Poeci jezior jako prekursorzy angielskiego

romantyzmu

Wprowadzenie
Przeczytaj
Audiobook
Sprawdź się
Dla nauczyciela

Bibliografia:

Źródło: Manifesty romantyzmu 1790-1830. Anglia, Niemcy, Francja: William Wordsworth,

oprac. Alina Kowalczykowa, Warszawa 1975, s. 41–42.
Źródło: William Wordsworth, Ballady liryczne, [w:] Manifesty romantyzmu 1790–1830.
Anglia, Niemcy, Francja, oprac. A. Kowalczykowa, Warszawa 1975, s. 45–47.
Źródło: William Wordsworth, Żonkile, t. 32, tłum. M. Froński, 2003, s. 53.
Źródło: Samuel Tylor Coleridge, Wyobraźnia in nubibus, czyli poeta w obłokach , [w:]
Angielscy poeci jezior, oprac. S. Kryński, Wrocław 1963, s. 365.
Źródło: h p://www.rjp.pan.pl/index.php?
op on=com_content&view=ar cle&id=1353&Itemid=50 [dostęp 21.09.2019 r.].
 Poeci jezior jako prekursorzy angielskiego romantyzmu

Lake District w Anglii

Źródło: Diliff, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.

Malownicza angielska Kraina Jezior to miejsce, w którym pod koniec XVIII wieku doszło do
spotkania dwóch poetów: Williama Wordswortha i Samuela Taylora Coleridge’a. Szczególna
wrażliwość na piękno przyrody i wspólny sposób patrzenia na świat stały się podwalinami
długoletniej przyjaźni obu twórców, których okrzyknięto wkrótce poetami jezior. Dzięki ich
współpracy powstał manifest nowej literatury romantycznej w Anglii.

Twoje cele

Zapoznasz się z programem poetyckim poetów jezior.

Ustalisz, czy zacytowane wiersze lakistów realizują ich manifest poetycki.
Rozpoznasz w utworze środki artystycznego wyrazu i określisz ich funkcje.
Dokonasz interpretacji wierszy Williama Wordswortha i Samuela Tylora Coleridge’a.
Wskażesz związki między utworami poetyckimi lakistów i dziełami malarskimi.
Przeczytaj

Lakiści
Angielscy poeci jezior, zwani lakistami, to grupa
poetów związana z położoną na północy Anglii
malowniczą Krainą Jezior (Lake District). Do grupy tej
należeli William Wordsworth (1770–1850), Samuel
Taylor Coleridge (1772–1834) oraz Robert
Southey (1774–1843). Poeci urodzeni na początku lat
70. XVIII wieku byli pierwszym pokoleniem
romantyków w literaturze angielskiej. Ich manifest
programowy znalazł się w Przedmowie do drugiego
wydania Ballad lirycznych (1801–1802), napisanych
przez Wordswortha i Coleridge’a. Autorem
przedmowy był William Wordsworth.

“ Manifesty romantyzmu 1790-

1830. Anglia, Niemcy, Francja:
Samuel Taylor Coleridge (1772–1834)
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.

William Wordsworth
Program odnowienia poezji
Wordsworth kształtował
w dwustronnej opozycji: przeciw
osiemnastowiecznemu
klasycyzmowi i przeciw groźbie
inwazji kultury cywilizacji
urbanistycznej. Wspólny
wszystkim manifestom
romantycznym bunt
antyklasycystyczny, zmierzający
do rozbicia sztywnych reguł
artystycznych, wyraził przede
wszystkim w postulacie Margaret Gillies, Portret Williama Wordswortha,

odkonwencjonalizowania języka. 1839

 Źródło: Margaret Gillies, Portret Williama Wordswortha,
Tworząc romantyczną wizję poezji 1839.
jako spontanicznego wybuchu
uczuć, ich autentyzmu, podporządkowanego tylko porządkującej
refleksji, programowo odrzucał zbanalizowane figury stylistyczne
i zbędną ornamentykę, domagał się wprowadzenia do poezji „języka
ludzi”, zbliżającego sztukę do prawdy, natury i naturalnej prostoty.
Idee te [...] zdradzały także niechęć do rodzącej się kultury skupisk
miejskich, którą romantyczny poeta traktował jako uosobienie złego
smaku. [...]
Język potoczny i naturalny, jaki Wordsworth pragnął wprowadzić do
poezji, to wedle niego język odkonwencjonalizowany – ale, podobnie
jak tematy poetyckie, poddany osobliwej selekcji, chroniącej sztukę
przed wulgaryzmem i banalnością. [...]
Natura, temat poetycki programowo preferowany, podlega
podobnym porządkującym zabiegom. W przeciwieństwie do
cywilizacji urbanistycznej kryje w sobie – jak sądzi Wordsworth –
źródła kreacyjnego natchnienia, lecz ich odnalezienie jest kwestią
odpowiedniego wyboru. W [...] romantycznej wizji pojęcie natury
miewa znaczenie metaforyczne – jest ona synonimem autentyzmu,
znakiem jedności między człowiekiem a światem zewnętrznym.
Źródło: Manifesty romantyzmu 1790-1830. Anglia, Niemcy, Francja: William Wordsworth, oprac. Alina Kowalczykowa,
Warszawa 1975, s. 41–42.

Wordsworth postulował także spontaniczność i emocjonalizm sztuki poetyckiej. Przede

wszystkim zaś podkreślał szczególną rolę wyobraźni artystycznej, którą postrzegał jako
źródło pełnego i jedynie prawdziwego oglądu świata.

Słownik
manifest programowy

(łac. manifestus – jawny) – deklaracja programowa grupy literackiej, pokolenia lub

pojedynczego twórcy; zawiera teoretyczne uzasadnienie wybranej praktyki literackiej,
często przedstawia postulaty ideowo‐artystyczne sprzeczne z panującym systemem
wartości
Audiobook

Polecenie 1

Wysłuchaj audiobooka, a następnie wyjaśnij, w jaki sposób William Wordsworth postrzega

rolę poety.

Polecenie 2

Omów postulaty ujęte w programie poetyckim Williama Wordswortha.

Audiobook można wysłuchać pod adresem: h ps://zpe.gov.pl/b/P5YJrBA8Z

William Wordsworth jest autorem licznych wypowiedzi teoretycznych, w których

zawarł nową koncepcję sztuki poetyckiej. Swoje poglądy przedstawiał w przedmowach
do kolejnych wydań zbioru Ballad lirycznych oraz w listach. Wypowiedzi Wordswortha
mają charakter poetyckich manifestów. Przedmowa do wydania Ballad... z 1800 roku
jest uznawana za najwcześniejszą programową deklarację romantyzmu w literaturze
angielskiej.

William Wordsworth

Przedmowa Williama Wordswortha do „Ballad lirycznych”

(fragmenty)

Głównym celem, jaki przyświecał mi przy pisaniu tych Wierszy było wybieranie
zdarzeń i sytuacji z życia codziennego i relacjonowanie ich czy też opisanie, od
początku do końca, w miarę możliwości językiem naprawdę używanym przez ludzi.
Jednocześnie usiłowałem przydać zdarzeniom barw zapożyczonych z wyobraźni,
dzięki czemu zwykłe rzeczy przedstawiają się Czytelnikowi w nowym i niezwykłym
świetle. Ale ponad wszystko pragnąłem, aby te zdarzenia i sytuacje stały się
interesujące dzięki wyśledzeniu w nich — w sposób wierny acz nie ostentacyjny —
podstawowych praw naszej natury, zwłaszcza zaś praw rządzących kształtowaniem się
naszych myśli w stanie wzruszenia. Wybierałem przede wszystkim życie skromne i
wiejskie, ponieważ w tego rodzaju bytowaniu podstawowe namiętności ludzkiego
serca znajdują żyźniejszą glebę, na której mogą osiągnąć dojrzałość, mniej mają
hamulców i przemawiają prostszym, dobitniejszym językiem; ponieważ w tego rodzaju
bytowaniu nasze elementarne uczucia współistnieją w stanie większej prostoty, a więc
można je dokładniej zbadać i bardziej przekonywająco opisać; ponieważ obyczaje życia
wiejskiego mają swe źródło w tych elementarnych uczuciach, a dzięki nieodzowności
prac rolniczych są łatwiejsze do zrozumienia i trwalsze; i wreszcie, ponieważ w tym
wiejskim bycie namiętności ludzkie są ściśle zespolone z pięknymi i niezmiennymi
przejawami życia przyrody. Przyjąłem także język tych ludzi (oczyszczony wprawdzie z
elementów, które można uznać za jego istotne wady, z tego wszystkiego, co trwale i
słusznie budzi niechęć czy wstręt), ponieważ ludzie ci stale obcują z
najszlachetniejszymi przedmiotami, z których pierwotnie wywodzą się
najszlachetniejsze wartości mowy; i ponieważ na swym miejscu w społeczeństwie, w
jednolitym, ograniczonym kręgu bytowania, mniej ulegają pokusom próżności i dzięki
temu wyrażają uczucia i poglądy słowami prostymi i niewyszukanymi. Taki zatem język,
wyrosły z powtarzających się doświadczeń i prawdziwych uczuć, jest mową trwalszą i
bardziej filozoficzną niż ta, którą usiłują często zastąpić ją Poeci. [...] Każda dobra poezja
jest spontanicznym wybuchem głębokich uczuć; jest to prawda niezbita, a jednak
wiersze naprawdę wartościowe, niezależnie od ich tematu, mogą wyjść spod pióra
jedynie tego Poety, który obdarzony większą niż przeciętna wrodzoną wrażliwością
myślał też długo i poważnie. Albowiem my, Poeci, łagodzimy i kontrolujemy nieustannie
przypływy uczuć z pomocą myśli, które w rzeczy samej są reprezentantami wszystkich
naszych dawnych doznań; i podobnie jak badając stosunek tych ogólnych
reprezentantów do siebie nawzajem odkrywamy to, co jest naprawdę ważne dla
Czytelnika, tak też przez powtarzanie tego aktu kierujemy nasze uczucia ku doniosłym
tematom, aż w końcu — jeśli jesteśmy obdarzeni dużą wrażliwością — powstają w nas
tego rodzaju nawyki myślowe, iż okazując ślepe i mechaniczne posłuszeństwo
impulsom tych nawyków będziemy opisywali zjawiska i najgwałtowniejsze namiętności
takiej natury i w takim wzajemnym połączeniu, że zdolność pojmowania Czytelnika siłą
rzeczy się pogłębi, a jego uczucia wzmocnią się i oczyszczą. [...]

Podejmując zatem temat z pozycji ogólnych pozwolę sobie spytać, co znaczy słowo
„Poeta”? Kim jest Poeta? Do kogo się zwraca? I jakiego języka możemy się po nim
 spodziewać? Jest człowiekiem przemawiającym do ludzi; człowiekiem, to prawda,
obdarzonym większą wrażliwością, większym entuzjazmem i tkliwością, posiadającym
głębszą wiedzę o naturze ludzkiej i duszę chłonniejszą, niż jest to powszechne wśród
ogółu ludzi; człowiekiem znajdującym ukontentowanie w swoich uczuciach i aktach
woli, który bardziej niż inni raduje się własną żarliwością; człowiekiem, który chętnie
kontempluje podobne akty woli i uczucia objawiające się w funkcjonowaniu
Wszechświata i który zazwyczaj stwarza je tam, gdzie ich nie znajduje. Do tych
przymiotów dodać należy większą niż u innych ludzi skłonność do wzruszania się
rzeczami nieobecnymi, jak gdyby były obecne; umiejętność wywoływania w sobie
uczuć [...].

Poeta myślą i uczuciem przetwarza ludzkie namiętności. Czyż więc jego język może w
jakiś istotny sposób różnić się od języka ludzi, którzy czują żywo i widzą jasno?

Źródło: William Wordsworth, Przedmowa do „Ballad lirycznych” , [w:] Manifesty romantyzmu 1790–1830.
Anglia, Niemcy, Francja, oprac. A. Kowalczykowa, Warszawa 1975, s. 45–47.
Sprawdź się

Pokaż ćwiczenia: 輸醙難

Ćwiczenie 1 輸

Wskaż postulaty głoszone przez poetów jezior.

 stosowanie prostego, codziennego języka

 dążenie do wywołania u odbiorcy silnych emocji, wstrząsu

 wprowadzenie do poezji tematów z życia codziennego

 tworzenie poezji dydaktycznej, z wyraźnym przesłaniem

 uwolnienie poezji od sztuczności, która wynika z poetyki klasycystycznej

 szukanie inspiracji w naturze

 prowokacja poetycka, m.in. stosowanie wulgaryzmów

Ćwiczenie 2 輸

Wyjaśnij znaczenie związków frazeologicznych:

chodzić z głową w chmurach –

bujać w obłokach –
Ćwiczenie 3 輸

Zapoznaj się z utworem Samuela Tylora Coleridge’a Wyobraźnia in nubibus, czyli poeta
w obłokach, a następnie wybierz obraz, który twoim zdaniem najlepiej koresponduje z tym
utworem. Uzasadnij odpowiedź, odwołując się do obu dzieł.

“
Samuel Tylor Coleridge

Wyobraźnia in nubibus, czyli poeta w obłokach

O! jak jest miło, kiedy w sercu spokój,

Tuż po zachodzie albo po miesiącu,
Czynić z chmur zmiennych co zachce się oku,
Albo też oczom dać dowierzającym
Za własną przyjąć wszelką podobiznę,
Którą druh tworzy; czy, z czołem schylonym,
Patrzeć, jak rzeki złota się prześlizną
Przez szkarłat brzegów; iść przez Chmurne Strony,
Gdzie szczyt za szczytem w pysznym kraju mijasz!
Czy zamknąć oczy i przypływu słuchać,
I być tym ślepym wieszczem, co na Chios,
Z szumu fal morskich wziąwszy światłość ducha,
Ujrzał Iliadę swą i Odyseję,
Jak wstają z morza, co hukiem nabrzmieje.

Źródło: Samuel Tylor Coleridge, Wyobraźnia in nubibus, czyli poeta w obłokach , [w:] Angielscy poeci jezior, oprac. S.
Kryński, Wrocław 1963, s. 365.
 

Źródło: John Constable, Latarnia morska w Harwich, 1820, Wikimedia Commons, domena publiczna.

Ćwiczenie 4 輸

Określ sytuację liryczną w utworze Wyobraźnia in nubibus, czyli poeta w obłokach. W tym
celu odpowiedz na pytania:

Kto mówi?
Do kogo mówi?
O czym mówi?
W jaki sposób mówi?
Ćwiczenie 5 醙

Zapoznaj się z utworem Williama Wordswortha Żonkile, a następnie oceń prawdziwość

podanych stwierdzeń.

“
William Wordsworth

Żonkile

Sam wędrowałem, jak obłoczek

Często sam płynie przez przestworza,
Gdy nagle widok mnie zaskoczył
Złotych żonkili tłumu, morza;
Od wód jeziora aż po drzewa
Tańczyły – wiatr im w takt powiewał.

Doprawdy, był to widok miły:

Jak Drogi Mlecznej pasek biały,
Linę bez końca utworzyły
Na brzeg zatoki długą cały:
Dziesięć tysięcy w rytm miarowy
Wznosiło z wdziękiem złote głowy.

Tańczył też zastęp fal, niestety,

Nie tak wesoło, jak żonkile:
Lecz nie zmartwiło to poety,
I tak radości doznał tyle:
Nie odrywałem od nich wzroku;
Dziś wiem, jak cenny był to pokaz:

Często, gdy kładę się odpocząć

I melancholia przy mnie gości,
Ku tym wewnętrznym płyną oczom,
Które są szczęściem osobności,
 Wtedy, radością wypełnione,
Tańczy me serce, a z nim – one!

Źródło: William Wordsworth, Żonkile, t. 32, tłum. M. Froński, 2003, s. 53.

Twierdzenie Prawda Fałsz

Kreacja podmiotu
mówiącego, który
wypowiada się w pierwszej
osobie liczby pojedynczej,  
sprzyja ukazaniu odczuć
i emocji związanych
z kontaktem z naturą.
Kreacja podmiotu
mówiącego, który
wypowiada się w pierwszej
osobie liczby pojedynczej,
 
służy podkreśleniu
wyjątkowości wrażeń
poety, które nie są dostępne
dla nikogo innego.
Zastosowanie w trzech
pierwszych strofach form
czasu przeszłego służy
 
podkreśleniu, że utwór
podejmuje temat pamięci,
wspomnień i wyobraźni.
Zastosowanie w trzech
pierwszych strofach form
czasu przeszłego służy
 
podkreśleniu ulotności
emocji i wrażeń, których nie
da się ponownie przywołać.
Ćwiczenie 6 醙

Wypisz z utworu Żonkile przykłady wskazanych środków stylistycznych i określ ich funkcje.

Środek stylistyczny Cytat Funkcja

personifikacja

metafora

wykrzyknienie

porównanie

Ćwiczenie 7 難

Wyjaśnij, w jaki sposób w utworach Żonkile Wordswortha oraz Wyobraźnia in nubibus, czyli
poeta w obłokach Coleridge’a ukazano wpływ natury na poetów.

Ćwiczenie 8 難

Udowodnij, że utwory Żonkile Wordswortha oraz Wyobraźnia in nubibus, czyli poeta

w obłokach Coleridge’a realizują program poetycki lakistów.
Dla nauczyciela

Autor: Piotr Obolewicz

Przedmiot: Język polski

Temat: Poeci jezior jako prekursorzy angielskiego romantyzmu

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy

i rozszerzony

Podstawa programowa:
Zakres podstawowy
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Kształcenie literackie i kulturowe.
1. Czytanie utworów literackich. Uczeń:
1) rozumie podstawy periodyzacji literatury, sytuuje utwory literackie w poszczególnych
okresach: starożytność, średniowiecze, renesans, barok, oświecenie, romantyzm, pozytywizm,
Młoda Polska, dwudziestolecie międzywojenne, literatura wojny i okupacji, literatura lat 1945–
1989 krajowa i emigracyjna, literatura po 1989 r.;
3) rozróżnia gatunki epickie, liryczne, dramatyczne i synkretyczne, w tym: gatunki poznane
w szkole podstawowej oraz epos, odę, tragedię antyczną, psalm, kronikę, satyrę, sielankę,
balladę, dramat romantyczny, powieść poetycką, a także odmiany powieści i dramatu, wymienia
ich podstawowe cechy gatunkowe;
4) rozpoznaje w tekście literackim środki wyrazu artystycznego poznane w szkole podstawowej
oraz środki znaczeniowe: oksymoron, peryfrazę, eufonię, hiperbolę; leksykalne, w tym
frazeologizmy; składniowe: antytezę, paralelizm, wyliczenie, epiforę, elipsę; wersyfikacyjne,
w tym przerzutnię; określa ich funkcje;
5) interpretuje treści alegoryczne i symboliczne utworu literackiego;
9) rozpoznaje tematykę i problematykę poznanych tekstów oraz jej związek z programami epoki
literackiej, zjawiskami społecznymi, historycznymi, egzystencjalnymi i estetycznymi; poddaje ją
refleksji;
10) rozpoznaje w utworze sposoby kreowania: świata przedstawionego (fabuły, bohaterów, akcji,
wątków, motywów), narracji, sytuacji lirycznej; interpretuje je i wartościuje;
13) porównuje utwory literackie lub ich fragmenty, dostrzega kontynuacje i nawiązania
w porównywanych utworach, określa cechy wspólne i różne;
14) przedstawia propozycję interpretacji utworu, wskazuje w tekście miejsca, które mogą
stanowić argumenty na poparcie jego propozycji interpretacyjnej;
2. Odbiór tekstów kultury. Uczeń:
1) przetwarza i hierarchizuje informacje z tekstów, np. publicystycznych, popularnonaukowych,
naukowych;
2) analizuje strukturę tekstu: odczytuje jego sens, główną myśl, sposób prowadzenia wywodu
oraz argumentację;
6) odczytuje pozaliterackie teksty kultury, stosując kod właściwy w danej dziedzinie sztuki;
II. Kształcenie językowe.
4. Ortografia i interpunkcja. Uczeń:
1) stosuje zasady ortografii i interpunkcji, w tym szczególnie: pisowni wielką i małą literą, pisowni
łącznej i rozłącznej partykuły nie oraz partykuły -bym, -byś, -by z różnymi częściami mowy;
pisowni zakończeń -ji, -ii, -i ; zapisu przedrostków roz-, bez-, wes-, wz-, ws-; pisowni przyimków
złożonych; pisowni nosówek ( a, ę ) oraz połączeń om, on, em, en ; pisowni skrótów
i skrótowców;
III. Tworzenie wypowiedzi.
2. Mówienie i pisanie. Uczeń:
2) buduje wypowiedź w sposób świadomy, ze znajomością jej funkcji językowej,
z uwzględnieniem celu i adresata, z zachowaniem zasad retoryki;
4) zgodnie z normami formułuje pytania, odpowiedzi, oceny, redaguje informacje, uzasadnienia,
komentarze, głos w dyskusji;
10) w interpretacji przedstawia propozycję odczytania tekstu, formułuje argumenty na podstawie
tekstu oraz znanych kontekstów, w tym własnego doświadczenia, przeprowadza logiczny wywód
służący uprawomocnieniu formułowanych sądów;
11) stosuje zasady poprawności językowej i stylistycznej w tworzeniu własnego tekstu; potrafi
weryfikować własne decyzje poprawnościowe;
IV. Samokształcenie.
1. rozwija umiejętność pracy samodzielnej między innymi przez przygotowanie różnorodnych
form prezentacji własnego stanowiska;
11. korzysta z zasobów mul medialnych, np. z: bibliotek, słowników on-line, wydawnictw
e-book, autorskich stron internetowych; dokonuje wyboru źródeł internetowych, uwzględniając
kryterium poprawności rzeczowej oraz krytycznie ocenia ich zawartość;
Zakres rozszerzony
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Kształcenie literackie i kulturowe.
1. Czytanie utworów literackich. Uczeń: spełnia wymagania określone dla zakresu
podstawowego, a ponadto:
2) rozumie pojęcie tradycji literackiej i kulturowej, rozpoznaje elementy tradycji w utworach,
rozumie ich rolę w budowaniu wartości uniwersalnych;
3) rozpoznaje w utworach cechy prądów literackich i artystycznych oraz odczytuje ich funkcje;
4) rozróżnia grupę literacką i pokolenie literackie; rozpoznaje założenia programowe w utworach
literackich różnych epok;
2. Odbiór tekstów kultury. Uczeń: spełnia wymagania określone dla zakresu podstawowego,
a ponadto:
4) porównuje teksty kultury, uwzględniając różnorodne konteksty;
Lektura obowiązkowa
14) wybrane utwory poetyckie z romantycznej literatury europejskiej, w tym wybrane wiersze
angielskich poetów jezior;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

kompetencje w zakresie wielojęzyczności;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne. Uczeń:

charakteryzuje program poetycki poetów jezior,

interpretuje wiersze Williama Wordswortha i Samuela Tylora Coleridge’a, analizując
funkcje zastosowanych środków wyrazu artystycznego,
wskazuje związki między utworami poetyckimi lakistów i dziełami malarskimi.

Strategie nauczania:

konstruktywizm;
konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera;
dyskusja;
odwrócona klasa.

Formy pracy:

praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

zasoby multimedialne zawarte w e‐materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;
telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji
Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom

e‐materiał „Poeci jezior jako prekursorzy angielskiego romantyzmu”. Prosi uczestników
zajęć o zapoznanie się z tekstem w sekcji „Przeczytaj” i multimedium w sekcji
„Audiobook” tak, aby podczas lekcji mogli w niej aktywnie uczestniczyć i rozwiązywać
zadania.
2. Nauczyciel prosi także, by chętni uczniowie przygotowali krótkie prezentacje na temat
inspiracji naturą w różnych dziedzinach sztuki: malarstwie, muzyce, filmie
animowanym.

Faza wprowadzająca:

1. Lekcja rozpoczyna się od zaprezentowania przez nauczyciela ok. 5‐minutowego

fragmentu kołysanki inspirowanej odgłosami wilków (Jonna Jinton, The wolf songs,
dostępna w internecie). Nauczyciel pyta uczniów, czy przypominają sobie inne dzieła
sztuki albo kultury masowej inspirowane naturą. Uczniowie odpowiadają swobodnie,
a później nauczyciel prosi przygotowanych uczniów o przedstawienie ich propozycji.
Następnie prosi wszystkich uczniów o komentarze, a na zakończenie wstępnej fazy
lekcji zadaje pytanie: dlaczego artyści różnych epok poszukują inspiracji w naturze?
W jakim celu robili to angielscy poeci jezior?

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel odczytuje polecenie 2 z sekcji „Audiobook”: Omów postulaty ujęte

w programie poetyckim Williama Wordswortha. Uczniowie ustalają odpowiedź,
pracując w parach. Efektem ich pracy powinna być notatka w dowolnej formie: mapy
skojarzeń, wypunktowania, tabeli.
2. Nauczyciel poleca, by uczniowie podzielili się na dwie grupy. Pierwsza będzie
zajmować się interpretacją wiersza Samuela Tylora Coleridge’a Wyobraźnia in nubibus,
czyli poeta w obłokach; wykonuje ćw. 2, 3 i 4 z sekcji „Sprawdź się”. Druga grupa
dokona interpretacji wiersza Żonkile Williama Wordswortha; pomogą jej w tym ćw. 5, 6
i 7 z sekcji „Sprawdź się”. Po upływie ustalonego czasu nauczyciel prosi wybrane osoby
o zaprezentowanie odpowiedzi.

Faza podsumowująca:

1. W podsumowaniu lekcji wybrana osoba odczytuje polecenie ćw. 8 z sekcji „Sprawdź

się”. Uczniowie wspólnie ustalają odpowiedzi.
Na koniec zajęć nauczyciel prosi wybranych uczniów o rozwinięcie zdania: Na
dzisiejszych zajęciach dowiedziałem się…, nauczyłem się...

Praca domowa:
 1. Obejrzyj dostępny w internecie animowany film Steve'a Cuttsa Happiness i omów w jaki
sposób autor wykorzystał inspirację naturą. Zwróć uwagę na metaforyczną wymowę
przebrania ludzi w zwierzęcy kostium, wykorzystanie klasycznych motywów
muzycznych oraz odwołań do popkultury. Zastanów się, czym różni się sposób, w jaki
Steve Cutts inspiruje się światem natury, od tego, w jaki czynili to angielscy poeci
jezior.

Materiały pomocnicze:

Happiness, film animowany, reż. Steve Cutts, 2017, dostępny w internecie.

Jonna Jinton, The wolf songs, kołysanka, 2021, dostępna w internecie.

Wskazówki metodyczne

Uczniowie mogą wykorzystać multimedium „Audiobook” do przygotowania się do

lekcji powtórkowej.