Jan Kochanowski (1530-1584) to polski poeta epoki renesansu.

Pisał fraszki,
treny i pieśni.

1. Fraszka (figliki, anakreontyk) - to krótki utwór poetycki o różnorodnej

tematyce, często zakończony puentą. Słowo fraszka pochodzi od włoskiego
słowa frasca - drobiazg, głupstwo. Podejmował w nich różnorodne tematy.
Fraszki dzielimy z tytułu (na, do o) oraz z treści (lekkie lub refleksyjne).
Najpopularniejszą fraszką jest „O żywocie ludzkim”, która porusza motyw
przemijania oraz theatrum mundi (teatr świata, Marek Aureliusz). Jej treść
nawiązuje także do filozofi stoickiej (zachowani równowagi duchowej, życiu w
zgodzie z naturą i rozumem). Pojawia się motyw pesymizmu - człowiek nie
panuje nad swoim losem, nie ma na niego wpływu.

„O żywocie ludzkim”
Fraszki to wszytko, cokolwiek myślemy,
Fraszki to wszytko, cokolwiek czyniemy;
Nie masz na świecie żadnej pewnej rzeczy,
Próżno tu człowiek ma co mieć na pieczy.

Zacność, uroda, moc, pieniądze, sława,

Wszystko to minie jako polna trawa;
Naśmiawszy się nam i naszym porządkom,
Wemkną nas w mieszek, jako czynią łątkom.

2. Tren (lament) to liryczny utwór o charakterze żałobnym. Jest blisko

spokrewniony ze starogreckim epicedium, w którym występuje, tak jak w
przypadku Trenów Kochanowskiego, 5 cześci: przentacja zmarłej, prezentacja
zasług i osiągnięć, demonstracja żalu o zmarłej, napomnienie i pocieszenie (życie
po śmierci). Tren X jest kulminacją ojcowskiego żalu po stracie córki. Mówi do
Orszulki „Gdzieśkolwiek jest, jesliś jest, lituj mej żałości”, stawiając pod znakiem
zapytania życie pozagrobowe, czyli podwaliny religi chrześcijańskiej. „Orszulo
moja wdzięczna, gdzieś mi się podziała? W którą stronę, w którąs się krainę
udała?”.

3. Pieśn o Cnocie ; „A jeśli komu droga otwarta do nieba, tym, co służą

ojczyźnie”.