GRÓB AGAMEMNONA - JULIUSZ SŁOWACKI

W ,,grobie Agamemnona” w 1 części poeta wspomina historię starożytnej Grecji- Atrydów

(Agamemnona i Menelaosa)- wielkich greckich wodzów.W ich obliczu Poeta czuję własną
nicość, małości i pokorę.Słowacki wspomina również Homera i w porównaniu do niego widzi
własną niedoskonałością. Poeta mówi również ze smutkiem o niezrozumieniu jego
twórczości przez współczesność. W 2 części utworu występują dygresje polityczne.
Poeta wspomina dwie bitwy w historii Grecji : Termopile- symbol męstwa i
poświęcenia się dla ratowania ojczyzny oraz Cheroneę - początek niewoli starożytnej
Grecji.
Z żalem stwierdza, że ojczyznę, historię i powstanie listopadowe może porównać
wyłącznie do Cheroney i odmawiając prawa do analogii z bitwą pod Termopilami.
Zarzuca powstańcom połowiczność działań.
Walka została przerwana choć mogła być kontynuowana.Słowacki zastanawia się nad
przyczynami upadku powstania listopadowego. Zarzuca szlachcie krępowanie
wolnościowych dążeń narodu: pychę, konserwatyzm, niezgodę narodową. Te wady
sarmackie symbolizują ,,czerep rubaszny,złoty pas, czerwony kontusz.
Ponadto zarzuca Polakom kosmopolityzm, bezgraniczne naśladowanie ,, Polska
pawiem Narodów byłaś i papugą’’.Słowacki nawołuje do odrzucenia czerepu
rubasznego, który więzi (duszę angielską) część narodu( patrioci,lud) oraz do
zjednoczenia całego narodu.
Są to dwa warunki skutecznej walki o niepodległość.Utwór kończy smutna refleksja o
lekkomyślności Polaków oraz obelga pod adresem narodu polskiego( nie ma już prawa
nawet przekląć poety jest bowiem narodem zniewolonym )która ma pobudzić ambicje
Polaków i wolę walki o wolność.

czerep rubaszny - Słowacki winą za utratę niepodległości obarcza szlachtę, wierząc że jeśli
przestaną pełnić jedyną władzę w państwie, kraj osiągnie dobrobyt i wolność.
bez złotego pasa/bez czerwonego leży trup kontusza-złoty pas i czerwony kontusz to
elementy szlacheckiego stroju - wskazują one na to, że dla Polaków często te przyziemne
rzeczy były najważniejsze.
pawiem narodów byłaś i papugą - Polska była bardzo strojna i dumna.Polacy obecni byli
na salonach europejskich, w środowiskach arystokratycznych i naukowych
naga - w styksowym wykąpana mule,nieśmiertelna - mimo, że Polski nie ma (Styks jest
symbolem śmierci) to jej duch wciąż trwa.
KORDIAN JAKO SPISKOWIEC - Juliusz Słowacki

W III akcjie Kordian jako podchorąży przychodzi na zebranie spiskowców,odbywające się w

Warszawie. Przybywa,aby przedstawić plan zabicia cara - wierze że w ten sposób wyzwoli
Polskę spod zaborów. Zabójstwa chce dokonać sam(romantyczny indywidualizm). Od
spiskowców oczekuje moralnego wsparcia.

DYSKUSJA DOTYCZĄCA ZABICIA NOWEGO KRÓLA

➢ PREZES(przeciwko pomysłowi)
-nie było w historii Polski królobójstwa
-Polska narazi się na zemstę innych narodów europejskich
-niezgodne z kodeksem moralnym
-należy podjąć otwartą,narodową walkę
-prezesa wspiera ksiądz twierdzący,żę zabójstwo to grzech

➢ KORDIAN(za pomysłem)
-Car jest winny schyłkowi Polaków na Sybir,jest odpowiedzialny za cierpienie Polaków
-mianował swojego brata Konstantego namiestnikiem Polski, on również sprowadził
cierpienie na Polaków
- koronacja Cara na króla jest profanacją świętości

GŁOSOWANIE:
Głosowanie odbywa się za pomocą monet i kul. Znaczna ilość dokładnie 150 oznaczała
odmowę dokonania zabójstwa króla. Jedynie 5 osób było za zbrodnią. Oburzony Kordian
zdejmuje maskę i oświadcza że sam dokona zbrodni. Pokazuje to że jest uparty i zrealizuje
postawiony sobie cel,nawet jeżeli większość jest przeciwko niemu.

REALIZACJA PLANU:
Podczas wędrówki do komnaty Cara, Kordian zaczyna odczuwać strach i imaginację,ze
względu na to że był on bardzo wrażliwy. Pod ich wpływem mdleje przed drzwiami komnaty.
Car nakazał strażnikom odesłać go do szpitala dla obłąkanych.

PRZYCZYNY UPADKU POWSTANIA LISTOPADOWEGO

- błędność działań
-niechętny stosunek chłopów do udziału w powstaniu
-wiara w moc dyplomacji
-brak umiejętności prowadzenia działań wojennych
-konserwatywne,zachowawcze poglądy
-chwiejność,wahania co do słuszności prowadzonych działań
-poddanie Warszawy Rosjanom - zdrada
-jałowość dysput sejmowych
-opieszałość korpusu oficerskiego
LILLA WENEDA- Juliusz Słowacki)
➢ przyczyny upadku p.listopadowego:
-niezdolność Polaków do poświęceń
-bierność Polaków(czekali na cud)

CHARAKTERYSTYKA WENEDÓW:
-szlachetni,dobrzy
-różnią się fizycznie od Lechitów
-nie podbijają innych narodów jedynie bronią swój
-są spokojni
-łatwy do schrystianizowana(Lilla)
- Derwid- dostojny,opanowany,prawdziwy władca,który znosi cierpienie
i staje przed tragicznym wyborem między córką a narodem(harfą)
-Roza - jasnowidzka,mniej uczuciowa od Lilli, z niej ma powstać nowy naród
-Wenedzi wierzą w cud
-Wenedzi to Polacy oraz lud
CECHY LECHITÓW:
-karłowaci,podbijają gigantów
-podli,wulgarni,przyziemni
-moralnie są niżej od Wenedów
-wyćwiczeni w sztuce władania bronią
-Lechici to Rosjanie oraz szlachta
ZŁOTA HARFA:
Harfa jest bardzo ważna dla Wenedów.Wierzą oni że jeśli cały czas będzie u nich, ich naród
przetrwa. Wierzą że to właśnie ona prowadzi ich do zwycięstwa. Derwidowi w pewnym
momencie trudno jest wybrać między Lillą, a złotą harfą(narodem) jednak Lilla uświadamia
mu jak bardzo ważnym przedmiotem jest harfa dla Derwida.Król Wenedów nie zagrał na
harfie dla Lechitów- oznaczałoby to ich zwycięstwo. Złota harfa podtrzymuje ród Wenedów
na duchu -jednak posiada również niezwykłą moc na przykład usypia węże. Według
Słowackiego poezja powinna wzywać naród do walki, wzbudzać patriotyzm.Jednocześnie
ostrzega że może ona wyciszać emocje, podporządkować się losowi i oczekiwać na lepszy
moment historyczny. Złota harfa jest symbolem poezji- moc poezji tyrtejskiej.Słowacki
krytykuje bierność i oczekiwanie na cud.

PRZESŁANIE IDEOWE UTWORU:wszystko razem

W ‘’Lilli Wenedzie’’ Słowacki przedstawia na pozór pesymistyczną wizję zniewolonego
narodu( wenedowie to Polacy) przez lud cywilizacyjnie niższy ale dysponujący brutalną siłą
(Lechici to Rosjanie).Interpretując utwór jako głos w dyskusji o przyczynach klęski powstania
listopadowego można wskazać dwa powody przegranej
- niezdolność narodu do poświęcenia życia dla ojczyzny
-bierność Polaków którzy zamiast działać w wolą karmić się złudzeniami i czekać na cud
W ‘’Lilli Wenedzie’’ taką cudowną bronią ma być złota harfa-symbol poezji tyrtejskiej
zagrzewający do walki.Jednocześnie jest to alegoria fałszywych nadziei-pięknymi słowami
nie można odwrócić biegu historii. Roza realnie ocenia sytuację ale to Lilla porusza emocje i
wzbudza sympatię odbiorcy. Ochrzczona przez świętego Gwalberta charakteryzuje nową
religię. Mroczną i pesymistyczną wymowę dramatu rozświetla wiara w odrodzenie ponieważ
nad stosem popiołów ukazuje się Matka Boska.
FORTEPIAN SZOPENA - Cyprian Kamil Norwid

geneza:
Utwór powstał w 1864 roku. Bezpośrednią inspiracją do jego napisania było zniszczenie
fortepianu będącego pamiątką po Fryderyku Chopinie- w 1863 roku rosyjscy żołnierze
wyrzucili instrument z okna Warszawskiego pałacu Zamoyskich w odwet za zamach na
carskiego generała.

Charakterystyka muzyki Chopina poprzedzona jest obrazem kompozytora sił bliskiego

śmierci.Do ostatnich chwil życia gra dążąc do osiągnięcia coraz to doskonalszej formy.
Norwid porównuje muzykę Chopina do gry Orfeusza, a samego kompozytora do posągu
wykonanego przez Pigmaliona. W dalszej części wiersza pojawiają się imiona
najdoskonalszych twórców w historii
-Fidiasza( rzeźbiarza) i Dawida( psalmisty).
Jednak genialnemu dziełu Chopina zagraża niedoskonałość świata symbolizowana słowem
brak. Sztuka artysty jest doskonała, wrażliwości brakuje jej odbiorcom.Dlatego dzieło sztuki
nie spełnia swojego zadania tak jakby chciał jego twórca.Następnie podmiot liryczny
przemieszcza się wraz z Chopinem do Warszawy. Wśród dramatu płonącej stolicy
dokonuje się barbarzyński akt zrzucenia fortepianu Chopina z Pałacu Zamoyskiego na
bruk. Symbol najznakomitszej sztuki Narodowej został poniżony i
zlekceważony-,,Ideał sięgnął bruku”.Wiersz jest hołdem złożonym sztuce Chopina, która
poprzez własną doskonałość zbliża się do Boga i przeciwstawia się brakowi świata. Proces
twórczy jest tu pojmowany jako praca - zmaganie się artysty z materią okupioną wysiłkiem i
cierpieniem. Idealna sztuka to całkowite zespolenie się ducha i litery. Symbolizowany przez
Chrystusa wypowiedziałyby swoje ostatnie słowa : “consummatum est” - wypełni się.

Charakterystyka muzyki Chopina:

- klasyczna prostota i doskonałość
- ludowość (dom modrzewiowy wiejski)
-polskość czyli patriotyzm
-wysoka wartość moralna
- Narodowy charakter
BEMA PAMIĘCI ŻAŁOBNY RAPSOD - C.K.NORWID
Treścią utworu jest obraz pogrzebu generała Józefa Bema który walczy o wolność Polski w
powstaniu listopadowym i o wolność Węgier podczas Wiosny Ludów.Nie jest to pogrzeb
rzeczywisty ale poetycko stylizowana wizja. Ciało zmarłego okryte jest pancerzem, do boku
generała przyjęto miecz opleciony wawrzynem. W kondukcie podążają koń i sokół zmarłego-
symbole stanu rycerskiego.Wiatr rozwiewa rycerskie proporce. Pogrzebowi towarzyszy
muzyka tromb, hałas uderzanych w siebie toporów.Ten obraz przypomina pogrzeb
średniowiecznego rycerza. W ten sposób autor złożył poetycki hołd Bemowi.Tytułowy
rapsod to poemat poświęcony pamięci bohatera i ukazujący jego niezwykłe
czyny.Norwid podkreślił też swoje uwielbienie dla idei walki o wolność. Utwór ma
optymistyczną budowę. Kondukt przechodzi przez wąwóz,zatrzymuje się nad przepaścią,a
potem podąża dalej przez uśpione miasta czekające na przebudzenie. Pamięć o Bemie jest
ciągle żywa i pobudza do walki następne pokolenia. Marsz ku Wolności będzie trwał nadal
(dalej, dalej) .Idea wolności istniała przed Bemem Hannibal- kartagiński wódz walczył z
Rzymianami)-
słowa motta:(przysięgę złożoną(...) ojcu zachowałem, nie narodziła się z nim i wraz z nim nie
zginie, będzie trwała dotąd aż zostanie zrealizowane)( serca zmdlałe ocucą -pieśń z oczu
zgarną narody).
gatunek:rapsod - podniosły utwór poetycki sławiący wielkiego człowieka lub wydarzenie.
rapsod żałobny opiewa bohatera zmarłego i zawiera opis ceremonii pogrzebowej.

-’’Dalej,dalej!’’- zakończenie wiersza jest otwarte

Poeta pozostawił w nim miejsce na dopisanie wizji przyszłości. Słowa te tworzą anaforę
która rozpoczyna nową strofę i realizuje charakterystyczne dla Norwida przemilczenie.
Pamięć o Bemie jest ciągle żywa i pobudza do walki następne pokolenia, marsz ku wolności
będzie trwał nadal (‘’Dalej,dalej!’’).

NOWATORSTWO NORWIDA:
-wprowadzenie problemów społecznych
-zapis graficzny : duża ilość wielokropków,pauz i podwójnych pauz,pytań retorycznych
-wyrazy które mają coś podkreślić są pisane rozstrzelonym drukiem
-dużo neologizmów
-stosowanie metody przemilczeń i niedopowiedzeń
-fascynacja zwykłymi elementami codzienności