j An xA»¯Bz¯
RkÇ« ° SiAkǯA n±Ç¯ y½Bµ©Çza nj »ÇAoÇa BM ð{qQ
nB ¼ªµ ©µ ¬A±] jo« /jo ³®½Bí« An Bµ¬C R±ñw nj ,ºpAnj
/jAj»ª¯ »½B®í« _¼µ ³ k¯jo »µB¢¯ ©µ ³M /jo An
BÇ« k¼TÇ£ K{ nBTwoÇQ ³ÇM BªÇ{ BǽC> :k¼woÇQ oÇU¬A±] jo«
<?©¼®¼LM An Bª{ b°n ¬°nj ©¼¯A±U»ª¯
¬C ° Sv¼Ç ³ ½A ©´ nj »Te /jn°C»ª¯ jB½ ³M Bñ¼¯°n°
50
 ¥æA ow oM k½°oM /k¼½±¢M ³¯B¼«Bî ¬BMp ³M> :S£ oUv« jo«
</K¦ «
pBÇM yPÇU pA ºj°p³ÇM ° ²kǽj K¼ÇwC Rk{ ³M ±U K¦> -
</kTv½A»«
<?Sv¼a xA»®í«> :k¼woQ ²jpSze° Bñ¼¯°n°
/òo« :jnAj B®í« ð½  ,kTv½BM pBM yPU pA ±U K¦ o£@A> -
<///B«A ,Sv¼a Bª{ »Lµm« RAjB TîA ©¯Aj»ª¯
pBM yPU pA » ©L¦> :k¼woQ ° jo é  An yTLdæ Bñ¼¯°n°
<?kTv½A»«
www.IrPDF.com
</³Tµ ð½ BU oX@Ake ,o¢½j p°n [®Q BU> -
nBTÇ n ° oµBÇ uQ nj ¬A±Ç] ¬C ³Ç kÇ{ ³]±TÇ« Bñ¼Ç¯°n°
³Ça¬C pA RkÇ{ ³ÇM ,y BTdÇ« nBTÇ n SzQ nj ,xAºA³ oÇÇe
° SwA ³¼L®ÇU ǽA nA°AqÇw Bñ¼¯°n° nB¢¯A ,joM»« Rm§ k½±£»«
/k{ kµA±i »M±i RoLî ¬Ao¢½j ºAoM
pA ºnB¼ÇvM j±ÇM ²kÇ{ ³]±TÇ« xA»£kǯp ¤± nj Bñ¼¯°n°
¬B®Ça ¬AoÇ¢½j »£kǯp é½B\Ç ¶nBÇMnj ,SiB®{»Ç« ³ »«jo«
S ¼ e B«A ,k®® ðª Bµ¬C ³M k®¦½B« nB¢¯A ³ k®®»« SLdæ
j±{»Ç« WîBM ¬±a ,k¯oM»« Rm§ ¬Ao¢½j [¯n pA ³ SwA ½A
k®ªU°BhÇw Bµ¬C ³M SLv¯ »£k¯p ° k¯AShL{±i ³ k®® n°BM
53
oÇM An ½B Çe ° Bµ¨B¯ ³ n± ¬Bªµ /jpAk®¼M nB ³M An xq« jo@
¶±¼Ç{ ,y½Bµ°pnC ,yT¼~h{ ³ ,xA³ Be B´®U ³¯ ,joª{»«
¬C cLÇæ ³ »zj±i oñ /Sz£»«oM ©µ »£k¯p ³M y{o¢¯
,j±ÇM ²k{ ¬± k« n°CJA±i ° ñv« ³½¿ ½k®a o½p nj p°n
/k«C c w ³M ²nBM°j
</J±i nB¼vM> :S£ y½BµywoQ ¬B½BQ nj oUv« jo«
<?©¯BªM B] ½A k½BM S° k®a> -
tBveA Bñ¼¯°n° ° ,SiAk¯A ¼½BQ An y½Bµ©za ¬A±] jo«
ǽA ³M ³ ¼ªµ ,»½±£ ,SwA ¦í« B nj q¼a ³ªµ nB¢¯A jo@
www.IrPDF.com
³T{±Ç¯ xA»£kǯp nj »®½±Ç¯ ¥~Ç ,j±Ç{ ²jAj gwBÇQ ywoÇQ
/kµkM xo¼¼U k¯A±U»ª¯ u _¼µ ° ,j±{»«
ºjB½p ºBµnBª¼M /k¼½±¢M °A ³M k¼¯A±U»«> :S£ oUv« jo«
,kª´ »Ç« An Ao]BÇ« ¤BÇe oǵ nj xj±i ° k¯A²k¼®{ An RBí½B{
</SwA ¥ñz« nB¼vM B] ½A nj nAowA e
¼¢®w ° ðLw An ²rA° oµ ³ »§Be nj ° k¼z ²C ¬A±] jo«
/ºA²jo JBhT¯A Rj±i An RAS{±¯ow ,J±i> :S£ ,jo»«
¬An°j nj :»Ç¯AkÇM An Rj±Çi ¥ªÇî KA±Çî SwA oT´ÇM ½AoMB®M
³M ° Rk{ ³M ±U K¦ ,n°CJA±i ºBµ|o ¬C pA ¥æBe ºBªA
</// M p°oñ¯ /²k½j K¼wC »Tz£oM ¥MBo¼ ·¯±£@
52
 jo« ½A jnAm¢M SwA±i»ª¯ ° j±M o®T« Bµ¨jC ±¯ ½A pA /²j±M
pA ,xj±Çi ºBµS¼«°odÇ« oÇM TÇ{AmÇ£ x±Qow ºAoM ,¬A±]
/joLM j±w °A S¼í°
° jp k®hÇL§ ,Si°j ¬A±] jo« ºBµ©za ³M An y½Bµ©za
:S£@
</¨jn±h¯ Svñ{ uQ> -
oLÇi ǽA ¬jAj pA joÇ« ¬C Rm§ ¨BªU B«A /<³¯> :k«C »hwBQ
é½ow òo« /k{ pBC Bñ¼¯°n° toU ,K{ ¤± nj ,¤Be oµ nj /j±M ³T n ¼M pA ,°A ³M q¼¢¯A©
³Tµ ð½ B½ p°n [®Q ° ,q¼a ð½ |o ºjAkíU o~« pA uQ
www.IrPDF.com

www.IrPDF.com
An y{ÀÇU ¨BªÇU °A BÇ«A ,j±M ºo¢½j q¼a ¬k¼z An òo« nBT¯A
/j±M ²jo@
:j±ÇM ²joÇ ºq¼Ça ºAoÇM nBT¯A oæ An xA»£k¯p ³z¼ªµ
K¯BÇ] pA ºA³«Bǯ nBT¯A ,jjo£oM nB ow pA xnkQ ³ ½A nBT¯A
nBTǯA ,¤BÇw oÇiC ºBµ¬BdT«A nBT¯A ,k¼wo¯ q£oµ ³ »±zí«
nAo ¿Be /RÀ¼ íU ¬B½BQ ,RÀ¼ íU ,¦U ¡¯p ,t±M±UA ,nB 
/j±M ³T{Am£ »UBÀ« nAo °A BM ³ ,kzñM An òo« nBT¯A j±M
Á±ªíÇ« /kµkM fn « ºAoM SwA ñª«  ³YjBe ½A> -
</k¯nAk¯ An xnBT¯A ÂæA ³ k¯o¼«»« ºp°n nj Swnj ¨jo«
o£@A /jn±i»« o¢½j |ok®a °k{»« ZnBi B] ¬CpA k½BM

55 54
 nBÇ Sîow ³M Bñ¼¯°n° µl /jo ºnj ³M »ª´L« ¶nB{A ¬p
ð½ :kMB¼ÇM ºnAoÇ ²An BÇU Sv½o¢¯»Ç« oÇ oǵ ³ÇM ,jo»Ç«
/ZnBi ³M ºnj ,Bñ{
k®®»« oñ ³ ,¿Be ¼ªµ Swnj ,©® ¥ªî é½ow k½BM> -
</©® ¥ªî ©¯A±U»ª¯ ° ©¼í »¦¼i p±®µ
oÇ£@A /j±M nj ¬°kM »ñBUA ,»½±zTwj /k{ ²o¼i y Ao A ³M
° k{»« q½°À£ nBTwoQ BM k½BM ,¬°o¼M j°oM yhM pA SwA±i»«
/j±M ¼í »¦¼i nB ½A ºAoM B«A /S o£»« °A pA An k¼¦@
oǵ Sj BÇM ° j±ÇM ²k¼Çz ¬kǯA±Çi pA Swj ³ nBTwoQ pA
www.IrPDF.com
<?SwA ¬Ak¯p B] ½A o¢«> :k¼woQ ,jo»« B{BªU An °A Soe
</SwA »¯A°n ¬BTwnBª¼M ð½ ,³¯> -
</©Tv¼¯ ³¯A±½j « B«A> -
</k®½±£»« An ¼ªµ ³ªµ> :k½k®i ¬p
<?Sv¼a xA»®í« B«A /¨A³¯A±½j « ,J±i nB¼vM> -
yThÇU ³ÇM An °A ° ,kTv½Bǯ BQoÇw jB½p S£ Bñ¼¯°n° ³M ¬p
/k¯Ajo£oM
<?³a »®í½ »¢¯A±½j> :jo nAoæA Bñ¼¯°n°
n±L\Ç« ³¯oÇ£° ,»MA±hM k½BM ¿Be B«A /toPM oTj pA Ajo > -
</©µkM n°CJA±i ±U ³M ,»µA±h¯ ³a ° »µA±hM ³a ¨±{»«
57
¬BªTiBÇw pA An xj±Çi ³Ç j±M»Ç« ǽA ²An B´®ÇU ,Sv¯A±U»ª¯
;k®ÇñM An nBÇ ¼ªµ Sv½BM»« ,jpAk®¼M ¼½BQ B¯B¼¦M±¼§ nj ºk®¦M
oÇ¢½j B«A ,k® e jn±«»M [¯n pA An y®½k§A° j±M ²jo »íw
/j±M ²k¯Bª¯ y½AoM »MBhT¯A e
¤BÇ{A ºA³TÇi jAoÇ A An BµShU ¨BªU /jo ²B¢¯ y Ao A ³M
±¦Ç] /k¯k¼z»Ç« ³wB¯oÇi k®¦ÇM ºAkÇæ BM »íM ,k¯j±M ²jo@
j±M {°n »ña± ïAoa ,yhM ³U /k¯j±M ²k¼z ³¦¼« Bµ²o\®Q
½A y½B®í« ° jo»« K½o ºBµ³½Bw pA nB{ow An ¬Bñ« ¬C ³@
³Tvz¯ »¯p ,ïAoa nB® nj /SwA o¯ SdU ²nA±ªµ yhM ³ j±M
www.IrPDF.com
/k¯A±i»« JBT ° j±M
An ¬B{oªî ·ªµ ,k®{BM ¡®µo BM »¦¼i k½BM BµnBTwoQ ½A> -
</k®¯Anm£»« ¬k¯A±i ³M
,¬p ¬C ° °A ¼ÇM /j±ÇM nj ³M ShU ½oUn°j Bñ¼¯°n° ShU
y½BÇ] pA SªÇep ³M /S{Aj nAo o¢½j ShU Sv¼M ³M ð½jq¯
²An ³Tµ ³w ³M ð½jq¯ ,jo»« n°BM An oTj oe o£@A ,k{ k®¦M
oM An yTvw ºBµBQ ³ k½j An oTij ° jo ²B¢¯ nBTwoQ /j±M ³T o¯
/k½C»« °A o ³M ° kz»« ¼«p
_Q ³¯A±½j ¬B¯p o½Bw ¬jo nAk¼M pA q¼µoQ ºAoM ³ n± ¬Bªµ
</»½±zTwj ¨°oM ©µA±i»«> :S£ ,jo»« _Q °
56
 ¨joÇ« K¦ÇA Bñ¼Ç¯°n° ,o¢½j º±w pA /k®®½q£»«oM ºjBî ¨jo«
²An B¯B¼¦M±Ç¼§ ºBµ¬BMB¼Çi nj ,¬BTÇv«p ³ j±M ²k½j An »{±Q²k¯r
»ñ¼TwÀQ ·v¼ pA oQ An SnB«oQ±w ºBµ»Twj foa ,k®T n»«
/k¯jo»« ¨ÀîA An ¬B´] ¬B½BQ ° ,k¯jo»« ³anBQ ³®´ °
¨BªÇU ·Tµ ð½ ,oTj SLdæ ³M ³]±U BM /k«C»ª¯ yMA±i
° ¬B\¼µ ¬°kM ºA»£k¯p ³M ³ »~h{ ºAoM ½A ° /j±M ²k¼MA±i
° ShÇw »¯BÇ«p ¤°Ak] pA ° j±M ²jo RjBî ònqM RBwBveA
»®íÇ« /j±ÇM jBǽp nB¼ÇvM ,jo»Ç« ²jBTwA SeAoTwA ºAoM » ¼j
/k¼woQ»« Bµ³¯A±½j pA »ñ½ pA j±M oT´M k½B{ ?j±M ³a »¢¯A±½j
www.IrPDF.com
³ÇM ° k¼Çz ¬°o¼M yTwj pA An ¬p±w ,jp ³ªUBLªa Bñ¼¯°n°
³ÇM jo»Ç« »íÇw ¤Be ¬Bªµ nj ° ,S n Bjp JA±hThU o
»{B¯ ±´U tBveA ½A Sv¯Aj»ª¯ /k®ñ¯ ³]±U y¯Ap±w ¶kí«
/k®ñM SwA±i»« ³ »½À U B½ SwA y¼í K¦ pA
Ç« BÇ«A /³Ça »®í½ »¢¯A±½j ©¯Aj»ª¯> :jo ³«q«p Bñ¼¯°n°
</© ±«B¯ »zj±i ð½ ·\¼T¯  « /©Tv¼¯ ³¯A±½j
/SwA ³¯A±½j ,k®»« »£k¯p xj±i ºB¼¯j nj ³ uoµ> -
¨n±®Ç« /3BǵAk¼Ç{ ,2Bµy½oÇQ¬A°n ,1Bµð¼¯o °q¼ÇñwA k®¯B«
psychopath -2 schizophrenic -1
59
pA oǯ ð½ ³Ç k¼®Ç{ ,Sz£oM ²An nj /jo SîB A Bñ¼¯°n°
<?³a »®í½ »¢¯A±½j »¯Aj»ª¯> :jo ³«q«p BµShU pA »ñ½ º°n
SwA±i»ª¯ :jo¼¢M ²k¼®z¯ An y½Akæ jo oñ ³d§ ð½
»½BµSwkªÇµ ,kǵj ¥¼ÇñzU »îBªT]A · ¦e ,k® Ak¼Q »Tw°j
nj SMBY ©¼ª~U ð½  /kMB¼M »«±ªî ©¼î xn±{ ð½ ºAoM
Ak¼ÇQ »ÇµAn ,k®Ç nAoÇ Sv¯A±U»ª¯ HíA° o£@A /òo« :j±M xow
/oUj°p ³aoµ ° ,kzñM An xj±i B] ¬Bªµ BU jo»«
/j±M nBTwoQ pA xj±i ¤AÆw ¬Bªµ ,¬p ¤AÆw B«A
<?³a »®í½ »¢¯A±½j »¯Aj»ª¯> -
www.IrPDF.com
<?»Tvµ » ±U> -
oñ nBTwoQ »T° ,kíM /°oM SThU ³M /SwA 1Bjpß « ©wA> -
</B] ½A B¼M »ñ{A±½ ,²joM SMA±i jo@
²nBÇM°j nBTwoÇQ BÇU k{ oT®« ° ,Sz£oM yThU ³M Bñ¼¯°n°
½oUða±Ç ?j±ÇM ³Ça »Ç¢¯A±½j »®í« /j±{ ¬k¯A±i ¤±z«
BµnBÇñ{pn° pA »íÇM k®T£»Ç« ¨joÇ« ÂXÇ« :S{Ak¯ ºn±~U
Bµk®«o®Çµ ° ,k®®ÇñzM An Bµjn±Çn k®ÇµA±i»« ¬±a ,k¯A³¯A±½j
³ÇM SLv¯ »U°BT« ° «AB¯ ,K½o »£k¯p ¬B®a ¬±a ,k¯A³¯A±½j
Zedka -1
58
 ,oæ o½p ³]nj [®Q ºB«j nj ° j±M y½Bµ©za nj »®¼zUC ²B¢¯
° ,k{BM Sv« k½BM ¨jo oñ /jp»« ¨k B¯B¼¦M±¼§ ºBµ¬BMB¼i nj
nj k½B{ /jo½mPM An ©{±Q¿BM kz¯ oBe B«A /©® yñª BU ©T n
,j±ÇM xoT®Ç« ³ »v B¼T{A pA y¯kM ° j±M ¬BTvMBU °A ºB¼¯j
,j±M °A ºBµ¬B½mµ nj  }h{ ¬C ©µ o£@A »Te /k{»« ¨o£@
,jo¼ªÇM ° k®Ç »£kǯp y¦¼« MB « ³ S{Aj An e ½A ¬p ¬C
<?»Tv¼¯  A±«
nj ³Ç¯A±½j ¬p ºBµ²rA° B«A ,k½±¢M ³a Sv¯Aj»ª¯ Bñ¼¯°n°
³ª¼Ç¯ ³ k{BM »¯p ¬Bªµ °A k½B{ ,k¯Aj»« ³ /j±M ³¯ÀBî xo¯
www.IrPDF.com
?j±M ²k{ ²k½j B¯B¼¦M±¼§ ºBµ¬BMB¼i nj ³®µoM
o£°jB] ð½ /©½±¢M S½AoM »¯BTwAj ©µA±i»«> :S£ Bjp
ð½ ,k® j±MB¯ An »µB{jBQ ð½ owAow SwA±i»« ³ k®ªUnk
¬C pA o´{ ¬B®@Bw »«BªU ³ Sh½n »µBa nj »½°jB] ¬±\í«
cLÇæ /k{»« ³¯A±½j ,k¼{±¯»« JC ¬C pA uoµ /k¯k¼{±¯»«
,k¯k{ ³¯A±½j ³ªµ ° k¯k¼{±¯ ²Ba ¬C JC pA ¨jo« ·ªµ ,kíM p°n
° ,k®TÇ{Aj »æ±~hÇ« ²BÇa ³Ç xA²jA±¯BÇi ° ²BÇ{ j±i q] ³M
° kÇ{ ¬AoÇ¢¯ ²BÇ{ /k®Ç ¨±ªv« An ²Ba ¬C j±M ³Tv¯A±T¯ o£°jB]
° »¦Ç« S¼®Ç«A Çe ºAoM ¬B«o ³¦v¦w ð½ n°kæ BM jo »íw
pA ©µ Bµ²B£@CnB ° Bµu¼¦Q B«A /k® nB´« An ¨jo« ,»«±ªî »T«Àw
61
</k¯nAj o ¬Ao¢½j BM ³ SwA »æBh{A
<?±U ¥X«> -
oÇ pA> :jAj ³«AjA ° ²k¼®z¯ An ²nB{A ½A jo j±ª¯A° Bjp
j±]° ¬Bñ« B½ ¬B«p k½±£»« ³ k®¼M»« An 4½BTz®½C ¨jC ,o¢½j
An 5Kª¦Ç Tv½oÇ B½ ° /Svµ °j ½A pA »L¼oU  ° jnAk¯
B] ¬C nj ° Sv¼¯ @B« ð½ B¼¯j ºB´T¯A jnAj nAoæA ³ ,k®¼M»«
k½BM ¨jC SwA k Tí« ³ ,An 6ºnÀ¼µ k¯±«jA B½ ° /Svµ ²nB ð½
³Ç ,k®¼M»Ç« An Bµ¥T¼ÇM ²°o£ ° /k¯BwoM Swn°A ·¦ ³M An xj±i
tBÇL§ poÇ ° k¯joÇ ¦Çi R°BTÇ« «B » ¼w±« ðLw ð½
www.IrPDF.com
° - jAoÇ A ǽA /Sv¯B«»« o¢½j ¬An°j ð½ ¨jo« ³M ¬Bz¯k¼{±Q
</k¯jo»« »£k¯p ¬B{j±i ºB¼¯j nj ³ªµ - o¢½j o¯ ¬AnAqµ
SLdÇæ ³¯ÀBÇî »¦¼Çi ³Ç¯A±½j ¬p ½A> :jo oñ Bñ¼¯°n°
»¯Bv½kÇ ¶nBÇMnj xnjBÇ« ³ jn°C jB½ ³M An »½Bµ³~ /<k®»«
SLdæ tk «©½o« B½°»v¼î BMk¯jn±i»« k®£±w ³ j±M ³T£@
?k¯jo»« »£k¯p R°BT« »¯B´] nj Bµ¬C B½C /k¯A²jo@
;j±M ²k¼{±Q »µBU± »¦¼i tBL§ ³ ¨k½j An »¯p nBM ð½> -
Columbus -5 Einstein -4 maniac -3
Edmund Hillary -6
60
 MB Ç« ° ©µkÇM ³Ç«AjA »¢¯A±½j ³M ¬B®`ªµ ©µA±i»« ,k® ©@
¬AoÇ¢½j ³ ©® »£k¯p n± ¬C ©µA±i»ª¯ /©® »£k¯p ©½B½Ån
³Ça S¦Ç½° ºBǵnA±Ç½j oÇ ¬C ,B] ¬C »¯Aj»« /k®µA±i»«
<?Svµ
</k¯A²k¼{±¯ ²Ba ð½ JC pA ³ªµ ³ »«jo«> -
¬B{³ªÇµ ¬±Ça ,kǯA»í¼L k®®»« oñ /H ¼j> :S£ Bjpß
JC pA ©® j±ª¯A° ©µA±i»« « ,J±i /k®®»« nBT n ©µ ¥X«
</¨A²k¼{±¯ Bµ¬C ²Ba ¬Bªµ
« /SwA ¼ªµ H ¼j « ¥ñz« ° ,¨A²jo An nB ½A «> -
www.IrPDF.com
tBÇveA »£nqÇM ²°kǯA Bǽ ºjBÇ{ q£oǵ ,¨A²j±L¯ ²jov A q£oµ
RÀÇñz« ¬BªÇµ Ç« /²j±Lǯ Rk« »¯¿± © Swj ,¨A²joñ¯
</¨nAj An ¬Ao¢½j
:kíM /S¢¯ ºq¼a »Uk« BU Bjpß
</ºo¼ªM SwA nAo k®T£ B« ³M> Ç
¬p ǽA ³ÇM Sv¯A±U»Ç« BǽC /jo ¡¯nj ºA³d§ Bñ¼¯°n°
/jo½mPM An o i ½A j±M nBaB¯ ?k® jBªTîA
³Ç Svµ »ÇµAn ©Ç¯Aj»ª¯ /o¢½j p°n y{ B½ [®Q BU ,³¦M> -
ºBµ|oÇ ³ k® ©ñª ,ºo¢½j B½ ,±U o£@A ?³¯ B½ ¨o¼ªM oUj°p
k½BM /jn°C»ª¯ ¨A°j ©L¦ nBM ½A ³ ©®Ãª « ,©® Ak¼Q ºoUy¼M
63
²B{jBÇQ ºBµ©¼ª~ÇU k¯jo»« oñ ° k¯j±M ²jn±i ¨±ªv« JC
/k®®ñ¯ Bµ¬C ³M »´]±U _¼µ k®T o£ ©¼ª~U ° ,SwA ³¯B ªeA
k¯k{ ê « ,k¯k¼®{ An Bµ¬B«o ¼«pow ¬C ¬B®@Bw »T°
³ÇM /k®»Ç« njBÇæ ¤± í«Bǯ ºBµ¬B«o ° ²k{ ³¯A±½j ²B{jBQ ³@
/k® ºo¼£@²nB® k®TwA±i °A pA ° k¯jo RAoµBU o~ o
B«A,k® ºo¼£@²nB® ShU pA S o£ ©¼ª~U ºk¼«±¯ BM,²B{jBQ
»«±ªÇî ²BÇa ¬Bªµ pA ©½°oM B¼M" :S£ ° S o£ An x±¦] ³ñ¦«
:k¯joÇ An nBÇ ¼ªµ ° "/©½±{»« Bµ¬C ¥X« ©µ B« kíM /©¼{±®M
°oÇ{ ¡¯nj»ÇM ° k¯k¼{±Ç¯ »Ç¢¯A±Ç½j ²Ba pA ³ñ¦« ° ²B{jBQ
www.IrPDF.com
¿Be;k¯jo ³M±U ³¦æB ÀM ¬B{BµSwjo½p /T£ k¯oa ³M k¯jo@
k½BLǯ AoÇa ,S£»« hw ³¯Ak®«joi ²pAk¯A ½A S{Aj ²B{ ³@
?k® S«±ñe n±z oM k¯nAm¢M
k®Çaoµ ,jAj ³«AjA j±i »£k¯p ³M Bæ ° c¦æ nj n±z ¬C
²B{jBQ ° /j±M ³½Bvªµ ºBµn±z BM R°BT« nB¼vM y¯B®@Bw nBT n
</k® S«±ñe n±z ¬C oM xoªî ºBµp°n ½oiC BU Sv¯A±U
</»wn»ª¯ o¯ ³M ³¯A±½j ÂæA ±U> :S£ ° k½k®i Bñ¼¯°n°
ð½ ¬Ak ©¦ñz« /¬B«nj SdU k®aoµ ,¨A³¯A±½j « B«A> -
¨nA°k¼Ç«A k®Çaoǵ ,¤BÇe oǵ nj /SwA |BÇi »½B¼ª¼Ç{ ¶jBÇÇ«
¨oÇw pA An «qÇ« »£jov A ½A o{ ,»½B¼ª¼{ ¶jB« ¬C »®½q¢½B]
62

/j±ÇM »Ç¯A°n ¬BTwnBª¼M ð½ nj °A ºjBî p°n ¼Tvh¯ ,kíM p°n
° ¬Bǯp nB®Ç ,ºn±ÇinBµBǯ ònqM n¿BU nj ,jo oU An yhM
www.IrPDF.com
k½BÇM /SwA @B®Tze° nk³a ¬k¯B« òo« oT®« ³ »® nj
</»® ©ñª@
nj »¢¯ow BM nBTwoQ ,kµkM gwBQ k¯A±TM Bjpß ³ ½A pA y¼Q
/k{ oµB yTwj
Rj±i ¥¼« ³M ³TvM B½ ° ,©® ½nqU ±U ³M ¨j±i ©¯A±U»«> -
</k®® ©ñª ©µA±hM ¬°o¼M ºBµ¬BL´¢¯ pA ©¯A±U»« ,SwA
¬C o£@A /²k¯ nkµ ³M An Rj±i º°o¼¯> :S£ Bñ¼¯°n° ³M Bjpß
</ e An Rj±i ºA± ,»µA±i»« »T£ ³ An ºq¼a
jAj ²pBÇ]A ° S n yThÇU ³ÇM ,SwBioM y½B] pA Bñ¼¯°n°

www.IrPDF.com
BÇM »¦¼Çi ,¬BÇñ« ½A ³ k{ ³]±T« /jn±i ³¯BdLæ o¢½j ¬Ajo« /k®ñM An xnB nBTwoQ
ºBµ³®dÇæ ¬C - j±ÇM ²kǽj Bµ©¦¼Ç nj ³Ç »´MBÇÇz« ºBµBÇÇ]
³M K½o ° K¼\î ºBµS§Be ³ »½Bµ¨jC ,BµjB½o ,ð½oTv¼µ
R±ñw pA ºA³§Bµ nj q¼a ³ªµ /SwA R°BT« - k®T o£»« j±i
ºB¼Ç¯j nj SwA±i»ª¯ u _¼µ nB¢¯A ;j±M ³T n °o ²k®®joiÔ
/j±{ ð½o{ Bµ³¯B¢¼M BM xA»¯°nj

Sv¯A±U»ª¯ u_¼µ ° j±L¯ kM ©µÂæA ³@) ³¯BdLæ pA uQ

¬°o¼M ³ªµ ,(jpAk®¼M y½Am ¬jo£ ³M An S¦½° kM nB´T{A o¼~ U
/j±Lǯ nBÇ nj »MBTÇ C ÂæA ,S ¼ e nj /k¯o¼¢M JBT C BU k®T n

65 64
 yBUA k¼¦ S{Aj RjBî ³ »½B] k®¯B« ,jn°B¼M jB½ ³M An ða±@
½oÇiC ° ,j±ÇM ²k½oÇi ²pBÇU ³ ºA» ¼w±« ·dæ ,jnAm¢M An
/k¯j±M ³TwA±i °A pA ³¯BhMBT nj ³ »MBT@
</©Tvµ Bjpß «> :S£ ,k{»« ð½jq¯ ³ »¯p
¨BªÇU /k®¼LÇM An yUn±Çæ j±ÇM ³Tv¯A±T¯ Bñ¼¯°n° ,y¼Q K{
Bjpß /j±M ²jp ³ªUBLªa yThU nB® ,k¯jo»« SLdæ ³ »Uk«
/k¼wn»« o¯ ³M ºjBî «B ° ³§Bw [®Q ° »w
¬kM ,»Uk« pA kíM /k{BM ²jAk¯ RnApC ½nqU ¬C ¨nA°k¼«A> -
</k®µj»« Swj pA An ¬B{oYA Bµñv« ° k®»« RjBî ¨jC
www.IrPDF.com
</SwA J±i ©§Be> -
³Ça Ç« pA k½C»Ç« RjBǽ ,¬BÇÇ«Kz½j ·ª§BÇÇñ« BÇÇ«A °> -
<?»TwA±i
</SwA ¨jB½ ³ ³TL§A> -
òoÇM »ÇM jkíT« ºBµSinj ¬B¼« ° S o£ An y½°pBM Bjp
,BµnA±½j º±w ¬C Sv¯A±U»« ¨jC /k¯jp ¨k ©µ nB® ,³ ±d«
/k¯k¼z»« BµoMA ¬B¼« ³M ow ³ k®¼LM An »½Bµ²±@
k½BÇ{ /SwA »¢®Çz cLÇæ B«A ,SwA jow A±µ> :S£ Bjp
,joÇw p°oÇ«A ¥XÇ« »Ç½A±Çµ nj S° _¼Çµ Ç« B«A ,k{BM K¼\î
©®»Ç« tBÇveA /¨oM»ªÇ¯ [¯n »£jov A pA ,ºoMA ° ºoTv@Bi
67
/j±M oM pA ²k¼{±Q ïBM ° ,³]nj oæ o½p A±µ ºB«j
BU ¨A²k«B¼¯ B] ½A ³M «> :S£ BµnBTwoQ pA »ñ½ ³M Bñ¼¯°n°
</©µkM yTwj pA BU ¨A²k«C ,©® e An ¨A»£k¯p
</ºo¼¢M JBT C ° º°oM ¬°o¼M k½BM ¤Be oµ ³M> -
</Sv¼¯ nB nj »MBT C ,ºA³¯A±½j ³ »½±U ½A> -
ðªÇ BµnBª¼ÇM ¬kÇ{ ¨AnC ³ÇM ¼ªÇµ ° ,Svµ n±Ç¯ BÇ«A> -
n±Ç ½A o£@A ,kz»« ¤± »¦¼i B« ¬BTv«p ,³¯BwFT« /k®»«
</k{»« oU© »¦¼i B« nB ,j±L¯
³ÇM ,jp ¨kÇ »ª ° S n ¬°o¼M Bñ¼¯°n° ;j±M ²j±´¼M WdM
www.IrPDF.com
/Sz£»Ç« q½oÇ£ ²An ¤BLǯj ©Çza o½p pA ° jo»« ²B¢¯ y Ao A
ºBµZoM B«A ;j±M k®¦M ,»ª½k ºBµ³¯BipBMow ðLw ß ³M ,BµnA±½j
²jo ³ BeA ºnA°»«B¯ ºBµ¬BªTiBw An ïBM /j±M »§Bi SLAo«
BUA ° ºnAjA ¬BªTiBw ,¬Ajo« yhM ,¬B¯p yhM ¿Be ³ k¯j±M
,³Ç¼§°A é½ow »wnoM ð½ pA uQ /k¯jAj»« ¥¼ñzU An ¬Ak®«nB@
¶pA°nj ,j±{»Ç« SLÇAoÇ« »TÇwAn ³ÇM ³ »¯Bñ« B´®U k{ ³]±T«
jnA° ³ An »voµ n±Lî ºBµ³£oM ¬B¯BL´¢¯ ,B] ¬C ° SwA »¦æA
/k®®»« »wnoM j±{»« ZnBi B½
Bñ¼¯°n° µl nj An xj±i ºB] ºq¼a oµ k¼wn»« o¯ ³M
ºBµ±±Ç« joÇ »íÇw ,xA³ BÇe xn°oÇQ ºAoÇM /kMB½»ÇÇ«
66
 ,k®Ç¯Aj»« An ±±« ½A BµoTj /k¯nAj S«BA B] ½A nj S§°j
kǯnAmÇ¢M ³Ç kǯnAj n±Twj B] ½A ¬Bñ§B« K¯B] pA ÁBªTeA B«A
ºBµShÇU jAkíÇU ¬±Ça /k®Ç Ak¼ÇQ ³«AjA ¤A±®« ¼ªµ ³M ½Ao{
</SwBµnBª¼M jAkíU pA oUy¼M »§Bi
<?k¯n°B¼M « ºAoM |o ºnAk « k®¯A±U»« Bµ¬C> -
¬B{j±Çi ²°oÇ£ ³ÇM /ºo¼Ç¢M tBªÇU Bǵ¬C BÇM Ç »íw> -
</ºnjAoM ª\¯Ak®½±£»«
BM ,¬B\¼µ ° n±{ BM ³ jo ²nB{A k¼w ºBµ±« BM »¯p ³M Bjp
/jo»« SLdæ ºoT¯A±] ¬p
www.IrPDF.com
°A pA /SwA ºnjAoÇM ª\ǯA ±Çî /SwA 1ºnBÇ« yªwA> -
</toPM
/S o£ An x±¦] Bjp B«A,jBT A ²An ³M ºnB« Sªw ³M Bñ¼¯°n°
pA Sv¼¯ oBe /k¯Anm£»« x±i jnAj ¿Be ,³¯ ¿Be ,³¯> -
³¯B¢¼M ð½ ³M  BU kzñM Swj ,kzhM»« Rm§ °A ³M ³ ºnB@
ºAoÇM »Tæo q£oµ o¢½j ,k® jn±ioM kM ±U BM o£@A /k® ðª@
jB TÇîA ¤°A jn±ÇioÇM ³ÇM ³z¼ªÇµ Bµ³¯A ±½j/ºnAk¯ °A ³M »ñ½jq¯
</k¯nAj
Mari -1
69
pBÇM An ©Çe°n ©®»Ç« tBÇveA ,SwA ¡®µBªÇµ Ç« BM Sí¼L
Bµ³`ÇM ,j±{»« oµB k¼{n±i »T° ,o¢½j o pA /k¯BMBU»«
»¦¼i p°n ³ k®§Bd{±i ³ªµ ° ,k¯q½n»« Bµ¬BMB¼i ³M ºpBM ºAoM
nBÇ¢¯A ,¨nAj »Ç@B®TÇze° tBÇveA é±Ç« ¬C nj /SwA »¢®z
Sªí¯ n± ° ½A pA ¬joM Rm§ nj ©¯A±U»ª¯ ³ SwA ³¯B~®«o¼
</©{BM ð½o{
»ªv] tBªU ½A pA /jo Ak] ¬p pA An j±i kªî ³M Bñ¼¯°n°
/k«C»ª¯ y{±i
³Ç ºq¼Ça ¶nBÇMnj »TÇwA±i»« /ºjoñ¯ ¨BªU An S oe> -
www.IrPDF.com
</»® SLdæ ,©TwA±i ±U pA Kz½j
ǽA pA k®Tv¯A±U»« ³ ,¬p ° jo« ,k®Tvµ »µ°o£ B] ½A> -
/k¯°oÇM k®µA±i»ª¯ B«A ,k¯jo£oM ³¯Bi ³M k®Tv¯A±U»« ,k¯°oM B]
³Ç ©Çµ BµnkÇ ¬C S¦½° :Svµ ©¼ª~U ½A ºAoM ºjB½p ¥½¿j
o »¦¼i ²nBTw [®Q ¥Tµ ð½ BM ³TL§A ;Sv¼¯ kM ,k®½±£»« ¨jo«
,k½±Ç¢M kµA±i»« y§j ³aoµ k¯A±U»« »voµ ,B] ½A /jnAj
jB TǯA xnBT n pA ³ ½A ¬°kM ,k®ñM kµA±i»« y§j ºnB oµ
»TÇ° ,kíÇM ° /kǯA»Ç¯A°n ¬BTwnBª¼M ð½ nj k{BM ³aoµ /k®®@
¥XÇ« Bǵ¬p ° BµjoÇ« ǽA ,j±{»Ç« ¨B\ǯA »ÇT§°j ºBµ»wnpBM
Zoi ³M Bµ¬C pA»íM ¬±a ,k®®»« nBT n @B¯o i ºBµ³¯A±½j
68
 ³Ç¢¯ »ÇAn An ¬Ao¢½j j±L¯ ¨p¿ o¢½j ° ,j±M ³¯A ±½j©µ xj±i
/jnAj
S¦Ç½° º±Çw ¬C ºBµ²± ³M ° jBTv½A Bñ¼¯°n° ,k{ n°j ¬p
B«A ,k¼zinj xj±]° nj »£k¯p ºAoM »¼í B¼T{A /Sv½o¢¯
/k¯An nB® An ¬C ³¯Bªª~« Bñ¼¯°n°
</©woM Bµ|o ¬C ³M oUj°p ³aoµ k½BM> -
S¼í±Ç« ð½ pA ;joÇ ªíÇU B] ¬C nj xj±i S¼í° oM
¨BªÇU k®TÇ{Am£»Ç« oÇ£@A »TÇe /S{Aj ³¦æBÇ nB¼ÇÇvM »¯BÇÇ«nC
k½BÇM Sv¯Aj»ª¯ ,kµkM ¨B\¯A ,SwA±i»« ³ An »½Bµ»¢¯A±½j
www.IrPDF.com
/k® °o{ B\ pA
/j±M ²joñ¯ »¢¯A±½j q£oµ °A
ºn±ÇiAmÇ n¿BÇU ³ÇM ³ªÇµ ,ïBÇM nj »¯Anm£ S° »Uk« pA uQ
Bµ¬p ° Bµjo« BµnBTwoQ ,³¦æB ÀM kíM /k¯jn±i nBµB¯ ° k®Tz£oM
ºBµSªÇv ³ÇM ³Ç k¯jo »½Bª®µAn »£nqM SeAoTwA §Bw ³M An
»§k®Çæ ,j±ÇM q¼Ç« B] ¬C nj :j±M ²k{ ©¼v U ºjkíT« R°BT«
° ,j±ÇM ¬±½q½±¦ÇU ð½ ,j±ÇM ±¯B¼ÇQ ð½ ,j±ÇM »TÇeAn ¥L« ,j±M
¬BªÇwC ,Bǵ¬C SzQ pA k{»Ç« ³Ç S{Aj »£nqÇM ºBµ²o\®ÇÇQ
³¦¼« Bµ²o\®Q pA ¨Ak _¼µ /k½j An ²k«C ¼½BQ ºBµoMA ° ºoTv@Bi
71
¬BÇMp oÇM An "Bµ³Ç¯A±Ç½j" ¶rA° T£
ß nj Bjp d§
ß pA Bñ¼¯°n°
¬C nj q¼a ³ªµ ¬±a ,k{ ©µ ¬Ao¢¯ B«A ,S o£ xA²k®i ,jn°C
ºBµ¤Bw pA uQ/k¼wn»« o¯ ³M ¡®z »¦¼i ° »í¼L »¦¼i B]
ºA³¯B¢¼M ShU ³M nBM pA ,T n nBM ð½ ³M nB ow pA ©¼ Tv« ¤Bw
xnjB« ·¯Bi ³M j±i BUA pA ,T n j±i BUA ³M °A ShU pA ,T n
An yMA±Çi q£oµ ³ jo»« ³Mo\U An ºq¼a S{Aj ð®½A ,T n
ð½ ,»Ç¢¯A±Ç½j ,»ÇǯA°n ¬BTwnBª¼ÇÇM ð½ :j±ÇÇM ²k½kÇǯ ©Çǵ
S§B\Çi ,kǯA³Ç¯A±½j ³ ½A T£ pA ¨jo« ³ »½B] ,³¯Bi³¯A±½j
³Ç ºnBÇ pA ¬AoÇ¢½j o Bi ³M u _¼µ ³ »½B] ;k¯k¼z»ª¯
www.IrPDF.com
/k¼z»ª¯ Swj ,jo»«
²joÇ SLdÇæ ºkÇ] BÇjp ³ jo»« ð{ S{Aj © ©@
³ k¯jo»« j±ª¯A° Rn±æ ½A ³M »¯A°n ¬AnBª¼M ©µ k½B{ /k{BM
?S{Aj »T¼ªÇµA ³a B«A /SwA ¬Ao¢½j ºB¼¯j pA oT´M Bµ¬C ºB¼¯j
,R°BTÇ« ºq¼Ça ,jo»Ç« ³Mo\U An »L§B] q¼a S{Aj Bñ¼¯°n°
j±ªÇ¯A° y«joÇ« ³Ç k¼®Ç n±~ÇU An »¯BÇñ« :²oT®« o¼ «B@
/k®®ñM kµA±i»« ¬B{¤j ³ ºnB oµ BU ,k¯A³¯A±½j k®®»«
³M ¬B´£@B¯ /Sh½n °o Bñ¼¯°n° K¦ ,}hz« ·d§ ¬C nj
/jo Sze° ° j±M ³T£ ³a oTj ³ jn°C jB½
,¤BÇe oµ nj /<¨°oM ²An B´®U »ª ©µA±i»«> :S£ Bjp ³M
70
 RBoÇe j±Çi ºBµoÇw BM ° k¯jo ²B¢¯ ©µ ³M ²°o£ ºBîA
 Ç > :SÇ£ ºo¢½j ³M Bµ¬C pA »ñ½ /k¯jAj ¨B\¯A ºnA°³¯A±½j
nAoÇñU ºk®¦ÇM ºAkÇæ BM An °A ·¦ª] ºo¢½j </S{m£»« S{Aj
/k¯jp»« jB½o An ³¦ª] ¼ªµ k®T{Aj »¢ªµ ,kíM »ª ° jo@
BÇ] ¬Bªµ ,toU pA ²k{ [¦ /k®ñM ³a Sv¯Aj»ª¯ Bñ¼¯°n°
k¯AkM SwA±i»« /k«C ±¦] ºoMk« ° k®«±®U jo« nBTwoQ /jBTv½A
/SwA oLi ³a
/S{m£»Ç« S{Aj  ,_¼µ> :S£ ²°o£ ºBîA pA »ñ½
</S{m£»« S{Aj  B«A ,²jBTv½A B] ¬Bªµ
www.IrPDF.com
³ÇM ºq¼«C³®íÇ S§Be Bñ¼¯°n° /k¯jp ²k®i o½p ²°o£ ·ªµ
kǯA±Tǯ u _¼Çµ BU k{ n°j ° Sz£oM ,jp k®hL§ ,S o£ j±i
¬k¼{±ÇQ ¬AoÇ¢¯ ³ ½A »M /k®¼LM An ywoU pA nB{ow ºBµ©za
joÇ »íÇw ºnBTwoQ /S n ïBM ³M SwAn ,k{BM »{±Q¿BM B½ S@
nj ° kÇ«C ºoÇ¢½j nBTwoÇQ BÇ«A ,jjo£oM ¥iAj ³M k® xkîB T«
B´®ÇU ,B«ow nj ,y«AnC nj An °A kíM /jo ³«q«p ºq¼a °A x±£@
,òoÇ« ³ÇM ¨±ñdÇ« ºjoÇ S«ÀÇw pA S{Ak¯ »¦¼§j /k®T{Am£@
/k®® SLAo«
xj±Çi ³M q£oµ /j±M ²jnpC ° ³T o£ ,[¼£ xj±i Swj pA
²B£oµ ³ j±M ³Ti±«C j°p »¦¼i ;j±{ ð½odU j±M ²jAk¯ ²pB]A
73
,j±M ³TvM B«ow o Bi ³M Bµnj /k¯j±M ïBM ³M oz« ¬±a ,k®T{Ak¯
° j°oM ¬°o¼M ²nBM°j ° k¯Bio`M An ²o¼¢Twj ¨jC j±M » B B´®U B«A
/k¯qM ¨k BµSinj ¬B¼« nj pBM
³M ¬Ao¢½j /k®Tvz¯ ¬±½q½±¦U º°n³M°n ° k®T n jAo A oUy¼M
SLdæ ³M °o{ ³TvµC ºAkæ BM ³¼ M ,k¯k{ ²o¼i »§Bi ºB
An BµnBÇ ǽA j±i ºjBî »£k¯p nj »v ³a B«A ,k¯jo j±i BM
?²joñ¯
¬C pA ºA³{±£ nj ¿Be ,ºnB« ,¬po¼Q ³ k{ ³]±T« Bñ¼¯°n°
nj ¬AnBª¼ÇM pA »ÇioM /³Tvz¯ ºoUònqM ²°o£ nB® ,ònqM §Bw
www.IrPDF.com
j±{ d¦« Bµ¬C ³M jo »íw Bñ¼¯°n° ° k®T n»« ²An xA»ñ½jq¯
/k® éªw AoTwA An ²°o£ ¬C ºBµSLdæ BU
nBM oµ B«A ,k® ¬B´®Q An xj±i k~ ¬Bñ«A ke BU jo »íw
°A ³ÇM ©Çµ BÇM ³ªÇµ ° k¯k{»Ç« S@BÇw Bǵ¬C ,k{»Ç« ð½jq¯
/k®Tv½o¢¯»«
ºnjAoÇM ª\¯A oLµn k¼wn»« o¯ ³M ³ »®v« jAo A pA »ñ½
S ¼ Çe nj Bjp ° ,S{Aj j±]° »®ª\¯A ¼®a o£@A ³TL§A) k{BM
:k¼woQ ,(j±L¯ ³¯A±½j ,j±ª¯»« ³ ¬C pA oUy¼M
<?»µA±i»« ³a> -
</©T{m£»« ©T{Aj  ,_¼µ> -
72
 </²k¯B«
y¯kM ¬°nj ³M ²k®® kª\®« ºB«ow S{Am£ ,jp ¨k »ª@
³ÇM yL¦ /k® ¨AnC ,j±M k®U ¬B®a ³ An y¯±i ¬B½o] ° kMB½ ²An
/k¼PU»« Rk{
k®ÇM »{nBªÇ{ ³M ©½Bµp°n ° /©½B] ½A « ,©{BM jBæ> -
³Ç ©µj»Ç« S¼ªÇµA »½Bµ¨jC ºBµSLdæ ³M S° ¬C ° ,²k{
©µA±h¯ q£oµ o¢½j ºj°p ³M ³ »½Bµ¨jC ,¨A²k½k¯ q£oµ oUy¼Q
©ÇµA±i»Ç« ° ,¨±{»« SeAnB¯ ° ©\¯n»« j±]° ½A BM ° /k½j
<?©® ¦U An ©T° Aoa /©® B j ° ³¦ªe
www.IrPDF.com
oÇw oÇM ,j±ÇM ²k¯BÇ« y½AoÇM ³Ç An »¯BÇ«p kǯA S{Aj BÇ«A
¦U »L½o ·í«B] nj B »k¯A ¬jn°C Swj ³M ºAoM ¬k¼¢®]
kÇîA± ¬Ao¢½j kµA±i»« ¨jC o£@A ³ »L½o ·í«B] nj /jo»«
/kzñM Swj »¢®] oµ pA k½BM ,k®®ñ¯ ¥¼ªdU °A oM An j±i
³ÇM q£oǵ /¨A²j±Lǯ ºn± ½A q£oµ /©® n°BM ©¯A±U»ª¯> -
</¨k¼¢®]»ª¯ ³¯B ªeA ¥½Bv« o Bi
An q¼Ça ³ªÇµ ³Ç ½A o Bi ³M H ¼j /jBTv½A ²jpg½ ïBM w°
»£k¯p An ³a¬C j±M ²kz¯ oBe o¢½j ,j±M ³T B½ ³¯B ªeA ¬B®a
oñ ,ﱦM ¬An°j nj /jo½mPM ,jo»« ¥¼ªdU °A oM »í¼L n± ³M
,»¯A±] ¬An°j nj ,¬±®@A ;SwA j°p JBhT¯A ºAoM p±®µ jo»«
75
Swj ° jov¯±i k½BM ¨jC ,jo»« »½Bª¯j±i ºk½k] S¼í±«
xnAjA° k®TwA±i»« Bµ³¯A±½j ¬C ,¤Be oµ nj /k¯BªM »BM »®T B¼¯
An Bǵ¬C ·ªµ k® t±µ /k® ©zi ° ,toU ,¨o{ tBveA k®®@
Bǵ¬C ³ÇM ,jn°B¼ÇM ¬BMp ³M S{Ak¯ REo] ³ »½Bµ²rA° BM ,kzñM
/k® ¼µ±U
°A ¬k¼z ¬°o¼M ºAoM ³ ºo¢½j ºBµ¬B«nj B½ Bµ|o k½B{
° ¼íÇ »Ç¯p ³M ,k¯j±M ³T o£ nAo ²jBTwA jn±« BªA ¬°nj pA
BÇ j xj±Çi pA Sv¯A±U»ªÇ¯ ³ k¯j±M ²jo y¦½kLU ²k®®ñ{
²kÇ{ °n³ÇM°n ǽA pA oUkM » ½Ao{ BM y±¦M ¬An°j nj °A /k®@
www.IrPDF.com
/jo¼Ç¢M An y½Bǵð{A ±¦] Sv¯A±T¯ ,nBM ¼§°A ºAoM B«A ° ,j±M
³Ç »Çv ,j±M »¯B«p ³ j±{ ¥½kLU »«jC ¬Bªµ ³M SwA±i»«
Bµ¼µ±ÇU ǽA ³Ç k®Ç j±ª¯A° ,kµkM gwBQ ³®í BM Sv¯A±U»«
,²°oÇ£ ¬C nj /SwBǵ¬C ·ªÇµ pA oT´M ¬±a ,k®»ª¯ yTeAnB¯
,Bǵ¬C ¬B¼Ç« nj ?k®®ñM òo« º°pnC k®T{Aj REo] ¬B{¨Ak@
³ »§Be nj ,k¯p±«B¼M °A ³M »£k¯p ¶nBMnj k®Tv¯A±U»« ¬B{¨Ak@
q£oǵ Bñ¼Ç¯°n° ?k¯j±ÇM ²jBTÇ A ¨Aj ³ÇM S¦Ç½° ºBǵnA±½j SzQ
»TÇe ,j±zM »ñT« ¬B{o¢½j q¼a _¼µ B½ 𪠳M SwA±i»ª¯
/k® oLæ ¬jo« ºAoM p°n y{ [®Q j±M n±L\« o£@A
oÇ¢½j p°n [®ÇQ Bǽ nB´Ça  Ç /S{m£ ³ xp°n ð½> -
74
 ,SwA±i»Ç« ³Ç ºq¼Ça B´®ÇU :jo»ªÇ¯ ©Çµ kÇ{n ¼ªÇµ ºAoM
/j±M ²B« ¬B½BQ nj y± e
¨BªÇU pA Bµ³LǵAn ¬±ÇÇa ,joÇÇ ²nBÇÇ]A »BÇÇUA ³í«±ÇÇæ nj
BÇ] ¬C ³ÇM »~hÇz« SîBÇw nj k®TwA±i»« j±i ºBµo]FTv«
,j±ÇM ²k¯BÇ« ¬°o¼ÇM uoµ :k¯jo»« ¥ An nj kíM ° ,k¯jo£oM
TÇ{Aj
ß ºAoÇM ³z¼ªÇµ Bñ¼¯°n° /kMA±hM ¬BMB¼i nj k{»« n±L\«
BÇUA nj An K{ SwA±i»Ç« :S{Aj »LwB®Ç« ·¯B´M ovQ Sw°j
/jn°B¼¯ ow ³M ³¯B¢¼M ºoTvM nj B½ ¥Tµ ð½
·¯BÇi nj An j±Çi ,S n»Ç« °oÇ ZA°jpA ºBǽÅn ³ÇM »TÇ°
www.IrPDF.com
R°BT« «B ºjo« BM ,jo»« n±~U B¯B¼¦M±¼§ pA ZnBi »ña±@
xA²jA±¯BÇi pA S½BªÇe ºAoÇM » BÇ k«Anj ³ ºjo« ,xnkQ pA
° Ç{°n BÇ]A BÇM ºA³¯BÇi nj °A ¬j±M pA  ³ »v ,S{Aj
/j±M »An oM pA ²k¼{±Q ºBµ²± ³M Tv½o¢¯
³¯ ,kzhLM Rm§ »®¼í« ¬Aq¼« ¬Ajo« ³M j±M ²jAj jB½ xj±i ³M
u _¼µ Swj pA /j±M ¨p¿ ³ nk ¬Bªµ B´®U ,oU© ³¯ ° oUy¼M
³ÇM ,j±M y®@A° pAoMA ºB®í« ³M nB ½A ¬±a ,k{»ª¯ ¼¢ªzi
¥MBo¼Ç KA±Çî BÇM k½BÇM kíÇM ° ,j±ÇM ªÇ{j BÇM ²pnBLÇ« ºB®í«
/k{»« °n³M°n ,¨B T¯A k®¯B« ,¬C »®¼My¼Q
Swj ³ÇM SwA±i»Ç« »£kǯp nj ³Ç An ³aoµ HL½o U »T°
77
/SwA o½j ¬k{ ç±î ºAoM j±M ²k{ kîB T«
oæ ?j±M ²jo ³a oæ An y½°o¼¯ ¨BªU ,¨B¢®µ ¬C BU °
¬BªÇµ Swnj xA»£kǯp ³Ç ½A nj ,j±i ³M ¬k¼zhM ¬B®¼ª A
Swj Bǵ°pnC pA ºnB¼vM pA /kMB½»« ³«AjA ,²j±M ³z¼ªµ ³ n±
xA»j±Ç ¬An°j ¥XÇ« An °A ¬B®`ªÇµ y®Ç½k§A° BÇU j±M ²k¼z@
¬BÇ«p n°oÇ« ³ÇM » ¼ e zî Sv¯Aj»« k®aoµ ,k¯nAkM Sw°j
pAoÇMA ºAoÇM ºA²pBÇU ºBµx°n ° k®»« k{n ,j±{»« ¬±£o£j
³M j±§Cð{A ºBµ©za BM xnjB« »T° ,p°n ð½ /kMB½»« j±i
¤BLǯj Bñ¼Ç¯°n° ,²jn±Çi ©Çµ ³ÇM xA»½±{Bǯp »£k¯p S£ °A
www.IrPDF.com
S oÇ£ ¤± °A pA ¨B\¯Aow ° ,jo k½k´U ,Sv½o£ ;S n xnkQ
y®Ç½k§A° ³Ç An »®¼¢®Çw ºB´ÇM q£oµ ° ,k®ñ¯ oU An ³¯Bi ³@
/jo»ª¯ n±~U ,k¯pAjoPM ±±« ½A o Bi ³M k¯j±M n±L\«
¥Ç{ jB´®z¼ÇQ ,k®Ç Ak¼ÇQ ºnBÇÇ S oÇÇ£ ©¼ª~ÇÇU »TÇÇ°
¤À TÇwA ²pBÇU n±Çz nj Go¼ÇiA ³Ç An So{ ð½ q¼¢¯A³w±w°
»«±ªî ·¯BhMBT nj An »¦{ ° jo jn ,j±M ²k{ u¼wFU xA³T B½
¬B«A nj ¨jC B«A ,S{Ak¯ »¯Ak®a k«Anj ³ »½B] nj /jo JBhT¯A
»¯BÇ«p ¤°kÇ] ¬BªÇµ pA ³z¼ªÇµ ,S n»Ç« nB ow p°n oµ /j±M
ºAoÇM ºk½k´ÇÇU k{»ÇÇ« ê ÇÇ« ³z¼ªÇǵ ,jo»ÇÇ« º°o¼ÇÇQ
° jo»ªÇ¯ ²pnBLÇ« ,j±ÇM »ÇAn /j°n»ª¯ nBª{ ³M y½Bµ± B«
76
 nBÇ ³Ç ǽA o Bi ³M ³ñ¦M ,k¼woU»« jo« ¬C y®@A° pA ³ ½A
kîB T« j±M ñª« ,j±M»ª¯ KAo« o£@A /j±M ²jAj ¨B\¯A »U°BT«
»¯B½BQ»M [¯n y½AoM ½A ° ,jnAj An Tv½p xpnA »£k¯p ³ j±{
B¼¯j ½A ºj°p ³M j±M n±L\« ¤Be oµ ³M ¬±a ,jn°C»« ²Aoªµ ³M
/k® oU An
pA k¯A±TM BU ,j±M u ³ªµ ° q¼a ³ªµ pA q¼µoQ ,°A JBhT¯A B´®U
º°o¼ÇQ S¦Ç½° RAno « ° kîA± pA BU ,k{BM ³T{m£ ¥X« o¯ ³ªµ
cLæ :jAj RjBî ¬BTwnBª¼M »¦¼ªdU RAno « ³M An xj±i /k®@
nBµBǯ ,ïBÇM nj ¬jp ¨kÇ ,¬jn±Çi ³¯BdLÇæ ,¬kÇ{ nAk¼ÇÇM j°p
www.IrPDF.com
¨BÇ{ ,¬jp ¨k ïBM nj ²nBM°j ,SeAoTwA §Bw ³M T n ,¬jn±i
/¬k¼MA±i kíM ° ,¬jo B{BªU ¬±½q½±¦U ,¬jn±i
BÇM ºnBTwoQ ³z¼ªµ ,j°oM JA±i ³M Bñ¼¯°n° ³ ½A pA y¼Q
|oÇ oÇ¢½j ºBǵ¬p ¨BªÇU /k«C»Ç« yAoÇw ³ÇM y½Bǵ°nAj
S Bǽnj » ½nqU º°nAj ³ j±M »v B´®U Bñ¼¯°n° ,k¯jn±i»«
½A Aoa k¯AkM SwA±i»«  ,jo»ª¯ S½Bñ{ q£oµ /jo»«
/S{Ak¯ ¬k¼MA±i ºAoM »¦ñz« ¬±a ,k®µj»« °A ³M ñv« nk
»L¦Ç º°nAj  ,Sv¼¯ ñv« ,°nAj ½A ³ k¯jAj»« c¼±U
/SwA
nj y½Bµp°n ,RAno « ¬C ³M ¬k{ ©¼¦vU BM ,K¼UoU ½A ³M °
79
¬±a ,jnAk¯ »½B®í« _¼µ xA»£k¯p ³ k¼wn ³\¼T¯ ½A ³M ,jn°C
/jo¼ªM S o£ ©¼ª~U ° /SwA o¢½j ºBµp°n ¥X« p°n oµ
·{±Ç£ ³ S n »µ°o£ o ³M ° Sz£oM ¬BªTiBw ³M Bñ¼¯°n°
BÇ«A ,k¯jo»Ç« SLdÇæ ¬B\¼µ ° n±{ BM /k¯j±M ²k{ éª] BUA
/k¯k{ S@Bw ,k{ ð½jq¯ Bµ¬C ³M ³ ¼ªµ
oǯ ³ÇM ³Ç S n joÇ« ½oUo¼ÇQ oÇ ³ÇM SwAn Bñ¼Ç¯°n°
An x±¦Ç] kǯA±TM »v ³ ½A pA y¼Q /k{BM ¬B{oLµn k¼wn»«
/jp yUn±æ ³M ºnAkMC »¦¼w ,jo¼¢M
www.IrPDF.com
<?»µkÇM ¬BÇz¯ y®@A° »µA±i»ª¯> :k¼woQ k®¦M ºAkæ BM
ºnB »µA±i»ª¯> :k¯±®zM An y½Akæ ³ªµ BUA nj SwA±i»«
<?»®ñM
³TÇ{n /S{AmÇ£ yUn±æ º°n An yTwj ° /<³¯> :S£ jo«
BÇ« ©ÇeAqÇ« ºpAnj RkÇ«> :k{ o½pAow xA»®¼M pA »ñ½nBM ¬±i
</»Tv¼¯
SªÇw ³ÇM k®«p°o¼Q ° jo oU An SeAoTwA §Bw Bñ¼¯°n°
/j±M ²joñ¯ q£oµ xA»£k¯p nj ³ j±M ²jo ºnB /S n yBUA
³Çw ,k¼«B¯»« ºnjAoM ª\¯A Bjp ³ »µ°o£ ºAo]B« ¬C pA
o BÇi ³M ³¯ ,k{ ¬Bª¼zQ »¦¼w ¬C ¬jp pA Bñ¼¯°n° /S{m£ p°n
78
 RAno Ç« LÇ ³ªÇµ ,³¯BdLÇæ pA uQ ³¦æB ÀM ,cLæ p°n ð½
yhM ³M SwA±i Bjpß pA ºnBTwoQ /k¯o¼¢M JBT C BU k®T n ¬°o¼M
/j±M y¯B«nj p°n ¬±a ,jjo£oM
An SwA±inj ½A ,jn±i»« ³¯BdLæ °A BM S{Aj ³ Bñ¼¯°n°
/k¼®{
<?SwA »¯B«nj n±] ³a> -
k Tí« oTj B«A ,SwA ì0 ·µj ³M ¦íT« »ª½k ¬B«nj ð½> -
° »½B¼M »µA±i»« /k® é½ovU An ¨Aºj±L´M SwA ñª« ³ SwA
<?»® B{BªU
www.IrPDF.com
»®½q¢½B] ºAoM Bµ°nAj ¬jn±i o¢« /ºA²jov A »T£ ±U> -
<?Sv¼¯ » B ºnAk¯ ³ »½B¼ª¼{ ¶jB« ¬C
<?»® B{BªU »µA±i»«> :jo nAoæA Bjpß
¤±ªíÇ« kÇîA±Ç pA ,Rn±Çæ ½kÇM ³Ç joÇ oÇñ Bñ¼¯°n°
³Ç »§Be nj ,jo»« z ºk½k] ºBµq¼a /k®»« »`¼Qow
pB¼Ç¯ ºnBMjoÇM ³ÇM B´®ÇU ///S{Ak¯ ºA²pBU q¼a Ti±«C ³M ºpB¼¯
/jAj ¬BñU An xow ° jo ³L¦ °A oM xAº°Bñ\® B«A /S{Aj
</Sv¼¯ y½Bª¯ ð½ ½A ,»¯Aj»«> :S£ nBTwoQ
k¼µkM ²pB]A /²k½k¯ ºq¼a _¼µ /jo¼ªM SwA nAo Bñ¼¯°n°> -
</k½B¼M B« BM
81
,k®{BÇM ©Çµ ³ÇM ³¼LÇ{ Bǵp°n »T° /k¯k{ SiA±®ñ½ ¬BTwnBª¼M
y½Bµ¬Ak¯j j±L¯ n±L\« o¢½j ,kíM p°n ³w pA ;k¯nm£»« oUj°p
kÇ{ ³]±TÇ« Bñ¼Ç¯°n° /k®Ç ³¯BÇ{ An y½Bµ±« B½ k¯qM @A±v« An
jnj ,jBT A»« u¯ pA »£jBw ³M :j±{»« ¼í Sîow ³M yL¦
xÀÇU ½oU©Ç ° ,S{Akǯ B´TÇ{A o¢½j ,k¼`¼Q»« xA³®¼w nj
/k{»« xA³\¼£ow WîBM
o£@A >:jo»« oñ »µB£ ,ºnjAoM ª\¯A BM jn±ioM ¬C pA uQ
«ºBµp°n ³ ½AS¦î ¨k¼ª´ »« oUj°po£@A ,©T{A jJBhT¯A e
,©TwA ±i»«n± ½AAn Bµ¬C ¨j±i³ SwA ½Ak®ªµ ³M ³¼L{ ³ªµ
www.IrPDF.com
<///k½B{
,jnA kǯ j±Ç]° ºk½BÇ{ _¼µ> :j±M »ñ½ ³z¼ªµ yhwBQ B«A
pBÇM xA»Ç¯°nj y«AnC ° /<jnA kǯj±Ç]° »MBhTǯA ÇÇe ¬±ÇÇa
/j±M ²k{ ¼¼íU y¼Q pA q¼a ³ªµ ¬±a ,Sz£»«
,»TÇw°j 𽠳ǯ) jo nAooM Bjpß BM ºA³ MAn ,²n°j ½A nj
° ,SwA ©Çµ nB® nj ºpAnj ¬B«p ¬k¯Anm£ k®«pB¼¯ »Tw°j ¬±a
³M ³ - k®® ºpBM n° ©µ BM k®T{Aj RjBî /(S{Ak¯ ¬Bñ«A ½A
©µBM ,ïBM R±ñw nj »µB£ °- jo»« 𪠬B«p é½ow S{m£@
/k¯jp»« ¨k
80
 /jo °o Bjpß SwAn ºBQ k½n° nj An ¬C
ºBªA S§Be ð½ ³M /kT¼M SwA nAo ³ SwA »BUA ½A> -
° ,toTǯ ,kÇ{ ï°o »ÇM y½Bµ©za o£@A /j°n»« °o ²k{ B §A
An ±ÇU ,Sw°nAj ǽA o¼ÇYFU SdU ³ »«B¢®µ xBM ³T{Ak¯ nBT¯A
</kwB®zM
»íÇw Bǵ¨jC /SwA »¯BÇv¯A o¼Ç ,SwA @B®TÇze° ½A> -
</k¯°oM °o BªA ³M ³ ½A ³¯ ,k®½B¼M ¬°o¼M BªA pA k®®»«
ǽA ³¯ ,k®¯BªM ²k¯p k®®»« »íw Bµ¨jC> :jAj gwBQ nBTwoQ
/S o£ ²k¼®z¯ An °A ·¦ª] Bñ¼¯°n° B«A </k®zñM An ¬B{j±i ³@
www.IrPDF.com
;kµj»Ç« SeAoTwA ¶pB]A ¬kM ©v¼¯B£nA ³M BªA S§Be °> -
ºj±]±Ç« y®ÇU oǵ ° kMB½»« yµB Rk{ ³M ¬C ºBµjonB@
</j±{»« k½kQB¯
° ,jo»Ç« ½nqÇU An é½BÇ« ,jo»Ç« SLdÇæ ³ n± ¬Bªµ
/k{»« ²o¼U S{Aj Bjpß ºBµ©za
,»TÇvµ »í¼LÇ Â«B /xBL¯ ¬Ao¢¯> :S£»« °A ³M Bñ¼¯°n°
<///»T£ ©½AoM ²B{jBQ ¬C ¶nBMnj ³ »¯BTwAj
</j±®zM An S½Akæ k¯A±U»ª¯ o¢½j /ñ¯ ¦U An ST°> -
¬B®Ça y¼ÇQ ³ ¼j k®a ³ ¬Bªµ ,j±M ShU º°n oM ³ »¯p
nj ºA³ ǯ oÇM An j±i ºBµ©za ¬±®@A ,j±M ²k¯pow ° JAjB{
83
/k{»« ³TvM ShU ³M ,¬B¯p k®hL§ ³ jo B{BªU An Bjpß Bñ¼¯°n°
³¯o£° /SwA oLi ³a ±¢M y½AoM> :S£ jo« nBTwoQ ³M Bjpß
www.IrPDF.com
</kwoU»«
y{±i /jAj ¬Bz¯ Bñ¼¯°n° ³M An y¢¯ow ° Sz£oM nBTwoQ
»¯A±] ð{qQ ¬±`ªµ ,k®® nBT n ð{qQ ð½ ¥X« °A BM k«C»«
/jAj c¼±U An KwB®« ¬B«nj ° c¼dæ x°n
ºnAk Ç« º°BÇe ¡¯oÇw ǽA> :SÇ£ »® ° ºk] »®d§ BM
nj ¬±Çi k®Ç y½AqÇ A BÇM ²pnBL« ºAoM ¼§±v¯A pA /SwA ¼§±v¯A
pAoUy¼M ¬Cp°j o£@A,¤Be ½A BM /j±{»« ²jBTwA »TMB½j ¬AnBª¼M
S§Be p°oM KLw ¬±i k® ke pA y¼M yµB ,k{BM ¤±ªí« ke
</j±{»« BªA
uPw /jo ³¼¦hU An ¬C ºA±µ ° jp ³Mo ¡¯ow ³M »«AnC ³M
82

¨BªU /k®¼LM An BµShU ° yhM Sv¯A±U»« ,j±M ³ B] ¬C pA Bjpß
° /j±M »§Bi ,j±M ²k{ ³TvM ¬C ³M xj±i ³ »ñ½ q] ³M BµShU
www.IrPDF.com
/j±M ²jp ¬°o¼M » y¯Bµj ·{±£ pA ° ,³Ti°j Swjn°j
<?k½jo xnB@³a> :jp jB½o nBTwoQ ow oM Bñ¼¯°n°
</¨jAj ¨B\¯A An ¨A³¼°  > -
ïAow ³M ³ jo k½k´U ,k¼z jB½o ,jp Akæ An Bjpß Bñ¼¯°n°
/j°n»« ozM ± e ºBµ¬B«pBw ,RBî±L « ,u¼¦Q
BÇ«A ,»{BÇM »Ç¯A°n ¬BTwnBª¼M nj SwA ñª« /xBM ¨AnC> -
</»® º°o¼Q »æBi RAno « pA k½BM ©µ p±®µ
B] ¬C pA B«A /k¼woU ° SwA ºk] nB¼vM jo« ³ k½j Bñ¼¯°n°
/jp jB½o ¬B®`ªµ ,S{Ak¯ ¬jAj Swj pA ºAoM ºq¼a ³@

www.IrPDF.com
/Sv½o¢¯»« °A ³M Sze° BM ° j±M ²jBTv½A ºoTij ,ShU nB®@
²kǯp p±®Çµ ,²k¼ÇMA±i ShU º°n ³ »¯p Sv¯Aj»ª¯ oTij ¬C
¥ªÇî J±Çi xA»TiB®Ç{Sv½p ºBµnBTiBÇw »«BªÇÇU ° SwA
,³T n ¿BM  w BU HL½o U ,k®»« pA°oQ jnAj ye°n B«A ,k®®»«
/k®»« ³Mo\U An nr y«AnC ue ºA³¯±£ °
ºq¼a ,S{Am£»« ow SzQ An ºo¼YA ow ð½ S{Aj Bjpß
xA»TÇ¢{ WîBM ,»®¼§±v¯A ±{ pA xA³Mo\U ¼Tvh¯ nj ³@
B´®U °A ,B] ¬C ,j±M ³T¢¯ u _¼µ ºAoM An ³Mo\U ½A /j±M ²k{
j±M nA°k¼«A ° ,j±M ¬B«nj SdU »£jov A o Bi ³M ³ j±M »v@
³M o£@A /k® oU ³z¼ªµ ºAoM An B] ¬C ,yT¼í° ºj±L´M pA uQ

85 84
 ©Çµ pBÇM ° Sze° :j±M nAo ð½ pA ³z¼ªµ ¬BTwAj /k¯j±M ²jo@
³Ç j±ÇM ²joÇñ¯ ³Mo\U An »T§Be Bµ¬C pA o¯ ð½ »Te ,Sze°
/jo»« »£k¯p ¬C ¬°nj nj ,RBd§ ¬C nj Bjp
_¼Çµ ³Ç - S{Aj Çe «BÇ ° - k¼Çwn ³\¼Tǯ ½A ³M Bjp
y¯kM pA xAºnB¼{±µ ¬k{ Ak] tBveA ° ¼§±v¯A ¼M » BLUnA
,¬BÇ«nj ±Ç¯ ǽA pA ²jBTwA S¦î ,uñîoM «B /jnAk¯ j±]°
/j±M nBª¼M »®µl S¼ o pA TwB@
¨±¦î ¶nBMnj JBT k®a /jo ¼ dU b°n j±]° ¶nBMnj kíM
nBíÇ« ³î±ª\Ç« ³ÇM H jB~ÇU ,p°n ð½ uPw ° ,k¯A±i ³L½o
www.IrPDF.com
¨Bǯ :k¯jo»« ¼æ±U An °A ·Mo\U H ¼j ³ jn±ioM ºA²joTv£@
SzQ An ³Mo\ÇU ¬C ºjBǽp jAo A ° j±M "1ºo¼YA ow" ,³Mo\U ½A
,k¯jo»« c½ozU An ¬B{tBveA H oæ »ioM /k¯j±M ³T{Am£ ow
/kǯjAj»Ç« xp±Ç«C An S§Be ½A Th¼¢¯AoM ºBµ²±¼{ ¬Ao¢½j
Bǵ¬C pA K{ oǵ ° Sv¯Aj»Ç« H ¼ªî An Bµ²±¼{ ¬C Bjp ð®½A
/j°oM SwA±i»« y§j ³ B\oµ ³M BU jo»« ²jBTwA
,j±M R°BT« Bµ¨B´§A ° Bµ³Mo\U ¬C pA j±]±« ºBµ¼æ±U
ºA²k¯nApC ° K½o ºAkæ :k®T{Aj @AoT{A q¼a ð½ nj ³ªµ B«A
astral travel -1
87
pA oU³¯A±½j k¯jo»« oñ ,²jo oU An y¯kM S£»« ¬Ao¢½j
y¯kÇM ³ÇM ³Ç ¼ªµ ,¤Be oµ nj /²k{ S¦½° ³M xj°n° ¨B¢®µ
° ¼§±v¯A ±{ :jo °o{ An ±±« °j oµ ·í§B « ,Sz£pBM
/B nj ºn°B®{ K½o tBveA ¬C
nBM ¼Tvh¯ /k¯j±M ³T{±®¯ ºjB½p q¼a ¬B«nj ¶±¼{ ¬C ¶nBMnj
o Bi ³M ,¬C pA uQB«A ,j±M ²k{ ²jBTwA ¬C pA 1930 ¤Bw j°ke
nB®Ç ¥«BÇ n± ³M ,nBª¼M ³M Sz£oM ¥MBo¼ ºBµK¼wC ¤BªTeA
oT j ,j±i ºo¼YA kL§B nj ,RBv¦] pA »ñ½ nj /j±M ²k{ ³T{Am£@
nj S{Aj ³ ºA³d§ ¬Bªµ nj Swnj ,j±M ²k½j An 1n±¢½A oTj
www.IrPDF.com
/jo»« WdM ¬BTwnBª¼M ¬Bñ§B« pA »ñ½ BM ±±« ¼ªµ jn±«
</SwA S½B®] ð½ ½A> :S£»« S{Aj n±¢½A oTj
,¤Be oµ ³M !SwA é½ow ° ¬ApnA B«A ,³¦M> :jAj gwBQ o¢½j jo«
</k®»ª¯ S½Bñ{ u _¼µ ?jnAj ³Àî ¬B¢¯A±½j ± e ³M »@
é½oÇw ¬BÇ«nj ¬A±®Çî ³ÇM ,An x°n ǽA ©Çµ p±®µ Bµð{qQ
¶nBÇMnj ³Ç ºq¼Çaoµ ¤BL¯j ³M Bjpß /k®T o£»« o¯ nj »£jov A
³M ,S o£»« ço ° Sz£»« ,j±M ²k{ ³T{±¯ »®¼§±v¯A ±{
³Mo\ÇU An ±Ç{ ½A ³ An »¯AnBª¼M ¤°A Swj ºBµxnAq£ ²s½°
Igor -1
86
 An °A ³Ç j±ÇM ²kǽj An ºnB¼vM jAo A ,jo oU An y¯kM ³ ºnBM
/k¯j±M ²k{ ¨o£ow °A »£jpS¢{ pA ° k¯jo»« B{BªU
,kǯA¬B£joÇ« bA°nA BµǽA ³Ç j±ÇM ǽA xn±~ÇU ¼Tvh¯
BµJBT ðª BM ,uPw /k¯A²jo o¼hvU An ¬BTwnBª¼M ³ »eA°nA
q¼Ç¯ ºA²joÇ« bA°nA j°kí« k®aoµ k¼ª´ ,»~h{ ºBµ³Mo\U °
©Çµ ºjAoÇ A Bǵ¬C ¬B¼Ç« nj BÇ«A ,k®Tvµ ¬Ajo£ow Ao A ¬C nj
ºBµkL§B oU ºBµ²±¼{ ³M B½ ³ ,k¯A²k¯p xj±i ¥X« ³ k®Tvµ
oLi S{m£»« ¬B{ow oM ³a¬C pA »Te B½ ° ,k¯A³T B½ Swj j±i
k¯j±M JA±i nj nr ,¬B´] pA ºo¢½j ºB] nj ¬±a ,k®T{Ak¯
www.IrPDF.com
/jp»« ³woQ ZnBi nj ³¯AjApC ¬B{b°n ,¤Be ¬Bªµ nj °
oÇYA nj xAºo¼ÇYA oÇw ½oiC ½A ³ ½A pA ²B£@C - p°o«A
²k¼®{ ° j±M ³T n n±¢½A oTj oT j ³M Go¼iA) SwA ¼§±v¯A ºB §A
S¦Ç½° nj S oÇ£ ©¼ª~ÇU - (k®Ç }io« An °A k¯A±U»« ³ j±M
q£oµ o¢½j ,k{»« ZnBi »¦æA ¶pA°nj pA ³ ºA³d§ pA /k¯BªM
¬C BÇM SwA±i»Ç« ° ,b°n ¥ñ{ ³M »Te ,jjo£oM Sv¯A±U»ª¯
/k® Aj°
nj nBÇM ð½ ³Ç »Çv :j±ÇM yhÇM ½oÇUnA±Ç{j ½A /Aj°
j±Ç]° ¬±®Ç] ¬B´Ç]ß nj ³ ºAºjApC ³M ,²j±M »¯A°n ¬BTwnBª¼M
Sv¼Ç¯ ¨p¿ oÇ¢½j ¨jC /j±{»« jBTí« ¬C ³M ° k®»« ±i ,jnAj
89
ð½ uPÇw ,k{»Ç« ²k¼®{ b°n pA ©v] ¬k{ Ak] pA y¼Q ³@
ºn°B®Ç{ Rm§ ° y«AnC kíM ° ,ºnB¼{±µ é½ow yµB ,±{
¥~TÇ« ¬kÇM ³ÇM ¼ª¼Çw »¯BªÇv½n BÇM b°n ³ »§Be nj ,A±µ nj
k®Çaoǵ ,k¼Çz S½B´¯»ÇM BÇU An ¬C k{»Ç« ³Ç »MB® ,k¯B«»«
}hÇ{ oÇ£@A k®T£»Ç« ³ (BµJBT nj ³TL§A) k¯j±M »½Bµ³¯Bv A
/jo¼«»« ,j±{ ²nBQ ¼ª¼w ¬Bªv½n ½A kµkM ²pB]A
BÇ] oǵ BÇU kǯA±U»Ç« ³Ç jAj ¬BÇz¯ xA³Mo\ÇU ,¤BÇe ½A BM
H«±ªî BµJBT B«A /k{»ª¯ ²nBQ q£oµ ¬Bªv½n ° ,j°oM kµA±i»«
/k¯j±ÇM k¼Ç« nB¼vM ºo¼YA ºBµow RB¼½q] oUy¼M
ß xp±«C nj
www.IrPDF.com
¬BÇñ« ³M »¯Bñ« pA kµA±i»« »T° ³ j±M ³Ti±«C ,¤BX« n± ³M
° ,k®Ç qoªÇU B ¬°nj ³M j±i ¬k®ñ Ao oM k½BM ,j°oM o¢½j
ºBǵx°n ÀÇi oÇM /j°oM kµA±i»« B\ H ¼j ³ k® n±~U
ºAoÇM An ¨p¿ ·¦æB ° jq¼i»«oM ¬Bñ« ð½ pA ³ - Bª¼QA±µ o¼w
²An pA ºo¼ÇYA oÇw ð½ - k®»Ç« »Ç oÇ¢½j ¬BÇñ« ³ÇM ¬k¼wn
»¯BÇñ« nj An j±Çi ¨jC /S o£»Ç« ¨B\¯A ºq¼«CnAowA ºBµ¥¯±U
° ,k{»« KwB®« ¥¯±U jnA° »@B® ±i Sîow BM ,jo»« n±~U
/k{»« oµB ¬Bñ« ¬C
@Bw RAj±]±« pAAn j±i toU ,BµJBT ¼ªµ pA ²jBTwA BM
¼Tvh¯ B«A ,j±L¯ yhM nj u _¼µ p°o«A /jAj Swj pA B nj
88
 /S{Aj An xj±i |Bi ºBµS¼MAm] q¼¯ xA»£k¯p yhM ½A
¥X« »ña± o´{ nj ,¤Be oµ nj ;j±M ¥ñz« nB ¬jo Ak¼Q ³TL§A
,ºnB¼ÇvM |BhÇ{A ° ,k¯±{»« yhQ Sîow ³M nBLiA ,B¯B¼¦M±¼§
BÇ«A /k®TÇ{Aj oLÇi S¦Ç½° nj y¯kÇ{ ºoTÇvM pA ©Çµ ¿Be ¼ªµ
,jn°C»« Swj ³M ²jA±¯Bi pA ºnAk´¢¯ ºAoM » B ¤±Q xoµ±{
xAºo¼YA ºBµow ·«AjA ºAoM xjApC S° pA Sv¯A±U»« Bjpß °
/¼§±v¯A @B¯o i o¼YFU ¬°kM ©µ ¬C ,k® ²jBTwA
³ ¬Bªµ ,k® ³Mo\U SwA±i»ª¯ o¢½j ³ j±M q¼a ð½ B´®U
/j±M ²k¯Bz S¦½° ³M An °A
www.IrPDF.com
/ȣjov A
1
, ¼¯±U°ow ¨B¯ ³M ºA²k{z ²pBU ¶jB« ,Bµð{qQ ·T£ ³M
ǽA yµB /SwA »«jC RBwBveA ¤°Æv« ºBµK¼oU pA »ñ½
° ¬jn±Çi ,¬k¼ÇMA±i ,nB oM qoªU ºAoM ¬Bv¯A S¼ o ³M ,²jB«
¼¯±U°ow »T° /k¯p»« ³ª § »£k¯p ºBµ»{±i pA ¬joM Rm§
,»®¼MkÇM ,ºk¼«±Ç¯ nBÇaj }hÇ{ ,k{BÇM ³TÇ{Akǯ j±]° H ¦ «
nj ¤ÀTÇiA ° JAo A ,ke pA y¼M »¢Tvi ,»£j±´¼M tBveA
°oÇ ºkÇMA »ñ½nBÇU ¬°nj ³ÇM ¨B\ǯAow ° j±{»« ºo¼£©¼ª~U
serotonin -1
91
,k¢®\M xA³¯Ap°n ¬B¯ ¬jn°C Swj ³M ºAoM ,jo½mPM »T¼§°Æv«
BµSîBÇw kǯA±U»« ¨jC /k®¼LM nApC B¼¯j ½A ºnAoñU ½B° pA
ºBǵAkÇæ ¬jAj oÇw Bǽ ° uñî ð½ ºB{BªÇU oæ An yT°
ǽA ,¤BÇe oǵ nj ¬±a ,j±{»« ¥ªdU q¼a ³ªµ /k® ³¯B ªeA
»µBÇ£ xj±Çi ³Ç n± ¬Bªµ /SwA nBª¼M »®µl o¯ pA }h{
jnA° ³Ç ¼ªÇµ ,BÇ] ¬C ¬B®Ç@BÇw oUy¼ÇM ,j±ÇM ²joÇ ²kµBz«
¬BÇz¯ j±Çi pA »´]±ÇU ¥MBÇ ºj±L´ÇM ,k¯k{»ÇÇ« ¬BTwnBª¼ÇÇM
,k®® ¬B´®Q An j±i ºnBª¼M ©½Àî k¯j±L¯ n±L\« o¢½j :k¯jAj»«
Bǽ ºk¯sǯ¬A°n BU jo»« ¬B{ðª ,B] ¬C »£jA ±¯BiºB °
www.IrPDF.com
/k¯o½mPM An j±i »z½oQ¬A°n
jBT A oñ ½A ³M »Te ° j±M ²k{ S¦½° ·T¼{ Bjpß ,pBC nj
¥Bî o£@A k¼ª´ B«A /j±{ ºnjAoM ª\¯A ±î ,¬B«nj pA uQ ³@
RÀñz« BM »½°nB½°n nB® ,©µ B] ¬C pA ZnBi k¯A±U»« ,k{BM
³Ç n±Ç ¬Bªµ /k®ñM jnAj Sw°j ³ ºnB oµ ,²o«p°n »£k¯p
j±i nB¼TiA SdU An »¢¯A±½j ½A j±M ¨p¿ B´®U ,j±M ³T£ »v@
,oÇ¢½j ºjBÇî »¯BÇv¯A j±]±« oµ k®¯B« Sv¯A±U»« ¨jC /jo¼¢M
pA oU¿BÇM ³ ¨B¢®µ ¬C BU B«A ,j±{ ¼¢ªzi B½ ¬Ao¢¯ ,k® ³½o£@
/jk®hM »¼U ¼U ½Ao{ ¬C »«BªU ³M k®¦M ºAkæ BM ye°n ,³ªµ
° ,xoµ±Ç{ ° ¬Ak¯po y¼Q ,Sz£»« oM ³¯Bi ³M ºj°p ³M
90
 An °A BÇU k¼z»Ç« ³z ǯ »¯B´®ÇQ Rn±Çæ ³M ° ,S o½mQ ³±zí«
,S{Aj xj±Çi ºAoM » B S° Rnk¯ ³M jo« /k® j±i oµ±{
¬ApnA ¥Tµ ð½ nj »BUA nj An BµK{ ° Bµp°n k{ oBe Bjpß B«A
/kzñM An °A njB¯ ºBµ¦U nBT¯A ° k¯Anm¢M Sª¼
,zî ¨B¯ ³M q¼a ³ªµ T{Am£ nB® ºAoM yª¼ª~U ©n »¦î
B«A ,S¢¯ ºq¼a SeAoæ ³M q£oµ jo« /jAk¯ »¦æBe ³ MAn ½A
³ÇM ° SwA ©ÇeAqÇ« oÇ¢½j uQ ǽA pA k¼ª´Ç BÇÇjp ,p°n ð½
/Sz£oM »¯ °±¦wA
ß oÇñ ³Ç j±ÇM ¬C pA oU²jBÇw ,Bj pß ºnBª¼M ¥¼§j ¤Be oµ nj
©µ BM ³ An ºA³¼¯BY oµ /jn±i»« Am Rnk¯ ³M ,kíM ²B« k®a BU
www.IrPDF.com
Rm§ RBÇd§ BµnBÇM ° BµnBM /jn°C»« jB½ ³M ,k¯j±M ²jo ºoPw
k® oñ »î±±« ³M jo»« »íw ° ,jo»« n°o« An ¬BzoTz«
y¯BTw°j /kzhLM ³ MAn ½A ¶k®½C oM ºk¼«A °A ³M Sv¯A±U»« ³@
ð½  ½A S£»« yL¦ nj ºq¼a B«A ,k¯j±M °A ¤Be ¬Ao¢¯
BÇjp ° ,jnAj An xj±Çi ºB´ÇM »~hÇ{ k{n ß /SwAnm£ ·¦eo«
:kÇ{ ¼®Ça ° /SiAjoQ»« An B´M ½A »T½Bñ{ _¼µ ¬°kM S{Aj
ºAoM /k{ nAk¼M JA±i pA »£k¯p ³M » nr ¥½BªU BM cLæ p°n ð½
³¯BÇi pA kíÇM ° jn±Çi AmÇ Rm§ BM ,BµRk« pA uQ nBM ¼Tvh¯
³]±ÇU ³ñ¦ÇM ,joÇ Ak¼Q nB B´®U ³¯ /jo Ak¼Q »¦{ ° S n ¬°o¼M
³Ç joÇ K¦] j±i ³M ©µ An x±µBM ° JAm] ° ¬A±] jo« ð½
93
/j±{»« o\®« »zj±i B½ ° ¦ « »U°BU»M
ß ³M ³ ,j°n»«
©´« o¼¼U oµ k®T£»« ,k¯j±M oUnB@³ Bd« ³ »½Bµð{qQ
³ÇM Ro]B´Ç« :j±Ç{ »£jov A °o{ KLw k¯A±U»« ,»£k¯p nj
y½AqÇ A ,ÀÇ ,q½qÇî ð½ ¬jAj Swj pA ,oÇ¢½j n±Çz ð½
ºB®LÇ« oÇM k½kÇ] RBí§B Ç« »íÇM /»£jA±¯Bi B½ ºnB RBí±U
³M k¼{n±i n±¯ j±Lª ³M ,»¯BTvMBU ° »¯BTv«p ºBµºoTvM jAkíU
/k¯jo»« ²nB{A »£jov A ¥¦î pA »ñ½ ¬A±®î
³ ºjo« pA °A R¿B¼i B½ ° ,xA³T{m£ nj ¬B´®Q ºjo« :k¯jo»«
www.IrPDF.com
/SiB®{»« An °A ,y¼Q BµRk«
³ÇM  ,¬±®] ° »£jov A nj T n °o /j±M ³¯B ªeA »¦¼i
nj B«A /Sv¯Aj»ª¯ An xA»¯±® ¬Bñ« ° B] »Te ³ ºjo« o Bi
oTij oµ ¬±`ªµ Bjpß /j±M ²k{ jo« ½A {Bî ³¯Ak¼«±¯ ,»¯A±]
/j±M ñª«B¯ zî ·Mo\U k®«pB¼¯ ,ºo¢½j ºjBî ¬A±]
Çzî ºBǽÅn B´®ÇU ³Ç y¯BTÇw°j ÀÇi oÇM ,¤Be oµ nj
²k¼{± ;j°oM oUAo j±M ³T o£ ©¼ª~U Bjp ,k¯k½j»« An ñª«B¯
t±¯B¼ÇA º±Çw ¬C nj joÇ« /k¯B{±PM ¥ªî ·«B] B½Ån ½A ³M j±M
d¦« °A ³M ° j°oM BU Si°o An q¼a ³ªµ Bjpß ° ,jo»« »£k¯p
ð½ ¬A±®î ³M An j±i y ¯ Bjpß B«A ,j±M ²jo ZA°jpA jo« /j±{
92
 »½B®í« xA»£k¯p /SwA ³¯¿jBîB¯ ³¯A±½j ºjAkíU SBªe o Bi
y«jo« pA S«B´{ ° n°o BM :S{Ak¯ An xnBT¯A q£oµ ³ S B½
oµB ¬±½q½±¦U nj ,S{±¯»« ³§B « Bµ³«B¯p°n nj ,jo»« B j
¥æBe»ÇM y½BµxÀÇU ¨BªÇU /jAj»« ¥¼ñzU u¯Ao® ,k{»«
BµJoÇæ ¨BªÇU ³Ç k¯k TíÇ« p±®µ ¬B¼]nBi ,p°o«A »Te ° ,j±M
¨B\¯A An xA³¼° Sv¯Aj»« Bjp B«A /k®½BµR°Bv ¬C ¤°Æv«
ǽAoÇ{ ¬B®Ça nj An y¯AoǵA±i ° ¬AnjAoM Sv¯A±U»ª¯ ° ,²jAj
,xA»¯°±¦wA oµ±{ 𪠺°n Sv¯A±U»« /k® oU ºnA±{j
ºBµ¼{BÇ« o¼ÇYFU SdÇU ³ ºjAo A 𪠰 ,y¯Ak¯po ðª@
www.IrPDF.com
/k® JBve ,k¯j±M ³T o¢¯ nAo o °j oµ »UB¼¦LU
ònqÇM oîBÇ{ ,¬owoÇQ ·ªv\Ç« nB®ÇÇ pA ,o~ÇÇî p°n ð½
/joÇ xA³z½kǯA nj oÇ ,°A »£k¯p ° ,S{m£»« »½B¼¯°±¦wA
¬C nj ,S n »½Bv¼¦Ç ³M ºp°n ,»¢§Bw nB´a ° »w nj ¬owoQ
ShÇw ° kǽj An 1𼪽oÇQ B¼§±Ç] ¨Bǯ ³ÇM »Ç¯A±]±Ç¯ oTij B]
T{±Ç¯ ³ÇM pBÇC ,»¯BTwBÇM ¬AoÇ£@B¼®Çi ¬±`ªÇµ /kÇ{ y {Bî
/k® ZA°jpA °A BM ºp°n ³ ¬C k¼«A ³M ,jo °A ºAoM y½Bµoí{
¿BÇM ³M °n w±T« · L ¶jA±¯Bi ð½ oTij B¼§±] k{ ¨±¦í«
Julia Primic -1
95
/jo ZA°jpA °A BM ,kíM ¤Bw ð½ /k¯j±M y§BL¯j ³M ºjB½p ¬B¯p
ð½odÇU An y¯BTw°j ºBµ½±zU ©µ ° S«±~i ©µ Bjpß
»BÇM ³Ç k®TÇ n »TÇeAn ·¯Bi ³M ,»£k¯p ºAoM ºo¯ °j /jo»«
/jnm£»« B¯B¼¦M±¼§ ¬B¼« pA ³ j±M ºA³¯Bij°n ³M oz« ° S{Aj
/k¯jo»« ow B¼§BT½A B½ y½oUA ³M Bµ¬BTvMBU ° k¯k{ nAj³`M
,j±Ç{ AkÇ] º°Àw±£±Ç½ pA S oÇ£ ©¼ª~U »¯ °±¦wA ß »T°
ª{j »®í½ - j±M Joæ Bjpß /k{ ²k¯A±i Ao yUnA ³M xoµ±{
³ »¢®] p°n ²j nj /j±ª¯»« »{BQ°o ·¯BTwC nj xA»£k¯p ° -
° k¯k{»Ç« ²jBÇ«C ¡®Ç] ºAoÇM Bµoñz§ ³ »«B¢®µ ,k«C y¼Q
www.IrPDF.com
kǵA±i ³a »¯ °±¦wA
ß ¤À TwA ¨ÀîA ·\¼T¯ Sv¯Aj»ª¯ u _¼µ
BÇj pß ,Shǽn kǵA±i ¼«p oM ¬C o Bi ³M ¬±i nk³a ° k{
¬B¢T{o ° ¬Bv½k jq¯ /jnAj Sw°j An xoµ±{ nk³a k¼ª´
/jjo£ oM ³¯Bi ³M xoµ±{ BU jo ºnm¯ ³¯±£ ³ªµ
³ÇM k®TÇv¯A±ÇU Bµ³`ÇM ,Sz£oÇM xoµ±Ç{ /kÇ{ ©µ ¼®a °
° ,k{»« u½nkU »¯ °±¦wA ß ¬BMp ,Bµ¬C nj ³ k¯°oM »½Bµ³wnk«
/k{ ¥ T®« »wA°o ,³½Bvªµ ºn±´ª] ³M ¡®] o i
»®w±ÇM ³ÇM »wA°o BM º°Àw±£±½ ¡®] /S{m£ ¤Bw ³w
BµJoÇæ ³Ç k®T£»Ç« »½Bµ¨Bî ¥T pA ³ªµ nBLiA ° ,k{ ¥ T®«
³M ,S¦« ð½ ³M nBñT½B®] KvaoM ¬jp ß jo oñ Bjpß /k¯jo»«
94
 y ǯ ,©TÇwA±i»« ³ n± ¬Bªµ q¼a³ªµ TwA±i ºB] ³M j±M
³Ç »½°o¼Ç¯ ¬BªÇµ BM B½C ?¨o½mPM ³±zí« ð½ ¬A±®î ³M An ¨j±i
?¨k¼¢®] ©µ © zî ¼Tvh¯ ºAoM ,¨k¼¢®] ©T¦« ºAoM
BÇ«A ,²k¼¢®] » B ke ³M ³ jo»« kîB T« An xj±i Bjpß
»Tz´ÇM °A ºAoÇM »¯BÇ«p ³Ç ºq¼Ça /k{»ªÇ¯ ºoPÇw yµ°kǯA
,S{Aj yTÇw°j ³Ç ºoµ±Ç{ ,³¯BÇij°n nB®Ç ·¯Bi - j±ª¯»«
²jAj ±ÇM Rnl ° k®Tvz¯»Ç« ¬±½q½±¦ÇU oÇMAoÇM nj ³Ç »Ç¯Ak¯po
/k{ ¥½kLU »ip°j ³M y½AoM ¨AnC ¨AnC - k¯jn±i»«
BÇM RBÀÇ« ½k®Ça ° ºo¼ÇYA oÇw ½k®Ça pA uQ ,p°oÇ«A
www.IrPDF.com
pA °A /SwB®í«»ÇM BµǽA ·ªÇµ Sv¯Aj»« ,oU»§BíT« RAj±]±«
ºAoÇM ºq½°BTÇwj ,j±ÇM ³TiBÇw ºA³¯B´ÇM j±Çi ñª«o¼Ç zî
BÇM R°BTÇ« nB¼ÇvM ,xA»¯±®Ç »£kǯp BÇM y½Bµk¯±¼Q Tvñ{
/S{Aj An xnBT¯A ³ ºA»£k¯p
³¯B®¼¢ªÇzi :jo»« o nB¼vM ½Ao{ ,y¼Q ²B« ²jpA°j B«A
»T¢®µ ¤±Q ,jo Swjn°j ±zí« ¬C º±] ° Sv] ³M °o{
o´{ nj o¢½j jo« ¬C B«A ,jo n±z pA ZnBi ºBµ¦U Zoi An
SvQ BÇM ¨Ak« /j±M ñª«o¼ y®T B½ ° jo»ª¯ »£k¯p y MBw
y¯BTw°j ¨BªU ³M /k®Tz£»« oM ³ªµ ³ jBTwo »« ³«B¯ o¼v§Aé½ow
/²k«C °A ow oM ³a S{Ak¯ oLi u _¼µ B«A ,jp ¡¯p
97
q£oµ o¢½j ¬owoQ ,Bv¼¦ nj »BUA jn±ioM ¬C pA uQ ° ,SwA
An °A nBí{A ½oUJB¯ ,RBÀ« ¬C B«A /j±{ ð½jq¯ °A ³M Sv¯A±T¯
¬Ak¼Ç« nj /SiBÇw ©¼î ºA³¯Bv A ,y«B¯ jo£@Ajo£ ° jo ¦i
²o¼i ºq¼a ³M SMBY ,oîB{ ½A ·ªv\« ,B¯B¼¦M±¼§ ða± ºqo«
¶o´a ,¬Ak¼« º±w ¬C nj ,k¼® ¤BL¯j An yµB¢¯ o¼v« o£@A /²k{
/²kÇ{ »@Bñe ºA³¯Bi »¢®w nA±½j º°n oM ³ k¼®¼M»« An »¯p
,©Çµ òoÇ« pA uQ »TÇe /jo»Ç« »£kǯp ³¯Bi ¬Bªµ nj B¼§±]
/Si°j kµA±i ©za j±i ñª«o¼ zî ³M kMA BU ¬owoQ
?³a jo»« ²pnBL« oUºk] »ª o£@A B«A
www.IrPDF.com
·YjBe ·¯Bz¯ ²o´§j ½A k½B{ /jBT A yPU ³M Rk{ ³M Bjpß K¦
¬BMBT{ /j±M ²k«C y½Bµ³`M pA »ñ½ ow oM »½ÀM k½B{ ,j±M ºkM
¬jn±i ° ¬±½q½±¦U ºB{BªU ¤±z« Bµ³`M k½j ° Sz£oM ³¯Bi ³M
/k®Tvµ ²jAj ±M Rnl
ð½jqǯ ° k¼z pAnj Bjpß /j±L¯ »½Anm£ ²°k¯A ,¤Be oµ nj
y§j ,kÇ{ nAk¼ÇM ³Ç ©Çǵ kíÇÇM ° ,k¼ÇÇMA±ÇÇi SîBÇÇw ²jpA°j
¼Tvhǯ o½±~U ¬owoQ ¬BTwAj /jq¼ioM y½B] pA SwA±i»ª¯
°A pA ºoLÇi q£oǵ oÇ¢½j ³Ç »Çv ,joÇ ²k¯p An xj±i zî
/j±M ²k¼®z¯
Swnj BǽC ?¨k¼¢®Ç] Shw B½C :k¼woQ xj±i pA Bjpß °
96
 ,kíM ³Tµ ð½ /j±M ³T n oTj ³ jo xpBM »T° B´®U ° /jo ¥
yThÇU nj »Te ° S{Ak¯ oTvM pA Z°oi ºAoM » B ¬A±U o¢½j
ºBµ²o BÇi An xq« ,jo»ª¯ oñ o¢½j /jo»« ZAq« SMB]A
S{Aj ©µ °A ,xj±i n°BM ³M ³ j±M ²jo o¼hvU ºjo« ·ñU ³ñU
/Sz£»« Bjpß ¤BL¯j ³¯Ak¼«±¯
An Bµ³d¦Ç« ,j±ÇM ¬BMo´Ç« ºn°C©Çzi ·¯±£ ³M ³ xoµ±{
pBÇM q¼a ³ªµ S£»« ° ,jp»« ³¯B{ An y½Bµ±« ,jo»« ç±î
¬±Ça ;k¯k«C»ªÇ¯ yBÇUA ³M o¢½j y½Bµ³`M /j±{»« ²An³M°n
³M kíM ,jp »¦¼w Bµ³`M pA »ñ½ Rn±æ ³M »¦¼§j _¼µ »M nBM ð½
www.IrPDF.com
¬BÇz¯ ºAoÇM ° ,joÇ yzhÇM K¦ ,k¼w±M An y½BQ ,jBT A y½BQ
/k½nj ©µ pA An yMA±i tBL§ ,xA»¯Bª¼zQ ° ²°k¯A ¬jAj
,jo U ,k¯jAj»« °A ³M ³ An »½BµAm ¨BªU ,¨BªU ·Tµ ð½
nAk¼M K{ owAow ,Sz£oM ²nBM°j ° k{ n°j S¼íA° pA nBM k®a
joÇ« °j ,³Tǵ ð½ pA uQ ° /k¼ÇMA±i»« p°n owAow ° k¯B«»«
° S oÇ£ An °A Bǵ¬C pA »Çñ½ /k¯kÇ{ yBUA jnA° ¬jp nj ¬°kM
/k«C x±µ ³M S¦½° nj kíM ° ,jo ½nqU °A ³M »½°nAj ºo¢½j
oÇYA nj »µBÇ£ ,»£joÇv A> :SÇ£ xoµ±{ ³M oTj ³ k¼®{
oÇYA nj ¤BX« n± ³M ,j±{»« ³Th¼¢¯AoM Bµq¼a ½oU²jBT A BQ y¼Q
</¬kM nj ¼¯±U°ow ¨B¯ ³M »½B¼ª¼{ ¶jB« ð½ ¬Ak
99
¼ªÇµ ° ,j±ÇM oLi»ÇM S{m£»Ç« ³a¬C pA «B xoµ±{
Sv¯A±U»« © Swj xoµ±{ ¬±a ,jo»« ¼¢ªzi An Bjpß
k® xk½k´U ,k® »T½Bñ{ ,»½±µB¼µ ,j±{ ±ñz« ºq¼a ³M
³M xoµ±{ ³ k{ kîB T« ¨B\¯Aow /jpAk¯A»« ¬BMB¼i ³M An °A ³@
y¯BTÇw°j ¨BªÇU ° ,Bµ¬Bwn³«B¯ ,n±z pA ZnBi ¦U ¬B½k~T«
RAoǵA±Ç] /k®µkÇM ¬BÇz¯ R°BU»ÇM An j±Çi ³ÇÇ ²jAj ²±ÇÇ{n
º±Çw ¬C k~ « ³M Bª¼QA±µ S¼¦M ð½ ° Si°o An xA»w°oî
Bñ½oÇ«C ³Ç joÇ kîB T« An °A o¯ ð½ ³ ½A BU ,S o£ t±¯B¼A
,jjo£»Ç« ³Ça ¤BLǯj k¯Ak¯ ¨jC o£@A ° SwA »£nqM nB¼vM ¬Bñ«
www.IrPDF.com
/SwA ¥æBe»M B] ¬C ³M T n
o Bi ³M ¬B®a ,¬B«p ¬C BU /k¼z pAnj o´ pA kíM p°n ð½
¶oÇ«p°n »£kǯp ³ÇM ³ »«B¢®µ »Te ,j±M ²k¼zñ¯ [¯n y zî
yBUA nj An kíM p°n °j ° K{ ¬C /j±M ³Tz£oM B¯B¼¦M±¼§ @B®§±µ
- °A ¬AoÇ¢¯ ¬B®Ça ,¬BMo´« ¬B®a - xoµ±{ ,¨±w p°n /k¯Anm£@
»ñ½ ¬C BM k{±»« Bjp ³ Sv¯Aj»ª¯ B½C /jo oLi An »ñ{qQ
ð½ ¬A±®Çî ³ÇM An xA»£kǯp ,k®Ç »Tî»ÇM ,jo¼¢M tBªU jo«
ç±Çî o¢½j o¯ ð½ ·±zí« ¬A±®î ³M »£k¯p BM ,¨oTd« ovªµ
?k½±£ oU ³z¼ªµ ºAoM An y¯Ak¯po ° ,³¯Bi ,B¯B¼¦M±¼§ ?k®@
An nj ° k{ ð½oTv¼µ S§Be nBaj Bjpß /k¼wn ²An pA ð{qQ
98
 <?SwA J±i S§Be> -
ǽA pA ¨A³TÇv¯A±ÇU ³¯BThL{±Çi ,SwA J±Çi ©§BÇe ,³¦M> -
</j±M oiC nBM ½A B«A ,¨oLM nj ³M ©§Bw ¬B] @B¯o i ¬B«nj
ºBµ³TÇwA±i ³M »«AoTeA _¼µ B] ½A nj ?»¯Aj»« B\ pA> -
</k¯nAm£»ª¯ ¬AnBª¼M
n±¢½A oTj oT j ³M ,xAºo¼YA ow nj ¬±a ,Sv¯Aj»« Bjpß
/j±M ³T n
»§AÆÇw ¼§°A /©¯Aj»«  /Aoa ©µkM c¼±U ©¯A±U»ª¯> -
<?ºnAj jB½ ³M ,¨k¼woQ ±U pA ³ An
www.IrPDF.com
<?³a »®í½ »¢¯A±½j ©¯Aj»« B½C ³ ºk¼woQ « pA ,³¦M> -
,»¢¯A±½j /©½±¢M ¬BTwAj S½AoM ¨nAk¯ k~ nBM ½A /H ¼j> -
ǽA ¥XÇ« Swnj /SwA k½B î BM BLUnA ¬jo nAooM nj »¯A±UB¯
° »®¼LÇM An q¼a ³ªµ »¯A±U»« /»{BM ºA³¯B¢¼M n±z nj ³ SwA
³Ç »µkM c¼±U »¯A±U»ª¯ B«A ,»ª´M An S Ao A VjA±e ¨BªU
¬C ¬BMp ¬±a ,jo 𪠱U ³M ¬A±U»ª¯ ° »¯AkM ³a »µA±i»«
</»¯Aj»ª¯ An B]
</©½A²jo ³Mo\U An tBveA ½A B« ·ªµ> -
</©½A³¯A±½j ,»¦ñ{ ³M ,B« ·ªµ °> -
101
Swj ³ÇM ¡¯oÇw ³Ç kǽj An nBTwoÇQ ,yhM  w o½p pA Bjp
pA ¬BÇwAoǵ ° j±M ²jBTv½A B] ¬C ¬B®`ªµ oTij /k{»« ð½jq¯
www.IrPDF.com
BÇj pß /k®Ç SLdÇæ °A ¬kÇM BÇM jo»Ç« »íÇw ,Bj pß »§Bi ²B¢¯
kíÇM BÇ«A ,kµkÇM c¼±ÇU °A ºAoÇM An q¼a ³ªµ jo oñ ºA³d§
,k¯p±«C»ªÇ¯ y¯k¼®{ BM An q¼a _¼µ Bµ¨jC ;jAj o¼¼U An xo¯
/k®® z An ¬C ¬B{j±i k½BM
y¯±i nj An k® ° jo °o Bjpß º°pBM nj An ¬p±w nBTwoQ
,k{BÇM ²kÇ{ ²k¼Çz k®«°o¼Ç¯ »TÇwj w±ÇU nBÇ¢¯A /jo ½nqU
° S n °o ð½nBU ¥¯±U ð½ ¬°nj ,k{ Ak]  w pA ye°n
/Sz£pBM y¯kM ³M
</Bñ¼¯°n° ,¨Àw> -
/j±ª¯»« ²jpSze° oTij
100
 ¬C pA /j±M ²k{ Ak] y½°pnC pA ,k¯A±i»« JBT ºo½mQB¯ ¬B½BQ
ñªÇ« ,SiA±¯»ª¯ ±¯B¼Q K{ SîBw ¬C nj u _¼µ ,³T{m£@
/k® nAk¼M JA±i pA An Bµ³½Bvªµ ¨BªU j±M
pA oQ ºBµyhM ¬Bªµ ,Bµ³½Bvªµ pA j±~ « /k½k®i Bñ¼¯°n°
pA j±Çi ·M±Ç¯ ³ÇM ,³Ç¯A±Ç½j ºBǵ¨jC ¬C ° /j±ÇM ³¯A±½j ºBµ¨jC
/joM»« JA±i ³M An Bµ¬C ³ k¯j±M ²k{ ³T{BL¯A »½Bµ°nAj
y½BÇ] pA /S Bǽ ³Ç«AjA yT«ÀÇw tBÇveA ,¤BÇe ǽA BÇÇM
JA±Çi nj nr q¼Ç¯ °A B«A ,S n Bjpß ShU nB® ³M ° SwBioM
j±L´M ,j±M ²k¯Anm£ ow pA ³ »@B®§±µ ·Mo\U pA S{Aj k½B{ /j±M
www.IrPDF.com
/S B½»«
JA±i k½BM J±i ºBµoTij /jo£oM SThU ³M> :S£ nBTwoQ
</k®®¼LM An Bµ{Bî B½ Bµ³T{o
¨An ·Ç¯A±Ç½j ¬p ð½ Ç« /ñ¯ nBT n ³`M ð½ ¥X« « BM> -
Ç« ,©ñ½oTv¼Çµ ° ±µB¼Çµ oQ « /kwoU»« q¼a ³ªµ pA ³ ©Tv¼¯
»£kǯp ³ÇM kÇwn ³Ça ,¨nAm£»ªÇ¯ ¨AoTeA ¨j±i »£k¯p ³M »Te
° ¨A²joÇ ²BÇ¢¯ ²B« ³M /¨nAj »§Be kM p°o«A ,¤Be oµ nj /¬Ao¢½j
</©® SLdæ o¯ ð½ BM k½BM
/jo yµB¢¯ ,°A y®@A° pA ²jpS¢{ ,nBTwoQ
Ç« oÇ¢½j p°n °j BÇU ?»woU»Ç« Ç« pA> :k¼woÇQ Bñ¼¯°n°
103
¼Tvh¯ nj ,²B« ° ,j±M ²nBTw pA oQ ¬BªwC ,nAj³¦¼« ¶o\®Q ¬°o¼M
Sw°j An ¥«B ²B« ¬AoîB{ /k«C»« ¿BM Bµ²± SzQ pA ,j±i éMn
www.IrPDF.com
An ±Ç¯ ²BÇ« Bñ¼Ç¯°n° B«A ,k®T£»« xA²nBMnj oí{ ¬AnAqµ ,k®T{Aj
,k® k{n ³ S{Aj B] p±®µ ¬±a ,S{Aj Sw°j ³ªµ pA oUy¼M
An yd w owAow ,xo½q£@B¯ ¤± A pBC pA y¼Q ° ,kMB½ xoTv£@
/k® n±¯ pA nB{ow
BM ,An K{ ¬C ° j°oM SeAoTwA §Bw º±¯B¼Q o ³M jo t±µ
BÇM /jo¼Ç¢M z] ,j±M ³Ti±«C ³wnk« nj ³ ºA³¯B {Bî RB¯±w
ß
,S Bǽ »Çæ° ¥MBo¼ S«Àw tBveA ,¬BªwC ³M ¬jo ²B¢¯
nBñ{C °A oM An Bñ¼¯°n° j±i S½kMA
ß ,¬B´¼ »µB®T½¿ RAl nB¢¯A
n± ³M ²nA±ªµ ³ »¯p ° ºj¿± ºnj BM ,¤Be oµ nj /j±M ²jo@
102
 º°nAj »¦Ç ¬±Ça ,©Ç½nAkǯ ZB¼TeA ºjB½p S¼®«A ³M B] ½A nj
<?SwA Rjow ,ºpo§»« ºnAj /©¼®»« yzhM ° ¤mM ñv«
</k{BM ©L¦ pA ©®»« oñ /©¯Aj»ª¯> -
</»¯qM ¨k º°oM »¯A±U»« ,»{BM ¥½B« o£@A> -
</SwA ±¯B¼Q TiA±¯ ,¨nAj Sw°j HíA° ³ ºq¼a> -
±¯B¼ÇQ ½AoMB®M /SwA Ak] B] ½A pA «B SeAoTwA §Bw> -
</ñM ºnAj Sw°j nB oµ /k®»ª¯ S½lA An »v ±U ¬jp
J±oÇw ° J±\dÇ« ,³TÇvµC » ǵ µ ³M Bñ¼¯°n° xpo§
Sv½o£ ° S{Am£ ¬p «Aj oM An xow ,jp ±¯Ap /k{ ¥½kLU ²k{
www.IrPDF.com
/Sv½o£ °
xpA±Ç¯ An Bñ¼Ç¯°n° ºBµ±Ç« ° S{Am£ nB® An JBT nBTwoQ
/k®Ç »Ç An j±i »í¼L ²An ,ð{A ° ²°k¯A Z±« S{Am£ /jo@
° Sv½o£»Ç« »Çñ½ ,k®TÇvz¯ BÇ] ¬BªÇµ SîBw ©¼¯ ³M ð½jq¯
/Aoa k®Tv¯Aj»ª¯ ¨Ak _¼µ k®aoµ ,jAj»« »¦vU ºo¢½j
,jq¼ÇioÇM joÇ ðªÇ °A ³M nBTwoQ /k{ ¨BªU ³½o£ ¨B\¯Aow
/joM nj Sªw ³M An °A ° S o£ An y½°pBM
° ¨ow pA ²k¼{±Q ³ ¤°A /¨nAj ±U ¤Bw ° w ³M ºoTij «> -
oTÇij ð½ AoÇa ³Ç ¨k¯BÇ« ¬Ao¼Çe ,ºk{ ºoTvM yhM nj ³§±§
An xj±i kµA±i»« ,°n y¼Q nj ºpAnj »£k¯p BM ,BL½p ° ¬A±]
105
<?©µkM Swj pA ³ ¨nAj ³a ,¨A²jo«
¨BªU An ©MBT ºnAm¢M ° »¯qM »«k º°n»ª¯ Aoa ,¨q½qî> -
<?©®@
³Ç SwA ¬BLǯAkǯp ©Çµ ǽA ° SwA ¬Ak¯p B] ½A ¬±a> -
¬Bz¯ ¬Ao¢½j ³M ³ ½A ºAoM  ,k¯A±i»« JBT k®»« j±ª¯A°
oǵ ³Ç SwA ǽA S ¼ Çe BÇ«A /SwA ¡®µo BÇM ¬p ð½ kµkM
ºBµk¼¦ pA [®£ ð½ ¥X« ° ,jnAj o¯ o½p An yhM ¥iAj Soe
SwA RAno « o Bi ³M Bµ½A ·ªµ k½joU»M /k®»« ºnAk´¢¯ nj
An »Unk k¯A±U»« Rn±æ ½A nj ¬±a ,k® SîB A k½BM ©µ °A °
www.IrPDF.com
° oµ±Ç{ nB®Ç nj ,xA²o«p°n »£k¯p nj ³ kµkM ¬Bz¯ j±i pA
</jnAk¯ y¯Ak¯po
/k½po§»« S{Aj ,Aoa k¯AkM ³ ¬C »M ,Bñ¼¯°n°
»®»ª¯ oñ ³ ±U /SwA pBM ³z¼ªµ nj ?k¼¦@> :S£ nBTwoQ
,¨±ÇzM uLÇe BÇ] ½A »¯A°n nBª¼M ³ªµ ½A nB® nj ¨oBe «
<?³¯ o¢«
pA ©TwA ±i»«y¼Qp°n k®a ?SwA pBM nj ³ Sv¼a xn±®«
³a /k«C »½±zTwj ³M « BM ²Aoªµ ¬p ¼ªµ ° ,¨°oM ¬°o¼M B] ½A
?k½±£»«
BÇ« ³ SwA ½A S ¼ e /o¼¢¯ ºk] jB½p Ao«> :S£ nBTwoQ
104
 ?¨A »í¼L «B ¨jC ð½ « kª´ »ª¯ ?¨jo»« ³½o£ Aoa k¯A kM
,»zwoÇQ ¼®Ça ³ ½A° ?ºo¢½j ¬Bv¯A oµ ºBµtoU° Bµ°pnC BM
tAoǵ ¤A j±Ç£¬°nj ³ÇM An Ç« k¯A ±U» «,²k{ o½j »¦¼i ³ ¿Be
?jpA k®¼M
¬BªÇµ BÇM ³Ç S n»Ç« y¼ÇQ »½Bµ°oǵAn nj ³Ç n± ¬Bªµ
»¦¼Çi ³Ç k¼ª´ ,k¯j±M ²k{ {°n BµyhM ¼í ºBµïAoa
/jo¼¢M An yTze° ±¦] pA Sv¯A±U»ª¯ o¢½j :²k{ o½j
oµ ³M ³ ¨A »½Bµ¨jC±¯ ¬C pA « /¨nA j³¢¯ An ¨j±i k½BM> -
An ¥½Bv« KA ±î³z¼ªµ ³ »½Bµ¨jC ,k®¯B«»« k®MBQ j±i ©¼ª~U
www.IrPDF.com
</k®®¼M»«
BÇU An ºnB¼ÇvM ¥½BÇv« KA±Çî ,»£kǯp nj ³ SwA Swnj
¬jAj ¤± k®¯B« ,S¼ªµA»M ¥½Bv« B´®U B«A ,j±M ²k½j j±i S½B
,jo½mPM ¬B½BQ »µA±inmî ð½ BM Sv¯A±U»« »£jBw ³M ³ »XdM
oÇñ ³ ½A ºAoM  ,j±M y {Bî ³ ºjo« ³M ¬jq¯ ¦U B½ °
²jBÇw ¥½BÇv« jn±Ç« nj °A /kwn»ªÇ¯ »½B] ³M ³ MAn ½A jo»«
nk³Ça k®Ç SMBY xj±i ³M SwA±i»« »½±£ ,j±M Shwow
»Ç¯p  Ç ,S ¼ Çe nj k®Çaoǵ ;SwA R°BU»ÇM ° k®«°o¼Çǯ
nj q£oǵ ³ ,j±L¯ nAk½BQ p±«Cy¯Aj ð½ q£oµ ³ ,j±M ²k®®ñ{
An y«AnC Sv¯A±U»ª¯ q£oµ ° k¼zinj»ª¯ ³wnk« ºBµxpn°
107
B] ³M ³ ºA³«B¯ ¶nBMnj :k{ yhQ ºA³í½B{ n±] ³ªµ kíM /kzñM
,k{BM ²j±M ±U »íA° ¶q¼¢¯A ©®»ª¯ oñ q£oµ ³ ,ºj±M ³T{Am£@
»£k¯p ³M »¦¼« ,o½mQB¯¬B«nj »L¦ ºnBª¼M ð½ o Bi ³M ³ ½A °
:©® ¬°o¼M ¨ow pA An ¨j±i oTij o½±~U ©Tv¯A±U»ª¯ /ºA³T{Ak¯
?k{»« ³a k¯qM Swj ºnB ¼®a ³M S o£»« ©¼ª~U ©µ°Ao£@A
²pnBLÇ« »í¼LÇ ©ǯ Ài oM k®®»« »íw ¨jo« pA »íM Aoa
<?k®® ¥ªî ,»Tª¼ oµ ³M B M ºAoM
An Bµ|oÇ »T° /¨jo»« ³½o£ ¼ªµ ºAoM> :S£ Bñ¼¯°n°
/¨j±ÇM o®TÇ« °A pA ³Ç ©ÇzñM An »Çv ©TÇwA±i»ÇÇ« ,¨jn±ÇÇi
www.IrPDF.com
,k®TÇvµ ²kǯp ©Ç¯°nj nj ºoÇ¢½j ºBµBñ¼Ç¯°n° ©TÇv¯Aj»ªÇǯ
</¨nAkM ¬BzTw°j ©Tv¯A±U»« ³ »½BµBñ¼¯°n°
<?j±zM o®T« xj±i pA ¨jC ³ j±{»« WîBM »a> -
pA ,²BLTÇ{A ¥ªÇî pA »¢z¼ªÇµ toÇU B½ /¬j±M ±woU k½B{> -
y¼Q ³d§ k®a /k¯nAj An xnBT¯A ¬Ao¢½j ³ ºnB ¬jAk¯ ¨B\¯A
k«C ¨jB½ »T° ,kíM ;©£o« ³M ¨±ñd« ³ j±M ³T n ¨jB½ ,¨j±M jB{
</¨k¼woU ,¨nAj »í° ³a
/S n ¬°o¼M Bñ¼¯°n° ° j±z£ An nj ¬p
kǵA ±i»Ç«?kǵA ±i»« ³a ?kwoPM «pA An ½A Sv¯A ±Un± ³a
106
 ,y®Tv¯Aj S¼ªµA»M ºA³MB¯ BM B½ ° ,k¯k¯An»« uQ An °A AnBñ{C
/k¯jAj»« y\¯n
²jAnA º°o¼¯ ° Rnk BM An ºnB¼vM jAo A Sv¯A±U»« Bñ¼¯°n°
²k¯BÇwn B\Ç ³M An °A °o¼¯ ° Rnk ½A B«A ,kµj nAo o¼YFU SdU
/òo« nBT¯A BUA ³M /S¦½° ³M /¦ « »½B´®U ³M /¾Ài ³M ?j±M
¬Bz¯ °n o¢½j nBM »zj±i ³M y«AkA pA Bñ¼¯°n° »¯Bª¼zQ
An ºq¼Ça S{Aj ð®Ç½A /jp uQ An ¬C RkÇ{ BÇM ²nBM°j B«A ,jAj
:j±ÇM ²jAkǯ An ¬C ¶pBÇ]A xj±Çi ³ÇM q£oǵ ³ jo»« tBveA
/Ro¯
www.IrPDF.com
Bǽ Bµ±¯B¼ÇQ ,BǵnA±Ç½j ¬±`ªÇµ ,ºjB« HL½o U ºq¼a /Ro¯
³M y¯kM pA ³ An ºo¢¯Ao½° º°o¼¯ Sv¯A±U»« HL½o U ;BµnBTwoQ
,j±{ ¬B½Bª¯ tBveA ½A jAj ²pB]A /k® uª§ ,k½°AoU»« ¬°o¼M
pA ,xj±Çi nB´Ç« pA ;k®Ç ³]±ÇU ¬C ºkM B½ »M±i ³M ³ ¬C »M
°j nj SwA±i»Ç« /j±ÇM ²k«C ¡®U ³M KwB®« nBT n pA ,BµJB ¯
KwB®«Bǯ kǯA±U»Ç« ³Ç »½B] BU ,xA»£k¯p ¶k¯B« »BM p°n ³w
/k® ¥ªî
nj yM ,j±M ²jo °o{ jo«o¼Q ð½ Rn±æ ³M »¦¼w BM
SwA±i»Ç« y§j HíÇA° ³ ²B£ ¬C ° ,j±M ²k¼oU ºnBTwoQ oMAoM
SLdÇæ B½ ° k{BM ¬BMo´« ¬Ao¢½j BM j±M ²kz¯ oBe ,k{BM B´®U
109
/k® e ³¯Bi nj
³ ½A ºAoM  ,j±M ²jo ³L¦ j±i ða± ºBµ} ¯ oM
³TÇv¯A±ÇU /jn±hM Svñ{ ,k®T{Aj »wBwA S¼ªµA ³ »¦½Bv« pA
³M ³d§ ¬Bªµ nj ,S ¼ e nj B«A ,k® ²±¦] ¥ Tv« Rk{ ³M j±M
,k{»Ç« »BÇUA jnA° »T° /j±M ¬Ao¢½j k®«pB¼¯ ºq¼¢¯A© ·¯±£@
oµ HL½o U °A B«A ,k¯jo»« yµB¢¯ ° k®Tz£»«oM y o ³M ³ªµ
cLÇæ ³ÇM ¬±½q½±¦ÇU ºB{BªÇU BÇM ºA³í«±Çæ nj ° ,B´®ÇÇU An K{
An ¬C ©¼®ÇU SªÇep xj±Çi ³M »Te ³ »¯±½q½±¦U ;k¯Bwn»«
SwA »¯p ³ jo»« B §A An n±~U ½A y¯BTw°j ¨BªU ³M /jAj»ª¯
www.IrPDF.com
xÀÇU oæ An j±i º°o¼¯ oUy¼M ° ,S{Aj y®ª{j k½BM ³@
¦Çi xj±i pA ³ jo»« ºo½±~U ¬Bªµ KwB®U ³M nBT n ºAoM
/j±M ²jo@
:k{BÇM xj±i BU S{Ak¯ » B º°o¼¯ q£oµ ,o Bi ¼ªµ ³M
³ÇM ºjB{ ºAoM ,¬B´] nj ºo¢½j u oµ ¬±`ªµ ³ k{BM »¯p
Shw nB¼vM Bµ¨jC ·¼ M ³M »ñ½jq¯ B«A /jnAj pB¼¯ o¢½j ºBµ¬Bv¯A
j±i ,k¯jAj»« ¬Bz¯ y®@A° »®¼My¼Q ¥MBo¼ »½Bµ²±¼{ ³M /j±M
Swnj ¬B{nBT n ,k¯jAj»« nAo »îB j ºBµnA±½j ¶oæBd« nj An
/Sv¼¯ ©´« ¬B{AoM q¼a _¼µ k¯jo»« j±ª¯A° ,j±M xj±i ¥X«
,k{»Ç« oµBÇ »£kǯp ³ÇM SLÇv¯ oUpBÇM »{oÇ¢¯ BM »v »T°
108
 ¬±`ªÇµ ,jpA±®ÇM ¬±§±Ç½° ° ±¯B¼ÇQ n± ³Ça kǯAkÇM ,k{BM ³T{Aj
° »Ç{pn° ºBµyÇ ½oUk½kÇ] ,k{±PÇM tBÇL§ ºA²jAqµBÇÇ{
¬Bªµ xj±i ,¨B¢®µ ¬Bªµ nj ° ,k{BM ³T{Aj An ¼] ºBµnA±¦{
/j±M ²k¼{±Q Bµ¤Bw ³ jp»« ³¦æ° An »wBL§
:joÇ oñ yUBwBveA n°o« ºAoM xÀU nj ° [¼£ ,Bñ¼¯°n°
o®T« ,³T{A j zî «³M ³z¼ªµ ³ »v B´®U pA ©¯A ±U» «n± ³a>
<?©{BM
Bñ¼Ç¯°n° ,j±M ³Th¼v£ ¨B\§ yUo¯ ,j±M ²k{ o½j o¢½j B«A
²kÇ{ xnBXǯ ³Ç » zî pA /j±M ²j±z£ An xA»~h{ fp°j nj ß nj ³Ç ,k®®»« ¬B´®Q j±i pA Á±ªí« Bµ¬Bv¯A ³ k® tBveA An
www.IrPDF.com
,k¯j±M ³TwA±h¯ °A pA ºq¼a ¬C ºApA nj ¬±a ,S{Aj Ro¯ ,j±M
/j±M Sí¼L ¼¯A± Ài oM ,j±M » ¼ eo¼ ,j±M ²j±´¼M ½A °
nB{oÇw An °A ,j±M ³TwA±h¯ ºq¼a j±i ºApA nj ³ zî ¬C
}hÇ{ ð½ RBí±U ¬jn°CoM ºB®ªU pA nB{ow ,jo»« ²B®£ pA
xj±Çi »~h{ ºBµB½Ån »«BªU pA ³ ¬C ºB´M ³M »Te ,o¢½j
j±ÇM ²k¼{±Ç ,¤BÇw ºBµ¤BÇw ³Ç j±M » zî ½A /kzñM Swj
¬B´®ÇQ °A pA ,S{Aj j±Ç]° ¬B´Ç] nj ³ An ºjBv ° BµºnA±{j
nBaB¯ xj±i ,ºp°n ³ S o£»« ²k½jB¯ An S ¼ e ½A ° ;k®@
/k¯B«»« B j»M ¬C oMAoM nj ° k®»« z An ¬C
³ xnjB« Ài oM ¬±a /j±M o®T« ©µ xnkQ pA ?xnkQ °
111
k®aoµ ,k® tBveA An Ro¯ ³ j±M jApC nk ¬C ð®½A ° ,k®@
k®ñz¯ ©µnj An ºq¼aoµ xjo£@Ajo£ ³ j±M ©µ x±µBM nk ¬C
o¼ÇYFU SdÇU ,j±ÇM ²k¯B« »BM xA»£k¯p pA ³ An »¯B«p k¯A BU
/k¯Anm¢M yhM nj »ThU nj ° n°CJA±i ºBµ°nAj
pA ,B¼Ç¯j pA ,xj±Çi pA :j±M o®T« q¼a ³ªµ pA ,³d§ ¬C nj
pA ,Bµ°oµAn pA »ñ½ nj ³Tvñ{ n±UB½jAn pA ,y½°n³M°n »§k®æ
¬BTwnBª¼ÇM ð½ nj /k¯j±M »íA° ºB®í« ³M »¯B¼¯B] ³ »½Bµ¨jC
»½Bµq¼a kµj ²pB]A xj±i ³M Sv¯A±U»« ½AoMB®M ° j±M »¯A°n
www.IrPDF.com
xj±Çi BM çnBíU pA ³ ,k{BM ºk®Moª ºBµ²An º±] ° Sv]
³ ºA²±¼{ pA ,oUy¼M B«A,j±M o®T« q¼a ³ªµ pA Bñ¼¯°n° /jq¼µoPM
xj±Çi ³ÇM q£oǵ ³Ç ǽA pA :S{Aj Roǯ ,j±ÇM ²jo »£k¯p
nj ³Ç j±ÇM ²jAkǯ An ºoÇ¢½j ºBñ¼Ç¯°n° ¬AnAqµ z Sªep
,³Ç¯A±Ç½j ,K§BÇ] ³Ç »½BµBñ¼Ç¯°n° /k¯jo»« »£k¯p y¯°nj
/k¯j±M fBTv£ ° ,B\{ ,°Bñ\®@
yTÇw°j B¼Ç¯j nj ³ªÇµ pA oUy¼ÇM ³Ç »v ³M SLv¯ uPw
³Ç ²jBÇí§A±Ç ºovªÇµ /xnjBÇ« :jo Ro¯ tBveA ,S{Aj
,Sv{»Ç« An BµoÇ BǵK{ ° jo»ÇÇ« nBÇÇ p°n oÇÇwAoÇÇw
J±Çi »UÀ¼~dÇU xoTij ³ jo»« ¬C »¯BMo An xA»£k¯p
110
 nj ¡®µCkM ºBµA±¯ o¢½j nBM ° ,k¼M± Bµk¼¦ º°n ²nBM°j
/k®TiAk¯A ¼® y¯±«Ao¼Q
o®TÇ« ©¯A±U»« /©®ñM An nB ½A ¨nAj ²pB]A /¨A³¯A±½j «> -
ºBµnBª¼M ¿Be BU » pA /©M±ñM ±¯B¼Q ºBµk¼¦ oM ©¯A±U»« ,©{BM
<?k¯pA±®M Swnj An BµS¯ k½BM n± ³a k®¯Aj»« »¯A°n
oµ ° ,nBM Sv¼M ,nBM ²j ,nBM °j ,nBM ð½ ,k¼M± Bµk¼¦ oM pBM
³Ç ǽA BU ,S B½»« yµB yUo¯ nB¢¯A ,jo»« An nB ½A nBM
/k{ o oM «B@
³M pBM ° S B½ ¬B½o] y¯°nj » nr y«AnC ,o¢½j nBM ,uPw
www.IrPDF.com
nj An BÇUA ³ SiAk¯A o¯ yM±Ld« º±¯ ²B« ° ²nBTw oQ ¬BªwC
Swj ³Ç S½kMA ° S½B´¯»M n±~U /j±M ²jo o ©½À« ºn±¯
j±M » B /Sz£oM xjq¯ ³M o¢½j nBM ,k¯jp»« ¨k ©µ Swj nj
BÇU ,k®Ç ±Ç] ° Sv] An »µB®Tǽ¿ ¬B´¼Ç ,k½±\ÇM An »ñ½ ¨jC
,jo½mQ»ªÇ¯ ¬B½BÇQ q£oµ ³ An »¯B«p :k® tBveA ©µ An ºo¢½j
nj ,k¯B«»Ç« »BÇM ¬±®@A nj ³ An »¯B«p ,j±{»ª¯ ºoPw q£oµ
³ÇM yhM pA ³ »«B¢®µ /SwA ³T´¯ »£k¯p nAowA ¨BªU ³ »½B]
ð®Ç½A ° j±M ²jo tBveA An »MB¯ Ro¯ ¬B®a ,k«C»« BUA ¬C
RBwBÇveA ³ÇM ¨B\ǯAow /j±M ²k¯Bª¯ yL¦ nj ºA³®¼ _¼µ o¢½j
nj ¤BÇw ºBµ¤BÇw ³ »UBwBveA ,j±M ²jAj p°oM ¶pB]A xA»®«
113
/k®Ç »£kǯp ³¯±¢a Sv¯Aj»« xnkQ ,jo»« nB Rk« ¨BªU
° ,k¯kǯAnm£»Ç« x±i ©µ BM ,joM»« oUFU ³M ° nBM ³M An Bñ¼¯°n°
³Ç¯ ,j±M y {Bî ¬B´¯ nj Bñ¼¯°n° ,j±M ¬A±] p±®µ xnkQ »T°
BÇM ,³z¼ªÇµ ¬±Ça ,j±M o®T« °A pA /jo« ð½ ¥X« ³ ,xnkQ ¥X«
»v B´®U ,xnjB« q] ³M ,j±M jn±ioMx±i ° ¬BMo´« nB¼vM ³ªµ
/j±M ºnBT n ¼®a nA°Aqw »TwAn ³M ³@
nB{ow ,y½BµJBT ºBµ²j±U BM ³¯BhMBT pA /j±M o®T« ³ªµ pA
²joÇ nBaBǯ An °A ³ ºA³wnk« pA ;»£k¯p ¶nBMnj RBd¼±U pA
k®aoµ ,k® oL] Ti±«C oæ An y½Bµo´ pA kíM owAow j±M
www.IrPDF.com
ºAoÇM ³ SiB®{»ª¯ An u _¼µ Bµ¬Aj»B½n ° Bµ©¦í« q] ³M
½A k¯jo»« n±L\« An Bµ¬C Aoa /k{BM ³T{Aj pB¼¯ oL] ³M ,ºjB{
ºBµ±±Ç« ²±Ç ǽA pA ºoÇ¢½j q¼Ça Bǽ ³wk®Çµ B½ oL] ³ªµ
?k¯p±«B¼M ²k½B »M
,S n ±¯B¼Q o ³M ,jo pBM An SeAoTwA §Bw nj ß Bñ¼¯°n°
º°n ° ,joÇ éªÇ] An y½°o¼Ç¯ ¨BªÇU ,S{AjoÇM An ¬C x±ÇQnj
»§Bi ºB nj ¤B\®]oQ °nB\®µB¯ ,¬±®\« »½A±¯ /k¼M± Bµk¼¦@
³M ºo½p ºAkæ ¥ñ{ ³M ° jn±i BµnA±½j ³M ,SiAk¯A ¼® BUA
ºo½±~ÇU BÇ«A /k½nj ©µ pA An ye°n »½±£ ³ Sz£pBM y½±w
/j±M ³d§ ¬C nj ye°n pA ¼j
112

S¦½° nj An xA²n°Bz« ða± BUA nj ß ³ ¬B®`ªµ ,n±¢½A oTj
· ¦Çe /<¨ohÇM k½k] k¼¦ · ¦e ð½ k½BM> :jo oñ ,j±z£»«
www.IrPDF.com
»®¼½qÇU ºq¦Ç ºk¼¦ B] ° k{»« ³ñU ³ñU S{Aj »ª½k k¼¦@
/j±M ²jBT A ¼«p º°n oM ³d§ ¬Bªµ ,¬C ða±@
¬Bz¯ ³ ºk¼¦@B] ¬C BM/S{AjoM An ¬C° k{ ©i n±¢½A oTj
y®TÇiAkǯA n°j ³ÇM ?jo»« k½BM ³a ,S{Aj j±i oM An B¯B¼¦M±¼§
o¼ªíÇU An ¬C Sv¯A±U»Ç« k®aoµ ,S{Ak¯ S¼ªµA ¬Ak®a y½AoM
»Te ° ,k®® Swnj y½AoM k½k] »«oa nA±¯ ð½ kµkM ° k®@
oǵ /k® ºpBM ¬C BM BU kµkM xA²jApoµA±i ³M An ¬C Sv¯A±U»«
¬Ak®Ça k¼¦Ç · ¦Çe ð½ /k¯j±M ²ohv« º°Bv« ¶pAk¯A ³M ²An °j
ºk¼¦Ç@BÇ] ³ÇM ºA³ÀÇî _¼µ ©µ xA²jApoµA±i ° jnAk¯ »Tª¼
BÇM ºpBÇM Bǽ ,¬±½q½±¦ÇU ºB{BªÇU ³ÇM An yTÇ° ¨BªÇÇU ;S{AkÇǯ
115
ue An Bǵ¬C S¼íÇA° nj /k¯j±M ²k{ J±ow ye°n BªîA
/k¯°oM k®Tv¯A±U»« ,S{Ak¯ »Un°o o¢½j ¬B{j±]° ° ,jo@
,joM»Ç« Rm§ ¬±®Ç@A ·d§ pA ,Svz¯ R±ñw nj ¬B®`ªµ
joÇ tBÇveA »TÇ° /k® oQ An Ro¯ »§Bi ºB] zî S{Am£@
BÇM »¯Bª¼Q©µ nj ° Sz£oM ²B« o ³M ,²k¼wn Ao j±î±« ·d§
tBÇveA ° kµj»Ç« x±£ ²B« Sv¯Aj»« /SiA±¯ An »UB¯±w ¬C
/Sh¼Ç¢¯A kǵA±Çi oM An ¬B£nBTw RjBveß ½A ° ,k®»« n°o
»½Bµ²±Ç ºAoM ,ïBM ºAoM ,SiA±¯ » ¼w±« ¬B£nBTw ºAoM uPw
j±Ç]° Sv¯Aj»Ç« BÇ«A ,¬B{k®¼LÇM »ñ½nBÇU nj Sv¯A±U»ª¯ ³@
www.IrPDF.com
/k¯nAj
,SiA±¯»Ç« ïBÇM ºAoÇM An » ¼w±Ç« ¬C S{Aj ³Ç »§Be nj
_¼Çµ ³ »ñ¼¯o °q¼ñwA ,j±M 1jnA°jA /k{ oµB ºo¢½j ·¯A±½j
° ,jp k®hL§ ,uñîoM ,k¼woT¯ xn±e pA /S{Ak¯ »¯B«nj ²An
/jp k®hL§ q¼¯ jnA°jA ,xA»T¢{ ¤Bª nj
©Çµ jnA°jA Swjn°j ¬B´Ç] ³ÇM j±ÇM ³Tv¯A±U »Te » ¼w±«
/k® ²q\í« j±M ³Tv¯A±U ;²B« j±i pA oUn°j »¯B´] ³M ,k® l±¯
Eduard -1
114
 ¨B\¯A º°Àw±£±½ BM ,90 ·µj ¥½A°A nj ³ j±M »wBve RAo@Am«
nB jAo¢¦M S§°j ºAoM Bµ¤Bw j±M ³Tv¯A±U ,j±]° ½A BM /j±M ²k{
º°Àw±£±½ ¬B£k®®@³½q\U oMAoM nj j±M ³Tv¯A±U ©µ kíM ° ,k®@
°A BÇ«A /k¯jo»Ç« ªÇ{j ³M S«ki ³M ©´T« An °A ³ jn°B¼M ¨A°j
¶k®½BªÇ¯ ,nBÇM ½A k®aoµ ;j±M nAkªTwB¼w ð½ R±v nj p±®µ
pA ³ªµ ° j±M l±¯oQ ° k®ªUnk ºjo« °A /j±M ²k{ ºo¢½j n±z@
/k¯k¼woU»« °A
Swnj ,joÇ »Ç¯AoÇ¢¯ tBveA ³d§ k®a  n±¢½A oTj
ǽA ¡¯nj»ÇM BÇ«A ;j±M ²k{ xk¼¦ · ¦e ¬Ao¢¯ ³ ³¯±£ ¬Bªµ
www.IrPDF.com
,k{»Ç« ±MoÇ« o¼w ³M ³ »½B] BU /jo ¬°o¼M xow pA An oñ
k~Ç _¼Çµ ;k{BÇM kÇM B½ J±i xovQ ¤Be ³ j±L¯ ©´« y½AoM
nj S{Akǯ ©Çµ k~ ° ,jnBª¢M »ªwn ºBµnB ³M An °A S{Ak¯
¬B´Ç] ¦ThÇ« B ǯ ³ÇM S§°j ¶k®½BªÇ¯ ¬A±®î ³M ³ »½Bµow
kMA BU ° ,j±M S¦½° nj jnA°jA /joLM xj±i BM ²Aoªµ An °A ,jo»«
S B½nj ³M xnkQ ³ »T° BU © Swj B½ ° ,k¯B«»« B] ¬Bªµ ©µ
/jAj»« ³«AjA y¢®z ° ¼¢®w ± e
,k® é  An ºk½n° ¥iAj ·½mU S o£ ©¼ª~U n±¢½A oTj
SLv¯ xj±i ³ ½A BU j°oM ¥¼¦dU o¢½j »ª jnA°jA jnAm¢M °
»Ç{nAqÇ£ ,k{»Ç« oUkÇM ǽAoÇ{ oÇ£@A /kMBǽ ¥½BªÇU ¬jn±i ³M
117
nj B«A /k¯Anm£»« B¼§BT½A pA »UAjnA° »ñ¼¯°oTñ§A ºBµºpBMJBLwA
n°j ³ÇM »ÇAn An xj±i Sv¯A±T¯ ©µ pBM n±¢½A oTj ,¤Be oµ
kíÇM ;S{AmÇ£ yL¼Ç] nj ²nBÇM°j An ¬C uQ ;k®Ç ¬C TiAk¯A
/k® ³a ¬C BM S o£»« ©¼ª~U
¬C ¬AnBª¼M pA »ñ½ ³¯ ° j±M ²k{ ¬BTwnBª¼M o½k« ¼ªµ ºAoM
/jo»« oñ »Uk« ,»ª¼ª~U oµ pA y¼Q ¬±a ,B]
²k¼PÇw ,k{»« oUk½k{ ¬BTv«p ³aoµ ;jo {°n An ïAoa
½oTª´Ç« ,n±Ç¯ j±Lª ° À ,³¯Bi »½B]³MB] /k¼«j»« oUo½j
nA°k¼«A n±¢½A oTj /j±M »£jov A jnA±« jAkíU y½Aq A ºBµS¦î
www.IrPDF.com
/k® ¥e An °A RÀñz« pA »ª¼¯ ° kwoM Ao oUj°p nB´M j±M
ºAoÇM »µAn j±M ¨p¿ /jo ²B¢¯ xA³¯Ap°n ºBµ³«B¯oM oT j ³M
;k®Ç Ak¼ÇÇQ »¢®woÇÇ£ S¦ÇÇî ³ÇÇM jnA°jA òoÇÇ« pA ºo¼£±¦ÇÇ]
Swj ¬±®@A °,j±M ²jo »®¼My¼Q ¥MBo¼ An °A xA»¯o °q¼ñwA
k½n° ²An pA ³½mU ,½A pA y¼Q n±¢½A oTj /j±M ²k¼z ¬jn±i pA
/kµj ³«AjA kMA BU An ³½°n ½A Sv¯A±U»ª¯ B«A ,j±M ²jo q½±\U An
¨ow BM »Te B«A ,j±M k®«°o¼¯ ° ³§Bw Szµ ° Sv¼M ºjo« jnA°jA
/k{»« oUo¿ ° o¿ ° S n»« ¥¼¦dU ¨B\¯Aow ,©µ
½oUn±´Çz« pA »Çñ½ °A ?jo»Ç« ºoÇñ ³Ça jnA°jA nkÇQ
¶joQ SzQ jAo A pA »ñ½ °A /j±M »¯ °±¦wA
ß ¬A±] ºn±´ª] ¬Ao¼w
116
 ¬Ak¯p ³ n± ¬Bªµ Swnj /j±M ³MBz« ¬B´] ºB]³ªµ nj H ¼j
jp±«C»Ç« °A ³ÇM  Ç - k®»ªÇ¯ S¼MoÇÇU An »ÇǯAkÇǯp q£oÇǵ
H oÇæ Bµ¬BTwnBª¼M ½AoMB®M - kµkM ¨B\¯A ºoUy¼M ºBµS½B®]
nj ³Ç k¯jAj»« RjBî » ¼ eo¼ «B ¬B´] ð½ ³M An ¬AnBª¼M
¤BªîA S¼§°Æv« j±L¯ n±L\« u _¼µ ° j±M pB\« q¼a ³ªµ ¬C
/jo½mPM An j±i
° /¬±®] ºAoM »¯B«nj z :S{Aj j±]° ¥e ²An ð½ B´®U
³ j±M ºA³¼o bo º°pnC pA ³T{BL¯A n±¢½A oTj b°n ° K¦
,»Ç¯A°n ºBµ¬BTwnBª¼ÇM nj /k®Ç ¤±dTÇ« An »ñ{qPǯA°n ¬B´]
www.IrPDF.com
»£kǯp ¬BÇ«nj ¥MBo¼Ç ¬AnBª¼ÇM nB®Ç nj ³Ç »T±Ç« ¬AnBª¼ÇÇM
³Ç k¯k{»Ç« »îBªT]A B d¯A k®½Ao ºA³¯±£ nBaj ,k¯jo»«
BÇj pß /j±ÇM ñª« o¼ ¬C TiBw ±T« ,y¯k{ pBC pA uQ
¥¼« ³M nBM ½A ° ,Sz£»«oM ¬BTwnBª¼M ³M ²nBM°j ¨B\¯Aow ¤k®«
 ,jo»« S½Bñ{ »íA°o¼ ºBµ»TeAnB¯ pA nBM ½A /xj±i
ZnBÇi ¬B´] ¨jo« pA oT´M An °A nB¢¯A ³ ºjAo A ³M »ñ½jq¯ ºAoM
/k¯jo»« nj
¤±½oT½° BM ²pnBL« ºAoM »¦e ²An Sv¯A±U»« o£@A ,¤Be oµ nj
,kMB¼M - Sv¯Aj»« »¢¯A±½j S¦î An ¬C n±¢½A oTj ³ ºoµp -
k¯k¼ª´ »Ç« ¨B\ǯAoÇw ¨joÇ« ° k{»Ç« SLÇY g½nBÇU nj y«Bǯ
119
An S¦Ç½° ³Ç »¯Bñ{qÇQ ºAn±Ç{ ³ÇM An S¼§°ÆÇv« ° S{±¯»ÇÇ«
/jo»« ¥ T®« ,k¯k¯Ajo£»«
,oÇwjnj pA q¼µoÇQ ²An ½oT´ÇM> :j±ÇM ³Ti±Ç«C °A ³ÇM xnkQ
k®Çaoǵ ³Ç j±ÇM »ñ{qÇQ ©Çµ °A /<SwA S¼§°ÆÇv« ð½oÇÇzU
RB«B Ç« BÇM q£oǵ ,j±M y¯jo£ oM ºjkíT« ºBµòo« S¼§°Æv«
/j±M ²kz¯ ¥ñz« nBaj oU¿BM
ïAoÇw ³ÇM ,j±Ç{ ±T« jnA°jA ¬B«nj jAj n±Twj ³ ½A pA uQ
¬B½BQ ³M 1¤k®«ß Bjpß ¬B«nj ¶n°j ,xnAq£ ³M B®M /S n ºkíM jn±«
www.IrPDF.com
n±Ç¢½A oTÇj /k®®Ç }ÇioÇ« An °A k®TÇv¯A±U»Ç« ° j±ÇM ²k¼Çwn
S½BÇñ{ pA oUy¼ÇM q¼a _¼µ /j±{ ê « xj±i SwA±i»«
ð½ ,k¯j±ÇM ²joÇM oÇw ³ÇM S¦Ç½° nj ³Ç »Ç¯AnBª¼M ºBµ²jA±¯Bi
¬±Ça ,k{»« ¼ªµ ©µ ³z¼ªµ HL½o U ° /k¼¯BwoU»ª¯ An ð{qQ
³M ,»¯A°n ¬BTwnBª¼M nj ºA²n°j ¬k¯Anm£ pA uQ ,nBª¼M j±M k¼íM
/kµj ¼L U »í¼L »£k¯p BM An j±i ²nBM°j k¯A±TM  ±« n±
pA ¨AkÇÇ _¼Çǵ o¼~ ÇÇU ,j±LÇǯ ¬BTwnBª¼ÇÇM o¼~ ÇÇU ÇÇǽA
,²nBÇM°j ¼L ÇU ¥Çñz« ;j±L¯ ¬B´] nj ²k®@AoQ ºBµ¬BTwnBª¼M
Mendel -1
118
 ºBµ²B£kǽj ° ½ÀÇî ¬B¼ÇM ºAoÇM »µB¢{BÇM nj Bǽ ° ,¥Tµ ð½
° ³¯A±½j Sv¯A±U n±¢½A oTj ,K¼UoU ½kM /k®¯BªM j±i oTz«
kµkÇM ²pBÇ]A K¼UoÇU ½kÇM ° ,jnAj ³Ç¢¯ ¬Bñ« ð½ nj An ¥Bî
jBv pA Sí¯Bª« ºAoM /k¯nAm¢M ¬B¢¯A±½j oM SLX« ºo¼YFU ¬ÀBî
¬BÇ«nj ³Ç »¯BǯC oM ¬B¢¯A±½j »®« ºnAm£o¼YFU pA ºo¼£±¦] °
©Ç Swj j±ÇM ±Ç« ºnjAoÇM ª\ǯA ±Çî oµ ,k¯j±M ²k{
/k® oU An ¬BTwnBª¼M nBM ð½ ºp°n
³M ¬jAj ²pB]A ºAoM ¬AnAk«B´w ¥½¿j Sv¯Aj»« n±¢½A oTj
¥Ç½¿j ¬B{j±Çi ¤±Ç ³ÇM - ¬BTwnBª¼ÇM nj ©§Bw ¬AnBª¼M n±e
www.IrPDF.com
,B¯B¼¦M±Ç¼§ k¯k¼woU»Ç« Bǵ¬C /j±ÇM ³¯B´ÇM  Ç - ³¯BTw°j ¬Bv¯A
ºBǵ¨jC » BÇ ¶pAkǯA ³ÇM ,»¯ °±¦wA
ß ºBL½p B«A ða± ShT½BQ
ǽA ºBµ³®½qǵ JBÇU k®Ç¯A±TM ³ k{BM ³T{Ak¯ k®ªU°oY ° ³¯A±½j
,»«±ªî S{Ak´M ¨B¯ ,³T{m£ ¬C pA /k¯n°B¼M An ¬nk« ¬BªTiBw
ǽA ° ,S{Aj j±Çi ¬C pA »Ç¯A°n ¤°A ³Ç]nj ¬BTwnBª¼ÇM k®ÇÇa
/j±M S¦½° ¬B½p ³M »¯A°n S{Ak´M nApBM nj ±±«
¬BTwnBª¼ÇM ð½ ³ÇM An »ª½kÇ ·¯BÇipBMoÇw ¬AnAk«B´w »T°
»¯Bǯp ° ¬AjoÇ« pA ¬B{o¯ jn±« o~« nApBM ,k¯jo»« ¥½kLU
º°Àw±£±Ç½ BM ¡®] oYA nj ,jB½p ¤BªTeA ³M ³ k{»« ¥¼ñzU
¬AnAk«B´Çw /j±ÇM ²BU±Ç nB¼ÇvM ¡®Ç] ǽA BÇ«A /k¯k{»« nBª¼M
121
³ÇM ,"²k¼wn¬BªÇwC pA" »TæoÇ ,³Tǵ ¬C /SwA B\Ç »¯ °±¦wAß
;j±M ²k«C y¼Q y½AoM ³TwA±i j±i »zj±i jn±« ð½ ¥ñ{
An Sæo ½A ¬B´] R°oY »«BªU ºB´M ³M »Te j±L¯ oBe °A °
/kµkM Swj pA
¥Ç½¿j ³ÇM k®Çaoµ /jo»« »§Bd{±i tBveA n±¢½A oTj
"»®¼§±v¯A ±{" ¬±`ªµ »½Bµ¬B«nj j±M ²k{ n±L\« ºjB~TA
²kÇ{ ¨±ñdÇ« »ñ{qÇQ ©¦Çî w±ÇU y¼Q BµRk« ³ jo½mPM An
ð½ z ºAoM S¦½° B¼T{A nj ,ºjB~TA ¥½¿j ¬Bªµ ,k¯j±M
³Ç ǽA oÇM ²°ÀÇî /k¯j±ÇM oYÆÇ« ,»ñ{qPǯA°n k½kÇ] ¬BÇÇ«nj
www.IrPDF.com
ºAoM ¬BTwnBª¼M ¬Ak®«nB ° j±i ºnB ºBµSîBw pA Sv¯A±U»«
j±M ³T o£ ²pB]A ¬Bñ§B« pA ,k® ²jBTwA ¤±½oT½°jn±« nj ¼ dU
nj ,k¯k¼«B¯»Ç« ºnjAoÇM ª\ǯA An j±Çi ³Ç »µ°oÇ£ kǯnAm¢M
ºoU»¯¿± ºoTvM ¶n°j ,³vwÆ« ¬AnAk«B´w /k®¯BªM ¬BTwnBª¼M
«BÇ ³ª¦Ç ǽA ³ÇM) k¯jo»Ç« ¥ªdU ,j±M ¨p¿ Rk{ ³M ³ An
¤¿kTwA /(k¯jo»« ¥ªdU  ,k¯jo»ª¯ ½±zU ,k¼® ³]±U
¬B«nj ²pBU ¬AnBª¼M ³M k½BM ,³¯BTw°j ¬Bv¯A ¥½¿j ³M ³ k¯jo»«
»¯B«p ³a k¯o¼¢M ©¼ª~U ° k®® JBhT¯A j±i ³ jAj ²pB]A ²k{
»µ°oÇ£ jB\½A ³M o\®« ¼ªµ ° ;k¯k¯±¼PM ZnBi ¬B´] ³M ²nBM°j
nj k®TwA±i»« nB¢¯A - k®¯BªM S¦½° nj k¯j±M ¥½B« ³ j±M ²k{
120
 ,1uñ¼Tv¼UBTwA A jB¯B·¦\« nB«C ³M B®M
¤Bw 34 BU 15 ¼M ¨jo« pA %40
,¤Bw 54 BU 35 ¼M jAo A pA %33
,¤Bw ì4 BU 55 ¼M jAo A pA %20 °
oM jB TîA /k¯A³T{Aj »¯A°n ºnBª¼M »î±¯ ¬±® BU
»î±Ç¯ pA oǯ ð½ ,oǯ [®Q oµ pA ³ SwA ½A
Szµ oǵ pA ° joM»Ç« [ǯn »ÇǯA°n ºnBª¼ÇÇM
¤±Ç nj nBM ð½ © Swj o¯ ð½ ,»½AjB¯B@
ºoTÇvM »Ç¯A°n R¿ÀTiA o Bi ³M ,xA»£k¯p
www.IrPDF.com
/j±{»«
o~Ç« nApBÇM B« ³M SLv¯ B] ¬C nj> :jo oñ n±¢½A oTj
³TÇ{Aj ºoUy¼ÇM ºjBÇ{ ¬BÇñ«A ¨joÇ« ³aoµ /k¯nAj ºoUònqM
</k¯oU¼¢ª ,k®{BM
³ÇM Sj BÇM ,joÇ »wnoÇM ©Çµ An oÇ¢½j jn±Ç« k®a n±¢½A oTj
³Ç ºjnA±« ° S{Am£»« ¬B¼« nj An±{ BM Sv½BM»« ³ ºjnA±«
³Ç »«B¢®µ /jo oñ ,jo»« ¥e »½B´®U ³M xj±i Sv½BM»«
Canada Statistics -1
123
kǵA±Çi ³T oÇ£ ow pA ²nBM°j ¡®] ½A ³ k¯j±M ²jo tBveA
/kz¯ ¼®a B«A ,k{
¡®] k®aoµ ³ j±M ²jAj ¬Bz¯ o¼iA RB ¼ dU ,³T{m£ ¬C pA
oU© nB¼vM ¬B¼¯BMo ½A jAkíU B«A ,jnAj An xj±i »¯A°n ¬B¼¯BMo
° »½B´®ÇU ,ºjApnjBÇ« ºBµºnBª¼M ,»TiA±®ñ½ ,y®U ¬B¼¯BMo pA
¥ñz« BM k{BM n±L\« ³í«B] ð½ ³ »«B¢®µ /SwA »£jpuQA°
y½AqÇ A ,j±Ç{ °n³ÇM°n ¬±îBÇ Bǽ ¨n±U ,¡®] k®¯B« ºA²kªî
nj ºpnBÇM yµBÇ BÇ«A ,j±{»Ç« jB\½A »zj±i fo¯ nj »k¯A
¼ªµ /jjo£»« ²kµBz« »z½oQ¬A°n ° ¾±w ,»£jov A jnA±«
www.IrPDF.com
pBM j±i ¤±ªí« ke ³M BµnB«C ½A ,k{»« ¥e n±Mq« ¥ñz« ³@
B´®U ¨jo« kµj»« ¬Bz¯ ¼ªµ ³ jo oñ n±¢½A oTj /k®Tz£»«
³Ç k®µj»Ç« An »Ç¢¯A±½j ¥ª\U xo½mQ ¶pB]A j±i ³M »«B¢®µ
/k®{BM ³T{Aj An y¯Bñ«A
y½°n y¼ÇQ AjB¯BÇ n±Çz pA An ºoÇ¢½j ·§B Ç« n±¢½A oTj
,»½Bñ½oÇ«C ·«Bǯp°n ð½ Go¼ÇiA ³ÇÇ ºn±ÇÇz ¬BªÇǵ /S{Aj
oTÇj /j±ÇM ²jAj SLÇv¯ ¬C ³ÇM An »£k¯p ºBµjnAk¯BTwA ½oU¿BM
:k¯A±i ³§B « nj n±¢½A
122
 /Svµ ³Ç SwA ¼ªÇµ ,jnAk¯ j±]° K\íU ºAoM »¦¼§j /kzñM
©¯A±U»« ,k¼{BM ¥½B« o£@A /k®® ¥ªdU An ºjB{ k®¯A±U»ª¯ Bµ¨jC
</©µkM ¬Bz¯ Bª{ ³M An AjB¯B nB«C
<?AjB¯B@> -
³]±U ³Tv¯A±U ³ k¼ª´ n±¢½A oTj /j±ª¯»« ²jpRo¼e ¬p
/jAj ³«AjA ° ,k® od®« An °A
¬BUoTÇij ¤BÇe k¼ª´M BU k½A²k«B¼¯ B] ½A ³M Bª{ ,k¼®¼LM> -
Swj °A ³ S ¼ e ½A o Bi ³M k¼µA±i»« ³ñ¦M ,SwA n± ³a
<?SwA y§Bw k®a /k¼® »µA±inmî ,²jp »zj±i ³M
www.IrPDF.com
</nB´a ° Sv¼M> -
³Ça kǯAj»Ç« ³Ç SwA ³Mo\UBÇM ° §BÇM oTÇij ð½ uQ> -
³M » BLUnA ³a ½A /k® JBhT¯A k¯A±U»« »M±i ³M ° ,kµA±i»«
?jnAj ¬BUoµ±Ç{ ° BªÇ{ ºBµ»¢T{m£j±i pA B½ ° ,Bª{ ZA°jpA
<?k®»« »£k¯p B´®U ³ SwA S° k®a
</¤Bw y{> -
ð½ ºBµ³T{±¯ ³M B®M B«A/SwA ¥ Tv« ³z½n pA °A ?k¼®¼M»«> -
xA²nBÇMnj ©®Ãª « ³ 1k½°o k¯±ª¢½p oTj - »z½oUA ð{qQ
Sigmund Freud -1
125
/jo x±«Bi An ïAoa ° j±M ²k¼wn Ao p°n ,k{ ¨BªU xnB@
¥ÇiAj ³ÇM An xA²k®®Ç RBÀÇ« ¼Tvhǯ jAj n±TÇwj ¡¯nj»M
/k® »zj±i j±M ²k¼{± ³ ºnBª¼M njB« :k®® »½Bª®µAn
<?SwA n± ³a ¨oTij ¤Be /©Tvµ Bñ¼¯°n° njB« «> -
o¼¢¦ BÇ pA An °A BÇU k½±Ç¢M An S ¼ Çe jo oñ n±¢½A oTj
©µ xj±i ,j±M ³aoµ - k® e nA±£@B¯ VjA±e oYA nj ¬k{
SwA oT´M ³ k¼wn ³\¼T¯ ½A ³M B«A - S{Aj ¨B¯ ¼ªµ ³M ºoTij
www.IrPDF.com
/k½±¢¯ q¼a _¼µ
oÇ¢½j ·Tǵ ð½ /©¼Ç¯Aj»ªÇ¯ q¼Ça _¼µ p±®µ> :S£ ï°nj
</j±{»« }hz«
nB ½A Bñ¼¯°n° Aoa ©¯Aj»ª¯ ÂæA> :S£ ¬Aq½nð{A ,¬p
An q¼Ça ³ªÇµ ,©Ç½A²j±ÇM SLd« BM ºnjB« ° nkQ ³z¼ªµ B« /jo An
k®aoµ /©½A²jo y£nqM ñª« ±d¯ ½oT´M ³M ° ©½jo °A »¯BMo
An ²jA±¯BÇi ,©½A³T{Aj »½BµK¼z¯ ° pAo »£k¯p nj « ° ¨oµ±{
³Ç¢¯ ³ÇanBPÇñ½ ,S«°B Ç« ¼î nj ºnAk½BQ pA ºA³¯±ª¯ ¬A±®î ³M
<///j±]° ½A BM ° ,SwA ¥¢{±i ,jnAj »M±i ¥{ °A /©½A³T{Aj
An xj±Çi joÇ »íÇw j±Ç]° ǽA BÇM °> :S£ n±¢½A oTj
124
 j±Çi ¶oÇ«p°n »£kǯp pA k®ÇµA±i»Ç« ³ k¯±{»« ³¯A±½j »T°
<?k½±{»« ³]±T« /k¯q½o¢M
°A pA ©Ç¯A±U»ªÇ¯ Ç« k¼®»« oñ o£@A ° /³¦M> :jAj gwBQ ¬p
¨A²joÇñ¯ »íÇw q£oǵ Ç« ,k{BÇM SeAn ¬BU¤B¼i ,©® SLAo«
</©® ç±î An ¨A»£k¯p
An »½B¼Ç¯j k¼Ç¯A±U»« /J±i nB¼vM> :k{ ²j±wC n±¢½A oTj
An BµnBÇ ¬Bªµ p°n oµ ©¼{BL¯ n±L\« ÂX« ,¬C nj ³ k¼® n±~U
 Ç ©¼T o£»Ç« ©¼ª~ÇU »¢ªµ o£@A ,¤BX« n± ³M ?©¼® nAoñU
³Ça Bǵ¬An±TÇwn ° nAj³¯BÇi ºBǵ¬p ,©½n±hÇM ©½A³®wo£ »T°
www.IrPDF.com
<?k¯jo»«
¬B«³®woÇ£ »TÇ°  Ç ³ SwA ¬C oU»í¼L > :jo oñ ¬p
Bñ¼Ç¯°n° BÇM k¯nAm¢¯ ³ ½A toU pA B«A /<©½n±hM Am ,j±{»«
/S¢¯ ºq¼a ,k® SLdæ
« /k{»« »£nqM »¢T{C K]±« ,J±i> :S£ ¨B\¯Aow
</©½±£»« ³a ©¯Aj»« ° ,¨nAj³¯Bi ¬p ð½ ¨j±i
p°n oǵ k½BM /©½n±i»« ¨B{ ° nBµB¯ ,³¯BdLæ B« ½AoMB®M> -
nBÇM ð½ ºA³Tǵ ° ©½±Ç{ nAk¼ÇM JA±Çi pA »®¼íÇ« SîBÇÇw nj
³½kµ o¢½kñ½ ³M ©¼¯A±TM BU jnAj j±]° uªv½o /©¼® SeAoTwA
³aB½nj nB® An p°n k®a ©¼¯A±TM BU jnAj j±]° @BQ k¼î ° ,©¼µkM
127
¨joÇ« ,¬Ak¯poÇ ° ½k§A° ¼M ©§BwB¯ MA°n ¶nBMnj - k½A²k¼®{
oÇñ /k®Ç¯Aj»Ç« o~ Ç« An ¬B{j±i ,q¼a ³ªµ o Bi ³M ©µ p±®µ
S¼MoU »¯BMo ,SwA ¥UB ³ ºovQ k¯nAj jB TîA ¬B½k®µ k¼®»«
</k¼½±¢M ?²k{ y®½k§A°
,k½C ½B oTj nBT n pA xA»ª£njow oM Sv¯A±U»ª¯ ³ ¬p
</¨nAk¯ ºn±~U _¼µ> :jAj JA±]
Bµºk®Çµ /©½±£»Ç« BªÇ{ ³ÇM « ,J±i> :S£ n±¢½A oTj
/xjAk]A ³¯ ° ,½k§A° ³¯ ,³í«B] ³¯ ,SwA nBñµB®£ ¥UB k¯k Tí«
³M jo¼£»« ©¼ª~U ¬B{ovQ ³ ½A o Bi ³M Bµ»®QAr k¼®»« oñ
www.IrPDF.com
An ¬B{j±Çi ,k¯qM o¼U BM An ¨jo« j°oM B½ ° j±{ jBTí« nkh« jA±«
,©¼Ç¯Aj»« ³ªµ ³ n± ¬Bªµ ° !³¯ :SwA ¼ªµ gwBQ ?k®z»«
p°o½oÇQ /k®®»Ç« »zj±Çi ¬B{²ÀÇ ¬jBTÇ A o Bi ³M Bµ»®QAr
ºj°n° ¬BdTÇ«A nj ³Ç ½A o Bi ³M ,»®QAr jo« ð½ ³ ¨k¯A±i
</jo »zj±i ,j±M ²kz¯ ¤±L ²B¢z¯Aj
Bµ»Ç½AjB¯BÇ Bǽ Bµºk®Çµ B½ ,Bµ»®QAr ³M ºA³Àî _¼µ ³ ¬p
<?©® SLdæ ¨oTij BM ©¯A±U»« k¼®»« oñ > :k¼woQ ,S{Ak¯
,j±M ²k{ ²jnpC yTLdæ ¬k{ é  pA »ª ³ n±¢½A oTj
An q¼Ça ð½ ©¦½BÇ« ,¤°A B«A /o¢½j ·d§ k®a BU ,³¦M ,³¦M> :S£@
 Ç ¨joÇ« ,k½kÇ{ »TiB®{ K¼wC jn±« k®a pA ºAk] :k¼¯AkM
126

ZnBÇi ºB¼Ç¯j BÇM An © ÇMA°n ¨BªÇU /©®¼LÇM An °A ©ÇµA±i»ªÇǯ > -
</¨A²k½oM
www.IrPDF.com
¬AoÇ¢½j n±e nj ° SeAoTwA §Bw nj ±±« ½A T£@
ºAkÇæ BM ° j±M ²jAk¯ Zoi ³M B¼TeA ©µ nBTwoQ B«A /j±M nA±{j
±±« ½A nB¢¯A /Sw°A oT®« xnjB« ³ j±M ²jo ¨ÀîA k®¦M
/j±M ©´« ©µ ¬Ao¢½j ºAoM
 Ç nBÇ ǽA ;k®¼LÇM An xnjBÇ« SwA±i»ªÇǯ Bñ¼Çǯ°n°
An °A ¿Be ¼ªµ pA xnjB« j±M oT´M /jo»« ¼¢ª An ¬B{°joµ
/j±M o®T« Aj° pA ²nA±ªµ Bñ¼¯°n° /S{Ak®Q»« ²jo«
©µ Bñ¼¯°n° ° /Sz£oM ,j±M ²k«C ³ ²An ¬Bªµ pA nBTwoQ jo«
k¼{n±i ,³Tµ ð½ pA uQ /k® ²B¢¯ Bµ²± ³M BU Sz£oM ²nBM°j
¼®Ça Sv¯Aj»Ç« y¼ÇQ K{ pA Bñ¼¯°n° /j±M ³Tz£ pBM ¨B\¯Aow
129
ð½ nBaj ¬BUoµ±{ o£@A jAj»« Swj Bª{ ³M »§Be ³a /©¼¯Anm¢M
nj S o£»Ç« ©¼ª~ÇU ° k{»« n±{oQ ° »¯B´£@B¯ ºq½o ¬BñU
<?k® ºpBMzî »½Ao½mQ BUA
An ¨oTÇij ¨A²kÇ«C Ç« ?k½±£»« ³a jo« ½A> :k¼z½k¯A ¬p
</©®¼LM
gwBÇQ j±ÇM nA°k¼«A ° /<j±M n°C© »¦¼i « o¯ pA> :S£@
/k{BM ²jAj c¼dæ
ºAoÇM KwB®Ç« ºB] JA±i BUA /½o C> :k½o n±¢½A oTj
º±¢§A ð½ ,ºo¢½j ¬Bñ« oµ nj nB ½A ¨B\¯A /SwA ºpBMzî
www.IrPDF.com
</j±{»« Zo« ° Zoµ xoTv£ KLw ° SwA kM
<?©®¼LM An ¨oTij ©¯A±U»«> :S£ ¬p
°A k¼ª´ »ªÇ¯ q£oǵ »«BÇî ¬p ǽA /k{ ©¼¦vU n±¢½A oTj
²B£kǽj pA ¬±®] »wnoM ³M ºA³Àî ;k®»« SLdæ ³a ¶nBMnj
³ÇM ºkÇ] ¨AkÇA xoTÇij Sv¯Aj»Ç« k®Çaoǵ ,S{Ak¯ »v¦
/²j±M BªA nj ° ²jo »zj±i
/k{ oµB xA»z®« ° jn°C nj Akæ ³M An ¡¯p
AkÇæ ,j±ÇM ²jo »zj±i ³M ¨AkA ³ An »¯A±] ¬p> :S£@
j±ÇM ³TÇ£ ° S{±Ç¯ ³«Bǯ Bµ³«Bǯp°n ³M ³ ºoTij ¬Bªµ /k¼®@
</j±{ oµB »½B¼ Ao] ·z ¯ º°n »¯ °±¦wAß BU kz»« An xj±i
128
 ,joÇ tBÇveA yUn±Çæ oÇM ºk®U jBM ,jBT A ,jn±i ±¦U±¦U
pA /k{»ª¯ y¯kM jnA° A±µ B«A ,kzñM u¯ jo xÀU ³¯B¯B«o´
y Ao A nj ³a¬C ³M SLv¯ «B /k¼wn»ª¯ Ao òo« ,oUkM ³ªµ
,k½j»Ç« An ¤BÇñ{A ° Bǵ¡¯n p±®Çµ ,j±ÇM nB¼{±µ ,S{m£»«
Bµ¼Ç] :kª´M An ¬Ao¢½j ºBµoe Sv¯A±U»« ¥ñz« k®aoµ
ºoÇ¢½j ¬B´] pA nB¢¯A ,k¯k¼wn»« o¯ ³M Swjn°j BµjB½o °
jnA° A±µ ;j±M » ¼ e ºo¢½j q¼a oµ ,½A pA ºAk] /k¯k«C»«
º°o¼Q yUÀî ° Bµ³½n n±Twj pA »£jBw ³M ,k{»ª¯ y½Bµ³½n
/jAj»ª¯ Swj pA An xAºnB¼{±µ pBM B«A ° ,jo»ª¯
www.IrPDF.com
¬±®@A B«A ,k¯Ajo£oM An °A ° jp Swj °A ³M »v jo tBveA
° ,j±ÇM ²jAj Swj pA An y½Bµ©Çza RBoÇÇe nB¼TÇÇiA oÇÇ¢½j
³ÇM ¬±Ç£@B¯±£ o½±~U ¬AnAqµ ° k¯k½po§»« ³¯B¼ze° y½Bµ©za
tBÇveA ºA³¯±Ç£ BÇM An »¢Çi tBveA ° ,k¯jBTwo »« xq«
/k®Th¼«C»« »½B®¼M ¥«B »¢T{C
»T°  ° ,k®T n BµSwjn°j ³M q¼¯ o½°B~U ,»Uk« pA uQ
,k{ y½Bµ³½n jnA° ¨B\¯Aow A±µ ,k¼wn xj±i Z°A ³M RAoñw
,j±M BUA nj ³ An uoµ ³ jo jB\½A »@B® ±i ºAkæ ¬B®a °
/jo [¦ toU pA
o Çi ³Ç ¼ªÇµ /joÇ ïAoTÇwA ³M °o{ Rk{ ³M Bñ¼¯°n°
131
/j±M ³T£ °A ³M ²B« ,SiA±¯»« ±¯B¼Q ³ »«B¢®µ ¬±a ,j±{»«
/©µj»Ç« Swj pA An ©¦ Çî ¨nAj ,SwA »Ç¢¯A±½j ½A ,³¯> -
bÀ ÇæA ³ÇM BÇM ,k®¯qÇM oe ©µ o£@A /k®¯p»ª¯ oe Bµ²nB¼w
BM ,k¯qM oe »v BM ²B« j±M nAo o£@A /k®¯p»« oe ¬B®¼MoTiA
</jp»« oe ð¼¯o °q¼ñwA jo« ¬C
nj ºk½kÇ{ jnj ,jo»Ç« oÇñ ¼®a ³ ºA³d§ ¬Bªµ nj
[¼Ç£ xoÇw joÇ tBÇveA /k{ fo y½°pBM ° k¼`¼Q xA³®¼w
!»L¦ ·¦ªe ð½ /j°n»«
pA An °A òoÇ« »½±Ç£ ,kÇ{ »{±ÇioÇw S§BÇe ºA³¯±£ jnA°
www.IrPDF.com
p±®Çµ /j±ÇM ²kÇ{ ¨BªÇU q¼Ça ³ªµ uQ /j±M ²k¼¯Bµn òo« tAoµ
nj ,RAoÇñw ³ ¼Çj [®ÇQ B«A ,k® tBveA jnj »ª Sv¯A±U»«
TvM ,ñª« y®@A° B´®U ?S{Aj »{pnA ³a ºkMA y«AnC oMAoM
ºBµ¨jC ¬k½j pA q¼a ³ªµ pA oUy¼M ,Bµ©¦¼ nj :j±M y½Bµ©za
/j±M o®T« ²o¼i ºBµ©za BM ²jo«
u¯ ;S{Aj R°BU ,jo»« n±~U ³ »¯C BM »L¦ ·¦ªe B«A
³ÇM S Bǽnj Sze° BÇM Bñ¼Ç¯°n° ° ,kÇ{ nA±{j y½AoM ¬k¼z@
:joÇ kǵA±Çi ³Mo\ÇU An xA»£kǯp tAoǵ ½oU©¼Çî ºj°p
° ,k{»« n±£ ³M ²k¯p o£@A³ jo«»« ºn± ¬Bªµ S{Aj /»¢i
/jo«»« ,k{»« ²k¼z B½nj BªîA ³M ¬B´£@B¯ B½
130
 </k¼® ¤oT® An é° ½A
²nBÇM°j ð{qÇQ /j±ÇM ²kÇ{ J±ñh¼« y½B] oM nBTwoQ B«A
pBÇM oÇ¢½j ¡¯ow ð½ ° ,o¢½j jo« nBTwoQ °j BM ° S n ¬°o¼M
BÇQ ° Swj BÇUA Ç nj ³Ç An ð½oTv¼µ oTij Bµjo« /Sz£@
nj An Çñv« º°nAj ¶o Ç ½oÇiC BU ð{qQ ° /k®T o£ ,jp»«
/jo ½nqU Bñ¼¯°n° ¶kí« RB½±Td« pA ²k¼{±Q º°pBM
www.IrPDF.com
133
,²k®i o½p k¯jp Bµ³¯A±½j pA »íM ,k{ ¨BªU ±±§AK½o ·í]B
/jo [¦ ° »£k{ ©£ ,RnB e tBveA Bñ¼¯°n° °
/jo ½nqU y½°pBM ³M An »½°nAj ° k½°j ¥iAj ³M ºnBTwoQ
</k{ ¨BªU o¢½j ,xBM ¨AnC ,SwA ²An³M°n q¼a ³ªµ> -
° ,k½qÇi ¬AnBª¼M o ³M ,k¼z jB½o Bñ¼¯°n° <!¨joª¯> -
/j±§C xA²kí« RB½±Td« ³M An ³¼YBYA ° ¼«p
nB®Ç ¨n±L\Ç« p±®µ ,¨j±§C¬±i ¬BTwnBª¼M ½A nj p±®µ> -
,k½o¼«»« nBM nAqµ K{ oµ ° p°n oµ ³ »½Bª{ ,©® »£k¯p Bª{
</jp±w»ª¯ « ºAoM ©µ ²nl ð½ »Te ,¬BU¨Ak _¼µ ¤j °
www.IrPDF.com
An ¬C ° k¼QB yTwj pA An ¡¯ow ,Sz£pBM nBTwoQ o ³M
/SiAk¯A ïBM ¬°nj ³M ²o\®Q pA
½nqÇU Ç« ³ÇM oǵp »ªÇ  Ç Aoa ?»µA±i»« ³a ±U> -
nkÇ ǽA k¼Ç¯A±U»« n± ³a !©£o« ³M ¨±ñd« ³ « ?k¼®»ª¯
<?k¼{BM ¤k¢®w
Svz¯ ¼«p º°n ,k® ¤oT® An xj±i Sv¯A±U»ª¯ o¢½j
jB½o /jo Tv½o£ ³M pBC ,³Th¼v£¨B\§ ºA³¯±£ ³M ,o¢½j nBM °
pA »ioM ¤Be ¬Bªµ nj ° ,jo»« µ µ k®¦M ºAkæ BM ,k¼z»«
/k¯jo»« ²nB{A y¼X ºBµtBL§ ³M ° k¯k½k®i»« ¬AnBª¼M
/k¼µkM »®ñv« °A ³M> :S£ ° k{ BUA jnA° ¬BMBT{ »ñ{qQ
132
 </©®»« oªî »¢§Bw kæ BU k¼T£ ,³¯> -
/S n xo½odU q¼« o ³M oTj
,k® ¬B´®Q An ºq¼a jo»« »íw ³ n± ¬Bªµ ,n±¢½A oTj
ñª« q¼a ³ªµ /Sv¼¯ »í  q¼a _¼µ »ñ{qQ ©¦î nj> :S£@
</SwA
<?SwA n± ³a « K¦> -
</j±M ³ n± ¬Bªµ> -
ð½ BÇM Bµð{qÇQ »TÇ° /j±®zM ºq¼a SwA±i»ª¯ o¢½j ShÇU º°n ,kÇ«C j±i ³M n±¢½A oTj ¶n°Bz« BUA nj Bñ¼¯°n°
»¢§Bw kæ BU> :k®½±£»« ²nA±ªµ ,k¯±{»« °n³M°n ºk] jn±« /j±M ²k¼z pAnj q¼ªU ºBµ³d¦« BM ,»@BQ ° k¼w
www.IrPDF.com

An Bµy½B«pC k½BM> B½ ,<k½nAk¯ ºk] ¥ñz«> B½ ° ,<»®»« oªî
³Ç¯A±Ç½j ²n°BÇz« BÇUA nj nBª¼ÇM k®woU»« ÁBªTeA /<©¼® nAoñU
/j±zM
joÇ£ ³ÇM BUA ¨BªU ;Sv¯A±T¯ B«A ,jq¼ioM y½B] pA jo »íw
/k¼ioa xow
Ç« ©ÇeAqÇ« /j±zM oT´M S§Be BU yñM pAnj o¢½j »ª@> -
</»Tv¼¯
³Ça ©{BM ©eAq« o£@A B«A /SwA J±i ²C> :jo oñ Bñ¼¯°n°
<?jnAj »T¼ªµA
www.IrPDF.com
j±ªÇ¯A° Bñ¼Ç¯°n° /jAj»« x±£ yL¦ ¬BMo ³M n±¢½A oTj
oTÇj ³ »UBª¦ ³M ³]±U BM B«A ,SwA JA±i nj p±®µ ³ jo»«
:j±M ²jo o¼¼U y¯°nj nj ºq¼a ÁBªTeA ,jo ³«q«p
kÇæ BÇU »Ç¯A±U»Ç« ,»T«Àw ½Ao{ ½A nj /xBL¯ ¬Ao¢¯> -
</»® oªî »¢§Bw
¬°o¼M An y½BµtBL§ o¯ ð½ /j±z£ An y½Bµ©za Bñ¼¯°n°
?j±ÇM ²k½j ³®µoM An °A oTj »®í½ ?n±¢½A oTj ?» /j±M ²jn°C
/jo»ª¯ nB J±i xq«
<?k¼T£ ³a> -
</xBL¯ ¬Ao¢¯ ©T£@> -

135 134
 <?³T£ ©µ o¢½j »ñ½
³Ç »®ÇñM An xoÇñ »Ç¯A±U»ª¯ »Te ,« ¬Bª£ ³M ° /³¦M> -
</»®»« SLdæ ³a ¶nBMnj
ð½ ³M oUy¼M ,xA»«k®£±] ºBµ±« ¬C BM ³ - ð{qQ ¬C
¶rA° K¦ÇA Bñ¼Çǯ°n° /S£»ÇÇ« Swnj - Sv¯B«»ÇÇ« nBª¼ÇÇM
¬C ºB®íÇ« Sv¯Aj»ªÇ¯ _¼Çµ B«A ,j±M ²k¼®{ An "ð¼¯o °q¼ñwA"
/Sv¼a
:k¼woÇQ ,kǯAkÇM »¯o °q¼ÇñwA ¶nBMnj oUy¼M ³ ¬C k¼«A ³M
<?jnAj ©µ »¯B«nj>
www.IrPDF.com
ºB¼¯j nj ©¼¯Aj»ª¯ Swnj p±®µ /jo nB´« An ¬C ¬A±U»«> -
Bµ¬BÇ«nj ° ,SwA ²pBU nB¼vM p±®µ q¼a ³ªµ /jnm£»« ³a ¬±®]
SwA »v ,ð¼¯o °q¼ñwA nBª¼M ð½ /k®®»« o¼¼U ³µj oµ nj
¬B´] ½A pA xj±i ¬jo ZnBi ³M »í¼L »¦½BªU ¬C pA y¼Q ³@
° ºkÇ] »µBÇ£ ,ºjoÇ ½Ao{ ³M B®M ³ ,»¦«Bî ³ ½A BU ,³T{Aj
xj±Çi ¶sǽ° S¼íÇA° ¦i ³M nAjA° An °A ,SwA »d w »µB£@
¥«BÇ »¢¯B¢¼ÇM ǽAoÇ{ ð½ ³ÇM kǯA±U»Ç« S§Be ½A /k®»«
Rnk¯ ³M B«A /j±{»« ³T£ "1»¯±UBUB@" ¬C ³M ³ »T§Be ,k«B\®¼M
catatonia -1
137
° k¯BÇ« S@BÇw »Uk« BU ,j±M ºA³Mo\UBM ð{qQ ³ n±¢½A oTj
»TÇ° /SwA xq¼« º°n ºBµ³§B « ¬k¯A±i ¤±z« jo j±ª¯A°
ǽAoÇ{ ,k½±Ç¢¯ ºq¼Ça ©Çµ °A ° k{BM B´®U ºo¢½j u BM ¨jC
n±Ç¢½A oTÇj /j±{»Ç« ¥ªdÇU ¥MBo¼Ç ° y®UoÇQ ,²k®ÇµjnApC
RBîÀ A k¯A±TM ° ,¬jp oe ³M k® °o{ oTij ³ j±M nA°k¼«A
S{Aj ³ »¯B«nj ° »¢¯A±½j jn±« nj xA³¼o ºAoM ºoUy¼M
/k® ºn°Cjo£ ,jo»« z@
oÇñ n±Ç¢½A oTÇj /jp»ª¯ oe ©µ ³ª¦ ð½ Bñ¼¯°n° B«A
° ,<joM»« [¯n ¤±½oT½° BM S¼«±ªv« º¿BM ¬Aq¼« pA k½B{> :jo@
www.IrPDF.com
,y®UoÇQ S{Aj ³Ç »U±Çñw /k®ÇzñM An R±ñw S o£ ©¼ª~U
/k{»« ¥ªdU ¥MBo¼ ° ²k®µjnApC
¬BÇz¯ R°BU»ÇM ¬BÇñ«A kÇe BU jo»« »íw ³ n± ¬Bªµ
:S£ ,kµkM
</ºpA±®M ±¯B¼Q ºnAj Sw°j ±U uQ> -
³ ºjo« p°o½j /k½C»« ¬B{x±i ¬C pA ©µ Bµ³¯A±½j °> -
</jAj»« x±£ « º±¯B¼Q ³M S{Aj ,j±M R±´L« Rk{ ³M
³ /²k«C y{±i nk³a ³ j±M ³T£ »ñ½ ³M /jnA°jA ,³¦M> -
</k® ¬jn±i Am ³M °o{ ²nBM°j k½B{ ?k¯Aj»«
³M ° ?k½C»« y{±i » ¼w±« pA ³ ð¼¯o °q¼ñwA ð½> -
136
 Rnk ,»£joM jBª¯ ³M Bµp°n ½A ¬±a ,Sv¼¯ »®¼½qU ©µ ¬Ak®a
tBveA ,RA°Ao ð½ k¼« HíA° jonB B´®U /²k{ ¥½kLU A°q¯A °
,jnAj»«oM An ¬C ° j°n»« ³¯Bi ³M ¨jC »T° ³ SwA ºA»½Bµn
jApC ºq¼Ça pA An xj±Çi k®»« tBveA ¨jC ;k®»« tBveA
/³a H ¼j k¯Aj»ª¯ k®aoµ ,²jo@
BÇM /³Ç¯ ?k®»« ³¼]±U An RA°Ao ,»½Bµn tBveA ½A B½C B«A
»a ½A ³ ©woPM ©§Bw ¨jC ð½ ° ³¯A±½j ð½ pA o£@A ,j±]° ½A
Sv¼Ç¯ ©´« /RA°Ao ð½ :k½±£»« ³ SwA ©§Bw }h{ ,SwA
<?k½±£»« Swnj » ³ jnAj »T¼ªµA ³a ,k½±£»« Swnj »@
www.IrPDF.com
,©TÇ£ An »Ç¢¯n ·ÇanBQ ³ñU ð½ Swnj ©wA ¬±a uQ> -
</©Tv¼¯ ³¯A±½j « ³ k½o¼£»« ³\¼T¯
nk« ½k®a ° j±M }~hT« ³®¼«p ½A nj ³ n±¢½A oTj
³Ç¯A±Ç½j ±U ,³¯> :jo oñ ,j±M ³Th½°C xA²n°Bz« BUA nA±½j oM
j±]±Ç« ð½ ºAoÇM ,Rj±Çi »£k¯p ¬jAj ¬B½BQ ³M ¨AkA /»Tv¼¯
k®T{Aj ³ SiB®{»« An ºnB¼vM ¨jo« °A </j±M »LwB®« nB »¯Bv¯A
¬BTwnBª¼ÇM pA ZnBÇi nj j±Ç]° ½A BM ° ,k¯jo»« An nB ¼ªµ
,k¯jp»Ç« j±i oM S«Àw ° »µB®£»M JB ¯ ° k¯jo»« »£k¯p
²k½q¢¯oÇM An »zj±i n°C»½A±wn ¶±¼{ ³ ½A o Bi ³M H oæ
¬B{j±Çi ,k®Tz»« ¨AnC ¨AAnC An ¬B{j±i k®T{Aj Bµ¬C /k¯j±M
139
ð½ ¶pB]A Bµ¬C ³M ¬A±TM ³ ºke BU © Swj ,k¯±{»« ¬B«nj
»¢TÇvM q¼Ça ð½ ³ÇM  Ç ½A /jAj An ºjBî ³M ð½jq¯ »£k¯p
</¼d« ³M ,jnAj
¦Çi An ¬B{j±Çi ¶sǽ° S¼íA° k¼½±£»«> :S£ Bñ¼¯°n°
<?Sv¼a S¼íA° B«A /k®®»«
/kǯnAj jB TÇîA ¬C ³M S½oX@A ³ SwA ºq¼aoµ S¼íA°> -
jqǯ ³Ç SwA ºq¼Ça BÇ«A ,Sv¼Ç¯ ½oU» ®Ç« Bǽ ½oT´M H«°q§
« ¬jo£ n°j ³ An ºq¼a ½A /²k{ ³T o½mQ ³í«B] ¥ ºBµpB¼¯
<?»®¼M»« SwA
www.IrPDF.com
<?SwA RA°Ao ¬BUn±®«> -
oǵ ³Ç » ®Ç« gwBQ ð½ ,SwA » ®« ±U gwBQ /H ¼j> -
ð½ B«A !SwA RA°Ao ð½ ½A :kµj»« ³ÄAnA »ª§Bw «B ¬Bv¯A
,¨A³Thǽ°C ©¯jo£ n°j ³M ³ ½A k½±¢M SwA ñª« ³¯A±½j ¨jC
nB¼vM ¶±¼{ ³M ³ SwA ²k½B »M ° ²ohv« »¢¯n ·anBQ ³ñU ð½
¬k¯Bioa ° ,Bµ³½n ³M An A±µ ¬k{ jnA° ° ,²jn±i ²o£ ºA²k¼`¼Q
nB¼ÇvM k½BÇM ,¨A³ñ®ÇQ ð½jqǯ S° oǵ /k®»« oUShw An ow
/k® ¨A³i ³anBQ ³ñU ½A SwA ñª« ³¯o£° ,©{BM KAo«
³Ça ³ÇM RA°AoÇ ǽA kwoPM « pA ³¯A±½j ð½ j±M nAo o£@A
»TÇe /jn±i»ªÇ¯ ºjnj _¼µ ³M ©T£»« °A ³M ,jn±i»« ºjnj
138
 /k®® SeAn »ªeAq« jo o{ pA An j±i k®TwA±i»« ³ j±M
¨jC ³Ç »¯B«p ,¬An±UAoP«A ° ¬BµB{ o~î ,»½À o~î ð½
³ÇM An xA»¯BMoÇ ¥UBÇ /jo¼ªM ° k® »£k¯p ³¯B {Bî Sv¯A±U»«
°j nj nBñT«kÇi ,jo»Ç« R±Çîj k®ªµ±ñ{ ¨B{ S B¼ ð½
pA »Çñ½ ° ,Sh½n»Ç« »¯k¼{±Ç¯ Bǵ¬C ºAoM u¼¯ nB¼vM ¬A±¼§
³Ç k¼® n±~U An »¯B\¼µ /k{»« ¤±½oT½° ³M ²j±§C Bµ»¯k¼{±¯
,S{Aj»«oÇM An tÀ¼Ç£ ,k{»« jB\½A »¯BMo Soe oµ oYA nj
³ ¬C ¥X« Swnj ° ,S£»« q¼«C¼µ±U B½ tBveAoQ ¶rA° k®a
An ¬C ,k{BÇM ²qª{±Çi nB¼ÇvM »¯k¼{±Ç¯ ð½ º°BÇe tÀ¼ÇÇ£@
www.IrPDF.com
y¯BMq¼Ç« ³ÇM An j±Çi ¶jpRo¼ÇÇe ²BÇÇ¢¯ ½oÇÇiC ,k¼{±¯»ÇÇ«
/jBT A»« ¼«p º°n kíM ° ,SiAk¯A»«
° nA±Ç{j nB¼ÇvM xA¬jn°C Swj ³M ¬±®@A ³ ,oµp ½A B«A
½q¢½BÇ] ºj±MB¯ oUê « ºBµ²±¼{ BM ,j±M ¬Ao£ nB¼vM y½B´M
³Ç ,n±¢½A oTj /²o¼ ° BµºoT@BM ,ºoª ºBµ³d¦wA :j±M ²k{
³ÇM ° ²k¼Çz ¬°o¼ÇM »{±Ç«AoÇ pA An ¨B¯ ½A ,j±M »UBwBveA HUAl
/kǵj }¼hÇzU SwA±i»Ç« ³ j±M ²k¼zhM ºA»e°n ºnBª¼M
/jo»« ²jpS¢{ An ¬B´] ¬C z ,ºj°p ³M ³ ºnBª¼M
ð½ ¬A±®î ³M An ¤±½oT½° 鱫 ¬C BU u _¼µ ³ j±M K¼\î
¨±ªv« jAo A pA ºnB¼vM k®aoµ ,j±M ²joñ¯ ¼æ±U ²k®z oµp
141
/k¯jo»« ¨±ªv« ,k¼«B¯»« "¤±½oT½°" n±¢½A oTj ³ ºq¼a BM An
BµRBÀ« » nj n±¢½A oTj ³ j±M ºA»ªw ¶jB« ¤±½oT½°
¬C BM S¼«±ªv« ©½Àî ,¦Th« ¬Ajo« ° ¬B¯p BM y½Bµ³ª§Bñ« °
±±Ç« ǽA jn±Ç« nj S{Aj ¬±®Ç@A /j±ÇM ²joÇ »½BwB®Ç{ An
¨±¦î ¬BTv¢®µo ³M »wnoM ºAoM j±M nAo ³ S{±¯»« ºA³§Bwn
nj ¨B£ ½oTª´« ½A ,1¥®¼Q oTj ·½o¯ pA uQ /k® ³ÄAnA »¯ °±¦wA
ß
jApC o¼\ǯp pA An ¬AnBª¼ÇM jAj n±Twj ¥®¼Q oTj /j±M ¬±®] ·®¼«p
»TÇe ³Ç ³½oǯ ǽA BÇM An »ñ{qQ ¬B´] ,K¼UoU ½A ³M ° k®®@
/jo ²jpRo¼e ,jo ¬B«nj An ¬AnBª¼M pA »ioM ¬A±U»«
www.IrPDF.com
oTÇj ³Ç »v®Ç] ¥¼« ¾Bz®« »½B¼ª¼{ ¶jB« - 2°k¼L¼§ k®¯Bªµ
²k«B¼¯ Swj ³M »µB¢z½B«pC _¼µ nj B«A ° ,²jo »½BwB®{ k½°o
¬Bv¯A ¬kM nj ,n°CtoU ½Ao{ nj ³ j±M ºA²jB« ¤±½oT½° - j±M
AkÇ] ºnB¢¯¼Ç ºBµy½BÇ«pC BM p±®µ k®aoµ ,k{»« c{oU
An ¬C xA²qÇ« w±ÇU k{»« »£jBw ³M ,j±]° ½A BM /j±M ²kz¯
/S{Aj g¦U ºA²q« - ©í x±i ³¯ ° j±M ½o¼{ ³¯ /jAj }¼hzU
³M An »ªw ¨B¯ ,²k®z ¶jB« ½A ¶kz¯ ³TiB®{ {B ,n±¢½A oTj
»Bzî ° ¬BµB{jBQ ,¬An±UAoP«A J±Ld« ³T{m£nj ³ j±M ²jAj ¬C
libido -2 Pinel -1
140
 /k®® ¥½kLU k®µA±i»«
kÇ{n kªÇî ³ÇM jAoÇ A ǽA ,»]nBi ·¦ªe pA ºo¼¢z¼Q ºAoM
,k¯°n»« nB ow n± ¬Bªµ /k®®»« j°kd« q¼¯ An j±i »¯°nj
S½BÇñ{ ð¼ AoU pA ,k¯±{»« nAj³`M ,k®®»« B{BªU ¬±½q½±¦U
tBveA _¼µ ° k®µj»« fn nBj±i n± ³M Bµq¼a ½A B«A,k¯nAj
q¼Ça ³ªÇµ ,¤BÇe oµ nj ¬±a ,k®»ª¯ »µAoªµ Bµ¬C BM ºA²s½°
/SwA ¤oT® SdU
³Ç SwA ǽA »h¦ÇU BÇM S¼«±ªÇÇv« ¥ÇÇñz« ½oUònqÇÇM
pA - º°Bñ\® ,»¢T¼{ ,ºk¼«AB¯ ,zî ,Ro¯ - ©µ RBwBveA
www.IrPDF.com
ºAoÇM »½°pnC _¼µ ,»Uk« pA uQ /k®®»« ºo¼£±¦] j±i p°oM
ºAoÇM ³Ça ,k®Ç½°pnC kBÇ jAoÇ A ǽA /k¯B«»ªÇ¯ ²k¼h¦U }h{
/SwA ¼ªµ ¥ñz« ° ;òo« ºAoM ³a ,»£k¯p
¬BÇ¢¯A±Ç½j ° ¬B¯B«o´Ç ·T¼Ç{ ,²k¼h¦ÇU jAoÇ A ,o Bi ½A ³M
©Çµ /k¯nAk¯ òo« B½ »£k¯p pA »woU _¼µ Bµ¬C ¬±a ,k¯±{»«
³M ³]±U»M ° k®U°BU »M o i ³M SLv¯ ,¬B¢¯A±½j ©µ ° ¬B¯B«o´
,k¯p»Ç« »zj±i ³M Swj ³¯A±½j /k¯°n»« y¼Q ,¨jo« oe
°j oµ B«A ,joPw»« RjB´{ Swj ³M An j±i » kµ ¨B¯ ³M ¬B«o´
¬k¼z½k¯A oæ An BµK{ ° Bµp°n ²k¼h¦U }h{ ° ,k¯o¼«»«
³ SwA ºA³d§ B´®U ½A /k®»« Bµ¬C òo« ²±ñ{ B½ »a±Q ³M
143
k®Ç½AoÇ ³ÇM ° ,k®µkÇM }¼hÇzU An ¬C ¶qÇ« k®TÇv¯A±U»Ç« ,¬C BM
,jB½p B½ © ,»v oµ /k¯jo»« ²nB{A »h¦U¬A±®î ³M ,S¼«±ªv«
,BÇ« ·ªÇµ ³Ç n±Ç ¬Bªµ Swnj ,jnAj y¯kM nj »h¦UºnAk «
³¦ªÇe »TÇ°  Ç ºnBª¼ÇM °j ǽA B«A /©¼Tvµ ¥w ¥¼wBM ¥«Be
KwB®Ç« ǽAoÇ{ ,»h¦U jn±« nj ;j±zM ¬A±UB¯ nBª¼M ³ k®®»«
bÀ ÇæA ³ÇM pA }h{ ³ k¯±{»« jB\½A »«B¢®µ ºnBª¼M ºAoM
/kwoTM S¼íA °
o Çi _¼Çµ ³Ç »¯B´] TiBw B¼T{A nj ,»æBi |Bh{A
nB¼ÇvM »îBÇ j ºBǵnA±Ç½j ,jnAkǯ An ¬C ³M l±¯ ¬Bñ«A »]nBi
www.IrPDF.com
ºBµ¬Bñ« ,k½k] |Bh{A oMAoM nj ,ZnBi ¬B´] oMAoM nj ºk®¦M
An j±Çi »Ç¯°nj ¬B´Ç] ° k¯pBw»Ç« k½kÇ] ºBµ³Mo\U ° k½k]
»í  RB¼¦ªî »h¦U³ SwB] ½A nj /k¯nAm£»« ºB] oM ³®µoM
/k®»« pBC An j±i
³Ç n±Ç ¬C Bǽ °) SwA »h¦U kµ ½oTª´« °pnC º°o¼¯
³M ³í½B ½A ºjAo A /(¤±½oT½° ,k«B®M An ¬C j±M ¥½B« n±¢½A oTj
pA An j±Çi ºBǵ°pnC »«BªÇU kǯA k¯A ,k®»« ³¦ªe Bµ¬C
¬B´Ç] oU ³M njB o¢½j ,¤Bw k®a ¤± nj ° ,k®µj»« Swj
oÇæ An »ª¼Çî º°o¼Ç¯ ³Ç »¯B´] ¬Bªµ ,j±M k®µA±h¯ j±i
³Ç »Ç¯C ³ÇM ,An S¼íA ° BU k¯A²jo ¬C »îB j ºBµnA±½j TiBw
142
 /k®ñ½o{ ¬C nj k®®»« j±ª¯A° k®aoµ ,k¯A²k{ Ak]
º°BÇñ¯A °n BÇM ° joÇ Çz An °k¼L¼§ k½°o k¯±ª¢½p oTj
j±Ç]° Çz pA ºAkÇ] /S Bǽ ¬C RÀÇñz« ºAoÇÇM »¯BÇÇ«nj
¬C ºAoÇM ©µ »¯B«nj ³ jo»« SMBY k½BM n±¢½A oTj ,¤±½oT½°
ºBÇ] oÇM An j±Çi oÇYA »ñ{qÇQ g½nBÇU nj SwA±i»ÇÇ« /Svµ
RÀñz« BM ,yUB½o¯ nBzT¯A pA uQ j±M ê « k®aoµ ,jnAm¢M
j±Çi »£kǯp pA nB\®´ÇM ¨joÇ« ¬±Ça /j±{»Ç« °n³M°n »¯A°Ao
ß
° ,k®T o½mQ»ªÇ¯ An ºAºnBª¼M ¼®a j±]° q£oµ ° k¯j±M »An
,»Ç¯A°n ºBµ¬BTwnBª¼ÇM ©¼Çî nApBÇM ,¬AnBª¼ÇM ¤BÇe ¬BªÇǵ nj
www.IrPDF.com
/k¯jo»« ³½mU An ²o¼ ° Bµ²o¢® ,Bµ²B¢z½B«pC
j±Çi ³ÇM ,²kÇz¯ nj Swnj ³ ¬C pA n°o« ,n±¢½A oTj
:S£@
nj /<Sv¯Aj kµA±h¯ An « ºBµxÀU nk ¬B´] ©¯Aj»«> -
/SiAjoQ»« k½BM ºA³MB¯ oµ ³ j±M »½B´M ½A ,¤Be oµ
¬BTǯAnBª¼ÇM ¬B´Ç] ¬°nj ³M GoµB ?²k{ ³a oTj> :k¼woQ oTij
</k½A²k{ ²k¼z@
/S o£ ²k¼®z¯ An ³¯B«oTd« o¼ ¶nB{A ½A n±¢½A oTj
</º°oM »¯A±U»« ¿Be> :S£@
145
pA BU kMB½»« An j±i »îB j ºBµnA±½j pA T n ¿BM º°o¼¯ ²k¼h¦U
° BǵSwj ¨B\¯Aow B«A ,jpAk®¼M ZnBi ¬B´] ³M »µB¢¯ ,¬C pAo
j±Çi ¶oÇ«p°n »£kǯp ³ÇM oÇ¢½j nBÇM ° k¯±{»« ³Tvi y½BµBQ
/jjo£»«oM
³Tǵ nj nBÇM ð½ B´®ÇU ,²kÇ{ g¦U «q« n± ³M ³ »~h{
³ ¨B¢®µ ¬C nj /³L®zñ½ ºBµJ°o :j±{»« xAºnBª¼M ³]±T«
tBÇveA ,k®Ç o oM An ©½Àî ³ jnAk¯ ºA²kîB B½ ° nB _¼µ
pA ºk®ÇU tBÇveA  Ç ° ,SwA »Çip°j nB¼ÇvM ºq¼a k®»«
/kMB½»« ¨°Ak« »£jnpC
www.IrPDF.com
q£oµ ³ An S ¼ e ½A k®aoµ ,kwn»« ³L®{°j ,¤Be oµ nj
jnAj S½BÇñ{ ° k®»« ½o¯ ,jnAk¯ SeAoTwA ºAoM » B S°
/k¯±{»« ºoPw Sîow ³M ³Tµ oiC ¥¼ íU ºBµp°n ³@
³ÇM ³Ç SwA ǽA ºnBª¼ÇM S½qÇ« B´®ÇU ,»îBªT]A ²B£k½j pA
oÇ¢« ,jnAk¯ »Un°o o¢½j ¬k{ ºoTvM ° ,²k{ ¥½kLU ¤±ªí«
oÇM nBª¼ÇM nBTÇ n ³Ç k{BM k½k{ ¬B®a S¼«±ªv« ³ ºjnA±« nj
jAoÇ A pA ºnB¼ÇvM ,j±Ç]° ǽA BM /jnAm¢M o¼YFU q¼¯ ¬Ao¢½j nBT n
° k®µj ³«AjA ¬BTwnBª¼M ZnBi nj »£k¯p ³M k®Tv¯A±U»« ²k¼h¦U
³ÇM ¬±Ça /k¯°oǯ nBªÇ{ ³ÇM ºk½k´U _¼µ ¬Ao¢½j B½ ³í«B] ºAoM
¬B´] pA «B ,²jo ²oæBd« An Bµ¬C ³ ºk®¦M ºBµnA±½j S¦î
144
 RA°Ao ° oT£ ,k¯j±M ²k¼{±Q ±T§BQ ,k®T{Aj ow ³M ²À ³ªµ Bµjo«
ºoTÇa ° ³TÇvM (k®«B¯»« »¢¯n ·anBQ ³ñU Bµ³¯A±½j ³ ¬Bªµ B½)
/k¯j±M ³T o£ j±i º°pBM o½p
j±M »«o£ ¬Bªµ ³M A±µ ÁBªTeA ?j±M ¨o£ nk³a A±µ ¬B«p ¬C
nj oæ º¿BM ³]nj [®Q ° »w ,Svµ ©µ ¿Be ºBµ¬BTvMBU ³@
B«oÇ£ ½A ºAoM KwB®« ºBµtBL§ BM »v¼¦¢¯A jo« ð½ o£@A /³½Bw
oñ ³a ¨jo« - ²BU± ¼TwC p±¦M ° ²BU± nA±¦{ BM - k{»« oµB
?k¯jo»«
</k{BM ³¯A±½j k½BM> -
www.IrPDF.com
n± ¬Bªµ ,j±M ²jo nj An n±¢½A oTj n±®« »M±i ³M °A
¬j±M ±d« ° J±Ld« tBveA ³z¼ªµ k®aoµ j±M ²k¼ª´ ³@
¨p¿ ºnB¢Twn ð½ ³M zî ¬C ¥½kLU ºAoM ³ An ºo~®î ,²jo@
/k{BM oU³¯A±½j »ª jAj»« ²pB]A xj±i ³M k½BM :jnAj © ,SwA
³Ç ¬C toÇU pA °A BÇ«A ,k®T{Aj yTw°j ©µ p±®µ y®½k§A°
/jpAjoPÇM An y½BǽÅn ºB´ÇM S{Akǯ S«B´Ç{ ,kµkÇM ¬BÇ{nApC
oYA nj »µB£ k®aoµ ,j±M ¬± k« xA³ Be BªîA nj ³ »½B½Ån
/k{»Ç« nAk¼ÇM »½BL½p » ¼w±« ·dæ B½ ° Rov® ð½ ¬k¼®{
¬B®a xA»¢TiA tBveA ,k{»« nAk¼M JA±i pA y½B½Ån ²B£oµ
/joM»« °o JA±i ³M An ¬C ²nBM°j ¡¯nj»M ³ k{»« k½k{
147
An ïAoÇa n±Ç¢½A oTÇj /K{ Bǽ SwA p°n Sv¯Aj»ªÇ¯ Bñ¼¯°n°
»T°  /jo»« An nB ¼ªµ cLæ p°n oµ B«A,j±M ²jo {°n
www.IrPDF.com
¬C pA oUy¼ÇM nB¼vM k¼ª´ ,k½j An ²B« ° k¼wn °oµAn ³M Bñ¼¯°n°
/²k¼MA±i ,²jo»« oñ ³@
:k{ nA±½j º°n ºA²k{ JB o½±~U ³]±T« ,yhM °oµAn nj
¬owoÇQ ·ªv\« ³ ½A pA y¼Q ,j±M B¯B¼¦M±¼§ »¦æA ¬Ak¼« uñî
¨kÇ k®TÇ{Aj BǵZ°p ,uñî nj ;j±ÇÇ{ K~Çǯ ¬C nj oîBÇÇ{
/j±M ³L®zñ½ p°n ð½ ÁBªTeA ,k¯jp»«
/1910 ¬BTvMBU :jo ²B¢¯ uñî g½nBU ³M
¬Bz½Bµ²±Ç¯ ° Bµ³`M ³ ,Bµ¨jC ¬C ¨BªU /1910 ¤Bw ¬BTvMBU
j±Çi »£kǯp pA |BÇi ·Çd§ ð½ nj ,k¯j±ÇM ²joÇ« o¢½j ©µ
° k®TÇ{Aj ÇU ³ÇM »ª\eoQ ºBµtBL§ Bµ¬p /k¯j±M ²k{ kª\®«
146
 /j±M ²k¼ª´ o½j nB¼vM An S ¼ e ½A ,kµj»« fn jAo A K¦A
/S oÇ£ An y½°pBÇM o¯ ð½ ³ kµj ³«AjA An yµAn SwA±i»«
ºAoÇM ,S{Aj ¬B½oÇ] y½Bǵòn nj p±®Çµ ñv« º± º°nAj
³ÇM An °A B¼TÇ{A BÇM ,ð¼¯o °q¼ÇñwA jnA°jA »TÇ° ³ j±M ¼ªµ
SeAoTwA §Bw o ³M /jAk¯ ¬Bz¯ »z®@A° ,joM ºo¢½j o
/k®T n
,jnA°jA ¨À»M yµA±i ³M gwBQ nj ,Bñ¼¯°n° ° j±M ±¯ p±®µ ²B«
www.IrPDF.com
ð½ /k¼®{ ºn±iAm n¿BU pA An »½Akæ ³ j±M ³Tvz¯ ±¯B¼Q SzQ
jB½ ³M Bñ¼¯°n° ³ jo»« SLdæ »]nBi ºA³\´§ BM S{Aj o¯
/k{BM ²k¼®{ S¦½° nj ½A pA y¼Q S{Ak¯
©¯AkM ©µA±i»« /©¯qM ±¯B¼Q kµA±i»ª¯ ©§j ¬¿A ,jnA°jA> -
jo« ¬C ,k®®»« SLdæ ³a ¶nBMnj B] ¬C ,jnm£»« ³a B¼¯j nj
</Sv¼@
An °A ºBµoÇe pA ³ª¦Ç ð½ »Te k½B{ ,jp k®hL§ jnA°jA
j±ÇM ³TÇ£ n±Ç¢½A oTÇj ³Ç jn°C jB½ ³M Bñ¼¯°n° B«A ,k¼ª´ »ª¯
k¯°oM ¬°o¼M j±i ·¯B£@Ak] S¼íA° pAk®¯A±U»« Bµð¼¯o °q¼ñwA
/k¯jo£oM °
149
°A » ¼ Çe ¥Ç{ Sv¯Aj»Ç« xA»j±Ç ¬An°j pA Bñ¼¯°n°
/SwA ±¯B¼Q TiA±¯
±¯B¼ÇQ tnj ¼Tvhǯ S Bǽnj pA uQ ³Ç j±ÇM ºq¼Ça ǽA
pBÇM An °A jAkíTÇwA ©µ yª¦í« /»¢§Bw ²jpA°j nj ,jo tBveA
,j±Ç]° ǽA BÇM /j±{ ºA³ oe j±M ²jo y ½±zU ° j±M ³TiB®{
³ÇM ° jo»Ç« S½Bn tBveA ±¯B¼Q nj ºA³ MBv« ¬joM pA ²B£oµ
An xj±i ° jnAm¢M nB® An q¼a ³ªµ jnAj k~ S£»« xnjB«
:S£»« ° Sv½o¢¯»« °A ³M nr xnjB« ,k® ±¯B¼Q °
</kwn»ª¯ »½B] ³M ±¯B¼Q TiA±¯ BM u _¼µ ,¨q½qî> -
www.IrPDF.com
</¨o¼¢M ±¯B¼Q tnj « »TwA±i»« ³ ºj±M ±U B«A> -
,»µkÇM xn°oÇQ An j±i ºo®µ ºBµjAkíTwA ³ ½A ºAoM> -
y{±Çi y¯p nj ºq¼Ça ¼®Ça j±Ç]° pA oµ±Ç{ ð½ /¼ªÇµ
¬k{ Sv¼¯B¼Q /kµkM y½Bª¯ An ±U Bµ»¯Bª´« nj k¯A±U»« ;k½C»«
</SwA ²k®½C ¥{ ³ ¬A±hM ± e °oM °  x±«Ao An
ê Ç« /j±M ³TwA±i xnjB« ³ jo An ºnB¬Bªµ Bñ¼¯°n°
/jnAj S¼íÇA° nj ºAoM » B ·Mo\U »£k¯p nj xnjB« ³ j±M
S¼ ±Ç« BÇM An ynkÇ« ,S n ²BÇ¢z¯Aj ³M ,jo ¨BªU An ywnj
/k{ nB ¤±z« nAkMBT ð½ ¬A±®î ³M ¨B\¯Aow B«A ,S o£@
ºAoÇM k½joU»M ³ n± ¬Bªµ B«A </¨j±M»« oU³¯A±½j k½BM> -
148

° joÇ xpA±Ç¯ An oÇvQ Rn±æ S B § BM ,SwBioM y½B] pA
/S n ºn±i Am n¿BU o ³M kíM
° Bµq¼« ;k{ °n³M°n ¤±ªí«B¯ ºA³®dæ BM ,j±z£ An nj »T°
,n¿BÇU qoÇ« nj ° k¯j±ÇM ²k¯Bz BµnA±½j o ³M An Bµ»§k®æ
ª\ǯA ºBÇîA ,BÇ] ¬C nj /j±ÇM ²kÇ{ jB\½A »£nqM pBM ºB
° S BÇM ºjoÇ« ¬B®hÇw ³ÇM ° k¯j±ÇM ³Tvz¯ ¼«p º°n ºnjAoM
/k¯jAj»« x±£ RA°Ao ° nA±¦{
S®w ònqM jBTwA ,½k§Ao~¯À« pA ,kíM //> :S£»« S{Aj
www.IrPDF.com
</k® »¯Ao®hw k¯jo R±îj ,³¼ ±æ
/k®Tz£oÇM Bñ¼Ç¯°n° o ³M ¬AoBe ·ªµ ,k{ pBM nj »T°
/Sz£oM °A o ³M ,U ³M nA±¦{ ° S jo«
</¼z®M> -
¬p ,ºnBÇÇ« ³ÇÇM ð½jqÇǯ ,Svz¯ ¼ÇÇ«p º°n Bñ¼ÇÇǯ°n°
²jo nBT n °A BM k®U ¬B®a ,¬B{jn±ioM ¼Tvh¯ nj ³ »½±«k¼Pw
/jp ºk«B{±i k®hL§ ºnB« ³ k½j K\íU ¤Bª BM Bñ¼¯°n° /j±M
:jAj ³«AjA ºnA±¦{ ° S jo«
pA kíÇM °j SîBÇw nj ³Ç jo ºq½n³«B¯oM ½k§Ao~¯À«> -
»£nqÇM ºp°o¼ÇQ ³Ç S n»« nBT¯A ¼®a ° ,k® »¯Ao®hw o´
151
°A oM yUBª¦ j±M nA°k¼«A ,<¨o¼«»« ºj°p ³M «> :jAj ³«AjA
xpA±Ç¯ An ©Un±Çæ y½Bµ¤BÇM BM òo« ,p°o«A> :k¯nAm¢M ºo¼YFU
³Ç Sv¼Ç¯ J±Çi /k¯p»Ç« An ¨A³¯BÇi nj ß ,ºj°p ³M B½ Ajo ° jAj
/»µkM x±£ ±¯B¼Q ³M K{ oµ »® RjBî
Ç« ³M /k® RjBî ºq¼a ³M jnAm¢M k½BL¯ u _¼µ ,jnA°jA
pA »TÇe ° ,Bµ²±Ç pA ,k¼{n±Çi pA ²nBÇM°j ©T{Aj ²pBU , ²B¢¯
³Ç ©T o½mQ»Ç« ©TÇ{Aj © © /¨joM»« Rm§ »£k¯p RÀñz«
©TwA±i»« /Sv¼¯ ¨j±i q] u _¼µ o¼~ U »£k¯p »½B®í«»M
,©® zî ° Ro¯ tBveA ,©®¼LM An B¯B¼¦M±¼§ »¦æA ¬Ak¼« ²nBM°j
www.IrPDF.com
° ²jBÇw ºBµq¼Ça ¬C ¨BªÇU ,©®Ç »TiA±®ñ½ ° ºk¼«AB¯ tBveA
j±Ç]° ³ÇM B«A ,k®µj»« ¥¼ñzU An ²o«p°n »£k¯p ³ ºA³¯B ªeA
,¬°o¼M ¨°oM B] ½A pA ©¯A±TM p°n ð½ o£@A /k®zhM»« Rm§ ¨jC
³TÇL§A /kǯA³¯A±½j ³ªµ ¬±a ,©{BM ³¯A±½j ©µj»« ²pB]A ¨j±i ³M
¨AkÇ« BÇ«A ,k¯A³¯A±½j k®¯Aj»ª¯ ³ k¯A»½Bµ¬C Bµ¨jC ½oU³¯A±½j
/k®®»« nAoñU ,k®½±£»« Bµ¬C ³M ¬Ao¢½j ³ An ºq¼a
¼ªÇµ ³ÇM ?»®¼M»Ç« ,k®Tv¼Ç¯ ñªÇ« Bµ½A pA ¨Ak _¼µ B«A
K{ ¬k¼Çwn nBTǯA nj An p°n ¨BªÇU »Ç¯A±U»ªÇ¯ ±ÇÇU ,K¼UoÇÇU
¨BªU ºj°p ³M ¬±a /k¯qM ±¯B¼Q S½AoM BµnBª¼M pA »ñ½ BU »¯Anm¢M
</j±{»« ¨BªU ºj°p ³M ±U ¬B´] ° « ¬B´] /j±{»«
150
 ¬A±Ç] ¬p ¬C ³Ç jAj ³Ç«AjA ±±Ç« ½A T£ ³M ºk®¦M ºAkæ
</j°oM ³v¯Ao ³M °A BM jo R±îj °A pA ° ,SwA K½o§j nk³a
y¼QS° »¦¼i pA ³ «/Bµ©¦í« ¬Bªµ pA ,jo oñ Bñ¼¯°n°
/©Tv¯A j»«An »½Bµq¼a ¼®a
,k¯jo»Ç« S½BÇñ{ ³Ç »¯BÇv ¬joÇÇ ½oÇǯ pA uQ> -
¼«p º°n ©ñd« B«A ,jq¼ioM y½B] pA jo »íw ½k§Ao~¯À«
/k®® oU An B] ¬C k®T o£ ©¼ª~U ºnAq¼M BM ºo¢½j jAkíU /jBT A
³ÇM An kwBÇ y½Bª¯ ½A oLi ³ ,SwA ºjB¼{  ½A k®T£»«
/k®½±£»« Bµ³«B¯p°n
www.IrPDF.com
¬AoÇ£@B{BªÇU ²°o£ ½oiC ³ ¼ªµ /k¯k¯B« »BM o¯ ³¯ 
;SwBioM y½B] pA ½k§Ao~¯À« ,jo oU An B] ¬C ¼¢ªzi
° joÇÒ iß pA »½B ° k¼zinj»« y½Bµ©za ,j±M nB¼{±µ «B@
³Ç Bǵ¬C ,BªÇ{ ¬B¼Ç« nj" :S£ /j±M ³T o£ An y¯±«Ao¼Q Rnk
°j Bª{ /k¯±®{»« An « hw ³ k®Tvµ k¯A»½Bµ¬Bªµ ,k¯A²k¯B«
:k½A³T{Am£ ow SzQ An »¯Be°n ²An ºBµ¬±«pC ½oUShw pA BU
S«B´Ç{ ° ,kǽA²k¯BÇ« j±î±Ç« ·d§ oT®« ° k½A³T{Aj ºnBMjoM
³Ç SwBªÇ{ ³ÇM /kǽA²kz¯ k¼«AB¯ ,k½A²k½j ³a¬C pA ° k½A³T{Aj
"/jAj ©µA±i tnj
</Si±«C Bµ¬C ³M An ¬B¼ ±æ ©wn ° ²An ½k§Ao~¯À« °
153
oǯ k~Tǵ pA oUy¼M ° j±M ²k{ ³Ti°o »§k®æ ¬AnAqµ :k{BM
An »¯Ao®hw ,³TvM nAk« ºBµ¬±½q½±¦U ²An pA ° k¯j±M ²k¯B« ¬°o¼M
/k¯jo»« B{BªU
½k§Ao~¯À« ºBµnB¼Twj pA »ñ½ ,o´ pA kíM °j SîBw ow
o¼ÇiFU BÇM »Ç¯Ao®hÇw ,o½mQB¯JB®TÇ]A ¥½¿j ³M ,S£ ° k{ jnA°
An ¬B{¤±ÇQ ° k¯kÇ{ k®¦M B] pA ©zi BM Bµ»íM /j±{»« °o{
nj ºjBǽp jAkíÇU ¬B®`ªÇµ ,j±Ç]° ǽA BM /k®T n ° k®T o£ uQ
/k¯k¯B« »BM »¯Ao®hw n¿BU ZnBi ° ¥iAj
²kÇz¯ oµBÇ p±®µ » ±æ jBTwA ,o´ pA kíM nB´a SîBw BU
www.IrPDF.com
uQ »{°o S¼¦ÇM ðBÇUA pA An ¬B{¤±ÇQ ©Ç ©Ç ¨joÇ« ° j±ÇÇM
k~Tǵ ° nAqµ pA ,k{ y{ SîBw »T° /k®T n»« ° k®T o£»«
/k¯k¯B« »BM o¯ kæ pA oU© ,³¼§°A o¯
o¯ ³M Sv« Rk{ ³M /k{ jnA° ½k§Ao~¯À« ,¨B¢®µ ¬C nj
nj ³ k{ »½BL½p ° ¬A±] ¬p BM yM ° x±i ¤±z« ° k¼wn»«
/j±M ³Tvz¯ ±¦] ½jn
©Çzi ° Ro¼Çe tBÇveA ©Ç ©Ç ,k¯j±ÇM ²k¯B« ³ »«jo«
»§Be nj ,k® nBT n n± ½A Sv¯A±U»« n± ³a jo« ½A /k¯jo@
ºBµ³«qÇ«p ?j±ÇM ³TÇ{AmÇ£ oT®« An Bµ¬C ¨BªU SîBw nB´a ³@
BÇM /S oÇ£ ²k¼®{Bǯ An Bµ¬C » ±æ jBTwA B«A ,SwBioM »T§Bh«
152
 </j±L¯ ³T o½mQ ©¯j±M ³ ¨j±M »½B] nj ¬±a ,An ¨nB°> -
,J±Çi ±ÇU k®® oñ ³ªµ »µA±hM ³ ½A ?Sv¼a nB°> -
»ªÇ BǽC /»TÇvµ Rjo« ³M SLv¯ zî pA nB{ow ,nBT n x±i
°  B{BªU An RB¯A±¼e ©¦¼ k®a ?»¦½B Sí¼L ºAoM ©µ ¨AoTeA
K¦ ©¼ªæ pA B« ·ªµ /k®¢®]»« j±i ²B¢½B] ºAoM n± ³a ¼LM
</©½jo k¼½BU An ±U »¦¼w ¬C
²B¢½BÇ] T B½ ºAoM ³ j±M ²k¯Bª¯ Bñ¼¯°n° ºAoM »T° o¢½j
° S jo« ¬C k¼woQ ° jo ç±î An ±±« uQ ,k¢®\M j±i
/Sv¼ U ³M nA±¦{
www.IrPDF.com
¤AÆÇw oÇ¢½j ¿BÇe /»®»Ç« S oz¼Q ºnAj> :k½k®i ºnB«
ð½ °A /³Ç¯ Bǽ ºnAj An y e »{BM ¬Ao¢¯ ³ ½A ¬°kM ,»®»«
</SwA » ±æ jBTwA
<?³a »®í½ » ±æ> -
</©zQ> -
?©zQ /k¼ª´¯ Bñ¼¯°n°
q£oǵ ¬C ¬AjBTÇwA /SwA y½°Anj »¯Be°n S®w ³¼ ±æ> -
BÇM y¯Ajo£@B{ ° ,k¯k®«joi nk³a k®µkM ¬Bz¯ k®®»ª¯ »íw
³v¦Çi S§BÇe jnA° ,¬BÇioÇa }Çn ºA³¯±Ç£ RBoÇe ºAoÇ]A
</k¯±{»«
155
/jn°C ¬°o¼M yL¼] pA An »L¼\î R±¦ ° jo Wñ« jo«
¨B\ǯA ³LÇAo« kíM ° ,©¼® SeAoTwA »ª SwA oT´M ¿Be> -
</©¼µj»«
³Ça Sv¯Aj»ªÇ¯ Bñ¼Ç¯°n° /k®TwBÇioÇM BÇ] pA ²°o£ ºBîA
/k®ñM
ð½ /q¼ÇioÇM ©Çµ ±ÇU> :SÇ£ ° S oÇ£ An yTÇÇwj ºnBÇÇ«
</©½nAj ºA³ ¼j [®Q SeAoTwA
</©{BM ©eAq« ©µA±i»ª¯ ,¨°n»« «> -
/jo »½Bª®µAn ºA³{±£ ³M An °A ºnB«
www.IrPDF.com
?òoÇ« ¬k{ ð½jq¯ BM »Te ?ºA³T o¢¯ jB½ q¼a _¼µ ±U> -
RnB® }h{ ³ ,»ªeAq« Rk« ¨BªU ³ oñ ½A pA nAjoM Swj
k®Ç¯A±U»Ç« ,k½B¼Ç¯ ¬B{x±Çi ±ÇU pA ¨jo« o£@A /»®»« S½lA An
¬B{j±Çi ¥Çñz« ,k¯nAk¯ çAoTîA S«B´{ o£@A ° /k®® çAoTîA
</SwA
³Ç ¨jo»« An ºnB ©T{Aj ,¨k«C Bª{ o ³M p°n ¬C> -
</©T{Ak¯ An yUEo] q£oµ
³Ç¯A±Ç½j }hÇ{ ð½ »i±{ BM ºjAj ²pB]A Rj±i ³M °> -
pA ³ »T{Aj ³a ?ºjoñ¯ °n An Ro¼zª{  Aoa /º±zM o¼ dU
<?»µkM Swj
154
 ° /SwA ¬±®@A ,¨nAj ³ ºq¼a B´®U k®aoµ ,©®»« »íw> -
</kwn»« o¯ ³M ²BU± nB¼vM ©µ ¬±®@A ¼ªµ
nB¼vM ©µ ³z¼ªµ ° ,jnAj »v oµ ³ SwA ºq¼a B´®U ½A> -
° k¯nAj ºA³T{m£ ³ k¯k Tí« ¨jo« »íM ,k®aoµ /SwA ²BU±@
¬C pA ³ k¯nAj ºA²k®½C ° ,k®® éª] An »½Bµq¼a ¬C pA k®¯A±U»«
B½C /k{ ¬±®@A ·d§ SLdæ ,¤Be oµ nj /k®®»« éª] oUy¼M
<?»®»« B´zTwA ±U
,j±ÇM Çñv« º°nAj o¼ÇYFU SdÇU p±®Çµ Bñ¼Ç¯°n° k®Çaoµ
jBǽ ³ÇM ,j±ÇM ²k¼®Ç{ S¦Ç½° nj ³Ç An »UBª¦ ¼Tvh¯ ¡¯nj»M
www.IrPDF.com
/jn°C
ºBµ³§±§ pA oQ ©¯kM ¨BªU p±®µ ° B] ½A k¯jn°C Ao« ³ ¤°A> -
k¼woQ « pA »v ¨k¼®{ b±° ³M ,j±M »î±®~« u®U ²B¢Twj
BµBªÇ{ AoÇa ?³Ça »®íǽ Bµ½A ?k® ©ñ½odU ©µA±i»« B½C ³@
<?k¼®»« »½Bµq¼a ¼®a ³M ¬jo oñ oæ An ¬BUj±i S°
Sv¼Ç¯ ¨p¿ BÇ] ǽA nj  Ç ;SwA ¼ªµ ©µ ZnBi nj> -
</©¼® ¬B´®Q An S ¼ e
<?ºk¼woQ « pA ³ ºj±M ±U> -
k½BM ,k{BM o¯ jn±« Rm§ ³ »½B] BU ©®»« oñ B«A ,³¯> -
³M ,ºnBMjoM »ª BM ,kíM nBM /º°oM »¯A±U»« B\ BU ³ »® z@
157
<?j±zM ³a ³@> -
RB¼Mo\U ¨BªU ³T o£ ©¼ª~U B« ²°o£ B«A ,©¯Aj»ª¯ Swnj> -
³Ti±Ç«C B« ³M S§°j ,¨A»£k¯p owAow nj /k® »wnoM An ±®ª«
ºAoÇM »¯BÇe°n »½B®íÇ« T Bǽ ºAoM ±] ° Sv] kµ B´®U ³@
oñ :±¢M ¿Be /SwA ¨jo« » ¼ e RÀñz« ¬joM jB½ pA ,»£k¯p
<?SwA » ¼ e ¥ñz« »£k¯p nj ºAoM xÀU »®»ª¯
j±Lǯ ê Ç« oÇ¢½j Bñ¼Ç¯°n° k®Çaoµ ,j±M n± ¼ªµ ,³¦M
/Sv¼a » ¼ e ¶rA° ºB®í«
·ªÇµ pA - » ±Çæ jBTwA ,ºnB« ¤± ³M - ºnA±¦{ ° S jo«
www.IrPDF.com
ð½ ºBµ¥£ ¨BªU uPw /k®®¼z®M ²o½Aj ð½ n°j SwA±i Bµ¬C
,k¯B« »BM fow ¥£ ð½  /jn°C ¬°o¼M ,»ñ½ q] ³M ,An ¬Ak¦£@
/jAj nAo ²o½Aj qo« nj An ¬C °
¨jC ð½ /©Ç½A²k¼Çwn B\Ç ³M ¼LM> :S£ ºnB« ³M Bñ¼¯°n°
° ,SwA ñªÇ« ¬BTÇv«p nj ¥£ ¬k¯B½°n ³ ²jo oñ ºA³¯A±½j
oñ /©½nAj fow ¥£ ¤Bw ¤± ¨BªU nj ,BQ°nA owAow nj ,²p°o«A
¼®a k¯A±TM ,yUB«±¦í« ¨BªU BM ,» ±æ jBTwA ð½ »Te »®»«
<?k®ñM ºnB@
/k{BM ²jp tke An °A nBñ A ºnB« k¼wn»« o¯ ³M
</kíM ºAoM nAm¢M An S½BµjB T¯A> -
156
 kz½kǯA»Ç« ³Çaoǵ kǯA±U»Ç« ½k§Ao~¯À« ³ k®¯Aj»« ³¯A±½j
ºBǵð §j k¯j±M n± ¼ªµ /k®ñM kµA±i»« nB oµ ° k½±¢M
»ÇUAo Çi pA An ²B{jBQ k®Tv¯A±U»« Bµ¬C ;» w° ¬°o nj nBMnj
¬±Ça ,k®TÇ{Akǯ An Bǵ¬C ³ÇM ²nBÇ{A REoÇ] Anp° ³Ç k®® ²B£@C
/k®µkM Swj pA An j±i S¼í±« k¯k¼woU»«
jAoÇ A ¬±`ªÇµ BÇ«A ,k¼¯BªÇM ³¯A±½j ;k¼{BM ¼®a k½BM q¼¯ Bª{
³Ç k½p±«B¼M B«A ,k½o½mPM An ¬j±M R°BT« o i /k¼® ¥ªî ¥Bî
kǽnAm¢M ° k¼® qoªU ¥£ ½A oM /k¼® ¼®a ³]±U K¦] ¬°kM
</k® nBñ{C An j±i ,» ¼ e «
www.IrPDF.com
u oǵ ÁBªTÇeA <?Sv¼Ça » ¼ Çe Ç«> :k¼woQ Bñ¼¯°n°
k½BM °A ?S{Aj »T¼ªµA ³a B«A ,Sv¯Aj»« ,j±M B] ¬C ³ ºo¢½j
/kµkM S¼ªµA ¬Ao¢½j ¬jAk¯ nApC ³M oU©@
:jAj An °A gwBQ B«A ,j±ª¯»« K\íT« yTLdæ é pA jo«
</k¯A³TiBw ±U pA ¬Ao¢½j ³ »¯C ³¯ ,»Tvµ ³ SwA »¯Bªµ> Ç
³ »½B] BU ,kµj ¨B\¯A An ½oªU ½A S o£ ©¼ª~U Bñ¼¯°n°
¬C nj /k®Ç qoªU xj±i »Tv¼ z oM Shw ,Sv¯A±U»«
¬C pA y¼ÇQ ³Ç j±M ²jo tBveA An »½Bµq¼a ,S¦½° nj Bµp°n
,toÇU ,Çzî ,Roǯ - j±ÇM ²joÇñ¯ ue »Uk{ ¬B®a BM q£oµ
:S£»Ç« Swnj ºnBÇ« k½B{ /Tv½p ºAoM »½B®ªU ,º°Bñ\®@
159
An °A »¯A±U»« ,k® RA»½Bª®µAn ºo¢½j BU »® oLæ ³ ½A ºB]
,k{BM ²k¯B« »BM RA»£k¯p pA p°n °j o£@A »Te /ºoLM j±i BM ©µ
³Ç ǽA ¬°kÇM ,An »£k¯p ½A ³ k{BM ³T{Aj »¦¼§j ©®»ª¯ oñ
</»® oU ,º°oM y¼Q »¯A±U»« B\ BU »¯AkM
³ k{BM ð¼¯o °q¼ñwA ð½ « ð½o{ o£@A |±~i³M> -
An Ç« TÇiA±Ç¯ ±¯B¼ÇQ ²nBÇM°j BÇU ²jBTÇv½A ¬°o¼M ©µ ¿Be ¼ªµ
</j±®zM
</SwA Rn±æx±i HíA° °A> -
An ¬B{SLdÇæ ,R±Çñw SwA±Çinj BM ºnA±¦{ ° S jo«
www.IrPDF.com
³¼¦hÇU An j±Çi µl ° qoªU fow ¥£ oM S£ ³ªµ ³M /jo é 
/k®®@
°j /k¼Ç¯AoM nB® An Bµ¬C k¼® »íw B«A ,k¯jo£»« oM nBñ A> -
kǽnAmÇ¢M Bǽ ° k½o¼Ç¢M nB¼TÇiA nj An j±i µl :k½nAj JBhT¯A
,k¼½B®Ç{C ¨°j ·Mo\ÇU BÇM BªÇ{ /jo¼¢M nB¼TiA nj An Bª{ ¬BUµl
°nB] An Bª{ S¼®«A ¨kî ° ,Bµºk¯s¯¬A°n ,BµtoU k½A²jAj ²pB]A
/©½nAj »L½ohUj±i RÀ½BªU ³ªµ B« ¬±a ,k®@
³ k¼{BM ³T{Aj jB½ ³M /k½o¼¢¯ ²BLT{A nB¼TiA ¬Ak BM An ¬±®]
³ªÇµ ³Ç SwA »Çv - ǽk§Ao~¯ÀÇ« - jBTwA ,» ±æ S®w nj
An °A y¯B½o´zªÇµ S¦Çî ǽA ³ÇM H ¼Çj ° /k®¯A±i»« xA³¯A±½j
158

,joÇ oÇU An B] ¬C » ±æ jBTwA ° k{ ¨BªU ³LAo« ³ »«B¢®µ
oÇ¢½j ºBÇîA BÇM ° k¯BÇ« »Ç½Ao½mÇQ n¿BU nj o¢½j »Uk« ºnB«
www.IrPDF.com
° SwA ³TÇvi SÇ£ Bñ¼Ç¯°n° /joÇ SLdÇæ ºnjAoÇM ª\ÇǯA
p°n ¬C ³Ç »®Çñv« ,j±ÇM ³aoµ ;jo oU An B] ¬C ¡¯nj»M
pA An »LwA Sv¯A±U»« ³ j±M º± nk ¬C ,k¯j±M ²jAj °A ³M cLæ
Sv¯A±U ³ j±M ²jn°C JBU nk ¬C ,j±]° ½A BM ° ,jn°B¼M nj BQ
/k¯BªM nAk¼M S° ³ªµ ½A
xj±i ºBµ²j°kd« »¯A±] ;Sw±U »¯A±] pA »{B¯ ½A> -
?k® y¦ªdU k¯A±U»« ¬kM B½C kwoPM ³ ¬C »M ,k®»« ¼¼íU An
</k¯Aj»« ³z¼ªµ ¬kM B«A
³T oÇ£ ©¼ª~U kíM ° ,j±M ²k¼MA±i S°o½j BU ;j±L¯ ³Tvi ºnB«
161
BÇU  Ç Bǽ ?jnAj »½B®í« ³a Rm§ Z°A Sv¯Aj»« »TwAn ³M B½C
?joLM An °A SwA±i»« ºo¢½j ³ j±M ³T n y¼Q »½B]
An ye°n © © » ¼w±« /R±¦ TiA±¯ ³M jo °o{ jo«
SdÇU k½BÇ{ /k® qoªU fow ¥£ oM Sv¯A±U ° ,k¼zhM y«AnC
¶n°BÇz« BUA pA »T° pA ³ j±M ½A S ¼ e B«A ,j±M ñv« o¼YFU
/jo»« »T«Àw tBveA Rk{ ³M ,j±M ²k{ ZnBi n±¢½A oTj
»¦æBÇe _¼Çµ ?kwoTÇM AoÇa ,jo¼«»Ç« ºj°p ³M Sv¯Aj»«
nB ½oT´M ;jo»ª¯ ºo¼£±¦] ²k®z »L¦ ·¦ªe ¬C pA ,S{Ak¯
,joLÇM Rm§ xA²k¯B«»BÇM ºBµSîBÇw ° Bǵp°n pA ³Ç j±M ½A
www.IrPDF.com
/j±M ²joñ¯ q£oµ ¬C pA y¼Q ³ kµkM ¨B\¯A An »½BµnB@
»½BÇ ºn±iAm n¿BU ¼í n±¯ ° ,j±M ©½À« » ¼w±«
»íÇw Bñ¼Ç¯°n° Aoa :Kµm« /j±M ²jo B«oªñe »Lµm« HL½o U
y¯Bª½A ° jB TîA pA k®¼LM BU j°oM xj±i ¬°nj BªîA BU jo»ª¯
?²k¯B« ³a
An S®µl :joM»« ºo¢½j ºB] ³M An °A » ¼w±« ,¤Be oµ nj
/"xBÇM" Ç ,yñMSwj ºq¼Çaoǵ ³M ¬k¼z½k¯A pA , »§Bi
,kÇ{ ²o¼Çi foÇw ¥Ç£ ³ÇM ;joPÇw ³Mo\U ½A ³M An j±i Bñ¼¯°n°
 Ç ° S{Aj Sw°j ,kǽj ³ An ¬C ,Sv¼ ³ k½j An xj±i
/SwA ²jo ³¦\î ¬B®a ³ jo »¯Bª¼zQ tBveA
160
 ¬C ³M ° k¼z»« nB¢¼w ²B®£ tBveA ¬°kM ° ³TvµC /jo {°n
»£kǯp ³M ° ,k¼®{»« ³ »½±¯B¼Q ºA±¯ ³M ,k¼z½k¯A»« ¬A±] ¬p
/k{»« nA±{j Rk{ ³M ³ªµ ºAoM S{Aj ³ ,S¦½° pA ZnBi
¨kÇî Bǽ ZoÇ« ° Zoǵ pA »{Bǯ ºnA±Ç{j ½A ,ºnB« o¯ pA
/j±ÇM kÇe pA y¼ÇM ©ǯ o BÇi ³M ,j±L¯ »ª¯»M B½ »µk¯B«pBw
BÇM ³Ç »®¼Ç¯A±Ç ° ,jo»« Ak¼Q ºoUy¼M ° oUy¼M kîA± ³í«B]
nj ¼Ç¯A±Ç BÇM ³Ç ºk½kÇ] kÇîA±Ç ° ,k¯j±M çnBíU nj kîA±
³ÇM »«BÇ£ »TÇe ³Ç k¯k¼wAoµ»« Rk{ ³M ¨jo« /k¯j±M çnBíU
S½Akǵ An ³ªÇµ »£kǯp ³Ç kǯnAjoÇM »Äo«B¯ ºkîA± pA ZnBi
www.IrPDF.com
/jo»«
³Ç »«B¢®Çµ BU ;k½±£»« hw ³a ¶nBMnj Sv¯Aj»« ºnB«
³ÇM An xA»£kǯp pA ¤BÇw ¥´a ,k¯Bz S¦½° ³M An °A xAºnBª¼M
²B£kǽj xnBÇ ¥Ç½A°A nj /j±ÇÇM ²joÇÇ ºoPÇÇw ¥¼ÇÇ° ¬A±®ÇÇî
³TÇv¯A±ÇU ° ,j±ÇM ²jAj Swj pA S§Akî ³M SLv¯ An xA³¯B«±~í«
¨°AkÇU ºAoÇM ³ ,RÀñz« ¥e ºAoM ³¯ ¼¯A± ³ k® nj j±M
/k¯A²k{ ¦i Bµ¤Ak] ³M ¬k¼zhM ºkMA
©´Ç« k{»« ²jAj °A ³M ³ »«B¯ - Aki ,²±´½ ³ j±M n°C¨o{
¬±a ,S{Ak¯ n±e ¨jo« ¬B¼« nj o¢½j p°o«A ºB¼¯j nj - j±L¯
o¼Ç£nj °A ° ,©½j±M»Ç« Sz´ÇM nj p±®Çµ B« ,j±M B¼¯j ½A nj o£@A
163
ª\¯A ºBîA j±M ¥½B« n±¢½A oTj - k¯qM »«k B¯B¼¦M±¼§ nj j±M
¤Be nj ° j±M ³T n Bª®¼w ³M /k®® oU An S¦½° p°n oµ ºnjAoM
,»£jA±¯Bi RB ÀTiA ¶nBMnj ²k®® ¥v Rk{ ³M »ª¦¼ ºB{BªU
±±Ç« _¼Çµ AoÇa /j±ÇM ³TÇ n JA±Çi ³ÇM pBM xA»§k®æ º°n
nAoÇñU An Bµ¬BTÇwAj ¬BªÇµ ³z¼ªÇµ AoÇÇa ?k®TÇÇ{AkÇǯ ºoÇÇ¢½j
,nBª¼ÇM »j± ° y¯p BM oµ±{ ,xA³±zí« BM oµ±{ ?k¯jo»«
ºBµq¼Ça B¼Ç¯j nj ?nBª¼ÇM »j±Ç ° xA³±zí« ,y¯p BM oµ±{
/jo SLdæ ¬B{²nBMnj k{»« ³ k¯j±M ºoU©´«
³LÇAoÇ« ;k¼Çzñ¯ ApAnj ³ÇM ¬Ak®Ça »Ç½Ao½mQ n¿BU nj ³ª§Bñ«
www.IrPDF.com
³ªÇµ ° k®®Ç »£k¼Ç«nC tBveA ª\¯A ºBîA j±M ²k{ WîBM
ïBÇM ³M ³ ,ºnB« q] ³M /k¯jo£ pBM ¬B{BµyhM ³M BU k¯j±M ²jB«C
¬p ¬C k½j ° S{m£ SeAoTwA §Bw nB® pA ,xo¼v« nj /S n
jnA°jA ºAoÇM S{Aj /j°oÇM yMA±hThÇU ³M ³Tv¯A±T¯ p±®µ ,¬A±]
±¯B¼ÇQ nB®Ç Rk« ¬C ¨BªU ÁBªTeA ³ SiA±¯»« ð¼¯o °q¼ñwA
³Ç »¯BÇ«p BÇU ,¬Bj±Ç ¬±`ªÇµ ,¬BÇ¢¯A±Ç½j /j±ÇM ²k¯B« oT®«
/k¯n±i»ª¯ ©] B] pA ,j±z¯ ²jn°CoM ¬Bz½Bµ³TwA±i
²nBM°j ° S{AjoM »{±Q¿BM ,Sz£oM ¥iAj ³M ºnB« /j±M g½ A±µ
ºnB¢¼Çw ,¬B¢ªÇµ ºBµ©za pA n°j ³M ,ZnBi nj /S n ¬°o¼M
162
 ºAoÇM  Ç ,k®Ç ³w±w° An ¬C Tvñ{ BU j±M ³T B½ »µAn uPw
¬B´Ç] ¤Bª pA A±e ° ¨jC ³ j±M {°n /j±{ ¦i ³¼L®U ³ ½A
»«Aj /k¯jo»« ¬BdT«AAn Aki oLæ ,j°p B½ o½j ° ,k¯k{»« ¥v@
»ÇM nm£ pA ,©µ njB k¯°Aki ,°A ³ ½A ºAoM k½B{ ,jo »eAo
,j±M ²jn±h¯ An K¼w ¬CA±e o£@A :j±M ²k{ ¥v q¼a ³ªµ owjnj
/jAj»ª¯ fn »L§B] ·YjBe _¼µ kíM ¤Bw BµjnB¼¦¼« BU
- ¦ Ç« »BÇ - kǯ°AkÇi ,kÇ{ ³Tvñ{ ¬±¯B ³ »«B¢®µ
oǵ ¬C pA y¼ÇQ nBÇ¢¯A ,k®»Ç« K¼ íÇU An Bǵ¬C ³ jo j±ª¯A°
pA ¤Bd{±Çi ,¬B¢T{oÇ ³ »§Be nj /SiB®{»ª¯ An »µB£¬B´¯
www.IrPDF.com
²joÇ oU An Sz´M u¼¦MA »T° pA) k¯jo»« B{BªU ,ºpBM ½A
¨kÇ ïBÇM nj (j±M ²k{ ²k®® ¥v nB¼vM Bµ¬C ºAoM »£k¯p ,j±M
·®dæ Sv¯A±U»« tk « JBT pA yhM ½A jo oñ ºnB« /jp
ºBµ¨B£ ºAkæ :j±zM »½Bª®¼w ©¦¼ ð½ nj ºA²jBí§A± ¼¦íU
³Ç »½Bµ¨BÇ£ ° ,k®Tv½o¢¯»Ç« ©Çµ ³ÇM ¬BÇwAoµ ³ »]°p ,Aki
/k{ ±T« ¬B{²B£¬B´¯ nB® nj ¬B´£@B¯
<?»½B\@> :k¼woQ Aki
³®µoM ¬±a ,¨k¼woU ° ,¨k¼®{ »½Akæ ïBM nj> jAj gwBQ¨jC
²B®£ ³M ,BîjA ½A BM k¯AkM ³ ¬C »M </¨jo ¬B´®Q An ¨j±i ° ;¨j±M
/SwA ²jo AoTîA j±i
165
/k{»Ç« ³¼§°A ºAnC ° RB¼´®« ,BµB®¼TwA ,RÀ½BªU ,Bµ³TwA±i
ºAoM An yª¼ª~U ,¬±£@B¯±£ ºBµ³ªñd« nj Sv½BM»« S° ¬C
³Ç¯AkLTÇv« ¬±¯B ð½ Tvñ{ ºAoM Sz´M pA A±e ° ¨jC ZAoiA
pA ±ÇU" :S{Akǯ ± Çe ©¦Çî nj ºA³z½n _¼µ ³ jo»« ³¼]±U
/"jn±i »µA±h¯ kM ° J±i y¯Aj Sinj
w° nj An Sinj Aoa ,kT¼M »BUA ¼®a SwA±i»ª¯ o£@A
ºnBÇ« pA oÇ£@A ?Sz´ÇM ºBµnA±½j ¬°o¼M nj ³¯ ° j±M ³T{Am£ ïBM
³ÇM ©´TÇ« An °A k½joU»ÇM ,k®Ç BÇ j A±Çe ° ¨jC pA k®TwA±i»«
nj Sinj T{BÇ oÇM ²°ÀÇî ¬±Ça ,jo»« »½Ao]A »´]±U»M
www.IrPDF.com
ºBµ±¦MBÇU ° BǵnA±Ç½j w±U An ¬C j±M ³Tv¯A±T¯ ,SwnjB¯ ºB]
¨B\¯A »T¼®«A RB«AkA ½oUða± ,k® S Bd« ²k®µjnAkzµ
/k¯j±M ³T o£ nAo o i çoí« nj ³ªµ K¼UoU ½kM ° ,j±M ²kz¯
,k® ¨o] ³M ¨AkA ½±zU ³M ©´T« An °A Sv¯A±U»« ¼®`ªµ
oÇ£@A /j±ÇM ²jAj ¬BÇz¯ A±Çe ° ¨jC ³M An Sinj ¼j ¬Bñ« ¬±a
»Ç@BÇi ¼Ç«p ǽA º°n ¥Çv¯ SzQ ¥Çv¯ ,S£»ªÇ¯ ºq¼ÇÇa
¶±¼« ³M »´]±U ½oUða± u _¼µ ³ ¬C ¬°kM ,S{m£»«
° j±ÇM ³MBÇz« ¬BTinj pA oQ »¦¢®] nj Sinj ¬±a ,k® ±®ª«
/S B½»ª¯ »æBi xpnA ½AoMB®M
° ,²joÇ éÇ° An »¯±¯BÇ °A /j±ÇM R°BTÇ« «B ½Ao{ B«A
164
 /RApB\« ° ,(k¯±{»« p°o¼Q k¯oU²jBw ³ »¯B¯C
²kÇ{ ¨±ñdÇ« B®¼TÇwA ¶pB]A ¬°kM ,S¼¯Bv¯A ¨BªU ³ B] ¬C pA
ºAoÇM AkÇi ©¼ª~U ¤BªTeA oMAoM nj S o£ ©¼ª~U ozM ±¯ ,j±M
»îBÇ j nBÇ ° pBÇw ð½ ,j±Çi ·¯AkLTv« Rnk ¬joTv£ ²nBM°j
ºBµx°n ¬B®a ³M o\®« ³í§B « ¤Bw nAqµ ,¤Be oµ nj /k® ¦i
° ,©¼TÇ n oÇUAo ¬B«j±i ke pA ,¨B\¯Aow ³ k{ ºjkíT« »¯±¯B
° ± Çe ,Bµk®M ° jA±« ° °o{ pA »ª£njow À ³M S§Akî
An Bǵ¬C Sv¯A±U»ªÇ¯ u _¼Çµ ³Ç kÇ{ ¥½kLÇU èB®T« ¬±T«
www.IrPDF.com
/k® nj Swnj
¤j »TÇ° /ºo¼£»Ç« Swj ð½ BÇM ° »µj»« Swj ð½ BM
³Ça ,kµj RB\¯ An ¬B´] BU jBTwo An xovQ ° k«C ©en ³M Aki
xj±i ³ jo ± w »T§Akî ¬Bªµ ºBµSwj nj xovQ ?k{
/j±M ²k½o C
ovQ nB ³ jn°C nBM ³M »¢T{C ¬B®a ¬±¯B ©£njow À@
ºA²jBw ·ªñd« /S o½mQ ¬B½BQ K¼¦æ ³M ¬k{ g¼«nB´a BM ,Aki
³ÇM B B¼Ç jqǯ pA ° ,kǯjAj BÇ]nA B B¼Ç ³ÇM BØ®Çe jq¯ pA An °A ,j±L¯
¼Ç¯A±Ç »Ç«°n ºBµ¥ªÇí§An±TÇwj nj jo AoTîA ³ ,u À¼Q
©µ °A ³ k¯jAj yîB]nA j°oµ ³M u À¼Q pA /jnAk¯ j±]° » B@
167
³Ç ǽA ³ÇM oµBÇU BM ,²jBw ·¦¼e ð½ pA ²jBTwA BM ,½AoMB®M
³Ç An ³Ça¬C AkÇi ,³Th½oÇ£ AoÇa ° SwB\ÇÇ ¨jC kÇǯAj»ªÇǯ
³Ç ǽA ºAoÇM ,j±Ç]° ǽA BÇÇM /jn°C Swj ³ÇÇM ,SwA±i»ÇÇ«
Sj BM ³ ºo£@B{BªU ¬B¢T{o ¬B¼« nj ºk½joU ½oUða±@
/kµkM ³«AjA S o£ ©¼ª~U ,k¯Bª¯ ,k¯jo»« ²B¢¯ An yhM ½A
ǽA Sv¯Aj»Ç« ° ,<?ºA³®µoÇM S£ ±U ³M »@> :S£ Aki
Sinj pA ¬±Ça :k{BÇM ³TÇ{Aj gwBQ ð½ k¯A±U»«  ywoQ
/¨jn±i kM ° J±i y¯Aj
° ,SwA ¤jBî ³ jAj ¬Bz¯ y¯B¢T{o ³M Aki ,ywoQ ½A BM
www.IrPDF.com
pA /³T o£ Rn±æ »ªñd« nk« ºB®L« oM Z°p ½A S¼«±ñd«
Bµ¬C B½ ° ²j±M ¬p o¼~ U q¼a ³ªµ ³ j±L¯ ©´« o¢½j ,kíM ³M ¬C
_¼µ BU ,S{Aj RoLî ð½ ³M ZB¼TeA Aki :k¯A²jo yzhM K¦
©¼ª~U Ài oM q£oµ o¢½j ,»¯BªwC B½ »®¼«p ,ºo¢½j j±]±«
/k®ñ¯ ¥ªî °A
²B®Ç£ ºB´ÇM ©Çµ ¬BÇ{¬Ak¯poÇ ° ,jo k¼íLU An Z°p ¬C Aki
¬Ak¯po ow oM ÀM ½A ©µ p±®µ ³ n± ¬Bªµ) k®TiAjoQ An Bµ¬C
:kÇ{ AoTÇiA R°BÇ ¨B¯ K¼UoU ½kM ° (k½C»« ¬AnBñT½B®]
Bǽ » ®«o¼Ç ¬±¯BÇ ³Ç ©Çµ ³Çaoǵ) ¬±¯B pA »`¼Qow ,¬±¯B
oM ,k¯nAj ºoUy¼M ·Mo\U ³ »¯B¯C ³@) R°B ,(k{BM K¼\î
166

,k¯j±M »UB¼e ¬BµB®£»M e ºAoM °j oµ k®aoµ /¬±¯B /S§Akî
pA ³ j±M ¤Bd{±i ºnB« /k¯jo»ª¯ ¥ªî ³ªµ ¥¼« MB « q£oµ
x±£ ±¯B¼Q ½A ºA±¯ ³M ³ Kz«A k®aoµ ,²k{ n°j »¢T{C ½A
/SwA »LwB®« ¬Bñ« °A ºAoM S¦½° ³ j±L¯ ê « ,jAj»«
B] ½A ¨o¼¢M ©¼ª~U ³z¼ªµ ºAoM ° nBM ð½ j±M nAo o£@A> -
An ©T° ©µA±i»ª¯ /¨°n»ª¯ ± e ïAow ³M ²nBM°j ,©® oU An
B´®ÇU BÇ«A ,k¯A©´« ° ©§Bw k®®»« oñ ³ ©¯Anm¢M »½Bµ³¯A±½j BM
/SwA ¬Ao¢½j ºAoM q¼a ³ªµ ¬jo oU¥ñz« ,»£k¯p nj ¬B{nB@
www.IrPDF.com
²±¼« o´{ oUFU ¬°o¼M ,©®»« ºp°k¦£ ,¨±{»« ³¯B¯p B¼i ð½
¬±¯BÇ ¶j±´¼ÇM ¬±®Ç] nj An ¨j±i y ¯ ½A pA y¼Q /©{°o »«
</¨A²jo Ao]A
²pBÇ]A BÇ«A ,kÇzñM nB¢¼Çw k¯jAj»« ²pB]A ¨jC ³M S¦½° nj
¤BªÇ BÇM ºnBÇ« /jpAk®¼ÇM BµªÇa º°n An xnB¢¼Çw k¯jAj»ª¯
S«BÇA S½q« ½oU©´« ¬±a /j±M ±®ª« ³ jo An ºnB ,Rm§
¨kÇî »Te ° ,kîA± ³M T{Am£ ¨AoTeA nj nBL]A ¨kî ,B] ¬C nj
/j±M kîA± Tvñ{ »¦æA KA±î T o½mQ nj nBL]A
,j±M »¯BL´¢¯ ³z¼ªµ B] ¬C nj - ¬BL´¢¯ /S n nj o ³M
An nj ° jAj ¬BÇñU y½AoÇM An xoÇw - j±M ¬±¯B ð½ ½A ,J±i
169
¶pBÇ]A ºj±´Ç½ ºBµ¥ªÇí§An±TÇwj joÇ ¨ÀÇîA j±Çi ·M±Çǯ ³ÇÇM
³ÇM j°oǵ jqǯ pA oÇ¢½j nBÇM /k®µj»ªÇ¯ An òoÇ« ³ÇM S¼«±ñd«
,»¦Çe ²An º±Ç] ° Sv] nj ³Ç ,kǯjAj yîBÇÇ]nA u À¼ÇÇQ
An AkÇi ovQ jAj n±Twj :jo jB´®z¼Q ¨jo« ³M An »½B ºA³¦«Bí«
ǽA BÇ«A ,jAj ¬Bz¯ ¨jo« ³M y½Bµ©ip BM An °A kíM ° k®¯qM ³¯B½pBU
/S{Ak¯ »¦æBe ©µ
S oÇ£ ©¼ª~ÇU u À¼ÇQ ,p°oÇ«A ºBµ¬BTÇÇwjAj ¬±`ªÇǵ
»v¼î jo jB´®z¼Q :kµkM RB\¯ ¨±ñd« jo« Zoi ³M An xj±i
³Ç Sv¯Aj»« ©µ ¨B¢®µ ¬C nj »Te ° ,k® ç±î tBMAnBM BM An
www.IrPDF.com
òo« :jnAj pB¼¯ »¯B½BQ ³M ³ ²k{ ¥½kLU »£nqM y½Bª¯ ³M S§Akî
/»¯Ak¯p
³ÇM ³Ç joÇ ²jBTÇwA ¬±¯BÇ pA »zhÇM pA u À¼Q ,¨B\¯Aow
/jo»Ç« B ÇîA An k½joÇU S½qÇ« ,²k¯±{ R°B ³M ³¯ ° ,»B
ǽA </©Tv¼Ç¯ ê « ¨Ak _¼µ pA> :»®í½ ,Sv{ An y½BµSwj
¬°kÇM ,»Ç«°n R°BÇ ¨Bǯ Çe ºAoM ºo¢½j ¡¯o¼¯ 
½kM »Te ° ,j±M »¦d« ¬BwnjAj BM y MA°n ³M ¬k¯Bwn K¼wC
©ñe ½A o£@A BU ,SiAk¯A»« ¨jo« x°j oM An ©¼ª~U nBM K¼UoU
pA BÇU k¯k«C»Ç« ShT½BÇQ pA »¯BwnpBÇM ° jn°C nBÇM ³ÇM »¦Çñz«
/k{BM ³T{Ak¯ »wAoµ ,k®® »wnoM An ¥ñz« ð½jq¯
168
 yBÇUA nj toÇU jn±Ç« nj R¿B « pA »£nqM ·¯BhMBT ºnB«
°A ° ,k¯jo»Ç« SLdæ ¬C ¶nBMnj AnBñ{C ¨jo« ¬±®@A /S{Aj
¨jo« ,¬C nj ³ j±M ²k½j An »¯Bª§C »¯±½q½±¦U ·«B¯oM ð½ Go¼iA
,³«B¯oM ¬Bªµ nj /k®TiAjoQ»« j±i ºBµ³Mo\U jn±« nj WdM ³M
,S¼íª] pA »´]±U ¥MB kænj ³ k{ }hz« »MB½pnA ð½ nj
»íÇw Bǵ¬C oUy¼ÇM k®Çaoǵ ,k¯oM»Ç« [ǯn tAoµ RÀªe pA
³Ç¯A±Ç½j An Bǵ¬C ³Ç ½A toU pA ;k®® ¬B´®Q An ©½Àî k¯jo»«
/k®¯AkM
,joÇ ³Mo\ÇU An xA³¦ªe ¼Tvh¯ ºnB« ³ ¨B¢®µ ¬C nj B«A
www.IrPDF.com
fp°j ð½> :k¼z½k¯A /j±M ²kz¯ }hz« ¥½Bv« ½A pA ¨Ak _¼µ
/jo {°n ºo¢½j nB¢¼w ° ,<j±M ¦ «
²pAkǯA ¬C oTÇij k¼wn»Ç« o¯ ³M ,k{»« ³TiA±¯ ¬B®`ªµ ±¯B¼Q
/jpA±®M K{ ¨BªU ³ k{BM ³T{Aj °o¼¯
³ÇM oTÇij ǽA j°n° o¼ÇYFU SdÇU ,¬B®@Bw pA ºjB½p jAkíU
,pBC nj /j±M Bµ¬C pA »ñ½ ºnB« ° k¯j±M ³T o£ nAo ¬BTwnBª¼M
ºAoÇM An ¬A±Ç] ¬p B¼TÇ{A k¼woU»« ,k® ºn°j °A pA jo »íw
An y¦¼« j±M oT´M ,j±L¯ ºq½o£ _¼µ ³ B] ¬C pA ;jq¼¢¯AoM »£k¯p
BM ³ k®¯AkM ³ªµ j±M ²jAj ²pB]A n±¢½A oTj /k® e ¬jo« ºAoM
171
/j±z£@
</¨°n»ª¯ ¬°o¼M> :S£ ºnB«
K{ oµ HL½o U /SwA »¢®z º±¯B¼Q » ¼w±«> :S£ ¬BL´¢¯
</¨A²jAj x±£ ¬C ³M
n°j SîoÇw ³M ° </S B½ kµA±h¯ ³«AjA ¬Ak®a> :S£ ºnB«
/kµkM c¼±U j±z¯ n±L\« BU k{
,kÇ{ ºn±iAm n¿BU jnA° oTij ³ ºA³d§ k«C»« xjB½
/Sze° :j±M ²k½j ³a °A ºBµ©za nj
,S¼®ÇÇ«A ¨kÇÇî tBÇÇveA Sv¯A±U»ÇÇ« Bñ¼Çǯ°n° /Sze°
www.IrPDF.com
 Ç toÇU ?toU Aoa B«A ,k®ñM çBL ¯A B½ S§B\i ,»£k®«o{
:jo»Ç« p°oÇM » ¼ Çe k½k´ÇU ð½ oMAoM nj ³ j±M ³]±« »T°
pA »µ°oÇ£ ³Ç¯ B«A ,²po§ ¼«p ,c¦v« ¬Bª]B´« ,»ze° ¬An±¯B]
/k¯A²k{ éª] ºn±iAm n¿BU ð½ nj ³ Bµ¨jC
RBwBveA ¨BªU HL½o U /SwA ºn± ½A ozM ±¯ B«A> :S£@
</©½A²jo ç±î toU BM An ¬B«j±i
S¦Ç½° ³ÇM An °A ¼ªµ ¬±a ,k½±£»« ³a Sv¯Aj»« ºnB« °
/1tAoµ RÀªe :j±M ²jn°C
panic -1
170
 /k¯j±M j±i »£k¯p ºo¢¯pBM ¶jB«C Bµ¬C pA »ioM ° ,j±M ³T{Am£@
²joÇ »íw o¯ ð½ ,ºnjAoM ª\¯A ºBµ»½Bªµjo£ pA »ñ½ nj
n±Ç ³M òo« GoµB /kµkM c¼±U ,jAj»« fn ³ An ³a¬C j±M
SæoÇ »v ³M ³ ½A ¬°kM ,j±M ²k{ oµB S¦½° nj »¯B´£@B¯
»¯¿±Ç ºnBª¼M ð½ pA uQ B½ ° ,kµkM An ¬C ¶nBMnj ¬k¼z½k¯A
nBªÇ{ ³M RB\¯ ð½ ²nA±ªµ òo« ,Rn±æ ¬C nj ³ kµkM fn
/S n»«
nB¼vM °A ³ Aoa /j±M q¼¢¯A© nB¼vM ¬A±] ¬p ¬C ºAo]B« B«A
³ªÇµ ° ,k®Ç »£kǯp ²nBÇM°j SwA±i»Ç« ¬±Ça ° ,j±ÇM ¬A±]
www.IrPDF.com
o£@A> :k¯k¼woQ»« j±i pA »ioM /SwA ñª«o¼ ½A k®Tv¯Aj»«
¨nAj BǽC /¨nAj »£kǯp SæoÇ Ç« ?³a k½B¼M « ow oM ÀM ½A
<?©®»« ²jBTwA ¬C pA Swnj
SªÇep ³ÇM j±Çi gwBÇÇQ T BÇǽ ºAoÇÇM An j±ÇÇi »ÇÇioÇÇM
pA »zhM ¬±®@A ° k¯j±M ²k{ ©¼¦vU y¼Q BµRk« ;k®TiAk¯A»ª¯
¬B«p ³¯ ,òo« ³¯ ° »£k¯p ³¯ ¬C nj ³ k¯jAj»« ¥¼ñzU An »¯B´]
,k¯j±M ²k{ ³z½k¯A ³M nAjA° ,¬Ao¢½j B«A /S{Aj j±]° ¬Bñ« ³¯ °
/j±M Bµ¬C pA »ñ½ ºnB« °
173
oUkÇM xA»¯BªÇv] S¼íÇ° ,³Ç¯Ap°n ¨°AkÇ« ºBµ½nqU j±]°
/jnAk¯ j±]° °A RB\¯ ºAoM »µAn _¼µ ° j±{»«
¬p ¬C pA An j±Çi ·¦æBÇ ° k¯j±ÇM ³T Bǽnj An ¨B¼ÇQ ¬B®Ç@Bw
»v ³ ½A ¬°kM ,¤Be ½A BM /k¯jo»« e òo« ³M ¨±ñd«
B´®U ° ,Tv½p ºAoM ²pnBL« ³M j±M ²jo °o{ Bñ¼¯°n° ,Aoa k¯AkM
oÇU An BÇ] ¬C kíÇM p°n ³Ç ,BÇj pß :k¯k{ ð½jq¯ °A ³M o¯ °j
/jnA°jA ° ,jp»ª¯ oe ©µ jB½p ¤Be oµ nj ° jo»«
³z¼ªÇµ jnA°jA ;k® SLdæ jnA°jA BM »«À ºnB« j±M ¨p¿
jnAj ³Ç j±Lǯ ³]±TÇ« oÇ¢« /S{Am£»Ç« ¨AoTÇeA °A RAoǯ ³ÇM
www.IrPDF.com
e nj nB ½oUkM ½A ° ?k¯Ajo£»«oM B¼¯j ³M ²nBM°j An Bñ¼¯°n°
?jnAk¯ RB\¯ ³M ºk¼«A _¼µ ³ j±M »v@
·ªÇµ B«A ,jo »wnoM °A ³M ½Ao{ c¼±U ºAoM An ²An ¬AnAqµ
ºnBÇ« ° ,k¯jo»Ç« jB\ǽA ²B®Ç£ tBÇveA jnA°jA nj  Ç Bµ¬C
©¼ª~ÇU ° joÇ oÇñ »ªÇ ºnB« /k®ñM ºnB ¼®a j±L¯ oBe
oÇ¢½j °A /k® » An j±i »í¼L o¼v« q¼a ³ªµ jnAm¢M S o£@
ZoÇ« ° Zoǵ k½BÇM ³ »¯Bñ« nj SwA±i»ª¯ ° j±L¯ ¥¼° ð½
jB\½A »TwnjB¯ º±¢§A ,k½k] nBT n ð½ ¦i BM ,k{BM B«oªñe
/k®@
oÇYA BÇ] ¬C nj ºnB¼ÇvM jAoÇ A oÇM ,¬A±Ç] ¬p ¬C n±Çe B«A
172

¤BÇw [®ÇQ ,uñîoM /kzñM An xj±i j±M ³TwA±h¯ q£oµ ºnB«
,²jpSze° ,j±ÇM ³T n ¬C ³M p°o«A ³ »½Bª®¼w ¬Bªµ nj ,y¼Q
www.IrPDF.com
Z°A ³ÇM ° j±ÇM ²joÇ B{BªÇU n°jA±§Bw¤A nj o ¶nBMnj An »ª¦¼
y¯Ak¯poÇ ³Ç - ¨B¢®Çµ ¬C nj /j±ÇM ²k¼z½kǯA »£k¯p S¼ªµA
k¯j±ª¼Q»« An j±i o¼v« j±i ºBµ³ oe nj ° k¯j±M ²k{ ònqM
nB®Ç An S§BÇ° ¬B½BQ»ÇM ° n°CS§Bv ¥{ j±M ³T o£ ©¼ª~U -
¬BÇv¯A ¬B«pBÇw ð½ nj nBÇ Ç° An xnBÇ£p°n ·¼ M ° jnAm¢M
n±Çz nj »¦iAj ¡®] p°oM ¶nBMnj »UBí½B{ ¨Ak« /k® Sw°j
nj ³Ç j±M ñª«o¼ /jo»ª¯ n°BM An Bµ¬C ºnB« B«A ,joTv£»«
SzQ nj An »¢®Ç] p°oÇM ¶pBÇ]A BÇQ°nA ·í«BÇ] ,©Tv¼M ¬o ¬B½BQ
/kµkM y½Bµ²pA°nj
»ñ½ ° ,k¯j±L¯ © Bµ³«B®ª ,¬B´] º±w ¬C nj ,¤Be ½A BM
175
²BÇ¢¯ ïBM nj ºnB« ³M ° k¼z Swj TiA±¯ pA ºA³d§ Bñ¼¯°n°
²k¼{±Q pB¯ x±Q°n ð½  ,³¯BL{ jow ºA±µ ¬C nj /jo@
?jo¼ªM SwA±i»« o¢« ;j±M
www.IrPDF.com
</jo¼ªM SwA±i»« ³ ¨j±M »v « ,³¯> -
,xA»£kǯp ºBǵp°n ½oÇiC nj /Sz£pBÇM ±¯B¼ÇQ ïAow ³M
° K¦Ç BÇM TÇiA±Ç¯ :j±M ²jo nj An yª¼î ºB½Ån ¨B\¯Aow
An °A ye°n ³Ç B\Ç oǵ BU ° SwA±i»« ³ S° oµ BU ,b°n
¬A±Ç] ð½ xA²k¯±®Ç{ B´®ÇU ³Ç j±Lǯ ©´ÇÇ« y½AoÇÇM /joM»ÇÇ«
nj An » ¼w±« ½A °A ³ k¼wn»« o¯ ³M ;SwA ð¼¯o °q¼ñwA
/j±M ©´« ¼ªµ  ° ,k®»«
174
 /k®®@
²joÇQ º°n n°jA±§BÇv§A S§°j »ªÇwn ¶k®½Bª¯ »T° Swnj
k½k] ºBµ»T§Akî»M pA »ioM ºAoM ºnAoñU ºA³¯B´M BU k{ oµB
/k¯p»« oUk®U yL¦ k{ ³]±T« ¬B´£@B¯ ºnB« ,k® ³ÄAnA
¥ÇiAj ·i ºB k½B{ /Sv¼¯ »ª´« q¼a S£ xj±i ³M
ºAowoÇw ³M ,jo»« Ak¼Q ³«AjA ©½Àî o£@A ;j±M ³T o£ An °A Bª®¼w
/k® u®U An ²pBU ºA±µ BU S n»« Bª®¼w
yL¦Ç ;k¯jo»Ç« »Ç An j±Çi SoÇe o¼Çv« BµjAkin B«A
/S o£ Ao An y¯kM ºjow oî ¬B´£@B¯ ° ,jp oUk®U ° oUk®U
www.IrPDF.com
oÇM An y´]±ÇU joÇ »íw ,»®« nBñ A ¬k¯An ºAoM ° k¼woU
oM ³ An »YjA±e k¯A±U»ª¯ o¢½j k{ ³]±T« B«A ,k® qoªT« ©¦¼
° o½°B~U Sv¯A±U»« ºnB« /k® K¼ íU ,k®µj»« fn ²joQ º°n
²kÇ{ R°BTÇ« «B »T¼íA° jnA° nB¢¯A B«A ,k®¼LM An Bµu½±¯o½p
toTÇwj pA ZnBÇi ° K½oÇ ,jAj»Ç« fn ³Çaoµ ³ »½B] ,j±M
/SiB®{»ª¯ ³ k¯jAj»« º°n »¯B´] nj nB¢¯A ,j±ª¯»«
</Sv¼¯ J±i ©§Be> :S£ xoµ±{ ³M
³TÇiAk¯A o¼iFU ³M Sv¯A±U»« ³ ºke BU An ³¦ª] ½A T£@
BÇ«A ,jnAj j±Ç]° »¦ñz« ³ j±M ¬C xo½mQ ºB®í« ³M ¬±a ,j±M
/k® ¥ªdU Sv¯A±U»ª¯ o¢½j
177
³®woÇ£ ¬Bj± ³ »½B] ,j±M n°jA±§Bv§A ¬C ß pA ,Bµ³«B®ª ¬C pA
/k¯k{»« Bzd ³M ¬jn°C º°n ° Bµ¬BMB¼i nj »£k¯p ³M n±L\«
:SÇ£ ,j±ÇM ³TÇvz¯ »§k®Çæ º°n xnB®Ç ³Ç xoµ±{ ³M
</SwA @B®Tze°>
/jAj ¬BñU ow xoµ±{
BÇ«A ,j±ÇM ³TÇiAk¯A o¼iFU ³M BµRk« An xj±i ©¼ª~U ºnB«
oǵ /k®Ç SLdÇæ xoµ±Ç{ BÇM ³Ç j±ÇM ¬C ¨B¢®µ ¬±®@A k½B{
²k{ »¯ApnA Bµ¬C ³M ,k® ³oî Sv¯A±U»« »£k¯p ³ ºA»ñ¼¯
/¡®µoÇ ° ½ÀÇî ,»LÇv¯ ²B n ,J±i ¬Ak¯po ,nB ,³¯Bi :j±M
www.IrPDF.com
K¼¦Çæ nj ºnBÇ« ?k®®Çñ¯ ¬AoÇ¢½j ºAoM ºnB ,¬C ºApA nj Aoa
³M ,¬B´] B ¯ pA ºnB¼vM nj Sv¯Aj»« ° S{Aj »¯B½B®{C fow
/k¯nAj pB¼¯ ¬BL¦ °Aj
,j±M ²k{ ³Tvi Bµ¤Beçoî ° ºpBMmB BM ¬jp ³¦ ° ow pA
An j±i oªî ºBµ¤Bw ³ k® 𪠻«jo« ³M Sv¯A±U»ª¯ o¢½j
jB\ǽA ¬B{j±Çi Swj ³ÇM ³ k¯j±M ²jo »UÀñz« ¥e oæ
¤BªÇîA ºn±Ç [½BTǯ ,fow K¼¦æ nj ¬jo nB BM B«A /j±M ²kz¯
/k½j»« An xj±i
³ÇM An xoµ±Ç{ ,k¯kÇ«C ¬°o¼M Bª®¼w pA »T° S o£ ©¼ª~U
SLdæ oñ ½A jn±« nj k®¯A±TM BU k® R±îj ²±´ ð½ oæ
176
 j±i ³M ³ »T§Be oµ ,jo»« ³ ºnB oµ /j±{»ª¯ ZnBi ¬Bñ«
,¬joÇ »µA±inmî ,T{Am£ ºo¢½j ±¦] An BQ ð½ - S o£»«
»¦Çñ{ ³ÇM - ¬jp uǯ uǯ ,xoµ±Ç{ º°pBÇM ³ÇM ¬k¼LÇva
/k¼wn»« o¯ ³M ºkªíU ° ³¯AnB¼{±µ ,@B®§±µ
/j±M ²joñ¯ Sze° tBveA ¬B®a xA»£k¯p ¨BªU nj
</¨o¼«»« Bª®¼w ¼ªµ nj ° B] ¼ªµ> -
pA »Çñ½ ,y¼Q Bµ¤Bw ¬±a ,²k{ ³a k¯Aj»« jo»« oñ °
Bª®¼Çw nj ,xAºqÇ« °oî 1©v½n±¯C »£nBQ oYA nj y¯BTw°j
/j±M ²jo«
www.IrPDF.com
BÇM »Çv½nA° ºBǵòn /SwA ³¼LÇ{ KªÇM ³M ºq« ©v½n±¯C
¥X« - k¯±{»« ¥¼ñzU Bµ¬B½o{ ¤± nj ³ k®Tvµ »pB¯ ¶nAk]
²kǽj ²j±woÇ ºBµo½BÇU nj ³Ç »¦Çñ{ »ñ®jBÇM »£jp¬°o¼ÇM
ß Sv¯A±U»Ç« »TÇe ,SwA ²k¯p j±M ê « /j±ª¯»« q¼«Ck½k´U
/k®¯BªÇM »BÇM ²kÇz¯ z oªî owAow SwA ñª« ° - j±{»«
³M ³ ½A o¢« ,jnAj ©v½n±¯C ð½ ³ j±{»ª¯ nAjoLi u _¼µ
³ÇM ³Ç q« ñwA pA kíM ,¤BX« n± ³M ,j±{ z » jB~U n±
° j±{»Ç« ²nBQ HíA° ³ »«B¢®µ B½ ° ,j±{»« ¨B\¯A o¢½j »T¦î
°o BªA ³M ¡¯nj »M An }h{ ° ,k®»« ¬±i o An q¼a ³ªµ
aneurism -1
179
</©½°oM ¬°o¼M SwA oT´M> :S£ xoµ±{
BÇ] pA joÇ yñªÇ ° S oÇ£ An yTÇwj xoµ±Ç{ »TÇÇ°
/SwA jow g½ ¥X« yTwj k{ ³]±T« ,jq¼ioM
³Ça ±Ç¢M ,©®»« yµA±i /¨°oM ²An ©¯A±TM ©®»ª¯ oñ > -
</k½C»« ¨ow oM jnAj
j±M o½pAow ºnB« Rn±æ pA oî /j±M ²k¼woU ©µ xoµ±{
/k{»« ²k½j y½Bµ©za nj »L½o n±¯ °
</©®»« oLi An ºoTj ° ¨°n»« « /xBM ¨AnC> -
«B ,j±M ³T£ xoµ±{ ³a¬C /k{ ºk¼«±¯ nj o ºnB«
www.IrPDF.com
³ »«jo« ,ð½nBU ³ª¼¯ ºB ,Bª®¼w - q¼a ³ªµ B«A ,j±M ³¯ÀBî
nB¼ÇvM q¼Ça ³ªÇµ - k¯j±ÇM ³Tvz¯ »¯An±¯ ¶joQ ³M ²o¼i ,©µ nB®@
y¼Q ° /k® uª§ ,k{BM k«B] ºq¼a nB¢¯A ,An y¯±«Ao¼Q »£k¯p
/j±M ²jAk¯ fn y½AoM q£oµ ºq¼a ¼®a ,¬C pA
±ÇU BÇM ° ¨±{»« k®¦M /nAm¢¯ ©½B´®U B] ½A »Tª¼ _¼µ ³M> -
</oU³TvµC  ,©½C»« ¬°o¼M
,k¯j±ÇM ³TÇvz¯ ǽjn ¬BªÇǵ nj ³ÇÇ »«joÇÇ« pA °j oÇǵ
³¯B¼Çze° ºA³¯±Ç£ ³ÇM ºnBÇ« K¦Ç ¬±®Ç@A /k¯joÇ »µA±inmî
¬C pA q£oǵ oÇ¢½j ³ ,j±M ê « «B ,j±M ê « ° ,k¼PU»«
178
 oÇM An j±Çi ²BÇ¢¯ »TÇ° ³ »e±° k®¯B« /k{ »æBi RB¼½q]
 B®« ¤Be ¬Bªµ nj ° ,j±{»« nAk½kQ ,©¼®»« qoªT« ºA³ ¯
/k®½Bª¯»« ©´L« «B Ao A
nj ³a¬C oµ Sv¯Aj»« ºnB« /j±M ²k¯B« Bµ½A pA y¼M p±®µ
nj »ñ½oTñ§A ºBµ³¯BñU ³ k¯Aºo½°B~U B´®U ,k®¼M»« y¯±«Ao¼Q
³ÇM ºn±Ç¯ ºBµ³¯BñU pA ²jBTwA BM ° ,k¯A²jo jB\½A xq« ¥iAj
/k¯A³T{m£ ©za ¨B¯ ³M »®¼U¿r ±î ð½ pA ³ k¯A²k«C j±]°
¬±®Ç] ¬C kÇeoÇw ³ÇM /jnAjoÇM ¬k¼z½kǯA pA Swj k½BM ,³¯
/j±M ²k¼wn
www.IrPDF.com
j±M ³Tv¯A±U ;j±M ³T n ¼M pA ©v½n±¯C pA ywoU ,³d§ ¬C BU
,j±ÇM ²joÇ« ³ »Tw°j B«A /j±M ²k¯p p±®µ ° k½B¼M ¬°o¼M Bª®¼w pA
/j±M ³T B¼¯ xA»§k®æ pA TwBioM ºAoM »Tæo q£oµ
¶k½oÇQ¡¯n ºBǵK§ ° ºoTÇv@BÇi ¶o´a »T° ,xoµ±{
</©®»« oLi u¯¿±L«C ð½> :S£ ,k½j An xovªµ
y¯Bµj pA ³ An »½BµAkæ ,<o¼¢M »v@BU ð½> :S£ ºnB«
ue An xA»U±æ ºBµnBU xBíUnA oµ ° k¼®{»« ,k{»« ZnBi
/jo»«
ºnBÇ« ° ,j±ÇM ºnBª¼M T o½mQ ºB®í« ³M ¬BTwnBª¼M ³M T n
³ÇM q¼Ça ³ªÇµ ¬kǯAjoÇ£ pBM ºAoM An y{ÀU ¨BªU S{Aj ©¼ª~U
181
/j±{»« òo« ³M o\®« kíM »k¯A Á±ªí« ° joM»«
²An Bª®¼w ð½nBU º°oµAn nj S{Aj ³ ¤Be ¬Bªµ nj ºnB«
BÇ«A /jn°C jBǽ ³ÇM ,j±ÇM ²jAj Swj pA ³Ç An »TÇw°j ,S n»Ç«
oÇM ²kÇ{ ²nBÇQ ©v½n±Ç¯C ǽA ³Ç j±M ºo¼YFU ,q¼a ½oUK¼\î
q¼a oµ ,j±M ²k{ ¥ T®« ºo¢½j ¶nB¼w ³M »½±£ /S{Aj °A @AnjA
/k½j»« nBM ¼Tvh¯ ºAoM nB¢¯A An »½B®{C
,kÇ{ oµBÇ ¼æ±U ¥MBo¼ ° @B®§±µ Sze° ¬C kíM °
/òo« /o¢½j ¶nB¼w ¬C nj ¬j±M B´®U pA ²k¯ oMØ tAoµ
q¼Ça ³ªµ ©®»« j±ª¯A° /©zñM Swj ¬jo oñ pA k½BM> -
www.IrPDF.com
</j±{»« ²An³M°n q¼a ³ªµ S° ¬C ° SwA ²An³M°n
SMAo tBveA ¬C ,³¼¯BY k®a BU ° k® ¥ªî »í¼L jo »íw
° yL¦ yPU tBveA ¼Tvh¯ ¼M ³ ºA³ ¼j °j /S B½ yµB@
,j±M ³T{m£ xoµ±{ nB® nj ,Bª®¼w n¿BU »]°oi nj ß ³M ¬k¼wn
/j±M xA»£k¯p · ¼j °j ½oU@B®§±µ
q¼Ça ³ªÇµ nBÇ¢¯A ,k¯k¼wn {°n ºAowow ³M »T° ,¤Be oµ nj
ow »½±£ ,k¯j±M oM ° np oQ nB¼vM Bµ¡¯n /k{ °o{ ²nBM°j
³ªµ ° ,jn°C»« ¨±\µ °A Sªw ³M o oµ pA ¬BMB¼i ºAkæ °
³]±TÇ« nBÇM ¼Tvhǯ ºAoÇM /j±ª¯»Ç« »íÇA°o¼Ç Rk{ ³M q¼a
180
 [½nkU ³M yL¦ ¬BMo ,joM»« ³¯Bi ³M An Bµ¬C »v@BU »T°
/Sz£ pBM »í¼L S§Be ³M © © y¯kM ºB«j ° S B½ yµB@
ºq¼Ça k½BÇ{ /j±{»Ç« oT´ÇM jnAj ©§Be> :S£ xoµ±{ ³M
</©{BM ²jn±i nB£pBwB¯
k{ oµB »¦ñ{ ¬Bªµ ³M ²nBM°j B¼¯j ,k¯k¼wn ³¯Bi ³M »T°
¦ÇU Sªw ³M xoµ±{ k½j »T° /j±M xA»j± ¬An°j pA ³@
/k®ñM kµA±i»« ³a k¼woQ °A pA ,j°n»«
</©® oLi oTj ð½ ©µA±i»«> -
</SwA J±i ©§Be , ²B¢¯ /Sv¼¯ »]B¼TeA> -
www.IrPDF.com
»í¼LÇ n± ³M S{Aj yL¦ ,j±M ³Tz£ pBM xA³¯±£ ³M ¡¯n
/j±M ²k{ k½kQB¯ xnB´« ¥MBo¼ Sze° ° k¼PU»«
j±M ê « ,k{ nAk¼M »T° ° jo » ¼ªî JA±i ºnB« K{ ¬C
Bª®¼w ³M T n pA y¼Q ³ ²j±M ³Th½n ºA²±´ nj »½°nAj o¯ ð½
,o´Ç pA kíM oiA°A nj ° ,j±M »@B¯o i »i±{ /k¯j±M ²k¼{±¯
ºAoÇM ° k¯qÇM ¦ÇU ¬BTwjAj ³M j±M ²jo ²jB«C An xj±i «B@
/j°oM ³ B ³M ¤°Æv« }h{ T B½
jo »íw ° jo ³í§B « An ¤Be çoî ½k®a ,S n nB ow
·Mo\ÇU ¬±Ça ,k®Ç ¨o£oÇw ºo¢½j ±®T« ºBµnB ³M An xj±i
183
/kµj ¨B\¯A j±i »í¼L S§Be
;S{Aj »TLX« o¼YFU jow ºA±µ GoµB ,k¯jo oU An Aowow
¬C k®Çaoǵ ,jn°B¼ÇM Swj³M An xnB¼TiApA »ª Sv¯A±U ºnB«
»T° /j±M nAk½BQ p±®µ ³¼]±U ¥MBo¼ Sze° ° tAoµ tBveA
SîBw ¬C nj ³ k® Ak¼Q »v@BU jo»« »íw ³¯Ak¼«±¯ xoµ±{
jo »íw ° Svz¯ °n²jB¼Q ¤°k] º°n ,j±M JB½B¯ nB¼vM p°n pA
,k¯jo»Ç« ºpBÇM ³Ç »½Bµ³`ÇM :k®Çñ¯ ²BÇ¢¯ y¯±ÇÇ«Ao¼ÇÇQ ³ÇÇM
nj ºpBMo´{ ð½ pA ³ ºA» ¼w±« ,k®T{m£»« ³ »½Bµt±M±UA
³¯B¢¼ÇM ° @B®§±Çµ ,»íÇA°AoÇ Â«BÇ ³ªÇµ ,k«C»Ç« »ñ½jqÇǯ
www.IrPDF.com
/k¯j±ª¯»«
/k{ oµB »v@BU ð½ ,¨B\¯Aow
nA±Çw jo»Ç« ðªÇ xovªÇµ ³M ³ n± ¬Bªµ ,xoµ±{
:S£ ,j±{
</¬BTwnBª¼M ³M °oM> -
³¯BÇi ³ÇM  Ç SwA oT´ÇM ,©®»Ç« yµA±Çi> :SÇ£ ºnB«
°n³ÇM°n K½o ºBµ¬Bñ« BM ½A pA oUy¼M SwA±i»ª¯ /<©½°oM
»Tze° BU S{Aj pB¼¯ »§±ªí« ° B®{C ºBµq¼a ³M ³¯Ak¼«±¯ ,j±{
/k¯Bz®M °o ,jo»« tBveA ³ An
182
 ,k¯j±ÇM ²k¯BÇ« xq¼Ç« º°n p±®Çµ ³ »½BµnB ³M BU jo ²jBTwA
ºB] ð½ nj ³z¼ªµ ³ An ºjAk« BU jo pBM An ±z /k® »£k¼wn
pA ºoÇv ºAoÇM /kMB¼ÇM An ¬C Sv¯A±Tǯ /jnAjoÇM ,jAj»« nAo ¬C
ºBÇ] nj jAkÇ« TÇ{AmÇ£ nj xA»Ç¯A±UBǯ k¼wn xo¯ ³M ,³¼¯BY
/SwA ²k{ K¼\î xnBT n ³ SwA ½A ·¯Bz¯ ,xA»¢z¼ªµ
K{ Sze° ° ,j±M » B yL¦ yPU ¶nBM°j °o{ ºAoM ½A
/Sz£oM ³¯Ak®ªUnk ³T{m£@
²o\®Q ºBµ³¦¼« ¬B¼« pA JBT C n±¯ /k{ ðzi ºB] oM ºnB«
ºq¼Çaoǵ ³M oU©]B´« ° oU¬Bzinj »T§Be ° ,k¼MBU»« ¬°nj ³M
www.IrPDF.com
³Çd§ oǵ joÇ tBveA ²nBM°j B«A /k¼zhM»« ºnB« ¬±«Ao¼Q nj
³Ça oTÇ j ¬C nj ;j±M K½o nB¼vM q¼a ³ªµ /jo¼ªM SwA ñª«
?jo»«
yµA±Çi BÇ«A ,¨A³Ti±«B¼Ç¯ An ±ÇU ³M ¬Bª½A k®aoµ ,B½Aki> -
</ ©ñª ©®»«
k¯A±U»ª¯ k¼ª´ ° S o£ Ao An y¯kM ºjow oî o¢½j nBM
,k{»« BUA jnA° »v ³d§ ¬C nj o£@A /k® nB´« An Sze° ½A
Swj pA ³z¼ªÇµ ºAoÇM ° k½j»ÇÇ« An °A ¶jpSze° ºBµ©ÇÇza
/S n»«
</jow ºA±µ> -
185
ºnBÇ« ° ,j±ÇM ³TÇ{AmÇ£ ºBÇ] oÇÇM toÇÇU pA ºjn ³T{mÇÇ£ p°n
kµA±h¯ oµB o¢½j toU ¬C ³ k® SMBY xj±i ³M SwA±i»«
/k{
n°jA±§BÇv§A ³ÇM ±Mo« ©¦¼ ¬C ¶nBMnj y¯AnBñªµ pA »ñ½ BM
nB ¬Bªµ p°n oµ ³ ½A pA jo ²nB{A Anm£ n± ³M ° jo SLdæ
/SwA ²k{ o¼w ,kµkM ¨B\¯A An
</k{BM ²k¼wn « »¢Tvz¯pBM S° k½B{> -
¬C pA /»½BÇ« ºBµ¥¼° ½oT´M pA »ñ½ ±U> :S£ xnBñªµ
¿BÇM ,¬C nj ³ SwA »½Bµ³ oe j°kí« pA »ñ½ ± e ,³T{m£@
www.IrPDF.com
»¯¿± »~io« ð½ ¬C ºB] ³M Aoa /SwA ¨jC é¯ ³M w T n
</ºjo£»« oM nB ow ³M ºA²pBU º°o¼¯ BM ©®Ãª « « ?ºo¼£»ª¯
/©®ÇñM ¨A»£kǯp nj »U°BTÇ« «BÇ nBÇÇ ©ÇǵA±i»ÇÇ«> -
³ ©® ºnB ,©® 𪠬Ao¢½j ³M ,©® »½±]Ao]B« ©µA±i»«
</¨A²joñ¯ q£oµ
³ÇM ° kÇ{ ZnBÇi xnB ¥d« pA /k{ ¨BªU B] ¼ªµ ³ª§Bñ«
xA»¢z¼ªÇµ ¬An±TÇwn pA oÇU¬AoÇ£ »Ç¯An±Twn nj ,S n ¬Ak¼«
,³Çd§ ¬C /Sz£pBÇM xoTÇ j ³M k pA oUj°p ° ,jn±i nBµB¯
/jp ©n An °A ¬k¼z uQA° pBC
SæoÇ pA ºnBÇ« ° ,k¯j±ÇM ³Tz¢¯oÇM p±®Çµ Bµk®«nBÇ ·¼ M
184
 nj ° j±ÇM R±¦i p±®µ ²nAjA ³¯BThL{±i /S n »½±zTwj o
Sv¯A±U ,k¼z ¤± S½kMA ¶pAk¯A ³M nB¢¯A ³ ,³ ¼j ð½ Rk«
tBveA ¬C ° ,jp yUn±æ ³M JC »ª /k¯BwoM B] ¬C ³M An j±i
/j±M ºB] oM p±®µ toU k®aoµ ,S B½ yµB SMAo
</S{m£ p°o½j /jnm£»«> :S£ j±i ³M
¤±Ç ³ ¼Çj »Çw j°ke Ao]B« ·ªµ ,¥L p°n ³ k«C xjB½
·wBÇ º°n ,jo uLe BµS§A±U pA »ñ½ nj An j±i /j±M ²k¼z@
,¤Be oµ nj /S{Am£ y½Bµ±¯Ap º°n An xow ° Svz¯ S§A±U
ºnBÇ« ° joÇ S½± ÇU An yL¦ ¬BMo ºAkæ  S¼í° ½A
www.IrPDF.com
/Svz¯ SwAn ²nBM°j ¡¯nj»M
</jnm£»«> -
³Ç ,Sv¼Ç kǯAj»ªÇ¯ o¢½j ³ k¼z½k¯A»« ,k¯B« B] ¬Bªµ
BǵS§A±ÇU ³ÇM ³Ç k¼®{»Ç« An ºjAoÇ A ºAkÇæ /²k{ ©£ ³¯Ak¼«±¯
³TvM ° pBM ³ An JC ºBµo¼{ ºAkæ ,k®T n»« ¬°o¼M ° k¯k«C»«
ºBµ±±Ç« ¶nBÇMnj An ¥æBe»ÇM ºBµ³ª§Bñ« ¬C ° ,k¯k{»«
¬C nj °A ³Ç An »ñBUA nj jo »íw »v nBM k®a /²jBT A BQ y¼Q
_¼Çµ ° joÇ ³«q«p K§ o½p ºq¼a ºnB« B«A ,k® pBM ,j±M ³Tvz¯
ºBµ¬±¼Çw ºAkÇæ /joÇñ¯ ºnBz BÇQ nj ¬j±ÇÇz£ ºAoÇÇM u@
³Ç ,j±ÇM »L¼´Ç« »í¼LÇ º°o¼Ç¯ ºAkÇæ ¬±`ªÇǵ BÇǵS§A±ÇÇU
187
B«A ,j±{ oT´M y§Be j±M ²k{ WîBM jow ºA±µ ,³T{m£ K{
oÇ¢½j nBM ð½ ?k¯BwoM ¬BMB¼i BU An xj±i Sv¯A±U»« n± ³a
:jo»Ç« ue ,k«C»Ç« xoÇw oÇM ³Ça¬C nj An RB¼½qÇ] ¨BªU
° ¨j ºAoM » B xÀU jo»« tBveA »UBd§) yv®U ¬BMo
ǽA uQ pA »½B´®U ³M Sv¯A±U»ª¯ y¯kM ,kµj»ª¯ ¨B\¯A ¨jpBM
oÇ ³Ç y¯kÇM ,k¼PU»« oUk®U ° oUk®U ³ yL¦ ,(k½C oM nB@
/k{»« @B®Lva ° jow »oî
¨B\¯A pA ¼æ±U ¥MBo¼ ° ©¼î toU ¬C ,toU ¬C kíM °
/»§k®æ ¬jo oU pA ,¨B£ ð½ T{AjoM pA ,ºnB oµ
www.IrPDF.com
</jnm£»«> -
nBÇ@³Ça ,j±M nB ow ¿Be B«A ,j±M ³T{m£ xow pA y¼Q nBM
»L¼\î ²B¢Twj xo¯ ³M ° jo ²B¢¯ SîBw ³M ?k®ñM Sv¯A±U»«
ºAoM ºA²±¼{ ° ,k®ioa»« n±d« ð½ ¤±e ³ ¬p±w °j ,k¼wn
y½B®í« ¤Be ³M BU u _¼µ ³ k®µj»« ³ÄAnA SîBw ºo¼£@²pAk¯A
·ªÇµ k®¯B« ?SîBw ²jÒ ³Ò¯ ° ,SîBw ²jpA°j Aoa :²jAk¯ c¼±U An
?B« ºo¼£@²pAk¯A o¢½j ºBµtB¼ «
</k®»« ¨A³¯A±½j ,©® oñ Bµq¼a ½A ³M k½BL¯> -
/j±ÇM °A ¥Çñz« ³¼]±ÇU ºAoÇM Swnj ¶rA° ½A k½B{ /³¯A±½j
³ÇM ° jBTÇv½A y½BµBÇQ º°n ,joM nB ³M An xA²jAnA º°o¼¯ »«BªU
186
 BM xoµ±{ j±M ³T£ °A ³M »v k½B{ ,S{Aj ºk] »¦ñz« HªTe
¼Çe nj An Bǵ¬C SwA±i»Ç« °A ° ,kǯA³¯BÇi nj xA³±zíÇÇ«
/jpAk®¼M ¨Aj ³M ²B®£ JBñUnA
³Ça kǯAj»Ç« ,SwA »M±Çi ¥¼Ç° °A> :SÇ£ j±i ³M oTij
/jo»« »µA±inmî °A pA ° k«C»« Ajo ð{ ¬°kM </k®»«
»¯¿± ºA³ª§Bñ« ºnB« ,K{ ¬C /j±L¯ nB nj »½Ajo _¼µ
°A ³ÇM ,j±M ²jo ³Mo\U ³ An »ª½Àî »«BªU ° S{Aj xoµ±{ BM
oÇî ,K¦Ç yPU ¬A±U»« ³ k¯k¼wn ³\¼T¯ ½A ³M ©µ BM /S£@
j±i oM nB¼TiA ¬Ak ° ,»]Aq«jow ,¬k{ B]³MB] tBveA ,jow
www.IrPDF.com
oñ ©µ BM ²Aoªµ oµ±{ ° ¬p /toU :jo ³æÀi ³ª¦ ð½ nj An
ð½ pA »{Bǯ k½BÇ{ joÇ oÇñ oµ±Ç{ /Sv¼a Ao]B« ³ k¯jo@
»µB£@C nBaj jo oñ ºnB«/S¢¯ ºq¼a B«A,k{BM ºq«n±«±U
©Çµ °A BÇ«A ,²k{ @B®Tze° jAkin ð½ ³M SLv¯ ±° pA y¼Q
·®¼«p k¯jo »íw ,§BM ° ¥Bî ,» ®« jAo A k®¯B« /S¢¯ ºq¼a
/k®MB¼M SLdæ ºAoM »oTz«
</»µkM y½B«pC k®a k{BM oT´M k½B{> -
»TÇe ,u _¼Çµ ³Ç oÇ{ ǽA ³ÇM ,joÇ S Ç A±Ç« ºnBÇ«
/k®¯Ak¯ Ao]B« pA ºq¼a ,¬Bz½Bµ³`M
± e ¬°kM »~io« p°n »w SwA±inj ²nAjA pA ,kíM p°n
189
¬°nj ³ÇM An ³ªÇµ ° k®Ç ¬Aoǽ° An »ª¼î ¬BªTiBw Sv¯A±U»«
/k¯AoM fp°j
¬BMo ° S{m£ toU ,j±M ²jo »®¼My¼Q ³ n± ¬Bªµ ,B«A
nkÇ ¬C xA»z®Ç« ³¯BThL{±i /Sz£pBM »í¼L S§Be ³M yL¦
³M ²nAjA ¨BªU ³¯o£° ,j±M ²kz¯ °A SL¼ ³]±T« »Te ³ j±M ½¿B¯
/³¯ B½ SwA J±i y§Be k¯k¼woQ»« ° k¯k«C»« »½±zTwj
nj ,²jn°C Swj ³ÇM An j±Çi nB¼TÇiA k{ ³]±T« ºnB« »T°
kíM ° k{ yUn±æ Tv{ ¤±z« ºjB½p Rk« ,j±z£ An ðBUA
/Sz£oM xoT j ³M
www.IrPDF.com
k¼ÇµA±i»« /k½A²joñ¯ y½AnC _¼µ Bª{> :S£ ºp±«CnB@
<?k½o¼¢M ço An ©z½AnC ¨pA±§
jnA° /SiAk®¼¯ Sªep ³M ¬jAj gwBQ ºAoM An xj±i ºnB«
³ÇM ° ,S{AjoÇM An xA»~hÇ{ ¨pA±§ ° »Twj ¼ ,k{ xoT j
/k®»« SeAoTwA ³¯Bi nj An p°n ·¼ M S£ xA»z®«
</k½nAj RBÀ« nAo »¦ Bª{ B«A> :jo çAoTîA »z®«
¬BªÇµ /ºo¼£»Ç« n±Twj ±U ,»µkM n±Twj ±U Sv¼¯ nAo> -
</ ±§ An BµRBÀ« nAo ° ,ñM ©½±£»« ³ An ºnB@
,jo»« nB °A BM j±M ¤Bw ³w ³M ð½jq¯ ³ ¬p ½A ³M ,»z®«
/j±ÇM ²joÇñ¯ nBT n °A BM zi ¼®a q£oµ ¬C pA y¼Q /k{ ²o¼i
188
 j±i oM nB¼TiA ¬Ak tBveA ¬Bªµ ,jo»« tBveA An S ¼ e
³Ç jo»Ç« ²B®Ç£ tBÇveA xoµ±Ç{ ³ÇM SLv¯ ,¬C oM ²°Àî /An
¨B\¯A ©µ An ³¯Bi ºBµnB ,xj±i nB oM ²°Àî j±M ²k{ n±L\«
/³¯Bi ¬jo q¼ªU q] ³M ³TL§A ,kµkM
,j±M ²k¯B« ²k{B¯ ¥e ¥ñz« ° S{m£»« ¬B«p ³ B] ¬C pA
/jAj»« p°oM An ¬C ° jo ºk½k{ »£jnpC tBveA © © ºnB«
° ,k{»Ç« °A ¬jp jB½o ° T n nj ²n± pA KLw q¼a ½oU²jBw
/jo»« ³½o£ ð½oTv¼µ »¦ñ{ ³M uPw
joÇ« ¬AnBñªÇµ pA »Çñ½ ,»~Çio« p°n »w S{m£ pA uQ
www.IrPDF.com
JA±] B½ ºnB« B«A ,j±M ²jp ¦U p°n oµ /k«C xA³¯Bi ³M ºnB«
ﱦ{ ºnB« ow ³ k½±¢M j±M ³TwA±i xoµ±{ pA B½ ° ,j±M ²jAk¯
° jBTÇv½A B] ¬C »£jBw ³M xnBñªµ ,o´ pA kíM p°n ¬C /SwA
/j±z£ An nj ºnB« BU jp ¡¯p nk ¬C
jo Swnj ºBa /j±M ³T{Am£ ow SzQ An »«AnC cLæ ºnB«
°A pA xnBñªÇµ ° ,k¯joÇ SLdæ ©µ BM ²nAjA ºBµnB ¶nBMnj °
/jjo£oM nB ow oM kµA±i»« » k¼woQ
</q£oµ> -
/jn°C jB½ ³M n°jA±§Bv§A ¶nBMnj An ¬BzTLdæ jo«
ShÇw ³z¼ªµ ±U> :S£ y½Akæ nj »T«±~i _¼µ ¬°kM
191
¼~~hTÇ« ³Ç joLÇM y½oÇUA ³ÇM An °A joÇ oñ xoµ±{ /jo@
³¯Bi kz¯ oBe ºnB« B«A ,S{Aj q« ºBµºnBª¼M nj ºA³Tv]oM
Bµ³¦ªÇe RkÇ« ° ,oU©Ç ° oU©Ç Bµ³¦ªÇe ·¦æBÇ ;k®Ç oU An
/k{»« oUy¼M ° oUy¼M
BÇM ¬BÇ«nj SdÇU ºnBÇ« ³Ç »§BÇe nj ,¬A°AoÇ RÀñz« BM
³Ç »½BÇ] BÇU k¯joÇ »íw ,j±M ³T o£ nAo yhM ¨AnC ºBµ°nAj
° /k¯°oM y¼Q ,S n y¼Q B¯B¼¦M±¼§ nj ¬BTwnBª¼M ð½ nj ¬A±U»«
_¼µ /k{ ¨B\¯A ºnB« º°n oM ºA²joTv£ ºBµy½B«pC B] ¬C nj
ǽA ° - kz¯ Ak¼Q ©µ ©v½n±¯C »Te ,kz¯ ³T B½ »§±ªí«o¼ q¼a
www.IrPDF.com
/joM ¼M pA oªî oiC BU An ºnB« »¯Ao¢¯ ±±«
³Ç »§BÇe nj /k®TÇ{Aj ³Ç«AjA tAoǵ ºBµ³¦ªe ,¤Be ½A BM
ºA³¯±Ç£ ³ÇM ºnBÇ« ,jAj»Ç« ¨B\ǯA An ºqPÇ{C ° k½oi xoµ±{
y®µl ³ ½A ºAoM  ,jo»« q¼ªU An ³¯Bi p°n oµ ,»wA±w°
³Ç An ºA»ñ{qPǯA°n JBTÇ oµ /k® ± í« o¢½j ¥½Bv« ³M An
,S{Am£»Ç« nB®Ç An Bǵ¬C ¡¯nj»ÇM BÇ«A ,k¯A±i»« ,S B½»«
©½Àî ,k{»« c½ozU BµJBT nj ³ ºAºnBª¼M oµ nj nB¢¯A ¬±a
/jo»« »½BwB®{ An xj±i
»£pBÇU oÇ¢½j Bµ³¦ªÇe k®Çaoǵ ³Ç j±ÇM ǽA oUkÇM ³ªµ pA
³M SLv¯ »¢¯B¢¼M S§Be ° k½k{ toU ¬Bªµ ¬B®`ªµ ,k®T{Ak¯
190
 ¨B\§ S¯±zi B½ ° ³ Bî ¬Ak ,S¼íA° pA ¬k{ Ak] ¥X« ,¨nAk¯
</©woU»«  /³Th¼v£@
«BÇ k®½±£»Ç« ,k®½±£»Ç« An ¼ªÇµ ³ªÇǵ Bµ³ÇǯA±Çǽj> -
</k¯nB\®´M
° JC ¶nBMnj /jo Swnj ºBa pBM ºnB« ° k¯k½k®i °j oµ
»wA°o ¼M y®U y½Aq A ° ,»¯ °±¦wA
ß  ±« T B½ ¤À TwA ,A±µ
²B¢¯ ¬±½q½±¦U p°n owAow ºnB« /k¯jo SLdæ º°Àw±£±½ °
/S{Aj oLi q¼a ³ªµ pA »M±i ³M ° jo»«
³ÇM ²nBM°j xnBñªµ ,k®® » BeAki ©µ BM ³ ½A pA y¼Q
www.IrPDF.com
/jo ²nB{A ±±«
/²kÇ{ pBÇM o´Ç{ nj ºk½kÇ] ¬BTwnBª¼ÇÇM Go¼ÇÇiA> :SÇÇ£@
ð½ ³Ç]nj ¬BÇ«nj k®»Ç« BîjA ° k¯A»]nBi y¯AnAm£@³½B«ow
</kµj»« ³ÄAnA
<?³a ¬B«nj> -
ð½ H ¼j ke pA y¼M toU /¤jBíU ¨kî ©¼½±¢M ©¼¯A±U»«> -
</SwA ¤jBíU ¨kî
ºkÇ] ©¼ª~U ©µ pBM B«A ,k® oñ xA²nBMnj jAj ¤± ºnB«
³Ç«AjA j±Çi tAoǵ RÀªÇe S B½nj ³M o¢½j ²B« ð½ /S o¢¯
»£kǯp ³Ç ,xA»~hÇ{ »£kǯp B´®ÇU ³Ç¯ k¼ª´ ³ ½A BU ,jAj
193
B«A /»® JBhT¯A »µA±i»« ³ An ³a¬C ºnAj e ° ºA²jo nB@
ow »ª /k{BM ¬B«nj ½oT´M nB ,ºjnA±« ¼®a nj ©®»« oñ
,ºk¼« B] ¬C nj »®»« oñ ³ »½B] oµ ³M ,¼LM An B¼¯j ,@
</SwA ±U oT®« ° pBM ±U º°n ³M ²nA±ªµ ²nAjA ºBµnj B«A ,°oM
³ÇM ° »TÇeAn ³ÇM Go¼iA /jp ³½o£ o½p ,k¼®{ An ½A ºnB« »T°
/jo»« ³½o£ Sîow
,J±Çi ¥¼Ç° ð½ ¥XÇ« /j±Ç{ ¨AnC BU jo oLæ xnBñªµ
yU±Çñw ³ÇM ¬jAj gwBÇQ ¤BªTÇeA Sv¯Aj»« °A ;k¼woP¯ ºq¼a
/y§AÆw oµ ³M BU SwA oUy¼M
www.IrPDF.com
³Ça¬C pA ,S£ y½AoM An Ao]B« ¨BªU ºnB« /j±M ©µ ¼®a °
xj±§C©Çzi ºBµ³¦ªÇe ½oÇiC BU ,j±M ²jAj fn Bª®¼w nj ³@
/j±M ²jo »¯BL¼TzQ °A pA ¬B®a ³ ,xoµ±{ ³M SLv¯
</¨A³¯A±½j «> :S£@
,y½AkÇæ nj » ¼ Çe »T¼wBÇve BÇM BÇ«A ° B¯Aj »T§Be BM jo«
SdU B½ :ºnAj JBhT¯A °j ,Rn±æ ½A nj /SwA ñª«> :S£@
</»¯BªM nBª¼M ¬B®`ªµ B½ ° ºo¼¢M nAo ¬B«nj
p±®µ « /jnAk¯ j±]° « tBveA ½A ºAoM »¯B«nj _¼µ> -
½Ao{ ½A ¬±a ,©¯Ao¢¯ ° ¨nAj nB¼TiA nj An ¨A»¯À î ºA± ¨BªU
An »Ç¢¯A±Ç½j ð¼wÀÇ ©½ÀÇî pA ¨Ak _¼µ /²k¼z ¤± »¦¼i
192
 ³¯Bi ³M SwA±i °A pA ° S{±¯ °A ºAoM ºA³hv¯ n±¢½A oTj
/jjo£oM
¨BªU j±]° BM /¨jo£oM ³¯Bi ³M ©µA±i»ª¯ ¿Be> :S£ ºnB«
/¨°oÇM ¬BMB¼Çi ³ÇM ³Ç ¨nAkǯ An yT«B´{ ,k¼T£ « ³M ³ Bµ½A
ºAoÇM ¨oµ±Ç{ ° ,²kÇ{ ¥½kLÇU ©®´] ð½ ³M ¨A»½±{B¯p »£k¯p
SeAoTwA ³M pB¼¯ ,²j±M « KAo« ³ »½Bµ²B« ½A pA T B½ j±L´M
</jnAj
¬±Ça - jAj»« fn ºjnA±« ¼®a nj ²nA±ªµ ³ n± ¬Bªµ
¬BTwnBª¼ÇM S¼ oÇ ¨BªÇU pA k¯j±ÇM ¥½BÇ« ¬BTwnBª¼M ¬AnAk«B´w
www.IrPDF.com
¬BTwnBª¼M nj nBª¼M ð½ ¬A±®î ³M An °A n±¢½A oTj - j±{ ²jBTwA
ºn°oÇ ÂÇæA nBÇ ǽA ³ jAj c¼±U «B k®aoµ ,S o½mQ
/Sv¼¯
q¼Ç¯ An ¨p¿ ºBǵ°nAj ,KwB®Ç« »¯BÇ«nj¬A°n nB®ÇÇ nj ,ºnBÇÇ«
/k¯k{ k½kQB¯ «B ¨B\¯Aow ° k®T B½ yµB ©½Àî /jo S B½nj
nj °A ¬kÇ{ ºoTÇvM ºAo]BÇ« ,RkÇÇ« ÇǽA ¤±ÇÇ nj BÇÇ«A
,xnBñªÇµ /k¼`¼ÇQ B¯B¼¦M±¼§ ða± o´{ owAow nj ,¬BTwnBª¼M
° ºjBÇ{ ºBµ³Çd§ ³ªÇµ ¬C ð½o{ ,³§Bw ½k®a Sw°j ¬C
T o½mQ nj ºnB« S«B´{ pA /k«C S¦½° ³M y¯k½j ºAoM ,toU
195
ºnAk Ç« pBÇM /SwA ¬kÇ{ »{ÀTÇ« çoí« nj ©µ xA»½±{B¯p
²nBM°j ,p°n S~{ pA uQ ° jo SwA±inj yhM ¨AnC º°nAj
/j±{ ZnBi ³¯Bi pA jo »íw
²k®¯An ,²An nj /S n k½k] ¬BTwnBª¼M ¬C ³M ° S o£ »v@BU
?k® RBÀ« An »v kµA±i»« B½C ³ k¼woQ °A pA
·Ç¯A±Ç½j BÇU k®Ça GoµB B«A ,SwA SeAn »¦¼i k®½±£»«> -
°qÇ] ©Çµ »ñ½oTÇñ§A ±Ç{ ° ,kǯnAj BÇ] ¬C nj ©Çµ »íÇÇA°
</SwA ¬B{¬B«nj
</©®¼LM An »v ©µA±i»«> :S£ ºnB«
www.IrPDF.com
ºnBÇ« ·µBÇ«°j ºBµ[ǯn ¨BªÇU ³M ,³ª§Bñ« SîBw ð½ 
ºBµ±Ç« BÇM k®¦MkÇ ºjoÇ« - ¬BTwnBª¼ÇM o½kÇ« /k¼zhÇÇM ¬B½BÇÇQ
³Ç jAj c¼±U - k¯jo»« y½Akæ n±¢½A oTj ³ ,»«k®£±]
nj »£pBÇU ³ÇM ³ ºAºnBª¼M ,SwA tAoµ ºnBª¼M  °A ¥ñz«
/SwA ²k{ »½BwB®{ »ñ{qP¯A°n »¯B´] ºBµ³«B®§Bw
:jAj c¼±ÇU ,k®Ç SLdæ cA° jo»« »íw ³ ¬B®`ªµ
,ÀTL« ¨jo« B«A /SwA k½k] ºnBª¼M ½A ³ Sv¼¯ ½A xA»®í«>
/k®® y¯B´®Q k®®»« »íw ,k¯±{ ³Tv¯Aj ³¯A±½j ³ ½A toU pA
¨kÇî »î±Ç¯ pA »{Bǯ ,»£joÇv A k®¯B« Swnj ,©µ ºnBª¼M ½A
</SwA ¬kM nj »½B¼ª¼{ ¤jBíU
194
 </k¼{BQ»« ©µ pA S{Aj ¨A»½±{B¯p »£k¯p
pA ¨Ak _¼µ /kµj»« nkµ ³M An y½Bµ²rA° Sv¯Aj»« ºnB«
,¤BÇe oǵ nj ;k®Ç kîB TÇ« An jo« Sv¯A±U»ª¯ °A y½Bµoe
xÀU ©µ o¢½j nBM ð½ ,j±]° ½A BM /j±M o i nj ²nAjA S¼X¼e
/jo@
³ »½Bµ¬C :¨A²jo »£k¯p ¨jo« pA ±¯ °j BM ,B] ½A nj> -
«BÇ ³Ç »½Bµ¬C ° ,k¯nAk¯ ³í«B] ³M Sz£pBM ºAoM »ThM _¼µ
BÇM ¬kÇ{ °n³ÇM°n ºBÇ] ³ÇM k®µj»Ç« c¼]oU B«A ,k¯A²k{ ¬B«nj
,©µA±i»« « /k®¯qM »¢¯A±½j ³M An j±i ,»£k¯p ºBµS¼§°Æv«
www.IrPDF.com
¨j±i k½BM ,©{BM ³T{Aj Sw°j An ¨j±i ³ ¨p±«B¼M ²nBM°j ,k½BM
AoÇ« j±{»ª¯ /¨o¼¢M ©¼ª~U »½B´®U ³M ©¯A±U»« ³ ©® kîB T« An
</¨A³T o¢¯ ¨j±i ³ jo »½Bµ©¼ª~U ºAo]A ³M nAjA°
»£kǯp nj j±{»Ç« ²jAj ²pBÇ]A BÇ« ³ÇM> :SÇ£ xnBñªÇǵ
j±MBǯ An BÇ« ³Ç »µBLTÇ{A qÇ] ³M ,©¼µkM ¨B\¯A ºjB½p ºBµ²BLT{A
</k®»«
ºnBÇ« ,°A oǯ pA ;S{Akǯ »¦æBÇe _¼Çµ ³ª§Bñ« ½A ·«AjA
/j±M ²jAj ¨B\¯A An ²k®z ºB i
ºA²nAjA pA nBM ½A ,k«C ºnB« ¬k½j ³M ºo¢½j ¥¼° ,kíM p°n °j
197
»¦Ç¼§j c¼±ÇU ³ÇM kíÇM BÇ«A ,jo k¼\ªU ¬B«nj ºAoM xA³¼æ±U
:SiAjoQ yUBÀ« »¦æA
</k{BM ²k¼wn S¯k{ ³Tvz¯pBM S° HíA° k½B{> -
_¼Çµ :SwA ³T´Ç¯ ³a Bµ²rA° ½A SzQ nj Sv¯Aj»« ºnB«
nBª¼ÇM ð½ ³ jnBPvM »¦¼° ³M An j±i ºBµnB j±L¯ oBe u@
/²j±M »¯A°n
»TÇe ,¨jo£oM k½BM « /SwA ¬B«nj ½oT´M nB »T£ ±U> -
</²BU± Rk« ð½ ºAoM ²k{ o£@A
:jAj ³Ç«AjA ºnBÇ« /S¢¯ q¼a _¼µ jo« B«A ,k¯B« gwBQ oT®«
www.IrPDF.com
³ÇM Ç« »TÇ° /¨±ÇzM ¬BÇ«nj « jo ³¼æ±U ³ ºj±M »v ±U>
,¨nAjoÇM ònqÇM »«kÇ ©TÇwA±i»« ,¨jo»« oñ »¢Tvz¯pBM
©µA±i»ª¯ /¨o¼¢M ©¼ª~U ³¯AjApC ,©{BM ²k¯Bwn ¬B½BQ ³M An ¨nB@
Ç« ³ÇM ©Ç Swj /©®Ç oÇU An ¨nB ²jn±i Svñ{ n± ½A
SwA±Çinj S° ¬C ° ,©MB½ pBM An ©v¯ ³M jBªTîA BU ²kM »Tæo
</©®»« »¢Tvz¯pBM
/jo Bæ An y½±¦£ ¥¼°
ºoTÇvM ¶nBÇMnj »TLdæ ,º±zM ¬B«nj ¨jo jB´®z¼Q «> -
</¨joñ¯ ¬k{
,¨°oÇM ¬BMB¼i ³M ²nBM°j ¨k¼woU»« « /SwB M ·§Fv« B«A> -
196

BÇ«A ,²k¼Çwn oTÇvM ³ÇM T n 鱫 ³ k¼wn ³\¼T¯ ½A ³M Bñ¼¯°n°
/j±M ²jBTv½A ±¯B¼Q nB® ¬B®`ªµ jnA°jA
www.IrPDF.com
</©MA±hM k½BM /¨A³Tvi « ,jnA°jA> -
pA ;kµkÇM ³Ç«AjA jnA°jA ºAoÇM TÇiA±¯ ³M SwA±i»« y§j
° Bµ©¼½±Çn ,BµRB¯±Çw »«BªÇU xA²kÇ{ o½khÇU · Be ¬°nj
jnA°jA ¬±Ça ;kÇzñM ¬°o¼ÇM ,Sv¯Aj»Ç« ³ÇÇ An »½Bµ±¼ÇÇ]AjC
B«A/kµA±hM °A pA ºq¼a ³ ¬C »M ,k® ¼vdU ³¯±¢a Sv¯Aj»«
/S{Ak¯ yz o¢½j Bñ¼¯°n° ¬kM
ZnBi ³M ¨B£ ð½ Sv¯A±U»«  o£@A /j±M JAm] nB¼vM °A
¬C ,k®¼LM ¬p ð½ ¬A±®î ³M An Bñ¼¯°n° ° jnAjoM xj±i ºB¼¯j pA
³ÇM ,¼Ç«p º°n oÇM Bñ¼Ç¯°n° »£kǯp ºBǵK{ ½oÇÇiC S°
j±ÇM »v B´®U jnA°jA :k{»« ¥½kLU xoªî ºBµK{ ½oUBL½p
199
ºnBÇ« /y MBÇw ¬AnBñªÇµ K¼Çn ½oUònqÇM oÇ pA ,o¢½j
k¯A±U»« ° SwA jApC ºnB« ³ Sv¯Aj»« °A k½B{ ;k{ ¤Bd{±i
An j±i ºB] ²nBM°j BU j±M »Tæo ½A ° ,jo½mPM An ºk½k] ¥{
/k® Ak¼Q ¬B´] nj
,jp k®hL§ ,Svz¯ y½°n³M°n ,k{ RBÀ« BUA jnA° ¥¼°
¼Ç pA mBÇ k®a uPw ° ,³¯ B½ SwA oT´M y§Be k¼woQ °A pA
/jn°C ¬°o¼M xA»Twj
ð½ ½A /¨A²k«C B] ½A ¬BUoµ±{ SwA±inj ³M «> :S£@
³Ç »«B¢®Çµ BU ,SwA cA° «B k®aoµ /SwA À ºBB U
www.IrPDF.com
SiAjoÇQ An ¬BTwnBª¼ÇM ºBµ³®½qǵ ¬BUoµ±Ç{ ,k¼{BÇM BÇ] ÇǽA
</k®®»«
/joÇ BÇ«A An q¼a ³ªµ /k® WdM joñ¯ »íw ºnB« nBM ½A
²jo Ao]A ° Sv¯Aj»« ³ »®¼¯A± ³M ³]±U BM ,Sv¯Aj»« k®aoµ
³ÇM SwAnð½ kíÇM /kǵj ³Ç«AjA kMA BU An WdM ½A k¯A±U»« ,j±M
/k¯A²jo j±î yª½Àî S£ °A ³M ° S n n±¢½A oTj BUA
¬An°j BÇ«A ,k½±£»Ç« ï°nj °A ³Ç Sv¯Aj»Ç« n±Ç¢½A oTÇj
/jAj y½Aq A ¨±¦í«B¯ »Uk« BU An °A ºoTvM
198
 /S{Ak¯ ¬jAj Swj pA ºAoM ºq¼a ¬±a ,kµj ³«AjA
y {Bî ©Tv¯A±U»« ³ »®¼«p º°n ºjo« B´®U ±U ,jnA°jA> -
¡®ÇU ©Ç½AoÇM S§j ,¨o¼ªÇM »TÇ° ³Ç ²jBÇw ¥Ç¼§j ǽA ³M /¨±zM
tBÇveA n± ³Ça ð¼¯o °q¼ÇñwA 𽠩ǯAj»ªÇǯ /j±{»ªÇǯ
/j±{»ª¯ ¡®U »v ºAoM q£oµ y§j ©®Ãª « B«A ,k®»«
nj ³¯BL{ » ¼w±« o¢½j ³ ½A ºAoM S§j ,nB pBC nj k½B{
Ak¼Q »v ° ,k®»« ±¦ ¬B®`ªµ ²B« B«A/j±zM ¡®U ,Sv¼¯ nB@
ð½ nj ²sǽ° ³ÇM ,jpA±®ÇM RB¯±w ±U ºAoM k{BM ¥½B« ³ j±{»«
</©¼Tvµ 1²jp²B« ð½ B« pA ¨Ak oµ ³ »½B] ,¬BTwnBª¼M
www.IrPDF.com
j±Ç]° » BLÇUnA ³Ça ²BÇ« ° ¨joÇ« ¼M Sv¯Aj»ª¯ Bñ¼¯°n°
»Ç¢¯A±Ç½j ½oíÇU ºAoÇM ºA²rA° ¼®a pA ³ B] ¬C pA B«A ,jnAj
/k{BM k®«°o¼¯ nB¼vM k½BM BLUnA ½A ,k®®»« ²jBTwA
,¨A²jo« ¬±a /jnA°jA j±{»ª¯ ¡®U ±U ºAoM ©µ « ¤j °> -
,©µkM Swj pA An ±U ³ ©woU»ª¯ ¬±a ° /¨n°j nB¼vM B] ½A pA
/»®»ªÇ¯ Bǽ »®»« ºoñ ³a ¨A²nBMnj ±U ³ Sv¼¯ ©´« ©½AoM
½oT´M /j±M q¼¢¯AS¢{ /©TiA±¯ ±U ºAoM {Bî »¯p ¥X« Kz«A
</j±M ¨A»£k¯p owAow ·d§
lunatic -1
201
tBveA ²An pA /SwA k®«o®µ ð½ Bñ¼¯°n° kª´M Sv¯A±U»« ³@
BM ºk¯±¼Q j±M ³Tv¯A±U Bñ¼¯°n° ,Sı®¼« ð½ B½ RB¯±w ð½ JB¯
/j±M ²joñ¯ nAooM ºo¢½j u _¼µ BM ³ k® nAooM jo« ½A
³Ç ºjoÇ« ;²k¼ª´Ç ,tBÇve ,j±ÇM »¯BÇ«nC ºjoÇ« jnA°jA
j±Çi q« nj An ¬C ²nBM°j BU j±M ²jo j±MB¯ An R°BU»M »¯B´]
,k½kÇ] ºBµS¼~hÇ{ ,k½k] ºBµ¡¯n BM nBM ½A ° ,k® ¦i
° ±¯B¼ÇQ ð½ ,¬p ð½ ¥«BÇ{ ²pBU ¬B´] ½A ° /k½k] ºBµAo]B«
/k{»« oUònqM ¨Ak« ³ j±M ²B« ð½
oµ ° ¨±zM {Bî ¿Be ¼ªµ ©Tv¯A±U»« «> :S£ Bñ¼¯°n°
www.IrPDF.com
kǯA±U»ª¯ jnA°jA Sv¯Aj»« ° </©zhLM ±U ³M ,¨nAj ³ An ³a¬C
/kª´M An y oe
/SwA » ¼w±Ç« »ª ,»µA±i»« « pA ±U ³ ºq¼a B´®U> -
SwA±i»Ç« ©§j ° ,¨jo»« oñ ³ ©¯C pA oUy¼M nB¼vM « B«A
nj ±ÇU BÇM ,¨A²jo ¬B{nj ³M pBC ²pBU ³ An ºo¢½j ºBµq¼a
</¨nAm¢M ¬B¼«
¨BªÇU nj - k¼woÇU Bñ¼Ç¯°n° ?j±M ²k¼ª´ /jp k®hL§ jnA°jA
¬C k½BL¯ q£oµ ¨jC ³ j±M ²k{ ³T{±¯ Ro{Bí« JAjC ºBµJBT@
³ ºjo« BM k½BL¯ ²s½° ³M ° ,k® SLdæ zî ¶nBMnj ©¼ Tv« n±
S oÇ£ ©¼ª~ÇU BÇ«A /k® SLdæ zî ¶nBMnj ,kwB®{»ª¯ ÂæA
200
 ¬jAj Swj pA ºAoÇM ºq¼a k¼ª´ kíM ° k{ ²jnpC ¤°A Bñ¼¯°n°
Bǽ BµtoÇU ¬B®`ªÇµ ³Ç S{Aj »¦æBÇe ³Ça /j±ÇM ²jo« /jnAk¯
³½mÇU ,k¯j±M ²jo j°kd« An xA»£k¯p ²nA±ªµ ³ An »UBL~íU
/jBTv½A °A ±¦] ° k{ ³®µoM ?k®@
³ k{ ³]±T«  ,Aoa Sv¯Aj»ª¯ Bñ¼¯°n° /k½k®i jnA°jA
;S{Am£ yªñ{ o½p ° S o£ An °A Swj S B § BM /²k½k®i °A
An °A Swj ° k{ k¼«±¯ Bñ¼¯°n° /k¯B« Soe »M B] ¬Bªµ yTwj
/S{AjoM
³ÇM An °A ,joÇ« ǽA BÇM »¯BªÇv] tBªÇU oµ pA oUy¼M ºq¼a
www.IrPDF.com
y§j ³Ç ºnB oµ Sv¯A±U»« ³ S ¼ e ½A :jn°C»« ¬B\¼µ
pA ºAkÇ] /jnAk¯ j±]° »T½j°kd« _¼µ ³ ,k®ñM ,SwA±i»«
_¼Çµ ,jjo£oÇM j±M ñª« ³d§ oµ ° j±M ²jBTv½A ¬°o¼M ³ »¯p
/k{»ª¯ nAk¼M ºo¢½j u@
¬°o¼ÇM pA uQ ³Ç »½B«ow - B«ow ° ,jBT A ¬B½o] ³M y¯±i
° Bñ¼¯°n° /S n ¼M pA - j±M ²jo tBveA y½BµtBL§ ¬jn°C
° tBL§ »M Bñ¼¯°n° ,©µ º°n ³M °n ,k¯j±M ²jBTv½A °j oµ ,jnA°jA
²jo ÂL An nB ½A ;k{ ¤±z« j±i ³M Bñ¼¯°n° /tBL§ BM jnA°jA
¼®a nj q£oµ B«A ,»æBi |Bh{A n±e BM B½ ° »½B´®U nj ,j±M
³M ºA³Àî _¼µ jo« ³ »§Be nj ,j±M ²joñ¯ An nB ½A » ½Ao{
203
° /jn°C jB½ ³M An °A ºBµ²rA° /Sv½o¢¯ ïBM nj ºnB« ³M ,¬°o¼M ³M
/j±M ²jBTv½A xoMAoM nj ³ jo ²B¢¯ ºjo« ³M ²nBM°j
jnA°jA ³ÇÇM ° jn°C ¬°o¼ÇÇM y®ÇÇU pA An yTÇÇ@Ar Bñ¼Çǯ°n°
/jo»« ¬¿A ¼ªµ k½BM ,k®ñM ºnB j±M nAo o£@A /k{ oUð½jq¯
ºB«oÇw nj ºpAnj RkÇ« ,jjo£oM ¥iAj ³M ³ ¬C pA y¼Q ºnB«
/k¯B«»« ¬°o¼M
:j±M y½Bµ©za nj »zwoQ /S{AjoM K î ³M »«B£ jnA°jA
» ¼w±Ç« ·í Ç ð½ »Ç ?jpA±®ÇM ±¯B¼Q ²nBM°j SwA±i»« »@ß
www.IrPDF.com
,jnj ¬Bªµ ,¡¯n ¬Bªµ pA nB{ow An ye°n BU SiA±¯»« o¢½j
ºBµ¥Çv¯ ³Ç k®Ç ºA³Ç¯A±Ç½j ¬ApBv¢®ÇµC ºjBÇ{ ° [¯n ¬Bªµ
?k¯j±M ²jn°C k]° ³M j±i oYA BM An ºjBªT«
BÇU ©®¼LM ° ©® B´zTwA S£ « ³M ,²jBTv½A ¬°o¼M ³ »¯p> -
pA y¼Q ³ ¨°oM ¬C pA oUAo ©¯A±U»« HíA°B½C /¨°oM ©¯A±U»« B\@
<?¨A³T n ½A
BÇ«A ,joÇM »TeAn ¥L« o ³M An °A ° S o£ An jnA°jA Swj
j±ÇM ³Ç BÇ] ¬BªÇµ jAj»Ç« c¼]oU /jo S«°B « ³¯BMjÆ« jnA°jA
/°A ¶nBM°j TiA±¯ nBT¯A nj ,±¯B¼Q nB® ,kTv½BM
202
 BÇ] ¬C ©Çµ BÇj pß S{Aj °pnC /k®Ç ²jBTÇwA °A pA ,SwA±i»«
/k¯Aj»« An ¬p ¬kM nAowA ºjo« oµ pA oT´M ,¬p ð½ ¬±a ,j±M»«
tBÇveA ,j±ÇM ²jBT A ±¯Ap ³M ²jBTv½A jnA°jA
ß oMAoM nj ¬B®`ªµ
jn°C ¬BMp oM »dA° ºBµ²rA° °,SwA ²k{ uª§ ° o¼hvU jo@
AoÇ oÇ¢½j Z°A ð½ /k® ³a jnA°jA SwA ¥½B« kµkM c¼±U BU
y¯±Ç«Ao¼ÇQ nj q¼a³ªÇµ nBÇ¢¯A ,³z¼ªÇµ pA oUk®«°o¼Çǯ ,k¼ÇÇwn
jB½ ³M An ydLæ p°n ¬Bªµ »L¦ ·¦ªe /j±{ o\®« SwA±i»«
©¼î nB\¯A ð½ nj jAj»« c¼]oU ,S{Aj »T¼ªµA ³a B«A ,jn°C
x±¦] B] ¬Bªµ - k¯qM Swj jnA°jA ³M k{ ³w±w° /jo¼ªM Rm§
www.IrPDF.com
oUAo S{Aj /jpAk®¼M o i ³M An ³d§ ½A SwA±i»ª¯ B«A - j±M
/j±M ³T£ ºnB« ³ n± ¬Bªµ Swnj ,oUAo nB¼vM ,S n»«
©µ ° A°o¯B«o ©µ ,jo»« n±~U q¼® ©µ ° ³ñ¦« ©µ An j±i
ºBµ¡¯n ³M »½BµSw±Q BM »¯Ajo« ³M S{Aj ,y§B¼i nj /»¯BMo
° Bµk®ªU°oÇY ³ÇM - jnp ,²B¼Çw ,k¼w - k½pn°»« zî ¦Th«
°A BM ºnB oµ Sv¯A±U»« »voµ ° j±M ¦íT« ³ªµ ³M °A /BµAk£@
³Ç An ºq¼a oµ /k¼wn Ao ©µ ow SzQ Z°A ³w ,°j ,ð½ /k®ñM
oǵ ³ÇM An j±Çi ° joÇ n±~ÇU ,j±M ²joñ¯ An xoñ ¬C pA y¼Q
³ »§Be nj ,¨B\¯Aow /joPw ,j±M oU}§Bi ° oUºjB¼®M ³ ³a¬C
,jp jB½o Rm§ Rk{ pA ,jnAj ³¢¯ An xj±i Sv¯A±U»ª¯ o¢½j
205
/jAj»ª¯ ¬Bz¯ j±i pA ,jAj»« fn ³a¬C
° j±M ²jBTv½A Bñ¼¯°n° /q¼¢¯A¬B\¼µ nB¼vM ,j±M q¼¢¯A¬B\¼µ ½A °
³T{mÇ£ nj »¯B«p oµ pA oUy¼M An j±i /jo»« xpA±¯ An y¯kM
³Ç k®¼LM An jnA°jA SwA±i»« ³ ½A o Bi ³M ³¯ ,jo»« ©¼¦vU
ºq¼a ¼®a q£oµ ¬±a ³ñ¦M ,jo»« oU An yTwjn°j ¬B´]
/j±M ²joñ¯ ³Mo\U An
ºn±~ÇU ¥MBo¼Ç ºBµq¼Ça ,¬jp oÇe ³ÇM joÇ °oÇÇ{
An Bµ¬C ,xjAk]A ,y¯BTw°j ,y®½k§A° ³ »½Bµq¼a ,S£»«
www.IrPDF.com
° k¼Çwn AoÇ yUm§ Z°A ¼Tvhǯ /k®TÇv¯Aj»Ç« ¦ Ç« »£poǵ
/kzñ¯ jB½o Rm§ pA BU k½q£ An y½BµK§
nj »U°BTÇÇ« ²BÇÇ¢¯ /jo»ÇÇ« ²BÇÇ¢¯ °A ³ÇÇÇÇM S{Aj jnA°jA
,°o¼Ç¯ o Bi ³M  o£@A »Te ,k¼ª´ »« nB¢¯A ,j±M y½Bµ©za
/jo»Ç« kîB~TÇ« Bñ¼Ç¯°n° ¬kÇM ³Ç j±M »½±M ° oî ,RnAoe
B®ªTwA ¤±z« o¢½j nBM ° jp ±¯Ap /j±M ²kz¯ BnA p±®µ Bñ¼¯°n°
/k{
y½AoÇM ²nA±ªÇµ ³ ºq¼a oµ ³M ,jo¼ªM Rm§ pA SwA±i»«
jnA°jA pA :jo»Ç« nj An ¬C ° k¼z½kǯA»Ç« ,j±ÇM ²k{ ±®ª«
³ ºA²±¼{ oµ ³M ,k½±¢M n°p °A ³M ,k¯qM Swj °A ³M jo yµA±i
204
 /SwA ²k{ ð½jq¯ ºjB½p ³ »v@
An ºpAnj »¦¼i »¦¼i ²An ° /¨jo ,»T£ ³ An ºnB@> :S£@
</©T n
»£kǯp pA »UB¼Çe »UBÇd§ S{Aj ;SÇ¢¯ ºq¼Ça ºnBÇÇ«
oǯ ³ÇM ²j±wCBǯ »ªÇ ° ,Sv½p»Ç« oÇ¢½j nBÇM An xA³T{m£@
¨B¢®Çµ ,j±ÇM ²k¼wn Ao ¬B´] ³M Sz£pBM ¨B¢®µ k½B{ /k¼wn»«
kǯA±U»Ç« »v oµ k½±¢M BU ,j±M ZnBi nj ³a¬C BM »½°nB½°n
ð½ nj q£oǵ o£@A »Te ,j±zM ©¼î ºnjAoM ª\¯A ð½ ±î
/k{BM ²j±L¯ »¯A°n ¬BTwnBª¼M
www.IrPDF.com
nj y¯j±M ¥¼§j B´®U ³ ,¬A±] oTij ½A k®¯B« ,¤BX« n± ³M
/j±M ³T o£ »ª¼ª~U xj±i »£k¯p jn±« nj ³ j±M ½A ,S¦½°
»z½oÇQ¬A°n ,q¼Ç«CnAowA RBªµ±U ,»£jov A ,tAoµ BM q£oµ °A
BÇU An BÇ« kǯA±U»Ç« ǵl ³Ç »½Bµ²j°kdÇ« :j±ÇM ²kz¯ °n³M°n
q£oǵ ,j±ÇM ³TiB®Ç{ An ºnB¼ÇvM ¬AjoÇ« k®Çaoǵ /joLÇM ¬B{po«
° ,j±ÇM ²joÇñ¯ ³Mo\ÇU An xj±Çi ºBµB®ªÇU yhÇM ½oU¬B´®ÇQ
¬B´®ÇQ xj±Çi pA ,xA»£k¯p pA »ª¼¯ ³ j±M ²k{ ½A xA³\¼T¯
° k®wB®zM An j±i »¯°nj ¬±®] k®Tv¯A±U»« ³ªµ o£@A  /k¯BªM
oU¬BMo´« ¨jo« ,³¯ ?k{»« ½A pA oUkM ¬B´] ,k®® »£k¯p ¬C BM
/k¯j±M»« oUjB{ °
207
ºBǵnj pA ³Ç »¯Bǯp ° ¬AjoÇ« ¬C ·ªµ ,BµRm§ ¬C ·ªµ jnj pA
/k¯j±M ²k{ ZnBi ¬C pA ° jnA° y¯kM ³M y®µl
° ,oÇî oÇ ,k¯BÇ« ¤Be ¬Bªµ ³M ° k¼z pAnj ¼«p º°n
,An xj±Çi »¯B´Ç¯ ºBµB®ªÇU °A /j±ÇM y«AnC pA nB{ow ye°n
³ÇM B«A ,Aoa k½±¢M Sv¯A±U»ª¯ ,j±M ²jo ¬B´®Q xj±i pA »Te
:j±ÇM ²jo An nB ¬C ³ j±M » B ¼ªµ /S{Ak¯ pB¼¯ ©µ »hwBQ
/j±M ²jo ©¼¦vU An xj±i
pA Bñ¼¯°n° ° Sz£ pBM j±i KwB®« ¬Bñ« ³M ¬B´] ,k¯A k¯A
www.IrPDF.com
,j±M ²jn±h¯ ¬BñU B] pA Rk« ¬C ¨BªU nj jnA°jA /SwBioM B]
nj »T¼wBÇve :j±ÇM ²kÇÇ{ ¬±£oÇÇ£j °A nj ºq¼ÇÇa nBÇÇ¢¯A BÇÇ«A
/»¯Bv¯A nB¼vM »T¼wBve ,k{»« ²k½j y½Bµ©za
,©®¼LM zî ©¯A±U»« ºq¼a oµ nj ³ SwA J±i nk³a> -
</ð¼¯o °q¼ñwA ð½ ºBµ©za nj »Te
joÇ tBÇveA ³ j±M ²k{ y½BµtBL§ ¬k¼{±Q ¤±z« ²pBU
/Svµ BUA nj ©µ »«±w o¯
³a B½ ° ²k{ BUA jnA° » °A Sv¯Aj»ª¯ Bñ¼¯°n° /j±M ºnB«
tBÇveA »«oÇ{ Bǽ toÇU _¼Çµ BÇ«A ,²kǽj ° ²k¼®{ An »½Bµq¼a
³ÇM ¨jC ²BÇ¢¯ ¬±`ªÇµ ,jo °A ³M »Twjn°j ²B¢¯  /jo»ª¯
206
 /jo oU An BUA ° S£ o¼i ³M K{ ºk®hL§ BM /S{Ak¯ ,jo¼ªM
Bñ¼¯°n° /j±M » ¼w±« oT®« ;jn±h¯ ¬BñU y½B] pA jnA°jA
y{AjBÇQ ,j±ÇM ²k¼zhÇM °A ³ÇM ³Ç » oÇ¢{ Rm§ ºAoM j±M ¥½B«
,Roǯ B½ Sze° ¬°kM ° j±M ²jBTv½A B] ¬Bªµ ³ ¼ªµ /kµkM
Svz¯ ±¯B¼Q SzQ Bñ¼¯°n° /j±M » B ,j±M ²jo B{BªU An °A ¬±®]
/SiA±¯ o¢½j nBM °
oÇ¢½j ©Çµ òoÇ« pA toÇU »Te ° ,j±M ²k{ ðLw ye°n
An ³ñ¦Ç« ° q¼®Ç ,»PÇw°n ° ²q¼Ç{°j RAm§ °A /jAj»ªÇǯ xnApC
/³ñ¦« BU j±M q¼® oUy¼M k®aoµ ,j±M ²jo ³Mo\U
www.IrPDF.com
nj ³Ç »½Bµ³ª¯ »«BªU ,²q\í« ð½ oYA nj »½±£ ,K{ ¬C
³M BU ,SiA±¯ AnBµ¬C ° ,k®Tz£oM xA³ Be ³M ,Sv¯Aj»« ³T{m£@
/j±M ²jo ³Mo\U xj±i ³ kzhLM Rm§ nk ¬Bªµ jnA°jA
209
<?¨j±M ²joñ¯ An nB ½A q£oµ Aoa> -
y½AoM ©µ pBM kµA±i»«> :S£ ° jo ²B¢¯ jnA°jA ³M ºnB«
</k{BM xnA°Aqw ©®»« oñ /»¯qM » ¼w±«
,ǽA pA y¼ÇQ AoÇa :²kÇM JA±] An ©§AÆw ¤°A B«A ,©¯p»«> -
³ÇM ©Ç¯A±U»« o£@A ,©Tvµ jApC o£@A ?¨j±M ²joñ¯ An nB ½A q£oµ
½Ao{ n±~U pA ³z¼ªµ Aoa ,©® oñ ,©®»« JBhT¯A ³ ºq¼a
<?¨A²jo q¼µoQ ±®ª«
/©Ç¯Aj»Ç« An ¬±¯BÇ ° ¨j±ÇM ¥¼° « , x±£ ?±®ª«> -
An tk « JBT ºBµyhM ¨BªU ° ¨j±M 𼧱UB ð½ n± ¼ªµ
www.IrPDF.com
<?Sv¼a ±®ª« pA Rn±®« /©¯Aj»« oM pA
/k{±PM An yT@Ar jo yñª ° S n °A o ³M ºnB«
©µA±i»« ³ An ºq¼a q£oµ ° , ²B¢¯ « ºBµ©za ³M> -
¬±¯B ³M B®M »ñ½ ,Svµ S¼î±®ª« °j B´®U /oL¯ jB½ pA ,©½±¢M ±U ³M
³ÇM n±L\Ç« An u _¼Çµ q£oµ /Aki ¬±¯B ³M B®M ºo¢½j ° ,¬Bv¯A
BM q£oµ ° /j±{»« J±vd« p°B\U ¬±a ,ñ¯ »v®] · MAn ð½
/SwA ¬BµB®Ç£ ½oUkÇM ¬±Ça ,xBÇM ³T{Ak¯ »v®] · MAn Bµ³`M
¬BªÇµ H ¼Çj ³Ç Svµ »Çv ³z¼ªÇµ /ºjApC ±U ,½A pA ºAk]
</»µA±i»« ±U ³ kµA±i»« An ºq¼a
j±ÇM nAoÇ ³Ç »Çv ³ÇM An ©´« ¥½Bv« xp±«C ¥ªdU ºnB«
208
 /k¯j±M o¼£Shw ,»½q] k®aoµ ,Bµ³®½qµ jn±« nj ²nA±ªµ
½oÇiC BÇj pß :SiAkǯA yTÇ{AjjBǽ oT j ³M »µB¢¯ Sîow ³M
²jAj ¬BÇz¯ SLX« y®@A° ° ²jo S B½nj An xA»®¼§±v¯A ±{
»¯Bv¯Ao¼ ¬B«nj ¬C pA j±M ³Tv¯A±U °A ³ j±M B®í« ¬AkM ½A ° /j±M
SwA±inj n±¢½A oTj ,²s½° ·¼ ½A nj /joLM nj ³M ©§Bw ¬B]
¥«B S¼§°Æv« ° k® B«AAn ºk®w ¬BTwnBª¼M ºAn±{ j±M ²jo@
/jo¼¢M ²k´î oM An ¬B«nj ½A KA±î
nj BµnBª¼ÇM pA oǯ ³w °j /k{ xnAq£ k®a ¬k¯A±i ¤±z«
www.IrPDF.com
,BµnBTwoÇQ xnAqÇ£ ³M B®M ° ,k®T{Aj ³¯Ao¢{BioQ nBT n K{ ¤±
yhÇM ³ÇM cLÇæ nB´Ça SîBw j°ke /j±M jnA°jA Bµ¬C pA »ñ½
/jn±hM An yMA±i ºBµ|o j±M ²kz¯ oBe ° j±M ³T n xj±i
S¦½° nj ³ ©µ nk³aoµ /jo»« ºnB Sv½BM»« n±¢½A oTj
·vwÆÇ« ð½ ¬A±®î ³M An ¬C o½±~U j±M ¨p¿ ,j±M jApC q¼a ³ªµ
/k®® e nB ³ Bd« ° zi
</©woPM Bª{ pA An »ª´« nB¼vM ±±« k½BM> :S£ Bñ¼¯°n°
An xA»ñ{qÇQ »{±Ç£ /joÇñ¯ °A ³ÇM »´]±U n±¢½A oTj B«A
ºBµy®@A° /k{ °A ·½n ° K¦ ºBµAkæ éªw ¤±z« ° S{AjoM
An xA³¼ñLÇ{ SzQ »ña±Ç ïAoa BM ° jo ¬BdT«A An °A »¦~«
211
nj ³Ç ¬A±] ¬p ¬k½j pA ,jo {°n An ïAoa n±¢½A oTj »T°
/jo K\íU ,j±M ³Tvz¯ xoT j ¬°o¼M nBT¯A BUA
www.IrPDF.com
</SwA ¤B{A « p°n ¨BªU ° /SwA j°p »¦¼i p±®µ> -
/²kz¯ °o{ p±®µ p°n ° SwA j°p ©¯Aj»«> :S£ Bñ¼¯°n°
ZB¼TÇeA ðªÇ ³M /© »¦¼i ,©® SLdæ »ª ©µA±i»« 
</¨nAj
³T{C y½Bµ±« ° ²k{ oµB y¯Bªza o½p »µB¼w ºBµ³½Bw
/SwA ²j±M nAk¼M An K{ ¨BªU ³ »~h{ }hz« ©½Àî ,j±M
/k® »½Bª®µAn yBUA ³M An °A S o£ ©¼ª~U n±¢½A oTj
An Bµ²joQ ° jo {°n An ïAoa ,k®¼z®M SwA±i Bñ¼¯°n° pA
¬C pA kíM ° ,jo»« ±¦ k¼{n±i o¢½j SîBw ©¼¯ BU /jo pBM
¬AnAk«B´Çw ;k®Ç »½±]³ oÇæ oÇM o~ÇÇ« nj Sv¯A±U»ÇÇ«
210
 /jp ¿BM An Bñ¼¯°n° x±Q°n ¼TwC »«AnC ³M nBTwoQ ° jAj
²nBÇM°j Bñ¼Ç¯°n° ,j±ÇM ½nqÇU ¤±Çz« nBTwoQ ³ »§Be nj
<?¨nAj S° nk³a> :k¼woQ
</oU© k½B{ ,SîBw nB´a ° Sv¼M> -
Sv¯A±U B«A ,k½q£ An yL§ ° SiAk¯A ¼½BQ An xow Bñ¼¯°n°
/k® ³L¦ xj±i oM
,k¼µkM « ³M »½°nAj ,¤°A /©®ñM yµA±i °j ©µA±i»«> -
·Çd§ oǵ pA ° ©¯BªÇM nAk¼ÇM ©Ç¯A±TM BU ,o¢½j n± oµ B½ » ½nqU
©µA±i»ª¯ B«A ,¨A³Tvi »¦¼i « /¨oLM Rm§ ¨A»£k¯p ¶k¯B«»BM
www.IrPDF.com
»½Bǵp°n nj ,³z¼ªµ ³ »½BµnB ,¨nAj ºjB½p ºBµnB /©MA±hM
/¨A²jo ¤±±« ²k®½C ³M ,jnAj ³«AjA kMA BU»£k¯p ¨jo»« oñ ³@
TÇv½p xpnA »£kǯp ³Ç ¨jBTÇ A oñ ½A ³M »T° ³ »½BµnB@
</¨jAj Swj pA Bµ¬C ³M An ¨A³Àî ,jnAk¯
<?Sv¼a ¨°j yµA±i °> -
/¨o¼ªÇM B] ½A pA ZnBi BU ©® oU An B] ½A ©µA±i»«> -
_¼µ « ° ²j±M B] ¬Bªµ ³z¼ªµ /©®¼LM An B¯B¼¦M±¼§ ·í¦ ©µA±i»«
BM ©µA±i»« /yª®¼LM ð½jq¯ pA ° ¨°oM ³ ¨A²j±L¯ °Bñ\® S°
SLdæ ,k{°o »« ¥£ ¬BTvMBU nj ° ±¦M ²B{ ¬BTv«p nj ³ »¯p
¨A²k¼woPǯ °A pA S° _¼Çµ ° ,©½A²k{ jn ©µ nB® pA BµnBM /©®@
213
³M B½ ,¤±½oT½° BM S¼«±ªv« pA ºoYA o¢½j k{ ³]±T« /jo »wnoM
/jnAk¯ j±]° »h¦UBµ»íM ¤±
BM »½°nAj SwA±i nBTwoQ pA ° S n ¦U ïAow ³M ¡¯nj »M
/jn°B¼M y½AoM ²k¼`¼Q »«B¯
</ºA²joñ¯ S B½nj An S ½nqU ³T{m£ K{ GoµB> :S£@
</SwA oT´M »¦¼i ©§Be B«A> -
ºBµ³½BÇw :¨pAk®¼ÇM ±U Rn±æ ³M »µB¢¯ SwA » B  > -
oÇ£@A /ºn±Ç ºBµy®Ç@A° ¬Ak Ç ,»¢TÇvi ,S½Bµ©Çza oǽp
An ²jBTÇwA oXÇ@Ake ,²k¯B« S½AoM ³ »¯B«p k¯A pA »µA±i»«
www.IrPDF.com
</©½±£»« ³ ñM An ºnB ©®»« yµA±i ,»®ñM
oXÇ@AkÇe ©µA±i»« /¨A²k«C B] ½A ³M ¼ªµ ºAoM H ¼j> -
nk³a H ¼j /¨j±i ¶±¼{ ³M B«A ,©®ñM © ¬B«p ½A pA An ²jBTwA
<?¨nAj S°
/k{ ²o¼i °A ³M yñ®¼î º¿BM pA n±¢½A oTj
Bǽ ¬BwAoµ « /k¼½±¢M « ³M k¼¯A±U»« Bª{> :S£ Bñ¼¯°n°
B«A ,©® »£k¯p ©µA±i»« /©Tv¼¯ ºo¢½j q¼a _¼µ B½ R°BU»M
</©T{±¯ow ©¼¦vU « ° ,Sv¼¯ » B ½A ©¯Aj»«
<?»µA±i»« ³a uQ> -
¬BÇñU An xow n±¢½A oTj /k{ BUA jnA° ¡¯ow BM nBTwoQ
212
 k½BÇ{ /k®Tv½o¢¯»« ©µ ºBµ©za nj J°m\« ,nBª¼M ° ð{qQ
SîBÇw nB´a ° Sv¼M nj  ³ k¯j±M »UB¯Bñ«A ¨BªU J°m\«
/S{Aj j±]°
ð½odÇU º°nAj ºnAk « ±U ³M> :S£ n±¢½A oTj ¨B\¯Aow
nAk¼M An ±U /»® ²jBTwA ¬B{pA ©®»ª¯ ³¼æ±U B«A ,©µj»« ²k®®@
¬joÇ ³Mo\ÇU ºAoM ³ An »z«AnC ,¬C nB® nj B«A ,k¯nAj»« ³¢¯
</k¯o¼£»« ±U pA ,ºnAj pB¼¯ »µA±i»« ³a¬C
³M An °nAj ¬C ²B£ oµ ;jo»« ºnBª¼M tBveA © © Bñ¼¯°n°
/jAj»« fn y¯kM nj ºkM BUA ,k¯jo»« ½nqU °A
www.IrPDF.com
Ajo ° ,º°oM oTvM ³M k{BM oT´M k½B{ /²k½oQ »¦¼i S¢¯n> -
</©¼®»« SLdæ ²nBM°j
An xj±Çi nB¼TiA B«A ,k® ³½o£ SwA±i»« ²nBM°j Bñ¼¯°n°
/jAk¯ Swj pA
,¨A³Tvi « /Sv¼¯ nB nj »½Ajo ³ k¼¯Aj»« J±i Bª{> -
Bµ|o ¬C ©TwA±i Bª{ pA ¼ªµ ºAoM /³Tvi »¦¼i ,n±¢½A oTj
»ª¼Ç¯ ,k¼«±Ç¯ »ª¼¯ ,¨j±M nAk¼M An K{ ¨BªU « /k¼µkM « ³M An
,¨±ÇzM ºo¢½j ð½oTv¼µ toU ·¦ªe ©¼¦vU ©Tv¯A±U»« /©¼¦vU
pA SîBw nB´a ° Sv¼M p±®µ o£@A ?jnAj ²k½B ³a B«A,p°o½j ¥X«
¨joÇ oñ /k®®« oT®« ºnB¼vM ºBµ³Mo\U ,²k¯B« »BM ¨A»£k¯p
215
° ¨°oM ¬°o¼M x±Q¿BM ¬°kM ©µA±i»« ° /SwA n± ³a y§Be
»®íǽ kÇe pA y¼M ºB«ow ©ª´M ©µA±i»« ,©¯qM ¨k oM nj
pA nkÇ ¬C ³z¼ªÇµ ,¨k¼{±Q»Ç« ¨oÇ£ ³z¼ªÇµ ³ÇÇ ,ÇÇ« ,³ÇÇa
/¨k¼woU»« »£jn±iB«ow
©Un±Çæ º°n An ¬AnBÇM ©ÇµA±i»Ç« ,n±Ç¢½A oTÇj ³æÀÇi
¨BªÇU ,©¯qÇM k®hÇL§ k½C»« ©{±i ³ ºjo« oµ ³M ,©® tBveA
/¨o½mPÇM ,k¯ohÇM ©Ç½AoÇM BµjoÇ« SwA ñªÇ« ³Ç An »½Bµ²±´ÇÇ
y®Ç«Aj nj ,¨nAj yTÇw°j ©½±Ç¢M ,©w±LÇM An ¨njB« ©µA±i»«
/©zñM S§B\i ©UBwBveA ¬jAj ¬Bz¯ pA ³ ½A ¬°kM ,©® ³½o£@
www.IrPDF.com
/¨jo»« ¬B{¬B´®Q  ,k¯A²j±M ³z¼ªµ « RBwBveA
_¼µ q£oµ ³ ©® ²B¢¯ ºo½°B~U ³M ° ¨°oM Bv¼¦ ³M ©¯A±U»«
o£@A?k®½±£»« «³M ºq¼a ¿Be©®¼LM °,k®T{Ak¯ « ºAoM »½B®í«
owAow ° ,¨o½mQ»« ,¨°oM ²B¢{BM ³M °A BM k® ©U±îj »MAm] jo«
,¨°o¼« oTvM ³M °A BM kíM /©T¼M ¼«p oM BU ©~n»« nk ¬C K{
³ÇM ° ©¯BªÇM °A nB¼TÇiA SdÇU ,©TÇ{Aj RjBÇî ³Ç n±Ç ¬C ³¯ B«A
³M An ¨j±i ©µA±i»« /©®»ª¯ tBveA ³ ©® j±ª¯A° »½Bµq¼a
</©zhLM òo« ³M ¨B\¯Aow ° ,»£k¯p ³M ,o´{ ³M ,jo« ð½
/kÇ{ ©Ç@BÇe » nr R±ñw ,jo ¨BªU An y oe Bñ¼¯°n° »T°
214
 nB¼ÇvM ºBµq¼Ça ?³TÇ{Aj »zj±Çi ³ÇM « ¨AkA nj ºo¼YFU ½A
</©Tv¯Aj»ª¯ ¨j±i ¶nBMnj ³ S{Aj j±]° ºjB½p
»]B¼TeA /©µkM °A ³M »MA±] k½BM  > :jo oñ n±¢½A oTj
pA BÇU ,k®{BÇM ³ª§BÇñ« ǽA kµBÇ{ BU ©® Akæ An BµnBTwoQ Sv¼¯
nBª¼ÇM pA »v®Ç] ¶jBTÇwA¾±Çw jn±« nj ²k®½C »¯±¯B RÀñz«
</©® q¼µoQ
¬Bñ½o{ ° /©¼µA±i»« »¦Th« ºBµq¼a ³ªµ B«> :jAj gwBQ
<?jnAj »§Bñ{A ³a ½A /q¼¯ B«
</k¼½±¢M Bª{> -
www.IrPDF.com
BÇ«A ,kǯnAj »½BµB½Ån ³ªµ ¬±a /jnAj »§Bñ{A n±] ³ªµ> -
B« ·ªµ ½A ° ,k®zhM»«  dU j±i ºBµB½Ån ³M »ª jAkíU 
</k®»« ±woU An
<?k{BM © jAkíU ¬C BM e o£@A »Te> -
³Ç SwA »~hÇ{ ¬BªÇµ Swnj ,jnAj Çe ³ »~h{> -
° ,k¯oUB\Ç{ Bµ±woÇU ,uñîoÇM ,jn±Ç« ½A nj /SwA oUº±
</k®® ¥¼ªdU ºo¢½j }h{ oµ ³M An j±i RB½o¯ k®¯A±U»«
/j°oM oUAo SwA±i»ª¯ o¢½j n±¢½A oTj
k½BÇM ;Ç SeAoTÇwA »ªÇ ° °oÇM ©®»« yµA±i ¿Be> -
¶nBÇMnj ,©½±£»« ³ »®ñM An ºnB o£@A /©®¼LM An o¢½j ºBµnBª¼M
217
/¨nAm¢M nB® An ºk¼«AB¯ SwA oT´M
¬BÇ«p kǯA kǽnAmÇ¢M ,n±Ç¢½A oTÇj ©®»ÇÇ« yµA±ÇÇi
»¦¼Çi AjoÇ ©¼¯Aj»« ¬B«°joµ ¬±a ,©® »£k¯p An ¨A²k¯B«»BM
</SwA o½j
©Çµ pBÇM S° ¬C /jo£oÇM o´Ç ° ,JA±hÇM °oM> :S£ oTj
</©¼®»« SLdæ
/jnAk¯ j±]° »µAn k¼ª´ Bñ¼¯°n°
 Ç j±{»Ç« BÇ«A ,¨jo£»«oM kíM ° ©MA±i»« ° ¨°n»«> -
<?©® SLdæ Bª{ BM o¢½j · ¼j k®a
www.IrPDF.com
</SwA ﱦ{ ¨ow »¦¼i p°o«A /³ ¼j k®a  > -
,nBM ¼Tvh¯ ºAoM ,Kz½j /¨pAjoQ»« ±±« ³M ©¼ Tv«> -
³ »½Bµq¼a ¨BªU ³M /¨jo B´zTwA ,³Th¼v£ ¨B\§ «B ºA²±¼{ ³M
pA /¨joÇ oÇñ ,©TÇ{Akǯ An Bǵ¬C ³ÇM ¬joÇ oÇñ REoÇ] q£oµ
¨nAq¼ÇM Bǽ k¯k¯BwoU»Ç« AoÇ« ½A pA y¼Q ³ ¨joM Rm§ »½Bµq¼a
</k¯jo»«
j±i ³M ºA³ oe S§Be ,Sv¯A±U»« ³ »½B] BU n±¢½A oTj
SwA±i»ª¯ ° k«B\¯A»« B\ ³M ³ª§Bñ« ½A Sv¯Aj»ª¯ /S o£@
/j±zM »¦ñz« nBaj y½Bµ± B« BM
B½C ©¯AkM ©µA±i»« /©Tvµ ²poµ « ³ ¨jo z ,oTj> -
216
 ·§B Ç« ° ,k¯k{»Ç« ²o¼Çi ¼Ç«p ³ÇM ,k®Tvz¯»Ç« xoT j »TeAn
°A nBÇ¢¯A ] "ºnBª¼ÇM" ³Ç k¯jo»« ³ÄAnA ºq¼a ¬C ¶nBMnj ºk®¦M
xj±Çi °A nBÇ¢¯A ] "»v®Ç] AodǯA" Bǽ [j±Lǯ oTÇj xj±ÇÇi
[j±Lǯ AodǯA ¨kÇî Bǽ AodǯA }¼hzU ¤°Æv« ð{qP¯A°n
/k¯k¯A±i»«
c½oÇzU An »UÀ¼hÇU ,o¢½j pA uQ »ñ½ ,nB\®´M jAo A ½A °
nj ] »v®] ºBµS¼¦A ¶nBMnj k®¦M ·§Bwn ¬C nj ³ªµ ³ k¯jo»«
³Ç ǽA nj ³ªÇµ ± Çe pA ° /k{»« ³T B½ [JBT ð½ S ¼ e
B j ,k®woM »v®] Rm§ Z°A ³M k®µA±i»« n± oµ k¯nAj ²pB]A
www.IrPDF.com
/j±{ p°B\U ¬Ao¢½j ± e ³M ³ ½A o¢« ,jo»«
ºBǽÅn ,j±ÇM ²joÇ ¥¼~dÇU ³í«±Çæ tnAkÇ« nj ³Ç »Ç¯p
° nA±¦Ç{ ° S BÇM »Ç¯Ajo« /k¯An°oQ»« ow nj An »v®] RnB e
k®T£»« »U°oY pA °A ³M ,¤°A ³]nj ¬kªT« ¬AnBñT«ki ,RA°Ao@
k®{BÇM ³T{Aj ²pB]A  BU k¯A²jo »½B¼¯B«°n ¬B¼Pw°n Zoi ³@
,k¯j±ÇM BµoÇvQ {BÇî ³Ç »½BµoÇvQ /k®v¼¦ÇM An ¬Bz½BÇQ ÇÇ@
/k¯j±ÇM j±Çi ºA³wnk«©Çµ ºBµoTÇij {BÇî ³Ç »½BµoTÇÇij
¬B¢¯B¢¼ÇM BÇM An j±Çi ¬p »v®] · MAn k®TwA±i»« ³ »¯Aoµ±{
B´zTÇwA ,²joÇ B¯p ¬B{oµ±{ k¯k¼ª´ »« nBMoµ ³ »¯B¯p ,k®®¼LM
¬k{ ©¼¦vU ºAoM An j±i ¥¼« k¯j±M n±L\« ³ »¯AnjB« /k¯jo»«
219
</©®»« oñ S«°j ·TwA±i
j±M nAo ³ j±M Bjpß ,oTj ºkíM nBª¼M /jo oU An BUA Bñ¼¯°n°
¬±a ;k® oLæ »ª SwA±i °A pA n±¢½A oTj B«A ,j±{ }io«
/jnAjoM j±i o¼iA ·ª§Bñ« pA S{AjjB½ k®a SwA±i»«
»¯¿±Ç »zhÇM Sv½BM»Ç« ,¤±½oTǽ° ¶nBMnj xA³§Bwn nj
° Bµºk¯sǯ¬A°n ,¤BÇe oǵ nj /k®Ç ³ BÇA S¼v®Ç] ³M ±Mo«
k TíÇ« oTj /k®T{Aj S¼v®] nj ³z½n ºnB¼vM ºBµ»z½oQ¬A°n
 dÇU o£@A ³ k®Tvµ q« »ñ½oTñ§A ºBµ³¯BñU ,RÀ¼hU ³ j±M
www.IrPDF.com
/k®®»« jApC o¢½j ¥½Bv« nj An j±i ºro¯A ,k®MB¼¯
»L§BÇ] ·§BÇwn ,xA»ñ{qÇQ ¥¼~dÇU ¤±Ç nj n±¢½A oTj
,(ºnApCoÇ£j) ©v½jBÇw :j±ÇM ²k¯A±i »v®]  A±U ¨kî ¶nBMnj
,ºnA±i± kÇ« ,ºpBÇM u®\ªÇµ ,(ºnApCj±Çi) ©v¼i°pBÇÇ«
¤°A /j±M o½mQB¯¬B½BQ Bµ¬C Swo´ ° ,»¯Aoa©za ,ºpBM± k«
³Tv¯Aj ºnB£pBwB¯ jAo A j°kí« nj ºnBT n RB Aod¯A An Bµq¼a ½A
/k¯j±L¯ j±i ½k§A° BM ©§Bw MA°n ºnAooM ³M njB ³ j±M
S oz¼ÇQ ð{qPǯA°n ¬A±®Çî ³M xA³ oe nj ³ ¬B®`ªµ B«A
»~hÇ{ oǵ ³Ç k{ ³]±T« ,jp»« oe y¯AnBª¼M BM ° jo»«
¥LÇ« º°n y¯AnBª¼ÇM /jnAj ½oíÇU ºAoÇM ¤±ªí«o¼Ç »¯BTÇwAj
218
 oTÇj ,ð{qPǯA°n ¬A±®Çî ³ÇM xA»¯¿± »¦{ ¬An°j ¤± nj
/j±M ²k¼®{ ,S£ °A ³M k{»« ³ An ºq¼aoµ HL½o U n±¢½A
»Te /k¯jo»« ºnB Rnk¯ ³M ¬±a ,k®T£»« °A ³M o£@A ³TL§A
AoÇa k¼woQ»« xj±i pA p±®µ ,³ oe ½A nj nB Bµ¤Bw pA uQ
/k®woU»« ¬j±M R°BT« pA nk ½A ¨jo«
ǽA gwBÇQ ½oUé½BÇ{ ,kMB¼M An ¬C ¥¼§j jo»« »íw »T°
ð½ ¥XÇ« Ç« ³ k®»« oñ ¨oµ±{ ,©®ñM An nB ½A o£@A> :j±M
nA°AqÇw ¨ovªÇµ> :j±M jo« nBª¼M o£@A B½ ° ,<©®»« nBT n »Pw°n
</SwA « ¨AoTeA
www.IrPDF.com
³Ç S{Akǯ »¦æBÇe /k{»« é  B] ¼ªµ Á±ªí« ³ª§Bñ«
,jnAj An xj±i |±~h« »v®] RB¼æ±~i »v oµ k½±¢M
u _¼Çµ /SwA R°BTÇ« yTÇz¢¯A oÇYA ³Ç R°BT« nk ¬Bªµ
oTÇvM nj »¢Th¼v£¨BÇ\§ /k® n°BM An ±±« ½A SwA±i»ª¯
¬C ³Ç S{Aj j±Ç]° toÇU ǽA ²nA±ªÇµ ;j±M @B¯o i nB¼vM
/k{BM j±i ¶k{ ¼¼íU y¼Q pA k½B î ¶joM SwA ñª« ºo¢½j
ç±Çî An B¼Ç¯j ³Ç Sv¼Ç¯ nAo> :S£ ° k{ ©¼¦vU ¨B\¯Aow
¥ÇiAj ³ÇM An MBÇw ¶joÇv A ,BÇj pß SwA±Çi nBTwoÇQ pA ° </©®@
/kTwoM
</¨nAj ºo¯ ³a ©½±¢M ©¯A±U»« ¨A³§Bwn nj © Swj B«A> -
221
J±oÇw ,jn°C»Ç«nj AkÇæ ³ÇM An nj ¡¯p ³ »v ¼Tvh¯ ³M
»½BªÇ¯¬p ¬AjoÇ« BÇM An j±Çi »¯B´Ç¯ ºBµAo]B« ³ »¯AnkQ ,k®®@
/k¯q½o¢M po« pA k¯j±M ³Tv¯A±U ³ k¯jo»« ½oíU
ð½ ©Ç Swj ,»voµ k¼wn»« o¯ ³M /»{B¼î u§B\« °
/k® So{ »v§B\« ¼®a nj SwA ¥½B« ,xA»£k¯p nj nBM
xj±i ³M ° S{Am£ nB® ºA³d§ An xnBj±i n±¢½A oTj
ð½ /k«C»Ç« y{±Çi ©µ xj±i ,³¦M ?³a xj±i :jo oñ
«B k½BM ,jo»« n±~U xj±i ³ n± ¬Bªµ ,»{B¼î u¦\«
oÇ¢½j ¦íU tBveA ¬C nj ° ,k{BM yhMRm§ ° Zo« ° ZoµoQ
www.IrPDF.com
/»¢T{C ° Rm§  ,S{Ak¯ j±]°
pA ºjBǽp jAkíÇU S¼«±ªv« »¦æA ¥½¿j pA »ñ½ ¼ªµ B½C
¥½kLU ºnBL]A ºn±d« ðU ð½ ³M BµZA°jpA ?j±M »h¦U BM jAo A
·¯BhMBT nj n±¢½A oTj ³ »UBí§B « ³M B®M ,¬C nj ³ k¯j±M ²k{
¼«nB´Ça Bǽ ¼«±Çw nj »v®] ¥¼« ,j±M ²jAj nAo xA»ñ{qQ
tBÇveA ¬p ,¬C pA uQ /k{»Ç« k½kQBǯ oTÇz« »£kǯp ¤Bw
B½ ¤±½oT½° ° ,»£jBT A ¨Aj ³M tBveA jo« ° jo»« »£jpuQA°
/q¼a ³ªµ ¬jn±i ³M jo»« °o{ ,»h¦U
BÇM BÇU k¯jo»Ç« SLdÇæ oUSeAn ð{qP¯A°n ð½ BM ¨jo«
/jo»ª¯ k½k´U fp°j ³M An Bµ¬C ð{qP¯A°n ¬±a ,y¼z ð½
220
 ð½ ¬A±®Çî ³ÇM /k{BÇM ²joÇ ynj «B ©µ °A ³ j±L¯ ê «
½oT´ÇM ³Ç ,SwA °A ǽk§A° BÇM Çe ³ j±M k Tí« ºnB« ,njB«
ºBµBǽÅn ,Sz´ÇM ºBµBǽÅn ° ,k®ÇµA±i»Ç« °A ºAoÇM An Bµq¼Ça
«B ,»íA° ¬B´] BM An j±i BLUnA ³ j±M ¬A±]±¯ ð½ ·¯B ªeA
/²jAj Swj pA
¬°nj ³ÇM An °A ³Ç j±M ºq¼a ¬Bªµ H ¼j ½A /Sz´M ºB½Ån
,xA²jA±¯Bi BM ¬B½BQ»M ºBµ³§jB\« ¬°nj ³M ,j±M ³TiAk¯A fp°j
oµ ¨B\¯A ³M SLv¯ An °A ³ ºk®«°o¼¯ ²B®£ tBveA ¬B®a ¬°nj ³M
/j±M ²joM ²B®Q ºo¢½j ¬B´] ³M ¨B\¯Aow ° j±M ²jo ¬A±UB¯ ºnB@
www.IrPDF.com
ºoÇ¢½j S¼íÇA° nj ©Çµ p±®Çµ °A ,j±Lǯ ºnBÇ« o BÇi ³ÇM oÇ£@A
/Sv½p»«
tBÇveA °A ³ÇM ° joÇ SLÇAoÇ« °A pA :kÇ{ oµBÇ ºnBÇ« kíM
Sv¯A±U»Ç« p±®Çµ jnA°jA ,°A Ç § ³ÇM /k¼zhÇM ¬j±M J±Ld«
/jnm£»« ³a y¯±«Ao¼Q ³ kª´M
±¯B¼Q SzQ xj±i ¤Bw ° w ³M »¯A±] ¬p ,y¼Q p°n k®a
o¢½j nBM ð½ jnA°jA /j±M ³TiA±¯ An JBT´« RB¯±w ° j±M ³Tvz¯
o¼~ U Sv¯Aj»ª¯ ° j±M ²k{ owjnj nBaj Sz´M ºB½Ån oYA nj
S¦Ç½° nj ³Ç ºpAnj ¬BÇ«p Bǽ ²BÇ« B½ ¬A±] ¬p B½ SwA » ¼w±«
/j±M ²k¯Anm£@
223
° k{ ZnBi n±¢½A oTj ¶n°Bz« BUA pA ³ k½j An Bñ¼¯°n° jnA°jA
³M An xj±i nAowA SwA ¥½B« jo tBveA /S n yhM o ³M
www.IrPDF.com
° SAkÇæ ¬BªÇµ BÇM ,k½BÇz¢M °A º°n ³ÇM An yL¦Ç ° k½±¢M °A
/j±M ²j±z£ °A º°n ³M An y¯kM Bñ¼¯°n° ,¥L K{ ³ ºAºjApC
¨B¢®Çµ pA ³Ç j±ÇM »½Bµ¬±Ç«pC ½oUShÇw pA »Çñ½ ǽA
²kǯAnm£ ow pA ,ð¼¯o °q¼ñwA ð½ ¬A±®î ³M S¦½° ³M xj°n°
k®Çaoǵ ,j±ÇM ¤Bd{±Çi ° ,k®Ç S«°B Ç« j±M ³Tv¯A±U B«A /j±M
³ªÇµ> - /xjnpC»« S{Aj ,¬B´] ³M Sz£pBM ºAoM yB¼T{A
ºA²k½B _¼µ /jn°C»ª¯ ¨A°j ³Tµ ¬B½BQ BU oTij ½A ³ k®¯Aj»«
</jnAk¯
¬B¼« nj °A BM An y¯BTwAj j±M oT´M ,¥¼§j ¼ªµ ³M H ¼j k½B{ °
»TÇe ° ,j±M ²jo SLdæ ºnB« BM  ³ j±M ¤Bw ³w /jnAm¢M
222
 H®Ãª Ç« oTÇj ° ,S£»« n±¢½A oTj ³M ° k½j»« nBTwoQ ;joñ¯
An S¦Ç½° ,²k¼w±ÇM An ð¼¯o °q¼ñwA ð½ ³ »¯p jAj»ª¯ ²pB]A
/k® oU
,jo»Ç« oÇñ ³Ç ¬C pA oUy¼ÇM /joÇ ²BÇ¢¯ nBTwoÇQ ³ÇM jnA°jA
/jo»Ç« nB´« An xj±i k½BM B«A ,j±M ²k{ ¬A±] oTij J°m\«
j±M »v B´®U °A ,SwA±i»« ºA³¼æ±U ºnB« pA ° S n»« k½BM
j±®zM j±M ¥½B« ³ An ³a¬C k½joU »M /Sv¯Aj»« An xnAowA ³@
©µ ° @B¯o i ©µ zî ,ºjn±« ¼®a nj ³ ½A ,S£»« °A ³M
www.IrPDF.com
Swj SBªÇe pA SwA±i»Ç« jnA°jA pA ºnB« /SwA ¥æBe»M
°) j±ÇzM »§±ªí« J±i ð¼¯o °q¼ñwA ð½ o¢½j nBM ° jnAjoM
/(k½k®i»« xj±i ·¯B ªeA ºBµSLdæ ³M ³¯B{±iow kíM
,k{ d¦« ¬BTwnBª¼M ¬B®@Bw o½Bw ³M SeAoTwA §Bw nj jnA°jA
ïBÇM ³ÇM ºnBLÇ]A ¬jp ¨k ºAoM ° jn±i ,k¯jAj °A ³M ³ An ºq¼a
p°n ¬C] "S o£»Ç« JBT C" S{Aj ³ ºnB« ³M jo »íw /S n
k¼wn»« o¯ ³M B«A ,j±{ ð½jq¯ [j±M ³]nj oæ o½p A±µ ºB«j
¬C jnA°jA ,k½±Ç¢M ºq¼a j±L¯ ¨p¿ /k¯BªM B´®U SwA ¥½B« ºnB«
/jnAm¢M ¨AoTeA ¬Ao¢½j ºBµpB¼¯ ³M ³ SiB®{»« An »½B´®U nk
225
An yµAn ºnBTwoÇQ ¨B\ǯAoÇw ° joÇ K¼ íÇU ¬B¯p yhM BU An °A
/SvM
HL½o ÇU ,ïBÇM ³M °oM /jnA°jA º±zM B] ½A jnA° »¯A±U»ª¯> -
</SwA ²An nj »¢®z p°n ° ²k{ cLæ
/Sz£oM Bñ¼¯°n°
BM ,¨k{ nAk¼M »T° /©MA±hM »ª ©µA±i»«> :S£ »«AnC ³M
</©¼®»« SLdæ ©µ
y¯B´Ç] pA »zhÇM ¬A±] jo« B«A ,Aoa Sv¯Aj»ª¯ Bñ¼¯°n°
www.IrPDF.com
j±M ê « /j±M ²k¯B« »BM ¬C pA ³ ºq¼a k¯A B½ ° ,j±M ²k{
An xjAkíTÇwA ,k®Ç nj An °A » ¼w±Ç« kǯA±U»Ç« jnA°jA ³Ç@
,k¯qÇM oÇe ³ª¦Ç ð½ Sv¯A±U»ªÇ¯ oÇ£@A »TÇe ;k® ¼vdU
,³Çd§ ¬C nj ³Ç n± ¬Bªµ ,k®T£»« An q¼a ³ªµ y½Bµ©za
/j±®zM SwA±i»ª¯ Bñ¼¯°n° ³ k®T£»« »½Bµq¼a ,yhM nB®@
/zî /n±{
/k®»Ç« ¨A³¯A±½j Sîow ³M jnAj »¯A°n ¬AnBª¼M BM »£k¯p> -
³ÇM SLÇv¯ ³Ç¯ ,jnAkǯ »wBÇÇveA ¼®ÇÇa ð¼¯o °q¼ÇÇñwA ð½
</o¢½j ºBµ¬Bv¯A
An nBÇ ǽA BÇ«A ,kw±LÇM An °A ° jjo£oÇM jo t±µ Bñ¼¯°n°
224
 ,j±ÇM fAn±Çw pA oQ ,k¼wn»« o¯ ³M ©ñd« ³ ©µ nk³aoµ B]
³ÇM »¦½BªÇU ,k{»« S¦½° jnA° ¨jo« »T° ³ ½A o Bi ³M 
³ÇM ³Ç j±ÇM ºnA±Ç½j ,»MoÇ SªÇw nj /k®T B½»ª¯ B] ¬C oU
u oǵ ;j±ÇM BQ ºB] pA oQ ¬±a ,S n ¿BM ¬C pA k{»« »TeAn
¬°o¼M ° ZnBi nj An j±i j°p »¦¼i ,j°oM ¿BM ¬C pA SwA±i»«
/j±M »wA°o ³M »´T®« ¶jB] nj ,kíM · ¼j [®Q BU ° ,S B½»« o´{
oÇ¢½j BµpoÇ« ,k¯j±M njAoM ²nBM°j BµnjAoM ,j±M ²k{ ¨BªU ¡®]
y{ çoÇî nj ,¤BLA »ª BM ;k¯k{»ª¯ S Bd« ³T{m£ k®¯B«
/k¯BwoM jAo¢¦M ³M An j±i Sv¯A±U»« SîBw
www.IrPDF.com
,j±M ²k¯Bwn ²jB] ¬C ³M An xj±i BµnBM ½A pA y¼Q jnA°jA
³ÇM SoÇe ¨B¼Q p±®µ ¬±a ,jjo£oM j±M ³T o£ ©¼ª~U nBM oµ B«A
¨B¼ÇQ :jo»Ç« oÇ ¥½BÇv« ¬±®Ç@A /j±ÇM ²joñ¯ S B½nj An ±¦]
° ºA²±´ ºBµ±« ,qLw ºBµ©za BM ¬A±] »¯p ¥ñ{ ³M ¨B\¯Aow
/j±M ²k¼wn ,kµA±i»« ³a k¯Aj»« ³ »v ¶jpSze° ²B¢¯
,j°oM ¿BM nA±½j pA ³d§ ¬Bªµ nj ° B] ¬Bªµ jo oñ jnA°jA
BÇ«A /j±Çz¯ ²kǽj »¯ °±¦ÇwA
ß nj q£oµ o¢½j ° k® oU An B] ¬C
/jo»« Aj° °A BM k½BM © Swj ° j±M ²k¼MA±i oTij
§BÇw nj ºnjAoÇM ª\ǯA ° kÇ{ ¨BªÇU ³ªÇµ T o£ JBT C »T°
227
p±®Çµ ³Ç j±M ¨±¦í« /k«C jnA°jA o ³M k½k] nBª¼M ð½
/kwB®{»ª¯ An »v@
/jo y´¼L®U ¬±îB BM /jo ³¼L®U An ozM ±¯ k¯°Aki> :S£@
An »¯ °±¦wA
ß ° ©½B¼M SwA±i « pA °A ° ¨k½j ©½BµB½Ån nj An °A B«A
</©µkM RB\¯
:jp»« jB½o ¬B®`ªµ jo« ° ,k{ n°j ° jBT A ²An jnA°jA
AkÇi /¬A±hÇM An Bµ¥¼\ǯA uQ ?¨A³¯A±½j « »®»« oñ > -
</³TwBioM o¢½j nBM °A ovQ ° jBTwo An xovQ B´®U
www.IrPDF.com
Swjn°j ºBµ²±Ç ³ÇM /k¼®{»ªÇ¯ An y½AkÇæ o¢½j jnA°jA B«A
³ÇM ³Ç ¿Be Aoa /²k«C xow oM ³a ³ j±M ²k¯B« ° Sv½o¢¯»«
j±M ²jo t±µ ,j±M xnBT¯A nj BµRk« ³ j±M ²k¼wn »z«AnC
¬joÇ ²jp ¨oÇ{ o Çi SwA±i»Ç« AoÇa ?k®Ç oÇU An B] ½A
»Ç£jA±¯BÇi RÀñz« ¨BªU ³ ¿Be ©µ ¬C ?jo½mPM An y®½k§A°
oT®Ç« ,S n ¼½BÇQ ° ¿BM ,jo »¢T{C tBveA !j±M ²k{ ¥e
SLdÇæ ©Çµ BÇM k®¯A±TM ° k½B¼M ¬°o¼M j±i R±ñw pA ºnB« j±M
/j±ª¯»« toTwj pA n°j y¼Q pA oUy¼M ºnB« B«A ,k®®@
¬C »T¼®«A ¨B¯ /jq½o¢M S¦½° pA k½BM n± ³a Sv¯Aj»« jnA°jA
226
 /k¯B{±PM ¥ªî ·«B]
B½C ° ,j±M ³a ºnB¢Twn ?j±M ³ Aki ?j±M ³a » ±æ ·LAo«
-B] ¬Cnj »v oµ o£@A/q¼a _¼µ ?S{Aj pB¼¯ RB\¯ ³M B¼¯j ÂæA
° jo»Ç« An xj±Çi »£kǯp  Ç - S¦Ç½° pA ZnBÇi nj q¼¯ °
oBe ºA³d§ oµ nj Aki ,k®® »£k¯p ©µ ¬Ao¢½j S{Am£»«
° k®Tvµ ºA³d§ ³ ºoMA RBí  nj ,¤joi ·¯Aj oµ nj ,j±M»«
jB TÇîA ¨joÇ« BÇ«A ° j±ÇM BÇ] ¬Bªµ Aki /k¯°n»« o¢½j ºA³d§
 »£k¯p ³ ½A T o½mQ ¬±a ,k¯jo¢M ¬B®`ªµ k½BM k®T{Aj
/k¼wn»« o¯ ³M ²jBw nB¼vM ,SwA ¬Bª½A ð½
www.IrPDF.com
ïAow ³M Bñ¼¯°n° j±M ²k¯B« oT®« »T° /jn°C jB½ ³M An ½oªU
:j±M ²k¼®{ ,Si±«C»« » ±æ jBTwA ³ An »®½oªU ,jjo£oM ±¯B¼Q
oU©´Ç« ½A pA ºq¼a ³a /¬jo ²B¢¯ fow ¥£ ð½ ³M »£jBw ³M
?j±M
nk ¬C pA uQ »Te ,nr ·LAo« ¬C ·Mo\U pA uQ »Te B«A
¤±Çz« ,k¯j±ÇM BÇ] ǽA p±®Çµ ,Sz´M ºB½Ån ³M ¬k{ ð½jq¯
/ºpBw³¼o ° jB T¯A ,¤k] ° WdM
B«A ,k¯Ajo£oM An y½°n ºnB« /jn±ioM ºnB« ²B¢¯ BM yµB¢¯
S¼íÇ° ½A ³M ³z¼ªµ ºAoM ° nBM ð½ j±M ³T o£ ©¼ª~U jnA°jA
/S o£ An y½°pBM ° S n yAow ³M ;kµkM ³ªUBi
229
/k{ d¦« Bµ¬C ³M jnA°jA ,k¯k«C ©µ jo£ SeAoTwA
³Ça BÇ] ǽA ³Ç¯A±Ç½j ǽA> :k¼woÇQ ª\ǯA ±Çî ½oUo¼Q
<?k®»«
©Çµ BÇ« ,¤BÇe oǵ ³ÇM /kǽnAmÇ¢M yTÇeAn> :SÇÇ£ ºnBÇÇ«
</©½A³¯A±½j
¥LÇ p°n »¯Ao®hw ¶nBMnj SLdæ ¤±z« ° k¯k½k®i ³ªµ
»TÇwAn ³ÇM Sv¯A±U»Ç« » ±Çæ ·LAo« B½C ,j±M ½A ³§Fv« /k¯k{
¼®`ªµ ,k¯k{ ²k¼z y¼Q »½Bµ³¼o ?k® ¬±£o£j An ¬B´]
,¬Ao®hÇw pA jB TǯA ,§BhÇ« k½B ÇÇî ,BµJ±¦ÇÇwA ,BµjB´®z¼ÇÇQ
www.IrPDF.com
/j±M ²k{ ²jBTwA ¬C pA Bµ¬o ³ ºq¼a S oz¼Q ºBµx°n
nj An ¬B{j±Çi ¨joÇ« ǽA /j±M o®T« BµWdM ½A pA jnA°jA
HíÇA° ³Ç ǽA ¬°kÇM ° k¯jo»Ç« uLe »¯A°n ¬BTwnBª¼M ð½
¬±Ça ,k®µkÇM RB\ǯ An ¬B´Ç] k®TwA±i»« ,k¯o½mPM An ºo i
pA »íM o£@A »Te ,k®¯Aj»« ªeA An Bµ¬C ,ZnBi nj k®Tv¯Aj»«
¶nBÇMnj An xj±Çi ·¼oÇ »voǵ /k{BÇM ºjoMnB ¬B{k½B î
ºq¼Ça B´®ÇU Bµ¬C S ¼ e ³ k®T{Aj jB TîA ° ,S{Aj ºq¼aoµ
³ÇM An Bµ¤BÇw ° Bµ³Tǵ ,BǵK{ ,Bǵp°n /jnAj S¼ªµA ³ SwA
³ k®T o½mQ»ª¯ An S ¼ e ½A q£oµ ° ,k¯k¯Anm£»« ¬jp oe
¬C ³ÇM »Çv ³Ç jnAj j±]° »T° B´®U ³¼o ð½ ,kM B½ J±i
228
 ºBǽÅn p±®Çµ B«A ,¨A³T{Am£ nB® An ©½Bµ»L¦ ²B] »«BªU ,©Tv¼¯
</²k¯B« B] oM Sz´M
° ,©Ç½A²jo SLdæ xA²nBMnj K¦A /©¯Aj»«> :S£ ºnB«
</²k¼wn T n S° :ºA²k¼wn B\ ³M ±U ©¯Aj»« n± ¼ªµ
An tBÇveA ¼ªµ ©µ ºnB« B½C ;Sv½o¢¯ ¬BªwC ³M jnA°jA
?S{Aj
ºjB½p ¨jo« òo« B« /SwA oTij ¬C o Bi ³M °> :S£ ºnB«
An xnBTǯA ÂÇæA ³Ç »TÇ° nj ³z¼ªÇµ ,©Ç½A²k½j B] ½A nj An
pA »£kǯp ³ÇM An j±Çi ·ÀÇî «BÇ ³ »T° K¦A ° ,k¯A³T{Ak¯
www.IrPDF.com
ïAow ³M òo« ©¼®¼M»« ³ SwA ºnBM ¼§°A ½A B«A /k¯A²jAj Swj
ºAoÇM ºjBǽp ºBµ²q¼¢¯A ³ k½C»« ©§Bw ° BL½p ,¬A±] »~h{
nj kÇMA BÇU kǵA±i»ª¯ ³ SwA »v B´®U Bñ¼¯°n° /jnAj Tv½p
BÇ« ?³a B« :©¼woPM ¬B«j±i pA j±{»« WîBM ½A ° /k¯BªM S¦½°
<?©¼®»« ³a B] ½A
/jAj ¬BñU ow jnA°jA
³Ça ¬BTwnBª¼ÇM ½A nj ¨k¼woQ ¨j±i pA ©µ « ,Kz½j> -
,SwA K§BÇ] nk³Ça ¬j±M o´{ ¬Ak¼« nj ¨jo oñ ° /©®»«
231
</jnA°jA , uM> -
oÇMAoÇM nj SwA±i»ªÇ¯ BÇ«A </B¼ÇM « BM> :k½±¢M Sv¯A±U»«
/k¯jo»« K\íU °A c½oæ d§ pA ¬±a ,k®ñM An nB ½A Bµ¬C
/jo¢®M °A ³M ³¯BvªT¦« ° k¯qM ±¯Ap jAj c¼]oU ¼ªµ ºAoM
/k¯k½k®i Bµ¬p ° Bµjo«
k½BÇM /ºA²kÇ{ u½kÇ ð½ °A ºAoÇM ±U ,ºnB«> :S£ »ñ½
</k{BM p°o½j ·LAo« pA »{B¯
y½Bµ©Çza BÇM j±M ³Ti±«C °A ³M ,jnA°jA R±ñw Bµ¤Bw B«A
¬°nj ³ÇM An j±Çi º°o¼Ç¯ ¨BªÇÇU Sv¯A±U»ÇÇ« ;k®ÇÇ SLdÇÇæ
www.IrPDF.com
j±ÇM ê « «B ³ n± ¬Bªµ Swnj /k® ºnB] y½Bµ©za
ºnBÇ« ³Ç Sv¯Aj»Ç« ,²joÇ nj An °A Çzî ° n±Ç{ Bñ¼¯°n°
/S{Aj pB¼¯ °A ³M »TwAn ³M ¬±a ,k¼ª´ kµA±i An °A ºk¼«±¯
An °A Swj ° SwBioM uPw ,jo S«°B « o¢½j »ª ºnB«
/S o£@
</»TeAnB¯ /©¼¯qM ¨k »ª ©½°oM> :S£@
ê « ° k¯k¼wn »®«A ·¦æB ³M ³ ¼ªµ /k®T n ïBM ³M ²nBM°j
An R±Çñw jnA°jA ,j±®{»ªÇ¯ An ¬BÇ{AkÇæ u _¼Çµ ³ k¯k{
/Svñ{
©®Ç½k§A° ¨oÇ{ ·½BÇ« oÇ¢½j /¨A²j±M S¦½° nj Bµ¤Bw> :S£@
230
 /©®Ç »£kǯp ©Ç¯A±U»Ç« ²nBM°j ©®»« tBveA ,jnA°jA> -
Sw°j ²nA±ªÇµ ³Ç ©®ñM An »UBµBLT{A ¨nAj ¥¼« ©®»« tBveA
³Ç »ÇwAoǵ tBÇveA BM /©T{Ak¯ An ¬B{REo] q£oµ B«A ° ©T{Aj
toU ½A n±e B«A ,¨±{ °n³M°n jjo£oM ©Aow ³M SwA ñª«
° ©®»ªÇ¯ y ¬C o Bi ³M ©¯Aj»« ¬±a ,k®»« ¨A³Tvi 
¨p±«B¼ÇM Bµ¬C ³M ° ©® Ak¼Q ºk½k] ¬BTw°j ©¯A±U»« /¨o¼«»ª¯
pA ©½±£»Ç« Bǵ¬C ³M /k®{BM ³¯A±½j ,¬j±M k®«joi ºAoM ³¯±¢a
,j±Çi »£k¯p ³ñ¦M ,k®®ñ¯ º°o¼Q J±i nBT n ºBµ¥ªí§An±Twj
pA /k®®Ç »£kǯp ° Çz An j±Çi ºBµAo]B« ° j±i ºBµ°pnC
www.IrPDF.com
ºAoÇM ¬CoÇ pA ,©Ç¯A±i»Ç« Bµð¼§±UBÇ ºAoÇM 1³í«BÇ] JBTÇÇ@
Ç« /¬Akd¦« ºAoM ± wnA pA ,¬B½j±´½ ºAoM RAn±U pA ,¬B¯Bª¦v«
©½Bµ³Mo\ÇU pA ©Ç¯A±U»Ç« B«A ,¨±zM ¥¼° ð½ ©µA±i»ª¯ o¢½j
An S ¼ Çe ³Ç ©® ²jBTwA »¯B¯p ° ¬Ajo« ¶nBMnj »¯Ao®hw ºAoM
³ª¦ ð½ nj  Bµ¬C ºBµ³T{±¯ /k®Tv¯Aj»« B« »Tvµ ¶nBMnj
±ÇU BÇM k¯°Aki ,»® »£k¯p o£@A "/ »£k¯p" :j±{»« ³æÀi
°A ,ºo½mPM An k¯°Aki RAo i »{BL¯ oBe o£@A /k®»« »£k¯p
RoÇe ³ÇM J±v®« ,¼Tî k´î nj j±]±« ºBµJBT pA »ñ½ :Ecclesiastes -1
/¨ /( ) ¬Bª¼¦w
233
° K¼Çw ¬k½oÇi ,oÇUFU º°n³ÇM°n nApBÇM nj ,"1¥Q ³w" nj ¬j±M
BµRkÇ« ¥½BÇv« BM k½BM ,SwA ¨±¦í« /A±µ ° JC ¶nBMnj SLdæ
ºBµJBvdUn±Çæ k®¯BÇ« ,©¢®\ÇM ©Çµ ºoÇ¢½j ¶k{x±Ç«AoÇ
»¯BÇv q¼«C³®íÇ ²B¢¯ ,¬B¢½Bvªµ BM RÀñz« ,²kz¯ SiAjoQ
oÇñ BÇ«A /©½Bµ³`ÇM ºo¼£@³¯B´M ,»½B´®U ,k®®»ª¯ nj Ao« ³@
¨jC ³Ç »½B´ÇM ° ;k®TÇvµ ¨A»£k¯p pA »zhM Bµ½A ·ªµ ©®»«
oU© nB¼vM ,jpAjoQ»« ða± RÀñz« ½A BM »½°nB½°n ºAoM
©®»Ç« oÇñ /jpAjoQ»Ç« Bµ¬C TiB®z¯ ºAoM ³ SwA »½B´M pA
±ÇU /"¨oñzTÇ«" :©½±¢M  ° ¨°oM © MBw oµ±{ ïAow ³M Kz«A
www.IrPDF.com
<?»®»« oñ ³a
° ¨°oM ©®½k§A° ·¯Bi ³M k½BM ©µ « »®»« oñ /©¯Aj»ª¯> -
<?©½±¢M An ¼ªµ
,kµj»Ç« fn BÇ« »£k¯p nj ³ ºq¼aoµ ,¥æA nj /k½B{> -
¬BªÇµ nBÇaj Bµ¨jC pA »¦¼i /SwB« j±i  ° B« j±i o¼~ U
B«/k®µj»« ¬Bz¯ »U°BT« y®@A° «B ° ,k¯±{»« B«RÀñz«
</Aq\« S¼íA° ð½ :©½jo ±] ° Sv] An ¥e ²An ½oU¬BwC
/SwA ºnB« BM e Sv¯Aj»« jnA°jA
Tres Puentes -1
232
 o®T« ±U pA /»T{Am¢¯ ±U B«A ,¨j±M ²jo ¦i ³ ºo¢½j S¼íA°
,©® oU An S¦½° ©µA±i»« ,ºnB« /¨nAj STw°j ¿Be ° ¨j±M
</¨jo oU An ¨A³¯B£@Ak] ¬B´¼ ³ n± ¬Bªµ Swnj
/k{ n°j »hwBQ _¼µ ¬°kM ºnB«
Bǽ ¬Co jnA°jA ,S¦½° ¶kz¯ ²jBTwA ° ða± ·¯BhMBT nj
Ak¼Q ,j±M ²joM ¨B¯ ºnB«³ An»½BµJBT o½Bw B½± wnA ºBµJBT@
:S B½ An ºoîB{ nBí{A ,Bµ¬C ºB] ³M B«A /joñ¯
,©T£ j±i¤j nj uQ
,k{ kµA ±iq¼¯ «oM BTe
www.IrPDF.com
/k{ ³¦MA ¬C oM ³ ¬Bªµ
,Rm§ BM ,n±hM An j±i¬B¯ ,º±PM An j±i²An
;jB{ »§j BM An RA ²jBMx±®M °
/k¯°A kijq¯Sw³T o½mQ RnA joy¼QBz¼Q³@
;k{BM k¼Pw ²nBªµ S½A jnnA m¢M
/nA m¢«°n»M An S½Bµ±« °
Rk®L§j ovªµBM ºqM ¬A jB{
,An RA ²j±´¼M»£k¯p ºBµp°n ¨BªU
/²k¼zhM ±U³M JBT C o½pnj A ki³@
:An RA ²j±´¼M»£k¯p ºBµp°n ¨BªU
235
j±{»« ¥½kLU H oæ ° j°n»« uQA° Swjn°j Sz´M ¬C ³M ©µ
_¼µ B«A,k®¯Aj»« An ½A ³ªµ /»v¦ ºBµWdM ºAoM »î±±« ³M
xA³¯A±½j ³ ½A toU ß pA k½B{ ,jnAj»ª¯ oM An Svh¯ ¨B£ u@
¬B®Ç@BÇw ½A pA y¼Q B« /jnA°jA ©¼woU»ª¯ B« ,© Swj /k®¯AkM
</©½A²j±M S¦½°
SwB½n ºAoM ¬k{ jq«B¯ ,©¼®ñM ©¼¯A±U»ª¯ ³ ºnB B´®U> -
</k¯p»« K ¯ B« ·T{m£ ³M §Bh« ²°o£ H®Ãª « /SwA ºn±´ª]
/jo S A±« ° k½k®i ºnB«
oÇM ©¯A±U»« ©¯Aj»ª¯ /¨A²k{ ³Tvi B] ½A »£k¯p pA «> -
www.IrPDF.com
pA ,¨A²k¼z ºnjAoM ª\¯A pA » B ke ³M B«A,³¯ B½ ©® ³L¦ ©woU
</¨A²k¼z »¢¯A±½j ³M oµBU pA ,S¦½° pA ,ïBM ½A
<?»®»« ©µ ±U ,©®ñM An nB ½A o£@A> -
</»®»ª¯ An nB ½A ±U> -
</y¼Q ³d§ k®a ¼ªµ ,©®ñM j±M ð½jq¯> -
RjBî ¬C ³M B«A ,¨A²k{ ³Tvi Bµq¼a ½A ·ªµ pA /©¯Aj»ª¯> -
</¨A²jo ©µ
Bµp°n ±U ,¨k«C B] ½A ³M »¯o °q¼ñwA }¼hzU BM »T°> -
³M ©T{Aj /ºjo nBT n ° SLdæ « BM ¬Bv¯A ð½ ¥X« An Bµ²B« °
³M ,¨jo»« RjBî ©® JBhT¯A ¨j±M ³T o£ ©¼ª~U ³ ºA»£k¯p
234
 <?»½±£»« ³a> :S£ ³¯BhMBT ¤°Æv« jo« ,Sw»£k¯p pA ±U©´w ½A¬±a
An S¦½° ©µA±i»«> :S£ ¤±ªí« pA oUk®¦M »½Akæ BM jnA°jA /ºqM JBT C o½pnj ,xÀUºAoM S{ÀU nj °
</©µkM ¨B\¯A k½BM ³ ¨nAj »½BµnB /©® oU ,nA joM¨B£ SL¦ ²An ³M
°j ,kíÇM ³Çd§ k®Ça ° ,jn°C nj AkÇæ ³M An »¢¯p nAkMBT@ :S¯B£k½j ²B£o¯ ³M °
/k¯k{ oµB nBTwoQ ,³ªµ ½AºAoM ,¬A kMB«A
/¨°oÇM BÇ] ½A pA ©µA±i»«> :S£ ³T{C ,o¢½j nBM jnA°jA /jo kµA ±iºn°A jAn ±UA ki
</©® SLdæ n±¢½A oTj BM k½nAm¢M  ,SwA J±i ©§Be ° ,joÇ kµA±i ºn°Aj Ao« Aki> :S£ k®¦M ºAkæ BM jnA°jA
y½°pBÇM ð½ ³M ¨Ak oµ ,k®T o£ An °A o¢½j jo« °j ¬C B«A jBÇM ³ÇM Tv½oÇ¢¯ ³ÇM ,An ¨A»£kǯp pA »zhÇM" :S£ ©µA±i «
Bǵn BµnBTwoÇQ Swj pA An xj±Çi joÇ »íw jnA°jA /k¯k¼Lva »TÇe ,©Tv½qǯ jBÇ{ ,©¯Bz¼ÇM nmÇM ³ ¨jo x±«Ao ,¨k¯Anm£@
www.IrPDF.com

/jnAk¯ ºA³\¼T¯ Sv¯Aj»« k®aoµ ,k®@
¿BÇe ,ºA²kÇ{ ¬AodÇM nBaj »ª@> :S£ BµnBTwoQ pA »ñ½
</©¼®»« ¥e An S¦ñz« B« /xBM ¨AnC 
/k® ²pnBL« jo »íw jnA°jA
ºjBǽp ºBµoÇe /©® SLdæ n±¢½A oTj BM k½nAm¢M> -
</k®»« nj ©®Ãª « ,¨nAj °A ³M T£ ºAoM
/k¯k¼z»« yhM o ³M An °A k®T{Aj Bµjo« B«A
ð½ kǽnAmÇ¢M  Ç /¨°oÇM k½nAm¢M> :jp»« jB½o jnA°jA
</©¯qM oe ³ ¼j
www.IrPDF.com
¨kǽj ,p°n ð½ BÇ«A /¨k¼{±®Ç¯ ,kÇ{ ²jAj Ç« ³ÇM ³Ç An ºA²jBM
Bµ¬BÇv¯A ºAoÇM Sz´ÇM pA An ©½BµB½Ån /©Tz£oM nB ³M ° ,¨A²jB«C
,4¬°±´TÇM ,3o®Ç£@A° ,2ò±Ç£ ¬° ,1fBÇM ³Ç n±Ç ¬BªÇµ ,©T£@
,J±Çi nB¼ÇvM "/k®TÇ£ « pA y¼Q ¬B¢¯A±½j o¢½j ° 5½BTz®½C
òoÇ« ¬kǽj pA BÇU joÇ oU An ¬BTwnBª¼M °A k½±¢M Aki nAm¢M
« ºAoM ° j±M kµA±i Sz´M nj oTij B«A ;jq½o¢M »¯A±] oTij
</k®»« SîB{
Wagner -3 Van Gogh -2 Bosch -1

¬B®@Bw ¨BªU ° ,S{m£»« SeAoTwA §Bw ¬B¼« pA yhM ²An Einstein-5 Beethoven -4

237 236
 /k®T BT{»« ¬°nj ³M ,Swj ³M ¡¯ow
<?k¼®»« k½nAj nB@³a> :jp ¼] Bñ¼¯°n°
<!Bñ¼¯°n°> -
¬BÇMp oM An y«B¯ /j±M ²jo SLdæ °A BM ð¼¯o °q¼ñwA jo«
ð½jq¯ °A ³M jo »íw ,¨o{ ° »T¢{ pA ºA²q¼«C BM /j±M ²jn°C
/SvM An yµAn BµnBTwoQ pA »ñ½ B«A ,j±{
/©Tv¼Ç¯ BÇ] ǽA »Ç¢¯A±½j o Bi ³M « ?k¼®»« nB@³a> -
</k¼® nBT n n± ½A « BM k¼¯A±U»ª¯
jB½oÇ ¬B®`ªÇµ ¬AoÇ¢½j ,k¯qÇM nB®Ç An nBTwoÇQ joÇ »íÇw
www.IrPDF.com
Bñ¼Ç¯°n° oǯ ³ÇM ³Ç k¯j±M ³TiAk¯A ²An »½Akæ ° ow ° k¯jp»«
Ak¼ÇQ An n±Ç¢½A oTÇj ° S n»« k½BM B½C /j±M @B® ±i »½±µB¼µ
?jo»« oU An B] ¬C ¡¯nj »M ° jo»«
<!Bñ¼¯°n°> -
,»¯Bv¯A ± B« »{ÀU BM jnA°jA /j±M ²k¯A±i An y«B¯ ²nBM°j
³ÇM BÇ«A /kǵj RB\¯ jo« nBTwoQ °j Swj pA An xj±i Sv¯A±U
¬BªÇµ Swnj ,jBTv½A Soe »M B] ¬Bªµ ,jq½o¢M ³ ¬C ºB]
k® oÇU ð½ oÇYA nj nBÇ¢¯A ,³ªÇµ /j±M ²jBTv½A y¼Q K{ ³ n±
Soe oT®« ° k¯k{ ±T« ,k®{BM ²k{ J±ñh¼« ºpBM²kLí{
/k¯k¯B« kíM
239
BÇQ ° Swj S{Aj jnA°jA /k¯j±M ²k{ éª] B] ¬C nj ¬BTwnBª¼M
/j±M ²k{ S{p nB¼vM q¼a ³ªµ ° jp»«
<!SwA ³¯A±½j °A !k¼® y§°> -
Bµq¼Ç« º°n An ¬Bz½BµSwj ¬Ao¢½j ,k¯k½k®i»« Bµ»íM
/k¯k¼M±»« Bµ»§k®æ °
n±L\« u _¼µ B] ½A /SwA »¯A°n ¬BTwnBª¼M ð½ ½A> -
</k® nBT n k¼µA±i»« Bª{ ³ n± ¬C Sv¼¯
:jo ³«q«p ºo¢½j x±£ nj BµnBTwoQ pA »ñ½
nB¼TiA pA «B ½Ao{ ³¯o£° ,©¼¯BwoTM An Bµ¬C SwA oT´M> -
www.IrPDF.com
</j±{»« ZnBi B«
</jnAj j±]° ²An ð½  > -
</k½C»ª¯ y{±i n±¢½A oTj> -
¬joÇ ¬Aoǽ° ³ÇM °oÇ{ Bµ³Ç¯A±Ç½j ·TÇwj ° nAj ½A o£@A> -
</k½C»ª¯ y{±i ÂæA ,k®®ñM yM±Ld« ¬BTwnBª¼M
»@B®Tze° ºAkæ /k½oQ JA±i pA,jow oî o ,Bñ¼¯°n°
pB¼Ç¯ R±Çñw ³ÇM ¬k¼ÇMA±Çi ºAoÇM °A ° ,k{»Ç« ²k¼®{ ZnBi pA
/S{Aj ³«AjA Akæ ° ow B«A /S{Aj
° ,S n SeAoTÇwA §Bw ³M ° k«C ¬°o¼M oTvM pA ,[¼£ »ª@
,o¢½j ¬AnBTwoQ ° ,k¯k¼z»« An jnA°jA ³ k¼wn »í±« Swnj
238
 ° oÇUSeAn »¦¼Çi ¨jC ¬±Ça ,SwBµÇñv« pA oT´ÇM »¦¼ÇÇi °
</Sv¼¯ ¡®« ©µ ¬C pA kíM ° k½C»« x±µ ³M oUé½ow
³Ç j±ÇM ¬Bª¼ÇzQ /k½±£»Ç« ³a jnA°jA Sv¯Aj»ª¯ Bñ¼¯°n°
,j°oÇM BÇ] ¬C pA oÇUj°p ³Çaoǵ SwA±i»« ,³T o£ An °A Swj
Z°A ³Ç k®¼Lǯ An joÇ« ¬C q£oǵ oÇ¢½j ° ,k®Ç ¬B´®ÇQ An y«o{
°A BM n±{oQ ¬B®a ,j±]° ½A BM ³ ºjo« ,j±M ²k½j An °A »£poµ
/jo»« nBT n
xA»£k¯p S{Ak¯ ºpB¼¯ :jBT A ºnB« RBª¦ jB½ ³M ²nBM°j B«A
nj ³Ç »Ç¯A±Ç] joÇ« ¬C ºAoM »Te ,kµkM c¼±U »v ºAoM An
www.IrPDF.com
/j±M ²jBTv½A xoMAoM
</©½C»« ±U BM> -
j±L¯ ºpB¼¯ o¢½j /SwA oT´M ºn± ½A k¯jo oñ BµnBTwoQ
ºBÇQ BÇM xj±i ,k¯o¼¢M An ð¼¯o °q¼ñwA jo« ºBQ ° Swj ³@
/k«C»« xj±i
°j /k¼Çz pAnj ShÇU º°n jnA°jA ,k¯k¼wn yhM ³M »T°
ºA³ÇanBÇQ ºBµnA±¯ pA oQ ºA³v¼ ° K¼\î »®¼{B« BM ,o¢½j jo«
/k¯j±M oT®«
ShU º°n SwA±i °A pA ° Sz£oM Bñ¼¯°n° o ³M jnA°jA
/k®¼z®M
241
°A ³ÇM jnA°jA BÇ«A ,k{ ð½jq¯ °A ³M ²nBM°j BµnBTwoQ pA »ñ½
/jo éª] An y½°o¼¯ ¨BªU ,Sv½o¢¯
³Ç ©Ç¯Aj»« ° ,k½oM»« B\ ³M Ao« ©¯Aj»« /©½C»« Bª{ BM> -
</k¼® oLæ ³ ¼j ð½  /k®¯AkM An ½A ³ªµ k¼µA±i»«
³M ,¤Be oµ nj ;k® ¤±L An xo i jpnA»« jo oñ nBTwoQ
/SwA ³Tz£oM j±i »í¼L S§Be ³M q¼a ³ªµ k¼wn»« o¯
ºAoM ±U ©®»« oñ ///©®»« oñ > :S£ Bñ¼¯°n° ³M jnA°jA
</ºq½qî »¦¼i «
/»®»ª¯ »£k¯p B¼¯j ½A nj ±U /»¯qM oe »¯A±U»ª¯ ±U> -
www.IrPDF.com
Ç« y¼ÇQ Kz½j ±ÇU /SwA Bñ¼Ç¯°n° Ç« ©ÇwA ³Ç »¯Aj»ª¯ ±U
</ºj±L¯ ³ ±¢M ,©®»« yµA±i ,ºj±L¯
</¨j±M> -
½±ÇzU ,k¯jp»Ç« jB½oÇ Bµ³¯A±½j /S o£ An °A ow Bñ¼¯°n°
/k¯jp»« c¼° ºBµoe ,k¯jo»«
<?k¯oM»« B\ An ±U> -
</k®® ©¯B«nj ³@> -
</©½C»« ±U BM ©µ «> -
©Çv S½AoÇM o£@A »Te ,»woU»«  /jnAk¯ An y{pnA> -
,k®»ª¯ tBveA An q¼a _¼µ ¨jC ° k¯Bwn»ª¯ »L¼wC ³ ¨n±hM
240
 ,nAkÇzµ oÇM ²°ÀÇî ³Ç j±ÇM ¤Bd{±Çi ° ,<jo¼¢¯ pB£ An y¯BMp
/kµkM ©µ »® RBd¼±U »î±¯ k¯A±U»«
° j±Lǯ yÇ ³LíÇ] ð½ pA oUònqM ³ - An K¼\î ¼{B«
ShU nB® »§k®æ º°n - S{Aj Znk« ·dæ ³w ° ³ªñU k®a
ºq¼a ³M ° k«C»« ¬°o¼M ¬C »¯B± yhM pA ©¼w °j /k®T{Am£@
/k{»« ¥~T« »{±£ ³M ³¼L{
jnA°jA ºBµ²B¢\¼Ç£ º°n An "Bµ»{±Ç£@" BµnBTwoÇQ pA »ñ½
¼{BÇ« ©¼®ÇU ¤±Çz« oÇ¢½j nBTwoQ k¼wn»« o¯ ³M /S{Am£@
³ÇM ¿Be ,SwAn ³M ¿Be ,jo»« ºpBM ¬Ajo£ ·Twj k®a BM ,SwA
www.IrPDF.com
,j±M y¯Bµj nj ³ »ñ¼TwÀQ ³ñU o Bi ³M jnA°jA k®aoµ /Oa
³TÇi°j Bñ¼¯°n° ³M An y½Bµ©za B«A ,k® SLdæ Sv¯A±U»ª¯
</toT¯ ,xBL¯ ¬Ao¢¯> :S£»« nB¢¯A ° ,j±M
³ÇM ° S§° 130 º°n > :SÇ£ ¼{BÇ« ©¼®U ¤°Æv« nBTwoQ
</k{ °o{ /²k{ ©¼®U ³¼¯BY 0.3 Rk«
,³d§ ¬C nj /k«C nj xo ³M ¼{B« ° jAj nBz An ºA³ªñU
³M ShU º°n oM xA³T{C ¬kM ,k{ ï°o »M jnA°jA ºBµ©za
¬±TÇw ,k¯j±ÇM ²joÇñ¯ xnB´Ç« BǵnA±¯ o£@A ,k«C nj JBU ° _¼Q
/Svñ{»« An yUAo
<!SwA uM> :jp jB½o Bñ¼¯°n°
243
³ªµ ° k`¼Q»« S¦½° ¨BªU nj ¬BTwAj ,o¢½j · ¼j k®a BU> -
©Çµ Bµ³Ç¯A±Ç½j ½oU³Ç¯A±Ç½j »TÇe ¬±Ça ,k¯±{»« ¨AnC ²nBM°j
,k{BÇM ²joÇ ³Mo\ÇU An ½A ³ »v  /k®®»« toU tBveA
</Sv¼¯ @B®woU k¼wn»« o¯ ³M ³ Bµnk ¬C k¯Aj»«
pA ¨AkÇ _¼Çµ ° kǯjAj»Ç« x±Ç£ ³ª§BÇñ« ǽA ³M BµnBTwoQ
RkÇ{ ³ÇM k½BÇM /k¯jo»ªÇ¯ n°BM An ð¼¯o °q¼ñwA jo« RBª¦@
³Ça ³Ç¯A±Ç½j ð½ qÇ« nj kǯAj»Ç« ³Ça ¨jC B«A ,k{BM @B¯jnj
,j±ÇM ³TÇ£ ¬A±Ç] joÇ« ǽA ³ ºA³¯ÀBî oe B´®U ?jnm£»«
³ÇM ° k¼`¼Q»« S¦½° ¨BªU nj ºj°p ³M ¬BTwAj :j±M toU ¶nBMnj
www.IrPDF.com
/k{»« B«oªñe y«AnC Sîow
</ºk¼z pAnj j°p> :S£ Bµ¬C pA »ñ½
»ñ¼TwÀQ y{±Q »î±¯ ,SwBioM y½B] pA ²nBM°j jnA°jA
/k¯jo ´Q xo½p
</»zñM pAnj »¯A±U»« ¿Be> -
fn ³Ç ºq¼Çaoµ nB¢¯A ,j±M ¨AnC «B /jo SîB A jnA°jA
/SwA »§±ªí« «B ,jAj»«
¬kÇM n°j ³ÇM An ºA³ÇanBÇQ ºBǵnA±Ç¯ pA jkî k®a BµnBTwoQ
/k®T{Am£ y¯Bµj nj ð¼TwÀQ ºA³ñU ° k®TvM jnA°jA
±´Çñ½ ³Ç ǽA o BÇi ³ÇM> :S£ Bñ¼¯°n° ³M Bµjo« pA »ñ½
242
 y¼ÇQ An ºA²joÇQ »Çv nBÇ¢¯A ,kÇ{ ©Ç k¯A k¯A xA»í¼L
° jnj _¼µ /k{ k½kQB¯ q¼a ³ªµ ¨B\¯Aow ° ,k¼z»« y¯Bªza
±Ç{ BÇM ³Ç j±ÇM ²kǽj An ºoÇ¢½j jAo A B«A ,j±L¯ nB nj »\¯n
nk³Ça xA²o®Ç« Sv¯Aj»Ç« ° ,k¯k{»Ç« ¬BÇ«nj »ñ½oTÇñ§A
/SwA @B®Tze°
tBveA yL®] ,y¼Q ³d§ k®a o£@A /j±M ¨AnC ¿Be jnA°jA
nj An ǽA S{Aj oÇ£@A ,j±ÇM ²joÇ ue yL¦ nj An ºk½k]
xnBXǯ y®Ç½k§A° ³ Sw»¯C pA ºAk] ºq¼a zî ³ jo»«
¼~~hTÇ« ¤±Ç ³ÇM B½ ° - »ñ½oTñ§A ±{ BM ¬B«nj ,k¯A²jo@
www.IrPDF.com
»í¼LÇ S§BÇÇe ³ÇÇM An °A Hí ÇÇ - 1±¼ÇÇv§A±¯B°oTÇÇñ§A ¬BÇÇ«nj
/k¯Ajo£»«oM
²BU±Ç · BÇe ¬jo j±MB¯ ,»ñ½oTñ§A ±{ o¼YFU ½oU©´«
ºAoÇM ñª«o¼Ç ºBµBǽÅn ¬kǯAn°oÇQ ¬BÇñ«A o¢½j /j±M Rk«
º±Ç] ° Sv] ³M Sv¯A±U»ª¯ o¢½j /S{Aj»ª¯ j±]° jnA°jA
³T{m£ ³M ± í« k½BM xnBñ A ;S{Ak¯ j±]° ³ j°oM ºA²k®½C
nAk¼ÇM °A nj »£kǯp ³ÇM Sz£pBÇM ¥½BªÇU ²nBM°j ³¯o£° ,k¯B«»«
/k{»«
electroconvulsive therapy (ECT) -1
245
ºBµ³ ¼ Ç{ º°n pA An Bµ»{±Ç£ ° </k{ ¨BªU> :S£ nBTwoQ
,jn±i»Ç« JBÇU ° _¼ÇQ p±®Çµ jnA°jA ¬kM ,B«A /S{AjoM jnA°jA
³ zi ¬B®a ,jo»« jn±ioM o ¬C ³M o ½A pA xow
oÇ¢½j nBTwoÇQ /jo¼Ç¢M ©ñdÇ« An ¬C kÇ{ n±L\« Bµjo« pA »ñ½
/kzñM ºnB¢¼w BU Svz¯ ° S{Am£ ºA³v¼ nj An ¼{B«
S§Be ³M jnA°jA ¬kM /k¼z ¤± ³d§ k®a  ³®dæ ½A
nBTwoÇQ ° ,kÇ{ °o{ y½BµçBL ¯A ²nBM°j B«A ,Sz£oM »í¼L
pA uQ /jnAj ³Ç¢¯ An jnA°jA ow BU k® xÀU ¬Ak®a°j k{ nBaB¯
ºBµ©Çza /k¯k{ ±T« «B ¨B\¯Aow ° © BµçBL ¯A ,»Uk«
www.IrPDF.com
¥X« Swnj ,SvM An ¬C BµnBTwoQ pA »ñ½ ° ,j±M pBM «B jnA°jA
/²jo« ¬Bªza
An BǵnA±¯ ,jn°C ¬°o¼M jnA°jA ¬Bµj pA An ð¼TwÀQ ·ñU kíM
/S{Am£ ³v¼ nj ,¼{B« nB® nj ° jo pBM
³Ça¬C oÇYA nj nB¢¯A ° k¼z»ª¯ jB½o o¢½j ³ oTij ³M °n
j°ke »ñ½oTñ§A ±{ o¼YFU> :S£ ,j±M ²k{ ¬±v A ,j±M ²k½j
³ÇM ºj°p ³ÇM ,SwA KUoÇ« q¼a ³ªµ /kz»« ¤± SîBw ð½
</j±{»« ©µ oU¨AnC ° jjo£»«oM »í¼L ¤Be
¬BªÇµ jnA°jA ,kÇ{ °oÇ{ »ñ½oTÇñ§A rnBÇ{ o¼YFU ³ ¼ªµ
»½B®¼M :jo tBveA ,j±M ²jo ³Mo\U ©µ ¬C pA y¼Q ³ An ºq¼a
244
 ³a k½B¼M xjB½ Sªep ³M k½B{ /j±{»« nAk¼M j°p jnA°jA> -
An ±ÇU ¤°A oÇ£@A /jjo£»«oÇM j°p xA³ BÇe BÇ«A ,²jBTÇ A »BÇUA
</toT¯ ,SiB®z¯
©Çµ An ¨j±Çi »TÇe ¬±Ça /©woU»ªÇǯ> :SÇÇ£ Bñ¼Çǯ°n°
</©wB®{»ª¯
RkÇ« /Svz¯ Bñ¼¯°n° nB® ° k¼z ±¦] »§k®æ ð½ Bjpß
nB®Ç nj oÇ¢½j · ¼j k®a o£@A ,j±M ²k¯Anm£ S¦½° nj An ºpAnj
/jAj»ª¯ Swj pA ºq¼a ,k¯B«»« Bñ¼¯°n°
S½AoÇM ?Svµ RjBǽ ,©½kǽj An o¢½kªÇµ ³Ç nBM ¼§°A> -
www.IrPDF.com
²B¢¯ ¬C ³M ³ SwA ºn± ¬Bªµ H ¼j B¼¯j ©½±¢M BU ©T£ »¯BTwAj
SwA±i»« ¬±a ,SwA ³¯A±½j ²B{ k¯jo»« oñ ³ªµ /©¼®»«
y¯BTwjoǽp ǵl nj oÇ¢½j ³Ç k®Ç ¥¼ªdÇU Bµ¬C ³M An »ª¯
³M n± oµ ³ ,jnAj j±]° »½Bµq¼a »£k¯p nj B«A /S{Ak¯ j±]°
</zî ¥X« /SwA k®ª{pnA ³ªµ ºAoM ,©¼® ²B¢¯ Bµ¬C
³«AjA S o£ ©¼ª~U /k{ Bñ¼¯°n° ²B¢¯ nj o¼¼U ³]±T« Bjpß
/kµkM
nj »£k¯p ºAoM »µBU± Rk«  »v o£@A ,« o¯ ³M> -
nB® nj Tvz¯ BM An ¬B«p ½A jo¼¢M ©¼ª~U ° k{BM ³T{Aj nB¼TiA
/SwA {BÇî uQ ,k¯Anm¢M ³Ti ºjo« ºB{BªU ³M ,ShU ð½
247
,j±ÇM »§Bi HL½o U ³ k{ yhM jnA° Bjpß ,kíM SîBw ð½
° ,j±ÇM ²k¼Çz pAnj ¬C º°n oÇM »Ç¯A±Ç] joÇ« ³Ç »ThÇU q\ÇM
/j±M ³Tvz¯ ¬C oM »¯A±] ¬p ³ ºA»§k®æ
kM ²nBM°j ¬A±] ¬p ¤Be ³ k{ ³]±T« ,k{ oUð½jq¯ »T°
/²jBT A SwAn Sªw ³M xA²k¼ªi ow ° ²k{
¿BÇM An xoÇw Bñ¼Ç¯°n° BÇ«A ,kǵA±hM ðª SwA±i Bjp
/S o£@
B«A ,jAj Swj « ³M o¢½j ·¦ªe ð½ /Sv¼¯ »¦ñz«> :S£@
</²k{ ¨BªU o¢½j
www.IrPDF.com
S§A±ÇU Sªw ³M An °A ° j±{ k®¦M jo 𪠰A ³M ¨AnC Bjp
/jo »½Bª®µAn
</SwA ³¯Ajo« S§A±U ½A> :S£ Bñ¼¯°n°
</Sv¼¯ B] ½A »v /xBL¯ ¬Ao¢¯> -
° Sv{ An ¬C ,jn°C ¬°o¼M An Bñ¼¯°n° ¶k{ ¼X x±Q°n
jn°C ¬°o¼M An xj±i »ªzQ p±¦M uPw /S{Am£ n±UB½jAn º°n
/jAj Bñ¼¯°n° ³M °
</©® » BeAki BU ¨k«C  /nAj y´¢¯> -
An xA³Àî ¨BªU nB¢¯A ,j±ª¯»« toTwj pA n°j »¦¼i oTij
/k¯Ajo£oM »§k®æ o ³M An °A Bjpß /j±M ²jAj Swj pA »£k¯p ³M
246
 ±¯B¼Q ³M An ¨j±i /¨pA±®M ©¯A±U»« ©Tv¯Aj»ª¯ q£oµ ³ SiBw»«
»Te ³ ½A ¬°kM ,¨j±M ²joPw jo« ½A ³M An ¨j±i ¬±a ,¨joPw
¤Be nj »T° »Te ,¨j±L¯ ¨j±i p°o½j /k¯qM Swj ¨ow º±« ³M
©®»Ç« oÇñ pBM B«A ° /¨jo Rm§ ©¼¦vU An ¨j±i ,±¯B¼Q TiA±¯
pA ¨AkÇ _¼Çµ> :jAj ¬BÇñU An xoÇw Bñ¼Ç¯°n° kíM </¨j±M ¨j±i
</Sv¼¯ ³¯ÀBî ©½Bµoe
n°B®Ç{ RAj±]±Ç« ¬C ·ªµ BM B nj An y½Bµjn±ioM Bjpß
Bñ¼¯°n° BM ¬C ¶nBMnj SwA±i»« /jn°C jB½ ³M ¬±£@B¯±£ jBíMA nj
/k®ñM ©µ ½A pA oU[¼£ An °A k¼woU»« B«A ,k® SLdæ
www.IrPDF.com
,ºo¼ªÇM SwA nAoÇ »½±Ç¢M ²nBÇM°j ³ÇÇ ÇǽA pA y¼ÇÇQ> -
nj ,oªî ¨BªU ³ k®Tvµ »½Bµ¨jC /©½±¢M ±U ³M ºq¼a ©µA±i»«
³M q£oµ B«A ,»T{Aj Kz½j ±U ³ k¯A²j±M ºA³d§ º±] ° Sv]
¬¿A ¼ªÇµ j±ÇM nAoÇ oÇ£@A ³Ç SwA ¼ªÇµ ºAoM /k¯A²k¼wo¯ ¬C
</ºjo«»« zî pA nB{ow »L¦ BM ,ºo¼ªM
/SwBioM B] pA Bjpß
³ÇM ºjB½p ºBµ¨jC /ºnAk¯ ¬jAj Swj pA ºAoM ºq¼a ±U> -
³ÇM ,¥Ç¼§j ¼ªµ ³M H ¼j ,k®µj»ª¯ ¬k{ {Bî ¶pB]A ¬B{j±i
³T{m£ ³ ½A ¥¼§j ³M ° ,jnAj j±]° ºjB½p RAo i ³ ½A ¥¼§j
</jnAj j±]° "¬±®@A"  ,±U jn±« nj /jnAj j±]° ²k®½C °
249
»L¦ ·¦ªe nBaj ¨jC ½A ,¬B«p ½A ¤± nj ,o£@A :¨°n»« oUAo
,k¯BªÇM joÇ« ð½jqǯ  Ç BÇU ,k®¼z®ÇM R±ñw nj pBM B«A ,j±{
</jnAj k{n ºAoM ºjB½p ¶± §BM ¬A±U zî ½A ©½±£»«
½A ºAoM »{ÀU /k{BM ©µ ºk¼«±¯ k¯A±U»«> :S£ Bñ¼¯°n°
« /Sv¼¯ JBT C o½p nj ²pnBL« ºAoM »¦¼§j _¼µ ,¤Be oµ nj ³@
»£kǯp ºoÇ¢½j ºB¼Ç¯j nj ³Ç ©{BÇM ºjoÇ« {BÇî ©Ç¯A±U»ª¯
</k®»«
BÇ«A /©¼®»« »£k¯p ¬B«j±i |±~h« ºB¼¯j nj ³ªµ B«> -
ºBµB¼¯j ¨BªU ³ »®¼M»« ,»® ²B¢¯ ²nBTwoQ ¬BªwC ³M ,¿BM ³M o£@A
www.IrPDF.com
,»ñ¦Ç ºBµRn±Çæ ° k¯±{»Ç« K¼oU ©µ BM B] ¬C ,R°BT«
</k¯pBw»« An Bµ¬Bzñ´ ,ºk¼{n±i ºBµ³«±®«
An y½Bµ±« ¨AnC /S n jnA°jA o ³M ° SwBioM Bñ¼¯°n°
/k® SLdæ »v BM k¯A±U»« ³ j±M ¤Bd{±i /jo xpA±¯
¨n±L\Ç« ¨njBÇ« ° ¨j±ÇM ³`ÇM p±®Çµ »T° ,y¼Q BµRk«> -
{BÇî »T°  ©T£ ¨j±i ³M ,¨o¼¢M jB½ TiA±¯ ±¯B¼Q jo»«
nj nBÇM Ǽ§°A ºAoÇM ,Kz½j /¨pA±®ÇM J±Çi ©Ç¯A±U»ÇÇ« ,©{BÇÇM
³ ½A »M ,k¯q½n»« ©½BµSz¢¯A pA B´T¯ ¨jo tBveA ,¨A»£k¯p
/©{BM ³T{Aj ¨jo»« ³a¬C oM ºnB¼TiA _¼µ
An »½Bµ³ªǯ ° Bµ³Ç¯AoÇU ,jo»Ç« ©TǽAkǵ S{Aj »½°o¼Çǯ
248
 /²k{ }io« S¦½° pA ²pBU °A :k®½±£»«
¬Bz½Bµ©Çza nj ©¼ TÇv« ,©®»Ç« ²B¢¯ ¬BMB¼i nj Bµjo« ³M
,kíM ³¦æB ÀM B«A /©®»ª¯ ¨o{ tBveA ©½B®ªU pA ° ,©®»« ²B¢¯
,¨oi»Ç« »ÇUAjnA° ºBµ¿BÇ ° ¨°n»Ç« »µB¢{°oÇ ¬°nj ³ÇÇM
BM An JAo{ ¬C ° ¨oi»« ,k{BM ©¯A±U nj ³ An »½BµJAo{ ½oT´M
o¢½j nBM ©µA±i»« ¬±a ,©®»« yz½BTw ³ ©{±¯»« ºovªµ
/¨k®hM °A BM
° "!ºA³¯A±½j ±U" :k½±£»« ¨oµ±{ ,©½k®i»« ³ n± ¬Bªµ
° !k{BM RjB½ ,¨j±M S¦½° nj « ,¨A³¯A±½j ³ ³TL§A" :©½±£»« «
www.IrPDF.com
»UÀ¼ íU ¤Bw oµ k½BM ,¨q½qî oµ±{ ,¿Be /jo ¨jApC »¢¯A±½j
¬±a ,¨°oM ¿BM @B¯o i ºBµ²± pA»® nAjA° Ao« °,»{BM ³T{Aj
"/©® ³Mo\U An Tv½p o i ©µA±i»«
jnAj ¿BÇe ° ²k{ }io« S¦½° pA ²pBU °A" :k®½±£»« ¨jo«
BÇM Çe ³Ç kª´ »Ç« ¨oµ±Ç{ ° "/k®»« ³¯A±½j ©µ An xoµ±{
jnAj BÇ« oTz« »£k¯p ¬±a ,k®»« oñ{ An Aki ° ,SwBµ¬C
»½Bµ¬C ¥X« ,©½A³¯A±½j °j oµ ¬±a ° ,j±{»« pBC ±¯ pA ²nBM°j
</k¯jo AoTiA An zî ,¤°A nBM ºAoM ³@
³ jo»« ³«q«p An ºA³ª¯ K§ o½p ,jo oU An yhM Bjpß
/j±M ²k¼®z¯ q£oµ Bñ¼¯°n°
251
/k¼w±M An Bñ¼¯°n° ·¯±£@
/©®»ªÇ¯ oÇU An BÇ] ǽA o¢½j ,©¯BªM o¢½j »ª o£@A> -
ºBµ¥ñ{ ³ ¨A³Ti±«C ,S¦½° nj B«A ,²k{ ¬B«nj « »£jov A
j±Çi BM An Bµ¬C ©µA±i»« /jnAj j±]° ©µ »¢¯A±½j pA ºo¢½j
/©® ²B¢¯ »£k¯p ³M ¨j±i ºBµ©za BM ,uQ ½A pA ° ¨oLM ¬°o¼M
n°oÇ BM ¿Be /¨j±M ²jov A Rk{ ³M ,¨k«C B] ½A ³M »T°
ºo¢½j }h{ oµ ¥X« Swnj ,¬°o¼M nj /©Tvµ ³¯A±½j ©½±£»«
nj ,©®»Ç« k½oÇi ° ¨°n»« SnB«oQ±w ³M /jo ©µA±i nBT n
S° ,©®»Ç« SLdÇæ ©¯BTÇw°j BÇM ²jBTÇ A BQ y¼Q ¥½Bv« jn±«
www.IrPDF.com
©Ç¯Aj»Ç« BÇ«A /©®»« ¦U ¬±½q½±¦U ºB{BªU ºAoM An ©½B´M¬Ao£@
BÇM ° ,©®¼LM An o¢½j ºBµB¼¯j ºB½Ån ©¯A±U»« ° SwA jApC ©e°n
,BÇ] ǽA ³ÇM ©¯k«C pA y¼Q ³ »½BµB¼¯j /©® SLdæ BµB¼¯j ½A
/¨jo»ª¯ An ¬B{j±]° n±~U
o Bi ³M  ,©®ñM ³¯B ªeA nB k®a ©µj»« ²pB]A ¨j±i ³M
B«A /²k{ }io« S¦½° pA ²pBU °A :k®½±¢M k®¯A±TM ¬Ao¢½j ³ ½A
©¯A±U»« /jnAj »½B®í« ¨A»£k¯p ¬±a ,SwA ¥«B ©e°n ©¯Aj»«
»T° /Svµ k¯°Aki ¬C uQ nj ³ ©® n°BM ° ¨o¢®M k¼{n±i ³M
° ,©®»« oñ ³a xA²nBMnj ©½±£»« °A ³M ,kµj»« ¨nApC »v@
³ªÇµ ¬±Ça ,k®®»Ç« ºoÇñ ³Ça ¨A²nBÇMnj ³Ç ©Tv¼Ç¯ ¬AoÇÇ¢¯
250
 </jo S B½nj »ñ½oTñ§A ±{ ¿Be ¼ªµ jnA°jA> -
,oLM nB ³M An yd¼dæ ¨B¯ H § ,±¼v§A±¯B°oTñ§A ¬B«nj> -
n±Ç¢½A oTj </©½oMoM ²°o£ ð½  B« ³ j±{»« n±~U ³¯o£°
° S n»Ç« k½BÇM kíÇM BÇ«A ,k®Ç ¬B´®ÇQ An xA»TÇ¢{ joÇ »íw
/³T o£ An ©¼ª~U ½A ³¯Aowj±i »v ³a k¼ª´ »«
©® {°n k½BM ,k¼¯AkM jn±« ½A nj An« o¯ k¼¦½B« o£@A°> -
</Sv¼¯ ³T{m£ k®¯B« ²p°o«A ±¼v§A±¯B°oTñ§A ¬B«nj x°n ³@
</SwA @B¯o i B«A> -
³Ça pA H ¼j k®Tv¯Aj»ª¯ ;j±M @B¯o i nB¼vM ³T{m£ nj> -
www.IrPDF.com
nj ° ,kǯnAmÇ¢M B\Ç H ¼Çj An Bµj°oTñ§A ,k®® ²jBTwA ºrBT§°
BÇ«A /k¯jo«»« ºq« ºq½o¯±i oYA nj ºnB¼vM jAo A ,¬B«nj ¤±
Sj BM ±¼v§A±¯B°oTñ§A ¬B«nj ,Bµp°n ½A :²k{ ç±î q¼a ³ªµ
»{±Ç«AoÇ jB\ǽA ,¬C S½q« ° j±{»« ¨B\¯A ºoU¿BM nB¼vM »®
Rk«pAnj o~« pA »{B¯ »½B¼ª¼{ S¼«±ªv« pA q¼µoQ ° ºn±
¬BÇÇ«nj ° ¬A±hÇÇM An »ñ{qPÇǯA°n RÀ\ÇÇÇ« /SwA BÇÇÇǵ°nAj
¬AoÇ£@³\®Çñ{ w±U ³ »ñ½oTñ§A ±{ BM An ±¼v§A±¯B°oTñ§A
An ¨oǯ ,J±Çi /o¼Ç¢¯ ²BLT{A ,S n»« nB ³M »M±®] ºBñ½o«C
</¨jo£oM ¨nB ow ³M k½BM ¿Be /ºk¼®{
/jn±h¯ ¬BñU ºnB«
253
n±¢½A oTj /k{ yhM xAjBQ B«A ,j±M ²k®® ³Tvi nB¼vM p°n ¬C
nj An }~hT« ð½ »U°BU»M ° ºjov¯±i jo»« »íw S{Aj
www.IrPDF.com
nB´Ç« An y±{ ° n±{ Sv¯A±U»« »Thw ³M B«A ,k® e j±i
S´Ç] »¯BÇ«nj T Bǽ ºAoÇM S{Aj ³Ç »½Bµy½BÇÇ«pC /k®ÇÇ@
[½BTǯ ³ÇM ©Ç ©ÇÇ ,jAj»ÇÇ« ¨B\ÇǯA ¤±½oTÇǽ° BÇÇM S¼«±ªÇÇv«
/k¯k¼wn»« ºn°CS¢{
nAoÇ p°o«A> :S£ ,j±M ²k{ jnA° ¬jp nj ¬°kM ³ ºnB« ³M
</ºnAk¯ « BM »UBÀ«
¶nBÇMnj An BªÇ{ oǯ ©µA±i»«  /kz»ª¯ ¤± jB½p> -
</©¯AkM ºq¼a
AoÇ« oǯ k®ÇµA±i»Ç« ³ªÇµ p°oÇ«A> :joÇ oÇñ n±¢½A oTj
/jn°C jB½ ³M Rm§ ¶nBMnj An ¬A±] oTij ywoQ ° </k®¯AkM
252
 pA ¬C TvM ¬±a ,SwA » ®« ·§Fv« ð½ p±¦M º±¦] nj ³ªñU
/j±M ñª« o¼ ow SzQ pA ° ,¥ñz« nB¼vM ¬kM nB®@
° oUy¼ÇM jAo A ¬±a ,k¯k{ S¼LXU Bµq¼a o½Bw ,¤Be oµ nj
BU B½C /©¯p»« ¤BX« °j /k{BM k½BM ¼®a ³ k®T{Aj jB TîA ºoUy¼M
¬C ³ÇM ,O½BU ²B¢Twj ð½ ºBµk¼¦ Aoa ³ ºA²jo oñ ¤Be ³M
<?k¯A²k{ ²k¼a K¼\î ¶±¼{
</¨A²joñ¯ oñ ,³¯> -
1
³TÇ£ " »Un ±Ç@"
ß k¼¦Ç ·dÇæ ,k¼¦Ç ·dæ ±¯ ½A ³M> -
¼ªÇµ Bµk¼¦ ½jn ¼Tvh¯ nj °oe K¼UoU ¬±a ,j±{»«
www.IrPDF.com
:©T Bǽ An gwBQ ° ,k{BM ¼®a k½BM Aoa ¨jo oñ nBM ð½ /SwA
BÇU jo AoTiA 2q§±{ o ±Tv½o ,1873 ¤Bw nj An ²B¢Twj ¼§°A
»Çv o£@A :S{Aj j±]° »¦ñz« B«A /kµkM »oU An »v½±®{±i
pA An ²B¢Twj ° k¯k¼Lva»« ©µ ³M Bµk¼¦ ,jo»« O½BU k®U nB¼vM
,joÇ »eAo An »Un ± ß k¼¦ ·dæ q§±{ kíM /k®TiAk¯A»« nB@
</k® O½BU oU³TvµC jo»« n±L\« An Sv¼P½BU ³ ºk¼¦ ³dæ
</©®»ª¯ n°BM> -
QWERTY = Q-W-E-R-T-Y -1
Christopher Scholes -2
255
pA ¨nAj ²pB]A B½C ³ ©¯AkM ©µA±i»« /©woPM An ½A ¨k«B¼¯> -
<?¨°oM B] ½A
oµ ° º°oM B] ½A pA »¯A±U»« kµA±hM S§j ³ S° oµ> -
ºAoÇM » BÇ ¤±Q Roµ±{ ¬±a ,ºjo£oM kµA±i»« S§j S°
k½BM k½B{ /jnAj B] ½A k®¯B« »Tª¼¬Ao£ ¬Bñ« nj ±U pA ºnAk´¢¯
o¢½j ¤AÆw ð½ « gwBQ ° ?¨A²k{ ¬B«nj « B½C :»woPM « pA
RÀªÇe ,©woU B½C :S£ »µA±i ?ºA²k{ ¬B«nj ³a pA :SwA
nj ±ÇU ,ºnBÇ« ,J±Çi" :©½±£»Ç« Ç« ° ?²kÇ{ ¬BÇ«nj ©ÇwAoµ
<"/ºA²joL¯ SMBM ½A pA »\¯n _¼µ ³T{m£ ¤Bw ³w nj S ¼ e
www.IrPDF.com
</¨A²k{ ¬B«nj uQ> -
ºAoM ¨nAj ³ ºA³§Bwn nj /j±L¯ ½A ±U ºnBª¼M /³¯ ³ ³TL§A> -
n±Ç¢½A) Ç« »íÇw ,©v½±¯»Ç« »¯ °±¦ÇÇwA
ß ¨±¦ÇÇî ¬BTv¢®µoÇÇ
³ SwA ½A ,(j±{ ¤±½oT½° WdL« RB¼½q] jnA° SwA±i»ª¯
ºBµð{qÇQ /©®Ç »wnoÇM An ¬BÇv¯A nB\®´ÇM bÀ ÇæA ³M nBT n
³\¼T¯ ½A ³M ° k¯A²jAj ¨B\¯A »´MBz« RBí§B « « pA y¼Q ºjB½p
ǽA ³ÇM ,SwA »«±ªî  A±U ð½ H oæ ,ºnB\®´M ³ k¯A²k¼wn
,SwA Swnj ºq¼a k®®»« oñ Bµ¨jC pA ºjB½p jAkíU ³ B®í«
/SwA Swnj q¼a ¬C ½AoMB®M °
TÇ{AmÇ£ :k¯±{»Ç« ¼¼íÇU ©¼¦w ¥ î w±U Bµq¼a »íM
254
 ¿BÇe /²joÇ xA»ÇeAoÇ 1±¦Ça°A ±§±ÄBQ 1443 ¤Bw nj ³ jnAj
¥XÇ« k®Çaoǵ ³ SwA ½A SîBw ½A jn±« nj K¼\î ±±«
oÇM y½Bµ³Mo Çî BÇ«A ,kµj»Ç« ¬BÇz¯ An ¬BÇ«p o¢½j ºBµSîBw
</k®®»« Soe »§±ªí« ºBµSîBw S´] Ài
<?jnAj « ºnBª¼M ³M » Mn ³a ½A> -
ǽA ±¦Ça°A ±§±ÄBÇQ »TÇ° /©wn»Ç« ©Çµ ¬C ³M ºj°p ³M> -
nj :kµkÇM ZoÇi ³ÇM nBñTÇMA SwA±i»ªÇ¯ ,SiBw»« An SîBw
³Ç k¯j±ÇM ©Çµ ºoÇÇ¢½j ºBµSîBÇÇw ¬BÇÇ«p ¬C nj ,S ¼ ÇÇe
ºBµSîBw ºBµ³Mo î S´] Ài oM Swnj Bµ¬C ºBµ³Mo î
www.IrPDF.com
o BÇi ³M k½B{ ,³TiB®{B¯ »¦¼§j ³M /k¯jo»« Soe B« ºp°o«A
SoÇe »T´Ç] nj y½Bµ³Mo Çî ³ S{Aj »TîBw °j ³ ½A
³ÇM S´Ç] ½A ,k½Bª¯»« "Swnj" B« o¯ ³M ²p°o«A ³ k¯jo»«
ð½ ³ÇM ,Aod¯A ð½ ³M ±¦a°A SîBw ° ,k{ ¥½kLU S´] B´®U
</k{ ²jAj SLv¯ »¢¯A±½j
An °A ¤¿kTÇwA ºnBÇ« Sv¯Aj»Ç« B«A ,jo Wñ« n±¢½A oTj
/k®»« ¤BL¯j
,SwA jo ³M o~d®« »¯Bv¯A j±]±«oµ :±U ºnBª¼M ¿Be °> -
Paolo Uccello -1
257
¬C nj ³Ç - 1¬±T¢®¼«n ³ k{ ¼®a ° /jnAj S ¼ e B«A> -
nj »Un ±
ß k¼¦ ³dæ pA - j±M » B¼i foa k¼§±U ·¯BinB ¬B«p
jAoÇ A »®íǽ ǽA ° /joÇ ²jBTÇwA j±Çi O½BÇU ºBµ¼{B« ¼§°A
³ÇM ¨B\¯Aow ° ,k¯p±«B¼M An ²s½° ¨B¯ ½A k¯j±M n±L\« ºoUy¼M
k¼¦Ç RBdÇæ :©®»Ç« nAoÇñU /kÇ{ ¥½kLÇU j±]±« ·¯±ª¯ B´®U
¨jo« ³ k¯j±M ²k{ »eAo ¬B®a BµoU±¼P«B ° O½BU ºBµ¼{B«
°oÇe ºBÇ] oÇ£@A ?»ª´ »Ç« ,oUk®ÇU ³¯ ,k®® O½BU oU³TvµC
An ¨jC ¤±~dÇ« k{»ªÇ¯ oBÇe u _¼Çµ ,k¯k{»Ç« ç±Çî
</johM
www.IrPDF.com
²joÇ K\íU ,k½j An k¼¦ ·dæ ð½ nBM ¼§°A ºnB« »T°
³¦æB ÀM B«A ,k¯A²kz¯ ²k¼a »½BL§A K¼UoU ³M °oe Aoa ³ j±M
ǽA ÁBªTÇeA ³Ç j±ÇM ²joÇ oÇñ /j±M ²jo x±«Ao An ±±«
/SwA O½BU ³M ¬k¼zhM Sîow ºAoM »eAo ½oT´M
<?ºA³T n u¯An±¦ ³M ¤Be ³M BU B½C> :k¼woQ n±¢½A oTj
</³¯> -
¨°j ¤BX« B] ¬C nj ¬±a ,Sv¼¯ n°j nk ¬C ,º°oM k½BM> -
j±Ç]° »½BLǽp ºnA±Ç½j SîBÇw ,u¯An±¦ ·í¦ nj /»®¼M»« Ao«
Remington -1
256
 ¾±Çw ºnBª¼ÇM ° ,»z½oÇQ¬A°n ,ºk¯sÇǯ¬A°n KLÇÇw :SwA
,SwAki ¼¯A± Ài oM ,SwA Sí¼L y½khU ð½ /j±{»«
òoM ð½ »Te ,B¼¯j ºBµ¥¢®] ° Bµ³z¼M ¨BªU nj k¯°Aki ¬±a
¬j±ÇM R°BT« »®»« oñ ±U B«A /²k½o B¼¯ o¢½j òoM ³M ³¼L{ An
»£kǯp S¦Ç½° nj ºA³T o£ ©¼ª~U ¼ªµ ºAoM ° SwA »¢¯A±½j
¥X« ©µ ±U ½AoMB®M ° ,k®U°BT« ©µ BM ³ªµ B] ½A nj ¬±a ,»®@
<?º±{»« ³]±T« /j±M »µA±i ¬Ao¢½j
/jAj ¬BñU ow ºnB«
¬±Ça ,k®®»Ç« SoÇe Sí¼LÇ S´] Ài oM ¨jo«> -
www.IrPDF.com
k¼§±ÇU ³ÇM pBÇC ¬B{¬kM kíM ° ,k¯nAk¯ An ¬j±M R°BT« S«B´{
</²k{ ³TiB®{ »h¦U¬A±®î ³M oUy¼M ³ »ªw ,k®»« ¤±½oT½°
<?Sv¼a ¤±½oT½°> -
S oÇ£ ©¼ª~ÇU ° ³TÇ n ±¦Ç] ºjB½p k{ ³]±T« n±¢½A oTj
/k® ç±î An ±±«
¬BÇz¯ q¼Ça ³ªÇµ ³Ç SwA ǽA ¨n±®Ç« /Sv¼¯ ©´« ½A> -
</ºA²kz¯ ¬B«nj ±U kµj»«
° S{Aj ow SzQ An Bµ²B£jAj nj n±e ·Mo\U Bµ¤Bw ºnB«
/jn°C nj ¥ªî ³M ¨j ¬Bªµ ° B] ¬Bªµ An xA³Mo\U S o£ ©¼ª~U
,SwA  A±«y½oe BMk® j±ª¯A° ³ j±M ½A yñ¼T@BU ¼Tvh¯
259
xj±i ºBµ»½±]Ao]B« ° BµRm§ ,Bµ²q½o ,BµS¼¼ ¬Bv¯A oµ
³M An nBT n »íª] x°n ð½ ²nA±ªµ ³í«B] ,¤Be ½A BM /jnAj An
¼®Ça k½BÇM AoÇa ³Ç ½A pA Bµ¬Bv¯A K\íU ° ,k®»« ¥¼ªdU B«
¬BªÇµ ,k¯o½mQ»Ç« An ¬C  Ç /j±{»ª¯ ¨BªU q£oµ ,k®® nBT n
½oT´M "»Un±@" ³ k®T o½mQ An S ¼ e ½A BµSv¼P½BU ³ n±
jn±ioM »v BM RA»£k¯p ¤± nj B½C /SwA ñª« k¼¦ ³dæ
³¯ ° |BiS´] ½A nj SîBw ºBµ³Mo î Aoa kwoPM ³ ºA²jo@
<?k®®»« Soe §Bh« S´] nj
</³¯> -
www.IrPDF.com
gwBÇQ ÁBªTÇeA ,k¼woQ»Ç« An ºq¼Ça ¼®Ça »Çv oÇ£@A> -
»íÇw ¨joÇ« ,jo»Ç« nAoÇæA oÇ£@A ° "/ºA³Ç¯A±Ç½j ±U" :S o£»«
ç±Çî An ±±Ç« j°p »¦¼Çi BÇ«A ,k®®Ç Ak¼ÇQ »¦Ç¼§j k¯jo»«
/jnAkǯ ,©T£ ±U ³M ¿Be ¼ªµ ³a¬C q] »¦¼§j ¬±a ,k¯jo»«
<?»® xnAoñU ²nBM°j SwA ñª« /±U ¤AÆw ³M ©½jo£»«oM uQ
<?¨A²k{ ¬B«nj « B½C> -
³M ³¼L{ kµA±i»« B«A ,SwA R°BT« ³ »Tvµ »v ±U /³¯> -
</SwA ºk] ºnBª¼M ð½ ½A ,« o¯ ³M ° /k{BM ¬Ao¢½j
<?SwA ºk] ºnBª¼M ð½ ¬j±M R°BT« ³M ¥½BªU B½C> -
ºnBª¼M ,»{BM ¬Ao¢½j ¥X« ³ »® n±L\« An Rj±i o£@A> -
258
 ° RÀÇñz« ¶nBÇMnj /kǯA³TÇv¯Aj»Ç« ªÇeA An BÇǵ¬C nk³ÇÇa
ºAoÇM »Çv ¬joÇ n±L\Ç« nj ³Ç ¨joÇÇ oÇÇñ »½BµSBªÇÇe
ºBµ¬joÇ ±Çµ ³M /S{Aj j±]° oTvnA ð½ nj ºnAm£@³½B«ow
/k¯A³T{Ak¯ RjBî »½Bµ»¯±«nBµ ¼®a ³M ³ ©z½k¯A»« ºA³í«B]
¬B®Ça BÇM oTÇij ǽA ³ j±M ¬C ,BµpBv¢®µC [¯n pA oUkM B«A
/jo¼ªÇM SwA nAoÇ Sv¯Aj»« ¬±a ,SiA±¯»« » ¼w±« »e°n
» ¼w±Ç« ©¯A±TM ³ SwB\ « b°n ?¨o¼ªM « Sv¼¯ nAo o¢«
<?¨pA±®M ¤Be ° n±{ BM An ¨j±i »£k¯p
»«BªU k¼wn»« o¯ ³M /jAj»« x±£ R±ñw nj n±¢½A oTj
www.IrPDF.com
/j±M j°p ¬k{ ê « ºAoM p±®µ B«A ,k¯A³Tvz¯ nBM ³M xk½B î
nj /¨A³T{mÇ£ nj ?SwB\Ç « b°n> :k¼woQ ²nBM°j ºnB«
¬C o¼ÇwA ©Çe°n ©TÇ{Am£ /k{BM ¨A»£k¯p ©TwA±i»« ³ ³a¬C
³Ç ©T{Aj »¦{ ° oµ±{ ð½ ,³¯Bi ð½ ³ k¯BªM »BM ºA³d§
/©T{Ak¯ An yT«B´{ q£oµ B«A ,©® yoU ¨j±M ¥½B«
²nBÇM°j ,SwBÇ] ¼ªµ p°o«A B«A /j±M ¨A³T{m£ nj « b°n
/©®Ç ywBÇveA ,¨n±Ç{ pA yíUoÇ« ¬kÇM ¬°nj nj ©Ç¯A±U»ÇÇ«
©ª´M BU k¼z ¤± ¤Bw ³w ©¯Aj»«  /©®ñM k½BM ³a ©¯Aj»ª¯
</¨°oM ©TwA±i»ª¯ ³ k¯An»« »½±w ³M Ao« »£k¯p
±ÇU nj j±L´ÇM pA »ª½ÀÇî ©®»Ç« oÇñ > :SÇ£ n±¢½A oTj
261
/k® ºo¢½j SLdæ o¼v« jnA° ¡¯nj»M An °A ³ ½A ºAoM 
:j±ÇM »®¼Çî nB¼vM B] ½A ³M ¬k«C ºAoM « ¥¼§j /© A±«> -
B] ½A nj ¬k¯B« ºAoM « ¥¼§j /¨k{»« tAoµ ºBµ³¦ªe nBaj
,R°BT« »£k¯p x°n ð½ oñ BM ©Tv¯A±U»ª¯ :j±M »®µl nB¼vM
¶jAnA ³Ç © A±« Bª{ BM /¨±{ °n ³M°n ,oµ±{ ¬°kM ° ¥{ ¬°kM
³Ç ºA»£kǯp ,¨j±M ²jAj Swj pA An k½k] »£k¯p ð½ °o{
nj ³ © A±« :¨°n»« oUAo /©® RjBî ¬C ³M ¤°A pA ¨j±M n±L\«
- xA»ñ½oTÇñ§A ºBµ±Ç{ BÇM »TÇe ,»Ç¯A°n ¬BTwnBª¼ÇÇM ð½
¬BÇÇ«nj ,k¼µj»ÇÇ« c¼ÇÇ]oÇÇU BªÇÇ{ ³ÇÇ n±ÇÇ ¬C ,k¼zhLÇÇÇM
www.IrPDF.com
ºBµnB\ǯA ° ¼Çj »¯BÇÇ«p ºBµ³«B¯oÇÇM - ±¼ÇÇv§A±¯B°oTÇÇñ§A
¼¯A± xo½mQ ,y¯B®@Bw pA »íM »BUA ° »¯B´£@B¯ ð½oTv¼µ
,BªÇ{ ¤±Ç ³ÇM ³ SwA »½B¼¯j ¼¯A± xo½mQ pA oUSeAn nB¼vM
/k®»« ºnB oµ ¬k{ ¡®µBªµ ºAoM
±Ç /¨k¼®Ç{ An »Ç¯p º±¯B¼ÇQ TiA±¯ ºAkæ Kz½j ,kíM °
/¨A²k¼®Ç{ Rnkǯ ³ÇM ǽA pA y¼Q ³ ºn± ,SiA±¯»« »í¼L
oÇñ »½Bǵ¬C ¨BªU ³M ,¨jAj»« x±£ » ¼w±« ³M ³ n± ¬Bªµ
Bµ±¼Ç]AjC ° Bµj±§oÇQ ,BµRB¯±Çw ǽA TiBw ºAoM ³ ¨jo»«
k®TiA±¯»« An j±i RBí  BµpBv¢®µC ½A »T° /k¯A²k¼z [¯n
,p°n ¬C » ¼w±« ºB¼¯j ¬Bª@Be Ç j±M R°BT« ¤Be oµ nj ³ Ç
260

/j±ÇM BÇ] ¬C p±®Çµ oTÇij ,j±Çz£ An y½Bµ©Çza jnA°jA »TÇ°
ºjBǽp RkÇ« ,»ñ½oTÇñ§A ±Ç{ S Bǽnj pA uQ nBM ¼Tvh¯
www.IrPDF.com
ǽA »¯BÇ«nj o¼ÇYFU BÇ«A ;²k{ ³a jn°B¼M jB½ ³M BU j±M ²jo xÀU
nBª¼M ³M ³ j±M »Lv¯ »{±«Ao ð½ ºB §A pA »{B¯ H ¼j ,©µ ²±¼{
²nBÇM°j ° k® x±«Ao An xA²k®µj nApC RÀñz« jAj»« ²pB]A
/jn°B¼M Swj ³M An j±i y«AnC
oU©Ç »ñ½oTÇñ§A ºBµ±Ç{ ·¦æBÇ ³Çaoǵ ,¤BÇe oǵ nj
oTij ¡¯nj »M °A /k{»« oTª ©µ yUAo¼YFU ¨A°j Rk« ,k{»«
/SiB®{ An
nj> :SÇ£ ,jo»Ç« xpA±¯ An °A ºBµ±« ³ »§Be nj ,oTij
</»T£»« Sz´M ºBµB½Ån ¶nBMnj ºq¼a JA±i
/jo yµB¢¯ jnA°jA /Sz´M ºBµB½Ån ,³¦M ?Sz´M ºBµB½Ån
263
</©®¼M»«
©Ç¯A±U»Ç« /©®Ç oÇU An S¦½° ¨o¼¢M ²pB]A ©µA±i»ª¯> -
k½BÇM B«A /¨jo¢¯ pBM q£oµ o¢½j ° ¨±{ ZnBi nj pA SeAn »¦¼i
¬C òo« :©½±£»« Bª{ ºAoM ° ,©½±¢M »v ³M An Bµq¼a ½A ·ªµ
</©® nj An ¨A»£k¯p k{ WîBM ,¬A±] oTij
ºq¼a ³M ,j±L´M ©½Àî ½A ©®»« oñ > :k½k®i n±¢½A oTj
nBÇ@³Ça »®»« oñ /k¯A²k{ ¥½kLU BwC²q\í« »¯B«nj ³M ³¼L{
<?»®ñM k½BM
ðªÇ BÇ] ¬C ºBµ³`ÇM ³ÇM ° ¨°n»Ç« n°jA±§BÇw¤A ³ÇÇM> -
www.IrPDF.com
</©®»«
Sv½°j  °±½AnBw :º°oM n°j ²pAk¯A ½A Sv¼¯ ºpB¼¯> -
²kÇ{ ¨BªÇU ¡®Ç] SwA ñªÇ« /jnAj ³¦æB B] ½A pA oT«±¦¼@
</SwA »BM p±®µ RÀñz« B«A ,k{BM
</¨°n»« °±½AnBw ³M uQ> -
oQ Sj BM ° jn°C ¬°o¼M xq¼« º±z pA An »«o n±¢½A oTj
/jo ³nkM nj ¨j BU An ºnB« ° k{ k®¦M kíM /jo@
° Sz£pBM xoT j ³M ¡¯nj »M °,<»{BM ShL{±i> :S£@
BÇ«A ,j±z¯ k®«³Àî y¯AnBª¼M ³M jo»« »íw »¦¼i /SvM An nj
/k¯B«»« »§Bi nB¼vM S¦½° nj ºnB« ºB] /k{»ª¯  ±« q£oµ
262
 ¼ªÇµ ¨j±Çi ºj°p ³M ¬±a ,©¯AkM Sz´M ºBµB½Ån ½A ¶nBMnj
</©®¼M»« An BµB½Ån
º±Çw ¬C ³ÇM ,©®Ç ²BÇ¢¯ oÇUAoÇ ³ÇÇM k½BÇÇM> :SÇÇ£ jnA°jA
</S¦½° ºBµ¬BªTiBw
</ñM An nB ¼ªµ uQ> -
Bǽ BµyhM ºBµnA±½j ³M ³¯ ,jo ²B¢¯ xow SzQ ³M jnA°jA
»¯BMB¼Çi ³M ³ñ¦M ,k¯jp»« ¨k ¬C nj x±«Bi ,¬B®@Bw ³ »BM
B½ ° k½nBM»« BwC¥¼w »¯AnBM B½ ³ »®¼«pow nj ,o¢½j ºA²nB nj
/k½nBM»ª¯ ÂæA
www.IrPDF.com
/k½±¢M y½AoM An q¼a ³ªµ SwA±i»«
/k{ jnA° Swj nj »¢¯ow BM nBTwoQ ,³d§ ¬Bªµ nj B«A
/»® S B½nj ¿Be ¼ªµ An °nAj ½A k½BM> :S£ Bñ¼¯°n° ³M
</SwA n±¢½A oTj n±Twj
oÇ¢½j ,xkǽjAj Ç« ³ÇM p°oÇ«A ¼ªÇµ> :SÇÇ£ Bñ¼Çǯ°n°
©Çµ BÇ] ǽA oÇU ³M ºA³Àî _¼µ ,oU¿BM ¬C pA ° /©µA±i»ª¯
_¼µ n°p ³M ° ,©®»ª¯ SîB A ºA²kîB ° n±Twj _¼µ pA /¨nAk¯
</©µj»ª¯ ¨B\¯A An ºnB@
/jnAj RjBî »z®@A° ¼®a ³M nBTwoQ k¼wn»« o¯ ³M

www.IrPDF.com
</©¼µkM ñv« ±U ³M ©½±{»« n±L\« ³¯BwFT« uQ> -
</o¼¢M An S½°nAj /©® SLdæ ±U BM k½BM> :S£ jnA°jA
½nqU An °nAj nBTwoQ ° jp ¿BM An y{±Q°n ¼TwC Bñ¼¯°n°
/jo@
»½BÇU°j Aoa ¿Be ,J±i oTij ð½ k{ ½A> :S£ nBTwoQ
<?k¼¯qM ¨k »ª ¬°o¼M ³ k¼®»ª¯ oU An o¼¢§j yhM ½A

ºAo]BÇ« o BÇi ³ÇM ±ÇU> :SÇ£ jnA°jA ,k¯jp»Ç« ¨k ³ ïBM nj

</ºA²k®«o{ Kz½j
©ÇµA±i»Ç« /©®»« nBhT A o¢½j ¿Be B«A ,¨j±M ²k®«o{> -

265 264
 »î±Ç¯ k®TÇ{Aj »íÇw ° k¯jo»Ç« »£kǯp j±ÇÇi ºBµR°BÇÇU
/k®® Ak¼Q ºA³ ®« ºBµÀTiA pA oUAo ,»¢®µBªµ
BǽÅn nj jnA°jA /j±ÇM ¥½poÇM nj xnkÇQ S½n±Ç«F« ÇǼ§°A
An ¥½poÇM » ¼w±Ç« ° ¤BLU±Ç ºBµºpBÇM ,Bǵ¤A±¯nBÇ ,Bµ¥eBw
B½nj pA n°j nB¼vM ³ k¯k{ ±T« ¥½poM ShT½BQ nj B«A ,k½j»«
,¬AnAkªTwB¼Çw ³ÇM ¬jAj ²B®ÇQ ºAoÇÇM  ÇÇ ³ÇÇ ºo´ÇÇ{ - j±ÇÇM
³Ç j±ÇM ²kÇ{ ¦Çi ¬BÇ{¬Ak¯poÇ ° BµRBª¦P½j ,¬An¿Bw¬A±½j
/k®®ñM k½BM ³a k®Tv¯Aj»ª¯ ,Bµq¼a ½A ·ªµ o¼£nj »ñzi ¥~ /k® ue An ¼«pow ¬C º±M Sv¯A±U»« jnA°jA
³í§B « nj o An Bµp°n /j±M o®T« B] ¬C »£k¯p pA jnA°jA Rm§ °A ³M ½A ° k® ue y®½oh®« nj An nBL Sv¯A±U»« ;j±M
www.IrPDF.com

y½Bµ»wÀñªÇµ BÇM -  ±«Bǯ BÇ«A - jo»Ç« »íw ° k¯Anm£»«
,Bµ¥¼L«±UA ³M »ª -  ±«B¯ B«A- jo»« »íw ,k® nAooM BLUnA
,j±Ç{ k®«³ÀÇî k½k] ºBµtBL§ ° »{pn° ºBµy ½oiC
/jo»« ñª« An o¢½j ºBµ¬A±] BM SLdæ ³ »®½°B®î B´®U
o ð½ nj Sv« ,BµovQ °k«C»« y¼QºA»¯Bª´« »µB£@
³ÇM An j±Çi BÇUA oÇ¢½j º±Çw nj BµoTÇij ° k¯jBTÇ A»Ç« BÇÇUA
° ,j±ÇM nBÇ nj nkhÇ« ºBǵ°nAj ²nA±ªÇµ /k¯jp»Ç« »U°BU»M
¬BdT«A An Bµ°nAj ³¯±£ ½A A±¯A »«BªU HL½o U ¬C pA y¼Q jnA°jA
uñîoM ;k½B¼M y{±i Bµ¬C pA ¨Ak _¼µ pA ³ ½A ³¯ /j±M ²jo@
j±i ³]±U ¡¯nj »M ° ,j±§CJA±i B½ ° k{»« ³T{C B½ oUy¼M
www.IrPDF.com
nA±w °A /SwA »£k¯p tBveA ¬Bªµ ,@Bi ¬k¼½±M ³ Aoa ,jAj
¬BTwo¼ÇMj ²pBU ° ,S{Aj ¤Bw ²kµ ,j±M »UAjnA° ·ioa°j ð½
»«BªÇU ³Ç »½BÇ] ,j±ÇM ²joÇ oU An B¼¦½pAoM ¥iAj »½Bñ½o«C
/k¯jo»« ¥¼~dU ¬C nj BµRBª¦P½j ¬Ak¯po
°j xnkÇQ /j±ÇM Bµ»¦½poM {Bî B«A ,j±M o®T« B¼¦½pAoM pA °A
¬C nj ,j±ÇM ²kÇ{ J±~®« º°Àw±£±½ o¼w ¬A±®î ³M ¥L ¤Bw
/k½j»ª¯ An n±z ½A nBMS¯±zi ·½q\U JA±i u _¼µ ¬B«p
BÇM ¬Bǯp ° ¬AjoÇ« ;j±ÇÇM RnkÇÇ tEn nj p±®Çǵ 1_½±w±¦¼ÇÇ«
Milosevic -1

267 266
 xjAkíTÇwA xn°oÇQ ³ÇM j±ÇM ²jo °o{ ¨B\¯Aow ovQ ;k«C
k®Çaoµ - k¯jo oñ °j oµ /¬Ao¢½j BM BLUnA ¬jo nAooM ºAoM
ºBµ»Ç¯AoÇ¢¯ pA »Çñ½ oTÇij n±e - k®T¢¯ ºq¼a ¨Ak _¼µ
/Sv¼¯ pBMu®\ªµ jnA°jA ³ ½A ;joM»« ¬B¼« pA An Bµ¬C ònqM
ǽA oTÇij ¨B¯) B½nB« ¶k®½C oµ±{njB« ° oµ±{nkQ ¬±`ªµ
³M o¢½j ¤Bw °j BU k®Tv¯Aj»« k®aoµ ,k¯jo»« nBT n °A BM (j±M
³Ç k®T{Ak¯ ºA³Àî _¼µ ° ,k¯±{»« J±~®« ºo¢½j RnBw
ZA°jpA ³TiB®{Bǯ ° q¼Ç«CnAowA n±z ð½ pA ºoTij BM ¬B{ovQ
pA ºoTÇij BÇM k®TwA±i»« ,k®T{Aj ºo¢½j ·«B¯oM °A ºAoM /k®@
www.IrPDF.com
nj BµkíÇM ³Ç ,k® RBÀ« ¬Bª§C B½ ³v¯Ao nj J±i ºA²jA±¯Bi
ºAoM ,k½j»« ©µAo ¬B{ovQ ºAoM S{Aj o¼w ³ ºA»T§°j ¥{
/k{BM »®¼T« ²Aoªµ °A
xnjBÇ« /k{»« {Bî oUy¼M ° oUy¼M jnA°jA ,¤Be ½A BM
/k® SLdæ °A BM BU S n xoµ±{ ïAow ³M ¬Ao¢¯
S½oÇe ºnAmÇ¢M ³Ç SwA ǽA SwB¼w o®µ> :S£ o¼w
ð½ zî ¼§°A oM »¯A±U»ª¯ q£oµ ,³T{m£ ¬C pA ° /k¯BªM oT®«
</j±{»« ¨BªU xj±i ,»® ³L¦ o¯
/k{BÇM ²kÇ{ ¬±£oÇ£j «BÇ jnA°jA k¼wn»Ç« oǯ ³ÇM BÇÇ«A
° ,SiBw »«oµ yBUA nj ,jn°C»« ³¯Bi ³M »L½o ºBµJBT@
269
/jAj»« Swj pA ,S{m£»« y¯±«Ao¼Q nj ³a¬C ³M An
·Ç«AjA ºAoÇM An °A k½BÇM /k¯j±ÇM yLÇAoÇ« nB¼ÇvM xA²jA±¯BÇi
¨BªÇU HL½o ÇU jnA°jA k®aoµ ° ,k¯jo»« ²jB«C xnkQ ºBµ¨B£@
nj SîoÇw ,ºo®µ °l ,³í§B « ³M ³Àî - An ¨p¿ ºBµjAkíTwA
ð½ kB ,S{Aj - SwB¼w ³M ³Àî ° ³¯B¢¼M ºBµ¬BMp Ti±«C
BÇM SLdÇæ /j±ÇM ¬kÇ{ RBª¦Pǽj ºAoÇM ºn°oÇ S¼æ±~Çi
/j±M nA±{j y½AoM o¢½j ºBµ¨jC
²pB]A °A ³M ³¯Ak®ªU°Bhw ,k¯joM»« »¯Bª´« ³M An °A y®½k§A°
³M jnA°jA B«A ,k® R±îj ³¯Bi ³M An y½BµºA³wnk«©µ k¯jAj»«
www.IrPDF.com
AoÇa k¼woQ °A pA xnjB« ,p°n ð½ /k«C»« nB® »v BM »Thw
/jn°C»ª¯ ³¯Bi ³M ¨B{ B½ nBµB¯ oæ ºAoM An y¯BTw°j
©ÇwA ° ©wB®{»Ç« An k½kÇ] »Ç{pn° ºBµy ·ªµ «> -
/k®®»« ©¼¦vU An ¬B{j±i SeAn ³ ©¯Aj»« An »½BµoTij ¨BªU
</jo SLdæ ºo¢½j q¼a ¶nBMnj Bµ¬C BM ¬A±U»ª¯ ,½A pA o¼
³ÇM jo °o{ jnA°jA »T° /k{ Ak¼Q »¦½poM oTij ¬C uPw
xovªÇµ ° o¼Çw ,kÇ«C ³¯Bi ³M o½j BµK{ ° °A BM T{Am£ nAo
oTij ¬C ³ Sv¯Aj»ª¯ H ¼j u _¼µ /k®T{Aj ºoT´M tBveA
yU±îj xA³¯Bi ³M ¨B{ ºAoM jnA°jA ,K{ ð½ B«A ,²k«C B\ pA
¬B{x±i °A pA jnA°jA ½k§A° ° j±M ²k{ S¼MoU ºoTij °A /jo@
268
 joÇ« xoµ±Ç{ /joÇ ¬B®¼ªÇ A ° n°oÇ tBÇveA xovªÇµ
ZnBi ©§Bw ° ,²k{ jnA° nkh« jA±« ºB¼¯j ³M °A ,j±M ºA³Mo\UBM
»T¼í° oµ Sv¯A±U»« ºA²jAnA Rnk ¼®a BM ºjo« /j±M ²k{
/jo¼¢M nB¼TiA nj An
/k¯o¼¢M ºA³ioa°j y½AoM ³ SwA±i jnA°jA ,p°n ð½
³ÇioÇa°j AoÇa /©½nAj q®M tkwo« ð½ ° ²k®¯An ð½ B«> -
<?»µA±i»«
° B½nB« /©{BM oUð½jq¯ Sí¼L BM ³ ½A ºAoM> :S£ jnA°jA
»¦d« B] ½A ð½jq¯ /©½°oM ²p°n ²j ow ð½ ³M ©¼µA±i»« «
www.IrPDF.com
pA Bǵ¬C k½±£»Ç« B½nBÇ« ° ,jnAj ¤BTv½o ©¼î ¬jBí« ³ SwA
</k®¯BMBU»« SLX« ºro¯A j±i
²kÇ{ ònqÇM Sv¼¯±ªÇ S«±Çñe ð½ nj xnjBÇ« ° nkQ
ºBµ©UA pA ¥ñzT« »¯kí« ¤±~d« ð½  Bµ¤BTv½o :k¯j±M
SLX« ³a ,k¯jo»ª¯ ZnBi j±i pA ºAºro¯A _¼µ ° ,k¯j±M ²s½°
¶nBÇMnj RB½oǯ ½A k¯k¼ª´ ° k¯jo ¼ dU »ª /»®« ³a °
/kMB½»« xoTv£ jnAj ,»§BTv½o RB{BíUnA
»½Bµq¼Ça ¼®Ça pA »ªÇwn ºBµ»¯Bª´¼Ç« nj ¬B{oÇvQ o£@A
ºAoÇM /jo»Ç« ²±¦Ç] ªÇeA ¬AoÇ¢½j ©za ³M ,jo»« SLdæ
/j±{»Ç« ºkÇ] jnAj ǽAoÇ{ ³Ç jo ¨ÀîA o¼w ,nBM ¼Tvh¯
271
bo ³M BµSîBw ° k¯jo»« {°n j±î K{ oµ ,B½nB« BM ²Aoªµ
nj jnA°jA ºBµ²oªÇ¯ /k¯k{»Ç« ²o¼i ,nA±½j ³M ³Th½°C ,»L¼\î
/k¯jo S A Rk{ ³M ³wnk«
k¦Ç] Sv¯A±U»Ç« BÇ«A ,Sv¯Aj»ªÇ¯ »§BUoÇQ ¬BÇMp xnjB«
nAj ³M ºBµo£°jB] ,Bµºp°o AyUC ,BµK¼¦æ :k®¼LM An BµJBT@
/K½o ° K¼\î ©½Àî ,³Th½°C
</k¯A±i»« »@B¯o i K§B « jnAj RovQ> -
/SwA @B¯o Çi ¬Bñ§BÇM VjA±e ?@B¯o i> :S£ o¼w
¤À TÇwA kǵA±i»Ç« »¯°±¦ÇwA k®½±£»Ç« ³ Svµ »½Bµ³í½B{
www.IrPDF.com
</j±zM ¡®] ³M o\®« SwA ñª« ½A ° ,jo¼¢M
³a kª´M SwA±i»« ;S{Ak¯ SwB¼w ³M ºA³Àî njB« B«A
/k½C»« xovQ ow oM
<?Sv¼a ¬k¯Ap±w j±î ¬±®] ½A> -
ovQ /k®® ¬B´®Q An B¯A±]ºnB« º±M k®µA±i»«> :S£ o¼w
ºBµJ±a ¬C k® oñ jnAk¯ ¬Bñ«A ,²k½j »§Bî »T¼MoU ° ©¼¦íU B«
</k®z»« ¼½BQ An bA°nA o í«
<?k®»« o~« nkh« jA±« « ovQ> -
BǯA±]ºnBÇ« ,¨j±ÇM ¬A±Ç] »TÇ° ©Çµ Ç« /k½C»« y¼Q> -
</¨k{ ³Tvi ³ « /j±{»« ³Tvi ¬C pA j°p ¨jC ;¨k¼z»«
270
 /k¼ÇMA±Çi An K{ ° o´Ç pA kíM ¬C ¨BªU ° ,jn°C ¬BMp oM An j±i
/k¼z»« An xnBT¯A k½k] ¤k« ·ioa°j ð½ ,k{ nAk¼M »T°
RnkQ ºAoM « /¼LM An S½Bµ¤BTv½o ° °oM> :S£ xnjB«
</©µj»« c¼±U
,j±§CnBLÇ ° ðzi o´Ç pA kíÇM ¬C nj ,K¼UoÇU ½kÇÇM °
J±Çi ¬B®a o´{ /jp JBn B½nB« ·¯Bi o ³M ¬B«jB{ jnA°jA
j±M ²k{ »eAo kM ¬B®a B½ ° ,(BµnBªí« o¯ pA) j±M ²k{ »eAo
jnA°jA /S{Ak¯ j±]° xo¼v« nj »`¼Q _¼µ ³ ,(jnA°jA o¯ pA)
¬BªÇwC ³ÇM ° S n»Ç« y¼ÇQ SîoÇw Çi nj SwAn ¬B®`ªÇµ
www.IrPDF.com
BM jo tBveA ¬B´£@B¯ ° ,jo»« ²B¢¯ ¬AnBM »M ºBµoMA pA ²k¼{±Q
¼½BQ ²nBM°j kíM ° ,j°n»« ¿BM ¬BªwC o ³M »ª¼î Sîow
!± w /k«C j°o S§BwC º°n °
</¨jo jB~U> -
° ,j±M ²k¼Lva S§BwC ³M yUn±æ ¬±a ,jjo£oM jo »íw
,Bµ¥¼L«±ÇUA q«oÇU ºAkÇæ /jnAkǯ y¯kM oM ºnB¼TiA _¼µ k¼ª´
¬jAj nAoÇ BÇM ³Ç SwA »½°o¼Ç¯ ©v\ÇU ,AoT¯BÇ« oµ /SwA <B«An ,B«An> ° <B®¼z½o @
³¼æ±U ¬p° nj BµAoT¯B« nAoñU BM /j±{»« ¦i ²s½° RBL¼ oU nj }hz« ºBµB\µ
ð½odU An AoT¯B« »¯°nj º°o¼¯ ³ k®½C»« j±]° ³M ºk®«°o¼¯ ºBµxBíUnA ,²k{
/¨ /j±{ Jm] »£±½ }h{ w±U k¯A±U»« °o¼¯ ½A ° k¯pBw»« jApC °
273
¼ªµ ° ,j±M RBí½B{ tBwA oM xA»£k¯p ³ j±M ºo´{ B¼¦½pAoM
RB«±µ±« ½A ³M jnA°jA ³ k¯k¼ª´ »« ³¯BhUnBw nj y½BLn ³@
y®½k§A° pA An RAjB TîA ½A ³ k¯jo»« oñ ,jnAj jB TîA º°kM
Ò wÒ ¬joÇ ©Ò¦ÇîÒ o®Çµ ,nBT¯A o®µ oM ²°Àî ,SwB¼w ° /³T o£@
nß joÇ
/j±M ©µ » ½Ao{ oµ SdU ,ºnB\®´M
/k{BÇM ³T{Aj ³«AjA k¯A±U»ª¯ é° ½A ,¨ovQ> :S£ xnkQ
¬A±®Çî ³ÇM ±U /¨nAj »¯BTw°j º°Àw±£±½ ·]nBi RnAp° nj «
° ºnAj °n y¼ÇQ nj »¯BÇzinj ºA³ oe »£k¯p ,RBª¦P½j ð½
</ºp±«B¼M An S¼íA° BM ¬k{ °nB½°n k½BM
www.IrPDF.com
° nkQ /Sz¢¯oM ³¯Bi ³M K{ ¬C ° k{ ZnBi ³¯Bi pA jnA°jA
o´Ç{ ºBµ¬BTwnBª¼ÇM ° Bµ³¯BijoÇw ·ªÇµ ,B½nB« ·¯Bi ³M xnjB«
ºBµS¼¦MBÇ ³ÇM An j±i jBªTîA xnjB« /³\¼T¯ »M B«A ,k¯jp ¦U
©µ nk³aoµ ,jAj Swj pA ²jA±¯Bi SwoQow ¬A±®î ³M xoµ±{
/k{BM  ±« ³¯B¢¼M «B jAo A BM ²o@Am« nj SwA±i»« ³@
AmÇ /j±§CJA±Çi ° ³®woÇ£ ,kÇ{ y½Ak¼Q jnA°jA ,kíM p°n
ºBµ1AoT¯B« ,jo {°n An j±î ºBµ³oU ,S n yBUA ³M ° jn±i
Bǽ ²rA° ð½ nAoÇñU ³ÇM ±MoÇ« ,B£±Ç½ ºBµ½oªÇU pA »zhÇM : Mantra -1
"BQB]" An AoT¯B« nAoñU ½oªU ° SwA "AoT¯B«" ,RnBLî B½ ²rA° ½A ¨B¯ /SwA RnBLî
nBµ> ,<¨°A> :Bµ¬C ½oT°oí« /k¯nAj j±]° AoT¯B« ¬AnAqµ ,»T®w n± ³M /k®«B¯»«
272
 ¼®Ça ¨joÇ« »TÇ° kǯAkM ³ S{Aj w nk ¬C k®aoµ ,Sv¼¯
³ÇM ,joÇ oÇñ B½nBÇ« ³M /SwA kM nB¼vM ½Ao{ ,k®½±£»« ºq¼a
SLXÇ« ºroǯA pA nB{oÇw ,¤BTv½o ºBµ²± ¬C nj ³ »µB¢½B]
°A ³ j±M ºA»®« º°o¼¯ ©@AoU ºAnAj ³ ,B¼¦½pAoM Ài oM ,j±M
/j±M ²k½j j±i ºBµ³LAo« nj ¬B«p ¬C BU
k¯k¼{±»Ç« ¬B®`ªµ ¨jo« ,k¯k{ ¥½kLU Bµ³ ¼j ³M Bµ³¼¯BY
³YjBÇe ¬C ³Ç ½A pA uQ nBM ¼Tvh¯ ºAoM ° ,k®µkM »¦vU An °A
pBC xq« w° pA ³ ºk½k{ jnj /jo jnj tBveA ,jAj fn
/S B½»« xoTv£ y¯kM ¨BªU nj nB¢¯A ° k{»«
www.IrPDF.com
²nBÇM°j AjoÇ /k¯kÇ«C> :S£ ,j±M ³T o£ An yTwj ³ ºjo«
</º±zM RA³ioa°j nA±w »¯A±U»«
ð½ ° BÇQ °j oǵ ° ,j±ÇM ¬BTwnBª¼ÇM nj jnA°jA ,kíM p°n B«A
pA kíM ²B« ð½ © Swj BU Sv¯A±U»ª¯ ° ,k¯j±M _£ nj yTwj
,k® x±£ xnjB« ±U»M µ µ ³M j±M n±L\« ° ,j°oM B]¬C
An ð{qÇQ »zhM¬B®¼ªÇ A ° xnkÇQ ¬AoÇ¢¯ »®¦U ºBµtBªU °
»Ç¯AodÇM ¶n°j jo»Ç« nAoÇñU nBÇM ð½ ³ ¼Çj [®Q oµ ³ j±®zM
/SwA ²k½k¯ »L¼wC _¼µ q« ° ,³T{m£ ³TîBw nB´a ° Sv¼M
³ÇM q£oǵ ³Ç k¯joÇ ¦ÇU Bñ½oÇ«C RnBÇw ³M xA²jA±¯Bi
RnBÇw /S{Akǯ jB TÇîA »ÇT§°j ºBµ¬BTwnBª¼ÇM ºBµ}¼hzU
275
ð½jqǯ °A ³ÇM »Çv k{ ³]±T« ° k¼®{ An ¨jo« ¬Ao¢¯ ºBµAkæ
:SwBioM ºjB½o kíM ° ,k¯qM Swj °A ³M jnAj »íw ° j±{»«
BU SwA ñª« ,k¯qM Swj °A ³M »v o£@A !k¼µk¯ y¯BñU> -
<!j±zM [¦ oªî oiC
/jo toU tBveA © © jnA°jA ° k®T{m£»« ³TvµC Bµ³¼¯BY
jB TÇîA òoÇ« pA uQ »£kǯp ° AkÇi ³ÇM °A ,y®½k§A° Ài oM
³ÇM ²o¼Çi ,»¢§BÇw ²kǵ nj ¬joÇ« ,j±Ç]° ǽA BÇM BÇ«A ,S{Aj
/k¼wn»« o¯ ³M ³¯B~®«o¼ nB¼vM ,³¯B¢¼M »®¼«pow nj ,S§BwC
<?SwA J±i S§Be> :k½±£»« »v k¼®{
www.IrPDF.com
»TÇe ,jn±hÇM ¬BÇñU Sv¯A±U»ªÇ¯ ,j±Lǯ J±i y§Be ,³¯
x±Çµ pA ³Ç j±ÇM ǽA q¼a ½oUkM /k½±¢M ºq¼a Sv¯A±U»ª¯
» ǽAoÇ{ ³Ça nj ° kµj»« fn ³a Sv¯Aj»« H ¼j ,S n»ª¯
³M ³]±U »M ³ ºA³d§ nj Swnj ?S n»ª¯ ¤Be pA Aoa /SwA
,jo»« ±] ° Sv] An Aki ³¯BBTz« ¬B®a ,u ³ªµ ° q¼a ³ªµ
/Si±w»ª¯ °A ºAoM y§j _¼µ Aki
/k®µAn nj BµoTj> :S£ y{±£ nj ° joz An yTwj »v@
</Sv¼¯ ©´« /xBM ¨AnC B«A /³¯ B½ º±®{»« An ©½Akæ ©¯Aj»ª¯
ð½ - }h{ ¬C SwA±i»« y§j ,j±®zM Sv¯A±U»« ,³¦M
»ª´Ç« q¼Ça ³ kµkM ²kî° °A ³M ,kµkM ³«AjA yTLdæ ³M - jo«
274
 ³M An j±i jnA°jA ,½AoMB®M /joLM nB ³M Sv¼¯ n±L\« q£oµ o¢½j
,BµnBTwoQ BM ¤BLU± ¶nBMnj ¬jo WdM ,o¢½j ¬AnBª¼M BM SLdæ
/jo »An ,k¼wn»« yTwj ³M ³ ºA³¦\« oµ ¬k¼í¦M °
jn°C y½AoM An »MBT ,jo« ºBµnBTwoQ pA »ñ½ ,p°n ð½ kíM
³ SwA¬CpAoUS¦@" j±M ²jo oñ B«A,k¯j±M ²jAj °A³M²pBU ³@
°A ,jnA°jA »£k¯p ³ j±M ³d§ ¼ªµ pA ° /"xk¯A±i j±zM HíA°
³ÇM ° ,S¦Ç½° ³ÇM ¨B\¯Aow ³ ºo¼v« ,S{Am£ »L½o o¼v« nj An
oǵ pA «BÇ An °A ° ,k{»Ç« o\®Ç« S¼íÇA° pA °A ¬k¼z uQA°
¬C BÇM ²k®Ç½C ºBµ¤BÇw nj o¢½j ¤Bw ° w ©µ ¬AovQ ³ ºq¼a
www.IrPDF.com
/jo n°j ,k¯k{»« ³]A±«
1
An ¬B´Ç] ¬BÇ{RAoǯ ³Ç j±M »¯B®¼MB½Ån ¶nBMnj ,JBT ¬C
Sz´M ð½ pA An j±i ºBµB½Ån ³ ºjAo A ¶nBMnj ,j±M ²jAj ¬BñU
T{Am£ ¬B¼« nj oæ An j±i »£k¯p ³ »¯Bv ,k®T{Aj »®¼«p
,j±M JBT ¬C nj c¼v« »v¼î /k¯j±M ²jo ¬Ao¢½j BM j±i k½B î
Bµ¬±ª¼« ÀiA pA An Bµ¬Bv¯A ³ j±M ©µ xA³¼o ° ½°nAj B«A
;jo»« k¼@FU BµB½Ån S¼ªµA oM ³ ,k½°o ¼®`ªµ ;Sv¯Aj»«
Sv] nj BU S{Am£ °o£ An ³ñ¦« RAoµA±] ³ ,Kª¦ Tv½o@
visionaries -1
277
pA »Two´Ç ° j±Çi u¯Arn°A RB«kÇi ·T oz¼ÇQ qoÇ« Bñ½oÇ«C
³ÇM k®TÇv¯A±U»Ç« ,³¯BhUnBÇw o¯ ³M ³ S{Aj »¦½poM ¬Bñ{qQ
³ÇM ,»µBÇ£ /k®®Ç »£k¼Çwn »½Bñ½oÇ«C ºBµRBª¦P½j RÀñz«
kǯjAj»Ç« ²pBÇ]A ,"J±Çi »¢½BvªÇµ SwB¼ÇÇw" ð½ ¬A±®ÇÇî
/k®® ²jBTwA RB«ki ½A pA q¼¯ o¢½j ºBµRBª¦P½j
²AoªÇµ An ¬B{k½kÇ] ° ³T oz¼ÇQ ºBµ²B¢TÇwj Bµ»½Bñ½oÇ«C
k¯jAj ¨B\¯A ºoUy¼M RB®½Bí« ° Bµy½B«pC ³T{n ð½ ,k¯jn°C
¬BTwnBª¼ÇM ¬Bñ{qÇQ :k®wn»« ²nA±ªµ ³ k¯k¼wn ºA³\¼T¯ ³M °
»TÇwnj ºBµ©¼ª~ÇU ° ²jo »MB½pnA Swnj An BµK¼wC »T§°j
www.IrPDF.com
/k¯j±M ³T o£@
ºBµ³«B¯oM B«A ,k¯j±M J±i »T§°j ¬BTwnBª¼M ¬Bñ{qQ k½B{
ºoÇ¢½j ºBÇ] oµ »¯±½q½±¦U ºBµ³«B¯oM k®¯B« ¥½poM »¯±½q½±¦U
/S{Akǯ ºoÇ¢½j nBÇ jnA°jA ° j±M nBMS§Bv nB¼vM ,¬B´] nj
k½B{ ;k{»« oU© ° oU© ¬BTwnBª¼M nj B½nB« ºBµRBÀ« jAkíU
/j°oM ¤BTv½o ºBµ²± ³M °A BM BU j±M ³T B½ An ºo¢½j u@
xovªÇµ ° o¼Çw ,xoTijSw°j nAk½BQB¯ nBT n Ài oM
ºBµJBTÇ k¯j±Lǯ oBÇe BÇ«A ,k®T n»Ç« y¯kǽj ³ÇM p°n oǵ
³ÇM k®T£»« /k¯n°B¼M y½AoM ,S{Aj ³¯Bi nj ³ An »¯BMp»§BUoQ
³ jp±«B¼M An »¯BMp jnAk¯ »¦¼§j ° k¯±{»« ¥ T®« B]½A pA ºj°p
276
 °A BÇUA ïAoÇa  Ç ¬±Ça ,³¯ B½ jnAj ZB¼TeA 𪠳M k¼woQ °A
³M ,jnAjoM JBT º°n pA An xow ³ ½A ¬°kM jnA°jA /j±M {°n
/j°oM jo ²nB{A °A
»¯Bǯp ° ¬AjoÇ« ,kǯjAj ¬BÇñU An ¬B´Ç] ³Ç »¯Bǯp ° Bµjo«
Sw°j k®¯BÇ« ° ,xnkÇQ k®¯BÇ« ,xj±Çi k®¯BÇ« ,k¯j±M »§±ªí«
pA nB{oÇw Bǵ¬C /kµj»« yTwj pA jnAj Sv¯Aj»« ³ ºoTij
»£k¯p nj Bµ¬Bv¯A ¨BªU ³ k¯j±M »½BµJAo A ° Bµk½joU ¬Bªµ
,¬C pA y¼Q ³ k¯j±M ºjAo A Bµ¬C /k®®»« ³Mo\U j±i ¶o«p°n
»æBi ·Àî _¼µ ,k®T{Ak¯ Aki B½ Kµm« ³M »æBi ³]±U _¼µ
www.IrPDF.com
»µBÇ£@C pA »®½±Ç¯ c Çw ³ÇM ¬k¼Çwn B½ ° j±i µl ¬joTv£ ³M
/k{»Ç« ¬±£oÇ£j q¼Ça ³ªÇµ p°n ð½ ³Ç ǽA BÇU ;k®TÇÇ{AkÇǯ
nj ³¯±Ç¢a S£»Ç« ³Ç j±M ½A JBT S¼æ±~i ½oUK§B]
joÇ ³M o~d®« »½°jB] ·d§ ð½ ,jAo A ½A pA ¨Ak oµ »£k¯p
ºB½Ån º±] ° Sv] nj jo»« nAjA° An Bµ¬C ³ S{Aj j±]°
/k®T¼M ²An ³M ,Sz´M pA j±i
»a±ÇQ ³ÇM ¬B{»£kǯp k¯jAk¯ ²pB]A ³ k¯j±M ºjAo A Bµ¬C
,k®ÇµA±i»Ç« ³Ça¬C ³ÇM ¬k¼Çwn ºAoÇM k¯j±M oBe ° ,jnm¢M
²jBTwA n°p B½SwB¼w pA,k¯±{ °n³M°n ¬BµB{jBQ BM ,k®® »½Ak£@
j±i ¬B«p ¬Ak®ªUnk ©zi BM B½ ° k¯pAk®¼M Swj An ¼¯A± ,k®®@
279
³M xjB TîA BM ,unB« ° ;jpAo AoM ¬BMjBM ,k½k] ºA²nB º±] °
/SwA ³MBz« ºBµSæo nA°Aqw »v oµ ³ ½A
1
»ñwBM pBMow , ¿±½±§ t±¼UB®¢½A ¥X« ,k¯j±M ©µ ¬Bv½k °
nj An ºjBǽp ¬B®ªÇ{j ° j±ÇM ²joÇ »£poǵ ºnB¼vM ¬B¯p BM ³@
³ »ThU pA ° k{ »ªip 2B¯±¦P«BQ nj ³ ½A BU ,j±M ³Tz Bµ¡®]
³Ç ,3Àǽ°C ºApoÇß Uß ° /k¼wn ¬B´] nj ³M ,j±M ºoTvM ¬C nj
H jB~ÇU ° ,kMB¼ÇM AkÇi º±Çw ³M »µAn ²k{ n± oµ SwA±i»«
ð½ ³ÇM BU jBTv½A ° jp»« ¨k »½°oµAn nj »T° ,jn±ioM ¬C ³M
©¼ª~ÇU ,»£kǯp pA ³TÇvi ³ ,4»¯±T¯C ° /k® ²B¢¯ »{B ¯ ±¦MBU
www.IrPDF.com
nB®Ç An xoªÇî pA ¤Bw ²j ° ,k® k¼íLU Aodæ ³M An j±i S o£@
nAoÇ ºn±~ÇU ¥MBÇ ·w±Çw° oǵ çoíÇ« nj ° k¯Anm£ ¼ B¼{
,j±M »¯A±] jo« xj±i ¥X« ³ ,5ºq¼wC u¼v¯Ao ³M ° /S o£@
³Ç ³Ça¬C oǵ ³ÇM ° k®Ç SLdÇæ ¬B£k¯oÇQ BM S{Aj ©¼ª~U °
/k® SzQ ,k¯j±M ³T o£ ©¼ª~U xA»£k¯p ºAoM y®½k§A°
°o{ o´ pA kíM p°n ¬Bªµ ,S{Ak¯ ºoT´M nB ³ B] ¬C pA
pA ° k{ jnA° ºnBTwoQ ,K{³ª¼¯ /n±JBT ½A ¬k¯A±i ³M jo@
Pamplona -2 Ignatius Loyola -1
Anthony -4 Teresa of Avila -3
Francis of Assisi -5
278
 ,BµSLÇAoÇ« ¬C ¨BªÇU ¬B¼Ç« nj °A ° k¯jo pBM An Bµ_£ »T°
oÇ¢½j ºBµRBª¦P½j pA o¼w ð½ ovQ ³ »UB´]±U ° Bµ»¯BMo´«
²pB]A B½C k¼woQ xnjB« pA ,Sz£ pBM ³¯BhUnBw ³M ,S{Aj nBT¯A
?k® ¨B¯ SLY »{B ¯ tÀ ð½ nj jnAj
pA ºjBǽp jAkíÇU pA ³Çd§ ¬BªÇµ BÇU °A ³Ç SÇ£ xnjBÇÇ«
Swj pA ¬BÇ«p k½BM ° ²jo SL¼ »½Bñ½o«C ·wnk« ºBµtÀ@
S{Akǯ ºA³ÀÇî _¼µ /jo S§Bh« jnA°jA /k® ¬AoL] An ³T n
/j±zM xB ¯ ð½ SwA±i»« ,jp±«B¼M ¨±¦î ° » Ao] ¬B®`ªµ
:jAj c¼±U An y¦¼§j ,B¼TeA»M ·d§ ð½ nj °
www.IrPDF.com
</©® »{B ¯ An Sz´M ºBµB½Ån ©µA±i»«> -
k® SLdæ y¯BTw°j BM jAj ¤± B«A ,S¢¯ ºq¼a xnjB«
/SwA ¨Ak o´{ »{B ¯ tÀ ½oT´M kwoPM °
BUA nj An xovªµ ,Sz£ pBM nB ow pA o¼w »T° ,K{ ¬C
/S B½ ¬B½o£ JA±i
½A /²k{ ³¯A±½j ¬B«ovQ> :S£ ð{A pA ²k¼{±Q »Un±æ BM
</³T{Am£ oYA xq« oM jB~U
ºBµð{qÇQ !SwA ñª«o¼Ç> :jAj gwBÇQ ©Çzi BÇM o¼Çw
</k¯jo xA³®½Bí« Bµ»½Bñ½o«C kªTí«
/³T£ ³a ¬B{ovQ S£ °A ³M xovªµ
281
k®Tv¯A±U»« ²nA±ªµ ° ,k¯k{»ª¯ ©¼¦vU q£oµ B«A ,k¯±{ °n³M°n
/k®®¼LM An SLX« RBñ¯ ,k«C»« y¼Q ³ »¦ñz« oµ nj
³Ç jAj ºnBTwoÇQ ³ÇM An j±i ºÀ SîBw jnA°jA ,kíM p°n
¤±ÇQ BM ° k{°oM An ¬C SwA±i °A pA ° ,j±M ²jAj °A ³M An JBT@
B«A /johM ,jo»« Ak¼Q ±±« ¼ªµ jn±« nj ³ An »MBT oµ ,¬C
»ioM ·«B¯»£k¯p jo »íw jnA°jA /S{Ak¯ j±]° ºo¢½j JBT@
k¯k{»« ³T{±¯ ºA³¯±£ ³M ²nA±ªµ B«A ,k¯A±hM An ¬B®¼MB½Ån ¬C pA
»æBh{A ³¯ ,k¯A²j±M ©´¦ß «Ô ° ²k½q£oM y¼Q pA ,jAo A ½A nB¢¯A ³@
T Bǽ ºAoÇM k¯j±ÇM n±L\« ,ºo¢½j jo oµ ¬±`ªµ ³ »§±ªí«
www.IrPDF.com
/k®¢®\M ,k¯k¼z½k¯A»« ³a¬C T£ ¶pB]A
S{Am£ o¼YFU °A oM ¬B®a ,k¯A±i jnA°jA ³a¬C ,j±M ³aoµ B«A
³ÇM ,²k«C y¼Q jB~U pA ° j±{ u½k ð½ S o£ ©¼ª~U ³@
°j °A B«A /k® ²jBTwA j±i »£k¯p o¼v« o¼¼U ºAoM »Tæo ¬A±®î
¨BÇ´§A °A ³ÇM BǽÅn ð½ »Te ¬BTwnBª¼M nj ° ,S{Aj ³Tvñ{ ºBQ
»TÇw°j _¼µ ,k¯Apo¦M An ye°n ³ j±M ²k½k¯ An »½±¦MBU ° ,kz¯
° ,jpBÇvM ºA³í«±Çæ °A ºAoÇM ,¥½poM RÀ qo« nj ³ S{Ak¯
,¤Be ½A BM /k¯j±M »wB¼w RÀñz« o¼£nj ° n°j nB¼vM BµAodæ
»½BµB½Ån ° jp±«B¼M »{B ¯ Sv¯A±U»« :k®ñM ºnB Sv¯A±U»«
/k¯j±M ²jo ³Mo\U ¬B¯p ° ¬Ajo« ¬C ³ k¯B½Bª®M ¬B´] ³M An
280
 U ³M KwB®«B¯ tBL§ »¢ªµ ³ jo»« »L½o ° K¼\î jAo A pA oQ
³ÇM ³Ç ºjAoÇ A ,k¯jo»ªÇ¯ ³¯BÇ{ An j±ÇÇi ºBµ±ÇÇ« ° k®TÇÇ{Aj
nj ¨Ak« ///k¯jAj»« x±£ ºnB\¯AoQ ° @B®Tze° ºBµ» ¼w±«
c¼dæ ºBµnBT n ³M ³]±U ¨kî ° ¬k¼z nB¢¼w ° ¬k¼{±¯ ¤Be
/SwA±i An °A njB« »½Bñ½o«C ·wnk« o½k« ,p°n ð½ /k¯j±M
nkhÇ« jA±Ç« o¼£nj Bª{ ovQ ©®»« oñ > :S£ o½k« ©¯Bi
n± ¼ªµ o£@A ° ,k®Tvµ w±T« ke o½p °A ºBµ²oª¯ /k{BM ²k{
</©¼® k½k\U An y«B¯SLY ©¼¯A±U»ª¯ ,kµkM ³«AjA
³wnkÇ« o½k« S£ °A ³M ° S n o¼w oT j ³M SwAn xnjB«
www.IrPDF.com
/³T£ ³a
Swnj q¼Ça ³ªÇµ ,¬BÇ«p ¤±Ç nj »½±£»ÇÇ« xA³ªÇǵ> -
jBTí« ° ³¯A±½j ovQ ©µ ½A> :jp jB½o »L~î »T§Be BM ° </j±{»«
 ±U ° ,joM»« [¯n ºk] ºq« K¼wC ð½ pA AnBñ{C ³ ,±U
</»µj»« S¼ªµA »îBªT]A MA°n ° »ªwn ºBµ»¯Bª´« ³M
</ñ¯ k®¦M An S½Akæ> :S£ o¼w
ǽA /©®»Ç« ©µ oUk®¦M ,»®ñ¯ ºnB o£@A ° ,©®»« ,Aoa> -
</ñM ºnB /»L ðª ?»ª´ »ª¯ ,jnAj 𪠳M ZB¼TeA ovQ
An Swnj ºBǵx°n ¨BªÇU ° j±ÇM ¥ªî ¥µA ºjo« ³ o¼w
y¯BTwjoǽp oMAoM nj xovªµ nBT n ³ ½A toU pA ,Sv¯Aj»«
283
,Ç oLÇæ »ª  /SwA »¯A±] ¬B¼~î ð½  ½A> -
</k½j »µA±i ,jjo£»« oM »í¼L ¤Be ³M q¼a ³ªµ
S{Aj ³¦\Çî jnA°jA ¬±Ça ,S{Ak¯ ºA²k½B nBT¯A ,nBM ½A
·\¼Tǯ ¬k¼ª´Ç
ß ºAoÇM nBT¯A pA ,kíM p°n °j /k® pBC An »£k¯p
xj±i S o£ ©¼ª~U ° k{ ³Tvi xnjB« ¬BTw°j ºBµ»wnoM
° Bǵ¡¯n ¤±ÇæA xp±Ç«C BÇM /k® ¨B¯ SLY o®µ tÀ ð½ nj
q£oµ ³ k{ B®{C ºjAo A BM ,¬C oM ²°Àî B«A ,jo pBC ±¼TñPwoQ
/k¯jo»ª¯ SLdæ ¥¼L«±UA A±¯A B½ »{pn° ºBµy ¶nBMnj
Bµk®«o®Çµ BÇM jnAj °A> :SÇ£ o¼Çw ³ÇM ¬Aq½nð{A xnjB«
www.IrPDF.com
<!k®»« »£k¯p
³TÇvi j°p /nAmÇ¢M xj±Çi ¤BÇe ³M An °A ,²C> :S£ o¼w
n± ¬Bªµ ,k{ ³Tvi xoTij Sw°j pA ³ n± ¬Bªµ ,j±{»«
</k{ ³Tvi B¯A±]ºnB« ° ¬k¯Ap±w j±î ,¨AoµA ,Bµ¤BTv½o pA ³@
²± §BM º±½j±TwA ð½ ³M jnA°jA BUA ° ,S{m£»« ¬B«p B«A
»½B®íÇ« _¼Çµ y®Ç½k§A° oǯ pA ³ »½Bµ»{B ¯ pA oQ ,k{ ¥½kLU
,º°kÇM ºBµjBª¯ ° K¼\î »¢¯n ºBµK¼oU ,Bµ²o½Aj :k®T{Ak¯
/Bîj ¤Be nj ºjAo A BM ³Th¼«C
,¥½poM nj yT«BA ¤Bw °j ¤± nj ³ »½B´®U ovQ ,jnA°jA
An ³¯Bi ¬±®@A ,j±M ²jn°B¼¯ ³¯Bi ³M An y¯BTw°j pA ¨Ak _¼µ q£oµ
282
 ¨BªÇU o£@A  /SwA oLi ³a kª´M ° k® SLdæ jnA°jA j±i
/jo¼¢M »d¼dæ ©¼ª~U Sv¯A±U»« ,Sv¯Aj»« An ½B e
/k®Tvz¯ »½Ao½mQ BUA nj ovQ ° nkQ
S A S½Bµ²oªÇ¯ /SwA S¯AoÇ¢¯ »¦¼i RnjB«> :S£ o¼w
S«Bǯ SLÇY ³wnkÇ« ¬C nj oÇ¢½j ³Ç Svµ o i ½A ° ,²jo@
</k®®ñ¯
</k¯A²k{ oT´M « o®µ ºBµ²oª¯ ,nkQ B«A> -
ºnAj S° Roªî ¨BªU B«A ,©§Bd{±i o®µ ³M ±U ·Àî pA> -
An ¬BTwo¼ÇMj ³Ç SwA ½A nB ½oU©´« ,¿Be /ºpAjoPM ¬C ³M BU
www.IrPDF.com
</©® pBM S½AoM An ð¼UBª¦P½j ¥{ ð½ o¼v« ©¯A±TM BU ,»® ¨BªU
ShÇw ºpAnj RkÇ« ,k½±¢M ºq¼a ³ ¬C pA y¼Q ,jnA°jA
¶nBÇMnj JBTÇ ¬C ³ÇM ° ,k¼z½kǯA jB~ÇU ¬C ³ÇM /joÇÇ oÇÇñ
xA»íÇA° · oÇe T Bǽ ºAoÇM ºA³¯B´M  GoµB ³ ,¬B®¼MB½Ån
²k¼®z¯ °A pA ºoLi q£oµ o¢½j ³ ,jo oñ B½nB« ³M ° ,j±M ²k{
:S£ ¨B\¯Aow B«A ,jo ¡¯nj »ª /j±M
</©{BM xB ¯ ©µA±i»« ,©{BM RBª¦P½j ©µA±i»ª¯ ,nkQ> -
Sv¯Aj»Ç« ° j±M ²jo ²jB«C gwBQ ½A ºAoM An j±i xnkQ
/k½CoM ¬C uQ pA n± ³a
K¼UoU B« / ¨BªU An S½Bµtnj ¤°A B«A ,º±{»« xB ¯> -
285
pA oTz¼M ,»{B ¯ ³M jnA°jA ·Àî ³ ½A pA ¬Ao¢¯ ° ,k® y¦\i
/kzñM ³z ¯ ³¦ªe ºAoM S o£ ©¼ª~U ,²k¼z ¤± nBT¯A ke
°A pA ³¯BMjÆÇ« ° jp ¦ÇU Bñ½oÇ«C o¼Çw ,xnBñªÇµ ³M ¤°A
»ñ{qÇQ RB¯Bñ«A pA ²jBTwA ¶pB]A °A ³M o¢½j nBM ð½ SwA±i
/k{ S A±« °A SwA±inj BM /k®µkM An Bñ½o«C RnBw
ºAoÇM An ǽAoÇ{ ,S n oLTí« ¬Bñ{qQ ¬C ïAow ³M o¢½j nBM
nAoÇñU An »¦L ºBµy½B«pC ¨BªU SwA±i Bµ¬C pA ° S£ Bµ¬C
H ¼Çj ,k¯k¼woU»Ç« »¯±¯B S½Bñ{ ð½ pA ³ Bµð{qQ /k®®@
·TÇñ¯ _¼Çµ Bµy½BÇ«pC ³Ç k®T oÇ£ ³\¼Tǯ ° k¯jo An nB ¼ªµ
www.IrPDF.com
BÇ] ¬C pA o¼Çw ³Ç ½A pA y¼Q /k®µj»ª¯ ¬Bz¯ An ºA»í¼L o¼
pA An Bñ½oÇ«C RnBw ° k® B«A An »nk« k®TwA±i °A pA ,j°oM
/k¯AkM AoL« jnA°jA jn±« nj »T¼§°Æv« ³¯±£ oµ
ºoTvM ¬C nj jnA°jA ³ S n »¯BTwnBª¼M ³M ¡¯nj»M o¼w
An xoÇvQ ¥Çñz« ,joÇ SLdÇæ ¬BTwnBª¼ÇM o½kÇ« BM /j±M ²k{
pA ,»§±ªí« »wnoM ð½ ¨B\¯A ·¯B´M ³M jo yµA±i ° jAj c¼±U
¬kM nj nkh« jA±« pA ºoYA B½C k®®¼LM ° k¯o¼¢M ¬±i y½B«pC °A
/³¯ B½ Svµ ovQ
/k¯k½k¯ nkh« jA±« pA ºoYA ° k®T o£ °A pA »¯±i y½B«pC
BM :k¯B« »BM °A »¢®] o¼MAkU pA ³¦eo« ½oiC ° ¼«±w uQ
284
 BÇU ºpAk®¼M o¼iFU ³M An ºo¼£©¼ª~U ³ j±M ©µ ½A o®µ ,SwB¼w
/k¯±{ ¥e j±i ³M j±i RÀñz«
oæ An j±i S° ¨BªU ¬B®`ªµ jnA°jA ° ,S{m£ ²B« ð½
 Ç GoµBÇ ³Ç jo»« ºA» ¼w±« ° ,yL¼\î ¬BTw°j ,»{B ¯
BÇ°A ³Ç ½A ºAoM /j±M ²k{ ³TiBw »¯A°n ºnBª¼M ºB §A ºAoM
pA ,yª¦í« BM ¬Bv½k j±]° ow oM WdM o Bi ³M An °A ,j±{ oUkM
/k¯jo ZAoiA »½Bñ½o«C ·wnk«
,SiAk¯A o¼iFU ³M An ºo¼£©¼ª~U k{»ª¯ o¢½j ³ B] ¬C pA
SLdÇæ ð½ ºAoÇM An xoÇvQ ° joÇ An xAxÀU ½oiC o¼w
www.IrPDF.com
/jo nBeA ³¯Ajo«
S¼§°ÆÇv« k½BÇM ³Ç »TÇÇvµ »®ÇÇw nj ¬¿A ±ÇÇU ,jnA°jA> -
³ÇM ,©¼Tv¯A±U»« ³ »½B] BU An ©¼ª~U ½A /ºo½mPM An RA»£k¯p
xB ¯ ¶nBMnj An RB oiq« ½A ¨BªU k½BM ¿Be B«A ,©¼TiAk¯A K î
</»µkM S´] RA²k®½C ³M ° »® x±«Ao ¬k{
</SwA « ¶k®½C ³M ¬k¼zhM S´] ,¬k{ xB ¯ ,nkQ B«A> -
RÀ¼~dU ºAoM B« ºBµxÀU ¨BªU ?³a ±U ³M B« zî uQ> -
©Ç¯A±U»Ç«  ° ,ºA²j±L¯ ºn± ½A S° _¼µ ±U ?³a J±i
</SwA jB~U ¬C KA±î ,BµAo]B« ½A ¨BªU ©® ço
u oǵ ° oÇ¢½j q¼Ça oǵ pA oUy¼ÇM An BªÇ{ « ,k¼®¼LM> -
287
°±Ç½AnBÇw ° B¯B¼¦M±Ç¼§ ,JoÇÇ£@Ap ,jAo¢¦ÇÇM nj An »½Bµ²B¢z½BªÇǯ
±U B«A ,©® 𪠱U ³M »¦¼i ©¯A±U»« ° ¨nAj l±¯ « /©¼µj»«
</»® ¨BªU An Swnj k½BM
»µBÇ¢z¯Aj jnA° /¨A²joÇ JBhT¯A An ¬BwC ²An ,nB ½A BM> -
kǯA±U»Ç« BÇ«A ° Sv¼Ç¯ K§BÇ] ©Ç½AoÇM ³Ç ºA³T{n nj ,¨±{»«
³®¼«puQ ³M  »{B ¯ /¨o¼£»« »nk« ,k® ¼«FU An ¨A»£k¯p
¬C /©®»Ç« x±Ç«AoÇ An © kǵ ¨B\¯Aow ° ,k®»« »®¼z¯K î
</©® Ak¼Q »{B ¯ ²An pA ¬jn°C nj ¤±Q ºAoM »µAn k½BM  S°
/k{»« ²jnpC © © o¼w
www.IrPDF.com
,jnAj STÇw°j ³Ç ºA²jA±¯Bi ,ºnAj q¼a ³ªµ ±U ,¨ovQ> -
,»Ç¯Aj»Ç« ³ n± ¬Bªµ B«A ,»îBªT]A S¼í±« ,¤±Q ,³¯Bi ð½
»¦iAj ¡®] jn±« nj »UBí½B{ ,SwA »Thw ¬An°j nj B«n±z@
</©® Sñª ©¯A±T¯ o¢½j Ajo k½B{ »Te /jnAj j±]°
ð½ /k¼® jBªTîA « ³M /©® 𪠨j±i ³M ©¯A±U»« «> -
¨Bǯ Sz´ÇM ºBµB½Ån ³ jo ©µA±i »{B ¯ An ºA³î±ª\« ,p°n
° ¬AjoÇ« ,³T{mÇ£ nj ³ SwA ºq¼a pA ºo~M g½nBU ð½ /jnAj
</k¯A²jo ³Mo\U j±i K¦ nj  ¬B¯p
° ,joM ¬B½BQ ³M ºk®hL§ BM An WdM ,j±Tw An xovQ ¨qî o¼w
,¤BÇe oǵ nj :kµkÇM Sæo °A ³M o¢½j ²B« ð½ S o£ ©¼ª~U
286
 ·ªµ ° /©¢®\M o¼{ ð½ ¥X« ,¬BMjo¯ pA T n ¿BM ° »T§°j S«ki
An »£k¯p BU ,¨n°B¼M j±]° ³M ±U ºAoM »½B BU ¨jo An BµnB ½A
nBM ¼§°A ºAoM ,¬C BM ³ ¨nAj An »ª¦ p±®µ /©® oUSeAn ±U ºAoM
y´Ç¢¯ ³¯B {BÇî ° ,¨joÇ BÇ«A An »nkÇ« o¼w ð½ ¬A±®î ³M
An ¬C ,ºjo An nB ½A nBM ¼§°A ºAoM ©µ ±U ³ ºp°n BU ¨A³T{Aj
/©µkM ±U ³M
nj ©¼µA±i»« ° ©¼Tv¼¯ ²k¯p kMA BU B« /¨ovQ ñ¯ ¬B«t±½F«
RnAoÇ »£kǯp Swnj o¼Çv« nj ³Ç ©¼Ç¯AkÇM ,©½o¼ªÇÇM y«AnC
/©½A²jAj
www.IrPDF.com
©ÇµA±i»Ç« ±ÇU pA ³ n± ¬C ,ºnAj Sw°j An B« HíA° o£@A
</²kM ³«AjA An ²An ¼ªµ ,ºnAk¯ Sw°j An B« o£@A / ¥ªî
An »½BµoMA /Svz¯ ,B¼¦½pAoM ¬BªwC ³M ²o¼i ,BµSîBw jnA°jA
ºBµoÇMA :k¯k{»« B]³MB] n°B®´Q »MC ¬C ¬B¼« nj ³ jo B{BªU
RÀÇ ðzi ¼«p k¯A±TM ³ ,¬AnBM ²o  ð½ »Te »M B«A ,BL½p
/j±M »§Bi BµoMA ¥X« ©µ jnA°jA /k® J± o« An ¥½poM ºqo«
¥¼¦dÇU ³~Ç pA xnjBÇ« ,jAj»Ç« ³Ç«AjA ¥Çñ{ ¬C ³ÇM oÇ£@A
°j oµ ° ,jAj»« Swj pA y¦{ ³M An xA³Àî xnkQ ,S n»«
¬B{q½qÇî ovQ ¬jo ònqM nj ³ k®Tv¯Aj»« o~ « An o¢½kªµ
ºBµBǽÅn ,k¼z»Ç« Swj »{B ǯ pA oÇ£@A /k¯A²jn±i Svñ{
289
</¨nAj Sw°j B¼¯j nj ºo¢½j
ºnBÇñ{C SLdÇ« pAoMA ¼®a ³M /jo Bæ An y½±¦£ o¼w
/S{Ak¯ RjBî
©®»Ç« yµA±Çi ,ºnAj BÇ« ³ÇM ³Ç » zî o Bi ³M ,uQ> -
nB®Ç »UkÇ« An ºpBMxB ¯ ½A  / nBT n RnjB« ¥¼« MB «
³M ° k®{BM ±U »îBªT]A · L ¬Bªµ pA ³  Ak¼Q »¯BTw°j ,nAm¢M
</°oM S½Bµtnj ïAow
ǽA k¼ÇµA±hM « pA k¼¯A±U»ª¯ /k½nAj ©Tw°j Bª{ ,nkQ> -
° k½A²j±M « ºAoM »M±i º±¢§A ³z¼ªµ Bª{ ¬±a ,©®ñM An nB@
www.IrPDF.com
k¼¯A±U»ª¯ /k½A²k¼¢®] ,k¯A²j±M ©´« ¬BUºAoM ³ »½Bµq¼a ºAoM
</¨±zM ¥½kLU »~h{ ¶jAnA »M ºjo« ³M k¼µA±hM « pA
ºq¼Ça ¼®Ça q£oǵ ½A pA y¼Q ° /zî o Bi ³M ©T£@> -
BÇ« ³M ³ » zî o Bi ³M /©®»« yµA±i ±U pA ¿Be B«A ,¨A³T¢¯
 ³¯ ° ,jo£oM ³¯Bi ³M ,©½nAj ±U ³M B« ³ » zî o Bi ³M ,ºnAj
K½oÇ An Rj±Çi ºnAj ±ÇU /jo£oÇM HíÇA° ,»ªÇv] Rn±Çæ ³M
/»®»« nAo S¼íA° pA ºnAj ,»µj»«
¬B«²k®½C »£k¯p ¶nBMnj » BL§B¼i ³M B«,ºk«C B¼¯j ³M »T° pA
±ÇU jAk]A /B« ¶k®½C ° ³T{m£ ,»½B« q¼a ³ªµ ±U /©½A²j±M ¤±z«
³ÇM j°n° ºAoÇM ¨j±ÇM n±L\Ç« Ç« ° k¯j±M ºjBî ºBµnBñT«ki
288
 /j±M ²k¼MA±i y«AnC
,²nBÇQ Bµ»{B ǯ ,³Thǽn ©µ ³M jnA°jA BUA k¯k½j ,kíM p°n
An °A xnjB« /j±M ³Tvz¯ ¬BªwC ³M ²o¼i ,BUA ·{±£ nj ovQ °
/jAk¯ »hwBQ jnA°jA B«A ,jnAj yTw°j nk a S£ ° jo xpA±¯
½A ¨BªU pA ,k{BM ³T{Aj nB ° ow zî BM SwA±i»ª¯ o¢½j
©¼¦ÇvU »TeAn ³M k¯A±U»« ³ j±M ²jo oñ /j±M ²k{ o¼w Bµq¼a
xnBÇ nj kÇe pA y¼ÇM B«A ,k® º°o¼Q xnkQ ·¼æ±U pA ° j±{
y½BǽÅn pA An ¬Bv¯A ³ j±M ²jo n±Lî »@B« pA ;j±M ³T n y¼Q
/S{Ak¯ Sz£oM ºAoM »µAn o¢½j ¿Be ° ,jpBw»« Ak]
www.IrPDF.com
/j±M ³®dæ oU ,nB ½oU²jBw /S{Ak¯ »µAn o¢½j
¬BÇ«nj SdÇU ° k¯BÇ« ¥½poÇM nj oÇ¢½j ²BÇ« [®ÇQ BÇU jnA°jA
»¯o °q¼ÇñwA pA ºnjB¯ ·¯±£ ¬B~~hT« /S o£ nAo ¬B~~hT«
/j±ÇM ³ÇioÇa°j jB~ÇU ·\¼Tǯ ÁBªTÇeA ³Ç k¯jAj }¼hzU An
/k¯jo nBeA An o¼w ¬BMBT{ ° S o£ nj º°Àw±£±½ nj ¡®]
Bµn ,²An B´®U ° ,j±M nA±{j nB¼vM ²jA±¯Bi ºAoM jnA°jA pA SLAo«
/j±M S¦½° ¶k{ bBTT A ²pBU ¬BTwnBª¼M nj °A ¬jo@
291
ºo¢½j q¼a _¼µ ° ,k¯k½j»ª¯ j±i ³M An p°n n±¯ q£oµ Sz´M
/kzhLM °A ³M An Rm§ ° ºjB{ tBveA ¬C Sv¯A±U»ª¯ ¬B´] nj
An »½B®í« ° zî ,k½j An y½Bµ»{B ¯ ,jo ²B¢¯ y Ao A ³M
kÇ{ ³]±TÇ« ° ,j±ÇM ³TÇ{AmÇ£ ±«©¦ ·Mo oµ nj ³ jn°C jB½ ³M
,j±ÇM jB¼Ç{ ð½ °A /k®TÇvµ w±TÇ« kÇe nj ³ªÇµ y½Bµ»{B ¯
ºB´M ° ,j±M ²kz¯ ²k½q£oM ¬C o Bi ³M ³ SwA±i»« An ºq¼a
/j±M xnjB« ° nkQ ºk¼«AB¯ ,q¼a ¬C
¬A±®î ³M BµJBT nj ³ ,j±M ¬B£k½q£oM ¬C
ß pA Sz´M ºB½Ån
jB TÇîA ¬C ³ÇM ³Ç k¯k{»Ç« oµB »¯Bª½A ²An ºAk´{ ° ¬B¯B«o´
www.IrPDF.com
Bǵ¬C pA ¬B´Ç] k®Tv¯Aj»« »j± ¬An°j pA ³ »«jo« ;k®T{Aj
JBT ¼Tvh¯ ¬C nj ³ » ½B e bÀ æA ³M ¬C ;kµA±i»« ³a
/k¯j±M Aow³~ ð½ RB±¦h« B´®U ,j±M ²k¯A±i
³ªµ ³ ;SwBµ¬C BM e ³ S£ xnjB« ° nkQ ³M ,¨B{ 鱫
¬B½BQ »{B ¯ ºAoM yB¼T{A ° ;²j±M »¯A±] ºB½Ån ð½  q¼a
° joÇ ³½oÇ£ ºjBÇ{ pA xnjBÇ« ,k¯kÇ{ j±®zi y®½k§A° /³T B½
/Sz£oM j±i »í¼L ¤Be ³M q¼a ³ªµ ° ,jo ¥M An xovQ
ð½ ;S oÇ£ Çz] An xAºp°o¼ÇQ BÇi nj o¼w ,K{ ¬C
³M ³ »«B¢®µ /k¼{±¯ »½B´®U ³M xj±i ° jo pBM ½BP«B{ ºo M
nj - ²B« k®a pA uQ nBM ¼Tvh¯ ºAoM - xovªµ ,S n»« oTvM
290
 An kÇM ° J±i nB« ,tk « JBT ³M B®M" :S£»« ©£nqMnjB«
<"/k®»« y zî nB´« ß An kM ° J±i ,±¯BM ½A ° ,jn°C ¼«p ³M
<?jnAj « ¬BTwAj ³M » Mn ³a ½A> -
TÇ£ ºAoM uQ ,©wB®{»« An ±U ³ SwA ³Tµ ð½  > -
BU ÁBªTeA ³ B] ¬C pA B«A /SwA j°p »¦¼i ,¨nAj STw°j ³ ½A
¬C ©¼Çî ¬±®Ç] BÇ«A /SwA oǽj ©µ »¦¼i ,©¯B«»ª¯ ²k¯p cLæ
/zî :SwA ¼ªµ H ¼j ©µ Bµ¬p ° Bµjo«
° nkQ ³ ¨nAj jB TîA ³¯BjBæ /»T£ ©½AoM An » zî ¬BTwAj ±U
An ±ÇU »£kǯp Bǵ¬C Çzî B«A ,k®TwA±i»« An ±U »M±i RnjB«
www.IrPDF.com
»{B ǯ nj ³Ç ³¯±Ç£ ¬C ,BÇ« º±¯BÇM ³Ç ǽA /joÇ j±MBǯ HL½o ÇU
¬BÇz¯ ,jo»Ç« J±kÇ¢§ An nB« ¬C ,j±M ²k{ oµB ©£nqMnjB«
</jnAj ²o´a °j zî ³ kµj»«
An BµnBTwoÇQ ÇÇ« /©ª´ »ÇÇ« An Rn±®ÇÇ«> :SÇÇ£ jnA°jA
Ao« µl ±U ¬±a ,k®µkM »ñ½oTñ§A ±{ « ³M ¨jo ð½odU
° ,¨nAj »wBÇveA ³Ça ©½±Ç¢M ¼ ǽ BM ©¯A±U»ª¯ /»Th½n ©µ ³M
</²jo j±MB¯ An ¨A»£k¯p nBM ð½ ½A pA y¼Q zî
oU An B] ½A ©TwA±i ²pB]A n±¢½A oTj pA p°o«A /toT¯> -
kÇMA ºAoÇM An ©½Bµ©Çza B] ¬C nj ©¯A±TM BU ©MB¼M An »¯Bñ« ° ©®@
¨kÇ{ ³]±T« ,¨k½j nBTwoQ °j ¬C Swj nj An ±U »T° B«A /¨k®LM
293
pA °j oǵ ° j±ÇM ð½nBU A±µ ,jo ¨BªU An y¯BTwAj jnA°jA »T°
/k¯k½po§»« B«ow
www.IrPDF.com
</SwA ¨B{ oæ 鱫 /¥iAj ©½°oM> :S£ jnA°jA
,©¼®¼LÇM An ©£nqMnjBÇ« ©¼T n»« S° oµ ,¨j±M ³`M »T°> -
An »Ç¯p /¨k{»Ç« xA³¯BÇi nj |BÇi »{B ¯ ð½ ·T¼{ ³z¼ªµ
pAo oM n°B®{ ³ - An B« º±¯BM ,Bµð¼§±UB ¤± ³M - jAj»« ¬Bz¯
ºBµ±UoÇQ ° j±ÇM ²jo pAnj ¼«p º±w ³M An y½BµSwj ,¬B´]
/j±M ºnB] y¯BTz¢¯A ±¯ pA n±¯
j±M ½A ,jo»« [¼£ Ao« »{B ¯ ½A nj ³ ºA³§Fv« ½oUy¼M
:©T£»« ©£nqMnjB« ³M /j±M ²jBTv½A ²k¯p nB«ð½ º°n oM ,±¯BM ³@
BÇM ° k¯p»ª¯ y¼¯ An y½BQ o¢« ?kwoU»ª¯ nB« ¬C pA ©¯Bi ½A"
"?kz»ª¯ An °A xoµp
292
 </»¯Aj»« Rj±i /kz»ª¯ ¤± jB½p ,jnA°jA> -
BÇM ° S n ¬BªTiBw ¥iAj ³M ¡¯nj»M /jAk¯ »hwBQ jnA°jA
/Sz£oM x±Q¿BM °j
¨BªÇU pA oUy¼ÇM ,kz»Ç« ¤±Ç S½kÇMA ð½ ,Bñ¼Ç¯°n°> -
¬C ¨k¼{±»« ¨Ak« ° ,¨k¯Anm£ B] ½A nj ³ »½BµK{ ° Bµp°n
©Çµ x±Ç«AoÇ An Bǵ¬C HL½o ÇU ° /¨oLÇM jB½ pA An Sz´M ºBµB½Ån
/©½°oÇM ,B¼ÇM /k¯jo£»«oÇM k¯nAj kwn»« ¨o¯ ³M k®aoµ ,¨jo@
</SwBµ³¯A±½j nB »¢¯A±½j
www.IrPDF.com
295
/An ±U ¶o´a :©®¼LM An ºq¼a ³a B¼¯j ½A oU 鱫 ©µA±i»« ³@
/¨°o¯ B] ½A pA ©T o£ ©¼ª~U °
,ºj±ÇM ³TÇ n JA±Çi ³ÇM »ñ½oTñ§A ±{ o¼YFU SdU »T°
oÇw ©®TÇ n ¬B«p ¨jo oñ ° ,¨k{ o¢½j »L¦ ·¦ªe ð½ nBaj
An RA»£k¯p ¬BTwAj ¨jo »íw ° ¨jo ²B¢¯ RA²o´a ³M /²k¼wn
òo« B«A /¨jo ²jB«C ³¯B«jB{ òo« ºAoM An ¨j±i ° ,©¯qM tke
</©¯A±] p±®µ ¬±a k½B{ /jn°C JBU ²nBM°j ©L¦ ,k«B¼¯
/SiAk¯A ¼½BQ An xow jnA°jA
q¼a _¼µ ±U pA « /toT¯ ,k®{BM ³T{Aj STw°j ³ ½A pA> -
www.IrPDF.com
S½AoM ©µ Kz«A ° ©{BM ³T{Aj STw°j nAm¢M  ,©µA±i»ª¯
/©{BM ³T{Aj An y¯A±U o£@A ³TL§A ,o¢½j nBM ð½  ,¨pA±®M ±¯B¼Q
« ³ ºk¼®{ »v pA o£@A ,©µA±i»« q¼a ð½  ,ç±î nj
</©woM ©½°pnC ³M nAm¢M /B¼M « yhM ³M ©¼ Tv« ,¨o¼«»« ¨nAj
³ÇM pBM jo oñ Bñ¼¯°n° ° k¯B« S@Bw ºpAnj Rk« jnA°jA
¬C pA ºpAnj RkÇ« BÇU ° ,³TÇvz¯ uQA° xA³¯BÇ£@AkÇÇ] ºB¼Çǯj
/jjo£»ª¯oM
° Sv½o¢¯ S¦½° ºBµnA±½j ºAn°B« ºBµ²± ³M jnA°jA ,kíM
Ç« ³ÇM  Ç /¨oLM An ±U ©¯A±U»« ,º°oM »µA±i»« o£@A> :S£@
</©½°n»« kíM /¨jpkM ¤±Q »ª ° x±Q¿BM °j ²kM Sæo
294
 ,k¯jo ³½o£ »íM /k{ yhQ o¢½j q¼« ³M ºq¼« pA ºA³í½B{
nj k½BÇM ¿BÇe ° j±ÇM »£kǯp pA nB{oÇw »¦¼Çi Bñ¼Ç¯°n° ¬±Ça
B´®ÇÇU /kÇÇ«AnB¼ÇÇM ¬BTwnBª¼ÇÇM SzQ ða±ÇÇ ·¯Biº±{²joÇÇ«
³w /p°n »½B®{°n nj »Te ,k®T n»« B] ¬C ³M jAo A ½oUB\{
ð½ oǽp nj ,²pBÇU kÇv] ð½ Á±ªíÇ« ° j±M B] ¬C ºo«o« q¼«
/j±M Bµ¬C pA »ñ½ º°n oM ,³d¦«
³ÇM ³Ç »¯BǯC /SwBÇ] ¬C Bñ¼Ç¯°n° Kz«A k®Tv¯Aj»« ³ªµ
jB½ pA An S±« ¬Bª´« ¬C n±e j°p »¦¼i ,k¯j±M ³¯A±½j »TwAn
©ÇeAqÇ« ±¯B¼ÇQ TÇiA±Ç¯ BM »µB£ ,³T{m£ ·Tµ ¤± nj ³ k¯joM
www.IrPDF.com
»ªÇ ,oLÇi ¬k¼®Ç{ pA uQ ,»ªÇ jAkíÇU /k{»Ç« ³ªÇµ JA±i
S«BÇA ¤±Ç nj ³Ç »½BµnBTwoÇQ ²sǽ° ³ÇM ,k¯jo © tBveA
Bµk®«nBÇ BÇ«A /k¯j±ÇM °A nB®Ç ,²sǽ° SLÇAo« keA° nj Bñ¼¯°n°
¬±Ça ,k®®Çñ¯ jB\½A ¬AnBª¼M BM º± ºBµk¯±¼Q ³ k¯j±M ³Ti±«C
Bµ¬C oUy¼M ¤Be ß ° ,k¯jo«»« ¬Ao¢½j ,k¯k{»« }io« »ioM
¬C kíÇM ° ,k¼z ¤± oTz¼M »ª Bµ¬C ²°k¯A /k{»« oUkM ¨Ak«
/S{m£ ©µ
k¯jo j±ª¯A° ,k¯k¼®{ An oLi ½A ¬B®@Bw oTz¼M ,¤Be oµ nj
y«AnC tBÇveA S ¼ Çe nj BÇ«A ,kǯA¼¢ª ° k¯A²jn±i ³ñ½
S¦Ç½° pAoÇ pA òoÇ« ·T{oÇ ,oÇ¢½j nBÇM ð½ ¬±Ça ,k¯jo»«
297
,k¯k{ éª] ©µ n°j ¨B{ oæ ºAoM ³ªµ ³ »«B¢®µ ,K{ ¬C
/k®Tvµ K½B o¯ nB´a k®T B½nj ¬B®@Bw
www.IrPDF.com
»¯¿±Ç ¬BÇ«nj ¶n°j ð½ pA uQ k®Tv¯Aj»« ³ªµ ³ ,Bj pß
° ,j±M ³T n Bª®¼w ³M ¤±ªí« L ÁBªTeA ³ ,ºnB« ;²k{ }io«
³T B¼Ç¯ j±L´M »ñ½oTñ§A ±{ ¬B«nj pA p±®µ ÁBªTeA ³ ,jnA°jA
nj ° ,k¯k¼woÇU ³ªÇµ ,k¯joÇ oÇñ ±±Ç« ǽA ³ÇM »T° /j±M
/k¯k{ ¨B{ oæ ¤±z« R±ñw
ºA²±´ ºBµ±« ° qLw ºBµ©za BM ¬A±] oTij ¬C ,¨B\¯Aow
/k½j kµA±h¯ An ³Tµ ¬B½BQ k®Tv¯Aj»« ³ªµ ³ »v /j±M K½B
³ÇM B«A ,S£»ª¯ hw òo« pA AnBñ{C S¦½° nj u _¼µ
k¯jo»« nBT n ºA³¯±£ ³M ³ªµ k®aoµ ,k¯jo»« ²nB{A BµSL¼
/²jAk¯ fn q¼a _¼µ nB¢¯A ³@
296
 ¬Bz¯ An ºA²k{ o´« S@BQ ,j±M ²jAj Bµ¬C ³M An oLi ³ »v@
BM SwA±i « pA /³T{Am£ B] An S{AjjB½ ½A ºnB«> :S£ ° jAj
</k® Aj° B« ·ªµ BM SwA±i»« nB¢¯A ,©¯A±hM An ¬C k®¦M ºAkæ
,ºnB« ·TwA±i MB « ° jo pBM An S@BQ ²°o£ ±î ½oUo¼Q
pA Swj ²An ³ª¼Ç¯ nj ³ k{ ³w±w° /k¯A±i k®¦M ºAkæ BM An ³«B¯
An ³«B¯ ¬B½BQ BU ½AoMB®M ° ,j±M ²k{ o½j o¢½j B«A ,jnAjoM ¬k¯A±i
/k¯A±i
oîBÇ{ ð½ pA ºnBí{A ,¨j±M ¬A±] ¥¼° ð½ p±®µ »T°>
o¼YFU « oM Rk{ ³M ,°A ºBµ³T£ pA »ñ½ ° ¨k¯A±i »v¼¦¢¯A
www.IrPDF.com
:S{Am£@
,q½oL§j±{»« ³ xBM ºA ³ªza"
"/xnB Sv¼¯ ²o¼il q]³ ,ºnBL¯A JC³¯
@B¯o i ¬k{ q½oL§ :k®»« ²BLT{A ¨jo»« oñ ³z¼ªµ
°o ¥¼w njAn ¬B«¬Aq½qîºBµ²B¢T¯±ñw j±Mñª« ¬±a,j±M
owAow nj /©¼® o j±i»¢T¼{ ° zînj An Bµ¬C °,©½oM
q£oµ °,©{BM nBL¯AJCð½¨jo xÀUj±]° ¨BªUBM ,¨A»£k¯p
/¨°o¯ ©½Bµ²nA±½j ºBµ²j°kd« pA oUAo
¬joM [¯n ³M pB C,k¼ª´ ©µA±h¯ q£oµ ³»¦¼§j ³M ,uPw
nj ³Ç ¨k{ ¥½kLU »¯Bv¯A ¬Bªµ ³M /¨jo tAoµ ºBµ³¦ªe pA
299
/j±M ²jq¯ Swj Bµ¬C ³M ° ,³T{m£@
pA »ñ½ ,k¯k{ éª] ¨B{ pA uQºnjAoM ª\¯A ºBîA »T°
pA ,j±M ³T o¯ Bª®¼w ³M ºnB« :jAj ¬Ao¢½j ³M »«B¼Q ²°o£ ºBµ±î
°A ³ÇM »TÇ{AjjBǽ ° ,Sz£»ª¯ pBM q£oµ o¢½j ° j±M ³T n B] ¬C
/j±M ²jAj
±±Ç« ǽA ³ÇM »T¼ªÇµA ¬Ak®Ça »v ³ k¼wn»ª¯ o¯ ³M
ºjB½p »ª ,j±M ²jAj ¬Bz¯ R°BT« An j±i ³z¼ªµ ºnB« :kµkM
oÇM ³Ç »¯BÇ«nC » ǽAoÇ{ BÇM An j±Çi Sv¯A±U»ª¯ ° ,j±M ³¯A±½j
/kµj ¼L U ,j±M ©@Be S¦½° nj Bµ¬C »£k¯p
www.IrPDF.com
nk a B] ½A nj B« k¼ª´¯ q£oµ ºnB«> :S£ Bµ¬C pA »ñ½
oTÇz« x°n ð½ ,©¼oTÇz« ºBµ³Àî BM »¯BTw°j B« /©½jB{
BÇ] ½A ³M An Bµ¬Ao®hw ,©½°n»« Ro Bv« ³M ©µ BM »µB£ ,©½nAj
º°n kíÇM ° ,k®® SLdæ ©´« ¥½Bv« ¶nBMnj BU ©¼®»« R±îj
,²k¼wn ¥«B ¤jBíU ð½ ³M B« »£k¯p /©¼®»« WdM Bµ¬C k½B î
yB¼TÇ{A nj ¬BTwnBª¼ÇM ¬°o¼ÇM ºBǵ¨jC pA ºnB¼ÇvM ³ ºq¼a
</k®Tvµ
pA BÇ« ,S¦Ç½° nj ³Ç S oÇ£ ²k½kǯ k½BLǯ °> :S£ ºo¢½j
S¯±Çzi ° ºjB~TA RÀñz« ,»®w±M ¡®] KA±î ,ºnBñ¼M
</©½A²k¼wn »¢®µBªµ ³M B« /©¼Tvµ ¬B«A nj
298
 ½A nj BU - ©½jo»« K¦ A ³ n± ¬Bªµ - k®®»« B{BªU An
ºjBÇ{ oÇM ºk¼½FU ,Bµ»T§Akî»M ° Bµ¥ñz« pA nB{ow ¬B´] ß nj An ºq¼Çaoǵ ° k{»Ç« q½oÇL§ ³Ç ¨kÇ{ ¥½kLU ºA³ªza
/k®MB¼M ¬B{j±i
H¼j ºnjAoM ª\¯A »£k¯p ³ SwA ½A ,©½±£»« ³a¬C
q¼µoQ :SwA S¦½° pA ZnBi njºo¢½j uoµ »£k¯p ³M ³¼L{
ºA³z¼Ç{ ºBǵnA±Ç½j º±Çw ¬C³Ç »½Bµy¯Aj ¨BªU pA ¼j
¨AnC° k¼Ç« éÇ° ǽA ,ºpAnj Rk« BU /jnAj nAo ¨±½nA±@C
° Sv] ³ÇM Ç« ¬±®@A ° ,k®®»« o¼¼U Bµ¨jC B«A ,j±M yhM
«BÇ ° ,¨A³§BÇw [®Q ° S~{ k®aoµ ,¨°n»« Ao]B« º±]
www.IrPDF.com
¬Cnj/¨°n»« »®w±M³M« /²B£@CwºBµS½j°kd« ³MSLv¯
©µ « ° ,k®wB®{»ª¯ Ao« k®aoµ /k®®« nBT¯A nj »«jo« B]
° ,©{BÇM k¼Ç« ©Ç¯A±U»« ³ ©®Ãª « B«A /©wB®{»ª¯ An Bµ¬C
</jpnA»« y«AnC°»£j±wC p°n ¬AnAqµ ³M Ao]B« ð½o i
ª\ǯA ºBÇîA ¨BªÇU ,joÇ ¨BªU An ³«B¯ ¬k¯A±i jo« »T°
k®T£»Ç« j±Çi ³ÇM ° ,k®T n j±i ºBµyhM ° BµBUA ³M ºnjAoM
/k{ ³¯A±½j SLBî ºnB«
301
³ÇM :¨±Çz¯ ¥½kLU °A ³M BU ¨j±M ²k¼¢®] Shw ,¨A»£k¯p ¨BªU
/j±M S¦½° nj ©¯k{ ºoTvM,¬C·\¼T¯ °/jo»« o ©¯±«Ao¼Q
RBÀÇ« BªÇ{ ·ªµ BM ° ©Tz£oM nBL¯AJC ³M ,¬B«nj pA uQ
oBÇi ³ÇM ,¬BU»TÇw°j oBÇi ³M ,¨nAq¢wBPw Bª{ pA /¨jo@
»¯B¼µB« ¥X« B« /jB{ RBd§ nB¼vM ¬C oBi ³M ° ,¬BUSLd«
,©½j±ÇM ¤Bd{±Çi ,©½jo»« »£k¯p ©µ BM ¨±½nA±@C ð½ nj
S° oµ °,jo»« JBUoQ Am ¬Bª½AoM pB¼¯¨B¢®µ ³M »v¬±a
An ZnBÇi ¬B´Ç] ,³z¼Ç{ SzQ pA ©¼Tv¯A±U»« ,©¼TwA±i»«
www.IrPDF.com
/©¼®¼LM
BÇU ÁBªTÇeA ³ »¯A±] ¬p ° ±¯B¼Q ð½ oBi ³M ,p°o½j B«A
B]½A nj »£k¯p :©Ti±«CAn »ª´« nB¼vM±±« ,²jo« ¬±®@
,¬°nj nj ©µ °¬°o¼M nj ©µ /SwA ¬°o¼M »£k¯p ³M ³¼L{ H¼j
An j±i ºBµnA±½j ,k¯±{»« éª] ©µ n°j »½Bµ²°o£ nj ¨jo«
w±T« »£k¯p »L½o q¼a _¼µ k®µj»ª¯ ²pB]A ° k¯pBw»«
,k¯nAj RjBî Bµ¬C ³M ¬±a ,k®®»« »½BµnB /jnApB¼M An Bµ¬C
k®®»« c½oU ,k®®»« ³í§B « »¦æBe»M RBî±±« ¶nBMnj
nAmÇ¢M - ©®´Ç] ³ÇM B¼Ç¯j ·¼M ° ,k®® c½oU SwA nAo ¬±a
nBLiA ¬±½q½±¦U nj oX@Ake /k®® ¥e An ¬B{¥ñz« ¬B{j±i
300
 </SwA S¦½° pA ºnAo ð½ k½joU»M ° ,³Tvz¯ « ±¦] B]
k¯joÇ j±ªÇ¯A° ° k®TÇ n j±i ºBµAm ïAow ³M ²nBM°j ¨jo«
/SwA ²jAk¯ fn ºA³YjBe _¼µ
<!©£nqMnjB« »T«Àw ³M> :jo nAoñU Bñ¼¯°n°
/k{ ð½jq¯ ¬B{q¼« ³M ¬An±Twn KeBæ
<!k¼{BM ¬BUnBT n KAo« ©®»« yµA±i> -
²nBÇM°j j°p »¦¼Çi BÇ«A ,k¯k¯BÇ« S@BÇw ³ÇÇd§ k®ÇÇa BÇÇU
KwB®«Bǯ nBTÇ n ° ¤± í«o¼Ç ºBµ²nBÇ{A ,¬B{k®¦M ºBµSLdæ
Bµ¬C q¼« o ³M ²nBM°j ¬An±Twn KeBæ /k®T o£ ow pA An j±i
www.IrPDF.com
° ,kǯpAjoPÇM An JBvdUn±Çæ Sv¼¯ ºpB¼¯ S£ Bµ¬C ³M ,S n
/k¯°oM B] ¬C pA ¡¯nj»M k½BM 
° AmÇ ½A ¤±Q Sv¼¯ ¨p¿ ³ ñM An xoñ > :S£ jnA°jA
BÇC ½A ³ ½A pA y¼Q SwA oT´M /©¼µkM An ¬Ao£ nB¼vM »¯k¼{±¯
</©½°oM ,k®® ç±î An ¬B{o¯
S{Aj 鱫 ¬Bªµ /k® ç±î An xo¯ S{Ak¯ k~ jo« B«A
x°n ð½ ǽA ÁBªTÇeA ° ,k¼z»Ç« K Çî An Bñ¼¯°n° »§k®æ
/j±M ¬An±Twn pA °A ºn± ¬jo ¬°o¼M ºAoM ³¯BMjÆ«
³ÇM Bñ¼¯°n° /k¯jp ¨k o´{ w° ða± ¬Ak¼« qo« o ³M
303
,k¯jo JBhT¯A An B¯B¼¦M±¼§ ¬An±Twn ½oU¬Ao£ Bñ¼¯°n° ° jnA°jA
1988 ºB´LǯAo£ ¶jBM ºo M ³w ° k¯jAj xnBw An BµAm ½oT´M
www.IrPDF.com
³ÇM B½ S¦½° ³M ©µ nBM ð½ »Te ,¨B{ ¬jn±i ¤± nj /k¯k¼{±¯
/k¯joñ¯ ²nB{A ²k®½C ³M B½ ³T{m£@
:SÇ£ ,jo»« oQ An j±i ¬A±¼§ nBM ¼«k®a ºAoM ³ jnA°jA
j±M ¬C pA oUo¼Q S£nqMnjB« B«A /k½C»« ©{±i nB« ¬C ¬BTwAj
ß pA>
</k® o¼vU Swnj An ¬BTwAj ½A k¯A±TM ³@
¨AoTÇeA »ªÇ ©®»Ç« yµA±i> :k½o »Tv«ow BM Bñ¼¯°n°
Bǵ¬C oÇ ³ÇM ³ªÇµ ¬An±TÇwn nj ° <!nAj ³Ç¢¯ An ©£nqMnjBÇ«
/k®Tz£oM
pA kíÇM <!¬A±] ¬p ½A ònqMnjB« »T«Àw ³M> :S£ jnA°jA
½A ³ ³¯A±½j ¬p ½A ònqMnjB« »T«Àw ³M> :S£ ° k½oQ y½B]
302
 ¶oÇ@BÇM ³Ç n±Ç ¬BªÇµ Swnj ,SwA ¥ Çî pA oUAo zî /³oU
³M »T¼ªµA /SwA ¨B´§A q¼a ³ªµ ,°A ºAoM /SwA nB« pA oUAo tk «
</kM ºq¼a ³a ° SwA J±i ºq¼a ³a ³ kµj»ª¯ R°B ½A
tk Ç« ¶oÇ@BM ?»¯Aj»« An o¢½j q¼a ð½> :S£ Bñ¼¯°n°
³Ça xA²nBÇMnj SwA ñªÇ« ¬AoÇ¢½j ³Ç jAj»ª¯ »T¼ªµA q£oµ
BÇM An y BLÇUnA ³ªÇµ ºAoÇM j±ÇM n±L\« ³  oñ /k®® ºoñ
 ,jAj»ª¯ c¼±U An q¼a _¼µ °A /kµkM c¼±U tk §Ab°n
<?k®{BM ³T£ ³a k½BM ¬Ao¢½j »¯Aj»« ° "/k{ ¼®a" :S£»«
</SwA ³¯A±½j °A ³ /³TL§A> -
www.IrPDF.com
/joM ¿BM An ywÀ¼£ Bñ¼¯°n° /k¯k½k®i °joµ
½A ³¯ ,»® »{B ¯ An Sz´M ºBµB½Ån ¬C k½BM ±U /ð½oLU> -
</»¯qM oe ¬B{²nBMnj  ³@
</©®»« pBC ±U BM> :S£ jnA°jA
,ða± ·PU pAo oM /Svµ »ña± ·PU ,ða± ¬Ak¼« nB® nj
¿BÇM K¼{oÇQ ¶jBÇ] pA jnA°jA ° Bñ¼Ç¯°n° /Svµ »ña±Ç ·í¦Ç
gÇǽ º°n ,k¯k½k®i»ÇÇ« ° k¯jBTwo »ÇÇ« S®ÇÇí§ ,k®T n»ÇÇÇ«
/k¯jo»« S½Bñ{ »¢Tvi pA ° k¯k½q§»«
ºAoM ³ »v o¯ nj /Svµ ºjnp ©¼î ¥¼ Yo] ,³í¦ nB®@
305
/k½oQ xow pA »Tv«ow ° Sv½o¢¯ ³í«±æ nj j±i BUA ³M ,¿BM
/jo¼«»« ºj°p ³M ³ jn°C jB½ ³M
<!©¼{±®M ²jBM o¢½j »ª SwA oT´M> :S£ jnA°jA
°j oµ /k½oi ºo M °j jnA°jA /j±M »ñ½jq¯ ¬C nj nBM ð½
/k¯jAj ³«AjA ¬k¼{±¯ ³M ° k®Tvz¯
»§BÇñ{A ³a »{B ¯ ¬C pA ©£nqMnjB« o¼vU> :S£ Bñ¼¯°n°
<?jnAj
BÇU k®Ç xÀÇU nB¼ÇvM j±M n±L\« ³ j±M Sv« ¬B®a jnA°jA
/k{  ±« B«A /jn°B¼M jB½ ³M ,j±M ³T£ ¬An±Twn nj ³ An ³a¬C
www.IrPDF.com
oÇM k½BM ¬±a ,²jBTv½A nB« º°n ¬p ¬C S£ S£nqMnjB«> -
³Ç¯AoîBÇ{ ° ¡®Çz o¼vU ð½ ½A /k® »½A°o¯B«o kM ° J±i
pA y¼Q An o½±~U ¬C « /jnAk¯ ±±« ³M » Mn _¼µ B«A ,SwA
©TÇ{Aj k~Ç ³Ç SwA Sz´ÇM ºBµBǽÅn pA »Çñ½ ,¨A²kǽj ½A
An tk Ç« ¶oÇ@BM Aoa ³ ¨jo»« K\íU ³z¼ªµ /©® xA»{B ¯
</k®®»« o½±~U ³¯±£ ½A
<?Aoa °> -
,nB« S] °A/SwA ³®½jB« º°o¼¯ ¬Bªµ tk «¶o@BM ¬±a> -
»®¼M»« ,»® ²B¢¯ n±¢½A oTj Swj · ¦e ³M o£@A /SwA joi »®í½
ð½ n°j ³ÇM ²k¼`¼ÇQ nBÇ« °j :²k{ y ¯ ¬C oM »ñ{qQ jBª¯ ³@
304
 </»® »{B ¯
</¨n±i»« k®£±w> -
</»µj»« ³«AjA An »{B ¯ ,« ¬k¼z pA kíM °> -
</¨n±hM ºk®£±w ¼®a ©¯A±U»« ³ ©Tv¼¯ ê «> -
³ÇM ³ ¨oñzT« ±U pA :¨°n»« oUAo ©µ ½A pA ° /»¯A±U»«> -
³ An ³a¬C oµ BU ¨k«C B¼¯j ½A ³M « /ºA²k¼zhM B®í« ¨A»£k¯p
¬Aoǽ° An ©L¦Ç ,¨joÇ »zj±i :©¯Anm¢M ow pA ,¨k¯Anm£ ow pA
¨jAj ²pBÇ]A ±ÇU ³ÇM ,¨kÇ«C ³í¦Ç ǽA ³M ±U BM ,¨k½j An ±U ,¨jo@
ǽA ³M « ¬k«C ¥¼§j B´®U ½A /»® ðe Se°n oM An ¨A²o´a
www.IrPDF.com
pBM ,ºk{ od®« ¬C pA ³ »µAn ³M ©® RnAjA° ³ ,SwA ¬B´]
</²j±M ²j±´¼M ¨A»£k¯p ©® tBveA nAm¢¯ /ºjo£@
,±ÇU ¥XÇ« ,BÇ«A ,oǽj »¦¼Çi Bǽ SwA j°p »¦¼i ©¯Aj»ª¯> -
k½BÇ{ ,»® n°BM Sv¼¯ ¨p¿ /¨nAj STw°j ³ ©½±¢M ©µA±i»«
</« » BL§B¼i ð½ ,k{BM SBªe 
jB TÇîA °A ³ÇM ²pBÇU ³ »½Aki pA ° S o£ An yTwj Bñ¼¯°n°
/joLM An °A ³d§ ¬Bªµ nj SwA±i ,j±M ³T B½
An nBÇ ¼ªµ ©µ jnA°jA jo tBveA ° SvM An y½Bµ©za
½o¼Ç{ òoÇ« /S oÇ£ y½Ao B½Ån »M ° nr »MA±i ° /k®»«
/jo»« xpA±¯ An y½Bµ±« ° jAj»« ²jBM º±M ,j±M
307
jB\ǽA An »wBveA ¼®a ¥¼ Yo] ,k½C»« B¯B¼¦M±¼§ ³M nBM ¼Tvh¯
¬C º°n oM nB ºj°p ³M ° SwA ºpBwpBM ¤Be nj ³í¦ ³ k®»«
Bµ¤Bw ¥¼ Yo] ½A ³ k®¯Aj»« B¯B¼¦M±¼§ ¬B®@Bw B«A /j±{»« ¨BªU
S£ jnA°jA ³M Bñ¼¯°n° /Aoa k¯Aj»ª¯ u _¼µ ° ,²j±M B] ¬Bªµ
,k®ÇzñM An B¯B¼¦M±Ç¼§ ·í¦ k®µA±i»« ¬BTvj± ¬Bj± pA »T°
/k®z»« ¬C nB® nj ©µ An ¥¼ Yo] ³z¼ªµ
</³í¦ j±i BU ²k¯B« oT´M »¦¼i ¥¼ Yo] ,¤Be oµ nj> -
/k½k®i jnA°jA
nj toU pA º±UoQ BM ,j±M ²jBM o¼YFU SdU p±®µ ³ »§Be nj
www.IrPDF.com
:S£ y½Akæ
½A ¥ªdU Sv¯A±U»ª¯ SL¦ /»{BM ²jo« ¿Be BU k½BM ±U> -
</k{BM ³T{Aj An ºjn±®µ±@
:S£ ° joz An yTwj Bñ¼¯°n°
o BÇi ³ÇM An ¬C Se°n ¬BªÇza BÇM / ²B¢¯ ©Un±æ ³M> -
½A ,»µA±hM o£@A /»® ºpBwpBM An ¬C p°n ð½ »¯A±TM BU ,oPvM
/ºjo£oÇM »{B ǯ ³M ²nBM°j k½BM B«A ,k{BM ±U pBC · ¯ k¯A±U»«
<?ºnAj jB TîA Aki ³M B½C /SwA « yµA±i ½oiC ½A
</¨nAj> -
Ao« ³ ºn±hM k®£±w ,ºnAj jB TîA ³ »½Aki ³M k½BM uQ> -
306
 Ç{°n An ïAoa ° S n xA²n°Bz« BUA ³M n±¢½A oTj ³ ¼ªµ
j±M ²k¼z ¤± jB½p ¬BTv«p ° k{»« pBC o½j p°n ¬±a - jo@
www.IrPDF.com
/jp An yBUA nj
ß ºnBTwoQ -
</k¯A²k{ °o{ j°p BµnB p°o«A> :S£ xj±i ³M
BÇM j±ÇM B®ÇM ¬±Ça ,k{BM ³T{Aj y¼Q nj »Thw p°n j±M nAo
nj An SLdÇæ ǽA ±±Ç« ³Tǵ ¨BªÇU /k®Ç SLdæ Bñ¼¯°n°
/j±M ³T{Am¢¯ ©µoM ©za ³T{m£ K{ ° ,j±M ²k¯An°oQ xow
BµnBª¼ÇM pA BÇU °j /¨nAj ºA²k®®Ç ¬AoÇ¢¯ oLi> :S£ nBTwoQ
</S{Aj »L¦ ºnBª¼M ³ ºoTij ° ,o¼w ovQ :k¯A²k{ k½kQB¯
»T¼®Ç«A ¨B¯ ,k½nAk¯ SB¼§ ¨Ak _¼µ Bª{ ,nBíU ¬°kM> -
</j±{»ª¯ S½Bîn S° _¼µ ¬BTwnBª¼M ½A
»íw ½A pA y¼Q u _¼µ oiC> :S£ ²jpSze° ,nBTwoQ
309
y½Bµ©Çza /k¯p»« ³Mo xA³¯B{ ³M »v jo tBveA jnA°jA
/j±M ¬k¼«j ¤Be nj ²k¼Pw ,jo pBM An
www.IrPDF.com
²B®Q o´{ n¿BU ³M k¼¯A±U»« ,k¼µA±i»« o£@A> :S£ u¼¦Q jo«
</k¼¯p»« g½ ,k¼¯BªM B] ½A o£@A /k½oLM
³ÇM ,j±M ²jAj fn y¼Q K{ ³ An ³a¬C ³¼¯BY ð½ nj jnA°jA
/j±M ²jBT A xnB® ²k¼`¼Q ©µ nj »¯p /jn°C jB½
</²jo« °A ///°A> -
/j±z£ An y½Bµ©za ° jn±i ¬BñU ¬p B«A
<?²k{ ³a> :k¼woQ Bñ¼¯°n°
©Çµ k½B{ B½ /q¼a _¼µ> :S£ ° jq¼ioM jo yñª jnA°jA
<!»£k¯p o¢½j p°n ð½ :²jAj fn ºA²q\í«
308
 oTÇij Ç § ³ÇM :k®Ç ³Mo\ÇU »¦ªî n± ³M j±M ³Tv¯A±U ³ k®@
²kÇ{ ¥½kLÇU °A S{±¯ow pA »zhM ³M ,oLi »M «B ,³ »¯A±]
,j±M »@B®Tze° ½Ao{ nj ,k{ ¬BTwnBª¼M jnA° oTij »T° /j±M
/j±ÇM BªA ¤Be nj HL½o U ° joM»« [¯n ke pA y¼M S¼«±ªv« pA
ǽA ° ,j±ÇM ¬Ajo£oÇw òo« ° »£k¯p ¼M ³Tµ ð½ ³M ð½jq¯
xA³Mo\ÇU ºAoM »¯Bzinj ·z ¯ ³M n±¢½A oTj BU j±M » B ¬B«p
/kMB½ Swj
ºAoM oTij S¼ o :S{Aj »¢TvM q¼a ð½ ³M  q¼a ³ªµ
/B M
www.IrPDF.com
¬°kÇM ,ºkÇ] KA±î ³¯±£ _¼µ ¬°kM ,j±M ³T B½ B M oTij °
xj±Çi KAoÇ« oÇ£@A ;Sz£oM ¥MBo¼ »L¦ çnA±î ³¯±£ _¼µ
oªÇî °A pA oTz¼ÇM »TÇe Bǽ ° n±Ç¢½A oTj j±i ¶pAk¯A ³M ,j±M»«
/jo»«
° ,Sv¯Aj»Ç« An ±±Ç« ǽA ³Ç j±M »v B´®U n±¢½A oTj B«A
nAoÇñU j°p Bǽ oǽj , ±«B¯ »zj±i
ß ³ Sv¯Aj»« n± ¼ªµ
²jBTÇwA ºk®Çµ ·`±i ¬A±®î ³M °A pA Sv½BM»ª¯ Aoa /j±{»«
k® @BQ°A ¬kM pA An »h¦UB½¤±½oT½° k¯A±U»« B½C k®¼LM BU jo»«
?³¯ B½
311
</jnAj j±]° y¯Bñ«A ©¼Tv¯Aj»ª¯ /k® nAo j±M ²joñ¯
,©v½±®ÇM ¬AnAk«B´Çw ³ÇM »Ç{nAqÇ£ k½BÇM ¿Be !¬°o¼M °oM> -
Ç« ©ÇeAq« u _¼µ ±¢M /©® » An ¥eAo« ,©® oLi An u¼¦Q
<!k¯oM»« S° BµSîBw BµnB ½A ,j±z¯
S¼§°Æv« Sv¯Aj»« /jp ¬°o¼M BUA pA ²k½oQ¡¯n ,nBTwoQ
¬±Ça ,SwA xj±Çi ºBµ³¯BÇ{ oÇM ¥ñz« ¬C pA »ª¼î yhM
pA y¼Q k½joU »M /SwA ¼®a ¬B¼í BM ¬Ak®ªUnk nBT n ¶±¼{
/k{»« ZAoiA p°n ¬B½BQ
www.IrPDF.com
° S{AmÇ£ q¼Ç« º°n ,S{AjoÇM »T{AjjB½ oT j n±¢½A oTj
/jo o¼¼U xo¯ kíM ;k{ T{±¯ ¶jB«C
ºAkTÇMA n±¯ BM Sªep ³M ³ ,BUA nj ° jo x±«Bi An ïAoa
/j±M ²k{  ±« /jp k®hL§ ° ,Svz¯ ,j±M ²k{ {°n p°n
¬B«nj B´®U ° ,S{±¯»« An ¨p¿ ºBµS{AjjB½ ,»Uk« pA uQ
/»£k¯p pA »µB£@C :jo»« c½ozU An ¤±½oT½° ºAoM ²k{ ³TiB®{
¬AnBª¼ÇM oÇM yª´Ç« y½BÇ«pC ¼§°A nj ³ An »¯B«nj ¼®`ªµ °
/"òo« pA »µB£@C" :jAj»« c¼±U ,j±M ²jo ²jB¼Q
BÇ«A ,k®TÇ{Aj j±Ç]° ©µ ºo¢½j »¯B«nj ºBµx°n ÁBªTeA
qoªTÇ« »¯BÇ«nj oÇM An j±i ·§Bwn j±M ³T o£ ©¼ª~U n±¢½A oTj
310
 o½mQB¯JB®TÇ]A ° ³TÇvµC òoÇ« ¬C pA »µBÇ£@C o BÇi ³M ,S¦½°
,k¯k¼z½k¯A»« k®T{Ak¯ ³ ³a¬C ³M ³ªµ ÁBªTeA /k¯j±M ²k¼woU
/k¯jo»« »MB½pnA ²nBM°j An j±i »£k¯p nBaB¯ °
¬AnBª¼M /j±{ }io« j±M ³TwA±i ° j±M ²k«C °A jq¯ ³M ºnB«
ovQ S¼í° /j±{ »wnoM Bµ¬C é° ²nBM°j k®TwA±i»« o¢½j
° ,j±ÇM ²kÇ{ k½kQBǯ »£jBÇw ³ÇM ¬±a ,j±M oU²k®®¬Ao¢¯ o¼w
/j±M ²jo ðª Bñ¼¯°n° nAo ³M ±ªµ ÁBªTeA
</k®{BM ©µ nB® ©µ p±®µ k½B{> :jo oñ
Sv¯Aj»Ç« ,jjo£oM SwA±i»« o¼w ovQ o£@A ,¤Be oµ nj
www.IrPDF.com
[½BTǯ ǽA ¶kµBÇz« pA ¬B®Ça n±Ç¢½A oTÇÇj /SwB\ÇÇ S¦Çǽ°
S¼ªÇµA©Ç RB¼½qÇ] ³ÇM ¬Ak®a Sv¯A±U»ª¯ ³ j±M ²jp¬B\¼µ
/k® ³]±U
Bñ¼Ç¯°n° ,j°p Bǽ oǽj :kÇ{ ºo¢½j k½joU nBaj ,³d§ k®a BU
jqǯ ÁBªTÇeA /jo¼ªÇM »L¦Ç ·¦ªe o Bi ³M Sv¼¯ B®M ³ k¼ª´ »«
«B yL¦ ³ S£»« °A ³M }~hT« ° S n»« }~hT« ð½
nj ³Ç ºoTÇj ³Ç jo»« R°B ¼®a °A ÁBªTeA /SwA ©§Bw
»½Bµ¬C ¨BªU B«A ,SwA ½¿B¯ «B ,j±M ²jo SLAo« °A pA S¦½°
k½BÇM ,k®® yµ°sQ ±®ª« RBî±±« jn±« nj k®µA±i»« ³@
313
/j±M ²jo Ao]A An xA³z ¯ n±¢½A oTj K¼UoU ½A ³M °
·¦ªÇe ©½ÀÇî Sv¯A±ÇU ,1¤BU±® ¨B¯ ³M »½°nAj pA ²jBTwA BM
³Tǵ ð½ Rk« ³M Bñ¼¯°n° /k® jB\½A »î±®~« n± ³M An »L¦
nB¼vM ÁBªTeA ° ,j±M ²jo S B½nj » ½nqU Rn±æ ³M An °nAj ½A
° òoÇ« ³ÇM ¬k¼z½kǯA ºAoÇM » BÇ SæoÇ ¬±Ça ,j±M ²k¼woU
oTÇj ·§BÇwn ³ÇM B®ÇM ,K¼UoÇU ½A ³M /S{Aj xA»£k¯p ºo¢¯pBM
,òo« pA »µB£@C" :j±M»« ½A xoYA yhM ½oiC ¬A±®î) n±¢½A
³TÇv¯A±U oTij ,("©¼® »£k¯p oUk½k{ BU k®»« ½±zU An B«
¥ªTd« nB¼vM ° ,k® @BQ y¯kM pA ¥«B n± ³M An ¤±½oT½° j±M
www.IrPDF.com
/k½Bª®¯ ¨AkA »zj±i ³M q£oµ o¢½j ³ j±M
¬C Ç § ³ÇM k½±Ç¢M °A ³ÇM ° k®¼LÇM An °A p°o«A S{Aj k~
nAoÇ /k®Ç o oÇM «BÇ An °A »L¦Ç ¥Çñz« ³Tv¯A±U ,Bµ½nqU
²jAj RB\ǯ ²nBÇM°j T£ ß ï°nj nA±£@B¯ ·Mo\U pA An °A ,Bñ¼¯°n°
/j±M
ºoÇv« o¼ÇYFU ,j±ÇM ²joÇñ¯ An yMBÇve n±Ç¢½A oTÇj ³Ç ºq¼a
@Bw jAo A pA ºnB¼vM /j±M ¤±½oT½° BM S¼«±ªv« ºAoM y¯B«nj
Fenotal -1
312
 ·¯B£@³w ·î±ª\«
©Tµ p°n
ß nj °
±¼¦Ä± ±§±ÄBQ oYA
©Tvǽo£ ° ©Tvz¯ Ank¼Q j°nß nB®@
joǼªM joǼ£»« ©Ç¼ª~U BñǼ¯°n°
©ÇÇǽoQ ²qÇÇǼÇ{°j ° ¬BÇÇÇǼÇ{
³TÇiAjoÇQ »§±ªíÇ« »½Bµ¬Bv¯A »£k¯p ³Tµ ð½ ³M ,JBT ³w oµ nj
Bǽ ,òo« ,zî º°n y¼Q An j±i ²nBM ð½ ³M ,¨Ak oµ ³ ,j±{»«
www.IrPDF.com
nj ³a ° ¬Bv¯A oµ nj ³a ³ ¨A³T{Aj jBTîA ²nA±ªµ /k®MB½»« Rnk
nB¼ÇvM »¯BÇ«p ºBǵ²n°j nj nr ºBµ»¯±£oÇ£j ,³í«BÇ] owAow
,©Ç½nAkǯ An xnB TǯA _¼Çµ ³Ç ²B£ ¬C Swnj /k®µj»« fn »µBU±@
ºAoM An ¬B«²jAnA ° S«B´{ BU k´¯»« ºA²pnBL« B« º°n y¼Q »£k¯p
©¼® j±ª¯A° ³ jnAk¯ »¦æBe ,kíM ³M ³ d§ ¬C pA /k½B«pB¼M »¯±£o£j
²pnBL« ½A /©¼Tv¼¯ ²jB«C p±®µ ³ ©½n°B¼M ³¯B´M B½ ,²jAk¯ fn ºq¼a
SæoÇ ³Tǵ ð½ /jo¢¯»ª¯ ow SzQ ³M »£k¯p /k¯B«»ª¯ B« o T®«
/³¯ B½ ©½o½mPM An j±i S{±¯ow ³ ©½o¼¢M ©¼ª~U BU SwA ºjB½p
±¼¦Ä± ±§±ÄBQ
/k®{BM ³T{Aj »M±i nj ¨kî ¼®`ªµ ° » B S«B´{
òoÇ« pA Sze° BÇM k½BÇM Bñ¼Ç¯°n° ³ »½Bµp°n ³ªµ ¬C B«A
?³a ,k® »£k¯p ¨±Td«
° ,joÇ ªíU ³§Fv« ½A oM Shw ºpAnj Rk« n±¢½A oTj
oǵ Bñ¼Ç¯°n° /Sv¼¯ ©´« ¬Ak®a ³ k¼wn ³\¼T¯ ½A ³M ¨B\¯Aow
¥½BÇÇv« jAkíÇÇU ¨jC oÇÇ£@A /Sv¯Aj»ÇÇÇ« ²q\íÇÇÇÇ« ð½ An p°n
pA ³¼¯BÇY oǵ nj SwA ñªÇ« ³Ç jo¼Ç¢M o¯ nj An ºA²oT®«o¼
²q\íÇ« ð½ p°n oǵ ©µ »TwAn ³M ,kµkM fn B« ¶k®®ñ{ »Tvµ
/SwA
www.IrPDF.com
nj ° ;kǯA²kÇ{ oUk®«°o¼¯ k¼{n±i ºBµ±UoQ ³ k{ ³]±T«
BUA ºj°p ³M /k¯j±M ³¯BdLæ oæ ¤±z« ¬B®@Bw ,SîBw ¬C
j±M oT´M ° ,k¯k{»« oµB ¤±ªí« RÀñz« ,k{»« oQ xnBT¯A
/j±zM xA³§Bwn ºAoM y½BµS{AjjB½ T{±¯ ¤±z« ¡¯nj»M
;k{ Bñ¼¯°n° BM xA³Mo\U T{±¯ ¤±z« ,tA±w° ° Sj BM
ºAoM jnAm¢M An ¬BªTiBw S¼®«A ¨kî xnAq£ T{±¯ Sv¯A±U»«
/kíM
1
1998 , RjB¯oM S®w p°n
St Bernadette -1
314
 / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / oL«B¼Q ð½ ·¯B{Bî ºBµ³«B¯
[/n 6ååå.ºpB\e/C.±¼¦Ä± ±§±ÄBQ :tBLTA ° »v½±¯pBM.¬A oL] ¥¼¦i ¬AoL].Bµ³«B¯] /
[/n 5ååå.ºpB\e xnC.±¼¦Ä± ±§±ÄBQ.³î±ª\«] / / / / / / / / / / / / / / / / /J±Tñ«
[/n 45åå.ºpB\e xnC.±¼¦Ä± ±§±ÄBQ.³î±ª\«] / / / / / / / / / / J±Tñ« ¼«°j
[/n 55åå.ºpB\e xnC.±¼¦Ä± ±§±ÄBQ.¬B«n ] / / / / / / / / / / / / / / / / / / o£@B¼ª¼@
³«B¯©¦¼
ÇÇÇÇÇÇÇ
[/n 7ååå.tB±§ Zn±].³«B¯©¦¼ ] / / / / / / »ñ½nBU ¬Ak¯po ° q¯±] B¯B½k®½A
k¯ ,³ v¦ .»¯Bv¯A ¨±¦î
ÇÇÇÇÇÇÇÇÇÇÇÇÇÇÇÇÇÇÇÇÇ
[/n 1åååå.»µBz Bnkªd«] / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / jAkM º±wnA
www.IrPDF.com
Ê :¬A°nB RAnBzT¯A ºBµJBT@
Ê ¬B«n
Ê Ê
ÇÇÇÇÇ
[¤B½n 145åå.²jA p©wB kªd«](±¼¦Ä± ±§±ÄBQ »MjA ¶q½B] ¶k¯oM) ©Tzµ o´{
Ê [/n 18ååå.²jA p©wB kªd«] / / / / / / / / / / / / / / (»v¼¦¢¯A ·æÀi BM) B®¼@An±U Ê
[/n 14ååå.±¼¦Tw± »Qºj.S½Akµ jBæ] / / / / / / / / / / (»v¼¦¢¯A) n± ±M Ê
Ê Ê
[/n 14ååå.ºpB\e xnC.±¼¦Ä± ±§±ÄBQ] / / / / / / / / / / ©½oQ ²q¼{°j ° ¬B¼{
[/n 12ååå.ºpB\e xnC.±¼¦Ä± ±§±ÄBQ ] ©Tv½o£ ° ©Tvz¯ Ank¼Q j°n nB®@ Ê
Ê Ê
/ / / / / / / / / / / / / / / / / / (»wnoM ° k¯ ° »¢¯n ±¦MBU 32 BM .u¼ ¯) o£@B¼ª¼@
[/n 235åå ºpB\e xnC.±¼¦Ä± ±§±ÄBQ ] / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /
www.IrPDF.com
[¬B«±U 19ååå.ºpB\e xnC.±¼¦Ä± ±§±ÄBQ] / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / Ak½oM Ê
[/n 12ååå.ºpB\e xnC.±¼¦Ä± ±§±ÄBQ ] / / / / / / / / / / / / / / « ð½ RAo Bi Ê
[/n 11ååå ºpB\e xnC.±¼¦Ä± ±§±ÄBQ] / / / / jo¼ªM jo¼£»« ©¼ª~U Bñ¼¯°n° Ê
[/n 4ååå.ºpB\e xnC ] / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ²B« ²°k¯A Ê
Bµj±MjB½ ,Bµ³«B¯ ,Bµ³î±ª\«
Ê
ÇÇÇÇÇÇÇÇÇÇÇÇÇÇÇÇÇÇÇÇÇÇÇÇ
¬AoL] ¥¼¦i ¬AoL] ºBµ³«B¯] /(n±~«.u¼ ¯) oL«B¼Q ð½ ³¯B{Bî ºBµ³«B¯
xnC.±¼¦Ä±Ç ±§±ÄBÇQ :tBLTÇA ° »v½±¯pBÇM .¬AoLÇ] ¥¼¦Çi ¬AoLÇ].¥ÇñvµÒ ºnB« ³M
[/n 19ååå.ºpB\e
»L¼]
Ê
ÇÇÇÇÇ
/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / jo¼ªM jo¼£»« ©¼ª~U Bñ¼¯°n°
[/n 6ååå.ºpB\e xnC.±¼¦Ä± ±§±ÄBQ.¬B«n ] / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /
 ,»«Ao£ Sw°j
k¼Ç¯A±U»Ç« ,k¼®Ç ³¼´ÇU An BÇ« ºBµJBT pA ð½oµ k¼¦½B« ³ »Un±æ nj É
ºB´M ³]° ° ,}hz« q«o ¡¯n BM ¥L ·d æ nj An j±i o¯ jn±« ºBµJBT@
¶nBª{ ºnB] JBve ,(3002 k@) oµB BMBM ·Lí{ ,RAnjBæ ð¯BM ³M An JBT@
»¯Bz¯ ³M An n±Mq« y¼ ¥æA ° ,q½nA° ºjq½ ²jApk¯±iC kªd« ¨B¯ ³M ,1882
¬A°nBÇ /(k½nAj ³¢¯ j±i jq¯ An y¼ »P@) k¼½B«o ¤BwnA ¬A°nB RAnBzT¯A
kÇænj 10 pA ,³«B¯oLÇi ºBîA /k®»« ¥LU An JBT »{nB w SvQ ·®½qµ
/k¯nAjn±i oM ¼ hU
¤BÇwnA BÇM ,k¼TÇvµ RAnBzT¯A ¬B¢½An º³«B¯oLi nj S½±î ³M ¥½B« o£@A É
nBM ð½ ²B« °j oµ ³«B¯oLi ,»TvQ ¼j »¯Bz¯ ° ¨B¯ ²Aoªµ ³M j±i SwA±inj
/k{ kµA±i ¤BwnA Bª{ ºAoM
www.IrPDF.com

www.IrPDF.com
³dæ SzQ nj ²k{ }hz« ºBµJBT k½oi ³M ¥½B« Ê
¶nBª{ ³M ºk¯ q½nA° y¼ ²o ð½ » BµJBT ³]° /©Tvµ
¤Bǽn ////////////////////////////// ¦LÇ« ³ÇM ° //////////////////////////////
/SwA ³ª¼ª ³ ²k{ SiAjoQ
/¨±{ ¬A°nB ¬B¢½An º³«B¯oLi ß oTz« ©¦½B« Ê
///////////////////////////////////////////////////////////// »£jA±¯Bi ¨B¯ ° ¨B¯
////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// »¯Bz¯
////////////////// ¬BTwA ////////////////////////////////////////////////////////////
////////////// ¦U/////////////// »TvQ k@ //////////// BTw°n.o´{
 VerÆnikaDecide Morrer

Par
www.IrPDF.com

www.IrPDF.com
Paulo Coelho

Tradutor :
Arash Hejazi

Caravan Books
321 320