Solution Manual for Macroeconomics 12th Edition

Parkin 0133872645 9780133872644

Download full solution manual at:
https://testbankpack.com/p/solution-manual-for-macroeconomics-12th-edition-
parkin-0133872645-9780133872644/

Download full test bank at:

https://testbankpack.com/p/test-bank-for-macroeconomics-12th-edition-parkin-
0133872645-9780133872644/

Answers to the Review Quizzes

Page 86 (page 494 in Economics)
1. Define GDP and distinguish between a final good and an intermediate good. Provide examples.
GDP is the market value of all the final goods and services produced within a country in a given time
period. A final good or service is an item that is sold to the final user, that is, the final consumer,
government, a firm making investment, or a foreign entity. An intermediate good or service is an item
that is produced by one firm, bought by another firm, and used as a component of a final good or
service. For instance, bread sold to a consumer is a final good, but wheat sold to a baker to make the
bread is an intermediate good. Distinguishing between final goods and services and intermediate goods
and services is important because only final goods and services are directly included in GDP;
intermediate goods must be excluded to avoid double counting them. For example, counting the wheat
that went into the bread as well as the bread would double count the wheat—once as wheat and once
as part of the bread.
2. Why does GDP equal aggregate income and also equal aggregate expenditure?
GDP equals aggregate income because one way to value production is by the cost of the factors of
production employed. The cost of the factors production employed—wages, interest, rent, and profit—
equal aggregate income and therefore aggregate income equals GDP. GDP equals aggregate expenditure
because another way to value production is by the price that buyers pay for the production in the
market. Aggregate expenditure equals the sum of consumption expenditure, investment, government
expenditure, and exports minus imports, which is the total amount spent buying the production in the
market. Therefore GDP equals aggregate expenditure.
3. What are the distinctions between domestic and national, and gross and net?
“Domestic” means that the production being measured is within a country no matter by whom;
“national” means that the production is produced by residents of the nation anywhere within the world.
“Gross” means before subtracting depreciation. “Net” means after subtracting depreciation. The terms
apply to investment, business profit, and aggregate production.

© 2016 Pearson Education, Inc.

52 CHAPTER 4

Page 89 (page 497 in Economics)

1. What is the expenditure approach to measuring GDP?
The expenditure approach measures GDP by focusing on aggregate expenditures. Data are collected on
the different components of aggregate expenditure and then summed. Specifically, the Bureau of
Economic Analysis collects data on consumption expenditure, C, investment, I, government expenditure
on goods and services, G, and net exports, X − M. These expenditures are valued at the prices paid for
the goods and services, called the market price. GDP is then calculated as C + I + G + X − M.

© 2016 Pearson Education, Inc.

 MEASURING GDP AND ECONOMIC GROWTH 53

2. What is the income approach to measuring GDP?

The income approach measures GDP by focusing on aggregate income. This approach sums all the
incomes paid to households by firms for the factors of production they hire. The National Income and
Product Accounts divide income into five categories: compensation of employees; net interest; rental
income; corporate profits; and proprietors’ income. Adding these income components does not quite
equal GDP, because it values the output at factor cost rather than the market price and omits
depreciation. So, further adjustments must be made to calculate GDP: Indirect taxes and depreciation
must be added and subsidies subtracted.
3. What adjustments must be made to total income to make it equal GDP?
Total income is net domestic product at factor cost. To convert it to gross domestic product at market
prices, we must add the depreciation of capital and add indirect taxes minus subsidies.
4. What is the distinction between nominal GDP and real GDP?
Nominal GDP is the value of final goods and services produced in a given year valued at the prices of
that year. Real GDP is the value of final goods and services produced in a given year when valued at the
prices of a reference base year. By comparing the value of production in the two years at the same
prices, we reveal the change in production.
5. How is real GDP calculated?
The traditional method of calculating real GDP is to value each year’s production using the constant
prices of a fixed base year and then sum all the values.

Page 95 (page 503 in Economics)

1. Distinguish between real GDP and potential GDP and describe how each grows over time.
Real GDP is the value of final goods and services produced in a given year when valued at the prices of
a reference base year. Potential GDP is the maximum amount of real GDP that can be produced while
avoiding shortages of labor, capital, land, and entrepreneurial ability that would bring rising inflation. So
real GDP is the actual amount produced with the actual level of employment of the nation’s factors of
production while potential GDP is the amount that would be produced if there were full employment of
all factors of production with no shortages. Real GDP fluctuates from one year to the next, though it
grows more often than it shrinks. Potential GDP grows from one year to the next because the quantity
of the nation’s resources and technology increase from one year to the next.
2. How does the growth rate of real GDP contribute to an improved standard of living?
A benefit of long-term economic growth is the increased consumption of goods and services that is
made possible. Growth of real GDP also allows more resources to be devoted to areas such as health
care, research, and environmental protection.
3. What is a business cycle and what are its phases and turning points?
The business cycle is a periodic but irregular up-and-down movement of total production and other
measures of economic activity. A business cycle has two phases: recession and expansion. The turning
points are the peak and the trough. A business cycle runs from a trough to an expansion to a peak to a
recession to a trough and then back to an expansion.
4. What is PPP and how does it help us to make valid international comparisons of real GDP?
PPP is purchasing power parity. To make the most valid international comparisons of real GDP, we
need to value each nation’s production using the same prices rather than by using exchange rates and
the prices within each country because relative prices within different countries can vary widely. As a
result, if the real GDP of each country is valued using the same prices then the comparison of real GDP
among the countries is more accurate.

© 2016 Pearson Education, Inc.

54 CHAPTER 4

5. Explain why real GDP might be an unreliable indicator of the standard of living.
Real GDP is sometimes used to measure the standard of living but real GDP can be misleading for
several reasons. Real GDP does not include household production, productive activities done in and
around the house by the homeowner. Because these tasks often are an important component of
people’s work, this omission creates a major measurement problem. Real GDP omits the underground
economy, economic activity that is legal but unreported or that is illegal. In many countries the
underground economy is an important part of economic activity, and its omission creates a serious
measurement problem. The value of leisure time is not included in real GDP. People value their leisure
hours and an increase in people’s leisure that enhances people’s economic welfare can lower the
nation’s real GDP. Environmental damage is excluded from real GDP. So an economy wherein real
GDP grows but at the expense of its environment, as was the case with Eastern European countries
under communism, falsely appears to offer greater economic welfare than a similar economy that grows
slightly more slowly but at less environmental cost.

© 2016 Pearson Education, Inc.

 MEASURING GDP AND ECONOMIC GROWTH 55

Answers to the Study Plan Problems and Applications

1. Classify each of the following items as a final good or service or an intermediate good or service
and identify each item as a component of consumption expenditure, investment, or government
expenditure on goods and services:
• Airline ticket bought by a student.
Airline tickets are intermediate goods that are used for the final service, airline flights. They are part of
consumption expenditure.
• New airplanes bought by Southwest Airlines.
New airlines purchased by Southwest Airlines are a final good. They are part of investment.
• Cheese bought by Domino’s.
Cheese bought by Domino’s is an intermediate good.
• Your purchase of a new iPhone.
This purchase is a final good. It is part of consumption expenditure.
• New house bought by Bill Gates.
A new house purchased by Bill Gates is a final good. It is part of investment.
Use the following figure illustrates the circular flow model.

2. During 2014, flow A was $13.0 trillion, flow B was $9.1 trillion, flow D was $3.3 trillion, and flow
E was –$0.8 trillion. Calculate (i) GDP and (ii) Government expenditure.
(i) Flow A is aggregate income. GDP equals aggregate income, so GDP is $13.0 trillion.
(ii) Government expenditure is $1.4 trillion. Aggregate expenditure equals GDP, which from part (i) is $13.0
trillion. Aggregate expenditure is the sum of consumption expenditure (Flow B), investment (Flow D),
government expenditure (Flow C), and net exports (Flow E). Therefore government expenditure equals
aggregate expenditure minus consumption expenditure minus investment minus net exports. Government
expenditure equals $13.0 trillion minus $9.1 trillion minus $3.3 trillion minus −$0.8 trillion, which is $1.4
trillion.

© 2016 Pearson Education, Inc.

Another document from Scribd.com that is
random and unrelated content:
Salve. = Mahimáya ca, bantayán ca sa Dios. * Ang usá sa mg̃a pagámpo
ng̃a ipahanong̃ód cang María Santísima. [299]
Salvedad. = Pagcatógot, lisensia.
Salvia. = Dalapót, sambong, halilíbon.
Salvilla. V. Bandeja.
Salvo. = Guináoas, ang mahamísic, ang guibáoi, guilocát sa bisan
onsang calisód. * Gaoas.
Salvoconducto. V. Salvedad.
Salvohonor. = Sampot, ililíngcod.
Sambenito. = Bisti ng̃a guibísti sa mg̃a saláan ng̃a guihócman ug
guicastigo sa mg̃a hocom sa Inquisision. * Sulat ng̃a casayóran sa mg̃a
ng̃alan sa mg̃a táuo ng̃a saláan, ug sa castigo ng̃a guibútang caníla sa
mg̃a hocom sa Inquisision, ng̃a guipamílit sa mg̃a poltahán sa mg̃a
Singbahán. * Daótan ng̃a dong̃og.
Sambuca. = Tolónggon ng̃a guicoldásan, sa canhing tiempo.
Sampsuco. V. Mejorana.
Samuga. V. Jamuga.
San. V. Santos.
Sanable. = Ang arang ayóhon, ang mahímo ng̃a pagatambálon.
Sanador. = Ang magatámbal, ang magaáyo.
Sanalotodo. = Hampol, haclop ng̃a maítom, sa botica: silbi sa
pagtámbal sa daghánan ng̃a mg̃a saquét.
Sanamente. = Sa pagcoháoan sa boot, sa oaláy daótan ng̃a húna húna.
Sanar. = Pagáyo, pagtámbal.
Sanativo. V. Sanador.
Sancionar. = Batásan, pagcabóot sa mg̃a ponóan, ley.
Sancion. = Pagbúhat sa bisan onsang ley, batásan.
Sancochar. V. Salcochar.
Sánctus. = Polong ng̃a linatín: bahin sa misa ng̃a guing̃álan ug sánctus.
Sandalia. = Bisti sa tiil, ng̃a mao ang usá ca panit ng̃a pagatónban, ug
ng̃a itácgos sa maong tiil sa usá ca corea con sintas.
Sándalo. = Tanóm ng̃a maíng̃on sa yervabuena. * Cahoy ng̃a mahomót.
Sandáraca. V. Rejalgar. * Tagoc sa enebro.
Sandez. = Polong con buhat ng̃a binóang ng̃a díli macaígo, ng̃a oaláy
cahológan.
Sandía. = Atímon.
Sandio. = Boang boang, hong̃og.
Saneamiento. = Pagságang sa icadáot ng̃a arang moábot.
Sanear. = Pagságang sa mg̃a cadaótan ng̃a omalábot. * Pagáyo sa bisan
onsa.
Sanedrin. = Hocmánan ng̃a labí sa mg̃a judíos.
Sangley. = Insic ng̃a magacomercio sa Pilipinas.
Sangradera. = Sorlánan sa dugó, sa pagsangra sa bisan cansa. *
Alaguían sa tubig, sa bino, &c.: guipahaáng̃ay sa bisan onsang
sodlánan.
Sangrador. = Ang opicio sa pagsangra, magsasangra. * V. Sangradera
desde alaguían.
Sangradura. = Samad ng̃a pagaboháton sa pagsangra, alaguían ng̃a
pagaboháton sa mg̃a subá, &c., sa pagdápit sa tubig sa bisan asa.
Sangrar. = Pagcárlit, pagsangra, pagsámad sa mg̃a caogátan, arón
muágui ang dugó. * Pagpaágui, pagpagóa sa tubig, sa bino, &c., sa
mg̃a sudlánan. * Pagdápit sa tubig sa mg̃a subá, sa pagcále ng̃a daan sa
mg̃a balaháan. * Pagágui, paggóa sa dugó.
Sangraza. = Dugó ng̃a donót.
Sangre. = Dugó.
Sangría. = Pagcasangra, pagcasámad sa mg̃a caogátan arón omági ang
dugó. * Pagcapang̃áoat, pagcacóha sa bisan onsa. * Bino ng̃a
sinambógan sa tubig ug ng̃a sináctan sa asúcar.
Sangrientamente. = Sa pagcaágas, sa pagcaáoas sa dugó.
Sangriento. = Ang magadugó. * Ang guisablígan ug [299]namansa sa
dugó. * Táuo con mananáp ng̃a maísog, mabáng̃is. * Ang nagapaágas
sa dugó.
Sanguaza. V. Sangraza. * Dugá ng̃a mapolá sa obán ng̃a mg̃a tanóm.
Sangüífero. = Ang may dugó.
Sangüificar. = Pagdogó, pagpatigáyon arón madághan ang dugó.
Sanguijuela. = Limátoc. * Ang macacóha sa mahínay hinay sa bisan
onsa.
Sanguina. = Saquét sa bulan bulan ng̃atanán sa mg̃a babáye.
Sanguinaria. = Tanóm ng̃a italámbal. * Batóng mahál.
Sanguinariamente. V. Sangrientamente.
Sanguinario. V. Cruel.
Sanguíneo. = Ang mahímo sa dugó. * V. Sangüífero. * Ang may color
sa dugó.
Sanguino. = Como el siguiente.
Sanguinolento. V. Sangriento.
Sanguinoso. V. Cruel y Sangriento.
Sangüis. = Polong ng̃a linatín: ang dugó ni Jesucristo sa ilálom sa
pagcadágoay sa bino.
Sanguja. = Limátoc.
Sanícula. = Tanóm ng̃a italámbal.
Sanidad. V. Salubridad.
Sanie ó Sanies. = Nana.
Sanioso. = Ang may nana.
Sanitario. = Ang mahatong̃ód sa pagpatigáyon sa mg̃a tambal sa mg̃a
saquét.
Sanjacado. = Pagcahópot sa mg̃a provincia sa Guinharían sa mg̃a
turco.
Sanjacato. = Idem.
Sanjaco. = Maghohópot sa mg̃a provincia sa mang̃a turco.
Sanjuanero. = Bong̃a ng̃a mahínog sa caduúlan sa aldao ni S. Juan.
Sanjuanista. = Sacop sa religion, sa caparían ni san Juan.
Sanmigueleño. = Bong̃a ng̃a mahínog sa harúul sa arlao ni S. Miguel.
Sano. = Táuo ng̃a oaláy saquét, sa maáyo ug mapíscay ang laoas. * Ang
maháoan ug buot. * Ang tibúoc, ang oalá tipácan, boóng̃on ug
pagacuháan.
Santa. = Ang bahin sa Singbahán sa Jerusalém, ng̃a dapit sa sulúd
caáyo, ng̃a guitabónan, sa sugo sa Dios, sa usá ca tabil ng̃a mahál
caáyo.
Santabárbara. = Lugar ng̃a pagatipígan sa pólvora sa mg̃a sacayán.
Santamente. = Sa pagcasantos, sa batásan ng̃a hingpit.
Santasantórum. = Ang bahin ng̃a labíng santos sa Singbahán sa
Jerusalém, ng̃a guibotáng̃an sa arca ng̃a guing̃álan sa testamento.
Santera. = Asáoa sa santero.
Santero. = Ang magabántay sa bisan onsang Singbahán ug sa mg̃a
santos. * Ang magasíngba sa mg̃a santos sa usá ca pagsíngba ng̃a díli
mao.
Santiago. = Polong ng̃a igasógod sa mg̃a español sa mg̃a pagpang̃óbat,
sa pagquigtábang nila cang Santiago ng̃a santos, ng̃a patron ug
manlalában nila.
Santiaguista. = Sacop sa caparían ng̃a sinoldado ni Santiago.
Santiamen. = Macariót lamang, ang usá lamang sa pagpíloc, sa
malágmit uyámot.
Santidad. = Pagcasantos, pagcatárong.
Santificacion. = Pagcasantos.
Santificador. = Ang magapacasantos, ang magapacatárong.
Santificar. = Pagpasantos, pagpatárong. * Paghálad sa Dios sa bisan
onsa. * Pagtáhor, pagsíngba sa mg̃a santos. * Paglában sa bisan cansa,
pagtábang canía.
Santiguada. = Pagcapang̃óros. [300]
Santiguadera. = Idem.
Santiguadero. = Como el siguiente.
Santiguador. = Ang magapang̃óros sa lain, sa pagpang̃aníto.
Santiguamiento. = Pagcapang̃óros.
Santiguar. = Pagpang̃óros. * Pagcastigo, pagpasáquet.
Santimonia. V. Santidad. * Tanóm ng̃a bulácan.
Santísimo. = Santos uyámot. * Polong ng̃a guicahing̃álan, sa Santos
mg̃a Papa.
Santo. = Santos, matárong, ang oaláy salá.
Santon. = Ang magapacasantos. * Táuo ng̃a moros ng̃a
mapenitenciáhon.
Santoral. = Libro ng̃a sinolátan sa mg̃a quinabúhi ug sa mg̃a buhat sa
mg̃a santos.
Santuario. = Singbahán ng̃a pagasingbáhan sa bisan cansang santos.
Santurron. = Ang magapacasantos caáyo, ang magaámpo sa madúgay
ug sa masóbsob.
Saña. = Capong̃ót, caligótgot.
Sañosamente. V. Sañudamente.
Sañoso. V. Sañudo.
Sañudamente. = Sa caligótgot, sa capong̃ót.
Sañudo. = Ang naligótgot, ang pungtánon, ang guipóngtan.
Sapiencia. = Libro sa santos ng̃a sulat ng̃a guing̃álan sa quinaárman.
Sapico. = Hubág ug motoróc sa ilámon sa díla ug sa luyo ug luyo sa
mg̃a aping sa solód sa bába.
Sapo. = Mananáp ng̃a maíng̃on ing̃on sa baquí.
Saponaria. = Tanóm.
Saponífero. = Ang macapalalím.
Saque. = Sugál sa pelota.
Saqueador. = Ang magacúha, ang magapólot.
Saqueamiento. V. Saqueo.
Saquear. = Pagcóha, pagpólot. * Pagpang̃áoat.
Saqueo. = Pagcacóha, pagcapólot. * Pagcapang̃áoat.
Saquero. = Dagom sa pagtahí sa mg̃a puyo puyo.
Saquería. = Cadaghánan sa mg̃a puyo puyo.
Saquilada. = Cadaghánan sa trigo, &c., ng̃a lilígson ug sinúlud sa puyo
puyo ng̃a díli ponó.
Sarampion. = Dalap.
Sarao. = Catilíngban sa mg̃a táuo ng̃a naning̃ób sila sa pagdúla ug sa
pagsayáo.
Sarcasmo. = Polong ng̃a icatámay ug icayúbit sa isigcatáo.
Sarcia. = Cadaghánan sa mg̃a pardo.
Sarco. = Bisti ng̃a hatáas.
Sarcocola. = Tagoc ng̃a malálag ug mapáit.
Sarcófago. = Lolóbng̃an, lobóng̃an, lobng̃ínan, lobóng.
Sarcótico. = Tambal ng̃a icapílot ug icasara sa mg̃a samad.
Sardesco. = Cabayong diótay. * Táuo sa maísog ng̃a gaoi.
Sardina. = Tamban.
Sardinel. = Buhat ng̃a guibúhat sa mg̃a ladriyo ng̃a pinatíndog.
Sardinero. = Ang magabalígya sa mg̃a tamban. * Ang nahatong̃ód sa
mg̃a tamban.
Sardineta. = Tamban ng̃a diótay. * Dayan dayan ng̃a guibútang sa ubán
ng̃a mg̃a bisti sa mg̃a soldados.
Sardio. = Batóng mahál.
Sardioque. = Ang surlánan sa asín ug ang maong asín.
Sardonia. = Tanóm.
Sardónica. = Batóng mahál.
Sardónico. = Ang nahatong̃ód sa sardónica.
Sardonio. V. Sardónica.
Sardónique. = Idem.
Sarga. = Panápton sa igagáma. * Cahoy cahoy.
Sargenta. = Asáoa sa sargento. * Hing̃aníban ng̃a guidála sa sargento.
[300]
Sargentar. = Paghópot sa mg̃a soldados, sa pagtúman sa opicio sa
pagcasargento.
Sargentía. = Opicio, cahímtang sa pagcasargento.
Sargento. = Ponóan ng̃a obus sa mg̃a soldado.
Sargo. = Calaínan sa isda.
Sarmentador. = Ang magapólot sa mg̃a balágon ng̃a guipótol sa mg̃a
paras.
Sarmentar. = Pagpólot sa mg̃a balágon ng̃a pinótol sa mg̃a paras.
Sarmentera. = Lugar ng̃a pagatipígan sa mg̃a balágon ng̃a guipótol sa
mg̃a paras.
Sarmentoso. = Ang maíng̃on sa mg̃a balágon sa mg̃a paras.
Sarmiento. = Balágon sa mg̃a paras.
Sarna. = Nuca. * Caíbog sa pagdáng̃at sa bisan onsa ng̃a macalípay.
Sarnoso. = Nucáon.
Sarpullido. V. Salpullido. * Mg̃a labhag, pinaácan sa pulgas.
Sarpullir. = Pagpáac sa pulgas: V. Salpullir.
Sarracénico. = Ang nahatong̃ód sa mg̃a moros.
Sarraceno. = Moros.
Sarracina. = Pagcaáoay sa daghánan ng̃a mg̃a táuo.
Sarria. = Calaínan sa sahid. * Bocág ng̃a dagcó.
Sarrillo. V. Estertor.
Sarrio. = Mananáp sa opat ca tiil.
Sarro. = Bulit ng̃a malíg-on. * Ogam, qui qui.
Sarroso. = Ang may ogam.
Sarta. = Tinóhog, tohog. * Cadaghánan sa bisan onsa ng̃a magcasonód
sonód.
Sartal. = Bisan onsa, cadaghánan sa bisan onsa ng̃a guipatóhog.
Sartalejo. = Idem.
Sarten. = Caláha.
Sartenada. = Ang pagapritóhon sa macaúsa sa caláha.
Sartenazo. = Pocpoc ng̃a guipócpoc sa bisan onsa.
Sasafrás. = Cahoy ng̃a maíng̃on ing̃on sa laurel.
Sastra. = Asáoa sa sastre.
Sastre. = Mananáhi.
Sastrería. = Baláy ng̃a pagabuhátan sa mananáhi ug ang opicio nia.
Satan. = Como el siguiente.
Satanás. = Yaoa.
Satélite. = Sologóon sa justicia, alguasil, mananácop. * Tagsa ca
planeta ng̃a diótay ng̃a magalibót sa planetang dagcó.
Sátira. = Polong ng̃a matístis ng̃a icayúbit sa isigcatáuo. * Babáye sa
maísog ng̃a gaoi, madalíon, malágsic.
Satíricamente. = Sa pagcayúbit, sa pagcatámay.
Satírico. = Táuo ng̃a mahagúgma pagtámay ug pagyúbit sa isigcatáuo.
Satirio. = Ilagá sa Indias ng̃a mabóhi sa tubig.
Satírion. = Tanóm ng̃a italámbal.
Satirizante. = Ang magayúbit.
Satirizar. = Pagyúbit sa mg̃a polong con sa mang̃a sulat.
Sátiro. = Dios sa mg̃a dioatáhan sa canhing tiempo.
Satisfaccion. = Pagcabáyad sa mg̃a otang ug sa mg̃a salá. *
Pagpogóng, pagpahínay sa mg̃a cailíbgon. * Pagpatáy sa gotom, sa
uhao, &c. * Pagbálos. * Paghimóot.
Satisfaciente. = Ang magabáyad, ang mubálos.
Satisfactoriamente. = Sa pagcatúman, sa pagcahíngpit.
Satisfactorio. V. Satisfaciente.
Satisfecho. = Ang guibáydan, ang guibáslan. * Parayégon, maandácon.
Sativo. = Ang guipúgas ug guitanóm.
Sato. = Idem. [301]
Sátrapa. = Dacóng táuo sa mg̃a persa. * Táuo ng̃a maálam, ng̃a batid,
malaláng̃on.
Satrapía. = Cahímtang sa pagcasátrapa.
Saturacion. = Pagcahílis, pagcalínis sa bisan onsa sa bino, sa tubig,
&c.
Saturar. = Paghílis, paglínis sa bisan onsa, sa bino, sa tubig, &c.
Saturnal. = Ang nahatong̃ód sa Saturno.
Saturnino. = Ang táuo ng̃a ming̃áuon, masolóbon.
Saturno. = Ang usá sa mg̃a planeta.
Sauce. = Cahoy sa mg̃a baybáyon.
Sauco. = Abgáo, argáo.
Sauquillo. = Cahoy ng̃a diótay.
Sausería. = Solód sa mg̃a baláy ng̃a hariánon, ng̃a pagatipígan sa mg̃a
sud-an ug sa mg̃a casangcápan sa salapí ng̃a ibútang sa lamesa.
Sausier. = Ang magabóot sa sausería sa mg̃a baláy ng̃a hariánon.
Sauz. V. Sauce.
Sauzgatillo. = Cahoy cahoy.
Savia. = Dugá sa mg̃a tanóm.
Saxátil. = Isda ng̃a mutóbo sa lugar ng̃a cabatóhan.
Sáxeo. = Bisan onsa sa bató.
Saxífraga. = Tanóm ng̃a italámbal.
Saya. = Saya, bisti sa mg̃a babáye.
Sayal. = Panápton ng̃a bastos caáyo.
Sayalería. = Opicio sa paghábol sa mg̃a sayal.
Sayalero. = Ang magahábol sa mg̃a sayal.
Sayalesco. = Bisan onsa sa sayal.
Sayalete. = Sayal ng̃a molomanípis.
Sayo. = Bisti ng̃a halagpád ug hatáas. * Bisan onsang bisti.
Sayon. = Táuo ng̃a supang, sa malágsot ng̃a nauong. * Mabáng̃is.
Sayuela. = Sinína sa estameña.
Sayuelo. = Bisti sa mg̃a babáye, mg̃a maíng̃on ing̃on sa supa.
Sazon. = Pagcahínog sa mg̃a bong̃a, pagcahíngpit sa bisan onsa. * Ang
lalím sa bisan onsa.
Sazonadamente. = Sa pagcalalím.
Sazonado. = Polong ng̃a matístis, malipáyon.
Sazonador. = Ang macalalím.
Sazonar. = Paghátag sa lalím sa mg̃a calán-on. * Paghínog sa bisan
onsa.
[Índice]

SE
Sebe. = Alad sa mg̃a bogsoc ng̃a hatáas.
Sebesten. = Cahoy.
Sebillo. = Como el siguiente. * Calaínan sa sabón ng̃a igahínglo sa mg̃a
camót.
Sebo. = Tamboc sa mg̃a mananáp. * Ang bahándi, puhónan ng̃a dagcó.
Seboso. = Ang may tamboc. * Ang guidíhog sa tamboc, sa sebo.
Seca. = Pagcaoaláy olan. * Lusay.
Secacul. = Tanóm.
Secadal. V. Secano.
Secadero. = Lugar ng̃a pagabolálan, pagaogáhan, pagacamád-an sa
bisan onsa. * Bung̃a ng̃a madúgay bisan ng̃a mamalá, bisan ng̃a
maogá.
Secadillo. = Matám-is ng̃a magáma sa mg̃a almendra ng̃a dinócdoc, sa
panit sa limon, sa asúcar ug sa lang̃it lang̃it sa itlog, ug ng̃a
pagaanágon sa caláyo ng̃a oaláy siga.
Secamente. = Sa mg̃a hamóbong polong, sa mg̃a diótay ug lactod ng̃a
polong. * Sa pagcaoaláy pagtáhor, catahá ug pagábi abi. [301]
Secano. = Yota ng̃a díli mahímo ng̃a pagabo-bóan, bisan onsa ng̃a
mamalá, naogá caáyo.
Secansa. = Sugál sa baraja.
Secante. = Ang macamalá, ang macaogá, ang macabólad. * Ang barlis
ng̃a nabalábag sa lain ng̃a barlis.
Secar. = Ogá, bolar, malá, laya. * Pagcágod, paghorót sa mahínay
hinay. * Pagníoang.
Secatura. = Pagcaoaláy lamí, ug lalím. * Pagcabórlay.
Seccion. = Pagcapótol. * Pagcabáhin sa mg̃a bahin sa mg̃a libro, arón
maásoy ug maáyo ang guisúlat.
Seceso. = Pagcalíbang, pagcaólo.
Seco. = Ang namalá, ang naláya, ang naogá, ang nabólad, ang oaláy
dugá, ang naníoang. * Ang coláng̃an sa mg̃a quinahánglan. * Ang may
gaoi ng̃a maísog.
Secrecion. = Pagcabúlag, pagcabáhin.
Secreta. = Calibáng̃an. * Bisan onsa ng̃a guisósi, guipaquigsáyod sa
hilom, sa tinágo. * Tagsa ca pagámpo con oracion ng̃a guipang̃ádye sa
mg̃a Padre ng̃a nanagmísa, sa human na ang paghálad sa hostia ug sa
cális.
Secretamente. = Sa tinágo, sa pagcahílom.
Secretar. = Paghímo sa dugó sa solód sa laoas sa mg̃a táuo ug sa mg̃a
mananáp.
Secretear. = Paghónghong, paghalaoáhao, pagsólte sa mahínay caáyo,
sa obus ng̃a ting̃og.
Secretaria. = Asáoa sa secretario. * Ang babáye ng̃a magasúlat sa
guipasúlat canía.
Secretaría. = Cahímtang sa pagcasecretario ug ang solód ng̃a
pagasulátan.
Secretario. = Ang magasúlat sa guipasúlat canía. * Ang escribano sa
longsod.
Secretista. = Ang magasólte sa pagcahalaoáhao, sa pagcahónghong. *
Ang magasúlat sa tong̃ód sa mg̃a tanghága.
Secreto. = Tinágo, ang anáa sa tinágo. * Ang mahilómon. * Bisan onsa
ng̃a tacús ng̃a pagahilómon ng̃a díli ipadayág, ipabántog. * Bisan
onsang caposlánan, caayóhan sa mg̃a tambal, sa mg̃a ilímnon, &c.,
ng̃a díli hingbalóan sa cadaghánan. * Ang bolsillo, puyo puyo ng̃a
guidála sa ilálom sa mg̃a bisti. * Lugar ng̃a pagatagóan sa bisan onsa.
* Tanghága.
Secretorio. = Ang magapaláin, ang magapabáhin.
Secta. = Pagtolón-an ng̃a guitóon sa bisan cansang táuo ng̃a bantógon,
quinaarmánon.
Sectador. V. Sectario.
Sectario. = Ang maganonót, sa pagcapílit, sa minatúod, sa bisan onsang
pagtolón-an.
Sector. = Ang bahin sa malíng̃in.
Secuaz. = Ang moápil sa dapig sa lain. * Ang maganonót sa bisan
onsang pagtolón-an.
Secuela. = Ang magasonód sa bisan onsa. * Bisan onsa ng̃a guican sa
guinicánan, sa guisóndan.
Secuencia. = Pagpadáyeg ng̃a pagabasáhon sa misa, usáhay, sa human
na ang pagbása sa epístola.
Secuestracion. V. Secuestro.
Secuestrador. = Ang magatípig sa bisan onsa, hasta ng̃a itúg-an sa
hocom con quinsay taguía ng̃a tuod.
Secuestrar. = Pagtípig, paghópot sa bisan onsa, cutub ng̃a itórlo sa
hocom ang taguíang tuod.
Secuestro. = Pagbótang sa bisan onsa sa ilálom sa gahóm sa bisan
cansa, cutub ng̃a itúg-an sa hocom ang hingtúngdan ng̃a taguía.
Secular. = Ang Padre ng̃a díli religioso. * Ang madúgay sa daghan ng̃a
mg̃a catuígan. * Bisan onsa ng̃a pagabuháton sa tagsa ca gatús ca túig.
* Ang nadúgay caáyo.
Secularizacion. = Pagcagóa sa pagcapadreng religioso.
Secularizar. = Paggóa sa cahímtang sa pagcapadreng religioso.
Secundariamente. = Sa icadúha. [302]
Secundario. = Ang icadúha, ang sonód sa nahaóna.
Secundina. = Inónlan.
Secura. V. Sequedad.
Sed. = Uháo. * Caíbog ng̃a dagcó sa bisan onsa.
Seda. = Igagáma.
Sedadera. = Capandáyan sa pagpahómoc sa cáñamo.
Sedal. = Balahíbo sa mananáp ng̃a maputí ug masíhag, ng̃a icahocót sa
ansuelo sa usá ca tomóy, ug sa usá, sa lambo. * Sinta ng̃a itóhog sa
mg̃a mananámbal sa ilálom sa panit sa obán ng̃a mg̃a táuo ug mg̃a
mananáp ng̃a masaquét.
Sedativo. = Ang may gahóm sa pagpahínay sa mg̃a caól-ol.
Sede. = Lingcoránan. * Cahímtang sa pagcaobispo ug sa pagcasantos
ng̃a Papa.
Sedear. = Paghínis sa mg̃a batóng mahál, sa buláoan ug sa salapí, sa usá
ca ponpon sa mg̃a balahíbo sa baboy.
Sedentario. = Opicio, pagcabótang sa táuo ng̃a díli macabórlay canía.
Sedeña. = Icadúhang gomon ng̃a guícan sa lino.
Sedeño. = Ang maíng̃on sa igagáma.
Sedera. = Ponpon, escoba sa balahíbo sa mg̃a baboy.
Sedería. = Mg̃a balígya sa igagáma. * Tiendáhan ng̃a pagabaligyáan sa
igagáma.
Sedero. = Ang magabalígya sa igagáma.
Sedicion. = Pagcagobóc, pagcaálsa. * Pagcasócol sa mg̃a ponóan. *
Pagcasócol sa mg̃a balatían sa laoas sa táuo sa mg̃a galámhan sa calág.
Sediciosamente. = Sa pagcaálsa, sa pagcagobóc, sa pagcasócol.
Sedicioso. = Ang magahópo sa mg̃a táuo arón managálsa ug arón
manócol sila.
Sediento. = Ang guinháo. * Yota con baol ng̃a quinahánglan sa daghan
ng̃a tubig. * Ang naíbog sa minatúod sa bisan onsa.
Sedimento. = Lalog.
Seduccion. = Pagcahópo, pagcalímbong sa pagcalaláng.
Seducir. = Paglímbong, paghópo sa pagcalaláng.
Seductivo. = Como el siguiente.
Seductor. = Ang magalímbong, ang magahópo sa pagcalaláng.
Segable. = Ang arang galábon.
Segada. V. Siega.
Segadera. = Capandáyan, sang̃ót sa paggálab.
Segadero. V. Segable.
Segador. = Magagálab, ang magagálab.
Segar. = Paggálab. * Pagpótol sa bisan onsa.
Segazon. = Pagcagálab. * Túig ng̃a igagálab.
Seglar. = Ang díli Padre ug religioso. * Ang nahatong̃ód sa quinabúhi,
sa pagcabúhi, sa batásan sa calibútan.
Seglarmente. = Ing̃on sa batásan sa díli Padre, sa díli religioso. *
Ing̃on sa batásan sa calibútan.
Segmento. = Bahin ng̃a guibúlag sa bisan onsa.
Segregacion. = Pagcabáhin, pagcabúlag, pagcaláin.
Segregar. = Pagbáhin, pagbúlag, pagláin.
Segregativo. = Ang magapaláin, ang magapabúlag, ang magabáhin.
Segrí. = Panápton sa igagáma ng̃a mabága.
Seguida. = Pagcasonód, pagcaápas, pagcanonót. * Pagcadáyon,
pagcaparáyon.
Seguidero. = Panigíngnan.
Seguidilla. = Pagcanta ug pagsabáy.
Seguidillero. = Táuo ng̃a mahagúgma magcanta ug magsabáy sa mg̃a
siguidilla.
Seguido. = Nayon, ang guisómpay.
Seguidor. = Ang muápas, ang maganonót, ang musonód. [302]
Seguimiento. V. Seguida.
Seguir. = Apas, nonót, sonód, pagdáyon, pagparáyon. * Pagobán,
pagcóyog. * Pagábay. * Pagpatigáyon sa pagdáng̃at sa bisan onsa. *
Pagóyon, pagáng̃ay sa pagbúot sa lain. * Pagpanigíng̃on. * Pagguícan,
pagsonód sa usá ca butang sa lain ng̃a butang.
Segun. = Ing̃on, maíng̃on.
Segundar. = Paghímo sa icadúha, pagsonód sa nahaóna.
Segundariamente. V. Secundariamente.
Segundario. V. Secundario.
Segundilla. = Ang tubig ng̃a pagabugnáuon sa yelo, sa tubig ng̃a
tibúoc, ng̃a sobra sa human na ang pagbúgnao sa lain ng̃a tubig.
Segundillo. = Ang icadúhang bahin sa tinápay ng̃a ihátag sa mg̃a Padre
sa mg̃a caparían ng̃a nang̃áon sa ilang refectorio, sa human na ang
nahaónang rasion.
Segundo. = Ang icadúha, ang sonód sa nahaúna. * Ang icacanúman ca
bahin sa minuto.
Segundogenito. = Ang icadúhang anac, ang anac ng̃a sonód sa
nahaóna.
Segundón. = Anac ng̃a díli pang̃ánay.
Segur. = Oásay ng̃a dagcó.
Segurador. V. Fiador.
Seguramente. = Sa pagcamatúod, sa pagcaoaláy catáhap ug duha
duha.
Segurar. V. Asegurar.
Seguridad. = Pagcalíg-on. * Pagcamatúod. * Pagcaoaláy catáhap ug
duha duha. * V. Fianza.
Seguro. = Malíg-on. * Ang oaláy catáhap ug cahárloc. * Pagcatógot,
lisencia sa pagbúhat sa bisan onsa. * Calig-ónan arón díli onta maoalá
ang salapí con ang mg̃a manggad ng̃a guipadála sa bisan diin.
Seis. = Onóm.
Seisavado. = Bisan onsa ng̃a may onóm sa nauong.
Seisavo. = Ang icánom ca bahin sa usá ca número.
Seiscientos. = Onóm ca gatús.
Seise. = Tagsa ca báta ng̃a nagatóon sa pagcanta sa ubán ng̃a mg̃a
Singbahán ng̃a Catedral.
Seiseno. = Icánom.
Seleccion. = Pagcapíli.
Selecto. = Ang guipíli, piníli.
Selva. = Solóp.
Selvatico. = Ang nahatong̃ód sa mg̃a solóp, ug ang motóbo dihá.
Selvatiquez. = Pagcaboquírnon, pagcabórong.
Selvoso. V. Selvático. * Lugar ng̃a may daghan ng̃a mg̃a solóp.
Sellador. = Ang magamarca.
Selladura. = Pagcamarca.
Sellar. = Pagmarca, pagpátic. * Pagtápus, pagtibáoas sa bisan onsa. *
Pagtábon, pagtácop. * Pagcábig sa maáyong buot sa isigcatáuo,
tong̃ód sa mg̃a calóoy ng̃a guibúhat canía.
Sello. = Marca, patic, capandáyan ng̃a igamarca. * Baláy ng̃a
pagamarcáhan sa mang̃a papel ug mg̃a camatoóran. * Pagcahíngpit.
Semana. = Semana. * Cadaghánan, cadugáyan sa pitó ca adlao.
Semanal. = Ang nahatong̃ód sa semana.
Semanalmente. = Sa semana semanang tanán.
Semanario. V. Semanal.
Semanería. = Opicio sa pagcasemanero.
Semanero. = Táuo ng̃a may catungdánan sa pagtúman sa bisan onsa sa
usá ca tibúoc ng̃a semana.
Semblante. = Nauong. * Pagcabótang sa bisan onsa. * Pagpatúngha sa
goa ug sa nauong sa anáa sa solód sa huna huna ug sa casing casing.
[303]
Sembradío. = Yota ng̃a maáyo ug ng̃a guiándam arón pagatámnan ug
pagapugásan.
Sembrado. = Yota ng̃a guipugásan.
Sembradura. = Pagcapúgas.
Sembrar. = Pagpúgas, pagsáb-oag, pagcátag. * Paghátag sa
cahigayónan sa bisan onsang buhat ng̃a daótan. * Pagsúguid sa bisan
onsa arón mabántog. * Pagbúhat sa bisan onsa ng̃a macapolós.
Semeja. V. Semejanza. * Timáan.
Semejable. = Ang mahímo ng̃a maíng̃on sa lain ng̃a butang, ang
mahímo ng̃a maíng̃on sa lain ng̃a butang.
Semejado. = Como el siguiente.
Semejante. = Magsáma, maíng̃on, magtopóng.
Semejantemente. = Sa pagcaíng̃on, sa pagcasáma.
Semejanza. = Pagcasáma, pagcaíng̃on.
Semejar. = Pagíng̃on, pagsáma.
Semen. = Tolos, dugó.
Semental. = Ang nahatong̃ód sa pagpúgas ug sa mg̃a baol.
Sementar. V. Sembrar hasta paghátag.
Sementera. V. Sembradura. * Baol. * Cabalánan, oma. * Túig ng̃a
igapúgas.
Sementero. = Poyo poyo, balúyot, bocág ng̃a pagasórlan sa binhi ng̃a
ipulúgas.
Sementino. = Ang nahatong̃ód sa binhi.
Semestre. = Ang madúgay sa onóm ca bulan. * Túig, pagcadúgay sa
unúm ca bulan, sa tung̃á sa túig.
Semi. = Ang tong̃á sa bisan onsa.
Semicapro. = Dios dios sa mg̃a dioatáhan sa canhing tiempo.
Semicircular. = Ang nahatong̃ód sa semicírculo.
Semicírculo. = Ang tung̃á sa usá ca malíng̃in.
Semidea. V. Semidiosa.
Semideo. V. Semidios.
Semidifunto. = Ang hapit na mamatáy.
Semidiós. = Ng̃alan ng̃a guicahing̃álan sa mg̃a dioatáhan, sa canhing
tiempo, sa mg̃a táuo ng̃a banságon ug bantógon tong̃ód sa ilang mg̃a
búhat ng̃a cating̃aláhan.
Semidiosa. = Ng̃alan ng̃a guicahing̃álan sa mg̃a dioatáhan sa mg̃a
babáye ng̃a guipacaíng̃on nila ng̃a anac sila sa mg̃a dios dios ng̃a
bacácon.
Semidoble. = Piesta ng̃a dolodíot sa piesta ng̃a doble.
Semidormido. = Ang natólog tolog.
Semidragon. = Binúhat ng̃a táuo ang tung̃á ug bitin ang tung̃á.
Semihombre. = Laláqui sa tung̃á lamang.
Semilla. = Binhi. * Bisan onsa ng̃a mahímo ug guinicánan, hingtúngdan
ug sinógdan sa lain ng̃a butang.
Semillana. V. Manzanilla.
Semillero. = Lugar ng̃a pagapugásan sa mg̃a binhi arón ilálin oña ang
mg̃a tanóm sa lain ng̃a yota con midagcó dagcó na.
Seminal. = Ang mahímo sa binhi, ang may binhi.
Seminario. V. Semillero. * Baláy mg̃a pagatoónan ug pagatorlóan sa
mg̃a báta.
Seminarista. = Ang guibatónan sa usá ca seminario.
Semipedal. = Ang may cahitáson sa tung̃á sa cahitáson sa tiil.
Semipelagianismo. = Ang pagtolón-an sa mg̃a semipelagiano.
Semiplena. = Pagcaásoy sa usá lamang ca testigo.
Semiplenamente. = Sa pagásoy sa usá lang ca testigo.
Semipoeta. = Poeta ng̃a díli maálam caáyo magbúhat sa mg̃a balac.
Semipútrido. = Ang hapit na madonót, ang nadolodonót na.
Semiracional. = Táuo ng̃a coloculiró, ng̃a hong̃og.
Semivivo. = Ang hapit díli mabúhi. [303]
Sémola. = Calaínan sa trigo. * Binócboc sa trigo, sa garvanzos, sa
frijoles, &c., ng̃a icabúhat ug sopas.
Semoviente. = Bisan onsa ng̃a malíhoc ng̃a sia usá da.
Sempiterna. = Calaínan sa panápton ng̃a mabága caáyo, sa mg̃a
balahíbo sa mg̃a carnero.
Sempiternamente. = Sa guihápon, sa oaláy catapúsan.
Sempiterno. = Ang oaláy catapúsan, ang madúgay sa guihápon.
Sen. = Tanóm ng̃a ipulúrga.
Senadero. = Ang magabáol sa diótay ng̃a oma.
Senado. = Catilíngban sa mg̃a senador, ug ang baláy ng̃a pagatíngban. *
Catilíngban sa mg̃a dagcóng táuo.
Senado consulto. = Sogo, pagbóot sa senado.
Senador. = Dacóng táuo ng̃a apil sa hocmánan sa senado.
Senara. = Baol ng̃a diótay.
Senario. = Ang mahímo sa onóm.
Senatorio. = Ang nahatong̃ód sa senado ug sa mg̃a senador.
Sencillamente. = Sa oaláy cuti cuti, sa oaláy dayan dayan caáyo. * Sa
oaláy limbong ug pagcaólo olo. * Sa pagcapótong.
Sencillez. = Pagcanípis. * Pagcapótong, pagcaháoan sa boot. *
Pagcacoliró, pagcahóng̃og.
Sencillo. = Ang oaláy sacót. * Ang manípis, magamáy. * Táuo ng̃a
masáyon pagalimbóng̃an ug pagaólo olóhan. * Ang táuo sa maháoan
ng̃a búot, potong. * Salapí ng̃a dogmoc: caháte, sicápat ug sicaoálo.
Senda. = Dalan ng̃a haíctin, diótay. * Alaguían sa pagdáng̃at sa bisan
onsa ng̃a guipanghináot.
Senderear. = Pagóna, pagtórlo sa dalan.
Sendero. V. Senda.
Sendos. = Tagsa ca buoc.
Senectud. = Pagcatigúlang.
Senescal. = Maghohópot, mayordomo sa baláy ng̃a hariánon. * Ponóan
sa Guinharían.
Senescalía. = Cahímtang sa pagcasenescal.
Senil. = Ang nahatong̃ód sa mg̃a tigúlang ug sa pagcatigúlang.
Seno. = Dughan. * Tian sa mg̃a inahán. * Pagcalóang sa bisan onsa. *
Looc sa dagat sa calang sa duhá ca catárman. * Bohó sa hubág ug sa
samad.
Sensacion. = Pagcabáti sa mg̃a balatían sa laoas.
Sensato. = Buótan, táuo ng̃a may salabótan.
Sensibilidad. V. Sensacion. * Pagcalóoy, pagcapoáng̃od.
Sensible. = Ang babatíon sa mg̃a balatían sa laoas. * Mololóy-on,
mapoang̃óron. * Ang tacús ng̃a caloóyan ug pagahilácan.
Sensiblemente. = Sa pagcabáti sa mg̃a balatían sa laoas. * Sa casáquet.
Sensitiva. = Ang arang batíon. * Ang nahatong̃ód sa mg̃a balatían. *
Tanóm ng̃a mahípos con pagcubílon ang iang mg̃a dahon.
Sensorio. = Ang nahatong̃ód sa mg̃a balatían. * Ihibaló.
Sensual. V. Sensitiva hasta tanóm. * Ang nahatong̃ód sa pagcaólag.
Sensualidad. = Pagcaólag.
Sensualmente. = Sa pagcaólag.
Sentadillas (á). = Paglíngcod sa mg̃a babáye sa bocó bocó sa cabayo,
&c., sa pagbútang sa luyo sa duhá ca paa.
Sentado. = Buótan, díli cundátan.
Sentar. V. Asentar y Asentarse.
Sentencia. = Pagcahócom, sentensia. * Casangputánan ng̃a ondan, ng̃a
may dagcóng hingtúngdan.
Sentenciar. = Pagsentensia, paghócom. * Pagtagána sa bisan onsa. *
Bisan onsang tuyo.
Sentencion. = Paghócom ng̃a pilit caáyo ug guilabíhan.
Sentenciosamente. = Ing̃on sa pagsentensia sa mg̃a hocom. [304]
Sentencioso. = Polong ng̃a may dagcóng hingtúngdan ug cahológan. *
Táuo ng̃a mamólong sa mg̃a pagtolón-an ng̃a maáyo sa mg̃a
hamóbong pólong.
Sentidamente. = Sa casáquet.
Sentido. = Ang nasaquét ug nasáquet. * Ang masáyon mubáti. * Ang
nalútac, ang mabóoac, ang nalíqui. * Ang nasógor sa pagcadonót. *
Ang ihibaló. * Caálam sa pagbúhat sa bisan onsa. * Cahológan sa
bisan onsang polong.
Sentimental. = Ang magapacalóoy, ang magapapoáng̃od.
Sentimiento. = Pagcabáti sa mg̃a balatían sa laoas. * Casáquet.
Sentina. = Bisan onsang lugar ng̃a ponó sa hugao.
Sentir. = Pagbáti sa mg̃a balatían sa laoas. * Pagbáti sa saquét, sa
casáquet, sa gotom, &c. * Paghúna húna.
Seña. = Timáan.
Señal. = Idem, marca.
Señaladamiente. = Sa labí pa.
Señalado. = Mahál, hamíli, banságon, bantógon. * Pinatícan.
Señalamiento. = Pagcatimáan, pagcatórlo.
Señalar. = Pagtimáan, pagtórlo. * Pagpirma sa mg̃a sulat. *
Paghing̃álan. * Pagtagál. * Paghólot, paghómot. * Paglabí. * Paglabáo.
* Pagísip sa mg̃a tantos ng̃a guidáog sa mosogál sa baraja. * Pagpátic.
Señero. = Ang mopoyó ng̃a usá da, sa oaláy obán.
Señor. = Agálon, taguía. * Ang Dios. * Si Jesucristo sa Santísimo
Sacramento sa altal. * Polong ng̃a icaábi abi.
Señoreante. = Ang magabóot, ang ponóan.
Señorear. = Pagsógo, pagbóot. * Pagtaguía sa bisan onsa. * Pagtáas sa
usá ca botang sa lain ng̃a butang. * Pagpogóng sa mg̃a cailíbgon. *
Pagámbong, paglígdong.
Señoría. = Polong ng̃a igaábi abi ug igatáhor sa ubán ng̃a mg̃a táuo ng̃a
may dagcóng opicio con cahímtang. * Ang táuo ng̃a pagahing̃álan
niíning polong. * Pagcabóot, pagcasógo.
Señorico, ca, to, ta. = Anac sa mg̃a dagcóng táuo.
Señoril. = Ang nahatong̃ód sa Señor.
Señorío. = Pagcabóot, pagcasógo. * Ang yota ng̃a caugalíng̃on sa señor.
* Pagcalígdong, pagcaámbong. * Pagcapong̃óng sa mg̃a cailíbgon.
Señoron. = Señor caáyo.
Señuelo. = Bisan onsa ng̃a magacábig.
Seo. = Singbahán ng̃a Catedral.
Sepancuantos. = Casabá, pagcabárlong, castígo, pagpasáquet.
Separable. = Ang arang bulágon, ang mahímo ng̃a pagabahínon.
Separacion. = Pagcalálin, pagcabáhin, pagcabólag.
Separadamente. = Sa pagcalináin lain sa pagcabúlag, sa pagcabáhin.
Separador. = Ang magabáhin, ang magabúlag, ang magapaláin.
Separante. = Idem.
Separar. = Bolag, bahin, lain, lalin.
Separativo. V. Separador.
Sepedon. V. Sipedon.
Sepir. V. Gibia.
Septeno. V. Seteno.
Septentrion. V. Setentrion.
Septentrional. V. Setentrional.
Septiembre. V. Setiembre.
Séptimo. V. Sétimo.
Septuagésimo. = Ang macahíngpit sa isip sa capitóan.
Septuplicar. V. Setuplicar.
Séptuplo. V. Sétuplo.
Sepulcral. = Ang nahatong̃ód sa lobóng, sa lobng̃ánan, [304]sa
lolóbng̃an.
Sepultar. = Paglobóng. * Pagtágo, paghóbong sa bisan onsa, ng̃a
malisód ng̃a hicaplágan.
Sepultura. = Lobóng, lobng̃ánan, lolóbng̃an, lobong̃ánan.
Sequedad. = Pagcamalá, pagcaoaláy ulan. * Pagcadíli mabóng̃a ang
yuta. * Polong ng̃a magáhi. * Gáoi, cagaoían ng̃a maísog.
Sequedal ó Sequeral. = Yota ng̃a mamalá caáyo ug ng̃a díli mobóng̃a.
Sequero. V. Secadero y Secano.
Sequeroso. V. Seco.
Sequete. = Tipac ng̃a pan ng̃a magáhi. * Pagcaómpoc. * Pagcagáhi sa
gaoi, sa cagaoían.
Sequía. V. Sequedad.
Sequillo. = Calaínan sa matám-is ng̃a magáma sa binócboc ug sa
asúcar.
Sequío. V. Secano.
Séquito. = Catilíngban sa mg̃a táuo ng̃a magaobán sa bisan cansa. *
Pagcadáyeg sa bisan cansa tong̃ód sa iang maáyong batásan.
Sequízo. V. Seco.
Ser. = Mao. * Pagpuyó, paghonóng sa bisan diin. * Pagsógod.
Sera. = Bucág ng̃a dagcó.
Seráfico. = Ang nahatong̃ód sa Serafin. * Si S. Francisco de Asís.
Serafin. = Ángeles sa nahaónang ponong ponóng̃an. * Táuo ng̃a
matahóm caáyo.
Serafina. = Calaínan sa panápton sa balahíbo sa mg̃a carnero.
Seraje. = Cadaghánan sa mg̃a bocág.
Serasquier. = Ponóan ng̃a dagcó sa mg̃a soldados sa mang̃a turco.
Serba. = Bong̃a sa serbal.
Serbal. = Cahoy ng̃a mobóng̃a sa mg̃a bong̃a ng̃a maíng̃on sa mg̃a pera
con mansana.
Serbo. = Idem.
Serenar. = Paglínao sa tiempo ug sa dagat. * Pagpatón-og sa bisan
onsa. * Pagtín-ao sa bino, sa tubig, &c., ng̃a nalóbog. * Pagpahínay sa
mang̃a pagálsa, sa mg̃a cabobót-on ng̃a nanagbíquil biquil, sa
nanagáoay ug sa nasucó.
Serenata. = Pagmúsica, piesta sa música.
Serenero. = Panápton ng̃a igatábon sa mg̃a babáye sa olo arón díli sila
pagaonsáon sa ton-og.
Serení. = Bote, sacayán ng̃a diótay.
Serenidad. = Pagcalínao sa tiempo, sa hang̃in ug sa dagat. * Polong
ng̃a igatáoag ug icahing̃álan sa ubán ng̃a mg̃a príncipe. * Pagcalínao sa
buot, sa cásing cásing.
Serenísimo. = Polong ug ng̃alan ng̃a igatáoag ug icahing̃álan sa ubán
ng̃a mg̃a anac sa mg̃a hari.
Sereno. = Malínao. * Táuo sa mahúsay ng̃a buot, sa maháoan ng̃a
cásing cásing. * V. Afable. * Yamog, ton-og. * Táuo ng̃a may opicio sa
pagpahibaló, sa gabíy ug sa masámot ng̃a ting̃og, sa pagcabótang sa
tiempo, con malínao ba, con moólan ba, &c., ug sa horas. * Táuo ng̃a
oaláy caólao.
Seriamente. = Sa pagcalígdong, sa pagcaámbong. * Sa minatúod, sa
pagcamatúod, sa matúod tuod.
Serie. = Pagcasonód sonód sa mg̃a butang. * Pagcalang̃áquit. *
Pagcahúsay.
Seriedad. = Pagcaámbong, pagcalígdong. * Pagcaháit sa pagsolóng,
pagpamíd-oc. * Pagcaháoan sa buot sa mg̃a pagsábot.
Serijo ó Serillo. = Bucág ng̃a diótay.
Serilla. = Idem.
Sério. = Malígdong, maámbong, ang mahúsay sa iang pagatúbang, sa
iang paglíhoc, &c. * Ang mamólong [305]ug magasolóng sa pagcaháit,
sa pagcaísog. * Táuo sa maháoan ug mapótong ng̃a buot, ng̃a díli
 magalímbong ug magaólo olo. * Bisan onsa ng̃a tacús ng̃a pagatágdon.
* Maáyo, mahál, halángdon.
Sermon. = Oáli. * Casabá, pagcabárlong, pagcasáoay.
Sermonario. = Ang nahatong̃ód sa mg̃a oáli. * Cadaghánan sa mg̃a
oáli.
Sermonear. = Pagsáoay, pagbárlong, pagcasabá sa masóbsob.
Serna. = Calaínan sa yota ng̃a pagabalánan.
Seroja. = Ang dahon ng̃a laya ng̃a natágas sa mg̃a cahoy. * Mg̃a cahoy
ng̃a tolotagídyot.
Serojo. = Idem.
Seron. V. Banasta y Canasta.
Seronero. = Ang magabúhat, magbubúhat, sa mg̃a seron.
Serosidad. = Dugá ng̃a mabólag sa dugó.
Serpa. = Balágon ng̃a hatáas sa mang̃a paras.
Serpear. V. Serpentear.
Serpentaria. = Tanóm. * Gamót ng̃a italámbal.
Serpentario. = Tapoc sa mg̃a bitóon.
Serpentear. = Paglacát sa pagcalicó licó, maíng̃on sa paglacát sa mg̃a
bitin.
Serpentígero. = Ang nahatong̃ód sa mg̃a bitin.
Serpentin. = Capandáyan, sa canhing tiempo, sa puthao, ng̃a
pagabotáng̃an sa mecha sa pagsílsil sa mg̃a luthang. * Puthao ng̃a apil
sa mg̃a yaoe sa mg̃a pusil, &c.
Serpentina. = Idem hasta puthao. * Hing̃aníban ng̃a isalibáy. * Bató
ng̃a berde ng̃a masáyon ng̃a pagahinlóon.
Serpentinamente. = Ing̃on sa batásan sa mg̃a bitin.
Serpentino. = Ang nahatong̃ód, ang ang̃ay sa mg̃a bitin, sa mg̃a saoa. *
Lana ng̃a guing̃álan sa mg̃a bitoc. * Dila ng̃a tigmaldicion, táuo ng̃a
tigtónglo, ng̃a naánad sa pagtónglo. * Calaínan sa batóng mármol.
Serpenton. = Tolónggon ng̃a pagataihópon.
Serpiente. = Bitin, saoa. * Ang yaoa.
Serpigo. = Calaínan sa hubág.
Serpol. = Tanóm.
Serradizo. = Cahoy ng̃a arang gabson.
Serrado. = Bisan onsa ng̃a ng̃ipónan maíng̃on sa gabas.
Serrador. V. Aserrador.
Serraduras. = Ang quináon sa gabas.
Serrallo. = Baláy ng̃a hariánon sa Gran Turcó, sa hari sa mg̃a turco. *
Bisan onsang lugar ng̃a pagabuhátan sa mang̃a salá ng̃a maláo-ay.
Serranía. = Cabuquílan, cabongtólan.
Serraniego. V. Serrano.
Serranil. = Calaínan sa cuchillo.
Serrano. = Ang mopoyó ug ang nagatáuo sa buquid.
Serrar. V. Aserrar.
Serrijon. = Buquid, bongtod ng̃a hatáas ug díli halagpád caáyo.
Serrin. V. Aserraduras.
Serrino. = Ang maíng̃on ug ang nahatong̃ód sa gabas.
Serrucho. = Gabas ng̃a guibotáng̃an sa usá lamang ca coloptánan.
Serta. = Ang sinína.
Servato ó Ervato. = Tanóm.
Serventesio. = Calaínan sa balac.
Servible. = Ang macapolós, ang arang poslan.
Serviciador. = Ang maníng̃il sa balaíron tong̃ód sa pagágui sa bisan
diin sa mg̃a hayúpan.
Servicial. = Ang magaalágad sa maáyong pagsílbi ug sa dagcóng
cacúgui.
Servicialmente. = Sa cacúgui sa pagsílbi, sa pagalágar.
Serviciar. = Pagbáyad sa mg̃a balaíron tong̃ód sa pagágui sa bisan diin
sa mg̃a hayúpan.
Servicio. = Pagcasílbi, pagcaalágar. * Pagcabótang sa pagcasologóon. *
Pagcatáhod, pagcasíngba sa Dios. * Pahanóngdan sa mg̃a pagsílbi. *
Salapí ng̃a ihátag [305]sa pagbúot ng̃a caogalíng̃on sa mg̃a sacop, sa
ilang hari, ug sa pagtábang sa mg̃a quinahánglan sa Guinharían. *
Polós, caposlánan sa mg̃a buhat sa lain. * Baso ng̃a calibáng̃an. *
Cadaghánan sa mg̃a pinggan, sa mg̃a panácsan, &c., ng̃a quinahánglan
sa pagcáon, sa pagínom sa café, &c., ang cuchara, tenedor ug cuchillo
ng̃a ibútang sa lamesa ng̃a calán-an.
Servidero. = Ang arang pagapóslan, ang macapolós.
Servido. = Bisti, &c., ng̃a dolodáan na.
Servidor. = Ang magasílbi, ang magaalágar, ang magaáli ali ug
mahagógma sa bisan cansang babáye. * Ang mapasácop sa pagbóot sa
lain. * Ang basin, baso ng̃a calibáng̃an.
Servidumbre. = Pagcaalágar, pagcasílbi. * Pagcaolípon, pagcabíhag,
cabihágon, cabihágan. * Catungdánan ng̃a pilit sa pagbúhat sa bisan
onsa. * Pagcabóot ng̃a mabáscog sa mg̃a cailíbgon. * Calibáng̃an.
Servil. = Ang nahatong̃ód sa mg̃a sologóon. * Bisan onsa ng̃a obos, ng̃a
oaláy bale caáyo.
Servilmente. = Ing̃on sa batásan sa mg̃a olípon, sa mg̃a bihag. * Sa
pagcadaótan, sa pagcang̃íl-ad, sa díli ang̃ay.
Servilla. = Calaínan sa sapín.
Servilleta. = Serviyeta, panápton ng̃a ibútang sa lamesa ng̃a calán-an,
ug ng̃a ipailálom sa mg̃a pinggan, ug silbi sa pagpáhid sa mg̃a táuo
ng̃a nang̃áon.
Servíola. = Cahoy ng̃a guitáod sa mg̃a dolong sa mg̃a sacayán, ng̃a
pagbitáyan sa mg̃a ancla, sa sinípit.
Servir. = Pagsílbi, pagalágar. * Pagtamód, pagbálos. * Pagbóhat sa
bisan onsa, guican sa sogo sa lain. * Pagsácop sa pagbóot sa lain. *
Pagílis, pagpóle, pagólos. * Pagpolós. * Pagtáhod, pagsíngba sa Dios
ug sa mg̃a santos. * Pagáli ali, paghigógma sa bisan cansang babáye. *
Paghátag sa bisan cansa sa hari con sa Guinharían sa salapí ng̃a
igatábang sa mg̃a quinahánglan, sa caogalíng̃on ng̃a pagbóot. *
Pagbótang sa dahon sa baraja sa dagoay ng̃a guipang̃áyo.
Sesada. = Mg̃a otoc ng̃a prinito.
Sesear. = Pagyúng̃it sa pagsángpot.
Sesenta. = Canóman, caunúman.
Sesenton. = Ang may caonóman ca túig.
Seseo. = Pagcayóng̃it.
Sesera. = Ang lugar sa olo ng̃a guibotáng̃an sa mg̃a otoc.
Sesga. V. Nesga.
Sesgadamente. = Sa pagcabalábag, sa pagcasímbal. * Sa pagcabalíhas,
sa pagcatampíhas.
Sesgadura. = Pagcasímbal.
Sesgamente. V. Sesgadamente. * Sa pagcataquílid. * Sa pagcahínay, sa
pagcahómoc.
Sesgar. = Pagtábas sa pagcasímbal, sa pagcataquílir, sa pagcabalábag,
sa pagcabalíquig. * Pagatampíhas, pagbalíhas.
Sesgo. = Balíquig. * Ang guitábas sa pagcasímbal. * Malíngdong, ang
magacoloculíot. * Pagcatábas ng̃a sinímbal, ng̃a balíquig.
Sesion. = Catilíngban sa mg̃a dagcóng táuo. * Pagcasábot, pagcasólte sa
pagsábot sa bisan onsa.
Sesma. = Ang icaúnum ca bahin sa bisan onsa.
Sesmero. = Ang magabántay ug magahópot sa mg̃a sesmo.
Sesmo. = Yota ng̃a nacasácop sa daghan ng̃a mg̃a longsod.
Seso. = Otoc. * Boot, caboótan, salabótan. * Bang̃il sa mg̃a colon, &c.,
ng̃a guibútang sa caláyo.
Sesquipedal. = Ang hatáas ng̃a maíng̃on sa cahitáson sa usá ca tiil ug
tung̃á. [306]
Sesteadero. = Lugar ng̃a pagahooáyan sa odto sa mg̃a hayúpan.
Sestear. = Paghúoay, pagcatólog sa siesta.
Sestero. V. Sesteadero.
Sestil. = Idem.
Sesudamente. = Sa Pagcaboótan, sa maáyong paghúna húna.
Sesudo. = Boótan.
Seta. = Balahíbo sa baboy: V. Hongo, Jeta y Pavesa.
Sete. = Solód ng̃a pagabotáng̃an sa pigsánan, sa pagmarca sa salapí.
Setecientos. = Pitó ca gatús.
Setena. = Cadaghánan sa pitó ca botang ng̃a nagcasonód sonód.
Setenario. = Ang mahímo sa pitó ca número. * Cadugáyan,
pagcadúgay sa pitó ca túig.
Setenio. = Idem desde cadugáyan.
Seteno. V. Sétimo.
Setenta. = Capitóan.
Setenton. = Ang may capitóan ca túig.
Setentrion. V. Osa mayor. * Hang̃in, amíhan.
Setentrional. = Ang nahatong̃ód sa setentrion.
Setiembre. = Setiembre, ang icasíam ca bulan sa túig.
Sétimo. = Icapíto. * Ang mahíngpit sa isip sa pitó.
Seto. = Alad.
Setuagenario. = Táuo ng̃a may capitóan ca túig.
Setuagésima. = Ang domingo ng̃a igasógod sa totólo ca semana ng̃a
guisóndan sa cuaresma.
Setuagésimo. = Ang macahíngpit sa isip sa capitóan.
Setuplicar. = Pagdághan sa bisan onsa sa macapíto. * Pagósob sa
macapíto.
Sétuplo. = Ang isip ng̃a macasácop sa lain isip sa macapíto.
Severamente. = Sa pagcaháit, sa pagcapógos.
Severidad. = Pagcaháit, pagcapógos. * Pagcalígdong, pagcaámbong. *
Pagcatúman ng̃a hingpit sa batásan, sa catungdánan.
Severo. = Maháit, maísog sa pagbárlong, sa pagcastigo, sa pagatúbang.
* Matinumáno. * Malígdong, maámbong.
Sevicia. V. Crueldad.
Sexagenario. = Ang may caonóman ca túig.
Sexagésima. = Ang icadúhang domingo sa totólo ng̃a guisóndan sa
cuaresma.
Sexagésimo. = Ang macahíngpit sa isip sa caunúman.
Sexángulo. = Ang may onóm ca nauong.
Sexenio. = Pagcadúgay, cadugáyan sa unóm ca túig.
Sexo. = Calaínan sa laláqui ug sa babáye, sa laqui ug sa baye.
Sexta. = Ang usá ca bahin sa aldao, sa canhing tiempo, ug ng̃a nahímo
cutub sa las dose hasta sa las tres. * Ang usá sa mg̃a pang̃ádye sa mg̃a
Padre.
Sextante. = Capandáyan sa paghíling ug sa pagsáyod sa cahitáson sa
arlao.
Sextilla. = Calaínan sa balac.
Sextina. = Idem. * Excomunion ng̃a guibútang sa mg̃a ponóan sa
Singbahán, arón madayág ang mg̃a saláan.
Sexto. = Icánom, ang macahíngpit sa isip sa onóm.
Sextuplicar. = Pagósob sa macaonóm.
Séxtuplo. = Ang macasácop sa isip sa unúm.
Sexual. = Ang nahatong̃ód sa laláqui con sa babáye.
[Índice]

SI
Si. = Oo.
Siapan. = Panácot sa mg̃a pagtína.
Sibil. = Lugar ng̃a pagatipígan sa mg̃a bong̃a ug sa carne, sa mg̃a
lang̃ob. [306]
Sibila. = Babáyeng quinaarmánon ng̃a guipacaíng̃on sa mg̃a dioatáhan
ng̃a guihonghóng̃an sia sa Dios.
Sibilante. = Ang magatághoy.
Sibilino. = Ang nahatong̃ód sa mg̃a sibila.
Sicómoro. = Cahoy ng̃a maíng̃on ing̃on sa higuera, sa Egipto.
Sideritis. = Calaínan sa batóng mahál. * Calaínan sa mg̃a tanóm ng̃a
italámbal.
Sidéreo. = Ang nahatong̃ód sa mg̃a bitóon.
Sidra. = Ilímnon ng̃a magáma sa dugá sa mg̃a mansana.
Siega. = Pagcagálab. * Túig ng̃a igagálab. * Ang trigo, ang humáy, &c.,
ng̃a guigálab na.
Siembra. = Pagcapúgas. * Túig ng̃a igapúgas. * Ang guipugásan.
Siempre. = Guihápon. * Sa oaláy catapúsan.
Siempreviva. = Calaínan sa mg̃a tanóm.
Sien. = Dong̃an dong̃an.
Siena. = Nauong.
Sierpe. = Bitin. * Ang yaoa. * Táuo ng̃a malágsot caáyo.
Sierra. = Gabas. * Pagcatáytay sa mg̃a caboquílan ug sa mg̃a
capangpáng̃an.
Siervo. = Olípon, bihag. * Ang mapasácop sa lain.
Sieso. = Botbot.
Siesta. = Tiempo ng̃a sonód sa odto. * Tiempo ng̃a igacatólog sa capus
na, sa human na ang pagcáon. * Católog sa human na ang pagcáon.
Siete. = Pitó.
Sietemesino. = Báta ng̃a natáuo sa icapíto ca bulan sa pagsámcon
canía.
Sieteñal. = Ang may pitó ca túig.
Sifon. = Hopot hopot ng̃a balicó, ng̃a icapagóa sa bino, sa tubig, &c., sa
mg̃a surlánan.
Sigilacion. = Pagcamarca.
Sigilado. = Ang guitácdan sa bisan onsang saquét, con naánad sa bisan
onsang salá.
Sigilar. = Paghílom, díli patúg-an sa bisan onsa.
Sigilo. = Marca. * Pagcahílom, pagcadíli pagtú-an.
Sigilosamente. = Sa tinágo, sa hilom, sa pagcahílom.
Sigiloso. = Mahilómon, ang díli magatúg-an.
Siglo. = Cadugáyan. * Pagcadúgay sa usá ca gatús ca túig. * Túig ng̃a
hatáas uyámot. * Calibútan.
Signáculo. = Marca, timáan, patic.
Signar. = Pagtimáan, pagmarca. * Pagpang̃óros.
Signatura. V. Signáculo. * Hocmánan sa Roma, sa daghan ng̃a mg̃a
ponóan sa Singbahán.
Signífero. = Ang guimarcáhan, ang guitimaánan. * Ang may marca,
patic.
Significacion. = Pagcaásoy, pagcasáyod, ang guiasóyan. * Casayóran.
Significado. = Idem.
Significador. = Ang magaásoy, ang magasáyor.
Significante. = Idem.
Significar. = Pagsáyor, pagásoy, pagpahibaló.
Significadamente. = Sa pagcaásoy, sa pagcasáyor.
Significativo. V. Significador.
Signo. V. Signáculo. * Ang moábot gayód tong̃ód sa gahóm sa mg̃a
bitóon, ing̃on sa pagtoó sa oaláy hingtúngdan sa mg̃a táuo ng̃a cabos. *
Ang tagsa sa mg̃a icapólo ug duhá ca bahin sa zodiaco.
Siguiente. = Ang mosonód, manononód.
Sílaba. = Polong.
Silabario. = Libro ng̃a sinolátan sa mg̃a sílaba, ng̃a pagatoónan sa
pagbása sa mg̃a báta.
Silabear. = Pagsángpot sa mg̃a sílaba, sa pagcatinágsa tagsa.
Silábico. = Ang nahatong̃ód sa mg̃a sílaba.
Silbador. = Ang magatihól, ang magatághoy. [307]
Silbar. = Pagtihól, pagtághoy. * Paghorós, pagdagóoc sa hang̃in.
Silbato. = Capandáyan sa pagtághoy. * Bohó ng̃a diótay, lotac con liqui
ng̃a pagaaguían sa hang̃in, sa tubig, bino, &c.
Silbido. = Pagcatihól, pagcatághoy. * Pagcahagónghong sa mg̃a
dalónggan.
Silbo. = Idem. * Pagcadagóoc sa hang̃in. * Ang ting̃og sa mg̃a saoa ug
sa obán ng̃a mg̃a mananáp.
Silboso. V. Silbador.
Silenciario. = Ang magahílom sa canúnay. * Ang magabántay arón
oaláy banha sa baláy, sa Singbahán, &c.
Silenciero. = Idem desde ang magabántay.
Silencio. = Hílom, pagcaoaláy ting̃og.
Silenciosamente. = Sa pagcahílom. * Sa tinágo.
Silencioso. = Mahilómon, ang díli mutíng̃og. * Lugar ng̃a guihilóman.
Silería. = Lugar ng̃a guibotáng̃an sa mg̃a lang̃ob.
Silero. V. Silo.
Silicio. V. Cilicio.
Silo. = Lang̃ob ng̃a mamalá, ng̃a pagatipígan sa trigo. * Bisan onsang
lugar sa ilálom sa yota ng̃a mang̃ítng̃it.
Silogismo. = Pagcaíndig indig.
Silogístico. = Ang nahatang̃ód sa silogismo.
Silogizar. = Pagíndig indig.
Siluro. = Isdang dagcó.
Silva. = Catilíngban sa mg̃a sulat ng̃a nagacaláin lain. * Calaínan sa
balac.
Silvático. V. Selvático.
Silvestre. = Ihálas, ihaláson. * Táuo ug borong, buquírnon.
Silvoso. V. Selvático.