Kayig kuvetlerinin bulunmasa. 4 F,, kayig Merkeskag kuvvetler sebebi ile 7, geril_ melerinin tayini igin kayig elemani dizerindeki kuvvetler Kayig fizerine dik olarak taginmg ge rilme dagilim. iD a me oF V gevre. higina bagl: olmak iizere k kayigtaki_gerilmeler. Sabit kasnakta velleri ile bilesk F, norkerkeg kuvvett arasindaki deige 4 Hareketli kayigta kayig kuvvetleri. kuvvetler. © Bgilme sorilm Rin tayini igin kayig elemanindaki kuv> Fare kesidine orantili 7Y giictiniin V gevre hizana bagla olarak defigini.Kayagan yuvaya gekil ve kuvvet bagli olmasa halinde siirtiinme katsa_ yas piniin tayini igin kuvvetler. ae Ae b.s kesidine orantala P/A giictiniin cok tabakala polyamid kayiglar igin cevre ° hazina bagla degismesi.(v=0,3 ve 0,6;B=180°) Lena 2) MA Te Daten beg sem Malzeme ee ‘HG Yiiksek elastik 45 {3 A 0,9 044 7 Eat s La tis | ues a S_Sekr 5-9 | 10 0,89 Astin Puan B = Bezli BALATA~ PAMUK 3 6 balata paar /eKorzon 3 | Pomuk % ‘ Tekstil Reyentselivée bez! suni ipek! | 300° 600 Poliemie ion -- 200 Polyester e080 Gok faba] Petiena vent 3-100 | 65 2b | kardon 180-200 ao Kall LOWS] peipester harden 400: 0 ae eaten cso ly sino4 raise Kayig Malzemelerinin Tarim Biyuklikleri L kayig uzunlugu ve ek_ Siegling kay1s2. Siegling kay2g1 senler arasi mesafesinin Extremultus 80 Extremultus 81 belirlenmesi igin geomet_ 1,Kromlu késele siir_ 1,Kromlu kisele sii rik biyikliklerin sematik ‘tiinme tabakas3. tiinme tabakas2. gosterilisi. 7 2,.Polyamid tabekaden 2,Sonsuz sarilmig gekme tabakasz. poliamid veya 3.PVC kapla tekstil polyester ipgik. veya kiseleden ko_ 3+Késele veya sent ruyucu tabeka, Hap, koruyucn te; bake,2 SORE AE a OEE 80 tipi ve iki kasnakla tahrik igin kick kasnak gaplera d, ve emniyetli egilme frekens_ lara fp+ 81 tipinde-3C4ye kadar- egilme frekenslar1 ¥%50 daha yiksektir. atte Ee ape Kayzs haza V'ye bagla olarak,birim kayis genigsliginis iletebilecegi giig Py.p-180 ve 80 tipi igin.81 tipinde-3C ye kadar-ayna deger_ ler alinir, Normal yiikiin % si olarak kasa siireli ilave yiiklemeler. 7 Je Roo Portion [or 7300 [ooo] mam deh facia. —~ new 80 tipi igin é,uzama Extremultus tip 80 igin yik orenz. faktori C, ve uzema orani £, Extremultus Siegling kayisi icin aca faktérii C, seritma Agisi'§ Ih 10 ac ost | ot | on | oss | oss | ose | oro Tr ¢ | Tater | das tremultus 80 tip Siegling kayislarda mil kuvvetlerinin tayini icin kg/cm olarak F,, kuvveti. Kayag Tipt mbes | [ee |e Lee [se amatet e [as tue tos} w | o | oo |Vv Kayiaglarinin yapisi:a)Tam dokuma V-kay1g1(1.Dokuma paketi,2.Las tik, 3.Tekstil iplik,4,Lastikli dokuma). b)iplik paketli V-kayasi | (1,Gekme iplik paketi,2.Lastik gévde,3,Lastik dokuma), o)Kordia vV-Kayaga (1.Kordlu dokuma,2.lastik givde,3.Lastikli doku_ ma). Galagma gaplari ve gésteri_ lig. se ou oat ; | Go | Serm_ Agz, ui 7 aca sa [fakturt Co we 0 180° 1 fas | tne | Gas eR 0,35 160° 0,95, 2 os rs0e | 082 7 | 07 1408 0,88 a : 13 2 | So | aas | ne 078 | 18 jor | as ORT 145 eo | 068 Dar V-kayig tipleri icin diyagram, Dar V-kayiglaranin dlgiileri ve uzunluk faktérii ¢. ae | er pi? | tee | dem t| Ueunluk be | gs fai | ae | te | [te | as fae 103 | 0.98 ne [2 | "3s | "ss | ts Le | to + oguntux texterac, 98 |u| 18 Tose $00 Ios [se $500 108 | ose | ost oy | oss | oe ae | | oa | oss c+ 2300 cas | os Fee 08 | 088 | og s000 ogo | Gar | Gee 30% tao | oso | eae ose Ter] as | os nae | ia] oss | oe 2Prof.Dr. Aybars GAKIR| I 5 “ASNAX OLGULERL (DUZ XAYISLAR) Kasnalg En bi_ 1 T Bombe yueokiigi n(mm) gonig_|yiz xa_ Gap gop | Noonak gonigliéi B'ye stro: ligt |yag eo. 4. 1ho 180 224 280 > B (an)| a2 ues 4 1 1225 360 200 250 350 955 $400 etn) (oe) (ss) 25 | 20 40 woo | 1 21,2 4,21,2 1,2 32 25 50 0,3 450 1 1,2 1,2 1,2 1,2 ho 32 63 0,3 500 21,5 1,5 1,5 155 50 4o 7 0,3 560 2 4,5 1,5 1,5 155 63 | 50 80 | 0,3 630 | 1 1,5 2 2 2 so | 7 90 | %3 mio {11,5 2 2 2 100 | 90 100 | 03 8007 |°221,5 2. -2,5.2,5 125 | 112 112 | 0,3 900 | 1 1,5 2 2,5 255 140 | 125 125 | 0,4 1000} 1 1,5°2 2,5 3 160 | 140 140 | 0,4 1120 |1,21,5 2 2,5 3 180 | 160 160 | 0,5 1250 |1,21,5 2 2,5 3 3 200 | 180 180 | 0,5 1400 1,5 2 2,5 3 395 22h | 200 200 | 0,6 1600 }1,5 2 2,5 3 35 4 250 | 224 22k | 0,6 goo | 2 2,5 3 35 4 280 | 250 250 | 0,8 20001 2 2,5 3 3,5 4 315 | 280 280 | 0,8 355 | 315 315 | le 400 1 355 355 11,0 DIN 7753 e gére UX Fi (V-KAYISLART) ‘galagma] ty Makinass Wafif Tahrik : Radyal pompalar ve kom_ prosirier,bandla -konveyérler(hefif yi) 10 BB'na kadar ventilatérier ve pompalar 16'nin tistii. Orta Tahrik ? Sag kesme makinasi,presler gincirli vo bandli konveytrler(Agir yiik)| * elokler, joneratérler, tahrik nekinalera, takam tezgahlara,yakama makinalara,mat_ baa makinalara,10 3B Uzerindeki vanti_ lattr ve pompalar. u ‘Afar Tahrik :OBtitmo makinalar3,pis_ tonlu kompresérier,agar ytk konveyér_ leri,sonsuz vidala Pasayacziar,bond1a tesayiczlar,koval1 Slavatérler,kepge- 1i makinalar,asonst¥ler,briket pres_ leri,tckstil mekinalari,kagat makina_ lara, pistonl: pomp2lar,bigkiler, tok_ makli b£iitticiiler. Sok agar Tabrik ; Agar yilkli Seiitme makinalara, teg kiricaler,kalenderlor, karigtariczlar,gikrikler vingler. mA: Normal = Slicmnetit vo trifazo alan motertar. 4 al: torlar, tiirbinler(n. ° EebTfikeck kaliag momontii eloktril mal, ,igten yanmala motorler, zemana (Saat) 10'a kadar 10, 16 16'nan Ustii. 10'a kadar 10.6 16 16'nan lstit. 10'a kadar 10. 116'nan Jiag momentli, (nominal monentinin iki ketana xadar) iam motorlarz,dogru akam motonlara,igten nan fisttinde) +ore: SobifeNo. 7 KAYIS - KASNAK MEKANIZMALARI Diz keyislor Diz soribss Geproz sorilis koyis genisligi: & 5 Kays kalinligi: $ i Sarma acdorif,,@, [radyan} Koyis urunlugu: Die saris Lz [2 + (20-4) BJ 2a sin G2 nls: L=g at D Goproz soriis: L=@ P+ 2a sin Gp Sori 1s Doz sory 22 = sorlis : Cos Gfp= Ft? Sorilme aes: Diz si ig: Cos Gp = 2-9, Capra: sonllis : Cos fp = i fo) Hea, Gevre hizlorr : Hd me HOM 5 a ry = ding i lo= cl rBoa jd! ry = D.mg i lo = Fe Tahvil cron: loz Rt wig 7t ere ae (02 Te leas Cae a ae wait, 75 Gerginkol : 8, = 2. e€Yeugy) Gevsek bol: Sp > 2 IMA; $4 £ 52.08, Eit-wein (6roshof) Form il keys kuwelleri : Cevre Lowel: B= we: Lrecven} Gerilmeler: Faydali gerilme Gy = uf b.s Sle 4 eo OY Geki gerilmes! Gy = 5/b.8 -6Ybr- Ge oF 62 = $/b-s Sontifi gerime Gy = Ev? Egilme gerilmes! bos = /a)-ks Toplom gerilme jog = 6, + bag Gem Silme frekons) | B= ZN. , Z: tesnok soyist, Vi gewe bal, L: keys oxnlegy Stondlond diz kesnok goplon: 7S #6/4 @ gére Kosnek tiplers: ey eet oS SCO Tae Tago a a os TAO too Sc mem as aes ae Tot S12 2h a a 1800 «3880 | ame 1 erp ee ee ee "Wo oO 120 Bast Kesnok bombelikler’ kesrok capi | of 40-125 ‘0-250 (280-600 (450-630 aombeuk |h | as ¢ “ 2 sStondord kesnok geniskiert : B Gopraz sonls : 2 50 25 200 35 500 25 63 HO 22h 355 560 b= 08.8 b< 60mm isin; b= 075.8 32 160 259 400 630 oes bass 40 100 180 280 48 17.0. L MAKINA ELEMANLARI KURSUSU Ore Peat cH ea |Bs 4 a re Diz koyislor | KAYIS ~ KASNAK MEKAN/ZMALAR/ SohifieNo: 2 DUZ KAYISLARA AIT ONEMLI DEGERLER ae ie igin orfeloma kellonma Mukovemet| Snemli boytlor ee ener hin a Lovsnolons| § [2 ) 6 6 |r heey eS] Ted OS MOEN 1 on? eains| mm. | mm. |kofertleginb| — \teinnl| Zyoin) 47s | mvs HG “a | 3 | 2 Miksek elastik| 45 | 30 09 | 0.40 | torefi| 5 | 25 | 25 | 50 O34 Pa 7 | 35 al é et [a | as B| Elastik 35 | 30 0.95 | 040\ torafi'|) 6 | 30 | 0 | 40 8 oz | 8 | 40 x 706 F veya $ 5 | 30 Skt, stendort | 25 | 25 40 | 035| IMIS!) 7 | 35 | 5 | 39 14:20 | 21800 9 | 4 x43 86 R | Seced-Aemul| 352120) 45:6) (327) 41 | 203300! 42 |o35| as | 5 | 3 |e] zo 3 x07 50:20] ‘: x42 Os X olote.. Y ” y 3 eo Pamok) :150\5:65| (3°8), 9 ¢ | 20:00} 425 | 040] a5 | § | 26 sox} 4 8 = |X| 26%-4ercbn] 4 veya 5 | éo:270| 425 | 050] 05 |-3 | 2 | 20%] 40 ‘Sen’ ek impr. 5 | 28 10 | 035| 035 | 4 | 2 3S [Son Foor 2525] BHO 74 [oss| 08 | 2 [os jez a5 | 422 43 [a35| 03 [4 | 20 Deve ki, 34 | (a:6h78 |:2000| 475 | 040| 03 | 4 | 20 : a Yeksek 70 | 04:42 |70:2000) 09 | ogo| a3 | 4 | % | 4 | 6 elastik Suni Motzeme 8) (4:2)x05 o 60 Extremultes | 55 | 20 | (1:2)KO7 12+£| 48 \024¥|' 55 | 20 60 (Siegiing Frmos) (1:3)X08 . 400 Peter soo0| 10 | o6e11 |20:280| 78 | 30 | a25 lovee x00 45 1 eecringe 9 Késele fein: tw veyo 3 katls clabilir. Digerleri icin mesel& + (527)X13 tn monasi herbir’ 438 mm kolinhkta 3 ila 7 kot 2) Degerter, sistem cersi yeylorna monte ealilaist halae coriolir: Kayis kisaltilerok tokiliversa 2.8:98091 kasnegi ve kenol kendlin’ geren sistemleroe 125 mist cleger olirmalich. 2 Kaus feymasinin Yat olotgu halier iain siirine katsayis! arton koyma ie bivtir) 2 Legerin oltina disiiines! natledtien gced ve Smrbiaxclir; lei misli aleger olrmae ineunun 2) Degerin tstine ohiimas omni azaltir, Biyik deberter tak kayss keliniian isin coroir, 9) Degerin tiskine gikilmas: sonti®y kewetin artmas: sebeby ile tosimen giict) oxaltir 2) kelen Romie, Rayon, Suni foek, Vesa aun! Elvar fen Osg07 mkavomelenne lo mat 9) $= Peoria keplamanin kalinlih; bir viz (€213) veya tk/ yz (e=2.6) rom le oer! koplema (~48mm kelinignela) olougune gére (ceovel —Niemenn ~ Maschinenelemente kilebrin 2. cileinaten olinmistr,) 1.7.U, MAKINA ELEMANLAR/ KURSUSU frotret oe veriDiz KAYISLAR Eayitlerdan [Stenen Srwutlilter: Teorik diisiincelerden cikan sonuclar + 1. Kicik boyutlaria, biyik giiclerin iletilmesi icin bilydk oie deGerieris gerekir, bu bakindan késele, lastik/tekstil ve balata/tekstil kayislar uygun deQildir. 2. Yaksek siirtinme katsayilar: faydalidir. Bu halde celik ve suni malzemeler iyi deQildir. Krom késelesi gayet iyi sir- tiinme katsayisi vermektedir. Bu sebeple poliamid kayislar krom késelesinden bir tabaka ile kaplanir. Celik kay19 halinde de kasnaklar mantar ve lastik gibi malzemelerle kaplanar veya V-kayislari kullamlir. ZB. Santrifij gerilmesi @zgiil adirlik ile orantali oldu- Qundantkiicik clmalidir. Optimum hiz artar. 4. EQilme rijitligi kiiciik olmalidir. Kalin kayis profillers mesela V-kayiglar2 bu bakimdan uygun deQildir. S/d, = 1/100 civaranda olmalidar. 5. Gmiir icin eGilme frekans: uzun kayis boyu ile kiicik tutulmalidir. Eksenler arasi mesafesi biyik, faz kiclk olmalidir. Germe kasnaklari uygun degildir. &. Sarilma acisi boyunca gerilme ve uzama deQigmektedir, hiz deGisimi olur. Buna uzama kaymasi denir. Genel olarak % 1-2 arasindadir. Esas kayma yilk fazlalasinca ve devir sayis1 artinca meydana gelir. 7. ngerilme elde edilmesi icin kayzs elastik olmalidir Aksi halde gerilme kontrol edilmeli veya germe kasnagz kullanalmalidir. Kiclik elastisite ve kalici e@ilmeler én gerilme ayarlamass gerektirir.Konw DAR V- KAYISLARI Sohife: 1 jer V kayzglera, son zamanlarda genig uygulama alana bulan bir V-kay1gs tipidiz. Bunlarda b/h orani, normal V-kayiglarindaki orandan farkladir. (Normal Vkayaglaranda b/h © 1/1,6, dar V-kayaylarinda b/h = 1/1,23) Bunlar efilmeye hergi daha elastiktir ve bu yiizden daha kugik kasnak caplarinda kullanalabilir- ler. bu tip kayaslarda 40 m/sn lik gevre hizlarina kadar gikilabilir. Bu sebeplc olduksa biyuk yer ve agarlak tasarrufu saflanir. bar V kayaglarz DIN 7753 e gbre standartlagtarilmgtir. Bu kayaglarla il- gili boyutlar ve kayag tipleri agafada verilmigtir. . e FT SS . he | oF Wa pales 8 pee ts Dar kayig tipleri ve boyutlarz b .V keyrginin tarafs1z eksenindcki genigligini gbstermektedir. 1, de s*leerinde SigSlen kayig vzualugudor. L,, wunluklari, kaysga beLiEli bis geriime kuvveti oygulandiktan sonra SlgUlUr ve"bu vzunluklar R20 norm say1lar serisine gire standartlagtarilmgtir. (630 .... 12500 mm ler arasinda) Kayan dag uaunlugu da 14> 1 2mm Sarilma agsi (2 , Kayag uzunlugu L, gibi geometrik degerler, kasnak cap. lest ve eksenler arasi uzaklaga bagli olardk,dilz kayig fSytinde verilmigtir. DAR KAYISLARDA KAYIS TIP! VE SAYTSININ SECiMt Kayig sayisa denkleminden bulunur. By denklendes P : Lletiten toplam guig (B.6) €2 + Ginllk calagma siiresi, tahrik eden makina ve ig makinasinan etkile~ rine begli faktér (Tablo 1) + Saralma agisina bagla faktdr.(Tablo 2) + Kayig uzunluguna bagla fakeér.(Tablo 3) Bt 4... ive ny ya bagla olarak ve sarilma 2¢1$1.180° ve belirli “E525 uzunlligu igin bir kayagin tagayabilecegi gtig (BG) Tablo 4, Yablo 5) ‘ocak yukardaki ‘denklemi kullanabilnek igin kayag tipini segmek gerckir 17.0. MAKINA FAKULTESI MAKINA ELEMANLARI KORSUSU eh] |ETRE [eR eR Kayig tipi ve di, nan Use sinter dugeri Diyagran i dea elde edilic. aks yuki F as s 2,5) F, alanir. F.2 Makina cinsi Hafif sartlar: Santriftij ve kon presirler, bandl1 konveyérler 900+ pa ve vantilatérler (<10 HC) Normal sartlar: Presler, zincirli konveydrler,generatérler,takim tezgahlari,vantilatérler ve pom- palar (>10 BG) Agir gartlar: Pistonlu kompresir~ ler ve-pompalar, darbeli calagan konveyérler, sonsuz vidali tagi- yicilar,briket presleri, tekst: makineleri,kagat makineleri Tablo 1 C, Faktori Gok agar sartlar: Tag karma ma- kinalari,konkastrler,vingler Starter momentiZ2. (normal moment) Tablo 3 i tay | oie ‘aay Nog n& 600 d/da ot ve Tlirbin: n> 600 d/dai ikant : bare CAHIR Profil SPZ Profil SPA }=180° ve L,=1600 mm =180° ve L,=2500 mm igin ‘igin kiigtk kasnagin kligtk kasnagin n, (4/a) nj (4/a) devir sayisine devir sayisinda iletilecek Py eset jah fletilecek Py gic 4 an La [x fom [re ran] 20] 278 vst | 199 40 Fata! dns BeBe ees 193 195, 350 3st Bor 395 |Ayburs Gaal baig yeuabigLakl | wht Profil SPB Profil SPC B =180° ve 1,=3550 mm igin kiigtik kasnagin ny(d/d) devir sayisanda _iletilecek Py (BG) 2=180° ve 1,=5600 am igin kligtik kasnagan n)(a/a) devir sayisinda iletilecek Py (BG) giicit Foal ax za] 97: I fas 1.00 1s 509° 120 ps 500 "130 hs. 2300 1.00 go 120 360 120 2300 bss boo 1,00 43 b0'9 120 Pes fia 63" 130 pes fis 300